Book Title: Karmayoga 1
Author(s): Buddhisagar
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008604/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmayoga bhI adhyAtmajJAnaprasArakaDaka For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kaTara 2 SEEK G sh REE) IT is IT kAmais ( 1 kaIS bhaISM parIrika ' PAI zrImad buddhisAgarajI prasthamALA-granthAka-50. RECORDIK BE karmayoga. racayitA zAstra vizArajanAcArya zrImad buddhisAgarajI. NOVOOOOYOYOYOYOYMONG pragaTakartA. zrI dayAranAra prasAraNa maMDha. hA. zA. lallubhAI karamacaMda dalAla, capA galI-muMbaI. AvRtti 1 lI. prata 500. vira saM. 2444. sa. 1874, mUlya rU. 3-0-00 SIDise For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir amadAvAda-salApasa roDa, dhI " DAyamaMDa jyubili" prinTiMga presamAM parIkha devIdAsa lganalAle chApyuM, For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nivedana, Atma zuddhi paryAyamare, rAkhe nija upayoga, vyavahAre varte tathApi, svAde nIja guNa bhega, adhyAtmajJAnI bega dhare vyahavAra, pAme nahi kadI hAralepa vinA karaNI karere, adhikAre nija sarva, saeNmAM rahe saimAM sadAre, tyAre nahi dhare garva. adhyAma. nirahaMvRttimaya banIre, pALe bAhyAcAra, aMtara nija guNa lakSamAMre, pUrNa ramaNatA pAya. adhyAtma bhAratavAsIo adhyAtmavidyA vinA ekalI samAja sudhArAnI pravRttinI pAchaLa paDaze ke teo zuSka vicAra ane nirbaLatA vinA kazuM prApta karI zakavAnA nathI. [ zrI. bu. sA. ] zAstravizArada jinAcArya yoganiSTha zrImad buddhisAgara surIzvarajI emanI samartha vipakAraka lekhinI dvArA karmayogI graMtha vizvanA bhalA mATe temaja sAmAjIka, dhArmika ane AdhyAtmika unnatine arthe zrImad buddhisAgarajI granthamALAnA pacAsamA maNakA rUpe vAMcako samakSa raju thAya che. graMthanA andaranuM vastu svarUpa, graMthanuM ati sundara nAmaja spaSTa karI Ape che, "karmayoga e sarva kALamAM, sarva dezomAM, sarva maMtavyomAM ati mahatvane viSaya che. zrIkRSNa kurUkSetranA medAnamAM kartavya bhraSTa thavAnI aNipara AvI pahoMcela ajunane kartavyaparAyaNa-karmavega banAvavAne svamukhe je vacane hene uddezIne kahyAM hatAM, teja bhagavadgItA athavA te karmayoga hato. je graMtha adyApi bhAratavarSanuM ukaI baLa temaja gaurava gaNI te prati janasamUha ati mAnanI draSTie joI rahyA che. ane jenA para lo. mA. tilake temaja anya uttama lekhakoe pitAnI buddhi anusAra TIkAe temaja vivecana lakhI sAro prakAza pADyuM che. A bhagavadgItA te "karmayoga ja che. ALasu, ni:satva, kartavya vimukha ane nivRttinA hAyA heThaLa mAnasika pravRtine sevanArAo mATe "kAga' e eka vidyatabaLa che. hindu ane khAsa karIne gurjaracha hamaNAM nivRttimAM lIna che ochI pravRtti ane kAmakAja vinA niHsava dull jIvana vyatIta karanAra zAMtipriya mAnava Aja khare nivRtta yAte sajajana manAya che. paNa nA! pitAnA svAdhikAra, vaya ne dezasthiti anusAra aka AtmAe pi For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAnA pUrNa purUSArtha baLe sAmAjIka, dhArmika, naitika, AdhyAtmika pravRtti sevana karIne temAM potAnI unnata dazAnI siddhi prApta karavI ja joIe, ne Ama pitAnI pharajanA pramANamAM je pravRtti yA te karmayoga sAdhati nathI te mAnava nathI-jIvavA yogya nathI;-vizvamAM kramAM kSudra kITaka jaMtuthI paNa zuddha che. A bAbata gurUmahArAje pitAnA "kAga graMthamAM atizaya sundara ne bodhaprada zailImAM AryAvartanAM temaja pAzcAtya dezanAM aneka sAmAjIka temaja dhArmika draSTAnta ApI siddha karI batAvI che. AcArya mahArAjanI vizvavi khyAta saMskArI lekhinIthI, bhAratavarSa have ajJAta nathI. le. mA. tilaka, ravAmi vivekAnaMda, zrImAna bhaNalAla nabhubhAI Adi samartha lekhakonAM A bAbatapara puSkaLa carcAtmaka vivecane gujaeNrASTra samakSa mejuda che. chatAM A karma kaMI ora ja prabhA ane avanavAM darzana karAve che. karmaga vivecananA pade pade ubharAtuM hemanuM tatvajJAnanuM, bhASA, bhAva ane vega saMbaMdhI vizALa jJAna vAMcakane mugdha karI pitAnI sAthe dorI jAya che, ane pratIta karAve che. le. mA. tilaka agara te anyanA A bAbatanA graMtha karatAM A karmacAga dhaNuM sudara vAnIo tavarasika vAMcakane pIrasI Ara AmAnaMdanI khumArI anubhavAve che. "kamaeNga je gahana viSaya, temAM paNa AdhyAtmika bhAvanAnA rasanapuTa purI hene chaNuM utkRSTa rIte lakhavAmAM gurjarASTranA eka uttama sAhitya tatvajJAnanA, gIrvANa bhASAnA paMDita AcAryanI kuzaLa pachI jyAM citra AlekhavA bese tyAM zuM bAkI rahe? A karmayogamAM vizeSa navala te e ja che ke jyAre le. mA. tilaka temaja ae bhagavadgItAnA ke laI te para buddhi anusAra vivecane lakhyAM che, tyAre zrImad buddhisAgarajI mahArAje karmayoga" ne svataMtra konI racanA karI, te para vivecana lakhyuM che. AmAMnI vastu ekaMdara zrImadbhA ukaSTa hRdaya maMthananuM mAkhaNa, sAranuM sAra che ne tethI ja te vadhu AdarapAtra thazeja. lekane te vadhu pratItivALuM ne AdarapAtra thavAnuM anya sabaLa kAraNa gurUmahArAjanuM sAtvika, tyAgI, kamaeNgI jIvana che. Atmika pravRttine-satata sadughamane AsvakAra karatAM keTalAka pravRtti pratye udAsInatA batAve che, paNa karmayoga te tene mATe spaSTa kartha che ke - svAdhikAre vivekapUrvaka kartavyamAM pravartatAM, sarva svArpaNa karavAmAM bhItine eka vikalpa paNa na thAya, e nirbhaya AtmA jyAre thAya che, tyAre AtmAmAM sthiratA thAya che, te asthiratA TaLI jatAM saddavartananA zikhare AtmA birAjamAna thAya che. Ama AtmAmAMthI zubhAzubha pariNAma TaLI For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jatAM je karmo thAya che, te karmabaMdhane mATe thatAM nathI. paNa ulaTA je kammazurA-te ja dharmezurA" ane Ama je draDha pratijJa banI "vA rASTragAma-vAM pAtami ' e sUtrane pitAnuM karmasUtra banAvI kAryamAM niHsaMdeha karmayogI banI vahyA jAya che, ane aDagapaNe niyamita rIte, utasAhane khaMtathI niSkAma buddhi sahita paMthe rahe che, te kAryamAM vijaya meLave cheja. AtmAmAM amegha zakti rahelI che. A vizvamAM tame je dhAre te meLavI zake tema che. vizvazALAnAM gupta jJAnanA bAraNAM Theka, jo ke te game tevAM vaja jevAM haze to paNa dharya, khaMta utsAha ne buddhithI turtaja khulI jaze. tribhuvananuM sAmrAjya tame Atmika pravRttithI, majabuta mane baLathI, ane satata sadughamathI meLavI zakazo. kAraNa vijayI thavuM, icchita meLavavuM, e sone janmasiddha hakka che. jyAM game teTalI Aphata chatAM bhItine leza paNa aMza na hoya, vinethI kAyaratAne avakAza na hoya, tyAM vijaya cheja. kAryanI siddhimAM kadApi paNa bhaya pAma joIe nahi. svapharajane adA karatAM je manuSya nirbhaya che teja khare kagI che. kharA karmayogIo te potAnA sAdhya bindune lakSyamAM rAkhI kArya kareja jAya che. ane karmayogI-niSkAma karmagInI cahnamAM izvarI prakAza vahe che, ane tethI tenI AMkhathI mAnava jAta aMjAI jAya che. manuSya jyAM che tyAM mArga karI zake che. mAnava hRdayamAM sarva brahmAMDa ukelavAnI zakti rahelI che, paNa tene phakta keLavIne prakAzamAM lAvavAnI ja jarUra che. sarva tIrthakare, siddhi ane sAdhI janArAo phakta nAka dAbIne "thavAnuM haze te thaze-prArabdhamAM haze te banaze? AvA nirmAlya vicAro sevI besI rahyA nahotA, paNa svakAryamAM maMyA ja rahyA hatA. tapa, jJAna sAdhana, parizrama, upadeza, paropakAra, vihAra ane saMyamamAM jarA paNa zithIlatA nahi thavA denAra, rAgadveSane pUrNapaNe jItI lenAra, samagra vizvane nija samu lekhI tene mATe jhujhanAraja sAdhya sAdhI zakyA hatA. mAnavazakti aparimita che. kAraNuM te mahAsamartha AtmAne svAmI che. svarganuM sAmrAjya tenI aMdara samAyeluM che. paNa marajI pramANe vaibhava bhogavavAthI thatA A naMda karatAM AtamasaMyamathI vadhu AnaMda thAya che. tuM hane pIchAna" "hAre jevA thavAnI irachA che, teja tuM che.' e sUtrane satya pratItipUrvaka lakSyamAM rAkhavAnuM che. sarva dharmo kaLe che ke "God is within, The Kingdom of God is within, Know thyself, and you will Get what you wish. Have faith." "prabhu aMdara che. prabhunuM sAmrAjya ata For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ramAM che. huM tane pIchAna-IcchIza te meLavI zakIza. pratIti rAkha" A si bAbata gurUmahArAje karmayogamAM evI te apUrva zailIthI samajAvI che ke te sarve dezanA, sarva bhASAnA, sarva darananA lokone upayogI thaI paDazeja. gurUmahArAjanI sarvamAnya lekhana zilI A graMthamAM evI AkarSaka rIte relAI che ke tenuM vAcana vAMcaka je te vivekapUrvaka-khaMtathI vAMce te kogamAM pravRtta karyA sivAya rahe ja nahi. jyAre A mahAna upagI graMthanAM anya bhASAomAM bhASAMtara thaze tyAre tenA satya siddhAntathI vizva eka divasa vimugdha thaze ne lekhakane dI laI zodhavA nIkaLaze. ane AnuM mukhya kAraNa e ja ke jaina sAdhu chatAM karmavega samasta vizvane upayegI banAvavAnA udAra hetuthI tene vizvanA bhinna bhinna matarUpI raMgavaDe raMge che, ne saine mehaka ane upayogI thavA sAthe bhavabhava tAranAra vadhu thaI paDavA sarakho banAvyuM che. AtmAmAM dharma che, AtmAmAM mukti che, AtmAmAM sarvasva che. maMdira, majIda, agyArI, upAzraya, ke krosamAja dharma ke mukti nathI paNa AtmasAdhanamAM ja mukti che. A satya sUtrane sAkSAkAra jevo hoya te mumukSue avazya ekavAra A karmayoga sAvaMta vAMcI ja. mAtra vAMcI jaja nahIM paNa tene pacAvI javo. karmavAdI banI karma kare te kharU mAnI kartavya bhraSTa-karmaLa bhraSTa thavA karatAM svakartavyanuM prakharapaNe pratipAlana karanAraja vIra che. manane tathA tanane jItI lenAraja vijayI che. kAraNa je kartavya pratipAlanamAM bhraSTa thAya che te vizvanA pagataLe kacarAya che, ajJAna kupamAM utare che, jIvanavihIna bane che ane AtmAnI paDatI dazA prApta kare che. prastuta karmaga anya karma karatAM vizeSa upayogI eTalA mATeja che ke te ekalI sAmAjIka, naitika, Arthika ne dhArmika pravRtti ja batAvI na aTaktAM chellA Stage (pAyarI) nI pravRti AdhyAtmika pravRttinuM pUrNa paNe pratipAdana niSpakSapAta draSTayA kare che. kArya pravRtti sAmAjIka daSTie karavA uparAMta te dhArmika temaja adhyAtmika draSTayA vizeSa rIte karavI jeie. kAraNa ekalI sAmAjIka pravRttithI AtmasAdhana banatuM nathI. ane aMtima dhyeya te AtmaprApti Atmasiddhija che. AtmaprAtija paramAtma prApti ApavA samartha che. jyAM lage Atmatatva ciharA nahi, tyAM lage sAdhanA sarva jIThI." temaja "jJAna bInA vyavahAra ke kahA banAvata nAca, ratna kAMge kAcake, aMte kAca se kAca" mATe AtmatatvanI satya pIchAnanI parama AvazyaktA che, je kamega pravRtimAM For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A sAtvikabhAvabharyuM adhyAtmika tatva bharyuM hota to yurepa Aje judI ja pravRttimAM hatuM. ekalA samAjasudhArA temaja dezavyavasthA sAthe Atara pradezanI vyavasthA ane AMtara samAjasudhArA e aMtima dhyeyaja sarve mahAtmAonuM hatuM ne tethI ja teo karmavIra, karmayogIo tathA mahAtmAo hatA ne thaze. A bAbata te kogamAM vizeSa raMgathI khIlI uThI che. pitAnuM sarvasva jANe gurUmahArAja A viSaya para kharcI nAMkhavA beThA na hoya tema AdhyAtmika pravRtinI jhINavaTa temaNe hajhAra garaNe gaLI janasamAjane gaLe turta utarI jAya evI vyavasthA pUrvaka AlekhI che. A bAbatamAM te gurUmahArAje vizva para e upakAraja nahi paNa dayAnuM ja varSaNa varSAvyuM che. gurUmahArAja AryAvartanI pavitra bhUmithI saMtuSTa thaI kevAM sundara vAkyo lakhI jAya che? kharekhara AryAvarta parama sAtvika pUNyabhUmi che. ame dayAtma vidyAnI sadita vyApI rahelI bhAvanA vaDe bhAratavarSa ujvaLa che. aneka munio, AcAryo, paMDita ne mahAna purUSonI caraNa rajavaDe sevAcelI, pavitra banelI bharatabhUmimAM ja khare AdhyAtmika karmayoga relAve che, ne relAya che. adhyAtma jJAnavaDe AtmonnatinA paripUrNa zikhare pahoMcavAnI koI uttamamAM uttama zAMta ne sarva prakAre naisargiya jIvana gALavAnI yogya bhUmi hoya che te AryAvartanIja bhUmi che. AryAvartanI eka capaTI dhULamAM je sAtvika aNuM reNuMe vilasI rahyAM che, te anya bhUmimAM nathI, potAnA AtmAnI tathA dezanI sarva sAmagrIne upayoga AtmavikAsanamAM ja karavo joIe, ane sAtvika bhAvanAo bharI A bhAvavA bhAratavarSamAM ja varte che. mAnava buddhi ne zaktine vyaya kevaLa mAnava saMhArane ja arthe thate ApaNe pAzcAtya dezamAM vartamAna mahAyuddhamAM joIe chIe. prajA prajAne, mAnava mAnavane pitAnAM sarva sAdhana vaDe nAza karavA mathe e AsurI bhAvane bharI pravRtti e sata pravRtti nathI. evI asat pravRttithI te nivRtti lAkha daraje uttama che. matalaba ke pravRtti e nivRttinA hetubhUta ane te paNa AdhyAtmika draSTie sAtvika bhAvapUrNa hovI joIe. A bAbata paNa gurUmahArAje uttama rIte carcA che. dhArmika nivRti mArgamAM ane dhArmika pravRtti mArgamAM evI udAra bhAvanAthI pravartavuM joIe ke jethI lokika vizvahitakAraka janAo pUrvaka je je pravRttio sevavI paDe temAM svAdhIkAre pravartatAM saMkucitva ane viredhatva dvArA svakIya avanatimaya kaMTaka mArga na bane. A ati upayogI siddhAMta kuzaLatAthI karmacAgamAM pratipAdana karavAmAM Avyo che, For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir graMthArabhe gurUmahArAje temanA gurUzrI sukhasAgarajI mahArAjanuM vadanapUrvaka maMgala karyuM che. gurUbhaktinuM javalaMta draSTAMta temaNe gurUgItA nAmanA svaracIta graMthamAM batAvela che. kharU maMgaLa nAma gurUnuM ja che. temanA gurUzrI kharekhara krihAraka thaI gayA che. ne A karmayoga, kriyAyoga jevA mahAna graMthamAM evA sa&iyApAtra gurUneja maMgaLaka gaNI levAmAM temaNe svapharaja bajAvI che. jemAM kriyAone lopa thato jAya che. zuSka jJAnI kriyA mArganI upekSA karI rahyA che te pUrvAcAryanA "zara vikhyAM mo: e sUtrane vimaravA lAgyA che. AthI jainemAM khAsa karIne kAga ne kriyAyoganI AvazyaktAne samaya vicArIne ja gurUmahArAje kaga lakhyo che. hAla jainamAM zuSka nivRtinI mukhyatA ane dharmapravRtinI gaNatA thayelI draSTigocara thAya che; AvA vakhate satya, niSkAma, karmayogIonI jarUra che. mahArA-hArAmAM paDela pitAnuM bhAna bhUlI ADe mArge vahyA jatA jamAnAne, sIdhe rara laI janAra karmacAgIo pAkI uThavA joIe. dezanI sAmAjIka, naitika, Arthika, dhArmika ane AdhyAtmika paristhiti hamaNAMnI zocanIya che. AvA prasaMge paNa karmacAgIo na prakaTe te sarva prakAre adhagatine ja avakAza maLe, mATe mahAna kamalegI kevA heAya ? tenAM lakSaNa, temaNe kevI pravRtio sevavI joIe tathA navIna kAmagIo kevA ane kema prakaTAvavA joIe; A saMbaMdhI karmayogamAM sArU ajavALu pADavAmAM AvyuM che. karma zabdArtha, karmasvarUpa, karmabaMdha ane karma saMbaMdhanuM vistArapUrvaka vivaraNu, ghaNuM sundara rIte ApavAmAM AvyuM che. A kamaeNganA vyApaka arthaprati vAMcakoe durlAya karavuM joIe nahIM. karmayogamAM "mokSa" e sUtranuM vistRta vivecana karavAmAM AvyuM che. lo. bhA. tilake paNa pitAnA karmaga rahasyamAM "jJAna divAstha maukSa:' e sUtranA bhAvanuM vyApakArthapaNe avalaMbana bhagavadgItAne avalaMbIne lIdhuM che. karmayoga'nI AvazyaktA vinA koI jIvate dharma nathI. e bAbatanA spaSTikaraNamAM gurUzrI kharekhara hada kare che. adhikAre kartavya kane jANavAM, ane pazcAta nirAsaktipaNe te karavAM, a5 dezane mahalAbha, jemAM vyaSTi ane samaSTine heya, tevA karmo karavAM, adhyAtma jJAnAdi guNone prApta karIne kartavya karmo kare javAM, aneka prakAranI vipattiothI AtmAnI paripakava dazA karavA mATe ane AtmayoganI sthiratA mATe kartavya karmo karavA joIe, ItyAdi aneka prakAre karavAnA karmaga che, je vizALabuddhithI ane vyApakapaNe karma graMthamAM carcavAmAM AvyA che. prAcIna tathA arvA. cIna dharmazAothI kameganI upagitA siddha thaI cukelI che. sarva dezomAM, For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarva kAma, sarva dharmane mahAtmAoe karmaganA eka sarakhA vicAre prakaTa karelA che ne tenuM vAcana vAcakone kathiga sAdhI Ape cheja. te sarva graMthomAM uge keripara virAjata A " kAma" avazya tenA vAcakane dravya ne Ava banne rIte sAmAjIka, dhArmika tathA AdhyAtmika pravRttine pragatimAna karavAmAM, unnati sAdhI ApavAmAM ne icchita siddhio siddha karI ApavAmAM svAyabhUta thaze ja e niHsaMzaya che. upara jaNAvI gayA chIe ke jana kemane karmayogIonI ghaNI ja jarUra che. karmayogIo gRhasthI hoya che temaja tyAgI paNa hoya che. prahastha karmagIo dezanuM sAmAjIka, Arthika naitika ne kavacita dhyamika hita sAdhI Ape che, paNa dezanuM ne mAnavajAtanuM aMtima hita-AdhyAtmika hita te tyAgI niSkAma karmagIo vaDe ja sadhAvAnuM. kAraNu gRhasthAzramIo karatAM tyAgIo svAdhikAre kharekhara kamegI thaI zake che. karmayoganuM baLa prApta karyA sivAya upadezanI asara thatI nathI, kAraNa tatvajJAnanA pAyA para karmayogano saMbaMdha che. ne atyAre te je sAmAjIka dhArmika tathA AdhyAtmika karmayoganI AvazyaktA che, te te tyAgI kAgIeja mukhyatve sAdhI zake tema che, ane A sarvamAnya satya paNa karmayogamAM spaSTa rIte rahamajAvavAmAM AvyuM che. atyAre samAja kayA prakAranuM vAMcana mAge che! tene vicAra karatAM tattvajJAnanI bhAvanA bharelI tathA adhyAtma jJAnanI vividha vAnIethI susaja evI miSTa rasavatIthI ubharAtI thALI Aje samAja mAge che. te jamAnAne pagI tathA bhAvi samAjane tevA rasanA pipAsu banAvavAne mATe aneka pustaka karmacAganI kalame lakhyAM che ke temAM A umere bezaka ati amUlya che. hame IcchIe chIe ke bhAratavAsIo A graMthane sarva lAIbrerIomAM dAkhala karAvavA tathA bIjI bhASAomAM anuvAda karAvavAnA prayAso karavAmAM pramAda sevaze nahI. bhASAnI tathA dharmanI sevA aneka rIte karI zakAya. jeo lakhI zake te lekhinIthI, belI zake te jIbhathI, kharacI zake te lakSmIthI, ne chatara bhAna potAnI jAti mahenatathI AvA graMthonA vizeSa prasAraNa mATe prayAsa sevaze te dharma ne komanI sevA bajAvI zakaze. chevaTe karmayoga lakhavAmAM vipakAraka draSTithI dharma lAbhanI icchA pUrvaka niSkAma buddhithI atizaya parizrama uThAvanAra zrImad gurU mahArAja tathA AvA aneka dharmagra mahAyuddhanI meghavArInA samayamAM paNa prakaTa karI vizvanA bhalA mATe prakaTa karanAra zrI adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLane atyaMta For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra pAdarA, caitrI pUrNimA. www.kobatirth.org 10 taMbhAve AbhAra mAnyA zivAya nivedananA lekhaka rahI rAkatA nathIja. ane AvA rasALa vAMcanathI vimugdha banela A hRdaya eTaluMja icche che ke A lakSya nidrA, mhArA--hArAmAM macI rahela bhArata varSa tathA jaina kAmane jAgrata karI temanI sAmAjIka dhArmika ane AdhyAtmika unnati sAdhI ApanAra AvA AvA aneka dhArmika graMthai|, gurU mahArAjanI rasabharI pUNya lekhinI dvArA bhArata varSane Ape. astu. OM zAMti: zAMti: zAMti: } capAgalI-mukhai. vAta 2444 vaizAka sudi 10 grAma Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gurU caraNApAsaka, maNIlAla mAhanalAla pAdarAkara. tA.ka.-nivedananA aMtamAM upayogI ane muddAnI hakIkata taddana visarI javAi che te e che ke A granthane presamAM Ape lagabhaga be varSe thaI gayAM je samaye-kAgaLanI medhavArIe ALasa karAvI; paNa samaya jatA gayA tema vadhu moMdhavArI thai ane traNathI cAra ghaNAja bhAve paNa kAgaLe laI kArya purNa karavuM paDyuM-kAgaLA paNa uMccAja vAparyA-vAMcakA A rIte thavAthI dhAryAM karatAM ghaNIja kIMmata rAkhavI paDI chatAM rahAyakAnI hAyavare paDatara karatAM ochI rAkhI che. ( snAyakAne tathA yAgya sthAne bheTa pazu ApatI hAvAthI shAya karatAM khuTatI rakama pUrNa thavA mATeja A kIMmata rAkhavI paDe che.) A mATe hrAyakAne jeTalA AbhAra mAnIe teTalA kamI che; ane tethIja-joDenA pRSTha upara dhanyavAdanA mathALA nIce-vigatavAra snAyakAnI noMdha lIdhI che. udAra ane zrImAna gRhasthA pratye vinatI che ke maMDaLa potAnI kAryamAM niSkAma paNe sevA bajAvavAmAM AgaLa vadhe te mATe peAtAnI sakabhAInA mALArA sadupayeAga karavA avazya lakSa Apaze. lI adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLa, For Private And Personal Use Only 2 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org dhanyavAda. nivedanamAM jaNAvyA mujaba A granthanA pragaTArtha nIce jaNAvela dravyarahAya maLA che. te mATe te ApaNA sarvene apAvanArAAno dhanyavAda pUrvaka noMdha levAmAM Ave che. sAnanA pragaTAE kharcela dravya sarve karatAM zreSTa che ane tenuM kuLa paNa anada che te dAnavIrA jANatAja haze. 300--zeTha. sAMkaLacaMda dhanarAja 100~zeTha. cImanalAla DuMgarasI mAraphata 51 zeTha. mANekalAla dIpacaMda 51--ze. meAtIlAla hIrAcaMda 25 zeTha. vADIlAla harIza'ga 25--zeTha. khamAbhAi ghelAbhAi 25-roDa. bhIkhAbhAi lallubhAi 25-zeDa. gulAda meyara 25-zeDa. zakaracaMda khalAkhIdAsa 25-zeDa. chanAlAla puchurAma 25~zeTha. jhaveracaMda dalIcaMda 25-ze. kALIdAsa zAMkaLacaMda 25-zeTha, hAthIbhAi muLacaMda www Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( sIrAhIvALA. ) ( bhANuzAvALA. ) ( mANuzA. ) For Private And Personal Use Only ( navADA ) ( yAdrA ) ( leba. ) ( vIjApura. ) ( zarmA ! ( pethApura. ) ( vIjApura. ) ( raNAkSaNa ) ( gavADA. ) ( mANuzA ) zrI sANaMdranA sAgaragacchanI judI judI taraphathI karmacAgamAM maLelI madadanu lIsTa. vyaktie 331--zrI sANaMda gAma taraphanA phALAnI vIgata. chapa--zrI sANaMda sAgaramacchanA jJAnakhAtAmAMthI zeH caturabhAi karasanabhAie ApyA te. 35--mahetA rAyacaMdabhAi vaya bhAi. 35--mahetA zAntibhAi jesaMgabhAie. bhogIlAlane tyAM putra prasava nimItte ApyA te. 17-raze devadabhAi DAkarazIbhAi 17--razeTha gaphulabhAi sAMkaLacaMda, Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ra 17--ro karasanabhAi nAgajIbhAi, hA. zeTha caturabhAi karasanabhAi. 15--chaganalAla latarAma, hA. cutIlAla chaganalAla, 10--metA amIcaMdra bhurAbhAi 10~~AzArAma yelAbhAi, 10 metA ThAkarazIbhAi gAvijIbhAi, . Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10~metA jesa'gabhAI DuMgarazIbhAi, dvA. kezavalAla 10-maitA amaratalAla sAMkalaca 15-metA umedabhAI mANekacaMdanA putra trIbhovanadAsa, tathA geravi dajIbhAi, tathA cunIlAlabhAie ApyA te. 15-sadbhuta gAMdhI khemacaMda trIkamadAsanA putra AtmArAma premacaMda, mohanalAla khemacada 15-metA haThIsadha gAvijIbhAi. 10--metA devakaraNabhAInA putra kAlIdAsa devakaraNu, bhagaLadAsa devakaraNa. pazrI jaina bALa mitramaDaLa hA. harilAla maMgaLadAsa, tathA AtmArAma premacaMdna sANaMda, vaizAka suda 10 331 ekadara rU. 1058) uparanI vIgate maLyA che jemAM rU. 331) ne kALA zrI sAdA che. A kALA gAMdhI AtmArAma ane temanA mItrone AbhArI che, ekavAra karIthI sarve sTAyakAne upakAra pradarzati karIe chIe. lI a. zA. pra. maDaLa, For Private And Personal Use Only . Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir meyona-prastAvanA. pravRttilakSaNo dharmaH sarvadharmonnatipradaH sarvo: meyare samyA nainadharmavraSA: || z / / karmayogaH sadAsevyo nirAsaktayA jnaidhruvmajiyAvAla: zreSThaH kriyAvAra: gumaraH // 2 // ArAdhakaH kriyAvAdI, vijJeyaH zuklapAkSikaH triApoDayiAvATI, vijJayALavA:||2|| sarve tIrthaMkarAjJeyA: - kevalajJAnayoginaH mokSojJAna kriyAbhyAMsyAt, proktaMtaiH srvdrshibhiH||4|| dharmya vyavahAramAlaMvya-svAdhikAravizeSataH nityanaimittika karma-kartavyaM karmayogibhiH // 5 // asva mudrAlekha* saMvat 1970 nA caitra vaizAkha mAsamAM mehasANAnAsaMdhanAM AgrahathI mehasANAmAM eka mAsa lagabhaganI sthiti karI. te samaye amadAvA6mAM prAtaHsmaraNIya paramagurU mahArAja zrI sukhasAgarajI mahArAje kriyAyAgatI mahattA saMbaMdhI sa. 1969 nA asADa sudi 14 nI rAtrIe je upadeza ApekSeA hateA te tAjo thayA ane tethI kriyAyoga-karmayoga saMbaMdhI kSAMkAnI racanA karI ane tenuM nAma karmayoga rAkhyuM. te prasage tyAM rahelA keTalAka sAdhuone ane zrAvakAne karmayoga grantha dekhavAnA prasaMga maLyuM. ane teee te granthanI prazaMsA karI tyAra bAda mANasAnA satranA AgrahathI jeTha mAsamAM mANasAmAM praveza karyAM ane tyAM cAmAsuM karavAnuM thayuM. mANasAnA DhAkAra sAheba rAmeLathI takhtasiMhajI darabAra ghaNI vakhata darzanArthe AvyA karatA hatA. eka vakhata temaNe karmayoga grantha vAMcyA tethI temaNe tathA kArabhArI mehanalAla kikAbhAie karmayoganu gurja bhASAmAM vistArathI viveyana karavA prArthanA karI. mANasAnA darabAra DhAkAra zrI takhtasiMhajI vidvAna sAhityapremI dayALu jainadharmAnurAgI sAdhubhakta ane dharmapriya che, temanI prArthanA amArA hRdayamAM ThasI ane For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tethI karmaceAganuM vivecana karavA nizcaya saMkalpa karyAM. jainazAstrAmAM karmayAganI mahattA che. ema jaNAvavA mATe nizcaya thayA. cAmAsA bAda mANusAthI vihAra karI saM. 1971 nA kArataka mAsamAM vijApuramAM dAsI nathubhAI maMchArAmanA samAdhi maraNanA upadezArthe tyAM javAnuM karyuM. dAsI nathubhAI maMchArAma amArA upakArI hatA. temaNe amArI bAlyAvasthAmAM dhArmika panapArDanamAM sAhAyya karI hatI. vijApurathI lADaeNAla, saradArapura, ekalArA, dezettara thai iDaramAM amathArAma gulAbacaMdanA ujamApara mAgazara mAsamAM javAnuM thayuM. iDarathI vaDAlInA saMghanA AgrahathI peza mAsamAM vaDAlImAM praveza karyAM. vaDAlImAM amArA manamAM je saMkalpa hatA te pramANe karmayoga vivecana lakhavAnA AraMbhAthaeN vivaraNa maMgala karyuM. paraMtu yAtrAnA kAraNathI tyAM eka mAsa karatAM vizeSa na rahevAyuM. tyAMthI kheDabrahmA, derAla, garADiyA, maTArA, haDAda thai kuMbhArIyA javAnu thayuM. kuMbhArIyAthI AmujI thaI hAdrA, varamANu, revadara, maDAra, pethAvADA, dAMtivADA ane bhUtivADA thaI pAlaNapuranA saMdhanA AgrahathI pAlaNapuramAM praveza karyAM. tyAM vIsa divasa lagabhaganI sthiti thai paraMtu tyAM karmayoga vivecana lakhavAnI pravrutti nathai. tyAMthI kAgaLuvadamAM siddhapuramAM mukAma karyAM. kamaeNyeAganA keTalAka zlokAnuM tyAM vivecana lakhAyuM. tyAMthI uMjhAmAM mukAma thatAM keTalAka zlokonuM vivecana lakhAyuM. tyAMthI saM. 1971 nA caitra sudi ekame mehasANAmAM praveza karyAM. tyAM keTalAka konuM vivecana lakhAyuM. panyAsa zrI AnaMdasAdagaragaNi tathA panyAsa zrI maNuivijayajINa tyAM hAvAthI temanI sAthe jJAnavArtAlApa thayeA. mehasANAthI caitra sudi pUNibhApara bhoMyaNImAM zrI mallinAthanI yAtrArthe AvavAnuM thayuM. tyAM vivecana lakhavAnuM zarU hatuM. tyAMthI rAmapurA AvatAM tyAM paNa vivecana lakhavAnI pravRtti zarU hatI. rAmapurAthI viramagAma AvavAnuM thayuM. viramagAmamAM karmayeAganuM vizvacana lakhAyuM, vIramagAmamAM munirAja zrI khAMtivijayajInA ziSya zrIyuta mAhanavijayajI sAthe ane zrImAna prasiddhavallabhavijayajInA ziSya itihAsana zrI jinavijayajI sAthe sAdhugurUkula-jainagurUkula sthApanA vagere saMbaMdhI aneka vicArAnA parAmarza thayA. vIragAmathI jakhavADA thai zrI sANaMda jainasaMghanA AgrahathI tathA bhaktithI khIjA caitramAM sANaMdamAM praveza karyAM. kanaiyAganuM tyAM khase pAnAnuM vivecana lakhAyuM tyAMthI geAdhAvImAM 20 viza divasa lagabhaga sthiti thai. godhAvImAM 150 draDhase pAnA lagabhaganuM vivecana lakhAyuM. paraMtu tyAM atyaMta tApamAM mahenatanA kAraNathI jIrNajvara lAgu paDyA. godhAvIthI serIsA, kaleAla, pAnasara thai saM. 1971 nA jemAsamAM pethA For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir puramAM comAsA mATe vihAra thayo. pethApuramAM thoDuM vivecana lakhAyuM paraMtu jIrNajavaranI upAdhithI 108 ka sudhInA lokonuM vivecana lakhAyA bAda vivecana lakhavAnuM kArya baMdha thayuM. saM. 1871 nA jeTha mAsathI karmayoga lakhavAnuM vivecana baMdha rahyuM. te pAchuM saM. 1873 nA mAgazara mAsathI mANasAmAM vivecana lakhANa zarU karyuM. 18 mA lokathI mANasAmAM vivecana lakhavAne AraMbha thayo. mANasAthI lIMbodarA, unAvA thaI pethApuramAM javAnuM thayuM. dareka gAmamAM vivecana lakhAvAnI pravRtti jA hatI. amadAvAdavALA zeTha maNibhAI dalapatabhAIne tyAM mAhamAsamAM ujhamaNuM hovAthI temanA aneka patra AvyAthI pisa mAsamAM amadAvAda javAnuM thayuM, ane amadAvAdamAM saMpUrNa vivecana lakhavAnuM kArya pUrNa thayuM. ekaMdara ATha nava mAsamAM karmayoganuM saMpUrNa vivecana lakhAyuM tema kahIe te kahI zakAya. saM. 1872 nI sAlamAM lokamAnya tilaka kRta bhagavadgItA para kara nAmanuM pustaka maLyuM paraMtu te marAThI hovAthI tene bhAva barAbara samajAyuM nahIM. saM1873 nA travadi agiyArasanA roja mANase AvavAnuM thayuM. tyAre zeTha hakamacaMda Izvara pAse lo0 tilakakRta bhagavadgItA karmaganuM hiMdusthAnI bhASAnuM pustaka hatuM te amoe vAMcyuM tethI kamaga saMbaMdhI lo. bhA. tilakanA vicAronuM parizIlana thayuM. paraMtu tethI ame e karmayoga saMbaMdhI vicArenuM vivecana karyuM hatuM tethI vizeSa kaMI jANavAnuM maLyuM nahIM. paraMtu tethI amArA vicAronI puSTi thAya che ema samajAyuM. saM. 1866-67 nI sAlathI karmayoganA vicAronI tarapha amAruM mana pravartatuM hatuM temAM gurUmahArAjanA mRtyu samayanA upadezathI puSTi thaI ane tenA phala tarIke karmayoga nAmanuM pustaka lakhAyuM. hAlamAM pAzcAtyenI pravRttithI pavaya nivRtti parAyaNa lokomAM pravRttinI AvazyakatAe amane tathA tilaka vagerene ekIsame tevA vicAre lakhavAnI pravRtti zarU karAvI. temAM kAMI Azcarya nathI. je je kAle je je vicArenI jarUra hoya che tene kAle te te dezIya lokamAM te te vicAranAM vAtAvaraNe prakaTI nI. kaLe che ane te te saMbaMdhI grantha, lekhe, bhASaNe, pravRtti thAya che ane bhaviSyamAM thaze. kaI paNa deza eka sarakho pravRtti parAyaNa rahetuM nathI tema eka sarakho nivRtti parAyaNa rahetuM nathI. pravRtti pachI niti ane nivRtti pachI pratti ema pravRtti nivRttinuM cakra, anAdi kAlathI pharyA kare che. koI kAmamAM nivRtti pradhAnapaNe varte che ane koI koI komamAM pravRtti pradhAnapaNe varte che. divasa pravRttirUpa che ane rAtrI nivRttirUpa che. ema kAlakSetra bhAvabhede pravRtti nivRttinI gaNatA mukhyatA thAya che. jemAM pravRtti For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 4 AvazyakatA. ane nivRtti ene mahattva ApavAmAM AvyuM che. kAi dezanI, samAjanI, sadhanI, pravrutti vinA sthAyI unnati rahetI nathI ema jaina zAstrAmAM jaNAvyuM che. jaina kAmamAM tathA Arya dezamAM pravRttinA sarge saMbaMdhI paDatI thai che ane jo A pramANe cAlyA kare te jaina kAma, hiMdu kAma vagerenI paDatI thAya ane tethI ante dharmane! nAza thAya, mATe lokone dharma pravRtti mArganA upadeza ApavAnI dhaNI jarUra che karmayoga lakhavAnI ema atihAsika dRSTithI tathA pragati dRSTithI jaNAyuM ane tethI sarva prakAranA zubha dharmAMnI rakSAthaeN karmayAganI punaH pravRtti khaLavatI thAya te mATe karmayoga grantha lakhavAnI AvazyakatA svIkArAi. bhagavad gItAnA kriyAyeAga karatAM amArA lakhAyalA karmayogamAM judI judI bAbateAnA aneka vicArAnA lAbha maL zake tema che. bhagavadgItAnA sAra e che ke zrIkRSNa pote arjunanI AgaLa upadeza de che ane tene pravRttinA adhyAtma garbhita upadeza Ape che ane tene yuddha mATe utsAhita kare che. amArA lakhAyalA karmayogamAM sarva manuSyo svAdhikAre dharmAM pravRtti kare ane tenA mATe kayA kayA guNAnI jarUra che tenu vistArathI vivecana karAyu che. amee amArA svataMtra vicArone vinA saMkeAye karmayeAgamAM lakhyA che temAM jainAgameAthI avirUddhapaNe karmayAgatu. vivecana lakhavAte ghaNI sAvadhAnatA rAkhI che. jainAgamAmAM karmayA ganI yAne kriyA cAMganI puSTi pravRttinI puSTi Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir janAgameAmAM-jaina zAstrAmAM karmayoganI yAne dhanye pravRttinI aneka sthAne puSTi karavAmAM AvI che. zrI RSabhadeve yugala dharmanuM nivAraNa karIne pravRtti lakSaNa dharma Adi aneka dharmanI sthApanA karI hatI. cAvIsamA tIrthaMkara zrI mahAvIra prabhune thayAM hAla aDhIhajAra varSa thayAM te pUrve aDhIse zrI pArzvanAtha nAmanA trevIsamA tIrthaMkara thayA-mahAvIra svAmIthI pUrve ceArAthI hajAra pahelAM zrI neminAtha thayA. te neminAthathI pAMca lAkha varSa purve zrI naminAtha thayA. zrI naminAthanI purve 6 lAkha varSa pahelAM zrI munisuvrata svAmI thayA. A pramANe dareka tIrthaMkaranAM zrI rUSabhadeva sudhI kalpasUtramAM AMtarAM gaNAvyAM che. zrI RSabha nirvANuthI paccAsa lAkha karADa sAgaropame zrI ajitanAthanuM nirvANa thayuM. te upara traNa varSe sADA ATha mAsa khetAlIsa hajAra varSa nyUna evA pracAsa lAkha koDa sAgarApame ceAvIsamA tIrthaMkara mahAvIra prabhunu nirvANu thayuM. bhAgavata purANamAM je RSabhadevanuM carita For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ApyuM che. te jainenA RSabhadeva nathI. jenazAstradaSTie to te bhAgavatamAM kathelA RSabhadeva te purANanA kapita deva che tenI sAthe jene kaMI paNa saMbaMdha nathI. manvatanI cAda cokaDIo vagere lAkhe kare cokaDI jemAM samAI jAya che evA eka sAgaropamane kALa che. AjathI koDA kaDI sAgarepama pUrve thaela zrI RSabhadeve karmabhUmimAM karma pradhAna dharma pravartAvyo che. karmane artha dharyuM pravRtti levI. zrI kalpa sUtramAM zrI RSabhadevane adhikAra Ave che temAM nIce pramANe varNana che. usabhaNaM arathA kosalie darake darake painne paDiruve A. loNe bhadae viNIe vIsaMpuvvasayasahassAI kumAravAsamajhe vasi ttA tevaThipuTavasahaslAiM rajjavAlamajjhe vasamANe lehAiyAo ga. NiyapahANAo sauNaruyapajjavasANAo bAvattAriMkalAo causa ThimAhalAguNe sippasayaMca kammANaM tinnivipayAhiyAe uvdira6 (2) purANaM nANA samiti | ardhana kezalika RSabhe vIza lAkha pUrva varSa, kumArAvasthAmAM gALyAM ane tresaThalAkha pUrva rAjyAvasthAmAM vasyA. ane temaNe lekhAdika gaNita pradhAna bahAra kalAne upadeza karyo. lokone bahotera kaLAe zikhavI. bahotera kalAnAM nIce pramANe nAma che. 1 likhita, 2 gaNita, 3 gIta, 4 nRtya, 5 vAgha, 6 paThana, 7 zikSA, 8 jyoti, 8 chanda, 10 alaMkAra, 11 vyAkaraNa, 12 nirUkta, 13 kAvya, 14 kAtyAyana, 15 nighaMTu, 16 gajaturagArohaNa, 17-18 te benI zikSA, 18 zastrAbhyAsa, 20 rasa, 21 maMtra, 22 yaMtra, 23 viSa 24 anya, 25 gadhavAda, 26 prAkRta, 27 saMskRta, 28 pizAcI, 28 apabhraMza, 30 smRti, 31 purANa, 32 vidhi, 33 siddhAnta, 34 tarka, 35 vaidaka, 36 veda, 37 Agama, 38 saMhitA, 38 itihAsa, 40 sAmudrika, 41 vijJAna (sAyansa vidyA) 4ra AcArya vidyA, 43 rasAyana, 44 kapaTa, 45 vidhAnuvAda darzana, 46 saMskAra, 47 dhUrta saMbaka, 48 maNikarma, 48 tarucikitsA, 50 khecarI, 51 amara, 5ra IndrajAla, 53 patnIbhakina, 54 yatraka, papa rasavatI, 56 sarvakaraNa, 57 prAsAdalakSa, 58 paNa, pada citrapala, 60 lepa, 61 carmakarma, 62 patracheda, 63 nakha cheda, 64 patra parIkSA, 65 vazIkaraNa, 66 kASTaghaTana, 67 deza bhASA 68 gArUDavidhA, 18 kapAMga 70 dhAtukarma, 71 kevalividhi, 72 zakunarUta, e pramANe zrI kAzyapa zrI RSabhadeve purUSanI bahenatera kalA zikhavI, haMsalipi vagere aDhAra lipiyAnuM jJAna zrI RSabhadeve jamaNa hastathI brAhmIne ApyuM tathA DAbAM hastathI For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir suMdarIne gaNitanuM jJAna zikhavyuM. kASTa karyAdinu jJAna bharatane zikhavyuM. tathA purUSAdi lakSaNenuM jJAna zrI bAhubalIne zikhavyuM. kAzyapazrI aSabhadeve strIonI cosaTha kalAnuM jJAna lokone ApyuM. strInI cosaThakalA nIce mujaba che. 1 nRtya. 2 aucitya. 3 citra. 4 vAritra. 5 maMtra. 6 taMtra. 7 ghanavRSTi. 8. phalAkRSTi. 8 saMskRta jalpa. 10 kriyAkalpa. 12 jJAna. 12 vijJAna. 13 daMbha. 14 aMbustaMbha. 15 gIta. 16 tAlanuMmAna. 17 AkAragepana. 18 ArAmarepaNa 18 kAvyazakti, 20 vakrokti. 21 naralakSaNa parIkSA. 22 gaja. 23 yavara parIkSA. 24 vAstukazuddhi laghubuddhi. 25 zakunavicAra. 26 dharmAcAra. 27 aMjanayoga. 28 cUrNAga. 28 gRhIdharma. 30 suprasAdanadharma. 31 kanakasiddhi. 32 varNikAvRddhi. 33 vAkapATava. 34 karalAghava. 35 lalitacaraNa. 36 taila surabhikaraNa- 37 bhUpacAra. 38 gehAcAra. 38 vyAkaraNa. 40 paranirAkaraNa 41 viSNunAda. 42 vitaMDAvAda. 43 aMkasthiti. 44 janAcAra. 45 kuMbhabhrama. 46 sarizrama. 47 ratnamaNibheda. 48 lipi pariccheda. 4vaighakriyA. 50 kAmAviSkaraNa. 51 raMdhana. para cikurabandhana. 53 zAlikhaMDana. 54 mukhamaMDana. 55 kathAkathana. 56 kusumagraMthana. 57 varaveSa, 58 saabhASAvizeSa, 58 vANijya. 60 bhejya. 61 abhidhAna parijJAna. 62 AbharaNa yathAsthAna vidhaparidhAna. 63 atyAkSarikA. 64 praznaprahelikA. e pramANe rAjyAvasthAmAM strIonI cesaThakalAnuM zikSaNa ApyuM. temaja bhagavAna zrI RSabhadeve rAjyAvasthAmAM vighArthava mApa kRSivANijya kuMbhakAra karma vagere sezi95 karmano upadeza karyo. anAcAryopadeza ja karma ane AcAryopadeza ja zilpa ema karmazilpane vizeSa loko mAne che. hunnara, kalA, yaMtro vagere so jAtanAM karmone zrI RSabhadeve rAjyAvasthAmAM upadeza Ape. hiMdusthAna karmabhUmi che te karmapradhAna che mATe rAjyavasthAmAM zrI RSabhadeve zikSaNa ApyuM. zrI RSabhadeve e pramANe rAjyAvasthAmAM sarva karmonuM zikSaNa ApI dharmakarmano pracAra karyo tethI te brahmA kahevAya che ane te nItinA pravartaka hovAthI manubhagavAna gaNAya che. zrI RSabhadeve chellI avasthAmAM dIkSA leI kevalajJAna prApta karyuM, kevalajJAna thayA bAda zrI RSabhadeve samavasaraNamAM besI caturvidha dharmanI dezanA dIdhI ane sAdhu-sAdhvI zrAvaka ane zrAvikArUpa caturvidha saMghanI sthApanA karI. jIvabhukata zrI RSabhadeva kevalI prabhue kRtakRtya thayA chatAM pravRtti lakSaNa dharmanI pravRtti sevI gAmegAma, dezadeza vihAra karIne janadharmanI sthApanA karI. zrI RSabhadeva pachI thanAra ajitAdikathI te dharmanAtha sudhInA sarva tIrthakaroe For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jJAnapUrvaka kriyAganI pravRtti sevI ane lokone upadeza dIdhe. sALamA zAMtinAtha, sattaramA kuMthunAtha ane aDhAramA aranAtha e traNa tIrthakarene cakravartinI padavIo hatI tethI temaNe gRhAvAsamAM batrIzahajAra dezanuM rAjya karyuM. anArya rAjAo sAthe aneka yuddha karI teone jItyA, batrIza hajAra dezanA rAjAone dharme pravRttithI pitAnA tAbe karyA ane chevaTe dIkSA leI kevalajJAna pAmI dharmatIrthanI sthApanA karI. jainadharmano pracAra karavAmAM temaNe kevalajJAna pAmIne upadezAdithI dharme pravRtti sevI. zrI mallinAtha tIrthakare e pramANe gRhasthAvAsamAM gRhasthAdhikAra pramANe dharyuM pravRtti AdarI hatI ane dIkSA lIdhA bAda kevalajJAnI banI dharma tIrthanI sthApanA karI dharNoddhAra karyo. zrI munisuvrata svAmIe paNa te pramANe pravRtti sevI. zrI munisuvrata svAmInA vakhatamAM zrI rAmacaMdrajI thayA, temaNe rAvaNane nAza karyo, jenarAmAyaNanA vAcanathI duniyAmAM satya rAmacaritrane lokone khyAla Ave che. zrI naminAtha svAmIe gRhAvAsamAM gRhI gya dharma pravRtti sevI hatI ane dIkSA leI kevalI banI dharmatIrthanI sthApanA karI. bAvIzamA yaduvaMzI zrI ariSTaneminAtha bhagavaMte dharmatIrthanI sthApanA karI ane bhArata jaina dharmano pracAra karyo, trevIsamA tIrthakara zrI pArzvanAtha tIrthakara ke je AjathI 2800 aThAvIzase varSa upara hatA temaNe gRhAvAsamAM zubha pravRtti lakSaNa varNAdika dharmane sevyuM hatuM ane rAjya karyAbAda chevaTe dIkSA leI kevalI banI dharma tIrthanI unnati karI hatI. tIrthakaranI padavI chatAM zAMtinAtha, kuMthunAtha ane aranAthe nirAsakitathI svAdhikAre anya rAjAo sAthe yuddha karyA hatAM. jyAre zrI neminAthanA baMdhu zrI kRSNa jarAsaMdhanI sAthe vaDhIyAra dezamAM jarAsaMdha rAjAnI sAthe yuddha karyuM tyAre kRSNa rAjAnA lazkarane jarA vyApI hatI tenuM yuddhamAM caDhIne zrI ariSTaneminAthe nivAraNa karyuM hatuM. yAdavonI sAthe. yuddhamAM gRhavAsanA kSatri dharma pramANe zrI ariSTaneminAthanuM raNagaNamAM AvanA vAnuM thayuM hatuM. zrI bharatarAjAe bAhubalInI sAthe nirAsAktithI dharma yuddha AdaryuM hatuM ane teNe cAra vedanI racanA karI hatI. temane keTaloka bhAga hAla paNa jaina Aryaveda tarIke hayAta che. e uparathI zrIkRSNanA pahelAM zrISabhadeva vagere tIrthakaree karma ane kevA vizAlarUpamAM sevyo hate tene te vAcakone saheje khyAla AvI zakaze. zrI neminAtha bhagavate cerAsI hajAra varSa pUrve pitAnI dharmadezanA sAMbhaLavA AvanAra zrI kRSNane gRhasthAvAsamAM ane tyAgAvasthAmAM ahaMmamatva rahita nirAsakita paNe pravRtti sevavI ema upadeza ApyA hatA. jinazAstranA AdhAre zrI neminAtha bhagavAna para For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAtmA hatA. ane zrI kRSNa aMtarAtmA hatA. zrI neminAtha bhagavAnanA bhakta tarIke zrI kRSNa hatA. zrI kRSNa sarvajJa neminAthanAM aneka vyAkhyAne sAMbhaLyAM hatAM tethI zrI kRSNane brahmajJAna-AtmajJAna thayuM hatuM ane zrI kRSNa ajunane AtmajJAnano bodha raNAMgaNamAM Apyo hato. mahAbhAratanA bhAgavatanA ane viSNupurANanA zrI kRSNa ane janazAstranA zrI kRSNamAM kALabhede AcArabhede bheda che. purANIonA zrI kRSNa dvAparamAM thayA che ane jenA kRSNa te te pUrve thayA che tethI pAMca hajAra varSa ane corAzI hajAra varSane bheda aMtara rahe che, jemAM pAMDavacaritra che. ane temaja vasudeva hiMDa-hiMdI nAmane nevuM hajAra lokane lagabhaga grantha che temAM zrI kRSNa vagere yAdavonAM caritra che tenuM manana karavAthI zrI kRSNa saMbaMdhI khare khyAla AvI zake tema che. game tema heya paNa pAchaLathI aneka mata paDyA hoya paraMtu zrI neminAthanA bhakta zrI kRSNa antarAtmAe dhamya pravRttimAM gRhAvAsamAM bhAga lIdhe hatuM. temaNe zrI neminAthanA upadezapUrvaka tyAgamArganI dharme pravRttithI puSTi karI hatI. aneka cakravartiAe ane vAsudevoe dharma pravRtti sevI hatI. AryavedanA bhAga tarIke AcAra dinakara vagere prAcIna zAstra che temAM brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudranA vaNuM karma dharma vagerenI pravRttinI siddhi karelI dekhavAmAM Ave che. zrI AtmArAmajI mahArAje u zrI vijyAnaMdasUrie tatva nirNaya prAsAda granthamAM ... staMbhamAM cAre varNonA karma dharmanI vyavasthA tathA tenA saMskAronuM varNana karyuM che. jenanigamamAM arthAta jainomAM tattvajJAnanI sAthe dharma karma pravRttinI atyaMta AvazyaktA varNavI che. vedAnIomAM bhagavagItA vageremAM kameganI je vyAkhyAo dekhavAmAM Ave che te janAgamAMthI levAmAM AvI hoya ema dekhAya che. vikrama saMvatanA pahelA saikAmAM vA tenI pUrve eka be saikApUrve bhagavadgItA banI heya ema aneka granthonA AdhArathI jaNAya che tethI temAM janazAstranI nirlepa dharma karma pravRttinA vicArone praveza thaelo jaNAya che. jenazAstranA AdhAre kahevAmAM Ave che ke hAla je vedAntIomAM je cAra veda che te te jainadharmanI sthApanA thayA bAda pachIthI banelA che. zrI mahAvIra svAmInA vakhatathI vA te pachIthI vedAntIomAM upaniSadonI racanA zarU thaI te racanA TheTha akabara bAdazAha pachI paNa zarU rahelI che. vikrama saM. trIjA cothA saikA pachIthI purANanI racanA zarU thaI te sattaramA saikA sudhI pravartelI jaNAya che. A saMbaMdhInI carcA bIjA prasaMge karavAmAM Avaze ane te aneka sAkSIothI siddha karavAmAM Avaze. atra te jainAgama ane janavedonA AdhAre kriyAganI For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kamaganI atyaMta prAcInatA siddha karI che. zrI umAsvAti mahArAje tatvArtha sUtranI racanA karI temaNe jJAnaziyAkhyAM kSaH jJAna ane kriyA pravRtti e bethI mokSa thAya che ema siddha karyuM che. yaMnari f u, huAM annA vicA, saMta paMguDha raddo, dhAvamA 3 . dharmI pravRtti vinAnuM jJAna haNuyeluM che. ane AtmajJAna vinAnI kriyA haNAyelI che. aMdhasamAna ekalI kriyA pravRtti che. ane karmayoga vinAnuM ekaluM jJAna che te pAMgaLA samAna che, keI nagaramAM agni lAge tyAre pAMgula hatA te aMdhanApara beThe ane raste dekhADavA lAge. AMdhalo cAlavA lAgyo tethI banne agnithI bacI zakayA te pramANe jJAnapUrvaka karmavega yAne kriyAgathI nirAsaktipaNathI kartavya kAryo karatAM saMsAramAM baMdhana thatuM nathI ane jJAnAvaraNayAdi karmone kSaya karI parabrahma pada yAne siddhapadanI prApta karI zakAya ema aneka sthAne kathavAmAM AvyuM che. adhyAtmajJAna, AtmajJAnanA khajAnA svarUpa jenAgame che. teonuM gurUgamadvArA manana karI AtmajJAna meLavI svAdhikAra kartavya karmo karavAM joIe. ajJAna, Asakti, mohathI je nivRttinI sAdhanA karavAmAM Ave che tethI mekSanI prApti thatI nathI. jainenI cAre vaNe jainomAM zuSka ni, svasvavarNa karmathI bhraSTa thavA lAgI tyArathI jainenI vRttinI mukhyatA paDatI thavA lAgI che. je kAmamAM guNa karmaviziSTa thatAM ane dharme kSatriya, tathA vaizya guNa karmaviziSTa vaione nAza thAya pravRttinI gANa- che te komane ane te dezane tathA te dharmane hAsa tA thatAM thaelI nAza thAya che. jyArathI tyAgAvasthAmAM zuSkavAcika paDatI, jJAna, zuSka dharmArAdhanAnI rUDha pravRtti vadhI tyArathI jainenI sake sake paDatA thavA lAgI che-vyAvahArika vaNa karma dharma pravRtti tathA dhArmika pravRttine jusso jenomAMthI narama paDe tyArathI ja e anya komonI spardhAmAM hAra khAdhI che. pravRtti vinA game te dharma duniyAmAM jIvI zakti nathI. je dharma komamAM sarva prakAranI pragatikAraka zubha dharma karmanI pravRttine jusso nathI te kAma ane temanuM duniyAmAM nAmanizAna rahetuM nathI. na komamAM jyAM sudhI A badha ane evI pravRtti thatI hatI tyAM sudhI janemAM caDatIne sUrya ugyA karatA hatA. pravRtti dharma vinA koI dharmanI caDatI thatI nathI. jemAM tyAgIomAM tyAga dharma che tethI kaMI koI paNa avasthAmAM svAdhikAra pramANe zubha pravRttino niSedha karavAmAM AvyuM nathI. svAdhikAre AtmajJAnapUrvaka dareka kartavya pravRtine For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karatAM saMsAramAM baMdhana thatuM nathI evA karmayogane jyArathI visarI gayA tyArathI jene bIkaNa, DhIlA, mAyakAMgalA jevA banI gayA ane tyArathI jainenI paDatI thaI. sAdhuoe gRhasthane temanA adhikAra pramANe kartavya pravRttine upadeza ApavAmAM barAbara lakSya na rAkhyuM ane sarva gRhasthone sAdhu dharmano upadeza ApavA lAgyA tyArathI cAre varNanA gRhastha karmonI avyavasthA thavA lAgI ane tethI jene, jatinI apekSAe vA guNakarmanI ane peikSAe cAre varNone jIvatI rAkhI zakyA nahIM. sAdhuonuM lakSya phakta vyAvahArika varNa karma dharma na rahetAM ekalI mekSanI kriyA tarapha guMthAI gayuM ane tethI gRhasthamAM sAdhana vyavahAra vaNuM karma vyavasthAne nAza thate janAcAryo koNa jANe kevA saMgomAM mUkAI gayA ke jethI teo jainadharmI cAra varNone saMrakSI zakyA nahIM. vaNika thAya teja janadharma gaNAya evI keTalIka mAnyatA thavAthI aneka kSatriya rAjAoe tathA kSatriyae vaNikatva svIkAryuM ema jaina aitihAsika grothI mAlama paDe che. rajoguNa ane tamoguNavALI zuSka nivRtti jyAre mukhyatAo pravarte che tyAre cAre varNanA dharma karmanI avyavasthAthI janadharmanA pracAranI paNa avyavasthA thaI jAya che vyavahAranayamArgakathita kartavya kAryone uccheda karavAthI janadharmane uccheda thaI jAya che. jyAre jyAre dharma pravRttinI mukhyatA hoya che tyAre tyAre dareka dezane, dharmane, saMghane, udaya thAya che e niyama kadi bhUla na joIe. jenAcAryo pUrve aneka zubha pravRttimAM Atmabhega ApatA hatA ane nirAsaktithI dareka bAbatamAM AgevAnI bharyo bhAga letA hatA ane evA krikArathI athavA vyAvahArika pravRttine mukhya karI pravartavAthI teo janadharmane pracAra karI zakatA hatA. gRhastha jene svAdhikAre guNakarmAnusAre vyAvahArika tathA dhArmika pravRttimAM nirAsakitathI bhagula rahetA hatA tethI teo janadharmano vAvaTa sarvatra prasarAvavA zakitamAna thayA hatA. pUrve rAjakIya jainadharma hato tenuM mukhya kAraNa kagI jene hatA eja lakSyamAM rAkhavAnI jarUra che. A majJAna vinA keTalAka janee ekAMta dayAne ja dharma mAnI lIdhuM ane teo jainadharmanAM anya upayogI tatvenA dharmane bhUlI gayA tethI teo gRhastha dharmanA uparAMta sAdhunA jevI dayA pALavAne taiyAra thayA paNa tethI teo svAdhikAre varNa karma dharma pravRtti vinA keTalIka dharma bAbatothI bhraSTa thayA tethI teonI vi. saM. pannaramA saikAthI vizeSa paDatI thavA lAgI. zuSka nivRttithI kharA tyAgIe pAkatA nathI temaja uttama gRhastha paNa pAkatA nathI. jJAna vairAgya vinAnI ane zubha pravRtti vinAnI ekalI zuSka nivR For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 ttithI vanamAM, guDhDhAmAM, upAzrayamAM paDI rahevA mAtrathI gRhastha dharmathI ane tyAgI dharmathI bhraSTa thavAya che. amAre te zrImad hemAcArya jevA karmayogI tyAgIonI jarUra che ane vimalazAha, vastupAla, kumArapAla, saMgati, zreNika kRSNa jevA gRhastha karmayogIonI jarUra che. kSAtradharma pramANe vartanArA ane jainadharma pALanArA evA kSatriyAnI jarUra che paNa zakti chatAM te kSAtradharmanA tyAga karI vaizya anI jainadharma pALe evA kSatriyeAnI jarUra nathI. svAdhikAre guNakarma pramANe varNa dharmamAM rahIne jainadharma pALanArA gRhastha karmayogIAnI jarUra che. brAhmaNanA guNakarma pramANe vidyAdhyayana karanArA karmeyAgI jaina brAhmaNeAnI jarUra che paraMtu vaizya zUdranA guNakarmadhAranArA evA jaina brAhmaNAnI jarUra nathI. AcAra dinakaramAM guNakarma viziSTa brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdra e cAra gRhastha varNanI AvazyaktA batAvI che. Asakti vinA cAre vahunA jaitA jainadharma pALatAM chatAM ane antaryAM paramAtmA vItarAgadevanuM dhyAna dharatAM chatAM guNakartAnusvAdhikAre pravRtti dharma sevatAM chatAM karmathI baMdhAtA nathI ane parabrahmapadanI arthAt mekSapadanI prApti karI zake che evuM kanaiyeAganuM rahasya jyArathI jaina gRhasthAmAMthI vasarAi gayuM tyArathI gRhastha jainAmAM ane tyAgI vargamAM zuSka pratta mArganI ane zuSka nivRtti mArganI gANutAnI paraMparA vadhavA lAgI ane tenuM kula Aje jaina kaeNmamAM pratyakSa mAluma paDe che mATe have gRhastha cAre varNanA nAmAM ane tyAgIomAM kriyAdvAranI arthAt vizAla dRSTie karmayoganA uddAranI atyaMta AvazyakatA mAluma paDe che. jainakAmamAM jJAna kriyAmArganAM rahasyA, jyArathI AcchAdita thayAM tyArathI jaina kAmanI paDatInA prAraMbha thayA. have aneka dezIya mA enI AryAvartamAM bharatI thavA lAgI che tevA samayamAM jo zuSka nivRtti pradhAnatAne jainakAma vaLagI raheze te aMte pariNAma e Avaze ke janakAma potAnuM nAma nizAna duniyAmAM rAkhI zakaze nahIM. hAla ceAtheA AreA nathI hAla tA paMcama ArA kaliyuga che. temAM kaliyuganA dharmanI pradhAnatAe sarvatra pravRttithI leAkeA jIvI zake che tethI dezakAla, khaLa sthiti vagerene vicAra karIne cAlatA jamAnAne anusarI gRhastha vargamAM ane tyAgI vargamAM karmayogIe prakaTAvavAnI jarUra che. adhyAtma jJAna prApta karIne AtmajJAnI khanI nirAsaktipaNe cAdhikAre sarva vyAhAraka tathA dhArmika karmo karanAra karmayogIe maheALA pramANamAM cAre varNamAM pragaTe tA tethI jainadharmanA tatha jainakAsanI unnata thAya ema nizcaya che. hAlamAM jJAnapUrvaka karmayAgIe thaelAnI zreNI jarUra che. AtmajJAna vinAnA pharmeyeAgIomAMthI Asakti For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 TaLatI nathI tethI teo kaca karmo karatA chatA baMdhAya che. jenazA ja NAve che ke AtmajJAna prApta kare ane svAdhikAra hAlamAM karmayogI- kartavya kAryone kare. jemAMthI AtmajJAna TALavA enI atyaMta lAgyuM tyArathI teonI pravRtti mArgamAM Asakti vadhI AvazyaktA. ane tethI teo parasparamAM matAmata karI ga7 saMpa dAya kalezathI kSINa thayA. ame amArA banAvelA anya granthamAM adhyAtmajJAnanI atyaMta mahattA jaNavI che tevaDe adhyAtmajJAna prApta karI nirAsakitathI kartavya kAryo karavAnI zakita prApta karI zakAya che. AtmajJAnathI gRhasthone DaravAne kaMI adhyAtmajJAnanA pro lakhavAnI jarUra nathI paraMtu adhyAtmajJAnanA grantha vAMcIne AtmajJAna prApta karI zuSka nivRttine tyAga karI dharma pravRtti karavA te mATe adhyAtma granthonI racanA karavAmAM AvI che. adhyAtmajJAna thayA pachI nirAsakti prApta thAya che ane tethI svAdhikAra sarva kAryo karatAM chatAM muktatA prApta karI zakAya che. hAlamAM jainazAstranuM adhyayana karIne gRharamAM ane tyAgIomAM aneka kamagIzvara pragaTe evA upAye levAnI jarUra che. karmayegIo pragaTayA vinA phakta karmaganA granthathI kaMI deza, samAja saMghanI unnati thaI zakatI nathI. mATe hAlamAM kriye ddhArakanI athata mahA kamagIo pragaTAvavAnI jarUra che ke je sarva zubha dharma pravRttimAM jIvana vyatIta kare. sarva prakAranAM kAryomAM je pAchI pAnI karatA nathI te satya karmayogI o che. pAMce indriyonA zubhAzubha bhAvamAM na lepAtAM satya karmacAgI. je nirAkatapaNe sapharajane adA kare che te satya enAM lakSaNa, karmayogI che. zrI mahAvIrasvAmInA samayamAM gRha sthAvAsamAM zreNika ceTaka rAjA vagere satyakarma gIe hatA. zrI mahAvIra prabhunA samayamAM keNika rAjA ane ceDA rAjAnuM mahA yuddha thayuM hatuM temAM ceDA mahArAjA karmayogI hatA. temanI sAthe de laDavA AvyA hatA te paNa pitAnA kSAtra dharmanA anusAra nirAsakitathI yuddha karakaravAmAM pAchA paDayA nahotA. parama jaina ceDA mahArAjAe vyAvahArika kAgane sArI rIte bajAvyuM hatuM. jana ceTakarAjA vagere jaina rAjAe kSAtra karmathI bhraSTa thayA nahotA. jaina khAravela rAjAe, saMprati rAjAe, kumArapAla rAjAe, vimalazAha daMDa nAyake vagere jaina kSatrie ane dhannAzAha tathA zrI mahAvIranA zrAvake AnaMdAdika vaizyae vaizya dhamanI pharaja bajAvavAmAM kaMI bAkI rAkhyuM hatuM. je manuSya jJAnabaLa. vidyAbala, zArI For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 13 rabala, kSAtra dharmabala, vaizya karmabala, lakSmIbaLa, sattAbala, tyAgabala, adhyAtmabaLa vagere baLenI paripUrNa unnatiyone saMrakSI zake che te kharekharA karma gIo jANavA jene je upara pramANe baLonuM rakSaNa na kare ane bhagatIyAM jevAM banI sarva zubha zaktione nAza kare che teo duniyAmAM narmada bIkaNa ane pUrvanA karmacI jainonA vArasAonA nAza karanArA bane mATe jenee nakAmA pApanA bhayathI tathA brAntithI nivaya na banavuM joIe. A kAla e che ke je manuSya anya dharmaya, anya dezIya karmayogIonI spardhAmAM pAchA paDyA, te maryA vA marI javAnA, teonI saMtatine teo gulAbadAsa banAvanArA jANavA ane tIrthakaronI AjJAothI bhraSTa thaelA. jANavA karmAgamAM karmayogIonAM sarva lakSaNone jaNAvavAmAM AvyAM che te lakSaNene paripUrNa vAMcI te pramANe je vartavAnA teo gRhastha dazAmAM tathA tathA sAdhudazAmAM kharA karmayogIo banavAnA emAM jarA paNa zaMkA nathI. karmayogane AghaMta vAMcI javAthI manuSyane karmayogIonAM lakSaNanuM pUrNa jJAna thaI zake tema che. je komanA loke, je dharmanA loko, je dezanA loko janma bhUminI sevAne tyAga kare che, deza sevAno tyAga kare che. rAjya sevAne tyAga kare che. janma bhUminA abhimAnane tathA dharmAbhimAnano tyAga kare che te loko duniyAmAM nAma, gulAma, bIkaNa, svArthI bane che ane evA loko kadApi tyAgIo thAya che to teo tyAga mArganI, saMyama mArganI mahattAne ghaTADI de che ane AtmAnA guNane barAbara khIlavyA vinA teo mukata paNa thaI zakatA nathI. kharA tyAgIonAM lakSaNone lokonA AcAramAM utAravAne gurUkule, vijJApIThe, vidyAlaya thApavAnI ghaNI jarUra che. jaina dharmane sarva yukitayothI ane sarva upAyathI vizvamAM phelAve kare evA sAdhuone banAvavA mATe atyaMta Atmabhoga ApavAnI jarUra che. gRhastha ane tyAgI kamagIoe ravAdhikAre hAla je upayogI kAryo karavAnAM che te karavA joIe. nitya naimittika karmayogIoe hAla kAryo karavAM joIe. deza rAjya prajAnI pragati thAya kevI pravRtti tevAM vartamAna sayAgone anusarI karmo karavAM joie. sevavI joIe. vaira, ahaMtA, mamatA vagerene tyAga karI bhayakheda Sa pariharI niSkAma banI dharmanI rakSA ane dharmane uddhAra thAya evA karmo karavAM joIe. nakAmA nAvarA, durvyasanamAM lakSmI baLane upaga, bALalagna, vRddhalagna, vezyAsaMga, jugAra vagerene tyAga karavo joIe. pratyeka manuSya hAlate vidyA, jJAna, kSAtrabala, vaizyabala ane For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zuddhabalathI yukta rahevuM joIe. have jamAne judA prakAranuM AvyuM che. jenene te sarva prakAranI zakita meLavavAmAM Apadu dharmanI pravRttine svIkAravAne samaya prApta thayela che. amArA kathananA evA AzAne je jana kema nahIM samaje te anya dharmanA baLe jaina komamAMthI loko anya dharmamAM bhaLI jaze tathA jana komamAM ghaNuM kamagIo paNa pragaTI zakaze nahIM. deza dharma, rAjya dharma, vyApAra karma Adi sarva bAbatenI pravRttine sevavA mATe kAmagIo banavAnI jarUra che. kamagIoe saMprati je je airgika ane apavAdika dhamya pravRttio sevavAnI che te sevavI joIe, ane saMpa prema ane aikyanuM AdhyAtmika baLa prApta karI spardhAmAM sarva dezathI agragAmI rahevuM joIe. jaina dharmane punarUddhAra karanAra sarva siddhAMta jJAtA jJAnI mahAtmAo pragaTe evAM pAThazAlA sthApana, paThana pAThana karma vagere karmo karavA joIe. Alasya, visthA, meja zokha, viSaya vRddhi, svArtha daSTi vagerene tema karIne sadA zaktivALA banavuM joIe. eka kSaNa paNa pramAdI na banavuM joIe. sarva manuSyamAM Atma zakita pragaTe evA upA levA joIe. potAnI pAchaLa aneka karmayogIo pragaTe evA upAze levA joIe. adhyAtma jJAna prApta karIne saMkucita rItika kriyA dharmanI prava. ttimAM na saMDovAtAM vizAla daSTithI sarva prakAranAM vyAvahArika tathA dhArmika kartavya kAryone karavAM joIe. sAmAjika, dezika rASTrIya gya kAryomAM svAdhikAre sarvajana hitArthe bhAga levA joIe. satya vicAranI ane sadAcAranI pravRtti karatAM zarIrane nAza thAya te paNa satyAgrahathI pAchA na paDavuM joIe. satya mATe prArpaNa karatAM karmayogIoe kadi bhaya na dhAre joIe. kAMte upara pramANe varte ane na vartI zako te tenuM sthAna bIjAene levAde paraMtu napuMsakapaNuM tathA varNazaMkarapaNAnuM jIvana dhArIne nakAmA cha nahIM. je jhADa nirUpagI zuSka ThaMThA jevuM banyuM hoya teNe anya ugatA vRkSone potAnI jagyA ApavI paDe che te pramANe manuSyoe avabedhIne satya kamagIo banIne sarva prazasya kAryo karavAM joIe. sattAbala lakSmIbaLa, zarIrabaLa, vidyAbaLa ane jJAnabaLa vagere je je baLe prApta karyo hoya teone anyanA upakArArthe vAparavAM joIe paNa kaMjusa na banavuM joIe. jaina dharma ane jaina dharmanI paDatI na thAya te mATe hAla je je cAMpatA upAya levA gyA hoya te levA joIe. hAlamAM pravRtti dharma pradhAna evA aneka karmayogIo pragaTe evA cAMpatA upAyo levA joIe. navA zuravIra, dAnavIra, dharmavIra, kagIo, For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pragaTe evAM vizva vidyAlaya, gurUkalo sthApavAM joIe. viza pacIsa varSa paryata brahmacarya pALIne vidyAlayana kare ane karmavegIonA guNe khIlave ane satyane uddhAra kare evAM gurUkule sthApavAM jenavA karmIo Ie. saMkucita kriyA daSTivALA karmayogIo karatAM pragaTAvavA hAla vizAla daSTivALA kagIo pragaTAvavAnI joie ghaNI jarUra che. rAjakIya bAbatamAM cANakaya jevA catura ane rAjAomAM kumArapALa, akabara, azoka jevA ane vidvAnamAM haribhadrasUri, hemacaMdra jevA karmagIo pragaTAvavAnI jarUra che. zrI sarvajJa mahAvIranA satya dharma vicArIne AkhI duniyAmAM phelAvI de evA hAla karmayogIo pragaTAvavAnI jarUra che. AkhI duniyAmAM zAMti varta te mATe sanAtana jaina dharmane phelAvo karanArA tathA paraMparAe karmayegIo prakaTe evA upAye levAnI jarUra che. jana komamAM mahA kamalegI tarIke zrImad AtmArAmajI mahArAja urSe zrI vijayAnaMdasUri tathA zrImadda kridhAraka nemisAgarajI thayA temaNe jana komamAM navuM baLa, navIna caitanya pragaTAvyuM che. hAlamAM zrI vijayanemisUri, zrI vijayadharmasUri, zrI panyAsa AnaMdasAgaragaNi, zrImadda munirAja zrI vallabha vijayajI vagere navIna kagIo prakaTe evA prayatna kare che ane jaina dharmane punarUddhAra thAya tema pravRtti karyA kare che. jaina sAdhu varga paikI keTalAka jaina sAdhuo jainAcAryo have kriyA beganI sAMkaDI dRSTine tyAga karIne have vizAla daSTine aMgIkAra karavA lAgyA che ane keTalAka vizAla dRSTithI kAmagIo banavA lAgyA che. kAlanuM ThekANe rAkhIne sarva prazasya vyAvahArika tathA dhArmika kAryo karanArA karmogIo pragaTe evA teone jIvana maMtra ApavA joIe. le. mA. tilaka mI. enIbesanTa mehana karamacaMda gAMdhI, surendranAtha benarajI. madana mohana mALavIyA ane jhINAnI peThe Atmabhoga ApanArA deza sevaka karmayogIo vadhu pramANamAM pragaTe evA upAya levA joIe. pravRttimAMthI bhIrU thaIne bhAganAra ane nivRtti Ave nakAmuM zuSka jIvana gALanArA ane dharma pravRttithI bhraSTa evA bhIru manuSyonA vicArane have dAbI devA joIe. dharmanA uddhAra mATe pravRtti karatAM je maraNane utsava samAna gaNe che evA karmayogIne, karmavIrone, dharmavIrene pragaTAvavA joIe. karmayogIothI dharmanI rakSA thaI zake che. mAvAdI kagI hatA tethI te baddhavAdIone haThAvI jainadharmanI rakSA karavAne zaktimAna thayA hatA. dezanI-dharmanI-saMdhanI rakSA karavAnI jenAmAM zakti nathI te karmayogI gaNAtuM nathI. duniyAnA sarva dharmone jeNe itihAsa For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 16 jANyA nathI te kUvAno deDakA che tenI vizAla dRSTi thatI nathI. je dharmanI zraddhAnA tyAga karIne karmayogI thavA dhAre che te vizvamAM dharmanA nAzaka ane che. paramAtmA AtmAe puNya-pApa-a~dha-meAkSanI zraddhA vinAnA manuSyamAM Atmikbala vadhatuM nathI. alpa zaktiyeAvALA manuSyAe saMdhabaLathI karmaceAgIone peAtAnI pAchaLa pragaTAvavA joie. vAta karatAM vaDAM thatAM nathI. kArya karanArA thAe. kriyAvAdI banIne akriyAvAda-anughamavAda-bhAvI bhAvavAdanA parihAra karo. purUSArthe kriyAvAda-pravRttimArga-karmamArga ityAdi paryAyavAdI zabdo che. udyamavAda yAne kriyAvAdane aMgIkAra karIne svAdhikAre sAmAjika dainika naitika-rASTaka sarva kamerrI karIne unnatiyAnA prakAza karavA joie. paramArthanAM kAryAM karyA vinA koI karmayogI gaNAtA nathI. je manuSya duniyAnA manuSyA pAsethI annAdi grahaNa kare che ane sAmA kaMI paNa upakAra karatA nathI te manuSya karmayAgI banavAne lAyaka anato nathI. samabhAvAdi uttama guNAne prApta karanAra karmayeAgI ane che ema karmayoga granthamAM samyag jaNAvyuM che, mATe sarva prakAranA manuSyAe peAte tevA khetI ane peAtAnI pAchaLa tevA karmacAgIe prakaTe evA dharmAMne dhAraNa karavA joie. karmacAgInAM mahattA. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir je karmayAgI bane che. te dharmane ane mekSamArgane paraparAe vaheva rAvIne tathA nirlepa rahIne ante meAkSa padanI prApti kare che. A vizvamAM kamaiyAgIe e prakAranA che. gRhastha ane tyAgI. gRhatha karmayAgIe karatAM tyAgI karmaceAgIe vizva chtAnu vizeSa pramANamAM kalyANa karavA zaktimAna thAya che. sarvajJa paramAtmA zrI mahAvIraprabhue ane zrI gaiAtamabuddhe tyAgAvasthAmAM sarvottama karmayogI khatI bhArata dezane hiMsA yajJa vagere aneka pApothI mukta karyAM te itihAsathI siddha thAya che. zuSka nAnI karatAM karmayogI mahAna che. zuSka jJAnI khatatAM vizeSa mahenata paDatI nathI paraMtu karmayogI anatAM te mana-vANI kAyAne zrama veDavA paDe che. sAdhuone tyAgAvasthAmAM aneka upasa tathA khAvIza parisaMhA veThavA paDe che ane tethI jJAnAvarNAdi karmonA kSaya thatAM paramAtmapadanI prApti thAya che. mahA karnayeAgI zrI tIrthaMkarA hAya che. zrI tIrthaMkarAnA karmayoga samAna kAne karmayoga hAtA nathI. mahA karmayogI, sarve++ttama karmayAgI tIrthaMkarAne cAdapUrvanA sArabhUta namaskAra maMtramAM namo arihaMtA" e pathI sarva padavIemAM prathama naMbare mukI prathama namaskAra karyAM che ane pazcAt namoliDhALa e padathI siddha paramAtmAone namaskAra karyAM che. karmayogIe maheApakArI hoya che tethI For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 teone prathama namaskAra karavAmAM Ave che. siddha paramAtmAone kevaLa jJAna ane kevala darzana che paraMtu siddhAvasthAmAM karmayoga nathI tethI tene prathama namaskAra karavAmAM Avye! nathI, aSTa karma rahita rajoguNa, tameAguNu, ane satvaguNu rahita siddha paramAtmAe karatAM ariRs'tAne namaskAra karyo che tethI jainAgamAnA AdhAre karmayogIene arthAta pravRtti dharmamArgIAne keTaluM mahatva ApavAmAM AvyuM che tene vAyakA saheje khyAla karI zakaze ane samayeAganI mahattA to jaitAnA namaskAra maMtramAMja varNavI che tevI anyatra avaleAkAtI nathI ema saheje vAcakeAne jaNAze. lokamAnya tilaka kahe che ke pravRtti dhamaeNne bhAgavata dharmamAM vizeSa varNavyA che paraMtu te A khA lakSa Apaze te jaNAze ke sanyAsa mArganA pravarttaka dharmadhArI-dharmasthApaka cAvIzamA tIrthaMkara mahAvIra svAmI jevA dharma pravRtti karanArA kAi anya jaNAze nahIM. zrI mahAvIra prabhue zarIra cheADatAM pUrve seALa prahara sudhI A manuSyone eka sarakhA upadeza ApyA hatA. gAmA gAma, nagare nagara ane deze| deza karIne jIvanmukta kevalajJAnI chatAM upadeza ApyA hatA. have kaheA sanyAsa mArga yAne tyAga mArgIomAM zreSTa evA mahAvIra prabhune sattama karmayeAgI mAnatAM kANu vAMdhe lai zake tema che. vIsamA tIrthaMkara zrI munisuvrata svAmIe upakArane mATe rAtrImAM siddhapurathI vihAra karyo ane bharUca padhAryA hatA. jyAre jaina dharmanA sthApaka tIrthaMkaro A pramANe dharye pravRtti kare che te tyAgAvasthAnA adhikAra pramANe karmayogI anIte AcAryAM, upAdhyAyeA pravartakA-sAdhuo ane sAdhvI upakArAdi dharmAM pravRttiyAne sevI deza samAja rAjya vagerenA kalyANamAM bhAga Ape emAM zuM AzcayaeN ? arthAt kaMi nathI. tyAgAvasthAmAM tyAgInA adhikAra pramANe karmeyAgI banI ne kartavya kAryo karavAnAM che paraMtu kai kartavya kamaeNthI mukta thavAtuM nathI ema upadeza denArA sarjana mahAvIra prabhunA AgameA karatAM sanyAsIne sarve karmanA tyAga kahenAra bhagavad gItAnuM mahattva koi rIte caDhI zake tema nathI. zrI mahAvIra prabhue gRhasthAnA adhikAra pramANe kartavya karyAM karavAnA upadeza ApIne vratAmAM karmayogane samAvI dIdhA che. hajArA AcAryAe ateka viSayeAnA hAre grantha lakhIne tathA aneka jAtanA upadeza ApIne tathA manuSyapara paropakAra karIne karmayogIpaNAnI potAnAmAM siddhi karI khatAvI che tethI ema siddha thAya che ke je tyAgI thAya che te ucca kayeAgIe banavAne mATe thAya che. mATe jainadharmI tyAgI banavuM eTale karmaceAgathI-kriyAyogathI bhraSTa thavuM evA kAie manamAM vicAra lAvavA nahI". For Private And Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir le. zrIyuta tilakanA lakhavA pramANe vedAntI saMnyAsIo karma mArgathI bhraSTa thAya che kharA paNa jaina sAdhuo pApakArI grantha lakhanArA, vate pALanArA-Agamane abhyAsa karanArA ane upadezako heAya che tethI teone karmabhraSTatAne AkSepa lAgu paDato nathI. anAdikAlathI jaina sAdhue AcAryo ane tIrthakare satya karmayogIo che ema teonI dhamya pravRttithI ane AgAmethI siddhi thAya che. jenA memAM karmayogInI mahattA saMbaMdhI vizeSa varNana karavAmAM AvyuM che. jemAM kamagIo pAMcase varSathI nyUna pramANamAM pragaTayA tathA teothI cAre varNanA jenone saMrakSI zakAya nahIM tethI jenonI saMkhyA ghaTIne hAla tera lAkha tetrIza hajAra5ra AvelI che. jaina zAstramAM kamegIne zukala pAkSika gaNe che; mekSane adhikArI zukala pAkSika manuSya kare che ane je karmayogI arthAta kriyAvAdI nathI te akriyAvAdIne kRSNa pAkSika arthAta hajI mekSa mArganA ArAdhaka bane. nathI ema kahevAmAM AvyuM che e uparathI siddha thAya che ke dharmsa pravRtti lakSaNa dharma pravRttine phelAvo karavAnuM varNana jeTaluM jaina zAstromAMthI maLI Ave che teTaluM anya zAstromAMthI maLI AvatuM nathI. dhyAna ane samAdhi paNa kevaLa jJAna prApta karavAne eka jAtanI uttama Atma prakRtti che. zodha. kheLa karanArAo sAyansa prophesara jema sva viSayamAM mananI ekAgratA karIne akriya jevA banI jAya che paNa te zodha khoLa mATe che. mananI ekAgratA vinA navIna zodho thaI zake nahIM, prophesara eDIsane ekI vakhate eka sarakhA aDatAlIza kalAka paryata mananI ekAgratA karIne phonogrApha vagerenI zodha karI. e uparathI siddha thAya che ke ApaNA muni, tyAgIe, jJAna, dhyAna samAdhi kare che te nitya sukhanI ane kevala jJAnanI prApti mATe kare che mATe te paNa kevala jJAna Adi guNe prApta karIne svaparane anaMta sukha ApavA pravRtti kare che mATe te paNa sarvottama karmayoga sUkSma pravRtti che ema vAcakoe avadhavuM. karmacAgIethI sarva jAtanI zubha pravRttiyone uddhAra thAya che tethI teo vaMdha pUjya che. karmayegIonI mahattAnuM varNana kare pAra AvI zake tema nathI. amee karmavegamAM kAryo karavAnA arthamAM kama zabdane upaga karyo che. kArya karavAM, pravRtti karavI kriyAo karavI. svakarma zabdArtha karma 2ja adA karavI e arthamAM je karma zabda vAparyo svarUpa, che te kriyA keganA artha samAna che. ane karmane nAza kare. karmathI nirlepa rahevuM. kama lAgatAM nathI. For Private And Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmanuM baMdhana thatuM nathI ItyAdi vAkaya prayogomAM je karma zabda vAparyo che te karmathI jJAnAvaraNa. darzanAvaraNaya. mohanIya. aMtarAya. nAma, gotra, A yuSya ane vedanIya e ATha karmanuM tathA temAM samAI janAra prArabdha, saMcita kriyamANa karmanuM grahaNa avadhavuM. bAhya karmo karatAM chatAM temAM mohanIyAdi kamathI lepAvuM nahIM ane mehanIyAdi karmane nAza kare eja karma yeganuM riharaya che ane karma yogIoe karmayogane mehathI nirlepa rahI sevavAM joIe eja sakala granthano sAra avadhavo. jJAnAvaraNIyAdi ATha karmanuM vizeSa prakAre svarUpa samajyA vinA kamajJAnanI prApti thatI nathI. zrImad devacaMdrasUri kRtakarma cha granthamAM ATha karmanuM vizeSa vistArathI svarUpa samajAvyuM che. prAcIna saMskRta karma grantha ke je hAla chapAIne bhAvanagara sabhA taraphathI bahAra paDyA che. te vAMcavAthI jJAnAvaraNIyAdi aSTa karmanuM svarUpa sArI rIte samajAya che. karma granthanuM eka vAra pUrNa jJAna koI karaze tene jaina dharmanuM mahatva samajAyA vinA raheze nahIM-AcArAMga sUtra. sthAnAMga sUva, bhagavatI sUtra. karma vipAka sUtra vagere sUtromAM jJAnAvaraNuyAdi karmonuM svarUpa prakAzavAmAM AvyuM che temAMthI khAsa kasvarUpa jANavuM joIe. jaina zAstromAM jevuM jJAnAvaraNIyAdi karmonuM varNana karavAmAM AvyuM che, tevuM anya dharmanA zAstramAM varNana nathI. amee cAra veda paikI traNa vedonI saMhitA. te uparanA keTalAka grantha. ekane aDhAra upaniSado, purANe paikI je je saMskRta, hindI, gujarAtImAM chapAyAM che te purANe tathA yogavAziSTAdi aneka granuM vAMcana manana karyuM che paraMtu jevuM jainAgamAM jainazAstramAM jJAnAvaraNIyAdi aSTa karmanuM svarUpa lakhAyuM che tevuM te anya grAmAM vAMcyuM nathI. AtmAne ane karmane kevI rItane saMbaMdha che ane saMsAramAM rAzI lakSa nimAM karmathI kevA prakAranA avatAre grahaNa karavA paDe che tenuM jainazAmAM jevuM varNana che tevuM sAMkhya zAstrAmAM paNa amArA vAMcavAmAM varNana AvyuM nathI. sAMkhya zAstrAnAM tattvone aneka prakAra anubhava karyo che paraMtu kamanI philosophImAM jainazAstra AgaLa sAMkhyazAstra jhAMkhu paDI jAya che. kurAna, bAIbala, vageremAM janazAstrAnI peThe karmanuM yathArtha svarUpe varNavavAmAM AvyuM nathI. jaina dhammapAda vagere granthamAM jainazAstronI peThe karmanuM svarUpa varNavavAmAM AvyuM nathI. karmanuM svarUpa samajavAne mATe duniyAnA sarva manuSyae karmanuM svarUpa samajavuM joIe ema ame niSpakSapAta daSTithI sarva chanA hitArthe kahIe chIe. jenAgomAM karmanuM svarUpa vizAlatAthI varNavyuM che tethI ema na mAnI levuM joIe ke For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 20 jatA ekAnte karmavAdI che. jainazAstro te eka dRSTie karma karatAM purUSArthanuM vizeSa zaktipaNuM darzAve che. kAraNa ke AtmAnI sAthe saMbaMdhita thaelAM karmI ante Atma purUSArthathI TaLe che ane AtmA aMte karmarahita zuddha buddha paramAtmA bane che. sarva tIrthaMkarAe jJAnAvaraNIyAdi aSTa karmane nAza karavAne jJAnAdi sAdhana dharma pravRttirUpa karmayogate darzAvyA che. jJAna vinA ane dharmakriyA vinA jJAnAvaraNIyAda karyAnA nAza thatA nathI. mATe jJAna yiAmyAMmAkSa: e anAdi jaina veda sUtrane svIkArIne karmayogIoe jJAnAvaraNIyAdi aSTa karmonA nAza karavA joie. zaMkarAcArya ekalA jJAnathI meAkSaprApti mAne che ane mImAMsake! ekalA karmathakI mukti mAne che. tyAre sarjana zrI mahAvIra prabhue tathA te pUrvanA trevIza tIrthaMkarAe jJAna ane kriyA e bannenA ceogathI mukti mAnI che. prArabdha saMcita ane kriyamANu e traNa karmane A karmamAM samAveza thaI jAya che. satvaguNu roguNa ane tameguNanA AThe karmamAM samAveza thAya che. satvaguNu rajoguNu ane tameguNurUpa sAMkhya prakRtinA jainazAstra pratipAdita karmamAM samAveza thAya che. zaMkarAcArye kalpelI mAyAnA jainazAstrakathita jJAnAvaraNIyAdi karmamAM samAveza thAya che. vedAntI zaMkarAcArya jene jIve kahe che teneA jaitAnA mata pramANe ahirAtmAmAM samAveza thAya che. prakRtti, mAyA, kismata vagerene ante te thADA ghaNA aMze jaina mAnya karmamAM sasAveza thAya che. mAyAvAdI zaMkarAcAryanI peThe karmane jainazAstrA kalpita mAnatAM nathI. karmanA anaMtAnaMta paramANuo che tethI karmane jaDa tattvarUpe mAnI zakAya che paraMtu svapnanI bhrAnti samAna zUnya mAnI zakAya nahIM ema jainazAstrAmAM huArA yukti ceAthI pratipAdana karavAmAM AvyuM che. jaitAnA karmavAdanuM kAi khaMData karI zake tema nathI. jainadharmanA karmavAdanuM anya prAgdha saMcita kriyAmANyu nAmeAnA bhede vedAntIone pAchaLathI zaraNa levuM paDayuM che. mUla vedanI saMhitAomAM prArabdha, saMcita ane kriyamANa karmAnuM vizeSa varNana nathI ema vedyanA abhyAsa karanArAone mAna thayA vinA rahetuM nathI. khAdyanAM kArya karavAM eja karmanI vyAkhyA vedamAM pracalita jaNAya che. jJAnAvaraNIyAdi karmanA siddhAMta svIkAryAM vinA bAhya sukhaduHkhanI siddhi ane puNya pApanI siddhi thavAnI nathI. puNya pAparUpa karmanA bhedonA pUrNa svarUpane avamedha thayA vinA pApa karmathI nivRtta thavAtuM nathI. kAraNu ke puNya pApanA jJAna vinA manuSya, pApanA tyAga karIne puNya karmo karavAne zaktimAna thato nathI. karmayAgIo jJAnAvaraNIyAdi karmanuM svarUpa jANIne azubha karmo baMdhAya evAM For Private And Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 26. pApa karmo karatA nathI ane zubha karmone kare che chatAM tenA phaLanI IcchA rAkhatA nathI. karmayogIo jJAnapUrvaka AtmAne upayoga dhAraNa karIne zubhAzubha phalanI icchA vinA kartavya kAryo kare che. ajJAnI mehathI kartavya kAryo karate chata karmathI baMdhAya che ane saMvaranI karma badha tathA karma. kriyAone paNa AzravarUpe pariNabhAve che ane jJAnI ne abaMdha, kamalegI karmabaMdhanI kriyAo karate chato paNa abaMdha rahe che. bharata rAjAe ane bAhubalIe bAra varSa paryata mahA ghera yuddha karyuM paraMtu temAM ghAtI karmanA cIkaNuM rasathI baMdhAyA nahIM tethI teo bane kevaLa jJAna pAmI ekSapada pAmyA. zubhAzubha icchIo, vAsanAo ane azuddha buddhi vinA kartavya karmone karato chate jJAnI lokonI dharma paraMparAnI vRddhi karI zake che. zuddha buddhi rAkhe ane kartavya kAryo kare eTale tame karmayogI banavAnA. kAryo karavAthI karma baMdhAze ema ekAMta mAnIne gabharAI nA jAo. zuddha buddhi ane niSkAmatA dhAro tethI tame karmathI baMdhAvAnA nathI. ulaTuM nitya naimittika kAryo karavAthI tamArA AtmAnI pUrNa zuddhi karI zakaze. niSkAma jJAnI karnagI banI pAzcAtyenI peThe banI dezadharma, rAjyadharma Adi sarva zubha dharmone svAdhikAra seve che. guNa karmAnusAre kartavya kAryone nirbhaya nirlepa banIne kare. nAmarUpanI vAsanI icchA vinA kartavya karmo karavAmAM jarA mAtra bIka na dhAre. A tmAne zuddhopayoga rAkhI sarva kartavya kAryone kare. karmIonI spardhAmAM anyathI pAchA na ho. karma karma karI rahI na jAo. tamArA AtmabaLa AgaLa rAga deja karmanuM baLa kaMI hisAbamAM nathI. AmAja AtmAne uddhAra karI zake che. karmayogIe AtmAne uddhAra karIne kartavya kAryo karavAthI pAchA haThatA nathI. kartavya karmo karatAM jJAnAvaraNIyAdi karmathI abaMdha rahevuM e pitAnA hAthamAM che ane karmane baMdha karavuM e paNa pitAnA hAthamAM che. je karmayogIo zrI mahAvIra prabhunuM zaraNa svIkArI dharyuM pravRttine kare che teo paramAtmapadane pAme che. sarva bhItine tyAga karI zrI mahAvIra prabhunuM zaraNu karI svAdhikAre kartavya kAryone karo. nirAsakta banIne kartavya kAryo karatAM chatAM muktipada thAya che temAM kei deva ADe AvIne durgati ApavA samartha thato nathI. koI Izvara evo nathI ke tamAro AtmA nirAsakta banI kartavya kAryo karate chate paramAtmapada pAme tene vinA vAMke karma lagADI zake-AtmA teja vastuta: mahAdi karma TaLatAM para mAtmA thAya che. AtmAne svabhAva satacidAnaMdamaya che ema Agamo, nigama For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 vaNave che. jJAnadarzana cAritra vIryamaya AtmA che. jenazAstromAM chava AtmA, cetana, brahma, e sarva AtmAnA paryAyavAcI zabdo varNavelA che. AtmAnI sAthe karmane anAdikALathI saMbaMdha che ema jana zAstromAM varNana vavAmAM AvyuM che. anaMta AtmAo che. pratyeka AtmAnI sAthe jJAnAvaraNIyAdi karma paNa bhinna prakAranuM che. jyAre karmathI rahita AtmA thAya che tyAre te ja paramAtmA kahevAya che. AtmA eja paramAtmA che te vinA anya Izvara nathI AtmAne uparI ane tene zubhAzubha phala dAtAra anya Izvara nathI. AtmA teja Izvara che te pote zubhAzubha karmaphaLane bhakatA bane che. karma vinA eka AtmAne ja mAnavAmAM Ave te tapa, japa, saMyama puNya vagerenI siddhi thAya nahIM mATe AtmAnI sAthe karmane saMbaMdha svIkAra paDe che. sarvajJa vIra paramAtmAe AbhA ane karmanuM svarupa kevala jJAnathI sAkSAta dekhyuM che mATe karmasvarUpa samajI tenI zraddhA karavI joIe ane karmayogI banI jJAnAvaraNIyAdi karmano nAza karavo joIe. AryAvartamAM hAla karmayogIonI ghaNI jarUra che. jene komane karma gIonI jarUra che eTaluM ja nahi paraMtu hAla AryAvartamAM tathA AryAvartane samaSTinI unnati karavAmAM karmagIonI sarva vizvamAM ghaNI jarUra che ane te karmayogIo paNa guNa kamanusatya karmayogI. sAre aneka prakAranA prakaTAvavAnI jarUra che. lokamAnya enI jarUra, tilaka, mahAtmA mehanalAla karamacaMda gAMdhI. mInIsa besanTa, surendranAtha benarajI, mAlavIyA vagerenI brAhma karmayogIomAM kathaMcita gaNanA thaI zake tema che. zrImAna gurjara nareza sayAjIrAva gAyakavADanI paNa mukhyatayA brAhma vargamAM ane zaiNatAe kSAtra vargamAM guNa karmAnusAra gaNanA thaI zake tema che. brAhmaNa varganAM ane kSAtra varganAM kAryo bhinna bhinna che. iDara nareza zrImAna pratAparANunI kSAtra vargamAM gaNanA thaI zake che. AryAvartamAM hAla kharA kSAtra vIre temaja brAhmavIre tathA vidyuvIre kharekhara yurapAdi dezanI apekSAe AMgaLInA Terave gaNa zakAya teTalA che. sAMprata jamAnAmAM te AryAvartamAM pratyeka manuSya brAhmaNa kSatriya, vaizya ane zudranI guNakarma pravRttithI yukata banavuM joie. je AryAvartanA loko cAre jAtane ane tyAgI mArganA kharekharA karmIo nahI bane anya dezIya prajAonI spardhAmAM kacarAi javAnA ane tethI teo sarva zaktithI rahita thaI gulAma jevA gaNavAnA. gulAma jevI nirmAlya prajA tarIke jIvana gALavuM tenA karatAM mRtyu pAmavuM te hajAra For Private And Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir darajaje uttama che. sarva prakAranuM svAtaMtrya prApta karavAmAM kAmagIonI jarUra che. dareka jAtanA karmayogIo prakaTayA vinA svataMtra vicAre ane svataMtra AcAronI zikita prakaTatI nathI. anyazaktimatI prajAonA hAthe jeo kacarAya che teo arjunanI peThe kamagIo gaNAvAne lAyaka banI zakatA nathI. briTIza sarakArane mukhya siddhAMta e che ke sarve bAbatamAM dezanA loko svAtaMtrya priya banI zake ane kharekharA karmayogIo banI zake. briTIza sarakAranA pratApe karmayegInuM jJAna have AryavartanA manuSyone thavA lAgyuM che ane AzA che ke tethI bhaviSyamAM karmayogIo prakaTaze. AryAvatainanI peThe sarva dezamAM satya karmagIo pragaTe evA upAye levAnI jarUra che. hAla yuropamAM dhArmika tyAgI karmayogIo je vizeSa pramANamAM prakaTayA hata te yurepI mahA yuddhanI zAMti thAta. vyAvahArika karmayogIonI sAthe dhArmika kAmagIonI ghaNuM jarUra che. yurepa vyAvahArika karmayegIo vaDe zebhe che paNa paNa dhArmika kagIothI te hIna che. AryAvarta hAla dhArmika kamagIo ane vyAvahArika karmIonI nyUnatAvALe che paraMtu temAM dhArmika kAmagIonuM kaI vizeSata; astitva che ema avabodhAya che. eka bIjAnA dezane gaLI janArA ajagara samAna je karmayogIo che te rAkSasa karmayogIo jANavA. ataH karmayoga granthamAM karmagIonA guNa khAsa jaNAvyA che ke jethI rajoguNa ane tame guNa karmayogIo karatAM sAtvika guNI karmayogIo prakaTAvavA mATe vizeSa kALajI rAkhI zakAya ane tevA prayatno karI zakAya, yurepa vagere dezamAM rajoguNa karmavIre banAva vAne khyAla vadhato jAya che ane te jarmana karmavIranI vRttithI siddha thAya che tethI sAtvika guNa kamagIo sarva dezomAM, sarva khaMDamAM prakaTe evA hetuthI karmayoga lakhI temAM sAtvika karmayogIonAM lakSaNo darzAvyAM che tethI briTIza sarakAranA sAmrAjyanA hetuone vizeSataH puSTi maLI zake tema che. akhila vizvamAM sarva prakAranA satya karmayogIo prakaTI zake evI keLavaNI nI yojanAo ghaDavI joIe ane cAre khaMDa eka kuTuMbavat joDAIne pAra sparika sahAyathI Abhannati sAdhI zake evA upAyo levA joIe. sarva vizvanA manuSyane eka bIjAnI sahAyathI sarva deze AbAdImAM rahe ane sarva prakAranI unnati kare ema nizcaya kare jaIe evA hetu puraspara vizAla daSTithI karmayoga lakhI che ema vAcakoe khAsa dhyAnamAM rAkhavuM joIe. jaina sAdhu karmaga grantha lakhe temAM jainenI pragati sAthe sarva vizvanI pragatinA vicAre heya ema na bane ema kadi koIe na dhAravuM For Private And Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir joIe. game te dharmane sAdhu hoya paraMtu karmayoganuM lakSya biMdu vyApaka che ane tethI te dRSTie karmayoga vyApaka viSayavALe banI zake ema banI zake che. sarva vizva vyApaka daSTithI karmayoganuM lakhANuM karyuM che. svAdhikAre sarva dezIya manuSyone sarva prakAranA karmonI AvazyakatA che. zarIra jIvana yAtrArthe kartavya karmo karanAra pratyeka manuSya che. sarva vizva manuSyane karmayogI enI jarUra che. dhAre te pratyeka manuSya karmayogI banI zake tema che. AryAvartamAM ane temaja samagra vizvamAM karmayogIo prakaTe ane dharmanAM tathA svArthanAM meha vinA upakAraka kAryo kare ema IcchavAmAM Ave che. duniyAmAM abhyAdhikAze vizva vati sarva dharmomAM pravRtti dharmanI upayogitA varNavI che. lokamAnya tilaka karmayoga duniyAnA sarva dharmo. granthanI prastAvanAthI jaNAya che ke "phakta hindu e svIkArelI kadharmanI bhagavaddagItAmAM pravRtti dharmanI mahattA jaNAvI ganI A- che." jaina dharma ane prIti dharma nivRtti mArga para vazyakatA racAyela che. baddha dharmamAM paNa pAchaLathI pravRtti dharma dAkhala thayela che." zrI le. mA. tilakanA e vicArenI sAthe ame sammata thatA nathI temaja temanA vicAre pUrNAze satya paNa nathI. jaina zAstromAM pravRtti dharma ane nivRtti dharma ema ubhayanuM adhikAra paratve varNana karyuM che ema ame prastAvanAnA prAraMbhamAM zAstra sAkSI pUrvaka jaNuvyuM che, pravRtti dharmamAM ane nivRtti dharmamAM adhikAranI AvazyakatA che. jaina zAstramAM pApanI pravRttinI nivRtti darzAvI che paraMtu vacce pravRttinI nivRtti jaNAvI nathI. svAdhikAra dharyuM pravRtti jevI ke upadeza deve vagerene zrI tIrthakare paNa seve che te pachI ekalI nivRttine jaina dharma zAstro jaNAve ema kadApi mAnI zakAya nahIM mATe le. mAtilake te saMbaMdhI pitAnA vicArone badalavA joIe. sAdhuo, tyAgIo pitAnA adhikAra pramANe svAmI rAmadAsa, vivekAnaMda vagerenI peThe dharma pravRttine sevI zake che ane gRhastha pitAnA adhikAra pramANe kSAtra karmanI brAhma vidyAnI, vaizya karmanI ane zuddha karmanI pravRttine sevI zake che ane tenI sAthe dharma vata ane devagaranI ArAdhanA paNa karI zake che ema jaina zAstrAmAM jaNAvyuM che. gRhasthane ane tyAgIone chevaTanuM muktisthAna prApta karavAnuM hoya che tethI kaMI svAdhikAre pravRtti dharmane niSedha thaI zakata nathI ema jana zAstromAM jaNAvyuM che. atyAra sudhI koI gRhastha jene pitAnI vyAvahArika dhArmika pravRttine tyajI akriya dazAne sevI nathI. zAstrone na For Private And Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 mAne tAye kAi jana, dhamaiM pravRttine tathA vyavahAra pravRttine AyuSya maryAdA sudhI cheDI zake nahIM ema kuddhati niyama che. anya dharma pALanArAAne paNa prati niyama che. svAbhAvika niyama evA che ke jyAM pravRtti dharma vizeSa hAya che tyAM nivRtti dharmane AcArya prarUpe che ane jyAM ni vRtti dharmanI vizeSa mAnyatA hAya che tyAM pravRtti dharmane prarUpI khannenI samatAlatA jALavavA AcAryAM prayatna kare che. vaidika karmamAM nivRtti dharmanI mukhyatA thatAM bhagavadgItAmAM pravRtti dharmanI mahattA varNavavI paDI ane jaina zAstrAmAM paNa e rIte pravRtti nivRtti dharmanI mukhyatA gaNutAnAM cakra pharyAM kare che tema sarva dharmamAM paNa thayA kare che. izukrAisTanA jyAM janma thaye hatA te taraphanA loko rajoguNI tameguNI Adi pravRttimAM mazagula hatA tethI te dezanA leAkeAmAM pravRttinI mukhyatA svabhAvataH rahyA kare che ane hAla paNa tyAM ema dekhAya che tethI mukhyatAe nivRtti mArganA upadeza dene tene kamamAMkama sAtvika pravRtti dharmamAM lAvavAnA zukrAisTanA irAde hatA tethI kai te dharma nivRtti para che ema kahI zakAya nahIM. AryAM. varta jyAre pravRtti dharma pradhAna hatA ane nivRttinI mukhyatAe jarUra hatI tyAre zrIprabhue tathA mudde nivRtti pravRtti mizra upadeza ApyA hatA ane pAchaLathI te dharmanA sAdhuone jyAre vrutti dharmanI jarUra paDI tyAre pravRtti dharmane teoe AcarI batAvyuM. dharma zAstrAnA kathana karatAM dharma zAstrAnA ane dharmAMnA saMsthApakAnI pravRtti vA nivRtti kevI che te tapAsavAnI jarUra paDe che. bhagavadgItAmAMnA zrIkRSNe arjunane kSAtra dharma batAvyA ane pote yuddha karyuM nahIM e pravRtti dharmanA upadezakane sArathi banatAM Adarza jIvanamAM ghaTI zake tema nathI. zrI mahAvIraprabhue gRhasthAvAsamAM ane tyAgAvasthAmAM svAdhikAre dharmapravruttiyeAne sevavAmAM khAmI rAkhI nahAtI tethI temaNe svAdhikAre pravRtti ane nivRtti dharmanA je upadeza ApyA che tenuM traNa kAlamAM parivartana thai zake tema nathI. zrIbhagavadgItA je kAlamAM racAI te kAlamAM eTale AjathI lagabhaga khAvIsase vaSa~ upara vaidika dharmamAM nivRtti dharme pradhAna sAMkhya zAstra, saMnyAsa mArga, parivrAjaka mArganuM jora ghaNuM vadhyuM hatuM ane tethI loko nAmarda nI gayA hatA tyAre. kSAtra dharmanI mahattA jALavavA mATe vyAsa paraparAe thaelA vyAse zrIkRSNanA mukhathI arjunane kSAtra yuddha karmanI pravRttinA upadeza apAyA hatA. te samaye jainAmAM pravRtti dharma ane nivRtti dharma e e gRhastha vargamAM ane tyAgI vargamAM e cakranI peThe cAlatA hatA tethI jaina zAstrakArane ekanIja kta mukhyatA karavAnI For Private And Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org karmayoganA vyApa kArtha grahaNa kara vA joIe. 26 jarUra jAi nahAtI tethI temaNe vaidika dharmavALAonI peThe AcaraNA karI nathI. ceTaka, udAyI, kANika, capravAta azeAka, caMdragupta, saprati, khAravela kumArapAla, vastupAla, vimalazAha vageree pravRtti dharmane svAdhikAre yathArtha rIte jALavyA hatA tethI jaina zAstrA tathA jainA nivRtti mArgI che ema ekAMta kadAgrahathI koi kathe te te zazazRMgavana mithyA Dare che. jaineAnA nigama zAstrAmAM cAre vahune pravRtti dharmanI vyavasthA jaNAvI che. darzAvI che. paraMtu atra! karma dareka dharmazAstrAmAM Avazyaka kriyA yeAganA vyApakAya grahavAnI dRSTie lakhavAmAM AvyuM che. sarve jIvanAdi Avazyaka vyAvahArika pravRtti dhamermImAM tathA Avazyaka dhArmika pravruttayAmAM vyApakapaNe karmayoganA artha samajavA joie. vyavahAra vinA nizcaya nathI. dravya vinA bhAtra nathI. kAraNu vinA kArya nathI. karmayoganI vyApaka pravRtti svabhAvataH sarva vizvamAM pravartA kare che. vastutaH avaleAkIe tA ene kai dharmazAstranI sakucita nirdezatAnI paNa paravA rahetI nathI. manuSya sarva vizvamAM svakIya AvazyakatAnusAre navIna karma pravruttiyAne sevyA kare che. ane pazcAt tenA anusAra zAsrA thAya che. prathama vicAra utpanna thAya che, pazcAt zAstra utpanna thAya che. Avazyaka pravRttiyAnA prathama vicArA pragaTe che. pazcAta Avazyaka pravRttiyA thAya che ane prazcAt tenA granthA racAya che. karmayAganA jamAnAnA anusAre navIna ullekha saMskAra mAtra che. bAkI vastutaH vicArIetA anAdikALathI manuSya jIvananI sAthe karmayeAganA vicAre ane pravRttiyA taratamayege pragaTe che, laya pAme che ane temAM seke ke aneka saMskRtibhayaparivartana thayA kare che. ataeva kayeAganA vyApakArtha grahaNa karavAnI jarUra che. jJAnakriyA myAM mokSa" e sUtranA kathanAra sarvajJa zrI vIraparamAtmA che temaNe e sUtramAM sAMkhyeAnA upaniSadonA jJAnayeAgane ane vaidika karmakAMDiyAnA karmanA vyApakapaNe antarbhAva thAya evI rIte gabhIratva jaNAvyuM che. sarva prakAranA nAnAnA nAnamAM samAveza thAya che ane sarva prakAranI vyAvahArika vidyAAne paNa jJAnamAM samAveza thAya che. temaja sarce prakAranI vyAvahArika Avazyaka dharmI pravRttiyAneA tathA dhArmika pravRttiyAnA kriyAmAM samAveza thAya che. mana vacana ane kAyAnA vIryanI calanAdika pravRttiyAne paNa kriyAmAM samAveza thAya che. cAre vahunI dharmAM karma pravRttiyAnA paNa kriyAmAM samAveza thAMya che. kriyAyoga ne zarmayoga yAne pravRtti dharma yeAga kathavAmAM Ave Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 27 che. jJAna vinAnI kriyA aMdha che. jJAna vinAnA karmavegamAM jaDatA Ave che, mATe jJAna pUrvaka kriyAyoga yAne karmavega sevAthI vyAvahArika tathA dhArmika sarva prakAranI mukti yAne parataMtratAno nAza thAya che ane AtmAnI pUrNa svataMtratArUpa mekSa maLe che ema zrI vIraprabhue vyApaka arthanI dRSTie zaniziyA mokSa e sUtra kahyuM che. jJAna pUrvaka sarva kartavya karmo karavAnI jarUra che ane tethI mukti thAya che. vyAvahArika muktinA aneka bheda che. deza svAtaMtraya, prajA svAtaMtrya, vyakita svAtaMtrya, vyApArAdi AjIvikA pravRtti svAtaMtra, vicAra svAtaMtra Adi aneka prakAranAM svAtatriothI dukhenI mukita thAya che. pAtaMtrya eja moTAmAM moTuM duHkha che te. nAthI mukta thavAne vyAvahArika vidyAo ane vyAvahArika vacce pravRttinI jarUra che. vyAvahArika muktinI yogyatA prApta karavAthI dhArmika muktinA hetuonuM sevana karI zakAya che. tU te sUna je vyAva hArika karmo karavAmAM zara che te dharma karavAmAM zUra bane che. vyAvahArikajJAna tathA vyAvahArika karmavegathI vyAvahArika mukita arthAta svataMtratA prApta thAya che ane dhArmika jJAna kriyAthI dhArmika mukita prApta thAya che. kayega rahasya granthamAM le. mA. zrIyuta tilake paNa jJAnavizva mokSa e sUtranA bhAvanuM vyApakArthapaNe bhagavadgItAmAMthI avalaMbana lIdhuM che. sarva khaMDonA manuSya vAstavika karmaganuM svarUpa bhUlI gayA che. svArtha buddhithI AjIvikAdi kalaha yuddha karyA kare karmayoga lakhavAnI che. zaktimatte garIbonA bhege kahera mAryA kare che. AvazyaktAnA krodha, mAna, mAyA, lobha ane kAmanA dAsa banIne hetuo, eka bIjAnAM gaLAM resavAne mATe manuSya kamayegane durUpayoga kare che. zakitavALA deza garIba dezane gulAma banAvavA prayatna kare che. hindusthAna aneka rIte duHkhamAM sabaDe che ane te svazakitane moTA bhAge gumAvI beThuM che. jenI vyAvahArika paDatInI sAthe dhArmika zakitanI paDatI thavA lAgI che. hindusthAnamAM paraspara judA dharmavALAo hajI saMkucita dRSTithI paramezvarane mATe judA matithI laDIne avanati kare che. eka tarapha atyaMta sattAnuM jora vadhavA mAMDayuM che ane tethI prajA svAtaMtryanA dvAre tALAM paDavA lAgyAM che, eka tarapha lakSmIvate garIbone duHkhI karIne paNa pitAnuM ghara lakSmIthI bharavA dhAre che. daravarSe lAkho karaDe pazuo kamAya che. keTalAka dharma gurUo banIne For Private And Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 lADI, vADI, tADImAM masta khanIne duniyAnA du:khI jIve prati kA karavA paNu AMkha mIcAmAM karyA kare che. eka taraph zuSka sanyAsInu zuSka jJAna jaNAya che, eka tarapha svArthI pravRttivALA paramArthe pravRttiyAnA nAza karavA ubhA thAya che. eka tarapha nAstika jAvAdInu jora vadhavA lAgyuM che. eka taraph keTalAka khristi dharma gurU upakAranA mhAne leAkeAne hindu dharmamAMthI bhraSTa kare che. garIba lekane dararAja rATalAnA paNu sAMsA paDe che ane hindusthAnamAM dararoja pAMca cha lAkha manuSyA te annanA abhAve bhUkhyA rahe che, keTalAka lokomAM prAcIna pravRttiyA ane arvAcIna sudhAraka pravRttine mukAbalo karavAnI zakti paNa AvI tathI. garIba lokone zaheranAM kharce pUrAM thatAM nathI. garIba pazuonA karatAM paNa garIba manupyA to behAla, vizeSa pramANamAM dekhAya che. keTalAka vakatAo bhASaNAnI bhavAi kare che paraMtu A karmayogIonA guNNA vinA teo vizvapara asara karavAne zakitamAna thatA nathI. rAjya sattA ane prajA sattAnuM ekIkaraNa yathArtha avaleAkavAmAM AvatuM nathI. kharA 3rmayeAgIe pragaTathA vinA sarve prakAranA manuSyAnu kalyANa thAya e khanavA cega nathI mATe sarva varNamAM tyAgIomAM ane gRhasthAmAM paramAthI karmayogIe prakaTe ane tee karma cogIonA lakSaNAvarDa yukata hAvA joie, te jaNAvavAne mATe karmayeAga grantha lakhavAnI jarUra paDI che. duniyAnA sarva manuSyone eka sarakhI rIte svAtaMtryAdinA lAbha maLavA joie. vizvavartI sarva manuSyA pazuo, pa'khI vagere prabhunA darabAramAM jIvavAne mATe sarakhA hakaka dharAve che, jenAmAM prA NIone banAvavAnI zakti nathI tene anya prANIone mAravAnA hakka hAi zake nahIM evA izvarIya niyama che. vizvArtI sarva manuSyAnA samAna hakaMka jaLavAi rahe ane tee paraspara eka bIjAne sukha duHkhamAM bhAgI banI kharA karmacAgI banI zake e dRSTie karmayAga grantha lakhavAnI AvazyakatA svIkArAi che. samuLa manuSyA nirmULa manuSyonA nAza na kare ane adharmI manuSyAnI krUra zaktiyAnI sAme manuSyA svazakitae prApta karI svabacAva karI zake tathA sarva sattA eka sarakhI rIte varte paNu kAi DAMDInA pallAnI peThe uMcI nIcI thAya nahI te dRSTie karmayAgIo pragaTAvavA mATe karmayoga lakhavAnI jarUra paDI che. paraspara dezanAM tathA khaMDanAM sukhanAM sAdhane te aLavAna anyAyI manublemsa jhuTANI na le te mATe zrI arjunanI peThe karmayoganI zaktiA prakaTAva vAnI jarUra che. lIe lIyasya lIvanam e nyAyanuM muThThuM manana karIne For Private And Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 29 zubha zaktine azubha zakti gaLI na jAya te mATe sarva prakAranA karma gIo prakaTe evI vyavasthA karavAnI jarUra che. garIbakI jerU sabakI bhAbhI evI kaheNInA bhogabhUta na thavAya te mATe sarva prakAranA karmayogIo ke je sarva prakAranI zaktivALA hoya teone prakaTAvavAnI dizA dekhADavA mATe A grantha lakhavAne hetu che. bakarI ane siMhane eka sarakho nyAya thAya tema banavuM e karmayoganI zakti para AdhAra rAkhe che. sarva duniyAnI prajAnI zaktiyonI samatolatA rahe te mATe hAla mitra rAjya svabaLevaDe zatrurAjyonI sAthe yuddha kare che. uttama karmayogIo prakaTe che te ja paraspara rAjya zakti vagerenI samatalatA rahe che ane e siddhAMtane svataMtra amerikAnA pramukha vilsana tathA ApaNuM rAjyanA pradhAna lorDa rja vagere sArI rIte mAne che ane tethI teonI dRSTie tathA amArI daSTie sarva prakAranA dharma zakti dhAraka karmayogIo prakaTAvavAnI jarUra che tenI dizA dekhADavA mATe karmayoganuM sArI rIte vivecana karyuM che. karmayoganA baLa vinA duniyAmAM jIvavuM muzkela che. karmayogIonI keTalIka zaktinA durUpayegathI jarmana vagere rAjya briTIza vagere dharma rAjyonI zaktine nAbuda karavA taiyAra thayAM che tethI mitra rAjya svakIya svAtaMtrya mATe karmayoganI zakti nA bhoge sAmAM umAM che eja kamalegI dezanuM dRSTAMta kharekhara AryAvartanA karmayogIone paNa lAgu paDe che ane te pramANe AryAvartanA manuSyoe briTIza kagIonuM anukaraNa karavuM joIe, paraMtu AryAvartanA guNone tenI sAthe AcAramAM mUkavA joIe. dArU devatAnA saganA jevI ane karmayogI zaktinI jarUra nathI paraMtu sthAyI ane AdhyAtmika saMgaThana yukta zaktinI jarUra che. AdhyAtmika zaktinA jIvananI sAthe bAhya zaktinuM jIvana vahevuM joIe ke jethI anya dezane nAza na karI zakAya. AryAvarta pitAnA mULa svarUpathI badalAIne hAlanuM je yurepa banI jAya te tethI AryAvartanI pUrNa rIte paDatI thAya mATe AryAvartamAM asalanI zaktine jALavI rAkhe ane AryAvartane AryAvartapaNe rAkhe evA karmagIo prakaTAvavA mATe karmayoga lakhavAnI jarUra paDI che. anya dezonI spardhAmAM AryAvarta svazakitathI TakI zake ane anya dezane khaMDene svadezanI AdarzatA pUrvaka upakAra karI zake evA karmayogIo guNavaDe prakaTe ema antaHkaraNathI IchI karmayogamAM hRdayanA uddagAra darzAvyA che. gRhastha ane tyAgIo svAdhikAre karmayoganI zakitaone meLavI sarva nI sAthe karmayogInA adhikAra pramANe varte teja vizvamAM zAnti vartI zake ema che. For Private And Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kuta karmayAgInA guNNA vinA rAjA thavAthI zuM? pradhAna thavAthI zu? sattAdhikArI thavAthI zuM? lakSmIvata thavAthI zuM? vidyAdhikArI thavAthI zuM? alakhata kaMi nahIM. ema sarva manuSyae samajavuM joie. dezamakta gokhale dAdAbhAi vagere dezabhakatAnA mukhya siddhAMta satya karmeyAgIe prakaTAvavAnA che. vidUSI mIsIsa esanTa-dezavIra dharmavIra karmayoginI banIne duniyAmAM svaza tiyeAthI sveSTa kartavyeA karyA kare che. karmayAgI puSonI sAthe karmayoginI strIone paNa banAvavAnI jarUra che. dharmatiyA ane kamatiyAvaDe sarva vizvanI unnati thAya ityAdi hetuothI dharma sthApaka zrI vIraprabhue gRhastha ceAgIone ane tyAgI yAgIone svahaste dIkSita karyAM hatA. arthAt sAdhu dharma ane gRhastha dharmanI temaNe sthApanA karI temaNe AryAvartanI sukhazAM tinI unnatinI vyavasthA karI hatI. yuropa deza hAla dharmayogIonA tyAga dharmane bhUlI gayA che tethI te dezanA leka khAdya samRddhi zaktiyAthI vibhUSita chatAM keTalAka saikAthI pharIne zAMtithI kheThe nathI ema yurepanA itihAsathI siddha thAya che. jeoe kamaiyAgI banavuM hAya teoe sarva dezeAnA rAjakIya viSayanA tathA dhArmika viSayanA aitihAsika granthenuM paripUrNa vAMcana manana karavuM joie. AdhyAtmika zAstrAnA avalaMbanathI bhAratavAsIe karmeyAgIo banavA chatAM svAtiyAnA pramAdathI durUpayAga karI zake nahI evA khAsa vizvAsa che ane teja niyamane anusarI AtmAnubhAbaLe karmayoga grantha lakhAyA che. Aja sudhInA prAyaH sarva dezoe potAnI zaktithI anya dezone gulAma banAvavAmAM svaSTa dhAryuM hatuM tethI te sthAyi unna tivALA rahI zakyA nahIM ane chevaTe grIka, rAma, jIsa, irAna vagere dezA paDatI sthitimAM AvI paDayA ema atihAsika dRSTie samajAya che. yuropI rAjye paNa eja niyamane anusarI vartaze teA aMte teenI pazu tevI dazA thavAnI. dharmAM nyAyane cUkavAthI kAnI paDatI thai nathI? AryAvartanA manuSyA paNa mahAbhAratanA yuddha vakhate karmayogIonA satya guNAte bhUlI gayA hatA tethI teo karyA karma avazya bhogavavAnI dRSTie paradezI svArIAthI kacaDAyA ane hAla maDadAla sthitimAM AvI paDayA che, mATe teoe have kamaiyegIenA kharA guNAne zIkhavA joie ane AcAramAM mUkI kha tAvavA joIe e niyamane anusaravA mATe karmayoga lakhavAnI pravRtti tha che. sarva prakAranA bhAgya svAti tyAga karIne sarvanA zreya mATe je khare. kharA tyAgI karmayogIe ane che te ekadama deza, dharma, saMdhanI sudhAraNA pharavA zaktimAnlR thAya che. pramAdane tyAga karyAthI AtmAnI zaktiye praka For Private And Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 31 TAvI zakAya che. ane te vaDe vizvapara upakAra karI zakAya che mATe paramAthI karmayeAgIe prakaTAvavAnI dhaNI jarUra che. tyAgI karmayogIe zarIranuM peSaNa vastra vagere aSa upadhi dhAraNa karIne vizva kalyANa mATe dezadeza viyarI satya dharmanA upadeza Ape che ane duniyAnA veAnAM du;khA dura thAya evA upAyA batAvIne temAM nirasatithI bhAga le che tethI teo cakravatI vagere gRhastheAvaDe pUjAya che. Aja sudhI paNa temaNe dharye pravruttivaDe tyAgI varganI mahattA jALavI che ane bhaviSyamAM paNa jALavaze. satya tyAgI karmayeAgIone vizva jIve pAye paDe che. evA tyAgIe tathA uttama gRhastha yogIe prakaTAvavA mATe karmayogamAM sArI rIte vivecana karavAmAM AvyuM che. karmayogI enA kharA AdhyAtmika guNA kevA heAvA joie te khAsa A granthanA vivecanamAM lakhavAmAM AvyuM che. thayA che ane jeee dharmanI sthA dareka dharmanA je je mahAtmA panA karI che ane dharmane pravartAyeA che teoe karmakarmayoganI Avazya yogI banI dharmAM karmanI AvazyakatA svIkArI che. tA vinAnA kAI duniyAnI jeTalI yogya pravRttiyA che, upakAraka pravRttiyA jIvatA dharma nathI, che, teAnA karmayogamAM samAveza thAya che. vizvamAM je je jIvatA dharma che tee karmayAgathI che. kharekhara sarva prakAranI nivRtti darzAvanAra dharma duniyAmAM lAMbA kALa jIvI zakatA nathI. dharmanuM jIvanaja kharekhara karmayoga che ane dharmane jIvADanAra kharekhara karmayogIo che. dharmanuM ane dharmIonuM rakSaNa karanArA mahA karmayAgIe che. vyavahAra kriyA mArgarUpa karmayAmano tyAga karatAM dharma tIrthanA nAza thAya che ema zrI vIra prabhue paNa darzAvyuM che. yata: nara naLamayaM vAdda, sAmA vavahAra nitthae muyaha, vavahAra naochee-titthucheo jao bhaNio huM bhavya manuSya jo tuM jaina dharmane aMgIkAra kare to vyavahAra dharma, vyava hAr naya ane nizcaya naya nizcaya jJAna e emAMthI ekanA paNa tyAga karIza nahi. vyavahAranayanA tyAga karatAM jaina dharmarUpa tIrthanA uccheda thAyache. vyavahAranaya svayaM pravRtti dharmane pratipAdana kare che ane nizcayanaya svaya nivRtti dharmanuM patipAdana kare che. vyavahAra pravRtti dharma vinA arthAt kama~yoga vinA jaina dharma vI zakatA nathI. teneA pracAra thai zakatA nathI. mATe vyavahAra nayane nahIM utthApavAnI zrI vIra prabhue mahA zikSA dIdhI che, tene jainee paripUrNa lakSyamAM rAkhIne karmayAga sevI kanaiyAgI banI vizva vyavasthA jALavavI joie-zrI mahAvIra prabhunA bhAta jainA hAlamAM For Private And Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 karmayoginI patita dazAmAM AvI paDyA che teone uddhAra karavA mATe A grantha upagI thaI paDe evI AzA rahe che. nivRtti dharma kSetra samAna che ane pravRtti dharma che te nivRtti dharmanI vADa samAna che. dharmane prANa pravRtti che. dharma chavaka pravRtti che enuM avadhIne sarva dharmanA mahAtmAo AyuSya maryAdA sudhI pravRtti dharmane ane tenI sAthe nivRtti dharmane paNa seve che. pravRtti dharma ane nivRtti dharma e be cakra samAna che e be arthAta vyavahAra nizcaya dharmathI mukitanI prApti thAya che. samala, aphINa vagere viSe paNa tene mArI mAtrA karI khAvAthI zarIranI puSTi kare che te pravRtti dharmamAM thatI Asakitane mArIne pravRtti dharma sevavAthI vizvavarti sarva manuSyo AtmAnI unnati kare temaja deza, samAja, kuTuMba vidyA vagerenI unnati kare emAM kazuM Azcarya nathI. AsaktirUpa viSayamAM aliptapaNAthI sarva kartavya karmonuM jhera utarI jAya che ane tethI karmayogIo mahAdika pharmathI nahIM baMdhAtA chatAM AtmAnA jJAnAdi guNonI puSTi karI zake che. vizvamAM sarva dharmo hAla je che te karmaganA baLathI jIvatA rahyA che. dharma karmayogIo dharmane pracAra karI zake che. je dharmamAM vyApaka kamiganI pravRtti nathI te dharma vizvamAM jIvate rahetA nathI. jaina dharma vyApaka sarva karmayoganI zreyaskara pravRttio sahita che paNa temAM tevA hAla vyApaka karmaganI dRSTivALA mahAtmA karmayogIo na pramANamAM hovAthI tene vizAla svarUpa pUrve je hatuM te saMkucita thayuM che, paraMtu jana zAstronA AdhAre tenA vyApakarUpamAM karmagIo prakaTe te tethI jaina dhamanI mahattA-upayogitAne vizvane khyAla ApI zakAya. jaina dharmaenI a9pa saMkhyA che chatAM temAM tevA karmayogIo prakaTAvanArAM kharAM gurUkule prakaTa karmagIo banAvavAmAM ane jana dharmanI sarvatra pracAratA karavAmAM khAmI rahe nahIM. ravAdhikAre kartavya karmone jANavA ane pazcAta nirAsakita paNe karavAM, alpa doSa ane mahAlAbha jemAM vyaSTi ane samakarmamAM mukhya STine hoya tevA karmo karavAM, adhyAtma jJAnAdi darzAvelA mudAo, sadgaNone prApta karIne kartavya karmo karavAM. deza, sa mAjAdinI sevArthe paiNu karmo ane mukhya karmone vicAra karIne viveka draSTithI kartavya karmo karavAM. AryAvarta vagere sarva dezonI sarva prakAranI unnati kAyama rahe ane AtmAnI zaktionI vyaSTimAM ane samaSTimAM paraMparA vahe evI daSTithI kartavya karmo karavAM joIe. kara ghAtakI zaktivALAM rAjyA dezanI sAme ubhA rahI pitAnI ucca zaktine For Private And Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 36 saMrakSakadaSTie kartavya karmo karavA. gurUgamapUrvaka kartavyakarmonuM zikSaNa meLavavuM joIe. AtmA ane paramAtmAnuM jJAna meLavIne sarvatra brahmabhAvanA pUrvaka sAkSIbhUta thaIne kartavya karmo karavAM joIe. nAmarUpanA moha vinA ane temaja phalanI AzA rAkhyA vinA sarva svArpaNu vegathI kartavya karmo karavAM joIe. paropagraho vAnAm chane paraspara upagraha che arthAta upakAra che tethI upakAra vALavAnI pharaja daSTithI kartavya karmo karavAM joIe, aneka prakSaranI vipattithI AtmAnI padhajJAnadazA karavA mATe ane AtmaganI sthiratA mATe kartavya karmo karavAM joIe. svamAM uracava ane paramAM nIcane bheda dekhyA vinA sarva jIvonI sAthe abhedabhAvanAe risAIne kartavya karmo karavAM joIe. prabhunA para paripUrNa zraddhA rAkhIne ane kartavyakarmamAM AtmavizvAsa rAkhIne kartavya karmo karavAM joIe. bhArata vagere dezonA lokonuM kalyANa thAya che ane sarva lekonA kalyANamAM pitAnuM kalyANa che evuM avadhIne tathA manuSya jIvana yAtrAnI saphalatA thAya evA mAoMmAM vahevA mATe Avazyaka kartavya karmo karavA joIe. utsarga dharma ane apavAda dharma yAne Apatti dharmanuM paripUrNa jJAna meLavIne kartavya karmo karavAM joIe. ahaMmamatvavRtti rAkhyA vinA AtmasvarUpamAM lIna thaI kartavya karmo karavA joIe. pratyeka karma karatAM AtmAnaMdamAM masta thavuM joIe ane pramAdene pariharavA joIe. rAgadaSamAM muMjhAyA vinA ane pratidina zuddha rAgamAM vizeSataH raMgAine dhArmika tathA vyAvahArika kartavya karmo karavAM joIe. nirbhaya, akheda ane adeSa bhAva dhAraNa karIne svAdhikAre kartavyabhraSTa thayA vinA kartavya karmo karavAM joIe. sarva dharmonAM satyatAne grahaNa karIne tathA dharma vicArAcAra saMbaMdhI mata sahiSNutA tathA vizAla buddhi dhAraNa karIne kartavya karmo karavAM joIe. zuddha buddhithI kartavya karmo karavAmAM AtmAnI bAhya prasaMgomAM sadeSatA chatAM vastutaH nirdoSatA rahe che mATe zuddha buddhinA IrAdAthI kartavya karmo karavAM joIe. saMprati jamAnAne anusAre kartavya karmonAM parivartananA saMskAre vagerenuM jJAna meLavIne prAcIna ane arvAcIna sudhAraNuonI satyatAnuM jJAna karI kartavya karmo karavAM joIe. ItyAdi aneka viSayone kamaganA vivecanamAM sArI rIte dezakALAdinI apekSAe carcA che. karmayoga granthamAM saLaMga ekaja kamaeNgane AgArika ekaja sarakhe viSaya hovAthI ane temAM bhinna bhinna viSaya na hovAthI adhyAya vagerenI saMkalanA karavAmAM AvI nathI. karmayogInA guNa meLavavA ane nirAsakti For Private And Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNe Avazyaka vyAvahArika tathA dhArmika kartavyakarmone tyAgIoe tathA gRhasthAe karavAM eja mukhya viSayarUpa kendrasthAnane karmayoganA vicAre lokomAM bhinna bhinna guNadivaDe siddha karavA prayanI ekasarakhI na karela che tethI ekaja viSaya hovAthI bhinna saMkalanA viSayAnukramaNikA karavAmAM AvI nathI. paraspara le kane saMbaMdha jaNAvavA mATe ekaja viSayamAM bhinna bina kone artha vRttinA saMbaMdha mATe avataraNe ApelAM che. vastutaH kamaga grantha kaMI vidvattA darzAvavA mATe racavAmAM AvyuM nathI phakta - gArane manuSyane lAbha maLe tevA hetuthI je vicAro prakaTayA te anukrame zlokonA rUpamAM dAkhala karI tenuM vivecana karavAmAM AvyuM che. pitAnA hRdayamAM je ugAre pragaTe te jagatanI AgaLa raju karavA joIe. tyAgI nA adhikAra pramANe sarva jAtIya manuSyanI dharmonnati mATe upadeza pravRtti tathA lekhana pravRti thavI joie ane te svapharaja che. svapharaja adA karavI joIe e svadharma che. karmayagamAMthI guNadaSTie aneka guNone guNarAgI manuSya dekhI zake tema che ane doSadaSTi dhAraka dujene guNene paNa guNadoSa darzana, deSarUpe dekhe che ane te anyane paNa deSanA rUpamAM sarva jaNAvI zake che. jevI dRSTi tevI sRSTi dekhAya che. rAgI manuSyo guNa dekhe che ane dezI manuSya dudhamAM pUrAnI peThe ava. guNe dekhyA kare che temAM kaMI Azcarya nathI. kALA siMdhIne rAgadaSTithI sadhana karatAM pitAno putra sAre lAge ane anyanA putra sArA na lAge e daSTi pramANe sRSTi racanAne dharma che. game te jJAnI paNa bhUlane pAtra che. lekhakanI apekSAo samajyA vinA vA gurUgama lIdhA vinA paraspara lekha AzAno sAnukuLa saMbaMdha samajI zakAtuM nathI temAM moTA bhAge vAcakonI dRSTine doSa rahe che. jenAmenA AdhAre kahevAmAM Ave che. eTaluM ja kahevuM gya thaze ke samakitIne sarve savaLArUpe pariName che ane mithyAtvIne arthAta ajJAnIne sarve avaLArUpe pariName che temAM jJAna ane ajJAnaja kAraNabhUta che. sajajana manuSyone vAcanAdi sarva prayatna phakta satya sAra grahaNArthe hoya che ane durjana manuSyone sarva prayatna phakta game te rIte mArI macaDIne kuyuktithI doSa dekhavA ane dekhADavA mATe prayatna hoya che. sajjana manuSya guNonA bhakta hoya che jethI teone jyAM tyAM guNe dekhAya che ane dujena manuSya durguNenAnA bhakta hoya che tethI teone For Private And Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 jyAM tyAM ja dekhAya che. e svAbhAvika niyama che tethI tenA mananuM game tevA sarvathI paNa samAdhAna karI zakAya tema nathI. jene, adekhAone dUSIone guNe paNa avaguNarUpe pariName che tethI teone lAkhe kare jAtanI dalIthI paNa satya samajAvatAM chatAM teo kaMI ne kaMI te kahevAnA. jyAre teonI durjana daSTi TaLI jAya che tyAre teo svayameva sajajana dRSTi pitAnI bhUlone dekhI zake che ane satyane aMgIkAra kare che. karmayoga ane tenA vivecanamAMthI sajajana guNarAgI manuSya ghaNuM sAra kheMcI zake tema che, prAcIna zAstra hoya vA arvAcIna dharmazAstro hoya paraMtu je teothI adhyAtmajJAnapUrvaka karmayoganI upayogitA jaNUvAtI prAcIna tathA arvA hoya te tyAM prAcIna arvAcInatvanI carcAnI mAthA cIna dharmazAthI phUTa karavAnI jarUra rahetI nathI. dezabhakta lokamAnya karmayoganI upa. zrIyuta tilake svakRta karmayoga rahasyanA upadaghAtamAM yogitA, jene purA vagerene kahipata kahevAmAM svadharmAbhini veza athavA svadharmAbhimAnathI svamata kadAgrahane piLe che. svamata mAnya bhAgavata vagerene prAcIna TharAvIne ane jaina purANene kalpita TharAvIne temaNe satya samAlocanAnI parAkhatAne pragaTa karI che. temanAM mAnelAM dharmazAstranI prAcInatA arvAcInatA satyAsatyatA vagerene je temanI peThe carcAo uThAvIe te anya viSayamAM utarI javAya ane te bAbatane eka jUtho grantha thaI jAya tethI atra tatsaMbaMdhI vizeSa kaMI jaNAvavAmAM AvatuM nathI. tatsaMbaMdhI egya lekha banaze te anyatra prasiddha karavAmAM Avaze. atra te jaNAvavuM eTaluM ucita che ke zrIyuta loka mAnya tilake jaina purANene kalpita karyA che te asatya che. jaina purANe kalpita che ema TharAvavAnI dalIle temaNe ApI nathI tethI temane meghama eTalo ja javAba ApavAmAM Ave che ke teo je jaina purANe kalpita che ema siddha karavAnI dalIla Apaze te pAzcAta tene yogya javAba paNa ApavAmAM Avaze. A carcA A sthAne anupayogI che tethI tene sameTI levAmAM Ave che. veda zAstra heya. jana zAtrA hoya. baddha zAstrI hoya. musabhAnanAM zAstro hoya. prIstinAM zAstrI hoya. paraMtu temAM vizva jIvone upakArI karmayoga heya vAna hoya paraMtu te dharmanA leke tema chatAM sarva jIvonA kalyANanI zubha pravRtti rUpa kAgane AcaratA hoya te te prasaMzavA gya che. anAdi kAlathI karmayoganA zubha vicAre che te phakata uttama manuSya dvArA bahAra Ave che. For Private And Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anAdi kAlathI ane mahAtmAonA prAkaTayanI apekSAe amuka kAlathI karma ga prakaTe che. jeo pitAnAM dharma pustakone prAcIna dharAvatA hoya paraMtu temAM pazu hiMsAmaya yajJothI ja karmaveganI mahattA mAnatA hoya te te nirarthaka che, aneka sadavicArethI karma mArganuM rU5 sudharatuM jAya che. prAcIna vA arvAcIna game te dharma zAstra hoya paraMtu temAMthI paramArtha pravRttimaya vyApaka karmayoganA vicAra ane AcAre kharekhara sarva vizvavati dharmIo mATe eka sarakhA sAdhAraNa grAhya che. kalyANa zubha vicArenI paramArtha pravRttinuM bIja kAga che te sarva dharmanA manuSyamAM DA ghaNe aMze vyApI rahela che. prAcIna pustakomAM kamaganI mahattA vAMcavA mAtrathI vA zravaNa karavA mAtrathI khuza thavuM na joIe, paraMtu karmayoganA saddavicArane sadAcAramAM mUkIne khuzI thavuM joIe. sAdhAraNa rIte dharmavAdanA matamatAMtara sivAyanA sarva manuSyone eka sarakhA dayAdi zubha pravRttimAM eka sarakhA upayogI thaI paDe tevA karmoganA sadavicArone phelAve kara joIe. jana zAstra pravAhanI apekSAe ghaNAM prAcIna che ane amuka vyaktinI za da racanAnI ape. kSAe keTalAMka arvAcIna che paraMtu temAM sarva manuSyanuM pazuonuM. pakSIo vagerenuM zreya karavAnA zubha vicAranI zubha pravRtti rUpa karmaveganuM vyApaka daSTie varNana karavAmAM AvyuM che ane te game te dharmavALAne paNa sAdhAraNa rIte grAhya banI zake tema che. zubha karmaga pravRtti kharekhara zubha dharmarU5 che tethI tene sarva dezomAM phelAvo karavAnI jarUra che. jaina zAstro gRhastha ane tyAgInA adhikAra pramANe pApa pravRttiyone tyAga karavAnuM jaNAve che. ane dharme pravRttine AcaravAnuM jaNAve che ema jaina zAstromAM uMDA utarelA mahAtmAo upadeza rU5 DiDima vagADIne jaNuve che tethI karmaganI mahattA tathA upagitA jaNAvanArAM jaina zAstro vaidika zAstrA vagerenuM upagitva avadhI te pramANe karmavegI banavuM joIe. sarva kALanA ane sarva dezonA manuSyamAM AtmAonA sAdhaccethI eka - sarakhA karmoganA saviyAre vA dezakAla bheda tarasarvezamAM sarva kA tama bheda viziSTa vicAra prakaTI zake che temAM kaMI lamAM mahAtmAone Azcarya nathI. AhArAdi saMjJAonuM jJAna jema sarva eka sarakhA karmo manuSya vageremAM ekasarakhuM heAya che tema karmayoganA ganA sadavicAra suvicAra paNa upAdhi bheda bhinna chatAM vastutaH prakaTI zake che. eka sarakhA prakaTe che. yuropa, AphrikA, amerikA, eziyA, AsTreliyA vagere dezamAM bhinna bhinna kALe For Private And Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 37 thaelA bhinna bhinna purUSamAM paramArtha vicAranuM sAdasya maLe che. paramArtha vicArone AcAramAM mUkavA te karmayoga che. sarva jJAnIomAM karmayoganA sAdazya vicAre prakaTe che tethI amuke amukanuM anukaraNa karyu ItyAdi kahI kameganA vicAronI ekaja manuSya vA ekaja grantha khANa tarIke che ema pratipAdana karavuM te matAgraha kadAgraha vinA bIjuM kazuM kaMI nathI. amuka dezanA lokone bhASAnuM ane lIpI banAvavAnuM kArya sujI zake paraMtu anya dezonA manuSyane suje nahIM ema bolavuM te jema pratyakSa virUddha che tema amuka prAcIna granthamAM kAganuM pratipAdana che ane tenuM anyoe anukaraNa karyuM ema kahevuM te teTaluM ja virUddha che. sarva dezanA dharmazAstramAM thoDA ghaNuM aMzathI teja dharmanA mahAtmAoe karmayoganA savicAranI pravRttinuM deza hitArthe-samAja hitArthe ane vizvahitArthe pratipAdana karyuM che. ema je karma yoga viSayanA grantha lakhanArAo vagere vicAre te teo dharma mAndhatAthI dUra rahI satyanA vizeSa upAsaka banI zake emAM atizayokti karI ema gaNAya nahIM. sarve AtmAo anAdi kALathI nitya che ane temAM rahelA vicAro paNa anAdikALathI che. karmayogAdi viyAne pUrvanA aneka mahAbhAoe sevelA hatA. hAla paNa dezakAlAnusAre sarva dezamAM manuSyane pragaTa che ane bhaviSyamAM pustakone pralaya thaI jaze ema mAnIe te paNa kama bheganA vicAro ane tenI satpattiko prakaTaze temAM kaMI koIe koInuM anukaraNa karyuM ema niyama karI zakAya ja nahIM. lokamAnya zrIyuta tilaka pite bhagavadgItAnA karmaveganA vicAronuM anyadharma loke vageree anukaraNa karyuM ema jaNAve che paraMtu tema che ja nahIM. bhagavadagItA vagerenA che ane be nA keTalAka ke maLatA Ave vA izu krAIsTanA keTalAka vicAronuM bhaga vagItAnI sAthe maLatApaNuM Ave tethI amukanu anukaraNanI amuke anukaraNa karyuM ema mAnI zakAya nahIM. beasiddhi denA dharmazAstranA racanAnA kAlamAM gItAnI raca nAne kAle che tethI zraddhAnA vicArevALI gAthAenuM mahAbhAratamAM anukaraNa thayuM hoya te temAM zuM apamANa che? baMnene racanAkALa lagabhaga maLatA che. ItyAdi carcAne pAra AvI zake tema nathI mATe emaja mAnavuM gya che ke dareka dharmanA mahAtmAomAM AtmasAmyathI samAnakAle vA kAlabhede eka sarakhA keTalAka vicAra prakaTI zake che temAM vastutaH vicArIe te anukaraNanI siddhi thatI nathI mATe tevI bAbatamAM na paDatAM karmayoganA eka sarakhA maLatA AvatA vicArene AcAramAM mUkI For Private And Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ra karmayAgI banavAnI jarUra che. manuSya game te dharma pALanAra hAya paraMtu jo te nItimaya karmayogI hoya te chevaTe te muktinA adhikArI Thare che ane te muktipadane prApta kare che. sarva manuSyanA AtmAemAM eka sarakhA zuddha pharmeyAganA vicArA che temAM sarva bharyuM che mATe manuSyAe potAnA AtmAmAMthI kama~yeganA savicArAne pragaTAvI rAgadveSa rahita karmayogI manI vizva kalyANa karavuM joie. jaina kAmane karmacAgIonI dhaNI jarUra che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hiMdu-musamAna-khrIsta khAddha pArasI vagere kAmeAmAM vyAvahArika karmayogIe hAla vidyamAna che. jaina kAmamAM anya kAmanA hisAmevyAvahArika dhArmika karmayogIe prAyaH nathI ema kahIe teA cAlI zake tema che. jaina kAmamAM gRhastha karmayogIonI ane tyAgI kamayeAgInI zreNI jarUra che. jaina kAmamAM vivekAnaMda jevA dhArmika tyAgI karmayAgIonI ghaNI jarUra che. jana kAmamAM geAkhale tilaka mAlavIyA dAdAbhAi jhINA jevA gRhastha karmayogIenI ghaNI jarUra che ane tevA karmayegIe prakaTe tevA upAyeA levAnI paNa ghaNI jarUra che. dhArmika karmayegInI tarIke vyAvahArika karmayogInI tarIke zrImatI vidUSI esanTa jevI kayeoginIe jo jaina kAmamAM nahIM pAke te jaina kAma hAla je sthiti bhAgave che tevI pazu rahevI durlabha che ane jaina kAma anya dhArmika kAmonI peThe astitva jALavI zake te paNa zaMkAspada che. jaina kAmamAM dhArmika tyAgI yuga pradhAna vagere kamayeAgIe thADA varSa pazcAta prakaTavAnA che ane tethI jaina kAma ane jaina dharmanI pragati thAya evA te punarUddhAra tarIkenA upAyA levAnA che. je kAma eka vakhate lagabhaga cAlIza karoDa manuSyonI saMkhyA dharAvatI hatI te kAma hAla khAra tera lAkha jaitAnI sakhyAvALI che. tenu kAraNa kharekharA karmayAgI dharme gurUenI tathA gRhastha karmayogIonI khAmI sUcave che. jaina kAmanA dhArmika vicAromAM ane AcArAmAM ghaNI saMkucita dRSTinI rUDhiyA ghara karIne jAmI gaelI che temAM sudhArA vadhArA karavAnI ghaNI jarUra che. jaina kayeAgIe vizAla dRSTivALA ane devagurU dharmanI pUrNa zraddhAvALA karmacAgIonI ghaNI jarUra che. jaina kAmamAM zvetAMbara ane digambara ema e saMpradAya che. strInI mukti, kevalI bhukti-sAdhunI mAnyatA vagere keTalIka hAla upayeAgI nahIM evI bAbatonI carcAmAM jaina kAmanA AgevAnA zitayAnA nakAmA durUpayoga kare che. jaina sthAvara tIrthaMnA jadhaDAmAM anne kAmanA gRhasthA lAkhA rUpeyAnA durUpayeAga kare che. je matabhedo takarArA vagere je For Private And Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hAlanI jena komanI vyAvahArika tathA dhArmika pragatimAM ADe AvatI hoya tene upazama tathA upekSA karavI joIe. jaina kema je nakAmI takarAra vagerenI mUrkhAIne tyAga nahIM kare te teonI pragatinA bhegI bIjI kemavALA thavAnA emAM aMza mAtra zaMkA nathI. hiMdu koma pArasI vagere kema dhArmika vicAromAM udAra che ane te kAmanA karmayogIonAM kartavyanAM kSetro. vizAla che. jaina kAmanA karmagIo udAra vicArAcAra pravRttithI kArya kare evAM vizAla kSetro thavAM joIe. tyAgI jaina karmayogIo ghaNI chUTathI sarva dhanya kartavya karmone kare ane teonA udAra vicArAcAranA mArgamAM kAMTAo je je hoya te sApha karavA joIe. vidhAbaLa, kSAtrabaLa, vaizya vyApArAdibaLa ane sevAbaLa vagere baLathI jaina komane vibhUSita karavA aneka jAtanA jaina karmayogIone prakaTAvavAnI ghaNuM jarUra che. svataMtra vicArAcAravALA vizAla karmiyogIonI ghaNuM jarUra che. hAlamAM vidyamAna jaina sAdhuo je je dharmAcAra rUDhinI sAMkaDI daSTivALA raheze to teo jaina sAdhuonuM vizvamAMthI astitva ja gumAvI deze, mATe hAlanA karmayogI jaina sAdhuoe pitAnI komanA udaya mATe sarva svArpaNa karIne AgaLa vadhavuM joIe. - hiMdu koma, musalamAna, prIti vagere komemAM aneka prakAranAM kAryo kara nArA karmayogIo che. hiMdu kema vagere kAmamAM kamagIo prakaTAvavA mATe loka mAnya sAkSara bhArataratna zrIyuta tilake bhagavadgItAnA zlokothI karmaganuM mahattva darzAvIne bhAratanI jAgRtimAM apUrva sudhAre karyo che tethI zrIyuta le. mA. tilakane amArA dharma lAbha rUpa AzIrvAda sahastrazaH prApta thAo jaina kAmamAM karmayogIo uttama prakAranA prakaTe te mATe amArI khAsa lAgaNI che. anya dharmanA AgevAno paNa jaina karmacAgIonA prAkaTayamAM sahAnubhUti darzAve che. je komanA dhArmika vicAro ane AcAro udAra paddhativALA che ane sarva lakone vyAvahArika svAdhikAra pragatiprada karmomAM ADA AvatA nathI. te kema pitAnA dharmane jALavavA zakitamAna thAya che. jaina kema e amAre AtmA che tene upadezathI pragativALI karavI eja jaina sAdhunA adhikAra pramANe prathama pharaja che. mATe prasaMgopAtta atra jaina komane saveLAnI cetavanI ApI che. gRhastha karmayogIonA kartavya kAryomAM je pramAda thAya che ane teo nAmAM je rajoguNu vagere meha prakRtinuM jora vadhe che te chevaTe gRhastha karmayogIonI vaMzaparAnI paDatI thAya che mATe teone dhArmika upadeza ApI teonA mananI samAnatA jALavI zake evA tyAgI varganA karma For Private And Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra tyAgIone sthAdhi. kAre kharekharA pha ceAgIo banAvavA nI jarUra. www.kobatirth.org 40 cogIAnI teA kAi veLA AvazyakatA vinAnI rahevAnI nathI. tyAgI karmacAgIe ke je taddana nispRhapaNe vizvanu zreyaH karanArA che teonI vizva manuSyApara ghaNI asara thAya che mATe tenI sarve khaMDAmAM ghaNI jarUra che je dezamAM tyAgI mahAmA karmayAgI nathI te deza game te rIte paNu chevaTe paDatInuM rUpa dhAraNa kare che phrAnsa vagere dezeAmAMthI tyAgI karmayAgIonI nyUnatA thai tenI sAthe te dezanA leAkeAmAM mAja zAkha abhiyAra vagerenI vRddhi thai ane tenu' hAla je pariNAma AvyuM che tenAthI sarva le!kA jANItA thayA che. je dezanA gRhastheA tyAgI dharma gurUopara abhAva, arUci, dveSa dhAraNa kare che ane teenA nAza che che tene aMte nAza game te rIte thAya che. vizvamAM dhULanI paNa jarUra paDe che teA tyAgI dharma karmayogIonI jarUra tA hAyaja emAM Azcarya zuM che? dharmanA pratApe vAyu vAya che, varSAda thAya che. anna pAke che ane dezamAM Arogya zAMti rahe che. dharmanA vinA gurusthAnI paNa jarUra nathI mATe dharmanA upadeza ApI vizvavartI manuSyane dharmAM tAvIne tenAM pApa dheAnArA tyAgI dharmakarmayogIonI AtmAnA prANa karatAM paNa vizeSa jarUra che. satya tyAgI karmayogIonI peThe satya gRhastha karmayAgIonI ghaNI jarUra che. zrI mahAvIra pramu ane gaitamayuddha jevA tyAgI kanaiyeAgIee bhAratanA dharma svarUpane unnata rUpamAM mUkyuM hatuM tenAthI keNu a jANyuM che? vairAgya e zuddha prema che. azuddha premanA tyAga ane zuddha dharmAdi para zuddha premanu prAkaTaya tene vairAgya kahe che. tyAgI vairAgI kanaiyeAgIenI vazapara parA punaH pUrvanI peThe vizvamAM manuSyaSyanA guNAnI unnati kare evI rItanAM tyAgI gurUkule sthApavAnI ane tene nabhAvavAnI ghaNI jarUra che. gRhastha kanaiyANI karatAM tyAgI kanaiyeAgI vizvanu jIvAnuM anaMtagaNuM zreya: karavA samartha te che te ni:saMzaya vAta che. je dezamAM je karmacAgIAnu' mAna. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAmamAM je praznamAM je dharmamAM je samAjamAM kanaiyAgIne premathI vadhAvI lei manathI satkAra karavAmAM Ave che. te deza kAma vagerenI unnati thayA vinA rahetI nathI. karmayAgIonI je dezamAM kAmamAM samAjamAM kiMmata nathI te deza vagere kAMtA marelA che ane mAM te marI javAnA ema sujJAe vicAravuM joie. karmayogIonA satkArathI ane teonI prasaMzAthI temanAmAM sahuzragaNuM navuM baLa prakaTe che ane For Private And Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tethI teo bhagIratha kAryo kare che. kamagIonuM jIvana potAnA mATe che, ema deza koma vagere e samajavuM joIe. kagIonA jIvanathI deza-koma samAja vagerenI zobhA vatI rahe che. AryAvartamAM have karmayogIone satkAra thavA lAgyo che. karmaveganI pharajathI le. mA. tilaka. enI besanTa. gokhale. dAdAbhAI. mahAtmA gAMdhI vagerene rAjAonA jevuM prajA taraphathI asAdhAraNa mAna maLe che. karmayoganA baLe sudhAraka dharma gurUone asAdhAraNu mAna maLe che. vizvanI unnati mATe kharA karmayogIo prANadine tyAga kare che. hAlanA yuddhamAM lAkha karmavIre bhare che, te pitAnA deza mATe koma mATe ane samAja mATe kare che. jIvavuM kone bahAluM lAgatuM nathI? maraNa kANu IchI zake vArU? mATe sarva jAtanA karmacAgIone mAnasatkArathI vadhAvI levA joIe ke jethI temanA page cAlanArA temanA jevA mahApurUSa prakI zake, jaina komamAM dharmagurUo svArtha tyAga karIne tyAgI bane che, tethI teo jaina komamAM pUjAya che. tyAgI dharmagurU karmayogIo dhAre to dezanuM samAjanuM vizeSataH zreyaH sAdhI zake. tyAgI dharmagurU karmagIonA upadezanA anusAre vartavuM eja temanuM sanmAna che. hAlamAM AryAvartamAM sthAne sthAne upadezaka upadeza Ape che, te paNa tenuM dhAryA pramANe phaLa thatuM nathI. dezabhAvanA, dharmabhAkAganuM baLa vanA, guNabhAvanA vagerene AryAvartamAM puSkaLa upadeza prApta karyA vinA devAya che. paraMtu vIryahIna manuSyane tenI asara thatI uparazanI asara nathI. sarva prakAranuM zArIrika vAcika ane Atmika thatI nathI, baLa prApta karavuM, brahmacarya baLa prApta karavuM eja - karmaga baLa che. karmayoga baLamAMja svAtaMtrya che. jenAmAM kamaLa baLa nathI te vizvamAM zvAsozvAsathI jIvatA chatAM bharelA vA rAMka samAna che. nAyamAmA dIna khyaH sarva zaktijene samUha AtmAne vIryahIna manuSya prApta karI zakatuM nathI, bahucarAjanA-phAtaDAne-hIjaDAne-papaiyAne zara kyAMthI caDhI zake? alabata caDhI zake nahI. tema vihIna manuSya karmayogIo banavA mATe lAyaka nathI, temaja teone koIpaNa jAtinA karmaga baLanA upadezanI asara thatI nathI. zrIkaSNunI AgaLa zrI ajuna jevAe paNa nAmardanA udgAre kADhayA hatA, tethI zrIkRSNa tene svAdhikAre karmavega baLanI pharaja adA karavA zurAtana caDhAvyuM hatuM. nAmarda manuSyone upadezanI asara thatI nathI. kAganuM baLa jeoe prApta karyuM hoya che teone upadezanI asara thAya che, mATe deza, kAma, For Private And Personal Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samAja, rAjya, saMdha vagerenI unnati karavA mATe sarva manuSyamAM karmabaLa prApta thAya evAM sarva prakAranAM zikSaNa devA joIe, ane evAM zikSaNanI vRddhi mATe deze, kome, saMdhe, samAje sarva svArpaNa karavuM joIe. IMglAMDa, jarmanI, amerikA vagere dezamAM mahA kamagIonI zaktio prApta karavA mATe sarva prakArane Atmabhoga apAya che. bhAratamAM hajIto te bAbatanuM prabhAta paNa barAbara thayuM nathI, mATe karmayoganuM baLa ke je sarva jAtanuM che, tene sarva jAtIya manuSyomAM prakaTAvavA mATe deza-kome-samAje-saMghe-dhameM cAMpatA upAye turta levA joIe. bhAratavarSamAM, jeTalA kAganA grantha racAyA che teo tatvajJAnanI sAthe saMbaMdha dharAvanArA che. svAmI vivekAnaje karmayoganI saravajJAnanA pAyA vyAkhyA karI che tene tattvajJAnanI sAthe saMbaMdha darzApara kAmanA be che. lokamAnya tilake karmayoga rahasyamAM tatvajJAsabadha nane saMbaMdha darzAvyuM che. amoe tatvajJAnanI sAthe saMbaMdha jALavIne karmavega ane tenuM vivecana lakhyuM che. paramAtmA-AtmA-puNya-pApa-svarga-naraka-dha-mekSa-sukha-duHkha ItyAdinI sAthe karmayogane nikaTano saMbaMdha che. jIva-achava-puNya-pApa-Asrava saMvara-nirjarA baMdha ane mokSa-punarjanma-aSTa prakAranA karmanI vyAkhyA, prAra dhdhA di karmanI vyAkhyA, zubhaga, azubha ga, zubhapaga, azupayoga, zupaga vagerenI sAthe saMbaMdha dharAvIne karmayoganuM vivecana karavAmAM AvyuM che, paramAtmabhakti, jJAna, sevA vagerenI sAthe karmayogane saMbaMdha darzA be che. niSkAmabhAva ane sakAmabhAvanA jJAna sAthe karmaveganA kartavyone saMbaMdha darzAvyo che. paramAtmAne ane AtmAne tathA kamane viveka karAvIne tatvajJAnanA vAstavika svarUpasaha kartavya karmonI dizA darzAvavAmAM AvI che. guNasthAnakonI sAthe anukuLa saMbaMdha saMrakSIne karmayoganI vyAkhyA karavAmAM AvI che. dezabhakta lokamAnya zrIyuta tilake advaita tatvajJAna ane sAMkhya taravarUpa vaidika tattanI sAthe saMbaMdha jALavIne bhagavadgItAnuM vivecana karyuM che. jana tatvajJAna ane vaidika tatvajJAnanI tulanA karavAne prasaMga ane nathI, te paNa je tavonA jJAnanI sAthe karmayogane saMbaMdha jaLavyo che te jana tattvajJAnanA nAme oLakhAya che ane jaina tatvajJAnanA siddhAMta pari. pUrNa satya che. tenI sAthe karmavegane saMbaMdha barAbara baMdha besatA che. sarve AtmAo svAtmAnI unnati mATe kartavya karmone AcarI zake che, jana tatvajJAna, jana to e vastutaH ekalI jainamanA tara nathI, paNa sakala vizvanAM tarave che. je mAne tenAM tattva che. paramAtmA jema sarvanA che tema For Private And Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tapaNu parvanI sAthe saMbaMdha dharAve che, ane karmavega paNa sarvenI sAthe eka sarakhe kartavya saMbaMdha dharAve che. janatAnA jJAnathI kadi zuSkatA AvatI nathI, temaja tethI kartavya karmomAM jaDatA AvatI nathI, ema jana tatvajJAnane uMDA abhyAsa karanArAone anubhava Ave che. bahirAtmAo, antarAtmAo ane paramAtmAnuM svarUpa avadhIne kartavya karmone karavAnI jarUra che. AtmAne brahma-cetana-va-ItyAdi nAmothI upAdhi bheda saMbodhavAmAM Ave che. jenAdhyAtmadaSTie harikRSNa-rAma-rahemAna-izubrahmA-viSNu-mahezvara-naranArAyaNa vagere AtmAnAM nAme che, tethI game te dharmavALo paNa amoe lakhelA karmayogane sAnukulapaNe vAMcIne kartavya karmone svAdhikAre evI zake tema che. jaina tatvajJAnanI sAthe saMbaMdha dharAvIne karmayoga tathA tenuM vivecana lakhatAM koI paNa dharmanA tatvajJAnapara AkSepa na thAya, temaja koIne arUci na thAya, tema prAyaH vizeSataH dhyAna rAkhyuM che, ane tethI sArvajanika karmayoganI mAnyatA thAya ema khAsa lakSya devAmAM AvyuM che. syAdAda daSTinI sAthe apekSAe vizvavarti sarva dharmone jana dharmanI sAthe aMgAMgabhAva saMbaMdha che, tethI jana tattvajJAnanuM svAdAdapaNe vivecana karIne sarva dharmonA tenI sAthe sAnukula sApekSa saMbaMdha jALavIne karmaveganuM vivecana karavAmAM AvyuM che. jema bane tema matabhedakadAgrahane dUra rAkhI sarva jAtanA dharmIone eka sarakhI rIte lAgu paDe tema karmaveganuM vivecana karavAmAM AvyuM che. tattvajJAnamAM paraspara matabheda paDe tyAM mata sahiSNutAne dhArIne je na game tenI upekSA vA madhyasthatA dhArIne karmayoga tathA tenuM vivecana vAMcako vAgaze te tethI teo karmayogI banI zakaze. dharma tAnI sAthe karmavegane saMbaMdha che paraMtu tethI svAdhikAre vizvahitArthe kartavya karmo karavAmAM koI paNa dharmanAM tattva ADakhIla karI zake tema nathI, paramAtmAnI zraddhAbhakti dhAraNa karIne nirdoSapaNe kartavya karmo karavAM eja tatvajJAnane karmayoga sAthe mukhya saMbaMdha che teTalo dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che. sarva dezanI prajAonI AbAdI IrachanArI rAjA ane prajA e benI unnati icchanAra, yuropanA mahA yuddhamAM svAtaMtryanI rakSA mATe rAjya karthI briTIza dharma yuddhamAM himAlayanI peThe aDaga ubhI rahenAra, yurosarakArane dhanya- pAdi sarva dezonI unnatimAM bhAga lenAra, AryAvartamAM bAda, homarUlanI laDatane nyAya ApanAra, AryAvartanA sUnu benI cakSuomAM vidyArUpa divyAMjana janAra ane teone pitAnA sahacArI banAvanAra, nyAyI rAjyone mitra banAvanAra briTIza For Private And Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarakAranA rAjyazAsanakAlamAM karmaga granthanI racanA thaI che, tethI zAkima zakita evA e zAMti maMtrathI briTIza rAjya sarakAranI zAMti IcchavAmAM Ave che, tathA briTIza sarakArane dhanyavAda devAmAM Ave che. AryA vartane udaya briTIza rAjyathI thavAnuM che. deza, praja, samAjanuM kalyANa karanAra ane deza prajAnI AbAdI mATe Atmabhoga ApanArA karmavIra, jJAnavire, vagerenI briTIza sarakAra sArI rIte kadara kare che. sarva deza mAnya lora jyorja jevA pradhAnethI vizvamAM svAtaMtrya devInI cirasthAyitA rahenAra che. amerikA rAjyanA pramukha jevAo paNa briTIza rAjyanetAonA nyAyane avalakhIne hAlanA yuddhamAM briTIza pakSamAM ubhA rahyA che, te briTIza rAjyanA netAo ke je satya rAjya kagIo che teono ja temAM pratApa che, tethI teone dhanyavAda ghaTe che. briTIza rAjyage AryAvarta manuSyonI ujati mATe AMkhe ughaDI che ane bhaviSyamAM tethI aneka mahA kamagIo prakaTaze, emAM kaMipaNa zaMkA nathI. karmayoganA vAcanathI aneka manu bhaviSyamAM karmagIo prakaTaze ane teo sarva dezI manuSyanA kayAmAM bhAga leze. zAstrI zyAmasurAcAryuM ke je eka vakhata amArI sAthe rahyA hatA temane AdhyAmika jJAnapUrvaka karmacaganI mahattA samajAvavAmAM AvI hatI. ammadIya ziSya svarU5 rasAyanAcArya zAstrI zyAmasundarAcAryajI amArA karmoganA vicAranA baLathI hAla teo gRhastha karmayogIne zebhe tevI kAganI pravRttione seve che ane vaidyavidyA vagerenI zodha kheLethI AryAvartanI zobhAmAM vRddhi kare che. teo harAvanAra jevA grantha banAvIne vizvanuM kalyANa karavA samartha thayA che, vijApuranA gRhastha jaina dozI. nathubhAI maMchAcaMda eka Adarza kagI hatA. sAMsArika vyApAranI sAthe teo upAzraya ane jaina maMdira tathA sAdhuonI tathA sAdhvIonI bhakitamAM mazUla rahetA hatA. eka kSaNa mAtra paNa teo navara. besatA nahatA. kAganA vicAromAM ane tenI pravRttiomAM teo nirtapaNe vartatA hatA. temanI bAlyAvasthAmAM saMgati thavAthI temanA jIvana caitanyanI sArI asara thaI hatI. tethI temane dhanya vAda ApavAmAM Ave che. briTIza sarakAre yojelA keLavaNInA zikSaNathI bhAratavarSa manuSya have kagIonI upayogitA svIkAravA lAgyA che. jenazAstronA vAcanathI, paThanathI karmayoganuM rahasya kharI rIte samajAyuM che ane tethI karmayoga dizAnI pravRtti sevAya che. kamega lakhatAM chadmastha dRSTithI je kaMI sarvajInI AjJAthI virUddha lakhAyuM hoya tenI prabhunI prArthanA karI kSamA IcchuM chuM, temaja sarva jInA For Private And Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 45 kalyANaprati pravRtti karatAM je kaMI bhUla thaI hoya tenI kSamA cAhuM chuM. sa vaijJa vinA anya manuSyanI bhUlo thAya che. vizeSa jJAnI kSamA eAnI dRSTimAM mArA je je vicAromAM bhUlo dekhAtI hoya te temanI kSamA cAhuM chuM. guNAnurAgI sahune vijJapti karavAmAM Ave che ke teo kogamAM je kaMI bhUla thaI hoya te sudhAre. bho bhUle ane tAro DUbe, tathA cAlatAM khUlana thAya e nyAyane anusarI je kaMi bhUla thaI hoya tenI saMdhanI AgaLa kSamA cAhuM chuM. A granyanI pahelI AvRttimAM je kaMI bhUlo thaI hoya tenI saMpurUSo yAdI Apaze te tene ditIyAvRttimAM sudhAro karavAmAM Avaze. vA prasaMgopAtta je kaMi sudhArAvadhAro karavAnuM jaNAze tene ditIyAvRttimAM sudhArAvadhAre karavAmAM Avaze. sAmAnyataH e pramANe prastAvanAnA vicAro darzAvI prastAvanAne upa saMhAra karavAmAM Ave che. prastAvanAmAM aneka viSayo upasaMhAra, carcavAnA bAkI rahyA che, paraMtu kasAra ghaNokhare prastA vanAnI dizAthI saheje samajAI jAya tema che. janatA avabodhAvavAne mATe tattvajJAnanA upadhAtanI AvazyaktA rahe che. paraMtu jenatanA jJAnanuM prasagepAra kayegamAM vivecana karavAmAM AvyuM che, te maja upodaghAtamAM tanuM rahasya samajAvatAM eka navIna granya thaI jAya tema che, tethI granthavistAra bhayathI upadhAta atra na lakhatAM anyatra laghu pustakarUpe prAyaH bahAra pADavA vicAra che. karmayogane ekaja viSaya hovAthI viSayAnukramaNikA racavAmAM AvI nathI. A grantha vAyA vinA granthanA sakala AzAne samajI zake tema nathI. mATe vAcakone granthartAnA pUrvApara sakala Azayone baMdha thavA mATe athathI iti sudhI saMpUrNa grantha vAMcavAnI bhalAmaNa karavAmAM Ave che ane je viSayamAM zaMkA paDe tene vidvAnane puchI khulAso karavAnI bhalAmaNa karavAmAM Ave che. pleganA kAraNathI presanI DhIlAza vagere kAraNethI dhAryA pramANe karmavega grantha bahAra pADavAmAM vAra lAgI che. vizvamAMthI je kaMi prApta thayuM tene vizvajanene lAbha Apavo evI pharaje, pravRtti karI vizvasevA bajAvI che, tene vizvajane guNAnurAga daSTipUrvaka premathI svIkAre ane te pramANe teo svapharajane adA karo. sarva vizvanI unnati thAo ja ama zAntiH zAntiH zivamastu sarvajagataH parahitaniratAmavaMtu bhUtagaNA: doSAH prayAntu nANaM-sarvatra sukhIbhavantu lokAH // 1 // saMvat 194, Adhina mudi paMcamI. ma. pethApura-buddhisAgarasUri, For Private And Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI adhyAtmajJAnaprasAraka maMDaLa. (sthApana-jJAnapaMcamI-vIra saMvata 245,) jo tamAre tattvajJAnanA uttama siddhAMta, sarala ane priya zailImAM samajavA hoya ane potAnuM hRdaya nirmaLa banAvavuM heya. te maMDaLa taraphathI pragaTa thayelI. zrImad buddhisAgarajI graMthamALA avazya vAMce makara granthamALAmAM nIcenA grantha pragaTa thayela che, je vAMcI. manana karI, tamArA AtmAne ucca zreNae caDhAve. uttama grantha e ja apUrva satasaMga che. khacIta A granthonA mananathI ghaNuM jANavA ane meLavavA pAmaze. gurUzrInI lekhanazailI-madhyasthadaSTivALI hovAthI, dareka dharmo. valaMbIe tene premapUrvaka vAMce che. dareka granthomAM adhyAtmajJAna ane tatvajJAna saMbaMdhI vivecana che. vairAgya, upadezaka, ane bodhaka, pade -bhajana te te viSayamAM lInatA karI nAkhe che. dareka padone sAra vicAraNaya che. anekAntadaSTithI hadayanI vizaLatApUrvaka ane priya tathA pacyavANIthI vAcakonA hRdayane uttama karI zakAya che ane te mujaba A grantha che. mAtra vAcakonA hitArthe udAra gRhasthanI sahAya vaDe koI paNa grantha prakAzaka maMDaLa karatAM ochAmAM ochI kimata rAkhavAnI pahela A maMDaLeja karI che, ochI kiMmata chatAM chapAI-kAgaLa-baMdhAI vagere kAma suMdara thAya che, taduparAMta vadhu pracArArthe prabhAvanA, vidyArthIone inAma ane bheTa ApanAra mATe vadhu nakalo maMgAvanArane (zIlIkamAM hoya te) banI zakatI ochI kiMmate ApavAmAM Ave che. jeone pragaTa thaI cukelA ane thavAnA grantha paikI koIpaNa pra pitAnA murabbI ke nehI ane upakArIonA smaraNArthe pragaTa karavAne IcchA hoya temane te mujaba maMDaLa sagavaDa karI Ape che. patravyavahAra -muMbAI caMpAgalI. vyavasthApaka-adhyAtmajJAna. prasAraka maMDaLa joga karavo. For Private And Personal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrImad buddhisAgarajI granthamALAmAM pragaTa thayelA gaLyo. 1. kA bhajana saMgraha bhAga 1 le. pRSTha 200 0-8-0 1. adhyAma vyAkhyAnamALA. 206 0-4-0 2, bhajana saMgraha bhAga 2 je. . 336 0-8-0 3. bhajanasaMgraha bhAga 3 je. . 215 7-8-0 4. samAdhi zatakama. .. 340 0-8-0 5. anubhava paricazI. * 248 0-8-0 6. AtmapradI5. 315 0-8-0 7. bhajana saMgraha bhAga 4 che. 304 0-8-0 8. paramAtmadarzana. . 432 0-1200 4. paramAtmajyati , 500 0120 10. tatvabiMdu . 230 04-0 11. guNAnurAga. AvRtti bIjI , 24 01-0 12-13 bhajana saMgraha bhAga 5 me tathA jJAnadIpikA. 140 0-6-0 14. tIrthayAtrAnuM vimAna. (AvRtti bIjI) 15. adhyAtma bhajana saMgraha, , , * 180 0-6-0 16. gurUbodha. * - 17 04-0 17. tattvajJAna dIpikA. . . . 124 06-0 18. gaDulI saMgraha , 112 0-30 1920. zrAvakadharmasvarUpa bhAga 1-2 (AvRtti trIjI) 40-40 0-1-0 21. bhajana pada saMgraha bhAga 6 phe 208 0 120 22. vacanAmRta. * * 308 914.0 23. yogadIpaka << 268 014- 24. jene etihAsika rAsamALA. . 408 1-00 25. Anandaghana padasaMgraha bhAvArtha sahita, A 808 2-0-0 26. adhyAtma zAnti (AvRtti bIjI) 132 03-0 27. kAvyasaMgraha bhAga 7 me. * 156 0-8-0 28. janadharmanI prAcIna ane arvAcIna sthiti, 86 0-ra-0 ra8. kumArapAla caritra (hiMdI) * * 287 0-6-0 30-34. sukhasAgara gurUgItA. * * For Private And Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 48 35. padavya vicAra. . 240 04-0 36. vijApura vRttAta. . . . . 0 0-4-0 37, sAbaramatI kAvya. * 106 0-6-0 38. pratijJApAlana - 110 05-0 384041 jainagarachamata prabaMdha. saMdhapragati jainagItA 610 1-0-0 42. jaina dhAtupratimA lekha saMgraha... 328 1-0-0 43. mitramaitrI , 12 -8-0 44. ziSyopaniSad - 5. jenepaniSad - 48 0-2-0 46-47. dhArmika gadyasaMgraha tathA patra sadupadeza. bhAga 1 . .. . . .. 876 3-0-0 48. bhajana pada saMgraha bhAga 8 me. * * 846 3-8-0 48. karmayoga. * * * 10-51. zrImadda devacaMda granthasaMgraha prathamabhAga-ditIyabhAga 3-0-0 nicalA sthaLe pustako vecANa maLe che. muMbai, pAyadhunI. bukaselara-meghajI hIrajI >> caMpAgalI, adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLa, ha For Private And Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir granthaprArambha maGgalam. OM ahaM namaH khasAgaragurubhyo namaH ||shrii karmayoga granthasya vivecana praarmbhH|| (joksa) namaH zrIvardhamAnAya, rAgadveSavinAzine // sarvajJAya ca pUjyAya, syAdAdatattvadezine // 1 // zabdArtha -rAgadveSane sarvathA kSAyikabhAve nAza karanAra sarvajJa pUjya ane syAdvAdattattvane upadeza denAra evA zrI vardhamAna apanAma zrI mahAvIra svAmIne namaskAra thAo. vivecana-karmaLa granthanI AdyamAM zrI mahAvIra prabhune namaskArarUpa maMgala karavAmAM AvyuM che. zreSTha puruSe koI paNa kAryanA AraMbhamAM maMgala kare che. vivinarAja maka, vighane nAza karavA maMgala karavAmAM Ave che; maMgala aneka prakAranAM hoya che. lya maka, mAgha maDha, bhAvanA prati je hetubhUta maMgala hoya che tene dravya maMgala kathe che. AtmAnA Ananda, jJAna-darzana cAritra ane vIryane upazamAdibhAve AvirbhAva te bhAva maMgala che. jJAnAdi guNanA upazamAdibhAve AvirbhAvamAM je je nimitta hetuo sAsukulapaNe pravarte che tene drazya magi kathe che. dravya makaruM paNa aneka prakAranAM hoya che. joAima, Dhora maf, gurganavA maGgala, kuprAvacanika maGgala, zubhakarma maGgala, azubhakarma maGgala, zubhavyavahAra maGgala, azubhavyavahAra maGgala, dravyanimitta maGgala, kssetrnimitta mara, kAnimitta maka, mavanimitta mA Adi-dravya maMgalanA aneka bhede gurUgamathI avabodhavA. bhAva maMgalanA paNa nAmabha maGgala, kSetrabhAva maGgala, dravyabhAva maGgala, kuprAvacanikabhAva For Private And Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir maGgala, suprAcacanikabhAva maGgala, AgamataHbhAva maGgala, noAgamataH bhAva maGgala, zubhavyavahArabhAva maGgala, azubhavyavahArabhAva maGgala, samyagjJAnadarzanacAritrabhAva majJa, audAyikabhAve zubhAzubhabhAva maGgala, upazamabhAvebhAvamaGgala, kSayopazamabhAvebhAvamaGgala, kSAyikabhAvebhAva maGgala Adi aneka bheda hoya che. zrI vardhamAnasvAmIne namaskArarUpa dravya ane bhAvathI jJAnadarzana cAritrarUpa upazamAdibhAve mala pravarte che. zrI vardhamAnasvAmIne namaskArarUpa zubha mala ameAdhavuM. kAyAdinI namaskAramAM pravRttirUpa dravya namaskAra maMgala ane AtmAmAM zraddhAjJAna ane cAritra pariNAmapUrvaka namaskAranA upayoga te bhAva namaskAra ma gala ava dhavuM. mana-vANI ane kAyAvaDe je mAhyarItyA namaskAra thAya che te vyavahAra namaskAra ma'gala avodhavuM ane AtmAmAM jJAnApage zrI vIraprabhunI prabhutAnA samyag avamedhapUrvaka dhyeyamAM dhyAtAnI namratA, arpaNutA, lInatArUpa upazamAdibhAve nizcaya magala avaSedhavuM. upazamAdibhAve jJAnadarzana cAritranI ekatAe zrI vIraprabhune je bhAvathI namaskAra te vastutaH nizcaya maMgala avamedhavuM. AgamathI namaskAra ma'gala ane nAAgamathI namaskAra Adi samyag nAma, kSetra, dravya ane bhAvathI AtmAnI vizuddhi karanAra maMgale AdaravA ceAgya che. vizeSAvazyaka vagere granthAmAM maMgala saMkh`dhI ghaNuM kathavAmAM Avyu che. bhAvama gala viziSTha dravya sthApanA ane nAmamaMgala Adeya che. upazamabhAve bhAva maMgala, kSayApazamabhAve bhAva magala ane kSAcikabhAve bhAva maMgala e traNa prakAranAM bhAvama'gala avamedhavAM. upazamabhAve AtmikaguNAnA AdhArabhUta AtmA te vyaktibhAve bhAva maMgala che. kSayApazamabhAve Atmika jJAnAdizuNAnA AdhArabhUta te bhAvama'gala. kSAyikabhAve jJAnAdeiguNNAnA AdhArabhUta AtyA te bhAvama'gala avamedhavuM. tIrthaMkarADhi paDhavInA dhAraka zrI tIrthaMkara mahArAjA vardhamAnaprabhu bhAva magala che. pApane nAza kare tene maMgala kahe che. prIti-bhakti ane niHsaMga vacanaceAge zrI vardhamAnasvAmIne sevatAM temanA paramAtmArUpa dhyeyanuM AtmAmAM jJeyabhAve AtmA For Private And Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pariNamana thavAthI AtmAnA asaMkhya pradeze lAgelAM karmone kSaya thAya che. atava zrI mahAvIra prabhu maMgalarUpa hovAthI granthAraMbhamAM temane namaskAra karIne dravya maMgala viziSTa bhAvamaMgala prAraMbhavAmAM AvyuM che. zrI vardhamAnaprabhunA cAra nikSepa maMgalarUpa che. nAma, sthApanA, dravya ane bhAva e cAra nikSepAnI AvazyakatA siddha Thare che. nAma maMgala, sthApanA maMgala, dravya maMgala ane bhAvamaMgala e cAre maMgalanI AgamanA AdhAre siddhi thAya che. zrI vardhamAnaprabhunuM nAma maMgalarUpa che ane te maMgalakAraka che. zrI vardhamAnaprabhunI sthApanA maMgalarUpa che ane te maMgalakAraka che. dravyarUpa zrI vardhamAnaprabhu maMgalarUpa che ane maMgalakAraka che. zrI vardhamAnaprabhune bhAva nikSepe maMgalarUpa che ane te maMgalakAraka che. jene bhAva nikSepa maMgalarUpa che tenA acazeSa, dravya sthApanA ane nAma e traNe nikSepa maMgalarUpa che. jene dravya nikSepa maMgalarUpa hoya che tene bhAva nikSepa maMgalarUpa bane che. dareka vastunA jaghanyamAM jaghanya cAra nikSepa te heya cheja. dravya te kAraNa che ane bhAva te kArya che. dravyapraNipAtarUpa maMgala, zabdadvArA karavAthI bhAvamaMgala ke je AtmAnA upazamA diguNene AvirbhAvarUpa, tenI prakaTatA thAya che. dravya maMgala ane bhAvamaMgalanA paNa aneka bheda che. nAma ane sthApanA maMgalanA paNa nimittAdiyege aneka bheda paDe che. jyAM nAma maMgala hoya che, tyAM sthApanA maMgala, dravya maMgala ane bhAvamaMgala paNa saMskRti dvArA hoya che. tIrthaMkarAdinA nAmanuM maMgala te upasamAdi bhAva maMgalane siddha vyakta kare che. tIrthakaranA cAra nikSepA maMgalarUpa che ane tene namaskArarUpa mana vacana ane kAyAnuM praNidhAna maMgalarUpa che. bhAvapUrvaka mana vacana ane kAyAnuM namaskArarUpa maMgala praNidhAna sarvathA sarvadA Adeya che. granthAraMbhamAM zrI vIra prabhunuM maMgalAcaraNa karavAmAM Ave che tenuM kAraNa e che ke, jainazAsananA sthApaka AsopakArI zrI vardhamAnaprabhu che. saMprati zrI vardhamAna svAmInuM tIrtha pravarte che e prati temane mahepakAra che. atava zrI vIraprabhunuM granthAle maMgala karavAmAM Ave te yukti For Private And Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cukta siddha kare che. zrI vardhamAnaprabhune namaskAra karavAnI sAthe temanA cAra atizaya jaNAvyA che. jJAnAsirAya, gharanAsirAya, agri tirAya mane pUjatA temAM rAma vinAne e vizeSaNathI 3yApAmanuM sUcavana karavAmAM AvyuM che. rAgadveSa e be mahA apAyarUpa che. rAgadveSane sarvathA nAza thayA vinA jJAnatarAya prakaTatuM nathI. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, antarAya ane mehanIya e cAra karma che, te ja kharekhara apAya che. ghanaghAtI cAra karmarUpa apAyane agama arthAt nAza karavAthI mAthApAmAtirAya udbhave che. padayAparamatirAnA uddabhavanI sAthe jJAnAtirAya prakaTe che. paripUrNa rAgadveSane sarvathA kSaya karavo e kaMI sAmAnya kArya nathI. rAgadveSane paripUrNa kSaya thavAthI ja kevalajJAna prakaTI zake che. zrI mahAvIra prabhue dIkSAMgIkAra karIne bAra varSa paryanta mohanIya karmanI sAthe yuddha karyuM. zrI mahAvIra prabhu chaghasthAvasthAmAM dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI apratibaddhapaNe vihAra karatA hatA. AtmAnA guNemAM kSayepazamAdibhAva ramaNatA karIne AtmasamAdhi sukhamAM jhIlatA hatA. bAhya ane antarathI nircanvabhAvane dhAraNa karIne AtmAnA zuddha dhyAnamAM tallIna banyA ane kSapakazreNi ArahaNa karI dhanadhAtI cAra karmane kSaya karI kSAyikabhAve lokAloka prakAzaka kevalajJAna pAmyA. A vizvamAM kevalajJAnavaDe sarva padArthone sAkSAt avalokI zakAya che. sarvajJAnamAM ziramaNi evuM kevalajJAnane prApta karyAthI pazcAt kaI jJAna prApta karavAnuM avazeSa rahetuM nathI. zrI vIraprabhune AtmAnA asaMkhya pradezamAM kevalajJAna pragaTayA bAda cAra nikAyanA devee samavasaraNanI racanA karI, te samavasaraNamAM besIne bAra parSadAnI AgaLa zrI vIraprabhue vItarAga dharmane upadeza dIdhuM ane catuvidha saMghanI sthApanA karI. zrI viraprabhunA AtmAmAM kevalajJAna prayuM tethI temaNe vacanavaDe yathAtathya upadeza dIdhe te varAtarAya avadha. kevalajJAnanI sAthe vacanAtizaya hoya che, ane tethI pUgatA paNa sAthe ja pragaTe che. pUjAtizayanA caMge cesaTha surapatie vagere zrI vardhamAnaprabhunI pUjA kare che. A cAra atizaya vaDe yukta For Private And Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI vIraprabhu che-ema vinAne, sarveza, pUjA, cAtaravarane e cAra vizeSaNa vaDe-AdyaprAraMbha maMgalAcaraNanA zlekamAM darzAvyuM che. A cAra vizeSaNo vaDe zrI vIraprabhunuM maMgalakathIne maMgala karanArAone ema jaNAvavAmAM Ave che ke e cAra atizaya yukta hoya che teja reva- mara padane lAyaka che. atae evA devanA saguNenuM anukaraNa karIne potAnA AtmAmAM tevA sadguNo prakaTAvavA joIe ane tadarthe A grantha racanane mukhyadeza che ema hRdayamAM avadhavuM. pratyeka granthanA AraMbhamAM maMgala karavuM paDe che evI ziSTajananI rIti che. granthAraMbhamAM kareluM maMgala grantha racanamAM AvatAM vighAne nAza karavAne zaktimAna thAya che. ISTadevanuM granthAraMbhamAM maMgala karavAthI devanuM smaraNAdi thatAM ISTadevanA sadaguNe khIlavavAnI rUci thAya che ane devanI peThe AdarzajIvana karavAne vyavahAra cAritrarUpa pravRtti thAya che, ItyAdi aneka hetuone lakSyamAM leI atra granthAraMbhamAM maMgala karavAmAM AvyuM che. prati zrI devamahAvIranuM maMgala karyA pazcAt tadanantara nAmaviziSTha saddagurunuM granthAraMbhamAM maMgala ane nAma viziSTa grantha prAraMbhanuM kathana karavAmAM Ave che. (aa .) AtmajJAnapradAtAraM-paJcAcAra prapAlakam / yatIndraM sadgurupUjyaM, natvA zrIsukhasAgaram // 2 // kriyA(karma)yoga pravRttyartham , manuSyANAM vishesstH| svasvadharmAnvitaM samyak, kriyAyogaMbhaNAmyaham // 3 // zabdArtha-AtmajJAnaprada paMcAcAra prapAlaka yatIndra sannurUpUjya zrI sukhasAgara gurUne namI manuSyanI vizeSataH kriyAga pravRtyartha svasvadharmanvita kiyAne kazuM chuM. vivecana-AtmajJAnaprada zrI sadaguru sukhasAgarajI mahArAjane granthAraMbhamAM namaskAra karavAmAM Ave che. aneka zAstramAM zrI For Private And Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org / sadgurunA apara pAra mahimA varNavavAmAM ALye che. samAjatathAgurutnno, paccuvayAra na thAya; bhava koDAkoDI kare, karatAMkoTi upAya ItyAdithI spaSTa avamedhAya che ke sadgurU bhagavAnanA aparaMpAra upakArathI ziSya--zrI sagurUnA cAra nikSepAne maMgalarUpa mAnIne temanI mana, vacana ane kAyAthI sadA bhakti kare ane tethI AtmAnnatinA zikhare svAtmAne sthApe emAM kizcit api Azcarya nathI. zrI sadgurunI kRpA vinA paramAtmapadanI prApti karavI te kusumavat che. zrI sadguru bhagavAnlR svaziSyane AtmajJAna samarpane tene uddhAra kare che. zrI sadguru mahArAjanI tetrIza AzAtanATAlavApUrvaka ane vinaya bahu mAnapUrvaka zrI sadgurunI sevA karatAM zrI sadgurunI ziSyapara kRpA thAya che ane tethI ziSya Agamakathita AtmajJAna prApta karavAne zaktimAna thAya che. sadguru zrI sukhasAgarajI mahArAjanI vizeSaNa garbhitazudvArA stuti karavAmAM Ave che. bAhya ane AntarajJAnadarzana cAritra tapavIryAdi zrI arthAt lakSmIvaDe zrI sadguru mahArAja zAle che. vinaya, viveka, zraddhA, sevA, bhakti ItyAdi guNurUpa zrI ( lakSmI ) vaDe zrI sadguru sukhasAgarajI mahArAja zeAle che. zrI sadguru sukhasAgarajI mahArAja AtmajJAnanA dAtAra che. vizvamAM dharmanA cAra prakAra che. dAna, zIyala, tapa ane bhAvanA; temAM dAnadharmanI siddhi thatAM zIyala dharma prApta karavAne adhikAritva prApta thAya che. zIyala dharmanI siddhi thatAM tapeguNa prApta karavAne ceAgyatA prakaTe che. tapeAguNunI siddhi thatAM bhAvanu adhikAratva prApta thAya che. dAnanA upAdhi bhede aneka bheda paDe che. abhayadAna, supAtradAna, anuka'pAdAna, ucitadAna, ane kIrtidAna. e paMcadAnamAM abhayadAnanI zreSThatA avamedhavI. dravya ane bhAvathI abhayadAnanA be bheda paDe che. jIvAnA mAhyaprANAnI rakSA karavI te dravyannamayAna ane jIvAnA jJAnAdizuNAnA AvirbhAvArthe medhAdriArA prayatna karavA te mAlaamayAna avaLeAdhavuM. dravyaamayAna karatAM anantaguNu uttama bhAvaabhayadAna che. kAI paNa jIvane samyakatvapUrvaka AtmajJAnanu dAna karavuM te mAvasamayavAna avamedhavuM. dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI dravya ala Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org (7 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yadAna ane bhAvaabhayadAnanA bheda avamedhavA, gRhastha manuSya dravya abhayadAna devAne mukhyatAe zaktimAna thaI zake che. AtmajJAnI sadguru munirAja mukhyatayA bhAvaabhayadAna devAne zaktimAna thaI zake che. samyakatvAdi bhAvaabhayadAnavaDe vizvavartisarvajIvAne abhayadevA zaktimAn thavAya che. jeNe samyakatvAdi bhAvaabhayadAnane dIdhuM teNe caturdazaravAtmaka lokastha sarva jIveAnI dayA karI ema avaLethavuM. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA, jIrNoddhAra, jJAna ane caitya e sasa kSetramAM sarvasvArpaNa karavuM te supAtranA avodhavuM. vizvavati prANIonA dayA karIne teAnAM duHkha haravAne anna vasra pAtrAkintu je devuM te anupAna avamedhavuM. svasvAdhikAra pramANe dezakAla kulArdikane ucita je je dAna devuM paDe te citAna avaedhavuM. gRhasthAne svAdhikArApekSAe ucitadAna sevyA vinA chUTakA thatA nathI. yAcaka kIrtikAra pramukhane je dAna devuM te jAtavAna avaLeAdhavuM. e pacattAnA dravyakSetrakAla bhAvathI svasvAdhikAra pramANe sevanIca che. zrI sadaguru sukhasAgarajI mahArAje gRhasthAvAsamAM yAcakone dAna ApyuM hatuM. dravya mayAna sevIne aneka prANIenA prANanuM saMrakSaNa karyuM hatuM. parajIvAnA du:kha vinAzAthe tanu, mana, dhanAdikanuM je dAna karavuM temAM mamatA vagerenA tyAganI khAsa jarUra paDe che. dravya-dhana e agiyAramA prANa che, tenu` mamatva TaLyA vinA dhananuM dAna thaI zakatuM nathI. parajIvAnA upakArArthe je je aMze tana mana ane dhananuM dAna thAya che te te aMze antarthI tyAga bhAva prakaTe che. zrI tIrthaMkarA dIkSAnI pUrve sAMvatsarika dAna de che. ataeva sarva dharmamAM prathama dAnadharmanI mukhyatA siddha thAya che. dAnadharmanI siddhi thayA pazcAt tadanantara zIyala dharma ArAdhavAne tIrthaMkarA dIkSA aMgIkAra kare che, pazcAt te dravya ane bhAvata: tapa kare che ane bhAva tapaceAge upazamAdi bhAva khalapUrvaka AtmAnI zuddha bhAvanA bhAvIne tIrthaMkarA kevaLajJAna prakaTAve che; tethI dAna, zIyala, tapa ane bhAva e cAranA kathaMcit syAt apekSAe anukrama siddha kare che. zrI sadgurU mahArAje drazya abhayadAnane gRhA For Private And Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vAsamAM sevyuM hatuM ane tyAgAvasthAmAM bhAvaabhayadAna devAnI pravRtti karIne aneka jIvAne mekSa sammukha karyAM hatA. AtmajJAnanuM dvAna te bhAvaabhacadAna che ane tenA dAtAra zrI guru hatA. ataH rAmajJAna prarAtAram e vizeSaNadvArA temanI stuti karavAmAM AvI che. savArthasUtramAM "popaththo lavAnAm" jIvAne ane ajIvAne paraspara upagraha arthAt upakAra che. parasparopaththaro govAnAm e sUtra pramANe anya jIvAne samyakatvadAnAdivaDe upagraha karIne svAdaNjIvanane zrI sadguru byatIta karatA hatA. zrI sadguru sukhasAgarajI mahArAje AtmajJAnarUpa bhAvaabhayadAna deine parasparopo govAnAm e sUtra pramANe svAdhikAre niSkAmabhAve svakjane paripUrNa adA karI hatI. je manuSya svAdhikAra svazaktiyAnuM anya jIvAnA upakArArthe dAna nathI karatA te manuSya A vizvamAM para jIveAnA upakAra nIce sadA dukhAyalA rahe che ane te vizvamAM uMcu mukha karIne kai paNa kathavA samartha thaI zakatA nathI. dAna detAM denArane hasta uMcA rahe che ane lenArane hasta nIce rahe che tethIja dAna dAtAranI keTalI badhI vizvamAM uttamatA che te svayameva siddha thAya che. eka manuSye anantakALathI anantajIvAnA ananta upagrahane anantivAra anantabhavamAM bhamatAM pUrve grahyA che te upagrahAmAMthI mukta thavA mATe drazya ane bhAvathI dAna devuM joie. je manuSya niSkAmabhAve dravya abhayadAna ane bhAvaabhayadAnamAM cathAyAgya svAdhikAre svazaktipUrvaka pravRtta thAya che te vizvajIvakRta upagrahAne vALavA adhikArI bane che. svazaktiAnu dAna devuM e svakruja che. dAnI svazatiyAnuM dAna karIne kharekharA tyAgI bane che. je kharekhare niSkAmabhAve tyAgI che te vastutaH tyAgI che ema avaSedhavuM. sadguru sukhasAgarajImAM AtmajJAna dAna devArUpa guNu khIlyA hatA ane tethI teo anyAtmAone AnandI nirbhaya khanAvavAne zaktimAna thayA hatA. zrI sadguru paMcAcAra pAlaka hatA. jenAmAM dAnaguNu khIlyu hAya che te zIyalAMgabhUta 5'cAcAra pAlavAne zakitamAna thAya che. jJAnAcAra, darzanAcAra, caritrAcAra, tapaAcAra ane vIoNMcAra e 5'cadhAcAra pAlaka zrI sadgurujI For Private And Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. jJAnAdi paMca prakAranA AcAra pALavAthI svaparanA AtmAnI unnati thAya che. paMcadhAAcAre pALavAthI ane paLAvavAthI vizvamAM sadAcArene vistAra thAya che. AvA: rasudUthaparma: AcAra e prathama dharma che. manuSya sadAcAra vaDe yukta rahevAthI prApta dazAthI patanatva pAmI zaktA nathI. jJAnAcArathI jJAnanI vRddhi thavI joIe, evuM sAdhyabiMdu lakSyamAM rAkhIne jJAnAcAranuM paripAlana karavuM joIe. darzanAcAra, cAritrAcAra, tapa AcAra ane vIryAcArane pALatAM, paLAvatAM ane pAlakajanenI anumodanA karatAM, jJAnAvaraNIyAdi karmane kSapazama, ane kSAyikabhAva thAya che. e paMca prakAranA AcAranA pAlaka zrI sazuru hatA ema grAcArapAi e vizeSaNa dvArA jaNAvavAmAM AvyuM che. tIjuM e vizeSaNathI sarva yatimAM Indra samAna zreSThatA che ema darzAvyuM che. mahAvratanA pAlanamAM zrI sadguru zreSTha hatA. vartamAnakALamAM vidyamAna guNAnurAgI pratiSThita sarva sAdhuo mukta kaMThe sagurU sukhasAgarajI mahArAjanA sAdhupaNAnI prazaMsA kare che. ane temanuM sarva sAdhuomAM zreSThatva temanAM pAsAM sevI anubhavyuM che. aeva ca e vizeSaNa yathAyogya temane ghaTe che. jUca e vizeSaNa viziSTa sadaguru mahArAja che. AtmajJAna pradAtAra, paMcAcAra prapAlaka, yatIndrAdi guNavaDe je yukta hoya che te pUjya hoya che. zrI sadgurujI uparanA vizeSaNa dvArA yukta hovAthI teonI guNavaDe svayameva vizvamAM pUjyatA siddha kare che. guore TLag pkacaoN. vizvamAM sarvatra saSNunI pUjA thAya che. jyAM guNe hoya che tyAM pUjyatA svayameva Ave che. uparyukta vizeSaNa vAgya guNa viziSTa zrI sadgurujI hovAthI teo vizvamAM pUjya che ema darzAvI temane namaskAra karIne karmaga ( kiyAga) nAmane grantha racavAnI pratijJA karavAmAM Ave che. kiyAga, (karmayoga) grantha racavAnuM prayojana granthamAM "manuSaruti vizeSatA dharmAvita saliyA pravRcartha citto maLarmchuM." evaDe spaSTa darzAvyuM che. zrI sadguru sukhasAgarajI mahArAjanI kriyAgamAM samyaka pravRtti hatI. kriyAmArgamAM temanI ghaNuM rUci hatI. sAdhu dharmanI kriyAo For Private And Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 karavAmAM temanI svazaktipUrvaka pravRtti thatI hatI. pratilekhanA, pratikramaNu ane gocarI vagere kriyA karavAmAM temanI rUci ghaNI hatI. temanI evI kriyAyeAganI pravRttithI te kriyAyogI e khyAtine pAmyA hatA. kriyAyeAga pravRttimaya jIvana temanuM hatuM. kriyAceAgamAM temanI ananya zraddhA hatI tethI kriyAyoga athavA karmayAga nAmane grantha karIne manuSyane svasvadharmayuktakriyAyeAgakartavyane vizeSataH jaNAvavAnI karja peAtAnI che ane te dvArA sadgurunA kriyAyeAga guNanI bhakti che. eve nizcaya karIne kriyAceAga granthane kathuM chuM. vizvamAM brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudrAdi bhede manuSya hoya che. pratyeka jAtanA manuSyane dezakAlAnusAra svarava dharma yogya karma karavAM paDe che. gRhasthAne gRhasthanA adhikAra pramANe svadharma phrajanA vazya thaI karma karavAM paDe che ane sAdhuone tyAgIone svasva adhikAra pramANe kartavya karma yAgane karavA paDe che. pratyeka manuSyane svasva dharmAnusAre kriyA karavI paDe che tethI kriyAyoga (karmayeAga)nuM samyak svarUpa vizva manuSyAne upakArI thAya ataeva tene jaNAvavA kathu chuM. kriyAnI AvazyakatApUrvaka kriyAyogagranthakaraNapravRtti darzAve cheH joza. kriyAyogaM vinA jIvA, jIvanti na kadAcana / Avazyaka kriyAyogAt, cittazuddhi rdhruvaM nRNAm // 4 // zabdArtha--kriyAyoga yAne karmayoga vinA vizvamAM jIve kadApi jIvI zakatA nathI. Avazyaka kriyAyogathI manuSyeAnA cittanI zuddhi nakkI thAya che. vivecana kriyAyAgavaDe vizvamAM sarva jIvA svajIvanAstivasa'rakSI zake che. sarva prakAranI vanaspatiyAne dekhA te kriyAthI svacaiAgyAhArAdvipASaka tattvane kAyayeAganI kriyAvaDe AkarSI grahIne jIvI zake che. jalanA jaMtuo paNa AhArAdika kriyAvaDe jIvI zake che te pazuA pakhIe nArakI-devA ane manuSyA tA kriyA For Private And Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir roga vinA jIvIja zI rIte zake ! jagatamAM jyAM dekhe, tyAM jaDa vA cetana e be kiyAga vinA hoI zakatA nathI evuM svayameva siddha che. sarva ne svasvaprANanI rakSA puSTi arthe AhArAdigrahaNanI kriyA karavI paDe che ane te kriyA karyA vinA kadApi temane chUTake te nathI. jagatamAM dharmanuM vA karmanuM astitva kharekhara kiyA vinA rahI zakatuM nathI. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdra e cAra varNanuM astitva kiyAthI varte che. tyAgI ane rAgInuM astitva paNa kiyA vinA rahI zakatuM nathI. koI paNa prakAranI kriyA karyA vinA jIva rahI zakatuM nathI. je je prakAranI kriyA karavAnI AvazyakatA je kAlamAM jIvane hoya che te kudatanA niyama pramANe thayA vinA rahetI nathI. mAtAnA udaramAM turta janmeluM bALaka potAnI mAtAnA stanane turta dhAvavAnI kriyA kare che ane tenAM zarIranAM aMge udaramAM pravezelA dudhanuM bhinna bhinna svarUpa karavAne svasva kriyA karavAmAM pratyeka avaya eka kSaNa mAtra paNa vizrAnti letAM nathI. zarIramAM rahelA sarva avaya svasva kriyA karavAmAM sadA tatpara rahe che. hasta, hastanuM kArya kare che. phephasAM pitAnuM kArya sadA kare che, nIo svakAryamAM mahA nadIonI gati pramANe vahyA kare che ane tethI teo jIvI zake che, ItyAdi aneka pratyakSa daSTAnta jayAM tyAM sarvatra avalokI zakAya che. jene niSkriya jevI avasthAvALA padArtho lekhIe chIe tevA padArthomAM paNa sUkSma daSTithI avalokavAmAM Ave te koI paNa jAtanI teomAM kiyA pravaryA kare che ema avabodhAzeja, jIvamAM ane ajIvamAM sakiyatva dharma rahyA che ane tethI chavAdi padArtho svasva dharmanI kiyA e samaye samaye karyA kare che. keI paNa manuSya kaI paNa prakArana karyA vinA rahI zakatuM nathI, atae jJAnagadvArA vastuonuM svarUpa avabodhyA pazcAta paNa svabAhya jIvana ane svaAntara jIvananuM astitvavRddhi ane tenI saMrakSaNArthe kriyAga karavAnI te khAsa jarUra rahe che ema pratyeka manuSyane anubhava pUrvaka avAdhAyA vinA te nahi rahe. svajIvanabalanI rakSA karavA mATe kiyAnI AvazyakatA siddha kare che. je je kriyAo je je jIvane For Private And Personal Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 karavI paDe che ane te te kriyAo karyA vinA khAdyataH tathA antarthI te svajIvanane sa'rakSI zakatA nathI. avazya te te kriyAo svasvadharmayuktabhAvathI karavI paDe che. ataeva te te kriyAone Avazyaka kriyA athavA Avazyaka karmaceAga e nAmathI sameSavAmAM Ave che. je je dezanA manuSyA Avazyaka kriyAone karavAmAM svarja mAnIne pravRtti kare che te kadApi vizvamAM bAhya jIvane ane AntarajIvane parataMtra banatA nathI ane te bAhya sAmrAjyasvAtaMtrya ane AntarasAmrAjyasvAtaMtryane sa'rakSI zake che. kriyAyeAga yAne kamayogane pravRttiyeAga kathavAmAM Ave che ane deza alAnusAra abhinavarUpamAM pratyeka jIvanI AgaLa upasthita thAya che. tenI je avagaNanA karIne svAdhikAra karma karttavyathI bhraSTa thAya che te vizvamAM dharmanI ane karmanI sarva sattAethI bhraSTa thaI ne svasa'khatrI jIvAne paNa bhraSTa kare che. je dezanA manuSyeA karmaceAgamAM sadA pravRtta rahe che ane pramAdane pariharI pravarte che te dezastha manuSyA anya dezIya manuSyane parataMtra manAve che ane svakIya svAtaMtryanI pragatithI Antara tathA mAhyajIvane teo jIvI zake che. je jIva kriyAyAganu kudratI jIvana paripUrNa avaSeAdhe che te kadApi svakartavyarUpa kriyAyAgathI bhraSTa thatA nathI. kriyAyeAga rUpa vyavahAra mArganuM avala khana karyA vinA vyavahArajIvanavaDe ane nizcaya jJAna bhAvaprANajIvanavaDe jIvI zakAtuM nathI, kAraNa vinA kadApi kAryanI siddhi thatI nathI. kriyAyeAga vinA kArya yAganI dravyathI ane bhAvathI vyavahArathI ane nizcayathI kadApi siddhi thatI nathI. kriyAceAganA Adara vinA kAi paNa manuSya svarjune vyavahArathI ane nizcayathI adA karI zakatA nathI. manuSyAne Avazyaka je je AhArAdi kriyAo karavI ghaTe che te dApi karyA vinA rahetA nathI. pratyeka jIvane laukika ane lekattara vyavahArataH dravyakSetra kAlabhAva maryAdAe Avazyaka kriyA karyAM vinA chUTakA thatA nathI. je je kAle, je je kSetre, je je bhAve mAhya jIvanAstitvasa rakSakatvArthe ane AntarajIvana sa'rakSakavAstitvArthe For Private And Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 13 tathA svavicArAstitvArthe je je kriyAo karavI joIe te te kriyAo yadi na karavAmAM Ave te bAhyataH niSkriya jevuM jIvana jaNAyA chatAM antamAM ArtadhyAnAdi vikalpa saMkalpa thayA kare che ane aneka prakAranI svavyaktine tathA samaSTine hAni thAya che. ataeva laukika AvazyakakiyA ane lekettara AvazyakakiyAnA avalaMbananI te te dazAnA adhikAra paratve AvazyakatA saheje siddha thAya che. svajIvana saMrakSaNArthe nimittakiyA ane upAdAna kiyAganI pravRttimAM dravya ane bhAvataH sarva jI pravRtta thaelA avakAya che. prArabdhakarmAnusAre jIvanmukta jevI antarAtmadazA dhAraNa karanArA ane bhavasthakevalIo paNa vyavahAra kiyAgane svAdhikAra pramANe bAhyataH Adare che ethI ema svAbhAvika rItyAsiddha thAya che ke kiyAga vinA bAhya vA AntarajIvane jIvI zakAtuM nathI. kiyAga vinA keI jIva vizvamAM bAhyaprANAdie jIvate avakAse nathI. kiyAganuM astitva tene jIvanasUtranI daSTie svataH siddha thAya che, Avazyaka kriyAgonA bheda avabedhavA ane Avazyaka karmayuganA adhikArI banI svapharjanA anusAra magajanI samatalatAe nirlepapaNe Avazyaka karmaganA yegI banavuM e dhAravAnA karatAM ati durghaTa kArya che. cita Avazyaka kyiAcegane anAdara karIne je manuSya anya kriyAgane svIkAra kare che te bAhya ane Atara dharmathI bhraSTa thAya che. AjubAjunA Avazyaka saMgone anusarI svazIrSe je je kiyAga karavAnI pharajo AvI paDelI hoya tene rAga dveSanA pariNAmanA tyAgapUrvaka nikAmabhAve adA karavAthI kharUM karmagitva saMprApta thAya che. atava karmayeganA adhikArI jIvoe niSkAma bhAvanI sApekSatApUrvaka Avazyaka kiyAgane svIkAra karavuM joIe. vyavahAra ane nizcayathI Avazyaka karma karyAthI vyavahAra ane nizcayataH cittanI zuddhi thAya che ema kAraNa kAryabhAva zilInI apekSAe kathana karavAmAM Ave che. kiyAganA AdarathI bhaya, dveSa, kheda, krodha, mAna, mAyA, lobha ane nindAdika doSone nAza thAya che. For Private And Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 kiyAga pUrvaka jJAnAdikAgane abhyAsa karavAthI cittanI zuddhi thAya che, ema je upara kathavAmAM AvyuM che temAM kiyAvyavahAranayanI mukhyatAne svIkAra karIne kacyuM che ema vastutaH avabodhavuM. jJAna gIne paNa kiyAga vinA paripakava cittanI zuddhi thatI nathI. svapharja pramANe kiyAgane vyavahAra karatAM rAgadveSanA je je pariNAme thAya tene upazamabhAva karavAmAM kiyAganuM mukhya sAdhya mahattva rahyuM che ema vastutaH avadhavuM. Avazyaka kriyAyegene je khedAdika kAraNe tyAge che te manuSya kharekhara svakartavya karmathI bhraSTa thaIne kheda bhaya-kaleza vagerene bhaviSyamAM vizeSataH prApta kare che ane pariNAme te lAbhanA karatAM anantagaNI svaparanI hAnine prApta kare che ema anubhava gamyaSTAntathI vicArI jevuM. svavanAstitvArthe je je dravya ane bhAvataH Avazyaka che svazIrSe svAdhikAra prApta thaelA hoya teone bhaya mRtyu vagerene avagaNIne je dravyatA ane bhAvataH jIvavA Icche che te pariNAme dravya ane bhAvataH jIvI zakatuM nathI. dravyataH ane bhAvataH je svAvazyaka karma gemAM je svajIvanazaktinuM svArpaNa kare che te mRtyu vagere bhayane chatI svacittanI zuddhi karI karmaganA garbhamAM paramAtmapadane avaloke che. Avazyaka vyAvahArika karmaga ane A vazyaka dhAmika karmaganI upagitA te te gAnuM rahasya vicAratAM svayameva siddha thAya che. Avazyaka karmaga pravRttimAM sarva svArpaNa karavAthI svapharjanI siddhi thAya che ane AtmAnuM nirmalya upazamAdibhAve khIle che ane anyajIne dravyathI upagraha ane bhAvataH upazamAdibhAve naimaMtya karI zakAya che. jema jJAnagathI cittanI zuddhi thAya che tema karmathI cittanI zuddhi thAya che. jJAna chatAM karmayoga pravRtti vinA paripakva cittanI zuddhine anubhava thave e mahAdurghaTa kArya che. je manuSya jJAnaga chatAM karmayAganI pravRtti karIne niSkAma dazA saMrakSI zake che tene jJAnathI patita thavAne prasaMga prApta thatuM nathI. jJAnayogathI patita thanAranI karmagathI saMrakSA thAya che. karmagarUpa prANanA nAzathI jIvanadazAne svayameva anta Ave che. atae For Private And Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 svAdhikAra sarva jIvee karmaganA je je bhede paikI je je bhede svane sevavA egya hoya tenuM sevana karavuM eja Avazyaka zikSA avabodhavI. karmaveganI pravRtti vinA kharekhara svAdhikAre je je kAryo karavAnAM hoya te te na karavAthI jJAnayegamAM zuSkatA Ave che ane jJAnaga vinA je je svAdhikAre karmo karavAnAM hoya tenI samya dazA na avadhavAthI kiyAgamAM andhazraddhAtva jaDatAne prasaMga prApta thAya che. jJAnagapUrvaka kriyAganA AdarathI AtmannatimAM vidyut vege AgaLa caDhI zakAya che. jJAnagI samyak kiyA ga karavAne mATe dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI zaktimAn thAya che. karmayagamAM pravRtti karavAne kharekhara adhikAra vastuta: jJAnI karmayegIne hoya che. je je aMze jJAnaganI pragati thatI jAya che te te aMze karmaveganI adhikAritA ane zuddhi thatI jAya che. samUchimanI peThe jJAnayoga vinA kiyAgamAM pravRtti karavAthI karmayeganA ucca hetuonuM bhAna rahetuM nathI. jJAnathI kiyAnA uraca zuddha hetuono avagama karIne kriyAyoga karavAthI kAryAganI siddhi thAya che. je je manuSya je je karmone svAdhikAre Acare che te te manuSya svAtimAM pratidina AgaLa vadhyA kare che. deza, saMgha, ane samAja vagerenI vyAvahArika tathA dhAmirkannatinI saMrakSArthe kiyAga karavAne svAdhikAre pratyeka jIve prayatnazIla thavuM joIe. AjubAjunA svajIvana rakSaNadi saMge dvArA prApya je je kiyAye avadhAnA hoya ane utsarga ane apavAdathI bhinna kSetrakAlAdiyege bhinnapaNe AcaravA gya je je kiyAyege je je prasaMge adhikAre svamATe AdaravA ghaTe, samAja mATe AdaravA ghaTe, dharma, saMgha, ane dezAdi mATe je je kriyA AdaravA ghaTe te te kiyAgone nirlapa paNe svapharja mAnI avazya AdaravAthI svAdi pragatinuM astitva saMrakSI zakAya che, ema nizcayataH jANavuM. kiyAga e rakSaka che ane dharmaga e rakya che. kiyAga e vADa samAna che ane rAjagAdi kSetra samAna che ItyAdi adhyAtma rahasyane avabodhI cittazuddhi Adi mATe kriyAga AdaravAnI jarUra che. For Private And Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 je karmayAgathI vyAvahArika ane naiRRyikaSTie AtmAnI unnati thAya ane je je vyAvahArika dRSTie kriyAe karyA vinA chUTakA na hoya ane je je dhArmika draSTie kriyAo karyA vinA chUTake na hAya evI vyAvahArika ane dhArmika kriyAe karavAnI AvazyakatA je je kAle, je je kSetre, je je bhAve jaNAtI hAya tene karavI joIe. je je dRSTie je je kriyAo karavAnI AvazyakatA avameAdhAya te te karavI joie. jema jema AtmasAkSIpUrvaka pravRtti karavAmAM Ave che tema tema kriyAyoga karatAM svajene nirlepaNe bajAvI zakAya che. AtmA nira-jana nirAkAra vastutaH sattA e che ema avaSeAdhIne mAhyAvazyaka kriyA phannunA jo tyAga karavAmAM Ave tA nirAkAraparamAtmapadanI prAptinA hetuonA nAza karI zakAya ane tethI atabhrastatAbhraSTa jevI sthitimAM AvI paDAya mATe adhyAtmajJAnIoe AtmAnI anantazaktiye khIlavavAnA je dhAmika karmacego je je kAle, je je kSetre, je je jIvane adhikAra bhede AdaravAnA hoya tenu saMrakSaNa karavu' eja svAdhikAra rakSaka karmayoganI pharja svamATe avabAdhavI. pratyeka manuSyane dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI bhinna bhinnAvasthADhi sacAgAmAM kriyAyegA bhinna bhinna AdaravA ceAgya thAya che. gRhasthAzramamAM je je vyAvahArika ane dhArmika karmayeAge dravya, kSetra, kAlAdika apekSAe AdaravA ceAgya hAya che teja cegAne anagArAvasthAne grahaNa karatAM tyAga karavA paDe che ane anagAradazAnA vyAvahArikadharmakarmayAgo ane jJAnAdika naiRcika dharma karma yoga AdaravA cAgya thAya che. je je karmacAgo AdaravAmAM lAkika ane leAkeAttara draSTie svaparArthe vizeSa lAbha ane alpahAni avamedhAtI hoya te te karmacA| AdaravAmAM vivekadraSTitaratamayeAge nirdoSatva avamedhavu ane Avasyakatva avabAdhavu. je je kAryone uddezI je je kriyAo karavAnI hAya te te kriyAomAM lAbhAlAbhanA anekaTaSTie viveka karavA joIe. amuka kriyA karavAnuM prayAjana zuM che te khAsa aneka dRSTie sApekSatva vicAravuM joie. je je kriyAe Avazyaka tarIke avaSe For Private And Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 dhAtI hoya teonuM cAretaraphathI AjubAjunA saMge tapAsI jJAna karavuM joIe. keTalIka vakhata kartavyakarmanA ajJAnathI svAvazyakakarmayoga paNa anAvazyakakarmayoga tarIke jaNAya che ane anAvazyaka che je kiyAo hoya te Avazyaka tarIke avAdhAya che. je je Avazyaka kriyAonuM samyaga jJAna thAya che te te kiyAe karavAmAM je je hetuonI jarUra hoya che te te hetuone avalaMbavAmAM Ave che. Avazyaka kiyAganuM jJAna thavAthI AtmA svayaM sAkSIbhUta thaIne te te kriyAomAM bAhya vyavahArataH pravRtti kare che. je je kAryo karavAnAM hoya te te kAryo karavAthI dravya, kSetra, kAla ane bhAve sva ane samAjane zuM lAbha tathA hAni che, te jANatAM samyagravRtti thAya che. je je kriyAo karavAnI dhArI heya tenA karatAM anya kaI kriyAo karavAnI uttama che ke nahi tenuM paripUrNa jJAna karIne AtmajJAnI je pravRtti kare che tethI svaphane jevA uttama bhAve adA kare che tevA bhAve kAryakiyAne ajJAnI chava tevI Avazyaka karma eganI pharjane adA karI zakatuM nathI. rAga dveSanA saMkalpapUrvaka je je kriyAo karavAmAM Ave che tenAthI baMdhana thAya che aeva rAgadveSanA saMkalpa vika5ne tyAga karIne harSa zAka vinA svapharjane aneka daSTie adA karavI joIe, ema daDhanizcaya karIne avasthA AdinA adhikAra pramANe je karmavegane Acare che te bAhyathI kriyAo karatAM chatAM antarathI niSkriya rahI mahattama karmayogI banI zake che. karmayagamAM ucca nivikalpaka dazAnuM karmaginuM sAdhya lakSyabiMdu kapIne pazcAt karmayoga karavAmAM Ave te bAhyathI kriyAomAM ajJAnInI daSTie salepatva jaNAtAM chatAM antarathI nirlepatva rahe che. antarathI nirlepapaNe svaparanA samyaga upage rahIne bAhAthI kASTha pUtaLInI peThe vyAvahArika kriyAone svAdhikAre pharjarUpe mAnI karatAM jJAnadazAnuM karmagitva prApta thAya che. zrI tIrthaMkara mahArAjA kevalajJAna prApta karIne vyAvahArika dhArmika kAryone udayAgata svapharja mAnI kare che tethI uttamottama lakattarika karmagitva temane ghaTe che. tevI dazAnuM lekattari, karmagitva prApta karavA mATe prayatna karavAnI jarUra For Private And Personal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 che. zrI ceDA mahArAje kANika nRpatinI sAthe khara varSa paryaMta kSAtra dharmakarmaceAganA adhikAranI pharja adA karavA yuddha karyuM hatuM. zrAvakatva chatAM dharma karmapravRttinI AvazyakatA svIkArIne varNa dharma karma vyavasthAnI maryAdAnA pAlanamAM zarIranA utsaga karyeA hateA. bharatarAjAe ane khADuMalie kAraNa prasa`ga prApta Avazyaka karmayoge kSAtra karmAdhikAre mAra varSa paryanta paraspara yuddha karyuM hatuM, temAM kSAtra dharma karma rUpa bAhya svArja pravRttinI mukhyatA chatAM anta ghaNuM nirlepapaNuM hatuM. kumArapAlAdi rAjAoe kSAtra dharma vyavahAra karmAnusAre aneka yuddhanA kRtyane sva mAnI pravRtti karI hatI, tevI pazcAt kSAtra jaina rAjAoe sva mAnIne kSAtra dharmakarmathI bhraSTa na thayA hota tA saprati jainasRSTimAM kSatriyanRpatinuM astitva raheta ane tethI jaina jagatanuM astitva kSAtrakhaLe sarakSI zakAta. jaina kSAtrAdi dharmAMnI sAthe dharma karmAMnA saMbadha sadA svasvAdhikAra karma vyavasthAthI sadA niyata rahe evI khAdyasvasvadharmanI upayogitA mahattA ane kartavyatA avamedhavI, avamedhAvavI ane avaSeAdhakanI anumAdanA karavI e svakarmayeganI astitA, saMrakSakatA ane pragatinA vAstavika upAcA che. tyAgIoe vyAvahArikatyAgadharmakarmAgA ane naiRRyikatyAgadharmakamayeAgAnI vyavasthAone svarja rUpa mAnI utsarga utsarga mArgathI ane apavAde apavAda mArgathI draSya, kSetra, kAla ane bhAvathI pravartavuM. je je kAle utsarga ane apavAdathI vyAvahArikasAdhudharmakarmayoga ane naiRRyikadharmakarmayogo karavAnI niyamitatA hoya te te kAle te te karavAthI vyavahAra sAdhu dharmathI ane nizcaya sAdhu dharmathI AtmAnnati ane pati karI zakAya che. svasva dazAnA adhikAra pramANe je je kartavya karavAnAM hoya te svAtmAnuM zAsana avaSeAdhIne pratyeka manuSye pragati mArgamAM saMcarI te te pramANe karavAM joie. peAtAnA adhikAra pramANe je je kAryo karavAmAM svadharmanI AvazyakatA che temAM sarva svArpaNu karIne niSkAma bhAve je manuSya pravarte che te karmacAgI chatAM antarthI nirlepa rahe che. je adhikAraprAsakAryAM karavAmAM karmayAgInI pravRtti For Private And Personal Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nathI Acarate te niSkiya je dekhAyA chatAM pramAdI ane svakartavya karma bhraSTa che ema avadhavuM. jJAnanI prAptinI kasoTI kharekhara karmayogathI thAya che. je svAdhikAre karmayogamAM pravartate chate svAdhikAra pramANe jJAnagane grahaNa kare che tenA jJAnanI vizuddhatAparipakavatA thAya che ane tenA jJAnayegathI AtmAnI atyaMta vizuddhi thAya che. karmavegamAM svAdhikAra pramANe pravRtti karatAM je jJAna kharekhara cittanI zuddhi kare che tevI zuddhi kharekhara karmayuganA rAjamArganI daSTithI avalokatAM anya kazAthI thatI nathI. rAga dveSane jaya kara, samabhAva rAkhave ItyAdi upadezanI miSTatA sarvane lAge che paraMtu aneka prakAranI pravRtti karatAM te vakhate rAga dveSanA saMge maLatAM rAga dveSa na thAya evI rIte vartIne je karma karavAM temaja satyajJAnanI khUbI rahelI che. mana, vANI ane kAyA dvArA jeTalI jeTalI dharmArthe vA karmArthe pravRtti thAya che te sarvane karmavega yAne kiyAgamAM samAveza thAya che. bhaktipravRttiyega, sevApravRttiyega ane jJAnapravRttiyega vagere aneka bAhyagane karmayegamAM antarbhAva thAya che. atra zubha ane zuddha evA be bheda akhtaranA zubha ane zuddha pariNAmanI apekSAe ane bAhya zubha vyavahAra ane nizcayika dharmanI apekSAe karmaveganA avabodhavA. karmaveganuM sAdhyabiMdu cittanI zuddhi mATe che evuM avadhIne karmaveganI pravRttine nimitta ane upAdAnathI AdaravI joIe. - vyAvahArika AjivikA hetuonI pravRttine AdaryA vinA ane tenuM saMrakSaNa karyA vinA vyAvahArika svakIyasvAtaMtrya jIvana kadApi saMrakSI zakAtuM nathI ane vyAvahArikAjivikAnA upAsethI bhraSTa thavAthI anya manuSyanuM dAsatva karavAne prasaMga prApta thatAM vyAvahArika pAradvya bedhamAM sapaDAvAnI sAthe dhArmika jJAnAdi jIvanapravRttimAM pAtaMtrya veThavuM paDe che ane tethI pariNAme vyAvahArikasAmrAjya svAtaMtrya ane dhArmika sAmrAjya svAtaMtryanI jAherajalAlIne bhAnu asta thAya e prasaMga prApta thAya che. pravRttimArgamAM AryadezIonuM vartamAna samayamAM mAnta pravartatAM pAzcAtya dezIoe sva For Private And Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 20 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jIvana vyAvahArikavyApAripravRttiyeAthI AryAnA bAhya vyAvahArika jIvana sUtranA mukhya bhAga svahaste karyeA che tethI Aryajane pravRttimArgathI pazcAt paDI parataMtratA veThe che ane svajIvana hetubhUta vyAvahArika upAceAthI bhraSTa thaI ciMtA zAka vagerethI AkulamanA thaI dhArmikanivRttijIvanamAM paNa mantra pariNAmavALA thai ubhayate bhraSTa dazAsthiti samAna anubhavane kare che te kyAM anubhavIethI avijJAta che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdra vargIya jane svAjivikA hetubhUta jIvanapravRttionI sarakSA karIne teo dhArmikapravRtti ane dhArmikanivR ttimAM avyAkulamanA rahI zake che. pratyeka pragatinI khAkhatamAM jIvanahetuo je je avabAdhAtA hAya ane svAdhikAre je AdaraNIya jaNAtA hoya ane je AdaryA vinA svane, parane, samAjane, dezane ane vizvane hAni thatI hoya te kharekhara te te AdaravA joie ke jethI aneka jAtanI ciMtA, zAka ane bhaya vagere pariNAme sevavAnA prasaMga na prApta thAya, atyaMta zruSA ane pipAsA lAgI hoya te tenA nivAraNArthe anukULa upAcAne vivekathI dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI levA paDe che ane jo upAya na levAmAM Ave te cittanI zuddhi rahetI nathI, taddata aneka AvazyakAya khAkhatAmAM avodhavuM. dharmasamAja dezAdinI saMrakSArthe kAI paNa ghaTatI pravRttirUpa karmayogane na sevavAmAM Ave tA mAdinI hAninI sAthe cittanI zuddhi paNa rahetI nathI; parantu ulaTI cittanI malInatA vRddhi pAme che. je zarIra dvArA dharmAdinI ArAdhanA karavAmAM Ave che te jo zarIranI ArAgyatA saMrakSakapravRttirUpakarmane na AcaravAmAM Ave te zArIrika anArAgyavRddhi pAme che ane tenI sAthe dharmamArga pravRttine paNa nAza thAya che ataeva zarIrAdi sarakSApragatibhUta je je upAyA, hetuo hAya tenI je je pravRttiyeA hoya te te pravRttiyArUpa karmacAgane viveka buddhithI AdaravAnI jarUra che. avataraNa--karmaceganI naisargika ane naimittika pravRti jIvAne svasva jJAnAnusAre thayA kare che tenI vizeSa puSTi mATe kaika kahe vAmAM Ave che. For Private And Personal Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 21 joza. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pravRttiH sarvajIvAnAM svasvajJAnAnusArataH / traikAlikI bhavatyeva yathAyogaM pratikSaNam // 5 // zabdArtha--svasva jJAnAnusArathI sarva jIvAnI vaikAlikI pravRtti yathAyoga pratikSaNe hAya che. vivecana--pRthvIkAya, akAya, tejaskAya, vAyukAya. vanaspatikAya, ane trasakAyanA jIvA svasva jJAnAnusAre ( mAhArasajJA, maithunasa'jJA, bhayasanA ane parigrahasa'jJAe ) pravRtti kare che. karmadraSTie AhArAdisaMjJA dvArA thatI pravRtti je che te naisagika pravRtti jevI hoya che ane bAhya nimitta pAmIne je pravRtti thAya che te manuSya vagerene naimittikakarmapravRtti tarIke paNa hoya che. sarva jIvAne AhArAdisa'jJAe bhUtakALamAM yathAyoga AhArAdi prANyartha pravRtti thai, vartamAna thAya che ane bhaviSyamAM thaze ataeva te vaikAlikI pravRtti gaNAya che. naisagika pravRttirUpa karmayoga, sarva jIvone AhArAdi sa`jJAdvArA AhArAdinA thayA kare che. kapAdhiviziSTha AhArAdi sa`jJAjanya AhArAdi karma pravRttiyA sarva jIvAne pratikSaNe thAya che emAM kazuM kaI Azcarya nathI. pravRttirUpakarmacAgane vAryA paNa na varAya eve avamedhavA. AhAragrahaNa, jalagrahaNa, vajragrahaNa pravRtti, zarIrasa'rakSA pravRtti, ane svAjivikA pravRtti Adi aneka pravRttiye te tyAgI thaelA munivarone paNa karyA vinA chUTako thatA nathI. hetuvAdopadezikI ane dRSTivAdapadezikI saMjJAvALA jIvAne svajJAnAnusAre vyAvahArika jIvana pravRttiyeA karavI paDe che. A vizvamAM bAhya ane Anta pravRtti e e pravRttirUpa kriyA vinAnA koI jIva dekhAtA nathI. mana-vacana ane kAyAnA ceAganI pravRtti paikI koIne koI pravRtti tA hoya cheja ema anubhava karatAM tvarita avamedhAze. zrI vIraprabhue bAra varSa paryanta dhyAna karyuM te vakhate paNa Atmika dhyAnarUpa Antar pravRtti te vidyamAna hatI. zrI vIraprabhune jyAre kevaLajJAna thayuM te vakhate paNa temaNe dharma tIrtha pravartana, dharma pracAraka For Private And Personal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pravRtti, upadeza pravRtti ane vihArapravRtti Adi pravRttine sevI hatI. kRtakRtya thaela evA zrI viraprabhue kevalajJAna prApta thayA chatAM karma nijarArthe mane pravRttine anuttara vimAnanA devatAonA praznanA uttara ApavA nimitte sevI hatI. tradazaguNasthAnavatizrI tIrthakara mahArAjane paNa kriyArUpa pravRttiega vedAne hate-karAte hato te anya manuSyanuM te zuM kahevuM? kharekhara saMsArI ane trikAle pravRttiga seva paDe che. prArabdha karmanuM devuM cUkavavAmAM bhegIone kiyApravRtti ega seva paDe che. uparyukta kaccane sArAMza e che ke pratyeka manuSyane svAdhikAre yathAyogya vyAvahArika pravRtti karavI paDe che. pratyeka manuSya pravRtti kare che emAM kaMI Azcarya nathI vA zeka nathI paraMtu svAdhikAra svakarmanI gyatA ane agyatAne vicAra karI lAbhAlAbhane vicAra karI viveka purassara Antar nirlepabhAve pravRtti karI manuSya karmabandhanathI mukta thAya evuM atra granthamAM jaNavavAne uddeza che. saMsAramAM eka vanaspatithI AraMbhI Indra paryata avalokaze te avabodhAze ke pratyeka jIva, pravRtti cakamAM guMthAyale che. pravRttimArgamAM paDelA ze Ananda? evuM pRcchatAM tene uttara ApavAmAM Ave che ke pravRttimArgamAM kevala sukha nathI. pravRttimArgane tyAga karyA vinA ane nivRttimArga grahaNa karyA vinA kadApi sukhanI prApti nathI. pravRttimArga e nivRttimArganuM apekSAe kAraNa che. pravRttimArganuM amukApekSAe avalaMbana karyA vinA nivRttimArgamAM rahI zakAtuM nathI. nivRttimArganI rakSArthe amukAdhikAre amuka pravRttimArganI AvazyakatA svIkAravI paDe che, aeva nivRtti sukhanI prApti mATe amukAdhikAre amuka dharmakarmanI pravRtti aMgIkArya che ema dharma samAjanA manuSyane avagata thayA vinA rahetuM nathI. pratyeka manuSya ApekSika Adeya evI pravRttipUrvaka nivRtti sAdhI Atmika sukha prApta karI zake che aeva pravRttinI jarUra che paraMtu pravRtti evI sarva jI kare che paNa evI karmaveganI pravRtti pravRtta chatAM karmayegIo antamAM rAgadveSathI amukApekSAe jJAna vairAgya baLe cArA rAhI mukta thAya evA ucajJAnanI sAthe pravRttinanuM For Private And Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svarUpa atra darzAvavAmAM Ave che. sAMsArika ane dhArmika pratyeka kArya pravRtti karatAM kodha, mAna, mAyA ane lebhanI gati manda thAya ane antarathI AtmA sarva kAryomAM sAkSIbhUta thaIne pravarte, pratyeka kArya karatAM chatAM huM ane mAruM e bhAva na rahe ane svapharjane amuka daSTie adA karavAmAM Ave e upaga rahe evI rIte atra pravRtti karmayoganuM svarUpa darzAvavAmAM Ave che. saMsAravartipratyeka manuSya varNakarmAnusAre zubhAzubha gaNAtI aneka jAtanI pravRtti kare che paNa te zubhAzubha pravRttimAM zubhAzubha rAgadveSanA pariNuMmathI na banyAya ane bAhyanI zubhAzubha karma pravRttimAM antathI zubhAzubhanI mAnyatA uThI jAya, phakta vyavahAre karmapharja pramANe mAnyatA rahe ane svapharjane anusarI nirlepa paNe karma pravRtti thAya ke jethI manuSya vyAvahArika varNakarmanA adhikAramAM niyukta chatA ane pharja bajAvatA chatA antarathI nirmaLa rahe e atre upadeza ApavAnI jarUra che. bharata cakravatie cakavati pada bhagavyuM paNa jJAna vairAgyAdi baLe antathI nirlepapaNuM bhAvI anta kevalajJAna pAmI paramAtma pada pAmyA. teo karmanA yoge je adhikAramAM nImAyalA hatA ane je je pravRtti karatA hatA temAM temanA manda kaSAya vartatA hatA ane antathI bAhya padArthanI pravRttine teo taTastha sAkSIbhUta thaIne avakatA hatA, tethI ane teo sarva baMdhanathI vimukta thayA. pravRttimArganA adhikArIo vastutaH AtmajJAnIo che kAraNa ke te bAhyathI karmayogI chatAM antarathI kamarahita ane mAnasika aneka prakAranI kAmanArUpa karmarahita hoya che. je je dezamAM, je je kALamAM AtmajJAnIone abhAva thAya che te te dezamAM te te kAlamAM karmacAganI astavyasta dazA thaI jAya che ane adhikAra5ra ke karmaga kone sevavA yogya che ane kevI kevI sthitimAM tathA rItithI sevavAyegya che tenuM samyajJAna TaLI jAya che ane tethI te te dezanA te te kAlanA manuSyasamAjanI bAda tathA AntarikapragatinA sthAne avanati avalakAya che. AtmajJAnI manuSya adhikArapara amukakSetre, amukakALe ane amukadazAmAM For Private And Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga ane apavAdathI amuka pravRtti amuka rItie AdaravAyegya che ane te kartavya karmadharma che, ema avabodhIne te pharjane vyavahAra adA kare che tethI teo vyavahArathI tathA nizcayathI deza-samAjasaMgha ane svane pragatisaMrakSakavyavasthAothI yukta karI zake che. jJAnIo samAjanI, dezanI ane svaparanI Adhunika ane bhaviSya sthiti avalokI zake che ane teo dravya, kSetra, kAla, ane bhAvataH kartavya karmayogane svasvAdhikAra sarva manuSyane saMbedhavA adhikArI banI zake che ane svayaM svAdhikAre je je kartavya karmogya dhAre che te te karavA adhikArI banI zake che. magajanI samAnatA saMrakSI nileSapaNe hAre mArA adhikAra pramANe kartavyAvazyaka karmane karavAM joIe ema je jJAnI manuSya dhArI zake che te pravRttimArgamAM pragatikAraka upAyane saMye pravRtta thaI zake che. utsAha, khaMta, vairya, sahanazIlatA, vizeSataH nirdoSa karma karavAnI vivekazakti, dayA, satya, prAmANya ane svapharja bajAvavAnI cegyatA ItyAdi guNene je prApta karIne svakartavya karmane game tevI sthitimAM te te kAle je je rIte karI zakAya tevI rIte Acare che te manuSya svAdhikAre kartavya karmane adhikArI bane che ane te Adarza karmayogI banI anya jinene svAdhikAra kartavya karmane avadhAvavA samartha bane che. je je kAle, je je kSetre, je je dazAmAM AjubAjunA saMgane leI lAbhAlAbhanA vivekapUrvaka kayuM kartavya karma kevI rIte vyavasthA janAopUrvaka kartavya che ane temAM mArI kartavyagratA zakti keTalI che tene nirNaya karIne pravRtti karavI e. kaMI nAnA bALakonA khela nathI. mahAbhAratanA yuddha vakhate yuddha karavAmAM arjunanI mati anizcita banI hatI tenuM zuM kAraNa hatuM te khAsa anubhavavAyegya che. svAdhikAre varNAdikanI apekSA Adi aneka apekSA sAgone vicAra karI je je sthitimAM je je manuSya prArakhyAdi kAraNathI mUkAye heya te vakhate tene saMsAradazAmAM karyuM karma karavuM ane temAM svAdhikAra che ke nahi te nirNaya kare e AtmajJAna ane vyavahAra jJAnathI samyam anubhava thayA vinA banI zake tema nathI. For Private And Personal Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25 aLasIyA vagerenI peThe pravRttimArgamAM pravRtti karanArAo te aneka manuSya avakI zakAya, paraMtu vyavahAra ane nizcayathI dravya ane bhAvathI upAdAna ane nimittathI sAdhanabhAva ane sAdhyabhAvathI kartavya je je karmo hoya teone karavAmAM svAdhikAranI gyatA keTalI che tene samya nirNaya karI pazcAt kartavya karmamAM taTastha sAkSIbhUta thaIne pravartanArA, karmane AcaratA chatA, kaSAne manda karatA chatA; ane sAmAnya dazAthI uccaguNa sthAnaka prati pragati karatA hatA ane upara uparanI guNasthAnakanI egyatA pAmI bhinna bhinna ucca zuddha kartavya karma karanArA virala mahAtmAo avelekI zakAya che. evA karmayegI mahAtmAo, sarva karmane kSaya karIne kevaLajJAnane prApta kare che ane pazcAt sarva karmathI vimukta thaIne paramAtmapadane prApta kare che. zrI mahAvIra prabhu jyAre gRhAvAsamAM hatA tyAre traNajJAna chatAM gRhAvAsIyasvakartavyadharmakarmone AcaratA hatA ane jyAre teo tyAgAvasthAnA adhikArane pAmyA tyAre tyAgamArganA kartavyadharmamAM tallIna thayA ane aneka parisahe veThI AtmadhyAna dharI kevalajJAna pragaTAvI zrI tIrthanI sthApanA karI ane tIrthakaratarIkenA svAdhikAra viziSTasarvadharmakartavya karmavyavahArane anusaryA, pazcAta tIrthakaratvane adhikAra samApta thatAM siddhapadane pAmyA ane vyAvahArika sarva kartavya karmothI ane jJAnAvaraNIyAdi aNadhAkarmothI vimukta thayA. e uparathI avabodhavAnuM ke manuSya je je dazAne (avasthAne) prApta karI hoya te te dazAnA svayegyakartavyakarmamAM viveka pUrvaka tatpara rahevuM, ane jJAnavairAgyabaLe antarathI nirlepa rahI uparanI ucca avasthAnI dazAne prApta karavAnA adhikArI banavuM temaja uttarottaranI uracAvasthAone svAdhikAramAM rahI prApti karavA adhikArI banI svakartavya sarvapravRtti karyA karavI. svAdhikAre je je vyAvahArika Avazyaka pravRtti karavAnI hoya ane tenA karatAM anya pravRtti nirdoSa jaNAtI hoya paraMtu temAM svAdhikAra yegyatA na hoya ane te karavAmAM ke manuSya svAdhikAre kartavyakarmapravRttine tyAgI, svAdhikAra bhinna anya pravRttine grahe che te For Private And Personal Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir te ubhayabraNa banI sahasamukhavinipAtane prApta kare che. atae anya pravRtti karatAM sadaSapravRtti svAdhikAra hoya tathApi te karavAne antarathI nirlepa rahI pravRtti karavI joIe. jyAM sudhI je avasthAmAM sthiti karavI paDe tAvat te dazAnI adhikAritAnI Avazyaka pravRttine avalaMbavI paDe e nyAya che. nyAyAdhIzane nyAyAdhIzanA adhikAra pramANe nyAya ApI zikSAdi kartavya karavAM joIe ane jadAre phrijadAranA adhikArapramANe yAvat e sthiti che tAvata phajadAra egya pravRtti karavI joIe. adhikAranA parAvartananI sAthe je je adhikAra prApta thAya che tevI pravRtti karavAnI hoya che ane pUrvanA adhikAranI pravRttine tyAgavAnI hoya che. je je manuSya prArabbAdiyege je je dazAmAM avasthita che te te dazAmAM AtmajJAna ane vairAgyabaLe antathI nirlepa rahI svAdhikAra pravRttine kare che te te manuSya uparanI uccadazAnA adhikArane prApta karavA rogya banI AbhavamAM vA parabhavamAM uparanI bhUmikAnA guNone sparze che. je vidyArthI prathama dharaNanA zikSaNakarmane adhikArI che tene bI.e. nA kalAsamAM besADavAmAM Ave che tethI tene lAbhanA sthAne hAni prApta thAya che. bI. e.nA adhikArI vidyArthine prathama dhoraNanI kalAsamAM besADIne gaMdhavAmAM Ave che. tethI tene lAbhane sthAne hAni che tadvata je manuSya bAhyavyavahAradazAthI virUddha anadhikArogya kAryone kare che te hAnine prApta kare che. je adhikArane je yogya hoya te adhikAra pramANe tene kartavyakarmane upadeza devAmAM Ave ane kartavyakarmo te te dazA pramANe te kare te svAdhikAra egya karmapravRtti karIne te svAdhikArathI ucca evI anukama uccadazAone anukrame anukrame prApta karavA adhikArI bane che, ane te pragatimArganI bhUmikAomAM svAdhikArapravRtti dvArA Arahate jAya che. aeva uparyukta ullekhathI avadhavuM ke svasvAdhikAradazAgyapravRttinuM samyajJAna karI ane tenAM prajane-rahasya avadhI karmayegI thavAthI kadApi dharma vA karmamArgathI bhraSTa thavAne prasaMga prApta thatuM nathI ane adhikAra paratve For Private And Personal Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmapravRttine antathI nirlepa rahevAnI zakti prApta karavAnI sAthe karavAthI AmennatimArgamAM sadA AgaLa pravahavuM thayA kare che. jenAmAM je zakti khIlI hoya che ane tenA adhikAra pramANe dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI vyAvahArika daSTie tene je je kartavyapravRtti karavI ucita hoya che te tene karavI paDe che ane e kartavya pravRtti karavAnI pharjathI yadi te vimukha thAya che te te sva ane pArane aneka prakAranI hAni prApta karAve che. sarva jIvone vartamAna, bhUta, ane bhaviSyamAM svadehAdiSaNArthe aneka pravRtti karavAnI hoya che ane te pramANe pravRtti karavI paDe che paraMtu temAM vizeSa e che ke prArabbAdiyege je je pravRtti thAya tenAM lAbhAlAbhane viveka he joIe ane jJAnagapUrvaka te pravRtti thavI joIe. jJAnapUrvaka thatI pravRttithI bhaviSyamAM anubhavazikSaNa maLe che ane tethI bhaviSyamAM aneka prakAranA sudhArA vadhArA yukta pravRtti karI zakAya che. sarva prakAranAM karma kanyA vinA ane paMca zarIrane nAza thayA vinA dehAdika pravRtti TaLatI nathI. jyAM sudhI dehanuM astitva che tAvat jJAnI vA ajJAnI dehAdi poSaNArthe pravRtti karyo vinA rahI zake tema nathI. jIva mAtranI pravRtti anivArya hovAthI jJAnIone e pharja zIrSe AvI paDe che ke teonI pravRtti mAM jJAnamArgapUrvaka pravartavAne upadeza de. zrI AdinAtha prabhue grahavAsamAM manuSyane aneka prakAranI zilpAdi zikSaNanI pravRtti darzAvI hatI. jo ke zilpAdi kaLAo saSita hatI te paNa tenA viveka vinA ane tenI pravRtti vinA nivRttimArga teo thaI zake tema nahetuM ata eva tatkAlIna manuSyone karmamArganI zilpAdi pravRtti jaNAvavAnI jarUra paDI hatI. pannara karma bhUmimAM tIrthaka utpanna thaI zake che ane karmabhUmimAM pravRtti ane nivRttimArga, ciraMjIvI, thaI zake che tenuM sUkSmarahasya anubhavavAnI jarUra che. akarma bhUmimAM karmamArga na hovAthI tyAM tIrthaMkare vagere thaI zakatA nathI ane tyAMnA manuSyane muktinI prApti thaI zakatI nathI. uparyukta rahasyathI anubhavI zakAze ke jyAM asi-maSI kRSNAdika karmamArganI pravRtti For Private And Personal Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hoya che tyAM karmapravRttinI sAthe dharmapravRtti ane dharmanI nivRtti heya cheja. vyAvahArika karmapravRttinuM kAle kAle kSetre kSetre aneka rUpe parAvartana thAya che. vyAvahArika zaDhipravRtti ane vyAvahArika vegikapravRtti e bannenuM mUla tapAsavAmAM Ave te banemAM bhUla svarUpe eka sarakhI prajanatA ane uddezatA avebadhAya che paraMtu kSetrakAlAnusAre vaigika pravRtti ja raDhikapravRtti nuM svarUpa kharekhara saMskArabalAdi anekakAraNee grahe che. pravRttine nirlepa paNe karavI eja sarva jIvone pravRttimArga che ema kathIne vAstavikakarmacAgaDhaSTie jaNAvavAnuM e che ke je je karmaveganI pravRtti je je dravya, kSetre, kAle ane bhAre pravRtta thaI hoya che teone mukhya uddeza te amuka jIvonA amukAdhikAra daza sthiti AzrayIne sarasa hoya che ane te te kAle te te kSetre amuka jIne udezIne thaelI te te karmapravRtti te egya hoya che paNa pazcAta teonuM vaigika pravRttisvarUpa parAvatane yadA riDhikasvarUpa rahe che ane adhikAra paratvenA kiyamANapravRttinAM rahasya-prajanenA jJAnane abhAva thAya che tyAre temAM adhikAra vA anadhikArane kaze niyama rahetuM nathI tethI temAM astavyastha kama pravarte che, ata eva karma ane dharmamArganI pravRttinuM ucca svarUpa avabedhAvIne temAM divya jIvanatA ANavI. dharma ane karmayoganA pravRttimArgo aneka jIvonA aneka prakAranA adhikAranI apekSAe vyaktigate kecita bhinnabhinna hoya che, tethI dharmakarmapravRttidarzake e bhinnabhinnapaNe bhinnAdhikArapekSAe prabedhyA che tethI bhinnabhinnachanA bhinnabhinnAdhikArone dravya kSetrakAla ane bhAvathI avagata karavAmAM na Ave te te saMbaMdhI zaMkAne goTALe pragaTe che ane tethI karmamArgamAM AzaMkA rahevAthI jIvanI svAdhikAra egya dharma karmamAM pravRtti thatI nathI, mATe je je karma pravRtti vizvamAM dekhAtI hoya-zAstramAM je je darzAvI hoya te te karma pravRttinA dravya trikAla ane bhAve bhinna bhinna adhikArI jIve che evuM avabodhIne svayegya karmapravRttine AdaravI eja zreyaskara che. brAhmaNane brAhmaNa For Private And Personal Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 29 ceya dharmakarmanI pravRtti AdaravI saMghaTe che ane je kSAtradharmaviziSTa kSatriya che tene kSAtra dharmakarmanI pravRtti Adeya che. rAjaputra yuvarAja hoya te samaye tenI karmapravRtti tenA adhikAra pramANe bhinna che ane te samaye yuvarAja dharmakarmayogya pravRtti AdaravAnI che ane jyAre te rAjA thAya tyAre te samaye tene rAjAyegyakarmapravRtti AdaravAnI hoya che. sevakane sevAnA adhikAre je je karmapravRtti AdaravAnI hoya che tene tyAga karIne nRpati zaktinA abhAve nRpatikArya karavA jatAM te sahazramukhavinipAtatAne prApta kare che. rAgIne rAgInA yogya svAdhikAra pramANe dharmakarma pravRtti karavI paDe che ane tyAgIne tyAgInA adhikAra egya svadharmakarmapravRtti karavI paDe che. sarva svasvAdhikAre karma pravRtti thayA kare che ataevI pravRttimArga e jIvanasUtra che. pravRtti e jIvana che. bAhya dharmakarmanI asti Adi aneka prakAranI astinuM mUla pravRtti che, mATe svAdhikAra egya je je dharmakarmanI pravRtti avabodhAtI hoya te utsarga ane apavAdathI yathAzakti nirlepapaNe AcaravI ghaTe che.' guNakarmAnusAre brAhmaNa svabrAhmaNa regyadharma pravRttine tyAga kare, kSatriya kSatriyagyakSAtradharmakarmapravRttine tyAga kare, vaizya vaizya gya karmapravRttiyone tyAga kare, zudra svakarmapravRttine tyAga kare, tyAgi svatyAgapravRtine tyAga kare, jalasva jalAgyadharmapravRttine tyAga kare, vAyu vAvAnI pravRttine tyAga kare ane zarIramAM rahelA prANa svaprANutApravRttine tyAga kare te ekadama A vizvane kSaNamAtramAM nAza thaI jAya ane mahApralaya vartI rahe, paranta koInI pravRttine sarvathA nAza thatuM nathI tethI A vizva anAdikAlathI anantakAla paryanta pravaryuM ane pravartaze. vAyu vAvAnI pravRtti naisagikarItie karyA kare che ane tethI jaganA sarvajI tenA upagraha jIvI zake che ema jalAdi sarvanI pravRttithI A vizva navyA kare che. manuSyanI vicitra adhikAranI apekSAe ekasarakhI pravRtti hatI nathI. keTalI bAbatamAM vizvavati sarva jIvonI upAdhibhede bhedatA hovA chatAM parekarAdi sAmAnya karmamAM ekasarakhI pravRtti dekhAya For Private And Personal Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 30 che ane vyachiparatve upAdhibhede bhinnapravRtti avakAya che. A vizvamAM sarva jIne naisagikarItie jIvavAne ekasarakho adhikAra hoya che temAM anya jIvone rakSavAno paNa ekasarakhe adhikAra heya che ane tenA vege dayAdige rakSaka pravRttimAM pravartavAne ekasarakhe adhikAra hoya che, chatAM vyaktinI apekSAe ane guNakarmanI apekSAe uparyukta pravRttimAM sadoSatAdi aneka taratamayego rahe che tathApi te te prakAranI pravRtti karavAmAM Antarika nirlepatva dhAravuM e te sarva jIvone edhasarakhe upadeza deve paDe che. vojhavacavanam evuM jalajaMtuo vagere sUkSmaprANivargamAM avalakAya che tethI ema na samajavuM ke manuSya mATe paNa sarvathAprakAre e sUtra Adeya che. jIvana jIvavAmAM jIvanI sahAya che, manuSyane jIvavAmAM che ane ajIne upagraha che, parantu Antara bAhya tAratamayege nirdoSa pravRttinA mArga upara ArehatA rahevuM evuM avadhIne pratyeka manuSya svAdhikAre hiMsAdithI svadeSa pravRttine AdaratAM chatAM antathIanubaMdhAdihiMsA pariNAmane tyAga karIne nirdoSatva dhAraNa karavuM ke jethI menAthaH e sUtrarIti pramANe jJAnAvaraNIyAdi karmabaMdhamAr na thavAya ane antathI nibaMdha mukta aMze aMze rahI zakAya ane uparanI uccabhUmikAmAM ArehavAne adhikAra prApta thAya. nirdoSapravRtti ane nirdoSapariNAme AtmAnI zuddhatA thAya che evuM pratyeka varNAdhikAramAM rahelA manuSya avadhIne svAdhikAre taratamayege sadoSapravRtti chatAM antarathI zuddhiApage nirdoSa rahevA lakSya devuM ane svAdhikArakarmathI bhraSTa na thavuM. vastutaH AdhyAtmikajJAna ane AdhyAtmika sarvaviraticAritrarUpanivRttimA nA jeo paripUrNa adhikArI na thayA hoya teoe pravRttimArgamAM dharma ane karmathI pravRtta rahevuM joIe. sarvaviratirUpa cAritra aMgIkAra karanArAone paNa dharmArtha yathAgya aneka prakAranI pravRtti karavI paDe che. jeo apramatta cAritrabhAvamAM rahe che teone paNa AntaradhyAnarUpa pravRtti sevavI paDe che. dharmanI rakSArthe dharmanI pratyarthe ane dharmanA pracArArthe aneka prakAranI Avazyaka sevArUpa pravRtti For Private And Personal Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 31 sevavI paDe che te pazcAt jeo gRhAvAsamAM rahyA hoya ane jeenA mAthe gRhAvAsa saMbaMdhI aneka phanneM adA karavAnI che tene te pravRttimArganuM avalakhana hoya emAM zuM Azcarya ? alakhata temAM koIpaNa prakAranuM Azcarya nathI. pravRttinAM vartulA svavRttinA anusAre pratyeka jIvane laghu laghuttara laghuttama ane mahat mahattara mahattama hAya che. koIne saMkIrNaSTithI rUDhapravRttivartulamAM rahevuM paDe che ane koine udAradraSTithI mahattamapravRttivanuMlamAM rahI pravartavuM paDe che. koinuM anantavartula sAdhyarUpe pravarte che ane keAine bhAvanAmAM amuka vRttibhede amukaprakAranuM pravRttivartula kalpavuM paDe che. jJAnabhede, dezabheda, kAlabhede, bhAvabhede, dharmabhede, ane samAjabhede anekaprakAranAM laghumahattamapravRttivartula hAya che, temAMthI keAImAM koI varte che ane kAImAM kAI varte che. vyAvahArika ane naiRyikaSTie asaMkhya ane anantabhedavALAM pravRttivartule thAya che. pravRttimArganAM piravatulA deza, kAla, dravya ane bhAvabhede sarva jIvA AzrayI aneka prakAranAM avaleAkAya che ane temAM sarva jIve vRttidvArA pravRttimAM guMthAyalA dekhavAmAM Ave che. sarva prakAranI pravRttiyenuM adhikArabhede lAbhAlAbha svarUpa anubhavyA pazcAt svAgyAdhikArabhede je kaI laiAkikAjIvikArthe ane dharmArtha AnumAjInA saMyeAgeA tapAsI pravRtti karavAmAM Ave che temAM hAni karatAM vizeSataH lAbhanI prApti thAya che. pravRti karyA vinA rahevAtuM nathI, tethI jyAMsudhI paripUrNanivRtti thaI nathI tyAMsudhI vyavahAranayAnusAre pravRtti karavI e ucita Avazyaka ane lAbhapada avameAdhAya che. satya ceAgyapravRtti adhikAre avamedhavI ane svAdhikAre pravRtti karavI ane svAdhikAre pravRtti dazAmAM nirlepa rahevuM e pravRttimArganA adhikArIone sArarUpa avamedhAvavAnuM che. ekaja khAkhatamAM aneka manuSyeAnA aneka pravRtti mArgo bhinna paDatA hoya ane aneka pravRttiyAnA vicArenu mata saMgharSaNa paraspara thatuM hoya temAM kaI pravRttiyeA paraspara sApekSatAe sAdharmyu ekatAne bhaje che tenA nirNaya karavA e kai pravRttiyAnA paripUrNa samyAna vinA khanI zake tema nathI. pUrva kAlamAM, vartamAnamAM, For Private And Personal Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 32 ane bhaviSyamAM aneka jIvonI eka bAbatamAM aneka pravRttinA matabhede atyAdiyege thayA, thAya che ane thaze ema anubhava daSTie vicAratAM samyam avabedhAze. pravRti dvArA nivRttinuM astitva saMrakSAya che evuM pravRttinA mUla garbhamAM utarIne avalokavAthI avabodhAze. kaI paNa vastunuM astitva saMrakSavA naisargika daSTie te vastunA garbhamAM astitvasaMrakSakapravRttibIjake rahelAM hoya che ema sarva vastuomAM anubhavI zakAze. astitva saMrakSakanI bIjaka pravRtti svayameva sarvamAM uddabhave che paraMtu jenuM astitvasaMrakSaka pravRttibIja amara rahevAnuM hoya che tenI sAmagrIo hayAta rahe che. vyAvahArika ane dhArmika bIjake vaigika ane roDhikadaSTie aneka matabhede aneka prakAranAM pravartatAM hoya che ane teonuM astitva saMrakSavuM e astitvasaMrakSakazailIe Adeya gaNuM zakAya. prasaMgopAtta pravRttinuM vivecana karatAM pravRtti saMbaMdhI uparyukta aneka vicAre kahevAyA. have mUlapravRtti viSayane uddezI sArAMzarUpe kathavAnuM e che ke jyAre pravRtti e bAhyAvazyakakarmarUpa siddha thAya che tyAre tenuM samyajJAna karI svasvabAhya tathA A ntarapravRttimAM sudhArA vadhArA karavA ane samyagajJAnapUrvaka nirNatakRta svayegyapravRttine anusarI dezakAlAnusAra pravartavuM e svAtmahitArtha che ema pratyeka manuSya avadhAravuM. svahudayazuddhipUrvaka bAhyAdhikAre karAtI bAhyapravRtti game tevI hoya te paNa hAdika daSTie te svapharja lAbhArtha che ema avadhIne pravRttidaSTie tenuM upayogitva svIkArI te pramANe pravartavuM joIe. svapravRttivat anyajInI pravRtti na hoI zake te adhikAribhede egya che tethI paraspara bhinna bhinna vyaktinI bhinnabhinna adhikAritAe bhinnabhinna pravRttinuM paraspara virUddhatva avalokI paraspara bhinna virUddha bhAsatI pravRttine svadaSTithI asatya mAnIne tenuM khaMDana karavAnI svAtmabalavinAzakazailI tathA parabalavinAzaka zailIne na caDavI joIe. paraspara nina ane paraspara virUddha dekhAtI evI bhinna pravRttine te te pravRttinA adhikArinI daSTie avalokI satya avalekavuM ane svAdhikAre thatI pravRttimAM For Private And Personal Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 33 pravRtta thavuM e zreyaskara che. - lakika vyAvahArika kriyAonuM svarUpa darzAvavAmAM Ave che. anekA hi kriyAH proktAH, nimittApekSayA khllu| laukikavyavahAraNa, laukikAca kriyAH smRtaaH||6|| sA punardividhA proktA, prshsyetrbhedtH| yogyAyogyatayA jJeyA, triyogena nRNAM dvidhA // 7 // zabdArtha-jJAnIoe nimittarUpa vyAvahArikApekSAe bahu aneka prakAranI kriyAo kathI che. laukika vyavahAre laikika kriyAo smRtimAM avadhavI. prazasya ane aprasya bhedathI te be prakAre lokikakiyAo jANavI. punaH te trige ceAgya ane agya e be bhede manuSyane kiyAe avadhavI. bhAvArtha-je je pramANamAM vicAronuM vyApakatva vadhe che tAvat pramANamAM kiyAo arthAt AcArenuM vyApakatva vRddhi pAme che. kiyAonA vicAranuM kSetra jyAM saMkIrNa ane ziDhika ni. yamathI baddha che tyAM mAlitya pragaTe che ane ane pariNAma e Ave che ke takiyAviziSTa vicArenI vizvamAM vyApaka daSTie kicita mahattA rahetI nathI. lokika je je Avazyaka kriyAo AcAre che te, te te dezanI paristhitie AjubAjunA saMyogonA anusAre uddabhavilA hoya che. lokikAcAra kiyAonA svAdhikArAdiyege prazasya ane aprazasya ema be bheda che punaH te yaMgya ane agya evA bhede mana vacana ane kAyAthI manuSyane hoya che ema avadhavuM. mana vANI ane kAyAthI je je kiyA adhikArAdiyege karavA gya che te gya tarIke avadhavI ane je je kiyAe dravya kSetrakAla bhAvAdhikArage anAvazyaka heI karavAne agya hoya che te agya avadhavI. je je kriyAo kaIne adhikArAdige karavAne yogya hoya che te te kiyAe keIne anadhikArAdige agya che. je 5 For Private And Personal Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34. je kriyAo keIne laikika vyavahAra dravyAdiyege prazasya hoya che teja prazasya kriyAo anya keIne lokika vyavahAra dravyAdinI anadhikAritAe svapharjathI bhinnadazAe aprazasyarUpe hoya che. AjubAjunA bAhya jIvanasaMrakSaka pragatikArakAdisaMgonI paristhiti, adhikAra ane anyApekSAo vagerenA vicAravivekapUrvaka egya te keI vakhate agya ane ayogya te kaI kSetrakAlAdimAM egya ane prazasya te aprazasya ane aprazasya te prazasya kiyAo rUpe dekhAya che. bAhyavyAvahArika kriyAonuM astitva prAkaTya ane saMcAlakatva A vizvamAM kayA kayA dravya kSetrakAlabhAvane kayAM kayAM jIvanAdi nimitte pAmIne thAya che te aitihAsika daSTie-kriyeTsavanI daSTie -janasamAjajIvana daSTie-vividhAdhikAra daSTie-raDhika ane vaigikavicArabheda daSTie ane hepAdeyadaSTie avalekIne tene nirNaya karavuM joIe. dezakAlaparatve amuka kriyAonuM amukadezIya ane amukakAlIya manuSyamAM parAvartana kevA bAhya tathA Antara saMge pAmIne thAya che tene jeNe aneka prakAranI vivekadaSTie nirNaya karela che te bAhya kriyAo AcAra saMbaMdhI kaMIka kathavA tathA AdaravAne adhikArI bane che. amuka kiyAone niSedha ane amuka kiyAonI pravRtti karatAM pUrve te te kriyAonuM dezakAlabhAva ane adhikArIbhede niSedhatva ane pravRttitvanuM samyagra svarUpa kharekhara anubhavadaSTie avadhavuM joIe. kaI paNa AcaraNa-kriyAnuM svarUpa tenA adhikArI-adhikArI keNa che tenI upayogitA ane tenI astitA, vizvaSTie kevI che ane amuka vyaktinI tathA samAjadaSTie apekSAe kevI che tene paripUrNa nirNaya karyA vinA AdhyAtmika vA niSedhakadaSTithI kaMI paNa laukikAcAra mATe vadhavuM te pramANIbhUta mAnI zakAya nahi. laikikavyAvahArikazAstra, manuSya ane je je kiyAonA kartAo te te kiyAonuM je je upagi vA anupavitva kathe teTalA mAtrathI tene samya nirNaya karI zakAya nahi, paraMtu vastutaH svAnubhavadaSTie te te kriyAonA astitva prAkaTaya ane pravRttatvaAdine nirNaya karI anekaTaNiyenI apekSAe For Private And Personal Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 teonuM upayogiAdi ane adhikArabhede kartavyatAdikane vivekadaSTie nirNaka kare e svapharjaAdi mATe hitAvaha che. amuka kiyAne amuka dravyakSetrAdikane Adara kara vA na kare tenuM je paripUrNa svarUpa samaje che ane adhyAtmajJAna tathA adhyAtmacAritryadaSTie je laikika vyAvahArika kriyAo karate chate antathI taTastha sAkSIbhUta rahI zake che te manuSya lokikavyavahAramAM vartate chate lekika kriyAo karavAne adhikArI bane che. laikikavyavahAre je je kriyAone je je dezakAlIya manuSya Acare che te nimitta hetupUrvaka Acare che tene prAya mukhyavRttie nirNaya kare. amuka kriyAo mAre kartavya che ane te amuka kAraNathI ane amuka saMgamAM amuka vidhithI amukAdhikAre, ItyAdi bAbatonuM je paripUrNa jJAna karIne AcAranI vaigika daSTie tathA taTastha daSTie je manuSya kriyAo kare che te paraspara bAhyataH bhinna bhinna kriyAo karanArA hovA chatAM Antara daSTie paraspara aviredhI kriyAo karanArA avabodhavA. paraspara virUddha kiyAo vizvamAM sarvatra avalakAya che paraMtu AntaradaSTie bAhyakriyAonA Azayeprajane tapAsatAM adhikArabhede vyaSTibhede bheda chatAM AntaradaSTie pArasparika sApekSApUrvaka avirUddhatva avabodhavuM. adhikAra ane AzayadaSTie svayegya vA agya tathA sAmAjIka daSTie cagya vA agya ane astitvasaMrakSaka daSTie gyatva ane agyatvane nirNaya karI svAdhikAra je je mana je je kriyAone je je phaje kare che temAM teo svaparane lAbha samapI zake che. A vizvamAM udAraSTie samaSTi. daSTie-bhinna bhinnAdhikArI daSTie-Avazyaka daSTie-utsarga daSTie apavAda daSTie-dravya kSetrakAlabhAva daSTie ane svavyaktipharja daSTiAdi aneka daSTie laikikAcAnI kriyAonuM Avazyakatva ane anAvazyakatva prabodhavA tathA AdaravA gya che. je manuSya ekeka daSTie yiAonA AdaratvajJAtA che ane anya daSTie kriyAonA Avazyakatva-mahatva-upagitva ane karaNayatvanA ajJAtAo che teo saMkucita draSTithI lokika vyAvahArika kriyAone avadhI teonuM saMkIrthakSetra karIne upayogi kriyAonA nAzaprati svapravRtti kare che. keI For Private And Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNa kriyA vA AcAranuM aneka daSTithI svarUpa parIkSI pazcAt temAM sudhArAvadhArAnI pravRtti karavI. aneka daSTithI kliAonuM vyavahAramAM aritatva prAkaTya ArUDha thaeluM che te di na avAdhAya te pariNAma e Ave ke vyavahArapravRttakriyAonuM rUDhatva thaI jAya. pUrve je je dezamAM je je manubemAM je je AcArakiyAo pravartatI hatI ane vartamAnamAM je je lokikAcAra kiyAo pravarte che tenuM anubhava dRSTie svarUpa tapAsavAnI jarUra che. bhinna bhinna dezIya manuSyamAM bhinnAcAra kiyAe pravarte che tenA pravartake jJAnIo vA ajJAnIo hatA ane te samaye te te dezakAlanI sthitie te te lAkikayiAonuM keTaluM upagitva hatuM ane vartamAnamAM teonuM keTaluM upacezitva che tene viveka dRSTie anubhava karyAthI vartamAnamAM vyaSThibhede ane samaSTibhede te te kriyAonuM AdaraNIyatva avabodhavAnI zakti prApta thAya che. prAcIna sarva laikika kriyAo upayogI che ke kema? ane temAM kaMI sudhAre vadhAro karavAnI jarUra che ke kema? vA teonuM parAvartana karI teonA sthAne anya kriyAonI prakaTatA upayogI che ke kema? tene jeo paripUrNa nirNaya karIne vArtamAnika AcArakiyAomAM vyaktibhede pravRtta thAya che teo vArtamAnika svapharjanI Avazyaka kiyAone karI svanuM tathA vizvanuM zreyaH karavA samartha bane che. lekika vyAvahArika kriyAenuM mahatva jyAM sudhI laikika vyavahAramAM vartavuM paDe che tyAM sudhI avadhavuM. lAkikakiyAene lokika vyavahArajIvanamAM jyAM sudhI vartavAnuM hoya che tyAM sudhI karyA vinA chUTake thavAnuM nathI ane temaja tevI dazAmAM tevI kriyAo karyA vinA lokikadharmanuM ane laikikamArganuM saMrakSaNa thaI zakatuM nathI. laukika daSTie ke, laukika kriyAo karIne laukika pragatidvArA AtmAnnatinA zikhare ArehavA zaktimAna thAya che. lAkikakiyAonI upagitA ane mahattA avabodhIne laikikajIvanapragatinuM saMrakSaNa karavuM joIe. laikikajIvana pragatirUpa sAdhana vinA lakattara dharma pravRttine cirasthAyIbhAva rahI zakatuM nathI. je dezamAM je kAlamAM kikajIvana pragatikAraka mahAtmAo hoya che te dezamAM te kAlamAM lokettara dhArmika jIvanapragatinA upAsenuM astitva For Private And Personal Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane tenuM saMrakSakatva samyapha pravarte che ema laukika pravRttidaSTie anubhava karI zakAya che. lokikajIvananA vicArabhede lakikAcAranA-kriyAonA bheda paDe che. laukikavicAronuM vyakti paratve ane samAja para jema jema audArya pragaTe che tema tema lokikAcArenuM audArya prakaTe che. vicAra e AcArenuM mULa che. vicAre e megha samAna che ane AcAre e nadI samAna che. vicAronI sudhAraNAe AcAra-kiyAonI sudhAraNAo thaI zake che. kriyAo je je pravarte che tenI pUrve vicAra hoya che. lokika pravRttinA je je dezamAM je je kAlamAM jevA jevA vicAre prakaTe che tevA tevA te te dezamAM te te kAlamAM AcArepravarte che. kadApi pUrvakAlathI koI kiyA pravartatI hoya che te paNa dezakAla ane adhikArAnusAre kiyAmAM sudhAro thayA kare che. AcAre pravRttinA samyam svarUpanA anavadhe kSetrakAlAdhikAra paratve pravRttimArgamAM yathArtharItyA pravartI zakAtuM nathI ema avabedhAze. pravRtti mArganA kAraNabhede aneka bheda paDe che ane te vicArAdiyege Avazyaka daSTitaH paDelA che ema avabodhavAnIsaha vicAravuM joIe ke je je pravRtti svAdhikAre gya che ane je je pravRtti bAhyakarja daSTie karavA egya saMrakSavAgya ane pravartAvavA egya che temAM AtmabaLapUrvaka pravRtta thavAnI khAsa jarUra che. je temAM AtmabaLapUrvaka pravRtta na thavAya te laukika pragati sAmrAjyane vinAza thayA vinA na rahI zake ane tethI vartamAna ane bhaviSyanI svakIyasaMtatine lakikapragatinA abhAve parakIya lAkika pravRtti pragati sattAbala nIce paratatra rahevuM paDe, aeva laikika kriyAo-laikikAcA ane laikikapravRtti ke jeo Amannati-samAjennati-saMghannati-dezennatikuTuMbonnati ane vizvonnatimAM alpaSa ane mahAlApUrvaka kAraNabhUta che teone lekee laikika vyavahAra svIkAravI joIe ane teonAM astitvasaMrakSaka bIjakenuM rakSaNa karavuM joIe. paraspara laikikepagrahAthe likika pravRtti vastutaH hoya che ema te pravRttinA antargarbhamAM utaryAthI sujJajanene avagata thaze emAM kaMI paNa saMzaya nathI. AjIvikAsvAstitva vyaktitvasaMrakSakAdi laukika pravRtti For Private And Personal Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 38 thI pAramArthika pravRttinuM pragatitva saMrakSAya che ane pariNAme vairAgyajJAnAdidazA paripakava thatAMnI sAthe sarvaviratipravRttiyegane paNa samyapha Adara karI zakAya che. vyAvahArikennatinI sAthe dhAmiketisaMrakSakabIjakenuM astitva saMrakSavAnI lokika je je pravRtti avabodhAtI hoya te laukikasvAdhikAre AdaraNIya che. laukika pravRttinA sarva bhede, eka bIjAthI virUddhadaSTie paraspara aprazasya ane ayogya lAge che. paraMtu pratyeka pravRttinI AvazyakatA ane tenI astitAdaSTie te pravRttinA bhede paraspara avirUddha che ema pratyekane dezakAlanI AjubAjunI paristhiti, ane adhikAra Adine vicAra karatAM nizcayIbhUta thayA vinA rahI zakaze nahi. eka manuSyane amuka bAbatanI pravRtti kharekhara tenA saMgenA anusAre svAdhikArathI kartavya che, paraMtu te pravRttine anya pravRttimAM pravartake agya gaNe che tethI teNe svapravRttine tyAga karI bhraSTa na banavuM joIe. lekikasvAdhikAra je pravRtti prazasya gaNAtI hoya tene bhinnAdhikAravALe bhinnapravRttidaSTithI aprazasya gaNe e saMbhAvanIya che parantu teTalAthI teNe svAdhikAra pravRttine na tyajavI joIe. sarva vizvajanene amuka ekaja pravRtti prazasya ane egya lAge evuM lokika daSTie kadApi banyuM nathI banatuM nathI; ane bhaviSyamAM bananAra nathI. pravRttimArganA samyajJAnapUrvaka svAdhikAragya je je likika pragatikAraka pravRtti hoya teone kadApi tenA yogya jyAM sudhI svadazA che tAvatu tyAga na kare joIe, evuM likika karmaga daSTie avabedhavuM. atamAM prabala jJAnavairAgya hAya tathApi yAvat laukikavyavahAra dazAne tyAga karavAmAM na AvyuM hoya tAvat lekikapharja mAnIne pravRtti karavI joIe ane antathI nirlepa rahevuM joIe. lokika pravRttimAM jenuM prabala vIrya amuka kAraNe vaDe pravartatuM nathI tenuM dhArmika pravRttimAM Atmabala pravartI zake ema banI zakavuM e karthacit avizvasanIya che ema anubhava karavAmAM Avaze tyAre lokika karmacagInI padavI prApta karI zakAze. bhale pravRttinA vicAre karavAmAM svataMtraSTithI pravartavuM paraMtu pravRtti kayA svAdhikAre gya che ane For Private And Personal Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svapharjathI kartavya pravRttimAM yadA pravartavuM hoya tyAre amuka kArya saMbaMdhI pUrvanI pravRttinA tyAgane mATe ane navIna pravRttinA aMgIkAra mATe staMbhavAnI pravRtti kathaMcit egya gaNI zakAya. paritaH saMge ane AntaramanovRttinI egyatA tathA svAdhikArane nirNaya karI laikika pravRttimAM laikika pravRtti egya evA loko pravRtta thAya che ane teo tethI laukika zaktinI pragati karIne laukika pragatimAM pazcAt rahelA manuSyanA sattAdhikArI banI zake che. laikikapragatikAraka zaktinI sattAone adhiSThAtA jyAM sudhI laikika vyavahAra sthita manuSya hoya che tAva te laikika svAtaMtryane saMrakSI anya manuSyane uddhAraka banI zake che, ane dharmapravRttinA astitva bIjakonuM saMrakSakatva karI zake che atae laikikapravRtti ke je pragatimArgamAM sAhAyabhUta che teonuM avalaMbana karavuM joIe. zrAvakanAM dvAdazatratadhArakazrIceTaka rAjAe kSAtra dharmakarmayegya evI laukika pravRttine sevI bAra varSa paryanta udAyI rAjAnI sAthe yuddha karyuM hatuM. zrI kRSNa lokika karmasvAdhikAre kSAtradharmagya evAM traNasene sATha yuddha karyA hatAM. zreNika-ceTaka ane zrIkRSNa jevA antarAtmAo AntaradharmadaSTie pravartatA hatA ane samyagdaSTipratApe je vastu jevA rUpamAM hoya tene tevA rUpe jANatA hatA chatAM lAkikapravRttinA adhikAre bAhya pravRttine nirlepapaNe AdaratA hatA, paraMtu laikikakarmasvAdhikArathI bhraSTa thatA nahotA. je je adhikAre je je bAhya vA Antarapha adA karavAnI che temAMthI je svAdhikAranI yogyatA tapAsyA vinA bhraSTa thAya che te svAdhikAra karmathI bhraSTa thAya che ane anya je kaMI kare che te paNa te siddha karavAne agya hovAthI ubhayatabhraSTa sthitine pAtra bane che. aeva lokikakarmamAM jyAMsudhI svAdhikAra che tAvat svayegyulekika pravRtti je je hoya teone nirlepa daSTie sevavI. svAdhikAra karmanuM parIkSaNa karavuM e kaMI sAmAnya buddhimattA nathI ? lokika karmo ane laikika karmonI kriyAo arthAta pravRtti aneka prakAranI hoya che tenA ananta bheda che. lekikapravRtti AdaravAmAM mamatvane tyAga karavo paDe che. Atmazakti For Private And Personal Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 40 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cenA bhAga Apave paDe che. lAkikapravRttiyA vinA paraspara eka bIjAne upagraha karI zakAya nahi evI saiAkikapravRttinI naisagika dazA che evuM avamAdhIne je manuSyA laiAkikakarmIne kare che tee svasAdhvanA upaceAgI thayA chatAM vizvajIvasamAjanuM zreya: karavA samartha khanI zake che. vyaktiparatve svajIvanaparatve jJAtiparatve kuTuMbaparatve samAjaparatve--saMghaparatne-vidyA kSAtrabaLa vyApAra ane zudrakarmaparatvesvAnnatiparatve-ponnatiparatve-svaparatve ane alpadoSapUrvaka mahAdharmalAbhaparatve svAtmAvarDa aneka prakAranI lokikapravRttiye AcarI zakAya che. uparyukta svavyakti Adi mATe eka paNa pravRttinuM anupaMcAgitva nathI ema jyAre vizvajane avamedhaze tyAre vizvAnnatinA mArgonI saMsthA sAthe AtmAnnatinA bAhyalAkika tathA leAkeAttaramArgonI suvyavasthA ane saMrakSA thaI zakaze. zrIzAntinAtha-zrIkuMthunAtha ane zrI aranAthapramukha tIrthaMkarAne paNa svakamAdhikAra pramANe gRhAvAsamAM laiAkikakamAthI AcaraNA karavI paDI hatI. SaTkaDa sAdhanapravRttiAdi aneka pravRttiyAne gRhasthAvAsamAM zrItIrthaMkarAe laiAkikakarmasvAdhikAre pharja gaNI sevI hatI te pramANe AtmajJAnavairAgyapUrvaka antarthI svadazAdhikAra pramANe nirlepa rahI manuSyAe laiAkikakAne ane laiAkika karmapravRttiyAne sevavI joie ke jethI cAvat laukikakarmavyavahAra dazA che tAvat lAkikakarmapravRttimAM koI paNa jAtane doSa na thaI zake. alaiAkikakarmapravRttine svAdhikAre karatAM jo koI doSa lAge teA Avazyaka pratikramaNathI tene nAza karI zakAya che. manuSyAe laikika AvazyakayeAgyakarmapravRttine svamAMthI AdaravI joie ke jethI te pravRtti karatAM ahaMvRtti-kheda-harSa vagere doSa na sevI zakAya. laiAkikakarmapravRttinA amukAdhikAre amuka pravRttirjane adA karavIja joIe temAM jagatanA IAniAbhiprAyanI kaMi paNa AvazyakatA nathI ema hRdayamAM jyAre dRDhanizcaya thAya che tyAre svakarmapravRtti AdaratAM harSa vA zAkanI lAgaNI rahetI nathI ane antarthI amuka dazAe ni:kaSAyarUpa nirlepatAe svayeAgya lAkikakarmapravRttine sAdhatAM antarthI adhyAtmajIvananA vikAza thatA rahe che. adhyAtmajJAnIe gRhastha For Private And Personal Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sthitimAM laukikakarmapravRttimAM zubhAzubhabhAvanI kalpanArahita pravRtti karIne ane karmapravRttiphalanI AkAMkSAne tyAga karIne phakta amuka gRhasthadazAe amuka kAryapravRtti karavI e svaphara che eTaluM mAnIne pravRtti kare che tethI te zubhAzubha pariNAmathI lepAyAvinA nirlepa rahIne AtmonnatinA uccazikhara para ArohatA jAya che. bAlajI lokikakarmapravRttimAM antarathI zubhAzubhabhAva kapIne zubhAzubha pariNAmathI baMdhAya che ane tethI teo nirlapakamaganI dazAne adhikAra anubhavI zakatA nathI ane ulaTA zubhAzubha pariNAme laikika Avazyaka kartavya pravRttimAM baMdhAIne svasamAgamamAM AvanAra anya manuSyane paNa tevA baMdhanamAM nAkhI zubhAzubhagatine prApta kare che. uparyukta zlekanuM vivecana karatAM prAsaMgika anya vicArene paNa darzAvyA. laukika kriyAomAM zubhAzubhatva darzAvyuM te zubhAzubha vyavahAradaSTie ane zubhAzubhAdhyavasAyaSTie avabodhavuM. aupacArika zubhAzubhakiyAonuM nizcayikadaSTie zubhAzubhatva paNa upacAratA avabodhavuM. aupacArika zubhAzubhakiyAonuM dezakAla ane adhikAriparatve gyatva ane agyatva paNa naizcayika daSTitaH upacArarUpa jANavuM ane vyavahAradaSTie zubhAzubhatva uparyuktabhAve avadhavuM. lokikakiyAo arthAt pravRttimAM zubhAzubhatvane taratamayega avabedha. dravya kSetra kAlabhAvabhede adhikArInI bhinna bhinna avasthAe yegyakiyAe te ayogyatAne bhaje che ane agyakiyAo te cogyatAne bhaje che. bAlyAvasthAmAM keTalIka kriyAo karavI gya hoya che teja kiyAo paikI keTalIka yuvAvasthAge agyatA ane akarayatAne bhaje che. bAlyAvasthAmAM je kriyAo karavI prazasya ane rUcikAra lAge che te ja kriyAo vRddhAvasthAmAM aprazasya lAge che ItyAdi sarva prakAre daSTAMte pUrvaka avadhavuM. avataraNa-pUrvoktakriyAone svasvakarmavibhede karavAnuM pratipAdana karavAmAM Ave che. For Private And Personal Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 42 phoja. svasvakarmavibhedena laukikAH syurmahItale heyAdeyavivekena kartavyA laukikAH kriyAH 8 zabdArtha-svasvakarma vibhede lAkika sarva prakAranI kriyAo hoya che te haiya ane AkreyanA vivekavaDe laiAkika kriyAo karavA caiAgya che. vivecana--je je manuSyAnuM varNa karmAnusAre je je karma svakartavyabhUta gaNAya che athavA je je manuSyA paritaH jIvanAdi saMcAgAnI paristhi tie addha thaIne je je kriyAone svayeAgya gaNe che-je je karmane laiAkika daSTie svAgya karaNIyabhUta mAne chete te kamA ane kriyAe svayegya gya gaNAya che ane tethI te kAne laikika dRSTie svasvakarma tarIke avamedhavAM. paraspara svasvakarmA manuSyeAne bheda hAya che tethI svasvakarmanA bhedavaDe lAkika kriyAe karavAnI hoya che ema vidita karyuM che. dravyakSetrakAla ane bhAvathI heya ane AdeyanA vivekapUrvaka laikika kriyAo karavA ceAgya che. haiyAphreyanA viveka vinAnI kriyAothI yathArtha phUlanI siddhi thatI nathI. amuka kriyAe mAre karavA cAgya che vA tyAga karavA cAgya che tenA paripUrNa viveka karyA vinA jee adhikArAdinI anabhinnatAe pravRtti kare che tee ante kAryanI siddhithI vimukha rahe che. amuka dravyakSetrakAlabhAvathI je kriyAo karavA ceAgya che teja kriyAe amuka dravyakSetrakAlabhAvathI karavA ceAgya thatI nathI. aitsagikamArge je kriyAo karavA ceAgya thAya che teja kriyA amuka dravyakSetrakAlabhAvayeAge ApavAdikamArge akaravA ceAgya thAya che. ApattikAle amuka kSetrAzrita manuSyane je kriyAe pUrve akaravA ceAgya lAge che teja kriyAo karavAnA prasaMga prApta thAya che. brAhmaNakSatriya-vaizya ane zUdra manuSyAne ApattikAlamAM-dubhikSakAlamAM A jIvikAdikAyAmATe pUrve amuka dravyakSetrakAlabhAve je je kriyAe vivekavaDe akaraNIya dhArelI hAya che teja kriyAe kharekhara te samaye vivekavaDe karavI paDe che ane temaja dubhikSAdghi ApattikAlamAM manuSyAne amuka dravyAdikayeAge vivekataH je je kAcAnI kriyA For Private And Personal Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 43 karaNIyarUpa dhArelI hoya che teja kriyAo kharekhara Apatti vinAnA kAlamAM vivekataH akaraNIya dhAravAmAM Ave che. dravyakSetrakAlabhAvapUrvaka svavyakti ane samAjane paNa laukika vyavahAranA utsarga ane apavAda mArga lokika kriyAo paikI pratyeka kiyA kharekhara kartavya ane akartavyarUpa che. je kriyAo AdeyarUpa che teja kiyAe amuka dravyAdika saMgo pAmI heyatAne bhaje che. laikika vyavahArayiAonuM amuka dravya kSetrakAlabhAve vivekavaDe kartavya ane akartavyarUpa jJAna jema jema sarva bAbatamAM vadhatuM jAya che che tema tema manuSya sarva lokikakiyAonA kartavyAkartavyajJAnane AcArya banatuM jAya che. lakika je je Avazyaka kriyAo che tenuM vivekavaDe samyajJAna thAya che. jo rAmo nidhi viveka e dazame. nidhi che. viveka vinAne manuSya te pazunI AhArAdi saMjJAge thatI naisagika kriyAonA karatAM kaniSakriyAo karanAra avabodha. Avazyaka laikikakarmanI vaccamAM rahele manuSya vivekavaDe Avazyaka laikikakriyAo kare chate paNa baMdhAtuM nathI ata eva heyAdevanuM sammasvarUpa avabodhakavivekanI jeTalI prazaMsA karIe teTalI nyUna che. je je kriyAo amuka saMgemAM karavAnI hoya teone heya ane Adeya daSTithI viveka karavAthI karmaganA samyagamArgamAM gamana karatAM aneka jAtanI khalanAo thatI nathI, manuSya vivekavinA kecit kAryone aprasaMge karIne temAM tanamanadhana vagere zaktine darUpaga kare che. je kAlamAM je kSetramAM svamATe vA samAja mATe je pravRtti AdaravAnI AvazyakatA na hoya ane te kiyAthI kaI paNa jAtanA lAbhane sthAne bahu hAni avadhAtI hoya tevI kiyAone karavAthI manuSya vAstavika lokikajIvanAdi kartavyathI bhraSTa thAya che ata eva je je kaMI karavuM te heyAdeyanA sabhya vivekapUrvaka karavuM eja manuSyane ucita che. manuSya jIdagIne eka kSaNayaNa parArdhamahora karatAM uttama che tethI bAhyAjIvikAdi sAdhane mATe ane vyAvahArika pragati mATe je je laukikakiyAe hoya tene vivekajJAnapUrvaka nirNaya karI svAgyakriyA karavI e Avazyakalaikika kartavya che. kara For Private And Personal Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir NIya Avazyaka laukikakiyAone dravyakSetrakAlabhAvAnusAre evI rIte karavI joIe ke jethI dezonnati, dharmonnati, Atmanniti, samAjonnati, saMghannati, jJAnennati, zArIrikennati, rAnnati, ane prajonnati, Adi aneka prakAranI unnatinuM astitva saMrakSI zakAya ane unnatimAM AgaLa vadhI zakAya. je je dezakALAdikage agya ane avanatikAraka pravRtti avadhAtI hoya teothI virAma pAmI sarva prakAranI unnatikaravyAvahArikalaikikakarmakriyAo karavI joIe. manukhyoe svakarmonI pharaja adA karavAne pragatikAraka lokikakarmakriyAo prati lakSya devuM joIe. samaya vahyA jAya che ane pratyeka kartavya kAryanI kriyAne bhAra potAnA para je AvI paDele hoya te karIne kartavya RNamAMthI mukta thavuM joIe. Avazyaka laikikapravRttine je dezanA ane je dharmanA leke vivekapUrvaka lAbhAlAbha tapAsIne kare che te dezanA ane dharmanA loke kharekhara anya dezIya manuSya karatAM unnatikramamAM AgaLa vadhe che. je dezanA ane dharmanA leke heyAdeya viveka vinA dezIya ane dhArmika kAryonI kriyAo kare che ane tenAthI zuM pariNAma Ave che te prati jarA mAtra darakAra rAkhatA nathI te dezanA ane te dharmanA loke Amennati-dezonnati-saMghannati vagere aneka prakAranI unnatithI pazcAt rahe che. amuka laikika pravRtti AdaryA pUrve vivekabuddhithI vicAra karavo joIe ke te pravRttithI mane zuM lAbha thanAra che ane anya manuSyane zuM lAbha thanAra che? ItyAdi bAbatapara je khAsa lakSya rAkhIne laikika kriyAone uddezapUrvaka Adare che te vize kAryasiddhinI vijyAdazAne bhaje che. lekika kriyAone adhikArI je manuSya hoya ane te laikika jIvanAdi kiyAo kare paraMtu dezakAlAnusAre te kriyAo karatAM koI anya kAryonI pravRtti zreSTha che ke kema tene vicAra na kare ane adhaparaMparAthI jJAna vinA svarogya karmapravRtti karyA kare te pariNAme phala e Ave ke te likika jIvana pragatimAM anyasujJa manuSya karatAM pazcAtuM paDe ane tenI anya paraMparA pravRttinA sudhArA vadhArAnA abhAvane lAbha kharekhara tenA pratispardhIo prApta karI zake. ata eva vartamAna ane bhaviSya For Private And Personal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAlamAM kaI kaI laikika jIvanAdi pravRtti yogya che ane kyArUpe rogya thaze tene samyam vicAra karI ajJAntaparaMparAne tyAga karI svayegya lAkika karma kriyAo AdaravI joIe ane daDha saMka95thI temAM sadA pravRtta thavuM joIe. likika dezasevA-rAjyasevA-prajAsevArAjasevA-lakikagurUsevA-mAtapitAnI sevA-vyAvahArika vidyAprada janAonI sevA-garIbanI sevA-kuTuMbasevA-jJAtisevA ane Adi aneka prakAranI sevAnA mArgomAM sevaka thaI sevAnI kriyAo karavAmAM heyAde vivekapUrvaka kaTibaddha thavuM joIe. gRhasthAvAsasthita manuSyane lokika kAryakiyAe karavI paDe che paNa temAM viveka vinA karAtI kiyAethI pragatimArgamAM AgaLa vadhAya che athavA pravRttimArgamAMthI pAchaLa rahevAya che tenuM bhAna rahetuM nathI, tethI ane avanatikAraka bhayaMkara pariNAma prApta thAya che. ata eva vivekapUrvaka aneka prakAranI yuktithI lekikakAryapravRtti ke je je kAlamAM ane je dezamAM je je manuSyanA varNa vyavasthAdi je je adhikAre je je gya ane pragatimArgamAM te kAlamAM anya kriyAothI arthAta pravRttithI zreSTha hoya teone AdaravI joIe. pratidina lokika jIvanAdipravRttithI thatA lAbha tapAsavA ane sarvadezIya manuSyanI laukika jIvanAdipravRttinI sAthe svajIvanAdi laikika pravRttine mukAbale kare ane khAmIo je je dekhAtI hoya teone dUra karavI ane je je pravRttimArgamAM dezakAlAnusAra sudhAre vadhAre karavAnuM hoya te kare pazcAta teonAthI thatI pragatinuM pariNAma avelekavuM, A pramANe lokikajIvanAdi pravRttinA panthamAM saMcarAze te dezakAlAnusAra avanatine bhaya prApta thaI zakaze nahi. lokika vyavahArasthAe lokika pragatikAraka kAryapravRttine AdaravI e laikikajIvana pragatine mahAmaMtra che ane e maMtra vinA laukikajIvana pragati taMtrayaMtranI kaI rIte siddhi thaI zake tema nathI. laukikajIvana pragati matrataMtra ane yaMtranI pravRttinI dezakAlAnusAra vyavasthAonI cejanAo AdarIne jeo kAryakriyAo kare che teo lokikajIvanAdi pragatinA saMcAlaka-pravartake-rakSaka ane netAo banI zake che, For Private And Personal Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 46 ane svadezamAM vidyAkalA-hunnarAdivaDe Agala vadhIne anya dezIya manuSyane svapravRtti pAchaLa teo derI zake che. dharmanA bAhya jIvanAM gonA poSaka rakSaka ane pragatikAraka je je laukikakame hoya teonI kiyAe karyA vinA dhArmika bAhyajIvanane nAza thavAthI dhArmika AntarAne paNa vizvamAMthI nAza thavAnAM parivartane udbhave che. atae dharmanAM bAhyAMganAM piSaka saMrakSaka ane pragatikAraka laukikakarmo ane tenI pravRtti prati gRhasthAe gRhasthanI Avazyaka pharaja pramANe kadApi upekSA na rAkhavI joIe ane uparyukta svapharajathI game tevA saMgamAM vA ApattikAlamAM paNa bhraSTa na thavuM joIe. AlasyAdi pramAdavaza thavAthI lekikennatimAM kadApi AgaLa vadhI zakAtuM nathI e khAsa lakSyamAM rAkhavAnI jarUra che. laukika pravRtticenA svArthamAM ane paramArthamAM upayogI banI pravartavAnI jarUra che. laukikakarmapravRtti che ke nizcayadaSTie nirarthakabhAse tathApi lAkika bAhya jIvanasvArthadaSTie tenA adhikArIone sArthaka ane dharmamArgamAM AlaMbanabhUta avAdhAya che. AjIvikAdi sAdhane vinA kayA gRhasthane cAlI zake tema che? arthAta ke I paNa gRhasthane nyAya saMpanna vaibhavAdi jIvana sAmagrI vinA cAlI zake tema nathI ataevA dharmamArgamAM pravartatA evA gRhasthAe koI paNa pravRttidvArA AjIvikAdi kAryo karavAM joIe. je gRhastha pitAnI AjubAjunI cAre taraphanI sthitine tapAsa karIne je je kAryakiyAe svAchavikAdi karI zake tema hoya anyathA te jIvI zake tema na hoya te teNe te rItie svachavanagya svakarmakiyAone karavI joIe ane taduparAMta kuTuMba, jJAti, samAja, saMgha, deza ane vizvavatijInA papakArArthe lokika sevAdikAryapravRttimAM yathAzaktie bhAga levA joIe. AjIvikAdi lAkika pravRttine viveka ane yatanAthI sevatAM dharma karma pravRttine paNa sukhapUrvaka sevI zakAya che e sUtra kadApi vizva vyavahAravartulasthitamanuSyane vismaravA egya nathI. jenAmAM kriyAnI kismata AMkavAnI zakti AvI nathI tenAmAM samayanI kismata AMkavAnI zakti paNa na hoI zake e banavA cezya che. kriyAmAM For Private And Personal Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pravRtta thayA vinA laukika vyavahAramAM tathA kettara vyavahAramAM manuSyanI kismata thaI zakatI nathI ane te svapAchaLa pitAnAM ane stitvasaMrakSaka saMtatibIja kane mUkI javA samartha thaI zakatuM nathI. je je laikikennatikAraka jIvana pragati egya kriyAo heya ane dravyakSetrakAlabhAvataH sva ane parane upakArI tathA karavA gya hoya te te kriyAone yathAzakti karavI e manuSyamAtrane laikika Avazyaka pharajarUpa dharma che tenAthI je vimukha rahe che te saMsAra vyavahAramAM AjIvikAdi sAmagrIonI sAdhanasaMpattinA abhAve pazcAttApapAtra bane che, ata eva vyavahArakarmamArgamAM pravartakee uparyukta laukika Avazyaka kriyAprati lakSya devuM joIe. tyAgIone paNa dezakAlAnusAra svabhaktonI AjIvikAdi sAdhanasaMpattinI anukalatArthe kika jIvana karmavegane prabaMdha kare paDe che. vidyAbala-kSAtrabalavyApArabala ane sevAbela vagere balethI je ke vizvamAM jIvanadazAmAM sAdhanasaMpanna nathI teo anya manuSyanA dAsa bane che ane kaI vakhata teonuM astitva ane teonA dharmanuM astitva kharekhara itihAsanA pAne avazeSa mAtra rahI zake che. vizvavyApaka udAra ane sarvamanuSyane svasvasthitimAM anukUla evAM laikika jIvanaka ane teonI kriyAo je dezamAM ane je dharmamAM hotI nathI te deza ane te dharma kharekhara vizvamAM nirjIva je banI jAya che. vizvamAM kaI paNa dharma e nathI ke jenA ArAdhake kharekhara lokika karmapravRttine sevyA vinA laikika jIvanamArgamAM jIvI zake. adhikAra deza-kAla-dravya-bhAvanA sAnukUla pratikUla jIvana saMgene vicAra karyA vinA je dharmanA pravartake saMsArastha jene saMsArastha dazAmAM lakika jIvana karma kriyAone sarvathA tyAga karavA jaNAve che te dharmanA pravartake ane te dhamarAdhake lokikennatinI astavyasta dazAne prApta karIne lokikennati karma mArgathI bhraSTa thaI anta dharmamArgathI paNa AjIvikAdi hetuonA abhAve bhraSTa thAya che. dharmapravartake ke je dharmapracAraka mArgamAM paritaH dravya kSetrakAlabhAvathI kuzala che teo lekane temanA lekikakarmapravRttinA adhikAra pramANe dharmanA AcArAdine For Private And Personal Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 48 upadeza ApI teonI laukikajavanakarmapravRttine nAza karatA nathI. lekee laikikakarmapravRttine svasvAvasthAe nirNaya karIne jIdagImAM jIvanatanA saMrakSaNanI sAthe gRhAvAsamAM rahI lokottara dharmakarmanI kiyAone svAdhikAre yathAzakti sevavAne heye pAdeya viveka prApta karavuM joIe. uparyukta vivekapUrvaka svAdhikAre laukikajIvana karmakiyAone nahi sevavAmAM Ave te karmavyavasthA kamaniyamita pravRttinA abhAve. avanatihAni prasaMga seva paDe che. laukika karmapravRttinA aneka jIvanamArgonI spardhAmAM je leke saMkucitavRttithInivivekapravRttithI-AlasyathI ane prAcIna rUDhi vaza thaI pazcAtuM raheze te teo AtmAnI bAhya sAdhanazaktithI vimukha banI anyajananuM pAtaMtrya sevaze. AtmAnI bAhya sAdhanazakti vaDe AtmAnI AtyaMtarajJAnAdi zaktine vikAsa thAya che. gRhasthAvAsamAM yAvat sthiti hoya tAvat gRhasthAvAsanA svAdhikAre AtmajJAna ane vairAzyAdiguNe antaramAM amukAsthati sudhInA pragaTyA chatAM svarogya lekikajIvanAdi karmapravRttine sevavI paDe che ane tethI bAhya laukikakarmAdhikAranI pharaja adAkarI ema kahevAya che. lokikAchavikAdi sAdhana sAmagrIonI sAnukUlatA je je kAle je je avasthAe utsarga vA apavAdathI sadhAya evI rIte je je pravRtti karavI te te pratyeka manuSyane yogya che. ekanI karmakiyAnI upAdeyatA anyane heyarUpa lAge ane tenI kriyAonI upAdeyatA bhinnAdhikArathI bIjAne heyarUpa lAge te temAM kazuM Azcarya nathI. eka vyaktie svAdhikAre, -samAje samAjanA adhikAra, saMgha saMghanA adhikAra pramANe ane rAjAe rAjAnA adhikAra pramANe dezakAlAdine viveka karI ane lAbhAlAbhane paripUrNa nizcaya karI AtmAnI bAhya ane Antarika pragatikAraka karmakiyAe karavI joIe. viveke lekikakarmapravRttimAM antathI dayAnI yatanA pUrvaka vartavAthI doSane parihAra karI zakAya che ane svAdhikAre karmapravRtti sevIne vizvavatijI prati upagraha karI zakAya che. lAkikakarmakiyAe sadeSate heya cheja parantu lokika dazAmAM lekikakarmakriyAo karyA vinA chUTake thatuM nathI temAM vizeSa For Private And Personal Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e che ke AtmajJAna, vairAgya ane ahiMsAdibhAvathI yukta thaI je manuSya, lokika karmasvAdhikAre sadaSapravRttine seve che te antathI taratamayege nirlepa rahe che ane Amennati kamaNinA pagathIyApara rahI anyanA laikika jIvananI pragatimAM svAdarzajIvanane spaSTa kare che. laikika jIvanAdi upayegI pravRttithI hInabhraSTa manuSya kadApi bAhya vyavahArIya dAsatvabhAvathI mukta thaI zakatuM nathI. AjIvikAnAM sAdhanasaMpanna rahevuM e laikikakarmapravRttimAM mukhya karma che ane tenAM je je vidyAkSAtra balavyApArAdika sAdhanathI saMsAramAM vartavAnI dazA chatAM nivRtta thavuM e ajJAnI ardhadagdha manuSyanuM lakSaNa che. AjIvikAdi mATe anyanI yAcanA karavI e hInakarma che ane tevI sthitie gRhasaMsAramAM paDI rahI cintA zoka-vikalpa-saMkalpa karI durgAnanA bhegI thavuM e koI paNa rIte egya nathI. svaroga sAmarthyapUrvaka AjIvikAdi lekikakarma pravRtti vaDe AjIvikAdi sAdhanothI je saMpanna thAya che te gRhasAMsArika bahu cintA zokAdi durthonathI mukta thaI dharmanI pravRttimAM pravartavA zaktimAna thAya che aeva grahIone uparyukta viveka grAhya karma pravRttiomAM pravRtta thayA vinA chUTake thatuM nathI. AtmajJAna-vairAgya ane ahiMsAdiguNayuktagRhasthamanuSyane sAMsArikakarma pravRttimAM pravartatAM aneka jAtanA anubhave Ave che ane pazcAt tene sAMsArika karmomAM Anubhavikanirveda prakaTe che ane tethI te tyAgamArganA egya thaI pazcAt tyAgI banI tyAgInuM AdarzajIvana gALavA zakitamAna thAya che. lokika jIvanAdipragatikArakakarmapravRttimAM gRhasthadazAmAM lekene pravRtta thayA vinA chUTake nathI ane tevI pravRtti vinA te gRhasaMsAra calAvavAne zakitamAna thaI zakato nathI. atae svayegya dezakAla dravyabhAvAnusAre svAdhikAra karmapravRttine vivekabuddhithI heyAdeyane nirNaya karI karmamArgamAM pravartavAnI AvazyakatA svIkAravI joIe. lAkika jIvanakArya pravRtti kharekhara dezakAlAnusAra abhinavaparyAye pariNamatI havAthI je je dezakAle je je pravRtti svAjivikAdi mATe AjubAjanA sAnukala saMgoe gya hoya te AdaravI paDe che. jagatamAM anAdikAlathI e pramANe karmakriyA sUtra vahe che ane ananta kAlaparyanta For Private And Personal Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 50 vaheze, emAM kaI Azcarya nathI, kAraNa ke e evA prakAranI kudrata sthiti ( naisagika sthiti ) che. laukikakarma pravRttiyAnA svapi'DamAM jevA anubhava karAya che tevA brahmADamAM anubhava karAya che. jyAM sudhI gRhadazAmAM sthiti che ane jyAM sudhI uttarapUrti AdinI apekSA che tyAM sudhI laukikakarmapravRttiyeAmAM gRhIenA svArthe kuTuMmArthe tyAgI sevArthe-jJAti mATe-samAja mATe ane dezamATe pravartavAnA adhikAra che ema aneka dRSTiceAthI sApekSapaNe je vakhAdhe che te karmapravRttiyAnA haiyAdeya pUrvaka karavA adhikArI bane che ane evA upayuktAdhikArapramANe laiAkika kriyAo karavA cAgya che. avataraNa--upara pramANe kA pazcAt adhunA iSTAniSTAdi karmanuM svarUpa nIce pramANe jaNAvavAmAM Ave che. joja. iSTetarANi karmANi - laukikAni nibodha vai // rAjasaM tAmasaM karma - sAtvikaM trividhaM smRtam // 9 // tamorajassattvabuddhyA tAmasAdivibhedataH // / vijJAya sarvakarmANi - svAdhikAre sthiro bhava // 10 // zabdArtha-ISTa ane aniSTa evA saiAkika kamAnA be bheda che. rAjasa-tAmasa ane sAtvika e traNa prakAranAM karme avabAdhavAM tameA rajasattva buddhivarDa tAmasAdi vibhedavALAM sarva kAca jANIne svAdhikAre kartavya karmamAM sthirathA. bhAvArtha-tameguNa pradhAna buddhithI je je kAryo karAya te tAmasa karmA avamedhavAM, rajoguNa pradhAna yuddhayA je je karmo karAya te rAjasa kame jANavAM ane sattvaguNa pradhAnabuddhathA je je karyAM karAya te sAttvika karyAM avamedhavAM. tAmasa-rAjasa ane sAtvika e traNa prakAranAM sarva karmI jANIne huM bhaLyAtman tuM hArA svAdhikAramAM sthira thA. je je karavAthI mAnasika-vAcika-kAcika ane AtmAnI pragati thAya, je je karmo karavAthI pariNAme duHkhAnA nAzapUrvaka saheja sukhanI ka For Private And Personal Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 prApti thAya, je je karmo karavAthI-dezanI-kuTuMbanI-samAjanI-jJAtinI ane saMghanI Adi sarva jIvonI unnati thAya ane alpadoSe mahA lAbha thAya te ISTa karmo jANavAM. je karmo karavAmAM dravya kSetrakAla bhAvanA paritaH saMgo vacce AtmA svayaM mUkAye hoya ane te karavAthI svAdhikAre dharmanI siddhi thatI hoya te te ISTa karmo avabodhavAM. je je karmo karavAthI vartamAnakAla ane bhaviSyamAM svane ane anyajanene atyaMta lAbha thanAra hoya te karmo karavAnI sarva prakAranI sAnukula paristhiti prApta thaI hoya te ISTakarmo jANavAM. vipattikAlamAM ane zAMtinA samayamAM je je karmo karavAthI dharma ane karmamArganI rakSA thatI hoya ane te karmo karavAmAM AtmaganI AhutipradAna karavuM paDatuM hoya te ISTakarmo jANavAM. je je karmo karavAmAM aneka prakAranI vipatti veThayA chatAM satyadharmane mArga khulle thatuM hoya ane temAM prANanuM balidAna karavAne prasaMga Ave to te ISTakarmo jANavAM. je je karmo karavAthI devagurU ane dharmanI rakSA thatI hoya ane alpapApadeSanI sAthe mahApuNya thatuM hoya te te ISTakarmo jANavAM. je karmo karavAthI duSTanA saMhArapUrvaka dhamimanuSyanuM rakSaNa thatuM heya te te ISTakarmo avadhavAM. je je karmo karavAthI dezanuM ane prajAnuM rakSaNa thatuM hoya tathA vidyAbala-kRSivyApArabala AdinuM rakSaNa thatuM hoya te ISTakarmo avabodhavAM. je je karmo karavAthI svAstitvanuM saMrakSaNa thAya te ISTakarmo jANavAM. je je karmo karavAthI lokikakarmonnatimAM AgaLa vadhI zakAya te ISTaka avabodhavAM-je je pravRtti lokika daSTie AmennatimAM utsargamArgathI ane apavAdamArgathI gya hoya ane jemAM tana-mana-dhanane Atmabhoga ApyAthI svaparanuM kalyANa thatuM hoya te te ISTakam avadhavAM. je karmone je adhikArI na hoya ane tenI daSTie te karmo anISTa jaNAtAM hoya parantu svAdhikAre svaSTie laikika vyavahAramAM vivekavaDe te ISTa jaNAtAM hoya te te ISTa karmo avadhavAM. je je karmo je je kAle je je dezamAM Avazyaka rUpa avadhAtAM heya ane te na karavAthI laikika vyavahAra jIvanamAM aneka prakAranI hAni thatI hoya ane ane For Private And Personal Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lAbha paNa na thavAne heya ane te karavAthI likika vyavahAra jIvanamAM aneka prakAranI lAbhakAraka sAmagrI prApta thatI hoya ane te karyA vinA svayegya likikajIvana lAbha na sacavAtA hoya te te karmo te deze ane te kAle ISTakarmo tarIke svaparajanene egya avadhavAM. je karmo karavAthI svAtaMtrya jIvananuM rakSaNa thatuM hoya ane vAstavika upayegI yarataMtratA paNa rakSAtI hoya te te karmane ISTa tarIke avadhavAM. je karmo karavAthI AjIvikAnA upAye saMrakSAtA hoya ane tenI pragati thatI hoya te te laikidaSTie ISTakarmo avadhavAM. je karmo karavAthI anyonA humalAthI svanuM tathA samAja saMghAdinuM rakSaNa thAya te te ISTakarmo jANavAM. je karmo karavAthI mAnasika-vAcika-kAyika ane Atmika zakti pratidina vadhe ane zArIrika zaktinI AregyatA saMrakSAya te karmone zubhakarmo tarIke avadhavAM. je karmo karavAthI gRhasaMsAramAM sarva prakAranI sAnukulatA sacavAya ane pratikulatAne nAza thAya te ISTakarmo avabedhavAM. je karmo karavAthI aneka prakAranA vizvamAM prasaratA gane nAza karI zakAya ane vizva manuSyane zAnti sAmrAjyanI prApti thAya te ISTaka avadhavAM. je karma, anekaTaNiyenA AzacethI sApekSatAne bhajatAM hoya ane lokikamArgamAM sarva manuSyone uccadazA prati upayogI thatAM hoya te ISTakameM jANavAM. je karma karavAthI dAnavIra-bhaktavIra-deza vIra Adi vIrenI padavIomAM AgaLa vadhatuM hoya te ISTakarma avabodhavAM. je karmo karavAthI laikika vyavahAraprAmANya pratiSThAmAM AgaLa vadhAtuM hoya te lokikadaSTie zubha karmo jANavAM. je karmo karavAthI zatruonA dAvA prapaMcane nAza karI zakAtuM hoya ane aneka saMkaTa sAme yuddha karI svaSTa sAdhyanI siddhi thatI hoya te te ISTikam avadhavAM.je je karmo kAlAnusAre AthikasthitinI abhivRddhi saMrakSArthe upayogI hoya te ISTaka avadhavAM. lekikadaSTie ISTakarmothI je je karmo viparItarUpa hoya te aniSTa karmI avadhavAM. je karmo deza samAjanI avanatikAraka hoya te aniSTakarma jANavAM. AtmAnI bAhyonnatinAzaka ane vizvasamAjanI bAheMnnatinAzaka je je karma hoya te anISTa karma jANavAM. vidyA-kSAtrabala-vyApArahunarakalAdinAzaka je For Private And Personal Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 53 je karmo karAtAM hoya te aniSTakama avadhavAM. sAMsArika pragatimArgamAM Agala vadhavAmAM je je ayogya pravRtti thatI hoya te aniSTaka avadhavAM. lokika jIvanapragatimAM svAdhikArathI bhinna je je karma hoya teone aniSTaka tarIke avabodhavAM. apavAdamArge ApattikAle gRhasthane svAtmAdi rakSaNArthe je je karma karavAgya hoya ane, te te karmathI bhinna evAM karma te te kAle karavAmAM Ave te te aniSTakarma avadhavAM. utsargamArga je je dravya kSetrakAlabhAvAnusAre je je kartavya karma hoya tenAthI te te dravyakSetrakAlabhAve virUddha evAM je je karma karavAmAM Ave vA mAnavAmAM Ave to te aniSTaka jANavAM. je je kAle je je kSetre je je avasthAe ane je je adhikAre Athikasthiti pragatikAraka svayegya je je karma hoya tenAthI bhinna evA karmo karavAmAM Ave te svayogya AthikaTaSTie te aniSTakarma avadhavAM. je je kAle je je kSetre je je avasthAe je je adhikAre sva ane kuTuMbasamAja deza vagerenAM rakSaNanAM je je karma svane tathA samAjane karavAgye teone tyAga karIne tenA badale virUddhakarma karavAmAM Ave te te aniSTakarma jANavAM. je samaye manuSya je avasthAmAM mUkAye hoya ane te samaye tenI pharaja tarIke je je karma karavAne svaadhikAra hoya te adhikArane te na sAcave ane te adhikAra pharajane tyAga karIne anya pravRtti kare te tene mATe te aniSTaka jANavAM. prathama svavyakti pazcAt gRhajana pazcAt kuTuMbajanapazcAta paLapazcAt gAmapazcAt jIle pazcAt prAMtapazcAt dezasamAja vagere prati je je laukikasvAvazyaka pharajo bajAvavAnI hoya tene tyAga karIne je manuSya anyathA pravRtti kare to te anyathA pravRttirUpa karmane aniSTaka tarIke avadhavAM. je karmo karavAthI anItinI vRddhi thAya ane svaparanI pragatimAM bhayaMkara vipatti AvIne ubhI rahe te te karmane aniSTaka tarIke jANavAM. sarva prakAranA baLenuM je haraNa kare evAM je je karmo hoya teone aniSTakarmI tarIke jANavAM. alpalAbha ane mahAhAnikAraka je je karmo karavAmAM Ave te te aniSTakarma jANIne teone laikikavivekadaSTie tyAga karavo. For Private And Personal Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 laiAkika iSTa vicArovaDe ane laikika aniSTavicArovaDe laiAkikaiSTAcAra ane aniSTAcAranA pravAha paDe che. laiAkika ISTa vicAronuM dravya kSetrakAla ane bhAve svarUpa avamedhavAmAM Ave che tAja lAkika STikarmane dravyakSetrakAla ane bhAve AcarI zakAya che. lAkika ISTa vicArene je manuSya sva ane para prati adhikArabhede AjIvikAdi hetubhUta tarIke avaLeAdhe che teja manuSya lAkika iSTa kamAne sva ane para prati adhikAra paratve Avazyaka AjIvikAdi nimitta avamedhIne karavA ane pharAvavA samartha thAya che, ane temAM taratamayeAge yatanA sevanAne zaktimAn thAya che. laiAkika je je ISTa kamA DAya che. te adhikAra ane avasthA bhede aniSTatAne bhaje che ane lAkika je je aniSTa karma hoya che teja kamA adhikAra ane avasthA bhede ISTatAne bhaje che, kAi paNa kAlamAM ane koi paNa dezamAM sthAnamAM koi paNa kAryamAM kAi paNa vidhithI koi paNa adhikArathI-koi paNa avasthAthI ane prApta thaela sAnukulAdi saMcAgathI je je kA karavAmAM Ave temAM svArthe iSTatvaane parArthe ISTatva-kuTuMkhArthe ISTatva samAja ane dezArthe ISTatva Adi je je ISTatva je je dRSTie avamedhAtuM hoya te avaleAkavu ane je je dRSTie je je kamAmAM aniSTatva avamedhAtuM hAya te nirIkSavuM ane pazcAt ISTatvayukta kAne yathAzita AdaravAM ane aniSTamAne tyAga karaveA. iSTAniSTa karmAnA cAre bAjuethI viveka karyA pazcAt IzvakarmAnI svAtmavivekathI karelI nizcayatA satyasukha samapevA zaktimAna thAya che. vivekapUrvaka AiniSTakamAnA viveka karyA pazcAt vivekajJAne je je kammA karavAmAM Ave che temAM pazcAttApapAtrabhUta thavAnA prAyaH prasaMga prApta thatA nathI ane prAyaH lAbhArthe svakarma pravRttirUpa pharajane samyakSaNe adA karI zakAya che. amuka kArya je karavAmATe pravRtti thAya che te ISTa che vA aniSTa che tenA paripUrNa viveka karavA joie. iAniSTha karmanA paripUrNa viveka kayA vinAnI pravRtti kharekhara anya pravRtti vA sampUrcchimanI pravRtti gaNAya che ane evI vivekavinAnI iAniSTha pravRttiyeAthI svAdhikAra karmathI yathAtathya phraja adA karI zakAtI nathI ane lAkikaTaSTie AtmAnI pragati thaI zakatI nathI ane For Private And Personal Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 55 temaja leAkeAttara dharmakarmanI pravRttiyAnA paNa svAdhikAre adhikArI thai zakAtuM nathI ema lokika karmajJa vivekIone samyag avaSeAdhAI zakaze. lAkikaDhaSTie iSTAniAnuM samyag svarUpa nirNIta karyA vinA je je aMze anyapravRtti karavAmAM Ave che te te aMze svanI-kuTuMbanI-- samAjanI jJAtinI-dharmanI ane dezanI avanatimAM kAraNIbhUta thaI zakAya che ema-cadA paripUrNa nizcaya thAya che tadA lAka vyavahAramAM lAkikapragatinAM dvArA khullAM thAya che. svabuddhithI pratyeka karmanuM Ainitva avaLeAdhyA vinA parajanAnI buddhinA parataMtra anI mAnasikavicArazreNuie anyAnuM pArata Mtrya grahI je manuSye karmapravRtti kare che te kadApi svAtma svAtaMtryaprada lokika karmamAM pravRtta thaI zakatA nathI. svAtmasvAtaMtryapradavekarmAne svaprajJAdvArA avAdhIne saMprApta svAtmazaktiyeApUrvaka sevavAM joIe. khAdyavizvamAM zuddhanizrcayanayadRSTie avalAkatAM kAi karmamAM dhRtva ane kAI karmamAM aniSTatva dekhAtuM nathI. jagatanA sarva padAthI svAtmAthI bhinna che. jagatanA padArthI vastutaH AtmAthI bhinna che tethI temAM ISTatva ane aniSTatvanI kalpanA karavI e vastutaH bhrAnti che ane tenI pravRtti karavI te paNa bhramAtmaka che tathApi lAkika vyavahAraSTie AjIvikAdi nimittayeAge khAdyakarmomAM ISTatva ane pratikula kamAM aniSTatvane Arepa karI zakAya che ane jyAM sudhI AjIvikAdinI AvazyakatA che tAvat bAhyakarmomAM zubhAzubhanI pravRtti satya Thare che. tattvajJAnIe AtmajJAnavarDa lokika khAdyakarmAmAM ISTAnitva mAnatA nathI teApaNu laiAkika AjIvikAdi jIvanahetuomATe antamAM IniSTatvanI kalpanAthI rahita thayA chatAM paNa AjIvikAdi hetue khAdyavyavahArane Avazyaka gaNI leAkikaTaSTie iSTa gaNAtAM evAM iSTakamAne AcaravAM e phakta svaphraja mAnIne AcarcA kare che ane lAkikadaSTie aniSTa gaNAtAM evAM aniSTa kamAna tyAga kare che tethI tee iSTakarsane AcaratA chatA ane aniSTakarmanA tyAga karatA chatA svarajane AvazyakarUpa mAnI pravartatA hAvAthI te rAgAdinA abhAvathI mAhyakarmone svAtmAnI sAthe saMbaMdha karI zakatA nathI tethI tee AhyathI karmakaraNIe For Private And Personal Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 56 sakriya chatAM antarathI akriyapaNe pravarte che. kAryomAM ISTAniSThatva phakta laukika vyavahAradaSTie ISTAniSTa pariNAmadige rUDha thaeluM che. AtmajJAnIo IniSTanI kalpanAthI rahita thaI ISTaniSTa gaNAtAM bAhyakarmamAM AdeyaheyabhAve varte che tethI teo AkAzanI peThe antarathI nirlepa rahI karmayogInA uccapadane prApta karI zake che. sAtvikakarma, rAjasikakarma ane tAmasakarma ema lAkikakarmanA traNa prakAre bheda paDe che. sAtvibuddhine mATe je egya hAya vA sattvaguNa jenAthI vadhe athavA satvaguNa buddhivaDe je je karma karAya che tene sAtvikakarma jANavAM. jenAthI rajoguNanI vRddhi thAya che vA je karma rajoguNanI buddhithI karAtAM hoya teone rAjasikakarma jANavAM. jenAthI tame guNanI vRddhi thAya vA je tamaguNavRttithI karma karAya che tene tAmasikakarma avabodhavAM. rajoguNa buddhidhAraka manuSya lAkika rajoguNakarmamAM mukhyatAo pravarte che. tamaguNa buddhidhAraka manuSya tame guNa pravRttimAM mukhyatAe pravarte che ane sAtvikabuddhidhAraka manu sAtvikaguNayukta lakikakamAmAM mukhyatAo pravarte che. rajoguNa buddhidhAraka manuSya svayegya ISTa tarIke rajoguNakarmone mAne che. tame guNabuddhidhArakamanuSya mukhyatAe svayegya ISTa tarIke tame guNa viziSTakarmane mAne che ane tame guNI karmamAM pravRtti kare che. satvaguNubuddhidhAraka manuSya mukhyatAe svayegya satvaguNaviziSTa karmane mAnI temAM pravRtti kare che. rajoguNuM manuSyone rajoguNa pravRttimAM rajoguNa vRttine rasa paDe che. tame guNa manuSyane tame guNa pravRttiyegya tame guNa vRttine rasa paDe che ane sattvaguNi manuSyone savaguNaviziSTa pravRttimAM rasa paDe che. rajoguNa, tame guNa ane satvaguNanI vRttithI vyApaka jIvaleka che. lekikakarmamAM prAyaH chanI rajoguNa, tamaguNa ane satvaguNayukta vRttithI pravRtti thayA kare che. rajoguNa manuSya rajoguNa saMpAdakarmaphala prApta karI zake che. tame guNa manuSya tamaguNa saMpAghalaukikakarmaphalane prApta karI zake che ane sattvaguNI manuSya sarvaguNa saMpAdyakarmaphalane saMprApta karI zake che. rajoguNI manuSya rAjasikakarmane kartavya tarIke avabodhe che. tame guNe manuSya tAmasikarmIne svaNakarma tarIke For Private And Personal Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa7 avadhe che ane satvaguNI manuSya sAtvikakarmone karma tarIke avadhe che. tathA utsarga apavAda mArgathI lAkika tathA lokensara vyavahAramAM nAnAtva-bhinnatva AdipaNa manuSyane heya che. je guNI, tame guNI ane sarvaguNI manuSya svarakRtyAdiyuktakarmathI bhinna karmane paraspara aniSTa tarIke avabodhe che. AvI vRttibhede mAnyatA laukika vyavahAramAM sarvatra avalakAya che. anAdikAlathI rajovRtti, tamevRtti ane sattvavRttinI pravRtti pravaryA kare che ane anantakAla paryanta vizvamAM pravartaze. dhAmika karmanA paNa rajastama ane satvabuddhayA traNa bheda paDe che tathA rAjasAdikavaDe paNa traNa bheda avadhavA. rajoguNa ane tame guNanI vRttine heya tarIke satvaguNavRttithI avabodhavI. rajoguNa ane tame guNI karmo, e kSatriyoddhAo samAna che ane sAtvika guNakarma te brAhmazusamAna che. brAhmaNanI saMrakSAthe yathA kSatriya ddhAonI AvazyakatA che tadvat satvaguNakarmanuM tamoguNa karmathI saMrakSaNa thAya che. satvaguNubuddhi ane karme e kSetra samAna che ane ane tame guNa karma e vADanA samAna lekhAya che. yuddhakarmadiyukta tame guNa manuSya vinA satvaguNI manuSyanuM saMrakSaNa thaI zakatuM nathI. vizvamAM prAyaH evo niyama pravadAya che ke rajoguNa ane tamoguNI manuSya bAhya sAmrAjyamAM rAjya karavA samartha thaI zake che ane satvaguNI manuSya prAyaH rajoguNI ane tame guNa manuSyathI saMrakSI zakAya che. bAhya vizvanA dharma sAmrAjyamAM ekalA satvaguNI Adi manunuM Adhipatya hoI zake che. bAhya samaSTimAM rajoguNane brahmA kahevAmAM Ave che tamaguNane mahAdeva kahevAmAM Ave che ane satvaguNane viSNu tarIke kathavAmAM Ave che. koI paNa dharmanA ArAdhaka manu rajoguNAdibhede tridhA hoya che. ekendriyAdi sarvamAM rajoguNI Adi traNa prakAranA ja hoya che. rajoguNanI tame guNanI ane satvaguNanI pravRtti svAdhikAre sarva jIvone hoya che. rajoguNI ane tame guNI manuSyanI likikennati vizvamAM satvaguNavinA nabhI zakatI nathI. rajoguNI ane tame guNI manuSya koI paNa dezamAM kaI paNa kAlamAM For Private And Personal Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir unnatinA zikhare sarvathA pahoMcI zakatA nathI. satvaguNI manuSya lekinnatina nItivaDe pAlana karI zake che. vizvamAM tame guNa, rajeguNa ane satvaguNa sadA pravaryA kare che. koI dezamAM keI kAlamAM tame guNanI pradhAnatA hoya che te kaI dezamAM keI kAlamAM satvaguNanuM prAdhAnya ane rajoguNadinuM prAdhAnya gaNatva pravarte che. jyAM sudhI satvaguNa, rajoguNa ane tame guNa karmomAM ISTa niratvanA ane Adeya heyanA vivekane saMprApta karavAmAM nathI AvyuM tyAM sudhI kadApi kayuM karma kartavya che ane kayuM karma svAdhikArabhinnatAe akartavya che tene nirNaya thavAne nathI ane tenA nirNayajJAnanA abhAve svAdhikAre STakarmamAM varatutaH pravRtti thavAnI nathI ata eva rajoguNI, tame guNa ane sAtvika karmonuM jJAna avazya karavuM joIe ane dravya kSetrakAlAdika yege paritaH paristhitine saMpUrNa viveka karI he manuSya tuM svAdhikAra jJAnepage nirlepatApUrvaka kartavya karmapravRttimAM pravRtta thA. lokika daSTie hArA kartavya karmAdhikArane nirNaya kara. rajoguNa ane tame guNanI buddhivinA svAdhikAre bAhya laukika karmone svAdhikAre sAtvikavRttio karI zakAya ane tevI amukApekSAe dazA prApta karI zakAya che. AtmajJAnIo te tenAthI paNa AgaLanI sthitine prApta karIne svAdhikAre bAhyakarmapravRttine adA kare che ane te pravRttine teo rAgadveSathI muMjhAyA vinA Adare che. rajoguNa ane tamoguNanI vRttivinA bAhyakarmone bAhya sthitie rAjasika Adi karmo tarIke manAtAM hoya te paNa antathI rajoguNa tamaguNavRtti vinA nirlepapaNe phakta amuka pravRttine svAdhikAre pharajatarIke mAnIne karavAnI che evuM mAnI AtmajJAnIe te karmone Acare che. rajoguNavRtti ane tamoguNa vRttivALAM manuSya anta laukikapragatimArgamAMthI bhraSTa thaIne satvaguNavRttithI parADa-mukha rahe che. lokikadaSTie svAtmarakSaNAdinimittayege rajoguNavRtti ane tame guNavRtti karatAM sattvaguNavRttithI vizeSa prAbalya prApta karI zakAya che. kaI vakhata sattvaguNavRttidhAraka manuSyane rajoguNI ane tame guNI karma kAraNavazAt nirlepa paNa karavAM paDe che. rajoguNavRtti ane tamoguNavRtti For Private And Personal Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paTa vALA manuSya sattvaguNakarmanI pravRttine evI zake che. rajoguNavRttinA tIvra tIvratara tIvratama manda mandIra ane mandatama Adi asaMkhya bhedo paDe che. tame guNavattinA paNa asaMkhyAtabheda paDe che. ane satvaguNavRttinA asaMkhya anaMtabhede paDe che. koI satvaguNa karma kare che ane satvaguNavRttivALA hotA nathI. keI cha sattvaguNavRttivALA hoya che ane karmathI rajoguNa ane tamoguNakarmanuM AcaraNa kare che ema deza dharma svAtmarakSaNa prayoga avadhavuM. rajoguNavRtti, tame guNavRtti, ane sattvaguNavRtti, rajoguNakarma, tame guNakarma ane sattvaguNakarma, rajoguNI AhAra, tamoguNa AhAra, ane satvaguNI AhAra, ema vRtti karma ane AhAranuM cavarUpa vizeSataH anubhavagamya karavA lAyaka che. dezadharmAdinIrakSArthe sattvaguNI manuSya rajoguNI ane tame guNI manuSyanA yuddhAdi AkramaNane niSphaLa karavA sadA prAbalyakArakapragatipravRttithI taiyAra rahe che tenuM kAraNa e che ke rajoguNa ane tame guNI manuSyanuM bala yadi vizvamAM vRddhi pAme che te satvaguNI manuSyanA AcAra-vicAre-dharma ane svAtathyane nAza thAya che, ane teo tamoguNI rajoguNI manunA dAsa bane che, aeva lokikadaSTie sattvaguNI manuSyoe rajoguNI ane tame guNI manuSyathI svavargAdinuM rakSaNa thAya evI pravRttine AcaravI. have rajoguNakarmAdinuM sAmAnyataH lakSaNa darzAve che. kSudrAdidoSayuktena, cittena ydvidhiiyte| rAjasaM karma vijJeyaM, mohAddaSTaJcatAmasam // 11 // rAgadveSAdi nirmuktaM, phalecchAsaGgavarjitam / jJAninA jitadoSeNa, prApyate karma sAttvikam // 12 // ahaMjJAnI svayaMdhyAnI, krtiibhoktaa'smyhNsdaa| ityAdyahaMmamatvena, muktaH sAttvikayogirAT // 13 // For Private And Personal Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zabdArtha -kSudrAdi deSayukta cittavaDe je karAya che te rAjasa che ane mohathI duSTa manavaDe je karAya che te tAmasa che. rAgadveSAdi nirmukta phalecchA saMgavajita evuM je karma jitaSI evA jJAnIvaDe karAya che te sAtvika karma avabodhavuM. huM jJAnI chuM. huM dhyAnI chuM, huM kalektA chuM, ItyAdi ahaMmamatvathI yukta sAtvika rogI hoya che. vivecana kSudratA, svArthatA, kapaTa, vizvAsaghAta, lebhAndhatA, viSayalopaTa, ajJAna ane nindAdidevaDe je je kAryo karAya che te rAjasa karmo jANavAM. krodha, mAna, meha, vaira, ane phlezAdi doSo vaDe yukta evA manavaDe je karmo karAya che te tAmasa karmo avabedhavAM. kSudratA, tucchatA, krodha, mAna, mAyA, lobha, IrSA, vaira, nindA, asatya vacana, vizvAsaghAta, ha, prapaMca ane ahaMmamatvA dethI rahitapaNe je kAryo karavAmAM Ave che teone sAtvika karma avadhavAM. rajoguNa, tamoguNI ane sAtvikaguNa vRttine kAryomAM Aropa karIne kAryone rajasa tAmas ane sAtvika karma tarIke prabedhavAmAM Ave che. vidyAkarmapravRtti, kSAtrakarmapravRtti, vizcakarmapravRtti ane sevyakarmapravRtti e cAra prakAranI pravRtti paikI game te karmapravRttine satvaguNI manuSya satvaguNapradhAnatAe sevI zake che, jeguNI manuSya rajoguNapradhAnatAe seve che, ane tame guNI manuSya tame guNapradhAnatAe evI zake che. ekanuM eka karma kharekhara rajoguNavRttivALAne rajoguNakarma tarIke pariName che, tame guNavRttivALAne tame guNa phalaprada pariNAmarUpe pariName che, ane satvaguNu manuSyane satvaguNapradhAnatAe pariName che. prazasyalebha, prazasyodha, prazasyamAyA ane prazasyamAnAdidhArakene satvaguNanI vRtti kharekhara vivekajJAne khIlatI jAya che. prazasya rAgadveSanA pariNAmanI sAthe sAtvikavRttine prAraMbha thAya che, ane rAgadveSAbhAve te sAtvikaguNanI ugratA paripUrNa prakAze che. rajoguNa ane tamoguNa AhArathI rajoguNavRtti ane tamoguNavRttinI vRddhi thAya che ema prAyaH avAdhAya che. satvaguNa AhAra ane satvaguNa vAtAvaraNathI satvaguNavRtti khIlI zake che. kSudrAdiSayukta cittavaDe pravRtti karanArAo rajoguNI manu For Private And Personal Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kahevAya che. rajoguNI manuSya sadA svArthamAM tatpara rahe che. viSayagArthithI teo vizvAsaghAta, deha ane prapaMthI ane svAtmAnI avanatine khADo pitAnA hAthe khede che. rajoguNavRttivALA manuSya rajoguNI sukha prApta karavA prayatna kare che, paraMtu teo satya zAMti pAmI zakatA nathI. dveSa, vera, kaleza, mAna, ane prakAdivaDe yukta cittavALA tAmasI manuSya jJAnAvaraNIyAdi karmane bAMdhe che ane AtmAnA satyasukhathI vaMcita rahe che. A vizvamAM rajoguNI ane tame guNI manuSya unnatinA satya svarUpane prApta karI zakatA nathI ane jamavA sarvabhUteSu evuM svAtmavartana dhAraNa karavAne teo zaktimAn thatA nathI. rajoguNI ane tamoguNI manuSyane buddhi belAdi je je zakti maLe che te te zaktine teo roguNa ane tame guNane vizvamAM pracAra karavA vApare che. yAvat AtmajJAnanI prApti nathI tAvat rajoguNa ane tame guNanI pravRttimAM likikadaSTie nnati pradhAya che, ane pravRtti paNa dezakAlAnusAre paritaH saMgo pAmI tevA prakAranI thAya che. rajoguNa ane tamoguNanI vRttivinA lokika jIvanamAM pragati karI zakAya che, ane sarvaguNavRttithI vidyA, rakSakabala, vyApArabala ane sevAbalathI vizvavyavahAramAM rajoguNa ane tamoguNa manuSyanA para dAba rAkhI zakAya evI dezakAlAnusAre pravRtti pratyeka manugathI ane manuSyasamAjathI sevI zakAya che. atae sattvaguNavRttine prApta karI dezarakSA, vizvarakSA, vidyArakSA pravRddhi vyApArarakSAdi kAryo karavAmAM lekikadaSTie pravartavuM e vizeSataH lekene hitakara avadhavuM. lAkikadaSTie svAtmAdinI pragati karavI e mukhya viSayane hRdayamAM dhAraNa karI kodha, mAna, mAyA ane lebhanA aprazasyatvane TALI prazasyatvane AdarI nItisUtrathI svajIvana uraca karavuM e khAsa sudayamAM dhAravAgyA che. rajoguNa ane tame guNathI kAyika, vAcika, mAnasika ane Atmazaktine paripUrNa vikAza thato nathI; ane rajoguNa tame guNavRttithI anya manuSyanI kAyika, vAcika, mAnasika ane Atmazaktine vikAsa karI zakAto nathI. rajoguNI ane tamoguNI manube sattvaguNanA anubhavane yadi prApta kare te sava For Private And Personal Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir guNanI pravRttinA teo rAgI banI zake. rajoguNa ane tamoguNI manuSya sasamAgama ane sadhathI rajoguNavRtti ane tamaguNavRttine aMze aMze tyAga karatA karatA sAtvikaguNavRttinA ane adhikArI bane che. rajoguNavRtti ane tame guNavRttine ekadama nAza thaI zakatuM nathI. anAdikAlathI karmanA ge rajoguNavRtti ane tame guNavRttine AtmAnI sAthe saMbaMdha thayela che. je manuSya AtmajJAna prApta kare che te jaDa ane cetanane bheda avabodhe che, ane nAmarUpa mehanAyoge thatI rajoguNa ane tamoguNavRttiyAne tyAjya tarIke jANI tene tyAga karavA prayatnazIla thAya che. laikikajIvana pragatidaSTie rAjasika ane tAmasikavicAra karavAnI kaMI paNa AvazyakatA avabodhAtI nathI. aprazasya kodha, mAna, mAyA ane lobhanI vRtti jema jema upazAMta thAya che ane svAdhikAra lokika daSTie svakartavyarUpa pharaja adA karavAnI sAtvikavRttie upa gitA avabodhAya che tyAre sutAM, uThatAM, besatAM ane kaI paNa jAtanI pravRtti karatAM AtmAnuM sAdhyabindu kharekhara lakSya bahAra rahetuM nathI. lekikadaSTie je svapharajo gRhAvAsamAM sarva manuSyane adA karavAnI hoya che temAM pravartatAM rajoguNa ane tamoguNavRttine parihAra karatAM nirbaLatA prApta thavAnI ane anya rajoguNI tame guNa manuSyathI parAjita thavAnI zaMkA kadI karavI nahi. laukikadaSTie svakartavyapharajene adA karavAmAM je je aMze sAtivakatAne bhajavAmAM Ave che, ane rajoguNa tame guNavRttine je je aMze pariharavAmAM Ave che te te aMze AtmAnI zaktinI vRddhi thAya che ane svasamAja, deza, dharma, ane saMgha vagerenuM vAstavika zreyaH sAdhI zakAya che ema anubhavapUrvaka avadhavAnI AvazyakatA che. rajoguNa ane tameguNanA AsevanathI viSayo ane mehavRttiyonA dAsa banI zakAya che. je manuSya dehavRtti dvArA viSayanA dAsa banIne AtmAne parataMtra kare che teo vizvamAM svAtaMtryanuM sthApana karavAne vyavahAra ane nizcayataH samartha thaI zakatA nathI. kartavya kAryone svapharajanAge adA karavAmAM abhimAna, krodha, lobha ane mAyA karavAnI kaMI paNa For Private And Personal Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir $3 jarUra nathI. rAjya vagere taMtrane sAtvikaguNavRttithI samyag A sevI zakAya che. yuddhAdi kAryAmAM satvaguNavRttivALA manuSya vijayI ane che. bIkaNu-khAyalA banI javuM enuM nAma satvaguNavRtti nathI. je je aMze satyaniSThA, pramANikatA, nirbhayatA, Atmabhega, paramArthapravRtti, dAkSiNya, sevA, bhakti, dayA, vijJAna, viveka, samyakatva, mana, vacana ane kAyika zaktiyAnuM vyAyAmapUrvaka Arogya, draSTakSetra kAla bhAvanu'jJAna, dakSatva, zAryazaktiprAkaTaya, AcAravicArazuddhi, hRdayanuM audArya, dAna, brahmacarya zaktinI vRddhi, AtmajJAnaprakAza, khedarahitapravRtti, bAhyakarmalecchAyAga, AtmavavizvabhAvanAnI vRddhi, samatA, saMtASa, vidyA, aneka prakAranI vidyAnuM paThanapAThana, saMrakSakazaktipragati, paropakArabhAvanAnI vRddhi, sAjanyabhAvanI vRddhi, anedabhAvanAnI vRddhi, kalyANakAraka vicAronI vistIrNatA, paraspara sAhAcyapradava, aucityannatya, jJAnagabhita vairAgya, puNyakarma karavAnI pravRtti, AtmaguNAne vikAsa, sApekSanayajJAna, tyAgabhAva, nira MvRtti ane taTasthatva rahevAnI zakti khIle che te te a Mze manuSya sAtvikavRttivALA kahI zakAya che. jema jema manuSya AtmA ane paramAtmAnA anubhava jJAnamAM AgaLa vadhe che ane uparyukta satvaguNAne je je aMze grahe che te te aMze te rajoguNa ane tameguNavRttiyAne pariharI laiAkikapragatimAM ucca manI vizvanI uccatA karavA ravabhAve samartha thAya che. je manuSya gRhAvAsamAM rahyA chatA ane peAtAne sAtvikaguNI mAnatA chatA laiAkikavyavahAramAM paDatIne pAme che te tatsaMbaMdhI avabAdhavuM ke te manuSye sAtvikaguNanA kharekharA sevaka anyA nathI. jo tee vastuta: sAtvikaguNusevaka banyA hoya te laiAkikavyavahAraSTie vizvamAM sarvottama gaNAyAvinA ane anya manuSyanA svAmI banyA vinA raheta nahi, samyaktvajJAna prAptipUrvaka sAtvikaguNanIbhUmikAmAM vihAra karIne ucca pradezeAnA anubhava karI zakAya che. vizvajIvAnu paraparahAnitva kharekhara rajoguNa ane tameguNarUpa mehanIyavRttiyeAthI thAya che ema yadA anubhavamAM Ave che tyAre sAtvikaguNanuM vastutaH Asevana thaI zake For Private And Personal Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 64 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. rajoguNa ane tame guNavRttiyeAthI bhUtakAlamAM aneka manuSyekanI paDatI thaI, vartamAnamAM thAya che ane bhaviSyamAM thaze. rajoguNI ane tameguNI manuSyeA paraspara eka bIjAnI zaktiyAnA nAza thAya evA vicAra ane pravRttiyeA karyA kare che. rajoguNI ane tameguNI manuce. paraspara saMkaleza karI avanatinAmArgamAM gamana kare che. sattvaguNImanuSyA sAtvikavRttivALA vicAro ane AcArAthI AtmAnuM aneka prakAranuM khaLa ekaThuM kare che, ane tenA vivekadraSTipUrvaka upayoga kare che tethI tee alpahAni ane mahAlAbha meLavavA vizvamAM zaktimAn thAya che. rajoguNI ane tamAguNI manuSyA bhale svane svataMtra mAne, paraMtu te vastutaH mehavRttiyAnA gulAma hoya che ane tethI teo AtmAnI zakticAnI vRddhi karavA samartha thatA nathI. bhArata ane yuropanI yAdavAsthalInI peThe rajoguNI ane tame guNImanuSyeA paraspara pAtapotAnA nAza kare che temAM rajoguNavRtti ane tame guNavRttine hAnikara svabhAva che ema avamedhavuM. rajoguNI ane tamAguNI manuSya aprazasyakaSAyanI sevanA karIne kaSAyanAvazamAM phasAi jAya che. je manuSye mana upara kAbu meLavavA mATe ziktamAna thAya che ane potAnI indriyeApara kAbu meLavavA zaktimAna thAya che te manuSya sAtvika guNanA adhikArI thAya che. je manuSya pAtAnA mana-vANI ane kAyAnAcegane potAnA vazamAM rAkhI zakatA nathI ane mana-vANI kAyAnI zaktiyAnA lAkikavyavahAramAM samyag upayAga karI jANatA nathI te manuSya sAtvikazaktiyAnI jhAMkhInA anubhava karI zakateA nathI. ataeva rajoguNa ane tameguNavRttinA tyAgapUrvaka sAtvikavRtti saMsevaka banIne lokikavyAvahArikakarmone svAdhikArapUrvaka drabyakSetrakAlabhAvapUrvaka svakrajaneja phakta matragaNyagaNI vivekapUrvaka karavAM joIe. sAtvikajJAnIo kevI sthi tithI sAtvikakartavyakamAne kare che te nIce mujama jaNAve che. sAtvikajJAnIonuM rAgadveSanirmukta ane lecchAvarjita lakikakarma hAya che. rAgadveSavRttirahitapaNe je laiAkikakarma karavAmAM Ave che te pharmamAM rAgadveSarahitvanA upacAra karIne tene rAgadveSavinamukta For Private And Personal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir evA vizeSaNathI kathavAmAM Ave che. AtmajJAnIo kaI likikakartavyakarmamAM rAgane paNa dhAraNa karatA nathI ane temaja zreSane paNa dhAratA nathI. laikikakartavyakamane phakta svapharajathI karavAnI jarUra che temAM rAga dhAraNa karavAthI ane dveSa dhAraNa karavAthI ulaTuM saMsAne 2mAM baMdhAvavAnuM thAya che, ane svapharajadaSTithI je kaMI karAya che tenA karatAM vizeSa kAryasiddhi kaMI karI zakAtI nathI. lAkikakartavyakarmane karatAM tenAthI thatA phalanI IcchAne jJAnIo dhAraNa karatA nathI. laukikakartavyakarmadaSTie je lokikakarma karavAnAM hoya che te laukikakartavyakarmadaSTie phalerachAsaMgarahitapaNe karavAM joIe. lokikakAryo karavAne mATe lAkikakartavyakarmadaSTie pravartavAnI jarUra che. je je kAryo karavAmAM Ave che temAM phalanI icchA rAkhavAnI kaMI jarUra nathI. zubhAzubha pariNAme zubhAzubha phaLanI IcchA dhAraNa karatAM je je phale IcchavAmAM Ave che tenA para rAga ane je aniSTa phale ke tenApara dveSa prakaTe che ane tethI zubhAzubha pariNAma ane kartavyakarmaphaLanI prApti thatAM harSa ane aprAptie kheda-zeka vagere pariNAmethI AtmAne bhavabaMdhanamAM phasAvuM paDe che. zubhAzubha pariNAmavaDe zubhAzubha phalanI kalpanA cAvat che tAvat saMsAra che, ane laikikakartavyakarmamAM vivekajJAne zubhAzubhaphala pariNAma vinA pravartavAthI saMsArane saMbaMdha nathI ema zubhAzubha pariNAmarahitanirlepadaSTie avadhavuM. phalanI IcchA rAkhyA vinA lokikakartavyakarmothI eka te phalecchAthI nisaMga nirlepa rahevAya che ane bIjuM kartavyakarmanI siddhimAM prayatna karI tenI sAdhyatA karI zakAya che, ane kartavyakarmAnta harSa zokathI vimukta rahevAya che. lokikadazAmAM cAvat sthiti che tAvata lakikavyavahAradaSTie tenI pravRtti karyA vinA chUTake thatuM nathI tethI gRhAvAsamAM sthiti karanArAo niSkAmadaSTithI pravRtti kare che. jeNe rAgadveSane amukAze jItelA che te jitadoSa kahevAya che. jitadoSajJAnIvaDe sAtivaka arthAt rAgadveSa kAmanArahitapaNe vidyAprAptikarma-kSAkarmavaizyakarma ane sevyakarmAdi karma karI zakAya che. kapilakevalIe pAMcase cerenI AgaLa lAkikakarmarUpa nATyagAna karyuM hatuM. enI AgaLa For Private And Personal Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nATaka karatAM kapilakevalIe lAkika Avazyaka karmapharaja adA karI hatI. kapilakevalInuM nATyakarma te sAtivakakarma tarIke rAgadveSa rahitapaNe avabodhavuM. paripUrNa rAgadveSarahita evA kapilakevalIe lokika nATyakarma sevyuM temAM temaNe dravya kSetrakAlabhAve lAkikakarma karavAnI pravRttinI AvazyakatA avabodhI hatI. sAtvika manuSya ahemamatvavRttirahitapaNe lokika kartavya karmone eka pitAnI pharaja mAnIne ja kare che. ahaM. mamatvavRttine tyAga karavApUrvaka je je kartavyakarmo thAya che tethI te karmone paNa upacArathI sAtvikarmI tarIke kathavAmAM Ave che. tathA je karmo karavAmAM sAtvikabhAvanA varte che te karmane sAtvikakarma kathavAmAM Ave che. AtmajJAnI je hoya che te rajovRtti ane tavRttirUpa doSone jItI zake che. AtmajJAnIo rAgadveSanA tyAgapUrvaka laikikadazAmAM lAkika AvazyakakarmapravRttine AcaratA hovAthI teo saMsAramAM apunabaMdhakanI sthitine prApta karI Atmonnati vikAsakramamAM dararoja AgaLa vadhyA kare che. lokikakarmone te akhila vizvavati manuSya Acare che paraMtu rAgadveSarahitapaNe svapharajane prabhunI AjJArUpa avadhI temAM pravRtta thanAra virala AtmajJAnIo hoya che ema avadhavuM. jema jema nirlepakarma pravRtti karanArA manuSyonI saMkhyAmAM vRddhi thAya che tema tema vizvanI sAvaya vAstavika unnati thayA kare che. jema jema vizvamAM AtmajJAnIonI saMkhyAmAM vRddhi thatI jAya che tema tema sAtvikakarmagIovaDe pRthvI zobhAyamAna thatI jAya che. eka tarapha AtmAnA zuddha svarUpanA upagamAM rahevuM ane bIjI taraphathI vizvavati lakika kartavyakamane svapharajAnusAre karyA karavAM e kaMI sAmAnya bAbata nathI. ucca karmayegInI dazAne prApta karavAne mATe antaHkaraNapUrvaka prayatna hoya te AvI dazApara sthita thavAya che ema manuSya anubhavaSTithI anubhavaze te temane avAdhAyA vinA nahi rahe. AtmajJAnIo ahaMjJAnI, ahaMdhyAnI, ahaMkartA, ahaMbhoktA ityAdibhAMyatI pattithA mukta thAya che tethI pitAnI zakti mATe pitAne abhimAna prakaTatuM nathI. jJAnIkarmayegIo avadhe che ke bAhyakartavyakarmo khare. khara bAhyA vyavahAre kAraNu sAmagrIe thayA kare che, ane Atmika For Private And Personal Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir PS kartavyakarmo Antarika bhAva pramANe thayA kare che tethI temAM je svAbhAvika dharma pramANe thAya che temAM ahaMkAra karavAnI kaMi AvazyakatA nathI. mAro AtmA nira-jana nirAkAra che. Tika ratnavat antamAM rahela AtmAnI nirmalatA che. te kAI khAhya vastunA kharekhara kartA paNa nathI, temaja bAhya jaDa vastuonA bheAktA paNa nathI. karmaprayAge AtmAe zarIra dhAraNa karI pacendriyAnI prApti karI che. mana-vANI vagere zaktice meLavI che te zaktiyeAdvArA AtmAnI unnati karavAnI che. indriyeAvaDe khAdya vastune AtmAnI pragati thAya evI rIte upayogamAM levAnI che, parantu nAmarUpanA cege mAhyavastuo ahaMmamAdi pariNAmathI baMdhAIne AtmAnI madhyasthatA cUkavAnI nathI ema khAsa upayoga rAkhavAnI jarUra che. mana-vANI ane kAyA dvArA koI paNa laikika kartavya kA karatAM magajanI samateAlatA rAkhavAnI khAsa jarUra che. bAhyakartavyakaaisAmagrIonA anekasa ceAgAmAM AvIte bAhyakraja adA karavI eTaluMja mAtra lakSyamAM rAkhI antarthI nirlepa rahI AtmazaktiyAne jAgrata karavI evA Atmapragati mArgane zuddhopacAgamAM sthApana karavA joie. mAdyavastune laiAkikadraSTie bAhyajIvanAdikAraNeAe upayAgamAM leI zakuM ane te mATe kartavyakarmIne karI zakuM, parantu khAdyavastuemAM huM, tuM, ahaMmamatva Adi pariNAmathI baMdhAu nahi eja AtmAnI taTasthatA kSaNu mAtra paNa visAravA cegya nathI. bAhyalAkikakartavyakarmAdhikAre svakruraja pramANe AAlokika kartavyakAne vivekadRSTithI karatAM ceDA mahArAjanI peThe Avazyaka kartavya raNasaMgrAmathI bAhyaprANanA nAza thAya te bhale thAo parantu pAche na haThI zakuM, ema nirbhayASTi dhAraNa karIne lAkikakartavyakamamAM pravartavAnI jarUra che. sAta prakAranA bhayamAMthI koI paNa bhayathI laukikartavyakamAM karatAM gRhAvAsa sthitinA adhikArane bajAvatAM pAchA na haThI zakuM' ane antAM bAhyakarma saMbaMdhI vikalpa saMkalpa khehane na dhAraNa karI zakuM evA mArI khAdya vyAvahArika kartavyadharma che. bAhyalAkikakartavyakarmone mAhyAdhikAra pramANe karavAnI jarUra che parantu AtmAnA zuDhDhApAge AtmAnI taDhathatA For Private And Personal Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane sAkSIpaNuM antamAM khAsa rAkhavAnuM che. kumArapALarAjAe hAthInI aMbAvapara SaDAvazyaka kiyAne karIne bAhya kSAtrakarmanI pharajane adA karI hatI. svAdhikAra pharaja adA karatAM zarIra vagerenA mamatvane tyAga kara joIe. je je aMge zarIra mamatva ane kAryamamatvane tyAga thatA jAya che, ane svapharajane adA karavAmAM lAkikakarmapravRtti thayA kare che te te aMze antamAM tyAga nitsaMga ane nirabhAva vRddhi pAmate jAya che. amuka kAryane amuka lokika prajanathI karavAnuM che ane tethI amuka jAtanI lokika jIvana pragati thavAnI che ane te karma karavAnI bAhyathI mArI para pharaja AvI paDelI che te bajAvavIja joIe ema anubhava karIne laikikakartavyakarmomAM pravartatAM antathI nirlepa rahevuM joIe. AthikAdi sthiti sudhAravA, zArIrikakAdi sthiti sudhAravA, AjIvikAdinA je je hetuo hoya temAM pravRtta thavA mArA adhikAranI pharaja pramANe mAre nirahaMvRttithI pravartavuM joIe, paraMtu tethI mAre svapharaja bajAvatAM kaI jAtanI bAhya vyavahAra pramANe khAmI na rAkhavI joIe. bAhya lokika Avazyake je je karmonI pravRtti karavAnI che te yadi bAhyasvAdhikAra pramANe na karavAmAM Ave te eka te svAdhikAra pharajathI bhraSTa thavAya, AtmazakitamAM mandatA Ave, AtmajJAnapara tethI lekenI arUci pragaTe; ane dharmasattAne nAza thAya tathA bAhya Avazyaka lekikakarmonI pravRttinA abhAve je je vastuonI agavaDatA TaLe tenA ge cintA zeka, moha ane paranI AzAmAM dAsatva veThavAne prasaMga Ave. yAvatuM gRhAvAsamAM rahevAnuM thAya tAvatuM laikika Avazyaka kartavya kAryone na karavAmAM Ave che tethI svapharajathI bhraSTa thatAM anya lekene pitAnA vyAvahArika prAmANya kartavya karmane vizvAsa na Ave ane tethI lakepara prAmANya vartananI chApa na paDe. A pramANe aneka prakAranA deSe utpanna thavAthI yAvat guhAvasthAmAM sthiti thAya tAvata gRhAvAsanA ucita viveke kartavya karmone svAdhikAre banAvavAnI jarUra che. mAre AtmA niSkiya nirAkAra che, bAhya kaDavastuo AtmAnI keI kAle thaI nathI, thatI nathI; ane bhaviSyamAM thavAnI nathI tethI bAhya vastuonI ahaMtA For Private And Personal Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mamatA rAkhavI e te mAre Atmika dharma nathI tathApi laukika vyavahAradaSTie zarIrAdi chavahetubhUtabApagI varatuone bAhyAdhikAre upayogamAM levAnI jarUra che paraMtu temAM lepAvAnI jarUra nathI. AtmA vastutaH anAmI tathA arUpI chatAM karmasaMbaMdhe nAma tathA aneka prakAranA rUpane dhAraNa kare che tethI te arUpI anAmI evuM svasvarUpa bhUlI vizvavyavahAramAM pravartata chate nAma tathA rUpanA mehathI muMjhAIne ahaMmamatvanA moha mArgamAM bAhyathI ane antarathI vahyA kare che. nAma ane rUpa e AtmAne zuddha paryAya nathI tethI AtmajJAnIo potAne vizvamAM aneka nAmonI upAdhie prasiddha thaele jANatA chatAM paNa temAM anAmI evuM AtmasvarUpa upayogamAM rAkhIne muMjhAtA nathI temaja zarIrAdi anekarUpI paryAye je ke karmanA mege AtmAnA saMbaMdhamAM AvyA che chatAM teo vastutaH AtmAnA zuddha paryAthI bhinna hevAthI temAM rati ane ahaMvRtti dhAraNa karIne muMjhAtA nathI. nAmarUpanA paryAye akhila vizvamAM sarvatra che, paraMtu teo AtmAthI bhinna hovAthI teomAM rAgadveSanA pariNAmane dhAraNa kare e kaI rIte upagI na hevAthI jJAnIo bAhA lAkika vyavahAra pramANe nAmarUpanI bAhya lekika jIvanaupagitAe upayoga karyA chatAM paNa teomAM muMjhAtA nathI. laukika vyavahAradaSTie nAmarUpanA vyavahAranI pravRttine AcaryA vinA koI paNa manuSyane kaI paNa rIte cAlatuM nathI, paraMtu kika vyavahAra daSTi pramANe nAmarUpanA aneka prakAranA paryAyenA saMbaMdhamAM AvatAM chatAM ane tenA vyavahAranI pravRtti AcaryA chatAM antathI nAmarUpathI nirlepa rahevuM e pramANe lokikakarmayegamAM ucca thavAnI jarUra che. nAmarUpane vyavahAra te dharmanI vyavahAradaSTie paNa siddha thAya che, paraMtu temAM kodha, mAna, mAyA, lobha, IrSyA, nindA, zeka, rati, arati ane kalezAdi pariNAmane dhAraNa karavAnI ke paNa jAtanI jarUra nathI. nAmarUpamAM rAgadveSa ane ahaMvRttidvArA bhulAve je na thAya te anya rIte bhUla thavAnI nathI. semala vagere viSanA vyApArIo tene upagapUrvaka vyApAra kare che tethI temane For Private And Personal Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 70 kAI jAtanI hAni thatI nathI taddatu lAkika karma pravRttiyeAne AcaratAM nAmarUpanA vyavahAranI pravRtti thatAM tethI svAtmarUpa na bhUlAya evA zudvApayeAge vartatAM koi paNa rIte hAni thatI nathI ulaTuM laiAkikakarmanI pravRttithI saiAkika Avazyaka kamermAnI siddhi thatAM lAkika vyavahAranuM jIvana paNa samyagrIte pravartavAthI aneka prakAranA saMkalpavikalpa ci'tAothI muktathavApUrvaka lAkAttara dharmavyavahAra karmomAM paNa samyak pravRtti thayA kare che. vayoge dharma e vAkyane bhAvArtha hRdayamAM dhAraNa karIne laiAkikakamAne lAkika karma vyavahAra pramANe vartI karavAM joIe ema gRhastha jJAnIoe antamAM kharekhara uparyukta khAkhatanA anubhava karIne pravartavuM. zrI RSabhadevabhagavaMte gRhastha dazAmAM gRhasthanI laukika karma pharaja pramANe vartIne vizva manucaiAne aneka prakAranI zilpAdi kaLAe zIkhavI hatI ke jenAthI jIvAnApara upagrahArdapUrvaka anya sthAvaratrasAdika jIvAnA saMhAra thAya parantu teoe gRhastha karmane laukika karmanI vivekadyaSTi pramANe svAdhikAre Apadezika STie AcaryuM hatuM tethI teozrI Antarika pariNAmathI nirlepa rahI vizvAnnati karavAne samartha thayA hatA. zrIRSabhadeva bhagavaMte leAkeAne laiAkika zilpAdi karmAnuM zikSaNa ApyuM hatuM parantu temAM teo nAmarUpa paryAyanA mehathI muMjhAyA nahatA. Avazyaka laiAkika kAceCne dravya, kSetra, kAla, bhAvapramANe AdaravAM kharAM paNa temAM muMjhAvuM nahi ema khAsa lakSyApayoga rAkhIne je varte che te sAtvikabhAve laiAkika karma karavAne adhikArI ane che. je manuSya lAkika vyavahAra pramANe Avazyaka karmane karatA chate sarva bAhya dazya prapaMceAthI pAtAnA AtmAne bhinna mAnI antamAM samabhAve vartIne Atmika pragatimAM pravRtta thAya che te manuSya nirlepa rahevAne ceAgya hAvAthI saiAkika karma karavAne adhikArI ane che. cAvat salepabhAve bAhya kaImAM-vastuomAM-nAmarUpamAM muMjhAvAnuM thAya che tAvatA kamAgInA adhikArane prApta karI zakAtA nathI. lAkika karmacAgI ane lekattara dharmakarmacAgInA adhikAra nirlepa dazAne prApta karyA vinA thatA nathI ema khAsa antamAM anubhava karavAnI jarUra che. sAtvika For Private And Personal Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 71. karmayegIe huM vidvAna chuM, huM dhyAtA chuM, huM amuka karmane kartA chuM ane huM amukane bhaktA chuM e zabda vyavahAra AcaratA chatA huMpaNAnA abhimAnane hRdayamAM dhAraNa karatA nathI, phakata sarva kAryonI pravRttimAM pitAne sarvane sAkSI taTastha mAnIne pravarte che. sAtvikajJAnIkamagIonI Antarika ane bAhyanI nirlepa dazA hovAthI teo saMsAramAM bAhyapravRttimAM zuSkanAlIyeranI sthiti jevA hoya che. zuSkanAlIra5ra ghA karavAmAM Ave te TeparuM ane kAcaluM jAduM paDe che taddata sAtvikajJAnIkarmayegIo antarathI ane bAhyathI nirlepa hovAthI teone bAhya kiyA te bAhyarUpe ja hoya che ane antarathI niHsaMga hevAthI antathI bAhyamAM rAgadveSe na pariNamavAthI AtmAnA zuddha dharmarUpe antarathI judA hoya che. sAtvikajJAnI karma gIo rAgadveSarahitapaNe khAdya kArya phalecchArahitapaNe ane viveka jJAnapUrvaka laikika kAryone kare che tethI teo sarva karmacArIomAM ucca zuddha karmayogIonA adhikAramAM praveza kare che aeva rajoguNI karmayogIo ane tamoguNa karmayogIo karatAM lokika vyavahAra ane lekettara dharma vyavahAramAM paNa teo zreSTha bane che. laikika Avazyaka kartavya karmonA kartAonA bhede avabedhAvyA bAda lokettara kamene svAdhikAre kartavya nirdeza kathavAmAM Ave che. lokottarANi karmANi nimittasavyapekSayA / svasvAdhikArabhedena bhinnAni veda sAdhaka // 14 // zabdArtha-nimitta kAraNonI sApekSatAe svasvAdhikAra bheda bhinna bhinna lekottarakama che ema sAdhaka tuM veda. vivecana--nimitta kAranI apekSAe lokottaradharmakarmone svasvAdhikAra bhedavaDe bhinna bhinna evA he sAdhaka avadha !!! ane avabedhavAnA kathanavaDe upalakSaNAe svAdhikAre lekettara dharmakAryomAM pravRtti kara! nimitta kAraNonI apekSAe lekettara dharmakAryonA aneka prakAranA bheda paDe che, kSetrabheda, kAlade, dravyabhede, bhAvabhede ane adhikArabhede dharmakAryonA bhede avabodhavA. dharmakAryonA aneka bheda che. keI For Private And Personal Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jIva koI dharmakAryane svAdhikAre karI zake che ane kaI jIva kaI dharmakAryane svAdhikAre karI zake che. keTalAMka dharmanAM kAryo sarva manuSyane paropakArAdi sApekSe eka sarakhI rIte karavAnAM hoya che te paNa tenA dravya kSetrakAla bhAvAdhikArabhede aneka bheda paDe che. amuka manuSya svAdhikAre je dharma pravRtti sevI zake che teja dharmapravRttine tenAthI bhinnAdhikArI sevI zakatuM nathI. gRhastha manuSya ane tyAgI munirAje e bane varga dharmanAM kartavya kAryone evI zake che. gRhastha manuSya dezathI dharmanI ArAdhanA karI zake che ane tyAgIo sarvathI utsargadi apekSe Ae niravadya dharmakartavyakarmonI ArAdhanA karI zake che. zrata dharma ane cAritra dharmanI ArAdhanAmAM gRhastha gRhasthadazAnA vAdhikAra pramANe pravRtti karI zake che ane tyAgIe tyAgadazAnA svAdhikAra pramANe pravRtti karI zake che. gRhasthasvAdhikAra pramANe gRhasthanAM keTalAMka dhAmika kane gRhastha sevI zake che paraMtu teone sAdhuo sevI zakatA nathI ane sAdhudharmanA tyAga dharmAdhikAra pramANe sAdhu cagya keTalAMka dharma kAryone sAdhue sevI zake che parantu gRhasthavarga sevI zakatuM nathI. tenuM vivecana egadIpikA nAmanA asmadIya pustakanA prAMtamAM karavAmAM AvyuM che. dharmanAM nimitta kAraNonA aneka bheda paDe che. eka manuSya kaMI dharmanA sarva bhedanI pravRttine ArAdhavA zaktimAnuM thatuM nathI paraMtu tenI dazA pramANe dravyakSetra kAlabhAvathI je je dharma karmane te kSetrakalAnusAre ArAdhanA karavA gya che teone te AdarI zake che ane te dharma kRtya karavAmAM tenA svAdhikAranI pharaja adA thAya che temaja tethI te svAtmAnI pragati karI zake che. utsargamArga ane apavAdamArge gRhastha ane tyAgIne svAdhikAre bhinna bhinna dharmane sevavAM paDe che. ApattikAlamAM yuddhAdi prasaMge vaDe gRhastha ane tyAgIone Apatti dharmabhede sevavA paDe che ane Apatti dharmavaDe tsargika dharmabhedone punaH svAdhikAre prApta karavAnuM lakSyabindu, smaraNamAM rAkhIne ApattikAlIna pravRtti sevavI paDe che. dezakAlAnusAre udArabhAvanAthI jJAnIo svAdhikAre dharmapravRttiyone seve che. je dezamAM je kAlamAM je manuSya utsarga ane apa For Private And Personal Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 73 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vAda mArge dharmabheda thavAnAM mukhya rahasyAne avamedhI pakSapAtarahitapaNe ane saMkIrNaSTine pariharI dharmanI pravRttiyAne AtmazakticAnA vikAsArthe ane anekaprakAranI svAtatyapragatiyAnA prakAzAthaeN seve che te dezamAM te kAlamAM te manuSyeA dharmakartavya karmacAgIonA ucca zikharapara ArahIne vizvamAM svAstitva pragatitva saMrakSakatva bIjAne sthApana karIne amara ane che. AtmAne ucca dazApara sthApana kare ane jenAthI duHkhAnA nAza thAya tene dharma kahevAmAM Ave che. AtmAnI mAnasika-vAcika ane kAcika zaktiAnI je pragati kare che ane jenAthI sarva prakAranI unnati thAya che tene dharma kahevAmAM Ave che. dezakAlanA anusAre dharmakAryaImAM parivartana thayA kare che ane dezakAlAnusAre manuSyone sagavaDatApUrvaka bAhyalAkikapragatinI sAthe AyaMtarikapragatimAM dharmane paNa sAhAyyIbhUta thavuM paDe che. deza saMgha ane svavyaktinI je avanati karanAra hAya te dharma gaNI zakAya nahi parantu adharma gaNI zakAya. bAhyapragatinI sAthe je dharma sAnukulapaNe varte che te dharma kharekhara vizvamAM sarvavyApaka thavAne ceAgya thAya che. vizva manuSyAnI svataMtra pragati, AjIvikA pragati, sAmrAjya pragati, vyApAra pragati, kSAtrakhala pragati, sevAdharmapragati, udAra bhAvanA pragati, abhedamArga pragati, vidyA pragati ane saMgha deza khalapragatimAM je sAhAyyIbhUta thAya che tene dharma kathavAmAM Ave che ane evA uparyukta pragatikAraka dharma kharekhara vizvamAM jIvavAne ane svAdArya prakaTAvavAne zaktimAna thAya che. vizvati sarva manuSyane bhinnabhinna svAdhikAra pramANe je dharmanAM anuSThAno, pratyeka manuSyane anukula na AvatAM hoya, svAvikAdi hetuenI sAthe je dharmanI ArAdhanA na thai zakatI hoya, je dharma bhinnabhinna dezakAlanA bhinnabhinna manuSyane AcaravAmAM saMkucitapaNu dhAraNa karatA hAya, je dharmanA sevavAthI anya manuSyanI parataMtratA taLe dakhAvavAnuM thatuM hoya ane je dharmanA sevavAthI bAhyalAkika AjIvikArttipragatiyAnA mArga sAMkaDA thatA hoya te te dharma kharekhara vizvamAM sarva manuSyanuM zreya: tathA pragati karavA samartha thatA nathI ane te dharma aMte saMkocAIne For Private And Personal Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir naSTatAne pAme che. svAdhikAre dharmanA je je kAryone sevI zakAya ane tenAthI svAtmazaktinI pragati thAya evuM samyaga avabodhI, dravya kSetrakAlabhAvAnusAre dharmakAryomAM pravRtti karavI joIe. lakattara vyAvahArikadharmadaSTie ane kettara naizcayikadharmadraSTie dharmakAryonI pravRttinAM svAdhikAre rahasya avadhavAnI ane pazcAt jJAnapUrvaka pravRtti karavAnI jarUra che. je dharmathI svavyakti, paravyakti, kuTuMbajJAti-deza-saMgha ane sarva vizvanuM unnatijIvana thayA kare che te te dharmane dezakAla bhede AcaravAnI jarUra che. je dharma svakIdAra vartulane saMkelI saMkIrNa laghu vartulanA rUpamAM pariName che te dharmamAMthI aneka prakAranAM pragatikAraka zubha tattvone nAza thAya che. dharmanA nAme vizvavatimanuSyanI samUhakaratA saMrakSI zakAya che teja dharmanI yadisaMkucita daSTi thAya che te samUhIbhUta thaelI aneka zaktinI pRthaka karaNatA thatI jAya che ane pariNAme te dharmanuM vizvamAM nAmAvazeSa rahe che. je dharmanAM tattva, satya ane vizvavyApaka sevAdharmathI racAcalAM che te dharma, kharekhara manuSyanuM kalyANa karavA samartha thAya che. je dharma kharekhara sAyansa vidyAnI sAme pitAne bacAva karIne vizvavatisAkSaronA hRdayamAM vyApe che tene saMpUrNa vizvamAM pracAra thAya che. jenAthI vizvavatisarvajIpara upakAra thAya che te dharmane vizvamAM sarvatra sarvathA sarvadA pracAra thAya che. je manuSya svAdhikAre oMnnatikAraka dharmane Acare che te anya prakAranI pragatine prApta karI chevaTe paramAtmapadane prApta kare che. AtmAnI zuddhatApara dharmane pAye racAyeluM che, je manuSya mana vANI ane kAyAthI AtmAnA guNene paripUrNa prakAza thAya evAM dharma kRtyane kare che te paramA tmAnI sAthe svAtmAnI ekatA karIne siddhabuddha paramAtmArUpa bane che. AtmA sattAe aja avinAzI akhaMDa, nirmala, cidAnanda, zuddha, buddha, triguNAtIta, jJAnadarzanacAritrarUpa, anAdi ananta, ananta dharmarUpa ane arUpI che. AtmAne svabhAva teja AtmAne dharma che. AtmAne dharma prApta karavAne je je nimitte kAraNe, dharmarUpa gaNAya che te bAhya dharma jANo. dharmanAM nimitta kAraNenA aneka bheda hovAthI For Private And Personal Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 75 lakattara nimittadharmanA aneka bheda paDe che. je manuSya dharmane seve che te manuSyabhavanA sArane prApta kare che. je manuSya dharmasevAthI vimukha rahe che teo A nnatinA satya prakAzathI vimukha rahI ajJAnarUpa anyamAM bhaTakyA kare che aeva dharmasAdhanethI dharma saMmukha thavAnI AvazyakatA svIkAravAnI jarUra che. aneka prakAranA durguNo ke je Atmapragati mArgamAM kaMTakarUpa-vigharUpa thaelA che teone je sarvathA nAza karIne svanuM tathA jagata nuM zreya kare che evA lakattara dharmane he sAdhaka ! tuM dharma tarIke jANa ane evA dharmane svAdhikAra aMgIkAra kara !!! dharmanA aneka dharmAnuSThAnanA bhinnabhinnAdhikArI keNuM keNu che tenuM je manuSya vAstavika daSTie sUkSmasvarUpa avabodhe che te dharmanAM kayAM kayAM anuSkAne pitAne karavA egya che tene nirNaya karavAne zaktimAn thAya che. garika pravAhapravahitamanuSya svAdhikAre kartavyarUpadharmakarmane avadhI zakatA nathI ane vAstavika baMdhanA abhAve vAstavika dharma pragatimAM AgaLa vadhI zakatA nathI. dharmanA vicAre ane AcAranuM tathA dharmanA ArAdhakonA adhikAronuM paripUrNa dravyakSetra kAlabhAve sUkSmasvarUpa avadhavAmAM Ave che tyAre hRdayamAM svAdhikAre kartavya dharmAnuSThAnanuM bhAna thAya che ane pazcAta te anuSkAne mAM pravRtta thavAthI kartavya karmane samya rIte sAdhI AtmAnA guNene prakAza karI zakAya che. svAdhikArathI bhinna je dharmane anuSkAne hoya che temAM pravRtta thavAthI pazcAtuM patana thAya che ane je dharmakarmamAM svAdhikAra hoya che tyAMja punaH sthiratA thAya che aeva sujJa manuSyae dharmakarmAnuSThAnanA paripakavAnubhAve svayegya dharmakarmamAM pravRtta thavuM joIe. eka varSanA bALakane semalanI mAtrA khavarAvavAthI jevI bhayaMkara hAni thAya che tema jenI je anuSThAna karavAmAM azakitage anadhikAritA che tene te anuSThAna sevavAthI kadApi Atmapragatine lAbha prApta thaI zakatuM nathI. bAlaka, yuvA ane vRddhane deza-kAla ane havAno nirNaya karI tenI sthitinA adhikAra auSadha ApavAmAM Ave che te tethI jema guNa thAya che tema dharmanI ArAdhanAmAM paNa bAla-jJAnI vagere jene amuka deza, amuka kAla ane For Private And Personal Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir amuka saMgonI paristhitine viveka karIne tenA svAdhikAre kartavya dharmakarmane upadezavAmAM Ave che tathA karavAmAM Ave che te svaparanI pragati thAya che. svAdhikAre kartavya dharmakarmone je manuSya anubhave che te bhaya, dveSa ane khedanA pariNAmane pariharIne dharmasAdhaka vIratvane prakaTAvI zake che. je dharmakarma pravRttimAM prathamate tenuM jJAna ja na hoya te pazcAt te pravRttithI lAbha paNa paripUrNa na thAya e banavA yegya che. jJAnapUrvaka dhArmika pravRtti je je karAya che temAM udArabhAvanAnuM divyajIvana udbhave che. AtmajJAnapUrvaka dhAmikAnuSThAnethI AtmAnI mukatatA prApta thAya che. jJAnaziyAmyAMmokSa jJAna ane kiyA e bethI mekSanI prApti thAya che, jJAnavinAnI kriyA aMdha samAna che ane kyiAvinAnuM jJAna kharekhara pAMgaLuM che. jJAna che te AtmAne guNa che ane kriyA che te zarIrAdi janya hovAthI vastutaH jaDa dharmAtmaka che tathApi dhArmika kartavya karmapravRtti vinA mAtra AtmajJAnathI AtmAnI muktine saMbhava na hovAthI ane dhArmikakiyAnI AvazyaktA hovAthI dhArmika pravRttine svAdhikAra pramANe sevavAnI khAsa jarUra che ema he sAdhaka ! tuM vivekajJAnavaDe heya ca ane upAdeya pravRttine nirNaya karI antamAM avadha. dhArmikAkAnenA bhedanuM pratipAdana karavAmAM Ave che. ajJAnAdiparINAmAd-viSAdidoSasaMskRtam / taddhArmikamanuSThAnaM-viSAcaM tyAjyameva vai / / 15 / / taddhetukamanuSThAnaM-cAnuSThAnAmRtaM smRtam / sAtvikabuddhibhigrAhya-svargamokSaprasAdhakam // 16 // zabdArtha -ajJAnAdi pariNAmathI viSAdi deva saMskRta viSAdi dhAmika anuSThAna tyAgavA yogya che. taatu anuSThAna ane amRta e be anuSThAna, svargamokSa prasAdhaka che mATe sAtvika buddhimaMtoe grAhya che. vivecana -ajJAnAdi pariNAmathI viSAdi doSa saMskRta viSAdi For Private And Personal Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhArmika anuSThAna tyAga karavA egya che. vikAnuna-goLyAnudAna ane chANana e traNuM anuSThAnane viSaya e padathI avabodhavAM. svarga ane mokSaprada taddhatukAnuSThAna ane amRtAnuSThAna e be anukAne avabodhavAM. ajJAna mithyAtvathI yukta je dharmAnuSThAna karAya che te vizvanI peThe AtmAnI hAnikAraka thAya che. tAlapuTAdi viSabhakSaNathI jema prANene nAza thAya che tadvata ajJAna-rAgadveSAdi pariNAmavaDe dharmAnuSThAna paNa AtmAnA jJAnAdi guNonuM ghAtaka bane che. ajJAnavathI manuSya je Izvara che tene anIzvara mAne che ane jenAmAM anIzvara-adevatvanAM lakSaNa che tene Izvara mAne che. dharmane adharma mAne che ane adharmane dharmarUpa mAne che. pApane puNya mAne che ane puNyane pApa mAne che. jIvane ajIva mAne che ane ajIvane jIva mAne che. satyane asatya mAne che ane asatyane satya mAne che. dukhane sukharUpa mAne che ane sukhane duHkharUpa mAne che. Asavane saMvara mAne che ane saMvarane Asava mAne che. mekSane baMdha mAne che ane baMdhane mikSarUpa mAne che aeva ajJAnapariNAme karAtAM dhArmikAnuSThAne viSarUpa pariNamIne duHkharUpa phalavipAkaprada hevAthI te anuSThAnane viSANAna kathavAmAM Ave che. temaNe dugdhanA banelA dudhapAkamAM eka tele tAlapuTa viSa nAkhavAmAM Ave te jema te dudhapAka bhakSaNathI aneka manuSyanA prANa viNazI jAya che taddata viSAnuSThAnathI dharmanA badale adharma thavAthI AtmAne duHkhanI paraMparA bhogavavI paDe che. atae ajJAnamiththAbuddhine parihAra karavA mATe prayatna karavAnI jarUra che. ekanuM dekhI anya manuSya paNa tenuM rahasya avabodhyA vinA je anuSThAna kare che tene dhyAna kahevAmAM Ave che. dekhAdekhI sAdhe jaga paDe piMDa ke vAdhe regaItyAdinI peThe anyAnuSThAnathI paNa AtmAnI pragati thaI zakatI nathI. keInuM dhArmika anuSThAna dekhIne te pramANe dekhAdekhI anuSThAna karavAthI AtmAmAM jJAnane vikAsa thatuM nathI. dekhAdekhI anuSThAna karavAthI jJAnanI AvazyakatAne lepa thAya che. dekhAdekhI dhAmakAnuSThAna karanArAo antaramAM jevA hoya che tevAne tevA rahe For Private And Personal Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 78 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. temanA hRdayamAM koI paNa jAtanI uMDI asara thatI nathI. dekhAdekhI pravRtti karanArAe sAMsArika vyavahArika dharmakAryAMmAM sudhArA vadhArA karavAne ane dezakAlAnusAre adhikArI paratve lAbhAlAbha pravRtti vA svakjAge Avazyaka upayegI dharmapravRttiyAne kevI rIte AcaravI tenuM paritaH jJAna prApta karavAne zaktimAna thatA nathI ane tethI anne pariNAma e Ave che ke jJAna vinAnI pravRttiyeAthI sambhaSThima paMcendriyanI peThe jyAM tyAM athaDAvuM paDe che. eka sAmAnyamAM sAmAnya dhAmikAnuSThAna hoya topaNa tene paripUrNa viveka karavAnI jarUra che. amuka dhArmikAnuSThAnanI pravRtti karavAthI zo lAbha thavAnA che. amuka dhAmikAnuSThAnanuM svarUpa kevA prakAranu che ane te dravyakSetra kAlabhAve bhUtakAlamAM kevuM hatuM, vartamAnamAM kevuM che; tathA bhaviSyamAM kevuM rUpa grahaze tenA adhikArI paratve vicAra karavA joIe. amuka dhAmikAnuSThAnanI vidhi-tenA adhikArI-tenuM bAhyAMtara svarUpa, tenAmAM thatAM parivartane, utsarga ane apavAdamArge tenI sthiti ane nAmAdi nikSepe tenu vAstavika svarUpa zuM che tenuM paripUrNa svarUpa avabAdhyA vinA AtmAnI vAstavika pragati thaI zakatI nathI ema hRdayamAM sUkSmApayege anubhava karavAnI jarUra che. phakta dekhAdekhI kriyAo karanArA manuceAnA AtmAeprati lakSya ApavAmAM Ave te avamedhAze ke tenAthI AtmAnI unnati karI zakAI nathI. je manuSye anuSThAnAnuM jJAna karyA vinA andhazraddhA vA rUcimAtrathI dekhAdekhI dhAmikAnuSThAnanI pravRtti kare che tee dhAmikAnuSThAnAnA vAstavika edhanA abhAve saMkucita dRSTinA mArgaprati gamana kare che ane dravya kSetra kAlabhAve svAdhikAra pramANe utsargathI tathA apavAdathI dhArmika kriyAone karavA samartha thaI zakatA nathI. dekhAdekhI pravRtti karanArAe manane mahenata ApI zakatA nathI ane tethI teo katanya kriyAmArgathI bhraSTa thaI viparItamArgaprati gamana karI zake che. rAIsI devasInI kathAnI peThe vA gAranA khIlAnA dRSTAntanI peThe dekhAdekhI samajyA vinA dharmapravRttiyAne Adare che teonA AtmAnI patita dazA thAya che. bhAratadezamAM prAyaH moTA bhAge dekhAdekhI dharmAnuSThAnAnI pravRtti je For Private And Personal Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Se pravAha zarU thaelA che ane tethI anne pariNAma e AvyuM che ke anya paraMparA ane saMkucita STithI dharmAnuSThAnAmAM aneka matabhede paDI gayA che. dhArmikAnuSThAnanA mUla uddeza ze che ane temAM dravya kSetra kAlabhAve bhinnabhinna jIveAnA bhinnabhinna avasthAbhede bhinnabhinnAdhikAra ceAge kevAM parivartana thayA kare che ane tethI vartamAnakAle temAM kevI rIte adhikAra paratve kAne pravartavAnI jarUra che tenA samyAdhanA abhAve vArtamAnikadharmAnuSThAnakArakAnI vyavahAra ane nizcayathI samyak pragati thai zakatI nathI. AtmAnI vyAvahArika tathA naidhrucikadharmapragatimAM anyonyAnuSThAna upayogI thaI zakatuM nathI. mahAnudAna paN bhavanI paraMparAmAM vRddhi karanArUM hAvAthI te sAjya tarIke avodhavuM, dharmAnuSThAnamAM garalanI peThe je pariNAma vahe che tene garaddhAnuSThAna kahe che. dhArmikAnuSThAnA karatAM manamAM aneka prakAranA A bhava ane parabhava saMbaMdhI vaibhavA bhAgavavAnA sakalpa vikalpA karavA, parabhavAdi saMbaMdhI nidAna karavuM, aneka prakAranI viSayanI vAsanAone manamAM ne manamAM prakaTAvavA pUrvaka dhArmika pravRtti karavI, dhArmikAnuSThAnanA phUla tarIke viSya sukhanI prAptine agragaNya sthAna ApavuM, mAraNa-meAhana-uccATana ane staMbhana vagere je je aprazasyapApapraDha karmI hAya tene Arabha vAnI pravRtti, vaira-jhera-leza-kaMkAsa-nindA--irSyA-krodhamAna-mAyA leAbha-kAma ane hiMsAnA pariNAmapUrvaka je je dhAmikAnuSThAne karavAmAM Ave che teone caNAnuSThAno avodhavAM. cahAnuSThAnavALa manuSya, anya jIvAnI sAthe vaira levAnA pariNAmanI mukhyatAe dharma pravRtti kare che. nahAnuSThAna. manuSya amuka dharmAnuSThAnathI amuka mArA avatAra thAo evI sakAmanidAnabhAvanAne hRdayamAM mukhyatAe dhAraNa kare che, je je dharmAnuSThAnAne mukti mATe karavAmAM AvatAM hAya teone kharekhara hrAnuSTAnajAra; manuSya saMsAramAM janmajarA mRtyunI paraMparA vadhe tevA tIvrarAgAdi pariNAme Adare che. aneka prakAranI vaicikakAmanAonI paritRpti mATe rahAnuthrAnta dhArmika pravRttiAmAM magna rahe che. mAnapUjA kIrtinI lAlasAnA dRDha pUjArI banI For Private And Personal Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jADhAsukAna dharmakriyAone kare che. nAmarUpanA tIvra mehathI muMjhAIne dharmapravRttione Adare che, dharmakriyAo karatI vakhate anyanI nindA karIne masta rahe che ane dharmabhede aneka prakAranA kaleza TaMTA karIne jAnuSThAna AtmAnI avanatine khADe pitAnA haste khode che. TrchAnAnIne keInI unnati sahana thatI nathI. te anya jIve para aneka prakAranAM ALa mUkIne teonI hAni karavAne tIvra kaSAya dhAre che. pilika sukhane kITaka banIne viSanA nIce kacarAya che ane te temAMja sukhanI zraddhAne dhAraNa kare che. aneka prakAranA duSasaMka9pa dhAraNa karIne palika sukhanA svArthe paramArtha bAbatothI dUra rahe che. niSkAma bhAve svapharaja mAnIne kaI paNa jAtanI dhArmika pravRtti karavI e tenA manamAM jheranA jevI lAge che. tenA hRdayamAM viSaya sukhanuM dhyeya banI rahe che. hiMsAnA-asatyanA-vizvAsaghAtanA-apramANikatAnA-rateya bhAvanAnA ane vividhanA pariNAmathI tenuM hRdaya kaleDAnA jevuM kALuM hoya che tethI tAlukAnA durgatine prApta kare che tathA dhArmika kriyAenA vAstavika phalane hArI jAya che. aeva jAnudAranA kuvicArene tyAga karavo joIe. vighAnuNAna-mobhAnuSThAna ane TDhAnathI AtmAnI lokika pragatikAraka vyavahAradaSTie tathA lokettara pragatikAraka vyavahAra daSTie ane naizcayika daSTie e traNa anuSkAnethI vAstavika utA na thavAthI e traNa anuSThAnanA pariNuMmane tyAga karavAnI jarUra che. uparyukta traNa anuSThAnethI AtmAnA sadgane lAbha thatuM nathI aeva e traNya anuSThAnene tyAga karavuM joIe ane tata tathA amRtAnuSThAna AdaravuM joIe. je. kriyAnuM jevuM samyaka svarUpa che tevuM avabodhavAmAM Ave ane te kiyA karavAnA je je utsarga ane apavAda mArge je je hetuo hoya te te hadayamAM paripUrNarItyA samajavAmAM Ave, dhArmika kriyAonuM dravya kSetrakAla bhAva ane adhikArathI 3ya-heya ane Adayatva avadhavAmAM Ave, amuka dhArmika kriyAthI svaparanI kevI rIte unnati thaI zake tema che ema paripUrNa viveka jJAnathI nizcaya karavAmAM Ave, ane amuka dhArmika kriyAo pravartavAnA ane teone pravartAvanArAonA For Private And Personal Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 81 mukhya hetue avamedhavAmAM Ave tyAre tadvetubanuSTAna karavAnI yAgyatA prakaTAvI zakAya che. amuka dhArmika kriyAonAM anuSThAna pUrve kevAM hatAM ? kayA uddezathI kayA jIvAnemATe kevA prakAranA te vakhatanA jIvAnA adhikAra jANI pravartAvyAM hatAM ? te anuSThAnamAM kevA prakArane pheraphAra thayeA che? te anuSThAna karavAthI vartamAnamAM AtmAnI unnati thaI zake tema che ke kema ? pUrve te te anuSThAnonA pravartakAnA samaya kevA prakAranA hatA ane te samayanA leAkeAnI sthiti kevA prakAranI hatI ? - te samaye pratipakSIdhArmikakriyAonAM anuSkAne hatAM ke kema ? ane pratipakSIya dhArmikAnuSThAnA hatAM te kevA prakAranAM hatAM? te vakhata ane sa prati samayanA manuSyane ekasarakhAM dharmAnuSThAna hovAM joie ke kema ? kSetrakAlAnusAre te te dharmAnuSThAnAnuM mUlarUpa kAyama rAkhIne bhinna bhinna adhikArI jIvAmAM tene pravartAvavA mATe temAM sudhArA vadhArA karI zakAya ke kema ? dharmonuSkAnAnA mUla pravartakonA uddezAnusAre sa'prati dharmAnuSThAnonu svarUpa samajI zakAya che ke anyathA che ? amuka dharmAnuSThAnAmAM rUDhadRSTie saMkucitapaNuM thayu che ke kema ? amukadharmInuSThAnAthI peAtAne kuTuMbane jJAtine-samAjane-sa'dhane ane dezane sAmrAjaya pragatimAM pUrve keTalA lAbha thayA? vartamAnamAM thAya che ane bhaviSyamAM thaze ? amukadharmAnuSThAnAthI mAnasika-vAcika--kAyika-sAmAjika-naitika-daizika ane saMpUrNa vizvanI dravyabhAvathI unnati thai thAya che ane thaze ke kema ? amukadharmAnuSThAnAmAM tanamanadhananA apAtA bhAgathI peAtAne, kuTuMkhane, gacchane, jJAtine, saMghane ane dezane phAyado paheAMcyA che ke kema ? amukadharmAnuSThAnAthI mArI unnati thAya che ke nahi tenA hetupUrvaka nirNaya karIne pravartavAthI tadvetu anuSThAnanI prApti thAya che. amuka kSetrakAlAnusAre amukadharmAnuSThAna kevI rIte karavuM joie ane te vakhate mana vacana kAyAnA cegeAnI kevI pravRtti dhAraNa karavI joie tenuM vAstavikasvarUpa avadhyA pazcAt tadvetu kriyA karI zakAya che. aneka jJAnIAne upadeza ane aneka dhArmikazAsrAnuM parizIlana karyAMthI tadvetu kriyA karI zakAya che. dhArmika kriyAomAM pravRtta thayA vinA phAInA 11 For Private And Personal Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 81 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir chUTakA thavAnA nathI. sapUrNa vizvavartimanuSyane avazya dharmakriyA karavAnI jarUra che. dharmakriyAo aneka bhedavALI hoya parantu aneka bhedavALI dharmakriyAonA hetue zA che anekAne kayA adhikAre kayI kriyA kaI vidhithI kayA kALe kayA kSetre karavAthI AtmAnnati thavAnI che tenA nizcaya karIne pravartavAmAM Ave te bharAyAmA vinati jevI dazA na prApta thaI zake ane bhinna bhinna ane paraspara virUddha dekhAtI aneka dharmakriyAonAM bhinna bhinna dravyakSetrakAla bhAvabhede rahasyA avamedhavAthI je je kALe je je adhikAra dazAe-je je avasthAe je je kSetre je je dhArmikakriyAone peAtAnA mATe AdyaravI hoya tenA nizcaya thAya che tathA te te tadvetukakriyArUpe pariNue che. kSetrakALa dravyabhAvabhede bhinna bhinna dezeAmAM bhinna bhinna kALamAM jaLanI aneka prakAranI avasthA dekhAya che parantu te jaLanA kSetrakALAnusAre je manuSye bheda jANe che tee pAtAne pIvAyeAgya jaLane game tevI rIte prApta karI zake che. samudranA khArA jaLanI yaMtra dvArA khArAza kADhI miSTa banAvavAnI je yuktio jANe che tee miSTa jaLane pI zake che. kSetrakALAnusAre bhinna bhinna dezanA bhUtAnA saMbaMdhe jaLanI bhinna bhinna avasthA dekhAya e svAbhAvika che tema dharma kriyAonI paNa bhinna bhinna dezakALamAM bhinna bhinna avasthA thAya e manavA cAgya che. pAtAnA adhikAre kaI kriyA karavAthI AtmAnI uccadazA thAya evuM vivekapUrvaka avabeAdhyA pazcAt tadvetukAnuSThAna svaceAgya prApti karI zakAya che. dravya kSetrakALabhAva-AjImAjInA sAnukULapratikULa sa~yogo-avasthA-zakti-jJAna-vagere vaDe svAdhikAranA nirNaya karI zakAya che. svAdhikAranA nirNayamAM sabhyajJAna vinA aneka manuSye muMjhAya che ane aneka prakAranI vipattio veThIne kAyara anI jAya che. pratyeka kAryamAM adhikAra avaleAkavAnI AvazyakatA svIkAryA vinA koInA chUTake thatA nathI. adhikAra vinA manuSyane kriyA karavAne upadeza karavAthI vA te kriyA karAvavAthI ubhaya bhraSTa jevI dazA tenI thAya emAM kaMi Azcarya nathI. tadvetukriyAjJa svAdhikAra tene kriyAonAM paripUrNa rahasyAne parita; avadhIne dharmAnuSThAnamAM For Private And Personal Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 83 pravRtti kare che, tethI te dharmAnuSThAna prasaMge azubha pariNAmane nivArI zubha pariNAme dhAraNa karavA zaktimAna thAya che ane zubha pariNAmanA ge puNyabaMdha karI devalokanI gati prApta kare che. tahetukAnuSThAnakAraka dravya kSetrakALa bhAve dhAmikAnuSThAne ne upayogI thavAthI dhAmikAnuSThAna karavAmAM te pitAnI yogyatA saMprApta karI zake che. tahetukAnuSThAnakArake svAtmAnI-kuTuMbanI-jJAtinI-samAjanI-dezanI ane vizvanI pragati karavAmAM sahAccIbhUta thaI zake che. viSAnukAna anyAnuSThAna ane garalAnuSThAnamAM rajoguNa ane tamoguNa vRttinI mukhyatA hoya che ane tahetukAnukAnamAM sAtvikavRttinI mukhyatA hoya che. taddhatukAnuSThAnathI AtmAnA guNene AvirbhAva karavAnI yogyatA prApta karI zakAya che. aprazasya krodha, mAna, mAyA ane lebhAdi kaSAne prazasya kaSAyanA rUpamAM pheravI zakAya che, ane amuka kakSAnA upazamAdibhAve bAhyapravRttimAM nirlepatA dhArI zakAya che. tahetukAnuSThAnathI AtmAnA mukhya zuddha svarUpa prApti prati pravRtti karavAno prAraMbha zarU thAya che. pratyeka kiyAnuM sUphamasvarUpa avadhanArAo tahetukAkAnane prApta karI zake che. pratyeka vyAvahArika tathA dhArmika kriyAnI amuka rItie amuka kAraNe amuka jIvane amukApekSAe upagitA ane astitva saMrakSakatvanI AvazyakatA siddha Thare che. svaparazAstronA paripUrNa tatvaciMtakenA hRdayamAM dhArmika kriyAonI utpattinAM kAraNe-Aza kiyAonAM prajane-kriyAodvArA svaparane thate lAbha-kiyAe karavAnI pharaja-kriyAo karatAM niSkAma bhAvanA ane adhikAra paratve kAlAdika niyamasara kiyAe karavAnI upagitA avAdhAya che. tatvaciMtaka dravyAnuyeganA jJAnathI kriyAenA vAstavikasvarUpane avadhe che ane kathAnugathI kiyA karanArAonA daSTAntothI kiyAphatane avadhe che ane temaja caraNanugadvArA kiyAonI dravya kSetrAdika vidhine avadhI tahetukAnuSThAnanA uMDA svarUpamAM utare che. uparyukta kiyAnA sUkSmAvabedhathI tahetukAnuSThAnakAraka aneka prakAranAM paraspara virUddhatAdarzaka dharmAnuSThAnene dezakAlAnusAra tathA avasthAtibhede adhikArIparatve avidha For Private And Personal Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNe avadhI maMDanazailIe udArabhAvathI saMkucita daSTipariharI dharmAnuSAnamAM pravRtta thAya che. gRhasthavarga ane sAdhuvarganI anekabheda viziSTadhArmika kriyAonA satya svarUpe avabodhIne ane te pramANe pravatIne teo amRtAnuSThAna prApta karavAnA adhikArI bane che. je manuSyanI taddhatukAnukAnamAM prItibhakti-vacana ane niHsaMgabhAve pravRtti thaI hoya che teo amRtAnuSThAna prApta karavAne adhikArI bane che. tatukAnuSThAnane paripUrNasAdhakamanuSya, amRtAnuSThAnanI sthitine prApta kare che. tahetukAnuSThAna karatAM amRtAnuSThAna, anantaguNa uttama che. uttamattamAmRtAnuNAnabaLe antarmuhUrtamAM kevaLajJAna prApta karI jIvanmukta pada prApta karI zakAya che. taatukAnuSThAnanA ucazubha vicAre bhAvanAo karatAM vRtAnuEAnamAM anantaguNa uttama zubha vicAre bhAvanAo varte che. jyAre koI paNa dhAmikAnuSAnamAM dhyAtA dhyeya ane dhyeyanI ekatA sthiratA lInatA ane tanmayatA thaI jAya che ane jyAre anya bAbatenA vikalpa saMkalpa TaLI jAya che temaja mananI sthiratA temAM thavAthI AnandarasanI jhAMkhI prakaTe che tyAre amRtAnuSThAna thayuM ema kathI zakAya che. je dhAmikAnuSAnI pravRtti karatAM AtmA potAnA sahajAnandaguNanI ghenamAM rahe ane niHsaMtAne anubhava lahI zake tene kRtAnuEAna kathavAmAM Ave che. jyAre devagurU ane dharmanI ArAdhanA sevAbhakti karatAM vizuddha preme alakika rasane anubhava thAya che. bhaya-kheda-dveSa-ahaMtA ane mamatAnuM jyAM kizcit paNa jera na hoya ane akika divya jIvane AtmA jIvate heya e anubhava Ave tyAre amRtAnuSThAna thayuM ema avadhavuM. AtmAnA AnandarasanI utpatti kharekhara AtmAmAM hoya che paraMtu tene bAhyAnukAnamAM Arepa karIne bAhyAnuSThAnane paNa kUtAnuSThAna kathavAmAM Ave che. AtmA-prabhu ane gurUnuM dhyAna karatAM dhyAna kiyAbaLa AtmAmAM Anandane ogha prakaTI zake ane te jANe traNa bhuvanamAM na mAI zako anubhavAtuM hoya evI dazAmAM amRtAnuSThAna thayuM ema anubhavI zakAya che. jyAre je kriyA karatAM ekadama bAhAzAtA vedanIyanA nimitte vinA ane indriyonA viSa For Private And Personal Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAdi vyApAravinA ekadama AtmAmAM AnandarasanI ghena chavAI gaelI lAge tyAre amRtAnuSThAna thayuM ema avabodhavuM. amRtAnukAnanA pariNAma vakhate AtmAnI anantaguNa vizuddhatA ane uccatA thAya che. amRtAnuSThAnabaLe AtmAnI paramAtmatA pragaTa thavAmAM vAra lAgatI nathI. bhakti-stuti-sevA-pUjA-jJAna ane dhyAna kriyA vaDe AtmAne svAbhAvika bhAva prakaTavAthI punaH janmajarA ane mRtyuthI AtmAne maravuM paDatuM nathI ane anantadivyajIvane sAdi anantamAbhaMge jIvI zakAya che. AtmAnA upazamAdibhAve amRtapariNAma rasanI jhAMkhI thAya che. AtmAne AnandarUpa amRtarasane je kriyAprasaMge anubhavavAmAM Ave che tene amRtAnuSThAna kathavAmAM Ave che. amRtAnuSThAnakAraka AtmAnI amaratAne ane AtmAnA sukhane anubhava karI siddhasukhanA anubhavI thAya che. ekavAra jeNe amRtAnuSThAnarasane anubhavyuM teNe saMsArasamudrane taryo ema prabedhavuM. ekavAra jeNe amRtAnuSThAnarasa anubhavyuM tene anya rasomAM cena paDatuM nathI. AtmAnI vAstavika jIvanamuktatA anubhavavI hoya te amRtAnuSThAna rasane prApta karavAnI AvazyakatA svIkArIne prayatna karavAnI jarUra che. bahAnuSAne karatI vakhate AtmAne anubhava sukha rasa vedI zakAya ane antarathI niHsaMgatA nirlepatA ane samatAvedAya tyAre amRtAnuSThAna thAya che ema prabodhavuM. adhyAtmajJAnIo-devagurU ane dharmanA zuddhapremathI amRtAnuSThAna prApta karavA zaktimAna thAya che. devagurU ane dharmapara jema jema zuddhaprema vadhatuM jAya che ane AtmajJAnane uccAdhikAra jema jema prApta thata jAya che tema tema amRtAnuSThAnanI egyatAmAM vRddhi thatI jAya che. AtmajJAnIo sevA-bhaktimAM prema rasamAM ladabada banIne amRtAnukAna prApta karI zake che. devagurU ane AtmAnA zuddha dharmamAM jema jema manamAsta thatuM jAya che ane premenmattanI dazA jevuM banIne AnandamAM lIna thatuM jAya che tema tema amRtAnuSThAnanA pariNAmamAM saMkhyAta asaMkhyAta ane anaMtaguNI vRddhi thatI jAya che. AtmAmAM zuddha premalakSaNAbhaktine jema jema vega vadhatuM jAya che ane jema For Private And Personal Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jema devagurUmAM abhedatA ekatA lInatA anubhavAtI jAya che tema tema amRta kiyAno rasa uddabhavate jAya che. paramAtmA ane potAnAmAM abhedatA ekatA lInatAne anubhava thatAM AtmAna sahajAnandarUpa amRtarasane egha kurAyamAna thAya che. jema jema AtmajJAnI bhakta manuSyane AstikabhAve abheda vyApaka premalakSaNAnI phuraNArUpa amRta kriyA, sarvatra vizvamAM AtmAomAM paramAtmatAnA anubhava saMmukha thAya che tema tema manuSya antamAM amRtAnanda phuraNAomAM AgaLa vadhIne paramAtmapadane prApta karI zake che. sarvatra sarva vizvavati sarva chamAM sattAe paramAtmatva vyApI rahyuM che tethI AtmadhyAnamAM sarva jIvonuM paramAtmatva yadA anubhavAya che tadA sattAe sarvajInI paramAtmatAnI sAthe abhedarUpe pariNamatAM Anandarasane sAgara uchaLI rahe che e amRtakiyAne svAnubhava pragaTayA vinA rahetuM nathI. premalakSaNAbhaktiyege jeo paramAtmAnA kharekhara sevaka banIne paramAtmAnI sAthe abhedatA anubhave che ane jeo AtmArUpa paramAtmAnuM dhyAna dharIne antasamAdhimAM sarvatra paramAtmAnI abhedatAne anubhava kare che teone amRtAnukAna hoya cheja. amRtAnuSThAnanA sahajAnandarasane AsvAdyA pazcAsAMsArikagalika sukha para sukhanI buddhi rahetI nathI. sAMsArikazAsthajJAnIoe ane bhaktae amRtAnuSThAnasukharasane anubhava grahyA pazcAtu anya dhArmika kiyAone ke je avazya karavA egya che teone tyAga na kare joIe. AtmajJAnanA paripakvAnubhavIone te je je dhArmika kriyAo karavAnI hoya che te te sarva kriyAomAM sahajAndarasa pragaTayA kare che. bAhya kriyAomAM Ananda nathI parantu bAhyakiyAe karatI vakhate AtmAnandane sAgara kharekhara jJAnIone antaramAM prakaTayA kare che. AtmajJAnIo sarvatra niHsaMgatine dekhe che ane antaramAM zuddha prema ane zuddha page paramAtmAnubhava-paramAtmAnI sAthe ekatA lInatA ItyAdi dhyAnarUpa amRtakriyAne karI Anandarasa sAgaramAM jhIlyA kare che. paMca prakAranA anuSThAnanuM svarUpa kacyA pazcAt lakattara Ahunika ane rAtrikadharma karmanuM svarUpa pratipAdana karavAmAM Ave che. For Private And Personal Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 87 zloka. lokottrshcstkrm-krtvyvidhivtsdaa| AhnikaMrAtrikaM karma-gRhasthairyatibhi dhruvam // 17 zabdArtha-gRhasthamanuSyae ane tyAgI manuSyae lokottara zubha Ahunika ane rAtrika satkarmane vidhipUrvaka sadA avazya karavAM joIe. vivecana-laikika Avazyaka kartavya karmo jema gRhasthane karavAnI jarUra che tema lakattara Ahunika ane rAtrika zubhasatkarma karavAnI jarUra svIkAravI joIe. je gRhastha manuSya devasika ane rAtrika saMbaMdhI dharmakarmo karavAmAM pazcAtuM rahe che teo durgapara vijaya meLavIne AtmAnI jJAnAdika zaktine prakaTAvavA zaktimAn thatA nathI. divasamAM je je samaye je je dharmakarmo svAdhikAra karavA yogya hoya teone gRhastha manuSyae avazya karavAM joIe. viSaya kaSAya-nindA-Alasya ane vikathArUpa pramAdane pariharI apramatatA aMgIkarI daivasika ane rAtrika dharma karma karavAthI AtmAnA saddaguNe ane sadavartanamAM pratikSaNa vRddhi thayA kare che. amuka samaye amuka dharma karma karavAnI je AvazyakatA darzAvavAmAM AvI che te sahetuka che. je je samaye je je dharmakriyAo karavAnI hoya che te te samaye te te dharmakarmo karavAthI AtmAnA guNemAM vRddhi thAya che. pratyeka dharmakarmamAM utsarga ane apavAdamArga te hAyacheja. ekAne kaI dharma karavAnI vidhi nathI temaja ekAnta kaI dharmakarmane niSedha paNa sarvadA sarvathA karavAmAM AvyuM nathI. laukika Avazyaka karmonA sAmayika niyamane dhyAnamAM rAkhIne gRhasthAe dhAmikakarma niyamonA samayane dhyAnamAM rAkhavuM joIe. laukikakarmovaDe AjIvikAdisthitinuM saMrakSaNa karavAnI sAthe gRhAvAsamAM dharmakarmanI pravRttiprati lakSya rAkhavAnI jarUra che. jema lakika AjIvikAdi karmothI gRhasthAvAsamAM rahI zakAya che ane svatathA kuTuMbanuM bharaNapoSaNa karI zakAya che tema lakattara dhAmikakarma karavAthI AtmAnI jJAnAdika guNonI pragati karI zakAya che. svazarIra-samAja ane svakuTuMbAdikanI AjI For Private And Personal Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vikAdivaDe rakSA karavA mATe vidyA pravRtti-vyApArakRSikarmAdipravRtti ane zasevyakarmapravRttine utsarga ane apavAde AcaratAM anarthadaMDa gaNI zakAtuM nathI temaja devasika dhAmikakarma ane rAtrika dhAmikakarmanI pragati ane saMrakSArthe utsargopavAdathI dhArmika prAsaMgika pravRtti karatAM apramattayoge hiMsAdi koIpaNa jAtane doSa lAgatuM nathI. je je dravya kSetrakAlabhAve je je dharma karmo adhikAra paratve upacagI hoya ane je dharmakarmone svAdhikAra pharajathI adA karatAM AtmAnI unnati-kuTuMbanI unnati-saMghanI ane dezanI unnati thatI hoya tathA alpaSe mahAna lAbha, pitAne tathA samAja vagerene thatA hoya tathA elsagika ane ApavAdika mArgasvanI-paranIkuMTuMba-samAja-deza ane saMvAdikanI pragatimAM saMrakSaNamAM hAni na pahoMcatI hoya te temAM tanamanadhanAdika svazaktinuM svArpaNa karI pravartavuM joIe. dravyatra kAlabhAve AtmAnI tathA janasamAjanI vyAvahArika tathA dhArmika pragatimAM je je dharmakarmo divase karavAnAM hoya te divase karavAM ane je je dharmaka rAtrimAM karavAnAM hoya te amuka samaye rAtrImAM gRhasthoe karavAM joIe. mahAtmAoe manuSyanI sarva prakAranI vyAvahArika tathA dhArmika zubhazaktinI vRddhi mATe daivasika ane rAtrika dharma upadezyAM che. je dharmakRtye manuSyanA AtmAnI pragati karIne sarva prakAranAM dukhethI mukta karavAne zakitamAna na hoya te nirjIva dharmakarmo avadhavAM. nirjIva dharmakarmo karavAthI vizvamAM dharmanI cirasthAyitA sthApI zakAtI nathI ema avazya avabodhIne Atmazaktivardhaka tathA dharmanI vizvamAM ciraMsthAcitA sthApaka kriyAone AdaravI joIe. devasika ane rAtrika dharmakarmonAM sva ane parasamayadvArA sUkSma svarUpanuM jJAna karIne pratyeka manuSya svAdhikAra pramANe dharmakarmamAM pravRtti karavI joIe. dharmakarmo karavAnI svakIya pharaja che ane te karavAthI dhAmika pharaja adA thAya che ema samyagrajJAna thayA pazcAt nnati Adi unnatikAraka karmo karavAM e svapharaja che evuM avAdhAya che. dhArmikarmo karavAM e Avazyaka svapharaja che ema paripUrNa nizcaya For Private And Personal Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir thayA pazcAtuM temAM niHzaMkabhAve pravRtti thAya che ane AtmAnA zuddha dharmanA upagavinA anya zubhAzubha vikalpa saMkalpa karavAnI mAnasika pravRtti naSTa thAya che. svAdhikAra pramANe je dharmakarmo karavAnAM che tethI AtmAnI ane anyanI uccatA thAya che atavate karavAM joIe. temAM anya zubhAzubha saMkalpavikalpa karavAnI jarUra nathI. AtmAnI vAstavika zuddhatAne upaga rAkhIne daivasika ane rAtrika dharmakarma karavAnAM che tenuM pariNAma AtmAnI zuddhatA karavI eja che ane e te svapharaje dharma karmathI thayA kare che te anya jAtIyazubhAzubhavikalpasaMkalpanI sakAmabhAvanAne dhAraNa karavI e te kaIrIte yegya nathI evuM khAsa avabodhIne svapharajanI mukhyatAe niyamasara devasikarAtrika dharmakarma karavAM joIe. devasika ane rAtrikadharmakarmone gRhasthoe potAnA svAdhikAra pramANe sarva prakAranI nAmarUpanI ahaMmamatAvRttinA tyAgapUrvaka karavAM joIe ke jethI teonA AtmAnI nirlepatApUrvaka Atmapragati thaI zake. gRhasthAdhikAra pramANe divasa saMbaMdhI ane rAtrI saMbaMdhI kayA samaye kayAM kayAM dharmakRtya karavAnAM che te svakIya saddagurUgamapUrvaka zAstrodvArA gRhasthAe avabedhavAM. tyAgimunivaree svakIya saddagurUnA caraNakamalanI vinayabhakti bahumAnapUrvaka sevA karIne svayegya devasika ane rAtrika dharmakarmo avabodhavAM. tyAgIoe paramAtmAnI prApti mATe daivasika ane rAtrika dharmakarma avazya karavAM e temanI pharaja che ane e pharajane teoe kAyA, vANuM ane manathI adA karavI joIe. tyAgIo jyAre tyAgamArganA adhikAra pramANe daivasika ane rAtrika dharmakarma pharajane dravya kSetrakAlabhAvathI samyam avabodhI te pramANe varte che tyAre teo svAtmAnuM, svarganuM ane gRhasthavarganuM zreya karavA samartha thaI zake che. sAdhumArganI saMrakSApUrvaka pragati karI sAdhuvarganuM astitva sadA saMrakSavuM e temanI prathama pharaja che. AtmAnA jJAnAdika guNonI kSaNe kSaNe vRddhi thatI jAya ane svadharmanI vizvamAM cirasthAyitA sthApI zakAya tathA dhamijanenI saMkhyAmAM tathA teonA zubha sAmrAjyanI vRddhipUrvaka adhamI manuSyanA paga taLe teo na For Private And Personal Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kacarAI jAya evI divasa saMbaMdhI ane rAtrI saMbaMdhI je je mana vacana kAyAthI dharma pravRtti karavAnI che teone sAdhuoe avazya karavI joIe. paramAtmA prAptisaMbaMdhI divasamAM ane rAtrImAM niyamasara je je dharma kartavya karavAnAM hoya te sAdhuoe dravya kSetrakAla bhAvAnusAre upagapUrvaka karavAM joIe. dravya kSetrakAla bhAvAnusAre amuka dharmakAryo karavAthI svaparanI pragati thavAnI che e utsargopavAda mArgajJAnapUrvaka upagane je sAdhuo dhAraNa kare che te daivasika ane rAtrika kartavya dharmakamene svAdhikAre yathAzakti karavA zaktimAm thAya che. yAvat sAdhune dravya kSetrakAla bhAvathI kaI paNa kartavya dharmakarma saMbaMdhI paripUrNa upayoga thaye nathI tyAM sudhI te kaI paNa dharmakarma karavAne adhikArI banI zakatuM nathI. tatu ane amRtAnuSThAnapUrvaka sAdhue devasika ane rAtrika kAryakramamAM pravRtta thavuM joIe. svAdhikAranI svArthe tathA parArthe kaI kaI pharaje che tenuM thAvata jJAna nathI tAvat dharmakarmanI pravRttithI sva tathA paranI yathAtathya pragati thaI zakatI nathI. sarva prakAranI dhArmika kartavya karmonI sujanAo pUrvaka vyavasthA sahita pravRtti karavAthI vartamAnakAlamAM sAdhuo sva tathA paranuM kalyANa karI zake che tathA paramAtmatattavane prApta karI zake che. AtmAne pratikSaNa paramAtmatAnI saMmukha kara e sAdhuonuM devasika tathA rAtrika kartavya dharmakarmanuM mULa rahasya che tene paripUrNa upayoga dhAraNa karIne vyavahAramArge daivasika rAtrika kartavya dharmakAryone utsarga mArga ane apavAda mA AcaravAM joIe. tyAgIoe jJAnAcAra-darzanAcAra-cAritrAcAra-tapaAcAra ane vIryAcAranA pAlanamAM apramatta rahevuM joIe ane jJAnAdi paMcAcAranA saddavicAronI bhAvanAmAM sadA apramatta rahevuM joIe. divasamAM ane rAtrImAM jJAnadharma (zrutadharma) ane cAritradharmanI ArAdhanAmAM apramatta rahevuM joIe. dravya kSetrakAla bhAvathI je tyAgIo jJAnAdi paMcAcAranA utsargopavAda mArge pravAhI dainika ane rAtrika dharmakarmomAM apramatta rahe che te tyAgIo vizvamAM satyadharmane pracAra karavAne samartha thaI zake che. jJAnabala vinA cAritrabala prApta thaI For Private And Personal Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zakatuM nathI aeva tyAgIoe jJAnabala prApti mATe rAtrI ane divasamAM jJAnAbhyAsanA niyame pUrvaka pravRtta thavuM joIe. tyAgIo vastutaH tyAgadharmathI zebhe che ane tyArabalane AdhAra kharekhara AtmajJAna ane vairAgyapara che evuM avabodhIne AtmajJAna ane vairAgyanI prApti thAya evA devasika ane rAtrika dharma kartavya karmo karavAM joIe. sAdhuoe kemapUrvaka niyamasara dainika ane rAtrika dharmakarmo AcaravAM joIe ke jethI AtmAnI ane anya manuSyanI vAstavika dharmapragati sAdhI zakAya. AdhyAtmikajJAna vinA rajoguNa ane tame guNavRttine nAza karI zakAtuM nathI aeva adhyAtmajJAnanI prApti thAya evI pravRttine divasamAM ane rAtrimAM AcaravI joIe. vizvamAM pravartatAM svaparamAnyatAnAM aneka zAstravartamAna jamAna-gItArthono anubhava-vartamAna samayamAM ane bhavidhyamAM sAdhuvarganI astitAsaMrakSaka hetuonuM jJAna-cAritra pAlavAne vartamAna saMgone anubhava ane svAnubhava ItyAdi sarvane paripUrNa nizcaya karIne sAdhue dharmasaMrakSaka utsarga ane apavAdamArga vartamAnamAM divasa saMbaMdhI ane rAtri saMbaMdhI je je dharmakarmo karavAnAM ghaTe te karavAM joIe ane jamAnAnI pAchaLa na paDavuM joIe. vartamAnakAlamAM vidyamAna saMghayaNa-zarIrabaLa-lenI sthiti-dharmamArga vahevAnI sthiti-lekene tyAgIe prati pragaTatI bhAvanAvartamAnamAM dharma pracAraka sAnukula ane pratikula saMga-vartamAna dhArmika pravRttimAM sudhArA vadhAravAnI AvazyakatA-sAdhuvarganI astitA saMrakSAya evA upAye ane dharmanI sarvatra vizvamAM pratyeka manuSyane AvazyakatA avabodhAya ItyAdi bAbatenuM jJAna karIne udAraSTie tyAgIoe dainika ane rAtrika kartavya dharmakAryone vyavasthApUrvaka sAnukulabaLa meLavI pratipakSIyabala saMghAta pUrvaka AdaravAM joIe. dharmanAM mUlata kAyama rahe che parantu mUlavratanI saMrakSAkAraka dainika rAtrika uttara dharma pravRttimAM jamAnAne anusarI pheraphAra thAya che evuM lakSyamAM rAkhI saMrakSaka ane pragatikara daSTie sAdhuoe dharma pravRttine AdaravI joIe. Avazyaka dharmanI je For Private And Personal Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra je pravRttiyeA hoya teonI prasaMga pAmI vizeSataH pravRtti karavI joie. avataraNa--leAkeAttara dharmAvazyaka karmanI karaNIyatA darzAvavAmAM Ave che. joja. dharmAvazyaka yogena - nAzaH syAt kRtakarmaNaH / AdhAraH yiAyAM che, heaAyAm |vA prItibhaktipravegena- dharmAvazyakakarmasu / yatitavyaM gRhasthaizca sAdhubhiH sAdhyadRSTitaH // 19 // sattvarajastamobuddhyA-dharmAnuSThAna kArakAH / gRhasthAH sAdhavo vartante bhinnavRttikAH // 20 // SaDdhAvazyaka karmANi sAmAyikAdibhedataH / svAdhikArAdibhedena - sevyAni manujaiH sadA // 21 // zabdArtha--dharmAvazyaka ceAgavaDe pUrva kRtakarmano nAza thAya che. lecchAtyAgapUrvaka dharmAvazyaka kriyA karavAmAM thArA adhikAra che. gRhasthAe ane sAdhue sAdhyadraSTithI prItibhakti pravegava dharmAvazyaka karmomAM prayatna karavA joie arthAt dhAvazyaka karmIne karavAM joIe. dharmAnuSThAnakAraka gRhasthA ane sAdhue sattvarajas ane tamebuddhivaDe bhinnavRttivALA hAya che. manuSyae sAmAyikAdibhedataH SaDyA Avazyaka kamAne svAdhikArAdribhede sevavAM joie. vivecana--dhAmika Avazyaka cAgavaDe pUrva bhavakRta aneka karmAnA nAza thAya che. dharmanI prAptikAraka je je Avazyaka cAgeA hoya teonI pravRtti prAraMbhavI joIe. pramAdanAM sthAnakAnA parihAra karIne dharmavazyaka cAga AdaravAthI jJAnAvaraNIyAdi karmanI nirjarA thAya che ane savaratvanI prApti thAya che. dharmAvasyaka cogAnuM mahattva ane upaceAtvi jeTaluM varNavIe teTaluM nyUna avamedhavuM. dharmAvasyaka cAgadvArA ananta sukhamaya muktipada prAptabdha che ema Anubhavika nizcaya karIne anya For Private And Personal Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sakAma phalecchAne tyAga karIne dharmavazyaka kriyAmAM pravartavAne he Atmana tyAre adhikAra avadha! ane Avazyaka dharmakarmomAM pravRttikara!!mekSaprApti mATe dharmavazyaka karmakaraNarUpa hArI pharajane adA karavI te hArA AtmapurUSArthapara AdhAra rAkhe che. nirdiSTa dharmakarma sAdhya vAstavika phala je thavAnuM che te vinA anya phalanI IcchAne tyAga kare ema lekhakanI abhiprAya zailIne hRdayamAM sarvatra evA thaLe e pramANe manuSyae avadhavI. dharmAvazyaka kamane prItibhaktinI prakharabhAvanApUrvaka karavAM joIe. je pramANamAM jenI bhAvanA che te te pramANamAM tenA kAryanI siddhi thAya che. Avazyaka kartavya dharmakAryo karavAne prasaMga kadi na gumAvo joIe. dharmAvazyaka karmone karavAmAM prathama prItinI jarUra che. jyAM sudhI je kArya karavAnuM che temAM rUci-prIti udabhavI nathI tyAM sudhI te dharmakAryamAM AtmAnA sarva dalapUrvaka pravRtti thaI zakatI nathI. jemAM prIti thAya che temAM pravRtti thAya che evuM sarvatra vizvamAM sarva manuSyanA anubhavavAmAM Ave che aeva Avazyaka dharmakAryomAM prIti thAya evA upAya grahavAnI AvazyakatA che. dharmAvazyaka kartavya karmonI mahattA ane upagitAnuM dravya kSetra kAlabhAve yadA sarvanayasApekSApUrvaka jJAna thAya che tyAre dharmAvazyaka kAryo para prema udabhave che ane pazcAt temAM zuddha prIti pragaTe che. dharmAvazyaka karmone prIti bhaktiyege jJAnAvaraNIyAdi sarva karmathI mukta thavAne mATe karavAM joIe e hRdayamAM sApaga rAkhavAthI anya vastuonI kAmanA pragaTatI nathI ane tethI sApesika niSkAmatAe Avazyaka dharma karmo karI zakAya che evuM kathatAM keI paNa jAtane vidhi prApta thatuM nathI. dharmAvazyaka karmonI prathama rUci thAya che ane pazcAt tenI kriyAmAM pravRtti thAya che. utsarga mArga ane apavAda mArga dharmAvazyaka kartavya kAryone dravyakSetra kAlabhAve avadhavAthI pazcAt je kAle je kSetre je adhikAre je vidhithI je dharmAvazyaka karma karavAnuM hoya che te karavAnI mAnyatA ane pravRttimAM sAnukula saMge meLavI zakAya che ane saMkucitatAne tyAga karI zakAya che. dharmavazyakakAryonuM cAre taraphathI paripUrNa For Private And Personal Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 94 jJAna thAya che ane te karavAnAM pratyeAjanA avabAdhAya che tyAre A tmAnI te te dharmakArya karavA mATe udArabhAvanA prakaTe che ane temaja vizAlasApekSadraSTithI pravRttimAM pravartI zakAya che. vaheArAnA nADAnI peThe anna manuSye Avazyaka dharmakAryAmAM pravRtti kare che ane teo dharmakAryonA mukhya sAdhyuMApayegathI bahu dUra jatA rahI vinAya praznAna: cacAmAsa vAnanI sthitine saMprApta karI zake che ataeva te te dharmakAryAnI jJAnapUrvaka prItibhaktinI dhUnamAM arthAt prItibhakitanA atyaMta AvezapUrvaka tathA anya kAmanAthI ni:saMgapaNAe Avazyaka karma karmomAM pravRtta thavuM joie, prathamAvasthAmAM karmacAgIoe prItibhaktinA AvezapUrvaka dharmakAryomAM pravartavuM joIe. premabhaktivinAnI dharmakarmanI pravRtti lukhI hoya che ane tethI AtmAnA upara koI paNa jAtanI uttama asara thatI nathI. dharmAvazyaka kAryonI pravRttithI AtmAnA sadguNeAnI khIlavaNImAM divyarasa reDAvA joie ane AtmAnI zuddhatAnI jhAMkhI prakaTa thavI joIe. dharmAvazyaka kAryothI viSaya, kaSAya, nindA, ane vikathA vagere durguNA para jaya meLavAtA hoya teA hRdayamAM avamedhavuM ke dharmAvazyaka kAryAnI pravRttimAM dibya bhAvanA pragaTI che. Avazyaka dharmakAryAMmAM lakSya AdhyAvinA svane tathA dharmasamAjane atyaMta hAni prApta thAya che ane tethI anne pariNAma e Ave che ke anya manuSya paNa svadRSTAntane anusarI Avazyaka dharma kAryoMmAM pramatta banI avanatiprati gamana kare che. Avazyaka dharmakarmIne sarva manuSyanA samAjapUrvaka karavAthI samAjanI zaktiyAmAM vRddhi thAya che ane tethI saMghakhalanI ekatAnI sAthe samagra vizvanI paramArtha pravRttiyAmAM sAhAcya ApI zakAya che. Avazyaka dharmakarmI aneka prakAranAM che. je kAle je kSetre je dharmakarmanI atyaMta AvazyakatA jaNAtI hoya temAM sarvanI pUrve lakSya daI pravRtta thavuM joIe. byaktisaMrakSA, gurUsaMrakSA, dharmasaMrakSA, cAtuvidhadharmasaMrakSA ane yuddhadubhikSAddhi vipatti prasaMge Avazyaka upayegI dhamArgeAnI ApavAdikamArge saMrakSA Adi sarva prakAranI astitvakArakavardhakapragatikAraka For Private And Personal Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 saMrakSAonA sAdhanabhUta je je Avazyaka dharmakarma hAya te te karavAmAM mukhyatA ane gANutAnA viveka saMprApta karI pravRtta thavuM joie. dharmArthe Avazyaka je je dharmaka hAya temAM manane niyukta karavAthI te te kAryAnI satttara siddhi thAya che ane dharmakAryanA pravRttimArgamAM vidyut vege AgaLa vadhI zakAya che. dharmanA je je nivRttimArgeA hAya te te mArgAnuM saMrakSaNa karavA mATe vartamAnakAla dezAdikane anusarI Avazyaka je je dharmakRtyeA jaNAtAM hoya temAM dhArmikajanAe prANAhUtipUrvaka pravRtti karavI joie. zrI sadgurU Adi je dharmanI pragatikArakA hoya tenuM pratipakSIduSTajanAthI rakSaNa karavuM e eka jAtanI bhaktirUpa Avazyaka dharmakarma che tene sevakAe AdaravuM joie. akasmAt rAtrI vA divasamAM je dharmakArya karavAnI devagurU ane dharmaprati AvazyakatA ubhI thAya te te dharmakarmanI AvazyakatAne svarajarUpa lekhavI temAM pravRtti karavI e dharmavIrapurUSonuM lakSaNa che. dharmanAM savAgA, dharmanAM sarva sAhitya ane dharmapracAraka sarva sAmagrIonI rakSA, vRddhi ane pragati karavI e dharmanAM Avazyaka kamI che. dharma ane dharmaenI pragatimAM je je AsurI manuSyeA taraphathI vighnA thAya te te vighnAne nAza karavA daivikazaktiyAne prakaTAvavI ane doSabheAge dhAmikajanAne ananta guNu lAbha thAya evI pravRttiyeA prAraMbhavI ane temAM cAheAma karIne jIvana samarpavuM e niSkAma dharma karmaceAgIonI Avazyaka dharmakarma pharaja che. AtmasamarpaNa karyAvinA kadApi kAI kArya karI zakAtuM nathI. vizvamAM jeNe AtmasamarpaNa karavAmAM dehArdikanI mamatA tyajI dIdhI che ane svakjamAM jeNe lakSya dIdhuM che te manuSya kharekhara koI paNa kAryamAM pravRtta thaIne Atmika pragati karI zake che. niSkAmabuddhie marajIvA thaIne dharmakAryeA karavAM joI e. svArtha-parArthe ane saMghArthe je je dharmakA karavAmAM svAdhikAra cAgyatA avaLeAdhAtI hoya te tevAM Avasyaka dharmakArya karavAmAM DaravAnA karatAM maravuM e zreyeArUpa che ema mAnIne temAM mAna apamAnanI vA kAi paNa kSaNika lAlasA rAkhyA vinA pravRtta thavuM eja dharmakarmayogIonI mukhya kartavya pharaja che ane te adA karavIja joie, For Private And Personal Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir je je dharmakarma karavAthI je je phala prApta thavAnuM che te thayA vinA rahetuM nathI. tenA phalanI IcchA rAkhatAM kadApi te phala na prApta thayuM te zoka cintA ane pazcAt haThavAnuM thAya che ane kadApi IcchApUrvaka phala prApta thayuM te harSa ane phulAvavAnuM thAya che. harSa-pulAvuMzeka cintA vagerethI AtmA samabhAva tyAgIne viSamarAgAdika bhAvamAM utarI jAya che ane tethI samabhAve svapharaja adA karatAM je AtmAnI uccatA zuddhatA rahe che te rahetI nathI ane rAgadikanuM salepatva prApta thAya che. aeva dharmakarmayogIoe dharmakarmathI je thavAnuM hoya che te thAya che e nizcaya karI svAgya dharmakarmanI pharajane adA karavA sadA apramattabhAve vartavuM joIe. dharmakarmagIonI nipapaNe ravadharmakarma pharaja bajAvavAnI dazA mATe te sthitinI prAptinA upAye levA ane yAvatu e sthiti prApta na thAya tAvatu AtmAnI zuddhatA prati lakSya daI prIti ane bhaktivaDe dharmakarmamAM pravRtta thavAnI AvazyakatA svIkAravI joIe. azuddha prIti badale zubha prIti ane aprazasya bhaktinA badale zubha bhakti dhAraNa karavAnI te egyatA na AvI hoya ane ekadama prItibhaktine tyAga karI nirlepa rIte dharmakarmanI pharaja adA karavI evI mAnyatA dhArIne prItibhaktine anAdara kare ane pratibhakti vinAnI sthiti na prApta karavI ane temaja azubha rAga-prItimAM magna rahevuM e te kharekhara ubhayato bhraSTa thavA jevI sthiti che. atae sujJa dharmabaMdhuoe pitAnI yogyatAne tapAsa kare ane pratibhaktipUrvaka prathama dharmakarmamAM pravRtta thavA lakSya devuM. jeonA AtmAnI jJAnabaLe-vairAgyabaLe-dhyAnabaLe ane samAdhibaLe prIti vinA dharmakarma karavAnI pravRtti thAya che (amuka rAgAdinA abhAvanI apekSAe) te bhale te svapharajAnusAre dharmakarmamAM pravRtti kare paraMtu jeo hajI aprazasya kaSAmAM pravRtta rahe che, aprazasyarAga azubhabhakti Adine sevyA kare che ane tevI pitAnI sthitine jeo anubhave che teone te mukhya zikhAmaNa e che ke pratyeka Avazyaka dharmakarmakarmamAM prIti bhakitanA atyaMtavege pravRtta thavuM joIe. prIti bhakti For Private And Personal Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7 cege pArapUrNa karyAganI paripakavatA thatAM saheje zubharAgAdikane upazamAdibhAva thaze ane kevalIyenI peThe prItibhaktinA pariNAma vinA svAdhikAre dharmakarmanI pharaja adA karAze. amuka kaSAyenA upasamAdibhAvathI hAla te te te kaSAyo IcchAonA virAme niSkAma, karmayogIpaNuM prApta thAya che. rAga ane dveSamAM na paDatAM samabhAve phalanI IcchAonAM virAme Avazyaka dharmakAryo jeone svayegya viveke avadhAtAM hoya teone svAdhikAre tene kAryo karavA sadA apramatta rahevuM joIe. gRhastha ane tyAgIoe svAdhikArogya pAlanIya saMsevya dharmAvazyaka vratarUpa kAryone apramattapaNe karavAM joIe. guNasthAnaka daSTie gRhasthAe ane tyAgIoe svAgya guNasthAnakagata prAptadharmakAryone karIne AgaLanAM uccaguNa sthAnakagata dharmakarmone avazya karavA lakSya devuM joIe. guNasthAnakagata daSTie svasvagya guNasthAnaka vratarUpa dharmAvazyaka karmone prIti bhaktithI karavAmAM svapharajanI pUrNatA avadhavI joIe. jema jema svayegya AvazyakadharmakarmamAM pravRtti karAya che tema tema A tmAnuM vIrya vizeSa pramANamAM kSaNe kSaNe pragaTayA kare che ane AtmAnI paramAtmapadanI prAptimAM pragati thayA kare che. yAvata dhAmika Avazyaka dharmakarma karavAno adhikAra che tAvat mana-vANuM ane kAyAthI pravRtti karavI e svapharaja kharekhara mhArI che e pharaja pramANe vartavAmAM AtmAnI paramAtmatA pragaTavAnI che evuM avabodhIne niHzakabhAve svapharajanI pravRttimAM pravaryAkara!!! lokika vyAvahArika Avazyaka karmonI svAdhikAra jema gRhasthoe pharaja adA karavAnI che tema lakattaravyAvahArika AvazyakadharmakarmadaSTie dharmAvazyaka kAryonI pharajane paNa taTastha sAkSIbhAve AtmAne AtmArUpe dekhIne tathA AtmAne AtmarUpamAM pariNamAvIne adA karavI joIe ke jethI dharmakArya pharaja adA karavAnI sAthe AtmavizuddhimAM samabhAve ucca pragati thayA kare. tyAgIoe tyAgadharmasvAdhikAre kRtadharma ane cAritradharma Adi aneka dhArmika AvazyakakAryone vyavasthA ane anukamapUrvaka niyamasara karavAM joIe. vastutaH AtmAne sarvakartavyakarmone 13 For Private And Personal Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAkSIbhUta rAkhIne tathA rAgadveSa e bemAMthI keImAM na lepAvA detAM nirlepapaNue karavAM joIe. pitAnAM aneka nAmomAM ane zarIrAdi AkRtinA mohamAM kadApi na muMjhAtAM dharmakAryomAM pravRtta thavuM joIe. A vizvamAM nAma tene nAza che. keIpaNa tIrthaMkarAdi vyaktinuM anAdithI te anantakAla paryanta nAma rahevAnuM nathI. sAgaramAM uThatA taraMgonI peThe A vizvamAM je je nAme paDe che te paNa sadA rahetAM nathI. amuka AtmAnAM anAdikAlathI saMsAramAM paribhramatAM zarIrane aneka nAme paDyAM paNa temAMnuM eka nAma tathA rUpa A bhavamAM kAyama rahyuM dekhAtuM nathI te A bhavamAM je nAma pADavAmAM AvyuM che ane je nAme svayaM oLakhAya che te nAma tathA zarIrAkRtirUpe sadAne mATe bhaviSyamAM nahi rahe e nizcaya che. ata eva tyAgIoe nAmarUpamAM na muMjhAtAM svakartavyadharma karma pharajane adA karavI joIe. cAvata nAmarUpamAM manuSyanI mati muMjhAya che tAvat niSkAmabhAve svakartavya karma karavAnI yogyatAnI siddhi thaI nathI ema avadhavuM. nAmarUpanI ahaMmamatAnI vRtti jyAre TaLe che tyAre svayegya kartavya karmonI vAstavika adhikAritA prApta thAya che ane e vAstavika niSkAmakartavyatAnI adhikAritA prApta thayA pazcAt karmayegI thaI zakAya che. karmayegInI kartavya pharaja adA karyA vinA jJAnaganI paripakava dazA prApta thaI ema kathI zakAtuM nathI. sarvajJa thaela tIrthakarene paNa trayodazamaguNasthAnakanI sthiti paryanta upadeza dAna-vihAra-AhAragrahaNa ane saMghasthApanAdi kArya pharajene adA karavI paDe che te anya sAmAnyAdhikAravaMta manuSya mATe te zuM kahevuM? nAma ane zarIrarUpathI bhinna svAtmAne bhinna prabodhI karmayegI gRhasthoe tathA tyAgIoe AtmAne siddha samAna bhAva. zarIra mana ane vANI e Atmapragati kartavyakarmo mATe upayegI sAdhana che. paMcendriye paNa kartavya svapharaja cegyakarmo mATe sAdhanabhUta che. paMcendriyathI AtmAnI pragati thAya evI pravRtti karavI eja vAstavika mAro adhikAra che. dravya kSetra kAlabhAve AtmapragatikAraka che je sAnukula saMgo prApta thayA che teone aMgIkAra karavAnI jarUra For Private And Personal Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 99 che ane je je pratikUla saMyeAgeA prApta thayA che temAMthI vijJajaya pUrvaka pasAra thaine Avazyaka dharmakarmo mAre karatAM taTasthatA ane sAkSIbhAvanA upayAgane kSaNa mAtra paNa na visAravA joie. evA kSaNe kSaNe upayAga karavA joie. upayone dharma: e vAkyane kSaNe kSaNe kSaNe smarIne kartanya dharmakarmomAM samabhAvapUrvaka pravRAtta karavAthI peAtAnAmAM guNNA ane durguNA vacce thatA yudghanA anubhava karI zakAya che ane anta durguNe! para jaya meLavI zakAya che tathA sadguNAnI prApti thAya che. zarIrastha AtmAmAM be prakAranI zakti che. eka AsurIzakti ane bIjI daivIzakti-AsurI ane daivIzakti vacce sadA yuddha thayA kare che.hiMsApariNAma-asatya-steya-abrahmacarya-sUrNa-ajJAna-avirati-krodhamAna-mAyA-lAbha-IrSyA-nindA-Alasya-viSayAsakti-kAma-nindA rati ane arati Adi AsurI zaktiyeA che. kSamA-dayA-sevA-bhaktisatya-asteya-brahmacarya-vairAgya jJAna-viveka-samatA-zuddhaprema-tyAgaArjava-mArdava-nilefbhatA-tapa-saMyama-cAritra-darzana ane niSkAmatA vagere daivIzaktiyA che. jyAre AtmA AsurI zaktiyeAnA vazamAM thAya che tyAre te asura gaNAya che ane te paDamAM tathA brahmAMDamAM AsurIzaktiyAnuM sAmrAjya vadhAre che. jyAre AtmA daivIzakticAnA tAbe thAya che tyAre te sura gaNAya che ane te pi'DamAM tathA brahmAMDamAM surIzaktiyAne pracAre che. jevI pi...DamAM surI ane AsurI zaktiyA che tevI brahmAMDamAM paNa sarvatra surI ane AsurI zaktiyeA vyApI rahI che. je manuSyeAmAM surIzaktie pradhAnapaNe varte che teone daivIsaMpattivALA suro kathavAmAM Ave che. ane je manuScAmAM hiM'sAdi AsurI zaktiye pradhAnapaNe varte che tene AsurI sapattivALA asurA kathavAmAM Ave che. jema piDamAM surI ane asurI zaktiyenuM yuddha pravarte che tema brahyAMDavati deva-dAnavamanuSya-pakSI ane pazu Adi sarva jIvAmAM surI ane asurI zakticenuM yuddha pravartya kare che, piDamA je je bhAve pragaTe che tevA bhAveA brahmAMDamAM paNa pragaTe che ataeva brahmAMDamAM surIzaktiye sadA asurIzaktinA nAza karavA prayatna kare che ane asurIza For Private And Personal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 100 kita svapratipakSIbhUta surIzaktine nAza karavA prayatnazIla thAya che. jema piMDamAM surIzakita ane asurI zaktinA yuddhane AtmAne anubhava prakaTe che tadvata brahmAMDamAM paNa thatA surI ane asurIzaktinA yuddhane AtmAne anubhava thAya che. guNa ane tame -guNanI vRttio sarve asurI zakti gaNAya che ane satvaguNanI vRtti che te sarve surIzakita gaNAya che. yathApiMDamAM kaI kALe asurIzakitanuM prAbalya pravarte che ane surIzaktinuM nirbalatva thAya che. tat brahmAMDamAM-vizvamAM keI kALe asurIzaktivALA manuSyanuM sAmrAjya vadhe che te keI kAle surIzakitavALA manuSyanuM sattAbaLa sAmrAjya vRddhi pAme che. piMDamAM jema asurI zaktinA prAbalyathI ane surIzaktinA nirNalatvathI duHkha zeka-upAdhi ane azAnti vagere prakaTe che tema brahmAMDamAM-vizvamAM AsurI zakitanA prAbatyayukta sAmrAjyathI zeka, bhaya, duHkha ane anAgya vagere prakaTI zake che. vizvamAM AsurI zakita pradhAna asure ane surazakti pradhAna surI manuSya vacce-vidyA-rAjya-vyApAra-sevA ane sattAnI prApti mATe anAdi kALathI yuddho pravarte che ane hAla pravarte che tathA bhaviSyamAM anantakAla paryanta prakaTaze tene kadApi pAra AvavAne nathI. vizvamAM mukhyatAe daivI saMpattivALA manuSyanuM sattAbaLarAjyabaLa pravarte che te tatsamaye dharmione zAnti maLe che ane adhami manuSya kaI prakAranI dhamijIne upAdhi karI zakatA nathI. vizvamAM mukhyatAe AsurI saMpattivALA manuSyanI rAjya sattA vagere prabaLa zakti vadhe che ane teonI sAme yuddhamAM yadi surasaMpattivALA manuSya hArI jAya che te AsurI zaktionuM sAmrAjya vadhatAM vicAre ane AcAramAM AsurI vAtAvaraNanuM prabaLa vadhe che ane tethI vizvamAM hiMsA-kapaTa-jATha-kaleza-yuddha-azAti ane pApa karmo vadhI javAthI vizvavati jIve duHkhathI pikAra kare che. e pramANe daivika ane AsurI zakitavALA manuSyanA dravya kSetra kAlabhAvAnusAre vizvamAM sattAbalanI pragati hAni kharekhara divasa rAtrInI peThe thayA kare che. keI kSetre kaI kAle surI zakitavALA manuSyanuM sAmrA For Private And Personal Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 101 jaya pravarte che te kAI kSetre koI kAle AsurI zaktivALA manuSyAnu sattAmala sAmrAjya pravarte che. anAddikALathI te ananta kALa paryanta surIzaktivALA ane AsurIzaktivALA manuSyeA vizvamAM vartavAnA. AsurIzaktinA sarvathA vizvamAMthI vinAza thavA e kadApi banyuM nathI manatuM nathI ane bhaviSyamAM banaze nahaeNi. AsurIzaktipradhAna manuSyAnI rajoguNa ane tameguNathI parasparakleze hAni thAya che. AsurItivALA manuSye bhaitika padArthInA bhAgavaDe sukha bhegavavAnI mAnyatAvALA hAya che tethI tee AdhyAtmikasukhane avagaNIne bhAtika padArthonI unnati ane tenI prAptimAMja phakta rAccAmAcyA kare che. cadA AsurImanuSya bhAtika padArthAnuM sAmrAjya bhegavavAne aneka maMtra, taMtra, ane yaMtrAnI zeAdheA karIne saMpUrNa vizvamAM kalAvidyAmAM agraNI thaine surImanuSyone peAtAnA tAbe karI teenI AjIvikAnA upAcAne svahaste karI tene duHkhI kare che tadA surIzaktidhAraka manuSyeAmAM eka evI puNyayeAge mahAna vyakti pragaTe che ke te asurImanuScAnA hAthe pIDAtA surImanuScAnA samAjanA uddhAra kare che ane adhyAtmavidyA, adhyAtmasukha tathA paramAtmapadaprAptikAraka AvazyakadharmakArrAne vizvamAM sarvatra phelAvI sarvatra vizvamAM zAnti sthApI zake che. evA jagaduddhAraka dharmasaMsthApaka manuSyA kSatriyAdikulamAM avatAra le che ane dravyabhAvakSAtrakhaLe asurAnI zaktiyAnA nAza kare che. evA mahAtmAone tIrthaMkarA devAdivizeSaNAthI vizvamanuSya jANI zake che. Avazyaka dharmakAryAM karavAmAM paDamAM rahelI AsurIzaktie ane brahmAMDa yAne vizvavarti AsurIzaktidhAraka manuSyeA taraphathI aneka vighnA upasthita thAya che. dharmanAM Avazyaka kAryo karatAM krodha, mAna, mAyA, lAbha, mithyAbuddhi, kAma, IrSyA, nindA, nidrA, ahaMmamatA, kheda, zAka, kaleza, ane ratiatiAdi, AsurIzaktiyA peAtAnA svabhAva darzAvavA prasaMgeApAtta sAmI AvIne ubhI rahe che tethI jee mehanI prakRti yAne AsurI zaktiyenuM jJAna dharAvatA nathI te tA AsurIzaktinA dAsa banIne Avazyaka dharmakAryathI parAkrukha rahe che athavA AsurIzaktiyAnA pariNAmanI sAthe Avazyaka dharmakA For Private And Personal Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 102 ryomAM pravRtti karIne dharmane adharmanuM rUpa ApI de che paNa jeo AsurI zakitanI duSTatA jANIne surI zaktine Acare che teo AsurI zaktithI dabAtA nathI. AsurI zaktinA tAbe thaela manuSya kharekhara dharmaraMganA sthAne jaMga macAvI Avazyaka pharajane bhaMga karI de che. AsurI zakti game te vakhate hRdayamAM utpanna thAya che tenAthI ane AsurIzaktivALA manuSyanI kharAba asarathI sAvadhAna-apramatta rahI Avazyaka svagya dharmakAryonI pharaja adA karavAnI hoya che ema khAsa je avabodhe che te prathama surIzakita ane surIzaktivALA manuSyanA satsamAgamamAM AvIne Avazyaka dharmakarma karavAnI pitAnI adhikAritAnI prApti karI zake che. piMDamAM jema AsurI zakti uddabhave che te tene surIzakti vaDe haThAvI zakAya che tema brahmAMDamAM vizvamAM AsurI zaktine surIzakita vaDe haThAvI zakAya che. surIzakti vaDe AsurI zaktine game te upAye nAza kare te dharma gaNAya che tadvat vizvamAM paNa AsurI zakitane je je daivikazaktidhAraka Avazyaka dharmakRvaDe nAza kare te dharma che ane te dharmanA mATe vyakSetra kAlabhAvAnusAre je je svakartavyagya kAryo karavAM e svapharaja che ane e svapharajathI kaI kAle manuSyae bhraSTa na thavuM eja Annatine AvazyakAnusartavyasevya pragatimArga che. AsurI zakitadhArakamanuSyanA sattAbaLe svasurIzaktidharmane nAza na thAya ane daivikadhamivargane nAza na thAya ane temaja aneka AsurIonA nAzasahasvadharma rakSaNa-svAtaMtryarakSaNa -tathAsvaminuM vipattikAle rakSaNa karavuM e ApavAdika Avazyaka dharmakarmone evA prasaMge karI ApavAdika dharmakarmanI pharajane adA karavI e zikSA vipattikAle Adeya che. viSakumAre aneka sAdhusaMghanI rakSArthe ane kAlikAcArye sAdhvInI ane zAsananI rakSArthe vipatti samaye-saMkaTa samaye ApavAdika Avazyaka dharmakAryone karI Avazyaka dharmakarmanI pharaja adA karI hatI. utsargamArga ane apavAdamArge AsurI zaktine vinAzAthe ane daivikazakita tathA daivikazakitadhAraka manuSyanA astitva saMrakSArthe ane teonI pragati mATe kSetrakAlAnu For Private And Personal Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 103 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAre alpadoSe vizeSa dharmalAle svacegya Avazyaka dharmakarmanI je je pharajo adA karavAnI jaNAtI hoya temAMthI je zaMkA, bhaya, kheda, ane dehArdi mamatvanAyege bhraSTa thAya che te vastu, paranuM, cAtuvidha saMghanuM ane pAramezvarIAjJAnuM khaMDana kare che ema avodhavuM ane tema dharmakArakajanAnI sevAbhaktinA mArgAnA nAza kare che ema avabAdhavuM. alpadoSa ane mahAlAbhArthe yadi svane nahi parantu dhArmika samAjane lAbha thanArA hoya te saMghanI pharaja adA karavAnI daSTie zrIbhadrabAhunI peThe svayeAgya dezakAlAnusAre zIrSapara AvI paDelI Avasyaka dharmakarma pharajane AtmazaktinA bhAge AdaravI paDe temAMja svAnnati samAyalI che ema avamedhavuM. Avazyaka dharmakAryAne kAi rajoguNavRttithI kare che, keAi tameguNavRttithI kare che ane koi sattvaguNavRttithI kare che tethI Avazyaka dharmakAryo karanArAnA bhinna bhinnavRtti bhede bhinna bhinna hoya che. keTalAka manuSya rajoguNavRttithI Avazyaka dharmakAryAM kare che, keTalAka manuSya tAmasIvRttithI Avazyaka dharmakArya| kare che ane keTalAka manuSyA sattvaguNuvRttithI Avazyaka dharmakAryone kare che. aneka prakAranA sAMsArika padAAnI lAlasAthI Avazyaka dharmakArya karavAthI Avazyaka dharmakAryAnA yathArtha phUlathI bhraSTa thavAya che. pAzavavRttiyeyane saMtASavA keTalAka Avazyaka dharmakAryeAne kare che. mAnapratiSThA kIrtipUjA ahaMvRttinI lAlace manuSye Avazyaka dharmakAryone karI rajoguNavRttinuM prAkhalya vadhAre che. aprazasya krodha ane vera vALavAnI buddhi kaleza-hiMsApariNAme tpAdaka raudra dhyAna vicAro vagerenA tAbe thai keTalAka manuSya tameAguNanA pUjArI banI Avazyaka dharmakAryAne kare che. kSamA, AjevatA, mArdava, yukti, satya ane zAca vagere tathA maitrIbhAvanA, prameAdabhAvanA, mAdhyasthabhAvanA ane kArUNyabhAvanA vagere bhAvanAonA pASako ane rajoguNa ane tameguNavRttirUpa meAhanIya karmanA nAza karavAmAM pravRtta thanArA sattvaguNI manuSya Avazyaka dharmakAryeAne svaceAgyatAnA anusAra karatA chatA vAstavika AtmazuddhirUpa svAdhikAra prAsa pharaja lane anubhave che. rajoguNI ane tameguNathI sAMsArika kArya pravR For Private And Personal Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 104 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ttimAM ane dhArmikakArya pravRttimAM azAnti uddabhave che ane AtmAnI jJAnAdika pragatimAM aneka vighna pragaTa thAya che. rajoguNavRtti ane tameguNavRttithI svAdhikAre dhArmikakAryanI pravRttiyAne paripUrNa adA karI zakAtI nathI. rajoguNu ane tameguNavRttinAyeAge AtmAnI nirlepatA yathAyeAgya saMrakSI zakAtI nathI ane magajanI samatAlatAne badale viSamatApUrvaka pravartavAthI svaparanI vAstavika pragati karI zakAtI nathI. rajoguNI ane tameguNI manuSye Avazyaka dharmakArya lane rajoguNa ane tameguNarUpa la tarIke pariNamAve che. rajoguNI ane tameguNI manuSyA je je Avazyaka dharmakAryAthI sattvaguNanI vRddhi thavAnI che tene sthAne tameguNu ane roguNanI vRddhi kare che. rajoguNa ane tameguNavRttithI Avazyaka dharmakAryAne karatAM vizvamAM zAnti pravartAvI zakAtI nathI. ataeva sujJa manuSyae rajoguNa ane tameguNavRttinA parihArapUrvaka sattvaguNuvRttithI pratyeka Avazyaka dharmakAryane karavA lakSya devuM. rajoguNI ane tameguNI manuSyA yadi Avazyaka dharmakArya karanArA manuSyeAnA rakSaNArthe pravRtti ane teonI bhakti kare te teo zanaiHzane sAtvikapadanA adhikArI banI zake. rajoguNa ane tameguNathI pi`DamAM ane brahmAMDamAM zAMtinA vicAra prasarAvI zakAtA nathI. Avazyaka dharmakArya pravRttiyeAmAM pravartaka rajoguNI ane tameguNI manuSye krodha, mAna, mAyA, leAbha ane kAmavikArAdinA vazamAM thaI anItinA upAsaka manI rAvaNa ane kAravAnI peThe paraspara kleza, vera, yuddhAdimAM pravRtta thaI svAvanatinA svahaste khADA khede che. ataeva Avazyaka dharmakAryomAM pravRtti karavAnA paNa rajoguNI ane tameguNI jIvAno adhikAra nathI. rajoguNI ane tameguNI manuSye laiAkikakama pravRttiyAmAM ane Avazyaka dharmakAmAM vivAhanI varazI vALanAranI gatinI peThe AcaraNa kare che. ataeva vizva sAmrAjyanA uccapomAM ane dharmakarma sAmrAjyanA uccapadomAM teone niyukta karavAthI vizvarAjya sAmrAjya ane Avazyaka dharma sAmrAjyanA kAryAnI ane tenI pragatikAraka suvyavasthAnI avyavasthA thaI jAya che evuM For Private And Personal Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 105 avaedhI sAtvikajanayAgya Avazyaka dharmakAryAnApadanI sarakSArthe rajoguNI ane tameguNInA parihAra karavA joie. vizvavyavahArajIvanamAM ane dharmavyavahArajIvanamAM vidyA, kSAtrakhala, vyApAra ane sevA e cAra karmanI pravRttirUpa taMtra, yaMtra, ane maMtra vinA kSaNamAtra paNa jIvI zakAya tema nathI. roguNI ane tameguNI manuSyA vizvavyavahAra karmamAM ane dharmavyavahArakarmamAM pravRtti karIne je kaMI kare che tenA karatAM sAtvikamanuSyo vizvavyavahAranA Avazyaka karmAmAM ane dhArmika vyavahAranA Avazyaka kAryomAM svAdhikAre pravRtti karIne svane tathA vizvane saMrakSavA zaktimAna thAya che. rajoguNI ane tamAguNI manuSyeAnA hRdayamAM uccaguNAnA abhAve paramAtmAnI jhAMkhIne sAkSAtkAra thatA nathI ane tethI adhyAtmajJAnanuM te svahRdayamAM pariNamana karI zakatA nathI tethI teo svAnnati ane pannatimAM vidyudvege pravartI zakatA nathI ataeva svAnnati ane pAnnatimAM vidyudvege gamana karavAne rajoguNu tameguNanA nAzapUrvaka sAtvikaguNane prApta karavAnI jarUra che. rajoguNI ane tameNI manuSyeAne sAtvikaNu prAptipUrvaka paramAtmapada prApta karavAne Avazyaka dharmakAryo karavAne adhikAra che parantu teoe sAtvikajJAnIonI niSThApUrvaka pravRtti karavI joIe, kAraNa ke tethI te svAdhikAre lAbha meLavavA zaktimAna thAya che. sAtvikajJAnIe dayA, satya, ane prAmANyAdicuNAnA upAsaka ane che ane tethI teo svAtmAnI zuddhatA pUrvaka Avazyaka dharmakAryeAnI *jane adA karIne vizvanuM zreya karavA samartha bane che. sAtvikajJAnIe rAtrI ane divasamAM je je Avazyaka dharmakAryo karavAnAM hoya che temAM nirlepadraSTie pravRtti karIne nirlepa rahI zake che. jJAnIe AtmA, karma ane paramAtmAnuM paripUrNa samyakasvarUpa avamedhI zake che tethI teo " aTMionizcayenAmA, ttivyavahArata: sucaTunnayAjJAnI kriyAvAnafttasacArTeza," A pramANe kathita zrlAkane hRdayamAM dhArIne alidRSTivaDe Avazyaka dharmakAryo karatA chatA alisa rahI zake che. nizcayadraSTie antamAM zuddhapacega dhArIne bAhyapravRtti karatAM chatAM kUrmAMputrane kevalajJAna udbhavyuM hatuM. alidraSTivaDe prava 14 For Private And Personal Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rtatAM AzravanA hetuo te saMsAramAM saMvararUpe pariName che. AtmajJAnI sAtvika manuSya sAMsArika vyavahAra ane Avazyaka dharmavyavahArane svapharajAnusAre adA karate chate kadApi laikika vyavahAramAM ane loketaravyavahAramAM parataMtratAne adhikArI banI zakatuM nathI. kAraNa ke te jANe che ke svAdhikAre pravartavavAmAM yadi mAMdya sevAze te dhamimanubdhane vartamAnajamAnAmAM adhaminA hAthe parAjaya thatAM sarva bAbatamAM adhaminuM prAbalya vadhaze ane tethI paraMparAe pUrvajoe je dhAmikennati, ane dharma svAtaMtryAdiguNe vArasAmAM soMpyA che tene nAza thavAmAM pite nimittabhUta thatAM bhaviSya prajAne zApa, dharmanAzakatva, ane tIrthanAzapApa vagerene bhoktA thavuM paDaze, anubhavajJAne viveka karIne AtmajJAnI sAtvikamanuSya Avazyaka che je dharmakRtya karavAnAM che ane jenA na karavAthI dharmanI pragatimAM vikSepa uddabhavavAne saMbhava rahe che te te kAryone avazya kare che. dravya, kSetra, kAla, bhAve Avazyaka dharmakAryonA aneka bheda paDe che. dharmanAM sarvakAryone Avazyaka kArya tarIke saMbodhI zakAya tathApi te sarvakAryo karatAM vartamAnamAM jenI prathama AvazyakatA siddha kare che te mukhyatAe dhArmika AvazyakakAryomAM gaNI zakAya che. adhyAtmajJAnI sarva bAdyapadArtho para ahaMmamatvatyAgathI vijaya meLavavA zaktimAn thAya che ataeva vizvachavaka AtmajJAnI te kadApi anya manuSyathI vyAvahArika tathA dhArmika e bemAMthI kaI paNa bAbatamAM hAra pAmatuM nathI. kahyuM che ke - yAtmaNAnI cega dhare vyavahAra, pAme nahIM kadi hAra. adhyAtma. vizAla daSTi rAkhatore, gaMbhIra manane udAra; anubhava pAme Atmane re, Dare nahIM saMsAra. adhyAma. 1. Atmazuddha paryAyamAMre, rAkhe nija upayoga, vyavahAre varte tathApi, svAde nijaguNa bhega. adhyAtma. 2 lepa vinA karaNa karere, adhikAre nija sarva saumAM rahe saithI sadAre. tyAre dhare nahi garva adhyAtma. 3 baMdhAtAM rUDhi baMdhanere, nahi antamAM badhe; rUDhIbaMdhanavyavahAramAMre, varte thaI nahIM anya. adhyAtma. 4 For Private And Personal Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 107 nirahaMvRttimaya banIre, pALe bAhyAcAra; antar nija guNu lakSyamAMre, jala paMkajavasAra. zAtA azAtA vedanIre, bheAge nahIM muMjhAya; sahajazuddhanijadharmamAMre, pUrNa ramaNatA pAya. kuzala sahu vyavahAramAMre, Dagye. kadi na gAya; buddhisAgara jJAninIre, kartavya karaNI sadAya. For Private And Personal Use Only adhyAtma. 5 adhyAtma. 6 adhyAtma. 7 ityAdi padadvArA avamedhavuM ke adhyAtmajJAnI sAtvika hAvAthI te magajanI samAnatA rAkhIne aneka prakAranA kaSAyAne jItI dharmakarma karatA chatA paNa ahaMmamatvathI lepAtA nathI ane sarva khAkhatamAM te anya manuSyAthI pAchaLa rahetA nathI. sAtvika AtmajJAnInA AtmAnI zaktiyeA khIlavA mAMDeche. indriyA, mana, vANI ane kAyAne vazavartAvIne tathA AjubAjunA sAnukULa saMyAgAne meLavI svAdhikAre kAryanI siddhimAM te anya manuSyA karatAM agragaNya pragatimAnlR rahe che. AtmajJAnI khAdya zubhAzubha karma bhAgavatA chatA harSazAkamAM lIna thatA nathI eja tenuM apUrva Antarika pariNAmavartana hovAthI te svajayeAgya koI kAryanI pravRttimAM niSphaLa jatAM aratine ane sala thatAM ratine pAmatA nathI. te te svAdhikAre Avazyaka dharmakAryanI pharajane adA karavI eTaluM sUtrarUpe mAnIne pravarte che. pUrvakarmAnusAre sarva thayA kare che paNa hRdayamAM ciMtavyA pramANe thatuM nathI tethI huM Atman ! tyAre aneka bAbatomAM utsuka thaine vikalpa saMkalpa cintAnA vaza na thavuM ! ! ! ema AtmajJAnI peAtAnI mAnyatAmAM DhaDha hAvAthI bAhya dhArmika pravRttiyAnI asarathI antamAM rAgadveSanI salepatA pAmatA nathI. jemAM lepAvAnuM che temAM salepabhAvathI kriyA karatA nathI parantu nirlepabhAvathI kriyA karatA haiAvAthI sAtvika AtmajJAnI Avazyaka dharmakArya karavAne kharekharA adhikArI ane che, je rajoguNa ane tameguNavRttiyene dabAvI zakatA nathI te vizvapara vijaya meLavavA zaktimAna thatA nathI. taravAranI dhArathI vizvapara je vijaya meLavI zakAya che te cakri rajoguNa ane tamoguNavRttivaDe yukta hoya che teA te vijaya, vizvamAM Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 108 sthAyI rahI zakatA nathI. sAtvikanIti puraskara vidyA kSAtraka marmAdithI je vizvapara vijaya meLavI zakAya che te ahukAlaparyanta sthAyI rahI zake che. AtmajJAnI sAtvikanIti purassara Avazyaka dharmakAryo karIne vizvanI pragati karIne je vijaya meLavI zake che tenA samAna anya koi vijaya meLavavA zaktimAna thatA nathI. sAtvikaAtmajJAnI naiRcikaTaSTie vizvanI vAstavika sthiti avadhe che tethI te pUrvakAlamAM jyAM jyAM aMdhAyA hatA temAM te vartamAnamAM niHsaMgabhAve pariNamatA haiAvAthI baMdhAtA nathI. AtmajJAnI zubhAzubhabhAvamAM muMjhAte nathI tethI tenI mana vacana ane kAyAnI pravRttiyeAthI te svaprArabdha bhAgavatAM svayAgya adhikAra pharaja pramANe pravartatAM kSaNe kSaNe AtmAnI ane vizvanI pragatimAM AgaLa ne AgaLa vadhyA kare che. mana, vacana ane kAyAnI koI paNa prakAranI pravRtti karyA vinA koI paNa jIva vizvamAM rahI zakatA nathI ema AtmajJAnI avamedhe che tethI te svAdhikArapharajayogya lAkakakarma ane leAkeAttarakarmanI pharajane adA kare che ane antartha khAdya je je kare che temAM "nA nAgarlRsohA " ItyAdi bhAvanAe pravarte che tethI te kadApi Avazyaka dharmakarmathI bhraSTa thatA nathI. bAhyakartanyakAryone bAhyapharaja pramANe svAdhikAre karate hAvAthI ane bhAgyane bhAgavate hAvAthI mAhyadaSTie te kartAbhAktA bane che parantu te antarthI "nA'tto nADanuMmo' e bhAvathI niHsaMga niSkriya hAvAthI te bAhyakarmothI lepAteA nathI. ityAdi kAraNeAe rajoguNI ane tameguNI manuSya karatAM AtmajJAnI sAtvika manuSyanA adhikAra anantaguNu vizuddha ane ucca hAvAthI teo Avazyaka dharmakAryAnIpravRttiyAnA paripUrNa adhikArI siddha kare che. jenI jevI vRtti tevI vRttie te kAryanA kartA bane che, roguNIvRttinA asaMkhya bhedo che. tameguNI vRttinA asaMkhya bhedo hoya che ane sAtvikaguNIvRttinA asaMkhya bhedo hoya che tethI te te jAtanIvRttinA Avazyaka dharmakAryakaranArAonA paNa bheda avamedhavA. AtmArUpa Izvara kathe che ke sAtvikajJAnI Avazyaka dharmakAryone karatA chatA AtmArUpa IzvararUpa je huM tenI pAse manane rAkhIne niHsaMgadazAmAM For Private And Personal Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 109 kSaNe kSaNe AgaLa vadhI paripUrNa nirlepI banI saMpUrNajJAnAvaraNayAdikarmathI vimukta thAya che. uparyukta zlekane paramArtha e che ke bhinna bhinna vRttivALA manuSyo bhinna bhinna vRttithI Avazyaka dharmakAryone kare che ane svasthavRttvanusAre phaLa prApta karI zake che. tame guNavRtti ane rajoguNavRtti karatAM sAtvikavRttinA asaMkhya bhede dharmakArya pravRtti karanArA taratamayege uttamattama avadhavA. jyAM sudhI vRttinuM paripUrNa svarUpa avadhavAmAM AvatuM nathI tyAMsudhI pitAne AtmA kaI vRttine anusare che tene nirNaya karI zakAtuM nathI aeva atra rajoguNavRtti-tamoguNavRtti ane sAtvikaguNavRttinA svarUpanuM kizcit digdarzana karavAmAM AvyuM che. AtmajJAnIo antarmA kaI vRttithI pravarte che tene teo svayaM nirNaya karI zake che paraMtu teonA AtmA ene anyamanuSya nirNaya na karI zake te saMbhAvanIya che, ane temaja AtmajJAnIo viziSTajJAnaprabhAve anya manuSyanIvRttiyone nirNaya karI zake ane viziSTajJAnanA abhAve na paNa karI zake te saMbhAvya che. bIjI rIte Avazyaka dharmakAryone savAra ane saMdhyAnI dharmakiyA bhede cha prakArane bheda paDI zake che. sAmAya, ghaturvarAtitA, Thathana, pratimaur, pravAhathAna, ane e cha prakAranAM Avazyaka dharmakarmAne vyavahArathI ane nizcayataH dararoja savAra ane sAMje, pannara divase, cAramAse ane varSe karavAM paDe che. vyavahArathI teone kiyAvidhipUrvaka karavAM paDe che ane antarathI Avazyakene te te AvazyakonA ucca uddezenA pariNAmapUrvaka karavAM paDe che. cha prakAranI Avazyaka dharmakAryo karavAthI AtmAnI zuddhi ane uccatA thayA kare che. sAmAyikanAmanuM Avazyaka karIne rAtri ane divasamAM je je kAle je je kSetre je je kArya karatAM samAnabhAva na rahyA hoya tatsaMbaMdhI pazcAttApUrvaka nirlepa samabhAvanAmAM vRddhi karavAnI hoya che. sAmAyika arthAt samabhAvapUrvaka trasa ane sthAvara jIvamAM tathA ajIva padArthomAM vatIne AtmAnuM vAstavika samabhAvasvarUpa pUrNa prakaTa karavAnuM hoya che. pratyeka manuSyane avazya evuM vicAravuM ane pravartavuM ke jethI samabhAvane kSaNamAtra paNa viga na thAya. AvI For Private And Personal Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 samabhAvanI dAnAbhAvane sAmAcitra kathe che ane evuM sAmAciAnuM svarUpa hAvAthI vizvavatisarvaprANIAe karavuM joie, ane te avazya karavAnI prabhunI AjJA haiAvAthI tene sAmA ya Avazyaka thavAmAM Ave che. cAvIza tIrthaMkarAnI stuti karavAthI svAtmA tIrthaMkaranA padane anusarI tevA guNA pragaTAvI tIrthaMkarapadanA adhikArI ane che. atameva sarvajIvAe avazya catuvatistava nAmanA Avazyakane sevavuM joie. gurUnA guNAne prApta karavAne vinaya ane bahu mAnapUrvaka tathA kriyAvidhivyavahArapUrvaka sarva jIvAe e vakhata gurUvaMdana karavuM joie. gurUdanathI aneka prakAranI sarva jIvAnI unnati thAya che. ataeva gurUvaMdanane Avazyaka dharmakarma tarIke prakheAdhyuM che. grahaNa karelAM vratAmAM aticArAdi je je doSo lAgyA hoya tenI nindAgahapUrvaka doSothI pAchA pharI punaH te doSAne na sevavA tene pratikramaNa Avazyaka kahevAmAM Ave che. pratikramaNa karavAthI sarva jIvAnA AtmAnI vizuddhi ane AtmaguNAnI pragati thAya che mATe sarva jI vAe satana sudhAravA ane durvartanane! tyAga karavA be vakhata pratikramaNa karavuM joie. rAtrI ane divasamAM pratyeka kArya karatAM kAcAparathI dehamamatvanA tyAga karavA joie. dehAdhyAsa TALIne pratyeka kArya karatAM AtmAnI paramAtmadazA prakaTa thAya che ataeva sarvajIvAe sAMsArika tathA dhArmikakArya karatAM dAyoya nAmanuM Avazyakakarma karavuM joie. aneka prakAranI aniSTapariNAmaprada lAlasAonI nivRtti kharekhara pratyAkhyAna nAmanA AvazyakakarmathI thAya che. mana-vANI ane kAyAnA Arogyasahu AtmikaguNa AAgya gyavardhaka pratyAkhyAna Avazyakakarma che. sAmAya, catuviAMntitava, jIvana, gAyotsarga ane pratyAyAna e cha prakAranA Avazyakadharma karmAnuM Antarika rahasya kicitavizeSataH avamedhavA cAgya che. "aNNA mAmA caMdo" sAmAyaka e AtmA che. rAgadveSanI pariNati vinA AtmAnI je samabhAva pariNita pragaTe che eja vastutaH sAmAyika che. AvuM satya sAmAyika pragaTAvavAne mATe vyavahAra sAmAyakanI kriyAche. For Private And Personal Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 111 dararoja AtmAnA samabhAvarUpa sAmAyikamAM rahIne pitAnI paripUrNa samabhAva dazA pragaTa karavI eja sAmAyikane mukhya uddeza che. gRhastha hoya vA tyAgI hoya paNa tene game te bhavamAM kharuM samabhAva pratirUpa sAmAyika prApta karyA vinA mukti nathI. rajoharaNAdi sAdhuveSa ane zrAvakanAM caravalAdine sAdhya uddeza e che ke samabhAva rAkhave, samabhAvanA mArgo grahaNa karavA, kaleza kajIAthI dUra rahevuM, keInI nindA kuthalImAM paDavuM nahi, kaI jIvane pIDA thAya evuM mana vacana ane kAyAthI kArya karavuM nahi ane duniyAmAM kaI paNa padArthapara rAga vA zreSanI vRtti dhAraNa karavI nahi. AtmAnI mULa zuddhadaSTithI sarva dekhavuM. AtmadraSTithI sarva jIvenA mULa dharmane dekha. jIvonI sAthe lAgelAM karma ane tethI thaelI bAhA zarIrAdi sthiti te upara lakSya devuM nahi. jIvana jIvanA mULa zuddha dharma dekha ane pudagalane pudgala rUpe dekhavuM. keI dravyane kaI dravyamAM A5 karyA vinA vastune vastu rUpe avalekIne AtmAnA samabhAva dharmathI eka kSaNa mAtra paNa dUra thavuM nahi. AvuM samabhAvarUpa AtmAnuM svarUpa teja sAmAcika che. antarma pagathI AtmAnA samabhAva pariNAmamAM ramavuM teja uttama sAmAyaka che tenA samAna anya sAmAyike ke je vyavahArathI gaNAya che te nathI. vyavahAra karaNarUpa paravastumAM sAmAyikanA ArepavaDe naigamanayane Azraya karIne sarva nayasApekSatAne sAmAyikamAM cakavI nahi. je je vakhate vyavahArathI sAmAyika karavAmAM Ave te te vakhate kedha, mAna, mAyA, lebha ane paravatu mamatva vagere doSone TALavA ane vairAgyavaDe AtmAne bhAvavA prayatna kare. nimitta kAraNenuM avalaMbana karIne AtmAmAM sAmAyika jevuM. AtmArUpa sAmAyikamAM lakSa prema rAkhIne layalIna thaI javuM. rAgadveSAdi pariNatithI rahita evuM mAruM zuddha svarUpa teja huM chuM evA zuddhapAgavaDe sAmAyikane kAla saphala kara. sAmAyika dararoja gRhasthAe karavuM ane sAthe paga vaDe AtmAne bhAva ke jethI darareja rAgadveSanI pariNati TaLe ane tenI pitAne AtmA sarva bAbatemAM sAkSIrUpabanI zake. tame savavamupatu, taNu, thAvarU ja For Private And Personal Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11ra sarasa rAmargyaM do, phu vamitirtha che ? je sarvabhUta trasasthAvara mAM rAga dveSa vinA samabhAve varte che tene sAmAyika che e pramANe kevali bhASita che. rAgI ane zreSA sarva jImAM samabhAva varte tyAre sAmAyikadazA AvI ema avabodhavuM. samabhAvapUrvaka kartavya kAryo karavAthI vizvavatisarvajInuM zreyaH sAdhI zakAya che. sarva jIvomAM ane ajImAM jene samabhAva pragaTa hoya che te Si, mahAtmA, sAdhu Adi padane adhikArI banI zake che. samabhAvathI ucca pada maLI zake che. samabhAva vinAnA manuSya ucca pade kadApi vyavahArathI caDhe che heye teo tyAMthI patita thAya che. jema jema adhikAra ucca tema tema samabhAvarUpa ga paNa ucca hoya che te vizvanuM zreya sAdhI zakAya che. bhagavadgItAne SaSTAdhyAyamAM nIce pramANe A saMbaMdhI lakhavAmAM AvyuM che. sarva bhUtasthamAtmAnaM, sarva bhUtAni cAtmani, IkSate yogayuktAtmA, sarvatra samadarzana: // 29 // yo mAM pazyati sarvatra, sarva ca mayipazyati, tasyAhaM na praNazyAmi, sacame na praNazyati // 30 // sarvabhUtasthitaMyomAM, bhajatyekatvamAsthitaH sarvathA vartamAno'pi, sa yogI mayivartate // 31 // Atmaupamyena sarvatra, samaM pazyati yo'rjuna / sukhaM vAM cari vA kura, rasa ro vmamataH | 32 AtmAne aikya sattAe sarva bhUta dekhe ane sattAnA e sarva bhUtane AtmAmAM dekhe evA gavaDe yuktAtmA sarvatra samadarzanI kaLI zakAya arthAt evI dazAe sattAnA eye ane samabhAve samabhAvamAM pariNamatAM samadarzanarUpa sAmAyika kaLI zakAya. je mane sattAnA aikya ane samabhAve sarvatra dekhe che ane sarva mArA viSe arthAt AtmAmAM-brahmamAM dekhe che tene huM nAza karI zakatuM nathI ane te mAre nAza karI zakate nathI, ema jainaAdhyAtmika daSTie avadhavuM. sarvabhUtasthita evA mane je ekatvamAM Asthita thaIne bhaje che te cagI sarvathA vartamAna paNa mArAmAM che evuM samabhAvanI abhedabhAvanAe avadhavuM. svAtmAvata sarvatra sarva jIvane samapaNe dekhe che tathA sukha duHkhamAM paNuM je samapaNe varte che evA samabhAvarUpa sAmAyakane prApta karanAra paramagI jANa. For Private And Personal Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 113 samabhAvarUpa rUpa sAmAyaka evuM che ke jemAM janma jarA ane maraNanAM duHkhene avakAza nathI. samabhAva eja muktinI sAcAmAM sAcI niHsaraNi che. samabhAvamAM pariNAma pAmele AtmA teja uttattama sAmAyika che. je je aMze samabhAva Ave che te te aMze sAmAyika che ema nonI apekSAe avabodhavuM. keIpara rAga vA keIpara dveSane vicAra thAya nahi evuM samabhAva sAmAyika aDatAlIza mInITa paryata satata samabhAvanA vicArothI karAya te uttama avadhavuM. sAmAyika rUpa AtmAne prApta kare arthAta samabhAvapariNAmamAM rahevuM eja sAmAyika che. AvuM sAmAyika karyA vinA saMsArane anta AvatuM nathI. game te vicAre!!! game tyAM jAo !!! paNa samabhAvarUpa sAmAyika prApta karyA vinA AtmAne Ananda prApta thanAra nathI. samabhAvanI khumArI jyAM na hoya te sAmAyika vastutaH nathI. AkhI duniyAnA manuSyane samabhAvarUpa sAmAyikanI AvazyakatA che mATe samatAne sAmAyika Avazyaka kahevAmAM Ave che. jJAnegIne sAmAyika prApta thAya che. jJAnagInI nizrAe karmayegIne sAmAyika prApta thAya che. samabhAva prApta karavAnI kriyAne karma kahevAmAM Ave che. adhyAtmazailInI paribhASAe samabhAva jethI prApta thAya evI kriyAo je je heya te te niravarmaga avadha. be ghaDInA sAmAyikamAM samabhAvarUpa pariNAmanI khumArI pAmele manuSya anyakAryo karatI vakhate paNa nirlepa rahevA samartha thAya che ane te game te vakhate paNa samabhAvane bhUlatuM nathI. AvI samabhAvanI dazAmAM AvyAthI vAsanAone svayameva vilaya thAya che ane mAna taravAranI peThe sarvakAlamAM zarIrAdithI bhinnapaNe AtmAnuM bhAna thAya che. samabhAva sAmAyika e pitAnA AtmAmAM che mATe antardaSTithI antamAM jevuM. AtmAnA samabhAva dharmane prAptakaryA pachI anya Avazyakone manuSya adhikArI bane che. samabhAvamAM pariNAma pAmele AtmA kharekharI prabhunI prabhutAne anubhava karavA samartha thAya che. samabhAvarUpa sAmAyikamAM pariNamI javuM eja paramAtmAne anubhava karavAne mukhya upAya che. sarva jInI tathA pitAnI siddhasamAna For Private And Personal Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 114 sattAnuM dhyAna dharavuM ane dayikabhAva para draSTi mUkavI nahi e ja sAmAyikarUpa pitAnA AtmAne anubhavavAne mULamaMtra che. samabhAvarUpa sAmAyika karanArA game te dharmanA hoya te paNa tenI mukti thAya che. seyaMvaro AsaMvaro vA, buddho vA ahava anno vA / samabhAvabhAvI gr, 4ra murarvana saMre zA zvetAMbara haya, vA digaMbara hoya, biddha hoya athavA anya vedAMtI, AryasamAjI, hiMdu, prIti ane musalamAna vagere game te hoya paraMtu sarva jIvomAM sarva darzanenA AcAre vicAramAM jene samabhAva thaye che te mekSa pAme emAM jarAmAtra paNuM saMdeha nathI. sarvabhave ane sarvapApathI mUkAvanAra samabhAva che. samabhAvaprApti mATe je je sAdhane avalakhyAM che, paraMtu samabhAvanI prApti na thaI te te sAdhanAnI niSphalatA jANavI. samabhAva e paramAtmAnuM hRdaya che. samabhAvane pAmanAra paramAtmA bane che. samabhAvI AtmA kartavya karaNI karate chate sadA mukta che. samabhAvI AtmA A vizvamAM sarva manuSyane, rAjAone, ane Indrone mAnyapUjya che. samabhAvarUpa sAmAyakamAM rahenArane ucca satyatonI prApti thAya che ane te vizvamAM saMpUrNa satyane dekhI zake che. AtmAnA jJAnAdiguNone khIlavavAne mULa samabhAvarUpa sAmAyikaja upAya che. samabhAvarUpasAmAyikamAM pariNAma pAmIne pazcAt jovAmAM Ave te jJAnAdiguNanI zuddhi thaelI anubhavavAmAM Ave che. gRhasthAe darareja sAmAyika karavuM joIe, ane sAmAyika rUpa AtmAne karavA dararoja prayatna kare joIe. bharanidrAmAM jema dazya duniyAnuM bhAna rahetuM nathI tevI rIte satya sAmAyikamAM rAgadveSAtmakavRttinuM bhAna rahetuM nathI. bharanidrAnI peThe rAgadveSanA vicArane upazama tha joIe. samabhAvarUpa sAmAyikamAM parabhAvane vicAra nahi joIe. zupayegathI svasamayamAM ramaNatA karavAthI AtmAnI kharI dazAne khyAla Ave che. jagatanA dazyane, pAMca Indriye ane manathI bilakula saMbaMdha na rahe ane eka AtmaguNomAM mananI evI ramaNatA thAya ke jANe huM AtmA vinA anyane saMbaMdhI nathI AvI dazAmAM samabhAvarUpa sAmAyikane anubhava Ave che ane tethI AtmAne For Private And Personal Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 115 sahajAnanda anubhavAya che. samabhAvarUpa sAmAyikamAM nivRtti sukhanA prakAza khIle che. zarIranA aNuaNumAMthI mamatva-rAgabhAva dUra thAya ane game tevA bhayamAM chAtI dhaDake nahi ane AtmA caMcala thAya nahiM, evAbhAva AvyAthI AtmAnuM sAmAyaka kharekhara AtmAmAMja ane che. samabhAvarUpa sAmAyikanA huM kartAbhAtA chuM evuM bhAna pragaTa thAya che tyAre gAmavat sarvamUteSu ya: pati na pati" evI AtmadRSTi pragaTe che, ane AtmAnuM vIrya sthira thAya che. samabhAvarUpa pariNAma pragaTa thatAM sAmAyikarUpa AtmA dekhAya che, ane evA AtmA kayeAgamAM pravRtta thaIne magajanI samatAla dazA saMrakSI zake che. AtmAmAM pariNAma pAmatA evA jJAnI kAcalI ane ToparAnI peThe rAgAdi karmabhAvathI bhinna paDe che, ane zuSka nAlIeranI peThe te zarIrakarmathI judo paDI peAtAnuM AnandarUpa prakAzita kare che. samabhAva sAmAyikamAM pariNAma pAmyAthI gajasukumAlanI peThe vA rskaka muninA pAMcase ziSyAnI peThe aneka upasargA paDatAM chatAM paramAtmadazA pragaTAvI zakAya che. samabhAvarUpa sAmAyika eka dariyA samAna che, temAM ahaMvRttinA bhAva bhUlIne DubakI mArI devAthI peAtAnA anantAnanda jIvananA sAkSAtkAra thAya che ema jJAnIone samabhAva pariNAmanA upayAgamAM satyAnubhava pragaTe che. samabhAva sAmAyikasamudramAM janmamaraNu e kacarA jevAM lAge che temaja zarIraddhi tRNa samAna lAge che. AvI sAmAyikanI dazAmAM Anandadhana pragaTe che. sAmAcikakriyA vidhimatabhedanI carcAnA lezamAM citta, vANI ane kAyAneA vyApAra karIne samabhAvarUpa sAmAyikanA pradezathI virUddhapanthamAM gamana karavAthI kheda-arUci pragaTe che ane AtmAnA azubha pariNAma thavAthI karmabandha thAya che. sAmAyikanA sAyyAyayeAga rahe ane kSaNe kSaNe AtmAnI zuddhinA adhyavasAyA pragaTe eja khAsa vicAravAceAgya che. AtmAnA zuddhadharmanA upayAga dhAraNa karIne AtmAnA eka guNadhyAnamAM ghaNA vakhata sudhI layalIna thaI javuM. khAtAM, pItAM, uThatAM, besatAM, pharatAM, ane khelatAM samabhAvarUpa sAmAyikanA pariNAma rahe ane viSamabhAvanA hetuo prApta thayA chatAM samabhAvanA For Private And Personal Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir baLathI tene haThAvI zakAya eja nivRttine mArga che. anAdikAlathI mane vRttithI kapAyelA zatruomAMthI zatrubuddhine tyAga karave joIe ane anAdikAlathI manavRttithI kapAyelI ISTa vastuomAMthI rAga pariNAmane tyAga karavo joIe. jagane taTastha rahIne dekhavAnI zakti prApta karavI. jagatamAM sAkSIbhUta rahIne adhikAra paratve kAryo karavAnI nipajJAnazakti prApta karavI eja samabhAvarUpa sAmAyikanA AnandradezamAM gamana karavAne anubhava che. duniyAmAM pravartatA aneka matabhedamAM samapariNAmanI daSTie dekhavuM ane temAM thatA rAgadveSa pariNAmane tyAga karIne satyadaSTie sApekSa satyatva vicAravuM eja samabhAvarUpa sAmAyikamAM sthira thavAne mukhya upAya che. samabhAvamAM pariNAma pAmelA jJAnathI sAmAyika rUpa AtmAmAM ramaNatA karavI ane aneka apekSAe samabhAvanA hetuone dravya, kSetra, kAla vicAra karIne vyavahAra sAmAyikAdimAM sApekSapaNe vartavuM e vizALa jJAnakSetranI uttamatA che. trasa ane sthAvara jIpara jene samabhAva che tene sAmAyika che. jaDavatuthI AtmAne bhinna karIne AtmAnA guNemAM layalIna thaI javAthI AtmAnuM vAstavika sAmAyika pragaTe che. kodha, mAna, mAyA, lobha, IrSA, kalaha, hiMsAvRti, parigraha ane viSayavAsanAne samAvavAthI kharekharuM AtmAmAM sAmAyika pragaTe che. nivRttimArgamAM rahIne sAmAyikanI siddhi karavAnI che ane tenI upasargarUpa kasoTIe kasIne parIkSA karavAnI hoya che. rAgadveSanA viSamabhAvamAM na paDatAM AtmAnA samabhAvamAM rahevuM evuM sAmAyika Avazyaka e mekSamArga che. duniyAnA chanI sAthe anAdikAlathI rAgadveSa karIne viSamabhAva dhAraNa karyo hoya tenAthI dUrarahIne samabhAva vicArazreNipara ArohaNa karavuM eja sAmAyikanI zuddhatA tarapha gamana karavAne vAstavikamArga che. indriyane viSa tarapha unmanIbhAva thAya tyAre saMsAramAMthI ghaNuM aMze mukta thavAya che. he cetanA hArA zuddhadharmamAM ramaNa karavuM eja tyAre vAstavikadharma che. pitAnA mULadharma tarapha dANa rAkha!!! samabhAvarUpa parvata para paramAtmArUpa deva virAje che. samabhAvarUpa parvata para caDhavAne asaM For Private And Personal Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 117 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khya pagathIyAM che. haLave haLave samabhAvarUpa parvatanA pagathIyAMpara jee caDhatA hoya che temAMthI keTalAka manuSyeA hrArAthI uparanA pagathIyAMpara DAya te tarapha utsAhathI ane upayAgathI caDhavA prayatna kara ane thArAthI je AtmAe nIcenA pagathIyAMpara hAya, koI jIvA dUra hAya, koI jIvA krUratara hAya, koI jIve samabhAvarUpa parvatanA pahelA pagathIye hoya ane kAI jIvA samabhAvarUpa parvatanI taleTIe AvavA prayatna karatA hAya te sarva jIvApara samabhAvanI dRSTithI dekha. thArAthI uMce caDhelA ane thArAthI nIce rahelA jIvenuM mULa sattAe raheluM svarUpa dekha ane uMca nIcane, upAdhibheda bhUlIne samabhAvathI sarvane dekha !!! sarva jIvAnI sAthe samabhAvaSTi rAkhIne peAtAnuM samabhAvarUpa sAmAyika pragaTa karavuM eja vItarAgadeve kaheluM paramArthatattva che, ema upayega rAkha. samabhAvarUpa sAmAyikamaya tuM pete che ema antardaSTithI dekha ane vibhAvadaSTi pariharIne peAtAnA zuddhadharmamAM masta bana. bAhyazarIrAdi je dekhAya che te sarva Ayika bhAve che temAM avRttinuM utthAna thavuM eja saMsAranI utpatti che. ahaMvRttie saMsAra che ane ahaMvRttithI dUra rahI zuDhDhApaceAgamAM rahevuM eja jIvanamuktanI dizA che. sAmAyika arthAt samatAbhAvamAM piraNamavuM eja AtmAnuM jIvavuM che ane vibhAvaDhaSTithI jIvavuM e saMsArajIvana che. samatArUpa AtmAmAM tRSNA-vAsanA vagere nathI ema nizcaya karIne AtmajJAnaprati pratidina vizeSa pravRtti kara ! naigamanayanI STie prathama sAmAyikamAM pravRtti thAya che pazcAt uttarottaranayakathita sAmAyikanI prApti thayA kare che. sAmAyaka AvazyakamAM paripUrNarUci dhAraNa karavI ane tenA Adara karavA. samabhAva AvyAthI anya AvazyakatA svIkAravAmAM Ave che. AtmAne samabhAvarUpamAM mUkavAthI samabhAvarUpa parvatanA yastuti zikhare pahoMcIne paramAtmA banelA evA tIrthaMkarAnA guNAnuM gAna karavAmAM Ave che. samabhAvarUpa AvaAvazyaka zyakamAM praveza karavAthI samabhAvanA dariyA evA tIrthaMkarAnI mahattA avaSezrI zakAya che ane tethI tIrthaMkaronI For Private And Personal Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 118 stuti karI zakAya che. giranAranI pAMcamI TuMkapara caDhavAnA vikaTamArga karatAM samabhAvane mArga ananta ghaNe vikaTa che. samabhAvanA pagathIyAMparathI jarA khasavAmAM AvyuM te viSamabhAvarUpa rAgazreSanA uMDA khADAmAM paDatAM vAra lAgatI nathI. girinAranI pAMcamI TuMkapara caDatAM AgaLa pAchaLa dekhavAmAM lakSya rAkhI zakAya nahi ane je uparauparanA pagathIyApara vicAra karI joIne pAda mUkavAmAM Ave che te upara pahoMcI zakAya che tadvat samabhAva parva nAM pagathIyAM, samabhAvanA adhyavasAyarUpa asaMkhyAta che. uttarottara anukrame samabhAva adhyavasAyArUpa pagathIyAMpara caDhatAM AgaLa pAchaLanA rAgadveSanA vicAre tarapha lakSa na rAkhatAM jeo bhayarUpa jhaMjhAvAtane jItIne TheTha zikhara pahoMcI paramAtmA banyA evA siddha acalasamabhAvaparvatanI Toca para virAjita tIrthaMkaranI stutikaravAthI samabhAvarUpa sAmAyikanI puSTi thAya che. samabhAvanI paripUrNa dazA prApta karI che jeoe evA vIza tIrthakarenI stuti karavI. nAmapUrvaka cavaza tIrthaMkaranuM smaraNa karavuM ane temanAmAM rahelA kevaLajJAnAdiguNomAM saMyama karI layalIna thaI javuM. tenAmAM pragaTelI paramAtmatA kharekhara sattAe pitAnAmAM che, evabhAva lAvIne tIrthakarenI sAthe abheda dhyAnavaDe ekarUpa banI javuM eja legassasUtramAM kahelo vAstavikabhAva che. paripUrNa kevaLajJAnAdiguNe jevA tIrthaMkamAM che tevA mArAmAM che. zrI tIrthakarane pitAnA hRdayamAM dayeyarUpe dhAraNa karavAthI pitAnAmAM paramAtmApaNuM pragaTe che. paramAtmAnuM dhyAna e kharekhara pitAnuM paramAtmapaNuM pragaTAve che. tIrthaMkara paramAtmAnA guNonI mana, vacana ane kAyAvaDe stuti karavI joIe. tIrthakarene paripUrNana ane nikSepapUrvaka oLakhavA. tIrthakarone samabhAvamAM rahIne dekhavA ane temanAmAM pragaTelI pUrNa samatAtarapha lakSa rAkhavuM eja paramAtmAnA pagale cAlavAnuM kRtya avabodhavuM. nAma, sthApanA, dravya ane bhAva; e cAra nikSepAe vIza tIrthakarenuM svarUpa vicAravuM. sarva prakAranA nikSepAothI tIrthakaronuM sApekSAe svarUpa samajAya che mATe For Private And Personal Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 119 keI nikSepanA khaMDanatarapha daSTi na devI paNa dareka nikSepathI tIrtha karanA svarUpane jANuM tIrthaMkaranI hRdayamAM upAdeya daSTi rAkhIne stuti karavI. bhAvanikSepAe guNa prakaTAvavA mATe nAmAdi traNa nikSepanI AvazyakatA siddha kare che. tIrthakaronI vAstavika stuti karavAne prathama sAmAyikamAM pariNAma pAmele manuSya adhikArI gaNAya che. zrI tIrthakaronA dareka guNane vicAra karo ane pachI te guNa pitAnAmAM pragaTAvavA zrI tIrthaMkaranA guNanI sAthe eka cittathI layalIna thaI javuM. AvI rIte abhyAsa karavAthI kALe kALe tIrthakarenA guNanI peThe pitAnA AtmAmAM sattAmAM rahelA guNe AvirbhAvarUpa thAya che. tIrthaMkaranI stuti karIne tIrthakara jevA guNe pragaTAvavA lakSya rAkhavuM. vAsanAo-svArthI ane aneka duniyAnA padArthonI AzAone paripUrNa karavA tIrthaMkaranI stuti-prArthanA karavAmAM Ave che tyAMsudhI tIrthakarene paripUrNa svarUpe jANavAmAM AvyA nathI. zrI tIrthaMkaranI pAse padagalika padArthonI bhIkSA mAganAra pitAnI ajJatA pragaTa kare che ane te tIrthakonA guNe tarapha lakSya rAkhI zakatuM nathI. aneka prakAranAM dukhe paDatAM chatAM ane aneka prakAranA padArthonI jarUra hoya te paNa te vastuonI mAgaNI kadi prabhunI mUrti sAme ubhA rahIne karavI nahi. karmanA zubhAzubha phalemAM samabhAvI banIne tIrthakaronuM avalaMbana karIne pitAnAmAM tIrthaMkarapaNuM prakaTAvavAnuM che. evIza tIrthakaranA nAmapUrvaka temane bhAvathI vaMdIne ane pUjIne temanA zuddha svarUpamAM zuddhapagathI sthira thaI javuM. tIrthakarenuM paramazuddhasvarUpa vicAratAM dhyAvatAM manavizrAma pAme ane AtmAnI zuddhatA sthiratAne anubhavarasa pragaTe tyAre samajavuM ke covIza tIrthaMkarastutinI amRtakiyA prApta thaI. catuviMzatistavane mULa uddeza temanA jevA guNe pragaTAvavAne che. samabhAvarUpa sAmAyakanA zikhare pahoMcIne jeoe paramAtmapada prApta karyuM che evA tIrthakaree jaganA chAne samabhAvane upadeza dIdhe che tethI temaNe jagatpara aparimita upakAra karyo che evA tIrthakaranI stuti bahumAnabhakti ane upAsanA karavAthI janma jarA For Private And Personal Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 120 ane mRtyunA anyane chUTe che. zrItIrthaMkarAe guNanI zreNipara caDhavAnA upadeza dvIdhA che. guNathI AgaLa vadhAya che. game te jAtimAM janmelA manuSya vairAgya, saMtASa, ahiMsA, satya, brahmacarya, nirvAbhatA ane maitrIbhAva AdizuAvaDe te AtmAnI utkrAntimAM dararoja AgaLa vadhe che. krodhAdi guNAne jItavA e manuSyanuM kartavya darzAvyuM che. manuSya, sura, pazu, ane paMkhI vagere jinabhagavAnanA guNAne upadeza zravaNa karI durguNeApara jaya meLavI dharmAM thai zake che. rAgadveSanA jaya karavAnI icchA-pravRtti jene thAya che te jinanA anuyAyI che. AvA upadeza temaNe daine aneka bhanyajIvAne tAryA che. AdityanA karatAM teo kevaLajJAnaguNuvaDe anantaguNu prakAzI che. caMdramAnA karatAM te atyaMta zAnta che. sAgaranI peThe atyaMta te gaMbhIra che. temanI dizAtarapha pravRtti karIne tenuM dhyAna dharUM chuM. samAdhinA ApanArA teo AlekhanavaDe aneA. zrItIrthaMkaronuM sadA smaraNu DAva. tIrthaMkaronI upAsanAmAM mana, vacana ane kAyAnA vyApAra hova! upazamAdi bhAve zrItIrthaMkarAnuM dhyAna karUM chuM. jeoe ghAtI ane aghAtI karmanA kSaya karI siddhasthAna prApta karyuM evA siddheA-tIrthaMkarAnuM sadA dhyAna karUM chuM. tenA rUpAtIta svarUpamAM layalIna thAuM chuM. A pramANe caturvizatistavarUpa Avazyaka karanAra manuSya gurUvaMdana Avazyaka karavAmATe adhikArI bane che. tIrthaMkareAnA upakAra ane temanI mahattA jANe che te gurUnA upakAra ane temanI mahattA avaSeASavA samartha thAya che. paramAtmA tIrthaMkarAnI stuti karanAra gurUne vaMdana karavAne adhikArI ane che. vizvAsa, prema, bhakti, zraddhA, gurUvaAvazyaka viveka, jJAna, AjJApAlana, paropakAra, ane gaMbhIratAdviguNuMAnI prAptivinA gurUnA ziSya banI zakAtuM nathI. gurUne trikAlavaMdana karavuM joie. gurUvandana e Avazyakakarma che. gurUbhakti, sevA, upAsanA ane AjJAdhInatAAdi guNenI prApti karIne peAtAnA AtmAnI unnati karavI joie. e vakhatanI sadhyAe gurUvandanakarmane avazya karavuM joIe. gurUvandanasUtrathI gurUvandana For Private And Personal Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 121 vivekane khyAla pragaTe che. be vakhata gurUne vandana karIne sarva aparAdhAne khamAvavA joIe. gurUe je upakAra karyA che tenuM hRdayamAM samaraNa karIne gurUnA hRdayane saMtuSTa-prasanna karavuM joIe. gurUe je AtmajJAnane bodha Ape che te amUlya che. AtmajJAna ApI hRdayacakSune ughADanAra gurune sarvasvArpaNa karavuM joIe. vinaya-premabhakti ane sadAcAra vagere ghaNuM guNe kharekhara guruvandanathI utpanna thAya che. guruvandana karavAthI hRdayanI nirmalatA thAya che ane A tmAnI uccatAmAM pratidina vRddhi thAya che. sAmAyika ane catu viMzatistavanI peThe guruvandana Avazyaka paNa AtmAne atyaMta hitakArI che. prabhunI prApti karAvI ApanAra guru che; mATe gurunI bhakti ane bahumAna karavAmAM jarA mAtra pramAda seve nahi. AryapaNuM kharekharUM gurune vandana karIne temanI sevA karavAmAM samAyuM che. gAranA khIlAnI peThe mananI asthiratAne dhAraNa karanArA manuSya gurUnI zraddhA dhAraNa karI zakatA nathI ane te jyAM tyAM svachaMdAcArathI unmattanI peThe bhaTake che paNa Atmahita sAdhI zakatA nathI. gurUne gurUtarIke jJAnavaDe na avadhe ane pitAne jJAnavaDe ziSya tarIke na jANe tyAM sudhI manuSya-gurUvandana Avazyakane kharekhara ArAdhaka banI zakatuM nathI. dharmamArgamAM gurUvinA duniyAmAM kaI manuSya muktinA mArgamAM AgaLa vadhI zake tema nathI. bAhya ane antarathI nayanikSepa sApekSa gurUvandananuM svarUpa jeo avabodhIne gurUvandanamAM pravRtti kare che teo muktipada prApta karI zake che. sarva AvazyakanI ArAdhanAnA mULa pAyA tarIke zrI sazurU che. zuddha prema-bhaktithI gurUnA caraNakamaLabhaMga banIne gurUvandana karavuM eja zrI vIraprabhune upadeza che. zrI gurUvandanA AvazyakanI ArAdhanA karanAra jaina banIne jinapaNuM prApta kare che. mATe duniyAnA sarva manuSyae gurUvandana Avazyaka dararoja be vakhata karavuM. gurUvandanamAM ArUDha thaela manuSya punaH pApa nahi karavuM ane je pApa thayAM hoya tenI nindA gaerUpa pratikamaNarUpa Avazyaka je kahevAya che te karavAne adhikArI bane che. kuMbhAra pAse micchAmi dukkaDa For Private And Personal Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 112 denAra kSetrUkanI peThe micchAmigDa denAra pratikramaNa karI zakatA nathI. pratikramaNa e zuM che te je jANatA nathI te pratikramaNa karI zakatA nathI. divasamAM ane rAtrimAM je je pApe! karyAM hoya tene pazcAttApa karIne punaH tevAM pApe! nahi karavAnI pratijJA karanArane ane te pramANe pravartanArane pratikramaNa karanAra abAdhavA. zukanI peThe pratikramaNusUtra khelI javuM ane pratikramaNa eTale zuM ? te paNa samajI zakAya nahi evI rItanuM pratikramaNa karavuM te vAstavika pratikramaNa karyuM ema kahevAya nahi. pratikramasUtra athavA zramaNusUtrane mukhapATha karI javA mAtrathI hRdayapara kai pratikramaNanA vicAronI asara thatI nathI. IMglIza bhASAnA zabdonA artha nahi jANanAra iMglIza bhASAnI kavitAAmAM prArthanA vA pratikramaNa kare tethI tenuM hRdaya kharekhara zuddha banI zake nahi. pratikramaNa eTale pApathI pAchuM pharavuM AvA pratikramaNanA artha pramANe duniyAnA je je manuSya pApathI pAchA phare che te pratikramaNu karanArA avabAdhavA. mana-vacana ane kAyAthI je je pApA karAtAM hoyatethI pAchA pharavAnI jarUra che. divasamAM je je mana-vacana ane kAyAthI pApeA thayAM hoya tenI mAphI mAgavI tene daivasika pratikramaNu kahe che. rAtrimAM mana vacana ane kAyA vaDe je pApa thayAM hoya tene prAtaHsaMdhyA viSe pazcAttApa karavA tene rAtrika pratikramaNa kahe che, gRhasthe pratikramaNusUtra ane sAdhue zramaNsUtranA bhAvArtha upara lakSa deI pratikramaNa Avazyaka karavuM joIe. eka pakSamAM je je mana-vacana ane kAyAvaDe pApa karyA hoya tene pazcAttApa karavA tene pAkSika pratikramaNa kahe che. mana-vacana ane kAyAvaDe cAturmAsa saMbaMdhI pApAne pazcAttApa karI tenI nindA gA~karavI tene cAturmAsika pratikramaNa kahe che. varSa saMbaMdhI thaelA pApAnA pazcAttApa karavA ane tenI nindA gartA karavI tene sAMvatsarika pratikramaNa kathe che. nAma-sthApanA-dravya ane bhAva e cAra nikSepe pratikramaNunuM svarUpa vicAravuM, bhAva pratikramaNa e sAdhya che evA upayoga rAkhIne pratikamaNu karavuM. dravyapratikramaNu te bAvapratikrama jInA hetubhUta che. vyavahAra pratikramaNa te nizcaya pratikramaNanA hetubhUta For Private And Personal Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 123 che. dararoja pratikamaNa Avazyaka karavAmAM Ave ane durgaNa na TaLe tathA nItinA mArga para sthira na rahevAya te samajavuM ke pApanI gaha-nijArUpa pazcAttApa barAbara karI zakAtuM nathI. pratikramaNarUpa adhyavasAya thavAthI bhUtakAlIna karmanI nirjarA thAya che ane AtmAnI zuddhi thAya che. aneka jIvo pratikamaNuM karIne muktipada pAmyA ane pAmaze. je je pApa karyo hoya tene antaHkaraNamAM uMDe pazcAttApa karavo joIe. mana-vacana ane kAyAnI ceSTAo pratikamaNa yugya thavI joIe. pratikamaNanA adhyavasAyethI AcAramAM sa guNo dekhAvavA joIe. pratikramaNa karavAthI naitika guNenI vRddhi thavI joIe ane anItithI pAchuM haThavAnuM thavuM joIe. zabdomAM thaeluM pratikramaNa je sadaguNe ane zubhAcAra para asara na kare te vAstavika pratikramaNa karyuM ema kahevAya nahi. pratikramaNathI kavAyane upazama thavuM joIe. kaSAya ghaTe nahi ane ulaTI dararoja kaSAyanI vRddhi thAya tyAM pratikramaNa karyuM ema kahI zakAya nahi, ane raMjana karavA mATe pratikamaNanI kriyA nathI paNa pitAnA AtmAnI zuddhi karavA mATe pratikamaNa che. antaramAM bhAva pratikamaNanA upayoga pratikamaNanA vicAre prakaTAvavA joIe. naigamanayanI kalpanAe pratikamaNanI anekAnta mAnyatA mAnIne sApekSa uttarottaranayathI Atmazuddhi karavI joIe. niSkapaTI manuSya ane AtmAthI gurUbhakata manuSya pratikamaNa zuddhi tarapha lakSa devuM joIe. upayoga vinAnuM dravya pratikramaNa che ane upagapUrvaka bhAva pratikramaNa kahevAya che. nigama, saMgraha, vyavahAra, jusUtra, zabdanaya, samabhirUDha ane evaMbhUtanaya e sAtanayathI pratikamaNa karavuM joIe. AtmAthI pratikamaNa bhinna che ke abhinna che tene navaDe sApekSa vicAra karIne zuddha pratikamaNanI ArAdhanA karavI. je je zabdo vaDe pratikramaNa karavuM te te zabdane sAtanavaDe samyaga artha vicAra karavuM joIe. gADarIyA pravAha rItie pratikramaNa karavAmAM sudhAro karIne dararoja durgamAMthI mukta thavAya ane sazunI vRddhi thAya e darareja prayatna karavuM joIe. pApane pazcAttApathI antaHkaraNa ghaNuM kumaLuM thavuM For Private And Personal Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 124 joIe ane AtmAnI zuddhatAne upaga pragaTa joIe. AtmAnI nirmalatA karavA mATe pratikamaNa e gaMgAnA samAna che. AkhI duniyAnA manuSya pApathI pAchA pharavA rUpa pratikamaNa kare te A duniyA divya duniyA banI zake. je je deze utpanna thAya tenAthI pAchA pharavAmAM na Ave te pratikramaNa karyuM ema kahevAya nahi ema khAsa lakSyamAM rAkhIne pratikamaNa karavuM joIe. gRhasthAe ane tyAgIoe karmanA pradezamAMthI pAchA pharIne Atma pradezamAM AvavA mATe pratikramaNa karavuM joIe. cerI-vyabhicAra-hiMsA-jUTha-labha-beTIsAkSI-cAcugalI-vizvAsaghAta-krodha-kaleza-jhaghaDA-TA-vaira-ahaMkAra-kapaTa ane nindA vagere doSathI pAchA pharAya ane asteya-brahmacarya-satya-nilaibhatA-vizvAsa-maitrAdi bhAvanA-pramANiktA-saralatA-kSamA-laghutAkSamApanA ane AtmabhAvanA vagere guNomAM AgaLa dararoja vadhA te avadhavuM ke pratikramaNa kharekharUM thAya che. durgaNethI arthAt pApathI pAchA pharavAne pariNAma nahoya tyAM pratikamaNa nathI. rAtri ane divasamAM kayA kayA anItidoSe karAyA tenI jeone yAdI na hoya ane je kyAMthI pAchA pharIne kayAM AvavAnuM che te jANatA na hoya teo pratikamaNanA adhikArI thayA nathI ema avabodhavuM. gRhastha agara tyAgIomAM pApathI pAchA pharavArUpa pratikramaNa pariNAma thAya ane te pramANe vartAya te tenI chApa jeo pratikramaNa na karatA hoya tenA upara paDe che ane tethI teo pratikamaNuM Avazyaka svIkAra kare che. pApa arthAt durgaNo-anItiane apramANikatAthI pAchA pharanAra manuSya kharekhara pratikamaNa zabdanI ane tenA rahasyanI chApa bolyA vinA anya manuSya para pADI zake che. AkhI duniyAmAM pratikramaNa athavA pApathI pAchA pharavAnuM Avazyaka mahatva phelAvavAmAM Ave te duniyAnA manuSyamAMthI pApa TaLI jAya. zrI sarvajJavIraprabhue pratikamaNane AvazyakakArya tarIke upadehyuM che te kharekhara yathArtha che. pratikamaNunA adhyavasAya utpanna thavAthI durAcArI pApI manuSya sadAcArI dharmI banyA che, bane che ane banaze. For Private And Personal Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 125 bhUtakALamAM ananta ja pratikramaNa karIne mukti pAmyA, vartamAnamAM mahAvidehamAM pAme che ane bhaviSyamAM pAmaze. dareka manuSya rAtri ane divasamAM je je pApa karyo hoya tene AlocavAM joIe ane mana tathA Indriyene durguNothI pAchI haThAvavI joIe. rAgadveSa pariNAma pAmelA manane rAgadveSarahita karavuM te pratikamaNa che. saMsAra sanmukha thanAra manane Atma sanmukha karavuM te pratikamaNa che. mohathI pAchA pharavuM te pratikramaNa che. je je aMze dethI pAchA pharavAne pariNAma tathA tevI pravRtti thAya te pratikramaNa che. gRhastha agara tyAgIoe temAM lAgelA aticArone AlocavA te pratikamaNa che. doSathI pAchA pharavAne pariNAma tathA AcAra sevanArA gRhastha tathA tyAgIemAM pratikramaNa guNa vadhe che. pApathI pAchA pharavArUpa vicArovaDe kAyA upara asara thAya che ane tethI kAyAvaDe thatA de aTake che. mananI asara kAyA para tathA vANI para thAya che. mana-vANI ane kAyAnA dene TALavA mATe thatA pariNAma tathA kAyavyApArane pratikramaNa kahevAmAM Ave che ema antaramAM uMDA utarI vicAra karatAM samyam rIte bedhAze. bahene ane purUSamAMthI dararoja pratikramaNathI durgaNe nyUna thavA joIe. gRhasthamAM nIti-pramANikapaNuM vadhe ane anyAya-anIti vagere deze TaLe te samajavuM ke tenAmAM pratikamaNanI zakti game te rUpe jAgrata thaI che ane teone pratikamaNane lAbha samajAya che. sajajanapaNane utpanna karanAra pratikamaNa che. duniyAmAM janmathI kaI saddaguNa hotA nathI. prati kramaNathI sarve manuSya guNuM thAya che. vRtemAM lAgelA melane pratikramaNa rUpa sAbuthI dheIne vratanI nirmalatA karI zakAya che. bhUtakALanA ananta bhAnAM karmane kSaya karanAra pratikamaNa che. jJAnAcAra-danAcAra-cAritrAcAra-tapAcAra ane vIryAcAre sevatAM je kaMI bhUla thaI hoya tene pazcAttApa-niMdA ane gaharUpa pratikamaNa che. magajanI samAnatA rAkhIne sevA Adi karmayoganAM kAryo karatAM samabhAva na rahyA hoya ane viSamabhAva thayo hoya te tyAMthI For Private And Personal Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 126 pAchA pharIne samabhAvamAM gamana karavuM te pratikramaNa che. asatya vicAramAMthI satya vicAramAM AvavA prayatna kare; pakSapAta daSTimAMthI apakSapAta daSTimAM AvavA prayatna karo; daSTirAgamAMthI nIkaLI madhyasthabhAvamAM AvavA prayatna kare; ekAtavAdamAMthI anekAnta vAdamAM gamana karavuM, nirapekSa vyavahAramAMthI sApekSa vyavahAra mAnavA prayatna kare. azubha vyavahArathI zubha vyavahAramAM pAchA pharavuM ane asabhya vartanathI pAchA pharIne sabhya vartanamAM AvavA prayatna kare, ItyAdi pratikramaNa avadhavuM. anantAnubaMdhI kaSAyanA pariNAmathI pAchA haThavuM; apratyAkhyAna kaSAyathI pAchA haThavuM pratyAkhyAnI kaSAyanA pariNAmathI pAchA haThavuM ane saMjavalana-dha-mAna-mAyAlebha-kaSAyathI pAchuM pharavuM te pratikramaNa che. prasannacaMdra rAjaSie dhyAnamAM pratikramaNa karI kSapakazreNi caDhI kevaLa jJAna prApta karyuM hatuM. asaMteSapaNAnA vicArene AlecI saMteSanA vicAro tarapha pravRtti karavI te pratikamaNa che. tRNAnA vicArane nindI gaha tenAthI pAchA pharI sateSanA vicAramAM ArUDha thavuM te pratikramaNa che. mahAtmAone avinaya ane AzAtanA karI hoya tenAthI pAchA haThI mahAtmAone vinaya ane temanI bhakti karavI te pratikamaNa che. kaI paNa chava saMbaMdhI kharAba abhiprAya bAMdhyA hoya ane tenuM azubha ciMtavyuM hoya tenAthI nindA-gaha karIne pAchA pharI satya abhiprAya ane zubha ciMtanamAM pitAnA AtmAne sthApana kara te pratikramaNa che. jagatu eka zALA che temAMthI sAra grahaNa karavA prayatna karavAnI jarUra che. jaganA padArthomAM Asakti karI hoya tenAthI pAchA pharIne nirAsatapaNamAM praveza kare e pratikamaNa che. jagatanA sarva jIvone svAtaMtrya game che, temAMthI keI jIvane parataMtratAnI beDImAM nAMkhavA vicAra karyo hoya te akAryathI pAchA pharIne sukAryamAM AtmAne jo e pratikramaNa che. jagatuM e kedakhAnuM che temAMthI chUTavA je jIve che je aMze prayatna karatA hoya teone te te aMzamAMthI pAchA pharavAne asaupadeza dIdhe hoya tethI pAchA pharIne zubhepadezamAM pravRtti karavI te pratikramaNa For Private And Personal Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 127 che. viratinI bahira jaI avirati bhAvamAM gamana karyuM hoya tenAthI pAchA pharIne vAstavika virati tarapha pravRtti karavI te pratikramaNa che. AtmAnA zuddhadharmanI ramaNatAmAMthI bahirmukhavRtti karIne azuddhadharmamAM ramaNatA karI hoya te azuddhadharmane nindIne ane gahane AtmAnA zuddha dharmamAM ramaNatA karavA je pravRtti karavI te pratikramaNa che. vibhAvadazAmAMthI pAchA haThIne svabhAva dazAmAM AvAgamana karavuM te pratikamaNa che. rAga dveSanI savikalpa dazAmAMthI nivikalpa dazAmAM AvavuM te pratikramaNa che. upAdhimAMthI pAchA haThIne nirUpAdhi dazAmAM AvavuM te pratikamaNa che. mananI caMcalatAthI pAchA haThIne sthiratAmAM praveza kare te pratikamaNa che. ArtadhyAna ane radradhyAnathI pAchA haThIne dharmadhyAnAdimAM ramavuM te pratikramaNa che. bhaya-kheda ane dveSanA vicArethI pAchA haThIne AtmAnA zuddhapagamAM ramavuM te pratikamaNa che ema sApekSapaNe vicAravuM. kRSNalezyAdi azubha lezyAonA vicAre thayA hoya te teone nindavA-garhavA ane kRSNAdi lezyAothI pAchA pharI zubhalezyAnA vicAre tarapha gamana karavuM te pratikramaNa che. dagA, prapaMca ane pAkhaMDathI nivRtta thaI sanmArgamAM AvavuM te pratikamaNa che. manuSya bhUlane pAtra che. game te paNa manuSya game te jAtane doSa karI zake che, mATe manathakI je je kharAba vicAre thayA hoya tenAthI pAchA haThavA rUpa pratikramaNa karavAnI khAsa jarUra che. manamAM aneka jAtanAM zubhAzubha vicAronAM parivartana thayA kare che. manamAM kAmAdi azubha vicAra AvyA hoya te tethI pAchA haThIne zubha vicAramAM praveza karavArUpa pratikramaNa karavAnI khAsa jarUra che. "duniyAmAM manuSya vagerenA samAgamamAM AvatAM chatAM jalamAM kamaLanI peThe rAgadveSanA vicArothI nirlepa rahIne karmayegInA kAryo karatAM chatAM jJAnagathI zubhAzubha phalanI IcchA rAkhyA vinA rahevuM joIe." AvI svAdhikAra pramANe sthiti na adA karI hoya ane temAM je je deze karyA hoya tenI AlocanA karIne pitAnI svAdhikAranI pharaja pramANe punaH pravRtti karavI e pratikamaNa che. jJAnagIe pitAnA adhikAra For Private And Personal Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 128 pramANe je je kAryAM karavAnAM hAya temAMthI je je na kA hAya tA tatsaMbaMdhe pratikramaNa karavuM joie. peAtAnA AcAra ane vicArAne maLatA AvanAra manuSye vA peAtAnA AcAra ane vicArAthI bhinna evA manuSyeA hAya te paNa sarvanI sAthe maitrI bhAvanA dhAraNa karavI joIe, evuM vIra prabhue kahyuM che. te pramANe vicArAne AcAramAM mUkIne maitrIbhAvanA sarvanI sAthe na dhAraNa karI hoya te te sabaMdhI AlAcanA karIne maitrI vicArAne AcAramAM mUkI sarva jIvAnI sAthe maitrIbhAva dhAraNa karave te pratikramaNu che. je je manuSyanI sAthe vaira-virAdha-TaMTA-jhaghaDA thayA hoya te te manuSyane khamAvIne varanI valliyAne chedI nAkhavI teja pratikramaNa che. paramAtmAnA evA hukama che ke sarva jIvAnA je je guNA hAya te tarapha daSTi devI. koInI nindA karavI nahi ane koInA doSa pragaTa karIne tene halakA pADavA prayatna karavA nahi. AvI paramAtmAnI AjJA khaMDI hAya tA petAne nindI-gA~ne pharIthI bhUla na thAya tevI rIte paramAtmAnI AjJA tarapha gamana karavuM te pratikramaNa che. khATA kALa dhAraNa karIne anya manuSyane vaMcyA hoya te tenI nindA-gA~ karIne nItinA mArgamAM sthira thavuM te pratikramaNa che ane evI rItanuM pratikramaNa karavAnI khAsa jarUra che. sanmAve tevasotra, sambavi rAia, saMvvasavi parakIa, savvasavi caumAsIa, saMvvasavi saMvaccharia duzcitia; dumbhAsia; ducciThIa; icchAkAreNa saMdilaha bhagavan ijchaM tassamicchAmidukkaDaM // pratikramaNa mULa sUtramAM pratikramaNanu rahasya sArI rIte varNavyuM che. gurUnI samakSa pratikramaNa karavAnI AvazyakatA che. sava2 ne sAMja be vakhata je je pApe karyeA hoya tenI yAdI lAvIne nindI--gIM peAtAnA AtmAnI zuddhi arthe pratikramaNa karavuM. kAI paNa jIvanI sAthe vaira virAdha na rahe ane sarva jIvAne khamAvIne upazamamaya thavuM eja pratikramaNa che. zrI tIrthaMkarAe azuddha dharmamAMthI pAchA haThIne AtmAnA jJAnAdi zuddha dharmamAM AvavA mATe pratikramaNa AvazyakanA upadeza dIdhA che. e saMdhyAnA vakhate byAvahArika pratikramaNa thaI For Private And Personal Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 129 zake che ane pUrNasatya AdhyAtmika-mAnasika-naizcayika pratikamaNu te kSaNe kSaNe game tyAM thayA kare che. kAyA ane vacananuM pratikramaNa dhUla che ane manamAM kareluM pratikamaNa sUkSma che. pratikamaNa arthAt pApathI pAchA pharavArUpa AtmAne adhyavasAya thatAM anaMta karma khare che ane karmonA kharavAthI AtmA halake thAya che. pazcAtApa pariNAma pragaTayAvinA karelA denuM pApa TaLatuM nathI ane AtmAnA guNanI vRddhi thatI nathI. bahirmukha vRttithI antarmukha vRtti karavA sArU pratikamaNa che. pramAdathI pAchA pharIne potAnI apramattadazAmAM AvavuM te pratikamaNa che. bharauMghanI peThe duniyAnI vikalpa jaMjALa bhUlI javAya ane AtmAnA zuddhApayege AtmasvarUpamAM lIna thavAthI AtmAnandanA ubharA pragaTe eTale samajavuM ke uccakoTInuM pratikramaNuM kharekhara AtmAmAM pragaTayuM che. A tmAnA asaMkhyAta pradezarUpamahAvidehakSetramAM zuddhapage sthiratArUpa janma leIne AtmAnI zuddhatA rUpa sImaMdhara prabhune bheTavA e pratikamaNanuM AdhyAtmika svarUpa che. mAyA arthAt mehanA pradezamAM pAchA pharIne AtmAnA asaMkhyAta pradezamAM svAbhAvika dharma vasavuM evuM pratikramaNa karavA dararoja abhyAsa pADa. duHkhane ApanArI nAmakIrti rUpanI ahaMvRtti Adi aneka prakAranI vAsanAothI pAchA pharIne manuSyae AtmAnA sahaja sukha tarapha gamana karavArUpa pratikramaNa karIne jIvananI saphalatA karavI joIe. azubha saMgo prApta thayA chatAM ane vipattio paDatAM chatAM tathA zAtAnA saMge prApta thayA chatAM manane caMcaLa na thavA devuM ane kadApi caMcaLa thAya te manane AtmAmAM sthira karavuM evuM pratikamaNanuM rahasya che te lakSyamAM rAkhavuM joIe. kSamAbhAvamAM masta thaIne "raNAmemi savvajIve,sadhajIvA khamaMtu me|mitti me savvabhUesu,vemajjhaM na keNai" ityAdithI sarva jIvone khamAva. keInI sAthe vaira na dhAraNakara-sarva jIvone AtmadaSTithI dekha ane AtmAnA AnaMdamAM layalIna thA. je manuSya pratikramaNanA adhikArI thayA hoya che teo kAyatsarganA adhikArI thAya che. pratikamaNa rU5 AtmapariNAma ane - 13 For Private And Personal Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 130 pratikamaNarUpa dharmAcAra prApta thatAM kAyAnA uparathI mamatva utare che. kAyAnA uparathI ahaMmamatva TaLavuM ane kAyAthI bhinna ka sarga evA AtmAne dhyAve tene kAryotsarga kahe che. zarIAvazyaka. ranA aNuaNumAMthI mamatvane pariNAma uThe che tyAre AtmAnI nirbhaya dazAne khyAla Ave che. zarIramAM thatI ahaMvRttine nAza thave temaja nAmAdi kItti vagere vAsanAothI mukta thavuM eja kAryotsargane mukhya uddeza che. AtmAthI bhinna evI kAyA lAge ane tenA parathI mamatva utare; tathA AtmA pitAnA zuddhasvarUpamAM layalIna thAya eja kAryotsarganuM mULa rahasya manana karavA egya tathA AdaravA gya che. kAyAparathI mamatva utaryA vinA AtmAnuM vIrya, dheyaM jAgrata thatuM nathI. gajasukumAla, avaMtI sukumAla, ane maitArya muni vagere munie kAyAparathI mamatva tyAga karIne AtmAmAM sthiratA layalInatArUpa kAryotsarga karyo hato ane tethI teoe antarmukhe pagathI samatA bhAve upasI sahIne AtmAmAM raheluM akhaMDa zuddha paramAtmapada prApta karyuM hatuM. kAtsagamAM dhyAnavaDe aneka munie akhaMDAnandane prApta karyo che. kAyAnuM mamatva pariharIne AtmAne AtmarUpe dhyAvArUpa kAryotsargamAM bAra varSa adhika kALa paryata zrI vIra prabhu rahyA hatA ane kAryotsargamAM rahI dhyAnabaLe kevaLajJAna prApta karyuM hatuM. kAyotsargamAM rahevAthI AtmabaLa, zraddhA, dhairya, ane zuddha paganI dhArA vadhe che tathA potAnA svarUpamAM AtmA pariNAma pAme che. tene anubhava pitAne Ave che. kAryotsargamAM paramAtmAnuM vA pitAnA AtmAnuM dhyAna dharIne AtmAnI uccatAmAM AgaLa vadhI zakAya che. sAta naya ane cAra nikSepathI kAryotsarganuM svarUpa samajavAnI jarUra che. kAyAnA nimitte thatI aneka prakAranI mehavAsanAne tyAga kare te kAryotsarga che. kAyAnA nimitte thatA evA aneka vikalpa ane saMkalpone tyAga kare te kAtsarga che. AtmAnA dharmanI prAptimAM deha, eka nimitta kAraNa che paNa deha eja huM AtmA e dehAdhyAsa tyAgyA vinA AtmAnA guNenI prApti thatI nathI. dehAdhyAsane tyAga karIne For Private And Personal Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 131 AtmAne AtmarUpa anubhava eja kAryotsarganuM sAdhya lakSyabidu che. dehAdhyAsa tajIne AmAmAM zraddhA, sthiratA, ane lInatA karavArUpa kAryotsarga karavAthI duniyAmAM manuSyanA AtmAe kharekhara paramAtmarUpane dekhI zake che. zarIra-dhana-kIrtivAsanA ane mAyA vageremAMthI huM ane mama e bhAva kADhI nAMkhIne kAyotsargamAM sthira rahevuM joIe. uparyukta hetuothI kAyotsarganI AvazyakatA duniyAmAM siddha thAya che. kAyetsarga AvazyakanI amukAze siddhi karIne tene je adhikArI thaye che tenAmAM pratyAkhyAna AvazyakanI gyatA pragaTe che. pratyAkhyAna Avazyaka je potAnAmAM pragaTAvavuM hoya te kAtsarganI siddhi karIne zarIrAdikathI bhinna evA AtmAne anubhava karavuM joie. zarIra ane indriyeparathI mamatva uThatAM bAhya vastuonuM bhakSaNa karavAne niSedharUpa saMka9pa karIne pratyAkhyAna laI zakAya che. have keTalAka pAzcAtya vidvAne pratyAkhyAnanI AvazyakatA svIkAravA lAgyA che. adhikArabhede pratyAkhyAnanA aneka bheda paDe che paNa te sarva pratyAkhyAnano sAra e che ke-azana-pAna-khAdima ane svAdima e cAra prakAranA AhAranI mUccha-IcchAne redha kare ane niyamasara amuka AhAra tyAgapUrvaka amuka AhAranuM grahaNa karavuM vA dravya-kSetra-kAla ane bhAvathI azanAdikane tyAga kare. adhyAtmajJAnI pratyAkhyAna tapazcaraNa karavA samartha hoya che kAraNake tene dehanuM mamatva hotuM nathI ane tethI te indriyane vaza karavA adhikArI bane che. dravya pratyAkhyAna karIne aneka prakAranI paigalika vastuonuM mamatva IcchA vagerenA rodharUpa bhAva pratyAkhyAna karavAnI atyaMta jarUra che. bhavya purUSoe bhAva pratyAkhyAnapUrvaka dravya pratyAkhyAna tarapha lakSa devuM joIe. abhakSya padArthone tyAga karavAnI jarUra che. duniyAnA jaDa padArthonA aNuaNumAM paNa mamatva-IcchA na rahe ane kaI paNa jaDa padArthanI vAsanA na rahe tyAre samajavuM ke pratyAkhyAnanI uccakeTImAM AtmAne praveza thayo che. kaSAyane tyAga kara e bhAva pratyAkhyAna che. dravya pratyAkhyAnIne bhAva For Private And Personal Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 13ra pratyAkhyAna vinA ke dharUpa ajIrNa kharekhara bAvA zItaLadAsanI peThe thaI zake tema che. mATe bhAva pratyAkhyAnane sAdhyarUpa gaNI dravya pratyAkhyAna karavuM joIe. sAta naya ane cAra nikSepAthI pratyAkhyA nanuM svarUpa samajavuM joIe. mana ane indripara pratyAkhyAna kAbu meLavavAne mATe pratyAkhyAnanI AvazyakatA che, Avazyaka. durguNo para jaya meLavavA mATe pratyAkhyAnanI jarUra che. game te dezamAM-game te darzanamAM-game te rUpAntarathI game te zabda paryAthI pratyAkhyAnane artha pravarte che ema sUphamadaSTithI vicAra karavAmAM Avaze te amukAze te vAta satya jaNAze. IcchAo upara jaya meLavavA mATe pratyAkhyAnanI AvazyakatAne vidvAne svIkAre che. pratyAkhyAna Avazyaka svIkAryA vinA chUTake nathI. AtmAnA zuddha guNamAM ramaNatA karavI ane salepatAne tyAga kare e bhAva pratyAkhyAna che. rAgadveSanI azuddha pariNatine tyAga kare e pratyAkhyAna che. parabhAva ramaNatA tyAga rUpa pratyAkhyAna avadhavuM. je je aMze AhArAdikane tyAga bhAva te te aMze dravya pratyAkhyAna che ane je je icchA vAsanAne tyAga te te aMze bhAva pratyAkhyAna che. paDAvazyaka darareja karavAM joIe. duniyAmAM ja dhArmika Avazyaka phelAve karavAthI manuSyanA AcAra ane vicAronI uttamatA thAya emAM kaMI Azcarya nathI. SaDAvazyakane bhAvArtha buddhigamya ane anubhavagamya karIne tenA rUpe AtmAnuM pariNamana karavAnI jarUra che. tatu ane amRta kiyAvaDe SaDAvazyakanI sAdhanA karavAthI aneka kuvicAra ane azubhAcArane nAza thAya che. dareka Avazyaka saMbaMdhImAM pitAne AtmA kevI pravRtti kare che tene vicAra karIne je je bhUle thatI hoya tene parihAra kara joIe. aneka Agamane abhyAsa karIne cha AvazyakanI ArAdhanA karavI joIe. cha Avazyaka e satya saMdhyA che. manuSyae prAta:kAle ane saMdhyAkAle SaDAvazyakarUpa saMdhyA karavI joIe. rAgadveSane jItavAne uThelA manuSyane AvI saMdhyAkaraNIya che. cha AvazyakavaDe pitAnI zuddhatA For Private And Personal Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 133 pragaTa karavA prayatna karavo joIe. SaDAvazyaka artha samajIne vAstavika rIte SaDAvazyaka karavAmAM Ave te pitAnI jIMdagI sudharI jAya ane tene anubhava pitAne AvyA vinA rahe nahi. jJAnIo anubhava karIne tenuM paripUrNa svarUpa avabodhI zake che. lokettara bhAvAvazyakanuM svarUpa kahyuM che tene vidvAnoe paripUrNa vicAra karIne tamane taNe tanmaya thaI te vezyAvALA thaI bhAvAvazyakanI ArAdhanA karavI. dravya te bhAvane pragaTa karavA mATe che. bhAvAvazyakane pragaTAve te dravyAvazyaka avadhavuM ane je bhAvAvazyakane pragaTAve nahi te dravyAvazyaka gaNAya nahi. AvazyakanA uddeza ane samuddeza vicAre manana karavA egya ane AcaravA gya che. gADarIyA pravAhanI peThe je SaDAvazyakane samajyA vinA zabdamAtrathI karaNa karI jatA hoya teone vAstavika AvazyakanI ArAdhanA sammukha karavA temanI ogha zraddhAne nAza na karatAM teone AvazyakanA kharA paramArtha sammukha karIne teone AgaLa caDAvavA joIe. zrI vIraprabhue lekettara AvazyakanuM svarUpa duniyAmAM manuSyanA kalyANa mATe prarUpyuM che tenI atyaMta mahattA che. dhanya che e vIraprabhunA upadezane. e cha Avazyaka karavAnA ucca udezanA saddavicArenuM gurUgamadvArA svarUpa avadhya ane Adeya che. vyavahAra ane nizcayataH gRhasthAe ane tyAgIoe svasvAdhikAra pramANe SaDAvazyaka dharmakarmane dararoja be vakhata karavAnI svapharajane adA karI Amennati vizuddhikamamAM sthira rahevuM joIe. SaDAvazyakarmonA jJAnapUrvaka kaI paNa manuSya temAM pravRtta thAya che te te jJAnadarzana cAritra ane vIryaguNanI vizuddhi prApta kare che ane tene anubhava svayaM karI zake che. Avazyaka dharmakarma pravRttine pravartAvavAnAM mUla prajane kayAM kayAM che ane te kaI daSTie Adeya che te prathama avabodhIne je manuSya paDAvazyakakarma yeganA gIo bane che teo AtmAnA vAstavika jJAnAdika guNenI pragatimAM vighuge AgaLa vadhe che. paDAvazyaka karmonA Antarika garbhamAM avatarIne tenuM saprojana vAstavika svarUpa vilekavAmAM Ave For Private And Personal Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 134 te akhila vizvamAM dharmasAmrAjyapragatikaraSTie SaDAvazyaka dharmakarmanuM AcaraNa karavAne pratyeka dharmadhAraka manuSya prayatnazIla banI zake. saddavicArabhAvanAdRSTie akhilavizvamAM sarvatra manuSyeAmAM SaDAvazyaka dharmakarma pravartI zake tema che. bhAvanAdaSTie SaDAvazyaka dharmakarmanuM atyaMta mahAna vyApakasvarUpa che tethI tenI udAratAne lAbha kharekhara vizvavati pratyeka manuSya grahaNa kare evI udAra cAgika Avazyaka pravRttithI pravRtta thavAnI jarUra che. SaDAvazyakanA saddavicArAne ane vAstavika matabhedavinAnA udAra AcArAne vizvamAM sarvatra prasAravAnI je pravRtti che te avazya AdaravA ceAgya che. te Avazyakakarma pravRttine yathAzakti svAdhikAre pharaja mAnIne AdaravI joie. viratidhara gRhasthAe ane tyAgioe dhArmikaSaDAvazyaka karmAne pratidina sevavAM joIe ane tadnArA AtmAnI uccatAmAM sarva vizvavati manuSyeAne sAhAccI thavuM joIe. je je aMze drazya, kSetra, kAla, ane bhAve svasvAdhikAra pramANe dhArmika SaDAvazyakakarmone jJAnapUrvaka vyavahAra ane nizcaya sevAya che, te te aMze AtmAnI paramAtmatA pragaTAvavAmAM pragati karI zakAya che. avataraNaH-Avazyaka dharmakAryanI kartavyatA darzAvyA bAda have satkArya karavAne sAtviktAyukta spaSTarItyA keNu ceAgya che tenuM lakSyapUrvaka vAstavika svarUpa darzAvAya che. zlokAH jJAnIsthirAzayIzAntaH khedAdidoSavarjitaH / ahaMvRttyAdinirmuktaH satkAryaM kartumarhati // 22 // yaccittannavAcAyAM yadvAcitannacetasi / yasyasamandavIryaH saH karmakartunahI zvaraH // 23 // yaccittetatkriyAyAM vai tadAciyasyajAyate / so'rhati satkriyAM kartumudAro yaH sadAzayaH // 24 // For Private And Personal Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 135 kiMkiMkajusamarthohaM jAnAtinaivamAhataH / saMdigdhAsvamatiH kArye tasyakAryena yogyatA // 25 // dhIrovIro vivekIyaH pUrNotsAhIsadodyamI / kAryasyaparitojAtA tasyakarmaNi yogyatA // 26 // zabdArtha -jJAnI, thirAzayI, zAnta, bedAdidoSavajita, ane ahaMvatyAdinimukta e manuSya vyAvahArika tathA dhArmika Avazyaka satkArya karavAne gya che. je jenA cittamAM che te tenI vANImAM nathI ane je vANImAM che te jenA cittamAM nathI te manda vIrya manuSya, satkArya karavAne samartha nathI. je jenA cittamAM che te jenA AcAramAM che ane je pravRttimAM che te jenI vANImAM che temaja je udAra tathA sadAzaya che te satkArya kriyA karavAne egya Thare che. huM zuM zuM karavAne samartha che? te je mehathI jANI zakatuM nathI ane jenI kAryamAM svamati zaMkAvALI rahe che tenI kAryamAM egyatA nathI, arthAta te kArya karavAne lAyaka nathI. je dhIra, vIra, vivekI, pUtsAhI ane sadedyamI che ane je je je kArya karavAnuM hoya che tenI cAre bAjune jJAtA che tenI kArya karavAmAM gyatA che. - bhAvArtha-have A bAbatanuM kiMcit vizeSa varNana karavAmAM Ave che. karmavegane adhikArI prathama te jJAnI Thare che. ghaDhamaM nAtothA "prathamaMjJAnaM tatodrA." paheluM jJAna ane pazcAt dayA ItyAdi sarvajJa vANuthI ema avabodhAI zake che ke jJAna vinA keI paNa kArya karavAnI yegyatA saMprApta thaI zakatI nathI. sarva prakAranI kriyAonuM sarva prakAranuM jJAna thatAMja kriyAnI egyatA siddha thAya che. je je kArya karavAmAM Ave che temAM anya ane ajJAnanI peThe pravRtti karatAM kadApi kAryanI siddhi thaI zakatI nathI. je manuSya jJAnI che te kArya karavAne adhikArI TharI zake che. vyAvahArikasthiti pragatimAM ane dhArmika sthiti pragatimAM jJAna vinA eka kSaNamAtra paNa pravartI zakAya nahi, kAraNa ke jJAna vinA keI For Private And Personal Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 136 paNa deza, samAja, saMgha ane vyaktinI pragati thaelI anubhavavAmAM AvI zakatI nathI. je deza vidyAjJAnamAM AgaLa che te sarva bAbatenI pragatimAM agragaNya hoya che athavA thAya che. abhayakumArAdioe jJAnavaDe svAdhikAgyakAryamAM vijaya meLavyuM hatuM. yadA Aryadeza vidyAnnatimAM sarva deze karatAM agragaNya hatuM, tyAre AryadezanA manuSya sarva prakAre unnatadazAmAM hatA. AryAvartamAM je je dharme sarvatra vyApaka thayA hatA te te samaye te dharmanA manuSya vidyAjJAnamAM paripUrNapragatie pahoMcyA hatA. jJAnavinA karmayogInI padavI prApta karavI e AkAzakusumavat avadhavuM. jJAna e AtmAnI vAstavika zakita che tethI manuSya traNa bhuvanane adhipati banavAnI yegyakArya pravRttine karI zake che. pArvIya ane pAzcAtya dezIyamanuSya yadA yadA jJAnamArgamAM prakhara vihAra kare che tyAre teo AtmonnatikAraka anekadhA karmayogamaMtrataMtrayone prApta karI vizvanA sthalaLyAvahArika dharmakarmasAmrAjyamAM svanAmanI khyAtine ciraMjIvI banAvI zake che. paraspara nAnAdezIya anekadhA dharmakarma pragati samayamAM jJAnapUrvaka grAhmavicitrakaraNayakone pravRttimArgane mAna ApI kartavyanI AvazyakatA svIkArI jee kSaNamAtra paNa pramatta banatA nathI teo vizvabrahmAMDanI amuka vyakti ane samAja tarIke svAstitvasaMrakSAkAraka pragati tathA svajIvanasvAtaMtrya vicAranuM astitva saMrakSAkArakayogya pragati karavA zaktimAna thAya che. aeva svapiMDa jIvanamAM zvAselphIsa prANavat AvazyakajJAnane avadhI pratyeka karmayegIe kSaNe kSaNe abhinavajJAnanI prAptipUrvaka karmayeganA adhikArI banavuM joIe. jJAnI vAstavikarItyA karmavegane AcaravA zaktimAna thAya che tethI karmanA adhikArI banavA mATe jJAnanI paripUrNa upayogitAne nizcaya karI jJAnInuM prathama grahaNa karyuM che. je jJAnI hoya che te sthirAzayI banI zake che. jenA Azaye rithara rahetA nathI te kSaNika AzayI kathAya che. sithira prajJAvaDe sthirAzaya karyA vinA kadApi kartavya kAryanI pravRttimAM sthira rahI zakAtuM nathI. jenA asthira Azaye che tenI pravRttimAM paNa kSaNikatA tathA asthiratA rahe For Private And Personal Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 137 vAthI lakSmIbhUta prAraMbhita kAryane vacamAMthI tyajI de che athavA prAraMbhita kAryane tyAga karI asthirAzayane anya kAryanI pravRtti karIne punaH temAMthI paNa bhraSTa thaI anya kArya prAraMbhI ubhayabhraSTadazA sama svapravRttine kare che. aneka prakAranA sAnukula vA pratikula saMyegamAM sthira prajJAvaDe sthirAzaya karyAvinA game te pakSa prati DhaLI javAnuM gamete manuSyane thAya che. ceDA mahArAje yuddhanA caramabhAga paryanta svAzayane sthira karyo hate, tethI temanA kSAkarmanI prazaMsA kharekhara IndrAdikee karI hatI. mahArANA pratApa ane zivAjIe svasitharAzayathI chevaTe atima sAdhyabindu siddha karyuM hatuM. dhannAkumAre anazanavrata prasaMge svapratijJAnA sthirAzayane sara nahi tethI temane siddhinI prApti na thatAM temaNe svargagamana karyuM hatuM. jJAnI hoya te paNa amuka kArya karatAM sthirAzaya vinA eka kSaNa mAtra ubhuM rahI zakAya tema nathI. sarva kArya karavAmAM je AzayathI sAdhyabindu dhAryuM hoya te AzayenuM ekasarakhI rIte pravahana thatuM hoya che teja kAryanI siddhimAM prakhyAtine prApta karI zakAya che. zrI hemacaMdraprabhue sthirAzayI banI gurjaradezanupati kumArapAlane jaina banAvyuM hatuM. jenA Azaye ucca ane sthira che tenI vacana ane kAyAnI pravRtti paNa ucca ane sthira thAya che. amuka jJAnI manuSya svakartavyakAryamAM vijyazrI prApta karaze vA nahi kare? te praznane uttara sthirAzanA jJAnathI ApI zakAya che. jenA Azaya kSaNe kSaNe badalAtA hoya te manuSya game te jJAnI heya tathApi te vizvamAM koI kAryamAM vijaya prApta karI zakatuM nathI. aeva svAdhikAre kartavyAvazyaka kAryone karavAmAM sthirAzayanI atyaMta AvazyaktA che ema pratyekamanuSya nizcaya karIne sthirAzayI banavuM joIe. jana ane vitarAya e beguNavaDe manuSya yukta hoya che te paNa tene anyaguNenI karmapravRttimAM jarUra paDe che. jJAna ane thirA manuSya yadi zAnta hoya che te ja te kAryanI siddhimAM AgaLa vadhI zake che. jJAna hoya ane sthirAzaya hoya te paNa krodhAdikane upazamAvIne zakti prApta karyA vinA pratyeka karma karatAM aneka pratikula manuSyanA 18 For Private And Personal Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 138 prasaMge kAryanA vijayaraMgamAM bhaMga paDavAne saMbhava uThe che. kedhAdika kaSAyone zAnta karyA vinA je kAryane jJAna tathA sthirAzayapUrvaka siddha karavA dhAryuM hoya che temAM aneka vine upasthita thAya che. zAnta manuSya potAnI mana, vANI ane kAyAnI ceSTApara kAbu meLavI zAntipUrvaka pratyeka kAryane pAra pADavAmAM vijayazAlI bane che. azAntithI prAraMbhitakomAM krodhAdika deze aneka zatruo pragaTAvI zakAya che ane zAntipUrvaka kAryo karavAnI TevathI zatruone paNa mitra banAvIne kAryanI siddhi karI zakAya che. krodhAdikanI tIvra lAgaNIone zAnta karyA vinA magajanI samatalatA sAcavI zakAtI nathI ane magajanI samatalatA rAkhyA vinA svakAryapravRttimAM aneka viSamasaMgone jItI zakAtA nathI. Atmabalane pheravyA vinA zAntipUrvaka kArya karavAnI zaktine prApta karI zakAtI nathI, atae Atmabala pheravIne pratyeka kAryane zAntipUrvaka karavAthI te kArya tvarita siddha thAya che. zAntamanuSya pratyeka kArya karatI veLAe zAnti rAkhIne kArya karavAmAM vizeSa upayegI bane che ane te AtmApara AvatAM AvaraNane haThAvavApUrvaka kAryanI siddhimAM vijayavara mAlane prApta kare che, atae zAnta e vizeSaNa upagI tarIke avabodhavuM. je manuSyoe bhUtakALamAM A vizvamAM apUrva mahatakAryo karyA hatAM teo atyata zAnta hatA. bhISmapitAmaha ane arjuna vagere karmayogIo svIkAryapravRttimAM manavacana ane kAyAthI zAntinuM sevana karatA hatA. nepolIyana bonApArTa vagere kSAtravIrakarmayegIo yuddhAdi prasaMge zAtipUrvaka kArya karatA hatA ane tethI teo bArIka mAmalAmAM paNa aneka prAsaMgikayuktiprayuktine zodhI kahADatA hatA. zAntatAnA baLe bAhya prasaMgenI manapara asara na thavA devAthI ane kodhAdika kaSAnI manapara asara na thavA devAthI kAryasiddhi karI zakAya che. zAntapaNAthI je je kArya karavAmAM Ave che temAM janAo pUrvaka suvyavasthita sAmagrIo bhegI karIne kAryamAM pravRtti karI zakAya che. vizvamAM pUrve je je vIrapurUSe thayA teoe svakAryapravRttimAM apUrva zAntine sevI hatI ema teonA aitihAsika caritaparathI avabodhAya che. je manuSya Atma For Private And Personal Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 139 baLamAM pragatiyukta hoya che teo zAnta thaI zake che, paraMtu jeo ke dhAdika kaSAyathI jItAyalA hoya che teo kaSAyanI asarathI manavacanakAyAnA gamAM azAti pragaTAve che. teo kharA kAryaprasaMge je je kArya karavAnAM hoya che, ane je je rItie je je kAryapravRttimAM dravyakSetrakAlabhAva pramANe vartavAnuM hoya che temAM teo barAbara saMpravartI zakatA nathI. A vizva kadApi badhuM sAmuM paDe te paNa tethI manamAM aMzamAtra saMkSobha na thAya evI vaigikazAntiyukta thaIne pratyeka kAryamAM pravRtti karavAnI jarUra che. bAdAnI azAnitanA cAre taraphanA mahAtApanI madhyamAM rahIne ane Antarika zAntithI vatIne jyAre kArya karavAnI kasoTImAMthI pasAra thavAya che tyAre karmaveganI uccauccabhUmikAomAM praveza thatuM jAya che. je manuSya kArya karatI veLAe sthirAzayapUrvaka zAnti dhAraNa karI zake che tenI dazA tIvra rahe che ane tenA pratApe te pramAdadazAmAM na phasAtAM svAdhikAra surajanI siddhi karI zake che. nAmarUpanA prapaMcamAM ahaMvRjyAdibhAve jeo marIne AtmajJAnavege punarjanma pAmelA che teo nAmarUpanI vRttithI marelA hovAthI kArya karatI vakhate mananI zAnti saMrakSavA zaktimAna thAya che. zAnta manuSya jema kArya karavAne lAyaka Thare che tema vizeSArSita manuSya kArya karavAne zaktimAna thAya che. kheda, bhaya, ane dveSAdi denA nAza vinA satya zAnti prApta thaI zakatI nathI. atae keIpaNa kArya karatAM kheda, bhaya, ane dveSane abhAva rahe joIe. koIpaNa manuSya keI svAdhikAragya kArya karatAM pravRttimAM thAkI glAni pAmI kheda, bhaya ane zakane dhAraNa kare che te kArya karavAnegya thatuM nathI. keIpaNa kAryanI pravRtti karatAM kheda te ja na joIe. kheda karavAthI AtmazakticenI hAni thAya che. yathAzaktie kAryapravRtti karavI joIe paraMtu tenA phalanI aprApti paratve kheda na thavuM joIe. je manuSyo kAryakalanI AzAothI niHsaMga thaIne svapharajane adA karavAnI daSTie kAryapravRtti kare che temAM teone zubhAzubha pariNAma na hovAthI kAryasiddhinA abhAve paNa kheda thatuM nathI. keIpaNa kArya karatAM bhaya na thavuM joIe. AtmAvinA anya vastuothI pitAne kadApi nAza For Private And Personal Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 140 thaye nathI, te nathI ane kadApi thaze nahi e parapUirNa Anubhavika nizcaya thayA vinA kadApi bhayavAsanAne nAza thato nathI. AtmAnA asaMkhya pradezavinA bAkI je je A tmAne kAyAdine saMga thaele che tenuM mamatva TaLyA vinA kadApi bhayavAsanAne nAza thatuM nathI. bAhya zarIrAdinuM mamatvavinA teonuM upagiva avadhI aneka upAyoe kAyAnuM saMrakSaNa karavuM e svapharaja che paraMtu bAhyamAM manAelI pratiSThA, kIrti, ane mAnyatA vageremAMthI saMpUrNarItyA ahaMmamatva TALyA vinA kadApi bhayavAsanAne sarvathA jaya karI zakAtuM nathI. bAhyathI zArIrikAdinuM aneka upAe saMrakSaNa karavuM ane antamAM bhayanA pariNAmane aMzamAtra sthAna na ApavuM eja nirbhayatAnuM kharuM lakSaNa che. aneka rogo AdinAzakArakahetuothI zarIrAdinuM saMrakSaNa karavAthI kaMI bhaya gaNAte nathI. kharekhara bhayane antaramAM utpanna thAya che. manamAM bhayanA pariNamane utpanna thateja vAravAthI kArya karavAnI cetA saMprApta karI zakAya che. kAryanI siddhimAM kadApi AtmasvArpaNa karatAM bhaya na pAma joie. svapharajane adA karavAmAM je manuSya nirbhaya che teja satya karmayogI che. je manuSya hadayamAM koI paNa prakAranA bhayane dhAraNa karatuM nathI te "daMpattAmavA vArtha sAyamanI dazAnI uccatA pAmIne kArya karavAne adhikAra prApta karI zake che. aneka prakAranA Avazyaka kAryanI pravRttimAM bhayane utpanna thavA de e AtmapurUSArthanA kSayaprati mahAkAlane utpanna thavA devA barAbara che. je manuSya keI paNa jAtanA bhayane seva nathI ane phakta svakArya pravRttinI pharajamAM AtmAvinA anyane dekhate nathI te kharekhara kAryagI thAya che. aneka duzmane rahAmAM AvatA hoya, aneka saMkaTa prApta thaela hoya ane svIkAryapravRttimAM aneka vipatti AvelI hoya te paNa svAtmAne nirbhayadhArI mRtyu AdithI je bhaya na pAmatAM svapharajane samabhAve adA kare che te karmavIracagInA caraNakamalane devatAe pUje che. vikrama rAjAe yadi svakAryapravRttimAM bhaya dhAraNa karyo hato te te svanAmane vizvamAM For Private And Personal Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 141 saMvata calAvI zakatA nahi. Izu krAIsTe yadi zailIpara ArohaNa karatAM bhayane dhAraNa karyo hota ane dInatA dAkhavI hota te pitAnA nAmane sana calAvI zakatA nahi. zrI mahAvIra prabhue devatA, manuSya ane tiryathI aneka upasargone sahana karyA ane AtmadhyAna dharI kevalajJAna pAmI tIrthaMkara padathI vibhUSita thaI paramAtmapadane prApta karyuM temAM temanI nirbhayatA eja vastutaH sevavA yogya che. nirbhaya banyA vinA devatAI sAhAya maLatI nathI. nirbhaya manuSyanuM maraNa zreyaskara che. parantu bhayabhIta manuSyanuM svakArya karatAM jIvavuM paNa azreyaskara che. je manuSya kaI paNa kArya karatAM mRtyu, prANa, ane kIti vagerenI spRhA rAkhatuM nathI ane svIkAryapravRtti pharajamAM vahyA kare che tenuM jIvavuM vastutaH upAgI che. AtmA vinAnI paravastumAM yadi ahemamatvanI vAsanA hoya che teja bhaya saMjJAnA adhIna thavAya che, paraMtu je karmayogIoe paravastuvaDe jIvavuM te brAnti che evuM mAnIne gabaLe, ane jJAnabaLe, bhayanI vAsanAne sarvathA kSaya karyo che teoja vAstavikaniyadazAne saMprApta karI zake che ane karmayoganA atimahatvapadamAM praveza karI nirlepacegyatAne prApta karI zake che. je je aMze AtmajJAnI vira manuSya nirbhaya thAya che te te aMze te kAryakaraNazaktine prApta karI svAdhikAramAM yogya thatuM jAya che. je manuSya kArya karavAmAM nirbhaya thAya che te svAdhikAra pravRttimAM utpanna thatA zreSane paNa tyAjya karavA zaktimAna thAya che. jene koInAthI bhaya nathI tene keInA para dveSa karavAnuM kAraNa rahetuM nathI. bhaya-dveSane paraspara nikaTa saMbaMdha che. jyAre paravastuodvArA AtmAne bhaya rahetuM nathI tyAre te samaye paraspara dveSa karavAnuM kAraNa rahetuM nathI. jyAre potAnuM ahita karavA anya manuSya samartha nathI ema daDha nizcayapUrvaka jJAna thAya che tyAre anya chepara dveSa thatuM nathI. kheda-bhaya ane dveSathI AtmAnuM vIrya TaLI jAya che ane prAraMbhita kAryamAM yathAyogya pravRtti paNa karI zakAtI nathI. AtmAnI zaktine prakaTa thatAMja kSaya karanAra, bhaya-kheda ane dveSa che. zreSanA pariNAmathI game te karmayogIvara paNa sahasa For Private And Personal Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 142 mukhavinipAtadazAne pAmI svakartavya kAryakarajathI bhraSTa thaI avanati mArgamAM praveza kare che. bhaya, kheda ane dveSa vinA hArA svAdhikAre he manuSya!! karmayoganI gyatA prApta kara. he sujJa mAnava! hArI kartavya kAryapharaja bajAvatAM bAhya prANadine nAza kadApi thAya tathApi tuM maraNa pAmIne uccadazAmAM pragati kare che ema paripUrNa badhI bhaya, kheda ane dveSAdika vajita thaI karmayogane adhikArI thA. je manuSya ahaMvRtyAdinirmukta hoya che te ja khedAdiSavajita thaI kArya karavAne lAyaka Thare che. aeva huM vRn nipu. evA vizeSaNanI upagitA siddha Thare che. ahaMvRtti, mamattavavRtti, ane kAmavRtti Adi aneka prakAranI vRttine jeNe upazamAvI che te svayegya kAryapravRtti pharajane adhikArI bane che. vRttidaSTie kathIe te vRtti eja saMsAra che. jyAM ahaMmamatvAdittinuM sAmrAjya pravarte che tyAM saMsAra sAmrAjya pravarte che evuM avabodhIne vRttithI nirmukta thavA prayatna karavo joIe. je AtmajJAnI che te ahaMvRtti ane mamatvavRtti Adi vRttine nAza karavA prayatna karI zake che. ahaMmamatvavRtti sevaka manuSya vAstavika kArya karavAnA adhikArane prApta karI zaktA nathI. ahaM ane mamatvavRttidhAraka, sva gya kAryapravRtti karatAM aneka manuSyanI sAthe kaleza kare che ane te jyAM nirlepa rahevAnuM hoya che tyAMja te baMdhAya che. atae svakArcapravRttinI pharaja adA karatAM ahaMbhAvavRttine dhAraNa karavAnI kaI paNa rIte AvazyaktA siddha karatI nathI. jyAM sudhI ajJAna moha che tAvatu ahaMmamatvavRttinuM sAmrAjya pravarte che, paraMtu AtmajJAna thatAM paravastuomAM ahemamatva pariNAmane dhAraNa kare e brAntirUpa lAge che ane tethI tene svayameva tyAga thaI zake che. AtmaprakAza granthamAM ahaMvRtti saMbaMdhI vistArathI vivecana karavAmAM AvyuM che tethI vistArAthae ahaMvRtti saMbaMdhI vizeSa vivecana zrI AtmaprakAza granthamAM avalekavuM. ahaMvRtti ane mamatvavRtti Adi vRttithI nirmukta manuSya kaI paNa kAryanI pravRtti karatAM baMdhAtuM nathI. te manuSya jIvanmuktadazAne adhikArI banI svaparanI yathAgya For Private And Personal Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 143 kArya pravRtti pharajamAM niyukta jagata saMbaMdhI upagraha leNu devAthI mukta thAya che. ahaMmamatvavRttithI baddha manuSya bAhAthI akriya chatAM antamAMrAgAdithI sakriya che. te bAhyathI nirlepa chatAM antarathI salepa che. te bAhAthI akarta. abhaktA chatAM atathI kartAktA che ane te bAhyathI sazakta chatAM antathI azakata che ema prAdhavuM. ahaMmamatvavRttithI mukta thaela manuSya vastutaH adhikAra paratve svakArya pravRttine karate chate sarjAI che. te bAhya vastuone bhegavate chate mo che. te bAhAthI salepa chatAM antarathI nirlepa che ane bAhyathI sakriya chatAM Antarika daSTie akriya che ema avadhAravuM. ahaMvRtyAdithI jema jema muktatva thAya che tema tema Antarika nisaMga dazAnI vizeSataH prApti thAya che ane tethI lokika tathA dhArmika vyavahAra dazAgya svapharaja adA karavAnI karmabhegInI ucca dazA saMprApta thAya che. tathA tethI bharatanRpatinI peThe karmaga dazAne prApta karI zakAya che. 3rzvaravinikrArA jeNe prApta karI che tene svadazAne anubhava thAya che, paraMtu te bAbatane anyane anubhava thaI zakatuM nathI. vastutaH ahaMvatyAdinirmuktatva jene prakaTayuM che te parAbhiprAyanA sarTIphIkeTanI AzA rAkhyA vinA svarogya AvazyakakAryapravRttinI pharajane adA kare che ane te AtmAnI anantazaktiyAnI anantatAmAM samAI jAya che. AkAza jema nirlepa ane janma jarA mRtyunA saMbaMdhathI nibaMdha che tema je AtmA, rAgadveSAdi vRttithI mukta thaIne svayegya prApta kartavya pharajane adA kare che te AkAzanI peThe nirlepa nibaMdha thAya che. rAgadveSAdivRttithI virAma pAmanArAe je kaMI kArya kare che te AvazyakakArya pharajane anusarI kare che tethI teo karmacAga zilanA antima nilapAnandamaya zikhara para virAje che. karma karavAne uparyukata kadvArA cegyamanuSyanuM vivecana karI have karma karavAne agya evA manuSyanuM vivecana karAya che. jenA je manamAM che te jenI vANImAM nathI ane je vANImAM che te jenA manamAM nathI ane upalakSaNathI je manamAM che te AcaraNamAM nathI e manuSya svakartavya kArya karavAne agya kare che. vire vAra jiyAyAM ja For Private And Personal Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 144 AdhUnAme vasA. sAdhu purUSane manamAM-vANImAM ane kriyAmAM ekarUpatA hoya che. asAdhu purUSone manamAM-vANImAM ane kAyAmAM ekarUpatA nathI. jene mana vANI ane kriyAmAM eka rUpatA nathI te manda vIryavAna manuSya che. mandavIryadhAraka manuSya ciMtave che kaMi ane mele che kaMI, tathA kare che ka i. kapaTa-bhaya-kleza ane svArthaprapaMce mantravIryadhAraka manuSya mana-vacana ane kriyAmAM viSamatAne dhAraNa karI zake che tethI mandavIryadhArakamanuSya, svAdhikAre prApta kartavyakArya pharajane adA karavAne zaktimAna thatA nathI. majja. vIryadhAraka ane khAla vIryadhAraka manuSya svAdhikAra cAgya kAryane karavAmAM mana-vacana ane kAyAnA yAgathI pazcAt rahe che. prAyaH mantra vIryadhAraka manuSya mana-vacana ane kAyAnA ceAganI viSamatAne seve che. A svAdhikAra cAgya kArya karavAne samartha hAya che teonA manamAM je hAya che teja vANImAM hoya che ane teonI vANImAM je hAya che teja teonI khAcaraNAmAM dekhAya che. mana-vacana ane kAyAnI pravRttimAM kapaTa-svArtha ceAge viSamatA udbhave che. "jyAM kapaTa tyAM capaTa " e vAkya kharekhara satya che. jee kapaTane seve che te teo svAdhikAraceAgyakArya karavAne adhikArI kare che, kAraNa ke tenA kapaTanA vicArathI ane AcArathI AtmAnI zaktiyAnA hAsa thAya che. jenI mana-vacana ane kAyAnI pravRtti eka sarakhI che, teo svaparanuM vAstavika zreSTha karavAnA adhikArI banavAthI kArya karavAne adhikArI Thare che. jenA cittamAM, vANImAM ane kriyAmAM ekarUpatA che ane temaja je udAra tathA sadAzaya che te svAdhikAraceAgya kArya karavAne zaktimAna thAya che. je manuSya nirbhaya ane satyavAdI che te mana vacana ane kAyapravRttinI viSamatAne sevatA nathI. te kadApi mAhyathI sApekSika dRSTie tathA apavAdadraSTie mana, vacana ane kriyAnI viSamatAne seve che te paNa te sadAzayI hAvAthI sAdhyalakSyanA upayegI rahI kataeNvyakarmacAganA adhikArathI bhraSTa thatA nathI. jenA sArA Aza che tene sadAzaya kahevAmAM Ave che. sadAzaya manuSyamAM vicArenI udAratA DAya che. je manuSya mana-vacana ane kAyaktithI sva tathA For Private And Personal Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 145 anyajanI unnati karavAmAM udAra hoya che te AtmabhegI hovAthI vAstavika karma karavAne gya Thare che. je manuSya sarva prakAranA zreyaH vicAramAM udAra hoya che te kartavya karma pravRttimAM sadA udAra rahe che. saMkucitadaSTimAna manuSya svakAryapravRttimAM, zreya kArya pravRttimAM, samAjakAryapravRttimAM, saMgha kAryapravRttimAM, vidyAkAryapravRttimAM ane paramArthakAryapravRttimAM svazakitane udArapaNe vyaya karI zakate nathI tethI te kartavya kAryane vAstavika adhikArI siddha thaI zakate nathI. udAra manuSya, pratyeka vyAvahArika laikika tathA kettara dharmakAryapravRttimAM svAtmazaktine udArapaNe upaga karI zake che tethI te kArya karavAmAM adhikArI TharI zake che. "kAritAnAM tu vasudhA kuTukavavam" e sUtra pramANe udAra manuSya sarva zubha bAbatemAM mana vacana ane kAyAthI udAra hoya che. je manuSya udAra hoya che tenAmAM malInatA rahetI nathI. je manuSya udAra hoya che tenI sarva zubha zakti kharekhara udAramArge vaparAya che. je manuSya udAra hoya che te sarva prakAranI meTAI prApta karI zake che. je manuSya udAra hoya che te kAryapravRttimAM svArthI divaDe saMkecAtuM nathI. je manuSya udAra hoya che te svakIya tanamana ane dhanane kAraNe prasaMge bhega ApavA cUkatuM nathI. je manuSya udAra hoya che te AtmAnI zubhazaktinA mArgonuM uddaghATana kare che ane temaja svaparogya sarvakAryapravRttimAM udAra bhAvathI pravarte che. aeva udAratA guNayukta udAramanuSya, vAstavika karmayogane mArgamAM vizAla daSTithI vicare che ane karmaveganA rUDhibaMdhane rUDha thaela saMkucitamArgonI vistAratA kare che tathA karmayogIone temAM pravartatAM audAryadaSTige audAryane zikhave che. audAryaguNayuktamanuSya, udArabhAvanAthI vizvavyApakazreyaHkarmogane prApta karI zake che ane udArabhAvanAthI vizvavyApaka zreyaH karmayogane prApta sarvatra pravartAvI zake che. te anyajIne udArabhAvanAthI vizvavyApaka zreyaH karmaveganuM audArya prakaTAvavAnuM rahasya samajAvavA zaktimAna thAya che. aeva udAramanuSya, svAdhikAra rogya pratyeka karmapravRttine sevavAne adhikArI banI zake che ema 18 For Private And Personal Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 146 mAnavAmAM anubhava jJAnanI AvazyakatA siddha Thare che. udAratva ane sadAzayatva e banne IzvaranAM zubhavyApakalakSaNe che. udAratva ane sadAzayatvamAM jema jema AtmA vRddhi pAme che tema tema te zubhezvaranAM mahAvyApakarUpane prApta karate jAya che. jenAmAM udAratva hoya che tenAmAM sadAzayatva hoya che. sadAzayanI vRddhithI manuSya paramezvaranA mahAvyApaka rUpamAM lIna thaIne anantatAmAM samAI jAya che. atae sadAzayI manuSya vastutaH pratyeka kAryanI pravRtti karavAne gya Thare che. sadAzathI manuSya je je kAryamAM pravarte che temAM tenA sArA AzayathI AntaradaSTie pragatimArgamAMja vahe che. game te vizvamAM mahAna manuSya gaNAte heya tathApi tenA hRdayamAM yadi rUDA Aza nathI rahetA te te AntarikadaSTie Izvaratva prApta karavAne adhikArI banI zakatuM nathI. game tevo vizvamAM laghumanuSya gaNatA hoya ane nIcapadapara niyukta thaela hoya tathA anya jAdi varNAzrama dharmapramANe kArya karanAre hoya, paraMtu antaramAM yadi te rUDA AzAnI bhAvanAothI paripUrNa khIlate hoya te te kharekhara AntarikadaSTie prabhupada prApta karavAmAM mahAna che ema avadhavuM. sadAzayavinA AtmAnI Antarapragati te thaI zakatI nathI ane kadApi mAne ke bAhyanI pragatimAM manuSya sadAzayI sAmAnyataH hIna hoya te paNa AntarapragatithI te bAhyakarmamAM alipta rahevAthI vastutaH tenI uccatA-mahattA cheja. manuSya bahApragatimAM ucca hoya te paNa sadAzayavinA vastutaH te ucca nathI, kAraNa ke sadAzaya vinAnI kArya pravRttithI uccatAne prAsAda kSaNamAtra sthAyI rahI zake che. sadAzathI manuSya kharekhara AntarikauccadvavyApakabhAvanAthI bAhya sthitinA svAdhikAre game te kAryanI pravRtti karate hoya tathApi te svapharajanI kartavya dizAmAM gya adhikArI TharI zake che. bAhAkartavyakarmomAM AntarikasadAzaya vinA eka kSaNamAtra paNa dharma jIvana jIvI zakAya nahi. aeva sujJa manuSyae Avazyaka pratyeka kArya karatAM sadAzayatvane dhArI karmayoganI gyatAne saMprApta karavI joIe. sadAzayatva e IzvaranI zakti che. sadAzaya e svarganI For Private And Personal Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 147 sIDI ane daravAjo che. sadAzayatva e prabhune prApta karavAnI kuMcI che. sadAzayatvavaDe vizvamAM sarvatra sadguNAnAM dvAra khullAM thAya che. sadAzayanI bhAvanAvaDe yukta thaine koi paNa kArya karatAM pragati mArgamAM virAdha AvatA nathI. sadAzayathI kareluM kArya svakje uttama pragatine samarpe che. ataeva sadAzayI manuSyane kAryapravRttinA adhikAra che. udAratva ane sadAzayatvavaDe saMsAra vyavahArayeAgya karmapravRtti karatAM AntaranirlepatAe sAMsArika jIvanavahanasAthe paramAtma padma prAptimAM agragati karI zakAya che. jenAmAM udAra bhAvanA ane sadAzayatva khIle che te AtmAnnatinA kramamAM vadhatA jAya che ane karmapravRttine bAhyathI AcaratA jAya che. je manuSya mAhathI mAre zuM zuM karavuM joIe te jANatA nathI, svAdhikAra pramANe kayAM kayAM kAryAM kartavya che? dravyakSetrakAlabhAvathI khAdya ane antarthI mArI kevI sthiti che ? sAnukula sAmagrIe mArI pAse kaI kaI che ? te je jANatA nathI, jenI mati svAdhikAra kartavya kAryoMmAM muMjhAya che ane temaja jenI mati saDhigdha rahe che te kArya karavAne lAyaka nathI. je manuSya pAtAnA kartavyakamanA adhikAra jANI zakate nathI te game te kAryamAM pravRtti kare tathApi te saMdigdhamatithI kartavyakAryathI parA kha rahe ema avamedhavuM. je manuSya zuM zuM karma karavAne huM zaktimAna chuM ema paritaH prAptaparisthitiyAthI avakhAdhe che te kArya karavAne cAgya Thare che. jenI mati svAdhikAre dravyakSetrakAlabhAva pramANe kArya karavAmAM muMjhAtI nathI ane nizcaya pariNAmane bhaje che te manuSya kArya karavAnA adhikArI bane che. je manuSya AtmakalyANamAM nizcayabuddhithI pravarte che te manuSya byAvahArikalAkikakAryapravRttimAM paNa nizcayataH pravarte che. anizcaya buddhithI koI paNa kArya karavAmAM nizcayapUrvaka pravRtti thaI zakatI nathI ane nizcayapUrvaka kArya pravRtti vinA kAryanI siddhi thai zakatI nathI. anizcaya buddhimAn manuSya koi paNu karrabyakarma pravRttithI vijaya meLavI zakatA nathI. je manuSya, kAryapravRttimAM saMdigdha matine dhAraNa kare che tenAmAM kArya karavAnuM pUratuM AtmabaLa khIlI zakatuM nathI. For Private And Personal Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 148 aeva pUrvapurUe draDha nizcayataH kArya karavAnI pravRttine upAdeya gaNI che te kharekhara egya che. kaI paNa kArya karavAnI nizcayabuddhithI AtmikabaLa khIle che ane zivAjI tathA pratApanI peThe svakAryapravRttimAM vijaya meLavI zakAya che. kArya karavAnI nizcayabuddhithI svakartavya kArya pharajamAM paripUrNa Atmabhega ApI zakAya che. vanarAja cAvaDAe svarAjyaprApti saMbaMdhI nizcaya buddhithI kArya pravRtti AraMbhI hatI tethI te anne svarAjya sthApana karmapravRttimAM aneka vipatti sahIne vijaya pAme. sAmaMtasiMhane svakArya pravRttimAM AtmabuddhinI anizcayatA rahetI hatI tethI te mArA ane enuM mULarAja solaMkIe rAjya lIdhuM. akabara, eraMgajeba ane nAnakasiMha vagerene svAdhikAragya svakAryapravRttimAM nizcayAtmaka buddhi hatI tethI teo AtmabaLa khIlavIne svasAdhya kAryapravRttimAM vijaya pAmI itihAsanA pAne amara thayA. nizcayAtmaka buddhivinA kadApi AtmabaLa khIlatuM nathI, ema anubhava karI avalekavuM. pote je kArya kare temAM svayegyatAne nizcaya na thavAthI AtmazraddhAnuM baLa vRddhi pAmatuM nathI ane tethI pariNAma aMte e Ave che ke ahaMmamatvarahita AtmabhegapUrvaka kArya karI zakAtuM nathI. je dezamAM anizcita buddhivALA manuSya utpanna thAya che te dezanI rAjyamAM-vyApAramAM-sainikabaLamAM-hunnarakaLAmAM-zArIrika-vAcika ane mAnasikabaLamAM hInatA vadhe che ane te dezanuM svAtaMtrya naSTa thavAnI sAthe parataMtratAnI beDImAM te deza rIbAya che. lokika kAryapravRttimAM ane dharmakAryapravRttimAM anizcayAtmaka buddhithI manamAM aneka prakAranA saMzaya udbhave che ane tethI mananI kAryapravRttimAM napuMsakanA jevI dazA thAya che. aeva karmayogIoe kAryapravRttimAM nizcayAtmakabuddhivALA thavuM joIe. jenI mati svakAryapravRttimAM nizcayAtmika varte che te manuSya game tevA azakya kAryane susAdhya karI sAdhI zake che. keI paNa kAryamAM jenI anizcayAtmakabuddhi varte che te vizvamAM janmIne kaMI paNa ukALa nathI. ane mAMsanA lecAthI banelA tenA zarIramAM jIva chatAM paNa te eka papaiyAne na chAje tevuM svapravRttimAM mana rAkhe che. prasaMgopAtta kArya For Private And Personal Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 148 pravRttimAM svAdhikArane nizcaya je karI zako nathI te vizvamAM dAsyakarma vA bhikSAkarma karavAne paNa nAlAyaka Thare che. zaMkarAcAryane svayegya dharma karma pravRttimAM nizcaya hatuM tethI te svadharmanuM sthApana karI zakyA. kaI paNa kAryanI pravRttimAM pravartatAM pahelAM svAdhikAra gya karmapravRttine je nizcayabuddhithI nirNaya kare che te svakArya pravRttimAM vijayI bane che ema vastutaH avadhavuM. kaI paNa kArya svAdhikAre kartavya che ke nahi ane te karavAnuM sAmarthya che ke nahi tene je manuSya svabuddhithI nizcaya karI pravRtti kare che te svakAryapravRtti pharaja adA karavAne gya che ema avadhavuM. devagurU ane dhArmika pravRttimAM je saMdigdha mativALe che te kadApi vijaya pAmyuM nathI, vartamAnamAM pAmatuM nathI ane bhaviSyamAM pAmaze nahi. mahamadapayagaMbaranA samayamAM tenA bhaktane tenA para paripUrNa vizvAsa hatuM ane mahamadapayagaMbarane svakAryapravRttimAM niHsaMzayabuddhi hatI tethI te maslama dharmanI sAthe melema rAjyanuM sthApana karavA zaktimAna thaye, ema te samayanA ItihAsathI nizcaya karI zakAya che. kaI paNa kArya pravRtti karatAM vA kaI paNa bAbatane vicAra karatAM asaMdigdhamati na rahevI joIe. vivekadvArA je je kArya karavAnAM hoya temAM yathAzakti svayegyatAne nirNaya thave joIe ke jethI svAdhikAra yogya kArya pravRttine prAraMbhIne svasaMbaMdhI ane pasaMbaMdhI sarva kartavya pharajo adA karI zakAya. nizcitabuddhithI sva gya karma pravRttine je nizcaya kare che te kArya karavAne cagya che ema kathI vizeSa prakAre kArya karavAnI cegyatAdhArakanuM svarUpa varNavavAmAM Ave che. je manuSya dhIra che te kArya karavAne gya che. jJAnI Adi vizeSaNa vaDe yukta hoya tathApi vairya vinA kArya pravRttimAM vidanenI sAmA ubhA rahI zakAtuM nathI. sAnukula saMge hoya che tAvata te sarva manuSya sarva pravRtti karyA kare che parantu jyAre kArya karatAM aneka vidane samupasthita thAya ane aneka prakAranI vipatti AvI paDe tyAre te dhIramanuSpavinA kartavyakAryapravRttinA raNasaMgrAmamAMthI adhIra manuSya te tvarita palAyana karI jAya For Private And Personal Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1pa0 che. dhairya guNavinA aneka pariSahe ane upasargonI madhye svakartavyakarmamAM sthira rahI zakAtuM nathI. kartavya karma pravRttinA raNa medAnamAM niHsaMgabhAvathI pravartavAnuM hoya che temAM dheryA vinA eka zvAsarasa mAtra paNa laI zakAya tema nathI. kartavya karmapravRtti samarAkaNane dekhatAM sahastra nivayamanuSya bhIti pAmIne pAchA phare che, paraMtu je dhIra purUSa hoya che teo kartavyakarmamAM sarvasvArpaNa karIne navIna divyAvatAre avatare che. je manuSya kartavyakarmanI pravRttimAM vairyathI svamRtyune paNa prerUpa gaNe che teo kartavya karma cegI thaIne vizvamAM sarvatra AdarzajIvananI khyAtivaDe khyAta thAya che. A vizvamAM kartavya karma pravRtti samarANamAM jeoe sva jIvanane hemyu che teomAMja vAstavika cAritra khIlyuM hoya che, ane tethI teo kartavyakarmanI pravRttinA gIo banI zake che. vizvamAM adhikArabhede aneka prakAranI kartavyakarmanI pravRtti hoya che ane tethI svAdhikAre bhinnabhinnakartavya karmapravRtti sevaka aneka gIo kathAya che ane te sarve dhairya guNathI vizvamAM amara thaI jAya che. dhairyathI Atmika baLamAM anantaguNI vRddhi thAya che ane tethI aneka prakAranI viTaMbanAe sahana karatAM kartavyakarma vimukhatA thaI zakatI nathI. jenAmAM gheryazakti khIlI hoya che te kumArapAlanI peThe duHkhadadhinI pelI pAra jaI zake che. mahamadapegaMbare arabastAnanI mATI laDAImAM dhairya rAkhIne atte vijaya meLavyuM hatuM. gatamabuddha vairya dhAraNa karIne svapravRttimAM yukata thaI pitAnA vicArone vizvamAM pracAryA hatA. Izu phAITe pairyabaLe svavicArene pracAra karyo hate. zrI mahAvIra prabhue dharyabaLe aneka prakAranA upasargo sahyA hatA. sekreTIse dhairyabaLe satyanuM sevana karI grIka dezanI satyatA, mahattA, ane svAtaMtryane pAye nAkhyo hate. ItyAdi aneka mahApurUSanA daSTAntathI pairyaguNapUrvaka kartavyakarmapravRttimAM vijaya meLavI zakAya che ema siddha thAya che. dharya baLa vinA keI paNa mahAna kArya vA laghukArya paNa karI zakAtuM nathI. dharyagaNanA saMsevana vinA kaI paNa kAryapravRttimAM aDaga rahI For Private And Personal Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 151 zakAtuM nathI. dharma guNathI je kArya thAya che te anyathI thatuM nathI. atae jJAnIo mahAgarjanA karIne kahe che ke kathanI karavAthI kaMI vaLavAnuM nathI. tame svakAryapravRttimAM dhairya dhAraNa kare ane AgaLa vadhe. dhairya guNadhAraka dhIra manuSya kadi game tevA vipatti prasaMgamAM AtmazraddhAne hArI ja nathI. te mRtyunA paMjAmAM phasAyale pitAne dekhe che te paNa svakAryapravRttimAM dhairyane tyAga karatuM nathI. A vizvamAM jene janma che tenuM avazya mRtyu che. keI paNa samaye keInuM mRtyu thayA vinA rahetuM nathI. kAyaratAne tyAga karI vairya dhArIne svakAryapravRtti karatAM maraNa pAmavuM enA je anya mahotsava nathI ema anubhavapUrvaka avadhavuM. je manuSya dhIra che te saMkaTanA samaye anyanuM vizvAsapAtra bane che. A vizvamAM mukhathI bairyanI siMha garjanA karanArAo te prAyaH vipatti prasaMge zvAnanI peThe AcaraNa karI kartavya karmasamarANapravRttithI palAyana karI jAya che. A vizvamAM kaI paNa kArya karatAM kaMIne kaMI vipatti, upAdhi, lekacarcA, vipakSabheda, pratipakSabhAva ane vijJa vagere te thayA kare che paNa je jJAnI Adi vizeSaNo vaDe yukta che te pairya guNane dhAraNa karI vipatti AdithI pIche haTha nathI. tete hastInI pAchaLa jema zvAne bhasyA kare che tema svapAchaLa aneka durjane bayA kare che tenI paravA rAkhatuM nathI. te te tenA kartavya karma pravRtti pharajamAM masta thaIne rahe che ane tene koInI apekSA rahetI nathI. AkhI duniyAprati te phakta pharaja daSTithI dekhyA kare che. pharaja pharajane pharaja eja tene zvAsocase maMtragheSa heAya che. tethI te svakartavya karmapravRttinA mArgamAM bairya baLe aneka prakAranAM vidyAdi kAMTAo paDelA hoya che teone sApha karIne AgaLa vadhe che. jeNe atyaMta vairya baLa khIla vyuM che e dhIra manuSya svAdhikAra je kAryane Adare che temAM te hajAre vinnene upasthita thaela dekhe che te paNa teone chedate ane svakArya pravRttimAM vijaya pAmate AgaLa pragati kare che. A vizvamAM kaI paNa kAryakAraka te kAryane karaze ke kema? te tenA pairya guNanA vikAza upara AdhAra rAkhe che. jenAmAM vairya guNa khIle. For Private And Personal Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15ra hoya che te svIkArya pravRttidvArA vAstavika pragati karI zake che ema avadhavuM. cegI thavAnI vA bhegI thavAnI aneka pravRttimAM dhairya guNathI vijayI banI zakAya che. Amennati karavAnI aneka prakAranI pravRttimAM vairyathI AgaLa vadhI zakAya che. aeva kartavyapravRtti pragatimAM vairya guNanI atyaMta AvazyakatA hovAthI pairya guNe kartavya karmAdhikArI thavAya che ema je kathavAmAM AvyuM che te vastutaH mAnya ane Adeya che. svayegya kartavya karma pravRttimAM vairya guNanI sAthe vIratAnI paNa jarUra paDe che. je manuSya dhIra hoya che te vIra thAya che, AtmaparAkramane pheravavuM e kharekharI vIratA che ane te vIratAnA pege manuSya vIra gaNAya che. A vizvamAM dAnavIra-zUravIra-ane dharmavIra e traNa prakAranA vare hoya che. A vizvamAM keIe itihAsanA pAne svanAma amara karyuM hoya te e traNa prakAranA vIreeja karyuM che. keI paNa kArya karatAM AtmavIrya pheravyA vinA cAlI zake tema nathI. vIra purUSa kaI paNa kArya karatAM svaparAkramathI pAchA pharate nathI. nepolIyana benApArTa, garIbalDI, rIcarDa ane vozIMgTana vagere pAzca vIrenA AdarzajIvanacarite avaletAM vIratAnuM kharekharUM bhAna thAya che. bhISma, rAma, lakSamaNa, arjuna, bhIma, hanumAna, ane vALI vagere vIree vIratA ge pitAnA nAmone ItihAsanA pAne suvarNAkSare alaMkRta karyo che. je varamanuSya svakArya pravRttimAM mAthuM mUkIne vicare che arthAt mRtyunA bhayathI DaratA nathI teo vIratA azakya kAryone kare che. vIratAvinA vizvamAM kaI paNa vastunI prApti thatI nathI. viratA vinA rAjya karI zakAtuM nathI. vIratA vinA vidyAnuM adhyayana karI zakAtuM nathI. vIratA vinA vyApAra karI zakAtuM nathI. vIratA vinA sevAnAM kAryo thaI zakatAM nathI ane vIratA vinA mukitanA mArgamAM te eka DagaluM mAtra paNa AgaLa saMcarI zakAtuM nathI. je manuSya mATI meTI vAta kare che paNa je tenAmAM vIratA nathI hotI te te bAyale bakavAdI gaNAya che. sarva kAryanI siddhi ne AdhAra vIratA upara rahele che evuM sadA yAda rAkhIne vIratA pragaTAvavAnI pravRtti karavI joIe. vIratA arthAt manavacana kAyAnI tathA For Private And Personal Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 153 AtmAnI zakti pragaTAvavAthI A vizvamAM svavyaktinuM astitva saMrakSI zakAya che ane temaja svAstitva saMrakSaka pragati bIjakenI saMrakSA ane pravRddhi kharekhara suvyavasthAthI karI zakAya che. je dezamAM sarva prakAranA varanuM astitva nathI te deza kharekhara parataMtra bane che. vIratA zakita vinA jIvanAdi mArga sadA sthira rahI zakAtuM nathI. je manuSya karmazUra hoya che te dharmazUra thAya che. zUravIra, vIratAyege mAthuM mUkIne kArya karavAthI vizvamAM pratyeka bAbatamAM vijayI bane che. kahyuM che ke - mAthuM mUkIne kare kAma, tene sahu loka kare che praNAma; vizvamAM rAkhe nAma; tene jyAM sudhI bhIti rahe re, tyAM sudhI che hAra; nirbhaya thaI kAryo karere, ho jayajayakAra. kare sAhA tamAma. tene tenA chUTe mamatA kalpanAre, chUTe sahu saMbaMdha; prANa samarpa kAryamAMre, nAze mithyA dhaMdha. jAge cetanarAma. tene pArA mRtyu upara Avatare, nahi rahetAM darakAra; sAhasikatA zairyathIre, saphaLe che avatAra. cheDe meha tamAma. tene cheDA zraddhA ne kAryanIre, siddhi dhruva thanAra; nizcaya khaMtathI macera, kArya siddhi kSaNavAra. kRtya kare niSkAma. tene pANI azaya zuM? duniyA viSere, pAchaLa paDatAM vAra; AtmabhoganI Agabere, zuM zuM thayuM na thanAra. tyAge ezaArAma. tene pA dhAryuM sarve thaI zakere, rAkhe manamAM hAma; tanamana vANI bhogathIre, tema vaLI vyaya dAma. rUpa nAma bhUle ThAma. tene 6 kAyarane sahu dUra che re, zarAne sahu pAsa; AtmadhyAnI jJAnI karere, sarva karmane nAza pAme ziva ArAma. tene nA vapu chAyAvata pAchaLere, vijaya zrI sukha satya: buddhisAgara dharmanAMre, karatAM nispRha kRtya. svAtmA zaktiguNa dhAma. tene 8 levA kheDUte dhajUja svavIratA arthAta svazaktivinA anya prabala zaktimattethI svanuM rakSaNa thatuM nathI. saMpAdivaDe zaktinuM mahAbala bheguM karIne svAstitvasaMrakSA karI zakAya che. AtmazaktinI vRddhi karyA vinA laikika sAmrAjya jhAhejhalAlI ane dhArmikasAmrAjya jhAhejhalAlI prApta karI zakAtI nathI. ataeva nIce pramANe zakti saMbaMdhI kAvya kathAya che. 20 For Private And Personal Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 154 "zakti vadhAre mA, rAvaLa nIvAtuM." zakti vadhAro bhAIre, zaktivaNa ne jIvAtuM; jyAM zakti tyAM rAjyare, nabaLuM prANI rIbAtuM. zakti, tana mana zakti vRddhithI, mAra kadI na khavAya; vaktava zaktithakI, sAruM samajavAya; zakti vinAnuM prANI, juo jaga vecAtuM. zakti. 1 jJAnAdika zakti vinA, mAnava Dhera samAna; paratAbAmAM rahI karI, saheje gumAve bhAna; zakti vinA pArare, thAtuM nIcathI nAtuM. zakti. 2 jananI janmanI bhUmine, lajave zakti hINu lajavI jananI kukhane, thAve jagamAM dIna; Atma zaktivaNu kavare, bAMdhe karmanuM khAtuM. zakti. 3 zaktimatte sukhI tha, azakta jana sIdAya; zaktine saMcaya kare, saune uparI thAya; zaktithI jItAyare, dhAryuM kArya karAtuM. zakti. 4 zakti hINu parataMtra che, khIla zakti sujANa; dharmodaya dezonnati, karaze sAcI vANa; che zakti mahAdevIre, pragaTe sarva suhAtu. zakti. 5 zvAsathI jIvavuM, te jIvyuM na pramANa; zakti vaDe je jIvavuM, te jIvyuM jagamAna; jagamAM jyAM tyAM dekhare, zaktie nAma thAtuM. zakti. 6 utsAhI cetana karI, antar banI nirva, satatatsAhAbhyAsathI, khIlava !!! zakti sarva; buddhisAgaradhare, zaktithI vicarAtuM. zakti. 7 jagatmA jIte zaktimanta. jIte zakitamatta, jagatamAM jIte zaktimanta; nibala pAme anta. kAyika vAcika zaktithIre, dubaLavarga chatAya; vyaSTimAM sattAvaDara, svatane chavAya. jagatamAM. 1 taMtrayaMtranA baLathakIre, sthUla viSe jaya thAya; mAnasika maMtrAvaDe, sattA vizva suhAya. jagatamAM. 2 YOAtamAM For Private And Personal Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra kAya maLe kezarI jIre, nhAnAM pakSIpara nabaLA janakacarAya che, satvaguNI kabutara juere, juo magara jalamAM karere, nija rakSaNa zakti vinAre, sattAvaNu mAnava kharere, zakti vinA zuM jIvavuMre, zakti vinA kyAM khelavuM?, zaktinIre, javI zake, sarva kaLA vizvaviSe zaktidevI svAstivarakSaNavarDara, www.kobatirth.org Are, sarva zakti bhegI thatAM, pRthak zaktiyA sahu thatAMre, khaLa vinAzI bahAdurIre, kSINu khaLe khahu jAtanAMre, meLavavI sahu zaktiyAre, dharma zUrAnA jANuvAre, nirmala lahe nA sthUla vizvapara bhAgavere, sattA sabaLA pADI mATI pAme bAjathI kAMTAnI rakSaka vADa vinA ahAre, dharmakSetra karatAM dharma jIvI zakere, 155 vanamAM karatA rAjya; rAjya kare che khAje. jagamAM. 3 saMpe jaga rahevAya; nahi astitva ` rakhAya. jagamAM. 4 nirbala mRtaka samAna; rahyAM na nAma nizAna. e che sAce jagamAM. 5 jagatamAM. ra leka; pAka. jagamAM. 7 nAza; jagatamAM. 8 rakSe khAsa. jagatamAM, ha Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir trAsa. mAchalIone anatA mAnava dAsa; dharma zakti vinA karyAM bhAna; zakti vinA zuM dAna. jagamAM. 10 khIlavatA jana jeha; pAme anyathA cheha. jagamAM 11 prakaTAvatAMa, hAre nahIM jaganAza; pAme ma vilAsa. vADAthakIre, khetara rakSA jagamAM. 12 thAya; kevuM jaNAya. jagamAM. 13 khetara saMrakSavA, zakta janAnI vADa; samajo zaktinI ADa. jagatamAM. 14 pAme jagatamAM. 15 kaLathI kaLe chatAya. jagamAM. 16 ' baLa vAparavuM tyAMya; abhyudaya nahi kayAMya. jagamAM. 17 dharma; baLa zama. jJAna thakI sahu zaktiyAre, khIlavavI karI yatna; sarva upAyA AdarIre, phaLa vinA baLa zuM kare?, deza prajA dharma rakSaNere, apahAni bahu lAbha jyAMre, AtmabhAga ApyA vinAre, sArAnA rakSaNa viSere, thAya khurAnA vAparavI tyAM zaktine, saMpe vartI maLe zakti sumaMtra. sAhAya; For Private And Personal Use Only tAza; khAsa. jagamAM. 19 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 156 zakti vinA bhakti nahIre, zakti vinA nahIM nIti; zakti tyAM pAye pahere, jagajananI e rIta. jagatamAM. 18 rajoguNa toguNa anera, sAtviguNanI zakti; svasvasthAne sahu raheze, kAla anAdithI vyakti. jagatamAM. 20 yathAgya nijapharajathIre, zakti kArya karAya; buddhisAgaradharmanore, akaLa alakha mahimAya. jagatamAM. 21 ItyAdi kAvaDe vIratA arthAt zaktivRddhi karavAnI khAsa AvazyakatA siddha kare che. kAraNa ke svayegyakAryapravRttinA adhikAranI zaktivinA gyatA prApta karI zakAtI nathI. AtmAnI mAnasika-vAcika ane kAyika zaktinI vRddhi ane tene suvyavasthApUrvaka upayoga karyA vinA A vizvamAM kaI paNa vyakti svAstitvasaMrakSaNa karavA samartha thaI zakatI nathI. AtmAnI zakti vadhArIne dukhethI vimukta thaI AtmapragatimAM AgaLa vadhavuM e dharma che. e dharmanI vyAkhyA bhUlIne vizvamAM pravRtti karyAthI vyavahAra ane nizcayataH pAtaMtrya prApta karavuM paDe che. AtmAnI vIratA pragaTAvyA vinA kedhAdika zatruone kadApi vaza karI zakAya tema nathI. je manuSe AtmAnI vIratAne seve che te kedhAdika zatruone jItI vizvamAM svAtaMtrya sAmrAjyanI pravRttinA adhikArI banI zake che. je manuSya ke dhAdika antaraMga zatruonA tAbe thAya che te manuSya vizvamAM mAnasika-vAcika ane kAyika nirbalatA prApta karIne avanatinA mArgamAM saMcare che. atae kedhAdika kaSAyone jItavAmAM Atmika vIratA pragaTAvavAnI AvazyakatA che. je vIra manuSya che te aneka prakAranA vidanene saheje jItI zake che. vIrapurUSa kSamA rAkhIne kartavyakarmamAM pravRtti karI sAdhyanI siddhi kare che.atae kAryapravRttine adhikArI vIrapurUSa che ema kathavAmAM vacita koI paNa prakArane virodha AvatuM nathI. vIramanuSya dravya ane bhAvathI vIratAne pratyeka kAryanI pravRttimAM ghaTate upayoga karI zake che. dezanuM rakSaNa, dharmanuM rakSaNa, vyApAranuM rakSaNa, saMghanuM rakSaNa, samAjanuM rakSaNa, kuTuMbanuM rakSaNa, ane svanuM rakSaNa Adi aneka prakAranI rakSaNapravRttine vIrapurUSa sevI zake che. dharmanI ArAdhanA karavI, dharmanI sthApanA karavI, adharmIothI dharmanuM rakSaNa karavuM, nAstikanA vicAre For Private And Personal Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1pa7 sAme dharmanI rakSA karavI ane svagurUAdinI sevAbhakti karavI, ityAdi dharmakarmapravRttimAM vIratAvinA kaMIpaNa zreya pariNAma prApta karI zakAya nahIM. nirvIryamanuSya saMsAramAM ane dharmamAM kaMipaNa uttamakAryapravRttine sevavA samartha thaI zaktA nathI. nirvIryamanuSyanI mitrIthI keInuM kalyANa thaI zakatuM nathI, ulaTuM prANune nAza thavAne samaya prApta thAya che. je manuSyamAM vIratA che te zakti pheravIne svakAryapravRttimAM aneka vidvasaMtoSIo sAme ubhe rahI svakAryapravRttinuM saMrakSaNa kare che ane te kartavya karmapravRttikSetramAM ubhuM rahI anekatApa sahI svakAryanI pUrNatA kare che. AryAvartanA vIramanuSyanA caritra avalekavAthI spaSTa thAya che ke teoe je kAryo karyo che te sarve viratAthI karyo che. pAzcAtya dezonA itihAsa avalokaze te te te dezanI unnatimAM vIramanuSyanI vIratAja kAraNabhUta samajAya che. kaI paNa dharmanA saMsthApakanuM caritra avalekaze te temAM vIratA te tenA sarvaguNanA zIrSe virAjamAna thaelI dekhAze. kartavya karmapravRttimAM je vIra che te egya adhikArI che ema aneka daSTAnta ane siddhAMtathI siddha thAya che. ataeva kartavya karmapravRttimAM varatAyukta vIramanuSyanI AvazyakatA siddha kare che. dhairya ane vIratAnuNanI sAthe vivekaguNanI kartavyakarmapravRttimAM atyaMta jarUra che. kartavyakarmapravRttimAM vivekavinA eka kSaNamAtra paNa cAlI zake tema nathI. viveka e dazamanidhi che. pairyavIratA Adi aneka guNavaDe manuSya, kartavyakarmapravRtti kare tepaNu luNavinAnuM jevuM bhejana, nAsikAvinAnuM mukha ane vAsavinAnuM jevuM puSpa tevI vivekavinA sthiti prApta thAya che. vivekavinA vizvamAM keIpaNa kArya karavAmAM Ave te paNa tenI saphalatA thatI nathI. vivekapUrvaka je karmapravRtti thAya che te vizvamAM saphala ane upAgI banI zake che. vivekavinAnI sarva kAryapravRtti kharekhara mayUrapRSThabhAgavata zabhA pAmI zake che. vivekavinAne manuSya pazu samAna gaNAya che, ane te vizvamAM zobhI zakatuM nathI te tenI lokikakAryapravRtti ane kettara kAryapravRtti kevI rIte zebhAne pAme vAruM? alabata na pAmI zake. je manuSyamAM viveka prApta thayuM hoya che te For Private And Personal Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 158 AmannatinA zikhare jyAre tyAre paNa virAjyA vinA rahetuM nathI. A vizvamAM sUphamanirIkSaNa karI vilakavAmAM Avaze te AtmannatinuM mULa viveka che ema nizcaya thayA vinA rahenAra nathI. sukhasAgarane pAra pAmavA mATe viveka e meTI sTImara che. A vizvamAM satya sukhanA mArgamAM viharatAM viveka e mahAlAITanI garajasAre che. vivekapUrvaka je je kAryapravRtti karAya che temAM avazya lAbhanI prApti thAya che. vivekapUrvaka pratyeka kAryapravRtti karatAM AtmonnatikramamAM vidyuge gamana karI zakAya che. vizeSa lAbha ane kartavyanI kharekhara paritaH saMgonI paristhiti tapAsI je nizcaya kare te vivekathI thAya che. AtmAnI zaktinI maryAdA bahiranuM kArya kharekhara viveka jAgrasta thayA pazcAt karAtuM nathI. AtmAnI zakitanA anusAra amuka kAryapravRttine svasvAdhikAre sevavAgya che ema vivekathI nizcaya karI zakAya che. aeva bhavyamanuSyae kAryapravRtti karatAM vivekathI tene vicAra karavo joIe. vivekavinA AcAra ane vicAremAM aneka prakAranA ghoTALA thayA kare che. je dezanA ane je dharmanA manuSyamAM vizeSa pramANamAM viveka jAgrat thaele hoya che te dezanI ane te dharmanI te pramANamAM vizvamAM jhAhejhalAlI pragaTI nIkaLe che. vivekapUrvaka svayegya kAryapravRti karatAM kadApi pazcAttApapAtra banI zakAtuM nathI ane temaja AtmAnI zaktine nakAme nAza tathA durUpayoga thaI zakatuM nathI. jema jema manuSya sarvatra sarva bAbatamAM svAdhikAre vivekapUrvaka pravRtti kare che tema tema te svIkAryasiddhimAM aneka vidanethI mukta thAya che. bhAratIya aneka kSatriyanRpatie vivekavinA aneka dezarAjyadharmahAnikarayuddha karIne bhAratanI avanati karI tenI sAkSI kharekhara ItihAsa pUre che. korae vivekapUrvaka vicAra karyo hato te te kadApi pAMDavonI sAthe yuddha karata nahi. rAvaNe vivekapUrvaka vicAra karyo hato te kadApi te rAmanI sAthe yuddha karIne rAjya ane svajAtisAmrAjayane nAza karata nahi. muMjarAje vivekapUrvaka vicAra karIne svapradhAnanI salAha mAnI hatI te kadApi tailaMganRpati sAthe yuddha karata nahi. ane temaja chevaTanI salAha pramANe For Private And Personal Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 159 te varte heta te tene nAza thAta nahi. kaneranA rAjA jayacaMdra vivekapUrvaka dezArthe, samAjAthe ane dharmArthe vicAra karyo hota te zAhabuddIna gherIne gRhachidra batAvata nahi. karaNaghelAe vivekapUrvaka vicAra karyo heta te maMtrI patnIne satAvI gurjaratrAne nAza karavAmAM savayaM kAraNabhUta banata nahi ane teNe je duHkha prApta karyuM te kadApi prApta karI zakatA nahi. sikaMdaranA vakhatamAM bhAratIyanRpatie vivekapUrvaka rAjyasaMrakSA kAryapravRtti AdarI hatI te teonI patitadazA thAta nahi. vivekapUrvaka IMglIza sarakAra rAjyakAryapravRttine Adare che tethI tenA rAjyamAM rAnnatinA sUryane ane AkAzIya sUryane arata thatuM nathI. jyAre jyAre vivekanI kSINatA thAya che tyAre tyAre avivekathI na karavAgya anIti vagere karmonI pravRtti thAya che ane tethI patitadazAne prAraMbha thAya che. jene kemamAM jyArathI vivekabhAnunAM prakharakiraNane prakAza manda paDavA lAgyuM ane avivekarUpa tamane pracAra vadhavA lAgyuM, tyArathI jainakemanI vasati ghaTavA lAgI ane jainakamamAMthI vidyAbala, kSAtrabala, vyApArabala ane sevAbalanI suvyavasthAo ane tenI pragatine asta thavA lAgyuM. vivekathI caDatI che ane avivekathI paDatI che ema sarva bAbatenI sarva pravRttimAM samajI levuM. je manuSyamAM, je samAjamAM, je jJAtimAM, je saMghamAM, je dezamAM je je bAbate viveka pragaTa joIe te pragaTavA mAMDaye eTale avadhavuM ke jApAna amerikAnI peThe udayasUryanuM prabhAta prakaTavA lAgyuM. vivekapUrvaka svayegya pratyeka kAryapravRtti thatAM aneka jAtanI hAnimAMthI bacI zakAya che ane pragatimArgamAM pUravegathI gamana karI zakAya che. vivekavinA manuSyanI ane manuSyadvArA kartavyakAryonI paripUrNa kismata AMkI zakAtI nathI. AtmAnA zuddha dharmanI prAptimAM ane janma jarA ane maraNanA prapaMcamAMthI chUTavAne AtmAne vAstavika vivekaprApta karavAnI atyanta jarUra che. je manuSya svagya pratyeka kAryane viveka purassara kare che, te manuSya jyAM tyAM AtmonnatinA kamane aMgIkAra karI paramAtmapadanI prAptimAM AgaLa vahe che. vivekapurassara sarva kArya For Private And Personal Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 160 karavAne abhyAsa sevavAne upaga dhAraNa karavuM joIe ke jethI aneka prakAranI ApattiyomAMthI bacI zakAya ane jJAnadarzana cAritra dharmamAM sthiratA prApta karI zakAya. svayegya karmapravRttinA adhikArI thavAne jema vivekaguNanI jarUra che tema svayegya karmapravRttinA adhikArI thavAne pULataNanI paNa atyaMta jarUra che. pUrNatsAhavaDe yukta karmacagI manuSya svakAryamAM Atmikabala prakaTAvIne prayatna kare che. pUrNatsAhavaDe AtmAnI pravRttimAM adbhutazakti prakaTe che. prathama te utsAhathI kartavyakAryanI siddhinI parIkSA thAya che. je kAryapravRttimAM pUrNatsAhI mana svayameva bane che te kAryanI siddhi thavAnI che ema pitAne AtmA sAkSI pUre che. svayogya kartavya kAryapravRttimAM je je manuSyae pUrNatsAhathI bhAga lIdhe hoya che, teoe avazya svapharajanI pUrNatAdvArA pravRttimArganuM AdarzajIvana vizvamAM prasiddha karyuM hoya che. te manuSya ! tuM svagya kAryapravRttinI pharajane adA karavAne prathamAvasthAmAM pUrNatsAhane dhAraNa kara. he manuSya, hArI svayegya kAryapravRttinI siddhine AdhAra tvadIyapUrNatsAhapara rahelo che. pUrNatsAha eja zubha kAryapravRttimAM Antarika maMgala avadhavuM. zrIpAlarAjAe pUrNatsAhathI navapadanI ArAdhanA karI hatI tethI te svakAryapravRttinI siddhi karI zakyA hatA. pratyeka svakAryapravRttine pUrNatsAhathI AdaratAM temAM avazya vijaya maLe che. aeva sva gya kAryapravRttinA adhikAramAM pUrNatsAha dhAraNa karavAnI AvazyakatA svIkAravI joIe. je manuSya utsAhavinA kAryapravRttine Adare che te avazya pazcAttApapAtra bane che. chellI laDAImAM pRthurAja cehANe pUrNatsAha vinA ane paMcAsaranA jayazikharIe pUNe tsAhavinA pravRtti karI hatI eja tenI astadazAnuM cihna hatuM. aeva utsAhapUrvaka pratyeka kAryapravRtti AraMbhavI joIe. kAryapravRttine adhikArI jema pUrNatsAhI che tema zamI manuSya paNa avabedhave. jenAmAM zama rAkhavAnI zakti nathI tenAmAM dama rAkhavAnI zakti nathI. je manuSya zama dhAraNa karI zake che te AtmAnI pragatipUrvaka bAsvakartavyAdhikAranI pharajane paNa adA karI zake che. For Private And Personal Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 161 mananA pragaTatA aneka prakAranA krodhanA, mAnanA, mAyAnA, lAbhanA, svArthanA, mamatAnA, svapUjAnA, kIrtinA, bhayanA, dveSanA ane nAmarUpa mahanA vikalpasaMkalpo zamAvIne je manuSya svAgye karmapravRttine Acare che te kartavya kAryapravRttimAM nirlepa rahIne Atmazakticene khIlavI zake che. AtmazaktiyeAnI zamavaDe khIlavaNI karavApUrvaka je manuSya svadazAceAgya kartavya karmapravRttiyeAnI aneka pharajomAMthI pasAra thAya che teja manuSya A vizvamAM saMsAra vyavahArane sAcavavApUrvaka AtmaguNAnI paripakava dazAnA anubhava karanAro thAya che ema avodhavuM. svAdhikAre mAhya kartavya kAryAMnI kUjane majAvavAnI sAthe antamAM zama dhAraNa karavAthI peAtAnI dharmamArgamAM keTalI unnati thai che tene khyAla Ave che ane nyUnatA hAya te tenI siddhine mATe prayatna prAraMbhI zakAya che. svakartavya nya je je svAdhikAre pravRttiyAne sevavAnI hAya tenA tyAga karIne niSkriya jevA manI aneka guNenA bhajanabhUta ane aneka doSAnA upazAmaka tarIke peAtAne mAnavAmAM Ave ane vanamAM gamana karI guphAmAM besavAmAM Ave, parantu jyAM sudhI amuka kAraNeA na maLyAM hAya tyAM sudhI sarpanI peThe zamI rahI zakAya che. jyAre pravRttimAM pravRtta thavAya ane tema chatAM zamabhAvane sevI zakAya che, tyAre kharekharI zamabhAvanI siddhi karI zakAya che ane pravRttimArganA tApamAM jIvatI rahelI zamabhAvanI dazA kharekhara anyabhavamAM paNu upazamatvanA saMskArI vahana karavAne samartha thAya che. krodhAdikanI upazamavRttipUrvaka je manuSya svayAgya kAryapravRttine Adare che te svakAryamAM Avazya vijayatA prApta kare che. svakArya pravRttimAM pUrNAtsAhInI tathA zamInI jeTalI AvazyakatA che teTalI sadevamInI AvazyakatA che. je manuSya svakAryanI siddhinI pravRttimAM sadA udyamI rahe che te kAryane pUrNarItyA sAdhI zake che. svakAryasiddhimAM je manuSya sadA udyamI che te duHsAdhya kAryane ante susAdhya karI zake che. duHkhamAM vidyAbhyAsa nAmanuM pustaka vAcavAthI tathA jAtamahenata nAmanuM pustaka vAcavAthI mAluma paDaze ke je manuSya sadA 21 For Private And Personal Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 162 kAryane udyamI che te ghaNuM kArya karI zake che. je manuSya sadA svakAryamAM udyama karyA kare che ane prAraMbhita kAryamAM prANate paNa udyamane tyAga karatuM nathI te prAne svakAryasiddhinI vijayatA pAsa karI zake che. prabalavirUddha saMgamAM paNa je manuSya jeTaluM bane teTale udyama sevIne svakAryamAM macce rahe che te ane sahastradhanyavAdane pAtra bane che. svakAryasiddhine mukhyAdhAra udhamapara che. aeva vicAradIrghaparaMparAstrI mAtra na banatAM vicAranI sAthe udyamane sevI kAryanI siddhi karavI joIe. Alasyane nAza karyA vinA udyamamAM pravRtti thaI zakatI nathI. je dezanA ane je samAjanA manuSya AlasyamAM svajIvana nirgamana kare che, teo svadeza ane svasamAjanI paDatInuM pApa svazIrSe harI le che ane teo svavarganI bhaviSyamAM avanati karAvavAnA AropI bane che. je dezIyamanuSya mAjazekhamAM masta bane che teo svadeza ane svadharma tathA samAjane nAza karI de che. anughamI manuSya aneka prakAranAM mAnasika pApane evI zake che ane te vizvamAM anyAya rIte darapUti karavAnI vRttine bhAgI bane che. udyamathI yuropa vagere dezanA manuSya svakartavyaparAyaNa thaIne vizvamAM AjIvikAnA sUtronA pravartaka banyA che. kALA mAthAne mAnavI zuM na karI zake e kahevatane khyAla karIne sadA udyamamAM macyA rahevuM ane svapharaje je je kartavya kAryo hoya teone karavAM eja pragatimArgamAM saMcaravAne mukhyapAya che. vizvamAM vidyA, kalA, kSAtrakarma, vyApAra ane sevA vagere karmomAM udyamIjAe nAmanA meLavI che ane teoe vizvamAM itihAsanA pAne pitAnAM nAme amara karyA che. pazuo ane paMkhIemAM paNa je udyamI che te svAstitvasaMrakSAdi pravRttine sevatAM ane temAM vijaya pAmatAM jaNAya che. amerikAnA prakhyAta zodhaka esananA udyamane khyAla kare joIe, prakhyAta zodhaka eDI. sana eka kSaNamAtra paNa udyama vinA nakAmo gALo nathI. te svakArya pravRttimAM eTale badhe pUrNatsAhathI mace rahe che ke tenI sAthe vAta karavAne paNa agAuthI samaya nakkI kare For Private And Personal Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 163 joIe. glAsTananuM jIvanacaritra vAMcIne tenA udyamane khyAla kare joIe. zrI haribhadrasUri, zrI hemacaMdrasUri vagere dharmAcAryonA satata udyamane khyAla kara joIe. jenAmAM svakartavya kArya karavAnI zakti hoya ane je pUrNatsAhapUrvaka udyama karate heya te prAraMbhitakane pUrNa karI zake emAM kAMI paNa Azcarya nathI. kaTikAonA udyamane khyAla kare. teo pitAnA daramAM dANa leI jAya che te vakhatane banAva dekhe. pazcAta khyAla kare ke udyamanI svajIvananI pragati mATe keTalI badhI jarUra che. je manuSya svapharajene adA karavAmAM niyamasara aneka prakAranI ejanAonI suvyavasthAo purasara udyama kare che te ane vijayane prApta karI zake che ane Alasu manuSya Alasya sevIne avanatinA mArgamAM saMcare che. A hi manuSari sAthomagrg nAbUmAno vaSa: kRtya nAgari ItyAdi bhAvArtha manana karIne udyamamAM pravRtta thavuM joIe. game teTalA zubha vicAre pravartatA hoya paraMtu svapharajAnusAre pravRtti sevyA vinA kadApikAle svazubha vicAranI asara kharekhara A vizvapara karI zakAtI nathI. jenA manamAM jalaparapoTAnI peThe vicArarUpa parapoTAo utpanna thAya che ane TaLI jAya che te alpavarya manuSya kharekhara udyamavinA AtmAnuM ucca jIvana karI zakatuM nathI ane temaja anya manuSyanuM paNa ucca jIvana karI zakatuM nathI. huM karavuM paNa udyama sevI sAruM karavuM e vAyane lakSyamAM rAkhI sadA udyamamAM pravRtta thavuM joie. AryAvartanA manunI paDatI dazA thaI tenuM mukhya kAraNa te e che ke teo Alasu banyA. jyAre manuSya AjIvikAdi upAvaDe yukta thaI saMtoSI banI jazekhamAM jIvana gALe che tyArathI te svAvanatinA krama para pite vahe che ane anya manuSyane vahAve che. virArthane udyama ane kensara kAryane udyama ema svAdhikAre be prakArane vA eka prakArane udyama sevavAnI jarUra svIkAravI joIe. udyama vinA bala, buddhi vagere svazakti kaTAI jAya che. ataeva pratyeka kAryamAM sadedyamI thavAnI ghaNI jarUra che. je manuSya udyamane For Private And Personal Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 164 seve che te duHkhadadhinI pAra utare che. anudyamI manuSyA deza, samAja ane dharmane mATe tA bhArabhUta jevA che. teenAthI sva ane paranu zreya: sAdhI zakAtuM nathI. svakAryapravRttimAM udyama e svadharma che ane anudyama e paradharma che. svakAryapravRttinA udyamamAM maravuM thAya te sArUM parantu temAM anudyama thAya e kadApi zreyaskara nathI. huM manuSya ! tuM svAdhikAre karavAyeAgya svasvakArmImAM sadA udyamI bana ke jethI sAgara ulecanAra TIMTADAnI peThe ante hane sarva prakAranI sAhAcce saMprApta thaI zakaze. je kArya karavAnuM hAya che tenI cAre khAjInu jJAna meLavIne yadi kAryanA udyama karavAmAM Ave che te pUrNAtsAhavaDe ante vijaya meLavI zakAya che emAM jarA mAtra zaka nathI. je kArya karavAnu che tene dravyakSetrakAla ane bhAvathI sAnukUla ane pratikUla saMcAgethI tapAsI levuM joie. prathama kartavya kAryanI khAjIe tapAsavI joie. je kArya karavAmAM Ave che te svazakti sAdhya che ke kema ? je kArya karavAmAM Ave che tene pUrNasiddha karavAnI sAnukUla sAmagrIo kai che ane pratikUla sAmagrIe kaI che? je kArya karavAmAM Ave che tenA saMbaMdhI pUrvAparasthitinuM yathArtha svarUpa zuM che ? je kArya karavAmAM Ave che. tene siddha karavAmAM kayA kayA upAceA levAnI jarUra che ? je kArya karavAmAM Ave che tenuM svaparane pariNAme zuM phUla thavAnuM che? je kArya karavAnuM che temAM hAni karatAM lAbha vizeSa che ke kema ? je kArya karavAmAM Ave che temAM kSetra, kAla ane sahAyaka manuSyeAnI sAnukUlatA che ke pratikUlatA ? je kArya karavAmAM Ave che temAM je je vighnA utpanna thAya tene pahAMcI vaLavAnI svamAM zakti che ke kema? je kArya karavAmAM Ave che temAM anyamanuSye abhimata che ke kema ? je kArya karavAmAM Ave che tenAthI koine bhUtakAlamAM lAbha thayA hatA ke kema ? je kArya karavAmAM Ave che tene anubhava mhane ke kema ? vA koInA upara AdhAra rAkhavAne samaya che ke kema ? je kArya karavAmAM Ave che temAM te te kAryapravRttiyAne sevanArA anubhavIenI kaI kaI sUcanAo che te jANI che ke kema ? je kArya karavAmAM Ave che temAM athathI For Private And Personal Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 165 te anna sudhI pUrvotsAha, khaMta, vairya ane daDhanizcaya mAre raheze ke kema? tene cArebAjuethI paripUrNa nizcaya karI je kAryane jJAtA thaIne kArya je rIte sAdhI zakAya te pravRttividhimAM satata khaMta ane nizcayAtmakabuddhithI je udyama kare che te svAdhikAre kartavya kAryanI siddhimAM paripUrNa vijaya prApta karI zake che. kAryanI gyatane, svAdhikAre yathAzakti sAdhyayegyakAryane, kAryanI gyavidhi, ane tene karavAmAM sAnukUla ane pratikUla sAdhanenI cArebAjuone je jJAtA hoya che te svAdhikAre kartavyakAryone sAdhI zake che. je manuSya kAryane parita jJAtA heI udyamamAM ma rahe che te anta kAryanI siddhi karI zake che. kAryane parita jJAtA viveka manuSya satata udyamavaDe kAryane siddha karavAmAM kadApi pazcAt rahetA nathI. je je kAryapravRttinuM cArebAjuonuM svarUpa avadhavAmAM Ave che te te kAryapravRttine sevavAmAM kharekhara egya adhikArI banI zakAya che. cArebAjuethI anekahetupUrvaka je kArya karavAnuM hoya che tene cAre bAjuethI nirNaya karavAmAM Ave che te tatsaMbaMdhI udyama karavAmAM Atmazakitane ullasita karavAmAM Ave che. nepolIyane jyAM sudhI yuddha kAryanI cArebAjuonuM jJAna karI udyama karyo tyAM sudhI te vijaya pAmyuM ema tenA caritrathI samajAya che. kArya karavAmAM udyama e mahAna maMtra che. bahu bolavAthI kaMI vaLatuM nathI. Atmazakti vaDe kAryapravRttine AdaravAmAM kAryasAdhakatva parIkSAya che. udyamavaDe kArya siddhi thAya che evuM avabodhI sadA udyamI banavuM e kArya karavAne mATe upayogI sUcanA che. kArya karavAmAM mAnasika-vAcika-kAyika ane sAhAyaka zakti vaDe je sadA ughogI rahe che teja keIpaNa kArya karavAne adhikArI bane che. kadApi kAle koIpaNa manuSya rASTrIyabhAvanA, kSAtrakarmapragati, vidyAbalapragati sAyansa (vijJAna), vyApArakalApravRttipragati ane sAmAjIka sevAdharmanA upA nI pravRtti vagere tathA dhArmika rASTratiMtrapragati, saMghabalaiyapragati, dharmavyavasthAvardhakasujanA prabaMdhapragati, dhArmikabhAvanAbalapragati, ane dharmakarmanI aneka prakAranI pragatimAM udyama karyA vinA vijayI For Private And Personal Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir banavAne nathI. AtmazraddhA ane paripUrNatsAhapUrvaka je manuSya sadA vyAvahArika ane dhArmika kAryone udyama kare che te AtmonnatinA uccazikhare ArehI paramavijayane prApta kare che. jyAM sudhI manuSya svakAryamAM sadA udyama karyA kare che tyAM sudhI tenI pAchaLa pAchaLa vijayalakSmI siddhi gamana karyA kare che. atae kadApikALe hatAza thaIne udyamane tyAga na karavuM joIe. mahAtmAo sahastravAra nAsIpAsa thayA chatAM paNa udyamane tyAga na kare ema prabaMdhe che. kAryasiddhine udyama sevatAM sahastravipatti sahavI paDe che ane kaI vakhate ema paNa lAge che ke have te udyama sevatAM paNa parAjaya thaye ItyAdi prasaMge paNa mahAtmAo karmavegane anubhava karIne jaNAve che ke he manuSya! tuM svakAryane udyama karyA kara. jyAM sudhI kArya karavAne tyAre adhikAra che tyAM sudhI te udyama karyA kara. kAryamAM sadA udyamI banatAM daivikazakitanI lhane sAhA maLaze ane tethI te kAryasiddhinA vijayanI pAse jaIza. kaThasArAMza e che ke kAryane parita jJAtA e sadedyamI manuSya A vizvamAM jenI kalpanA karavAmAM na Ave evAM kAryo karI zake che. kAryamAM sadA udyamI banatAM pAriNamikabuddhi upaje che ane tethI kAryanI siddhimAM aneka prakAranA upAye sujI Ave che. kAryanI siddhimAM sadAdyamI manuSya kharekhara abhayakumAranI peThe vijayavaMta bane che. pUrvAcAryoe zratadharma ane cAritradharmane udyama sevIne dharmanI jhAhejhalAlImAM paripUrNa Atmabhega Aye hatuM tethI teonAM udyamI AdarzajIvana caritrethI ApaNane ghaNuM badha ane utsAha maLI zake che. avataraNa-svAdhikAre kArya karavAmAM jenI gyatA che tenI cigyatAne spaSTa karavAmAM nIce pramANe kathavAmAM Ave che. paripUrNa kriyAjJAnamuddezAdi vicaartH| gRhItaM nizcitaM yena-tasya karmaNi yogyatA // 27 // sAtvikAdikakarmajJaH svAnyatantravizAradaH / For Private And Personal Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 167 jagaddhitArthakarmajJaH tasya karmaNi yogyatA // 28 // apekSayAsti sarveSAM krmnnaamupyogitaa| svasmai dravyAdibhirjAtA tasyAsti karmayogyatA // 29 // vyavasthAkramabodhena pravRttiryasya krmnni|| svAnyadharmaprakAzAya tasya karmaNi yogyatA // 30 // saptabhItIH parityajya sthirIbhUto nijAtmani / anAsakto bhavetsAdhya-karmaNi tasya yogyatA // 31 // anyakAryasya saGkalpAna vikalpA~zca nivArayan / kAryeSvananyacittoya stasya karmaNi yogyatA // 32 // matiryasya pravarteta sAkSIbhUtena krmnni| nirNItasvAdhikArasya tasya karmaNi yogyatA // 33 // sAdhyAnuSThAnamamasya-niSkAmakarmayoginaH / kadAgrahavihInasya sAdhyakarmaNi yogyatA // 34 // sApekSakAryabodhasya sAdhyalakSyopayoginaH / vyavasthitaprabodhasya sAdhyakarmaNi yogyatA // 35 // prasannAsyaH kriyAkAle, samAno hrssshokyoH| niHspRhaH sarvakAryeSu, tasyAsti kAryayogyatA // 36 // zabdArtha-kAryanA uddezAdinA vicArathI jeNe paripUrNa kiyAjJAna grahyuM che ane tene jeNe nizcaya karyo che tene kArya karavAnI coggA avadhavI. sAtvikAdikarmajJa, svaparazAstravizArada ane je jagatahitArthakarmajJa che tene kArya karavAnI yogyatA avadhavI. jeNe pitAne mATe dravya kSetrakAla ane bhAvathI apekSAe sarva karmonI upa For Private And Personal Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 168 gitA avadhI che tene kartavyakarmanI gyatA avadhavI. jenI vyavasthakramajJAnavaDe svAnyadharmaprakAzArtha kartavya kAryamAM pravRtti che tenI kArya karavAmAM gyatA che. je manuSya samabhItine tyAga karIne svAtmAmAM sthira che ane kIrtimAna pUjA vageremAM anAsakta che tenI kArya karavAmAM gyatA che. anya kAryanA saMkalpa vikalapane nivAraNa karate jIte je svasAdhya kAryamAM ananya cittavALe thaye che te tenI kartavya kAryamAM egyatA che. jenI sAkSIbhUta AtmAvaDe kartavyakarmamAM mati pravarte che ane jeNe sthiraprajJAe svAdhikArane nirNaya karyo che tenI kArya karavAmAM gyatA che. sAdhyanuSThAnamagna, niSkAma karmayegI ane kadAgraharahita manuSyane karmanI gyatA che. sAkSepakArya bedhavALe sAdhya lAgI ane vyavasthita jene prabaMdha che evA manuSyane kAryanI cezyatA avadhavI. kriyAkAleprasannavadanI, harSazekamAM samAna ane je sarva kAryomAM niHspRha che e karmayegI mahApurUSa je che tene kArya karavAnI cegyatA che. bhAvArtha-uparyukta viSayanuM vistArathI vivecana karavAmAM Ave che. amukakAryanI kriyA karavAne ze uddeza che? zuM prayojana che? ItyAdine paripUrNa nirNaya karIne jeNe kriyAjJAna prApta karyuM che, tene kAryakriyA karavAmAM adhikAra che. uddezAdine nirNaya karyA vinA koIpaNa kAryakriyAne je kare che te te ( devasI rAIsI be bhAInI peThe vA gAranA khIlAnI kriyApeThe ) pariNAme samyaglAbhane prApta karI zakatA nathI ane temaja tevI pravRttithI aneka prakAranI hAnine prApta kare che. aeva je je kArya karavAmAM Ave tethI thatA lAbha ane te te kAryonI pravRtti karavAnAM vAstavika kAraNe vagerenuM samyagrajJAna karavuM joIe. uddezAdinA vicArapUrvaka kAryapravRttinuM nizcitajJAna karavuM joIe. amukakArya karUM vA nahi? karavAmAM paNa lAbha dekhAya che ane nahi karavAmAM paNa alAbha paNa dekhAte nathI, ItyAdi vicArane amuka amuka hetupUrvaka karavAmAM Ave paraMtu jyAM sudhI teone paripUrNa dRDhanizcaya karavAmAM nathI Abe, tyAM sudhI kAryanI pravRttimAM AtmikabalanI sAhAcya prApta thatI For Private And Personal Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 169 nathI. aeva kArya karavAnA uddezAdine vicAraka ane kAryakaraNamAM daDhanizcayImanuSyanI kartavyakarmamAM adhikAritA che ema prabodhavuM joIe. kAryapravRttine nizcaya karyA vinA kadApikAle kAryamAM naizcayika daDhapravRtti thaI zakatI nathI ane nizcaya daDhapravRtti vinA mAthuM mukIne arthAt marajIvA thaIne kArya karI zakAtuM nathI. svayegyakArya pravRttine uddezAdinA jJAnapUrvaka daDhanizcaya karIne pazcAta tene grahaNa karavAmAM Ave che te anyanA bhamAvyAthI vA prapaMcathI tyAgI zakAtuM nathI. kAryajJAna ane tene daDhanizcaya karyAvinA svakAryanI siddhimAM dravya kSetra kAla ane bhAvathI paripUrNa prayatna karI zakAtuM nathI ane vipatti prasaMge marajIvA thaIne AtmasvArpaNapUrvaka Atmabela skeravI zakAtuM nathI. savaguNa, rajoguNa ane tamoguNavRttine jJAtA tathA sva ane anya mAnyatAvALI aneka prakAranI kAryapravRttine jJAtA manuSya svAdhikAra svakAryapravRttimAM gyAdhikArI banI zake che. svAnyazAstrane jJAtA manuSya svakAryapravRttimAM kSetrakAlAnusAre sudhAre vadhAre karIne AtmabaLa oNravI zake che. jagatahitArtha je je kAryo hoya ane tene je jJAtA hoya che tenI kartavya kAryamAM adhikAritA che. vizvahitakAryajJa je hoya che te vizvanuM hita thAya evI kAryapravRttine sevI zake che. je manuSya viSennati karavAne Icche che vA tevI pravRtti kare che tene vizvajI vanuM kevI rIte hita karavuM joIe, tabAbatanuM jJAna prApta karavuM joIe ane vizvanuM kalyANa zAmAM raheluM che tenuM samyaga jJAna karavuM joIe. vizvahitanI sAthe keTalIka bAbatamAM svahitane saMbaMdha rahele hoya che. piMDa ane brahmAMDa e bene paraspara atyaMta nikaTa saMbaMdha che. brahmAMDanI asara piMDapara thAya che ane piMDanI asara brahmAMDanA amuka bhAgapara thayA kare che. svapiMDa saMbaMdhI zubhAzubhavicAre ane AcAranI brahmAMDa upara kevI rIte asara thAya che tene vijJAnazAsrAdvArA nirNaya thAya che. brahmAMDanI asara svapiMDastha AtmApara kevI rIte thAya che tene anubhava prApta kara joIe. brahmAMDanA pratyeka jInI sAthe anantavAra saMbaMdhamAM AvavAnuM thayuM che. brahmAMDanA pratyeka jIvane pitAnA para kaI kaI jAtane upagraha thaele heya. 22 For Private And Personal Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 170 che. brahmAMDanA sarva jIvone svakArya pravRttidvArA kaMI ne kaMI upagraha thavuM joIe, e bAbatanuM sUkSmadraSTithI jJAna karavuM joIe. brahmAMDanA sarva nI zAntimAM svavyakitapravRttithI keTalA aMze bhAga ApI zakAya tenuM jJAnasaMprApta karavuM joIe. brahmAMDamAM rahelA rajoguNa, tamaguNa ane sattvaguNavRttinA vAtAvaraNanI asara dravya, kSetra, kAla, ane bhAvathI pitAnA para kevI rIte thAya che tenuM jJAna karavuM joIe ane svavyaktigata pravRtti dvArA jagahitamAM je je aMze pravRta thavAnuM hoya tenuM naiRRyikajJAna karavuM joIe. svavicAre ane A cArathI jagajInuM hita thAya che ke vA ahita thAya che? tene samyaga nirNaya karavuM joIe. vizvahitanA vAstavika kayA vicAro ane AcAre che ane vizvanA ahitabhUta kayA vicAre ane A cAre che tene svapara aneka zAstranAM rahasyathI naizcayika anubhava karIne vizvahitakArakakAryane dravya kSetrakAlabhAvathI karavAM joIe. je manuSya piMDahitajJa hoya che te brahmAMDahitajJa hoya che. athavA je manuSya saMpUrNa brahmAMDaNitajJa thayela hoya che te piMDahitara te thayo he che. je paripUrNarItyApiMDahitajJa thayela hoya che te brahmAMDahitajJa thaI zake che. vizvanA hitamAM jenI mane vRtti pravartatI nathI te manuSyanI saMkIrNasvArthadaSTi hovAthI karmayegI banatAM pUrve teNe paramArthakAryakArakatva thavuM joIe te ema avadhI zakatuM nathI. vizvahita thayA vinA samAjasevA, ane saMghasevA kAryomAM samyakapravRtti thaI zakatI nathI. yAvatu vizvasevA, dezasevA, samAjasevA, saMghasevA ane anya sevAo karavA pUrve teonuM samyagahita kevA rUpamAM ane kevA upAmAM rahyuM che te samyam avadhI zakAtuM nathI tAvata samyakjhavRtti paNa thaI zakatI nathI. vizvahitakArakapravRttimAM pravartatAM vizvahitanuM paripUrNajJAna na meLavyuM hoya te vizvamAM aneka prakAranI samAjasevAomAM pravRtti karanArAo paraspara yAdavAsthaLI karIne svaparane nAza karI zake che. kAryapravRtti karatAM kaMI matabheda paDatAM paraspara ekabIjAnI jAtapara utarI rAgISI banI ekabIjAnA sAme thAya che ane tethI For Private And Personal Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 171 kAryapravRttinA mUlau vagerene teo jANatA na hovAthI avanatimArgaprati teo saMcare che. Aryo pUrve AryAvartamAM sarva prakAranI unnatinI jhAhejhalAlI jogavatA hatA, paraMtu jyAre teo vizvahitajJa na rahI zakyA ane saMkucitadaSTie piMDahitajJa banI paraspara vyaktimahattvane bhUlI ane avagaNI rajoguNavRtti ane tamoguNavRttimArge saMcaryA tyAre teo pragatithI patita thayA. aeva vizvahita thayAvinA vyaktigata pragati saMbaMdhI karatAM vA samaSTigata kAryapravRtti karatAM paraspara kalezAdithI saMghaTTana thavAne prasaMga prApta thAya che. samaSTigatapragatikArakakAryapravRttigarbhamAM vyaSTigatapravRttinA upAye rahelA hoya che te vizvahitane avaLAvinA avagata thaI zake nahi ema naizcayikadaSTinA paramArtha svarUpathI avadhavuM. vyakitagatahitajJatva vastutaH samaSTigatahitajJatvanA garbhamAM samAyeluM che ema samaSTigatahitavyApaka pragatidaSTie vicAryathI avabodhAI zakaze. je manuSya vizvahitajJa athavA samaSTihitajJa thayA nathI teo vizvagata sAmrAjyazAsanapaddhati pravRttinA vAstavika vizAlaniyamane avabodhI zakatA nathI ane te pramANe teo pravRtti karI zakatA nathI. samaSTigata paripUrNahitajJatva prApta karyA vinA vizvarAjyazAsana kAryapravRttinI egyatA prApta thaI zakatI nathI ane temaja anya vizvasAmrAjyajIvanapragati karavyApArAdipravRttinA, naisagikakarmayogadaSTie vyavahArasiddha AcAre dvArA adhikArI banI zakAtuM nathI. anekanayasApekSadaSTie je samagra vizvajIvahitajJa thAya che teo samaSTivyApaka dharmakarma sAmrAjyapravRttinA adhikArI banIne ane anekanayasApekSadaSTie samaSTigata sarvajIvahitakaradharma sAmrAjyapravRttine AdarI jJAnagapUrvaka karmacagInA AdarzajIvanane vizvamAM ciraMjIvI karI zake che. vizvahitajJatvanI paripUrNatA prApta karavAmAM tathA vyaktigata mahattAnI paramAtmatA prApta karavAmAM gyapravRttine svAdhikAre sevI zakAya che, ane vizvagata bhavyajIvone samaSTigatahitajJadaSTie anekagyapravRtti vaDe pravartAvI zakAya che. vyaktigatahitajJatvaSTimAM hitajJatvanI vRddhi yathA yathA vRddhi pAme che For Private And Personal Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 172 tathA tathA svArthatAne nAza ane paramArthatAnI vRddhipUrvaka anukrame hitajJatvadaSTipragatinI vRddhirUpamahAsAgaramAM samaSTihitajJatvarUpathI ekarUpe manuSya banI zake che. vizvahitamanuSya AtmakalyANanI sAthe samaSTikalyANa karI zake che. vizvahitajJamanuSyanI pratyeka pravRtti prAyaH vizvanuM ahita thAya evI hatI nathI. vizvahitajJamanuSya prAyaH alpahAni ane vizeSa lAbha thAya evI svavyakti mATe ane samaSTimATe pravRtti karI zake che. aneka daSTie vizvahitajJatva prApti ane vizvahita pravRttiprAptimAM vyaktigata paramAtmatvane AvirbhAva thayA vinA rahetuM nathI. vizvahitajJatvanI aneka daSTimAM aneka maMtavyanI paraspara sApekSatAne ane avirUddhatAne svAdhikAre vicAromAM ane AcAramAM avatArIne manuSya vAstavikaparamArthakarmayogI ane vyakti svAtaMtryagI banI zake che. vizvahitajJatvanuM paripUrNa svarUpa avadhatAM svAtmahaSTinAM jJAnavalenI saMkucitatA TaLatI jAya che ane vizALatA uddabhavatI jAya che ane pariNAme tene sarvatra vyApaka ananta brahmavartuLamAM samAveza thAya che. zrI tIrthaMkare vizvahitajJatvaSTinI kamennatizreNie AhIne vizvahitanA mArgomAM pravRtti karIne prAne tIrthakaratva prApta karI vizvahita karI vizvavyAtAvizvagurU ane vizvezvara banyA hatA. svAtmavyaktihitajJatvanI aneka daSTinI krama prApta aneka zreNiyAnA zikhare ArehanArAo samaSTigata anekaSTinI kramAnusAra prApta aneka zreNinA zikhare ArahI zake che. vizvahitajhamanuSya dravya kSetrakAla ane bhAvathI vizvahitakaraaneka daSTie aneka maMtrataMtra ane yaMtrethI svAdhikAre pravRtti karIne parasparabalanI pragativRddhipUrvaka samaSTi hitasAdhavAne adhikArI banI zake che. aeva vizvahitajJa thavAnI atyaMta AvazyakatA svIkArIne svajIvananI pragatikAraka pravRttimAM AtmArSaNa karavAnI jarUra che. vizvahitajhamanuSya samaSTigatapragatipravRttimAM pravartatAM paraspara eka bIjAnA balane kSaya na thAya evI avireAdhakadaSTine ane avidhaka AcArene svAdhikAre vizeSa lAbhapUrvaka dhAraNa karI zake che. vizvahitajJa manuSya sAtvikaguNene sevana For Private And Personal Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 173 karavA pravRtti kare che ane ayakAraka pApI manuSyanI zaktinA samaSTi balane jItI zakAya evI vizvahitajJa manuSenI samaSTidvArA vicAre ane AcArenuM aikya samaSTibala vadhAre che. atae teo vizvamAM svazreyaH vicAre ane AcArone paraMparAe suvyavasthA pUrvaka ciraMjIva karavA samartha bane che. vizvahitajJa thavuM e vizvahita. pravRttinI yegyatA mATe che. vizvahitajJa thayA vinA janasamAjanA sevake, vizvahitakara aneka pravRttimAM paraspara viredhatva avadhIne ane eka bIjAnI pravRttinA ghAtaka banIne vizvakalyANanA nAzaka banI zake che. vizvahitakAraka kAryonuM jJAna meLavIne vizvahitArtha karmajJa thayA vinA aneka rAjAoe bhUtakALamAM paraspara rAjyanI pAyamAlInI sAthe svarAjyanI pAyamAlIkAraka bIje vAvavAmAM svajIvananuM naiklya karyuM hatuM. jemAM vizvahitArtha karmaza thaIne tenI pravRttimAM daDha rahe che teo saMpUrNa vizvanA rAjA banIne vizvasAmrAjya karavAne adhikArI banI zake che. vizvahitArthakarmaNatva daSTinA ucca zikhara para caDhyA vinA kadApi vizvamAM zAntikAraka sAmrAjya sthApI zakAtuM nathI. kairae yadi vizvahitArtha karmajJatvanI aneka daSTine saMprApta karI hatI te teo pAMDavone pAMca gAma upara aneka grAme ApIne vizvanI zAMti ane vizvAnnatimAM AtmabhAgI banI zakata, parantu tevI daSTi vinA mahAbhAratanI avanatinAM bIje vavAyAM ema vizvahitakara ane daSTithI vicAra karatAM avabodhAze. vizvahitArtha karmanA aneka prajananuM je sikaMdare, zAhabudinaghorIe ane pRthurAja cauhANa vagere rAjAoe jJAna meLavyuM hota to temanI kSAtrakarmanI pravRttimAM aneka prakArane sudhAre ane aneka suvyavasthAo pragaTAvI hota ane tethI teo svavicArenAM bIjakene vizvamAM ciraMjIvI karI zakayA hatA. vizvahitArtha aneka sukAne vyApaka daSTie yadi saMprati yurepamAM mitrarAja ane jarmanapakSIya rAjya avadhyAM hota ane sthiraprajJAthI vizvahitakara vicAre ane AcArane sAtvika daSTithI AcAramAM mUkavA samartha thayAM heta te bhayaMkara yuddhamAM aneka suzaktinA baLIdAnapUrvaka pravRtti karI zakata nahi ane aneka For Private And Personal Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 174 deza pravartita rAjyanI zAMtine saMrakSI zakata. vizvahitArtha je je suvicArone ane AcArene samagra vizvanI samaSTidaSTie dharmAcA e dravya kSetrakAlabhAvathI avabodhIne temAM sthira rahyA hatA ane tevI udAra maMtra taMtra ane yaMtranI pravRttimAM sAtvikabhAve pravaryA hata te dharmanA nAme aneka dharmayuddha kaleze ane aneka anyAya thavAne prasaMga prApta na thAta. vizvahitArthakAryajJamanuSya aneka vipatti sahana karIne vizvahitakAraka kAryomAM svAdhikAre pravRtti karI zake che ane paraspara matene virodha dhAraNa karanArA manuSya vacce rahIne sarva nayasApekSe anekahetuoe avirejapaNe dravya kSetrakAlabhAvathI sarvanuM sahana karIne udArabhAvanA tathA udArapravRtti dhAravA samartha bane che. vizvahitArthakAryajJamanuSya vizvahitakara aneka prakAranAM je je vizvamAM vicAranAM ane AcAronAM bhinna bhinnadaSTie bhinna bhinna vastu le svAdhikAre pravartelAM che temAM aviredhadaSTie satyavane nirNaya karI ananta vartulanA sAdhya bindune mukhya mAnI udArabhAvanAo pravarte che. vizvahitArthadaSTie lokikajIvana kAryo ane kettara dharmajIvana kAryomAM zuM zuM rahasya samAyeluM che ema je manuSyae anubhavyuM che te sAkSaramanu vizvahitArthadaSTie tyAgI satya sevaka banI zake che ane temaja tevA manuSe svAdhikAre prApta thaelI vidyA, kSAtrakarma, vyApAra ane zudrakarma pravRttine sevI vizvahitArtha kArya karanArA karmayogI banI zake che. je manuSya vizvahitArthakarmajha thayA nathI teonuM vyaktigatavicAra vAtAvaraNa ane samaSTigatavicAra vAtAvaraNa, saMkucitadaSTivartulayukta hoya che, tethI teo nirlepadaSTie ane udAra daSTie kArya pravRttimAM Atmabhega ApI zakatA nathI. svAnyazAstra vizArada manuSya vizvahitArtha kAryajJa thavAne yogya thAya che tethI vizvahitArthakarma e vizeSaNa prathama mUkavAmAM AvyuM che. svAnyazAstra vizArada manuSya vizvahitakAraka je je kAryo hoya che teonuM aneka daSTithI samyagajJAna karIne vizvahitakara kArya pravRttimAM udAra bhAvanA ane udAra pravRttithI pravartIne vinati ke jemAM For Private And Personal Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 175 aneka vyaktinI pragatinAM bIja rahelAM che tene karavA vastutaH samartha thAya che. kaI paNa manuSya A vizvamAM ema nahi kathI zake ke huM vizvahitArtha kaMI paNa karatA nathI. vizvavatisarvamanubenA manamAM taratamayege vizvahita pravRtti karavA mATe vicAro prakaTayA kare che, paraMtu anekananI daSTie vizvahitArthakAryajJa thayA vinA je je sadavicArenI udAra bhAvanA ane udAra vartane karavAnAM hoya che te tenAthI karI zakAtAM nathI. vizvahitArthakAryajJa manuSya svAdhikAre svAmazaktine sApekSadaSTipUrvaka AtmabhAga apane vivonnatinI yathArthapravRttimAM pravarte che. vivahitArthakAryapravRttinA jJAtAo jema jema je dezamAM vRddhi pAme che tema tema te te dezanI unnati, pragati, saMrakSA ane zAntimAM vRddhi thayA kare che, tathA te te kAle te te dezIya manuSya Atmanati mArgamAM AnandathI vicare che. vizvahitArtha kAryajJa thavuM ane vizvahitArtha pravRtti karavI ane tenI sAthe sAtvika bhAvanAthI A nara saddavartananI saMrakSA karavI e karmaveganA adhikArI manuSya vinA anyathI tevuM kaMI banI zake tema nathI. aneka prakAranAM kArya karavAM sAmAnya ogha pravRttimAtrathI karmacAgane adhikAra prApta thaI zakate nathI paraMtu vastutaH jyAre svAnyazAstra vizArada ane vizvahitArtha kAryonuM jJAna thAya che tyAre pratyeka vizvahitArtha kAryane tathA vyaktigata kAryane svAdhikAre karI zakAya che. vizvahitanA vicAra ane kAryo kayAM kyAM che tene aneka daSTie nirNaya karavo joIe. parapoTAnI peThe vicAre utpanna thAya ane kSaNamAM vilaya pAme eTalA mAtrathI kaMI vyaktigata pragati ane samaSTigata pragati mahatvanI siddhi thaI zakatI nathI. vyaktigata pragati ane samaSTigata pragatinA aneka hetuone sthirabuddhithI nirNaya karavo joIe ke jethI lokahitakAryo karatAM manavacana ane kAyAnuM pragatimArgapravRttimAM mAMya na rahe. lokahitakarakAnuM samyAna thatAM temAM udArabhAvanA ane udAra pravRttithI pravartAya che ane manuSya nItimAM paNa udArabhAvanAthI pravarte che tethI te vizva sAmrAjya ane dharma sAmrA For Private And Personal Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 176 jyanI jhAhojhalAlImAM samyagaAtmabhega ApI zake che. vizvahitakAraka kAryonA jJAtA thavAthI vizvamAM aneka prakAranI pravRttinuM heyatva ane upAdeyatva avabedhAya che. aeva vizvahitakAraka kArya pravRttine jJAtA manuSya kharekhara kArya karavAne adhikArI che ema avadhavuM. Arya dezamAM pUrve je je mahAtmAo thaI gayA che teoe prathama vizvahitakAraka kAryonuM parita saMpUrNa svarUpa avelekahyuM hatuM tethI teo AtmonnatimAM AgaLa vadhyA hatA. vizvahitArthakarmajJa manu thI vizvanI pragati thavAnI che ema nizcayataH avabodhavuM. vizvahitanA jeo jJAtA nathI teo vastutaH anya pravRtti karanArA hoya che ane teonI anya pravRttithI vizvanI unnatinA badale kadApi avanati karavAnI sthiti prApta thAya che. sekreTIsa eka grIka vidvAna thayuM hatuM te dezanI ane vizvanI unnati karavAmAM potAnA ziSyane svaSTi pramANe vyApaka vicAro pravartAvatuM hatuM. zrIvIraprabhue jagatanuM kalyANa thAya evAM sukAryo prarUpelAM che. jema jema dravya kSetrakAla ane bhAvathI nimitta daSTi, upAdAna daSTi, paramArthaSTi, upagraha daSTi ane sadAcAra daSTi Adi aneka daSTithI vilAkika hitajJAtA thavAya che tema tema svArtha, lebha, kArpaSya, saMkucitatA Adi aneka doSathI mukta thavAya che ane laukika hitakAraka sarva pravRttimAM aneka sujanAonI suvyavasthApUrvaka pravRtti karI zakAya che. vizvavati aneka dezamAM pravatita vicitra rAjyanItinA niyamanuM sUkSamadaSTithI nirIkSaNa karavAmAM Avaze te avabedhAze ke te te nItinA utpAdakonA hRdayamAM vizvahitakAryajJatva udbhavyuM hatuM, tethI teoe rAjyavyavasthA Adi aneka vyavasthAomAM lakSya dhAryuM hatuM. vyAvahArikahitakAraka zAstro ane aneka daSTie pragaTela dharmazAstrane sAra e che ke hitajJa thavuM ane vizvahitakAraka kAryomAM pravRtti karavI. laikika vizvahitakAraka pravRttinuM jJAna ane kettara hitakAraka pravRttinuM jJAna ema be prakAre jyAre samyajJAna thAya che tyAre piMDa sevA ane brahmAMDasevAnA vAstavika mArgomAM manuSyathI saMcarI zakAya che. dhArmika nivRtti mArga ane dhArmika pravRtti For Private And Personal Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 177 mArgane hAni na pahoMce ane te enI saMrakSApragati thAya evI rIte avirodhapaNe vizvahitakAraka kAryajJAnanA jJAtA thavuM joie. dhArmika nivRttimArgamAM ane dhArmika pravRttimArgamAM evI udArabhAvanAthI pravartavuM joie ke jethI lAkika vizvahitakAraka ceAjanApUrvaka je je pravRttiyeA sevavI paDe temAM svAna dhikAre pravartatAM saMkucitatva ane viAdhatvadvArA svakIya avanatimaya TakumArga na bane, laukika vizvahitakAraka AjIvikAdikakarmInI sAthe vyAvahArika saMbaMdhavaDe manuSyone saMkha'dhita thavuM paDe che ane tenAthI kAi paNa rIte mRtyuparyanta saMbaMdhamAM rahevuM paDe che. ataeva vizvahitArthe kAryajJa thayA vinA vizvamAM khAAsthUla piMDajIvanamAM najIvI zakAya evI Avazyaka sthiti hAvAthI vizvahitArtha kAryannatvanI prAptinI sAthe vizvahitArthakAryapravRtti sevAmAM paNa svAdhikAre bAhya karajothI tattatpravRttinI sAthe saMbaMdhita rahevAnI AvasyakatA svIkAryo vinA kadApi chUTakA thavAnA nathI. eka vakhate aiAddha sAdhue hADImAM besI gaMgA nadI utaratA hatA teonA bhegA keTalAka gRhasthA hatA, ghaNA bhAra ane vAvAjhoDAthI nAva DukhavA lAgyuM, te vakhate keTalAka manuScAne yUna karavAnI nAvika taraphathI preraNA cAlI. te vakhate garIba gRhasthA gaMgAmAM paDavA lAgyA temanI vizvahita parAcaNatA dekhIne anyamanuSyane bacAvavA teone nivArI keTalAka mAddha sAdhue nadImAM paDyA ane svajIvananuM svArpaNa karI hitakAraka kAryananuM Adarza jIvana vizvamAM prasiddha karyuM. janasamAjanuM prANIsamAjanuM ane vizvanuM kalyANa karavAnI jeenI icchA che teenA manamAM hitasaMbaMdhI samaSTibhAvanA hAvAthI te hitamaya vicArothI svahRdayane bharI de che ane pazcAt hitamaya sadAcArAthI vizvamAM pravRtti kare che. vizvamAM koI paNa dharma vizvavyApaka thavAne ceAgya hoya te vizvahitanI udAra vyApakabhAvanA ane vizvavyApaka hitamaya sadAcAra vaDe uttama hoya che teja avaLAdhave, saMkucita vicAra ane sakucita pravRttithI je dharma, vizvamAM leAkahitane Adara ApI cira'jIvavA dhAre che te kharekhara AkAza kusumavat avamedhavuM. 23 For Private And Personal Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 178 vizvavyApaka hitakaravicArethI ane vizvavyApaka hitakara pravRttithI samagra vizvanuM kalyANa karavAnI sAthe je dharma vizvamAM ciraMjIvI thavA dhAre che te dharma khare khara vizvamAM svAstitva bIjakenI paraMparA sAthe svavyaktinA udAra vyApaka prakAze ciraMjIva thaI zake che. sarva kAryonI dravyakSetrakAla ane bhAve aneka nAnI apekSAe pitAnA mATe upagitA che ema je sarva kAryonA mUlagarbhamAM utarIne avabodhe che tenI svAdhikAre kAryapravRttimAM gyatA che ema avadhavuM. A vizvamAM pratyeka kAryanI upagitAnI apekSAe vicAra karavAmAM Ave te sarva kAryonI upayogitAnuM mahattava avabedhAze. vizvavarti sarva ane paraspara eka bIjAnI upayogitAnI jarUra che ema samAjazAstranA abhyAsapUrvaka samAjazAstradaSTie vicAratAM samyam avabedhAze. keI paNa prANInA keI paNa kAryanuM anupayogitva amuka dRSTie amukane mATe hoI zake paraMtu sarvane mATe sarvathA sarvadA anupagivaMte naja gaNI zakAya ema thatAM aneka dalIle hRdayamAM ubharAya che. je kAryanuM amuka dRSTie anupAzitva che te kAryanuM anya amukadRSTie upayogitva che. vairAgyadaSTie je kAryonuM anupazitva che tenuM rAgadraSTie upayogiva che. jenuM rAgadaSTie anupagitva che evA dharmakAryonuM vairAgyadaSTie upazitva che. je kAryonuM amukakAle upagitva che teja kAryonuM amukakAle anupagiva che. je kSetramAM amuka kAryonuM upagita che teja kAryonuM amukakSetramAM anupatvi che. je kAryonuM amuka manuSyanI apekSAe upagitva che teja kAryonuM amuka manuSyanI apekSAe anupagitva che. je bhAve amuka kAryapravRttinuM upayogitva che tethI anyabhAve te te kAryapravRttinuM anupavitva che. vizvamAM eka kAryanI upayogitAmAM nimittaparaparAe anya sarva kAryonI apekSAne sadbhAva hovAthI tenI upayogitA paNa svayameva avabadhAya che. sarva kAryonI upagitAe vAkyane spaSTa baMdha thavAne For Private And Personal Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 178 vpApa vAnAm " AdisUtronA jJAnanI jarUra che. eka mAnava zarIranI upagitAnI siddhi mATe pRthvI Adi sarva bhUtenI upayogitAnI apekSA rahe che. pRthvInI upagitA siddha thatAM pRthvInI astitA mATe jalanI upagitA ema paraspara vicAratAM naisargikadaSTie ane parasparopagrahadaSTie sarva kAryonI upayogitA siddha kare che. pitAne mATe pitAne gya evAM sarva kAryonI upagitA ane pitAne mATe arthAt svAtmonnati kramavyavasthA mATe piMDanI sAthe brahmAMDane upayogitA saMbaMdha hovAthI brahmANDavati sarva kAryonI upagitA varatutaH avadhavAmAtrathI svAdhikAre kArya karavAnI egyatA prApta thaI zake che. pitAnA mATe uparyukta sApekSavicAraSTie svayegya evAM sarva kAryonI upagitA jANavAnI jarUra che eTaluM kathavAthI ema nathI siddha thatuM ke sarva kAryonI pravRtti karavI. kAryonI pravRttimAM svAdhikAre je je pravRtti karavAgya che te teja karI zakAya che. pitAnA mATe dravya kSetrakAlabhAve je je kAryo karavAnAM te sarvanI upayogitA, samAjane mATe je je kAryo karavAnAM hoya te sarvanI upagitA, saMghanA mATe, dezanA mATe ane vizva mATe je je kAryo karavAnAM hoya te sarvanI upayogitAne je manuSya avadhe che teo anyanAM upayogI kAryomAM rAkSasasamA banIne vidane nAkhI zakatA nathI. je manuSya potAnA mATe vyavahAranaya vivekathI vyAvahArika kAryapravRttinI upayogitA ane nizcayanaya vivekathI naizcayika kAryapravRttinI upayogitAne samyam avadhe che teo sAMsArika sAmrAjya ane dharma sAmrAjya daSTine dhAraNa karI udAra ane paramArtha sevaka banI zake che. sarva jI nI samaSTidaSTie svasvapiMDapiSaNAdi mATe je je kAryonI upagitA che tathA dharmonnati mATe je je kAryonI upagitA che tene aneka zAstrodvArA vidvAnedvArA ane svAnubhavathI nizcaya karavAmAM Ave te saMsAramAM aneka prakAranAM kukarmo ane anItinA vicArone kharekhara nAza thAya ane sarva jIvonI pragatimAM paraspara sAhAcya samarpI zakAya. svAdhikAra For Private And Personal Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 180 sarvakAryonI upayogitAne nizcaya karyAthI je je svAdhikArathI bhinna ane anupayegI kAryo che tene samyaga baMdha thavAthI temAM pravRtti thaI zakatI nathI ane tethI pariNAme je je kAryo karavAnAM hoya che temAM piMDadaSTie ane brahmAMDadaSTie kaMI paNa astavyasta dazA thatI nathI. vizvamAM sarva prakAranI samAja sevAomAM avyavasthA thAya che ane aneka prakAranI kAryapravRttimAM paraspara saMghadRna thAya che tenuM kAraNa e che ke pratyeka manuSya svAdhikAre je je sarva kAryo karavAnAM hoya che tenI upayogitAne nizcaya karyo hate nathI. pratyeka manuSya potAnI pratyeka avasthAmAM dravya kSetrakAla bhAvathI paritaH prApta thaela saMgathI kartavya kAryone upaga sadA avabodhita rahe te kharekhara tenI AtmonnatinA kAmamAM te kartavya karmane adhikArI banIne sadA AgaLa pravahyA kare. je manuSya svayegya sarva kAryonI upagitAne nizcaya karyA vinA anya paraMparA pravRttithI pravRtta thAya che te manuSya kharekhara samaSTi mATe sarva kAryonI upayogitAne te kyAMthI vicAra karI zake vAraM? ane sarva jIva samaSTi bhUta kAryonI upayogitAne nizcaya karyA vinA te kevI rIte samAjennatimAM mana vacana ane kAyAthI Atmabhega ApI zake vA? aeva svamATe ane upalakSaNathI paramATe savakAryonI upayogitA jANavAnI khAsa jarUra che. svamATe ane paramATe je je gya hoya te sarva kAryonI upayogitA jANavAmAM Ave che te ja pazcAt svamATe ane paramATe egya sarvakAryonI pravRttimAM pravRtta thatAM vivekapUrvaka karmayegInA guNene AcAramAM mUkI zakAya che. upagi- daSTie vicArIe te saMgharelo sApa paNa khapamAM Ave che. je je karAya che te sarva sArAne mATe, ItyAdi kaheNIothI sarva kartavya kAryonI upagitA jANavAnI khAsa jarUra rahe che. gRhastha varga ane tyAgI varge svayegya ane parogya sarvanA adhikAre sarva kAryonI upayogitA avabedhavI ke jethI sarva prakAranI upayegI pravRttine AdarI zakAya ane tethI svAdhikAra surajanI saphalatA prApta karI zakAya. vizvahitArtha kAryajJa thavAthI svakartavya karma ane vikaqsaMbaMdhI kartavyakarmanI For Private And Personal Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 181 vyavasthAnA sudRDha prakhadheA racI zakAya che, ane puNyAdika sAma grIe temAM vijaya prApta karI zakAya che. eka samaya evA hatA ke AryAvartamAM piDahitajJa ane brahmAMDa kAryadvitajJa manuSyAnuM mAhulya hatuM ane tethI tee eka vakhata sarvatra vizvamAM sarva prakAre zreSTha thayA hatA. samaSTibhAvanAe vizrvakAryahitajJa thavAthI ane vizvahitakAraka kAryamAM bhAvanAnI sAthe kriyAvaDe pravRtta thavAthI AtmA te svayaM paramAtmA ane che. ataeva sarvatra upadezaDa''ma vagADIne kathavAmAM Ave che ke vizvahitArtha kAryanna manuSya kartavyakarmamAM adhikArI thAya che. vizvahitArtha kAryanna guNunI sAthe svAnyadharma prakAza mATe vyavasthAkramaLedhapUrvakapravRttinI jarUra che. kArya karavAne kArya vyavasthAkrama bedha prApta karavAnI jarUra che. amukakAle amukakArya amukarItathI karavuM ane amukakArya amuka vyavasthAkramanA jJAnathI karavuM ema jee avagata karIne pazcAt kArya pravRttimAM pravRtta thAya che teo vizvanuM hita sAdhavA ane svAtsahita sAdhavA zaktimAn thAya che. manuSye vyavasthAkramaSedha vinA kArya karavA tatpara thaI jAya che parantu ante teo hAra pAme che. kArya vyavasthAnA kramanA khAdha prApta karavAnI atyaMta AvazyakatA che. kAryavyavasthAkrama beSa prAsa karavAthI A vizvamAM svAdhikAre je je kAcA karavAnAM hoya che temAM bahu sugamatA prApta thAya che. pAzcAtyadezanA lAke kAryavyavasthAma badha prApta karIne aneka kAryAne vakhatasara karavAnA abhyAsavaDe alpa kALamAM siddha karI zake che. potAnI pharajarUpa dharma ane anyanI krUrajarUpa dharma tenA prakAzamATe vyavasthAkrama bAdhapUrvaka jenI pravRtti thAya che te manuSya A vizvamAM popArAya satamAM cibhUtayaH ityAdi bhAvArthanA dhAraka ane che. sarva kArye vyavasthA ane kramapUrvaka karavAne vyavasthAeAdha ane kramabeAdhanI atyaMta jarUra che. vyavasthAodha ane kramamAdhathI vAstavika kAryakSetramAM manuSya, mahAkarmaceAdhanI padavI prApta karIne aneka vijayAne prApta karI zake che. je dezanA ane je kAlanA manuSyA vyavasthAkhAdha ane kramabeAdhapUrvaka svAdhikAre sarva kAryeAmAM pravRtti kare che te dezanA ane te kAlanA manuSye vyaSTi ane samaSTinI For Private And Personal Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pragatimAM sarvAnyadezIya manuSya ke jeo avyavasthAthI kArya pravRtti seve che tenA karatAM AgaLa vahe che. kArya karavAnI vyavasthAnI buddhi prApta karavAthI je kAryo prathama cirakAle ane atyaMta prayanathI sAdhya thAya che teja kAryo pazcAta a5kAlamAM alpa prayatnathI siddha thAya che. jJAnIone prathama e niyama hoya che ke svAnya dharmaprakAzAthe vyavasthA kamajodhapUrvaka teo svAdhikAra sarva kAryomAM pravRtti kare che ane tethI teo pravRttimArgamAM AvanArI aneka vipattimAMthI pasAra thAya che, manuSya kAryapravRttimAM pravRtta thavAnI pUrve kArya karavAnI anukrama vyavasthA athavA kArya vyavasthA bodha ane kArya pravRtti kramabedhane prApta karavuM joIe. kaI paNa kArya karatAM pUrve kArya vyavasthA tarapha khAsa dhyAna ApavAnI jarUra che. jenI kArya vyavasthAmAM khAmI che te manuSya game tevo karmayogI hoya te paNa te atyanta prayatna alpaphalane prApta karI zake che. jene kArya vyavasthA karavAne bedha prApta thaela hoya che te kAryapravRttimAM aneka jAtanA doSa pragaTAvI zakti nathI ane te kArya vyavasthA baMdhathI ane kAryane siddha karI zake che. brInsamArka, nepoliyana bonApArTa, zIMTana, brena jAmIna kalIna, glAsTana, zrI hemacaMdraprabhu, zrIharibhadrasUri ane zrIumAsvAti vageremAM kAryavyavasthA bodha ane uttama prakAre kamapUrvaka kArya karavAne bodha hatuM tethI teo ane ItihAsanA pAne pUjya suvarNAkSare amara thayA che. game te jAtanI kArya pravRttimAM vyavasthA baMdha ane kamabedhanIte atyaMta jarUra che ema kayA vinA cAlI zake tema nathI. vyavasthA bodha ane kamabodhamAM jeTalI nyUnatA teTalI ja kArya karavAmAM apUrNatA avadhavI. je je kArya karavAmAM Ave che te kArya karavAnI kevI vyavasthA karavAnI che? tene prathama nirNaya kare joIe. temaja je kArya karavAmAM Ave temAM kevA kAryakramanI jarUra che? tene prathama nirNaya tha joIe. anya sthita cittapUrvaka kArya karanArAonI pravRtti kharekhara sva ane anya manuSyanA dharmane prakAza karI zakatI nathI. avyavasthita kArya pravRtti vaDe Atmazaktine nakAmo ghaNe vyaya thAya che ane samayane For Private And Personal Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 183 paNa bahu vyaya thAya che, tenI sAthe AtmazaktinI pragati paNa thatI nathI. jyAM sudhI avyavasthita kAryabodha che ane avyasthita kAryakrama badha che tyAM sudhI avyavasthita kAryapravRtti thayA kare che ane tethI avyavasthita zakitane vyavasthita balapaNe bhegI karI zakAtI nathI. musalamAnonI sAthe aneka yuddhamAM rAjaputa hAryA tenuM kAraNa avyavasthita kAryabodha ane avyavasthita kAryapravRtti hatI. vyavasthAkramajJAnavaDe je je manuSya kArya kare che te te manuSya Atmonnati- vinati ane samAjennatithI pratidina AgaLa vadhyA kare che. keI paNa manuSya kharekhara kArya gI che ke nahi? te tenI vyavasthA buddhi ane kArya kamabuddhithI avabodhAI zake che. IMglIza sarakAra sarvadezamAM vyavasthAkramathI rAjyazAsana karI zake che tethI sarvatra sarva prakAranI pragatimAM AgaLa vadhI zake. che. sarvatra sarva dezamAM vyavasthA kamabodhapUrvaka pravRtti karIne IMglIza sarakAra kharekhara rAjya sAmrAjyamAM agragaNya banI zakI che te tenI pravRttinA sUphama garbhamAM uMDA utaravAthI avadhAI zake tema che. sarva prakAranAM khAtAMo vyavasthApUrvaka calAvavAM e vyavasthA krama badha vinA banI zake tema nathI. je je kAryo karavAnA hoya tenuM samayanA hissA pADI TAImaTebala karavuM ane sarva prakAranI kAryanI vyavasthAne samya bedha karI kAryapravRtti AdaravI ke jethI kSaNamAtra pramAda na thAya ane kAryanI siddhi karI zakAya. dharmazAstramAM dhArmika kAryo karavAne amuka amuka kAle nirNaya karavAmAM Avyo che tenA upara vicAra karavAmAM Avaze to temAM vyavasthAkrama bodhanuM rahasya avabodhAze ane kAryapravRttinuM prAbalya avabodhAze. piMDa ane brahmAMDane hitakAraka evAM kAryone vyavasthAkrama bedhapUrvaka karatAM nirlepa paNa Atma pharone samyagrItyA adA karI zakAya che. vyAvahArika kAryomAM ane dhArmika kAryomAM vyavasthA kama jJAnapUrvaka pravartaka tattvajJAnIkarmayogIo kaI rIte nirbaLa banI zakatA nathI ane teo vizvamAM vyAvahArika ane naizcayika svAtaMtrya jIvana tathA sApekSapragatikArakapAtaMtrya jIvananI astitAnI saMsthA karI zake For Private And Personal Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. eka tarapha vyavasthApUrvaka goThavAyaluM Azvasainya hoya ane eka tarapha avyavasthita sthitimAM goThavAyeluM ArabanuM sanya hoyahave vicAra kare ke avyavasthita kamapUrvaka goThavAyaluM sainya parAjaya pAmyA vinA raheze ke! bAhya ane Antarika hetuothI aneka prakAre kAryavyavasthAnuM jJAna karavuM joIe. kAryavyavasthA pratibodhaka zAstra-kArya vyavasthAnA upadezake ane kAryavyavasthA kumadha; e traNanuM pravRtti karanArAo sAmIpya sevI tathA kArya vyavasthA kamabedhadvArA thatI pravRttinuM phala avadhI vyavasthA kamapUrvaka svAdhikAre kArya pravRtti kare te teo kAryanI siddhi karI zake ja. ane anya manuSyanA AtmAone dharma pragaTAvI zakeja. mATe anubhava karIne svAdhikAra pravRttimAM egya thavA uparyukta guNane kriyAmAM mUkI pratyeka manuSya sadA apramattapaNe pravartavuM joIe. je je vyavasthAkamabedhavaDe kAryapravRtti karavAmAM Ave che te svaparadharmanA prakAzamATe che ema dRSTibiMduthI te pravRttine hRdayathI uddeza dUra na ja joIe. AtmAnI jJAnAdika zakti che te AtmAne dharma che. anya manuSyanI jJAnAdika zakti te anya dharma avabodha. sattApekSAe svAnya dharma te ekaja dharma che ema avabodhavuM joIe. svaparadharmane prakAza kara eja kAryapravRttinuM sAdhyabiMdu sadA daSTi Agala sthira rAkhavuM joIe. vyavasthAkama jJAnavaDe kAryamAM pravRtti karavAthI keInI sAthe kleza kusaMpa ane AtmavIryane nakAme vyaya karavAne prasaMga prApta thatuM nathI ane ekya balamAM pragati thayA kare che. kArya karavAnI khUbI te kharekhara vyavasthAkramamAM rahelI che-te khUbIne jeo nathI jANatA teo vyava sthAkamanI kismatane AMkI zakatA nathI. utsAhabaLa ane khaMtathI kAryanI vyavasthA ane kartavya kAryanukramavaDe svapharajAnusAre kArya karatAM AlasyavikathA vagerene avakAza maLatuM nathI ane apramatta dazAe kArya prayatna dazAmAM vRddhi thayA kare che. jenuM kartavyajIvana kharekhara vyavasthAkamathI zeThavAyeluM che te manuSya kartavya kAryane vastutaH adhikArI bane che. iMglIzanA TapAlakhAtA vagere pratyeka khAtA For Private And Personal Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 185 tarapha lakSya devAthI avabodhAze ke vyavasthAkramathI teoe kevI uttama vyavasthA karI che. dhArmika kAryomAM avyavasthAthI pravRtta thanAra rAe pariNAme je pramANamAM joIe te pramANamAM karmaphalane prApta karI zakatA nathI. dhArmika khAtAomAM avyavasthAmavaDe pravartavAthI temAM sudhAravadhAro karI zakAtuM nathI ane temaja teonI saMrakSA karI zakAtI nathI. A5 manuSya paNa vyavasthA ane kramapUrvaka goThavAyelA hoya che te teo aneka kAryone pahoMcI vaLe che ane parasparamAM saMpa meLa rAkhIne ghaNu manuSyanI sAthe spardhAmAM utarI svapravRttimAM vijaya meLave che. kArya karavAnA hetuonI vyavasthA, kArya karanArA manuSyanI vyavasthA, kAryakAlanI niyamasara vyavasthA, kAryasahAyakanI anukrama vyavasthA, kAryakaravAmAM jAyelA vicAronI kamasara vyavasthA ane temAM dravya kSetrakAlabhAve utsarga ane apavAda mArga che je sAmagrIo meLavavAnI hoya tenI kamasara vyavasthAnA bedhane pAmI anukrama vyavasthA pramANe kartavya kAryo karavAmAM Ave te kharekhara kAryagIo A vizvamAM mahAkAryo karavAne zaktimAna thaI zake che. je je kAryo svAdhikAra dravya kSetrakAla ane bhAre utsarga ane ApattikAraNe apavAdamArgathI karavAnAM hoya te te kAryonI anukrama vyavasthAne paripUrNa vicAra kare ane vyavasthA pramANe kAryapravRttimAM pravartavAne paripUrNa vyavasthAthI pravartavuM eja kAryAgInI pravRttine mukhya upAya che. svabuddhayanusAre kAryanI vyavasthA ane tenI kamaLyavasthA goThavavAmAM je je bhUla rahI gaI hoya tene dUra karavI ane temAM pariNAmikabuddhivALA kAryagIonI salAha levI. pratyeka kAryavyavasthAzrama goThavavAmAM buddhinI mahattA rahelI che ane kAryane vyavasthAkramavaDe karavAmAM AtmazaktinI mahattA rahelI che. kecit manuSya evA hoya che ke kAryane vyavasthAkI avadhI zake che paraMtu te pramANe pravRtti karI zakatA nathI ane kecit manuSya evA hoya che ke kAryane vyavasthAkrama avabodhI zakatA nathI paraMtu kAryapravRttione Adare che ane kecit manube evA hoya che ke kAryanA vyavasthA kamane svabuddhayA nirNaya kare che ane te pramANe vyavasthAkramapUrvaka kAryapravRttimAM 24 For Private And Personal Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 186 pravRtta thaI zake che. pratyeka manuSyanA pratyeka kAryanI vyavasthA avalekIne tenI kartavyazakti mATe mata bAMdhI zakAya che ane te kAryapravRttimAM keTalA aMze saphala thaze tene nirNaya karI zakAya che. kAryanI vyavasthA jANavI ane karavI eja prathama kAryayogI thatAM zikhavAnuM che. je kAryanI vyavasthA ane tene karavAne anukrama na jaNAye te samUchimanI peThe kAryapravRtti thavAnI ema nizcayataH avadhavuM. je je mahAkAryagIo thayA thAya che ane thaze temAM vyavasthAkrama bodha ane vyavasthAkamapravRttija mukhya kAraNa avadhavuM. svavyakti paratve daivasika, pAkSika ane vArSika je je kartavya karma karavAnAM heya ane samAjaparatve je je vyAvahArika ane dhArmika kAryo karavAnAM heya tathA saMghane ane dezane udezI je je kAryo karavAnAM hoya temAM anukrama kArya karavAnI pravRtti ane kArya karavAnI sarva prakAranI vyavasthAne bedha ane pravRtti e bemAM jeo daDhatA, khaMta ane utsAhazIla hoya che teo svapharajone sArI rIte adA karI zake che ema aneka kAryagIenAM caritra vAMcavAthI avabodhAI zake che. kAma sAdu dharya yazuddhi para mam, tethavidyatetaramadevaparA, e zlekanA bhAva pramANe jenAmAM udyama, sAhasa, bairya, bala buddhi, ane parAkrama hoya che ane te je yadi vyavasthAkramathI kAryamAM pravRtta thAya che te pazcAta tenI kartavya kAryasiddhimAM zuM bAkI rahe? arthAta kaMI paNa bAkI rahe nahi, vikamabhUpati, zreNikabhUpati, kumArapAla ane akabara vagere rAjAomAM udyama, sAhasa, vairya, baLa, buddhi ane parAkrama hatuM tethI teo kartavya raNakSetramAM mahAddAo thaIne ghUmI vizvamAM prasiddha thayA che. vidvAna haya, ye heya, vyApArI hoya ane parAkramI hoya parantu te je vyavasthAkramanA zikSaNathI vijJAna banela hoya te kartavya kAryo karavAmAM te pazcAtuM rahe che ema aneka daSTAMtathI avalekI zakAya che. vyavasthAkamabedhathI aneka prakAranI zaktione ekaThI karI zakAya che. atae saMkSepamAM kathavAmAM Ave che ke kArya vyavasthAkamajJAnanI jene sabhyaprApti thaI che te kartavya kAryane adhikArI bane che. kartavya karma vyavasthAkamabedhanI prAptinI jeTalI AvazyakatA che For Private And Personal Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 187 mata teTalIja kartavya kAryamAM pravRtta thavAne nirbhaya thavAnI AvazyakatA che. vyavasthA maLeAdha hoya tepaNu sAta prakAranI bhItinA tyAga karyovinA ane AtmAmAM sthira thayAvinA kartavyakAryapravRttimAM AgaLa vadhI zakAtuM nathI. kartavyakAryapravRttimAM praveza karavAnI sAthe jenA mana vacana ane kAyAnA vyApAramAM aMzamAtra paNa bhIti nathI rahetI te mahApuruSa A vizvamAM icchitakAryane siddha karI zake che. vivekadRSTithI je je kartavyakAi karavAnAM hAya temAM sAtaprakAranI bhItine sthAna na ApavuM joie. koi paNa rIte mAre A vizvamAM sAte prakAranI bhItiyA rAkhavAnuM kAraNa nathI ema jyAre dRDha nizcaya thAya che tyAre AtmAmAM daivIzakti khIle che ane A vizvamAM alaiAkikAryAM karI zakAya che. bhItidhAravI e kAyarapuruSanuM lakSaNa che. bhItithI kartavyakarmaraNAMgaNamAM papaiyAnI dazA prApta thAya che. lAkamAM paNa kahevata che ke nA to mata karanA, kora karanA to nA je kArya karavu temAM jJAnIoe zA mATe DaravuM joIe ? Alekabhaya, paralokabhaya, yazabhaya, AjIvikAlaya, rAgabhaya, akasmAtabhaya, maraNabhaya bhItiyeA vagere dhAraNa karavAthI AtmAnI je je zaktio vikAza pAmavAnI hoya che te saMkecAi jAya che ane kartavya kSetramAMthI pAchuM karavAnuM thAya che. kartavyakarmakSetramAM dAnavIra, bhaktavIra, dharmavIra, jJAnavIra, kartavya kAryavIra-jJAnavIra ane zaravIra sarva prakAranI mamatAnA ane ahaMtAnA tyAga karIne marajIvA thai vicare che tethI tene mana, vacana, kAyA, dhana ane vizvanA koi paNa padArthanI tenApara asara thatI nathI. AtmavIryathI dAnavIra vagere vIrA peAtAnA AtmAne sarvasaMgAthI mukta kare che. jyAMsudhI bhIti che tyAMsudhI AtmA eka kSudrajaMtusamAna che. A vizvamAM sAtaprakAranI bhItirAkhanArAothI koi paNa jAtanuM mahAna kArya banyuM nathI, manatuM nathI ane bhaviSyamAM banaze nahi. zarIranImamatA, ane prANanI mamatA e che jenA manamAM nathI teja manuSya kartavyukAryanA adhikArI bane che. saMyoge jeTalI vastuAnA AtmAnI sAthe saMbaMdha thayA che teTalI vastuo kharekhara AtmAnI nathI. tethI saMyAgIvastuonA viyAgathavAnA che evA For Private And Personal Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pUrNa nizcaya karIne AtmA dvArA je je kartavya kAryo hoya temAM sarva prakAranI bhItine tyAgakarIne pravartavuM joIe. AtmAvinA anya kazuM AtmAnuM thayuM nathI, thatuM nathI ane thaze nahi evo nizcaya che te nakAmI bhrAnitadhArIne bhIti zA mATe dhAraNa karavI joIe? je je vastuo AtmAnI vastutaH nathI evI pi galika vastuonI mamatAthI bhIti utpanna thAya che ane bhItithI AtmA parabhAvamAM rahIne napusaka je pAmara-kAyara-ni:satva bane che. tethI kazuMe zreya svaparanuM karI zakAtuM nathI. keI paNa saMgane viyega thavAne che, che ne che; emAM kadApi anya pheraphAra thavAnuM nathI te zA mATe bIvuM joIe? kAryapravRttimAM bIvAthI kaMI paNa vaLavAnuM nathI. ahaMtAmamatA Adi vRtti utpanna thavAnuM kAraNa zuM che? tenuM sUphama svarUpa vicAravAthI bhaya hetuone vilaya thAya che ema nizcayataH avadhavuM. bhItinA saMskArane sarvathA prakAre kSaya karo e paNa eka kartavya kArya che ane nirbhatipUrvaka kartavya kArya karavAM e paNa kartavya karmAdhikAritAnuM mahattva che. amuka kAryamAM pravartatAM amuka jAtine bhaya utpanna thatAM aneka jAtanA vikalpa saMkalpa utpanna thAya che ane tethI Atmazaktine hRAsa thatuM jAya che. amuka kAryamAM pravartatAM bhItinA saMskArevaDe ciMtA zekanA vAtAvaraNathI nakAmuM duHkha utpanna karI zakAya che. svAdhikAre vivekapUrvaka kAryamAM pravartatAM sarvasvArpaNa karavAmAM bhItino eka vikalpa paNa na thAya eve nirbhaya AtmA jayAre thAya che tyAre AtmAmAM sthiratA thAya che ane asthiratA TaLI jatAM sadvartananA zikhare AmA virAjamAna thAya che ema anubhavadaSTithI avabodhavuM. jema jema bAdAmAM niHsaMgatAbhAva vRddhi pAmate jAya che tema tema saptabhItinA saMskArone nAza thatuM jAya che. sapta bhItithI A vizvamAM bahirAtmabhAvavRddhi pAme che ane bahirAtmabhAvathI je je kAryo karavAmAM Ave che temAM salepatA rahe che. atae saptabhItinA saMskArane mULamAMthI kSaya kare ke jethI AtmAnI kartavya kAryaparAyaNatA chatAM For Private And Personal Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 189 nirlepatAnI vRddhi thayA kare, jene aneka prakAranI bhItiyAnA saMskArI prakaTe che te mAhyamAM huM tuMnI AntarikavRttithI baMdhAyalA che tethI te vyAvahArika kAryo ane dhAmika kAryomAM sAtvika guNapUrvaka pravRtti karI zakatA nathI ane vAstavikarItyA AtmAnnatinA kramamAM nyavasthApUrvaka upazamAdibhAve ucca zuddha thai zakatA nathI. anAdikA lathI bhayasaMjJAnA AtmAnI sAthe saMbaMdha che paNa jyAre AtmA svayaM AtmAnA rUpamAM laya pAmavAnI sAthe bAhya pharajone svAdhikAre je sthitimAM rahelA che tene anusarIne khAve che tyAre nirbhayatAnA pradezo tarapha gamana kare che ane AtmAnA zuddha rUpamAM sthira thaI jAya che tadA te sthira vIryayeAge prabala purUSArthane prakaTAvI nirbhayadazAmAM vicare che. A vizvamAM peAtAnAM pADelAM nAma ane zarIrAkArarUpa e bemAM ahaMmamatvanI vRtti na thAya ane mA kAryo thAya tyAre avabAdhavuM ke nirbhaya pradezamAM AgaLa vicaravAnuM thayuM che. vizva ane pa'DamAMthI niraDhuMvRtti thai eTale nirbhayapaNe sarve kArcIne karI zakavAmAM koI jAtanA varAdha AvI zake tema nathI. nAmarUpamAM thatA ahaMtvAdhyAsa TaLatAM sarva prakAranI bhItiyeAnA nAza thAya che ema anubhava karI avamedhavuM. kumArapAla rAjAe svapratipakSI zatrurAjAnI sAthe laDatAM bhItine tyAga karI marajIvA anI jyAre yuddha zarU karyuM hatuM tyAre te vijaya pAmyA hatA. grIka vidvAna sAkreTIse jheranA pyAlA pIvA kabula karyAM parantu anItirUpa tattvAne uttejana ApyuM nahi tethI tenI pAchaLa tenA savicArAnA phelAvA thayA ane itihAsanA pAne tenuM amara nAma rahyuM. yadi sAkreTIse bhItithI sAmA pakSanA mata svIkAryAM hota te sadA mATe tenI kIrti ane savicArIne phelAvA raheta nahi zrI vIraprabhue sADAbAra varSa paryanta aneka upasargAne sahana karyAM paNu te jarA mAtra upasargAthI bhaya pAmyA nahi ane dhyAnArDha anI kevala jJAna pAmI jaina tIrthanI sthApanA karI. zrI hemacaMdra prabhu e nitithI aneka kAryo karyA. temaNe svakArya pravRttimAM jIMdagInu For Private And Personal Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 0 svArpaNa karyuM ane jainonA Izu krAIsTarUpa banyA. zivAjI ane pratApasiMhai yuddhamAM kaTAkaTInA prasaMge jarA mAtra bhIti dhAraNa karyAM vinA svasevA ajAvIne ArmImAM agragaNya anyA. sarva prakAranA bhayanA tyAga karIne A pAra ke pele pAra evA nizcaya karIne svAdhikAre pravRtti karyA vinA kadApi kAryanI siddhi karI zakAtI nathI ema khAsa avamedhavuM. akabaranA jIvanacaritrapara lakSya devAthI avameAdhI zakAze ke teNe mRtyune bhaya gaNyA vinA aneka yuDhDhAmAM jhaMpalAvyuM hatuM. je manuSya kAi paNa jAtanA bhayane zaraNe jAya che te avanatine zaraNe jAya che ema jANavuM. bhItiyAne nAza karIne AtmAnI sarva zaktiyeA khIlavavI joie. A vizvamAM bhayayukta thavAne janma thayuM nathI. svAdhikAre je pravRtti karavAnI hoya temAM svAtmAne amara mAnI pravRtti karavI joie ke jethI kAryapravRttimAM sthiratApUrvaka pravartI zakAya. koI paNa svAdhikAre Avazyaka kartavya hitakara kArya karatAM vizvathI ThThIvuM na joie. je manuSya khATI rIte lokApavAdathI mhIve che ane laiAkika tathA leAkeAttara kAryapravRttimAM manda paDI jAya che te peAtAne tathA svAzritajanAne vinAzanA mArge dorI jAya che. svAtmAnI sAthe saMbaMdhita sarva hitakara sAmagrIonI rakSA karavAnI jarUra che parantu kArya karatAM mRtyu AdinA adhyavasAyane dhAraNa karavAnI kAI paNu rItie jarUra nathI. svakArya pravRttimAM bhItiyAne dabAvavApUrvaka AtmabhAga ApIne pravRtta thavuM joie. vizvasAmrAjya vyavasthA sthApavA vA sudhAravA tathA dharma sAmrAjya vyavasthA sudhAravA ane pragatiyukta karavA mATe aneka mahApurUSAe mRtyu vagere bhItiyAthI nahi hItAM AtmabhAgo ApyA che, vartamAnamAM Ape che ane bhaviSyamAM Apaze. huM manuSya ! svAdhikArapravRttimAM sAtaprakAranI bhItiyAnA tyAga karIne svAtmAmAM sthira thaI jyAre pravRtti karIza tyAre tuM kArya karavAnI ceAgyatAne prApta karI zakIza. huM manuSya ! svakAryapravRttimAM aneka prakAranA bhayanI kalpanA karIne svAdhikArakartavyathI bhraSTa thaI kardi parataMtrakhanIza te tuM For Private And Personal Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svAzrita manuSyanA pAtaMtrya jIvanamAM ane nAzamAM zAparUpa banIza. nAmarUpanI vRttinA parapoTAe kSaNika che teone tuM mhArA mAnIza nahi ane tuM kadApi teonA nAzanI bhItine dhAraNa na kara. je manuSya nAmarUpanIahaMvRttinA tAbe thaIne mRtyu vagere bhItithI kahIve che ane tethI kartavyabhraSTa thAya che teo vizvamAM dAsatvakeTImAM rahevAne utpanna thaelA che. teonuM bhAgya eka garIba pazunA jevuM dayApAtra dekhAya che. svAdhikAre kartavyakarmathI bhraSTa thaIne jeo vizvamAM jIve che te vastutaH jIvanArA nathI. je manuSya bhItinA zaraNe jAya che te satya-dayA-asteya-brahmacarya-prAmANya-vizvAsapAlana-nIti-rAjyanI sAthe prAmANyasaMbaMdha ane sadAcArathI bhraSTa thAya che. je manuSya bhItine dhAraNa kare che teo kharA kaTAkaTInA prasaMge dharmane tyAgakarIne adharmane Adare che. jayAM satya che tyAM bhaya nathI evuM zrI vIraprabhue kacyuM che. bhIti dhAraNakaranArAo bhayaprasaMge satyane tyAgI asatyane tAbe thAya che. kAraNa ke teo jIvavAnAkAraNe tevuM asadvartana paNa aMgIkAra karI zake che. bhItidhAraka manuSya, svadharmane svapakSane svasamAjane dharma tyAgIne asadadharmane aMgIkAra karI zake che ane te kharI rIte kathIe te satyavicAre ane sadAcArene vecI nAkhI paranAtAbe thAya che. bhItidhAraka manuSya mana-vacana ane kAyAnI ekarUpatA dhAraNa karavA zaktimAna thatuM nathI ane te pitAnA satyavicAre ane kartavyane anyanI AgaLa jaNAvatAM bhaya pAmIne svajIvanane bhayathI kalaMkita kare che. te manuSya! je hane paritaH keIpaNa kArya karavuM ema kharekhara viveka daSTithI satya jaNAya te pazcAt tuM kadApi aneka bhItithI bhaya pAmIza nahi. kharekhara hArA satyavicAre ane svAdhikAre kartavyaparAyaNatAthI bhItinAM bhUtaDAMo adazya thaI jaze ane tuM jyAM dekhIza tyAM nirbhayatAne avalokI zakIza ema hRdayamAM avadhAra. he manuSya ! tuM ajJAnatAyege brAtithI nAhaka manamAM aneka bhItinA saMkalpa ane vikalane dhAraNa kare che ane kartavya kAryamAM bharUbane che For Private And Personal Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNa tuM jJAnadaSTithI dekhe to temAMnuM kazuM kaMI hetuM nathI. he manuSya ! tuM bhItithI pelI pAra rahelA AtmAne mAnI kartavyaparAyaNa thA. pravRttimArgamAM vA nivRttimArgamAM sarvathA prakAre bhItine tyAga karyA vinA paripUrNa pravRtta thaI zakAtuM nathI. karmayogIo Aleka bhaya-mRtyu bhaya vagere bhItithI hotA nathI. ceDA mahArAje keNikanI sAthe bAra varSaparyanta yuddha karyuM. ceDA mahArAja kSatriya rAjA ane zrAvaka dharmanAM bAravrata dhAraNa karanAra hatA chatAM Avazyaka kartavyakAryanI pharaje yuddha karatAM temaNe hRdayamAM bhItine sthAna ApyuM nahatuM. teo avadhatA hatA ke bhItithI kaMI AtmAnI unnati thatI nathI. AtmajJAnIo nAmarUpanA dazya vizvaprapaMcathI svAtmAne bhinna mAne che tethI teo nAmarUpanA dazya prapaMcamAM svAdhikAre amuka daSTie pravRtta thayA chatAM nirbhIta banI nirlepa rahe che. sarvAtmAonI sAthe AtmAne sattAe siddha sarakhe saMbaMdha che. keI AtmAthI keInuM azubha karI zakAya evuM nathI. AtmA zastrathI chedA nathI. paMcabhUtamAMthI kaI bhUta AtmAne nAza karavA samartha thatuM nathI, jyAre AtmAnI AvI sthiti che te AtmAne zAmATe anyanI bhIticethI bahIvuM joIe? alabatta na hovuM joIe. je je zarIrAdika vastuo AtmAnI nathI, bhUtakALamAM AtmAnI thaI nathI ane bhaviSyamAM AtmAnI thanAra nathI te te varatuonA saMbaMdhe bhIti dhAraNa karavAnI kaMI paNa jarUra nathI ane bhItine dhAraNa paNa na karavI joIe. samudramAM utapanna thatA taraMgenA vilayathI jema samudrane pIvAnuM heta nathI tema AtmAnI sAthe saMbaMdhita parabhAva aMge ane tenA viyogathI kaMI AtmAne ahIvAnuM hetuM nathI. AtmA arUpI jJAnAdika guNane bhaMDAra che. AtmAnA zuddha svarUpa vinA bAkI anya kazuM AtmAnuM nathI. AtmAnuM zuddha svarUpa pragaTAvavuM te kharekhara AtmAnA hAthamAM che. AmAja svayaM svarUpane kartA che. AtmAnuM zuddha svarUpa prakaTAvavA mATe deva-gurU ane dharmanI sAmagrIonI ArAdhanA karavI te kettara kAraNabhUta vyavahAra che ane bAhya zarIrAdinuM saMrakSaNa karavuM ityAdi je je kAryo kharekhara kettara kAraNabhUta dharmanAM paNa For Private And Personal Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAraNabhUta hoya teone svAdhikAre amuka dazAe karavAM e laikika vyavahAra dharma che. uparyukta laikika ane lokettara vyavahAra dharmanAM kAryone svAdhikAre AtmAnuM nirbhaya svarUpabhAvIne karavAM joIe. AtmAnuM zuddharUpa prakaTAvavAne vyavahArathI ane nizcayathI sAdhana sAmagrI dvArA sadA pravRtta rahevAthI pravRttinI paraMparAmAM suvyavasthA rahe che ane dharmanAM ane AjIvikAnAM sAdhananI sAnukulatAnA yoge nnati ane vizvanatinAM pAramArthika kAryomAM samyaga rItyA pravRtta thaI zakAya che. svAtmAnI aneka pravRttimAM aneka bhIti dekhAya che paraMtu AtmazaktithI teonA sAmA thatAM bhIti adazya thaI jAya che. je kaMI thAya che te sArAne mATe thAya che. kAryapravRttimAM svAdhikAre je kaMI duHkhe paDe che te AtmAnI unnati karavAne mATe keI jAtane bodha ApanAra hoya che tethI dukhe paDayA chatAM paNa jarA mAtra bhIti dhAraNa karavAnI AvazyakatA nathI. AtmAnI svAdhikAre vivekapUrvaka je je pravRttio thatI hoya temAM je kaMI naSTa thavAnuM hoya tene thavA de. phakta pitAnA adhikArane bhItine tyAga karI bajAvyA kare ane taTastharahI sukhaduHkhane vedyAkaravAM ke jethI AmennatinA zikhare caDatAM keI jAtane pazcAt avarodha rahe nahi. vyAvahArika kAryo karavAne karmarAjAnI amuka saMgamAM AjJA thaI che tethI amukakAne svAdhikAre karavAmAM AtmA phakta potAnI bAhya pharaja adA kare che temAM kaMI levuM devuM nathI temaja kaMI bahovAnuM kAraNa nathI. A pramANe nizcayavicAra karIne kAryomAM pravRtta thatAM vizvathI pAvAnuM thatuM nathI ane AtmAnI pragati thayA kare che. sAtaprakAranI bhItithI nahIvAya evo pite pitAne bodha Apa joIe ke jethI kaTokaTInA prasaMge AtmAvastutaH bhItivinAne banI svapharajene adA karI zake. svakAne karatAM manamAM yAvabhIti rahe che tAvat avadhavuM ke AtmAnI nirbhayatA prApta karI zakAI nathI. gajasukumAle ane skaMdhakamuninA pAMcase ziSyae tathA metAryamunie sarvathA bhItine tyAga karI svAtmadharmamAM sthira rahI Atmonnati karI hatI. e pramANe bhavya jijJAsue svAtmAne bhItinA prasaMge 25 For Private And Personal Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 194 nirbhayarUpa bhAvI AtmonnatinI paripUrNatA sAdhavI joIe. samarAditya rAjaSie dhyAnakAryamAM pravRtta thaIne ja mRtyubhItinA eka sAmAnya vikalpane paNa hRdayamAM sthAna ApyuM nahi ane tethI teo paramAbharUpa banyA. je teo mRtyuthI bhaya pAmyA heta to AmennatinI nisaraNaparathI paDI jAta. atae bhAtiye nAza karavA mATe AtmAne utkaTavIye nirbhayarUpa bhAvI pratyekakAryamAM pravRtta thavuM joIe ke jethI AmravanA hetuo paNa saMvarapariNAmanA hetubhUta thAya. mahAbala malayAgirinuM carita vAMcavAthI mAluma paDaze ke mahAbale bhayasthAnamAM nirbhayarUpa svAtmAne mAnIne nirbhayapaNe pratyakAryane svAdhikAra karyA hatAM ane tyAgAvasthAmAM mRtyuprada mahepasarga thayA chatAM paNa AtmAnA zuddhadharmanI bhAvanAbhAvane AtmAmAM sthira thaI svAdhikAre gRhIta kAryamAM vijaya meLavye hate. araNikamunie zilApara anazanatrata aMgIkAra karyuM ane svAtmAne nirbhaya bhAvI AtmonnatisthAna prApta karyuM. bAhyasaMge bAhAkAryamAM pravRtta thatAM brahmAMDanI arthAta samaSTinI kharAba asara vyaSTirUpa svAtmApara na thavA devI eja kArya, vastutaH AntarabhAve karavAnuM che ane te sarvathA bhItine tyAga karyAvinA pariparNa banI zake tema nathI. nibhatitvanI vAta karanArA ane tenI bhAvanA karanArA aneka manu maLI zake che paraMtu bhItiyenA prasaMge AtmAmAM aMzamAtra paNa bhayanI lAgaNI na prakaTe evA manuSyo te alpa maLI zake che. kAryapravRttimAM AtmAne mUkIne bhItiene tyAga karavAthI AtmAnI nirbhayadazA keTalI che tenI tulanA karI zakAya che. bhItinA jyAre je je prasaMga Ave tyAre te te prasaMge AtmAnI nirbhayatApara lakSyane bhItinA saMskArone nAza kare. hajAro bhItiyonA saMgamAM antaramAM nirbhaya thaI mana-vacana ane kAyAnA vyApAramAM nirbhayatAyukta rahevuM e kaMI sAmAnya vAta nathI. rajoguNIbhIti toguNIbhIti ane sAtvikabhItinI pelI pAra janArA AtmajJAnIkarmayegIo vizvamAM kartavya karma karavAne gya adhikArI karI zake che. je manuSya je kartavya karmane veSa lIdhe heya tene samyagU bhajavI batAvavAmAM tenI pharajanI mahattA rahelI che For Private And Personal Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 paraMtu bhIrU thaIne lIdhelA veSane tyAga karI arthAta je je avasthAe je je kartavya karavAnAM hoya tene tyAga karavAthI tenI mahattA vadhatI nathI. lIdhe veSa bhajavatAM bhIrUthaI bhAgI je je anyagrahaNa karavAmAM Avaze tene paNa tyAga karI anya grahavAmAM Avaze tyAMthI paNa bhAgI javAne prasaMga prApta thaze. bhIrU thaIne kartavya karmanuM eka pagathIyuM cUkatAM sahasramukha vinipAtane prApta karI zakAya che. ataeva bhIrU thaIne kaI paNa kartavyakarmathI bhraSTa na thavuM joIe. svakartavyakarmathI je bhraSTa thAya che te jIvatAM chatAM mRtyu pAmelAnI dazAne prApta thAya che ane te kaI paNa sthAne bhItiyuktamanavazavartI thaI svataMtra vicAre ane AcArane prakaTAvI zaktA nathI. saMsAra sarvavipatti ane dukhone mahAsAgara che tethI vipatti ane dukhethI keI bacI zake tema nathI chatAM aneka prakAranI vipatti ane duHkhane bhegavatAM bhItinA vazamAM na thavuM ane kartavya kAryamAM apramattapaNe tatpara rahevuM eja nnatinI satya kuMcI che ema uparyukta siddhAMtane anubhavagamya karavAthIja pragatimArgamAM AgaLa vadhI zakAze. sarvathA bhItine tyAga karavAthI kartavyakarmanI siddhi mATe paripUrNa yogya thaI zakAya che ema nizcayataH mAnavuM. aneka prakAranI bhItinA saMskAre TaLe evAM zAsa vAMcavAM joIe ane bhItinA saMskAre TALI zake evA AtmajJAnI gurune samAgama kare jaIe. AtmajJAnI guru AtmAnuM zuddhasvarUpa samajAvIne bhItinA saMskArane nAza kare che. bhIti jyAM che tyAM nIti svAtaMtrya nathI. kAraNa ke bhItithI mana-vacana ane kAyAnA gathI akRtyakAne karI zakAya che. pApanIbhItithI dharmamAM pravRtti thAya che. atae prathamAvasthAmAM amukApekSAe bhItinI upagitA siddha kare che paraMtu AtmAmAM uMDAutarIne vicAra karavAmAM Avaze te ucakarmayogIne pA5vRttinI bhItikaratAM dharmanI prIti ane rIti eTalI badhI uccalAgaze ke temAM te sadA magnaraheze ane AgaLa AtmapragatimAM vadhyA karaze. AtmajJAnamAM ucca thaelAne svAdhikArakartavyanI pravRttirUpa yajJamAM prANanuM balidAna vA bhItipazunuM For Private And Personal Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir balidAna karavuM e tene svAdhikArapharaja dharma avadhi. jyAM bhIti che tyAM svataMtra nItirItipravRtti hotI nathI. A vizvamAM jekAle je zarIrAdika vastuone viga thavAne hoya che te thayA kare che emAM bhItidhAravAthI jUnuM jatuM nathI ane navuM AvatuM nathI te nAhaka zAmATe bhItithI bhaDakIne svakartavyabhraSTa thavuM joIe? alabatta kadApi bhIti dhAraNa karIne svakartavyabhraSTa na thavuM joIe. jayazikharIe bhuvaDanI sAthe chevaTa sudhI yuddha karI svapharajane adA karI te ItihAsathI ajJAta nathI. karaNaghele jyAre svakartavyathI bhraSTa thayuM tyAre te vinAzane pApe. karaNaghelAe pradhAnanI strI prati kAmAsakti dhAraNa karI na hata te tenI patitadazA thAta nahi. rajapute jyAre svadharmathI bhraSTa thayA tyAre avanatine pAmyA. svakartavyadharmapharajane adA karatAM bhItiyothI hIvuM na joIe ane zatrupakSamAM vA parapakSamAM bhaLI AtmAnI patitadazA na karavI joIe. bhItinA sarakAre haThAvavAne je je kAle je je upAye levA ghaTe te levA ane sarvaprakAranI bhItine haThAvI kAryapravRttimAM egya banavuM joIe. garIbalDI vagere pAzcAtya deza sudhArake ane lyuthara vagere dharmasudhArakanAM caritre vAMcavAthI mAluma paDaze ke teoe svakAryapravRttimAM pravRtta thatAM pUrve bhItine tyAga karyo hato. jenA dhaDapara zIrSa na hoya evI nirbhItithI je kArya karavAmAM pravRtta thAya che te AtmArya prakaTAvIne tathA svAzrayI banIne apUrvakAryo karavAne zaktimAnuM thAya che. atae uparyukta zlekamAM sAtaprakAranI bhItine tyAga karIne je AtmAmAM sthira thaye che te kArya karavAne adhikArI thAya che ema je kacyuM che te kharekhara egya ja kahyuM che. sAtaprakAranI bhItine tyAga karavAnI sAthe je janAro hoya che te kAryakaravAne adhikArI bane che te paNa gyaja kahyuM che. sAtabhItine tyAga karIne AtmAmAM sthira thavAthI AtmAnI satyazAntine anubhava thAya che. sAtabhItinA tyAganI sAthe caMcalatA TaLe che ane caMcalatA TaLatAM AtmA svazuddhasvarUpamAM sthira thAya che ane tethI kartavyakArya pharajane bajAvatAM antaraMgamAM tene sthiratAne jamAva thAya che. AtmA pitAnA For Private And Personal Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 zuddhasvarUpamAM sthira thaIne pratyeka pharaja bajAve che tyAre te bAhyavizvamAM eka aliptajJAnaceAgInI tulanAne prApta karavA zaktimAna thAya che. bhItiyAnA tyAganI sAthe Asaktine paNa dUrakaravAnI jarUra che. sarva padArthAMmAM je je maneAdvArA Asakti thAya che tethIja kharekhara aMdhAvavAnuM thAya che. pratiSThAnIAsakti, nAmanI Asakti, kAmanIAsakti, kIrtinI Asakti, ane rUpanIAsakti, Adi anekaprakAranI Asaktiye thavI eja saMsAra che. anekaprakAranI AsaktiyAne TALIne kartavyakAryeAnI pharaja adA karavI e muzkelakArya che chatAM AtmajJAnIe AtmasAmarthya AsaktibhAvanA parihAra karIne anAsaktibhAve A vizvamAM kartavyakarmanA adhikArI bane che. A vizvamAM nAmarUpamAM thatI Asaktine vAratAM sarvaprakAranA baMdhanAmAMthI mukta thavAya che ane jIva te zivarUpa banI jAya che. peAtAnA svAdhikAre AvazyakakAryAM karatAM AsaktibhAva prakaTe che ke nahi tenA jJAtA peAtAnA AtmA hovAthI peAtAnA AtmA tenI sAkSI pUrI zake che. ataeva svAdhikAre pratyekakArya karatAM anAsaktibhAve kAryanI yeAgyatA meLavavA prayatna karavA joIe. svAdhikAre kartavyakarma karatAM je je aMze anAsakti rahe te te aMze svakarmakaraNayeAgyatA prakaTa thaI ema avamedhavuM. niviSadADhAvALA sarpa anyajIvAnA prANa saMharI zakaze nahi, bhale te game tyAM kare tema anAsaktajJAnI vyAvahArika tathA dhArmikakAyAne svAdhikArI karatAM koi sthaLe maMdhAtA nathI ane jyAM jyAM baMdhAvavAnuM thAya che tyAM te nibaMdha rahI zake che. antarAtmAe anAsaktibhAvanI pragatimAM AgaLa vadhIne teo svAdhikAre kartavya karmane karatAM AtmAnnatinI bhAvanA ane guNasthAnaka dazAmAMthI patita thaI zakatA nathI ane te anAsaktithI pratyekakAryanA saMbaMdhamAM AvatAM paNa jalapaMkajavat nirlepa rahI zake che. AvI temanI dazA hAvAthI amuka prakRtinA baMdhanI apekSAe to te apunabaMdhaka rahI zake che ane te te prakRtinA abhAve nirlepa rahI zake che. bharatarAjAe gRhAvAsanI sthitimAM svAdhikAre kartavya karavAmAM anAsatatAthI yAgyatA meLavI hatI ane tethI teo chakhaMDa rAjyapAlana For Private And Personal Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 19. Adi aneka sAMsArika kAryo karavAmAM nirlepa rahIne dravya ane bhAvathI gaNAtA AdarzabhuvanamAM dravya ane bhAvathI svasvarUpa avalekIne kevalajJAna pAmyA hatA. karmayeganI pravRttinuM anAsakta jIvana gALavAmAM bharatarAjAnuM jIvana AdarzarUpa banIne vizvamanuSyane anAsaktibhAva mATe keTalI badhI asara kare che tene antaramAM anubhava kare joIe. kUrmaputranuM ane videhIjanakanuM adhyAtmadaSTie jIvanacaritra vilekavAmAM Avaze te teo svAdhikAre kartavya karma karatAM Atmajatine pAmyA hatA tenuM mukhya kAraNa anAsakitabhAva avabodhAze. vizvabagIcAmAM pharavAne ane tene dekhavAne hakka che paraMtu temAM Asakta thavAthI kaMI sukha prApta thatuM nathI ane ulaTuM baMdhAvAnuM thAya che e khAsa antamAM anubhavavAnI jarUra che. AsaktibhAvathI je manuSya saMsAramAM svakartavyane kare che te manuSe svaktavyamAM uccasAtvika rahI zakatA nathI ane teo AtmAnI AjubAjunuM AsaktibhAvanuM vAtAvaraNa prakaTAvIne tene brahmAMDastha manuSyane tathA anya prANIne paNa Asakita vAtAvaraNanI asara karIne teonuM burukaravAmAM nimittabhUta thAya che. A vizvamAM sAMsArika vA dhArmika je je kAryo karavAnAM hoya che te te kAryo karyA vinA chUTake thatuM nathI paraMtu AsakitathI te AtmonnatinA zikhara parathI paDavAnuM thAya che e kadApi bhUlavuM na joIe. anAsakta manuSya mRtyusamIpa AvatAM paNa jarAmAtra gabharAtA nathI ane ulaTuM te te mRtyu AvatAM jANe paravArIne beThe hoya evuM jaNAya che tethI tene jIvana ane mRtyumAM harSazeka thatuM nathI. anAsaktabhAvamAM sadA apramatta rahIne svAdhikAra pharaje kAryo karavAmAM vizvanA niyame pitAnA para AvI paDelI nakaranI dazA pUrNa karAya che paraMtu te mATe kaI rAgadveSanA baMdhane baMdhAvAnuM punaH thatuM nathI. svAdhikAra kartavyakamone karavAthI ekajAtanI vizvamAM karmadige prApta karelI sevakanI pharaja pUrNarIte adA karAya che temAM uccatva zuM? ane nIcatva zuM? vastutaH vicArakaravAmAM Ave te temAM uccatva ane nIcatvanI kalpanAne jarA mAtra avakAza maLato For Private And Personal Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 19 nathI. je je pharajo adA karavAnI che temAM pravRtta thatAM kasoTIe caDhelA ane chedatApathI pasAra thatA suvarNanI peThe svAtmAnI zuddhatA thAya che ane Atarika daSTieja kartavya karma sadhAya che ema anu. bhavavuM. AsaktamanuSya je kartavya karmapravRttimAM Atmabhega Ape che tenA karatAM anAsaktamanuSya svAdhikAra svakartavyapharajane apramattabhAve bajAvavAmAM sArI rIte Atmabhega ApI zake che ane te kaI paNa jAtanI lAlacamAM nahi phasAI javAthI te Atmazakitaone paNa sArIrIte khIlavI zake che. Asakata manuSya kaI paNa svArthathI pravarte che tethI tenI paramArtha bhAvanAnuM kSetra maryAdita rahe che tethI te Atmabhega ApatAM saMkecAya che ane kaI vastumAM AsaktithI baMdhAI jaI AgalanI dazAne prApta karI zakatA nathI. AsaktamanuSya zabdAdika viSacenI AsakitamAM svapravRttinI mahattA avabodhe che tethI te svakartavyanA vAstavika pradezamAM vicArI zakatuM nathI ane svacittanI Asakita jemAM thaelI che evA padArthonI aprAptie te zoka TheSaAdi denA vaza thaIne anya jagat chane tucchadaSTithI dekhIne svAtmAnI paramAtmatAne khIlavavAmAM mahAvidane ubhAM kare che. anAsaktamanuSya te mAtra svakartavyapharajane pUrNa karavAmAM lakSyapUrvaka pravRtti kare che ane zadAdika viSayanI Asakita mATe khAsa pravRtti na karate hovAthI ane te piMDa ane brahmAMDanI saMrakSA ane pragatigya pravRttine karavI e nijapharaja che eTaluM ja mAtra ava te hevAthI kAryapravRtti pramANe phala na thAya to paNa te zekA dikanA nIce dabAI kacarAI jato nathI. keI paNa padArtha dekha, zabda sAMbhaLavA, suMghavuM, sparzako, padArthonuM bhakSaNa karavuM ane manana karavuM ema netrAdika IndriyanI pravRttithI pazamamAM vRddhi karavI, zarIrane poSavuM, navuM anubhavavuM, IndrionI sAhAyathI AtmAnI unnati karavI ane teone svasvaviSayaprati vyApAramAM pravartAvIne Atmapragati karavI eja pitAnI kartavyapharaja che, paraMtu indriyanI pravRttidvArA viSayenI Asakti dharavI e pharaja nathI. ema anAsakta AmasAnI avadhatuM hovAthI bAhyathI te tenI AsaptamanuSyanA jevI For Private And Personal Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 200 AcaraNa chatAM antarathI nirAsakta hovAthI te vizvamAM kaImAM na baMdhAtAM AtmannitinA mArgamAM vidyage vicare che. AsaktamanuSya svArthanA prapaMce vivAhanI varazI karI nAkhe che ane te viSayeno dAsa banavAthI te kAryapravRttimAM aneka denA tAbe thAya che. viSayomAM AsakatamanuSya svagya vAstavika kartavyakarma zuM che tene dekhavAmAM abdha banI jAya che ane te kharekhara chatI AMkhe abdha ane mana chatAM paNa zunya banI jAya che. AsaktamanuSya svahRdayamAM malInavAsanAo ke je aneka deza durgadhathI bharelI che tene dhAraNa karIne svahRdayamAM paramAtmadevane virAjavAnuM kArya tuccha mAne che tethI te je je kAryapravRtti kare che temAM te sahajAnandarasane anubhavI zakti nathI ane tethI te azubha vicAra ane azubhAcAranA vAtAvaraNane vadhArIne kartavya kAryakSetramAM pleganA jaMtuonA je banIne anyamanu nuM dhAmika Arogya bagADe che. anAsakatamanuSya AtmAnA zuddhapaganIbhAvanAe pote paramAtmA banIne ane paramAtmAnI sAthe AtmAne upayogasaMbaMdha ejIne bAhyakartavyakarmane AjIvikAdikAraNe pharaja daSTie karate chate anAsakta rahIne AtmAnI zuddhatAnA vicAre ane AcAranuM zubhavAtAvaraNa pitAnI AjubAju cAre tarapha kartavyakSetramAM prasArIne svasaMbaMdhamAM AvanAra manuSyanI pragati karavAne te sahAyakAraka bane che. rajoguNI Asakta, tamaguNa Asakta ane sAtvikaguNa Asakata ema AsaktamanuSyanA ravRtti Adi vRtti bhede bheda paDe che. rajoguNa ane tamoguNI manuSyonI Asakita karatAM sAtvika manuSyanI Asakita ucca ane zuddha hoya che tethI teo sAtvika AsakitamAMthI nirAsakitabhAvamAM pravezavAne zaktimAm thAya che. AsaktinA be bheda che. zubha Asakti ane bIjI azubhAsakti. azubhAsaktithI zubhAsaktimAM javuM ane zubhAsakitamAMthI anAsaktabhAvamAM javuM. Asatine tyAga karIne ekadama nirAsakta banavuM ete bolavAmAM agara vicAramAM banI zake paraMtu antaramAM pragaTatI aneka Asaktine tyAga thave ete AtmajJAnIone atyaMta prayAse prApta thaI zake che. mehanIya rAgAdika For Private And Personal Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 201 prakRtinI tIvratAdaLIne jema jema madatA thatI jAya che tema tema anAsaktitva prApta thAya che ema sApekSabhAve avabodhavuM. he manuSya! jema jema tuM AsaktithI virAma pAmate jaIza tema tema te svakartavya kArya pharaja (DayuTI) mAM adhikArI thate jaIza ane apramattabhAve nAmarUpa nimitte uddabhavatI ahaMtAdikavRttimAM phasAI zakIza nahi ema nizcayataH hRdayamAM avadhAra. je manuSya zuSkajJAnI nathI letA ane zuSkapravRttivALe nathI hote te uparyukta anAsakatabhAvanA mahatvane avabodhI zake che ane svakAryapravRttimAM anAsakatabhAvanI vRddhi karavAne utsAha dhArI zake che. kartavyakArya raNakSetramAMthI pAchA na pharavuM ane anAsaktine pratikSaNa khIlavavI eja vAstavika karmaginI adhikAritAnuM Antarikakartavya che. je karmayegI pitAnuM mana paramAtmAne samarpe che ane paramAtmAnI pAse mana rAkhIne vizvamAM svAdhikAre kartavya sarva kAryone kare che teja prabhune bhakta che ane teja svakartavya kAryonA ANuaNumAM bhAvanAdaSTie paramAtmAne bhAvI zake che tethI te game tevA dhUlIprakSAlana jevA kAryamAM paNa karmayogInI pharajane adA karate chate AnandI rahe che. anAsaktamanuSya kaI paNa manuSyanI lAMcarUzvata grahI zakato nathI ane svakartavyasAdhyabindunI cAretarapha tene suvarNarAzi dekhAya che te paNa svIkAryapravRttinI pharajanI AgaLa tene te nAkanA mela samAna bhAse che tethI te svaprAmANya pariharI kadApi apramANika banI zakatuM nathI. anAsaktamanuSya AsaktirUpatamanA abhAve satyane satya tarIke ane asatyane asatya tarIke avalekavA samartha thAya che ane te game tevI lAlacenA prasaMge paNa svasvAtaMtryakartavyapravRttine tyAga karIne parataMtra banIne anyanI hAjImAM hA ane nAjImAM nA bheLavatuM nathI. anAsaktamanuSya zuSka mRrikAnA goLA je ane AsakatamanuSya lIlI mRttikAnA geLA jevo che. lIlI mRttikAnA geLAne bhiMta sAthe aphaLAvavAmAM Ave che te te bhiMtapara cUMTI jAya che ane sukI mRttikAnA goLAne bhiMta sAthe aphaLAvavAmAM Ave che te te bhiMtanI sAthe coMTatuM nathI. For Private And Personal Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tat AsaktamanuSya pratyeka kAryapravRtti karatAM amuka padArthanA saMbaMdhamAM AvatAM antarathI te baMdhAya che ane anAsakta manuSya svAdhikAre kartavya kAryapravRttimAM pravRtta thatAM anya padArthonA saMbaMdhamAM zarIrAdikayege Ave che paraMtu antamAM tene Asakti na hovAthI antarathI keInI sAthe baMdhAtuM nathI. ataeva svAdhikAre kartavyakAryamAM anAsakta manuSyanI gyatA siddha kare che. Asakti bhAvane tyAga karIne manuSya anAsakta banI svAdhikAre sarva kAryone karavAM joIe. keTalAka manuSya tarka kare che ke yadi anAsakti thaI te pazcAta sAMsArika vA dhArmika kAryo karavAnI zI jarUra che? je je bAbatanI Asakti hoya che te te bAbatanAM kAryone karavAM paDe che ane jyAre anAsakti thAya che tyAre te kArya karavAnI IcchA thatI nathI eTale tenI pravRtti thaI zakatI nathI. A tarkanA samAdhAnamAM kahevAnuM ke je je kAryonI jarUra che te ane te svAzrama avasthA Adi sthitie karavA mATe kartavya tarIke siddha kare che, te te padArthonI IcchA na thAya te paNa svAdhikAre nirmANa thaelI pharajanA anasAre te te karavAM paDe che. zrI tIrthakarane dezanA devI paDe che. antarAtmAone anIcchA chatAM paNa amuka kAryanI pravRttine prArabdhAdika sthitie saMprAsa svAdhikAre karavI paDe che. khapamAM AvanAra padArthonI prApti mATe Asakti vinA pravRtti karavAthI navIna karmathI baMdhAvAnuM thatuM nathI ane AtmAnI zuddhatA thAya che. anIcchAe paNa prArabdha karmapreraNAe AhAradika kArya pravRttimAM pravRtta thavuM paDe che. ataeva AsaktithI ja kAryapravRttimAM pravRtta thavuM paDe e niyama siddha thatA nathI. je je kAryo IcchavA gya che temAM pazcAt icchA vinA vivekajJAne tenI AvazyakatA avadhIne tenI pravRttimAM anAsaktabhAve pravRtta thaI zakAya che e antarAtmAne amuka dazAe anubhava Ave che ane te pramANe anAsaktibhAve pravartI zakAya che ane tethI A savarUpa samudranA taraMge vacce taratAM ane AthaDatAM paNa AsavasamudramAM DubI zakatuM nathI. ataeva anAsakta thavAne mATe AtmajJAnI sallurUnI upAsanA karIne For Private And Personal Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 23 svAdhikAre kartavya karmanI gyatAne prApta karavI joIe. kartavyakAryanI upayogitA ane AvazyakatA yAvat che tAvat te karyA vinA chUTake thato nathI. svazIrSe AvI paDelAM kAryo na karavAthI jagata vyavahAramAM rahI zakAtuM nathI ane vyavahArane ucacheda thavAthI svaparane ghaNI hAni thAya che. aeva anAsakitathI kartavya kAryo karavAM joIe ke jethI dezanuM, samAjanuM, jJAtinuM, kuTuMbanuM, svajananuM ane svanuM zreyaH thaI zake. bhadrabAhu svAmI nepAlamAM mahAprANayAmanuM dhyAna dharatA hatA te paNa saMghasevA nimitte temaNe anya sAdhuone paThana karAvavAnuM kArya karyuM. viSNu munine zramaNusaMgha rakSA nimitte merU parvata parathI dhyAna samAdhine tyAga karIne AvavuM paDayuM. zrI kAlikAcAryane grIka-IrAnanA amIrene uzkerIne ujajayinImAM gardabhabhiThTha rAjAne nAza karAvavA mATe lAvavA paDayA temAM saMgharakSA ane dharmarakSAdi kAryonI pharaja pitAnA zIrSapara AvelI paDelI tethI temAM Atmabhoga ApavAnI kartavyatAne anAsatibhAve temaNe svIkArI hatI. Asakti vinA svapazreyaH udayanI upagitAne nizcaya karI kartavya kArya karatAM daivikazaktinI sAhAcya maLe che. keIpaNa padavInI AsaktithI kartavyaparAyaNa thatAM tyAM aTakavAnuM thAya che ane AgaLanI unnatinA mArga khullA thaI zakatA nathI. kautti, mAna ane pUjA vagerenI AsaktithI anya manuSya sAthe rAga dveSAdikaSAyonuM saMgharSaNa thAya che ane tethI svakIya AtmabhegathI je je zreyaH karavAnuM hoya che te rahI jAya che ane AtmAnI zaktine ane samayane azubha mArge bahu vyaya thAya che. IlkAba, padavI, mAna vagerenI AsakitathI kAryamAM pravRtti karavAthI aneka manuSyane hAni pahoMcADavAne prasaMga Ave che ane anyamanuSyanI sevAmAM pari. pUrNa Atmabhoga ApI zakAtuM nathI. IlkAba, mAna pratiSThA vagere maLe che te kArya karavAthI maLyA kare che parantu temAM Asakti rAkhIne je kArya karavAnuM che tenuM sAdhyabiMdu vismarIne IlakAba padavI vagerene sAdhyabindu tarIke kalpI temAM Asakta na thavuM joIe. sAmAjika dharma kAryone anAsakatabhAve karavAthI vizva manuSya tara For Private And Personal Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 204 phathI mAna na maLe te paNa svakArya pravRttimAMthI patita thavAne ane pazcAttApa karavAne prasaMga prApta thatuM nathI. anAsakata manuSya Avazyaka kartavya che je dravyakSetrakAlabhAvanI apekSAe hoya che teone vimarI jatA nathI ane kartavyasAdhya mArgathI bhraSTa thaIne anya mArge gamana karI zakatA nathI. zivAjIne dezaddhAra kartavya karma karavAnuM hatuM tethI tenI sAmagrIo dvArA te kAryamAM te pravRtta thaye paraMtu anyarUpavaMtI strIomAM te Asakta thaye nahi tethI te svakAryanI siddhimAM vijaya pAme. alAuddIna vagere bAdazAhe e parastrImAM Asakti dhAraNa karI tethI teo svakAryamAM AgaLa vadhI zakayA nahi ane svavaMzanI cirasthAyitAne pAye majabuta karI zakyA nahi. pRthurAja cauhANanA pradhAnaputra rAjyaniSThAthI bhraSTa thaIne zAhabuddInanI lAlacamAM phasAye tethI hiMduonuM rAjya sadAne mATe paradezIonA hastamAM gayuM temAM khAsa AsaktibhAvaja kAraNabhUta hate. cAMpAneranA rAjAne parastrI para Asakti thaI tethI te rAjyakartavya kAryapravRttinA prAmANyathI bhraSTa thaye ane tenuM rAjya naSTa thayuM. karaNaghelAe pradhAnanI strI para Asakti dhAraNa karI tethI teNe sadAne mATe gurjaratrAne paravaza karI. zubha Asakti ane azubha Asaktine jANavAthI prathamate azubha Asakitane dUra karI zakAya che. nyAyapUrvaka je je padArthonI dharmAdinimitte Asakti dhAraNa karavI paDe che tene zubhAsakita kahevAmAM Ave che. zubhakaSAyepUrvaka bAhya padArthanI vA...chAne zubhAsakti kahevAmAM Ave che. kartavyakAryamAM jJAnIe zubhAsakti karatAM svapharajane vizeSa mahattva Ape che kAraNake pharaja mAnIne anAsaktithI kAryo karatAM kaSAyenI madatA rahe che ane ucca dharmamArgamAM gamana karatAM prathama gRhIta kAryomAM baMdhAvAnuM thatuM nathI temaja sarva kAryo karatAM chatAM sarvathI nyArApaNAno nirasaMgabhAva anubhavI zakAya che. "je che te sarva sukha kharekhara AtmAmAM che te vinA anya kazuM kaMI mAruM jaDa vastuomAM nathI." anya AtmAonA prasaMgamAM AvIne mAre vyavahAramALe je pharajo bajAvavAnI che te bajAvavI paDe che. je kaMI karAya For Private And Personal Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 205 che te pharajanA lIdhe, je kaMi karUM chuM te pharajone laI karUM chuM. mArI pharajathI vizeSa kaMI karI zakAtuM nathI temAM mAna ane apamAnanI lAgaNIone sevavAnI kaMI jarUra nathI. kartavyakAyakalpa vA pharajanA AdhIna thaI anAsaktabhAve mAre kartavyakAya karavAnAM che emAM anAsaktabhAve je je aMze pravRtti thAya che te te aMze muktatA anubhavAtI jAya che" ema je svakIyakjane Acare che te manuSya anAsaktabhAvamAM vadhatA jAya che ane Asakta manuSyA karatAM AntarikanirlepatAne vizeSa prakAre khIlavavA zaktimAnlR thAya che temaja te kartavyakAryapravRttimAM AntarikanirlepatAe niSkriya bane che tathA bAhyathI sakriya varte che. jJAnayeAganA anubhavamAM je je karmayA gIe uMDA pravezelA hAya che tee anAsakta banIne nirviSasarpanI peThe kartavyapravRttithI svaparane hAni karI zakatA nathI. anAsakata manuSyanA manamAMthI aneka dRSA TaLe che ane te bhAgI chatAM abhAgI ane kA chatAM akartA ane che. te bAhya kArthIthI amuka dRSTie doSI jaNAya che chatAM AntarikanirdoSabhAvathI vizvamAM AdarzajIvana mUkavA samartha thAya che. pravRttiyeAganA adhikArI kharekhara anAsakata manuSya che evuM anubhavIne anAsaktabhAvanI mahattA ane AsaktinI laghutAnuM vivecana karavAmAM AvyuM che. bAhyathI niSkriya anIne je anAsatine meM TALI ema mAne che te mehanA saMskArAthI khacI jatA nathI, je svAdhikAre je je sthitimAM pAte heAya temAM je je kartavyapravRttie karavAnI che teone karyA chatAM nirlepa rahe che te kharekhara anAsaktabhAva keTaleA kArya karatAM rahe che tenA anubhava karI zake che ane Asaktine TALavA prayatna karatA rahe che tethI te svakartanyapravRttithI bhraSTa thaI mantravIryavAna banatA nathI. je je kAryA karavAnAM hAya che te vinA anya kAryanA saMkalpavikAne tyAga karIne je manuSya svakAryamAM ananya cittavALA thaIne rahe che te kArya karavAne adhikArI Dare che. anAsakta manuSyA anya padArtheAnI AsaktinA abhAve je je kAyA karavAnAM che temAM upayega rAkhI zake che ane anya AkhatanA saMkalpavikAne tyAga karI zake che. zeTha derAsaramAM For Private And Personal Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 206 pUjA karavAne gayA che, ane citta te DheDavADAmAM bhaTake che tyAre te derAsaramAM prabhupUjA ane DheDavADAmAM ugharANI karavAnI e bemAMthI kayuM kArya sArI rIte siddha karI zakavAnA hatA ? alabatta emAMthI eka paNa kArya siddha karI zakavAnA nahi. prasannacaMdra rAjarSi sUrya saMmukha draSTi rAkhIne dhyAna dharatA hatA ane antamAM te yuddhanA vikalpasaMkalpavaDe vartatA hatA tethI tee narakagatiyeAgyadalika grahaNa karatA hatA. je je kAryo karavAnAM hoya te zUnyApayegathI arthAt zanyacittathI thAya ane anya kAryAnA saMkalpavikAmAM mana ramyA kare te tethI te te kAryeAnI siddhimAM aneka vidhnA svahaste ubhAM karI zakAya emAM zuM Azcarya ? alabatta kaMi paNa Azcarya nathI. zeTha kAryAtsarga dhyAnamAM sAdhu banIne ubhA rahelA che ane manamAM putrAnA kAryAnI cintA kare che tethI te svakAryapravRttimAM kyAMthI vijaya pAmI zake. zekhazIvat je kaMi kare che te temAM hAni pragaTAve emAM kaMi Azcarya nathI. bhasavuM ane ATa phAkavA e be kAryane zvAna eka sAthe karI zake nahi temaja je kArya karavAnuM che tenA upayoga mUkIne zUnyacitta te kArya karavAmAM Ave ane anya mAkhatAnA vikalpe ane saMkalpa karavAmAM Ave te tethI hastadhRtakAryeAmAM zaktiyAne pheravI zakAya nahi e banavA ceAgya che. je je svAdhikAre kartavyakarma karavAnAM hoya che temAM upayoga dhAraNa karavA joIe. eka nagaramAM eka suvarNakAra rahetA hatA te jhAMjharamAM jhINI kArIgarI jhINA AjArAvaDe karatA hatA te kAryamAM eTalA badhA ananya cittavALe upayegI banI gayA hatA ke tenI AgaLathI rAjAnuM sainya cAlyuM gayuM tA paNa tenI khabara tene paDI nahi evI tenI ananyacittatAthI te jhINI kArIgarI karavAnI svapravRttimAM vijaya pAmyA ane tenuM dRSTAMta sarva lokone grahaNa karavA caiAgya thayuM. zrI vIraprabhue dvAdaza varSa paryanta AtmadhyAnamAM citta rAkhyuM ane kevalajJAna prakaTAvyuM. je je kAryo karavAnAM hAthamAM lIdhAM hoya te te kAryonA saMyama karavA joie arthAt te kAryeAmAM cittane ramAvIne taddIna anAvavuM joie. bAhya sArvajanika For Private And Personal Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 207 viveApacAgI ane sarve pacegI kAryeAmAM tanmaya khunI javuM joie arthAt te te kAryeAnA upayoga rAkhavA joie. kAryapravRttimAM ananya cittavALA thavAthI kartavyakAryAne cAre tara phathI upayega rahe che ane tatsaMbaMdhI kArmaNikI buddhi utpanna thAya che ane tethI aneka zeAdhA karI zakAya che. eDIsana zeAdhaka ane dAktara bejha jevA zeAdhake svakAryamAM ananya cittavALA anIne vizvamAM aneka prakAranI zeAdhA karI rahyA che. kartavya kAryamAM eka manA thayA vinA te kAryanI siddhimAM aneka prakAranA vikSepe naDe che. kartavyakArya saMbaMdhI upayega khIlavavA hAya teA kartavyakAryamAM citta rAkhIne anya AmatenA vikalpe ane sakalpAne tyAga karaveA joie. eka pAdarInA hastathI lakhAyaluM nepAlIyana enApArTanuM jIvanacarita che temAM lakhyuM che ke nepolIyana menApArTa je kAryamAM pravRtti karatA te kAryanA upayAgI manI jatA. nepAlIyana cAlatI laDAie te je kAryamAM pravRtta thatA hatA temAM ekamanA manI jatA hatA. jyAre te khAvA besatA hatA tyAre khAvAnA vicAra vinA anya khAkhatanA vikalpa saMkalpAne karatA nahatA. jyAre te uMghavAnA vakhate uMghate tyAre sarvanA dekhatAM turta uMghI jatA ane jAgavAnA TAIme turta jAgI jatA. jyAre te je je kArya karate te vinA anya khAkhatAmAM upayoga detA nahatA tethI te kSAtravIra karmacagI kahevAyA. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya je kAryanI pravRttimAM ceAjAtA, tene upayoga rAkhIne anya bAbateAnA vikalpa saMkalpAne karatA nahatA. evI temanI kAryapravRttimAM ananya cittavRtti hovAthI te aneka granthA racavAne ziktamAna thayA hatA. rAdhAvedha sAdhake svakArya pravRttimAM upayega rAkhIne anya vastu sabaMdhI vikalpasaMkalpAne karatA nathI tethI teo svakAryamAM vijaya meLavI zake che. vidyArthI je je bAbatane vidyAbhyAsa kare che temAM ekamanA banIne anyakAryanA vicAronA vikalpe ane saMkalpAnA tyAga kare che teA te vidyAdhyayanamAM vijaya meLavI zake che. anyathA nApAsa thAya che. ceAgI peAtAnI je je cegapravRttiyAne Adare che For Private And Personal Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 208 temAM je kALe je kSetre pravRtti seve che tene paripUrNa upayega dhAraNa kare che te te cegapravRttinI siddhi karI zake che ane te jo svakArya pravRtti anya vikalpa saMkalpAne seve che te te svakArya pravRttinI siddhi karI zakatA nathI. zrImad AnandaghanajI mahArAja svadhyAnakAryamAM ekamanA thai vicaratA hatA ane anya jAtanA vikalpa saMkalpAne vAratA hatA tethI te ucca paramAtmapada prApti mATe apramatta ceAgI banyA hatA ane vizAlabhAvanAe stavane ane padonA udgAro prakAzavA samartha thayA hatA. je kartavyakAryanI sAthe paripUrNa upayogI banatA nathI te vidvAn, zeAdhaka, jJAnI, dhyAnI, ceAgI, kavi ane bhakta banavAne zaktimAna thatA nathI, A vizvamAM je je mahAtmAe prasiddha thayA che te kartavyakAryanA upayogI hatA ema tenA cirata parathI avamedhAya che. manuSya kartavyakAryanA upayogI thavAthI ane anya vikalpa saMkalpe vAravAthI kartavya karmanA vAstavika ceAgI banI zake che. kartavyakAryamAM eka sarakhA upayAga rahe ane anya khAkhatanA vika95saMkalpe na thAya evA abhyAsa sevavA joie. kanyakAryanA upa2Aga na rahe ane anya mAkhatanA vikalpasaMkalpe thAya e AtmazaktiyAne khIlavavAmAM mahAvijJa che. ceAgAbhyAsa karIne kartavyakAryamAM upayAga rahe evuM upayAgakhala prakaTAvavuM joie. mananA upara AtmAnA dAma rahe che teja anya khAkhatanA manadvArA vika5saMkalpa thatA nathI, ceAgI je koi dhyeyamAM manane cere che te te dhyeyane mUkI tenuM anyatra mana jatuM nathI. e pramANe je kartavyakAryamAM pravRtti karI hoya tene mUkI anya khAkhatamAM yadi mana na jai zake te manamAM vikalpasaMkalpa thai zake nahi. manane je mAmatamAM yenuM hAya temAM ne temAM rahe ane amuka samaya paryanta anya bAbatane vikalpa saMkalpa na thAya evA abhyAsamAM sthira thavAya te aneka jAtanI te te kArya sabaMdhI zodhakheALA karI zakAya che. eka AkhatamAM mana ramAvAthI mananI sarva mananazakti kharekhara te khAkhatanuM kArya kare che ane tethI te khAkhataneA vizeSa upayega prakaTatAM aneka For Private And Personal Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 209 prakAranuM te saMbaMdhI jJAna thatAM navuM zeAdhI zakAya che. zArIrikabaLanA cege mana paNa eka padArthamAM upayegI rahe che ane tethI kartanyakAryanI aneka gaMbhIra gUMcavaNNAnA niveDA karI zakAya che. AtmajJAnIe je je bAbatAne hAthamAM dhare che tenA upayAga dhAraNa kare che tethI tee anya vikalpa-saMkalparUpe pramattatAnA nAza karI zake che, je je kartavyakArya karavAnuM hoya temAM manane evI rIte ramAvavuM joie ke jethI anya khAmatanA vikalpa-saMkalpa! na thAya. kartavyakAryamAM manane ramAvavuM e vAkayathI eve artha grahaNa na karavA ke jene kAryamAM azubha rAgAdinA tIvrabhAve Asakta thavuM. jyAMsudhI kartabyakArya karatAM anya khAkhatanA vikalpa-saMkalpa Ave che tyAMsudhI kAryayeAgInA tAbAmAM mana AvyuM nathI ane tethI kAryayeAgIe avaedhavuM ke mananA upara mAre kAbu jyAMsudhI AnyA nathI tyAMsudhI huM tene te kArya karavAmAM pramatta chuM. svAdhikAre kartavyakArya je je karAtuM hAya te vinA anya khAmatAnA vikalpa-sa'kalpe AvavAthI kArya karavAmAM aneka vikSepo ubhA thavAthI suMdararItyA te kArya thaI zakatuM nathI. niyama evA che ke jemAM rvAcatta lAge che tyAM lakSya rahe che. jyAM peAtAnuM citta lAgatuM nathI tyAM dehavyApAra hAya te paNa zuM ? arthAt kaMi nahi. kAryane upayogI manuSya pratyeka kAryamAM vijaya meLave che ane dhArelI kAryasiddhimAM vijaya meLavI zake che. kAryanA upayeAgI manuSya kAryapravRttimAM jAgatA rahe che ane kartavyakAryapravRttimAM anya vikalpa-sakalpanA yeAge uMghatA rahe che ane tethI te gaMbhIra bhUleAnA paNa tyAga karI zake che. pratyeka bAbatamAM upayAge dharma che ane anupayoge adharma che. pratyeka kartavyakAryanI aneka khAkhatA para atyaMta lakSa ApavAnI jarUra che ane tyAM kartavyakAryanA upayoga vinA banI zake tema nathI. zatAvadhAna, sahasrAvadhAna Adi zaktiyAthI kartavyakAryane upacAga dhArI zakAya che. je manuSya kartavyakAryanA upayogathI bhraSTa thAya che te svakrajane cUkI jAya che. kartavyakAryanA upayogI jAgatA che ane kartavyakAryanA anupayogI uMdhatA che. kartavyakAryanA upayAgI svapratipakSIothI kheta 27 For Private And Personal Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 210 rAte nathI ane kartavya kAyane anupayogI svapratipakSIothI chetarAya che ane kartavyakAryanI bhraSTatA sAthe tenI avanati thAya che. yuddhAdi je je kartavya kAryamAM je je manuSya niyukta thayela hoya che temAM te yadi anupagapaNe varte che te te moTI hAra khAI bese che. sikaMdaranI sAthe anaMgapALa kartavya kAryamAM anupayogapaNe vartavAthI yuddhamAM parAjaya pAmyuM hatuM. pRthurAjahANe kartavya kAryamAM cAre bAjuone upaga rAkhIne zAhabuddIna sAthe yuddha karyuM hota te pitAnA pakSamAM thaelI kuTa-vA kayA bhAgamAM nabaLAI che te saheje jANI zakata ane tethI hArI zakatA nahi. baddhadharmanA upadezake svakartavya kAryanA upagI rahIne pravartI hatI te teone hindusthAna bAhe jAvAne vakhata na Avata. jaino pratyeka dhArmika kAryamAM upagapaNe pravaryA hatA te jainenI saMkhyA ghaTavAne ane pratyeka dhArmika aMganI zithilatAne samaya prApta thAta nahi. kAryamAM mana daIne arthAta upaga daIne je manuSya anya bAbatanA vikalpasaMkalpone tyAga kare che teo vAstavikakarmayogI bane che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya mudra ane tyAgIvarga svakAryamAM upayogadhArIne anya vikalpasaMkalane tyAga kare che te te aneka prakAranA anubhave prApta karI zake che. gaNita vagere zAstranI kAryapravRttimAM upaga rAkhyA vinA eka kSaNa mAtra paNa cAlI zake tema nathI. pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhi kAryapravRttimAM mana rAkhIne anya bAbatanA vika5saMkalpano tyAga karyA vinA Atmonnati vastutaH thaI zakatI nathI. je je kArya karavuM hoya temAM manane jI rAkhavuM e kArya atimahAna che sArAMza ke svakAryapravRttimAM upaga rAkhIne te vakhate anya kAryonA vikalpasaMkala na karavA. sAMsArika karmapravRtti samaye sAMsArikakarmapravRttine upaga rAkha ane dhArmika kAryapravRtti samaye vyAvahArikakAryapravRttinA saMkalpa ane vikalane tyAga kare jaIe. sAmAyikakArya karatI vakhate anya bAbatenA vikala ane saMkala karavAthI sAmAyikabalanI vRddhi thatI nathI. vidyA, vyApAra, sevA, kSAtrakarma ane dharmakArya karavAnA samaye je kArya karavAmAM pravRtta thavAmAM AvyuM For Private And Personal Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 211 hoya tene mUkI anya ke je te vakhate akartavyarUpa hoya tene vika95saMkalpa karavAthI te te kAryanI hAni thAya che ane AtmAnI avyavasthita zakti thaI jAya che ane tethI svazakitane atyaMta durupayeAga thaI jAya che. atae Avazyaka kartavya kArya karatI vakhate anya bAbatonA saMkalpavikalapane AvatAja zamAvavAnIdabAvavAnI pravRtti sevavI joIe. kartavyakAryamAM manane rokI rAkhavAne pratidina abhyAsa sevA joIe. abhyAsavaDe game tevAM duHsAdhyakAryo paNa susAdhya thaI zake che. Avazyaka kartavya kAryamAM ja hipaga rahe ane anya bAbatenA saMkalpavika na prakaTe te mATe je je kArya je je vakhate karavAmAM AvatuM hoya te te prasaMge te te kAryanA sUkSma pradezamAM manane rUMdhI rAkhavuM ane anya bAbatamAM mana jAya te manane zikhAmaNa daI pAchuM kheMcI levuM evI rIte kAryapravRttimAM mAnasika pratikramaNa karIne daDhAbhyAsI thavuM joIe. je manuSya kharA antaHkaraNathI prayatna kare che te ghaNe aMze A bAbatamAM vijaya meLavI zake che ane vizvane Azcarya pamADe evAM kAryo karI zake che. jema jema A bAbatane paripUrNa abhyAsa karavAmAM Ave che tema tema svakAryamAM upaga rAkhavAnI zakitanI vizeSa khIlavaNI thAya che. je je cegIe A vizvamAM samartha thayA ane jeoe dharmane uddhAra ane dharmane pracAra karI vizvamAM amara nAma rAkhyuM che te kharekhara kartavya kAryamAM eka sarakhe upayoga rAkhavAthI ane te vinA anya bAbatane saMkalpavikalpa tyAga karavAthI ja jANavA. adhyAtmazaktinA abhyAsIe kartavya kAryane upaga rAkhavAnI gheSaNa karI rahyA che. AtmajJAnIo AtmasvarUpane upaga rAkhyA kare che ane tenI sAthe bAhya kartavya kAryane upaga rAkhIne pravRtta thAya che. AtmajJAnI evA karmayogIe gurUdvArA svakArya pravRttithI bhinna anya bAbatanA saMkalpavikalpa vAravAnI zakti prApta karavI joIe. AtmadhyAna ane AtmasamAdhi prApta karavAmAM paNa anya bAbatanA vikalpa nivAryAvinA kadApi chUTake thavAnuM nathI. je je lekika vA lokeAra AvazyakakAryo karavAnAM che temAM kAryasiddhi karavAne For Private And Personal Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 212 mATe anya bAbatenA vikalapasaka tyAga karavA joIe. zrI bhadrabAha, umAsvAtivAcaka, haribhadrasUri ane zrI hemacaMdra vagere AcAryoe lokettara dharmamAM anya bAbatenA saMka95vikalpane tyAga karavAne vizeSa abhyAsa sevyuM hatuM tethI teo dhArmika mahAkAryo karavAne zaktimAna thayA hatA. AdhyAtmika mahatI uttama zakti prApta karavAmAM vizvahitArthe vA svAtmahitArthe pravRtta thavAmAM aneka done vAravAmAM ane Atmazakti khIlavavAmAM je kAryo karavAmAM Ave tene upaga ane anya bAbatanA vika5saMkalpa karavAnI Tevane vAravI joIe. anya bAbatanA vikalpasaMkalpa karavAthI je kArya karavA mAMDayuM hoya temAM Atmazaktine paripUrNa upayoga thaI zakatuM nathI. aeva manuSyae karmayogInI ucadazA prApta karavA mATe ane svakartavya kAryone sArI rIte karavA mATe anya bAbatonA saMkalpavikane tyAga kare joIe. jenI mati pratyeka kartavyakAryomAM sAkSIbhUta thaIne varte che arthAta huM kartA huM bhaktA ItyAdi ahaMvRtti yukata thaIne kartavyakAryomAM levAtI nathI te manuSya vastutaH kArya karavAne adhikArI bane che. paNa AnI sAthe avadhavAnuM ke jeNe pitAnAM je je kartavyakarmo hoya tene jeNe nirNaya karyo che tene kartavyakarmane adhikAra che. manu kaMIne kaMI kAryo te vizvamAM kare che paraMtu dravyakSetra kAla bhAva pramANe bheganA adhikAra pramANe kAryo karAya che vA nahi tene nizcaya karyA vinA kadApi Agala pragatimArgamAM pUrNa karmayegI banI zakatA nathI. jeNe potAnA kartavya karmanA adhikArane nirNaya karyo nathI te kharekhara A vizvamAM raNarojha samAna avabedha. kartavya kAryane svAdhikAre nirNaya kare e kaMI sAmAnya vAta nathI. vizvamAM moTA moTA manuSya paNa svAdhikAre svAvasthA pramANe kayAM kayAM kAryo karavA yogya che teno nizcaya karavAne zaktimAna thatA nathI ane ulaTuM akaraNIya kAryone karI avanatimArga prati prayANa kare che. je je kAryo karavAnI svazIrSe pharaja paDelI hoya ane je kartavya hoya tathA Avazyaka hoya tene cAre bAjuone nirNaya karavAthI svAdhikAra kartavya kAryane nizcaya thAya che. niNita For Private And Personal Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 213 svAdhikArI manuSya je je kAryamAM pravRtta thAya che temAM tene saMzaya rahetuM nathI ane anizcitapravRtti rahetI nathI. anizcitakAryavRttithI AtmA paripUrNa prayatna karI zakatuM nathI. anizcitakAryapravRttimAna manuSya A vizvamAM uspardhana gaMdhanI dazAne vA trizaMkurAjAnI dazAne pAme che ane te kAryapravRttinuM AdarzajIvana karavAne zakitamAna thatuM nathI. devalokamAM utpanna thaela deva prathama pitAne pUrvakaraNaya zuM che? ane pazcAt karaNIya zuM che? tene anyadevane pRthvI nirNaya kare che ane pazcAt svakArya karavAne pravRtti kare che tethI teo ka95gyavahAra pramANe bAhyakAryo karIne vibudhanI padavI prApta kare che. keI cakravartI rAjA rAjyasiMhAsana para bese che tyAre prathama svarogya je je kAryo karavAnAM hoya che tene vivekapUrvaka nirNaya kare che ane pazcAta sarvakAryone niyamasara karyA kare che. je te svAdhikAra kartavya kAryane nirNaya karyavinA pravRtti kare te rAjyasiMhAsanathI bhraSTa thaI zake. pratyeka manuSya deza, kAla, jAti, kula, avasthA, vaya, ane dhaMdhe AdivaDe svakartavya kAryane nirNaya kare joIe. potAnI bAlyAvasthA, yuvAvasthA, vRddhAvasthA, pitAnI kartavyazakti, AjIvikAdi bAbatemAM anukulasthiti ane pratikulasthitine viveka tathA kayAM kayAM kAryo karavAne svazakti khIlelI che, amuka bAbatamAM sAnukula ane prAtikula saMge kayA che tene nizcaya karavAthI svAdhikArane nizcaya thAya che. kartavya kAryonI cAre taraphanI sAdhya ane asAdhya bAjuo tapAsavI ane te potAnAthI thaI zake tema che ke nahi tene paripUrNa nizcaya kare ke jethI pazcAtuM te te kAryone prAraMbha karIne tyajI devAM na paDe. je adhikArane prApta karavAmAM Ave te svayegya che ke kema tene prathamathI nirNaya kara joIe. svAdhikArane nirNaya karyo eTale temAM sAkSIbhUta mati dhAraNa karIne pravRtti karavI. deraMgI duniyAnA abhiprAya upara svAdhikArane nirNaya na rAkhave parantu svabuddhayA svAdhikArane jJAnanI gama laI nirNaya karavo ane pazcAt adhikAre je je kAryo karavAnAM hoya temAM sAkSIbhUta mati rAkhIne pravRtti karatAM duniyAne doraMgI abhiprAya zravaNa karavA jarA mAtra lakSya devuM nahi, For Private And Personal Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 214 svAdhikArakartavya mArgamAM A pAra ke pele pAra e nizcaya karIne pravRtta thavuM ke jethI anya kAryo ane anya ucca jAtanA adhikAro prApta karavAne cagyatA prApta karI zakAya. niNita svAdhikArakartavya karatAM mRtyu thAya che te mahatsava sarakhuM avabodhIne ane anyanI jarA mAtra paravA rAkhyA vinA pravRttiparAyaNa thavuM. AtmAnI sAkSImAM brahmAMDanI sAkSIne nirNaya kare. jyAM AtmAnI sAkSI ane AtmAne nizcaya nathI tyAM brahmAMDanI sAkSI ane nirNayathI kaMI karI zakAtuM nathI. svAdhikArakartavya kAryone nirNaya karyo eTale svakAryanI adha siddhi thaI ema avadhavuM. kartavya kAryane adhikAre nizcaya karyA vinA janasamAjasevAmAM, saMghasevAmAM, vizvasevAmAM ane dharmasevAmAM paramArtha Atmabhoga samarpI zakAtuM nathI ane vyaSTinI kalpavyavahAra dazAmAM paripUrNa pravRtti karI zakAtI nathI. ata evA svAdhikAra nirNayanI keTalI badhI AvazyakatA che te sune avabadhAyA vinA rahI zakAze nahi. amuka kArya karavAmAM amukane adhikAra che ke nahi tene nirNaya karyAnI pUrve amukakartavyamAM svAdhikAra che ke nahi? tene nirNaya kare e Atmonnati mATe ucca nirNaya avadha ane evA AtmonnatikAraka uracanirNaryathI je je kAryamAM pravRtti thAya che temAM AtmazaktinuM samarpaNa thAya che ane AtmonnatikartavyakAryamAM pragati ja thatI jAya che ema anubhava kare ke jethI pravRttithI pAchuM paDI zakAya nahi. svAdhikArane nirNaya thaye eTale svayegya je je kAryo hoya che temAM niHzaMka pravRtti thAya che ane kartavya kArya karatAM anya kAryo saMbaMdhI vikalpa saMkalpa vArI zakAya che tathA kartavyakArya karatAM sAkSIbhUta matipUrvaka je je duHkha sukha bhogavavAM paDe che temAM rati arati thatI nathI temaja temAM svajIvana vahetAM saMtoSa ubhave che. aeva kartavya karma mATe svAdhikArane nirNaya kare joIe. je je kartavyakarmone svAdhikAre karavAnAM hoya tene prathama svAdhikAranirNaya thayAthI avodhAI zake. svAdhikArane nirNaya karavAthI manuSya svakartavyAkartavyanI aneka guMcavaNamAMthI mukta thAya che ane pazcAt te adhikAra paratve For Private And Personal Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25 kartavya kAryonI siddhi mATe pUrNa hoMza ane jozathI pravRtti kare che. svAdhikAra sadA eka sarakhe raheto nathI. Azramabhede, avasthAbhede ane dezakAlabhede adhikAranuM parAvartana thAya che ane tethI adhikArabhede kartavya kAryonuM parAvartana thAya che. adhikArane pUrNa nirNaya karIne svakartavyagya pratyeka kAryamAM AtmA sAkSIbhUta thaIne varte evuM jJAna prApta karavuM joIe. aneka prakAranAM nATaka karatA nATakIyAo aneka veSa ane aneka ceSTAene pAtrabhede karatA chatA paNa pAtra, veSa ane ceSTAomAM potAne sAkSIbhUta mAne che phakta te svapharajane adA kare che paraMtu huM amukapAtraja chuM tathA amuka veSadhArI tathA ceSTAvALe che evuM te mAnI letA nathI. tadrata svAdhikAra yogya kartavya kAryone karatAM sAkSIbhUta thaIne pite vartavuM joIe. vedAntadarzanamAM videhIjanaka vagerenAM daSTAnta te mATe mejuda che. jenadarzanamAM zreNika- kRSNa vagere antarAtmAo ke je bhAvI paramAtmAe che teonAM daSTAtenuM avalokana karavuM. sAkSIbhUta thaIne pratyeka kartavyakArya karatAM aneka prakAranA ahaMvRtyAdiSamAMthI mukta rahevAya che ane AtmAnI paramAtmadazA khIlavavArUpa atyaMtara prayatnanI pragati thAya che. prArabdhayege je je karmo karavAM paDe te karyA vinA chUTake thatuM nathI paraMtu temAM sAkSIbhUta thaIne vartatAM deSanA hetuo arthAt AstravanA hetuo te saMvaranA hetuo tarIke pariName che ane sarvamAMhI chatAM sarvathI nyArA rahevAnI dazAne anubhava Ave che. bAhyathI avalokatAM ema avAdhAya ke sAkSIbhUta thaIne sarvakArya karavAM e banI zake nahi paratu AtmabhAvanAnA ucca zikhara para ArahIne daDha nizcaya karavAmAM Ave te kAryavAsanA, delavAsanA, kartavyavAsanA, kartAvAsanA ane bhaktAvAsanA Adi aneka vAsanAomAMthI pasAra thaIne aMze aMze sAkSIbhUta AtmAnI dazA prApta karI zakAya ane bAhyakAryo karatAM AtmA pite sAkSIbhUta thaIne vatI zake evI dazA prApta karI zakAya. AtmajJAna-brahmajJAnane prApta karIne tenA anubhavapUrvaka bAhya kAryo karatAM antaramAM suratA (smRti) rAkhavAne abhyAsa sevatAM sevatAM sAkSIbhUta AtmA banI zake che. For Private And Personal Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAkSIbhUta pite banIne svAdhikAre kartavyakAryone karavAM e dharma che ane tevI dazAmAM rahenArAe vizvamAM chatAM vizvamukata-jIvatAM chatAM jIvanmukata ane bhegI chatAM bhegamukta ane sarvamAM chatAM sarvamukta banIne kartavya karmanI gyatAne pAme che. sAkSIbhUta AtmA vaDe samaSTimAM pApagraho vAnAm e sUtranA bhAvArtha pramANe je kaMI karAya che-levAya che ane devAya che temAM addabhuta paramArtha kartavya kArya raheluM che. jJAnakarmayogIo je kaMI kare che te hitArthe kare che, vyaSTi ane samaSTi draSTie arthAt piMDa ane brahmAMDamAM bhAvanAdaSTie teo sarvatra AtmA ane paramAtmAne avaleke che. piMDamAM ane brahmAMDamAM AtmasattAdaSTie teo sarvatra vyakitarUpa dehadhArIene paramAtmArUpe avake che tethI teo antamAM sarva jIve ke je sattAe paramAtmAo che teonI sAthe sahajAnandathI eka rasarUpe svAtmAne anubhave che. AtmajJAnI evA karmayegIe dehadhArIonA dehe sAmuM dekhatA nathI teonA mana sAmuM dekhatA nathI paraMtu teo AtmAonA Atmatvane dekhIne tenI sAthe vAstavika svAtmAne saMbaMdha bAMdhe che ane sadA antaramAM evA upage varte che. AtmAnI paramAtmAno sarvatra samaSTirUpe anubhava karanArA mahAtmAo ke jeo sarvatra samabhAvane dhAraNa karIne sarva kAryomAM sAkSIbhAvapaNe pravarte che teo vastutaH sarva kAryo karavAnI yegyatA dharAve che. svanI pAchaLa teo svakartavya kArya karanArAonI paraMparAkArakene vizvamAM astitva tarIke mUke che ane kartavyakArya parAmukha na thatAM sadA pravarcA karI pApakarmane nAza kare che. svAdhikArane nirNaya karIne kartavyakarmamAM sAkSIbhUta thaIne vicaravuM eja kharekharI karmayegInI mahattA che. nAmarUpanA prapaMcamAM chatAM dazyamAM sarva prakAranI nAmarUpanI vAsanA na rahe ane AtmAmAM sarva brahmAMDane dekhavAne anubhava Ave tathA sarvatra brahmAMDamAM svAtmatAne anubhava Ave tyAre sarva vizva kuTuMbarUpa bhAse ane temAM rahyA chatAM AtmAne upagadaSTie sAkSIbhAva kharekhara sarva kAryo karatAM rahI zake. uparyukta AtmAne sarva kAryo karatAM sAkSIbhAva For Private And Personal Use Only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 217 rahe eTale avadhavuM ke sarva kAryo karatAM akartApaNuM ane AnandanI ghaMna te sadA prApta thavAnI. AtmAne Ananda kharekhara sAkSIbhUta thaIne A vizvamAM pravartAya che tyAre anubhavAya che ane te vakhate pravRttimAM chatAM antamAM nivRttine anubhava Ave che. AtmAnI sAkSIbhUta dazA karavA mATe jJAAnimahAtmAo ke jeo pravRttimAM chatAM nivRtti jIvana gALe che ane AtmAne sarvatra sAkSIbhUta tarIke pravartAve che teonI saMgati karI teonA ziSya banI kartavyakAryomAM sAkSIbhUta thaIne rahevAnI zakita prApta karavI joIe. A vizvanA leke svapravRttimAM sAkSIbhUta banIne paramAtmabhAvanAthI paramAtmAne anubhava karI zake che. svAdhikAra niNita kartavyAvazyakakArya pravRttinA tyAgamAM mahA pApa raheluM che ema pratyeka manuSya avadhavuM joIe ane sAkSIbhUta thaI kAranirNata svAdhikAre kartavya kAryonI yegyatA prApta karavAmAM sadA apramattazIla rahevuM joIe. nirNata svAdhikArI ane sAkSIbhUta AtmAnI peThe sAdhyakartavyAnuSThAna magna ane niSkAma karmayegIne kAryanI gyatA prApta thAya che. aliptasAkSIbhUta thaIne sAdhAnuSThAnamAM magna rahevuM e kevI rIte banI zake ? tenA uttaramAM jaNAvavAnuM ke sAdhyakartavyakAryamAM AtmAnI paramAtmabhAvanAvaDe suratA lagADane magna thaI javuM ane tenI sAthe kartavya kAryanuM vAstavika rUpa paNa avaleNyA karavuM. aneka prakAranA zubha hetuo vaDe zubha bhAvanAthI sAdhyAnuNAnamAM magna thavAnuM nirdhAravuM ema kahevAthI sAkSIbhUtatA ane nirlepatAne je daSTie dhAraNa karavAnI che temAM kaI jAtane virodha AvatuM nathI. je manuSya kartavyakAryamAM te te bAbatanI aneka prakAranI zubha bhAvanAothI magna thaIne niSkAma karmayogI thaI pravarte che te kharekhara svAtmAnI unnati karI zake che. zubhAzubha lAgaNIo ane IcchAothI svAtmAne mATe muktatA svIkArI ane AdarIne je manuSya kartavyasAdhya kAryapravRttimAM pravRtta thAya che te ja kharekhara kAryane adhikArI che ane teja niSkAma karmayegI banIne pravRtti raNakSetramAM AtmAnI zaktiothI ghume che. svAtmAne mATe kaI svArthikakAmanA vinA ane temaja vizva mATe niSkAma 28 For Private And Personal Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 218 dazAe svapharajane adA karavAnI daSTie je manuSya sAdhyakartavyakarmone kare che te ja manuSya kharekharA karmacAgIo banI zake che. niSkAma mahAtmAne daivikabalanI prApti thAya che ane tethI te kAmanAone chatI A vizvamAM devanI keTImAM bhaLe che ane pazcAt te jJAnAvaraNIyAdi sarva karmathI vimukta thAya che. niSkAmabhAvanAe svAdhikAre pratyeka kArya karatAM prAmAya ane svataMtra jIvananI pragati karI zakAya che ane tethI svAtmacAritryanI ane pravRttinI vizvamanuSyapara sArI asara thatAM vizva lekene svakAryamAM sAhAzmIbhUta karI zakAya che. niSkAma manuSyanI cakSumAM IzvarIprakAza vahe che ane tethI tenI AMkhathI sarva manuSya aMjAI jAya che tathA te pratikulatvane tyAga karI sAnukulabhAvane dhAraNa karI zake che. niSkAmabhAva ane niSkAma pravRttivinAnI sarva pravRttimAM sadeSatA rahe che ane tethI AmennatimAM vidudvege AgaLa vadhI zakAtuM nathI. niSkAmabhAvathI manuSya keInA svAthI tejamAM aMjAtuM nathI ane te rajoguNa tathA tame guNanI vRtti ane tenA prapaMthI mukta rahI zake che. niSkAmakarmayegI Avazyaka kartavya pharajomAM nAsIpAsa thatAM hatavIrya thaI zakate nathI. te te game tevI dazAmAM svakartavyakarmone karyA kare che ane je kAle je kArya karavA gya hoya che te antarathI sAkSIbhUta thaIne karyA kare che. je manuSya niSkAmatAne dhAraNa kare che teja manuSya kadAgrahane tyAga karIne kartavya kAryone karI zake che. niSkAmatAnI sAthe kadAgraharahitatAne nikaTane saMbaMdha che. ekadama niSkAmadazAne prApta karavI e vAta te AkAzakusumavat samajavI. niSkAma mana, vANI ane kAyAmAM IzvarIzaktine vAsa thAya che tethI te AtmA vastutaH antaradaSTithI paramAtmarUpe khIlate jAya che. niSkAmadazAne paripUrNa prApta karanAra zarIra chatAM sAkAra paramAtmA gaNAya che ane tenI zuddhatAthI te ane zuddha karavA samartha thAya che. niSkAmIgIe aneka kAryapravRttionI maLe ane aneka kAma padArthonI madhye rahIne antathI niSkAmatAge teo nirlepa rahI For Private And Personal Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 219 zake che. AryAvartamAM niSkAmakarmagIe jyAre ghaNA pramANamAM pragaTaze ane janasamAjanI aneka prakAranI sevAmAM sarvasvArpaNa karaze tyAre AryAvartanI vAstavika sAtvika pragati thaze ane sarva dezanI sAtvika pragati karavA Aryajane mana, vANI ane kAyAthI pravRtta thaze. jyAre vyAvahArika ane dhAmika keLavaNIne ApatAM tenI sAthe niSkAmadazAne bodha ApavAmAM Avaze tyAre vidyAkarma, kSAtrakarma, vaizyakarma ane sevAkarmamAM pratyeka bhinna bhinna karmayogInI niSkAmadazAe pravRtti thaze ane tethI sarva vyaSTionA samUhabhUta samaSTi rUpa jaganI divyatAmAM atyanta zubha pragati thaze. A vizvamAM niSkAmakarma pravRttinI jeTalI uccatA che teTalI anya keInI nathI ema anubhavadaSTithI vicAra karatAM avabedhAze. niSkAma karmayogIne koIpaNa jAtanI vyakti aMge vA anyAMge kAmanA nahi hovAthI te saMsAramAM vyAvahArika vA dhAmika koI paNa jAtanuM kArya karatAM pakSapAtanA ge thatA kadAgrahane dhAraNa karI zakatA nathI. niSkAmadazAe pakSapAta thaI zake nahi ane pakSapAta vinA kadAgraha thaI zake nahi e anubhava che. niSkAma manuSya satyanI prati lakSya Ape che ane tethI aneka prakAranI siddhi tenI tarapha AkarSAya che. te kaI paNa jAtanA kadAgrahane dhAratuM nathI ane tethI te satyanI aneka apekSAo samajIne satyane pUrNagrAhI bane che ane kadAgrahamAM paDatuM nathI. svAdhikAre kartavya karmathI calita thaIne anya vicAre ane AcAranA kadAgrahamAM paDavuM te egya nathI. kadAgraha-pakSapAtAdithI dezanI ane dharmanI patitadazA thAya che. kadAgrahathI svAdhikAra je je vinnatikAraka, dezonnatikAraka, samAjennatikAraka ane AtmannitikAraka Avazyaka kartavya karavAnAM hoya che temAM aneka pakSe paDavAthI vA virodha paDavAthI kaleza-kusaMpage paraspara samUha bhUtavIryane durmArge vyaya thAya che. kadAgraha thavAthI Amennati Adi sarva prakAranI unnatinA siddhA saralamArgathI patita thavAya che ane vakramArgamAM pravRtti thAya che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya, zUdro ane tyAgI dharmagurUonI paDatIne prAraMbha dhUmaketu samAna For Private And Personal Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 220 kadAgrahathI thaye che ema rAjakIya ane dhArmika itihAsa vAMcyAthI samajAze. kadAgrahathI nakAmA kAryomAM kAryagInI Atmazakti vaparAya che ane tethI potAne vA jagane keIpaNa jAtane lAbha thaI zakatuM nathI paratuM tethI potAnI ane vizvanI hAni karI zakAya che evuM avabodhyA chatAM je manuSya nakAmI Apa baDAInA vazamAM thaI kadAgraha kare che teone zuM kahevuM? teonI nakAmI zakti vaparAya che tethI manamAM temanA para karUNA prakaTe che. dezabaMdhuo, dharmabaMdhuo ane vizvabaMdhuo tame antaHkaraNamAM nakkI mAnaze ke kadAgrahathI kartavyakAryane karatAM tana mana ane dhananI zaktine durUpayoga thaze ane tethI avanatine tame pote ja khADo khodI temAM daTAze. sarva vizvavyApaka hitaSTi ane sarvatra vyApaka kartavyadaSTithI dekhe ane nAmarUpane meha tyAga karIne svakartavyakarmanI pharaja sArI rIte adA karavAmAM tatpara thAo. manuSya !! kadAgraha karIne vizvavarti chAnuM ahita karavA tamAre janma thaye nathI. tamArA manuSya janmanI kismata samaje ane zuMkhalAnA aMkeDAnI peThe sarva vizvavarti manuSyanI sAthe baMdhAIne udAra hadayathI paraspara hitakAraka, upagrahakAraka, pragatikAraka ane AmetrAtikAraka kartavyakAmAM niSkAma bhAva dharIne pravRtta thAo. tamArA AtmAnI unnatinI sAthe samaSTinI unnati thAya evI tamArI pAse ghaNI zakti che tene tame jANe ane kartavya kAryapravRttimAM joDAo. vizvavati manuSya !! tame kadAgrahathI svakartavyakarmamAM aneka vidane upasthita na kare ane paraspara upagraha karavAnA nyAyasUtrane mAna ApI udArahadayathI vizvamAM varte. vizvamAMthI eka kadAgraha TaLI jAya te ananta ghaNe vinnatimAM lAbha thAya ane vizvamAMthI saMkucita vicAro ane AcArane nAza thAya tathA AtmAnI paramAtmatA prApta kare zakAya. A vizvamAM vastutaH niSkAmapaNe svAdhikArakArya pravRttimAM je kaMI kadAgraha thAya te tene tyAga kara joIe. vAra ihitANam bAlathI paNa hitagrahavuM joIe ane pakSapAta tathA kadAgrahane tyAga For Private And Personal Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 221 karIne svakartavyapravRttipharajamAM sadA magna (masta) rahevuM joIe. svakartavyapravRttimAM sudhArA vadhAre e have joIe ke je pragatimArgane vartamAnamAM tathA bhaviSyamAM virodhaka na heya. tevA sudhArAvadhArAyukta pragatimArgamAM kadAgrahano tyAga karIne pravartavuM joIe. kaI paNa nimitte thatuM kadAgraha kharekhara pragatimArgamAM vyavahAra ane nizcayataH kaMTakarUpa thAya che. ajJAna ahaMvRtti AdithI kadAcahabuddhi uddabhave che ane tethI zubha pragati kartavyemAM hAni thAya che. pratyeka kSaNe karmacagIe potAnA AtmAne keI prakAranA kadAgrahathI rahita thavAne mATe puchavuM joIe ane je je bAbatene kadAgraha thatuM hoya tene tyAga karavo joIe. kadAgrahathI vaira-vidhi-dveSakalezage tana mana dhananI zaktine nakAme vyaya thAya che. satyAnnati uSaH satyathI utkRSTa kaI dharma nathI. aneka apekSAe ane aneka AzayathI satya mahAsAgaranuM eka biMdu avagata thAya che. dravya kSetrakAlabhAve amuka daSTithI je satya hoya te tenAthI virUddha draSTithI tapAsatAM asatya lAge che. kareDa, asaMkhya daSTie eka padArthonA dharmonuM satya tapAsavAmAM Ave che ane paraspara vireAdhaka daSTie bhAseluM asatya paNa paraspara sApekSa daSTie satya tarIke samajAya che tathA temAM tarUpe bedhane nizcaya thAya che tyAre saMkucita daSTibindu TaLIne tene sthAne sApekSa daSTidhane mahAsAgara thAya che tethI pUrvanA kadAgrahita nirNayane vilaya thaI jAya che ane svAdhikAra satyakartavyapravRtti prayatna sevI zakAya che. amuka manuSyanI dravyakSetrapAlabhAvanI sthitie je kaMI satyakartavyapravRtti jaNAtI hoya che te anyanA daSTibinduthI tenA adhikAre asatyapravRtti prabodhAya che tethI svakartavyapravRtti mATe svadravya kSetrakAlabhAve svabuddhidvArA je satya bhAse che tenA AzrayanizcayanI upayogitA aMgIkAra karavI joIe. svAtmakartavya kAryanI pravRttimAM aneka nAnI aneka daSTithI sApekSa satya pradhAtAM svAdhikAra nizcayatAthI pravRtti karAya che ane kadAgrahane vilaya karI zakAya che. svakAryapravRttinA For Private And Personal Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 222 sApekSa sa vicArothI kadAgraha thatuM nathI. aeva karAgraha rahita daSTikaravA mATe ane aneka apekSAo vaDe satya jANavA mATe sallurUgamadvArA syAdvAdavAdanuM jJAna prApta karavuM joIe. satya syAdvAdavAdathI aneka prakAranA ajJAnane thatA kadAgrahathI mukta thavAya che. dhArmika sarvicAre ane AcArene sApekSavAde avabAdhatAM saMkucita daSTivaDe thatA kadAgrahamAMthI mukta thavAya che. ekAntavAdanI buddhige keIpaNa kartavyakAryanI cArebAjuonuM satya aneka daSTibinduthI prabodhI zakAtuM nathI ane tethI satyanI aneka bAjunI ajJAnatAthI svadaSTibahir je je satya rahelAM hoya teone asatyamAnI vA asatyane satyamAnI kadAgrahanuM zaraNa svIkAravuM paDe e kharekhara banavAgyA che. aneka apekSAoe eka kartavyasaMbaMdhI satyane avadhatAM chatAM mAnavRtti, pUjAvRtti, satkAravRtti, svapakSavRtti, rAgavRtti, ane AzrayavRttiAdi aneka mohagabhita vRttithI satyakartavyane AdarI zakatuM nathI ane mukhathI e satya che ema anya AgaLa kathI zakAtuM nathI; ema paNa banI zake che. atae kadAgrahane nAza karavA mATe sApekSajJAnanI sAthe medavRttinA nAzanI atyaMta jarUra che. mehI manuSya satyane avabodhatAM chatAM satyakartavyane na karavAmAM kadAgrahane dhAraNa kare che ane teo aneka bAbatanAM satyakartakAryone asatya TharAve che ane asatyane satya TharAve che. ajJAna, kedha, mAna, mAyA, lobha, kAma ane IrSyAdide jema jema je je aMze TaLe che te te aMze kadAgrahathI vimukta thavAya che ane satyavicAre ane AcArene sevI zakAya che. jema jema AtmajJAnAdimAM udAradaSTi khIlatI jAya che tema tema kadAgraha pakSapAta vagerene nAza thAya che ane svapharajamAM daDhabhAvathI acalapravRtti thAya che. kadAcahabuddhi karatAM satyabuddhi ane kadAgrahapravRtti karatAM satyapravRttinuMbala vizeSa prakAre khIle che ane tethI vyaSTi ane samaSTinI pragatimAM apramatta upaga rahe che. kadAgraharahita manuSya aneka bAbatene aneka satyaSTibinduethI avalekIne satyapUjaka bane For Private And Personal Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 23 che ane evI tenI pravRttithI te svIkAryonI pravRttimAM ane vicA mAM vizvanI sAthe udArabhAve pravarte che. kadAgraha eja avanatinuM mukhya caka che tethI Atmonnati, kuTuMbannati, samAjennati ane saMghonnatimAM aneka vikSepo-vidane upasthita thavAnI sAthe pragatinA je je hetuo hoya che temAM hAni udbhave che. svakAryapravRttimAM kadAgraha na rahe joIe paraMtu dRDhanizcayamAMthI aMzamAtra calatA na thavI joIe. svakAryapravRttipharajathI bhraSTa thaela manuSya vyavahArikannati ane dhArmikennatimArgathI patita thAya che ane tethI teo dhobIno kUtare gharane nahi ane temaja ghATane nahi evI dazAne prApta kare che. svakartavyapravRttimAM daDhapaNe pravartatAM anya manuSyo temAM kadAgraha mAne tethI udvigna thaI kadApikAle svakartavyapravRtino tyAga kare na joIe. kadAgrahanA tyAgane nAme svakartavya satyapravRttine kadAgrahanA kame bheLAbhAvathI tyAga na thAya evuM khAsa lakSyamAM rAkhIne pravartavuM joIe. sAmAnya vicAramatabheda ane kartavyamatabhedanA kadAcahAthI janasamAja sevAomAM aneka kadAgraho paDI gayA che ane pratyekadharmamAM paNa kadAgrahage aneka laghupa pI gayA che. sAmAnya bAbatonA kadAgrahathI samUhabhUta belanuM pRthakakaraNa thAya che ane tethI ane pariNAma e Ave che ke paraspara viryazaktinuM saMgharSaNa thavAnI sAthe laghu yAdavAsthaLI prAraMbhAya che. mAnadazAthI manuSya kadAgrahavaza thaIne A vizvamAM jevI rIte svapharaja gujAravAnI che tevI rIte svapharaja gujArI zakatA nathI. rAjaputAnAmAM aneka rAjapUta rAjAoe paraspara kadAgrahavaza thaI samUhIbhUta zaktinI pRthaktA karI avanati mArga pratigamana karyuM te kalaTeDanA rAjaputAnA ItihAsa (TeDa rAjasthAna)thI avagata thaI zake che. jainAcAryo, badAcA ane vedadharmapravartakAcAryae paraspara sAmAnya dharmamata bhedanA kadAgrahathI AryAvartanI avanatimAM eka dRSTie dekhIe te kaMIka vicitra Atmabhega ApyuM che. jainAcAryonI sAme vedAntadharmAcAryoe kadAgrahayoge aneka dharma For Private And Personal Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 224 yuddha karyA che ane tethI paraspara kadAgraha kalahathI saMkSaya pAmelAo para musalamAnoe kadAgrahage dharmavijaya meLavavA sAtase varSa paryanta prayatna karyo paraMtu tethI kaMI zubha pariNAma AvyuM nahi. nyAyaSTie dekhIe te svakartavya karavAnI pharajane pratyeka manuSya adA karavI joIe paraMtu anyanI bAbatamAM mAthuMmArIne kadAgraha kara na joIe. pitAnA vicArone ane AcAre saMbaMdhI anyanI sAthe kadAgraha karavAthI kaMI vaLatuM nathI ane ulaTuM parasparanuM vIrya nakAmuM saMkSayatAne pAme che. atae kadAgraha rahita thaI svakArya pravRtti karavI ke jethI svaparanI pragatimAM kaI paNa jAtane vireAdha na Ave. je manuSya kadAgrahI hatA nathI teo vizvamAM jyAM tyAM pratyeka bAbatamAM AgaLa vadhe che ane tethI teo satya, saMpa ane nyAya e traNane vizeSataH pUjanArA thAya che. AryAvartamAM mahAbhAratanA yuddhAraMbhathI prAyaH kadAgrahanuM prAbalya vadhyuM ane tethI AryAvartavAsIonI paDatI dazA kyAM sudhI thaI te sarva sunA jANavAnI bahAr nathI. AryAvartanI unnatimAM kadAgraha eka dhUmake. tunA samAna naDe che. dharmonnatimAM paNa kadAgraha eka maketunA samAna naDe che. kadAgrahane tyAga karavAthI svakartavya kArya pravRttinI yogyatA prApta thaI zake che evuM jANune kadAgraha rahita dazAne prApta karavA mATe ane svakAryapravRttimAM daDha nizcayabhAva dhAraNa karavAne sadAprayatna karavuM joIe ane kadAgraha rahita thaI pratyeka Avazyaka karma karavuM joIe. kadAgrahavihInanI peThe sApekSakAryabAdha jene che e manuSya svAdhikAra dravya kSetrakAlabhAve je je kartavya kAryo ke je utsagemArga ane apavAdamArge karavA yogya che tene karI zake che. nirapekSa kArya bedhavALa manuSya kAryapravRttimAM aneka Thekara khAI bese che ane sApekSa kAryabAdhavALe manuSya vastutaH kadAgraha rahita thaIne kAryapravRttine sAnukUla sAmagrI meLavIne sAdhI zake che. sApekSa kAryadhathI je kAle je karavA egya hoya che te sApekSapaNe karI zakAya che ane udAra hRdayathI eka kAryasaMbaMdhI aneka hetuo vaDe kArya siddha karavAnI zaktinI sAhAya meLavI zakAya che. sApekSakArya For Private And Personal Use Only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa meSathI kartavyakAryanI cAre taraphanI bAjuonI paristhiti avAdhI zakAya che ane tethI je je mAjImAM nyUnatA rahetI haiAya che tenI pUrNatA karI zakAya che. sApekSa medhavALe manuSya sAdhyakartanya lakSyanA upayogI bane che. sAdhyalaye pacegI manuSya svakArya pravRttimAM prakaTatA aneka pramAdanA parihAra karI zake che. sAdhyalApAgI manuSya svakartavyakAryamAM bhUla AvavA dete nathI, ane kartavyakAryamAM vizeSa nAkhanArAethI pratArI zakAtA nathI. saMsAravyavahAramAM dharmavyavahAramAM ane Atmazuddha svarUpanA dhyAnamAM sAdhyApayeAgI manuSya vijaya meLavI zake che. jayAre prasannacaMdra rAjarSi sAdhyApayeAgI thayA tyAre narakanAM dalikane nAza karIne zukaladhyAnavaDe paramAtmapadane pAmyA. ArdrakumAra vagere munivaro sAdhyApayeAgI banIne uccapadane pAmyA. zailagasUri jyAre Avazyaka sAndhyApayAgI banyA tyAre uccacAritra dhAraka banyA. zrIkhAhubalI munIzvara benanA upadezathI sAceApacegI banyA tyAre paga upADatAM kevalajJAna pAmyA. zrIgItamasvAmI jyAre sAcceApayegI banyA tyAre kevalajJAna pAmyA. cAra pratyeka buddhe jyAre sAAApayegI banyA tyAre sarvajJa banyA. zrImarUdevAmAtA sAcepacegI khanyAM tyAre kevalajJAna pAmyAM. zrIsthUlibhadra munivara sAdhyApaceAgI banyA tyAre temaNe kAmapara jaya meLavyeA. zrInaMduiSaNa ane ASADhAcArya sAdhyApayeAgI banyA tyAre zuddhapada pAmyA. vizvAmitra jyAre sAcApayegI amukAMze banyA tyAre brahmarSi banyA. mUlarAja ane siddharAje kartavyasAdhyApayogathI rAjakIya mahattAmAM vRddhi karI hatI, paramArhata zrIkumArapAla rAjAe kartavyasAndhyApayeAgathI rAjAnA je je saguNA joie te prApta karyAM hatA ane svazatruone parAjaya karI dizAmAM kIAMtane vistArI hatI. vastupAla ane tejapAle sAMsArika kArya ane dharmakAryamAMsAndhyApayeAgI banImatrI ceAgyakartavyakArya karI vizvamAM amaranAma rAkhyuM. arjune mahAbhAratanA yuddhamAM kartavyayuddhamAM svakartavyasAdhyalakSyanA upayAga rAkhyA hatA tethI te vijayavaramAlane varavA zaktimAnlR thayA hatA. sAdhyabindune lakSyamAM rAkhI je manuScA kartavyakAryane kare che te iMglIzAnIpeThe vijayane pAme che. sAdhyaminTune 29 For Private And Personal Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 226 lakSyamAM zakhyAvinA aneka prakAranI hAni thAya che. dArUnA vyasanathI sAmaMtasiMha cAvaDA jyAre sAdhyanA upayoga cUkI gayA tyAre te rAjyapadmavIthI bhraSTa thayeA. vanarAja cAvaDA vagaDe vagaDe bhaTakaryeA parantu te svarAjya prApta karavAnA sAdhyanA upayogI banyA hatA tethI teNe pramAdane tyajI gujarAtamAM saM. 802 mAM pATaNamAM cAvaDAnI rAjyagAdI sthApI. akabara bAdazAhamAM kartavyamAdha ane rAjya kArya sAdhya lakSyApayeAgIpaDyuM hatuM tethI te hinduonI peAtAnI prati lAgaNI AkarSI zakyA ane teNe kartavyazIla udAra mAdazAha tarIke peAtAnuM nAma amara rAkhyuM. eTaluM te cAsa che ke sAdhyalakSyApayogI manuSya jeTaluM svakAryasiddhimAM lakSya ApI zake che teTaluM anya manuSya lakSya ApI zakatA nathI. sAccalApayAgI manuSya laghumAM laghu padavI parathI uMce caDhatA caDhatA uccamAM ucca padavI prApta karavAne bhAgyazAlI ane che. sAdhvalakSyApayogI manuSya kAkanIceSThA, khakanudhyAna ane zvAnanInidrAnIpeThe AcaraNa karI gametevA bhAge ane gametevA upAye kAryanI siddhi kare che. sAdhyalakSyApayegI nizadina svakAryapravRttimAM sAvadhAna rahe che ane te cArebAjuethI sAnukUla pratikUla saMcAgeAnI zarata rAkhe che tethI te kAinA vipratAA chetarAtA nathI. dravyakSetrakAla ane bhAvapramANe kevI rIte svakAryapravRttimAM vartavuM ane Apatti kAlamAM kevI rIte vartIne sarva prakAranA sAhAyakAnI sAhAyya levI tathA svakAryamAM vighna nAkhanArAone kevI rIte pahoMcI vaLavuM temaja te mATe je je rIte je je upAyAe maLa meLavavAnuM hoya te meLavI levuM ane tene yuktipUrvaka vAparavuM, te sAceApayeAgI manuSya sArI rIte avamedhatA hovAthI pramAdanA vazamAM AvI zakate nathI. AragajemanA paMjAmAM phasAI paDela zivAjI kevI yuktithI kedamAMthI chUTayA tenA kharekhara sAce.payAgIne anubhava AvI zake tema che. aneka bhItiyA, aneka lAlaceA ane aneka prAviyeAgakara banAveAnI vaccamAM rahIne sAdhyApayAgI manuSya, sarva bAjuAne upayoga rAkhIne svapravRAttanI siddhi kare che. ane kartavyakArya raNamedAnamAM zUrane chAjatuM For Private And Personal Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 27 sarva svArpaNa kare che. aeva sAthepacegI kArya karavAnI egyatA prApta kare che. kartavyamAM sAdhyapiyegInI peThe vyavasthita jene kAryabAdha che evA manuSyanI kartavya kAryamAM egyatA che. avyavasthita bedhavALA manuSyanI kAryapravRttimAM avyavasthA rahe che ane tethI tenA hAthe gaMbhIra bhUle thayA kare che. pAzcAtya vidvAne vyavasthita bodhathI pratyeka kartavyapravRttine suMdara svarUpamAM mUkI zake che. AryAvartamAM pUrve manuSya vyavasthita kAryabAdhake hatA tethI teo uttama kAryo karavAne samartha thayA hatA. vyavasthita pradhathI je je kAryo karavAnAM hoya che te ghaNI sahelAIthI thAya che ane temAM je je vikSepa Ave che tene sahelAIthI anta Ave che. vyavasthita prabedhavALe manuSya hajAre kAryone niyamasara vyavasthAbAMdhIne karI zake che. vyavasthita bedhavALe manuSya pratyekakAryanI vyavasthAne prathama vicAra kare che ane te kAryakaravAnI vyavasthAne prathama sArI rIte goThavI zake che. kArya karavA karatAM kAryanI vyavasthAbuddhinI atyaMta mahattA che. kAryavyavasthita baMdhanI jeTalI mahattA dhArIe teTalI nyUna che. vyavasthita pradhathI manuSya je je kartavyakArya kare che temAM vijayavaramAlAne prApta karI zake che. vyavasthita pradhathI kartavya kAryanI siddhimAM je je sAmagrIonI AvazyaktA jaNAya che tene prApta karavAne mATe upAyo sujIAve che. vyavasthita prabodhavALe manuSya vartamAnamAM ane bhaviSyamAM zubhakAryo karavAne sadA pravRtta thAya che. vyavasthita prabaMdha e kartavyapravRttine uttama maMtra che. avyavasthita bedhavALA lAkhe manuSya karatAM vyavasthita bedhavALA pAMca manuSya uttama che, kAraNa ke vyavasthita bedhavALA pAMca manuSya je je kartavya kAryone kare che tenA sarakhuM lAkhe manuSya kArya karavAne zaktimAna thatA nathI, avyavasthAvALI buddhi ane avyavasthita kAryapravRtti e bethI kadApi kartavya kArya raNakSetramAM ghumI zakAtuM nathI ane paripUrNa kartavya jIvananI saphalatA karI zakAtI nathI. kartavyakAryakSetramAM vyavasthita prabodhanI jeTalI badhI AvazyakatA che teTalI anya keInI nathI. kartavya kAryo je je karavA dhAryA For Private And Personal Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 228 hoya ane je je kAryo hAthamAM lIdhAM hoya athavA hastamAM levAnAM hoya tenI vyavasthAne bedha kara joIe. te te kartavyakAryonI vyavasthAmAM khAmI che ke nahi tene ekAntamAM sthirabuddhithI vicAra karavuM joIe ane je je khAmIo hoya tene dUra karavI joIe. vyavasthita pradhathI kartavya kAryanI paristhitimAM ghaNA prakAza paDe che. IMglAMDa, jApAna, jarmana, ane amerikA vagere rAjyanI je je suvyavasthAo pratyeka kAryapravRttimAM dekhavAmAM Ave che tenuM kAraNa vyavasthita prabaMdha che. vyavasthita prabedhapara vyavasthAbaMdha kAryo karavAnI pravRttine AdhAra rahele che. jarmananA pradhAna brInsamArka ane IMglAMDanA pradhAna blAsTanamAM vyAvahArika vyavasthita prabedhazakti hatI tethI te rAjya vyavasthA Adi aneka suvyavasthAo karavAne zaktimAna thayA hatA. jApAnane pradhAna ke je tyAMnA ekeDe rAjAne pradhAna hatA temAM vyavasthita prabaMdha zakti hatI tethI te jApAnanI pragatimAM sAhATyakAraka banyuM hatuM. pATalIpura rAjyanA maMtrI rAkSasanI vyavasthA buddhi karatAM cANakya pradhAnane rAjyapravRttimAM vyavasthita prabaMdha vizeSa hate ema tenI kartavyapravRttinI vyavasthAthI avagata thaI zake che. dhArmika kAryapravRttimAM vyavasthita prabaMdhanI atyaMta jarUra paDe che, dharmanA sarva aMgenI suvyavasthA karIne tenI pragati karavI e saMbaMdhI vicAre tarapha lakSya ApatAM avabodhAya che ke vyavasthita prabaMdhavinA eka kSaNa mAtra paNa cAlI zake tema nathI. pANInA parapoTAnI peThe A vizvamAM pravartilA keTalAka dhamanI dazA thaI tenuM kAraNa e che ke te te dharmanA utpAdakamAM pravartakemAM vyavasthita prabodhanI nyUnatA hatI. dhArmika vyavasthita pradhavinA dharmanA sarvonI paripUrNa vyavasthA karI zakAtI nathI. amuka dharma A vizvamAM sadA pravarte ane vizvavyApaka thAya tene AdhAra dhArmika vyavasthita prabedhapara che, saMprati vizvamAM je je dharma svAstitvasaMrakSI rahyA che ane kareDo manuSya dharmane pALe che tene AdhAra te te dharmanA pravartakenA vyavasthita prabedhapara rahele che. dharmane pracAra thAya ane dharmapracArake amuka suvyavasthAthI vyavasthita thaIne For Private And Personal Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 229 dharmanAM kAryo kare ane paraspara dharmapravartakamAM matabhede saMgharSaNa na thAya ItyAdi je je vyavasthAo ghaDavAnI hoya che ane te pravartAvavAnI hoya che te vyavasthita prabaMdhavinA banI zake tema nathI. je je kALe je je dharma svAstitvanA bhayamAM AvI paDe che tyAre te kALe avadhavuM ke vyavasthita bedhavALA manuSya ane tevA vyavasthita rIte kArya karanArA manuSyanI khAmI che. vyavasthita prabedhavALA manuSya je dezamAM je kALamAM saMsAravyavahAramAM vA dharmamAM che vA thaze te kALe te dezamAM te saMsAravyavahAramAM pragati thAya che ane thaze ema aneka Anubhavika daSTAntothI avadhavuM, kAryane saralamAM sarala ane sundara karanAra vyavasthitaprabodha che. sAMsArika kAryo karavAmAM ane dhArmika kAryo karavAmAM vyavasthita prabaMdhavinA eka aMza mAtra paNa AgaLa cAlI zakAya tema nathI. pANapatanA yuddhamAM laDanArA marAThAomAM vyavasthita prabodha ane vyavasthita kartavyapravRtti paripUrNa nahatI tethI teo musalamAna bAdazAha nAdIrazAhathI parAjaya pAmyA, ane marAThI rAjayanA TukaDA thaI gayA. vyavasthita prabaMdhavinA AraMgajebanA baMdhuone nAza thaye ane vyavasthitapradhathI AraMgajeba vijayI thaye. vyavasthita prabodhazaktithI samAja ane dharmanI saMsthAnI pragati karI zakAya che. vyavasthita prabaMdhavinA aneka rAjAoe pitAnAM rAjya khayAM ane teonA vaMzajo bhIkha mAgatA thayA. vyavasthita prabaMdhathI garIbamAM garIba manuSya paNa svajIvananI uccatA karavA zaktimAna thAya che. vyavasthitaprabodhathI ane vyavasthita kartavyapravRttithI IglIzarAjya pravarte che tethI tenuM sAmrAjya vizvamAM sarvottama gaNAya che. Aryoe iMglIza pAsethI ziSyavRttithI vyAvahArika pravRtti saMbaMdhI vyavasthita prabodha zikSaNa levuM joIe ke jethI teonA kartavya kAryomAM teo vijayI banI zake. dharmatanuM jJAna hoya paraMtu dharmakAryone karavAne suvyavasthita bAdha na hoya te For Private And Personal Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra30 vizvamAM svadharmanI cirasthAyita karI zakAtI nathI. je je manuSya vizvamAM karmayegI tarIke prasiddha thayA che temanAmAM vyavasthitaprabodha hato ema temanA caritaparathI spaSTa jaNAya che. prIstidharma phakta temanA vyavasthita bedhavALA dharmagurUothI-netAothI vizvamAM vizeSataH phelAya che ane tethI prIstidharmanI pAlakanI saMkhyAmAM karaDe ghaNe vadhAro thayo che. jaina dharmanAM satya tattva che. zrI vIzamAtIrthaMkara vIraprabhu sarvajJa hatA. temaNe jainadharmanI sthApanA karI che temAM eka samaye karaDe manuSyanI saMkhyA hatI. hAla dharmapAlakanI saMkhyAmAM ghaNo ghaTADo thaye che ane tethI bhaviSyamAM jenenI saMkhyA saMbaMdhI ghaNe bhaya rahe che. tenuM kAraNa e che ke janadharmanA pracAraka AcAryo-upAdhyApravartaka-sthaviro-paMnyAse-sAdhuo-sAdhvIo-zrAvake ane zrAvi. kAomAM vyavasthita bodhanI sAthe pravRttinI ghaNI nyUnatA thaelI che. sAdhu-sAdhvIo-zrAvake ane zrAvikAoe cAra aMgonA suvyavasthita prabodhathI aneka prakAra dharmapracAraka suvyavasthAo chane je je dhArmika kAryo karavAM joIe temAM vyavasthitaprabodha ane vyavasthita kartavya kAryapravRttinI ghaNuM AvazyakatA svIkAravI joIe. aeva upagRtavyavasthita bedhapravRtti pramANe amuka varSo paryata pravRtti thaze te jainenI saMkhyAmAM vadhAre thaze. eve samaya Ave evuM IcchavAmAM Ave che. vyavasthitaprabaMdhaka manuSya je je kAryo kare che temAM alpa samaya, tana mana ane dhanane a5 vyaya thAya ane hAni karatAM lAbha ananta guNe thAya evuM vyavasthitabaMdhe nizcaya karIne vyavasthita kArya paddhatithI vyavasthitakrama pramANe pravRtti kare che. vyavasthita kemapramANe pravRtti karavI evuM je pUrve kathavAmAM AvyuM che te vyavasthita prabodhapara AdhAra rAkhe che. vyavasthita prabodhavALA manuSya svAdhikAre je je kAryo kare che temAM dravya kSetrakAlabhAve-svazakti-sAmagrI ane sAnukula pratikula saMbone pUrvathI ja vicAra kare che tethI teo pazcAttApapAtra banatA nathI. vyavasthita pradhathI aneka prakAranA kartavya Avazyaka kAryonI vyavasthA karI zakAya che ane janasamAja For Private And Personal Use Only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 231 kalyANakara kAryomAM paNa vyavasthita pravRttipUrvaka bhAga laI zakAya che. aeva vyavasthita prabodha prApta karavAnI atyanta jarUra che. je manuSya vyavasthita prabodhathI vyavasthitapaNe kAryo karatA hoya teonI pAse rahIne vyavasthita prabodhana zikSaNa levuM joIe ane pitAnA vicAre ane AcArane vyavasthitadazAmAM mUkavA joIe. vyavasthita pradhanI prApti thatAM sarva kAryapravRttimAM saraLatA prApta thAya che. pratyeka vicAre ane AcAze. saMbaMdhI vyavasthita prabodha thatAM aneka anubhavone prApta karI zakAya che. vyavasthita prabodhanI prApti karyA vinA kadApi chUTake thavAne nathI ema nizcaya thatAM vyavasthita prabaMdha prApta karavA mana-vANI ane kAyAthI prayatna karI zakAya che. prabedhanI vyavasthA jeNe prApta karI che te sarva bAbatenI vyavasthA taratamane karavA zaktimAna thAya che. AryAvartamAM vyavasthita prabaMdhaka manuSyone mahAsaMgha pragaTe ane te ahiMsA-satya-asteya-brahmacarya AdiguNethI vibhUSita thaI sarva jIvahitakAraka pravRttine AdarI paramAtmapadane prApta karo. svAdhikAre kAryapravRttimAM vyavasthita prabaMdhanI jeTalI AvazyakatA che teTalI svakArya pravRttimAM prasannAsya manuSyanI jarUra che. prasannAsya manuSya svakartavyakArya karate chate vivaramAlane prApta kare che. je manuSya harSa ane zekamAM samAna che te prasannAsya banI zake che. svAdhikAre kartavya kAryane karatAM harSazokane na kara e AtmajJAnIo vinA banI zake tema nathI. mAyAnA AdhIna thaela manuSya harSa ane zekane kSaNe kSaNe dhAraNa kare che, teo harSa lekamAM samAna kevI rIte thaI zake ? harSa ane zekamAM na paDatAM samAna rahevuM e ajJA. nIo mATe te azakya che. jemAM rati ane aratithI AtmAne bhinna mAne che. teo harSazekanA vicArothI svAtmAne bhinna rAkhI AvazyakAryapravRtti karavAno prayatna kare che. zAtAnA ge rati arthAta harSa thAya che ane azAtAnA ge arati arthAta zeka thAya che. zAtA ane azAtA e be vedanIya karmanI prakRti che. vedanIya karmanI prakRti karmarUpa che ane te AtmAnI sAthe saMbaMdhita For Private And Personal Use Only Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 232 chatAM nizcayanaya daNitaH AtmAthI bhinna che. zAtA ane azAtA vedanIya bAhyakarmapravRttimAM zubhAzubha nimitte harSa ane zoka thAya che temAM AtmajJAnI ke jeNe jaDa ane cetananI bhinnatAne vizeSa prakAre jANe che te jaDabhAvathI svAtmAne bhinnamAnI temAM ramyA karatuM nathI. AtmajJAnI samyakatvane prApta karI sarva zAtA. zAtAdi padagalika khelethI svAtmAne bhinna mAne che tethI te pilika khelemAM prArabdAdika yege pravRtti karate chate paNa agatarathI temAM levAtuM nathI te mATe kacyuM che ke pativaMtA fast, kare kuTumbapratipAla, paNa antarthI nyArA rahe, jema dhAva khelAve vAha samyakatvavaMta cha kuTuMbAdikanI pratipAlanAnI kartavyapravRttine kare che parantu temAM ahaMmamatA harSa ane zokAdi vRttithI lepAtA nathI. bAhyathI teo kuTuMbAdi pratipAlanAdinI pravRtine antamAM harSazokathI nyArA rahIne kare che. jema dhAva anyamanuSyanAM bAlakane dhavarAve che paNa teone potAnAM mAnatI nathI tema jJAnikarmayogIo mATe avadhavuM. AtmajJAnIo aviratibhAve vA dezaviratiyege saMsAramAM rahIne vyAvahArika tathA dhArmika kartavyapravRttine seve che parantu teo antarathI harSazekathI vimukta rahevAne abhyAsa seve che. AtmajJAnIo bAhyakartavyAdhikArage bAhyapadgalika kArya pravRttine seve che paraMtu teo tene eka jAtanI bAhya pharaja che ane te karavI joIe ane dhArmika bAhyapravRttine dhArmika kartavyAdhikAre karavI joIe temAM rAgadveSa, harSazeka karavAnI kaMI jarUra nathI evuM te AdhyAtmika draSTithI jANe che tethI sarva bAhAkartavyapravRtti sevatAM harSa zokathI muMjhAtA nathI. AtmAne zuddha paga prakaTAvIne bAhyakartavyapravRtti karatAM harSazekathI vimukta thatAM AtmAnA svasvabhAvamAM rahI zakAya che ane bAhya pharajene paNa adA karI zakAya che. AvI sthiti prApta karyA vinA kadi paramAtmapada prApta karI zakAtuM nathI. atae harSazokamAM samAna rahI kartavyakAryonI pharaja adA karavAnI cegyatA prApta karavI joIe. harSazeka e AtmAne dharma nathI ane harSaze For Private And Personal Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 233 kathI AtmAnI zaktionA vikAsa thatA nathI. jyAM harSa che tyAM zAka prakaTacA kare che. pAlika vastuomAM sAnukulatva bhAvathI harSa mAnatAM pAlika vastuonI sAthe salepatva pragaTe che ane tethI AtmA saMsAramAM pragatimArgamAM AgaLa vadhI zakatA nathI. harSanI lAgaNIthI amuka sAMcAgika vastunI sAthe AtmAne maryAdA saMbaMdha thai jAya che ane tethI eTalI maryAdAmAM svajIvananI itikartavyatA mAnI levAmAM Ave che. aparimita anavadhi amaryAdita sAhajika AnandasAgaranI amuka padArthomAM iyattA ane kartavyatA mAnI lei harSa dhAraNa karavAthI aparimita sAhajika AnandanI gaMdha paNa prApta karI zakAtI nathI ane ulaTuM amuka padArtheAmAM muMjhAi rahevAthI bAhyakartavyakArya krUrajane adA karatAM vizvajIvAne hAni karavAne prasaMga paNa prApta thAya che. paramAtmAnI sAthe svAtmAnuM aksa karIne temAM taddIna thaI bAhya padArthAnA kartavyakarmamAM harSazAkarahita thai pravRtta thavAnA upayoga mUkI pazcAt je upAye bhAse te AcAramAM mUkavA ke jethI kartavyakAryanI ceAgyatAne prasannAsyadazAthI prApta karI zakAya. dehAtmavAdIe-ja -jaDavAdIo harSazeAkamAM samAna rahIne kartavyapravRttimAM pravRtta thavuM e vicArone mAna ApI zake nahi ane tevI zraddhA karI zake nahi. kAraNake tenI AtmAnI mAnyatAmAM zraddhA hatI nathI tethI teone kartavyakarmamAM harSazAkamAM samAna thaine vicaravuM e rUce nahi. dehAtmavAdIe harSazAkanI lAgaNIpUrvaka kartavyakArcIne kare che tethI teonuM Atmikakhala vikAsa pAmatuM nathI, tethI teo vivApakArI mahAmRtyA karavAnI AtmazraddhAnA ane sarvasvArpaNa karavAnI pravRttinA pUjaka banI zakatA nathI. harSanA AvezamAM AvanAra manuSya amuka samayapazcAt zAkanA AvezamAM Ave che ane zekanI vRttithI Atmikamala ghaTe che, mATe harSazAkanA tAbe thai pramatta na thatAM apramatta banI svAdhikAre sarva AvazyakakArthIne karavAM ke jethI te kAryAM karatAM karatAM AyuSyanI samApti thAya teA paNa AtmAnI nirlepatA ane samAnatAthI utkrAnti thAya ane paramAtmapadaprAptinI sAthe Adyakartavya svAdhikAra pravRttimAM koI jAtanA virodha Ave 30 For Private And Personal Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 234 nahi. AtmAmAM (paramAtmatA) sattAe bhAvIne sarva brahmAMDastha jIvAnI paramAtmA sAthe ayabhAvamAM upayAge lIna thaI jai svAdhikAre bAhyakartavyeAne karavAmAM Avaze te harSazAkathI vimukta thavAze. svAdhikAre avasthAdiyAge brahmakartavyakamAMthI pazcAt 5DAya te pariNAma e Ave ke khAvizvasAmrAjyanA svAtaMtryanI sattAdhAraka dehAtmavAdIo ane ane tenI parataMtratA taLe caitanyavAdIe Ave ane tethI dharmanI sarva vyAvahArika zreyaskara zaktiyAne gumAvavAne prasaMga Ave ane temaja jaDavAdIenA sattAsAmrAjyathI dharma karatAM pApanA vizvamAM atyanta pracAra thAya, ataeva dhArmika sattAnI vyavasthA saMrakSavA mATe dhArmika sAmrAjyanI akhaMDatA ane pragatinA anukuLa evA bAhyajIvana svAtaMtryasattAsaMrakSaka bAhyakamAnI kartavyatAne gRhasthAe karavIja joie ane antarthI harSazAvimukta rahevAnI ceAgyatA prApta karavI joie. pUrve ArcIe anAryAnI sattAsAme spardhA karIne bAhyapravRttiyAne Avazyaka pharaja tarIke mAnI sevI hatI tenuM vAstavikakAraNa upara kathyA pramANe che. tenA sAdhyalakSya paga cUkavAthI saMprati kevI patitadazA thai che te aneka dRSTiyAnI sApepekSatApUrvaka vicAravuM. harSa ane zokanI lAgaNIthI rahita thayA pazcAta bAhyakartavya karavAnI kaMi jarUra nathI evA vicAra karyAnI pUrve gRhasthAe gRhasthanA adhikAra vicAravA joie. gRhasthAvAsamAM amukAMze harSazekanI lAgaNIothI rahita kartavyakarmamAM pravRtta thaI zakAya che. amukAze harSaze!kamAM samAnatA prApta karIne gRhasthe kartavyakarma karavAne lAyaka bane che ke jethI teo je dazAe caDayA hoya che tethI patita thaI zakatA nathI ane uparanI dazAmAM vadhavAne agnikArI banI zake che. harSanA garbhamAM rahelI vAsanAe ane zAkanA garbhamAM rahelI vRttiyenuM sUkSmasvarUpa anubhavavAmAM Ave che tyAre te emAM lIna thavAthI AtmAne keTaluM badhuM jJAnAvaraNIyAda karmadhArataMtrya veThavuM paDe che tenA khyAla Ave che. zrIkRSNe arjunane upadeza Apya tenuM mukhyakAraNa e che ke te mahAyuddhanA kartavyakAryamAM pravRtta thayA For Private And Personal Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 235 chatAM paNa antamAM harSazeAkane dhAraNa karI zake nihu ane antarthI zAkAdika vRttiyeAthI nirlepa rahI Avazyaka bAhyakartavya karatAM chatAM paNa navIna karma bAMdhe nahi temaja AtmAne paramAtmAmAM lIna rAkhI zake. AntarabhAvanAnI pramala pragativege harSazekamAM samAna rahI mAhyakartavyakarmo karavAM evuM je daSTinI apekSAe kathAya che temAM atyaMta rahasya samAyaluM che. aneka AdhyAtmika zAstrA, ceAgAbhyAsa ane sadgurUsaMgati karavAthI sarva bAhya AvazyakapravRttiyAmAM pravartatAM pUrNa aMze harSazokathI vimukta thavAya che ane tethI te te aMze kartavyUkarma ceogyatA prApta thAya che. harSaze!kamAM samAna ane kAryakramAM niHspRha evA manuSya kartavyakarmanI ceAgyatAne dhAraNa karI zake che. jema jema karmacAgI niHspRha thatA jAya che tema tema jagat taraphathI grahAyalA upagrahonA badalA vALavA samartha thAya che. aneka prakAranI spRhAethI mukta thanAra manuSya prAyaH ghaNA aze svataMtra ane che ane tethI te kartavyakAyA karavAmAM koinAthI dakhAtA nathI temaja anyAyanA mArge gamana karatA nathI. niHspRhI manuSya aneka prakAranA pApakarmAthI bacI jAya che ane yA satyAdi aneka guNa dhAraNa karavAne zaktimAn thAya che. vizvamAM je je aMze niHspRha dazA khIlatI jAya che te te aMze kartavyakarmamAM nirdoSa pravRtti karI zakAya che. niHspRhI manuSya Atmika pradezanA rAjA bane che. A vizvamAM peAtAnuM kartavyakArya kANu sArI rIte khajAve che tenA uttaramAM kathavAnuM ke niHspRhI manuSya kartavyakAryane sArI rIte khajAve che. rAjA, pradhAna, senAdhipati, amAtya, zeTha, purAhita, koTavAla, nyAyAdhIza, phojadAra, kavi, ane sAdhu vagere manuSyA jema jema amuka rItie niHspRha ane che tema tema teo aneka prakAranA anyAya pApAthI bacI zake che. vizvAsaghAta, hiMsA, asatya, khUna, ane cArI vagere bhayaMkara pApakamAM kharekhara gRhAthI vizeSataH thAya che. sarva prakAre gRhAthI virAma pAmavuM e ekadama koi rIte khanI zake tema nathI parantu zanaiH zanaiH je ayeAgya spRhA hAya tenAthI pratramo virAma pAmavuM ane pazcAta svakartavyAdhikAra pramANe A For Private And Personal Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 236 jIvanAdi prayoge je je pRhAo ghaTe teone dhAraNa karavI e pramANe pRhAnI maryAdA bAMdhI pazcAt je je pRhaNIya kAryo hoya te phakta AjIvikAdiprayege AdaraNIya che evuM manamAM dhArIne svakartavya pharajanA upara AvI javuM pazcAtuM kartavya pharaja pramANe pravartavuM ke jethI aneka doSathI mukta thavAya ane svakartavyakarmamAM adhikAritva prApta karI zakAya. je manuSya A vizvamAM svAdhikAra pramANe nispRha bane che teo anyane sadupadeza ApIne satyakartavyane mArga darzAvI zake che. tyAgIo svAdhikAra pramANe vizeSataH niha hoya che. tethI teo rAjAonA rAjA gaNAya che ane gRhastha manuSyone svataMtrapaNe satya kathavAne zaktimAnuM thAya che. niHspRhI tyAgIe meTA moTA rAjAone satyakartavyakAryone upadeza devAne zaktimAn thAya che ane tenI asara kharekharI thAya che. rAjAone anyAyanA mArgathI satyapadeza ApIne nyAyanA mArga vALanAra tyAgIo che, kAraNake teone rAjAnI pRhA nathI. zivAjIne satyakartavyabodha ApanAra rAmadAsa svAmI hatA. temaja vanarAja cAvaDAne niHspRhapaNe satyadha ApanAra zrI zIlaguNasUri hatA. zrI kumArapAlarAjAne gya satyakartavya rAjyakAryone bodha ApanAra kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUri hatA. rAjAo svakartavyane rAjanItithI na kare ane tethI bhraSTa thAya che tene tyAgI niHspRha muniye aneka prakAranI zikSA ApI samajAve che. pUrve aneka rAjAo ane rANuone tyAgI muniyee nispRhapaNe bodha Aye hate ataeva avadhavuM ke niHspRhatAthI aneka lAbha meLavI zakAya che. saMsAravyavahAradazAmAM svAdhikArapramANe je je vastuo prApta karavAnI hoya che te vinA anya vastuonI spRhAne je manuSya tyAga kare che te vizvamAM aneka jIvane nakAmI aneka prakAranI hAni karI zakta nathI. nakAmI svAdhikArathI adhika padArthonI pRhAne tyAga karavAne mATe zrI viraprabhue gRhasthanA kalyANArthe parigraha parimANaviramatrata kacyuM che te pramANe gRhastha manuSya yadi varte te teo For Private And Personal Use Only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 237 saMsAramAM svakartavyapravRttidvArA paramArthanAM aneka kAryo karIne jagatane lAbha ApI zake. A vizvamAM tyAgIo tyAgadharmanA ane dhikAra pramANe vartane tyAgadharmathI virUddha evI nakAmI spRhAone tyAga karIne svakartavya kAryamAM pravRtti kare che te teo kAntinI saha vitkAnti karavAne samartha thAya che. jema jema manuSya niHspRhadazAnA ucca zikhare javA prayatna kare che tema tema te potAnA karatAM nIcA rahelA manuSyane svAdhikAre kartavya kAyAne ucca vicArono sadupadeza samarpavA zaktimAna thAya che. niHspRhadazAthI AmennatinI vRddhi thAya che. je manuSya nakAmI hadabahAra pRhAnA karanArA hoya che teo pRhAnA dAsa banIne pitAnI jIdagIne aneka kukarmathI kaluSita kare che. A vizvamAM jJAnI niHspRha muni ane gRhastha vizeSa saMkhyAmAM pragaTaze tyAre vizvane uddhAra thaze. lAMca vagerene tyAga karIne prAmANya prApta karavuM hoya te niHspRha dazAne svAdhikAra pramANe prApta karavI joIe. agra sarvaprakAranI kAmanAothI dUra rahevuM eja niHspRhabhAvanuM mukhya lakSaNa che ane enA suvicArethI hRdaya bharIne te pramANe pravRtti karavI eja manu nuM vAstavika kartavya karma che. kartavya pRhAthI adhika spRhA karavI eja vizvamAM hAnikara tattva che. anyajIne je je abhilaSaNIya ane grAhya padArtho hoya teone pote ekalA upabhega karavA IcchA ane pravRtti karavI e vipagrahanItithI virUddha kArya che. Avazyaka pRhAnAM tattvone prazasyapaNe mAna ApavuM vA pharaja mAnIne temAM pravRtta thavuM evI kartavyapravRttine je manubee anubhava lIdhe hoya che teonA sadupadeza pramANe pravartatAM niHspRhadazAnI prApti thaI zake che ane tevI sthitie kartavya Avazyaka pravRtti karatAM svati, kuTuMbannati, dezonnati, zAMti ane vinnatimAM bhAga ApI zakAya che. niHspRhatA prati pAka mAdhyAmikazAstrA, sAdhuo ane tene anubhava thAya e megAsa e traNanuM sevana karavuM joIe ane tadvArA nispRhada anubhava karI kartavyakArya For Private And Personal Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 238 karavuM joIe. upara pramANe kartavya kArya karavAne mATe adhikArI manuSyanA je je guNe kacyA te prApta karavAthI svAdhikAre kartavya karma pravRttine samyaka sAdhI zakAya che. ane tethI kartavya karmanI paripUrNa adhikAritA pitAne prApta thAya che ema anubhavaSTithI avadhavuM. kartavya karmanA adhikArI manuSyanAM lakSaNa kaththAbAda have kartavyakArya pravRttimAM adhikAraprada adhyAtmajJAnaganI AvazyakatA saMbaMdhI nIce pramANe kathavAmAM Ave che. adhyAtmajJAnayogena, cittazuddhiHprajAyate / cittazuddhayA kRtaM kArya, vastutaHsvonnatipradama // 37 // AtmajJAnasya saMprAsyA, khAdhikArakriyAsu vai / prApyate sajanaiHsamyak, sarvadoSApahArakaH // 38 // vivecana-adhyAtmajJAna gavaDe cittanI zuddhi thAya che ane cittazuddhivaDe kareluM kArya vastutaH tiprada bane che. AtmajJAnanI saMprApivaDe svakartavyakiyAomAM vAstavika svAdhikAra thAya che. sajajane vaDe sarvaSAvahAraka e svAdhikAra kharekhara AtmajJAnanI prAptivaDe prApta karI zakAya che. adhyAtmajJAna yugavinA manuSyanA cittanI zuddhi thatI nathI. sAbu ane jalavaDe jema malIna vastranI zuddhi thAya che tema adhyAtmajJAnavaDe ahaMmamatvAdi aneka doSenI malInatA TaLavAthI cittanI zuddhi thAya che. A vizvamAM karoDo upAye kare te paNa AdhyAtmika jJAnavinA azubhasaMskArane kSaya thatuM nathI ane azubhasaMskArane kSaya thayA vinA cittazuddhi thaI zakatI nathI. deha, mana ane AtmA ane teonI sAthe bAhyapadArthone saMbaMdha kaI daSTie che ane nathI e khAsa jANavAnI AvazyakatA che. manane AtmAnI sAthe zuM saMbaMdha che. ane mananI sAthe dehane zuM saMbaMdha che. mana-deha ane AtmAnuM bhinna bhinna zuM svarUpa che? ItyAdi sarva praznonuM samAdhAna kharekhara adhyAtmajJAnathI thAya che. For Private And Personal Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 239 aeva sarva prakAranA vizvapravatitajJAnabhedamAM adhyAtmajJAnanI mu khyatA zAstrakAroe varNavI che. deha-mana-AtmA ane bAhyapadArthomAM kaI kaI zakti che? jaDa ane cetana e bemAM kayA kyA e traNamAMthI samAya che ItyAdi praznano uttara kharekhara adhyAtmajJAna Ape che. adhyAtmajJAnanI prApti thatAM vAstavika vivekanI prApti thAya che ane tethI cittanI zuddhipUrvaka A saMsAramAM kartavya pravRtti karavAmAM kaI jAtane virodha naDatuM nathI. cittameva di , rAjA vANitapU tathA tivAriktta mAttAmati jaththo rAgAdilezavAsita citta teja saMsAra che ane rAgAdiSamuktacitta teja mukti che ema maharSiyA nivede che. aeva rAgAdikSezavAsita evA cittanI zuddhi karavAnI pratyeka manuSyanI pharaja che ane te adhyAtmajJAnayega prApta karyA vinA banI zake tema nathI. AryAvartamAM anantakAlathI adhyAtmajJAna pravAha vahyA kare che. pAzcAtya dezIya sAkSare paNa AdhyAtmika ugArone nIce pramANe kave che. mojhIjha "kSamA ApavAne ane zatru para prIti rAkhavAne pharI pharIne upadeza kare che" "mArA nAmathI je kaMI tuM mAgaze te huM karIza tuM mArAmAM vAsa karIne raheze ane mArA zabdo lhArAmAM vAsa karIne raheze te tArI marajImAM Ave te tuM mAgaje ane te tyAre mATe karavAmAM Avaze. tyAre joIe te mAga eTale te tvane ApavAmAM Avaze. tyAre joIe te zodha eTale te tvane jaDaze. tyAre javuM hoya tyAMnuM bAraNuM Theka eTale te tyAre mATe ughaDaze. pITare aparAdhIoprati sAta vakhata nahi paraMtu sittetara vakhata kSamA karavAnuM jaNAvyuM che ... prakAza tamArI pAse che eTalAmAM cAle nahitara aMdhArAthI tame gherAI jaze kemake je aMdhArAmAM cAle che te kayAM jAya che tenI tene khabara rahetI nathI. grIka vidvAna sekreTIse kahyuM che ke ""uttama mAsusa te teja che ke je pote paripUrNa thavAne mATe ghaNeja yatna kare che ane vadhAremAM vadhAre sukhI mANasa te teja che je pite paripUrNa thavA lAge che evuM vadhAre For Private And Personal Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org * 240 bhAge samaje che" eka pAzcAtya vidvAna svagranthamAM lakhe che ke " zarIra AtmAne sahubhAktA che ne tema chatAM tenAthI utaratuM che, tenA upara AtmA vivekathI hukama calAve athavA prItithI tenApara amala calAve, ane lAbha thAya tevI rIte tenI kALajI rAkhe tathA joitI saghaLI vastu pUrI pADe temaja kRpAdaSTithI tenI sAthe varte te AtmA ane zarIra e enA maLavAthI manuSya pUrNasthitie paheAMcI zake che. parantu jo zarIra amala calAvavAnA yatna kare ane tRSNAnuM jora vadhArI pahelAM buddhine lagADe ane pachI uMcA prakAranI IcchA ane vivekanA upara aMkuza rAkhavA mAMDe teA zarIrane AtmAnA samAgama ceAgya thaze nahi. ane tevI sthitivALA manuSya mUrkha rahevAnA ane duHkhI thavAnA " eka pAzcAtya vidvAna lakhe che ke " manune je je naThArI vastue vaLagelI che te badhAmAM temane peAtAnA naThArA svabhAva e vadhAremAM vadhAre kharAba che " "ApaNA sukhane mATe ApaNe bahAra jovAnI jarUra nathI paNa te ApaNAmAMja ApaNA AtmAmAMja raheluM che. svarganuM rAjya tamArI aMdara che" "marajI pramANe vebhava lAgavavAthI thatA Ananda karatAM AtmasaMyamathI vadhAre Ananda meLavI zakAya che" "indriyeA je kharA AnandathI bharapUra hAya che tene ApaNe vaza thaIzuM tA jIMdagInA kharAkhA upara ane vamaLamAM athaDAvI ghaNI pAyamAlI karI nAkhaze. " mRtyu ane chevaTanA InsApha-svarga ane naraka eneA je vAravAra vicAra kare che te jarUra sArU ja kAma karaze " grIkasUtra tuM tane peAtAne pIchAna" "tamAre jevA thavAnI icchA che tevA tame che ? nIkAe kachyuM che ke mANasa paDachAyApAchaLa phAMphAM mAre che ane phogaTa peAte uma kare che. sokreTIse " kacyuM che ke " sArA mANasane A jIMdagImAM Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ke mRtyu vakhate kaMipaNu du:kha thatuM nathI. bAibalamAM eka jagyAe lakhyuM che ke "nAzane raste laI javAnA daravAje paheALA che vaLI te raste thaine janArA paNa ghaNA che kemake jIMdagInA kharA rastA tathA daravAjo e banne sAMkaDA For Private And Personal Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 41 che ane te thADA mANasAne jaDe che" " indriyAkrika vaibhava bheAgavavAthI jeTaluM sukha maLe che tenA karatAM vadhAre sukha AtmasaMyamathI maLe che" senTa krAsAOAma kahe che ke hAlanI sthiti e tA phakta nATakanA khela che temAM samRddhi ane garIbAI rAjA ane prajA ane evI bIjI mAkhatA nATakanA sAMga che" " A duniyA eka raMgabhUmi che temAM ApaNe judo judA bhAga lenArAM pAtrA chIe tethI dareka jaNanA jANavAmAM che ke nATaka je rIte bhajavavAmAM Ave che tenA uparaja temAM phatteha meLavavAne AdhAra che" emarsana vagere vidvAne e pramANe AdhyAtmika vicArone prakAze che. have pAzcAtya dezamAM AryAvartanAM adhyAtmazAstrAne pakAza paDavA lAgyA che tethI bhaviSyamAM te dezIya manuSyeAnA vicArazamAM ghaNA sudhArA vadhArA thavAnI AzA rahe che. AryAvartamAM AyAnI kharI muDI adhyAtmazAstrA che. anya deze. AryAvartane adhyAtmajJAna mATe gurU mAnaze. sarvadeva manuSyane AryAvarta kharekhara adhyAtmajJAnathI upakAra karI zakaze ane te adhyAtmajJAnanA kSetra tarIke vizvamAM prasiddha raheze. IzukrAisTa AryAvartamAM dharmatattvanA khAdha levA AvyA hatA. adhyAtmajJAnamAM sarvotkRSTa mahApurUSane janmavAnuM sthAna kharekhara adhyAtmajJAnamaya bhUmi AryAvarta che. adhyAtmajJAnadvArA sarvatra vizvamAM sAtvikaguNu phelAvavA koI paNa deza prakhyAta thaze te tenuM mAna kharekhara AryAvartane maLaze. adhyAtmazAstro ane adhyAtmajJAnI sAdhuekArA adhyAtmajJAnanI prApti thAya che. adhyAtmajJAnathI prabhune hRdayamAM zekhI zakAya che ane zuddha premathI prabhunI sAthe maLI zakAya che. jaDavastuonA vaibhavane nAkanA mela samAna samajAvIne rajoguNa ane tameguNamAMthI manuSyAne pAchA haThAvI yuropanI yAdavAsthaLI na karAvavAmAM AtmaprakAza pheMkanAra adhyAtmajJAna che. ataeva adhyAtmajJAnanI jeTalI prazaMsA karIe teTalI nyUna che. vedAntIomAM upaniSado, bhagavadUgItA tathA jenAmAM pistAlIza AgamA tArtha sUtra vagere AdhyAtmika aneka zAstrA che. zrImahAvIraprabhue kevala 1 For Private And Personal Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 242 jJAnadvArA upadeza ApIne adhyAtmajJAnanA bagIcAbhUta AryAvartane svargabhUmi samAna banAvyeA che. umAsvAtivAcaka, zrI haribhadrasUri, kuMdakuMdAcArya, yazeAvijayaupAdhyAya, Anandaghana, zrIhemacaMdrasUri, ane upamitibhava prapaMcakartA, vagere aneka jaina vidvAnAe AryAvartamAM adhyAtmajJAnanA megha varSAvIne AryAvartanI uccatA karI che. AryAvartanA aneka dharmapanthAmAM kaMi kaMi adhyAtmajJAnanI vAnagIe tA hoya che. kabIra jevA prAkRta bhaktanA bhajanamAM jeTaluM adhyAtmajJAna amuka daSTinI apekSAe bhareluM hAya che teTaluM pAzcAtya vidvAnAmAM hAya vA nahi te vicAraNIya che. nivRttimArganuM kSetra kharekhara AryAvarta che ane pravRttimArganuM mukhya kSetra pAzcAtyabhUmi che. jo koipaNa draSTie Izvara paramAtmAnuM zIghra darzana thatuM hoya te te adhyAtmajJAnASTi che. adhyAtmajJAnathI anantalavAnAM karelAM pApAnA kSaNamAM kSaya thAya che. gAtamabuddhe adhyAtmajJAnanA amuka kiraNAnA prakAze yajJanI hiMsAne niSedha karyAM hatA. AryabhUmimAM asaMkhya ananta tIrthaMkarA thaI gayA che ane aneka adhyAtmajJAnimarSiyA thayA che tethI AryAvartanI bhUmimAM adhyAtmajJAnanA evA ucca zuddha saMskAra paDyA che ke, jethI meTAmAM meATA je je vidvAna AryAvartamAM upaje che tee adhyAtmajJAnanA prakAzanA mArge gAta kare che ane teo ante nivRttimArgane icche che. adhyAtmajJAnavaDe AtmAnnatinA paripUrNa zikhare pahoMcavAnI keAI uttamamAM uttama zAnta ne sarva prakAre nesargika nivRtti jIvana gALavAyeAgya bhUmi hoya te te AthAvatanI che. AryAvartanI eka capaTI dhULamAM je sAtvika aNue reNuo rahyA hoya che te anya bhUmimAM nathI. ataeva adhyAtmajJAnanI bhUmi AryAvarta che tethI acAtmajJAnIo A dezamAM janmI anya dezeAnA gurU ane che. adhyAtmajJAnanI prApti mATe adhyAtmazAstrane gurUgamapUrvaka vinayAdviguNu sevI abhyAsa karavAnI jarUra che. gurUgavinA AdhyAtmikazAsrA vAMcavA mAtrathI vAstavika adhyAtmajJAnanI prApti thatI nathI. For Private And Personal Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra43 adhyAtmajJAnanI prApti mATe adhyAtmajJAnI bhegI sallurUnI prApti karavI joIe ane pazcAt tenA ziSya banI adhyAtmazAstrane anekananI apekSApUrvaka paripUrNa abhyAsa kare jeIe tathA pazcAta gAbhyAsa pUrvaka zrI sadagurUnAM pAsAM veThIne adhyAtmazAstranAM rahasyane ekAntamAM anubhava kare jaIe. adhyAtmazAstrane anubhava te ghaNA kAle adhyAtmajJAnanuM hRdayamAM pariNayana thayA pazcAta prakaTe che. aeva adhyAtma zAstronuM vAcana karIne ekadama kaI jAtane mata na bAMdha joIe. adhyAtmazAstra ane zAstrone paripUrNa abhyAsa karyA pazcAta egane abhyAsa karI adhyAtmajJAnanuM pratyeka rahasya samajavA mATe ekAntamAM bahu manana karavuM joIe. pUrvabhavanA AdhyAtmika jJAna saMskArathI A bhavamAM saheje adhyAtmajJAnaprati rUci uddabhave che ane adhyAtmajJAna prApta thAya evA saheje prayatna sevI zakAya che. koI paNa bhavamAM adhyAtmajJAnane abhyAsa karela hoya che te alekha ja nathI. te mATe kabIrajI kahe che ke mana , 3naMta; jra ghara 3vara, gata varatA sarata, jainazAstromAM adhyAtmajJAna dvArA samyakatva saMbaMdhI "antamuhuramitta, kalacaME dutamAM, tadupurA, vAMkA " ItyAdi kathavAmAM AvyuM che. jene adhyAtmajJAnanI prApti thaI te zanaiH zanaiH mokSamArga prati gamana kare che arthAta kharekhara te utkAntimArgamAM vahe che ane bhavarUpa visAmA lete chate vA lIdhA vinA paramAtmapadamAM samAI jAya che tathA chevaTa ananta sukhane joktA bane che. game tevI sthitimAM manuSya mAtrane sukhI karavA mATe adhyAtmajJAna samAna anya kaI nathI. adhyAtmajJAnarUpa amRta rasAyana pIvAthI aneka prakAranAM duHkhane nAza thAya che ane AtmA phakta sukha sAmrAjyane ja svAmI thaI rahe che. anAdikALathI mAyAnA saMskArathI pratyeka prANInuM hRdaya malIna thaI gaeluM hoya che tethI tenI azuddhatA TALavA mATe adhyAtmajJAna samAna anya keI upAya nathI. Indriye ane mananA upara vijaya meLavIne teone vazamAM karyA vinA A vizvamAM For Private And Personal Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svamamAM paNa satya sukhane anubhava AvavAne nathI ane te vinA AtmazraddhA ane Atmadharmane vAstavika satya raMga lAgavAne nathI temaja A vizvamAM marajIvA thaI Atmonnati karI zakAtI nathI. atae adhyAtmazAstra ane yogazAstrane gurU pAse abhyAsa karIne tene anubhava kare joIe. adhyAtmajJAnanA anubhavI manuSe prabhu prAptinA dalAle che. adhyAtmajJAnanA anubhavIonI pAsethI je kaMI maLe che te kharekharUM jIvatuM maLe che ane temanAthI AtmA amara thAya che. sarva saMgatyAgI evA munivare adhyAtmajJAnanA anubhavI thAya che mATe teonAM pAsAM veThI AtmajJAna prApta karavuM joIe. adhyAtmajJAnAnubhavI tyAgI yegIone samAgama thAya tyAre adhyAtmazAstrAne Anubhavika khulAse prApta karavA prayatna kare joIe ane khaMDanamaMDananI carcAmAM na utaratAM emanA udgArene zAstrarUpa mAnI teonuM manana karavuM joIe ke jethI vAstavikajJAnanI prApti thaI zake ane ajJAnarUpI aMdhakArane nAza thAya. adhyAtmajJAnanI prApti thayA chatAM gRhastha gRhastha dharma kartavyakarmanI ane tyAgIe tyAgadharma kartavyakarmanI hada ulaMghavI na joIe. adhyAtmajJAnavaDe AtmAnI unnati thAya che paraMtu zraddhAbhakti Adi guNavinA adhyAtmajJAnane abhyAsa kara e kAcA pArAnA bhakSaNa samAna thaI paDe che ema yAda rAkhavuM joIe. parantu ema avabodhIne adhyAtmajJAnanA abhyAsathI bhraSTa na thavuM joIe. adhyAtmajJAnane sarvatra vizvamAM gheraghera phelAve, thaze tyAre adhyAtmajJAnadvArA je je kartavyakarma karAze tethI svaparanuM kalyANa thaze ema anubhavaSTithI avadhavuM joIe. je manuSya adhyAtmajJAnanI vAstavika daSTivALe nathI tenA pratyeka vicAramAM ane AcAramAM saMkucitatva raheluM hoya che ane tethI te vizvamAM sarvopayegI janasevAonAM kartavyakAryomAM Atmabhega ApavA samartha thaI zaka nathI. laghusarevaramAM sevALa ane malIna jaMtuo vizeSa hoya che tema adhyAtmajJAnanI daSTivinA je je saMkucita vicAronAM vatuM hoya che temAM vizeSa malInatA hoya che. saMkucita vicAre ane AcAramAM sarvasva mAnI lenArA manuSya vAstavika adhyAtma For Private And Personal Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 245 dRSTine prApta karI zakyA nathI ema anubhava karI avamedhavuM joie. je je dezamAM je je kAlamAM adhyAtmajJAnanI pragati thAya che te te dezamAM te te kAlamAM udAra vicAra ane AcArAnI vRddhi thAya che ane tethI kartavyakAryamAM udArapaNe pravRtti thAya che tathA aneka azubha vicAre ane naThArA AcAranA nAza thAya che. adhyAtmajJAnayeAge aneka saMkucita dhArmika matAnA durAgrAnA nAza thAya che ane aneka pragatikAraka vyAvahArika dharma kartavyakamAmAM sudhArA vadhArA karI duHkhanA mArgAthI vimukta thavAya che. jayArathI AryAvartamAM uttama vizALa adhyAtmajJAnanI hAni sake sake thavA lAgI tyArathI AryAvartamAM dezanI adhogatikAraka aneka dharmanA upapaMthA ane saMkIrNa AcAra prakaTatyA ane tethI saMprati AryAvartamAM aneka prakAranA dharmaklezeAthI manuSyeA paraspara ekabIjAnI hAni thAya evI rIte prApta thaelI tana, mana ane dhananI zaktinA durvyaya kare che. karAve che ane karatAne anumADhe che. e AchI bedakAraka bInA nathI. adhyAtmajJAnathI pratyeka vastunA sUkSma bhAgamAM uMDuM utarI zakAya che ane tethI pratyeka vastunI mAnyatA saMbaMdhI pUrve je je saMkucita vicAronI je je sImAe kalpelI hoya che tenA nAza thAya che temaja anantajJAnamAM sarva prakAranA vicArA samAya evI uccadazA para ArehaNu karavAnA prasaMga Ave che. ataeva adhyAtmajJAnanI AvazyakatA strIkAryAvinA koIpaNa rIte cAlI zake tema nathI. A jagat zuM che tenI sAthe ane paramAtmAnI sAthe AtmAnA ze| saMbaMdha che? tenu samAdhAna kharekhara adhyAtmajJAna kare che ane temaja AtmAnI sAthe rahelA mananI zuddhi karI zake che. AtmAe A vizvamAM AtyaMtarika jIvanane kevI rIte gALavuM ane utkrAntimAM kevI rIte pravRtti karavI tenA adhyAtmajJAna nirNaya kare che ane svanI vAstavika sthiti prodhAvIne paramAtmapada prApta karAvI zake che. AryAvartamAM caitanyavAda chatAM jaDavAdIonIpeThe viSayavAsanAenA vazamAM thaine AryAvartanA manuSyae pAtAnI vyAvahArika tathA dhArmikAnnatipara kuhADo mAryA che ane tethI te avanatirUpe kahukalane AravAda kare che. ata For Private And Personal Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eva AryAvartamAM cittazuddhi karanAra adhyAtmajJAnane pracAra karavAnI atyaMta AvazyakatA che. adhyAtmajJAna prApta karyAthI gRhasthamanuSyanA jIvanamAM uccatA ane zuddhatA prakaTe che ane teone pazuo paMkhIo, mAna ane bhUte pratye zuddha premabhAva vadhatA jAya che. adhyAtmajJAnathI rAjakIya vyavasthAonA prabaMdhomAM sarva jIvonuM hita thAya evI daSTine agrasthAna maLavAthI svargIyarAjyaka5pravRtti karI zakAya che. pratyeka manuSya vastutaH pitAne oLakhe ane AtmonnatimArgaprati prayANapUrvaka AtmAnI sAthe vA AtmAmAM paramAtmAne rAkhI zake e prasaMga ANanAra kharekhara adhyAtmajJAna che. karmakAMDanIpravRttimAM je kaMI azuddhatA thaelI hoya che tene zuddha karanAra adhyAtmajJAna che. atava AryAvartAdi sarva dezamAM adhyAtmajJAnane pracAra karavAnI jarUra che. pAzcAtyadezIyajana rajoguNa ane tamoguNa pravRttimArgamAM vahIne phakta bAhAnnatimAM Asakta rahI anyadezIya jananI sAthe yuddhAdipravRttimAM pravRtta thayA kare che paraMtu teo je AdhyAtmika zAstrone abhyAsa kare ane AdhyAtmika tatvavettAonA samAgamamAM Ave to teo anyajIvonA hita kalyANathI avirUddha evI bAhyakAryapravRttine moTA bhAge evI zake ane tethI teonI khAdyAnnatinI samAnatA saMrakSAI rahe. sthalabuddhivALA ane viSayamagna bAlajI AdhyAtmika tanuM mahatva nI avadhI zaktA hovAthI teonA bAhyasthalamatanuM kaMI darzAvavAmAM AveluM mahatva upayogI thaI zakatuM nathI. bAhyasthala daSTie je vicAro ane mate baMdhAya che te AntaradaSTithI avakatAM bhinnasvarUpavALA hoya che. atae AdhyAtmika draSTithI teo AtmAdi vastuonA anubhavagamya svarUpane avabadhI zake che tethI teo AntaranI sAthe bAhyanA avakanArA hevAthI padArthavivekamAM pramattabuddhivALA thatA nathI. adhyAtmajJAnavaDe sAdhuo, ane gRhastha bAhyaviSayenA saMbaMdhamAM AntarathI bhinna rahe che. adhyAtmajJAnanI mahattA tenI upayogitA AvazyakatA ane adhyAtmajJAnadaSTisaha vyavahAra ane dharmanAM kartavya karatAM thatI jatI nirlepatAne antaramAM anubhava karavAmAM Avaze For Private And Personal Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 247 te A vizvanI svargIyadazA karavAnI pratyeka manuSya taraphathI pravRtti thaze ane vizvamAM sarvatra sarvathA sarvadA sArvajanika zAntinA ucca upAnI vyavasthA cirasthAyI thaze. adhyAtmajJAnathI hRdayanI uccatA. thAya che ane tethI bAhyavartanamAM sudhAre vadhAre thAya che AtmA pitAnI unnatinA mArga pravahyA kare che ane pravahana karatAM rAgadveSanA tAbe thaI vakramArga gamana karatuM nathI kAraNake te pitAnA AtmAnI upaga dazAthI kSaNekSaNe pragati ane avanatine mukAbale karate rahe che. jenAgamAM adhyAtmajJAnane mahatva ApyuM che tenuM kAraNa e che ke antamAM udabhavatI mehanIya karmanI prakRtinA sAmuM adhyAtmajJAnavinA TakI zakAtuM nathI ane mehanIyakarmanI prakRtine sarvathA prakAre kSaya karI zakAtuM nathI. zrI mahAvIra prabhue chadmasthAvasthAmAM bAravarSa paryanta adhyAtmajJAnadaSTivaDe mehanIyaprakRtinI sAthe yuddha karIne ghAtakamone sarvathA kSaya karIne kevalajJAna prakaTAvyuM hatuM. A avasarpiNImAM covIza tIrthakare thayA tenI pUrve ananta tIrthakara thayA-vartamAnamAM thAya che ane bhaviSyamAM thaze te sarve adhyAtmajJAnadaSTithI paramAtmapada pAmyA, pAme che ane pAmaze. mAnasika vicAra para aMkuza mUkIne manane AtmAnI unnati sarvathA sarvadA thAya e mArga darzAvanAra kharekhara adhyAtmajJAna che. adhyAtmajJAnanA nAme vizva vyavahAra paramArtha kRmAM sApekSadaSTivinA nirapekSadaSTithI bhinnabhinna adhikArI jInA adhikArajJAnanA abhAve saMkucitadaSTi thatI hoya ane sarvanI adhikAra paratve kartavyapravRttimAM aneka prakAranA avarAdhe upasthita karAtA hoya te te satya sApekSika adhyAtmajJAna kathI zakAya nahi, paranta zuSka nirapekSa adhyAtmajJAna kathI zakAya. evuM khAsa lakSyamAM avadhArIne AmennatimArga hetubhUta adhyAtmajJAnanI sApekSapaNe prApti karavA prayatna karavo joIe. jyAre jyAre zuSka jaDakriyAvAdIonuM vizvamAM vizeSa saMkhyAmAM prakaTIkaraNa thAya che ane adhyAtmajJAnavinA teo lokika tathA lokottara kAryapravRtti mAM rajoguNa ane tamoguNanI vRttithI pravRtta thAya che ane vAstavika sAdhyabindune visarI jAya che tyAre tyAre keI adhyAtmajJAnI For Private And Personal Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 248 mahAtmAnA prAdurbhAva thAya che ane te adhyAtmajJAnI nyUnatAne pUrNa kare che, tevA mahAtmA adhyAtmajJAnanI prAptipUrvaka sarvatra dezI manuSyeA paikI je je manuSyanA je je karmapravRttimAM adhikAra hoya che te te jaNAve che ane antarnI zuSkatA-jaDatAnA nAza karIne tene sthAne jJAna-A nandarasa ane nirlepatAne pragaTAvI zake che. je je manuSyAnA kartavyapravRttiyeAmAM je je apekSAe adhikAra hoya che te te karmapravRttiyAmAM manuSyano adhikAra jaNAvanAra tathA jagatnI sArvajanika sevAomAM aneka rIte pravRtti karAvavAmAM hetubhUta adhyAtmajJAna che. adhyAtmajJAnathI AtmAmAM adhyAtmabhAvanAnA daDha saskArI paDe che ane tethI bAhyakartayai karatAM citta zuddhi Adi guNAnuM saMrakSaNa thAya che ema anubhavadraSTithI e mAbatane anubhavagamya karatAM sarva prakAranI zaMkAonuM nirAkaraNa thAya che. adhyAtmajJAnanI prApti vaDe sajjanAe svAdhikAra prApta karI zakAya che ke je prApta thaela adhikAranu Antarika tathA bAhyAdhikAra sarva doSonA nAza karIne AtmAne paramAmadazAmAM ANe che. dhArmika, sAmAjIka, naitika, ane rASTrIya hetubhUta pravRttiyeAmAM AdhyAtmika bhAvanAnuM eTaluM badhuM zuddha khala vahe che ke jethI tat tat kAryapravRttiyemAM madhyasthabhAva Ananda ane paramArthavRtti sadA kAyama rahe che. manuSyeAnA jIvana vyavahAramAMthI AdhyAtmika bhAvanA jema jema vilaya pAmavA lAgI tema tema temanI rASTrIyakAryapravRtti, vyApArakAryapravRtti, kSAtrakarmapravRtti, naitikapravRtti, sArvajanika sevApravRtti, ane svasa gharakSakapravRtti vagere aneka zubhapravRttiyA ane te te pravRttiyeAnA janaka zubha vicArAmAM aneka prakAranI nyUnatA kSINatA ane astavyasta dazA thavA lAgI ane tenuM pariNAma sa'prati manuScAnA jIvana vyavahAramAM je AvyuM che tene bhUtakAlanI pragati sAthe mukAkhalA karavAthI spaSTa satya avamedhA zake che ane hAya hAya aksAsanA udgArA kharekhara svayameva prakaTI nIkaLe che. AdhyAtmika bhAvanAthI roguNa ane tame guNavRttirUpa cittanI azuddhatA vilaya pAmavA lAge che ane tethI svAdhikAraparatve aneka prakAranI bAhya sevAkArya pravRttiyeAmAM matabhedAdika kAraNAmAM For Private And Personal Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paraspara balanuM saMgharSaNa thaI AtmavIryane durUpayoga thaI zakate nathI. e bAbatamAM adhyAtmajJAnadaSTi ane AdhyAtmika bhAvanAnI paripUrNa upayogitA anubhavagaya thayA vinA rahI zakatI nathI. ataeva adhyAtmajJAna ane adhyAtmabhAvanAnuM prAkaTaya thAya evA vyaSipara ane samaSTiparatve sarva manuSyoe sadA sarvathA aneka upAye levA joIe ane AdhyAtmikajJAna ane AdhyAtmika bhAvanA pUrvaka sarva kAryapravRtti karavI ke jethI azubha kedha, mAna, mAyA ane lebhAdi doSathI dUra rahI zakAya ane kAryapravRttinA adhikArI banI zakAya. AdhyAtmika uccabhAvanAo vaDe AtmAmAM eTalA badhA ucca tIvra draDha saMskAro pADIne AtmarUpe pariNamavuM joIe ke jethI jagamAM pratyeka bAbatamAM zubhAzubhatva na bhAse vA paravastuomAM Ape zubhAzubha bhAse evuM prathamAbhyAsamAM bane tathApi tene zubhAzubha kalpanAe kapAela zubhAzubhapadArthomAM jANavA ane dekhavA paNAnuM phakta sAkSImAtratva rahe, paNa temAM pariNamavApaNuM na thAya. zarIra dvArA bhagavAtA paMcaMdriyaviSamAM rAgadveSathI pariNamana na thatAM taTastha sAkSIpaNe zAtA azAtAnuM bhakatRtva vedAya ane navIna karma na baMdhAya evI rIte adhyAtmajJAnavaDe AtmAmAM pariNamavuM joIe. adhikAra pramANe karmaveganI pravRtti karAya paraMtu temAM rAgadveSe zubhAzubha pariNamana na thAya ane niSkAmabhAve sAkSIpaNe pratyeka kArya karAya evuM AdhyAtmika pariNamana kharekhara AtmAmAM thAya teja kharekhara niSkAma karmayogitatvanA adhikArane prApta karI zakAya. paMcedrinA trevIza viSaya pratyeka indriyanI zakti chatAM grAhya thaI zake che. AcArAMga dvitIya zrutaskaMdha adhyayana cevizamAmAM nIce pramANe AtmajJAni yatine saMbodhI bhagavaMte kacyuM che tathA- sakvANa souM sahA, soyavisaya mAgatA / rAgadosAujetattha, taM bhikhkhU parivajae // 1065 // * saMvata 1871 nI svoMdha bukamAMthI pratipAdya prAsaMgika AdhyAtmika viSapayogI azaMkhalAbaddha lekhane pracalita viSayamAM utAro karavAmAM Avyo che. A lekanA bhAvArthanA aMge teMdhabukanA lekho upagI jANa dAkhala karyA che, For Private And Personal Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 250 sakkA ruvamada, cakkhu visaya mAgayaM / rAgado sAujetattha, taM bhikhkhU parivajae // 1068 // NokkAgaMdhamagghAuM, NAsA visaya mAgayaM / - rAgadosAujetattha taM bhikhkhU parivajae // 1071 // No sakaM rasamaNAsAtuM, jIhA visayamAgayaM / rAgadosAujetattha, te bhikhkhU parivajjae // 1074 // No sakkA phAsaM NavedetuM, phAsaM vilaya mAgayaM / rAgadosAujetattha, te bhikhkhU parivajae // 1077 // zrAtraviSayane pAmelA zubhAzubha zabdone nahIM suNavA te azakya che. paraMtu tyAM bhikSuka, rAgadveSAne pariva%0. rUpa nahi dekhavAne zaktimAn thavAya nahi paraMtu cakSu pAsarUpamAM muni rAgadveSane pirahare. nAsikA viSaya saMprApta zubhAzubha gadhane nahIM suMghavA zaktimAna na thavAya paraMtu tyAM bhikSuka, rAgadveSanA parihAra kare jinhAviSaya prApta rasa-anAsvAdane zaktimAna na thAya paraMtu tyAM bhikSuka, rAgadveSane parivarte. sparzendriya saprApta aSTadhA sparzaveDhavAne azaktimAna na thAya, arthAtkaccha sArAMza e che ke sparzendriya aSTadhA sparzane saMvedI zake che tenuM parihAra thai zake nahIM. kAraNa ke sparzendriya jayAM sudhI hoya tyAM sudhI te aSTaprakAranA sparzIne jANI zake. sparzendriyane prApta thaela zIteSDAdi sparzIne sparzendriya vedI zake. sparzendriya kaMi jaDa jevI thaI zake nahIM paraMtu AtmajJAnI sAdhu tyAM thanAra rAgadveSane piravarSe. A uparathI sArAMza e grahavAne che ke pAMca iMdriyanA trevIza viSayane svasthe ndriyane prApta thatA vArI zakAya nahi paraMtu tyAM rAgadveSane bhikSuka, parihAra kare. asaMyata jIvA pAMca indriyAnA trevIza viSayAmAM zubhAzubhatva kalpanAyeAge rAgadveSa karIne karma grahaNa kare che. upara pramANe jJAnI ane ajJAnInI pAMce indriyeAnI bAhyadazA te kAi apekSAe indriya prApta viSayAne anusarI eka sarakhI hoya che paraMtu aMtaraMgapariNatie baMnnemAM AkAza ane pAtALa jeTale phera hoya che. jJAnIsAdhu pAMca iMdriyAnA trevIza viSayeAmAM rAgadveSane karatA nathI ane ajJAnIjIvA pAMca iMdriyAnA trevIza viSayAmAM rAgadveSa kare che. jJAnIsAdhu rAgadveSa pariNatine tyaje che ane AtmadharmapariNa For Private And Personal Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra51 tine bhaje che tethI tenI AcArAMga sUtragata paccIsamA adhyayanamAM kacyA pramANe AtmadazA thAya che tathA- tahAgayaM bhikkhu maNaMta saMjayaM, aNelisaM vinnucaranta mepnn| tudaMtivAyAhi abhiddavaMNarA, sarehisaMgAmagayaMva kuMjaraM // 2 // tahappagArahiM jaNehiM hIlie, sasadaphAsA phrusaaudiiriyaa| titirakae NANI aduThacetasA, girivvavAteNa Na saMpavevae // 3 // aNissio logamiNaMtahAparaM, NamajatIkAma guNehiM paMDie / imaMmiloe parateyadosupi, Na vijai baMdhaNaM jassa kiNcivi| sehunirAlaMbaNe appatiThe, kalaMkalI bhAvapahaM vimuccai // 1092 // uparyukta gAthAonA bhAvane AtmajJAnI sAdhu raheNImAM dhAraNa kare che. ane AtmaguNemAM sthira rahe che. AtmajJAnI sAdhu sarva saMbaMdhethI mukta hoya che ane je je kAryo kare che temAM mehathI muMjhAto nathI. AtmajJAnI sAdhu pitAnA AtmAne uccaguNavaDe saMskArI kare che. AtmAnA guNe vastutaH sattAthI AtmAmAM rahelA che ema je sAdhu jANe che te sAdhu kharekhara sattAmAM rahelA guNene AvirbhAva karavA samartha thAya che ane karmarUpa rajane khaMkherI nAkhI guNethI prakAzita bane che. AtmajJAnI sAdhu avazya AgamaktajJAnavaDe karmayogI bane che. jJAna zivadhyAM kSa jJAna ane kriyA e be vaDe mokSa che. jJAnanI prApti karIne pazcAt zivAyo arthAt karmayogane AdaryA vinA chUTake thato nathI. jJAnagadvArA kiyArogamAM pravRtti karyAthI svAtmAnI salepatA vA nirlepatA kevI rIte che tene anubhava prApta thaI zake che. jJAnayogIne kiyAgamAM pravartavuM joIe. jJAnayogI karmayogamAM pravartIvinA jagajIvonA upagrahathI ane karmaNathI mukta thaI zakatuM nathI. sevA, bhakti, pUjA, vaiyAvacca, paropakAra, upadezavRtti, ane dharmavRtti Avazyaka kriyAo vagerene kiyAga arthAt karmayegamAM samAveza thAya che. dravya-kSetra-kAla ane bhAvathI jJAnagI sAdhu je je kiyAgane Adara ghaTe che tene Adare che. adhyAtmazAstrane vAMcavAthI vA zravaNa karavAthI vA AtmajJAnanuM kiMcit svarUpa avadhavA mAtrathI adhyAtmajJAnanuM hRdayamAM pariNamana For Private And Personal Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 252 thatuM nathI. adhyAtmatatvajJAtA thaI zakAya paraMtu adhyAtmajJAna prApta karIne sukha duHkhanA kaMdathI vimukta thavuM ane hRdayapara koI paNa zubhAzubhatvanI asara na thavA detAM sAkSI tarIke rahI AtmAnA guNAe AtmAmAM pariNamavuM e anaMtaguNa duSkara kArya che. adhyAtmajJAnamAM pariNamatAM AtmAvinAnI anya vastuonuM ahaMmamatva viNase che. hADehADamAM adhyAtmajJAnanuM pariNamana thayA vinA nirUpAdhimaya nisaMganivRttimaya jIvana prApta thaI zakatuM nathI. pUrvanA munivarene adhyAtmajJAnanI kharekharI khumArI lAgI hatI ane hADohADamAM celamajIThanA raMganI peThe AtmAmAM adhyAtmajJAnanuM pariNamana thayuM hatuM tethI teoe mAyAupara potAne paga mUkyuM hatuM ane aneka ghera pariSaha sahavAne samartha thayA hatA. gajasukumAla, skaMdhakasUrinA ziSya, ane metAryamuni vagerenAM daSTAMte ema jaNAve che ke adhyAtmajJAnanuM AtmAmAM kharekharUM pariNamana thayA vinA bhAvacAritra, nizcayacAritrapaNe AtmA pariNAma pAmI zakatA nathI. adhyAtmajJAnanuM pariNumana thavAthIja tyAga, dAna, kSamA, ane dayA vagere guNe sArI rIte pragaTI zake che. AtmAne sarva jaDavastuothI ane devAdi jaDathI bhinnapaNe anubhavavAmAM Ave che tyAre sarpanI kAMcaLInI peThe Ape A5 karmanA AvaraNe vikharavA lAge che ane nirAvaraNa sUryanI peThe AtmA sarva jJAnAdi zaktio vaDe prakAzI zake che. AtmajJAna thayA bAda kIti ane apakItinI asara AtmApara na thAya e abhyAsa pADe joIe. keI gALa de ane kaI stuti kare te paNa nAma rUpanI kalpanAmAM pariNamana na thAya evI rItane abhyAsa sevA joIe. AtmajJAniye duniyAnA mAna ane apamAnaprati lakSa detA nathI. mAna-apamAna, stuti-nindA, harSa-zeka, ane sukha-duHkha vagerenA saMge vacce AtmAne mUkIne temAM AtmA alipta keTale rahe che tenI tapAsa karavI ane tevA saMge khAsa sevIne AtmAnI aliptatAne prakaTAvavI ke jethI punaH hAdithI pAchA paDavAne prasaMga na Ave ane adhyAtmajJAnamAM AtmA pariName. adhyAtmazAstro vAMcIne ane zravaNa karIne adhyAtmajJAnamAM vijJathavA mAtrathI AtmAnA For Private And Personal Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 253 svarUpamAM pariNamI zakAtuM nathI, paNa adhyAtmajJAnanuM pariNamana karavAthI sukhaduHkhAdithI AtmA nirlepa rahI zake che. adhyAtmajJAna saMprApta thAya evA saddagurUnI upAsanA karIne ane adhyAtmazAstrAne abhyAsa karIne aneka upasarga prApta thatAM AtmAnA upara zokAdinI asara na prApta thAya evI rItane abhyAsa sevo joIe. hajAro manuSya potAnI aneka prakAranI nindA karatA hoya te zravaNe saMbhaLAtI heya, apamAna vagere dekhAtuM hoya te paNa AtmAnA upara jarA mAtra asara na thAya evI rIte jyAre pitAnA AtmAne anubhava Ave tyAre samajavuM ke adhyAtmapariNatie pari. sumavAnuM thayuM kharuM. aneka prakAranI upAdhi zIrSapara paDI hoya, mRtyu vagere bhaye sAmA ubhA thaelA dekhAya ane aneka prakAranA rogavaDe zarIra gherAyeluM hoya tevA vakhate AtmA taTastha sAkSIbhUta thaIne azAtAdi vede tyAre samajavuM ke adhyAtmajJAnanuM AtmAmAM pariNamana thayuM. zrI mahAvIra prabhu chaghasthAvasthAmAM anArya dezamAM vicaryA hatA tyAre anArya ke temanI mazkarI-hAMsI karatA hatA, aneka kharAba zabdo vaDe gALe detA hatA. temanA upara dhULa uDADatA hatA. temanI aneka kharAba zabdavaDe helanA-nindA karatA hatA. AvA prasaMge mahAvIra prabhue adhyAtmajJAnavaDe svAtmAne sarva duHkhAdine sAkSI tarIke anubhavIne aneka zoka, apamAna AdithI antamAM nirlepa rahIne kilaSTakarmanI nirjarA karI hatI. jJAnimunivare jyAM kliSTa karmanI nirjarA thAya tyAM harSa-zekathI vimukta-niHsaMga thaIne vicare che. adhyAtmajJAnane upadeza vA adhyAtmajJAnanA pustaka lakhavAM sahela che paraMtu bhAvAdhyAtmavaDe AtmasvabhAvamAM rahIne harSa-zekAdiThaMdrathI nirlepa rahevuM e ghaNuM kaThina che. adhyAtmajJAnI munivare AvI dazA saMprApta karavA kIrti-apakIrti, mAna ane apamAna vagerenA saMgomAM hAthe karIne khAsa Ave che ane tevA kaMDhemAM pitAne AtmA alipta rahe e khAsa abhyAsa seve che. adhyAtmajJAnanuM paripakava pariNamana karavAne teo kIrti ane apakIrti vagerenA saMgamAM AvIne pitAnA AtmAnI parIkSA kare che "na maLe bA brahmacArI " "na For Private And Personal Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 254 maLe tyAM sudhI satI" " na maLe tyAM sudhI tyAgI " " ke na batAve tyAM sudhI zAMta" "kAminI na maLe tyAM sudhI niSkAmI " ItyAdi te jagamAM jyAM tyAM avalakavAmAM Ave che. adhyAtmajJAnanuM manana smaraNa karIne AtmAne eTale badhe ucca kare joIe ke dazyanA zubhAzubha prasaMgamAM samAnabhAve pariName. zAtA ane azAtAnA sthAnake, prasaMgo, mehanAM sthAnake, prasaMgo, ane sAdhanemAM pitAnA AtmAnI tulanA karavI ane uparyukta sthAne prasaMgo ane sAdhanamAM je AtmA pitAnA dharmathI calita thatuM nathI evuM anubhavAya te vartamAna cAritryanI uttamatA pragaTI kharI ema jANavuM. temaja parabhavamAM paNa hAlamAM prApta thaela adhyAtmajJAna guNa TakI raheze ema anumAnapara AvavuM. adhyAtmajJAnanI paripakvatA karavA abhyAsa seva ane uparyukta saMgomAM nirlepatA rahe evAM sAdhano vaDe anubhava graha. jema mahAdha raNamAM laDavA jAya che tyAre tenA hRdayamAM mRtyu bhIti hatI nathI. nAmarUpanI ahaMvRtti vismarIne te yuddha kare che tadvata AtmajJAnI vizvarUpa raNakSetramAM mehanI sAthe yuddha kare che te Avazyaka kartavya kAryo karate chate zubhAzubha pariNAmathI lapAto nathI. aeva Avazyaka karma karavAne kharekharo adhikAra nirlepAdhyAtmajJAnine ghaTI zake che. vizva lokenA zubhAzubha kolAhale vacce ubhA rahIne nirlepa rahevAnI zakti jyAre prApta thAya che tyAre avabodhavuM ke adhyAtmajJAnanI paripakava dazA thaI. sarva prakAranAM Avazyaka kAryo karatAM chatAM antamAM sarva jAtanI kAmanAone nAza thAya tyAre avadhavuM ke karmaginI kharI dazA pragaTa thaI. adhyAtmajJAnavinA karmayogane satyAdhikAra prApta thatuM nathI. adhyAtmajJAnapUrvaka karmaga sevavAthI kayAMya baMdhana prApta thatuM nathI. sarvatra sarvadA sarvathA vAsta vika svAtaMtryakarma karavAne adhikAra prApta kare heya te adhyAtmajJAnane AtmAmAM pariNamAvavuM joIe "pratyeka kArya karatAM duniyA mahane zuM kaheze, A kAryathI mahane yaza maLaze ke nahIM" ItyAdi je je vicAra prakaTe che tethI AtmAnI zaktine hAsa (nAza) thAya che For Private And Personal Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 255 tethI je pitAnuM saMrakSaNa karavuM hoya te AtmAne adhyAtmajJAna vaDe parimAvo joIe. sarva prakAranAM adhikArasaMprAptaAvazyakakAryo karatAM chatAM nimukta rahevAne mATe paripakava jJAnadazA saMprApta karavI joIe. adhyAtmajJAnasvarUpamAM jyAre AtmA pariNAma pAme che tyAre bAhyakAryomAM ahaMmamatvanI vRtti utpanna thatI nathI ane harSazekarahitapaNe AtmAnandamAM magna thaIne karmayoga karAya che. adhyAtma jJAni mahAdezane hRdayamAM dhAraNa karIne karmacAgane Adare che. teo saMmUrichamanI peThe kriyApravRttimAM pravartatA nathI. adhyAtmajJAniye vyavahAranayapramANe vyavahAre bAhyathI pravarte che ane aMtathI nyArA rahe che, tethI teo citakiyAgathI bhraSTa thatA nathI. adhyAtmajJAniyenA hastamAM kharekhara kiyAga (karmavega) rahele hoya che. kriyAyoganA asaMkhya bhede che tethI te viSe ekasarakhI sarvanI pravRtti amuka bAbatamAM heya vA na hoya tethI te kAMI carcAnuM kAraNa nathI, adhyAtmajJamunivare zabdanA prahArane sahe che. jaganA aneka vA prahArene sahana karIne svakartavyamAM aDaga rahe che. mRtakadehane zuci dravyanuM lepana karavAmAM Ave ane puSpamALAonuM paridhAna karavAmAM Ave temaja tene azuci dravyanuM lepana karavAmAM Ave che te bannemAM tene kAMI harSazeka thato nathI tat adhyAtmajJAniye jagatnI zubhAzubha vRttithI marelA hoya che tethI teone pUjavAmAM vA nindavAmAM Ave te te bethI temane kaMI asara thatI nathI. evI zabdanaya pratipAdya apramatta jIvanmukta mahAtmAnI dazA prApta karavAne te abhyAsa seva joIe ke jethI ajJAnathI marelI duniyAnuM punarUjajIvana karI zakAya, adhyAtmajJAnI citanyavAdI che ane je AtmajJAnI nathI te jaDavAdI che. pite AtmA chatAM jaDavastumAM sukhaduHkhanI kalpanAthI ahaMmamatva kalpIne rAgadveSavRttithI aneka karmane bAMdhe che. AtmA ane karmanuM paripUrNa samasvarUpa avabodhAyuM nathI tyAM sudhI manuSya bAhA padArthonI prApti mATe vizvajInI sAthe yuddha kare che ane bhaitikonnatimAMja pitAnuM sarvasvakalapI le che. jaDavAdI arthAt nAstina kavAdI dharmanI kriyAo yadyapi kare che te paNa jaDavastuomAM aA For Private And Personal Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 56 mamatvavRttithI tanmaya khanIne rahe che. jayasukhavAda mAtrathI sikaMdara vagere bAdazAhAe AryAvarttapara svArI karIne karATe manuSyeAnA saMhAra karyeA. bhale teo caitanyavAdItarIke peAtAne mAnatA haze paraMtu teonAM kRtyA tA jaDavAdIethI vyaktirikta nahotAM ema kathatAM virAdha AvatA nathI. je manuSya sarvajIvAne peAtAnA AtmAsamAna mAne che ane sarva jIvAnI dayA vageremAM yathAzakti sevAdharmathI pravRtta thAya che teo kharekharA caitanyavAdIe che. gAmavat sarvabhUteSu ca: pAMtala pazyati e pramANe jyAMsudhI dRSTi thaI nathI tyAMsudhI caitanyavAdI vA adhyAtmajJAnI banavAneA adhikAra prApta thayA hoya ema kathI zakAya nahi. caitanyavAdI ekendriyathI mAMDIne paMcadriyaparyanta sarvajIvAne sattAthI paramAtmAe tarIke bhAve che tethI te sarvajIveprati ahiM'sAbhAvathI vartI zake temAM zuM Azcarya ? arthAt kAMI paNa Azcarya nathI. dhanAdi jaDavastuovaDe karoDAdhipati tarIke vA rAjAtarIke peAtAne je mAnate hAya ane sarvajIvAnI AjIvikA vageremAM sAhAtmya na karatA heAya te prabhune vA keI dharmane mAnatA hoya paNa vastutaH prabhu vA amuka dharmakarma tenA hRdayamAM nahi utaravAthI te jaDavAdIja che ema tene AtmAja kahI Ape che. dayA, dAna, paropakAra, satya, asteya, brahmacarya, parigrahatyAga,zuddhaprema ane bhakti vagere caita nyavAdanAM lakSaNA che. e lakSaNA jyAMsudhI hRdayamAM na prakaTe tyAMsudhI game te dharmanA manuSya peAtAne caitanyavAdI Astika tarIke mAnatA hAya tepaNa te nAstika che arthAt jaDavAdI che. ema avamedhavuM. punarjanmavAdI kharekhara je hoya che te pApanA kRtyothI dUra rahe che. je caitanyavAdIe punarjanmane mAnatA nathI teo kharI rIte pApamRtyAthI dUra rahI zakatA nathI ane te rajoguNu ane tameguNamAM sadA Asakta rahe che. adhyAtmajJAniyA punarjanmane svIkAre che tethI teo kharekharA caitanyavAdIo che. adhyAtmajJAniye sarva prANIone sattAe paramAtmA che evI ucca bhAvanAthI dekhe che tethI vastutaH peAtAnI uccabhAvanA draSTithI svAtmAne vyaktithI paramAtmA tarIke uccabhAvanAnA saMskArAvaDe banA For Private And Personal Use Only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 253 vavA samartha thAya che. adhyAtmajJAniye adhyAtmajJAnabhAvanAthI eTalA badhA antamAM masta thaI jAya che ke teo pazu-paMkhI ane jhADa vagerene paramAtmArUpe aveleke che, ane teone paramAtmabhAvanAthI namaskAra kare che. paramAtmAnI sAthe jee zuddha premathI tallIna banI jAya che, teo AtmAne ja paramAtmArUpe dekhe che. AvI dazA temanI paramAtma bhAvanAnA saMskAro vaDe vadhatI jAya che tema tema teonA manamAM udArabhAva paNa vadhatuM jAya che. teo zArIrika vagere kriyAomAM pravRtti kare che te paNa temAM muMjhAtA nathI paraMtu ulaTA tethI bhinnadazAvALA teonA uddhAravaDe anubhavAya che. ajJAni je je karmomAM (kSiAmAM) baMdhAya che te te kriyAothI adhyAtmajJAnIo mukta rahe che arthAt rAgadveSathI temAM teo baMdhAtA nathI. musalamAnamAM navA nAmane eka mahAtmA thaI gayela che te potAnA AtmAne paramAtmArUpaja mAnate hate. jainazAstromAM sadA to madaur-mAmA na iva pAmAmAM AtmA eja paramAtmA che ema lakheluM che. manane AvI tenI mAnyatAthI zUlI para caDhAvavAmAM AvyuM paNa kharekhara tenI anahalakanI dhUnathI te anAja rahyuM. A uparathI samajavAnuM ke adhyAtmajJAniye-jJAnamAgio sarvajIne paramAtmAorUpe bhAve che tethI teoja kharekharI jagatunI kriyAo (karmo) vaDe unnati karavA samartha thAya che. adhyAtmajJAniyenA hRdayamAM paramAtmA pragaTelA hevAthI ane tethI teo jIvatA jAgatA kharekharA thavAthI mehathI marelA evA ajJAnijIvone pratibaMdha ApIne jIvatA jAgatA karavAne samartha bane che. adhyAtmajJAniyenI zArIrika ceSTAthI parIkSA karavI e te vyartha che. teonA vicAramAM, bhAvanAomAM ane teonA Antarika uddagAromAM teo kharekharA prakAzI nIkaLe che. zarIranA dharmo te sarva manuSyanA sarakhA hoya che. AtmAmAM paramAtmatva mAnIne teo AmAmAM eTalA badhA masta banI gayA hoya che ke teonI zArIrika pravRtti dharmamAM paNa teonuM mana na lAgavAthI pUrva karatAM teonI judI ja avasthA anubhavAya che. adhyAtmajJAni jema keI zelaDIne rasa cUsIne kucAone pheMkI de che tema jaldarzanakathita dharmatane For Private And Personal Use Only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 258 anubhavIne anekAntadaSTithI AbhegI sAra bhAgane grahaNa kare che ane bAkInA bhAgarUpa kucAone gurUgamathI jJAna pAmIne pheMkI de che tethI teonA hRdayamAM kadAgraha te rahetuM nathI. sarva jIpara teo maitrIbhAvanA dhArI zake che. adhyAtmajJAnIone AtmajJAnasaMbaMdhI samaya prAbhUtamAM nIce pramANe kahyuM che. suddhaMtu viyANato, suddhamevappayaM lahadi jIvo / jANaMto du asuddhaM, asuddhamevappayaM lahadi // 179 // uvabhojamiMdiyehiM, davANa macedaNANa midarANaM / jaMkuNadi sammadiThThi, taM savvaM Nijara NimittaM // 205 // dave uvabhujaMte, NiyamA jAyadi suhaM ca dukkhaM ca / taM sukha dukkha mudiNNaM, vedadi aha NijaraM jAdi // 206 // jaha visamuvabhurjanA, vijA purisA Na maraNa muvyNti| poggalakammassudayaM, taha bhuMjadi Neva vajjhade NANI // 207 // jai majaM pivamANo, aradibhAveNa majadi Na puriso| davvuvabhoge arado, NANI vi Na vajjhadi taheva // 208 // sevaMtovi Na sevadi, asevamANo vi sevago kovi / / pagaraNa ceThA kassavi, Naya pAyaraNotti so hodi // 209 // NANI rAgappajaho, savva davesu kamma mjjhgdo| No liSpadi kammaraeNa, dukaddamamajjhe jahA kaNayaM // 232 // bhuMjatassa vi davve, sacittA citta missi ye vivihe / saMkhassa sedabhAvo, Na vi sakvadi kiNhago kAdaM // 237 // taha NANissa du vivihe, sacittAcittamissie davve / bhuMjattassa vi NANaM, Na vi sakvadi rAgadoNeduM // 238 // jA saMkappa viyappo, tA kammaM kuNai asuha suha jaNakaM / appasarUvA riddhI, jAya Na hiyae paripphurada // 294 // samayaprAbhRte. ahamikko khalu suddho, daMsaNaNANa maio sadA rUvI / Navi aththi majjha kiMciva, aNNaM paramANu mittaMpi // 13 // ahamikko khalu suddhoya, Nimmamo NANadaMsaNasamaggo / tamhi Thido taJcitto, savva ede khayaMNemi // 78 // For Private And Personal Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 250 NicchayaNayassa evaM, AdA appANa mevahi karedi / vedayadi puNo taM ceva, jANa attA du attANaM // 89 // NANamayA bhAvAo, NANamao ceva jAyade bhAvo / jamhA tamhA NANissa, savve bhAvA du NANamayA // 138 // jJAnI, AtmAne zuddha jANate chate zuddhAtmasvarUpane prApta kare che. AtmAnI zuddhatA jANIne tenI zuddhatAnA anubhavamAM upayogI e AtmajJAnI svazuddhasvarUpabhAvanAbaLe AtmAnA zuddhasvarUpabhUta siddhaparyAyatvane prApta kare che. AtmajJAnI pratyeka karmacagamAM pravata chate paNa AtmAnI zuddhatAne anubhava karI tenA upayogamAM rahI zuddha samAdhisukhamAM lIna thaI zuddhAtmabhAvane pragaTAve che ane ajJAnI AtmAne azuddha jANate chate azuddhAtmabhAvane prApta kare che. pratyeka kSaNe game te sthitimAM he buddhisAgara! evI saMjJAne dhAraka Atman !!! tyAre svAtmazuddhasvarUpane jANI tenA anubhavamAM rahevuM eja siddhaparyAyane prApta karavAnI uttama kuMcI che. "jevI daSTi tevI saSTi" evuM samajIne buddhisAgara saMjJAdhAraka Atman !!! tyAre nAma rUpane ahaMbhAva vismarIne AtmAnA zuddhasvarUpanA upagamAM layalIna rahevuM eja kharI cagasamAdhi che e upaga dhAraNa kara. uccabhAvanAthI AtmAmAM zuddha paryAyane AvirbhAva thAya che. "je vicAra te AtmA che." e lakSyamAM rAkhIne AtmAnA zuddha svaupanA upagamAM sthira thaI jA. AtmajJAnI je kaMI kare che te nirjarA nimitta thAya che. pAMca ikiye ane chaThThA manavaDe sabhya daSTidhAraka AtmajJAnI, cetana padArtho ane acetana padArthone upabhoga kare che te sarve nirjarA hetubhUta thAya che. banArasIdAsa kathe che ke "phano mo savA ni tu hai " sacitta padArtho ane acitta padArthone upabhega karatAM niyamasukha ane duHkha thAya che. samyakdaSTi, udIrNa evuM sukha duHkha anubhavate nirjarAne prApta thAya che. A uparathI samyagdaSTi AtmajJAninI nirlepatAne anubhavIene anubhava prApta thAya che. jema viSanuM upabhujana karatA chatA vidyApurUSe mRtyu nathI For Private And Personal Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAmatA. takata pablika karmanA udayane bhegavate chate jJAnI baMdhAte nathI. jema aratibhAve madhamAM madyapratipakSabhUta ASadha nAkhIne madya pIte chate purUSa maoNnmatta thatuM nathI tathA drapagamAM arata e AtmajJAnI baMdhAto nathI. AtmajJAnI sevata che paNa sevaka nathI. ane ajJAnI asevate chatAM paNa sevaka che. jema kaI paragrahathI AvelAne vivAhAdi prakaraNa ceSTA che tathApi vivAhAdiprakaraNano svAmIyabhAvathI te prAkaraNika thatuM nathI tema AtmajJAnI bhojya upabhoga vastuomAM ahaMmamatvabhAvathI te te padArthone bhegavate chata bhogI che. anya koI prakaraNusvAmI, nRtyagItAdiprakaraNa vyApArane na karate chate paNa prakaraNa rAgasa hAvathI prAkaraNika thAya che. tema ajJAnI bAhyavastuone bhega na karate chate paNa te te vastuonA rAgasa dvAvathI bhegI gaNAya che. sArAMza ke ajJAnI rAgAdisaddhAvathI te te vastuone seva nathI paNa sevaka che. AtmajJAnI karma madhyamAM gata chatAM paNa karmavaDe sevAtuM nathI. kAraNa ke sarva dravyakatarAga tyAga kare chate nirlepatva svabhAva pragaTe che. jema kardamamAM suvarNa lekhAtuM nathI tema rAgadveSAdi vikapAdhirahita AtmajJAnI karmamAM lepAtuM nathI. jema kardamamAM leha lepAya che tema ajJAnI sarvadramAM rAgAdibhAve Asakta thayA chate lepAya che. paMcavarNa mRttikAnuM bhakSaNa karanAra zakha katatAne ja dhAraNa kare che paNa te zaMkhanI tatAne paMcavaNimRttikA jema kRSNa karI zakatI nathI tat AtmajJAnI paMcaMdriya viSayane grahaNa karato chate paNa pitAnA Atmika ujavala svabhAvane tyAga karatA nathI. AtmajJAnI aneka sacittAcitta mizrita dravyone bhegavate chate jJAnane rAgAdi bhAvayukta karI zakato nathI. jyAMsudhI saMkalpa vikalpa che tAvat chava zubhAzubhakarma ne AtmA kare che. AtmA yAvat rAgAdi vikalpa saMkalpa kare che tAva AtmAnI AtmasvarUpaddhi hRdayamAM pariskuratI nathI. AvI nivikalpa sthitimAM sthita AtmajJAnIo tribhuvananA zahenazAhe che. AtmajJAnI nIce pramANe svakIya zuddha svarUpanI bhAvanA bhAve che. huM eka zuddha AtmA chuM. darzana,jJAna, ane cAritramaya chuM, nizvayataH sadA arUpIchuM. For Private And Personal Use Only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 261 mAruM vizvamAM kaMI paramANumAtra paNa nathI. merA 3gp, Mir daMsaNa saMjuo // sesA me bAhirAbhAvA, savve saMjoga lakkhaNA // nizvayataH huM eka AtmA zuddha chuM. mamatArahita ane jJAnadarzana samagra chuM temAM sthita ane temAM cittavALo thaye chate sarva AsavAdi parabhAne vinAza karuM chuM. AtmA svakIya AtmAne kare che ema nizcayanayanuM maMtavya che. AtmA AtmAne jANe che ane AtmA pitAnA AtmAne vede che. je mATe jJAnamaya bhAvathI jJAnamaya bhAva utpanna thAya che. te mATe jJAniyAnA sarve bhAve jJAnamaya nizrayataH thAya che. upAdAnakAraNasadRzaM kArya bhavatIti vacanAt // jIvasya sarve bhAvAH pariNAma zAnamacA jJAnaina nivRtta mavanita | AtmajJAnIo AtmajJAna pariNAmamAM sadA masta rahe che. AtmAnA ananta guNe ane paryAnuM prakAzaka AtmAnuM jJAna che. aeva sarva guNemAM jJAna guNanI mahattA avabodhavI. adhyAtmajJAnasaMbaMdhI samaya prAzvatanAM amRta vacananuM mana na karIne adhyAtmajJAniye AtmasamAdhimAM masta banIne parabhAvane bhUlI jAya che. AvI adhyAtmajJAnasaMbaMdhI samagra daSTi prApta karavAne zrIsaddagurUnA zaraNe rahIne saddagurUnI kRpA meLavavI joIe. adhyAtmajJAnanI prAptimAM sadagurUnI kRpA eja puSTa kAraNa che. zrI saddagurUnI kRpA meLavyA vinA AtmAmAM adhyAtmajJAnanuM pariNamana thatuM nathI. atava kathavAmAM Ave che ke adhyAtmajJAnI sadagurUnuM zaraNuM aMgIkAra karIne sadA temanI kRpA meLavavI. zrIsadgurUnI kapAthI je je aMze adhyAtmajJAnanI prApti thAya che te te aMze kharekhara AtmAmAM pariName che. ane tethI AtmAnuM Atarika punarjIvana svayameva prAdurbhata thAya che. gurUnI kRpAvaDe ja adhyAtmajJAna prApta thAya che. atae gurUkRpA mahimA kathavAmAM Ave che. ( pura pA) gurUnI kRpAthI maLe maMtra vidyA, gurUnI kRpAthI TaLe che avidyA; gurunI kRpAthI maLe maMtra kucI, gurUnI kRpAthI thatI jAta uMcI 1 gurUnI kRpAthI maLe suThuM AzI, gurU bhaktithI siddhi aSTa dAsI; gurUnI kRpAthI gurUtva prakAze, sadA sAtvika buddhi citta vikAze. 2 For Private And Personal Use Only Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra gurUnI kaLAo maLe jJAna Ave, gurUnI kRpAthI mahAsiddhi thAve; gurUnI kRpAthI adhAyuM maLe che, gurUnI kRpAthI buddhi TaLe che. gurUnI kRpAthI maLe jJAna sAcuM, ahA te vinA jJAna che sarva kAcuM; thayA vizvamAM je sarvajJa santa, gurUnI kRpAthI mahantA badantA. gurUnI kRpAthI maLe STi dhAryuM, gurUnI kRpAthI maLe che vicAryuM; gurUnI kRpAthI thatI chata dhArI, gurUnI kRpAthI maLe STi yArI. gurUnI kRpA e mahAmatra jANA, gurUnI kRpA e mahAdeva mAnA; gurUnI kRpA viSNu brahmA ja pote, gurUnI kRpAthI rahe jIva jyAte. gurUnI kRpAe maLe svarga siddhi, gurUnI kRpAe maLe sarva R;i gurUnI kRpAmAM rahI daiva zakti, gurUnI kRpAmAM rahI siddha vyakti. gurUnI kRpAmAM rahyA deva devI, gurU bhaktane vAta che iSTa evI; bhaNyuM ne gaNyuM AvatuM sarva lekhe, kRpAdRSTithI sadgurU pUrNa pekhe. gurUnI kRpAthI samAdhi maLe che, bhalA bhAvathI dhyAnamAMhi bhaLe che; gurUnI kRpA meLavI satyazikSA, mugandhi gurUnI kRpAmAMja dIkSAmeAkSamArganI satya niHsaraNIbhUta adhyAtmajJAnanI prAsyarthe sadgurUnI kRpA avazya meLavavI joie. gurUnI kRpA eja gurUIzvaranI kRpA rUpa che. ataeva mumukSAe zraddhA bhaktithI gurUnA pArzva sevI zurUkRpA meLavIne adhyAtmajJAnanA abhyAsamAM lIna thavuM joie. zrI For Private And Personal Use Only 3 4 5 19 . 8 jeNe gurUkRpAthI gurUgamapUrvaka AtmajJAna meLavyuM hAya che te svAtmAneja IzvararUpa mAne che, dekhe che ane anubhave che. Atma jJAnI peAtAnA AtmAneja mahezvara dekhIne ane teja aneka nAmA ane AkArAthI sAkAra izvararUpa dekhIne kRtakRtya thaI jAya che. pazcAt te anyatra Izvarane zodhavAne tathA prArthanA karavA mATe paribhramatA nathI. sarve jIveAja anaMta paramAtmA che ane temanI paramAtmasattAthI samagra vizva vyApI raheluM che ema te sattAdaSTithI anubhave che ane tethI te saMgrahanayasattAdaSTie jyAM tyAM jIveAmAM Izvaratvane avaleAke che. AtmajJAnIne AtmajJAna dazA prApta thayelI hAvAthI saMsAranA padAthA tene Adha karavAne zaktimAnlR thatA nathI. samudramAM-taLAvamAM game te manuSya paDe te taravAnI kriyAnA abhAve Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir temAM mRtyu pAme paNa je te taraNukiyAne jJAnI hoya te tene jala mAravAne zaktimAna thatuM nathI tadvat ISTaniSTa evA paMcadriyagrAhapadArthone A saMsArasAgara che temAM ajJAnIo buDe che ane AtmajJAnIe te tenA upara tare che. ISTaniSTakapAyelA padArthomAM DubakIe na mAranAra ane tenA upara taranAra evA AtmajJAnIne sAMsArika vaiSayika padArtho bAdha karavAne zaktimAna thatA nathI. AtmajJAna jeone prApta thayuM che teo ISTAnika paMceMdriya viSanA saMbaMdhamAM AvatAM chatAM nirlepa rahI zake che. aphINa semala vagere viSane je bhakSaNa kare che tenA prANane nAza thAya che paraMtu oSadhI vagerethI semala vagerene jeo mArIne amuka pramANamAM khAya che teonA prANanI-zarIranI ulaTI puSTi thAya che. AtmajJAnIo sAMsArika bhega padArthone AtmajJAnathI mArIne teone bhegave che tethI te te vaiSayika padArthothI teo baMdhAtA nathI. gRhasthAvAsamAM rahelA tIrthaMkamAM kecita te cakravatti hoya che teo AkhI duniyAnuM rAjya kare che, sarva sAnukuLa padArthone upabhega kare che chatAM teo baMdhAtA nathI ulaTA teo karmanI nirjarA kare che. AtmajJAnIone pAMce idri hoya che. pratyeka IdriyathI teo te te iMdriyagrAha viSayane grahe che paraMtu temAM ISTaniSTa bhAvanAovaDe manane pravartAvatA nathI tethI teo iMdriya viSayethI baMdhAtA nathI. AtmajJAnIo cAle che, hAle che, khAya che, ane pIe che ItyAdika zArIrika karmamAM pravRtta thAya che. paNa AtmAne AmA tarIke avabodhIne anya sarvanA ahaMmamatvathI mukta rahe che, tethI teo vedAntanI jIvanmukta dazA ane jainadaSTie samyaga daSTinI dazAne prApta kare che. che. karoDo-asaMkhya ajJAnI manuSya karatAM eka AtmajJAnI manuSyanuM jIvana uttama che. koDe ajJAnIe je pApa kare che tevuM pApa yadi je eka AtmajJAnI kare te paNa te AtmajJa hovAthI karoDo ajJAnIo karatAM anaMtaguNahIna karmabaMdha kare che. athavA te te amuka kaSAyanA abhAve nirlepa rahe che. AtmajJAnI agnisamAna che. amimAM nAMkhelA sarva padArtho baLIne bhasmasAta thaI For Private And Personal Use Only Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 264 jAya che. viSa-udhai vagerene agni mALIne bhasma karI nAMkhe che paNa agnine kAI khALI zakatuM nathI. AtmajJAnI thaelA ane thatA evA karoDo doSane jJAnAgnithI ALIne bhasma karI de che. AtmajJAnIe te kAraNathI nirdoSa rahI zake che ane jJAnarUpa agnimAM peAtAnA AtmAne zuddha karI agnikulanA tarIke peAtAne kharI rIte vizvamAM jAhera kare che. AtmajJAnIe je je kaMI kare che te te sarvamAM advaitva-mamatva ane amuka maryAdAthI bahu nahIM hovAthI sarva jIveAnI sAthe temane AtmabhAva vadhatA jAya che. tenuM AtmajJAna pratidina vikAza pAmatuM jAya che ane teo vasudhaiva kuTum evI dazAmAM AvIne ubhA rahe che. teo pUrvakarmanI preraNAthI je kaMi kare che te joke bAhyaSTithI te karma doSarUpa gaNAtuM hoya che tathApi vastutaH Antarika-mAnasika doSathI mukta hovAthI teo nirdoSaja hoya che ema avamedhavuM. adhyAtmajJAnIonA hRdayamAM temane AtmArUpI paramAtmA jAgrat thayela hoya che, tethI te sarvatra dhyeyadraSTie jIvA teja paramAtmAe che evuM anubhavavAne samartha thAya che. A samagra vizvamAM samyag dRSTie jAgrata thaelA manuSyeA sAkAra paramAtmAe che ane ajAgrat jIvA nidrita paramAtmAe che. game tevI karmanI upAdhimAM teonu paramAtmatva TaLatuM nathI. A pramANe samagra vizvamAM jyAM dekheA tyAM jIva mAtra paramAtmarUpa jene bhAse che evA jJAnI paramAtmabhAvanAe vyaktitaH paramAtmA che. paramAtmAne antamAM anubhavavAnA che. AtmajJAnI AvI pUrNazraddhAthI te sarva kriyA kalpanAone tarIne tenI pelI pAra rahelA paramAnandane paramAtmarUpa banIne anubhava kare che. je pAtAnuM paramAtmarUpa che te traNa kALamAM TaLavAnuM nathI. sattAe paramAtmadravyamAM aMza mAtra pheraphAra thatA nathI AvI ekavAra zraddhA thai eTale paramAtmAne prApta karavAnuM divya cakSu pragaTa thaI gayuM ema jANavuM. AtmajJAnIe AvI AtmazraddhAthI bhraSTa thatA nathI. traNa leAkanA devatAe temane calAvavA Ave te paNa teo AtmazraddhAthI bhraSTa thatA nathI. temanA upara samagra vizvamanuSye dhasI Ave te For Private And Personal Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 265 paNa teo satya AtmazraddhAne tyajatA nathI. AtmazraddhAthI AtmarUpa paramAtmAne tame je kaheze te pramANe thaze ema pUrNa zraddhA rAkho. nAcamAtmA vahIne jamyaH malahInavaDe ananta zaktimaya AtmAne prApta karI zakAtA nathI. ekavAra AtmAnI paramAtmabhAve zraddhA thaI tA pazcAt AtmA pete paramAtmazaktiyeAne prakAzita karaze. A mAkhatamAM jarA mAtra saMzaya rAkhazeA nahIM, saMracAtmA vinA ajJAnI sazaya AtmA naSTa thAya che. ekavAra peAtAnA AtmAnA svarUpanI jhaMkhI karI ke pazcAt vicAro ane AcArAmAM divya parivartana thavAnuMja. AtmAe-paramAtmAnA nAme ane AkAre je jaDa vastu vizvamAM pUjAya che tenA khyAla karatAM adhyAtmajJAnIo kathe che ke e sarva AtmAneAja mahimA che. AtmA je nAmathI duniyAmAM ALakhAya che te nAma paNa prabhurUpaja gaNAya che. AtmA rUpa paramAtmA je zarIramAM vase che te zarIra tathA te zarIranI prakRtiye paNa paramAtmAbhAve pUjAya che. ahA A keTale aMdhe AtmAnA mahimA che! Ave AtmA A zarIramAM rahelA che ane teja paramAtmA che tenI navadhA bhakti karI. sarve zarIradhAraka AtmAomAM tevI bhAvanA rAkhA eTale AtmA peAtAnA paramAtma svarUpe svayameva anubhavAze, anyatra phAMphAM mAravAnI kaMi jarUra nathI. sarva tIrthaMkarA AtmAne paramAtmArUpa jaNAve che. rAga, dveSa jItavAthI sarvatra sarva manuSye paramAtmAe khanI zake che, ane tenAmAM kevalajJAna pragaTI zake che. karmanA nAza karavAthI AtmA teja paramAtmA ane che. AvA upadeza jinAe svataMtrapaNe deine sarva jIvAne svataMtra paramAtmA banAvI dIdhA che tethI te samagra vizvanA dharma siddha Thare che. AtmA teja karmAbhAvathI paramAtmA thAya che Ave rAgadveSa rahita sarvajJa jInAe upadeza dIdhA che. e upadeza kharekhara samagra vizvavatimanuSyeAnA kalyANArthe che. vizvamAM svataMtra dharma rAgadveSa rahita AtmAne karavA eja che. AvA AtmajJAnIone anubhava Ave che tethI teo paramAtmabhAvanAnI mastImAM layalIna rahIne 34 For Private And Personal Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra66 akhaMDa sukha bhogave che. AtmajJAnIo mehanI sAthe yuddha karIne mehane parAjaya kare che. AtmajJAnIo viratipaNAne prApta karIne kharA mahAmunivare ane chevaTe paramAtmAo bane che. AvuM svarUpa avabodhAyA pazcAta keNa kalpanAmaya mRgajaladaka sAMsArika sukhane sukha tarIke mAnI zake? arthAt kaI paNa mAnI zake nahi. jenA hRdayamAM adhyAtmajJAnarUpa mahAvAkalyamAna agni pragaTa thayA hoya tenA hRdayamAM ahaMmamatva doSe bhasmIbhUta thayA vinA rahe nahi e nizcaya che. evA nizcayane anubhava kare eTale ApoApa hRdayamAM satyane anubhava thaze. AtmA teja paramAtmA che. AtmA paramAtmA che evI adhyAtmabhAvanAthI tyajAyelI duniyA paraspara eka bIjAnA prANune nAza kare che, ane dAsanI keTImAM AvIne parataMtratAnI bemAM jakaDAelI saDe che. bhArata dezamAM jyAre adhyAtmajJAnarUpa sUrya pUrNakalAe prakAza ho tyAre bhArata dezanA manuSya sukhI svataMtra ane vizvamAM sarvopari gaNAtA hatA. jyArathI temanAmAMthI adhyAtmajJAna TaLavA mAMDayuM ane tenuM sthAna dAsabhAvanA ane jaDa kiyAvAda levA lAgyuM tyArathI bhAratanI paDatI thayelI che ane hAla paNa tevI sthiti dekhAya che. adhyAtmajJAnarUpa sUryane prakAza jyAre bhArata dezamAMthI potAnA kiraNane anyatra prasAravA lAge tyArathI bhAratamAM aMdhakAra vyApta thayuM ane tethI tIDenI peThe aneka jaDa karmakAMta mate prakaTavA lAgyA. bhArata dezamAM adhyAtmajJAnane khajAne daTAvA lAgyA tyArathI bhAratavAsIe ciMtanyavAdI evuM nAma dharAvatAM chatAM jaDa pUjArI banI gayA. sArAMza e che ke jyArathI AtmajJAna maMda thavA lAgyuM tyArathI jaTha vastuomAM sukhanI buddhi prakaTavA lAgI ane manuSyo jaDa vastunA sukhanI bhrAntie dAsa banIne jaDavastuone pUjavA lAgyA tathA temAM mamatA karavA lAgyA. zrI mahAvIra prabhue eka vakhate Arya dezapara adhyAtmajJAnane pUrNa prakAza nAkhe te bhAratadeza hAla aneka paMthamAM jakaDAIne satyanI upAsanA karavA samartha thatuM nathI, keDe chokaruM ane gAma zodhayuM tenI peThe dharmagurUo paNa jaDa vastumAM AtmAne ane sukhane mAnavA lAgyA tethI For Private And Personal Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 267 bhAratanI adazA thaelI che. jo ke bhAratamAM hajI adhyAtmanA dhAraka mahAtmAo che paNa te ceDA pramANamAM che. adhyAtmajJAna vinA satya kartavyathI manuSya parA mukha rahe che. dharmakathAnuyoga, caraNakaraNAnuyoga vagere anuge ke je dharmanA aMge che teo paNuM dravyAnuyoga pratipAdita adhyAtmajJAnathI jIvI zake che. AtmA ane AtmajJAna vinA kathAnuga ane cAritra kriyAonI mahattA aMza mAtra paNa siddha thatI nathI. atae AtmajJAna prApta karIne uparanI bAbatane anubhava kare joIe. A bAbatamAM aMdhazraddhAthI kaMI mAnI levAnI jarUra nathI. AtmAnA guNaparyAne anubhava karo. sarva deva, devIe ane manuSya e sarvamAM AtmAe che tethI te ramaNIya lAge che. AtmAmAMja ramaNIyatA lAge che. AtmAthI tyajAyelA mRtakadehamAM kaMI ramaNIyatA lAgatI nathI. zarIramAM mukhamAM vagere emAM ramaNIyatA vastutaH nathI. vastutaH te priya nathI. AtmAnA saMbaMdha upacAre te ramaNIya lAge che. vastutaH ISTa mitre, ane premIo vageremAM teonA AtmAoja priyasvarUpa-ramaNyasvarUpa anubhavAya che ema anubhava karatAM anubhava thaze. AtmAe dhAraNa karelA svazarIramAM yAvat AtmA che tAvat temAM ramaNIyatA-priyatA bhAse che te AtmAneja laIne. anyathA AtmAnA abhAve te zarIranI je avasthA thAya che tene anubhava sarvane che. caitanyavAdIo caitanyapUjaka evA AtmajJAniye AtmAnA svarUpamAM dhyAnathI magna rahe che. AtmajJAnIe AtmAo teja paramAtmAe che evI dhAraNAmAM magna thaIne endriyathI te paceMdriyaparyata sarva jIvene paramAtmArUpe bhAvIne ane meM zabda vAcya sarva jenuM paramAtmasvarUpa che e nizcaya karIne nIce pramANe uddagAra kADhe che. AtmA te paramAtmA jyAM tyAM ja sarve ahaM A aM vanaspati pANI pRthvImAM agni vAyu che ke A A sarovare nadIo pahADomAM ahaM A paramAtmA sattAe ekaja anekaja vyaktie paramAtmAe te ahaM A A zuddha thayelA siddhAlayamAM muktAtmAo ahaM A eN eN jyAM dekhuM tyAM paramAtmAe, AtmAo, e tibhAve ahe eN A o For Private And Personal Use Only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 28 A caitanya ceSTAe valase ahaM A prANIA paramAtmAe che ahaM pazu paMkhIo paramAtmAe ahaM anubhave te vyaktibhAve ahaM A jJAnarUpa mahimAai vilase ahaM A prabhurUpa duniyAnA o aheM A svamAM sarve sarvaviSe huM anekAntathI sarva dezamAM sarva kAlamAM arju paramAtmA aMze aMze guNasthAnakamAM paramAtmA arju 3 3 3 pUrNapaNe upara guNasthAnaka ayAgIe ane OM OM OM AtmAothI sIMdhyuM che dekhAtuM A ahaM rU 3 sa premAkarSaNa AtmAonuM nayasApekSe ahaM A A A OM zAntiH zAntiH zAntiH jagamAM OM OM sa ra sa upayAge sarvatra sadA te ahai la la Na dhyAne siddhatva vyaktie ahuM 3 A A A A A A A A A A A A A advaita Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmajJAnI sarvanacenI sApekSatAe sattAnayaTaSTi Adi draSTie paramAtmabhAvanAmAM lIna thaine sApekSanayapUrvaka AtmArUpa paramAtmAne gAya che ane temAMja masta bane che. sarve saMsArI jIveA sattAe paramAtmAe che. paraMtu vyaktinI apekSAe tiAbhAve paramAtmA che, sattAnI apekSAe sarva jIvAmAM siddhatvabhAvanAe adhyAtmajJAnIe upayukta draSTi avabedhavI. siddha paramAtmAe evabhUta nayanI apekSAe che. samyag dRSTiguNa sthAnakathI prAraMbhIne khAramA guNa sthAnakaparyaMta vartanArA antar AtmAe vastutaH sattAe paramAtmAe che. sattAgrAhaka nayapekSAe sarva jIvAne siddhA mAnIne adhyAtmajJAnIe svAtmAne uccabhAvanAe vyaktithI paramAtmA banAve che. sattAe sarva jIvAne paramAtmArUpe bhAvavAthI svasamayanI ArAdhanA thAya che ane vibhAvika bhAvarUpa parasamayathI parAsmukha thavAya che. acA tmajJAnIe AtmAne arthanaye ane zabdaye dhyAve che ane Atma pA~cAnA paripUrNa AvirbhAva karavA prayatna kare che. AtmajJAnIoe For Private And Personal Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 269 koLI samAjJAneM nadaddo, tadda pacavuM" mana vacana ane kAyAnA ceAganuM jevI rIte samAdhAna thAya tevI rIte pravartavuM. mana-vacana ane kAyAnA ceganI sthiratA jema vadhe tevI rIte AtmabhAvanAe pravartavAthI adhyAtmajJAnanA vikAsa thatA jAya che. AtmajJAnIAe peAtAnA mATe anya manuSyA je kaI TIkA kare te prati lakSa na devuM joie. duniyAnA ekamata kadi thayeA nathI ane kadi thanAra nathI. satyane duniyAe ekadama svIkArI lIdhuM nathI ulaTu satyanA vaktAonA prANa levAmAM AvyA che. zrI mahAvIra prabhue anArya dezamAM vihAra karyA te vakhata temanA upara patthara pheMkavAmAM AvyA hatA, ane hairika Adi asatya zabdavaDe temanI helanA karavAmAM AvI hatI. kevaLajJAnI vItarAga vIra prabhu jevAne mATe sarva duniyAnA eka sarakhA abhiprAya kevI rIte hAi zake ! je zrI vIra prabhune tera vA cauda lAkha jainA pUjyaDhaSTie jIve che ane temane paramAtmA mAne che te zrI mahAvIrane khrIztie-musalamAna ane aiAddhA vagere paramAtmA tarIke svIkAratA nathI. ulaTu' temane kAra vagere zabdothI kheAlAvavAmAM Ave che. mahemada pegaMbarane musalamAna je dRSTithI pUje che ane temanI zraddhA rAkhe che te dRSTithI jenAhindu vagere mahamada pegaMbarane mAnatA nathI. isukrAisTane khrIsti je dRSTithI mAne che te dRSTithI anya Addha, ane hinduo vagere dharmavALAo mAnatA nathI. peAtAnA maMtabyanA sarva leAkeA svIkAra kare e te traNa kALamAM vizvamAM banyuM nathI banavAnuM nathI. adhyAtma jJAnane nahi mAnanAra evA nAstika jaDavAdIo, ekAMta jaDavAdIe anekakuyuktiethI ekAnte AtmajJAna ( brahmajJAna ) nuM khaMDana karavAnA ane AtmajJAniyAnA AcAro ane vicArAmAM aneka doSo dekhADavAnA, tathA AtmajJAniceAne dAbI devAnA aneka prayatna karavAnA. Ama sadAkALa banyA kare che. AtmajJAniyAnI khabeI karavA mATe jaDakriyAvAdIe zuM bAkI nahIM rAkhe? evuM prathamathI jANIne AtmajJAnanA mArga aMgIkAra karavA joIe. AtmajJAna karavAne je kIrttinA pUjArI DAya ane jeone dunIyAnI vAha For Private And Personal Use Only Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 270 vAhamAM vRtti baMdhAI hoya teonI adhikAritA nathI ane teoe AtmajJAnanI AzA rAkhavI nahi. kAraNa ke A duniyAnI kIrti apakIrti vAhavAha vagere bhUlyA vinA AtmajJAnanuM divyajIvana prApta thatuM nathI. AtmajJAnI thanArane sUcanA ke duniyA tamArI apakIrti eTalI badhI kare ke vAyarAmAMthI paNa tamane tevA zabdo saMbhaLAya te paNa marelA maDadAnI peThe tamAre kIrti ane apakIrtimAM AcaraNa karavAne prayatna seva paDaze. duniyA tamane dhikkAre te paNa tamAre dhikkA2nA zabdo hasIne bhUlI javA paDaze. e pahelAMthI nizcaya karIne ane duniyAmAM rahyA chatAM duniyAnA zubhAzubhabhAvane namaskAra karIne adhyAtmajJAnane mArga aMgIkAra karaze te tame adhyAtmajJAnanA divyajIvanane sAkSAtkAra karIne potAnA AtmAne paramAtmarUpe anubhavI zakaze. AmAM aMzamAtra asatya nathI. ema tamAre vizvAsa dhAraNa karIne AtmajJAnamArgamAM pravezavuM. adhyAtmajJAnamAM praveza thavAthI duniyAmAM pracalita sarva dharmonuM rahasya tamane samyagdaSTithI samyapaNe avabedhAze ane sarva tIrtho, sarva de, ane sarva mahAtmAonA svarUpane antamAM anubhavaze. je IzvarathI tame potAne dUra mAne che te Izvara te AtmAnA asaMkhyAta pradezarUpe svayameva jhaLahaLI uThaze. tame duniyAnI parIkSA karavA IrachA na rAkhe ane duniyA tamArI parIkSA karIne je abhiprAye bAMdhe te upara lakSya na rAkhe. tamArA adhikAra pramANe vyAvahArika ane dhArmika je je kartavyarUpa pharajo tamAre adA karavAnI hoya te karyA kare ane temAM pitAnA AtmArUpa paramAtmAnuM dhyeyasthAna karIne AnaMdathI vartI kare. aneka duHkhamadhye rahIne paNa aMtamAM sukhasvarUpa pote huM Izvara chuM ema bhAvanA kare. saMmUchimanI peThe athavA AMdhaLI cAkarDanI peThe vizvapravAhamAM andhazraddhA rAkhIne na taNAo. AtmAmAM baLa pragaTAvIne mithyA rahene dUra karI vizuddha premathI sarva jIvatA dene pUje, dhyA ane teonA AtmAonI sAthe svAtmAne eka rasarUpa karIne tene abhedAnubhava anubhave !!! AtmajJAna ane AtmajJAnine dhikAranArAone paNa teo sattAe paramAtmA che evI For Private And Personal Use Only Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 271 paramAtmabhAvanAthI dekhe ane pitAnA hRdayamAM ucca saMskAro pADe. pitAne dhikkAranArAo kharekhara AtmajJAnabhAvathI ApaNane avabedhatA nathI. jo teo AtmadaSTi pAmaze te ApaNane AtmadaSTithI dekhaze. temanA jevI ghaNuM bhavamAM ApaNe paNa jaDavAdadaSTi dhAraNa karI hatI mATe temAM kaMI Azcarya nathI. tame keIthI baMdhAyelA nathI ane keI tamane bAMdhavA samartha nathI ema pitAne anubha!!! tame potAnA AtmArUpa IzvaranI sanmukha daSTi dhAraNa karIne sarva kare eTale tamArI AMkhe satyane ja prakAza paDaze ane kartavyamAM paNa satyaja tarI Avaze. karma-mAyA e zarIranI chAyA samAna che. tenA sAmuM doDavAthI te kadI pakaDAI zakAze nahi. paraMtu jyAre ApaNe AtmasUryanA sammukha gati karIzuM tyAre te potAnI pAchaLa raheze. AtmArUpa paramAtmA tame che. bAkI dazyamAM tame cheja nahi. evo daDhabhAva dhArIne pitAnA AtmAne pratyeka kAryamAM arUpI niraMjana taTastha dekhaze te vizvanATakane kharekharo anubhava tamane thaze. taTastha rahIne dekhavuM ane taTasthapaNe jANavuM ane taTastha rahIne duniyA saMbaMdhI sarva vicAra karavAthI AtmArUpa paramAtmA kharekhara dehamAM rahyA chatAM sahajAnanda bhegavavA samartha thAya che. be malemalla kustI kare che temAM banene kustImAM je AnaMda paDe che tenA karatAM rAgadveSane tyAga karIne taTasthapaNe banene dekhanArAone vizeSa Ananda pragaTe che. nATakazALAmAM nATakIyAe je pitAne veSa kare che temAM phakta teonI AjIvikA buddhi hovAthI teone veTha samAna pravRtti lAge che. teone puchavAmAM Ave ke tame nATaka bhajavatAM keTale badhe Ananda prApta karyo che? tenA uttaramAM teo kaheze ke kaMI nahIM. amAre pATha amoe duHkha veThIne bhajavye che. have nATaka prekSakone puchavAmAM Ave ke tamane nATaka prekSaNathI AnaMda thaye ke kema ? tenA uttaramAM teo kaheze ke amane ghaNe AnaMda thaye. nATaka prekSake paNa kharekhara taTastha gaNAya nahIM tathApi teone catukiMcit taTastha daSTithI nATaka dekhavAthI Ananda thayo te jyAre samyagdaSTipaNAnI taTasthaSTi Ave ane AtmAnI For Private And Personal Use Only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 272 kharekharI taTasthatA pragaTe te prArabbAdiyege karmacagI chatAM sahajAnandanI jhAMkhIne pUrNanubhava thAya ane uttarottara divyajIvanane prAdurbhAva thAya. kaDakAryonI vaccamAM karmacAge pravRttiyukta chatAM taTastha daSTithI sarva dekhavuM ane jaDapadArthone asat mAnIne temAM thanArI ahemamatvavRttine dUra karI devI. je kAle je Avazyaka kArya karavAnuM hoya che te karyA vinA chuTake thatuM nathI tyAre te vakhate taTasthatA ane sAkSIpaNuM dhAraNa karI anAsaktithI kArya karavAnI Teva pADavI joIe. AtmajJAnI taTastha daSTithI anAsaktipUrvaka je je kAryone kare che te te kAryo ajJAnI ahaMvRttipUrvaka kare che. AtmajJAnIo ane ajJAnIonuM zarIra ane bAhyAceSTAo te kAryaparatve eka sarakhI hoya che paraMtu temAM je pheraphAra hoya che te te samyagadaSTi ane asamyagraSTimAM avadhe. niviSADhAyukta ane viSadADhAyukta sarSanI bAdyakiyAte eka sarakhI hoya che paNa je banemAM pheraphAra che te te saviSa ane niviSadADhAonI apekSA e che. adhyAtmajJAnIo niviSADhAyukta sarSanA jevA hoya che. teonI AtmatA teonA saddavicAreja che. AtmajJAnIe bAhya karmo karatA chatAM paNa nirlepa rahe che tenuM kharuM kAraNa pratyeka karmamAM taTasthatAbhAva ane sAkSItva eja che. zrIkRSNane karmomAM sAkSItva hatuM. jenaDhaSTie te antarAmAM ane teja bhAvI paramAtmA che. AtmajJAna thayA vinA pratyeka kAryamAM taTasthatA rahI zake nahi. sarva pigalika padArthonA saMbaMdhamAM chatAM teonA pAsamAM rahevApaNuM na thavuM e taTasthatA vinA saMbhave nahIM. sarva saMbaMdhamAM taTasthabhAva AvyA vinA A duniyAmAM, vanamAM, gharamAM, pravRttimArgamAM, ekAMtamAM ane anya game te kArya karatAM vA na karatAM pagale pagale duHkha che. AtmajJAnIne sAkSItvabhAva pragaTe che tethI te duHkhanA hetuone dukhapaNe pariNumAvI zakyuM nathI ane pitAnA AtmA upara duHkhanI asara na thAya evuM AtmabaLa pheravIne AtmAnA AnaMdano anubhava kare che. duHkha pariNumane potAnA AtmAmAM na pragaTAvavA de e AtmasAkSIbhAva ane taTasthabhAva upara AdhAra rAkhe che. mATe For Private And Personal Use Only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra73 AtmajJAnIoe sarva saMbaMdhamAM ane sarva kAryomAM taTasthabhAva dhAraNa karIne zuddha page vartavuM. je je iMdriyadvArA je je kAryo thatAM hoya temAM sAkSIbhUta thaIne taTasthapaNe dekhyA karavAM ane tethI pitAnA zuddhAtmAne bhinna avaleka. AhAradikriyAomAM AtmAne taTasthapaNe avalaka ane AtmAnA zuddhapAgavaDe AhAdikriyAone taTasthapaNe avakavI. A pramANe taTasthatAne abhyAsa vRddhi pAmavAthI sarva vastuone bAhyathI saMga chatAM aMtarathI niHsaMgapaNuM pragaTavAnuM ane sarva doSamadhye rahevA chatAM doSathI muktapaNuM rahevAnuM evuM paripUrNa vizvAsathI mAnavuM. adhyAtmajJAnI A pramANe sarva kAryo karatAM chatAM muktimAM pravezavAne taTasthatAne daravAjo ughADI de che ane tethI adhyAtmajJAnIone muktimAM saheje praveza thAya che. AtmajJAnIe pitAnA AtmAne zuddha page bhAva ane je je bAhya vastuonA paricayamAM AvavuM paDe che te bAho vastuomAM paramAtmAnA zuddha svarUpane avalokavAnI upacArathI bhAvanA karavI. Ama karavAthI AtmAnA uccabhAvane nAza thaze nahi, ane AtmAnI zuddhatA banI raheze. AtmajJAnIe je je kriyAo bAhathI karavAnI hoya temAM paramAtmAne upacArathI A5 karIne temAM paramAtmArUpa eyavRttithI sthira thavuM ke jethI paramAtmabhAvanA eja zuddhApagamAM pariNAma pAme ane tethI bAhyamAM nibaMdhAruM rahe. dariyAmAM motI kADhavA utarI paDelA manuSyanI cetarapha asaMkhya maNa jaLa hoya che paraMtu te jalathI tArUne nAza thato nathI. kAraNa ke tArU taravAnI kriyA jANe che taddata vizvamAM svAdhikAre anekakAryamAM pravRtta thaelA jJAnagIne aneka kAryo baMdhana karavA zaktimAna thatAM nathI. kAraNa ke jJAnayegI karmavegane Adarate chate sarva kAryomAM nirlepa rahevAnA jJAnane upaga karI temAM anAsaktithI pravarte che. somala aphINa vagere viSa padArthone upayoga pUrvaka vyApAra karanArane viSa kAMI bAdha karavA samartha thatuM nathI. tadvat jJAnayogI karmayogI banIne vAdhikAre aneka vyAvahArika kAryone kare che chatAM temAM te anAsakti ane sAkSIbhAvathI vartatA hovAthI baMdhAto nathI. e tenI samyagdaSTinuM kArya avadhavuM. bhararAjAe pakhaMDa sAdhatAM 35 For Private And Personal Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aneka manuSyano saMhAra karyo paraMtu teNe samyagdaSTipUrvaka karmavega Adarela hovAthI teoe caturthaguNa sthAnaka dazAnuM jIvanamuktatva prApta karIne aMte AdarzabhuvanamAM AtmabhAvanA bhAvIne kevaLajJAna prApta karyuM. zAMtinAtha kuMthunAtha ane aranAtha e traNe cakravatI hatA. gRhasthAvAsamAM cakravati padavI egya aneka prakAranA temaNe bhega bhegAvyA hatA ane aneka yuddhAdi kAryo karyAM hatAM chatAM samyagdaSTinA pratApe amuka kAryomAM nirlepa rahIne sAdhupaNuM aMgIkAra karI kevalajJAna prApta karIne muktipada pAmyA. teonAmAM sarva kAryo karatAM chatAM taTasthatA ane AtmasAkSIpaNuM pragaTayuM hatuM tethI teo mananI samAnatA prApta karI zakyA hatA ane tethI teo gRhasthAvAsanI kamaganI zAlAmAM bhegAvali karmone bhegavatAM amukApekSAe nirlepa rahIne AgaLa vadhI dIkSA aMgIkAra karI paramAtmapada prApta karI zakyA hatA. ApaNA AtmAmAM paNa tevI sattAe zakti che. AtmajJAnIo samyagdaSTinI apekSAe paramAtmA che. dvitIyAne caMdraka kharekhara pUNimAne caMdra che. dvitIyAnA caMdravinA anya caMdrakaMI pUrNimAne caMdra thaI zakatuM nathI. tadvat atra paNa avadhavuM ke samyagdaSTidhAraka AtmajJAnIo ja paramAtmAe tire bhAve che ane teo AvirbhAve paramAtmAo thaI zake che. samyagdaSTidhAraka jJAnIo sarva viratitva aMgIkAra karIne sAdhuo thAya che. gRhastha samyaggadaSTidhAraka jJAnIo karatAM sAdhuo anaMta guNa uttama che. kAraNa ke teoe sarva saMgane tyAga karIne sAdhupaNuM aMgIkAra karyuM che. A vizvamAM adhyAtmajJAnI sAdhuo munio AtmasukhanA bhoktA bane che teo bAhya AyuSya jIvana jIvatA ane Antarika jJAna darzana cAritryAdika jIvane jIvatA jAgatA sAdhu parameSTi deve che. dI dIvAthakI thAya che tema teonI sevA upAsanA karavAthI adhyAtmajJAna pragaTI zake che. adhyAtmajJAnisAdhuonI sevA karavAthI A bhavamAM muktinA sukhano anubhava maLe che e kharekharI vAta che ane tenAnI iMdriyAtIta parabrahma sukhane vizvAsa prakaTavAthI kharekhara tyAgabhAva prApta thAya che. adhyAtmajJAnI sAdhu pAse javA mAtrathI ane temane thoDoghaNe For Private And Personal Use Only Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 275 upadeza zravaNa karavA mAtrathI kaMi adhyAtmajJAnanI jhAMkhI ekadama pragaTatI nathI. parantu adhyAtmajJAnI munivaronI aMtaHkaraNapUrvaka sevA ane temanA upadezapara vizvAsa rAkhavAthI tathA te pramANe pravRtti karavAthI AtmasukhanI arthAt muktisukhanI jhAMkhI thai zake che. AtmArUpa paramAtmAnI jhAMkhInA anubhava thayo eTale samajavuM ke paramAtmAnA darzana thayAM. AtmAeja paramAtmA che ane tenuM sukha anubhavanAra paNa svayameva AtmArUpa paramAtmA che. ataeva indriyAtIta AtmasukhanA anubhava thatAM paramAtmAnA parAkSa dazAmAM antamAM pratyakSa sukhavedanarUpa sAkSAtkAra thayA ema mAnavuM. AtmA sukharUpaja paramAtmA che kAraNa ke sukhaguNathI guNI evA paramAtmA bhinna nathI. jyAre tyAre paramAtmasvarUpanI jhAMkhI thAya che te vakhate AtmasukhanI dhaina pragaTe che, ane e AtmasukhanI dhaina jANe traNa bhuvanamAM na samAtI hoya evI rIte antamAM teno anubhava Ave che. AveA anubhava amane te aMtaramAM upayAgabhAve veDhAya che tethI spaSTa rIte jagane jAhera karavAmAM Ave che ke IMdriyAtIta sahaja sukhanA anubhava teja paramAtmasvarUpanI jhaMkhI che. tenA anubhava karavA hoya to sarva saMganA parityAga karIne AtmAnuM dhyAna kare. AtmAnuM dhyAna karavAthI ane AtmAnuM jJAna karavAthI ane AtmAnA svarUpamAM upayoge lIna thavAthI jagatnI dhAMdhala bhUlAvAnI sAthe Atmasukhano anubhava pragaTa thAya che. AtmArUpa paramAtmAne prApta karavA hoya to vazarIramAM rahelA arsakhyAta pradezI AtmAne dekhe. jyAM jarUpa asat paryAya padArtho che tyAM traNa kALamAM paNa AtmArUpa paramAtmA prApta thavAnA nathI. adhyAtmajJAnanI zraddhA dhAraNa karavA mAtrathI vA sarva saMga parityAganI vAtA karavA mAtrathI AtmArUpa paramAtmAne bheTI zakAze nahi. tamA poteja zarIramAM paramAtmA che. AvaraNakSApazame aMze aMze tame paramAtmatvano vikAsa karyA kare che ane amukakALe saMpUrNapaNe tame pAtAneja paramAtmapaNe dekho-anubhavaze. peAtAnA AtmA teja paramAtmA che evA nizcaya thayA bAda dInatAnA nAza thaze ane sarva prakAranI AzAono nAza thaze. tyAre For Private And Personal Use Only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 276 66 AtmA teja (mAro paramA ) paramAtmA che evA nizcaya thaye eTale bhrAMtithI kalpAyeluM ahaMmatva vilaya pAme che. bharata rAjAne AdazabhuvanamAM paravastu saMbaMdhI advaitatva TaLyuM tenI sAtheja temaNe kevaLajJAna prApta karyu. AtmAnuM pariNamana sarva zaktidvArA jo AtmAmAM thAya to kAcI e ghaDImAM kevala jJAnanI prApti thAya. kAinI pAchaLa koi paDaze nahi" e kahevata akSarazaH satya tarIke anubhavAya che. AtmAnA sarva paryAyone AvirbhAva thavA eja siddhatva vA paramAtmatva che. game tevA pApI paNa AvuM paramAtmatva prApta karavA zaktimAnuM thAya che. game te rIte game te bhASAdvArA AtmAnI paramAtmatA prApta thAya evuM jJAna karIne AtmaguNAmAM ramaNatA karavI joie. AtmAnA guNAne pragaTAvavA mATe AtmAnA guNA tarapha lakSya devAnI jarUra che. paramAtmapada e AtmAmAM che. zArIrika dharmo e kai AtmArUpa paramAtmAnA dharma nathI. AtmArUpa paramAtmAnA guNA zarIrathI bhinna che mATe zarIranI ceSTAthI AtmAnuM paramAtmatva parakhAya nahi. vALamanamocanacAmAM-vimUtathA mALavAva Tazyante nAtattva mAtta noMma An ! A klAkadvArA paramAtmAnA guNAdvArA paramAtmAnuM mahatva jaNAvavA AcArya prayatna karyAM che. rAgadveSanI kSINatA thAya e paNa zarIranI ceSTA-pravRttidvArA jaNAya evA ekAnta niyamathI potAnI paramAtmatA pAtAnAmAM kayA kayA aMge pragaTa thaI che tenA potAne anubhava Ave che. te bAbatanI anya manuSyadvArA parIkSA karAvavAthI potAne koi rIte lAbha prApta thaI zakatA nathI. AtmAnI paramAtmatA saMbaMdhI jhAMkhI ApanArA kharekharA AdhyAtmika ugArI che ema avodhavuM. potAnuM AtmasvarUpa potAne jJAnadrAsa anubhavAya che. jJAna ane sukha arthAt cida ane AnaMda e bethI AtmA abhinna hovAthI cid ane AnaMdano anubhava AvatAM cidAnaMdarUpa AtmAno anubhava Avye ema avabodhavuM, jeAne AtmAno anubhava AnyA teo kRtakRtya thayA ema avabethavuM. jIvanmuktanI vAnagI e kharekhara AtmAnA anubhavaja che. AtmAnA jJAnAnubhava utarAttara vadhatA jAya che. AtmAnA anubhava For Private And Personal Use Only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 27che. tenA asaMkhya vA anaMta bhede che. AganA paripUrNa anubhavadvArA ja AtmajJAnI munivare AtmAnubhavane anubhava kare che teo kharekhara uparyukta pazama dazAmAM anubhavanA bheda saMbaMdhI anubhava meLave che ane teo hRdayane nirmala karI sarvasaMgaparityAga pUrvaka zarIra chatAM ravayameva paramAtmAo bane che. teone AtmajJAnIo pArakhavA zaktimaMta thAya che. jagatamAM sAkAra paramAtmAe sarvasaMga parityAgI munivare chaThThA guNasthAnakasthita zabdanayanI apekSAe cAritra dvArA avabodhavA. ajJAnIone ajJAnadazA paryata AtmArUpa paramAtmAnuM anubhava darzana thatuM nathI tethI teo AtmAnubhava karanArAonI vAtane gappAM mAne che paNa jyAre teo sadagurUdvArA A bhArUpa paramAtmAno anubhava kare che tyAre teone potAnI pUrvanI mAnyatAo upara ane AcaraNo para hAsya pragaTe che. je AtmArUpa paramAtmA kharekhara zarIramAM vyApI rahyo che tene samya anubhava jyAM sudhI maLatuM nathI tyAM sudhI paravastuomAM paramAtmA zodhavAnI pravRtti rahe che. jyAM sudhI evI dazA che tyAM sudhI manuSya parataMtratAnI dravya ane bhAva beDImAM jakaDAI rahe che. potAnA AtmAne dravya ane bhAvathI jyAM sudhI dIna mAnavAmAM Ave che tyAM sudhI koI dezanA manuSya kharekharA dravya ane bhAvathI ravataMtra ane sukhI thaI zakatA nathI. jyAM sudhI jIvana maraNa ane aneka IcchAo mATe bhayAdi vRttinA dAsa thavuM paDe che tyAM sudhI duniyAmAM parataMtratAja che ema nakakI mAnavuM. sarva prakAranI IcchAonA vilayanI sAtheja Izvara pitAnAmAM pragaTe che ema khAtrIthI mAnavuM. bhayAdi saMjJAonA vinAzanI sAthe ja zarIramAM rahelA sAkAra paramAtmAne anubhava thAya che e bAbatanI khAtrI AnaMdanI paripUrNa ghena pragaTe che teja darzAvI Ape che. indriyakArA amuka viSayethI je AnaMda uddabhave che te te jaDa vastuonA nimitte utpanna thaele levAthI tenuM atra grahaNa karavAnuM nathI atra te sahajAnaMdI ghenane je hRdayamAM bAhya viSayanA nikSapaNe anubhava prakaTe che tenuM grahaNa kravAnuM che. potAnAmAM amuka amuka guNasthAnakanI apekSAnA aMze sAkAra For Private And Personal Use Only Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmatva pragaTayuM che ke kema tene anubhava te sahAnanda ghenanI khumA. dvArA ja karI zakAya che. tene nirNaya paNa pitAne AmAja karI zake ema nizcayataH avabodhavuM. traNa kAlanA cAra prakAranA deva ane devIe. asaMkhya I che, aneka rAjAo, cakravatiye, ane zeTha vagerene grahaNa karavA. teonA sukhane eka Dhagale kare. e "Dhagale kharekhara AtmajJAnI munivarane AtmasukhanI je ghena pragaTe che tenI AgaLa ekakSaNa mAtramAM tenA eka bindu mAtra paNa nathI ema avadhavuM. AtmajJAnI munivarane bAhya vastuonI paravA (pRhA) hotI nathI tethI teo jaDa vastuonA dAsa banatA nathI, paNa AtmajJAnabaLavaDe jaDa vastuone pitAnA tAbe kare che. AtmajJAnIo karmayoganI svAdhikAre pravRtti kare che paNa temanAmAM nirlepatA pragaTI hoya che, tethI teo aneka prakAranI karmavRtti kare che chatAM ajJAna karmayegIonA karatAM anantaguNa nirlepa rahe che, ane tethI teo jyAM ajJakarma gIo baddha thaI jAya che tyAM teo mukta rahe che. jJAnI muni vare je je karmo kare che temAM teo nirlepa rahe che ane teonA jIvanathI jagajIne anantaguNa dharmalAbha maLe che te mATe AtmajJAnIo karmoganA kharekharA adhikArI che ema je kahevAmAM AvyuM che te kharekhara egya ja che. AtmajJAnIo karmayuganAM dezakAlAnusAra rahasya avabodhI zake che ane kayAM kayAM kartavya karmo che ane kayAM kayAM akartavya karmo (kAryo) che tene dravya kSetra kAla ane bhAvathI vicAra karIne kartavyakarmone nirlepapaNe abhaya, adveSa ane apaNe kare jAya che. kartavyakarma karavAnI hArI pharaja che ema jANIne keIpaNa jAtane A zAvinA kartavya karmo karavAthI nirahaMvRtti pUrvaka nirlepa paNuM kAyama rahe che, ane tethI navIna bhAvAvathI baMdhAvAnuM thatuM nathI. jyAM sudhI Avyu che tyAM sudhI AtmajJAnIne hastapAdAdithI AhAdi pratyartha koIpaNa kAryapravRttimAM pravartavuM paDe che ane te vinA chUTake thatA nathI. AtmajJAnIo vyavahAranayanI apekSAe prApta thaela dravyatrakAla ane bhAvAnusAre vyavahArakarmapravRttimAM pravarte che ane nizcaya For Private And Personal Use Only Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nayanI apekSAe AtmadharmamAM dravya-kSetra-kAla-bhAvathI teja kSaNe pravarte che paNa teo AsaktirahitapaNe kadAgraha-rAgadveSarahitapaNe vyavahArika tathA dhArmika kArya kare che tethI nibaMdha rahe che. AvI dazAmAM adhyAtmajJAnIo abhyAsanA baLavaDe rahI zake che. abhyAsavaDe karyuM kArya siddha thatuM nathI. abhyAsathI sarva kAryanI siddhi thAya che. AtmajJAnIo sarvatra kArya karatAM chatAM AtmArUpa paramAtmAnuM smaraNa karIne upagamAM rahe che tethI teone ApattikAlAdiyege pApakarmapravRttimAM pravartatAM chatAM pariNAme pApa lAgatuM nathI. ekavAra AtmajJAnarUpa sUryane hRdayamAM prakAza thaze te pazcAt pAparUpe aMdhakAra rahI zakato. nathI. AtmajJAnIo je je kAryo kare che temAM huM huM evA zabdothI vyavahAra kare che te paNa nizcayathI aMtaraMga pariNAme nyArA hevAthI Asakti vinA uzcarAelA huM tuM evA zabdothI teo baMdhAtA nathI. AtmajJAna thayuM eTale kaMI prArabdhAdika karma ekadama baLI bhasmIbhUta thaI jatAM nathI. prArabdhayege zAtA ane azAtA vagerene bhegavavAM paDe che. prArabdha karma arthAt vipAkedayakarmavaDe prApta thaelI puNyapApanI upAdhi bhogavavI paDe che, ane te vakhate anyajIvanI peThe auSadhAdi prayatnone sevavA paDe che. ucita vyavahAra viveka egya pravRttine sAcavavI paDe che paNa sUkAyelA nALIeranA geLAnI peThe antarathI pitAnA AtmAne jyAre rAkhavuM paDe che. pRthvIcaMda ane guNasAgaranuM carita avaleke. bAdathI teo lagnanI kriyAmAM pravRtta thayA hatA chatAM aMtarthI AtmajJAnanA pratApe teoe AtmabhAvanA bhAvIne ceMrImAM kevala jJAna prApta karyuM hatuM. kurmA putranI gRhamAM AtmajJAna dazA jAgrasta thaI hatI. AtmAnA zuddha dharmane zuddhApage vicAra karatAM gRhasthAvAsamAM kevaLa jJAna prApta karyuM ane kevaLajJAna prApta karyA pazcAt cha mAsa paryata saMsAramAM rahyA, te vakhate kevaLajJAnI chatAM dararoja khAvApIvAnI tathA lekavyavahAra pravRtti saMbaMdhI ucita kriyAo karyA karatA hatA. temane kevaLajJAna chatAM temanA uparanA AcaraNe ane zabdathI temanA saMbaMdhIoe temane kevaLajJAna utpanna thayuM che ema jANyuM nahiM. kharekhara kevaLajJAna AtmAmAM pragaTayuM hoya tene bAla For Private And Personal Use Only Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 280 jIvA zI rIte jANI zake ? kevaLajJAnI karmaputrane cha mAsa paryaMta saMsAramAM ucita kAryAM karavAM paDayAM hatAM te adhyAtmajJAnIone gRhasthadazAmAM hoyate gRhastha dazAsaMbaMdhI ane sAdhunA dharmamAM hoya to te saMbaMdhI ucita vyavahArikakAryo karavAM paDe emAM koi jAtanuM A zcarya nathI. AtmAnuM jJAna arUpI che tene bAhyanA AcaraNAnI ceSTAAthI khAlarjIvA na jANI zake ane tethI AtmajJAnIonI TIkAkare tethI AtmajJAnIoe lokasaMjJAmAM magna thavuM nahIM. anAdikAlathI evI jagatanI TIkA thatI AvI che, thAya che ane thaze mATe lokasaMjJAne tAbe thaI mUrkhAonI hAchaDAmAM hAjI bheLavavI nahiM, ane kadApi mUrkhAonI hAjImAM hAjI hA karavI paDe te te uparathI kAraNavazAt karavI paNa satyajJAnamArganA udaya thAya tevI rIte prasaMga pAmI vartavuM tathA anyone vartAvavA. jagatamAM aneka jAtanI vanaspatiyeA che. sarve vanaspatiyAmAM jalamAM paDayAM chatAM nirlepa rahevAnI zakti nathI paNa jaLamAM kamaLane nirlepa rahevAnI zakti prApta thayelI che. taddatu duni yAnA paMceMdriyaviSaye mAM AtmajJAnIne nirlepa rahevAnI zakti prApta thaelI hAya che. bAkI ajJAnI te paMceMdriya viSayarUpa jalamAM rAgadveSathI lepAya che. AtmajJAnIonA pariNAma teja tenuM vartamAna tathA bhaviSyakALanuM uttama cAritrya che. khAdyanuM cAritrya to paradraSyanA AdhAre udbhave che tethI tenA upara AtmacAritryanA ekAMte AdhAra rAkhI zakAya nahIM. AlavA zubha evA Ayika bhAvanA vyavahArane dharma mAne che. mAlajIvAajJAnIe dazya . padArthomAM dharma mAnIne AtmadharmathI gAya che mATe AtmajJAnIoe khAlajIvAnI ediyaka karaNImAM dharma buddhi dhAraNa karavI nahIM. AtmajJAnIone paNa Adiyaka bhAvanI zArIrika AhArAdika pravRtti karavI paDe che, paraMtu teo ajJAnIonI peThe temAM AsaktibhAvAdivaDe lepAyamAna thatA nathI. A tmajJAnIo te AdiyakabhAvane ane tenI pravRttine bAhyathI karatAM chatAM temAM akatRtva dekhe che ane diyeka bhAvanI AhArAdi pravRttine bAhyathI karatA chatAM paNa aMtarthI te temAM tanmayapaNe paribhramatA nathI tathA AhArAdi dayikabhAva pravRttikAleja AtmAnA For Private And Personal Use Only Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 281 zuddha pagamAM pariNamIne AtmadharmanA kartA bhoktA bane che. atae aviratimaharUpapariNAmane zuddhapayoga vaDe vinAza karIne moha pariNAmathI vinAza pAmIne AtmAnA guNamAM ramaNatArUpa viratimAM dravya ane bhAvathI tallIna bane che. suvarNane kaSa, cheda ane tADana ane tApa sahevuM paDe che tema AtmajJAnIone pariSaha upAdhi vagere sahavI paDe che ane nAmarUpathI bhinna vAtmAne bhAva paDe che ane kSamAguNavaDe prakAzavuM paDe che. AtmajJAnanI uparyukta mahattA avadhIne sarva dezanA manuSyae AtmajJAna prApta karavuM joIe. AtmajJAna prApta karyA vinA AtmAparamAtmA-karma vagerenuM kharuM svarUpa avabodhAtuM nathI, ane gADarIyA pravAhe lakasaMjJAne AdhIna thaI karmakAMDa vagere sevIne mekSanI prApti karI zakAtI nathI ema khAtrIpUrvaka samajavuM. jainazAstromAM dravyAnu ga, gaNitAnuga, dharmAnuga ane caraNakaraNanuga e cAre anuganuM varNana karavAmAM AvyuM che. temAM dravyAnuyegane prathama pada ApavAmAM AvyuM che. tenuM kAraNa e che ke dravyAnuyeganA jJAnavinA AtmajJAna- adhyAtmajJAna prApta thaI zakatuM nathI. caraNakaraNAnuganI kriyAonA rahasyane khulAso paNa dravyAnuyeganA jJAna vinA saMprApta thatI nathI. atae dravyAnuyeganA abhyAsa dvArA adhyAtmajJAnI munivarenAM pAsAM sevIne je AtmajJAna prApta karavAmAM Ave che te AtmajJAnathI AtmA teja paramAtmArUpe prakAze che ema nizcayataH avadhavuM. dravyAnuyoganA jJAnabaLe aneka prakAranA adhikAra bhede game te kALamAM game te dezamAM gametevI sthitimAM rahelA manuSyanA kalyANArthe vicAre ane AcArene ghaDI zakAya che. jene rAjyavyavarathAnuM jJAna hoya che te rAjyanItine racI zake che tadvat dravyAnuyoganA jJAtA evA AtmajJAnIo sarvatra duniyAmAM dharmanA vicAro ane AcA ne pratipAdana karavA zaktimAna thAya che emAM jarA mAtra Azcarya vA zaMkA jevuM nathI. dharmakarmakAMDathI aneka prakAranA leza, kadAcahamAM AcchAdita thaelA dharmane AtmajJAnI punaH zuddharUpa apa zake che ane dharmanA AcaranArAone sudhArIne tene jagamAM pracAra For Private And Personal Use Only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 282 karI zake che. AtmajJAna prApta thAya evA Agamane abhyAsa karIne ane aneka nAnI apekSAe tenuM manana karIne jene AtmajJAna prApta thayuM che evA AtmajJAnI munivara gurUnuM zaraNa aMgIkAra karIne temanAM pAsAM sevI AtmAnuM anubhavajJAna prApta karavuM. dIve dIvA thakI thAya che. jenAmAM AtmajJAnanI jyoti pragaTI hoya che temanI pAse rahevAthI ane temanI kRpAthI adhyAtmajJAnanI ti pragaTAvI zakAya che. tenA vinA anyopAvaDe AtmajJAna hadayamAM pragaTatuM nathI. AtmA eja paramAtmA che. AtmAne paramAtmArUpe dekhe. sarvatra sarva prANIomAM AtmA eja paramAtmA che evuM dekhe. evuM bhAve ane evuM AcaraNa kare eTale rAgadveSa kaSAyathI muktapaNuM thaze ane sarvatra sarva prANuMemAM paramAtma bhAvanAnA saMskAra daDha thavAthI tamAre AtmA teja paramAtmArUpe jhaLakaze tathA vAratavika sukhanA bhoktA banaze. A mArUpa paramAtmAe jarA mAtra jJAnathI bhinna nathI. AtmAnA dhyAnamAM vayaM paramAtmA che evuM anubhavyAnI sAthe tamAruM divya AtmikajIvana AnaMdamaya anubhavAze. A zarIramAM sarvatra vyApI rahelA AtmAnA asaMkhyapradeza tarapha upaga de. zuddhApayoga paNa AtmAnA asaMkhyAta pradezamAMja rahyA che ane te ja asaMkhyAta pradezarUpa che ema bhAvanA karavI. AtmAnA asaMkhyAta pradezanI eka vyakti ja bhAse paNa sAthe raheluM zarIra na bhAse ane tenuM bhAna bhUlAya evI rIte zuddhapagamAM tallIna thaI javuM. AvI rIte jema vizeSa upagamAM rahevAya tema tanmayatA sAdhavI, ane pazcAt e upaga kare ke asaMkhyAta pradezamaya vyaktirUpa AtmAthI abhedapaNe jJAnAdiguNone anubhavAya. A pramANe AtmAnuM AtmaguNethI abhinnapaNe khAtAM-uThatAM-besatAM ane anya karyo karatAM bhAna rahe-suratA rahe evA abhyAsa pADa. A pramANe zApaganA abhyAsavaDe AtmadhyAna dharatAM je kaMI truTi rahe che tene paNa khyAla rahe che ane tene parihAra karavA anubhava pragaTe che. zuddha paga pramANe AtmAnA guNemAM upara pramANe ramaNutA karatAM sahaja samAdhi pragaTe che, ane tethI prazcAt anya kaMI pAmavya bAkI For Private And Personal Use Only Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 283 jaNAtuM nathI te eTalA sudhI ke muddikAra cephulamanane evI sahajadazA anubhavAya che. AvI sthiti prApta thatAM karADA tIrtha pUjA sevA, karoDo vRttA-tapa japa vagerenuM vAstavikakartavyaphala prApta thayuM ema anubhava Ave che. AvI AtmadazAne anubhava Ave tyAre jANavuM ke anaMtabhavanAM karma TaLyAM ane zabdanayanI apekSAe jIvana muktatA prApta thaI. AtmA ane paramAtmA te svayaM chuM evA zudghapayogathI anubhava karavA ane tevA upacAgamAM eTalA badhA lIna thaI javuM ke pratyeka kAryakaratAM huM paramAtmA chuM evA upayoga rahe. evI paramAtmabhAvanA sarvatra vyApaka thavI joie ke jethI sarva prANIomAM paramAtmA anubhavAya ane tethI sattAe raheluM paramAtmapada che te antamAM paramAtmapaNe vyaktithI pragaTa thAya. A kAryamAM AtmazraddhAthI upayoge pravartavAnA abhyAsa pADavAthI AtmAnandarasanA anubhava prApta thAya che. jo ke prathama AvI dazAnA abhyAsa sevatAM prathama nIrasattva lAgaze paraMtu pazcAt atyaMta premapUrvaka pravRtti karatAM anubhavajJAna jAgrata thaze ema nakkI avadhavuM. AvI dAnA anubhava AvatAM parabhAvanA vikalpasaMkalpanuM mULa vinaSTa thAya che. huM paramAtmA chuM evA upayega rAkhIne tenA draDha saMkArA hRdayamAM pADavAthI ane sarvatra sarva prANIAne paramAtmApaNe bhAvavAthI hRdayamAM kSudravRtti, ane nIcavRtti te pragaTavAja pAmaze nahI. A bAbatane barAbara mAsa, be mAsa paripUrNa zraddhApUrvaka abhyAsa karavAthI kSudravRtti ane anyajIvAprati dhikkAranI vRtti tathA teprati koi prakAranI hRdayamAM azubhavRtti pragaTavA pAmaze nahi. ene thoDA ghaNA anubhava AvyAvinA raheze nahi ema anubhava khAtrIthI kahevAmAM Ave che. pustakamAM lakhelA A upAyamAtrathI khuza na thavuM paraMtu kathyA pramANe AcAramAM A bAbata mUkIne paramAtmabhAvanAne anubhava ekavAra karavAmAM Avaze ane te prApta thaze eTale paramAtmabhAvanAnI laganI evI lAgaze ke kadI te chuTaze nahI ane paramAtmatva pragaTa thaze tyAreja mAhe bhAvanA vayameva vilaya pAmaze tathA anantajJAna darzana ane cAritrAdiguNe peAtAne dekhavAmAM Avaze. taeva paramAtmabhAvanAnA mekSApAya sadA sevavA joie. For Private And Personal Use Only Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 284 adhyAtmajJAnI AtmajJAnapariNatimAM jevuM dhyeya svarUpa bhAve che te svayaMbane che. kacyuM che ke jiyAnamacaMdra mahUrtamahA ramagAmanAramA tadupatamite AtmA pite zuddhaamUrta-paramAkSara cidAnaMdamaya evA paramAtmAne smaraNa kare to te AtmAvaDe AtmA nirUpAtIta paramAtmAne prApta kare che. AtmAe potAnA zuddhavarUpanuM dhyAna kevI rIte dharavuM joIe te nIce pramANe batAvavAmAM Ave che. atIndriyamanirdezyamamUrtakalpanAcyutam / cidAnandamayaM viddhi svasminnAtmAnamAtmanA / AtmAnaM siddhamArAdhya prApnotyAtmApi siddhatAm / vartiH pradIpamAsAdya yathAbhyeti pradIpatAm // suniruddhendriyagrAme prasanne cAntarAtmani / kSaNaMsphuratiyattattvaM tadrUpaM paramAtmanaH // svavibhramodbhavaM duHkhaM, svazAnAdeva hIyate / tapasApina tacchedya mAtmavijJAnavarjitaiH // AtmAtmanA bhavaMmokSa mAtmana: kuruteytH| atoripurguruzvAya mAtmaivasphuTamAtmanaH // AtmAnuM svarUpa pAMca idri ane chaThThA mananI bahAra che. kaI paNa rIte AtmAnuM svarUpa kathaMcit nirdezya nathI. AtmAnuM amUrta svarUpa che. amUrta evA AtmAne amUrta evA anubhava jJAnadvArA anubhavAya che. anubhavajJAna ane AtmA ekarUpa che tethI anubhavajJAna eja AtmAne anubhava sAkSAtkAra avabodha joIe. rAgadveSanI sarva kalpanAothI bhinna evuM AtmasvarUpa che. rAgadveSanI kalpanAothI pelI pAra rahevuM evuM AtmasvarUpa je mahAtmA dhyAnamAM anubhave che. te kudaratanI lIlAnI jhAMkhI prApta karavA zaktimAna thAya che. cit arthAt jJAna ane viSayabhoga vinAno je AnaMda che te AnaMda e bene anubhava prApta thatAM cidu ane AnaMdamaya AtmA che e sAkSAtkAra thatAM AtmA potAnA AtmAvaDe potAnAmAM AtmAnA zuddha svarUpamaya paramAtmAno anubhava kare che. jJAnI AtmAne siddharUpa ArAdhIne AtmAmAM rahelI siddhatAne AvirbhAve For Private And Personal Use Only Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25 karIne tenI prApti kare che. te upara dRSTAMta Ape che ke jema vita arthAt vATa-dIveTa-pAte dvIpakane pAmI pote dIpakapaNAne pAme che tema AtmApaNu potAnAmAM tiAbhAve rahelI siddhatAne sattAmaya STie ArAdhatA AvirbhAve siddhatAne prApta kare che. sArI rIte iMdracAnA samUha rUMdhe che te arthAt mananI zubhAzubhavRttie viSayAne agrahaNa kare che tenA aMtarAtmA prasanna thAya che te vakhate aMtaramAM eka kSaNa mAtramAM je tattva sphure che teja kharekhara jANavuM ke paramAtmAnuM svarUpa che. AtmA bAhyabhAvane bhUlIne pAtAnA zuddha dharmarUpa dhyeyamAM tannIna thaIne je kSaNe dhyAtA dhyeya ane dhyAnanI ekatAne pAme che te kSaNe AtmAmAM je kaMi anubhavAya che te paramAtmAnuM svarUpa che. AvuM paramAtmatAnuM svarUpa anubhavamAM Ave che ema dhyAna karanArAone pratIta thAya che ane anubhavapUrvaka kathavAmAM Ave che ke AvI sthi timAM mekSa sukhanI vAnagI ahIM dhyAnakALe bhAgavAya che. te sukhanI khumArInA ghenamAM masta thaIne dhyAnIe parAbhASAmAMthI anubhavAdgAra kADhe che. svavibhramathI udbhavela duHkha kharekhara AtmajJAnathI naSTa thAya che. jeTalI jAtanAM du:kha che te AtmAnA vibhramathI udbhave che ane te vibhrama TaLyA eTale jaDa padArthodvArA duHkha thatuM nathI. AtmajJAna jeAne prApta thayuM nathI evA manuSyevaDe duHzakya tapa karavAthI paNa duHkhono nAza karI zakAtA nathI. AtmA AtmA vaDe bhava kare che ane AtmA AtmAvaDe mekSa kare che. AtmAne zatru paNa AtmA che ane AtmAne gurU paNa AtmA che. AtmA peAtAnA zuddha dharmanA upayAgamAM rahe te potAnI paramAtma dazA peAtAnAmAM pote utpanna karavAthI AtmA pAteja potAnA gurU ane che. AtmAnI paramAtmadazAne anubhava thayA eTale zabda nayakathita jIvanamuktatAtA svamAM anubhavAija. AtmAnA anubhava kAMI khAhya AkAradvArA anya manuSyone avaLeAdhAvI zakAya nahi. AtmAnubhavanA sAkSAtatkAra thatAM AMtarajIvanamAM pheraphAra thaI zake che paNa kaMi mAhyajIvanamAM pheraphAra thai zakatA nathI. hRdayanA udbArAvaDe anyajIvAne For Private And Personal Use Only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 286 potAnAmAM utpanna thaelA AtmAnubhavanA vizvAsa Ave evA niyamathI potAnuM AtmasvarUpa svayameva anubhavI zakAya paraMtu tene anyane anubhava karAvI zakAya nahi. anya manuSyA evI AtmadazAmAM Ave te AtmasvarUpanuM anubhavajJAna karI zake. tenA vinA anya kAI upAya nathI. AtmAnA zuDhApAgavaDe AtmAnuM svarUpa potAmAM anubhavAya che. A khAkhatamAM jJAnArNavamAM Amanye vAmanAmAthaM ghacamevArumukhyate ityAdi vAcAvaDe sAkSI maLI Ave che. AtmAnA zuddha svarUpanA zuddhApayAgavaDe anubhava karavA mATe paramAsmarUpa huM chuM evA abhyAsa pADIne paramAtma vAsanAne daDha raMga lagADavA joie. jJAnArNavamAM kahyuM che ke--sattvA: savAda mityacacatranAta / vAsanAM daityakSetra prArmAsyAtmavyavasthiti | anaMta jJAna, darzana, cAritra dhAraka paramAtmA teja huM chuM. loDanuM loDa, oDanuM paramAtmA teja huM chuM. paramAtmA teja huM chuM. paramAtmA teja huM chuM. evA satata abhyAsa karatA chatA paramAtma vAsanAne daDha karatA evA AtmajJAnI svakIya AtmavyavasthAne pAme che. soDhuM moDhuM evA zabdanA ghoSa karavAmAM Ave paraMtu tenA samyag artha na jANavAmAM Ave te sArUM tattvamasi evA zabdone phogrApha banIne vadavAthI vadanakleza vinA anya phaLa thatuM nathI. ataeva sAduM soDhuM tavamasthAti zabdonA sAtanayAnI apekSAe samyag artha avaedhIne zuddhApayeAge tanmayapariNatie paramAtmabhAvanAnI nAne daDha karavAmAM Ave te alpakALamAM aMtamAM paramAtmabhAva pragaTe che, ema nizcayataH avadhavuM. jevI dravya (vitta ) mAM rUci (rAga) thAya che ane jevI tarUNImAM rAgabuddhi pragaTe che tevI jo AtmAnI paramAtma bhAvanAmAM rAgabuddhi pragaTe to svahastamAM paramAtmA ane mukti che ema jANavuM. zuddhe payoga-suratAvaDe sarva kAryarmo AtmAnI paramAtma dazA bhAvatAM-citavatAM ane temAM tanmaya thatAM AtmA zuddha nirlepa bane che ane navIna karma AMdhatA nathI. A bAkhatanI khAtrI karavA mATe AvI AtmadazAnA abhyAsa sevyA vinA anya kAI upAya nathI. vAsa For Private And Personal Use Only Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 287 sAtana vaDe AtmAnuM samyak svarUpa avabodhavAthI AtmajJAnanI prApti thAya che, ane AtmajJAnapUrvaka anuSAne, kriyAo, kAryo karavAthI karmane baMdha thatuM nathI tathA aneka kAryo karavAthI nirjarA thAya che. tata saMbaMdhI jJAnArNavamAM kahyuM che ke - ____zAnapUrvamanuSThAnaM ni:zeSaM yasya yoginaH / na tasya bandhamAyAti, karmakasminnapikSaNe // je jJAna yegInuM nizeSa anuSThAna kharekhara jJAnapUrvaka che. tene karmanuM baMdhana keIpaNa kSaNamAM thatuM nathI. atae AtmajJAnapUrvaka sarva kAryo adhikAra paratve karavAnI AvazyakatA svIkAravAmAM Ave che. AtmajJAnapUrvaka yadi AtmadhyAna dharavAmAM Ave che te tenA ge sarva karmane nAza thAya che. jJAnArNavamAM kacyuM che ke aho nA nAriztAkAra: trailokyaM cAlayatyeva dhyAnazakteH prbhaavtH|| vizvaprakAza ane anaMtavIryamaya AtmA dhyAnazaktiprabhAvathI traNalakane calAve che. ATalI badhI AtmadhyAnazaktinI prabhAvatA che evuM avadhIne AtmadhAna karavAne dararoja utsAhapUrvaka prayatna kare. joIe. anubhavagamyavAta e che ke AtmadhyAna dharatAM parapulabhAvonuM vismaraNa thAya che ane pudgalabhAvamAM ISTa niSThavRttinI mandatA-kSINatA thAya che. AtmadhyAna karavAthI pAMca Indriye ane chaThThA manathI bhinna evA AtmasvarUpamahAprakAzamAM vRttine laya thavAthI Atmasukhane anubhava yAne jhAMkhI pragaTe che, ane tenAthI Atmasukhane paripUrNa vizvAsa Ave che. jJAnArNavamAM kacyuM che ke-- yatsukhaM vItarAgasya muneH prazamasaMbhavaM / natasyAnantabhAgo'pi prApyate tridazezvaraiH // vItarAga munine prathama saMbhavaje sukha udbhave che tene anaMtamabhAga paNa IvaDe prApta thaI zakatuM nathI. varasyanizcita suraM tallAMArsi: sva nija rANAnAtIta racAramAnAmAmanA A ityAdi lekathI AtmajJAnI AtmadhyAnamAM masta banIne AtmAvaDe AtmAne For Private And Personal Use Only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 258 jANuM che, anubhave che ane AtmasukhathI AMtarajIvane jIvI zake che. A bAbatane AtmAnubhava thAya che. zAtAvedanIya ane Atmasukha e bannemAM AkAza pAtALa jeTalA taphAvata che. keTalAka khAlavA zAtAvedanIyane Atmasukha tarIke mAnI le che. puNyanA udayathI zAtAvedanIya bhogavAya che. ataeva zAtAvedanIya che te puchyAyajanya hovAthI paiAlika kahevAya che. pAMca iMdriyo ane chaThThA manadvArA khAdyapudgalAvaDe zAtAvedanIya bhAgavAya che. zAtAvedanIya bhAgaprati paudgalika vastu nimitta kAraNa che ane puNyavipAkaliMka upAdAna kAraNa che. anya para polika vastuodvArA je je sukhanI pariNati udbhave che te zAtAvedanIya kahevAya che. azAtA vedanIya bhogavavAmAM pAMca iMdricAnA viSayo nimitta kAraNa rUpe pariNAma pAme che. zAtAvedanIya vastutaH puNyavipAkajanya hovAthI puNyatripAdanI peThe te kSaNika che. puNyavipAkanA kSayanI sAthe zAtAvedanIya pariNAmanA paNa nAza pAme che. zAtAvedanIyane chAyArUpa kalpavAmAM Ave che te azAtAvedanIyane tAparUpa gaNavAmAM Ave che. puNyane suvarNanI eDI kalpavAmAM Ave che ane pApane lAhanI beDInI upamA ApavAmAM Ave che. puNya skaMdhA ane pApa pudgala dhA e bannethI AtmA bhinna che. zarIranI ArogyatA rahevI, iSTa padArthonI prApti thavI, yaza kIrtinA pracAra thA, du:khanA hetuonuM dUra thavuM, Adhi, vyAdhi ane upAdhithI mukta rahevuM ane tethI je zAtA bhagavAya che te zAtAthI Atmasukha to anaMta guNa bhinna che. zAtAvedanIyane paNa vastutaH jJAnI azAtArUpa mAnIne tenA bhAgane icchatA nathI. AtmAne para vastunA pArataMtryadvArA je sukha thAya che te vastutaH para pAlika vastunA para vazapaNAthI du:khaja che. anya vastuonA Alamane je sukha bhAgavavuM te prayAsajanya hovAthI duHkharUpaja che. ataeva AtmajJAnIo puNyajanya zAtAvedanIya bhAgane bhAgya karmacAge bhAgavatA chatA paNa te Atmika sukha nahIM hovAthI zAtAvedanIya bhegAmAM rAcatAmAcatA nathI ane zAtAvedanIya bhAgonI prApti mATe rAga For Private And Personal Use Only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 289 zreSamaya vikalpa saMkalpa karIne hAyavarALa karatA nathI. sarva varaduHkhN, sarvamAtmavazaM sukhaM, etaduktaMsamAsena, lakSaNaM sukhaduHkhayoH e leka kathita pugala padArtha bheganI apekSA-pRhA-prAptirUpa paravazatAmAM sAnukULa zAtA vedanIyamAM jarA mAtra paNa sukha mAnatA nathI. tenI temane koInI darakAra paNa hotI nathI. pigalika bhegenI prApti kIti AdinI prApti mATe AtmajJAnIo prayatna karatA nathI. tier zUviET, pratiSThAne te zUkarInI viSTA samAna mAne che. AtmajJAnIo zAtA vedanIyathI bhinna AtmAmAM raheluM ane AtmAnA vazamAM raheluM svataMtra evuM je Atmasukha che tene ja satyasukha tarIke mAnIne tenI prApti mATe AtmadhyAna dhare che. sarva prakAranI mUcchamamatAno tyAga karIne sarvasaMga parityAgI banI AtmasukhanI prAptimATe nivikalpatAne seve che. rAgadveSanA vikalpasaMkalpa jyAM sudhI manamAM uThe che tyAM sudhI AtmasukhanI prApti thatI nathI. kAraNa ke rAgadveSanA vikalpasaka zAMta thayAvinA mananI sthiratA thatI nathI ane mananI sthiratA thayA vinA AtmAmAM rahelA sukhane AtmAne sAkSAtkAra thatA nathI. atae vItarAganI AjJA e che ke rAgadveSanA vikalpasaMkalpa je je upAe ghaTe te te upAyenuM sevana karIne AtmasukhanI prApti thAya evI rIte pravartavuM. Atma samAdhithI karmAvaraNa TaLavAthI Atmasukhane prAdurbhAva thAya che. adhyAtmapaniSamAM zrImad vAcakajI nIce pramANe lakhe che - zubhopayogarUpo'yaM samAdhiH savikalpakaH / zuddhopayogarUpastu nirvikalpastadekadRk // AdyaH sAlambano nAma yogo'nAlambanaH prH| chAyAyA darpaNAbhAve mukhavizrAntisannibhaH / sAmAnyataH upaganA traNa bheda kathavAmAM Ave che. supayoga kazumotho ane zuddha ja, pApanA hetuomAM je upaga varte che tene azumAna kahevAmAM Ave che. puNyabaMdha hetuomAM je upayuga pravarte che tene zumAna kathavAmAM Ave che. je upaga vastutaH pApa ane puNyabaMdha hetuomAM na pravartatAM AtmAnA zuddhadharmamAM pravarte che 37 For Private And Personal Use Only Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tene zuddhopathI kahevAmAM Ave che. rAgadveSanA vikalpasaMkalpa rahita syAdvAdapaNe vastutatvane je upaga pravarte che tene zuddha thai kahevAmAM Ave che. prAyaHuttama dharmadhyAna ane zukaladhyAnane zuddhapagamAM samAveza karavAmAM Ave che. devagurUdharmatattva ciMtavana AlaMbana saMbaMdhI prazasya rAgadveSanA vikalpa sahita upayogane supayoga kathavAmAM Ave che zubhepagadvArA je samAdhi thAya che tene "zubhepa ga samAdhi" kathavAmAM Ave che. ane zuddhagadvArA cittamAM thanAra rAgadveSanA vikalpasaMkalpane zamAvavAmAM Ave che ane tethI je cittanI zAMtatA-sthiratA zAMti thAya che tene "zupayoga samAdhi kaLavAmAM Ave che. caturguNasthAnakathI zubhepacega samAdhine prAraMbha thAya che ane caturthaguNasthAnakamAM zubhAcaraNa hoya che, dharmadhyAnamAM mukhyatAe zubha paga samAdhine samAveza thAya che. ArtadhyAna ane ridradhyAnamAM azupayogane samAveza thAya che. azupagamAM zubha ane azubhane samAveza thAya che. zubha ane azubhathI bhinna kevaLa saMvara ane nirjarAne pragaTAvanAra zuddhapaga hoya che, ane tethI zubhAzubha rAgadveSanA vikalpasaMkalpane nAza thAya che. zubha pagarUpa samAdhine savikalpa samAdhi kathavAmAM Ave che. savika95 kahevAmAM Ave che tenuM kAraNa e che ke temAM zubharAgAdine vikalpa hoya che. zuddhapayogarUpa samAdhine nivikalpasamAdhi kathavAmAM Ave che. nivikalpa samAdhi kathavAnuM kAraNa e che ke temAM zubhAzubha rAgadveSanA vikalpasaMkalpa hotA nathI. rAgadveSanA vikalpasaMkalpane je samAdhimAM nAza thAya che tene nivikalpaka samAdhi kathavAmAM Ave che. nivikalpa samAdhimAM, upazamabhAva, kSaye pazamabhAva ane kSAyikabhAva hoya che. upazamabhAvanI nivikalpa samAdhinI Adi ane aMta thavAthI te sAdisAMta bhAge hoya che ane cAritrasaMbaMdhI cAritrabhAvanI nivikalpaka samAdhi te sAdi anaMtamA bhAge hoya che. zubhapaga samAdhine sAlaMbana ega kahe che ane zuddha paga samAdhine nirAlaMbana yoga kahe che. chAyAnuM darpaNanA abhAve mukhavizrAnti samAna nirAlaMbana yoga che. devagurudharmanuM prazasyarAgAdibhAve jemAM AlaMbana hovA chatAM tenA For Private And Personal Use Only Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 29. abhAve phakta zuddhapAgavaDe samAdhinI prApti thAya che, tene nirAlabana vega kahe che. cittavRttiniSa: citta-rAgadveSAtmakavRttinA nirodharUpa egane paNa nivikalpa samAdhimAM samAveza thAya che. arthAt tene vAstavika vArtha bhAve che te nirvikalpa samAdhimAM ghaTe che sAtamA apramatta guNasthAnakathI nirAlaMbana nivikalpa samAdhine prAraMbha thAya che ane tenI kaMIka jhAMkhIne pramattaguNasthAnakamAM anubhava prAyaH pragaTe che. savikalpaka samAdhi karatAM nivikalpaka samAdhi te anaMtaguNa uttama che. pada, piMDastha dhyAna dvArA nirvikalpaka rUpAtIta nivikalpa samAdhimAM praveza thAya che. vedAMtanI apekSAe savikalpaka ane nivikalpa samAdhinI jUdI rIte vyAkhyA karavAmAM Ave che. keTalAka saprajJA samAdhi ane niprajJA samAdhi e be bhedamAM samAdhinuM svarUpa darzAve che. dhyAtA dhyeya ane dhyAnanuM jJAna jyAM sudhI rahe che. tyAMsudhI saprajJA samAdhi che. e be prakAranI samAdhine paNa syAdvAdazilIe sAlaMbana ane nirAlaMbana samAdhimAM samAveza karavAmAM Ave che. AtmajJAnane jyAM nAza thAya evI samAdhine vItarAga sarvajJadeve svIkArI nathI. dhyAtA dhyeya ane dhyAnanI ekatA jyAM paraAlaMbane thAya che te parAlaMbana samAdhi avadhavI ane AtmaguNemAM dhyAtA-dhyeya ane dhyAnanI ekatA thAya che te nirAlaMbana samAdhiga jANave. sAlaMbana savikalpa samAdhinA dhyeya bhede aneka bheda paDe che. AkALamAM nivikalpa samAdhinI jhAMkhIne sAtamAguNasthAnakanI prApivaDe anubhava Ave che, e yat kiMcit e dazAnI ramaNatA karatAM anubhava Ave che. savikalpa samAdhinI prApti pazcAt nivikalpa samAdhinI prApti thAya che. je loko savikalpaka samAdhinI prApti karI zakyA nathI te leke nivikalpaka samAdhinI kevI rIte prApti karI zake vArU? je ke audayika bhAvamAM keI apekSAe zuddhapaga samAdhine aMtarAva thAya che. tathApi te kharekhara upazamAdi nivikalpaka zuddhapaga samAdhimAM nimittakAraNarUpe pariNamavAthI tenI AvazyaktA siddha kare che. zubhaga samAdhi che teja zuddharUpe pari grAma pAmIne zuddhapaga samAdhirUpe prasiddhine pAme che. zubharAga For Private And Personal Use Only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 292 SarUpa vikalpa che teja gurUnI kRpAthI TaLe che. ane pazcAt AtmasaMbaMdhI zuddhapayAga rahevAthI zuddhApayoga samAdhi tarIke pragaTa bhAvane pAme che. zabdAdi AlekhanadvArA savikalpatApUrvaka jJAnIne dhyAtA-dhyeya ane dhyAnanI ekatAe nirvikalpa samAdhi prakaTe che. dravyAnuyAganI razailIe ane jainanI adhyAtma zailIe savikalpa ane nirvikalpa samAdhinI vyAkhyAmAM yat kicit bheda paDe che paraMtu te sApekSA pUrvaka hovAthI te bheda virodha bhAvane bhajatA nathI. dravyAnuyAganI zailIpUrvaka zubheApayoga ane zuddhApayogarUpa samAdhinuM svarUpa jyAMsudhI avabodhavAmAM AvatuM nathI tyAMsudhI adhyAtmazailIe sAmAnyataH samAdhi avadhavAthI samyak samAdhinuM svarUpa prApta karI zakAtuM nathI. ataeva dravyAnuyoga ane adhyAtmazailIpUrvaka sarvikalpa nivikalpaka samAdhinuM svarUpa avaLeAdhAya che tyAre AtmasamAdhinI samyakSaNe prApti thAya che ane tethI AtmAnuM saheja sukha pragaTe che. AtmajJAnIe AtmasamAdhinI prApti mATe AtmAnA anvaya dharmaprati upacAga deve ane bAkInI sarva khAkhatanI yAdI bhUlI javI. AtmajJAnathI AtmAnA asaMkhya pradezane dhyeyapaNe dhAravA ane AtmAnA asaMkhya pradezamAM jJAnadarzanacAritrAdi guNA vyApI rahelA che evA sthirapayoga dhAraNa karIne AtmAnA asaMkhyapradezamAM layalIna thai javuM. ekAnta sthira citta rahe evA upAcA sevI padmAsana vA siddhAsanavALI AtmAsaMkhyapradezAne dhyeyarUpe dhArIne temAM tallIna thavAthI nivikalpa samAdhine sAkSAtkAra anubhava prApta thAya che. A bhavamAM sadgurUkRpAthIja AtmajJAna vairAgyapratApe nivikalpa samAdhine cAritra dazAmAM anubhava Ave che ane tethI iMdriyAtIta sahaja sukhanuM dhaina evuM pragaTe che je cAda bhuvanamAM na mAya evuM jaNAya che. jJAna ane AnaMdarUpaja AtmAnuM svarUpa che jJAna ane AnaMdathI bhinna AtmA nathI. jJAna ane AnaMda jyAM che tyAM AtmA che. jJAna ane AnaMda jyAM che tyAM AtmAnA asaMkhyapradeze jANavA. jJAna ane AnandanuM je rUpa AtmAnuM che. te nirvikalpa samAdhimAM sAkSAtkAra thAya che. nivikalpa samAdhimAM je anubhavAya che teja paramAtmA, paramezvara, parabrahma, khudA paramajyaMti che. For Private And Personal Use Only Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 293 nirvikapa samAdhimAM pitAnA AtmArUpa paramAtmAnI sAthe svAcittavRttinI ekatA thavAthI paramAtmajJAna sAgaramAM cittavRttine saMbaMdha thavAthI pazcAta parabhASAmAM je je vicAre udbhave che te prabhunA satyajJAna tarIke vaikharI vANI dvArA bahAra Ave che ane te Izvara, deva, sarvajJavANI tarIke lekamAM prasiddhine pAmI jIve che. AtmArUpa paramAtmAnI sAthe nivikalpa samAdhidvArA AtmIya saMbaMdha thavAthI paramAtmasvayaM avabodhAvavAthI sarva prakAranI vAsanAo ke parapudgaladravyasaMge utpanna thaelI hatI te TaLavA mAMDe che. anaMtabhavanAM karma kSaNamAM bhasmIbhUta karavAM hoya ane sarva sthAvarajaMgama tIrthonI sevAnuM phaLa eka kSaNamAM prApta karavuM hoya te nivikalpa samAdhine aMtamuharta paryata anubhavavAnI jarUra che. nivikalpa samAdhine aMtamuhUrta anubhava thavAthI pazcAt AgaLanI sthitinA bAraNAM ughaDI javAthI AgaLa je prAptavya avazeSa rahyuM hoya te sahaje prApta thAya che, emAM jarA mAtra saMzaya nathI. nivikalapakasamAdhimanta munie nivikalpaka samAdhinA utthAna kAla pazcAt dharmakarma je je kAryo karavAnA aneka daSTithI batAvavAmAM AvyAM che te pharaja mAnIne aMtara suratA rAkhI karavA ane punaH nivikalpaka samAdhikAlamAM AtmArUpI paramAtmAnI sAthe tanmaya thavAnuM ja kRtya vAraMvAra sevyA karavuM. AtmajJAnane paripakava baMdha thayo hoya tene nivikalpaka samAdhinuM dAna karavuM joIe. tatsaMbaMdhI adhyAtmapaniSamAM upAdhyAya jaNAve cha .----atyantapakvabodhAya, samAdhinirvikalpakaH vAcyo'yanArdha vijJasya, tathA coktaM parairapi // Adau zamadamaprAyai, guNaiH ziSyaM prbodhakyA mirva & guramita vaSathe I atyaMta pakvabodhArtha, nivikalpaka samAdhivAcya che. te pramANe vedAMtIoe paNa jaNAvyuM che. AdimAM zamadamaguNavaDe ziSyane gurUe bedha de. pazcAt A sarva brahma che. tuM zuddha brahma che ItyAdi brahmajJAnane bodha de. AtmA eja paramAtmA che. ItyAdi bhAvanAvaDe dhyAna dharavAthI nivikalpaka samAdhimAM pravezAya che ane tadvArA nivikalpa For Private And Personal Use Only Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sukhane bhega bhegavI zakAya che. aeva AtmA teja paramAtmA che (aor a fmagt) ItyAdi vaDe AtmabhAvanA jJAnanI prAptidvArA AmadhyAna dharavuM joIe. bhAvanAjJAnane apUrva mahimA che, tatsaMbaMdhI adhyAtmapaniSamAM vAcaka jaNAve che ke-tapazutAnA manaHziyAvaanpilipyte / bhAvanAjJAnasaMpanno niSkriyo'pi na lipyate // tapa: mutAdivaDe matta e kiyAvAnuM paNa rAgadveSamAM lepAya che. paraMtu bhAvanAjJAnasaMpanna e dharmanI bAhya kriyAthI rahita niSkriya rAgadveSamAM lepate nathI. eTale badhe bhAvanAjJAnane mahimA che. AtmAnI zuddhadharmanI bhAvanAne jJAnarUpAgni jenA hRdayamAM prajvalyA kare che te game tevA kAryamAM pravRtta chatAM vA niSkriya chatAM rAgadveSathI levAtuM nathI. AtmabhAvanA jJAnavaDe nIcenA leka pramANe AtmAne bhAva joIe. thise puruSa ja jize purA vijhavyomaaanenev, dhyAyannitina lipyate // nA'haM pudgalabhAvAnAM, kartA kArayitAca na / nAnumantApi cetyAtma-zAnavAn lipyate katham // ItyAdi bhAvanA jJAnavaDe AtmAnA upayogamAM eTalA badhA lIna thaI javuM joIe ke jethI pratyeka bAhyakArya karatAM chatAM AtmAne upaga kAyama rahe. AtmAne zuddhAnubhava pragaTAvavA mATe bhAvajJAnanI atyaMta upayogitA siddha Thare che. AtmAne vizuddhAtu bhava pragaTa eTale zabdanayavAcajIvanamuktatA prApta thaI ema avabodhavuM. vizuddhAnubhava vinA, AtmasvarUpa kadApi gamya thatuM nathI. adhyAtmapaniSadmAM kahyuM che ke-taripa brahma viruddhanumajaM vinA rAtraphuritApi naiva jaLyuM vAcana ItyAdi kalekethI AtmajJAnIoe avadhavuM ke zAstrAnI seMkaDe yuktio vaDe paNa vizuddhAnubhavavinA AtmasvarUpa anubhavagamya thatuM nathI. AtmajJAnIe DhiAnavaDe vizuddhAnubhava prApta kare che jethI AtmAnI zAMti prApta karI zakAya. AtmajJAna meLavIne AtmAnA asaMkhya pradeza ane temAM rahelA guNaparyA vinA anya keIne pitAnA AtmAmAM Arepa kare nahIM. zarIra-vANuM Adi jaDa vastuone je AtmAmAM Arepa kare che arthAta AtmA vinA anya zarIra vagerene AtmAnAM For Private And Personal Use Only Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25 che ema je mAne che teNe svAbhAvika AtmArUpa paramAtmAnuM svarUpa jANyuM nathI ema avadhavuM. adhyAtmapaniSamAM kacyuM che ke- karmopAdhikRtAn bhAvAn , ya Atmanyadhyavasyati / tena svAbhAvika rUpaM ja zuddha pAmanaH + AtmAnuM dhyAna dharavAnAkALe AtmAnI sAthe lAgelA karmopodhikRta bhAvane AtmAmAM adhyavasita na karavA. phakta te vakhate sohaM tatvamasi AdizakhavA anekAnta bhAvArthanI bhAvanAmAM tanmaya banIne tenA eTalA badhA hRdayamAM daDha saMskAre pADavA joIe ke jethI AtmAmAM anya koI vastune adhyAsa pragaTI zake nahIM. rAdhAvedhanI sAdhanA karatAM A dhyAna kArya anaMta guNe paga sAdhya che ema avadhavuM joIe. AtmAnA guNa paryApara anaMta guNa zaddha prema lAgavuM joIe. AtmAnI upara eTale badhe prathamAvasthAmAM prema lAga joIe ke-nita vAto duniyA nA bhUla gaye kuccha yAda nahi. tuMhi tuMhi tuhinA // vinA anya udgAre kADhavAnuM rUce nahIM. AtmArUpa paramAtmA prabhu vinA koI anya vastu rUce paNa nahi ane AtmArUpa paramAtmA prabhupara premalakSaNA bhakti dvArA eTaluM badhuM pramatAna lAgavuM joIe ke jyAM tyAM jaDa padArthomAM AtmArUpa paramAtmA prabhunI bhAvanA pragaTayA kare. AvI AtmarUpa paramAtmaprabhunI premalakSaNA bhaktivaDe bhAvanA karIne sarva prANIomAM paramAtmAe dekhavAne daDha adhyAsa pADIne AtmAnI paramAtmatA pragaTa karavI. AtmAnI upara pramANe bhAvanA karavAthI aMtarAtmA svayaMjJAnAdiguNae paramAtmA thAya che ane e bAbatane nizcaya thAya che. emAM jarA mAtra saMdeha karavA jevuM nathI. AtmArUpa paramAtmAnI bhAvanAne khyAla svatAmAM paNa upagamAM Ave eTalA badhA bhAvanAnA daDha saMskAre pADavA joIe, ane AvI uttama bhAvanAmAM pragaTa thanAra vidanene jItavAM joIe. jyAre svamAmAM paNa AtmArUpa paramAtmAnI bhAvanA jAgrat rahe tyAre jANavuM ke have mAre AtmA svazuddha dharma sammukha thaye. prAptasAdhana sAmacA vyavahAra ane nizcayataH AtmasamAdhinI prApti karavI e parama sAdhyakArya che ema bhavyajIvoe samyam avadhIne yathAzakti For Private And Personal Use Only Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 296 svAdhikAre prayatna karavA joie. nAma ane rUpathI bhinna evA paramAtmAnA dhyAnamAM sthiratA karIne nAmarUpathI bhinna vRttivALA thaIne paramAtmAnA jJAnasAgaramAM saMyamAge tanmaya banIne nAmarUpathI bhinna evuM paramAtma svarUpa ke jene anubhava, vastutaH huM tuM AdithI bhinna nirvAcya che te prApta karavA joie. yuvAvasthAmAM cAganI sAdhanAvaDe prayatna karatAM AtmAnubhavanI jhAMkhI prApta thAya che. jo jaDa padArthAnI tRSNA hoya to Antara paramAtmapadanI prAptinI AzA dhAravI e gagana kusumavat avadhavI. zabda, rUpa, rasa, ane gaMdhArdika viSayeAmAMthI sAnukuLa ane pratikuLa vRttinA saMhAra karIne AtmasvarUpamAM lIna thavAthI paramAtmAno anubhava AvyA vinA rahetA nathI. A jagamAM sarva padArthomAM bhinna bhinna jIvAnA bhinna bhinna vRttinI apekSAe sAnukuLatva ane pratikuLatvanA vyavahAra thatA avalokavAmAM ane anubhavavAmAM Ave che tenuM kAraNa vAstavika, AtmAmAM sthita rAgadveSa pariNAmarUpa zetAna che. rAgadveSa potAnA svabhAve ana tazaktimaya che. rAgadveSanA jema jema kSaya thAya che tema tema AtmAmAM izvarIyajJAna jyotinA prakAza thAya che. AtmAnI samyag jJAna jyAtine izvarIyajJAna jyoti kathavAmAM Ave che. musalamAnamAM eka evI pracalita vArtA che ke eka vakhata eka gurUnI pAse ziSye prArthanA karI ke hu ketu bhajana karUM. gurUe ziSyane kahyuM ke tuM zetAnanuM bhajana kara. gurUnA para vizvAsa rAkhIne ziSye zetAnanuM bhajana prAraMbhyu. tethI zetAnane Azcarya lAgyuM ke AkhI duniyA IzvaranuM bhajana kare che ane A ziSya mArU bhajana kare che. zetAna pelA ziSyanApara satuSTa thaye ane tene pratyakSa thaIne kahyuM ke tuM je mAge te ApuM, mATe jenI icchA hoya te mAga ! ziSye zetAna prasanna thayAnu vRttAMta potAnA gurUne kacyuM. gurUe ziSyane kathyuM ke tuM zaitAnanI pAsethI evuM mAgI le ke tArA hRdayamAMthI zetAnanA vAso nIkaLI jAya. gurUnI zikSAnusAra ziSye zetAnanuM maraNa karI bolAvyeA. zetAne pratyakSa thaIne vara mAgavAnu kahyuM. ziSye kahyuM ke jo tuM mArA upara prasanna thayA hoya to mhArA hRdayamAMthI nIkaLI jA. ziSyanI A For Private And Personal Use Only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 297 ramaNatA mAgaNI zetAnane sArI lAgI nahIM to paNa tene te pramANe kabula karavuM paDayu ane ziSyanA hRdayamAMthI nIkaLI gayA tethI ziSyane lokAloka sarva pratyakSa dekhAvA lAgyAM. A kathAmAMthI sAra e levAnA che ke rAgadveSarUpa zetAna jo AtmAnA asaMkhya pradezamAMthI sarvathA nIkaLI jAya to AtmAmAM kevaLa jJAna ane kevaLa darzananA utpAda thAya ane tethI sarva duniyAnA sarva padArthonA sarva dharmane jANavAmAM tathA dekhavAmAM Ave. rAgadveSane dhikkAravA mAtrathI teo TaLI jatA nathI. paraMtu Atma jJAna meLavIne AtmAnA svabhAvamAM je kare che teAnAthI rAgadveSa svayameva dUra thAya che. rAgadveSarUpa zaitAna, sarvavizvane potAnA vasya karavA prayatna kare che. taeva rAgadveSa kSaya karavAnI jijJAsAvaMtamumukSuoe zuddhapayoga dhAraNa karIne jenu dhyAna dharavAthI rAgadveSanI pariNati na udbhave evA paramAtmAnA zuddha varUpamAM masta banavuM joie. rAgadveSanA jema maMdodaya thatA jAya che tema tema AtmAnuM svAbhAvika sukha anubhavAya che. vizvavatti mumukSuoe rAgadveSanI pariNatinI maMdatA ane kSINatA karavA khAsa lakSya devuM joie. je je dharmonuSkAnAvaDe rAgadveSanI pariNitanA nAza thAya te te anuSThAnodvArA dharma sAdhanamAM prayatnazIla banavuM joIe. kriyAcogamAM pravRttimaya chatAM rAgadveSanI sAmagrIyAthI AtmAmAM rAgadveSanI pariNati jAgrat na thAya te para khAsa lakSya devuM joie. jJAna ceAganA evA paripakva abhyAsa karavA joie ke jethI adhikAra paratve karmaceAgI banatAM chatAM paNa nirlepadazA kAyama rahe. rAgadveSanA sAdhanAnI sAmagrI na maLe evAM sthAnAdine prApta karIne keTalAka ardhadagdha manuSye mananI zAMtatA amuka samaya paryaMta saMrakSI zake paraMtu jyAre rAgadveSa sAdhaka sAmagrInA saMcAgA maLyA ke punaH rAgadveSanA utpAda thAya evI sthitithI rAcavA mAcavAnuM nathI. na maLe khAvA brahmacArI" evuM to rAgadveSanA hetuonA abhAve kaMi kathAya paNa tethI kaMi sarvathA rAgadveSanA kSaya thatA nathI. krodhamAnane dveSamAM ane mAyAlAlanA rAgamAM samAveza thAya che. kaSAyanA sALa bheda che. anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lela; 2. apratyAkhyAnI krodha, For Private And Personal Use Only Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 298 mAna, mAyA ane lebha; 3, pratyAkhyAnI kedha, mAna, mAyA ane lebha; 4. saMjavalananA krodha, mAna, mAyA ane lebha; e SoDaSa kaSAya tathA hAsya-rati, arati, bhaya, zeka, jugupsA, strIveda, purUSada ane napusakeveda e pacIza kaSAne sarvathA jyAre kSaya thAya che tyAre AtmAmAM kevaLajJAna ane kevaLadarzanane udbhava thAya che. AtmAmAM kevaLajJAna ane kevaLadarzana, kSAyika cAritraAdiguNa anAdikAlathI sattAnI apekSAe che, paraMtu te guNenI zaktine rUMdhanAra, mohanIya karma che. mehanIyakarmane kSaya thatAM zeSa ghanaghAtI karmane paNa sarvathA kSaya thAya che ane tethI kevaLajJAnAdiguNe sUryaparathI jema vAdaLAM dUra thAya ane te jema prakAza pAme che tema svayameva svadharmataH prakAze che. kaSAyene upazamabhAva thAya che. kaSAne kSapazama thAya che ane kaSAne baMdha, udaya, udIraNA ane sattAmAMthI sarvathA kSaya thavAthI kaSAyone hAyikabhAva thAya che. kaSAyene upazama ane pazama thAya che. paraMtu te punaH kaSAyanIkaraNa sAmagrI pAmIne pharI jAya che, ane pazcAtuM kaSAne audayibhAva varte che. kaSAnA dayikabhAvane sarvathA kSaya thavAthI pazcAt kadi te dagdhabIjanI peThe udbhavatuM nathI. aeva AtmajJAnIoe kaSAne sarvathA kSaya karavA prayatna karI joIe. kaSAye eja mahA zatruo che ane anya manuSya te nimitta mAtra che. AtmAmAM utpanna thanAra kaSAyone nAza thatAM AtmA te AtmAne parama baMdhu bane che, ane AtmAmAM kaSAyedbhava thatAM AtmA AtmAne parama zatru bane che. AtmA paramAtmAne hitakartA che temAM anya te nimittamAtra che. AtmA ja AtmAne kaSAya pariNati jAgrat thatAM zatru che, temAM anya manuSya te nimittamAtra che. AtmAnuM AtmAmAM utpanna thanAra kaSAyoe jeTaluM ahita karyuM che teTaluM anya kaI ja karyuM nathI. AtmAmAM seLa kaSAye ane nava nakaSAnI pariNati jAgrata thAya che te nimitta kAraNane pAmI thAya che. AtmA ane paracha tathA jaDavastuone saMbaMdha ke che tene vAstavika vicAra karavAthI krodha, mAna, mAyA, ane lebha karavAnuM kAraNa rahetuM nathI. sarva AtmAene pitAnA AtmAsamAna mAnavAmAM yadi Ave te anya nimittethI For Private And Personal Use Only Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 299 krodha thavAno prasaMga prApta thAya nahi. yAda rAkhavuM ke kaSAyAthI virAma pAmavuM te A duniyAthI marIjavA barAbara che. ataeva kAyAthI virAma pAmavAnI jeenI icchA hoya teone prathama mAhabhAvathI maravuM paDaze. ahaM mArUM Adi je sphuraNA AtmAmAM mAhanA cALe thAya che tenAparathI ahaMtva dUra karavuM paDaze ane dhAra nidrAnI peThe bAhya padArthonI mamatAne bhUlavI paDaze. sarva jIvAne svAtmasamAna mAnanArA ane AtmAne AtmapaNe zuddhapAge dekhanArAne krodha kyAMthI AvI zake vArU? ane kadApi pramattayAge jANetA alpekSaNa rahI zake pazcAt samatAnuM prabaLa vadhatAM svayaMmeva zAMta thaI zake. AtmA potAnuM zuddhasvarUpa avalAke ane AtmAnA zuddhapAge vartatA chatA lAkhA manucaiAnA samAgamamAM Ave tathApi tene mAnanI pariNati kyAMthI ane kevI rIte jAgrata thai zake ? bAhya mAnanI lAlasA yAvat rahe che tAvat mAnanI piraNita jAgrata thAya che. AtmajJAnI svakartavyAnusAra karyAM karyA kare che ane aMtamAM mAnanI piraNati udbhave evA vicAra saMkalpamAtra paNa karato nathI. kAraNa ke te jANe che ke AtmAnuM AtmAnA zuddhasvarUpamAMja mAna che. paraMtu paranI parataMtratAe je mAna kalpavAmAM AvyuM che te ekajAtanuM pArataMtrya hovAthI mAnaja nathI. A pramANe te avadhe che. tethI te game te sthitimAM prApta thaelA svAdhikAra pramANe svAdhikAre prAsabya karmone kare che ane aneka prakAranuM bAhya sAmAnya mAna pAme che vA apamAna pAme che te paNa te mannemAM eka sarakhI AtmAnI sAmAnyatAne sarakSI zake che. dRzya jaDavastuomAM atva mAnyatA yadi dhAraNa karavAmAM na Ave te mAnanA hetumAM ane tevA saMceAgAmAM bAhyathI mAnanI kriyA ceSTAAne dekhatA ane jANatA chatA paNa aMtarathI AtmA kharekhara mAnanA vicAra mAtrane karI zakatA nathI. mAnanA saMcAgAmAM bAhyathI AtmA Ave che tApaNa te harSa pAmatA nathI ane kadApi vyavahAra mArgamAM kapAyelA apamAnanA saMcAgAmAM Ave che tethI AtmajJAnI zeka pAmatA nathI. kAraNake tenI dRSTie mAna ane apamAnanI sAmagrI mAhyathI je dekhAya che te kalpanAmAtraja avamedhAya che. AtmajJAnI mAnathI jIvatA nathI For Private And Personal Use Only Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 300 ane apamAnathI mRtyu pAmatuM nathI. mAna ane apamAnanI kalpAcalI vyavahAravRttine te aupacArika mAnIne vismare che ane svakartavyamAM mAna ane apamAnanI sthitimAM nirlepa rahe chate pravRtti karyA kare che. mAyA arthAt kapaTanI pariNati e AtmAnI svAbhAvika pariNati nathI, paraMtu vibhAvika pariNati che. mAyAnI pariNatinA saMkalpa ane vikalpa jyAMsudhI udbhave che tAvat AtmAnI svAbhAvika saralatAne khyAla Ave durlabha che. paravastuone jyAM sudhI svArtha hoya che tyAMsudhI tenI prAsyAthe mAyAnI pariNati sevavI paDe che. jaDavatuemAMthI ahaMmamatva yadi TaLe te mAyA svayameva upazame che ane citta cAMcalyane vinAza thAya che. AtmAnI paramAtmadazA prApta karavAmAM mAyA mahA vidbhakArI che. devagurUnI ArAdhanAmAM mAyA vinna karanArI che. eka AtmA, dharmamAM jyAre layalIna thAya che tyAre mAyA zamI jAya che ane tethI tenAmAM nirdoSa laghu bALakanA jevI saralatA udbhave che. nirdoSa laghu bALakanI saraLatA karatAM anaMtaguNa vizuddhajJAna udbhave che tyAre AtmAnA sahajAnaMdane anubhava AvI zake che. jJAnapUrvaka anaMtaguNa vizuddha evI saraLatA prApta thatAM nivRtti sukha anubhavyAthI saMsAra ane muktine aMtara avabodhI zakAya che. AtmajJAnapUrvaka anaMta vizaddha saralatAnI avAmithI vAstavika mastapaNe prakaTe che ane tethI sahajAnaMdanI evI anaMtaguNa vizuddha khumArI pragaTe che ke jethI muktinuM AtmAmAM atrajIvatAM A bhavamAM satyasukha vedAya che. jJAnapUrvaka anaMtaguNa vizuddhatAnI prApti mATe sarva pilika svArthonI Ahuti ApavI paDe che. arthAt sarvaprakAranA pAlikasvArthone nAkanA melavANI ahaMmamavalajajAbhItine tyajavAM paDe che. pUrva mahaSioe A pramANe nirmAyika jIvana prakaTAvIne paramAtmapadanI prApti karI hatI. mahAtmAnuM AMtarika ane bAhya nirmAyikajIvana hoya che. kapaTavinAnuM mana, kapaTavinAnI vANIne vyavahAra, kapaTavinAne dehane vyApAra ane kapaTavinA sarvajInI sAthe Atmika saMbaMdha eja adhyAtmikennatine mUla maMtra, mahApurUSone sadgurU kRpAthI prApta thAya che. niHsvArthajJAnamaya saraLatAnI prAptithI alaikika dazAne anubhava Ave che, ane aneka doSanuM For Private And Personal Use Only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 301 dvAra baMdha thAya che ema anubhavIoe anubhavapUrvaka jaNAvyuM che. aeva AdhyAtmikennatinA zikhara para ArUDha thanAra adhyAtmajJAnIoe vizuddha saraLatAnuM prathamataH saMsevana karavuM eja mahA kartavya che ema khAsa hRdayamAM avadhIne nizcaya kare joIe. sarva sAMsArikatRSNAyoge mana vacana ane kAyayeganA vyApAranI vatA. udbhave e svAbhAvika che, ane evI kapaTavakatAne nAza kare e mahA duSkarakArya che. sAMsArika vyavahAramAM Asakta rahIne bAnnatimAM lakSya devuM hoya te AdhyAtmika saralatAnI vArtAo karavI e ekajAtanI mAthAkuTa che. A saMsAranA sarva vyAvahArika bhAvamAMthI cittanI ramaNatAne tyAga karIne AtmAnI paramAtmAne pragaTAvIne tenuM anaMta sukha vedavuM hoya te ja AtmikagenI saralatA para lakSa devuM ane jyAre mananI evI dazA thaze tyAre ja alakika divyasukhamaya jIvanane sAkSAtkAra thaze ema khAtrIthI mAnavuM. sarva kapaTa prapane dUra karIne AtmAnuM AnaMdamayajIvana anubhavI zakAya che. kapaTanA nAzanI sAthe aneka mahAdurgaNone nAza thAya che ane cittamAM prakaTatA aneka vikane upazama karIne cittanI nivikalpatAnI prakaTatA sAthe A tmasamAdhimAM praveza karI zakAya che. yAvat hRdayamAM IrSyA, mAna, dha, vaira, lebha, ISTavastunI prApti Adi ArtadhyAna ane redradhyAnanA heta vaDe kapaTadaMbha rahe che tAvat svakIya hadayanI zuddhi thaI zakatI nathI ane AtmAnI adhaHpatanatA thAya che. kapaTane AtmAmAM pariNAma utpanna thatAM AtmAnI dazA badalAI jAya che ane tene sAkSIbhUta vastutaHsvakIya AtmA thAya che. anya jene pratAravA e vastutaH svakIyahudayanI vipratAraNa avabodhavI. AtmAmAM kapaTane pariNAma udbhave che te agya che ema vakIyahudayanI sparaNI jaNAve te tenI sAkSI Asa purUSanAM vacana Ape emAM zuM Azcarya " dharmanI ArAdhanAmAM yadi kapaTa sevAya che te zrI sazurUpAse Ate lIdhA vinA AtmAnI zuddhi thatI nathI. he Atman ! tAre ca pariNAmapara prIti che te AtmadharmathI tAre saMkaDo jana ane bAhya ceSTAthI dharma darzAvavA bAhA dhAmikakriyAo For Private And Personal Use Only Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 302 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ?? sevatAM hoya tA hArA AtmAnI vizuddhi thavI durlabha che. kapaTanA pariNAma amuka prakAre mAhyataH zAMtinIceSTA AdiceSTAo darzAvavA zaktimAna thAya che tathApi hRdayanI zuddhatAvinA AtmonnatimAM eka DagaluM mAtra paNa vadhI zakAtuM nathI. " jyAM kapaTa tyAM capaTa " evI gurjara bhASAnI kiMvadantImAM anubhava satya samAyaluM che ema pratyakSa dRSTAMtAthI avadhI zakAya che. vik ane bhArAomAM prAyaH vyApAravRttithI dAMbhika saMskAronA abhyAsa vizeSataH hoya che ema leAkeAmAM vyavaharAya che ataeva dharmakriyAomAM paNa dAMbhikAbhyAsavAsanA ceSTA - enuM avalAkana thAya che te temAM kaMi Azcarya nathI. kAraNake vyApArikavRtti samudbhUtAMbhikasaMskAravAsanAbhyAsanuM eTaluM badhuM baLa jAme che ke dharmakarmamAM paNa tenA abhyAsanuM pariNAma prAyaH pragaTe che ema anubhavagocara vRttAMta thatAM nizcaya karI zakAya che. AtmikapariNAmanI zuddhimAM malinatAkAraka kapaTa pariNAma che. ataeva caitanyavAdI AdhyAtmikatattvopAsakoe sahajAnaMdanI prApti mATe kapaTanA piraNAmane sarvathA tyAga karavA e ucita kArya che. kIrtti, pUjA, satkAra, mAna, ane lokasaMjJAdi kAraNe kapaTa pariNAma ane kapaTAcAranuM Asevana karavAthI AtmAnuM svAtaMtrya tyajAya che ane mAyAnA dAsa banavuM paDe che tathA tethI pariNAma e Ave che ke AtmaguNA karatAM kIrtyAdi vastuone mahAt mAnavI paDe che. AtmArUpa paramAtmAnA svAtaMtryamAM kapaTa parigrAma e zetAnano pATha bhajavIne jagatnI dRSTi AgaLa judA prakAranuM nATaka raju kare che. vicAra ane AcAramAM kapaTa pariNamatAM AtmArUpa paramAtmAnI satya garjanAe maMda paDI jAya che ane duniyAnI kIrti AdinA sevaka anavuM paDe che. AtmAmAM kapaTanA pariNAma cakri vidyamAna che to svayameva manuSya, du:khakUpamAM paDela che ema avamedhavuM. maitrI bhAvanAnA mULamAMthI nAza karIne tene sthAne amitrabhAvane pragaTAvanAra kapaTanA pariNAma karatAM kRSNasarpanI saMgati, sahasra daraje zreSTha che. kAraNake kRSNasarpanI saMgatithI to ekabhavamAM mRtyu thAya che ane kapaTa pariNAmanA ceAge to saMsAramAM aneka avatAro karavA paDe che. kapaTanI pariNatine manamAM utpAda thavAnI sAthe AtmAnaMda to palAyana karI For Private And Personal Use Only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 303 jAya che. paMceMdriyanA trevIza viSayA prati udbhavanAra iAniSThapariNAma yadi TaLe che te pazcAt kapaTanA pariNAmanA sazaya thavAnA prasaMga prAsaM thAya che. kAraNake pAMca iMdriyonA viSace ane nAmarUpamAM je aThuMsvAdhyAsa thAya che te TaLe che to pazcAt AtmAmAM kapaTa pariNAmane utpanna thavAnuM kAraNa rahetuM nathI. kapaTapariNAmanA hetu leAbha che. lobhavRttino tyAga thAya te kapaTapariNatinA vinAza thAya emAM kazuM Azcarya nathI. lAbhanA pariNAma utpanna thavAnuM mukhya kAraNa sAMsArika padArthApara thanArI ISTatA priyatA ane ahaM mamatvabuddhi che. sAMsArika pAEparathI iSTapaNuM TaLI jAya che to lAbha pariNAmanI maMdatA paDI jAya che, ane te aMtaramAM anubhavAya che. sAMsArika padArthAMmAM sukhabuddhinI lAlasAthI sAMsArika padArtho meLavavA, lAbha pariNAmano prAdubhava thAya che. mAna, kIrti, pratiSThA, dhanapati, sattA ane dhana AdinI prApti mATe aMtaramAM lAbhapariNAmanA prAdurbhAva thAya che. lAbhapariNAmanA prAdurbhAva thatAM nAmarUpamAM iSTatva pariNAma prakaTe che ane tethI aneka prakAranA, mana, vacana, ane kAyAthI vyApAreza karavA paDe che. mana, vacana ane kAyAnuM leAbhAge parabhAvamAM vIrya pariName che ane tethI pariNAma e Ave che ke parapudgala dravyanA dAsatvanA svIkAra karavA paDe che ane AtmAnA zuddha dharmarUpa dhanathI karoDo cAjana dUra rahevuM paDe che. eka AtmAvinA anya vastuo peAtAnI nathI. AjIvikAdi kAraNe paravastuonuM amuka maryAdAe grahaNa karavuM paDe che ane jJAnIe rAgadveSano tyAga karIne AhArAdinuM zAsramaryAdAe grahaNa kare che ane ajJAnIo mUrchAyAge AhArAdi vastuonuM grahaNa kare che. zrI mahAvIradeve mUAriyoyuro, mUrchAtri i: mUrchAne parigraha kathyA che. ajJAnadazAthI jaDabhUtaparavastuomAM mUrchAnA pariNAma thAya che ane tenA ceAge aneka prANIonI hi'sA karavI vagere aneka pApasthAnake bhAgavavAM paDe che. di lAbha-mUrchAnA pariNAma varte che tA khAhya vastuonA tyAgathI tyAgIpaNuM prApta thatuM nathI. mUrchA lAbha pariNAma di hRdayamAM nathI te bAhya vastue ke jemAM iSTatva, priyata, mamatva mAnIne duniyA baMdhAya che tyAM aMdhAvAnuM thatuM nathI For Private And Personal Use Only Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 304 AtmajJAnI pitAnA AtmAthI zarIrAdi sarva jaDavastuone bhinna mAne che ane temAM vastutaH kaMI sukhapradatva dekhate nathI tethI te zarIrAdi javastuomAM lebha dhAraNa karato nathI. jagatumAM dhanadhAnyAdika jaDavastuone lakSamIbhUta mAnavAmAM Ave che paraMtu tenI prAptithI adyaparyata koIne satya sukha prApta thayuM nathI. lobhathI vartamAnakALamAM koIne sukha thatuM nathI ane bhaviSyakALamAM koIne thanAra nathI ema nakakI mAnIne lebha pariNatine tyAga kare joIe. zarIrasaMrakSaNa ane zarIra jIvanaprada bAhya vastuo vinA koI paNa jIvane cAlatuM nathI tethI te vastuone saMgrahavI paDe che e kharuM che paNa tethI ema nathI siddha thatuM ke te vastuone lebha kara. lebhavRtti vinA paNa vastuone saMgrahI zakAya che. lebha pariNAma vinA sAMsArika khAnapAnAdi vastuo dvArA AjIvikAvRtti vagere karI zakAya che te pazcAta lebhavRttine dhAraNa karavAnuM kaMIpaNa prajana rahetuM nathI. vizvamAM jIvananA upa gamAM Ave evI vastuone khapa jeTalI rAkhavI joIe ane tenI prApti mATe prayatna kare joIe e jIvanapravRttine niyama che ane tenAthI vizeSa prApta karIne anya jInA jIvanamAM vigha nAkhI nAhaka asaMtoSI banI vizvajIvana vyavasthAnA ghAtaka thavuM e kaMI paNa rIte gya nathI. vizvanI sarva vastuo mATe lebha dhAraNa karavAmAM Ave ane kadApi mAne ke Icchita sarva vastuonI prApti thAya te paNa zuM ? prApta vastuothI zuM? AyuSyanI rakSA thavAnI che ane rega, zeka, duHkha vagerene nAza thavAne che? uttaramAM kathavuM paDaze ke kadApi nahi. je vastuo sukharUpa nathI te teonI prAptithI kadApi sukha thavAnuM nathI e satya siddhAMtane samagra vizva pheravavA zaktimAna thatuM nathI. eka taLAvamAM sahasa manuSyane ekavarSa paryata cAle eTaluM jaLa bharyuM che. pratyeka manuSya yadi pitAnI IcchA pramANe jalapAna kare te ekavarSa paryata sahasa manuSyane cAlI zake kharuM paraMtu yadi eka manuSya baLavAna thaIne nyAyane bhaMga karI pAMcase manuSyanA bhAganuM vArSika jaLa svaye game te rIte vAparI nAkhe te paMcazata manuSyanA jIvanamAM vinna kartA thaI paDe tat atra vizvarUpagRhamAM AjIvikAdi arthe khAnapAnAdinI aneka For Private And Personal Use Only Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 32 305 vastuo bharelI che temAMthI kudaratanA kAyadA pramANe khapa jeTalI vastuAnA upayoga karavAmAM Ave to kaI lAbhanI AvazyakatA nathI. kudaratanA niyamanA bhaMga karavAne mATe manamAM lAbhapariNAmano udbhava thAya che. vizvanI sarva vastuonI upayAgitA saMbaMdhI vicAra karavAmAM Ave ane svakIya jIvanarakSaNAdimAM upayeAgitAnA vicAra karavAmAM Ave tA vApayogI vastuonu viveka puraskara grahaNa karavuM e vAstavika niyama siddha Thare che ane temAM lAbha pariNAma dhAravAnI jarUra rahetI nathI. anya vastuonI bAhyajIvanamAM upayeAgitA che ane dharmArtha bAhyajIvana upayAgI che ema avabAdhIne bAhyavastuone khapa anusAre grahavAmAM Ave te temAM saMtoSa pariNAmaja rahe che ane lAbha pariNAmane karADA ceAjananA dezavaTA maLe che ema anubhavagaNya A vicAra thatAM hRdayamAM A bAbatanI zraddhA utpanna thaze. jIMdagIne upayAgI vastu dararAja game tyAMthI maLyA kare che. anna-pANI ane vastra vagere vastuo jIMdagIne upayogI che, ane te prArabdhAnusAra jyAM janma thAya che tyAMnI AsapAsa te te vastuonI sAmagrI hoya che. putranA janmanI pUrve mAtAnA ratanamAM prArabdhakarmAnusAre dugdhanI vyavasthA thaelI hoya che. tenI ciMtA karavAnA putrane prasaMga paNa prApta thatA nathI. taddata atra paNa prArabdhakarmAnusAre AyuSya jIMdagInI rakSAbhUta AhAra pANI vagere vastu janma pradezamAM jyAM tyAM maLI zake che tenI ciMtA ane tenA lAbha vagere karavAnI kaMipaNu jarUra nathI. parvatanA zikharapara utpanna thaelI kITikAone tyAM bhakSya vastunI sagavaDatA hoya cheja. prArabdha karmAnusAra bAhyajIMdagInI upayAgI vastuo maLe che tenI hAca varALa karIne nakAmA lAbha dhAraNa karavAthI sikaMdara bAdazAha ane rAvaNa jevAne paNa sukha maLyuM nathI ane te bAbatane sujJa manuSyone pratyakSa anubhava Ave tema che teA pazcAt lAbhanA pariNAmane ane hada bahAra parigrahane dhAraNa karavAnI kaMi paNa jarUra rahetI nathI. lAbhanA pariNAma dhAraNa karavo ane hada bahAra upayogI vastuonA saMgraha karI parigraha vadhAravA e kudaratanA niyamanuM bhaMga karanAra mahApAtaka che Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 306 ane tethI pApa-duHkha-azAMti ane ahaMtvAdhyAsa vinA anya kazuM phaLa utpanna thaeluM dekhAtuM nathI. AMtarikajIvanamAM jJAnadarzana cAritrAdghi guNAnI AvazyakatA siddha Thareche. jJAnadarzana cAritra ane vIrya e bhAvaprANa che ane bhAvaprANane AMtarika jIvana kahevAmAM Ave che. tathA draSyaprANane bAhyajIvana kathavAmAM Ave che. mAhyajIvananI rakSArthe bAhya amuka vastuonI upayogitAnI jarUra che ane AMtarikajIvananI upazamabhAve kSayeApazamabhAve ane kSAyikabhAve vRddhi tathA tenI rakSArthe jJAnadhyAnAbhyAsa vagerenI jarUra che. AMtarika jJAnAdi jIvanArthe bAhya vastuone lAbha karavAnI kaMi jarUra rahetI nathI. AtmAnA jJAnAdi guNA tA sattAthI anAdikAlataH AtmAmAM teno lAbha karavAnI kaMI jarUra rahetI nathI kAraNa ke lAbha parigutine kSaya thatAM AtmAmAM jJAnAdi guNA svayameva pragaTe che arthAt sattAe jJAnAdi guNo hatA te lebhAvaraNa TaLatAM AtmAmAM vyaktipaNe thAya che. prazasya leAbhanI, dharmanI ArAdhanAmAM prathama AvazyakatA siddha Thare che. paraMtu AtmAnA svarUpamAM uMDA utaratAM tenI paNa upayAgitA siddha karatI nathI. dharmanI prApti karAvI ApanAra devagurUnuM avalaMbana levuM e AtmAnI pharaja che ane e pharaja adA karavI joie temAM lAbha karavAnI kaMi jarUra paDatI nathI. lAbhanI piraNita dhAraNa karyA vinA deva gurUdharmanI ArAdhanAmAM svAdhikAre kAraNa sAmagrIce ge pravRtta thavuM ane anyAne pravRtta karavA e Atmika kartavya che. ema mAnIne pravartatAM zubha kaSAyAdinA upazamAdi bhAva thAya che ane tethI kSAyikabhAve zuddhacAritryaguNanI prApti thAya che. potAnA AtmAmAM upara pramANe lobha na pragaTato hoya ane bAhyajIvana tathA AMtarika jIvananA upayogI sAdhanonI sAmagrI hada pramANe prApta karavAmAM AvatI hAya ane te bAbatamAM anya manuSyA bahmaSTie pAtAne lAbhI vagere kahe tethI kadi krodhI banavuM nahi ane temaja svakartavyakarmathI bhraSTa thavuM nahi. bAhyajIvananI upaceAgitA AMtarika jIvanAti mATe che ema avamAdhIne mAhyajIvana tathA AMtarika jIvananI rakSA ane tenI pragati mATe prayatna karavAmAM AvatA hoya ane te khAkhatamAM anya manu For Private And Personal Use Only Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 307 jo taraphathI AkSepameya TIkA karavAmAM AvatI hoya tethI kadi gabharAvuM nahi, himmata hAravI nahi ane temaja magajanI samatAne evI nahi. zubhAzubha prArabdha karmayoge je je kaMI thAya che te bannemAM samabhAva dhAraNa karIne bAhyajIvana tathA AMtarika jIvana rakSavAnI jarUra che. jagatane gupta bhedo ke je buddhiviSayanI bahAra che temAM jJAnI vinA nakAmI paravastuonI prApti mATe dhamapachADa karI lobhA bana vAthI svapane kAMI paNa lAbha ApI zakAtuM nathI. paravastuonI prApti mATe lebha karavA mAtrathI kaMI vaLatuM nathI e upayogamAM lAvavuM joIe. karmanI sAnukuLatA vinA lebha dhAraNa karavAthI kevaLa kAyalezaazAtA-zeka ane pApanA bhAgIdAra thavuM paDe che. je je vastuonI prApti mATe IcchA karavAmAM Ave che te te vastuone zubhakarmanA yoge saheje meLavI zakAya che ane azubhakarmanA ge mahA prayatna karyA chatAM paNa tenI prApti thatI nathI. je je vastuo karmanA mege prApta thavAnI hoya che te sahajamAM prApta thAya che. tene mATe lebhane pariNAma utpanna karavAnI kaMI paNa jarUra rahetI nathI ema anubhava karavAmAM Ave che teja lebhane upazama-kSapazama ane sAyikabhAva karI zakAya che. bAhya jIvana ane AntarajIvanane upagI evA sAdhananI jarUra che e vAta kharI che paraMtu temAM lebha ane mUcha dhAraNa karavAnI koI paNa rIte jarUra nathI. bAhya ane AMtarika jIvananI upagitAvALAM sAdhananI prApti mATe udyama kare joIe paNa lebha na karavuM joIe e khAsa lakSamAM rAkhavA jevI bAbata che. nirlobha dazAe bAhyajIvana tathA AMtarika jIvananI saMrakSA vRddhi mATe udyama karanAra AtmajJAnIo hoya che. kAraNa ke tevI dazA prApta karavAne teone adhikAra maLe che. AtmajJAnIo bAhyajIvana ane AMtarika jIvananI pragati saMrakSAdi mATe pravRtti kare che, temAM teo pitAnI pharaja gaNe che tethI teo ahaMvRtti ane mamatvavRttinA dAsa banI zakatA nathI temaja teo nirlepatAne sAcavavAmAM AtmajJAnane samyaka upayoga karI zake che. ajJAnione bAhya jIvana pragatimAM lebha, dveSa, ciMtA, zeka, ane hiMsAdi aneka pApakarmo karavA For Private And Personal Use Only Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 308 paDe che. bAhya jIvana ane AMtarajIvananI pragati tathA tenI rakSAnA adhikArI kharekhara AtmajJAni hoya che. AMtarajIvanapragati arthe bAhya jIvananI upagitAnA avabodhaka AtmajJAnIo thAya che ane tethI teo je kaMI kare che te kartavya gaNIne nirlobhadazAe nirlepabuddhithI kare che. bAhya jIvana jIvavuM e kaMI AMtara jIvananI sAdhyadazAnA upayoga vinA jIvyuM gaNAya nahi. AMtarajJAnAdi jIvana jIvatAM bAhya jIvananI surakSAdi mATe je je sAdhana sAmagrI prApta karI zakAya temAM kaMi lebhapariNAma vinA lAbha gaNI zakAya nahi. ema anekanayadraSTie sApekSabhAve bodha thatAM vizvamAM vAratavika nirlobhatva prApta thAya che ema jJAnagI thayA pazcAta je karmayogI thAya che tene ja kaI anubhavanI jhAMkhI pragaTI zake che. lebhapariNatine nAza thatAM AtmAmAM aneka guNe pragaTI zake che ane tene potAnA AtmAne khyAla Ave che. ISTa jaDa padArthone lobha karavAthI te sarve prApta thaI zakatA nathI ane ulaTuM manamAM ArtadhyAna ane rodradhyA nanA pariNAme thayA kare che. tene pariNAma jema jema vadhe che tema tema mAnasika vAcika ane kAyikopAdhi thayA kare che. lobhanA pariNAmathI AtmApara parataMtryanI beDI paDe che ane tethI AtmaravAtaMtrya sukhanI gaMdha mAtra paNa AvatI nathI. lebha pariNAmathI sarva karmonuM grahaNa thAya che ane tethI caturaziti lakSanimAM punaH punaH paribhramaNa karavuM paDe che. janma jarA ane maraNanuM mULa kAraNa lAbha che ema aneka zAstromAM pratipAdana karavAmAM AvyuM che ane anubhavathI avalekatAM paNa saMsAranuM kAraNa lebhaja dekhavAmAM Ave che. saMsAramAM kaleza-kaMkAza-yuddha-vaira-jhera-prapaMce-hiMsA-jUTha-corI ane vyabhicAra vagere duSTa karmo kharekhara lebhanA pariNAmathI thAya che. dezanI-samAjanI ane AtmAnI samULagI pAyamAlI karanAra lebha pariNAma che ema avabaMdhIne lebhane pariNAma TaLe e prayatna karI joIe. jema jema lebhanI pariNati TaLe che tema tema nispRhatA-saMtoSa ane svAtaMtrya sukha vadhatuM jAya che. sarva prakAre AtmaguNone vinAzaka lebha che ema zAsakAre kaze che te kharekhara satya che. sarva vastuo sarvane mATe che. For Private And Personal Use Only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarva duniyA e mAruM kuTuMba che ane sarva vastuo kharekhara duniyArUpa kuTuMbanI che. ema mAnIne sarva vastuone lAbha thAya che tene hRdayathI dUra karavAmAM Ave te AtmazAMtinI jhAMkhI pragaTayA vinA rahe nahi. anya vastuo kaMI AtmAnI nathI chatAM anya vastuonI mAlikI karavI e kudaratanA kAyadAthI virUddha kartavya che. puNya ane pApa paNa AtmAthI bhinna pula paryA che tethI puNya ane pApane paNa A tmAnI vastuo na mAnavI joIe. puNya pApAdimAM mamatvabuddhi na dhAraNa karavI joIe ane tenA vaDe prApta sAnukuLa ane pratikuLa vastu ene paNa potAnI na mAnavI joIe. A pramANe aMtarnI mAnyatA rAkhIne udaya AvelAM karma ke jene prArabdhakarma kathavAmAM Ave che tene samabhAve bhegavavAM joIe ane sAnukuLa vastuo para lebha pariNAma na dhAraNa kara joIe tathA pratikuLa varatuo para dveSa pariNAma na dhAraNa kare jaIe. A pramANe rAga ane dveSa pariNAmane zamAvIne vyAvahArika kAryone adhikAra pramANe vadazA ane svazaktinA anusAra karavo joIe. anta ISTa nahi chatAM vyavahAre ISTa ane upayogI vastuone je pramANamAM joIe te pramANamAM prApta karyA vinA chUTako thatuM nathI paNa tethI ema siddha nathI thatuM ke upagI vastuothI dUra rahevuM. AhAra-pANI ane vastrAdi upayogI vastuone dainika AvazyakajIvanavyavahAradaSTie grahavA prayatna kare paDe che e kharuM paraMtu tatsaMbaMdhI kathavAnuM eTaluM ja che je AhAradi jIvanarakSaka vastuone lebha na dhAraNa kare. AhAradi vastuone mamatva ane lebha pariNAma vinA udyogapUrvaka grahaNa karIne bAhya jIvana saMrakSaNanI sAthe AMtaraguNa jIvananI vRddhi karavI e lokottara vyavahAra che. lebhakaSAyathI AtmAnA pradeza pAse rahelA AkAza pradezamAMthI karmavargaNane AtmA grahaNa kare che. lebha kaSAyanA pariNAmanI AtmAmAM vRddhi thAya che ke hAni thAya che ane tenA upara jya meLavI zakAya che ke kema tene hRdayamAM anubhava karIne lebhanI pariNati TALavA prayatna kara joIe. lebhanI pariNati maMda paDatAM saMtoSa utpanna thAya che. tene anubhava Ave eTale samajavuM ke have lebha kaSAyane jItavAmAM For Private And Personal Use Only Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 310 vijaya prApti karI zakAze. aMtAM lebha, tRSNA, gALe, mUrchAonA ubharAnuM utthAna thAya che tyAMsudhI bahirvatyA tyAgIpaNuM hoya che. paraMtu te zobhI zakatuM nathI. lebhanI vAsanAne jItavI e anaMtaguNa duSkarakArya che. je je manune ravamatyanusAre je je vastuo ISTa ane upayogI lAge che te te vastuo para te te manune lebha thayA kare che. jema jema buddhi khIle che tema tema prathama kalpAyelI ISTa vastuo para aniSTatva buddhi pragaTe che, ane anya vastuo para dabuddhi thayA kare che. bALakone je je vastuo bAlyAvasthAmAM ISTa lAge che te te vastuone yuvAvasthAmAM te ITa mAnato nathI, temaja yuvAvasthAmAM yuvakane keTalIka vastuo para ITabuddhi, ISTa pariNAma thAya che temAMnI keTalIka vastuo para vRddhAvasthAmAM ISTa-priyabhAva rahetuM nathI. mAMdagInA samayamAM je je bAbate para priyatA prakaTe che te te bAbatenI priyatA pazcAta niregAvasthAmAM rahetI nathI. temaja gAvasthAmAM je je bAbate para arUcibhAva thAya che te te bAbate para pazcAt niregAvasthAmAM rUcibhAva thAya che. kapha, vAta ane pitta prakRtinI mukhyatA ane gaNatAthI bhaThyAdivastuo para priya ane apriya pariNAmane pheraphAra thAya che. tethI ema siddha kare che ke dravya-kSetra-kAla-bhAvayoge nimittakAraNa pAmIne jaDavastuomAM priya te apriya ane apriya te priya ema chane priyApriya buddhi thayA kare che. ane te priyapriya buddhi vA priyApriya pariNAma kSaNika hovAthI artha badalAto hovAthI paravastuomAM priyApriyanI kalpanA vastutaH satyasukha buddhithI bhinna hovAthI jaDavastuone Avazyaka karmanA adhikArathI bahira lebha kare e kaI rIte vya nathI. AtmAnA jJAnathI viveka karatAM avAdhAya che ke parajaDa vastu othI AtmasukhanI kadi prApti thavAnI nathI. pratyeka manuSya sukhane prApta karavA kare che. Icche che. rAjAo rAjya kare che ane vidyArthIe vidyAne abhyAsa kare che te sukha prApta karavA kare che. aneka prakAranI sattA viziSTa padavI prApta karavAne manuSya prayatna kare che temAM paNa sukha prApta karavuM e muddeza hoya che. purUSa ane strIo paraNe che ane aneka prakAranA vyApAra kare che temAM paNa teonI mukhya dhAraNA te sukha: For Private And Personal Use Only Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 311 prApta karavAnI ja hoya che. paraMtu teo pitapatAnA uddeza pramANe vartatAM sukha pAmyA hoya evuM teonA vANunA uddhArathI jaNAtuM nathI ema anubhavIone nizcaya anubhava jJAna thAya che. pratyeka manuSya je je vastuo prApta karavA lebha kare che temAM tenI mukhya dhAraNa te e hoya che ke te te vastuone prApta karI sukhI thAuM paraMtu pariNAma aMte e Ave che ke te te vastuo maLatAM sukha maLatuM nathI ane lebha te AgaLa vadhyA kare che tethI te te vastuo prApta thatAM kaMIka paNa AtmazAMti anubhavAtI nathI. tethI siddha thAya che ke Avazyaka upayogI vastuonI je je AzramamAM prApti jeTalI jeTalI karavAnI hoya teTalI teTalI nirlobha pariNAme karavI. paraMtu lene pariNAma dhAraNa karIne AtmAnA satyasukhathI parakha thavuM ane rAgadveSanI pariNatithI manane caMcala karI devuM e kaI rIte egya nathI. AtmAmAM AtmajJAnanI pariNati satata jAgrat rahyA vinA lebha pariNAmane nAza karI zakAto nathI. AtmajJAna AtmA ane jaDavastuone bhinna bhinna jANavAne upaga rahe che; ane tethI asatya sukhapara ane tenA hetuone kadApi satyasukhaprada tarIke avabodhI zakavAmAM AvatA nathI. pUrvakarmamehanIyanI prabala vAsanAnA ge kadApi jaDa vastuo prati AkarSaNa thAya. prArabdha karmage jemAM sukha manAyuM nathI ane jemAMthI sukhanI buddhi TaLI gaI che evI zAtAkAkavastuone bhoga prApta thAya te paNa AtmajJAnIo te te vastuone bhegavatA chatA temAM sukha pariNAmane mAnatA nathI tethI te navIna karmathI amukAze baMdhAtA nathI, ane amuka kakSAnA abaMdhakapaNathI apunabaMdhaka thayA chatA sarva lebhAdi kaSAyathI alipta rahevA zaktimAna thAya che. lebhakaSAyanA be bheda che. prazasyalebha ane anya prazasyalobha. pratyeka kaSAyanA prazasya ane aprazasya evA be bheda paDe che. prathama niyama e che ke aprazasya kaSAyane tyAga karIne prazasya kaSAyanA hetuone avalaMbana karavA. devagurU ane dharmanA ge temanA para je prazasyabhAve kaSAya thAya che tene prazasyakaSAya kathavAmAM Ave che. prazasyakaSAyane jeo dararoja karatA hoya ane prazasyakaSAyanI upekSA karatA For Private And Personal Use Only Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 32 hoya temaja prazasyakaSAyavinA ni:kaSAya thavAnI vAto karatA hoya chatAM ni:kaSAyabhAvamAM je rahetA na hoya evA manuSyAe prathama aprazasya kaSAyamAMthI prazasyakaSAyamAM AvavA ane pazcAt niHkaSAyabhAva prApta karavA prayatna karavA joie. eja zikSA tene ceAgya che. yadyapi ni:kaSAyabhAvamAM amuka samaya paryaMta rahevAnuM hoya tA paNa prazasyakaSAya karyA vinA prazasyakaSAyanA zubhAcAra evA dharmanA hetuone svAdhikAre pharaja mAnI sevavA joie. ni:kaSAyabhAvamAM sthiratA thayA chatAM zubhAcAramAM pravRtta rahevAthI kadApi adhaHpAta thatA nathI, gRhasthadazAmAM rahelA AtmajJAnIo nirlepapaNAthI gRhasthayeAgya kArrAne vivekazaktithI karyA kare che. potapAtAnA gRhasthadazAnA varNAdika adhikAra pramANe je gRhasthA kharekhara AtmajJAna pAmIne je je kAryone kare che temAM teo ajJAnigRhasthA karatAM anaMtaguNa ucca nirlepa rahI zake che ane ajJAnigRhastho karatAM vizvavyavahAraSTie teo anyajIvAne anaMtaguNa lAbha ApavAne samartha thAya che. kAcAnA maMdapaNAthI svasvAdhikAra pramANe gRhasthajanA AtmajJAnayoge ucita kAryo karatA chatA ajJAniyAthI pAchA paDatA nathI ane teo phAi rIte vyavahAramAM nirmaLa jaNAtA nathI tathA jee nirbaLa jaNAya che teomAM samyagasvAdhikAra pramANe jJAnayoga ane karmayoganI khAmI che ema avodhavuM. AtmajJAna pAmIne gRhastha janoe vayogya dhArmikakRtyonI je je krajo adA karavAnI che te khAsa adA karavI joie. avirati sabhyaSTi gRhastha jane zAsanasevA-prabhubhakti-gurUbhakti dharmanI rakSA ane prabhAvanAdi kRtyomAM sadA tatpara rahevuM joie, e tenI svAdhikAra kartavyAjJA che ema avadhavuM. dezavirati gRhasthe tratAne aMgIkAra karavAM. sasakSetrenuM poSaNa karavuM, svAdhamya vAtsalya karavuM, jaMgama ane sthAvara tIrthonI sevA rakSA karavI ane teonI prabhAvanA karavI, devagurU ane dharmanI ArAdhanA yogya dharmakAryo karavAM ItyAdi dharmavyavahAraSTie dezavirati gRhastha manuSyanI svAdhikAre je je pho zAstramAM lakhelI che te te pharajone AtmajJAna pAmIne yathAzakti For Private And Personal Use Only Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 313 ArAdhavI, paNa dharmavyAvahArika kRtyathI jyAM sudhI gRhAvAsamAM rahevAnuM che tyAMsudhI kadApi parIkhathavuM nahi. eja gRhasthane svAdhikAre dhAmika karmonI kartavyadizA avadhavI. je saMsArano tyAga karIne sAdhuo thayA che teone dravya kSetra kAla ane bhAvanAge utsarga ane apavAdathI sAdhu karmonI pharaja bajAvavI joIe. AcArya-upAdhyAya-pravartaka sthavira, ratna ane sAmAnya sAdhuone Avazyaka kAryo karavA ja joIe. tIrtha rakSA-upadeza ane dharmane pracAra karavAnA upAyamAM pravRtti, sAdhu ane sAdhvIne saMgha vadhAravA prayatna, pratikamaNu-pratilekhana-paThanapAThana-vihAra Adi je je kRtye AgamAM jaNAvyAM che te te karavA joIe. sAdhuenA svAdhikAra pramANe je je dravya kSetra kAla bhAre utsarga ane apavAdamArga kRtye pratipAdana karelAM che te avazya karavAM joIe ane aMtarathI AtmajJAnamAM je je kaSAye TALIne ramaNatA karavAnI kathI che te karavI ja joIe. gRhasthane tyAgIo svaravadazacita Avazyaka kAryo je teo dezakAlAnusAre na kare ane zuSkajJAnI ane te teo dharmotthApaka mArgane anusaranArA thAya che. prasaMgopAtta niSkaSAyabhAve AvazyakakAryonI karaNIyatAnA vivecana samaye ATaluM saMkSepathI kathavAmAM AvyuM che. vizeSAnubhava te gItArthonI upAsanA karI meLava ane AtmajJAnapUrvaka kaSAyane jItavAnI sAthe vyAvahArika ane dhArmika kAryomAM gRhasthoe varNAdikanI apekSAe ravAdhikAre pravRtti karavI tathA sAdhuoe svAcita dhArmika kAryomAM kSetrakAlAnusAre pravRtti karavI. karmayogapravRttimAM kaSAyanI mandatA thAya evI Atmika bhAvanA dhAraNa karavI. jyAM sudhI gRhasthadazA che tyAM sudhI gRhasthacita kartavya karmone viveka ane yatanA pUrvaka dezakAlAnusAre nirlepatAnI sAthe karavA joIe paNa gRhastha sAdhunA dharmonI kriyAo karavI e vyavahAra dharma virUddha che. sAdhuoe sAdhuone ucita je je kAryo kacyAM che te karavAM joIe paNa gRhasthanAM kRtya na karavAM joIe. ema gRhastha ane sAdhuoe svaravAdhikAra pramANe karmamAM nikaSAyapUrvaka pravRtta thavA lakSa devuM joIe. jema jema AtmajJAna ane nikaSAyabhAva thatuM jAya che tema tema For Private And Personal Use Only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 314 brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane kSudra e cAra varNa svasva kartavya karmodhikAramAM ucca thatA jAya che, ane tethI dezamAM-sAmrAjyamAM samAjamAM-maMDaLamAM-dharmasaMghamAM ane potAnA AtmAmAM uccatA ane zAMti vadhatI jAya che. ante tenuM pariNAma e Ave che ke karmayogamAM A mAnI vizuddhithI ucca thaela janasamAja kharekhara dhArmika karmayoganA raNakSetramAM meha zatrune parAjaya karIne kevaLajJAna ane kevaLadarzananI prApti karavA samartha thAya che. karmacAganI uccatA ane divyatAmAM vinna karIne tenA adhaHpAta karanAra kharekhara krodha, mAna, mAyA ane leba e cAra kaSAyeA che. krodhAdi cAra kaSAyane nAza karanAra kharekhara karmaceAgakSetramAM karmacAgI banavA samartha thAya che. krodha, mAna, mAyA, leAbha, IrSyA, nindA, dveSa, krUra kRSNalezyAdika pariNAma, asahanazIlatA ane mamatvAdi pariNAmathI gherAyalo ajJAnI jIva kharekhara ucca rAjyapadavI, nyAyapadavI, senAdhipatipadavI Adi mahA padavIone prApta karIne vizva manuSyone duHkhanA hetubhUta thAya che. rAgadveSAdika pariNAmathI gherAyale manuSya vyAvahArika temaja dhArmika karmayoga kSetramAM vihAra karatA chatA svaparane azAMti, duHkha ane karmavRddhi karanAramAM nimittabhUta thAya che. ataeva vyAvahArika karmayoga sAmrAjyamAM jJAnapUrvaka rAgadveSa pariNatithI zAMta thaela manuSyanI upayogitA jema vyAjakhI jaNAya che tema tenA karatAM dhArmika karmayoga kSetramAM jJAnI, zAMta, udAra, gaMbhIra, jIteMdriya, sApekSadraSTidhAraka, evA dharma karmayogInI anaMta guNI upayogitA siddha Thare che. gRhastha karmacegIne vyAvahArika tathA dhArmi kakAryAmAM jJAnI ane zAMta thaIne pravartavAnI jarUra che tenA karatAM dharmakarmayoganA adhikArI sAdhune te anaMtaguNA vizeSa uttama thavAya evA AtmajJAnamAM paripakva banIne dharma karmayogamAM pravRtta thavAnI jarUra che. dararoja AhArAdinI kriyAo karavI paDe che. AhArAdvinI kriyAo karyAMvinA chuTako thatA nathI tyAre temAM pravRtti karavI eto vyAvahArikadraSTie Avazyaka siddha Thare che tethI temAM jema jema rAgadveSanA manda pariNAme pravartavAmAM Ave che tema tema temAM dibya zAMtarasane pravAha avicchinnapaNe vahetA anubhavamAM Ave che. jJAna For Private And Personal Use Only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 315 yogapUrvaka vyAvahArika tathA dhArmika karmayoga AdaraNIya che ema katha vAnuM kAraNa e che ke tema karavAthI karmayoganI pratyeka kriyAonuM mukhya sAdhyabindu svakIyajJAna hRSTimAM kAyama rahe che ane tethI kadAgraha, pakSapAta, kriyAbheda, matAMtara, ane saMkIrNatA vagere je aneka doSo prakaTIne kriyAkarmayogamAM paraMparAe azuddhatA vadhArIne janasamAjanI adhaHpAta karI de che te di thatA nathI. jJAnayogapUrvaka kriyAyogamAM pravRtta thavAthI sAdhyaSTi ane udArabhAva tathA sAMprata sAnukULa pratikULa saMyogAmAM kArya karavAnI ane magajanI samAnatA rAkhavAnA khyAla rahe che. zAsrAthI avirUddhapaNe gRhasthAne gRhasthanA vyAvahArika tathA dhArmika adhikAra pramANe ane sAdhuone sAdhuonA adhikAra pramANe dhArmika kartavyakarmonuM utsarga mArga ane apavAda mArgathI uparyukta upadezadezAlekhana karyAbAda kaSAyA saMbaMdhI kathavAnuM ke krodha, mAna, mAyA, lAbha, ane kAmAdikakhAne jema jema maMdazAMta karavAmAM Ave che ane kartavyakarmamAM kaSAyanI samatApUrvaka vartAya che tema tema AtmakalyANamAM AgaLa vadhAya che, ane anya jIvAne AtmakalyANamAM pravartAvI zakAya che. upara jema lAbha kaSAyAne nAza karavAthI AtmAnI paramAtmatA thAya che te saMbaMdhI jema alpa kathavAmAM AvyuM che tema kAmavikArane mATe avadhavuM. zarIramAM kAmanA pudgalA rahe che anete purUSaveda, strIveda ane napuMsakaveda tarIke avadhavAM. vIryanA pudgalAthI strIveda purUSaveda ane napuMsakaveda prakRti pudgala skaMdhA bhinna che. purUSavedAdi pudgala skaMdhanA uddayamAM vIryAdi pule nimittarUpe pariName che. purUSavedAddhi prakRtiye sarvathA kSINa thatAM vIryAdi puchyo kadi purUSavedAdvi prakRtiyAnA vikArakaravAne zaktimAn thatI nathI. purUSavedi vikArathI rAgadveSanA pariNAmanI vRddhi thAya che ane tethI saMsAramAM punaH punaH paribhramaNa karavuM paDe che. AtmajJAnathI purUSaveda vikArane naSTa karavAnA viveka pragaTe che. purUSavedane navamA guNasthAnaka sudhI udaya hoya che. purUSavedAdino nAza karavAthI AtmasamAdhi sukhanI prApti thAya che. kAmavikArane jItavAthI mananA aneka saMkalpa ane vikalpona nAza thAya che ane mananI sthiratA thAya che. mananI sthiratA thavAthI For Private And Personal Use Only Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 316 AtmAmAM mananI sthiratA thAya che. kAmavikArathI mana, vacana ane kAyAnI zakitanI kSaNatA thAya che. kAmavikArathI aneka dene uddhava thAya che. jyAM kAmavikAra che tyAM rAgadveSa saMkala5vikalpa pracAra che. ema anubhavIne kAmavikAranI vRttine kSaya karavA prayatna kare joIe. jema jema kAmavikAra zame che tema tema brahmacarya guNanI puSTi thAya che. zabdAdika paMcaviSayamAMthI IniSThatva jyAre TaLI jAya che tyAre brahmamAM caravAne arthAt ramaNatA karavAne yogyatA prakaTe che. ciMdriyanA viSayamAM samabhAva prakaTavAthI kAmavikAranI zAMti thAya che. jenAmAM kAmavikAra prakaTe che te anIti vaza thaIne sahasamukha vinipAtane pAme che. je manuSya kAmavikArane Adhina thAya che te sarva prakAranI avikatAne pAme che. eka rItie kathIe te sarva prakAranI ApattinuM mULa kAmavikAra che. dezanI, rAjyanI, samAjanI ane A tmAnI pAyamAlI karanAra kAmavikAre che. kAmanA AvezathI AtmAnI svataMtratAthI vimukha thavAya che ane pudgalaskaMdhanA rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zabda putranI AzAe kSaNika sukha ane pariNAme mahAduHkhamaya pArartavya bhogavavuM paDe che. jeo kAmanI sattAnA tAbedAra thAya che teo AtmArAmanA tAbedAra rahetA nathI. kAmanI sattAne tAbedAra thaela manuSya vizvane tAbedAra bane che ane tenI A khenI cotarapha kALuM vAdaLuM (eka jAtanuM evuM vAdaLo chavAya che ke jenAthI te satyadizA tarapha gamana karavA zaktimAna thatuM nathI. kAmavikArathI keIne satyasukha pragaTayuM nathI ane bhaviSyamAM pragaTa nAra nathI ema anubhavajJAnadaSTie anubhavatAM satyAnubhava AvyAthI pazcAt kAmagamAMthI cittavRtti uThI jAya che. te vinA kadi kAmagamAMthI cittavRttinuM pratikramaNa thatuM nathI. haDakAyelA dhAna ane haDakAyelA zagAlanA viSanI paraMparA jema pravarte che. haDakAyuM sthAna jene karaDe che tene haDakavA sAle che ane karaDe che te anyane haDakavA sAle che ema haDakAyAnI paraMparA cAle che taddata kAmanI vAsanA kharekhara haDakavAnI peThe mananI sAthe varyA kare che. manamAM utpanna thaela kAmane vikAra pite zame che ane tenI pAchaLa kAmanI vAsanAnuM manamAM For Private And Personal Use Only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 317 bIja mUkate jAya che ane tenI paraMparA pravaryA kare che. atae kAmanA eka saMka95mAtrane paNa manamAM sthAna na ApavuM e ceca che. eka vakhata je manamAM kAmano vikAra prakaTa te tenI paraMparA thatAM pazcAtu teno nAza karavA muzkela thaI paDe che. zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzane bhoga karavAnI je IcchA teja kAmavikAra che ane te kAmavikArathI brahmacarya ke je vastutaH AtmAnI samayazIla pariPti che tenI siddhi thatI nathI. zArIrika vIryanI rakSA karavI e dravyabrahmacarya che, ane bAhya viSamAM rAgadraSavinA AtmajJAnAdi guNemAM ramaNatA karavI te bhAva brahmacarya che. samyajJAnapUrvaka AtmAnA jJAnAdi guNomAM ramaNatA karatAM jyAre sahaja sukhanI khumArI prakaTe che tyAre kAmabheganI tucchatA ane kSaNikatAne kharekhara khyAla Ave che. brahmacaryanA guNone anubhava AvyA vinA brahmacaryanI kiMmata AMkI zakAtI nathI ane brahmacaryanI mahattA avabodhyA vinA kAmabhogathI nivRtta thavAtuM nathI. kAmaganI vAsanAone ravamAmAM paNa citAra khaDe na thAya evI dazA thayA vinA AtmasamAdhisukhane ravAda vedA nathI. kAma tyAMsudhI manapara sattA calAvI zake che ke jyAM sudhI kAmanI asAratAne anubhava ane iMdriyAtIta sukhane anubhava thayuM nathI. kAmanA vikArane jItyA vinA purUSArtha gaNI zakAtuM nathI ane purUSArthavinA purUSatva kayAMthI hoI zake te vicAravA jevuM che. AkAzamAM caDI zakAya ane aneka prakAranI vidyAono abhyAsa karI zakAya paraMtu kAmanA vikAsa para jaya meLave e sarva karatAM duSkara kArya che. jeNe AtmajJAna saMprApta karyuM che te kAmanA vikalpa saMkalpane nAza karavA samartha thAya che. AtmajJAnI kAmanA vicArene dabAvavAnA upAce jANI zake che. nikAcita prArabdha karma ke je avazyameva bhogavyA vinA chUTake thatuM nathI tevuM karma udayamAM Ave che tyAre te AtmajJAnI samabhAve te karmane bhegave che tethI te karmanI nirbhara kare che, ane samabhAvavaDe AtmAne bhAvI navIna karma grahane nathI. kAmaviSayanikAcita bhegAvalI karma kayA jIvane che ane kayA For Private And Personal Use Only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 31. jIvane nathI. yAjIvane kyAre te udayamAM AvavAnuM che tenI khabara atizayajJAnIone hoI zake. kAmavaiyikanikAcita bhAgAvalI karma te AtmajJAnIne avazya bhogavavuM paDe che. kAmavRSayika nikAcitakarmanA udaya evA maLavAnu hoya che ke AtmAnI upayAgadhArAne avaLI karI nAMkhe che. jevI rIte mahAnadImAM rela Ave che tyAre te gAmaDAM ane taTapara rahelAM vRkSeAne kheMcI lei jAya che tadvat nikAcita bhAgAvalIkarmanI relapaNu evI khaLavatI hoya che ke te AtmAnI zaktiyAne moDI nAMkhe che. AtmajJAnI kharekhara nikAcita bhAgAvalIkanA uddayamAM jarA nIceA paDIne pAchA ucA thAya che ane AtmajJAna baLavarDa nikAcita kAmakane arthAt purUSavedAdinA nAza karavA samartha thAya che. (6 nadImAM pAna uge che te jyAre rela Ave che tyAre nIcI namI jAya che ane rela utaratAM pAchI TaTAra thAya che tadna AtmajJAnI nikA cita purUSavedAdinA sapraveganA sAme thAya che, paNa temAM tenI zakti jyAre cAlatI nathI tyAre te vakhate nIce paDI jAya che, ane pAche. purUSavedinA vega narama paDatAM purUSaveda piraNitapara pAte caDI ese che ane tene nAza kare che. aneka AtmajJAniyAne A pramANe nikAcita purUSavedAdi karma bane che ane te te kama bhAgane bhogavI nirjana karI uccaguNasthAna zreNipara Arahe che temAM kicita paNa Azcarya nathI. AtmajJAnI purUSaaAhidane aMtarnA upayogavarDa jIte che. ajJAnIe na maLe khAvo brahmacArI " peThe varte che ane huM brahmacArI chuM. mArA jevA anya kAi brahmacArI nathI AvI aThuMvRttine dhAraNa kare che temaja anya jIvone nindIne karmathI bhAre thAya che eTaluMja nahi paraMtu te AjubAjunA kAmanA nimitta hetue maLatAM temAM phasAIne nIcA paDe che. te bhAvabrahmacarya tathA drazyabrahmacarya ethI paNa parA'kha rahe che. dravyabrahmacaryamAM vIryanI rakSA karavAnI hoya che. svadvArA vIryapAtathatAM dravyabrahmacaryanI hAni thAya che. dravyabrahmacaryane yathAyeAgya rIte dhAraNa karatAM zArIrika ane mAnasika baLanI rakSA thAya che. kAmanAvegane khALavAmAM Ave che tyAre draSyaprajJAcaryanuM pAlana thAya che. sadehe rAdhe, jAvALuM viSAdane For Private And Personal Use Only Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 319 gira wong, e pAkisUtramAM kathelI gAthAnA anusAre maithunavRtti TaLe che tyAre maithunavirati arthAta kharekharA brahmacaryanI siddhi thaelI avadhavI. purUSavedarUpa kAmavRttine pazama thAya che te sadAkALa eka sarakhe rahetuM nathI, kAraNa sAmagrI pAmIne purUSadAdine udaya thAya che ane brahmacaryapariNAmamAM malInatA Ave che. purUSavedAdine upazama thAya che te te aMtarmuhUrtaparyata rahe che. purUSada napusakaveda ane strIvedane sarvathA kSaya thatAM zAyikabhAva thAya che ane tene sarvathA kSAyikabhAva thatAM pazcAt kadi purUSavedAdi pariNatane udaya thatuM nathI. ema jainaguNasthAnaka daSTie kathAya che. navamAguNasthAnaka paryata purUSavedAdine udaya che tethI te karmathI virahita te tyAMsudhI koI kathI zakAya nahi. paraMtu vizeSa eTaluM che ke mukhyatAe purUSadAdinI prakRtinA kSepazama karIne dravya ane bhAvathI brahmaca nI ArAdhanA karI zakAya che. purUSadAdinA zapazamanI saMsAramAM sarva jImAM taratamatA hoya che tethI tenuM vaicitrya, svAnubhavadaSTie avalekAya che. koIne purUSadane upazama manda thaye heya che te koIne ugra thaye heya che. AtmajJAna ane vairAgyabaLavaDe purUSadanA kSapazamamAM AgaLa vadhI zakAya che. purUSadane udaya baLavAna hoya che te tene kSaya ane upazama karatAM vAra lAge che. amukavarSaparyaMta keIne purUSadane udayaja prApta na thayo hoya ane AtmapradezamAM rahelAM purUSadAdinAM dalike udayagata na thayAM hoya tyAMsudhI amukajIva ema jANe che ke dravyabrahmacarya pALavuM sahela che paraMtu jyAre puruSaveda ane strIvedanA dalike udayamAM Ave che ane nimitta kAraNo paNa tevAM maLe che tyAre te samaye keTalAka pitAnI zaktine khAI de che ane keTalAka kAmanI pariNati sAthe yuddha kare che. ajJAnI te kAmanA tItrodayanA sapATe nIcA namI jAya che. AtmajJAnIone kadApi kAmanI sAthe yuddha karatAM pitAnuM jera cAlatuM nathI tyAre teo aMtathI cArA tathA udAsa rahIne kAmagane bhegave che. paraMtu teo aMtaramAM pazcAttApa kare che ane punaH kAmanuM jora narama thatAM teo brahmacaryanI kSapazamabhAve upAsanA kare che. jema jema purUSadane For Private And Personal Use Only Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 320 kSApazama thAya che tema tema te te bhAve brahmacaryanI vizuddhi thatI jAya che. A kALamAM jainajJAnaSTie kAmanA sarvathA kSAyikabhAva thatA nathI tethI AkAlamAM purUSavedAddikAmanA kSApazamanI mukhyatA gaNAya che. vedAMtAdi dRSTie A kAlamAM kAmane sarvathA nAza karI zakAya che, ema avAdhAya che. purUSavedAdikAmapariNatinA kSApazama kardi rahe che ane kadi rahetA nathI te di Ave che ane kaThThi jAya che tethI kAmanA AyikabhAva thatAM dravyamrahmacaryathI vimukha thavAya che. vyavahArathI dravyamrahmacaryane kSApazamalAve AdarI zakAya che ane temAM kAma AdiyekapariNitaceAge aticArAdi doSa lAge che te doSone kAmanI kSaye pazamabhAvanAnA khaLavaDe punaH TALIne vyavahArathI brahmacaryane rakSI zakAyache. nizcayathI kAmapariNatine rUMdhI AtmAnI samabhAvarUpa brahmacarya vA AtmAmAM ramaNatA karavArUpa brahmacarya pariNatine dhAraNa karI zakAya che. AtmajJAna jJAnagabhita vairAgya, AtmajJAna graMthA ane AtmajJAni munivaronA avalaMbanavaDe kAmanA kSayApazamanA saMskAromAM vRddhi karI zakAya che. kAmanI pariNatine jenAmAM udaya na thAya evA te A vizvamAM koI manuSya cheja nahIM. navamAguNasthAnaka paryaMta purUSaveAidarUpa kAma rahyo che. pradezadayathI ane vipAkAdayathI purUSavedadarUpa bhogavyAvinA chUTako thatA nathI. purUSavedarUpa kAmano kSaya pazama karavAmAM Ave che tethI je je aMze kAmanA je je kAle parAjaya thAya che te te aMze te te kAle manuSya taratamaceAge brahmacaryane pALI zake che. dravyabrahmacaryanA mukhyAdeza kharekhara vIryanI saMrakSA karavAnA hoya che. koi paNa rIte vIryanA nAza na thavA devA ane tenuM pAlana karavuM ke jethI aneka prakAranA mAnasika, vAcika ane kAyika baLanI saMrakSA thAya. A uddeza pUrvaka dravyabrahmacaryanuM phaLa tyAre prApta thAya che ke jyAre AtmajJAna prAptipUrvaka AtmaguNeAmAM sthiratA samAdhi karavAmAM kAyika vIryanI sAhAcya maLe che. keTalAka javA dravyabrahmacaryathI, vIryanI rakSA karIne tenA upayoga kharekhara adhamya yuddhA, kaleza, jhaghaDA, mArAmArI, azAnti ane aprazasya rAgAdinI vRddhi thavAmAM kare che, tenuM pariNAma aMte e Ave For Private And Personal Use Only Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 31 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che ke tethI svaparanI AtmatimAM te baLano upayoga karIne bhavanI paraMparAmAM vRddhi karI zakAya che. dravyabrahmacaryane baLada, gheADA vagere pALI zake che. saMsAramAM dravyabrahmacaryanI to vyavahArathI amukAze prApti thAya che paraMtu kAmanI pariNati jItavApUrvaka AtmaguNu ramaNatA, sthiratA samAdhirUpa bhAvabrahmacaryanI prApti thavI e mahA durlabha che. dravyabrahmacarya karatAM bhAvaprahmacarya anaMtaguNa uttama che. AtmajJAnI draSya ane bhAvathI brahmacarya dhAraNa karavA zaktimAna thAya che. A saMsAramAM kAmanA dAsa anIne jIvo rahe che. kAmakaSAyane jItatAM krodhAdika cAra kaSAcAne jItI zakAya che. kAma kaSAyanA uce krodhAdika cAra kaSAyonA pa udaya thAya che. kharekhara keTalAka jIvo kAma kaSAyanA adhIna thaine gRhasthAvAsamAM paDI rahe che. kAmanA uce kAmIjIva dravyacakSu ane bhAvacakSuthI jANe rahIta thaine AMdhaLA anyA hoya tevA thaI jAya che. saMsAranuM mULa kharekhara eka apekSAe vicArIe to kAma che. jIve rUpa ane sparza e emAM sukhabuddhi dhAraNa kare che tethI kAmanA udayane teo vadhAre che. zabda, rasa, rUpa, gaMdha ane sparzamAM vAratavikaSTie avalokatAM duHkha rahyuM che tenA je manuSya vicAra kare che te kAmanA udayane niSphaLa karavA samartha thAya che, kAmanA vikalpasaMkalpothI manuSya cAre taraphathI anarthonA pAsamAM sAya che ane pazcAt te lIMTamAM jema mAMkhI sapaDAya che tema anyonA tAbe thaine parataMtratApUrvaka aneka duHkhAne A bhavamAM bhArI le che te parabhavamAM pazcAt zuM banaze te teA jJAnIe jANe. AtmAnA vAstavika cAritramAM mahAvijJa nAMkhanAra kAma pariNati che. kAmanI pariNatine jItavAmAM AtmajJAnanI mahattA che. kAmanA vicArane tAbe thavuM e yamane tAbe thavA kharAkhara che. kAmanA vikalpasaMkalpane manamAM jarA avakAza ApatAM mananI samAdhinA leApa thAya che. ataeva AtmajJAnIoe bhAvaprajJAcaryanI prApti karavAmAM kAmanA aMza mAtra paNa vicAra potAnA manamAM prakaTa na thAya evA upayAga rAkhavA joIe. zArIrika vIryanuM rakSaNa karavAthI dhArmika cAga ane vyAvahArika kriyAyAganI ArAdhanAmAM aneka vikSepone chUMdI zakAya che. niyamita bhojana, havA tathA ArogyatAnA 41 For Private And Personal Use Only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 322 niyamo ane zArIrika vyAyAmathI vIryanI rakSA karavAnI khAsa jarUra che. zArIrika vIryanI rakSA karavAthI dharmagamAM praveza karI zakAya che. zArIrika vIryanI rakSArthe gRhara mATe brahmacarya rakSakagurUkule sthApavAnI jarUra che. tyAgIoe niyamita khAnapAnathI zArIrika vIryanI rakSApUrvaka Atmika jJAnAdi zakti khIlavavA prayatna kare joIe. kAmanI IcchAone dabAyA sivAya zArIrika vIryanI rakSA thaI zakatI nathI. kAmavRttinA jozane dabAvyAthI zArIrika vIryanI rakSApUrvaka AregyatAnI abhivRddhi karI zakAya che. jyAre rUpa-rasa-zabda sparzamAMthI sukha buddhi ane ISTabuddhinI vAsanA TaLe che tyAre rUpa-zabda vagerenA prasaMgamAM AvatAM mAnasika vikAra prakaTa nathI. strIo kharekhara purUSanA rUpane dekhI kAmavRttine udIre che ane purUSe kharekhara strIonA rUpane dekhI kAmavRttine udIre che. strIo ane purUSanA rUpamAM vastutaH kaze sAra nathI e viveka karavAthI strIo ane purUSe kAmavRttinA uchALAne dabAvIne brahmacaryanuM rakSaNa karavA samartha thAya che. vastutaH rUpa game tevuM suMdara manAyuM hoya te paNa temAM sukha nathI. kAraNa ke jenA zarIramAM suMdararUpa dekhAya che te manuSya paNa vAstavika sukhane prApta karI zakatA nathI ane teo ulaTA anyanI pAsethI sukhanI AzA rAkhe che. rUpa-rasa-gaMdha-sparza ane zabdamAM sukhanI vRtti baMdhAya che tyAre temAM sukhanI vAsanA jAgrata thAya che. koIne kRSNa rUpa game che ane keIne raktarUpa game che. tathA koIne vetarUpa game che paNa eka sarakhuM rUpa vA ekasarakhe sparza vA rasa vA zabda vA gaMdha koIne gamatuM nathI. tethI vastutaH ema siddha thAya che ke bhaktika padArthomAM je je rUpAdika rahelA che te nitya sukha arpavAne zaktimAna thatA nathI. ghaNI vakhata evuM bane che ke ApaNI mananI kalpa nAthI svayaM ThagAvAno vakhata prApta thAya che. je rUpa-rasa ane gaMdhAdimAM rUci thAya che te ja rUpa-rasa-gaMdha ane sparzamAM amuka vakhata pazcAt rUci thatI nathI paraMtu ulaTI arUci thAya che. je te rUpa rasAdika sadAne mATe sukhanA hetuo heta te pazcAt te duHkhanA hetuo thAta nahi paNa teo pazcAt duHkhanA hetuo thAya che. bAhya rUpa-rasa For Private And Personal Use Only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 323 gaMdha, sparza ane zabda viSamAM zAtA ane azAtAnI mAnyatAne jyAre tyAga thAya che ane te viSayemAM samabhAva jyAre pragaTe che tyAre AtmAnA svabhAvamAM sukhabhAva prakaTe che tathA tethI bAAviSa nA vanamAM rahetAM hatAM nirlepa rahevAnI zakti prakaTe che. tethI pariNAma e Ave che ke kAmaganI IcchAone virAma thavAthI zArIrikavIryanu paNa vayameva saMrakSaNa thAya che. kAmanI vAsanAone kSaya kare hoya te AtmajJAnanI prAptipUrvaka zabdAdika viSayamAM samabhAva prakaTe e abhyAsa sevA joIe ane rAjagapUrvaka kAmanI vAsanAo TaLI jAya e AtmajJAnamArga prApta kare joIe. jyAM kAma tyAM rAma nathI ane jyAM rAma tyAM kAma nathI. maithunakAmanI vAsanAothI samagra vizvamAM aneka prakAranA asahya anartho thayA kare che. kAmanI vAsanAothI mananI caMcalatA vizeSa vizeSa prakAre prakaTe che ane AtmAnI satyazAMtithI sahasa ejana dUra rahevuM paDe che. kAmanI IcchAonA adhIna rahevAthI parataMtratA, zeka, viyoga, ga, Adhi, vyAdhi ane kalezAdinI prApti thAya che. je je aMze kAmagecchAnA saMkalpa vikalpathI virati prApta thAya che te te aMze AtmAnI zAMtine sahajAnubhava Ave che. kAmabhogonI IcchAone haThAvavI ja joIe e jyAre manamAM daDha nizcaya thAya che tyAre kAmane parAbhava karI zakAya che jyAre ravAmAM paNa kadApi kAmabhoganuM citra khaDuM na thAya ane AtmavibhAva ramaNatAnuM citra khaDa thAya tyAre avadhavuM ke brahmacaryanI vAratavika dizA tarapha pratigamana karAyuM che. kAmaganI niMdA karavA mAtrathI vA anya maithuna kAmIonI niMdA karavA mAtrathI kAmane jItI zakAto nathI. varatutaH kAmane chata hoya te kAmanA saMkalpa vikala kevI rIte, kayAMthI, kayA kAraNe, kevA saMjogomAM, kevI sukha buddhithI uThe che ane tenuM zuM pariNAma AvI zakaze tene viveka pura:sara vicAra karIne satya sukhane mArga avalaMba joIe. kAmane jItavA mATe AMtarikecchAenA prAkaTaya prati atyaMta laya ApavuM joIe. kAmanI IcchAonA pariNAmathI karmane baMdha thAya che ane kAmanI IcchA na prakaTe For Private And Personal Use Only Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3ra4 evA upayAga dhAravAthI Atmadharma prakaTe che evuM AMtarika dharmarahesya avadhavuM joie. kAmamAM pariNamatAvIryane rAdha karavA hAya to kharekhara tenA sAmI prabaLa jIrasAthI brahmacaryanI bhAvanA bhAvavI joie. yama-niyama-Asana-prANAyAma-pratyAhAra-dhAraNA-dhyAna ane samAdhi e aSTAMgayoganI siddhimAM AgaLa paDatA bhAga levA hAya tA kAmanI icchAone samAvavI joie. vizeSa zuM kahevuM. kahevAnA saMkSepamAM sAra e che ke kAmanI vAsanAone jema bane tema jaya karavA prayatnazIla thavuM, paNa temAM vizeSatA sUcanA karavAnI e che ke kAmanI vAsanAone jItatAM ahaMvRtti anyAnI niMdA ane irSyA vagere dASA na sevavA joie. kadApi e doSA sevAyA te samajavuM ke brahmacarya e nAma mAtra raheze. kAinI nindA karavAthI vastutaH brahmacarya je prApta thAya che te kaddhi prApta thaI zakatuM nathI kAmane jItavA hoya te AtmajJAnanI prApti karavI joIe. jaDavAdIo kAmanI icchAonA tAbe thAya che ane AtmavAdIe kAmanI icchAene jItI samabhAve AtmadharmaraNutArUpa brahmacaryane pALI zake che. gRhasthA gRhastha dharmanA adhikAra pramANe svArA saMtoSa ane parastrI maithunane tyAga karIne dezata: virAma pAmI brahmacaryanuM pAlana karI zake che. viratisabhya brigRhastho dezavirati brahmacaryanI bhAvanA dhAre che, paraMtu te karmanA udayathI dezavirati brahmacaryanI rUci icchApUrvaka virati brahmacaryane pALavA samartha thatA nathI. tyAgI sAdhue kAmanA rodha karIne sarvathA brahmacaryane pALavA samartha thAya che ane aticArAdi doSo lAge che tenuM prAyazcitta aMgIkAra karIne brahmacaryavratanI ArAdhanAmAM pravRtta thAya che. A kALamAM jainaSTie sAdhuone bakula ane kuzIla nigraMthapaNuM che tethI tevI sthiti pramANe vartIne savalananA kaSAye jItavA prayatna karI zake che. A kALamAM sAdhuone sarAga sayama kamyuM che tethI A kALamAM vItarAga saMyamanI prApti thaI zake nahi. vedAntASTiyAe sarvathA phAma jItAya che ane pUrNa AtmasaMyamanI prApti thaI zake che ema pratipAdyuM che. sAdhue pAtAnA adhikAra pramANe rAgadveSane rUMdhavApUrvaka potAnA sAdhu dharma For Private And Personal Use Only Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 325 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cogya utsarga ane apavAdamArga pratipAti dharmakarmayogamAM pravRtta thai zake che. A kALamAM avirata samyaSTa gRhastho pAtAnA adhikAra pramANe anaMtAnubaMdhI kaSAye jItavApUrvaka ane anaMtAnubaMdhI kaSAyAnI abhAvatAnI apekSAe ni:kaSAyatApUrvaka vyAvahArika ane dhArmika karmayogamAM pravRtti karI zake che. kathavAnA sArAMza e che ke aviratisabhyaSTi gRhasthAne anaMtAnubaMdhI kaSAyanA upazamAdvibhAvapUrvaka dhArmika kAryomAM pravRtti karavAnI che ane temaja, brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane kSudravarNa vibhAga guNu karmAnusAre vyAvahArika Avazyaka kRtyomAM pravRtti karavAnI hoya che. dezavirati gRhasthAe apratyAkhyAnI kaSAyAnA upazamAdi bhAvapUrvaka ane pratyAkhyAnI kaSAyAne nAza karavAnI icchApUrvaka dhAmikakAryanI ane nyAvahArika kAryanI pharaja adA karavA sadA te te kaSAceAnI upazamatAdinI apekSAe ni:kaSAyabhAve karmayogI (kAcaceAgI--kriyAyogI) banavuM joie. upara kathelA je je guNathAnakane dhAraNa karanArA hoya tee vyAvahArika ane dhArmika kRtyonI Avazyaka phromAM sadA pravRtta rahevuM joie. je je manuSya pAte je je sthitimAM che tyAM te svasthiti pramANe svAdhikAre Avazyaka vyAvahArika ane dhArmika kRtyonI pharaja adA karatA rahe che tethI te niHkaSAya bhAva prApta karavAne samartha thAya che. gRhasthA ane sAdhue sva rava dharmane potAnI pharaja mAnIne adA kare che tethI te aMtarathI nirlepa rahevA zaktimAna thAya che. pAtAtAnA vyAvahArika dharmakarmayogamAM pravRtta rahenArA gRhasthA ane sAdhue je niHkaSAya bhAvanI kaseATIe caDhIne suvarNanIpeThe nirmala rahI zake che. tevI rIte je tyAgI ane gRhasthanA Avazyaka vyAvahArika tathA naikSayika dharmakarmanA vyApArothI bhraSTa anelA zuSka jJAnIo nirmala rahI zakatA nathI. te prasaMgopAtta jaNAvavA pUrvaka niHkaSAya bhAvanA mULa sAdhya khiMdu tarapha upayoga deine kathavAmAM Ave che ke jema jema gRhasthAne ane tyAgIone krodha, mAna, mAyA, leAbha, kAma, nidA ane irSyAdinA upazama thatA jAya che tema tema teo vyAvahArika dharmakarmayogamAM Adarza purUSa thatA jAya che temaja ni:kaSAyatApUrvaka For Private And Personal Use Only Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3ra6 sarvakAryone taTastha bhAve sAkSI pUrvaka eka pharaja mAnIne karavAmAM AvyAthI teone uccapada prApta thAya che. cAre varNanA manuSe dharmaga ane ravarava gRhastha sthiti vyAvahArika kRtyane sevanArA hoya che, temAM teone kadApi chUTako thavAnuM nathI. paraMtu temAM kazya sArAMza e che ke rajoguNa ane tame guNa vinA arthAt te te sthitinA ni kaSAya bhAvapUrvaka temAM teo pravRtta rahe te uparanI sthiti prApta karI zake ane mekSa mArganA ArAdhaka thaI zake. dravya, kSetra, kAla ane bhAva pramANe gRhamAM ane tyAgIomAM dharmakarmanI sudhAraNae svasvAdhikAre Avazyaka karmayeganI pravRtti thayA kare che ane temAM sarvajJAnIo ke je bhUtakALamAM thayA vartamAnakALamAM thAya che, ane bhaviSyakALamAM thaze teone, eka sAdhya lakSyabiMdunI apekSAe eka sarakho uddeza hovAthI AgamAvirUddhapaNe eka sarakhI karmaganI vyavasthA teonI gaNAya che ane temAM jJAnIonI AjJAja che. kaSAyanA abhAvapUrvaka Antaravizuddhi jema jema vadhatI jAya che ane AtmasAkSI ane taTastha bhAvanI jema jema vRddhi thAya che tema tema kAryonI pravRttimAM nirlepapaNuM vadhatuM jAya che. AMtaranirlepatA pUrvaka kAryo karavAthI vyavahAramAM vijayI thavAya che ane tethI pariNAma e Ave che ke pitAnA AdarzajIvananI asara vizvapara thatAM vizvanA manuSya nirlepabhAve karmavegamAM pravRtti kare che tathA tethI sarva prakAranA dharmonuM rakSaNa thAya che. nikaSAya pariNAma jema jema vadhatuM jAya che tema tema Avazyaka kAryomAM vijya saMprApta thAya che ane uparanA guNa sthAnaka para ArahaNa thAya che. pratyeka karmagIe yAda rAkhavuM ke huM je karuM chuM te mArI pharaja che. bAhyakAryomAM mAruM tAruM karyAvina adhikAra prApta thaela kAryone mAre karavAM ja joIe. kArya karavAM e adhikAra pramANe pitAnI pharaja che ema mAnIne aMtarathI nyArA rahI kArya karavAnI jarUra che. rAjA pitAnA adhikAra pramANe rAjyakAnI pharajane adA kare te te gya che. zrI mahAvIra prabhunI pATe besanAra eka AcArya potAnI pharaja pramANe je je kAryo kare te egya ja che ane te te kAryo te kare temAM pitAnI pharaja te adA For Private And Personal Use Only Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 327 kare che ane te pharajane yadi vimare te AcAryapadathI bhraSTa thAya che. aeva AcArye pitAnI pharaja adA karavI athavA pitAnI pharajo pramANe na vartAya vA na vartavAnI rUci hoya te te pada anyane sApI tenAthI nivRtta thavuM. je je adhikAra pramANe je je kAryonI pharaja adA karavAmAM kaSAe AvIne ubhA rahe te tenA rahAmuM yuddha karIne kaSAyane parAjaya kare joIe. paraMtu kartavyabhraSTa thavAthI ekadama muktipadanI prApti thaI zakatI nathI. svAdhikAre svasvakAryonI pharajathI bhraSTa thaelamanuSya svayaM bhraSTa bane che, eTaluM ja nahi paraMtu te pitAnA vicAre ane AcAranA vAtAvaraNanI asarathI anyane paNa bhraSTa karI zake che, ane tethI kaSAyanA vAtAvaraNane te aneka prakAre phelAvanAre bane che. aeva zuSkajJAnI vA zuSkakiyAmArgI banavuM te koI rIte regya nathI. ema pratyeka manuSya A bAbatane vicAra karIne sApekSajJAna kriyApUrvaka pravRtta thavuM joIe. jJAnagapUrvaka nikaSAya bhAvathI karma gamAM pravRtta thavAthI AtmakalyANa thAya che ane tethI vizvasamAja para paNa kartavya karma pharajanI sArI asara karI zakAya che. A vizvamAM game te sthitimAM je je kAyAnI pharaja adA karavAnI hoya che te mAre karavI joIe emAM mAre kaMI kaSAya karavAnI jarUra nathI vA ahaMmamatA karavAnI kaMI jarUra nathI eTaluM mAtra vicAra karIne pravRtta thavAthI aMtarathI nilepa rahevAnI zakti pragaTe che. je manuSya jJAnavinA dareka kAryonI pharajane paripUrNa nizcaya karyA vinA pravRtta thAya che teo je kaMI karavA dhAre che tenA karatAM anya kaMI kare che ane kartavyakarmanI avyavasthApUrvaka saMmUcchima paMcaMdriyanI gatine anusaranArA thAya che. gRhastha karatAM sAdhu dazA anaMtaguNa uttama che paraMtu samajavAnuM eTaluM ja che ke gRhasthadazAmAM gRhasthagya dharma karmanI pharaja adA karavAnI che ane sAdhu dazAmAM sAdhunA yogya dharmakarmanI pharaja adA karavAnI hoya che tenuM spaSTIkaraNa cogadIpaka graMthanA prAMta bhAgamAM karavAmAM AvyuM che tethI tyAMthI te adhikAra avalekIne nikaSAya bhAvapUrvaka vyAvahArika dhAmikakarmomAM pravRtta thavAnI jarUra che. AtmAne mULa akaSAya svabhAva che ane kaSAya svabhAva che te para For Private And Personal Use Only Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAva pariNati che. parabhAva pariNatimAM AtmA jyAre pariName che tyAre te AtmAnA mUladharmathI parA mukha thAya che. jema jema kaSAyanI maMdatA kSINa thatI jAya che tema tema AtmAnA adhyavasAyenI zuddhi thatI jAya che. AtmAnA adhyavasAyanI zuddhi jema jema vadhatI jAya che tema tema upara uparanA guNasthAnakemAM ArohaNa thatuM jAya che. AtmAnA adhyavasAyanI zuddhi thatAM ujavalalezyAo prakaTe che ane tethI azubha pApakarmanA saMbaMdhamAMthI nivRtta thavAya che. pratyeka manuSya yAda rAkhavuM ke pratyeka kriyAmAM pravartatAM pitAnA AtmAne ujvala pariNAma vadhe tevI bhAvanAmAM upayogI rahevuM. sAMsArika vividha kAryo karatAM chatAM urvala pariNAmathI pApamAM lepAvAne vakhata Avate. nathI. vizvamAM jema merU parvata kaMpAyamAna thatuM nathI tema sAMsArika vividha kAryo karatAM chatAM AtmAnI samabhAva pariNatinuM calAyamAnapaNuM na thAya tyAre kharekharA uttama karmayegImAM pitAne gaNavAne prasaMga prApta thAya che. sAMsArika kAryo gRhasthane karavo paDe che temAM kaSAyabhAvanI upazamatApUrvaka magajanI samatalatA na khavAya evI dazA prApta karavAmAM Ave che tethI karmaveganuM vAstavika pada prApta karI zakAya che. AvI samabhAvanI dazA vinA karmayeganI pravRtti, e vaparane atyaMta hAni pahoMcADanArI che ema ajJAnI ane asamabhAvI kamagInA manaAdiganI pravRttiparathI susAne anubhava AvyA vinA raheze nahi. rAgadveSa kaSAyanA AvezathI prAraMbhita kAryomAM aneka vigho ubhAM thAya che. je je adhikAra paratve pharaja mAnIne karavAnAM hoya che temAM rAgadveSane pariNAma karavAthI te te kAryamAM kaMI pheraphAra thatuM nathI tyAre rAgadveSa kaSAya sevavAnI jarUra zI che? alabatta kaMI paNa jarUra nathI. te bAbatamAM eTaluM ja kahevuM paDe che ke magajanI samAnatA saMrakSIne adhikAra paratve je je kAryo karavAnA che te karavAthI rAgadveSane pariNAma kare paDatuM nathI ane tethI rAgadveSanA pariNAme je je karma grahavAM paDe che te grahaNa karAtAM nathI temaja cittanI prasannatA rahe che ane jJAne paganI jAgRtimAM rahetAM sArI rIte kAryo karI zakAya che tethI pariNAme svapane lAbha zAMti thAya che. manuSyone For Private And Personal Use Only Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 39 svabhAvaja evA hoya che ke tenI koine koi kAryamAM amuka kAraNa pravRtti tA hoya cheja paraMtu jJAnapUrvaka ni:kaSAya bhAvanI mahattA te avadhe ane tenI prApti kare te pUrvanA karatAM pAtAnA AtmAnI ane vyAvahArika mArganI ghaNI unnati karI zake ane prAMte jJAnacAganI paripUrNarItyA prApti thatAM te te dazAnA adhikAra karmacegathI saMpUrNapaNe nivRtta thaI zake ema apramattasAdhudazAnA jIvanAdinI apekSAe kathavAmAM Ave che. je je aMze kaSAya. pariNAmathI mukta thavuM te te aMze AtmAnI samAdhi jANavI. kaSAya pariNati jema jema maMda thatI jAya che tema tema AtmasamAdhinI vRddhi thatI jAya. che ane te te aMze upazamAdibhAve AtmAnA dharma prakaTatA jAya che. kAcAne prakaTatA samAvavA eja sahaja samAdhi che yAne rAjyAga samAdhi che. kaSAyeAnI upazamatApUrvaka samAdhinI prApti thAya che teja kharI AtmasamAdhi che ane tevI AtmasamAdhithI AtmAnI zAMtatA prakaTe che ane saheja sukhanI khumArIne anubhava svAda Ave che, AtmasamAdhi sukhano anubhava svAda prApta karavA hoya to kaSAcAnA upazama karavApUrvaka dhArmika pravRtti aMgIkAra karavI joIe. kaSAyAnI maMdatA karavAthI sAMsArika, vyAvahArika dhArmikakAryo karavAmAM nIryanI sthiratA vadhatI jAya che ane tethI pratyekakArya karavAmAM sAnukuLa prasagone vizeSataH prApta karI zakAya che. lohacuMbakanI peThe vizvavatti manuSyane potAnI tarapha AkarSavA hoya to niHkaSAya pariNatinI prApti karavA prayatna karavA joie. ni:kaSAyabhAvane prApta karavA mATe jagane nAthabhUmi samAna avalAkavI joIe ane potAne eka pAtra samAna mAnIne bAhyakArya kartavyArdika pharaja prati lakSa devuM joie. sAMsArika vyAvahArika ane dhArmika kartavyakAryoMmAM eka praja mAtra mAnIne te vinA thatuM arhatva ane mamatva bilakula na rahe evA AtmabhAva dhAraNa karavA joie. AtmajJAnI manuSya vastutaH vicAre te tene pAtAnA kartavyakarmanI pharajamAM krodha, lAla, mAna, mAyA, kAma, niMdA ane irSyA vagere piraNAma sevavAnI kaMi jarUra rahetI nathI. krodha karyAvinA pratyekakArya thai zake che ane ulaTuM pratyekakAryane sArI 42 For Private And Personal Use Only Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 330 rIte karI zakAya che. mAna karyA vinA pravRtti karavI, upadeza de, khAvuM-pIvuM-ItyAdika kAryo karavAM, kSAtradharmanuM sevana karavuM, sevAdharmanI pharaja adA karavI vagere cAlI zake tema che. ulaTuM kartavya kAryamAM mAna (ahaMkAra) karavAthI aneka vikSepa ubhA thAya che ane sAnukuLa saMgo paNa pratikuLatAne pAme che. kartavya karma ane AtmaramaNatA e bemAM ahaMkArathI aneka vigho upasthita thAya che. pitAnA AtmAne AtmarUpe mAnIne bAhAkArya karavAnI pharaja adA karavA upaga karavAmAM Ave che te avabodhAya che ke mAna pariNAmane seva e eka jAtanI bhramaNA che. mAnapariNatithI A vizvamAM manuSyamAM paraspara aneka yuddho thayAM che, thAya che ane thaze. mAna yAne ahaMkAra pariNatithI pratyeka kAryanI pharajane adA karavAmAM malIna buddhi, svArtha kapaTa, lebha, vidhAsaghAta, hiMsAbhAva, asatyavAda, taiyabhAva, prapaMca, ane vaira vagere duNe sAmA AvIne ubhA rahe che ane je kArya nirabhimAnapaNAthI saheje thAya che tene azakya banAvI devAmAM Ave che. pratyeka manuSya svAdhikAra pramANe pharaja bajAve e egya che paraMtu tene ahaMkAra karavAnI kaMI jarUra rahetI nathI. anya manuSya pitApitAnA svAdhikAra pramANe kAryo kare che ane teo AtmAo che tethI teo tenI pharaja (TayuTI) bajAvavAnA kAraNathI te te sthitie gya che ane pite pitAnI sthitie regya che, tethI sarva manuSya kartavya pharaja tarIke bhinna bhinna kAryo karatAM chatA paNa samAna che tema chatAM anya manu karatAM pitAnA AtmAne jyAre ucca mAnavAmAM Ave ane teone nIca mAnavAmAM Ave tyAre ahaMkAra utpanna thAya che. AtmA ane pula e benuM vastutaH svarUpa vicAravAmAM Ave te ahaMkAra pari tine sevavAnI kaMI paNa jarUra rahetI nathI. gurUne dharma che ke ziSyane bhaNAva ane ziSyane dharma e che ke niyamapUrvaka gurUnI sevA karavI. gurU pitAnA dharma pramANe ziSya prati pitAnI pharaja adA kare che temAM ziSya pitAne page lAge che tethI ahaMkAra kare evI pariNati sevavAnI tene jarUra rahetI nathI. zive gurUne vaMdana karI page paDavuM e tenI pitAnI pharaja che tethI zive ahaMkAra karIne For Private And Personal Use Only Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 331 gurUne nahi vAMdavA nahi evI teNe mAna pariNati na sevavI joie. gurU ane ziSya e bannee svasvAdhikAra pramANe vartavuM joie. paraMtu mAna pariNita na sevavI joI e. peAtAne mAna arthAt ahaMkAra pariNita utpanna thAya che kema te tenA vicAra karavAthI samajAya che. di mAna pariNati jaNAtI hAya tA tene zamAvavI ane yadghi mAna pariti na thaI hoya ane svakartavyAdhikArapravRttine koI ahaMkArArthe kathe te tethI kartavyakAryanI prajane adA karavAthI bhraSTa thavuM nahi tathA lokasaMjJAnI bhIti rAkhavI nahi. bhIti e vastutaH AtmAne dharma nathI. mananI kalpanAthI bhIti udbhave che. krodha, mAna, mAyA ane lAbhanI pariNati potAnAmAM prakaTI che ke nahiM tene vivekapUrvaka vicAra karavAthI mahubalIe jema potAne mAna che ema nidhAryuM tema svayaM tenA nirdhAra karI zakAya che. krodhAdika pariNatine samAvavAne kartavya kruja ane AtmAnI zuddhatAnuM sAdhya bindu e be khAkhatano upayoga dhAraNa karavAthI game tevA prasaMge game tevAM kArya prasaMgamAM magajanI samAnatA rUpasamAdhi sevI zakAya che. vizvamAM kapa8 pariNAmane sevyA vinA potAnI pharaja adA karavAne ane upAcAne sAdhavAnI pUrvaka sevAnI jarUra che paraMtu hRdayamAM kapaTanA pariNAmane prakaTAvavAnI yatakicit paNa jarUra nathI. zrIpAla rAjA ane dhavaLa zeThanuM daSTAMta kharekhara hRdaya AgaLa khaDuM karIne vicAravAmAM Ave to tethI kapaTapariNAma sevyAnI kaMi paNa jarUra jaNAze nahi. dhavaLa zeTha kapaTa pariNAma sevIne kaMi paNa kArya siddhi karI zakyA nahi ane zrIpALa rAjA potAnI kartavya krune adA karI sveSTa kAryanI siddhi karI zakyA. kudaratanA evA niyama che ke kapaTa tyAM capaTa thayAvinA rahetuM nathI. ataeva kapaTa pariNAma sevyA vinA svakartavyaniSTa thavuM joIe. "A vizvamAM bAhyajIvane jIvavAnI zI jarUra che ane vastuta: kaI rItie" enA saMpUrNa vicAra karavAthI nakAmA lAbhanA paNiAma karyAvinA svavAdhikAra pramANe je je kAryAM karavAnI k che ane je je dazAmAM peAtAnA mastake je je jo AvI paDe che tene te te dazAmAM siddha karI zakAya che. bAhya jIvanane upayegI For Private And Personal Use Only Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 33ra varituonI prApti karavAnI jarUra che, paraMtu tethI labha kare ema kaI rIte siddha thatuM nathI. jyAre tene pariNAma sevyA vinA bAhyAvastuonI pravRtti karavAthI kaI jAtanI svaparane hAni thatI nathI tyAre lebha pariNAma karavAnI kaMI paNa jarUra nathI ema vastutaH siddha thAya che. punaH kathavuM paDe che ke kAma pariNatine sevyA vinA A vizvamAM AnaMda chavanathI jIvI zakAya tema che. kAma pariNati vinA bAhA vyavahAramAM pravartatAM aneka anarthothI mukta thavAya che ane vyavahArasthitimAM tathA dharmasthitimAM pragati karI zakAya che. sAAdezanA lakSyabiMdu prati upaga dhArIne adhikAra paratve svapharaja sevatAM game te kArya prasaMge koInI paNa niMdA karavAnI vA keInI paNa IrSyA karavAnI jarUra rahetI nathI. pite potAnA kAryamAM pravartavuM joIe. keInI niMdA ane IrSyA karavAthI bAhya jIvananI tathA AMtara jJAnAdi jIvananI aMza mAtra paNa pragati karI zakAtI nathI ema jyAre anubhava thAya che te pazcAt niMdA ane IrSAne sevyA vinA svasvAdhikAraka kartavya kAryamAM aneka sApekSAtAe pravartavAnI jarUra che. eTaluM lakSamAM rAkhIne nikaSAyabhAve vyAvahArika ane dhAmikakarmA sevavuM joIe. AtmajJAnI, uparavaDe vyAvahArika ane dhArmika karmavegane AdaravA zaktimAna thAya che. upagapUrvaka sarvakAryo karavAthI AtmAnI ane samAjanI utkAnti karI zakAya che. upagavinA lAbhAlAbha kAryanI zakyatA ane tenA sAdhanono nirNaya thaI zakatuM nathI. upa gavinA prAraMbhitakAryapravRttimAM ane guptavikane pragaTa thavAnAM heya che tenI paripUrNa samajaNa paDI zakatI nathI. laghumAM laghu ane mahamAM mahatuM kArya karatAM pUrva dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI tat tata kArya saMbaMdhI dIrdhadaSTivaDe upaga karavo joie. upagI manuSya jAgrata che ane kAryamAM pravRtta chatAM anupayegI manuSya nidrAyukta che ema avabAdhavuM. vyAvahArika ane dhAmikakarmonI AvazyaktA svIkArIne AtmajJAnI pratyeka kAryane rAgadveSa pariNAmanI maMdatAe kartavya pharajane adA For Private And Personal Use Only Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 333 karavAnI dRSTie taTasthabhAve aMtarathI bhinna rahIM upagapUrvaka kare che. aeva te kAryanI siddhirUpa phaLa prApta thatAM vA kAryanI asiddhirUpa phaLa prApta thatAM harSazekathI vimukta rahe che. taTasthabhAve kartavyapharajane mAtra adA karavAnI dRSTie pratyeka kAryakaratAM te kAryasiddha thAya vA na thAya te paNa tethI hadayamAM harSa vA zekane AghAta na thavAthI nirlepavajJAna prApta thAya che ane tethI AmenatinA vikAza kamamAM agrimocca dazAmAM ArehaNa thatuM jAya che. pratyeka kAryane vipharajanI daSTie karatAM ane taTasthabhAve rahetAM bahiSTie vizvane kadApi pitAne mATe Asaktatva avabodhAya paraMtu upagapUrvaka vicAratAM svAtmAja svanirlepatvanI sAkSI ApI zake emAM kiMcit paNa vidha vA saMzaya nathI. AtmajJAnI svakartavya pharajanI daSTie vyAvahArika tathA dhAmika karmane karate chate bhayAdithI vimukha rahe che. lekasaMjJA bhayanI yAvat vAsanA rahe che tAvat karmacAgamAM pravartavAne adhikAra saMprApta thato nathI. ema mAnavuM e yuktiyukta che AtmajJAna prApta thayuM hoya te paNa bhayavAsanAthI vimukta na thavAya tyAM sudhI karmaNipaNuM prApta thatuM nathI. lekasaMjJAnI vAsanAthI je je aMze vimukta thavAya che ane je je aMze taTastha rahI upayogapUrvaka kArya karI zakAya che te te aMge kArya karavAmAM karmacAgIne adhikAra ucca thatuM jAya che. AvI karmayogInI nipazuddhadazA prApta karavAne ane tenI sthiratA karavAne upaganI atyaMta AvazyakatA che. je manuSya aMtaramAM upayogapUrvaka apramatta rahe che te bAhyavyAvahArika dhArmika kAryo karatAM apramatta rahI ravane tathA parane lAbha samarpavA zaktimAna thAya che. upaga vinA pratyeka kAryamAM pravartatAM pagale pagale hAni thavAne prasaMga prApta thAya che ane tethI pazcAttApane prasaMga prApta thAya che tethI pratyeka kArya karatAM upayogathI sAvadhAna rahevuM joIe. AtmajJAnI sva ane paranI dayAthI karmavegamAM AgaLa vadhe che. dayAvinA dharma nathI. dayA ane yatanAnA pariNAmathI karmacaganI vizuddhatAne prApta karI zakAya che. jeTalA tIrthaka thayA ane jeTalA thaze te sarve ema kathe che ke ekaeNTri For Private And Personal Use Only Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 334 yathI te ciMdriya paryata sarva para dayAnA pariNAma dhAraNa karavo, kaI jIvanI hiMsA karavI nahi, karAvavI nahi, ane jIvanI hiMsA karanAranI anumodanA karavI nahi. jIvanI dayA ane yatanAnI jema jema vRddhi thAya che tema tema vizuddha karmaganI bhUmikAmAM uttarettara guNasthAnaka zreNie AhAya che. dayA ane yatanAnA pariNAma vinAne karmayegI svAdhikArathI adha:patana pAme che. jyAM dayAne pariNAma nathI tyAM prabhuprAptinuM dvAra nathI. game tevA vyAvahArika karma gAdhikAre kRtya karatI vakhate svapharaja adA karatAM dayAnA pariNAma ane yatanA te hevI joIe. jene AtmajJAna prApta thayuM che tene dayAnA ane yatanA te avazya hoya che ja. je AtmajJAna-AtmajJAna evI bUma pADe che ane dayA tathA cetanAthI rahita hoya che te AtmajJAnI thatuM nathI tathA te AtmajJAna prApta karavAne adhikArI paNa banI zakatA nathI. AcArAMga vagere sUtramAM dayAsaMbaMdhI vizeSataH varNana karavAmAM AvyuM che. vizvamAM jyAM dayA nathI tyAM dharma nathI ema nizcayataH avabodhavuM. dayA eja prabhune satyapadeza che. je dayAthI rahita satya che te satya gaNI zakAya ja nahi. dayAnI vRddhi na thAya ane hiMsAnI puSTi kare te satya nathI paraMtu asatya che. gRhastha sarvathA prakAre dayA pALI zakatuM nathI. tethI te dezathI ahiMsA viramaNa vratane aMgIkAra karI zake che. dayA vinA gRhastha manuSya potAnA kAryamAM vizuddha rahI zakatuM nathI. zrI vItarAga paramAtmAnI AjJApAlaka gRhastha jema jema dayA ane yatanAnA svAdhikAre Avazyaka kAryonI pharaja adA karavA pravRtti kare che tema tema te dayA ane yatanAne vizeSataH AcAramAM mUke che. munirAja sarvathA prakAre ahiMsA viramaNa vratane aMgIkAra karI zake che. sarva zAstrone ane sarva dharmone sAra e che ke dayA pALavI. satyAdi vrate paNa ahiMsA vratarUpa kalpavRkSanI vADa samAna che. jenA hRdayamAM dayA che tenuM hRdaya prabhurUpa che, ane jenA hRdayamAM dayA nathI te nAstika che ema nayanI apekSAe avadhavuM. je dharma, hiMsAnuM pratipAdana kare che te dharma nathI paraMtu adharma che. dharmArthe keInuM rakta reDavAnuM, For Private And Personal Use Only Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir keInA prANa levAnuM je dharmazAstra pharamAna kare che te adharmazAstra che, kAraNake anaMta dayAvAnuM sarvajJa paramAtmA deva kadApi anyAya adhacce hiMsAne upadeza Ape ja nahi. ataeva bhavya manuSyoe dayA ane yatanApUrvaka svasvAdhikAre vyAvahArika tathA dhAmikakamagamAM pravRtta thavuM joIe. dayA, satya, asteya ane prAmANyathI gRhasthAe gRhastha dharmAnusAre ane munivaree munidharmAnusAre AtmajJAnapUrvaka nirtaparItyA karmacagane Adara joIe. munivaree svadharmAnusAra dharmakarma egapravRtti karatAM AtmasamAdhimAM sthira thavuM joIe. AtmAne paramAtmArUpa jANave ane dekhave e khAsa sAdhya biMdu, game te dazAmAM vimaravuM na joIe. AtmArUpa paramAtmAnA maraNa mananathI uttarettara paramAtmasvarUpane anubhava sAkSAtkAra vadhatuM jAya che. jJAnArNavamAM AtmajJAna mahimA saMbadhI nIce pramANe lakhavAmAM AvyuM che. jAnAtiyaH svayaM svasmi svasvarUpaM gtbhrmH| tadevatasyavijJAnaM tadvattaM tazcadarzanam // je mahAtmA svayaM pitAnA AtmAmAM gatabhrama thaI vasvarUpane jANe che te ja tenuM vijJAna che. AtmAne avabodhyA vinAnuM je vyAvahArika daSTie vijJAna gaNAya che te dravya vijJAna che ane AtmAnA svarUpane avadhavuM te bhAva vijJAna che. AtmAnA bhAva vijJAnathI rAgadveSanI ghanavAsanAnI granthine nAza thAya che. svamAM svanuM jANavuM teja satya vijJAna che. teja tenuM vijJAna ane teja cAritra tathA teja darzana avabodhavuM. baMdha mekSane viveka karAvanAra AtmajJAna che. kacyuM che ke svajJAnAdevamuktiH syAjanmabandha stato'nyathA / etadevajinoddiSTaM sarvasvaM baMdha mokSayoH // AtmajJAnathI mukti thAya che anyathA janmabaMdhanI paraMparA pravatya kare che eja jineSTi baMdha mekSanuM sarvasva che. tasaMbaMdhI vizeSa varNavatAM lakhe che ke ayamAtmaivasiddhAtmA svazatyA'pekSayAsvayam vyaktIbhavatisadhyAna pnhinaatyntsaadhitaa| For Private And Personal Use Only Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 336 etadevaparaMtattvaM jJAnametaddhizAzvatam / ato'nyoyaH zrutaH skandhaH satadartha prapazcitaH // apAsyakalpanAjAlaM cidAnandamaye svayam / yaH svarUpelayaMprAptaH sasyAdratnatrayAspadam // nimzeSa klezanimukta mamUrta paramAkSaram niSprapaJcaM vyatItAkSaM pazya svaM svAtmanisthitam / / nityAnaMdamayaM zuddhaM, citsvarUpaM sanAtanam / pazyAtmani paraMjyotiradvitIyamanavyayam // yasyaheyaMnavA''deyaM niHshessbhuvntrym| unmIlayativijJAnaM tasyasvAnyaprakAzakam // ArAdhyAtmAnamevAtmA paramAtmatvamazrute / yathAbhavativRkSaH svaM svenoddhRSyahutAzanaH // ityaMvAggocarAtItaM bhAvayanparameSThinam / AsAdayatitadyasmA nabhUyo vinivartate // A zarIramAM sthiratAtmA teja svasattAnI apekSAe siddhAtmA che. saMdhyAnarUpa vahunivaDe atyanta sAdhelo AtmA eja paramAtmaparyAyathI vyakta thAya che. aeva AtmAnI paramAtmatA vyakta karavAnuM AtmavijJAna ja paraMtatva che evuM AtmajJAna zAzvata che. AtmajJAna vinA anya je kRta skaMdha aMga upAMgAdika che te AtmajJAnArthe kathelo che ema avadhavuM. aMgaupAMga ane daSTivAda zrutaskaMdhavaDe AtmajJAna prApta karIne AtmAnI paramAtmadazA prakaTAvavI eja kharekharUM tatva che. je AtmajJAnI zarIramAM rahelA AtmAne mehabhAva ke je rAgadveSanI. kalpanArUpa jAla lAgI che tene dUra karIne cidAnaMdamaya evA svarUpamAM layane prApta kare che arthAt nAma rUpAdinI kalpanAthI uThatA rAgadveSanA vikalpone zamAvIne AtmasvarUpamAM layalIna thaI jAya che te kharekhara jJAnadarzana ane cAritranA sthAnarUpa thAya che. nAmarUpanI ahaMvRttinA uddhavelI rAgadveSanI kalpanA jALane uchedavI e duSkara kArya che paraMtu jyAre AtmajJAna thAya che tyAre AtmA svayaM paramAtmadazA prati upayogI banatuM jAya che ane rAgadveSa karavAne Icchate nathI temaja rAgadveSanI kapanA. jALane chedIne paramAtmasvarUpa prApta For Private And Personal Use Only Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 377 kare che. potAnuM paramAtmasvarUpa prApta karavuM e kharekhara AtmajJAna vinA banI zake tema nathI. AtmajJAnavina nAmarUpamAM baMdhAyelI ahaMvRtti TaLatI nathI. nAmarUpanA ge rAga, dveSa, kAma, mAyA, IrSyA, prapaMca, bhaya, lajajA, lebha ane vizvAsaghAta Adi aneka prakAranI mahavRtti udvave che. utpanna thanAra vRttinuM mukhya kAraNa ajJAna che. AtmAnuM jJAna prApta thatAM ajJAna svayameva TaLe che ane te vakhate AtmAmAM Atmasukhane vizvAsa prakaTavAthI nAmarUpamAM sukhanA vizvAse thatI ahaMvRttine pAye sarvathA naSTa thaI jAya che tathA nAmarUpathI bhinna evA AtmAmAM mukhyatAe upayoga vahe che tethI tenuM pariNAma e Ave che ke upagarUpa mahAdevanI zakti vaDe kalpanA jAla chedAya che ane AtmAnI svasvarUpamAM lInatA thAya che. saMpUrNa kalezathI mukta evuM AtmAnuM svarUpa che. bhayabreSAdi kalezene jyAM udaya vedAya che tyAM AtmAnuM svarUpa dAtuM nathI. je vakhate kaleza vAsita AtmA varte che te samaye AtmA pitAnA AtmasvarUpamAM nathI paNa parabhAvamAM varte che ema avadhavuM. je kalezAdithI mukta evuM svarUpa vidAya che te ja AtmasvarUpa che. jene bhayabreSAdi kalezene udaya che te svakIya zuddhAtmasvarUpathI bahira rAgadveSarUpa sAgaranA kallolamAM athaDAte che ema avabodhavuM. jeo kalezamAM janma vyatIta kare che ane niHzeSa kalezathI mukta evuM AtmasvarUpa anubhavatA nathI teo AtmAnuM kalezamukta zuddhasvarUpa prApta karI zakatA nathI. mUrtavastuomAM kaMI Atmatva nathI aeva amUrta evuM AtmAnuM svarUpa saMlakSIne tene anubhava grahavA dhyAnanI dIrdhakALa paraMparApravAhabhAvane pagamAM sthira rahevuM joIe. klezamAM AtmAne jaya vA vijaya nathI temaja phlezathI kadApi AtmAnuM svarUpa anubhavI zakAya nahi evuM avadhIne niSkaSAya evuM AtmasvarUpa yathAgya prApta karavuM cagya che tathA mUrtavastuomAM AtmAne kaMI paNa dharma nathI evuM avadhIne mUrtavastuonI ahaMtA dUra tyajavI joIe. mUrtavastuo saMbaMdhI rAgadvepanA yAvat vikalpa saMka95 thayA kare che tAvatuM amUrta evuM Atma svarUpa kharekhara anubhava sAkSAtkAra thatuM nathI. mUrtavastuothI bhinna For Private And Personal Use Only Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 338 evuM AtmasvarUpa davAne mUrtavastuonI pelI pAra raheluM AtmasvarUpa anubhavagamya karavuM joIe. mUdvastuo para thato ahaMmamatvAdhyAsa TaLavAnI sAthe AtmAnuM amUrta svarUpa anubhava vedavA egya thAya che. bAhya jIvananI dazA evI che ke mUrtavastuone bAhyajIvana rakSaNArthe grA vinA cAle tema nathI ema avabodhyA chatAM vizeSataH avabodhAvavAnuM ke bAhya mUrtavastuo bhale egya pramANamAM bAhyajIvananA rakSaNArthe levAya paraMtu AtmAnuM amUrta svarUpa anubhavavA mATe te mUrta vastuo para thatA ahaMvRttinA adhyAsane te dUra kare joIe. mUrtavastuo jagamAM che te TaLI jatI nathI paraMtu mUrtavastuo che te AtmA nathI e khAsa anubhava thavA joIe. mUrtavastuthI bhinna evuM amUrta svarUpa vastutaH AtmAnuM che ema anubhavyA pazcAt mUrtavastuo dvArA AtmAmAM rati vA arati AdinI kaIpaNa asara utpanna thavA pAmatI nathI. mUrtavastuomAMthI ahaMvRtti vilaya pAmyA pazcAt mUrtavastuo kaMI AtmAne baMdhana karatA thaI zakatI nathI. AtmAnuM amUrtasvarUpa anubhavavAne mATe amUrtabhAvanAne vAraMvAra abhyAsa karavo joIe. AtmAnuM svarUpa paramajJAnarUpa che, ema kathavAnuM tAtpayArtha e che ke paramAkSara vinAnuM ja svarUpa che te AtmAthI bhinna che ema avabodhavuM. paramAkSara svarUpa AtmA che ema vadanArA tathA zraddhA karanArA aneka manu maLI Ave che, paraMtu AtmAnuM paramAkSararUpa anubhavanArA te kiMcit virala manuSya prApta thaI zake che. je AtmajJAnIo paramAkSararUpa anubhavavA mATe AtmAnA pradezamAM uMDA utarIne tallIna thaI jAya che teo a5kALamAM mananI nivikalpadazAe paramAkSararUpa anubhavI zake che. jagatmAM bAhya mUrtavastuone anubhava prApta kare e sahela che paraMtu paramAkSararUpa anubhava prApta karavo e atyaMta duSkara kArya che ema anubhava karatAM anubhavAze. AtmAnuM svarUpa prapaMca rahita che. jyAM aneka prakAranA bAhya prapaMcethI svArthanI mArAmArI thaI rahI hoya che tyAM AtmasvarUpanA anubhavanI gaMdha paNa kayAMthI hoI zake? alabata na hoI zake, rAgadveSanA sadbhAve aneka prakAranA prapaMce uhave For Private And Personal Use Only Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 339 che. vyAvahArika dazAmAM bAhyacakSutaH kaI prapaMcathI ya vijyane prApta karI zake te tatsaMbaMdhI kathavAnuM ke bAhya daitika jaya ane vijaya te svapna samAna kSaNika che ane tethI AtmAnaMdane sAkSA kAra thaI zakatuM nathI. vRttinA ge aneka prakAranA prapaMcanI pravRtti pragaTe che paraMtu prapaMcavRttine sevavAmAM Ave che te karmane dayikabhAvaja davAmAM Ave che ane evA karmanA audavikabhAvane jaya parAjya kAlpanika hovAthI AtmajJAnI temAM muMjhAto nathI. AtmajJAnI aMtamAM prapaMcavRttithI rahita evuM AtmasvarUpa vecavAne zuddha pagamAM masta rahe che. pAMca iMdriya ane chaThThA manathI bhinna evuM AtmasvarUpa che. iMdriyathI bhinna evuM AtmasvarUpa davAne mATe iMdriyAtIta upayogathI dhyAna dharavAnI jarUra che. iMdriyathI bhinna evuM AtmasvarUpane manana karatAM iMdriyAtIta AtmasvarUpa jhAMkhI thAya che. te cetana ! tuM pitAnuM svarUpa kharekhara pitAnA zuddha page AtmAmAM dekha. AtmAmAM AtmAnuM svarUpa AtmAvaDe dekhAyA bAda anya kaMI dekhavAnuM avazeSa rahetuM nathI. AtmajJAnI sUma zuddhopage AtmasvarUpane davA samartha thAya che. je mahAtmAo AtmasvarUpane dekhe che teo paramAtmasvarUpane dekhe cheja ema avadhavuM. AtmasvarUpa ane paramAtmasvarUpamAM je abheda zuddha page abhedatA anubhave che te svayaM paramAtmA che ema avabodhavuM. AtmajJAnI nityAnaMdamaya zuddha-cisvarUpa ane sanAtana evI jyoti pitAnA AtmAmAM zuddha dhyAnadaSTie dekhe che. he cetana! tuM pitAnI sanAtana cisvarUpa ane AnaMdamaya tine pitAnAmAM dekha. bAhyamAM lakSa devAthI kaMI vaLavAnuM nathI. AtmasvarUpapadArthanA jJAna vinAnuM avazeSa padArthavijJAna kadi AtmazAMtine ane nityAnaMdane samarthavA zaktimAnuM thatuM nathI. lekinnatithI aMjAyelA ajJa manuSya AtmAnI cidAnaMdamannatine dekhavA samartha na bane ane teonI tevI IcchA paNa na thAya e banavA egya che paraMtu teoe samajavuM joIe ke rajoguNa ane tame guNathI bharelI bhautikennati sadA sthira rahetI nathI. svamanI peThe kSaNika evI bhautikennatithI nityAnaMdanI prApti thaI For Private And Personal Use Only Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 340 zakatI nathI ema bhautikennativAdiyAne tenA mRtyu vakhate pRcchavAthI avadhAze temaja bhautikennatimAM samAyelA kSaNika sukha ane anaMta duHkhano anubhava karAze. AtmAmAM svazuddhasvarUpane je dekhe che tene bhautikennatinI zraddhA rahetI nathI. je ke bhautika padArtho vinA vyavahAra dazAmAM cAlatuM nathI paraMtu tethI ema nathI siddha thatuM ke bhaitikennati eja vAstavika unnati che. bhautikonnatithI bhinna evI AtmonnatinA nityAnaMdane anubhava AvatAM AtmasvarUpa ja prAptavya che ema sAccepagamAM te lakSIbhUta thaI rahe che ne tene te dekhe che. jaDavAdiye jaDavastuomAM sukhanI bhAvanAthI aMte vecAya che ane phAMphA mArIne thAkI jaI hAya ! kaMI jaDamAM sukha nathI evA aMte ugAra kahADe che. advitIya avyaya evuM cidAnaMdamaya zuddha AtmasvarUpa vedavuM eja AtmajJAninuM kartavya che. zuddha svarUpa davAnuM jyAM che tyAM Atmasukhane sAkSAtkAra che. AtmajJAnI A mAnuM zuddha svarUpa davAmAM svakartavyanI parisamApti gaNe che. duHkhanuM vedana e AtmAnA zuddha svarUpathI bhinna che tethI je vakhate duHkhanuM vedana thAya che te vakhate AtmAnuM zuddha svarUpa kharekhara zuddha page vedAtuM nathI ema avadhavuM. azubha karmanA ge je ke duHkha vedAya che to paNa te vakhate AtmajJAnI duHkhanI vedanAthI bhinna evA zuddha svarUpane jANe che tethI duHkha bhogavatAM paNa svasvarUpane zuddhApayoge siddha kare che. dehadhAraka kevalIne zAtA ane azAtA baMnene bhega ghaTe che tathApi te vakhate teo kevaLa jJAnavaDe svazuddhasvarUpane avabodhe cheja. AtmajJAnIne duHkhavedana na vedAya evuM che jyAM sudhI tene karma che tyAM sudhI banyA vinA rahetuM nathI paraMtu ajJAnI ane AtmajJAnamAM eTale phera che ke ajJAnI karma vedatAM svazuddhasvarUpathI ajJAna rahe che ane AtmajJAnI svazuddhasvarUpane upayogI rahe che. mahAtmAe upadeza che ke he bhavya! te pitAnAmAM svazuddhasvarUpane dekha!!! AtmazuddhasvarUpa darzana vinA traNa kALamAM satya sukhane bhaktA thavAne nathI ema khAtrI karIne mAna!! hArA AtmAmAM mehanI vAsanAo je je varte che tene mULamAMthI kSaya karIne vAsanA rahita For Private And Personal Use Only Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 341 nizeSa kaleza mukta zuddha cetananuM darzana kara ane AtmAnA zuddha svarUpanI yAne paramAtmapadanI prApti kara. AtmajJAnI muni svakIya zuddha svarUpane dekhIne tenuM dhyAna dharI kRtakRtya thAya che. adhyAtmajJAnI muni AtmasukhanI khumArImAM sadA magna rahe che tene AtmasukhanI khumArImAM magna rahevuM eja game che ane tethI te AtmasukhanI khumArImAM sadA magna rahevAya evA AcaraNane Acare che. AtmajJAnI muninI dazA kharekhara duniyAthI judA prakAranI hoya che, AtmajJAnI muninuM vartana bAhya vizva manuSyathI bhinna prakAranuM hoya che ane dRSTi paNa Azaya bhede bhinna prakAranI hoya che. je munine traNa bhuvana Adeya nathI ane heya paNa nathI arthAt traNa bhuvanamAM heya buddhi ane Adeya buddhi jenI nathI evA munivarane svAnya prakAzaka evuM AtmajJAna prakaTe che. AvI heyAdeyabuddhi vinAnI AtmadazA prApta karavAthI AtmAnuM jJAna prakaTe che. je munivare tribhuvanapatipadArthomAM heya ane AdeyatAne dhAraNa karatA nathI teo tribhuvanabaMdhanathI mukta thaIne paramAtmapada anubhave che ema nizcayataH avadhavuM. jemAM eka vRkSathI ghasAIne agni prakaTavAthI te svayaM agnirUpa bane che tadvatra AtmA svarya AtmAvaDe AtmAnuM ArAdhana karIne AtmAmAM paramAtmA prakaTAve che. AtmA potAnAmAM dhyAnA nivaDe paramAtmatva prakaTAve che ema anaMta tIrthakaree-Sie pratipAdana karyuM che ane bhaviSyamAM anaMta tIrthaMkara pratipAdana karaze. A pramANe AmAthI paramAtmatAne aMtaramAM tanmayapaNe bhAvIne je paramAtmatA prakaTAve che te punaH saMsAramAM avataratuM nathI. AtmAnA guNe vinA anya sarva jaDa vastuone bhUlI javAthI AtmAmAM sahajAnaMda prakaTe che. AtmAnA guNavaDe AtmAnI unnati thAya che. AtmAnA zuddha paryAne prAdurbhAva te paramAtmapada avadhavuM. evA paramAtmapadamAM ramaNatA karavI eja paramAtmAne dharma che. AvuM paramAtmapada anubhavavAthI paramAtmadazAno khyAla Ave che ane tethI uttamottama svataMtratA prakaTI nIkaLe che. AtmAnI paramAtmatA zedhavAne mATe bAhya pradezamAM aTana karavAnI kaMI jarUra nathI. AtmAnI paramAtmatA praka For Private And Personal Use Only Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34ra TAvavAne mATe te aMtaramAM khAsa zudveSayAga dhAraNa karavAnI jarUra che. zarIramAM vyApI rahelA paramAtmAnI khAsa zodha karavI joie. jyAMsudhI AtmAmAM upAdana kAraNano AvirbhAva thayA nathI tyAMsudhI nimitte kAraNe uttamottama maLe to paNa AtmAbhimukha thaI zakAya nahi. AtmAnI paramAtmatA sAdhya karavAne upAdAna kAraNa rUci utpanna thayA bAda nimitta kAraNA kharekhara savaLAM pariName che ane tethI nimitta kAraNanI saphaLatA gaNAya che. je AtmAthI jIva hoya che te pAtAnA AtmAnI zuddhi thAya evAM nimittAne svayaMmeva Acare che. jIvAne pira gutti bhede aneka prakAranA nimitto hoya che. koi ne koi nimitta kAraNa upakArI thAya che ane phAine koi nimitta upakArI thAya che. sarvane ekaja kAraNa nimitta upakArI thAya evA ekAMtika niyama nathI tethI nimitta kAraNa bhede paraspara sAdhakoe kaleza karIne AtmavIryanA paraspara hAni karavAmAM upayoga karavA nahi. nimitta sAdhana bheae sAdhyanI siddhimAM avirAdha AvatA hoya te paramAtmAnI prAptimAM sAdhakAe sAdhana bhede kaleza na karavA joie. Atma kalyANamAM jema AgaLa vadhAya tema upayAga rAkhIne pravartavuM joie. je mahAtmAe paramAtmAnI prApti prati khAsa upayAga dhAraNa kare che te AtmAnI paramAtmatA prApta kare che. AtmAnI paramAtmatA prakaTAvavAne mATe aMtamAM upayoga dhAravAthI ane vyavahArathI adhikAra dazA pramANe vartavAthI vizvapratinI svaphrajane paNa sAdhI zakAya che. AtmArUpa paramAtmAne zarIramAM zodhavA joie. je paramatatva caitanyarUpa bhAse che te zarIramAM vyApIne rahela che. mahAtmAoe AtmArUpa devanA sAkSAtkAra karavAne aneka sthaLoe zodha karI paraMtu koi sthAne tene sAkSAtkAra thaye nahi. tenuM kAraNa e che ke jyAM AtmArUpa deva hAya nahi evA jaDa padAthAmAM zeAdha karavAthI cetana tattva kayAMthI maLI zake ? AtmA jyAM rahyA hoya tyAMja dhyAna lagAvIne tenI zodha karI sAkSAtkAra karavA joie. AtmAne sAkSAtkAra thatAM AtmAsvayaM paramAtma yAti vaDe prakAzita thAya che. annamanuSya AtmArUpa paramAtma devane jaDa vastuomAM zodhe che paraMtu tethI tee mRgajala tRSNAnI For Private And Personal Use Only Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 343 pravRttine anusare che. cetanA potAnA AtmArUpa paramAtma svAminI zodha mATe pravRtti karIne jaNAve che ke caudhruvanamAM AyaDI paLa prabhu na dIThA kayAMyare / zarIra bhiMtara khojIyA to, prabhujI dIThA cAMcare cetanA peAtAnA svAminA zarIramAM zeAdha karIne sAkSAtkAra karI zake che. jyAM cetanAnA svapara prakAza thAya che tyAMja prabhujI che. svapara prakAzaka cetanAthI abhinna evA paramAtmA deva che. je je aMze cetanAnA prakAza te te aMze paramAtmAnA prakAza avamedhavA. cetanAnA svapara prakAzaka anubhava karavA eja paramAtmAne sAkSAt anubhava avamedhavA. cetanA eja paramAtmAnA dharma che. cetanArUpa paramAtmAnA dharmanA je je aMze prakAza thAya che te te aMze paramAtmAnAja sAkSAtkAra thatA avodhavA. cetanAnA sarvathA paripUrNa prakAza teja kevaLajJAna avabedhavuM ane e kevaLajJAnathI abhinna AtmA eja paramAtmadeva che ema anubhava karIne svarUpa dazAmAM tanmaya banI javuM eja satya dharmanuM AcaraNa jANavuM. AtmAnA guNa teja satya dharma che. AtmAnA je svabhAva teja AtmAnA satya asti dharma che temAM je ramaNatA kare che te svahRdayamAM paramAtmatAnA sAkSAtkAra kare che. dhyAnavaDe AtmAnA sAkSAtkAra karavA eja paramAtmAnA abhedapaNe sAkSAtkAra avabodhIne vizvanA parataMtra aMdhanabhUta asadvyavahArothI mukta thaine AtmAnA jJAnAdi guNAnA AvirbhAva ane temAM ramaNatArUpa sadbhUta svataMtratA prApta karavI eja manuSyabhavanuM sAphalya avabedhavuM. AtmasvarUpa prApti sabaMdhI e urdugAre anubhavavA cAgya che. " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avataraNa--kartavyakArya pravRttimAM cittazuddharthe ane svAdhikAra nizcayArthe adhyAtmajJAnanI upayogitA darzAvI. have dharmAnuSTAnakArakanI kartavyapravRttimAM nirlepatA saMbaMdhI upAcA darzAvavAmAM Ave che. joza dharmAnuSThAnayogena vartante tattvavedinaH / nirlepavyavahArArthaM, vizvadharmapravartakAH // 39 // For Private And Personal Use Only Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 344 dharmamArgapravRttistu, zubhA svonntikaarikaa| vinA pravRtti kAryasya, siddhistu naiva jaayte||40|| alpadoSA mahAlAbhA, vartante yeSu karmasu / tadbhAvidharmalAbhArtha, kartavyaM karma sjnaiH||41|| nivRtteHpUrNalAbhetu, pravRttistyajyate budhaiH| pravRttimArgapAnthena, bhAvyametat svbuddhitH||42|| vivecana--tatvavediye evA vizvadharmapravartako dharmAnuSyanagavaDe nirlepavyavahAra mATe varte che. nnatikArikA ane zubhA evI dharma mArga pravRtti hevI joIe. kAryanI pravRtti vinA kadApi kAle kArya siddhi thatI nathI. je kAryomAM alpaSe ane mahAlAbhe samAyelA che tevA kAryo ke jene bhaviSyamAM dharma lAbhArthe hoya tene sajajanoe karavAM joIe. dharmakArya pravRtti vA sAMsArika kArya pravRtti te paripUrNa nivRtti prApta thaye chate paMDitae tyajAya che evuM pravRttimArganA pALe svabuddhithI vicAravuM joIe ane pari pUrNa nivRtti prApta thayA vinA dhArmika ane vyAvahArika pravRttine tyAga na karavo joIe. A saMbaMdhamAM kaMIka vizeSa vivecana karavAmAM Ave che tattvavediye vizvamAM dharma pravartAvI zake che. teo che AvazyakAdi dharmAnuSThAna gavaDe nirlepavyavahArane mATe varte che. je tattvavediye heya che te vizvamAM dharmapravartAvavAne zaktimAna thAya che. dharmatattvavetAe sarva jagajajInA vyavahAramAM nirlepatA rahe ane vizva manuSya kartavya kAryo karatAM rAga dveSanA adhIna na thAya te mATe vizvamAM dharma pravartAvanAra bane che. Antarika adhyAtmabhAvanAvaDe Antarika nirlepatA prApta thatAM tenI asara vyAvahArika pravRtti para thAya che ane tethI adhikAra pramANe amuka amuka kaSAyanA upazamAdibhAve tattadaMze nirlepa vyavahAra prApta karI zakAya che ema apekSApUrvaka avabodhavuM. vizvamAM nirlepa vyavahAra pravartAve For Private And Personal Use Only Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 345 te mATe dharmAnuSThAnavaDe arthAt dharmapravRttie tatvajJAnIe dharma baMdha ApanArA bane che. A vizva sarva prakAranA vyavahAramAM nirlepa rahe evI AtmajJAnIonI Antarika bhAvanA hoya che ane tethI teo vizvamAM dharma pravartAvavA prayatna kare che. vizvadharma pravartaka banavuM e evI AntarikanirlepavyavahArapravRttinI bhAvanA vinA banI zake tema nathI. zrI tIrthaMkara mahArAjAo pUrvabhavamAM vikAsanA evI bhAvanAthI AtmAne saMpUrNa bharI de che tethI teo vizva dharma pravartakAdimahAvizeSaNa vaDe saMdhAya che. jenA hRdayamAM AdhyAtmika uccabhAvanAo vikasatI nathI te sthUlavizvamAM mahAparopakArI kRtye karavAne ane karAvavAne zaktimAnuM banatuM nathI. tattvavediye dharmAnuchAnavaDe nirlepavyavahArane mATe arthAt nirlepavyavahAranI prApti mATe varte che, ane vartAve che ane nirlepavyavahArathI vartanArAonI anumadanA kare che tethI teo AntarikazuddhabhAvanAovaDe pratikSaNa ucca thayA kare che ane teo bAhya vidhavatijanone paNa nirlepa vyavahArI banAvI ucca banAve che. jaLamAM kamaLa rahyA chatAM jaLathI nirlepavyavahAra rAkhe che tadvat A vizvamAM sarva prakAranA Avazyaka vyavahArone AcaratAM chatAM nirlepa rahevuM joIe ke jethI AmojatinI sAthe vinnati karavA mATe vizvamAM sarvatra dharma pravartAvavAnuM banI zake. je manuSya vyavahAramAM rAgadveSanA lepathI levAya che te mana, vacana ane kAyAnI aneka zubha zaktione durvyaya karI zake che. dhAdika kaSAne zamAvavAnuM baLa prApta karavAthI aneka prakAranA laikika tathA lekettara vyavahAramAM nirlepatA dhArI zakAya che ane tethI rAgI ane dveSI manuSyanA vaccamAM rahI kartavyakarmo karI zakAya che anantAnubaMdhikodha, mAna, mAyA, lobha. apratyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA, lebha. pratyAkhyAnI koza, mAna, mAyA, lebha ane saMjavalananA bodha, mAna, mAyA ane lebha e seLa prakAranA kaSAe avadhavA. mithyAtva dazAvALAne seLa kaSAya hoya che. aviratisamyagdaSTi gRhasthane anantAnubaMdhI kaSAyane upazamAdi bhAva hoya che tethI te anantAnubaMdhI kaSAyanA abhAvanI apekSAe nirlepa rahI kartavya karma 44 For Private And Personal Use Only Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 346 karI zake che. dezavirati gRhasthavargane anantAnubaMdhI ane apratyA khyAna kaSAyane upazamAdi bhAva hoya che tethI te anantAnubaMdhI ane apratyAkhyAna kaSAyanA abhAvanI apekSAe kartavya kAryamAM nirlepa vyavahArane saMrakSI zake che. anantAnubaMdhI apratyAkhyAnI ane pratyAkhyAna kaSAnA upazamAdi bhAve naiRyidaSTie tyAgI sAdhuo nirlepa rahI zake che ane naizcayikadaSTie saMjavalana kaSAyada salepa banI zake che paraMtu pratikramaNAdi AvazyakarUpa dharmAnuSThAnavaDe tyAgIo, vyavahAramAM kartavyakarmo karatA chatA nirlepa rahI zake che. gRhastho paNa je je kaSAnA abhAve je je guNasthAnaka daSTie nirlepa rahevAnA heya che te te guNasthAnaka daSTie vyavahAramAM amuka kaSAyathI nirlepa rahI zake che ane anyakaSAdaye salepa rahI zake che paraMtu pratikamaNAdi dharmakartavyavaDe pazcAttApAdi pariNAme punaH nirlepa thaI zake che ema jenaguNasthAnaka gatanaizcayika daSTie gRhastha ane tyAgIone nirlepatra ane salepatva avadhavuM. gRhastha gRhasthadazA pramANe apramattaganA taratamayege nirlepa rahI zake che ane tyAgI sAdhunI dazA pramANe vyavahAra ane nizcayataH kartavya kAryo karatA chatA nirlepa vyavahArane sAdhI zake che. kAmanA prabaLa saMskAra vege, kaSA, saMsAramAM pANigrahaNa ane temaja kAmanA prabaLa saMskAranA vegonI madatA, saMsAramAM gRhiNu sAthe saMbaMdha bAMdhavAnI tIvra arUci. atyAga dazA ane tyAganA vicArevaDe gRhasthadazA ane sAdhudazA bemAMthI kai dazAmAM rahIne nirlepa vyavahAra sAthe tene nizcaya karI zakAya che ane svAdhikAradazAne nizcaya karyo pazcAt svAdhikAra vyavahAranI nirlepatA mATe dharmakriyAvaDe vartI zakAya che. je manuSya svAdhikAra dazAne nizcaya karIne nirlepa vyavahAranI prApti mATe paripUrNa prayatna nathI karate te kharekhara AtmonnatinA mArgathI braNa thAya che. aeva dharma kRtya vaDe sAMsArika nirlepa vyavahAra mATe atyaMta prayatna kare joIe ane pazcAt paripUrNa AtmazraddhA dhAraNa karI svAzrayI banIne vartavuM joIe. jaLakamaLavat nirlepa vyavahAra zakha e kaI sAmAnya bAbata nathI. nirdabha pravRtti ane dharmagurUnI paripUrNa For Private And Personal Use Only Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 347 kRpA vinA nirlepa vyavahAranuM svama jANavuM. tattvajJAni dharma kArya vaDe vizvamAM dharma pravartAvatA chatA nirlipa vyavahAra saMrakSavA ane dhikArI bane che. manamAMthI sarva prakAranI ahamamatvAdi vRttinI vAsanAone haDaselI mUkavI ane nAmarUpanI pravRttimAM rahyA chatAM nAmarUpanI vRttimAMthI svAtmAne bhinna jANuM svakartavya karmone karatAM AtmAmAM jeo masta rahe che te vyavahAramAM rahyA chatAM nirlepa rahI zake che. AvI dazA jyAM sudhI thaI nathI tyAM sudhI vizvavyApaka ane sarva vizvajIvahitakAraka evI vizALa dharmapravRtti sevI zakAtI nathI. manuSya tuM nirlepa vyavahAra rAkhavA prayatna kara. yAvat kAyA tAvatu jIvanAdi hetubhUtavyavahAra che tenA vinA eka kSaNamAtra paNa jIvI zakAya tema nathI tethI vyavahAra seva paDaze paraMtu temAM nirlepatA rahI eTale sAMsArikakarma saMbaMdhethI tuM tyAre thavAno ane mukta rahevAne. he manuSya ! nirlepa vyavahAra rAkhavA prayatna kara. kartavyakAryothI bhraSTa thaine vanamAM jaIza, te paNa jyAM sudhI te kAma, meha, ane masarAdi saMskArane haThAvyA nathI tyAM sudhI ghAMcInI ghANanA baLadanI peThe jyAMne tyAM tuM che. phakta uparanA DAkaDamAlathI kaMI vAstavika AtmAnI nirlepatAmAM pheraphAra thavAne nathI. nirlepa vyavavAra na sAdhI zakAya tethI tuM kaMTALIne vyavahArane tyAga karIza te paNa anya vyavahAra te kare paDaze ane te karyA vinA chUTake thavAnuM nathI te tuM svAdhikAra je vyavahAramAM vartata hoya temAM nirlepatA rahe e mAnasikAdi prayatna seva ane kaMTALI nA jA. sarpanI be viSavALI dADhAone pADI nAkhyA pazcAt te sarSanA vyavahAramAM niviSatA rahI zake che taddata kartavya kAryavyavahAramAM rAgazreSanA abhAve nirlepatA rahI zake che. kartavya kAryane nirlepavyavahAra dhAraNa karavA mATe kSaNe kSaNe nirlepa upaga dhAraNa karavuM joIe. nirlepavyavahAramAM je je kaSAye pragaTatA hoya tenAM kAraNe tapAsavAM ane kaSAne vega rokavA prayatna karavA joIe. AtmA pite sarva kartavya karmane sAkSIbhUta thaIne je upage rahIne kartavya karmo kare te nirlepavyavahArane sAdhI zake che. sarvavyavahAramAM nirlepatA rAkhe ane For Private And Personal Use Only Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 348 pazcAt AgaLa vadhe eja kartavya pravRttinA mUla maMtrane lakSyamAM rAkhe. sarva prakAranA vyavahAramAM kartAktAnI pravRtti chatAM temAM vRtti na rAkhavI eja nirlepIpaNuM che. kartavya kArya pravRttinA zubhAzubha vyavahAramAM zubhAzubhatvane hRdayamAM na dhAraNa karavuM eja vyavahAramAM nirlepatva avadhavuM. kartavya kArya pravRttinA vyavahArane kare e svapharaja che paraMtu temAM zubhAzubha rAgadveSa pariNAme pAvuM e ke I paNa rIte egya nathI ema jyAre AtmAmAM paripUrNa anubhava nizcaya prakaTe che tyAre nirlepavyavahArane AcarI zakAya che. sevAdharmanA pratyeka mArgamAM kaI paNa jAtanI salepatA vinA pravRtti karavI e jyAre dRDhanizcaya karIne vyavahAra sevAya che tyAre nirlepa vyavahAramAM aMze aMze saphaLatA prApta thaI zake che. nirlepa vyavahAramAM zanaiH zanaiH saphaLatA prApta thaI zake che. hRdayane nirlepa rAkhavuM eTale nirlepapravRtti sevI ema avadhavuM. AryAvartamAM nirlepa vyavahAranI jyAre jyAre pragati hoya che tyAre tyAre AryAvarta sukhazAMtinI ucca dazAne prApta karI zake che. nirlepa vyavahArane mATe tattvavedivizvadharmapravartake varte che. dharma pravartakee A bAbata dhyAnamAM leI nirlepa vyavahAranI prApti mATe prayatna kare joIe. dharmamArganI pravRtti karavI paNa kevA prakAranI karavI tenA uttaramAM dharmAcArya jaNAve che ke nnatikArikA ane zubha evI dharmamArga pravRttine sevavI joIe. je dharmamArga pravRttithI vyavahAramAM ane nizcayamAM nnati nathI thatI te dharmapravRttithI kaMI vaLI zakatuM nathI. A bhavamAM je dharmamArga pravRttithI nnati thAya che tene anubhava grahI zakAya che. te dharmamArga pravRttine vizvamanuSya AdaravA AkarSAya che ane Adare che. je dharmapravRttithI svAnnati ane vinnati A vizvamAM thaI zakatI nathI ane dAsatva paratatratva vagere dukhamAMthI mukta thaI zakAtuM nathI te dharmamArga pravRttine rAjakIya dharmapravRtti vA vizvakIya dharmapravRtti tarIke vizva manuSya svIkAravAne zaktimAn thatA nathI. jApAna dezanA TekI zaheramAM eka vakhata sarva dharmanI pariSadu maLI hatI temAM aneka dharmanA Age For Private And Personal Use Only Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 349 vAnAe bhASaNA ApyAM hatAM. te sarva lekAe sAMbhaLyu temAM eka pAnIsa vidvAne jaNAvyu ke je dharmathI vA je dharmamArga pravRttithI A vizvamAM Atmonnati, samAjonnati, saMghAnnati, dezonnati ane viveAnnati thaelI dekhAya nahi ane pravRtti mArgadvArA je dharma, rAjakIcennati vagere sAMsArikennatiyAne karAvI zake nahi te dharma game teva hoya ane anya bhavamAM game teTaluM sukha ApavAne kahetA hoya parantu A bhavamAM prAsabya unnaticeAnI prApti vinA teno Adara karavAmAM vizvaleAkeAnI prIti thai zake nahi. sAMsArika uccadazAkAraka aneka kartavya pravRttiyAnA rodhaka je dharma hoya che tene lAke AtmabhAge prApta karavAne prayatna karI zakatA nathI. sAMsArika unnaticeAnI sAthe saMbaMdha dharAvIne je dharmapravRttimAM pravarte che te vizvamAM dIrghakAla jIvavAne samartha thAya che. vizva vyavahAramAM svAnnati karanArI evI dharmamArga pravRtti hovI joie. saMkucita dRSTithI je dharmamArga pravRtti pravartatI hAya ane vizvamAM AjIvikAdi hetuovaDe svAnnati sAdhavAmAM vidmabhUta thatI hAya tene tyajIne lArka svAnnatikAraka game te dharmanI anya pravRttine grahaNa kare che mATe vizvamAM sarvatra dharmapravartaka evA dharmagurUoe svAnnatikAraka evI dharmapravRttine sarva manuSyone adhikAraparatve darzAvavI joie. je dharmapravRttithI rAjakIyAnnati ane sAmAjIkAnnati karavAmAM vidha Ave te dharmanI pravRtti kharekhara dIrghakAla paryanta jIvI zakatI nathI. rAjakIyAnnati, kuTuMbennati, samAntannati, vidyAnnati, kSAtrakarmAMnnati, vaizyavyApAra kRSikarmAdi pragati, sevAkAryAnnani vagere vyAvahArikAnnatiyAnI sAthe je dharmamArga pravRtti amuka rIte sahacArIne thaine varte che ane tenI sAhAcce vyAvahArikAnnatiyeAnI ciraMsthAyitA rahe che te te dharmamArga pravRtti A vizvamAM gRhastha manuSyane AvaThyaka dharmamArgapravRtti tarIke mAnIne AdaravI paDe che. nItidharmapravRtti e paNa eka dharmanuM vAstavika aMga che ane tethI sarva prakAranI unnatiyAnI cisthAyitA thAya che tethI vizvavatisarvamanuSye nItine mAna ApI pravarte che ane te kAyarUpa gaNAya che. je dharmamArgapravRtti For Private And Personal Use Only Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35. prathama naitikArikA che te anyonI unnati karI zake che. dharmanI pravRtti kharekhara paramArtha karaNa vagerethI abhinna hovI joIe. upakAra kare e dharmapravRtti che. sarva jIvonI yathAzakti tana mana ane dhanathakI dayA karavI e dharmapravRtti che. satya belaDuM lAvavuM ane satya vadanAranI anumodanA karavI e dharmapravRtti che. vidyAdAnAdi aneka prakAranuM jagat hitakAraka zikSaNa ApavuM ane evA zikSaNa gya pAThazALAo sthApana karavI te dharmapravRtti che duHkhIonA duHkhene TALavA e dharmapravRtti che. maitrI, pramada, mAdhyastha ane kArUNya e cAra bhAvanAone jagatmAM vistAra kare e dharmapravRtti che. asteya ane brahmacaryanI saMrakSA thAya evI vizvamAM je je pravRtti karavI te dharmapravRtti che ane teo vizvamAM sarva manuSyonI unnati karI zake che tethI te saMsAra vyavahAra jIvanamAM koI paNa rIte bAdhaka thaI zakatI nathI. vizvavatijI ke jeo gAdikathI duHkhI thAya che teonI oSadhopacArathI sevA karavI ane bhUkhyAone annadAna ApavuM te dharmapravRtti che. dhamimanuSyane AjIvikAdi hetuonI sAhAdhya ApavI te eka jAtanI dharmamArgapravRtti che. gurUkule sthApana karavAM e dharmapravRtti che. sAdhuone bhaNavA gaNavAmAM ane annadAna bhejana vagerethI teonI sevAmAM pravRtta thavuM e dharma pravRtti che kAraNa ke sAdhuonI unnati sAthe aneka unnatine saMbaMdha rahe che. zubha gurUnI ane mAtApitAdika vaDIlanI sevA karavI te dharmapravRtti che. pazuo ane paMkhIonuM saMrakSaNa karavuM ane teonI hiMsA thatI aTakAvavI te dharmapravRtti che. aneka prakAranA jagat zreya sAdhaka granthane pracAra vizvamAM kare, karAvavuM ane anumodave e dharmapravRtti che. sarva jagatamAM AbAdI zAnti prasarAvanArI rAjyanI pravRtimAM bhAga le e paNa paraMparA kAraNupekSAe dharmapravRtti che. pazu sAlAo, pAMjarApe, davAkhAnAM ane skUle sthApana karavI te dharmamArgapravRtti che. manuSyanA upara aneka prakAranA upakAre karIne manuSyanA duHkhamAM bhAga leI teone zubha mArge vALavA ane vyasanathI mukta karavA e dharmapravRtti che. prabhunA aneka For Private And Personal Use Only Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 351 guNe prApta karavAne prabhunI bhakti pUjA vagere karaNe karavI te dharmapravRtti che; kAraNa ke tevI dharmamArgapravRttithI hRdayanI zuddhi thAya che ane hRdayanI zuddhi thavAthI aneka prakAranI pravRttithI pitAnuM ane vizvanuM zreyaH sAdhavApUrvaka paramAtmapada prApta karI zakAya che. laikika dharmamArgapravRttinA aneka bhede che ane lokettara dharmamArgapravRtinA jJAnadarzana cAritratA ane varyAdibheda aneka bheda paDe che. gRhastha dharmamArgapravRtti ane sAdhu dharmamArgapravRtti e be bheda sarva bhedamAM mukhya che. bAhyadharmapravRtti ane Antarika dharmapravRtti ema be prakAranI dharmapravRtti jANavI. mana, vacana ane kAyAvaDe sAdhanadharmapravRtti ane sAdhya dharmapravRti ema be prakAranI dharmamArgapravRtti avabodhavI. nimitta kAraNa dharmapravRtti ane upAdAna dharmapravRtti ema be prakAre dharmapravRtti avabodhavI. jJAnadarzana ane cAritranI sAdhu ane gRhastha mArge vyavahAra ane nizcayathI dharmamArgapravRtti avadhavI. ekeka dharma pravRttinA aneka bheda paDe che. nirapekSadharma pravRttine vyavahAra asatya che ane sarvananI sApekSatAe dharmapravRttine vyavahAra satya che. ghacana nirapekSa vyavahAra jUTho kaho, vacana sApekSa vyavahAra sAco. ghacana nirapekSa vyavahAra saMsAra phala, sAMbhalI AdarI kAMi raaco|| zubha dharmamArga pravRtti ane azubha dharmamArga pravRtti, ItyAdi dharmamArga pravRttinA aneka bheda che. jyAre sarvananI sApekSatAe avadhavAmAM Ave che tyAre nnatikArikadharmamArgapravRttine pratyeka manuSya evI zake che. jyAM sudhI aneka bhedavALI dharmapravRttinuM paripUrNa svarUpa avabodhavAmAM nathI AvatuM tAvat dharmamArga pravRttimAM tenA adhikArIonA ajJAnataH aneka prakAranI bhUle de thAya che. atava zubha ane naitikArikA evI dharmapravRttine AdaravA pUrve aneka prakAranI upayukta dharmapravRttinuM paripUrNa svarUpa jANavA mATe pratyeka manuSya khAsa prayatna karavo joIe ke jethI dharmamArgapravRtti AdaratAM pragatimAM vahI zakAya. AgAmethI ane sAdhupurUdvArA sva gya zubhapravRtti kaI kaI che tene svAnubhavapUrvaka nirNaya karave joIe ane te naitikArika dharmapravRtti che evuM anubhavagamya For Private And Personal Use Only Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upara karavuM joIe. dravyakSetrakAla ane bhAvathI utsarga mArge svayegya zubha dharmapravRtti kaI che ane apavAda mArge zubhadharmapravRtti kaI che tene paripUrNa nirNaya kare joIe. je samaye apavAda mArge dharmamArgapravRtti karavAnI hoya che te samaye je aitsagikI dharmapravRtti karavAmAM Ave te te zubha arthAt kalyANakArikA gaNAtI nathI, temaja je samaye utsargamArge gRhasthane gRhasthanA adhikAra pramANe ane tyAgIne tyAgIne adhikAra pramANe dharmapravRtti karavAnI hoya che tatsamaye yadi apavAdikI dharmapravRtti AdaravAmAM Ave che te te zubhA arthAt kalyANakArikA bodhAtI nathI. dravya kSetrakAla ane bhAvathI utsarga ane apavAda mArge dharmapravRttine nizcaya karIne je manuSya dharmapravRttine Adare che teo svakAryanI siddhi kare che. dharmamArganI pravRtti vinA kAryanI siddhi thaI zakatI nathI ema sarvatra svAnubhava sAkSI Ape che tethI anya pramANe meLavavAnI jarUra nathI. zubha pravRtti paNa avasthA bhede azubha bane che. je pravRtti vastutaH svAdhikAre natikArikA che te zubha avadhavI. paraMtu je svAdhikAre nnati na karanArI hoya te jagaSTie vA zubhadaSTie zubha hoya tathApi svamATe te zubha pravRttine upayoga na hovAthI te tatkALe AdaravAmAM te azubha avadhavI. dharmamArgapravRttinuM dravya kSetrakAla bhAve tenA mUleze kAyama rahyA chatAM parAvartana thayA kare che tethI dravya kSetrakAlabhAve dharmamArga pravRttinuM svarUpa avadhavAnI Ava zyakatAnI sAthe te te pravRttimAM pravRtta thavAnI AvazyakatA svIkAravI joIe. Avazyaka dharmamArgapravRttine pratidina niyamasara AcarIne AtmAnI utkAti karavI joIe ke jethI saMsAramAM svapragati svAstitva saMrakSaka bIjakenuM sadA cirasthAyitva rahe. kaI kaI dharmamArga pravRttinI svamATe AvazyaktA che tenuM abhitaH jJAna meLavavuM. pazcAt temAM pravRtti karIne sudhAre vadhAre kare che jethI nnatimAM nyUnatA rahe nahIM. niyamasara ApavAdika kAraNa vinA tenI pravRtti karavI ane Atmazaktine khIlavavI joIe. dharmamArgapravRttijemAM pravRtta thatAM keTi game te vine naDe te teonA sAmuM thaI For Private And Personal Use Only Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 353 sAhATyaka sAnukula zaktithI AgaLa vadhavuM. A pramANe pratidina pravatevAthI dharmamArgapravRttiyogI banI zakAze. dharmamArgapravRttinA raNatramAM zrIvIraprabhu, zrIharibhadrasUri, siddhasena divAkara, hemacandra, upAdhyAya ane vedAnta darzanIya kumArika bhaTTa, zaMkarAcArya, rAmAnujAcArya ane vallabhAcAryanI peThe ghumavuM joIe. vedAntadarzanIya vivekAnanda rAmatIrthanI peThe dharmamArga pravRttimAM ghumavuM joIe. dharmamArganI saMkucita pravRtine anekAntadaSTivaDe dharmane sarvatra pracAra thAya evA hetue vizAla karavI joIe. dharmapravRttinAM je je aMge saDyAM hoya te te saDelAM aMgone sudhAravAM joIe, paraMtu dharmapravRttine nAza na thAya evuM khAsa lakSya rAkhavuM joIe. dharmapravRttinA Atara ane bAhya svarUpanuM rahasya samajavuM joIe ane anyane avabodhAvavuM joIe, evI dharmapravartakonI pharaja che ane e pharajamAM pramatta thavAthI svaparane ghaNI hAni thAya che e khAsa lakSyamAM rAkhavuM joIe. Atmabala pheravIne ane dharmapravRttinI paristhitithI vijJa thaIne sarva svArpaNa karIne dharmapravRtti sevavI joIe, ke jethI dharmapravRttithI nirdhArita kAryanI siddhi thaI zake. sApekSadaSTie dharmapravRtienI paraspara saMbaMdhatA, avidhatA ane mahatvatA avadhavI joIe ke jethI kaI paNa manuSya svAdhikAre je kaMI dharmapravRti karatA hoya tene anya karatAM pitAnI dharmapravRtti halakI na lAge ane tenAthI bhraSTa na thaI zakAya. pitAnA karatAM ucca adhikArI manubenI dharmapravRtti kharekhara ucca hoya ane te karavAne pite lAyaka na hoya ane pitAnI dharmapravRtti kharekhara anya karatAM laghu hoya paraMtu temAM pravRta thayA vinA Agala vadhI zakAya tema na hoya ane je sthitimAM pite heya temAM teja Avazyaka kartavya tarIke hoya te teno tyAga kare te adharma che. svAdhikAre je gya Adeya te svadharma pravRtti che ane tenAthI bhinna te paradharma pravRtti che. rAdha nidhana : dha mairag ene uparyukta dharmapravRttimAM artha avatAravAmAM Ave che te samyam saMghaTI zake che. dharmamArga pravRtti paraspara eka bIjAne lAbhakArI ane vizvasamAja ejyamAM For Private And Personal Use Only Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 354 sAhATyakArI hovI joIe evI dRSTie dharmapravRttinuM zAstramAM kathana karavAmAM AvyuM che ke jethI saMgha, deza, janasamAja, kuTuMba ane piMDanI pragatimAM virodha na AvI zake. gRhasthavarga pragatikAraka gRhadharma pravRttimAM ane sAdhudharma pragatikAraka sAdhudharyu pravRttikaI kaI rItie ane kayA kayA aMze pragatitattva rahyuM che tenuM paripUrNa svarUpa Trug e avabodhIne dharmapravRttimAM pravRtta thavuM joIe. je je kAryomAM alpaSa ane mahAlA samAyelA hoya ane je kAryo bhaviSyamAM dharmalAbha mATe heya tene sajajanee karavAM joIe. gRhastha prabhunI dhUpadIpa puSpAdithI pUjA kare temAM doSa karatAM bhAvastavaprasaMge ghaNuM lAbha thAya che tethI tevA prakAranI dharmapravRttimAM alpadoSa ane mahAlA hevAthI sajajanoe tevI dharma pravRttine karavI joIe. pApanA karatAM puNya saMvara ane nirjarAne bhAga ghaNe hoya tevAM kAryone gRhasthoe karavAM joIe. devatAo, zrItIrthakara bhagavAnane besavAne mATe samavasaraNanI racanA kare che temAM alapadeSa ane mahAlAbha che. vyaSTiparatve, gachaparatve, sAmAnyaparatve ane saMghaparatve alapadoSa ane mahAlAbha thavAne hoya te te kAryane sajajane kare che. eka sAdhunA zarIramAM kIDA paDyA hoya che temAM tenI davA karavAthI kITakane nAza thavAnI sAthe sAdhune Arogya thatAM gRhasthane alpadeSa ane mahAlAbha avabedha. zrIviSNukumAramunie namuci pradhAnane sAdhu sAdhvI saMghanI rakSArthe paga taLe kacarI nAkhe temAM pitAne ane saMghane alpaSa ane mahAlAbha jANa. zrIkAlikAcAryanI bena sarasvatine zrIujajayinI nagarInA rAjA gardabhabhille pitAnA janAnakhAnAmAM nAkhI tethI zrI kAlikAcArya anArya dezamAMthI sAhIene ( zakene) bolAvI gardabhabhilla rAjAne rAjyagAdIthI bhraSTa karAvyuM tevI dharmakArya pravRttimAM alpaSa ane mahAlAbha avabodha, nizItha cUrNamAM eka vAta Ave che ke keTalAka sAdhuone gaccha kekaNa dezamAM eka parvatanI guphAmAM rahyA hatA. AcArya sarva sAdhuenI vyAdhrAdikathI rakSA karavA mATe eka sAdhune guhAnA dvAra pAse mUkaye. teNe rAtrInA traNa paheramAM traNa vAghane daMDavaDe haNyA, temAM For Private And Personal Use Only Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 355 alapadoSa ane mahAlAbha avabodha. bRhakalpavRtti, vyavahAravRtti, nizIthacarthI ane jitakalpa vageremAM sAdhuo ane sAdhvIone alpado ane mahAlAbha thAya evI dharmapravRtti jaNAvavAmAM AvI che. sAdhuone eka mAsamAM traNa moTI nadIo utaravAnI zAstrakAre AjJA ApelI che te paNa alpaSa ane mahAlAbha jANIne ApavAmAM AvI che. sAdhuo ane sAdhvIone thaMDila ane mAtrAnI pravRttine azakya parihAra tarIke avabodhIne bharavarSAdamAM sthaMDila javAnI rajA ApI che te paNa apoSa ane mahAlAbha avadhIne AjJA ApavAmAM AvI che ema gurUgamathI avabodhavuM. sAdhuo ane sAdhvIone apavAdamArga aneka dharmapravRttine AcaravAnI cheda sUtramAM AjJA ApavAmAM AvI che te paNa alpadoSa ane mahAlAbha jANIne AjJA ApavAmAM AvI che. saMghayAtrA ane tIrthayAtrA pramukha dharmapravRttimAM alpaSa ane mahAlAbha avabodha. rathayAtrA rUpadharmapravRttimAM alpadoSa ane mahAlAbha avabodha. aneka jinamaMdira banAvavAmAM alapadeSa ane mahAlAbha avabedha. AcA ne dharmasaMrakSA ane saMghAdi rakSArthe apavAdamAge che je dharmakartavya pravRttinI zAstrakAroe AjJA karI che temAM alpadoSa ane mahAlAbha samAyalo jANIne zAstrakAroe AjJA karelI che ema avabedhavuM. zrIbhadrabAhuvAmIe saMghanI AjJA AdeyamAnIne mahAprANayAma dhyAnamAM kaMIka khalela pADIne zrIsthUlabhadrAdi sAdhavargane pUrvanI vAcanA ApI temAM svavyakti mATe a5hAni ane saMghane mahAlAbha avabodha; temaja ApattikAle zrIsaMgha, jenAmAM je zakti hoya te vAparIne dharmanuM rakSaNa kare, tatsaMbaMdhI tene je je AjJA kare temAM alpaSa ane mahAlAbha avadhe. zrIAcArya prabhu vagacchIya sAdhuo vagerenuM rakSaNa karavA dravya kSetrakAla bhAvathI apavAdamArge je je pravRtti kare temAM alpadoSa ane mahAlAbha avadhe. zrIdevadhigaNikSamAzamaNe Agamane pustakArUDha karyA temAM a5doSa ane mahAlAbha avabodha. je zrIdevagiNikSamAzramaNe Agamone pustakArUDha na karyo hota te jainadharma sAhitya vagere aneka prakAranA sAme For Private And Personal Use Only Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 356 hityano nAza thaI jAta. zrIabhayadevasUrie navAMgavRtti na lakhI hota te sUtreAnA Azaye avamedhavAmAM ghaNI hAni prApta thaI zakata, paNa temaNe alpAni ane mahAlAbhane nizcaya karIne navAMgApara vRtti lakhI. prAyazcittAdizAstro racavAmAM alpadoSa ane mahAlAbha avadhIne pUrvAcAryAe pravRtti karI hatI. dharmasAmrAjyano nAza thAya tevA ApattikAlamAM alpadoSa, alpahAni ane mahAlAbha thAya tevI pravRtti AcaravAmAM jarAmAtra AMcakA khAvA e dharmano nAza karyAM kharAkhara che evuM avadhIne gItArthaTaSTie dharmasaMrakSaka pravRttine aneka suvyavasthAethI AcaravI. sarakArI kAyadAe racavAmAM alpadoSa, alpahAni ane rAjyazAnti, rAjya suvyavasthA, prajApAlanAdi aneka lAbhAne dhyAnamAM rAkhavAmAM Ave che. zrIhemacaMdrAcArye khaMbhAtamAM kumArapAlane pustakanA DAbhalAmAM saMtADAvyA temAM alpadoSa ane mahAlAbhavALI dRSTie e pravRttimAM pravRtta thayA hatA ema avaSedhavuM. zrIhemacaMdrAcArye zrIkumArapAlane pratibodhavAmAM alpadoSa ane mahAlAbhavALI pravRtti sevI hatI. zrIsiddhasena divAkare zrIvikrama rAjAne pratibAdhavAmAM alpadoSa ane mahAlAbhakArI evI vicAra pravRtti ane AcArapravRttine sevI hatI. devatAonI samavasaraNa racavAnI pravRtti, samavasaraNamAM jala sthalaja puSpA bIchAvAnI pravRtti, aneka rAjAonI varaghoDA caDhAvIne samavasaraNamAM AvavAnI pravRtti, devA ane devIenI samavasaraNamAM nATaka pravRtti, ityAdi pravRtti cAmAM alpadoSa ane mahAlAbha kharekhara devatAo ane rAjAe vagerene thato hovAthI zrImahAvIra prabhue evI pravRttiyeAmAM mAna seryuM hatuM; arthAt upadezadvArA tevI pravRttiyAnA niSedha karyA nahotA. dharmAddhAraka mahAtmAoe dezakAlAnusAre jagahita paratve alpAni ane mahAlAbha temaja svavyakti paratve alpadoSa, alpAni ane mahAlAbha thAya evI dharmapravRttiyAne bhUtakAlamAM sevI, vartamAnamAM te seve che ane bhaviSyamAM te sevaze. jagavAnu kalyANa karanArI evI dharmapravRttiye je je karavAmAM Ave che temAM alpadoSa ane mahAlAbha hoya cheja ema dharmapravRttiyenA mUla uMDA sUkSma bhAgamAM uta For Private And Personal Use Only Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3pa7 vAthI mAluma paDI zakaze. vartamAna ane bhaviSyamAM je je dharmapravRttithI alpadoSa ane mahAlAbha thAya che ane bhaviSyamAM thaze tevI dharmapravRttine sevavA lakSya devuM joIe. je je pravRttithI bhUtakAlamAM tyAgIone ane gRhasthane alpadoSa ane mahAlAbha thayuM hoya paraMtu vartamAnamAM ane bhaviSyamAM te te bhUtakAlIna dharmapravRttithI alpadoSa ane mahAlAbha vastutaH vartamAnamAM na thata hoya ane bhaviSyamAM na thavAne heya temAM vartamAna ane bhaviSyamAM alpaSa ane mahAlAbhapradadaSTie sudhAre vadhAre karavuM joIe. zrI mahAvIra prabhunA zAsanamAM sAdhuo ane sAdhvIonI AcArenI pravRttimAM je je sudhArAvadhArA thaelA che temAM alpadoSa, alpahAni ane mahAlAbhanI daSTie kharekhara zrIAcAryoe karelA che ema avabodhavuM. jhelInuM dhAraNa karavuM, rajoharaNamAM dAMDI rAkhavI, rajoharaNanA paTTAmAM cauda svama vA aSTamaMgalika rAkhavAM, tarapaNIo rAkhavAnI pAchaLathI zarU thaelI pravRtti, pAtrAone raMgavAnI pravRttimAM pheraphAra, vastro dhAraNa karavAmAM bhinna vyavasthA, cila paTTaka dhAraNa karavAmAM pUrva karatAM kaMI navyapravRtti vagere dharmasAmAcArI pravRttimAM sudhArAvadhAre kharekhara pUrvAcAryoe karela che, temAM apaSa ane mahAlAbhanI daSTie te te sarvane vicAra kara. zrItIrthaMkaranI pazcAt je je suvihita dharmAcAryo vartamAnamAM alpadeza ane mahAlAbhaprada tathA bhaviSyamAM alpaSa mahAlAbhaprada dharmapravRttimAM sudhArAvadhAre kare te tIrthakaranI AjJAvat te te dharmapravRttine mAna ApI te pramANe pravartavuM joIe. bhUtakALamAM je je dezamAM je je rAjyanA kAyadAo hoya paraMtu vartamAnamAM temAM sudhAravadhAre karavAnI jarUra paDe che ane alpaSa ane mahAlAbhanI daSTie rAjyazAsana kAyadApravRttimAM apaSa ane mahAlAbhane dekhavAmAM Ave che te pramANe dharma sAmrAjya zAsana pravRttiemAM vartamAna ane bhaviSyamAM alpaSa ane mahAlAbha draSTie bhUtakALanI zAsana pravRttimAM sudhAre vadhAre karavAmAM Ave che ane tatvavirUddha ane dharmapragatikAraka evI navyadharmapravRttine paNa For Private And Personal Use Only Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 358 sarvasaMdhAnumate sthApavAmAM vA utpanna karavAmAM Ave che. vartamAnamAM ane bhaviSyamAM sarva janasamAjane vyaSTi ane samaSTi draSTie anukula Ave evI ane vyaSTi ane samaSTinI paripUrNa unnati karanAra hoya evI dharmapravRttine AcaravAmAM Ave che teja dezanI ane samAjanI unnati thAya che; rAjyazAsana kAyadAo vageremAM vartamAnakAla ane deza tathA samAjAnusAre sudhAre vadhAre nahi karI zakAya te tenuM avanatiprada bhayaMkara pariNAma Ave che, tadvata dharma sAmrAjyamAM paNa avabodhavuM. zrI mahAvIra prabhunA ziSya gautamasvAmI ane zrI pArzvanAthanA ziSya zrIkezIgaNadhara bane bhegA thayA tyAre cAra mahAvrata ane paMcamahAvrata saMbaMdhI dharmavAda zarU thaye tenuM samAdhAna vartamAnakAlIna vaka jaDa jenI dazApara paMcamahAvrata pAlana tarIke karavAmAM AvyuM. zrI mahAvIra prabhue vartamAnakAla ane vartamAnakAlIna manuSyanI buddhi zakti vagerene dhyAnamAM laI bAvIza tIrthakaranA sAdhuonI samAcArI karatAM keTalIka dharma samAcArI bhinna prakAranI racI, arthAt samAcAra rUpa dharmapravRtti bhinna prakAranI karI ema anubhavaSTithI vicAratAM satya avadhAze. jyAre manuSyane uparyukta alpadoSa ane mahAlAbhaprada pravRttine paripUrNa anubhava thAya che tyAre teonI saMkucitadaSTi TaLavAthI vicAre ane AcAramAM samyapha sudhAre thAya che ane teo alpaSa ane mahAlAbhakArI dharmapravRttimAM svAdhikAre pravRtta thavAmAM jarA mAtra AMcake khAtA nathI ane koI manuSya teone bhamAvavA prayatna kare che te tethI teo bharamAI jatA nathI temaja nirlepa vyavahAra dharmapravRttine sevI ucca dazAmAM praveza kare che. vizvavatisarvajIne maTAbhAge dharmane mahAlAbha ApanArI ane kaMIka alpaSavALI dharmapravRtti je je jaNAtI hoya te teone taratama bheda vicAre ane ravAdhikAre Avazyaka upagI ane alpadoSa tathA mahAlAbhaprada dharmapravRttine vivekathI sevavI ane sarvanuM zreya: karavuM. dravyAnu gajJAnAbhyAsano raMga lAgatAM AdhAkama AhAra letAM alapadeSa ane mahAlAbha zrIAcAryoe darzAve che. zrImaupAdhyAye For Private And Personal Use Only Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3pa0 dravyaguNa paryAyanA rAsamAM A saMbaMdhI 7 co ko jAne raM. - dhAkarmAdika nahi bhaMga. sammati granthe isyuM bhaNyu. sadguru pAse isyu e ityAdithI alpa doSa ane mahAlAbhaprada AhAra grahaNa dharmapravRttine jaNAve che. sAdhuo ane sAdhvIone vipatti-ApattikAlamAM apavAde cheda zAstromAM alpadoSa ane mahAlAbhanI je je pravRtti sUcavavAmAM AvI che te khAsa dhyAnamAM rAkhavAge che. vyavahAra sUtranI vRttimAM sAdhuone apavAdamArge alapadoSa ane mahAlAbhakArI paMcamahAvate saMbaMdhI je je pravRtti darzAvavAmAM AvI che te te dharmapravRttine darzAvatAM pUrve pUrvAcAryoe tattakAlAdikane ghaNe khyAla rAkhe che ema teonA vicArono abhyAsa karatAM samajAze. keTalIka utsarga ane apavAda mArganI dharmamArganI pravRttike bhUtakAla, vartamAna ane bhaviSyamAM sAmAnyarUpe eka sarakhI rIte lAgu paDe che ane keTalIka utsarga ane apavAdamArganI dharmabhUtakALamAM bhinna prakAranI hoya che. vartamAnamAM bhinna prakAranI pravRtti bane che ane bhaviSyamAM bhinna prakAranI banaze. eka pattharamAMthI mUrti banAvatAM zilpazAstrIne jeTalI mahenata paDe. che tenA karatAM kareDaguNe Atmabhega ApavAthI dharmanI pravRttimAM sudhAro ane navyatA ANIne dharmapravRttinI javalaMta mUrti banAvI zakAya che. dravyakSetra kAla ane bhAvathI dharmavratapravRttinA utsarga ane apavAdathI AcAryo pUrNajJAtA bane che te ja teo dharmapravRtti dvArA sAdhuo ane sAdhvIonI pragati karavAne zaktimAna thAya che, anyathA avanati karavAne teo zaktimAna thAya che. ahabrIti vagere prAyazcitAdi pratipAdaka dharmazAstromAM alpadoSa, alpahAni ane mahAlAbha thAya evI daSTie prAyazcita pravRttinuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. dharmazAstromAM je je cAtuvarNavyavasthA saMrakSaka kAyadAo te te kAle lakhavAmAM AvyA che temAM te te kAlanA anusAre granthakAree alpadoSa ane mahAlAbhanI daSTine Agala karIne te te kAyadAo racelA che ema avadhavuM. pratyeka grantha svabuddhayanusAre AjubAjunA dravyakSetrakAlAdikane banelA vAtAvaraNanA prasaM For Private And Personal Use Only Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 360 gAdithI alpadoSa ane mahAlAbhapradadharmapravRttine kathI zake che ane AdarI zake che. AjubAjunuM vicAravAtAvaraNa ane AjubAjunI paristhitine anusarI nijanRtyanusAre amuka kSetre amukakAle dharmapravartaka kharekhara alpaSa ane mahAlAbhaprada dharmapravRttine upadeze che. gRhasthane gRhasthanA adhikAra pramANe dravyakSetra kAlabhAvAnusAre utsargamArga ane apavAdamArgathI alpadoSa ane mahAlAbhakArI pravRtti sevavAnI che ane bhaviSyamAM alpadoSa ane mahAlAbha thAya evI vartamAnamAM dharmapravRtti sevavAnI hoya che. sAdhuone sAdhu dharmAdhikAra pramANe dravya kSetrakAlabhAvAnusAre ane utsarga ane apavAdathI bhaviSyamAM mahAlAbhakArI evI pravRttine vartamAnamAM sevavI paDe che. gRhasthone gRhasthanA adhikAra pramANe ane sAdhuone sAdhuonA adhikAra pramANe alpaSa ane mahAlAbhakAraka dharmapravRtti hoya che. zrIjasvAmI dukkalanA vakhatamAM zrAvakane anya dezamAM laI gayA ane pune samUha levA mATe himagiri vagere pradezamAM gayA tyAM temanI alpadoSa ane mahAlAbhadAyaka dharmapravRtti avadhavI. zrIsaMbhUtivijayajIe sthUlabhadrane vezyAne ghera comAsuM karavAnI AjJA ApI. eka sAdhune siMhanI guphAmAM comAsuM karavAnI AjJA ApI, eka sAdhune kupanA kaMThapara comAsuM karavAnI AjJA ApI ane eka sAdhune sa"nA bilapara cemAsuM karavAnI AjJA ApI temAM temaNe alpaSa ane mahAlAbha avabodhIne te bAbatanI AjJA ApI hatI. zrI vRddhavAdI govAlIyAonI AgaLa nAcyA hatA ane zrIkapilakevalI pAMcase cerenI AgaLa nAcyA ane gAyA hatA. te pravRttimAM temaNe alapadeSa, alpahAni ane mahAlAbha dekhe hate. bhejarAjAnA samayamAM amuka AcArya gujarAtathI dhArA nagarImAM gayA hatA ane bhojarAjAnA banAvelA vyAkaraNamAM do dekhADavAthI temane pakaDavAnI bhojarAjAnI pravRtti thatAM upAzrayamAMthI veSAntara karIne AcArya zrI dhanapAla pradhAnanA gRhamAM gupta rahyA ane pazcAtu pAnanA TepalAmAM saMtAIne gurjara bhUmimAM AvyA, temAM temaNe e pravRttimAM a5 ane mahAlAbha sevyuM hatuM ema avadhavuM. eka munirAja eka cAmAna te agiyA hatA For Private And Personal Use Only Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 361 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nagaranI bahAra devInA maMdiramAM kAusaggadhyAne rahyA. dveSI rAjAe rAtrie te mandiramAM vezyAne ghAlI ane dvAra baMdha karAvyuM. prAtaHkAlamAM potAnI sAdhunI bhakta rANIne te vRttAMta dekhADavA vicAra karyAM. rAtrie vezyA mandiramAM peDhI tethI tenA hAvabhAvathI munirAja samajI gayA ane temaNe sAdhunA veSa devInA dIvAthI bALI nAkhyA ane pote nagna thaI rahyA. prAtaHkAlamAM rAjAe AvI hajAro lokonI samakSa mandiranAM dvAra ughaDAvyAM te temAMthI nagna manuSya maLI AbyA; tethI sAdhunA veSa vinAnA manuSyane dekhavAthI lokomAM dharmanI helanA thaI niha. te sAdhunI evI pravRttimAM alpadoSa ane mahA lAbha avabodhavA. jo te vakhate te sAdhue rAtrimAM sAdhunA veSa bALI bhasma karI nAkhyA na hota to tenI ane anya sAdhuonI ghaNI helanA thAta tathA rANI ane anya lokonI sAdhuparathI zraddhA uThI jAta; mATe teNe alpadoSa ane mahAlAbhakAraka pravRtti sevI ema avadhavuM. AryamapuTAcArye sAdhuonA IrSALuonI je dazA karI temAM te pravRttimAM alpadoSa ane mahAlAbha avamedhavA. zrImunisuvrata svAmI siddhapurathI vihAra karIne bharUcamAM rAtrimAM gayA ane tyAM potAnA pUrvabhavanA mitra ghoDAne pratidha ApyuM, temAM alpa doSa ane mahAlAbhadAyaka pravRtti avadhavI. dharmapravRtti vA anya koIka lAkika vyAvahArika pravRttimAM alpadoSa, alpahAni ane mahAlAbhanA vicAra karavAmAM Ave che. alpAnikara ane sva tathA jagatnI vizeSa zreyaskaranArI kAryapravRtti AdaravI e vizvamAM vivekaSTimahatva avadhavuM. gRhasthAne gRhasthanA adhikAra pramANe dharmapravRttiye darzAvavAmAM AvI che ane temAM sAvadyamizratva raheluM hoya che; chatAM pariNAme te dharmapravRttiye AtmonnatinA zikhare ArAhetAM pagathIyAM samAna kathelI hovAthI gRhasthAne AvazyakapaNe te AdaravAyAgya thAya che. AgamAmAM kathelI dharmapravRttiyAthI svAdhi kAre pratyeka manuSya AtmAnI paramAtmatA prApta karavA guNI banI zake che. ataeva te te dharmapravRttiye sevavAyogya avabAdhavI. akasmAt je je dharmapravRttiye sevavAyogya hoya ane te sevavAnI pharaja aa 46 For Private And Personal Use Only Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 362 smAt pitAnA zIrSapara AvI paDe evI je je dharmapravRtti hoya tenuM paripUrNa svarUpa avadhIne akasmAtarUpa AvazyaktA avabe dhIne tenI pravRtti sevavI. keTalIka dharmapravRtti ekadama akasmAta sAdhuo ane gRhasthanA zIrSapara AvI paDe che te te sarva prakAranI anya pravRttine gaNapada ApI tene amuka samaya paryanta mukhyapaNe sevavI paDe che. je je dharmapravRtti sevatAM aticArAdide lAgyA hoya che teonuM avazya karI tyAM pratikramaNa karavuM paDe che. gRhastha likika karmapravRtti ane dharmapravRtti sevatAM je je deze kare che tenuM teo prAyazcitta tathA pratikramaNa karIne te te doSane nivArI zake che. alpaSa ane mahAlAbhakArI evI Avazyaka dharmapravRttine sevavAthI AtmAnI zaktine vikasita karavAmAM Ave che ane anya manuSyanuM zreyaH sAdhI zakAya che, ema paripUrNa anubhava karavAmAM Avaze te paripUrNa daDha nizcayataH dharmapravRtti sevI zakAze. brAhmaNa, kSatriye, vaizya ane zudro gRhasthadazAmAM dravyakSetrakAla bhAvathI svAdhikAra pramANe utsarga ane apavAdamArga svalokika karmAdikanI sAthe saMbaMdhI rahyA chatAM alpaSa ane mahAlAbhaprada dharmapravRttine sevI zake che. ApattikAlamAM teo svasthitinA anusAra dharmapravRttiene sevI zake che ane ApattikAlamAM ApattikAlIna dharmapravRttine mAna ApavAmAM Ave che te vakhate je utsargamArganI pravRtti sevavA prayatna karavAmAM Ave che te asthAne ane a5lAbha tathA mahAhAnikartA svara mATe thAya che ema avabodhavuM. manusmRti vagere vedAnta dharmAnuyAyIonA granthamAM brAhmaNa, kSatriya vagerene Apatti kAlIna dharmapravRttinuM svarUpa darzAvavAmAM AvyuM che. dharmapravRtti che te AcAra kiyArUpa che ane te dravya kSetra kAla bhAvathI bhinna bhinnAdhikArijIne bhinnabhinnapaNe hovAthI temAM pheraphAra thAya emAM kaMI Azcarya nathI paraMtu temAM alpadoSa ane mahAlAbhapradatva kharekhara vartamAnamAM ane bhaviSyamAM hovuM joIe. bAhya AjIvikAdi pravRttithI avirUddha abAdhaka evI dharmapravRttine brAhmaNa, kSatriya, vaizyAdika gRhastha manuSya evI zake che. tethI teo gRha For Private And Personal Use Only Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 363 saMsAramAM AjIvikAdi sAdhanathI saMpanna rahIne janasamAja, saMgha ane dezanI pragatikAraka dharmapravRttiyone mana, vANuM ane kAyA thakI sevI zake che. pAThazALA, boDage, gurUkule ane aneka pragatikAraka kenpharansa vageremAM saMsAravyavahAramAM AjIvikAdithI pravRttiyukta rahIne gRhasthamanuSya bhAga laI zake che ema avadhavuM. dharmazAstra sAhitya saMrakSaka tathA vardhaka dharmapravRtti, sAdhu sAdhvI zrAvaka ane zrAvikA vardhaka dharmapravRtti, dharma prabhAvanA pravRtti, jJAnAcAra pravRtti, darzanAcAra dharma pravRtti, cAritra dharmapravRtti, dharma pravRtti ane vIrya dharmapravRtti, zAstra zravaNa dharmapravRtti, dharmagranthAbhyAsa pravRtti, dharmo tsavapravRtti, dezaviratidharmapravRtti, sarvavirati dharmapravRtti, dharmagranthavAcana pravRtti, devagurU sevA bhakti pravRtti, sAdhamika sevA pravRtti, sarvajIvarakSA pravRtti, dayApravRtti, dAna pravRtti, upadeza pravRtti, ApattikAla dharma pravRtti, vAdadharma pravRtti, dharmapracAraka pravRtti, vihAradharma pravRtti, AhAradharmapravRtti, paDAvazyaka pravRtti, devagurU darzana pravRtti, sthAvara tIrtha yAtrA pravRtti, jaMgamatIrthayAtrA pravRtti, gurUyAtrA pravRtti, pustakapracAraka pravRtti, yamapravRtti, niyama pravRtti, Asana pravRtti, prANAyAma pravRtti, pratyAhAra pravRtti, dhAraNA pravRtti, dhyAna pravRtti, samAdhi pravRtti, vaiyAvRtyadharma pravRtti, maitrIbhAvanA pravRtti, prameha bhAvanA pravRtti, mAdhyacya bhAvanA. pravRtti, kArUNya bhAvanA pravRtti, jIrNoddhArapravRtti, AgAdvArapravRtti, kiTTArapravRtti, dharNoddhArapravRtti, dezadvArapravRtti, nItipravRtti, prAmANyapravRtti, satyapravRtti, prAyazcittapravRtti, kSamApravatti, sAdhamikavAtsalya pravRtti, vyavahAra zuddhipravRtti, granyalekhanapravRtti, grantha chapAvavAnI pravRtti, dharmanA sarvAganI saMrakSA tathA pragatipravRti, sarva jInI ahiMsApravRtti, utsargamArga pravRtti, apavAdamArga pravRti, dravya kSetrakAlabhAvataH dharmapravRtti, svAzrayadharmapravRtti, parAzrayadharmapravRtti, vyaSTidharmapravRtti, samaSTidharmapravRtti, bAlavIryapravRtti, paMDitavIryapravRtti, ane apramattadharmapravRtti ItyAdi aneka prakAranI dharmapravRtti hoya che temAM pratyekanuM varNana karatAM anya eka grantha banI jAya; ataeva For Private And Personal Use Only Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 364 teone nAmanirdeza mAtra atra karavAmAM AvyuM che. devagurudharmanI ArAdhaka pravRttine atyanta sevavAnI jarUra che. sAdhu ane sAdhvI e che ane AganI ArAdhana pravRtti sadA sevavA yaMgya che. AcArya upAdhyAya ane sAdhuvargane gRhastha e kadApi nAza na thAya evI dharmapravRtti sevavI joIe. caturvidha saMghavyavasthAnI pravRtti vinA dharmanuM astitva saMrakSI zakAtuM nathI, aeva catuvidha saMghavyavasthA ane tenI pragati karavAmAM gRhasthavarge sarva prakArane bhega Apo joIe. sAdhuo karatAM upAdhyAya ane upAdhyAya karatAM AcAryanuM mahatva vizeSa che ane tIrthaMkaranI gAdI para AcArya hoya che; ataeva game tevA Atmabhege AcAryanuM saMrakSaNa karavuM. alpaSa ane mahAlAbhakArI evI utsarga ane apavAdamArganI pravRttithI AcAryAdinuM astitva ane pragati thAya evI rIte upaga dhAraNa kare. jema jema uttama pada viziSTa sAdhuo hoya tema tema teonI sevA pravRttimAM alpaSa ane mahAlAbhaprada daSTie pravartavuM joIe. vartamAnakAlamAM AcAryane tIrthaMkara paTTanA svAmI mAnIne temanI AjJAnusAra vartavuM joIe ke jethI zramaNa saMghAdinI teo suvyavasthA rAkhI zake. tyAgIe vinA dharmanuM saMrakSaNa ane dharmane uddhAra thaI zakatuM nathI evuM sarvajJanuM vacana che; aeva tyAgI zramaNasaMghanI bhaktithI kadApi bhagna pariNAmavALA thavuM nahi. pratyeka dharmanI pragatimAM tyAgIvarga eTale Atmabhaga samarpe che teTale ae sama nathI; ataeva dharmanI pravRttimAM tyAgI sAdhuvargane Agala karI tenI pAchaLa gamana karavuM joIe. mahamada payagaMbare apoSa ane mahAlAbha daSTie dharmayuddhane svIkAra karyo hate ema je kathAya che temAM je kaMI satya hoya tene sApekSadaSTithI vicAra karavAnI jarUra che. zaMkarAcArye apaSa ane mahAlAbha pravRttidaSTie vedadharmane uddhAra karavA jene ane bAkInA sAmA paDI dharmAcAranI cAre varNamAM vyavasthA, teonI sthiti pramANe karI hatI. kumArila, rAmAnuja ane vallabhAcArye keTalIka bAbatomAM svadharma pracAravAmAM ane sthApavAmAM alpadoSa mahAlAbhapravRtti haSTie dharmopadeza dIdhuM hatuM. dharmanA pravartaka alpadoSa mahAlAbha For Private And Personal Use Only Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 365 pradaSTidvArA kSetrakalAnusAre tatsamayavatimanuSyonI dazA avalekIne dharmapravRttimAM pravRtta thAya che. samyagdaSTimAna jyAre samyagdaSTige alpaSa ane mahAlAbhaprada pravRttine vicAra karI zake che tyAre mithyASTimAna mithyAdaSTanusAre alpadoSa ane mahAlAbhane vicAra karI tenI pravRtti karI zake che. samyagdaSTie nirdhArita ane mithyAmithyANayA nirdhArita alpadoSa ane mahAlAbhaprada pravRtinuM sthalavizvamAM kevuM rUpa Ave che te anubhavavAnI jarUra rahe che. je dharmanI pravRttithI vyaSTi ane samarine sarva prakAranI pragatine vizeSa lAbha maLe ane mahAlAbhanI apekSAe alpada ane a5hAni bhogavavI paDe te dharmanI sarvatra vyApakatA karavAmAM anya dharmo karatAM vizeSa Atmabhoga Ape ane ane anya ekadezIya dharmonI pragatimAM je AtmavIrya sTerave tenA karatAM kAlAnusAre sarvane pahoMcI vaLIne atyaMta AtmavIrya pheravI te dharmanI sarvavyApakatArthe pragati karavI ke jethI vizvanI sarvathA pragati thAya. rajoguNa ane tame guNa dharma mAnanArAo rajoguNa ane tamoguNavALA dharmanA pracArArthe je je alpaSa ane mahAlAbhaprada daSTie pravRtti kare tenA karatAM paNa temanI spardhAmAM TakI rahIne temanA para jaya meLavI zakAya evI alapedoSa ane mahAlAbhapradaSTie dharmapravRtti karIne sAtvika guNa viziSTa dharmanI sarvatra sthApanA, cirasthAyitA tathA pragati karavI joIe ke jethI bhaviSyamAM alpadoSa ane mahAlAbha sarvatra sarvathA sarva manuSyane maLe ane mahAhAni thatI aTake ane bhavidhyamAM pazcAttApa ane duHkha pAtra na thavuM paDe. sAmAjika priyatva, saMgha priyatna ane deza priyatna Adi prApta karavAnI sAthe dharmapravartakoe ane dharmArAdhakoe dharmapravRtti karavI joIe. je dharmapravartake sarvajanahitakAraka ane sevA pravRtti vaDe sarvane priya thaI paDatA nathI teo dharmamAM anya manuSyane AkarSI zakatA nathI. alpadoSapUrvaka mahAlAbhaprada sannatikArikAdharmapravRttimAM anya manuSya saMjAya evI dharmaprabhAvanAdi pravRttimAM kSetra kAlAnusAre pravRtta thavAnI jarUra rahe che. samAja sevA, kuTuMba sevA, For Private And Personal Use Only Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir deza sevA, rAjya sevA Adi aneka sevA dharma pravartaka sUtro, upadeze, ane AcAravaDe dharmapravRttimAM pravRtta thatAM saMprati pravatI pravRtti mArgane dharma prati prema AkarSI zakAya che. sAMsArika lAbhanI sAthe dhArmika lAbhaprada dharmapravRttimAM pravRtta thanArA sAMsArika manuSya hoya che evuM vyavahAradoe lakSya daIne dharmapravRtimAM pravRtta thavuM joIe. Avazyaka sAnukula vizvajIvana vyavahAra pravRtimArganI sAthe gRhasthamanu Avazyaka sAnukUladharma jIvanavyavahAramAM pravRti karI zake evI svAbhAvika sthiti che; atae te bAbatanI Avazyaka dharmapravRti mATe lakSya devAnI khAsa jarUra che. dharmanA sUkSma tattvanuM rahasya avabodhAvavAnI pravRttine mAna ApIne pravartavAnI AvazyaktAne dharmagurUoe svIkAravI joIe. AlasyavikathA vagere doSane tyAga karIne dharmapravRttimAM pravRtta thavuM joIe. rAjakIya pragati, vyApAra pragati Adi aneka vyAvahArika pravRtti pragaticenI sAthe gRhastha manuSyae dharma pravRttinI evI rIte apramattadazAe pragati karavI joIe ke jethI mRtyu game te vakhate AvIne ubhuM rahe tepaNu dharmapravRtti mATe saMtoSa rahe ane jarA mAtra kheda na rahe. vyavahAranayanI apekSAe alpadoSa, alpa hAni ane puNyasaMvanirjarAdinI mahAlAjavALI pravRtti saMbaMdhI uparyukta vicArenuM kathana karavAmAM AvyuM che ane nizcayanayanI apekSAe alpaSa ane mahAlAbhaprada Antarika dharmavRttidvArA uparyukta vyAvahArikanokta bAhyasvarUpa avadhavuM ke jethI ekAntanayapravRtti na thaI zake. vyavahAra ane nizcaya nayathI bAhAdharma pravRttinuM svarUpa avabodhIne abhitaH pari sthitine dhyAnamAM leI apaSa ane mahAlAbhaprada pravRttine AcaravI joIe ke jethI svapravRtti nivRttimAM AgaLa vadhI zakAya. A bAbatane nirNaya karIne evI acala pravRtti karavI ke huM pAtagAma vA vArtha sAdhavA e sUtrane AcAramAM mUkayuM gaNI zakAya. alpadoSa ane mahAlAbhaprada vyAvahArika tathA dhArmika pravRtti saMbaMdhI jeTaluM lakhavAmAM Ave teTaluM nyUna che. pravRttimArgathI pravRttinI For Private And Personal Use Only Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 367 AvazyakadazA jyAMsudhI che tyAMsudhI pravRtti karyA vinA rahI zakAya tema nathI; aeva paripUrNa nivRttinI dazAe na pahoMcAya tAvat pravRttine sevavAnI jarUra che. pUnivRttI ittAthAM pravRtti cAre sudhe: paripUrNa nivRtti prApta thae te jJAnIo vaDe pravRtti tyajAya che. dazaguNasthAnakaparyanta sagI kevalIne vyAkhyAna pravRtti, saMghasthApana pravRtti, AhAra pravRtti, vihAra pravRtti vagere dharme pravRtti karavI paDe che ane teo vyavahAranayAnusAre bAhya vartanane calAve che. apavAde nizi vihArAdi pravRttine teo kare che. kevala jJAna prApta thayA chatAM paNa zrI sarvajJa kevalI jyAre dharmavyAkhyAna AhArAdi pravRttine Acare che te anya manuSyone te pravRttine AcaravI paDe temAM kahevAnuM ja zuM? arthAt kaMI nahi. pravRttinA pana mArazatita jaag e pramANe je kathana karyuM che te vAraMvAra vicAravAyegya ane anubhava karIne nirNaya karavAgya che. prArabdha karmAnusAre sarva tIrthakarone upadezadAna pravRtti vagere pravRtti sevavI paDe che te ane anya pravRttinuM te zuM kahevuM? keTalIka pravRtti evI hoya che ke te AtmajJAnIone karavI gamatI nathI te paNa prArabdha karmAnusAre te karavI paDe che ane tethI je kaMI pravRtti thAya che te jJAnIne zreyaH mATe che evuM uttama zikSaNa maLI Ave che ane te pramANe sArA mATe thayA kare che. bhAvI bhAva ane karmamAM je lakhyuM haze te thaze evuM mAnIne besI rahevAthI kAryasiddhi vA vAstavika sukha prApta thatuM nathI. je je dharmArthe dharma pravRtti karavAnI che te karavAthI gharavapra - vAnA e sUtra kathita pharaje paikI ghaNuM pharajomAMthI vimukta thaI zakAya che. je manuSya Avazyaka dharmapravRttine tyAga karIne AlasvAdhina thAya che teo atibhraSTastatabhraSTa banIne avanatinA khADAmAM paDe che. paripUrNa nivRttinI prApti thayA vinA Avazyaka dharmapravRttine tyAga karyAthI patita dazA, parataMtra dazA ane svAchindhadazAnI prApti thAya che. aeva dharyapravRttine ravAdhikAradazA paryanta avazya sevavI joIe. tatsaMbaMdhI pravRttimArga pALe svabuddhithI For Private And Personal Use Only Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 368 anubhavavuM joie. laiAkika pravRtti ane leAkeAttarapravRtti e banne prakAranI pravRtti saMbaMdhI je pravRttine jyAMsudhI adhikAra che tyAMsudhI te pravRtti sevavI joie. he manubya ! je prakAranI dharmapravRtti ke jethI hArI AtmAti thAya ane tenI sAthe samaSTi pragati thAya evI dharmapravRttine sevyA kara !!! emAM aMza mAtra saMzaya na kara ane pravRtti mArga pragatimAM Agala vadhyA kara. bAhya pravRttimAM sacogI kevalIne vihArAdikamAM kAyikayoga pratyayI hi'sA lAge che tethI temane kAyayoga hiMsA karma lAge che chatAM teo mahA nirjarA rUpa lAbhane prApta kare che. avataraNa--svAdhikArAge AtmajJAnIo kartavyakarmane kevI Antara nRtyAdithI kare che te jaNAve che. tenA : nedaM kRtaM mayetyevaM, nirahaMbuddhito budhAH / prAsAdhivAyonena, vartane trAsarmanu // 43 / svAdhikAre sadoSaM vA, nirdoSaM karma yadbhavet / tanya svAdhiSThA2eLa, nirmajJAnayogataH||44|| lAbhAlAbhavivekena, svAnyazarmaprasAdhakam / dezakAlAnusAreNa, kartavyaM dharmya karma tat // 45 // vivecana--bAhyathI amuka kArya vyavahArathI karyuM, paraMtu nirahaMvRttithI paMDito me A nathI karyuM evIDhazAthI prAptAdhikAra ceAgavaDe prAptakAcamAM varte che. svAdhikAra sadoSa karma hoya vA nirdoSa karma hoya paraMtu te svAdhikAravaDe nirmala jJAnathI karavA ceAgya che. lAbhAlAbha vivekavaDe svAnya sukhaprasAdhaka evuM dezakAlAnusAre dharma karma karavAcogya che. AtmajJAnIo nihaMvRttithI A kArya me karyuM ema mAnatA nathI. amuka kAryane vyavahArathI karyA chatAM nirahuMvRttithI teo meM A For Private And Personal Use Only Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 369 nathI karyuM ema antamAM mAne che. prAptAdhikAra yoge prApta kartavya kAryomAM jJAnIo nirahaMvRttithI varte che e temanI sAmAnya uccata nathIparaMtu vizeSa prakAre uccatA che. prAsakAryomAM huM ne hArUM evI dazAthI mukta thaIne vyavahAdhikArane jeo bajAve che evA karma gIo A vizvamAM viralA hoya che. teo sarva kAryo karatA chatA paNa anta akartA che temaja teo sarva kAryo karatA chatA paNa akiya che. teo bhoktA chatAM abhegI che teo vaktA chatAM avaktA che teo sarva bAhya saMbaMdhamAM vyavahArathI chatAM nizcayathI nileMpa che ema avadhavuM. koIpaNa kArya meM karyuM e antamAM adhyAsa pragaTatAM tenuM kartApaNuM pitAnAmAM ApAya che ane tethI ahaMvRtti prakaTatAM antathI bAhya vastuonI sAthe saMbaMdha chatAM antathI apratibaddhatva na rahetAM rAgadveSanI vRttinA dAsa thavuM paDe che. A vizvamAM khare jJAna khela te e che ke prApta kartavyakarmomAM pravRttiyukta thayA chatAM temAM kartA bhaktApaNuM antarathI na mAnavuM. paMcendriyanI pravRttimAM antarathI nirahaMvRttitva dhArIne vartavuM e kaMI sAmAnya vAta nathI. AtmAnI sAkSIe darareja thatI kartavya karmapravRttimAM huM kartA chuM e bhAva na Ave tyAre avadhavuM ke nirahaMvRttithI kartavya karmapravRtti thayA kare che. kaI paNa kArya karatAM tenI asiddhi thatAM zeka prakaTe tyAM sudhI vA kArya siddhi prakaTe tyAMsudhI te te kAryonI sAthe katRtvAhaMvRttine saMbaMdha che ema avabedhavuM. nirahaMvRttithI kAryapravRtti thatAM te pharajonI daSTie aneka prasaMgonA anusAre thAya che ema avabodhavuM ane temAM kartAvAbhimAna na hovAthI kadi salepa thavAtuM nathI ema avadhavuM. nirahavRttithI Avazyaka dhamyakartavya karavAthI AtmA potAnA mUla dharmamAM ramaNatA karI zake che ane te bAhane antanA bhAvavaDe kartAhartA banI zakatuM nathI. A upara eka laikika vedAntIonI kivadantI che ke eka vakhata kRSNanI rANI nadInI pelI pAra rahelA eka tapasvIne bhojana karAvavA mATe javAnI hatI, paraMtu nadImAM pANInuM pUra jorathI vahetuM hatuM, tethI nadIne utarI pelI pAra javAnI For Private And Personal Use Only Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 370 koInI himmata cAlI nahi. tethI A khAkhatanA zrIkRSNane upAya puchyo. zrIkRSNe kahyuM ke tame nadI pAse jaI ema kathA ke kRSNa jo bAlabrahmacArI hoya teA yamunA mArga Ape. kRSNanI strIoe nadIne e pramANe kathI pAra utaravAnI prArthanA karI tethI nadIe mArga AvyeA. kRSNanI strIoe nadInI pelIpAra jaI tapasvIne bhAjana karAvyuM. tapasvIne bhejana karAvyA bAda kRSNanI strIoe tapasvIne nadInI pAra utaravAnA upAya pucchayo. tapasvIe jaNAvyuM ke nadIne ema prArtha ke tapavI je anAhArI abhukta hoya to nadI tame mArga Ape. " kRSNanI rANIoe nadIne e pramANe prArthanA karatAM nadIe mArga ApyA ane kRSNanI rANIo mahelamAM AvI. temanA manamAM A mAkhatanuM Azcarya thayuM ! temanI dRSTiekRSNa brahmacArI nahatA ane tapasvI anAhArI (upavAsI ) nahotA, tethI teoe eka AtmajJAnI RSine te bAbatano khulAso pUchyA. AtmajJAnI RSie jaNAvyuM ke jenA manamAM bhAga bhAgavatAM AsaktibhAva ahaMbhAva nathI tA te bhAgI chatAM abhAgI che ane je khAdyathI abhAgI chatAM kAmanA, Asakti, ahaMvRtti AdivaDe yukta che teA te kAI kAraNe khAdyathI abhAgI chatAM antarthI bhegI che. temaja je manuSya dararoja aneka sarasAhAranuM bhojana karatA hoya parantu tenA manamAM je Asakti, avRtti nathI te te upavAsI che. icchAneA rAdha karavA e tapa che. jyAM icchA nathI tyAM tapa che ane jyAM icchA che tyAM zarIrane aneka prakAre kSudhA vagerethI tapAve tepaNa tapa nathI. A pramANe RSinA medha sAMbhaLI rANIe khuza thaI gai. A vArtAparathI phakta sAra eTale levAnA che ke katRttvAha~vRtti, kAmanA, Asakti, icchA vagere vRttiye vinA bAhyanuM kartAbhAktApaNuM te AdhyAtmikadaSTie akartA abheAktApaNuM che ema avabodhavuM. kartA bhoktApaNAnI vRtti TaLI jatAM svAdhikAre bAhya kartavyakAryAM karatAM AtmA sAkSIbhAvane anubhave che ane jIvanmuktapaNAnI jhAMkhInA samyagdaSTibale anubhava grahaNa kare che. vedAntIomAM prasiddha janakavidehImAM sarva prakAranI rAjakIya pravRttinuM kartA bhAktApaNuM hAvA For Private And Personal Use Only Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 376 chatAM AdhyAtmikadaSTie te akartA abhoktA hate ema naiRRyikadaSTie darzAvyuM che. syAdvAdaSTie caturtha guNasthAnakathI aMze aMze nirahaMvRttithI kartA bhaktApaNuM chatAM akartApaNuM ane aktApaNuM svIkAravAmAM AvyuM che. nizcayadaSTie vicAravAmAM Ave te para jaDa vastuone kartA bhaktA AtmA nathI. jaDavastuomAM jarDanuM kartutva che ane AtmAmAM AtmAnuM kartutva che. jaDavastuone kartA AtmA nathI ane AtmAne kartA jaDa nathI. jaDavastuo traNa kAlamAM cetanatvane pAmatI nathI ane AtmA trikAlamAM jaDatvane pAmate nathI. Avazyaka kartavya kAryomAM AtmA pite nimitta kAraNabhUta che tethI anya kAryonA kartA tarIke AtmAne mAna e kaI paNa rIte vya nathI. anya jaDavastuone kartA AtmA nathI chatAM anya jaDavatuenA kartAhartA tarIke AtmAne arthAt pitAne mAna e eka jAtanI brAnti che e jyAre AtmAmAM daDha nizcaya thAya che tyAre ahaMkartA ahaMktA ItyAdi je paravastuonA kartApaNaviSe daDha ahaMsvAdhyAse paDI gaelA hoya che te TaLavA mAMDe che. huM vArabhaavno, ema jema jema jANe, tema tema ajJAnI paDe, nija karmane ghANe. (upAdhyAya) paravastuonA kartApaNAnI ahaMtvabuddhithI AtmAnI nirlepatA rahI zakatI nathI. parabhAvanA kartApaNAne potAnAmAM Aropa na kare joIe. Avazyaka kartavya pharaja tarIke je je dazAmAM svasthiti hoya te te dazAnA svAdhikAra pramANe kartavya kAryone aneka kAraNa e karavAM paDe che, paraMtu temAM meM A karyuM vagere ahaMvAdhyAsa karavA e kaI paNa rIte yegya nathI. huM ne huM mAre. huM ghaNuddhi: vetana karatA manu, navamA zuddhi sAtama taravavivAgi/ (yazavijaya upAdhyAya) huM arthAt AtmA ane arthAt para chuM ane eha parabhAva te hAre che. anya te huM chuM ane huM chuM te parabhAva che ema parAgadveSAdika pariNAmarUpa parabhAvamAM ahaMmamatvanI kalpanAnA saMbaMdhathI AtmA jJAnadarzana cAritra guNamaya che, chatAM parabhAvarUpa jaDatAne anubhava kare che ane svAtmAnI zuddhajJAnAdika zuddhine vicAra, viveka karI zakatuM nathI. AtmAnA zuddha dharmanA upagamAM rahI For Private And Personal Use Only Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 372 ahaMmamatvanI kalpanAne bhUlI bAhyakartavya kAryone adhikAra pharaje karavAM; paratu antanA pariNAmamAM katRtvanA adhyAse lAvavA na devA eja karmacagInA AtmAnI khUbI che. keI ema kaheze ke kartavAhaMvRttine tyAga karIne koI paNa kArya karI zakAya nahi. AvI mAnyatA bhrAnti mUlaka che, kAraNake AtmajJAnanI prAptipUrvaka kartavya kAryamAM pravRtti karavAthI anahaMvRttithI kartavyakAryo karI zakAya che ema jJAnagI evA karmayegIone anubhava Ave che. aeva anahaMvRttithI kartavyakAryo karavAnI khAsa jarUra che. jJAnIe kartavyakarmo kare che, chatAM teone katRtvAdhyAsa manda paDate paDate chevaTe sarvathA nirdUla thAya che. kartavAhaMvRttithI Avazyakakartavya kAryo karatAM ane sarva pharajo adA karatAM aneka prakAranA rAgadveSathI hRdayane AghAta thAya che ane tethI hRdayAghAtathI anekare ane AtmAnI zaktinI nyUnatA prAraMbhAya che ane tenI sAthe AyuSyano paNa jaldIthI nAza thAya che. aeva nirahaMvRttithI kartavya kAryo karavAM joIe ke jethI hRdayapara rAgadveSane AghAta na thAya ane AtmAnI zaktinI nyU natA na thAya. pitAnA AtmAmAM anya manuSya karatAM aneka zakti vizeSa pramANamAM khIlI hoya ane tene svAtmAne tathA vizvane anubhava thato hoya, temaja Atmazakti vaDe aneka svAdhikAgya kartavyakAryone karI zakAtAM hoya to paNa te te zaktinI katRtvAhaMvRtti karavI te kaI paNa rIte yogya nathI ane tethI koI paNa jAtane vizeSa lAbha prApta thaI zakatuM nathI. AtmAvaDe je je kaMI karAya te svadharma che te temAM katRtvAbhimAnanI vRttine dhAraNa karavAnI koI paNa rItyA jarUra nathI. je kaMI svathI vA parathI je je dravya kSetrakAlabhAve thAya che te svabhAvarUpa mudratanA niyamane anusarI thAya che, temAM meM A karyuM ema mAnI ahaMvRttinA tAbe thaI pragatimArgathI kema bhraSTa thavuM joIe ? alabat bhraSTa na thavuM joIe. kaI paNa kArya kaI paNa manuSya svAdhikAre kare che temAM aneka vastuone kartApaNuM ane sApekSaTaSTie sAhATyatva saMghaTe che. daSTAnta tarIke eka kuMbhAre ghaTa banAvyuM temAM prathama te ghaTanuM upAdAna kAraNa mRttikA che. kuMbhAra For Private And Personal Use Only Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 373 kaMI mRttikA banAvavAne zaktimAna thatuM nathI ane mRttikA vinA kuMbhAra traNyakAlamAM ghaTa banAvI zakyuM nathI. ghaTa banAvavAmAM mRttikA, jala, agni, vAyu, AkAza, cakra, ane daMDa vagere aneka vastuonI sAhATya joIe che. ghaTatpattiprati mRttikA, kuMbhakAra, jala, vAyu, AkAza, kAla, vanaspati, kASTha vagere sarva kAraNe che temAM amuka ja eka hoya te ghaTa bane evuM traNyakAlamAM saMbhavatuM nathI te sarva kAraNomAM ghaTaprati je je aMze katRtva-kAraNatva rahyuM che tene tyAga karIne kuMbhakAra pitAnAmAM sarva prakAre kartutvAhavRtti rAkhe che te egya nathI; temaja te brAntirUpa che. sarva kAraNoe bhegAM maLIne ghaTarUpa kAryanI siddhi karI che te temAM meM amuka kArya karyuM e mithyAbhimAna rAkhIne aneka kaSAyonA tAbAmAM potAnA AtmAne kema mUkavo joIe? arthAt na mUka joIe ane pitAnA vinA anvenA kartutvanI ahaMvRtti na dhAraNa karavI eja kArya karanArA kamaeNgIoe lakSyamAM levuM joIe. kAla svabhAva, niyati, karma ane udyama e paMcakAraNe vaDe kAryanI siddhi thAya che. kahyuM che ke--kA rAvalaya, puravayaM purita#Ara paMca, ramavA sanmatta, koi machattA kAla, svabhAva, niyati, karma ane udyama e paMca kAraNe bhegAM maLe che tyAre koI paNa kAryanI siddhi thAya che evI je mAnyatA te samyagdaSTine samyakatva che. anyathA mithyAtva arthAt mithyA buddhi, brAnti buddhi, anizcayAtmika buddhi, avadhavI. keIpaNa manuSya bAhyanuM keIpaNa kArya kare che temAM kAla kAraNabhUta che paraMtu te kAla te pite nathI. svabhAva te bananAra kAryane svabhAva che te paNa pite nathI. svabhAva te utpanna thanAra kAryamAM rahe che. niyati bhAvibhAva carmathaM tamaMti e paNa pite AtmA nathI. pUrvakRta paNa pite AtmA nathI kAraNake pUrvakRta zubhAzubharUpa che ane zubhAzubha kRta karmathI AtmA bhinna che. atava zubhAzubhapUrvakRta karma paNa AtmA nathI, tethI te vaDe thanAra kAryamAM ahaMvRtti karavI te paNa kaI rIte cagya nathI. purUSArthathI kAryasiddhi thAya che, paraMtu purUSArtha ekaluM kaMI kArya siddhi karavAne zaktimAna nathI. sarva kAraNe bhegAM maLe che tyAre bAhAkArya vagere kAryasiddhi hAra karI temAM paNa A karmathI For Private And Personal Use Only Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 374 sarva kAryonI siddhi thAya che. ataeva kartavyakAImAM A meM karyuM, mArA vinA anya kANu karanAra che ? ityAdi ahaMvRtti karavI te koi rIte ceAgya nathI ane te avRttinA tAbe thavAthI niravRttidvArA je AtmAnI zuddhatA sarakSI zakAya che tenA nAza thAya che. temaja ajJAna, azuddha pariNatithI AtmA kartavyakarmAga karatA chatA paNa jJAnAvaraNIyAdikAthI baMdhAya che. ataevA jJAnIoe nirarhaTTattithI kartavyakAryAM karavAM joie ke jethI pragatimArgathI kadApi patita thavAno prasaMga na prApta thaI zake. niraha vRttithI kAryayogamAM mantratva Ave ane bAyalApaNuM prApta thai zake evI kadApi zaMkA karavI nahi. jJAnayeAgapUrvaka je kartavyakAryonI pharajane adA karavAmAM sadA mRtyuthI khvItA nathI teo kartavyakAAmAM nihaMvRtti chatAM, apramattapaNe AtmavIrya sphAravIne manuSya jIvana sadla kare emAM koI jAtanuM Azcarya nathI. svakartavya krUrajane adA karavAmAM katRtvADaMvRttine hRdayamAM sthAna na maLI zake teAja karmayAgI kartAbhAktAnA vyavahAramAM nirlepatA rAkhI zake che ane te saMsAravyavahAramAM paNa satyatyAganA mArgapara viharI zake che ane sAdhya kendrasthAnane avazya prApta karI zake che. nirahaMvRttine kartavyakAryomAM zuddhopayAga dhAraNa karIne khIlavavI joIe. abhyAsa pADatAM kAryanI siddhi thAya che. AtmA ane karma ene bhinna avakhAdhIne nirahaMvRtti khIlavavI joie. mArAthI je thavAnu hAya che te pharaja arthAt katanyadgaSTie thayA kare che temAM maiM karyuM evI ahaMvRtti dhAraNa karavAnI kaMI paNa jarUra nathI. je je thAya che te kudaratanA niyamane anusarIne thAya che temAM kartavyakAryapravRttibhUta mArA AtmAmAM ahaMvRtti zAmATe utpanna karavI breie. arthAt na karavI joie. ema hRdayamAM dRDha nizcaya karIne pravRtta thavuM joie ke jethI kartanyakarmapravRttimAM sadA nirahaMvRtti rahyA kare. azubha ahaMvRtti karatAM zubhaahaMvRtti sArI ane zubhAhavRtti karatAM nirahaMvRtti dhAraNa karIne kAryamAM pravartavuM e anantaguNa uttamakArya che. azubhAhuMvRtti dhArakA ane zubhAhavRtti dhArakA AvazyakakAryamAM pravRtti karIne Agala vadhe tenA karatAM nirahaMvRttidhAraka karmayogIoe Avazyaka kartavyakAryomAM te For Private And Personal Use Only Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 375 benI spardhAmAM kartavyapravRttithI Atmabhege pragati karI vijayavaMta banavuM joIe ke jethI nirahaMvRttidhAraka manuSyanI sattA nIce zubhAzubhAraMvRtti dhArako rahe ane nirahaMvRtti dhArakone teo dabAvI na zake tathA teonA dAsa tarIke banavuM na paDe e khAsa lakSyamAM vAta dhArIne pravRttimArganA pAntha banavuM joIe. zubhAzubhAraMvRtti dhArakethI je kaMI kartavyapravRtti thAya che temAM Antarika sadoSatA ane bandhanatA rahe che ane nirahaMvRttivALA je kaMI kArya kare che temAM AntaradaSTie sadeSatA ane bandhanatA rahetI nathI. ane teonI bAhya sadeSatA paNa zubhAzubhAraMvRttivALAnI bAhya sadoSatA karatAM anantaguNa nyUna sadoSatA avadhavI, ane te sadoSatA kharekhara zubhAzubhAraMvRtti dhArakanI sadaSatA karatAM anantaguNa ucca ane anantaguNa lAbhaprada avabodhavI. nirahaMvRtti chatAM yAvatapravRtti gya prArabdhAdika kAraNe vidyamAna che, tAvat bAhAkAryo karyA vinA chuTake thavAne nathI; mATe kAryapravRttimAM nirahaMbhAve vartavuM ke jethI dazArNabhadranI peThe sAmeyA vagere zubha dharmamArgomAM ahaMvRtti thaI zake nahi. asmata kRta AtmaprakAzagranthamAM vRttimUla saMsAra che ane nivRtti mUla mokSa che ema darzAvavAmAM AvyuM che temAMthI prAptavya jJAnane prApta karavuM. gavAziSa granthamAM vedAntadaSTie ahaMvRttithI saMsAramAM janma, jarA ane maraNa che ItyAdinuM vizeSa vivecana karavAmAM AvyuM che. Anandaghana padabhAvArthasaMgraha pustakamAM ahaMvRttinA tyAga saMbaMdhI bhAvArthamAM ghaNuM kahevAmAM AvyuM che tenuM manana, smaraNa ane nididhyAsana karIne nirahevRttithI kartavya karmo karavAM joIe. nirmalajJAnayegathI svAdhikAre prApta sadoSa vA nirdoSa kArya karavAM joIe. pratyeka manuSya, deza, kula, jAti, karma, vaya ane kAlAnusAre parita paristhitine prApta kartavya kAryone kare che. je je adhikAre je je kartavya kAryo karavAne bhAra je je avasthAmAM zIrSapara ApAya che te hiMsAdika deze sadoSa hoya vA nirdoSa hoya te paNa te karavo paDe che. zrItrASabhadeva bhagavaMte aneka prakAranI zilpakalA pragaTAvavAnI svAdhikAre kartavya pharaja adA karI. te pravRttinI vidhi darzAvavAmAM sadeSatA vA nirde For Private And Personal Use Only Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 374 SatA che? tenA uttaramAM kathavAnu ke aneka dRSTibiMduonI pravRtti sadoSa hoya vA nirdoSa hoya tepaNa te kArya zrIRSabhadeva bhagavAnane svAdhikAre prApta hatuM. ataeva temaNe nirlepaSTithI sevyu. svAdhikAre bAhubalInI sAthe kartavya yuddha karavAnI pravRttine zrIbharatarAjAe sevI. nItiTTaSTie : svAdhikAra prApta kartavya krUrajane bharatacakravartie yuddha karI adA karI hatI. temAM tyAgadharmadraSTie vyavahArataH sadoSatva che, chatAM bharatarAjAe Ara varSa paryanta yuddha karyuM hatuM. zrIzAntinAtha, kuMthunAtha ane aranAtha e traNane tIrthaMkaranI tathA cakravartinI padavI ekabhavamAM hatI. gRhasthAvAsAdhikAre teoe SaTyUDa sAdhavAnI pravRtti sevI hatI. ekekane cAsaThahajAra strIo hatI. gRhasthAvAsamAM svAdhikAre e traNa tIrthaMkaroe amuka hRSTie sadoSa ane amuka dRSTie nirdoSa kartavyakAryo karyA hatAM. zrIneminAtha bhagavaMte gRhAvAsanI sthitimAM jarAsaMdhanA yuddhamAM bhAga leI yAdavAnuM rakSaNa karyuM hatuM. temaja gRhAvAsamAM svAdhikAre kartavyakArya kayA hatAM. zrImahAvIra prabhunA mAmA vizAlAnagarInA rAjA ceDAmahArAje pAtAnA bhANejo zaraNe AvyA hatA, te kSatriyanA dharma pramANe kANikarAjAne pAchA nahi ApavAne mATe kANikarAjAnI sAthe bAra varSa sudhI yuddha karyuM hatuM ane temAM lAkhA manuSyAnA saMhAra ane svanAzanA prasaMga prApta thayA chatAM kartavyayuddhanA tyAga karyAM nahAtA; tethI teo kSatriyabhUpati tarIke khAravratadhArI thaI vizvamAM Aja paNa akSaradehe amara thayA che. svAdhikAre kartavyakArya utsargamArge nirdoSa hoya ane apavAdamArge sadoSa hoya, vyavahArathI nirdoSa gaNAtuM hoya ane nizcayathI sadoSa hoya, nizca yathI apramattayeAge nirdoSa hoya ane vyavahAre sadoSa hoya, naitikadRSTie nirdoSa hoya ane prANaghAtakaSTie sadoSa hoya, anubaMdhaSTie nirdoSa hoya ane svarUpaDhaSTie sadoSa hoya, tathApi te karavAM paDe che; te karyAvinA chUTako thatA nathI. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudrajAtine svasvAdhikAre kartASyakArcIne AjIvikAdi hetue sasAranAM ane dhamahetue dhArmikakAryane karavAM paDe che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zatrune svAdhikAra pramANe rAjakIyaSTie, dharmadraSTie, svA For Private And Personal Use Only Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 377 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir stitvasaMrakSaka STie, AjIvikAyaSTie, arthaTaSTie, bhAga STie, nItidRSTie, dhaMdhAnISTie, Adi aneka dRSTivare pravartatAM utsarga mArgathI nirdoSa ane ApattiAdi kAraNe apavAdamArge sadoSakAryAM karavAM paDe che teno khyAla teo poteja sAnukula pratikula saMpativipattikAlamAM karIne pravartI zake che. alpadoSa ane mahAlAbhaSTie utsargamArga ane apavAdamArgathI kartavyakAcane rAjyataMtra kAyadAonI pravRttiyAnI peThe sarva manuSyoe antarzI nirlepa rahI je adhikAra pramANe pAte pharaja bajAvavA nimAyeA che tadanusAra teoe karavAM joie. eka rAjya peAtAnA rAjyanA niyamita kAyadAo pramANe vartI zake ane nirdoSakAryapravRttine niyamitakAyadAonI dRSTie ajAvI zake; parantu jyAre potAnA rAjyane nAza karavA anya rAjya pravRtti kare tyAre tene apavAdamArge sadaiSatvane alpadoSa ane mahAlAbhanI dRSTie sevIne svarAjyanuM saMrakSaNa karavuM paDe che. tadvat gRhAvAsamAM brAhmaNavarga, kSatriyavarga, vaizyavarga ane zUdravarge utsargamArge AjIvikArdikArya karatAM nirdoSatva sevavuM joie parantu AjIvikAdi hetuonuM ApattiAdi kAraNAthI apavAdamArge rakSaNapUrvaka kAryapravRtti karavAne mATe kAryAraMbhamAM sadoSatva sevavuM paDe che. game te jAti, kuLa, vaya avasthA pramANe AjIvikAdikAryamAM--valana kuTuthane jANe, pApe viSNu sarAya, te navi anagdha Tka che, ma mANe jJanAna e duhAnA bhAva pramANe vartavuM joie. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudra vA je je dezamAM je je dezakAlAnusAre je je vRntyAdithI manuSyavA~ gaNAtA hoya teevaDe svajana-svakuTuMbanA pASaNAdi mATe je je AjIvikAdi ArabhakAryo karAtAM Aya ane temAM je je pApA thAya teA temAM anarthakaMDarUpa doSa nathI ema zrImahAvIraprabhu kathe che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdrane svasva AjIvikAdi hetubhUta dhaMdhAmAM je je pravRttiyA karavI paDe temAM tene AraMbha doSa lAge tApaNa svajanakuTuMba kAraNe AraMbha hovAthI pAparUpa doSa lAgatAM chatAM anartha daDarUpa doSa nathI. eve AjIvikAdi dhaMdhAomAM gRhasthA mATe zrIvIraprabhunA AjIvikADhi arthadRSTie udAra upadeza che. AjIvikAdi mATe pratyeka 48 For Private And Personal Use Only Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 378 dhaMdhAne svajanakuTuMba piSaNAdi mATe karatAM arthadaSTie gRhasthane te te pravRttimAM anarthadaMDarUpa doSa nahi hovAthI nirdoSatva che ane artha daSTie AraMbha karatAM je je pApa lAge che te te apekSAe sadaSatva che paraMtu uparyukta apekSAyukta evuM gRhasthAvAsamAM deza, kAla, kula, jAti, dhaMdhA vagerevaDe prApyasvAdhikAra pramANe sadoSa vA nirdoSakArya karavuM joIe evI gRhAvAsanI adhikAra sthiti che. je gRhasthAvAsanI uparyukta svAdhikArakartavyapravRttithI saMsAramAM pravRtta na thavAmAM Ave to aneka prakAranA durgAnane vaza thavuM paDe che ane svAdhikArathI bhraSTa thavuM paDe che. uparyukta apekSAe deza, kAla, jAti, kula, vaya dhaMdhe vagerethI je je kartavya kAryanA adhikAra pramANe pitAne je je kArya karavuM paDe che temAM saMkalpa hiMsAnA abhAve phakta AraMbha hiMsAnA deSane seva paDe che. kartavya kAryomAM hiMsArUpa doSavaDe sadaSatva prApta thAya che. hiMsA mATe jainagranthamAM nIce pramANe sUtra che. pramattajAra baronuf fNA kaSAyarUpa pramAdagathI anyajInA prANane nAza kare te hiMsA che paraMtu mAtra prANInA prANane nAza kare enuM nAma hiMsA nathI. teramAM guNasthAnakamAM sarvaprabhunA zarIrathI paNa sthAvastrasajIvanI hiMsA thAya che tethI prANavyaparapaNane hiMsA kahevAmAM Ave te evA prakAranI hiMsA te kevalIne paNa lAge che. teo paNa prANavyaparapaNarUpa hiMsAthI viramI zake nahi, te anya manuSyanuM te zuM kahevuM? aeva zrI tIrthakaree vyavahAra nayane anusarI vmAthAt prAthavi hiMsA ema kathI hiMsAnuM lakSaNa bAMdhyuM. apramattayege vartatAM gRhastha manuSya koInA prANane kAryAraMbhAdivaDe nAza kare che te hiMsA kahevAya nahi, kAraNa ke temAM koI jIvane kaSAyavaza thaIne mAravAnI buddhi nathI. ke Ijaja keIne kAyadAnusAra phAMsInI zikSA pharamAve vA keI rAjA naitika dharmayuddha kare che temAM vyavahArathI hiMsA gaNAya nahi. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudra svavAdhikArapramANe apramatta ge svasvakArya pravRtti kare te temAM anyajInA upara kaSAyabuddhi nahi hovAthI ahiMsaka che ane evI ahiMsaka daSTie sarakArI kAyadAo For Private And Personal Use Only Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 378 racAya che ane te vinA koI pramAdavaza thaI AjIvikAdi pravRttinA je je kAyadAo nirmANa thayA che tenI virUddha pramAdathI pravRtti karI kaI jIvane haNe te te hiMsaka ane rAjyamAM daMDapAtra gaNAya che. vmattAt prAthavsur hiMvAlA e hiMsAnA lakSaNane pratyeka manuSya amuka amukAze kartavya kAryone svAdhikAre karo cho anartha daMDanI hiMsAnA sadaSatvathI mukta thAya che ane svajanakuTuMbAdi AjIvikA hetuo vaDe arthane prApta karate chatte pramattayegathI mukta thaI antaramAM ahiMsAdiguNe dhAraNa karavA samartha thAya che. pramattayegathI thatI hiMsApUrvaka bharatarAjAe je bAhubalInI sAthe yuddha karyuM hota te teone narakanuM AyuSya baMdhAta. temaja bAhubalIe paNa pramatta gathI bhAratanI sAthe tIvra kaSAyevaDe duryAnapUrvaka yuddha karyuM hota te narakanuM AyuSya baMdhAta; parantu tema na thatAM teo kevalajJAna pAmI mukta thayA che, tethI teonI nirmalajJAna gadazAnuM mahattva saheje avabodhAya che. pramattaganI pariNatimAM paNa utkRSTa, madhyama ane jaghanya gabhedavaDe asaMkhya bhede che ane apramattaganI pariNatimAM paNa utkRSTa, madhyama ane jaghanya Adi asaMkhya bhede che. cothA guNasthAnakamAM je apramattatA rahe che te gRNasthAnakanI sthiti pramANe tenA karatAM paMcamaguNasthAnakamAM anantaguNa apramattatA ane tenA karatAM chaThThA guNasthAnakamAM anantaguNa apramattatA ane tenA karatAM sAtamAguNasthAnakamAM anantaguNa apramattatA ema jenaguNasthAnaka daSTie uttarottara guNasthAnakamAM vicAravuM. vedAntadharmAcAra vyavahAradraSTie je kartavya karavAne jene adhikAra che temAM tenI pharaja pramANe vartatAM kAryamAM nirdoSatva che. vadharete mApu rAjA, je manamAM doSa nathI te kAryamAM sadoSatA AvatI nathI ema teo kathe che. jainadharmavyavahAradaSTie paNa kartavya kAryane svAdhikAre kartavya kAryo karatAM apramattapaNe sadoSatva nathI, paraMtu amukadraSTie sadoSatva ane amuka pariNAme tathA kartavya kArya pharajadaSTie amukAze nirdoSa che ema nizcaya karIne nirmalajJAnegathI kartavya kAryo karavA joIe. hiMsAhaSTie kAryonuM sadaSatva ciMvatAM jainazAstrakArenI daSTine lakSyamAM rAkhavI joIe. jaina For Private And Personal Use Only Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 380 dharmamAM hiMsAnA be bheda che. 1 saMkalpI hiMsA, 2 AraMbhI hiMsA. kaSAyonA vazamAM thaIne mAravAnA abhiprAyathI anyane vadha karavo te saMkalpI hiMsA jANavI. kaSAyanA vaza na thatAM svAdhikAre gRhasthane kartavyakAryo karatAM, paropakArAdi kAryomAM pravRtta thatAM je kaMI jIvonI hiMsA thAya che tene AraMbhI hiMsA kahevAmAM Ave che. evI hiMsAnI vratadhArI gRhasthane manAI nathI. gRhastha prathama ahiMsA vratamAM savAvasavAnI dayA vyavahArathI pALI zake che. avirati samyagadaSTine tene niyama nathI. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudro gRhasthAvAsa pramANe svAdhikAre Avazyaka AjIvikAdi hetubhUta sAMsArika kartavyakAryonI pravRtti karatA chatA savAvIzavAnI dayA pALI zake che tethI teonA kartavya kAryomAM sadaSatva ane nirdoSatva rahyuM che. gRhAvAsamAM je je kula jAti guNa karma pramANe kartavya kAryo karAya che temAM saMkalpI hiMsA na prakaTe e nirmalajJAnathI upayoga dhAraNa karavuM joIe. gRhastha manuSyane ekendriyajInI hiMsA karatAM zrIndriyanI ghAtamAM vizeSa hiMsA che tenA karatAM trIndriyanA vadhamAM vizeSa hiMsA che tenA karatAM caturindriya; tenA karatAM paMcendriya pazuo ane paMkhIo; ane tenA karatAM manunA vadhamAM vizeSa hiMsArUpa pApa che. kaSAyAdivaDe hiMsAnuM svarUpa vicAravuM. apramattayoge alpadoSa ane mahAlAbha daSTie manuSyae sadoSa vA nirdoSa evAM kAryone karavAM evuM lakSyamAM rAkhavuM joIe. deza, janasamAja kalyANa, parepakAraAdi kAryomAM alpaSa ane mahAlAbhane lakSamAM rAkhI nirmalajJAnayegathI pravRtti thavuM joIe. gRhasthAe svasvAdhikAre dhArmika kAryomAM apaSa ane mahAlAbhanuM lakSyabindu dhyAnamAM rAkhIne utsarga ane apavAdathI sadoSa vA nirdoSa dharmakAryomAM pravRtta thavuM joIe. hiMsA, asatya, teya vagere dethI kAryomAM kaSAya pramAdothI sadevano Apa karAya che, paraMtu je antamAM nirmalajJAnayoga che ane tethI kaSAnA pariNAmane pragaTa thatAMja vArI zakAya che te vyAvahArika tathA dhAmikakAryomAM nizcayadaSTie sadoSatva vA nirdoSatvanI kalpanA karavAnI jarUra nathI. nirmalajJAnayege antamAM kaSAyabhAvathI mukta thaI For Private And Personal Use Only Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 381 bAhyanAM kartavya kAryo karatAM temAM zubhAzubhabhAvanI kalapanA thavAthI bAhya kartavya kAryonI pravRttithI baMdhAvAnuM thatuM nathI. yadi ke vyavahAradaSTithI apramattapaNe kArya karatAM AraMbhAdi apekSA baMdhAvavAnuM thAya che, tathApi antarthI nikaSAyabhAve vartana hovAthI muktinAM AgaLanAM pagathIyAMpara caDhavAnuM thAya che. sAdhuone sAdhudharmanA adhikAra pramANe AjJA yukta vartatAM utsargamArge nirdoSatva chechatAM apavAdamArge alpadoSa, alpahAnipUrvaka mahAlAbhASTithI apramattacoge pravRtti thatAM bAhya vyavahArathI amukAze sadoSatva gaNAya che. ataH tethI pratikamaNAdi karIne viramI zakAya che ema avabodhIne gRhasthoe gRhasthanA ane dhikAra pramANe, sAdhuoe sAdhudharmanA adhikAra pramANe kartavya karmo karavAM joIe. gRhasthane gRhasthAdhikAra pramANe ane tyAgIone tyAgAdhikAra pramANe sadoSa nirdoSa kartavya kAryo karavAnAM hoya che. atra A kartavya kAryonuM pravacana dharma naitikadaSTie vizeSataH avadhavuM ane aneka daSTinI apekSAe kartavya kAryomAM uparyukta lekabhAvArthane jema ghaTe tema avatAre joIe. nirmajhazAna jata: e vAkyanA bhAvArthane hRdayamAM paripUrNa avadhArIne kartavya kAryo karavA joIe. nimailajJAnayogathI kartavya kAryomAM pharaja vinA anya kazuM zubhAzubhatva nathI rahetuM, tethI kaSAnI mandatApUrvaka AtmAnI nirmalatA rahevAthI kartavya kAryothI AtmApara zubhAzubha asara thatI nathI ane kartavya kAryo paNa pharaja pramANe anahaMvRttithI thayA kare che evI nirmalajJAnaga sthitithI kartavyamAM pravRtta thavAthI mRtyu AvIne sAmuM ubhuM rahe te paNa kaI prakArane pazcAttApa karavAno prasaMga prApta thato nathI ane temaja amaratvanI bhAvanAthI AtmatkAnti vinA anya kazuM kaMI hetuM nathI. aeva bhavyamanuSyae nirmalajJAnayoga vaDe kartavyakarmamAM pravRtta thavuM joIe. nirmalajJAnayoganI prAptithI sadeSa vA nirdoSa Avazyaka kartavya kAryo karavAmAM koI jAtane saMbhrama udbhavatuM nathI. arjuna kSatriya chatAM yuddha prasaMge tene svakuTuMbIo ke je sAmA yuddha karavAne AvyA hatA tenI sAmAM tene zastro upADatAM saMbhrama utpanna thaye hatuM ane tethI teNe yuddhakSetramAMthI palAyana karI javA dhAryuM hatuM. For Private And Personal Use Only Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 382 paraMtu evI rItanuM palAyana yAvat gRhasthadazA ane kSatriyatva guNa karmapravRtti hoya tAvatuM ghaTe nahi. aeva zrIkRSNa arjunane dharmayuddhamAM pravRtta thavAne ane saMbhramanAzAthe AtmajJAnane upadeza Ape hate. zrIkRSNanA upadezanuM pariNAma e AvyuM che ane kSatriyanA svAdhikAra pramANe sadoSa nirdoSakArya pravRttine prAraMbha vijaya pAmI vizvamAM viSNupadavIne pAye ane evI tenI kSAtrabalapravRttithI AtmAne zatruo ke je kodha, mAna, mAyA ane lebhanA nAme prasiddha che teone jItI bhAvaviSNunI padavI prApta karI paramAtmapadane pAmyA. A uparathI avadhavAnuM ke pratyeka manuSya nirmalajJAnayegathI kartavya sadeSa vA nirdoSakAryone karavo joIe. amukadazAnA amukozanA nirmalAnogathI ane svAdhikAre kartavya kAryone karyA hatAM. zrIkRSNa nirmalajJAnagapUrvaka mahAbhAratAdiyuddhamAM kartavyakarma saMlakSIne pravRtti karI hatI, tethI teo aMte bhaviSyamAM paripUrNa Avirbhave tIrthaMkara padavInI prasidvArA paramAtmapadane prApta karaze ema jenatattvadaSTie avabodhavuM. vedAntadaSTie te teo paramAtmasvarUpaja hatA, temane kaMI navuM paramAtmapada prApta karavAnuM nathI ema jaNAve che; paraMtu temAM paNa apekSAe matabheda che. game tema hoya paraMtu sAdhyabindunI daSTie uparyukta bAbatane carcatAM eTaluM kathavuM paDaze ke zrIkRSNa zrutajJAnadaSTie nirmalajJAnagI hoI te te dazAe doSa vA nirdoSakarmane nirlepapaNe temaNe karyA hatAM. vastupAla ane tejapAle tathA vimalazAhe amukAze nirmalajJAnagathI svAdhikAre prApta Ava zyaka kartavya doSa vA nirdoSakAryone karyA hatAM. svAdhikAre prApta kartavya kAryone nirmalajJAnagapUrvaka karavA mATe ahaniza prayatna kare joIe. AtmA ane jaDavastunuM jJAna karI tenI zraddhA prApta karavAthI jJAnaganI pakSa pramANe prApti thaI zake che. AtmAnI nirmala jJAnayogapUrvaka pravartatI nirdoSatAthI svAdhikAra prApta evAM vyAvahArika sadoSa vA nirdokAyadi karavAmAM AMcake khavAya che, to tethI svavyavahArajIvane kuTuMbamAM, janasamAgya parepakArI kAryomAM, rAjyanI timAM, rAjyataMtramAM, artha ane kAmane ane sarva prakAranI varNazramanA For Private And Personal Use Only Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 383 dharmakArya pravRttinI sAthe dhArmika pravRttimAM avanati sAthe vinAzakAraka tattva umerAya che. aeva paramAtmAnA svarUpanI sAthe AtmAnuM nirmalajJAnege aikya karI tanmaya banIne bAvyAvahArika sadeSa vA nirdoSakAryo karIne vyaSTi ane samaSTinI vyavahAra ane nizcayataH bAhyAntarika pragatine dravya kSetrakAlabhAvathI suvyavasthA pUrvaka kartavya deSa nirdoSakAryapravRttimAM AtmazraddhAbale sAdhavI joIe emAM aMzamAtra zaMkA lAvavI nahi. nirmalajJAnAgni je hadayamAM prajavalita che te hRdayane sadoSa vA nirdoSakAryapravRttirUpa upAdhinI asara thatI nathI. jJAnAnna: sarvakALa marakSaNAtakuna enuM smaraNa karIne kartavyapravRttine Avazyaka pharaja mAnI anya AphrikAtrika AvazyakakAryonI pravRtti karavI joIe. AtmajJAnIo nirmalajJAnayogathI je je kAryapravRtti kare che temAM pitAnuM ahaM tva kaI paNa prakAranuM na ka5tAM tathA vastutaH zubhAzubhatva ne kapatAM kartavya kAryone kare che ane teo je je Avazyaka zArIrika kAryapravRttine kare che temAM teo prabhunI pUjA mAne che. balavAnI sarvaprakAranI kriyAne prabhune jApa mAne che ane kAryacintanapravRttine prabhunuM dhyAna mAne che. sarva prakAranAM kartavyakAvaDe prabhunI pUjA thAya che evI temanI Antarika bhAvanAthI teo kartavyakarmomAM prabhune pUjanArA hevAthI teo AtmatkAntimAM karmayogI banI vigegamana kare che. nirmalajJAnegathI bAhyakartavya karmo karatAM AtmAne ajara, avinAzI sukha, akhaMDa, mAyAtIta, zabdagaMdharasasparzatIta, nAmAtIta, rUpAtIta, paMcabhUtAtIta mAnIne tathA sattAe te paramAtmA che evo bhAva akhaMDa jALavIne yatanApUrvaka dravyabhAvathI AtmannatinI sAthe samaSTinI unnati karI zakAya che. ema aneka jJAnIonAM carite vAMcavAthI ane manana karavAthI avabodhAze. jJAnIonA jJAna ganI sadoSa vA nirdoSa kartavyakarmanI akhaMDa pravRttimAM balihArI che ema avadhavuM. lAbhAlAbhanA vivekavaDe sva ane pArane sukhasAdhaka evAM dezakAlAnusAre sadeSa vA nirdoSa kartavyakAryo karavA joIe. amuka Avazyaka kartavya kArya amuka dezakAlAnusAre amuka lAbha ane amuka alAbha tathA dezakAlAnusAre svane sukhaprasAdhaka ane parane For Private And Personal Use Only Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 384 sukhaprasAdhaka che evuM paripUrNa jyAMsudhI jANavAmAM AvatuM nathI tyAsudhI ajJAna, meha ane avyavasthitatAnuM paripUrNa prAbalya pravarte che ane tethI deza, dharma, samAja ane pitAne svakartavya kAryothI hAni bhegavavI paDe che. vyAvahArika vA pAramArthika kayAM kayAM kartavya kAryo kayA kayA dezakAle karavA gya che ane tenAthI lAbha che vA alAbha che temAM svAtyasukhasAdhakatva che ke nahi e vicAra karIne dezakAlAnusAre svAnyasukhasAdhaka kartavya kAryapravRttine AdaravI joIe. dezakAlavaDe lAbhAlAbhane vicAra karyAvinA je manuSya anyanI peThe pravRtti kare che te anta khattAkhAIne duHkhanI paraMparAne prApta kare che. kSetrakAla ane lAbhAlAbhapravRtine vicAra karyA vinA chellA pezvA sarakAre zAMtipriya briTIzarAjyanI virUddha pravRtti karI tethI tenA rAjyane nAza thaye, ItyAdi aneka daSTAntothI dravya kSetrakAla ane bhAvathI lAbhAlAbhakAryapravRttine nizcaya kare joIe. svArthabuddhi ane jazekhanI buddhine tyAga karIne svajIvana ane parajIvananI upagitA avadhIne parasparopagrahadaSTie kartavya kAryone lAbhAlAbha vicArIne kartavya kAryo karavAM joIe. rAvaNarAjAe kAmAnya banI sItAne pAchI na ApavAmAM meTI bhUla karI ane tethI teNe ekale potAnA te nahi paraMtu svadeza, svakula ane svajanone nAza karyo. je teNe dezakAlAnusAre lAbhAlAbhane vicAra karyo hota ane svAnyasukhasAdhaka kArya kharekhara mArAthI thAya che ke nahi tene vicAra karyo hato te te sItAne pAchI ApavAmAM pAchI pAnI karata nahi teNe kAma ane pazcAt mAnanA vaza thaI svamulane nAza karAvyuM. sujJamanuSya pratyekakArya karatAM dezakAlAnusAre te te lAbha ane alAbhane kaI kaI sthitie karanAra che? tathA svAnyane sukhasAdhaka che ke nahi? tene vicAra karI nirNaya kare joIe. dezakAlAnusAre lAbhAlAbhapradakAryane viveka karIne zrIkRSNanI salAhane mAna ApI je duryodhane pAMDene pAMca gAma ApyAM hatA te mahAbhAratanuM yuddha thAta nahi ane dezane tathA rAjya saMpattine nAza thAta nahi. pAMDene pAMca gAma ApavAmAM duryodhanane lAbha hatuM, paraMtu lAbhAlAbha vivekadraSTithI teNe ahaM For Private And Personal Use Only Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 385 kArAdhIna thaI nizcaya karyo nahi tethI AryAvartanI paDatI prAraMbhAI vartamAna dravyakSetra bhAvAnusAre lAbhAlAbhane vicAra karIne kartavyadharyuM karma karavAnI jarUra che. vartamAnanI asara bhaviSyapara thAya che. dezakAlAnusAre svaparasukhasAdhakalAbhapradakartavyadharmyukAryo karavAmAM A vaze toja tenuM phala bhaviSyamAM uttama Avaze. bhUtakALanA sarva vicAre ane AcAro mAtra sArA eTaluM kathI mAnIne vartamAnanI unnatinA vicAre pramANe AcAramAM pravartavAmAM na Ave te vartamAnakAla kaI vakhata bhUta thatAM ane bhaviSya ke Ivakhata vartamAnarUpa thatAM pazcAttApane pAra raheze nahi. ata dezakAlAnusAre dharmakAryane karavAmAM aMzamAtra paNa pAchA haThavuM na joIe. kartavya kArya mATe bhUtakALanI vAta mUkI daIne vartamAnamAM je karavA egya che tepara lakSya rAkhI ane te pramANe pravartIne bhaviSya sudhAravuM eja vyavahArathI ane nizcayathI vyAvahArika dhArmika dharme kartavyuM, tathA vyAvahArika kartavyakAryo karavAmAM zubhAzubhatvanI kalpanAthI rahita thaI AtmAne A bharUpa dekhI ane bahAne bAhyarUpa dekhI nirlepa ane apramatta dazAe kartavya kAryomAM pravRtta thavuM joIe. mana-vANuM ane kAyAdinI je je zakti prApta thaI che te te sarva zakti vyaSTi ane samaSTine udaya karavA mATe ja che evuM avabodhIne sadA sAvadhAna thaI apramattapaNe dezakAlAnusArataH svAdhikAre kAryo karavAM joIe. svayegya svAdhikAre dezakAlAnusAre sadeSa vA nirdoSa kartavyakA karavAM te dharyaMkartavyakArya avabodhavAM. mahAbhArata ane bhagavadgItA vageremAM dharyakAryo karavA saMbaMdhI upadeza che temAMthI samyagdaSTie dezakAlAnusAre kartavyakAryone karavAne sAra grahaNa karavAnI jarUra che. dezakAlAnusAre dharyakarmonAM bhinna bhinna svarUpe banI zake che. kaI dezamAM dharyukAryane AkAra ane tene karavAnI rIta judA prakAranI hoya che ane kaI dezamAM koI kAlamAM kartavyadharmakArya karavAno AkAra tenI rIta judA prakAranI vartamAna kALamAM hoya che. yuropa, AphrikA, amerikA, eziyA ane AsTreliyA vagere dezamAM kartakAryo karavAnA AkAra bhinna bhinna hoya che. te te deza, te 48 For Private And Personal Use Only Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 386 dezamAM vartate grISmAdi batakAla, te te dezanA lekenI sthiti vagerethI kartavya kAryonuM sAdhyabindu eka sarakhuM hovA chatAM kartavyakAnA bAhyAkAre bhinnabhinnamatipravRttithI bhinnabhinna prakAranA hoya che. emAM taratamayege bAhyAbhede pUrvaka bAhyA kartavyasvarUpa avabodhI daDha nizcayathI kArya karavAM. kSetrakAlAnusAra lAbhAlAbhane viveka karIne Avazyaka vyAvahArika tathA paramAthika je je kAryo karavAnAM hoya te karavAM joIe evI svapharaja che ane te adA karavI joIe. A vizvamAM pratyeka manuSya pitAne sAMkalanA aMkoDAnI peThe jANI anya manuSyarUpa aMkADAonI sAthe saMbaMdha rAkhIne arthAt judA na paDatAM maLIne janasamAjahitakAraka Avazyaka kAryomAM kSetra kAlAnusAre lAbhAlAbhanA vivekapUrvaka pravRtti karavI joIe. svAvasthA, svazakti, AjubAjunI sAhAcya, sAhATyaka zakticenI yojanAo pUrvaka vyavasthAo vagerenA balAbalane paripUrNa vicAra karI svAdhikAra paratve sadoSa vA nirdoSa Avazyaka kAryo karavA joIe. pRthurAja cauhANanI sAthe lAbhAlAbhanA vivekapUrvaka tathA dezakAlanI sthitine viveka karIne kanejano rAjA jayacaMdra joDAye heta ane banne tathA anya rAjAonI sAthe meLa karI rAjyanA mULa udezanA pUjArI banI Arya rAjAoe Aryadeza sAmrAjya, dharma sAhityAdinI rakSArthe yuddha AraMbhya hatA te teo AryadezanI pragatimAM sadA cirasmaraNIya tarIke rahI zakata. paraMtu zeka, aphasa ke tevuM temanAthI banI zakayuM nahi paraMtu ulaTuM banyuM. janasamAjanuM hita karavuM ane sarva janane sukhamAM keI hAni kare nahi evI vyavasthApUrvaka jananI rakSA karavI eja rAjyanA mukhya uddeza che. tene je te samajyA hota ane pitAne deza sevaka ane janasamAja sevaka tarIkenI khAsa pharaja adA karavA tarIke potAnI jAtane teo dezakAlAnusAre samajI zakayA hota te bhaviSyanI pragati mATe temanA nAma ane kartavyakAryonI smRti sadA amara raheta. zAhabudIna gherIe paNa rAjya karavAne mukhedeza avabe hota te anya dezanA manuSyanA hitanI vyavasthA ne nAza karavA ane nakAmI azAnti, aMdhAdhunI phelAvavA prayatna For Private And Personal Use Only Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 387 nahIM karatA ane svadezIya manuSyane Avazyaka kartavya kAne vAstavika mArga jaNAvI zakata. briTIza sarakAra manuSyanI vAstavika vyAvahArika upayogI kArya pravRttine samaje che tethI te vizvamAM sarvatra manuSyane zreyaH sukha zAMti nimite rAjya ane tenI sarva janAo tathA vyavasthAo hovI joIe ema dezakAlAnusAre lAbhAlAbhane viveka karI pravarte che tethI te sarvatra vizvamAM rAjya karI sarva manumanuSyane alpaSa mahAlAbha daSTie zAMti samarpI zake che. taddata brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudra kartavya kAryonA udeze pUrvaka saSa vA nirdoSa kAryo karavA joIe. Avazyaka pratyeka kartavyadharmakarma dezakAlAnusAre svAnya sukhaprasAdhaka hevuM joIe. pratyeka kartavya dharyakarma kharekhara svAtmAne, kuTuMbane, nAtane, jJAtine, janasamAjane, saMghane ane vizvane paraMparAe sukhaprasAdhaka thAya evuM vivekamAnya hovuM joIe. avataraNu-svAdhikAra egya satkAryapravRttimAM na muMjhAtAM utsAha, zraddhA ane sahanatAnI preraNAbala saMdarzaka vardhaka zikSAne kathAvAmAM Ave che. _| | | mAmuhaHsatpravRttau tvaM, nityamutsAha pUrvakam / vartasva yogyakAryeSu, sallAbhaM drakSyasi dhruvam // 46 // pUrNazraddhAMsamAlambya-dhRtvAdhairya subhaavtH| meruvat sthairyamAlambya-pravartasvopayogataH // 47 // prAraMbhitasvakAryeSu-vighnaughe patite'pi vai / mRtyumIti vidAya laM-vartava jayatnaH A ja8 zabdArtha-he manuSya AtmasampravRttimAM tuM muMjha nahi. svAdhikAragya kAryomAM nitya utsAhapUrvaka pravarta. ane tuM tethI sallAbhane nakkI dekhIza. pUrNa zraddhAne avalaMbIne tathA sulAbhathI For Private And Personal Use Only Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 388 zairya dharIne tathA merUparvatasthiratAne avalaMbI upagathI satkAryamAM pravarta. prAraMbhitasvAdhikAragya kartavya kAryomAM vinA Ave che te mRtyu bhItine paNa tyAga karIne prayatnataH svakAryamAM pravarta. bhAvArtha-Atma satyavRttimAM pravartatAM tuM jarA mAtra nA muMjha. keTalIka agavaDatAo te tuM muMjhAIne ubhI kare che. satakAryapravRttimAM muMjhAtAM aneka prakAranI vikalapa saMkalpa zreNi prakaTe che ane tethI AtmAnI vikasita zaktine hAni pahoMce che. eka manuSya satkAryapravRttimAM vipattinI kalpanA karI bhaya zokanA vicArothI muMjhAI gaye ane tethI tenA zIrSasthita kRSNakeza paNa eka rAtrimAM zveta thaI gayA. satkAryapravRttimAM AjubAjunA viparita saMgathI muMjhAI javAthI sArI rIte kArya karavAnI satyabuddhine laya thAya che ane tethI pitAnI meLe gabharAI javAthI sampravRttithI bhraSTa thavuM paDe che. pratyeka manuSyane svasatkAryapravRttimAM muMjhAI javAnA aneka prasaMge prApta thAya che, temAM je te nathI muMjhAte te te kAryasiddhi kare che. kahyuM che ke vimalA nava karaze ucATa-e rAga are je kArya karatAM muMjhe te jana zuM karere. are te lajave jananI kUkhane kAryaviSe Darere. kArya karaMtAM je muMjhAte, jaga apavAde je Dara khAte; ' are te Darakupika banI bhUMDA hAle marere-are jemuMje tene sUja na paDatI, vANI bole te bahu raDatI; kharekhara muMjhAyAthI mAnava bhraSTadaza varere-are je-2 yuddha arjuna nA muMjhA, mahAbhAratamAM te vakhaNAye yugeyuga kItiyaza kavie tene gAtA phare-are je-3 dhanya pratApa zivAjI rAjA, kArya karIne rAkhI mAjhA; ahAhA amara nare akSara dehe evA khare?-are je-4 cApotkaTa vanarAja savA, pRthurAja cauhANa gavAye; muvA kArya karatAM te jana jIvyA jaga bhaNere-are je-5 kumArapAla mahAyuddha caDhIye, zatru sAthe zUrathI laDhIye; jagamAM cAve tenA kavi guNa saMstava kare?-are je-6 For Private And Personal Use Only Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 389 kArya karatAM je jana hAre, te zuM caDhaze anyanI hAre; are je lIdhuM mAthe te karatAM jyane varere-are je-7 kArya grahyuM che tyaryuM na jeNe, kIdhuM nAma amara te eNe; zubhaMkara kAryapravRtti karatAM duHkhaDAM saha -are je-8 parAkramI parUSa jaga jIbe, bhArata kSAtra kuLe e dIve; sikaMdara vIrapaNuM tenuM dekhI mana bhaya dhare-are je-9 karavuM te DaravuM zA mATe, zubha kAryo nija zIrSanI sATe; prayatna purUM karato zUravIra je Adare-are je-10 muMjhAyAthI mAna na thAtuM, hAya mAna che paNa te jAtuM; are je muMjhe te jana duHkhathakI nA ugarere-are je-11 kArya karatAM muMja !!! na bhAI, thAze anta anya sahAI vadhAI satkAryonI thAze jagajaza vistare-are je-12 zubha pravRtti jagamAM sArI, kareja tenI che balihArI, bhAve buddhisAgara bhavapAdhi jhaTa tarere-are je-13 IMglAMDamAM satata ughogI zApe sapravRttimAM jarA mAtra na muMjhAtAM luIsa nAmanA gulAma ane samarsaTa nAmanA gulAmane gulAmaNAthI mukta karyA. prathama zArpanI sAmA aneka manuSya thayA, paNa te satataudyoga ane amuMjhavaNathI jaya pAmyo. prathama kartavyakArya karanAre je kArya karavuM temAM amuMjhavaNa pAchaLathI na pragaTe evA upAye levA joIe. pitAnI jAtane dararoja muMjhavaNa na thAya evA upAyathI keLavavI joIe. kartavya kAryo pAchaLa amuMjhavaNapUrvaka pravRtti karavAmAM Ave te tenAM zubha phala maLyA vinA rahetAM nathI. jeNe satkAryapravRttimAM joDAvuM hoya teNe muMjhAvAnI Tevane dezavaTe deve joIe. satkAryapravRttimAM muMjhAyelA manuSyanI buddhipara AvaraNe AvI jAya che ane tethI te kartavyapravRttimAM satyanI jhAMkhI dekhI zakatuM nathI. satyavRttimAM muMjhAyale manuSya potAnI pAchaLa hajAre manuSya sAhATya karavAne tatpara thAya che vA thaelA hoya che tene te dekhI zakate. nathI. kartavyasatkAryapravRttimAM na muMjhAvAthI tAtkAlika je je upAze karavAnA hoya che te sujI Ave che. gurjarabhUmipati vanarAja cAvaDe For Private And Personal Use Only Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 30 svakAryapravRttimAM ghaNI vakhata vijya na maLyA chatAM muMjhA nahi, tethI tenI buddhidvArA satya upAye suyA ane tethI teNe punaH gujarAtanuM rAjya saMprApta karyuM. pahelA bhImadeva solaMkInA pradhAna vimalazAha upara aneka Apatti AvI paDI, topaNa te muMjhAye nahi, te AbunA rAjAnI pAse gaye ane caMdrAvatInuM rAjya prApta karyuM. vastu pAla ane tejapAlanuM carita vAMcatAM samajAze ke temane ghaNI muMjhavaNamAMthI pasAra thavuM paDatuM hatuM ane muMjhavaNathI nAsIpAsa na thavAne mATe anupamA temane sArI salAha ApatI hatI. zrI hemacaMdrasUrie sapravRttimAM moha na pAmatAM je je kArya karavA dhAryA hatAM te temaNe karyo ane pratipakSIothI thatI upAdhidvArA je je muMjhavaNa ubhI thatI hatI te temaNe TALI hatI. kumArapAlarAjAne siddharAjanI gAdIpara besatAM aneka muMjhavaNamAMthI pasAra thavuM paDyuM hatuM. zrI abhayadevasUrie AcArAMgAdi navAMganI vRtti racI. temanA kAryathI virUddhalokee temanI pravRttimAM aneka prakAranI Dabale ubhI karI, paNa tethI te jarAmAtra muMjhAyA nahi. temanA zarIre kaDhaga utpanna thaye tyAre pratipakSIoe kahyuM ke temaNe navAgonI vRtti karI tethI keTaga thaye; ema kacyA chatAM te jarA mAtra muMjhAyA nahi. amerikAnA prakhyAta zedhaka eDIsanane prathama pragatimArgamAM pravartatAM aneka vipati naDI hatI, paNa teNe jarAmAtra paNa na muMjhAtAM potAnI kAryapravRtti zarUne zarU rAkhI tethI te ane vijayI ane samRddhimAnuM banyuM che. vyApAra karanArA vyApArIo, zUravIra kSatri, vidyopAsaka vidyArthI, sAdhuo, brAhmaNa, rAjAo ane sevakane svIkAryapravRttimAM aneka vipattiye naDe che ane tethI satkAryapravRttine tyAga karavAne meha prakaTe che; paraMtu jeo kharekharA karmayegIo che teo te saspravRtti karatAM aneka pratikula saMge prApta thayA chatAM muMjhAtA nathI ane tethI teo pratikula saMgonA sAmA ubhuM rahI svakArya siddha karI zakAya evuM patiH sAnukula saMgenuM baLa meLavIne AgaLa vadhe che. skATalAMDane rAjA eka vakhata IMglAMDanI sAthe laDatAM hArI gaye. te potAnA mahelamAM rahyo rahya vicAre karI muMjhAte hatA evAmAM teNe kareLIyAne jALa For Private And Personal Use Only Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 31 racatAM je. kaLIye ghaNI vakhata jALa racatAM na phALe paNa te himmata na hAratAM jALa racavA lAgyA ane anne phAve. te kareLIyAnuM dRSTAMta manamAM dhAraNa karIne skATalAMDanA rAjAe muMjhavaNa dUra karI pAchuM yuddha zarU karyuM ane vijayazALI bane. e uparathI samajavuM ke, paropakArakRtyamAM, vyApArakRtyamAM, saMghakRtyamAM ane janasamAjasevA kRtya vagere satkAryo karavAnI pravRttimAM aneka vipatti prasaMge meha prakaTe e svAbhAvika che; parantu jJAnavaDe jarAmAtra na muMjhAtAM AjubAjunA sAnukula saMge meLavI AgaLa vadhavuM teja vAstavika kartavya kArya karavAnI kuMcI jANavI. mahamadapayagaMbara eka vakhata tenA zatrunI sAthe laDate hatA, te prasaMge pitAnA sainikanI hAra ane teonI bhAgaMbhAgA dekhIne te muMjhA nahi. teNe sthiraprajJAthI vicAra karyo ane hAthamAM rUmAla leIne svasainikane AkAzaparathI khudA madate Ave che mATe laDo ema kahI utsAhita karyA, tethI sainike bamaNuM tramaNA jorathI laDavA lAgyA ane temAM mahamada pegaMbaranI phateha thaI. e uparathI samajavAnuM ke satkAryapravRttimAM je cAre taraphathI vipatti AvI paDatAM paNa mana muMjhAtuM nathI te atte svakAryanI siddhi karI zakAya che ema nakakI mAnavuM. gautamabuddhane svadharma sthApana karavAmAM aneka vipattiye naDI hatI. tenA upara hajAmanI sAthe vyabhicAranuM kalaMka brAhmaNee mUkyuM hatuM, paraMtu te na muMjhAvAthI svakArya karI zakyo. je manuSya duniyAmAM saghaLuM sahana karIne potAnI kartavya pharajathI sarva vizvanuM kalyANa karavA Icche che te manuSya game tevI muMjhavaNane paNa pitAnA hRdayamAM sthAna na Ape eja tenI Avazyaka niSkAma satya pharajanI uttamatA avabodhavI. jJAnI e karmacagI pitAnA AtmAne satravRttimAM nahi muMjhAvavApUrvaka ema kathI zake che ke A sarva jIva samaSTimAne huM eka AtmA chuM ane teTale aMze mArA vicAre, mArA zabda, mArA AcArevaDe huM samaSine javAbadAra chuM mATe mAre mArA AtmAne, manane, vacanane ane kAyAne evI rIte keLavavAM joIe ke jagansamaSTinI koIpaNa vyaSTi arthAt vyaktinuM mArAthI zubha thAya paNa kadApi kartavya kAryovaDe azubha na For Private And Personal Use Only Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 392 thAya. AvI rIte je STi ane samaSTinA saMbaMdha ane potAnI javAmadArI jANe che te kartavyakAryomAM muMjhAtA nathI. je manuSya potAnA AtmAne paramAtmArUpa mAnIne satkAryamAM pravRtti kare che te mana, vacana ane kAyAnI zaktiyevarDa pAramArthika kAryo kare che paNa sva vyaSThi tarIke jagajIvAnu azubha thAya evuM satpravRttimAM muMjhAine karatA nathI. potAnA AtmAne svArtharahita, zuddha, ucca ane nirmala mAnIne udyogapUrvaka je manuSya kartavyakAryapravRttine seve che tene zubhAzubhabhAvAtItavRtti hovAthI muMjhavaNamAM sAvAnuM thatuM nathI. petAnA kartavyakAcamAM jene AtmazraddhA nathI ane je jagA vicitrAbhiprAceAthI muMjhAya che. te kaDhi kartavyasatpravRttimAM niyamita rahI zakatA nathI. AtmazraddhA, kartavyakArya zraddhA ane tenI sAthe mAnApamAnAdi zubhAzubha bhAvathI rahita mana e traNaguNavaDe je manuSya kartavyakAcane kare che te muMjhAtA nathI. huM manuSya ! jo tuM Avazyaka satpravRttimAM moha pAmIza to tethI uccaguNazreNinAM ghaNAM pagathIyAMthI khasI paDIza ane kartavyakArya satpravRttithI bhraSTa thatAM punaH uccakhala meLavavuM durlabha thaI paDaze. tArI bAhyasatpravRttiyAne ane Antara satpravRttiyAnA pote sAkSI thA ane satpravRttidvArA AtmatkrAntinAM pagathIyAMpara haLave haLave anekadArUNaprasaMgothI na muMjhAtAM caDha. svAzrayI banyAvinA satpravRttimAM muMjhAvAnA aneka prasaMgo prApta thaI zake che; ataeva svAzrayI banIne satpravRttimAM je je kaMi ane che, je je kaMI du:kha vipattiyA paDe che te sArA mATe ane che evuM mAnI pravRtta thA ke jethI kAipaNa prasaMge AtmAne muMjhAvAnA prasaMga na Ave. huM Atman !!! satpravRttithI muMjhAi jA nA. game te samaye game te avasthAmAM koipaNa prakAranI satpravRtti teA karyA vinA chUTako thavAnA nathI. saMprati je adhikAra paratve satpravRttinI prApti thai che temAM aneka bhaya, zAka, dveSa, arUci vagere AtyaMtara kAraNeA ane mAhyavidhAdi hetuthI muMjhAza ane pAchA paDIza te saMprati je sthiti che tenA karatAM uccasthitinAM adhikAra paratve kAryAM karavAnI zaktine kevI rIte prApta karI zakIza! saMprati hane je sthiti prApta For Private And Personal Use Only Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 393 thaI che temAM kaSTa che ane tApanI parIkSAothI aneka duHkhe uddhavatAM chatAM zuddha suvarNanI peThe ucca zuddha rahevAnI jarUra che ane te muMjhAI jatAM uccaristhati prApta thaI zake tema nathI. kartavya kAryo karatAM AtmAne kaSTa, cheda ane tApanI jarUra che ane kaSTa, cheda, tApa sahana karavAmAM kartavya kAryanI keLavaNInI siddhi thaelI avadhavI. satkArya pravRtti karatAM aneka muzkelIo ubhI thAya che. prathama to duniyA deraMgI hovAthI prAraMbhita satkAryapravRtti karanAra tarapha aneka prakAranA abhiprAya bAMdhe che tene sahana karIne temAMthI satyAgrahaNa karavAnI zakti prApta karavI joIe. duniyAnA keTalAka bhAgane amuka pravRtti na rUce e banavAgya che ane tethI teo taraphathI thatI TeTenindApravRttine sahana karavAnuM hRdayabala prApta karavuM joIe. eka manuSya vRddhAvasthAmAM eka prakAranI ramata ramavAnI Teva prAraMbhI tethI yuvako ane vRddho tenI hAMsI karavA lAgyA. eka mAsa paryanta pelA vRddhe sarva taraphathI sahana karyuM ane pitAnI pravRtti zarU rAkhI temAM anya yuvaka ane anya vRddho paNa bhAga levA lAgyA. keIpaNa vicAra ane keIpaNa sampravRttiprati sarva manuSyane ekasarakhe mata heto nathI tethI vizvamanuSyanI TIkA sahana karIne utsAhapUrvaka satkAryapravRttine AraMbhavI joIe. satkAryapravRttine sevatAM pratipakSI taraphathI je je vidane thAya tene pahoMcI vaLavuM joIe ane utsAha ane uccaSTine kaTokaTInA prasaMge paNa tyAga karyA vinA satata khaMtathI pravRtta thavuM joIe. sapravRttithI kAMTALA ane khADAkhAIvALA mAgene sApha karI saDaka bAMdhI aneka manuSyanuM zreya karavuM e mahApurUSanuM kArya che. kAraNa ke teo koIpaNa prakAranA svArthavinA mana, vacana ane kAyAnI zaktinA bhege te te satkAryone siddha kare che. jagat taraphathI teo ghaNuM sahana karIne jagane satyavRttidvArA zAMti samarpe che. satmavRttimAM pravartatAM parIkSArthe jema suvarNa chedAya che tema aneka prakAranI hRdayaghAtaka pIDA sahana karavI paDe che. manuSyanAM aneka prakAranAM mAmika vacanene sahana karavo paDe che. anya manuSyakRta aneka prakAranA Arepane sahana karavAnI hRdayazaktine khIlavavI paDe For Private And Personal Use Only Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 394 che ane suvarNa tApanI peThe pariSaha upasargIkRta duHkha tApathI gaLI javA je prasaMga prApta thAya che, paraMtu temAM AtmAnI samabhAva, pairya vagere AdhyAtmika zaktine khIlavIne duHkhanA sAmuM sthira rahevuM paDe che. zrI mahAvIra prabhune dhyAna karavAmAM aneka prakAranA upasargo sahevA paDayA hatA. temaNe aneka prakAranI vipatti veThI hatI. anAryadezavaja bhUmimAM, cera, hairika vagere aneka duSTa zabdothI anArya che ke temane satAvatA hatA, keTalAka temanA sAmA pattharA pheMkatA hatA ane keTalAka gALo detA hatA, keTalAka temanI mazkarI karatA hatA ane keTalAka temane cara tarIke mAnatA hatA. A rIte anAryo taraphathI je je upadrave thayA te temaNe sahana karyA ane Arya dezamAM paNa aneka upasargone temaNe sahana karyA ane anta zrIvIraprabhue kevala jJAna prApta karyuM. A uparathI avadhavuM ke dhArmika satravRtti karatAM muMjhAmaNa ane nAsIpAsa thavAnA aneka prasaMge prApta thAya che, paraMtu temAM na muMjhAtAM je manuSya utsAhapUrvaka satata pravRtti karyA kare che te anta sallAbhane dekhe che; arthAt lakSaNavaDe kahevAnuM ke te salAbhane prApta kare che. udayapuranA rANA pratApasiMhe DuMgare DuMgare paribhramaNa karyuM tenI rANI ane tenAM chokarAne khAvAnA sAMsA paDavA lAgyA; vRkSanI chAlo ane vagaDAu dhAnyanA jeTalA khAvAne prasaMga Avye; tenA ghaNA sAthIo tene choDIne cAlyA gayA. darAja zatrusenA pAchaLa paDelI hovAthI rAtridivasa bhaTakI bhaTakIne thAkI javAne samaya Avye. eka vakhata tenI putrInA hAthamAMthI vagaDAu bilADI reTa leI gaI ane tethI putrInuM karUNayukta rUdana zravaNa karyuM. rANIe vipattinI kahANuM kahIne tene ghaNuM samajAvye, chatAM pratAparANAe pitAnI Teka na cheDI ane svapravRttimAM muMjhA nahi; tethI ane bhAmAzA jainanI kare rUpiyAnI madata maLI, tenA baLe teNe punaH svarAjya pAchuM meLavyuM ane sukhI thaI vizvamAM amara thaye. papakArAdi satkArya pravRttimAM je je samaye muMjhAvAne prasaMga Ave te te samaye dharmAtmAonA caritanuM maraNa karavuM tathA AtmAnA zuddha svarUpanuM smaraNa karI zAtAzAtA For Private And Personal Use Only Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 dithI svAtmAne bhinna evA AtmAne vicAra. nAmarUpathI bhinna evA AtmAnI vAstavika sthitine vicAra kare ane satkAryapravRtti sAthe saMbaMdha vicAro tathA bAhyazubhAzubhabhAvathI rahita thaI saspravRtti karavI. satkAryapravRttimAM ameharUpa AtmAne ciMtavI pravRtta thavuM ane duHkhe, vipatti, TIkAo vyAdhi ane upAdhi AvI paDatAM AtmAnA zuddhopage vicAravuM ke sabhUta pravRtti ane aupacArika sampravRti karavI e mArI pharaja che, temAM mAre muMjhAvAne adhikAra nathI. nAma ane zarIrAdirUpanA parapoTAo kharekhara karmarUpa mahAsAgaramAM thayA kare che tevA anaHnAmarUpanA parapoTAo thayA ane vimuzyA temAM nAmarUpa parapoTA ane nAmarUpa parapoTAvALI vRtti e bemAMthI AtmA bhinna che te zA mATe je je pharaja bajAvAya che temAM muMjhAvuM joIe? avantI sukumAla smazAnamAM ujayinInI bahAra dhyAnamAM ubhA rahyA. prathama prahare eka zRMgAlI pitAnAM zizuo sAthe AvI ane avantI sukumAlanA paga karaDavA lAgI. avantI sukamAle vicAra karyo ke meM saMkalpapUrvaka A sthitine aMgIkAra karI che te svAdhikAragya sampravRtithI bhraSTa thavuM e kaI rIte cagya nathI e draDha nizcaya karIne teNe nAma ane zarIrarUpAdithI pitAnA AtmAne bhinna dhyA. Agame, zAstro te sarve bhaNe che, vAMce che; paratuM jyAre e jJAnane AcAramAM mUkavAno vakhata Ave che tyAre je nathI muMjhAte ane AtmAne te rUpe pariNumAve che teja AtmajJAnI avadhi. avantI sukumAle AtmAnA zuddha dharmamAM upaga dIdhuM ane AtmAthI bilakula dehane bhinna nirdhAryo. teo dehAdhyAsathI mukta thaIne samatAbhAve zarIradvArA thatAM duHkhe sahana karavA lAgyA. zarIramAM eka seya pezI jAya che te te khamAtI nathI te pagamAMthI nasa kADhIne zuMgAlI ane tenAM baccAM khAya te vakhate te sarva duHkha sahana karavAnI sAthe AtmAne dharmadhyAnamAM sthira kare e keTaluM badhuM muzkela kArya che te e prasaMga prApta thayA vinA samajAI zakAya nahi. bIjA prahare For Private And Personal Use Only Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 36 te avantI sukumAlanA zarIranA uparanA bhAga zRgAlI khAvA lAgI te paNa teo samabhAve rahyA ane peAtAnA AtmAne zarIrathI bhinna mAnI samabhAve duHkha sahevA lAgyA, caramaprahare temaNe zubhabhAve zarIrane tyAga karyAM ane prathama devalAkamAM nalinI vimAnamAM deva thayA. ahA dhanya che avantI sukumAlanA jJAnAnubhavane ke je vaDe teNe AvI sthitimAM na muMjhAtAM devalokanI padavI prApta karI. avantI sukumAla nahi muMjhAyA ane AtmajJAne utsAhapUrvaka antarAtmAmAM sthiratA dhAraNa karI tethI devaleAkane pAmyA. gajasukumAle paNa e karatAM vizeSa duHkhA sahana karIne svAtmAnI zuddhatA karI hatI. dvArikAnI bahAra zmazAnamAM dhyAna karatA hatA, emanA sasarAe temanA mastakapura mATInI pALa bAMdhI ane temAM dhagadhagatA kheranA aMgArA bharyA. AvI sthitimAM samatA rAkhavI e mahAmuzkela kArya che tema chatAM avantI sukumAla jarAmAtra muMjhAyA nahi. temaNe svAdhikAraprApya te sthitimAM utsAhapUrvaka dhyAnamAM sthira rahevAno prayatna karyAM ane teo potAnA AtmAne kahevA lAgyA ke, he Atman ! hArUM paramAtmasvarUpa che. thArAmAM ane paramAtmAmAM sattAthI kaMI bheda nathI. Akhare kharA sarva prakAranA pAgalika bhAvothI chUTavAnA mahAtsava prApta thayA che. hArA sasarAe hane muktirUpa kanyA paraNAvavA mATe pAghaDI AMdhI che ema mAna!!! nAmarUpanA ananta vikArAvALI vRttiyA, e tuM nathI evuM kharekharUM anubhavavA mATe A prasaMga prApta thayA che. anantalavAmAM anantavAra huM muMjhAvAthI zarIra dhAraNa kayA che. tuM ajara, avinAzI, akhaMDa che. pRthvI, jala, agni, vAyu ane AkAzathI tuM nyArA che. je agni jene nAza kare che te agni ane nANyabhUta deha e tuM nathI teA pazcAt duHkha sahana karavAmAM zAmATe arere hAya hAya karavuM joIe. zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzathI tuM nyAza che evuM je jJAna haiM prApta karyuM che tene have anubhava karavAnA prasaMga prApta thayA che te have javA nA de. AtmAnI zuddhatAnuM smaraNa kara ke je thArAthI abhinna che. zIrSa vagere zarIrAvavAthI tuM bhinna che. je maLe che te pudgala che ane pudgalathI tuM For Private And Personal Use Only Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 37 sadA nyA che evA anubhava have satpravRttithI saphala kara!!! hArA zudharma kahi kAinAthI traNakALamAM naSTa thaI zake tema nathI te have zAmATe tyAre caMcalazarIrAdinI bhIti rAkhavI joIe ? A pramANe gajasukumAla bhAvanA bhAvavA lAgyA ane bAhyataH agnidvArA zIrSamAM thatI vedanA sahana karavA lAgyA. temaNe temanA zvasurapara aMzamAtra vaira levAnA bhAva rAkhyA nahi. svAdhikAre prApta thaelI dazAmAM dhyAnarUpa satpravRttivaDe ramaNatA karavA lAgyA. nAmarUpanA saMbaMdhe baMdhAelI zarIrAdikanI sAthe je je mahAvRittiyeA hatI tenAM mULe chedavA lAgyA ane antarAtmAne paramAtmasvarUpa bhAvavA lAgyA. AtmAnA zuddhopacAga maLe zAtAzAtAdi kalpanAothI peAtAnA AtmAne bhinna mAnavA lAgyA. je je dazyapadArtho che temAMthI ahaMmamatvanI vRttine ucchedmavA lAgyA. A pramANe zIrSapara agnithI thaelI vedanA sahana karI AyuSyane kSaya karI anantazuddhAtmasvarUpamAM lIna thaI gayA. gajasukumAla munivare AtyaMtarika satpravRtti ke je zubhadhyAnarUpa hatI temAM zvazura taraphathI agninA upasarga thaelA sahana karyo ane tee zarIrAdhyAsathI muMjhAyA nahi. cetanavinAnI zeSa jaDavastuothI svAtmAne bhinna mAnI AtmAmAM sthira thaI gayA ane te dazAnA svAdhikAra paripUrNa ajAbyA. te pramANe pratyeka manuSye satkAryapravRttimAM krodha, mAna, mAyA ane leAbhAdithI na muMjhAvuM joie. je je kAle, je je kSetre, je je izAe, je je satpravRttiyeA sevavAnI che temAM avantI sukumAla ane gajasukumAlanI peThe na muMjhAvuM joie ane utsAhapUrvaka satkAryapravRttimAM satata maDyA rahevuM joie ke jethI AtmonnatirUpa sallAbhanI pAtAne prApti thAya ane vizvajanone paNa AtmAnnatinA mArgamAM sAhAyya karI zakAya. utsAhapUrvaka kartavyakAryapravRttimAM pravartatAM kadApi te kAryanI siddhi na thAya tepaNa te manuSyanA karmayAgIpaNAmAM kSati AvatI nathI, kAraNa ke te svakIya Avazyaka pharaja adA karavAmAM koI rIte AtmabhAga ApavAmAM khAkI rAkhI zakatA nathI. pRthurAjacAhANa keda pakaDAyeA paNa tethI tenI kartavya phrajamAM khAmI gaNAtI nathI. nepAliyana bonApArTa veTalenI laDAImAM For Private And Personal Use Only Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 398 aMgrejonA hAthe keda pakaDAya jethI tenI viratA, kartavyatA ane pharaja pravRttimAM kaI jAtanI kSati AvI zakatI nathI. zrImahAvIraprabhunA mAmA ceDArAjA chevaTe laDAImAM vijya na pAmyA tethI temanI kSAtrakarmapravRtti, zakya karmapharaja ane vIratAmAM kaI jAtanI kSati gaNAtI nathI; ulaTI temanI vIratA, kartavya-pharaja pravRtti ane AtmAgavaDe temanuM AdarzajIvana vizvamAM ciraMjIva banIne aneka manuSyanuM zreya sAdhI zake che ema vAstavikarItyA avadhavuM. manuSya-hArA svAdhikAre je je yogya kAryo karavAnAM hoya temAM utsAhapUrvaka pravRtti karIza te ate salAbhane dekhIza ema nakkI mAna. kAryapravRttimAM utsAha e mahAmaMgala che ane te kAryane prANa che. utsAha e AtmAmAM pragaTate vIryane jhare che, tethI pratyeka kAryamAM AnandapUrvaka pravRti karI zakAya che. manuSyone utsAha ApavAthI teo bamaNuM kArya karI zake che te jenA hRdayamAM utsAhane sAgara ullasate hoya te kartavyakarmapravRttimAM sarvathA AtmAga samarpavA zaktimAna thAya che emAM kaMI Azcarya nathI. je pravRtti mATe jenA AtmAmAM utsAha prakaTe che te te pravRttimAM vijayI bane che. svayegyakAryamAM pravartatAM svAtmAmAM utsAha pragaTAvavAnI aneka bhAvanAo bhAvavI ane utsAha pravardhaka aneka manuSyanA caritranuM smaraNa karavuM. bukarTIzIMgTananuM caritra vAMce, tenA AtmAmAM keTale badhe utsAha hatuM te tenA caritaparathI mAluma paDe che. eka garIba vidyArthI hRdayamAM utsAha dhAraNakarIne svadezamAM prasiddha thAya evI sthiti para AvavAne aneka duHkha veThavApUrvaka Agala pragati karI zake che te bukarTIzIMgTananA caritathI basa thaze. amerikAmAM bukarTIzIMgTananuM nAma prakhyAta che te kharekhara tenI utsAhapUrvaka pravRtti ane kAryapravRttimAM nahIM muMjhAvAthI ja avadhavuM. kALA mAthAne mAnavI zuM karI zakatA nathI? arthAt dhArela sarva kArya siddha karI zake che. rAkSasavadha kAvya vAMce ane temAM svapratijJA pAlanamAM cANakayanI svakartavyakAryamAM utsAhapUrvaka thaelI pravRttinuM hRdaya AgaLa citra khaDuM karavuM eTale utsAhazaktinI kismata ane kAze. anantavIryane svAmI AtmA che. te traNabhuvana calAvavAne zakti For Private And Personal Use Only Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 39 mAnuM thaI zake che, te pazcAt kArcapravRttimAM utsAha mATe vizeSa kahevAnuM rahetuM nathI. utsAhapUrvaka svasatakAryapravRtti karavI eTale ja pitAne adhikAra che, tenA phaLanI prApti mATe kadApi adhIrAI rAkhavI nahi. kartavyasatkAryapravRtti eja phalarUpa che. je je aMze utsAhapUrvaka sampravRtti thAya che te te aMze te ja samaye sallAbhanI antarUmAM prApti thayA kare che ke tenuM sthUlaphala bhaviSyamAM dekhI zakAya che. satkAryamAM muMjhAyA vinA svAdhikAre niSkAmapaNe utsAhapUrvaka pravRtti karavAmAM te te samaye AtmAnI je je aMze uccatA hoya che te te aMze AtmAnuM uccatva ane zuddhatva avadhavuM. kartavya Avazyaka kAryapravRtti samaye AtmAmAM te te satkAryapravRtti dvArA utsAhavaDe uccatA thayA kare che ke jethI bhaviSyamAM samUhIbhUta sallAbhanuM darzana thAya che ane anyabhavamAM paNa jyAMthI satkAryapravRttine abhyAsa bAkI hoya che tyAMthI prAraMbha thAya che tathA AtmAnI pragatine AtmA sAkSI banI tene anubhava karI zake che. rAtrimAM, divasamAM, TADhamAM, tApamAM, gharamAM, vanamAM, duHkhamAM, sukhamAM, parvatapara, samudrapara, game tevA sthAne ane game tevA sAnukula vA pratikula prasaMgamAM mAre je je kAryo karavAno mAre adhikAra che te mahAre game tevA bhege adA kare joIe. te mATe je karuM te kartavyaprabhunI pUjA hova ane tatsaMbaMdhI je je karyuM te kartavya prabhune jApa heva ane tatsaMbaMdhI je je vicAruM te kartavya prabhunuM dhyAna hova, e pramANe nitya utsAhapUrvaka karmacegI pravartate chate ane satyavRttimAM nahi muMjhAte chate kSaNe kSaNe AtmonnatinA zikhare ArahyA kare che. tenI kAryapravRttimAM janma maraNe e tenA vizrAme avadhavA; ane tenI hRdayanI bhAvanA eja tenI pragatinuM mUla kendrasthAna avadhavuM. utsAhathI saspravRttijIvana TakI rahe che ane tenAthI vizvamAM alokika pAramArthika prasiddha kAryo karI zakAya che. eka TITeDAnI utsAhamayapravRttithI kAryasiddhine khyAla AvI zake che. eka samaye eka TaTeDIe sAgaranA taTapara iMDAM mUkyAM. teNunAM iMDAMne samudra pitAnA peTamAM gaLI gaye, tethI TIMTaDIe TITeDAne sarva For Private And Personal Use Only Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 400 vRttAMta kampyu. TITADAe saMkalpa karyo ke samudranI pAsethI mArAM iMDAM pAchAM levAM. TIToDo svAzrayI ane AtmazraddhAvAna khanI potAnI cacuthI samudranuM jala hira kADhavA lAgyuM; te dekhIne anya pakSI tenI hAMsI karavA lAgyAM ane kathavA lAgyAM ke are mUrkha TIToDA ! A hArI pravRttithI kadApi samudra ulecAi javAnA nathI ane temAM tane parizramaja thaze, ityAdi aneka vAkayeAvaDe pakSIAe tene samajALye, paraMtu te ekanA be thayA nahi. TIMToDA rAtri divasa samudranuM jala ulecavAnA cAMcavaDe satata prayatna karavA lAgyA, tethI tenI evI satata pravRtti dekhIne tenI srI paNa temAM bhAga levA lAgI, ane cAMcavaDe sAgaranuM jala hir kADhavA lAgI; tenuM piraNAma e Avyu ke anya pakSIone tenI yA AvI ane te paNa sAgarane ulecavA cAMcAvaDe prayatno karavA lAgyAM. sarva pakSIoe sabhA bharIne temanA kAryamAM sAhAcya ApavAne garUDane AmaMtraNa karyuM; ane jo garUDa na AveteA pakSIsamAjanI bahAr mUkavAno vicAra karyo. garUDa pAse mokalelAM pakhI gayAM ane teoe garUDane sarva vRttAMta kahyuM, tethI garUDe pAtAnA jAti andhuone sAhAcca ApavA mATe zrIkRSNanI pAse rajA mAgavA gayA. zrIkRSNe jANyu ke jo garUDa tyAM rokAze te mane aDacaNu thaze; mATe te kArya tvarita karavA pote jAte javA vicAra karyo ane kRSNagarUDa anne pakSIsamAjamAM dAkhala thayA, tethI samudradevatA bhaya pAmyA ane TIToDInAM iMDAM pAchAM ApyAM. A kalpitavA parathI sAra levAnA e che ke utsAhapUrvaka satkAryanI pravRtti prAraMbhAya che te temAM vijaya maLyAvinA rahetA nathI. satkAryapravRttimAM Anandarasa raeNDanAra ane abhinavajIvane jIvADanAra satkAryapravRttimAM kharekhara utsAha e apUrva zakti che. utsAhathI paripUrNa hRdaya bharI daIne dezasevA, janasevA, vidyArthIsevA, sAdhusevA, saMghasevA, dharmasevA, dhA mikasAhityasevA, vidyAsevA ane paramArthasevA vagere je je satpravRtticA AraMbhavAmAM Ave che temAM prasannatArasapUrvaka bhAga leI zakAya che ane tevA prasaMgomAM prasannatAne sevI zakAya che; ataeva utsAhapUrvaka satkAryapravRtti karavAnI jarUra che. je dezanA manuSyA sarvaprakA For Private And Personal Use Only Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 401 ranI satpravRttimAM utsAhavaDe prasannatAne prApta karI pravarte che te Anandarasane prApta karI zake che. kAipaNa kArya karavuM hoya tyAre te samaye utsAhapUrvaka cittanI prasannatA saMrakSI karavuM. nhAnAM khAle jema pratyeka pravRttine utsAhapUrvaka seve che tema pratyeka satkAryapravRttine utsAhapUrvaka sevavI joie. svayAga sarva kartavyakAryomAM pharajanI STie utsAhapUrvaka pravartavuM joIe. laghumAM laghukArya ke je jagatnI STie tucchasama bhAsatuM hoya temAM paNa utsAhapUrNa hRdayathI pravartavuM joIe. anutsAha ane aprasannatA e be kAryapravRttimAM vighna che tethI pratyeka manuSya anutsAha ane aprasannatAne hajAro gAu dUra rAkhavI joie. AtmajJAnIo zeka--udAsInatA ane anutsAhanA eka saMkalpa mAtrane paNa pizAca samAna gaNIne teone dUra kare che ane utsAhapUrNa hRdayathI kArya karatAM kadApi hAra maLe che tApaNa vizeSa prakAre kArya karavAmAM udyukta thAya che ane jyAMthI hAra thai hoya che tyAMthI aneka upAcAe AgaLa pragati kare che. karmacAgIe ke jeo AtmajJAnapUrvaka banelA che tenI sarva prakAranI pravRttiyAmAM jyAre dekhA tyAre utsAha dekhAze. tee nAsIpAsa thaze tApaNa utsAhI thaI satkAryapravRtti karaze. te parAjayanA garbhamAM paNa utsAhavaDe vijaya dekhI pravRtti karIne svAdhikAranI AgaLa rahelI dazAnA cAgya thavAne adhikArI banI zakaze. nepAliyana bonApArTa ane rAjA vikramAditye je je yuddhA kayA temAM teoe utsAhane paripUrNa sence hatA. vidvAnA-vyApArIyA-sainiko-sevakA-rAjAo-kaviyeA-jJAniyA-vidyAthIo-sAdhuo ane dharmAcAryAM utsAhathI svAdhikAra karttavya satpravRttimAM utsAha seve che to tethI te ante pratyeka kartavyakAryamAM sallAla dekhavAne zaktimAna thAya che. iTAlIyana gerIbalDa pAte je je kArya karatA hatA te utsAhapUrvaka karatA hatA. tene je je kArya sAMpavAmAM AvatuM hatuM temAM te utsAhathI duHkha-parizrama veThIne vijayI nIvaDatA hatA tethI te iTAlI dezanA uddhArakamahA purUSa tarIke gaNAyA. pratyeka dezamAM aneka karmayogIo thayA che. tenI kAryapravRttimAM utsAhe mukhya bhAga bhajavelA mAluma paDe che. rAja 51 For Private And Personal Use Only Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 402 puta vIrAe alpa saMkhyAmAM hAine teoe hajArA lAkhA musamAnAne haThAvyA hatA evuM tenA utsAhaphthI ToDa rAjasthAna, phArbasarAsamALA vagere vAMcatAM mAluma paDe che. ataeva utsAhapUrvaka kartavyakAryo karavAnI satpravRtti sadA sevavA cAgya che. pUrNazraddhAnuM avalaana karIne kAryapravRttimAM vartavA mATe pUrNazraddhAM samAAEya e pada mUkIne je kAryapravRttinI siddhinuM rahasya darzAvyuM che te kharekhara antamAM anubhavagamya karavuM joie. pUrNazraddhAnA avalaMbana vinA kAryanI siddhi karI zakAtI nathI. kAryapravRttirUpa dehamAM zraddhA kharekhara vIryasamAna che. je kAryapravRttimAM pravartakanI zraddhA nathI te kAryanI siddhi thaI zakatI nathI. kAryapravRttizraddhA-AtmazraddhA-adhikArazraddhA-sAdhyakUlazraddhA ane pramANazraddhA Adi zraddhA vinA cAlI zakAya tema nathI. je manuSyane potAnA savicAro ane kartavyakAryonI zraddhA nathI tenA jevA A vizvamAM anyanirbala nirjIva manuSya nathI. pratyeka kartavyakAryamAM AtmazraddhAnI jarUra che ema jyAre peAtAne nirNaya thAya che tyAre antarAtmAmAM rahela anantavIryanA bhaMDAra kharekhara prakaTa thAya che ane tethI kartavyakAryanI saheje siddhi thAya che. kartavyakAryanI siddhi karavA mATe pUrNazraddhAthI hRdaya bharI devuM ane jyAM tyAM kartavyakAryasiddhinA upAyone vicAravA ke jethI kAryasiddhinA mArga spaSTa thaI zake. zraddhA e izvarI khala che ane tethI dharmanI khAmatamAM dharmAcAryAM prathama zraddhAtattvanI upayogitA abAdhIne manupyAmAM dharmazraddhA prakaTe evA upAcA grahe che. memerijhama ane hepaneTIjhama vagere vidyAomAM zraddhAtattva vyApI rahyuM che ema anubhava karatAM avabadhAze. kartavyakAryanI zraddhAthI tenI pravRttimAM sthira citta rahI zake che ane tethI mananI caMcalatAnA nAza thAya che. zraddhAyala samAna anya koi khala nathI. prabhune prApta karavA mATe gurUne prApta karavA mATe ane kartavyanI siddhi mATe paripUrNa zraddhAvinA kadI rahI zakAya tema nathI. je manuSyanI kartavyakAryamAMthI zraddhA uThI jAya che te game tevA kAryayogI hoya tApaNa te kAryanI siddhimAM pazcAt rahe che. kharUM kahIe tA musalkhAnae zraddhAmalathI AryAvartanuM For Private And Personal Use Only Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 403 thI rAjya meLavavAmAM AtmabhAga ApI zakyA hatA. AtmazraddhAyukta caitanyavAdIoe je je kartavyakAryo karyA che tevAM jaDavAdIoe kayA nathI ane karI zakavAnA nathI tethI tee kaMI zubhakAryanI yAdI mukI zakyA nathI ane AtmA pote paramAtmA che te dhAre che te ataeva huM dhArIza te kArya karI zakIza eve nizcaya karIne kartazraddhAlu manuSya AtmabhAga ApavAmAM pazcAt paDatA nathI. kartavyazraddhAlu ane AtmazraddhAvaMta manuSya sarva mamatAmAM mana vacana ane kAyAthI prAmANika rahe che ane te peAtAnI uccatA zuddhatA samajavAmATe zaktimAna thAya che. pUrNazraddhAthI je je kAryAM karavAmAM Ave che te te kAryAM prAyaH pUrNa karI zakAya che. ataHeva pUrNaznaDhAnuM avalaMbana karavAnI khAsa jarUra che. eka gurU pAse be vidyAadhyayana karatA hatA. eka divase gurUnA manamAM evo vicAra Abyo ke e ziSyone paripUrNa vidyAnI prApti karAvavA mATe brAhmI cUrNa siddha karavuM. gurUe aneka auSadhIo bhegI karI brAhmIcUrNanI siddhi karI amuka muhUrte banne ziSyAne khAvA mATe ApyuM. eka vidyArthie pUrNazraddhAthI sarasvatI cUrNanuM bhakSaNa karyuM ane anya vidyArthie mAkhInA cUrNa jevuM jANI tenuM zaMkA lAvI bhakSaNa karyuM. jeNe pUrNazraddhAthI brAhmIbhrUNanuM bhakSaNa karyu te vidvAna thayA ane jeNe zaMkA dharIne cUrNa bhakSaNa karyu te mUrkha rahyo. e dRSTAntaparathI avabodhavAnuM ke pratyeka kartavyanI paripUrNazraddhAthI pAtAnA jeTalo vijaya thAya che teTalo anya kazAthI thatA nathI. kartavyakAryanuM svaparane vyaSTi ane samaSTine phala, prApta thavAnuM che ema paripUrNa avamedhIne ane pUrNazraddhA dhAraNa karIne je manuSya kartavyakAryane kare che te kadApi pragatimArgamAMthI bhraSTa thatA nathI. Avazyaka kartavyakAIne paripUrNazraddhAthI karavAM joie. karmayogIo-jJAnayogIo-haDayeAgIe-bhaktiyogIe ane sevAyAgIo pratyeka kataeNvyakAryamAM kartavyazraddhA ane AtmazraddhAthI pravarte che tethI tee vizvamAM AdarzajIvana dhAraNa karIne amara ane che. zraddhAkhalayogathI aneka rogone maTADI zakAya che tenuM rahasya For Private And Personal Use Only itihAsanA paTTapara mUkI zakanAra nathI. kArya karI zake che. Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 404 kharekhara egIo jANe che tethI teo aneka rUpAntathI zraddhAne keLavI tene samyam upayoga karI zake che. paripUrNa zraddhAbalathI je kArya karavAmAM Avaze temAM daivIsAmarthyanI sAhAya maLe che. aneka dharmapravartakenAM caritra vAMcavAthI mAluma paDaze ke teone satkArya pravRttimAM nasenase paripUrNa zraddhAbalanI sAthe lehI vahetuM hatuM, tethI teo vizvane camatkAre batAvavAne zaktimAna banyA hatA. maMtranI sAdhanAmAM paripUrNa zraddhAvinA eka kSaNamAtra paNa rahI zakAtuM nathI, temaja auSadha-davAonA bhakSaNamAM paNa zraddhAbalathI apUrva phAyado thAya che, tenA aneka dAkhalAo vidyamAna che. koIpaNa kAryapravRttimAM zraddhAnI jarUra paDe che. vidyApravRtti-kSAtrakarmapravRtti-vaizyapravRtti ane zUdrapravRtti vyavahAra prAmANya siddha karavAmAM prathama zraddhAnI jarUra che. zraddhAnA nimittaparatve aneka bheda paDe che temAM jJAnapUrvaka zraddhAnuM avalaMbana karavAnI jarUra che. pratyeka kartavya kAryapravRttinuM samyagrajJAna prApta karyA pazcAt te pravRttinI je zraddhA thAya che te kadApi TALI TaLatI nathI ane kAryanI siddhi karavAmAM apUrvazakti bajAvI zake che. vikamarAjAne potAnI kartavyapravRttinI ane svAtmAnI pUrNazraddhA hatI tethI te sAhasika thaIne pratyeka kArya karatA hatA. jagadevaparamAra ane bApAzavalane svakartavyakarmanI pUrNa zraddhA hatI tethI teo pratyeka kartavyakarmamAM Atmabhoga-sarvasvArpaNa karavA jarA mAtra AMcake khAtA nahatA. kartavya kAryanI zraddhAnI sAthe aneka zraddhAonI jarUra paDe che ane te sarve dhAraNa karIne kartavya kAryapravRtti samAraMbhavI joIe. pUrNazraddhA samAlambya, dhRtvA dhairya subhAvataH, meruvat sthairyamAlambya pravartipomta e zlokane bhAva jema manana karavAmAM Ave che tema tema temAM abhUta bhAva rahele avabodhAya che ke jenuM vivecana karatAM mahA grantha banI jAya. pratyeka kartavya kArya karatI vakhate AtmAne evuM zikhAmaNa ApavI ke he Atmana ! pUrNazraddhA avalaMbane subhAvathI vairya dhArIne ane merU parvatanI peThe svairya avalaMbIne upagathI kAryamAM pravRtti kara. pratyeka kAryane dharma dhArIne subhAvathI karavuM joIe. kaI paNa sAmAnya kartavyamAM paNa subhAvathI pairya dhAraNa karavuM joIe. For Private And Personal Use Only Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 405 ke jenI asara tethI mahatkAryo para thaI zake. pratyeka kArya karatI vakhate hRdayamAM zubha bhAva dhAraNa karavuM joIe ane zubha bhAvapUrvaka dheyane avalaMbavAnI AvazyakatA svIkAravI joIe. zubha bhAvathI kareluM kRtya vastutaH zubha phalaprada thaI zake che. atae anya sAmagrIonI nyU natA chatAM subhAva te rahevuM joIe. jJAnIo hadayanA subhAvaprati daSTi de che. ane ajJAnIo-AdyAtmAe bAhya kriyAprati daSTi de che. jJAnIo hadayanA abhAvamAM Izvara dekhanArA hoya che ane ajJAnIo bASTa padArthomAM IzvaratvadekhanArA hoya che. jIrNazeThe zrImahAvIra prabhune AhAra viharAvavAnI subhAvanA bhAvI, tethI subhAvanA mAtrathI azruta devalokamAM javAnuM AyuSya bAMdhyuM. nAgaketue bhAvanA bhAvatAM kevalajJAna prApta karyuM. zAlibhadra AhIranA bhavamAM munine khIra vaherAvI gobhadra zeThanA tyAM avatAra levAnuM mahA puNya prApta karyuM. bazera vA zera khIramAM kaMI eTaluM badhuM puNya raheluM nahotuM, parantu te te AhIranA manamAM prakaTelI subhAvanAmAM hatuM. vizvavati sarva jIvone sukhI banAvuM, dhama banAvuM evI subhAvanAnA mahA uchALAmAM tIrthaMkara pada prApta karavAnuM puNya rahyuM che, paraMtu te puNya kaMI ekalI bAhyakRtithI thatuM nathI. atae he Atmana ! tuM pratyeka kAryane kara, paratu subhAvathI dharya dhAraNa karIne kara. pratyeka kAryamAM subhAvathI dharma avalaMbIne pravartavAthI AtmAnI zaktine pratikSaNa vikAsa thatuM jAya che. hRdayamAM subhAva dhAraNa kare e AtmAyatta che. pratyeka kAryane ucca subhAvapUrvaka karavAthI hRdayabhAvanAnuM eTaluM badhuM baLa vadhe che ke tenI bAhyamAM paNa asara thayA vinA rahetI nathI. subhakta-mahAtmAo-gIo ane jJAnIo prathama subhAvathI hRdaya bharI de che ane pazcAt kartavya kArya kare che. pratyeka kartavya kAryapravRttinI sAthe hRdayamAM subhAva te have joIe ke jethI AmennatinA zikhare ArehatAM vAra na lAgI zake. pratyeka kAryamAM subhAvathI pairya avalaMbI pravartavuM joIe. zrIhastinApuramAM zreyAMsakumAre jyAre zrIkASabhadeva prabhune zelaDIne rasa vahorAvyuM tyAre tatsamaye jema jema trASabhadeva prabhunA hastamAM zelaDIrasanI zikhA caDavA lAgI tema tema zreyAMsakumAranA hRdayamAM subhAvanAnI zikhA eTalI For Private And Personal Use Only Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 406 badhI vadhavA lAgI ke AkAzamAM paNa te mAI zake nahi. AvI zreyAMsakumAre satkAryamAM subhAvanA rAkhI tethI te zubha gatine pAmyA. tema pratyeka manuSya sAMsArika vA pAramArthika kAryo paikI game te kArya karatAM antaramAM subhAvane pravAha vahyA kare e upaga dhAraNa kara. mahAjJAnIo eka paramANunA varNa, gaMdha, rasa, sparzamAM sthira thaIne zukala dhyAna dhyAI zake che ane tethI teo kevalajJAnane prApta karI zake che. AtmAnA eka paryAya vA paramANunA eka paryAyamAM zukaladhyAnIo dhyAnathI sthira rahIne kevalajJAna prApta karI zake che ema egazAstra-tatvArthasUtra-dazavaikAlikacUNi vagere aneka zAstromAM pratipAdana karyuM che. te uparathI samajavAnuM maLe che ke pratyeka kartavyakAryapravRttimAM pravartatAM antamAM subhAvanA rAkhI zakAya che ane upayegathI pravatti zakAya che. AdrakumAra gRhasthAvAsamAM gRhasthadazAnA svAdhikAre gRhasthagya kAryo karatA hatA. teo hRdayamAM zuddhabuddha paramAtmAnuM AntaradaSTie dhyAna dharatA hatA ane bAhyathI sAMsArika aneka kartavyapravRttine sevatA hatA. sAMsArika kartavyapravRttimAM teo upagapUrvaka pravartatA hatA ane te te pravRttinI bAhya zubhAzubha asara, svAtmApara na thAya e upaga rAkhatA hatA. upage dharma e vAkyanA yathArtha bhAva pramANe teo pravartatA hatA. sImaMdhara svAmIe be devatAo Agala zrI AdrakumAranI prazaMsA karI ane tenI pAse bodha pAmaze ema devatAone kacyuM. devatAo zrIAdrakumAranI pAse AvyA, AdrakumArane gRhasthAvasthAmAM kevalajJAna utpanna thaela dekhIne teo parama prasanna thayA ane AdrakumArane sAdhune veSa sama ryo ane temanA bedhathI samyakatva pAmyA. A uparathI avadhavAnuM ke subhAvathI pratyeka svAdhikAragya kArya karatAM chatAM paNa AdrakumAranI peThe kevalajJAna thAya che te anyanuM zuM kahevuM? abhAvathI dharya dhAraNa karIne pratyeka kArya karatAM hatAM antamAM AtmAnI paramAtmatA pragaTAvI zakAya che. eTaluM yAda rAkhavuM ke jyAre tyAre je kaI paramAtmAo thayA te kharekhara subhAvathI thayA te ApaNe paNa subhAvathI paramAtmapada kema na pAmI zakIe ? alabatta paramAtmapada pAmI For Private And Personal Use Only Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir you zakIe. subhAvathI pairya dhAraNa karIne kAryamAM pravartavAnI jarUra che tema merU parvatanI peThe sthiratA dhArIne kAryamAM pravartavAnI paNa jarUra che. jema jema kAryapravRttimAM mana, vacana ane kAyAnI sthiratA vadhatI jAya che tema tema kAryanI siddhi zIdhra thAya che. merUparvata jema keIthI kaMpALe kaMpe nahi tema pratyeka manuSya kartavya kAryapravRttimAM mana, vacana ane kAyAnA rogathI acalAyamAna rahevuM joIe. mana, vacana ane kAyAnI sthiratAthI pratyeka kAryanI pravRttimAM vijaya meLavI zakAya che. jema kAryapravRtti uttama tema vizeSa svairya dhAraNa karavuM joIe. vidyAdhyayanAdi pratyeka kAryapravRttimAM mana, vANI ane kAyAnI sthiratAthI aciMtya vijaya meLavI zakAya che. asthira manuSya kAryapravRttimAM arithara hovAthI teo parAjyane pAmI zake che. merUparvatanI peThe rya dhAraNa karIne kAryapravRttimAM sthira thanArA manuSya raNamAM zatrusaiinya sAmA sthira thaI ubhelA rAjaputa vIrenA sainyavat bhI zake che. rAjaputa yuddhamAM hAra goThavIne evA sthira thaI jAya che ke temane bhedIne pelI pAra javuM e azakya kArya thaI paDe che. ema rAjaputene itihAsa kathe che. zodhakoe AjakAla vizvamAM je je moTI zodha karI che te kharekhara sthiratAnuM phaLa che. je te svakAryapravRttimAM Apatti prasaMgomAM sthira na rahyA hota te mahA zedha-khoLe na karI zakyA hatA. A vizvamAM je je dharmapravartaka thaI gayA che teo satkAryapravRttimAM dhairya avalaMbIne pravaryA hatA. yahudIoe Izu krAIsTane phAMsIe caDhAvyuM to paNa Izu kAITa pitAnA vicAjemAM sthira rahyA tethI tenA mRtyuthI tenA vicArene satya mAnanArAe A vizvamAM cAlIzakareDa uparanI saMkhyAdhAraka manuSya hAla vizvamAM vidyamAna che. meravat svairya avalaMbIne kAryapravRttimAM pravartavuM e kaMI nhAnA bALakone khela nathI; emAM te sarvasvArpaNa karavuM paDe che ane kAryapravRttine vaLagI rahevuM paDe che. vedAnta bhaktidharma mAnanArI mirAbAIne bhaktipravRttimAM sthiratA dhAraNa karatAM kuMbhArANA taraphathI ochuM sahana karavuM paDyuM hatuM. teNe aneka jAtanI upAdhi sahana karI hatI. chevaTe tene jherane pyAle pIvAne samaya For Private And Personal Use Only Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 408 Avyo ane te teNe pIdhe; paraMtu daivayegAt jIvatI rahI ane bhaktimAM sthira rahI. yuvAvasthA hoya, batrIza prakAranI rasavatInuM bhejana maLatuM hAya, zarIranI AregyatA hoya temaja atyaMta vIryabhara deha hoya ane surUpavatI vanavaMtI ane hRdayagrAhI strI AvIne kAmanI prArthanA karatI hoya te samaye jema brahmacaryamAM sthira rahevuM mahA muzkela kArya che, tadvat kAryapravRttimAM zairya dhAraNa karavuM e paNa muzkela kArya che. kAryapravRtti saMbaMdhI bAhyAntara sthiratA eja vAstavika pravRtti pragatinuM cihana avadhavuM. Ansara sthiratAnI asara kharekhara vANa, kAyA ane kAryapravRttipara sArI thAya che ane tethI bAhya vyAdhi upAdhinA tApa veThavA chatAM antathI nirlepa rahI zakAya che. rAjA pitAnA rAjAnA dharma sthiratAvaDe pravatti zake che tema prajA pitAnA prajAnA dharma sthiratAvaDe pravatti zake che je je mahAtmAoe A vizvamAM hitakAraka kAryapravRttine AraMbhI hatI. temAM teo zrI vIraprabhunI peThe sthira rahyA hatA. kAryapravRttimAM asthira banavAthI AmAnI paDatI dazA thAya che ane vizvamAM potAne sAhAsya karavAne jeo rAha joI rahyA hoya che teo tenAthI dUra khase che ane anya kAryanI pravRttiomAM paNa bhaviSyamAM asthiratAthI azubha pariNAma Ave che. aeva cAhe thavAnuM hoya te thAo, parantu kAryapravRttimAM svairya dhAraNa karIne pravartavuM joIe ane temAMthI kadI prANAte paNa pAchuM na haThavuM joIe. pratyeka manuSya meravat rya avalaMbIne pratyeka kAryamAM upayogathI pravartavuM joIe. pravartatA upagathI kAryamAM pravarta, upage kArya kara, pratyeka kArya karatI vakhate cAre bAjuone upaga rAkha. upagavinA thappaDa khAI besIza. upayogavinA pramAda thaze ane tethI kAryapravRttimAM aneka bhUle thaze ema avabodhIne upagathI pravarta. zelaga munine jyAre upaga AvyuM tyAre AtmAnuM bhAna AvyuM ane pramAdane dUra karyo. aImuttA munie upaga dIdho tyAre jalamAM pAtranuM nAva banAvavAnI pravRtti kharekhara tene doSita lAgI ane tethI te IryApathikI kriyAmAM pravRtta thaI kevalajJAna pAmyA. zrI bAhubalI For Private And Personal Use Only Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 409, vanamAM kAryotsarga dhyAne rahyA, temanA dehe valli vIMTANI ane kAnamAM cakalIoe mALA ghAlyA; AvI temanI sthiti chatAM temane kevala jJAna thayuM nahi. zrI RSabhadeva bhagavaMte brAhmI ane suMdarIne zikhAmaNa ApavA mATe bAhubalI pAse mekalyAM. bAhubalI pAse gamana karI bena kahevA lAgyAM ke ghar tr TgaLa kata, jaga veva na o, vA mA II ItyAdi AvAM vacane zrI bAhubalInA karNamAM athaDAIne bAhubalInA hRdayamAM utarI gayAM. bAhubalI vicAravA lAgyA ke bena mane kathe che ke bhAI, hastIthI heThA Uta. gajapara caDhavAthI kevala jJAna na thAya. zuM huM hAthIpara caDha chuM. nA huM hAthIpara caDha nathI. hAthI ghoDA ane rAjyapATane te tyAga karIne huM vanamAM dhyAna karuM chuM. huM gajapara caDha nathI te pachI utaravAnuM te kyAMthI hoya? evAmAM punaH benane madhura svara kAnamAM athaDA ke vA mAM thI 3ra vahe varlDa na hoya, va ma are huM hastIpara caDhele nathI ane bena, kema mane hAthIparathI heThaLa utaravAnuM kahe che ane gajapara caDhatAM kevalajJAna na thAya ema kema kahe che? bAhubalIe manamAM vicAra karyo ke bena asatya te bole nahi. bena kahe che te kharUM kathe che, paNa huM tene bhAva jANI zakato nathI. A pramANe vicAra karatAM bAhubalIe upaga dIdho tyAre bhAna AvyuM ke kharekhara huM abhimAna rUpa hastIpara caDhele chuM. mArA laghu bAMdhave prathama dIkSA lIdhAthI zrI RSabhadeva prabhu pAse jatAM teone vaMdana karavuM paDe. huM temane kema vAMdu? jyAre kevalajJAna thaze tyAre samavasaraNamAM praveza karIzuM ke jethI laghu bAMdhavone vAMdavA na paDe. A ahaMkAra dhAraNa karIne huM vanamAM dhyAna karUM chuM paNa kevalajJAna thatuM nathI. bena kahe che ke ahaMkArarUpa hastIpara caDhatAM kevalajJAna na thAya te kharekhara satya che, ema upaga daIne temaNe samavasaraNamAM laghu bAMdhavone vaMdananimitta ane prabhudarzana nimitte eka pAda upADa ke turta temane kevala jJAna thayuM. jyAre bAhubalIne upayoga AvyuM tyAre temaNe svabhUla dekhI ane tene TALI eTale turta temane kevalajJAna thayuM. A uparathI eTalo sAra levAno che ke pratyeka kAryamAM upayogathI pravartavuM ke jethI para For Private And Personal Use Only Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 410 bhUla na thAya. aMdhakAramaya rAtrImAM gamana karatAM saralAiTathI je prakAza paDe che ane tethI jeTalI gamanamAM sAhAcya maLe che tenA karatAM upayAgathI pratyeka kAryamAM anantaguNI sAhAyya maLe che ema kharekhara hRdayamAM avadhAravuM. upayoga e pratyeka kartavyakAryanI cAre taraphanI khyAti che. tenA abhAve pratyeka kAryane aMdhakAramAM karatAM aneka dASA udbhave e svAbhAvika che. upayogathI pratyeka kArya sArI rIte thaI zake che ane AtmA sarva khAkhatAmAM nirlepa rahI zake che. ataevo upayogata: pravartattva e mahAzikSAne kSaNamAtra pratyeka kAryapravRttimAM pravartatAM na visaravI joie. pratyekakAryamAM upayogathI pravartatAM sUkSmamAM sUkSma bhUle je thaI jatI hoya tenI yAdI Ave che ane pazcAt tene TALavAnA prayatna thAya che. upayAgavinAnA manuSya jAgatA chatA paNa uMghatA che ane upayogI manuSya uMghatA chatA paNa jAgata che e vAkyanA bhAvArtha paripUrNa avamedhIne upayogathI pravartavuM joIe. manuSya ! game te svAdhikAre kAryapravRtti karIne thArA AtmAnI pragati karavA icchatA hoya to tuM upayAgathI pravarta. nIce pramANenI zikSAnA upayoga rAkha. prAraMbhita svakAryAMmAM vighnAnA samUha pragaTe tApaNa mRtyubhItine tyAga karIne prayatnathI svakAryamAM pravarta. kAI paNa kAryapravRttino AraMbha karatAM vighnagha pragaTe che. aneka vighnAne saMhArI prAraMbhita kArco karavAM paDe che. aneka vighnAnA samUha pragaTayA chatAM prAraMbhita kAryone tyAga na kara; parantu kartavyakArya raNakSetramAM mRtyubhItino tyAga karI kezarIyAM karI pravarta. zreyAMsa vavajJAna, e vAkyanuM smaraNa karIne kartavya satkAryoMmAM vighnAgha pragaTatAM DarajjumIyAM anIne kartavya raNakSetramAMthI pAvaiyAnI peThe pAchA paga na bhara. je manuSya pAvaiyAe jevA hoya che te kartavyakAryapravRtti prAraMbhIne tenI sAmA anya manuSyA thatAM bhaya pAmI kaMTALIne te te pravRtticeAnA tyAga kare che tethI pariNAma ante e Ave che ke teo je je kAryapravRtti kare che, temAM teo vighnAgha AvatAM pAchA paDe che. AvI temanI pravRttithI parabhavamAM paNa teo bhItinA saMskArone For Private And Personal Use Only Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 411 vArasAmAM letA jAya che ane tyAM paNa tevA prakAranI bhIrUdazAthI kartavya satkAryapravRtti AraMbhIne bhAgaMbhAgA-nAsanAsA karI doDadoDA kare che. prAraMbhitakAryo karavAM karavAM ne karavAM eja AtmapragatinuM pravartana che evA nizcaya karIne prAraMbhita satkAryapravRttimAM upayAgathI kATi vijJA sahana karIne pravartavuM. prAraMbhita satkAryAmAM jema jema vighna Ave che tema tema prAraMbhakane kArya karavAnuM uttama zikSaNa maLe che evuM karmacAgIenAM jIvanaciratA vAMcI avamedhavuM. prAraMbhita satkAryAmAM vighnA paDe che tethI khIvuM? nahi, gabharAvuM nahi. he cetana! tatsaMbaMdhe vizeSa zuM kahevuM? prAraMbhita satkArcIne mRtyubhItine tyAga karI keTi vighne sAme ubhA rahI kara. avataraNa-svAdhikAracogya kartavyakAryamAM Atmazakti jANavAnI sAthe dravyakSetrAdikanA jJAnapUrvaka pravRtta thavAnuM saMbodhavAmAM Ave che. AtmazaktiM parijJAya, dravyakSetrAdikaM tathA / samyag vyavasthitiM kRtvA, kuru tvaM karma yuktibhiH||49|| zabdArtha Atmazaktine cAre taraphathI jANIne tathA dravyakSetrAdika jANIne ane temaja kartavyakAryanI samyabyavasthA karIne yuktiyAvaDe kAryakara. vivecana-pratyeka manuSye kArya karavAmAM potAnI Atmazakti keTalI ane kevA prakAranI che tenuM abhita:jJAna karavuM joie. manuSya pote je je kArya karatA hAya temAM dravyakSetrakAla ane bhAvanuM peAtAnA paratve tathA kartavyakArya paratve jJAna karavuMjoIe. jainazAstrAmAM vo, vittako, jAhalo, mAvo, sanma vajju jJAnai, ItyAdi vAgyeAdvArA kSetrakAla ane bhAvathI samyavastune jANavAnI AjJA karavAmAM AvI che. draSyakSetrakAla ane bhAvathI kartAsaMbaMdhI-kAryasaMbaMdhI ane AjubAjunA sayeAge saMbaMdhI jo sApekSajJAna karavAmAM Ave te aneka khamatAnA mithyAgraho TaLavAnI sAthe sApekSapaNe vicAro ane AcAromAM pravartI zakAya che ane tethI pariNAma ante e Ave che ke kartavyakAryanI dravyakSetrakAlabhAvathI vyavasthA karIne kArya karavAmAM pravRtti karI zakAya che. ghaTanApara For Private And Personal Use Only Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 41ra dravya kSetrakAlabhAva utAravAmAM Ave che. dravyathI para mATIne-kSetrathI ghaTa vijApurane-kAlathI ghaTa zItatune ane bhAvathI varNagaMdharasa ane sparzamaya, ema pratyeka vastupara dravyakSetrakAlabhAva utAravAmAM Ave che. je kArya karavAmAM Ave che tenuM dravyathI kArya zuM? kSetrathI kArya zuM? kAlathI kArya zuM? ane bhAvathI kArya zuM? tenuM vyavahAra ane nizcayathI jJAna karavuM joIe. AtmAsvayaM dravyathI amuka, kSetrakAlathI amuka, ane bhAvathI amuka, ItyAdithI manuSya paryAyAdine vicAra kara joIe. manuSya pote je avasthAmAM hoya tene teNe dravya kSetrakAlabhAvathI vicAra kare joIe. pitAnI zakti amuka kArya karatAM keTalI che tene nirNaya karyA vinA manuSya amuka kArya karatAM thApa khAI bese che. atae Atmazaktine vicAra karIne kArya karavuM joIe. cAra varSanA bAlanA zIrSapara pacIza varSane yuvaka upADe eTale bhAra mUkavAmAM Ave che temAM bAlakane nAza thAya che. svAdhikAre je je kAryo thaI zake teTalI svAtmAmAM zakti heya vA anyanI sAhAcya hoya ane tenA karatAM zaktinI bahArU kAryo karavAmAM Ave che temAM svAtmAne nAza thAya ane anyane paNa atyaMta hAni karI zakAya evI sthiti prApta thaI zake che. atae AtmazaktinI tulanA karIne kAryapravRtti sevavI joIe. magara jalamAM svakIya balathI anyane parAjaya karI zake che. sarevararUpa kSetrabale te meTAM jAnavarone paNa jalamAM kheMcI zake che. paraMtu yadi te sarevara bahAra te pramANe AcaraNa karatAM parAjaya ane nAzAvasthAne pAme emAM kazuM Azcarya nathI. ghuvaDa rAtrInA vakhatamAM kAgaDAone parAjaya karavA ane nAza karavA zaktimAna thaI zake che, paraMtu teja ghuvaDa (ghUMka) divasanA samayamAM kAkethI parAjaya pAmI zake che. siMha vana, parvatarUpa kSetrane pAmI svabalavaDe vanarAjA tarIkenuM pada dhAraNa karI zake che. paraMtu te nagaramAM phAvI zake nahi, paraMtu tenuM svAstitva khoI bese. amuka manuSya amuka avasthAmAM amuka prakAranI zaktie amuka kArya karI zake che, paraMtu te tenI je zakti khIlelI hoya che tenAthI bhinakArya karI zake nahi. kavine yuddhanuM kArya pavAmAM Ave ane kSatriyone kavinuM kArya seMpavAmAM Ave te paraspara bannenI zaktine hAsa thaI zake. For Private And Personal Use Only Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 413 koI paNa kArya karatAM pUrve je je kAryapravRtti karavAmAM Ave che temAM pitAnuM jJAna keTaluM che? potAnI zakti keTalIka che? kayA kayA manu be kevI rIte te kArya kare che? mArAthI te kArya karavAmAM kSetranI ane kAlanI tathA bhAvanI anukuLatA che ke kema? temaja je je pratikulatA Ave tene pahoMcI zake teTalI mArI zakti che ke kema? tene paripUrNa vicAra kara joIe. A bAbatamAM zivAjI ane pratApasiMha rANAnI kArya karavAnI Atmazaktine ane dravya kSetrAdikanAjJAnane mukAbale karavAmAM Ave che. yuddha zaktimAM pratApasiMha karatAM zivAjI Agala caDhI zake tema jaNAtuM nathI, paraMtu zivAjIe je je kaLAo vAparIne yuddha karyA tevuM kArya kharekhara pratApasiMha karI zake nahi. kharuM kathIe te zivAjIe dezakAlanI paristhiti avalekI dezakAlAnusAra yuktithI yuddha karyuM te pramANe pratAparANAe AtmazaktinI tulanAthI pravRtti karI hota te cItaDane kile tenA jIvatAM pite meLavI zakata. pratApasiMha vagere rAjaputoe prAcIna praddhati pramANe pravartI nakAmAM kezarIyAM karI aneka vIrene prANa gumAvyuM. joke kezarIyAM karIne yuddha karavuM te uttama che, paraMtu tenI sAthe dravya kSetrakAlabhAvane vicAra karI yuddhakula nItine upayoga karyo hato te tene jeTalI hAni pahoMcI teTalI na pahoMcI zakata. prAmANya AryayuddhanItimAM pratApasiMhanI AryatA evI jhaLakI uThe che ke tenuM varNana thaI zake nahi; parantu pratApasiMhe zatrunI yuddhanItine dravyakSetrakAlabhAve vicAra karyo hato te tenI jeTalI hAni thaI tenA karatAM te pramANe lAbha paNa vizeSa maLI zakata. pratApasiMhamAM kSatriyatvanA jeTalA guNa hatA ane jeTalI yuddhasAmagrI hatI te pramANe kAlAnusAre yuddhanItinI sAma-dAma-daMDa ane bhedanA vicAra sAthe gati heta te svarAjya sarakSakatvanI sAthe svarAjya pragati karI zakata. dezakAlAnusAra kAryapravRttine vicAra karIne tathA svAtmazaktine vicAra karIne kAryamAM pravRtta thavAthI vAstavika viya prApta karI zakAya che. zivAjIe hindudharmanuM saMrakSaNa karavA mATe je je pravRtti te dezamAM te kAlamAM karI hatI te vAstavika hatI. je te pramANe te na karI hota te hindudharmanI rakSA karI na zakata. "zivAjI na hota to For Private And Personal Use Only Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 414 sunnata heta sabakI" evuM je kavie kacyuM che te akSareakSara satya che. musalamAnonI paNa pUrve evI svArIo karI deza luMTI svadharma sthApavAnI pravRtti hatI temAM alpaSa, hAni ane mahAlAbha, mahAmanI pravRtti je zivAjIe dharmadaSTithI karI hatI te tenA daSTibiduthI gya gaNI zakAya che. zivAjIe Atmazaktine te dravya, te kSetra, te kAla ane AjubAjunA saMgene vicAra karIne rAjyasthApana vyavasthApUrvaka yuddhapravRtti svIkArI hatI ema tenA caritaparathI saheje avabodhAya che. zivAjIe jaMgalI pahADI mAvalane rAjyataMtra vyavasthApUrvaka sinika banAvyA temAM tenI hoMziyArI hatI. auraMgajeba jevA sarvakalAtaMtra kuzala bAdazAhanI sAme ubhA rahevuM e mUDha rAjAothI banI zake nahi. zivAjIne paNa eka vakhata tenA pachAmAM phasAvuM paDayuM hatuM te paNa te dravya kSetrakAlabhAvane ane Atmazaktine jJAtA hevAthI chUTI zo ane hindurAjya sthApana karI zakyo. zivAjIe sAnukula saMgenI sAthe pratikula saMyege jANI lIdhA hatA tethI teNe sAnukula sAhATyaka meLavavAne kevA upAye lIdhA hatA te paNa vicAravA jevuM che. pratikula saMgene sAnukula karavAmAM teNe kevA kevA upAyo lIdhA hatA te anubhavagamya karavAgyA che. Atmazaktine khyAla tathA dravya kSetrAdikane khyAla karIne prAraMbhadazAthI zivAjIe svarAjya sthApanAmAM je je suvyavasthAo karI hatI te kharekhara kSetrakAlAnusAre egya karI hatI. pratApasiMharANAne kaI moTA hindurAjyanI sAhAcya nahotI. keTalAka hindu AryarAjAo te pratAparANAnI virUddhamAM hatA. yuddhasAmagrIonI nyUnatA hatI ane mahArASTra karatAM bAdazAhane mevADa pAse hatuM tethI teonA taraphathI ghaNA humalAo veThavAne pratAparANAne prasaMga ma hatuM. zivAjInI cuddhanIti ane vyavasthAne pratApe svIkArI hatI te teNe je svarAjyasaMrakSA karI hatI tenA karatAM vizeSa prakAre karI zakata ema avabethAya che. pratAparANAnuM kalaMkarahita kIrtimaya ane pratApamaya jIvanacarita che. je te samayanA rAjaputemAM tatsamayanI yuddhanIti pravatI hota te teo zivAjInA karatAM dezasaMsthAmAM vizeSa bhAgyazAlI banI zakata. raja For Private And Personal Use Only Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 415 pute ane mAvalAonA svabhAvamAM phera hatuM. bannene parvatanI sahAya hatI, paratu Atmazakti ane vyavasthAmAM nyUnAdhikatA hatI ema saheje avabethAya che. dravyakSetra kAlabhAve pratyeka manuSya pratAparANA ane zivAjInA caritra trane mukAbale kare ane Atmazaktine tela karI dravya kSetrakAlabhAve pratyeka kAryapravRttimAM pravRtta thavuM joIe. pRthurAja cauhANe dravya kSetrakAlabhAve rAjayasthitinI saMrakSAne dIrdhadaSTithI vicAra karyo hato te te gujarAta rAjA vagere rAjAonI sAthe yuddha karIne nakAmo AtmavIryane durUpayega karata nahi. game tema karIne teNe aphaghAnIsthAna taraphathI AvatI svArIo aTakAvavAnA prayatna karavA joItA hatA, paNa te karI zakyuM nahi. gurjara deza bhUpati bhIma, arbudagiri rAjA, mAlava deza bhUpati ane dilhIbhUpatie tatsamaye dezakAlAnusAre yathAyogya rAjyanIti pravRttine dIrdhadaSTithI vicArI aikya sAMdhyuM nahi ane ulaTuM teo paraspara yuddha karI nirbala banI gayA, tethI teo bhavithanI AryasaMtatinI pragati karI zakyA nahi e temanAmAM dezakAlAnusAre buddhi, vaibhava ane hRdayanI uccatAnI tathA kSatriya karmavartananI khAmI kathI zakAya. pRthurAja cauhANa, jayacaMdra ane gurjarodhIze paraspara amuka sulehanA kelakarAvaDe aikya sAMdhI bhAratanI rakSApragati karavA prayatna karyo hota ane parasparanA vAMdhAo cUkavavA mATe eka heganI konpharansa jevI samiti nImI hota te teonAM nAme sadA prabhu peThe pUjAta ane teo bhAratanI vidyA, kaLA kauzalya vagere sarva rakSaNa karI zakata. dravya kSetra kAlabhAvanuM pratyeka kartavya kAryamAM jJAna karavuM ane te kartavya kAryamAM Atmazaktine khyAla karI pravartavuM e sarvathI agatyanuM kArya che. emAM je vijyavaMta bane che te sarva kAryo karavAmAM svAdhikAre vijayavaMta nIvaDe che. pratyeka kAryanI pravRttinuM dravyakSetra kAlabhAve jJAna karavAthI AtmazaktipUrvaka te kAryo thaze vA nahi tene kharekhara khyAla Ave che. zAhabuddIne ane allAuddIne Arya rAjAo para svArIo karavAmAM svasinyazakti ane zatrupakSamAM Antarakalaha ane parasparanI IrSyAthI parasparane nAza thAya temAM Antaraprada vagerene paripUrNa vicAra karIne teoe yuddho AraM For Private And Personal Use Only Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 416 vyAM hatAM ane gurjara deza vagere dezane tAbe karavAnI vyavasthAone sArI rIte ane teoe gurjarAdi dezane sara karyA hatA. tatsamaye rAjaputa yuddhakalA nipuNyane kAlAnusAre jANavAmAM pazcAt paDyA hatA; temaja strI mATe yuddha, eka bIjAnI IrSyA, mAjazekha, paraspara vidha phaTaphuTa vagere durguNonA saDAthI saDI gayA hatA ane keTalAka uttama rAjaputa vIre hatA paraMtu durguNIne bhAga mATe hovAthI kusaMpathI teo paDatI dazAmAM AvI paDayA hatA. musalamAne paraspara saMpIlA tathA yuddhakaLAmAM apramatta hatA tethI teoe Atmabhege AryAvartanuM Adhipatya meLavyuM paraMtu teoe hindusthAnanA sarva lokonA dharmanI bAbatamAM alaga rahIne tathA sarvatra zAnti prasarAya evA upAmAM sadA tatpara thaIne dezakAlAnusAre sarva jIvonA udayArthe bhedabhAva rAkhyA vinA pravRtti karI hatI te teo AryAvartamAM dIrdhakAlaparyanta rAjya karI zakata. parantu sadguNo vaDe brITIza sarakAranI peThe sarva prajAnuM zreya karavuM evuM virala nRpatione AvaDe che. briTIza sarakAre vyakSetra kAlabhAva jANune ane aneka rAjAonAM rAnI vyavasthAne avabadhI je dravya kSetra kAlabhAve rAyakAryAdi pravRttine aMgIkAra karI che tethI teNe akhila vizvamAM cakravarti padavIne prApta karI che ane teNe manuSyanI pragatine zikSaNadi pravRttithI uttama prabaMdha racyo che. sAdhuo santanuM teNe rakSaNa karyuM che. garIbamAM garIba manuSyane paNa koI satAve nahi evA dravyakSetra kAlAnusAre kAyadAo racyA che ane sarva bAbatane pahoMcI vaLavAnI suyojanAo pUrvaka suvyavasthAo racIne aneka sudhArAvadhArA karyA che tethI tenA samAna anya kaI rAjya hAla gaNAtuM nathI. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zuddhae AtmazaktinI tulanA karIne paraspara ekabIjAnI pragatimAM sAMkalanA ekeDAnI peThe saMbaMdhita thaIne parasparapagrahadaSTivaDe ekabIjAne upagraha karavAnI pharajathI baMdhAIne dravyakSetrakAla bhAvAnusAre kartavyakarmone AtmazaktinA anusAre karavAM jeIe ke jethI vartamAna ane bhaviSyakAlamAM vyavahAra ane paramArthathI For Private And Personal Use Only Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 417 utkAntine kema akhaMDa rIte pravartI zake. A jamAnAmAM je dravyakSetra kAlAnusAra vaktavya pravRttimAM pazcAt rahe te patita thaela jANe. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane e svAdhikAgya svaktavyakAryomAM AtmazaktinuM jJAna karIne apramattapaNe utsAhathI pravartavuM joIe. paraspara viryasaMgharSaNa dvArA parasparanI avanati thAya evA vicAre ane AcAranI carcA, khaMDana maMDanathI dUra rahevuM joIe. vedadharmapravartakenI sAme spardhAmAM jainAcAryo je paraspara eka zRMkhalAnA aMkeDAnI peThe saMbaddha thaIne ubhA rahyA hatA te ane brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudra e cAravarNamAM pUrve jainadharma pravartate have tene dezakAlAnusAre dharmapracAraka sujanAonI suvyavasthAo vaDe paraspara svasvayegya kAryapravRttimAM vyavasthita thaIne udAra aikyabhAve pracAryo hota te teonuM rAjya sAmrAjya, vyApArasAmrAjya, vidyAsAmrAjya, sevAsAmrAjya ane dharmasAmrAjyane vartamAnamAM catuvarNamAM dekhI zakata. je manuSyo pramatta thAya che tenA hastamAM koI paNa jAtanuM pragatikara sAmrAjya rahetuM nathI e acala vizvaniyama che. evuM avabodhIne Atmazaktine anubhava karI dravya kSetrakAlabhAvanuM jJAna karI svaca kartavya kAryone suvyavasthA karIne karavAM joIe. prathama kArya karavAnI cAre bAjuthI vyavasthA ane pazcAt kArya karavAnI pravRtti eja niyama sarvatra ulkAnti paMthane anusaranAre che. kAryavyavasthA mATe vartamAna jamAnAne anusarI briTIza pAsethI ghaNuM zikhavAnuM che. teo je je kAryo kare che tenI jevA prakAranI vyavasthA kare che tene paripUrNa anubhava karavo joIe. kAryavyavasthA mATe jeTaluM lakSya teTaluM ja kArya zIdhra thAya che ema avabodhavuM. pratyeka kAryanI prathama vyavasthA karIne AjubAjunA kSetrakAlAdikanA sAnukula pratikula saMyogone dhyAnamAM rAkhI yathAzakti kArya karavAnI pravRtti seva!!! ke jethI saMsAravyavahAramAM aneka ThokarathI bacI zakAya ane kArya karavAne anubhava prApta thaI zake. AryAvartamAM Aryo pUrve suvyavasthApUrvaka pratyeka kAryane dravyotrakAlanasAra karatA hatA tenI sAkSI tarIke aneka pustake vidyamAna che, paraMtu te zravaNa karI besI rahevAthI kaMI vaLatuM 53 For Private And Personal Use Only Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 418 nathI. vAte kare vaDAM kadI vaDAM thavAnAM nathI. dIrghasUtrI paNa hada bahAra na thavuM joIe. utsAhapUrvaka suvyavasthA karIne kArya karavuM ne karavuM, paNa nakAmA na besI rahevuM. nakAmA besI rahevAthI AlasyarUpa udehI kharekhara manamAM utpanna thAya che ane tethI AtmAnI sarva zaktimAM saDo pese che, tathA vyaSTi tathA samaSThinuM zreya sAdhI zakAtuM nathI. atae suvyavasthAo karIne kAryapravRttimAM eka kSaNa paNa nakAme na javA de eja khAsa lakSyamAM rAkhavuM joIe. je manuSya svAdhikAra je je kAryo karavAnA che te jANatA nathI ane jANatAM chatAM paNa suvyavasthAthI kArya karatA nathI te manuSya deza ane kamane eka bhArabhUta samAna jANavA. AtmazaktithI bahAranuM kArya paNa na karavuM joIe. bhale game tevuM uttama hoya, paraMtu Atmazakti bahAranuM kArya karavAthI AtmAthI thaI zakatuM nathI tethI va ane parane kaze lAbha thaI zakato nathI, temaja Atmazakti bahAranuM kArya karatAM svAtmAne nAza thAya che. aeva mA rijJA ema vAkya mUkavAnI jarUra paDI che. AtmAnI zakti jANIne kArya kara. dravya kSetrakAlabhAvathI pitAnI zaktine jANa ane svayegyakAryone niyamitakAlAdi vyavasthApUrvaka kara ke jethI niyamita suvyavasthAthI A tmazakti pratidina vadhatI jAya. je je kAryo karavAnAM heya teonAthI je je virUddha kAryo hoya teonuM paNa dravya kSetrakAlAdikathI jJAna prApta karavuM ke jethI pazcAta mati saMmehathI svAdhikAra virUddha kAryamAM avyavasthAthI pravRtti na thAya. uparyukta zleka bhAvArthane anekananI dRSTithI avadhIne he karmagina !! suvyavasthAthI svAdhikAre kAryo kara. avataraNa-ahemamatva saMskAra tyAgapUrvaka svakartavyamAM sthira thavAnuM kathavAmAM Ave che. ahaMmamatvasaMskAroM styaktvA vijJAya cetanam / svakartavyaM parijJAya, pravRttau tvaM sthiro bhava !!! 50 zabdAtha-ahaMmamatva saMskArane tyajIne ane AtmAne jANIne tathA svakartavyane jANe svakArya pravRttimAM sthira thA. For Private And Personal Use Only Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 419 vivecana-ahaMmamatvanA saMskArane tyAga kare te rAdhAvedha sAdhavAnA karatAM ananta guNa muzkela kArya che. AtmAnuM paripUrNa jJAna thayA pazcAt ahaMmamatvanA saMskArane tyAga karI zakAya che. sphaTika ratna samAna AtmA nirmala che. sphaTika ratnanI Agala raktapuSpa dharavAmAM Avaze te tenI chAyA pelA sphaTikaratnamAM paDavAthI te rakta dekhAze ane kRSNavarSIya puSpanI chAyAge te kRSNa dekhAze. sphaTikamAM raktatA ane zyAmatA e upAdhikRta che paraMtu sphaTikaratnanI te nathI, tadvatra AtmA paNa sphaTikaratnanA samAna nirmala che, paraMtu rAgadveSanA pariNAme te sagI dveSI gaNAya che. AtmA vastutaH sattAe siddha samAna che paraMtu karmanA saMbaMdhe svabhAna bhUlIne te paravastuomAM huM ane mArApaNAnI buddhi dhAraNa kare che paraMtu te brAnti che. bahirAtmabhAvathI ahaMmamatvanA saMskAra eTalA badhA AtmAnI sAthe saMbaMdhita thayA che ke AtmA je je jaDavastuomAM pite nathI temAM huM e pratyaya dhAraNa kare che. jainAgamaraSTie karma ane AtmAne anAdikAlathI saMga saMbaMdha che ane karmane saMbaMdha TaLatAM AtmA svayaM paramAtmA bane che ane te siddhasthAnamAM virAje che. pazcAt tyAMthI saMsAramAM janma jarA ane maraNanA cakamAM AvavAnuM thatuM nathI. jainadaSTie bahirAtmA, antarAtmA ane paramAtmA e traNa prakAranA AtmAonuM varNana karavAmAM AvyuM che. jyAM sudhI AtmA pitAnuM svarUpa avadhI zako nathI ane jaDavastuomAM Atmabuddhi dhAraNa kare che tAvat te bahirAtmA kathAya che. AtmA jyAre jaDecetana tattvajJAnapUrvaka pitAnuM samyaktvaviveka Atmatattvane avadhe che tyAre te antarAtmA kathAya che. antarAtmA pitAnA AtmAmAM sarvAnanta sukha vagere zaktine nirdhAra kare che ane te AtmAmAM paramAtmatvane nizcaya karI antaramAM AtmatvanI zraddhA karanArA hevAthI antarAtmA kathAya che. cAra ghAtakarmane ane aghAtIcAravaM aSTakarmane kSaya karIne je zuddha thAya che tene paramAtmA kathe che. cAra ghAtakarmane jeNe kSaya karyo che ane aghAtI karmane kSaya nathI karyo te bhavastha jIvanmukta paramAtmA kahe For Private And Personal Use Only Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40 vAya che ane jeNe sarvathA Akarmano kSaya karI mukti sthAna prApta karyuM te siddha buddha paramAtmA kathAya che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mehanIya, AyuSya, nAma, gotra ane antarAya e aSTakarmanI sAthe AtmAnA anAdrikAlathI saMcAga saMbaMdha thayA che. jJAnAvaraNIyAdi aSTakarmanI ekasone aThThAvana prakRti che. karmanA prakRtibaMdha, pradezabaMdha, sthitibaMdha ane rasabaMdha e cAra prakAranA baMdha abAdhavA. aMdha, udaya, udIraNA ane sattA e cAra prakAre karmanuM svarUpa avaedhavuM. karmagrantha, kammapayaDI, bhagavatI, AcArAMga, pannavA tattvArtha vRtti, sthAnAMga, samavAya, praznavyAkaraNa vagerethI jJAnAvaraNIyAdi akarmanuM vizeSataH svarUpa avadhavuM. vedAntadaSTie, saMcita, kriyamANa ane prArabdha evA traNa prakAranA bhedonu svarUpa bhagavadgItA, aSTAdazapurANa vagerethI abAdhAya che. vedAntaDhaSTie AtmA ane karmanA saMbaMdha zuM che ? te avabodhavA mATe brahmasUtranAM sarva bhASyA, bhagavadgItA, yAgavAsiSTha, aSTAdazapurANA ane deza. aThThAvIza tathA ekasAne ATha upaniSado avamedhavI joie. vedAnta STie AtmA ane karmanuM svarUpa jANavA mATe zaMkarAcArya, rAmAnujAcArya, mAdhavAcArya ane vallabhAcAryanA racita granthAnuM adhyayana karavuM joie ane kaNA, gAtama, kapila ane mImAMsakAnA AcAryAMnA racelA granthAnu adhyayana karavuM joIe. cAraveda, upaniSado, purANA ane pazcAt thaela, sAMkhyamata, mImAMsaka, kaNAda, pAta'jala, gAttama vagerenA granthA, zaMkarAcArya vagere AcArcInA grantha, kabIramata, rAmAnandamata, ligAyata, AryasamAja, brahmosamAja, prArthanAsamAja, thIosophIkala sosAITI, bIjamArgI ane svAmInArAyaNamata vagerenuM sUkSmajJAnaDhaSTithI svarUpa avadhavuM joIe. bahudharmaSTie AtmA ane karmanuM svarUpa darzAvanArA je je granthA hoya te te sarva granthAnuM sUkSmajJAnadRSTithI manana karavuM joie. mehamadenadharmaSTie AtmA ane karmanu je je svarUpa granthAmAM lakhelu hoya te jANavuM joI e. yAhudIdharmadRSTie AtmA-karmanu jevuM svarUpa hoya tevuM jANavuM joie. grIkadharmadraSTie ane IjIptamAM prAcInakAlamAM pravRtita dharmadraSTie AtmA For Private And Personal Use Only Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 41 ane karmanuM zuM svarUpa che ? te samyag avabodhavuM joIe. prIstidharmadraSTie AtmA ane karmanuM zuM svarUpa che te tenA pratipAdaka grantheAdvArA AtmA ane karmanuM svarUpa avamedhavuM joie. pArasIenA jathAstanI dharmadraSTie tenA granthAmAM AtmA ane karmanu kevuM svarUpa pratipAdana karavAmAM AvyuM che tenuM samyak svarUpa jANavuM joI e. prAcInakAlamAM A vizvamAM je je dharmo thaI gaelA hAya temAM AtmA ane karmasaMbaMdhI zuM zuM jaNAvavAmAM Avyu hatuM te khAsa avabodhavuM joie. AtmA ane karmasabaMdhI je je dharmazAstromAM je je lakhavAmAM AvyuM hoya te khAsa avodhavuM joie. AtmA ane karma vagerenuM paripUrNa jJAna thavA mATe sarva darzanakAronA tatsaMbaMdhI vicArAtu madhyasthaSTie manana karavuM joie. dharmazAstrodvArA AtmA ane karmanuM svarUpa avabodhavAmAM kuladharmarAgaDhaSTi, paraMparAmantavyaSTirAga, pakSagrahitamantanya prirAga, andhazraddhAgrahIta STiga vagere STirAgAnA bhedone dUra karI AtmA ane karmasabaMdhI je je kaMI lakhavAmAM AvyuM hoya tene buddhigamya ane anubhavagamya karavuM joie. upagrahaSTie sarva dharmAnA AcAryoe jagatane upakAra karavAne AtmA ane karmanuM svarUpa darzAvyuM che tethI kAinApara tucchakAraSTithI na avaleAkatAM teoe svabuddhie je je karma ane AtmAnuM svarUpa darzAvyuM che temAM kayA kayA aMze satyatva raheluM che ane kayA kayA aMze asatyatva rahelu che tene paripUrNa sApekSaRRSTithI nirNaya karavA joie. AtmAnu paripUrNa svarUpa avAdhavAthI karmanA cAge utpanna thaela ahaMmamatva saMskArAne dUra karI zakAya che; ataeva uparyukta aneka darzanakAronI daSTiyAe AtmAnuM svarUpa avaAdhavuM joIe. yogazAstrakAroe AtmAnI aneka siddhiyA prakaTAvavA mATe je je upAcA kathyA che te te upAyono Adara karavAmAM AtmAnuM vijJAna prApta karavuM e Avazyaka kartavya che. AtmA samyag avaedhyA pazcAta ahaMmamatva saMskArone mArI haThAvavAmAM vAra lAgatI nathI. AtmAne je jANe che te ahaMmamatvanA saMskArono nAza karI zake che. AryAvartamAM eka vakhata evA hatA ke Arya Atma For Private And Personal Use Only Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 422 jJAna prApta karIne vAstavika svAdhikAre kartavya kAryapravRttine sevatA hatA. teo AtmAne jANavAmAM tathA anubhavavAmAM pakSapAta karatA nahatA. sarva vizvapravatitadharmone sAra e che ke AtmAmAM paramAtmatA prakaTAvavI. paramAtmasvarUpamAM lIna thaI javuM eja chevaTane satya siddhAMta Thare che; are zeSa te parivArabhUtajJAna sAmagrIo avabodhAya che; aeva uparyukta kalekamAM jaNAvyuM che ke cetanane jANIne kAryapravRtti seva. jyAre tyAre AtmAne jANavAthI bAhya vastuo dvArA prakaTatA ahaMmamatvanA saMskArane dUra karI zakAze. jyAM huM ane mahArUM che tyAM prabhu nathI. jyAM huM ne mAruM e bhAva che tyAM mehavRtti hovAthI AtmAnA dharmanuM avalaMbana leI zakAtuM nathI. jyAM huM ne mhArUM che tyAM AtmA ane paramAtmAnI tinuM dvAra baMdha che ema avabodhavuM. jyAM huM ne mArUM che tyAM AtmA nathI arthAt tyAM rAgadveSa che. huM ane mArUM evI daSTithI jyAM vaparane dekhavAnuM thAya che tyAM daSTidvArA paramAtma prakAza avalokI zakAtuM nathI. huM ane mArUM evI vRttinA saMskArane haThAvavAne mATe AtmAne jANavuM joIe. huM ane mahArUM evI vRttinA saMskAronI pelI pAra rahele AtmA jyAre AtmAnA jJAnavaDe anubhavagamya thAya che tyAre AtmA je je mana vacana ane kAyAvaDe kAryo kare che temAM ahaMmamatvanA saMskArene pragaTAvI zakatuM nathI. je ahaMmamatvarUpa puraNa che te vastutaH AtmA nathI ane ahaMmamatvanI mehaspharaNAone jyAM sarvathA vilaya thayA bAda AnandatinI jhAMkhIne anubhava thAya che te ja AtmA che e jyAre paripUrNa anubhava thAya che tyAre kaI paNa kArya karatAM ahaMmamatvanA saMskAre navA pragaTAvI zakAtA nathI ane pUrve je je ahaMmamatvaviziSTa saMskAra prApta karelA hoya che te sarve kSaNe kSaNe manda paDI sarvathA naSTa thaI jAya che. vAdaLAMomAMthI sUryanAM kiraNone prakAza paDavA mAMDe che ke turata vAdaLAo vikharAvA mAMDe che ane sUrya svakiraNo vaDe sarvatra prakAzI zake che; pazcAt kiraNe te vAdaLAMvaDe DhaMkAI jatAM nathI. kiraNe te AtmajJAna samAna che ane vAdaLAM te ahaMmamatva saMkArarUpa che. A For Private And Personal Use Only Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 423 tmajJAnarUpa kiraNa vaDe ahaMmamatva saMskArarUpa vAdaLAMone vikherI zakAya che ema vastutaH avabodhavuM. kiraNo te vAdaLAM nathI tema A tmA te ahaMmamatva saMskArarUpa nathI. ahaMmamatva saMskArathI bhinna evA AtmAne jyAre spaSTapaNe avakavAmAM Ave che tyAre bAhyakartavyakAryomAM ahaMmama e pratyaya kyAMthI thaI zake ? arthAt na thaI zake. mana, vANI ane kAyAnA egathI jyAre AtmA bhinna che ane e AtmA nathI te bAhya vastuomAM ahaMmamatva saMskAre te kyAMthI pragaTI zake? bAhyakartavya kAryone karavAmAM Ave ane mahArUM hAruM e zabdavyavahAra karavAmAM Ave tepaNa kartavya kAryomAM ahaMmamatva pariNAma na hovAthI temAM baMdhAvAnuM thatuM nathI ane AtmAnI zakticopara ahaMmamatva saMskArane lepa lAgI zakato nathI. anAdikAlathI ahaMmamatva pariNAmanA saMskAra paDelA hoya che te AtmajJAnavaDeja TaLe che e anAdi saMsiddha niyama hovAthI pratyeka manuSya AtmAne jANI ane ahaMmamatva saMskArane tyAga karI kartavya kAryamAM pravRtta thavuM joIe. jJAnI zikSA Ape che ke tuM pitAne jANa. sir w 3rtamArA virahyo nahi, tyAM ja sAdhana phUTI ItyAdi mahAtmAonAM vacanevaDe avadhI zakAya che ke AtmAne jANIne ja ahamamatva saMskArane dUra haThAvI zakAya che; ataeva AtmAne jANI ahaMmamatva saMskArane haThAvI je je svAdhikAre mana, vacana ane kAyAdithI kartavya kAryo hoya te karyA kara !!! ahaMmamatva saMskArane haThAvyA pazcAt ahaMmamatvavRttirahitapaNe kartavya kAryo thayA kare che ane sarvamAM rahIne jalathI nahi bhiMjAvAnI AtmAnI dazAne prApta karI zakAya che tathA kArya karatAM nivRtti anubhavI zakAya che. te manuSya! tuM ahaMmamatvanA saMskAra ane vicArane haThAvIne Atmika pragatikAraka pravRttimAM pravRtta thA. kadApi tuM ahaMmamatva saMskArane sevIza nahi. tuM siddhabuddha paramAtmAne baMdhu che. rAjA to parama AtmA te paramAtmA che. ahaMmamatva saMskArane hRdayamAM na pADavA e hArA hAthamAM che. vedAntadarzanI mahAtmA svAmI rAmatIrtha udArabhAvathI ahaMtvabhAvanuM zubhavartula jevuM darzAve che te pramANe ahevabhAva vinA For Private And Personal Use Only Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 424 rahevAya to te pramANe zubhAhaMvRttine sevA. te kathe che ke, svAmI rAmatIrtha - sarvA hi saMsthAH kila bhAratasthA, jAnIta yUyaM hRdayaM madIyaM. AryAH samastAH pathavarNabhinnA, na bAndhavAH kintvahameva te karyu. sarva bhAratasaMsthAe che te tame jANA ke mArU hRdaya che. pathavaNuM bhinna evA samasta A AMdhavo nathI parantu te te AryA te huM chuM AvI svAmI rAmatIrthanI zubha ahaMbhAvanA che. ahaMmamatva vRttiyone azubhamAMthI TALI prathama zubhamAM lAvavI ane pazcAt ananta AtmasvarUpamAM laya karI layalIna thai javuM. ahuM ane mamatvabhAvanAne jyAvahArika zubhamArganI sAthe dhArmika zubhamArgamAM leI javI ane ahuMmamatvanI zubhabhAvanAnAM laghulaghu vartulA hoya tenAM mahAvartulA karavAM. jemake putra te huM, mAbApa te huM, strI te huM, putrI te huM, ghara te huM, kuTumba te huM, mAlle te huM, gAma te huM, nagara te huM, nAta te huM, samAja huM, saMgha te huM, deza te huM, sarva prANIe te huM, sarva manuSye te huM, sarva brahmAMDa te huM evI rIte zubhaavRttine anukrame vadhAravI ane tene ananta AtmasvarUpamAM astinAsti dharme zamAvI devI. kuTuMba te mhArUM, jJAti te hArI, nAti te mhArI, gAma te mhArUM, nagara te mhArUM, samAja te mhArI, deza te mhAro, samagravidha te mhArUM, ema anukrame mamatvabhAvanAnu zubhamArga daSTie vartula vadhAratAM vadhAratAM eTalA sudhI vadhAravuM ke sarva jagat te hArUM. ema sarvane mhArUM mAnIne astinAstirUpa anaMtadharmanI mamatvanI bhAvanAne ananta AtmAmAM zamAvI devI ane pazcAt ananta vartula rUpa banela ahaMmamatvane AtmAnA ananta zuddhadharmamAM bhasmIbhUta karI DheluM. ahaMmamatvano tyAga karIne jeo kAryacegI na banI zake teoe prathama anaMta vartulabhUta banela azubha ahaMmamatvano parihAra karavA mATe prathama zubhaahaMmamatvabhAvanA vartulanI anukrame vRddhi karI tene ananta vartularUpa karI pazcAt zubhamamatva arhatvanA ananta vartulane ananta zuddha svarUpamAM zamAvIne tenu ahaMmamatva dUra karI devuM. A pramANe prayatnathI karmayogI banI zakAze. game te mArga grahIne azubhaahaMmamatvanA saMskArono tyAga karI je sthitimAM je je kAryo na For Private And Personal Use Only Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 45 karavAnAM che temAM svairya dhAraNa karIne pravRtta thavuM joie. zubhAMmamatvabhAvanAnuM anantASTi vartula dhAraNa karIne amuka svAdhikAre maryAdita kartavyakAryapravRtti sevatAM azubhamAM baMdhAvAnuM thatuM nathI ane saMkucita vicAravaDe svaparane hAni pahoMcADI zakAtI nathI. AtmAne ananta astidharma ane ananta nAstidharmavaDe yukta sApekSapaNe avameAdhatAM ahaMmamatvanAM kSudra azubha ahaMmamatva vartule te kSaNamAtra paNa hRdayamAM vAsa karavAne zaktimAna thatAM nathI ane kriyAmAM paNa kSudra azubha vartulAnI pravRtti dekhAtI nathI. temaja hRdayamAM navIna ahaMmamatvanA saMskAre paDatA nathI. AvI dazA kharekhara AtmAnu anekAnta svarUpa jANuvAthI bane che. ataeva uparyukta zlokamAM vijJAya cetanam cetanane jANIne pravRttau NaM sthiro maya pravRttimAM tuM sthira thA!!! ema je kathavAmAM AvyuM che te yuktiyukta sarvavizvahitakAraka siddha Thare che. AtmAnuM svarUpa avamedhavAthI anantaSTi thavAthI sakucita dviArA je je matA ane je je AcArA AMdhavAmAM AvelA hoya che ane tethI je je kaSAyo sevavAmAM AvelA hoya che te te sarve jema svaptamAMthI jAgrata thayA Adu svaranI mAjI naSTa thAya che tema teo sarve sakucita vicAro ane saMkucita pravRttiyA kSaNamAM naSTa thaI jAya che. temaja sarva jagatanA sarva vicAro ane AcArone ananta jJAnaSTinI sApekSatApUrvaka jANavAthI azubha ahaMmamatva, kadAgraha, kaleza, ane matamAnyatA vagere kaMi rahetuM nathI. je manuSyA je je vicAra ane pravRttiyA kare che temAM teo teonI dRSTinA anusAre kare che. teo jyAre anantajJAna vartularUpa AtmAmAM AgaLa vadhaze tyAre teo svayameva saMkucita vicAro ane AcArothI haDaze ane svAdhikAre svapravRttimAM azubha ahaMmamatvano tyAga karIne pravartaze. AtmajJAnI azubha ahaMmamatvavRttiyethI vizvabagIcAnA koI paNa bhAganA nAza karavA prayatna karatA nathI. azubha ahaMmamatvabhAvanA TaLavAnI sAthe zubha ahaMmamatvabhAvanA khIle che ane tethI vasudhaiva kuTumbam vasudhA kuTuMba evI bhAvanA jAgrata thAya che. AtmajJAnanu ananta jJAnavartula vikasavA lAge che tyAre janmadeza te mhArA eve 54 For Private And Personal Use Only Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 426 bhAva jAgrat thAya che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdra koma e mArI che evA bhAva jAgrata thAya che. eziyA, yurApa, AphrikA, amerikA ane AsTreliyA deza mArA che evI bhAvanA jAgrata thAya che. pazcAt sarva vizva mhArUM evI bhAvanA jAgrata thAya che tethI hRdacanI vizAlatAnA vartulamAM vRddhi thAya che. jJAti te hu, dharma te huM, deza te huM, yuropa, AphrikA, amerikA ane AsTrelIyA te huM evA bhAva jAgrata thAya che. sarva vizva te huM evI AtmAnI vyApaka bhAvanA jAge che. pazcAt akhilabrahmAMDo te huM evo bhAva jAgrat thatAM kAryanu azubha karavAnI vRtti thatI nathI paraMtu pazcAt azubha karavAnI vRttinA tyAga karIne tyAgI banI zakAya che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdra te huM evA zubhAhaMbhAva jAgrata thatAM cAre varNanI zubha sevA karavAne sarvasvArpaNa karavAmAM izvaranI tulya udArabhAvathI pravRtti thAya che. sarva vizvavartijIvA te huM evI zubhavRttivaDe AtmA sarvatra zubhabhAvamAM vyApaka thatAM sAtvika guNI mahAprabhu khanI zake che. zubhamamatva ane zubha ahaMbhAvane upara pramANe je khIlavIne kAryayeAgI bane che te dharmasevA, kAmasevA, sArvajanikahita sevA, rAjyasevA, kSAtrakarmasevA, vidyAkarmasevA, vidyAvyApAra-hunnarakaLA sevA, sevA, dezasevA, sAdhusantasevA, prabhusevA, zusevA, kuTuMbasevA ane gurUjanasevA vagere aneka sevAone AdaravA zaktimAna thAya che ane karmacAgI banIne game tevA saMyegAmAM uMce caDe che; parantu karmayogathI bhraSTa thaI kadApi pAchaLa paDatA nathI tathA patita thatA nathI. mAtAnI sevA karavI te mAtRyajJa che. svavicAra pramANe pitAnI sevA karavI te pitRyajJa che. pazuonI sevA karavI te payajJa che. paMkhIonI sevA karavI te pakSIyajJa che. vRSAnI sevA karavI te vRSabhayajJa che. gAyanu sevAdvArA khAnApAnAdithI rakSaNa karavuM te yajJa che atithiyAnI sevA karavI te atithiyA che. gurUnI sevA karavI te guruyajJa che. sarva jIvAnI rakSA karavI te sarvajJotrajJa jANavo. dezanI tana, mana, dhana ane vANI vaDe sevA karavI te verAyajJa jANavo. rAjyanI tana mana ane dhana vaDe sevA karavI te rAjyayajJa akhAdhavA. kSatriyAnI For Private And Personal Use Only Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4ra7. temanI ucca dazA mATe tana mana ane dhananuM svArpaNa karI sevA karavI te phagA vaza jANa. brAhmaNanI vidyAvaDe unnati karavA tana, mana, dhanAdi arpaNapUrvaka sevA karavI te brAhmaNa yajJa jANave. vaizyanI vyApAra kRSikalAdinI vRddhi mATe tana dhanAdi vaDe sevA karavI te vaizya yajJa jANa. zUnI teonI jJAnAdi guNe vaDe ucca sthiti karavA mATe tana, mana ane dhanathI sevA karavI te zudra yajJa jANa. sAdhuonI tana, mana ane dhanathI sevA karavI te sAdhu yajJa avabodha. sAdhvIonI mana vacana ane kAyA ane dhanAdivaDe sevA karavI te vAvI yajJa mahora avabodha. zrI mahAvIra prabhunA pitA siddhArtha rAjAe mahAvIra svAmI jamyA tyAre aneka dharmayorUpa prabhupUjAo karI hatI. vidyAthionI sevA karI temane sahAya ApavI te vidyArthI yajJa jANa. regIonA rega nAzArthe teonI sevA karavI te regI yajJa jANa. ane kanyAo, strIo, vidhavAo ane anAtha vagerenI sevA karavI te te te nAmanA yajJa jANavA. zubhAhabhAvane je paripUrNa khIlavIne sarva vizva te huM evA bhAva upara Ave che te rAjA cakavati ane karmayogI banavAne adhikArI bane che. vyAgha, siMhane sthApatyapara mamatvane ahaMbhAvanA che te te anyane nAza karIne svApatyanuM udara bharaze paraMtu svApatyano nAza karaze nahi. ulaTuM ahaMbhAvathI svApatyane svarUpe dekhaze. kUra prANuone paNa ahaMmamatvabhAvathI svApatyanuM rakSaNa karavAnuM cAritra khIle che te je zubhAraMbhAvathI kuTuMba, mitra, deza, prAMta, khaMDa, brAhmANAdi cAra varNa, cAre khaMDanA manuSya vagerene je huM chuM evuM mAne che te teone nAza karI zakaze nahi ane teonI aneka prakAranI sevA bajAvaze tethI te rAjA banatAM dazamo dikSAla banI zakaze. pitAnA hRdayamAM je sarva vizvane sarva vizva te huM chuM evA bhAvathI dekhe che te vizvanuM azubha karaze nahi ane mAtRdaSTithI sarva vizvanuM saMrakSaNa karaze. sarva vizvavatimanuSya vagerenA zreyaH mATe te sarvasvArpaNarUpa mahAyajJane sevaze. athavA sarvasvArpaNarUpa mahApUjAne sevaze. hAlamAM brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudrAnI paDatI thaI che tenuM kAraNa e che ke pratyeka For Private And Personal Use Only Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 48 manuSya sarva vaNAne ane sarva dezanA manuSyAne potAnA rUpa dekhI zakatA nathI tethI azubhamamatva ane azubha ahaM%0ttinA dAsa banIne peAtAnI ane vizvanI avanati karI zake che. sarva jIvo te huM evI zubhAhaMbhAvanAthI parasparopatro govAnAm e sUtranA bhAva vicArIne sarva jIvanI saMrakSAdi sevA karavAmAM Ave te sarva vizvarUpa potAnA AtmA banatAM AtmAnA anantavartulanA pAra pAmI zakAya che. AtmajJAna pAmIne AtmAne avaSedhI azubha ahaMmamatva saMskArone haThAvI zubhAhaMmamatvabhAvane vyApakaDhaSTie vyApakarUpamAM khIlavIne saMkucita vicAra ane AcAro ke jethI svAtmA ne jagatane hAni thAya che tenA tyAga karIne kharekharA tyAgI banIne tyAgamArganA anantavartulamAM praviSTa thavuM joIe. AtmajJAna prApta karIne sarvavizvavatijIve te huM evA bhAva dhAraNa karIne karmayogI banatAM A vizvanA kharekharA pUjArI banI zakAya che. je manuSya A vizvanA uparyukta sevAvaDe pUjArI bane che teja kharekhara A vizvane zubha paramezvara ane che, vA paramezvarane pratinidhi bane che. je manuSya sarva vizvajIvAne peAtAnA AtmasamAna mAnIne vA sarva vizvatijIvo teja huM chuM evA bhAva dhAraNa karIne vizvanI sevA kare che teja AtmAne jANe che ane teja AtmAnI prabhutA jANe che ema avamedhavuM. sarva vizvavatijIvo mhArA athavA sarva vizvavati jIvA teja evA zubha ahaMmamabhAva pragaTavAthI chajIvanikAyanI rakSA karI sarvanuM zreya sAdhI zakAya che. azubha ahaMmamatvathI dezeAmAM aneka yuddhA pravarte che ane pratyeka manuSyanA hRdayamAM paramAtmA rahelA che evuM avakhAdhyA chatAM tene nAza karAya che. zubhamamatva ane ahaMbhAvanA jagatvone pASanArI che. vizvarUpa bagIcAnI rakSA karavAne ane puSTi karavAne zubhAhaMbhAvanA mAlaNunA samAna vA jalanA samAna upakArI che. AtmajJAna vinA zubhAhaMbhAvanAthI paNa manuSya vimukha rahIne te svArtha mATe rAkSasa banIne vizvavati jIvAne anekaprakAre hAni paheAMcADI zake che. ananta vizvavyApaka evI zubhamamatva ane ahaMbhAvanA jenAmAM che te sAtvikaguNI saguNa izvara thayA For Private And Personal Use Only Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 429 che ema avabodhavuM ane azubha zubhamamatvAlaMbhAvanA rahita thaIne je svAdhikAre prArabdhAdithI kartavya kAryo kare che te nirguNa jIvanmukta mahAtmA vA Izvara thayuM che ema avadhavuM. evA saguNanirguNa chavaMta IzvarenI pUjA sevA bhaktinI prApti eja kharekharI manuSyabhavanI saphalatA avabodhavI. anantavartularUpa zubhamamatva ane ahaMbhAvane karIne pazcAt teone ananta zuddha AtmasvarUpamAM lIna karavA ane pazcAt ahemamatvabhAvathI rahita thaI nirahaMbhAvathI sarva jagatane pitAnA rUpa syAdvAdaSTithI ananta atidharma ane ananta nAstidharmanI apekSAe mAnIne AtmAmAM, piMDamAM jagat arthAt brahmAMDane anubhavI sarvatra sarva bAbatamAM AtmAne niHsaMganirlepa mAnI svAdhikAra kartavya kAryomAM pravRtta thavuM. sarvatra nirahaMbhAvathI vartavAnI AtmadazA pragaTa thAya che tyAre svayameva zubhamamatvAlaMbhAvane nAza thAya che ane evI dazA yAvat na Ave tAvat te zubhAhaMbhAvamAM rahIne AtmAnI paramAtmatA thAya evA guNasthAnaka sopAnapara AtmAne caDhAvIne chevaTe paramAtmadazAnA ucca zikhara para AhAvI vaLAvAnI pharaja pUrI karIne zubhahaMbhAva svayameva TaLI jAya che. AvI zubhAraMbhAvanAnuM svarUpa samajavA mATe AtmajJAna prApta karIne kartavyakarmamAM pravRtta thavAnI jarUra che. AtmAne jANune je manuSya kartavya kAryo pravarte che teo AtmAnI uccadazAthI game tevA saMgomAM patita thatA nathI ane teo anukrame azubhamamatvAhaMbhAvano tyAga karI zubhAraMmamatvane AdarI pazcAt sarvathA zubhAzubhAhamamatvabhAvathI mukta thaI jIvanmukta banI prArabdhakarma cukavavAne zeSa kartavyakarmone kare che. te manuSya ! upara pramANe ahaMmamatva saMskAra ane ahaMmamatvavRttine avabodhI azubhamAMthI zubhamAM AvI pazcAt AtmAnA ananya jJAnavartuLamAM praviSTa thaI saMkucita rAgadveSakAraka laghuvatuMlone tyajI ananta vartuLamaya banI svAdhikAre kartavyakAryamAM sthira thA. avataraNa-sukhaduHkhaprada saMgene vicArI vighaTi sahavApUrvaka kartavya kAryapravRttine kathavAmAM Ave che. zarmaduHkhapradAna sarvAna, saMyogAn tAn vicArya ca / For Private And Personal Use Only Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAryamAdRtya pazcAt tvaM-mA muJca vighnkottibhiH||51|| zabdArtha-sukhaduHkhaprada sarva saMgone vicAra karIne kArya karavuM joIe. kArya AdarI vidmakeTiothI paNa pazcAt tuM kAryane nA muMca!! bhAvArtha-je je svAdhikAre kAryo karavAmAM Ave te te kAryo karatAM sukha dukhaprada sarva saMgane vicAra karI ja. amuka kArya karatAM sukhanA saMyoge kayA kyA che ane amuka kArya karatAM duHkhanA saMyoge kayA kayA che te AjubAjunA kSetrakAla saMbaMdhita saM parathI vicAravuM. amukakArya karatAM sukhanA aMgo kayA kayA che ane te prApta karavAnI hArAmAM zakti khIlI che ke kema? tene vicAra kare temaja amuka kArya karatAM duHkhaprada saMge kayA kyA che tene vicAra karI ja. duHkhaprada saMyoge kaI kaI vakhate kayA kyA kSetrane pAmI kAryapravRttimAM prApta thaze tene dIrdhadaSTithI ekAntamAM vicAra kare ane sukhaprada saMge kyA kayA kSetre kyA vakhate prApta thaze ane kevA prayatna prApta thaze tene kAryapravRtti pUrve sthiraSTithI vicAra karavo. sukhaprada saMge ane duHkhaprada saMyoge vartamAnamAM kayA kSetranA anusAre kayA kyA che ane bhaviSyamAM kayA kSetrane pAmI kevI rIte prApta thaze tene dIrdhadaSTithI vicAra kare. vimalazAhe bhImadeva solaMkI pratikula thaye che ema jANI teNe sukhaduHkhaprada saMgone vicAra karyo. vimalazAhane pATaNamAM kAryapravRttimAM dukhaprada saMge vizeSa jaNAyA tethI temaNe sukhaprada saMge kayAM prApta thaze tene vicAra karyo. caMdrAvatImAM sukhaprada saMge maLaze e teNe nizcaya karyo ane caMdrAvatImAM gayA. tyAMnA paramAra rAjAne dUra karI svayaM AburAjanI caMdrAvatInA rAjA banyA. haLave haLave vimalazAhe aneka yuddho karIne rAjyanI sImA vadhArI. amuka pleccha bAdazAha sAthe yuddha karyuM ane AbujIpara, siddhAcalajIpara tathA kuMbhArIyA ke jene pUrve ArAsaNanagarI kathavAmAM AvatI hatI temAM jinamaMdira baMdhAvyAM. aneka upAzraye baMdhAvyA. vimalazAhe dukhaprada saMga ane sukhaprada saMyegone kSetrakAlAnusAre vicAra na karyo hota ane pATaNamAM ja rahyA hata te te naSTa thaI jAta. temaNe sukhaprada saMge ane duHkhaprada For Private And Personal Use Only Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 431 saMge kayA kayA che ane kSetrakalAnusAra kyA kyA che tene viveka karIne sukhaprada saMge jemAM che evI caMdrAvatIne pasaMda karI. vastu pAla ane tejapAla e be baMdhuoe duHkhaprada saMge ane sukhaprada saMgane vartamAnakAla ane kSetra saMbaMdhe vicAra karIne teo dhULakAmAM vAghelAnA rAjyamAM gayA ane sukhaprada saMgenI anukulatA dekhI tyAM pradhAna thayA tethI teo sukhI thayA. vastupAla ane tejapAle AbujI, siddhAcala vagere sthAne jinamaMdira baMdhAvyAM che. teoe aneka yuddhamAM netA banIne jaina kSatriyavIranI zobhAne prakAzita karI hatI. vastupAle sADIbAra yAtrA, saMgha kADhIne karI hatI. vIramadeva ane vizaladevanA nAmanI sAthe ane jainakamanA itihAsanI sAthe vastu pAla ane tejapAlanuM nAma sadA kAyama raheze. vastupAla ane tejapAle sukhaduHkhaprada saMvegone vicAra karI sukhaprada kAryapravRtti AraMbhI hatI tethI teo sukhI thayA. kumArapAlarAjAe sukhaprada ane duHkhaprada saMyegone vicAra karIne rAjyagAdI para besavAne nizcaya karI rAjyalagAma hAthamAM lIdhI ane duHkhaprada saMyogane dUra karI gurjara dezanuM samyak paripAlana karyuM. IMglAMDanA rAjA rIcarDe sukhaduHkhaprada saMgene vicAra karIne rAjyakAryapravRtti sevI hatI. sukhaduHkhaprada kayA kayA saMge che tene paripUrNa je manuSya vicAra karatA nathI te manuSya duHkhaprada saMyogene haTAvI sukhaprada saMgone prApta karI zakatuM nathI. AryAvartamAM lagabhaga behajAra varSathI sukha dukhaprada saMyogane jANavAnI ane tene vicAra karavAnI AnI buddhimAM mandatA AvI tyArathI teonI karmapragatimAM, vidyAkarmapragatimAM, vazyakarmapragatimAM ane zuddhakarmapragatimAM hAni AvI pahoMcI, tethI teo svadezennati karI zakyA nahi ane paradezIonI svArIothI kacarAI adhamuvA jevA thaI gayA. game te dezanA manuSya hoya paraMtu jyAre teo sukhaduHkhaprada saMge kayA kayA kSetrakAlAnusAre che tene vicAra karatA nathI tyAre teo duHkhathI tapta bane che. reTa paNa tenAM pAsAM badalIne rokavAmAM nathI Avate te te baLI jAya che tema manuSya paNa pitAnI sukhaduHkhaprada saMgabAjuone vicAra karIne For Private And Personal Use Only Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jarUra pravatI nathI zakatA te te aneka prakAranI hAnine prApta karI zake che. dezane, rAjAne, prajAne, kAmane, gRhasthane ane tyAgIne sukhaprada ane duHkhaprada kayA kayA saMyogo vacce ubhA rahevAnu thayu che teo pote je te nathI jANatA tA te anyanI peThe anyanI kRpApara jIvavAne lAyaka banI zake che. du:khaprada saMyogone jANavAmAM Ave che tA tene haThAvI zakAya che ane sukhaprada sayAgAne prApta karI zakAya che. manuSye tAvaDImAM jema roTalInuM pAsuM badalAya che tema duHkhanA saMyogothI parA mukha thaI sukhasaMyogo tarapha vaLavuM joie. je kSetrakAle du:khaprada saMcAgono nAza thAya ane sukhaprada saMcAgA prApta thAya evA kSetrakAle kAryapravRtti AraMbhavI joie. pArasIoe du:khaprada IrAnadezanI te vakhatanI saMgAnI sthiti avaleAkI tethI teo IrAnamAMthI nIkaLI hindusthAnamAM AvyA. tethI te svadharmanuM astitva ane svadharmakAmanuM astitva saMrakSI zakyA. Addhoe jaino ane hinduonA samayamAM peAtAnI kAmanuM ane potAnA dharmanuM astitva na rahI zake evA du:khaprada saMyogane dekhI teo tIbeTa, cIna, brahmadeza tarapha prayANa karI gayA. kahevAne sArAMza e che ke sukhaprada saMyogo jyAre tenA pratikula banI du:khaprada saMyeAgarUpe banyA tyAre teoe anyadezamAM svadharmanuM astitva jALavyuM. dareka kAmane, dareka jAtane kAlanI vicitra ghaTanAo ane dezanI vicitra ghaTanAomAMthI pasAra thavA vAraMvAra sukhaprada saMyogAnA anusAre adalAvuM paDe che. gujarAtanA jainoe eka saikA lagabhagathI sukhaduHkhaprada saceAgeAnA vicAra karIne dakSiNadezamAM vyApArthe pravRtti karI che ane te punA, ahamadanagara, mAlegAma, dhuLIyA vageremAM sukhI thayA che. koIne koI kSetramAM ane kAi kAlamAM puNyanA udaya thAya che. pANInA raMka zeThe vallabhIpuramAM prayANa karyuM ane tyAM teo kADAdhipati banI, tAtAra vagere jAtanA lAkoe hindusthAnapara svArIe karI ane teo AryadezanA svAmI banyA. Abee hindusthAnapara svArI karI tethI teo sukhaprada saMyogone prApta karI zakyA. IMglAMDanA loko amerikAmAM gayA ane tyAM te sukhI banyA. amuka manuSya For Private And Personal Use Only Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 433 amuka kSetramAM pApakarmathI duHkhanA saMge vaDe pIDAya che ane te je atyakSetramAM jAya che te punaH duHkhI raheto nathI paraMtu sukhanA saMgo prApta karIne sukhI bane che. mAravADa sthaLI vagerenA ghaNuM jene karNATaka, baMgAlA vageremAM vyApArArthe gayA ane hAla teo tyAM sukhI thayA che. keTalAka jaine IMglAMDa kAnsamAM vyApArArthe gayA che ane tyAM teo sukhI thayA che. jainenA tIrthaMkare pUrve ayodhyA, baMgAlAmAM janmyA hatA ane jaine magadha deza vagere dezamAM karoDonI saMkhyAmAM hatA, tenA sthAne hAla tyAM mUlasthAyI jAta tarIke jaine nathI ane gujarAta, mALavA, mAravADa, kAThiyAvADa, karacha tathA dakSiNa tarapha jainonI vizeSa saMkhyA che. jenoe sukhaduHkhaprada saMgane paripUrNa vicAra na karyo tethI teo sattA, laddamI, vidyA ane saM khyAmAM ghaTatA ghaTatA agatinA mUlasthAnaparyanta AvI pahoMcyA. brAhmaNa, kSatriya, vaizyae ane e sukhaduHkhaprada saMgene. paripUrNa vicAra na karyo tethI teo avanatinA yajamAna banyA che. have te A jAge-tame kevA duHkhI thayA che tamArI mAnasika, vAcika ane kAyika zaktithI keTalA badhA bhraSTa thayA che teno vicAra kare. Alasya, kusaMpa, vera, IrSyA, saMkucita rUDhIo, ane saMkucita daSTithI tame gherAI gayA che tene vicAra kare. tamArA pUrvajonI unnatine have gAIne tathA tethI abhimAnI banIne besI rahevAne samaya nathI. jAgo, jAgo, jaldI jAge. IrSAdi dukhaprada saMgonI mAyAjALane dUra karI nAkho. Alaya, vaira, IrSyA ane ajJAna eja duHkhanA saMga che. tamAruM bhaviSya tamArA hAthamAM che. pUrvanI jhAhejhalAlInI yAdI karIne have revAthI kaMI vaLavAnuM nathI. have to mana, vacana ane kAyAnI zakti keLavIne briTIza rAjyanI zAMtimaya chAyAmAM rahI pragatikAraka pravRttimArgamAM Agala vadhe. subhAgyege tamArI unnati karavA ane tamArI AMkha ughADIne zubhamArga caDhAvavA mATe briTIzarAjyanI sthApanA thaI che tene lAbha laIne dareka bAbatanI pragati karavAmAM pazcAt na rahe. duHkhaprada saMyego karatAM IMglIza sarakAranA rAjyamAM Aryone sukhaprada saMge ghaNA che. tamane 55 For Private And Personal Use Only Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 434 briTIza pravRttimArganA gurUo maLelA che temanI pAsethI aneka vighAo vinayathI meLavavI joIe. sarva prakAranI keLavaNI prApta karIne dukhaprada saMgone sukhaprada saMgarUpamAM pheravI nAkhavA joIe. bAlalagnane baMdha karavAM joIe. svAzrayI ane AtmabhegI banyA sivAya deza, kema vA dharmane udaya thayo nathI, te nathI ane thavAne nathI. aeva svAzrayI ane AtmabhegI banI dukhaprada saMgene kAryapravRttimAM pravRtta thaIne dara haThAvavA joIe. kaI paNa AtmonnatikAraka kAryane prAraMbhatAM dukhaprada saMge ane sukhaprada saMgone tapAsI levA, ane te benI vacce ubhA rahIne kevI rIte kAryapravRtti AraMbhavI tene viveka karI levuM. kAryapravRttimAM konA konA taraphathI duHkhaprada saMge ubhA thavAnA ane kenA taraphathI sukhaprada sagemAM madada maLavAnI tene prathamathI nizcaya karI le ane pitAnA . Atmabala upara TakI rahevAne anubhava karIne kAryapravRttimAM pravRtta thavuM. pitAnI cArebAjunA sukhaduHkhakAraka saMgone upayoga rahetAM keIthI vaMcita thavAtuM nathI ane temaja sadA sAvaceta rahevAya che. sukhaprada saMgenI sAthe duHkhaprada saMyego rahelA hoya che. divasa pazcAt rAtri thAya che. sukhanI pAchaLa duHkha rahyuM che. jagamAM jema bAhyasukhanAM sAdhane ghaNuM che tema duHkhanAM sAdhane paNa ghaNAM hoya che. je manuSya sukhasaMgenuM phakta bhAna dharAve che ane dukhaene vimarI jAya che te duHkhanA aMgonA sAme upAya laI zakatA nathI ane tethI te duHkharUpa yamanA pAsamAM sapaDAI jAya che. pitAnI AjubAju duHkhanA saMge keTalA che tenuM bhAna thavAthI tenA sAme kAryapravRtti samaye TakI rahevA mATe je je upAye ghaTe te levAmAM Ave che ane apramatta banIne kAryapravRtti prAraMbhI zakAya che. duHkhanA saMgenA sAme thavA mATe manuSya pratidina apramatta rahevuM joIe. rAjA pratyeka yuddhamAM svayuddhasAmagrI karatAM zatrunI yuddhasAmagrI keTalI che tene khAsa hisAba rAkhe che ane tenA karatAM vizeSa yuddhasAmagrI bhegI karavA prayatna kare che. svayuddhasAmagrInA ahaMkAramAM rahIne jeo paracakonI sAmagrInI aNuvaganA kare che For Private And Personal Use Only Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 435 tenA bhAgyamAM parAjaya-parataMtratA rahe che. pRthurAja cAhANu vagere AryadezIya rAjAe svasukhaprada saMyogo karatAM du:khaprada sayeAga prati vizeSa lakSya ApyuM hota te teo zAhabuddInanI pratyeka svArIne varSonA varSa paryanta pahoMcI zake evuM sva sainyamala prApta karI zakata. kabhutara je vakhate kabutarInI sAthe mastImAM lIna thai duHkhasaMcAgAne bhUlI jaI asAvadhAna bane che teja samaye mAja tenA upara jhaDapa mArIne tene pakaDI mArI nAkhe che. mUSaka je vakhate khilADIthI asAvadhAna rahe che. teja samaye bilADI tene jhaDapI le che. pratyeka varNa brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdra kema jyAre sukhaprada saMyogA ane duHkhapraDha saMyoge e enA upayogane bhUlI Alasya, nidrA, niMdA, viSaya kaSAyathI pramatta ane che temaja vakhate duHkhasaMyogonA koi paNa rIte tenApara humalA thAya che ane tenI pragatino nAza thAya che. ataeva pratyeka manuSye duHkhaprada zatruo, rAge, upAdhiyA vagere saMyeAganA sAmuM TakI rahevAne ane sukhaprada mAnasika, vAcika, kAyika, lakSmI, sattA ane zrIjI zaktiye meLavavA mATe kSaNamAtra paNa pramAda na karave joie. jemAM pramAdane vAsa thaye tenA nAza thAya che. Alasya, nindA, nidrA, viSayavAsanA ane kaSAyeAthI vyAvahArika vA dhAmika pragatinI sajIvanatA rahetI nathI. je manuSya potAnA sAmA sukhadu:khaprada saMyogone dararoja vivekathI dekhyA kare che te duHkhaprada saMyAgAne kAryapravRttimAM AvatAMja aneka upAyothI dUra kare che. A pramANe hRdayamAM paripUrNa nirdhArIne huM manuSya ! tuM kAryapravRttino AraMbha kara ane kAryapravRttino AraMbha karyA pazcAt kATI vighna Ave topaNa atyaMta sAvadhAna anI kAryapravRttine cheADa nahi. kAryapravRtti AraMbhyA pazcAt te A pAra ke pele pAra evA sthira nizcaya karIne kArya kara. kArya prAraMbhyA pazcAt te duHkhaprada saMcAganA nAza karavA prati alpadoSa ane mahAlAbhaSTie kharA 'taHkaraNathI prayatna karavA joie. AryadezIya rAjapUtAnI peThe kAryapravRtti AraMbhyA pazcAt kartavyaraNakSetramAM kezarIyAM karIne laDavuM joIe ke jethI vijyazrIne A bhavamAM vA parabhavamAM paNa prApta karI zakAya. A saMbaMdhI nIcenuM pada manana karavuM joie. For Private And Personal Use Only Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 436 kAryapravRtti na tyAga, prAraMbhita kAryapravRtti na tyAga; A pAra ke pele pAra vicArI, kAryapravRttimAM lAga-prAraMbhita. 1 duHkha paDatAM kAcara banatAM, nA rahetI nijalAja; dekhA jainoe nija khATuM, du:kha kAtarathI rAjaprAraMbhita. 2 karaNaghelA-rajhaLyA ahula, maLI nahIM koI sAhAysa; duHkhasaMcAgA je na vicAre, tene thatA e nyAya--prAraMbhita. 3 AkAza tUTI paDe nija zirapara, tASaNa leza na bhAga; pharaja adA kara zIrSa paDelI, sukhaduHkhasamaye jAga--prAraMbhita. 4 zakti vinA nA vizva jIvAtuM, e kudaratanA nyAya; kanyA karatAM maravuM zubha, zUrane eDa sahAya--prAraMbhita. 5 karI kezarIyAM kara karavAnuM, jethI vizva jIvAya. buddhisAgaradharyapravRtti, pragati nizcaya thAya--prAraMbhita. sukhadu:khaprada saMyogonA pUrNa vicAra karIne kAryapravRtti AdarIne pazcAta duHkhA paDatAM bhIrU banI bhAgI javAthI deza, dharma, jAti, kula lAje che ane jaMgamAM kArya karavAnI acApyatA prApta thaI zake che. kArya karatAM vighnA tA Ave cheja emAM kaMi Azcarya nathI. kATI vighnA sAmA ubhA rahevuM eja zUranu lakSaNa che. gRhasthA ane tyAgIo koTI vighnA sahana karIne sarvasvArpaNa karI kAryapravRttithI pAchA na krUratA nathI tyAre deza, kema, samAja, saMgha ane dharmane uddhAra thAya che. pratyeka AtmAmAM vizvane uddhAra karavAnI zakti rahelI che. tethI pratyeka AtmAe kartavyakAryone prAraMbhIne tene saMpUrNa karavA prayatna karavA joie. huM cetana ! sAramAM sAra vaktavya e che ke kATI vighnA sahIne kArya kara. tethI pAchA na haTa. avataraNa Adarza karmayogI banI anya lokone zubhakAryamAM pravartAva. kRtvA karmANi yuktayA, zubhAni vyavahArataH / AdarzapuruSo bhUtvA, lokAn kArye pravartaya // 52 // zabdArtha-vyavahArathI zubhakAryA sayuktivaDe karI Adarza purUSa / I For Private And Personal Use Only Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 437 banI lokene zubhakAryamAM pravartAva. vivecana-manuSya! Atmana ! kharekhara tava vAstavika zubhavyavahAra pravRtti e che ke vyavahArathI zubhaka karIne lekene kAryamAM pravartAvavA. Adarza purUSa thayA vinA kadApi lokonA para pitAnA vartananI asara thatI nathI. "guvatu mainadAhathAnA raNaratu ziyA:" gurUo manavyAkhyAnIo hoya che ane china saMzavALA ziSya bane che. A vAkya kathavAne sAra e che ke zubhakArya karanArA manuSya eka akSara bolyA vinA anya lokone potAnA anuyAyI banAvI zake che. vALa kata mag ane raheNa sAta dRger ne vicAra karavAthI prabodhAze ke sArI yuktivaDe zubhakAryo karIne AdarzapurUSa banI zakAya che. je manuSya je pramANe vade che te pramANe vata nathI te mithyApralApI che. kAyara nirvIrya manuSyanuM hRdaya kharekhara tenA mukhamAM che ane karmacAgIonuM hRdaya tenI pravRttimAM che. azubhakAryo-pApakAryo karavAthI kadApi Adarza purUSa banavAne prasaMga prApta thatuM nathI. pApakarmo-anItikarmo karavAthI AtmAnI sarva zubhazaktine durUpayega thAya che, ane tethI svAtmAne ane vizvane aneka prakAranI hAni thAya che; aeva azubhakAryo karavAne te saMkalpa mAtra paNa na utpanna tha joIe. svanuM ane paranuM azubha vicAravuM e caMDAlanA samAna kRtya che. aeva azubha vicAra ane azubha kAryone prANAte paNa na karavAM joIe. A vizvamAM azubha pApamaya vicAre ane azubhakAryothI manuSya potAnI meLe pitAnuM jeTaluM azubha kare che teTaluM teonuM anya koI karI zakatA nathI. eka sarovaramAM patthara nAMkhavAthI aneka kuMDAlAM tIra paryanta thAya che tema A vizvamAM eka azubhavicAra vA eka azubhakArya karatAM tenI sarva vizvapara cheDI ghaNI asara thayA vinA rahetI nathI. tArA mArata eka zabda kayAM sudhI pahoMcI zake che tene vicAra karIne eka azubha vicAranI hAni mATe vicAra karavAmAM Avaze te prabodhAze ke zabda karatAM vicAra sUkSma ane balavAnuM che tenI sArI vA khoTI asara kharekhara pitAnA para tathA vizva upara atyaMta thAya che mATe ane For Private And Personal Use Only Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 438 zuvicAro ane azubhakAryanA tyAga karavAmAM jeTale AtmabhAga ApavA paDe teTale nyUna che. zuvicAro dvArA zubhakAryoMmAM pravRtta thavAthI je je aMze zubhavicArA ane zubhakAryomAM pravRtti thAya che, te te aMze aNuvicAra| ane AcAro TaLe che; ataeva zubhavicAro ane zubhakAryoMmAM pravRtta thavAnI atyaMta AvazyakatA siddha kare che. koI manuSya peAtAnA zarIranI chAyAne pakaDavA karADa gaNA prayatna kare ane chAyAnI pAchaLa doDe tethI chAyA kadApi jhAlI zakaze nahi, parantu te manuSya sUryanA sanmukha doDaze te chAyA tenI pAchaLa doDatI doDatI gamana karatI jaNAze. e hRSTAntathI abAdhavAnuM ke kIrti, pratiSThA, lakSmI, sattA, sukha e sarvanI pAchaLa doDavAthI te prApta thatAM nathI, parantu jyAre manuSya paramAtmAnA sadguNAnI prApti karavA mATe jyAre zubhakAryAMvaDe paramAtmAnA rUpa sUryanA sanmukha pravRtti kare che tyAre tene lakSmIsattA ane sukhanI saheje prApti thAya che. satkAryA karavAnI pAchaLa doDA eTale lakSmI, kIti vagere tamArI pAchaLa doDatI mAluma paDaze. savicAre ane satkAryamAM dararoja pravRtta thaela manuSya sanmArgaprati gamana karI zakaze. satkAryA karyA vinA kadApi vizvamAM ucca thavAnI AzA rAkhavI e vyartha che. je je AdarzapurUSo tarIke vizvamAM gaNAyA che, teoe prathama satkAryamAM ravApaNa karIne pravRtti karI hatI. zubhavicAro ane zubhakAryomAM eTalA badhA guMthAyuM joIe ke game tevA azubha sayAgomAM paNa anubhavicAra ane azubhAcAranI pravRtti karavA dhAryA chatAM paNa thaI zake nahi. azubhavicAra| svamanamAM dararAja keTalA Ave che ane keTalA jAya chaeN, tenA upara jyAre sUkSma payegathI jovAmAM Ave che tyAre svAtmAnI kaI dazA che teno khyAla AvI zake che ane azubhavicArAne parihAra karavA pravRtti thaI zake che. mAtapitAnI bhaktimAM zravaNa AdarzapurUSa thaI gayA tenuM kharekharUM kAraNa tenA mASitAnI bhaktinA zubhavi cArA ane zubhAcAro hatA. mAtRpitAnI bhakti sevArUpa zubhakArya karavA mATe zravaNe sarvasvArpaNa karyuM hatuM teNe aneka prakAranI icchA para mAtRpitR sevA mATe ya meLaLyeA hateA tethI te akSaradehe vizvamAM For Private And Personal Use Only Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 43 amara rahe che. aMdha mAtRpitRnI sevA mATe anya kazuM kaMI na jevuM ane mAtRpitRmAM sarva pUjyatA anubhavIe e kaMI sAmAnya bAbata nathI. mAtapitAne kAvaDamAM ghAlIne sarva tIrthonI yAtrA karAvavI e kaMI sAmAnya vAta nathI. aMdha mAtapitAne potAnA hAthe khAvAnuM karI ApavuM ane teonAM vastra dhovAM. teonA zabda tyAM pitAnA paga evI sevA pravRttimAM sthira rahevuM e kharekhara zravaNa dhanyavAdapatrabhUta che. mAtapitAnI sevArUpa zubhakAryamAM zravaNa jevA Adarza purUSa alpa thayA haze. zravaNa hAla atra nathI te paNa tenA nAmathI ane tenA zubhakAryathI saMprati manuSya para tenI bhAre asara thAya che. zravaNa je asara te belIne karI zake nahi te asara tenA belyA vinA tenI mAtApitAnI sevArUpa zubhakAryathI bhaviSyakAlapara thaI rahI che. gurUbhaktirUpa zubhakArya mATe jaina sagAlazAzeThanuM daSTAnta vizvamAM maujuda che. sagAlazAzeTha kareDAdhipati hatA. temanA gharanI zebhAne pAra nahote. dayA, zraddhA, bhakti, satya, prema, popakAra, dAnavIratA vagere temanAmAM aneka guNe hatA. sagALazA zeThanI patnI pativratAdharmamAM sadA nii hatI. sagALazA zeThanA vicAre ane AcAranI te mUti hatI. sagALazAzeThanI sevA karavAmAM temanI patnI sadA tatpara rahetI hatI ane atithinI sevA karavAmAM koI jAtanI bAkI rAkhatI nahotI. sagAlazAzeTha ane tenI patnInA eka saddagurU hatA. tenI sevA karavAmAM zeTha ane zeThANuM kaI jAtane Atmabhega ApavAmAM bAkI rAkhatAM nahotAM. keI devatAe sagALazAzeTha ane zeThANanI gurUsevA mATe anyadeva AgaLa ghaNI prasaMzA karI tethI anyadevane sagAlazAzeTha ane zeThANa mATe pUjya lAgaNI utpanna thaI. eka vakhata sagALazA zeThanA gurU tenA ghera AvyA. gurUe sagALazA zeTha ane zeThANanI pitAnA prati kharI bhakti che ke nahi tenI parIkSA karavA nizcaya karyo. zeTha ane zeThANIne tenA kelaIyA putrane mArI tenuM bhejana banAvavAnuM kahyuM. te pramANe zeThe ane zeThANIe putra mAravAnI pravRtti karI temAM gurUbhaktinA ge jarA mAtra paMcAyAM nahi. tyAre temanI kharI bhakti jANIne temanA gurUe tenI AgaLa tenA For Private And Personal Use Only Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 440 kharA putrane devatAi zaktidvArA raju karyA ane zagAlazAzeThanI gurU sevA bhaktirUpa zubhakArya mATe ghaNI prazaMsA nIce pramANe karI:sagAlazA zeThanI prazaMsA. sAcI bhakti tava mana ahA dhanya che jAta hArI, sAcA sAcA hRdaya vacathI sadgurU bhakti pUrI; dghArA jevA virala jagamAM sadgurU bhakti zUrA, sevA hArI bahu guNamayI ke na vAte adhUrA. vhAlA vhAlA nijathakI ghaNA cittamAM jeha lAgyA, haine mAryAM mamata tajatAM AMcakA nAja khAdhe; daivI lIlA gurUmana taNI sadgurU bhakti mATe, pAche bhAgye nahi nahi jarA dhanya bhaktija hArI. dhanya tava patnIne dhanya tava jAtane, dhanya tava bhaktine dhanya sevA, putra tava mAratAM AMcakA nava dharyA, dhanya tava bhaktine bhakti devA; dhanya tava mAtane sarvaravArpaNa karyuM, bhaktimAM khAmI nA kAMI rAkhI; amara tava nAma A vizvamadhye thayuM, pAmI zraddhA taNI satya jhAMkhI. 3 zraddhA bhakti thakI pUyA, sadgurU svArpaNe karI; dhanya sevA bhalI jagamAM, pAmyA viralA jane ahe. dhanya zeThANI zeThane, svArpaNa sevA karI khare; caMdrabhAnu uge tAvat, yAdI karaze sahu jano. 5 sagAlazA zeThanA putra saMbaMdhI gurUdeve devatAnI sAhAcce kRtrimakelaiyA putrane mAravAnI mAyA racI hatI, parantu tene sAra e che ke zeThe te guDsevAmAM jarAmAtra paNa mana vacana ane kAyAthI sarvasvArpaNa karatAM bAkI rAkhyuM nahi. mAtR pitAnI sevA bhaktirUpa zubhakArya ane zrIsadgurUnI sevA bhaktirUpa zubhakAryapara upara pramANe daSTAMtane vAMcI zubhakAryapravRttimAM aDaga acala rahevuM joie. zubhakAryanA prAraMbha mAtR pitAnI sevAbhaktithI thAya che. jeNe mAtRpitR sevAbhaktimAM pravRtti karI nathI te sadgurUnI sevA karavAne lAyaka khanI zakatA nathI. sattA, lakSmI ane vidyAvRddhi thaI te zuM thayuM? alabata kaMI nahi. jyAM sudhI mAtRpitRprema jAgrata thaye nahi ane temanA upakArano prati For Private And Personal Use Only 4 Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir badale vALavAne sevArUpa zubhakAryanI pharaja adA karAI nahi tyAMsudhI pAyA vinAnA prasAdanI peThe anya zubhakAryo jANavAM. je manuSya mAtApitAne upakAra jANavA samartha thayuM nathI te gurU ane devane upakAra jANavA paNa samartha thatuM nathI. zrI mahAvIraprabhue pitAnI mAtAne svapara prema avabodhIne ane mAtRbhaktithI ja zubhakAryayogI banI zakAya che ema jagatane jaNAvavAnuM temaNe garbhamAM sADA cha mAsanA hatA tyArathI pratijJA karI ke mAtA pitA jIve tyAM sudhI mAre dIkSA aMgIkAra karavI nahi. temaNe uparyukta pratijJAne pALIne mAtRpitRbhaktinuM Adarza daSTAnta vizvamAM prakAryuM. mAtR,pitR, gurU ane devanI kapaTarahitapaNe svArpaNavRttithI sevA bhaktirUpa zubhakAryanI pravRttimAM sarva zubhakAryone samAveza thAya che. vyavahArathI je je zubhakAryo gaNAya che temAM mAtRpitR gurUdevanI sevAbhakti eja prathama kartavya che. devane sarvasvArpaNa karavuM te devabhakti che. upara uparathI prabhunI stuti karavI ane puSpaphalAdi caDhAvavA mAtrathI bhAva vinA kharI devasevA gaNAya nahi. eka nadInA kAMThe jhADImAM eka jinadevanuM maMdira hatuM temAM prabhu birAjamAna karyA hatA. eka muni derAsaranI pAchaLa dhyAna dharatA hatA. eka vaNika daraja prabhu pAse AvI sarva prakAre bAhyapakaraNa vaDe prabhune pUjatA hatA. prabhune jalathI huvarAvate hate. dI karate hate. pupa caDhAvato hato. vaNika pUjA karIne nIkaLe evAmAM eka jaMgalI bhille Avye teNe kAgaLa karIne prabhu para jala reDayuM ane AkaDA vagerenAM puSe teNe prabhunA zarIra para mUkyAM. pelA vANiyAe tenI nindA karavA mAMDI ane munirAja je dhyAna dharatA hatA temane kahyuM ke eka jaMgalI bidya prabhunI AzAtanA kare che. muniye kahyuM, he vaNika! lhArA jevI te bAhyapUjAvidhine jANatA nathI paNa tenA amAM bahumAna che. te sarvasvArpaNa buddhithI prabhune pUje che. vaNike kahyuM ke e zI rIte samajAya tyAre? munie kahyuM ke, te avasare tane jaNAze. eka divasa vaNika vanajhADImAM prabhunI pUjA bhakti karavA Ave teNe prabhunI be AMkhe koIe kADhI nAkhelI diDI tethI vaNika bahu cheTuM thayuM, bahu cheTuM thayuM ema kathavA lAge, For Private And Personal Use Only Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 442 ane muni pAse AvI sarva vAta kahI. evAmAM pele jaMgalI bila Avyo. teNe prabhunI be AMkho koIe ukheDI nAkhelI dIThI ane tarata pitAnI be AMkhe ukheDIne prabhunA aMge cUMTADI ane prabhunI stuti karavA lAge. vaNikane munie bhillanI AvI sthiti jaNAvI ane kahyuM ke dekha! AvI sarvasvArpaNarUpa bhakti vinA paramAtmAnI prApti thatI nathI. hArI bhakti upara uparathI bAhyapUjAnA upakaraNe alaMkRta thaelI che ane tenI bhakti kharekharI jIvasATe banelI che mATe tenI bhaktinI prazaMsA karavA ye che. hRdaya eja bhaktinuM sthAna che. prabhu-gurUbhaktimAM bAhya karatAM prema svArpaNa vagerene jovAnI jarUra che. A pramANe kathI vaNikane bedha Ape. pelA jaMmlI bhillanI bhaktithI Asana devatA saMtuSTa thayA ane bhillane navI be AMkho ApI. e daSTAntathI prabhubhaktimAM svArpaNa jIvana karIne pravRtta thavuM joIe. prANIo, pazuo, paMkhIo ane manuSyanuM zubha karavA mATe teonA prati prathama te zubhabhAvanAthI vartavuM joIe. A vizva e kudaratano bAga che temAM sarva jIvone ekasarakhI rIte jIvavAne hakka che. keInA paNa jIvavAnA hakkane luMTI le e manuSyanI zubhavRttinuM lakSaNa nathI. sarva jI sattAe paramAtmAe che. prathama je sarva vizva no zubhabhAvanI apekSAe pUjaka bane che. te sarva jIvenuM zubhakAryo vaDe zubha karavA samartha bane che. A vizvavati prati tiraskAra vA nIca daSTithI jovuM e pitAnA AtmA prati tiraskAravA nIca daSTithI dekhavA barAbara che. aeva karmagIoe sarva prati zubhabhAvathI dekhavuM. vizvavati manuSya game te dharmanA heya vA game te nAtajAtanA hoya vA game te dezanA hoya paranta teonA AtmAomAM ane mahArA AtmAmAM sattAthI bheda nathI. teo te huM chuM ane huM te teo che. sarva jInI sAthe mAre AtmIya saMbaMdha che. keI jIva mAruM azubha karanAra nathI. ajJAna mahAdivaDe eka jIva anya jIva para zatrutA rAkhe che temAM mehane doSa che paratu AtmAne doSa nathI. sarva jI game tevA nhAnA ekendriyAdithI tevA paMcendriya zarIramAM rahelA hoya paraMtu For Private And Personal Use Only Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 443 teo te sattAnI apekSAe huMja chuM. sthAnAMgasUtramAM Aja apekSAe "o bAyo" ja bAramA eka AtmA ema prathamAraMbhamAM kathavAmAM AvyuM che. sarva jIvAne sattAe paramAtmAe mAnIne tene mAnavA, pUjavA, zubha karavuM ane azubhanA tyAga karavA eja kharekharI prabhupUjA vA vizvapUjA vA vizvazubhakAryapravRtti avamedhavI. sarva vizvavarti jIvonuM mana vacana kAyAvaDe zubha karavuM joie. zrImahAvIraprabhue Aja uddeze sarva jIvonI dayA karavI, sarva vizvavati jIvene na mAravA-na haNavA, sarva jIvonI rakSA karavI, sarva jIvonI sAthe maitrIbhAvanA dhAravI, sarva jIvAnAprati kAI paNa dharma, jAta, nAta vagerene bhedabhAva rAkhyA vinA je je guNe! pragaTyA hoya teenI prameAdabhAvanA dhAraNa karavI, sarva jIvaprati kArUNyabhAvanA dhAraNa karavI ane sarva jIvaprati mAdhyasthya bhAvanA dhAraNa karavI, evA sadupadeza ApyA hatA ane pazuonI hiM'sA aTakAvI hatI. gAtamabuddhe sarva jIvAnuM zubha karavuM evI zubhabhAvanAnA upadeza ApyA hatA ane yajJamAM thatI pazuonI hiMsA aTakAvI hatI. zaMkarAcArye jJAnamArgane svIkAra karIne sarva jIvAne brahma-AtmArUpa eka AtmArUpa mAnIne bhedabhAvanAnA tyAga karavA mATe upadeza ApI sarva jIvAmAM, sarva prANIomAM brahma dekhavuM ane tene pUjavuM. sarve divayaM prazna ityAdi zrutiyAnA advaita brahmavAda para artha utAryA hatA. sarva jIvAmAM sattAe eka sarakhuM brahma dekhyA pazcAt kAi jIvanuM azubha karavAnI vRtti rahe nahi ane sarva jIvAnu zubha karI zakAya evA ucca AdhyAtmika uddezane dhyAnamAM rAkhIne ne gAyA e sUtranI apekSAe sarva jIvAmAM paramAtmatva avalokavuM evA zrIvIraprabhue upadeza ApIne zubhakAryo karavAnI dizA darzAvI che. AtmAprati ane sarva vizvavatijI saMbaMdhI je je zubhakAryo svAdhikAre karavAnAM hoya te avazya Atmabhoga ApIne karavAM joie. sArvajanika hitakAraka zubhakAryo karavAthI avazyameva Adarza purUSatva prApta thAya che. AtmAmAM kAryayogInA guNe utpanna karIne zubhakArya karavAthI peAtAnu anukaraNu kharekhara aneka rIte e jagata kare che. zrImahAvIraprabhu, gAtamabuddha vagerenuM anukaraNa jema vizva For Private And Personal Use Only Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir manuSya kare che tema zubhakAryo karavAthI parvatanI guphAmAM saMtAI javAmAM Ave te paNa zubhakAryo karIne AdarzapurUSa banavAthI AtmAnuM anukaraNa anya manuSya kare che. svayaM zubha kAryo karIne anyane zubhakAryomAM pravRtta thavAne preraNA karavAmAM Ave che te tenI asara turata anya loko para thAya che. saMvat 1948 nI sAlamAM vijApuranA talAvane khodAvavAne prasaMga tyAMnA vahIvaTadAre vicAryo ane sarva lokene bhegA karyA. talAva davA mATe vahIvaTadAre prathama pravRtti karI ane mATI khodI TapalI bharIne pitAnA mastaka para upADI tethI anya gRhasthoe ane sAmAnya lekenA upara ghaNI asara thaI ane sarva leke talAva khadavA dAvavAnA kAryamAM pravRtta thayA ane temAMthI eka jUnA vakhatane pattharane kuMDa maLI AvyuM. nadiSaNamunie zrIvaraprabhunI pAse cAritra aMgIkAra karyuM paraMtu bhegAvalI karmanA mahedayathI temane vezyAnA ghera vasavuM paDyuM tema chatAM teo dararoja daza manuSyane vairAgyane bodha ApI dIkSA aMgIkAra karAvatA hatA. eka vakhate eka senIne upadeza ApatAM sonIe nadiSeNane kahyuM ke mane jyAre tame dIkSA levAne upadeza Ape che tyAre tame kema dIkSA aMgIkAra karatA nathI? zrInaMdiSeNe pazcAt dIkSA aMgIkAra karI. A uparathI avadhavuM ke manuSya jyAre prathama zubhakAryo kare che tyAre tenI asara anya manuSyapara thAya che ane tethI te AdarzapurUSa banIne anya manuSyane zubhakAryamAM pravartAvI zake che. zubhakAryonI kathanI karavA karatAM zubhakAryone karI batAvavAM e anantaguNa uttama kArya che. keI purUSanA kathana karatAM janasamAjane tenA vartananI anantagaNI asara thAya che. prophesara rAmamUti senDe zarIre mahA balavAnuM ane hAlanA jamAnAmAM bhImane bhAI che, tenA belavA karatAM, kathanI karatAM, aMgakasarata balanA te mahAAzcaryakArI khele karI batAve che tenI lekepara ghaNI asara thAya che. zarIra vyAyAmakAraka evo eka AdarzapurUSa ane svakAryamAM saheje pravartAvI zake che. je je mahApurUSe bhUtakAlamAM thaI gayA che teonAM jIvanacarite ApaNuM hRdaya upara vighut karatAM atyaMta asara karIne satkAryamAM joDe che tenuM kAraNa e For Private And Personal Use Only Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che ke teo AdarzapurUSa banyA hatA. rAmanuM nItimaya AdarzajIvana teonI pAchaLa paNa pustakedvArA ApaNA hRdayamAM sArI bhAvanA prakaTAve che. zrIkRSNanuM zrInemanAthaprati zraddhA-bhakti-bhAvanA ane karmagitvanuM AdarzajIvana kharekhara svAdvAdadaSTie uttama asara sarvamanuSya para karI zake che. ItyAdi daSTAMtothI avabodhavuM ke zubhakAryo karIne AdarzapurUSa banI anyalekene zubhakAryomAM pravartAvI zakAya che. AdarzapurUSa thayA vinA anyalokene zubhavicAro ane zubhakA mAM pravartAvavA e kArya kharekhara azakya jANavuM. prathama pitAnI jAtathI ane zubha asara karI zakAya che. zubhakAryo karatAM prathama te aneka manuSya sAmA thAya che paraMtu vairya dhAraNa karIne zubhakAryo karavAmAM Ave che te pazcAt tenI asara sarva lekopara thAya che. IzukrAIsTa zUlI para caDhI-vadhastaMbha para caDhI mRtyu pAme. paraMtu teNe te kAryathI brIstidharmane vizvamAM pA nAkhe. keTIse jherane pyAlo pIdho. paraMtu teNe te kAryathI potAnI pAchaLa saMkaDe se keTIse utpanna karyA, aeva Atmana ! sadbhaktivaDe zubhakAryo kara ane zubhakAryo karI AdarzapurUSa banI anya lekene zubhakAryomAM pravartAva. avataraNa-niHsaMgadirUpa AtmAne mAnI kartavya kAryamAM pravRtta thavAnI zikSA kavAmAM Ave che. niHsaGgaM nirbhayaM nityaM, matvA''tmAnaM svakarmaNi / sadupAyaiH pravartasva, pUrNadhairyapravRttitaH // 53 // zabdArtha-vakAryamAM AtmAne nisa nirbhaya nitya ane pUrNa mAnIne sadupAvaDe dharyapravRttithI pravRtti kara. vivecana-manuSya AtmajJAna vinA bAhyapravRttithI zubhAzubhabhAvamAM gherAI jAya che ane tethI pitAne jagatamAM dabAI gayele mAnIleI raMkanI peThe pravRtti kare che ane tethI te svayameva jagane dAsa bane che. jaDadehAdithI AtmA bhinna che ane te siddhabhrAtA che. AtmA sarva vastuonA saMbaMdhamAM AvatAM chatAM sattAthI niHsaMga che ane te vyaktibhAve paNa sattAe For Private And Personal Use Only Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nisaMgabhAvanAthI nisaMga bane che. AtmajJAnI kare manuSyanA samAgamamAM AvatAM chatAM AtmAnI niHsaMgabhAvanAthI niHsaMga rahI zake che ane tethI jaganI azubha asara tenA para thatI nathI. zubhAzubhane mananI sAthe saMga mAnavAthI mananA upara ghaNI asara thAya che ane tethI manuSya jIvatAM chatAM paNa mRtakanA je banI nirAnandamaya banI jAya che. agnithI sarvane nAza thAya che paNa je agnine samaga upayoga karI jANe che te agnine svAyatta karI zake che ane tenAthI nAza pAmate nathI, tadvat vizvavati sarva vastuonA saMbaMdhamAM bAhyataH AvavA chatAM antarthI nisaMga rahetAM bAhya vastuothI mana vagerenI hAni karI zakAtI nathI. jalamAM aneka manuSya DubI maraNa pAme che paraMtu je jalane upaga karI jANe che ane jalane tAbAmAM laI tenAthI aneka kAryo karI zake che te kaMI jalathI naSTa thatuM nathI, ulaTuM AtmapragatithI ucca bane che. sukhaprada vAyune upaga karIne tene vAparavAthI zarIrAdikane nAza thato nathI paraMtu zarIradine upagraha thAya che. vAyune saMga thavA mAtrathI je tene upayoga karI jANavAmAM Ave che te zarIrAdikane hAni pahoMcatI nathI tadvata aneka bAhyapadArtho hoya to paNa tethI AtmAne zuM? AkAzamAM ananta padArtho rahyA chatAM jema AkAzane keI jAtanI hAni pahoMcatI nathI tema AtmAnI sAthe bAhya zarIre aneka padArthono saMbaMdha thAya to paNa te pitAnA nathI evo ekavAra nizcaya thayA pazcAt te padArthone bAhyataH saMga hovA chatAM AtmA niHsaMga rahe che. skUlabhadra munivare ekavAra nizcaya karI lIdhuM ke AtmAnA zuddhAnandAdika guNemAM jJAnamastIthI ramavuM e brahmacarya che pazcAt te kezA vezyAne tyAM rahyA paNa aneka prakAranI rasavatI jamyA chatAM koI paNa prakAranI mithunecchAnI vRtti thaI nahi. jaDapadArthothI dUra bhAgI bhAgIne kyAM jaI zakavAmAM Avaze? jyAM javAnuM thaze tyAM bAhyapudgalene te saMbaMdha thavAne ja tethI saMbaMdhamAM AvyA vinA te chUTake thavAne nathI. bAhyapadArthonA saMbaMdhamAM rahyA chatAM bAhyapadArthonA saMgathI A tmAmAM zubhAzubhabhAvanA pragaTe nahi evI niHsaMgadazA prApta karavAnI jarUra For Private And Personal Use Only Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 447 che. khAdyajaDapadArtho potAnA AtmApara sAmrAjya bhAgave te avaedhavuM ke niHsaMgatA prApta thaI nathI. AhyajaDapadAthe nA saMbaMdhamAM saMgamAM chatAM paNa tenA para AtmA Adhipatya meLave te ni:saMgatA prApta thai ema avamedhavuM. bAjIgara indrajALanA padArthropara zubhAzubhabhAva arthAt harSa zAka sukhaduHkhapradabhAva dhAraNa karatA nathI tethI te indrajALavaDe AjIvikA calAve che chatAM IndrajALathI niHsaMga rahI zake che. ekarAjAne pakhaMDanu rAjya chatAM antI temAM rAgadveSanI vRttithI saMbaMdha nathI to khAdyasaMga chatAM paNa ni:saMga che ane eka bhikSuka mAthI nagnAvasthAmAM chatAM rAjyasaMpAdinA icchuka che te te antI saMyukta che. ataeva atravAsthya sArAMza e che ke AtmAnI ni:sagatAthI khAghazubhAzubha padArthonA saMbaMdhamAM AvatAM bAhyapadArthonI zubhAzubha asara peAtAnA AtmApara thatI nathI ane tethI AtmAnA A nandamaya anantajIvananI prApti thAya che. eka RSie potAnA keTalAka taparavI ziSyA darzana karavA AvyA tyAre temane sagI kahIne elAvyA ane keTalAka gRhasthabhakto AvyA teone ni:saMgI kahIne bolAvyA. AnuM kAraNa e hatuM ke tapasvIone viSayabhAge bhAgavavAnI manamAM pramalavAsanA pragaTatI hatI ane gRhasthAnA manamAM jJAnayeAge paripakava vairAgya thavAthI sarva saMsArano tyAga karavAnI praznalabhAvanAo jAgrata thatI hatI. A pramANe antarnI dazAthI tapasvIone saMgI kahyA ane gRhasthabhaktone ni:saMgI kahyA. ni:saMgatAnI bhAvanAthI aneka prakAranI upAdhiyA AvyA chatAM upAdhiyAmAM rAgadveSanA saMgI banI javAtuM nathI ane upAdhiyeAmAM niHsaMga rahevAthI keTalAka rogAnA zarIrapara humalA thatA nathI ane zAka cintAnA aNuvicArono manapara humalA thatA nathI tethI bAhyathI game tevI dazA hovA chatAM AtmA niHsaMgapaNAthI AtmAnaMda bhAgavavA samartha ane che, eka kalAka paryanta AtmAne niHsaMga bhAvyAthI te sarva prakAranA bejAethI halakA thai jAya che ane jANe te sarvamAM chatAM sarvamAM nathI evA anubhava Ave che. ane anya ajJAnIenA karatAM karoDa gaNA anantaguNa nirlepa rahI zake che. AtmA jyAre tyAre paNa AvI For Private And Personal Use Only Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 448 ni:saMgabhAvanAmAM ArUDha thayAvinA nirbaMdha thavAnA nathI. bAhyasaMga te avazya jyAMsudhI zarIra che tyAMsudhI tIrthaMkarAdi sarakhAne rahe che te anyane rahe temAM zuM Azcarya ? alabata kaMi Azcarya nathI. ataeva AtmAne ucita e che ke mananI zubhAzubha kalpanAthI potAne zubhAzubha saMgI na mAnI leve. AtmA niHsaMga che tethI AtmA svayameva siddha ane che. eka amaladAra jema potAnI nokarI pUrNa thayAthI potAnA cArja anya amaladArane soMpI AnandathI chUTo paDe che tema pratyeka manuSye ni:saMga AtmAne mAnI kartavyakAryAM karatAM chatAM antarthI te te padArthonA saMbaMdhaja peAtAnI sAthe nathI ema mAnI pravartavuM ke jethI rita, arita, rAgadveSarUpa AcchAdanAthI potAnA Ananda guNu AcchAdita banI jAya nahi. bAhyakartavyakAryo karatAM chatAM paNa antarthI niHsaMga rahevAthI jyAre joie tyAre AtmA AnandramAM jhIlate mAluma paDe che ane te kaI jAtanA mamatvanA baMdhanathI potAnA Ananda khAi besatA nathI. ataeva niHsaMgabhAvanAvaDe AtmAnI niHsagatA prApta karavAnI jarUra che. ni:saMgatAyukta AtmAne A saMsAramAM sarva kartavyakAryo karavAnA adhikAra che, kAraNa ke tethI te bAhyasayAgAthI aMdhAtA nathI. tene te A vizva eka ramakaDA sarakhu lAge che, ane te aneka parivartanamAM svAtmAne zubhAzubhabhAvathI vimukta rAkhe che. AtmAnI ni:saMgatA prApta karavAnI jarUra che ema pratyeka manuSye vicArIne kartavyakAryamAM pravRtta thavuM joie. ni:saMgabhAvanAthI sarvamAM chatAM sarvazrI nyArA evA AtmA anubhavAya che. AryAvartanA manuSyA jyAre AtmAnI ni:saMgatAthI bhraSTa thayA tyAre te kArya karavAmAM mamatvabhAvanAvaDe mhArUM thArUM mAnI nIca koTIpara AvI gayA. pUrve manuSyo niHsaMgatArUpa AtmAne anubhavatA ane bAhyakartavyakAne karatA hatA tethI te khAtAM pItAM haratAM pharatAM chatAM guNasAgarAdminI peThe kevalajJAna prApta karI zakatA hatA. hAla manuSyA dharmanA matamatAMtarAmAM dRSTirAgI banIne mUladhama sAmuM dekhatA nathI. satya sadA sUryanI peThe ekasarakhuM prakAzita rahe che. satyAndamaya sarva manupyAnA AtmAo che. dezakAlAnusAruM sarva manuSyA. satyadharmane zedhI For Private And Personal Use Only Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 449 zake che. aneka rUpamAM arthAt aneka prakAre satya bAhira AvI zake che. svAtmA satyarUpa che ane te niHsaMgarUpa che ema mAnIne jyAre manuSya niHsaMgatAne anubhava kare che tyAre teo karmaveganI ucca keTIne prApta karI zake che. AtmAne niHsaMga mAnI nirbhaya banI svAdhikAre sarva kAryo karavA joIe. sarva prakAranA bhayanuM cUrNa karIne tene AkAzamAM uDADI devuM joIe. bhaya e AtmAne dharma nathI. je bhaya pAme che te AtmA nathI paNa mana che. je bhaya pAme che te vizvanA paga taLe kacarAya che. je bhaya pAmIne karmavegathI bhraSTa thAya che te ajJAna kapamAM utare che. bhaya pAmanArane jIvavAne adhikAra nathI. tenAthI bhaya pAmavAne che. zuM? IzvarathI bhaya pAma joIe? Izvara kadI bhaya karanAra nathI te koIne duHkha ApanAra nathI mATe izvarathI bhaya na pAma Ie. Izvara paramAtmA ananta AnandarUpa che. tenAthI bhaya keIne thaye nathI ane thanAra nathI. yamathI bhaya pAma joIe? nA. te kadApi AtmAne nAza karI zake tema nathI. pitAne AtmA ane amane AtmA ekarUpa che. tethI AtmAne AtmAthI bhaya nathI ane pugalane pugalathI bhaya nathI. bhaya che te eka jAtanI bhrAnti che. zuM tyAre karmathI bhaya pAma joIe? nA te kadI satya nathI. AtmA kSaNavAramAM karmane nAza karI zake che. bhaya eka prakRti che ane te AtmAthI bhinna che ane AtmAthI bhinna bhayaprakRtithI bIvuM e AtmAne mULa svabhAva nathI; aeva ke InAthI bhaya pAmavA jevuM cheja nahi. AtmAne keI nAza karI zake tema nathI, kAraNa ke AtmA nitya che. traNakAlamAM dravyarUpe te eka svarUpe rahI zake che. mRtyuthI bhaya pAmavAnI jarUra nathI, kAraNa ke AtmArUpa sAgaramAM mRtyu e eka parapoTAnA samAna che. parapoTAne nAza thatAM kadApi nitya AtmAne nAza thatuM nathI. yaza kIti e nAmarUpanA saMbaMdhe che. nAmarUpa e AtmAne dharma nathI tethI nAmarUpanA yoge udbhavela yaza kIti emAM AtmAnuM kazuM kaMI nathI. nAmarUpanI kIti Adi mAyAjAlamAM AtmAnuM kazuM kaMI nathI, aeva kIti-yaza-apakIti vagere eka samu 57 For Private And Personal Use Only Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 450 dranA para peTAnAM jevAM hovAthI tenA nAze kaMI AtmArUpa sAgarane nAza thato nathI ema avabodhIne mananI upara kaI paNa jAtanA bhayanI asara thavA devI nahi. nAmarUpanA saMbaMdhane laI puSpage yaza kIti ane pApo daye apakIrti vagere thAya che, paraMtu AtmAmAM nAmarUpa na hovAthI te banethI bhaya pAmavAnuM kaI kAraNa nathI. karma e vastutaH AtmA nathI ane karmathI bhaya pAmavo e AtmAne dharma nathI; atae karma saMbaMdhe uThela nAmarUpa prapaMcAdithI kadApi bhIti dharavI nahi. zuM AkAza keInAthI bIve che? nA. tema hAruM paNa AkAzavat nitya ane nirAkAra AnandarUpa che te lhAre zA mATe bIvuM joIe. hAruM nirbhaya svarUpa che. hArA AtmAnA eka pradezane kaI nAza kare e kaI jaDa padArtha nathI ane je AtmA che te svAtmA samAna che. teo sadA svAtmAnI peThe nirbhaya ane AnandasvarUpa che. janma, jarA ane mRtyunI kalpanAne tyAga karIne AtmAne nirbhaya bhAva joIe. je je vastuo naSTa thAya che te te vastuo AtmA nathI evo paripakava daDha anubhava karIne AbhAnuM nityarUpa anubhavavuM joIe ane kartavya kAryo karatAM chatAM nirbhaya ane nityarUpa AtmAne mAnI pravartavuM joIe. tathA bhayanI panotIne pagataLe kacarI nAkhavI joIe. AtmA nitya avinAzI che, aja che, akhaMDa che, achedya che, abhedya che ane nirbhaya che e ekavAra anubhava AvatAM mAyA prapaMcathI dIna banI gayela AtmA te svasvarUpanuM jJAna karIne karmanA doSe chatIne jina bane che. jeo dravyathI jina hoya che teo bhAvathI jina thAya che. AtmA svayaM bAhya vizvapara jaya meLavI zake che. AtmA nitya che evuM anubhavagamya thatAM AtmA jina thavAnI ucca zreNipara krame krame kartavya kAryo karate karate Ape che. nAmarUpanA saMbaMdhe mehanI vRttinuM antamAM utthAna na thavA devuM eja Antarika jina thavAne mukhya pAya che. AvI rIte jina thavAnI kamaNipara ArehavuM hoya te AtmAne nitya ane nirbhayarUpa anubhavI kartavya kAryo karavA joIe. AtmAne nitya nirbhayarUpa mAnIne sarva prakAranI bhaya vRttine AtmajJAnamAM For Private And Personal Use Only Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 451 bhasmIbhUta karI nAkha !!! ane aneka deve thArI sAmA AvIne kartavya kAryathI parA''mukha karavA tane bhaya pamADavA pravRtti kare te tene AtmarUpa mAnIne tenAthI jarA mAtra bhaya na pAma !!! zrIvIraprabhunA AnandAhizrAvakane devatAoe bhaya pamADavA aneka prakAranI pravRtticA karI paraMtu te bhaya pAmyA nahIM tyAre devatAe tenI AtmadazAthI prasuti anyA ane zrIvIraprabhue samavasaraNamAM tenI prazaMsA karI. zrInamirAjaSine cAritramArgamAMthI calAvavAne mATe Indre temanI nagarI ane rANIone khUma pADatI dekhADI ane nima rAjarSine kahyuM ke cAritryano tyAga karIne tame rANIone bacAva ko. tamArUM sarva khaLI bhasmasAt thai jAya che tenuM rakSaNa kare, rakSaNa karA, ItyAdi aneka prakAre temane cAritra bhAvamAMthI calAvAne vacane kAM, parantu namirAjarSi svakartavya cAritrArAdhanamAMthI jarA mAtra calAyamAna na thayA ane ulaTuM kathavA lAgyA ke tame citra hate ItyAdivaDe Indrane pratibAdhyA. A uparathI avodhavAnuM ke AtmajJAna thayA pazcAt AtmAne ni:saMga nirbhaya mAnyA pazcAt svAdhikAre je je kartavya kAryo vyavahAra ane nizcayataH karavAmAM Ave che temAMthI calAyamAnapaNuM thatuM nathI. svAdhikAre sva-kartavyakAryAM karatAM AtmAne pUrNa mAnavA joIe. ananta guNA vaDe mArA AtmA paripUrNa che. AtmAmAM je che te sarve pUrNa svarUpa che. pUrNamAM pUrNa maLe che toye pUrNa rahe che. AtmA svane pUrNa mAnI kartavya kAryoMmAM pravRtti kare che tyAre tene koi paNa prakAranA asaMtaSanuM kAraNa rahetuM nathI. jyAM sudhI AtmAne apUrNa mAnI kartavya kAryo karavAmAM Ave che tyAMsudhI AzA, svArtha, asaMtASa vagerenA vicAronA gherAmAM sapaDAvavAnuM thAya che ane aneka prakAranI vAsanAnA pUjaka banavuM paDe che. AtmAmAM je je guNA rahelA che temAMthI eka TaLatA nathI ane eka nava AtmAmAM AvatA nathI ema khAsa avaSedhI AtmAne pUrNa mAnI kartavyakAryo karavAM joie. AtmAmAM ananta guNaiA che tenA tirAbhAva jyAMsudhI che ane jyAMsudhI AvirbhAva thayA nathI tyAMsudhI apUrNatA che; e STie AtmAne apUrNa jANavAmAM Ave For Private And Personal Use Only Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para tepaNu sattAe sarva guNAvaDe AtmA paripUrNa che ema mAnIne khA kartavya kAryo karatAM khAdya padArthInI prAptimAM vA aprAptimAM, vA khAhya kartanya kAcerInI pUrNatAmAM vA apUrNatAmAM tathA svAdhikAre je je kaMI karAya che temAM asatASa, zoka, cintA vagere mAnasika lAgaNIo pragaTa thatI nathI. AvI dazA pAmIne je kAI AtmajJAnI kartavyakAryone kare che te svane tathA samaSThine svargasamAna dvivya banAvI zake che. evI dazA prApta karyA vinA karoDo manuSya bhale kartavya kAryo kare, parantu lAbha te eka gaNA ane jagane ananta guNI hAni paheAMcADI zake che ane AtmajJAnI evI dazAe kartavyakAryo karatA chatA jagane anantaguNu lAbha ane eka guNu hAni pahoMcADI zake che. mATe karoDo ajJAnIe karatAM eka AtmajJAnI ananta guNA uttama avamedhavA. tathA te tenA karatAM ananta guNu lAbha pahoMcADanArA avabAdhavA. uparyukta STie ni:saMga, nirbhaya nitya ane pUrNa svarUpa AtmA jeNe mAnela che teja kharI rIte jagatane ane peAtAne lAbha prApti karAvanAra hovAthI teja kartavyukAryanA vyavahAra ane nizcayataH adhikArI ane che. jeNe svAtmAne pUrNarUpa avodhyA che te svAtmAmAM ananta sukhanI pUrNatA sattAe mAnIne para jaDa vastuomAM sukhanI buddhi dhAraNa karIne jagatanI hAni thAya evA mana, vacana ane kAyAthI prayatna karatA nathI ane temaja te bAhya kartavyakAryamAM mAna paDhavI vagerenI abhilASA dhAraNa karIne, asaMtoSavRttithI prayatna karatA nathI. mAna, pUjA, kIrti padavI yaza vagerenI lAlasA kharekhara jeNe svAtmAne pUrNa nathI jANye tene utpanna thAya che ane tethI te AtmA pUrNa chatAM bhrAntithI mAna, pUjA, kIrti, padavI vagerethI potAnA AtmAne pUrNa karavA mathe che ane tenI prApti mATe aneka prakAranA rAgadveSanA vikalpa saMkalpa karI karmanA dAsa ane che. AtmAmAM sarva zuSNeAnI pUrNatA mAnIne je bAhya kartavya kAryo kare che tene yaza-kIrti-mAna-pratiSThA-pUjA--satkAra ane bahu mAna maLe vA na maLe tenI darakAra rahetI nathI. kAraNa ke te peAtAnI svAbhAvikI pUrNatA vinA anya bhrAMtirUpa pAgalikI For Private And Personal Use Only Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ke mAna-kIrti Adi pUrNatAvaDe pUrNa thavA IcchatuM nathI tethI te bAhya brAntimaya pigalikI mAna-pratiSThA-padavI vagerenI pUrNatA ane apUrNatAmAM samAna samabhAvI banIne saMtoSavRttithI bAhya kartavya kAryo karavAnI pitAnI pharaja adA karatA rahe che temAMthI te bhraSTa thatuM nathI ane temaja te game tevuM sAmAnya kartavya hoya te paNa antanI pUrNatAnI bhAvanAnA prabala veganA Antarika AnandathI masta banIne te karyA kare che. A sthitimAM brAhmaNa varga-kSatriya varga- vaizya varga ane zudra varga Avaze tyAre teo Antara pUrNatAnI sAthe bAhyapUrNatA arthAt lakSmI vagere bAhyajIvanapravartakajIvana hetuethI pUrNa thavAnA, gRha ane tyAgIoe svasvAdhikAre antarUmAM pUrNatAnI daSTi dhArIne kartavyakAryo karavA joIe. prabhu, bhaktane ane gurU, ziSyane ane jJAnI pitAnA AtmAne kartha che ke tuM pitAne niHsaMga, nirbhaya, nitya ane pUrNa mAnI je je kArya karavAnA sadupAye hoya te te sadupAvaDe dheryapravRttithI kArya kara ane svAdhikAra pharajane adA kara. avataraNu-sUphamApagaDhaSTie kriyamANa kartavya kArya nirIkSaNa pUrvaka sapurUSa sammati pUrvaka gaNumukhya karmono viveka karIne kArya karavAM joIe te darzAve che. nirIkSA hi prakartavyA, kriyamANasvakarmaNAm sUkSmopayoga dRSTayA hi,gRhItvA sammati staam||54|| kartavyAni hi karmANi, nRbhave kAni kAni ca vivicya gauNamukhyAni, kuruSva svaadhikaartH||55|| | zabdArtha-sUpha paga daSTie sahurUSenI sammati grahIne kriyamANu svakarmonI nirIkSA karavA gya che. manuSyabhavamAM gaNa mukhya kayAM kayAM kAryo karavAnA che tene viveka karIne kartavya kAryo karavA joIe. vivecana-sUphamepacega daSTie svakartavya kAryone nirIkSavAthI kartavya kAryomAM je je kAMI bhUle thatI hoya te mAluma paDe che ane For Private And Personal Use Only Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 454 te sudhArI zakAya che. kartavya kAryAne samApagaDhaSTithI tapAsatAM kartavya kAryomAM je je muzkelIo naDatI hoya che te spaSTa jaNAI Ave che. samApayeAga STie kartavya kAcanI aneka bAju tapAsI zakAya che ane tethI koI paNa jAtanI bhUla karI zakAtI nathI. Ara gajema khAdazAhanA baMdhuee sUkSmApayeAga daSTi nahIM dhAraNa karI ane AraMgamanAM kartavya kAryAnI nirIkSA na karI tethI teo mRtyu zaraNu thayA. sUme payoga viDe marAThAoe jo pANipatanA yuddhaprasaMge svakartavya kAryAnI nirIkSA karI hota to teoe rAjapUtane meLavI lIdhA hota ane lUTaphATa vagerethI lokonI arUci pAtAnA tarapha na khecI hota. marAThAone hindu rAjya sthApana karavAnA mukhyApheza hatA parantu teo sUkSmapayoga STi vinA tene bhulI gayA ane mAravADanA rAjapUta rAjyeAnI sAthe yuddha karI potAnI pragati para kuhADo mAryAM. mAravADa vagere dezanA hindu rAjAonI svataMtratA rakSavA teoe sahAyaka banavuM joItuM hatuM ane kartavya uddezane dhyAnamAM rAkhI pravartavuM joItuM hatuM. te uddezathI tee sUkSmapayoga draSTi vinA bhraSTa thayA ane teo avanatinA khADAne zaraNa thayA. gurjarezvara bheALAbhIme je sUkSmapayoga STi vaDe gurjara dezanuM bhAvihita ane svakartavya kAryamAM thatI bhUlenA vicAra karyA hAta to te kadApi sAmezvaranI sAthe yuddha karata nahi ane sAmezvaranI sAthe paraspara salAha saMbaMdhe baMdhAine tatsamayamAM je kartavya pravRtti karIne svadeza rakSA karavAnI hatI tenuM bhaviSya sArI rIte sudhArI zakata ane svarAjyanA pratyeka aMganI sArI keLavaNI vaDe puSTi pragati karI zakata. somezvare paNa sUkSmapayoga vaDe svakartavyanA mukhya uddezo prati lakSya dIdhuM hota to te pArasparikayuddhapravRttithI pArasparika sarva khala kSaya thavAnI dAne na prApta karI zakata ane kSatriya, brAhmaNA, vacce ane zUdronI unnati thAya evA upAcA cAjI zakata; parantu te svakartavya kAryAmAM sUkSmapayoga DhaSTi dhAryA vinA tevuM kyAMthI sujhI zake? gAcakavADe IMglIza sarakAranI sAthe sUmepacega STie saMdhi karI bhAratanuM hita vadhAryuM tethI gAyakavADI rAjyanI AbAdI zAMti vadhI che. For Private And Personal Use Only Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 455 brAhmaNoe sUme paga daSTie svakartamAM kayA kayA de che tenuM nirIkSaNa karyuM hota te brAhmaNanI avanati thAta nahi. jainAcAryoe ane jainamahAsaMghe svargamAM keLavaNune bahoLe pracAra karIne sva kartavya kAryone sUkSma pagadaSTie tapAsyAM hatA te aneka gacchamata kaleza-saMkucita draSTi ane saMgha kartavya kAryanI khAmIothI jainonuM hAla je kSetra sAMkaDuM thaI gayuM che te thAta nahi. kSatrie kSAtrakarma pragati mATe Adyaparyanta sUkSma pagadaSTivaDe kSAtrakarmanI dezakAlAnusAre nirIkSA karI hatI te vartamAnamAM teonI je paDatI thaI che te thAta nahi. zuddhoe sevA dharma kartavyenuM sUme pagadaSTithI nirIkSaNa karI je je bhUle thaI tene sudhArI heta te teonI hAlanA jevI kharAba dazA dekhAtA nahi. haidaraalI ane TIpu sultAne sUme pagadaSTivaDe svakartavya kAryonI nirIkSA karI hata ane IMglIza sarakAranI sAthe maitrI dhArIne kartavya kAryone sudhAryA hatA te tenA vaMzajone nAza thAta nahi. nepoliyana bonApArTa kAnsanI svataMtratA karyA bAda sUmapayoga daSTivaDe sarva rAjyanI sAthe salAha zAMti saMbaMdha rAkhIne mansanI pragati tarapha ane sva kartavya tarapha lakSa dIdhuM hota te chevaTe tenI tevI dazA thAta nahIM. IMglAMDanA rAjA sara cArlsa pArlAmenTanI sAthe sUkSma paga daSTivaDe je saMbaMdha ghaTe te rAkhyo hota te prajAnI sAme yuddha karIne temAM tene pitAne ziracheda karAvavAno prasaMga Avata nahi. sUme paga daSTi vinA kartavya kAryomAM thatI bhUlethI pitAnI ane jagatanI atyaMta hAni thAya che evuM uparyukta daSTAntathI khAsa avabodhAya che. remane rAjA TArTavIna dha prAuDe sva kartavya kAryo karavAmAM sUpaga daSTi vinA ghaNI bhUle karI hatI, tethI teNe sva prajAnI arUci harI lIdhI hatI ane tethI tenA sAmI tenI prajA thaI hatI, tathA rAjyagAdI parathI tene banDa karI uThADI mUkyuM hatuM. IrAnamAM hAla svataMtra thayuM te vakhate pUrvanA rAjAe sUme paga daSTithI kartavya kAryonI nirIkSA karI nahi, tethI teNe samayasUcakatAne gumAvI ane rAjyathI padabhraSTa thaze. pratyeka kartavya kAryanI cAre bAjuonI sUme paga daSTithI tapAsa karyA vinA For Private And Personal Use Only Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 456 aneka prakAranI bhUla thAya che ane tethI pramAda dazA vadhatI jAya che tethI pratipakSIo kartavya kAryomAM chidra dekhIne sAmA paDI svabalane kSaya karavA pravRtti kare che. jUnAM paTTAvalInAM patrAnusAre kathAya che ke sUphamepaga daSTi vinA kharataragaccha ane tapAgaccha sva paranI hAni karavA paraspara sAdhuone nAza karavAnI vRtti sevavA prayatna karyo hato, tethI vaiSNava matanA vallabhAcArye lAkha jaina vaNikone vaiSNava banAvyA hatA. sUme pagadaSTithI kartavya kAryanI zubhAzubha bAjuo avalokI zakAya che. zrIvijayasenasUrinA samayamAM yatimAM paraspara abhimAna dveSa, IrSA, nindA ane kalahathI virodha utpanna thaye ane e vizedhanA pariNAme yatinI AdhyAtmika guNa bhAvanA ghaTavA lAgI ane paMnyAsa zrI satyavijayajIthI te samayamAM nIkaLela saMvega pakSanI zatake zatake unnati thavA lAgI ane tethI jenomAM yati ane saMgI sAdhuonI je sthiti thaI che te sarva jeno jANI zake che. bhAratamAM je je rAjAo thaI gayA teoe sUme pagadaSTithI bhAratanI pragati thAya evA upAye saMbadhI khAsa carcA uThAvI nathI. hindusthAnanA saMbaMdhI bAbara potAnI neMdhapethImAM lakhe che ke hindusthAnanA rAjAo Alasu che. teo svadeza ItihAsa jJAna meLavavA mATe paraspara saMpIne svadezanuM rakSaNa karavA mATe bedarakAra che. hindusthAnanA loko zArIrika baLamAM pazcAt che ane teo paraspara ekabIjAne sAhAcya ApIne svAstitva rakSaNa karavuM evA vicArevaDe saMghabala utpanna karavAnI zaktithI ajANa che. bAbarane mata kharekhara keTaleka aMze satya che. sUphapaga daSTi vinA hindusthAnanA lakee kusaMpa, vaira, Alasya,anudyama-jazekha-abhimAna-IrSA-nindA ane zedhaka buddhi vinA ghaNuM khoyuM che. hindusthAnanA lekoe sUme pagadaSTithI sva kartavya kAryone nirIkyAM nahi tethI teonI bhUle teone dekhAI nahi, ane sva kartavya kAryomAM thatA doSe vAravAne teo udyamI banyA nahi, tethI teo svabhUlanuM phala bhagave che ane jyAM sudhI teo kartavya kAryone sUmo paga daSTithI nahi dekhaze tyAM sudhI teonI evI sthiti raheze. AdhyAtmika guNe pUrvaka AdhyAtmika dene TALavA For Private And Personal Use Only Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 57 mATe kharekhara upAya sUkrama paga daSTi che tethI pitAnI sarSa jeTalI bhUla hoya che te mAluma paDe che. ApAne sUme pagadaSTithI pitAnI avanatinAM je je kAraNe hatAM te sarve tapAsI lIdhAM ane tethI te te avanati hetuone haThAvavA mATe jhApAnamAM laghu laghu rAjyanuM saMyukta bala thayuM. jhApAne sarva dezemAM potAnA dezanA manuSyane mekalI ApyA ane sarva dezamAM je je uttama sudhArAo tathA kaLAo hatI teone pitAnA dezamAM AvyuM. jhApAne rAjyapragati, vyApArapragati, kalApragati, keLavaNupragati, svAstitvasaMrakSaka kSAtrakarmapragati, jalanakApragati vagere aneka zubhakAryapragatiprati suvyavasthApUrvaka lakSya dIdhuM, ane sUmepagadaSTithI kartavya kAryonuM nirIkSaNa karI ghaTatA vadhatA sudhArA karyA, tethI jhApAna svadezAbhimAnI banI sattAlakSamIthI khIlavA lAgyuM. rUziyA sAthenI laDAImAM te pote jItyuM ane tethI sarva rAjyamAM tenI pratiSThA vadhI. IMglAMDanI sarakAre jhApAnanI sAthe dastI bAMdhI ane sUpagadaSTithI jhApAna bhaviSyamAM pragati karI zakaze. cInamAM aphiNa khAIne cInAe aphINIyA banI gayA ane tethI teo Alasu banI anyadezanI apekSAe pazcAt paDI gayA. hAlamAM cInAo cetavA lAgyA ane teoe aphINa nahi vAparavAnuM TharAva karyo che. tathA svataMtra rAjyanI sthApanA karI che. bhaviSyamAM je te sUme pagadaSTi rAkhI pravartaze to svarAjyavyApAra kalApragatinuM saMrakSaNa karI zakaze. AryAvartamAM sUphame pagadaSTivALA rAjakIya manuSya, vyApArI manuSyo, sAmAjIkasevA karanArA manuSya ane vidvAna manuSya anya dezanI apekSAe viralA dekhAya che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya, zudra, rAjAo ane tyAgIomAM sUphapagadaSTivALA manuSya jAgrat thAya-pragaTe evA upAya levAnI khAsa jarUra che. sUpagadaSTi vinA koIpaNa manuSya svartivya kAryomAM vijayazAlI banI zake nahi. Avazya kartavya kAryonuM paripUrNajJAna karyA vinA kadApi sUmapayogadaSTi pragaTa thatI nathI. vizvavati sarvaprakAranI vidyAonuM jJAna karyAthI ane AtmAne keLavyAthI sUme pagadaSTi pragaTe che ema khAsa lakSyamAM rAkhavuM. AryAvartAdi sarvadezanA garIbamAM garIba manuSya paNa jyAre sUme pagadaSTine 58 For Private And Personal Use Only Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 458 dhAraNa karanArA thaze tyAre AryAvarta ane sarvavizvanI bAhya tathA Antarikapragati thaze. sUphamApagadaSTi vinA adhyAtmikabhAvanA pragaTatI nathI. yurepamAM hAla bhayaMkara yAdavAsthaLI pragaTI tenuM kAraNa e che ke teomAM vAstavika AdhyAtmikabhAvanAnI khAmI che. AdhyAtmikajJAna dvArA sUkSma pagadaSTi khIlavavAmAM Ave che tyAre sarvadezanI sarvaprakAranI unnatithI pazcAt paDavAnuM thatuM nathI. gRhastho ane tyAgIo sUphamepagadaSTivaDe svasvAdhikAre jyAre kartavya kAryo kare che tyAre baMnenI pragati thavAmAM koI jAtane virodha AvatuM nathI ane karoDo vidane yukti prayuktidvArA jItI zakAya che. sarvakAryonI sarva bAbatenI sUme pagadaSTivaDe sarvakAryomAM kuzala thavAthI AmenatimAM AgaLa vadhI zakAya che ema manuSya vicAre che tyAre teo kartavya kAryo karavAmAM ane jamAnAne anusarI AgaLa vadhavAmAM pazcAt paDatA nathI. sUme pagadaSTie kartavya kAryo karavAthIja pragati thAya che ema nizcayataH avabodhavuM. game tevI sUpayogadaSTi hoya to paNa kartavyakArya karavA mATe anya sat manuSya ke je te te kAryonA sUpayogadaSTivALA heya teonI svakartavya kAryomAM sammati levI joIe, ke jethI pagadaSTidvArA je na jaNAtuM hoya te teonAthI jaNAI Ave. sUpagadaSTidvArA divase je je kAryo karyA hoya tenI nirIkSAAlecanA karI javI. jyAre dhArmika pratikamaNa AvazyakamAM pratyeka kartavyadharmakarmamAM je je aticArAdi doSa lAgyA hoya che tenI sUmapaga daSTidvArA AlocanA karavAmAM Ave che. tyAre zuddhatA thAya che sAMsArika, vyAvahArika ane dhArmika vyAvahArika kartavya kAryo karatI vakhate sUkSepacigadaSTithI pratyeka kAganuM sUma nirIkSaNa karavuM ane purUSanI sammati grahaNa karavI. A vizvamAM sapurUSe pAramArthika kartave karanArA hoya che. teonI sammatithI game tevA viSamasaMgomAM paNa kArya karavAnI vyavasthA buddhi prakaTe che ane tethI kAryomAM sudhAre vadhAre karI mastake AvI paDelI pharajene adA karI zakAya che. sUra phamepagadaSTithI jyAre zrIneminAthe harine pikAra zravaNa karI pANigrahaNanuM svarUpa vicAryuM tyAre teoe ratha pAche pheravavA sAra For Private And Personal Use Only Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 459 thine AjJA karI ane jAnanA miSe rAjImatIne pUrvabhavane saMketa karI muktinI prApti mATe dIkSA aMgIkAra karI. sUkSmApayegI thavA sUkSmApayogI satpurUSonA samAgamamAM AvI temanAM pAsAM sevavAnI jarUra svIkAravI joie. sUme payAgaDhaSTivALA satpurUSonI pratyeka vicAramAM ane pratyeka kartavyamAM sammati levAthI sUme payogaSTinA anubhava khIle che ane pratyeka vicAra ane AcAramAM je je sudhArA karavAnA hoya che tenA anubhava Ave che. candragupta pratyeka kAryamAM cANAkyanI sanmati letA hatA ane cANAkyanI sammatipramANe teNe rAjyapravRtti karI tethI te rAjyane sArI rIte khIlavI zakyA. aneka satpurUSonI sammati levI, paraMtu svakartavyakArTImAM aneka matathI saMduigdha na thavuM joie. kAnsA, jAherakhAtAMo vagerenA uparI karmayogIe aneka sAkSaranA amuka amuka mAkhatAmAM sudhArA vadhArA karavA mATe abhiprAya pUche che te sarvenA abhiprAyAnuM manana karI eka mAkhatanA nizcaya karI svakAryapravRtti Acare che, paNa kartavyakarmathI bhraSTa thatA nathI. aneka satpurUSAnI sammatithI eka nizcaya upara AvIne je je kAryo karavAmAM Ave che temAM vijaya maLe che. jarmanImAM prInsasprinsamArka pradhAnanI buddhi vakhaNAya che, tenA rAjA tenI sammatipUrvaka sarvakAryo karatA hatA, tethI te jarmanInAM sarva nAnAM rAjyAnuM eka moTuM rAjya karI zakyA . ane tethI jarmanInI pragati dinapratidina vadhavA lAgI. sprInsamArke hAlanA kaijharivalIyamane TrAnsa agara rUziyAnI sAthe maitrI rAkhavI evI sammati ApI hatI, paraMtu te pramANe kaijharathI pravartI zakAyuM nathI, tethI jarmanIne hAlamAM pravartatI mahA laDAimAM thrInsamArkanI sammatinI apUrvatAne khyAla karavo paDe che. jo te prInsamA rkanI salAha pramANe pravartyo hota te amUla manuSyaratnAnA bhAga ApyA vinAsvarAjyAnnatimAM Agala vadhI zakata. kartavyakAAnA gu'cavADAmAMthI pasAra thavAne mahAbuddhizALI satpurUSonI salAha levAthI aneka prakAranA lAbhA thAya che ema khAsa lakSya rAkhavuM joie, siddharAja jayasiMha pratyeka yuddhamAM vijaya pAmyA hatA tenu kAraNa kharekhara tenA jainavaNika pradhAna hatA. jainavaNika pradhAnonI sa For Private And Personal Use Only Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir atithI te prajAnuM citta svaprati AkarSI zakaye hatuM ane gurjara dezanI sImA vadhArI zakyo hate. bhIme vimalamaMtrInI salAhapUrvaka rAjya calAvyuM tethI, te zAMtithI rAjya karI zake. kumArapAle paNa jenavaNika pradhAnanI sammatipUrvaka rAjya pravartAvyuM, tethI te gurjara dezanI prajAnuM citta pitAnA prati AkarSI zakyo. vastupAla ane tejapAlanI salAhapUrvaka varadhavale rAjya calAvyuM tethI te svarAjyanuM rakSaNa karI zake; paraMtu pAchalathI tenA putra vastupAlAdinI avajJA karI tethI tenA vaMzajonuM gujarAtamAM rAjya rahyuM nahi. pratAparANAne bhAmAzAhe aneka prakAranI rAjyapravartaka sammati ApI hatI ane puSkala dhananI sAhAsya ApI hatI tethI te punaH svarAjya sthApI zakyA. rAnaDe, gekhale vagere purUSanI salAha rAjyakAryomAM keTalI badhI upayegI thaI paDI che te samasta bhArata avadhe che. zivAjIne tenA gurU rAmadAsa taraphathI rAjyataMtra calAvavAnI uttama sammati maLatI hatI, tethI zivAjInA para dakSiNuone rAga vadhe ane rAjya sthApana saMbadhI sarva prakAranI teonAthI sAhAcya maLI zakI. purUSanI sa smRti laIne AryAvartanA pUrva rAjAo rAjyataMtra calAvatA hatA, tethI teonI rAjyavyavasthA sArI rIte rahI zakatI hatI ane teo prajAne pUrNaprema meLavavA bhAgyazALI banatA hatA. prajAne pUrNa prema meLave eja rAjyapravartakenuM mukhya kartavya che. akabara vagere be traNa sArA bAdazAhe sivAya anya bAdazAhae hinduone prema jItavA prayatna karyo nahi, tethI anne dilhInI gAdInI ciraMsthAyitA teonA vaMzane mATe rahI nahi. briTIza sarakAre prajAne prema AkarSAya evA upAye le che ane koInA dharmamAM ADI AvatI nathI, tethI tenA rAjyane hinduo rahAya che. briTIza sarakAra prajAnA AgevAna satparU nI salAha leIne kAryapravRttimAM pravarte che. pArlAmenTa, kejaraveTIva ane lIbarala vagere pakSonI salAha levI e satparUSenI sammati avabodhavI. pAMDe taraphathI duryodhananI pAse kRSNa gayA hatA ane kRSNa pAMDenI sAthe yuddha karavAmAM AryAvartanI paDatI che, lAkho manuSenA nAzapUrvaka tamAre nAza che ane tethI salAhazAMtithI tamAre For Private And Personal Use Only Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 461 vartavuM joIe ItyAdi zubhasammati ApI, paraMtu durgaMdhane kRSNanI sasmRtine hasI kADhI ane ulaTuM kRSNane kedakhAnAmAM nAkhavA vicAra karyAM; tethI ante mahAbhArata yuddha zarU thayuM; temAM ante karavA hAryAM, aDhAra akSAhiNI sainyane nAza thayA ane pAMDavA rAjyagAdI para beThA. satpurUSa evA kRSNanI sammati na mAnavAthI karavAnA nAza thaye. jyAre muMjarAjAe dakSiNanA tailaparAjA sAthe yuddha AraMbhyuM tyAre muMjarAjAnA pradhAne muMjarAjAne tailapanI sAthe yuddha karavAnI sammati na ApI ane yuddhanA niSedha karyAM. pradhAne muMjane aneka hetue pUrvaka yuddha na karavA bhalAmaNa karI. paraMtu tene muMjarAjAe tiraskAra karyo tenuM pariNAma e Avyu ke te yuddhamAM hAryA ane pakaDAyA; tene tailaparAjAe keTThakhAnAmAM nAkhyuM. muMjanA pradhAnoe muMjarAjAne kedakhAnAmAMthI cheDAvavA mATe nagaranI ahArayI te TheTha kedakhAnA sudhI suraMga khAdI ane turta kAine kathyAvinA nagarabahAra suraMgadvArA AvavA jaNAvyuM. muMjane prema kedakhAnAmAM AvanAra tailapanI bena sAthe baMdhAI gayA hatA, tethI te tene laine suragaDhArA bahAra AvavAne nizcaya karI tailapanI benane sarva vAta kahI dIdhI; tethI suraMganI vAta tailaparAjAe jANI lIdhI ane muMjane pakaDI ghera ghera bhIkha maMgAvavAnI pravRtti karI ane bhIkha maMgAvIne ante muMjarAjAnuM ziraH chedI nAkhyuM. suraMgathI bahAra AvavAnI vAta kAine paNa na kahevI evI pradhAnonI sammatine paNa muMke na mAnI tethI te bhUMDA hAle maryA. teNe pradhAnonI sammati sivAya yuddha karyuM ane suraMganI vAta paNa viSayapremanA pAzamAM paDI tailapanI benane kahI dIdhI tethI te be sthAne satpurUSonI sammatithI bhraSTa thaI mRtyu zaraNa thayA. A uparathI sAra e levAnA che ke peAtAnA karatAM vizeSa buddhivALA madhyastha satpurUSonI kartavyakAryamAM salAha-sammati levAnI pratyeka manuSye AvazyakatA svIkAravI joie ane sUkSmapayeAgaDhaSTivaDe kArya karavAM joie ke jethI kAI jAtanI gaphalata thai zake nahiM. karaNaghelAe mAdhava pradhAnanI strIne jhanAnakhAnAmAM nAkhI dIdhI. tene pAchI mAdhava pradhAnane soMpavA mATe mAdhava pradhAne aneka yuktiyeAthI samajAkhyuM. pATaNanA For Private And Personal Use Only Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 46ra. mahAbuddhivALA mahAjananA agragaNya zeThIyAoe karNaghelAne aneka rItie samajAvyuM ane mAdhavanI sAthe salAha karavAnuM kacyuM; parantu rAjahaTha, bALahaTha,yogIhaTha ane strIhaThamAMnI rAjahaThane tAbe thaI mahAjananI sammatine tiraskAra karyo ane mAdhava pradhAnane tiraskAra karyo; tethI pradhAne dilhI jaI karaNaghelAnI sAthe yuddha karavA allAudIna bAdazAhanI sAthe goThavaNa karI. ane dillInA allAuddIna bAdazAhanI sAthe yuddhamAM laDatAM tenA avicArI svabhAvanA lIdhe mAMhemAMhe phuTa thavAthI te hAye atte tenI strIne allAuddIna leI gaye ane pitAnI begama banAvI. A uparathI pratyeka manuSyane samajaNa maLe che ke sUme pagadaSTivALA manuSyanI sammatine je tiraskAra kare che te karaNaghelAnA jevI avasthAne prApta kare che ane te pote ekale patita dazA pAmatuM nathI, paraMtu pita ane pitAnA AzritanI-kuTuMbanI paDatI dazA karavAmAM nimittakAraNa bane che. purUSonI salAhanI amUlya kismata che tethI teonI vAraMvAra svakartavya kAryo karavAmAM sUcanA-salAhe pUchavAnI jarUra che. purUSonI salAhathI rAjya sudhare che, pAThazAlAe sudhare che, vyApAra sudhare che, sinikapragati sudhare che, sevAdharmonAM aMge sudhare che ane dhArmika aMge sudhare che. sabhAe, saMgha, mahAsaMgha, pariSadu, konpharansa ane kesa vageremAM purUSanA abhiprAye je je maLe che te te sammati avadhavI ane bahu sammati pUrvaka eka kArya karavAne nizcaya karavAmAM Ave che. kAlikAcAryanI bena atyaMta rUpavatI sAdhvI sarasvatI hatI. eka vakhata kAlikAcArya vihAra karatA karatA ujajayinI nagarI bahAra udyAnamAM padhAryA, ane anekalokene upadeza daI sudhAravA lAgyA. kAlikAcAryanI bena sarasvatI sAthvI ekavakhata tyAMnA gardabhabhiThTharAjAnI dRSTie dekhAI. rAjAe kAmAtura thaIne tene janAnakhAnAmAM pakaDI maMgAvI, tethI sarva mAlavadezamAM hAhAkAra thaI rahyo. mAlava vagere dezanA saMghee atyaMta dilagIrI jAhera karI tenI asara, kAmAtura gardabhabhillane thaI nahi. kAlikAcArya pite rAjAnI pAse gayA paNa sajA kAmAnya hevAthI tene upadeza lAge nahi. avantIdeza-mAlavadezanA mahAjane rAjAnI pAse For Private And Personal Use Only Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 463 gamana karIne rAjAne aneka yukti dvArA samajAjo, paNa kAmAnya gardabhabhillane tenI asara kaMIpaNa thaI nahi, ulaTuM teNe mAlavadezanA mahAjanane tiraskAra karyo, AthI mAlavadezanA mahAjananI rAjA uparathI prIti uThI gaI ane tenA virUddha deza thaI gaye. kAlikAcArya veSa badalIne irAna, grIka vagere dezamAM gayA ane tyAMnA rAjAone aneka camatkArathI svavaza karyA ane teone mAlavadeza jItavA samajAvyuM. teoe sinDradeza ane dariyAmArga-vallabhI, seraTha vagere deze para svArIo karI. lATadezanuM pradhAnanagara bharUca vagere jItane zaka lekee mAlavadezanA rAjAnI sAthe yuddha karI tene pakaDI lIdhuM ane sarasvatI sAdhvIne choDAvI. te punaH sAdhvI thaI. pazcAt gardabha bhillanI gAdI para vikamarAjA thayuM. teNe zakone harAvyA ane pote mAlavadezanuM nItithI mahAjanenI sammatipUrvaka rAjya karavA lAgyo. gardabhabhillarAjAnA samayamAM konI svArIo AvI te vikamavaMzIya nATakanI prastAvanA kIlAbhAIkRta tathA rA. kezavalAlakRta prastAvanA parathI samajAya che. gardabhabhile je purUSonI sammati mAnya karI hatI te tenI patita dazA thAta nahi. karaNaghele, gardabhabhiTTa vagere hindurAjAoe atyAcArathI bhAratanI patitadazA karI ane temaja musalamAnA rAjyakAlamAM keTalAka bAdazAhoe tathA bAdazAhI sattAdhikArI musalamAnee hinduonI rUpavatI strIonA haraNamAM svasattAne durUpayoga karyo ane tethI teonI paDatI prAraMbhAI. IMglIza sarakAranA rAjyamAM mahAjanarUpa saMpurUSenI sammati pUrvaka rAjyamAM sudhArAvadhArA karavAmAM Ave che ane keIna dharmamAM rAjA-sarakAra vacce AvatI nathI ane temaja briTIza sarakAra taraphathI niyukta vAyasaroya, gavarnara vagere sattAdhikAriye taraphathI keTalAka musalamAna bAdazAhanA jevA anyanI kanyAone, strIone pakaDI leI javAnA atyAcAra thatA nathI, ane sarva bAbatane nyAya maLe che, tethI briTIza sarakAranuM rAjya rAmarAjya tarIke gaNAya che, tethI evuM rAjya vizvamAM sarvatra vyApaka thavAne keca karI zake che. Arya rajaputarAjAo ane navAbee briTIzarAjyanA kAyadAonuM sUme pagathI adhyayana karI svarAjyamAM te For Private And Personal Use Only Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 464 pramANe purUSonI sammatipUrvaka vartavuM joIe. prajAne pitAnA A tmavat mAnIne briTIzarAjyanI peThe vartavAne mATe sadA hindurAjAoe tatpara rahevuM joIe; ane Alasya, aviveka, vyasana, majazekha, vyabhicAra, dArU, vaira, gRhakalaha, gotrakalaha, IrSA, dveSa, kusaMpa vagere durguNothI dUra rahevuM joIe. hindurAjAo ane navAboe gavarnare vagere sUphamepacogavALA purUSanI salAha pramANe cAlIne Alasyane tyAga karI udyamamAM pravRtta thavuM joIe. je rAjAe, je rAjapute AlasyamAM jIvana nirgamana kare che teo kuTuMba ane dezane bhArabhUta che. tevA rAjAo ane rajaputethI dezanuM kalyANa ane temanuM kalyANa thaI zakatuM nathI. rAjAo ane rAjapUtoe pitAnI ane pitAnI kemanI pragati thAya evA upAye beDage vagerene sthApana karIne levA joIe. parasparamAM gRhabheda, gotrabheda ane rAjyavibhAga kalezathI laDI na maravuM joIe. paraspara eka bIjAnuM azubha karavA prANute paNa prayatna na karavuM joIe. rAjAo, rAjaputee avivekathI dhanAdikamAM, aphINa dArU vagere vyasanemAM nakAme vyaya na karavuM joIe. dArUthI ane aphINathI teonI paDatI thavAmAM bAkI rahI nathI. sAmaMtasiMha cAvaDAe dArUnI ghenamAM yadvAtaDhA bakIne mUlarAjaselaMkI bhANejAnA hAthamAM rAjya mUkyuM. aphINa vagere vyasanathI rAjAo ane rajaputAnI buddhi kaTAI gaI zarIrazakti kSINa thaI gaI ane lakSmI vagerene nAza thaye. rAjAo, ThAkore ane sAmAnya rAjaputa kemamAM vairajhera, vyabhicAra vagere doSone pracAra thavAthI bhAratanI paDatImAM vadhAre thaye che. rAjAo, rAjAonA bhAyAte, ThAkare vageremAM kusaMpe praveza karIne teone paDatInA nIcenA pagathIyAo para lAvIne mUkyA che. sattAmada, rAjyamada vagerethI mukta thavAne mATe teoe satparUSenI sammati grahaNa karIne keLavaNIne pracAra kare joIe, ane sva zakti tathA svakemane uddhAra thAya evA upAcene AdaravAmAM eka zvAsane paNa nakAme na gumAvavA joIe. navAbe ane musalamAnee varajhera, kusaMpa vagerene dezavaTe daI keLavaNIvaDe svakemanI pragati thAya evA upAye AdaravA joIe. svakemane udaya karavA mATe For Private And Personal Use Only Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 465 ahaMkAranA nAza karavA joie ane sevAdharma svIkAravA joie. brAhmaNoe rAMdhavAnAM kAryothI keTalAka brAhmaNA mukta thAya ane sarvatra brAhANA vidyAvaDe vibhUSita ane evA upAye satpurUSonI sammatipUrvaka grahaNa karavA joie. jainadharmanA pracAramAM agiyAra gaNadhara vagere brAhmaNavidvAnoe sAdhu banIne AtmabhAga ApavAmAM bAkI rAkhI nathI. brAhmaNomAMthI saMkucita matASTi, irSyA, Alasya, nidrA, phleza, vera, kusa~pa, ahaMkAra ane asahanazIlatA vagere durguNA jAya ane tenA sthAne udyama, vidyAbhyAsa, vizAlaSTi, udyama, samatA, saMpa, premabhAva, parasparanuM dhyeya: icchavuM ane karavuM vagere sadguNAnA paripUrNa pracAra thAya te teonI unnatithI kSatriya, vaizya ane zonI pragati tvarita thai zake. kSatriyAnI unnatithI brAhmaNa, vaizyA ane DronI unnati thai zake. vyApArIo, vijJAnazAstrI vagerenI pragatithI sarva dezanA lAke sukhI thaI zake che ane zUdronI unnatithI brAhmaNAdi traNavarNanI pragati thai zake che. paraspara varNoe eka bIjAne sAhAyya ApavAmAM satpurUSonI sammatipUrvaka prayatna karavA joie. tyAgIe ahaMkAra, bedarakArI, Alasya, prapaMca, nyusana vagere mUkIne svatyAgAvasthAno uddhAra karavA satpurUSonI sanmatipUrvaka prayatna kare to tyAganI pragativaDe svAstitva saMrakSaka anI zake. anyathA teonI pAchaLa have kaMi rahevAnuM nathI ema samajIne teoe zAntinA jamAnAmAM keLavaNI grahaNa karI cetavuM joIe ke jethI teo vizvaleAkeAmAM svopayogitva saMrakSIne svAdaya karI zake. gRhasthAe ane tyAgIoe jamAnAne avodhI sUkSmApayogaSTiva ane satpurUSonI sammati grahIne kartavyakAryane apramatta banIne karavAM joie. he manuSya ! tuM sUkSma payAgaSTivarDa satpurUSonI sanmati grahIne svakartavyakAryane karyAM kara ! manuSyabhavamAM kAM kayAM kAryo karavA lAyaka che tenA vicAra kara. kayAM kayAM kAryAM gANupaNe karavA lAyaka che ane kayAM kayAM kAryA mukhyapaNe karavA lAyaka che tene vicAra kara. svasaMbaMdhI ane parasAmAjIka kartavyakAryo amuka deza kAla bhAvAnusAre gANu hoya che te mukhya thaI jAya che ane 59 For Private And Personal Use Only Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 466 mukhyakAryoM gANurUpa banI jAya che. drazya kSetrakAla bhAvAnusAre rAtri ane daivasika kartavyakAryAmAM utsargakAla ane ApattikAlArdikanI ape kSAe gANu mukhyatA pharatI rahe che; evuM avAdhIne ane sadgurUSodvArA tenA anubhava leIne svakartavyakAryanA gauNa ane mukhyapaNAnA nizcaya karIne kartavyakAryo karyA kara. vyAvahArika kAryapravRttiyA ane dhArmika kAryapravRttiyAmAM sUkSmapayoga daSTidvArA satpurUSonI sati grahIne pratyeka manuSye pravartavuM joie ema uparyukta zrlokanA bhAva che ane e pramANe pravartatAM apakrAntinA mArgane tyAga karIne AtmA utkrAntinA mArgapara ArohI zake che. pratyeka kartavyakArgomAM sUkSmapacegaSTi ane satpurUSonI sammati e ethI pravRtti karatAM pati: sAnukula pratikula saMcAgapara atyaMta prakAza paDe che ane tethI je je ThokarA vAgavAnI hoya che tenA spaSTa bhAsa thAya che. je je mahAtmA A vizvamAM jJAnayeAgI vA kamacAgI manelA che tenI hRdayavizAlatAnI vRddhimAM satpurUSonI satinA bhAga hatA ane samApayeAgaDhaSTithI tee pragatimAM pragata thayA hatA ema spaSTa avAdhAi zake che. sUkSmApayegASTithI AtmazaktinA nizcaya thAya che, ane kartavyamArgamAM sAdhyasiddhi hetuone avalaMmavAnA vAstuvika upAcA samAcarI zakAya che. ataeva cetanane uddezIne kathavAmAM Ave che ke tuM sUkSmapayogaSTithI santAnI sammatipUrvaka kArya kara. game tevA prasaMgomAM sUme payogaDhaSTithI kartavyakAryo karavAnA abhyAsa seva ke jethI AtmonnatimArgamAM vidyudvege gamana karI zakAya. AtmatkrAntinA mArgamAM AdhyAtmika pragatie pravartatAM uparyukta sUkSmapayoga STine sAdhuoe, ceAgIoe, ane tyAgIoe vikAsavI joie. gaumukhyakarmA svAcya mAnavabhavamAM aniza kayAM kayAM hoya che ane te peAtAnA adhikAre kevI rIte kattanya che tenA paripUrNa nizraya karavAnI jarUra che. uMmara, zakti, sAnukula pratikulasaMyogo, vRtti, sthiti, ApattikAla, rogAvasthA, ArogyAvasthA, sattA, buddhi, kSetra ane svAtmAnI abhilASA vagereno nizcaya karIne pratyeka manuSya svAvya gANamukhya kartavyaphArthInA nirNaya karI zake che ema pratyeka For Private And Personal Use Only Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 467 manuSya svadazAnA vicAra karaze te tene samyag avabodhAze. vyakti paratve, samAja paratve, kuTu aparatve, saMghaparatve, rAjyaparatve ane dezaparatve gANamukhyakAryo ke je dararoja karavAmAM Ave che tenuM svarUpa vadhavAthI Atmakartanya zaktine samyag upayoga karI zakAya che. sUkSmapayoga ane satpurUSonI sammatithI dravyakSetrakAlabhAve gANukartavyakAryo te mukhya kartavyakAryA tarIke kevI rIte bane che ane mukhyakartavyakAryo te gANukartavyakAryAM tarIke kevI rIte bane che tenu vAstavika svarUpa avamedhavAthI kartavyakAryo karavAmAM Atmazaktiyone sadupayoga thAya che ane ceAgyakartavyakAryAM karavAthI AtmAnI pragatimAM sadguNAdvArA pragata thaI zakAya che. hAlamAM yuropamAM pravartita yuddhamAM samAjanAM ane vyaktinAM mukhyakartavyA te gANutAne seve che ane gANakatakhyA che te mukhyatAne bhaje che ema sarvatra vyAvahArika tathA dhArmikakArthInI gANutA ane mukhyatA avadhI kartavyakArya karavAmAM sUkSmApayeAgataH pravRtti kara. avataraNa--svajIvana dazAmAM prathama sevaka banI kartavyakA karyAM pazcAt svAmiyAgya karmayoga sevI zakAya che tenuM svarUpa darzA vavAmAM Ave che. pUrvaM karmakaro bhUtvA pazcAt svAmI bhaviSyasi / brahmANDe ca yathA tadvat, piNDe sarvaM vicAraya // 56 // zabdArtha--Atman ! pUrva tuM sevaka banIne pazcAt svAmI anIza. brahmAMDe jema che tema piMDamAM vicAra. vivecana--A !...A zlokanuM vivecana anubhavagamya karavA ceAgya che. yAvat anubhavagamya koi svarUpa thatuM nathI, tAvat tenI paripUrNa pra tIti thatI nathI; ane pratItinA abhAve AtmazraddhAbalapUrvaka tenI pravRtti thaI zakatI nathI, evA sArvajanika sAkSarAnubhava hovAthI kartabyakarma karavAmAM svAmI sevakabhAvane vicAra karI tene nirNaya karavAnI AvazyakatA svIkAravAnI jarUra che, ane te AvazyakatAne atra uparyukta klAkadvArA phrITa karavAmAM ALyeA che. prathama A vi For Private And Personal Use Only Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zvamAM kaI sevaka egya kartavya karma karyA vinA svAmI banI zakatA nathI. je ziSya banI gurUnI zikSA karIne pravarte che te zikSaka gurU banI zake che ema sarvatra anubhavAya che. je prathama sinika banIne senAnA sagone abhyAsa karI pUrNa vyavahutine prApta nathI karI zako, te senAdhipati kadApi banI zakatuM nathI. je manuSya prathama putranA guNe prApta karIne putranI pharajene adA karI zakatA nathI te pitAnA guNavaDe pitRpada prApta karavA adhikArI banI zaktA nathI. je manuSya anukrame karmakArAdi gya kartavya kAryo karI Agala uccapada para anukamavaDe Arahe che, tene prAptasthitapadathI adhaHpAta thato nathI. ItyAdi daSTAnta dvArA avadhavAnuM ke prathama karmaga sevI karmacegI banyA pazcAt svAmInI padavI prApta thaI zake che. je strI vadhu tarIke svakartavya karmo karavAne egya banI nathI, te dhazru tarIkenI svakartavya pharajane adA karavAne gya adhikAriNI banI zakatI nathI. jenAmAM putrInA guNa AvyA nathI ane je putrI padagyakartavyakarmothI pazcAt rahe che, te mAtA banIne mAtRpada zobhAvavA lAyaka banI zakatI nathI. jenAmAM prajAnA egya guNo utpanna thayA nathI ane je prajAgya pharajo adA karavAne adhikArI banyuM nathI, te rAjyapadane eca banI zakatuM nathI. atava pratyeka manuSya vyaSTi ane samaSinI sevA karavAne prathama sevaka banavuM joIe. hAtha, paga, peTa, zIrSa vagerene AdhAra jema pAda che, tema vyakti ane samaSTinI pragatine AdhAra sevaka che. potAnA paga para ubhe rahIne manuSya sarva kAryo karI agrapragatimAnuM banI zake che, tema vyaSTi ane samaSTinI unnati karavAne prathama sevaka banyA vinA koIne chuTake thatuM nathI. kame kame agragatapadanI prApti thAya che. je nisaraNinA prathama pagathIyApara yAda mUke che te bIjA, trIjA, cethA ane pAMcamAdi sarva pagathIyAone ullaMghI yatheSTa mAlapara caDhI zake che, paraMtu anukrame pagathIyApara ArahyA vinA koI mAlapara caDhI zakatuM nathI. tadvata A vizvamAM prathama sevaka banyA vinA koI svAmI banI zakatuM nathI. ema sarvatra anubhava karatAM uparyukta kalekabhAvane anubhava spaSTa huda For Private And Personal Use Only Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ka69 yamAM jhaLakI uThaze. AtmAmAM paramAtmatva che paraMtu te anukrame yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhithI prakaTa thAya che. mitrA, tArA, balA, dIprA sthirA, tArA, prabhA ane "parASTi e ATha dRSTinuM jenogagranthamAM vivecana karavAmAM AvyuM che, tene anukrame vikAza thAya che. darzanagara, jJAna ane cAritraga ema e ratnatrayIne anukrame vikAsa thAya che. vizvavidyAlaye AdimAM bI e. ema e. vagere padavIo anukame prApta thAya che. tadvat atrapaNa avabodhavuM ke je manuSya vyaSTisaMbaMdhI sevaka banyuM nathI, te vyaSTine svAmI banatuM nathI. kaccha sArAMza e che ke AtmAnA darzana jJAna cAritrAdiguNone AvirbhAva karavA mATe prathama kartavya karmavegane je seva nathI te AtmAmAM raheluM paramAtmatva prakaTa karI zakatA nathI. je manuSya vizvasamAjane sudhAravA samaSTine gekhale vagere karmayogIonI peThe dharma-karma-sevaka banatuM nathI te samaSTine svAmI banI zakatuM nathI. vyaSTi sevakatva ane samaSTi sevakatvane paraspara gADha saMbaMdha che. vyachine je sevaka thAya che te samaSTine sevaka thAya che. vyaSTine je sevaka banI samachine sevaka bane che te lokettara sevAphaladaSTie tribhuvana hitakAraka jagapUjya tIrthaMkarapadane prApta karI zake che. vyaSTi ane samaSTi, vyakti ane samAjanA sevaka banIne prathama sarva jIvonuM zreya thAya evA sevAdharmomAM pravRtta thavAnI jarUra che. sevaka banI sarvajInI rakSA pragati karavA sevAdharmane aMgIkAra karavAmAM Avaze temaja svAmI banI zakAze, anyathA te vinA AkAzakusumavat svAmI thavAnI AzA rAkhavI e vyartha che. je vRkSa prathama mULIyAM ane skadhAvaDe yukta na banI zake te puSyaphala prApta karavAne kadApi adhikArI banI zakaze nahi. Amennati mATe AtmAnI ane vizvanI sevA karavAnI atyaMta AvazyakatA che. ApaNe hAla je dazAmAM chIe te kharekhara anyajIvonI sevA pravRttinA upagrahavaDeja avadhavuM. AtmAnI unnatimAM sarva saMsArI jIvene taratamayege upakAra hoya che, ema anubhava karavAthI anubhava thayA vinA raheze nahi. AtmAnI vyAvahArika For Private And Personal Use Only Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 470 tathA Antarika pragatimAM pRthvI, jala, agni, vAyu, vanaspati ane trasajIne Atmabhega sahaje pratIta thAya che. AtmA karmonnativaDe sevaka banate banate anne siddha bane che. paraspara sevAdharmavaDe sevaka banavAthI Atmonnati egya evI pravRtti thaI zake che. pravRtti karavI e sevakanuM lakSaNa che. kriyAo vaDe kAryamAM pravRtta thavuM e svaparibhASAe sevakaga che ane e sevakaganI siddhi karavAthI siddha paramAtmA banI zakAya che. karmaka, sevaka je prathama vizvanI sevA karIne bane che te vizvane svAmI arthAt paramAtmA banI zake che. IzukAITe paramAtmAne prApta karavA mATe manuSyane sevAdharma darzAve hate. gautamabuddha vizvavatijInuM zreyaH karavA para pakArAdikAryo vaDe sevA karavAnuM svasevakene jaNAvyuM che. A vizvamAM sarvajIne uddhAra kharekhara sevaka banIne sevAdharmakarmomAM pravRtta thavAthI thAya che. je manuSya vizvahitArthe aneka zubhamAgaeNdvArA jIvanI utkAnti thAya evA prayatna kare che teo parabhavamAM Indra caMdra nAgendrAdinI padavIene prApta kare che. IzukAITe manuSyonI sevA karavA mATe upadezAdi pravRtti sevI hatI. badhe jagatanuM zreyaH karavA upadezAdi dharmakarmapravRttine sevI hatI. zrImahAvIraprabhue aneka bhavyajIne tAravA triIzavarSaparyanta bhAratamAM gAmogAma zahera zahera vihAra karyo hate; ane dehotsargasamaye paNa zeLaprahara sudhI eka sarakheja upadeza dIdhuM hatuM, ane pazcAt zarIrano tyAga karI siddha banI siddhasthAnamAM sAdi anantamAM bhAge virAjamAna thayA. thIosophIsTamaMDalanI adhikAtrI mIsIsa enIbesanTa sevAdharmane prathama svIkAra karavA mATe vAraMvAra piotAnA ziSyone upadeza ApyA kare che. sevAgamAM pravRtta thaI paripUrNa pakava thayA vinA jJAnamAM , bhaktiyegamAM, adhyAtmayagamAM paripUrNa sthira thaI zakAtuM nathI. sevAga e kAraNa che ane jJAnayuga e kathaMcit sApekSadaSTie kArya che. tethI sevAvinA jJAnanI prApti thaI zakatI nathI. vinaya banyA vinA gurUpadanI prApti thaI zakatI nathI, e je anAdikAlathI kama pravaryA kare che te sahetuka che; ema anubhava karatAM avabodhAya che. gRhasthAe ane tyAgIoe svasvAdhikAra For Private And Personal Use Only Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 471 pramANe sevAnA mArgomAM pravRtta thavuM joIe. gRhasthAe, mAtRpitRsevA, vidyAcAryasevA, deva gurU ane dharmanI sevA, gurUjananI sevA vagere gRhasthayeAgya sevA mATe cAcya je je karmo hoya tene AdaravAM joie. zivAjIe mAtRpitRsevArthe AtmabhAga ApavAmAM yathAceAvyapravRtti karI hatI; tethI te mAtAnI AzithI hinduonA uddhAraka banyA, ane 'zivAjI na heAta te sunnata heAta sabakI' vagere stutiyASya thayA. sevaka banavAthI AtmAnI zaktiyA kharekhara svAmI banI zakAya evA mArge pariNamI zake che; ane tethI ante svAmInI padavI prApta thai zake che. jenA jevA banavuM hoya tenI prApti thAya evI pravRttine AdaravI e sevakanuM lakSaNa che, ane evI sevakapravRtti AdaryA vinA kendrabhUta svAmIpadanI prApti na thAya e anavAyAgya che; ataeva pratyeka manuSye prathama sevaka banavuM joIe. arthAt sevAyega-pravRttiyeAgane sevI svakAryanI siddhi karavI joie. sevA eja svarga ane meAkSanu dvAra che ema nizcayataH avabadhI pAThazAlA baMdhAvavI; paThanapAThana karAvavuM. pratyeka manuSyane unnatinA je je mArgo hoya te prati lei javA ane tenA duHkhanA mArgone TALavA eja sevAdharma che. temAM pravRtta thavAthI vizvasevaka manI zakAya che. je manuSya sevaka banIne jJAnamArga grahaNa karI udhvArAha karatAM kadApi pazcAt paDI jAya che, te tene punaH urdhva caDhAvavAne tenI cAre bAjue hajArA sevake taiyArI kare che; kAraNa ke te sevA karavApUrvaka urdhva ArahyA hatA. je manuSya svArthAnya anIne anyAnI sevAmAM bedarakAra banIne paramAtmapada prApti mATe athavA vizvamAM sAMsArika uccapadavIpara caDhavA prayatna kare che, parantu jo te tyAMthI cyuta thAya che arthAt bhraSTa thAya che tA; tADaparathI paDelA manuSyanA jevI tenI dazA thAya che, ane tene kAi paDatAM jhIlI zakavA sevaka hAjara rahetA nathI. ataeva sAMsArika vA dhAmika Antarika ucca padavIo para sarva vizvanA hitasAdhaka sevaka banI sarvajIvAnu hita thAya evI sevA pravRttine sevatAM sevatAM AgaLa caDhavuM joie ke jethI kadApi patita dazA thAya tenI pUrve hajAro sevaka peAtAnuM saMrakSaNa karavA ane For Private And Personal Use Only Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 42 uccapadmaparathI nIcapadaMpara na AvavA devA sadA apramattavrajyA taiyAra thai rahe. sevakane sevAdharma e kharekhara vizvajIvananA zvAsocchvAsa che. jo vizvamAM sevAdharma na rahe te mahApralayanI peThe vizvanA sarva dharmaneA nAza thAya. jainaSTie mahApralayanA sarvathA sarva vastune nAza eve artha thatA nathI. sevAdharmamAM pravRtta thaela sevaka laghu laghu sevAdharmavatulAmAMthI pasAra thatA ananta sevAvartulamAM praveza kare che. prathama sevaka anela manuSya sevADhaSTie svakuTuMbanI pazcAt pADAnI, pALanI, pazcAt gAma agara nagaranI, pazcAt jJAti manuSyanI, pazcAt dRSTinI vizAlatA thatAM jIllA prAMta ane dezanA sarva manuSyAnI ane pazcAt sarva dezanA manuSyAnI, pazcAt pazu, paMkhIo, jalacarA vagerenI pazcAt catundriya pazcAt trIndriyonI pazcAta dvIndriyAnI ane pazcAt pRthvIkAya, aplAya, agnikAya, vAyukAya ane vanaspatikAyanA jIvAnI, devAnI vagere sarvajIvAnI sevAnA anantavartulamAM praveza karI mahAmAhana, mahAgopa, abhayaprada, SaDthavanikAyarakSaka, pAlaka vagere padavIone prApta kare che. keTalAka vidvAnA potAnA karatAM nIcajIvo hoya tenApara dayA karavI, potAnA samAna hoya teAnApara maitrIbhAva dhAraNa karavA, ane potAnA karatAM ucca hoya teopara bhaktibhAva dhAraNa karIne sevAdharmanA anantavatulanI dizA darzAve che. sevaka sevAdharmamAM praviSTa thavuM tene svakartavya pharaja mAne che tethI tene svapratimAna ane anyaprati tiraskAra chuTato nathI. te svakartavyamAM pravartavuM eja svaja mAnIne sevAdharmamAM pravRtta thaI AtmajJAnanI paripakvadazA kare che. sevAdharmamAM pravRtta sevakanI mAnasika bhUmI zuddha thatI jAya che ane tenA AtmAmAM je je guNAnA prakAza thavAnA hoya che te thAya che te prApta sthAnathI patita thatA nathI. sevaka ma nIne je je guNA prApta karyo hoya che, te AtmAmAM sadA sthira rahe che, te upara nIce pramANe daSTAnta jaNAvavAmAM Ave che. vidyApura nagaramAM eka mahAtmA rahetA hatA. te aneka vidyAonA bhaMDAra hatA. temanI pAse e ziSyA abhyAsa karatA hatA, prathama ziSya ahuMcaMdra hatA, te gurUnI sevA karyA vinA vidyAe zikhatA hatA; ane dvitIya For Private And Personal Use Only Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 473 sevAcaMdra hatuM, te mahAtmAnI sevA karIne vidyAbhyAsa karato hate. mahAtmAnI khAvAnI pIvAnI sevA karavAmAM sevAcandra sadA tatpara rahetA hatA. mahAtmAnuM sthAna sApha karavuM, temanA zayananI vyavasthA rAkhavI, temane je je vastuone khapa hoya te te vastuone AjJApUrvaka lAvI ApavI, mahAtmA je je kAryo batAve te tathAstu kathI AjJA zIrSapara caDhAvI karavA ItyAdi aneka prakAre vinaya bahumAnathI te mahAtmAnI sevAmAM sadA pravRtta rahetuM hatuM. eka vakhata mahAtmAe sva Ayu saMbaMdhI upaga mUka te svAyuSya alpa jaNAyuM. ahaMcaMdra sarva vidyAone abhyAsa karI lIdhuM hatuM, paraMtu sevAcaMdra te sevAmAM sadA paramapremapUrvaka pravRtta rahevAthI teNe sarva vidyAone abhyAsa karyo nahote. gurUe sevAcaMdrane pAse belAvIne kahyuM -nhAre vidyAbhyAsa bahu bAkI che ane ahaMcakane vidyAbhyAsa pUrNa thayela che, tethI hArA manamAM kaMI kheda pragaTate nathI? sevAcakre kahyuM -gurUjI! ApanI sevA eja vAstavika mAruM kartavya che. ApanI sevAmAM pravRtta thavAthI mane Ananda rahe che, ane je vidyAbhyAsa thaye teTalAmAM saMteSa rahe che. mahAtmAe sevAcaMdrane uttara zravaNa karI manamAM vicAra karyo ane sevAcaMdrane sarva vidyAo ApavAne hRdayathI nizcaya karyo. Atmazakti vaDe mahAtmAe sevAcaMdranA zIrSapara hasta mUkI sarva vidyAo prApta thavAnI AzISa ApI. sevAcaMdranA hRdayamAM mahAtmAnI kRpAthI sarva vidyAe puravA lAgI ane ahaMcaMdranA karatAM anantaguNI zaktidhAraka bane. ahacaMdranI vidyAe pUrNimAnA caMdranI peThe dhIme dhIme kSaya thavA pAmI. eka samaye ahaMcakre gurUzrIne pUchyuM ke mahane vidyAo hRdayamAM paripUrNa kuratI nathI ane kSaya pAmatI jAya che. mahAtmAe pratyuttara sama ke sevA vinA vidyAdiguNone prakAza ane sthiratA thatI nathI. sevAdharmathI uccapadAha thayA pazcAt kadApi adhaHpAta thato nathI. sevAdharmathI je kaI maLe che te anya kazAthI maLatuM nathI. mATe he ziSya ! tuM sevAdharmamAM pravRtta thA, ane sevAdharmane aMgIkAra karI AtmAnI unnati kara. AmennatinI prApti karAvI ApanAra sevAdharmanI jeTalI prazaMsA karIe teTalI For Private And Personal Use Only Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 474 nyUna che. sevaka anyAthI svAmI banI zakIza ema AtmanuM! avameSa ane sarva jIvAnI sevAmAM pravRtta thA ! ! ! mevA. gAmegAme nagaranagare sarva jIvA prodyuM, dezadeze sakala jananA duHkhanA mArga rAkhuM; sevA mevA hRdaya samajI sarvane premabhAve, sevuM phrre acala thaine pUrNa niSkAma dAve. duHkhIonAM hRdaya dravatAM du:khathI AMsuDAMne, huMvAM evuM jaga zubha karUM kA na rahe duHkhaDAMe; AtmadAse satatakhalathI sarvane zAMti devA, dhArUM dhArUM hRdaya ghaTamAM nitya he vizvasevA. sarve jIvA prabhu sama gaNI sarva sevA karyAmAM, sarve jIvA nijasama gaNI prema sAmAM dharyAmAM; sevA sAcI nizadina khanA sarvamAM Iza pekhI, sAmAM ekce manavacathakI zreSThasevAja pekhI. mhArUM sAnu nijamana gaNI sarvenuM te hArUM, sevA sAcI nizadina karUM premathI dhArI pyAruM; sevAyeAgI prathama banazuM sevanA miSTa vhAlI, emAM zreya: pragatikhaLa che AtmabhAge supyArI. sevAmatrA nizadina gaNI du:khinAM duHkha TALuM, sevAtaMtra nizadina racI duHkha sAnAM vidA; sevAyaMtrA pratidina karI svArpaNe nitya rAcuM, mhArUM hArUM sahu pariharI sevanAmAMja mATuM. sevAmATe prakaTa karavI Atmazakti prayAge, sevA sAcI nizadina karUM rAcarcIne AtmabhAge; thAvuM mAre pragatipathamAM sarvanA zreyakArI, evI zakti mama jhaTa maLeA cAgamArge vihArI For Private And Personal Use Only 3 Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 475 svArthAnAM sA paTala TaLatAM sarva sevA karatAM, AtmazraddhA pratidina vadhe vizva duHkhA haratAM; sevAnA sA anubhava maLeA bandhane dUra jAo, AtmadAse pragatipathamAM sevanA karAe. sAmAM huM chuM sakala mujamAM sarva sAthe abhede, AtmAdvaite anubhavavaDe sattayA brahmavede; AtmArAmI satata thaIne sarvamAM brahma dekhuM, sevA sAnI nisama gaNI AtmanI pUrNa lekhuM. je A vizve niyamitapaNuM teha mhArUM gaNIne, je che vizve paramasukha te sarvanuM te bhaNIne; brahmAate sakala jagamAM sarvane zarma devA, hAjo hajo pratidina mane svArpaNe satya sevA. mArA madhye parama IzanI jyeAtinuM teja bhAse, vege vege timira ghanatA cittathI dUra nAsA; pUrNAnande satata vicarI sarvane satya devA, thAvA thAvA nizadina khare vizvanI satya sevA. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vizve sAnI pragati karavA dharmamArge majhAnI, sevA sevA pratidina cahuM bhAvanA citta ANI; sAne dharme rasika karavA sarvane zAnti devA, budhdhi sahhdayagata he vizvanI satya sevA. sadA amArI zubha bhAvanAo, phaLe! majhAnI prabhu bhakti bhAve; sarve amArA zubhacitta bhAsA, vizveza jyeAti hRdaye prakAze. sadA amArA zubhabhAva dharmo, khIlA viveke jaga aikyakArI; IcchuM sadA sAkhya vicAra sArA, phaLe sadA eja dharmo amArA. For Private And Personal Use Only G 8 9 20 11 12 13 Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 476 17 AtmatkAnti karavA sAra, sevA dharmaja che jayakAra; svAdhikAre sevA dharma, IcachuM pAmuM zAzvata zarma. karI sevA taNAM kAryo, ucca thAuM sadA mudrA; buddha bdhi dharma sevAmAM, sarvaravArpaNa thayA karo. sevaka thaI svAmitvanI, prApti pUrNa karAya; nijAtma peThe sarvanI, sevAthI ziva thAya. sevAmAM mevA rahyA, sevaka thAtAM beza, buddhisAgara pAmiye, pUrNananda hameza. sattAe AtmA te paramAtmA che, evuM sAdhyabindu antamAM dhAraNa karIne sarva jIvonI sevA karavAmAM sevakasamAna pravRtti sevavI e svapharaja che, evuM dhAraNa karIne tathA sarva jIvanI utkAnti mATe sevA e svAbhennati hetubhUta che; evuM hRdayamAM saMlakSIne svAdhikAre yathAzakti sevA karavAmAM mana, vANI, kAyA, sattA ane lakSmIne bhega Apa e svakartavya che; mATe te aneka vipatti sahIne karavuM joIe. sarvajInuM zreyaH karavA teonI unnati thAya ane teo duHkha regAdikathI mukta thAya evI sevA pravRtti sevatAM anya loko svakadara na kare vA pratikula thAya tethI sevAdharmamAM mandapariNAmI na banavuM. sarva jIvonI sevA karatAM kadApi sarva jagat sevakaprati eka sarakhe uttama abhiprAya na bAMdhe, virUddha bole, virUddhAcaraNa kare; tathApi mAtA svazizune auSadha pAve che tatsamaye mAtAne kaTutAdi lIdhe zizu pATu mAre che to paNa mAtAnA manamAM kaMI AvatuM nathI tadrata antamAM zuddha prema dhAraNa karIne ane vizvanA abhiprAye game tevA zubhAzubha he paraMtu svakartavya e che ke vizvanA zubhAzubhAbhiprAyeprati lakSya na ApatAM svakartavya karyA karavuM. ane AtmasAkSIe zubha sevAmArgomAM yathAzakti pravRtti karyA karavI. sevAdharma sevavA mATe sevaka banI AlphAse sarvavizvane Atmavat mAnI saMgrahanaya sattAe sarva vizvajIne AtmarUpa dekhI mAnI ane anubhavIne teonI karmavaDe For Private And Personal Use Only Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 477 mAyAvaDe thatI ceSTAo prati lakSya. na ApatAM sevAkartavyamAM pratidina pravRtta thavuM joIe. AtmAnI paramAtmAne prakAza karavA mATe saMdravicAre ane sadAcAre sevavA. devagurU dharmanI sevA karavI. sthAvaratIrtho ane jaMgamatIrthonI sevA karavI. sazAstrone sevavAM ane nimittakAraNa tathA upAdAnakAravaDe AtmAmAM rahelI paramAtmatAne sevavI e sevAdharma che. Trupado jJIvAnAmu e sUtra sUcave che ke paraspara ekabIjAnI sevA karavI e svapharaja che. adyaparyanta manuSyadazAmAM anekane upagraha grahIne ApaNe A sthitie pahoMcyA chIe te have anya sarvajInA adyaparyanta grahIta upagrahoe devuM mAnIne te devuM vALavA anyajInA zubhArthe prayatna kare e kaMI upagrahanuM devuM cUkAvavA uparAMta ane svapharaja adA karavA uparAMta vizeSa karI zakatA nathI, tethI anyajIpara upakAra karatAM pratyuttara rAja na IcchatAM svanI anya jIvo prati upagrahapravRttirUpa sevA sadA adA karyA karavI. svAbhAvika upagrahadAnapravRtti sevavI e sarva prati svakartavya che evuM mAnI sevakarUpa bAhyagone pravartAvI svapharaja adA karavI. brahmAMDamAM dekhe ! je sevaka teja svAmI bane che tat jagat sevAthI sevaka banI svAmI banIza ema mAnI sevAkAryamAM pravRtta. avataraNa-huM zuM karI zakIza ItyAdi vicArapUrvaka kartavya karma karavAnI zikSA ApavAmAM Ave che. vA. kariSye kiM kRtaM kiM kimadhunA kiM karomyaham / zubhAzubhaM parA) kiM, svArtha kiM tad vicAraya // 57 // zabdArtha-saMprati zuM karuM chuM, zuM karyuM ane zuM karIza, zubha zuM karyuM, azubha zuM karyuM, parArthe zuM karyuM, svamATe zuM karyuM tene he cetana ! vicAra kara. vivecana -uparyukta kalekamAM sevaka thaI kartavya kArya karyA pazcAta svAmI banI zakIza e AtmAne brahmAMDanA daSTAntanI sAthe piMDamAM vicAra karavAnI zikSA kathavAmAM AvI tene saMbaMdha A loka sAthe che. For Private And Personal Use Only Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir je sevaka banI sevAnA sarva zubhamArgone aMgIkAra karavAne Icche che teNe vAtmAne evuM pUchavuM ke huM manuSyajanma dhAraNa karIne adyaparyanta kayAM kayAM zubha, azubha, svArtha ane paramArthanAM kAryo karyAM. he cetana! huM adyaparyanta mhArA jIvanamAM zuM zuM karyuM tene vicAra kara. bhUtakALamAM je je zubhAzubha vicAracAra karelA hoya tenI yAdI kara. bhUtakALamAM karelA kRtyenI yAdI karI javAthI vartamAnakAlamAM je je kaMI karAya che tene sudhAro thAya che ane Atmapragati tvarita thayA kare che. bhUtakALamAM pratyeka prANIo je je zubhAzubha vicAre ane AcAre sevelA hoya che tenA vartamAnaphala tarIke jyAM sudhI svAtmAne avalekI zaktA nathI tyAM sudhI te Atmonnati agrasthAnapara ArahI zakatuM nathI. bhUtakAla kRtyenuM phalarUpa svAtmAnuM vartamAna pariNamana che. aeva manuSyabhavanI Adya kSaNathI adyaparyanta je je kAryo karyA hoya tene vicAra karI javAthI azubha vicAre ane AcArathI svAtmAne haThAvI zakAya che ane zubhavicArAcArovaDe svAtmAne saMbaMdhita karI zakAya che. azubhavicAre ane AcAro je je bhUtakALamAM sevyA hoya che te vartamAna ane bhaviSyamAM azubha azAtAdi phala ApyA vinA rahetA nathI. katAryA rAtti vodira gharathameva moDyuM, te meM sumasuman "karmathI chUTe na keya" ItyAdipane vicAra karavAmAM Ave te avabodhAze ke kRta zubhAzubhakarma bhegavyA vinA chuTake thato nathI. pUrvabhavamAM je je zubhAzubhakarmone kartavyapravRttithI karyA hoya teone viziSTa jJAnIo jANI zake che, paraMtu vartamAna manuSyajIvanamAM je je AyuSya gayuM temAM zubhAzubha kayA kayA vicAre ane AcAre karyA tenI te yAdI karI zakAya che ane tethI vartamAnakAlane sudhArI zakAya che. je manuSyanA hRdayapaTala para ajJAna ane mehanuM AcchAdana lAgI rahyuM che teo bhUtakALamAM zuM zuM karyuM tene khyAla karIne vivekapUrvaka kartavya kAryane vicAra karI zakatA nathI, tethI teo vartamAnamAM svAtmAnI vAstavika pragati karI zakatA nathI. bhUtakALamAM kutakarmone vicAra karIne vartamAnamAM satya vivekane prApta karI aneka manuSya AtmAnI paramAtmadazAne prApta karI For Private And Personal Use Only Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 479 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zakyA che. bhUtakAlanAM kartavyakAryonI yAdI karIne aneka manuSyae vartamAnamAM svajIvana sudhAryu che tene Abehuba citAra mahApurUSAnAM jIvanaciratA vAMcavAthI avamedhAI zakaze. jainaSTie pratikramaNAvazyakamAM vArSika, cAturmAsika, pAkSika, daivasika ane rAtrikapratikamaNamAM bhUtakAlamAM karelA doSone nindavAmAM Ave che ane gahevAmAM Ave che ane pApakarmano pazcAttApa thAya che ane vartamAnakAlamAM AtmAnA savicAre ane sadAcAro pragaTAvavAmAM uttama asara thAya che ema pazcAttApadraSTie avaLedhavuM. zeke potAnI pUrvAvasthAmAM je je kAryo karyA hatAM tenA teNe vicAra karyA ane tethI teNe uttarAva sthAmAM uttama sArvajanika hitakAryo karyA hatAM ema azekaritaparathI avakhAdhI zakAya che. ilAcI (IlA ) kumAre rAjAnI Agala dora upara caDhI naTakalAnA khela karavAnA AraMbha karyo ane tenI strI heDala Dhola vagADavA lAgI. rAjAnI daSTi pelI naTaDIpara TharI. je naTa nAcatAM nAcatAM heThala paDI mRtyu pAme te naTaDIne huM potAnI karUM AvA vicArathI teNe ilA naTane pAritoSika ApavAmAM DhIla karI. IlAkumA2e rAjAnA hRdayagatalAva jANyA ane tethI tenA manamAM anekavicAro prakaTavA lAgyA. tatprasaMge IlAkumA2e eka zeThane tyAM ekamuni gocarI (AhAra levA) AvyA hatA tene dIThA. zreSThinIe gocarI padhArelA munivarane vaheAravAne atyaMta Agraha karyAM te paNa munivare nA kahI AthI tenA manapara bahu asara thai. * parakI AzA sadA nirAzA. e he jagajanaphAsA, tekATananuM karA abhyAsA, lahe| sadA sukhavAsA ' ityAdi vicAro sphuryo ane bhUtakAlamAM karelAM kRtyonI yAdI AvI. ahAhA ! ! huM dhanadattazeDanA putra hatA. gharamAM dhanane pAra nahAtA. hAla dhananI cAcanA mATe AvI dazA AvI che. ahA kevI sthiti prApta thaI che? mAtra eka naTInA rUpamAM mehapAmavAthI saMprati naTanA khelAne karavA paDe che. ane paranA upara AzA dhAraNa karIne khelavuM paDe che bhUtakAlamAM karelA azubhavicArazaprati tene tiraskAra udbhabyA ane pazcAttApa karI vAMsanA upara AtmabhAvanA bhAvatAM bhAvatAM kevalajJAna utpanna thayu For Private And Personal Use Only Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 480 rAjAne pratibodha dIdho. rAjAne paNa pUrve karelA naTI saMbaMdhI azubhavicAre prati tiraskAra chuTa ane AtmazuddhabhAvanA bhAvI kevalajJAna pAme. A uparathI bhUtakALamAM zuM zuM karyuM tenI yAdI karIne vivekadraSTie satya tAravIne Atmapragati karavAnI kharekharI zikSA maLe che. bhUtakAlanuM citra manuSyanI vartamAnanI bhaviSyanI jIvanaghaTanA ghaDavAmAM satata sAhA Ape che. bhUtavyatika egyakAle smaraNa karavAthI hRdayane aneka bedhaka vicArene kherAka pUre pADI AtmaguNabhAvanAne pragatimAna kare che. oraMgajebanAM kanyA aDhAramA zatakanA bhAratanA itihAsanI bhayaMkara kSubdhAvasthAmAM mukhya sthAne che te ja kRtyane ghaTaka jyAre pitAnI astadazAmAM praveza kare che tyAre pUrvakRtyenI smRti tenAmAM nirvedAMza utpanna karavAne saphala thatAM teja ghaTanAnA smaraNathI manuSyanA hRdayamAM tIvra asara ane AzcaryakAraka pragatinI agnijvAlA utpanna thAya che. auraMgajebe rAjyAsana prApta karavAne ane sarvoparI sattA sthApavAne prapaMce ane kUra upAye kAme lagADyA paNa chevaTe tenI uttarAvasthAmAM tenA putre tene kArAgRhamAM prakSepI svapitR pravRttivat dilhInuM siMhAsana lIdhuM. teNe kArAgRhamAMthI potAnA putro upara keTalAeka patro lakhyA che tenA uparathI ukta vAta spaSTa rIte jaNAya che, ke te bhUtakALanAM kRtyenuM smaraNa karIne chevaTe pazcAttApa kare che. A vakhate tenI umara eMsI varSa uparAMtanI hatI. A patro pikI keTalAka ame nIce ApIe chIe. prathama patra. zAhajAdA kAmaba! mArA gaLAnA hAra! jyAre IzvaranI AjJA ane IrachA pramANe mArAmAM kaivata hatuM tyAre meM tane jJAna ane vicArane upadeza Ape hatuM paNa te tenA upara apakva buddhi havAthI joIe teTaluM dhyAna ApyuM nahi. temaja Avazyaka zikSA grahaNa karI nahi. adhunA mArI jIvanayAtrA pUrI thavAnuM nagAruM jerathI vAgI rahyuM che. meM mAruM jIvana vyartha gumAvyuM che tethI mAruM hRdaya dagdha thAya che paNa have pazcAttApa karavAthI zuM thAya ? have te For Private And Personal Use Only Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 481 mane mArAM karelAM vicArazUnya kRtye ane pApanuM phala maLavuMja jeIe. meM A jagamAM janma dhAraNa karIne kAMI paNa AtmAnuM sArthakya karyuM nahi tethI Izvara cakita thaze. huM vyartha Abe ane vyartha jAuM chuM. mArAM pApakarmone pazcAttApa karavAthI kazuM paNa phaLa maLavAnuM nathI kAraNa ke aneka are ! hajAre nIcakarmothI mAre AtmA malIna thayA che. mane cAra divasathI jvara AvatuM hatuM paNa have AvatuM nathI. huM jyAM jyAM daSTi nAkhuM chuM tyAM tyAM Izvaraja dacara thAya che tenA sivAya kAMI paNa najare paDatuM nathI. mArA nekara cAkara ane parivAranuM zuM thaze tenI ciMtA karavAthI have kAMI paNa phaLa nathI. dhikAra che, A lebha ane mAyAjAlane ke jethI mArI kevI gati thaze tene mane khyAlaja AvyuM nahi. mArI kamara tUTI gaI che, paga azakta thaI gayA che, mArAmAM hAlavA cAlavAnI ane belavAnI zakti nathI. mAtra zvAsa laIneja divasa pUrA karuM chuM. meM ghera pApa karelAM che tene mATe Izvara zuM daMDa Apaze te tene ja mAluma. mArA mRtyu pazcAt mArA sinyanI vyavasthA mArA putrane karavAnI che. huM Izvarane sAkSI rAkhIne badhe megya adhikAra mArA vArasene ApuM chuM. ajImazAha mArI pAse che ane tenA upara mAre atizaya prema hato. tenA prANane nAza meM karyo nathI ane tethI te bAbatane apayaza mArA zIrSapara nathI. huM saMsArane choDI jAuM chuM ane tane tArA zAhajAdAne ane tArI mAtAne IzvaranA rakSaNa taLe mUkI jAuM chuM. te tamAruM rakSaNa kare ! aMtakAlanI yAtanAo ane duHkha ekAekathI caDiyAtAM mAluma paDe che. bahAdurazAha jyAM hate tyAMja che paNa tene putra hiMdusthAnamAM AvyuM che, bedArabaddha gujarAtamAM che, hetaulanizAe Aja sudhI kaI vakhata duHkha joyuM nathI tethI duHkhamAM atizaya DUbI gaI che. udayapurI begame ghaNuM kAma karyuM che ane te mArAM duHkhathI duHkhI thAya che tathA tenI IcchA mArI sAtheja javAnI che, paNa je bhAvamAM haze te banaze. je tArI sAthe kaI kuTuMbI ke darabArI leka kharAba vartana calAve che teonI sAthe sAmA nahi thatAM pitAnuM kAma kADhI levAne mATe sabhyatApUrvaka For Private And Personal Use Only Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vartana calAvavuM. A guNanI hamezAM jarUra che. samayAnusAra cAlavuM. pitAnI zakti pramANe ja keIpaNa kAmamAM mAthuM mAravuM. sipAIone pagAra caDhI gaye che te dhyAnamAM rAkhavuM. dArAne beThA beThA pagAra ApavAnI vArtA paDatI mUkI hatI ane amArI pAsethI DuM male che tethI te aprasanna che. have huM jAuM chuM. meM je nIca kRtya karyA che te mAtra tArA mATe ja karyA che tethI mArA tarapha tiraskAranI daSTithI joIza nahi ane meM tane kaDavI zikSA karI hoya ke kaI rItanuM duHkha ApyuM hoya te te vismaraNa karavuM, kAraNa ke have tenAthI koI jAtane lAbha nathI. have tenA badalAmAM prANa ApavAthI paNa kaze phAyado nathI. atyAre mane anubhava thAya che ke mArA zarIramAMthI mAre prANa nIkaLavA mAMDe che. hAya ! - - dvitIya patra. zAhajAdA zAha ajImazAha! tAruM kalyANa thAo ! mAruM citta tArAmAMja che. have huM vRddha thaI gaye chuM ane azaktie mane gherI lIdhe che. mArA zarIramAMthI zakti taddana jatI rahI che. jevI rIte A saMsAramAM khAlI hAthe AvyuM hatuM tevI ja rIte khAlI hAthe javAno chuM. huM zA mATe pedA thaye ane mArAthI zubha karma zuM karAyuM te huM jANuM zakatuM nathI, paNa sukhane samaya vyatIta thayA bAda dukha avasthaMbhAvI ja hatuM. meM mArA rAjyanuM rakSaNa tathA prajApAlana karavAmAM darakAra rAkhI nahi. mAruM amUlya jIvana nirarthaka vahI gayuM. mArI buddhi ane je raste dorI gaI tatpathagAmI huM thaye. mArAmAM sAruM naratuM pArakhavAnI zakti hovA chatAM te jovAnI kALajI nahi rAkhavAmAM mAre avivekaja pradhAna hatuM. vicAra nahIM karyo ke jIvana kSaNika che, paraMtu kSapitazvAsa AyuSyanI maryAdAmAMthI ochAja thAya che. punaHsaMprApta thaI zakatA nathI tethI have mAruM kalyANa thavAnI mane AzA nathI. jo ke atyAre zArIrika duHkha zAMta che paNa have A deha asthimavazeSa mAtra che. priya zAhajAda, kAma bIjApura gaye For Private And Personal Use Only Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 483 che paNa tene huM mArI pAse ja rahele samajuM chuM. mAre priya pAtra prabhukRpAthI hiMdusthAnamAM AvI pahoMce che. jIvana pANInA parapoTA jevuM ane kAcanI kalaI samAna che. zahenazAhanA mRtyu pazcAt paNa kaI tene svAmI thaze e hamezAM yAda rAkhavuM. A saMsAramAM meM mArA kartavyadharmane suhurIyA pUrNa bajAjo nahi paNa saMsAranI asAratAthI huM mane anabhijJa samajatuM nathI. ane tethI have huM bhayabhIta thAuM chuM ke mArI mukti kevI rIte thaze ane nyAyaparAyaNa IzvaranI sanmukha mArI zI gati thaze ? je ke huM samajuM chuM ke Izvara dayALu che ane tenA upara mArI atizaya zraddhA che, kiMtu mArAM ghara ane akSamya pApanA badalAmAM mArA upara te dayAdaSTi kevI rIte karaze te huM jANate. nathI ! A bhayathI huM kaMpita thAuM chuM. mArA mRtyu pazcAtuM mArI chAyApaNa nahi rahe. game te he paNa have te meM mArI jIvananakA agAdha sAgaramAM chUTI mUkI che. have game te koIpaNa prakAranI yAtanA, vipatti vA bhayanI ulelatAthI te jIvananakA TakAva karI zake, uchALA mAre ke bhagna thAya tenI mane ciMtA nathI. mArI pazcAt mArA putrone vijayazAlI banAvanAra sarvazaktimAna Izvara che, paNa teoe pitAnA kartavyanuM pAlana karavAmAM parAkha thavuM na joIe. mArA pyArA pitra bedArabaddha upara daivI kRpA acala rahevAne mATe huM prArthanA karuM chuM. je ke bedArabapsanI sAthe mAre melApa nahIM thaI zake, paNa tene maLavAnI bahuja utkaMThA hatI. mArI peThe begama sAhebA atyaMta vyAkula che paNa tenA cittamAM zuM bharyuM che te paramAtmA jANe. strIonA mUrNa ane asthira vicAramAM nirAzA sivAya bIjuM zuM prApta thAya? A sarva mArI aMtima zikSAo che. salAma ! salAma !! salAma !!! tRtIya patra. zAhajAdA ajIma! tamane ane tamArA priyajanane zAMti maLe. huM bahu nirbaLa thaI gaye chuM ane mArAM saghaLAM aMga zithila thaI gayAM che. jyAre huM janma pAme tyAre mArI AsapAsa ghaNe pari For Private And Personal Use Only Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 484 vAra vIMTaLAyeluM hatuM paNa have huM ekale jAuM chuM. huM jANato nathI ke A jagamAM mAruM Agamana zAmATe ane kevI rIte thayuM ? mAre jeTale samaya paramAtmAnI bhaktithI rahita gaye che te samayane mATe pazcAttApa karuM chuM. huM A deza ane lokasamudAyamAM rahIne AtmAnuM kiMcit paNa kalyANa karI zakyo nahi. mAruM jIvana mithyA gayuM. paramAtmA mArA ghaTamAMja vase che paNa mArI adha cakSuoe tenI agAdha zaktionuM nirIkSaNa karyuM nahi. jIvana kSaNika che ane gayele samaya pAcho Avato nathI. mAruM parakamAM paNa kalyANa thavAnI AzA nathI. zarIrasaMpatti naSTa thaI che ane kevala asthicarma zeSa rahelAM che...........gabharAyelA sinyavat mArI avasthA che. mAruM hRdaya Izvara5rAkha ane azAMtisthAna che. tenuM rAjya jarA mAtra che ke nahi te mAruM hRdaya jANI zakatuM nathI. A duniyAmAM huM AvyuM tyAre mArI sAthe kAMI paNa lAvyuM nahotuM paNa have mArI sAthe pApanI piTalI badhI jAuM chuM. mane khabara paDatI nathI ke mane zI zikSA bhegavavI paDaze. jo ke mane paramAtmAnI kRpA upara kAMIka zraddhA che paNa huM mArAM pApane lIdhe pazcAttApa karI rahyo chuM ane jyAre meM pite agaNita jananI AzAo niSphaLa karI che tyAre anya pAsethI mArI AzAo pUrNa thavAne huM zI rIte vizvAsa rAkhI zakuM? je thavAnuM hoya te thAo, meM mArI jIvananaikA mRtyunA samudramAM dhakelI mUkI che.......... salAma! salAma !! vajuthe patra. kAmabaSNa! mArA haiyAnA hAra ........have huM ekale jAuM chuM. tArI nirAdhAra sthitine lIdhe mane bahu ciMtA thAya che paNa evI ciMtA rAkhavAthI have zuM thAya? e saMsAramAM je je duHkha ApyuM che, je je pApa ane duSkarmo karyA che te sarvanuM phaLa mArI sAthe leI jAuM chuM. Azcarya thAya che ke huM jyAre saMsAramAM AvyuM tyAre kaMI paNa sAthe lAgyuM nahotuM, paNa have pApane parvata sAthe laI jAuM chuM huM jyAM jyAM jAuM chuM tyAM tyAM mAtra IzvaranuM ja bhAna thAya For Private And Personal Use Only Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 485 che..........meM agaNita pApe karyo che paNa tene mATe mane zuM daMDa ApavAnuM nakkI thayuM che te huM jANatA nathI...........musalamAnenAM nideSa raktanAM biMduo mArA zIrSa para paDayAM che. huM tane ane tArA putrane IzvaranI chAyAmAM mUkI jAuM chuM ane A chellI salAma karUM chuM. mane bahuja duHkha thAya che. tArI bImAra mAtA udayapurI begama mArI sAthe jaze....zAntihAya du:kha..... auraMgajhebanA lakhelA patrathI tenI bhUtadagInuM tene maraNa thavAnI sAthe teNe bhUtakALamAM je je kRtya karyA hatAM te tenI hRdayacakSu sAme dekhAtAM hatAM ane tene te aMtaHkaraNapUrvaka pazcAttApa karate hate. kharekhara A sthitine auraMgajheba bIjI vAra janmI tevA uttama vicArenI mUti bane te te kharekhara rAjya karavAne cagya banI zake paNa te kayAMthI banI zake?! teNe je je karyuM te tenI sAthe rahevAnuM. auraMgajebanA patre parathI sAra e levAno che ke auraMgajebe pUrva jIMdagImAM karelAM kRtyonI yAdI karI te tene satya jaDI AvyuM. tema je manuSya pitAnI gatajIdagInAM kRtyenI yAdI kare che tene satyane prakAza prApta thAya che ane te svajIvananI zuddhatA karI zake che. raMgajhebanI peThe pAchaLathI pazcAttApa karavAne prasaMga na prApta thAya te mATe pratyeka manuSya pratidina gatakAlakRta zubhAzubha kAryone smaraNa karI javAM ane svajIvananI pragati thAya evuM satya tAravI kADhavuM ane te pramANe pravartavuM. AtmAnI zuddhatA karavA mATe bhUtakAlakRta zubhAzubha vicAre ane zubhAzubhAcAranI yAdI karavI ane AtmAnI ucca dazA kaI rIte keTalI karI tene khAsa vicAra kare ema bhUtakAla kartavyanI smRtithI vartamAna ane bhaviSya jIvana para uttama asara thAya che. mahamada gajhanIne chevaTe karela pApa mATe ghaNe pazcAttApa thaye hate. temaja sikaMdarane svabhUta jIdagImAM karela anIti pApa mATe ghaNe pazcAttApa thaye hate. kharekhara chevaTe temaNe je pazcAttApa karyo te yuvAvasthAthI pitAnAM azubha kRtya mATe pazcAttApa thaye hota te teo A vizvamAM yuddha-luMTaphATa-mArAmArI-kApaMkApA ane aneka manuSyanuM rakta reDavAnA karatAM teo nIti, zAnti, sArvajanika hita For Private And Personal Use Only Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 486 kAryo, dezavizvasevA vagere zubha kAryonA mArga utarI jAta ane tethI teonuM jIvana ucca banata. bhUtakALamAM je je zubhAzubha vicAro ane zubhAzubhAcAre-paryAye sevelA hoya che temAMthI satyane tAravI zakAya che ane pApane pazcAttApa karAya che tethI pariNAma e Ave che ke vartamAna kartavyavicAre ane AcAramAM ananta guNa vizuddhi pragaTe che. lageTIvALA mahAtmAnI peThe bhUtakALanAM kAryonI yAdI karavAthI bhUlanI yAdI Ave che ane tethI vartamAnamAM tenI karyA vinA cetIne cAlI zakAya che. eka vidvAna brAhmaNa hatuM tene saMnyAsa grahavAnI IcchA thaI. teNe saMnyAsa grahaNa karyo ane te nadInA kAMThe vicaravA lAge. cemAsAne kAla AvyuM tyAre tenA manamAM evI IrachA thaI ke nadInA kAMThe kaI taDamAM guphA hoya tyAM rahevuM. eka gAma pAse nadInA kAMThe gAmathI thoDe dUra eka guphA hatI temAM teNe vAsa karyo ane prANAyAmanI sAdhanApUrvaka dhyAna karavA lAgyuM. tenI pAse sujJa gRhastha AvI darzana karavA lAgyA. saMnyAsI mahArAjanI gAmamAM leka stuti karavA lAgyA. grAmya purUSe darzana karIne svAtmAne kRtArtha mAnavA lAgyA. gAmanI strIone darzana karavAnI IcchA thaI ane tethI keTalAka purUe saMnyAsIne vinavyA ane strIonI mAjhA jALavavA eka laMgoTI paheravAnuM kahyuM. saMnyAsIe purUSanA atyaMtAgrahathI lekee ApelI eka laMgoTI dhAraNa karI. saMnyAsIne gAmanA loke pratidina dUdha vArApharatI ApavA lAgyA. keI kaI vakhata gAmanA leke dUdha ApavAnuM bhUlI javA lAgyA. amuka jANe ke amuka manuSya dUdha Apaze ane amuka jANe ke amuka Apaze. A pramANe dazA thavAthI saMnyAsI mahArAja bhUkhyA rahevA lAgyA. saMnyAsI mahArAja je lageTI dhAraNa karatA hatA te rAtrinA samayamAM guphAmAM eka ThekANe mUkatA hatA tene mUSake kAtaravA lAgyA tethI dararoja laMgoTInI evI avasthA dekhIne keTalAka brAhmaNe kahevA lAgyA ke saMnyAsI mahArAjanI laMgoTIne dararoja uMdare kAtarI kApI nAkhe che mATe eka biDAlanA baccAne anna rAkhyuM hoya te. tethI laMgoTI kAtarI khAvAnI upAdhi TaLe. A pramANe brAhmaNoe For Private And Personal Use Only Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 487 vicAra karIne gAmamAMthI eka bilADInuM baccuM lAvIne tyAM mUka. pelA mahAtmAnI guphAmAM te myAu myAu karatuM pharavA lAgyuM ane bhUkhathI pIDita thaI mahAtmAnI sAthe myAuM myAuM karatuM Tagara Tagara hRdayathI vijJapti karavA lAgyuM. mahAtmAne tenA upara dayA AvI. AryAvatamAM dayAe sadAkAlane mATe AryonA hRdayamAM vAsa karyo che te pazcAt te mahAmAnA hadayamAM hoya emAM te Azcaryaja zuM? saMnyAsI mahAtmAne pitAnA AtmA karatAM bIlADInA baccAnI khAtara dayA karavI tenI hRdayamAM cintA peThI tethI pitAnA bhakatanI pAse bilADInA baccAne dudha pAvAnI goThavaNa karAvavI paDI. mahAtmAnA bhakta pratidina bilADInA baccA mATe dudha lAvavA lAgyA paraMtu gRhastha bhaktonA dararoja eka sarakhA bhaktibhAva nahi rahevAthI teo koI kaI vakhata dudha lAvavAnuM bhUlI javA lAgyA tethI mahAtmA ane bilADInA baccAne upavAsa thavA lAge. mahAtmA te jJAnI hatA tethI sudhA sahana karI zakatA hatA ane koIne kaMI paNa kahetA nahotA. paraMtu bilADInuM baccuM te myAu myAu karI AkhI guphA gajavavA lAgyuM ane mahAtmAnA dhyAnamAM vikSepa pADIne mahAtmAnuM dhyeya svayaM te thaI paDayuM. mahAtmAne bilADInA baccAnI bUme ghaNI asara karI tethI te seha sehane jApa vismarIne myAu myAune jApa suNavA lAgyA. niHspRhatAthI jagane tRNavat gaNanArA mahAtmA have svaputrArthe paNa jevI yAcanA na kare tevI yAcanA have bilADInA baccAne dudhapAnArthe leonI AgaLa karavA lAgyA. leke paNa ghaNA divasanuM thayuM tethI kaMTALyA ane mahAtmAne kathavA lAgyA ke mahAtmAjI! AvI pravRtti karatAM eka gAyane atre rAkhavAmAM Ave te vakhatasara Apane tathA bilADInA baccAne dudha maLI jAya ane darajanI khaTapaTa nIkaLI jAya. evAmAM eka bhakta che ke mahAtmAjInI AjJA hoya te mArA gharanI eka gAyane atra lAvI muke te AjubAjunA pradezamAM caraze ane sAMjare guphA AgaLa AvI besI raheze. gaumAtAnAM sarvane darzana thaze ane sarvanI upAdhi TaLaze. mahAtmAe pelA bhaktanI vijJapti mAnya karI tethI teNe mahAtmAnI pAse gAya lAvIne bAMdhI. gAyanI For Private And Personal Use Only Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 488 ane khilADInA macAnI mahAtmAne khabara darAja levAnA prasaMga prApta thayeA. dhyAna samAdhimAMnA ghaNA samaya gAya ane bilADInA baccAnA pAlanamAM vyatIta thavA lAgyA ane tethI mahAtmAne anya khaTapaTa karavAno prasaMga prApta thayA. koi vakhata gAya DuMgarAmAM keAtaramAM ghAsa khAvA lAgI ane tethI te rAtrIe meDI AvavA lAgI tethI mahAtmA lAkaDI leine tene zodhavA nIkaLI paDatA. cAmAsAmAM gAyane bAMdhavA mATe eka parNakuTI karI ane tenA rakSaNa mATe bhaktalokone kahI eka nokara rakhAvyeA.nAkarane pagAra ApatAM ApatAM gAmanA lokone kaMTALA thavA lAgyA ane tethI gAmanA lokoe kahyuM ke mahAtman ! jo tame guphAnI AsapAsanI jamIna nakAmI paDI rahelI che tene A nAkara pAse kheDAvA te temAMthI nAkarane pagAra nIkaLe ane dANAthI gujarAna thavAnI sAthe abhyAgatonI paNa sevA thaI zake. mahAtmAe te vijJapti svIkArI eTale eka bhakte potAnA be utarIgaelA vRSabhAne ane haLa lAvIne mahAtmAnI sevAmAM hAjara karyuM. mahAtmAe rAkhelA nokara pAse khetara kheDavAnI pravRtti sevI nAkara ane vRSabhene rahevA mATe eka laghughara tathA chAparI taiyAra karAvI. guphAnI AsapAsa eka khAga kazabyo ane khAgamAM kuvA karAvyA. keLA, caMpA, gulAba vagere vavarAvyAM. AsapAsanI kheDelI jamInamAM puSkaLa khetI thavA lAgI ane tethI mahAtmAe dhAnyane saMgrahavA dhAnyanA koThAro karAvyA. abhyAgatAnI sevA ane teonI AzIH levA eka rasoiye. rAkhyA ane te atithi brAhmaNA vagerene jamADavA lAgyA. mahAtmAnI pAse leAkeAnI ThaMDa jAmavA lAgI. mahAtmAne have dhyAna samAdhi karavAna prasaMga samaya alpa maLavA lAgyA. A pramANe pravRttimAM mahAtmAnAM khAra varSa vyatIta thayAM. mahAtmAe eka ghara tyAgIne punaH eka ghara navuM mAMdhyuM. teonI pravRtti vadhavA lAgI evAmAM te dezanA rAjAnA mahetA mahesula ugharAvatA ugharAvatA tyAM Avye ane teNe mahAtmA je kSetra maphta vAvatA hatA tepara lakSya dIdhuM ane mahAtmAne jamInanI khetaronI vighATI ApavA kahyuM. mahAtmAe kahyuM: vahAM terA kayA lagatA hai? sakha jagyA harikI hai. pelA metAe rAjAne For Private And Personal Use Only Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahAtmAnA khetaronI vAta kahI tethI rAjAe sipAIo mekalIne mahAtmA saMnyAsIne potAnA darabAramAM pakaDI maMgAvyA. lageTIvALA. mahAmA rAjAnI pAse AvyA. rAjAe mahAtmAne vigheTI ApavA mATe dhamakAvyA, ane taDakAmAM aMguThA pakaDAvI temanA para pATIyuM mUkayuM tathA te pATIyApara rAjAe eka maNa bhAra mU. bAvAjI mahAtmAjI vighaTI ApavAnI cintA karavA lAgyA. temaNe sAdhu satene sarva khavarAvI dIdhuM hatuM tethI musAbhAIne vA ne pANI jevI temanI dazA hatI tethI viTI kyAMthI lAvI Ape? taDakAnA tApe temanA mananI sthiti badalI nAkhI. mahAtmA bAvAjInA manamAM rAjA upara ghaNoja gusse pragaTa thaye ane tethI temaNe rAjAne galIpradAna karyuM paraMtu tethI rAjA ekane be thayo nahi. teNe te bAvAjIpara be pATIyAM mUkyAM. mahAtmAe manamAM kaMIka vicAra karyo ane pitAnI bhUtakAlIna idagIne khyAla karyo. are! huM vidvAna brAhmaNa hatA. meM kevI sAdhya dazAthI saMnyasta mArga grahaNa karyo hate. A sarva prakAranI upAdhi thaI ane rAjAnA dAsa banavuM paDayuM tenuM kAraNa kharekhara lageTI mATe bilADInuM baccuM rAkhavuM paDayuM ane tenA mATe gAya rAkhavI paDI. nakara mATe khetara baLade rAkhavA paDayA ane tethI jamIna kheDAvavI paDI, jamIna kheDAvavA mATe eka tAMbAnI telaDI tera vAnAM mAge evI avasthA sevavI paDI. hajAre leke, rAjAo, zeThIyAo mane mahAtmA kahI page paDe tene are Aja taDakAmAM aMguThA pakaDavAne vakhata Avye che. are ! A kevI sthiti banI? phakta lageTInA lIdhe A dazA thaI. je laMgaTI nA paherI hota ane nAgo rahe hota te ATalI badhI upAdhi thAta nahi. nAge te bAdazAhathI Aghe. nAgAse jagata AghA. kharekhara e kahevata sAcI che. arere A badhuM lageTInA lIdhe thayuM. mahAtmAne laMge TIpara kaMTALo Avye, ane teNe ekadama laMgoTI phADI pheMkI dIdhI tethI rAjAe bAvAnemahAtmAne kADhI mUkyuM. mahAtmA bA upAdhimAMthI mukta thaI sukhI thaye. mahAtmAnI laMgoTInI bInAne lake bAvAnI laMgoTInI kathAnA nAmathI jANe che. A kathA parathI sAra e levAne che ke jyAre For Private And Personal Use Only Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahAtmAe pUrva kartavyanI yAdI karI tyAre tene pitAnI bhUla jaNAI; tadvat je manuSya potAnI bhUlene bhUtakAla jIvanakRtyenI yAdI pUrvaka vivekabuddhithI avalekI zake che tyAre teo bhUla sudhArIne Atmapragati karavA zaktimAnuM thAya che. vyakti paratve jema bhUtakAlamAM zuM karyuM tenI yAdI karavAthI viveka pUrvaka pragatimArganuM bhAna thAya che tema samAja, deza, saMgha je bhUtakAlapara daSTi prakSepe che te tene pragati ane apatinA hetuonuM digadarzana thAya che. A vartastha manuSyae pitAnA dezanI bhUta dazA ane vartamAna dazAne khyAla kara joIe ane svati zikharathI adha:pAta thavAmAM je je de sevyA hoya teone have tyAga kara joIe. deze, saMghe ane samAje pitAnI pUrvasthitinuM smaraNa karIne dezadayAdinI pravRtti sevavAmAM kSaNamAtra pramAda na karavuM joIe. A vizvamAM je krodha, mAna, mAyA, lebha, kusaMpa, IrSyA karI deza, saMgha, samAja ane svavyaktinA astitvane nAza kare che tene jIvavAne adhikAra nathI. je manuSya svazaktine parasparanA nAsArthe upayoga kare che teone ne jIvavAno adhikAra nathI. je manuSya svadharma, svadeza, svakAmanA prati tiraskAra kare che teonA jIvavAthI kaMI vizeSa nathI; atae manuSyae bhUtakAlakartavya kAryonuM smaraNa karI ane agya karta nuM pratikamaNa karI akhila vizvanA jIvanapragati maMtra, taMtra ane yaMtrane svazajyA pravartAvavAM joIe. bhUtakAlanuM smaraNa karyo mAtrathI kaI lAbha nathI, paraMtu bhUtakAlanuM smaraNa karIne vartamAna kAla sudhAravAmAM Ave ane dIna, garIba, mAya kAMgalA na banatAM AtmAnI zaktine prakaTAvI kartavyakarma karavAmAM Ave teja bhUtala kartavyakarmanI smRtinI upayogitA gaNI zakAya. vAte karavAthI, bUma pADavA mAtrathI kaMI vaLatuM nathI. bhUtakALanI yAdI karIne vartamAnakALamAM vazaktine uddhAra karavAmAM Ave teja vizvamAM svAstitva saMrakSI zakAya che. anyathA maDadAla maDadAM jevAone vizvamAM rahevAne adhikAra nathI. teonI te rAkha thaI javAnI e yAda rAkhavuM. bhUtakALanI smRti karI vizvanI sarvazaktivaDe cha For Private And Personal Use Only Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 41 vatA thaI vizvamAM svAstitva saMrakSI zakAze. saMkucitadaSTie, thavAnuM haze te thaze ema mAnI jeo udyamanA zatru banelA che teo ane jeo svakartavya dharmathI bhraSTa thaelA che. teone keTImukhavALe vinipAta thAya che ane tethI teo patita bane che. aeva bhUtakAla kartavya karmo je je karyo hoya teonI yAdI karIne vartamAna kALamAM kartavyakAryo karavAmAM apramatta banavuM joIe. bhUtakALamAM je je kAryo karyA hoya teonuM sApekSapaNe smaraNa kare ane bhUtakALamAM jeje kAryo karyA teonA pravartaka vicArene viveka karavAnI jarUra che ema mAnI je je azubha avanatikAraka vicAre heya teone vadhAvI le ane vartamAnamAM AtmAvaDe zuM zuM karuM chuM tene vicAra kare. bhUtakALanA vicAra ane AcAra karatAM vartamAnakAlIna pragati prati vizeSa lakSya ApavAnI jarUra che. bhajanasaMgraha bhAgamAM vartamAnakAsTa sudhAro nAmanuM padya vAMcIne vartamAnakAlIna vicAre ane AcArene sudhAravAnI AvazyakatA svIkAravI joIe. vartamAnakAla sudhAre nAmanuM padya vAMcavAthI vartamAnamAM dInane jIna banI zakavAne utsAha prakaTa thAya che. vartamAnakAlanI asara bhaviSyamAM thAya che. hAla vartamAnamAM jevA vicAre karAya che tevuM pitAnuM bhaviSyanuM rUpa che ema khAsa dhyAnamAM rAkhIne vartamAnamAM vicAro ane sadAcArevaDezvakartabevaDe Atmakartavya kAryanI pragati karavI joIe. bhUtakAlIna karmonA phala tarIke vartamAnamAM pitAnuM rUpa che ane vartamAna vicAre ane AcArenuM phala te bhaviSyamAM svarUpa dekhAze. ataeva vartamAnamAM huM zuM zuM karuM chuM? vartamAna kartavya kAryomAM kaI rIte sudhAre vadhAre karavAnI jarUra che, vartamAnamAM svavyaktine vizvarUpa samaSTi sAthe ke saMbaMdha che ane kevI rIte vartavAnI jarUra che tene paripUrNa khyAla karavAnI jarUra che. je vartamAnamAM AtmAnI zakti khIle evA prayatna-kartavya karmarUpa dharma sevavAmAM Ave te pazcAt bhaviSya kevuM racavuM e te pitAnA hAthamAM AveluM samajavuM. vartamAnamAM, sUryodayathI te sUryAsta paryanta kayA kyA vicAre manamAM thAya che ane kayAM kayAM kartavya kAryo thAya che, manamAM kayAM kayAM kartavya karmo karavAnI For Private And Personal Use Only Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 492 IcchA thAya che ane keTalA aMze thAya che tathA keTalA aMze thatAM nathI tenuM zuM kAraNa che tene dIrdhadaSTithI vicAra kare joIe ke jethI vartamAnamAM kartavya karmothI nnati karI zakAya. vartamAnamAM nnatinI sAthe samAjennati, dezonnati ane vinnati thAya evA vicAre ane kartavya kAryo karavAnI jarUra che. bhUtakAlanI rIte vartamAnamAM amuka pravRtti thAya evI vivAdagrasta paristhitimAM na paDatAM je je vicAre ane kartavya kAryo vaDe vartamAna sthiti sudhare evA nizcaya upara AvavAnI jarUra che. vartamAna vicAro ane AcAra vaDe svAtmonnati thAya eja mukhya lakSyabindu kadApi na vimaravuM joIe. je manuSya vartamAna kAla sudhAryo teNe sarva sudhAryuM ema avadhavuM. bhUtakAla game te gaye. te have game te hatuM te paNa pAchA AvanAra nathI. bhaviSyakAla adyApi prApta thayuM nathI tethI bhUta ane bhaviSya e enA karatAM vartamAnamAM pragati karavA prayatna karavA mATe AtmAe pitAne huM zuM zuM karuM chuM tene prazna pUchI utara meLavI yathAca sampravRtti karavI joIe. bhUtakALamAM ApaNe game tevA heIe paNa vartamAnamAM jApAna, amerikA ane IglAMDanI peThe vyavahAramAM ane dharmamAM pragatimAna banavuM joIe. jeNe vartamAnamAM sarva prakAranI ucca pragati karI teNe sarva kAlamAM svapragati karI ema avabodhavuM. bhUtakAlamAM manuSya game te hoya paraMtu je te vartamAnamAM pragati vicAree pragata thavA dhAre te te pragata thaI zake che emAM zaMkA nathI. kSaNamAM karelA vicAronI asara kharekhara vartamAnamAM svAtmApara eka prakAranI thAya che. vartamAnamAM thatAM pratyekakAryone sudhAravAM joIe ane temAM keI jAtanI bhUla na rahe evA upAyo levA joIe. vartamAnamAM mana-vacana ane kAyAnI zaktine tathA AtmAnI zaktine keLavavI joIe. bhUtakALamAM game tevA azubha vicAre ane pApa karyA hoya te sarvane bhUlI jAo ane have vartamAnamAM ucca-udAra-zubha bhAvanAo vaDe svAtmAne ucca kare. kela, mAna, mAyA, lebha, IrSA, kAmabuddhi, dveSa, vagere nIca dene vartamAnamAM haTAvI devA ane zubha guNone manamAM bharI devA. ucca thavAnA ja vicAre ane AcAravaDe vartamAnamAM pragati karavI. zuM For Private And Personal Use Only Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 43 karUM chuM e khAkhatanA uhApAha karIne kartavya karavuM joie. dRDhaprahArI bhUtakAlamAM mahApApI hatA paNa te vartamAnakAlane kharekhara vicArA ane AcArothI sudhArI paramAtmA thayA. vartamAnakAlIna je je kartavya kAryo karAtAM hAya te te kAca prati lakSya devAnI jarUra che. vartamAnakAlIna kartavya upacAgathI vartamAna pragatimAM je je aMze nyUnatA rahetI hoya che tenA khyAla Ave che ane nyUnatAne TALI pUrNatA prApta karavA khAsa prayatna thAya che. vartamAnakAlIna pragati karavA mATe vartamAnamAM je je mana, vacana ane kAyAvarDa pravRtti thatI hoya teno khyAla karavA joie. je vartamAna kAryApara lakSya de che te bhaviSyanI unnatinA pAyA race che. hAla zuM zuM karUM chuM ane bhaviSyamAM huM zuM zuM karIza, bhaviSyamAM zuM zuM karavA ceAgya che. vartamAnamAM bhaviSyanI pragati mATe zAzA vicAra thAya che tenA paripUrNa vivekadRSTithI khyAla karavAnI jarUra che. bhaviSyamAM zuM zuM karI zakAze tenA je manuSya vicAra kare che te dravya ane bhAvataH AtmAtkrAnti karI zake che. vartamAnamAM evAM kAryo karavAM joie ke jethI bhaviSyakAla sukhamaya ane tathA bhaviSyanI kAma dhanyavAda ApI zake. bhaviSyamAM Atmannati kevI rIte karI zakAze tenA pirapUrNa vicAra karavA joIe. AryAvartanA brAhmaNA, kSatriyA, vaizyeA ane dnoe bhaviSya pragatinA vicAra karyAM hota teA tenI vartamAnamAM hAla je dazA thaI che te thAta nahi. bhUtakAlamAM thaelA AryAM ke jeoe paraspara kleza-kaMkAsa-mArAmArI-yuddha karIne cAturvaNika pragatinA nAza karyAM che tenA para vartamAnakAlIna bhAratajanA tiraskAraSTithI dekhe che; tathaiva vartamAnamAM je dezapragati, sAmAjika pragati, vidyApragati vagere anekayA zubha pragatiyAmAM vidno kare che tene bhaviSyanI prajA zApa Ape emAM kai Azcarya nathI. jema jema manuSye abheda ane aikyatAne dhAraNa karI vizAlaSTimAM vRddhi kare che tema tema tenA hRdayamAM vyApaka paramAtmatvane AnandAnubhava vRddhi pAmatA jAya che. ataeva pratyeka AtmArUpa vyaki e samasta samaSThinI pragati akyamAM ananta abhedatAnA anubhava For Private And Personal Use Only Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 494 thAya evI vizAlaSTie bhaviSya pragati karavI joie. AkhA zrlAkanA sAra e che ke meM zuM karyuM. zuM karUM chuM ane zuM karIza enA pratyeka manuSya vyaktie vicAra karavA joIe. vyakti svAtaMtrya tathA vyakti pragati mATe uparyukta vicAranI atyaMta AvazyakatA che ema vastutaH avadhavuM joie. zubha zuM zuM karyuM. zuM zuM karUM chuM. svArtha mATe arthAt svAtmAnnati mATe ane paramArtha mATe zuM zuM karyuM ane zuM zuM karUM chuM tenA hRdayamAM vicAra kare ane kartavyamArgamAM pravRtta thAo. vartamAnamAM svAtmAnI unnati mATe arthAt svArtha saMbaMdhI ane parajIveAnA upakArabhUta paramArtha mATe mArAthI zuM zuM karAya che ane bhiva SyamAM zuM zuM karI zakAze, bhUtakAlamAM zuM zuM karyuM hatuM tene paripUrNa khyAla karavA joie. jema jema AtmA peAtAne vizAlavyApaka dRSTithI sarvamAM dekhe che tema tema tenI paramArthadaSTi khIlatI jAya che. cetanajI ! bhUtakAla gayA te teA gayA, je jIMdagI gaI te te gaI, have te tamArI pAse jeTalI AyuSya milkata che te vaDe vartamAnamAM svArtha ane pararthanAM arthAt AtmAnnatti ane ponnatinAM evAM kAryo karo ke jethI mRtyusAmuM AvIne ubhuM rahe te tatsamaye hAya! have zuM thaze? ItyAdi pazcAttApanA uddagAra kahADavA na paDe ane bhaviSyamAM sukhamaya dazA varte. cetanajI ! jeTalI AtmAnI zaktiyAnA parArtha mATe vyaya kare che. tethI anantagaNI zaktiyonI tame kuddA niyama pramANe prApti karA che. juvA-megha jyAre sarvatra bhedabhAvaninA varSe che tyAre tene punaH varSAkAle teTaluM jala prApta thAya che. mAMdheluM taLAva saMkucitASTithI maryAdAyukta rahe che te tene AgAmikAlamAM paNa tenAmAM mAya teTakuMja tene megha taraphathI jala maLe che ane kadApi te vadhAre grahaNa kare che to potAnI pAlarUpa maryAdAne toDI nAkhyA vinA te rahetuM nathI, cetanajI ! tame bhUtakAlamAM zubha kAryo je je kayA tenuM vartamAnamAM phUla bhAgavA che. have kaMI parabhavanuM bhAtuM bAMdhI le. tamArI paramArtha krone adA karavAthIja tamArI AtmAnnati thavAnI che. vartamAnamAM have je je karavAnu... hAya te pAtAnA mATe ane anyajIvA mATe karo. tamArI uccadazA kharekhara tamArA vicAro ane kartanyAthI For Private And Personal Use Only Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4pa thavAnI che. jagatanA sarva jInAM dukhene nAza thAya evI paramAI daSTine dhAraNa kare ane pAramArthika pravRttimAM mana vacana ane kAyAthI pravRtta thAo. cetanajI! tame mahAna thaIne saMkucita maryAdita vaskulamAM paDI na rahe ane bhaviSyamAM mahAna thavAne vartamAnamAM je je kaMI thAya te kare. pArakAonI paMcAta karavA karatAM parajInuM zreya thAya evA vicAra kare ane teonA AtmAonI sAthe cetanajI! tame ekamekarUpa banIne teonuM zreyaH je je upAe thAya che te upAyavaDe AtmAnI paramArthadazA jAgrat karI kartavyaparAyaNa thAo. cetanajI ! tamArA AtmAnI sAthe anya AtmAonuM ekamekatva karavA pUrve tamArI vizAladaSTinuM ananta vartula eTaluM badhuM vadhAre ke tamArAmAM sarva samAya ane sarvanuM zreya: te tamAruM zreya anubhavAya. cetanajI! bhUtakALanA vicAramAM vartamAnamAM azubha pravRttine tyAga karI A mAnA guNo pragaTe ane vinnati thAya e vicAra kare. avataraNu-mehanidrAne tyAga karI AtmabaMdhathI jAgrat thaI uThI utsAhathI kArya karavAnI zikSA ApavAmAM Ave che. vA. mohanidrAM parityajya, jAgRhi svaatmbodhtH| uttiSTha svAtmakarmANi, kuruSvotsAhataH svayam // 58|| zabdArtha-mohanidrAne tyAgI AtmabodhathI jAgrata thA-uTha ane utsAhathI svayaM svAtmakAryone kara. vivecana--darzanamohanIya Adi mehanidrAne tyAga karyAthI svAtmabedhanI prApti thAya che ane pazcAt AtmAne gya evAM kAryo karavAne uThAya che. Atmabodha thayA vinA ravAtmakAryo kyAM kyAM, kyA kayA adhikAra pramANe karavA gya che te karavAnI samajaNa paDatI nathI. mahanidrAne tyAga karyA vinA ane AtmAne samyam bodha thayA vinA utsAha pragaTate nathI, aeva mehanidrAne tyAga karIne AtmabaMdhathI jAgrata thavAnI jarUra che. zelagamunie jyAre mehanidrAne tyAga karIne pitAnuM svarUpa dekhyuM tyAre te jAgrat thayA For Private And Personal Use Only Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane AtmatkAnti kartavyarUpa svadharma karavAne utsAhathI uThayA. pUrvakAlamAM aneka munie jAgrata thaI AtmannitinAM kAryo karyA hatAM. mohanidrA gayA vinA jJAnacakSu ughaDatI nathI ane jJAnacakSu vikasyA. vine svaparanuM paripUrNa jJAna thatuM nathI. aneka RSie pUrve mehanidrAne tyAga karI AtmabodhathI svAtmakartavya kAryone kayAM hatAM. mehanidrA kanyA vinA jIvatAM manuSya paNa maDadA samAna che. teonI Atmazaktine vikAsa thatuM nathI. AtmAne jAgra karyA vinA zarIrathI vizeSa kaMI kartavyakArya thaI zakatuM nathI. AtmajJAna vinAnAM manuSya ke je zarIramAM rahele AtmA deva samAna che tene oLakhI zakatAM nathI ane anya zarIramAM rahelA AtmAone deve samAna oLakhI zakatA nathI, tethI teonI tathA svAtmAnI mahattA avabedhyA vinA zukravAsanAo vaDe jagat jInA prANane nAza karI pitAnI svArthavRtti tRpta karavA dhAre che teo mRtakanA karatAM vizeSa zuM karI zake tema che? pitAnA AtmA samAna anyAtmAone mAnI teone sanmAna ApyA sivAya ane teone AtmabuddhithI AtmapaNe samajyA vinA AtmakartavyanI gaMdha paNa anubhavagaya thaI zakavAnI nathI. je je A jagatamAM zreSTa mahApUrU thAya che teo himAlaya, AbujI, giranAra, kanerI jevA ramaNIya zAnta pradezamAM gAbhyAsa karI mehanidrAne tyAga karI AtmAnI jAgRti kare che ane AtmacAritranI paripakavatA karI sarva AtmAonI vizuddhi karavA pazcAta teo manuSyanI pAse AvI teone jAgrat karI svakartavyamAM dere che ane pite nirmoha rahI svakartavya karI zake che. svAmI vivekAnandamAM ane svAmI rAmatIrthamAM kartavya karmo karavAnI zakti AvI tenuM kAraNa e che ke teoe himAlaya parvatanAM zikharemAM ekAntavAsa karI svAtmazaktine vikAsI hatI. kalikAlasarvajJa zrImad hemacaMdrAcArye giranAranI guphAmAM keTaloka vakhata rahI svAtmazaktine khIlavI hatI ane mehanidrAne nAza karyo hate. mahAprANAyAmanA kAraka zrIbhadrabAhu svAmIe ene vipuliMga pArzvanAthanI pAse rahI ane ekAMta sthAnamAM rahI mohanidrA haThAvavApUrvaka svAtmazaktine For Private And Personal Use Only Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 497 vikAsI hatI. tethI teoe sUtronI niryukti vagere racI bhAratavarSanI jJAnajgyAti jagAvI hatI. zrImad mAnadevasUri, zrImad cidAnaMdajI ane zrImad AnandaghanajI vageree mehanidrAnA tyAga karavA ane svAtmabodhapUrvaka svakartavyakAryo karavA ekAnta parvata guphAvAsa-nadIkAMThe ekAntavAsa-upavanamAM ekAntavAsa karyAM hatA ane AtmAnI zaktiyAne khIlavI hatI tethI tenuM dararoja jaina prajA smaraNa karyA kare che. digaMmarapakSIya muniyAe parvataguphA vagere ekAntamAM vAsa karI AtmazakticAne khIlavIne svakartavyakAryo karyA che tethI zubhacaMdravagere muniyAnA jJAnArNava vagere granthonI upayogitAnA jagane khyAla Ave che. hindudharmanA ( vedadharma, vedAnta dharmanA ) uddhArakartA zrImad zaMkarAcArye narmadAnA kAMThe ekAntamAM keTalAka varSa sudhI vAsa karI nidrAnA tyAgane mATe ane AtmajJAna prApta karavAne mATe prayatna karyAM hatA tethI tenA hRdayanA saMdeza vizvamAM phelAyeA. rAmAnujAcArye ane vadyabhAcArye gaMgA jevI nadIonA ekAnta kAMThe vAsa karIne Atmazakti khIlavavA prayatna karyA hatA. IzukrAisTe AryAvartamAM AvI Arya RSimunicenI pAsethI jJAna prApta karI prabhune anubhava levA ekAntasthAnAmAM pUrve nivAsa karyo hatA ane teNe dharma sthApavAnA vicArone anukrama gADace hatA ane pazcAtte vizvapradhavA bahAr paDayA hatA. musA pegaMmare izvarI AjJAne parvatanI Tocapara caDhI racI kahADI hatI. mahamada payagaMbare parvatanI guphA vageremAM vAsa karI AtmAne oLakhavA ane khudAnA pharamAno prApta karavA prayatna sevyeA hateA ane pazcAt dharma pravartAnyA hatA. zrImahAvIraprabhue ekAntAvasthAmAM AtmadhyAna dharIne mAiinadrAnA sarvathA tyAga karI kevalajJAna prakaTAvI jainadharma tIrthanI sthApanA karI hatI. gAtamabuddhe ekAntamAM vAsa karI mAranI sAthe yuddha karI dharma pravartAtmyA hatA. kabIra, narasi'hamahetA vageree nadInA kAMThe vAsa karI zuddha vAtAvaraNamAM svadharmavicArAne goThavyA hatA. mIrAMbAie parvata, guphA, vagaDo, nadInA kAMThA vagere sthAnAmAM bheTakatA mahAtmAe pAsethI prabhubhaktinA vicAre grahyA hatA. zrImad AnandaghanajInI sAthe bAra varSa vanavAsamAM rahIne zrImad pazcAsa 63 For Private And Personal Use Only Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 48 satyavijayajIe kriyAdvArayeAgya Atmabala saMprApta karyuM hatuM. caitanya svAmIe vanavAsamAM rahIne ane jJAnadeva, ekanAtha vagere mahAtmAAe ekAnta parvata, guphA, nadI vagerenA zuddha vAtAvaraNamAM rahI prabhuprAptinA vicAro karyA hatA. zrImad hukumamunie jagaDIyA pAsenA nAMdodanA parvatAmAM ekeka mAsaparyanta annajalavinA rahI adhyAtmajJAnanA vicAro sevyA hatA. zrI premacaMdajIe giranAra parvatamAM AmadhyAna dharyuM hatuM-sthUlabhadre nandarAjAnA bagIcAmAM dIkSA levAno nizcaya vicAra karyAM. kapilakevalIe azokavATikAmAM dIkSA levAnA vicAra karyAM. AjIjI parvatapara ghaNI vakhata sudhI bhartRharie dhyAna dharyuM hatuM ane tyAM vairAgyazatakanI racanA karI hatI. gopIcaMdarAjAe AbujIpara jyAM hAla gopIcaMdanI guphA gaNAya che temAM AtmadhyAna dharyuM hatuM. himAlaya parvatamAM kharekharA karmayogI banavAnA vicArone vivekAnande karyAM hatA. moTA moTA vidvAnA, jJAnIo, cegIe parvata-parvatAnI guphAo, nadInAM nirmala jharaNAMvALAM sthAna, vagere sthAnAmAM svavicArAnI paripakvatA karIne vizvamAM pazcAt teo svAtmakartavye karI batAve che. kAlIdAsa kavi kAzmIranA ekAnta ramya pradeza ane ujacinInA kSiprAnA ramya kAMThe sthiratA karIne svavicArone vikAsa karI mahAkavi manI zamyA. zivAjI ane pratApe potAnA saini kAne parvatAnA zikharopara dezadharmanI rakSArthe prANAhUtinA maMtra taMtra bhaNAvyA ane tethI teo dezaddhAraka tarIke prasiddha thayA. taraMgAnI havA leIne aneka hArdika karmayoganA vicAronI mUrti banIne iMglAMDe ane jApAne rAjyapravartaka zAsanapaddhatiyAthI ane kalAethI svadezanI sarvatra vizvamAM khyAti karI. nirmala havA, zuddha vAtAvaraNa, cittanI prasannatA, mananI ekAgratA, zarIranI ArogyatA vagere jyAM khIle evI nadIyAnAM sthAno, parvatA, guphAo, jaMgalo vageremAM gurUkulAdi sthApana karIte savicArAne khIlavavAmAM ane menidrAnA tyAga karavAmAM Ave te pratyeka AtmA AtmajJAna prApta karI zake ane AtmajJAna prApta karyAM pazcAt utsAhathI svakartavyAne karI zake. AtmajJAna prApta thAya evAM sthaLAmAM kANu kANu karmayAgIo jJAna sAgaranA For Private And Personal Use Only Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 49 gIo beThA hatA te atra svaparadarzananA mahAtmAo, rAjAo vagerenA nAmethI jaNAvI mehanidrA tyAgavAnI AvazyakatA prabedhavAmAM Ave che. A lekanI uparanA zlekamAM bhUtakALa, vartamAnakAla ane bhaviSyamAM huM anukrame meM zuM karyuM, zuM karuM chuM ane zuM karIza ItyAdine vicAra karI kAryapravRttimAM pravRtta thavAnuM jaNAvyuM te AtmabaMdhathI jAgrat thayA vinA banI zake tema nathI ane AtmabodhathI jAgrata thayA vinA kadApi utsAhathI svayegya kAryone karI zakAya tema nathI. azoka ane saMpratirAjAne jyAre tenA gurUoe jAgrat karyA tyAre teoe jagamAM hitAvaha kAryo karavAne prAraMbha karyo. zrIzreNikarAjAne zrI mahAvIra prabhue AtmabaMdhane upadeza ApI mohanidrA TALI tyAre te dharmaprabhAvanA egya kAryo karavAne zaktimAna thaye. mahAvIra prabhue gautamAdi ekAdaza vidvAna brAhmaNane mehanidrA tyAgavAne upadeza ApI AtmabodhatA jAgrat karyA tyAre teoe zrImahAvIraprabhunA tIrthasthApananA kAryamAM Atmabhoga Ape ane jagatane meha-pApa vagerene TALI uddhAra thaye. zrIkRSNa aneka manuSyane cAritramArgamAM jAgrat karavAne ane rahevAne sAhAcya ApI hatI. uparyukta hitapradakAryo karavAmAM mahanidrA TaLe che te ja pravRtti thaI zake che mATe uparyukta sthaLomAM rahI prathama mohanidrA TaLe evA upAye sevavA. mehanidrA TaLyA vinA aMtamAM rahelA cetanajI jAgrat thaI zakatA nathI. A vizvavatio para mehanidrArUpa mahAvaraNa che, tethI siMhasamAna zUrAjIve paNa mehanidrAnA ghenamAM gAMDA thaI garIbaDA banI gayA che. mohanidrAnuM jora TALavAne mATe AtmajJAnI gurUnAM caraNakamalamAM mUMgasamAna banI javAnI jarUra che. jeo jAgyA che teoja anyajIne jAgrata karI zakavAne samartha bane che. je agninI tirUpa banele padArtha hoya che te acakAThene agnirUpa banAvavA samartha thAya che. jJAnIonI pAse rahyA vinA karmayogI vA rAjagI banI zakAtuM nathI, AtmAne jAgrat kare e mahA muzkela kArya che te paNa zrIsazurUkRpAthI te sahela kArya thaI paDe che. mahanidrAne tyAga karavAnA sarva upAyomAM zrI sadagurUnI sevA e mahAna upAya che tethI mehanidrAne tyAga thAya For Private And Personal Use Only Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 500 che ane huM kANu, mAre zuM karavAnu che? vyaSTi ane samaSTine ze| saMbaMdha che ? vagere sarvane samyaprakAza thAya che. jeNe mAhunA jaya karyo, teNe sarvatra vizvapara ya meLaLye ema avodhavuM. kAma, koSa, lAbha, ajJAna, mAna e sarva prakRtiyA meha che ane e mehanA jaya karyA vinA anantasukhanA mArga khullA thatA nathI. kAmanI vAsanAne tAbe thaI aneka prakAranA anItimaya pApavicAra karavA e eka jAtanI nidrA che. mehanidrAne jItavA mATe antamAM AtmA ane jaDanI heMcaNI karavI joie. rAgadveSanI vRtti eja mAha che ane e mAharUpa nidrAno tyAga karIne AtmAnA raTika samAna zuddharUpamAM sthira thavuM joIe. mAhanI nindramAM uMghanArane bAhya zatruo ane Antarazatruo taraphathI atyanta bhaya rahelA hoya che. pRthurAja peAtAnI srI saMyuktAnI sAthe menidrAmAM udhyeA tethI zAhabuddInaghArIne AryAvartanI parataMtratA karavAno prasaMga prApta thayA. zAhabuddInadhArInI sAme pRthurAje yuddha karyuM paNa tenAmAM eka evI moTI bhUla thai ke tethI tene pazcAttApa thayeA. raNasaMgrAmamAM pRthurAje zAhabuddInane pakaDyA bAda tene ghaNI vakhata cheDI dIdhA eja tenI bhUla hatI. bIjI bhUla e hatI ke zAhabuddInadhArI jevA zatru mAthe chatAM teNe rAjyanI vyavasthA tathA tene pahoMcI vaLavA mATe prathamathI saghaLI taiyArIo na karI rAkhI. zatrune potAnA dezamAM AvI zakeja nahi evA dravya ane bhAvathI upAye levA e mAha nidrAnuM jora TALyA vinA banI zake nahi. cetanajI jyAre mehanidrAne seve che tyAre tenA para draSyazatrue ane rAgAdika bhAvazatruonu jora vadhI paDe che ane teo kharekhara cetanajIne mArIkuTI temanI jJAnAdika AntarasaMpatti ane rAjya-vyApAra--sattA vagere AdyasaMpattine leI le che. darzanAvaraNIyanidrA karatAM mohanidrAnu atyaMta prAkhalya varte che ane tethI manuSyA jIvatA chatAM yAMtrika putaLIonI peThe jaDa jevA tathA marelAM maDadAM samAna banI jAya che. sAmaMtasihe mehanI nidrAthI gujarAtanuM rAjya gumAvyuM. musalamAnee gRhakleza, kAmavAsanA, irSyA, kleza, dveSa, ahaMkAra, kusaMpa, paraspara For Private And Personal Use Only Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 501 ekabIjAnuM azubha karavAnI vRtti Adi mohanidrAthI gujarAtanuM rAjya gumAvyuM. cAvaDA, solaMkI, vAghelA, cohANe vagere rajaputa jAti hAla khetI vagere karI gujarAna calAve che ane keTalAka te bilakula garIba banI gayA che tenuM kAraNa e che ke teoe strIo mATe kleza, rUpa meha, aneka prakAranAM vyasananI IrachAokalezakusaMpa-ajJAna-vidyA prati arUci, TuMka daSTi, paraspara ekabIjAnI atyaMta IrSyA, jAtidveSa, jAtidroha, anIti vagere aneka mehavRttiyenI nidrAnA vazavati thayA ane tethI teo vyavahAramAM niHsatva banI gayA ane AtmAnA guNothI bhraSTa thayA. paraspara jAtidraha, IrSArUpa mehanidrAnA je tAbe thAya che tene svamamAM paNa sukha maLatuM nathI. A vizvamAM pratyeka AtmAne svalpaghanaze mohanidrA lAgelI hoya che tenA jerane haThAvavAthI dravya ane bhAvathI vyavahArataH ane nizcayataH sulAbha prApta thAya che. cetanajI potAnA kSamA, dayA, prIti, nirlobhatA, ekatA, sahanazIlatA, vairAgyatA, bhakti Adi vyavahAra guNane vismarIne mohanidrAne tAbe thAya che tethI temane koI paNa jAtane lAbha prApta thatuM nathI. jaLa valavatAM kadApi mAkhaNa nIkaLe nahi ane temaja retI polatAM kadApi tela nIkaLe nahi tata AtmA pitAnA jJAnAdiguNane prakAza tyajIne mehaprakRtinA adhIna thaI vibhAvadazArUpa rAtrimAM ughe te tethI teo vizvamAM aneka prakAranA sAMsArika rAjya lAbha, vyApAra lAbha Adi lAbhene gumAvI nAkhe ane AtmAnA guNenuM AcchAdana karI nAkhe. AvI temanI dazA thatAM teo uccadazA parathI nIce paDe ane aneka avatAre grahI duHkhI thAya mATe cetanajIne kahevAmAM Ave che ke he cetana! tuM mohanidrAne tyAga kara ane jAgrat thA. svAtmagra sarva kAryo karavAne uTha. svayegya kAryo karavAM eja tAruM vAstavika kartavya che. he cetana! svAtmabodhathI uTha. utsAhapUrvaka kAryapravRtti kara. adyaparyanta kema andhakAramAM paDI rahyA che. hArA kartavyanA mArge gamana karavAmAM je je kAMTAo paDyA hoya teone dUra kara. have utsAhathI hAruM jIvana bharI de ane jANe navuM bAlajIvana prApta karyuM hoya e For Private And Personal Use Only Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa02 pramANe utsAhataH svAtmakAryone kara. tuM brahmasvarUpa che, alakhasvarUpI che, tuM chedA nathI ane bhedA nathI. hA zuddha svarUpane tuM svayaM bhaktA che. svavyaktinA bAhya vyavahArArthe, kuTuMbAthe, samAnArthe ane saMghArthe je je egya kAryone be hAra zIrSa para AvI paDe che tene vahana kara, gabharAI nA jA-akaLAI nA jA. AkhuM jagata sAmuM paDe te paNa tuM AkAzanI peThe pitAne nirlepa mAnI svakAryone kara ane utsAhathI kAryo karatAM AtmAnA AnandamAM masta thA. AtmAnA Anandane pratyeka kArya karatAM prakaTAvyA kara. siMghanA pratyeka aMganI suvyavasthAmAM bhAga le ane saMghanI anantavartulatA karavAmAM AvatA maMtrane temAM DuMka. vizvavati AryasaMghanI pragatimAM hArI pragati avadha !!! sarvamaya tyAre AtmA che evuM mAnI saMghAdi kAryo karavAmAM svaphane bodhI jAgrata thA. uTha ane kArya karavAmAM lAga. khAdyapadArthonI prApti mATe IrSo dveSAdi doSe nasevatAM sAtvika guNene sevI bAhyakartavya kAryomAM pravRtta rahe ane vizvavati sarva manuSyane jagADa ke jethI mhAruM kartavya te adA karyuM gaNAya. he cetanajI ! tArA zIrSapara aneka vyAvahArika tathA dhArmika kAryonI javAbadArI che tene mohanidrAne tyAga karIne samaja ane te javAbadArI pUrNa karavA kAryapravRtti prAraMbhavA mATe uTha ane Alasyane kare gAu dUra dhakelI de ke jethI te purUSArtha pheravIne purUSanI gaNatarImAM gaNAya. mehanidrAnA adhIna thaI uMghavAmAM cetanajI ! tamane kaze phAyado thavAnuM nathI. vizvamAM pragatimAM pazcAtuM rahyA te tamArI ane tamArA AzritanI adhaHpatana dazA thavAmAM svayaM kAraNuMbhUta karaze. cetanajI hane vAraMvAra jJAnagurU kartha che ke tuM mehanidrane tyAga kara ane svAtmadhathI jAgrat thA te vAta have dhyAnamAM le ane kartavya kAryo karavAmAM apramatta banI uTha. grIse jyAre pitAne oLakhavAnI zikSAne tyAga karyo tyArathI tenIadhaHpatana dazA thaI AryAvarta paNa jyArathI svAmazaktine oLakhI zakyuM nahi ane mehanidrAmAM svAtmazaktione darUpaga karyo tyArathI te vyaSTi ane samaSTinI para For Private And Personal Use Only Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 53 paranI ucca dazAthI bhraSTa thayuM; tethI zatake zatake patita thayuM have te jAgrata thAya te mATe te manuSya! tuM pite jAgrasta thaI uThIne sarva manuSyane jagADa ke jethI tyArI pragati ane samachinI pragatimAM parasparanAM vidgo dUra thaI jAya. vyaktirUpa vyachinI pragatimAM samaSTinA upagrahanI pragatinI upagitA che evuM mahanidrAne tyAga karI avadhi. cetanajIne vAraMvAra kalekedvArA hitazikSA devAmAM Ave tethI kaI jAtane punarUktidoSa avadho . nahi. cetanajI! have mehanidrAthI jAgrata thAo ane AtmAnAM kartabe karavAmAM tatpara thAo. AtmAnI jJAnAdika guNavaDe pragati thAya te mATe mehanidrAne tvarita kSaya karavo joIe. IglAMDa-jarmanI razIyA vagere dezanI sAMsArika unnati hAla sarva karatAM vizeSa che, paratu hAla tyAM mahAbhAratanA karatAM meTuM bhayaMkara yuddha cAle che ane temAM aneka zodhaka-vijJAnIo-kavi-lekhaka-granthakAre vagere lAkhe nAmAMkita manuSyane kSaya thAya che tenuM kAraNuM kharekhara meha che. antamAM uMDA utarIne tapAsavAmAM Avaze te emaja jaNAze ke sarva dezanA manuSya mehathI saMkucitadaSTi dhAraNa karIne 3 nijhara go ti, nA DhaputarAnI pravRttimAM paDI svaparane nAza kare che ane rAtratAnA tu raNava TuvakanI daSTithI bhraSTa thaI lebhAdha-svAdha ane mohamaryAditadaSTivALA banIne vizvanI pragatinA sthAne vizvanI avanati thAya evI yAdavAsthaLI race che. kharekhara, sAMsArika game tevI uccasthitimAM manuSya hoya paraMtu jo teomAM mehanA vicArene praveza thAya che te kalezadAvAnalathI teonA uttama bagIcAo baLIne bhasmIbhUta thaI jAya che. A saMsArarUpa bagIcAomAM aneka jIve paraspara ekabIjAnA upara azubha vicAra karIne ane parasparanuM azubha karIne svayameva vinAza pAme che. mehathI hRdayamAM zubhavicAre prakaTatA nathI ane azubhavicArene pravAha prakaTayA kare che. rAvaNe sItAnuM mehathI haraNa karyuM ane pitAnA bagIcAmAM laI gaye tene maMdodarI ane bibhISaNe aneka yuktioe samajAvI sItAne pAchI ApavA kahyuM, paraMtu abhimAnanA zikhare Arahita For Private And Personal Use Only Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 504 rAvaNe keInI zikSA mAnI nahIM ane rAmanI sAthe yuddha karavAmAM laMkAnI jhAhejhalAlInA nAzanI sAthe svayaM vinaSTa thaye. hAla juo e liMkAmAM pUrva samAna purUSa have kyAM che? koI deza-koI kemakeI rAjya-koI samAja jyAre sAMsArika vyAvahArika pragatinA zikhare Arahe che tyAre tene meha heThala pADavA dAva lAvIne tAkI rahe che, ane Irya-nindA-ahaMkAranAmarUpanI vAsanA, lebha-kAmaAdi aneka rUpa dhAraNa karI temAM praveza kare che ane pazcAta tene paga taLe kacarAtI karI nAkhe che. ATalAMTika mahAsAgaranA sthAne pUrve eka mATe deza hatuM ane tyAM jainalekenA jevA manuSyanI vasati hatI, paraMtu tyAMnA manuSya paraspara ekabIjAnuM azubha karavA lAgyA ane manuSyamAM rahelA AtmAo ke je paramAtmA che tene duHkha devAmAM paraspara pravRtta thayA ane hiMsAvaDe dezane raktamaya karavA lAgyA tyAre te dezapara sAgara pharI vaLe A uparathI samajavAnuM maLe che ke mAhathIja dezanI-kemanI ane dharmasamAjanI pAyamAlI thAya che. AryAvarta pazcAt IrAnane udaya thaye. grIsane udaya thaye ane IjIptane udaya thaze paraMtu te te dezastha manuSya mohanA upAsaka banI gayA. jaDavastuonI kiMmata karatAM manuSyonI kismata dhUla samAna paNa na samajavA lAgyA ane paraspara manuSyanA zarIramAM rahelA AtmAone tiraskAra karI teone kacaDI nAkhavAnI pravRtti karavA lAgyA. nAmarUpanA mehamAM phasAI jaIne jaDavatuo pUjavA lAgyA ane jaDavastuonA lebhathI anya manuSyanAM lehI cusavA lAgyA. paraspara ekabIjAnI sAthe mahAyuddha karavA lAgyA tethI teo mehanA dAsa banI paramAtmAthI dUra khasavA lAgyA tethI IrAna, IjIpta, grIsa vagere dezanI paDatI thaI ane hAla paNa teo paDatImAM che ane upehIthI saDI gayelA vRkSonA jevI che te dezanI sthiti che. jIvatA AtmAonA upara pUjyabhAva je dezamAM nathI ane je deza ghorapUjaka che te dezamAM mehane jItIne sarva manu ne jAgrata kare evA purUSe pedA thatA nathI ane te dezanI For Private And Personal Use Only Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paDatI thAya che A vizvamAM manuSya, pazuo, paMkhIo vagere jene pitAnA AtmAnI samAna dekhavAmAM je dharma virodha nAkhe che ane amuka dharmavicArathI bhinna vicAravALA manuSyo para vaira ane azubha karavAnI daSTimAM umero kare che e keIpaNa dharma A vizvamAM jIvana vAne lAyaka hotuM nathI. kAraNake te mehanA vicArane pUjanAre che pazcAt bhale te amuka IzvaranA nAmathI pragaTo hoya paraMtu te manu para raSTi vA rAkSasadaSTi karAvatA hoya ane dharmanA nAme vidhamAM raktanI nadIo vahevarAvatuM hoya te evA mohagabhita dharmane ane tenA deva tathA tenA gurUne karaDe gAu dUrathI namaskAra che. koIpaNa dharmanA nAme abhimAnI banI anyadharmavALA manuSyanA AtmAne tiraskAranI ane nIcadaSTithI dekhavuM e kaMIpaNa rIte dharmanA nAmane chAje tema nathI. vizvavati pratyeka AtmAnI sAthe sarva chanA zuddhapremathI aiyarase ramIne teonA hRdayanI unnati karanAre ane saMpUrNa vizvavati nA duHkhono nAza karavA je zuddhatAne prere che teja dharma kharekhara vizvamAM jIvavA gya che. paraspara eka bIjA manuSyanAM jyAM hRdaya pUjAya che ane ekabIjAnA duHkhomAM bhAga levAmAM jyAM dharmanI mahattA manAya che teja kharekhara dharma che ane teja dharmanI rakSA karavI ghaTe che. mehathI manuSya adhamane dharma mAnIne paraspara jInI pragatimAM bhAga laI zakatA nathI. dharmamArganA vicAromAM moha te dAvAnala samAna che mATe mahanidrane tyAga karyA vinA chUTako thavAne nathI. eka manuSya dharmIne keLa karI bhakta bane ane pite dUdhapAka vagere uDAve ane sAmA garIba leke TaLavaLe tenA sAmuM dekhe nahi; chuM e tenI prabhubhakti che? pratyeka manuSyamAM vA pratyeka prANImAM prabhu mAnIne tenI sevAbhakti na karavAmAM Ave ane teone pitAnA AtmasamAna mAnI teonI sAthe ekahudayatA dhAraNa karavAmAM na Ave tyAMsudhI prabhunA nAme aneka pikAre karavAmAM Ave hoye zuM? kharekhara kaMI nahi. anya jIne potAnA AtmA samAna dekhavAmAM kaI jAtane bAhyanimittAe moha na upaje tyAre samajavuM ke have kaMI mehanidrA 94 For Private And Personal Use Only Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 506 TaLavA mAMDI che ane jAgrat thaI vizvamAM kArya karavAne uThavAmAM AvyuM che. mehane paDade pitAnA parathI khasatAM anya manuSyanA vAstavika AtmAone dekhavAnI zakti pragaTavAnI sAthe maitrI-prada mAdhyacca ane kArUNyabhAvanA prakaTavI joIe ane te AcAramAM mUkAvAnI sAthe tene anubhava Ave tyAre avabodhavuM ke have kaI jAgrata thavAnuM kArya karavAne uThavAnI yogyatA AvI che. sarva jIvonA bhalAmAM ane teonAM duHkha haravA mATe hRdayamAM zuddha prema ane sevAnI bhAvanAo pUrajosamAM sidhunA pUranI peThe uchaLatI hoya tyAre samajavuM ke mohanidrAne vilaya thavA lAge che ane kaMIka jAgrat dazA thaI che. dharmanA matabheda prabhedanI carcAonA khaMDanamaMDanamAM mehanA uchALA pragaTatA hoya tyAM cetanajI ughelA jANavA ane teone tatsamaye meharAjA luMTato hoya ema avadhavuM. tyAra hRdayamAM paramAtmA che. moha agara zayatAnavaza je hAruM mana na thAya te mahanidrAthI mukta thavAne mATe tuM lAyaka che. je manuSya mehanA vazamAM rahIne dezasevA-dharmasevA-vizvasevA-saMghasevA-jJAtisevA ane sArvajanika kAryo karavA jAya che te jagane lAbhanA badale hAni vizeSa karI zake che ane pitAnA AtmAnI unnatimAM pravRtta thatAM aneka sthAnamAM AthaDI paDe che. jyAM sudhI mehanidrAnA painathI gherAyale AtmA che tyAM sudhI te adhUmanuSyanA jevo che tethI temane gamanAgamananI ane kyAM javuM tenI sujha paDe nahi ane tethI te svAbhakAryo ane parAtmakAryone bheda avadhI zake nahi tethI te je je kare temAM AMdhaLI daLe ane pADuM khAI jAya jevI dazAne prApta karI zake ema saMbhavI zake che. aeva sarvathI zreSTha kArya e che ke mahanidrAne nAza karavo. je manuSya kuMbhakarNanI nidrAnI peThe mohanidrAmAM lIna banI gaelA che te manuSya "aMdhe aMdha palAyanI" pravRttine sevanArAo jANavA. jyAre jyAre manuSya mehanidrAmAM lIna thaI jAya che ane anya pravAhathI pravRtta thaI jagatane andhakAramAM nAkhe che tyAre tIrthakara jevA mahApurUSane prAdurbhAva thAya che ane teo jagatamAM pravartelI mahanidrAne haThAve che, mohane haThA For Private And Personal Use Only Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir you vavA mATe antamAM upaga rAkhavAnI jarUra che. kapaTabhakti oLathI vA kapaTakiyAthI mohanidrAne nAza thatuM nathI paraMtu ulaTI te te vRddhi pAme che. ataeva saralapaNe AtmAnI uccadazA karavA mATe AtmAnA guNonA prati lakSya devuM ane jaDapadArthane vyavahAradaSTinI AvazyakatAe vyavahAra karyA chatAM ane vyAvahArika Avazyaka kAryo karavA chatAM antarmA meha na dhAre joIe. jema jema nirmohadazA thatI jAya che tema tema AtmakAryo karavAnI kharekharI zakti pragaTa thatI jAya che. jema jema mehanidrAne tyAga karavAmAM Ave che tema tema antamAM svAtmabadha thatuM jAya che ane AtmajAgRti vaDe sarva dasyodazya padArtho avalokAya che ane svAtmakAryo karavAne uThI zakAya che te mATe pitAnA cetanajIne kahevAmAM Ave che ke he cetana ! tuM mohanidrAno tyAga karI svAtmabodhathI jAgrata thaI uTha ane utsAha vaDe svAbhakAryone kara. avataraNa-uttama vyavahAravaDe kRtyAkRtya viveka purassara bhavitavyatAnusAre thavAnuM haze te thaze ema mAnI kartavya kArya pravRttinI zikSA darzAvavAmAM Ave che. kRtyAkRtyavivekena, kartavyaM kAryameva yd| uttamavyavahAreNa, sevyaM tat svAtmazarmadam / / 59 // kAryaH kadApi no zokaH, yadbhAvyaM tad bhvissyti| iti matvA prayatnena, pravartasva vivektH|| 60 // zabdArtha-uttama vyavahAravaDe ane kRtyakRtya viveka vaDe je kArya karavA lAyaka hoya te karavuM. Atmazarmada evuM kArya sevavA gyA che. kartavyakArya karatAM kadApi zeka karavAne prasaMga prApta thAya to paNa je bhAvibhAva banavAnuM hoya che te bane che ema mAnI zaka na kare. evuM hRdayamAM mAnIne vivekathI prayatna vaDe kAryamAM pravRtta thA. vivecana--je manuSya kRtyAkRtya vivekapUrvaka kArya kare che teo ja kharekharA karmayegI banI zake che. karmacagI tarIke dAdAbhAI navarojajI, mehanadAsa karamacaMda gAMdhI vagere sAMsArika pravRttiomAM agragaNya ga For Private And Personal Use Only Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 508 NAyA. tenuM kAraNa e che ke teo kRtyAkRtyanA vivekapUrvaka pratyeka kartavya kAryone vicAra kare che. gokhale sarvatra karmayogI tarIke prasiddhine pApe tenuM kAraNa e che ke teNe AryAvartanI pragatikAraka pravRtti cenI kRtyAkRtyavivekathI pRthakkaraNatA karI batAvI. zrIkRSNa mahAbhAratanA yuddhamAM kRtyAkRtya vivekavaDe kartavya kAryonI pravRttine upadeza ApIne sarva sabhAne satya tarapha AkarSa hatI, paraMtu kaeNroe kRtyAkRtya vivekanI daSTine ane kAryane tiraskAra karyo tethI anekairone parAjaya thayuM, ane pAMDavone jaya thaye. je manuSya kRtyAkRtyane viveka kare che te kartavya kAryone prathamathI ardha tarIke te siddha karI le che. bheLA bhImamAM aneka prakAranI zakti khIlI hatI tethI te gujarAtanuM rAjya sArI rIte karI zakyuM paraMtu kRtyAkRtya viveka vinA teNe semezvara tathA pRthurAjanI sAthe nAhaka yuddha karavAno prasaMga prApta karyo. karaNaghelAmAM paNa kRtyAkRtyavivekadaSTinI khAmI hatI tethI teNe anItimAM praveza karyo. zrIkumArapAlarAjAmAM kRtyAkRtya viveka sArI rIte khIlyuM hatuM tethI teNe gurjara prajAnuM sArI rIte pAlana karyuM hatuM ane uttama vyavahAravaDe teNe kartavya kAryo karIne ItihAsanA pAne pitAnuM amara nAma karyuM. kumArapAlanI pazcAt gAdIe besanAra ajayapAla rAjAmAM kRtyAkRtya vivekanI ghaNI khAmI hatI tethI te sarva prajAne pyAra meLavI zake nahi ane tene keIe mArI nAkhe. amadAvAdamAM gujarAtanI gAdIe besanAra keTalAka musalamAna bAdazAhamAM kRtyAkRtyane viveka nahatuM tethI teoe keTalIka dharmAnyapaNAthI nakAmI laDAIo karIne hinduonI arUci herI lIdhI. kRtyAkRtyavivekathI vyAvahArika lAkika bAbatemAM ane dharmanI bAbatamAM kAryasiddhi thAya evI pravRtti karI zakAya che ane tethI aneka muzkelIone saheje anta lAvI zakAya che. aMgreja sarakAre kRtyAkRtyaviveka ane uttama likika vyavahAravaDe kAryasiddhinA vijayane meLavyuM che te pratyakSa adyaparyanta anubhavAya che. kRtyAkRtya viveka ane uttama vyavahAra e nItinI sAnukulatAne bhaje che. manuSyanI rUcine pitAnA prati AkarSavI ane manuSyanA abhiprAyane dhyAnamAM leI kartavya sArvajanikakAryo karavAmAM, athavA For Private And Personal Use Only Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 509 vyaktisaMbaMdhI kAryo karavAmAM, kRtyAkRtyanA viveka vinA eka kSaNamAtra sarva vizvane cAle tema nathI. kRtyAkRtya viveka vinA rAjAne, prajAne, zeThane, nekarane, vidyArthine, gurUne, ziSyane, svAmIne, sevakane, pradhAnane, vyApArIne, kheDutane, kSatriya ane brAhmaNa vagerene pratyekakAryamAM cAlI zake tema nathI. dillInA eka bAdazAhe dIllIthI lokone ucALe bharAvI ahamadanagaramAM vasAvAnI gAMDAI karI ane temAM te aMte phALe nahi ane hAla paNa leke tene gAMDA bAdazAha tarIke oLakhe che. kRtyAkRtya vivekavinA vizvamAM mahAna kAryo karI zakAtAM nathI ane je je kAryo karavAmAM Ave che tethI vijya prApta thaI zakatuM nathI. AryAvartamAM eka vakhata brAhmaNoe zUdravarNane hadabAhera tiraskAra karyo ane teonI sthiti sudhAravAmAM, bhaNAvavAmAM, keLavaNI ApavAmAM ane teone sukhI karavAmAM lakSya na dIdhuM tenuM phala teone e maLyuM ke teo adhaHpatana dazAne pAmyA. ApaNI potAnI pharajene anyamanuSya prati kRtyAkRtya vivekavaDe na bajAvIe te patitadazAne pAmIe e kharekhara anubhavagamya che. kRtyAkRtya vivekavaDe saMsArarUpa eka AgabeTamAM beThelA bhinnajAti tathA bhinnabhinnadharmavALA manuSyae svazaktinA anusAre paraspara eka bIjAnI pragatimAM bhAga leve joIe ane keInuM azubha thAya evI mana vacana ane kAyAthI pravRtti na AdaravI joIe tathA kRtyAkRtya vivekapurasara svazaktine zubha uttama vyavahAravaDe sadupayega karavo joIe. sAdhuoe gRhasthane uccapragatine paripUrNa kALajI rAkhI baMdha na dIdhA tenuM pariNAma e AvyuM ke uttama gRhastha manuSya prakalyA nahi ane tethI uccasAdhuonI gRhasthA taraphathI beTa purAtI hatI te baMdha paDI gaI ane tethI uccajJAnI sAdhuo ghaTavA lAgyA ane daMbhIo vadhavA lAgyA. tethI hAla meTAbhAge sAdhuomAM ajJAnadazA vadhI paDI che. koI manuSya ane nIca adhama rAkhavA mATe ane pote ucca thavA mATe prayatna kare che te te kRtyAkRtya vivekathI bhraSTa thaI patita thAya che. jeNe pote ucca thavuM hoya teNe AjubAjunA sarva manuSyane kRtyAkRtya vivekavaDe ucca karavA joIe ke jethI tenI ucadazAmAMthI For Private And Personal Use Only Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 510 te bhraSTa na thai paDe. sarva jhADonI jhuDImAM uccuM vadheluM jhADa anya uMcAM jhADAnI sAhAyyathI vAMjhI vaTALanA jore ekadama TuTI paDatuM nathI ane AjubAju anya uMcAM vRkSe nathI hotAM te te vAMjhI vaMTALathI pRthvI para tuTI paDe che ema aneka jagyAe dekhavAmAM Ave che. nRtyAkRtya vivekavaDe je je kAryAM karavAmAM Ave che temAM anya manuSyanI sahAnubhUtiyA prApta karI zakAya che ane tethI je kAryo karavAnAM azakya dhAryA hoya te suzakya thaI paDe che. aMgreja sarakAranuM bharUcamAM rAjya sthapAyuM tyAre bharUcanA brAhmaNAe agreja sarakAranI zAMti icchavA yajJa karyAM te zuM atAvI Ape che? anya rAjAonA anIti rAjyathI trAsita thaelI prajA kharekhara kRtyAkRtya vivekathI rAjya karanAra sarakArane cAhe temAM Azcarya zuM ? luMTaphATa, anyAya, julma, anIti, kanaDagata, rIbAvApaNAthI manuSyAnI lAgaNI AkarSI zakAtI nathI; tethI briTIza sarakAranA nyAyI rAjyane bharUcanI prajAe icchayuM te uparathI dezI rAjAoe rAjyazAsanamAM dhRtyAkRtyanA vivekano dhaDA, aMgreja sarakAra pAsethI levA joie ane peAtAnI bhUlo sudhAravI joI e. prajAnI lAgaNI na duHkhAya ane prajAnI lAgaNIne mAna ApI sarva manuSyonI sarva vyAvahArika viSayamAM pragati thAya evI rIte mRtyAkRtya vivekapurasara dravyakSetrakAlabhAvathI pravRttiyA sevavAnI jarUra che. mahAjanoe je Adaryo hoya ane je vyavahArathI sarvanuM sarva khAkhatAmAM zreya thatuM hoya te uttama vyavahAra gaNAya che, je manuSyA lAkaka uttama vyavahAravaDe AtmAne sukha prada kAryo kare che te kharekhara A vizvamAM laukika AdarzapurUSo tarIke svajIvanane jAhera karI zake che, ane teonA uttama hAranI anya manuSyA upara ghaNI sArI asara thAya che. akabara khAHzAhe hindu ane musalamAnA sAthe samAnadraSTithI uttama vyavahAra vaDe vyavahAra AcaravA mAMDayA, tethI teNe mogalazahenazAhIne majabuta pAyA nAkhyA paraMtu AragajhemanA azubha vyavahArathI tene nAza thaye ema aitihAsikaDhaSTithI te bannenAM mRtyanu nirIkSaNa karanArane saheje samajAze. aitihAsika dRSTAntAthI nRtyAkRtyane va For Private And Personal Use Only Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 511 viveka avadhIne zubhavyavahAravaDe kartavya kAryone karavAM joIe. e vizeSaNaviziSTa kArya karavAnuM jaNAvavAmAM AvyuM tenuM kAraNa e che ke svAtmasukhaprada je kArya na hoya te kArya karavAthI pitAne kaI jAtane phAyado thaI zakatuM nathI. hAnikAraka pravRttine uparyukta vizeSaNathI parihAra thAya che ane anya manuSyane paNa je je pravRttiye hAnikAraka thatI hoya teone paNa upalakSaNathI niSedha thAya che. je je rUDhIo avanatikAraka hoya ane je je vicAre avanatikAraka hoya ane svAtmAnI patitadazA karanArA hoya teone dUrathI tyAga karIne kartavya kAryo ke je sukhaprada tarIke nirNata thayAM hoya teone karavAM joIe. unnata, udAra ane vAstavika svataMtra vicArothI je je svAtmasukhaprada kAryo karAya che te kAryothI potAnI utkrAnti thAya che eTaluM te nahi paraMtu sarva jaganI adhika pramANamAM utkAnti thAya che. svAtmazarmaprada e vizeSaNathI svAtmaduHkhaprada evAM pApamaya anItimaya kAryone na karavAM joIe. bhUtakALamAM svAtmasukhaprada pravRtti je hatI te vartamAnamAM dravyAdika ge tevA prakAranI nathI. vizvamAM sukhaprada pravRttimAMkAryomAM aneka parivatene thayA kare che ane tethI je manuSya bhUtakALanAM kAryonI prazaMsA karIne vartamAnamAM je je sukhaprada pravRttine mAna ApatA nathI teo utkAntinA mArgathI vimukha rahI anne pazcAttApAtra bane che. A vizvamAM pratyeka vastunAM bhUtakALamAM ananta parivartana thayAM, vartamAnamAM thAya che ane bhaviSyamAM thaze. sAgaramAM aneka kallelerUpa parivartane thayA kare che. tadvat svAtmasukhaprada vyAvahArika kArya parivartane bhUtakAlamAM ananta thayAM vartamAnamAM thAya che ane bhaviSyamAM ananta parivartana thaze. vartamAnamAM sukha sAdhana bhUta je kAryarUpa parivartane hoya che tenuM vartamAnamAM sevana karavuM joIe. vartamAnamAM svAtmasukhaprada je je kArya karavAnuM hoya te teNe kRtyAkRtya viveka ane uttama vyavahAra vaDe AdaravuM joIe. lohavaNikanI peThe kRtyAkRtyanA vivekathI kadApi bhraSTa na thavuM joIe ane duHkhaprada kadAgrahavaza na vartavuM joIe. eka nagaramAM traNya mitro rahetA hatA. teoe eka vakhata paradeza For Private And Personal Use Only Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para vyApAra karavA mATe vicAra karyo. traNa mitre paraspara eka bIjAnI sAthe eka daDha nizcaya karyo ane eka parvatanI khINamAM AvyA tyAM teoe eka levAnI khANa dekhI temAMthI traNa mitre traNa gAMsaDIo. bAMdhI lIdhI. AgaLa jatAM eka tAMbAnI khANa dIThI tyAre be mitroe letuM mUkIne tAMbAnI gAMsaDIo bAMdhI ane eka kadAgrahI mitre te vicAra karyo ke moTA purUSe grahaNa karelAne choDatA nathI. je grahyuM te rahyuM. mUrkha manuSya grahaNa karelAne tyAga kare che e vicAra karIne teNe leDhAne tyAga karyo nahi. traNa mitro AgaLa cAlyA. cAlatAM cAlatAM teoe eka rUpAnI khANa dIThI temAMthI pelA be mitroe tAMbu tyajIne rUDuM bAMdhI lIdhuM paraMtu pelA AgrahI manuSyane te mitroe atyaMta samajAvye te paNa teNe lehane tyAga karyo nahi. AgaLa cAlatAM eka suvarNanI khANa AvI. temAMthI be mitrae rUpAne tyAga karI suvarNa bAMdhI lIdhuM, paNa AgrahI manuSya te leDhAne tyAga karyo nahi. AgaLa jatAM eka ratnanI khANa AvI. tyAre pilA be mitroe ratnanI gAMsaDIo bAMdhI lIdhI ane pilA lehavaNikane bahu samajAvyuM paraMtu te ekane be theye nahi. traNa mitro ghera AvyA. pilA be mitroe meTI havelIe baMdhAvI ane dhanavaMta banyA. pele lehavaNika te leDhAne vecI thoDA paisA kamAye ane dukhI rahe. tenI strIe tenI evI pravRttithI tene ghara bahAra kADhI mUkyo ane te mahAduHkhI banI mitronI pAse gaye. teoe tene sukhI karyo. lehakAravaNikanA daSTAntathI samajavAnuM ke vartamAnamAM je je sukha sAdhananA upAye hoya tene svIkAra kare joIe, paNa kadAgraha karI sukhaprada kAryapravRttine tiraskAra kare na joIe. vartamAnakAlamAM je je zarmaprada pravRtti dekhAtI hoya tene AdaravAmAM mUDhatA na dhAravI joIe. bhUtakALamAM potAnI game te sthiti hoya vA bhUtakAlamAM dezanI, samAjanI game tevI sthiti hoya paraMtu vartamAnamAM yadi sukhapravRttine na sevavAmAM AvatI hoya ane leha vaNinI peThe kRtyAkRtya viveka vinA haThavAda karavAmAM Avato hoya te lAhavaNikanI peThe pazcAttApapAtra banI zakAya che. dezanI, samA For Private And Personal Use Only Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 513 janI, saMghanI, komanI, jJAtinI, maMDalanI ane sarva vizvanI unnati karavAmAM vartamAnakAlAnusAre je je kAryo karavAvaDe unnati thAya ane je je sudhArAo karavA vaDe unnati thAya te te kAryo-te te sudhArAo karavA joIe ane lohavaNikanI peThe kRtyAkRtyane viveka kadAgraha karI avanatinA khADAmAM na utaravuM joIe. vartamAna jamAnAne mAna ApI sarva prakAre unnati thAya evI pravRttine kRtyAkRtya vivekathI AdaravI joIe ane uttama vyavahArathI vizvamAM pravartI kartavya kAryone sevavAM joIe. kRtyAkRtya viveka ane prAmAyanIti siddha uttama vyavahArane AtmazarmapradakartavyakArya karavAnI zikSA pradhAnantara kartavya kAryamAM pravartatAM kadApi niSphalatAdi prApta thAya tathApi kartavya kArya karatAM kadApi zeka na dhAre joIe. je je samaye je je. kartabdha kAryo karavAnAM heya te te samaye te te kartavyakAryonI siddhi na thAya tyAre mananI evI sthiti che ke te zekanA vicAre kare che ane AtmazaktinI avyavasthita dazA thaI jAya evI dhamAdhama karI mUke che paraMtu tatsamaye kAryapravRttithI pravartatAM kumAracaM tat mavathata je banavA yogya haze te banaze ItyAdi vicAra karI pravRtti karavI paraMtu manamAM eka kSaNamAtra zeka-anutsAha artha ane dInatAne vAsa thavA de nahi. kAryapravRtti karatAM aneka zekanAM kAraNe upasthita thAya evuM bane tathApi cetanajIe bhairya saMrakSIne ciMtavavuM ke phuvA magti AvI cintAnI zekanI sthiti paNa vilaya pAmaze. kArya karatI vakhate bhinna bhinna dharmavALAo manamAMthI zekanA ane anutsAhanA vicArane dUra karavA mATe bhinna bhinna AzayavALA vAkone pravede che. keTalAka manuSya te amuka kArya karatAM viparIta pariNAma prApta thAya che tyAre kathe che ke mune te hajuM keTalAka ema kartha che ke jevI harinI IrachA. keTalAka jevuM karmamAM lakhyuM hoya che te pramANe bane che ema kathe che. keTalAka ema kathe che ke jevI kudaratanI marajI. keTalAka ema kathe che ke je banavAnuM hoya che te bane che. A pramANe bhinna bhinana AzayavALAM vAvaDe manane samajAvI AtmAne zAnta karI kAryapravRttimAM pravRtta rahyA kare For Private And Personal Use Only Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa14 che. bhagavadgItAmAM rAdhivAte, nA nu rAvana che manuSya! tvadIya adhikAra kArya karavAmAM che paraMtu kAryonA phalemAM nathI evI mAnyatA hRdayamAM dhArIne karmavegI kAryapravRtti kare che ane temAM niSphaLatAne prApta kare che te tvarita teo kartha che ke amAre kartavya karma karavAno adhikAra che, paraMtu phalasaMbaMdhI kaze vicAra vA zeka karavAne adhikAra nathI, mATe phala thAo vA na thAo tatsabaMdhI vicAra karavAnI AvazyakatA nathI. A pramANe teo mAnyatA dharAvIne karmayegane seve che. keTalAka jJAnagIo caru janma vati tAtAra je je thAya che te hitArthe thAya che. je thAya che te sArAne mATe thAya che e pAriNamika draDha nizcaya karIne teo kAryapravRttithI bhraSTa thatA nathI. pazcAt haThatA nathI ane temaja zeka-anutsAhaudvegane sevatA nathI. jJAnagI yAdazaM tadmaviSyati je thavA gya haze te thaze. tene zeka karavAnI jarUra nathI mAtra vaphajene adA karavI joIe eja nizcayataH te sadA kartavyapravRtti raNakSetramAM mahA dhanI peThe nirbhayI thaI ghUmyA kare che tene jIvana ane maraNamAM samAnabhAva varte che. kartavya kAryone viveke prAraMbhyA pazcAt te zekAdhIna thatuM nathI te phakta pharjanI daSTie uttama vyavahAravaDe pravarte che paraMtu antamAM te keInAthI saMbaMdha dharAvatuM nathI. kRtyAkRtya viveke ane pramANikatAnItisiddha saduttama vyavahAre kartavya kAryo karavAnI zilIne kamegI anusare che, paraMtu temAM te ahaMvRttithI nirmukta hovAthI zeka karatuM nathI. vAstavikaTaNie jJAnI pitAnA AtmAne zikSA Ape che ke he Atmana ! hAre zaka na karavuM joIe. AdikAnA dariyAkinAre eka sTImara jatI hatIevAmAM aNadhArI vakhate te eka khaDakanI sAthe athaDAI paDI. sTImaramAM benDa vAjuM vAgavAnuM zarU thayuM. sTImaramAM rahelA ddhAoe bAlake ane strIene heDIomAM utAryA. have hoDIomAM anya purUSa besI zake nahi evI sthiti thaI paDI, tatsamaye AgaTa jalamAM DubavA lAgI. ddhAe te phaDavA lAgyA ane prabhunAna karatA karatA svartivya pharja bajAvI dariyAnA taLIe pahoMcyA. sTImaranA ddhAoe zeka na For Private And Personal Use Only Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa1pa karyo. pitAnuM kartavya bajAvavuM eja svajIvana che anyathA te mRtyu che ema prabodhavAnI sAthe AryAvartanA manuSyamAM kartavyakArya karatAM aneka zekAdika kAraNa chatAM zeka nahi upajaze tyAre teo AryAvartanI ane svasva AtmAnI pragati karI zakaze. cAhe game te jAtane dezane vA dharmane manuSya heya paratuM kartavyapharja eja svajIvana che ema prabaMdhI kAryapravRttimAM kaI jAtano zeka nahi kare tyAre te karmayeganA durgama mArgamAMthI pasAra thaI ISTa sthAnane prApta karI zakaze. kartavya kArya pradezathI aMzamAtra calAyamAna na thavuM eja svakartavya che. eka vakhata dariyAmAM eka AgaTane Aga lAgI. AgaboTamAM eka pitA hatA teNe pitAnA putrane tutakapara rahevAnI AjJA karI. tutakapara Aga lAgI paraMtu tene putra tyAMja sthira ubhe rahI pitAnI AjJAnirdiSTa svakartavyapharjathI tyAM ne tyAM sthira rahyA. AgamAM te baLI bhasmIbhUta thaI gaye paNa tyAMthI aMzamAtra calAyamAna thaye nahi. tadvat pratyeka manuSya kRtyAkRtya viveka ane pramANikatAyukta uttama vyavahArathI kArya karavAM, paraMtu kAryasiddhi na thatAM lAbha na maLatAM ane vidane AvatAM zeka na karavuM joIe. je banavAnuM hoya che te banyA kare che temAM he cetana ! tyAre zeka na kare jeIe. A vizvamAM pratyeka manuSya kartavya kAryanI pharja adA karavAmAM svadharma mAnave joIe. vadhaniya che: svadharmamAM nAza thAya te te zreSTha che tethI AtatkAntinA mArgathI bhraSTa thavAtuM nathI ane anya bhavamAM AtmatkAntine anukama sadA pravaDyA kare che. vyavahArataH ane nizcayataH svakartavya e svadharma che ane tethI mana, vANI ane kAcAnI kriyAonI pharja kharekharI rIte banAvAya che. zeka karavAthI AtmAnI zakti para AghAta thAya che ane utsAha prayatnamAM mandatA AvavAthI svayameva kartavya kAryapravRttithI bhraSTatA thAya che ane tethI kaI jAtane lAbha prApta thatuM nathI. amadAvAdamAM eka zeThane hAlAmAM hAle putra hate. zeTha jainadharmI hatA, bhAvanAvasthAmAM zeThane putra maraNa pAme, zeThe tenAM mRtakAryo karyA; ane upAzrayamAM muni pAse AvI vyAkhyAna zravaNa karavA lAgyA. For Private And Personal Use Only Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 516 munie zrAvakane puchayuM, tamAro putra mRtyu pAme tethI tamane kema zeka nathI thatuM? zrAvake pratyuttara Apyo ke gRhasthAvAsanA dharma pramANe putranI unnati karavI ane tenuM premapUrvaka pAlana karavuM e madIya nyavahAra-kartavya dharma che te pramANe mRtyunA caramasamaya paryanta meM dharma bajA, tenA AtmAne zAMti maLe evA sarva upAyo meM karyA tema chatAM AyuSyAvadhi pUrNa thatAM tene AtmA parabhavamAM gaye te AtmA amara che, teNe deharUpa vastrane tyAga karI anyabhavamAM anya deha-vastrane karmAnusAre dhAraNa karyuM. tenA AtmAnI sAthe mAre AtmabhAvathI vartavAnI jarUra che. deharUpa vastro te sarva AtmAonAM badalAya che tethI deharUpa vastrane vA mArA svArthane mAre zeka na karavuM joIe. je banavAgya hoya che te bane che te sthitinA adhIna sarve che e nizcaya avabodhyA pazcAt AtmArUpa sUryanI cotarapha zekarUpa vAdaLane zA mATe chavarAvavuM joIe? A pramANe zrAvakanI vANI suNIne muni prada pAmyA ane sabhyane bodha thaze. kartavya kAryo bajAvatAM che je bAdazAo prApta thavAnI hoya che te thayA kare che. harizcadrane pATha bhajavanAra nATakIye svamanamAM zekAtura thatA nathI kAraNa ke te jANe che ke vAstavika huM harizcaMdra nathI ane vAstavika tArAmatI mArI rANuM nathI evI tenA mananI sthitithI te kartavyakarmamAM vyAmeha pAmato nathI, tethI te zekAdhIna banI zakato nathI; tadvanuM pratyeka manuSya A saMsArarUpa nATakazALAnA aneka avatArarUpa aneka paDadAomAM aneka prakAranA veSe bhajavavA joIe, paraMtu temAM pate te naTa nAgaranIpeThe tyAre che e anubhava karI pravartavuM joIe ke pazcAt tene zoka, anutsAha ane dInatAnA vicAre gherI zake nahi. A vizvamAM kRtyAkRtya viveka ane uttama vyavahAravaDe kAryapravRtti karatAM kAryanI saphalatA na thAya evuM sthUladaSTithI dekhAya te paNa antamAM vicAravuM ke mAruM kartavya meM karyuM che. mArI pharja addha karavAmAM mAre satyAnanda mAnave joIe. keI karmanA udayathI vA anya kAraNothI kAryasiddhi na thAya che tethI kartavyapharja bajAvyAthI manamAM aMzamAtra zaka na kara joIe. zaktine kartavyakarmamAM pheravyA pazcAt game te thAo te For Private And Personal Use Only Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 517 mAre dekhavuM na joIe ane zeka paNa na karavuM joIe. AtmannitinA mArgapara sthira rahIne kartavya kAryo che je bAhyadazAmAM mUkAyo chuM tadanusAre kAryo karavA joIe. zeka e kharekhara AtmAnI nabaLAI che. AtmAnI mastadazAmAM zeka prakaTato ja nathI. kathanIya sArAMza e che ke tyAre zoka na kare joIe. avataraNa-je bhAvabhAva hoya che te thAya che ema mAnI svakAryamAM pravRtta thA! daDha saMkalpakAdipUrvaka kartavya kAryo karavAnI zikSA darzAvavAmAM Ave che. prArabdhakAryasatyAgA, dAtmazaktiH prhiiyte| ataH saMkalpadArthena, kartavyaM karma yuktibhiH // 61 // . zabdArtha-AraMbhelA kAryanA tyAgathI Atmazakti ghaTe ataevA saMkalpanI daDhatAvaDe yuktivaDe kArya karavuM joIe. - vivecana-keI paNa kArya prAraMbhatAM pUrve karoDa vicAre karavA ane svAdhikAre kartavya kArya prAraMbhyA pazcAt keTI duHkhe sahIne paNa te pUrNa karavuM. kadApi prAraMbhita kAryone tyAga karavAmAM Ave che te pariNAma e Ave che ke Atmazakti vinAza pAme che ane tevuM kArya punaH karavA pUrvanA je AtmatsAha raheto nathI. ekakAryanI pUrNAhUti karatAM anya kAryanI pravRttimAM ekAdazagaNI balake sahasagaNuM zakti prakaTa thAya che. pANipatanA medAnamAM marAThAoe pAchI pAnI karI bhAgavA mAMDyuM tethI teonI kAryazaktine ane manuSyane saMhAra thaye pazcAt teonI paDatIne prAraMbha thaye. eka manuSya jarA mAtra prAraMbhita kAryathI pAchuM pagaluM bhare che te tenA sahacare te muThIovALIne bhAge che. pUravegamAM deDanAra ghaDAne ekavAra aTakAvavAmAM AvyuM chate pUrvanI gati jevI turta tenI punaH dhAvanagati thavI azakya che. prArabdhakAryanA tyAgathI AtmAmAM dainya udbhave che, pazcAt mana ane kAyAmAM bhedabhAva udbhave che, arthAt mananA anurUpa kAyAnuM pariNamana thatuM nathI. bheLA bhIme kutubuddIna sAthe ajameramAM yuddha prAraMbhu paraMtu eka vAra te pAchA haTha ke turta tenI senAe palAyana AraMbhya ane For Private And Personal Use Only Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 518 tethI bheLAbhImanI ghaNI senAne kutubuddIne ghANa kADhI nAkhyo. ekavAra je manuSya kArya karavAthI pazcAtuM haze tene punaH te kArya karatAM dharya cAlatuM nathI ane tenA utsAhabaLamAM eka jAtanI hoya mAnadazA pragaTavA lAge che. prAraMbhita gya kAryonA tyAgathI AtmAnA saMbaMdhita manuSyane pragatimAM aneka prakAre hAni pahoMce che ane paraMparAe tenuM viparIta pariNAma Ave che. aeva hastinA daMta je bahAra nIkaLyA te pAchA praveze nahi tadvat je kArya prAraMvyuM te tenI samApti paryanta udyama kare ane AtmatsAhane prakaTAvyAja kare. pAzcAtya aneka zodhakane kArya prAraMbhyA pazcAt pUrNa karatAM aneka vidane samupasthita thayAM hatAM paraMtu prAraMbhitakAryane nahi tyAga karavAthI teo kAryasiddhi karI zakyA hatA. te temanAM jIvanacaritra vAMcavAthI avadhI zakAya che. keIpaNa vivekadaSTithI egya kArya AraMbhyA pazcAt tene pUrNa karavA lakSya devuM joIe. kArya prAraMbhyApazcAta vacamAMthI mUkI detAM trizaMkunA jevI avasthA thAya che ane lokomAM hAMsI thAya che. paripUrNa kAryanI siddhi karyAthI anya kAryone prAraMbha karyA pazcAt teone pUrNa karavAne abhyAsa levAya che. prAraMbhita eka kAryamAMthI yadi pazcAt haThavAnuM thayuM te anya kAryomAM evI sthiti thatAM anya manuSyane pitAnA para vizvAsa TaLI jAya che. vartamAnamAM aneka manuSyanI evI sthiti dekhavAmAM Ave che ane tethI teo kAryazaktihInabhUta thayA che. kArya prAraMbhIne tyAgavAthI mana, vacana ane kAyAnI zaktinI hInatA ane paritA anya sAhAsyanI zaktinI hInatA thAya che. amuka kArya prAraMbhIne te kArya karavAmAM sarva zaktinI vyavasthA racI hoya te kAryabhraSTa thavAthI naSTa thaI jAya che ane pazcAtuM te te zaktinuM punaH ekIkaraNa karavuM azakya thaI paDe che. ataH keTI upAye karIne kadApi pazcAt haThAya te paNa prAraMbhitakArya karavAmAM lakSya devuM joIe. zAhabuddIna ghorIe dazavAra dilhIpati pRthurAjanI sAthe hAratAM paNa dilhInI gAdI levArUpa prAraMbhita kArya ane agiAramI vakhate kIdhuM tethI tenAmAM Atmazakti vadhI ane te gurjarAdhIzane harAvavA kutubuddIna dvArA samartha thaye. zivA For Private And Personal Use Only Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 519 jIe yukti prayuktidvArA kedamAMthI chaTakI jaine prAraMbhita kAryanI pUrNAMhUti karI tyAre te zAnta thayA. hajArA kAryoM karavA eka kArya prArabhIne tenI parisamApti karavI te atyanta zreyakArI che ema karmacegIonuM maMtavya che. prArabhita zubhakAryanI pUrNAhUti kastAM maraNa thAya te zreyaskara che paraMtu kAryanA prAraMbha karI tenA tyAga karI jIvavuM e koi rIte cogya nathI. koIpaNa kArya karatAM upAdhi, upasarga, duHkhA na paDe etA dhAravuM mithyA che. kArya prAraMbha karatAM aneka vighna saMkaTa samupasthita thavAnAM che ema mAnI tenA upAcA pahelAMthI grahI prAraMbhitakArIlR karavAM joIe; anyathA karmayogInI padavI prApta karavI muzkela che. ka-cheda ane chevaTa agnitApamAM jIvI zake eja suvarNa kahI zakAya ane tethI te hRdayahAra tarIke khanI zake tadvat prAraMbhitakArya karatAM aneka tApA ne du:khAne sahana karI jIvI zake ane kAryapravRttithI bhraSTa na thAya teja kharekharo karmayogI jANavA ane teja AtmazaktiyAnI ane samAjasa~dhazaktiyAnI pragati karI zake che ema aitihAsika vaijJAnika draSTie avabAdhavuM. viveke svAdhikAre je, ghaNAM vighnA khaDAM thAtAM, divAkara pAsamAM AvI, tathApi te sahI dhairya, nivRttine karatAM pravRttinAM, viAkATIe, sadA utsAhathI manaDuM, bhayaMkara bhUtaDAM dekhI, kadI nA vecavuM manaDuM, banI pataMtra anyAthI, ane che hoLInA rAjA, manuSyanuM zubhaMkara je, anI gAphala pramAde je, vinA mRtyu muvA jANI, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zubhaMkara kArya prAraMbhyu; kadApi kArya nA tyajavuM. tapAve sakhta kiraNAthI; kadApi kArya nA tyajavuM. yathAyogya ja adhikAre; kadApi kArya nA tyajavuM. bharIne kArya jhaTa karavuM; kadApi kArya nA tyajavuM. kadI nA vecavI kAyA; kadApi kArya nA tyajavuM. tyaje je kArya prAraMbhI; kadApi kArya nA tyajavuM. tyajI de kArya prAraMbhyuM, kadApi kArya nA tyajavuM. For Private And Personal Use Only 3 ma Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 520 ghaTe che Atmazakti, adAnA pharja nija thAtI; cukAtuM dharmathI jANI, kadApi kArya nA tyajavuM. thata haDadhUta lokamAM, banI kAyara paDe pAcho; svadharmonI pravRttinuM, kadApi kArya nA tyajavuM. dabAI anyanI hemAM, dabAI anya sattAmAM vicArI zarma kara sAruM, kadApi kArya nA tyajavuM. 10 azaktane nathI kayAre, kharI svAbhennati jagamAM; kharI svAbhennatikAraka, kadApi kArya nA tyajavuM. 11 haThI jAte kharI veLA, karelA kela tyAgIne, nathI mAnava vicArI e, kadApi kArya nA tyajavuM. 12 sadA te jIvatA jagamAM, rahyA che kArya karanArA;. dharI mana Teka nekIne, kadApi kArya nA tyajavuM. 13 sadAtmA che amara eve, karI nizcaya hRdaya sAthe, videhI brahma mAnIne, kadApi kArya nA tyajavuM. - 14 zubhaMkara karma gIo, sadA vinati karatA, buddha bdhi sagurUzikSA, grahI kAryo karyA karavAM. 15 uparyukta navyahArda avabodhIne svapara kalyANakAraka kartavya kAryo prAraMbhIne Atmazaurye samApta karavA mATe sadA lakSya devuM ane Atmazakti vadhe e nAma rUpanI Asakti TALIne prayatna sevyA kare ke jethI pazcAt paDavuM na paDe. kartavya prAraMbhita kAne tyAga karavAne prasaMgopAtta upadeza karyA pazcAt mUla viSayanI sAthe saMbaMdhita vivecana karavAnuM ke prAraMbhita kAryone tyAga na kare. kAraNa ke tenAthI Atmazakti ghaTe che tyAre have zuM karavuM ? tene uttarArdhamAM pratyuttara devAmAM Ave che ke saMkalpanI daDhatAvaDe prayukti vaDe prAraM. bhita kArya karavuM. saMkalpanI daDhatAvaDe prAraMbhita kAryo karavAmAM AtmazaktinI vivRddhi thAya che ane kAryanI siddhi thAya evA upAye prApta karI zakAya che. kArya karavAmAM saMka9panI daDhatA e agni gADInA ejIna jevI che. tenAthI sarva kArya siddhakara sAmagrIo prApta karI zakAya che. saMkalpanI daDhatA karavAthI kartavya pravRttimAM merU parvatavat sthira For Private And Personal Use Only Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para1 rahI zake che. daDha saMkalpathI manuSya A vizvamAM je Irache te karI zake che te amuka sAmAnya kAryanI siddhi mATe te zuM kahevuM? je manuSya daDha saMka9pa karIne je kAryanI samApti pUrNatA karavA dhAre che te lIlA mAtramAM karI zake che. alpaSa mahAlAbhadaSTie ane svAdhikAra kartavya karma daSTie pratyeka manuSya daDha saMkalpapUrvaka prAraMbhita kArya pAra pADavA pravRtti karavI joIe. je je kArya karavAmAM Ave che temAM yuktinI AvazyakatA siddha kare che. yukti vinAne bheLe manuSya samajyA vinA kartavya kAryanI siddhi karatAM bAra tUTe ane tera sAMdhe evI sthitimAM AvI paDe che tethI te kartavyakarmathI mUrNatAyege bhraSTa thAya che. gaddhapucha pakaDanAranI peThe mUrNa bheLe manuSya akartavya kAryane kadAgraha karI Atmazaktine durUpayoga kare che; atae je nahi karavA lAyaka kAryo che tene prAraMbha kare nahi ane kadApi matiSathI kAryAraMbha karyo hoya to paNa tenA saMkalpathI ane tenI pravRttithI mukta thavuM. eka nagaramAM eka zeThANIne ekane eka bhaLe nAme priyaputra hatA. teNInA svAmInuM mRtyu thavAthI te priyaputra bheLAnuM pAlanapoSaNa karI tene meTe karatI hatI. eka divase bheLAnI mAtAe svaputrane prasaMge pAtta kacyuM ke putra ! tArA bApanA jevA guNe dhAraNa kara. hArA bApanA jevA guNe dhAraNa kara. hArA pitAjI je kArya prAraMbha karatA, je kaMI pakaDatA tene kadApi tyAga karatA nahatA. hArAmAM e guNa pragaTaze te tuM kAryasiddhi karanAre thaIza. putre pitAnI mAtAne jaNAvyuM ke huM je kArya prAraMbhIza te pitAnI peThe tyajIza nahi te mATe huM banate prayatna karIza ane pitAnI peThe vizvamAM prakAzIza. bheLA putranA zabdathI mAtA khuzI thaI ane svaputra vizvavyavahAramAM kaMI karI batAve te avalekavA AturatA dhAraNa karavA lAgI. gAmanA cauTAmAM eka divasa bebIne gadheDe deDAdoDa karate hatuM tenI pAchaLa bebI, kaI pakaDe keI pakaDe evI bUma pADI doDate hate. bheLAe dhobInI bUma sAMbhaLI ane tenI pAse thaIne deDanAra gadheDAnuM puNya jhAlyuM (pakaDayuM) ane te manamAM vicAra karavA lAgyuM ke keI kArya For Private And Personal Use Only Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa22 prAraMbhavuM te pazcAt te pAra pADavuM tene tyAga na kare. Aja mArI mAtAne kAryasiddhi karI batAvIza. A pramANe vicAra karI tenuM puccha pakaDI tenI pAchaLa taNAvA lAge. gadheDe masta hovAthI teNe bheLAne khUba lAta mArI te paNa teNe puccha tyayuM nahi. tenA zarIre ghaNI lAte vAgavAthI te bezuddha thaI bhUmi upara paDaze. tene tenA ghera laI gayA. tenI mAtAe tene upAlaMbha dIdhuM ane kahyuM ke AvuM kArya karavuM nahi; tyAre teNe kahyuM ke mAtAjI! tameja hane zikhavyuM ke je kArya prAraMbhavuM tene tyAga karavo nahi. tamAre e upadeza meM gadheDAnuM puccha pakaDIne siddha karI darzAvyuM. gadheDAnuM puccha pakaDIne tene dhobI Ave tyAM sudhI pakaDI rAkhavAnuM hatuM te kArya meM pucha grahIne prAraMvyuM hatuM tene kAryanI siddhi thayA vinA kema tyAga karI zakAya? putranA zabdo zravaNa karI mAtAe kacyuM putra! zubha kAryane prAraMbha karI teno tyAga kare te ayogya gaNI zakAya. AtmAnI zaktine nAza na thAya, zarIre hAni na thAya, evI rIte prAsaMgika pakArika kAryo paNa karavA joIe. game te mArga upAye pitAne hAni na thAya ane dhobInA gadheDAne (rAsabhane) avadhI zakAya evI rIte tenA avarodhakanI pravRtti prAraMbhavI joIe; paNa huM svazarIrane nAza thAya teve mArga grahaNa karyo mATe tuM bheLo (mUrkha) che. A kathA uparathI sAra e levAne che ke je je pravRtti prAraMbhavI te yuktipUrvaka kharekhara zubha kAryonI prAraMbhavI. paraMtu azubha arthAt pApa-doSa-zarIrAdi hAnikAraka pravRtti te prAraMbhavI nahi. je pravRttine prAraMbha kharekhara pitAne ane parane pragatikAraka hoya tene svIkAra kara. zubha kAryone prAraMbha karatI vakhate yuktine upayoga kara. abhayakumAra-bIrabala-ane naMdisUtranI kathAomAM prasiddha rehAnI peThe zubha kAryone yuktivaDe karavAM joIe. IMglIza sarakAre hiMdusthAnamAM rAjya sthApanArUpa kAryane prAraMbha kharekhara aneka yukti vaDe karyo ane aneka baLavA prasaMge vipatti sahIne rAjya sthApana kAryanI siddhi karI AryAvartamAM zAMti phelAvI ane rAjyazaktinI vRddhi karI. takata manuSyae aneka suyuktivaDe gya kArya prAraMbhavuM For Private And Personal Use Only Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para3 joIe ane je kArya prAraMvyuM hoya te saMkalpanI daDhatApUrvaka pUrNa karavuM joIe. daDha saMkalpathI gabaLa khIle che ane tethI azakya kAryo paNa suzakya thaI zake che. daDha saMkalpathI je kArya AraMbhavAmAM Ave che te pUrNa thAya che ane je thaze ke nahi thAya evI zaMkA dhArIne AraMbhavAmAM Ave che, te kAryanI siddhi karI zakAtI nathI. pratyeka kArya karatAM saMka9panI daDhatA hoya che teja kAryasiddhi thaI zake che. kAcabI pitAnAM IDane retImAM dATe che ane pazcAt te jalamAM rahIne IDAmAMthI baccAM thavAno daDha saMkalpa kare che ane te daDha saMkalpathI varte che, tethI te IDAmAMthI baccAM nIkaLe che ane tene te jalamAM laI jAya che. kAryanI pUNatA karavAmAM daDha saMkalpa e AtmAbhUta che. eDIsane daDha saMkalpathI pratyeka zedhamAM vijaya prApta karyo che. zubhakAryane daDha saMka9pa kharekhara zubha phala prakaTAve che ane azubha kAryane daDha saMkalpa kharekhara azubha phala prakaTAve che. saMka9pabalamAM apUrva mahattA rahI che tene khyAla egazAstronA adhyanathI avabedhAya che. azubha daDha saMkalpathI sva ane vizvanuM azubha thAya che ane zubha daDha saMkalpathI sva ane vizvanI zubha pragati thAya che. pitAnA zubhAzubha saMkalpathI vanaspati para zubhAzubha asara thAya che, te anya jIvenuM te kahevuM ja zuM? zubhAzubha saMkalpa baLathI vidya nI peThe svanuM ane vizvanuM zubhAzubha karI zakAya che. maMtrazAstrAnAM rahasyanuM sUkSmadaSTithI avalokana karavAmAM Avaze te zubhAzubha saMka95balanuM mAhAsya avadhAze. zubhAzubha saMka95 para vizvamAM eka kiMvadantI nIce pramANe pravarte che-dilhInA bAdazAhe eka vakhata dilhInA mahAjanane bheguM karI cInanA zAha pAse kahyuM ane patra lakhI jaNAvyuM ke-dilhInA bAdazAha a5 vayamAM mRtyu pAme che ane cInanA bAdazAhe dIrdhakAla paryanta rAjyagAdI bhegave che, tenuM zuM kAraNa che? te AvelA mahAjana sAthe patra lakhI jaNAvaze. cInanA zAhe vicAra karI dilhInA mahAjanane eka vaTavRkSanI nIce rahevA AjJA karI ane pratyuttara mATe kahyuM ke jyAre A vaTavRkSa zuSka thaI jaze tyAre tamane dilhI javAnI AjJA maLaze. mahAjane vicAra karyo ke For Private And Personal Use Only Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa24 A mahAvaTavRkSa sukAI javuM muzkela che tethI have atra rahevuM paDaze. mahAjane dararoja vaTavRkSa zuSka thAo ke jethI ame mukta thaIe evA daDha saMkalpapUrvaka niHzvAsa nAkhe; tethI cha mAsamAM vaTavRkSa zuSka thaI gayuM. tene sukAyeluM dekhI mahAjana Ananda pAmyuM ane cInanA zAhanI pAse gamana karI sarva baneluM vRttAMta jaNAvyuM. cInanA zAhe kacyuM ke tamArA bAdazAhane have uttara maLe. zAhanA vacanane bhAva mahAjanathI avabodhAye nahi tethI mahAjane punaH kasyuM ke amArA bAdazAha upara patra lakhI Ape. cInanA zAhe kahyuM ke eka ekendriya vaTavRkSanA upara tamArA azubha saMka9panI eTalI badhI asara thaI ke tethI chamAsamAM vaTavRkSa zuSka thaI gayuM ! te je bAdazAha pitAnI prajAne mAre che, kuTe che, anyAyathI saMtApe che, mahAtmAonA, sAdhuenA zApa le che, kareDe manuSyanI AMtaraDI kakaLAve che ane kare manuSyanI hAya le che tenI prajA darAja bAdazAhane maraNa pAmavA vagerenI badaduvA Ape che te bAdazAhe hindusthAnamAM kyAMthI dIrdhakAlaparyanta rAjya karI zake vArU ? alabata na karI zake. kaDe manuSyanI hAya leIne koNa manuSya dIrdhakAlaparyanta jIvI zake? hindusthAnanA bAdazAhe prajAne saMtApe che, prajAne kanaDe che, anyAyathI prajAne aneka prakAranAM duHkhe Ape che tethI teo alpAyu bheLavIne naSTa thAya che. A pramANe cInanA zAhe uttara lakhAvI meka. sutra hAya garIbakI, kabu na khAlI jAya; muve Dhora ke cAmase, lohA bhasma jhAi, ityAdithI avadhavuM ke azubhasaMkalpathI azubha thAya che ane zubha saMkalpathI zubha thAya che. azubha daDha saMkalpabaLe tejelezyA prakaTe che ane zubhadaDha saMkalpabaLe zItalezyA prakaTe che. zrImad hemacaMdrAcArya kRta yogazAstranA pratyAhAranuM svarUpa vAMcavAthI saMkalpanuM baLa kevuM che? te avabodhAze. cANakaye saMkalpanI daDhatAvaDe paTaNAnI gAdI para caMdraguptane besADa ane nandane nAza karyo te itihAsathI ajJAta nathI. saMkalpanI daDhatAvaDe aneka kAryo karI zakAya che. ItyAdi saMkalpabaLa avabodhIne saMkalpanI daDhatAvaDe prAraMbhita aneka kAryo karavA pravRtta thavuM joIe. AtmajJAnanA anubhavamAM uMDA utarIne For Private And Personal Use Only Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para5 jee zubhAzubha vyavahAramAM taTastha banIne zubhAzubha saMkalpa karyovinA prArabdAnusAre kartavya karmo kare che evA ucca AtmajJAniye vinA anyamanuSya ke je zubhAzubha saMkalpathI mukta nathI teoe prathama azubha saMkalpane tyAga kare ane zubhasaMka9pUrvaka adhikAraprApta kartavya kAryone karavAM. saMkalpanI daDhatAvaDe prAraMbhita kartavya kAryanI siddhi thAya evI yuktivaDe kArya karavuM ane kAryanI parisamApti thayA vinA saMkalpanI daDhatAne tyAga na kare. avataraNa-kArya samAptithI AtmAmAM kArya vIrya vadhe che, ItyAdi prabodhavAmAM Ave che. samApteH karmaNaH svasmin / kAryavIrya pravardhate // sttaabhyaasyogen| zaktivRddhiH prajAyate // 62 // zabdArtha--kAryanI samAptithI vAtmAmAM kAryavIrya pravadhe che. satatAbhyAsage zaktivRddhi uddabhave che. vivecana--A klekane bhAvArtha anubhavagamya karavAmAM Ave te kartavya karma karavAnI pravRttimAM pragati thaI zake che. uparanA lekamAM kahevAmAM AvyuM ke prArabbakAryanA tyAgathI Atmazakti ghaTe che mATe saMkalpanI daDhatApUrvaka kArya karavuM joIe. A kalekamAM prArabdha kAryanI samAptithI kArya karavAnI je zakti che tene nirNaya karavAmAM Ave che. sAmAnya laghu kAryane prAraMbha karIne tene samApta karavAmAM Ave che te tethI AtmAmAM utsAhazakti vadhe che ane anya kAryone samApta karavAnI Atmazakti khIle che. ema sarvatra karmayegIonA AtmAonI zaktionuM sUphamanirIkSaNa karatAM avabodhAya che. sikaMdare prathama laghuyuddharUpa kAryanI samApti karI vijya meLavyuM tethI tenA AtmAmAM atyaMta utsAha ane zuddha pravRttithI zakti vadhatAM vadhatAM eTalI badhI vadhI ke teNe hindusthAna (AryAvarta) para svArI karI ane teNe aneka dezane jItI lIdhA. nepolIyana bonApArTamAM paNa dhIme dhIme kartavya kArya samAptithI Atmazakti vadhavA lAgI ane te eTalA sudhI vadhI ke tethI teNe For Private And Personal Use Only Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para6 AkhA yuropa dezane dhujAvyuM. vidyAkArya, jJAnakArya, kSAtrakarma, vyApAra karma, kRSikalAvijJAna, sevApravRtti vageremAM prathama pravRtti karatAM karatAM pazcAt te te zakitanI vRddhi thAya che. ane te te kAryanI amuka aMze samApti karatAM pazcAt jhaTiti kArya karavAnI Atmazakti vadhe che. zArIrika zakitavRddhimAM prathama prophesara rAmamUti seDe AtmatsAhavaDe laghu laghu zArIrika zaktivardhaka kAryomAM vijaya pAmavA lAge. adhunA te potAnA hRdaya para eka hastIne ubhe rAkhe che te prathama prANavAyune ghuMTI kuMbhaka karI chAtIne phUlAve che ane pazcAt pitAnI chAtI para pATIyuM rAkhe che ane te para hastI caDhIne chAtI para paga mUkI ubhuM rahe che. lehanI meTa sAMkaLone te khabhAthI zarIrapara rAkhIne prANavAyuthI chAtI phulAvIne teDI nAMkhe che. te sAMkaLane traNa cAra AMcakA mArI teDI de che. rAmamUrti pitAnA zarIra para base maNanA Azare patthara vagere bhAra mUkI zake che. te svakIya be hAthamAM be meTane cAlatI jhAlIne ubhI rAkhI zake che. rAmamUti brahmacarya pALe che teNe cAre khaMDamAM pravAsa karIne aneka khele karI ghaNuM cAMdo meLavyA che. phakta te vanaspatine AhAra kare che. ema siddhapuramAM teNe rUbarUmAM kahyuM hatuM. teNe satatAbhyAsa mege AtmAnI zaktinI vRddhi karI che. tethI te zArIrika zaktinA khele karavAmAM ekko gaNAya che. A vizvamAM je kAryo karavAmAM Ave che temAM prathama AtmAnI mandazakti pravarte che ane pazcAt AtmAnI zakti kharekhara te te kAryo karatAM vRddhi pAme che mana, vacana ane kAyAvaDe kartavya kArya karatAM kartavya kArya karavAnI pitAnAmAM arjunanI peThe vRddhi pAme che. zakti je je karta kAryone prAraMbha karavAmAM Ave che te kAryonI samApti karavAmAM khAsa lakSya devuM joIe. kartavya kArya koIpaNa prAraMvyuM te svAdhikAra te samApta karavA mATe tatkArya pravRtti AdaravI joIe ane pratidina utsAha ane kAryasayamathI kArya karavAnI AtmazaktinI vRddhi karavI joIe. amuka vidyArthI amuka meTrIka vA bI. e. nI parIkSAmAM pAsa thAya che te tene AgaLa vadhavAmAM Atmazakti vadhe che ane For Private And Personal Use Only Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para7 saMpUrNAtsAhathI te vijaya pAmatA karttabyakAryo karavAnI pravRttiyAmAM agraNI ane che. vastupAle ane tejapAle eka e sAmAnya zuddha kArya karavAmAM paripUrNa kArya karI vijaya meLaLye tethI tene pazcAt anya kAryo karavAnI saralatA thai ane teoe AjIjI pAse bAdazAhI lazkarane khALyuM. AthI saheje avaSeAdhAya che ke eka kArya prathama AraMbhIne pUrNa karatAM anya kAryAM karavAnI zaktiyAne AtmAmAM pragaTAvI zakAya che. vidyA prApta karavAnA kAryamAM-yuddhakAryapravRttimAMvyApAra pravRttimAM Adi aneka jAtanI pravRttiyeAmAM prathama je je pravRttiyeA AraMbhI hoya tene samApta karavAthI Atmazakti vadhe che; ane tethI anya pravRttiyenA mAryAM khullAM thaI jAya che. glAsTanamAM prathama kArya karavAnI zaktiyA alpa pramANamAM hatI parantu pazcAt pratyeka kArya samAptithI tenA AtmAmAM tat tat kArya karavAnI aneka zaktiyeAvaDe te alaMkRta thayeA. iTAlInI svataMtra rAjya pragati karanAra mejhInIe kAryasamAptinI sthiraprajJAvaDe svaziSyone kartavyakAryanI risamApti karavAmAM uttejita karyAM, tethI teNe svadezanI svataMtratA prApta karI tenuM jIvanacarita vAMcavAthI akhAdhAi zake che. koIpaNa kAryanA prAraMbha karI tenI parisamApti na karavAmAM Ave te pazcAt anya je je kAryo karavAmAM Ave temAM paNa pUrvokta doSa upasthita thAya che ane tethI kArya karavAnI avyavasthitatA Adi aneka doSa udbhave che. ataeva je kArya AraMbhyuM hoya tenI parisamApti karI anya uccakAryo karavA mATe AtmAnI cAgyatA prApta karavI joie. prArabhita kAryanI parisamApti mATe satatAbhyAsanI AvazyakatA che. koIpaNa kAryanI siddhi mATe satatAbhyAsa sevavA joie, ema khAsa hRdayamAM dhArI rAkhavuM joie. vikramarAjAe satata yuddha kAryapravRttivaDe zaka leAkAne harAvyA ane svarAjyanI sthApanA karI. satata vakAryAbhyAsathI kArya karavAmAM pANiAmika ane kArmaNikI buddhinI prApti thAya che ane tethI kArya karavAnA aneka mArgo khuddA thAya che. zrI devendrasUrie satatAbhyAsa cAge aneka prAraMbhita prakaraNA vagerenI racanA karI. zrIharibhadrasUrie satatAbhyAsayeAge caudase cumAlIza For Private And Personal Use Only Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa28 granthanI racanA karI. nyAyavizArada zrI yazovijya upAdhyAye prAraMbhita grantha racanA satatAbhyAsa ege ekasone ATha saMskRta granthanI racanA karI. zrImad AnandaghanajIe adhyAtmajJAnAnubhavanA satatAbhyAsanA yoge aneka Atmazaktine prApta karI. zrI hemacaMdrasUrie grantharacanAnA satatAbhyAsage sADAtraNa keTI kalekenI racanA karI. zrImad umAsvAtivAcaka mahArAje jJAnanA satatAbhyAsa ge bahuzruta banI tasvArtha sUtra Adi pAMcase granthanI racanA karI. vRddhavAdie satatAbhyAsage kumudacaMdrane vAdamAM harAvIne siddhasena tarIke svaziSTa karyA. jeo prathamAbhyAsa dazAmAM ekeka bleka mukhe karI zakatA hatA evA mahAtmAo jJAnAdhyayananA satatAbhyAsage mahAvidvAna banI potAnI pAchaLa ravaracita aneka granthane bhAvi prajAnA vArasAmAM mUkI sAkSara dehe amara thayA che. koI paNa kArya pravRttinA abhyAsane vaccamAMthI na mUkI de joIe. satatAbhyAsa vaDe pratyeka kAryanI siddhi saMmukha thaI zakAya che; ema bAlyAvasthAthI te adya paryata prAraMbhita pratyeka kAryanA anubhavathI avabodhAya che. aeva he manuSya! kaI paNa kAryanI parisamApti mATe satatAbhyAsane sevana kara, ane tatkArya karavAnI AtmazaktinI vivRddhi kara ! ! ! satatAbhyAsamAM kaMI paNa vilaMba vA vina thavAthI Atmazaktine je pravAha satata vaheto hoya che te manda paDe che. atae satatAbhyAsanI yegIoe atyaMta AvazyakatA svIkArI che. avicchinna kAladvArA ane udyamadvArA satatAbhyAsa karavAthI bahu kAle je je kAryo siddha thavAnAM heya che te alpa kALamAM siddha thAya che. avilaMba rItie satatAbhyAsane niyamita vyavasthA dvArA sevatAM kartavya kAryomAM vyavasthita paddhatie Atmazaktine suvyaya thAya che ane tethI kartavya kAryo tvarita suvyavasthAthI karAya che. satatAbhyAsavaDe ane astrazastra vidyAone tapa karI prApta karI hatI. vidyA, kalA, yuddha, vyApAra Adi kartavya kAryone satatAbhyAsathI tvarita siddha karI zakAya che. khagoLazAstrIoe satatAbhyAsayoge aneka jyoti saMbaMdhI che karI che. vijJAnavAdIoe satatAbhyAsayege pAzcAtya dezamAM aneka For Private And Personal Use Only Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para9 prakAranI zeSe karI A vizvamAM aneka vyAvahArika pravRttiyAne sugama karI dIdhI che. yuddhakalAnAM zastra sabadhI satatAbhyAsa ge pAzcAtyadezamAM aneka prakAranI zeAdhA thai che. satatAbhyAsaceAge havAi vimAnA saMbaMdhI aneka prakAranI jarmanI ane phrAnsa vagere dezomAM zAdheA thaI che ane hajI thaze. kartavya karma saMbadhI satatAbhyAsayoge kArmaNikI buddhi utpanna thAya che ane tethI kAryanA pariNAme pAri NAmikI buddhi utpanna thAya che tathA tethI AtmAmAM karjanya kArya zaktinI vivRddhi thAya che. ataeva Atman ! karjanya kArcIne satatAjyAsayeAge game te rItie ane game te upAye kara!!! avataraNa--satatAbhyAsapUrvaka paraMparAbhyAsayeAge kartavyakAryo karavAthI AtmazaktiyeAnI pravRddhi darzAvavAmAM Ave che. oN. svasmin paraMparAbhyAsA - dAvirbhavanti zaktayaH / thI menyate'myAnastarAvirbhavana dhruvam--ICI zabdArtha:--paraMparAbhyAsathI AtmAmAM zaktiyeA pragaTe che. je mATe abhyAsa sevAya che tenA dhruva ( nakkI ) AvirbhAva thAya che. vivecanaH--koi paNa kAryapravRttinA abhyAsanI paraMparAthI kAryanI siddhi thAya che. paraMparAbhyAsakhaLe zrImad mahAvIra prabhue aneka janmAmAM AtmAnI zaktiyeA khIlavatAM khIlavatAM caramabhavamAM kevalajJAna prApta karyuM. gAtamabuddhe anyabhaveAmAM paraMparAbhyAse adhyAtmazaktiyAne khIlavI hatI tethI te gAtamabuDhAvatAramAM aneka leAkeAne svadharmamAM AkarSI zakayA. paraMparAbhyAsathI je je zakticaiAnI nyUnatA hoya che te te zakticenI pUrNatA thAya che. zrI RSabhadeva prabhunuM carita avaleAkatAM virata avamedhAze ke zrI RSabhadeva prabhunA avatAramAM temanAmAM paramAtmapadanI je je zaktiyeA khIlI hatI tenuM satya kAraNa paraMparAbhyAsa hatuM. zrI zAntinAtha prabhunuM AvatArika jIvana vAMcatAM avamedhAze ke paraMparAbhyAsakhaLe 67 For Private And Personal Use Only Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 530 temaNe sarva AdhyAtmikazakti khIlavI hatI. koI paNa vyaktinI khIlelI zaktine uddezI kathavAmAM Ave che ke eNe pUrvabhavamAM te te zaktinI prApti mATe samya abhyAsa karyo hato. pUrvabhavasaMskAra ane pUrvabhavAbhyAsakSapazamavaMta manuSya A bhavamAM alpa prayane mahatukAryo karI zake che. ema anubhavaSTithI sUkSma nirIkSaNa karAze te tvarita avabodhaze. zrI nemiprabhunuM pUrvabhavenuM carita viletAM tvarita prabaMdhAya che ke paraMparAbhyAsathI svAtmAmAM te te prakAranI zakti prakaTe che. A bhavamAM ane parabhavamAM paraMparAbhyAsanuM baLa eTaluM badhuM prakaTe che ke tethI prAptasthitithI vinipAta thatuM nathI ane urvapadanI prAptimAM kvacit koInAthI kadA pratyavAya thatuM nathI. usthitinI avadhi prApta karavA mATe paraMparAbhyAsanI atyaMta AvazyakatA che. jJAna, darzana ane cAritrAdika aneka guNanI svAtmAmAM zakti prApta karavAne paraMparAbhyAsanuM mahatva svIkArIne te pramANe pravaryA vinA chuTake thavAnuM nathI. je je kartavyakAryonI abhyAsa paraMparAo sevavAthI kartavya kAryonI siddhisaha AtmazaktinI vRddhi thAya che. te abhyAsa paraMparAone tyAga kadApi karI zakAya nahi. je je manuSyamAM je je mahAna zakti pragaTI che te paraMparAbhyAsanuM phala che. evuM avadhArIne paraMparAbhyAsanI pravRttine nirdhArita kAryonI siddhi mATe sevavI joIe. muktimArgamAM vA sAMsArika mArgamAM kartavya kArya paraMparAbhyAsathI AtmAnI zakti pragaTe che ane kartavya kAryonI siddhi thAya che. je je kAryonI-je je guNonI siddhi vA prApti mATe abhyAsa sevavAmAM Ave che te te kAryonI ane te te guNenI siddhi kharekhara satatAbhyAsa baLe ane paraMparAbhyAsabaLe thAya che ema anekajJAnagIonAM ane karmayogIonAM daSTAMtathI siddha thAya che. satatAbhyAsabaLa ane paraMparAbhyAsabaLa e benAthI bhraSTa thavuM enA karatAM mRtyu zreyaskara che. satatAbhyAsabaLa ane paraMparAbhyAsabaLa jenAmAM nathI ane jenAmAM che te paNa je manda thAya che te jIvatAM chatAM mRtakanA samAna che ane te vizvamAM nakAmuM khAve che pIve che. teone janma pazuonA karatAM vi For Private And Personal Use Only Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa31 zeSa nathI. satatAbhyAsa baLa ane paraMparAbhyAsa baLa vaDe svAdhikAra je je kartavya kAryo hoya te avazya karavAM joIe. yadi abhyAsa na sevavAmAM Ave te jIvatAM manuSya maDadA samAna che ane teo svaparanI unnati karavAne kaI paNa rIte lAyaka nathI. kartavya kAryo mATe je abhyAsa na levAya te avadhavuM ke kartavya kAryo mATe manuSya jIvateja nathI ane te AdhyAtmikabhAve jIvatA rahevAne adhikArI thatuM nathI. kAraNage kAryanI siddhi thAya che, keI paNa manuSya kAraNa vinA kAryanI siddhi karI evuM jagatamAM dAnta che ja nahi. satatAbhyAsa vinA koI paNa kartavya kAryanI siddhi thatI nathI. je kartavya kArya mATe abhyAsa sevavAmAM Ave che teja kartavya kAryanI siddhirUpa AvirbhAva avalekavAmAM Ave che. AtmAnA je je guNanA prakAzArthe abhyAsa sevavAmAM Ave che te te guNene AvirbhAva thAya che. nepoliyane je zaktinA AvirbhAva mATe abhyAsa karyo hate te zaktinI teNe prApti karI hatI. je manuSya je zaktinA AvirbhAva mATe abhyAsabaLa seve che te manuSya te kartavya kAryanI zaktine pragaTAvI zake che. ema zekasapIyara, bekana, kAlIdAsa Adi aneka Adarza zaktidhAraka manuSyanA daSTAMtothI siddha thAya che. evuM hRdayamAM avabadhIne je je zakti prApta karavAnI hoya ane je je kartavyakarmo karavAnAM hoya tene abhyAsa paripUrNa seva. abhyAsa sevyA vinA phaLanI AzA rAkhavI te vyartha che. uparyukta kaleka bhAvArthane hRdayamAM dhAraNa karI kartavya karmane satatAbhyAsavaDe karanAra thA. kartavya karmanI siddhi kharekhara abhyAsabaLa upara che ane kArmaNikI Adi buddhi paNa satatAbhyAsa ane paraMparAbhyAsa baLavaDe tvane prApta thaze. kartavyAbhyAsabaLa eja vAstavika nnati che ema nizcayataH avadhI kartavya kArya kara ane Atmazaktine prakaTAva !!! A lekane bhAvArtha e che ke paraMparAbhyAsavaDe Atmazakti khIle che mATe te bhAvArthane AcAramAM mUkI satatAbhyAsa ane paraMparAbhyAsavaDe kartavyatAne ane Atmazaktine prakaTAva ! avataraNa-kartavya pravRttinI vAstavika yukti darzAve che. For Private And Personal Use Only Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa3ra zakyate hi mayA kartuM, mayi zaktizca taadRshii| AtmazraddhAM samAnIya, kartavyaM kAryamAgatam // 6 // zabdArtha-mArAvaDe amuka kArya karavAne gya che. mArAmAM te kArya karavAnI tAdazI zakti che evuM AtmazraddhA lAvIne prApta kartavya kArya karavuM joIe. vivecana-kaI paNa kArya prAraMbhatAM pUrve te kArya mArAthI karI zakAya evuM che ke nahi tene nirNaya kara. mArAmAM te kArya karavA yogya tevA prakAranI zakti che ke nahi tene nirNaya kare pazcAt svAtmAne zakyAyakeTIonA nirNayathI ema bhAse ke A kArya karavAmAM mArI tevA prakAranI zakti che ane te mArA vaDe karavAne gya che ema nizcaya thatAM tevI AtmazraddhA hRdayamAM dhAraNa karIne prAsaMgika kartavya kArya karavuM joIe. kartavya kAryane zaktidvArA paripUrNa nizcaya thayA pazcAt A kArya mArA vaDe karavA egya che e daDhabhAva sadA hRdayamAM dhAraNa kare joIe. cAdazabhAvanA jazu tirmita tArA AtmAne daDha saMkalpa svAtmAne kartavya kAryanI siddhirUpa phalane pradAtA thaI zake che. mArAthI A kArya thaI zake tema che ane mArAmAM evI zakti che evI vivekapUrvaka nirNata karelI AtmazraddhAthI kArya karavAmAM anantaguNa utsAha prakaTe che ane jarmananA pRthvIna vimAna zedhaka vidvAnanI peThe prApta kAryane aneka upAe karI zakAya che. plAna vimAna zedhake prathama manamAM evo nizcaya karyo hato ke mAre havAI vimAna dhI kADhavuM. havAI vimAna kevI rIte taiyAra karavuM tenuM teNe mana sAthe citra AlekhyuM ane te kartavya kAryamAM prANAhutine yajJa karavA lAgyuM. tenI kartavyapravRttine aneka manuSyae hasI kADhI te paNa te svakRta nizcayathI Dage nahi ane satatAbhyAsathI svakAryamAM mae rahyuM. chevaTe teNe svakAryamAM vijaya meLavyuM. rAvaNe ane lakSmaNe kartavyakarmamAM AtmazraddhA dhArIne aneka vidyAzakti prApta karI hatI, paraMtu tene durUpayega karavAmAM AvyuM tethI rAvaNane nAza thaye. pAMDe ane For Private And Personal Use Only Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa33 kairAnA samayamAM aneka astrazastra vidyAonI zodha thaI hatI tenuM kAraNa e che ke manuSya je kArya karavA dhAre che te AtmazraddhAthI siddha karI zake che. mArAthI thaI zakaze. mArAmAM amuka kArya karavAnI zakti che evI AtmazraddhA dhArIne kartavya kAryo karavAthI AtmAnI zaktine prAdurbhAva thAya che ane je je kAryo karavAne hAthamAM lIdhelAM hoya che te sahelAIthI siddha karI zakAya che. kartavya kArya karavAnI zakti para vizvAsa dhAraNa karIne satatAbhyAsa baLe kArya kare. kadI nAsIpAsa thatAM pazcAt na haThe. Atmazaktine zraddhALu manuSya kartavya kAryonA raNakSetramAM Anandamasta banI pravRtti kare che te kadI pazcAttApathI dIna banatuM nathI te te phakta kArya karavuM eja mArI pharja che evuM mAnI AtmazraddhAthI kartavya kAryo je je zIrSapara AvI paDelAM hoya che te karyA kare che tenA pariNAmathI te harSazekAdinI lAgaNIthI nirlepa rahe che. kALe mAthAne mAnavI zuM nathI karI zakata? arthAt sarva karI zake che evI AtmazraddhA jene che te manuSya vyAvahArikarItyA ane dhArmika rItyA vizvamAM jIvavA ane ravAstitva paraMparA rakSavA pravartAvavA tathA pravardhAvavA samartha banI zake che. paramAtmA the che ke he manuSya ! brahmAMDamAM je che te tArA piMDamAM che mATe tuM AtmazraddhAthI je dhAre che te karI zake tema che mATe tuM kartavya kAryomAM pravRtta thA. AgagADI jyAre prathama zarU thaI nahatI. tyAre lekene tenI utpattine khyAla nahe. kaI paNa manuSya nahotuM dhAratuM ke A kArya kaI karI zakaze paraMtu tene khyAla keIne magajamAM AvyuM ane hAla vizvavati manuSyane paraspara eka bIjAnI pAse javAne AgagADIthI ghaNI sagavaDa thaI che. sAyansa vidyA yAne padArthavijJAnazAstrothI adhunA vizvamAM aneka zeThe thaI che ane bhaviSyamAM aneka zedha thaze tenuM kAraNa kharekhara amuka kArya karavAnI svAtmAmAM zakti che ane te mArAthI thaze evI AtmakadvAja che. koNa jANatuM hatuM ke jApAna deza mahArAjyanI gaNatrImAM AvI zakaze paraMtu kartavyakArya saMbaMdhI AtmazraddhAthI jene svapnamAM For Private And Personal Use Only Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa34 paNa khyAla na Ave evAM kAryo thaI zake che ema kharekhara rogazAstranA nididhyAsanathI anubhava AvI zake che. baMgAlAnA prasiddha dAktara bojhe vanaspatimAM jIvana che ema sAyansa vidyArthI prayoga karI amerikAdi dezanA sAyansa vidvAnane prAgadvArA siddha karI batAvyuM tethI ema anubhava thaI zake che. manuSya dhAre te karI zake che. manuSya jayAM IchA kare tyAM mArga karI zake che. manuSyanA hRdayamAM sarva brahmAMDa ukelavAnI zakti rahelI che phakta tene keLavIne prakAzamAM lAvavAnI jarUra che. AtmAnI zaktine keLavavAnI pravRttirUpa kAryomAM pravRtta thaIne teone keLavavAmAM Ave che te teone prakAza karI zakAya che. bAlyAvasthAthI manuSyanI buddhi Adi zaktine avadha thAya evA vicAre ane AcArenuM pAtaMtrya parihArya che ema vastutaH avadhI AtmAnI zakti che je mArge khIle che te mArge vahana karavAnI svataMtratA khIlavavI joIe. je dezanA manuSya svataMtra heya che ane AtmasvataMtra draSTie pratyeka kArya kare che, teo vinnati, samAjennatisvAbhennati Adi aneka unnatione prApta karI A vizvamAM AkAzathI svargane nIce utAre che arthAt kathavAne sArAMza e che ke A vizvane svarga samAna banAvI de che. kartavyakAryonI AtmazraddhAmAM maraNa jIvana jeone samAna bhAse che teo vizvanI utkrAnti karI zake che. je je kartavya kAryo karavAnAM heya che teone je manuSya AtmazraddhAthI AraMbhe che te devatAI zaktine prApta karI zake che. AtmazraddhAthI kArya karanAra brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudravarga svakartavya kAryanI pragatimAM AgaLa vadhI zake che, ane jyAre teo kartavyakAryanI pravRtti kare che paraMtu te pravRttimAM AtmazraddhAthI zithilya dhAre che tyAre teo vizvanI sapATI para svAmitva saMrakSavAne paNa azakta banI vizvavati mananA dAsa banI parataMtra kAdinI peThe svajIvanane vyatIta kare che. A vizvamAM jyAM tyAM AtmazraddhA vinAnA manuSya parAzrayI avalokAya che ane teoja anya baLavaMta manubenI marajIthI vizvamAM jIvavAne lAyaka rahI zake che. je manuSyamAM For Private And Personal Use Only Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 535 kartavya kAryo karavAnI AtmazraddhA nathI teo aneka prakAranI zodha karI zakatA nathI. AryAvartana manuSyamAMthI jyArathI kartavyakArya karavAnI AtmazraddhA zithila paDI gaI tyArathI teo parAzrayI parataMtra ane dAsa jevA banI gayA che, ane teoe yurepa vagere dezamAM AgagADI, TelIgrApha, tAra vagerenI je je zeSe thaI temAMnI eka paNa vA tenA sarakhI eka paNa zedha karI zakyA nathI. AryAvartanA manuSya karma-nasIba vageremAM je lakhyuM haze te thaze evuM ekAnta udyamanI avagaNanA karI mAnIne kartavyakAryonI Atmazakti zraddhAthI eTalA badhA zithila banI gayA che ke teo mAMsanA cAnA jevA citavahIna dekhAya che. teonA mukhapara kartavya karavAnI zaktinI AtmazraddhAnuM teja dekhAtuM nathI. teonA manamAM je banavAnuM haze te banaze e bhAvibhAva ekAnta ThasI gayo che tethI teonA caherAe jhAMkhA dekhAya che. AvI AtmazraddhAnI zithilatAmAM je teo pitAnI bhaviSyanI prajAne mUkaze te kharekhara teo bhaviSyanA zApanA pAtrabhUta thaIne atrathI mRtyu pAmI anya bhavamAM paNa parataMtra, duHkhI, garIba, kaMgAla, parAzrayI ane anyanI IcchA5ra jIvanArA banI. raheze. AtmAnI jJAnAdika zakti khIlavavAne svataMtra AtmazraddhAnI jarUra che ane te jeTalA aMze vizvavati je je dezanA manuSyamAM khIle che te te dezanA manuSya vizvAnnati karavAne adhikArI banI zake che. jyAre tyAre akhila vizvavati manuSya kartavya kAryonI A tmazaktinI zraddhAthI svAzrayI banI zakaze. pANipatanA medAnamAMthI jyAre AtmazraddhAthI marAThAo zithila thayA tyAre teo bhAbhAgA karIne pAchA haThayA ane tyArathI teo unnatinA mArgathI bhraSTa thayA. AtmazraddhAthI kartavyazaktinuM baLa vadhe che ane tethI vizvamAM svAtaMtryapada prApta karI zakAya che. deha mamatvAdi adhyAsanuM jora vadhe che tyAre kartavya kArya zaktinI svAtmazraddhA zithila thAya che. A tmazraddhAbaLathI dhaMdhArojagAramAM-sArvajanika kAryomAM ane dhArmika kAryomAM satatAbhyAsavaDe pravRtti karI zakAya che. jyAM sudhI svAtma For Private And Personal Use Only Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 536 zraddhAne prabala pravAha vahe che tyAM sudhI kArya karavAne utsAha akhaMDa rahe che ane tethI azakya kAryo paNa zakya thaI zake che. AtmazraddhA eja kartavya kAryanA pAyArUpa che mATe tene nAza thatAM kartavyakAryone mahela tuTI paDe che. atae AtmazraddhAthI he manuSya tuM pratidina kartavya kAryone satatAbhyAsathI kara ane bhAvibhAva je thAya tenI cintA karyA vinA pravRtti kara. AtmazraddhAvaDe kArya kara mAnavI, Atmazakti prathama tava vicArI; AtmazraddhAthakI nnati thAya che, jagamAM dekhAze bhavya bhArI. A.1 AtmazraddhAthI dhAryuM jagamAM thatuM, merU kaMpAvatAM teha cAle, kRSNakezI are mAnavI sahu kare, svAMgaNe siMhane zIdhra pALe. A.2 koTi vidane paDe sUrya svAme aDe, haiye zraddhAvaDe kArya karavuM; kArya karatAM thakAM svAdhikAre khare, zreya che mRtyuthI vizva maravuM. A.3 marajI thaI are kArya kara tAhAruM, nAma ne rUpane meha tyAgI; pharja hArI adA kara ane mAnavI, AtmazraddhAbaLe nitya jAgI. A.4 kArya karavAtaNa zakti AtmamAM, anya Azraya cahe kema bhoLA; AtmazraddhA tyaje te karI zuM zake? mAratA je are gapa geLA. A.5 kathanI mIThI ane kaDavI karaNa are, svAdhikAre kare kArya bodhI; AtmazaktivaDe siddhi sAMpaDe, kArya kara yukti satyadhI. A.6 uTha jAgrat banI kArya kara yatnathI, bela bIjuM kazuM nA mukhethI; buddhisAgara sadA kArya kara tArAM, mehanAM dvAra rUMdhI havethI. A.7 svAdhikAre kartavya kArya karavAnI AtmazraddhAmAM sadA tatpara rahI he manuSya! tuM hArAM kArya karyA kara. dezanati, samAjennati, janmabhUmi pragati vagere je je svapara pragati karavAnI hAra zIrSapara pharaja AvI paDI hoya te sarve adA kara !!! kartavyakArya karavAmAM sadA tatpara rahI anya lAlacamAM phasAI nA jA ane svakartavyakArya dizA bhUlI vidizAmAM gamana na kara ! naMdarAjAnA rAkSasa pradhAne svakartavyakArya karavAmAM je je bAbatone upayoga rAkhavAne hato temAM aMzamAtra anupaga thavAthI cANakya pradhAne svazakti dvArA nandanuM For Private And Personal Use Only Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAjya naSTa karyuM. A uparathI avadhavAnuM ke AtmAnI zaktivaDe je je kAryo AtmazraddhApUrvaka karavAnAM hoya temAM lakSya rAkhavuM. A tmazraddhAvaDe prAraMbhita kartavya kArya karatAM te kArya mArAthI thaze e hRdayamAM daDha saMka9pa dhAraNa kare. jJAtAsUtramAM AtmazraddhA viSe be zeTha putranuM dRSTAMta moranA baccA para ApavAmAM AvyuM che. eka nagaramAM be zeThIyAnA putra rahetA hatA. te banne paraspara mitratAnI gAMThathI baMdhAyelA hatA. eka divasa te banne nagaranI bahAra udyAnamAM gayA. eka maraDI (mayurI) ekanA dekhavAmAM AvI. mayurI sazaMkita thaI bhayathI nAsavA lAgI tethI ekane tyAM mayurInAM iMDAM hovAnuM lAgyuM. mayurI jyAM beThI hatI tyAM gamana karIne avaleryuM te mayurIe be iMDAM mUkelAM dekhyAM. te be IMDAne ane mitre paraspara eka eka vaheMcI lIdhAM. baMne mitre IDAne moTuM karavAnA upAye AraMbhyA. eka mitra to AtmazraddhAvaDe emaja mAnavA lAge ke iMDAmAMthI bacuM avazya nIkaLavAnuM. A pramANe AtmazraddhA dhArIne te IMDAne me huM karI pakavI bacce kADhavAnuM kartavya karma karavA lAge tethI chevaTe IMDu puTayuM ane temAMthI meranuM baccuM nIkaLyuM. bIje mitra eka iMDAne potAne ghera laI gaye. dararoja tene pakavavAnA upAye karavA lAge paraMtu te AtmazraddhA vinA, ciMtavavA lAgyuM ke iMDAmAMthI bacyuM nIkaLaze ke nahi? IMDAmAM bacuM jIvatuM haze ke kema? evI zaMkA karI iMDAne tapAsavA lAge ane zakita rahevA lAge tethI pariNAma e AvyuM ke te iMDAmAMthI bacuM nIkaLyuM nahi ane nirAza thaye. jJAtAsUtramAM pradazita mayurInA IDAnA daSTAntathI avabodhavAnuM ke AtmazraddhA baLathI kartavyakAryonI siddhi thAya che. zakuna karatAM zabda utAvaLA ane zabda karatAM hRdayanI zraddhAne pratyeka kAryanA AraMbhamAM balavatI kathI che. pratyeka kArya AraMbhatAM temAM AtmazraddhAbala keTaluM che te ja te kAryanI siddhine mukhya pAya che. kartavya kArya karavA mATe AtmazraddhAbaLanI atyaMta AvazyakatA, maMtrayaMtra prakriyAonI peThe avabodhIne te manuSya prAsaMgika prAraMbhita prApta kartavyakAryone karyA kara. For Private And Personal Use Only Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa38 manuSya hAre avazya kartavya kAryane karavuM joIe. eja hAre dharma che. avataraNa-kartavyakArya karavAnI cegaThaSTie kuMcI batAvavAmAM Ave che. mamAyattaM zarIraM vai, vartate ca mmaajnyyaa|| svAyattIkRtya cittaM tat, kArya krtvymaatmnaa||65|| zabdArtha karmayegIe ema manamAM ciMtavavuM ke A hArUM zarIra kharekhara mahArA tAbAmAM che ane mArI AjJA pramANe varte che ema manamAM daDha nizcaya karIne svavazamAM mana karI pite kartavyakArya karavuM joIe. vivecana-je je zarIradvArA kartavya kAryo karavAnAM hoya che te AtmAvaDe karI zakAya che mATe AtmAnA tAbAmAM zarIra che ane te AtmAnI AjJA pramANe varte che ema kathavAmAM kavacita kicaiit zAstrIya vireAdha AvatuM nathI. mana vANI ane kAyA e traNa kharekhara AtmAne kArya karavAnAM sAdhana che. kAyAnA karatAM vANanI sU kSamatA che ane vANI karatAM mananI sUphamatA che. je sUkrama vastu hoya che te sthala vastupara pitAnI sattA jamAve che. pRthvI karatAM jala sUma che te te pRthvIne kheMcI zake che tenA karatAM vAyu sUkSma heya che te te pRthvI jala-agni karatAM vizeSa zakti karI zake che. mana vANI ane kAyAmAM paNa mana sUkSama che tethI te vANI ane kAyAne pitAnI IcchA pramANe calAvavA prayatna kare che. mananA karatAM atyaMta sUkSama caitanya padArtha AtmA che tethI tenI sattA mana upara varte che tethI mana vANI ane kAyA e traNa yogane AtmA pitAnA tAbAmAM rAkhI zake che ane teone potAnI rUci pramANe pravartAvI zake che. kAyA vANI karatAM jema mana sUkSma che tema kedha-mAna-mAyA ane lebha prakRti paNa sUkSma che tethI te prakRti pitAnA baLa vaDe mananA upara sattA jamAvavA prayatnazIla thAya che ane jJAnI thayele AtmA pote svabaLavaDe meha prakRtinI sAthe yuddha karIne manane meha prakRtinA vazamAM na thavA devA prayatnazIla thAya che ane meha For Private And Personal Use Only Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa39 prakRtine uDAvI manane svAtma sanmukha karI paramAtmapada prApta karI zake che. meha prakRti ane AtmA e banenI madhya sthitimAM raheluM mana kharekhara purUSamAM paNa gaNAtuM nathI ane meha prakRtirUpa nArIrUpe paNa gaNAtuM nathI tethI tene napuMsaka kathavAmAM Ave che. mana karatAM atyaMta sUma AtmA pote manane svAyatta karavA prayatnazIla thAya che ane moha prakRti kharekhara manane potAnA vazamAM karavA dhAre che. meha prakRti ane AtmA banenuM mananA pradezarUpa pANipata medAnamAM yuddha thayA kare che. tene AMkho mIMcI antaramAM avalakavAthI khyAla AvI zake che. jJAnI AtmA kharekhara meha prakRtine haThAvI manane svAyatta kare che jyAre AtmA manane svAyatta karI mikSa prApta karI zake che te kAyayogane svAyatta karI svAjJA vaDe tenI pAse kartavyakAryo karAve emAM kazuM Azcarya jaNAtuM nathI. gI-AtmajJAnI AtmajJAnavaDe mana-vANuM ane kAyayegane samagra avadhI AtmAnA vazamAM traNane rAkhe che ane AtmA arthAt pitAnI AjJAvaDe mana-vANuM ane kAyAne pravartAvIne tribhuvanapati banI zake che. je AtmA pitAnI AjJA pramANe mana-vacana ane kAyAne pravartAvI zake che te vizvamAM paramAtmArUpa bane che ane vizvanuM zreyaH karavA samartha bane che. jJAnI A pramANe antamAM nizcaya karIne mamAyatta sArI . kharekhara zarIra mArA tAbAmAM che ane vartateja manAzAvA mArI AjJA pramANe varte che ema pravede che. je je kartavya kAryomAM mana-vANI ane kAyAne pravartAvavA dhAre teomAM te pravati zake tema che. zrImad kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArye ekavIsamI pATa upara besIne nIcethI sarva pATe kADhI naMkhAvIne pitAnA zarIrane AkAzamAM prANAyAmabale sthira rAkhyuM hatuM. devadhi zaMkarAcArya prANAyAmabale pAlakhIne kAcA tAMtaNe bAMdhI kuMvArI kanyAo pAse upaDAvI hatI. zrImad AnandaghanajIe mana-vANI ane kAyAne pitAnI AjJA pramANe pravartAvI aneka camatkAre prApta karyA hatA. teoe manane vazamAM karI pezAbadvArA suvarNa siddhi karavAnI manaHsaMkalpa zakti prApta karI hatI. AtmAnA tAbAmAM jyAre mana varte che tyAre For Private And Personal Use Only Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 540 mananI zakti khIle che, paraMtu jyAre mehanA vazamAM mana varte che tyAre mana nirbala thaI jAya che. AtmAnA tAbAmAM jyAre vacanoga hoya che tyAre vANInI zakti khIle che, paraMtu te mehasaMyuktamananI AjJA pramANe vartatAM vANInI zakti manda paDI jAya che. mohayukta mananI AjJA tyajIne jyAre AtmAnI AjJA pramANe kAyA varte che tyAre kAyAnI zakti khIlI zake che ane tethI svAtmApragati ane vizvapragati thaI zake che. jyAre te mohaviziSTa mananA tAbAmAM varte che tyAre kAcika zaktinI kSINatA thAya che. mana-vANI ane kAyApara jyArathI AtmAno pUrepUre kAbu varte che tyArathI AtmA pitAnI unnatinA mArga para gamana karI zake che. je ene mana-vANI ane kAyApara kAbu nathI teonA tAbe kazuM kaMI nathI ane temaja teo nirjIva mRtakanI peThe vizvamAM jIvavAno adhikArI banI zakatA nathI. mana-vANI ane kAyAne jo AtmA pitAnA tAbAmAM levA dhAre che te te zanaiH zanaiH teone svAyatta karI zake che, ane mana-vANuM kAyAne pitAnI AjJA pramANe pravartAvI zake che. mana-vANI ane kAyAne potAnI AjJA pramANe je pravartAvI zake che te AtmA vAstavika karmayogInI padavI prApta karI zake che ane te vizvamAM svasattA jamAvI zake che. te manuSya !!! tuM hRdayamAM mArA tAbe zarIra che ane mArI AjJA pramANe pravarte che ema mAnIne manane svavazamAM karI kartavya kAryane kara! je manuSyanA hRdayamAM potAnA tAbAmAM zarIra che ane mArI AjJA pramANe zarIrane pravartAvuM ane mane mArA pramANe ja vicAra karI zake e apUrva va llAsa prakaTe che te manuSya A vizvamAM adabhuta kAryo karavAne samartha bane che. zrI mahAvIra prabhue merUparvatane jamaNuM aMguThe kaMpA ema kalpasUtrAdimAM nive che te kharekhara manane vazamAM rAkhanAra mahAtmAone anubhavagamya thaI zake che. AryakhapuTAcArya AtmAnA tAbAmAM manane rAkhIne devatAI pragaTa karI batAvyA hatA. zrI haribhadrasUrie mana ane kAyAne AjJA pramANe pravartAvI aneka zubha kAryo (zAstraracanAdi) karyA hatAM. jeNe mana-vacana ane kAyAne svAssAmAM rAkhI teNe vizva para jya For Private And Personal Use Only Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 541 meLaLye ema avamedhavuM. AtmAnA tAmAmAM raheluM mana jyAre AtmAthI virUddha eka paNa vicAra na karI zake tyAre Atmika purUSArtha jAgrata thayuM ane kartavyakarmo karavAne karmayogInI adhikAritA prApta thai ema avaLedhavuM. mesmerijhama ane hipanoTIjhama jevA prayAgA to kharekhara mana-vANI ane kAyAne svAnApramANe pravartAvanAranA hastamAM eka lIlA mAtra che. mana-vANI ane kAyAne AtmAnI AjJApramANe pravartAvavAnI zaktiyA-upAyAne prApta karavA joie. pUrvAcAryoe mana-vANI ane kAyAnI zaktiyene khIlavavA saMbaMdhI ane tene AtmAnI AjJA pramANe pravartAvavA saMbaMdhI cegazAsromAM adhyAtmazAstromAM aneka yuktiyA darzAvI che te gurUgamathI avodhyAvinA AtmAnA tAbe mana-vANI ane kAyAne karI zakAya nahi. prathama brahmacaryanI zakti khIlavIne brahmacArI manavAthI zarIranI ArogyatA ane sudRDhatA saMrakSI zakAya che. zArIrika vIryanI sarakSA karyAvinA kAyAnI zaktiyeA ane mAnasika zaktiyA khIlavI zakAtI nathI. pUrve pUrvAcAryAM mahA parAkrama viziSThakAryoM karatA hatA tenuM kAraNa e hatuM ke te kAyika brahmacaryavaDe vIryanI sarakSA karavI eja sarvasva mAnatA hatA. teo mAlyAvasthAthI urdhvaretA hatA. teo urdhvaretA manavAnA upAcAne AdaratA hatA ane brahmacaryane AtmArUpa avaLedhIne kadApi eka vIryanA bindunA tApa paNa pAta thavA detA nahAtA. brahmacaryavaDe te AtmajJAna prApta karI manane ane kAyAne Atmavaza karI zakatA hatA. brahmacaryanI saMrakSArthe gurUkulAdi saMsthAenI spAthanA karatA hatA ane teo temAM vidyArthIone brahmacarcadhAraka manAvatA hatA. je deza A vizvamAM sarva dezeAmAM sattAdhAraka ane che te kharekhara brahmacaryanA pratApathI avodhavuM. bhISma- pitAmahe A vizvamAM brahmacaryathI adbhuta kAryo karyA hatAM. brahmacarya pratApe hanumAna A vizvamAM jyAM tyAM tenI mUrtivaDe prasiddha che. je manuSya mananA tAbe thaI vIryarakSA prati lakSya ApatA nathI ane vIryanI rakSA karI zakatA nathI te kAyika zaktithI kSINa thAya che. ane tethI te adhyAtmajJAna prApta thAya evA ceogamArgamAM vicaravAne For Private And Personal Use Only Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 52 azakta bane che. eka brahmacArIyegI eka vakhata paripUrNa brahmacarya yege daDha saMka9pathI AkAzamAM uDI eka rANInA mahelamAM tenI duSTathI rakSA karavA gayA paraMtu pazcAt temanA manamAM te rANInI sAthe maMthana karavAno saMkalpa pragaTaye tethI teo AkAzamAM uDavAne azakta banyA. maithunanA saMkalpamAtrathI paNa kAyika mAnasika ane Atmika pragaTelI zaktine nAza thAya che te anya bAbatonuM te zuM kahevuM? vizva manuSyamAM je je mahApurUSa tarIke vizva kalyANa karanArA tarIke prasiddha thaI gayA che temAM kharekharI brahmacaryathI zakti avadhavI. kAyika viryanI saMrakSAkAraka gurUkule Adi saMsthAe sthApavAmAM sarakAre rAjAoe paripUrNa sAhATya karavI joIe ane avanatithI patita manuSyanI saMtatino uddhAra kare joIe ke jethI bhaviSyamAM manuSya mahA parAkramI kAryo kare evA kamagIo banI zake. vIryanI surakSA ane puSTithI jyAre kAyA baLavAna thAya che tyAre gamArgamAM sukhe praveza thAya che ane mAnasika zaktienI sArI rIte khIlavaNI karI zakAya che. aeva manane vazamAM zakhavAnI IcchAvALA AtmAe prathama kAyika vIryanI rakSA karavI joIe. kAyika vIryanA baLe brahmamAM caravA egya dazA prApta karI zakAya che ane tethI AtmAnuM jJAnAdika guNe mATe vIrya khIlavI zakAya che. mana vANI ane kAyika vIryanI jenAmAM azakti che te Atmika vIryane pragaTAvI zakatuM nathI ane Atmika vIrya pragaTAvyA vinA te mana vANI ane kAyAne pitAnA tAbAmAM rAkhI zako nathI. AtmAnA tAbAmAM manane mUkavAnI IcchAvALAe brahmacaryane sarvasva mAnI prathama brahmacaryarUpa devanI upAsanA karI vIrya saMrakSA karavI ane pazcAt manane AtmAnI AjJA pramANe pravartAvavAne AbhAvaDe abhyAsa seva ke jethI AtmAnI zakti vaDe kAyA ane manane svAjJApUrvaka pravartAvI karmayogI ane chevaTe jJAnayogI banI zakAya. manane ane kAyAne AtmAnI AjJA pramANe pravartAvavAmAM prathama brahmacaryanI atyaMta AvazyakatA che. brahmacarya vinA eka aMza mAtra paNa karmaganI pravRtti thaI zake tema nathI ane For Private And Personal Use Only Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 543 temaja te vinA AtmAnI sattA sarvatra pravartAvI zakAya tema nathI. rAmatIrtha bhegI kailAsa para caDhI gayA ane baraphanA zikharane saMkalpa baLathI paDatAM aTakAvyuM te kharekhara brahmacaryanA pratApe avadhavuM. brahmacarya vinA saMkalpabaLa ane maMtrabaLanI siddhi thatI nathI. brahmacaryadhAraka manuSya vizvamAM kArya karavAne adhikArI bane che. zrImad yazovijaya upAdhyAya brahmacaryanA pratApe ekasane ATha grantha lakhI vizvamAM akSaradehe amara thayA. aeva brahmacarya dhAraNa karavAnI atyaMta upayogitA avabodhavI joIe. atra eka amadIya zAstrI zyAmasuMdarAcAryanuM daSTAnta ApavAmAM Ave che. paDita zyAmasuMdarAcAryanI janmabhUmi kAmavana che. teoe vIsa varSa paryanta kustI vageremAM svajIvana gALyuM pazcAt paccIsa varSanI ummara thaI tyAre temaNe brahmacarya dhAraNa karIne vidyAbhyAsa zarU karyo. varSa paryanta ujAgare karIne paMjAba sarakArI yunivarsiTInI vizArada ane zAstrIya padavInI parIkSAmAM uttIrNa thayA ane sAthe sAthe digaMbara jainAgamane abhyAsa karyo. kAzI sarakArI prinsa kolejanI nyAya vyAkaraNAcAryanI parIkSA pAsa karI. pazcAt kAzImAM AvI kula mahA mahopAdhyAonI pradhAna vidvat saMsthAmAM SaDu darzananI parIkSA deIne AcAryapada prApta karyuM. sAta varSa paryanta banArasa yazavijaya jana saMskRta pAThazAlAmAM rahIne vinA pagAre zikSaka nirIkSaka parIkSaka kAryapravRtti karI ane traNa varSa paryanta amane syAdvAdamaMjarI, ratnAkarAvatArikA, aSTasahazrI, tatvArthavRtti, ane sammatitarka vagerene abhyAsa karAvyuM. pazcAt cha varSamAM samasta bhAratIya vidyAnI sAthe zAstracarcApUrvaka AyurvedanuM manana karIne rasAyanazAstranI padavI prApta karavApUrvaka rasAyana sAra granthane saMskRtamAM prathama bhAga banAvyuM. adyApi temanI pravRtti zarU che ane rasAyana sAranA cAra bhAga banAvavA vicAra saMkalpa che. AvI temanI pravRttimAM ucca padavI para Areha karavAne mukhya hetubhUta temaNe pALeluM brahmacarya . paccIsa varSathI temaNe vIryarakSAbhUta brahmacarya pALavAne AraMbha karela che tethI teo uparyukta kAryo karavAne zaktimAna thayela che. zAstrIjI brahmacarya pratApe zArIrikabaLa khIlavI chAtImAM IMTa For Private And Personal Use Only Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa44 pheDI zake che. kharekhara brahmacarya dhAraNa karavAthI karma yogInI padavI prApta karI zakAya che. brahmacaryathI mana-vacana ane kAyAnI sarva zaktine sAhAya maLe che ane tethI kartavya kAryone samyagarItyA karI zakAya che. vIryarakSA vinA A vizvamAM jIvavuM mahA durlabha che ane jIvyA vinA kartavya kAryo karavAM te paNa mahA durlabha che. atae vIryarakSArUpa brahmacarya dhAraNa karIne pUrva munivaronI peThe mana-vacana ane kAyAnA upara kAbu dharAvIne deza-dharma ane samAjane adhaHpAta thata nivAra joIe. vIryanA adhaHpAtanI sAthe deza, dharma, samAja, vijJAna, nIti vagerene adhapAta thAya che ane tethI punaH jyAMthI pAta thaye hoya che te sthitine prApta karatAM aneka varSo vahI jAya che. vIryanI saMrakSAvaDe AdhyAtmika vIryazaktinI vRddhi karI zakAya che ane tethI manane AtmA pitAnA tAbAmAM rAkhI manadvArA anekakAryo karI zakAya che. aeva mana-vANI ane kAyAne pratyeka manuSya pitAnA AtmAnI AjJA pramANe varte evI sthitimAM mUkavI joIe. jyAre AtmA svazaktivaDe mana-vANI ane kAyAne svAyatta kare che tyAre te vizvamAM je je kartavya kAryone hastamAM dhAraNa kare che teone paripUrNa kare che. kharekhara mArI AjJA pramANe mana varte che ane kAyA varte che e anubhava jyAMsudhI pratyeka manuSyane thato nathI tyAM sudhI te sAMsArika mohabaMdhanathI mukta thato nathI ane sAMsArika kartavya kAryomAM nirlepa rahI zaktA nathI. uparyukta lekhyasArane hRdayamAM dhAraNa karIne vicaratAM samyam avabodhAze ke AtmA jyAMsudhI mana-vANI ane kAyAne pitAnI sattAtaLe leI svAjJApUrvaka na pravartAvI zake tAvat te kathanI karanAra che paNa te pramANe vartanAra nathI. kaheNa samAna raheNI karavI hoya te AtmAnA tAbe mana-vacana ane kAyAnI zakti vartavI joIe. sarva prakAranA abhyAsanI pUrve mana-vacana ane kAyA potAnI AjJA pramANe varte e abhyAsa seva jeIe. AtmAnI AjJA pramANe mana-ane kAyA varta che evo anubhava Ave to paNa kadApi pramAda na kara joIe. AtmAnI AjJA mujabaja amuka prakAranA vicAramAM mana pravartI zake ane nivartI zake e For Private And Personal Use Only Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa45 jyAMsudhI abhyAsa nathI thaye tyAM sudhI manarUpa napuMsakanA sarva manuSya sevake che ane manarUpa napuMsakanA sevakothI A vizvamAM mahAna kAryo banI zake e AkAza kusumavat avadhavuM. tathA jyAMsudhI evI sthiti che tyAMsudhI kartavya kArya karavAne svAdhikAra bahudUra che ema avabodhavuM, uparyukta hita zikSAne hRdayamAM dhAraNa karI te manuSya!!! tyAre svAdhikAre mana vaza karI kartavya kAryo karavA joIe. svAmI rAmatIrthe eka vAra amerikAmAM bhASaNa ApatAM jaNAvyuM hatuM ke hindusthAnanA lake himAlaya vagere parvatamAM ega sAdhavA jAya che tenuM rahasya e che ke AtmAne tAbe mana vacana ane kAyA rahe ane nirlepa rahI sarva kartavya kAryo karavAM. AvI gyatArUpa yogasiddhi karIne teo karmayegI banI vizvane uddhAra karavAnI uttama pravRttine Adare che. uparyukta kathya sArAMza e che ke teo kartavya karmo karavAnI adhikAritA mana vANI ane kAyAne AtmAjJA pramANe pravartAvIne prApta karavA vega sAdhe che. AvA roga sAdhanathI meha-viSayalAlasA ane tRNA upara kAbu meLavI zakAya che. hanumAna jema patIne pagataLe dAbI dIdhI tema kartavyayegI mohavRttirUpa patIne ravaparAkramavaDe dabAvI de karmayegI hanumAna banI saMpUrNa vizvasvarUpa rAmanI sevA karavAne tatpara bane che. pUrvanI sthiti prApta karavAne A dezamAM nadI, parvata, guphAo ane havApANI anukula che. phakta manuSyae gurUgama prApta karIne mana vANI ane kAyAne svAyatta karI kartavya kAryo karavAM joIe. he manuSya ! tyAre manane AtmAnI AjJA pramANe pravartAvIne kartavya kAryo karavAM joIe, paNa mananI AjJA pramANe AtmA pravarte evI napuMsakatA dhAraNa karIne svaparanI avanati thAya evI rIte kartavya kAryo na karavAM joIe. AtmAnI AjJA pramANe mana ane kAyA pravatI zake ema banavA gya che phakta udyamanI khAmI che. AtmotsAhapUrvaka cagAbhyAsarUpa udyamavaDe mana, vANI ane kAyAne Atmavaza karI he manuSya! hAre kartavya kAryo karavA ja joIe, eja hArI vAratavika adhikAritA che ane te amalamAM mUkavI joIe. manane svavazamAM lAvanAra AtmA pitAne baMdhu che ane manane svavazamAM karanAra AtmA AtmAne tAraka For Private And Personal Use Only Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 56 che. anya keI tehane tAraka nathI evuM khAsa hRdayamAM dhAraNa karI kartavya kAryo karavA joIe ane dararoja te pramANe pravRtti karavAmAM je je bhUle thatI hoya te sudhAravI joIe. dararoja manane AtmAnA vizavatI banAvavAnA udyamamAM pravartavAthI anne kartavyakarmayegInI kharI padavI prApta karI zakAya che. brahmacarya tathA udyamathI AtmAnuM dhAryuM kArya karI zakAya che, ane A vizvavati manuSyane uttama karmayogIo banAvI zakAya che. avataraNa--avazyaka kartavya karma je thAya che te sArA mATe thAya che. karAya che evuM mAnI kartavya karavAnI dizA jaNAve che. adhunA jAyate yadyad, yadbhUtaM ca bhaviSyati // matvA zubhAya tatkarma, kartavyaM savyapekSayA // 66 // zabdArtha-adhunA je kartavya kArya thAya che, je thayuM che ane je thaze te sarve sArAne mATe che evuM sApekSadaSTie mAnIne kartavya kArya karavAM joIe. vivecana-bhUtakAlamAM je karyuM te karyuM have tatsaMbaMdhI ciMtA karyAthI kaMI vaLe tema nathI, tathApi manamAM ema vicAravuM ke A vizvazAlAmAM bhUtakALamAM je je karAyuM che te vastutaH zreya mATe che. je je kaMI karyuM ane karAze temAMthI jJAnI manuSyane vAstavika pragatikara zikSaNa maLe che. vartamAnakAlamAM je je kAryo thAya che te sArAne mATe thAya che ema mAnI kartavya kAryamAM vivekapUrvaka pravRtti karavI joIe. temaja bhaviSyamAM je je kAryo thaze te sArAne mATe thaze. bhAvinA guma udaramAM zuM rahyuM che tenI keIne samajaNa paDatI nathI tathApi vizvazAlAmAM utkAntivAdadaSTie je thaze te zreyaH mATe thaze evuM mAnavuM joIe. A pramANe mAnIne kAryapravRttimAM pravRtta thavAthI zeka cintAnA vAdaLone bhedIne temAM DhaMkAyelA AtmArUpa sUryanA prakAzane prApta karI utkAnti kramamAM ArehaNa karI zakAya che. je thAya che te sArAne mATe mAnIne sukha ane duHkhanA saMgamAM samabhAva dhAraNa karavuM joIe. je mATe zeka karavAmAM Ave che tethI ja Atmonnatino mArga khule thAya che For Private And Personal Use Only Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pas evuM aneka daSTAMtathI anubhavI zakAya che. zrI rAmacaMdrajIne vanavAsa tho ane sItAnuM haraNa thayuM te uparathI avalekatAM azubha avabedhAya paraMtu rAmacaMdranA vanavAsathI ane sItAnA haraNathI temanAM parAkame ane temanI nItine khyAla sarvatra vizvamAM lokonA manamAM AvyuM. rAvaNanI sAthe laDavAthI temane udaya tha ane adyaparyanta temanA caritathI vizvavatimanuSyane aneka prakArane sabaMdha maLe che. pAMDe bAravarSa vanamAM rahyA tethI temanI vAstavika pragatino prAraMbha ane puSTi thaI ema anubhava karatAM avabodhAze. jJAnimanuSyane dukhe paDe che te sukhArtha thAya che. vaizAkhamAsanA prakharatApa vinA varSA thatI nathI; jema tADha tApa ghaNe paDe che tyAre ghaNI vRSTi thAya che. manuSyamAtrane aneka duHkhe ane aneka vipattimAMthI pasAra thavAnuM hoya che tethI duHkho ane vipattimAMthI tenI pragatine mArga khullo thAya che. zrIkRSNa vageree seraTha dezamAM dvArikAmAM duHkhanA mAryA AvIne vAsa karyo tethI kRSNa vagere yAdanI unnati thaI ane tethI teo ItihAsanA pAne amara thayA. mahA purUSane mArga kharekhara duHkha vipatti vagere kAMTAnI jhADImAMthI nIkaLe che. zrI mahAvIra prabhunI prabhutA kharekhara upasargo ane pariSaha veThavAthI pragaTa thaI hatI. zrI mahAvIranI prabhutAne ge zALAnA saMbaMdhathI nizcaya thAya che. aeva zrI mahAvIra prabhune gazALa maLe te sArA mATe avodhavuM ane temaja zrI vIraprabhunA saMbaMdhathI gazALe ane mukti jaze kharekhara te paNa zubhArtha thayuM avabodhavuM. zrIpAlarAjAne dhavalazeThane saMbaMdha na thaye heta te zrIpAlanI pragati thaI zakata nahIM. zrIpAla rAjAnI uttamatA, sujanatA kharekhara dhavalazeThanI durjanatAthI dIpI zake che ane tethI zrIpAlanA guNonI AdarzatA avalokI zakAya che. narasiMhamahetAne temanI bhAbhI na maLyAM hota to teo bhakta banI zata nahi. narasiMha mehatAne putra maraNa pAme tyAre je thAya che te sArA mATe thAya che evuM mAnI "bhaluM thayuM bhAgI jaMjAla, sukhe bhajazuM zrI pAla" vagere zabdone hRdaya bahAra kADhyA. zrI rAmacaMdra jyAre sItAne vanavAsamAM mekalAvI dIdhI tyAre sItAnA akalaMkacA For Private And Personal Use Only Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa48 rivyanI lekane khAtrI thaI. sItAe vanamAM svAtmAnI zuddhatA anubhavI. ApaNane je je vipatti-upasargo thAya che te zubhArtha che evuM pazcAt anubhavavAmAM Ave che. bhAratanI sAthe bAhubalInuM yuddha thayuM temAMthI bAhubalIne saMyamamArga prApta thayo ane eka varSa paryanta bAhubalI vanamAM mAnadharI kAsarga rahyA te dvArA temane anta kevala jJAna prApta thayuM. zrIgatamAravAmIne ahaMkAra thaye temAMthI temane sabodha prApta thaze ane zrI mahAvIra prabhunA nirvANathI temaNe zeka karyo temAMthI kevalajJAna prApta thavAne mArga khulle thaye tathA teo kevalajJAnI thayA. zrI prabhava cora, pAMcase cora sAthe jaMbusvAmI zeThane tyAM corI karavA rAtrInA samayamAM gayA tyAM temane cAritraratna prApta thayuM. zrI zayyabhavasUrinI yajJapATaka saMbaMdhathI unnati thaIkAraNa ke te yajJa karAvatA hatA ane sAdhunA zabdasaMkete yajJarataMbha nIcethI zAntinAthanI pratimA dekhavAne avasara prApta thaze. ane tethI teoe cAritra aMgIkAra karyuM. suMdaradAsa bhakta paraNavAne jatA hatA taprasaMge dAdune samAgama thayo ane tethI teoe sanyastavrata lIdhuM. zrI hemacaMdrAcArya bAlyAvasthAmAM pATa upara ramata karatAM caDhI beThA eja temanI unnatinuM AdyapagathIyuM hatuM. eka sAdhunuM bhUlA paDavuM eja mahAvIra prabhunA Aghabhava tarIke nayasAranI pragatinuM mukhya kAraNa hatuM. vanamAM sAdhu bhUlA paDyA, tyAre tenI sevA karavAne nayasArane lAbha maLe ane tethI teone upadezane lAbha maLe. paramAtmapragatinuM AdyArehaNa tatsamaye zrI mahAvIra prabhunuM dvitIyacaMdra kalAvat thayuM. IzukAISTane vadhastaMbha para yAhudIoe caDhAve eja IzukrAISTanA matavRddhinuM mukhya kAraNa thayuM ane tethI kAITalekenI saMkhyAmAM karaDe ghaNe hAla vadhAre dekhAya che. mahamada payagaMbarane tenA zatruoe mAravA prayatna karyo ane mahamadanA bhaktone pratipakSoe satAvyA emAMja mahamadanI unnati samAyalI hatI ke je teNe pazcAta taravAranI dhAravaDe duzmanane mArI nAkhI prApta karI. gatamabuddhane tapaH sevatAM duHkha paDayuM temAMthI teNe svamatijanya zAntimArga zodhI kahADayo. kAzImAM vaidika brAhmaNoe tenA upara vyabhicAranuM kalaMka caDhAvyuM tethI tevaDe te uttama cAritra For Private And Personal Use Only Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 549 vAna gaNAyA ane pratipakSIonA prapaMce bahir khullA thayA. duHkhA vaDe sukhanuM bhAna thAya che tethI vipattiyA saMkaTA ane duHkhAvaDe jeNe satya sukhane mArga zodhdhA hoya chete pazcAt avanatinA mArga prati gamana karatA nathI. paramArhata zrIkumArapAla rAjAne je yuvAvasthAmAM vipattiye paDI hatI tethI te ghaDAye ane gurjara rAjyanI rA, samyag vahana karavAne samartha thayA. kumArapAla rAjAe vipatti saMkaTAnA samayamAM manuSye sArA kevI rIte thavuM tenA aneka anubhave prApta karyAM hatA, tethI teNe gurjara dezanI unnati karavAmAM ane gArjarIya janAnI pragati karavAnA aneka prakAre vyasanarahita zubha mArgo prakaTa karyA hatA. teNe aDhAra dezamAM yuktiprayukti sattAmaLa vagerethI jIvayA paLAvI hatI. kumArapALa rAjAnu siddharAjanA samayamAM dezadeza gAmegAma bhaTakavuM thayuM te zubhArtha yu ema temanA ciratraparathI vAcakone saheje avaSeAdhI zakAya che. kolaMbasa hindusthAnamAM AvavA nIkaLyA hatA, parantu daivayoge amerikAmAM gaye ane tenI tethI sadAkALane mATe yAdI rahI. IMglAMDanA ItihAsa vAMcatAM avabAdhAze ke aneka sakaTo vipattiyA veThIne iMglAMDe petAnI pragati karI che. jo IMglAMDanA upara aneka sakaTo na paDayAM hAta tA te porTugAla ane spenanI peThe rahI zakata. TrAnsa dezapara duHkhe! paDayAthI ane amerikApara duHkhe paDayAthI te du:khamAMthI anne dezanI svataMtratAnI sAthe pragati thaI. jApAnamAM prIsti upadezake| AvyA tethI jApAna cetsuM ane aneka mahApurUSoe jApAnanI svataMtratA mATe AtmabhAga Apyo tethI hAla jApAna vyavahArika pragatimAM mahArAjyanI kakSAmAM gaNAvA lAgyu che. je dezapara aneka saMkaTo paDe che te dezanA manuSyA jAgrata thAya che ane sukhanA mArgo zeAdhI te tarapha AtmabhAgapUrvaka gamana kare che. AryAvartapara aneka sakaTA paDayAM che tethI te have jAgrat thayuM che. duHkha vinA sukhanA mArga tarapha gamana thatuM nathI. ataeva AryAvartanA upara duHkha paDaze tyAre te kharekhara jAgrata thaze. hAla hiMdusthAnamAM je kaMI thAya che te sArAne mATe thAya che. AryAvartapara For Private And Personal Use Only Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir papa0 briTIza sarakAranuM rAjya thayuM che te hiMdusthAnanA zubhArthe che. hiMdusthAnarUpa ziSyane briTIzarAjyagurU maLavAthI tene zikSaNa maLe che akhila vizvarAjyamAM sarva prakAre rAjya naitika nipuNatAmAM briTIzarAjya prathama paMktimAM gaNAya che tenI pAsethI hiMdusthAnane ghaNuM ghaNuM zikhavAnuM hajI bAkI che. briTIza rAjyanI saMpUrNa naitika nipuNatAne jyAre hidurathAna, vinayabhAvathI teonA guNa grahI prApta karaze tyAre te rAjya dhurA-vahana karavAne gya thaze anyathA thaze nahi. atae dara dezanI briTIza rAjya sattA taLe hindusthAna mUkAyuM che te sArA mATe mUkAyuM che ema avadhavuM. mahApurUSone mArga kharekhara duHkhamAMthI pasAra thAya che ane teo tethI ghaDAya che evuM jANIne pratyeka manuSya je thAya che te zubhArtha thAya che covuM avabodhI sahanazIlatAthI je je dukhe vipatti paDe te sahana karIne je kaMI thAya temAMthI zubha zikSaNa grahaNa karIne AtmonnatinA mArgamAM pratidivasa vahevuM joIe. hAla je avasthA duHkhamaya dekhAya che te avasthA bhAvi sukhane mATe hoya che evuM aneka manuSyanA saMbaMdhamAM bane che evuM jANuM kadApi dheya na hAratAM kartavyakarmamAM sadA tatpara thavuM joIe. je je kartavyakarmo karavAnAM hoya te svAdhikAre zubhArthamAnI karavA joIe ane AtmazraddhAthI pravartavuM joIe. bhAvinA gupta udaramAM zuM zuM bharyuM hoya che te sarvajJa vinA anya manuSya avadhI zakato nathI, tethI manuSya tatsaMbaMdhI vika95 saMkalpa ciMtAne tyAga karIne viveka buddhidvArA svAdhikAra je thAya che te zubhArtha che evuM mAnI kartavya kArya karavuM joIe. mahArAjA zivAjIne eraMgajebe dilahI belAvI keda karyo tethI dakSiNa rAjyanI vAstavika pragatinuM bIja ropAyuM ane zivAjIe hidurAjyanI dakSiNamAM sthApanA karI. zivAjI na hata te sunnata heta sabakI ItyAdivaDe zivAjInI kIti amara thaI. jaina zvetAMbarAnI pragati mATe adhunA je je kaMI hIlacAla thAya che tenA garbhamAM pragatinAM sUkSma bIjake rahyAM che te kAraNa sAmagra pAmIne bhaviSyamAM vaphalene darzAvaze. hitazikSaNadaSTi ane azubhamAM paNa zubha dInavRttie avalokIe te svAdhikAra je kaMI For Private And Personal Use Only Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir papa1 thAya che te zubhArtha che evuM avabodhI pravRtti karavI joIe. jyAre pragati thavAnI hoya che tyAre je je kartavya pravRti thAya che te zubhArtha pariName che emAM koI jAtanI zaMkA jevuM nathI. hiMdusthAnamAM hindu ane musalamAna e be keme paraspara yuddha karIne adhaHpAtanI carama dazAne pAmavA lAgI ane tethI bhAratavAsIone zAnti kAraka sAmrAjyanI bhAvanA uddabhavI tenA pratApe AryAvartamAM briTIza rAjyanI sthApanA thaI ane tethI hinduo ane musalamAne zAntimaya jIvana gALIne pragati karavA prayatna kare che. tethI je thAya che te zubhArtha che ema mAnIne Avazyaka kartavya kAryo pratidina karavAM joIe. je thAya che te sarva sArA mATe thAya che ema apekSAe kaLavAmAM Ave che. duHkha saMkaTa vipattithI zubha mArgapratigamanI IcchA thAya che ItyAdi apekSApUrvaka je thAya che te zubhArtha thAya che ema avabedhAvIne kartavya kAryamAM aDaga pravRtti karAvavAnI AvazyatA jaNAvI che. apekSA vinA je kaMI thAya che te zubhArtha thAya che ema kathI zakAya nahi. apekSAe je kaMI thAya che te zubhArtha thAya che ema vyaSTi ane samaSTiparatve kathI zakAya che. utkrAntivAda daSTinI apekSAe AtmA nigadathI prAraMbhIne uccagati ane ucca guNasthAnaka bhUmiprati Arahate jAya che, tema tenI pravRttimAM je kaMI thAya che te zubhArtha thAya che ema apekSAe kathI zakAya che. baddhonI sAthe zilAdityanI rAjasabhAmAM vAda karanAra mallavAdIe je thAya che te sArAne mATe thAya che ema mAnI baddhAcAryanI sAthe vAda karI tene parAjaya karI bauddhine paradeza vAsa karAvyuM. hiMduonA yajJamAM pazuenI hiMsA eTalI badhI vadhI paDI ke tethI dekhanArA dayALu manuvene trAsa chUTavA lAge tyAre zrI mahAvIra prabhu ane gautamabuddhane prAdurbhAva thaze ane teoe zuddhopadezathI yamAM thatI pazuhiM. sAne niSedha karyo. kharekhara je thAya che te sArA mATe thAya che. jyAre manuSya saMpUrNadivasamAM kartavya Avazyaka kAryo karIne thAkI jAya che tyAre teone vizrAnti ApavA mATe rAtri pragaTe che ane jyAre teo pUrNa vizrAnti laI tAjA thAya che tyAre turta sUrya pragaTe For Private And Personal Use Only Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 552 che. ema anubhavaSTithI vizvakartaprati avalokavAmAM Avaze te sApekSadaSTie je kaMI thayuM-thAya che ane thaze te zubhArtha che ema anubhavamAM Avaze. varSa comAsuM thayA bAda ziyALAnI jarUra paDe che ane ziyALA bAda unhALAnI jarUra paDe che ane unDALA bAda comAsAnI jarUra paDe che tethI anukrame te zubhArtha thayA kare che evI kudaratanI ghaTanAne anubhava karatAM saheje avabodhAI zakaze. Avazyaka kartavyakAryo zubhAthuM che evuM mAnIne pratyeka manuSya Avazyaka kartavya kAryo karavAM joIe paNa pazcAt na haThavuM joIe. phatehapura sIkarAnI laDAI prasaMge bAbare Avazyaka kartavya yuddhakArya zubhArtha che evuM mAnIne svasainikone bhASaNa ApI uttejita karyA tethI AryAvartamAM musalamAnI rAjya TakI zakayuM. anyathA te divasathI hiMduonI rAjya sthApanAne prasaMga dekhAta. svAdhikAre kartavya kAryanI pravRtti kharekhara zubhArtha che ema jyAre pitAnA AtmAne nizcaya thAya che tyAre gurUgoviMdanI peThe kartavya pravRttimAM paripUrNa Atmabhega ApI zakAya che. gurUgoviMdasiMhe kartavya kArya je kaMI svAdhikAre thAya che te zubhAI che e nizcaya karyo tyAre tenI Atmika zaktie tene mArga khulle karyo ane tethI te pragatimAnuM vijayazIla banI zake. kartavvakAryo je kecit svAdhikArArtha che te zubhArtha che e nizcaya thatAM kartavyakArya pravRttimAM mandatA rahetI nathI. zeTha vIracaMda dIpacaMda gedhAvImAM janmyA hatA teo prathama zrIravisAgarajI mahArAjanA zrAvaka hatA. teo prathama amadAvAdamAM premAbhAI hemAbhAI nagarazeThane tyAM gumAstA rahyA tyAMthI teo salApura gayA ane je kaMI svAdhikAre pravRtti thAya che te zubhArtha mAnI pravRtti karavA lAgyA ane tethI teo ane paccIza lAkha rUpaiyAnA AsAmI banyA ane jemanAM pragatikAraka zubhakAryo temaNe karyo tathA solApuramAM duSkALapIDita lekene temaNe bacAva karyo tethI sarakAre temane sI. AI. I. ne cAMda Ape. kharekhara uparyukta dRSTAntathI avadhavuM ke svAdhikAre vivekapUrvaka je je Avazyaka kartavyakAryo karavAmAM Ave che te zubhArtha thAya che ema daDha nizcaya jeone che teo A vizvamAM For Private And Personal Use Only Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir papa3 AtmAtkrAntinA ucca zikharapara ArAhIne AdarzapurUSa banI zake che. AphrikAmAM trAnsavAlamAM mohanalAla karamacaMda gAMdhIe hinduonA hakkane mATe bhagIratha purUSArtha karyAM ane tethI tee alpAdhikAMze vijayI thayA tene kedamAM javuM paDayuM te teoe vicAryuM ke je kaMI thAya che te sArAne mATe thAya che ema Atmanizcaya karI kedakhAnAnuM duHkha bhAgaLyuM ane tethI tene hindusthAnanA gekhale vagerenI sahAya maLI tethI teo svasAdhyakAryamAM vijayIbhUta khanyA. eka mahApurUSane vipatti paDe che tethI IzukrAisTanIpeThe aneka manuSyonA uddhAraka thAya che. huM manuSya! hArI jIMdagImAM aneka vipattiyAne anubhava thAya tethI tuM kaMTALatA nahi kAraNa ke duHkhanA taraNAnI pAchaLa sUrya DhaMkAyalA hoya che. he manuSya ! hArI jI MdagImAM je je kaMI khurA banAvA ane te te paNa hane zubha jaNAvavAne mATe thArA zikSaka samAna che evuM mAnIne svAdhikAre kartavyakArcIne karyA kara. jyAre hindusthAnamAM aMgrejo AvyA tyAre tene rAjyanI prApti thaze evuM teoe tathA hindusthAnanA lokoe dhAryuM nahotuM paraMtu je thavAnu hoya che te thayA kare che. svAdhikAre apramatta banIne kartavya je je kAryo karavAmAM Ave che tenAthI hindumAM AvelA agrejonI peThe zubha thAya che ema mAnIne kAryapravRtti AraMbhavI joIe. kartavyakAryAM karyAM vinA te sadA azubhaja che. jyAre jainoe svAdhikAre Avazyaka kartavyakAryo karavAmAM dehamamatva, svArtha, saMkIrNaSTi ane bhAvIbhAvanA vicAro sevyA tyAre te unnatinA uccazikharothI pratizataka nIce gagaDavA lAgyA ane hAla teralAkha jeTalI manuSyAnI aneka matamatAntaravALI saMkIrNa STiyukta saMkhyAmAM vizvamAM svAstitva jALavavA sakIrNa sthitimAM AvI rahyA che. svAdhikAre kartavyakAryAM karavAmAM. jApAna, IglAMDa ane jarmanInI peThe dehamamatvAdhyAsa vagerene tilAMjali ApI zubhArtha sarve AvacakakartabyA karavAM joie ke tethI vyAvahArika pragatinI sAthe pAramArthika pragatimAM agragaNya banI zakAya. svAdhikAre kartavyAvazyaka kAryo karatAM mRtyu thAya. sarva zaktiAne Atmalega ApavA paDe te paNa te samaSTi mATe zubhArtha che. deza-samAja, saMgha, jJAti Adi mATe 70 For Private And Personal Use Only Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 554 zubhAI che evuM mAnI he manuSya ! hAre avazya kartavya kAryo karavAM joIe. avataraNa-karmayogI AtmA A vizvazALAmAM ziSyarUpa banI kartavya kAryonA anubhavane grahe che te jaNAve che. cetano vizvazAlAyAM, svonntikrmsaadhkH|| gRhNAtyanubhavAn sarvAn, sadvivekapradAyakAn // 67 // zabdArtha--cetana A vizvarUpazAlAmAM svonnati karma sAdhaka che te sadvivekaprada sarva anubhavone rahe che. - vivecana-A vizvazAlAmAM AtmAnI paramAtmatA prApta karavAnuM zikSaNa grahIne manuSya paramAtmapadane prApta kare che AtmonnatikarmasAdhaka cetana A vizvazAlAmAM sarva prakAranA anubhavane grahI zake che. vizvazAlA vinA keI natikarmasAdhaka banI zakatuM nathI ane kaI sadvivekaprada sarvAnubhavane prApta karI zakatuM nathI. sarva prakAranA anubhava prApta karyA vinA keI nnatikarmasAdhaka banI sarvajJa banI zakatuM nathI. A vizvamAM sarva prakAranA anubhava prApta karyA vinA sarva prakAranA duHkhothI mukta thaI zakAtuM nathI. sarva prakAranA duHkhanA ane sarva prakAranA zAtAnA pariNAmone bhegavI tene anubhava karIne saMpUrNa siddharUpa pragatimAnuM banI zakAya che. A vizvazAlAmAM aneka prakAranA anubhavonuM zikSaNa maLe che tethI te daSTie asAra saMsAra paNa sArabhUta avabaMdhAya che. je je bAbatene paripUrNa anubhava thato nathI te te bAbatene samyam nirNaya karI zakAtuM nathI, ane sabhya nirNaya vinA heya reya ane upAdeyano viveka prApta thaI zaktA nathI tathA samyavivekavinA svonnatikarmasAdhaka AtamA banI zakatuM nathI. ataeva vizvazAlAmAM cetanane ziSyarUpa mAnI sarva prakAranA anubhava prApta karavAnI AvazyakatA svIkAravI joIe. jIva prathama ekendriyAvasthAthI prAraMbhI dvIndriya, trIndriya, caturindriya ane paMcendriya gati paryata anubhava kare che. daza daSTAnta durlabha e manuSya janma prApta karIne AtmAnI uktinA mArge saddagurUpadezathI vaLe che. AtmA svayaM AtmajJAnane prApta kare che tyAre te vizvazAlAnI upagitAnuM vAstavika svarUpa For Private And Personal Use Only Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 55 avamedhI zake che ane svAnnatikarmasAdhaka ane che. utkrAnti draSTie sarvajJeya haiya ane upAdeyabhUta vizvazAlAnA padArthonA avamedha karavAthI svAnnatikarmasAdhaka thavAmAM samyagdaSTi pravartI zake che ane vizvanI naiRRyikasthitinI sAthe AtmAnA vAstavika sabaMdha jevA prakAranA hoya che tevA vakhAdhI zakAya che. vizvazAlAnuM vAratavika ravarUpa niha abeAdhanArAo vizvanA kudratI niyamonA nAza karIne svAnnatikarmasAdhaka banavA prayatna kare che ane tethI te ante svAnnatithI parAsmukha khanI vizvazAlAnA muddatI pravAhamAM taNAya che. ataeva pratyeka manuSye A vizvazAlAnuM svarUpa ane tenI sAthe AtmAne ze! saMbaMdha che ? te pragatiDhaSTie anubhavavA joie. vizvazAlAnI vAstavika sthitinA abhyAsa karI anubhava grahyA vinA vivekadraSTi pUrvaka ravakartavya zuM? che tenA nirNaya karI zakAtA nathI. vizvazAlAnA kudratI niyamonA ajJa manuSyae A vizvanI khAkhAvIkhI astavyasta dazA karavAne aneka prayatna karIne aMte hAyamArI hAtha khakheryAM che ane AtmAnI vAstavika pragatithI bhraSTa thaI pazcAttApa pAtra anyA che. vizvazAlAnI utkrAntinu kudratarItyA vAstavika svarUpa zuM che tenA samyag nizcaya karyA vinA rAjyanIti dharmanIti-samAjavyavasthA-saMghavyavasthA-vidyApravRttivyavasthA-AjIvikA hetubhUta kRSikarmAdrivyavasthA-gRhyakarmavyavasthA-tyAgAvasthA vyavasthA sArvajanika hitapravRtti niyama vyavasthA ane cAturvaNika guNakarma vyavasthA-ityAdinuM samyag svarUpa samajI zakAya nahi ane vizvazAlAnI sarva prakAranI utkrAntiyAne paraspara anekanayaSTicAe ze saMbaMdha che tenA samyag vyavahAra karI zakAya nahi. vizvazAlAnA kudratI pragati niyamonA avadhakA A vizvazAlAmAM kadI pArata gya dazAne prApta karI zake nahi ane vAstavika svataMtratAthI kadApi bhraSTa thaI zake nahi. astitvaArakSakadRSTie vizvazAlAnA pratyeka padArthanuM astitva saMrakSavA gya che. vizvazAlAnA yudratI niyamene kadApi koi manuSya svAyatta karI zake nahi ane tene pratipakSI anI tenA acala astitvane nAza karI zake nahi. vizvazA For Private And Personal Use Only Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir papaTTa lAmAM je je padArtho kudatanA kAyadAne anusarI beThavAyA che temAM kudratanuM DahApaNa che tenA AgaLa svaDahApaNa game tevuM hoya te paNa, ane cAlavAnuM nathI evuM vicArIne kudratanA kAyadAonuM sUkama avakana karI vizvazAlAnI sAthe svasabaMdha je che te nirdhArI AtmonnatinA mArga para sadA pragati karavI eja vizvazAlAna zivanuM vAstavika kartavya kadApi vimartavya nathI. A vizvazAlAne je zi Sya banatuM nathI te vizvazAlAne gurU banI zakatuM nathI; ataeva vizvazAlAmAM aneka prakAranuM zikSaNa prApta karavA mATe vizvazAlAnA anubhavIone guru banAvIne teonA anubhavene hadayamAM utArI pazcAt je svAnubhava pragaTe tenA ziSya banIne agrapragatimAna thavuM joIe. denA karatAM durlabha evA manuSyAvatAranI durlabhatA avabodhIne ane manuSyajanmamAM vizvazAlAmAM saMpUrNa pragati karI zakAya che evuM prabodhIne AdhyAtmika tanA jJAnapUrvaka vyAvahArika ane naizcayika pragati ane tenI saMratAmAM sadA pravRttizIla banavuM joIe. vizvazAlAnA anubhavIo pAsethI britisAdhaka karmonuM anubhava jJAna prApta karIne pazcAt svahRdayamAM pariNamAvI svAnubhavikajJAna prApta karI svAdhikAra dravya kSetrakAlabhAvAnusAre nnatikarmasAdhaka thavuM joIe ke jethI pazcAt pragatimArganA aneka hetuonuM prasaMge prasaMge sevana thAya ane AtmonnatisAdhaka karmayegI banI zakAya. vizvazAlAmAM gnati sAdhaka covIsa tIrthaka thayA teoe sva nnatinI kaI sAdhanAone sAdhI hatI tenuM samyajJAna karavuM joIe. gautamabuddha-mahamada paigaMbara-jarasta-kaNAda-pataMjali-jaiminI-gItama-kapila-musA-zaMkarAcArya-rAmAnuja-vallabhAcArya-cetana-kabIra-vagere mahAtmAoe vizvazAlAmAM nnati sAdhaka kayA kayA anubhave ane kaI kaI pravRtti darzAvI che tene paraspara mukAbale karI sabhya nirNaya karavuM joIe ke jethI vizvazAlAnA vidyArthIne keI jAtanI brAti rahI zake nahi. vizvazAlAmAM vyAvahArika ane naiRRyika pragatinA mArga kayA kayA che ane pUrvamunivaree te kevI rIte darzAvyA che te anubhavagamya kevI rIte thAya che? paraspara bhinna pragatimAnuM For Private And Personal Use Only Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 557 pRthakakaraNadaSTie zuM satya rahasya che ane teonuM aikya kaI sApikSadaSTie cagya che tene svAnubhava prApta karyA pazcAt svonnati sAdhaka mahApurUSa banI zakAya che, ane svayegya natisAdhaka je je karmo hoya che teone svAnubhavagamya karI teone AdarI - kAya che. vizvazAlAne pratyeka padArtha kharekhara nnatisAdhaka karma tarIke kaI daSTie upayogI hate. thAya che ane thaze tene anubhava meLave joIe ke jethI vizvazAlAnA pragatikara niyamothI paramukha rahI zakAya nahi. A vizvazAlAmAM anya prANIonI sAthe upayogidaSTie ane pragatidaSTie svAtmAne zuM saMbaMdha che tene anubhava karavo joIe ke jethI vizvazAlAvati anya jInA upagipaNAmAM tathA tenI rakSA karavAmAM ane teonI pragati karavAmAM svAtmAthI je je bane te karmapravRtti karI zakAya ane taddhArA svAtmonnatisAdhaka karmayogI banI zakAya. pararatya ane pAzcAtyadezIya manuSya vizvazAlAnA sukhakara pragatiniyamanuM yathArtha jJAna kare to teo paraspara manuSyone paraspara AtmadraSTie vartavuM joIe tene khyAla karI zake ane koInI svataMtratAne nAza karavA prayatna karI zake nahi. paritya ane pAzcAtyadezIya manuSya vizvazAlAnA kudratI niyamono bhaMga karI kadApi zAMti jIvanathI jIvI zake nahi ane teo vAstavika svonnatisAdhaka karmayogIo banI zake nahi. vizvazAlAnA pragatikara kudatI niyamono bhaMga karIne vizvavarti manuSya game tevI vidhavege pragati karavA, dhAre evI anukula dekhAtI zedha kare tathApi teo ane pragatithI bhraSTa banI tyAM hatA tyAMnA tyAM AvIne ubhA rahe che. rAma rAvaNanA samayanI ane pAMDava kairenA samayanI vidyAo ane rajoguNa ane tamoguNavaDe naSTa thaI tenuM kAraNa e che ke pravRttipragatinA sAtvika mArgathI vimukha banI tatsamayanA agragaNyAe kudatathI virUddha pragatinI pravRtti AraMbhI hatI. pRthakakaraNadaSTie, saMrakSaNadaSTie, svAstitvasaMrakSakadaSTie, aikaya daSTie-tatvadaSTie, sarva padArthopavitvaSTie, vyavahAradaSTie, nizcayaSTie For Private And Personal Use Only Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa58 sAdhyadaSTie-sAdhanadaSTie-kartavya daSTie-akartavyadaSTie-pravRttidaSTie nivRttidaSTie, svAdhikAraSTie, parAdhikAradaSTie, sArvajanikahitaSTie, vyaSTidaSTie, samaSTidaSTie, sAmAjikahita daSTie-dezapragatidaSTie svataMtraSTie, parataMtraSTie, dayAdaSTie, satya daSTie, asteyadaSTie, aparigrahadaSTie, parigrahadaSTie, sarvajIvasaMrakSakadraSTie, sAma-dAma-daMDabheda-nItiSTie-alpaSapUrvaka mahAlAbhadaSTie-Atmagika dharmadaSTie, ApavAdika dharmadaSTie, Apatti dharma daSTie, cAturvaNika dharma karma daSTie-bhAvanA daSTie-ziSya dRSTie-zikSaka dRSTie-tyAga daSTie rAgidaSTie ane aneka dharmadarzananI dRSTinA paraspara aviredhapaNe vizvazAlAmAM sarva ya heya ane upAdeya padArthonuM svarUpa avabodhavuM joIe ke jethI AtmAmAM uparyukta anekaSTivaDe AtmAnI pragatinA mArgo khullA thAya ane AtmAnI vAstavika pragatikAraka karmonI pravRttine avirejapaNe evI zakAya. eka peTIvAjAnI che temAM je je kaLamAMthI svara nIkaLave joIe temAMthI je be traNa cAra kaLamAMthI svara na nIkaLe athavA ekaja kaLAmAMthI svara nikaLe te te jema sehA nathI tema vizvazAlAmAM uparyukta anekaTaTivaDe paraspara sApekSapaNe abhyAsa karavAnuM hoya che te je na karavAmAM Ave ane pragati sAdhaka kacegI banavAmAM na Ave te vizvamAM anya ane aneka jIvonI aneka prakAre hAni karI - kAya ane vizvajIne alpa lAbha samarpI zakAya temaja svAtmAnI alpa pragati karI zakAya ane aneka guNone paripUrNa khIlavavAmAM aneka vidane upasthita karI zakAya mATe sujJa manuSyae vizvazAlAmAM anekaSTinI sApekSatAe padArtha viveka karI svAnnati karmasAdhaka banavuM joIe ke jethI svaparane apaSa pUrvaka mahA lAbha prApta thaI zake. uparyukta anekaTaTi dvArA vAcya viSayene aneka nAnI sApekSatApUrvaka abhyAsa karI anubhava grahI svAmonnatisAdhaka karmayagamAM svAdhikAra dravyakSetrakAlabhAvAnusAre pravRtti karI zakAya che ane heyamArgathI nivRtti karI zakAya che ane evI jJAnAvasthA prApta thAya che tyAre nnatikarmasAdhaka banI zakAya che. For Private And Personal Use Only Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 559 evI dazAvinA manuSya kASThapUtalIvat kriyA karanAra avabodha. vivekaprada aneka anubhava prApta karyA vinA vizvazAlAmAM nnatikarmasAdhaka banI zakAtuM nathI. vizvazAlAnA ziSyarUpa cetananA zIrSa para aneka prakAranI pharajo rahelI che te paripUrNa adA karyA vinA - natikarmasAdhaka banI zakAtuM nathI. vizvazAlAmAM jarA mAtra pramAdavaDe cukavAmAM Ave che te turta kaI paNa duHkhanI Thekara vAgyA vinA rahetI nathI. bAvana Thokara vAge tyAre bAvana vIra jeTalI zakitayone prApta karI zakAya che. dukhaprada padArtho kayA kyA che tene anubhava yAvat prApta thatuM nathI tAvatuM zAstra vAMcIne te vastuo dukhaprada che evuM kahevAthI kaI te vastuonI mehavAsanA chuTatI nathI. vizvazAlAnA akRtrima kudratIniyama pramANe te te vastuonA saMbaMdhamAM AvyA pazvAtuM sukha duHkhane jAti anubhava Ave che tyAre pravRttinivRttinA rahasyane vAstavika khyAla Ave che ane te te vastuonA anubhavarUpa gurUo dvArA je jJAna maLe che te jJAnathI pragatimArganI AdeyapravRttinI pragati karI zakAya che. manuSya mAtrane vizvazAlAmAM tyAMthI jAti anubhava abhyAsa karavAnuM bAkI hoya che tyAMthI tenI ataranI kuraNuM pUrvaka pravRtti thAya che tene kadApi mAna na ApI dabAvI deIne AgaLathI abhyAsa karavAmAM Ave che te ane pazcApatita dazA thAya che ane jyAMthI jAti abhyAsa zarU karavAnuM hoya che tyAM punaH AvIne ubhA rahevuM paDe che. pahelI copaDIvALAne ekadama ema-enI kalAsamAM mUkavAmAM Ave te te sarva kalAsothI pAchA paDate paDate pahelInI kalAsamAM Ave che tyAre te sthira thaI anukrame zikSaNa pragatine abhyAsa karI zake che taddata sarva bAbatene anubhava kare. vizvazAlAnA anukrama pragati niyamane jAti anubhavathI abhyAsa karate karate ane sukha duHkhanA hetuonAM parivartanane abhyAsa karate karate cetana - nnatikarmanA anukramane sevate sevane pragatimAM agragAmI thatuM jAya che, temAM jarA utkama apakama thAya che te punaHmUla anukrama pragati For Private And Personal Use Only Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa60 kara karmapravRttine prApta kare che tyAre te Atmonnati karI sahaja sukhane sAkSAtkAra karavA samartha bane che. anekaSTinI sApekSAe nnatisAghaka karmaMganA dravya kSetrakAla bhAvathI anukamane svAdhikAre svIkAravAmAM Ave che te svonnati karavAmAM kaI jAtane pratyavAya Avate. nathI ane kartavya karmayegI banI vizvane paripUrNa anubhava karI sarvadaSTinI zreNie ArahI zakAya che. vizvazAlAmAM cetana nnati karmasAdhaka kharekhara uparyukta sarva daSTinA saMpUrNa rahasyane jANa banI zake che ane zrI mahAvIraprabhunI peThe sarvajJa pada prApta karavAmAM aneka upasargo sahI zake che. vizvavarti aneka anubhavIenAM racita aneka zAstro vAMcavAmAM Ave to paNa vizvazAlAmAM nnatikAraka karmapravRttine jAti anubhava prApta karyA vinA jatisAdhaka karmapravRttimAM AtmArpaNa thaI zakatuM nathI. svataMtraSTithI jAtIya anubhava karIne AtmonnatikAraka kartavyakarmone svAdhikAre sevato sevato AtmA pratidina pragatimAna thayA kare che. nnatikarmasAdhaka banavAne prathama paripUrNa svAtmAnuM jJAna karIne brahmAMDanI sAthe tenuM aikya-sAdazya kevI rIte che tenuM anubhavika jJAna prApta karIne nati karmapravRttinA anukamane paripUrNa avalakavAnI AvazyakatA che. anya manuSyanA vicAromAM ane AcAramAM ekAnta vizvAsu banI AtmAnI pragatino AdhAra anya manuSepara mUkave e anekAntadaSTie vizvazAlAmAM Atmonnati karavAmAM hitAvaha nathI. vizvazAlAmAM mAruM sthAna kyAM che? tene paripUrNa nizcaya karI nnatikarmasAdhaka banavuM joIe. manuSya A pramANe nati karmasAdhaka na bane te te pazunA karatAM vizeSa mahAna gaNuM zakAya nahi. uparyukta anekaSTinA sApekSatvane dhyAnamAM laI je manudhya vizvazAlAmAM utkAntikarmanuM adhyayana kare che te vyaktigata svAtaMtrya ane samAjagata svAtaMtryanI rakSA karI vizvane varga samAna karavAmAM svAtmabhoga samarpI zake che. uparyukta daSTine nayasApekSe jAtIya anubhava prApta karave joIe ane avakAntinA mArgone tyAga karIne lokika tathA kettara ulkAntinA mArgonuM For Private And Personal Use Only Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa61 avalaMbana karavuM joIe. vizvazAlAmAM aneka anubhava prApta karavAne mATe manuSya avatAranI prApti thaI che tene eka kSaNa mAtra paNa pramAdamAM na gALavo joIe. vizvazAlAnA tanuM adhyayana karavAne ekAnta parvatanAM nirmalAne upavana ane udyAnanAM ekAnta sthAnenuM avalaMbana karavuM joIe ke jethI AtmA paramAtmA-karmAdinuM samyaka svarUpa vicArI tene nizcaya karI zakAya. gAtamabuddha vizvazAlAmAM nati karavAne parvata-nadIo-guphAo ane upavananA ekAnta ramaNIya sthAnane Azraya lIdhe have, zrIsarvajJa vItarAga mahAvIra prabhue ekAnta sthAnane Azraya lIdho hato ane AtmadhyAnamAM tallIna thayA hatA. musAe parvata para caDhIne IzvarIya kAyadAone upadezyA hatA. Izu kAITa dariyA kAMThe vagere ramaNIya sthAnamAM A vizva saMbaMdhI vicAra karato hato. mahamada payagaMbare parvatanI guphAomAM besI kurAnanA niyamone hRdayanI bahiru kADhayA hatA. zaMkarAcArye narmadAnadI vagerenA beTaDAomAM rahIne vizvazAlAnAM tane abhyAsa karI advaitavAdanI daSTipara ArohaNa karI upadeza dIdhuM hatuM. vizvazAlAmAM eka eka daSTinA be be daSTinA abhyAsake te aneka manuSya maLI Ave che, paraMtu sarvathA sarvadA sarvadaSTinA saMpUrNa gRhasthane saMpUrNapaNe avakanArAo te kaIkaja maLI Ave che. vizvazAlAnA tattvanuM paripUrNa adhyayana manana karI piMDa ane brahmAMDanI vAstavika sthitine abhyAsa je kare che te nnatikarmasAdhaka banI zake che ane te svakartavyakarmamAM mevat sthira rahI zake che. A vizvazAlAmAM pratidina manuSya anekaprakAranA anubhavane abhyAsa karyA kare che. jyAre kevalajJAna thAya che tyAre abhyAsane aMta Ave che. yAvat A vizvazAlAmAM kaI paNa manuSyane kevalajJAna nathI thayuM tAvat te manuSya aneka anubhavene pratidina abhyAsI che. eka anubhavathI anya anubhava prApta thAya che ane eka anubhavamAM pratidina aneka prakAre sudhAre vadhAre thatuM jAya che. jema jema amuka vastusaMbaMdhI vizeSa jJAna pragaTe che tema tema te vastu saMbaMdhI pUrve nizcita karelA anubhavamAM pheraphAra thato jAya che. ataevA For Private And Personal Use Only Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 562 bAlyAvasthA, yuvAvasthA, vRddhAvasthA, kAla, dazA, saMyoge ane zikSaNane dhyAnamAM laI eka padArthanA anubhavajJAnamAM kareDe manuSyamAM koTi bheda paDe te te dravya, kSetra, kAla, bhAva, jJAna, karmAvaraNa, kSayepazama ane zikSaNIya saMgone AbhArI mAnI sApekSaTaSTine AgaLa karI kadAgraha na karatAM anubhavanI prAptimAM AgaLa vadhavuM joIe ke jethI nnatikarmasAdhakapravRttimAM pragatimAnuM AtmA banI zake. aneka prakAranA vizvazAlAnA padArthonA anubhavane ananta sAgara che temAMthI eka bisamAna anubhava prApta karI kadI svAbhAbhimAnI banI svAtmaghAtaka na thavuM joIe. anandAnubhavasAgaramAM sAmAnya manuSyane anubhava, eka bindusamAna che tethI teNe sarva prakAranA anubhave ke je kALe kALe avasthAbhede, kSaye pazamabhAve udbhave che teono pitAnI prApti na thavAthI teo asatya che athavA te sarvane huM jANuM chuM e abhimAna dhAraNa karyA vinA pravartIne nnatikarmasAdhaka banavuM joIe. nnatikarmasAdhakAvasthAmAM svAdhikAra pramANe pravartatAM aneka vidane dvArA paNa svAtmAne aneka prakArane anubhava prApta thAya che ane pramAdene pariharavAnuM zikSaNa meLavI zakAya che. britisAdhaka karmayogI banyA vinA vizvazAlAnA sakalAnubhavone prApta karI zakAtA nathI. aeva pratyeka manuSya anubhave prApta karavAne naitisAdhaka kamagI banavuM joIe. A vizvazAlAnA saMpUrNa padArthonA sAkSAt dRSTA munivare sarva manuSya vidyArthinA gurUo che ane teonA anubhavene grahaNa karIne sAkSAt te te anubhavene sAkSAt anubhava karanAra svAtmA ja svakartavya kAryone nizcayikadaSTie gurU avadhe. nnatikarmasAdhaka cetanajInI ananta vizvazAlA che ane teo ananta anubhavane prApta karI zake che. rajoguNa tamoguNa ane sattvaguNanuM svarUpa avadhIne antamAM svAbhAvika jJAnanI kuraNu je prakaTAve che te AmennatisAdhaka banI zake che. vizvavatisavaMyasaMbaMdhI aneka granthane abhyAsa karyA pazcAt AtmajJAnavaDe satyAnubhava prApta kare ane svayaM A nnatinA anubhava pradarzakamArgomAM pravartavuM. A vizvazAlAmAM je je avasthAo ane je je duHkha sukhanI sthiti For Private And Personal Use Only Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa63 bhogavavI paDe che temAM te te dvArA anubhava karI satya grahaNa karavAne mukhya siddhAMta prApta thaI zake che. A vizvazAlAmAM cetanajI, nnatikarmasAdhaka banIne ananta sukhamaya pitAne banAvI zake che ema anubhavIone anubhava Ape che. piMDane paripUrNa anubhava levAthI brahmAMDa pAThazAlAne paripUrNa anubhava grahI zakAya che ane tethI nnatikarmasAdhaka banavAmAM je je nimitte kAraNe nI apekSA rahe che tenI prApti karI zakAya che. vizvazAlAnuM vAstavikajJAna karIne je nnatisAdhaka karmayegI bane che te te nnatisAdhaka hetubhUta vastuone vizvazAlAmAMthI grahaNa kare che ane te vinA pramattapaNe vartI vizvazAlAvati ne upadravasaMtApAdi karI zakatuM nathI. nati sAdhavAmAM kudata svabhAvathI virUddha anya jIvonA prANane hAni pahoMce ane vizvazAlAmAMthI jeTaluM grahaNa karyuM hoya tenA karatAM vizeSa prakAre vizvazAlAvatijIne upakAra kara evuM lakSyamAM rAkhIne pravartavuM joie ke jethI vizvazAlAmAM thatI - timAM kaI jAtane vikSepa na AvI zake. aje manuSya vizvazAlAmAM nnati karavAne aja daSTi dharAvI zake che ane tethI teonA draSTinA anusAre bhinna bhinna pravRttimArgo dekhAya che, tathApi teonuM mukhya sAdhyabindu to Atmasukha prApta karavAnuM hoya che tethI teo ane chevaTe ekaja unnatinA mArga para AvI zake che. A vizvazAlA anubhavone bhaMDAra che. A vizvanA gupta siddhAntane je prabodhe che te anandAnubhavene mahAsAgara banIne AtmonnatisAdhaka karmayogI banI paramabrahmapadane prApta karI zake che. bhUtakAlamAM je je mahAtmAoe je A vizvazAlAmAM anubhava prApta karyA teTalAnuM jJAna karIne AgaLa vadhI aneka guptasiddhAntanA anubhava prakaTAvane vizvamAM kharekharA karmayegI banavuM joIe. bAhyaze che ane Antaraze mATe anubhavI atyanta AvazyakatA che. pitAnA AtmAmAM sAkSAt thanAra anubhavajJAna te jIvatuM jJAna che ane te dvArA tisAdhaka karmayogI banavAthI amarapada prApta karI zakAya che ane ananta duHkha mahAsAgarane tarI pelI pAra gamana karI zakAya For Private And Personal Use Only Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa64 che. A vizvazAlAmAM ananta, akhaMDa, abAdhita, nitya ane satya sukhane prApta karavuM eja vennati sAdhaka karmayogIne mukhya sAdeza che e uddezanI siddhi mATe Atmika anubhadvArA pravRttipragatimAna thavuM joIe. AtmAne je sukha game che teja AtmAne vAratavika anubhava che. atae mananI sukhabrAtithI Atmasukhane bhinna anubhava prApta karI kamekame oNnnati sAdhaka je je karmo hoya teonI pravRtti AdaravI joIe. vizvazAlAmAM cetanajIe svAnubhavane agra karI pravartavuM joIe, paraMtu anyanA anubhavanI pAchaLa pAchaLaja jaDa andhazraddhALu banI na pravartavuM joIe. durlabha manuSyabhava prApta karIne cetanajIe AtmAnubhava dvArA naitisAdhaka karmayogI banavuM joIe. A vizvazAlAmAM anubhavI manuSyadvArA ane anubhava pradarzaka pustakenI sAhAsyathI vivekaprada aneka anubhavane pitAnAmAM prakaTAvavA joIe. aneka tIrthakare A vizvazAlAnA pUrva vidyArthi hatA teoe sarvajJa daSTivaDe vizvazAlAvati ananta ya padArthonuM avalokana karyuM tevI draSTi pratyeka manuSya prApta karI zake evuM tenAmAM sAmarthya rahyuM che tene karmayegI banI prakaTAvavuM joIe. manuSya A vizvanuM paripUrNa svarUpa jANavAne khAsa laganI lagADe te tenA mArga prApta karI zake che. A vizvamAM je zodhaze te maLI zakaze, sadgurUgama laIne jarA mAtra hiMmata na hAravI joIe. vizvazAlAnAM guNajJAnanAM bAraNuM Thoke che ke te vaja jevAM haze te paNa dherya, khaMta, utsAha ane buddhithI turta ughaDaze ane vizvazAlAnA gupta siddhAnta avalokatAM nati sAdhavAmAM AtmAsvArpaNa karI zake che. avataraNu-uparyukta vizvazAlAmAM kartavya karma gavaDe paraspara jIvane upagraha hoya che ane tethI sarva ja ekabIjAnA sAhATyakAraka bane che evuM prabedhAvI karmaganI mahattA darzAve che. karmayogena jIvAnA-majIvAnAM parasparaH // tatvArthasUtranirdiSTo, vijJAtavya upagrahaH // 68 // For Private And Personal Use Only Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 565 zabdArtha -karmavegavaDe jIvone ane ajIvone tatvArthasUtra nirdiSTa paraspara upagraha avadhi. vivecana-karmayoga arthAt pravRttiyoga yAne kiyAvaDe che pararapara ekabIjAne upakAra karI zake che. aeva karmayegane svAdhikAre Adara joIe. pratyeke pitAnI pharaja bajAvavI joIe. pitapetAnI pharja bajAvavI e kiyA vinA banatI nathI. kaI paNa vastumAM kiyA hoya che. A vizvamAM kaI sUphama, sthala ane arUpI kriyA vinAne kaI padArtha nathI. sAMe mAnelI prakRtimAM kiyA hoya che ane tenA ArepathI purUSa paNa kiyA karate potAne mAne che. prakRtiH zivamAna, juoH vArtA vairA. mAvapUDhAramA jarjamiti kanya guNoe prakRtinA kiyamANa karmone ahaMkArathI vimUDha thaela AtmA pote huM karuM chuM ema mAne che. kaccha sArAMza e che ke yAvat AtmAnI ahaMkArakRta vimUDha dazA che tAvata te kriyA che tevI dazAmAM sAMkhyadarzana pramANe AtmA ane prakRtimAM kiyAtva-pravRttitva hoya che. vedAntadarzana paikI atavAda nirdiSTa kevala brahmamAM mAyAnA adhyApe sakiyAtva vavaharAya che e pramANe kevalAdvaita brahmavAdIoe kriyAtvanI mAnyatA vyavahAra mAnI che. viziSTata-zuddhAta ane dvaitAdvaitamAM paNa brahma-mAyA Adi je je padArtho svIkAryA che temAM sUkSmadaSTithI avalekavAmAM Ave to kriyApravRtti-rahelI avabodhaze. bAIbala ane kurAnanA AdhAre avaletAM IzvaramAM mAM ane jaDa padArthomAM kiyA-pravRtti avalokI zakAya che. baddhadarzana pramANe pratyeka kSaNika padArthomAM yiA pravaryA kare che ane tethI kSaNe kSaNe padArtha navuM navuM rUpa dhAraNa kare che evuM avabodhAya che. AryasamAjIoe je je tatve mAnelAM che te sarva tattvamAM kiyA mAnelI che. jainadarzanakAree dharmAstikAya, adharmAritakAya, AkAzAstikAya, pudgalAstikAya, kAla ane jIva e paddhamAM kiyA mAnelI che. dharmAstikAya, adharmAstikAya, puaulAstikAya, AkAzastikAya. ane kAla e pAMca dravya ajIva che tene jaDatatvamAM samAveza thAya che. paramANurUpa pudu For Private And Personal Use Only Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 56 sAhAcya gala dravyarUpI che ane zeSa cAra ajIva dravya arUpI che. SaddhacaiAmAM utpAda ane vyayanI kriyA thaI rahelI che. dharmAstikAya pAtAnA calanasvabhAvadharmavaDe pudgalA ane jIvAne cAlavAmAM ApavArUpa upagraha kare che ane adharmAstikAya potAnA sthira svabhAvavaDe pudgalAne sthira thavAmAM sAhASyarUpa upagraha kare che. AkAzAstikAya pAte jIve ane ajIva drabyAne avakAza devArUpa upagraha kare che. pudgala dravya, anya drabyAne peAtAnA svabhAvavaDe upagraha kare che. pudgaladravyanA upagrahavinA koI paNa jIva zAtA vedI zake nahi ane manuSyabhavAdi prApta karI zake nahIM mATe jIvAne ajIva pudgala dravyanA upakAra che. sAta dhAtuo, hAthapaga, nADIo vagere pudgalakadhAnA anelA AhArane grahaNa karI jIvI zakAya che ane zarIradvArA AtmAnA guNAne prakAza karI zakAya che mATe ajIva puddagala dravyanA prati upagraha kharekharI rIte siddha thAya che. pudgala dravyanA upagraha vinA AtmAnI paramAtmatA prakaTAvI zakAtI nathI. pudgala dravyarUpa ajIva padArthanI sahAya vinA sayamanI ArAdhanA thaI zakatI nathI. game tevA jIva balavAna hoya tathApi pu krUgalanI sAhAyya lIdhA vinA te koI paNa zubhakArya karavAne ane AtmAnI unnati karavAne samartha thai zake nahIM. vajrarUSabhanArAca sa MghatraNa vinA paripUrNa meAkSanI prApti thai zakatI nathI tethI pudagala dravyanI nimitta kAraNapaNe apUrva upagrahatA siddha thAya che. paramANurUpa pudgala dravyanA sArUpI che ane tenI sarva sya vasturUpa mUrtivinA kSaNamAtra jIvAno jIvanavyavahAra nabhI zake tema nathI, mATe pudgala dravyanI apekSAe mUrtirUpa jagatanA upagraha lIdhA vinA koi paNa jIva potAnI utkrAnti karI zake tema nathI. pudgalaska dhAnA svabhAva che ke te AtmAnI unnatimAM upagrahIbhUta anI zake che ane avanatimAM paNa nimittarUpa banI zake che. pudgalaska dharUpa dazya jagatanu avalaMbana letA letA jIva manuSyabhavaparyanta AvI pahoMcyA che ane pazcAt te sarvane upagraha pAcho vALavAne cAgya zaktimAna ane che. dhAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane kAlanA upagraha lai For Private And Personal Use Only Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 57 AtmA pitAnI vyAvahArika tathA naikSayika pragati karI zake che tethI a ne je prati upagraha siddha thAya che. anAdikAlathI ajIva padArtho svasvabhAva pramANe jIvadrane upagraha kare che. pratyeka vastu pitAnI pharaja pitAnA svabhAvadharmAnusAre bajAve che. dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pagalAstikAya ane kAla pitAnI je pravRtti bajAve che temAM jIva dravya nimitte kAraNe upagraha karanAra tarIke siddha thAya che. paraspara dravyuMmAM rahelI kriyAo vaDe dravya paraspara ekabIjAnA upara upagraha karI zake che. dareka dravya svaccha svabhAva pramANe pravarte che eja tenI pravRtti athavA kriyArUpa karmavega jANo ane te vastu dharmanI pravRttithI jIve tathA ajI paraspara eka bIjAnA upara upagraha karI zake che. jIvonA prati svasva dharmakriyArUpa karmayegavaDe a ne upagraha che ane jenI svarava dharmapravRttirUpa karmavegavaDe jIvene paraspara upagraha che. e te ajIvenA upagrahadvArA svayameva anubhavataH siddha thAya che. eka jIva pote anya jIva upara upakAra kare temAM vacce pudagalaskache te avazya upakAra karavAmAM nimitta kAraNabhUta heya ne hoya che ja. samavasaraNamAM besIne kevalI mahArAjA tIrthaMkara jyAre bAraparSadA Agala dezanA de che tyAre parSadAnA manuSya tIrthakaranA hadayamAM rahelA kevalajJAnane dekhI zakatA nathI, temaja zrI tIrthakara bhagavAnanuM kevalajJAna sAkSAt AvIne manuSyanA hRdayane asara karI zakatuM nathI, paraMtu tIrthaMkara pAte bhASA vargaNa dvArA zabdo kADhIne dezanA de che ane tethI te zabdo kharekhara manuSyanA karNamAM pravezI hRdayamAM jJAna pragaTAve che tethI bhavya manuSya bodha pAmI sarvaviraticAritra, dezaviraticAritra, vagere grahaNa kare che. tIrthaMkara mahArAjAe grahaNa karIne mUkelAM bhASAvargaNAnAM pugale te jaDa che. tIrthakaranAmakarmanA audayikabhAve bhASAvargaNAnAM pagale grahaNa karIne mUkAya che temAM AtmAne guNa nathI. tIrthaMkara bhagavAne tyAgelAM jaDa evAM bhASAvargaNAnAM pagale dvArA manuSya AtmAditonuM jJAna prApta karI zake che tethI tIrthakara bhagavAnane dayikabhAva te bhavya manuSyane te amRtarUpe anantaguNa hitakartA tarIke pariName For Private And Personal Use Only Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa68 che. e uparathI avadhavAnuM ke bhASAvargaNArUpI jaDa pudgalenA upagraha vinA keI paNa manuSyane adyaparyanta paramAtmapadanI prApti thaI nathI ane thavAnI nathI tethI mahAtmAonI bhASAvargaNAdi jaDa vastuene jeTale upakAra mAnIe teTale nyUna kathI zakAya. jaDa vastu enI kriyA dvArA jaDa vastuonA upagrahane ane jInI dehAdika ganI kriyA dvArA jInA upakArane grahaNa karIne manuSya vyAvahArika naizcayika pragatine sAdhI zake che. AtmAne lAganAra zubha pugalakaMdha puNyarUpa che ane tethI tenA vipAkanI kiyA dvArA tenA dvArA thatI zAtAne manuSyAdi ja bhegavI zake che ane uccapadanI prApti prati tenA upagrahanI upagitA avadhI tene Adara karI zake che. vyavahAranayathI puNya AdaravA gya che tenuM kAraNa paNa eja che ke AtmAnA uccaguNonI prAptimAM puNyatattva kharekhara upagrahakAraka che. puNyanAM pudagalenA upagraha vinA manuSyabhavanI prApti thaI zake nahi ane manuSyabhava vinA mukti maLI zake nahi te satya siddhAMta che. jaDa dravyanA upagrahane eka zvAse zvAsa mAtra paNa pradyA vinA chUTake thatuM nathI. AyuSyakarma jaDa che ane tenA vinA vizvamAM jIvI zakAtuM nathI. sAyansa vidyA yAne padArthavijJAnathI pugaladravyaska dhenuM vijJAna karAya che ane tethI jaDapaigalika aneka prakAranI zodha karI zakAya che. AgagADI-tAra-TelIphrena vagere padArtha zethI jIvene aneka prakAranA upagraha thayA, thAya che ane thaze. ekacakavALI agniyaMtranI gADI paNa have cAlavA mAMDI che. pAzcAtya dezamAM jaDa padArtha vijJAnadvArA aneka zodha karAya che. ane tethI manuSyane upagraha thAya che. ItyAdithI avabodhI zakAze ke vizvavati sUmamAM sUmi pratyeka padArtha, svadharmanI kriyA vaDe kSaNe kSaNe pravRtta thaI ane upagraha karI rahe che. akarmathI vimukta ane bAhya pilgalika kiyAothI vimukta siddha paramAtmAe paNa bhakatonA hRdayamAM dhyeyabhUta banIne bhaktonA hRdayanI zuddhirUpa kAryamAM nimittakAraNabhUta thaIne upagraha karI rahyA che, tethI teonA upagraha taLe vizvavatisarva bhavyamanuSya ane devatAo vidyamAna che. A For Private And Personal Use Only Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa69 pramANe vizvamAM svadharmakiyAvaDe jIvane je prati upagraha che ane ajIvone jInA prati upagraha che ane temaja aprati jIvine upagraha che tathA ajI prati ane upagraha che. eka jIvanAprati anekajInA upagrahe kharekhara bhUtakALamAM thayA, vartamAnamAM thAya che ane bhaviSyamAM thaze. eka jIvanA prati bhUtakALamAM aneka ajIvanapadArthonA upagraha thayA, vartamAnamAM thAya che. ane bhaviSyamAM thaze. eka achavapadArthaprati bhUtakALamAM aneka achavapadArthonA upagraha thayA, thAya che ane bhaviSyamAM thaze. kharekhara paraspara che ane a ne kartavya karma paraspara upakArya upakArI bhAva saMbaMdha vastutaH kharekhara anAdikAlathI varyA kare che ane anantakAla paryanta pravartaze. e abAdhya upagraha saMbaMdhane kadApi nAza thavAne nathI. paga je hAthane madada na kare ane hAtha je peTane madada na kare ane peTa je anya aMgene madada na kare te paraspara sahAya vinA zarIra ubhuM rahI zake nahi. jagatamAM dhULanI paNa A vazyakatA siddha Thare che. jene paraspara ekabIjAne upakAra che. rAjA upara prajAne upakAra che ane prajA upara rAjAne upakAra che. gRhastha sAdhuone madada karI zake che ane sAdhuo jJAnAdi upadezavaDe gRhasthAne madada karI zake che. celAe gurUone madada karI zake che. ane gurUe celAone madada karI zake che. A jagatamAM anyanI sahAya vinA ubhuM rahI zakAtuM nathI. anyanI sahAya vinA eka ghaDI paNa jIvI zakAya nahi. vAyu je eka ghaDI baMdha thaI jAya te duniyAmAM hAhAkAra vyApI jAya. jala, agni vinA cAlI zake tema nathI. A uparathI abhimAna karanArAoe samajavuM ke abhimAna karavuM e kaI rIte vyAjabI nathI. anyanI sahAyatA vinA jIvI zakAtuM nathI tyAre manuSya kayI bAbatanuM abhimAna karavuM joIe. ajJAnAvasthAmAM kei paNa jAtanuM abhimAna utpanna thAya che paNa jJAnadaSTi thatAM abhimAna e zabdanA arthane upaga kara vyAjabI jaNAtuM nathI. jagatamAM che tenA karatAM navuM kAMI prApta karI zakAtuM nathI. ke je vaDe abhimAna karavuM egya gaNAya. anyanI sahAya lIdhA vinA jIvI 9ra For Private And Personal Use Only Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 570 e zakAtuM nathI. jevI ApaNe anyAnI sahAya leI e chIe tevI rIte anyane sahAya ApavArUpa devAmAMthI mukta thavA anyone sahAya ApavA lAyaka je kaMI che temAM mamatvathI nahi baMdhAtAM anyAne sarve ApavuM joie. ApaNI pAse je kaMI anyAnA bhalA mATe che temAM sarvanA hakka che mATe nyAyane Adara karIne te pramANe vartavAmAM ahatvanI kalpanA na karavI joie. anyone madada na ApatAM anyAnAM sukhasAdhanA paDAvI leine anya jIvone rovarAve che ane tene kaMI dAna ApatA nathI te adharmamArgamAM gamana karIne parabhavamAM du:khanI paraMparA pAme che. paravastunI madada vinA eka zvAsocchvAsa levAnI paNa jenAmAM tAkAta nathI evA duniyAnA manudhyee arhatva tyajIne anyane sahAyaApavI joie. diyakabhAvaprati, upazamabhAvaprati, kSayApazamabhAvaprati, kSAyikabhAvaprati ane pAriAmikabhAvaprati upagraha saMbaMdha saddA nimittakAraNapaNe sarva jIvone pravartyA kare che ema anubhavaSTithI sUkSmapaNe avalAkatAM satyAnubhava pragaTe che. keIpaNu vizvavati padArtha dharmakriyAe upagraha saMbaMdha anyAnI sAthe saMbaMdhita hoya che evuM anubhava jJAnavaDe avaLeAdhAya che. A uparathI karmayoga yAne pravRttithI paraspara upagrahane manukhyAne khyAla AvI zake che. jIvane paraspara upagraha jANe kudrata rItie hAya evuM upagrahatattvanA mULagarbhamAM uMDA utarIne vicAratAM avabAdhAya che. paraspara upagrahanI ApalenA sUtra niyamane senyA vinA eka kSaNamAtra paNa jIvI zakAya tema nathI. tattvArthasUtramAM jJAtizirAmaNi umAsvAtivAcaka para patro govAnAe sUtravaDe paraspara jIvAne upagraha hoya che ema jaNAvI upagraharUpa kartavyakArya e svArajathI AdaravA ceAgya che ema prodhe che. paraspara pathro lIvAnAm e sUtranu jeTalu' vivecana karIe teTaluM nyUna che. pratyeka manuSya svakSaye pazamAnusAre e sUtranuM vivecana karI zake che. jIvAne paraspara upakAra hoya che. A sUtranu raheraya AkarSavA mATe jema tenA bhAvArthanu hRdayamAM uMDA utarIne ciMtavana karIe chIe. tema temAM ghaNA sAra samAyalA che, ema avabAdhAya che. duniyA eka dharmazAlA For Private And Personal Use Only Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 51 mAM ekatrita thaelA musAphA samAna che. eka jIve aneka jIvAnI sAthe sagapaNa mAMdhyA che tethI te aneka jIvAnA nhAnA meTA aneka upakArAthI upakRta thaela hoya che temaja eka jIve aneka jIvAne kAI paNa aMze upakAra karelA hoya che. eka jIvanI vyAvahArika tathA AdhyAtmikAnnatimAM aneka jIvenI alpa alpatara adhika adhikatara Asatra Asannatara AsannatamAdri bhede anekadhA sAhAcya hoya che. ekendriyathI paMcendriyatva pAmatAM paraspara vene upakAritva saMbandha ghaTe che. eka manuSyanuM dRSTAnta aMgIkAra karIne vicAra karavAmAM Ave to vizeSa prakAza paDI zake tema che. eka manuSya jyArathI jananInA udaramAM upaje che, tyArathI te AhArAdi grahaNa kare che. mAtAnA udaramAM utpanna thavAthI ane mAtAnA premathI peSAcalA te mAtAnA upakAra taLe dabAya che temaja tenI utpattimAM janaka kAraNIbhUta hovAthI te pitAnA upakArathI upakRta thAya che. mAtAnA peTamAM vAyu vagerethI te vAyu AdinA upakAra taLe dabAyale thAya che. mAtAnA uttaramAMthI bahAra nIkaLyA pazcAt te pRthvIkAya, aplAya, tejaskAya, vAyukAya, vanaspatikAya ane trasakAyanA pudgalone grahaNa kare che. mATe te te kAyanA jIveAnA upakArane grahaNa karanAra khanI zake che. mAtAnA udaramAMthI hi nIkaLela manuSya pRthvIpara rame che. pRthvI para zayana kare che. pRthvIkAyanAM pudgalone grahaNa karI AhAra rUpe pariNamAve che ane tethI svakIya zarIranI puSTi vRddhi karI zake che. pRthvInAM ghara te rahevA mATe AMdhe che. pRthvI rUpa kSetra vinA atrAdinI utpatti thatInathI. pRthvIpa kSetramAM utpanna thaela vanaspati anna vagerenuM bhakSaNa karIne te jIvI zake che mATe manuSyane janmathI pRthvInA upakAra grahaNa karyA vinA chUTako thatA nathI. janmele manuSya jalanuM pAna kare che. jalathI zarIra puSTi vRddhi karI zake che. anna vinA thoDA divasa cAle paNa jala vinA cAlI zake tema nathI. mATe janmathIja jalanA upakArataLe manuSya Ave che. janmela manuSya vAyune grahaNa karyA vinA kSaNamAtra paNa rahI zake tema nathI. pRthvI, jaLa karatAM paNa vAyune manuSya vizeSata: grahaNa kare che. ataeva janmathI For Private And Personal Use Only Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 572 vAyunA upakArataLe manuSya daTAyalA hoya che. duniyAnA dareka prANIAne vAyu jIvADe che. jo be ghaTikA paryanta vAyu jagamAM badha rahe te sarva jIvAnA nAza thai jAya. A uparathI avabAdhavAnuM ke vAyu AdinA upakArathI jIvanArA manuSya jo anyAnA upakAra mATe svakIya sarvasvanA upayoga na kare teA tenA jevA kRtaghra anya koI hAI zake nahi. vAyunA grahaNa vinA koi jIva jIvI zakatA nathI. mATe game tevA nispRhabhAva darzAvanAra manuSye vicAravuM ke jyAMsudhI mhArU jIvana che tyAMsudhI mAre vAyunuM grahaNa karavuM paDaze mATe upakAranA khale upakArathI vALyA vinAnuM jIvana niSphaLa che. agninA upakArataLe manuSya daTAyale che. asa`khya agnikAyanA jIvAnA nAza karIne manuSya potAnuM jIvana sa'rakSI zake che. pAcanAdvi kriyAthI te AhArane patra karavA mATe agninA upayAga karIne tene upakAra svIkAre che. zItAdinu nivAraNa karavA mATe ane annAdika pakAvavA mATe agninA AraMbha samAraMbha kare che. yaDhi jagamAM agni na hoya tA manuSya pAtAnA prANanI saMrakSA karavA mATe samartha thai zake nahi. pratyeka manuSyane agninI jarUra rahe che. vanaspatithI manuSyanu poSaNa thAya che. jaganuM DhAMkaNabhUta kapAsa manuSyane keTalA badhA upakAra kare che ? te vicAra karatAM avabAdhAI zakaze. manuSyA vanaspatinA AhAranA prAyaH mATA bhAge upayoga karIne te vaDe jIvIne tenA upakArataLe dabAya che. aneka prakAranI vanaspatiyAne upayAga karIne manuSya zarIrane dhAraNa karI zake che. annAdivinA manuSya jIvI zakatA nathI. manuSyanI vAcika tathA kAyika zakti khIlavavA mATe aneka zikSakonI AvazyakatA siddha Thare che. bAlyAvasthAthI manuSyanI unnatimAM aneka manuSyAnI aneka prakAranI sAhAyyatA maLI hoya che, tene yadi manuSya vicAra kare teA pratyupakAra vALavA mATe yathAzakti pravRtti karI zake. nizALamAM aneka zikSako pAsethI zikSaNa grahIne teonA upakArataLe manuSya dakhAya che. aneka paramAthimanuSyeApAsethI kAInuM kai te grahaNa kare che. aneka sahacarAmitra pAsethI te aneka prakAranA upagrahane grahe che, ane svakIyAnnatipradezamAM prayANa kare che. For Private And Personal Use Only Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 573 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvIndriya, zrIndriya, caturindriya jIvonA upagrahane manuSya grahaNa kare che. teonI pAsethI kecihna upagrahane paraparAe svIkAre che. jala, vAyune keTalAka prANIe svaccha rAkhe che ane tethI tee paNa nimitta kAraNa pAra paryethI upakAra karanAra siddha Thare che. devatAonA upagrahAne manuSya svIkAre che. meghanA upakArane manuSya grahe che. A pramANe manuSya vyAvahArika unnati pradezamAM vicaratA chate anya jIvAnA upagrahathI jIvI zake che. manuSyamAtrane A pramANe upagrahathI upagrahIta thavuM paDe che. manuSya kSaNe kSaNe anyAnA upagrahane grahaNa kare che. manuSya jaDavastuonA upakArathI upagRhIta thAya che. ema upakArazreNino vicAra karatAM taratamanimitta kAraNayAge avaAdhAya che. manuSya jevI rIte vyAvahArika unnati arthe aneka upakArAne grahaNa kare che. tevI rIte dhArmikAnnati arthe aneka manuSyAnu sAhAcya grahaNa kare che. dhArmika pustakonA racanArAnA upakArataLe dakhAya che. dharmopadeza denArAenA upakArataLe te Ave che. samyakttvaprazna gurUnA upakArataLe manuSya Ave che, temaja cAritraprada sadgurUnA upakArataLe AvavAnu thAya che. dharmamArgamAM vicaratAM aneka prakAranA sadvicAro ApanArA mahAtmAo ane uccakoTipara caDhAvanArA aneka mahAtmAonA upakArataLe AvavAnuM thAya che. manuSya peAtAnA AtmAne paramAtmA banAvavA mATe aneka jIvAnA upakArane grahaNa karatA karatA chevaTe paramAtmA thAya che. manuSyane ucca dazA para caDhatAM keTalIka lakSyamAM na Ave evI sAhAyyA maLe che. manuSya ema kahe ke mAre koInI paravA nathI. A tenu kathavuM nispRhatAbhAvayukta che. paraMtu te vyavahAranayanI apekSAe amuka jIvA taraphathI tA tevI dazAmAM paNa aneka prakAranA zArIrika Adi upagrahane te grahaNa kare cheja. AhArAdika grahaNa karatAM anya jIvonA upagrahataLe mahAtmAone AvavuM paDe che. manuSye vicAra karavA joie ke hu* ghaNAenA upakArataLe dakhAyalA che. tethI mAre mArA asamAna anya prANIe prati upakArano badale AtmabhAgapUrvaka Apavo joIe. manuSya anya ekendriyAkrika jIvA para upakAra kare che. manuSya eke For Private And Personal Use Only Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 574 ndriyAkrika jIveAnI saMrakSA kare che. sarva jIvonI yA pALavAnA upadeza ApIne tathA te pramANe vattane anyAne upakAra karI zake che. manuSya pRthvIkAya, aplAya, tejaskAya, vAyu, vanaspatikAya ane trasa kAyanA jIvAne khAdhA na thAya evI vicArAcAravyavasthA karI zake che. manuSya pAtAnAM mana, vacana ane kAyAnA ceAgathI anya jIve!para upagraha karI zake che. vanaspatine jala vagerenA upagraha che. dvIndriya, trIndriya, caturindriya jIvone pRthvI Adino upagraha siddha thAya che. A duniyAmAM sarva jIvo paraspara upagraharUpa zRMkhalAthI baMdhAyalA che. te upagraharUpa zRMkhalAnI ahi siddhA vinA anya jIvo nathI. A duniyAmAM paraspara upagrahanAM sAdhanenA upayoga karavA sarve jIveAne potAnA karmAdhikAra pramANe hakka che te hukanA tyAga karIne je dhana-dhAnya-jalAdinA svAmitva hakka saMrakSIne anyAne upagraha levAmAM vidmabhUta ane che. teo paraspara upagrahazRMkhalAnA chedaka ane che, ane vizvamAM avyavasthA, azAnti, pApAdinA kartA ane che. tene svaya' tee yadi khyAla karaze te ApAApa abAdhI zakaze ane potAnI bhUla mATe pazcAttApa karIne parasparopagrahatvanA ArAdhaka khanI zakaze. ApaNI pAse je kaMI che te parasparanA upakAra mATe che evuM lakSyamAM rAkhIne pratyeka manuSye upakAranuNu khIlavavA prayatna karavA joie. ApaNane je kaMI maLyuM che te anyonA upakArArthe che. anyonI pAsethI je kaMI grahaNa karavAnuM che te peTa para pATalA bAMdhavA jevuM karavAne mATe nathI. AkhI duniyAnA temAM bhAga che ane anya jIvonA upagrahArce svasaMcita karelI tana, mana, dhanAdika zaktiyeA che. evuM vicArIne svAdhikAre upagrahatvane AdaravuM joie. AtmAe zArIrika Adi je je zaktiye khIlavI hoya che temAM aneka jIvAnu` upagrahatva grahyuM hoya che te pazcAt aneka jIvAne zarIrAdidvArA upagrahatva karavuM emAM kaI vizeSa karavA jevuM hotuM nathI. jevuM levuM tevuM devuM e pArasparika tAttvika nyAyasUtranI AjJA svIkAravI joie. anyanA AtmabhAga svIkArIne tenAthI upagrahIta thayA bAda anyone For Private And Personal Use Only Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 575 je je vivekadraSTithI deya heya te te na ApavAthI mahAmUDhatApUrvaka pApitva prApta thavAne prasaMga prApta thaI zake che. svIya guNe khIlavavA ane upagraha grahyA bAda ane upakAra kare joIe. anyanA upagrahane svIkArI pitAnA nirvAhanI uparAMta ghaNuM bheguM karIne anya jIvone TaLavaLAvavA, duHkhI karavA ane teone upagraha na de; eja rAkSasava gaNI zakAya. zarIranI vRddhi arthe kSaNe kSaNe pugala kane grahaNa karavAmAM Ave che, ane anya jIvonA upagraha egya pugala kane bahirU kADhavAmAM Ave che. ApaNe je je pudagala skaMdhane ni:sarga karIe chIe te anya jIvenA AhArAdi arthe hAI upagrahapaNe pariName che ema viSAdimAM paNa avalekAya che. vanaspati, pazu, paMkhIo vagerenAM nisargabhUta yugalene ApaNe AhArAdi rUpe grahane upagrahatvane siddha karI zakIe chIe. paraspara upagrahanI ApalemAM saMpUrNa vizva samAI jAya che. parasparopagrahatva e svabhAve pariNAma pAmatuM sArvajanika sUtra che. je je tIrthaMkare ane siddha thayA che teoe paNa AtmAnI paramAtmatA karavA upagrahatvane svIkAryuM hatuM ane teo siddhAvasthA pUrve duniyAne sarvottamavidha upagrahatva dAnane ApI upagrahatvanI ApalemAMthI mukta thayA. satya, dayA, asteya, brahmacarya, parigrahatyAga, rAtribhUjanatyAga Adi vratothI anya jIve para upagraha karI zakAya che, ane AtmAne bhAvaguNonuM svayameva upagrahatva samapane paramAtmatva pragaTAvI zakAya che. dAna, zIyala, tapa ane bhAvanAthI pitAnA AtmAnuM tathA anya AnuM upagrahatva karI zakAya che. abhayadAna ane supAtradAnAdi rUpa nadIonA pravAhathI saMpUrNa vizva sukhI thAya che tenuM mULa kAraNa nirIkSIe te parasparopagrahatva avakAya che. pRthvIkAyAdi jI uraca gatine prApta kare che tenuM mULa kAraNa paNa upagraha che. je vastunuM dAna karavAmAM Ave che tene pratibadale kaI paNa rIte koI paNa rUpamAM maLyA vinA rahetuM nathI. je je vastuonuM anyane dAna karavAmAM Ave che tenuM phaLa anekavA aneka rUpamAM aneka bhavamAM aneka adhyavasAyenI apekSAe saMprApta thAya che. Amra For Private And Personal Use Only Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa76 vRkSathI aneka jIve upagraha prApta karI zake che, tethI AmravRkSane jalAdithI manuSya pioSe che ane tenI paraMparAnI saMrakSAmAM svayameva pravRtta thAya che. eka manuSya jJAnI banIne dhanadhAnyAdika sAMsArika vastuone tyAga kare che, tenI sAthe svasvAmitvabhAva tyAgapUrvaka vastuenuM te anyane dAna karI zake che, ane temaja anyone dAna dvArA upagraha karIne tyAganI avasthAthI je aprApya amUlya sukhasAdhane che teone dAnanA pratidAna phaLa tarIke prApta karate jAya che. chevaTe te paramAnandatvane upagrahanA badalAmAM pAmIne kRtakRtya thAya che. eka saravara pazu, paMkhI vagerene je jaladAna samarpe che ane upagrahatvane aMgIkAra kare che, tenA pratidAnamAM te puSkaLa jaLapravAhane pAme che ane hatuM tevuM bane che. AvI sarvatra samasta vizvamAM sarvathA sarvadA sArvajanIna parasparopagrahatvavyavasthA prasarI rahI che, ane tene lAbha ApaNe laIne aneka duHkhomAMthI mukta thaI zakIe chIe. tIrthaMkare dIkSA levAnI pUrva sAMvatsarika dAna de che ane teo jaganA upagrahatvarUpa traNamAMthI vimukta thAya che ane chevaTe kevalI thaI samavasaraNamAM besI sarvottama dharmadezanAthI uttamattama upagrahatva karIne sarva jIvone sukhI kare che. AvI paraspara upagrahanIti sarvatra vidyamAna che. rAjAne prajA para upagraha che, ane prajAne rAjA para upagraha che. mAtAne putra para upagraha che ane putrane mAtA para upagraha thAya che. pati potAnI patnI para upagraha karI zake che, ane patnI pitAnA pati para upagraha karI zake che. tyAgIe pitAnI zaktithI gRhastha para upagraha karI zake che, ane gRhastha svayazaktithI tyAgIe para upagraha karI zake che. zikSake ziSya para upagraha karI zake che, ane ziSya sevAbhaktithI zikSake para upagraha karI zake che. senA potAnA rAjA ane prajAnuM AtmabhegavaDe saMrakSaNa karI zake che, ane rAjA tathA prajA svayazakti vaDe senAnuM saMrakSaNadi vaDe jIvana nibhAvI zake che. suvarNa pitAnA adhikAra pramANe brAdvANadi para upagraha karI zake che ane brAhmaNAdi varga pitAne saMprApta For Private And Personal Use Only Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa77 thaelI zakti vaDe sudAdi varNapara upagraha karI zake che. pRthvI jala vageremAM yadi samyam upagraha pravatI zakatuM nathI te upadrava rega duSkAla vagerene udbhava thAya che ane tethI jagatamAM azAnti prasare che. ane tenI prANI mAtrane taratamayege abhyAdhika duHkhanI asara thayA vinA rahetI nathI. parasparopagrahatvane niyama vastutaH pravaryA kare che. zuddhaprema ane zuddhatAnane janaka parasparepagraha che. athavA parasparopagrahatvane vAstavika viktaH janaka kharekhara zuddhaprema che ema sApekSadaSTie vicAratAM avabodhAze. jyAM sudhI vizvanI sAthe saMbaMdha che. tyAMsudhI upagrahatvanI sAthe saMbaMdha che. ane te pramANe dravya kSetra kAla ane bhAva pramANe pravaryA vinA chuTake thatuM nathI. apramattayegI dhyAnamAM masta chate paNa te pavitra vicAretpAdaka dravyamana zukalalezyA pavitra zArIrika nibhUta pudgalasko ane AcAre vaDe ane upagraha karavAmAM nimittakAraNa bane che te anyanuM zuM kathavuM? arthAt anyajIvaDe upagraha karI zakAya temAM kivi-cadapi Azcarya nathI. jagane jeTaluM upagraha karIne samApI zakAya che, tenA karatAM AtmAnA guNe khIlavavA mATe trigika zaktidvArA bahu AkarSI zakAya che. evA kudaratI avicala niyama che. A niyamamAM jene avizvAsa che te AtmAnI sahajAnandadazAne pragaTAvI zakatuM nathI temaja te upagrahane vicAra ane AcArathI ghAtaka banIne pitAnI jAtane pUla karatAM paNa halakI banAve che. upagrahane karanArAo kharekharA bhakta jJAnIegI ane purUSe che. jagamAM yadi te parasparopagrahanI kiyA baMdha rahe te kaI jIvI zake nahi; ema vicAra karatAM turta avadhAI zakaze. revpatra sUtranA garbhane jema jema sAra pAmatA jaIe chIe tema tema grumjhamAtrAnA maNakArUpe saMpUrNa vizva che, e bhAva jAgrata thAya che. purAtatva Avazyaka dharmathI baMdhAyelA jagAra pUjyabhAva utpanna thAya che ane parasparepagrahatvabhAve jagat pUjya ane huM jagane pUjArI evuM puraNAge gAna karI zakAya che. santa pUjya ane huM santone pUjArI chuM evuM upagrahatva bhAva 73 For Private And Personal Use Only Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pac8 phuraNAe gAna karI zakAya che. aneka prakAranA dehamAM rahenArA jIve paraspara upakAra kare che evuM anubhavatAM jagat prati vilakSaNa prema uddabhave che. ane jagat prati upagraha karavAne pitAnA adhikAra pramANe pravRtti karavAnI zaktimAM utsAhanI vRddhi thAya che. zuddha premathI parasparagrahatyamAM pravRtti thAya che. upagraha arthAta, upakAranA paNa aneka bheda paDe che. te sarva prakAranA upakAromAM nhAnA meTApaNuM rahyuM che. paraMtu pratyeka jAtane upakAra pitAnA sthAne je zreSatA bhegave che. te sthAne apagrahe te gaNatAne pAmI zake che. jala ane vAyu je manuSyanA jIvavA prati upagraha karI zake che. te anyathI kadi banI zake nahi. je je upagrahene ApaNe sAmAnya dhArIe chIe te te upagraha svasvasthAne te vizeSatAne dhAraNa karI zake che. vAyu ane jalathI manuSyanA AyuSya jIvanAdi prati upakAra karI zakAya che, ane mahAtmAovaDe manuSyanA AdhyAtmika sukhamaya jIvana prati upakAratA karI zakAya che emAM svasvasthAne sarvajAtIya upagrahanI upayogitA mahattA ane mukhyatA sApekSaTaSTie avabodhAI zake che. jagatamAM sarva prakAranA upagrahanI jarUra paDe che tethI sarva prakAranA upagrahone denArA sarva jIvonI mahattA pUjyatA ane teonA upakAra taLe AvelA tarIke potAne avadhyA ane mAnyA tathA te pramANe pravaryA vinA chUTake nathI, ema khAsa vicAravuM joIe. vizvane mahAna dharma kharekhara parasparopagrahatva che. pAropaN eja jagatane jIvADanAra sajIvana maMtra che. 4pa6 mAM vibhUti vase che te stra pramANe jeo pravarte che, teo IzvaranI vibhUtijene prApta karI zake che. jJAnInA jJAnayegamAM, kamagInA karmayegamAM, bhaktanA bhaktiyogamAM, anubhavInA layagamAM parasparopagrahatvanI zaktiche vilasI rahI hoya che, ema sUma daDyA avalokatAM nirIkSI zakAze. parasparopagrahatvadRSTithI jaganA jIvone dekhatAM svAbhAvika rIte sarva jI para guNAnurAga ullase che. ane sarva jIvonI sAthe maitrIbhAvanA vadhe che. parasparopagrahava bhAvathI sarva jIvone dekhatAM sarva eka kuMTuMba samAna lAge che, ane teonA deze prati daSTi jatI nathI. For Private And Personal Use Only Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 509 potAnA AtmasamAna sarva jIvAne dekhADIne svArtha-mArAmArI-kApAkApI-dveSAdveSI kezAkazI-vagerene tyajAvanAra parasparopagrabhAva che. parasparopagraha, sarva jIvonI sAthe asa`khya vakhata thaela che, ema jANanAra peAtAnA zatru bananArane paNa anekabhavanA upakArathI sabapita thatA avatrAdhIne tenI sAthe vairabhAva rAkhI zakatA nathI. ulaTTu pAnAnA zatru bananArane paNa te mitrabhAve dekhe che; ane tene vairanA badale upakAranA taLe dAbe che. parasparopagrahatvanA bhAvArtha nahi jANanArAo anyadezeAnI prAptyarthe yuddha karIne lAkho manuSyA vagerene saMhAra karI peAtAnI jAtine pApI banAve che. parasparopagra6 sUtrane jANanArA vizvanA sakala manuSyA thAya to kasAIkhAnAM vagerenuM nAma paNa rahe nahi. paraspara upakAra karave joie. ema jyAre paripUrNa samajavAmAM Ave che. tyAre hiMsA, asatyasteya, vizvAsaghAta, parigraha mamatva vagerenA tyAgamAM saheje pravRti thAya che. vizvasaMrakSaka vyavasthAnA niyame je je racAyA, racAya che. ane bhaviSyamAM je je racAze teomAM vastuta: parasparopaXttva samAyeluM che ane parasparopagranA pAyA para sarva zreyaskara vizva vasa'rakSAnA mahela caNAyalA lAgaze. eka bIjAne sAhAcya karavI. eka bIjAnA bhalAmAM rAjI rahevuM. ityAdinuM mULa zRMkhalAbaMdhana to parasparopagradU che. parapara pratyupakAra karavAnA sAmAjika dharmamAM ApaNe keTalA AgaLa vadhyA chIe tenA ekAMtamAM sthiracittathI vicAra karavAthI potAnI bhUla peAtAne dekhAze. anya jIvAne upagraha dei sukhI pharavAnA pariNAmanA ullAsathI tIrthaMkaranAmakarma khaMdhAya che. 'vi gauya huM cAlanarakSI' evI bhAvanAvaDe tIrthaMkaranAmakarma aMdhAya che, temAM upakArapariNati mukhyatAe kAraNa che. anya jIvAnu zreya: ciMtavIne teonA prati upagraha karavAnI pravRtti karavAthI anyanAM karatAM potAnA AtmA ucca thAya che. ahA emAM parapotraDha pariNatinI alakhalIlA peAtAnA mahimA vilasAvatI mAluma paDe che. je je kaMi jagamAM zikSaNIya che te parasparanA upakArArthe thAya che. vyAvahArika upakAro vaDe je potAnA AtmAne zobhAvatA nathI. te For Private And Personal Use Only Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 580 naizcayika dharmamArgamAM pazcAt rahe che. je anyanA upara upakAra karatA nathI tene uccakATa para caDhAvavA anya mahAtmAo paNa upagraha detA nathI. je manuSya sayamamAgamAM vicare che, te jagane vAstavika sukhakAraka upakAra karavA samartha ane che. je upagrahathI AtmAnI paripUrNa zAnti pragaTe ane sarva prakAranI vAsanAnA nAzapUrvaka janma jarA ane maraNanA adhanAnI para parAthI AtmA chuTe tevA prakAranA upakAra te kharekhara sarvAMttama vAstavika upakAra kathI zakAya ane evA prakAranA upagrahane karanArA tyAgi munivaro hovAthI te jagane tArI zake che. je munivaro jagatnI pAsethI alpa parIpakAra grahaNa kare che, ane tenA addalAmAM jagatane anantaguNa paropakAra kare che, evA munivaronI balihArI che. munivare karatAM sarva tIrthaMkaro ananta guNa vizeSa upakAra karIne gannA nAyaka bane che. mahAtmAo jagatanA upagrahonI ApalenA sa'kha'dhamAMthI mukta thayA bAda zarIranA tyAga karIne akriya niraMjana-siddha-muddha paramAtmArUpa thAya che. jaganA upakArone khadalA vALavAnA hoya che. tyAM sudhI mahAtmAone zarIra dhAraNa kara vAnA adhikAra che. pazcAt teo sAdi anantamA bhAge muktipada pAme che. tIrthaMkara mahArAjAone teramA guNasthAnakamAM jagat jIvAne dezanA deI tIrthaMkara nAmakarma bhogavavA pravRtta thaIne bhASAvargaNAnAM pudgalA kheravavAM paDe che e badhuM parasparopagrahatva saMbaMdha anusAre avaLeAdhavuM. caturvidhasaMghane paraspara upagraha saMbaMdha che. caturthanu NusthAnakanI prAptimAM prathama mithyAtva guNasthAnaka upakArI che. ane tethI mithyAtvane paNa apekSAe uparanA guNasthAnakanI ceAgyatAnA guNA meLavavAnI bhUminI apekSAe guNasthAnaka kahyuM che. samyaktva prati mithyAtva upagrahIbhUta thAya che. ane cAritra prati samyaktva upakArI thAya che. chaThThA guNa sthAnaka prati paMcama guNasthAnaka upagrahakAraka che. ema uttarottara guNasthAnakA prati nIce nIcenAM guNasthAnaka upagrahakAraka thAya che. chaThThA guNasthAnakavatti muniyAne apramatta munivaro upakAra kare che. ane pramattaguNasthAnakavatti muniyA For Private And Personal Use Only Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 51 paMcamaguNasthAkavatti zrAvakA vagerene upakAra kare che. annAdivaDe muniyAne upagraha kare che. jIvAne kAra saMbaMdha che. jJAnIe ane ajJAnI paropakAra pravRtti karyA kare che. paramAtmabhakta munivarA vizvamAMthI alpApagrahane grahe che ane anaMtaguNa upagrahane pA samarpe che. anyAnA AtmabhAge te je je upagrahone grahe che. temAM tenI nyAyaviziSTa cagyatA hovAthI svahakkane siddha karanArA gaNAya che. mahAtmAe sarva vastuonA tyAgI hovAthI teo mahAdAnI gaNAya che, ane teo upagrahonI grahaNatAmAM vizeSa havALA hovA chatAM vizvapara karUNA varSAvanArA te niravagha paropakAranI ApalemAM mukhyatAe AtsagikamArgamAM pravRtta thaIne pAgalika vastuonA upagrahAtIta, upazama, kSayeApazama ane kSAyikabhAvanA pakArikabhAvanI ApalemAM pravRtta thaine lAkika, sukhAtIta, lokAttara sukhavyApAramAM vizvamanuSyAne adhikArI karI vapopadmava nA mukhya nAyaka anIne vizvanI sArvajanIna aupahikabhAvanA vartananA Adarza purUSa ane che. ema prekSaka mahAtmAo anubhavI zake che. upazama, kSayapazama, jJAyikabhAva pariNata munivazenA mAnasika, vAcika ane kAyikAdi Ayika,bhAvIya, pudgalaskadhAnA upagrahadAnathI jagat jIvAnI je je uccatA thAya che te avaNya ataryaM che. tevA mahAtmAonA sabadhavALA diyaka pudgalaskadhAnA upagrahaNathI jagajIvA upazama, kSayApazama ane kSAyikabhAva sammukha thaIne tadrupatAne pAme che. te temanA upazamAdibhAvanA upagrahadAnanu to kahevuMja zuM? A jagatamAM vivekaSTithI sarva paropakAronI tulanA karavAmAM Ave te santamunivarA taraphathI thatA upagrahoja sarvopagra homAM sarvatra, sarvadA, sarvathA, sArvajanIna zreSThatAne prApta karI zake che. ataeva prabhunA pratinidhiyA tarIke santamunivarone avamedhavAmAM Ave che. te kharekhara vAstavikaja che. santajanAnA upakArathI duni yAnA uddhAra thAya che mATe te santAmAM vizvanAnA pUjyabhAva vizvAsabhAva kudaratI rIte rahe che. je santamuniyA vizvajanAne sukhaprada For Private And Personal Use Only temaja zrAvako paraspara paropasvasvayuddhathAnusAre Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 582 papakArone devA mATe kalpavRkSe jevA che teo prati duniyAnI keTalIka vastuo ke je teonA jIvanAdi prati upagrahabhUta thAya che, tevI upagrahabhUta vastuone teo rahe che, ane tethI vizvajIne puNya thAya che. ane teonA pApano nAza thAya che. atae santa sAdhuo je kaMI kare che te sarva upagraharUpa hevAthI teonA pratApe sUrya tape che. caMdra zItalatA arpe che. vAyu vAya che, ane megha varSe che. ema zAstrane praghoSa agamya lIlAne khyAla Ape che. dharmacakanA pravartaka ane paramAtmAnA hRdaya rUpa sattasAdhuo havAthI vizva pAsethI upagraha grahatAM teone deSa lAgatuM nathI. ane temaja teone upagraha devAthI jagajajIne anantaguNa lAbha thAya che, ane tethI jagajajI UMcA AvIne prabhune prApta karavAnA adhikArI bane che. jIne paraspara upakAra hoya che ema avabodhyAthI kaMjusapaNuM, svAthatA vagere dene nAza thAya che. ApaNuM jIvanamAM je je aNudhArI sAhAe maLe che, tethI te sAhA karanArAne AbhArI ApaNe hovAthI abhimAna mahattA vagere karavAnI daSavRttithI dUra rahevA prayatna karI zakIe chIe. eka bIjAmAM thoDA ghaNA avaguNa rahelA heAya che, ane e avaguNono nAza karavAne sarvottama e upAya che ke-paraspara eka bIjAnI AtmAnI unnati karavAmAM anekadhA upagraha karavA tatpara thavuM. upagraha denAra ane upagraha lenAra jIvamAM de hoya che. ane je je aMze deze TaLyA hoya che. tattadaMze guNe. khIlyA hoya che, ema avabodhAya che. upagraha karavAnI Avazyaka vRttithI je je guNe khIlyA hoya che te sthira thAya che, ane tene nAza thato nathI. upagraha karanAre vaiyAvRtya guNavaMta arthAt sevAdhamaniSTha hovAthI te apratipAti guNane dhAraka bane che. anya jIvone upagrahadAna devAthI teo duHkhakAraka durmati durAcArathI nivRtta thAya che, ane sukhasAdhanAmAM pravRtta thAya che. tataH pazcAt teo upakAra paraMparAnI vRddhi karanArA bane che. sarva prakAranA karmathI mukta banavuM evA vicArathI svAdhikAre upagraha karavAmAM je je Atmabhoga samapi ghaTe te samarpa joIe. je je leke duniyAmAM tAdhArI For Private And Personal Use Only Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 583 sukhI-dhanI-bhAgI vidvAna dekhAya che. te te leAkAe anyajanAnA pUrve aneka upagrahone grahyA che. tethI teo jyAM sudhI anyajIvene upagraha deine potAnI pharaja pUrNa na kare tyAM sudhI teo sevAdharmanA devAdAra che. ata eva teoe anyajIvAne upagraha dIdhA vinA rahevuM na joie. kAraNa ke teo aneka jIveAnA upakArataLe dabAyalA che. mATe teoe abhimAnathI Ahratya svAsthyantrAdi dhAraNa karIne peAtAnI jAtane na lajavavI joIe. pazu, pakSI vagere sarva prANIonA upagrahathI Azrita thaela manuSya jAta che. mATe sarva janoe pazu pakSI vagere prANIonA saMrakSaNArthe upagraha karavA tatpara thavuM joie. je anyajIvanA upagrahethI puSTa thaine anyajIvonA nAzArthe svazaktiyonA upayoga kare che. tenA evA apakRtyathI vizvamAM aneka mahAtpAtA thAya che, ema pApanI guptalIlAnuM mAhAtmya pradheSa karIne jaNAve che. anyajIvAnA upagrahAthI jIvanAra jIvAe huM ane mhArUM evuM mahanu nATaka na karavuM joie. anyajIvAnA upagrahone anaMtavAra bhUtakAlamAM grahaNa karyAM. vartamAnamAM aneka jIvAnA aneka upagraho grahaNa karAya che, ane bhaviSyamAM aneka jIvenA aneka upagrahathI yukta thavu paDaze. evI sarva jIvAnI sthiti hovAthI vAstavika paropakAradaSTithI avalokatAM svAmibhAva kharekhara jagatmAM ghaTI zakatA nathI. duniyAmAM upagraheAnAM leNAM deNAMne vyavahAra sarvane sevavA paDe che. upagrahanuM dezuM cUkavyA vinA chUTako thavAnA nathI. anyajIve pAsethI upagraho nahi levAnI icchA chatAM Avazyaka upayogI upagraheA svabhAve lIdhA vinA chaTakA thatA nathI. tathaiva upagrahone dIdhA vinA paNa chUTako thatA nathI. jyAM sudhI AtmAnI sAthe karma che. tyAM sudhI upagrahone leNadeNa saMbaMdha vartyA kare che. ata eva daza hRSTAnta durlabha manuSyajanma pAmIne manuSyAe vivekadraSTithI sarva jIvAne je je upagraho devA ghaTe tenuM samya nirIkSaNa karIne svAdhikAre svazaktipUrvaka upakAramAM pravRtta thayuM. jIvAne parasparopagraha che. huM manuSya ! thArI zakti pramANe jagatnI sevArthe pratyupakArArthe tuM tArA prANI baMdhuone mana, vANI ane kAyAdrithI upagraha kara. For Private And Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir n Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 584 B vyavahAranayathI vivekadraSTie niravadya paropakAranI mukhyatAe bahu lAbha ane alpahAni vagerenA vicAra karIne upagrahamAM karmAdhikAra pramANe pravRtta thA. jagatanuM Anubhivaka sajIvana sUtra paraspara upakAra karavA teja che. huM Atman! tuM je karmakATI para hoya arthAt tuM je sthiti para rahI je pravRtti karatA hoya tenA adhikAra pramANe dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI parane dravya ane bhAva paropakAra karavAmAM upadezAdi pravRttine seva ! ! ! huM Atman ! hArA zarIramAM je paramANuenA dheA pararapara bhegA thayA che tenA vaDe svaparopagrahabhAvane sAdhI le ane duniyAne zAzvata sukhaprada paropakAra karavA mATe jAgrata kara. munine muninA adhikAra pramANe upagrahanA adhikAra che, ane gRhasthane gRhasthanA adhikAra pramANe upagraha arthAt paropakAra karavAnA adhikAra che. naigamanaya, sa`grahanaya, vyavahAranaya, sUtranaya, zabdanaya, samabhinaya ane evabhUtanayathI upagrahanuM svarUpa avaAdhavuM joie. sAtanayAthI upagrahanuM svarUpa samajavAthI upagrahane satya viveka pragaTa thAya che. cAranikSepathI upagraha arthAt upakAranuM svarUpa akhAdhavuM joie. ApaNane anya upakAra kare che. tethI ApaNA manamAM jevI asara thAya che tevI ApaNe anyAnA para upakAra karIe chIe tyAre anyane asara thAya che. ApaNI sArI sthiti karavAne koi ApaNane sAhAyya kare che to ApaNe tenA AbhAra taLe AvIe chIe tevI rIte ApaNe anyanA upara upakAra karIe chIe teA anya jIvo paNa ApaNA upakAra taLe Ave che, ane tethI teo temanI sthiti pramANe ApaNane AgaLa vadhavAmAM sAhAcya kare che; anyonA upara upakAra karatA chatA jo tuM bhaktimArga, jJAnamArga, saMyamamArgamAM AgaLa vadhIza te tethI tuM pAche paDI za kIza nahi. ema huM Atman ! hRdayamAM khAsa tuM dhAraze. vartamAnakAlamAM thane je je kaMI upakAra karavAne adhikAra pramANe maLyuM hAya tenA vartamAnamAM upayoga kara. bhaviSyamAM vartamAnamAM maLelI zakticAne upakArArthe vAparavAnA vicAra na kara. kAraNa ke bhaviSyakAla e vartamAnamAM aprAptakAla che. prAptakAlanA anAdara karIne aprAptakAlamAM For Private And Personal Use Only Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 585 upakAra karavAno vicAra karavAmAM ThagAIza, pastAIza, ane manuSyajanmanI saphalatAne sthAne niSphaLatA avalokIza. anyajI para upakAra kara e Atmati mArgamAM AgaLa vadhavAmAM anyajInI sAhAaurUpa leNuM che anyajInI pAsethI kaMI paNa pAchuM na levAnI niSkAmabuddhithI je je upagraha karavAmAM Ave che tethI svAtmAnI anaMta guNa uccatA khIle che, ane sahajasamAdhimAM AgaLa vadhavAnuM thAya che. paraMpakAramAM prabhunI jhAMkhI jaNAya che. ane AtmA paramAtmArUpa bane che. ema upagrahadaSTie avadhavuM. sahaja samAdhimAM sthiratA karavA mATe nivikalpa sthitimAM rahevuM joIe. nivikalpa sthitimAM rahenAra mahAtmA jagatpara atyaMta upakAra karI zake che. manI nivikalpa dazAmAM rahenAranA AtmabaLanI anya manuSyo para asara thAya che. ata eva samAdhivata muni mAnI chatAM ajenA para upagraha karI zake che. samAdhivaMta muni "guvA morathANAnA: ziSNAtu chiiAyA e kahevatane akSarazaH satya karI batAve che. AtmasamAdhimAM rahenAra mahAtmAnA mana, vANI ane kAyAnA paramANuskaMdho paNa jANe guNa vaDe rasAI gayA hoya evA thaI gayA hoya che. ane te chUTIne pAse AvanArAo paNa guNanI apUrva asara karavA zaktimAna thAya che. AvA nivikalpa dazAmAM rahenArA muniye jagamAMthI je AhArAdi grahaNa kare che tenA karatAM ananta guNa vizeSa lAbha ApavA teo jagatane samartha thAya che. pravRttimA mAM pathikabhUta thaela karmagimahAtmAo je zAMtine lAbha A vizvane Ape che. tenA karatAM nivikalpaka samAdhimAM rahenArA mahAtmAe jagane anantaguNa zAMtine lAbha ApavA samartha thAya che. nivikalpaka samAdhistha mahAtmAo taraphathI jagane je apUrva zAntine lAbha maLe che. te sAmAnya manuSyanI daSTi bahArane viSaya hevAthI jagat tene avadhI zakatuM nathI paraMtu nivikalpaka samAdhimaMtothI thanAra lAbha adazyapaNe sadA jagane maLyA kare che. ata eva "rojha vAnAjU' e sUtranA bhAvane samAdhiniSTha muniye samyam avabodhe che, ane jagane tene lAbha saheje samarpe che. 74 For Private And Personal Use Only Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 586 nivikalpa zuddha samAdhimAM AtmA e paramAtmArUpa bhAse che. A vizvamAM prANavAyu vinA kSaNamAtra jIvI zakAtuM nathI. vizvanA sarva jIne poSanAra prANavAyu che. tat samasta vizvane AtmabhAve jIvADanAra AtmajJAna che. akhila vizvAmitarUpa vRkSe je je aMze AtmajJAnarUpa jala ane abhedabhAvarUpa vAyunuM grahaNa kare che. te te aMze te te svasva vicArarUpa jaDane puSTi maLe che. ane tethI te AcArarUpa DALAM pAMkhaDAM ane sthiratArUpa puSpadvArA AnandarUpa phaLane pragaTAvI zake che. cetanyarUpa rasavaDe sarva jIve jIvI zake che, ane e cetanyarasa e sarva jIvomAM otaprota thaIne rahe che. e citanyarasane adhiSThAtA AtmA tene khudA-brahmA-viSNu mahezvara hari-hara-kRSNa-zaMkara-buddha-arihaMta-siddha-zakita ane brahma vagere aneka nAmathI saMbodhavAmAM Ave, ane tene aneka AcAre ane vicArothI para vA anavacchinna-mAna mAnavAmAM Ave te paNa te jevA rUpe che, tevA rUpe utpAda, vyaya ane dhruvatAthI aneka ane ekarUpe rahevAno. ApaNu sarvamAM catajAti vikasI rahI che. ApaNA sarvamAM brahmasvarUpa aneka AtmAo paNa ekatvane pAmelA hoya evo anubhava Ave che, ane e anubhava ghaMTanAda vagADIne kaLe che ke sarvamAM eka sarakhe Atmadharma vyApI rahyo che. tene anubhava kare, ane AtmAnuM bhAva-amRtapAnathI abhinava AtmajIvane che. nivikalpa zuddha samAdhimAM AvuM AtmasvarUpa anubhavAze, ane evA AtmasvarUpAnubhava sUryane udaya thatAM aneka vicAra matabhedarUpa grahatArAone prakAza TaLaze. tathA sarvamAM Atmatvane anubhava thaze. sarva jemAM AtmAnubhavavaDe abhedatAmAM sahajAnanda anubhavAze. vizvavaMdya mahAtmAo ! jo tame tamArA hRdayamAM ekavAra sarva vicArene dUra karI zrIvIre kathelA AvA AtmadhyAnamAM sthira thAo. AtmA AvA vicAromAM lIna thAya ema sthira thAo. eTale "guts navAnAm ' e sUtrAnusAre evA mahAtmAo duniyAne keTale badhe uttamottama upakAra kare che, tene khyAla Avaze. karmayogI jenadraSTie dharmAstikAya, adharmAstikAya. AkAzA For Private And Personal Use Only Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 587 stikAya, pulAstikAya, jIvAritakAya ane kAla e SaDu dravyathI banelI vizvazAlAmAM pApagraho 7vAnAhU e sUtrane AgaLa karI anya jInI sAthe upagrahanI ApalenI pravRtti sevI zake che ane tethI svAmennati sAdhaka dazAmAM pragatimAna banI zake che. jemAM paraspara upakAra saMbaMdhane je avabodhatuM nathI te vizvazAlAnA jInI sAthe aikya ane upakAra saMbaMdhe vata zakti nathI. anya jIvo para upagraha kare e svakartavya karmayoga che evuM avabodhyA vinA te svArthI banIne ane kartavya karmayoga dvArA svapragati karavA zaktimAnuM thatuM nathI. A vizvazAlAmAM sarva jIve paraspara ekabIjAnA upakArI ane mitro che te uparyukta sUtrathI siddha thAya che. atae sarva jInI sAthe mitrI pramada, mAdhyathya ane kArUNya e cAra bhAvanAnA vartanathI vartavuM joIe, ane Atmavat sarva jIvone mAnI upagraha daSTie sarva jIvonI upayogitA avadhI sarva ivenuM saMrakSaNa karavuM joIe. tathA sarva jI paraspara upagraha karI AmennatimAM agragAmI bane evI egya kAryapravRttine mana, vacana ane kAyAthI sevI jaganA upagraha dAnatraNamAMthI upagraha pAchA vALI mukta thavuM joIe eja vizvazAlAvati cetananI unnatine vAstavika upagraha karmaga che. atre upagrahanA saMbaMdhe jaNAvatAM prasaMgopAttaka thAya che ke je paraspara ekabIjAne apakAra karI zake che ane pudgala dravya paNa upakAranI peThe apakAra karI zake che. jainadaSTie jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mehanIya, AyuSya nAma, getra ane aMtarAya e ATha karma pudgalarUpa che ane tethI AtmAnI jJAna, darzana, avyAbAdha, kSAyika cAritra, anatasthiti, arUpI, agurU laghu ane vIryazaktinuM AcchAdana thAya che ane te aSTa karmaprakRticenA nAzathI AtmAnA ATha guNa prakaTe che tethI vyavahAradaSTie keTalAMka pugale pite AtmAne jJAnAvaraNIyAdi karma pudgalenA nAza mATe upakArI thAya che ane jJAnAvaraNIyAdi pugale AtmAnA guNene hiNe che. mATe te apakArI thAya che aeva siddha thAya che ke jIve ne che ane ajIva padArtho upakArIbhUta thAya che ane apakArI For Private And Personal Use Only Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 588 bhUta paNa thAya che. sarpAdinA viSa pudgalathI jIvana prANene nAza thAya che ane sarpAdi viSenAM pudagale koI davA vageremAM khapamAM AvavAthI kaI rogIne upagrahabhUta paNa thAya che. somala vachanAga vagere viSene mAtrA tarIke upayoga karavAthI te amuka regone nAza paNa karI zake che. agninAM pudgalathI tAvane nAza thAya che ane anna vagere pakAvavAnA khapamAM upagrahabhUta thAya che paraMtu agnimAM paDavAthI te prANone nAza karI zake che. aSkAyanAM arthAt jalanAM pugale te jaganA jIvanabhUta che paraMtu nadI vageremAM paDavAthI prANane nAza paNa thAya che. jaDavastuo ane je kaI daSTie ane kayA dravya, kSetra, kALa, bhAva pramANe jIvaprati upagrahIbhUta thAya che ane kaI daSTie ane kyA dravya, kSetra, kALa, bhAvathI jIvaprati apakArabhUta thAya che tenuM paripUrNajJAna je A vizvazALAmAM meLavavAmAM Ave che te ja nati sAdhaka karmayogI banI zakAya che. anyathA natine svAvanati sAdhaka tarIke banI zakAya che. ata eva vizvazAlAmAM vijJAnavidyA, darzanavidyA, adhyAtmavidyA Adi aneka vidyAone abhyAsa karI anubhava meLavI jaDapadArtho ane cha saMbaMdhI upagraha ane apagrahane saMbaMdha kevI rIte hoya che te avabodhIne upagrahadaSTie karmayegI banavuM joIe ke jethI upagrahanA sthAne apagraha jevuM na bane ane anya jIvo prati apakAra karIne navIna pApa na bAMdhI zakAya. keTalAka gRhae gurU pAse jIvadayA pALavAnI pratijJA karI. eka divasa e AvyuM ke eka brAhmaNanA mukhamAM deDakI pesI gaI tethI pelA dayALu brAhmaNanuM peTa cIrIne deDakI kADhavAno prayatna karavA lAgyA. tevAmAM gurU AvI pahoMcyA ane tene julAba ApI zarIramAMthI apAna mArgethI deDakI bahAra kADhI ane brAhmaNane jIvA kyA. gurUe meTA jIvane mAravA ane nhAnA jIvane ugAravAmAM thatI bhUlane sudhAravA upadeza Ape. eka brAhmaNIe jIvadayA karavA mATe eka tarasyA pADAne kuvAmAM pheMkI dIdhuM ane manamAM mAnavA lAgI ke bicArUM kuvAmAM paDayuM paDayuM pANI pIdhA karaze. anya lekenA jANavAmAM te vAta AvI ane upagrahane sthAne apagraha apa For Private And Personal Use Only Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 588 kAra thatuM aTakAvyuM. A uparathI avadhavAnuM ke paraspara upagraha ane paraspara chamAM thatA apakAranuM cAre bAjuethI paripUrNa jJAna meLavavuM joIe ke jethI A vizvazAlAmAM upagrahane sthAne apakAra na karI zakAya ane naitisAdhaka karmayogI banavAmAM vicAre ane pravRttimAM bhUlana thAya evuM lakSyamAM rAkhIne parasparopagraha daSTie A vizvazAlAmAM karmayegI banI Atmonnati ane vinnati karavI joIe. vizvazALAmAM aneka dharma paLe che te sarva dharmone uddeza varatutaH paraspara eka bIjAnuM zreya karavA upakArasUtrathI saMbaMdhita thavuM ema taratamayege avabodhAya che. A vizvamAM sarva jI. sukhane Irache che paraspara upakAra karavAthI jene sukhanA mArgamAM ArahI zakAya che ane duHkhanA mArgothI nivRtta karI zakAya che. jJAtinuM baMdhAraNa ane rAjyanuM baMdhAraNa paraspara upagraha karmanA uddezapara racAyeluM che. brAhmaNa-kSatriya-vaizya ane zudranA guNakarmonuM baMdhAraNuM kharekhara vervie sovAnAm e sUtranA bhAvArthanA sAdhyabindune lakSI racAyeluM che. vizvamAM manuSyane jIvavA mATe annanI jarUra che anna mATe bIjanI jarUra che. bIjonuM rakSaNa karI bI vAvavA mATe kRSibalenI jarUra che. kRSibalene brAhmaNanI vidyA mATe jarUra che ane rakSA mATe kSatriyanI tathA sevA mATe zudranI jarUra che. cAra varNone paraspara upagraha mATe ekabIjAthI zarIranAM aMgo ane upAMgonI peThe jarUra che. annanI utpatti mATe kRSibalonI peThe meghanI upagrahanI jarUra che. meghanI utpatti mATe sUrya ane jalanI jarUra che. jalane annanI jarUra che. annanI utpatti mATe pRthvInI jarUra che, ane prakAzanI jarUra che. ema ekeka jIvane pagI vastu mATe aneka vastuonA upagrahanI jarUra paDe che. viSTA vagere padArthonI khetI mATe jarUra paDe che te anya vastuonA upagrahonI vizvamAM jarUra paDe emAM kaI jAtanuM Azcarya nathI. sAyansa vidyAnI khIlavaNI mATe akhilavizvanA upakAranI apekSA rahe che. sAmAnya sarva vidyAonI khIlavaNI mATe akhilavizva vastuonA upakAranI AvazyakatA rahe che. kSatriyakarmanI khIlavaNI mATe vizvavati sarva jIvonA ane ajInA For Private And Personal Use Only Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa90 upagrahanI AvazyaktA rahe che. vaizyakarmanI pragati mATe saMpUrNa vizva nA upagrahanI apekSA rahe che. karmanI pragati mATe akhilavizvanA upagrahanI upagitA siddha thAya che. kevalajJAnanA upagAryuM ane nanta vizvavatiya padArthonI apekSA rahe che. jeTalA ya padArtho teTaluM jJAna kahevAya che. reya padArtho anata che mATe jJAna paNa ananta kahevAya che. jJAna-darzana ane cAritrane tenA tata6 viSayanA upagrahanI apekSA rahe che te anya bAbate mATe upagrahanI AvazyaktA rahe emAM kaI jAtanuM Azcarya nathI. je yegIo, tyAgIo, vairAgIo, phakIro A saMsArane asAra kahe che te paNa apekSAe samajavAnI jarUra che, anyathA teone sAMsArika padArthonA upakAranI apekSA rahe che. yogIo, tyAgIo ane sAdhuone anna jala-vAyu-agni manuSya vagerene upagraha avazya siddha thAya che. anna jala vAyu vinA keIpaNa tyAgIne cAlI zake tema nathI. anna, jala, vAyu, sthAna, vastra, pAtra, pustaka vagere vastuone anya vastuonA aneka upakAranI jarUra rahe che tethI anna, jaLa, vAyu, vastra, pAtra, sthAna vagerene grahaNa karatAM tenA upara upakAra karanAra aneka vastuonA upagrahane saheje grahI zakAya che chatAM mAre kenI jarUra nathI, keInI paravA nathI evuM vadhavuM tene eka jAtanI apekSA ja avabodhavI. vastutaH upagrahadRSTinI apekSAe A saMsAramAM sarvajIne paraspara upakArane saMbaMdha che ane tethI teo AtmatkAntinI zreNinA pagathIyAo para anukrame ArahI zake che. A vizvamAM sarvajI ane sarva ajInA upagrahane adyaparyanta lIdhA che ane bhaviSyamAM levAze evuM anubhavIne manuSyae dararoja jIne ane ane upakAra mAna joIe ane paddha anenavatattvabhUta vizvanI upagitA ane sArabhUtatAne anubhavI zAzvata sukha prApta karavuM joIe ke jethI janma, jarA ane maraNanAM baMdhanathI vimukta thaI zakAya, upagraha daSTie khAmemi savajIve, sabje jIvA khamaMtu me| mittI me savabhUesu ve mAruM ra La + e gAthAne artha anubhavIne kSamAvyA bAdaja vizva kuTuMba daSTie ane pazcAt AtmadaSTie kSamApanA For Private And Personal Use Only Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 51 karavAmAM Ave che teA upagraha draSTinI prathama keTalI badhI AvazyaktA che tenuM vAstavika mahattva amedhAya che ane pazcAt hRdayAdgAra pUrvaka zivamastu sarvajJAtaH, padanitA mavantu mUtagaLA: / vorA prayAstu nArAM, sayaMtra-lImavantu hovAH // ityAdinuM saheje gAna karI zakAya che. paraspara upagrahanI mahattA darzAvIne vizva manuSyone sukhane mArga darzAvanAra paMcazatagrantha racayitA zrImad umAsvAti vAcake parasparopagraho nIvAnAm e sUtra racIne jIvAne prathama kartavya upakAra karmanA mArga prakheAdhAvIne vizvazAlAmAM tenA AtmAnI paramAtmatA pragaTAvavA mATe ane pUrNasukha prApta karavA mATe prathama Avazyaka karmayoganu zikSaNa ApIne vizvapara mahAn upakAra karyo che tethI tenuM akhila vizva AbhArI che. paraspara jIvA eka bIjAne anAdikAlathI upakAra kare che tevA vizvazAlAne acala kudratI kAyado che tene aMgIkAra karIne manuSyAe karmayogI banavuM joie. A vizvazALAmAM cetanajIe jIvAne parasparathI upagraha che evuM anubhavIne upagrahAdi kartavya karmImAM pravRta thaI ne pUrNa sukhamaya evI Atmonnati karavI eja zlAkanA sAra bhAvArtha che. parasparopagraha dRSTie A vizvazAlAmAM je pravarte che te kartavyakamaceAganA adhikArI thAya che tethI pratyeka manuSye upagraha pravRttine mAna ApI Atmonnati karmasAdhaka banavuM joIe. vizvazAlAmAM sarva dharmamatapanthAmAM parasparopatro gauvAnAm e sUtra vicArathI ane AcArathI vyApaka banIne sarva dharmone sajIva na rAkhI zake che. CREpopaTTo govAnAm e sUtranI jIvanta pravRtti je dharmamAM rahetI nathI te dharma kharekhara A vizvamAM sajIvana rahI zakatA nathI. paraspara upakAra karavAnA bhAvane AcAramAM mUkIne buddhadeve bAddhadharmane sajIvana karyAM hatA ane te eka vakhata hindusthAnamAM sarvatra vyApaka anyA hatA. jainadharma e sUtranA bhAvane AcAramAM mUkanArA jainavaDe sarvatra hindusthAnamAM phelAyA hatA ane jyAre udAradaSTithI e sUtra pramANe paraspara upakAra karavAmAM jenee mannatA sevI ane sakucita STi, ajJatA ane pramAdathI sarva vizvasamAjanI sevAnA kartavyakama For Private And Personal Use Only Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 592 yogathI cuta thayA tyAre teonI saMkhyAmAM hAni thaI. uparyukta sUtrathI upakAra karavAnI mati jAgrasta thAya che, tethI vizvasamAjanI sevAmAM Atmabhega ApI zakAya che, sevAdharmavaDe upakRta thaela ane pragatiyukta thaela manuSya para svadharmanI chAyA paDe che ane tethI upakRta thaela I svayadharmane anusare che evuM vizvamAM prAyaH sarvatra avalakAya che. jJAnAnuM e sUtrapara vizeSa vivecana karavAmAM Ave te eka mahAna grantha banI jAya paraMtu tenI dizA darzAvavAthI vizeSa bhAva svayameva sadgurU pAsethI avabodha. uparyukta sUtrabhAvArthanuM vizvazAlAvati sarva manu e AcaraNa karavuM joIe ke jethI vipharajane adA karI zakAya. AtmajJAniye uparyukta sUtrabhAva pramANe niSkAmabuddhithI svAdhikAre svapharajane AgaLa karI pravRtti kare che paraMtu teo kartApagrahakarmamAM sakAmabhAvanA pravRtti karI sAmAnya phaLamAM baMdhAtA nathI tethI teonA AtmAo udAra vyApaka zuddha ane ucca banI jJAnAvaraNayAdika karmanA nAza saMmukha thaI pUrNa sukhane prApta kare che. AtmAnuM pUrNa sukha prApta karavAne karmayogavaDe upagraha pravRttine AdaravI joI e ke jethI vizvazAlAmAM AtmAnI pUrNa unnati karavAmAM naisagika rItyAM anya parepakArI daivI mahAtmAonA upagrahanI pitAne sAhATya maLI zake ane tethI AtmAnI jJAnAdika guNavaDe paripUrNa pragati karI zakAya. guiz che ane tevI pravRtti vinA khAsa yAda rAkhavuM ke anya mahAtmAonI pitAne sAhAsya maLavAnI nathI ane teonA upagraha vinA ucca pada maLI zakavAnuM nathI, mATe karmaganA saMbaMdhe uparyukta parasparopagrahane naisagika bhAva je darzAve che te samyam avadhIne vizvazAlAmAM pravartI AtmAnI pragati karavA pratyeka manuSya prayatna kare jaIe. avataraNa.--kartavya karma paropakAra saMbaMdhI vizeSataH vivecana karAvavAmAM Ave che. paraspara jIvone upagraha hoya che te jaNAvyA bAda, For Private And Personal Use Only Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa93 parasparopakAreNa, jIvA jIvanti bhUtale / ataH paropakAreSu, yatitavyaM svazaktitaH // 69 // paropakArakarmANi, kartavyAni svyogtH| niSkAmavRttito nityaM, lokairdhrmaarthkaadibhiH||70|| jagajjIvopakArAya, bhAvanA yasya vrtte| paropakAriNA tena, sadAsevya upgrhH|| 71 // vivecana -parasparopakAravaDe ja bhUtalamAM jIve che atae pApakAmAM svazaktithI prayatna kare joIe. dharmArthakAMkSikAe niSkAmavRttithI popakAra kAryo svayegathI karavAM joIe. jenI hadayabhAvanA jagajajIpakAra mATe varte che tevA pApakArI vaDe sadA upagraha sevavA gya aDasaThamA zlokamAM viewgrahanAnApu e sUtra bhAvadvArA jIvone paraspara upakAra hoya che ema nivedya pazcAt paropakAra kare joIe ema kartavyakarmanuM uddazapUrvaka vidhAna karavA mAM Ave che. parasparopakAravaDe vizvamAM jIve jIvI zake che. ataeva svazaktithI parepakamAM pravRtti karavI joIe. parasparakAra e svaparanuM dravya ane bhAvathI vyavahAra ane nizcayataH jIvanasUtra che. e sUtra pramANe vartavAmAM jeTaluM pramAda teTalI AtmahAni avadhavI. paraspara ne upagraha che eTaluM te nahi paratu parasparepakAravaDeja che vizvamAM jIvI zake che te vinA ke eka zvAsa levAne zaktimAna nathI. dhArasadvArA vAyunuM grahaNa karIne zvA chAsa leI javAya che temAM yadi vAyunuM grahaNa na karavAmAM Ave te jIvI zakAya nahi. vAyunA jIvono Atmaga grahaNa karI anya jI jIvI zake che temAM vAyune upakAra che. vAyunA jI. samajI na zakatA hoya tathApi paropakAra te kare che ema manuSya te avabodhI zake che. paraspapakAranA jJAnavinA pRthvIkAya-apakAyatejaskAya-vAyukAya-vanaspatikAya ane trasakAya e cha prakAranA jIvane For Private And Personal Use Only Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 parasparopakAranI Apale thayA kare che. ataeva paropakArAmAM yathAzakatyA prayatna karavA joie. nadI-vRkSa-santa vagere paropakArane mATe vizvamAM vakhaNAya che. paropakAra karyAM kadApi niSphala jatA nathI. anyUnA pApakAra grahaNa karI sAmA paropakAra na karavA e mUDha kaMjusa rAkSasa lokonuM lakSaNa che, peAtAnI pAse je kaMI che te anyA pAsethI meLavyuM che. temAM anyAnA upakAroja kAraNIbhUta che. A sabaMdhI kAI ema kahe ke dhana sattAvaDe je kaMI maLyuM che te puNya ane udyamathI maLyuM che, temAM anyonA upakArA kevI rIte ghaTI zake? tenA pratyuttaramAM kahevAnuM ke sattA dhana vagerenI prAptimAM anya jIvAnI je sAhAyyA maLI che te paropakArAja che. temaja pUrvabhavamAM je puNya karavAmAM AvyuM temAM paNa gurU-manuSyA vagerenA parApakArA thaelA che, tethI vizvavatijIvAnA paropakAra grahIne lakSmI sattAdhAraka thavAyuM che mATe upakAro pAchA vALavAne ApakArika kAryo karavAMja joie. e kaMi potAnI pharja karatAM vizeSa karAtuM nathI ke jethI ahaMmamatva vRttiyAne sevavAnI jarUra paDe. zrI tIrthaMkara samAna A vizvamAM koI tIrthaMkaranAmakarmarUpa puNyadalikane grahaNa karanAra nathI. tIrthaMkara nAma karma grahaNa karyA pazcAt jyAre teo tIrthaMkara thAya che tyAre teo samavasaraNamAM besIne tIrthaMkara nAma karmanuM devuM jagane ApavA mATe vastutaH tIrthaMkara nAma karma tadadvArA nirjarAvavA mATe pAMtrIza guNayukta dezanA de che ane tIrthaMkara nAma karmanI pharaja adA karIne vizvApakAra karI vizvamAMthI mukta thAya che. teo paNa tIrthakara nAma karmanI pharaja bajAve che teA anya manuSya jagatanA upakAro grahaNa karIne moTA banelA hoya te paNa svakruja bajAve tyAre jaganA upakArAmAMthI mukta thAya emAM kaMI kahevAnuM rahetuM nathI. je je puNyakarmo kA hoya che temAM anyonI sAhAyyanI jarUra rahe che ane anyAnI sAhAyya teja upagraha avamedhavA. A pramANe upagrahanI vizvamAM vyavasthA hovAthI upagraha karavAnI pharaja STie AvazyaktA abAdhAya che. povadhArAyasatAMvitaca: satpurUSonI vibhUtiyA kharekhara paropakArane mATe hAya che. achATApurALAnAM For Private And Personal Use Only Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org padma Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aneka thAlaya vacana:, puSyaparopajAvAya pApAya pAlanam Agama zAstroparopakAra karavAne mATe upadeza kare che. paropakArathI puNya thAya che ane adhikAra pramANe paropakArakarma karIne svakruraja adA karavAthI AtmAnI zuddhatA tathA uccatA thAya che; ataeva pratyeka manuSye yathAzakti paropakAranAM kRtyo karavAM joie. paropakAranu jIvana teja kharUM jIvana che. paropakArane mATe pUrvamuniyAe-RSiyAe AtmArpaNa karavAmAM koI jAtanI bAkI rAkhI nahotI. huM manuSya ! jo huM manuSyabhava pAmIne paropakAranAM kRtyomAM lakSa na dIdhuM te tuM samyakatva jJAnacAritrAdvi guNa prApta karI zakavAnA nathI. paropakAranA je je vicAro ane je je AcAra AcaravAnA hoya temAM svAdhikAre pravRtta thavAthI A vizvazAlAmAM AtmAnnatisAdhaka mahApurUSa banI zakAya che. A vizvamAM mana-vacana-kAyAvaDe paropakAranAM nRtya karI zakAya che. lakSmI, anna, vastra-pAtra-jala-ASadhAdivaDe paropakAranAM kAryo karI zakAya che. vidyApAThanAviDe paropakAranAM kAryAM yathAzakti karI zakAya che. yAdAnavaDe paropakAranAM kAryo karI zakAya che. svAdhikAre peAtAnI pAse je je zaktiyA hAya tene anya jIvAnA kalyANArthe vAparI paropakAra karI zakAya che. A vizvamAM jeTalA jIvA kharekhara arihaMta-siddha-AcArya-upAdhyAya ane sAdhu thaelA che tenuM mULa kAraNa paropakAra avamedhAya che. parApakAraguNavinA samyakatvAdi mahAguNAnI prApti thaI zakatI nathI. paropakArathI AtmAnI pragatinA mArga turta pravRtti thaI zake che ane tethI sadgurU devanI prAptinA mArga khullo thAya che. je manuSyA prabhunI prApti mATe prayatna kare che te manuSyeA prathama paropakArakAryonI pravRtti kare che tethI temanA AtmA kharekhara satpurUSonA dharmAdhamATe pUrNa ceAgya thAya che ane pazcAt dharmabodhinI prApti thatAM vidyudvege AtmAnnati thAya che. potAnI pAse karADA lAkhA rUpaiyA bhegA karelA hoya che ane jee paropakAranA kAryomAM lakSmI vAparavAne AMcakA khAya che, teonI pAsethI kudrata parabhavamAM lakSmI paDAvI le che ane tenI anyabhavamAM apakrAnti thAya che. ataeva pA For Private And Personal Use Only Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 596 pakArAdvikarmAM karavAmAM manuSye A bhavamAM kaSi parA,mukha na thavuM joIe. A vizvamAM koine mahAmAM mahAna gaNavAmAM Ave te prathama parApakArIne mahAna gaNavAmAM AvI zake che. zrI tIrthaMkara maheArAjAe samavasaraNamAM besI dezanA dIdhI tethI teone namonnatlRitAnuM e padadvArA prathama namaskAra karavAmAM Ave che ane pazcAt namanindrALa e padadvArA pazcAt siddhAne namaskAra karavAmAM Ave che. AcArya, upAdhyAya, sAdhuo ane dharmagurUone paropakArathI namaskAra karavAmAM Ave che. tIrthaMkara mahArAjAe samavasaraNamAM bese che tyAre moticcasa zrI zrutajJAna prathama gaNadhara ane saMghane namaskAra kare che. tenuM mukhya kAraNa e che ke zrutajJAna, prathamadhara ane caturvidha saghathI paropakAranAM kAryo thAya che. paropakAra e vyAvahArika mahAn dharma che. gautamabuddha paropakArane mahAn guNu kahI kathe che ke jyAMsudhI vi zvamAM eka paNa prANI duHkhI haze tyAMsudhI mArA AtmAne cena paDaze nahi. zrI mahAvIra prabhue chadmasthAvasthAmAM paNa caMDakozika sarpane pratikhAdha ApyA hatA te parApakAranI bhAvanAne leI amedhavuM. jyAre tApase gozAlA upara teolesyA mUkI tyAre zrI vIraprabhue papakAranI pramala zuddha bhAvanAvaDe zItalezyA mUkI gozAlAne maratA acAnyA. zrI mahAvIra prabhue trIza varSaparyanta kevalajJAna pAmIne AryAvartamAM sarvatra upadeza deI karoDo manuSyanA uddhAra karyAM te meTAmAM meATA paropakAra avaLedhA. zrIpArzvanAthe kamaDa ceAgI tapa karatA hatA tenI tApaNImAM maLatA kASTamAMthI paropakAravaDe sarpane khaLa tA bacAvyeA. temaNe aneka varSaparyanta jagatpara upadezavaDe upakAra karyAM. cAvIza tIrthaMkaroe A vizvamAM kevala jJAna pAmI sarvatra vicarI bhanya manuSyeAnA uddhAra karI anantaguNu upakAra karyo che. peAtAnI pAse je kaMI sArUM hoya ane tethI vizvanuM zreya: thatuM hoya te vizvane samarpavA tatpara thavAthI AtmAnI jJAnAdika zaktiyAnI nyUnatA thatI nathI prarantu tenI vRddhi thayA kare che. potAnI zakti cevaDe anyane upakAra karI zakAya che tAja parApakAranA nimitte vAstavika tyAga guNanI prApti thavAthI sarva sanyAsanI prApti thatAM For Private And Personal Use Only Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 57 AtmA kharekhara malInabhAvathI mukta thaI zake che. AtmAnI upAdAna zakti ane naimittika zakti vaDe anya jIvApara upakAra karavAthI pragatikama mArgamAM vidyuvege gamana karI zakAya che, ane AtmAnI sarvasaktine khIlavI zakAya che. zrI mahAvIra prabhue dehotsarga karatAM pUrve Dazaprahara paryanta bhavya jIvone upadeza Apyo ane dukhasukhanA mArgo darzAvyA e kaMI A vizvapara sAmAnya upakAra gaNAya nahi. pratyeka manube pitAnI cAre tarapha upakAranAM vicAravAtAvaraNane pracAravuM joIe ane cAre bAjue upakAranI kRtinI vyavasthA karavI joIe ke jethI game tevI pramAdadazAmAM paNa upakAra karI zakAya ane pitAnI patita dazA na thatAM cAre bAjuthI pitAnA AtmAne ucca karavAne anya manuSya taiyAra rahe. AvI sthitinA rahasyane saMlakSI jJAnIo vizva jIvone jaNAve che ke paropakAranAM kAryo karavAM joIe. jevI anya manuSya vagere dvArA pitAne vipatti vagere prasaMge sAhAe maLe che ane te prasaMge pitAnA AtmAne jeTalo harSa-prada thAya che tevI rIte anya cha para upakAra, anya jIne potAnA mATe ghaNuM mAna ane zreyavRtti upaje che. prathamAbhyAsIo paropakAra kRtye karavAmAM rAgadveSanI vRttisaha pravRtti kare che ane upakAranuM pratyapakArarUpa phala Irache che ane teo paramArthane parepakArane paNa svArtha mATe seve che. madhyamAbhyAsI paropakArane kare che. paraMtu teo pratyupakAranI IcchA rAkhe che, paraMtu popakAra jenA upara karavAmAM Ave che te manuSya para viparIta saMgamAM apakAra karI zakatA nathI. uttama jJAnI manuSya rAgadveSa rahitapaNe svArtha ane paropakAranI maryAdAnI pilIpAra gamana karI nilepa daSTimAna banI popakAranAM kRtya kare che tethI te zubhAzubha pariNAma vinA paropakArAdi karmayegathI karmabaMdhana prApta karI zakyA vinA svapharaja bajAvI zake che. AtmajJAnI mahApurUSe AvI dazAe nibaMdha daSTithI popakArAdi kAryo karIne vizvamAM mahAnuM karmayogI bane che. paropakAranA pariNAmathI ane paropakAramAM pravRttithI puNya baMdha thavAnI sAthe je je dazAo dvArA AtmA ucca thAya te te dazAone AtmA prApta karI zake che. paropakArI For Private And Personal Use Only Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 598 manuSya azubha vRtti ane azubha pravRttine zubha vRtti ane zubha pravRttimAM pheravI zake che tathA pragatikamAnusAre te zuddha dazAmAM AvIne paramAtmapadane prApta karI zake che. A vizvamAM sAmAnyataH paropakAra te vyApaka dharma che. A vizvamAM eka divasamAM je je vastuo grahaNa karavAmAM Ave che temAM ajenA para kAra kharekhara sUkSma dRSTithI avadhatAM avabodhAze. papakAra karIne kadApi tene pratyupakAra grahavAnI bhAvanA na rAkhavI joIe ane temaja sAme kaI parepakAra na kare te pazcAttApa paNa na karavuM joIe. anya manuSya jI pitAne prati sAme pratyupakAra kare vA na kare tenI aMza mAtra cintA rAkhyA vinA popakAra kArya e svapharaja mAnIne kara ke jethI AtmaguNone tvarita vikAsa karI zakAya. anya manuSyane svArpaNa karavAnI pravRttie svAdhikAra popakAra che. anya jI taraphathI anantagaNe svAtmArthe lAbha meLavavAmAM Ave ane dazaguNe sAme badale vALavAmAM Ave e papakAra karma gaNI zakAya nahi, ete eka svArthadaSTie anya pratAraNuM karma avabodhavuM. parepakArI kAryomAM kadApi vArtha daSTine agra karI pravRttazIla thavuM nahi. papakAra karmamAM cetanajIne pravartavAnI pharaja che paNa tenuM zuM pariNAma kula Avaze te tene vicAravAne adhikAra nathI. he AtmAnuM tyAre papakAra kAryamAM pravRtta thavuM joIe. paropakAra karmamAM udvega-cintA pazcAttApa-beTa-dveSa vagere deza na sevavA joIe. paropakAra karIne je manuSya uga kare che te paropakAra dvArA thatI pragatine repa karI zake che ane mammaNa zeThanI peThe dAnapravRtti phalamAM kaMjusAI Adi durguNone prApta karI adhogati prApta karI zake che. mammaNa zeThe munine modaka laherAvyApazcAt pazcAttApa karyuM hatuM tethI te AtmAnI vAstavika pragati karI zakyA nahotA. parepakAra kAryomAM yAcaka pravRtti vA vRttine kadApi na sevavI joIe. jagane je kaMI svakIya zakti hoya teonuM arpaNa karavuM joIe, paNa jagat pAsethI tene pratibadale na yAca joIe. AvI dazA prApta karIne paropakAra kartavyaparAyaNatA sevavAmAM Ave che te pramAdayogovaDe bhraSTa thavAtuM nathI ane AtmAnI uccatA For Private And Personal Use Only Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 59 ane zuddhatAnI tvarita prApti karI zakAya che. je je zubha pugala&che ke je vastutaH pudgala dravya che tene potAnA mAnI laI tene dhana saMpatti vagere nAmathI saMbodhavAmAM AvatA hoya teonI mamatA, ahaMtA dUra thavAnI sAthe parepakAramAM tene tyAga thAya che ane tenI sAthe potAnA AtmAne lAgelAM pApa pudgalone saMbaMdha chUTe che tethI AtmA nirmala karmabaMdhanarahita thaI mukta paramAtmA bane che. gRhasthAzrama ane tyAgAzramane paraspara upakArane saMbaMdha che. gRhasthAzramIo para kharekharA tyAgIo anantaguNa upakAra karavAne zaktimAnuM thAya che. A jagatu tyAgIonA anantaguNa uparathI sadAda bAyeluM rahe che. zrI viraprabhue, sudharmA svAmIe, maitamabuddha, Izue, zikarAcArye, haribhadrasUrie, hemacaMdrAcArye, umAsvAti vAcake, samaMtabhaTTahIravijayasUrie, yazavijaya upAdhyAye, Anandaghane A vizvapara upadeza deI jJAnanAM pustaka lakhI ananta guNe upakAra karela che. hindu omAM svAmI dayAnanda, vivekAnanda ane svAmI rAmatIrthe upadeza grantha lakhI upakAre karyo che. sarva vastuo jagane arpaNa karI tyAgI banI jIvatAM sudhI jJAnavaDe upadeza de, sArAM kR karavAM ane sadA vizvamAM sarva leke sukhI rahe evA vizvane savicAre ane AcAro jaNAvavA te vizvanA upara mahAna upakAraka jANa. jagatane uddhAra tyAgIovaDe thAya che tethI tyAgIonA samAna kharekhara vizvapara gRhasthAzramIothI upakAra thaI zakatuM nathI. tyAgIo gRhastho pAsethI a5 upagraha rahI zake che ane jene badale bhaviSyamAM anantakAlaparyanta keTI upAsethI kareDe upakAra karyo chatAM paNa pAcho na vALI zakAya evA ananta guNa upakArone tyAgIe karI viddhAra kare che tethI tyAgIonA upakAra taLe A vizva traNa kALamAM dabAyeluM rahe che. aeva tyAgIonI sevA mATe sadA gRhasthAzramIo ughukta rahe te paNa tyAgIonA upakArane badale vALI zake nahi. gRhasthAzramIonI Avazyaka kartavya karmayoganI pharaja che ke teoe tyAgIonI sevA bhaktimAM sarva svArpaNa karavuM. bhakta-tyAgI mahAtmAonA hRdayamAM satya ane prabhune vAsa che. For Private And Personal Use Only Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A vizvamAM sarvatra dravya ane bhAvathI zAMti prasarAvanAra tyAgI mahAtmAo che teono je pratipakSI bane che te prabhune zatru bane che. bhUtakALamAM tyAgIonA hRdayamAMthI satya pragaTayuM hatuM, vartamAnamAM tyAgIonA hRdayamAMthI satya pragaTe che ane bhaviSyamAM tyAgI mahAtmAonA hRdayamAMthI satya dharmane prakAza thaze tenI vAstavika satyatAne khyAla kharekhara tIrthakare gRhAvAsane tyAga karI tyAgI banI tIrthanI sthApanA karI vizvane jaNAve che tethI tenA karatAM vizeSa purAvAnI have jarUra rahetI nathI. jyAre tyAgIomAM pramAdane praveza thAya che tyAre koI mahAtmA jagatamAM pragaTI nIkaLe che ane te pramAdane parihAra kare che tathA vizvamAM tyAgIo dvArA upakAranAM kRtya karAvavA samartha bane che. satya dharmane tyAgI tIrthakara dvArA uddhAra thAya che. A vizvamAM tyAgIovaDe dharmane prakAza thAya che tethI tyAgIonI bhakti mATe viSe sadA tatpara rahevuM joIe. gRhasthAzramIo A vizvapara aneka upakAre karavAne zaktimAna thAya che. jagatamAM mahAna upakAranAM kAryo karatAM alpado thaI zake che. upakAra vRtti ane pravRtti sevatAM hiMsAdidoSathI sarvathA mukta thaI zakAtuM nathI. vizvane mahAna lAbha thAya, svaparane mahAna lAbha thAya ane anya jIvone sAmAnya hAni thAya evAM paropakAra kAyaeNne sApekSa daSTie sevavAM joIe. sarvathA niravadyadazAe paropakAra kAryo karavAM e saMyamIvaDe sApekSadaSTie sAdhya thaI zake che. alpaSa ane mahAlAbha daSTie vizvamAM parepakArI kAryo karavA joIe. zubhAzubha pariNAmathI jeo mukta che evA AtmajJAnIo viveka daSTi puraspara paropakArika kAryo kare che. paraMtu te puNya pApathI nibaMdha rahI paramAtmApada prApta karI zake che. zuddha pariNAmane dhAraNa karI parepakAranAM kRtya karavAnI jenA AtmAnI dazA thaI hoya tevA AtmajJAnIoe zuddha pariNAma dhAraNa karIne nirmoha daSTie pApakAranAM kRtya karavAM joIe. zuddha pariNAmI AtmajJAnIonA hRdayamAM doSapariNati na hovAthI doSanA hetuo paNa niviSa sarpanI peThe doSanI vRddhi mATe popakArAdi kAryo For Private And Personal Use Only Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 601 karatAM thatA nathI tethI tevA AtmajJAnI manuSyeA pApakArAdi sakala kAryo karavAne adhikArI bane che. je zuddha pariNAmanA adhikArI thayA nathI ane zubha piraNAme jagatmAM paropakArAdvi kAryo karavAne adhikArI che teoe zuddha pariNAma prAptiprati sAdhya bindu lakSIne zubhapariNAmathI paropakArAdvikAryAM karavAM joie. zubha pariNAma paNa paropakAra karatAM sadA na rahetA hoya ane azubha pariNAma sevAtA hAya tepaNa zubha pariNAma prApta karavAnI tIvra vRttisahita pApakAranAM kArI karavAM oie. zubhAzubha pariNAmathI mukta evI dazAmAM AvIne AtmajJAnI mahAkarmayAgIo mana-vacana ane kAyAthI parApakAranAM kAryo karI zake che tevI dazAmAM je mahAkarmacAgI vicare che tene jagA zubhAzubha vyavahAra naDatA nathI. te zubhAzubha vyavahArathI niryukta thaI jema temane ceAgya lAge evA mArge apramattayAgI thaIne vicare che ane vizvapara paropakArarUpa meghanI vRSTi karI jagane Anandamaya karI de che. je zubhAzubha pariNAmathI mukta nathI thayA tee zubhAzubha vyavahArane anusarI zubhamAM pravRtti kare che ane azubhathI nivRtta thaI parApakAra kRtyAne kare che evA temanA adhikAra hAvAthI tene te pramANe pravartavuM joie. rAjA, dharmAcArya, yogI, santa, sAdhu, gurU, mAtapitA, vaidya, vagere A vizvamAM vizeSataH upakAraka che mATe teAnI rakSA karavAmAM alpahAni thAya-alpadoSa thAya te paNa tenI sevAbhakti ane rakSA karavI joie. maheApakArAnI pravRtti sAthe alpadoSonI pravRttiyeA thayA kare che tethI kaMI paropakAra pravRttinI svaphrajathI parA.mukha na thavuM joie. eka zeTha nadInA kAMThe besI rahyA hatA evAmAM anya zeThanA putra nadInA pravAhamAM taNAvA lAgyA tyAre teNe nadInA kAMThe upaviSTa zreSThIne bacAvavA mATe bUma mArI; parantu te zeTha vicAravA lAgyA ke zeDane putra nadInI bahAra kADhatAM te paraNaze ane maithuna karI navalAkha jIvAne mAraze tathA SaTkAyanI hiMsA karaze ataeva tene bacAvavAmAM koi jAtane phAyado nathI; ulaTuM bhaviSyamAM je hiMsAdi pApA karaze tenuM mhane pApa lAgaze, 9; For Private And Personal Use Only Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 62 A vicAra karI teNe zeThane putrane nadImAM taNuvA dIdhe paraMtu tene nadInI bahAra kADha nahi. nadInA tIrapara upaviSTa zeTha vagurU pAse gaye ane zeThanA putrane nadInA pravAhamAM taNAtAM chatAM na kADhavAne viveka darzAvyuM. gurUe tenA kuvivekanI avagaNanA karIne kahyuM ke are mUrkha! tuM doSa vA dharmamAM hajI kaMI samajatuM nathI. sarva jIvomAM manuSya mATe che tenI rakSA karavAmAM anya jIvone hAni thatI hoya te paNa hRdayamAM hAni karavAne pariNAma na hovAthI hiMsAdi doSanuM karma lAgatuM nathI ane mahAna puNya tathA nirjarA thAya che. mahApuNya tathA nirAkAraka popakArI kRtya karatAM alpakarmabaMdha thAya evA doSa thAya to paNa tevAM paropakArI kAryo karavAM joIe. manuSyane bacAvavAthI manuSya jIvIne je paropakArAdikAryo karI zake che te anya prANIo karavAne zaktimAna nathI. AtmajJAnimanuSyane sarva jI para svAtmavat samAnabhAva che te paNa teonA popakArAdikAryomAM teo vivekadraSTine agrasthAna ApI paropakAra kRtyamAM pravRtti kare che. mUDhadaSTithI jeo parepakArapravRtti karavA prayatnazIla thAya che teo puNyane badale pApanI prApti karI zake che. rogI sAdhuone oSadhapragathI sAjA karavAmAM Ave che, te anantaguNa puNyabaMdha thAya che ane anantaguNa karmanI nirjarA thAya che; e eka vaNike gurUpAse upadeza zravaNa karyo ane gurU pAse pratijJA karI ke mArA gAmamAM mAMdA paDelA sAdhuenI davA karIne mAre jamavuM anyathA jamavuM nahi. keTalAka mAsaparyanta te mAMdA sAdhuonI davA karIne jamavA lAgyuM. eka divasa te gAmamAM kaI regI sAdhu hatA nahi tethI te mUDhatAthI pratijJAbhagazaMkAe zakita thaye ane prabhune be hAtha joDI vinavavA lAge ke he prabhe ! Aja mArI pratijJAna bhaMga thAya che mATe gAmamAM rahelA eka be sAdhune jhaTa regI banAva ke jethI tenI davA karIne huM jamu. A pramANe ucca svare te prabhune vijJapti karatA hatA tatsamaye tenA gurUjI AvyA ane kathavA lAgyA ke he bhadra ! tuM sAdhuone regI banAvavAnI bhAvanAvaDe pApa bAMdhe che. have evI pratijJA apI che ke rAgI sAdhu hoya te tenI davA karIne khAvuM, paraMtu kaI regI na For Private And Personal Use Only Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 603 hoya te na khAvuM evI pratijJA ApI nathI, mATe sAdhuone regI karavAnI prabhune prArthanA karI ulaTuM pApa bAMdhe che. keI sAdhu regI nathI tethI tyAre pramudita banIne jamI levuM joIe. A pramANe tenA sa gurUe baMdha ApIne mUDhavaNinI mUDhatA dUra karI. prasaMge pAra kathita A kathA parathI sAra e levAne che ke mUDhadaSTie parepakAra karatAM pApa thAya evI rIte paropakAra na kara joIe. ekendriya jI karatAM kIndriya ane dvIndriya karatAM trIndriya ane trIndriya karatAM caturindriya ane caturindriya karatAM paMcendriya upara popakAra karatAM anantaguNa puNyAdiphala prApta thAya che. pazupaMkhIo karatAM manuSyapara upakAra karatAM anantaguNa phala pitAne tathA vizvasamAjane thAya che. anAryo karatAM Apara upakAra karatAM anantaguNa vizeSa phala thAya che. AmAM ajJAnIo karatAM uttama sAtvikaguNI jJAnIone upakAra karatAM anantaguNa vizeSaphala thAya che. gRhasthAzramI AryajJAnIo karatAM tyAgI karmayogI jJAnIo para upakAra karatAM anataguNa vizeSaphala kharekhara pitAne tathA samAja ane vizvane thAya che. dezane dharmane uddhAra karanAra jJAnI manuSya sadA saMrakSya che. atae dezaddhAraka, dharNoddhAraka jJAnimahAtmAo para upakAra karatAM aneka jInA bhega ApavA paDe ane hiMsAdi doSa lAge topaNa anantaguNa phala thAya. che. jJAna-vidyAkeLavaNI dvArA vidhapara paropakAra karatAM anantaguNa phala thAya che. je je mahApurU, mahAtmAe A vizva para dravya ane bhAvathI vizeSa upakAra karanArA hoya che teonI te pramANe bhaktisaMrakSA karavAmAM apaSa ane anantaguNa phala vizeSa thAya che. sarva jIve eka kuTuMbasamAna che te paNa teono prANAdi ane upakAra kartatvanI dRSTie teonuM te daSTinA viveke mahattva saMlakSI upara pramANe kathana karyuM che, anyathA laghu agara mahAjanapara zubhAzubha pariNAma daSTie paropakAra karatAM zubhAzubhaphala thAya che tethI aneka dRSTinI sApekSAe uparane viveka dhyAnamAM rAkhI anekAntadaSTie utsarga ane apavAdathI pravRtti karavI. je je prasaMge svAdhikAra dravya kSetrakAlabhAvathI je je upara je je upakAra kare egya hoya te te For Private And Personal Use Only Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 604 prasaMge te te upakAra karavAthI phalanI prApti thAya che. ApattikAle ApattinA prasaMgene lakSyamAM rAkhI upakAra kare ghaTe che ane utsagekAle utsarganA prasaMgone dhyAnamAM leI upakAra karavo ghaTe che. jenAthI je kAle svazakatvanusAre zubha pariNAme ane zuddhapariNAme upakAra thAya che tene te kAle vizeSaphalanI svapharaja adA karavAnI siddhi thAya che. je prasaMge je jIvane je yogya upakAra karavAno hoya te prasaMge te jIvane tevA prakArane upakAra karavAnI AvazyaktA siddha Thare che. bhUkhyA manuSyane annanI jarUra hoya che te prasaMge vastra ApIne upakAra kare te agya che, paraMtu tene khAvAnI vyavasthA karI ApavAnI jarUra che. deza, samAja, saMgha, dharma ane jAtipara je je kAle je je upakAra karavAnI AvazyakatA hoya te te kAle te te upakAre karavA joIe. AryAvartamAM bAvAo, sAdhue lAkhonI saMkhyAmAM phare che teone jJAnI banAvavAne aneka jJAnazALAonI vyavasthA karavAmAM Ave to te vizeSa upayogI upakArI kArya gaNAya. teonI pragatine prabhAva kharekhara saMpUrNa vizvanI pragati karavAmAM sAhATyakArI che mATe tyAgI bAvA sAdhuonI pAThazAlAo karavAthI ane teone bhaNAvavAmAM sarva prakAranI sAhAcya ApavAthI dezapara mahAna upakAra karI zakAya che. tyAgIo ane sAdhuonI unnatinI sAthe dezonnati ane dharmonnati turata thaI zake che. A vizvamAM sarva ne upakAra thAya evAM kRtya karavAM joIe. rajoguNa ane tamoguNa manuSyo karatAM sattvaguNI manuSya para vizeSataH AtmasvArpaNa karI upakAra karavA tatpara thavuM joIe kAraNake sattvaguNI manuSyathI dezamAM vizvamAM zAnti prasarI zake che ane teo vizvajIne aneka duHkhomAMthI mukta karI teone zAnti ApavA samartha thAya che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zAe svasvAdhikAra pramANe yathAzakti vyavahAra ane nizcayathI mana, vacana ane kAyAe vizvavati jIpara jJAna, darzana, cAritra guNonI prApti thAya ane mana, vANI, kAyA ane AtmazaktinA vikAsa thAya evI rIte upakAre karavA sadA tatpara thavuM joIe. saMvara ane nirjarAnI ArAdhanA karanAra mahAjJAnI yogIonI, munivaronI sevA mATe For Private And Personal Use Only Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 605 vizvavati sakalajIe tatpara rahevuM joIe. zrI tIrthakara mahArAjA samavasaraNamAM besI dezanA deI manuSya vagerene uddhAra kare che tethI teo mahAdeva-tribhuvanapati-mahAmAhana vagere vizeSaNathI stavAya che. A vizvamAM parasparapravatita upakArasUtrane je ucheda karavA tatpara thAya che te A vizvazAlAmAM apakAntinA niyamAnusAre svajAtine adhaHpAta kare che. paraspara upakAra karavAnI pravRttine mAna ApIne pravaryA vinA vidhepagrahamAMthI mukta thaI zakAya tema nathI. saMpUrNa vizvavastuone saMcaya karIne tene rakhavALa banavAthI mAnavane kaI jAtane lAbha nathI. ahamamatvanA paDadAone chedIne je A vizvane dekhavAmAM Ave te A vizva eka kuTuMba samAna bhAse ane potAnI sarvazaktinuM vizvane samarpaNa karI zakAya. jevuM vizvamAMthI levA pravRtti karavAmAM Ave che tevI vizvane pAchuM devAnI vRtti ane pravRtti karavI e svapharaja che tenAthI vizeSa manuSya karI zakato nathI. ataeva teNe vizvanI sAthe sattAdhikArI chatAM ane dhanapati chatAM samAnabhAvathI vartavuM joIe. vizvanA ane pitAnA karatAM nIca ane potAnI kRpAvaDe jIvI zake che evuM manamAM dhArIne kadApi koI upagraha pravRttine seve te te egya gaNI zakAze nahi. sarva jI pitapitAnI pharaje meTA che. ApaNe teone zAmATe halakA gaNavA joIe? ApaNe jema a nA upakAro grahaNa karIne jIvatA hoIe chIe tema anya jIve ApaNA upagrahone grahI jIvI zake che, tethI teone halakA gaNavAne pApagrahadaSTie adhikAra nathI. paraspara ekabIjAnI pharajarUpa dharma adA karavAne A vizvazAlAmAM sarva jIne adhikAra che temAM sadA pravRtti karavI joIe. A vizvazAlAmAM paropakAra kare eja prabhune prApta karavAnuM ane svati karavAne upAya che te vinA kadApi AtmaguNa khelavAnA nathI. je manuSya parepakAra kare che te prabhunA mArgane prApta kare che ane durguNone tyAga karIne saguNene grahaNa karI zake che. bhedabhAvanI vRttine tyAga karIne parasparepagraha karavAnI vRttine Adara ane A vizvavati duHkhI prati daSTi deI teonAM duHkha TALavAne teonA AtmAnI sAthe pitAnA For Private And Personal Use Only Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 696 AtmAnI ekatA kara ke jethI teonA duHkhane hartA banI zake. papakArane je dharma na mAnate hoya tevA rAkSasane A vizvamAM jIvavAne hakka nathI. davAzALAo, pAThazALAo, borDIMga, Azrame, gurUkule, dharmazALAo, rAjyakAyadAo, sadAcAra, prapAo, pAMjarApaLe, anAthAlayo, baherA muMgAnI zALAo, sAdhuone utaravAnAM sthAne, bhASaNazALAo, upAzraye vagere sarve upakAra karavAnAM sthAnake che. upakAra karavAnAM je je sAdhana hoya teone sArvajanika daSTie sarva jIvene yathAgya lAbha maLe tevI rIte pravRtti karavI joIe ane sarva jIvonAM hRdaya zAnta karavA aneka upakAronI pravRttimAM tatpara thavuM joIe. buddhadeva kahe che ke "saMsAramAM cAvata zAnti na hoya tAvatuM mArA hRdayamAM duHkha thayA karaze" mahAtmA Isu kAIsTa kahe che ke "je mAre bhAI hune tamAce mAre te tuM haiye dhara ane tenA sAme tyAre bIjo gAla kara". saptama eDavarDa kahe che ke "A saMsAramAM huM zAnti cAhuM chuM." mahAtmA viliyama TAmAsa seDa kahe che ke "bhagavan! kamathI kama eka bhAInI talavAra bIjA bhAIne gaLA upara nA cale, vizvamAM zAnti varte, nirbale para atyAcAra na thAya evuM huM cAhuM chuM." e meTA purUSanA hRdayamAM upakAranI vRtti che tethI uparyukta zabda temanA hRdayamAMthI nIkaLe che. rUziyAmAM mahAtmA TesToya jyAre vagaDAmAM maraNapathArIe sUte tyAre tenI pAse hajAre manuSya AvI besavA lAgyA. teone saMga badhIne mahAtmA TesTeya kahevA lAgyuM ke "are mArA AtmAo! tame mArI pAse kema besI rahyA che? tamArI eka paLa paNa nakAmI gumAvyA vinA garIba para upakAra karavA pravRtti kare. tamArI sAhAdhyane mATe vizvajIve rAha joI rahyA che. teone mATe tame uThe ane teonAM duHkha dUra karI teone zAnti Ape ke jethI mane maratAM zAMti maLe."mahAtmA TelaTeyanA hRdayamAMthI popakAravRttithI uparyukta zabda nIkaLe che tethI tenI mahattAne vizvane bahu khyAla Ave che. paropakAra karavAmAM je manuSya samaja na hoya te manuSya dharmamAM kaMI samajato nathI. mahAtmAoe kaSie hADakAM rUdhira For Private And Personal Use Only Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 607 vagerenuM paramArthe arpaNa karyuM che tethI teonAM dRSTAMte vaDe manuSyane prabodhI zakAya che. pazuo ane paMkhIo upakAra kare che. vanaspati paNa ajenA upara upakAra kare che. manuSya je ajenA upara upakAra na kare te tenA je. duSTa A vizvamAM anya kaI gaNAya nahi. khAvuM pIvuM, majazekha mAravA ane svArthamAM layalIna rahevuM eTaluM karavA mAtrathI kaMI manuSyatva prApta karI zakAya nahi. manuSyatva prApta karavAne mATe upakArapravRtti mukhya kAraNabhUta che mATe manuSya ! anya AlapaMpAlane tyAga karIne paramArtha kara, upakAra kara, upakArathI te mahAna thaIza. he manuSya ! vAstavika guNanI pragati karavAmAM upakAranuM avalaMbana kara. jIvanamukta mahAtmAo kRtakRtya thayA hoya che te paNa teo upakAra mATe pravRtti karIne prArabdhakarma bhegave che. uccadazAne pAmelA tevA mahAtmAone paNa jyAre upakAranI pravRtti kare che. te he manuSya ! tyAre te upakArapravRtti AdaravI joIe emAM have kaMI kathavAnuM vizeSa rahetuM nathI ema avabodha. dezasevA, rAjyasevA, dharmasevA, kuTuMbasevA, mAtRpitRsevA, gurUsevA, saMghasevA, samAjasevA, jJAnasevA, darzanasevA, saMyamasevA, sArvajanika hitakAraka kAryasevA vagere sevAonA mArgomAM vicaravAthI anekadhA upakAranAM kAryone karI zakAya che. AgamomAM, nigamamAM, granthamAM upakAraka kAryonI dizAo kharekhara viveka purassara darzAvavAmAM AvI che tethI samyam avadhavuM ke duHkhI, garIba, dezI, pApI jIve para upakAra karIne teone guNe ApI uddhAra. A vizvanA jIvonA doSe dekhAze ane teone tiraskAra karI tame pitAne DAhyADamarA mAnI leze te vizvazAlAmAM adhaHpAta thaze ane paDatA paDatA nIca enimAM utarI javAnA. mATe anya jIvonA hajAre karaDe apakAre bhUlIne teonA upara upakAra kare. sarva jIvo para upakAra karavAnuM je dharma zikhavatuM nathI te dharmanuM amAre kAma nathI ane te upakArapravRttivinAne dharma vizvamAM jIvate paNa rahetuM nathI. je pramANe AtmAmAM upakAra karavAnI bhAvanA pragaTatI hoya te pramANe pravRttithI upakAra karatAM jarA mAtra saMkeca na pAma joIe. manuSya! manamAM avadha ke AyuSya pUrNa thayA pazcAt For Private And Personal Use Only Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 608 hArI sAthe kaMIpaNa AvavAnuM nathI. A vizvazAlAmAM upakAranuM zikSaNa levAnI pravRtti kara. prathama upakAra karavAnuM zikSaNa grahaNa kara ke jethI A bhennatikAraka kartavya karmomAM pravRtti karavAne te adhikArI banI zake. dharmArthakAMkSimanuSyoe niSkAmavRttithI upakArapravRtti AcaravI joIe. saM. 1947 nI sAlamAM vijApuramAM eka manuSyane kSetramAM sarpa karaDe. tenuM viSa tene sarva zarIramAM vyApI gayuM. tene uMcakIne gAmamAM lAvavAmAM AvyuM aneka manuSya pAse sarpaviSa utarAvavAmAM AvyuM paNa utaryuM nahi evAmAM daivavazAt tyAM eka phakIra Aje teNe turata maMtrathI sarpanuM viSa utAryuM ane pazcAta surata te tenA mArga pratigamana karavA lAgyuM. je manuSyane sarpa karaDaye hatuM tenA kuTuMbIoe pelA phakIrane mAge te ApavAne ghaNuM AjIjI karI ane tenI pAchaLa doDI tene ubhe rAkhI page lAgI be hAtha joDI ghaNuM kahyuM. tyAre pelA phakIre kahyuM ke meM tamArA kuTuMbI manuSyapara upakAra karyo che tethI huM tamAruM kaMI paNa levAne nathI vizeSa zuM tamArA gharanuM jala paNa rahIza nahi. mArI niSkAmavRttinA baLe sarpane maMtra bhaNatAM sarpa turata utarI jAya che ane mane vAstavika je phala thavAnuM hoya che; te thAya che mATe hune have tame kaMI paNa kahetA nahi. dhanya che ! evA phakIrane. A daSTAMta uparathI avadhavAnuM e maLe che ke niSkAmavRttithI upakAra kare. ghaSTi e upakAra Adi aSTadaSTie upakAranuM svarUpa avabodhI upakAra karavo joIe. dapakAra, bhAvapakAra, nizcapakAra, darzane pakAra, jJAnapakAra, cAritrakAra, vipakAra, AjIvikepakAra, auSadhapakAra, annopakAra, jalapakAra, dharmopakAra, rakSakapakAra Adi aneka prakAranA upakAre che. rajoguNapakAra, tame guNe pakAra ane sattvaguNopakAra ema traNa prakAranA upakAranuM sammasvarUpa avadhavuM. ekendriyathI te paMcendriya paryanta jI rajoguNAkAra, tame guNAkAra ane sattvaguNapakAra karI zake che. je je kAle je je kSetre je je upakAranI AvazyakatA hoya che tenI te te vakhate mukhyatA gaNAya che ane anyapakArenI gaNatA gaNAya che. viSayabhede upakAranA asaMkhya bheda paDe che. niSkAmavRttio bhAna hoya . uttarI jAya nikAma For Private And Personal Use Only Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 609 paropakAra karavAnI bhAvanA dhAraNa karIne uparyukta sarva prakAranA upakAzamAM svAdhikAre pravRtti karavI joie. sa. 1957 nI sAlamAM hindusthAnamAM mahA duSkALa paDayo tyAre aneka paropakArI manuSyae niSkAmavRttithI manuSyAnIpara pApakAravRtti AcarI hatI. amadAvA 4mAM kavi-nATakakaMpanI kADhanAra-jaina zA. DAhyAbhAI dheALazA hatA. temanA pitAjI dhoLazAjI pA jaina hatA. temanA hRyamAM pratiddhina paropakAranI bhAvanA vadhyA karatI hatI. te dararoja vyAkhyAnamAM jatA hatA. teo vyAkhyAna zravaNu karI upAzraya bahAra nIkaLatA ke temanI pAchaLa aneka duHkhIlAke paDatAM ane temanI pAchaLa pAtAnA duHkhanI vAta kahetAM. dheALazAjI zeTha sarvaleAkeAnI vAta sAMbhaLatA ane yathAyogya sarvane dAna ApatA hatA. teenI pramANikatA ane paropakAravRttithI amadAvAdanA meTA dhanavaMta zeThIyA pAsethI jeTalA rUpaiyA joie teTalA mAgI lAvatA, dareka zreNI temane mAgyA pramANe ApatA ane te lAvelA rUpaiyA teo garIba jainA tathA jainetara garIma lokone vheMcI detA. upAzraye sAdhuonI pAte jAte khakhara letA, sAdhvIonI bhakti karatA. koinA upara upakAra karavA cUkatA nahi. amadAvAdanA nagarazeTha. maNibhAi premAbhAI e chappananA duSkAla prasaMge paropakAra karavAmAM khAkI rAkhI nathI. teo garImaleAkeA pAse gADI leI jatA ane teone jAte tapAsatA ane pazuo tathA manuSyApara upakAra karatAM karatAM temanA upara rAge humalA karyA tethI evA bhalA paropakArI nagarazeDanuM mRtyu thayuM. amadAvAdanA jaina jhaverI, zeTha lallu bhAI rAyajIe paropakAra karavAmAM lakSmInA sArI rIte bhega ApyA che. amadAvAda jainazvetAMmbara mUrtipUjaka beDIMga kADhavAmAM temaNe AgevAnIbharyAM bhAga lIdhe che. lAlazaMkara umiyAzaMkare sthApelA anAthAzramane temaNe sArI sAhAyya karI che. ezavALa jainanA nAme phAi paNa manuSya temanI pAse khAnagI madata levA jatA te tene temanI caDhatI avasthAmAM sArI rIte khAnagImAM madata ApatA hatA. zeTha, lallubhAI rAyajIe hajAro rUpaiyA gupta rIte garIba lokone ApyA che. uttama varNanA lokone gupta rIte ghaNI sAhAyya karI che. temanI 99 For Private And Personal Use Only Page #671 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 610 caDhatInA prasaMge temanA ghara nIce manuSyanI ThaTha jAmatI hatI. sarvane teo madada ApI vidAya karatA hatA. temanA ghera ame vaheravA jatA tyAre ghara nIce jANe davAkhAnAnA dardIo bharAyA hoya tevI rIte aneka duHkhI manuSya beThelA dekhavAmAM AvatA hatA. temaNe parepakAranAM je je kAryo karelAM che tene jAtianubhava che. zeTha lalubhAI rAyajI hAla paNa papakAranAM kAryo karyA kare che. amadAvAdanA nagarazeTha premAbhAI hemAbhAIe ghaNuM popakAranAM kAryo karyAM hatAM. zeTha lAlabhAI dalapatabhAInI mAtAjI gaMgAbena aneka parepakAranAM kAryo adyaparyanta kare che ane bhaviSyamAM karaze. zeTha manasukhabhAI bhagubhAIe parepakAranAM kAryo karyA che temaNe amadAvAdanI pAMjarApaLa sudhArIne pazuonAM duHkha dUra karavA dhanAdikanI sAhATya karI hatI. suratamAM rAvabahAdUra hazacaMda meticaMda. zeTha dharmacaMda udayacaMda, nagInadAsa kapUracaMda, nemacaMda meLApacaMda ane nagInadAsa jhavere manuSyo ane pazuo upara upakAra karavA sAre Atmabhega Ape che. pATaNamAM saM. 156 nA duSkALanA prasaMgamAM eka gRhastha zeThe gupta nAmathI dukAna ughADI hatI ane te dvArA teNe aneka manuSyone nAme lakhIne rUpiyA ApyA hatA tathA dANa ApyA hatA pazcAt teNe dukAna baMdha karI te vAta pATaNamAM jAhera che. pATaNamAM dukAna ughADIne niSkAmavRttithI garIbone guptapaNe madata karanAra gRhasthanI jeTalI prazaMsA karIe teTalI nyUna che. zeTha vIracaMda dIpacaMda, ane premacaMda rAyacaMde parepakArapravRttimAM sArI rIte bhAga lIdhe hate. manuSya ane pazupaMkhIo upara upakAra karanArA A vizvamAM aneka manuSya vidyamAna che. hindusthAnanA nAmadAra zahenazAha sara rja ane rANI merI paropakAra karavAmAM potAnuM ghaNuM jIvana vyatIta kare che. hindusthAnanA vayasareya lahADaja paropakAranAM kAryo karavAmAM sArI rIte Atmabhega Ape che. A vizvamAM hajI papakArI manuSya vidyamAna che tethI sUrya ane caMdra niyamita gati kare che ane samudra pitAnI maryAdAne mUrti nathI. A vizvamAM kettara daSTie bhapakAra karanArA aneka AcAryo, upAdhyAye ane sAdhuo vidyamAna che tethI vizvamAM zAMtisukhanI jhAMkhI jaNAya che. For Private And Personal Use Only Page #672 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11 AvI rIte A vizvazAlAmAM paropakAranuM svarUpa avadhIne huM manuSya tuM paropakAra kara, paropakAranI bhAvanAvALAe A vizvamAM upakArakarma karavAmAM svAdhikAre pravRtta thavuM joie. paropakArI manuSya mana, vANI, kAyA ane lakSmIthI sadA upakAra sevavA cAgya che. paropakArI manuSye paropakAra karavAne svakartavya samajI svAdhikAre sevavA joie. karmaceAgIne vizvazAlAmAM upagraha karmamAM pravRtta thai AtmAnaMti karavI ema uparanA zlokodvArA jaNAvavAmAM AvyuM. avataraNa:vizvazAlAmAM paropakArakarmadvArA AtmAnnati darzAnyA pazcAt avyavasthita pUrNa kArya na karatAM vyavasthApUrvaka kartavyakarma alpakArya karavuM ema have darzAvavAmAM Ave che. joza. pUrNakAryaM na kartavya, masvacchama vyavasthitam // paritastat prakartavya, malpakarmA'pi sundaram // 72 // zabdArtha:--asvaccha avyavasthita evuM pUrNa kArya paNa na karavuM joI e ane vyavasthApUrvaka alpakArya paNa parita sundara karavuM joie. vivecanaH--eka kAryane asvaccha ane avyavasthitapaNe pUrNa karavA karatAM te kArya alpa karavuM ane svaccha tathA vyavasthita sundara karavuM e uparyukta zlokanA vAstavika bhAvArtha che. alpakArya paNa cAra bAjuethI sundara karavuM joIe. karmayogI thanArA manuSye A bAbata lakSyamAM leI ne vyavasthitapaNe svakartavyane karavuM joIe. sujJamanuSya je je kArya prAraMbhe che tene ekadama asvaccha ane asundararItyA karatA nathI. alpakArya karavuM paNa sArUM karavuM paraMtu asvaccha ane avyavasthita evuM pUrNa kArya na karavuM. samatApariNatie ane upayAgapariNatie svaccha ane vyavasthita kArya karavAnI Teva paDe che. eka vakhata paNa jo asvaccha ane avyavasthita kArya TharavAnI Teva paDI gai te pazcAt tenA parihAra karatAM ghaNA vakhata lAge che ane mahAprayatne avyavasthitapaNe kArya karavAnI Tevane vArI zakAya che. mananI caMcalatAnA parihAra thavAthI asvacchatA ane avyavasthitatA TaLe che. je je sthAne For Private And Personal Use Only Page #673 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kara je je kAryamAM asvacchatAne avyavasthitatA thaI hoya tene nirIvAnI TevathI asvacchatA ane avyavasthitatA TaLe che. koI paNa kArya utAvaLathI karatAM mananI ca'calatA thAya che ane mananI caMcalatA thatAM buddhinI caMcalatA vadhe che tathA buddhinI caMcalatA vadhatAM kAryanI cAre bAjuone tapAsavAnuM ane temAM sudhArA vadhArA karavAnuM rahI jAya che tethI te kAryanI samApti thatAM asvacchatA ane avyavasthitapaNuM turta jaNAya che; ataeva jyAre koI paNa kAryanA prAraMbha karavo hoya tyAre prathama mana, vacana, ane kAyAnA yAganI sthiratA karavI ane je kArya karavAnuM hoya tene vyavasthApUrvaka karavA mATe tene vicAra karavA. pazcAt kArya karatAM karatAM vyavasthApUrvaka thAya che ke nahi tenA sthiraprajJAthI viveka karave! ema karavAthI je kArya thaze temAM svacchatA ane vyavasthitatva avalokAze. pAzcAtye vyavasthita kArya karavAmAM adhunA prAdhAnyapada bhogave che. teo prathama pratyeka kAryanI svacchatA prati vizeSa lakSa Ape che. alpakArya paNa sundara karavAnI vRttine teo mAna ApIne pravRtti kare che tethI tenI buddhinI vRddhi thAya che ane tethI te aneka kAryo karavAne zaktimana thAya che. pratyekakAryanI sundaratA ane svacchatA mATe prathama tenI avyavasthA karavA mATe prathama lakSya ApavAnI jarUra svIkAravI joie. vyavasthA pUrvaka pratyeka kArya karanAra manuSya potAnI kIrtine ama karI zake che AbhujInA derAsaramAM vastupAla ane tejapAlanA derAsaramAM tathA vimalazA zeThanA derAsaramAM je kAraNI karavAmAM AvI che tenI suvyavasthA-svacchatA ane sundaratA avaleAkavAthI pUrvanA kArIgarAnI vyavasthAbuddhipravRttinA samyag sundara khyAla AvI zake che. IjIptamAM rahelI DhArApIDAne avaleAkavAthI prAcInakAlIna manu byAnI vyasthita buddhi tathA vyavasthita pravRttithI vyavasthita kArya karavAnI zaktine adbhuta khyAla Ave che. briTIzA, amerikana, phrencA, jarmanA ane jhapAnA vyavasthita ane sundara svaccha kArya karIne vizvanuM dhyAna kharekhara potAnAprati kheMce che. AryAM pUrve vyavasthita ane sundara svaccha kAryo karatA hatA te temanAM smAraka kAryothI ma For Private And Personal Use Only Page #674 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 vakhAdhAI zake che. prAcIna zilpakaLAnAM kAryAne avalokavAthI vartamAnamAM thatI patita dazAnA khyAla AvI zake che. AryAvartamAM pratyeka manuSya pUrve vyavasthita buddhithI svaccha vyavasthita kArya karavAnI zaktine dhAraNa karatA hatA tethI sarva dezamAM Arya deza uttama gaNAtA hatA. tADa patrA para lakhelA graMthaine avalokavAthI vyavasthita kAryanuM kharekharUM bhAna thayA vinA rahetuM nathI. prAcInakAlanAM pratyeka kAryamAM svacchatA sundaratA ane vyavasthitatAnuM bhAna thaze. lekhake, vAcaka, upadeSTAo ane brAhmAdrivarge svasvAdhikAre pratyeka kAryamAM vyava sthitatA saMrakSavI. kAryanI Antarika vyavasthiti svacchatA ane sundaratAmAM pAzcAtyA karatAM pai.oNtye agrasthAne Ave che ema mannenA pratyeka kAryanA garbhamAM uMDA utarI nirIkSaNa karavAthI vAstavika satyatAnA khyAla Avaze. hAhA ane dhAMdhaLI vRttithI vyavasthita kArya thaI zakatuM nathI temaja utAvaLa karavAthI kadApi svacchatA ane suntaratA prApta thaI zakatI nathI. utAvaLa karanArA manuSyeAnA kAryA tarapha STi kSepavAmAM Avaze teA utAvaLathI keTalI badhI asvacchatA ane asundaratA thAya che tenu' tvarita bhAna thaze. eka rAjAe peAtAnI rAjasabhAzAlA cItaravAne mATe citArAone bolAvyA ane pratyeka cittArAne vhe'cIne rAjasabhAzAlAnA khaDo citaravAnuM kArya sAMpyu. sarve citArAoe pota potAnA khaMDa utAvaLathI mArIne citrAmaNAthI citaryo. eka vRddhane potAnA khaMDanI bhUmi ke jenA upara citrA karavAnAM hatAM tenI zuddhi-nirmalatA karatAM vAra lAgI, sarva citArAoe citra kADhIne pUrNa kArya karyuM tyAre teNe phakta bhUminI zuddhi karI. sarva citArAe rAjAnI pAse gayA ane citrA kADhavAnA kAryanI saMpUrNatA karI ema kathyu tethI rAjA manamAM atyaMta pramAda pAmyA. sarva citArAone teNe pAritoSika ApI khuza karyAM ane svayaM rAjasabhAzAlAnuM citra kArya nirIkSavAne pradhAna vagere sunna sabhya manuSyonA parivAre tyAM gayA. sarva citArAe citarelAM citrA ane bhUbhAgAne dekhI khuza thayA evAmAM eka vRddha citAro svabhAganI bhUminI zuddhi karatA dekhAyo, rAjAe vRddhe citArAne For Private And Personal Use Only Page #675 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 614 puchayuM. zuM tame dareka kArya kare che ? vRddha citArAe kahyuM ke ha. rAjAe puchadhutamAruM kArya tamee keTaluM karyuM che. vRddha ci tArAe rAjAne pite bhUminI karelI zuddhi dekhADI. rAjAe ane pradhAne e citrakArane kahyuM ke aha hajI te tame bhUminI zuddhi karI rahyA che te citronuM kArya te kayAre karI zakaze. citArAe kahyuM ke svaccha sundara vyavasthita kArya karatAM vAra lAge che. alpa kArya thAya che paNa te bahu sundara thAya che. anya citArAonI peThe ane vyavasthita asvaccha ane asundara citro jhaTa citarI kArya purUM karavAne huM Icchato nathI tethI teo asvaccha ane asundara citro citarIne cAlyA gayA. hajI mAre te phakta bhUminIja zuddhi thaI che. rAjAe ane pradhAnoe puchayuM ke tame sundara svaccha vyavasthita kArya kare che tenI zI parIkSA ? citArAe svayaM citarela. bhUmi bhAga ke uttama che te jaNAvavAne paDado uMce karyo te te bhAga kharekhara kAcanI peThe jhaLakavA lAge ane anya citArAoe citarelAM sarva citre temAM citarelAM dekhAyAM. rAjAe kahyuM ke citra te tame ciDyAM che, zA mATe nA pADe che ? tenA uttaramAM teNe kahyuM ke Ate phakta bhUminI zuddhithI sAmI bhIMtanAM citro ahIM paDelAM che. rAjA te kArya dekhIne khuza thaye. manuSyae vyavasthita svaccha pratyeka kArya karavuM. citArAnA daSTAMtathI manuSyae pratyeka kArya kharekhara vyavasthitithI alpa karavuM paNa sundara karavuM e abhyAsa sevA joIe. dharmanAM sarve kAryo karavAmAM ane dharmAcAre sevavAmAM sundaratA, svacchatA ane vyasthitatA para khAsa lakSya devuM joIe. AtmAnI svacchatA karyA vinA AtmAmAM gurUnA upadezanA saMskAranI daDhatA thatI nathI. hRdayanI svacchatA thayA vinA dharma kAryomAM svacchatA prApta thatI nathI ane temaja hRdayanI svacchatA vinA samyakatvAdi guNenI zuddhi rahetI nathI tathA malIna manathI karelAM dharmakAryonuM yathAyegya phala paNa prApta thatuM nathI. ataeva manubee prathama citArAnI peThe pratyeka bAhya tathA Antarika kAryanI bhUmi zuddha karavI joIe. pAyA vinA mahela TakI zakatuM nathI tema For Private And Personal Use Only Page #676 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 615 AtmAnI svacchatA vinA prAraMbhita dharmakAryAMnuM phUla TakI zakatuM nathI. yama-niyama-Asana-prANAyAma-pratyAhAra-dhAraNA-dhyAna ane samAdhi e aSTAMgone svaccha ane vyavasthitie prasevavAM joi e. pUjA-pratikramaNa-tapa-japa-sayama-svAdhyAya-sevA ane bhaktimAM hudayazuddhinI svacchatA vinA AtmaguNAne prakaTAvavArUpakAryamAM eka aMza mAtra paNa Antara dRSTithI pragati karI zakAtI nathI ema anu bhava draSTie dharmAnuSThAnA dvArA hRdaya guNAnI prakaTatA saMbaMdhI vicAra karavAthI ka sArAMzane khyAla AvI zake che. vyavasthita buddhithI kArya karIne yuropIya lAke sAyansavidyAmAM-poSTakhAtAmAM ane zezapremAM pragatimAnlR thAya che. briTIza rAjyakAryanI vyavasthA ane sunda tA prati dhyAna detAM tvarita kevI rIte kArya karavuM joie tenA manamAM khyAla Avaze. mana-vANI-kAyA ane AtmA jeTale vyavasthitasvaccha ane sundara anelA hoya che teTalA tenA vicArA zabdo ane kAryo kharekhara vyavasthita-svaccha ane sundara hoya che. jenI buddhimAM vyavasthitatA nathI, tenA kAryomAM vyavasthitatA na hoya e manavA ceAgya che. pratyeka kArya karavAnI vyavasthA prathama mananA vicAromAM goThavAya che. jevI vicAromAM vyavasthitatA hoya che, tevI kAyA dvArA thatA kAryamAM vyavasthitatA AvI zake che. vyavasthita svaccha sundara kAryonuM mUla sUkSma kAraNu kharekhara vyavasthita svaccha sundara vicAro che, ataeva manuSye prathama vyavasthita svaccha sundara vicArIne karavA joie ke jethI vANImAM paNa vyavasthitatA svacchatA ane sundaratA jhaLakI uThe ane vyavasthA madha vicArAne zabdo dvArA bahAra kADhI zakAya tathA pratyeka kAryamAM paNa vyavasthitatA avalAko zakAya. avyavasthita zabdothI, avyavasthita lekhAthI, avyavasthita kAryoMthI manuSyanA mananI avyavasthita buddhinA khyAla AvI zake che. pratyeka kAryanI vyavasthA, svacchatA ane sundaratA mATe prathama buddhinI vyavasthitatA thAya evI rIte kharekhara pratyeka kArya sabaMdhI mAnasika keLavaNI grahaNa karavI joIe ke jethI kArya karavAnI vyavasthA ane svacchatA tathA sundaratAnI zuddhi vRddhi thAya ane tethI AtmAnnatikAraka A For Private And Personal Use Only Page #677 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 616 tmazaktine paripUrNa keLavIne pragatimAnuM banI zakAya. pratyeka mAnuSya svAtma kartavya kAryonI vyavasthitatA mATe vyavasthita svaccha sundara kArya karavAnI keLavaNIne prApta karavI joIe. ApaNe je je kAryo karIe chIe temAM je je bhUle de thAya che tene parihAra thAya evI rIte dararoja A vizva pAThazAlAmAM vyavasthita kartavya kAryanuM zikSaNa prahavuM joIe. ke manuSya sarvajJa nathI. pratyeka manuvyanA kAryamAM tenA karatAM uttama vyavasthita kArya manuSyanI dRSTie kaMIka avyavasthitapaNuM, asvasthapaNuM ane asuMdarapaNuM bhAse che mATe kaI paNa kartavyakAryamAM saMtoSa mAnI na letAM dararoja vyavasthita buddhie vyavasthita kAryo karavA joIe. sarva kAryanI vyavasthAnI keLavaNIthI prathama svAtmAne vANI ane kAyAne keLave eTale bAhya kartavya kAryo je je hasta dharavAmAM Avaze temAM vyavasthitatA-svacchatA ane sundaratA jhaLakI uThaze. a5 kArya paNa vyavasthita sva27 ane sundara karavuM ane tevI keLavaNI pUrvaka sadA pravRtta thavuM. avataraNa-pravRtti vinA kathana mAtrathI hita thatuM nathI te jaNAve che. pravRttimantareNokti, hitArtha naivajAyate / / kriyA suvarNavabodhyA, ruppavatkathanaM zubham / / 73 / / | zabdArtha-pravRtti vinA ukti mAtra hitArtha thatI nathI. kriyA suvarNavat avadhavI ane zubhakathana rUpAnA jevuM avadhavuM. kathanI mAtrathI kAryanI siddhi thatI nathI. vivecana -lAlAlAkha te savAlAkhanI peThe kathanIthI Atmahita keInuM thayuM nathI ane thavAnuM nathI. pravRttivinA kAryanI siddhi thavAnI nathI. lADu lADu mAtra besavAthI udaranI pUti thatI nathI. vizvamAM belavA karatAM karI batAvanArAnI anantaguNI jarUra che. karma gIo kartavya kAryone pUrNa karavAmAM svajIvananI mahattA avadhe che. karmayegIo kahe che ke tame Avazyaka kartavya kAryo karyA karo tame zuM kare che tene kartavya kAryo dvArA akhila vizvane gupta avAja saMbhaLAya che, ane tamArA kAryanI akhila vizvane mahattA avabedhAya che. kathanI For Private And Personal Use Only Page #678 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 617 karanArA manuSyanI kathanI kharekhara karaNI vinA lukhI lAge che ane teonA zubha vacananI mahattA kharekhara manuSyanA hRdayamAM paripUrNa thatI nathI. je manuSya karIne kahI batAve che tenI akhila vizvapara asara thAya che. karmayogIo kathana karatAM pravRttithI vizvamAM jAhera thaelA che. kartavya karma karanAra ekavAra je vacana le che tenI anya manuSyanA hRdayamAM jIvatI asara thAya che ane tenA zabdothI paraMparAe aneka manuSyane aneka prakAranA lAbhanI prApti thAya che. karmagIkRSNanA ane arjunanA zabdonI apepara mahA asara thatI hatI tenuM kAraNa e hatuM ke teo je pramANe kathatA hatA te pramANe kartavya kAryamAM pravartatA hatA. zrI hemacaMdrAcAryanA bacanI zrI kumArapAla rAjAne asara thaI tenuM kAraNa paNa e che ke zrI hemacadrAcAryanI kaheNI pramANe heNI hatI. keTalAka mahAtmAone te e mata che ke " vIryapAta karatAM raheNI vinA vacanapAtathI svaparane ghaNI hAni thAya che. te bAbatane vicAra karavAmAM Ave che te kharekhara te vacana satya Thare che. yuropamAM eka jAheravaktA sarva manuSya AgaLa zAnta rahevAne upadeza ApatuM hatuM, tethI eka manuSyanA manamAM e vicAra pragaTa ke A manuSya jyAre zAnta rahevA upadeza Ape che tyAre tenA gharamAM kevI zAnti haze. pele manuSya te upadezakanA ghera gumarItyA gaye ane tenI strInI sAthe tene kaleza kaMkAsa karate dIThe tethI tene nizcaya thayuM ke kahevuM sahela che paNa karavuM muzkela che. jenegrAphanI peThe ADuM avaLuM bolI janArA manuSyanI beTa nathI paraMtu jyAre raheNImAM mukavAnI dazAnuM avalokana karavAmAM Ave che tyAre lAkhomAM eka manuSya maLI Ave che. jevI raheNuthI manuSya pite vartata na hoya te upadeza te je anyanI AgaLa Ape che te tenI asara anya para thatI nathI. karI batAvIne te mATe vizvane kahevAmAM Ave te vizvane turta tenI asara thAya che, anyathA piothImAMnAM rIMgaNanI jevI dazA thAya che. eka brAhmaNa keTalAka manuSyanI AgaLa kathA karatuM hatuM. tenI kathA sAMbhaLavAne eka divasa tenI strI AvI. te prasaMge brAhmaNe vaMtyAka nahi khAvAnI vAta carcAne kahyuM ke vaMtyAkanA dhUmADAthI devatAonAM vimAna staMbhI jAya For Private And Personal Use Only Page #679 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 618 che ane tenuM bIja peTamAM rahe ane je tevI sthitimAM mRtyu thAya che te narakamAM avatAra levuM paDe che. brAhmaNanuM AvuM vacana zravaNa karIne brAhmaNInA manamAM ghaNI asara thaI ane teNe vaMtyAka nahi khAvAnI pratijJA karI. teNe gharamAM paDelAM vaMtyAke pheMkI dIdhAM. brAhmaNa snAna karIne jamavA beTho ane teNe vaMtyAkanuM zAka mAgyuM. brAhmaNIe kahyuM ke tamArI kathA zravaNa karI vaMtyAkano tyAga karyo che, mATe have ApaNA gharamAM vaMtyAkanuM zAka thaze nahi. brAhmaNa kahevA lAgyuM ke mahAre te vaMtyAkanA zAka vinA eka divasa paNa nahi cAle. brAhmaNue kahyuM che ema che te tamane narakamAM javuM paDaze. kAraNa ke kathAmAM vaMtyAka khAvAne niSedha karyo che. brAhmaNe kahyuM ke e te piothImAMnAM rIMgaNane niSedha thatuM hatuM. brAhmaNIe kahyuM ke jyAM sudhI tamArI ane dezanA lekanI pithImAnA rIMgaNanA nidhanI sthiti che tyAM sudhI vAstavika kalyANa-udayanI AzA rAkhavI e vyartha che. vartana bhinna ane kathanI bhinna evI dazAthI dezane, dharmano, samAja ane svAtmAne udaya thatuM nathI. AtmAnI pragati karavI hoya te kathanI pramANe raheNIthI vartavuM joIe. cAritra mATe te kaheNI pramANe raheNuM hoya che te ja anya manuSya para tenI asara thAya che. kaheNa pramANe raheNIvALA eka manuSyane, lAkha manuSyo-phakta kathanI karanArAo pahoMcI zakatA nathI. kathanI karanArAo game tevI pitAnI baDAIe mAre te paNa teo raheNI vinA anta janasamAjamAM halakA paDayA vinA rahetA nathI. Arya dezamAM pUrve raheNI ane kaheNInuM sAmya hatuM. tethI Arya manuSya sarva deza para svasattA sthApavAne ane aneka zakti prApta kara vAne zaktimAna thayA hatA. have pUrva purUSenI mahattA gAIne besI rahevAne samaya nathI. have te jevuM manamAM tevuM vANImAM ane jevuM vANImAM tevuM AcAramAM mUkIne sarva prakAranI zubha pragati karavAnI jarUra svIkAravI joIe. pratApasiMha, zivAjI, kumArapAla rAjA vagere rAjAe kaheNI pramANe raheNIne rAkhI ItihAsanA pAne amara thayA che. zrIharibhadra ane hIravijayasUrinI kaheNI pramANe For Private And Personal Use Only Page #680 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 619 raheNI hatI tethI temanI janasamAja para sArI asara thaI hatI. zrImad AnandaghanajInI kaheNI pramANe raheNI hatI tethI temanI janasamAja para sArI asara thaI hatI. nepiliyana bonApArTanI kaheNuM pramANe raheNI hatI tethI te jyAre laDAI mATe kaMI paNa kahete hate. tyAre tenI asara tenA dezIya manuSya para sArI rIte thatI hatI. tenA eka zabdanI asara tenA sainike para sArI rIte thatI hatI. vastutaH vicArIe te manuSyanA satya zabdanI kismata nathI, kAraNa ke zabdabrahmavinA A vizvane eka kSaNamAtra paNa vyavahAra cAlI zake tema nathI. je manuSya potAnA zabdonI kiMmata samajatuM nathI te kadApi pramANika banI zakato nathI. je manuSya bolelA bela pALIne te pramANe vartI batAve che te A vizvamAM vizvasya banI zake che ane te sadvartanane adhikArI banI zake che. ghaTATopa ane phaTApa mAtrathI manuSyanA AtmAnI uccatA siddha thatI nathI, paraMtu tenA zabda pramANe tenI pravRtti jyAre thAya che tyAre tenI mahattA avabodhAya che. manuSya prathama te belyA pramANe pravartavuM joIe. viSayanagaramAM eka viSayAkhya vezyA rahetI hatI. te eka divasa bajAramAM AvI brahmacaryanI mahattAnuM vivecana karavA lAgI. hajAre leke tenA vyAkhyAnane zravaNa karavA lAgyA. tenuM vyAkhyAna zravaNa karIne leke potapotAne ghera cAlavA lAgyA. eka vRddha manuSya sabhAmAM ubhA thaIne kahyuM ke jyAM sudhI viSayAkhya vezyA pitAnA AtmAne brahmacaryathI vibhUSita na kare tAvat tenA zabda kharekhara phenegrAphanI piThe jANavA. ema kahevAthI vezyA zaramAIne besI gaI. A uparathI avadhavAnuM ke tapa, japa, TIlAM, TapakAM karatAM pUrve kaheNI pramANe raheNane savartanathI vibhUSita thavAmAM Ave che teja kayegI thavAne adhikAra prApta thAya che. A vizvazAlAmAM kaheNuM pramANe raheNI rAkhavAmAM Ave che tyAre je je kartavya karmo karavAmAM Ave che temAM vizvAsa, pramANikatA ane vijyanI prApti thAya che. manuSya vidvAna hAya vA nirakSara hoya, paraMtu kamayegI thavAmAM kaheNI pramANe raheNI vinA te kadApi karmayogamAM pragatimAnuM banI zakato nathI. bhakta bane, For Private And Personal Use Only Page #681 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 20 santa ane, sAdhu bane, phaMkIra khanA, gRhastha manA, sattAdhikArI aneA, prephresara banA, vA zeDa aneA; paratu kaheNI pramANe rahegI na hoya tyAM sudhI kadApi AtmannatimAM eka tasumAtra pazu AgaLa vadhI zakAvAnuM nathI. raheNI vinA bha:SaNe, vyAkhyAna, upadezanI bhavAi mAtra samajavI. je manuSya ghaNuM bela bola kare che ane anyAne raMjana karavAmAM aneka prakAranI kathanI kare chetenAmAM prAyaH sartana sa`badhI peAla heAya che. manuSye prathama kaheNI pramANe raheNI mATe dararoja abhyAsa karavA joIe ane kaheNI pramANe raheNI rAkhavA mATe avazya pramANika banavuM joie. kaheNI pramANe raheNI vinA dharmamArgamAM vA karmamArgamAM kadApi koI pragatimAna khanI zakatA nathI. pUrvAcAryoe kaheNI pramANe raheNI rAkhavAne aneka zAstro racIne upadeza Apyo che. kaheNI pramANe raheNI rAkhavAnA abhyAsa karavAmAM aneka vipattiyAne veThavI paDe che ane aneka svArthIne tyAga karIne AntaratyAgI banavuM paDe che. pazcAt vizvamAM mAna chatAM paNa upadveSTAnI padavI prApta thaI zake che. dharmInA DALa rAkhavA karatAM prathama kaheNI pramANe raheNI rAkhavAnuM sartana zikhavuM joie ke jethI je je pravRtti karavAmAM Ave te vaDe svaparanI pragati karI zakAya. aneka prakAranI bhASAne abhyAsa karavAmAM Ave eTale manuSyanA AtmA keLavAI gayA ema kapi mAnIne bhUla karavI nahi. jyAM sudhI kaheNI pramANe raheNI thaI nathI tyAM sudhI AtmAne vAmanane va! vacanane vA kAyAne keLavI ema mAnI zakAya nahi, kaheNI pramANe raheNI rAkhavAthI eka AMkhanA IsArA mAtrathI vizvaleAkAne zubha mArgamAM DhoravI zakAya che. kAI paNa khAkhatamAM kaheNI pramANe raheNI rAkhA ane pazcAta te sabaMdhI tame je kaI kaheze tene mAnavAne manuSya tatpara thaze. sAdhunAM vastra paheravA mAtrathI have sAdhunA zabdonI asara manuSye para thavI muzkela che. sAdhue prathama kaheNI pramANe pramANikapaNuM dhAraNa karIne vizvamAM pramANika tarIke raheze te temanA upadezanI asara kharekhara manuSya para thaze, anyathA pothImAMnAM rIMgaNAMnI peThe anya manuSya para upadezanI asara thavAnI nathI. zrImad For Private And Personal Use Only Page #682 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir phara1 AnandaghanajI mahArAjane keTalAka manuSyae ekavAra upadeza devAne kahyuM tyAre zrImad AnandaghanajIe kahyuM ke je pramANe upadeza devAmAM Ave te pramANe raheNI hoya che te anya manuSyapara upadezanI asara thAya che. mArI raheNI eja tamane upadeza che. siddhanA gharanI vAta karavAmAM Ave ane kaheNI pramANe raheNImAM te bharaNIA jeva u mI'Du hoya tethI peAtAne ane vizvamanuSyane lAbha prApta thai zakatA nathI. zrImad cidAnandajI mahArAja kaheNI pramANe raheNI rAkhavAne jagane sArI rIte upadeza kare che ke jUthanI jUthe laTTu joIrhennii ati durlabha hoya i. jaba raheNIkA ghara pAve. taba kathanI jeNe Atre-ItyAdvi-kaheNI pramANe raheNI rAkhavAthI manuSya siddha ane che. bhASA samiti ane vacanaguptivaDe yukta thaelA manuSya kaheNI pramANe raheNI rAkhIne vizvamAM mahAtmA bane che. je pramANe Ale te pramANe varte. eTale tamAre je kai anyane kahevAnuM che temAM khelavAnI jarUra raheze nahi. khelavAmAM vAyaDA anIne gapagoLA taDAkA phaDAkA mAravAthI svaparanuM zreyaH karI zakAtuM nathI. kathyA pramANe pravRtti karIne vizvazAlAmAM karmayogI bane eTale anya karmo karavAne AtmAnI zaktiye tvarita khIlavA mAMDaze. manuSye pAtAnI bhUlane chupAvavA mATe asatya pravRtti na sevatAM kaheNI raheNInA sAmyane vartanamAM mUkI pramANikatAne vizvamAM prasiddha karavI joie. haricadra rAjAe kaheNI pramANe raheNI rAkhI ane aneka vipattie sahIne te vizvamAM svaguNa mATe prasiddha thayA. je pramANe khelavuM thayuM hoya te AcAramAM mUkIne batAvavuM e suvarNa samAna che ane kathavuM e rUpA samAna che; mATe svajIvanamAM je je doSA thayA hoya te te sudhArIne kaheNI pramANe raheNI rAkhavA AtmabhAgI banavuM joie. gheDuM elIne ghaNuM karI batAvavuM e sArU che, paraMtu ghaNuM khelIne thoDuM karI batAvavuM e sadvartanamAM arthAt cAritramAM khAmI bharelu che ema jyAre anubhava thaze tyAre AtmAnI unnati thaze. eka vAra potAnI pola khutrI thAya teA thavA do ane peAtAnA AtmAne halakA paDavA de, paraMtu kaheNI pramANe raheNI rA For Private And Personal Use Only Page #683 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dura khavAnI pravRttine prabhunI peThe pUjya, mahAn mAnI te pramANe kharA jIgarathI varte, eTale vizvamAM apakIrti, apramANikatA dhovAi jaze ane pratiSThA, vizvAsa ane pramANikatA rUpa cAritranI prApti thaze ema kharekhara mAnIne pravRtti karaze. anyonA AtmAne upadeza ApavA karatAM prathama peAtAnA AtmAne kaheNI pramANe raheNIthI vibhUSita karavA joie, eTale anyanA upara peAtAnu teja paDaze. je je mahAtmAoe peAtAnA dharmAne sthApana karyA che teee kaheNI pramANe raheNI rAkhIne maraNAMta kaSTone zrIvIra prabhu-mahamadaizunI peThe sahana kayA che tyAre temanAM vacane Aja paNa manuSyeAnA hRdayane jIvatI asara karavAne zaktimAna thayAM che ema hRdayamAM khyAla kare. paiAvIyA ane pAzcAtyeAmAM kaheNI pramANe raheNIvALA karoDo manu dhyeAmAM alpa manuSyo maLI Avaze. belavuM te pramANe vartavuM e kaMi bALakonA khela nathI. asatya vadanArAe teA kaheNI pramANe raheNI rAkhanArA hAI zake nahi. vizvAsabhaMga karanArA, vizvAsaghAta, pratijJAbhaMgaphA ane jADI sAkSIpUrA paNa kaheNI pramANe raheNI rAkhanArA manI zakatA nathI. paranI hAjImAM hA kahenArA manuSyA kharekhara kaheNI pamANe raheNI rAkhanArA banI zakatA nathI. je manuSya bhIti, lAlaca ane svArthanA tAbe thaelA hAya che tee kaheNI pramANe raheNI rAkhavAne zaktimAna thatA nathI. jee aMze krodha, mAna, mAyA, leAla, kAma ane irSyAne jItI kaheNI pramANe raheNI rAkhavA prayatna kare che te sarvathA kaheNI pramANe raheNI rAkhavAne zaktimAna thAya che. je manulye. kaheNI pramANe raheNI rAkhavAnA abhyAsa seve che te alpakALamAM aneka doSomAMthI mukta thaine aneka guNAne prApta karI zake che. kaheNI pramANe raheNI rAkhanArA pramANika manuSyAthI A vizvanI zobhAmAM vRddhi thAya che. bAkI, apramANika manuSyeA te karmayeAganI lIlI vADIne bALIne bhasmIbhUta karI vizvamAM rAkSasa samAna bane che tethI teonuM jIvavuM peAtAne tathA parane upakArIbhUta thatuM nathI. ataeva pratyeka manuSya apramANikatAne tyAga karIne kaheNI pramANe raheNI dhAraNa karavAne prathama For Private And Personal Use Only Page #684 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir abhyAsa levo joIe. sAdhuomAM aneka sAdhuo pramANika jIvana gALanArA thaI gaelA che ane vartamAnamAM paNa keTalAka pramANika manuSyane anubhava thAya che. pramANika jIvana gALavAnA karatAM lakSmI ane sattA vageremAM vizeSa kaMI mahattva nathI ema jene anubhava thAya che te kathanI pramANe raheNuM rAkhIne AtmAnI, dezanI, jJAtinI, samAjanI ane saMghanI pragati karI zake che. AryAvartanI jeTalI pAyamAlI apramANika manuSyathI thaI che teTalI anya kazAthI thaI nathI ema AryAvartane prAcIna tathA arvAcIna ItihAsa vAMcavAthI avadhAI zake che. kaheNuM pramANe raheNuM nahi rAkhanArA manuSya je dezamAM AgevAne heya che te dezanI ane te dezastha dharmanI paDatIne prAraMbha thAya che ane chevaTe te deza kharekhara anya dezIya manuSyanA tAbe thAya che. je manuSya vyApAravRttithI jIvanArA hoya che teomAM prAyaH aprAmANya vizeSataH hoya che. je manuSya viSayamAM abdha thaelA hoya che teo aprAmAyane sevanArA hoya che. je dezanA manuSya nindakavRttivALA ane nirmaLa hoya che teo kaheNI pramANe raheNI vinAnA apramANika hoya che, tethI teo vizvamAM kaI mahAna zubha kArya karIne sarvadezIya manuSyamAM agragAmI banI zakatA nathI. jeo kaheNuM ane raheNamAM asamAna hoI vizvamAM ezaArAma bhogavavAne jIvavA Icche che, teo kAgaDA ane varU karatAM pitAnI jIMdagIne uttama banAvavAne zaktimAna thaI zakatA nathI. A pramANe avadhIne purUSArthane prakaTAvI prAmANya jIvana dhAraNa karIne karmayegI banavuM joIe. prAmANya dhAryA vinA A vizvapAThazALAmAM jeo karmayogI banIne unnatinA zikhara para caDhavA dhAre che teo eka pagathIyuM paNa AgaLa caDhI zakatA nathI ane caDhe che te paTakAIne pAchA hatA tyAMnA tyAM AvIne ubhA rahe che. ata eva kaheNI pramANe raheNI rAkhavAnA mahAgane abhyAsa karIne A vizvamAM koI paNa kArya karavAne zaktimAna thavAya che. pRthvIrAjanA pradhAnanA putre kaheNI pramANe raheNunuM pramANika jIvana tyajIne zAhabuddInanA tAbe thaI puTa karI, tethI te AryAvartamAM sadAne mATe kalaMkI gaNAye, For Private And Personal Use Only Page #685 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 624 ane bhaviSyamAM paNa sarva Aryo tene dhikakAraze. kumArapAlanA keTalAka sAmaMtoe zatrurAjAnA pheDavAthI phuTI jaIne apramANitvane dhAraNa karyuM hatuM tethI kumArapAlarAjAe teone sajA karI hatI. pramANikavRttithI rAjA ane raMka zobhI zake che. kaheNI pramANe raheNInA prAmANya jIvana vinA zahenazAha sarakhA paNa zobhI zakatA nathI. mATe kaheNI pramANe raheNuM dhAraNa karIne vizvazALAmAM karmayegI banavuM joIe. zrImad ravisAgarajI gurUmAM ane zrImad sukhasAgarajI gurU mahArAjamAM kaheNI pramANe raheNInuM pramANika jIvanacaritra samyaka khIlyuM hatuM. atae dravyakSetrakALa ane bhAvAnusAre kaheNa pramANe raheNI rAkhIne pramANika banI karmayogI thavuM joIe. avataraNa-kriyA magna cittadhAraka Adarza purUSa banI minI chatAM svakarmone upadeTA bane che te jaNAve che. kriyAyAMmagnacittoyo nirmalAdarzavat smRtaH maunI sannapivizve'smina nnupdessttaasvkrmnnaam||74|| zabdArtha -je kriyAmAM magna citta che te nirmalA dazavat Rta che ane te A vizvamAM mAnI chatAM svakarmane upade ava bedha. vivecana-A lekane bhAvArtha anubhava gamya ane buddhi gamya karavA gya che. uparyukta kaheNa pramANe raheNI Adi guNa vaDe vibhUSita thaela karmayegI kartavya karma pravRttimAM magna citta banIne nirmalAdarzanI peThe anya manuSyane upakArI banI zake che. game teTaluM vyAvahArika tathA dhArmika jJAna prApta karyuM hoya te paNa te pravRttimAM mUkAyA vinA AtmA kharekhara karmaveganA cAritravaDe AtmAnI uccatAne prApta karI zakato nathI. sva kartavya pravRttimAM magna arthAt layalIna rahevAthI citta vRttine saMyama thAya che ane tethI AtmAnI zakti ne vikAsa thAya che. AtmajJAnIo sva kartavya kriyAmAM cittane rAkhe che paraMtu temAM rAgadveSathI Asakta thatA nathI tethI teo niHsaMga rahIne kartavya karmanI pravRttithI AtmAnA anubhava jJAnamAM ane guNAmAM vRddhi kare che ane pragatimAM agragAmI rahI zake che. kuMbheraNa For Private And Personal Use Only Page #686 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6ra5 zivAjI, siddharAja jayasiMha, kumArapAla, azaka, saMprati, zreNika vagere rAjAo svAdhikAra kiyAvaDe Adarza purUSa banelA che. tethI teonAM jIvanacarite vAMcIne anya manuSya temanA jevI kartavyapravRttine seve che. zuSkajJAnIo svartavya kAryothI bhraSTa thaIne teo Adarza purUSa banI zakatA nathI. zuSkajJAnathI mukti thatI nathI temaja dharma tathA vizvane uddhAra thatuM nathI mATe zAbdika paMDiteo ane tArkika paMDitoe svaktavya Avazyaka che je kAryo hoya temAM citta rAkhIne gekhale, dAdAbhAI navarojajI, rAnaDe vagere dezabhakta karmIonI peThe ane prabhubhakta hemAcArya, haribhadrasUri, yazevi. yajI vagerenI peThe dhAmika karmayogIo banavuM joIe. sAdhue ke jeo dharmanI rakSA tathA dharmane uddhAra karavAne karmagane dhAraNa karanArA hoya che teo zuSkajJAnI sAdhuo karatAM kareDa darajaje vizvazAlAmAM upakArI jIvana gALI zake che. zrImad hemacaMdrAcArye, zrImad bappabhaTTasUrie, zrImadda hIravijayasUrie jJAnaganI paripakvatA karavAne mATe karmavegane dhAraNa karI rAjAone pratibadhI dhAmika vicAre ane AcAranI pragati karI A vizvazAlAmAM acitya upakAra karyo che. je teo phakta vanavAsamAM rahyA hatA te pAMdaDAMnI peThe ekalA pite tarI zata paNa ane tArI zakatA nahi. karmacegIne aneka manuSyanA samAgamamAM AvavuM paDe che ane aneka manuSya taraphathI sahana karIne manuSyanA madhye svAtmAne suvarNavat karavo paDe che, tethI teone kriyApUrvaka aneka anubhavenuM je jJAna maLe che te jJAna kharekharA vakhate TakI zake che. zuSkajJAnIone kharA vakhate jJAna TakI zakatuM nathI ane teo pravRti vinA je kaMI bole che tenI vizvamAM jhAjhI asara thatI nathI tathA teo karma pravRtti vinA pitAnI pAchaLa paraMparArakSakajJAnIone paNa banAvI zakatA nathI. jagat nuM kalyANa karavAne kamagIne jeTaluM sahavuM paDe che teTaluM zuSkajJAnIne sahana karavuM paDatuM nathI, tethI tene kharekharUM anubhavajJAna thaI zakatuM nathI. AtmajJAnIo AtmajJAnanI paripakvatA karavAne mATe kartavya kArya pravRttine seve che ane te pravRttivaDe AtmAnA pari 78 For Private And Personal Use Only Page #687 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 66 pUrNa svarUpane anubhavI zake che. A dezamAM karmayogane sevanArA evA AtmajJAnIonI jarUra che, kAraNa ke te vinA dharmanA, saMghanA uddhAra thavAnA nathI. AtmajJAna prApta karIne uparyukta guNAvaDe karmayoganA adhikAra prApta karI pazcAt karmayogamAM praveza karavo joIe ke jethI akhila vizvanI zubha pragatimAM AtmabhAga ApI zakAya ane alpahAnipUrvaka jagatane mahAn lAbha samarpI zakAya. piMDanA brahmAMDanI sAthe sabaMdha che tethI je je kartavya karmo karavAmAM Ave che tenI brahmAMDavatijIvAne asara thAya che. cAda rAjalokanA AkAra kharekhara manuSya zarIra samAna che. jeTalI racanA cAda rAjalAkamAM rahI che teTalI manuSyamAM rahelI che tethI manuSya kharekharA karmacAgI ane che. teA te cAda rAjalAkanA svAmI banIne paramAtmapada prApta karI zake che. ataeva AtmajJAnIe karmayogI anIne kArya kriyA karavAmAM citta rAkhavuM joIe ane cAda rAjalokanA svAmI manavA anya sarva khAmatonI vikathA mUkIne je kartavya kArya hAthamAM lIdhuM hoya tene siddha karavA pravRtti karavI joIe, ke jethI AtmAnnatinA zikhare pahoMcI zakAya ane tyAMthI kSAyika bhAva prApta karIne pazcAt na paDI zakAya. sAra vinAnI ane bedha vinA anyanI peThe koI paNa jAtanI kriyA karavA mAtrathI AtmAnI unnati thatI nathI. jaDanI peThe vA caitranI peThe kriyA karavA mAtrathI Atmonnati thai zakatI nathI. pratyeka kAryanI kriyAnuM svarUpa paripUrNa avabAdhIne pazcAt temAM mananI ekAgratA karIne pravRtti sevavI joIe. AtmajJAnIe kArya pravRttithI kadApi kaMTALavuM na joIe. kArya pravRttithI kaMTALavAthI pazcAt saMrva khAmatAnI pravRttiyAthI kaTALe Ave che ane tethI kAyarapaNuM prApta thAya che. kAryapravRttimAM kAyarapaNuM prApta thatAM Atmannati karanAra eka paNa guNanI paripUrNa prApti thaI zakatI nathI. pratyeka kArya karatAM kaMTALA Ave tethI kadApi kArya pravRttine tyAga na karave. trAnsavAlamAM hindusthAnanA gAMdhI meAhanalAla karamacaMdre satyanI pravRtti prAraMbhI ane hinduenAM duHkha dUra karavAnA nizcaya TharAva karyo, temAM teNe aneka For Private And Personal Use Only Page #688 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kara7 dukhe veThIne vijaya prApta karyo. mohanalAla karamacaMda gAMdhI kedakhAnAne paNa svarga samAna mAnIne svakArya pravRttimAM daDha nizcayI rahyA tethI te ane vijayI banyA. je manuSya jIvapara AvIne A pAra ke pele pArane vicAra karI kartavya kAryanI kriyAmAM pravRtta thAya che te ane vijyazrI varamAlane prApta karI zake che. suratamAM koMgresanA bhAgalA paDayA tethI hindIe keTalAka hatAza thayA parantu surendranAtha benarajI ane gokhale vageree tenI punaH pravRtti prAraMbhI ane kogresane jIvatI karI. A uparathI sAra levAne e maLe che ke Avazyaka kartavya kArya karatAM kArya ane potAne ghaNuM dUra thavuM paDe te paNa kAryanI pravRttithI ane kAryanI siddhi karI zakAya che. jApAnanA rAjA mIkA vageree svadezanI pAzcAtya rAjyanI peThe pragati karavA dhArI temAM temane prathama muzkelIo naDI, paraMtu pazcAt temanI kartavyadizAne mArga khulle dekhAya ane te potAnI AMkhe jApAnanI unnati dekhI mRtyu pAme. amerikA dezanI pragati karanAra bejAmIna kAMkalInane paNa prathama svadezIya pragatikAraka Avazyaka kAryo karatAM aneka vipattiye naDI hatI, paraMtu pazcAt teNe svikAryanI siddhi karI. dhArmika bAbatenI pragatimAM paNa pUrve aneka jainAcAryone duHkha paDayAM hatAM. dakSiNa madurAmAM aneka jainAcAryonA dhArmika vivAdamAM pratipakSIoe prANe lIdhA hatA, tathApi teo aMza mAtra AtmadharmathI calAyamAna thayA nahatA. teoe kartavya kArya pravRtti svapharajarUpa dharma adA karavAmAM prANunI pRhA rAkhI nahotI. AtmArpaNamAM jyAM saMkeca hoya che ane jyAM mRtyunI bhIti heya che tyAM kartavya kAryanI pravRttimAM zithilya avadhavuM. vizvArtha-dezArthe- saMghA ane dharmArthe mRtyu thAya te paNa jene manamAM jarA mAtra kSobha utpanna thatuM nathI te manuSya Avazyaka kArya kriyAmAM magna banIne kartavya kAryanI siddhi karI zake che. hAla yurepamAM pracaMDa yAdavAsthaLI pragaTI che temAM pratyeka dezane manuSya svaprANArpaNa karavAne utsava samAna Ananda mAnIne yuddhAdi Avazyaka kArya kriyAmAM magna bane che tethI te deza kharekhara anya dezanA tAbe zI rIte thaI zake? Ava For Private And Personal Use Only Page #689 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 628 zyaka kartavya kArya kriyAmAM prANArpaNa karIne magna rahevAne guNa kharekhara pAzcAtya manuSya pAsethI Aryoe zIkhavuM joIe. pAzcAtya manuSyanA karmagitvane anubhava karavAmAM Avaze te pazcAt Aryalakone AtmANa daSTie karmayegI thaIne kartavya kArya kriyAmAM magna thavAnI AvazyakatA avabodhAze. A pUrve mahA karmayogI hatA ItyAdi temanI prazaMsA karIne have besI rahevuM na joIe. pravRttiyega te kharekhara pAzcAtya dezIo pAsethI zikhavA joIe ane pAzcAtyane atratya nivRttiyeganuM zikSaNa ApIne teonA gurU banavuM joIe. pravRttigae vADa samAna che ane nivRttiyega e kSetra - mAna che. pravRttithI nivRttinuM saMrakSaNa thAya che. pravRttinI mandatAnI sAthe nivRttinI paNa madatA thAya che ane tethI nivRtti gIone paNa nAza thAya che AryAvartamAM jyAre pravRttiyegIonuM prAbalya hatuM tyAre nivRttigIonuM prAbalya hatuM ane tethI nivRtti ane pravRttithI dharmamArga ane karmamArganuM saMrakSaNa thatuM hatuM. ALasu, pramAdIone dezanuM, vizvanuM, samAjanuM, saMghanuM, nAtajAtanuM, paramArthanuM, dharmanuM ane svAtmAnuM keIpaNuM Avazyaka kartavya kArya karyA vinA jIvavAne ane vizvamAMthI kAMIpaNe levAne adhikAra nathI. ALasu manu mAM nAzakAraka zaktine saMgraha thAya che ane tethI teo svaparanA jIvanane nAza karavA zaktimAna thAya che, atae ALasu manuSyae Alasyane tyAga karIne dharmArthe, vA karmArthe jIMdagIne gya upaga karavuM joIe. amUlya jIdagIne nakAmI gumAvavI e kukata gunho che. pratyeka manuSya svayegya Avazyaka kartavya kAryo karyA uparAMta sArvajanika Adi kartavya kAryo karavAmAM svasamaya ane ravazaktine bhega Apa joIe. je manuSya svAdhikAra pramANe kartavya kAryone karatA nathI teo svajIvananI pragati karI zakatA nathI. atae Atmapragati karavAne kartavya kArya kriyAmAM magnacitta rAkhavuM joIe, ane anya nakAmI bAbatamAM mana, vANuM ane kAyAne upaga na karavuM joIe. rAjAne pratibodha de, sabhAomAM hAjara rahevuM, catuvidha saMghanA kAryo karavAM. Avazyaka dharmakArya kriyAo karavI, grantha racavA, navIna For Private And Personal Use Only Page #690 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6ra9 gya ziSya karavA, vyAkhyAna devuM, prativAdIone nirUttara karavAnuM dhyAna samAdhimAM pravRtta rahevuM vagere zrI hemacaMdrAcAryane karmavega hatuM tethI teo jenA upara mahepakAra karI gayA che, ke tene jenakema pAcho vALavAne zaktimAna nathI. zaMkarAcAryane, gatamabuddhane, mahamada paigabarane, Izune ane zrI mahAvIra prabhune karmayoga anubhavavAmAM Avaze te teoe duniyAne jAgrata karavAmAM je je Atmabhege ApyA che tene khyAla Avaze. jeNe svAstivasaMrakSaka vicAre ane AcArene vizvamAM pravartAvavAnI IcchA rAkhI hoya teNe prathama karmayegI banavuM joIe. svAstitvapragatikAraka vicAro ane AcArene vizvamAM pravartAvatAM alpa hAni ane mahAna lAbha thatuM hoya te te daSTie karmayogI banIne ane lAkho kareDe manuSyane karmayegI banAvavA joIe ke jethI vinati karavAne zaktimAna thavAya. zrI mahAvIra prabhunA vicAre ane AcAre mAnanAra jainenI saMkhyA ghaTI tenuM kAraNa e che ke dravya-kSetra-kAla-bhAva pramANe karmaNIe paraMparAe meTA meTA utpanna karavAnI ane vizvane mAphaka Ave evI dharmapravRttine pravartAvavAnI vyavasthAbuddhi ane pravRttine nAza thaye. vizvavati manuSyane guNakarmAnusAre vyAvahArika kAryonI sAthe je dharma saheje sadhAya che te dharma kharekhara vizvamAM svapUjakenI saMkhyAmAM vRddhi karavA samartha thAya che, brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zadra, varNanugya guNakarmonI sAthe sAthe dhArmika ghaTatI pravRtti karI zakAya evI dezakAlAnusAra dharmapravRttinA niyamanI jyAM vyavasthA che te dharma kharekhara sarvatra sarvadA vizvamAM bahenI janasaMkhyAmAM vidyamAna rahe che. jainenA agragaNya dhArmika ane vyAvahArika kamagIemAM paraMparAsaMrakSaka mahA karmayegIo banAvavAnI tathA dezakAlAnusAra janasamAjanA pratyeka aMgane anukula Ave evA dharmakarmaganI vyavasthA karavAmAM cukAyuM tethI jena karmagIo hAla vizvamAM agragaNya padavIonA dhAraNa rahyA nathI. baddhadharma hindusthAnathI dUra thaye tenuM kAraNa e che ke brAhmaNoe svadharmI manuSyanAM uMDAM mULa rahe ane teo vyavahAra vyavasthAnusAra jIvI zake evI je pravRtti karI hatI tevI For Private And Personal Use Only Page #691 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6i30 teo karI zakyA nahIM. auddhadharmanA AgevAne, tyAgIo havAthI, gRhastha karmayogIomAM pragatikAraka ane svAstitvasaMrakSaka zaktinAM bIje paraMparAe ugyA kare evI zakti mUkI zakyA nahi, ane jainAcAryo paNa tyAgIo hevAthI tenA jevI zakti ke je paraMparAe pitAnA vargamAM utare ane svagRhasthavargamAM paNa paraMparAe brAhmaNanI peThe dharmapaSaka zaktinI vidyamAnatA rahe evI vyavasthApUrvaka zaktine karmayegInI guNakarmAnusAra paraMparAsaMrakSaka paddhatithI mUkI zakayA nahi. jainadharmanA tyAgIvargamAM ane gRhasthavargamAM saMkucittavRttithI dharmakarmayoga ane vyAvahArika sAMsArika karmayoga pravartavA lAge tethI dharmamAM ane karmamAM vizvavyApaka daSTithI jaina samAjamAM kartavya karmone karavAvALA kamagIo ghaTavA lAgyA ane tenuM pariNAma hAla je AvyuM che te uparathI ja avabodhI zakAze ke cAra varNamAMthI jainadharma vidAyagIrI lIdhI ane eka taLAvaDA jevI janasaMkhyAmAM jainadharma vidyamAna che. temAM anya jalanA abhAve malInatA thAya e svAbhAvika che. atae jenakeme tyAgIomAM ane gRhasthamAM mahA karmayogIo utpanna thaI zake ane teone svakartavya kArya karavAmAM aneka jAtanI muzkelI na paDe eve prayatna karI joIe. baddhadharma hAla jyAM pravarte che tyAM dharmamArgamAM ane karmamArgamAM karmayogIo pragaTe che. jJAnagIone karmavegI karI zakAya che ane teo sarva vastu enuM svarUpa samajatA hovAthI, vartamAnamAM sarva zubha bAbatenI pragati thAya evI rIte sudhArA vadhArA sAthe kamaMgane evI zake che. je je bAbatenI AvazyakatA avadhAtI hoya te te bAbatenA karmayogIo pragaTAvavA joIe, emAM jarA mAtra pramAda sevavAmAM Avaze te pragatizIla anya dezIya ane anyadharmIya prajAonI pAchaLa seMkaDo varSa sudhI rahI zakAze ane vAstiva paraMparA saMrakSaka bIjakene paNa nAza thaze. karmaveganI paripUrNa regyatA meLavavAne, pUrve cAre varNanA vidyArthIo viza pacIsa varSa paryanta gurUkulamAM vAsa karIne vidyAdhyayana karatA hatA ane pazcAt sarva prakAranI kAcika, vAcika ane mAnasika zakti khIlavIne gRhasthAvAsamAM karmacagI banI praveza For Private And Personal Use Only Page #692 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 631 karatA hatA ane je tyAgAzramane yogya thatA teo tyAgI banI tyAgIyegya Avazyaka kamalegane sevatA hatA. tethI vizvamAM vyAvahArika ane dhArmika pragatimAM kaI rItanI khAmI rahetI nahatI. hAla tevI vyavasthAne uddhAra karIne manuSyone karmayogIo banAvavAne prayatna zarU thayuM che. viza pacIsa varSa paryanta brahmacarya dhAraNa karIne pUrve cAre varNanA bALako ane bAlikAo abhyAsa karIne karmaganuM pada prApta karatI hatI tevI vyavasthAne zanaiH zanaiH yuktipUrvaka jamAnAne anusarI uddhAra kare joIe ke jethI karmayogIo dvArA vizvano uddhAra thaI zake. bUma pADavAnA karatAM karma kriyAmAM citta rAkhIne pratyeka kartavya pravRttimAM pravRtti karI karmavegI banavuM joIe ke jethI sarva prakAranI zubha pragatine uddhAra thaI zake. meTI meTI vAte karavAthI kaMI vaLatuM nathI. vAta karatAM vaDAM thavAnAM nathI. vAte karavA mAtrathI koIne asara thavAnI nathI. mATe kartavya kArya pravRttimAM masta banIne Adarza purUSa banavuM joIe. jeNe AgagADI zodhI kADhI teNe dezadeza bUma pADI nahotI te paNa tenA kartavyathI te jagaprasiddha thaze ane tenI AdarzakartavyatAthI anya vijJAne zedhaka buddhidvArA kAryapravRtti thaI. eDIsana ane dAktara jagadIzacaMdra bojha vagere zedhako akhila vizvamAM prasiddha thayA che tenuM kAraNa e che ke teoe zedhaka vijJAna pravRttithI karmacAgamAM pravRtti karI vipagI zedha kheLo karI che ane hajI teo zeka karmavega pravRttimAM mata banIne aneka jAtanI zehe karyA kare che. AryAvartamAM aneka vidvAne pAkyA paNa keIe be piDAMthI cAlanArI gADI ke je lAkho varSathI vaMzaparaMparAe vArasAmAM Ave che temAM koI jAtane zedhaka buddhithI pheraphAra karI zakyA nahi. tenuM mAne te kharekhara pAzcAtya vidvAna nene ghaTe che. AryAvarta rAtrInA vakhatamAM temanA keDIyAne dIve karIne adyaparyanta dIpakane vyavahAra calAvyuM hatuM. phAnasa saralAITa vagere AryAvartanA karmacagIonI kamANa nathI. hajI paNa A jAgaze nahi ane zekabuddhivaDe sarva prakAranI pragatimAM pravRtti karavAmAM masta nahi banaze te teonuM AryazreSThatva phakta itihAsanA For Private And Personal Use Only Page #693 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 632 pAne rahI zakaze. jyAM AgagADInA vege pragati pravRtti thatI hoya tyAM ragasIyA baLada gADAmAM besIne cAlavAthI have acenI spardhA pragatimAM prasthiti karI zakavAnI nathI, ataevI pravRttimAM masta karmayegI banavuM joIe; ane anya jeo mRtavicArAcAranA pUjake banyA che teonA TakaTakArA tarapha dhyAna na ApavuM joIe. karmayogI banIne Adarza purUSa bane eTale mAna rahevA chatAM je kaMI vANadvArA upadeza ApavAno haze te svayameva akhila vizva grahaNa karaze. azeka rAjA ane caMdraguptanI yAdI kharekhara tenAM kartavyakAryothI thAya che. leTenI yAdI tenA graMthI thAya che. emarsananI yAdI tenA vicArethI bharelAM pustakathI thAya che ane tethI temanA kartavyanuM maraNa karIne vizvamanuSyo kartavya kAryonI pravRtti kare che. hanumAne karmayogI banI rAmanI sevA bajAvI tethI te Adarza purUSa banIne parokSa dazAmAM paNa mUrti dvArA jagane upadeza ApyA kare che. vyAsa tenA kartavya karmothI hinduonA pUjya hRdayamAM Izvara tarIke virAje che. patijali tenA granthAdika kartavya kAryothI AryAvartamAM sarvatra prAtaHkAlamAM marAya che. zAkaTAyana, umAsvAtivAcaka, kuMdakuMdAcArya, bhadrabAha, devadhi gaNi kSamAzramaNa, dhanezvarasUri, vimalAcArya, akalaMka, niSkalaMka ane siddhasenasUri teonA kartavya zAstrakAryathI AryonA hRdayamAM pUjAya che. ApaNe sAkSAt e purUSone dekhyA nathI chatAM paNa teoe karelAM kAryonuM samaraNa, teonA granthathI karI zakAya che ane teonuM kAma gitva keTaluM badhuM uttama hatuM te tenA vicArathI avadhAI zake che. jagaDuzAha zeThe duSkALanA samayamAM hajAre maNa dhAnyanA muMDA garIbane ApyA ane lAkho manuSyane mRtyakAlathI bacAvyA tethI te dAnamAM Adarza purUSa banI mAnI chatAM paNa tenA kartavya karmathI lAkhe manuSyane upadeza zikSA Ape che ane teo svakIya jIvana sudhArIne dAna karmanI pravRtti kare che. IDaramAM aMbAvIdAsa nAmanA eka dhanavAna jaina gRhastha thayA temanA vakhatamAM meTe duSkALa paDe tyAre temaNe IDara deza ane tenI AsapAsanA sarva lokone anna For Private And Personal Use Only Page #694 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 633 paryuM. garIbene mATe dararoja satrazAlAo zarU rAkhI tethI dAnapravRttithI pitAnI pAchaLa Adarza jIvana mUkI gayA tethI temanA nAmanI sAthe hajAre manuSya tevI dAnarUpa karmayuganI pravRtti sevavAne utsAhI bane che. svAdhikAra svayegya ane paragya kalyANakA raka kAryo kare che jethI tamArAM kartavya kAryone avakI leke svakarmayegamAM pravRtti karI zake. bharata, bAhubalI, abhayakumAra, DhaMDhaNa kumAra, meghakumAra, siriyaka, syula bhadra, naMdiSeNa, kayAvAzeTha, kezakumAra, sAlibhadra vagere mahA purUSe karmayoga parAyaNa banIne Ave darza purUSa banyA che. zrI vIra prabhunI pATe besanAra AcAryoe karmayegI banIne jaina zAsananI sevAmAM svAtmabhega ApI Adarza purUSatAne khyAla Ave che. vedAnta darzana pravartaka aneka AcAryoe. svadharma gya Avazyaka karmomAM pravRttavAne Atmabhega Ape che te teonA jIvana caritrethI mAluma paDe che. prAzcAtya karmayogIo pitAnA karatAM vizeSa gyatA prApta karelA manuSyane pitAnI pAchaLa mUkavAnI kelejo vagerenI vyavasthAone je karmavega seve che te hAla AryAvartamAM karmaga nahi sevAtuM hovAthI eka mahA karmacagInI pAchaLa divA pAchaLa aMdhArA jevuM vA devatAnA chokarA kecalA jevuM thAya che. zrI hemacaMdranI pAchaLa temanA je mahA karmayogI purUSa pragaTa nahi e AryonA utpAdaka vyavasthA pravRtti ganI khAmI che. haribhadra sUrinI pAchaLa haribhadra karatAM mahA purUSa teo pragaTAvI zakyA nahi vA tevA purUSe pAke evI vyavasthAvALAM gurUkule sthApI zakyA nahi. zrImad yazeviyajInI pATe temanA je mahA purUSa na pragaTa e kharekhara ApaNu karmayeganI khAmI che. pAzcAtya vidvAno eka kalekaTaranI pAchaLa bIje kalekaTara maLe, eka veyasaroyanI pAchaLa bIje vAyasaroya pAke, eka gavarnaranI pAchaLa bIje gavarnara pAke, eka pradhAnanI pUMTha pUranAra tenA sAme anya pradhAna turtaja tene cArja saMbhALe evI vyavasthAnA karmaveganI paraMparA pravRttinI sArI ejanA karI zakyA che ane te hAla ApaNA anubhavamAM Ave che. gekhalenI jagyA For Private And Personal Use Only Page #695 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pUranAra tenA je anya turta prApta karI zakavAmAM AryAvarta pazcAt che. dAdAbhAI navarojajIne cArja saMbhALIne temanAM jevAM kAryo karI karmayogI anya kaI bane tevI vyavasthAnI khAmI che. ramezadatta je pradhAna turta zrImanta sayAjIrAva gAyakavADane maLe evI vyavasthAnI khAmI che. phIrAjazAha mahetA ane vAchAnA karmayeganI padavI saMbhALI le evA turta temanI jagyAne pUranAra karmayogIonI khAmI che. pAzcAtya dezamAM tevI bAbatanI evI vyavasthA karavAmAM AvI che ke eka jagyAne cArja turta tenA karatAM adhika megyatAvALe anya kaI karmacagI banIne saMbhALI zake. zaMkarAcAryanI pAchaLa zaMkarAcArya jevA ane rAmAnujAcAryanI pAchaLa rAmAnuja sarakhA karmayegI upadezake na pragaTayA tenuM kAraNa tevA purUSe pakAvavAnI vyavasthAnI khAmI che. vivekAnanda ane svAmI rAmatIrthanI jagyA pUre evA sanAtana vedAntIomAM purUSa pragaTayA nathI tenuM kAraNa e che ke tevA prakAranA pAchaLa purUSe thayA kare evAM gurUkule, zALAo, vagerenI vyavasthA pravRttinI ghaNI khAmI che. AryAvarta hajI A bAbata mATe nahi cetI zakaze te te mahA karmayogIonI anukramaNine pragaTAvyA vinA patita dazAne bhegavI zakaze. karmavegavaDe mahAkarma yogI banI zakAya evI kartavya karma pravRttimAM masta thavuM ke jethI mina rahevA chatAM jagatane tene AcaraNa dekhavAthI bodha maLe ema atra kahevAnA bhAvamAM prasaMgopAtta anya vivecana karAyuM che. mAnI banIne svakartavya kAryone upadeSTA kharekhara karmavegI bane che, tethI tene buma pADavAnI jarUra paDatI nathI. evuM avadhIne pratyeka mAnuSya kartavya kArya pravRttimAM lakSya devuM joIe ane upagapUrvaka Avazyaka kAryomAM pravatIne Adarza purUSa banavA khAsa lakSya rAkhavuM joIe. Adarza kamagI, kaheNuM pramANe raheNune rAkhe che tethI mana vacana ane kAyAvaDe te pramANikatva saMrakSIne mAna chatAM upadekhA banI zake che. vadhastaMbha para caDhelA Izu krAISTanA be zabdothI khrIstinA hRdayamAM je uMDI asara thAya che ane ApaNA manamAM paNa je uMDI asara thAya che te anyathI thatI nathI, tenuM mukhya kAraNa For Private And Personal Use Only Page #696 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 635 e che ke karmayogI vicArene je AcAramAM mUkI batAve che teja tene kharekhara upadeza che. dehAdhyAsanA utsarganI pravRttimAM samarAditya, avantI, gajasukumAla ane mahAbalanI smRti mAtrathI teonA AtmAnA suvicArenI potAnA upara asara thAya che e kaMI sAmAnya karmayogIpaNuM kahevAya nahIM. mevADanA rANApratApe akabaranA putra salImanA sAthe aravalInI khINamAM yuddha karyuM te vakhate pratApanuM chatra pite mastaka para dhAraNa karIne AtmatyAga karanArA jhAlArANanA dezabhaktikartavya karmaganI kriyAthI dezabhakti para jhAlAnuM mAna chatAM je asara thAya che tevI anyathI thatI nathI. ata eva karmayogI mana rahevA chatAM svakartavyakarmone upadeza kare che ema je kahevAmAM AvyuM che te kharekhara egya che durgAdAsa rATheDa svadezabhaktithI Avazyaka kartavya kAryo karatAM bhIMtamAM caNAya che, prasaMge bahAra nIkaLe che ane deza rakSArtha mAthuM mUkIne kArya kare che tenuM caritra vAMcatAM vAMcakenAM rUMvATAM ubhA thAya che tethI tenI pravRttithI vizeSa upadeza anya rIte maLI zaktA nathI. tenI kartavya karmapravRttithI tenI Avazyaka pravRttiyone upadeza kharekhara manapaNAmAM sArI rIte maLI zake che ane tethI tene kSatriya purUSe Adarza purUSa mAnIne tenA jevuM svajIvana karavA pravRtti kare che. zeTha matizAhe pAlItANa vageremAM jina mandire bAMdhI svakartavyakarmone upadeza dIdhA vinA anyanA hRdayamAM utArI deI teonI jIvana pragati karI che. amadAvAdanA zeTha hemAbhAI ane haThIsaMge pAramArthika kAryo karI manapaNe rahIne anyane svakartavya kAryone upadeza Ape che. sva gya kartavya kAryomAM pravRtta rahyA karavuM e eka jAtane uttama asara karanAra manI upadeza avadhe. svamana, vANuM ane kAyAnI zaktine, dhanane, annane ane samayane pAramArthika kAryomAM bhega Apavo e jagane anantaguNe jIvate upadeza ApavA jevuM kartavyakarma avadhavuM. AtmAnA guNemAM masta rahenAra jJAnayogI gurUo svaktavyamAM tatpara rahe che, teonI AgaLa zive jAya che ane teonA manamAM je je saMzaya puchavAnA hoya che te svayameva For Private And Personal Use Only Page #697 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 636 TaLI jAya che te mATe kahyuM che ke-puratu maunazAsthAnA: divyAtu sirAyA: gurUonI mAnatA chatAM ziSyanA sadehe dUra thAya che. tenuM kharekharUM kAraNa temanI kartavyapravRttinI asara che; kartavyapravRttimAM pravRtta thatAM AtmAmAM evI mahAna zakti utpanna thAya che ke jethI ziSyanA sadehe kharekhara yogIne dekhatAM turta svayameva pratyuttara pAmI zamI jAya che. kIDIonI kartavyapravRtti dekhatAM ApaNA hRdayamAM Alasya pragaTayuM hoya che te tene nAza thAya che. svakartavyapravRttimAM sadA magna rahevuM e svakartavya pharaja che. eka mahAtmA eka vakhata sAbaramatI nadImAM snAna karavA peThA evAmAM eka viMchI taNAte taNAte tyAM temaNe dIThe. mahAtmAnA manamAM turta dayA AvI ane tene haratamAM jhAlyA. vRzcike turta mahAtmAne DaMkha mAryo. mahAtmAe turta tene jalamAM nAkhyuM punaH tene taNAte dekhIne tene hastamAM jhAlyo. viMchIe punaH tenA hastapara DaMkha mAryo, ema cAra pAMca vakhata mahAtmAne te vRzcika karaDe topaNa mahAtmAe svakartavya pravRttimAM maggala rahIne tene bahAra kADho. mahAtmAnI AvI pravRtti dekhIne nadI kAMThe ubhelA eka manuSyane hasavuM AvyuM ane teNe mahAtmAne kahyuM ke are mahAtmana ! tane vRzcike be cAra pAMca vAra mAryA chatAM kema tene bahAra kADhayo ? mahAtmAe pRcchakane kahyuM. bhAI! vRzcike pitAnI kartavya karma pravRttine bajAvI ane meM mahAtmAnI kartavyapravRttine bajAvI. teNe svakartavya karmapravRttine svabhAvanusAra sevIne temAMthI kartavya karmonuM zikSaNa A jagatane ApyuM ane meM mahAtmAnA svabhAva pramANe kartavyakarmapravRttine sevI mAna rahI jagane kartavya karmane bodha Apyo. A uparathI sAra e levAne che ke kartavya karmapravRttithI manuSya mana rahyA chate paNa jagatane upadeza Ape che. mATe svaAvazyakapharajanA anusAra kartavya karmapravRttithI jagatuzAlAnA jIvane upadeza deve joIe. avataraNu-karmavegane yAvat jyAM jyAM je je kartavya karma kiyAne adhikAra che tAvatu teNe tyAM tyAM te te kartavya karmanI kriyA karavI ane jemAM pitAne adhikAra nathI te teNe na karavI ItyAdi darzAve che. For Private And Personal Use Only Page #698 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 637 yAvakriyAdhikArazca yasya yatkarmaNo bhavet // tAvattena prakartavyAH svAyattakarmaNaH kriyaaH||75|| yasyayAyAMkriyAMka -madhikAro na yujyte|| kartavyA tena sA naiva, yto'dhikaarinnikriyaaH||76 // zabdArtha--jene jyAM sudhI je kartavyakamanI kriyA karavAne adhikAra che tyAM sudhI teNe te kriyA karavI joIe. svAyatta karmanI kiyA te te kartavyakamanA adhikAra paryata karavI joIe, ane jene je kriyA karavAne adhikAra nathIteNe te karmanI kriyA karavI nahi kAraNa ke je manuSya je karmane adhikArI che tenAmAM te kiyAe zebhe che ane svapara phalapradA thaI zake che. vivecana-aeva manuSyae svAdhikAgya je je Avazyaka kartavya kAryo hoya teonI pravRtti prAraMbhavI joIe. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zuddha svasva guNakarmAnusAra kartavya karmanI kriyAo karavI joIe. svakartavya karmanI kriyAne tyAga karIne anya gya kartavya karma kriyAne karatAM AtmAnI pragati thatI nathI ane anyAtmAonuM kalyANa karI zakAtuM nathI. svAdhikArasiddha svadharmakriyAthI AtmAnI unnati thAya che paraMtu anya dharmanI kriyA karavAthI pitAnI unnati thatI nathI. gRhastha dharmamAM svAdhikAre gRhastha karmanI kriyAone karavAnI hoya che paraMtu tene keI tyAga karIne keI tyAgInA dharmanI kriyAo kare te te adhikArathI bhinna pravRtti karavAthI svadharmathI bhraSTa thAya che ane sAdhu banI ke gRhathagya karmone kare che te sAdhudharmathI bhraSTa thAya che. varSe nidhanaM yaH padhaoNmacAvaH ItyAdi je vA che te svAdhikAgya kartavya mantavya karma dharma pravRttinI mahattAne darzAve che ane svAdhikArabhinna kartavya karmadharma pravRtti e paradharma che ane te bhayAvaha che ema prabodhe che. amArA cagadIpaka granthamAM adhikAradazAnA bhede bhinna bhinna dharmo che temAM svayegya kartavyadharma te zreSTha che ema vizvavati sarva manuSyane nIce pramANe prabethavAmAM AvyuM che. eka sarve vana-dharma na sAdarAH dhA For Private And Personal Use Only Page #699 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 638 virodha, virAjiya: 11 / brAhmaNa, kSatriye, vai zadra ane tyAgIe sarve svasva dharmavaDe zreSTha che ane paradharme tevA zreSTha nathI. adhikArI vazathI baMdha che ane adhikArI vazathI kriyAo che. svakartavya pravRttio pratyeka manuSyane vyAvahArika cAritradharma che. jene je adhikAra hoya tene te badhA devuM joIe ane jene jevI kriyA karavAgya hoya tene tevI kriyA karavI joIe. brAhmaNe brAhmaNanA dharma pramANe karmapravRtti karavI joIe ane dharmanI te sAthe ArAdhanA karavI joIe. kSatriye-pRthvI, deza, santa, sAdhu, brAhmaNa vageranI rakSA karavI joIe ane te kartavya karma pravRttine svadharma mAnI tenI zreSThatAne tyAga karI anya karmanI kriyAo na karavI joIe. jenAmAM vezyadharmanA guNakarmo che teNe vizyadharma karmapravRttine svIkAravI joIe. zu svaguNakarmAnusAra dharma karmapravRtti sevavI joIe. tyAgIe tyAgadharma karmapravRtti sevavI joIe ane Atma pragati thAya tevI kriyAthI bhraSTa na thavuM joIe. kriyAo ke je pitAnA adhikAra pramANe karavAcya heya teone AdaravI joIe paraMtu je kiyAe svAdhikAra pramANe naitikAraNa na lAgatI hoya ane temAM rUci na paDatI hoya teone na karavI joIe. eTaluM te khAsa yAda rAkhavuM ke manuSya pote svataMtra rIte karma kriyA karavAne adhikArI che tethI tene je yogya lAge te karI zake ane svAdhikArathI bhinna je agya lAge te na karI zake. manuSya kharekhara kriyAne tAbe nathI paNa kriyAo kharekhara manuSyanA tAbe hoya che tethI te pitAnI marajI pramANe kartavyakiyAone svAtmapragati mATe karI zake che. temAM anya manuSyane tenI TIkA karavAne hakka nathI. kriyAo ke je upayogI heya te karavI joIe paraMtu nakAmA phala na dekhAtuM hoya ane A tmAnI unnati na thatI hoya te anAvazyaka kriyAomAM gaMdhAI rahIne kiyAparataMtrajIvana na karavuM joIe. jJAnapUrvaka kartavyakArya kriyAone svavazamAM karavI joIe paraMtu teonA vazamAM pite kASThaputtalikAvatuM na thavuM joIe. vaya, zakti, saMbaMdha, prajanAdithI amuka kriyAne pitAne adhikAra che ke nahi tenI pitAne samajaNa paDe che. Ava For Private And Personal Use Only Page #700 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zyaka kartavya kAryo kyAMsudhI pitAne karavAnAM hoya che te vaya, azakti, avasthA, jJAna, prayojanAdithI pitAne tene anubhava thAya che. svataMtrapaNe aneka jJAnanI dalIlethI ravAdhikAra kartavya karmakriyAne nirNaya karavuM joIe. gRhasthadazAne tyAga karIne tyAgInI dazA svIkAratAM kartavyakarma kiyAnA adhikAranuM rUpAntara thAya che. avasthAbhede kAryayiAone bheda paDe che ane je avasthAmAM je kriyAo karavAnI AvazyakatA hoya tene prathamathI viveka karIne tene Adara kare ane anya kiyAethI nivRtta thavuM. je je avasthAmAM je je AvazyakakArya pravRtti karavAnI je je rIte jarUra hoya te te rIte te te Avazyaka kriyAone karavI. nyAyAdhIzanAM kartavyanI kriyAmAM nyAyAdhIze pravRtta thavuM ane phrajadAranI kamakriyAmAM phejadAre pravRtta thavuM. kSatrie guNakarmAnusAre kSatriyanAM karmo karavAM ane brAhmaNe e guNakarmAnusAre brAhmaNonA karmanI kriyAo karavI. guNakarmAnusAre vaizyae vaizyakarmanI kriyAomAM pravRtta thavuM ane guNakarmAnusAre e zudrakarmakriyAmAM pravRtta thavuM. guNakarmAnusAre je kArya karavAmAM jyAM sudhI pitAne adhikAra che tyAM sudhI te kiyA karyA karavI ane te kriyAne svAdhikAra TaLyA bAda temAM pravRtti karavI nahi evI manuSyae viveka buddhi dhAraNa karavI joIe. adhikAra bhede kartavyakiyA bheda, e vizvamAM manuSyanI svataMtra pravRtti che, teno nAza karavAthI manuSyonI pravRttinuM svAtaMtrya TaLatAM teo kASTanAM pUtaLAM samAna bane che. je kArya karavAnI jenAmAM zakti hoya ane je kArya pravRttithI jenA AtmAnI svataMtra pragati thatI hoya ane je kArya karavAthI te vizvane lAbha samarpI zakatA hoya te tenA svAdhikAre kartavya karma pravRtti avabodhavI. pratyeka manuSya svAdhikAre kartavya karma kiyA karavAne svataMtra hevo joIe ane tenI pravRtti tene aneka dalIla ApIne samajAvIne pheravavI joIe, anyathA vizvanuM pAtaMtryapravartana kadApi naSTa thavAnuM nathI ane vizva janasamAja sukhI thavAnuM nathI. je kArya karavAmAM je manuSyanI vecatA na hoya temAM tene pravartAvavAne anyane adhikAra nathI. lAbhAlAbhane vicAra karIne jJAnapUrvaka pratyeka manuSya For Private And Personal Use Only Page #701 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svaye adhikAra bhede kartavyakiyAomAM pravRtti nivRtti karI zake che ane tethI te vizvazALAmAM karmavegane kharekharo anubhava meLavI pragatimAna banI zake che. avasthA, vaya, jJAna, IcchA, zakti AdithI kartavyakarma kiyAonA bhedamAM parivartana thayA kare che ane tethI manuSya gnatinAM avasthAbhede kAryo badalavAne zaktimAna kharekhara kSetrakAlAdi vege banI zake che. bahurUpI je vakhate je veSa dhAraNa kare che te vakhate te pAtranI kriyA kare che. je te azva bane che te tenA adhikAra pramANe azva gya kriyAone seve che ane je te siMha bane che te siMha cagya pravRttine Acare che. je te satI ane che te satInA svAdhikAra citAmAM praveza karI bhasmIbhUta thavAnI pravRttine paNa seve che. vidyArthI avasthA, bAlyAvasthA, yuvAvasthA, vRddhAvasthA, svAmI avasthA, sevaka avasthA, bhegI avasthA tyAgIAva sthA, gRhAvasthA, tyAgAzramAvasthA vagere aneka prakAranI avasthAomAM bhinna bhinna Avazyaka kartavyakarmonI kriyAo paNa bhinna bhinna hoya che ane tethI je avasthAmAM je kArya karavAno adhikAra hoya tenAthI bhinna pravattine sevavAthI svane ane samAjane aneka prakAranI hAni thAya che. je kriyA karavAne pitAne adhikAra na samajAta hoya ane temAM pitAnI yogyatA na hoya te kriyAne na karavI joIe. je. bAlaka paraNavAne hetu zuM che tene paNa samaje nahi teNe lagnanI kriyAmAM pravRtta na thavuM joIe. sarva kriyAomAM jJAna, yogyatA, avasthA ane zakti vinA parataMtra banI pravartavAthI deza, samAja ane saMga ghanI parataMtratA karavAmAM Atmahisso ApI zakAya che ane tethI pariNAme kharekhara deza, samAja, saMghanI parataMtratA thAya che. dezane eka manuSya ane samAjane eka manuSya je deza, kAla, dravya, bhAvathI bhinna adhikAravALI kAryanI kriyAne kare che to tenI te pravRttithI samAjane ane dezane hAni thAya che. aeva manuSyoe svAdhikAra egya pratyeka manuSyakartavya kAryanI kriyAne kare evI gurUkulAdi dvArA keLavaNuM ApavI joIe. samAje, saMghe pratyeka manuSya svAdhikAra bhinna kArya na kare e baMdha Apa joIe. ke For Private And Personal Use Only Page #702 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 641 guNakarmAnusAra samAjanA pratyekAge svAdhikAra pramANe kartavyapravRttimAM pravRta thavuM ke jethI deza, samAja, saMghane mahAna lAbha thAya ane svAtmAnI unnatimAM vidyutavege pravRtti karI zakAya. svAdhikArane nirNaya karIne pravRtti karyAthI Atmazaktine je rIte prakAza thavAne te mArgo khullA thAya che ane tethI Atmazaktine atyaMta vege prakAza karI zakAya che. vAdhikAre kartavya karma karavAthI svAstitva pragatinuM rakSaNa thAya che ane svAstitvane nAza karavA pravRtta thaela duSTa zatru manuSyanI pravRttine dhULa bhegI karI zakAya che. mana, vANI, kAyA, ane AtmA e bhAgane manuSya kahevAmAM Ave che. manane tenI zakti pramANe kartavya kAryomAM pravartAvavuM, vANIne svakartavya kAryamAM pravartAvavI, kAyAne zakti pramANe kartakhya kAryamAM pravartAvavI ane AtmAne AtmAnA dharma pramANe tenA vAstavika kartavya kAryamAM pravartAva, te paNa dezakAlane anusarIne pravartAva, e kaMI paripUrNa jJAnayegane prApta karyA vinA banI zake tema nathI. aeva samAje, saMghe pratyeka manuSyane paripUrNa svartivyapravRttimAM bhAna thAya e gurUkulAdidvArA sabadha prApta karAvavuM joIe. pratyeka manuSyane sarva bAbatone paripUrNa jJAnI banAvavuM joIe ke jethI te svAdhikAra kartavya pravRttithI kadApi bhraSTa na thAya ane anya pravRttine kadApi svIkAra na kare. jenAmAM je kArya karavAnI zakti khIlI hoya ane je kArya pravRttithI te pitAne ane vizvane alpaSapUrvaka mahAna lAbha samarpavAne zaktimAna hoya teNe te kAryapravRttine svIkAravI. svAdhikAre kartavya kAryapravRtti karavAne pratyeka manuSyane svataMtra hakka che paNa anyanA hakkamAM mAthuM mAravAne tene adhikAra nathI. sarva manuSyanI dalIlo sAMbhaLavAne pratyeka manudhyane adhikAra che paraMtu AtmAnA satyane tyAga karIne anyanI hAjImAM hA karI svAdhikArabhinna kartavya karma karavAne adhikAra nathI, ema je vizvasamAjane pratyeka manuSya samajI zake che te tethI dezArthe thatAM yuddha ane dharmArthe thatAM yuddhane anta Ave che tathA tethI sarvadezIya janasamAja paraspara eka bIjAnA sukhamAM bhAga le For Private And Personal Use Only Page #703 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra4ra zake evI kAryapravRttine svAdhikAre svataMtrapaNe sevI zake che. je manuSya svayAgya karttavyAdhikAra avamedhatA nathI te deza, samAja ane saMghanu zreya: sAdhI zakatA nathI ane temaja te dhAmika pravRttidvArA paramAtmapadane paNa sAdhI zakatA nathI. dezamAM, samAjamAM svAdhikAra bhinna kartavyapravRttinA ceAge garabaDa, dhAMdhala thAya che. maracAe maracAnI svAbhAvika guNakarmapravRttino tyAga na karavA joie ane mIThAe potAnI svAbhAvika karmapravRttinA tyAga na karavA joie. rAjAe svAdhikAra pramANe svakartavyapravRttine sevavI joie ane prajAe svAdhikAra pramANe svakartavyapravRttinA tyAga na karavA joie. manuSyamAtra svAtmAnnati karavAne adhikArI che. pratyeka manuSya svazakti sthitinA anusAre bhinna bhinna kartavyasvAdhikAre bhinna bhinna kAryapravRttine seve che. temAM paraspara koInI pravRttimAM koIe vidgha na nAkhavuM joie. koi svAdhikAre kartavyakriyAthI cUkatA hoya teA tene dalIlApUrvaka samajaNa ApavI joIe ane tenA kAryamAM sAhASya karavI joie, ityAdi prasaMgopAtta avAdhIne pratyeka manuSye svAdhikAre kartavyakAryapravRtti karavI ane svAdhikArabhinna pravRttine tyAga karavA. avataraNa--kartavyakAryanI pravRttinI mukhya dizA jaNAvavAmAM Ave che || jorja // yatkarmakaraNAdyasya, svAtmonnatiH prajAyate / kartavyaM karma tattena, kAryasAdhyopayogataH // 774/4/ zabdArthaje karma-kArya karavAthI jenI svAtmAnnati thAya che teNe te kartavyakAryane kAryasAya payogathI karavuM joie. vivecanakArya je sAdhyabhUta che tenA upayAgathI kartavyakAryo karatAM aneka bhUlothI bhraSTa thavAtuM nathI. te upara telapAtradhArakanu DhAnta nIce pramANe kahevAmAM Ave che. eka nagaramAM dharma, artha, kAma, ane mA e cAra varganuM ArAdhana karanAra rAjA rAjya karatA hetA tenA nagaramAM eka nAstika manuSya rahetA hatA te dararoja For Private And Personal Use Only Page #704 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che karate kalama bharavA ane sAdhuonI rAjA AgaLa nindA karato hato. sAdhuo manane vaza rAkhI zakatA nathI. teonuM mana sadA viSayamAM bhaTake che ane veSamAtrathI teo sAdhuo che. rAjA tene Astika karavAne aneka rIte prabodhatuM hatuM, paraMtu te hRdayamAM rAjAnA upadezane svIkAratA nahe. rAjAe tene pratibaMdhavAne eka upAya zodhI kahA. eka rAjadvArI manuSya ke je tene mitra hatuM tenI pAse pelA nAstikanA gharamAM suvarNane vADake guptasthAnamAM mUkAvyuM. rAjAe pitAne ghera suvarNanA vADakAnI cerI thaI che mATe jenI pAse te heya teNe sAta divasamAM rAjAne Ape anyathA tene mArI naMkhAvavAmAM Avaze evI nagaramAM udUSaNa karAvI. paraMtu keIe suva ne vADake leI rAjAne Ape nahi. rAjAe suvarNanA vADakAnI tapAsa mATe sarva nagaramAM sipAIe mArata tapAsa karAvI. sipAIo zedhatA zedhatA pelA nAritakanA ghera AvyA ane tenA gharamAM pisI jyAM suvarNane vADake sthApe hatuM tyAMthI te saMketAnusAra leI lIdho ane pelA nAstikane pakaDI rAjAnI pAse lAvyA. rAjAe tene vadha karavAnI AjJA pharamAvI. rAjAnI vadhAjJAthI akhila nagaramAM hAhArava thaye ane AvA gunhA mATe tene mArI na nAMkhatAM anya zikSA karavI joIe ema nagaramAM mahAjane vicAra karyo ane sarva mahAjana bheguM thaI rAjAnI pAse gayuM. rAjAe mAna ApIne mahAjanane satkAra karyo ane mahAjane AvavAnuM kAraNa kahI pelA nAstikane vadha na karavo joIe tevI vijJapti karI. rAjAe mahAjananA pratyuttaramAM kahyuM ke yadi te nAstika telanuM paripUrNa bharela pAtra laIne saMpUrNa cATuM kare ane temAMthI telanuM eka bindu paNa na DhaLe te huM ene vadhAjJAthI mukta karuM. pelA nAstike te vAta kabula karI ane te cATAmAM telanuM bharela pAtra leIne cAlavA lAgyuM. rAjAe tene cUkAvAne ThekANe ThekANe gaNikAonA nAca zarU karyA hatA ane ThekANe ThekANe drazya vastuo goThavI dIdhI hatI, paraMtu te mRtyubhayathI telanuM pAtra saMbhALIne cAlavA lAgyA. mAsama nalpi mo mALA nANA mayam mRtyunA samAna keI bhaya nathI For Private And Personal Use Only Page #705 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tethI te bhayathI keInA svAmuM dekhavA lAgyuM nahi. paripUrNa svakArya sAdhya upayogathI cATuM pasAra karavA lAge ane saMpUrNa talapAtra jevuM hatuM tevuM rAjAnI pAse lAvIne mUkahyuM. rAjAe sipAIne pUchI jarA mAtra paNa tela na DhaLyuM tenI khAtrI karI lIdhI. rAjAe nAstikane pUchyuM. telabhatapAtrane DhaLyA vinA kevI rIte lAvI zakyA? tenA uttaramAM nAstike kahyuM ke mRtyunA bhayathI mAruM mana je kArya karavAnuM hatuM temAM rahyuM ane mArI AMkhoe anya vastuone nirIkSI nahi. mRtyunA bhayathI manane svasAdhya kAryamAM rAkhIne atra huM AvI za. rAjAe nAstikane kahyuM ke are nAstika! je tuM etAvamAtra mRtyubhItithI mana sthira rAkhIne peluM kArya karI zakyA te jeoe ananta janmamaraNathI bhaya pAmI cAritra aMgIkAra karyuM che teo kema viSane jItI na zake ane manane dharmamAM layalIna na karI zake? arthAt ananta mRtyu duHkhamAMthI vimukta thavAne teo viSayane chatI manane vaza karI zake che. abhyAsabaLathI manane jItI zakAca che. A pramANe rAjAnA yuktiyukta sadupadezathI nAstikanI mati ThekANe AvI ane te rAjAne kathavA lAgyuM ke he rAjana! tamArA upadezathI ane meM karelA kAryathI anubhava thAya che ke sAdhue dazya, ramaNIya viSayamAM manane na javA de ane manane vaza karI zake ja. mArI thaelI bhUla kabUla karIne AjathI huM Astika banuM chuM. A uparathI sArAMza levAne e che ke je kArya sAdhyabhUta gaNeluM hoya che tenA upagamAM rahevAthI te kartavya kAryanI pelA nAstikane rAjAe pelA kAryanI peThe siddhi karI zakAya che. kAryasAe pagathI pratyeka manuSya likika ane lekara Avazyaka kArya karavuM joIe. laikika vyavahAre ane lokettara vyavahAre je kartavya kArya karavAthI nnati thAya te kArya karavuM joIe. je kAryathI svAmenati ane parenati na thatI heya tene karavAnI jarUra nathI. - je je svAtmAvaDe kAryo karavAmAM AvatAM hoya tethI nnati thAya che ke kema? tene vicAra kare joIe. dezannati, vidyAnnati, kSAtrakarmonnati, vizvakarmonnati, karmonnati ane samaSTinI unnati. For Private And Personal Use Only Page #706 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 45 tenI sAthe byAvahArika AtmAnnatinA sabaMdha rahelA che, ane byAvahArika AtmAnnatinI sAthe AdhyAtmika naiRRyika unnatinA saMbadha rahelA che. kAcikAnnatinI sAthe vAcikAnnati ane mAnasikeAnnatinA saMbadha rahelA che. kAyikeAnnati vinA mAnasikaiAnnati thavAnI nathI. kAyA ane mananA ghaNA nikaTanA sabaMdha che. kAyAnI zakti ane mananI zaktinA paraspara Asanna samadha che. kAyAnI ArogyatA mATe havA, pANI ane kasarata e traNanI atyaMta jarUra che. je manuSya kAcikAnnatinI kiMmata samajI zakatA nathI te mAnasikennatinI kimata samajI zakatA nathI. kAyA, mana, vANI ane AtmA A cAra vastuAnA manuSya kahevAya che temAM e cArenI unnati karavAnI jarUra che. brahmacarya, niyamita AhAra, niyamita kArya karavAnI pravRtti ane vizrAnti e cArathI kAyAnI unnati thAya che. kasaratAdithI kAyAnI zaktiye khIlavavAthI mananI nirbaLatA dUra thAya che ane mananI AragyatA tathA puSTi karI zakAya che. mAnasika keLavaNInI pragati karavAmAM kAyAnI ArAvyatA ane daDhatA vinA eka kSaNamAtra cAlI zakavAnuM nathI. mananA dRDha sakalpathI ane manana karavAnI zaktithI mAnasika pragati thAya che ane mAnasika pragatinI vRddhi thatAM AtmAnA jJAnAdi guNAnI zaktinI vRddhi karI zakAya che. mAnasika pragatinA AdhAra para AtmAnI zaktiyeA khIlavAnA AdhAra che. mAnasika zaktiyeA khIlavAthI AtmAnI zaktiyeA khIlavI zakAya che. gurUkula vagere vidyAlayeAmAM kAyiAnnati, vAcikAnnati, mAnasikonnati ane AtmAnnatinI keLavaNI ApavI joIe. samaSTinI unnatithI vyaSTinI unnati poSAya che; ataeva dezennati, nizrvAnnati, vyApArAnnati vagere unnatiyenu rakSaNa karI tadvArA kAyikAdi zakticAnI unnatiye sadA sa'rakSAya evAM nimitta naimittika pragatisa rakSaka kAryAM karavAnI AvazyakatA svIkAravI joIe. deza, jala, anna, kSetra, dhAnya, pazu, pakhIe, vRkSA vagerenuM saMrakSaNa karyA vinA kAyika zaktiyAnuM poSaNa thatuM nathI ane kAyika zaktiyAnuM poSaNa thayA vinA manuSyapragatinI vyavasthAnAM sAdhane aTakI paDe che. ataeva For Private And Personal Use Only Page #707 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 646 manuSyAe paraspara saMbaMdhIbhUta thaine deza, rAjya, vyApAra, kRSikalA vagere vyaSTi ane samaSTinA AjIvikAdi jIvanavyavahAra saMbaMdhi sarva khAkhatAnu rakSaNa tathA peSaNa karavuM joie. samaSTinA sarva aMgeAnI sAthe vyaSThinA aMgonA unnati mATe saMbaMdha rahelA hoya che; mATe samaSTinI unnatimAM bhAga levo e vastutaH STinI unnatinA sabaMdhane leI svArtha che, mATe pratyeka manuSye samaSTinI unnati mATe bhAga levA joIe ke jethI vyaSTinI unnati samyag karI zakAya. je manuSya samaSTinI pragatinI upekSA kare che te vyaSTinA udaya karI zakatA nathI. zarIranA savAgo paikI ekanu poSaNa jo thatuM nathI te ante anyAMgAnI hAni thAya che. tadbhut atra STi ane samaSTinI unnatinA sabaMdhamAM avamedhavuM. paMcabhUtanI svacchatAnI sAthe gRSTi ane samaSTinI pragatinA saMbadha rahelo che; ataeva deza, rAjyAdi sarva vastuonA sarakSaNamAM-puSTimAM AtmAnnati rahelI che evuM samyag prameAdhIne sarva samaSTinI pragati mATe AtmabhAga ApavA joie. je manuSye samaSTinI sarvathA prakAre rakSA tathA pragati karavAmAM saMkocavRtti ane saMkAcapravRttithI karmane kare che; teo dezanI, samAjanI, saghanI, vaNunI ane jJAtinI sakucitatA, parataMtratA ane avanatimAM bhAga lenArA che evuM avodhavuM. AtmAnnati yogya kartavyakarmanA sabaMdha uparyukta samaSTinI sarva prakAranI unnatinI sAthe rahelA che; tethI samaSTi cAgya pragati karmane vyaSTi cAgya karmAM tarIke avakhAzrIne mana, vANI ane kAyAthI karavAM joie. paraspara jIvAnI pragati e svAtmapragatirUpaja che kAraNake anyAnI pragatidvArA svAtmonnati thAya che, ataeva manuSyae parasparanI pragati thAya evAM sArvajanika samaSTiunnatiyeAgya kAryAM karavAM joie, ke jethI paraparAe svAstitva saMrakSaka pragatikarmanI vyavasthA sadA pravartI rahe ane tethI bhaviSyaprajAnI unnatimAM svAtmabhAganI vyavasthAnA bhAga rahyA kare. AtmAnnati kahevAthI dezennati, samAjonnati, sadyAnnati, kAyikAzita ane mAnasikAnnati Addhi sarva prakAranI unnaticeA thAya evAM zubha karmo karavAM joIe; ke jethI mana, vANI ane kAyAnI For Private And Personal Use Only Page #708 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prApta thaelI zaktinI saphalatA thAya ane AtmonnatinA zikhare pahoMcI siddha buddha paramAtmapadanI prApti karI zakAya. mana-vANa-kAyA, AtmA ane samaSTinI unnati jethI thAya te Avazyaka kartavya kArya che ema avadhavuM. mana-vANa-kAyA ane A tmAnI zaktine nAza thAya evuM koIpaNa kArya na karavuM joIe. vizvahAnikAraka, deza hAnikAraka, rAjyahAnikAraka, keLavaNahAnikAraka, vyApAra hAnikAraka, samAjahAnikAraka, catuvidha saMgha hAnikAraka, jJAtihAnikAraka, vidyAkarmakSAtrakarmAdi hAnikAraka, suvyavasthAdi hAnikAraka, dharmahAnikAraka, paramArthahAnikAraka, parasparapragatisaMbaMdhahAnikAraka, vyaSTipragatihAnikAraka, samaSTi pragatihAnikAraka lakettara dharmahAnikAraka, vijJAnahAnikAraka, zodhaka pravRtti vRtti hAnikAraka ane svataMtra pragati hAnikAraka ke IpaNe karma na karavuM joIe. ane tenI hAni karanArane cagya zikSA ApavAnI je je kAyadAenI vyavasthA vagerenI nimiti karelI hoya tene nAza na kara joIe; ema je manuSya samajIne sarva prakAranI unnatine dezakAlAnusAre taratamaga avadhe che te svAtmonnati egya kartavya karmo karavAne zaktimAna thAya che. uparyukta pragatikAraka kartavya karmane karavuM joIe. AryAvartamAM AtmonnatikAraka je je kartavya karmo che tene pUrva kAlamAM manuSya samyam avabodhatA hatA ane Atmabala pheravIne temAM pravartatA hatA tethI pUrvakAlamAM AryAvarta kharekhara sarva dezamAM pragatimAM mukhya hatuM. je manuSyo aitihAsikaTaSTie Atmonnati rogya kartavyakAryonuM tAratamya avabodhe che teo vyAvahArikaTaSTie AtmannitikAraka kartavyakarmone dezakAlAnusAre kare che ane deza. samAja, vyaSTi ane samaSTinI avanatine avarodha karI zake che. AryAvartamAM avanatikAraka kAryo ghaNAM thAya che. ajJAnI manuSya ane vanati ane unnatikAraka kartavya karmone viveka karyA vinA garIka pravAhamAM taNAya che ane teo dezasamAja hAnikAraka kAryothI nivRtta thatA nathI. AtmonnatinA kAryone viveka karanArA manuSyae ajJAnI manuSyanI AMkhone ughADavI joIe ane teone unnatinA kAryone For Private And Personal Use Only Page #709 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 48 viveka karAvavA joie, e prathama tenuM samaSTipragatiprati kartavyakarma che, ane temAM jo pramAda vA upekSA thaze te tenA vaMzaparaMparAnI hAni thavAnI ane tee vizvamAM jIvatAM chatAM mRtakanI dazAne prApta karI zakaze. mana, vANI ane kAyAthI radveguNanI unnati, tame guNanI unnati ane sattvaguNanI unnatinuM svarUpa ane tenA viveka karAvI te te unnatiyAnI taratamatA avamedhAvavI joie ke jethI manuSya kRtrima pragati karatAM akRtrima vAstavikapragatikAraka pravRttiyeAmAM pravRtta thaI zake ane bhrAMta pragatithI parA++kha thaI zake. je manuSyA uparyukta lekhyasArane avaedhatA hoya teoe AtmAnnatikAraka kA nI pravRttiyAmAM pravRtta thavuM joIe ane vizvazAlAstha manuSyAne pravartAvavA joie. sarva manuSye Atmannatine icche che. koI manuSya svakIya AtmAnI avanatine icchatA nathI parantu vAstavikeAnnati vikAsakramanA mArgonuM samyajJAna thayA vinA A vizvamAM avanatikAraka panthamAM pravRtti thAya che. AtmAnnatinA kartavyakamAMnA jyAre anubhava Ave che tyAre kartavyakamayAgI manuSya anya mArgothI nivRtta thaine pragatimArgamAM prayANa kare che ane mana-vANI kAyAnA saMyama karIne teone svakartavyakarmamAM sadupayoga kare che. pAzcAtyalokA je dharmathI AtmAnnati thAya te dharmane grahaNa karavA Icche che ane vyAva hArika svAnnatikAraka kartavyakarmo karavA mATe sarvathI' prathama peAtAnu lakSa kheMce che. teo avadhe che ke dravyennati vinA bhAvAnnati thavAnI nathI. surepa, amerikA, AphrIkA, eziyA, AsTreliyA vagere sarva dezeAnA manuSyae AtmAnnati thAya ane tenI sAthe vizvavati sarva manuSyAnI unnati thAya evAM kartavyakAane kharekhara vivekapUrvaka karavAM joI e. sarva vizvavati manuSyo dravyataH ane bhAvataH AtmannatikAraka kartavya AvasyakakAryonuM paripUrNa svarUpa samaje ane paraspara eka bIjAnI unnatimAM sAhAyyatApUrvaka kartavyakAryane kare evA amAro vasudhaiva kuTumbam e dRSTithI sarva vizvati manuSyAne upadeza che; kAraNa ke sarva dezavati manuSyAne unnatirasika, dharmarasika, paramArthasika anAvavA eja svakartavya bAhya ane Antara pravRttinA For Private And Personal Use Only Page #710 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 649 mukhyadeza che ema dhyAnamAM rAkhIne Atmonnati thAya ane vizvakuTuMbI jIve paraspara haLImaLIne eka bIjAnI unnatimAM bhAga le evI daSTithI uparyukta bleka ra che. AmennatihAnikAraka, AmannatinAzakAraka baLanI sAmA TakIne Atmonnati karAya evuM kartavyakarma kharekhara AtmAe karavuM joIe. avataraNa -karmayugapravRttimAM abaddha AtmA kevI rIte rahI zake che te darzAve che - parAtmAnaM hadi smRtvA, prAptakarmaprasevanAta / baddho bhavati naivAtmA, nirlepapariNAmabhAk // 78 // naSTA zubhAzubhA vRtti-ryasya dhyaanprbhaavtH| akarmA karmakartA'pi, bhogI bhoktApi naiva saH // 79 // zabdArtha paramAtmAne hRdayamAM marIne prAptakarma sevanathI nirmala pariNAmabhA e AtmA saMsAramAM baMdhAto nathI. jenI dhyAnaprabhAvathI zubhAzubhavRtti naSTa thaelI che te karma karatAM chatAM paNa akarmA che ane bhaktA chatAM paNa abhegI che. vivecana -jenA AtmAmAM paramAtmA dhyeya tarIke virAje che te kartavya karmapravRttithI antaramAM nirlepa rahI zake che. rAgadveSanI vRtti kharekhara hRdayamAM na hoya ane adhikAra prApta thaela kartavyakarmane karavo paDe tethI AtmA baMdhAtuM nathI. Antara nirmala pariNati chatAM je Atma baMdhAte heya te kaI AtmA mukta thaI zake nahi. rAgadveSanI cIkAzathI karma baMdhAya che. rAgadveSanI cikAza TaLatAM nirmala pariNAma thAya che ane tethI svAdhikAre kartavyakarma karatAM paNa brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zuddhAdi varNane manuSya, saMsAramAM badhAne nathI. bhArata ane bAhubalIe kSatriyanA adhikAra pramANe kSAtrakarmanI pravRtti sevI ane teo paramAtmAne hRdayamAM smarI nirmala pariNAmathI mukta thayA. ajJAnI ane jJAnI ane prAptakarmanuM prasevana kare che, paraMtu temAM zubhAzubha bhAvanI kalpanA karIne ajJAnI baMdhAya che ane zubhAzubha kalapanAnI pelI pAra svAtmAmAM 8ra For Private And Personal Use Only Page #711 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 650 vicarIne jJAnI A vizvamAM kartavya karmane karate kle badhAne nathI. laikika vyavahAre Avazyaka kartavyane brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudranA guNakarmAnusAre karavAM paDe che ane te karyA vinA keIne vyavahAradazAnA svAdhikAra chUTake thatuM nathI. paraMtu temAM AtmajJAnathI nirmala pariNAma dhAraNa karavApUrvaka pravRtti thAya che te samyaktva daSTinI sthitie A mA baMdhAtuM nathI. zubhAzubha pariNAmanI daSTinuM mukhya kAraNa kharekhara bAhya padArthomAM thaelI zubhAzubha kalpanA che. AtmajJAnathI kartavyakarmomAM zubhAzubha kalpanA jyAre nathI thatI tyAre zubhAzubha kAryothI svAtmA baMdhAtuM nathI. hRdayamAM zubhAzubha rAgadveSabhAvanI kalpanA uThe che. temaja zubhAzubha karmathI baMdhAvAnuM thAya che. hRdayamAM zubhAzubha rAgadveSanI pariNati vinA Avazyaka kartavya karmone karatAM baMdhAvAnuM thatuM nathI evuM avabodhIne jJAnIo Avazyaka kartavya karavAnA svAdhikArane adA kare che. zrI tIrthaMkaramahArAjane paNa svAdhikAre dezanA vihArAdi Avazyaka kartavya karmo karavAM paDe che, te anya sAmAnya manuSyane svAdhikAre dravya-kSetra-kAla-bhAvathI gRhasthAzrama ane tyAgInA adhikAra pramANe kartavya karmo karavAM paDe emAM kaMI kahevAnuM rahetuM nathI. Avazyaka kartavyane avasthAnA adhikAra pramANe karavAM paDe che paraMtu temAM vizeSa eTaluM che ke keIpaNa kartavya kArya karatAM paramAtmA, paramabrahma, purUSottama bhagavAnanuM hRdayamAM smaraNa karavuM ane nirmala pariNAmathI vartavuM eTale ke IpaNa AtmAnA guNenuM ghAta karanAra karma lAgI zakatuM nathI. svAdhikAre paramAtmAnuM hRdayamAM smaraNa karIne kartavyakarma karatAM kadi bhaya pAma nahi ane azraddhA dhAraNa karIne kartavyakarmathI bhraSTa thavuM nahi. kumArapAlanI sAme yuddha karavAne pratipakSI rAjA caDhI AvyuM te vakhate bAravratadhArI kumArapAle hAthInI aMbADI upara besIne yuddha karyuM paNa kSAtrakarmanI pravRttithI parakha thaye nahi. kSAtrakarmadazAnA adhikAra pramANe deza, dharma, prajA, ge, brAhmaNa, santa, sAdhunA rakSaNa mATe kSatrie yuddha karavuM joIe ane nirmala pariNAmavALA thaIne hadayamAM paramAtmAne marI antathI zubhAzubha pariNAmathI nyArA rahevuM joIe paraMtu yuddhAdi kSAtrakarmapravRttithI parakha na thavuM joIe ema For Private And Personal Use Only Page #712 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 51 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pravartavAthI kSAtravargavaDe gRhasthAzrama kartavyakarmanI paripAlanatA karAya che, ane AtmAnI paramAtmadazA karI zakAya che. brAhmaNa, vaizya ane zUdra hRdayamAM paramAtmAnuM smaraNa karIne kartavyakarmo karatA chatA karmathI khaMdhAtA nathI. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdra e cAre varNane kartabyakarma karatAM nimala pariNAme akhaddhAvasthA che. cAre varNAdi saMrvane paramAtmAnuM hRdayamAM smaraNa karavA pUrvaka kartavyakarma karatAM chatAM AtmAne abaddha rAkhavAnI zakti prApta thaI zake che, tethI cAre varNanA manuSyA karma karatAM chatAM nirmala pariNAme karmathI aMdhAtA nathI. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdra e cAra prakAranA Arya jainA byavahAra dazA pramANe vaNuM guNu karma pravRttiyevaDe AjIvikAdi karmo karatA chatA ane te karmomAM zubhAzubha pariNAmane nahi dhAraNa karatA chatA amRddha rahI zake che ane tyAgAzramane prApta karI chevaTe paramAtmasvarUpa banI zake che. dezonnati, samAjonnati Adi uparyukta unnatiyAmAM svAdhikAre pravartatA ane antamAM zubhAzubhabhAvathI nyArA rahetA manuSyA kartavyakarmo karatA chatA paramAtmAnA dhyAnanA cege amRddha rahe che ane dezonnatinI sAthe AtmannitimAM pratikSaNe AgaLa vadhe che. ataeva bhrAnta thaIne kadApi kartavyakarmathI bhraSTa thavuM nahi. keTalAka kSatriya jaina rAjAe ane jaina kSatriye! svakSAtrakarmanA adhikArathI bhaya pAmI vivRtti sevavA lAgyA ane svAdhikArathI bhraSTa thayA tethI teo rAjyapadavI vagerethI dUra thayA, tethI tee dharmanI unnati ane deza, samAjatathA saMghanI unnati karI zakyA nahi. jenAmAM je je guNakarmanI zaktiyA khIlelI hoya tenA anusAre teNe kartanyakarmane antazubhAzubhabhAvathI nyArA rahI karavAM joIe. jyAMsudhI gRhasthadazAmAM rahevAnu hoya tyAMsudhI gRhasthadharmanA adhikAra pramANe utsarga ane apavAdathI dezasamAjAdinI pragatine dhyAnamAM rAkhI kartavyakarmo karavAM joie. game te sthitimAM AtmajJAnapratApe paramAtmAnuM hRdayamAM smaraNa karIne kartavyakarma karatAM jJAnAvaraNIyAdi karmathI amRddha rahI zakAya che. duniyAnI sAthe je je kartavyama saMbaMdhe je je paramArtha kRtyo karavAne svAdhikAra hoya te pramANe For Private And Personal Use Only Page #713 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upara prabhutatAM AtmajJAnI kharekhara zubhAzubha vRttithI nyArA rahI amRddha rahI zake che. prasaMgopAtta Avazyaka je je kartavyakamAM karavAnAM hoya che tene zubha:zubhravRttirahitapaNe AtmajJAnI karatA chatA karmathI aaddha rahe che. jainadharmane pUrve cAre varNanA manuSyeA sevatA hatA ane svavaNuM guNakarmAnusAre AjIvikAdi karmapravRttiyAne sevatA hatA tethI jainadharmanI vyApakadazA sarvatra hatI. paraMtu jyArathI viNak vyApAranu karma kare te jaina gaNAya ane kSatriya, zUdrAdi anya varNakarma kare te mahApApI thAya che ane jainadharma pALavA te cAgya nathI evI jyArathI DhaSTimAM, AcAramAM sarvatra viSNuk jainAmAM saMkucitatA khanI ane anya varNo ke je guNakarmAnusAre vyAvahArika Avazyaka karmo karanAra hatA tenA prati ghRNAnI daSTithI jovAnuM thayuM vA pApanI dRSTithI jovAnu thayu tyArathI anya kSatriyAdi varSAe jainadharmane tyAga karIne anya dharma ke je pALatAM chatAM svavarNAnusAre AjIvikAdi karmo karAya tevA dharma agIkAra karyo, evuM prASathI ane anubhavathI avAdhAya che. prasagopAtta atra e pramANe kathAyu temAMthI sAra e levAnA che ke vaguNakarmonusAre lAkika Avazyaka karmone gRhasthe kare che ane antarthI zubhAzubha vRttithI nyArA rahe che, paraMtu vyAvahArika kartavyakamaeNthI bhraSTa thatA nathI. Ahya dRzya padArthomAM vastutaH zubhAzubhatva nathI, paraMtu zubhAzubhabhAvanI apekSAe temAM zubhAzubha1 kalpAya che. paraMtu te zubhAzubhatvanI kalpanA vastutaH jADI che evuM avadhIne khAdyavyavahAre temAM mAhya vyavahArApekSAe Avazyakatva avadhIne Avazyaka kartavyakarma karatAM chatAM paNa aMtarthI zubhAzubha pariNAmathI nyArA rahIne hRdayamAM paramAtmAnA upayega rAkhyAthI svAtmA kharekhara karmathI aMdhAtA nathI. bAhya kartavyakAryo ane dRzya pArghAmAMthI zubhAzubha vRtti DhaLatAM kartavyakarmanA kartA chatAM paNa AtmA akartA ane che, tenu kAraNa e che ke bAhya kartavya kAryoMmAM zubhAzubhavRtti vinA baMdhAvAnuM thatuM nathI; ane jyAre badhAvAnu thatu nathI tyAre zubhAzubhatva phalapariNAma vinA kAryanA kartA chatAM paNa kartApaNuM rahetuM nathI ane padArthAnA bhAgone prArabdhayeAge le For Private And Personal Use Only Page #714 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gavavA chatAM paNa bhaktApaNuM kharekhara jJAnIone rahetuM nathI. kAraNake be prakAranI eka paNa vRtti vinA bAhya kriyAo vaDe kamarasathI AtmA baMdhAte nathI, evuM avadhIne manugee Antarika nirmala pariNativaDe chezennati, samAjonnati Adi kartavya kAryomAM pravRtta thavuM joIe ane karmaveganI pravRtti vaDe vizva ane upagraha karavAnA kAryomAM tatpara rahI jagatanA karelA upagrahonuM devuM pAchuM vALavAnI svapharajane adA karavI joIe, ke jethI uccaguNazreNi para caDatAM pramAdadazA na prApta thaI zake. manuSyae kartavyakAthI zubhAzubha vRttine tyAga karavAne mATe AtmadhyAna dharavuM joIe. AtmAnuM svarUpa jANIne tenuM dhyAna dharavAthI AtmAnI vasvarUpamAM sthiratA thAya che ane zubhAzubhavRttithI pitAne AtmA bhinna parakhAya che. AtmA jyAre svAtma zuddha dharmanuM svarUpa avadhe che tyAre tene vAsatavika dharma tenA bAhya zubhAzubha kartavyathI ane zubhAzubha vRttithI bhinna lAge che ane tethI te bAhya kartavyakathI svAtmadharmane tyAre Avabedhe che. tethI te bAhA Avazyaka kAryo karate chate paNa temAM zubhAzubha pariNAmathI lepAta nathI. AtmadhyAnanI prabaLa bhAvanAnA ane bhyAse bAhyamAM kalpAyaluM zubhAzubhatva rahetuM nathI ane tethI bAhya kartavya kAryo ane dazya padArthothI antaramAM zubhAzubha vRtti na uThavAthI AtmA ane bAhya padArtho bannene saMbaMdha thatuM nathI, tethI bAhya kartavya kAryo karatAM chatAM paNa karmathI AtmA na baMdhAya e vAstavika kathana che. AtmAnA zuddha svarUpanuM dhyAna dharavA mATe prathama adhyAtmajJAnIgItArtha gurUnI prApti karavI joIe ane gurUnI sevAbhakti karIne adhyAtmazAstronuM paripUrNa jJAna prApta karavuM ane pazcAt gajJAnanI prAptipUrvaka gajJAnane gurUgamapUrvaka abhyAsa kare pazcAta ekAnta sthAnamAM rahIne AtmadhyAna karavuM. pazcAt gRhasthAzrama vA tyAgAzramanA adhikAre je je kartavya kAryo karavAnAM hoya te karavo ke jethI zubhAzubha vRttinAabhAve vizva padArthomAM baMdhAvAnuM na thAya. bAhya padArthomAMthI zubhAzubhanI vRtti utAM pazcAta temAM rAgadveSathI baMdhAvAnuM thatuM nathI. jaganA padArtho kaMI A For Private And Personal Use Only Page #715 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tmAne karmathI bAMdhavAne samartha thatA nathI vA jagatanA padArthomAM zubhAzubhanI vRtti vinA tenA saMbaMdhamAM AvyA chatAM ane teone upayogamAM lIdhA chatAM teo kaMI AtmAne bAMdhavAmATe samartha thatA nathI. jagamAM AtmajJAnathI svAtmAne nirmaLa pariNatie pariNAvatAM pazcAta zubhAzubha je je bAhya vyavahAra manAyalAM kAryo che te kaMI AtmAne karmathI bAMdhavAne samartha thatAM nathI. jaganI bAhya daSTie je zubhAzubha kAryo manAyalAM che te zubhAzubha draSTine tyAga karIne zubhAzubhavRttithI atIta thaela manuSya te te kAryone jaganI vyavahAra dRSTie AvazyakatarIke mAnIne kare te temAM te baMdhAtuM nathI ema AtmadhyAnamAM ramaNatA karatAM anubhava Ave che ane pazcAt bAhyamAM zubhAzubha vRttithI je zubhAzubha manAyaluM hoya che te TaLavAnI sAthe AtmA prArabdhathI bAhyakartavyane karate chate paNa akartA gaNAya che ane bAhya padArthone bhege paga karate chate paNa te AntaradaSTie abhegI gaNAya che. vastutaH AntaradaSTi pramANe je pravRtti thAya che te yathAgya gaNAya che. AtmajJAnIo gRhasthAzramamAM varNa karmAnusAre prArabdhayege bAhya laikika Avazyaka kartavya kAryone kare che paraMtu teo AtmadhyAna prabhAvathI zubhAzubha vRttithI nyArA rahI abaMdhaka, arjA ane abhaktA rahIzake che. zreNika, kRSNa ane bharata vagerenI samyaktvaSTinI apekSAe tevI dazA hatI ane pramatta ane apramatta sAdhuone teonA tyAgAzramanA kartavyakAryo karatAM chatAM akartA, abhaktA ane abaMdhaka rahIne uparanAM guNarathAnakene prApta kare che ema AntaradaSTie vyAvahArika kartavya kAryonI pravRttine viveka karatAM avabodhAze. abaMdhaka, abhaktA akartA evI AtmadazAne anubhava thAya ane bAhya kartavyakAryo karatAM chatAM evI dazA rahe te mATe AtmadhyAna dharavAnI AvazyaktA che ane pratidina manuSyae AtmadhyAna dharavuM joIe. paramAtmAne hRdayamAM maravA e bhakti che. nirmala pariNAma rAkhavA e cAritra che. AtmadhyAna dharavuM e cAritra che. paramAtmasmaraNAdivaDe kartavya karmo karatAM chatAM AtmA abaMdhaka rahe che mATe tenI prAptipUrvaka Avazyaka For Private And Personal Use Only Page #716 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 55 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kA karavAM joI che. avataraNa :~~AtmajJAnarvaka AntaranileSa vRttithI bAhya kartavyakAryo karatAM karmacAgI kevA che te darzAve che. karttApi naiva karttAsa, vaktA'pi maunavAn smRtaH / niSkriyaH sa kriyAM kurvannarUpI dehavAnapi // 80 // vedavArtAvanA prArabdhakarma yogeNa bhojanAdi pravRttayaH / jJAnino naiva bAdhAya, nirjarArthaM prakIrtitAH ||kssaa zabdArtha: kartA chatAM te kartA nathI. vakatA chatAM mAnavAnuM che kriyA karatA chato niSkriya che. deha chatAM arUpI che prArabdha karmayAge bhAjanAdi pravRttiye che teA paNa evA jJAnIne khAdhAne mATe thatI nathI, ulaTI nirjarArtha thAya che. vivecana-vyAvahArika STie Adya vyAvahArika kAryanA kartA chatAM AtmA vastutaH zuddha naiyika dRSTie tenA kartA nathI. byArthIhArika daSTie AtmAvaktA chatAM paNa zuddha naiRcika DhaSTinI apekSA e vaktA nathI. vyAvahArika DhaSTie kriyAne karatA chatA zuddha naiyika STie karmAdikano kartA nathI. karma draSTie navA vyAvahArika nASTie AtmA dehavA chatAM paNa zuddha naikSayika dRSTie AtmA dehavAnuM nathI. vyAvahArika DhaSTie kartA vaktA ane sakriyAkrirUpa AtmAne ava dhatA chatA paNa ane Ahya kartavya kAcane karatA chatA paNa je zuddha naiRRyika STie svAtmAne akartA, avaktA, niSkriya ane arUpI mAne che ane tethI khAdya kartRtvAbhimAna jenuM TaLyuM che evA AtmajJAnI svAtmAmAM paramAtmAnuM smaraNa karatA chatA ane Atma zuddhApayogathI sarva khAdya kartRtva vRttithI svAtmAne bhinna mAnata chatA ane avaleAkatA chatA khAdya padArtho. bAhya kriyAe bAhya suadhA ane mAhya dehArdithI khaMdhAtA nathI. nAma ane rUpanA ahaMmamatvanA adhyAsone kSaya karIne AtmAne AtmarUpa avalAkatAM AtmajJAnIne prArabdha karmayAge thanAra bheAjanAdi pravRttiye khAdhAne For Private And Personal Use Only Page #717 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir da mATe arthAt AtmaguNahAnine mATe thatI nathI. paraM'tu je bhAjanAdi pravRttiyeA ulaTI nirjarArtha. karma kheravavAne zaktimAna thAya che. prAradha karmacAge khAtA. pItA ane bAhya vyavahArAdi kartAne karatA chatA AtmajJAnI karmanI nirjarAne kare che. dezasevA. dharmasevA. sadhasevA jAtisevA. prANIsevA. samAja sevA. kuTuMba sevA Adi aneka kartavya kAryone karatA chatA AtmajJAnI aneka karmonI nirjarAne kare che. jyArathI AtmajJAna thAya che tyArathI AtmajJAnInI sarva pravUniyA paropakArAdi mATe ane kRtakarma nirjarArtha thAya che. pRthvIcaMdra ane guNasAgara anne AtmajJAnI hatA tethI khannenI lagnAdi pravruttiyAthI mRtakarmanI nirmala pariNAme mukti thaI. AtmajJAnI sarva kAryoMmAM saMbaMdhomAM ane pravRtticAmAM sAkSIbhUta thaine varte che tethI te bAhyapravRttiyAmAM AtmAnI savaLI pariNati dhAraNa karIne kamathI mukta thatA jAya che. bharatarAjA SaTyuMDanuM rAjya karatA hatA parantu te rAjyanA kartA chatAM zuddha naiRRyika dRSTithI peAtAne rAjyAdinA kartA mAnatA nahAtA. tathA te vaktA hatA chatAM antar sRSTithI je je vAtA hatA temAM ahaMtvAdivRttithI nimukta hatA tethI mAna hatA. bAhyakriyAone karatA chatAM zuddha nizcayanaya dRSTie akriya hatA. te dehamAM rahevA chatAM potAnA AtmAne dehAdithI bhinna mAnIne zuddhanizcaya STithI antamAM adehavAna tarIke potAne anubhavatA hatA ane prArabdha karmayoge putra, putrI, kalatrAnA vyavahAne saMsAradazA pramANenA svAdhikAra calavatA hatA. bhAjanAdi pravRttiyAne karatA hatA chatAM antamAM temAM svatva nahi mAnatA hAvAthI te alpa karmabaMdha ane bahu nirjaza karatA karatA chevaTe AdarzajIvanamAM AtmabhAvanA bhAvI kevaLa jJAna pAmI aneka jIveAne upadeza dai muktipada pAmyA. rAgadveSanA pariNAma vinA khAdya kAryone karatAM chatAM ane prArabdha veDhatAM chatAM karmanI nirjarA thAya che ema adhyAtmazAstronA anubhavathI satya siddhAMta tarIke uparyukta kSeAka bhAvArtha avamedhAya che. AtmajJAnIe vyavahAradAnA adhikAra pramANe Avazyaka kAryeA karavAne kadApi pAchI pAnI karatA nathI. adhyAtma For Private And Personal Use Only Page #718 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6pa7 jJAnI thavuM eTale bAhya kArya karatAM DaravuM, maDadAla thavuM, bAhya pravRttimAM zuSka thavuM e artha kadApi levo nahi. AtmajJAna pAmIne egya vyavahAra kartavyethI jJAnIo parADamukha thatA nathI. hAla pravRttinA mahAsAmrAjyamAM zuSka nivRttivAdI thaIne deza, dharma, saMgha samAjAdinI pragatithI bhraSTa thavuM e jJAnIonI draSTimAM cagya nathI. dezakAlane anusarI pUrvAcAryo vagerenA unnatinA sAmrAjyanI saMrakSArthe pravRtti karavI e AtmajJAnIonuM kartavya kArya che. AtmajJAnIo egya vyavahArane dhAraNa kare che ane ajJAnIo karatAM vyavahAra dazAnA svAdhikAra kartavya kAryothI kadApi pazcAt rahetA nathI. jJAnIo avadhe che ke prArabdhage AhArAdi pravRttine sevyA vinA ane Avazyaka kartavya kAryone karyA vinA chuTake thavAne nathI; ane je svAdhikAre vyAvahArika kartavya kAryo na karavAmAM Ave te svAtmonnatimAM ane deza samAja saMgha vagere samaSTinI pragatimAM aneka prakAranI hAni thavAno saMbhavane teo jANe che ane temaja vervao vAnAm e sUtra pramANe paraspara jIne upakAra karavAnI pravRtti sevavAnI svapharajane kadApi tyAga na kare ema teo avabodhe che tethI teo svAdhikAre vyAvahArika Avazyaka kartavya kAcaeNne antarathI nyArA rahIne karIne bAhyarUpa dharmanI pharajane adA karIne mane cena rataH sthA: evI vyavahAramArga vyavahAra paraMparAne Adarza jIvanathI AdabhUta karIne anya manuSyane vyavahAra mArgamAM pravartAve che. mana vacana ane kAyAnI pravRttithI jJAnIo svaparanI pragatimAM pravRtta thayA kare che. jJAnIo taikSayika daSTie zuddhAtmasvarUpa avadhe che ane anubhave che chatAM vyavahAra kalpanuM ullaMghana karatA nathI. teo vyavahAraka95 pramANe svAdhikArataH pravRtti karatA chatA AntaradaSTie karmanI nirjarA kare che. eka koThAra hoya temAM dANA nAkhavAnA uparathI alpa hoya ane suNAnA dvArA mArge koThAramAMthI ghaNA dANA bahAra nIkaLatA hoya te ane keDAra-keThI khAlI thAya che. jJAniye tadvat alpa karma grahaNa kare che ane kartavya kAryo karatA chatA antarathI ghaNuM karmonI ni For Private And Personal Use Only Page #719 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 58 jarA kare che tethI teo ane sakalakarmathI mukta thaIne siddha buddha paramAtmA bane che. AtmajJAnIonI Antara dazA evI hovAthI teo nahi baMdhAvAnA kAraNe Avazyaka kartavya karmo karavAne teo egya kare che paraMtu ajJAnIe te nirlepa nahi rahevAnA kAraNathI, teo kartavya karma karavAnI cogyatAnI bahira hovAthI kartavya karma karavAne agya Thare che. jJAnIo Avazyaka kartavya kAryo karatAM chatAM nirja karatA hovAthI teo vyAvahArika kartavyane karavAne adhikArI che. AtmajJAnIone ja nimajaM vAta mA vavahArikA murAdA vAhana3chag, tistha che ke mAre I ItyAdithI vyavahAra naya pratipAdita vyAvahArika kAryo karavAne pUrNa zAryathI kahevAmAM AvyuM che tethI AtmajJAnine vyAvahArika kAryo karatAM karmanI nirjarA thAya che ane vyAvahArika kartavya dharmanI pharaja adA thAya che. tIrthaMkara mahArAjAo ke jeo naiRyikajJAnanI parAkASTArUpa kevalajJAnane prApta kare che teo paNa svAdhikAre kartavya vyavahAra karma ganuM saMpUrNa paripAlana kare che ane teo kathe che ke vyAvahArika kartavya karmone tyAga karatAM tIrthane ucheda thAca che. vyAvahArika karmayoga pravRtti vinA kaI paNa dharma-kartavya kAryanuM saMrakSaNuM-poSaNa thatuM nathI ane dharmasAdhakanuM saMrakSaNa thaI zakatuM nathI. vyAvahArika karma pravRtti e sarva dharmonI bhUmi che ane tethI tenA abhAve kaI paNa dharma vizvamAM jIvI zakatuM nathI. sarva kartAne AdhAra vyavahAra che tethI AtmajJAnIoe Avazyaka pragatikAraka kartavya karmone kadApi tyAga na karavuM joIe. AtmAnA zuddhopage AtmAnA zuddha dharmanA upagI banIne game te varNa-jAtanAM vyAvahArika kA ne karate chate AtmajJAnI karmanI nirjarA karavAne zaktimAna thAya che. je je karmamAM ajJAnI manuSya baMdhAya che te te karmane jJAnI Avazyaka vyavahAradazAnA svAdhikAre karate chate karmanI nirjarA karIne mukta thAya che. AtmAnI zakti vaDe karmone grahaNa karI zakAya che. jJAnAvaraNIyAdi karmo grahaNa karavAne AtmAnI zakti kharekhara tenI saMmukhatAne na bhajatI hoya te te te vyAvahArika kartavyakAryone For Private And Personal Use Only Page #720 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 659 brAhmaNa, kSatriya, vaizya ne zUdranA adhikAra pramANe karatAM chatAM navIna karma baMdhAtAM nathI ane je pUrve bAMdhyAM hoya che teonI nirjarA thAya che. gRhasthaliMge aneka manuSya AtmajJAna pUrvaka zuddha cAritrabhAvane prApta karIne bAhya kartavya karmanuM paripAlana karIne muktimAM gayA che. jaDa kamomAM evI zakti nathI ke AtmAnI azuddha parikRti vinA ekadama AtmAne eNTI paDe. aeva AtmajJAnIo vyAvahArika ane dhArmika kAryo karatA chatA kadApi karmabhItithI katavyabraNa banI zuSkavAdI banatA nathI. pitAne AtmA nirmala buddhivaDe sArvajanika hita kAryo karatAM kadApi baMdhAtuM nathI ane te paramezvaranI AjJAnI virAdhanA karI zakatA nathI ema sthiraprajJAe svAtmA pitAnI pravRtti mATe sAkSI pUre che te anya brAnta zuSkajJAnIonA mRta vicArathI maravAnuM kadApi dhAravuM nahi ane kartavyakAryathI bhraSTa thavuM nahi. je je kAryo karavAmAM Ave te te kAryomAM AtmajJAnIo Atmadhyeya bhAvaSTine dhArIne pravRtti kare che ane tethI teo uccabhAvanA, ugnasaMskAra ane ucalakSyane bhAvIne game tevI bAhya sthitimAM paNa AntaramAM ucca mahAna banatA jAya che. mahAnamAM mahAna cakravarti ane raMkamAM raMka manuSya vAstavika kartavya karmane karatA chatA svapharajadRSTie bane samAna che kAraNa ke svapharajane svasthitimAM rahIne jeTalI cakavartine adA karavI paDe che teTalI dInamAM dIna manuSyane paNa svazakatyanusAre svAdhikAre svapharajane adA karavI paDe che. tethI banne samAna che ane AtmajJAne kartavya karma karatA chatA bane paramAtmapadane prApta karI zake che ema banene paramAtmapadamAM samAna hakaka yA samAna svAtaMtrya che. jJAnIo AvI kartavya karmasthitinuM paripAlana karatA chatA vizvazAlAmAM ane neka guNone anubhava prApta kare che ane havRttinI sAthe yuddha karIne anubhavadazAne pAme che; aeva jJAnimanuSyane kartavya kA nI pravRtti karavAne sUcanA karavAmAM AvI che. gRhasthAzrama ane tyAgAzramamAM rahelA AtmajJAnIoe sadA dezakAlanA anusAre una For Private And Personal Use Only Page #721 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tsarga ane apavAdathI kartavya kAryone sudhArA vadhArA sAthe karavAM joIe. AtmajJAnIne vairAgyabaLe AsavanA hetuo paNa saMvararUpe pariName che ema AcArAMgasUtramAM zrI mahAvIra prabhue kacyuM che. ataevI prArabdha-karmavege AtmajJAnine bhejanAdi vyavahAra karmapravRtti badhAne mATe thatI nathI. apunabaMdhaka guNasthAnane pAmI AtmajJAnIo kartavyakAryone vivekapurassara kare che. avataraNa-AtmajJAnI kagI AtmAnI jevI sthitine pAme che ane pravarte che te nIce pramANe darzAvavAmAM Ave che- zlokAH yasya lAbho na hAnizca, kAryAkAryezI yoogenH| sthUladehe sthitaH mohI,nizcayAnnAsti tatra mH||82.| hanyamAne zarIreape, jJAnAtmA naiva hnyte| dahyamAne zarIre'pi, jJAnAtmA naiva dahyate // 3 // kurvan karmANyapi jJAnI, naiva kartA pragIyate / dehastho dehabhinnaH sa, muktAtmA sarvasaGgataH // 4 // sarvatrAsti ca sarveSu, naiva sarvatra srvgH| bAhyasaGge'pi niHsaGgo, jJAnI bhavati vstutH||85|| muktaH karmAdhikArAtsa, pravRttirupakArikA / jJAnino vizvalokAnAM, prArabdhakarmasaGgataH // 86 // sAtAsAtaM samaM matvA, mAnAmAnau tathaiva hi / stotRnindakayoH sAmyaM, matvA kAryaM karoti sH||87|| zabdArtha-je cagIne karavAmAM agara na karavAmAM lAbha nathI ane alAbha nathI e jJAnagI dehamAM che te paNa zuddha naizcayika naye te dehamAM nathI. hatpamAna zarIra chatAM jJAnAtmA For Private And Personal Use Only Page #722 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir haMNute nathI. zarIra baLe che, paraMtu te jJAnAtmA baLato nathI. AtmajJAnI kAryone karato chate paNa te kartA che ema kahevAtuM nathI. te dehamAM che chatAM paNa deha bhinna che. deha chatAM te jJAnAtmA ahaMmamatvAdi adhyavasAyathI mukta thaele hevAthI samyagdaSTinI apekSAe zabdanaye muktAtmA gaNAya che ane evaMbhUtanaye sarvakarmathI rahita thaye chate muktAtmA kahevAya che. AtmAmAM sarva asti ane nAsti dharmo rahelA che. AtmA vinA anya dravyonI ananta guNa paryAyanI ananta nAstitA che. te AtmAmAM nAstibhAve samAya che tethI (zrI vizeSAvazyakamAM zrutajJAnAdhikAre eka AyumAM jema sarva vizvamAM samAveza karela che taddata) AtmA sarvasaMgata kahevAya che. AtmAnA kevalajJAnamAM sarva vizva yarUpe bhAse che tethI tenI apekSAe paNa sarvasaMgata AtmA kahevAya che. AtmA sarvatra che ane sarvamAM sarvatra nathI ema paNa vyaktinI apekSAe kathI zakAya che. bAhya saMgamAM jJAnI A pramANe AtmAnuM svarUpa avabodhIne nisaMga thAya che. AtmajJAnI A pramANe AtmAnuM aneka naya draSTievaDe sApekSa svarUpa jANe che. te kiyAnA adhikArathI AtmadhyAnamAM lIna thaIne mukta thAya che tathApi tenI zabdAdinace jIvanmuktadazA pramANe zarIrAdithI bAhya pravRtti thAya che te vidhalokene upakAra karanArI thAya che. AtmajJAnane prArabdha karmasaMgatithI bAhya pravRtti thAya che; ane te tene svAdhikAre bAhya vyavahAra kartavya dharma kathAya che. A tmajJAnI zAtA ane azAtA e baMnemAM vyavahAre viSamapaNuM che, chatAM paNa te AdhyAtmikadaSTi pratApe bannemAM samAnatA mAnIne temaja mAna ane apamAnamAM samAnatA mAnIne tathA rahetA ane nindakamAM sAmya mAnIne kAryane bAhyAdhikAre kare che. vivecana --A pramANe zabdArtha kathIne have vizeSArtha kaMIka kathavAmAM Ave che. je AtmajJAnIne kaI bAhya kArya karavAmAM lAbha dekhAte nathI ane na karatAM alAbha dekhAtuM nathI e AtmajJAnI zarIramAM rahele chatAM nizcayataH zarIramAM nathI ema avadhavuM. bAhya kArya karavAmAM jene lAbha hAninI dRSTi TaLI gaI che ane For Private And Personal Use Only Page #723 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 162 zarIramAM chatAM dehAdhyAsa jene TaLI javAthI deha-avasthA thaI gaI che te sthala dehamAM chatAM sthala dehamAM nathI ane temaja jagatamAM chatAM jagatamAM nathI. jaganI daSTie jevA bAhAthI dekhAya che te te nathI; evA AtmajJAnIne bAhya kArya karavA yogya vA na karavA gya te sarve eka sarakhuM thaI gaeluM hovAthI teo bAhyA kartavyAdhikArathI mukta thaela apramatta muni, avadhUta sAdhu, yegI, pIra, jIvanmukta mahAtmA vagere nAmathI saMbodhAya che. tevI dazAvALe AtmajJAnI je kaMI kare che te prArabdhakarmAnusAra kare che. bAhya dazyakAryonA kartavyAkartavyAdi vicArenI pelI pAra jeo gamana karIne AtmAmAM je masta banI gayuM che te mahApurUSa jagatmAM jIvate deva paramAtmA avabedha. prArabdhakarmAnusAre bAhya zarIrAdi pravattine te kare che chatAM te kartavyavivekathI judI dazAmAM masta thavAthI te akriya jANa; kAraNa ke tene karatAM chatAM tenuM bhAna nathI arthAt temAM upayoga nathI ane nahi karavAthI tene kaMI nyUnatA nathI AvI tenI sthiti thavAthI te jJAnAtmA sarva vizvamAM pUjya ane pramatta bhegI tarIke pUjAya che. AryAvarta tevA avadhUta jJAniyegIenA tanuothI zobhI rahyuM che. tevA AtmajJAnI je kaMI pravRtti kare che temAMthI jagatane ghaNuM zikSaNa levAnuM hoya che. AtamajJAnI kartavyAdhikAranI maryAdA dhAraNa karIne je kaMI kare che tethI vizvane te anantaguNa upakAra karI zake che. jJAnAtmA zarIra parathI mamatvane tyAga kare che te pitAne zarIrarUpa mAnatA nathI. jJAnI pote sarva jaDa vastuothI pitAne bhinna mAne che tethI jaDa vastuomAM kalpAyelI zubhAzubhanI asarathI te mukta thaI zake che tethI AtmajJAnI zarIra haNAtAM chatAM AtmAne haNAte mAnatuM nathI. zarIra baLatAM chatAM jJAnAtmA baLato nathI. zarIra haNAtAM chatAM AtmA nitya hovAthI AtmA haNAtuM nathI, tethI AtmAne haNAyele mAne e naizcayikanaye brAnti che. zarIra anitya che, zarIra dahe che, paNa AtmA baLato nathI kAraNa ke AtmA, niraMjana, nirAkAra, nitya, patisvarUpI che tethI AtmA baLatuM nathI. AtmAne baLate. mAnave e For Private And Personal Use Only Page #724 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka jAtanI brAti che. bhUtenuM zarIra baneluM che, tethI te haNAya che ane baLIne bhasmIbhUta thaI zake che, paraMtu AtmA te nitya hovAthI te kadApi haNAtuM nathI ane baLatuM nathI ema zuddha naiaiyika daSTie AtmajJAnI avabodhatA ane anubhavatA hovAthI te zarIra chatAM zarIrathI bhinna pitAne mAnI zake che ane agni - strAdithI zarIrane nAza thatAM pitAne nitya mAnI samabhAva ane jaina dehabhAvane dhAraNa karI AtmajJAnamAM masta rahI zake che. AtmAne deha bhinna nityarUpa anubhavanAra AtmajJAnI bAhya kAryone karate chate te pitAne kartArUpa mAnatuM nathI. bAhAkAryo kharekhara kAla, svabhAva, niyati, karma ane udyama e pAMca kAraNothI thAya che, temAM pitAne kartAnA abhimAnathI te yukta karIne katRtvajAtithI pitAnA AtmAne karmathI bAMdhate nathI. teNe sidu che, zani - paNa 3vama; Taca thazagrg, nizca zira zrema, ItyAdithI AtmajJAnI je je kare che, dekhe che. bele che, Adi je je pravRtti kare che temAM te ahaMtrAdithI baMdhAtuM nathI ane kartavyakAryo karavAmAM anya manuSya karatAM pAcho paDatuM nathI ane temaja nizcayajJAnamAM te sthira staMbhanA samAna sthiratAthI varte che. AvI tenI AzcaryakArI dazAne alakhalIlA kahevAmAM Ave te temAM kaMI Azcarya nathI. teonI bAhya kartavyapravRtti ane teonI Antara pravRtti e be zuSka nAlikera ane temAM rahelA jalanI dazAnI bhinatAne bhaje che. AtmajJAninI bAhya pravRtti prArabdhadhAre-prAsaMgika upakAraka tathA aneka zubhAzayathI bharapUra hoya che. temanI bAhya pravattithI temanA AtmAnI dazA kevI che? tenI kalpanA karavI te ajJAnIonI daSTi bahAra che, tethI tevA AtmajJAninI kartavyapravRttimAMthI aneka zubhAzaye pUrvaka sAra grahe teja bhavya manuSyane hitakAraka che. AtmajJAnI pragati thAya evI pravRttine pote kRtakRtya chatAM ane svArtha-prajanAdine abhAva chatAM Adare che. te je kaMI kare che te uparathI tenA AtmAnI dazAne bhAva le e kalpanAzaktinI bahAranI vAta che. saMgrahanayanI apekSAe jJAnI AtmAne mukta mAne che. For Private And Personal Use Only Page #725 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 jJAnI svAtmAne astidharmanI apekSAe sarvasaMgata mAne che. jJAnavarDa AtmA sarvatra jJeya padArthonA jJAna ane kaMcit jJeyanI abheda raNutie vyApaka hovAthI sarvatra che ane vyaktinI apekSAe sarvatra nathI. jJAnI potAnA AtmAne bAhyathI saMgI chatAM vastutaH antarthI niHsaga mAne che. te sarva mAhya pravRttinA adhikArathI mukta che, chatAM tenI bAhya pravRttithI anantaguNA upakAra thAya che; evuM pUrve nivedavAmAM AvyuM jethI ema avodhavuM ke jJAnI nibaMdha ane sarvasagamukta chatAM mAhya jIveAnA upakAre ane prArabdhayeAge pravRtti AdarIne te STimihar akalita evA upakAra karavAne zaktimAn thAya che. AtmajJAnI zAtAvedanIya ane azAtAvedanIya samAna mAnIne tathA stutikAraka ane nindaka e emAM samabhAva dhAraNa karIne tene cAgya kArya te karyAM kare che. AtmajJAnI uparyuktabhAva pramANe AtmadazAmAM masta banIne bAhya vyAvahArika kartavyakAryAne prArabdhAdika cAge karyA kare che. AtmajJAnInI Antarika dazA upara pramANe thavAthI te mAhya kArcIne kare che chatAM te bAhya kAryanA tenA AtmAnI sAthe sa`kha dha rahetA nathI. AtmajJAnI zuSka mATInA gALA jevA hAvAthI tene bAhya kartavya kAryAM karatAM kAi paNa nimittavaDe lepAvAnuM thatuM nathI-cIkA ane Adra mATInA goLA kharekhara bhIMtasAmeA pachADavAthI bhIMtanI sAthe tenA keTalAka bhAga cAMTI rahe che; paraMtu zuSka mRttikAgALA cAMTI rahetA nathI evA sarva manuSyane anubhava che, tethI te dRSTAnta pUrvaka AtmajJAnInI dazA avaedhAvatAM koI jAtanA sApekSaSTie virAdha AvatA nathI. AtmajJAnI bAhyamAM zubhAzubha kalpanAne nahi mAnatA hovAthI te zubhAzubha pariNAmathI na baMdhAtAM bAhya kartavya kAryAM karavAnA adhikArI anI vizvajIvAnA saMbaMdhamAM AvI vizvajIvAnA tAraka anI zake emAM kaMIpaNa Azcarya nathI. stotA ane nirdekapara jenA samAna bhAva cheevA AtmajJAnI Ahya kartavya kAne karatA chatA anya manuSyAnA sa`sagathI lepAtA nathI; tethI teja kharekharA kartavya kArya karavAne adhikArI bane che. stAtApara harSa ane nindakapara dveSa thayA vinA na rahe evA khAla manuSyanI dazA hoya For Private And Personal Use Only Page #726 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org che. nAma ane rUpamAM zubhAzubhabhAve muMjhAyalA ajJAnI manuSya kartavyakarmo karatAM chatAM eka para rAga ane anya para dveSa dhAraNa karIne muMjAI jAya che; ema anubhavamAM Ave che. parantu AtmajJAnI ke je OAtApara ane nirdekapara samabhAvadazAvALA banI gayA che ane nAma rUpanI mAyAdevInI bhramaNAthI je vimukta thayA che te je je kartavya kArya kare che temAM te rAgadveSathI mukta hAvAthI stAtAnA ane nindakanA sabaMdhamAM AvatAM chatAM sa`sAramAM koIpaNa sthAne muMjhatA nathI. temaja nAmarUpamaya sthUla vyavahAra vyakti saMbaMdhe sthUla buddhivALA ane nAmarUpanI mAyAnI STine dhAraNa karanArA taraphathI mAna maLe tepaNa te rita pAmatA nathI ane apamAna maLe te paNa te ati pAmatA nathI. kAraNa ke nAmarUpanA mAnAmAnanI STithI ahi thai sAkSIbhUta anIne te nAmarUpamAM kaMIpaNu Atmatva na prekSatAM phakta vyavahAra saMbaMdhe mAhya kartavyane kare che. AtmA jJAnI kharekhara nAmarUpanA mAyAnA pradezamAM mAnApamAnanI vRttithI mukta thaelA heAvAthI te bAhya kartavya karma karavAne niryukta chatAM prArabdhAdika ge nirmalapaNe pravRtti karanAra hovAthI adhikArI kare che-- avataraNa--jJAnI kevI rIte ravAtmAne mAnI kartavya kAryane Acare che te jaNAve che. 84 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir joja. niraJjanaM nirAkAra - marUpaM niSkriyaM prabhum / mavAmAna svamAvena, svIyA samAnatAvyA zarIraM vastravat tyaktvA, gRNhAtyanyad vapuH punaH / nizcitya nityamAtmAnaM prAptakAryaM samAcaret // 89 // tyaktvA kartRtvasaMmohaM - sAkSIbhUtena cAtmanA / svAdhikAre samAyAtaM, svIyakarma samAcaret // 90 // jJAnadarzanacAritra - rUpaM sammAnya cetanam / For Private And Personal Use Only Page #727 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jJAnI zuddhopayogena, prAptakArya samAcaret // 91 // prArabdhakarmataH prAptaM, svAdhikAravazAttathA citte niSkriyabhAvo'pi, jJAnI karma samAcaret / / 12 / / zabdArtha-jJAnI ravAtmAne svabhAve niraMjana, nirAkAra, arUpa, niSkriya ane prabhu mAnIne kartavya kAryane kare che. zarIrane vastravat tyajIne AtmA anya zarIrane dhAraNa kare che evI rIte AtmAne nizcaya karIne AtmajJAnI prApta kAryane samAcare che. kartAne saMmeha tyAga karIne sAkSIbhUta AtmAvaDe jJAnI svAdhikAra samAyAta svIya kAryane samAcare che. jJAna-darzana-cAritrarUpa AtmAne mAnIne AtmajJAnI zuddhapAgavaDe dhArmika tathA vyAvahArika prApta karyane samAcare che. prArabdha karmathI prApta thaela ane svAdhikAranA vazathI prApta thaela kAryane cittamAM niSkriya bhAva chatAM paNa jJAnI Acare che. vivecana -jJAnI vyAvahArika ane dhArmika kArya karato chato antaramAM svAtmAne niSkriya mAne che tethI te bAhya saMbaMdhamAM aMjAte nathI. jJAnI pitAne nirAkAra mAne che tethI te sAkAra dakyAdazya padArthomAM ahaMmamatvathI ane sAkArabhAvathI baMdhAtuM nathI. jJAnI svAdhikAre kartavya kAryone karate chate antamAM svAtmAne niSkriya mAne che tethI bAhya kiyAomAM ahaMmamatva ane kartavAbhimAnathI mukta rahe che. jJAnI svAtmAne prabhu mAnIne kartavya vyAvahArika ane dhArmika kAryone kare che; tethI tene bAhya prabhutvanI AkAMkSA rahetI nathI ane nAmarUpa sabaMdhe kalpAyelA prabhutvane te prabhutva mAnatA nathI tethI te antamAM dInatA vinA AtmAnI vAstavika prabhutAnA jussAthI kArya karI zake che, ane bAhya prabhupada padavI ItyAdithI lalacAI anIti pApakarma pravRttine Acarate nathI. jJAnI svabhAve svAtmAne niraMjanAdirUpa mAne che tethI te tene upage rahIne vibhAvadazAne AtmAnI dazA mAnyA vinA ane prAsakArya karavA chatAM vibhAvadazAmAM muMjhAyA vinA te prApta kAryanI pharajane adA kare che. jJAnIe upara pramANe svAtmAne mAnI brAhya sthala vyavahAramAM pravartavuM joIe, e tenI svAdhikAre For Private And Personal Use Only Page #728 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 667 kartavyavidhi che. manuSya jema jINuM vastranA tyAga karIne anya vastrane pahere che parantu te svayaM badalAtA nathI tadvat jJAnI zarIrarUpa vasrane tyAga kare che parantu te bhUtakAlamAM lIdhelAM sarva zarIrA tathA vartamAnamAM je zarIrA che te ane bhaviSyamAM karmayoge je zarIraza prApta thaze te sarvane vastravat mAne che ane peAtAne sarva zarIrathI bhinna nitya mAnIne prApta kartavyakAryane Acare che. jainadraSTie AdArika, vaikriya, AhAraka, tejasa ane kArmaNa e pAMca zarIra che ane vedAntaTaSTie sthUla, sUma, divya, kAraNa, mahAkAraNa liMgAdi zarIrA vadhavAM. uparyukta paMca zarIrathI bhinna nitya AtmA mAnIne je zarIradvArA kartanyakAcane kare che tene zarIramAM katRtvAbhimAna rahetuM nathI ane je je kAryAM karavAmAM Ave che temAM ahaMmamatva vAsanAthI baMdhAvAnuM thatuM nathI. zarIrathI bhinna AtmA che ane te nitya che evA nizcaya karavAthI pratyeka kartavya kArya karatAM mRtyune bhaya raheto nathI. pAzcAtya dezIya yAddhAe svakartavya adA karavAmAM prANane parapoTAsama gaNI yA homa karI AtmasamarpaNa kare che; tadvat kartavya kAryamAM nirbhayadAthI zarIra prANano bhAga ApavAmAM Ave che te AtmAnnati thAya che. zarIra prANanA mamatvathI ane tenI bhItithI manuSyA vizvamAM dAsatvITImAM rahe che ane tee vizvamAM svAtmavaMzaparaMparAne paNa vyavahArathI saMrakSavAne zaktimAna thatA nathI. aneka zarIre prApta thAya ane khadalAya tethI temAM rahelA nitya AtmAne bhaya pAmavAnuM koI kAraNa nathI; evA nizcaya thatAM A bhavamAM prApta thaela zarIra mATe ahaMmamatvanI vAsanAmAM baMdhAI javAnuM thatuM nathI, ane nitya AtmAne nizcaya thavAthI mRtyu bhaya Adi aneka prakAranA bhayAmAMthI bahAra nIkaLavAnuM thAya che. tathA vAtmAnI nirbhayadazAe pratyeka dhArmika tathA vyAvahArika kartavya kArya karavAnI svAjane prANa jatAM adA karI zakAya che. tehamamatva, prANamamatva, nAmamamatva ane rUpamamatva Adi aneka prakAranA mamatvothI dUra rahIne pUrve AryA svArajane adA karavAne deha prANAkrikanA tyAga karatA hatA tenuM kAraNa e hatuM ke te AtmAne nitya mAnatA hatA ane zarIrAkti anitya mAnatA hatA. tethI te For Private And Personal Use Only Page #729 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zArIrAdikanA mamatvanA tyAga pUrvaka parasparopagrahadaSTieja yA kartavyadaSTie Avazyaka kArya karatAM dehamamatvAdi aneka vAsanAone lAta mArI paga taLe kacarI nAkhatA hatA. aSabhAdika vIza tIrthakaranA vaMzaje je kharI rIte AtmAne nitya mAnI nAmarUpanI mAyAthI bhinnapaNuM dhArI AtmapragatimAM akhaMDapaNe apramatta rahyA hatA te teonI A dazA thAta nahi. AtmAne nitya mAnanArI ane zraddhA karanArI AryasaMtati kharekhara A vizvamAM sarvathA sarvadA Atma pragatimAM vyavahArathI ane nizcayathI AgaLa rahe che ane te kartavya karma karavAmAM kaI rIte prANa samarpaNa karIne pazcAt paDatI nathI. AtmAne dravya- nitya mAnanArA jeno je vAstavika rIte AtmAnuM nitya svarUpa avadhI vyavahAra kartavya kAryamAM pravaryA hatA te teonI dehAdikamamatvavAsanAyege patita dazA thaI te thAta nahi ane pUrvajenI vyAvahArika ucca padavIo para teo kAyama rahI zakyA hota. zabdathI AtmAne aMdhaparaMparAe nitya mAnavAthI AtmAnI unnati thatI nathI, paraMtu vastutaH AtmAnI nityatA avadhavAthI puNya ane pApanuM parabhavamAM bhakatRtva ane katRtva siddha thAya che ane tethI nItinA niyamonI AvazyaktA paNa siddha kare che. AtmAne nitya mAnanArI AryaprajA je AtmAnuM nAstitva mAnanArI prajA karatAM Atmabhega, prANasamarpaNa ane kartavya kAryamAM pazcata rahe te ema mAnavuM ke vastutaH te AtmAne aMtaHkaraNathI nitya mAnanArI prajA nathI. AtmAne nitya mAnanArA manuSyone kartavya karmaphalane parabhavamAM vizvAsa rahe che. tethI A bhavamAM kartavya karma karavAmAM dehane javaparapoTAnI peThe tyAga thAya che tema karavAmAM teo jarA mAtra AMcake khAtA nathI. je manuSya kartavya kAryamAM deDa prANane nAza karavAmAM AMcako khAya che teonA vaMzanA manu A vizvamAM dharmamArgamAM ane vyavahAramArgamAM dAsatvakeTImAM paDI jIvI zake che. mAtA-avatti-bhIti vagere mehanI dAsIo che tenA tAbAmAM Ave che teo AtmAnuM nityatva visArIne pratyeka kartavya kAryamAM mamatvane karI ane teo dAsInI prajAmAM khape che ane potAnI For Private And Personal Use Only Page #730 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 669 satati mATe tee dAsatvane vAraso mUkI jAya che, AtmAne nitya mAnanArA manuSyA tyAre gaNAya ke jyAre teo AtmAne nahi mAnanArA manuSyo karatAM sAMsArika vyavahAranI sarva zubha Avazyaka pragatimAM sadA AgaLa rahI zake ane AtmAnuM Astikaya nahi mAnanArA manuSyAne te svatAkhAmAM rAkhI zake. AtmAne nitya mAnanArA AryamanuSyA tyAre gaNAya ke jyAre tee AtmAne nahi mAnanArA nAstika manuScAnA karatAM tana-mana-dhanane bhoga ApatAM jarAmAtra khacakAya nahi ane sarva prakAranI vidyA-kalAdivaDe nAstika manuSyAnA karatAM Agala vadhI zake ane vizvamAM pAramArthika kArya karIne sarvatra zAMti prasarAvavA jeTaluM sadA ala kAyama rahe evI vyavasthAone vaMzaparaMparA saMrakSI zake. AtmA nitya che ema khelanArA lAkhA karoDo manuSyA pachI Ave che, paraMtu jyAre dehatyAga ane prANatyAganA prasaMga Ave che; tyAre teo deha prANa mamatva ane bhIti dhAraNa karI bhIrU manI kartavyakSetrathI karAya gAu dUra bhAgI jAya che. AvI rIte AtmAne nitya mAnanArA ane AtmA nitya che ema khelanArA manuSyA varga ane paramAtmapadane prApta karI zakatA nathI. AtmAne kharI rIte nitya mAnanArA manuSyA mahAvIra prabhunA pagale cAlIne teo vIratvanAM Avazyaka kartavyakAcane karI vizvamAM sarvatra sarvadA sarvathA pragatimAM sarva karatAM Agala rahe che. AtmAne nitya mAnanArA sarva prakAranI zubha pragatimAM, ghAra parigraha-upasargAvipattiyA-saMkaTo veThIne AgaLa vadhe che ane te ahaMvRtti-mamavRtti-bhayavRtti-nAma rUpanI vRttiyAne haThAvI sarva bhegA maLI vyAvahArika kartavya kAryo karavAmAM paNa Agala vadhe che. hAya ! hAya ! huM marI jaiza, are mArU zuM thaze, AvA bhAtinA zabdone lanArA AryAM te vastutaH AryAM nathI. te vizvamAM dAsatvakATImAM rahevAne lAyaka che. AtmAne nitya mAnyA bAda DaravAnuM rahetuM nathI. nitya AtmA kadApi jaDa vastuone nokara banIne pApakarma karavAne lalacAtA nathI. AtmAne nitya mAnanArA manuSyo kartavyakArya karatAM prANAtisamarpaNumAM sadA eka sarakhI rIte kAyama rahe che. teo For Private And Personal Use Only Page #731 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 670 mRtyuthI DarI jatA nathI. teo zarIra-prANa chuTI jAya tenI jarA mAtra paravA rAkhatA nathI; tenuM kAraNa e che ke teo AtmA sadA kAyama rahevAnA che ane jyAM jAya tyAM te kartavya kArya karavAthI AgaLa vadhavAnA che evI zraddhAthI vartanArA hAya che. Arya kSatriyA jyAM sudhI A pramANe AtmAnI nityatA mAnIne pravartyA hatA tyAM sudhI teo bhIti vagerene svatAme karI sarva prakAranI unnatimAM AgaLa vadhyA hatA. brAhmaNa-kSatriya vaizya-zukra-munio RSiyA vagere pUrve AtmAne nitya mAnI svAdhikAre kartavyakAryone karatA hatA; tethI teo sarva prakAranI pragati-utkrAntinA mArgamAM sadA AgaLa vadhatA hatA ane krodha-kapaTa-lAlaca-tRSNA-bhaya-kusa pa-vizvAsaghAtadroha ane irSyA vagere zatruone paga taLe kacarI nAkhatA hatA. AvI teonI dazA jyAM sudhI kAyama rahI tyAM sudhI teo sadgu NAvaDe pragatinA zikhare virAjita rahyA. paraMtu jyAre te AtmAnI vAstavika nityatAne bhUlI gayA ane bhrAntimAM sAi meharAjAnA tAbe thai darguNAvaDe pravartavA lAgyA tyArathI sarvanI anugati paDatI thaI. A uparathI avamedhavuM ke AtmAnI nityatA bhUlIne bhayavRtti-mamatAvRtti Adi dAsIonA tAbe manuSya thayA tyArathI teo svakartavya karavAmAM pazcAt rahevA lAgyA. AtmAnI nityatAne nizcaya karIne pravartanArA manuSye kSaNika prasaMgAmAM muMjhAtA nathI ane sarva bhayathI mukta thaine nirbhayapaNe AmavIrya nurasAthI kArya kare che. A vizvamAM sarvatra AtmAnI nityatAne nizcaya karIne pravartanArA manuSyA vyAvahArika pragatimAM ane AtmapragatimAM AgaLa vadhI paramAtmapadane prApta karI zake che. AtmajJAnI upa kta AtmasvarUpane nizcaya karIne AtmAnI nityatAnA upayAge rahIne pratyeka kAryane Acare che tethI te bhaya, mamatA, ahaMtA, tRSNA, IrSyA vagere doSothI mukta thaI zake che ane AdhyAtmikanaMtipUrvaka vyAvahArika pragatine prApta karI zake che. AtmAne nitya ane zarIrathI bhinna avaLeAdhyA pazcAt mAhya kArya karatAM katRtvanA saMmeAha thatA nathI, khAhya kArya kartRtvanA saMmeAha thavAthI AtmA sva For Private And Personal Use Only * Page #732 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 671 svarUpane vismare che ane sAMsArika pravRttimAM muMjhAya che. bAhya kArya kartava saMmoha thavAnI sAthe svazIrSapara meha rAjAnuM jera thAya che ane bhayAdiSattinA dAsa tarIke svAtmA bane che. atae bAhya kAryakartRtva saMmoha, AdhyAtmika kAryakartava saMmeha Adi aneka prakAranA saMmohane tyAga karIne AtmAne sAkSIbhUta rAkhIne taTastha thaI bAhya kArya karavAnI jarUra svIkAravI joIe. bAhya kAryakartavAdi saMmehane haThAvavuM hoya te sarva kArya karavAmAM kartutvAdi ahaMvRtticine cittamAM pravezavAne aMzamAtra paNa sthAna na ApavuM joIe. kavisaMmeha vinA je je kAryo karavAM e jJAnagInuM mukhya lakSaNa che. pitAne AtmA, katva saMmoha vinA kAryapravRtti kare che ema svAtmAne anubhava thAya tyAre avabAdhavuM ke have karmayogIne adhikAra kathaMcita prApta thayela che. AtmajJAnI katRtva saMmohane pariharIne sarva kAryomAM AtmAne sAkSIbhUta rAkhIne kAryapravRtti Adare che tethI te kAryapravRttimAM niviSa baneluM hovAthI kAryapravRtti dvArA saMmeha viSane grahI zakatuM nathI. katRtvasaMmeha vinA kArya karavAthI aneka prakAranI pragatinI prApti thAya che. katRtva saMmeha vinA kAryapravRtti karanAra jJAnI sAMsArika pravRttimAM ahemamatvathI baMdhAtuM nathI. katRtva saMmoha jema jema TaLavA mAMDe che tema tema te AtmAne guNanI pragatimAM atyaMta pravRtta thaI zake che. AtmajJAnI kavisaMmeha vinA bAhya pravRttithI nirlepa rahI zake che ane adhikAra paratve je je kAryo karavAnAM hoya che temAM te muMjhAte nathI tethI tenI sumatine prakAza vadhatuM jAya che ane kumatinuM baLa TaLatuM jAya che. kartA vasaMmahinA tyAgathI karmavegI paramAtmapadanI cheka najIka pahoMcI zake che ane AtmAnI sarasikatAnuM sahaja sukha samyaga anubhavI zake che. kArya karatAM karatAM kartatvasaMmoha TaLe e abhyAsa sevA joIe. kArya karatAM karatAM saMmeha TaLe evuM jJAna jAgrat karavuM joie ke jethI paramAtmapada prApta karatAM aneka vipattine paNa saMmeha vinA veThI zakAya. jyAM sudhI katvasaMmeha thAya che tyAM sudhI gajJAnamAM ane AtmajJAnamAM aparipakavatA For Private And Personal Use Only Page #733 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 672 che ema avadhavuM. kartavyakArya karatAM saMmata thAya che ema jANIne sarva pravRttine tyAga karIne besI rahevAmAM Ave che tethI svaparanI unnati thatI nathI ane pramAdanI sAthe saMmehavRtti paNa vRddhi pAme che paNa TaLatI nathI. jyAM sudhI ajJAnI, kAryapravRtti nathI karate tyAM sudhI te kartatvasaMmatithI pitAne dUra rahele mAne che, paraMtu mAnasika kartatvasaMmeha te tenA hRdayamAMthI TaLatuM nathI, tethI kartavameha TALavAne Avazyaka kartavya kAryonI pravRttine tyAga kare te kaI rIte yogya nathI, paraMtu AtmajJAnavaDe kArya karatAM karatAM sahavRtti TALavAne abhyAsa seva joIe. sarpane jyAM sudhI na satA hoya tyAM sudhI te zAnta je bahArathI dekhAya paraMtu jyAre tene satAvavAmAM Ave to te hato te ne te kevI thaele dekhAya che tadvat kartavya kArya, tyAga karIne keTalAka satAvyA vinAnA manuSya bAhyathI zAnta thaelA sarpanI peThe asaMkhya mehI dekhAya paraMtu keI jAtanI punaH pravRtti karatAM saMmehatA punaH teo sevI zakatA hoya e temanA AtmAne anubhava Ave te temaNe uparyukta zikSAne satya mAnI svAdhikAre kartavyapravRtti sevavI ane mohavRttine haThAvatA javuM. Ama pravartavAthI AtmasAkSIe nirmohavRttithI kArya karavAnI Atmazaktine jAgrata karI zakAze. kAryapravRttine ravAdhikAre sevatAM jyAre AtmasAkSIe sarva karAya paNa temAM huM mAruM evI vRttithI baMdhAI na javAya tyAre avabedhavuM ke have Atmapragati karavAne jJAnano pUrvaka karmavegane khare adhikAra prApta thAya che. jJAnI AtmasAkSIe kartRtvasaMmeha tyAga karIne vyAvahArika dRSTinI pravRttio svAdhikAra samAyAta kAryane kare che tethI te AtmAmAM paramAtmapada prakaTAvIne atathI kRtakRtya thaI vizvane uddhAra karI zake che. AtmajJAnI atamAM nIce pramANe vicAre che. A vizvamAM katRtvanI ahaMvRtti rAkhavI e ka9panA mAtra che. katRvanI ahaMvRtti dhAraNa karavAthI AtmAnI zuddhatA thatI nathI temaja kaI paNa kAryanA kartApaNAnuM abhimAna rAkhavuM e koI paNa rIte siddha thatuM nathI. pratyeka kArya pitAnA svabhAva pramANe kAla For Private And Personal Use Only Page #734 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 73 vabhAva, niyatiAdine pAmI thayA kare che temAM AtmA te bAhya kAryamAM nimitta mAtra che ane temaja anya vastuo paNa nimittamAtra che mATe katRtvasa'meha te karavA koine chAjatA nathI te mAre zAmATe meha karavA joie ? katRtva sa`mAha te AtmAnA dharma nathI te te vibhAvikapariNati che tethI dUra rahevuM joie. e pramANe jJAnI antamAM nizcaya karIne katRtvasamehavRtti vinA svAdhikAre kArya pravRttine seve che. jJAnI svAtmAne jJAnadarzana cAritrarUpa mAnIne zuddho pacogavaDe antamAM dhyAnAdikanI pravRttine seve che ane vyavahAra nayathI bAhyadhArmika tathA vyAvahArika kAryonI pravRttine seve che. AtmA kharekhara jJAnadarzana citrarUpa che. zuddhopayAgavaDe AtmAnA zuddha dharma teja AtmAnA che ema AtmajJAnI mAne che ane temAM ramaNatA kare che. tathA bAhyataH prAptAdhikAre khAdya kartavya kAryane taTastha sAkSIbhUta thaine kare che. AtmajJAnI AvI dazAthI kartavyakAryoMne kare che tethI te AtmAnI unnati karI zake che ane vizvavati manuSyAnI anya karatAM ananta guNu sArI unnati karI zake che tethI teja paramArthadRSTie kartavya kArya karavAne lAyaka bane che. evA mahAjJAnikamAgIenI jeTalI nyUnatA teTalI vivennatinI nyUnatA avamedhavI. jJAnI zuddhApayAgavaDe Avazyaka prApta kartavyakAryane samAcare che tethI te AtmAnA guNeAnI paripUrNa pragati karavAmAM khAmI AvavA detA nathI ane kartavyakAryoM karIne prApta guNAnI paripakavatA karavAmAM paNa kadApi pazcAt rahetA nathI. prArabdha karmathI ane svAdhikAravazathI prApta thaela kartavyakArya karavAmAM koi jAtanA doSa nathI. parantu anantaguNu lAbha che evuM avadhIne jJAnI kartavyakAryane Acare che. jJAnI prArabdhakarmathI je je kAryo kare che te svaparanI pragati karanAra thaI paDe che tathA svAdhikAravazathI je je kAryo kare che temAM sadoSatA hAya tathApi tenI adhikAra izAe nirdoSatA ane svaparanI utkrAnti karanArU te kArya hAI vizvamAM te sukhaprada siddha TharI zake che--viSNu munie svAdhikAravazataH je namuci pradhAnane zAsanarUpa kArya karyuM te vizvanI unnati ane sadhane zAnti karanArU hatuM. zrI zAntinAtha, 85 For Private And Personal Use Only Page #735 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kuMthunAtha ane aranAthAdi tIrthakaree gRhAvAsamAM adhikArI ane prArabdhagathI je je kAryo karyo, te svanI ane vizva manuSyanI pragati zAMti Adi karanArAM hatAM. ema anubhavadaSTithI vicAratAM avakAze. avataraNa-rAnI je je kAryo kare che temAM kevI rIte pravarte che ke jethI te nirlepa karmathI abaddha rahe che tenuM hArda jaNAve che. svAtmani svopayogena, dhRtvA nizcayadRSTitAm / anubhUya nijAtmAnaM, karma kurvanna lipyate // 93 // yadyatkurvaMzca pazyaMzca, smaraMstatra parAtmatAm / AtmajJAnena kAryANi, kurvana jJAnI na lipyate // 9 // zubhAzubhaparINAmAnmukto jJAnI bhavAya no| sAmyabhAvapratiSThAtmA, karoti tanna bandhakRt // 15 // kAyAdikakriyAyogAt, karmabandhaH prjaayte| tathApi sAmyamApannaH, karma kurvan vimuktaye // 96 / / kriyAyAmakriyAM pazyan , sakriyamAkraye tathA / svAtmAnaM niSkriyaM pazyan , brahmabhUto nirnyjnH||17|| dahyante karmakASThAni, zuddhajJAnAminA dhruvam / naizcayikanayaprasthaH, kriyAM kurvanna badhyate // 9 // Atmopayogato jJAnI, prArabdhakarma vedayan / paropakArakAryANi, kurvan parAtmatAM vrajet // 19 // jJAnapUrvAH kriyA yasya, bhavanti tasya yoginH| rAgAdInAmabhAvena, karmabandho na jAyate // 10 // sarvathA sarvadA brahma-dRSTayA kArya samAcaret / For Private And Personal Use Only Page #736 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 675 mAyAMbhodhiM samuttIrya, jJAnI mukto dhruvaM bhavet // 101 // yAni karmANi bandhAya, bhavanti muuddhcetsaam| jJAninAM tAni karmANi, santi mokSAya sdgunnaiH||102|| bAhyataH karmasAdRzya-majJAnAM ca vidAM bhavet / vaiSamyaM pariNAmena, bandhanArthaM ca muktaye // 10 // apUrva zrUyate zAstre, jJAnavairAgyayorbalam / yena karmANi kurvan san, nirlepo zobhate budhaH // 104 // ahaMmamatvasanyAgAt, sarvatra brhmdRssttitH| yadyogyaM karma tat kurvan, brahmajJAnI na lipyate // 105 // zabdArtha-svAtmAmAM pagavaDe nizcayaNitAne dhAraNa karIne ane AtmAne anubhavIne kArya karate chate jJAnI pAse nathI. je je karato ane je je dekhate chate temAM paramAtmatvanuM samaraNa karate chate AtmajJAnavaDe AtmajJAnI kArya karate chate levAtuM nathI. zubhAzubha pariNAmathI mukta jJAnI saMsAra mATe nathI temaja sAmyabhAvavaDe pratiSTitAtmA je kare che te karmabandha karanAra thatuM nathI. zubhAzubha pariNAma vinA kAyAdikaganI kiyAvaDe karmabaMdha thAya che tathApisAmyane prApta karela jJAnI karma karate chate muktine mATe hoya che. arthAt te muktine pAme che. kriyAmAM akiyAne dekhate ane ayimAM sacine dekhate temaja svAtmAne niSkriya dekhAto chata AtmajJAnI kriyAmAM pravartIne brahmabhUta nirajana bane che. zuddha jJAnarUpI agnivaDe nakkI karmakADhe baLIne bhasmIbhUta thAya che atavarnazcayika prastha zuddha jJAnavaDe Avazyaka kriyA karate chate lepate nathI. Ame pagathI jJAnI prArabdha karma vedate pare pakAranAM kAryo karate chate paramAtmAne pAme che. je gIne jJAnapUrvaka kriyAo che tene rAgAdinA abhAve pravRtti karatAM karmabandha thatuM nathI. sarvathA For Private And Personal Use Only Page #737 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarvadA brahmaSTivaDe jJAnIe kArya AcaravuM joIe. kAraNa ke sarvatra sarvadA brahmadaSTie dekhanAra jJAnI kArya karate chate mAyAsamudrane tArI nakakI mukta thAya che. mUDha jIne je kAryo ane mATe thAya che teja kAryo kharekhara jJAnIne sadgaNavaDe mokSa mATe thAya che. jJAnIone ane ajJAnIone bAhyakArya eka sarakhuM hoya che. jJAnInI ane ajJAnInI bAhyapravRtti eka sarakhI hoya che. paNa pariNAme vaiSamya hoya che arthAt jJAnIne ane ajJAnIne pariNAmamAM bhinnatA hoya che. jJAnInA ane ajJAnInA pariNAma bhinna bhinna hoya che. kAryanI sadazatA chatAM ajJAnInA pariNAma jyAre bandhane mATe hoya che tyAre jJAnInA pariNAma kharekhara muktine mATe heya che. jJAna ane virAcanuM baLa zAstromAM apUrva saMbhaLAya che ke je vaDe kartavya kArya karate chate nirlepa jJAnI jagamAM zebhI rahe che. sarvatra sarvathA sarvadA ahaMmamatvasaMtyAgathI ane sarvatra sarva jemAM brahmadaSTithI sarva kAryomAM sarva vastuomAM brahmaSTithI yathAyogya Avazyaka kAryane karate chate brahmajJAnI nAmarUpamAM-karmamAM-saMsAramAM lepAtuM nathI. vivecana -uparyukta kalekano bhAvArtha yadi vistArathI lakhavAmAM Ave te eka meTuM purataka thaI jAya. nizcayadaSTi dhAraNa karIne AtmAnA upayoga pUrvaka svakartavya karavAmAM Ave che te vyavahAramAM nirlepa dazA rahI zake che. rAdhAvedhanA samAna atyaMta duSkara kAryapravRttinI vyavahAre pharaja adA karavAnI hoya che. jainadarzana ane jainetaradarzanenAM AdhyAtmika zAstronuM bAravarSa paryanta smaraNa-manana ane nididhyAsana karavAmAM Ave che ane pazcAt tene anubhava karavAmAM Ave che. temaja adhyAtmajJAnane anubhava karyA pazcAt Ame pagapUrvaka bAhyakartavya kAryone karavAne abhyAsa pADavAmAM Ave che, tyAre AtmajJAninI dazA ane karmaginI dazA prApta thAya che. gurUkulemAM adhyAtmazAstronA abhyAsaka karmayegI manuSya pedA thaze tyAre jaDatA ane zuSkajJAnatva TaLaze ane bhAratane uddhAra karanArA mahApurUSanI paraMparA prakaTAvI zakAze. vIryanI rakSA karIne urdhvaretA brahmacArIone banAvavAmAM Avaze ane teo svaparadananAM AdhyAtmika zAstranuM paripUrNa manana karIne jyAre For Private And Personal Use Only Page #738 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 677 kartavyapravRttine adA karaze tyAre teo AdhyAtmika pragatinI sAthe vyAvahArika pragatine sAdhI zakaze. yAda rAkhavuM ke jyAM vicAranuM bala nathI tyAM AcAranuM bala udbhavatuM nathI. AdhyAtmika jJAna vinA vicArabalanI keLavaNuM karI zakAtI nathI. AdhyAtmika vicArenuM paripUrNa jJAna thAya che tyAre dravya kSetrakAla bhAva pramANe sarvatra sarva vyavahAramAM AcAronI vyavasthAmAM sudhArA vadhArA sAthe pravRtti pUrvaka pragati karI zakAya che. AdhyAtmika jJAnanI prAptithI Ame pagapUrvaka bAhyakartavya pravRttine sevI zakAya che. A mAne anubhava karIne Avazyaka kArya karanAra lekhAte nathI ema lekamAM je kathavAmAM AvyuM che tenuM kAraNa e che ke bAhyanAma rUpanI pravRttimAM jJAnI kaMI svatva dekhI zakatuM nathI tethI te temAM lepAI zakatuM nathI. nAmarUpanI vRtti TaLatAM nAmarUpanI ArapAra jJAnaprakAza javAthI pazcAt nAmarUpa saMbaMdhI vyavahAre je je kAryo karavAmAM Ave che temAM lepAvAnuM na thAya e vastutaH saMbhAvya che. AtmapaganI sAthe bAhya kAryo karatAM nAmarUpanI rAgadveSAtmaka vRtti rahetI nathI tethI ApaNI jJAnI je je kAryo kare che temAM te baMdhAtuM nathI. AtmajJAnI sarvatra sarva kAryomAM ane sarva dazya ane adazya padArthomAM paramAtmatAnI bhAvanA dhAraNa kare che tethI tenAmAM paramAtma bhAvanA saMskAra daDha thavAnI sAthe bAhA kArya pravRttimAM tenuM nirlepatva paNa vadhatuM jAya che. AtmajJAnI je je dekhe che, je je smare che, je je sAMbhaLe che, je je suMghe che, je je khAya che ane je je sparze che, te sarvamAM para mAtmarUpa eya bhAvane eka tAra pitAnA hRdayanI sAthe hovAthI tenAthI rAga dveSa vRttinA saMskAre nirbala thaI TaLatA jAya che ane paramAtmapada prAptinA saMskAre daDha thaI paramAtmapada saMmukha thatA jAya che. jayAM dekhuM tyAM tyAMhi tuM hi tuMhi evI paramabrahma bhAvanAnI raDha lAgavAthI bAhya nAmarUpa vRttinAM sarva baMdhane ne hRdaya sAthe saMbaMdha chUTI jAya che ane paramAtmapada tvarita prApta thAya che. sarvatra sarva damAM paramAtma dhyeyanI dhUna lAgavAthI dazya padArthomAM rAgAdika vRttine saMbaMdha rahetuM nathI. je je kartavya kAryo karavAnAM heya teomAM para For Private And Personal Use Only Page #739 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 678 mAtmatAnI bhAvanA bhAvanAra manuSya kartavya kArya karatAM rAgAdi bhAvathI lepAI zake nahi e banavA egya che. svapara sarvamAM parAtmatAdaSTi jenI thaI che te kartavya kAryomAM lepAya nahIM. bAhya kAryomAM evI zakti nathI ke je manuSyanI sarvatra parAtmatA dhyeya daSTi thaI che tene lepAyamAna karI zake. AtmAthI bhinna rahela jJAnAvaraNIyAdi pugala ska dhamAM paNa evI zakti nathI ke je ekadama rAgadveSanI vRtti vinA sarvatra parAtmatA smarIne kArya karanArane lAgI zake. sarvatra kArya pravRttimAM brA daSTivALAne koI jAtanI karmabaMdhapravRtti vastutaH nathI evI rIte mAnI je svartivyane adA kare che te A vizvanuM sarva taMtra calAve te paNa nirlepa rahe evI tenAmAM zakti utpanna thAya che tethI tene salepa thavAne koI kAryapravRttimAM bhaya raheto nathI. sarva dazya jaDa padArthomAM zubhAzubha pariNAmathI je mukta thaela che e AtmajJAnI saMsAranI vRddhi karatuM nathI. nAmarUpanA saMbaMdhe upajelI kartavya vyavahAra pravRttine je zubhAzubha pariNAma vinA svAdhikAre pharaja mAnI kare che tene jaDa skaMdhe A saMsAramAM baMdhana mATe thatA nathI. zubhAzubha pariNAmamAM satvaguNa, rajoguNa ane tamoguNane samAveza thAya che. zubhAzubha pariNAma vinA nAmarUpa saMbaMdhe je je kAryone svAdhikAra je je manuSya kare che te te manuSya game te jAtanA hoya te paNa teo saMsAra baMdhanathI baMdhAtA nathI. sarva dazya padArthomAM zubhAzubha pariNAma jene nathI te sAmyabhAvI AtmA kahevAya che. sAmyabhAva pratiSThitAtmA paramAtmarUpa attathI bane che tethI te je je kaMI kare che, bele che temAM te nibaMdha rahe che ane tenI kartavya pravRttithI jagatane anantaguNa upakAra thAya che. sAmyabhAva pratiSThitAtmA, kAyAdika gadvArA hiMsA kare tathApi tene gaMgA nadImAM buDanArA ane apakAyAdinI hiMsAne bAhya kAyavegathI karanArA muninI peThe antaramAM kevalajJAna prakaTAvavA kaI jAtane Antara virodha AvatuM nathI. gaMgAnadI utaratAM eka munine eka devIe trizula mArI jalamAM buDADayA. te muninA kAyAthI apakAyAdi jIvanI vizedhanA thaI, paraMtu antaramAM te muni sAmyabhAvavaDe Ame pagI For Private And Personal Use Only Page #740 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 67. banyA hatA tethI temane kevalajJAna thayuM. rAgadveSanA pariNAma vinA kAyAdi gadvArA thaelI hiMsA kharekhara kevalajJAna aTakAvavA samartha thaI nahi te satya siddhAMtathI avadhavAnuM ke sAmyabhAvamAM jene AtmA sthita che arthAta AtmAnA samabhAvarUpa dharmavaDe jeno AtmA pratiSThita thaela che evA karmagane kartavya kArya karatAM kAya hiMsAdithI paNa saMsAramAM baMdhana thatuM nathI paraMtu ulaTa te samabhAve kartavyakAryane karate chate nirlepa rahe che ane kAyama karmane paNa samabhAve dUra karI paramAtmapadane prApta kare che. sAmyabhAvagI karmayegI banIne bAhya kAryane karate chate ghanaghAtikarma haNIne kevalajJAna prApta karI zake che. tenA duzmana banelA lAkhe manuSyanI madhye samabhAvayegI kartavya kAryo karIne nirlepa rahI jagatanuM kalyANa karavA samartha thAya che, evuM antamAM anubhava karanArAo avadhI zake che. kAyAdika kriyAgathI kamabandha thAya che tathA sAmyane prApta thaela karmayogI kArya karate cho muktipadane prApta kare che. upara jaNAvavAmAM AvyuM che ke kAyAdika kriyAgathI hiMsAkarma bandha thAya che paraMtu te jJAnIne kevala jJAnAdiprAptimAM baMdhanakAraka thatuM nathI. sAmyabhAvane apUrva mahimA che. anantakAlathI bAMdhela ghanaghAtI karmone sAmyabhAvathI kSaNamAM kSaya thAya che. sAmyabhAvapratiSThitayegI kartavya kAryo karate chate nirlepa rahI paramAtmapadane prApta karI zake che. sAmyabhAvathI A vizvane avalekatAM rAgadveSanI vRttine udbhava thato nathI ane vyAvahArika kAryo karatAM chatAM kaImAM lepAvAnuM thatuM nathI. sAmyabhAvanI mahattA avabodhyA pazcAt tene prApta karIne kartavyakAryo karavAthI nirlepatAne anubhava prApta thaI zake che. jJAnapUrvaka sAmyabhAvane prApta karI jJAnIe kartavyakAne karavAM joIe. kiyAmAM akriyatAne dekhanAra karmayogI karmathI nirlepa rahe che ane jJAnAvaraNIyAdi karmabandhane karI zakato nathI. akiyamAM sakriyane dekhanAra karmabaMdhane karI zakatuM nathI. vyavahArathI sakriya evA AtmAne nizcayataH niSkriya tarIke dekhIne ane ane tene upaga dhAraNa karIne kartavya kAryane karanAra karmanI karmabaMdhane karI zakatuM nathI ane rAgAdilepathI lepAte nathI arthAt For Private And Personal Use Only Page #741 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nirlepa rahe che. kriyAmAM akiyAne kevI rIte dekhavI? ane akiyamAM sakiyane kevI rIte kayA nayathI dekha? tathA AtmAne kayA nayathI niSkiya dekha? e dravyAnaganA abhyAsIone aneka nayenI apekSAe saMbodhAya che. pudgaladehAdikanI kriyAmAM nizcayikanayanadaSTie AtmAnI kriyA nathI tethI dehAdikamAM AtmAnI nizcayanayathI akiyAne dekhe ane pudagalakiyAnI apekSAe akiya evA AtmAne AtmAnA dharmanI apekSAe utpAda vyakiyAe sakiya dekhe tathA bAdyakiyAthI bhinna evA AtmAne bAdyakiyAthI rahita niSkriya dekhe te manuSya bAhyakAyAdikanI Avazyaka vyavahArapravRttio pravRtti karate chate karmathI abaMdha nirlepa rahI brahmabhUta siddhabuddha paramAtmA bane che. atra anubhava daSTithI kAryapravRtti samaye upaga bhAvathI dekhavAnuM avadhavuM. sakiyamAM akriya evA AtmAne avakanAra karmarUpa aMjanathI aMjAtuM nathI ane AtmArUpa brahmane dekhI AtmAnA zuddharUpane dhAraNa karI paramAtmArUpa banI jAya che. devagurU dharmanI sevArUpa Avazyaka pravRttino sevaka karmayogI karmayogane AcarI rAgadveSAdivRttine chatI sakiyamAM AtmAnuM zuddha avakana anubhavI AtmAnI vAstavika kriyA karI paramAtmapadane prApta karI zake che. aneka nayanI daSTie uparyukta bhAvArthane vistArataH avabodhI je AtmAnI zuddhatAnA upayogamAM rahe che te karma karato chate akarmI brahmabhUta niranjana bane che. je je sarva Avazyaka pravRtti-kiyAe thAya che te dehAdi pudgalanA gharanI che ema jJAnI avadhe che, ane sakriya evI kAyAmAM vyApI rahela jJAnI akiya AtmAne dekhe che. tethI te bAhyapravRttimAM-kriyAomAM AtmAnA ahevane dhAraNa karatuM nathI. AtmAnuM AtmA e zabdathI pADelA nAmamAM Atmatvane nahi dekhanAra jJAnI, nAmarUpathI bhinna AtmAnA vAstavika niSkiyatvane anubhavI tathA sakiyamAM nAmarUpathI bhinna akriyatvane anubhavI nAmarUpanI vRttinI pele pAra jaInAmarUpa vyavahAra siddha Avazyaka kartavya kAryo karato chate paNa lepAta nathI. pugala kiyAnI apekSAe akiya evA AtmAmAM AtmAnA guNa paryAyanI utpatti vyayanI kriyAne anubhava karanAra jJAnI kartavya karma For Private And Personal Use Only Page #742 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karate chate brahmabhUta nira-jana bane che. bAhyanI sarva kriyAo karatAM AtmAnA akriyatvanA upagane je dhAraNa kare che te karmayegI jJAnI je je sakriya pravRttine seve che temAM ahaMbhAvathI baMdhAtuM nathI, ane bAhya pravRtti sevavAmAM zuSkajJAnI banatuM nathI. kAraNake te sakricamAM niSkriya upagane dhAraNa karanAre baneluM hoya che ane kriyA karatAM baMdhAvAnuM thAya che evI daSTinI pele pAra jaI Avazyaka kriyAonI vyavahArathI upayogitA samajele hoya che. zuddhajJAnAgnivaDe karmakASTha baLIne bhasmIbhUta thaI jAya che. naiyikanaprastha AtmajJAnI vyAvahArika kAryo karate chate jJAnAvaraNIyAdika karma vaDe baMdhAtuM nathI. zuddha jJAnAgni sarva karmone bALIne bhasmIbhUta karI nAkhe che. je mahAtmAnA hRdayamAM zuddha jJAnAgni prakaTa thaI che, te mahAtmAthI kare gAu karmo nAsatAM phare che. hRdayamAM zuddha jJAnAgni bama karyA pazcAta pratyeka kartavya karma karyA chatAM karyAnuM abhimAna na hovAthI ane rAgAdikathI nirlepatva rahevAthI bAhyAdhikAre bAhya pharajo adA karatAM dharma rakSA, saMgha rakSA, kuTumba rakSA, deza rakSA ane vizva rakSAmAM bhAga laI zakAya che ane bAhya zaktinI paramArtha kAryamAM saphalatA karI zakAya che. tethI nirlepapaNuM rahe evI sthiti prApta karyA pazciAt te kartavya kAryone karavAmAM Atmabhega ApavA sarvadA kaTibaddha rahevuM joIe. svAtmAmAM zuddha jJAnAgni pragaTa thayuM che ke nahi ? tenI sAkSI kharekhara pitAne AtmA ApI zake che. anya manuSyanI sAkSI letAM kadApi pAra AvavAno nathI. svAtmAmAM zuddha jJAna pragaTayuM che ke nahi tene pitAne je anubhava thAya che te anyane kadApi thaI zakatuM nathI. aeva AtmasAkSI grahIne kartavya pravRttivaDe pravRtta thavuM joIe. Ama sAkSa dharma swaaN, tyAM ? 3 thanuM kAma karajana makAna pa 4 6 varAH -" jana mana ra-jana dharmanuM eka badAmanuM paNa bhUla nathIatae je je karta karatAM te sarve kharekhara AtmasAkSIe karavAM joIe. AtmasAkSIe Avazyaka kAryo karavAthI AtmAnI zuddha jJAnadazAnI vRddhi ane nirlepatA vadhe che. je mahAtmAnA hRdayamAM zuddha jJAnAgni pragaTI che, te je je kartavya kAryo 86 For Private And Personal Use Only Page #743 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 680 kare che temAM tenA AtmAnI nirlepatA mATe tene AtmA anubhava sAkSI pUre che. emAM anyanI sAkSIonI AvazyaktA nathI. kRSNa ane zreNikanI AntaradazA kevI hatI? tenI sAkSI teonA AtmA e pUratA hatA ane teo je dazAmAM rahelA hatA te dazAgya svAdhikAre kartavya kAryone karatA hatA. zrIkRSNa bhagavadgItAmAM arju nane kathe che ke jJAnarUpI agni, sarva karmane bALI bhasmIbhUta kare che. hRdayamAM naizcayika jJAnadaSTistha je thaela hoya che ane je vyavahArathI bAhA kartavya kAryomAM pravartate hoya che te sarva karmone bALI bhasmIbhUta karI de che. nizcara ritti ghara , cAre te racavA, puSyavaMta te jA , mAramukane vAra, ItyAdi sAkSIo kharekhara AtmAnA zuddha jJAnapUrvaka naizcayika daSTine hRdayamAM dhAraNa karIne Avazyaka vyavahAranI puSTi karanArI che. A vizvamAM aneka nAnI sApekSatAe avalokavAnuM hoya che, ane aneka nAnI sApekSatAe pravRtti karavAnI hoya che. jyAM sudhI mahAtmA naikSayika nayaprastha thatuM nathI, te daDha nizcayapUrvaka kaI paNa vyAvahArika kAryane karI zakato nathI, ane saMsAra vyavahAramAM nirlepa banI zakatuM nathI. naikSayika nayaprastha manuSya aneka prakAranA vikalapa saMka9pathI mukta banIne vyAvahArika kartavya karavAmAM bhIti Adi dethI pazcAt paDatuM nathI. naikSayika nayaprastha manuSya, sarva kartavya kAryo karavAmAM Antarika nirlepatA dhAraNa karI zake che ane jalamAM kamalanI peThe nirlepa rahevAne AtmAnI nirlepa jJAnazaktine khIlavI zake che. atae vyAvahArika kartavya kAryo karavAnI pUrve nizcayika jJAna dhAraNa karIne naizcayika daSTine dhAraNa karavAnI AvazyakatAne avazya pratyeka manuSya svIkAravI joIe. nizcayika nayaprastha manuSya kadApi zuSkajJAnI banI zakatuM nathI. je zuSkajJAnI bane che te naizcacika nayaprastha gaNI zakAtuM nathI, ema anubhavadaSTithI anubhavavuM joIe. Avazyaka vyAvahArika kartavya kAryo karavAnI pharajane je adA kare che te naiRyika praratha banI zake che ane sarva bAbatemAM vyavahArakuzala banI sarva prakAranI bAhA tathA Antarika pragatimAM Atmabhega ApI zake che. sadgurU kRpAthI zuddhajJAnanI prApti For Private And Personal Use Only Page #744 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir thAya che ane tethI naizcayika nayaprastha banI zakAya che. je naizcayika nayaprastha che te zuddha jJAnI che ane je zuddha jJAnI che te sarva karmone bALI bhasmIbhUta karI de che tethI te Avazyaka vyAvahArika kAryo karavAmAM pazcAta hakate nathI tenI evI pravRttithI te Atmapragati, dharma pragati, saMgha pragati, sArvajanikahita pragati, deza pragati ane vizva pragatine karI zake che ane kRtakRtya bane che. je karmo bhegane sanmukha thaelAM hoya che arthAt udayamAM AvIne pitAnuM zubhAzubha phala vedAvavAne ughukta banelAM hoya che evAM karmane prArabdha karma kathavAmAM Ave che. udayamAM AvelAM AThe karmane prArabdha karma kathavAmAM Ave che. zubhAzubha karmanA udayavipAkane prArabdhakarma kahevAmAM Ave che. je kamene AtmA grahIne sattA tarIke rAkhe che tene saMcita karma kahevAmAM Ave che. je karmo phala ApavAne sanmukha thayAM nathI paranta AtmAne sAthe lAgI rahelAM che tene trima avabodhavuM. je karmabandha tarIke hAla karma grahAtuM hoya tene kriyamANa karma kahevAmAM Ave che. vartamAna kAlamAM je je kAryo karatAM rAgadveSanI pariNati vaDe jJAnAvaraNIyAdi karma grahAya che tene kriyamANa karma kathavAmAM Ave che, ema amadIya vicAraparibhASAe avadhavuM. bandhamAM AvelA ane sattAmAM paDI rahelAM karmone saMcita karmo tarIke jANavA pratibdha, sthiti vadhe, rAva ane rAvabdha e cAra prakAre karmane baMdha avadha. vadha, 323, 3LA ane sattA e cAra prakAre karma avabodhavuM. ganI zubhAzubha pravRttithI prakRtibandha ane pradeza bandha thAya che. te karmo keTalA kAla sudhI kevuM phala samarpaze tene AdhAra kaSAya bhAva ke jene rAgadveSa kahevAmAM Ave che tenA upara rahelo che. AtmAnA ravarUpajJAnarUpa samyakatvane ane AtmAnA mULadharmarUpa deze cAritra ane sarva viratirUpa cAritrane je rodha kare che tene kaSAye. kahevAmAM Ave che. kaSAye sarvathA prakAre naSTa thAya che tyAre yathAkhyAta cAritranI prApti thAya che. jyAre AtmA ni kaSAya bhAve. mAtra kAyAdikagathI kaI kAryanI pravRttine seve che tyAre te prakRtibadha ane pradezabadhe mAtra zAtAdanIya rUpane bAMdhe che ane For Private And Personal Use Only Page #745 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir turta bhagavIne te karmathI rahita bane che. AtmA sAthe baMdhAyelI karmaprakRti. jyAM sudhI tenuM phala ApavAne tatpara thatI nathI, tyAM sudhInA kAlane abAdhAkAla kahevAmAM Ave che. baMdhAyelI prakRti jyAM sudhI udayamAM AvatI nathI tyAM sudhI te bAdhA karI zakatI nathI mATe teTalA kAlane abAdhAkAla tarIke avabodha. AtmA te prakRtinA anudayakAlamAM AtmajJAna ane vairAgyavaDe apakarSaNane ane te prakRtinA dalikane sarvathA kSaya karI zake che. dezamAM guNasthAnaka para ryanta kaSAya che. AtmajJAna ane virAgyabaLe kaSAyanI pariNatine haThAvI kSaya karI yogI kevalajJAna prApta karI zake che. kaSAyavaDe sAtaATha karmonuM AtmA grahaNa kare che. AkhA bhavamAM ekavAra AyuSyakarmane AtmA bAMdhe che. kaSAya pariNAma bAhulyathI pApaprakRtine rasa ane vizeSa sthiti banyAya che. kaSAyanA abhyatvathI deva ane manuSya saMbaMdhI AyuSya sthiti lAMbI ane kaSAya prAcuryathI deva ane mane nuSya saMbaMdhI alpaAyuSya sthiti baMdhAya che. mana-vacana ane kAyAnAyeganI caMcalatAthI ane kaSAyanI alpatAthI sthiti ane rasa nyUna baMdhAya che, paraMtu vegavaDe upArjIta karmaprakRtine pradeza ghaNe vistAravALe heya che paNa te alpakAlamAM bheLavI zakAya che ane tenI asara nahi jevI hoya che. prasannacaMdrarAjaSie kAyotsargamAM sAtamI narakagra dalikane sattAmAM saMgrahyAM paratu turta jJAnavairAgya baLe cetyA ane kaSAyanuM paravazatva tyajI dIdhuM. AtmAnA zuddha svarUpamAM zrIprasannacaMdrarAjaSi sthira thayA ane AtmAnA zuddha page zukala dhyAna dhyAvA lAgyA. zukaladhyAnanA baLe prasannacaMdrarAjaSie sAtamI narogya bAMdhela karmalika ane anya sarva ghanaghAtI karmalikane AtmAnA pradezathI vikherI nAkhI kevalajJAna pAmyA. prasannacaMdrarAjarSie pUrve kaSAyavaDe karmo bAMdhyAM ane pazcAt jJAnavairAgyabaLe karmone vikherI nAkhyAM tethI evuM siddha thAya che ke karmabaMdhamAM kaSAyanI mukhyatA che. kaSAyane haThAvavAne jJAnavairAgyabaLanI mukhyatA che. A tmAnA upayogamAM jJAna ane vairAgyabala samAI jAya che, je manuSya svAdhikAre kartavya kAryo karatAM mana, vacana ane kAyAnA ganI ce For Private And Personal Use Only Page #746 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir calatAne dhAraNa kare che, paraMtu Atmapayoga vaDe kaSAya bhAvane haThAvI de che teo a5 karmabandha kare che. temaja je manuSya koIpaNa kArya karyA vinA besI rahe che, paraMtu AmepacegI nathI temaja jeo kaSAya bhAvane dhAraNa kare che teo cIkaNuM karmane bAMdhe che. kaSAya bhAva vinA AtmA pagathI kArya pravRtti sevatAM karma rasathI lepavAnuM thatuM nathI ema na karmadaSTie anubhavagamya thAya che. AtmaprabhunA gharane nyAya AtmAnI rAgadveSa pariNatithI telAya che. AtmaprabhunI pagamAM rahe che te samaye rAgadveSanI pariNati pragaTatI nathI. arthAt rAgadveSanI pariNati manda paDe che tethI bAhya kartavyane kAyAdikage karatAM yogika bandha vinA anya rasAdi bandha thatuM nathI. brAhmaNa, kSatriya, vaizya, zUdrAdi gRhasthone ane tyAgIone kartavya kAryo karatAM chatAM Ame paga varte che te teone rasabandha ane sthitibandha thatuM nathI ane kAyAdivaDe pradeza bandha thaye hoya che te paNa te jJAna, vairAgyabaLe naSTa thAya che athavA kadApi te karma bhagavAya che te paNa alpakALamAM tethI chUTI javAya che. AtmApayegI rasAdiyukta karmabaMdhane kAryapravRtti karate chate bAMdhI zakato nathI. ItyAdi sarvatra nirlepAdhikAre A Azaya pramANe avadhavuM ema aramadIya Azaya che ane te zAstronA AdhAre siddha thAya che. jaina zAstrothI uparyukta vivecananI siddhi thAya che. AtmapagathI kaSAyane abhAva thAya che ane tethI prasannacandra rAjaSinI peThe karmAbhAvatva avadhavuM. prasannacandrarAjaSie manathI karma bAMdhyAM hatAM ane jJAna vairAgya pariNAmathI tene kSaya karyo hate tadvat jJAna vairAgyamaya ApAgathI kartavya kArya karate chate jJAnI sarva bAbatamAM nirlepa rahI zake che. rAgadveSane abhAva thaye eTale sarva karmane abhAva thaye ema avabedhavuM. Ame pagathI jJAnI prArabdhakarma vede che ane saMcita karmane kSaya kare che ane kriyamANa karmone AvazyakAdithI nivAre che tethI te saMsAramAM AtmatkAnti karavAmAM kSaNe kSaNe agragAmI bane che. AtmApayegI prArabdha karma vedate chate bAhyataH game tevI sthitimAM heya che tathApi Antara daSTie te AtmatkAntivaDe ucca hoya che ane For Private And Personal Use Only Page #747 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir te paramAtmapadaprAptine adhikArI baneluM hoya che. gIo bAhyataH bhIkSuka malIna jevA dekhAya che paraMtu teo AtmatkAntimAM sarvataH agragAmI hoya che ema Antarika guNavaDe anubhava karatAM avabethAya che. AmatkAntinA zikhara para ArehavAne ApAgI manuSya kartavya kArya karate chate adhikArI bane che. ApaNI jJAnIne jyAM sudhI papakArAdi kAryo karavAne tene jIta ka2vyavahAra che tyAM sudhI te pravRtti kare che temAM tenA AtmAnI unnati ane anya manuSyanI unnati samAyelI che ema avabodhavuM. koDe maNa aNINano. vyApAra karanAra vyApArI kaMI sAvacetIthI pravartate chate aphINathI mRtyu vA bhaya pAmI zaktA nathI, tat AtmajJAnI Amepage Avazyaka pravRtti karate chate karmarasathI rasAte nathI ema anubhavI sthira prajJAthI pratyeka manuSya svAdhikAre pravRtti karavI ane calacitta zaMkAdi dene dUra karavA. uparyukta bAbatane anubhava karyA pazcAt sthira prajJAne dhAraNa karavI joIe. asthiraprajJAvALA manu uparyukta bAbatane jANe che, chatAM apavIya, asthirabuddhithI kAryapravRttimAM DAmADeLa sthitine dhAraNa karI dhAbInA zvAnanI peThe gharanA nahi ane ghaTanA nahi evI ubhayabhraSTa dazAne dhAraNa karI saMsAra vyavahAramAM avagatipAtra bane che. tethI teo AjIvikAdi dazAmAM calacitta vikalpa saMkalpa dazAvALA bane che. tethI ghAMcInA baLadanI peThe jyanA tyAM rahe che ane kaSAya pariNatithI rahita banI zakatA nathI. atae AjIvikAdinAM sAdhane pUrNa karavAne saMsAramAM jJAnIe ApayegI banIne kartavya kAryo karavAM joIe. paraMtu ubhayata bhraSTa dazA thAya evI asthiraprajJAthI caMcaladazAne AdhIna na thavuM joIe. AjIvikAdi kAryonI pravRtti vaDe teonI siddhi karyA vinA AjIvikAdi pravRttine tyAga karavAthI kapAyabhAva ghaTatuM nathI ane temaja vikalpa saMkalpa dazAvaDe karmarasathI phasAvAnuM thAya che ane AtmA pagathI paNa bhraSTa thavAya che. mATe AtmajJAnIe AjIvikAdi kartavya vyavahAra pravRttithI bhraSTa na banavuM joIe; paraMtu ApaNI kartavya pravRtti sevavI joie. Apa For Private And Personal Use Only Page #748 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gataH Avazyaka kartavya pravRttine sevatAM karmarasathI nirlepa dazA rahe che. ApAgI zubhAzubha prArabdha vedanIyane bhegavate jIte kAyAdikane parepakAra kAryomAM vAparIne Atmapragati karI zake che. paropakAra karavAnI pravRttine sevavI joIe ane e pravRttiyAga dhAraNa karavuM joIe, tenI keInAthI nA pADI zakAya tema nathI. 5repakAra kAryo e Avazyaka kartavya che. paropakAraka Avazyaka kAryo karavAnI nijapharajane svAdhikAre karavAmAM zuSka jJAnane AgaLa karI niSkiya banavAthI Atmapragati thaI zake tema nathI. aeva jJAnIoe paropakArAdi Avazyaka kartavya karavAnI nijapharajane ApAgata karavI joIe. AvazyakaparopakArAdi kartavya kAryo karavAmAM mana, vacana ane kAyAnI cegazakti vAparavAthI AtmapragatimAM pazcAta paDAtuM nathI ema anubhavajJAne samyam avabodhAya che ane kartavya parAyaNa thaI paramAtmAne prApta karI zakAya che. jJAnapUrvaka jenI kriyA che evA kamagIne rAgAdikanA abhAvapUrvaka Avazyaka pravRttimAM pravartatAM karmabandha thatuM nathI. jJAnapUrvaka pratyeka Avazyaka kAryonI kiyAe karavAnI jarUra che. jJAna zvASTravAramAM, vAre vAre nArA jJAnapUrvaka pratyeka kiyAthI uttama phalanI prApti thAya che. zAnAwAM mokSa: jJAna ane kiyAvaDe mekSa che. jJAnI sAMsArika, dhArmika bAbatomAM jJAnapUrvaka kriyAbaLathI sAMsArika pragati ane dhArmika pragati pUrvaka aneka duHkhothI mukta thaI zake che. jJAna vinA kaI kriyA karavI tenI samajaNa paDatI nathI. jJAnI pAse kiyA hoya che. ajJAnIothI vastutaH kriyAnuM kharUM svarUpa avabodhI zakAtuM nathI. jenI pAse jJAnabala heya che tene vyavahAramAM ane dharmamAM jya thAya che. jenI pAse jJAnabaLa hoya che tenuM sarvatra vizvamAM sattA sAmrAjya pravarte che. jJAnabaLa vinAnA jaMgalI manuSya sudharelA jamAnAmAM temanI asalanI pravartatI kiyAthI parataMtra bandhanamAMthI mukta thaI zakatA nathI. tenI AgaLa tIrakAmaThAMnI yuddhakiyA kadApi nabhI zake nahi, temaja chApelAM pustakathI je jamAnAmAM abhyAsabaLanI pragati thaI rahI che te jamAnAmAM lakhelAM pustakevaDe. abhyAsa karIne For Private And Personal Use Only Page #749 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 688 spardhAnA baLamAM AgaLa vadhI zakAya nahi evuM jJAnathI jaNAya che ane je samaye je kiyA karavAnI hoya che te jJAnathI turta avadhAya che ane te pramANe pravRtti thAya che. jJAnapUrvaka kriyA hoya che te praka kArya pravRttimAM vijyane prApta karI zakAya che. jJAna vinAnA abdha manuSyanI kAryapravRttithI svaparanI pragatinI AzA rAkhavI e vyartha che. vijJAnazAstra, padArthavijJAna yAne sAyansa vidyA, adhyAtmavidyA vyAvahArika bhASA vidyA Adi aneka prakAranI vidyAonuM sthAna saMprApta karavAthI AtmapragatimAM pragatimAnuM banI zakAya che. jJAna ane kiyA e bethI pragatinA zikhare pahoMcatAM mekSa thAya che. A tmAne lAgelI rAgadveSanI pariNatine haThAvavAne kayA kayA upAe levA temaja tenuM kharuM svarUpa avabodhavA mATe prathama jJAnanI jarUra che. jJAna vinA eka dhArasa paNa cAlI zake tema nathI. sarva prakAranA jJAnanI prApti karyA vinA sarva prakAranI kriyAonI prApti thaI zakatI nathI. sarva prakAranA jJAnamAM AtmajJAnanI mukhyatA che, paratu te dazA prApta karavA mATe anyajJAnanI prAptinI apekSA rahe che ane anya pragatinI kriyAnI apekSA rahe che. je eNaM jANaha se sadhvaM jANai / savvaM jANai se egaM jANA e sUtrathI eka AtmAne jANe che te sarvane jANe che ane sarvane jANe che te ekane jANe che. ekane sarvanI zaktine paraspara A pikSika saMbaMdha che tethI ane jANavAnI jarUra che. sarva prakAranAM jJAnenuM svarUpa avadhavAthI je je Avazyaka kartavya kriyAo karavAnI hoya che temAM dravya, kSetrakAla, bhAvAnusAre samyaga pravRtti thAya che ane rAgAdikanA abhAve nirlepa dazA rahe che. jJAnI sarvadA sarvathA brahmadaSTie kartavya kAryane AraMbhe che. atae jJAnI tevI badAraSTithI mAyAsamudra tarIne sarva prapaMcathI mukta thAya che. brahmadaSTie sarva pravRtti karavAmAM Ave te mAyAsAgarane tarI zakAya che. brASTi vinA mAyAsAgarane tarI zakAtuM nathI. sarva kAryomAM brAdaSTi rahevAthI manane koI padArtho sAthe rAgAdika lepa te nathI ane temaja indriye ane mananA viSane paNa brahmadaSTie dekhavAthI For Private And Personal Use Only Page #750 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 689 duniyAnI daSTi karatAM bhinna daSTi rahevAthI padArtho ane Indriya e bene sadA nirlepa saMbaMdha rahevAthI mAyAsamudrane kSaNavAramAM tarI zakAya che. AmennatinA zikhare virAjamAna thavAne jaDa ane cetana e dravyane brahmadaSTie dekhatAM je ke bane dravyanuM mUla svarUpa pharI jatuM nathI. tathApi AmejatinI vAstavika kaMcI hastamAM prApta thAya che. sarvendriya viSayane ane sarva padArthone brahmadaSTithI avalakavAthI tibhAve rahelA brahmane AvirbhAva thAya che ane kartavya kAryo paNa brahmane AvirbhAva karavAne brahmaSTimAM nimittabhUta bane che. sarvadA sarvathA brahmadaSTi dhAraNa karatAM aneka vikSepa naDe che. sarvadA brahmadaSTi rAkhIne kartavya kAryo karavAthI rAgadveSanI malInavRttine, AtmAne aMza mAtra paNa sparza thato nathI. nAmarUpane mehabrAtine kSaya thavAnI sAthe vAstavika brahmadaSTine prAdurbhAva thAya che. pipaTanI peThe brahmaSTine pralApa karavA mAtrathI kaMI brahmadaSTie sarvatra sarva kAryone sarvathA karI zakAtAM nathI. nAmarUpamAM jyAre ahaMvRtti thatI nathI ane nAmarUpanI vRttithI svasvarUpa bhinna bhAse che tyAre brahmadaSTinA prAdurbhAvanI sAthe paramagIonI kartavya kArya karavAnI zaktine prAdurbhAva thAya che. AtmAnuM zuddha svarUpa jenAthI avabodhAya che evI daSTine brahmadaSTi kathavAmAM Ave che. brahmadaSTithI avaletAM Ananda vinA anya kazuM kaMI anubhavAtuM nathI. tathApi kartavya kAryone karavAmAM adhikArane lepa karI zakAtuM nathI. brahmadaSTine prAdurbhAva thavAnI sAthe niviSakadaSTi bane che ane sarva jIvonA zuddharUpanI sAthe AtmAne tAra joDAya che tathA karmAdika denI upekSA thavAnI sAthe sarvatra nirabhAva jhaLakI uThe che. tathA svAtmAvata sarva jI para priyabhAva prakaTI zake che. tethI kaSAyarasanI pratikSaNa ghaNuM kSINatA thatI jAya che. brahmadaSTithI sarvatra avaletAM kaSAya ane nekaSAyanI mandatA pratikSaNa thatI jAya che, ane sarvatra jANe brahmavilasI rahyuM hoya e anubhava thAya che. tenI sAthe kartavya pravRtti paNa kAyAdika thayA kare che. brahmaSTinI prabaLatAthI udaya AvanAra kaSAne pravRtti karatAM haThAvI zakAya che. For Private And Personal Use Only Page #751 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 690 brahmadaSTithI paramAtmAnI peThe sarvatra sarvadA sarvathA sarva kartavya kAryo karatAM nirlepa rahI zakAya che. jJAnIo A bAbatane abhyAsa sevIne udArabhAvathI sarva kAryo karatAM uparyuktamAyA samudrane tarI jAya che tene anubhava Ave che. brahmadaSTithI mAyAsAgarane lepa thaI jAya che ane sarvatra AnaMda mahAsAgara vilasate avaleNAya che. ataevaM brahmadaSTie kartavya kAryo karavAnI upagitA avadhIne jJAnI, brahmadaSTithI kavaine Acare che ema kathavAmAM AvyuM che. koI kArya A vizvamAM ane zakya nathI. brahmaSTithI kAryo karI zakAya che, ane mAyAsAgarane ullaMdhI zakAya che. jJAnIne A bAbatane anubhava thaI zake che paNa ajJAnIne tene anubhava thaI zakato nathI. AvI brahmaSTi prApta karIne kartavya kAryo karavAnI draSTine prApta karI vartavuM te mAyAsagarane tarI ja e uparyukta lokane sAra che. brahmadaSTine prabhudaSTi yAne brahmaprabhudaSTi kathAya che. brahmadaSTi thavAthI prabhumaya jIvana prApta karI zakAya che. prabhudaSTi yAne brahAdaSTivALe manuSya A vizvamAM sarvatra sarva kAryo karate chate nirlepa nisaMga zuddha rahIne akhaMDa Ananda anubhavI zake che. vAchA ane zeka vinA rAga ane dveSa vinA brahmadaSTithI karta kAryo karavAthI baMdhAvAnuM thatuM nathI. samudramAM taravAnI pUrNa zakti prApta thatAM jaladhithI AtmAne kaMI vikSepa thatuM nathI tahata rAgadveSa vinA AtmAne AtmarUpe avelekIne vyavahArapharaja pramANe vyavahArika pravRtti karavAthI kamagInI dazA prApta karI zakAya che. brahmadaSTinI dazA mATe aSTAvakra gItAnA kalekene nIce utAre karavAmAM Ave che. tadAbandho yadAcittaM, kiJcid vAJchAti zocati / kiJcina muJcati gRhAti, kiJcid hRSyatikupyati // tadA mukti ryadAcittaM, na vAJchati na zocati / na muJcati na gRhAti, na hRSyati na kupyati / / tadA bandho yadA cittaM, saktaM kAsvapi dRSTiSu / For Private And Personal Use Only Page #752 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tadA mokSo yadAcitta, masaktaM sarvadRSTiSu // yadA nA'haM tadA mokSo, yadA'haM bandhanaM tdaa| mattvetihelayA kiJcin , mA gRhANa vimuJca mA // tvamekazcetanaH zuddho, jaDaM vizva masa tthaa| avidyApina kiJcitsA: kAnubhutsA tathApi te| nAhaM deho na me deho, bodhohamiti nishcyii| kaivalyamiva saMprApto, na smaratyakRtaMkRtam / / mokSo viSayavarasyaM, bandho vaiSayiko rsH| etAvadeva vijJAnaM, yathecchasi tathA kuru|| na tvaM deho na te deho, bhoktAkartA navA bhavAn / cidrUpo'sisadA sAkSI, nirapekSaH sukhaM cara // rAgadveSau manodharmI, na manaste kadAcana / nirvikalpo'sibodhAtmA, nirvikAraH sukhNcr| idaM kRtamidaM neti, dvandvairmuktaMmano yadA, / dharmArtha kAmamokSeSu, nirapekSaM tadA bhavet // yasyAbhimAno mokSepi, dehe'pi mamatA tthaa| naca jJAnI navA yogI, kevalaM duHkha bhaagsau|| dharmArthakAmamokSeSu, jIvite maraNe tathA / kasyApyudAracittasya, heyopAdeyatA na hi // kRtaM dehena karmedaM, na mayA shuddhruupinnaa| iti cintAnurodhI yaH kurvannapi karoti na // For Private And Personal Use Only Page #753 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 692 yasyAntaH syAdahaMkAro, kurvannapi karoti sH| nirahaMkAradhIreNa, na kiJcida kRtaMkRtam // aprayatnAtprayatnAdA, mUDhonApnoti nivRtim / tattvanizvayamAtreNa, prAjJo bhavati nirvRtH|| yadAyaka mAyAti, tadA tatkurute RjuH| zubhaM vApyazubhaM vApi, tasya ceSTA hi bAlavat // svAtantryAtsukhamApnoti, svAtaMtryA labhate param / svAtaMtryA nivRtigacchet, svAtaMtryAtparamaM sukhm|| akurvannapi saMkSobhAt , vyagraH sarvatra mUDhadhIH / kurvannapitu kRyAni, kuzalohi niraakulH|| sukhamAste sukhaMzete, sukhamAyAti yAti c| sukhaM vakti sukhaM bhuke, vyavahAre'pi shaantdhiiH|| nivRttirapi mUDhasya pravRtti ruupjaayte| pravRttirapi dhIrasya, nivRtti phalabhAginI / / parigraheSu vairAgyaM, prAyo mUDhasya dRshyte| dehe vigalitAzasya, ka rAgaH ka viraagtaa|| sarvArabheSuniH kAmo, yazcared baalvnmuniH| narlepa stasya zuddhasya, kriyamANe'pi karmaNi // sa eva dhanya AtmajJaH sarvabhAveSu yaH smH| pazyan zrRNvan spRzana jighan, naznana nistRSa maansH|| For Private And Personal Use Only Page #754 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 63 bahunAtra kimuktena, jJAnatattvo mhaashyH| bhogamokSa nirAkAMkSI, sadA sarvatra niirsH|| aSTAvakanA upara lakhelA lekonA bhAvanuM manana karatAM avabedhAze ke rAgadveSarahita AtmajJAnanI prAptithI brahmadaSTinI prApti thAya che. brahmajJAnI AtmadaSTi yAne brahmadaSTithI yathAgya kArya karate chate sarvatra pAse nathI. evI brahmadaSTinI prApti karavAmAM sadgurUnI kRpAnI AvazyaktA siddha kare che. brahmadaSTithI sarva kAryo karate chate paNa AtmajJAnI akriya che. sarva prakAranA Avazyaka AraMbhane karate jIte paNa brahmaSTimAna akriya che, tenuM kAraNa e che ke te je je kare che temAM rAgadveSanA pariNAmathI baMdhAtuM nathI. brahmaSTithI sarvatra sarvadA sarva kAryo karavAmAM AtmajJAnI pravRttimAna hoya che te paNa tenI pravRti te nivRttirUpa che ane ajJAnInI nivRtti paNa pravRttirUpa che. mATe brahmajJAnInI karmayegI dazA apUrva prakAranI che ema vastutaH siddha thAya che. saccidAnaMdarUpa jJAna darzana cAritramaya AtmAne AmasvarUpe anubhavavAthI brahmadinI prApti thAya che. evI brahmadaSTi prApta thatAM karmayogI kalpAtIta svataMtra jagane zahenazAha bane che. pazcAt te prArabdha karmayoge je kaMI pravRtti kare che temAM te Asakta nahi hovAthI te baMdhanamuktanI kalpanA rahita thaI jAya che. brAdaSTinI prApti pazcAt kaMI prApta karavAnuM rahetuM nathI. bhagavadgItAnA aSTAdaza adhyAyamAM brahmaSTinI karmagitA saMbaMdhI nIce pramANe lakhyuM che. yasya nA'haM kRto bhAvo, buddhi ryasya na lipyate / hatvApi sa hamA~llokAn, nahaMti na nibadhyate // jene ahaMkRtabhAva nathI arthAt sarva kAryo kare che temAM hUrva vRtti nathI. jenI buddhi ahaM tvarAgAdi bhAvathI lepAyamAna thatI nathI te manuSya sakala lokone mArI nAkhe che te paNa te mArate nathI ane tethI tene baMdhana thatuM nathI. brahmajJAnI-AtmajJAnI bAhya lekanI daSTie hiMsaka chatAM vastutaH te hiMsaka nathI evI For Private And Personal Use Only Page #755 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 694 tenI dazA thavAthI te karmayogInA satyapadane prApta karI zake che. arthAta te satyakarmayogI banI zake che. vastutaH kathya sArAMza e che ke bradhdhadaSTithI AtmajJAnI satya karmayogI banI zake che. te sarva prakAranI pravRtti karate chate paNa akartA che, mukta che, sukhI che. brahmadaSTinI prAptithI AtmajJAnIone karmapravRtti chatAM akiyatA che. ema anubhavajJAna thatAM jJAnIone te sahaje avAdhAya che. mune, ajJAnIone je pravRtti baMdhanAthe thAya che teja pravRtti-karmo kharekhara AtmajJAnIone baMdhana mATe thatAM nathI. ulaTuM teja karmo, zAnIone sadaguNothI mekSAthe thAya che. ajJAnI ane jJAnI e baMnenI bAhya zarIrAdi pravRtti te eka sarakhI dekhAya che, paNa te bannenA pariNAmanI viSamatAe bheda che. bAhyathI teo kamamAM sarakhA chatAM antathI sarakhA nathI. ajJAnInI bAhyapravRtti tenA baMdhanArthe thAya che ane jJAnInI te bAhyapravRtti tenA mekSA thAya che temAM cittajakAraNabhUta che. ajJAnI AsaktithI bAhyapravRtti kare che ane jJAnI anAsaktithI bAhyapravRtti kare che. brAhmaNadi cAre varSomAM ane tyAgIomAM jJAnIomAM ane ajJAnIomAM pravRttinuM svarUpa uparyukta daSTie avadhavuM. jJAnI ane ajJAnI ane kSatriya sAthe yuddha karatA hoya paraMtu temAM ajJAnI kSatriya karmathI baMdhAya che ane jJAnI kSatriya karmathI mUkAya che temAM antaraMga pariNAmanI mukhyatA avadhavI. jJAnIo je je avasthAmAM svAdhikAra pramANe pravRti kare che temAM ajJAnIonI draSTithI te baMdhAyelA jevA lAge che paraMtu teo antathI anAsakta hovAthI nibaMdha rahe che. aeva jJAna ane ajJAna dazAnuM svarUpa avabodhyA vinA uparauparathI keIpaNa manuSyanI pravRttithI kaI jAtane abhiprAya bAMdhe te prabhumaya jIvana daSTinI arthAt brAdaSTinI bahAra che. jenAgamAM, vedomAM, upaniSadomAM, purA mAM, bAIbalamAM, kurAnamAM, dhammapAda vagere gautamabuddhanA upadezemAMthI sAra e nIkaLe che ke AtmajJAna. ane jJAnagabhita vairAgyanuM eTaluM badhuM baLa che ke -ga MLa yunAna, nirTa: mate suSa je vaDe karmo karate chate paNa jJAnI purUSa nirlepa zebhe che-jJAnanA For Private And Personal Use Only Page #756 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 695 baLathI sarvatra akhalita brahmadaSTithI sarva avalekAya che ane jJAnagabhita vairAgyanA baLathI sarvatra nirmohabhAvathI AcaraNe thAya che tethI haMmaravavaMtyA pUrvaka karmacagInI pharaja adA karI zakAya che, ane egya kAryo karavA chatAM sahajAnandanA rasa pUrvaka bAhya jIvane ane antar anaMta jIvana jIvIne ananta prabhumaya jIvanasAgaramAM tanmaya banI zakAya che. avataraNa -ahaMmamatvarahita brahmajJAnI AtmAnuM vAstavika kevuM svarUpa avaloke che? te jaNAve che. (karmayoga) jAyate mriyate nAtmA, zuddha nizcayataH sdaa| na vidyate punarjanma, zuddha brahmaNi vastutaH // 106 // sadA jJAnaprakAzyAtmA, sarvajJeya prkaashkH| utpattivyaya yuktAtmA, zuddha dharmakriyAyutaH // 107 // zabdArtha -zuddhanizcayataH AtmA sadA utpanna thatuM nathI ane marato nathI. zuddhanizcayathI vastutaH AtmAmAM punarjanma nathI. sadA sarvaya prakAzaka jJAna prakAzI AtmA che. paryAyArthika dRSTithI utpativyaya mukta AtmA che ane dravyArthika daSTithI dhruvasvarUpI AtmA che. zuddhadharmakriyAyuta AtmA che. vivecana -zuddha nizcayaTaSTithI avaletAM AtmA utpanna thatuM nathI ane marate nathI. jenAgamAM, vedamAM, upaniSadomAM ane purANamAM AtmAne ajaraavinAzI karme che. AtmAnI Adi nathI ane anta nathI. jenI Adi nathI te nAri kahevAya che ane jene aMta nathI te 3nA kathAya che. anAdi anaMta AtmA che tethI te traNa kAla dhruva che. AtmAnA mUla dravyasvarUpamAM kadApi pheraphAra thato nathI. dehane janma jarA ane maraNa che. dehane ane AtmAne saMbaMdha hovAthI ajJAnI leke AtmAmAM janma, jarA ane maraNanI kalpanA kare che. zarIra For Private And Personal Use Only Page #757 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rUpavastrane janma ane vyaya thayA kare che. AtmAne janma ane maraNa thAya te AtmA kSaNika thaI jAya ane tethI dharmanI adharmanI vyavasthA TaLI jAya. AtmAnI nityatA na hoya te dharmanI AvazyaktA siddha karI zake nahi. AtmAnI nityatA saMbaMdhI aneka zAstromAM yukti pUrvaka ghaNuM lakhavAmAM AvyuM che. AtmAnI rAgadveSa pariNatithI janma jarA maraNanI zreNi pragaTayA kare che. deha buddhithI, nAmarUpabuddhithI AtmAnuM vAratavika svarUpa avakAtuM nathI. zuddhAtmA, zuddha brahmanuM vAstavika svarUpa anubhavamAM Ave che tyAre janma maraNanI bhrAMtithI thayelA bhayathI mukta thavAya che. ajaavinAzI AtmAnuM vAstavika svarUpa che tatsaMbaMdhI bhagavagItAmAM nIce pramANe lakhavAmAM AvyuM che na jAyate mriyate vA kadAcinnAyaM bhUtvA bhavitA na bhUyaH / ajonityaH zAzvatoyaM purANo, na hanyate hanyamAne zarIre // vedA vinAzinaM nityaM ya ena majamavyayam, kathaMsa puruSaH pArtha ghAtayati haMti kam // vAsAMsi jIrNAni yathA vihAya, navAni gRhNAti naro'parANi tathA zarIrANi vihAya jINI, nyanyAni saMyAnti navAni dehii|| 22 // naichindati zastrANi. nainaMdahati pAvakaH na cainaM kledayaMtyApo, na zoSayati mArutaH // 23 // accho'yamadAhyo ya makledyo'zopya para niya: sarvazata: thANuM, sanAtana 24 AtmA aja avinAzI akhaMDa, nirmala, zuddha, buddha, timaya che. paMcabhUtethI tene nAza thatuM nathI. mAyA arthAt prakRtithI bhinna AtmA che. kevalajJAnanI apekSAe sarvagata che ane asaMkhya pradezanI pravatAe sthANuvat sthira che. je nitya hoya che te ajaavinAzI heya che. AtmAnuM jJAnadarzana cAritra svarUpa che. AtmAnA zuddha svarUpanI daSTi prApta thayA pazcAt janma maraNanI bhrAMtibhIti TaLI jAya che. je hajyamAna che. te zarIra che temAM Atmabuddhi thavAthI bahirAtmabhAva meha pragaTe che ane tethI AtmAnuM sAmrAjya na pragaTatAM mananuM sAmrAjya pragaTe che tethI janmamaraNanI paraMparAnI vRddhi thayA kare che. zuddha brahmamAM mAyAnI arthAt karmaprakRtinI draSTi nathI. sabalabrahmamAM yAne azuddha brahmamAM mAyAnI daSTi, mahadaSTi varte che. je je aMze rajoguNa ane tamoguNathI mukta thavAmAM Ave che te te aMze zuddha For Private And Personal Use Only Page #758 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir brahmanI daSTi khIlatI jAya che. rajoguNa, tame guNa ane satvaguNa viziSTa sabalabAhya kathAya che. rajoguNa, tame guNa ane satvaguNarahita zuddhabrahma kathAya che. zuddha brahmanI draSTi prApta thavAthI sabalabrahmanI daSTine vilaya thavAnI sAthe janmamaraNane prapaMca dUra thAya che ane tethI karmayegInI pharaja adA karavAmAM koI jAtanA dezanuM baMdhana thatuM nathI. AkAza jema sarvathI niHsaMga che tema zuddha brahmanI daSTi thavAthI karmavegI paNa sarva Avazyaka kAryone karate chate paNa sarvathI niHsaMga mukta che. baMdha ane muktanI vRttinI pelI pAra zuddhabrahmadaSTi rahelI che evI zuddhabrahmanI daSTithI sarvatra vartatAM karmayogI AnandathI sarva prakAranI pravRtti kare che chatAM te nivRttimaya siddha kare che. AtmAne mUlasvabhAva jJAnamaya che. matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna ane kevalajJAna e paMca prakAranuM AtmAnuM jJAna che. matijJAna ane zratajJAna pazcAt avadhijJAna prakaTe che pazcAt mana:paryavajJAna prakaTe che pazcata kevalajJAna prakaTe che. avrtvamarI zAnaurrLanU svaparano prakAza karanAra jJAna che. Ama, jJAnavaDe pitAne prakAza kare che tathA anya jaDa vastuone prakAza kare che. svApara prakAzaka jJAna svarUpI AtmA che. sarvaya vastune jJAnavaDe AtmA prakAzaka hevAthI te sarvajJa gaNAya che. AtmAmAM jJAnAdi guNene reyanA pariNAmanI apekSAe utpAda vyaya thayA kare che tethI utpAda vyayasahita traNa kAlamAM dhava nitya AtmA che. karavAthauthayu hatu je samaye samaye utpAda vyayatvane pAme che ane mUlarUpe dhruva che te dravya che. jenAmAM utpAdavyaya ane dhrogya nathI te asat che. utpAda-sarga ane vyayapralaya ane bhUla dravya rUpe AtmAnI sadAkAla avarithati samajavI. jaDa ane cetanadrAmAM A pramANe avadhavuM. zuddhatpAda, zuddhavyayavaDe yuktajJAnAdiguNonA parivartanarUpa zuddha kriyAyukta AtmA che. 3 - ratanamUta thavA AtmAnI zuddhakiyA avadhIne azuddha kiyAnA ahaMmamatvavinA AtmAnA zuddhapagapUrvaka karmayogI pravRtti kare che. tethI te game tevI pravRttimAM zuddha brahmadaSTithI avalekaka che. sthiraprajJa karmayogIne zuddha brahmadaSTi hoya che ane tethI te uparyukta Atmasva For Private And Personal Use Only Page #759 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 698 rUpane sAkSAt karanAra hovAthI AtmasvAtaMtryapUrvaka vyavahAra svAtaM vyane upacArathI aMgIkAra kare che ane tethI te brahmAnaMdapUrvaka sarva chanA zreya mATe jema ghaTe tema pravRtti nivRtti seve che. AtmasvAtaMtryane karmayogI uparyukata dazA pAmIne prApta kare che. emAM aneka mahaSinA uddagAnI sAkSIo che. ajJAnI ke temanI bAhyadaSTithI zuddhabrahmadaSTidhAraka karmagIne na anubhavI zake tethI te ajJAnIonA abhiprAyamAM muMjhAtuM nathI ane brahmadaSTithI pravRtti vA nivRttimAM jema ghaTe tema te varyA kare che. avataraNa --AtmAnuM uparyukta svarUpa anubhavavAthI vyAvahArika pravRttimAM prArabdAnusAre zarIrAdikanI pravRtti thAya che chatAM AtmA sarvathI niHsaMga bhAve rahe che e anubhava karmayogIne AvatAM te sarva prakAranI pravRttimAM vA tenI nivRttimAM svataMtra thavAthI tene anya taraphathI kazuM kahevAnuM rahetuM nathI evI sthitimAM te jalapakajavat nirmalatA anubhavIne je kaMI kare che te nivedavAmAM Ave che. adhyAtmajJAna yogena, karma kurvannalipyate / jalapaGkajavad vijJoH zrIkRSNa zreNikAdivat // 10 // zabdArtha -adhyAtmajJAna gavaDe jalamAM rahela nirlepa kamalanI peThe zrIkRSNa ane zreNikAdinI peThe jJAna karma-pravRtti karate chate paNa lepAyamAna thatuM nathI. bhAvArthajalamAM kamala rahe che te sUryathI atyaMta dUra che chatAM sUryanA prakAzathI te vikase che ane sUryAstanI sAthe te saMkecAI jAya che. jalamAM kAdavanA ge te thAya che chatAM jalakardamathI upara rahe che. meTA meTA hRdamAM kamale thAya che. jalane saMbaMdha chatAM jalasaMgekamale lepAyamAna thatAM nathI. kamalamAM nilapa rahevAnI svAbhAvika zakti che, vA sUryanA kiraNonA saMskArathI te saMskArabaLe khIle che. taddhat AtmAmAM nirlepa rahevAnI svAbhAvika zakti che. AkAzamAM ananta karma vargaNAo chatAM te AtmajJAnarUpa sUryanA prakAzathI karma karate chate paNa karmathI nirlepa rahe che. zrIkRSNane zrI neminAtha prabhunI upAsanAthI samya For Private And Personal Use Only Page #760 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 69 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kanna thayuM hatuM ane tethI tee antarAtmasthiti pAmyA hatA ema jaina zAstramAM ullekha che. samyakatvanI prApti thatAM utkRSTa karmanI apuna azvaka sthiti prApta thAya che anete te dazAe AtmAmAM nirlepatva prApta thAya che. jalapaMkajavat nyArA rahevAnI cAthA guNasthAnake AtmadazA prApta thAya che. jaDa vastuone jaDapaNe dekhavI ane AtmAne AtmArUpe dekhIne ahirAtmabhAva vA dehAdhyAsa bhAvane TALavA e antarAtmAne saghaTI zake che. AtmavinA anya sarva jaDa padArthomAMthI AtmAne bhinna avalokavA. rAgadveSa prakRtithI AtmAne bhinna avaleAkavA e caturtha guNu sthAnakanI dRSTi che. AtmAne sattAe paramAtmA mAnIne rajoguNu vagere prakRtiyAnAM kAcIthI AtmAne para mAnatAM AtmadRSTi-arthAt brA STinI prApti thAya che evI zrIkRSNa ane zreNikarAjAnI dazA thaI hatI tethI teo anne tIrthaMkara nAmakarma AMdhavAne bhAgyazAlI thayA. zrIkRSNa ane zreNika e bannee antarAtmAnI dazA prApta karI hatI. tethI te banne mithyAtva mAhanIyAdi ghaNAM karmathI nirlepa thayA hatA. samakitavaMtAjIvaDA, karekuTuMbapratipAla, antarathI nyArArahe- jema dhAra tehave cAla // samyaktvavata antarAtmAnI nirlepadazA vadhatAM vadhatAM eTalI badhI vadhI jAya che ke tethI te antamuhUrtamAM kevalajJAna prApta karIne paramAtma pada prApta karI zake che. adhyAtmajJAna maLe zrIkRSNe ane zreNike vyavahAramAM rAjA chatAM jalapaMkajava tA nirlepatA khIjabhUta dazA prApta karI hatI. salepadazAmAMthI nirlepadazA karavI hoya to AtmajJAna yAne brahmajJAna vinA anya koI upAya nathI. ataeva sujJamanuSyae AtmajJAnaneprApta karavuM joie ke jethI AtmAmAM AnaMdarasa anubhavAtAM khAdyAsakti TaLavAnI sAthe khAdyapravRttimAM nirlepa rahI zakAya. indriyAnI AsaktivinA ane mAdyapadArthonA bhAgavinA svAbhAvika AtmAmAM AnaMda pragaTe tyAre avadhavuM ke te brahmAnaMda yAne AtmAnaMda che. AtmAnA svAbhAvika Anadarasa anubhavAtAM prArabdhayAge bAhyazAtAdinAbhAga thatAM pazu AtmAnA AnaMdanI pratIti jatI nathI ane pazcAt AtmAnaMdapUrvaka AdyapravRtti paNa prArabdhayeAge thatAM jalapaMkajavat nirlepadazAne nAza thatA nathI. zrI RSabhadeva prabhunA putra bharatarAjAthI bhArata dezanI For Private And Personal Use Only Page #761 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 720 khyAti thaI che. bharatarAjA chakhaMDanA bhaktA hatA. batrIzahajAra dezanA rAjA hatA, cosaThahajAra strIonA svAmI hatA. chanukaraDa pAyadaLanA uparI hatA. batrI zahajAra dezanA rAjAonA prabhu hatA. cakravatinI padavInA svAmI hatA, chatAM AtmajJAnanI prAptithI teo antamAM jJAnagabhita virAgyavAna hatA. teo sarva addhinA bhaktA chatAM atarathI jJAnavairAgyabaLe abhakta hatA. tethI teoe ArIsAbhuvanamAM kevalajJAna prApta karyuM. vyAvahArikakarma karatAM chatAM paNa teo kevalajJAna pAmyA ane siddhabuddha paramAtmA banyA. pRthvIcaMdra ane guNasAgaranA caritramAMthI paNa jalapakajavatuM nirlepatvane sAra nIkaLe che tenuM vAstavika kAraNa che. teoe prApta kareluM adhyAtmajJAna ja che. agnine jema udhaI lAgatI nathI tema AtmajJAnIne lepa lAgatuM nathI. bhagavagItAnA cothA adhyAyamAM nivevu che ke mAM ja piti, name karmaphale spRhA / itimAyo'bhijAnAti, karmabhi na sa bdhyteAtmArUpa kRSNa anyane jaNAve che ke mane karma liMpatAM nathI. mane karmaphalanI pRhA nathI e pramANe je mane arthAt zuddhAtmArUpane ava. bodhe che te karmathI baMdhAtuM nathI. carara mAmA: jAmanagcrjitaaH jJAnAgnidagdhakarmANaM tamAhuH paMDitaM budhAH // tyakatvA karmapha lAsaMgaM,nityatRpto nirAzrayaHkarmaNyabhipravRtto'pinavarkicit karoti saH kAmasaMkalpa vajita jenA sarva karmasamAraMbhe che ane AtmajJAnAgnithI jenAM karma baLI gayAM che tene jJAnIo paDita kathe che. karmaphalanI mamatA tyajIne nityasaMtoSI banI tathA anyano Azraya tyajIne je karmamAM pravRtta thAya che te karmapravRttine karate chate paNa kaMI karate. nathI. nirdvattAranA, cArarijha: rAjA jevada vaka kurvannApnoti kilviSam // yadRcchAlAbhasantuSTo, dvaMdvAtoto vimatsaraH nama: lidAvosavo vA vigate jeNe saghaLI AzAene tyajI che, jeNe svamana para kAbu meLavyuM che ane sarva prakAranA lobhane jeNe tyAga karyo che ane phakta jenuM zarIra karma-kArya karyuM jAya che tene pApa lAgatuM nathI. je sahaja lAbhathI saMtuSTa che. rAgadveSa, zAtA azAtA, zIta, tApa Adi kaMDhathI je vimukta che, jene adekhAI nathI. je kAryanI siddhimAM ane asiddhimAM sama che chatAM For Private And Personal Use Only Page #762 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 701 karmayogI che te karmavegI karma kare che to paNa tene baMdhana thatuM nathI. yathaidhAMsi samiAgni, bhasmasAt kurute'rjuna / jJAnAgniH sarvakarmANi mAnAr suphate tathA che jema agnimAM kAThe baLIne bhasmIbhUta bane che tema AtmajJAnAgnimAM rAga dveSAdi sarva karmo baLIne bhasmIbhUta thaI jAya che. adhyAtma jJAnathI brahmajJAnathI A vizvamAM sarvakarma karatAM nirtapadazA prApta karI zakAya che evAM janakavidehI vagerenAM aneka daSTAMte kharekhara zAstrone avakatAM dekhAya che, aeva adhyAtmajJAnapUrvaka sarva karma karatAM vizvanuM kalyANa karI zakAya che ane pitAnI pharaja adA karI zakAya che. adhyAtmajJAnathI karma karatAM chatAM nirlepatA prApta karI zakAya che. zraddhAvAna manuSya evI adhyAtmajJAna vA brahmadazAne prApta karI zake che je mAvAtAyAM-zraddhAvAimatijJAnaM, ta: saMtathiH phrAnaMar parAMzAnti macireNAdhigacchati // ajJazcAzradvadhAnazca saMzayAtmA vinati, nADyuM sritA gho, suvuM sAyamana ! zraddhAvAnuM jJAnane pAme che. jJAnatatpara indriyene vazamAM rAkhI zake che. jJAna pAmIne manuSya alapakAlamAM abhyazAMtine pAme che. ajJa-azraddhALu saMzayavAna AtmajJAnanI zraddhAvinA svayameva vinAza pAme che. saMzayAtmAne AlokamAM ane paralokamAM paNa temane satya sukha nathI. avataraNaHzubhAzubha pariNAmane tyAga karIne karmayegIo AtmadharmamAM tanmaya banI bAhya Avazyaka pravRttine kare che te darzAve che. tathA sadgurU mukhathI karma rahasyane avabodhI kamagIoe karma karavAM te jaNAve che. bAhya karmaNi sApekSa, Atmadharme sadA rtH| zubhAzubhaparINAma, tyAgAna mukto na sNshyH||109|| zubhAzubhaparINAma, mantarA baahykmaann| svAdhikArAt pravartante,jAtikarmasthitA jnaa||110|| nayaiHsarvaizvidAtmAnaM, parijJAya svakarmasu / yathAyogaM pravartasva, yathAzakti yathAmati. // 11 // For Private And Personal Use Only Page #763 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 702 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir parijJAya rahasyAni, karmaNAM sadagurormukhAt / kartavyaM svocitaM karma, heyAdeyavivekataH // 112 // zabdArthaH--bAhyakarmamAM-kAryamAM sApekSa, AtmadharmamAM sadArata manuzubhAzubha pariNAmanA tyAgathI mukta che emAM saMzaya nathI. zubhAzubha pariNAma vinA bAhyakarmamAM svAdhikArathI jAtikarmasthita manuSyA pravarte che. sarva nacAvaDe cidAtmAne paritaH avabepIne svakartavya kAryomAM yathAzakti yathAmati pravarta. zrIjJAnayeAgI evA karmayogI gurUnA mukhathI svakartavya karmonuM rahasya avadhIne tatsaMbaMdhI haceApAdeya vivekathI labhya manuSya svAcitakarma karavuM joIe. vivecanaH--bAhyakartavyakAryamAM sApekSa dRSTi jenI che evA AtmadharmamAM rata-karmacAgI zubhAzubha pariNAmathI mukta hovAthI sarva prakAranI vyAvahArika pravRttiyAne yathApya seve che. tene dezakAla vyavahAranI maryAdAvALI vRtti na hovAthI tenAM sarva karmomAM anyanI buddhi pahAMcI zakatI nathI. tenA pAra koInAthI pAmI zakAtA nathI. tenA vartana mATe kalpanA paNa pahoMcI zakatI nathI. brAhmaNu, vaizya, kSatriya, zudrAdijAtimAM sthita tathA brAhmAddivarNakarmamAM sthita karmacAgIA AtmajJAnakhaLe zubhAzubhapariNAmavinA svAdhikArathI bAhyakartavyakAcAMmAM pravarte che tethI teone kAi karmano lepa thatA nathI. je jAtamAM utpanna thaela manuSya hAya te AtmajJAna pAmIne nAtajAtanA vyavahArathI te te jAtisthitakarmIne karatA chatA nirlepa rahI zake che. zubhAzubhapariNAmathI puNyanA ane pApanA baMdha che. A vizvavati padArthImAMthI zubhAzubhatva kalpanA naSTa thayA pazcAt puNyapApanA kASAyikakha dha thatA nathI. zubhAzubhapariNAmavinA AtmAnI samAlatA saMrakSI karmo karavAthI karmanA lepa lAgata nathI. AtmAmAM je khAdyavastu nimitte zubhAzubha pariNAma - tpanna na thatA heya tA pazcAt karmapravRttimAM bIkaNa banavAthI vyAvahArika pharaja arthAt dharmano nAza thAya che ane tethI bhaviSyamAM uttama karmayogIo thavAnAM dvArAne aMdha karavAmAM kAraNIbhUta anavuM For Private And Personal Use Only Page #764 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 703 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paDe che. zubhAzubhapariNAmavinA brAhmaNAdi manuSyane ekadama koI karma doDIne AvI vaLagI paDatuM nathI ane kAI prabhu paNa evA nathI ke je zubhAzubha pariNAmavinA AtmAmAM karma ghusADI de, bAhyapravRtti rUpa karma judA prakAranuM che ane AtmAne lAgatuM jJAnAvaraNIyAdi karma judA prakAranu che. zubhAzubhapariNAmavinA phakta pharajarUpa dharmanI apekSAe karmacAgIe bAhyakarmIne kare che tethI te vartamAnadehe te te aMze mukta che ane tethI teo vyavahAradharmathI bhraSTa thatA nathI. AtmazaktionA vikAsa karIne teo zubhAzubha pariNAmarUpa karmathI mukta thaI jaganA kalyANArthe game te pravRtti karI zake che. teo koi paNa vRttinA ane AcAranA dharmathI maryAdita thai sakIrNa thatA nathI. AtmAnuM yAne brahmanuM anaMta vartula chetevuM teo avakhA dhIne amuka vicAranA ane AcAranA saMkIrNa natulamAM ekAnte maMdhAi jatA nathI. tee sarva vicArAmAM ane sarva AcArAmAM svataMtra rahIne karmacegInI pharajane adA kare che. te bhUtanA vicAromAM ane AcArAmAM ekAnte khAi jatA nathI. temaja vartamAnakAlIna vicArAmAM ane AcAromAM ekAnta saMkINuM jJAnavartulathI khaMdhAI jatA nathI. te bhaviSyanA vicAronAM ane AcArazanAM sakIrNavatulamAM baMdhAI jatA nathI. teo jJAnAcAra, darInAcAra, cAritrAcAra ane tapaAcAranA ananta vicAra tathA AcAranA sArvadezIya vartulathI saMbaMdhita thaIne karmacAganI pravRttine Adare che temAM temane ajJamanuSya nirde tethI teo kAI rIte sAca pAmatA nathI. jJAnIonA ane ajJAnIonA, karmaceAgInA, zuSka cAgIonA vicArAmAM ane AcArAnAM vartuleAmAM sa'kIrNadRSTivatule ane anantAvirtule bRhad tAratamya avamedhAya che. je AcArA ane vicAro maryAdita che te eka dezIya hAvAthI te anantavatulanA eka aMzabhUta che paraMtu temAM jJAna ane AcAranA anantavatulane samAveza thatA nathI. jJAnanA anantavartulanI sAthe AcAranu anantavartula samaSTiparatve bhAse che paraMtu vyaktigata apiratve te te sa MkINavartulanA dekhAva Ape che. brahmanA anantavartulanA anubhava pAmyA pazcAt cegavAziSThAdi granthAe pratipAdita vRttiyeAnA zubhAzubhatvanA For Private And Personal Use Only Page #765 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 704 saMkIrNavatuMlajanya AcArAnI pravRttimAM karmayogIkaraja dharmavinA ekAnta adhAtA nathI. zubhAzubha pariNAmane zubhAzubhavRtti kathavAmAM Ave che. anantabrahmanI atre zubhAzubhavRttiyA te khutbunI upamAne pAme che. zubhAzubhavRttiyeAmAMthI ahaMmamatva TaLavAnI sAthe ane evA nizcayanI sAthe anantabrahmaSTithI karmayogI pravRtti kare che ane khAhyathI sarva vicArAnA ane AcArAnA saMbaMdha chatAM antamAM muktatvanA anubhava kare che. brAhmaNA, kSatriyA, vaizyA, zudrA, tyAgIo, gurU, dharmAcA uparyukta bhAvapramANe zubhAzubha pariNAmathI mukta thai svAdhikAre sarva karmane kare che paNa te saMzayI nahi hovAthI svAtmAnA nAza karI zakatA nathI evuM avAdhAvIne zrIsadgurU vaziSya bhaktane kathe che ke huM ziSya ! tuM AtmasvarUpanA sarvanayeAnI daSTie sAkSAtakAra karIne yathAyoga yathAmati zaktithI svAdhikAra nizcita karmamAM pravRtti kara !!! mana, vANI ane kAyanA evA dharma che ke te kSaNe kSaNe koI paNa jAtanI pravRtti karyAMvinA rahevAnAM nathI. je zuSkajJAnIe mahattA santA niSkriya thaIne paDI rahe che tee paNa mana, vANI ane kAyAnI AhArapAnArArthe kAi paNa jAtanI karmapravRtti karyAM vinA rahetA nathI teA pachI anya zuM khAkI kahevuM joIe ? naigama-saMpradUvyavahAra-AnusUtra-rAnaya-samamiDha ane sa~mUta e sAtanaceAnA sAtase bhedo thAya che ke asaMkhya bhe thAya che. anantajJAna vartula arthAt kevalajJAnarUpa anantavartulanI ekekanaya te eka eka azabhUtavartulanI draSTi che. sarvanaye svasva bhinna priyAthI eka vastu saMbaMdhI vicArAne pratipAde che. sarvanayAthI eka vastunuM samyag parIkSaNa thAya che. sarvanayAthI AtmatattvanA anubhava karyAM vinA ekAnta saMkIrNa durAgraha vartulamAM pAta thAya che ane tethI anyajJAna dRSTiyAthI mAnelA dharmonu ajJAna rahevAthI rAgadveSanA pakSapAtamAM patita thavAya che. ataeva sarvanaceAnI apekSAe anantajJAna dRSTicAthI Atma svarUpa avabodhatAM sarvadarzanAmAMthI satyasAra kheMcI zakAya che ane anantajJAnavartulamaya thaI javAya che, sAtenaye ane tenA sAtase bhedothI AtmAnuM bhinna bhinna DhaSTithI svarUpa avamedhAya che. sarvanayanI draSTiyAthI For Private And Personal Use Only Page #766 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 705 AtmasvarUpa avadhatAM baddha, sAMkhya, vedAnta, vaiSNava, pratAdi eka eka dharmanA vADAmAM patita thavAno saMbhava rahetuM nathI ane bhinna bhinna dharmavALAo para rAga dveSane pa@iAma thatuM nathI. syAdvAdadana e vastAra ananta vartula che, tethI tenA samyagajJAtAo sarva darzanenI sarvanayadraSTithI AtmasvarUpa avadhIne zubhAzubha pariNAmanI saMkIrNa tAne tyAga karI ananta brahmasvarUpamaya banI svAdhikAre kAryone kare che, mATe he ziSya !!! tuM gurUmukhathI te bAbatane nirdhAra karIne karma pravRttimAM niHzaMkapaNe pravRtti kara !! depAdeya buddhipUrvaka cita karma rahasyane avadhIne he ziSya ! tuM svakarma seva!! karmanA rahasyane gurUmukhathI avadhavAnI jarUra che ema jenAgame ane vede sarvatra joSa kare che. AtmajJAnI brahmajJAnI gurUnAmukhathI karmanuM svarUpa avabodhyAthI karmavegamAM bhUla rahetI nathI. ajune zrIkRSNa antarAtmAnI pAsethI karmanuM rahasya avadhIne mahAbhArata yuddhamAM pravRtti karI hatI tethI te ane vijayazrIne pAmyA hatA. gurUgama vinA kadApi karmanuM satya rahasya avadhAtuM nathI. karmanuM rahasya avabodhIne jeo karmayegIo thaela che tene vyAvahArika karmamAM saheje pravRtti thAya che. svabuddhayanusAre ane yathAzakita e karma karavAnI jarUra che. ravazaktinI hada bahAra ane svasatinI hada bahAra karma karavAthI svaparane lAbha maLI zakatuM nathI. ananta brahmanA anubhavanArA jJAnI karmagIo vinA vizvamAM karmamAM patitadazA thAya che. je je jamAnAmAM ananta jJAnanI hInatA thAya che te te jamAnAmAM patita manuSya thAya che ane teo karmayoganA vAstavika svarUpane avabodhyA vinA alpalAbha ane ananta hAnine prApta karI zake che. anantajJAnI kamagIonA abhAve vizvamAM avyavasthita dazA thaI jAya che ane ananta ucca dazAnA pragati zikharathI vizva leke TheTha nIcA paDI jAya che mATe gurUmukhapUrvaka karmacAga jANIne karmamAM pravRtti kara !!! avataraNa-gurUmukhathI karmanuM svarUpa avadhyA vinA gaDuM rika pravAhathI je jaDa manuSya karma kare che, teonI dazA jaNAvavAmAM Ave che. For Private And Personal Use Only Page #767 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 706 avijJAya rahasyAni, karmAdInAM ca ye jddaaH| gatAnugatikA lokAH, karma kurvanti duHkhinaH // 113 // | zabdArtha -je jaDa-ajJa manuSya karmAdikanAM rahasyane avabodhyA vinA karmane kare che te gatAnagatika lake duHkhI thAya che. vivecana -yiAja je je kriyAo kare che tenuM svarUpa jANyA vinA rAma rAma vadanAra zukanI peThe paramArthane avagata karI zakatA nathI. je je AcAre sevavAmAM Ave tathA je je vyAvahArika tathA dhArmika kriyAo karavAmAM Ave tenuM sammasvarUpa avadhavuM joIe. je je karmo karavAmAM AvatAM hoya tenuM svarUpa jANyA vinA aMdha pravRtti sevavAmAM AvatI hoya te tethI svamAM tathA svavaMza jAtisaMgha paraMparAmAM kiyAjaDatvanI vRddhi thAya che. jJAna vinA vyavahArako-kahA banAvata nAca-ratna kaho so kaackuNvata ra so vAra | jJAna vinA karmanI AvazyakatA avadhAtI nathI. vijJAnapUrvaka pravRtti karIne IMglAMDa tathA jarmanInA vidvAnoe aneka jAtanI zehe karI che ke jethI teo sudharelI duniyAmAM agragaNya gaNAya che. ApaNe je je karmo karIe chIe tenuM cAre taraphathI svarUpa avadhavuM joIe. gADarAMnI peThe pravRtti karavAthI kaMI Atmanniti thaI zakatI nathI. sAmUchimanI peThe pravRti karavAthI AtmajJAnane vikAsa thatuM nathI ane aneka prakAranI tAtvika zodhe karI zakAtI nathI. mahAbhAratayuddhamAM zrIkRSNa arjunane savathI mane hAna khAsa jJAnanI AvazyakatA samajAvI hatI. bhAratanI paDatImAM ajJAnapUrvaka kiyAe meTe bhAga bhajavyuM che. jainenI paDatImAM gatAnagatika gADarIyA pravAhathI aMdhakriyAe meTo bhAga bhajave che. vedIyAM DhoranI peThe samajyA vinA pravRtti karavAthI ghAMcInI ghANanA baLadanI peThe jyAMnA tyAM rahevAya che. madanIyAnI mahekANanI peThe samajyA vinA kiyA karavAthI AtmAnI hAMsI thAya che. devasI rAI sInA khamAvavAnI peThe kriyAnAM rahasya avadhyA vinA kiyA karavAthI kuphala prApta thAya che. AtmajJAnapUrvaka dhArmika tathA sAmAjika For Private And Personal Use Only Page #768 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org \\ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kriyAo karavAthI AtmAnnatinA zikhare ArohI zakAya che, AryovartanA manuSyoe tathA vizvavati sarva manuSyae je je karma AdayA hAya vA AdaravAnAM DAya tenuM samyak svarUpa, prathamathI jANavuM joie. dekhAdekhI sAthe ceAga-paDe piDa ke vAye rAga-dekhAdekhI karavA jAya-mUkha zizcamamaNa te kahevAya-ItyAdika kavanantIyAthI pratyeka manuSye jJAnapUrvaka pravRtti karavI joIe. prabhunI prApti paNa prabhunuM pUrNa svarUpa avayyAdhyA vinA phakta kriyA karavA mAtrathI thavAnI nathI, gADarIyA pravAha pramANe karmo karIne manuSyo du:khI thAya che tenAM aneka daSTAMtA mejIka che. manuSyae karma pravRttinu' pUrNa svarUpa avadhyA vinA ghaNuM khAyuM che ane je vartamAnamAM hajI anyakriyAja raheze te bhaviSyamAM pragati karI zakaze nahIM. jJAna vinAnI karmapravRttimAM anaMta duHkha che tenA nAza karavA hAya tA gatAnugatikatAnI Teva TALI jJAnapUrvaka pratyeka karma karavAM joie. avataraNa--karma pravRttimAM rAga ane virAgatAnuM kAraNa darzAve che ane AtmajJAnapUrvaka karma karavAM joie evA dRDha nizcaya karAvavAmAM Ave che. sevyamAnapravRttau hi rAgAdInAM samudbhavaH / bhavatyajJAnatastUrNaM, jJAnAd rAgAdisaMkSayaH // 114 // ata evAtma bodhasya, mahimA loka uttaraH / AtmajJAnena kartavyA, kriyA duHkhavinAzinI // 115 // zabdArtha:--ajJAnathI sevyamAna karmapravRttimAM rAgAdinA pUrNa prAdurbhAva thAya che ane senyamAna pravRttimAM jJAnathI rAgAdinA kSaya thAya che. ataeva AtmajJAna arthAt brahmajJAnanA leAkeAttara mahimA che. evuM AvabedhI AtmajJAnavarDa duHkhavinAzikA kriyA karavI joie. vivecanaH--sevAtI evI dareka karmapravRttiyAmAM manuSya vagene rAgAdinA utpAda thAya che. jyAM sudhI ajJAnAvasthA che tyAM sudhI kAryAnI pravRttiyAmAM krodha-mAna-mAyA ane leAbhAdi doSo prakaTe che. For Private And Personal Use Only Page #769 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 708 krodha-mAna-mAyA-lobha-irSyAdi doSanA nAzapUrvaka je je pravRttiye thAya che te zabdanayanI apekSAe karmayogIne samyak prApta thAya che. niviSa sarpanI pravRtti jema anyanA prANunAzAthaeN thatI nathI tema rAgadveSADhanA utpAda vinAnAM karmAMthI kaTThi baMdhAvAnuM thatuM nathI. rAgadveSa rUpa mananA upara jaya meLavIne AtmAnI krajanI STie kA~ karavAmAM Ave che, tyAre karmapravRttiyAthI baMdhAvAnuM thatuM nathI. roguNu, tamAzu ane satvaguNuthI karmanA traNa bheda paDe che. roguNI karma, tamAzuNI karma ane satvaguNI karma, AtmajJAnanI prAptithI game te avasthAmAM satvaguNapUrvaka karma karI zakAya che. AtmajJAnanI prApti vinA ane prabhumayajIvana thayA vinA kartavya karmo karatAM rAgAdine kSaya thatA nathI. ajJAnIo kadApi rAgadveSa rahita karma karI zakatA nathI. ajJAnIo je je karmo kare che temAM baMdhAya che ane ulaTuM tenA karmothI jagatanI azAntimAM vRddhi thAya che. AtmajJAna vinA ane prabhumayajIvana thayA vinA koI paNa yAgI, mahAtmA sAdhu, tyAgI, gurU banI zakatA nathI, prabhumayajIvana thayA vinA je je kAM karavAmAM Ave che temAM rajoguNa ane tamoguNanI vRtti pragaTayA kare che. rAjyavyavasthA, samAja vyavasthA. vyApAra pravRtti, kalA vijJAna karma pravRtti, vidyAdi pravRtti, Adi aneka jAtanI karmapravRttiyogamAM ajJAnathI rAgadveSanA prAdurbhAva thAya che ane tethI te te pravRttiyAthI duniyAne tathA vAtmAne pragatinA vege vahAvI zakavAmAM svayameva vighna upasthita karI zakAya che. aneka hunnarakaLAnI zodho karIne duniyAmAM vijJAnanA zikhare paheAMcI zakAya tathApi rAgadveSanA prakaTa bhAva che tyAM sudhI sukhamayajIvana, prabhumayajIvana banI zakavAnuM nathI, ane duniyAne kharI zAMti maLavAnI nathI. duniyAnA manuSyAmAMthI rajoguNavRtti ane tameguNavRtti je je aMze DhaLe che te te aMze Atmasukha zAMtinA prAdurbhAva thAya che. AtmAnA anantajJAna prakAza vadhArIne jene prabhumayajIvanavALA banAvI AkhI duniyAnA karmonI pravRtti karavAmAM Ave to tethI aspRhAnie svane tathA duniyAnA jIvAne anantaguNa sukhazAntine lAbha samarpI zakAya che. zuSka For Private And Personal Use Only Page #770 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Coc brahmajJAnI banavA mAtrathI kaMI AtmAne tathA vizvavati manuSyane lAbha samapI zakAtuM nathI. paramAtmAnuM ane AtmAnuM paripUrNa jJAna prApta karavuM joIe ane pazcAta sarvatravyApaka prabhumayajIvananI prApti karavI joIe ke jethI svArthIdi done nAza thAya ane sarvanA zreyamAM AtmANa karI zakAya, prabhumaya jIvana prApta karavAnuM mukhya kAraNa AtmajJAna che ane svAtmajJAna prApta karavAthIja rAgAdinA nAzapUrvaka karmapravRtti karI zakAya che. dukhavinAzaka karma pravRttine sevavI joIe. AtmajJAnathI svaparane duHkhaprada ane sukhaprada karmonuM svarUpa avabodhI zakAya che. duHkha vinAzaka karmomAM ajJAnI enI saheje pravRtti thAya che. ajJAnI manuSya jeje karmo kare che te sukhanI buddhithI kare che chatAM rajoguNanI ane tame guNanI vRttithI te te karmo duone devAvALAM thAya che ane AtmajJAnIe, te te kAma kare che chatAM te te karmothI rAgAdinA abhAve AtmAnandamAM magna rahI zake che ane vizva jInuM te te karmothI kalyANa karI zake che. duHkhavinAzaka karmone karavAne AtmajJAnI kamagIo samartha thAya che. vizvane uddhAra karavAne jyAre tyAre AtmajJAnIo samartha thAya che mATe jeje avasthAmAM je je karmone AtmajJAnIo kare che te te temanI pharaja che evuM mAnI temanI AjJA pramANe anya manuSyae pravartavuM joIe. AtmajJAna, karmajJAna, prabhujJAna, vizvajJAna, prabhumaya jIvana jJAnanI prApti Adi sarva guNenuM kAraNa AtmajJAna-arthAt brahmajJAna che. mUDha mUrNonA prabhu banavAnA karatAM AtmajJAnIonA dAsa banIne teonI AjJA pramANe karma karavAthI AtmAne uddhAra thAya che evI khAsa zraddhA dhAraNa karavI joIe. aneka dharmazAstrane paripUrNa abhyAsa karIne matamatAMtararahita AtmajJAna prApta karavuM joIe. AtmajJAnanAM anantavarTalamAM sarva dharmanAM saMkucita laghu vartane samAveza thAya che. zrIkRSNa arjunane "AtmajJAna arthAt brahmajJAna pAmIne karmo karavAM joIee upadeza Apyo hato. zrIbudde paNa AtmajJAnapUrvaka karmapravRtti karavI joIe e vizvavatimanuSyane upadeza Ape hate. zrI sarvajJa vIra prabhue AtmajJAna pUrvaka karmo karavAthI rAgadveSanA nAzapUrvaka vitarAgatA, paramAtmatA For Private And Personal Use Only Page #771 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 prApta thAya che evA upadeza ApcA hatA. paraMtu pAchaLathI ajJAnanA jamAnAmAM karmonAM rahasyAnu jJAna na maLavAthI karmaceAganI tathA jJAna cAganI avyavasthA thaI gaI. have ajJAnanAM khAlAM paDA dUra karIne karmayoganuM vAstavika rahasya avadhIne te karmo karavAM joIe. sarvatra vizvavyApaka ane vizvavyApaka sarva jIvAnu kalyANa karanAra jJAnapUrvaka kamayeAga che. ataeva AtmajJAnanI prApti karIne pUrNayogI banI manuSyoe svAdhikAre karmo karavAM joie ane temAM thatA aprazasya rAdi doSone dUra karavA joie. avataraNaH-karma pravRtti vinA jJAnI prAptavyadazAne prApta karI zakatA nathI te darzAve che. pravRttimantarA jJAnI, prApnoti naiva vAJchitam / kriyAvihInaM sajjJAnaM, zuSkaM tadviratiM vinA // 116 // zabdArtha:--kamapravRttivinA jJAnI vAcchita prAsabya phUlane prApta karI zakatA nathI, viratirahita ane karma pravRtti vihIna sajJAna che te zuSka jANavuM. vivecanaHgame tevA jJAnI hAya paNa te karmavinA vAti STi kAryane siddha karI zakatA nathI. jJAnIe karma pravRttinA udyama karavA joie paraMtu teNe niSkriyanI peThe besI na rahevuM joIe. jJAnI kArya karIne vAcchitaphalane prApta karI zake che. AtmajJAnI kAI banyA eTale tene kaI ekadama sarva prakAranI vAcchAonA IcchAono nAza thatA nathI. jJAnIne jema jema AtmAnA ucca adhikAra prApta thAya che ane nAma rUpamAMthI sukhanI sarvathA buddhi TaLI jAya che tyAre tene koI jAtanu vAzciMta rahetuM nathI. jema jema AtmajJAna pUrvaka viratinA adhikAra vadhatA jAya che tyAre pApadeza vinA svayameva vAcchita icchAonA nAza thatA jAya che. AtmajJAnI thavAnI sAthe karmapravRttiyAnA aMta AvatA nathI. AtmajJAnI tyAgI thAya tApaNuM tyAgInA adhikAra pramANe te karyA karyAvinA rahI zakatA nathI. karmapravRtti karyAvinA kAI rahI zakatuM nathI. koi svAdhikAre karmapravRtti na kare teTalA For Private And Personal Use Only Page #772 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 711 mAtrathIte akriya thaI zakate nathI. bhagavadgItAmAM karyuM che kenkrmnnaamnaarNbhaa naiSkArya puruSo'zrute / na ca saMnyasanAdeva, siddhi samadhigacchati // nahi kazcit kSaNamapi, jAtu tiSThatyakarmakRt, kAryate havaza kArya sarvagati cheH A sakala kAryo hastamAM na levAthI tenA anAraMbhathI manuSya karmathI chUTe thatuM nathI. sarva karmane ekadama tyAga karavAthI arthAt rAva karyo cheDI devAthI sanyAsanI siddhi maLatI nathI. mana, vacana ane kAyAthI kAryapravRtti karyA vinA keI paNa rahI zakatuM nathI. kAraNake prakRtithI utpanna thaela guNavaDe te avazya kAryamAM pravRtta karAya che. nirta 6 vArma , karkha thAya gharmaLa: sarIyAtrA 2 , vivarmaLaH 1 karma nahi karavuM tenA karatAM karma karavuM te sAruM che mATe haMmeza tuM karma kara. karma karyA vinA zarIrayAtrA siddha thavAnI nathI. zarIra, mana ane vANInI prApti tene kartavakAryamAM pravRtti karIne AtmAnI vizAla zaktinI vyApakatA karavA mATe che ane duniyAne tene lAbha arpavA mATe che. tasmAdasaktaH satataM, kArya karma smaacr| asato hyAcaran karma, paramAmoti pUruSaH // karmaNaiva hi saMsiddhi, mAsthitA janakAdayaH / loka saMpradApi, saMvyana nahi mATe koIpaNa mamatA Asakti rAkhyA vinA kartavya karma karyA kara. nirAsakta manuSya karma karate jIte paraMpada-ekSane pAme che. janakarAjA vagere karma karIne ja uccagatine pAmyA che mATe lokonA kalyANArthe tAre karma karavAnI jarUra che. niSkAma-nispRha-jIvanmukta thaela jJAnI-gI lekenAM kalyANArthe koI paNa jAtanI IcchA vinA karmapravRtti seve che. je te lekanA kalyANArthe karma na kare te paropakArAdi vyavahAradharmane nAza thaI jAya ane tethI dharmane nAza thAya. atae mahAtyAgI yogIo paNa lekalyANArthe karma kare che. saMpUrNa rAgadveSa TaLyA bAda ane kevalajJAna pAmI kRtakRtya thayA bAda zrImahAvIra prabhue lekkalyANArthe trIza varSa sudhI upadezAdi karmo karyA hatAM. covIza tIrthakaree kevalajJAna pAmyA pazcAta duniyAnA uddhArArthe tIrthasthApanA, upadezapravRtti vagere aneka zubha karmone AcArya For Private And Personal Use Only Page #773 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 712 hatAM te anya manuSyanuM te zuM kahevuM? tIrthaMkarane kevalajJAna pragaTayA pazcAta kaMI paNa prAptavya rahetuM nathI te paNa teo kAma kare che, tene dekhIne anya manuSya paNa tenuM anukaraNa kare che. yadyadAcarati zreSThastattadevetaro janaH / sa yatpramANaM kurute lokastadanuH vartad e nyAyane anusarI mahAgIe duniyAnA uddhArArtha karmo kare che. ajJAnIe karma kare che te jJAnIoe te mamatA rAkhyA vinA vizeSa prakAre karma karavAM joIe. sara: jAmavNavido , yathAkurvanti bhArata, kuryAdvidvAMstathAsaktazcikIrghokasaMgraham // bhArata! karmaNa mamatA-IcchA rAkhIne ajJAnIo karma kare che tethI lekenuM sAruM IchIne mamatA vinA jJAnIoe karma karavAM joIe. jaghanya ane madhyama keTinI jJAninI dazAmAM kUlecchA-vAchA-vagere prakaTe che te mULa kalekamAM jaNAvyuM che. pazcAta uttamajJAna dazAyege niSkAma dazAe svapharajathI karmo karAya che. kahyuM che ke bhagavadgItA-bIjo adhyAya- vadhAraze, mA jevuM - mA varmaDhaturmu- te saMdaravALa-tAre karma karavAmAM adhikAra che paNa tenuM zuM phala Avaze temAM nathI. karmaphala hetu tuM nA thA. tuM karmamAM asaMga na thA !!! arthAta tuM karmone kara paNa phalanI AzAvinA karmo kara ke jethI karma karate chate paNa niSkiya ja che. rAgadveSane jeje aMze nAza thAya che tete aMze virAgatA-virati prApta thAya che. rAgadveSanI pariNatinA nAzathI AtmAmAM atyaMta zAMti sthiratA pragaTe che ane rajoguNa tame guNavRttinA pralayanI sAthe satvaguNavRttine vikAsa thatuM jAya che, kiyAhIna ane avirati sahita jJAnane zuSkajJAna kathavAmAM Ave che tenuM kAraNa e che ke te jJAnathI AtmAnI saMpUrNa zaktine prakAza thatuM nathI ane karmavinA jJAnanI paripakva sthiratA thatI nathI. virati vinAnuM jJAna viMdhya che. bAhya pravRttinA tyAga mAtrathI virati thatI nathI paraMtu manamAM pragaTatI aneka vAsanAone laya thavAthI virAma thaze ema kathAya che. kAmyavAsanAne virAma-laya thave eja viratinI sAthe bAhya kartavya karmapravRtti sAthe jJAna hoya che te e jJAnathI AtmAne ane vizvane uddhAra thAya che. sapravRtti For Private And Personal Use Only Page #774 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 713 yukta jJAnanI jeTalI stuti karIe teTalI jUna che mATe AtmajJAnIe vyAvahArikadhAmikakarmapravRttine niSkAma bhAvathI sevavI joIe ane tevI dazA na thAya te prazasyane premathI tevAM karmone sevavAM joIe. kerI pAkatAM te svayameva baTaDAnA pAkanI sAthe DALI parathI pRthvI para paDe che; tat jJAnanI paripakvatA thatAM svayameva sarva kAmanAo ane phalecchAo rahita niSkAma bhAve pharajarUpa dharmathI kartavyakarmone sevI zakAya che. ema sarvatra sarva kartavyakAryomAM jJAnIoe e pramANe upadeza jANu. avataraNa -apAtra manuSyane AtmajJAna che te hitakAraka thatuM nathI paNa dharmakarmanA saMbaMdhe te hitakara thAya che ema jaNAvavAmAM Ave che. apAtrazrotRSu svAtma, jJAnasvAtmahitAya na / dharmakiyAnuSaGgeNa, brahmajJAnaM hitAya tat // 197 // zabdArtha -apAtra chetAone viSe svAtmahitArthe AtmajJAna thatuM nathI. dharmakriyAnuSa brahmajJAna hita mATe thAya che. vivecana AtmajJAna che te sarvajJAne mAM zreSTha che paraMtu te apAtra tAone AtmajJAna hitakAraka thatuM nathI. tenA aneka kAraNe che. dharmakarmanI pravRttidvArA brahmajJAnanI prApti thAya che. sadgurU sevA bhakti, anya dharmakAryapravRtti vaDe brahmajJAnane dha hitArthe thAya che. karma karatAM karatAM gurUvAthI je brahmajJAnanI prApti thAya che te brahmajJAnathI kadApi patita thavAtuM nathI. pAtrogya manuSyane brahmajJAnane upadeza ane tenI prApti kharekhara hitArtha thAya che. je premI aMza avatare premarasa tenA uramAM kare tenI peThe pUrva bhavanA saMskArI AtmAone AtmajJAnane upadeza ApyAthI teonI ucadazA thAya che. anyathA te saMzayamAM paDI jAya che vA zuSka, nAstika banI jAya che. egyatA vinA ApeluM pacatuM nathI. sevAdi karmonI paripakavatA thayA vinA AtmajJAnanI mahattAne khyAla kharekhara ziSyane AvatuM nathI ane te khyAla AvyAvinA gurUonI mahattA ava 20 For Private And Personal Use Only Page #775 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 714 behotI nathI tathA, AtmajJAnanI sthiratA paNa thatI nathI. apAtra zatA AtmajJAnano upadeza asara karatuM nathI athavA tenI buddhimAM tethI bheda upanna thAya che ane tethI pariNAme tenA AtmAne nAza thAyA che.bhAgItAmAM kahyuM che ke, nahiMganazAna saMghanA kAMgI evA ajJAnInI buddhimAM bheda na karavuM joIe. (e) anIrane ceyatA vinA ekadama AtmajJAnanI prApti thatI nathI ane jo tene saMzayI banI jAya che te zAmazitinA bhAvane pAmI naSTa thaI jAya che. ataevajJAnIoe, ajJAnIone prathama dharmamAM pravRttivALA karavA ane pazcAt dhIre dhIre temanI gyatA jema jema khIlI jAya tema tema teone AtmajJAnanA mArga prati deravA ane chevaTe AtmajJAna samarpavuM. atra zaMkA thaze ke, prathama te ema kathAmAM AvyuM che ke AtmajJAnapUrvaka sarva karmo karavAM ane atra te ema kathavAmAM Ave che ke apAtra chetAne AtmajJAna hitakara nathI. dharmakriyAnA saMbaMdhe jene AtmajJAna hitakara thAya che tyAre temAM satya ? tenuM samAdhAna karavAmAM Ave che ke pUrva bhavanA saMskArathI keTalAka jIte prathamathI pAtrabhUta banyA hoya che teone alpa sevAo AmAna arpavuM joIe vA teone prathama AtmajJAna karAvane pasthA kamInI pravRttinuM rahasya avadhAvI karmamAM pravartAvavA joIe patu je cha AtmajJAnane apAtra hoya, temaja karmonAM hu adhivAne adhikArI hoya, tathA pUrvabhavanA saMskArI na hiMyA teone sekvAra bhakti upAsanA Adi dhArmika anuSThAnamAM yojIne pAtrakUe karNa pazcAju AtmajJAna arpavuM, ane te pachI karmaganAM rahane Ave ke jethI te rajasa tame guNa nAzapUrvaka AtmajJAna pAmIme svAdhikAre karma evI zake, ane jJAna ane kriyA e bethI braTana thaI zake ItyAdi AzAne hRdayamAM rAkhIne upara pramANe le prakaTa karyo che. avataraNa - tharmaka dvArA AtmAnI zuddhatA karIne karmacArI banelA mahAtmAo kevI dazAne pAmIne kevI rIte pravRtti kare che te For Private And Personal Use Only Page #776 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 715 sarvamAtmasvarUpeNa, pazyanasthAvarajaGgamam / paramAnandamAnoti, dhyAnayogaprabhAvataH // 118 / / parabrahmaNi lInAnAM, kartavyaM naavshissyte| prArabdhakarmaNa steSAM, bAhya kartavyatA matA // 119 // kartavyaM paramaM vizve, brahmAnandasamarpaNam / tacca zuddhopayogena, kriyate yogibhiH zubham // 120 / / zabdAtha-mahAtmA jJAnI karmayogI sthAvara jaMgamane AtmasavarUpabhAvanAe AtmasvarUpa dekhate chate dhyAnayoganA prabhAvathI paramAnandane pAme che. paramabrahmalIna mahAtmAone svAbhennati mATe kaMI kartavya bAkI raheluM nathI te paNa teone bAhA karmakartavyatA che te prArabdha karmathI che ema avadhavuM. AtmAne brahmAnandanuM samarpaNa karavuM eja A vizvamAM parama kartavya che ane te zubha kartavya AtmazuddhapAgavaDe cogIothI karAya che. vivecana-pAtra manuSya gyatAvaDe brahmajJAnInI prApti karIne jJAnanI tathA viratinI paripakavadazAe mahAtmAo banI zake che ane teo AtmajJAna pAmIne dhyAna karI zake che. jeTalA pramANamAM AtmajJAna prApta thAya che teTalA pramANamAM AtmadhyAna karI zakAya che. jJAnaga pazcAt dhyAnaganI prApti thAya che ane yAnaga pazcAt uttamottama kevalajJAnanI prApti karI zakAya che ane tethI siddhabaddha thavAya che. sarva vizvane AtmasvarUpe dekhavAnI bhAvanA prathama te prakaTAvavI. sarve AtmAo jI pitAnA samAna che eTale te AtmasamAna AtmarUpa che. sthAvara trasajI AtmasvarUpa che. jaDavaratuomAM sthApanA nikSepanI apekSAe sarvamAM AtmabhAvanA bhAvavI. sarvatra javastuomAM AtmabhAvanA bhAvavAthI ane teomAM AtmAne trATaka dhAraNa karIne dekhavAnA dhyAna nathI AtmArUpa paramaprabhunI jJAnazaktimAM anantaguNa vikAsa thAya che ane tethI ja prabhumaya jIvananI For Private And Personal Use Only Page #777 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 716 prApti thAya che. brahmarUpa paramAtmA sarvatra vilasI rahyA che tenA vinA anya kazuM kaI brahmarUpa nathI ema zAMkaramatAnuyAyIo mAne che. rAmAnujAnuyAyIe sarvatra sarva jaDacetana vastuomAM antaryAMmI paramAtmA vyApI rahyA che ema mAne che. zuddhAdvaitavAdIe brahmanA AvirbhAva ane tirAbhAvarUpa sarva vizvane mAne che, kabIramatAnuyAyIo sarvatra brahmane mAne che. musabhbhAne sarvatra khudA prabhunuM astitva svIkAre che. prIstie sarvatra prabhunuM astitva svIkAre che. jainA sarvatra caturdaza rAjaleAkamAM jIvA teja sattAe paramAtmA che tema samarUpa prabhunuM astitva svIkAre che. ArdrA sarvatra caitanya svarUpanI vyApakatA svIkAre che ema apekSAe avalokatAM sarvatra sthAvarajaMgamamAM AtmasvarUpane dekhavAnI AvazyakatA siddha Thare che. tethI sarvatra Atmaprabhune dekhavAnA prathama prema prakaTAvavA joie. prabhuprema, Atmaprema, brahmaprema prakaTacAvinA koI paNa manuSya sarvatra prabhunI bhAvanAmaya draSTithI prabhunuM svarUpa avalakavA samartha thatA nathI. ataeva prathama sarva cAgya manuSyAe AtmA upara zuddha prema prakaTAvavA joie ke jethI sarvatra bhaTakatI manovRttine AtmasvarUpamAM lIna karI zakAya. paramavizuddha premanI sAthe AtmAmAM dhyAnanI sthiratA thAya che. samala brahmadaSTinI apekSAe avalAkatAM premane brahmasvarUpa mAnavAmAM Ave che. pazcAt brahmanI vizuddhi thatAM svayameva prabhumayajIvana thai zake che ane tethI paramAnandanI prApti thAya che. sarvatra sthAvarajaMgamarUpa jIvasamaSTimAM AtmasvarUpanI pramala bhAvanAthI AtmAne avaleAkyAvanA arthAt brahma sAkSAtkAra karyAvinA koI prabhumayajIvana arthAt brahmajIvanane prApta karI zakatA nathI. sarvatra sthAvarajaMgamamAM AtmaravarUpano sAkSAtkAra karavAnI draSTithI rajoguNa ane tameguNanA nAza thAya che ane sattvaguNanA prakAzathI hRdayanI zuddhi thavAnI sAthe vyApaka jIvananI prApti thAya che. sarvatra sthAvarajaMgamamAM AtmasvarUpane sAkSAtkAra karavAthI saMkucita ahaMmamatva vRttiyeAnA nAza sAthe satyatyAgI mahAtmAnI avasthA prApta thAya che. jainazAstrAnA mata pramANe dehavyApaka AtmA che. tattvanI daSTie ema che chatAM AtmAnI zuddhi tathA tenI For Private And Personal Use Only Page #778 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prabhumayajIvanadazA karavA mATe sarvatra premathI AtmabhAvanAthI svaAtmasvarUpane dhAraNabaLe sAkSAtkAra karavA mATe prayatna karavAmAM koI jAtane viSedha nathI ulaTuM tethI jainadaSTie anantaguNa lAbha siddha thaI zake che. kevalAdvaitadaSTie tevI vyApakabhAvanAmAM kaI jAtane virodha AvatuM nathI ane prabhumaya jIvananI vyApakatAmAM vRddhi karI zakAya che. zuddhAdvaitadaSTie paNa sarvatra brahmarUpa prabhune avalekavAthI paramAnandanI prApti karI zakAya che. viziSTAdvaitamAM sApekSa daSTie sarvatra antaryAmI brahmarUpa AtmAne avakavAthI rAgAdi vRttinI kSINatAnI sAthe AtmAnI ananta zaktio khIle che ane pazcAt AtmA ane paramAtmAnA anata guNe e benA viziSTa vinA anya koI viziSTatva anubhavAtuM nathI. musalamAna dharmanI daSTie sarvatra khudAnA nUramAM AtmAne lIna karavAthI sarvatra khudAnuM teja dekhavAnA baLe sarvatra sarva vizvajInI ahiMsAbhAvavRtti sAthe AtmapremabhAva pragaTI zake che. gopIoe kRSNanA premabaLe maTukImAM kRSNane dIThA hatA ane tethI teo mahI ne badale kRSNa -keI kRSNa e evAM gANuM gAtI hatI ane tethI teo kRSNanA hRdayamAM pravezatI hatI. dhyAnanA adhikAravALAM jainAgamAM caudaroja lekamAM kArane vyApaka karIne tenuM dhyAna karavAnuM lakhyuM che te sarvatra sthAvarajaMgamamAM AtmasvarUpane dekhavAtI dhyAnabhAvanA bhAvavI emAM te keNa virodha laI zake? sarvatra sthAvarajaMgamamAM AtmasvarUpane dekhanArA manuSya sAtvika bhegIo banI zake che ane teoja satyakarmagIo banIne vizvanI unnatinAM ane duniyAnA manuSyane satya zAMti ApavAnAM kAryo karI zake che. AtmajJAnane prApta karI pazcAt AtmadhyAna karavuM joIe. AtmadhyAnathI AtmAne AtmAnA AvirbhAva rUpa guNanI sAthe cega, joDANa, saMbaMdha thAya che tene vega kahevAmAM Ave che. AtmA pitAnA paramAtma svarUpane prakAzIne temAM joDAya ane te vaDe paramAnandane pAme tene vega kahevAmAM Ave che. duniyAdArimAM ja hu ra45 karmo karavAmAM, je kuzalatA prApta karavI tene cega kathavAmAM Ave che. sarvatra For Private And Personal Use Only Page #779 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 718 sthAvara jaMgamamAM AtmasvarUpane dekhyA pazcAt khAdya rpranyAmAM vAstavika kuzalatA prApta thAya che ke jethI duniyAnA jIvAne satyakarmanA mArge dorI zakAya che ane tene alpahAnie alpadoSe mahAlAbha samarpI zakAya che. dhyAnayogathI sthira prajJAnI prApti thAya che ane tethI mana vazyamAM Ave che tathA kAmakrodhAdi kaSAyAnA kSaya thAya che. paTavasranA vistAra karIne sUkavavAmAM Ave che te te jaldI sukAI jAya che tadvat sarvatra sthAvara jaMgamamAM AtmadhyAna bhAvanAnA premamaLe AtmAne dekhatAM rAga dveSAdi ArdratAne turta sukavI nAkhavAmAM Ave che ane ananta brahmanA sAkSAtkAra karavAmAM Ave che. jyAM hyuM tyAM tuM, nrutti, bALapati vAna prema doro evI pUrNa DhaDha prema bhAvanAnu khaLa vadheche tyAre AtmAnI prabhumaya jIvanatA prApta thAya che. prabhumaya jIvana karavAnA paramamArga e che ke sarvatra sarvasthAvara jaMgamamAM AtmAne dekhIne AtmArUpa brahmanA sAkSAtkAra karaveza. AtmAno sAkSAtkAra kayAthI paramAnandanI prApti thAya che, dhyAna yoganA uttama pagathIApara paga mUkyAthI AtmAnA AtmAmAM sAkSAtkAra thAya che. AtmAne sAkSAtkSara karavA mATe cAganA granthAne vAMcI gurUgamapUrvaka AtmadhyAna dharavuM, ceAgadIpakamAM, AtmaprakAzamAM, samAdhizaktamAM ane paramAtmatyeAtimAM AtmAnA sAkSAtkAra karavAmATe dhyAnanAM gupta rahasyAne jaNAvyAM che te gurUgamathI avAdhAya che. dhyAnayoganA prabhAve AtmAne sarvatra parama lagnI maLe je dekhe che te paramAnandane pAme che pazcAt te jIvananmukta ane che. pazcAt te je kaMI kare che te prArabdhayeAge pharaSTithI kare che. sarvatra Atmadarzana karanAra mahAtmAmAM AnandanI ghena vahyA kare che tevA dhyAnI mahAtmAone avamedhavavA mATe jeTalAM mAhya lakSaNA kathavAmAM Ave te ekadezIya hAvAthI tenAthI mahAtmAnI parIkSA thaI zake nahIM. AtmAne sarvatra dekhIne tene anubhava karyAMthI vyApakajJAnI karmaceAgInI dazA prApta karI zakAya che. tethI tevA karmacegIne pazcAt kAi jAtanuM baMdhana thatuM nathI. dhyAnayoganA prabhAvathI paramAnaMdanI prAptipUrvaka jeo parabrahmamAM lIna thaelA che teone kaMI paNa karavAnu For Private And Personal Use Only Page #780 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7ra bAkI rahetuM nathI. parabrahmamAM lIna thaI parabrahma thayA pazcAt kaMI paNa kartavya karavAnuM rahetuM nathI. e dhyAnIone dhyAnakAlamAM sAkSAta anubhava Ave che, AtmAnAM lAkha karoDe, asaMkhya lakSaNe badhA vAmAM Ave te paNa AtmA arthAt brAsvarUpane paripUrNa pAra pAmI zakAya nahi. atae janamANa ItyAdivaDe AtmAnuM svarUpa pratipADyuM che. AtmAthI brahma nyAruM che tethI manathI aneka tarkovitarko karavAmAM Ave te paNa manathI bhinna evA anantabrahmane pAra pAmI zakAya nahi. jagatamAM ananta AtmAorUpa ananta brahma che ane tenA ananta anantaguNe che tene sarvajJa paNa vANIthI pUrNa pAra pAmI zakatA nathI. anAbrahmanI lAkho karaDe vyAkhyAonI siddhi karavAmAM Ave haiye ananta brahmanuM leza svarUpa anubhavI zakAya che vA kathI zakAya che ema thAya che. vedaupaniSado ane jenA meneti neti navA zabdathI AtmasvarUpanA anaMta pArane pAmI zakAya nahi ema prabodhe che. sAgaramAM luNanI pUtaLI Dube che ane sAgararUpa banI jAya che tema paramabrahma arthAt rAgadveSAdinI pelIvAra rahela AtmasvarUpamAM lIna thaela rogIo, sAdhuo, mahAtmAo. paramabrahmanuM varNana karavA samartha thatA nathI. paramabrahmamAM lIna thavuM eja manuSyanuM parama kartavya che te pUrNa thatAM sarva kAmanAone aMta Ave che tene yegIo anubhava karI zake che. te paNa teone bAhyakarmanI kartavyatA che te prArabdhathI che ema avadhavuM. prArabdhathI tIrthaMkara bAhyakartavyatAne kare che te prArabdha bhogavIne kSapAvavA mATe che. mahAtmAo, sAdhuo, yegIe, so jIvanamukta thaIne prArabdhakamege arthAta aghAtI karmanA udaye bAkInI avazeSa bAhyakartavyatAne kare che. paramabrahAlIna thavAthI zarIrAdikanI upayogitA ane tenI piSaNatA tathA parepakAratA vagere bAhyakartavyatAne nAza thato nathI. para brahmamAM lIna thaela manune zarIravANI vagerenAM bAhya kama jema ghaTe tema karavAM paDe che paNa paramabrahmamAM lIna thaela sarve mahAtmAonAM bAhyakama ane bAhya eka sarakhI hotI nathI. temAM bALajIne pararapara vidha dekhAya tethI For Private And Personal Use Only Page #781 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 720 kaI teonI mahAtmadazAmAM nyUnatA thatI nathI, paramabrahmamAM lIna thaela sarva mahAtmAonI bAhyakarmapravRtti eka sarakhI hoya e sarva dezakAlane anusarI niyama bAMdhI zakAya nahi ane ema trayakAlamAM banI zake nahi. paramabrahmamAM lIna thaela karmayogIo, jJAna bhegIo, prArabdhane anusarI bAhyakartavyatA karatA chatA punaH saMsAramAM duHkhane pAmatA nathI kAraNa ke duHkhane sarvathA nAza thayA pazcAt paramAnanda pragaTe che temAM zAtA ane azAtAnA prArabdhabhegathI vikSepa AvatuM nathI. paramabrahma lIna manuSyanuM paramakartavya e che ke sarva jIvone parama brahmanuM samarpaNa karavuM, pitAnA AtmAne paramabrahmanuM samarpaNa je karatA nathI temaja je AtmAnuM parama brahmane samarpaNa karatA nathI te ane paramAnandanuM samarpaNa karavA zaktimAnuM thatuM nathI. sarva jene brahmAnandanuM samarpaNa karavuM eja vizvanI paramasevA che. e ja paramadAna che ane eja parama paropakAra che. eja parama svadharma che. eja paramabhAvadayA che. ane eja paramabhakti che. AtmAmAM zuddhapaga pragaTe che tyAre pitAnA brahmAnandanuM pitAne tathA vizvane samarpaNa thAya che. zupagathI svaparane brahmAnandanI prApti thAya che. jyAM zuddha paga che tyAM sadA AtmAnaMda che. zuddhapaga che teja AtmAne sAkSAt kAra che, azubhepacega ane zubhapaga e be upagathI bhinna zuddhapaga che. AtmAnA zuddha vAstavika svarUpanA upagane zuddhapayegA kathavAmAM Ave che. puNya saMbaMdhI upagane zubhepaga kathavAmAM Ave che ane pApa saMbaMdhI upagane azubha paga kathavAmAM Ave che. samyakatvanI prApti pazcAt zuddhapagane AvirbhAva thAya che. AtmAnA zuddhaguNene AtmasvarUpe dekhavA ane tenA upayegI banavuM eja zupaga che. zuddha paga eja mekSa che. jJAnAvaraNIyAdi sakala karmakSaya karanAra zuddhapAga che. AtmAne AtmArUpe anubhavIne tenA upaganA tAnamAM rahI anyajIne upadezarUpa karmakArA brahmAnandanuM samarpaNa karI zakAya che. je mahAtmAo jIvatAM chatAM brahmAnandamaya banyA nathI teo ane brahmAnandanuM samarpaNa karavAne kaI rIte samartha thatA nathI. zuddha pagathI manuSya jIvatAM brahmAnandamayasvayameva For Private And Personal Use Only Page #782 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 721 bane che ane anyane brahmAnandanuM arpaNa karI zake che. prabhumaya jIvana ane brahmAnanda e be sAthe rahe che ane zuddhApaga paNa sAthe rahe che. jJAnagIo karmaveganI sarva pravRtti karatA chatA, prArabdhage bAhyajIvane jIvatA ktA duniyAnA manuSyane AtmAnaMda arpe che tethI teonuM jIvana kharekhara sarva chAnA zreyaH mATe bane che. dareka manuSya pitAnA jIvanane prabhumaya jIvana banAvavA dhAre te banAvI zake che. manuSya jIMdagImAM prabhumaya jIvana banAvI anyane tathA svAsAe brahmAnandanuM samarpaNa karavAne anubhava meLave joIe. zuddha pagathI prabhumaya jIvana bane che emAM koI jAtanI zaMkA nathI. upacaritajIvana ane anupacaritajIvananuM svarUpa avadhavuM joIe. AtmAnA zuddhapage jIvavuM e anupacarita sabhUtajIvana che ane te ja jIvanamAM prabhumaya jIvanane samAveza thAya che. upara uparanAM guNasthAnakanI bhUmipara ArehavAthI prabhumayajIvananA anantavikAse pragaTe che, ane zuddha pagathI mahAtmAo nirlepa karmo karIne vizvane uddhAra karI dharmanI glAnine parihAra kare che. atae gurUcaraNanI upAsanA karIne zuddhapaganI prApti karavI joIe. zuddha pagathI zubha pariNAma pachI zuddhapariNAmanI prApti thAya che. zarIra, manavANI, nAma, rUpa Adi sarvamAMthI rAga dveSanA pariNAma TaLavA ane AtmAnA zuddha dharmamAM pariNamavuM tene zuddhapariNAma kathavAmAM Ave che, tenI zuddhiApagathI prApti thAya che. azubha pariNAmathI zubha pariNAmamAM javuM ane zubhapariNAmathI zuddhapariNAmamAM javuM e rUpa zuddhacaritrakAryane hetu zuddha paga che. mahAtmAo, sAdhuo,gIo, bhakta, santa AtmAnA zuddhApagapUrvaka brahmAnuM samarpaNa karavA karmane vAdhikAre kare che ane duniyAne uddhAra kare che tethI teonI sevA pUjA bhakti karIne gRhasthamanuSyae brahmAnandanI prApti karavI. jeo pAme che teo anyane pamADe che. sAdhuo, munivare, zuddha pagathI brahmAnaMdanA samarSaNarUpa karmapravRttine karI prArabdhajIvananI saphalatA kare che. avataraNu-manuSyajIvanamAM svakartavyatAne avadhAve che. For Private And Personal Use Only Page #783 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 722 kartavyaM paramaM khyAtaM, rAgadeSakSayAdikam / dharmibhiH kriyate tattu, dharmadhyAnAdisAdhanaiH // 12 // jAsmAparAtmatA rUpaH shuddhaanishcytHsvym| snatrayIprakAzArtha, kartavyaM tanmayAdikam // 122 // pAsa yogya pravRttistu, bhavAya naiva jAyate / adhyAtmajJAninaH samyag, vyaakhyaanaadikkrmnnH123| utsargakApavAdAbhyAM, pravRtti dharmakarmaNAm / sAdhUnAMca gRhasthAnAM, dravyakSetrAditaH sadA // 124 // - zabdArtha -AgadveSAdi kSayarUpa je prasiddha paramartavya che te dharmadhyAnAdisAdhana vaDe dhama manuthI karAya che. zuddha nizcayataH AtmA eja paramAtmArUpa che. AtmAnI ratnatrayInA prakAzAthe parama braNAmatha thavuM ItyAdi kartavya karma che. vyAkhyAnAdika karmavALA adhyAajJAnisAdhune prAptabdha pravRtti che te saMsArabaMdhana mATe thatI nathI. saMdhuone ane gRhone kathakSetrakAlabhAvathI utsarga ane apavAda mArga dharmakarmonI pravRtti che. A thiyezcana-dharmadhyAna ane zuM dhyAna vaDe rAgadveSane kSaya kare nija parama kartavya kharakhara dhama manuSyavaDe sevAya che. sagaSanA ziyathI AtmAmAM sarvajJatA udbhave che. rAgadveSanA kSayathI AtmAnI jAmanA zakita pragaTe che. rAgadveSanA kSayathI parama samabhAva pragaTe che. agadveSanA kSavinA mokSanI prApti thatI nathI. moTA moTA viye sagaSTadhamA kSayArtha ekAnta mAM dhyAna dhare che. rajoguNa ane tame aNa sagaSamaya che. saMsAnuM mULa rAgadveSa che. rAgadveSanA ge aneka AvatA grahevA paDe che. dharmadhyAnazrI ane zukaladhyAnathI AtmAnI zuddhatA prakaTe che. dharmadhyAnAdithI AtmAne zraddhApAga prakaTe che. rAgadveSanA kSayanI sAthe AtmadharmasAmrAjya pragaTe che ane tethI A te paramAtmatArUpa thAya che. AtmA eja paramAtmArUpa che. For Private And Personal Use Only Page #784 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 723 zuddha nizcayathI svayaM AtmA teja paramAtmA che. temAM jJAnadarzana cAritrarUpa ratnatrayI che. AtmAmAM anaMtajJAna, anaMtadarzana ane anaMtacAritra che. rAgadveSanAM AvaraNa TaLavAthI ratnatrayIne prakAza thAya che. ratnatrayInA prakAzAthe paramabrahmarUpa paramAtmAmAM tanmaya thaI javuM eja paramakartavya che. ratnatrayI prakAzAthe je je karmayoga sAdhavAmAM Ave che te avabedha. AtmAmAM tanmaya thavAthI AtmAnI jJAnAdi zaktiene prakAza thAya che. zuddhanizcayaSTithI AtmA teja paramAtmA che evuM mahAgInA anubhavamAM Ave che. AtmAnI anaMta jJAnAdizaktinA prakAza karavA mATe tanmaya-layatA Adi je je karavuM te paramakartavya che. nAmarUpamAM nAmarUpanI ahaMvRttinA sthAne temAM Atmadarzana thAya ane nAmarUpanI ahaMvRtti TaLe tathA anaMtajJAnAdi zakti khIle tyAre AtmAnI paramakartavyatA siddha thaI ema avabedhavuM. sarvatra sarvadhyeyamAM AtmAnI tanmayatA thAya che tyAre AtmAnI zaktino vikAsa thAya che. AtmAne AtmArUpa dekha ane rAgadveSanI pariNativinA AtmadharmakarmanI kartavyatA sAdhavI eja paramakartavya che. AvI AtmajJAnadazAthI tanmayatA ane tene zuddhAparoga thavAnI sAthe bAhyaprapaMcamAMthI ahaMmamatva TaLe che. adhyAtmajJAnIne vyAkhyAnAdi karmapravRtti che te saMsArabaMdhana mATe thatI nathI. adhyAtmajJAnI prApta bAhyapravRttimAM nirlepa rahe che. sAdhuone ane gRhane dravya kSetrakAlabhAvathI utsarga apavAdapUrvaka dharmakarma pravRtti thAya che. utsargathI ane apavAdathI dharmakarma pravRtti sevavI paDe che. keI vakhate utsargathI dharmakarma pravRtti sevAya che te kaI kAle koI kSetre apavAdathI dharmekarsa pravRtti sevAya che. dravyatrakAla bhAve utsargamArge ane apavAdamArga dharyakarmapravRttine sAdhuo, ane gRhastha seve che. keI kAle keI kSetre utsarganI mukhyatA hoya che ane avAranI aiNatA hoya che. keI kAle kaI kSetre kaI bhAve apavAdanI mukhyatA hoya che ane utsarganI gANutA hoya che. bAhavyAvahArika ane dhArmika karmapravRttine utsargathI ane apavAdathI bakAlAnusAre sevAya che. guhAe ane tyAgI mahAtmAoe For Private And Personal Use Only Page #785 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 724 AtmArUpa brahmamAM lIna thaIne paMcamaArAnI (kaliyuga)nI vartamAnadazA avalekIne ApattikAla kSetrAdikanuM svarUpa avabodhI vyAvahArika karmone tathA dharma kAryone karavAM joIe. ApattikAlamAM sarva jAtanI viparIta pravRtti karIne paNa vAstitvajIvana jIvavuM paDe che. hAlamAM bhAratavAsIone dhArmika bAbatamAM ApattikAlajevuM che. jema ke mane te hAlamAM ApattikAlane anusarI jaina kemanI astitA rAkhavA A dharma sevavAnI AvazyakatA zIrSapara AvI paDI che. jemakemanA sAdhuoe ane gRhasthAe utsargamArganuM punaH jIvana prApta karavA mATe apavAdamArgathI ApaddharmanA niyamane anusarI vyAvahArika dhArmika jIvanapravRtti sevavI joIe. ApattikAlamAM utsargamArganAM karma karavAthI vizeSa patitadazA prApta thAya che ane temane uddhAra thaI zakyuM nathI. sAdhuone Apadadharma sevavAnI Avazyaka pharaja AvI paDI che. cethA ArAmAM racAyelAM sAvacAra saMbaMdhI utsarga mArganAM sutravaDe teo vartamAnamAM anya kemenA sAdhuonI peke AstitvasaMrakSI zakaze nahi. vartamAnamAM apavAdamArgathI ApaddharmakarmapravRttinI mukhyatAthI pravartIne teo duniyAmAM jIvI zakaze ema sthiraprajJAthI kathavAmAM Ave che. ghaNA ekAntika raDhika AcAranA bejAthI dabAyalI kemane uddhAra karavA mATe vizAla vicAranI ane svataMtra AcArenI vaigikazilIe jarUra che. je dezanA je kAlanA lekepara ghaNuM kAyadA paDe che te dezane te kAlane manuSyasamAja dAsatvakeTipara AvIne ubhA rahe che. je kAmamAM ApattikAla samaye Apatadharmakarmone sevAtAM nathI te kemanuM duniyAmAM astitva rahetuM nathI ane tethI te kemanA gurUo ane dharmanuM astitva paNa rahetuM nathI. dareka bAbatamAM potAne ekAnta dAsaja mAnI beThelI kema uddhAra karavA mATe zrI vIraprabhue jAhera karyuM che ke AtmA che te paramAtmA che. AtmAnI anaMtazakti khIlyAthI AtmA teja paramAtmA bane che. AtmAnI anaMtazakti khIlavavI te pitAnA hAthamAM che. parane karagarIne parAzrayI banavAthI kaI pitAne uddhAra karI zakatuM nathI. For Private And Personal Use Only Page #786 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 75 atae svAzrayI AtmavIrya sapheravI Atmazaktine utsarga ane apavAdamArgathI pragaTAvavI joIe. prabhunA sevaka banI parAzrayI banI hAtha je besI rahevA mAtrathI svAtmAne uddhAra thato nathI. dravyakSetrakAlabhAvane anusarI utsargakAle utsargamArgane ane apavAda vakhate apavAdane anusarI Atmazakti khIlavavI joIe. AtmAmAMja Atmazakti che ane teone prApta karavAne mana-vANuM ane kAyAnI sAmagrInI prApti thaI che. dravya kSetrakAlathI sAdhuoe ane gRhasthoe dharyapravRtti karavI joIe ane vyAvahArika pragatimAM tathA dhAmika pragatimAM sadA agragAmI rahevuM joIe. svadharmane, svakemane uddhAra potAnA hAtheja thavAnuM che. anyanuM dekhAdekhI anukaraNa karavAthI kadi svAtmoddhAra tathA samAjasaMgheddhAra thavAnuM nathI. svAzrayathI AtmAnuM baLa khIle che ane parAzrayathI dAsatvadazA prApta thAya che, mATe kadApi AtmAne uddhAra karavA pAchA paDavuM nahi. svadharmarakSaNa, svadharmakarmapravRtti, svakemarakSA, saMghavRddhikema sevA ItyAdikAryo karavAmAM sarva pravRttimAM svAzrayI banavuM ane vartamAna jamAnAmAM sarvayiMgya zaktine pragaTa karavI ane dharmakarma pravRttimAM upayoga rAkhave. - avataraNujeje bhinna bhinna karmothI Atmonnati thAya tene kane dravyAdikayege utsarga apavAdathI svAdhikAre AdaravAne prabaMdhe che. bhinnabhinnakriyAyogai, ye paiMrAtmonnatirbhavet / kartavyAste kriyAyogAH prazasyA drvybhaavtH||925|| muktirasaMkhyayogaiHsyAt , sarvajJena prabhASitam / sAmyayuktena cittena, krtvyaaHsviiyshktitH||126|| zabdArtha -jeje bhinnakiyA arthAta karmayoga vaDe Atmonnati thAya tene prazasyaka dravyabhAvathI karavAM joIe. asaMkhya rogathI mukti che ema zrI vIra prabhue kacyuM che mATe asaMkhya gomAM paraspara virUddhatA na dhAratAM sAmyayukta cittavaDe svayazaktithI jeje. karmo karavA gyA hoya te karavAM. For Private And Personal Use Only Page #787 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vivecana -sevA, bhakti, upAsanA, jJAna, darzana, caritra, tAla, vIzasthAnaka ArAdhanA, navapada ArAdhanA, sAdhubhakti, sAdhvIbhakti, saMghabhakti, dharma karmapravRtti, tIrthaMkarabhakti, siddhabhakti, zrAvakabhakti AcAryabhakti, upAdhyAyabhakti, AtmadhyAna, paramAtmapUjA, paMcaparameSipUjA, saMghayAtrA, gurUyAtrA, tIrthayAtrA, AgamanI bhakti, AgamAdhyayana, nigamadhyayana, gurUvaiyAvRtya, gurUkulavAsa pravRtti, dayAkama pravRtti, satyapravRtti, asteya pravRtti, brahmacaryasevA, parigrahatyAgabhAva, supAtradAna, kSamA, zAnti, dharma, samabhAva, zAca, Arjava, mArdava, yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna, samAdhi, bhaktasevA, paropakAra, pustaka lekhana, siddhAMta lekhana, vyAkhyAna pravRtti, dharma sthApana pravRtti, nAstikamatanirAkaraNa pravRtti, sarvatra zuddhaprema bhAvaSTi, naitika pravRtti-vyavahAradharmapravRtti, nizcayadharmapravRtti, nivRtti maya pravRtti, dezavirati ArAdhanA, sarvaviratidharma ArAdhanA, apramattadharma ArAdhanA, dharmadhyAnapravRtti, maitrIAdi cAra bhAvanA bhAvavAnI pravRtti-bAra bhAvanA, bhAvanAnI pravRtti-vaDAvazyaka dharmapravRtti, pratilekhanapravRtti, gacchagaNa sevA pravRtti, devagurUdarzana pravRtti Adi aneka kriyAyoga che. darzanaga aneka che. jJAnayege aneka che. dhyAna pravRtti paNa garUpa che. mana, vacana ane kAyAthI jeTalI jAtanI pravRtti thAya che te sarva pravRttine kriyAyogo kathavAmAM Ave che. AtmAmAM zuddharamaNatA karavI e paNa ega che. AtmAnI zaktiene ega kathavAmAM che. ega eTale sAmarthya, pravRtti avadhavI. asaMkhya cege vaDe AtmAnI parama brahmadazA prApta thAya che. asaMkhya gonI pravRtti eka sarakhI nahi hovAthI asaMkhya ge kathavAmAM AvyA che. manuSyavaDe paraspara bhinna sevAtA gemAM vaimanasya-SabhAva na dhAraNa karavuM joIe. sakala vizvamAM sakala manuSyanA dhArmika vicAramAM ane AcAramAM kaMI kaMI bheda te rahe cheja. paraMtu sarvanuM dhyeya mukti prApta karavAmAM che tethI teone samyagAna prApta thatAM mukti prApta thavAnI che. teo sabhya jJAna prApta thatAM mukti prApta karavAmAM adhikArI thavAnA. sarva manuSya eka sarakhI For Private And Personal Use Only Page #788 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7ra7 dharmapravRtti kare e niyama nathI chatAM sApekSapaNe jeje e je manu dharmakarma kare che te sarve vizva manuSya zrI mahAvIra prabhunA sevake che. AtmannatikAraka jeje ge adhunA vizvamAM sarvatra sarva manuSyamAM vidyamAna che te zrI mahAvIra prabhue jaNAvela che terI mahAvIra prabhunI sarvajJatA ane temanI dharmavyApakatAne saheja khyAla AvI zake che. zrI mahAvIra prabhue koI dharmakiyAganuM khAna karyuM nathI temaNe te sAMkalanA AMkaDAonI peThe sarvakarmAne paraspara sApekSabhAvathI saMyujIta karyA che. vizvamAM pApakarmane nAza thAya ane vizvavatijIne satyasukhazAMti maLe e hetuthI dharmakiyAone darzAvI che. sarvagomAM jJAnadarzana caritranI mukhyatA che. sarvagane mukhya e uddeza che ke AtmAnI anaMtajJAnAdi zaktine paripUrNa vikAsa karIne AtmAne mukta kara. AtmAnuM anantasukha svayaM AtmA bhegave ane vizvavati sarva Atmasukhane prApta karIne duHkhanI pelI pAra jAya eja asaMkhya genuM kartavya kArya che. atae asaMkhya vegonI sevanA karavAnI jarUra che. je pUrAjJAnIo che teo ke IganuM khaMDana karatA nathI. pratyeka manuSya potAnA adhikAra pramANe svarUcithI karmamAM pravRtti kare che aneka anyAdhikAra thatAM pUrva karmane mUkI anya karmapravattine seve che. vikAnA jIvaDAne tenA adhikAravinA svarganI vADImAM mUkavA Ave te tyAM tene rUcaze nahi ane tene vijhAmAM ramavuM rUcaze. A uparathI avadhavAnuM eTaluM maLe che ke keIjIva svAdhikAre varacinA anusAre kaIdharmakaratuM hoya ane tyAM tene rasa paDatuM hoya te ekadama tene tenI dharmakarmapravRttithI bhraSTa karIne anya dharmapravRttine upadeza deve nahi tema tevI preraNA paNa karavI nahi. svAdhikAre karma jene rUce che temAM te pravRtti kare che ane pazcAt adhikAra badalAtAM temAM tene rUci paDatI nathI ane tenuM hRdaya kharekhara anya dharmakarmapravRttimAM paDe che. sApekSadaSTie asaMkhya genI ArAdhanAthI mukti thAya che. saMkhyayege pikI game te gakarmapravRttithI mukti thAya che e ane baMdha thAya che tenAmAM pakSapAta, kadAgraha, viSamabhAva rahetuM nathI tene asaMkhya ane asaMkhyagonI dharmakarmapravRtti karanArAo For Private And Personal Use Only Page #789 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 728 upara samabhAva pragaTe che ane te samabhAvavALA cittathI svAdhikAra gya dharmakarma karIne mukta bane che. vizvamAM asaMkhyagothI mukti mAnanArA jainemAM, dharmanA nimitte mAM paraspara vaiiSamyabhAve pakSapaDe ane AtmavIryane durUpayoga kadApi thAya evuM asaMkhya vegathI muktine nizcaya thatAM bane ja nahi ane jainenI vizALatA vyApakatva vadhe emAM koI jAtanI zaMkA rahetI nathI. asaMkhya paikI gamete ganI savAdhikAre pravRtti kare paraMtu dharmanA nimittabhede laDe nahi ane kusaMpa kare nahi. mUlAdhya tatvanI game te dege prApti thatI hoya te pazciAta mata sahiSNutA rAkhIne sAmyacittanI svayegya dharmakarmamAM pravRtti karavAnI jarUra che. asaMkhyaganA mahAvartuLamAM sarvadharmane samAveza thArya che. e daSTie mahAvIraprabhu pratiprAdita jainadharmane pracArakaravAmAM Ave te vizvavati sarvane AtmonnatimAM AgaLa vadhavAnA aneka mArgo hastamAM AvI zake. veSa, AcAra ane vicAranI bhedatAe paraspara lI maravuM na joIe. veSa, AcAra ane vicArane asaMkhya vegamAM samAveza karIne veSAdine muktinA hetabhUtamAnI vizAla daSTidhArI sattayogya karmapravRttine samatAbhAve sevavI ke jethI AmenatinI pUrNa prApti thAya. lAkhe karaDe gAye. judA judA raMganI ane bhinna ceSTAvALI hiya paraMtu sarvanA ratanamAMthI dudharasa nIkaLatuM hoya te pazcAta bahiranA bhedanI zI AvazyakatA che tema asaMkhya gAthI kaDe; aje manune bhinna bhinna vicAra kiyApravRttie paNa AtmanaMti thatI hoya ane Atmasukhane sAkSAtkAra thatuM hoya te matabhedanI kaMipaNa jarUra nathI avataraNu-sarvagache, sarvadarzane vagerene AtmAmAM samAveza thAya che ane tethI asaMkhyagomAM samAnatAe sarvagathI mukti thAya che ema jaNAvavAmAM Ave che tathA sarvaga vaDe banelAM mahAsaMghanI prathama pUjyatA darzAvavAmAM Ave che. nAnAgacchAdi saMkIrNa, mahAsaGghasya puujytaa| yatitavyaM sadAsadbhiH saMghasevAdikarmasu / / 127 // For Private And Personal Use Only Page #790 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 729 mahAnadyo yathA yAnti, sAgaraM prati vegataH / muktiM prati tathA yAnti, samyag gacchA hi saamytH||128| sAmyabhAvaM samAlambya nAnA dArzanikA janAH dharmakarmaprakartAro, yAtA yAsyanti sadgatim // 129 // zabdArthaH--nAnAgAdivyApta mahAsaMghanI pUjyatA che. saMghasevAdikarmomAM sadAsapurUSoe yatna karavA joie. mahAnadI sAgara prati vegathI jAya che. tadbhut sarva gaccha muktiprati jAya che. sAmyabhAvane avala'khI nAnAdArzanika janA ke jeo dharma karanArAo che te mukti pAmyA pAme che ane pAmaze. vivecanaH--jainadharmamAM ceArAzIgaccha anekamata sapradAya che. eka vRkSa utpanna thAya eTale tene aneka staMbha, DALAM, DALIo pragaTe che. ane tevaTe te zAbhI zake che. vRkSane staMbha, DALAM, DALIe jema vizeSa ya che tema tenI vizAlatAmAM-mahattAmAM vRddhi thAya che. duniyAmAM eka dharmanA aneka bhedo paDe che. sarvagothI anelA vidya saMghanI mahAsaMghatA thAya che. sarvagamAM aneka cogAvaDe dharmanI ArAdhanA karanAra tyAgI ane gRhasthA hoya che. sarvagacchAmAM aneka guNImanuSyeA hoya che. koI gaccha evA nahi hoya ke jyAM guNI manuSya na hAya. iMglIza sarakAranI pArlAmenTamAM kAnkaveTIva ane lIkharala e be pakSa che paNa bannenuM sAdhyamiMdu te keTalAka vicAronA matabheda chatAM eka che. seAsIyAlIsTonI paNa te sthiti che. te pramANe sarvajJadharmamAM paNa aneka pakSeA hAya che paNa te sarve muktinI prApti mATe taiyAra che. aneka gacchabhedomAMthI judu judu jANavAnuM zikSaNa maLe che ane teo dharmanI AvazyakatA pratipAdana kare che. eka vRkSanAja cArAzIsta bheA hAya ane tenAM sahazrazaH DALAM hoya ane lAkhA DALIcA hoya paraMtu te sarvamAM vRkSanA rasatA eka sarakhA vahe che tadvaita jainadharmanA aneka gacchA, matA-saMpradAyAmAM jaina dharmarUpa rasa te eka sarakhA AtmAnI unnatikAraka vahe che ane tethI sarva vRkSanAM For Private And Personal Use Only Page #791 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 930 DALAM vagerenuM jIvana vahyA kare che. jaina dharmanA sarva bhedamAM AtmAnA jJAnadarzanacAritrane jyAM sudhI sajIvana rasa vahe che tyAM sudhI te jIve che ane jyAre sajIvana rasa vahete baMdha thaI jAya che tyAre te te gone nAza thaI jAya che. vRkSanAM DALa DALIo paraspara bhinna hovA chatAM te vRkSanA rasathI jIvI zake che ane paraspara ekabIjAne nAza karavA teonI pravRtti thatI nathI tema aneka gae ane aneka gacchamAM rahenAra manuSyae Amarasa, brahmarasane AsvAdI jIvavuM joIe ane paraspara ekabIjAne nAza karavAnI pravRtti na sevavI joIe. anantabrahmanI vyApakatAnA ananta vartalamAM jema sarvane samAveza thAya che tema AtmArUpa jaina dharmamAM sarva gane ane sarva darzanene samA veza thAya che. aeva sarva garavaDe pUrNa mahAsaMghanI pUjyatA svIkArItene samaSTi brahma-paramAtmatva mAnI tenI sevA karavI joIe. jIvatA mahAsaMghanI sevA karavAmAM sarva dharmane samAveza thAya che. aneka AtmAo maLIne mahAsaMgha thAya che tethI saMpurUSoe mahAsaMghanI pUjA karavAmAM AtmANa karavuM joIe. mahAsaMghanI sevA karavAthI samasta prakAranI sevA karyAnuM phaLa prApta thaI zake che. mahAsaMghamAM sarvane samAveza thAya che. sarve AmAonA samUhane mahAsaMgha, mahAsamaSTiprabhurUpa mAnIne teonI sevA karavAthI sarva prakAranAM pApane nAza thAya che. mahAnadI jema sAgaramAM bhaLe che tema sarva darzanene jaina darzanamAM samAveza thAya che ane jene darzana te vastutaH AtmArUpa yAne brahmarUpa hevAthI brahmanI ArAdhanA karavAthI sarvanI ArAdhanA thAya che. tema AtmArUpa jaina darzananI ArAdhanA karavAthI sarvanI A rAdhanA karI zakAya che. sarva mahAnadIo jema sAgaramAM samAI jAya che, tema jaina dharmanA sarva gane AtmArUpa jaina darzanamAM samAveza thAya che. sarva nadIo vegathI jema samudrane maLe che tema sarva gacchIya dharmae muktine pAme che. duniyAmAM je je dharmo, darzane, dharmanA paLe che te sarvane apekSAe jaina darzanamAM samAveza thaI jAya che, ane jaina darzanane zuddhAtmAmAM samAveza thaI jAya che tethI zuddha AtmavarUpanI ArAdhanA karanArA sarve akhilavizvavati sarva jaine For Private And Personal Use Only Page #792 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 731 che. jaina darzanarUpa AtmAnA ananta vartulamAM laghu vartularUpa sarvadharmadarzanAnA samAveza thaI jAya che. jainadharmamAM sarva jIvamAtranA samAveza thaI jAya che. duniyAmAM jeje padArthoM che te sarvanA jaina darzanarUpa AtmAmAM samAveza thai jAya che. ataeva jaina dharmanI ananta vartulatAnI bahAra koi dharma rahI zakatA nathI. asaMkhya roganA dharmakarma sAgaranI bahAra kaI duniyAnA dharma rahetA nathI tethI asa`khya ceAgethI prApta thanAra AtmAnI zuddhatAmAM koi jAtanA vidha AvatA nathI. kAI AtmAne viSNurUpa mAnInetenI upAsanA kare che. kAi AtmAne zivarUpa hararUpa mAnIne tenI upAsanA kare che. koI AtmAne brahmArUpa mAnIne tenI upAsanA kare che. koI AtmAne devI zaktirUpa mAnIne tenI upAsanA-ArAdhanA--bhakti kare che. kAI AtmAne allA khudArUpa mAnIne tenI upAsanA sevA bhakti dhyAna dhare che. koi AtmArUpa prabhune utpatti-vyaya ane dhruvarUpa mAnIne tenI sevA, upAsanA, kare che. kAi AtmAne premarUpa mAnIne tenI sevA kare che. kAi AtmAne gAtama buddharUpa mAnIne tenI sevA bhakti kare che. kAI AtmAne samasta vizvarUpa mAnIne tenI sevA kare che. koi AtmAne nirAkArarUpa mAnIne nirAkArarUpe prabhunuM dhyAnabhajana kare che ane koi AtmAne sAkAra mAnI sAkArarUpe prabhunuM bhajana kare che. koi utpAdarUpa sargamAM, vyayarUpa pralayamAM ane dhruvatArUpa sthiratAkAlamAM, traNa avasthArUpe AtmArUpa prabhune mAnIne tenuM dhyAna dhare che. utpAdavyaya, varavarUpa AtmA che. AtmArUpa prabhu aneka uttama avatAra svarUpA mAnIne keTalAka manuSya nAmarUpa sahita teonI ArAdhanA kare che. AtmArUpa prabhunA aneka rUpe ane aneka nAme che. roguNa, tameguNa ane satvaguNu sahita AtmAne keTalAka sakhala brahma mAnI tenI ArAdhanA kare che, rajoguNa, tameguNa ane satvaguNu rahita nirvikAra nirAkAra brahmarUpa AtmAnI keTalAka ArAdhanA kare che. pratyeka AtmArUpa vyaSTiprabhunI keTalAka sevA ArAdhanA bhakti kare che. caudarAja lekamAM rahela sarva jIvanI cinmAtra sattAne keTalAka kaivalAdvaitadRSTie kevala eka brahma mAnIne tenI upAsanA kare che. karmasahita For Private And Personal Use Only Page #793 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMsArI sarve AtmAonA samUhane eka samaNirUpa prabhu mAnIne keTalAka tenI sevA-bhakti-dhyAna dhare che. e pramANe sarvatra sarva dharmadaSTimAM bahirAtmA, antarAtmA, ane paramAtmAnI dhyAna-sevA thaI rahelI che. bahirAmA teja aMtarAtmA thAya che ane antarAtmA teja paramAtmA thAya che. bahirAtmA, antarAtmA ane paramAtmA e traNaAtmAnAM rUpa che, tethI e traNa AtmAone aneka dRSTithI prabhurUpa mAnIne bhajanArAone AtmArUpa jainadarzanamAM samAveza thAya che. vadarzanamAM AtmAditanI je je mAnyatAo lakhelI che tene sApekSanayathI jainadarzanamAM samAveza thAya che. zrIAnaMdaghanajI mahArAja zrInaminAthanA stavanamAM padarzana jinaaMga bhaNaje. ItyAdi pratipAdana karIne jinabhagavAnanAM aMga tarIke parzanene jaNAve che. jaina darzanarUpa sAgaramAM ekekanayathI uThela sarva darzanarUpa nadIne samAveza thAya che. ataeva jainadarzananI ananta varNalatA che tethI te sarva darzanemAM mahAsAgaranI upamAne dhAraNa kare che arthAt te vizvamAM sarvatra anAdikAlathI anantakAla paryanta vidyamAna che. jainadarzanarUpa yAne anantajJAnarUpa vedanI Adi nathI ane anta nathI. jenadarzanamAM sarva prakAranA AtmAone samAveza thAya che. jaina darzanarUpa AtmA teja zuddhabrA che. te ja veda che ane teja vedAnta che. teja Agama che. teja sarva dharmazAstrone sAra che. teja bAIbala ane kurAna che. jainadarzanarUpa AtmAmAM ananta vedo, annata vedAnta, ananta Agame, ananta bAIbale, anaMta kurAne, ane anaMta purANe samAI jAya che. bhUtakALamAM je banyuM, vartamAnamAM je bane che ane bhaviSyamAM je banaze te sarve jainadarzanarU5 AtmAnI bahAra nathI. AvA jainadarzanarUpa paramAtmAne ArAdhI-sevI ane tenuM dhyAna dharIne cerazIgacchanA jaine ane vizvavati sarva darzanIya manuSya, sarva dharmanA manuSya, muktine pAme che. corAzIgacchanA jaine, ba, sAMkhe, hindu, musalamAne, khristi vagere sarva dharmanA manuSya, jainadarzana pratipAdya samabhAvarUpa AtmAnI avasthAne aMgIkAra karIne mukti pAme che. samabhAva che teja AtmAnI zuddha dazA che, tene pAmIne game te darzanamAM rahele manuSya muktipadane pAme che For Private And Personal Use Only Page #794 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 733 ema zrImahAvIraprabhu jaNAve che. gAthA // levovA A saMgharahevAnuM buddho vA ahava anno vA, samabhAva bhAvI appA lahai murakaM na saMdeho. zvetAMbara, kiMga'khara, mAddha, vedAntI, khrIsti, musalamAna Adi game te dharmI manuSya hoya paraMtu te rAgadveSa rahita samabhAvane pAmI mukti pAme che emAM kaI paNa zaMkA nathI. rAgadveSa rahita dazA thavAthI samabhAvanI prApti thAya che. duniyAnA sarva darzanApara ane sarva zubhAzubha manAtA padArthIpara tathA jIvApara samabhAva pragaTe che tyAre ghanaghAtI meAhanIya vagere karmonA nAza thAya che ane AtmAmAM kevalajJAna pragaTe che. AtmAnI paramazuddhatA eja zubhrahma abAdhavuM. samyag bhAvathI AtmAnI zuddhatA thAya che. sarvanaceAnI sApekSatAe AtmAnuM svarUpa avAdhAtAM samabhAva pragaTe che, ane tethI sarvadarzananA leAkeA samabhAvane pagathIe pAda mUkIne muktipadane prApta kare che. sarvagacchIya manuSyA, ane sarvadArzanika manuSyA, samabhAvane avalakhI muktipadane pAmyA. pAme che, ane pAmaze, emAM jarA mAtra saMzaya nathI. ema AtmajJAnI ceAgIodvArA avakhAdhIne manuSyAe kartavya karmane samabhAve karavAM, karAvavAM ane anumADhavAM, samabhAvapUrvaka dharmakarmayogI anIne kartavya karmo sevavAM. avataraNaH--mahAsaMghanI sevA bhaktithI paramAtmAnI sevA thaI zake che ane tethI mahAlanI prApti thAya che te darzAve che. ataH zrIyuta saMghasya, vaiyAvRtye mahAphalam / jJAtvA tadeva kartavya, mAtmazaktyanusArataH // 130 // zabdArtha:~~uparyukta hetuthI mahAsaMghanI vaiyAvRtyamAM-sevAmAM bhaktimAM mahAla che ema avodhIne AtmazakartAnusAre mahAsa'ghanI sevA karavI joie. vivecanaH-mahAsaMghamAM sarva gacchIya AcAryAM, upAdhyAyA, sAdhue, sAdhvIo, zrAvake ane zrAvikAonA samAveza thAya che. mahAsa'dhamAM sava dharmI manuSyanA samAveza thAya che. vizvavati sarvadharmI manuSyeAnA AtmAenA samUhapa samiSTha prabhunI sevAbhakti karavAthI sarva devadevIonI For Private And Personal Use Only Page #795 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 724 pUjAsevA karyAnuM phala prApta thAya che. mahAsaMgharUpa samaSTi prabhu e jIvatA prabhu che. tenI sevA karavAthI anantabhavanAM bAMdhela mene kSaya thAya che. mahAsaMghanI sevAmAM sarva prakAranI Amannati samAyalI che. sarva tIrthakare paNa mahAsaMgharUpa jaMgama tIrthane namaskAra che. mahAsaMgharUpa jaMgamatIrthanI sevAmAM sarva sthAvara tIrthonI sevAne samAveza thAya che. jaMgamatIrthavinA sthAvara tIrthanI utpatti nathI. bhUtakALamAM jeTalA tIrthaka thayA, vartamAnamAM che ane bhaviSyamAM thaze te sarvanI utpattinI khANa mahAsaMgha che. aneka gaNadhare, aneka yugapradhAne, aneka satA, aneka satIo, aneka dharmoddhAraka munivare, aneka labdhidhArI sAdhuo vagerenI utpattinuM mULa mahAsaMdha che. mahAsaMghamAM tIrthakarone samAveza thAya che. kAraNake tIrthaMkare paNa mahAsaMghamAMthI pragaTayA, pragaTe che ane pragaTaze. sArvajanikasevAna mahAsaMghamAM samAveza thAya che. vizvasevAne mahAsaMghamAM samAveza thAya che. sAgaranI upamAne dhAraNa karanAra mahAsaMgha che. mahAsaMghanI AjJAmAM sarve AjJAne samAveza thAya che. mahAsaMghanI AjJAnuM uthApana karatAM tIrthakaranI AjJAnuM utthApana thAya che. jIvate jAgate bolate calate, mahAsaMgha che te samaSirUpa sAkAra mahAprabhu che. tenAM darzana karavAthI ane tenI bhakti karavAthI anaMta puNya, anaMta nirjarAdi mahAphaLanI prApti thAya che. mahAsaMghanI sevA karavAthI game tevA pApI manuSyane paNa uddhAra thAya che. ema aneka zAstramAM, vedamAM AgamamAM nivevuM che. A kAlamAM mahAsaMghanI AjJA samAna kei AjJA nathI ane mahAsaMghanI sevA samAna keI sevA nathI. cAturvarNa mahAsaMghamAM rahelA purUSa ane strIo mATe tana, mana, ane dhanAdi sarva zaktinuM samarpaNa karavuM. mahAsaMghamAM rahela sarva purUSanI ane strIonI unnati mATe dravya kSetrakAlAnusAre svayazaktithI sadA udyama kara. mahAsaMghanA netA AcAryo vagerenA upadezAnusAre mahAsaMghanI pragati thAya evA upAyonuM sevana karavuM. mahAsaMghanI paDatI na thAya ane mahAsaMghanI caDatI thAya evA sarva upAyothI sadA sevAmAM tatpara thatAM sAkSAt prabhunI sevA jeTaluM phala prApta thAya che. mahAsaMghanI sevAbhaktinA aneka mArgo che. mahA For Private And Personal Use Only Page #796 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 735 saMghanI sevAbhaktithI bhakta manuSya alpakAlamAM mukta thaI zake che. anna, vastra, vidyA, sattA, jJAnadAna, dhanadAna, Adi aneka upAyAthI mahAsaMghanI sevA karavAmAM je AtmasamarpaNa kare che teo devalAka ane muktine pAme che ema tIrthaMkara prakhAdhe che. jainazAsananA, jainadharmanA zrImahAsaMghamAM samAveza thAya che. zrImahAsaMghamAM sarva dharma ane sarva dhImanuSyanA samAveza thaI jAya che. dhI rAjAe ane dharmI rANIo, vagere sarva sattAdhikArIcAne mahAsaMghamAM samAveza thaI jAya che. jeo mahAsaMghanI hAMsI kare che tenI sarva zubha zaktiyA hAMsI kare che. jee mahAsaMghanI sevAmAM, rakSAmAM, unnatimAM zIrSa prANane arpaNa kare che teo devalAkamAM mahAdeza ane che. je mahAsaMghanI sevA kare che te tIrthaMkaranAmakarma mAMdhe che. mahAsaghanI sevA karavAthI aneka mahAhatyAnAM pApa nAza pAme che. mahAsaMghanI sevA karavAthI koinA paNa AtmaddhAra thayAvinA rahetA nathI. karmayAgIe mahAsaMghanI sevA mATe kai khAkI rAkhatA nathI. mahAsaMghasevA karavAmAM thArA adhikAra che paNa tenA lanI IcchA rAkhyAvinA jJAnayeAgapUrvaka pravRtti karavAnI jarUra che. mahAsaMgharUpa samaSThisAkAra prabhunI sevAthI nirAkArasiddhaparamAtmapadanI prApti thAya che. avataraNa--saMghasevA, dezasevA, vizvasevA, sAmAjIkasevA, kuTu sevA vagere mATe kevI rIte karmo karavAM joIe te darzAve che. " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svAnyeSAM bahulAbhaHsyA, dalpapApaMca jAyate / yasmAt tatkarma kartavyaM, dharmasevAdikaM dhruvam // 131 // nirdoSaM vA sadoSaM vA, dharmAGga karma yadbhaveta. svAdhikAravazAtprAptaM, svAnyalAbha prasAdhakam // 132 // dezakAlAdisApekSaM, saMghasyonnatikArakam / dharmarakSalpa pat, muntrM porAmataH / / 132 || dharmasthairyAya lokAnAM vedAgamAvirodhakam / tanAvavAvAmyAM, teMgyuM dharmakarma tat // 24 // For Private And Personal Use Only Page #797 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 736 zabdArtha -jethI sva ane anyane bahalAbha thAya ane alpapApa thAya evuM dharmasevAdi karma karavuM joIe. je dharmaga karma hoya ane svA lAbhaprasAdhaka hoya tathA svAdhikAravazathI prApta thayuM hoya te nirdoSakarma hoya vA sadeSakarma hoya to paNa zuddhabuddhithI karavuM joIe. dezakAlAdinI apekSAvALuM je saMghanI unnatikAraka karma hoya tathA dharmanI rakSA karavA samartha karma heya ane vartamAnamAM tathA bhaviSyamAM pariNAme suMdara phatpAdaka karma hoya te dharmakarma karavuM joIe. zrIbharatarAjAe banAvela Aryanigamaveda ane tIrthakaree upadezela Agame tethI je avidhI heya ane lokone dharmasthiratAmAM upayogI hoya evuM utsarga ane apavAdathI dharmakarma karavuM joIe. vivecana -jethI pitAne ane anya manuSyane bahulAbha thAya ane a5pApa thAya evuM dharmasevAdikarma karavuM joIe. bahupuNya ane apapApa, bahusaMvara ane alpaAzrava, bahunirjarA ane alpapApa, bahulAbha ane a5hAni jemAM hoya evA karmo karavAnI jarUra che. nadI utaratAM sAdhune bahulAbha ane alpapApa che. derAsare, pAThazAlAe baMdhAvatAM alpapApa ane bahulAbha che. davA karatAM bahulAbha ane alpapApa thAya evI rIte vartavAnI jarUra che. jemAM alpapApa ane puNyasaMvara nirjarAne bahalAbha hoya tevA karmo karavAnI jarUra che. A duniyAmAM keIpaNa evI pravRtti nathI ke je sarvathA prakAre karmabaMdha rahita hAya. keIpaNa pravRtti karatAM alpakarmabaMdha ane pitAne tathA anyane bahulAbha thAya e daSTie karma karavAnI jarUra che. keIpaNa kArya karavAmAM alpapApa ane bahulAbhane nirNaya karavAmAM duniyAnA manuSyanA lAkha matabheda paDe che. AtmajJAnIomAM paNa alpalAbha ane bahulAbhavALA kAryone nirNaya karavAmAM aneka matabhedo paDe che temAM AtmadaSTie AtmazraddhApUrvaka je kAma karavAgya lAge tene Adara kare. sarva kAryo karavAmAM AtmazraddhA, Atmanizcaya pramANabhUta che. AtmazraddhA ane Atmanizcaya vinA koIpaNa takarArI bAbatane nirNaya thato nathI ane temaja amuka kAryamAM nizcayapravRtti thaI zakatI nathI. duniyAnA bhinna bhinna abhiprAya mAM paNa je alpa For Private And Personal Use Only Page #798 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 737 pApa ane ahu lAbhavALe abhiprAya pAtAne rUce te Adaravo. alpapApa ane ahulAbhanI draSTie mahApurUSA karmo kare che. alpapApa ane mahAlAvinA koipaNa satkArya gaNAtuM nathI. jeTalAM jeTalAM zubhakAryo vizvamAM gaNAya che temAM alpapApa ane mahAlAlanI sRSTija mukhya che. AcAryAM, upAdhyAya, sAdhuo ane gRhasthA svasvaDhayanusAre alpapApa ane mahAlAbha thAya tema sarva karmo kare che. rAjya Adi vyavahAramAM alpapApa ane bahulAbhaSTie pravRtti thAya che, ane e pravRttimAM jyAre pheraphAra thAya che tyAre rAjyAnI paDatInA prArabha thAya che. dharmarAjyeAmAM paNa alpapApa ane bahulAbhaSTie sarva kAryo karavAmAM Ave che te dharmarAjyanI pragati thAya che ane temAM pheraphAra thAya che te dharmarAjyanI paDatInA prAraMbha thAya che. sarva dharmomAM taratamayoge alpapApa, alpahAni, alpadoSa ane mahAlAbhanI prAptinI pravRttie pravartavuM paDe che. dharmanI ArAdhanA karavAmAM alpapApa ane mahAlAbhanI daSTie pravartavuM paDe che. bhaktanI sevA karavAmAM koIpaNa jIvanI hiMsA thAya che, paNa bhaktinA pariNAmadvArA mahAlAbha thAya che tethI te STie sevA karavI paDe che. prabhunI pUjA karatAM puSpa vagerethI alpapApa thAya che paraMtu temAM bhakti pariNAmamAM mahAlAbha pragaTe che. te upara khAsa lakSya devuM paDe che. sAdhuAne AcArcIne vaMdana karavA jatAM alpa pApa ane mahA lAbha prApta thAya che. sAdhuone paNuM gAmegAma vicaravAnI pravRttimAM jIvanI virAdhanA-hiMsArUpa pApakarma lAge che; paraMtu gAmogAma vicarIne upadezadAnADhi pravRttithI teone mahAlAla utpanna thAya che, tenI AgaLa hiMsAdi karmanuM alpapApa kathAya che. saMgha jamaNu karavAmAM alpapApa ane mahAlAbhanI dRSTie kAryapravRtti karavI paDe che. sAdhuone utaravA mATe sthAnA, upAzrayA bAMdhavA mATe alpa pApa ane mahAlAbhanI dRSTie pravRtti karavI paDe che. tIrthaMkarone paNa gAmegAma, nagarAnagara vihAra karatAM alpa karma baMdha tA thAya che. kaSAya riNAma vinA svAdhikAre dharmakarmanI pravRtti karatAM alpapApa ane mahAlAbha daSTie pravRtti karavAnI jarUra paDe che. kUtarAne kIDA paDayA 83 For Private And Personal Use Only Page #799 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 738 heya tene sApha karavA mATe DAmarane lagADatAM alpa karmabaMdha ane mahAlAbhanI draSTie pravRtti karavI paDe che. cere vagere prajAne satAvanArA duSTane sajA karavAmAM alpa pA5 ane mahAlAbhanI daSTie rAjAo vagerene pravRtti karavI paDe che. sAdhuo vagerenI rakSAmAM alpa pApa ane mahAlAbhanI daSTie pravRtti karavI paDe che. je je pApakArAdi sArvajanika, sAmAjIka, kAryo che temAM alpapApa ane mahAlAbhanI daSTie lekenI pravRtti thAya che. AhAra pANI vagerenuM grahaNa karI jIvavAmAM paNa alpapApa ane mahAlAbhanI daSTie pravRtti karavI paDe che. gurUkule, pAThazAlAo vagere sthApavAmAM alpapApa ane mahAlAbhanI daSTie pravRtti karavI paDe che. pAMjarApoLo vagere sthApavAmAM alpapApa ane mahAlAbhanI daSTie pravRtti karavI paDe che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudra alpapApa ane mahAlAbhanI daSTie pravRtti kare che. tyAre teo svaparanI unnati karavA samartha thAya che, sarva manuSyone tyAga karIne vanamAM ekAMta vAsamAM javAya te paNa tyAM AhAradi grahaNArthe a5pApa ane mahAlAbhanI daSTie kaI paNa tyAgIne pravRtti karyA vinA chUTake thato nathI. jaina sAdhuo, pramatadazAmAM alpapApabaMdha ane mahAnirjarAsaMvaralAbhanI daSTie dareka dhArmika pravRttine kare che te ane svasvAdhikAra pramANe a95pApa ane mahAlAbha daSTie pravRtti thAya emAM kaMI zaMkA nathI. pitapotAnA varNa jAtikarmanA adhikAra pramANe sarva manuSya alpapApa ane mahAlAbhanI daSTie taratamayege pravRtti karavA tatpara thAya che. teo svanI ane vizvanI unnatimAM lAbha samarpI zake che. apapApa ane mahAlAbhanI daSTie zrI rAmacaMdra rAvaNanI sAthe dharyayuddha AraMvyuM hatuM. apapApa ane mahAlAbhanI daSTie kumArapAla rAjAe hiMsaka lekane sajA karI dharmakarmanI pravRtti karI hatI. alpapApa ane mahAlAbhanI daSTie zrI hemacaMdra kumArapAla rAjAne ahegnIti karmapravRtti karAvavA upadeza Ape hate. apapApa ane mahAlAbhanI daSTie vyAvahArika kAryo tathA dhArmika kAryo karavAne aneka granthanI zAstronI racanA thaI che. A vizvamAM kaI paNa evuM bAhya kArya For Private And Personal Use Only Page #800 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 39 nahi hoya ke jemAM alpapApa na thai zake. A vizvamAM jJAnapUrvaka karmacAgIo alpapApa ane mahAlAlanI daSTie pravRtti kare che. zrI bhagavadgItAmAM arjunane kRSNe alpapApa ane mahAlAbhanI daSTie karma karavAno upadeza ApyA che te antamAM samaSTithI te dekhatAM avAdhAya che. rajoguNI karmI, tameguNI karmo ane sAtvika karmAmAM alpapApa ane mahAlAbhanI dRSTithI viveka karatAM pazcAt mahApApa ane alpa lAbhavALA karmathI nivRtti thai jAya che. ema anubhava karavAmAM Avaze te turata avAdhAze. AjIvikAdi vyAvahArika karmomAM ane devagurU ArAdhanAdi dhArmika karmomAM alpapApa ane mahAlAbhanI dRSTithI pravartavuM. svAdhikArathI je dhamAga che evuM karma jo ke sadoSa hoya vA nirdoSa hoya topaNa te karavuM paDe che. svAdhikAra vaza prAsa sadoSa vA nirdoSakarma karyAvinA chUTako thatA nathI. amuka STibiMduthI jotAM amuka karma sadoSa gaNAya che ane teja karmane amuka dRSTithI avalokatAM nirdoSa gaNAya che. nirdoSa vRttithI nirdoSa karma thAya che ane sadoSavRttithI sadoSakarma kathAya che. antarthI niDhauSavRttithI karma karavAmAM Ave che ane te karma, bAhyathI sadoSa gaNAya che. hiM...sA Addhi kAi paNa azubha pApa pariNAmavinA je karma vAdhikArathI karavAmAM Ave che te bAhyathI hiMsAdivaDe sadoSa chatAM nirdoSa gaNAya che. pramAdayAgathI je karma karavAmAM Ave che tene jJAnIo sadoSakarma kartha che teneja jo apramAdayAgathI karavAmAM Ave che te tene nirdoSakarma kahe che. koi dharmavALA manuSyA koI karmane sadoSa kathe che tyAre teja karmane koI dharmavALA nirdoSakarma kathe che. nirdoSa pariNAma ane sadoSa pariNAmanA taratamayeAge sadoSa ane nirdoSa karmanI aneka vyAkhyAe samajavI. keTalAMka karmo svAdhikAre nirdoSa hoya che teja karmIne parAdhikAre sadoSatva prApta thAya che. svAdhikAre je karmA karavAmAM Ave che te svadharmarUpa hovAthI zreyaskara nirdoSa kathAya che teja karyAM svAdhikAra bhinnatAthI karatAM sadoSabhayAvaha gaNAya che. svaja te svadharma che ane paraphaja te paradharma che. svAdhikAre svAtmAnnatikAraka karmomAM svadharmatva che ane svAdhikArabhinna game te For Private And Personal Use Only Page #801 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 740 kAryo karavAmAM paradharmatva che. svAdhikAre Avazyaka prApta karmomAM nitaSatvanI nizcayatA jyAM sudhI thatI nathI tyAM sudhI arjunanI peThe yuddhamAMthI parAba thavAne vicAra rahe che. aeva svAdhikAgya kartavya kAryomAM nirdoSatva avabodhIne pravRtti karanArA AtmArpaNa karIne vijayane prApta karI zake che. svAdhikArabhinna kAryamAM sadoSatva lAgavAthI tyAMthI nivRtti thAya che. karmomAM davya kSetrakAlabhAvanI apekSAe utsarga ane apavAdathI sadaSatva tathA nirdoSatva che. keTalAMka kAryo te tenA bAhya hiMsAnA rUpathI sadoSatva kathAya che paraMtu keIne vItarAgatvanI amuka dRSTie karmabaMdhakartA tarIke thaI paDatuM nathI. svAtmAnI apramattatAe keI kAryamAM svAdhikAre nirdoSatva rahe che ane sadaSatva rahetuM nathI. nAtajAtinI apekSAe ane svAdhikAranI apekSAe sadoSa vA nirdoSa karmane gRhastha kahe che temAM antathI teo nirlipa rahe che te teone kaSAyika karmabaMdha thatA nathI. bharatarAjAe batrIzahajAra dezanuM rAjya karyuM paraMtu niSkAma nirdoSa pariNAmathI te amuka daSTie te kAryonI sadoSatAmAM paNa nirdoSa rahI zake te pramANe aje paNa dravyahiMsAtmaka amuka kAryomAM sadaSatva chatAM amukanirtapadaSTie bhAvadayAthI ane apramattapaNathI nirdoSa rahI zake che. ajJAnInI apekSAe amuka karma sadoSa heya che. paraMtu te jJAninI dRSTie nirdoSa hoya che. amuka karma amuka jJAnInI daSTie sadoSa hoya che te amuka mUhanI apekSAe nirdoSa gaNAya che. dharmAjI je kAryone sadeSa kathe che te kAryone nAstike nirdoSa jaNAve che. sarva karmomAMthI sadaSatvamAM ane nirdoSa tvabhAvanA jenI uThI gaelI che evA AtmajJAnIone vizvamAM samabhAvaze zubhAzubhatva na hovAthI teone kaMI paNa sadaSatva vA nirdoSatvanI amuka hade pravRtti hotI nathI. sujJoe samajavuM ke karmomAM amukApekSAe sadoSatva che ane amuka apekSAe nirdoSatva che. A mAmAMthI zubhAzubha pariNAma TaLatAM je je kAma thAya che te baMdhana mATe thatAM nathI. ItyAdi sadoSa ane nirdoSakarmasaMbaMdhI vivecana karatAM pAra AvI zake tema nathI mATe AtmajJAnIkamagIothI tenuM For Private And Personal Use Only Page #802 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 741 svarUpa avadhavuM. vane vizvajIne lAbha karanAra ane svAdhikArathI prApta thaela sadoSa vA nirdoSakarmane karmayegIo kare che. je pariNAme sundara hoya ane saMghannati karanAra heya tathA dharmanI rakSA karanAra heya evuM dezakALAdi sApekSakarma karavuM joIe. je karma karavAthI dharmanI rakSA thAya ane adharmane nAza thAya evuM dezakAlAnusAre karma karavuM joIe. dharmanI rakSA karanAra karmo nahIM karavAthI ravaparanI ane samAjanI-saMghanI atyaMta hAni thAya che. dharmanI rakSA karavI e svadharma ane samaSTi dharma che evuM avabodhIne sarvasvArpaNa karI saMgharakSAdikAryamAM tatpara thavuM joIe. dharmarakSA ane saMgharakSAmAM mahAlAbha ane alpapApa thAya evI daSTie pravRtti karavI joIe. dharmanI rakSA karavAmAM je karma vartamAnamAM asuMdara lAgatuM hoya paraMtu pariNAme bhaviSyamAM suMdara avabedhAtuM hoya te tenI pravRtti karavI joIe. vartamAnakarmapravRttithI bhaviSyamAM suMdara pariNAma Ave evI daSTithI vyAvahArika dhArmika pragati rakSAdi karmo karavAM joIe. vartamAnamAM asthira buddhivALAone je karmo asuMdara lAge che te sthira prajJAvALAone te karmo vartamAnamAM ane bhaviSyamAM suMdara lAge che. atyaMta sUkSmabuddhithI pratyeka karmanI pariNAma suMdaratA tapAsavI joIe. pratyeka karma saMbaMdhI pariNAma suMdaratA vA asuMdaratAne nizcaya na thAya tyAMsudhI jJAnikarmayegIonA AzayAnusAre pravRtti karavI joIe. saMghannatikAraka, dezennatikAraka, samAjennatikAraka ane vinnatikAraka kayAM kayAM karmo che ? tenI prathamathI pariNAma sundaratA tapAsavI joIe. amuka dezakAlamAM amuka karma che te utsargathI suMdara hoya ane apavAdathI suMdara na hoya, tathA amuka dezakAlamAM amuka karma, apavAdamArgathI suMdara hoya ane utsargathI pariNAme suMdara na hoya evuM banyA kare che tethI utsarga, ApattikAla, vaya, dazA prasaMge vagerene nirNaya karIne pariNAme suMdaratA avalekavI. dezakAlAdinI apekSAe pariNAme suMdara evAM saghannatikArakAdi dharmakarmo karavAM joIe. dharmarakSA karavAmAM samartha evAM dhAmika kAmane dezakAlAnusAre karavAM joIe. dezakAlabhAvasApekSa dharmarakSA kalpakarmone vyaSTi ane For Private And Personal Use Only Page #803 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samaSTinI mahAsaMghazaktine bhegAM karIne karavAM joIe. rajoguNa ane tame guNI dharmonI hAme satvaguNI dharma TakI zake evAM je je dhirmarakSAdikAryo hoya tene karavAthI svanI ane vizvanI unnati karI zakAya che. AtmAnA jJAnanI jema jema vizAlatA thAya che ane karmayoganAM rahasyamAM jema jema uMDA utaravAmAM Ave che tema tema pariNAme sundara kAryo karavAnI ane te dvArA saMghannati, dezonnati, samAjennati karavAnI buddhi ane zakti khIlatI jAya che. zrIbhadra bAhumAM ane vAsvAmImAM tathA AryasuhastimAM tevA prakAranI zakti khIlI hatI tethI teo dharmarakSA kalpa ane pariNAme suMdara evAM kAryo karavAne zaktimAna thayA hatA. zrI saMprati rAjAmAM, caMdraguptamAM ane vikramarAjAmAM tevA prakAranI zakti khIlI hatI tethI teo pariNAme sundara evAM kAryo karavAne zaktimAna thayA hatA. benjAmIna DhAMkalIna, zIMgTana, gleDasTana, garIbI ane mejhinImAM tevA prakAranI zakti khIlI hatI tethI te pariNAme suMdara karmo karavAne rAjakIya dRSTithI samartha thayA hatA. lekanA dharmasthayArthe vedAgamathI avirodhavALuM dharmakarma karavAnI jarUra che. vizvavati manuSyane sthiraprajJAvaDe dharmamAM sthiratA uddabhave che. lekene dharmamAM sthiratA karAvanArA sthavirenI jeTalI kismata AMkIe teTalI nyUna che. lekenI adharmaprati pravRtti na thAya ane dharmapara prIti thAya tadarthe aneka upAye levAnI AvazyakatA che. adharmI menuSya vizvanI naisargika zAMtine bhaMga karIne rAkSasanI upamAne dhAraNa kare che. paraspara eka bIjAne upakAra karIne upagraha jIvanathI jIvavAne sarva jIne dharma che tene adharmIo nAza kare che ane mithyA pApabuddhine pravartAvI vizvavati manuSyane dharmamAMthI asthira kare che. ajJAnI manuSya asthira buddhithI dharmamArgamAM asthira banI jAya che, teone dharmamAM sthira karavA e jJAnI manuSyanuM kartavya che. ajJAnI manuSya dharmanAM sUkSama rahasyane avabadhI zakatA nathI, tethI teo dharmamAM asthira banI jAya che. vyavahAradharma ane AtmikadharmamAM lokenuM vairya karavA mATe karmayegIoe For Private And Personal Use Only Page #804 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 743 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir je je ghaTe te karma karavAM joie. rAjyadharma, prajAdharma, sAmAjIkadharma, naitikadharma, brahmadharma, brAhmaNadharma, kSAtradharma, vaizyadharma, dharma, ahi'sAdharma, satyadharma, asteyadharma, brahmacaryadharma, kuTuMbIdhama, atithidharma, gRhasthadharma, sAdhudharma, daizikadharma, rakSaNadharma, svadharma, paradharma, bhaktidharma, sevAdharma, upAsanAdharma, jJAnadharma, anekAntadharma, pacArikadharma, anupacArikadharma, anupati sadbhUta vyavahAradharma, Atmadharma, vyavahAradharma, nizcayadharma, jaDadharma, cetanadharma, bhAvanAdharma, zuddha premadharma, mitradharma, paropakAradharma, dAnadharma, bhAvanAdharma, leAkeAntaradharma, sarva dharmavyavasthArakSakadharma, aneka dRSTidharma, zuddhadharma, nimittadharma, upAdAnadharma, zrutadharma, cAritradharma, jJAnadarzanacAritradharma, umazamadharma, kSayApazamadharma, kSAcikadharma, upadezadhama, sadAcAradharma, tAdharma, dravyabhAva vIryadharma, sarvatrajyApakadharma, sAdhakadharma, sAdhyadharma, siddhadharma, dhyAnadharma, yamaniyama Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna, samAdhidharma, parasparopagrahadharma, ziSyadharma, gurUdharma, AcAryadharma, puNyasaMvara nirAdharma, SaTkArakadharma, layadharma, sthiradharma, utpAdadharma, pravRttimayadhama, nivRttimayadharma, nivRttimaya pravRttidharma, vastusvabhAvadharma, paramAtmadharma, antarAtmadharma, avirati samyagdaSTidharma, dezaviratidharma, sarvaviratidharma, vItarAgadharma, apramattadharma, kSINukaSAyadharma, jJAnAdvaitadharma, Aryadharma, Agamanigamadharma, anubhavadharma, sahajAnandadharma, svajAtidharma, vyaktidharma, samaSTidharma, Adi dharmanA ananta bheda che, teonu naya nikSepapUrvaka svarUpa abedhyA pazcAt lokone dharmamAM sthira karI zakAya che. uparyukta dharmonuM svarUpa avA pazcAt kSetrakAlapravRttithI tenA anubhava prApta karavA joie. niSkriyadharma ane akvidharma, Avazyaka dharma, sthiratAkArakadharma, asvairyanivArakadharma, nirbhayadharma Adi dharmonu AtmadRSTie sUkSmasvarUpa abodhavuM joie. AtmAnA jJAnAdi ananta dharmonuM ananta vartula avAdhIne duniyAnA manuSyeAne teonA ceAgya dharmomAM sthira karavA joie ke jethI duniyAmAM aMdhera rahI zake nahi. pragatikArakadharma, avanatikArakadharma, Adi dharmonuM svarUpa anubhavIne duniyAnA manuSyAne dezakAlAnusAruM utsarga ane apavAdanA For Private And Personal Use Only Page #805 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 744 upAthI sthira karavA joIe. zrI kRSNa arjunane bodha ApIne sthira prajJApUrvaka sthira karyo. tema jJAnI evA karmayogIoe duniyAnA manuSyane teone temanA egya dareka dharmamAM sthira karavA joIe. vizvavati manuSya mananI caMcalatAthI uparyukta Avazyaka kartavya dharmomAM sthira buddhithI sthira pravRtti karI zake evA pustakedvArA, upadezadvArA Adi aneka dvArA upAye sevavA joIe ke jethI duniyAnA traNamAMthI chUTI zakAya ane svapharajane sArI rIte adA karI zakAya. duniyAnA cha naisagika dharmone avabodhI te pramANe pravarte ane naisagika jIvanapUrvaka prabhumaya jIvana prApta kare evA dharmomAM sthira karavA joIe. azoka rAjAe lekone dharmamAM sthira karavA mATe aneka zubhepAne sevyA hatA. duniyAnA loko je dharmamAM sthira na rahI zake te adharmanI vRddhi thavAthI duHkhane mahAsAgara calAyamAna thaI lekene buDADI de che. caMdra, sUrya, pRthvI, agni, vAyu, jala, pANuM, AkAza vagere padArtho dharmamAM sthira rahe che te duniyAnA jI jIvI zake che. anyathA jIve eka kSaNa mAtra paNa jIvavAne zaktimAna nathI. duniyAnA manuSya mejhamajhAmAM masta banIne parataMtra jIvana vyatIta kare che ane svadharmothI bhraSTa thAya che. svadharmarakSaNarUpa svAtaMtryane pariharI duniyAnA cha parataMtratAnI beDImAM pravezI ahemamatAnA vaza thaI gulAma bane che ane tethI teomAM dAsabuddhi pragaTe che. mATe duniyAnA lokone dharmamAM sthira karavA mATe jJAnI mahAtmAoe utsargakAlathI ane ApattikAlathI je je ghaTe te te upAyane AdaravA joIe. je manuSya dehAdhyAsanA tAbe thaI ahaMmamatvI banI phakta pazunA jIvananI peThe viSayabheganI lAlasAe jIvavAnuM Irache che te kITakathI paNa kSudra banIne dharmamAMthI bhraSTa bane che ane aneka lokene bhraSTa karAvavAmAM nimittabhUta bane che. ziSyAdi dharmonI upagitA avabedhAyA vinA AtmonnatihetubhUta dharma sthiratA prApta karI zakAtI nathI. sarva dharmonI pharaja adA karavAne mATe jIvavAnuM che ema nizcayathatAMnI sAthe lekanA kalyANArthe Atmabhega arpavAnI sthira prajJA pragaTe che ane tethI vizvakone dharmomAM For Private And Personal Use Only Page #806 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 75 sthira karavAnI caLavaLa karI zakAya che. je leke asthira mananA che, zraddhA ane nizcayathI bahu dUra che teo AtmAnI zaktine prApta karI zakatA nathI. keI paNa dharmamAM zraddhA nizcayathI sthira thayA vinA AtmabhegapUrvaka sthirapravRtti karI zakAtI nathI. asthira mananA ane asthira dharmanA manuSyone sadA vizvAsa rAkhI zakAya nahi. teonuM dharmajIvana caMcala hovAthI teo AtmavIryane pheravI zakatA nathI, ane kartavya karmanA raNamedAnamAMthI payAnI peThe mUThI vALIne bhAgI jAya che. jeo asthira mananA che, teo sarva kartavyadharmomAM asthira rahe che, teone meha satAve che, ane teonAthI AtmAne prakAza dUra rahe che, tethI teo vipattirUpa aMdhakAramAM praveza kare che. atae tevA lokone dharmamAM sthira karavA mATe je je karmo karAya te karavAM joIe ke jethI vyavasthita sarva dharmonI astavyasta dazA na thAya. bharatanapakRtaveda ke je hAla AcAra dinakara grantha vageremAM tene avatAra thaela che te tathA tIrthaMkare vagerenAM AgamethI avirUddhapaNe sarva satya zAstrothI avirUddhapaNe ziSTajanenA vicArethI avirUddhapaNe, anubhavethI avirUddhapaNe, satyajJAnathI avirUddhapaNe uparyukta dharmakarma karavuM joIe. anubhavIonI salAhane ane zAstrAne AgaLa karIne dharmakarmo karavAM joIe. dharmakarmone niSkAma svAdhikAra draSTithI karavAM joIe. aneka nayenI apekSAe adhyAtmarasika jJAnI purUSonI salAhathI avirUddhapaNe ane te te dharma karmanA paripUrNa anubhavIonI salAhapUrvaka lekene uparyukta dharmomAM sthira karavA mATe sarva svArpaNa draSTithI sarva manuSyae svAdhikAre pravRtti karavI joIe. avataraNu-sarva nI unnati ane naitikArakAdiguNa viziSTa karma karavuM joIe te jaNAve che. rAgadveSakSayoyasmA-dunnatiH sarvadehinAm / svotkAnti hi yato nityaM, kartavyaMkarma tcchubhm||135|| zabdArtha -jenAthI rAgadveSane kSaya thAya ane sarva jIvonI unnati thAya tathA AtmatkAnti nitya thAya te te zubha karmane nitya karavuM joIe. For Private And Personal Use Only Page #807 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 746 vivecana -AtmAnI sarva zaktine pragaTa karIne paramAtmapada prApta karavuM te paripUrNa svatkAnti avabodhavI. sarva jIvonI yathAzakti unnati thAya ane nnati thAya ane jenAthI rAgadveSane kSaya thAya evuM zubha karma karavuM joIe. pitAnA AtmAnI ane anyanA AtmAonI avanati thAya te mATe duSTa pApI leke azubha karma kare che. kAmakedha vAsanAnA tAbe thavAthI svaparanI paDatI karI zakAya che. mahAbhAratanA yuddhathI bhAratavAsIonI paDatI thaI, tethI adhunA paNa bhAratavAsIo TharIne svasthAne beThA nathI. hAlamAM yupIya mahAyuddha pravarte che, tethI svaparanI avanatirUpa phalane te prApta kare che, ane tenuM bhaviSyamAM mahAbhArata yuddhanA jevuM pariNAma thavAnuM. pitAnA AtmAnA jJAnAdiguNonI je je karmo karavAthI hAni thatI hoya te svadharma nathI. jenAthI svAtmAnI zaktine prakAza thAya che te vadharma che, ane jenAthI svAtmAnI zakti nAza thAya te rAgadveSAdidarUpa paradharma che. vadharma karavAmAM maraNa zreya che, ane rAgadveSAdineharUpa paradharmamAM jIvavuM te azreyaskara che. mAyA prakRti yAne jJAnAvaraNIyAdi dharma che te paradharma che. brahma, cetana, paramAtmA, cetanane svasvabhAva ramaNatArUpa svadharma che. potAnI cegyatA pramANe je karma karavAM te svadharma che, ane e gyatA vinA adhikAravinA anAvazyakakarma karavAM te paradharma che. dezanI paDatI thAya, dharmanI paDatI thAya, samAjanI paDatI thAya, saMghanI paDatI thAya, kuTuMbanI paDatI thAya, vaNenI paDatI thAya, ane pitAnI paDatI thAya evAM je karmo hoya te zubha karma gaNAya nahi. jenAthI samAjamAMthI nitika tane nAza thAya evAM karmone zubhakarma kathAya nahi. vidyA, jJAna, yoga, bhaktisevA, zArIrika baLavRddhi, dAna, vagere zubha guNane je nAza karanArAM karmo heya te zubha karmamAM gaNAya nahi. je kamathI rAgadveSanI vRddhi thAya, ane nAstikatAnI vRddhi thAya, tathA jethI anya lokone dareka jAtanI ghaNuM hAni thAya, tene azubhakarma kathavAmAM Ave che. sarva vizvavati manuSya, pazuo ane paMkhIo vagerenA bhalAmAM je bhAga levAnAM karmo hoya che tene zubhakarma kathavAmAM Ave che. dezanI, For Private And Personal Use Only Page #808 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 747 samAjanI, saMghanI, kAmanI unnati karanArAM gurUkulA, pAThazAlA, brahma caryAzrama,vijJAnAlaya, vagere jJAnavardhaka karmone zubhakama kathavAmAM Ave che. rajoguNI ane tameguNI vidyAnA parihAra karIne je sattvaguNI vidyAzakti vRddhikAraka karmo che tene zubha karma kavAmAM Ave che. samAjanI, saMghanI, dharmasAmrAjyanI, dharma kAmanI jenAthI paDatI thAya evAM pariNAme asuMdara karmone azubha karma kathavAmAM Ave che. bhUtakAlamAM je je karmAe dezanI samAjanI saMghanI unnati karI hoya ane vartamAnamAM temAM sudhArA karyAvinA caDatI na thatI hoya te te vartamAnakAlamAM azubhakarma kathavAmAM Ave che, mATe dravyakSetrakAlabhAvathI, ApattikAlathI, potAnI ane sarva manuSyanI unnati karanAra karmone leAkeAnA dhamathairyArthe tathA leAkeAnI unnati mATe karavAM joie. avataraNaH--prItipUrvaka karmamAM tallIna thaIne karma karavAM joie. yasmin karmaNi cittasya, prItito mamatA bhavet / kartavyaM tadvizeSeNa, lInatA yogasAdhakam / / 136 // zabdArthaH--je karmamAM prItithI mana tanmaya thaIne rahe evuM vizeSataH lInatA yoga sAdhakakarma karavuM joie. vivecanaH--prathama sAdhakAvasthAmAM karmayogIne je zubha karma karavAmAM prema thatA hoya ane jemAM mananI ekAgratA lInatA thatI hoya te te karmane teNe vizeSa prakAre karavuM joie. AtmA potAnA kartajyanA adhikAra, premathI tapAsI le che. je karma karavAmAM premaci utpanna thatI hoya, te karma karavAmAM AtmAnI zaktine sArI rIte AtmabhAga ApI zakAya che. koI kArya karavAmAM premapUrvaka lInatA thAya che tyAre te kArya sabaMdhI pAriNAmikI buddhi prakaTe che, ane aneka navIna zeAdhA karI zakAya che. eDIsana dareka zeAdhanA kAryamAM prItipUrvaka layalIna thaI jAya che tethI tene te kAryamAM saMyama thAya chaeN ane tenA piraNAme te navIna zodhakhoLa karIne duniyAne AzcaryamAM magna karI de che. amerikAnA prakhyAta zeAdhaka, eDIsanathI bhAgye dunicAnA koI manuSya ajANa haze. zrI hemacaMdra prItipUrvaka zAsrAdhyayanamAM For Private And Personal Use Only Page #809 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 748 layalIna thaI gayA, tethI temanA AtmAmAM buddhi zaktine apUrva vikAsa thaye ane tenA ge temaNe apUrva mahAgranthonI racanA karI yurepanA vijJAnazAstrIo prItipUrvaka kAryamAM pravRtti kare che tethI teo ahaMmamatvane te vakhate bhUlIne kArya saMyamathI aneka zodha kare che, te keInAthI ajANyuM nathI. je kArya karavAmAM jene khAsa prema heya che te kArya karavAmAM te vijayI bane che. je guNa karma ane tamaguNa karmamAM prItithI magnatA thAya-lInatA thAya te tethI AtmAnI ane vizvanI sannati thaI zakatI nathI. bhagavadugItAmAM traNa prakAranAM karmo kacyAM che. niyata jAti mA dveSataH kRtam / aphala prepsunA karma yattat sAtvika mucyate // 23 // yattu kAme sunA karma sAhaMkAreNa vA punH| kriyate bahulAyAsaM tadrAz2a samudAhRtam // 24 // anubandha kSayaM hiMsA manapekSya ca paurussN| mohAdA te yArna cattarAmaNamuLa ravA rAga dveSanA saMga vinA phalanI IcchA vinA je karma karAya che te sAtvika jANavuM. phalanI IcchA, kAmecchApUrvaka, ahaMkArasahita, bahalAyAsathI je karma karAya che te rajoguNa karma jANavuM. pariNAmane, hiMsAne ane zaktine vicAra karyA vinA je mohathI karma AraMbhAya che te tame guNa karma jANavuM tame guNI ane rajoguNI buddhine tyAga karIne sAtvika guNI prItivALuM svAdhikAraprApta karma karavuM joIe, rajoguNa karmamAM ane tame guNa karmamAM cittanI prIti thatI hoya, paNa tethI pitAnI ane vizvamanuSyanI kharI unnati thatI nathI. mATe sAtvika guNI karmamAM prIti karIne te kArya karavAmAM tallIna thavuM joIe. meha, ajJAna, rAga dveSathI mukta karma kartA che te sAtvika guNI kartA kahevAya che. sAtvika guNI karmomAM sAtvika prema dhAraNa karIne sAtvika guNa kartA sAtvika kAryone karate chate svAtmAnI ane jaganA unI unnati karI zake che. mATe sAtvika kamane vizeSathI premapUrvaka karavAM joIe. jemajema karmapravRttimAM lInatA thAya che, tema tema temAMthI manuSyane navIna anubhava prApta thAya che. prIti arthAt premathI pratyeka kAryamAM pravRtta thavAnI jarUra che. je kArya karavAmAM atyaMta prema udbhave che, te premaja te kAryanI siddhi For Private And Personal Use Only Page #810 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 749 mATe sAkSI pUre che. premavinAnI kaI pravRttimAM Ananda thatuM nathI, ane tethI tyAM citta coMTatuM nathI. rAgane haThAvanArA vairAgIo paNa prabhu gurU para te atyaMta prema dhAraNa kare che. premavinA kartavyakarmanI raNabhUmimAM prANArpaNa thatuM nathI. premavinA zraddhA ane nizcayanAM paNa svamAM jANavAM. premavinA kAryapravRttimAM zuSkatA nirasatA lAge che ane tethI harSavinA kAryapravRttimAM mandatA AvI jAya che. premavinA keI ISTa vastunI prApti thatI nathI. dezaprema, dharmaprema, gurUprema, dharmaprema, kuTuMbaprema, prabhuprema, vizvaprema, brahmaprema, ISTakarmaprema, prazasvaprema, aprazasyaprema, jaDaprema, cetanaprema, sAhajikaprema, kRtrimaprema, kartavyaprema, akartavyaprema, sAdhyaprema, sAdhanaprema, zuddhaprema, azuddha prema, nItiprema, maryAditaprema, amaryAdita prema, sAdhu prema, sakIrNaprema, vyApakapresa, jJAnapUrvakaprema, ajJAnapUrvakaprema, svArtha prema, paramArtha prema, dharmaprema, karmaprema, niviSayaprema, viSayaprema, vItarAgaprema, dharmaprema, adharmaprema, calapresa, acalaprema, sthiraprema, asthiraprema, sukhakaraprema, duHkhakarapresa, akAmaprema, sakAmaprema, vyavahAraprema, nizcayaprema, vAcapresa, avAcyaprema, laghuvartularUpaprema, anantavartularUpa prema, Azaya prema, nirAzraya prema, rUpaprema, nAmaprema, sthAnaprema, upakAraprema, anupakAraprema, svAmI prema, sevakaprema, rAjyaprema, prajAprema, atithiprema, uccaprema, nIcaprema, kaya prema, niSkapaTaprema, lebhaprema, nirlobhaprema, mitraprema, putraprema, svakIyaprema, parakIyaprema, AyAsaprema, anAyAsaprema, dhyAnaprema, cAritraprema, saMyamaprema, gaprema, tapaprema, darzana prema, satyaprema, asatyaprema, brAcarmaprema, guNaprema, yamaniyama Asana prANAyAma pratyAhAra dhAraNa dhyAna samAdhiprema, lekhaka prema, jJAnIprema, Apadezika prema, kSayaprema, vRddhizIlaprema, sApekSaprema, nirapekSaprema, AjIvikAprema, gRhaprema, tyAgaprema, dAnaprema, kudrataprema, lokika prema, lekesaraprema, aupacArikaprema, daDharaMgaprema, svArpaNaprema. tanmayaprema, atanmayaprema, vagere premanA lAkho kareDe bheda, upAdhibhede paDe che. premavinA magnatA rasikatA prApta thatI nathI. jenAthI Atmazaktine vikAsa thAya, ane svAdhikAre kartavyapravRttithI pragati thAya, evA sarva prazasya premanI Ade For Private And Personal Use Only Page #811 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 750 yatA che. rajoguNIprema, ne tame guNaprema karatAM sAtvikaguNa premanI anantaguNuM mahattA che. sAtviguNuM prazasya premathI AtmAnA adhikAre kartavya kAryamAM layalInatApUrvaka pravRtti thAya che, te kartavyakAryanI paripUrNa pharaja adA karI zakAya che. je kArya karavAmAM prathama svAtmAmAM prema udabhave che te kArya karavAmAM pitAne svAdhikAra che ema avadhavuM, amuka kartavyapravRttimAMthI prema TaLe che, te anyakartavyapravRttimAM prema uddabhave che. jemAMthI prema TaLe che ane jemAM prema thAya che, te kartavyapravRttimAM svAdhikAra che ema nizcaya thAya che. premathI utsAha pragaTe che ane tethI kartavyakarmamAM AtmabaLa pheravI zakAya che. mATe je kArya karavAmAM prema utpanna thAya che temAM tanmayatA thAya che. zivAjI ane pratAparANAne svadezapara prema jAgyuM hatuM tethI teoe AdarzapurUSanI peThe kAryapravRtti sevI hatI. vidyAnI prApti mATe thatA premathI vidyAnI prApti karI zakAya che. je pravRtti para prema thAya che tene mana-vANI ane kAyAthI AdarI zakAya che. je karmapravRttimAM premanI raDha lAge che te game tevuM duHsAdhya hoya che te paNa tene susAdhya karI zakAya che. je zubha Avazyaka kartavyakArya para prema pragaTe che, temAM saheje tanmayatA karIne temAM saMyamanI siddhipUrvaka kartavyabaLane vikAsa karI zakAya che, mATe lInatA gasAdhaka premapUrvaka kartavya kArya karavAmAM pravRtta thavuM joIe. premane uMcakoTinA adhikAre tyAga karI zakAya che, mATe prathamathI premane tyAga na karatAM kartavyapremapUrvaka svAdhikAre karmapravRttimAM lIna thavuM joIe ke jethI vRttinI lInatA ganI saheje siddhi thAya. avataraNa-jJAnI kAmagIne kartavya karmanI pravRtti kevA prakAranI hoya che te nirdeza che. _che # che. dehAyAsAdi vardhinyA, kriyayA zarma no bhavet // ato notsahate jJAnI, kriyAM kartuM svabhAvataH // 137 // For Private And Personal Use Only Page #812 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 751 AtmabhinnAM pravRttitu, khedaduHkhAdi dAyinIm // tyaktvA tAM zAntaye nityaM, nivRttiM sAdhayet svayam 138 tayapi dharma mArgasya, yogyAH karma prvRttyH|| svAnyazreyaskarAstAstu, sAdhayed vyavahArataH // 139 // niSkriyA bhAvitAtmAno, nivRttisAdhakA zca ye|| tathApi svAdhikArAtte, karma kurvanti brAhyataH // 140 // svAdhikArakriyAM kurvan , jJAnI jJAnAdibhiH zubhAm // sAdhayet pUrNanivRtti, yathAyogamapekSayA // 141|| jJAnadhyAnAdilInAnAM, kriyA nAtiprayojanA // AtmAnaM niSkriyaM pazyan , yattatkaroti baahytH||142|| yAvad bAhyAdikArastu, dharmakarmaNi vartate // tAvat karoti tad jJAnI, pazcAttu vinivartate // 143 // zabdArtha -dehAyAsAdi vardhaka kriyAthI sukha thatuM nathI, mATe svabhAvathI jJAnI kriyA karavAne utsAhI thatuM nathI. Atmabhinna pravRtti te kheda duHkhAdiprada che mATe tene tyAga karIne zAnti mATe jJAnI nivRtti sAdhe che, te paNa jJAnI dharmamArgagya je je svapara zreyaskara pravRtti che tene bAhya vyavahArathI seve che. niSkiyarUpa AtmAne bhAvanArA nivRtti sAdhaka jJAnIo che, tathApi teo bAAthI karma kare che. jJAnI jema ghaTe tema sApekSe jJAnAdivaDe svAdhikAgya kiyAne kare che, ane nivRttikAraka pravRttithI pUrNa nivRttine sAdhe che. jJAnadhyAnAdi lIna mahAtmAone ati prajanavALI bAhyakiyA nathI, te paNa teo AtmAne niSkiya svarUpa avakatA chatA je je kaMI ghaTe che te bAhyathI kare che. yAvat jJAnIone bAhya karmAdhikAra che tAvat te te jJAnI bAhyathI dharme kama pravRttine seve che, pazcAt bAhya dharyuM karma pravRttine seva nathI. For Private And Personal Use Only Page #813 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 752 vivecana-brahmasvarUpane sAkSAtkAra karanAra jJAnI dehane prayAsa duHkha paDe evI kriyAne avabodhe che, tethI te bAhyakiya pravRttimAM sukha nathI e nizcaya kare che, mATe te kriyA karavAne utsAhI banatuM nathI. jJAnIonAM lakSaNa pAra AvI zake tema nathI. jJAnInI bAhAkarmanI ceSTAone pAra AvI zake tema nathI. jJAnIo mATe Aje kaMI lakhAya che te eka dezathI che, ane samajAya che te paNa eka dezathI che. sarva dezathI jJAnIne zuM kartavya che. zuM kare ityAdine prarUpI zakAya nahi. aneka jAtanA jJAnIo che temAMthI amuka A lekhane adhikAra saMghaTI zake tema che. jJAnI sanyAsI tyAgI sAdhunA anaMta vicAre hoya che, paraMtu AcAre te parivartanazIla ekadezIya hoya che. jJAnIonI anaMtavicAra zreNiye ananta hoya che, paraMtu teonA AcAre te kramavati ekadezIya ane dezakAlAdi pratibaddha hovAthI TuMkA hoya che. jJAnIo kAyA karatAM mAnasika pravRttimAM atyaMta vegavAnuM hoya che. sarvadezanI unnatine AdhAra jJAnIo para che. jJAnIone zArIrika bAhyapravRttimAM duHkha bhAse che, paraMtu temane sukha bhAsatuM nathI, e teoe prApta karelI dazAe gya che. AtmajJAnIo bAhyanI kriyAomAM virakta hoya che chatAM teo dharmamArgamAM anya pravRtti kare te hetu vagere kAra thI bAhyakarmomAM teo jema ghaTe che tema pravRtti kare che, tethI temane kaMI lAbha vA hAni nathI. jJAnI karma karavAne mATe egya nathI te kRtakRtya thaye chatA paNa nIce pramANe ziSyane jaNAve che bhagavaddagItA. name pArthAsti kartavyaM triSu lokeSu kinycn| nAnavApta mavAptavyaM, vartaeva ca karmaNi // yadi hyayaM na varteyaM, jAtu krmnnytNdritH|| mama varmAnuvartante, manuSyAH pArtha sarvazaH // utsIdeyurime lokA, na kuryA karma 24 saMjasthara ja kyAmupajAmire gs: he pArtha traNa lekamAM evuM kaMI nathI ke je zuddhAtmAvaDe karavAgya naheya. evI eke cIja nathI ke je mane maLelI na hoya. arthAt sarvathI priyamAM priya vastunI prApti thaelI che, ATaluM chatAM paNa huM karmamAM sAmela thAu chuM. parizamarahita huM je karma karavAmAM sAmela na thAuM te sarva For Private And Personal Use Only Page #814 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 753 leAke mAro mArga aMgIkAra kare, ane tethIja teo jaDa jevA khanI jAya, ane pariNAme te AtmAnI zuddhi karI zake nahi. jo hu mAhyarajathI kama na karUMtA A lokonA nAza thAya. leka varNazaMkara thaI jAya, ane tene karanAro huM thAuM. mATe mAre sarvanA netArUpa AdarzapurUSa manIne karma karavAM joIe. mAnocenalaH sabhyak: karmamAM mamatA rAkhIne ajJAnI manuSya karma kare che. AtmajJAnIe mamatA rAkhyA vinA loko karmathI bhraSTa na thAya, e hetuthI leAkeAnA kalyANa prati lakSya rAkhIne karma kare che. AtmAnA sAkSAtkAra karanAra AtmajJAnIonAM mAhyakarmA ekasarakhAM meLavALAM nathI. dezakAla- vaya Adibhede teenA bAhya karmomAM bheda paDe che. AtmA arUpI che. bAhyakamArUpI che chatAM te AtmAthI bhinna evAM khAghukAmAM ahaMkartA bhAktA buddhi rAkhyA vinA tene kare che. dezakAlAnusAra bAhyakarmImAM sudhArAvadhArA karavAnA adhikAra AtmajJAnIone haoNya che. rADhikapravRttinA vaza thaine AtmajJAnIe mAhyakarmoMmAM ekasarakhA pravRttivALA thatA nathI. teone jema ceAgya lAge che tema tee bAhyakarmanI pravRttiyeAne Acare che. te samAja AdinA ekAnta paravaza thaIne khAdyakarma pravRtti karatA nathI. te mAyiA karavAnA sarva rahasyAne avamedhatA hovAthI ajJAnIne tenuM vAstavikarUpa samajAvIne temane dharmamArge vALavA satya rahasyAne samajAve che tathA karmanI satyapravRtti Acare che. Atmabhinna kArya pravRttine te sAkSIbhUta thaine kare che, tethI khAdyapravRttithI teone mAnasika duHkha thatuM nathI. bAhya pravRttimAM ahaMmamatva TaLe che tyAre tethI zarIrane duHkha thatAM chatAM paNa AtmA nirlepI hovAthI AdhyAtmika duHkha thatuM nathI. Atmabhinna khAdya kAryapravRttine tyAga karIne AtmA zAMtimATe jJAnI, nivRttine seve che tathApi te ceAgya evI svAdhikakA vaza prApta bAhyapravRttine yathAyAgya seve che te paNa te khAhya pravRttinA kartA bhAktA siddha Thera nathI. mAhyapravRttithI potAne kaI phAyado nathI, tApaNu vizva lokonA zreya mATe te seve che. ajJAnI karatAM jJAnI bAhyapravRttine duniyAnA manuScAnA kalyANArthe karoDaghaNI For Private And Personal Use Only Page #815 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vizeSa seve che te paNa te ahemamatAnA tyAgathI ajJAnI kastAM anantaguNe tyAgI ane niSkriya che. ahaMmamatAnA tyAgathI sarva jAtanI zubha pravRttine jJAnI kare che te paNa te tyAgI che ane ajJAnI ahaMmamatAthI saMpUrNa duniyAne tyAga karIne nagna thaI parvatanI guphAmAM praveza kare che te paNa te rAgI che. prArabdhAdhIna jJAnI svAdhIkAre bAhyakarmone anIcchate chate paNa kare che ane tethI te AcaraNavaDe duniyAnA ajJa lokene zubha karmonI pravRtti tarapha AkarSe che. AtmajJAna pAmyA vinA ane ahaMmamatva tyAgyAnA keTalAka lekenikya banI jAya che tethI teo karmacAgathI bhraSTa thaIne punaH hatA tyAMnA tyAM AvIne ubhA rahe che. jJAnIne ananta anubhava che. bhArata varSamAM aneka jJAnIo udbhave che. teo leka kalyANakAraka karmomAM lekene roje che. ahaMmamatvanA tyAgathI jJAnIo je kaMI kare che temAM teo baMdhAtA nathI, tethI karma karavAne adhikAra teone che ema siddha thAya che. jJAnIo antamAM sUkramamAM sUkSama dhyAnanA vicAre kare che te paNa eka jAtanI sUkSma kriyA che tenI siddhithI jagatanA kepara anaMtaguNe upakAra karI zakAya che. AtmajJAnIo jaDa jevA lakethI kadApi na thAya evI dhyAnakriyAnI samAdhimAM ArUDha thAya che. sarvathI mahAbhArata karma te che. AtmadhyAna samAdhivinA rAgadveSAdi vAsanAone kSaya thatuM nathI ane paramAbhAne sAkSAtkAra thatuM nathI tethI teo AtmadhyAna samAdhinI sUkSama kiyA ke je akriyA jevI bAhAthI jaNAya che tene karIne jagatanA kenI AgaLa apUrva lAbha khaDe kare che ane tethI duniyAnA leke dukhasAgarane tarI jAya che. zrI cavIzamAM tIrthakara mahAvIra prabhue bAravarSaparyanta AtmadhyAnarUpa sUkSama kriyAnuM sevana karIne rAgadveSane sarvathA kSaya karyuM hatuM tethI temanA AtmAmAM kevala jJAnane prakAza thaye hatuM ane tethI teoe bhAratanA lekene dharmane apUrva lAbha ApIne pApanA mArgone baMdha karI dIdhA hatA. sikaMdara bAdazAhe hindusthAna para svArI karI hatI te pAchA vaLIne pitAnA deza tarapha jate hatuM tyAre tene sidhu nadInA kAMThA para eka gInI mulAkAta For Private And Personal Use Only Page #816 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa thaI. te ceAgI dhyAnamAM lIna hatA. amuka mata pradAyanA abhimAnathI mukta thaIne AtmasvarUpanA sAkSAtkAramAM lIna thayeA hateA. sikaMdare te ceAgI sAthe vArtAlApa karyAM tethI tene ghaNI zAnti maLI. chevaTe teNe udgAra kAyAke te pahelAMthI A cegInA AtmAnA uddagArAnA lAbha maLyo hata tA lAkho manuSyanA nAza karata nahi. mahAtmAe jJAnIo, dhyAna samAdhirUpe kriyA karIne jagatnA leAkeAne lAbha ApatA hAya te A rIte Ape che. teo dharmamArganI ceAgyapravRttiyAne paNa prasaMge prasaMge sevatA rahe che paNa zilAchApanA aikhAjevA amuka kriyAmAM rUDha khanI jatA nathI. AtmajJAnIonI khAdya pravRttiyAthI temane pArakhI zakAtA nathI. lAfone lAbha thavAnI khAtara tee ceAgya evI dharmanI bAhya kriyAone te kare che ema nirdezavAmAM AvyuM. jJAnI jJAnAdipariNAme pariNamIne svAdhikArathI mAhyathI karma karatA chatA antarnI pUrNa nivRttine sAdhe che. jJAnIne AtmA sadA svataMtra DAya che. jJAnI parataMtra anatA nathI. parataMtra banIne merUparvata samAna suvarNanA rAzipara besavAmAM Ave tepaNa jJAnIne zAMti maLatI nathI. dhULanA DhagalA para besIne jJAnI je nivRtti sukhane anubhava kare che tenA sukhane indra paNa pahoMcI zakatA nathI. AyAvartanA jJAnIone nivRtti pasaMda hoya che. AryAvartanA AryamanuSya je AtmajJAnIo thAya che te teo nivRttimArgane pasaMda kare che AryAvartanA jJAnIone ane bhakatAne parvatA, guphAo, ekAnta sthaLA, nadIo, jaMgalA, ghaNAM rUce che. tene rAjyasukha bhogavavAnI icchA thatI nathI ane pAzcAtya dezanA tattvajJAnIonI, bhaktAnI nivRtti paNa pravRttirUpa thai hoya che. pravRttimayanivRtti karatAM nivRttimaya pravRttinI ananta guNI uttamatA siddha Thare che. pravRttinI paNa hada hoya che. ghaNI pravRttithI rajoguNI ane tameguNI hilacAlacaLavaLa vadhe che ane tethI ekavAra te dArUmAM devatAnA jevuM phaLa pragaTAvavA samartha thAya che. lAkhaguNI nA karADaguNI pravRtti karavA mAtrathI kAInI unnati thatI nathI. nivRtti jenA garbhamAM che evI pravRttiyAne karavA mATe jJAnIe pharamAve che. ajJAnIonI nivRttiye te pravR For Private And Personal Use Only Page #817 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 756 nimaya hAya che tethI te sAtvika sukhano anubhava karavA zaktimAn thatA nathI. AryajJAnIonI nivRttimaya pravRttiyAthI svAtmAne ane duniyAnA jIvane pariNAme anantaguNu sukha maLe che. ataeva jJAnI mAkriyA kare che te ceAgyaja kare che tenA mALajIvAne khyAla AvI zakatA nathI. jJAnadhyAna samAdhimAM lIna manuSyAne mAhyakriyAonuM - bAhyakarma pravRttionu` khAsa prayeAjana rahetuM nathI. AtmA, yamaniyama Asana prANAyAmanA kramapUrvaka yAganI sAdhanA karIne cegI manI zake che. ceAgIo yogamArgamAM ArUDha thaIne dhyAnanI siddhi kare che. bhagavadgItAnA chaThThA adhyAyamAM yAgInuM svarUpa jaNAvyuM che te apekSAe upayogI hAvAthI atra tatsaMbadhI kaiMka lakhavAmAM Ave che. thAdane ndriyArtheSu, na karmasvanuSajate / sarva saMkalpa saMnyAsI, yogArUDhasta docyate // 4 // uddhare dAtmanAtmAnaM nAtmAnamavasAdayet / Aramai vaghAmano dhaMtu-tamapuirAtmanaH // jyAre indriyeAnA athAmAM mana Asakta thatuM nathI ane bAhyakamAmAM mana Asakta thatuM nathI ane sarva saMkalpanA tyAgI AtmA thAya che tyAre yAgI gArUDha thayela che ema jANavuM. AtmAja AtmAnA udgAra kare che. AtmAne pramAda, rAgadveSathI nAza karavA joie. AtmA AtmAnA baMdhu che ane AtmAja AtmAnA zatru che. AtmAvaDe jeNe manapara jaya meLaLyA che te AtmAnA baMdhu che, ane jeNe rAgadveSAtmaka manapara jaya nathI meLaLye te AtmAnA zatru che. zIteSNa sukhaduHkhamAM tathA mAnApamAnamAM je samAna che te ceAgI che. jJAna vijJAna vRttAramA, Taththo vilise ndriya, yuH hyujyate yogo samajoghAmazcina: // 8 // AtmAnI sattAe rahelI paramAtmAtA pragaTAvanAra te ceAga che. jenA AtmA jJAnavijJAnathI tRpta che, je phUTastha che, jeNe indriyeApara ya meLaLyeA che, ATI ane suvarNa jenA manamAM samAna che te cegI che. suvRzmiA ryudAsIna, madhyasthadveSya baMdhuSu sAdhuSvapica pApeSu, samabuddhi viziSyate // suhRda mitra, ari, duzmana udAsIna, madhyasya dveSI ane baMdhuomAM tathA sAdhuomAM ane pApIomAM jenI samakSuddhi thai che te cegI gaNAya che. catro paramate citte, niddha celevA.patra caivAtmanA For Private And Personal Use Only Page #818 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org su Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . tmAnaM pazyannAtmani tuSyati // sukhamAtyaMtikaMyantad, buddhigrAhyamatI ndriyaM veti yatranacaivAyaM sthitazcalati tttvtH|| labdhvA cAparaM lAbha anyate nAdhika tata; / casthito, na du:Ina,gujaLattivicAyate cegasevA vaDe nirUddha citta jyAM virAma pAme che tyAM AtmAvaDe AtmAne dekhI AtmAmAM cegI parama sukhI ane che. AtmAmAM SaSTakAraka cakra raheluM che. ceAgIne evI mananI uparAma dazAmAM je sukha thAya che te AtyaMtika sukha avamAdhavuM. te buddhi arthAta jJAna grAhya ane atIndriya che. evuM Atmasukha anubhavIne cAgI AmAthI calAyamAna thatA nathI. AtmAnA sAkSAtkAra karIne Atma sukha pAmIne anya koi tenA karatAM vizeSa nathI ema mAne che. je yega dazAmAM rahelA ceAgI mahA du:khathI paNa calAyamAna thatA nathI. - prazAnta manasaM hyenaM yoginaM sukhamuttamaM / upaitizAntarajasaM, brahmabhUtama kalpaSam // yujannetra sadAtmAnaM, yogI vigata kalmaSaH sukhena brahma saMparza-matyaMta mulamamrute // prazAMta manavALA ceAgIne atyaMta Atma sukha prApta thAya che. zAMta rajavALA thayA che te brahmasvarUpa banyA che. je vRttiyeAnA saMkalpavikalpa dazAnI pelI pAra gayela che ane apAparUpa je banyA che te brahmasukhanA anaMta anubhava kare che. pAparahita evo cagI svAtmAne sadA paramabrahmasvarUpamAM joDatA chatA sukhavaDe parama brahmanA saspI karI arthAt paramabrahmamAM lIna thai brahmAsukha pAme che. te sukhasAgara rUpa bane che, te vRttiyAnA kAlpanika sukhanI pelIpAra rahelA brahmasukhanA anubhava karIne AtmajJAnamAM masta ane che. Atmaupamyena sarvatra, samaM pazyatiyo'rjuna, sukhaM vA yadi vA duHkhaM, sa yogI vamomataH sarvatra AtmAnI peThe sarvane Atmavat avaleAkanAra je anyA che tathA khAdya sukha duHkhamAM je sama banyA che te parama cegI che, evA cegI AtmajJAnI gaNAya che. AtmajJAnIe saMpUrNa ceAgazaktiyAne prApta karavAne aneka yAganA agAne seve che. aneka jAtanI tapazcaryAnAM, maMtronAM, yaMtronAM, taMtronAM anuSThAnA kare che. drazyakSetrakAla bhAvathI temane jeje ceAgya anuSThAnA lAge che te seve che ane AtmAnI zuddhatAnA sAkSAtakArakare che. jJAnaghyAnamAM lIna mahAtmAothI yAgIonI For Private And Personal Use Only Page #819 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 58 zaktine pAra pAmI zakAtuM nathI. tevA mahAtmAone aMta levA kadApi prayatna kare nahi. jJAnadhyAnamAM lIna rogIo svataMtra kartavyakarma karanArA hoya che. AtmajJAnIone bAlajI je karmo kare che te karavAnuM teone projana rahetuM nathI paNa je kaMI teo kare che te bAhAthI kare che te teonA Azaye avabodhyA vinA samajI zakAtuM nathI. jJAna dhyAnamAM lIna mahAtmAonI Antara tathA bAhya pravRttinI AgaLa bAlAjInI kriyAnI kaMI paNa kismata hotI nathI. jJAnadhyAnamAM lIna mahAtmAonI sevA karavAthI sAmAnya bALajI je prApta karI zake che te anya keInI pAsethI prApta karavA zaktimAna thatA nathI. jJAnadhyAnamAM lIna AtmajJAnIonA sarva karmonI anukramaNikA karI zakAya nahi. jJAnadhyAnamAM lIna mahAtmAonI A vizvanA lokone atyaMta jarUra che. pAzcAtya dezamAM TelasTeya, rarakIna, pegerasa sekreTIsa kAnTa jevA tatvavetAethI aneka lAbhe pragaTayA che. Arya bhUmite sarva dezanI gurU samAna che. AryAvartamAM mahA yegIo, mahA dhyAnIe, mahA jJAnIo pragaTayA che. bhArata bhUminAM jeTalAM yazogAna karIe teTalAM nyUna che. bhArata dezamAM lIna thaela aneka jJAnIo dekhavAmAM Ave che. bhAratabhUminA mahAtmAonI tulanA karanAra anya dezIya mahAtmAo nathI. ema kathaMcit daSTie kathI zakAya che. AtmajJAnI mahAtmAe pitAnA hRdayamAMthI je jJAnanAM jharaNAne pragaTa kare che te te mUDha manuSyathI kadi banI zake tema nathI. AtmajJAnIo Atmazaktine aneka mArgothI vikAsa kare che. teo guphAomAM, ekAnta sthaLamAM niSkriya banelA dekhAya che te paNa teo hRdayamAM AtmadhyAnanI kaMI yiA karIne tenA AndolanathI jagane apUrva lAbha Ape che. mana, vacana ane kAyAnA peganI atyaMta sthiratA karI teo bAhyathI niSkiya jevA banI jAya che ane antaramAM AtmatavAdinuM dhyAna dharI apUrva anubhavanI zuM kare che. evI sthitivALA jJAnI mahAtmAone keTalAka ajJa jaDa leke jagamAM nakAmAM paDI rahelA mAne che. teo duniyAmAM kaI karatA nathI ema sthala buddhivALA manuSya kathe che paNa temAM tenI bhUla che. rAjAnA maMtrIo tava For Private And Personal Use Only Page #820 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 759 vettAo, zeke, jJAnIo, gIo, jJAna dhyAnamAM lIna thaIne niSkriya jevA banIne antarathI je jJAna prakaTAve che te jyAre vANu dvArA te eka prakAze che tyAre duniyAnA leke AzcaryamAM magna thaI jAya che. mananA vikalpa saMkalpane rUAvinA Atmazaktine vikAsa thatA nathI. teo ekAntamAM manane AtmAmAM amuka dayeyamAM lIna karIde che ane tethI teo aneka camatkArone batAvI zake che. manano vikAsa karIne tene je dhyeyamAM lIna karavAmAM Ave che te saMbaMdhI tene saMyama thavAthI tatsaMbaMdhI anubhavajJAna prApta karI zakAya che. mahAtmAo gIe, jJAnadhyAnamAM eTalA badhA lIna thaI jAya che ke teo teonA zarIranuM ane nAmanuM bhAna bhUlI jAya che. AvI uttama lInatAne teo prApta thAya che tyAre teo apUrva zakti prakaTAvavA samartha thAya che. evI sthitimAM bAghathI niSkriya rahenAra AtmajJAnIone je ajJAnI nakAmA mAne che te tethI teo jJAna dhyAnahI, deza drohI, zaktidrohI, unnati drohI ane vizvadrohI bane che ane teo unnatinAM apUrva dhArene tALAM lagAvanArA jANavA, evuM uparyukta kAraNothI kathavAmAM AvyuM che ke zAnaththAnA nAnAM, cinAta koSanA upacuMkta zlekane bhAva avabodhIne jJAnIothI je kaMI bAhAthI karAya temAM paNa apUrva satya samAyeluM che evuM jANuM tenAM rahasya jANavAnA khapI thavuM, paraMtu nakAmI niMdA kuthalImAM paDavuM nahIM. AtmajJAnIonI raheNuM kaheNuM vastutaH vicAratAM ekadezIya hoya che ane teenI raheNuM kaheNanuM anukaraNa paNa ekadezIya che. mahA tyAjJAnIonI raheNI karatAM temanI raheNuM ane temanI kaheNI karatAM teonuM hRdaya anubhavavA khAsa lakSya devuM joIe ke jethI teoe jJAnadhyAnamAM lIna thaIne je je anubhava prApta karyA hoya tenI prApti thaI zake. A vizvamAM raDhika AcAra karatAM yaugika AcAmAM vizeSa sahAyatva hoya che ane vaigika AcAre karatAM mahAtmAonI upadeza pravRttimAM ane te karatAM mahAtmAjJAnIonA hRdayamAM anantagaNuM satya raheluM che. AtmAne nizcaya AtmajJAnIo je kaMI kare che temAM teo vizeSataH nirlepa rahI zake che ane tethI vizva kepara atyaMta For Private And Personal Use Only Page #821 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 760 asara karI zake che. jyAM sudhI kAyA vANInAM karmomAM AtmajJAnIene adhikAra che tyAM sudhI teo kare che. kayuM karma kevI rIte karavuM te temanA svAtaMtrya para AdhAra rAkhe che pazcAt teone adhikAra pUrNa thatAM. sarva bAbatomAM svataMtrabanIne prArabdhayege je kaMI kare che te kare che tene kaMI niyama nathI. avataraNu-AtmajJAnI-brahmajJAnI bAhyakarmone karate chate paNa nathI karate. kAraNa ke te bAhyakarmomAM Asakta nathI ItyAdi nivede che. kurvan san na karotyeva, jJAnI karmANi tttvtH| akurvana san karoyeva, mUDhaHkarmANi mohataH // 14 // zabdArtha -AtmajJAnI vastutaH karmone-kAryone karate chate paNa karatuM nathI. mUDha ajJAnI mehathI karmone nahIM karate chate paNa kare che. - vivecana -AtmajJAnIne bahAvastuo-nAma ane rUpane meha hete nathI tethI te jeTalI bAhyapravRtti kare che temAM ahaMmamatvathI baMdhAyAvinA vyavahArathI nirAsakta thaIne kare che tethI te karate chate. paNa akartA tarIke gaNAya che. jJAnIo jagajInA zreya mATe sarva prakAranI zubha pravRttine kare che. nirAsaktithI jJAnikagIo gRhasthadazAmAM ane tyAgIdazAmAM anyalokene upakArArthe avazeSa jIvana vyatIta kare che. jJAnikarmayegIe mehavinA zubha paramArthika kAryo karIne vizvanAM duHkhene TALe che. upakArane badale pAchA levAnI buddhithI ajJAnI pravRtti kare che. AtmajJAnI gRhastha ane tyAgIe upakArane badale pAchA levAnI buddhithI koIpaNa pakArika kArya karI zakatA nathI. vizvavati sarvajIne zAMti sukha ApavuM ane tenA zAMtisukhamaya jIvanamAM keI vina nAMkhatuM hoya te te haThAvavuM. duniyAmAM garIbene dukhethI bacAvavA ane teonI vipattio dUra karavI. eka dezanA manuSyathI anya prajAne mahAduHkha na thAya tevA upAye karavA. sAdhue santAnI sevA karavI. keIne paNa paratatra karavA prayatna na kare. sarvajIne nItimArga para vALavAM ane duSTa lekethI dhamanuM rakSaNa karavuM. vizvavati manuSyane AtmajJAna devuM. vizva For Private And Personal Use Only Page #822 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 761 varti manuScAne AtmasarakhA gaNIne tene zubha vicAro ApavA ane duSTa rIvAjothI pIDAtA manuSyA ne uddhAra karavA, meAhanA paMjAmAMthI vizvavati manuScA cheDAvavA, ItyAdi zubhakArcIne AtmajJAnI manuSyA kare che. AtmajJAnIo garImAnI AMtaraDIne ThAre che. AtmajJAnIo vizvamanuSyanI, pazuonI ane 5khIonI AMtaraDI ThAre che ane te mATe svajIvananI AhUti Ape che. vizvavati jJAnI manuSye mArU tArU' karyAvinA eka sarakhI rIte sarvanA kalyANArthe jIvana gALe che. AtmajJAnIe kaIne kaI pAramArthika kAryo karyA kare che te te mATe je kaI tyAga karavA paDe tene tyAga kare che. AtmajJAnIo jo bhAvI bhAva-svabhAvapara vizvAsa mUkI besI rahetA A jagatmAMthI parApakAra tattvanA lApa thaI jAya ane caMdrasUrya paNa lApa thaI jAya. AtmajJAnI gRhastheA vA tyAgIonI khUbI e che ke teo AsaktivinA sarvazubha kamA kare che tethI teone koI jAtanA lepa lAgatA nathI ane teonI muktatAnA A bhavamAM nizcaya thAya che. AtmajJAnI sarva prakAranAM Avazyaka karmo kare che, thoye teo kodha, mAna, mAyA ane lAbhanA vazamAM AvatA nathI. jJAnI,mahAtmAo jo upakAra kAraka zubhakarmAMnA tyAgI banIjAya tA A vizvamAM dharmanuM astitva rahI zake nahIM. A vizvamAM jJAnIonA pratApe karmayeAganI nirmalatA kAyama rahe che. dezanI vizvanI-samAjanI, saMghanI pragati thAya ane duHkhAnA nAza thAya evAM zubha karmIne karatAM karatAM jJAnIo AyuSyane pUrNa kare che. bhAratanA karmayogIonA ane jJAnayAgIonA ziromaNi sarvajJaprabhuzrImahAvIradeve AyuSyanA aMta thatAM sALa prahara sudhI dharmadezanA deI jagajIvAnA uddhAra karI zarIranA tyAga karyA hatA. teoe kRta kRtya thai vizvamanuSyAne jAhera karyuM che ke chellI AyuSyanI paLaparyaMta paNa zubhakarmanA cAga tyajavA nahIM. zrImahAvIraprabhunA ziSya gautamasvAmIo paNa chellA samaya sudhI bhaSyajIvAne sadupadeza deI jJAnayeAgInI karmajane adAkarI hatI. trAdaza guNasthAnakavatisarvajJa tIrthaMkarAsamA mahAdevA paNu vItarAga anyA chatAM zubhakarmanA tyAga karatA nathI te anyajIvAe zuSkajJAnI anI n For Private And Personal Use Only Page #823 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 762 kema zubhapAramArthika Avazyaka karmane tyAga kara joIe? alabatta na karavuM joIe. jJAnIkarmayogInA jIvanane eka zvAsozvAsa paNa jaga nI kalyANanI pravRtti vA zubhavicAra vinA jate nathI. A vizvamAM jJAnIkamaMgI mahAtmAo sarva kaMI kare che chatAM karatA nathI ane ajJAnIo mAhathI hAtha paga halAvyA vinA besI rahe che chatAM paNa teo mahAsaktithI kartA che, mATe ajJAnadazA-mahadazAne tyAga karI sarva zubhakarmane karavo joIe. mUDhamanuSyanA jJAnagurUe che. mUDhamanuSyanA hRdayane zuddha karavA eja jJAnIonuM kartavya che. AtmajJAnIonuM vAstavika kartavya e che ke mahAsakta mUDha manuSyane AtmAnuM vAstavika svarUpa jaNAvavuM ane prabhunI bhakti dvArA mohabuddhine nAza karAvIne vizvajanene 5vitra karavA. ajJAnI manuSyathI jJAnIone, teone zuddha karatAM paNa ghaNuM sahana karavuM paDe che. ajJAnIonA doSa devAne jJAnIo dhobInI peThe sadA kartavya karmane kare che. jJAnIonA upakArane badale vALavAne kadApi ajJAnIe zaktimAna thatA nathI. mUDha manuSyae jyAM sudhI mahAsakti TaLI nahoya ane nAmarUpa bAhya jagamAMthI ahemamatA TaLI na hoya tyAMsudhI pagale pagale AtmajJAnI mahAtmAonI salAha pravRtti karavI ane AsaktibhAva TALavAne jJAnI gurUonI AjJA pramANe pravRtti karavI ke jethI dararoja teo AtmajJAnanI prAptimAM AgaLa vadhI zake. mUDha manuSya eka zvAserase paNa kaMInuM kaMI karma karyA kare che, paraMtu teo ajJAna mahAsaktithI uTIyAnuM kuTIyuM karI nAkhe che ane tyAMthI chUTavAnuM hoya che tyAMja teo baMdhAya che. nirmoha dharmanA mArgamAM teo mahane dhAraNa kare che ane sAmAnya bAbatemAM rAgadveSa vadhArIne yAdavAsthaLI karI de che. mUDha manuSyane nAmarUpane atyaMta meha hoya che tethI teo prabhu ane gurUnI ArAdhanAmAM paNa mehane prakaTAvI samehadazAnA khela khele che. mahI manu vAnarenA jevA hoya che. vAnare phalavALAM vRkSepara AhIne khAvAnA karatAM ghaNAM phaLane heThaLa pADI de che. ajJAnI mahAsakta manuSya, prabhunA derAsaramAM, gurUnA sthAne mAM, dharmasthAnamAM ahamamatAthI kaleza kare che ane madire vagerene paNa vaheMcI levA For Private And Personal Use Only Page #824 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 763 jevI mUDhadazAne seve che. mahAsakta manuSya kartavya karmanA kSetramAM pADAnI peThe tephAna kare che ane savicArarUpI sarevaramAM bheMsonI peThe mUtrIne savicArane DahoLI de che. mULa vAnara hoya, yuvAvasthA pAmela hoya, tene dArU pAye hoya tema tene vRzcika karaDa hoya te te kudavAmAM ane tophAna karavAmAM kacAza rAkhatuM nathI taddata mUDha manuSya paNuM kartavyakarmanA kSetromAM tevuM mahA tophAna macAve che, ane pagale pagale karma karatAM mehathI baMdhAya che. kSAtravarganuM e kartavya che ke jJAnI mahAtmAonuM mUDha manuSyathI rakSaNa karavuM. mUDha manuSya vasudhA kuTuMba jevI udArabhAvanAne sevI zakatA nathI. teo te sAmAnyakartavya bAbatomAM parasparanA Azaya avadhyA vinA mahAyuddha macAvI de che, ane vAnare jema sUgarIne mAthe bhAgI nAkhyuM hatuM tema jJAnIone zikhAmaNa ApatAM teo jJAnIone, gurUone, mahAtmAone satAve che. mUDha manuSya dehathI jagamAMthI je grahaNa kare che tenA karatAM teo ghaNuM nukazAna kare che. teo duniyAne alpalAbha karI zake che ane anaMtaguNa hAni karI zake che. becAra bhASAnA vidvAna thavAthI vA bAhyathI sattAvAna thavAthI mUDhapaNuM TaLatuM nathI. vatA heya, paMDita heya, phliAophara heya, lekhaka hoya paNa nAmarUpavALA padArthomAMthI mahAsakti TaLI nathI tyAM sudhI te mUDha mohI gaNAya che, ane tyAM sudhI te duniyAne game tevA zubha karmathI a5lAbha karI zake che ane anantaguNa hAni karI zake che. mUDha manuSyanAM nirdoSakarmo paNa sadoSatAne pAme che. mahAsakta manuSya sAtvika karmone kare che te paNa te rajoguNa ane tamoguNarUpe pariName che. mUDhamanuSya jenA upara upakAra karavA dhAre che tene paNa upakAranA badale apakAra kare che. mahAsakta manuSya haDakAyA kUtarAnI peThe pitAnI viSamaya vAsanAone anyane cepa lagADe che ane tethI anyamanuSya paNa vizvanuM kalyANa karI zakatA nathI. mahAsakta manuSya pote karIne zAMti letA nathI ane teo anya manu ne paNa karIne besavA detA nathI. mahAsakta manuSyanuM hRdaya zuddha na hovAthI apacca bhakSaNanI peThe teo dharmakriyAone paNa baMdhanarUpe For Private And Personal Use Only Page #825 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 764 pariNamAve che. mohAsakta manuSya dArU jevA hoya che, teone agni jevI sAmagrI maLatAM turta bhaDakArUpa bane che. mahAsakta manuSyanI sAMkaDAmAM sAMkaDI daSTi hoya che. bhASAveSa vageremAM mahAsakti nyUna hoya che ema teonI mahAsakti nyAvinA kathI zakAya nahi. mahAsakta manuSyo je vyAvahArika bAbatamAM AgevAna hoya che te te samaye yuropIya mahAyuddhanA jevI dareka bAbatamAM dazA thayAvinA rahetI nathI. mahAsakta manuSyathI duniyAmAM zakti pravartatI nathI. nirmoha karmaganI dareka pravRttine mahAsakta manuSya bagADa de che. mahAsakta manuSya ja vAstavikadaSTithI jagatamAM rAkSasanI daityanI upamAne dhAraNa kare che. mahAsakta manuSya asure che, ane nirmohakarmayogIo surI saMpadAvALA che. nirmoha gRhastha ane tyAgIethI duniyAne jeTale lAbha zAMtisukha maLe che teTaluM anya mahAsakta manuSponI maLatuM nathI. mehI manuSyanuM hadaya kALuM hoya che tethI temAM paramAtmAne sAkSAtkAra thatuM nathI. veSa, mALA, tilaka, kaMThI, janaI, kastI vagere dhAraNa karyA hoya paraMtu hRdayamAM nAmarUpanI mahAsakti hovAthI veSa, kaMThI, tilaka, kaThI jaI vagerethI kaMI kalyANa thatuM nathI. nirmoha thavAthI vananA bhilUne paramAtmAne jeTalo sAkSAtakAra thAya che teTale samohI eka bArISTara vA zeThane paramAtmAne sAkSAtkAra thatuM nathI ane karmaveganI hRdayazuddhipUrvaka pravRtti thatI nathI. nAmarUpane moha TaLyAvinA aneka zAstranA abhyAsathI vA aneka dharmAnuSThAnathI hRdayanI zuddhi thatI nathI ane AtmajJAnanA ucca zikhare ArahI zakAtuM nathI. AtmajJAnanA ucca zikhare AhIne kartavya karmo karavAthI hRdaya zuddhipUrvaka paramAtmApadanI prApti karI zakAya che. nAtamAM, samAjamAM, saMghamAM, garachamAM, maMDalamAM, dezamAM, mahArAjayamAM mahAsakta bhedabhAvavALA ajJAnI manuSya je AgevAna hoya che te vAta vagerene zAMti maLatI nathI ane teonI vAstavika pragati thatI nathI. ajJAnI mahAsakta manuSya pratyeka kAryamAM vivAhanI varasI vALe che. karanA AgevAna tarIke gaNAtA duryodhanamAM je mahAsakti na hota te pAMDenI sAthe salAha karIne For Private And Personal Use Only Page #826 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAratanI paDatInuM kAraNa evA mahAbhArata yuddhane vArI zakata. pRthurAja cohANamAM je mahAsakti na hota te zAhabuddIna jevA zatrunI sAthe laDavAmAM pramAdI banata nahi ane hiMduonI parAdhInatAnA hetubhUta thAta nahi. mahAsaktithI ajJAnI manuSya nyAyanI virUddha varte che ane pakSapAta, kadAgraha karIne pitAnI paDatIne khADe pitAnA hAthe khede che. pANapatanA medAnamAM je marAThAoe mahAsakti na dhArI hatI te dIlIpara hiMdu rAjyanI punaH sthApanA thaI heta, musalamAnoe mahAsaddhivinA hindusthAna para rAjya karyuM hatuM te parasparamAM yuddha thAta nahi ane hAla teonI je dazA thaI te thAta nahi. sattAnuM baLa samagra vizvapara vyAkhyuM hoya te paNa mahAsaktithI ane rAjyane, samAjane, saMghane, dezane nAza thayA vinA raheto. nathI. nirmohathI sarvatra sarva dezamAM sAtvikazaktine vikAsa thAya che ane tethI rajoguNa tamaguNa manuSyanA trAsanuM jora TaLI jAya che. mahAsakta manuSya pratyeka pravRttimAM svArthI bane che ane tethI teo paramAthI manuSyane tathA paramArtha kAryone pAchA haThAvavAmAM kaI jAtanI bAkI rAkhatA nathI. musalamAnee vA yupIe hiMduone jItyA ema kahevAnA karatAM hiMduomAM mahAsakti vadhI tethI mahAsaktie hiMduone pitAnA pagataLe kacarIna anyanA dAsa banAvyA ema kahevAmAM ghaNuM satya samAyuM che. je je varganI hAla paDatI dekhAya che temAM sUphama daSTithI avaletAM mahAsaktine mukhya bhAga avalokAze. nirmoha jJAnanA zikharathI jeTaluM nIcuM utaravAmAM Ave che teTalA bhede paDe che ane tethI ajJAnIe matabheda kalezanI takarAramAM paDI aneka jJAnAvaraNIyAdi karmone bAMdhe che ane bhaviSyamAM bAMdhaze. ajJAna, mithyAtva, rAga-dveSa, kALa, IrSA, bhedabhAva, pakSapAtAdi durguNothI je je aMze karmayogIo mukta thAya che te te aMge teo AtmAnuM tathA duniyAnuM kalyANa karavA samartha thAya. che. mahAsakta manuSyae svAtmAnI nirmalatA avabodhIne eka kSaNa mAtra paNa jJAnIonI salAha-AjJA vinA rahevuM nahi eja teonI unnatine sarvottama upAya che. anAdikAlathI AtmajJAnIo ane For Private And Personal Use Only Page #827 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 766 ajJAnIonI vidyamAnatA che. AtmajJAnIo divasa samAna che ane ajJAnIo rAtrI samAna che. ghuvaDe jema sUryane dekhI zakatA nathI tema ajJAnIo jJAnIkarma egIonI ulatA dekhavA samartha thatA nathI. ajJAnIonA vahAla karatAM jJAnIonAM khAsaDAM upADavAM te kareDa darajaje zreSTakarma che. bhAratamAM brAhmaNa, kSatriyoe, vaie ane e mahAsaktithI jeTalI potAnI patitadazA karI che teTalI ane jethI thaI nathI. bAhozucinI ekAMta pavitratAnI ahaMtAmAM AvIne brAhmaNoe rajoguNa ane tamoguNane vizeSa se tethI teo pramAdathI patita thayA.mahAsakta banelA brAhmaNae vidyAdi zubha pravRttine tyajavA mAMDI tethI teonI hAla paDatI avalekavAmAM Ave che. brAhmaNoe svadharmane tyAga karIne bAhya jIvana jIvavAne phakta mehadhAryo tethI teone anyanA ziSya banavAne prasaMga prApta thayuM che. kSatrie kSAtrakarma guNone mehathI tyajavA mAMDyA tathA mahAsaktipUrvaka kSAtrakarmamAM pravRtta thayA tethI tenAmAM kaleza kusaMpa vadhe ane tethI teonI patita vartamAnika sthiti avalokavAmAM Ave che. kavioe ane lekhakee mahAsakti pUrvaka karmapravRtti karI tethI teo svapadathI vyuta thayA ane parano AjIjI karI game te upAthI AjIvikA calAvavAne prasaMga prApta thaye. game te dezakAlamAM jyAre jyAre mahAsaktinuM prAbalya vRddhi pAme che tyAre te dezanA manuSyanI te kAlamAM avanati thAya che ane anya dezI ajJAnI manuSyanA rakSaNataLe parataMtrabanIne rahe che. mahAsakta manuSya svAtaM yane sthAne svAghane seve che ane tethI e pariNAma Ave che ke teo parataMtratAnI beDImAM phasAya che. mahAsaktithI bhIti vadhe che ane tethI parataMtratAe jIvavuM IrachAya che ane tethI chevaTe dAsatvakeTimAM praveza thAya che. mahAsakta manuSya game tenuM azubha Irache che ane potAnI pragatinA mArgomAM pitAnI meLe kAMTA vere che. AryAvartamAM mahAsakti vadhavA mAMDI tyArathI kharA vIre, kharA lekhake, satyavaktAo ane satya virakarmayogIonI nyUnatA vadhavA lAgI che. AryAvartanA manuSya heya, cAhe anya dezanA manuSya hoya paraMtu teo mahAsaktithI pAkane na karanArA hovA chatAM manathI For Private And Personal Use Only Page #828 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 77 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir teo pApane seve che. nirmAhajJAnI karmacAgIe vizvanA sarva manuSyane eka sarakhA sukhamaya svataMtramaya vicArothI sAMkaLanA makoDAnI peThe paraspara saMbaMdhita karavA Icche che ane tee sarva prakAre sukhI thAya evAM zubhakarmone aneka rIte sevIne svajIvananA hAma kare che. ajJAnI mehAsakta manuSyA, nAmarUpanA mehamAM sAine sarva manuSyAnA kalyANumAM AtmabhAga ApI zakatA nathI ane kadApi teo paranI dekhAdekhI tevI zubha pravRtti seve che te temAM saMkINa rAgadveSamaya vRttithI pravRtti karIne paraspara eka bIjAnuM azubha kare che. jJAnIkamayAgI duniyAnI adhAdazA na thAya te mATe zubhakarmone kare che, ane tethI te duniyApara anantaguNu upakAra kare che. A vizvamAM jJAnIyeAgI karmavIzanI alihArI che te sarvatra vAyunI peThe apratimaddha rahIne sarvajIva jAtinA zubhamAM bhAgale che ane antarthI punaH niHsaMga paNa rahI zake che. jJAnIkarmacAgIAnI zubhakarmapravRttithI A vizvamAM aneka zubhamArgo udbhavyA che ane tethI duniyAmAM satya viveka prApta karavAne manuSyA bhAgyazALI anI zake che. maDha manuSye mehathI madhyastha buddhino tyAga karI de che ane tethI tee aneka dRSTiyAthI satya dharmanI parIkSA karavAne ane satya pragatinA nirNaya karavAne zaktimAn thatA nathI. meharUpa vivinA sarvaprakAranI zubhapravRtti avamedhavI ane meharUpa niSathI sarva viSamaya pravRtti avadhavI. mehavinA jyAM STi devAmAM Ave che tyAMthI satya tarI Ave che. mahAddhithI aneka zatru ubhA karavAmAM Ave che ane nirmoha draSTithI sarvatra zatruone mitrAnA rUpamAM pheravI nAkhavAmAM Ave che. ataHeva AtmajJAnapUrvaka nirmAha pravRttithI gRhasthAe tathA tyAgIoe svajIvanane ucca karavuM joIe. mehuMvinAjJAnI game te dezakAla jAtivargamAM ubhA rahIne game te pravRtti karatA chatA akaoN rahI zake che. tyAgIe paNa nirmAM draSTithI vizvajranAnu anantagaNu kalyANa karI zake che mATe maDha dazAnA tyAga karIne jJAnI banI karma karavAM joie. avataraNaH--niSkAma dazA pUrvaka karmacAgIonI pravRttinuM la darzAve che. tenA Avazyaka karmanI dizAnuM svarUpa darzAve che. For Private And Personal Use Only Page #829 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 768 niSkAmayogyatAM prAptAH kurvanti dhrmhetve| svayogyAvazyaka karma, sarvalokAH svbhaavtH|145|| svAdhikAre ratA lokA, dhrmkrmprsaadhkaaH| yAtA yAnti ca yAsyanti, muktiM tatra na sNshyH|146| zabdArtha -niSkAma yecatAne pAmelA jJAnI evA karmayogIe svayogya Avazyaka karmane dharma mATe svabhAvathI kare che. svAdhikArathAM rata arthAt masIela dharma karma prasAdhaka karmayegIe muktine pAmyA pAme che ane pAmaze. vivecana-kaIpaNa padArthanI kAmanAvinA ane adhikAra paratve yogya AjIvikAdi pravRtti sahita je manuSya kartavyakarmanA adhikArI banyA che teo dharmamATe svagya Avazyakakarma kare che. pezya evI sva pharaja adA karavI te vizvavatisarvamanuSyane dharma che. AtmAnI jagat mATe pharaja kartavya che te vyavahArathI svadharma che. svayogya Avazyaka pravRtti e sarva manuSyanA pravRtti dharma che. savicAre ane svayegya kArya pravRtti eja dezakAlAnusAre svadharma che. je kAle je kSetre je Avazyaka kartavya karma lAge te kAle te Avazyaka karma karavAM te svadharma che. svasvAdhikAra pramANe svayegya Avazyaka karmakaranArA vizvavati sarvajI naisargika sthitie dharmakare che temAM sarva jIvonI mahattA che. eka vRkSa, vanamAM ubhune anya pratiupagrahadaSTie je kaMI kare che te tene te daSTie svadharma che. sarvaja pharajarUpa dharma mATe svabhAve AvazyakadharmapravRtti kare che. sarvajI rAzakAyanu sAre svadharma bajAve che tethI teo anya upara upakAra karI zake che. sarevara, prANuone jalapAna karAve che. vRkSa pitAnuM sarvasva ane arpaNa kare che. nadIo pitAnuM sarvasva ane arpaNa kare che. pazuo paMkhIo pitAnuM sarvasva arpaNa karIne potAnI pharajarUpa dharmane adA kare che. manuSya paNa niSkAma paNe pitAnuM sarvasva a nA upakArArthe arpaNa kare che te teo svadharmanA sevanArA bane che. bAhya Avazayakarmo sadA kSetrakAlAnusAra For Private And Personal Use Only Page #830 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 769 parivartanane pAme che. je kAlamAM, je kSetramAM je karmo karavAthI duniyAnA jInuM vizeSa kalyANa thAya, ane je karmo karavAmAM potAne adhikAra heya, tathA pitAnAthI karI zakAya te svaAvazyaka karmo jANavAM. sarva lekee niSkAmabhAvathI pharaja adA karavI joIe. sakAmabhAvanA karatAM niSkAmabhAvanAthI AtmAnA jJAnAdiguNanI ananaguNI pragati thAya che. "sakAma arthAt phalecchAthI AtmA baMdhAya che ane niSkAmabhAvathI AtmA nibaMdha rahe che. niSkAma daSTi khIlavavI e kaMI sAmAnya manuSyanuM kArya nathI. niSkAma daSTivinA mahAtmAenA, kaSinA, tIrthaMkaronA pagale cAlI zakAtuM nathI. niSkAma daSTivinA rajoguNa ane tame guNane jItI zakAtA nathI. niSkAma daSTivinA svArthIdi done nAza thatuM nathI. niSkAmadaSTivinA pratyeka kartavyapravRttimAM aneka svArthanA prapaMce ubhA thAya che. niSkAmadaSTi vinA kaI paNa manuSya kharekhara karmavegI gaNI zakAtuM nathI. niSkAmadaSTivinA svAtmAnA vicAranI ane AcAranI apepara sArI asara thatI nathI. niSkAmadaSTivinA kaNAdaRSinI peThe rAjAnI sAthe vyavahAra thatuM nathI. niSkAmadazA prApta karyA vinA karma karavAthI caMdra jema rAhathI rAsAya che tema mehathI AtmA rasAya che. niSkAmadaSTivinA kaI paNa kartavya kAryamAM paripUrNa saMtoSa ane Ananda pragaTI zakatuM nathI. niSkAmadaSTivinA harSa ane zekanA vAtAvaraNathI mukta rahevAtuM nathI. niSkAmadaSTivinA pratyeka kArya karatAM aneka jAtanI IcchAonA gulAma banavuM paDe che. niSkAmadaSTivinA zuddha vicArene hRdayamAM prakaTAvI zakAtA nathI. niSkAmadaSTivinA ayogya spardhA ane viSamaya pravRtti sevAya che. niSkAmadaSTivinA kSaNe kSaNe zAtine anubhava karI zakAtuM nathI. aeva Avazyaka kAryo karavAnI gyatA prApta karavA mATe niSkAmabhAvane prakaTAva jAIe. sakAmabhAvathI vizvAsaghAta, pratijJAghAta, paramArthaghAta, hRdayaghAta, dharmaghAta, prANaghAta, satyaghAta karIne manuSya, nIca prakRtinA dAsa bane che. sakAmabhAvathI AtmAnI zaktinI caMcalatA vadhe che, ane tethI AtmasthiratApa cAritrane ghAta karI zakAya che. sakAmabhAvathI vinA kSaNe - pAsa karavAnI nathI. a For Private And Personal Use Only Page #831 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aneka anAvazyaka karma karavAM paDe che ane AtmAnI nispRhatAne dezavaTe daIne anyanI AgaLa nirvIca banavuM paDe che. sakAma bhAvathI mRtyu bhIti vagere aneka bhIti pragaTIne AtmAne DarAve che, ane tethI AtmA svakartavyathI bhraSTa thAya che. niSkAmabhAvanI kartavyapravRttithI eka jaMgalIne jeTale saMtoSa maLe che teTale vA tenAthI anantaguNa hIna paNa eka sakAmI rAjAne saMtoSa maLatuM nathI, ane ulaTuM duHkhane sAgara tenA hRdayamAM pragaTIne temAM tene buDADe che. sarva egya karmane karavAM tethI je phala thavAnuM che te thayA vinA rahevAnuM nathI te pachI karmanuM phala IcchavAnI zI jarUra che ? niSkAmabhAve muktiphalanI prApti thAya che ane sakAma bhAve saMsArasukha maLe che. kSaNika sukha karatAM zAzvata sukha uttama che, mATe niSkAmabhAve karmo karavAM joIe. dareka zubha pravRttinuM phala jANavuM paraMtu karmaphalanI IcchA na karavI ane svayegya kartavya karma karavuM eja sakAma bhAvamAMthI niSkAma bhAvamAM javAnI ucca kuMcI jANavI. niSkAmapaNe kArya karanArAonA AtmAnI duniyApara vizrvavat asara thAya che. niSkAmapaNe svapharajene adA karanArAo dezanuM, vizvanuM, saMghanuM, samAjanuM, jJAtinuM, gacchanuM, maMDaLanuM vAstavika hita avalekI zake che, ane te kAInA dAbamAM dabAI jatA nathI. niSkAmapaNe kArya karanArAo keInI paravA rADhatA nathI, ane koInI asatya mAgaNInA tAbe thatA nathI. nikkamapAzAthI karma karanArAo jeTaluM svArpaNa karI zake che teTaluM sakASTie karma karanArAo svArpaNa karI zakatA nathI. nikkama bhAvathI kArya karanArAonA hRdayamAM prabhune vAsa thAya che, tethI tenAmAM erajAtanI zakti khIle che, ane sakAma bhAvathI kArya karanArAonA hRdayamAM mehane vAsa thAya che, ane tethI tenAmAM zetAnanI zakti khIlatI jAya che. niSkAmabhAvathI karma karanArAo satyanI upAsanA kare che, ane sakAmabhAvathI kAma karanArAo asatyanI upAsanA kare che. niSkAmabhAvathI kArya karanArAone satparU nI kaTimAM samAveza thAya che, ane sakAmabhAvathI karma karanArAone dAsatva ke TimAM samAveza thAya che. niSkAma dazAthI svapharaja adA karanArAone mRtyu ane jIvana samAna bhAse che, ane sakAmabhAvathI For Private And Personal Use Only Page #832 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 771 kArya karanArAone jIvavuM ISTa lAge che, ane tethI teo dezadrohIenA bhayathI dezadroha, rAjyadroha, Atmadraha, dharmadraha vagere pApakAryomAM pravRtti kare che, ane jIvavAnI IcchAne agya karmothI tRpta kare che. sakAma bhAvathI karma karanArAo pratiphalanI IcchAthI jyAre tRpta thatA nathI tyAre agya karma karIne pratibadale ApavA cUkatA nathI. niSkAma karma karanArAo keinA prati ayogya pravRttithI prati badale ApavA tevA prasaMge prayatna karatA nathI. sakAmabhAvathI karmakaranArAo kAraNa vinA pakSapAta, kadAgraha, leza vageremAM AtmavIryane durUpayoga kare che. niSkAmabhAvathI karma karanArAo khAsa kAraNe apavAdapravRti sevIne duniyAnA nuM bhaluM thAya te mATe alpadoSa ane mahAlAbha pravRtti seve che ane pazcAt tenuM pratikramaNa karI utsargamArgamAM pAchA sthira thAya che. niSkAmabhAvathI Avazyaka kArya karanArAo svapharajo adA karavAmAM ucAzaya ane vizvavyApaka udAra maitrIbhAvathI pravRtti kare che, teja sthAne sakAmabhAve karma karanArAo nIcAza sakIdaSTine dhAraNa karI duniyAmAM azAti pravarte evI rIte pravRtti kare che, tethI teo vastutaH karmapravRttinI yogyatAne pAmI zakatA nathI. niSkAmabhAvavinA Avazyakakarmo karavAno adhikAra prApta thatuM nathI. sakAmabhAvathI hAlamAM yuropamAM mahAyuddha pravarte che, ane tethI duniyAnA samagra manuSyone lAbhane badale atyaMta hAni thAya che. sakAmabhAvathI anyAyapaNe mahAyuddhA, vyApAra vagerenI pravRtti thAya che, ane tethI mAruM hArUM evI mahamaMtranI phuraNA thatAM dunithAmAM koI sthAne satya zAMti maLatI nathI. hiMdusthAnapara aphagAnistAna vagerethI sakAmabhAve lekee svArIo karI tethI teone satyasukha maLyuM nahi, ane Avazyaka kartavyakarmarUpa dharmathI teo bhraSTa thayA. brAhmaNa, kSatrie, vie, e, tyAgIo vizvamAM sthita sarva manuSyae niSkAmabhAvathI dharma mATe Avazyaka karmo karavAM joie. dharma mATe niSkAma buddhithI karmo karavAthI nirdoSI jIvana rahe che. niSkAmabhAve kAma karatAM antarathI nirlepabhAva nikapAyabhAva prApta thAya che. sarvajJa paramAtmA zrI mahAvIra prabhue, rAga For Private And Personal Use Only Page #833 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 772 draSavinA niSkAmabhAve kartavya karmo karavAthI AtmAnI mukti thAya che, ityAdi aneka zubha bAbatene upadeza ApIne hindusthAnapara anataguNa upakAra karyo che. sarvajJa vIra paramAtmAnA upadezAnusAra Avazyaka dharmakarmo karavAthI AtmAnI zuddhi vRddhi pAme che ema nizcayataH avabodhavuM. vizvavati sarva manuSyanuM kalyANa thAya e zrIvIra prabhunA AgamamAM upadeza che. zrI vIra prabhue svAdhikArabhede gRhastha dharma ane anagAra dharmanI prarUpaNa karI che tenuM gurUgamathI rahasya avadhya che. sakAmabhAvanA che te dAvAnala samAna che, tethI AtmAnA sadaguNe baLIne bhasmIbhUta thaI jAya che. sakAmabhAvanAthI satyabodhanI, satyadharmanI prApti thatI nathI. ajJAna mithyAtvathI sakAmabhAvanAnI vRddhi thAya che. ajJAni sakAmabhAvanAthI asatyadharmamAM Asakta rahe che, ane vItarAga dharmanI prApti karI zakatA nathI. ajJAniye sakAmabhAvathI rAgadveSanI mArAmArImAM paDIne lIMTamAM mAkhI kheMcI rahe che tema sAMsArika padArthomAM kheMcAI jAya che, ane manuSya janmanA uddezane bhUlI jAya che. sakAmabhAvanAmAM pramAda che ane niSkAmabhAvanAmAM apramAda che. sakAmabhAvathI AcAre ane vicA mAM samatalatA rahetI nathI, ane samabhAvane dezavaTe apAya che. niSkAmabhAve Avazyaka karmo karavAM te manuSyane svabhAva che ane sakAmabhAve karmo karavAM te manuSyone vAstavika svabhAva nathI. ataevA niSkAmabhAve kartavya karmaphalanI IcchA rAkhyA vinA Avazyaka kAryo karavAM joIe. kairee sakAmabhAvanAthI rAjyapravRtti karI tethI tenAmAM mehe praveza karyo ane tethI ane teone yuddhamAM nAza thaye. sikaMdare sakAmabhAvathI bhArata para svArI karI tethI ane tene kazuM satya sukha prApta thayuM nahIM. marAThAoe hinduonA rakSaNamAM niSkAmabhAvathI kSAtrapravRtti sevI hatI te teonI pANIpatanA medAnamAM nAdIrazAhathI hAra thAta nahi ane teonI paDatInuM apamaMgala thAta nahi. dareka karmapravRttimAM je je aMze niSkAmabhAva sevAya che te te aMze vijayazakti prApta thAya che, ane je je aMze sakAmabhAvanA thAya che te te aMze AtmAnI durmalatA karI zakAya che, For Private And Personal Use Only Page #834 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sakAmabhAvadhArake svArthI banIne mAtA, pitA, kuTuMba, mitra, baMdhu, jJAti, samAja saMgha, deza, rAjya, vagerenI vAstavika pharajane adA karI zakatA nathI, sakAmabhAvathI upakArane badale nahi vALanArAopara vaira prakaTe che, ane tethI azubha karmanI pravRttinuM jerathI sevana thAya che. sakAmabhAvanAthI manuSya svArthI bane che ane teo je je dharma mATe kAryo kare che te ulaTAM teone adharmanI vRddhi karanArAM thAya che. sakAmabhAvanAthI svecchA pUrNa na thatAM jenI tenI sAthe satyasaMbaMdhane bAMdhI zakAtuM nathI, ane paraspara upagraha upakAra karavAnA sUtrane kSaNe kSaNe lepa karI zakAya che. hindusthAna vagere sarva dezamAM sakAmabhAvanAthI manuSyanI satyapragati thaI nathI. sakAmabhAvathI thaelI dezonnati vagerene alapakAlamAM nAza thAya che, ane dharmazAstrAnA AcArane paNa AcAramAM mUkI zakAtA nathI mATe niSkAmabhAvathI sarva lokee Avazyakakarmo karavAM joIe. niSkAmabhAvathI Avazyakakarma karanArAo je kaMi dezakAlane anusarIne kare che te dharmavRddhi mATe thAya che. niSkAmabhAvathI karma karanArAo dazya vizvane svargasamAna banAvI de che. teo naisagika sukhamaya jIvana jIve che ane prabhumaya jIvana prApta karIne dharmanA sAdhake bane che. svAdhikAre rata arthAt svAdhikArathI kArya karavAmAM tallIna evA dharmakarma prasAdhake muktine pAmyA, pAme che ane pAmaze. vAdhikAre niSkAmabhAvathI svapharaja adA karavAmAM tallIna karmagIone A vizvamAM dhanyavAda ghaTe che. svAdhikAre niSkAmadazAthI kArya karanArA kamagIo samAjamAM, rAjyamAM, saMghamAM vagere sarva bAbatemAM netAo banIne duniyAnuM kalyANa karI zake che, ane teo jJAnAvaraNIyAdi sarva prakAranA karmathI rahita svAtmAne karI paramAtmapada prApta karI zake che. niSkAma karma karavAnI dazA prApta karavAne mATe prathama te akAkhyA IcchAothI nivRtta thaIne vyavahArogya satya kAmane IcchavAM joIe. asatya ane agya icchAone prathama te vAravI joIe. akAmya IcchAethI AtmAne satya zakti maLatI nathI. asatya duSTa kAmanAothI thatuM durgati duHkha avadhavAnI AvazyakatA che. For Private And Personal Use Only Page #835 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 74 asatya duSTa kAmanAothI jIvA aneka prakAranAM duHkha prApta kare che. asatya duSTa kAmanAomAM duniyAnA jIvo phasAIne aneka prakAranAM karyAM kare che. ajJAnI jIve asatya kAmanAone paNa satya kAmanA tarIke avatreAdhe che. ajJAnI jIvA asatya kAmanAevaDe sukha prApta karavA Icche che paraMtu ulaTuM tene sukha karatAM anantaguNu duHkha thAya che. Avazyaka upayAgI kAmanAone vyavahAraSTie satya kAmanAo tarIke kathavAmAM Ave che, ane anAvazyaka anupacegI duHkhakAraka kAmanAone asatya hRSTa kAmanAo tarIke kathavAmAM Ave che. nizcayanayaSTie asatya ane satya kAmanAone aceAgya kAmanAo tarIke kathavAmAM Ave che, ane nizcayadaSTie niSkAmabhAvanI mukhyatA avamedhavI. prazasya ane aprazasya ema e bheda kAmanAnA che. zubha kAmanAne satya kAmanA ane azubha kAmanAne asatya kAmanA tarIke kavAmAM Ave che. azubha kAmanAothI pApa thAya che. ataeva pratyeka manuSye AtmAnA zuddha svarUpa tarapha lakSya kreine asatya kAmanAone dAkhI devI joie. asatya kAmanAnA vicAronA ane AcArAnA parihAra karIne satya kAmanAnA vicAronI ane AcArAnI pravRtti karavAmAM Ave che. satyakAmanAnA vicArane ane AcArone AtmajJAnIo niSkAmarUpamAM pheravI nAkhe che, ane tenA vicAromAM ane AcAromAM paramArthatA vahyA kare che. AtmajJAnI sadgurU pAsethI AtmajJAnanI prApti karIne niSkAmadazAnI prApti karavI joie. azubha kAmanAne tyAga karyAvinA ane zubha kAmanAemAM paNa chevaTe heya buddhi thayAvinA lAkho AtmajJAnI gurUe maLe tepaNa niSkAma dazAnI prApti thatI nathI. niSkAmadazA thayA pazcAt zubhakAmya manuSyanI peThe zAmATe bAhyakarmInI pravRtti karavI joIe ? tenA uttaramAM jaNAvavAnu ke niSkAma dazA thayA pazcAt mana, vANI ane kAyA jyAMsudhI che tyAMsudhI te dvArA vizvalokonA kalyANArthe pravRtti karavAnI jarUra che. pAramArthika kAryomAM vastutaH niSkAma dAvinA kharI pravRtti thatI nathI. niSkAmadazAthI vizva lokonA upakArArthe mana-vANI ane kAyAthI pravRtti karatAM For Private And Personal Use Only Page #836 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hAlaya pitAnuM ahita thatuM nathI, ane tema vizvanuM kalyANa karI zakAya che. niSkAmI manuSya keIna upakAra karIne te pAcho upakAra kare tevI sthitimAM potAne makAvavA prayatna karatA nathI. niSkAmI kamegIo koInA para upakAra karIne te upakAra karyA ema kekanI Agaja kathavA paNa IcchA rAkhatA nathI. satyakAmI manuSya satya upakAra pravRttine sAmo badale levAne Irache che, paraMtu niSkAmI karmayogIo te sarvasvArpaNa karIne paramArthapravRtti kare che tene sAme badale vALavA kaI pravRtti kare che temAM paNa teo zubha bhAvane dhAraNa karatA nathI. A vizvamAM niSkAma karmayegIo kharekhara paramAtmAnI pratikRti che. niSkAmI karmayegIo kharekharA santa che. niSkAma karmayegIonA caraNakamaLanI dhUlIthI duniyAnA ja pavitra bane che. niSkAmI karmayegIonAM darzanathI paramAtmAno sAkSAt darzana thayAM ema avabodhavuM. akAgyabhAvothI nivRtta thaIne sakAmyabhAvomAM pravRtti karIne je AtmajJAnamAM paripUrNa anubhavI banyA hoya che teo AtmAnA guNavinA anya kaMI ISTavya nathI evuM prabodhatA hovAthI niSkAmatAe teonI bAhyapravRtti thAya che. Indriya ane mananI sAthe saMbaMdha pAmatI evI jaDa vastuomAM AtmAnuM sukha nathI ane anya jaDa padArtho ke je ISTa viSa tarIke kapAyelA che tenAthI traNya kAlamAM akhaMDa zAzvata sukha prApta thavAnuM nathI e AtmajJAnIone nizcaya hovAthI bAhya padArthomAM ISTatvanI vA anISTatvanI kalpanAthI baMdhAtA nathI. aeva teo saheje niSkAmI banI anya chane uddhAra karavAne teonI daSTimAM vizeSataH uccatA thatI jAya evA AzayathI pravRtti kare che. duHkhIonA duHkhane je je mArgethI nAza thAya che te mArgonuM avalaMbana karIne jJAnIkamagIo niSkAmataH pravRtti kare che. niSkAmataH dharmakarmasAdhakagIonI jeTalI prazaMzA karIe teTalI nyUna che. teonAM sarva Avazyaka kartavya karmothI avazya dharmanI vRddhi thAya che. teonA Azaya avadhyAthI teonI dharmakarmapravRttine yathArtha khyAla AvatAM vAstavika mahattA avAdhAya che. avataraNu-satatetsAhayatnathI karmamAM pravRtta thavAne nirdeze che. For Private And Personal Use Only Page #837 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 776 satatotsAhayatnAbhyAM, karmasiddhizcajAyate / jJAtvavamAitekArye, pravartasva svabhAvataH // 147 // zabdArtha -satatetsAha ane yatnathI kAryasiddhi thAya che ane muktinI prApti thAya che evuM avabodhIne svabhAvathI prAraMbhita kAryamAM pravRtta thA. vivecanaH-prAraMbhita kAryanI siddhimAM satata prayatna ane satata utsAhanI khAsa jarUra che. satatatsAhavinA keI kArya sAdhI zakAtuM nathI. kAryanI siddhimAM aneka maMgale che temAM sarvathI mahAna maMgala satatetsAha che. satatetsAharUpa jIvanavIryavinA kAryapravRttimAM maMdatAkSINatA Ave che. keI kAryapravRttimAM AtmAne satatetsAha prakaTa heya te avadhavuM ke avazya kAryanI siddhi thavAnI che. satatetsAhathI aneka rIte prayatna karI zakAya che. udyogane khAsa jArI rakhavanAra satatetsAha che. satatetsAharUpa agnine hRdayamAM prakaTAvavAthI hRdayamAM AlasyanI avasthiti thatI nathI. satatetsAhavinA game tevA vidvAne paNa karmapravRttithI hArI jAya che. satatetsAhathI zivAjIe musalamAnI rAjyanI jaDa ukheDI che ema ItihAsathI siddha thAya che. satatetsAhathI nepolIyana bonApArTa ekavAra saMpUrNa yurepane hacamacAvI dIdhuM. satatatsAhathI garIbaDIe ane meTajhinIe ITAlI dezane uddhAra karyo. garIbIne ITAlIne uddhAra karavAmAM aneka saMkaTane mukAbalo karavo paDe hatuM, paraMtu satatetsAhathI teNe daivI jIvananI upamAne dhAraNa karI. meTajhinIe satatatsAhathI ITAlInA uddhAramAM gerabaddhane preryo ane ITAlInA sarva prAMtavAsIonA vicAromAM dezadvArane sajIvanamaMtra preryo. satatetsAhathI zrImadyavAdIe vallabhIpuramAM zilAditya rAjAnI samakSa baddhAcAryanI sAthe zAstrArtha karyo ane tethI jainadharmane ya tha ane bauddhone svadezane tyAga kare paDaye. satatetsAha ane yatnathI kalikAla sarvapadadhAraka zrI hemacaMdrAcArye jainadharmanI unnatikAraka aneka granthanI racanA karI. satatetsAhapUrvaka prayatna karIne Aryasuhatie saMpratizajAne dharNoddhAramAM For Private And Personal Use Only Page #838 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 77 prerIne anAryadeze mAM jainadharmane pracAra karAvyuM. mahamada payagaMbare musalamAnI dharmanI sthApanAmAM satatetsAha ane satata prayatnane se hate. ema temanA caritra parathI avabodhAya che. kabIre ane nAnake pitAnA mata pracArArthe satatetsAha ane satata prayatna sevyuM hatuM tethI teo svakAryamAM amukAze vijaya pAmyA hatA. rAmAnuja ane vaheMbhAcArye pitAne mata vadhAravA mATe satatetsAhapUrvaka prayatna se hate. zaMkarAcArye pitAnA matane jagatamAM vistAra karavA mATe satatetsAhathI prayatna sevyuM hatuM, tethI hindusthAnamAM advaitamatanA bhaktanI vRddhi thaI. zrI gautamabuddhe pitAnA dharmane vizvamAM pracAra karavA mATe satatetsAhapUrvaka prayatna karyo hate. IzukAITe potAnA vicArene pracAra karavA mATe sarvasvArpaNa karIne prayatna sevyuM hatuM tethI tenI pAchaLa rAjakIyadharma tarIke te dharma sarvatra prasaryo che. hemara ane pegerase pitAnA vicArane satatetsAhayukta prayatnathI pracAryA hatA. raskIne pitAnA vicArene satatetsAhapUrvaka yurepamAM jAhera karyA hatA. baiddhonA prakhyAta tArkika dinAthapaMDite satatetsAhapUrvaka prayatna sevIne boddhadharmanI rakSAkAraka pustaka racyAM che. vyAsa sASie satatetsAhapUrvaka prayatnathI mahAbhArata jevA granthane racI akSaradehe amaratA prApta karI. kavi zekasapIyare satatatsAha ane satata prayatnathI nATaka lakhIne sarvatra vizva manuSyane Azcaryacakti karI dIdhA. AryasamAjanA sthApaka svAmI dayAnaMda sarasvatIe satatetsAha ane satata prayatnathI pitAne mata AryAvartamAM pracAryo. jaina Arya AtmArAmajIe (vijyAnaMda sUrie) jaina dharmanI rakSAmAM satatetsAha ane satata prayatnathI sarvasvArpaNa karyuM, tethI jaina kemamAM sadAkAla teo akSaradehe pUjya prAtaHsmaraNIya thayA. satatetsAha ane satata prayatnathI zrI vijayadharmasUri tathA AgamajJa paMDitazrI AnandasAgaragaNi jainadharmanI apUrva sevA kare che. satatetsAha ane satata prayatnathI zrI cavijayajI upAdhyAe eka ATha grantha racIne jaina dharmanI apUrva sevA karI. jaina kemamAM zrImadda yazovijayajInuM upAdhyAnuM nAma sarvatra prasiddha che. satatetsAha 88 For Private And Personal Use Only Page #839 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7% prayatnathI kaLA zIrSane mAnava jagatamAM dhAre te karI zake che. satatetsAha prayatnamAM apUrva sAmarthya rahyuM che. tethI duHsAdhya kAryone susAdhya karI zakAya che. kAryasiddhimAM utsAha eja zubha zakuna che-3mANe paddha sArA; saura srarAva me pAvAnI peThe anutsAhathI prAraMbhita kAryanI asiddhine khyAla AvI zake che. prakhyAta IMglAMDavAsI lekhaka mAIlse satatetsAha ane satata prayatnathI aneka le che karanArA purUSanAM caritra lakhIne apUrva grantha prakaTa karyo che. te granthanA vAcanathI avazyameva satatatsAhapUrvaka prayatna karavAthI thatA phAyadAone khyAla avabodhAya che. akabara bAdazAhamAM satatetsAha vartate hatuM tethI te aneka deze jItavAne samartha thaye hate. satatetsAha ane satata prayatna vinA karaNaghele gujarAtanuM rAjaya pAchuM meLavI zake nahi. satatetsAha prayatnathI muMbAImAM rAnaDe prakhyAta thaye. satatatsAha prayatnathI gekhalee hindusthAnanI sevAmAM hAla apUrva Atmabhega Ape. satatetsAha prayatnathI lerDa kalAIve bhAratamAM briTIza rAjyanI sthApanA karI. satatetsAha prayatnathI mULarAja solaMkIe gujarAtamAM cAlukya rAjyanI sthApanA karI, satatetsAha prayatnathI bhAskarAcArye tividyAne apUrva grantha prakaTa karyo. satatetsAha prayatnathI vAlmike rAmAyaNanI racanA karI. satatetsAha prayatnathI hindusthAnamAM prIti pAdarIo, khrIti dharmane pracAra karavA Atmabhega ApI rahyA che. satatetsAha prayatna vinA hAlamAM jaina sAdhuoe tathA jaina gRhasthoe jaina dharmanI sevA tathA tenA pracArArthe apUrva Atmabhega Acce nathI. satatetsAha prayatnathI A vizvamAM lokone Azcaryamagna kare evAM kAryo karI zakAya che. satatatsAha prayatnathI aneka munivaree mukti meLavI. satatetsAha prayatnathI bukaTa zIMgTane amerikAmAM pitAnA jAtibaMdhuone keLavaNIthI uddhAra karyo te tenA caritrathI spaSTa avakAya che. satatetsAha prayatnathI svAmI vivekAnanda sarvatra svavicArene jAhera karyA. satatetsAha prayatnathI kAzImAM vizvavidyAlaya sthApavA mATe paDita madanamohana mAlavIyA samartha thaye. satatetsAha prayatna vinA rAjyanI, dezanI For Private And Personal Use Only Page #840 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 779 vizvanI, dharmanI, samAjanI ane pitAnI unnati karI zakAtI nathI. satatetsAha prayatnabaLe vizvamAM svAstitva saMrakSI zakAya che ema aneka Adarza jIvanacaritathI spaSTa avadha thAya che. satatetsAha prayatnathI rAThoDa durgAdAse mAravADanuM saMrakSaNa karyuM ane tethI tenAM sarvatra bhAratamAM guNagAna thAya che. satatetsAha prayatna vinA hinduo ane musalamAne AryAvartanA abhyadayALuM sArI rIte Atmaga ApI zakayA nathI. laghu kaTikAomAM satatetsAha prayatna dekhavAmAM Ave che tethI teo svazakatvanusAre ghaNuM karI zake che. satatotsAha prayatnathI zuddha manuSya paNa glAsTananI peThe mahAnuM banIne lAkha karoDe manuSyane anuzAstA banI zake che. satatatsAha prayatnathI jarmanInA prakhyAta pradhAna bismArka jarmanInI pragatimAM apUrva vRddhi karI te sarvatra vizvavati manuSyathI ajJAta nathI. izvarI baLa tarIke satatasAha prayatnane kathIe te temAM keI jAtane pratyavAya AvatuM nathI. satatetsAha prayatnathI dareka kAryanA abhyAsamAM agra pragati karI zakAya che. jenAmAM utsAhaprayatna nathI te nijIvanI peThe kaMIpaNa karavA zaktimAnuM thatuM nathI. jenA AtmAmAM satatatsAha prayatnabaLa varte che te hanumAnanI peThe sUryane paNa grAhya karavA prayatna karI zake che. satatetsAha prayatna vinA A vizvamAM aneka manuSyanI avanati thaI, thAya che ane thaze. satatetsAha prayatnarUpa devazaktinI jeo ArAdhanA kare che teonI sadA unnati thayA kare che. satatesAha prayatna eja pragati mahAmaMtra che. satatetsAha prayatna vinA manuSya mRtadeha samAna che. satatetsAha prayatnathI nIca jAti paNa hAla lakSmI sattAnA ucca zikhare virAjamAna thaI che. tene anubhava karIne prAraMbhitakAryo karavAmAM satatetsAhapUrvaka maMDayA rahevuM joIe. satatetsAhathI sarva dhArelAM kAryonI siddhi thAya che mATe he manuSya !!! tuM anutsAhathI ThaMDugAra je nA bana. satatatsAha prayatnathI aneka kAryone siddha karI zakIza ema nizcayataH avadha. gRhastha agara tyAgAvasthAmAM je je Avazyaka kartavyakAryo karavAnA hoya temAM satatetsAhane dhAraNa kara. pANIpatanA medAnamAM marAThAe For Private And Personal Use Only Page #841 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 780 ane rajapute anutsAhI banyA tethI teone parAjaya thayuM ane nAdIrazAhe kera vartAvyuM. briTIze, jarmane, jApAnIjha satatatsAha praya nathI kArya kare che, tethI sarvatra teonAM dRSTate apAya che. hindusthAnanA leke jyAre satatetsAha prayatnane sevaze tyAre teonI vAstavika pragati thaze. he Atmana !!! te satatetsAha prayatnathI kAryasiddhine nizcaya karIne prAraMbhita kArya karyA kara !! temAM aneka vipatti paDe te paNa utsAhaprayatnane seva ke jethI hArAM dhArelAM kAryo siddha thAya, ane muktinI sAdhanA satatetsAha prayatnathI paramAtmapadanI prApti thAya. utsAha ane prayatnathI cAritryamArgamAM jJAnamArgamAM ane darzanamArgamAM agragAmI banI zakAya che. utsAhathI sAdhuonI sevA karIne anubhavajJAna prApta karI zakAya che. bampaTTisUrie satatetsAhabaLe jainadharmane pracAra karyo hate. A vizvamAM paramAtmAnI prAptimAM satatetsAha ane satata prayatnanI atyaMta AvazyakatA che. satatatsAha ane satata prayatnabaLe A vizvamAM sarve kartavya kAryone karI zake che. satatatsAha ane satata prayatna e be IzvarI bakSIsa che tenAthI A vizvamAM kaMI paNa duHsAdhya rahetuM nathI. satatatsAha ane satata prayatnabaLe vikrama rAjAe zakalekene harAvIne svarAjyanI sthApanA karI. satatatsAha ane satata prayatna kalaMbase amerikA khaMDane zedhI kahAye. satatatsAha ane satata prayatnabaLe hajAre vakhata pravRttimAM nirAzA maLyA chatAM paNa ane kartavya kAryanI siddhi karI zakAya che. satatetsAha ane satata prayatnabaLe jhApAnIe jApAnane uddhAra karyo ane tenI pragatithI cIna ane amerikAne paNa jAgrat rahevAnI jarUra paDe che. gurUgoviMdasiMhamAM satatetsAha ane satata prayatna e be mukhyaguNa hatA, tethI gurU goviMdasiMhe je kArya karyuM te ItihAsanA pAne amara rahyuM che. rANahamIramAM satatetsAha ane satata prayatna e be guNa hatA tethI teNe mevADanA uddhAramAM vijaya meLavyuM. A vizvamAM mahAzedhakemAM kudratI bakSIsa tarIke satatetsAha ane satata prayatna e be guNa vAsa kare che. game te kAryanI siddhimAM e be guNavinA nirvAha thaI zake tema nathI. duHkhamAMvidyAbhyAsa e nAmanA pustakamAM ane For Private And Personal Use Only Page #842 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 781 svAzraya nAmanA pustakamAM aneka garIba manuSye, satatAtsAha ane satata prayatnathI mahApurUSa banelA che ema darzAvyuM che. karmavAdIe, bhAvIbhAvavAdI, satata prayatnavinA dareka AkhatanI pragatimAM pAchaLa paDI jAya che, ane te pragatizIla manuSyAnA dAsa banIne tenA AkramaNathI dabAI caMpAi jIvana vyatIta kare che. pragatizIla saMghamAM, samAjamAM, rAjyamAM, dezamAM, maMDalamAM, kAmamAM satatatsAha ane satata prayatna e e guNa pratyakSa avaleAkAya che. satata tsAhanA AdhAre satata prayatna thai zake che. satatAtsAhane agni hAlAvAnI sAthe satata prayatna paNa mada naSTa thai jAya che. satatAtsAha ane satata prayatnavinA dharmAcAryAM ane dharmapravartakeA dharmanA pracAra karavAne zaktimAnu thatA nathI. mATe dharmAcArthIe satatAtsAha ane satata prayatnanu avalaMbana karavuM joIe. satatAtsAhabaLe zAhabuddInagArIe dillIpara agIyAra svArIe karI, daza svArIomAM te pRthurAja cAhANathI parAjaya pAmIne pazcAt haDA, tApaNuM satatotsAha ane satata prayatnano tyAga karyo nahi. satatAtsAhaprayatnathI teNe dilhIpara agiyAramI svArI karI temAM te phaLye ane tyArathI dilhInI gAdI musalmAnAnA tAmAmAM gaI. mahAvIra prabhu ane zrI saMprati rAjAnA samayamAM jainonI prAyaH cAlIza karoDanA Azare vasati thaI hatI ane vedadharma pALanArAonI ghaNI saMkhyA ghaTI gaI hatI. paraMtu pazcAt jainAcAAmAM, sAdhuomAM ane jainagRhasthAmAM satatotsAha ane satata prayatna rahyo nahIM tethI punaH vedadharmIonu sAmrAjya pragaTayuM ane jainonI saMkhyAmAM ghaNA ghaTADo thayA. satatotsAha ane satata prayanathI IzukrAIsTanA bhaktAe cAra khaMDamAM prIsti dharmanA pracAra karyAM te sarve leAkeA avalokI zake che. A vizvamAM satata tsAhe satata prayatnamaLe aneka sudhArA vadhArA karI zakAya che ane pArataMtryane dUra karI svAtaMtrya prApta karI zakAya che. ladhu bALakomAM amukAzee e guNa avalekAya che paNa pazcAt tenI sAmagrI vinA temAM mandatA AvI jAya che. musalkhAnAmAM musalamAna dharmanI vRddheyathai satatAtsAha ane satata prayatna hatA tyAM sudhI teo svadharmanA pracAra karI zakayA pazcAt te For Private And Personal Use Only Page #843 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 782 nAmAM mandatA AvI tethI pUrvanI peThe dharmavRddhi karI zakyA nahi. satatatsAha ane satata prayatna vinA game tevA baLavAnuM manuSya paNa kAryanI siddhimAM hAra pAme che. satatetsAhathI muktinI prApti karI zakAya che ane zrI mahAvIra prabhunI peThe lAkho pariSaha sahIne kevala jJAna prApta karI sarva zakti khIlavI zakAya che. satatetsAha prayatna vinA lAMbA lacaka jAhera bhASaNa ApyAthI kaMI vaLatuM nathI ane dIrdha vicAra sUtrI thavAthI paNa kaMI vaLatuM nathI. aeva manuSyae satatetsAha prayatnapUrvaka prAraMbhita kAryo karavA joIe. AryAvartanA prAcIna manuSyamAM satatetsAha prayatna hatuM tethI teo sarva dezonA netAo banIne vizvanA kalyANamAM apUrva bhAga ApI zakatA hatA. hAlanA AryomAM satatetsAha prayatna pragaTe ane tethI teo pUrvanI jhAjhalAlIne prApta kare. zubha kAryomAM satatetsAha prayatnabaLa vAparavAnI jarUra che. rajoguNa ane tame guNI kAryone parihAra karIne sAtvika manuSya sAtvika kAryonI siddhimAM satatetsAha pUrvaka prayatna kare che. satatetsAha prayatnathI sarvatra sadA kAryasiddhi thAya che. evuM avagata karIne prAraMbhitakAryamAM svabhAve pravRtti kara. kAryanI siddhi thavAnI che ke kema ? te satatetsAha prayatnathI avAdhAya che. ata eva anya vikalpasaMkalpane ' tyAga karIne prAraMbhitakAryamAM sada pravRtta thavuM joIe. prAraMbhita kAryamAM vine AvyA vinA rahetAM nathI, tethI temAM satatetsAhanI AvazyakatA rahe che. satatetsAhapUrvaka kArya karavAthI aMte vijaya varamALane prApta karI zakAya che. saM. 1857nA baLavAmAM briTIzae hindusthAnamAM satatetsAha prayatnathI baLavAkhorane vikherI nAkhyA. je tenAmAM satatetrAhamada paDI gayo hota te briTIza rAjyanI eka divasanA aMtarAmAM jaDa ukhaDI jAta. pAzcAtya vidvAna-zedhakone-mULa maMtra e che ke prAraMbhita kAryamAM satatetsAha prayatnathI pravaryA karavuM. satatetsAha prayatnathI briTIzee sarvatra pRthvImAM adyaparyata rAjyavyavasthAkAryamAM aneka siddhi meLavI che te konAthI ajJAta che. pratijJAta kartavya kAryomAM satatatsAha prayatnanI jarUra che. satatetsAha vinA keI paNa pratijJArUpa kAryanI siddhi thatI nathI. For Private And Personal Use Only Page #844 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 783 satatetsAha vinA aneka manuSyae pANImAM parapoTA thaine kSaNamAM jema vilaya pAme che tadvat prAraMbhita kAryone kSaNamAM mUkI dIdhAM che, tenAM sahasralakSa daSTAMte vizvamAM astitva dharAve che. gujarAtamAM bheLA bhIma pazcAt je je pati thayA temAM rAjyarakSaNa pragatikAryane sata tetsAha prayatna nahatuM tethI teo gurjaratrAbhUminuM sAmrAjya saMrakSI zakavA samartha thayA nahIM. gurjaratrAbhUmimAM satatetsAhapUrvaka prayatna karanAra mahamada begaDAe aneka hiMduone vaTalAvI musanmAna karyA ane rAjyamaryAdAnI vRddhi karI. game tevA pragatizIla manuSya hoya paraMtu tenAmAMthI satatetsAha prayatna kaLavAnI sAthe teonI avanati AraMbhAya che. vyApArakAryapravRttimAM satatotsAhavinA jainavaNike anya vyApArazIla kemanI pAchaLa haThavA lAgyA che ane bhaviSyamAM je teomAM satatetsAha prayatna nahi raheze te anya komanA dAsatvarUpa kArAgRhathI mukta thaze nahi. pragatizIla pratyeka kArya karavAmAM satatetsAha prayatnanI AvazyakatA che. temanuSya!!! tuM kaI paNa kAryane AraMbhI satatetsAha prayatnane seva! paraMtu kAryapravRttine tyAga na kara. satatetsAha prayatnathI raMka manuSya paNa rAjyatvane pAmyA che. kAryane AtamA satatetsAha prayatna che. e bene nAza thatAMnI sAthe kAryane nAza thAya che. satatetsAha prayatnathI kAzImAM sarva paMDitaziromaNi zivakumAra zAstrIe mahAkhyAtine meLavI che. satatetsAha prayatnathI zeTha vIracaMda dIpacaMde aneka vyApArAdi kAryo karIne khyAti meLavI. zeTha vIracaMda dIpacaMda godhAvI gAmanA sAmAnya jainavaNipha hatA. pazcAta teoe satatetsAha prayatnathI vyApAra AraMbhe temAM bhAgyadevIe vara Ape tethI jenakemamAM agragaNya zreNI gaNAvA lAgyA. zeTha primacaMda rAyacaMde satatetsAha prayatnathI aneka zubhakAryo karyAM. mahesANAnA jainavaNika veNIcaMda suracaMdra eka azikSita sAmAnya zrAvaka che. chatAM temAM satatetsAha prayatnabaLa che. tethI temaNe aneka pAThazALAo sthApI che ane anekavAmikakAryo karavAmAM te macyA rahe che. tethI temaNe jainamamAM jAgRti phelAvI che. hAla paNa te prAraMbhita kAryamAM satatatsAha prayatnathI maMDayA rahe che. bhAvanagaranA zrAvaka kuMvarajI For Private And Personal Use Only Page #845 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 784 ANaMdajIe satatetsAha prayatnathI jainadharmanAM purataka chapAvavA vagere kAryamAM apUrva Atmabhega ApI kAryasiddhi karI che. satatetsAha prayatnavinA pragatizIla sudhArA karI zakAtA nathI. satatetsAha prayatnathI spensare, keTe je vicArone pracAra karyo che tene yurepa bhUlI zake tema nathI. satatetsAha prayatna vinA amerikAnA jaMgalI lekenI dazA jevI dazA, game te kAmanI, dezanI, rAjyanI avasthA thAya che. satatatsAha prayatnathI zrIjinadatta sUrie lA kSatriyane jaina karyA. satatetsAha prayatnavinA jaina vidyA, lakSamI, sattA, dharma pragatinI bahu zaktine gumAvI che. satatatsAha prayatnane uparyukta mahimA ava bedhIne he cetana !!! tuM je kArya karavA dhArIza te thayA vinA rahenAra nathI e nizcaya karIne prAraMbhita kAryanI pravRtti karyA kara. satatetsAha prayatnavinA baLavAnuM manuSya paNa kArya karavAthI pazcAtuM rahe che. ata evA satatetsAha prayatnathI svagya kartavya kArya karyA kara. avataraNu-onnatikAraka dharme karmapravRttine karavI joIe. te darzAvavAmAM Ave che. svonnatikArikA yA yA, dRzyante ca pravRttayaH sevanIyAzca tAH prItyA, dezakAlAnusArataH // 148 / / | zabdArtha -je je naitikAraka pravRtti dekhAya teone prIti pUrvaka dezakAlAnusArathI sevavI joIe. vivecana -nnatikAraka ane svAvanatikAraka pravRttinuM svarUpa cAvat samyaga na avabodhavAmAM Ave tAvat mUDhatA che. mUDha manuSya avanatikAraka pravRtine mukhyatAe seve che. vAvanatikAraka pravRtticenuM mULa ajJAna che. kSaNe kSaNe mAnasika vAcika ane kAyika pravRtti sevAya che, temAM ajJAnimanuSya mukhyatAe rAga dveSa karmanI vRddhi thAya evI pravRttine seve che. nakAmI vikathAone manuSya zravaNa kare che ane tevI pravRttimAM rUcitA dhAraNa kare che. mana-vANI kAyA, mAyAthI bhinna AtmAnA guNane prakAzanArI pravRttine mana vANI kAyAthI sevavI joIe. mananI vacananI ane kAyAnI zubha pra For Private And Personal Use Only Page #846 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 785 vRttine ane azubha pravRttine avadhavI joIe. mana vANI ane kAyAthI aSTAdazapApasthAnakanI pravRtti karavAthI pApa baMdhAya che ane mana, vANu kAyAnI zubha pravRttithI puNya baMdhAya che. mana daMDa, vacana ane kAyAne daMDane parityAga kare joIe. IryAsimiti, bhASAsamiti, eSaNa samiti, AdAna bhAMDamAtraniSevanA samiti, pArikApanikAsamiti, mane guNi, vacanaguNi ane kAyAgutinuM niyanikSepathI svarUpa avabodhatAM naitikArakadharmapravRttine viveka thAya che. mananI zaktine ane vacananI zaktine AtmAnI unnati thAya tevA kAryomAM vAparavI joIe. je je AtmonnatikAraka pravRtti hoya che te te pravRttithI anya jIvonI unnati thAya che. je je pravRttithI Atmonnati thatI nathI te te pravRttithI anyajIvonI unnati thatI nathI. je nani karI zakatuM nathI te anyajInI unnati karI zakatuM nathI. dravya kSetrakAla bhAvathI nnatikArakabhinnabhinna pravRtti hoya che. natikAraka pravRttine deza kAlAnusAra pheraphAra thayA kare che. tethI tenuM deza kAlAnusAre rahasya avadhavuM joIe. keTalIka amuka varganA mATe naitikAraka pravRtti hoya paraMtu amuka dezakAlathI svAtmIya pragatikAraka pravRtti na hoya te teone sevI zakAtI nathI. vartamAnakAlamAM keTalI pravRttithI nnati thAya che, paraMtu bhaviSyamAM adhikAraparAvartanathI te pUrvanI pravRttithI Amannati thaI zakatI nathI. bAlyAvasthA, yuvAvasthA ane vRddhAvasthAbhede naitikAraka pravRtimAM dezakAlAnusAra parivatane thayA kare che AtmajJAnathI naitikAraka pravRttine nizcaya thAya che. vartamAnakAlamAM thatI sarvazubhAzubha pravRttinA samUhanuM paripUrNa jJAna thayA vinA naitikAraka pravRttine nizcaya thaI zakatuM nathI. natikAraka pravRttine nirNaya thayA pazcAt aMdha paraMparAmAM pravRtti thatI nathI ane sAdhanadaSTimAM ane sAdhyadaSTimAM viparIta mana thatuM nathI. pragatizIla yugamAM je aMdhaparaMparAe pravRtti kare che ane nnati pravRttine vicAra mAtra karatuM nathI te samUrichama pacendriya pravRtti karatAM kaI paNa vizeSa karI zakatuM nathI. deza, rAjya For Private And Personal Use Only Page #847 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samAja, saMvAditA sAra kare pravattinA vA pravRti mAM samAja, saMghAdinI unnatikAraka pravRttinI sAthe natikAraka pravRttine dezakAlAnusAre ke saMbaMdha che? ane temAM zuM? satya rahasya samAyuM che? te avazya avadhavuM. pravRttinA tAbe AtmAe rahevuM joIe nahi, paraMtu AtmAnA tAbe anAsaktabhAve pravRtti rahevI joIe. AtmAnI unnatisAdhanabhUtapravRtti che, paraMtu pravRttimAM AtmatA nathI evuM avabodhI anAsaktithI mAnasi vAcika kAyika pragatikarapravRtti karavI joIe. prItithI pravRttine nnati mATe sevavI joIe, paraMtu pravRttimAM rAgathI Asakta na thavuM joIe. pravRttimAM anAsaktabhAve prIti thavI joIe. madhyama vegIonI prathama prazasya premapUrvaka pravRtti thAya che. paraMtu zuddhajJAnI bhegIone te prItivinA pravRtti thAya che. uttamajJAnIo rAga dveSathI mukta hoya che. AraMbhakakarmayegIoe jyAM jevI rIte pravRtti sevavI paDe tyAM tevI rIte pravartavuM. jJAnimanuSya, pravRttinI bhinnatAmAM ane tenAM dezakAlAnusAre thatAM parivartanamAM muMjhAyA vagara AtmanitikAraka pravRttine seve che. avataraNa-kicAonA, pravRttinA aneka bhedomAM jJAnI mujhAte nathI. te citakArya pravRtti kare che te darzAve che. kriyAvicitrabhedeSu, jJAnI kiJcinna muhyati / samIbhUyAdhikAreNa, karoti karmasUcitam // 149 // zabdArtha -dhArmika kriyAonA vA vyAvahArika kAryanI kriyAonA vicitra bhedamAM AtmajJAnI moha pAmate nathI. sarva kriyAomAM samIbhUta thaIne te svAdhikAra suhuucita karmane kare che. vivecana -mekSakAraka dharmanI kriyAomAM sarva darzanamAM seMkaDe bhedo paDayA che. jainadarzanamAM zvetAMbara digaMbara, sthAnakavAsI, terApaMthI Adi aneka ga7 matabhedothI dharmakriyAomAM paraspara mata virUddha evA aneka bheda avalokAya che. hinduomAM aneka saMpradA thayA che ane saMpradAyanA dharmanI paraspara virUddha evI aneka kriyAo dekhAya che. beddhiAmAM, khrItimAM ane musabhAne vageremAM dhArmika kriyAonA For Private And Personal Use Only Page #848 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 787 bhedo che. paraspara eka bIjAthI bhinna evI dhArmika kriyAomAM ekanI zraddhA rAkhatAM tenAthI virUddha sAMpradAyika yAepara tiraskAra Te che ane anya dhArmikakriyAonu ane te kriyAonA kartAnu' khaMDana karavAmAM Ave che. A pramANe paraspara dharmamata bhedonI kriyAnI bhinnatAAvaDe paraspara manuSyAmAM khaMDana, maMDana, rAgadveSa thayA kare che. eka manuSya amuka dhAmikakriyAnu maMDana kare che tyAre anya manuSya tenuM khaMDana kare che. amuka manuSya amuka dhArmika kriyA para rAga dhAraNa kare che tyAre amuka manuSya teja dhArmikakriyA para dveSa-arUci dhAraNa kare che. jenAmAM ceArAzI gacchAnI paraspara keTalIka kriyAo virUddha hAya che, tethI te te kriyAonI vibhinnatAe cArAzI gAnA AgevAno khaMDana maMDana kaleza vagere karI dharmanI ArAdhanAmAM karmanI vRddhi karI zake che. sarva manuSyo svasvadhAmikakriyAone AgamAnA AdhAre pratipAdana karIne anyanIkriyAone asarvajJa kathita che ema TharAvavA prayatna kare che. digabarAe ane zvetAMkharAe A pramANe paraspara virUddha mAnyatAvaMta kriyAonA bhede paraspara kleza karIne saMghavIryanA parasparanA nAzAthe upayoga karyAM, tethI tenI paDatI thaI ane vaidikadharmavALAnI pragati thaI. vedadharmIo paNa pravRttiyAnu sAdhyabiMduM samajyAninA paraspara sAMpradAyika virUddha dhAmikakriyAonA khaMDana maMDanamAM paDI rAgadveSanI vRttimAM muMjhAyA ane tethI musalamAneA taraphathI tene AkramaNA sahavAM paDayAM. kriyAmAM mu`jhAvAthI sAdhyazanyapravRtti thAya che ane tethI svaparanI unnati thaI zakatI nathI. khrIstiyAmAM ane musalkhAnAmAM dhArmika matabhedavALI paraspara virUddha kriyAothI taravArAnAM yuddhA pravartyA hatAM. emateonA dhArmika itihAsAnA vAcanathI spaSTa avabodhAya che. paraspara dhAmikakriyAonA bhedothI paraspara virUddha dhArmika kriyA karanArA eka bIjAne zatrunI ddhithI dekhe che. vyAvahArikarAjyakAryo vagerenI pravRttiyAmAM kriyAAmAM paraspara virUddhatAlede rAjAe ane prajAe yuddha karI jagamAM azAnti phelAve che. vizvavartimanuSyamAM paraspara khAvAnI, pIvAnI, AphrikAImAM aneka paraspara virUddha kriyAo pravarte che. pAzcAtyAnI For Private And Personal Use Only Page #849 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 788 ane pUrvadezanA lokenI khAvAnI pIvAnI kriyAomAM kaMIka kaMIka bheda varte che. darekanA rItarIvAje judA judA prakAranA hoya che. rAjyanA kAyadAo paNa paraspara virUddha bhinna hoya che. nItinI kriyAomAM paNa amuka amuka dezakAlAnusAre bhede varte che. manunI nIti, ahaMnIti, kurAnanI nIti ane pAzcAtya rAjyanItiye amuka amuka bhedo paDe che, sarvanI eka sarakhI nIti maLatI AvatI nathI. vizvamAM manuSya manuSya prati vicAra ane kriyAmAM kaMIka kaMIka bheda to hoya cheja. sarva manuSya svasvamAnya kriyAone prazase che ane anyonI kriyAone asatya mAne che. sarva dharmanA sAdhuomAM, sanyAsIomAM, dharmAcAryomAM, gomAM, yegIomAM, veSAdibhede bhinna bhinna pravRtti hoya che ja ane tethI vizvavatimanuSyamAM eka sarakhe vicAra ane eka sarakhe AcAra pravartata nathI. vizvavarti manuSyamAM bhinna bhinna AcArenuM vaividhya kadi TaLyuM nathI, TALavAnuM nathI ane TaLaze nahi, eka dharmamAM eka gacchamAM paNa AcAravicAranA bheda te prakaTavAnA. dharmavyavahAromAM ane laikika vyavahAronI kiyAonA bhedomAM paraspara virUddhatA avalakavAnA karatAM paraspara virUddha kriyAomAM kaI kaI daSTithI kayA kayA kSetrakAlAnusAre satyatA AdeyatA rahelI che, tene vicAra karavAnI prathama jarUra che. kriyAonI vividhatAmAM vividha satyatA, upagitA, avalakavAthI parasparamAM ekeka daSTibiMduthI kalpAyalI asatyatAne saheje nAza thaI zake tema che. aneka dhArmika kriyAonI vibhinnatA dekhAya che temAM alpajJAna kAraNabhUta che. dhArmikavyAvahArikakiyAonA bhede je je avalekAya che tenA kAraNabhUta aneka vicAre che. dezakAlAnusAre je je manuSyanA hadayamAMthI je je kriyAonA vicAre pragaTe che temAM sApekSadaSTie satyatA rahelI hoya che, paraMtu te sarva yiAo ekamanuSya mATe nathI. aneka jJAnadaSTithI kriyAo kevI rIte udbhavI ? tene anubhava kare joIe. paraspara virUddha bhinna kriyAomAM, pravRttimAM zuM satya samAyeluM che? tene vicAra kara joIe. saMpUrNa AtmajJAnI kriyAonA bhedamAM muMjhAtuM nathI. ajJAnI kriyAone ekAta sAdhana For Private And Personal Use Only Page #850 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 942 tarIke svIkArIne jJAnanI upekSA karI bhinna kriyA karanArApara dveSa dhAraNa karI mukta thavAne Icche che, paraMtu sAdhananya thaI kriyAmAM muMjhAi mukta thatA nathI. AtmajJAna, paramAtmajJAna, nayajJAna, karmajJAna, sAdhanajJAna, ane sAdhyAdi vinA kriyA bhedomAM mAhe utpatpa thAya che. eka vRkSanA sarva saMdha-patra-vagerenA jema khIjamAM samAveza thAya che tema aneka kriyAonA jJAnanA AtmAmAM samAveza thAya che. AtmAnA jJAnamAMthI prakaTela aneka kriyAone AtmajJAna thayA vinA bhedabhAva naSTa thatA nathI. vizvamAM jeTalA dharmamatabhedo-kriyAmata uThayA che te sarvanuM mULa khIja AtmAmAM che ane te sarvanA AtmajJAnathI bheda TaLe che. aneka sa pradAya-mata-gaccha bhedomAM suMjhavAthI svanI tathA vizva manuSyAnI hAni karI zakAya che. paraMtu vividha kriyAone nimAhapaNe sAdhyamAM sAdhanapaNe vizva manuSye seve temAM koInI avanita thatI nathI. kriyAomAM nihitA rahe che te te te paraspara virUddha dekhAtI kriyAethI svaparane kaMIpaNa hAni thatI nathI. sarvadarzanAnI AtyAdi viSayenI mAnyatAAne aneka naceAnI sApekSatAe jema jainadarzanamAM samAveza thAya che tema sarva darzananI paraspara virUddha dhArmika kriyAone anekanayeAnI sApekSatAe jaina darzanamAM samAveza thAya che. evuM AtmajJAnI gurUgamathI avabodhatAM AtmAnI unnati karavAmAM tathA vizvanI unnati karavAmAM koI jAtanA pratyavAya naDatA nathI. je je pApakriyA ane dharma kriyAo che, te AtmajJAnathI avAdhAya che. tethI AtmajJAnI satya dharmika kriyAe ke je svAdhikAre karaNIya che tene kare che ane pApa kriyAonA parihAra kare che. je je dhAmika kriyAothI sarva jIvezane AtmazuNAnA lAbha maLato hoya ane te hiMsA asatyAdithI rahita hoya te teonA vicitra bhedomAM AtmajJAnI muMjhAtA nathI. tathA bhinna bhinna dhArmika kriyAonI mAnyatA sabaMdhI aneka matabhedonA puratAne prabhunA nAmathI te te bhinna bhinna gacchIya AcAryoe lakhyAM hoya te temAM paNa te muMjhAtA nathI. sarva gAnI kriyAAnA mukhya uddeza hRdayanI For Private And Personal Use Only Page #851 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zuddhi karavA tarapha hoya ane hiMsAdi kiyAthI virAma pAmavA tarapha hoya te pachI te sarva kriyAomAM adhikArabhedabheda hoya temAM AtmajJAnI muMjhAto nathI ane te svacca adhikAre egya kriyA kare che, tathA tattakriyApratipAdakabhinnabhinnadharmamatakiyA bhedazAstrone asatya paNa mAnato nathI, tathA bhinnabhinna kriyA karanArAone dekhI mata kalezanI muMjhAmaNamAM paNa paDatuM nathI. paraspara virUddha dharmakriyA karanArAone AtmajJAnI AtmahaSTithI dekhe che, tathA tenAM dharmakarmane paNa sApekSaTaSTithI satya dekhe che. eka sarakhI dharmakriyAne vA lAkika vyavahArakyiAre karavAmAM bhinna bhinna adhikArane bhinna daSTivALAnI eka sarakhI rUci vA pravRtti thatI nathI te zAzvata anAdi kAlane niyama che. dhArmika kriyAonAM pUrNa rahasyane paripUrNa AtmajJAnathI anubhavavAM joIe ane teonAM taratama rahasyane jANavAM joIe ke jethI kiyAmatabhedamAM rAgadveSa rahe naMhi ane nirmohapaNe sarva pravRtti thAya. ema bhavya manuSyae vicAravuM joIe. kiyAonA matabhedamAMthI satya grahavuM joIe, paraMtu sarva kriyAone asatya mAnI nAstika banavuM na joIe. zrI sarvajJa mahAvIra prabhue dhArmika kriyAonAM je je rahasya upadezyAM che, tene anubhava karIne AtmajJAnI svAdhikAre kriyA kare che tethI te kriyAonA paraspara bhedemAM muMjhAte nathI-dhArmika kriyAomAM kSetrakAlAnusAre parivartana thayA kare che, tene AtmajJAnIo avadhe che tethI te game te gacchAdikanA AzrayI hoya che te te gacchanI kriyAone karI AtmAmAM mananI ekAgratA kare che. paraMtu anyagonI kriyAo para dveSabhAva dhArato nathI. vagacchanI kriyAone satya ane anyagacchanI kyiAone asatya mAnI paraspara gacchanA AcAryo mahAlezanI udIraNA karatA hoya ane je dharmakriyAopUrvaka Atmazaktine vikAsa karavAne hoya te kriyAothI rAgadveSamAM levAtA hoya temAM sApaganI khAmI avadhavI. pitAne je rUce te svAdhikAre kriyA karavI paraMtu ane je dhArmika kriyAo karatA temAM phleza-arUci karI svAtmAnI avanati karavI nahi. dhArmika kriyAo jyAre rUDhitAne For Private And Personal Use Only Page #852 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 791 dhAraNa kare che tyAre temAM keTalIka mizratA thaI jAya che ane mUla uddezanu rahasya keTalIka vakhata AcchAddita thaI jAya che. prAcIna dhamakriyAe hAya vA arvAcIna dharmakriyA hoya paraMtu teonA satya u aa avamedhavA, ane jo teo AtmAnA jJAnAdi guNAnA prakAza karana ii hoya to temAM prAcIna arvAcInatvanI mahattAthI phleza karavA na joie. jJAnavaDe kriyAAnAM rahasya avamedhIne AtmajJAnIo svayAgya dhAmika kriyAone kare che ane anya manuSya ceAgya kriyAone jaNAve che. tathA matakAgrahatAne tyAga dharIne pravRttiyAne karavI evuM prodhe che. aneka dhAmikayiAAnA mukhya uddeza AtmAnapUrvaka Atmazaktino vikAkSa karavA teja che. AtmajJAna vinA kriyAvAdIe jasamA avAdhavA. je AtmajJAnI che te sarve kriyAo karatA chatA paNa tethI mukta thaI zake che. mAnasika vAcika ane kAyika je je kriyA che te jaDa che ane tethI brahma-AtmA bhinna che, tethI nakAmI anAvazyaka kriyAenA bojAthI AtmAne dAbI dreSTha nivRttisukhathI bhraSTa thavuM e koI rIte cegya nathI. AtmajJAnIone atima siddhAMta e che ke sarvathA AtmAnI niSkriyatA prApta karavI. ataeva Avazyaka vyAvarika kriyAo karatAM tathA dhAmika kriyAo karatAM chatAM paNa aMtima sAdhyajJAna na vismaravuM joie. bAhyakriyAomAM baMdhAvAnI jarUra nathI, paraMtu temAM nirlepa rahI kriyA karavAnI jarUra che. AtmajJAnI sarva kriyAomAM svataMtra rahe che, tene je ceAgya lAge che te kriyAne mujhAyA vinA svAdhikAre kare che. paraspara virUddha kriyAomAM matasahiSNutA saMrakSIne AtmAnA anantavartula prati lakSya devuM ane amuka draSTibiMduthI sAcepaMcAgI banI kriyA karavI. AtmAnA tAbe kriyAe rahevI joie, paraMtu kAI paNa kriyAnA tAkhAmAM AtmA na rahevA joie. AtmA svAdhikAranI uccatamataratama cAgatAe kriyAone badalate AgaLa vadhyA kare che. tethI amuka rUpamAM sattA eka sarakhI rIte kriyA karavI evA sarvatra dharmamAM Avazyaka niyama baMdhAtA nathI. an manuSyA, AtmajJAna vinA keTalIka anAvazyaka rIDhika kriyAomAM guMthAIne AtmazaktiyAnA vikAsa thAya evI keTalIka satpravRttiyeAthI dUra rahe For Private And Personal Use Only Page #853 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. tethI tenuM vAstavikarItyA kalyANa thatuM nathI. AtmazaktinAM vikAsa thavAnAM kAre rUMdhAya evI keTalIka ridrika pravRtti paDI gaI hoya che, tenAthI mukta thayA vinA AtmAnuM paripUrNa svAtaMtrya prApta karI zakAtuM nathI. je kALamAM je kSetramAM je dazAmAM AtmAnI zaktine vikAsa thAya evI kiyAo game te hoya to paNuM te sarvopadezasAnaka che. e nizcaya karIne temAM pravRtti karavI joIe. paraspara bhinna dhArmika kriyAomAMthI ananta satya zodhavuM joIe ane rAgadveSane kSaya thAya evI pravRtti karavI joIe. rAgadveSane kSaya karavA mATe bhinna bhinna gacchamAM-darzanamAM bhinna bhinna kiyAe prarUpelI hoya che. paraMtu te nAnI sApekSatApUrvaka avadhIne rAgadveSa rahita dazAe karavI ane paramAtmapada prakAza thAya te mATe khAsa upaga dhAraNa kare. ajJAnIone jeje kriyAothI rAgadveSa haThAvavAnuM hoya che te te kriyAothI temane rAgadveSanI vRddhi thAya che. ajJAnIone saMvaranI kiyAo che te AsavarUpe pariName che ane AtmajJAnIone AsavanI sarva kriyAo savararUpe pariNAme che. kAlanA vahevAnI sAthe dharmakiyAomAM, dharmAcAramAM aneka prakAranI vRddhi thaI tethI pariNAma e AvyuM ke AtmajJAnanI nyUnatA thavA lAgI ane tethI saMkIrNatA, asahiSNutAnI vRddhi thaI. tethI samAjazaktinI vRddhi thatI aTakI. je bhASApara hadabahAra niyame paDe che te bhASAnuM astitva rahetuM nathI ane tenuM sthAna kharekhara anyabhASA le che. je rAjyapara hadabahAra aneka niyamone bojo paDe che te rAjyane aMte nAza thAya che. je dharmaparadarzanapara aneka dhArmika kriyAono bejo paDe che te dharmanI vA darzananI pragati avarodhAya che ane pUrNimAnA cadranI peThe tene nAza thAya che. aeva dhArmika sAmrAjyanI pragati Icchakoe zuSka-anAvazyakaziDhikakiyAonA baMdhanathI manuSyane laghutralamAM, vADAsmAM maLI. tionI buddhinA vikAsane dha na karavuM joIe. A pramANe vartana thavAthI bebalIyana, hIbra, jayu, vagere aneka dharmo pRthvI para zayana karI gayA che. je dharmamAM vicAronI vizALatA, vyApakatA, ane dhArmika aneka bhadavALI kriyAomAM svAdhikAre pravRtti karavAnI sudhAraNA For Private And Personal Use Only Page #854 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 793 che te dharma anya dharmone pitAnAmAM samAvIne jIvI zake che. ananatajJAnI mahAtmAone ekadezIya bodha hetuM nathI. teonA ananta vicArethI anantavartularUpa jainadarzananI vyApakatAthI vizvadharmIne temAM samAveza thAya che, dhAmika eka kriyAthI vA amuka eka devanI mAnyatA mAtrathI duniyAnA manuSyanI sarvajAtanI pragati thaI zakatI nathI. AtmajJAnI uparyukta sarva jANe che. tethI aneka kriyAonA bhedamAM te rAgI dveSI banatuM nathI. aneka vyAvahArikakiyAethI ane aneka dhArmika kriyAothI AtmannatimAM, vinnatimAM, pratyavAya AvatuM nathI ane ulaTI hRdayajJAnanI vyApaktAmAM paramata sahiSNutAnI sAthe vRddhi thayA kare che, tethI ardhadagdhamanuSyae paraspara virUddha dharmakriyAone dekhI teonI sAdhyatAnuM jJAna karavuM paraMtu kriyAbhraSTa thavuM nahIM ane svAdhikAre kriyAo karavI. je kriyAothI mokSa maLe, nItinI daDhatA rahe, hRdayanI zuddhi thAya, pApanA hetuone nAza thAya, jJAna darzana caritrane vikAsa thAya, AjIvikAdi sAdhananI pragati thAya, dharma artha kAma ane mekSanI samyam ArAdhanA thAya, rAjyanI unnati thAya, sarvajagatanuM zreyaH karI zakAya, AtmajJAnamAM vRddhi thAya, pratyAhAra, dhAraNa dhyAna ane samAdhimAM vRddhi thAya, avanatinA mArgone dha thAya ane sarva prakAranI zubhannati thAya, evI tyAgInA ane gRhasthanA adhikAra bhede aneka dhArmika kriyAo-dharmapravRtti hoya, prAcIna hoya vA arvAcIna hAya, pavitra granthamAM lakhAyelI hoya vA jJAnI mahAtmAoe jamAnAne anusarI navIna racI hoya, te paNa teo sarve zrI sarvajJanA jJAnathI aviridhI sAnukula che ane te sarve vAdhikAra sevavA yezya che. dhArmika kyiAonuM vyAvahArika zubha kiyAonuM amuka varge rajIsTara karI lIdhuM nathI. tevI zubha kriyAo bhUtakALamAM thaI, vartamAnamAM thAya che ane te sarva dhArmika vyAvahArika kriyAothI-pravRttithI-zubhennati karavI eja mULa uddeza traNekAlamAM eka sarakhe rahe che ema AtmajJAnIo jANe che. tethI teo AtmajJAnanI vyApakatAbaLe, bALabuddhie vA ekAntadaSTie je paraspara virUddha kriyAo dekhAya che temAM paNa teo 100 For Private And Personal Use Only Page #855 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 794 avirUddhatAne avake che tethI teone mujhAmaNa hoyaja zAnI? jema jema AtmajJAnane prakAza maMda paDavA lAge tema tema ajJAnIonI vRddhi thaI ane tethI kicAzede gaccha saMpradAya vADAnAM baMdhana vadhavA lAgyAM ane temAM ajJAnIo, bakarAM gheTAMnI peThe. pUrAyA ane tethI Amennati, saMnnati, rAnnatinAM dvAra baMdha thayAM. je je kriyAothI sarvanI unnati thAya che, te te sankriyAo kathAya che. salkiyAonA aneka bhedathI aneka manuSyanI peThe sarvatra sarvonati sAmrAjya pravarte che tethI aneka jIvane sukhazAMti maLe che. hRdayanI zuddhi karanArI sarva kriyAo, anAdi kAlanI che ane ana . kAlaparyata raheze, tethI tevI salkiyAonA bhedomAM nahi mujhAtAM svAdhikAre vartavuM joIe. sakriyAomAM je je kAle je je kSetromAM, je je kAraNothI malInatA thaI hoya che teone jJAnIo jANe che. ane tethI teo tenI adhInatAne dUra karavA manuSyone upadeza Ape che. zrI mahAvIra prabhue aDhI hajAra varSa pUrve hima yajJa vageremAM hiMsAmaya asat kriyAone praveza thaye hatuM tene dUra haThAvyuM hatuM, ane kareDe manuSyone zuddha dhArmika kriyAomAM ejyA hatA. manuche jyAre jJAnanA atyacazikharathI patita thAya che, tyAre teomAM pramAdayoge asat kriyAone praveza thAya che. asat kiyAone brahmasvarUpa mAnIne keTalAka zuSka vedAntIoe pApane puNya svarUpa mAnI manuSyanI paDatImAM bhAga lIdhe che ane tethI tenAM A varaNane dUra karI satyaprakAza pADavA mATe sakriyAo sevavAnI atyaMta AvazyakatA svIkArAI che.. kiyAnAM zAstrAthI AtmonnatimAM sahAya maLe che paraMtu ajJAnIone te zAstrA kharekhara zarUpe pariName che. sarve manuSya pitApitAnI kriyAone zAsasammata karAvavA prayatna kare che ane te kiyAone zAstrasammata karAvI teo A tmAnA guNane vikAsa karavA prayatna kare te sArUM! paraMtu zAstrokta kriyAo karI eTale teo mukti pAmI gayA evuM mAnIne sarva prakAranI zubhennati keTalI karI? tene kaMI paNa vicAra karatA nathI. ane virUddha kriyA karanArAo karatAM svane zreSTha mAnI ahaMmamatvanI For Private And Personal Use Only Page #856 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir C5 avanati duHkhamaya beDImAM jakaDAya che, tethI teonI evI mAnyatA karatAM ke game te regyadhArmika kriyAne kare che ane anyanI viruddha na paDatAM AtmAnI zubha zaktine khIlave che te te zAstrokta kiyAne harAvyA vinA paNa satyazAsapratipAdita kiyAne kare che ema avadhavuM. bhakti, sevA, jIvadayA, satya, zuddha prema, saMyama cAritra, Atma sAkSAtkAra, dAna, parepakAra, devagurU darzana AdinI prApti karAvanArI salkiyAo sadA prabhupratipAdita che tethI temAM kaMI kaMI pheraphAra jaNAya te paNa tenuM lakSya sthAna uttama jANuM bhinna kiyAe bhede kadi muMjhAvuM nahIM. gRhasthAe agara sAdhuoe svAdhikAre pragatikara kriyAone karavI. paraMtu avanatikarakriyAone karavI nahi. vicArabhede kiyAbheda anAdikALathI thayA kare che. kareDA varSanA keI mahAna grantha gaNAtA hoya paraMtu vartamAna jamAnAmAM teo vaDe pratipAdita kiyAothI svane, samAjane, saMghane, dezane, udaya na thatuM hoya te tevI prAcIna kiyAone vaherAnA nADAnI peThe pakaDI rAkhI jaDa jevA banavAthI jaDa pattharanI peThe pragati parivartanathI unnata banI zakAtuM nathI. vartamAnakAlamAM jJAnI mahAtmAoe jamAnAne anusarI pragatikarakiyAone jaNAvI hoya ane tenI pravRttithI sarva prakAranI zubha zaktinI prApti thatI hoya te kareDo varSanI zAstrapratipAdita kriyAo karatAM te koDa gaNI uttama che. amuka zAstramAM amuka kriyA thI che te satya che ane amuka zAstramAM amuka kriyA thI che tethI te asatya che ema mAnI kaleza na karatAM jenAthI sarva prakAranI zubhenati thAya te kiyAone svAdhikAra karavA tarapha lakSya devuM. hajAro varSa pUrve zakaTathI musApharI thatI hatI ane hAla agni yaMtrathI turta musApharI thAya che tethI zuM zakaTamAM besavAnA kadAgrahane pakaDave joIe? AtmAmAM anaMta jJAnanI zakti che tethI te pragatikarakriyAne parIkSe che ane tene agIkAra kare che. AtmajJAnathI sarva zubhAzubha dhArmika kriyAone nirNaya thAya che. zubha kriyAomAM paNa aneka bheda che. AtmAnA zubhASyavasA For Private And Personal Use Only Page #857 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 796 nI zuddhi karanAra ane deza, samAja, saMgha vagerenI unnati karanArI kiyAo game tyAMthI grahaNa karavI. mahAvIra prabhue pratipAdita pragati eka zubha kriyAone sAgara che tenA biMduo samAna kriyAo jyAM tyAM hoya paNa te anantajJAnIe kathelI che ema jANI teone sevavI. dhArmika tathA vyAvahArika kriyAonI kaI kaI jJAna daSTithI utpatti thaI che tenuM rahasya kharekhara AtmajJAnI avadhI zake che tethI kriyAnA bhedomAM viSamatArUpameha pAmyA vinA samAnatAne dhArI zake che. dvaitavAda, kevalAdvaita, viziSTAdvaita, dvaitAdvaita zuddhAdvaita syAdvAda mArga, kSaNikavAda, sanayavAda, pariNAmavAda, daSTisaSTivAda, sAMkhyamata vagere matane paripUrNa anubhava thAya che tyAre AtmajJAnanI prApti thAya che. A vizvamAM evI kaI kriyAnI pravRtti nathI ke jene AtmajJAnamAM sAkSAtkAra na thAya. dezakAla dravyabhAvathI dareka kriyA pravRttinI kevI rIte utpatti thAya che? ane punaH tene kevI rIte tibhAva thAya che? tene AtmajJAnI avadhI zake che. tethI te ajJAtakriyApravRttinAM rahasyane paNa prakaTAvavA samartha thAya che. AtmAmAM ananta jJAnane sAgara che. temAM AtmajJAnI dhyAna dharIne DubakI mAre che ane temAM nAmarUpAdibhAvane vilaya karI samAdhi bhAva pAme che te vakhate AtmajJAnI anantasukha sAgaranI sAthe tanmaya banI jAya che ke jethI tene bAhyanuM kazuM bhAna rahetuM nathI. AvI dazAmAM AzarI AtmAne anubhavadazA thAya che. AtmAnA ananta jJAnasukhasAgaramAM tallIna thaelA manamAM AtmAnI jhAMkhI pragaTe che tethI te samAdhinA utthAnadazAmAM nivikalpajJAnathI je dhAre che tene samyam anubhava karI zake che. aneka nAmathI aneka rUpathI AtmAmAM rahelI paramAtmasattAne loko aneka nAme ane AkRtio rUpe seve che dhyAve che. AtmA ja pitAnAmAM sattAmAM rahelA paramAtmadevane siddha, buddha, ananta avinAzI, brahma allA, arihaMta, hari, hara, brahmA zakti Adi aneka nAme ane rUpethI pUje che ane dhAve che. AtmArUpa paramAtmaya sarva jIvo hevAthI sarva manuSya ane devatAo AtmajJAna pAmIne paraspara virUddha kriyA For Private And Personal Use Only Page #858 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 997 bhedone avidhipaNe avadhI zake che. AvI sthitine jene anubhava Ave che te paraspara virUddha kiyAonA bhedanuM satya rahasya avabodhIne temAM pragaTatI viSamatAne tyAga kare che tethI te svAdhikAre samAnatAthI svayegya karma karate chate mukta nirlepa thaI zake che. samamAghamaghatAramajJAna kriyAnA bhedamAM mukAyA vinA vyAvahArika tathA dhArmika pravRttine svAdhikAra seve che. paraMtu temAM Asakta thatuM nathI tethI te vidhavati ! game te dharmamAM rahe chate paramAtmapada pite prApta kare che. AvI anantajJAnI zrI viraprabhunI dezanAthI temanA kevalajJAnamAM vizvavati sarvadharmane samAveza thAya che. pApanA vicAre ane pApAcArethI je je aMze nivRtta thavuM te te aMze dharma vicAra ane dharma kiyA avadhavI. avirati samyaga draSTi, dezavirati, sarvavirati ane apramataguNasthAnakAdimAM rahelA antarAtmAonI ane dehasthaparamAtmAonI kriyAo, guNasthAnakAdinI apekSAe bhedavALI che chatAM guNasthAnakanI daSTie paraspara sApekSa daSTithI avaletAM bheda chatAM antaramAM bhedabhAva rahetuM nathI ane mithyAtvAdi guNasthAnaka vatisarva AtmAonI sAthe maitrI-pramada-mAdhyastha ane kArUNya bhAvathI sarva AtmabhAvane dhArI zakAya che. chaThThA guNasthAnakavatine avirati samyagdaSTinI kriyAomAM svadazAthI kaniSTatA anubhavAya ema sAmAnyataH vicAratAM lAge kharU paraMtu AtmadhyAnamAM masta evA antarAtmAone pitAnA karatAM nIca pAnapara rahelAo para ane teonI kriyAo para samabhAva rahe che ane uparanA guNasthAnakanI kriyAo para prazasyabhAva rahe che. tathA samabhAva varte che. tethI te ravamananI samatalatAne saMrakSI svayegya dharma pravRttine kare che, ane anya manuSyonI bhinna dharma kiyAomAM muMjhAtuM nathI. AvI Atma jJAnanI dazAthI AtmajJAnI sarva jIvonI sAthe AtmabhAve varte che ane nirmohabhAvathI vyAvahArika dhArmika pravRtti karato chate paNa niHsaMga rahe che. pratyeka guNa sthAnakavati manuSyamAM paNa bAhAmAM kiyAbheda paDavAnA ane te dekhAvAnA. paraMtu temAM muMjhAvAnuM kaI paNa prajana nathI. bAhya draSTithI karAtI bAhyAnI kriyAomAM roganA asaMkhya bhede asaMkhya For Private And Personal Use Only Page #859 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 788 nimitta bheda paDe che. paraMtu adhyAtmahaSTithI eka sAdhyatAne upayoga vA uddeza che te pazcAt teomAM kaMI paNa kalezanuM prayojana nathI. je dharma, vizvavyApaka hoya che temAM asaMkhya vege asaMkhya kiyA bheda paDe che. paraMtu teonI muktirUpa sAththatA te eka sarakhI hoya che. tethI mati tyAM yuktine kheMcI garachanA bhede AgamonA AdhAreja vasvamatanI satya kriyAone kathanArA ane anya matanI asatya kriyAone kathanArA upadezakenA upadezathI muMjhAIne hRdayanA saMkIrNa, kadApi na banavuM joIe. asaMkhya muktinA go che tethI dharmakriyAnA asaMkhya bhede paDe che temAM kriyAonA bhede je gRhastha ane tyAgIo parasparane zatruSTithI dekhe che teo sarva prakAranI bhASAonA tathA sarva prakAranA granthanA jJAtAo hoya, paraMtu teo kriyAmAhI ajJAnI, rAgadveSAtmaka mananA dAse che ema avabodhavuM. jeo pUrvAcAryonA oThAM taLe svamata kriyAomAMja satya batAvI anyanI dharmakriyAone sarvathA niSedha kare che eTaluM ja nahi paraMtu jeo anya dharmakriyAo karanArAone samULa nAza karavA Icche che ane tevI pravRtti kare che teo potAne muktinA dalAle mAnatA hoya paraMtu tevA ajJAnIo dayAne pAtra che. teonAthI Atmonnati ane vinnatimAM bhAga ApI zakAtuM nathI. je dharmakriyAothI kaSAne nAza thAya ane hRdayamAM AtmajJAna prakaTe che te dharmakriyAomAM bAhyathI game tevA bhede hoya paraMtu temAM dharmarasa vahevAthI satyatA rahelI che ema avadhI. ravagya dharmakriyAo karavI. paraMtu anyanI dhAmika kriyAo prati kaTAkSa kare nahi. sarva manuSya mekSanI prApti thAya evI dharmakriyAone Icache che te pachI je je kiyAothI mananI sthiratA thAya, deva gurU dharmanI ArAdhanA thAya, te zAmATe bAhya bhede laDavuM joIe? jyAM sudhI ahaMtA mamatA che tyAM sudhI svadharmakiyA sAcI ane eka ja dharmavALA anya dharmakriyA kahe che te asatya che ema mAnIne dharmazAstrane svapakSanAM zastra banAvIne paraspara yuddha karIne svane, samAja, saMghane, dharmane, zAsanane ane sarva prakAranI unnatine nAza karanArA, bahirAtmAonI evI dazA For Private And Personal Use Only Page #860 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir thAya che tethI teo saMghanA samAjanA ane temanA netA bane che te teo dharmakalaha karavAmAM saMpUrNa AtmavIryane durUpayega karavA bAkI rAkhatA nathI. je je dharmazAstramAM je je dharmakriyAo kathI che temAMnI dharmakiyAe karIne hRdayazuddhipUrvaka AtmAne-prabhune ane guNone AvirbhAva karavAne che. te kAryamAM jeTalI nyUnatA rahe che teTalI khAmI avadhIne madhyasthabhAve pravartavuM joIe. paraMtu dharmakriyAbhede dharmakalaha karIne bhakta manamAM azAnti phelAvavAnuM kaMI paNu kAraNuM na ApavuM joIe. sarvajJa paramAtmAnI evI AjJA che ke dharmakiyA bhedamAM muMjhAvuM nahIM ane je je kriyAthI ahiMsAdi guNonI unnati thAya tathA antarAtmadazApUrvaka paramAtmapada pragaTe evI sarva dharmakiyAnA bhedomAM satyatA che ane te adhikArI bhede karavI joIe. mahAvIra prabhunA zAsanamAM kiyA bhede kalahatA TaLe ane paraspara mata gacchadharamAM kiyAbhede kaleza IrSyA TaLe te teonI samaSTinI unnati vidyuvege thayA kare, emAM kazuM Azcarya nathI. AtmajJAniye vizeSa pramANamAM pragaTe ane teo kriyAmAM je je rAgadveSanA kAMTAo prakaTe che teone dUra kare te kareDe manuSya parasparane zreyAmAM Atmabhega ApI mukti prApta karI zake. AtmajJAnI sarva dharmakriyAemAM ane paraspara virUddha kriyA karanArAo tarapha samAnabhAva-samabhAva dhAraNa karIne game te ga7matapaMtha saMpradAyamAM rahe chate antathI nirlepa rahI bAdathI citakarma karate. chate muktine jarUra pAme che. emAM aMza mAtra zaMkA nathI. jyAre AvI dazA che tyAre sarva manuSyae parasparamAM AtmatA dekhIne zA mATe dharmonnati na karavI joIe ? alabata dharmonnati karavI joIe. vividha bhedavALAvALI kiyAethI, vividha dharmapravRttithI anektA dekhAtI heya ane tethI bhinna bhinna kiyAkAranI bhinna bhinna pravRtti dekhAtI hoya te tene ucacheda karavAnI kaMI paNa jarUra nathI. A saMbaMdhamAM hiMdusanyAsI svAmI vivekAnaMdanA uddagArone vivekAnanda vicAramALAnA puSyamAMthI nIce pramANe uddhata karavAmAM Ave che. "jeTalI vyakti teTalI prakRti e kiMvadaMtI sarvathA satya che. For Private And Personal Use Only Page #861 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eTalA mATe bhinna bhinna prakRtine rUcikara thaI paDe tevA bhinna bhinna mArgo heya, e sarvathA ucitaja che. eka mArga eka vyaktine ITa hoya eTale te anya vyaktine paNa ISTa thazeja, evo niyama cheja nahi, kiMtu prasaMga vizeSe te mArga anya vyakti mATe aniSTa thaI paDavAne paNa saMbhava hoya che. eTalA mATe sarvane mArga ekaja he joIe, e vArtA anarthAvaha ane azAstra hovAthI sarvathA tyAjya che. jagatamAMnA sarva leke kadAcit kaI kALamAM ekaja dharma ane ekaja mArganA thaI jAya te te veLAe jaganI dainyAvasthAne avadhija thaI javAne. evI sthitimAM sarva dharmane ane sarva vicArene nAza mAtraja thavAne. anekava vizvanA astitvanuM eka pramukha kAraNa che. anekava-vividhatAnA geja A vizva dazyatAne prApta thayeluM che. vividhatAne nAza thave ene artha "pralaya tha" eTale ja thAya che. jyAM sUdhI vicAromAM vividhatA rahelI che, tyAM sudhIja jaga nA astitvane saMbhava che. eTalA mATe aneka paMtha ane aneka mata astitva dharAvatA hoya, tethI bhayabhIta thavAnuM kAMIpaNa kAraNa nathI. mArI ISTadevatA bhinna ane tamArI ISTadevatA bhinna haya, e sarvathA yukta ja che. jagatamAMnA aneka dharma A bharatabhUmimAM AvI gayA che, paraMtu temAMnA keIne paNa ApaNe dveSa karyo nathI, e ghaTanA avazya smaraNamAM rAkhavADyuM che. paraMtu kAle keI uThIne ema bele ke; amuka ekaja dharma satya che ane tethI tene ja tamAre svIkAra kare joIe. te evA manuSyane joIne kharekhara ApaNane hasavuMja AvavAnuM. AvA manuSyane joIne kevaLa hasavuM, eja tenA kathananuM yogya uttara che. kAraNa ke, amuka manuSya kevaLa ApaNAthI bhinna mArge janAre che, eTalA kAraNathIja je pitAnA mAnavabaMdhune nAza karavA Irache che, tenI sAthe bhakti ane prema ityAdika sAtvika vRttio viSe saMbhASaNa karavuM te amUlya kALane vyartha kSaya karyA samAna ja che. evA manuSya kadAcita bAhyataH premane AvirbhAva darzAvatA hoya, te paNa temanAM hRdaye te premanyaja hoya che. pratyekane pita pitAnI utkAMti mATe bhinna mArga hoya eTaluM paNa je For Private And Personal Use Only Page #862 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 801 nAthI sahI zakatuM nathI, tenA premAlApanuM mUlya eka keDInuM paNa hoI zake, ema tamane jaNAya che. khaDuM ke? tamane aniSTa dekhAtA mArgane ja tamArA mAthA para lAdavAnI ceSTA karavI, eja je premanuM ci heya, te pachI ASanI vyAkhyA zI karavI? eka mahAkaThina ane bhayaMkara prazna thaI paDe che. keI khrIstanI AgaLa mastaka namAvate heya, keI buddhanI pUjA karatuM hoya athavA te kaI mahaMmada payagaMbarane anuyAyI hoya chatAM ApaNA mATe emane kaI paNa dveSa karavAyegya nathI. te sarvane ApaNe baMdhubhAvathI bheTavAne taiyAra chIe. je ApaNAthI banI zake, te temanA mArgamAM ApaNe temane kAMIka sahAyatA paNa ApIzuM ane te ja pramANe ApaNane temaNe ApaNA mArgamAM javA devA joIe, eja ApaNI IcchA che. temanA mArgo temanA mATe atyaMta saraLa ane sagavaDa bharelA che, e vArtAne ApaNe svIkArIe chIe, paraMtu teja mArgo ApaNA mATe bhayaMkara thaI paDavAne saMbhava che, e tavane temaNe paNa svIkAra karavAne che. mArA mATe kayA prakAranuM annaISTa thAya tema che, e mane kevaLa mAre pitAne anubhavaja jaNAvI zake che; paMdara vaidya AvIne ekaThA thaI jAya, te paNa temanAthI ene nirNaya karI zakAya tema cheja nahi. jo koI eka devAlayanA yoge, amuka eka maMtroccAranA ge kiMvA amukaeka mUrtinA darzananA ge tamArAmAMne sAtvika aMza udIpita thatuM hoya, te pachI te mArgamAM javAne tamane saMpUrNa adhikAra che. eka te zuM? paNa je zatAvadhi mUttionA pUjA prapaMcamAM tame potAne nAkhI, te paNa te tamAruM kRtya dharmane mAnya che. karmamArganA avalaMbanathI tamArAmAMnuM Izvaratva jAgrata thatuM hoya, te atyaMta AnaMdathI karmamArganuM avalaMbana kare. IcchA hoya teTalAM devAlaya bAMdhe, game teTalA vidhi kare ane anya paNa game teTalA bAhyAcAra karatA rahe; paraMtu muAnI vAta eTalI ja che ke, Izvarane nikaTamAM lAve ane e kArya karatAM keinI sAthe kaze paNa phleza ke kalaha na kare; kAraNake, jyAM kalahanA bIjane tamArA hRdayamAM saMcAra thaye eTale jANI lejo ke, paramezvara tamArAthI dUra cAlyA ja ga. "kAmadhaparvata be ADA, anaMta tenI pAchaLa che!" 11 For Private And Personal Use Only Page #863 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 802 evI ja avasthA thaI javAnI, emAM tilamAtra paNa saMzaya nathI. je kSaNe kalahanuM bIja ApaNuM hRdayakSetramAM piSAvA mAMDe che, te kSaNeja ApaNe paramezvaranA nivAsasthAnanA mArgane tyAgIne pazu thavAnA mArgamAM saMcAra karIe chIe, e siddhAMtane nitya daDhatAthI dhyAnamAM rAkhavAnI atyaMta AvazyakatA che. ApaNuM dharmanuM sAmAnya svarUpa AvA prakAranuM che. ApaNe dharma sarvane samAna premathIja pitAnA bAhamAM dhAraNa kare che, te koIne paNa tiraskAra karatA nathI. ApaNe hiMduone dharma eTale aneka jAtiene ane aneka karmone eka guMcavADe che, ema ghaNAkane bhAse che; paraMtu jAtibheda ane hiMdudharmane paraspara avibhAjya saMbaMdha che, ema cheja nahi. atyAre e je saMbaMdha dekhAya che, te kevaLa dazyAbhAsaja che. eka rASTra tarIke sajIvana rahevAnA kAryamAM e saMsthA ApaNane ghaNuja upayogI thaI paDI che. "have AtmasaMrakSaNa mATe kaI paNa upAyanI AvazyakatA rahI nathI." e samaya je AvI lAgaze, te. te veLAe e saMsthAo paNa pitAnI meLeja nAmazeSa thaI jaze. ApaNA AryAvartamAM evI aneka prakAranI rUDhio kALa sAthe jhaMjhI jhuMjhIne AjasUdhI jIvatI rahelI che; ane temanAmAMne mAre prema mArA vaya sAthe vRddhigata thatuM jAya che ! eka samayamAM mane pitAne paNa emaja bhAsatuM hatuM ke, evI aneka rUDhio che ke jemane nirUpagI ane tyAjya kahI zakAya; paNa jema jema mArA vayanI vRddhi thatI gaI, tema tema mAre e abhiprAya paNa Dagamagate gaye. enuM pariNAma e thayuM ke, e rUDhiomAMnI eka paNa rUDhine have aMtaHkaraNa pUrvaka zApa ApavAnI mArI IcchA nathI, ahe, keTalAMka zatakane anubhava e aDhionA udaramAM garbhastha che, enA vicAranI AvazyakatA nathI ke zuM? gaI kAle ja janmele kaI bALaka je mane AvIne ema kahevA mAMDe ke tame amuka paddhatithI varte, e vadhAre sAruM che? ane huM je tenA belavA pramANe cAlavA mAMDuM, te pachI kevaLa mUrkhatA vinA mArA bhAgamAM bIjuM zuM AvavAnuM hatuM vArU ? bAhya aneka dezamAMthI je prakAranA upadezane anugraha ApaNA para karavAmAM Ave For Private And Personal Use Only Page #864 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 803 che, te upadeza vAstavikatAthI jotAM uparyukta bALakanA upadezanI yegyatAneja che. e labdha pratiSThita paMDitene ApaNe mAtra eTaluM ja kahevuM che ke, "paDita mahArAja ! ApanA pitAnA page hajI AkAzAntare laTake che, temane bhUmine sparza thavA; eTale pachI ame tamArA upadezane vicAra karIzuM. tame Aje eka paddhatine uttama tarIke vyakta kare che, paNa pUrA be divasa paNa tame te paddhatine vaLagI rahetA nathI. te paddhati vize tamArA pitAmAMja mArAmArIo thAya che ane chevaTe tame pAchA potAnA mULapada para AvIne kAyama thaI jAo che. jevI rIte keTalIka jAtinA kITake A kSaNe janma pAme che. ane anya kSaNe maraNa zaraNa thaI jAya che, te ja pramANenI tamArA samAjanI paNa avasthA che. tamAruM astitva, pANImAMnA parapoTA jeTaluM ja cirasthAyi che. eTalA mATe amArA samAja pramANe tame prathama pitAnA samAjane ciraMjIvI banAve. keTalAMka zatakane kALadaMDa mastaka para pharate havA chatAM paNa je AcAra vicArenuM astitva sUcinA agrabhAga jeTaluM paNa cakyuM nathI. evA AcAra vicArene prathama tame potAnA samAjamAM ruDha kare. tamArI jyAre ATalI taiyArI thaI jaze, tyAra pachI ja A viSayamAM tamane amArI sAthe be zabdo bolavAne adhikAra prApta thaze. paraMtu tyAM sUdhI tamAre upadeza eTale eka nhAnA bALakanA totaDA bebaDA zabdaja che, emaja ame samajavAnA." uparyukta svAmI vivekAnandanA vicAromAMthI prastuta viSapagI sApekSita sAra grahaNa karavAne che. anItimaya je je kriyAo avalakAtI hoya te te kiyAone te dUrathI pariharavI joIe. AryAvartanA manuSyanA hADamAMsamAM nivRttinI otapretatA thaelI che. zrI mahAvIraprabhue ane tapazcAta je je AcAryoe je dhArmika pravRtti nirdezI heya te aneka kSetrakAlAdibhede bhedaviziSTa hoya paraMtu teonAM satya rahasyane avadhI svAdhikAre je kaMI kaMI dharmapravRtti karate hoya ane tethI tenuM jIvana ucca thatuM hoya ema tene bhAsatuM hoya te tene temAM vidane karavo nahIM. zrI vIraprabhue darzanatattva ane jJAnatattvane je upadeza Ape che tene For Private And Personal Use Only Page #865 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 204 anAdi kAlathI pravarto kare che. tattvajJAnarUpa jaina Aryavedo jJAna tarIke anAdi anaMta che ane tenA tIrthaMkaro prakAza kare che tethI pratyeka tIrthaMkaranI apekSAe tattvajJAnarUpa sAdi sAMta che. cAritra mArga paNa anAdi ananta che para`tu temAM dravyakSetra kAlabhAvathI parivartana thayA kare che. tattvajJAna mArgarUpa AgamArUpa vedya anAdvikAlathI che ane tenA prakAzaka tIrthaMkara sarvajJa paramAtmAnI apekSA e te sAdi kathyA che. AgamAne jJAnamArga tA sarva tIrthaMkaronA vakhatamAM eka sarakhA haiAya che. cAritra mArgamAM dharmakriyA mArgamAM dareka jamAnAnA manuSyAnI paristhiti AyuSya khaLabuddhi sagavaDatA AdithI pheraphAro thayA kare che. AtmajJAnI mahAtmAo dharmakriyAnA dharmapravRttinA mULa uddezonA nAza na thAya evI rIte temAM saskRtiyAparivartaneA karIne dharmakriyAonI astitAne ane dharmakriyAone manuSyasamAjanA hRdayamAM ane manavANImAM utArI de che. dharmazAsrAnA itihAsAnuM sUkSmadraSTithI AtmajJAnIe avaleAkana kare che eTale pazcAta te nirmAhapaNe kriyAbhedyamAM muMjhAyA vinA svacita karmane kare che. adhyAtmajJAnIo zuddhavyavahAradharmakriyAne kare che ane hRdayanI zuddhatApUrvaka AtmAmAM paramAtmAne sAkSAtkAra kare che. temanA hRdayamAM sarva jJAna prakAza thAya che. sarvajJa vItarAga kathita pravacananA pratyeka siddhAMtanuM rahasya tee samyag avodhI zake che tethI teo AtmazaktiyAnA vikAsa thAya evI sarvajJa vacana avirodhI dharma pravRttiyAne seve che ane anyajana pAse sevarAve che. avataraNa-dharmakriyAledomAM nahi muMjhAtAM AtmajJAnI dharmakriyA seve che ema prAdhyA pazcAta dhArmika sarva kriyAonI iti kartavyatA paramAtmapadanI prAptimAM samAya che evA uddezapUrvaka dharmakriyA pravRttine darzAvavAmAM Ave che. AtmA parAtmatAM yAti - yairyaiH saddharmakarmabhiH kartavyAni janai stAni - nizcayavyavahArataH // 105 // zabdArtha--je je saddharma karmovaDe AtmA paramAtmAne For Private And Personal Use Only Page #866 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 805 pAme che te kamene manuSyae nizcaya ane vyavahArathI karavAM joIe. vivecana--samasta vizvavarti manuSya svAtmAne paramAtmapada maLe eja mukhya IcchA dhAraNa kare che. prabhunI pAse javuM. parama brahma thavuM. siddha thavuM. viSNu dhAmamAM javuM. khudAne pAmave. gelakamAM javuM. nirvANa pada pAmavuM. evAM aneka pado pAmavAne sAra e che ke AtmA pite paramAtmA dazAne pAmI ananta sukhamaya bane ke jethI janma jarA mRtyunAM duHkha TaLI jAya. AtmAnI paramAtmA dazA karavI eja Aryone mukhya siddhAMta che. sarva karma baMdhanothI vimukta thatAM AtmA svayaM paramAtmapadane pAme che. stra zarmA mokSa jJAnAvaraNIya-darzanAvaraNIya, vedanIya, mehanIya, AyuSya nAma, getra ane antarAya e aSTakarmane samUla nAza thatAM AtmA svayaM paramAtmA thAya che. rajoguNa ane tame guNane mehanIya karmamAM samAveza thAya che. kriyamANa, saMcita ane prArabdha e traNya karmane baMdha, udaya, udIraNA, ane sattAmAM samAveza thAya che. jJAnAvaraNIyAdi aSTakarmanA baMdha, sattA, udIraNa ane udaya e cAra bheda paDe che. saMcita karmane sattAmAM samAveza kathaMcit thAya che. kiyamANane baMdha hetuomAM kathaMcit samAveza thAya che. prArabdhane udayamAMbhogAvalI karmamAM samAveza thAya che. jainamAM bahirAtmAnuM je lakSaNa che tene vedAntIjIvanuM lakSaNa kathaMcita maLatuM Ave che. paramAtmAmAM parama brahmane samAveza thAya che. vedAMta kathita vivekane kathaMcit samyakatva darzananA hetuomAM samAveza thAya che. upaniSadomAM pratiSThAdita adhyAtma jJAnane sApekSa daSTie jenAgama pratipAdita adhyAtmajJAnamAM samAveza thAya che. vairAgya jJAna bhakti ane upAsanA mArgane kathaMcit jJAna, darzana, cAritramAM samAveza thAya che. vedAMta pratipAdita sadAcArane cAritramArgamAM samAveza thAya che. vedAnta pratipAdita kevalAdvaitabhAvanAne AtmAnA zuddha svarUpamAM samAveza thAya che. viziSTAdvaitane AtmA ane pudagala e be dravyamAM samAveza thAya che. dvaitAdvaita siddhAMtane kathaMcit sApekSa daSTie anekAnta AtmasvarUpamAM samAveza thAya che. zuddhAdvaitane kAleka jJAyaka kevala zuddhAtmajJAnamAM syAdvA For Private And Personal Use Only Page #867 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 206 dapaNe samAveza thAya che. jIva ane ajIva e e tattvanuM pratipAdana karanArA musamAna ane prIstiyeAnA mananA jaDa ane cetana e tattvamAM samAveza thAya che. naiyAyikonAM tattvAnA SaD dravyamAM kathaMcit samAveza thAya che. mImAMsakAnI mAnyatAnA pravAhathI anAdikAlathI vahenAra zrutajJAnarUpa vedavANImAM samAveza thAya che. auDhAnA mukhya Atmatattvane jaina darzana pratipAdita RnusUtranayamAM kathaMcita dRSTie samAveza thAya che ane hAcArAne jaina darzana pratipAdita vyavahAranayamAM samAveza thAya che. veda karmakAMDanA nAgamanayanA AcAramAM kathaMcit samAveza thAya che. kabIra pratipAdita adhyAtmajJAnanA jaina darzana pratipAti nizcayanayamAM samAveza thAya che ane kazmIre pratipAdita sadAcAranA vyavahAranayamAM samAveza thAya che. sAMkhya pratipAdita purUSa ane prakRti tattvAnA AtmA ane jaDa dravyamAM kathaMcit samAveza thAya che. vaikuMTha ane gAlAka, tapaleka vagerenA khAra devalAkanA vimAnamAM samAveza kathaMcit thAya che. vedAntanI mAyAnA mAhanIya karmamAM samAveza thAya che. IzvarakatRtvavAdanA kathaMcita uparita naigamanayamAM vyaSTisamaSTi STie azuddhAtmabhAva katRtvamAM samAveza thAya che. sacita ane Anandane AtmAmAM samAveza thAya che. jJAnAvaraNIyAdika rahita rajUguNAdvirahita paramazuddhatAne paramAtmadazA kathAya che. bIjamArgIe pratipAdita cegamArgane, pataMjali pratipAdita cogadarzananA, haThayoganA, layayAganA, maMtrayoganA jainadarzana pratipAdita vyavahArayogamAM ane nizcayanaya ceAgamAM kathaMcita samAveza thAya che. bhaktimArga pratipAti navadhAbhaktinA samyakatvadarzananA hetuomAM kathaMcit samAveza thAya che. A pramANe sarvadharmonI mAnyatAAnA jainadarzana pratipAti AtmAmAM samAveza thAya che. AtmAnI paramAtmatA karavI e sarvadarzanAnuM mukhyamaMtavya che ane e maMtavyane anekaceAgavaDe vizvamAM jAhera karanAra sarvajJa zrI vIra paramAtmA che. temanA jJAnarUpa darzanamAM sarve darInAnA samAveza thaI jAya che tene zrI AnaMdaghanajIe neminAthanA stavanamAM spaSTa nirdeza karyo che. sarva AgamAmAM AtmAnI paramAtmadazA pragaTa thAya evA ullekha For Private And Personal Use Only Page #868 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 807 karavAmAM AvyA che. AryavartamAM vidyamAna sarva darzanemAM paNa paramAtmapada prApta karavuM e mukhya uddeza che. sarva nadI jema dUra dUra tarathI paNa nIkaLIne sAgaramAM praveza kare che tema vizvavati sarvadharmanI nadIe paNa paramAtmArUpa sAgaramAM bhaLavA siMcare che. sarva darzanenuM jainadarzanarUpa sAgaramAM bhaLavuM thAya che. jenadarzanamAM naigama, saMgraha, vyavahAra, jusUtra, zabdanaya samabhirUDha ane evaMbhUta e sAtanaya che. sAtanA ekaMdara sAtase bheda thAya che. sAtavaDe vizvavati dareka vastunuM svarUpa prakAzAya che. sAtananA grutajJAnarUpa vedo kharekhara A vizvamAM anAdikAlathI varyA kare che ane anantakAlaparyata vartavAnA. sAtanayarUpa jJAnanA prakAzake sarva tIrthaMkara sarva, avabedhavA. ne te sarva tIrthaMkaranI apekSAe vedanuM paruSeyatva avabedhavuM ane kevalajJAnarUpa vedonuM aparya tva avadhavuM. je jJAnamukhathI kathAya che te zrutajJAna amuka tIrthaMkaranI apekSAe pirUSaya che ane kevalajJAna che te hRdayamAM, zuddhAtmAmAM rahe che tethI te zrutajJAnathI bhinna hovAthI aparuSeya che. sAtanayarUpa vedajJAnathI sarva darzanenI sApekSa daSTie AdeyatA che. tathA sAtanayarUpa venI sApekSa draSTie paramAtmAne samyagubodha thAya che ane pazcAt tenI sadharma karma dvArA ArAdhanA karI zakAya che, sAtanayarUpa vedone, vyavahAra ane nizcaya vedamAM samAveza thAya che. vyavahAsnaya ane nizcayanayane dravyArthika ane paryAyAthika nayamAM samAveza thAya che. veda ane vedAntanA karmakAMDane ane jJAnakAMDane jainadarzananA vyavahAranayarUpa vedamAM ane nizcaya nayarUpa vedAntamAM samAveza thAya che. vedAnta pratipAdita AtmAnI sarva dazAone bahirAtmA ane antarAtmAmAM sApekSaSTithI samAveza thAya che. jenaadhyAtmajJAnamAM vizvavati sarvadharmane anekAnta daSTie samAveza thAya che aeva jainadarzanakathita adhyAtmajJAnanI sarva vyApakatAnI anantatAne khyAla bAlAjIne AvI zake tema nathI. anantajJAnarUpa, anantadarzanarUpa ane anaMtacAritrarUpa jainadharmamAM asaMkhya nathI uThela vizvati asaMkhya dharmone anekAntapaNe samAveza thAya che tethI jainadarzana che teja veda ane vedAntarUpa che te anA For Private And Personal Use Only Page #869 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 808 dikAlathI bhAratavAsI Aryamuni santasAdhuone prANa che ane tenAthI AryadezanI gurUtA sarvatra dezamAM vikhyAta che. AtmAnI paramAtmA thavAnA asaMkhyamArgone jainadarzana pratipAdana karIne vizvamAM udAra satya bhAvanAthI svamahatva pragaTa kare che. jainadarzanIya AgamamAM ane jainadarzanIya AryanigamamAM je jJAna che te ananta che tene pUrNa anubhava karavAthI vizvavati sarva dharmone anubhava thAya che ane dharmasabaMdhe ahaMtA mamatA pragaTe che tene nAza thAya che ema AtmajJAnI gurUgamathI je jJAna prApta kare che tene avabodhAya che. sarva darzanene jainadarzanamAM samAveza thAya che, ema dAnanI sApekSatAthI avagata thAya che, tadA jainadarzana dvArA AtmAnI paramAtmatA prakaTAvavA sadharmakarmone evI zakAya che. acure g ir bhar gva mAtama AtmAnI paramAtmatA mATe hRdaya bAhira dha calAvAnI kiMcit paNa AvazyakatA nathI. jema vaTa bIjamAM vakSavRkSa samAyeluM che tema AtmAmAM paramAtmA samAyale che tethI adhyAtmajJAnavaDe tene hRdayamAM dhave joIe. mAtmAnA traNa bheda che. vArama, sattAramAM ane paramAtmA A vizvavati sarva jI prathama vAtmA hoya che AtmAvinA anya zarIra mana, vANu vageremAM AtmAnI buddhi dhAraNa karavI tene vAramAM kathamAM Ave che. AtmAmAM ja Atmabuddhi dhAraNa karavI tene sattAmAM kathAvAmAM Ave che. AtmAmAM rahelI sarva zaktithI AtmA prakAzita thAya che ane jJAnAvaraNIyAdikarmathI mukta thAya che tene paramAtmA kathavAmAM Ave che. eka ja AtmA vahiAtmA pazcAt karatAbha ane pazcAta mAramA thAya che. sarva ne AtmAo kathavAmAM Ave che. chava, cetana, AtmAdi ekAryavAcaka nAme che. ekandriya, hIndriya, trIndriya, caturindriya ane paMcendriya mithyAtva buddhinAyege bahirAtmAo kathAya che. rAmaro mAtra buddhinAege mithyAtvI ajJAnIjI gaNAya che. prathama mithyAtvaguNasthAnakavatibahirAlmI ajJAna viSayavAsanAmAM phasAI gaelA hoya che. devatA, manuSya, nArakI ane tiryaMca pazuo paMkhIo vagere jeo mithyAtvavAsita buddhivALA hoya che teone mithyAtvIjI kathavAmAM Ave che ane For Private And Personal Use Only Page #870 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 809 teo pikI je samyakatva vAsita buddhivALA che teone atarAtmAe kathavAmAM Ave che. vadarAmAo karatAM ananta guNAdhika ane ntarAtmAo che ane antarazatmAo karatAM ananta guNAdhika varae che. sarva bahirAtmAomAM utarAva ane paramArabhava rahyuM che. jyAM sudhI bahirAtmadazA che tyAMsudhI bAdyapadArthomAM Atmatva buddhi prakaTe che ane tyAM sudhI manuSya, bAhya deza rAjaya lakSmI Adi vastuomAM sarvaravasukhakalpanA dhAraNa karIne temAM rAga dveSanA ge vAraMvAra lepAyA kare che ane caturazitilakSacanimAM vAraMvAra avatAra grahI janma maraNa karyA kare che. bahirAtmIjI bAhya padA nA bhaMga mATe aneka jInA prANa le che ane asatyAdi aneka prakAranAM pApa karmone karyA kare che. bAhya zyapadArthomAM sukha buddhithI manuSya Indrine poSavA talapApaDa thaI jAya che paraMtu bAhya sukhanI AzAmAM ne AzAmAM vRddha thaI mRtyu pAme che chatAM kazuM sukha tene prApta thatuM nathI. ajJa manuSya bAhI padArtho vaDe sukha bhegavavAnI AzAne tyAga karatA nathI. teo kAlpanika bAhya sukha bhegavavA mATe prabhunI prArthanA kare che ane aneka prakAranA yaMtre taMtra ane mitronI upAsanA kare che. bahiramAM Atmabuddhi thavAthI manube bAhya vastuomAM ahaMtA karI duHkhanI paraMparAne svamanathI prakaTa kare che. saMprati yupIyamahAyuddha pravarte che tenuM kAraNa anubhavavAmAM Ave che te temAM bahirAtmabhAva dazyamAna thAya che. bahirAtma bhAvathI manuSya bhUmine rAjyane viSe ahaMtA mamatA kalpI eka bIjAnuM paDAvI levA mahAyuddha kare che temAM kicidapi Azcarya nathI. bahirAtmAo agara vedAntanI paribhASAe jIvAtmAe bAhya vastuomAM sukhanI vAsanAthI aneka prakAranAM pApa kare che, paraMtu teonI sukhanI AzAne khADe purA nathI ane ulaTA duHkhanA mahAsAgaramAM paDI DubakI mAre che. bahirAtmI manuSya je lakSmI vastutaH lakSamI nathI kinatu jaDabhotika padArtha che ke je sukha zI vastu che tene paNa avadhavA samartha thatI nathI tenI prAptithI sukha mAnIne rAce che kude che, paraMtu te padArthothI kharI zAnti maLatI 102 For Private And Personal Use Only Page #871 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 810 nathI ema teone anubhava thatuM nathI. bahirAtmA evA ajJAnI manuSya IndriyenAM sukhe bhegavavA mATe aneka prakAranI dhumazcakInI. pravRtti karyA kare che temAM pariNAma ane e Ave che ke tethI IndrinI kSINatA thAya che chatAM satya sukha te maLatuM nathI. rAjya vyavasthA vagere pravRttionuM mULa kAraNa indriya sukha che ema jeo samajatA hoya che teo bAhAthI game teTalI Indra samAna unnati pAmyA hoya che chatAM temAM paNa teonI paDatI vidyu vegavata thAya che. bAbaliyanuM rAjya, grIka rAjya, IrAnI rAjaye, IjIpta jeye ane tatsamayanA manuSyoe bAhya sukhanI prApti mATe ane IndriyanI tRpti mATe aneka zehe karI pravRtti karI hatI, paraMtu tenuM pariNAma adyaparyata zUnyamAM AvyuM che. hAlamAM bAhya vidyAthI pAzcAtya vidvAne satya sukha mATe aneka prakAranI zodha calAvI rahyA che paNa tenuM pariNAma kharekhara satya sukha mATe te mIMDA jevuM AvyuM che ane Avaze. mAthA, ane prakRtithI bhinna AtmA che. adhyAtmajJAnathI AtmAmAMja ananta sukha che e adhyAtma jJAnimunivaree nirNaya kare che, temAM nizcaya vinA bahirAtma bhAvathI bAhA jaDa vastuomAM game te rIte sukha zodhavAmAM Ave paraMtu sukha na hovAthI kaTi upAyo karatAM chatAM paNa sukha na maLe e satya nizcaya che. tene game tevA sAyansa vidyAnA prophesare paNa pheravavA zaktimAna thatA nathI. | bahirAtmahaSTimatavizvavatimatu bAhApadArthomAM sukha buddhi kalpIne ananta varatuonA dAsa banIne teone svAyatta kare che. paraMtu bahivatumAM sukha na maLatAM aMte jyAre dukha prApta thAya che tyAre mAkhInI peThe hasta gharSaNakare che. yuropa vagere dezamAM bahirAtmabhAvanI atyaMta pravRtti thavA lAgI che ane jaDavAda prati lekonI atyaMta vRtti AkarSAya che tenuM pariNAma anta vinAzamAM AvavAnuM che. jaDavAdI yurepIya manuSyanI nivRtti paNa pravRttimaya hoya che ane AryavAsIonI pravRtti paNa nivRttimaya hoya che tenuM kAraNa e che ke AryAvartanA manuSyamAM adhyAtmajJAnanA janmatAnI For Private And Personal Use Only Page #872 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 211 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAthe saMskAra paDe che tethI te AjIvikAgni nimitta bAhya pravRtti game teTalI kare che tepaNa teonA hRdayamAM nivRttinAM nirmala jharaNAM vahyA kare che. ahirAtmabhAvathI manuSyeA naisargikasukhamayajIvanane ane prabhumayajIvanano lAbha prApta karI zakatA nathI. khahirAtmabhAvathI ayaMnijJa: povati, gaLanA rupucetasAM nI dazAne prAptakarI svArthamayapravRtti sevIne anyamanuSyeAnAM, prANIonAM sukhasAdhanAne jhuTAvI levA prayatna kare che. yogavAziSThamAM mukhyapaNe darzAvelI meha vRtti yAne mAyAnI vaza paDelA ahirAtmIyamanuSyA dharmanA hetuone paNa adharma hetuo tarIke pariNamAve che ane pApamuddhine sarvatra agragAmI karI aneka jAtIya akalyANamaya pravRttine seve che. ahirAtmabhAvathI ajJAnIee je nItinA niyamA mAMdhyA hoya che te paNa kSaNe kSaNe svArthavRttine anusarI parAvartyA kare che. sikadare ahirAtmavRttithI hiMdusthAnapara svArI karI paraMtu tene tenu pariNAma sukharUpa thayuM nahI. bAhya padArthonA game teTale bhAga karavAmAM Ave tyAce tenAthI satya sukhanI prApti thatI nathI. khAvastuAmAM mahirAtmabhAvathI ahaMtAmamatA udbhave che paraMtu khAdyapadArtho pokArIne kathe che ke are manuSye !!! tame zAmATe amArAmAM ahetA mamatA kareche? ame koinA thayA nathI ane koInA thanArA paNa nathI. eka aMgArakarmakAraka uSNutumAM tApathI atyaMta pIDita thaye ane tene atyaMta tRSA lAgI. te eka sarovara pAse gaye. sarovaramAM sarvajala sukAI gayuM hatuM. phakta eka khADAmAM aneka durgaMdhI padArtheAthI mizrita gaMdujala hatuM. teNe temAMthI alpajala pIdhuM paNa tethI tenI tRSA bhAgI nahIM. te eka vRkSa taLe AvIne suI gaye. tene UMghamAM eka svax AvyuM. temAM teNe sAta sAgaranuM jala pIdhuM. vizvavati sarva nadIceAnuM ane sIvaranuM jala pIdhuM. sarva kuvAo ane vApikAnuM jaLa pIdhuM, paraMtu tethI tene tRSAnI nivRtti thai nahI. te eka gaMdAjalanA pavala pAse AbhyA temAMthI punaH gadujala pIvA lAgyA, nhoMce tenI tRSAnI nivRtti thai nahIM. te svasamAMthI jAgRta thayA ane sarva svAvasthAnuM smaraNa karavA lAgyo ane du:khI thayA. te aMgAra For Private And Personal Use Only Page #873 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 karmakArakanI peThe ahirAtmabhAvI manuSya bAhyavastunA bhAganI AzAtRSNA vAsanAone poSI poSIne thAkI jAya che topaNa teone kharAM sukha maLatAM nathI ane svAyuSyanI samAptinI sAthe parabhavamAM kRta karmAnu sAre anyAvatArane dhAraNa karI tyAM paNa ahirAtmaSTithI khAdya padArthoM saMmukha mana karIne khAlakAnI peThe ajJAnamAM svajIvana vyatIta kare che. tevA ajJAnI khALajIve rajoguNa ane tamA guNamAM rAcI mAcIne aneka pApakamAne samupArjana kare che. bahirAtma jIvAnI evI duHkhamaya sthitinA adhyAtmajJAnanI prApti vinA aMta AvatA nathI. adhyAtmajJAnanuM zravaNa karavAmAM Ave ane adhyAtma jJAnanA granthonuM vAMcana karAya, paraMtu yAvat adhyAtmajJAnamAM AtmAnuM pariNAma thatuM nathI, tAvat avidyA-ajJAnano nAza thatA nathI. adhyAtmajJAna vinAnuM jIvana te kharekhara sukhamaya yAne prabhumaya jIvana nathI ema adhyAtmajJAnIo avaSeAdhe che ane mahirAtmIya jIvone te tene satya nizcaya thatA nathI. teo mithyAtva, avirati, kaSAya ane khAdya yogathI karma grahyA kare che. ajJAnI manuSyA, bAhya sukhanI lAlasAthI ciMtAmaNi ratna samAna amUlya AyuSyanA kSaya thAya che tene jANI zakatA nathI. bAhyathI rAjyapadavIne dhAraNa karanArA rAjAe hAya. pradhAnA hoya, DAkaTarA hoya, rANAe hAya, senApatiyA hoya paraMtu jyAM sudhI khAdya padArthAMmAM teo sukhanI AzAthI baMdhAyalA che tyAM sudhI te AzA-tRSNA-vAsanAnA teo dAsa che. tee svayaM duHkhI che. tethI te parAzrayI hovAthI anya manuSyAne sukhI karI zakatA nathI. jee mahirAtmabhAvathI khAdyavastunI prApti mATe mahApAkAro kare che tee anya manuSyAne svamamAM paNa sukha samarpavAne zaktimAnlR thatA nathI. mAyAnA aMdhAra pacheDAthI bAhya vastuomAM sukha nahiM chatAM ajJAnIone khAdyavastuemAM sukha bhAse che, tethI teo bAhyavastunA bhAge bhAgavavAmAM sarva samarpaNa kare che. mana vANI ane kAyAmAM Atmabuddhi hoya che tyAM sukhI sarvatra duHkhanI kalpanAonA utpAda thAya che. mana, vANI ane kAyAthI bhinna AtmA che ane te anaMta sukhamaya che. For Private And Personal Use Only Page #874 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 813 duHkhAnu karanAza ananta jJAnamaya che, evA nizcaya thAya che tyAre sarva prakAranAM mULa ahaMmamatAne ata Ave che anAdri kALathI jIvAne ahirAtmabhAva che tethI te anantAvatAra karIne manuSyAvatAramAM AvyA chatAM pUrva bhavAnA rAga dveSanA saMskAthI ekadama antarAtmadazAne prApta karI zakatA nathI. koI pUrva bhavanA saMskArI manuSyane karmanA ane AtmAnA bheda anubhavamAM Ave che. tataH pazcAt te ahiAtmabhAvanA tyAga karIne atarAtmabhAvane prApta kare che. antarAtmabhAvane prApta manuSyA deha, vANI, kAyA ane paMcabhUtAthI svAtmAone bhinna mAne che. antarAtmadazAdhArakamanuSyo svAtmAmAM antarAtmatva ane paramAtmatvane nizcaya kare che. te bAhya vastuemAMthI sukhanI buddhinA tyAga kare che ane AtmAmAM sukhanI buddhino nizcaya kare che. bAnara praznano sarva, ananta brahma, anantajJAna, ananta phrena ane anantaritranA teo svAtmAmAM sAkSAtkAra kare che. rajoguNa, tameguNu ane sattvaguNathI brahmasvarUpa, AtmavarUpa bhinna che evA nizcaya karIne mehamayamanevRttine tyAjya gaNe che. mehamayamanevRtti che teja saMsAra che ane tenAthI karmanI varSAe grahevI paDe che. evA nizcaya karIne te manevRttinA dharmathI svAtmAne bhinna anubhave che. kAma krodha, lobha, mAyA ityAdi prakRttiyAthI arthAta mohavRttiyAnA dAsa banIne rahevuM e temane ucita lAgatuM nathI tethI antarAtmajJAnIo mAhavRttiyAne jItavAne prayatna kare che. vikalpasaMkalparUpa mananI pelI pAra raheluM AtmasvarUpa anta AnaMdamaya che evA teo zuddha samAdhithI nizcaya kare che. antarAtmamanuSya. pUrve zarIramAM ane zarIra bAhya padArthomAM sukha zAnti avalokatA hatA tene bhrama tyajIne teo mananI para evA AtmAmAM sukha zAnti avaleAke che ane jJAnAvaraNIAdika karmIne dUra karavA deva gurU dharmanI ArAdhanA hetubhUta saddharma pravRttiyAne seve che chatAM bAhyathI prAraUAge vizvakalyANamayavyavahAramAM paNa bhAga le che. antarAtmAe AtmA, ajIva, puNya, pApa, Asava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mekSa e nava For Private And Personal Use Only Page #875 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 214 tattvanuM sAta nayAthI samyak svarUpa avakhAdhe che. temaja dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pulAstikAya, kAla ane jIva dravya e cha dravyane jANe che tethI svAtmAnA guNAne khIlavavAne mATe gRhasthadharmAdhikAre ane sAdhudharmAdhikAre sadguNavardhaka dharmakarmone kare che. je AtmAo ahirAtmadazA ane antarAtmadazAne tyAga karIne paramAtmadazAnI prApti karIne paramAtmA thayA che, tenu avalaana grahIne antarAtmAo svaguNAne khIlave che ane aSTa karmanI pravRtiyAne kSaya kare che. jema jema mAhanIyAdi kamAna upazama, kSayApazama ane sarvathA kSaya thatA jAya che tema tema AtmAnA jJAnAdika guNNAnA AvirbhAva thatA jAya che. antarAtmAe viSayanI vAsanAne TALe che ane bAhyamAM sukhanI buddhinA tyAgakarIne AtmAmAM sukhaneA anubhava kare che tethI teo bAhyajIvananI ane AntarajIvananI uttama pavitratA kare che. antarAtmAe brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdra varNanI khAdyakarma dazAmAM rahyA chatAM ane te te pravRttimAM pravRtta thayA chatAM paNa tenuM mana mAhyamAM rasIluM niha banavAthI teo saMsAravyavahAramAM aMze aMze nirlepa rahI zake che. sarva zaktiAnu dhAma antarAtmA che. antaryAmI AtmAmAM sarva padArthone prakAzavAnI jJAnazakti rahI che. dehAdhyAsa, nAmanA adhyAsa, rUpanA adhyAsa TALatAM AtmAnI zuddhatAnA anubhava thAya che ane tethI sarva vizvanA samrATa karatAM, indra karatAM, te vAtmAmAM ananta guNa vizeSa Ananda anubhave che. tethI tenI dInatA TaLI jAya che ane anta rAtmAmAM vyApI rahelA paramAtmapadamAM tenI laganI-ekatAnatA lAge che. AvI sthitine te tyAgI avasthAmAM anubhava karI zake che. tataH pazcAt te mana, vANI ane kAyAnI zaktiyAnA te tyAgI avasthAmAM anubhava karI zake che. tataH pazcAt te mana, vANI ane kAyAnI zaktiyAne vizvajIvAnA kalyANArthe vApare che. jJAnAvaraNIyAdi sarva karmanAM AvaraNAthI sarvathA antarAtmAo mukta thatA nathI tathApi tee paramAtmAnandanI jhAMkhI karI zake che. A vizvamAM sarva jIve ekadama antarAtmAe banI zakatA nathI. AtmA For Private And Personal Use Only Page #876 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 815 jyAre bAhya padArthone bhegavIne thAkI jAya che ane teNe sukha mATe je je bhegenI kalpanA karI hoya che temAMthI jyAre tene Atmasukha maLatuM nathI tyAre tene vairAgya prApta thAya che. A vizvavati padArthone bhegA karIne bahirAtmA sukha levA Icche che te gRhamAM rahe che. strI putra vagerethI sukha levA Icche che paraMtu jyAre tene satya sukha maLatuM nathI tyAre te bAhya vastuomAM Asakti dhArate nathI ane bAhya vastuomAMthI ahaMtA mamatAne tyAga kare che. bAhya vastuomAM jyAM sudhI sukhabuddhi che tyAM sudhI tene sadupadeza lAgate nathI paraMtu pitAne anubhava Ave che ane te bAhya zarIrAdikarmomAMthI ahaMtA mamatA dhyAsane tyAga kare che ane AtmAmAM sukha zodhe che. svAnubhava vinA kaI paNa AtmAne nizcaya thato nathI. bAhya vastuomAM sukha che e anubhava asatya na bhAse tyAM sudhI paramA tmA pite Ave te paNa manuSya, AtmAmAM ekadama sukhane nizcaya karI zakatuM nathI. bahirAtmabhAvamAMthI antarAtmadazAmAM zanaiH zanaiH praveza karI zakAya che. ke pUrvabhavo adhyAsI AtmA hoya che te ekadama bahirAtmadazAmAMthI antarAtmA dazAmAM jAya che ane antarAtmadazAmAMthI tvarita paramAtmadazAmAM praveza kare che. pApakarmone parihAra karatAM ane puNya karmone karatAM karatAM tathA sAdhuonI sevAo karatAM antarAtmadazAnI prApti thAya che ane bahirAtmabhAvane nAza thAya che. zrI sarvajJavaraprabhue kevala jJAnathI prabodhyuM che ke gurUonI sevA bhaktithI ane paramAtmAnI sevA bhaktidhyAnathI attarAtmapada prApta thAya che. je antarAtmAe sarva virati sAdhu dharmane aMgIkAra kare che teo vege paramAtmapadane prApta kare che. gRhastha dharma karatAM tyAgI sAdhudharmanI anantaguNa uttamatA che. sarva pApakriyAthI mana vacana ane kAyAthI nivRtta thatAM tyAgI dazAnI prApti thAya che. paMcamahAvrata ane paMcAcArarUpa saddharma karmane sevIne sAdhue AtmAne lAgelI ananta karma prakRtine nAza kare che. yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhi e ganAM aSTAMgane sevI teo paramAtmapadane prApta For Private And Personal Use Only Page #877 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kare che. antarAtmA sAdhuo vyavahAra ane nizcayathI sadharma karmone seve che. bAhya nimitta kAraNa pravRttine vyavahArapravRtti kathavAmAM Ave che ane upAdAnarUpazuddhAtma pariNatirUpa zuddhakiyAne nizcayapravRti kathavAmAM Ave che. aviratisamyagdaSTi gRhastha ane dezaviratigrahastha vyavahAra ane nizcayathI sadharma pravRttine seve che, vyavahAradharmakarmano parihAra karavAthI vizvavati sarva nIti Adi dharmane nAza thatAM dharmanI mahApralaya dazA thAya che ane nizcayazuddhadharmapravRttine nAza karatAM vizvamAM sarva jIvonA hRdayanI zuddhatAne nAza thAya che. vyavahAradharmakarma vinA vizvavati manubene eka kSaNa mAtra paNa cAlI zake tema nathI. nizcaya tathA kathita dharmakarma vinA keI paNa mukti pAmyuM nathI, pAmate nathI ane bhaviSyamAM pAmaze nahi e niyama hovAthI harae ane sAdhuoe svAdhikAre vyavahArathI ane nizcayathI dharma karmone karavAM joIe. antarAtmAe saddharmanivRtti baLe mana, vacana ane kAyAnI pavitratA saMrakSI zake che ane pApa ane Asava tattvane parihAra karI te saMvara nirjarA ane vyavahArathI puNya tattvanuM sevana kare che. musabhAnI granthamAM zayatAnane eka khudAne pratispardhI ka che evA zayatAnane jene karma kaLe che. ane AtmAne khudA kahe che. vedAntI zayatAnane mAyA yAne prakRti kathe che tene nyAya karavA mATe antarAtmAo apramatta rahe che. sarva rAgadveSa kriyAo eja bhAvakarma che. bhAvakarmane kSaya karavAthI jJAnAvaraNIyAdi dravyakarma prakRttione satvara nAza thAya che. jenadaSTie kRSNa zreNika janakavidehI vagere antarAtmAe hatA. teoe dharmanuM jJAna karIne paramAtmapada prApta karavA khAsa lakSya pragaTAvyuM hatuM. AmAnuM zuddhasvarUpa anubhavyA pazcAt A saMsAra asAra lAge che ane tethI jJAnagabhita vairAgyabaLe sarva prakAranI mehAsaktino nAza karI zakAya che. antarAtmAe jJAnagabhita vairAgya baLe svAtmAne uddhAra karavA samartha bane che. AtmAne uddhAra AtmA ja karI zake che. jemAM svAtmAne uddhAra karavA mATe paramezvaranI prArthanAo kare che ane pite kaMI saguNenI For Private And Personal Use Only Page #878 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 817 vRddhi karavA prayatna karatA nathI teo paramAtmapadane prApta karI zakatA nathI. AtmA pote svaguNa paryAne kartA che. AtmA svaye karmakAraka che. te svayaMkaraNa saMpradAna, apAdAna, ane adhikaraNakArakarUpa che. AtmAnA asaMkhya pradeze che. pratideze anantajJAna, anantadarzana anantacAritra, anantavIrya Adi anantaguNe ane anantaparyAo rahyA che. AtmAnA pratipradezamAM anantaguNene ane paryAne samaye samaye utpAdavyaya thuvarUpa brahmA, hara ane viSNuvatrayI vyApI rahI che. AtmAmAM anAdikAlathI ananta zakti che tethI AtmasvayaM ananta zaktirUpa che. AtmAnI ananta zaktine keTalAka devIonAM rUpake ApIne pUje che, dhyAve che. AtmAnA jJAnAdi guNene kecit manuSya brahmA, viSNu, mahezvara, gaNapati vagere devanAM rUpake ApIne pUje che ane dhyAve che. jenadaSTie utpAdavyaya dhruvatA e AtmAnuM lakSaNa che. AtmArUpa paramAtmAnA jJAnAdi traNa guNene vA utpAdakhyaya. dhruvatAne brahmA, hara ane viSNunA avatAranAM rUpa ApIne vedAnatIo teone dharmavyavahAramAM pUje che ane mAne che. AtmAnI sAthe lAgelA kodhAdhikane mahAdeva, brahmA ane viSNunAM rUpake rUpa avatAre mAnI leke teone pUje che, dhyAve che. antarAtmajJAnIe AtmArUpa paramAtmAnI rUpakedvArA thatI kalpanAone samyaga viveka karIne zuddhAtmasvarUpamAM layalIna thaI jAya che. AtmAnI zaktithI antarAtmAe aneka prakAranA camatkAra darzAvI zake che. bhUtakALamAM AtmAe camatkAra darzAvyA che. vartamAnamAM te darzAve che ane bhaviSyamAM te darzAvaze, antarAtmAo, aneka prakAranA tyAgIenA veSe ane gRhasthonA veSe heya che. teonAM bAsUma aneka lakSaNe pratipAdana karavAmAM Ave te paNa tenuM paripUrNa svarUpa kaI kathI zake tema nathI. bahirAtmAo bAhA rAjyasattA bhegothI je sukha bhegave che tenA karatAM antarAtmAo zAzvata ananta sukhane anantaguNa sAkSAtkAra karI zake che. bahirAtmIyamanuSya jagannA sthala padArtho para sattA calAvI zake che. paraMtu teo sthala padArthonI sAthe baMdhAIne tenA dAsa bane che tyAre antarAtmAo vizvapara sUkSama 103 For Private And Personal Use Only Page #879 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 818 sattA calAvI zake che, ane sthala padArthomAM ahaMmamatAthI nahi baMdhAtAM tenApara svasattA calAvI zake che. bahirAtmAo pravRttinA dAsa bane che tyAre antarAtmAo pravRttine pitAnI pAchaLa doDAve che. antarAtmAonI pAchaLa pAchaLa chAyAnI peThe bAhyAvibhUti doDI Ave che te paNa antarAtmAo tene bhogavavAnI vAsanA prakaTAvatA nathI ane ulaTA teo tenI upekSA kare che. bahirAtmAo bAhyasukhane mATe samAja racanA kare che, tyAre antarAtmAe Atmika guNonI prApti thAya ane durguNene nAza thAya evI daSTie samAjaracanA, saMgharacanA kare che. bahirAtmAe prabhunA bhinna bhinna nAmamAM rAga dhAraNa karIne prabhunA nAmabheda ane AkRtinA AcAra tathA vicAra bhede yuddha kare che tyAre antarAtmAo devagurU dharmanA nAmabhede AcArabhede ane vicArabhede sApekSaTaSTithI tattvasAra kheMce che paraMtu ekAMta bhedatA dhArIne dharmayuddha karatA nathI. vizvane e niyama che ke kaI vakhata A vizva para jaDavAdIonuM sAmrAjya pravarte che. paraMtu jyAre jaDavAdIo bAhyasukhamAM atyaMta lIna thAya che tyAre anta paraspara ahaMtA mamatAthI leze kare che tyAre manuSyanuM antarAtmAonA sadupadezo para kula lakSya kheMcAya che ane jJAnI mahAtmAonA dharmane anusarIne teo AtmaguNone prakAza karavA pravRtti kare che. yurepamAM ane amerikA vagere dezamAM jaDavAdanI atyaMta vRttipravRtti thaI che tethI tyAM adhunA bAhyasukhe pagomAM tyAMnA lekenI pUrNa pravRtti thayA pazcAt teone jyAre satyasukhane anubhava nahIM Ave ane ulaTAM duHkheneja anubhava Avaze tyAre teo AryAvartanA manuSyanI peThe dharmanivRttimaya pravRttine pasaMda karIne Atmika sukha zodhavA lakSya lagAvaze. bAlyakAla, yuvaka ane vRddhAvasthAnI peThe darekane traNa avasthAmAMthI pasAra thavuM paDe che. jaDavAda che te bAlyAvasthA ane yuvAvasthA samAna bAhApravRttimaya che tethI temAM mananI bAhyaviSaye--khatA thAya e svAbhAvika che. bhAratavAsIo AtmAmAM ananta sukha che evuM mAne che. tethI te bhUmimAM paNa tevAM Andolane anAdi kAlathI pragaTe che jethI dharNoddhAraka antarAtmAone ane paramAtmAne For Private And Personal Use Only Page #880 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 819 atra prakaTabhAva thAya che. tIrthaMkarA vagere paramAtmA avAdhavA. AryovartanI bhUmimAM utpanna thaelA manuSya game tevA cArvAka jaDavAdIo anIne bAhya padArthomAM sukha mAnaze tyAMce, aMte tee AtmAnA nityasukha prati vaLaze. tenuM kAraNa e che ke AryAvartanuM dharmavAtAvaraNa teone peAtAnI asara karyA vinA rahetuM nathI. AyyavartamAM game teTalA dharmo che ane navA utpanna thaze tyAMce vividhamatabhede paNa AtmAnA satya sukhane jaNAvaze ane tenI prApti mATe dharmakAne sthApaze. sarva dharmonI Atmasukha mATe ekavAkyatA che. AtmasukhanI prApti karavI e manuSyajanmanuM kartavya che. manuSyAvatAranA alpAyuSyamAM satyasukha prApta karavAnuM che. tenI jo prApti na thaI ane zarIra mATImAM maLyuM to manuSyAvatAranI niSphaLatA avadhavI. mahirAtmAo jyAre A pramANe Atmasukhane anubhava karavA prayatna kare che tyAre teone dehAdhyAsa DhaLe che ane bAhyasukhA kSaNika che evA anubhava Ave che. AtmajJAnI gurUenA sadupadezathI teo AtmAmAM sukhane anubhava kare che eTale teo nirUpAdhi dazAne prApta kare che. ahirAtmAo jyAre tyAre antarAtma padane pAme che. antarAtmA thaelA manuSya mAhya samA lakSmIvaibhavane kaMI hisAkhamAM gaNatA nathI. devAnAM sukhAne paNa te hiMsAkhamAM gaNatA nathI. AtmAnA satya sukhanA upAsaka tee bane che tethI te bAhyasattAlakSmI vaibhavA mATe rajoguNI ane tameguNI banI yuDhDhA karI manuSyanAM rakta vahevarAvatA nathI. adhyAtmajJAnamAM masta thaelA bhAratavAsI antarAtmamanuSyAnA hAthamAM jyAre sarva dezAnuM gurUpada Avaze tyAre sarvadezAmAM zAMti pravartaze emAM azamAtra saMzaya nathI. antarAtmAeja ahirAtmIya manuScAnA gurU ane che tyAre vizvamAM zAMti pravartI zake che. samaratavizvavatimanuSyAne antarAtmAe arthAt AtmajJAnIe sadaguNanI zikSA ApIne satya sukha samarpI zake che. vizvasamAjanI pragati karavI temAM phlezanAM paraspara aneka saMgharSaNA udbhave che ane tema aneka manuSyonA vicAro, zabdo ane azubhapravRttiyeyane sahevI paDe che. tethI For Private And Personal Use Only Page #881 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 820 kartavya kAryamAM adhyAtmajJAnIo vAstavika vijyane saMprApta karI zake che, adhyAtmajJAnIo mananI samAnatA saMrakSIne sarva azubha bhAne sahIne vAstavika vizvasamAjanI sudhAraNa karI zake che. A vizvamAM adhyAtmajJAna samAna keI jJAna nathI ane adhyAtmajJAna dAna samAna keI dAna nathI. adhyAtmajJAnanAM Agame ane adhyAtmagrantha che tene pracAra karavAthI satyavinnati thaI thAya che ane thaze. bhAratavAsIonI pAse apUrva jJAna bhaMDAra che. sthala vizvamAM bhAratavAsIonI mahattA adhyAtmajJAnathI thaI che. thAya che ane thaze. adhyAtmajJAnanI prAptithI AtmAnI belatA naSTa thAya che. vIryahIna durbalamanuSya AtmajJAnane prApta karI zaktA. nathI. bhAratavAsIomAM hAla je kaMI durbalatA dekhAya che te AtmajJAna vinA naSTa thavAnI nathI. bhAratavAsIo adhyAmavidyA vinA ekalI samAjasudhArAnI pravRtti pAchaLa paDaze to teo zuSka vicAra ane nirbalatA vinA kazuM prApta karI zakvAnA nathI. mahAvIra prabhue bhAratIya manu ne bake vizvavatisakala manuSyane uddhAra karavA mATe adhyAtmajJAnane prakAza karyo che ke jemAM hAlanI sAyansa vidyAnAM mUlatarane samAveza thaI jAya che. mananI durbalatAne nAza karIne AtmAnI zaktimAM paramezvarI zaktine saMcAra karAvanAra adhyAtmajJAna che, mATe adhyAtmajJAnanI prApti karIne manu e atarAtmadazA prApta karavI joIe. mAyAnAM AvaraNane dUra karIne AtmAnI tathA vizvanI gupta zaktine darzAvI ApanAM adhyAtmajJAna che. adhyAtmajJAna prApta thayA pazcAt tribhuvananA svAmI banavAne utsAha prakaTe che ane sarva bhItiduHkhanAM baMdhanethI jANe AtmA mukta thayo hoya evo bhAsa thAya che. AtmAthI sarva kAryonI siddhi thAya che. A vizvamAM Izvarane pratinidhi kharekhara zarIrastha AtmA che. ema adhyAtmajJAnIone nizcaya thAya che tethI te Atmatatavane anubhava karIne sarva pravRttimAM svataMtra vihArI bane che. zAtAmAM ane azAtAmAM teo For Private And Personal Use Only Page #882 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 821 samabhAva dhArIne prArabdha vedatA chatA anya jIvonA uddhAranA sadu dharma kAryamAM pravRtti kare che. AtmA eja paramAtmA che temAM vacce bheda karAvanAra rAgadveSAdika karma che evuM avadhIne teo rAgacheSanA pariNAmane AtmajJAna dhyAnathI kSaya kare che, rAgadveSa TALavAnI sAthe AtmAnA guNene anubhava karI prabhunI pere vizvapara daSTi dhAraNa kare che. saMpUrNa vizvavati jIne teo svAtmA sarakhA dekhe che tethI teonA hRdayamAM prabhunI udAratA prakaTe che ane tethI teo IzvaramAM ane svAtmAmAM abheda bhAvanA dekhe che. AtmA svayaM Izvara che ane IzvarI bhAvanAM kiraNone prakAza thavAthI svane tene anubhava Ave che tethI AtmajJAnI adaMrakSaNa kahyuM muH evA ugAne bahAra kADhe che ane sakalakarmanI kSINatA karate karate jIvanmukta bane che. adhyAtmajJAnI mahAtmAo amuka dezakAlanA bAhyAcAra baMdhanothI mukta rahe che. teo game te dha cAra pravRttine seve che ane tyaje che. teo kalpAtIta dazAmAM nimagna rahI pravRtti kare che. antarAtmAe adhyAtmajJAnanAM saMpUrNa rahasyane adhyAtma daSTibaLe avabodhI zake che ane vizvavati sarva dharmazAstra ane tenA vicArane samyakatvapaNe hRdayamAM pariNamAvavAne svataMtra bane che. AtmajJAnI mahAtmAo AtmAnA upazamAdi sarva dharmanA upAsake che. teo je dharmanI tibhAvatA thaI hoya che tene AvirbhAva karavAne Icche che. tyAgI AtmajJAnI mahAtmAo atarAtmA egya kSamA saralatA nirahaMtA nirlobhatA ahiMsA, satya arateya, brahmacarya, saMteSa hRdayazuddhatA AtmaciMtavana bhakti Adine prApta karIne AtmAne ja paramAtma rUpe prakaTa kare che. paramAtmadarzanabhA 4dhu cha , tirobhAva nijaRddhino, AvirbhAva zara, vmAtama para te kahyuM te pa zuM rAsa, AtmAnA jJAnAdi ananta guNa tirabhAve rahelA che teone karmAvaraNa dUra karI AvirbhAva kare teja pattAbha aa2 che. hadayanI bahAra paramAtmA pada prApta karavA javuM paDe tema nathI. tame pite ja paramAtmA che. je veLAe tame pitAne zarIra tarIke mAne che te veLAe tame For Private And Personal Use Only Page #883 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtma svarUpathI bhinna che ane je veLAe tame pitAne zarIra vANI manathI bhinna mAne che te veLAe tame antarAtmArUpa che ane paramAtmAthI abhinna che. antarAtmA thayA vinA paramAtmAne sAkSAtkAra thatuM nathI ane svAtmAne paramAtmA rUpa anubhavyA vinA dehAdine adhyAta TaLI zake tema nathI. AtmAne zarIra rUpa mAnI levAnI ajJAnatAthI sarve AtmAonI sAthe aya thatuM nathI. temaja huM tuMnI vRttine nAza thato nathI. AtmAne sAkSAtkAra anubhava thavAnI sAthe AtmA te paramAtmAnA svarUpamAM kSaNe kSaNe utkAnti karyA kare che ane ane manuSya zarIrane te paramAtmAnuM devaLa banAvI de che. AtmAnA jJAnamAM sarva virya tarIke bhAse che eTale tene ja AtmA svaryajJAnI bane che tethI te pustaka vinA sarva manuSyane duHkhamAMthI mukta karavAnA upAyane batAvavA samartha thAya che. AtmAmAM jJAnarUpe veda ughaDavAthI pustakAkAra zAstronI AvazyaktA rahetI nathI. jJAnI mahAtmAe dehadevaLamAM jAgatA deva samAna thavAthI sarva manuSyane yogyatA pramANe dharma zikSaNa Ape che. AtmA svayaM paramAtmA che ane karmAvaraNe TaLavAthI svayaM paramAtmA thAya che. tenI jhAMkhI karyA chatAM paNa vyavahAra ane nizcayathI te saddharma karma arthAt te sadharmanuSAnene seve che te te paramAtmA thAya che. paramAtmAnI bhAvanA thayA pazcAt paramAtmAmAM pariNamana thAya evAM dharmakAryo karavAnI jarUra che. gRhastha dharmanAM dharmakAryo ane sAdhudharmanAM dharmakarmo karavAthI sarva nI rakSAdi karI zakAya che ane vartamAnamAM navIna karma na baMdhAya tathA bhaviSyamAM pratyAkhyAnA divaDe navIna karma na baMdhAya evI saMvaranirjarAnI dharmapravRtti karI zakAya che. sadharma kriyAo vaDe svAtmAne tathA vizvavati manuSyone zubha dharmane lAbha samarpI zakAya che. jyAM sudhI AtmAnI paramAtmatA thAya evI jJAnadazA te AcAramAM arthAt saddharma pravRttimAM na mUkI zakAya tyAM sudhI AtmAne paramAtmA sabaMdhI Atmika pariNamana jJAna prApta thatuM nathI mATe manuSyoe vyavahAranaya ane nizcayanayane mAna ApI sadharmapravRtti karavI joIe. tIrthakare, para For Private And Personal Use Only Page #884 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 823 mAtmatA pragaTAvavAne tyAgI bane che, vanamAM dhyAna dhare che ane pazcAt teo kevala jJAna prApta karIne vizvavati manuSyone uddhAra karavA sadharmakarmane seve che te anyamanuSyae AtmAnI paramAtmatA vyakta karavAne te pramANe pravartavuM joIe. AtmAmAM vyavahArathI ane nizcayathI jJAna bhakti sevA, upAsanA ane karmayegane samAveza thAya che. vyavahArathI jJAnanI prAptinAM sarva sAdhanane sevI zakAya che ane nizcayathI AtmazuddhikAraka sarva dhyAnene dhyAI zakAya che. pazcAtusarvakarmathI mukta thaI zakAya che. be ghaDImAM saMskArI AtmA utkRSTa vIryapariNAme AtmAnI paramAtmatA pragaTAvI zake che te AnaMdaghana padabhAvArtha ane pagadIpaka pustaka vAcanathI anubhavamAM Avaze. antarAtmAe gRhastha dharma karmavaDe ane sAdhu karma kriyA vaDe AtmAnI zuddhatArUpa paramAtmatAne prakaTAvI zake che. A vizvamAM AtmAnI zuddhi rUpa paramAtmatA karavA mATe sarva manuSya svataMtra che. jeo svataMtra svAzrayI banI sadharmakarmathI AtmAnI zuddhatA karavA paramAtmAsvarUpanI sAthe tanmaya banI jAya che ane nAmadehAdhyAsanI sAthe sarva vAsanAone bhUlI jAya che teo svayaM paramAtmArUpe pitAne sAkSAt anubhava karIne janma jarA mRtyunAM dukhene tarI jAya che. evA antarAtmAothI vizvanI pavitratA thAya che ane sarva jIvene uddhAra thAya che. avataraNa-Agama nidiSTa ane jJAnInI AjJAe dharme karmone sevavAM joIe. temAM zaMkA vinA pUrNa zraddhAbale pravRtti karavI joIe. te jaNAvavAmAM Ave che. bhAjJayA jJAnanAM seva, katArtha nai gumanA subhaktizraddhayA karma, saMprApta kramapUrvakam / / 151 // Agamairyaca nirdiSTaM, dezakAlAnusAri yt| jJAninAmAjJayA prAptaM, kartavyaM dharma karma tat / / 152 / / nakAryaHsaMzayastatra, zaGkAvAn patati dhruvam / pUrNazraddhAbalenaiva, zraddhAvAllabhate jayam // 153 // For Private And Personal Use Only Page #885 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 824 zabdArtha--Atma jJAnIonI AjJAvarDa agItArtha manuSyae subhaktizraddhAvarDa kramapUrvaka saMprApta zubhakarma sevavuM joie. AgamavaDe nirdiSTa, caya zabdathI nigameAvaDe nirdiSTa ane dezakAlAnusArI je dharma karma hoya tene jJAnIonI AjJAvaDe sevavuM joIe. uparyukta dharmAM kartavya kArya sevavAmAM saMzaya na karavA joIe kAraNa ke zaMkAzIla patita thAya che. ataeva pUrNazraddhAkhalavaDeja manuSya kartavyakarma karatA chatA yane pAme che. vivecana--agItArtha arthAt khAlamanuSyAe jJAnIonI AjJA pramANe zubha karma karavAM joIe. AtmajJAnIe svapara siddhAnhAnuM rahasya ane vartamAnakAlamAM kevI rIte zubhakarma pravRtti karavI te sArI rIte jANe che. mATe tevI dazA jeone jAgRta na thaI hoya evA agItArthajanAe jJAnIonI AjJA pramANe pravartavuM joie. dharmadAsagaNi upadezamAlAmAM nivede che ke jJAnIonI AjJAthI AtmA nnati ane vizvAnnati karI zakAya che. siddhAntA Adi aneka granthAnA abhyAsa kApazcAt dravyakSetra kAlabhAvathI sarva dharmonI utpattinAM rahesyAnu jJAna karavuM paDe che, pazcAta aneka AtmajJAnIonA hRdayanA anubhava karavA paDe che, pazcAt AtmadhyAnasamAdhithI AtmAnubhavanA sAkSAtkAra karavA paDe che, pazcAt sarvajIvAnI cAgyatAnA anubhava karavA paDe che, tata:pazcAt gItArtha dazA vA AtmajJAnInI dazA saMprata thAya che. mATe tevI dazAnI prApti na thai hAya tyAM sudhI svataMtratA te svacchaMdatAne pAtra bane che. gItAthI, zAstronA abhyAsa mAtrathI banatA nathI paraMtu teone dhyAna samAdhidvArA AtmAnA uMDo anubhava sAkSAtakAra karavA paDe che. vartamAnapravatitasarvadharmAnAM rahasyone anubhava karavA paDe che. vyAvahArika tathA dhAmikasarvakriyAonA dravya kSetrakAlabhAvathI anubhava karavA paDe che. tyAra bAda svaparanI unnatinAM vAstavika kAraNAnA sAkSAt anubhava karavA paDe che, pazcAt gItArtha dazAnI prApti thAya che. adhyAtmajJAnanAM sarva vidyamAna AdhyAtmika zAstranA anubhava karyAthI ane rAgadveSanA upazama yA pazamathI jeTalI prApta thAya teTalI vItarAgadazA prApta karyAthI tathA lAphika samAjarASTra For Private And Personal Use Only Page #886 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25 pravRtti, tathA vizvajananA vArtAnika AcArone paripUrNa anubhava karyAthI gItArtha dazA prApta thAya che. te sarvane anubhava sAkSAt karanAra gItArtha thaI zake che. vedAntanAM sarva zAstro anubhava karyAthI tathA sarva vedanA vAcyArthane sAra grahaNa karavAthI tathA sarva upaniSadenA rahasyane anubhava karavAthI, sarva purANenA rahasyane anubhava karavAthI, sarva jainAgame, prakaraNe, grantha vagerene samyagU anubhava karavAthI, bAIbala, kurAna vagere je je dharmapustake gaNAtAM hoya teone abhyAsa karavAthI ane anubhava karavAthI sarva prakAranI pragati ane avanatinA hetuone samyam anubhava karavAthI, sarva prakAranA dhAmika tathA vyAvahArika itihAsanuM manana karavAthI, gItArthadazA arthAt jJAnInI dazA prApta thAya che. sarva prakAranAM yegazAstra, maMtrazAstro, ItihAsanuM manana karavAthI gItArtha dazA arthAt jJAnInI dazA prApta thAya che. sarva prakAranAM yegazAstra, maMtrazAstra yaMtrazAstra ane tatrazAstrane anubhava karavAthI ane e sarva zAstranuM jJAna, AtmAmAMthI kevI rIte prakaTe che tene anubhava karavAthI AtmajJAnInI dazA prApta thAya che. gaNitAnuga, kathAnuyega, caraNa karaNanuga, ane dravyAnuyegane samyam anubhavathI gItArtha dazA prApta thAya che. gItArtho arthAt jJAnIo AtmAnI jJAnAdi zaktine prakAza thAya evA Azayane anusarIne zubhapravRttine darzAve che. AtmajJAnI gItArtho sarva prakAranA dhAmikAcAne ane vicArene udAraSTithI prakAze che. AtmajJAnI gItArtho sarva dharmomAM rahelA satya vicArane ane AcArane abhAva karatA nathI. AtmajJAnI gItArthe dharmanAM laghuvartulonI sAMkaDI dRSTimAM lokene ekAte baMdhAvavA mATe upadeza detA nathI. paraMtu AtmAnA anata vartulamAM sarva dharmanA vicAre ane sadAcAre samAya evI dRSTithI upadeza Ape che. dharmane pakSapAta rAkhyA vinA satya vicArone grahavAne vyApakanaitikasiddhAMta darzAvanAra AtmajJAnI gItArtho che, adhyAtmajJAnanA gItArthanI anantavartulasvarUpa brASTimAM anya sarva jJAninI dRSTine samAveza thaI jAya che. AtmajJAniyAnA ananta satya vicAre ane aneka sadAcAre che tethI teo 104 For Private And Personal Use Only Page #887 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 26 amuka vicAra ane AcAramAM goMdhAI jatA nathI ane temaja anya manuSyane paNa amuka vicAra ane amuka AcAramAM sApekSatA vinA gedhAvAnI pravRtti karAvatA nathI. rAgadveSanI vRttine kSINa karIne AtmajJAnI gItArthe AtmAnA svarUpane anekanayaSTithI avaleke che ane sarva dharmomAMthI anekanayaSTinA ge satyAMzane grahaNa kare che. AtmajJAnI gItAnI draSTimAM sarva dharmopara samabhAva heya che tethI teo sarva dharmonAM satya rahasyone avadhavA zaktimAna thAya che. AtmajJAni sarva jIne svAtmA samAna gaNe che ane te bAbatane teo svapravRttithI darzAvI zake che. AtmAne anubhava sAkSAtkAra karanArA AtmajJAnIgItArthone samAgama thatAM grantha, stronA vAcanane naiNu karIne teone sadupadeza zravaNa karavA sadA laya devuM joIe. AtmajJAnI gItArtho ADaMbara ThAThamAThavALA hoya e niyama nathI. teo sarva pravRttimAM svataMtra hoya che tethI teonI pravRtti kaLI zakAtI nathI te paNa AtmajJAnI gItAne teonA vacana ane hRdayathI parIkSI zakAya che. AtmajJAnI gItArthothI sarva prakAranI mAnasika azAMti TaLe che, ane teonA samAgamathI AtmA te svayaM paramAtmasvarUpamaya thaI jAya che, tene svAtmAne sAkSAta anubhava thAya che, tethI svAtmAja AtmajJAnI gItArthane nirNaya karI zake che. AtmajJAnI gItArthamanuSya dharmane pravartAvavA zaktimAna thAya che. tathA anya manuSyane dhamI banAvavA zaktimAna thAya che. gItArthamanuSya vizvamAM je kaMI zubha karavA zaktimAna thAya che, tevA anya manuSya zaktimAna thatA nathI. gItArthamahAtmAonI sevAthI AtmAnI zaktine vikAsa thAya che ane sarva durguNane nAza thAya che. AtmajJAnI gItArthonA prAkaTayathI ajJAnImanuSyane samAja sudhare che, tathA vizvamAM sarvatra zAMtinuM sthApana karavAne teo zaktimAna thAya che. AhmajJAnI gItArtho vartamAnakAlamAM je sudhAraNAo karavI hoya che te karavAne zaktimAna thAya che. AtmajJAnI zatagItAthAnI tattvajJAnamAM ekasarakhI vAkayatA hoya che ane AcAramAM dezakAlAdilekebhedatAratamya hoya che. AtmajJAnI gItA jJAna prasaMge For Private And Personal Use Only Page #888 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 827 jJAnanI mukhyatA kare che ane jyAM kriyAnI AvazyaktA hoya che tyAM kriyAnI pradhAnatA kare che. AtmajJAnI gItArthI pratyeka manuSyane tenA adhikAra pramANe dharma batAve che ane je kAlamAM jenI mAnazyaktAthI je unnati karavAnI hoya che tenu prAdhAnya kare che. AtmajJAnI gItArthInA vicAromAM ane AcAromAM paraspara sApekSatA samAyalI hoya che. tethI tenA saMbaMdhI ajJAnImanuSyane kAI jAtanI zaMkA paDe che te te kartavyAzaya ane vicArAzayathI dUra kare che. AtmajJAnI mahAtmAe sarvadharmonI sApekSatAne paraspara zrRMkhalAnA aMkADAonI peThe sAMdhI leche tethI vizvamAM koI pazu dharmanA satya rahasyane anyAya maLato nathI. AtmajJAnI gItArthIdvArA dharmanuM astitva sa'rakSI zakAya che ane dharmanuM tathA dharmIonu sa'rakSaNa karI zakAya che. AtmajJAnI gItArthamahAtmAonI dRSTimAM satyane anaMtasAgara tarI Ave che. tethI teo vizvavati manuSyone satyanA pUrNa lAbha arpavA zaktimAna thAya che. vizvamAM jeTalI zubheApamAo che te sarve kharekhara AtmajJAnI gItArthIne ApI zakAya che. dharmanI sthApanArthe ane dharmoddhArArthe AtmajJAnI gItArthInA avatArI thAya che. AtmajJAnI gItArtho utsarga mArgathI ane apavAda mArgathI dharma pravartAvI zake che. AtmajJAnI gItArthI dharmanAM apUrva rahasyone prakaTa kare che. AtmajJAnI gItArthI vinA vizvajanane kSaNa mAtra paNa cAlI zake tema nathI. AtmajJAnIonI sarva draSTice khulI thaelI hoya che tethI teo sarva dezIya sarva vyApaka vicArAne ane pravRttiyeAne prakAzI zake che. AtmajJAnI gItArthamahAtmAonI AjJAthI sarva dharmakarma pravRtti karatAM AtmazuddhasvarUpanI prApti thAya che, ane aneka jIveAnA udvAramAM AtmabhAga ApI zakAya che. AtmajJAnI gItArthInI sevAthI je AnubhAvika jJAna prApta thAya che tenuM varNana thaI zakatuM nathI. AtmajJAnI mahAtmAe ja IzvaranI pratikRtiyA che, temanI AjJA vinA paramAtmapada prApta karI zakAtuM nathI. AtmajJAnI gItArtha mahAtmAonI sevAthI anaMtabhavanAM pApo TaLe che ane e ghaDImAM chevaTe paramAtmAnA sAkSAtkAra thAya che. AtmajJAnI mahAtmAnA For Private And Personal Use Only Page #889 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1. AgaLa svAtmadazAnuM prasphoTana karavAthI Atmazuddha jIvananI prAptimAM aneka anubhavo prApta karI zakAya che. AtmAnI zuddhatA karanAra AtmajJAnI gItArthoM che te ajJAnIadhamanuSyAne doranArA che. Atma jJAnI gItArtha mahAtmA karma ceganI sarva zubhAzubha pravRttiyAnA sAkSAt draSTA hoya che tethI teonI salAha pramANe vartavAthI ucca karmacAgInA padanI prApti thAya che. gItArthInI sevA karIne ziSyae, bhaktae AtmakalyANa karavA pravRtti karavI. AtmajJAnI gItAgurUone puchIne dareka pravRttimAM pravRtta thavAthI sarva kalyANanA mArgI hastamAM Ave che. jee gItArtha manuSyanA dAsa-ziSya-ante vAsI anIne teonA hRdayamAM pravezI apatya samAna bane che te gItArthajJAnIonA rahasyAne avaSeAdhI svaparanA uddhAra karavA samartha ane che. AtmArpaNa karIne gItArtha gurUonI sevA karavAthI apUrva anubhavane prApta karI zakAya che. AtmajJAnIonI AjJAthI bAhyavAsA dvArArUpajIvana vahe che ane Antara vicArarUpa jIvana vahe che te AtmAnI paramAtmatA prApta karavAmAM kaMI vAra lAgatI nathI. AtmajJAnI gItArtha gurUnI AjJAthI zubha karmane kramapUrvaka karavAM evuM tenI sevAthI jJAna prApta karavuM joIe. subhakti ane zraddhApUrvaka kramaprApta zubha karmane karavAM joie. gItArtha gurUonI subhakti ane zraddhAthI krama pUrvaka zubhakarma karavAthI AtmAnA guNAnI zuddhi karI zakAya che. AtmajJAnI gurU para jeTalI zubhabhakti ane zraddhA hoya che teTalI jaladI kArya siddhi thAya che. game te AtmajJAnI gurUne prabhu samAna mAnIne temanI AjJApUrvaka kArya karo ane gurUmAM subhaktizraddhA dhAraNa karo. paramAtmAnI peThe AtmajJAnI gItArtha gurUpara zraddhAbhakti dhAraNa karaze ane temanI AjJA pramANe pravRtti karo eTale tamane AtmA-paramAtmAne sAkSAtkAra thayA vinA rahevAne nathI ema nizcaya mAno. AtmajJAnI gurUne prApta karIne temanAM aMgIkRta kAryane karatA rahe ke jethI tameA samasta vizvajanAnA uddhAramAM upagrahIbhUta thaI zake. AtmajJAnI gItArtha gurUnI samAna tame svayaM banaze eTale sarva vicA2ApUrvaka sarvakartavyakA For Private And Personal Use Only Page #890 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 820 karavAmAM svataMtra banI zakaze. AtmajJAnI gurUonA para pUrNa prema dhAraNa kare, AtmajJAnI gurUo tamArA mATe avatArabhUta che teonuM avalaMbana karyAthI tamAre uddhAra thavAne che. mATe teonI sevA karIne kartavya karma karyA kare. piMDane sudhAre karyA vinA keI vizvane sudhAro karI zakatA nathI. je je unnatinA mArgo khullA karI zakAya che te prathama svAtmAmAM karI zakAya che pazcAt samAjane tenI asara thAya che. AtmajJAnI gItArthagurUo AtmAne anubhava sAkSAt karIne AtmAnI tathA mananI zaktine khIlave che, tethI teo svasaMbaMdhI bhakta zinI unnati karI zake che, mATe zraddhAbhaktithI AtmajJAnI gurUonuM avalaMbana karavuM joIe. AtmajJAnI gurUo vizvavatisarvadharmomAM je je satya raheluM che tene prakAza karI vizvajananI udAradaSTi kare che ane mata kadAgrahathI rAgadveSathI aneka manu ne mukta karI zake che. saccidAnanda brAbhUta thaela AtmajJAnI gurUonA jJAnanI vyA5ktAne pAra Ave tema nathI. AtmajJAnI gItArtha gurUonI AjJA pramANe bhavyamanue zubhakAryo karavA joIe ane azubhakarmone parihAra kara joIe. zrIkezIgaNadharanI prApti karIne paradezI rAjAe Atmonnati karavAmAM khAmI rAkhI nahatI. paradezI rAjA pUrve nAstika hatuM. paraMtu AtmajJAnI gItArtha zrI kezIkumAranA sadupadezathI Astika banyuM ane tethI tenA dezavAsIonI dharma upara zraddhA vadhI. A uparathI avadhavAnuM ke AtmajJAnI gItArthagurUe anya manuSya para keTale badhe upakAra karI zake che. AtmajJAnI gItArtha gurUonA caraNa kamalamAM ALoTavAthI ahaMtA mamatAne nAza thAya che ane hRdayanI zuddhi thatAM AtmasAkSAtkAra ane prabhu sAkSAtkArane mArga khullo thAya che. jeo AtmajJAnI gurUethI svahRdayane gupta rAkhe che teo je karaDe varSa paryanta AtmajJAnI gurU pAse rahe che, te paNa teone uddhAra thata nathI. mana vacana ane kAyAnI sarva pravRtti zrI gurUne jaNAvavI ane temanI AjJApUrvaka pazcAt pravRtti karavI ke jethI AtmonnatinA mArgo khullA thaI zake. zraddhAbhaktithI zrI AtmajJAnI gurUne sarva For Private And Personal Use Only Page #891 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 830 samarpaNa karavAthI nirdoSa karmayogane mArga khulle thAya che. zrI vitarAga sarvajJaprarUpitaAgamee je je kartavya karma karavAnI AjJA karelI hoya ane nigamee-Arya jaina vee jeje AjJAe svAdhikAre kartavya karmone mATe kahelI hoya ane jJAnagItArtha gurUoe svAdhikAre tene nirNaya karyo hoya tene kartavya karmone karavo joIe. Agame, Aryanigame, AryopaniSada, gra vagere sadgazvenA AdhAre kartavya karmo karavAM joIe. kaDo varSathI AtmajJAnIo jeje thayA teoe pitAnA anubhavane zAstromAM dAkhala karyo che te anubhavane nAstika banIne ekadama hasI kADhavA e kaI rIte egya kartavya nathI. AtmajJAnIjIvanmuktamahAtmAonA anubhavanA saMgrahe rUpa zAstrone sUphamadaSTithI abhyAsa kare joIe ane tethI pUrvanA samAjanA vicAronuM ane AcAranuM jJAna prApta karavuM joIe. Agame ane Aryade, AryopaniSad tathA AcAryonA grantha vagerene abhyAsa karIne AnaMti karavA svAdhikAre gujJAthI pravartavuM joIe. AryapurANe Aryagrantha vageremAMthI jeje satye pitAne maLe te grahaNa karavA joIe. Arya Agame, Aryaveda, grantha vartamAnakAlanA AtmajJAnI gItArthane anubhava ane pazcAt svAmIne temAM pragaTate anubhava e traNathI aikaya karIne dharmakarma karavAM joIe ane likika vyAvahArika kAryomAM paNa vartamAnakAlIna anubhavI karma gIonI salAha leI pravartavuM joIe. bhUtakALanAM Agamane, Arya vene hRdayamAM dhAraNa karIne AtmajJAnI gurUo vartamAnakAlane anubhava kare che tethI AtmajJAnI gurUonI AjJA pramANe pravRtti karavI joIe. AtmajJAnI gurUo traNyakAlamAM matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna, kevalajJAna rU5tattvajJAna mArganI eka sarakhI sthiti avadhe che ane dharmAcAromAM parivartane te dezakAlAnusAre aneka jAtanAM thayA kare che evuM avadhe che. tethI vartamAnakAlamAM gya dharme karma ke jethI svAtmAnI unnati thAya tene AjJApUrvaka darzAvI zake che, ane likika-vyAvahArika karmomAM kayAM parivartana karavAM joIe te paNa prabodhI zake che. AtmajJAnI gurUonA anubhavemAM For Private And Personal Use Only Page #892 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 832 bhUtakAlIna ane vartamAnakAlanA sarva zAstronAM rahasya samAI jAya che. AtmajJAnI gItArtha gurUonA anubhave te sarvazAstra-Agame che. evuM prabaMdhIne zraddhAbhaktipUrvaka temanI AjJAvaDe dharmakarmo karavAM joIe. sarva AganA jJAtAjJAnI gurUnA vicAromAM sarva prakAranI unnati samAyelI che. AtmajJAnI gItArthagurUo para sarva karatAM vizeSa zraddhAbhakti dhAraNa karavI joIe ke jethI vartamAnakAlamAM pitAnI sarvazubhazaktine mana, vacana, kAyA ane dhanAdikathI khIlavI zakAya. vartamAnakAlamAM zrI sadgurUjI je upakAra kare che te upakAra kaI karavA zaktimAna thatuM nathI. vartamAnakAlamAM eka sadgurUnI AjJAthI jeTalI unnati karI zakAya che teTalI anya keIthI karI zakAtI nathI. atae vartamAnakAlamAM AtmajJAnI sadgurUnI AjJA pUrvaka sarva prakAranI pravRtti karavI ane samAja, saMghAdinI sevA mATe gurUnI AjJA pramANe sarva zubha zaktinuM samarpaNa karavuM joIe, samAja, saMgha ane deza rAjyanI unnati karavAmAM zrI sadagurUnI AjJAja vartamAnakAlamAM sarvathA upayogI che. AtmajJAnI gurUnI AjJA vinA vartamAnamAM pravRtti karanArA manuSya, sarvazaktionuM ekIkaraNa karI zakatA nathI. aeva AtmajJAnI gurUnI AjJA pramANe vartavAmAM satyadharmanI ArAdhanA karI zakAya che. AtmajJAnI saddagurU, AtmAne ane paramAtmAne sAkSAtkAra karIne vartamAnakAlamAM dharmakarmo ke jeje karavA lAyaka hoya che teone svAdhikAre darzAvI zake che. jena Aryagame jana Aryanigame vageremAM je tatvajJAnano mArga che te ekasarakhe sadAkAyama rahe che tethI temAM parivartana thatAM nathI. paraMtu cAritracAramAM te parivartane thayA kare che temAM svAtmA mATe je yogya cAritra kame, dharma pravRtti hoya teone AdaravI joIe. vyaktinI, samaSinI, samAjanI, saMghanI, dezanI ane vizvanI unnatimAM AtmajJAnI mahAtmAo gurUo jeTale Atmabhoga ApI zake che teTaluM keI Atmabhoga ApI zakto nathI. sattA ane zastrabaLathI duniyAnA manuSyonI vAstavika unnati karI zakAtI nathI paraMtu AtmajJAnI gurUonI AjJAthI te kartavyadharmakarmathI sarva prakAranI For Private And Personal Use Only Page #893 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 83ra zubhannati karI zakAya che. janAgama ane jaina Aryaveda, granthanA AdhAre AtmajJAnI gurUonI sevA karavI joIe. paraMtu vartamAna kAlIna sarva prakAranI pragatinA jJAtAgItArtha gurUrUpa AcAryanI AjJAmAM sarvagamanI ane Arya vedanI dharmazAstranI AjJAe samAI gaelI che evuM yAvat na avadhavAmAM Ave tAvat AtmajJAnI gurUpara zraddhAbhakti thatI nathI. AtmajJAnI gurUnI zraddhAbhakti pUrvaka temanA savicArepara vizeSa lakSya ApavuM joIe. bhUtakALamAM jeje A tmajJAnI gurUo thayA teoe te te kSetrakAlAnusAre dhamajIne dharmakAryamAM pravartAvyA hatA. paraMtu te upara lakSya rAkhIne vartamAna kAlIna AtmajJAnI gurUnAM vacane para pUrNa vizvAsa na rAkhavAmAM Ave ane bhUtakAlIna zAstranA AdhAre vartamAnakAlIna gurUnA AcAre jovAmAM dezadaSTine AgaLa karavAmAM Ave che te tenuM pariNAma e Ave che ke vartamAnakAlIna AtmajJAnI gurUne anAdara thAya che ane tethI AtmAnI zaktine khIlavI zakAtI nathI. tathA te zaktithI dharmanI vRddhi karI zakAtI nathI. bhUtakAlanI te samayanI paristhiti, tatsamayanI kSetrasthiti, ane vartamAna samayanI paristhiti tethI bhinna heya tethI bhUtakALanA maMtavyane AgaLa karI vartamAnakAlIna gurUnA AcAre avakatAM pheraphAra dekhAya ane tethI vartamAnagurU ke je vartamAna samayanA dharmanetA hoya teo para zraddhA nahIM rAkhavAthI samAja saMgha vagerenI avyavasthA thaI jAya che. bhUtakAlanA ane vartamAnakALanA keTalAka dhamacAre eka sarakhA rahI zake che ane keTalAka dharmAcAre eka sarakhA rahI zakatA nathI, ane tenuM rahasya te gItArtha gurU vinA bALajI jANI zakatA nathI. mATe vartamAnakAlIna manuSyae dharmAcAra parivartananuM svarUpa, gurU mukhathI dhAravuM joIe. dezakAla vege vartamAnakALamAM aneka paristhiti ubhI thAya che ane tethI dharmarakSaNArthe bhUtakAlanA AcArethI ane vicArethI vartamAnakAlanA AcAnI ane vicArenI pravRttimAM bhinnatA thAya e svAbhAvika che. vartamAnakAlamAM jevI dharmapravRtti mATe AtmajJAnI gurU AjJA kare te pramANe pravatavuM joIe. dharmAcArazAstramAM ane dharmAcAramAM For Private And Personal Use Only Page #894 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 833 dezakAlAnusAre AjasudhI parivartine thayA kare che. je dharmamAM dezakAlane anusarI parivartane thatAM nathI ane je manubemAM Agame ane AryavedanA anukUla pragatizIla parivartana gurUnI AjJApUrvaka thatAM nathI te dharma ane dharmanI samAjano vizvapaTa parathI lepa thAya che. zrIzaMkarAcArye te samayane anusarIne vaidika vedAnta dharmanA keTalAka vicAremAM ane AcAramAM parivartana karyo ane tethI teNe dharma samAjanI te samayanI paristhitinA anukUla racanA karI tethI teNe boddha dharmapara phaTake lagAvyuM ane jainadharmanA upara paNa keTalIka asara karI. zrIzaMkarAcArye keTalAMka bAddhanA tattvone rahyA tethI rAmAnujAcArya tene prachanna baiddha kaLe che. anyadharmIonI sAme ubhuM rahI zakAya evI dharma vicAra zreNithI teNe brahmanI vyAkhyA karI. rAmAnujAcArye paNa vedAnta dharmamAMja samayane anusarI pheraphAra karyo. A pramANe vedAntadharmamAM AcAryoe te te dezakAlAnusAre pheraphAra karyA ane dharmAcAra zAstromAM ane dharmAcAromAM tete vartamAnakALamAM aneka parivartana karyo ane vaLI eTalA sudhI chUTa mUkI ke, vyAsasUtra-upaniSada ane bhagavadugItA upara game te tane upajAvI mULa kalekene baMdhabesatI TIkA karI zake te dharmAcArya tarIke thaI zake. A pramANenI teonI udAra zilIthI baddhonA ane jainenA udayakAlamAM je dharmanI saMkIrNadazA thaI hatI te dharmanI punaH vRddhi thaI. darekadharmanA mUla utpAdaka AtmajJAnI mahAtmAonA e pramANe dezakAlAnusArI vicAre heya che. paraMtu pAchaLathI ajJabhakti ane ajJagurUonI paraMparA vahe che te te dharmanI saMkucitatA thavA lAge che ane pariNAme te dharmanuM astitva vizvamAM tevI samAjanA rUpamAM rahetuM nathI. paraMtu te dharmanA sarvicAranuM anyadharmo je hayAtI dharAve che temAM pariNamana thAya che ane te dharmanA manuSya anyajIvatA dharmamAM dAkhala thAya che. ataeva vartamAnakAlInagItArtha gurUo, Agama ane Aryaveda vagerenA anukula saddavicArethI jeje unnatikara parivartana karavA dharmakarmo karavAnI AjJA kare te pramANe pravartavuM joIe. AtmajJAnI sadgurUonA savicAranA ane temanA upadezanA pratikula ajJake thAya che tethI teone aneka pariSahe 105 For Private And Personal Use Only Page #895 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 834 sahana karavAnA prasaMga prApta thAya che. tevA prasaMge AtmajJAnI sadgurUnI AjJApramANe zraddhAbhaktithI bhavya manuSya pravarte che. adharmIothI, jaDavAdIothI dharmanuM rakSaNa karavA mATe vartamAnakAlamAM je zubhAzubha saMyogo utpanna thAya che te samaye vartamAnakAlInagurU te te dharmakarmane darzAvIne dharmanuM rakSaNa karI zake che. phakta bhUtakALanAM AgamA pramANe vartavAnI ekAnta mAnyatAnA ekAnte asvIkAra karI vartamAna Avazyaka dharmakartanyAne karavAmAM amukarItithI pravartavuM joie. bhUtakAlanAM Agame ane nigamAne jANanAra AtmajJAnI vartamAnakartavyane avabodhI zake che tethI AgamAthI ane nigamothI avirUddhapaNe amuka ghaTatAM dhAmika AcAranAM parivartana karIne samAjanI, saghanI unnati mATe te anya manuSyane dharmakarmanI AjJA ApI zake che. te AjJA khAsa prabhunA taraphathI thaelI che evuM avakhAdhIne bhavya manuSyAe te pramANe pravartavuM joIe. AtmajJAnI gItAryagurUnI dharmakarmanI AjJAmAM zaMkA karavI nahIM. kAraNake vartamAnakAlIna AtmajJAnI gurUnI AjJAmAM zaMkA karavAthI svAtmAnI, saMghanI, dezanI ane samAjanI patitadazA thAya che. temanI dharmakarmanI AjJAmAM zaMkAkaravAthI saMcAmA vinAMtanI dazA prApta thayAvinA rahetI nathI. khAjAkAmanA gurU AgAkhAna che tenI AjJA pramANe te kAmanA manuSyA varte che. tethI alpakAlamAM te kAmanA leAkeA dezamAM samAjamAM agragaNya thavA lAgyA che. AtmAnI paramAtmadazA karavA mATe ane vartamAnAvasthAmAM dharmakaravA mATe svacchannatAno tyAgakarIne gurUnA sarvadezIya AcArApara ane vicArApara pUrNa zraddhAbhakti dhArIne ane temAMja sarvenI unnati che ema mAnIne dharmakarmamAM pravartavuM joie. AtmajJAnI gItArthagurUo eka dezIya kartavyakarmanI vyAkhyA karatA nathI tete vizvanA sarva manuSyAnI unnati thAya ane te AtmamayajIvana, prabhumayajIvana prAptakare evI sarvadezIya byApaka zailIthI upadeza pravRtti kare che ane sarvajanAne tenA adhikAra pramANe bhinna bhinna dharmakarmapravRtti darzAve che. mATe tenApara ane kartavya dharmakarmapara pUrNazraddhA dhAravI joie. pUrvAzraddhA saMhanaiva zraddhAvAhamate jJayam e sUtra sarvathA sarvadA satya che. pUrNazraddhA balathI dareka dharmakarmapravruttiyAthI pravata'ne icchitakAryanI siddhinA For Private And Personal Use Only Page #896 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (35 jaya prApta karI zakAya che. AtmajJAnIgItArthamahAtmAo dharmAvatArarUpa hoya che tethI teonA caraNomAM zIrSa namAvIne teonI AjJAone pUrNazraddhA balavaDe zIrSAvigha karavAmAM Atmonnati thAya che. bhUtakAlInajJAnImahAtmAe tene dezakAlanA dharmapravartaka hatA ane vartamAnakAlI nakSetradezaparatve bhinna bhinna mahAtmAo AtmAonI zuddhatA karavAmAM dharmapravartake che. dharmane pravartAvanAra avatArI mahApurUSe mATe vedAntI svAmI vivekAnanda zuM kathe che te vivekAnandavicAramALAnA pAMcamA puSpamAMthI nIce pramANe utAre karavAmAM Ave che. kaI eka manuSya jejasa krAIsTane kahyuM ke, "paramezvara sAthe mAre meLApa karAvI Ape !" eTale tenA uttaramAM kAsTe kahyuM ke, jeNe mane je che, teNe paramezvarane ja joye che !" jejasa kAIsTa eka mAnavadehadhArI hite, eTalIja vArtA ApaNA dhyAnamAM rahelI che. paramezvara sarvatravyApaka che, jyAM tenI vyApaktA na hoya, evuM koIpaNa sthAna cheja nahi, paraMtu ApaNI manabhUmikAja evA prakAranI racAyelI che ke, avatArI purUSanA paricayathIja ApaNe tene oLakhI zakIe chIe. je je veLAe avatArI purUSe nirmANa thAya che, te te veLAe mAnavamanane IzvaranA astitvane sAkSAtkAra thAya che. janmathIja e avatArI purUSanI ane ApaNA sAmAnya manuSyanI dizA bhinna bhinna hoya che. ApaNe A jagatamAM janma dhAraNa karIe chIe, te veLAe kevaLa eka bhikSuka jevA hoIe chIe ane mahAtmAo janma samayamAM paNa sArvabhauma rAjA jevA heya che. ApaNe eka anAtha bALaka jevA hoIe chIe. mArgane bhUlI gayele manuSya jevI rIte itastataH bhaTakate hoya che, tevI ja ApaNuM sAmAnya manuSyanI sthiti che. ApaNe janma zAmATe dharyo che ane ApaNuM kartavya zuM che; ItyAdi aneka praznanAM ApaNathI uttare ApI zakAtAM nathI. ApaNA janma ane--AyuSya kamane aMtima hetu zuM che, e ApaNuthI kahI zakAtuM nathI. Aje ApaNe eka rIte vartatA hoIe, te AvatI kAle vaLI ApaNA vartanane bIje ja prakAra jovAmAM Ave che. samudramAM paDele eka For Private And Personal Use Only Page #897 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tuNubhAga jevI rIte pratyeka laharI sAthe nIce uMce thayA kare che, teja pramANenI ApaNI avasthA paNa che. viTALiyAmAM sapaDAyeluM ekAda pIchuM (pAMkha) jevI rIte game tyAM uDI athavA ghasaDAI jAya che, teja pramANe saMsAranA jhaMjhAvAtamAM sapaDAyelA ApaNuM jIve paNa game tyAM bhaTakatA hoya che. je ApaNe mAnavajAtinA ItihAsanuM avalokana karIe, te ApaNe e ja joI zakIe chIe ke, avatArI purUSe nitya janmane dhAraNa karatA hoya che. ane temanA janmakALathI ja temanA kAryanI dizA niyata thayelI hoya che. temanA kArya ane temanA mArge prathamathIja saMpUrNa rIte reSAMkita thayelAM hoya che, ane mahAtmAoe aMkAyalI reSAnuM kiMcitmAtra paNa ullaMghana karatA nathI, ema paNa ApaNA jevAmAM AvI zake tema che, kAraNake, e mahAtmAonA janma eka viziSTa hetunI siddhi mATe ja thayela hoya che, paramezvaranA amuka eka viziSTa saMdezAne samasta mAnavajAti paryanta pahoMcADI de eja temanuM kArya hoya che. kaDAkAbaMdha vAdavivAda kare ane buddhivAdathI pitAnA kathanane siddha karI batAvavuM, e temane hetu hete ja nathI ane eTalA mATe teo buddhivAdanA unmAdamAM kadApi paDatAja nathI. temanA vyakta karavA mATenAM je kAMI paNa prame hoya che, te pramecanA satyatvane temaNe kadApi buddhivAdathI siddha karyuM hoya, ema kayAMya paNa jevA ke sAMbhaLavAmAM AvyuM nathI. temanAmAMnA eka paNa mahAtmAe kadApi buddhivAda karyo nathI, ane temaNe buddhivAda kare paNa zAmATe joIe vArU? kAraNake, je pramAnuM teo pratyakSa avalokana kare che ane jemane temane pratyakSa anubhava thayA kare che, teTalAM tane ja teo leke samakSa vyakta kare che. satyane temane pratyakSa sAkSAtkAra thayeluM hoya che, eTaluM ja nahi, paNa bIjAene paNa te satyane sAkSAtkAra karAvI ApavA mATe teo taiyAra hoya che. "paramezvara che ke kema ? e prazna tame mane pUche, ane tenuM huM "hA, paramezvara che!" evuM uttara ApuM, eTale tarata tame "paramezvara che, ema tame zA AdhAre kahe che ? e eka bIjo prazna pUche che tamAre A prazna mArA karNa saMpuTamAM-AvIne athaDAtAMnI sAthe For Private And Personal Use Only Page #898 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 837 ja mArA manamAM je gabharATa vyApI jAya che, tenuM varNana sarvathA azakaya che, game tevI eka kAraNa paraMparAne tamArA samakSa rajU karIne tamAre mArA te kathanamAM vizvAsa baMdhAvavA mATe mArI buddhi game tevAM ADA avaLAM phAMphAM mAravA maMDI jAya che, paraMtu keI eka-avatArI purUSane tame eja prazna pUchaye heya, te tenAmAM tame sAkSAt paramezvarane sAkSAtkAra karAvI ApavAnuM sAmarthya raheluM hoya che. "paramezvara che, ema tame zA AdhAre kahI zake che ? e praznanA uttaramAMavatArI-purUSa mAtra eTalA zabda ja uccAre che ke;-"juo, A raho paramezvara !" tene ane paramezvarane buddhigamya mArgathI meLApa thayele hote nathI. buddhinA ghaTapaTanI khaTapaTa karIne teNe paramezvara nA astitvane siddha kareluM hetuM nathI. kiMtu teNe paramezvaranA astitvane pratyakSa milanathI ja sAkSAtkAra kareluM hoya che. te kayAMya aMdhakAramAM aTavAyA karatuM nathI, kiMtu prakAza tenI daSTi samakSaja hoya che. A Tebala mArI draSTithI mane dekhAya che, eTale have koI game teTalA ane game tevA buddhivAdathI ema siddha karavAne yatna kare che, A TebalanuM astitva cheja nahi, te huM tenA kathanane satya tarIke svIkArI zakIza khare ke ? huM jyAM A Tebalane pratyakSa joyA karuM chuM, tyAM pachI virUddha pakSanAM game teTalA pramANe haya, te paNa mane te gAya kivA mAnya na thAya, e sarvathA svAbhAvika ja che. eja niyama mahAtmAonA saMbaMdhamAM paNa lAgu paDe che. temanAM avatArakArya, temanA mArga ane temanA aMtima hetu Adi sarva temanI draSTi samakSaja hoya che, ane tethI keIpaNa prakAranI paristhitinA ge temanA cittane bhramane sparza thaI zakatuM nathI. temanAmAM AtmavizvAsa saMpUrNatAthI vasate hoya che, ane temanA je AtmavizvAsa kaI paNa prakAranA sAmAnya manuSyamAM maLI AvatA nathI ja. paramezvaranuM astitva tamane mAnya che kharuM ke ?" je punarjanmane tame mAne che kharA ke? "athavA ja amuka eka janma tamane mAnya che khare ke?" ItyAdi praka ApaNe eka bIjAne pUchayA karIe chIe, paraMtu e praznanAM nizvita uttare ApavA mATe kivA meLavavA mATe je mULa AdhAranI AvazyakatA hoya che, te For Private And Personal Use Only Page #899 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 838 mULa AdhArane je ApaNAmAM abhAva che. ApaNe mULa pAyAne ja bhUlI gayA chIe; ane e pAye te anya koI nahi, paNa kevaLa AtmavizvAsa kiMvA AtmazraddhAja che. jenAmAM AtmavizvAsa ja nathI tenA manamAM bIjAo viSene vizvAsa kevI rIte utpanna thAya vArU ? mArUM pitAnuM ja astitva nizcita che. ke nahi, eneja prathama te. mane nizcaya nathI. eka kSaNe mAruM astitva sArvakAlika bhAsatuM hovA chatAM anya kSaNe huM mRtyunA bhayathI tharathara kaMpavAM maMDI jAuM chuM; eka kSaNe huM amara chuM, ema mane bhAse che, ane dvitIya kSaNe kaI eka yatkiMcita kAraNathI huM karuM chuM ane kyAM chuM, eTalA bhAnane paNa huM bhUlI jAuM chuM; arthAt huM jIvato chuM ke marI gaye chuM e paNa mArAthI samajI zakAtuM nathI. enuM kAraNa kevaLa eTaluMja che ke, mArAmAM AtmavizvAsane sarvathA abhAva che, je pAyAnA AdhAre ImArata caNavAnI che, te pAyeja ukhaDI gaele che. ane teja e paristhitinuM mULa kAraNa che, mahAtmAo ane sAmAnya manuSya madhye je bheda rahelo che, te eja che. mahAtmAonAM aMtaHkaraNamAM saMpUrNa AtmavizvAsane nivAsa hoya che, ema nitya ApaNuM jovAmAM AvyA kare che, ane temanAmAM ATale badhe AtmavizvAsa kevI rIte udbhave che, e ApaNAthI kaLI zakAtuM nathI. mahAtmAe pitAviSe je kAMI paNa kahe che te temanA kathananI utpatti karavAne ApaNe anekamArge prayatna karyA karIe chIe tenuM kAraNa paNa eja che. mahAtmAnA eka vacanaviSe sahastra manuSyanI sahastra utpattio bahAra paDe che tenuM kAraNa paNa eja che temane temane anubhava kevIrIte thaye, enuM rahasya ApaNu jANavAmAM hetuM nathI. ane tethI ja temanAM vacane tatkALa ApaNu gaLAmAM utarI zakatAM nathI, eTale pachI temane samajI levA mATe ApaNe sahasAvadhi prakAranA prayatna karyA karIe chIe. mahAtmAe belavA mAMDe, eTale samasta jagat ekatAnatAthI temanuM bhASaNa sAMbhaLavA mAMDe che. temanA bhASaNamAMne pratyeka zabda zuddha anubhavasiddha hovAthI te pratyeka zabda eka eka bANa samAna ja hoya che. temanA pratyeka zabdanAM pRSTha bhAgamAM sAkSAt vizvazakti ubhelI For Private And Personal Use Only Page #900 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 838 hoya che. arthAt evI zaktinA sAhAsya vinA kevaLa azakta zabdonI zI mahattA heI zake vAru? paraMtu tamArA bhASaNane pRSTha baLa maLatuM hoya, te tame game tevI bhASAne pravega kare, ane keIpaNa prakAranI vAkyaracanA kare, te paNa tenuM utkRSTa pariNAma ja thAya che. tame vyAkaraNa zuddha bhASA bole che ke nahi athavA te tamArI bhASA suMdara che ke nahiM? evA evA praznanuM tyAM mahattvaja zuM che vAru? tamAre je kAMI kahevAnuM che temAM vAstavika tAtparya zuM che, ekamAtra mahatvane prazna che, ane anya AnuSaMgika viSacenuM tyAM leza mAtra paNa mahattva nathI. jo tamArI pAse satya tatva hoya, te tene tame game tevA vAMkAcUkA rupamAM Ape, tenI kAMI paNa ciMtA nathI, kAraNake ane prazna leza mAtra paNa mahatvane nathI je kAMIpaNa dAna ApavuM hoya te te ApavAne eka mAtra mArga zabdaja che arthAt aneka prakAranA mArgomAMne e paNa eka mArga che. kevaLa manane dhAraNa karavAthI paNa pitAnuM viziSTa kArya siddha thavAno saMbhava hoya che. saMskRtamAM nimna likhita arthane eka kaleka che; "sadgurune meM vRkSataLe beThelA joyA. temanuM vaya seLa varSanuM hatuM. temanI hAme temane ziSya beThe hatuM ane te eMsI varSanI vayane hate. sadguru sarvathA stabdha thaIne beThA hatA ane e ja mArga temanuM adhyApana cAlyA karatuM hatuM eja mArge ( stabdhatAthIja ) temaNe zakti hRdayanI sarvazaMkAonuM nivAraNa karI nAkhyuM. " keTalIkavAra e mahAtmAo sarvathA maphavRttimAM rahenArA hoya che. tathApi kevaLa mana para AghAta karIne teo satyano prasAra karatA hoya che. lekazikSaNanuM temanuM kArya kevaLa manadvArAja thayA kare che. e kAryanI siddhi mATe ja temane avatAra thaele hoya che. paramezvarane saMdeza mAnavajAtine pahoMcADI de eja temanuM kArya hoya che. teo zAntatAthI AjJA karatA hoya che. ane ApaNe temanI te AjJAne mAnya karatA hoIe chIe. " jAo ane meM tamane je kAMI paNa kaheluM che te tame jaIne samasta jagatane kahI saMbhaLAve ane tamane meM je kAMI paNa AjJA ApI che, te AjJAone pALavAnuM temane For Private And Personal Use Only Page #901 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNa jaNAve." AvA arthanuM eka vAkya bAyabalamAM che, te te tamArA jevAmAM AvyuM hazeja. pitAnuM aMtima kArya zuM che, enuM kAIsTane kadApi vismaraNa thayuM nahotuM ane te kAryamAM tene vizvAsa avicaLa hate, e mudde tenA ekaMdara jIvanakramamAM anekavAra jovAmAM AvyA kare che. vizvamahAtmA tarIke jemanI pUjA karatuM hoya che, te sarva mahAtmAomAM AvA prakArane daDhatama AtmavizvAsa vasate ApaNane daSTigocara thayA kare che. evA je mahAtmAe te A pRthvImAMnA jIvita paramezvaraja che. AvA mahAtmAonAM caraNamAM je ApaNe ApaNuM mane na samarpIe te pachI tenA caraNamAM samapIe vArU ? paramezvara ke have, joIe, e vizenI kalapanA huM mArA manamAM karavA mAMDuM chuM ane vicAra karatAM karatAM chevaTe ekAda kSullaka ane asatya kalpanA mArA manamAM udbhUta thAya che. evI kSudra kalpanAonI pAchaLa paDIne paramezvarane zodhavAne je prayatna, te kharekhara eka mahApAtakaja che. huM netro ughADIne mahAtmAonA caritrane jovA mAMDu chuM eTale mAruM mana AzcaryathI cakita thaI jAya che ane temanAmAM mane paramezvaranI vizALatAne sAkSAtkAra thayA kare che. mArI pitAnI kalpanAzaktine game teTalI vistRta karIne meM paramezvara viSenAM je anumAne karelAM hoya che, temanAM karatAM paNa keTalI badhI vizeSa vizALatA mahAtmAomAM mane dRSTigocara thayA kare che ! udAharaNArthe dayAnI ja kalpanA laIe. mArI pitAnI dayALutA eTalI badhI vizALa che ke je mArA gajavAmAMthI keIe eka pAI paNa kADhI lIdhI hoya, te te pAI kADhI lenAranI pUThe paDIne tene vagara bhADAnI keTaDImAM besADavAnA prayatnane huM prathama AraMbha karuM chuM. AvI vizALa dayALu buddhi dharAvanAra purUSanA hRdayamAMnI dayAlutA viSayaka kalpanA keTalI vizALa haze, ene vicAra tame piteja karI le. temaja enAthI kSamA vizenI mArA jevA eka kSudra manuSyanI kalpanA keTalI moTI ane vistRta haze, enuM anumAna te sahajamAMja karI zakAya tema che. arthAt mArI te kalpanA game teTalI vizALa thAya, te paNa te For Private And Personal Use Only Page #902 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 841 mArA pitAthI bAhya hoI zake tema nathI ja, e spaSTa ja che, ane je mArA astitvaviSe kahevAmAM Ave, te te kevaLa ekaja zarIrathI baMdhAyeluM che, eTale temAMnI kalpanAo keTalA pramANamAM vizALa thaI zake, e spaSTa hovAthI e viSene jUde hisAba karavAnuM kAMI paNa prajana nathI. pitAnA zarIrathI bAhA bhAgamAM uyana karavAnuM sAmarthya keTalAmAM che vArU! ApaNAmAMnA ekemAM e sAmarthya nathI. e mAre daDha nizcaya che. ApaNA pracalita AyuSyakramamAM ApaNane je kAMI paNa premAMzane anubhava thAya che, tethI bAhya IzvarIya premanI kalpanA ApaNAthI karI zakAya ema che kharuM ke ? jene ApaNane kadApi anubhava thayela na hoya, tevI kaI paNa vastu viSenI kalpanA ApaNAthI karI zakAya, e kadApi zakya cheja nahi. arthAt paramezvara viSenI kAMI paNa kalpanA karavAne huM game te pracaMDa prayatna karuM te paNa mAre te prayatna vyartha ja thavAne, emAM lezamAtra paNa saMzaya nathI. prema, dayA, kSamA ane pavitratA ItyAdi vastuo mahAtmAonA hRdayamAM mane pratyakSa dekhAI Ave che. temanA viSe kevaLa kalpanA karIne ja mAre mArA manane rIjhAvavuM paDatuM nathI. e sarva bhAvanAo temanAmAM pratyakSarUpe avatarelI mArA jevAmAM AvyA kare che. Ama hevAthI je temane pratyakSa paramezvara mAnIne huM temanAM caraNomAM sarvathA lIna thaI jAuM, te temAM Azcarya zuM hoI zake vArU? game te hoya, paraMtu tenI sarvathA AvIja avasthA thaI javAnI. amuka eka manuSya pitAnA mukhathI game teve vakhaDATa karate hoya, te paNa mahAtmAnAM darzanane prasaMga AvatAMnI sAthe tenI sthiti AvA prakAranI thaI jAya che. emAM talamAtra paNa zaMkA nathI. DhAnA meTA meTA gapATA te kAMI pratyakSa kRti nathI. paramezvara ane tenuM nirAkAratva ItyAdi aneka viSaya viSe kevaLa vAdavivAda karyA kare ane game tema akayA karavuM te ThIka che, paraMtu e avatArI paramezvareja A jaganA satyaparamezvara che. jagatmAMnAM sarva che ane sarva mAnava vize emanI pUjA karyA kare che. manuSyanA mananI kATanA jevI che tevI ne tevI ja raheze. tyAM sUdhI e avatArI purU 106 For Private And Personal Use Only Page #903 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nI pUjA karavAnI buddhine temanAmAMthI lepa thAya tema nathIja. Ajaparyanta e purUSe vaMdanIya manAya che ane have pachI paNa niratara e purUSe eja pramANe vaMdanIya ane vaMdanIyaja manAtA raheze. emanAmAM ApaNuM vizvAsanI sthApanA, eja ApaNuM bhAvI abhyadayane AzAtaMtu che. kaI paNa kALamAM je satya sAthe ApaNA sAkSAtkArane saMbhava hoya, te te sAkSAtkAra kevaLa eja mArge thavAne che. amUrtatatva game tevuM ucca heya, te paNa A ApaNuM sAmAnya daSTithI ApaNane te adhukatA samAna dekhAya che, eTale evI adhukatAnI pAchaLa paDavAthI ApaNane satya vijayanI prApti kema karIne thaI zake vAra? mAre tamane je kAMIpaNa kahevAnuM che, temane mudde mAtra eTale ja che ke, pUrve thaI gayelA aneka prakAranA mahAtmAonI pUjA karavI, e gyaja che, eTaluM ja nahi paNa bhAvamahAtmAone paNa pUjya mAnavAnI AvazyaktA che, e mAre pratyakSa anubhava che. eka mAtA samakSa tene putra game te piSAkamAM Ave, te paNa tene tenI mAtA oLakhI na zake, ema kadApi banI zake tema che kharuM ke? arthAt je tene te oLakhI na zake, te te tenI mAtAja nathI, ema huM daDhatAthI kahuM chuM. e ja pramANe satya ane paramezvaranuM astitva, amuka eka viziSTa purUSamAM ja che ane te anyatra kayAMya che ja nahi, ema je tame kahevA mAMDe, te pachI tame paramezvaranA astitvane oLahatAja nathI, ema niHsaMzaya siddha thAya che, ane tamArI e mAnyatAthI tame amuka eka paMthanA pravartakanA zabdane ja kevaLa pitAnA cittamAM bharI rAkhyA che, ema pratyakSa dekhAI Ave che, paraMtu e kAMI khare dharma nathI. pitAnA pUrvajonA dAvelA kuvAmAMnuM khAruM pANI pIne bIjAnA kherAvelA kUvAmAMnA nirmaLa ane madhura jaLane tyAgI denArA mUrkha purUSonI saMkhyA A vizvamAM niraMtara vizeSaja hoya che. AjasUdhImAM dharmanA nAmathI A jagatamAM je asaMkhya atyAcAra thayelA che, temanA uddagamane dharmapara AkSepa kare, e koIpaNa prakAre yogya nathI, ema huM mArA pitAnA anubhavanA ge kahuM chuM. mane je kAMI For Private And Personal Use Only Page #904 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 843 paNa cheDe ghaNe anubhava prApta thayela che, tethI mAre e nizcaya thaye che ke, koIne chaLa kare athavA keI abaLAne DAkinI kahIne jIvatI ja bALI mUkavI, evA prakAranA atyAcArane keIpaNa dharme pitAnI anumati ApelI nathI. evA atyAcAromAM lekenI je pravRtti thaI hatI. tenuM mULa kAraNa dharma nathI, kiMtu te samayanI rAjakiya paristhiti ja e bhayaMkara atyAcAranA mULa kAraNarUpa hatI. have e rAjakIya paristhiti je dharmanA nAmataLe pasAra thaI gaI hoya, te temAM aparAdha kene vArU ? je mAre mahAtmA che, te ja mAtra eka satya mahAtmA che," ema eka manuSya je veLAe bele che, te veLAe te sarvathA asatya vAja kare che, ema kahevAmAM leza mAtra paNa pratyavAya nathI. ema belanArane dharmanA viSayamAM dharmanA mULAkSarene paNa paricaya thayelo nathI, ema avazya tamAre samajI levuM. dharmakevaLa vyartha vivAdane kiMvA kevaLa utpatti temaja kevaLa buddhigamya mArgane viSaya nathI; kiMtu tete aMtarAtmAnA atyaMta gaDhabhAgamAMnA pratyakSa anubhavane ja viSaya che. paramezvarane je pratyakSa anubhava kivA sAkSAtkAra, teja dharma che. je paramezvaranA aMtargatamAM kharekhara ja tamAre praveza thayela hoya, te paramAtmA ane tenAM sarva bALako sAthe tamAre paricaya thayele haja joIe. paramezvaranA gRhamAM javA chatAM tenAM bALakone paricaya na thAya, e kadApi banI zake ema che kharUM ke tenA bALakane paricaya na thAya, e kadApi banI zake ema che kharuM ke? tenAM bALakane pari. caya na ha, ene artha kevaLa eTaleja karI zakAya ke, paramezvaranA aMtamAM tamAre praveza thaya ja nathI. paramezvaranA avatAra kaI paNa yugamAM ane kaI paNa dezamAM thayelA hoya, tepaNa mULataH te sarva avatAranI eka vAyatAja che, emaja ApaNuM jovAmAM AvyA kare che. temanA aMtarAtmA sAthe ApaNe satya paricaya thatAM, te sarva avatAramAM sarvathA abhedabhAvane ja avikAra vyApI rahelo ApaNA jevA ane jANavAmAM AvI zake che. je je veLAe ApaNe evA mahAtmAo sAthe samAgama thAya che, te te veLAe temanA sudhA For Private And Personal Use Only Page #905 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir parzathI ApaNuM mana tatkALa prakAzita thaI jAya che ane ApaNA manane sarvatra vistarele anaMta prakAza dekhAvA mAMDe che." svAmI vivekAnanda uparyakta je vicAro darzAvyA che temAMthI sApekSadaSTie sAra kheMcavAnI AvazyaktA che. svAmI vivekAnandanA sarva vicAre ApaNane mAnyabhUta hetA nathI. ApaNe temAMthI sAra kheMcIne vicAravuM ke, gItArthamahAtmAone paMcaparameSTimAM samAveza thAya che. ane teo avavArI mahAtmA che. paraMtu aSTakarmarahita siddha paramAtmAnA avatAra thatA nathI. darekamAM bhinna bhinna zaktio khIlI hoya che. eka samAnaguNe sarva mahAtmAomAM haIzaktA nathI. dezakAlaparatve bhinna bhinna rIte mahAtmAe vividha jAtinI sudhAraNAo kare che. gItArthagurUo satyane prakAza kare che ane asatya pravRttine haThAvI de che. dharmanI sthApanA rakSA karavA mATe jJAnagurUo pragaTe che. pratyeka gItArtha svAdhikAre kartavyakarmone kare che ane anAzrita manuSyane uddhAra kare che mATe AtmajJAnI mahAtmAonI AjJA pramANe svAdhikAre kartavya karmo karavAnI jarUra che. teo svAdhikAra je darzAve te pravRttimAM pravRtta thatAM rokAkaravI nahIM jJAnIgItArthenA vicAramAM ane AcAramAM zaMkA karavAthI ane teoe nirdiSTa kartavya kAryonI pravRttimAM zakAkaravAthI avazya patitadazA thAya che. jJAnI gurUnA vicAromAM ane AcAramAM dezakAla paratve asaMkhya daSTie asaMkhya heya che teonA sarva vicAranA AzAne te jANI zake che athavA tenA karatAM viziSTagItArtho jANI zake che temAM bAlajIne adhikAra nathI chatAM tenA vicAro ane AcAronA bheda jeje a5STithI bhakatane lAge ane tene gurUsamakSa teo khulAse na kare te teo zaMkALa bane che ane te zaMkAthI temanI dharmanI ImArata paDI bhAMge che ane prathama pagathIe AvI te ubhA rahe che. jJAnInI AjJAe prApta thaela kAryamAM zaMkA karavAthI jJAnanI AjJAne anAdara thAya che ane tethI kartavyakarmathI bhraSTa thavAya che. game teTalA tarko karo paNa jJAnIgurUnA hRdayane namana karI temanI AjJA pramANe kartavyakarma karyAvinA AtmAnI zuddhatA thaI zakatI nathI. AtmajJAnInI AjJAthI For Private And Personal Use Only Page #906 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prApta thaela kartavya karavAmAM pUrNa zraddhA baLanI AvazyakatA che. AtmajJAnI mahAtmAo vartamAna ane bhaviSyanI zubhAvaparisthitine dhyAnamAM leI svabhaktane kartavya kAryanI AjJAo kare che. gItArthagurUnI AjJAmAM prabhunI AjJA samAI jAya che. kAraNake prabhunI pakSadazAmAM pratyakSagurUvarya, mokSanI pravRttine vartamAnamAM samyaga nirdezavA zaktimAna thAya che. vartamAnamAM jJAnI gurUovaDe dharmasAmrAjyanI pravRddhi thAya che. paramAtmA vItarAgadevanI sarva AjJAone jeo AtmajJAnavaDe samyam anubhavI zake che evA jJAnI gurUo je AjJAo kare che te paramAtmAnA upadezathI avirUddha che tethI temaja vartamAnakAlamAM pratyakSa dharmapravartakagurUvAthIgurUnI AjJAe prApta thaelakArya karavAmAM zaMkA na karavI joIe. jeo gItArthagurUone saMpUrNapaNe anubhave che teo paramAtmAne anubhava karI zake che. dI dIvAthI thAya e niyama che. jJAnI gurU AtmAne sAkSAtkAra karAvI Ape che temaja paramAtmAne sAkSAtkAra karAvI Ape che ApaNe AtmA paramAtmA che ane te jJAnagurUnI sevA ane tenI AjJA pramANe pratyavinA anubhavI zakAya tema nathI. AtmajJAnI gurUonI AjJA pramANe pravaryAthI sevAdharma, bhaktidharma ane karmayegInI dazA prApta thAya che ane hRdayanI uttama zuddhi thAya che. tethI gurUparanI pUrNa zraddhAnA baLe tathA kartavyapravRttinI pUrNazraddhAnA baLe paramAtmAne anubhava sAkSAtkAra thayA vinA rahete nathI. gurUpara pUrNazraddhAvinA temanA vicAranI ane AcArenI pUrNazraddhA thatI nathI. tathA sevAdharma AdimAM temanI AjJA pramANe sarva svArpaNa karI zakAtuM nathI. mATe AtmajJAnI gurUmaya banIne temanI AjJApramANe pravartavuM joIe. svArtha, svachaMdatA, bhIti, kalajajA ane gADarIyA pravAhane tyAga karyA vinA gurUnI AjJA pramANe karmapravRtti thatI nathI. AtmajJAnI saddagurUnA sarva prakAranA vicAromAM ane AcAremAM pUrNa sAhyatA che evI pUrNa zraddhA na hoya tyAMsudhI temanI kRpA tathA temanA AtmAnI zaktine prApta karI zakAtI nathI. atae AtmajJAnI gurUnAbhaktae pUrNazraddhAnA baLe AtmasamarpaNa karIne temanI AjJA pramANe pravartavuM joIe. gurUnI AjJA thatAM temAM vicAra kare For Private And Personal Use Only Page #907 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e gurUbhaktanuM lakSaNa nathI. gItArthagurUmahAtmAnI AjJAmAM mArI sarva prakAranI unnati samAyelI che, temanI AjJAnukulavicArenuM ane AcArenuM pravatana thavuM e mAre dharma che. evuM je bhakta mAne che teja gItArthagurUne satyabhakta che. pUrNa zraddhA baLe gurUnA vicArenI svAtmApara hipaneTIjhamanI peThe asara thAya che ane tethI kartavya kAryanI siddhi karI vijaya meLavI zakAya che. gurUnI pUrNa zraddhAthI AtmAmAM daivIzakti khIle che ane je duzakya kAryo che te paNa suzakya thaI zake che. saddagurUnI AjJA pramANe pravartanAra satya kamaeNgI bane che. kahyuM che kesrvdhrmaan parityajya, mAmekaMzaraNaM vraja, ahaMtyA sarva pApebhyo, moksszidhyAnamA zurA bhagavadgItAnA A kalekane gurUpara utAra joIe. zuddhAtmA gurU teja kRSNa che. AtmajJAnI gurU kartha che ke ziSya tuM sarvadharmone tyAga karIne mArA zaraNe Ava, sarva pApothI have huM mukAvIza, gItArthagurUne mana soMpIne tathA mananA sarva rAgadveSarUpa azuddhadharmone tyAga karIne zuddhAtmA gItArthagurUnA zaraNe javuM joIe. gItArtha zuddhAtmAgurUnA zaraNe javAthI ane temanI AjJA pramANe pravRtti karavAthI sarvapApathI mukta thavAya che. DhoLAya rathavA e gAthAnuM manana karI gRhasthAe tyAgI e gItArthagurUnI AjJA pramANe vartavuM joIe. AtmajJAnI gurUmahAtmAnA zaraNAzramI thatAM teo ziSyane sarva pApothI mukAve che ema uparyukata lekane bhAvArtha kheMcIne zrI sadagurUne sarva arpaNa karIne temanA AtmArUpa banavAthI paramAtmAne anubhava sAkSAtkAra thayA vinA rahetuM nathI. sarva prakAranA AcArene ane vicArene sudhAre karIne gurUzrI bhaktane uttama banAve che. ata eva AtmajJAnI gurUnuM zaraNa aMgIkAra karI gurUnA AtmArUpa banavuM joIe. pUrNa zraddhAbalathI droNAcAryanI mRttikAnI mUrti banAvIneeka bhile arjuna karatAM adhika dhanuvidhAne abhyAsa karyo hate. pUrNa zraddhAbalathI game tyAM gurUne sAkSAtkAra karIne Atmazaktine vikAsa karI zakAya che. pUrNa zraddhAbalathI zraddhAvAnI sahAya karavAmAM devatAo Atmabhega Ape che. pUrNa zraddhAbalathI je AtmajJAnIgurUne seve che te Atmatine avazyameva sAkSAtkAra karIne vizvajanane For Private And Personal Use Only Page #908 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 947 uddhAra karavA samartha thAya che. A kAlamAM gurUdevanI pUrNa zraddhA bhaktibalathI AtmAne uddhAra thAya che. pUrNazraddhAbalavinA svachaMdatAthI game tevI rIte pravartavAmAM Ave tethI AtmAnI apUrva zaktine prakAza thatuM nathI. pUrNa zraddhAbalathI ziSya, gurUnA hRdayanA sarva anubhavene svazakatyA AkarSI zake che ane svayaMgurUpada prApta karI zake che. pAzcAtya vAtAvaraNanA saMskArothI keTalAka AryonA hRdayamAM nAstika vAtAvaraNane praveza thaye che ane tethI teo pUrvanI peThe gItArthagurUmahAtmAonI peThe pUrNa zraddhAbalathI sevA karI zakatA nathI. tethI teo pUrvAcAryonI peThe apUrvazaktine prakAza karavA zaktimAna thatA nathI. adhyAtmavidyAnAM guptapaNe ane AvirbhAvapaNe AryA vartamAM bIja che tene kadApi nAza thanAra nathI. AryAvartamAM AtmajJAnI mahAtmAo thayA thAya che ane thaze. sarvadharmonI utpattinuM mULa AryAvarta che. jyAre AryAvartamAM rajoguNa, tame guNa, nAstitA vagere AsurI zakti jerathI prakaTe che ane tethI dharmI manuSya pIDAya che tyAre adhyAtmajJAnI pUrvabhava saMskArIgItArthamahAtmA ne judI judI dizAmAM prAdurbhAva thAya che ane teo AsurI zaktine haTAvI AdhyAtmika sAmrAjyanI sthApanA kare che. adhyAtmajJAnI mahAtmAe yuge yuge sarva mahAtmAomAM pradhAna hovAthI te yugapradhAna tarIke gaNAya che. bhASAnA bhaNatara mAtrathI arthAt dazabAra bhASAnA vidvAna thavA mAtrathI agara manahara AkarSaka vyAkhyAna devAthI vA aneka zAstrane abhyAsa karavA mAtrathI AtmajJAnI mahAgurUnI dazA prApta karI zakAtI nathI. bhASApaMDita, kathAkaranArAo, upadezake, vyAkhyAnakAro, kiyAkaranArAo aneka che paraMtu AtmajJAnI anubhavI gItArthamahAtmAo ke je mana rahIne paNuM apUrva zaktine prakAza karanArA viralA che. anya mahAtmAo karatAM teomAM eka prakAranI vilakSaNatA rahelI hoya che. aMdhakAramaya rUDhimaya jamAnAmAM teo jyAre prakaTe che tyAre kharA AtmArthI manuSya temane oLakhI zake che. rUDhibaLavALAo paikI kavacit ajJa manuSya teonA sAmA paDe che paraMtu teo je je bAbatene prakAza karavA For Private And Personal Use Only Page #909 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAre che te kare che ane rUDhipravAhamAM thaelI malinatAne dUra kare che ane vizvamanuSyane paramAtmapada prApta karavAnA mukhyasAdhanA mULa uddezAmAM lAvI mUke che. AtmajJAnI gurUonI vaMzaparaMparA eka sarakhI rIte vahe e kaMI niyama nathI. adhakAramaya jamAnA pachI prakAzamaya jamAne ane te pachI aMdhakAramaya jamAne divasa ane rAtrinI peThe thayA kare che. AtmajJAnI gItArtha gurUnA bhakate potAnA gurUnI AjJA pramANe kartavya kAryo kare che ane teo gurUnI AjJA pramANe pUrNa zraddhabalathI maharAjAnA AsurI sinyane harAvavA samartha thAya che. pUrNa zraddhAmaLathI gurUnuM hRdaya ApoApa ugAravinA paNa ziSyanA hRdayamAM utare che. te mATe pUrNa zraddhAbalane mULa lekamAM ullekha karyo che. pUrNa zraddhAbaLavAna manuSyo vartamAna jamAnAmAM je pAramArthika, dhArmika kAryo karIne vijya meLave che tene anya manuSya meLavI zakatA nathI. aeva uparyukta lekanA pUrNarahasyanuM hRdayamAM manana karI gurvAjJA pramANe dhArmika kartavya karmone anue karavAM joIe. avataraNa-adharmavinAzaka, dharmasaMsthApaka AtmajJAnI mahAtmAo pragaTe che, janme che, tethI teonI sevAbhakti tathA AjJAthI dharmane tathA dharmI manuSyane uddhAra thAya che. te darzAve che. adharmasya vinAzAya, dharmasthApanahetave / AtmajJAnimunIndrApA, maktArA mahItale // 15 // ajJAnAvinAzana, nAnAM bAzananA dharmoddhArakayogIndrA, gIyante IzvarA janaiH // 155 // zabdArtha -avinAzArtha ane dharmasaMsthApanArtha A vizvamAM mAtmajJAnimunIndranA avatAre thAya che. ajJAna, nAstikya Adi AsurI sapanA nAzavaDe ane jJAnadarzanAdi saddaguNene vizvamAM prakAza karaNathI vizvajavaDe te dharmoddhA rogIndra, Izvare gavAya chelevAya che. For Private And Personal Use Only Page #910 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 849 vivecana -IzcarAvatArarUca AtmajJAnimunInne kharekhara A vizvamAM adharmanA nAzAthe ane dharmasaMsthApanArthe avatare che. teoe pUrvabhavamAM dharmanI apUrvazaktine meLavelI hoya che ane atra pUrvabhavadharmakarmAnurAge dharmarakSaNArthe dharmasthApanArthe ane adharmanA sAthe teone avatAra thAya che. tenAmAM bAlyAvasthAthI apUrvaguNanI jhAMkhI pragaTe che. A vizvamAM nAstika, adhama, jaDavAdI duSTa lekenuM prAbalya thAya che ane jyAre teo dhamamanuSyane satAve che tyAre tevA AtmajJAnimunivarenA avatAre thAya che. jyAre vizvamAM rAtrInI peThe ajJAna, vahema, adharma, hiMsA, mArAmArI Adiadharmane ghera aMdhakAra vyApI jAya che ane dharmImanuSyane aneka vipatti paDe che tyAre teo dharmoddhAraka mahAtmAonA prAkaTya mATe prArthanA kare che tyAre teonA puNyAnusAre aneka mahAtmAo svakIya puNyabalAnusAre devaleja vageremAMthI ApI atra keInA tyAM janma dhAraNa kare che. adharmanA aMdhakArane nAza karavA mATe dezakAlAnusAre jeje yogya kartavyaka hoya che teone teo kare che ane adhama manuSyonuM bala ghaTADI adharmane nAza kare che. temAM dezakAla para manuoNne dharmamArgamAM daravavAnA apUrvaguNe heAya che. teo je kAlamAM jeje saguNenI nyUnatA hoya che tene prakAza kare che ane adharmapravartakavicArene ane AcArane nAza kare che. teo paMca parameSThimAM amuka amuka padathI vibhUSita hoya che. dharmakAraka munIndra jeje dezakALe jeje dharmAcAranI ane dharmavicArenI khAmI hoya che tene pUrNakare che ane dharmAcAramAM ane vicAremAM je je te samaye azuddhatA pravezelI hoya che tene nAza kare che. AtmajJAnImahAtmAonA upadezathI dharmAcAramAM ane dharmavicAramAM aneka prakAranA samyaga sudhArA thAya che ane tethI dhamamanuSya dharmanI sachavanatAthI jIvavA samartha thAya che. adhama ajJAnI manuSya taraphathI dharmedrAraka mahAtmAone aneka upasargo, vipatti sahevI paDe che. AsurI zaktinA dhArakene ane surIzaktinI dhArakene paraspara aneka prakAranAM ghera yuddha karavA paDe che temAM a5hAni ane mahAlAbhanI praSTie surIzaktinA pravartaka mahAtmAo apUrvazaktine phairavI 107 For Private And Personal Use Only Page #911 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 50 dharmanA uddhAra kare che. tethI vizvamAM moTA bhAge adharmIonu prAbalya ghaTe che ane jyAM tyAM dharmImanuSyanu prAbalya vadhavAthI vizvamAM sadguNNAnA prakAza paDe che ane durguNArUpa adhakArano nAza thAya che. adharmImanuSya, dharmI manuSyane aneka prakAranAM du:kho Ape che, ane tenA nAza thAya evA upAcene jyAre adharmImanuSyA Adare che, tyAre dharmAMdnArakamahAtmAe tete dezakAlamAM avatare che ane svAtmazakticAvarDa adharmano nAza kare che. mithyAtva, ajJAna, asatya, hiMsA, cArI, vyabhicAra, krodha, mAna, mAyA, lAla, irSyA, dreSa, durAcAra, pApAcAra, prANIonA nAza, garImAne trAsa, dharmanAnAme pApI rivAjo vagere sarva adharma gaNAya che. bhaktayALu santasAdhuonuM rakSaNa karavuM te dharma che. ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ahaMmamatvatyAga, dAna, parApakAra, devagurUnI bhakti, dhyAna, samAdhi vagere sarvane dharmamAM samAveza thAya che. dharmanAnAme paNa durguNAnI vRddhine adharma kathavAmAM Ave che. paraspara bhinna dharmavALAo potapotAnA dharmane satyamAnIne dharmAbhimAnamAM masta khanI dharmayuddhe karIne sahAlakSa manuSyAnA raktanI nadIo vahe che tyAre dharmodvArakamahAtmAonA dezakAla paratve avatAza thAya che, ane teo dharmanAnAme paraspara yuddha karIne adharma pravartAvanArAone satyadharmamArgamAM karI adharmanAnAza kare che. je kAlamAM guNavinAnI zuSkakriyAmAM rUDhapravRtti thaelI hoya che ane tenA bhAvarUpa AtmAmanta paDIgayA hoya che te kAle AtmajJAnimahAtmAe AtmaguNAnA mULa uddeza tarapha manuSyone vALe che ane adharUDhI mArgamAM thaelI khakhAIne dUra karI sudhArA kare che. dharmapravartakaAtmajJAnI mahAtmAo satyajJAna darzanacAritranA prakAza kare che ane ahaMma matvavRttiyAne duniyAmAMthI dUra karavA adhyAtmajJAnane sarvatra pracAra kare che. dharmAMddhAraka AtmajJAnI mahAtmAe dharmazAstrAmAMnA satyAnA prakAza pADe che tathA temAM paraMparAe je kaMI asatyanA praveza thayA hoya che tene parihare che. AtmajJAni mahAtmAe sarala jIvatI sAdIbhASAmAM satya dharmanA upadeza Ape che tethI tene grahaNa karavAmAM bALajIvAne paNa koI jAtanA pratyavAya thatA nathI. AtmajJAnI mahAtmAe jeje dezamAM, For Private And Personal Use Only Page #912 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 51 je kAlamAM je bhASAmAM tene dezIya tene kAlI namanuSyane vyavahAra pravarte che te bhASA dvArA bodha Ape che. dharmapravRttimAM amuka bhASAnuM mahatva nathI paraMtu bhASA dvArA prakAzita karAtA satya dharmanuM mahatva che. game te bhASAmAM dharmapravartakamunIndra bole che paraMtu tene uddeza bhASAdvArA manuSyane satya vicAre ane satyAcAra avadhAvavA tarapha hoya che. nadInA avakuMThita jalapravAhanI peThe keIpaNa pravartita dharmanA pravAhamAM mAlinya AvyA vinA rahetuM nathI; paraMtu AtmajJAne mahAtmAo te dharmamAM pravartita mAlityane avabodhIne tene nAza karavA aneka dharmapravRttinAM zuddhaparivartanane kare che. dharmasAmrAjyanI pragatithI vyAvahArika rANiyAdi sAmrAjyanI paNa nirmala pragati thatI jAya che. vizvavati manuSyanA samAjamAMthI adharmane dUra karavA mATe AtmajJAni munIndra je Atmaga Ape che tenI kismata AMkI zakAtI nathI. dharmapravartaka mahAtmAonA avatArane oLakhavAmAM kavacit ajJamanuSya paccAsa varSa pAchaLa hoya che. dharmodvAraka mahAtmAo, dharmarUpa agnine prajavalita kare che tethI adharma baLIne bhasmIbhUta thaI jAya che. dharmedrAraka mahAtmAo, manuSyanAM koMmAM sajIvana vicAramaya zabda mane kuMke che tethI manuSyomAM dharmanuM navuM cetanya Ave che ane malinatAne svayameva nAza thaI jAya che. dharmodvArakamahAtmAe rU5 Izvare, bhUtakALamAM ananta thAya che. vartamAnamAM aneka thAya che ane bhaviSyamAM ananta thaze. vartamAnakAlamAM AtmajJAnimahAtmAone temanA jIvanakAlamAM viralamanuSya oLakhI zake che. jemAM vartamAna namAM teonA AtmAne oLakhe che teo sarva samarpaNa karIne teone IzvararUpa mAnIne teonI sevA bhakti kare che tathA teonI AjJA pramANe dharmapravRtti kare che. dharmedrAraka gIndrone leke IzvarAvatAra rUpa mAnIne teonI pUjA kare che. jeTalA AtmAe che teTalA sattAe Izvare che. teo Atmazakti pragaTAvIne vyaktithI amuka daSTie IzvarAvatAra tarIke thAya che. dharmodvArakamahAtmAo kharekhara dharmapravartaka daSTie Izvara jevA athavA IzvarAvatAre che. jyAM sudhI puNyakarma che tyAM For Private And Personal Use Only Page #913 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 854 sudhI teo avatAra jhahIMne AtmAnI paramAtmatA kare che ane anya manuSyane dhamathI uddhAra karavAthI teonA teo Izvare bane che. vizvavarti le kema te IzvAvatAra tarIke manAya che ane pUjAya che. manue teomAM guNavaDe teone sAkAra Izvara tarIke pUje che. karma che tyAM sudhI AtmAonA avatAra thAya che. karmaagara guNAdi mAyArahita suddhAtmAnA avatAre thatA nathI. karmasahita ucca AtmAo puNya prAgabhAre manuSyane avatAra pAmIne AtmajJAna, Atmadharmane upadeza ApIne dharmodvAraka Izvara tarIke gavAya che. jenasyAdvAdaSTie arihaMta siddha AcArya upAdhyAya ane sAdhu e paMcaparameSThi che. siddha pazamAtmA nirAkAra parameSThI che ane arihaMta AcArya upAdhyAya ane sAdhu sAkAra sadehI parameSThI-paramezvara che. dharmakAraka AtmajJAnI mahAtmAe te IzvararUpa che ane te pUrve paNa guNasthAnakApekSAe (pUrvabhAvamAM) IzvarAvatAra hatA. vedAntadaSTie advaitavAdamAM mahAtmAo Izvare che. sattAgata saMgrahanaya daSTie eka Izvara ane vyakitagatadaSTie sarve mahAtmAe Izvare che. AtmajJAnI AtmA mubhavI sarakAramahAtmArUpa IzvarAthI je sAkSAt dharmanI prApti thAya che te anyathI thatI nathI. sAkAra mahAtmArUpa Izvara upadeza Ape che paraMtu nirAkAra paramAtmA upadeza ApI zakatA nathI. mATe munIndro ke je Izvara parameSThIo che te AtmajJAna dhyAnAdi guNavaDe dharNoddhAra kare che ane adharmono nAza kare che teja pUjavAM sevavA yogya che. mahaSi-muniva-gI ke jeoe gItArthadazA prApta karIne rAgadveSano ghaNA AvaraNo dUra karyA che teonI AjJA pramANe pravartavAthI aSTakamene kSaya thAya che ane paramabrahmarUpa siddha buddha padanI prApti thAya che. AtmajJAnI mahAtmAonI saMgatithI eka ghaDImAM je lAbha maLe che te IndrAdika dethI maLato nathI te anya manuSyanuM te zuM kahevuM ? adhyAtmajJAnamAM tallIna banIne jeoe medavRttinI pilIpara raheluM zuddha brahmanuM anantasukha A yAdImAM masta banI gayA che evA munindrothI ja anyamanubene bukti'sukhane anubhava maLe che ane janma jarA maraNanA baMdhane For Private And Personal Use Only Page #914 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 53 TaLe che. mATe lekeSaNA, viseSaNA, kItinI eSaNa, ahemamatAnI vRtti, Adi sarva azuddha dharmane tyAga karIne evA dharmoddhAraka mahAtmA prabhunuM sarvasvArpaNa karIne zaNuaMgIkAra karavuM joIe ke jethI AtmAnubhava thAya ane ekSapadamaya banI javAya. AtmajJAnI vega munivarane anubhava karIne teonI sevA karavI joIe. sarva prakAranI zikAone tyAga karIne ane sarva bhItine tyAga karIne dharmedrAraka mahAtmAonI AjJA pramANe dharmakarmamAM pravartavuM joIe. dharmedrAraka AtmajJAnI mahAtmAgurUnI AjJAvinA tapa, japa saMyamanI saphalatA thatI nathI. AtmajJAnI mahAtmA prabhunAM darzana karIne temanA sahavAsamAM rahevuM joIe ane temanI kRpA meLavavI joIe. dharmodvAraka mahAtmAe ja jagaduddhArake che. nirAkArarUpa paramAtmA ne zuddha parabrahmane sAkSAtkAra karavAne sAkAraparamAtmArUpa munIndrone-mahAtmAone anubhava sAkSAtkAra thAya che, tyAre agragAmi sarva anubha nI prApti thAya che. ata eva prathama dharNoddhArakadharmapradAtA mahAtmA gurUnI sevA karavI joIe. dharmedrAraka munIndranA sarva vicAranAM ane sarva AcAranAM rahasyane avadhavAthI pUrNazraddhAbale temanI AjJA pramANe pravartavAthI satya anaMtazuddhabrahmamaya thavAya che. ema niHzaMka avadhavuM. AtmajJAnimahAtmAgurUe, bhakatanA ziSyonA ajJAnane nAza kare che ane bhaktaziSyanA hRdayamAM jJAnane prakAza kare che mATe tevA mahAtmA gurUmaLyo pazcAt kaMI meLavavAnuM bAkI rahetuM nathI. evI zraddhA dhAraNa karIne teonI AjJA pramANe pravartavuM joIe. sevAyega, bhaktiyoga ane karmaveganI pravRttimAM gujJAthI ziSya pravRtta thaIne AtmajJAnanI cegyatA meLave che ane pazcAta teo AtmajJAnanA mArgathI patita thatA nathI. aneka prakAranAM dharma zAstro-dharmacAre-dharmapravRtti vagerenA pravartaka sthApaka rakSaka ane sarva prakAranI malinatAnA nAzaka, mahAtmA dharmAcAryone sata kaSTa vinaya kare ane temane sarvasamarpaNa karI temanA caraNamAM sadA ALoTavuM eja gRhasthonuM ane tyAgIonuM paramadharmartavya che. ahamamatA, dehAdhyAsa ane nAmAthyAsa vagereno tyAga karIne munIndra For Private And Personal Use Only Page #915 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 AtmAnubhavI dharmAMcAryanI eka kSaNa mAtra paNa saMgati dravyathI ane bhAvathI nahI' tyajanAra evA bhaktAnA uddhAra thAya che ane te brahmayaiAtinA anubhava karI sarvakarmAnI pelIpAra jAya che. sarvadezAmAM dharmodvAraka munIndro mahAtmAe ke je sAkAra Izvaza gaNAya che te prakaTe che. tenA sAme AsurIsaMpattimAne paDe che temAM teonA parAjaya thAya che ane te je anubhavo DhaMkAI gaelA hoya che teone tathA gupta siddhAMtAnA prakAza kare che. evA gurU IzvarasvarUpa mahAtmAonI sevA bhakti karavI ane dharmaneA uddhAra karavA temanI AjJA pramANe antAM ane bAhyamAM pravartavuM joie. avataraNaH--uparyukta mahAtmA sadgurU prabhunI AjJApUrvaka dharmapravartakazAsanannatikArakakarmo karavAM joie ane santa sAdhuonI bhaktipUrvaka teonA saMrakSaNakAryamAM pravRtta thavuM joIe, te nIce pramANe darzAvavAmAM Ave che. bhAsante sadupAyA ye, dezakAlAnusArataH / zuddhadharma pravaddhayarthaM te te sevyAH prayatnataH // 156 // dIrghadRSTayanusAreNa, zAsanonnatikArakam / sarvatra dharmavRddhayarthaM, sevyaM karma suyuktitaH // 157 // satAM saMrakSaNArthayat, sevyaM karma vivekataH / dharmotpattiryato vizve, sAdhubhyo jAyate dhruvam // 158 // sAdhUnAM sevanaM kArya, deyaM dAnaM subhaktitaH / sAdhusaGghasya yogyaMyat, kartavyaM tattu bhAvataH // 159 // zabdArthaH--satya zuddhadharmanI vizvamAM pravRddhi mATe dezakAlAnusAre jeje sadupAcA bhAse tete upAcAne karmayogIoe prayatnathI sevavA joie. dIrdhadayanusAra sarvatra vizvamAM dharmavRddhimATe zAsanannati karmane yuktithI sevavuM joIe. sAdhunA ane sAdhvIonA saMrakSa For Private And Personal Use Only Page #916 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 855 NArthe je egyakarma hoya tene vivekathI karavuM joIe. kAraNake sAdhuethI nizcayatA dharmanI uttapatti jyAM tyAM vizvamAM thAya che. mATe sAdhuonI sevA karavI ane zubha bhaktithI teone dAna devuM ane sAdhusaMghanI pragati mATe je gyakarma hoya tene karavuM joIe. vivecana--uparyukta jJAnI munI satyazuddha dharmanI pravRddhi mATe avatAra dhAraNa kare che, ane karmayegIone dharmavRddhi mATe AjJA kare che. teo kathe che ke dezakAlAnusAre zuddha dharmanI vRddhi mATe je je upAye egya bhAse te sevavA joIe. dharmanI vRddhithI deza sAmrAjya samRddhi vadhe che, dharmanI vRddhithI vizvamanuSyanI Arthika sthiti sudhare che. dharmanI vRddhithI vAyu samIcIna vAya che. meghanI suvRSTi thAya che ane aneka duSTarogane nAza thAya che. dharmanI pravRddhithI aneka pApane nAza thAya che, ane aneka puNyakarmone utpAta thAya che tethI dharmadezamAM mahApurUSanA avatAre pragaTe che. dharmanI pravRddhithI manuSyamAM AmikabaLa khIle che ane mehanI AsurI prakRtine nAza thAya che. sarvatra dharmanI pravRddhithI vyAvahArika satya svAtaMtrya vicAronI ane sadAcAranI vRddhi thAya che ane adharmamaya asadavicArene ane anAcArane nAza thAya che. dharmanI pravRddhithI cArI, vyabhicAra vagere duSTa karmakaranArAo paNa dharma pravRtti seve che ane cerI vyabhicAra vagere duSTa karmono tyAga kare che. zuddhadharma pravRttithI dezamanI samAjemAMthI duSTavicAra ane duSTAcAre palAyana karI jAya che. rAjAomAM ane prajAomAM paraspara naitika saMbaMdha saMrakSavAmAM dharmanI vRddhithI vizeSa kArya karI zakAya che. satya zuddha dharmanI pravRddhivinA anItinuM baLa vizvamAM vRddhi pAme che ane tethI vizvamAM zAMtinAM sUtronAM baMdhane zithila thaI jAya che. dayA satya, asteya, brahmacarya, mamatAtyAga, niSpakSapAtadaSTi, madhyasthatA, viveka vagere guNethI AtmAnA jJAnAdi zuddha dharmanI vRddhi thAya che. zuddhadharmane rahevA mATe zarIranI bahAra anyatra paribhramavA javuM paDe tema nathI. vidhavatisarvadehadhArIonA AtmAomAM jJAna darzana cAritrarUpa zuddha dharma rahe che. vizvamAM zuddhadharmanA baLathI sarva For Private And Personal Use Only Page #917 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 856 zubhasukhamaya zaktiyAne pragaTAvI zakAya che. manuSyae satya sukhamaya jIvana yAne prabhumaya jIvananI prApti mATe satya zuddha dharmanI pravRddhithAya evA dezakAlAnusAre jeje upAcA hoya temAM gItArtha gurUnI AjJAthI pravartavuM joie. zuddha dharmanA pralayanI sAthe sarva jIvAnA dharmanA pralaya thAya che. ataeva zuddha dharmanI pravRddhi jeje upAcAthI thAya te te upAcApUrvaka gurUgama grahI svArtha tyAgIne pravanavuM joie. karmayogIonuM sarva kartavya kAryAmAM mukhya kArya eche ke samastavizvamanuSyane zuddhadharmanuM svarUpa avabodhAvavuM. vizvavati manuSyA jo AtmAnA satya zuddhadharmone avamedhe ane nizcaya kare te vizvavati manuSye sarve paraspara eka trIjAne Atmavat dekhe ane rajoguNa, tameguNamuktasatya sukhanA bhAgI ane tethI aneka prakAranAM duHkhA ke je duniyAmAM jIvAne kSaNe kSaNe satAve che teone aMta Ave. A vizvamAM sarva jIve paraspara eka bIjAne svAtmAmAM svAtmavat dekhe ane tenA AtmAnI sAthe maLe evuM zuddha dharma sAmrAjya,sarvatra sthapAvAnI sAthe sarva jIvAne prabhumaya jIvananI prApti thAya che. AtmAmAM satyajJAna, satyadarzana ane AnaMdavagere dharmAM rahyA che. tenI sarvajIvA vRddhi kare eTale teo svayaM prabhumayajIvanavaMta ane che. ane tethI eka bIjAnA svArthavaDe nAza karavAnA prasaMga AvatA nathI. tathA aneka prakAranI mAnasika ciMtAo TaLavAthI satya zAntinI prApti thAya che. Ardra, sAMkhya, mImAMsaka, naiyAyikadarzana, vedAnta dharma, hindudharma, musalamIna dharma, prIti dharma, vallabhAcArya puSTimArga, rAmAnuja paMtha, kabIrapaMtha, thIsephI, brahmasamAja prArthanA samAja, zIAdharma, khIjA dharma vagere aneka dharmonuM mULa AtmAnI aneka DhaSTiyA che ane te sarvedharmo AtmA arthAt brahmamAM samAya che ema jyAre jJAna thAya che tyAre sarva manuSye vicAre che ke AtmA te zarIramAM hRdayamAM, talamAM telanI peThe vyApI rahyo che, tyAre sarva satya paNa AtmAmAM vyApI rahyAM che. evA nizcaya thatAMnI sAthe AtmAnA zuddha dharmAnA anubhava karavA mATe kharI laganI lAge che ane tethI teo AtmAnA zuddhadharmanA atyaMtarasiyA bane che tethI tene zuddha For Private And Personal Use Only Page #918 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 857 dharmanA anubhava Ave che. A pramANe vizvavatimanuSyane zuddhadharmanA anubhava AvatAM sarvadharmonI draSTiyAnI parasparanI virUddhatAnA aMta Ave che, tathA sarvadharmI potAnA AtmAmAM samAyalA jaNAya che. anaMtadhAM evA che ke je anubhavamAM bhAse che paraMtu vANIthI kathI zakAtA nathI, tenA paNa anubhava Ave che. vizvamAM bhinna bhinna dharmanA AcArA ane vicAro kaI kaI priMyAthI pragaTe che ane teonI AvazyakatA kyAM sudhI che tene paNa anubhava Ave che. A pramANe anubhave pragaTavAthI AtmAmAM sarva dekhAya che, tethI parama saMtASa paramAnanda pragaTe che tataH pazcAt ema anubhavAya che ke sarva dehAmAM devA che, paraMtu zuddhadharmanA jJAnavinA teo peAtAne dIna, garIba gaNIne vikalpa saMkalpa karI duHkhI thAya che. sarvadeDA vastutaH aupacArika DhaSTie AtmArUpa devAnAM devaLe che, ane temAM AtmAe ahirAtmabhAvanI ane antarAtmabhAvanI anaMtaprakAranI krIDA karI rahyA che. sarva deDAmAM sarva AtmAo, svayaM anaMtakRSNA, anantarAmAM chete mananI vRttiyeArUpa gopIAnI sAthe ane samatArUpa sItAnI sAthe AtmArUpa rAma krIDA karI rahyA che ema anubhava Ave che. tethI koI AtmAnA deharUpa devaLano nAza karavAnI pravRtti thatI nathI. A pramANe vizvavatisarvamanuSyane jo bhAna thAya te vizvanI aneka samAjomAM prabhujIvananI jhAMkhI thAya ane AtmA zuddhadharmanI prApti karavA aneka dharmakarmone sevI paramAtmapada prAptakare, ema sarvajJa vItarAga paramAtmA zrImahAvIra prabhunA upadezanAsAra akhAdhAya che. sarva jIvAmAM svAtmAnA zuddhadharma dekhavAnA anubhava kare tethI zuddhadharmanA saMskAronI vRddhithaze ane tenu pariNAma e Avaze ke sarve jIvAnI sAthe svAtmAnI abhedyatA anubhavAze. uparyukta zuddhadharmanI prAptithI vizvavyApaka abheda saMbaMdhatAnI prAptinI sAthe nirbhaya nirmaLa paramAtmAnuM prAkaTaya sAkSAt svAtmAmAM thaeluM avAdhAze. AtmAne zuddhadharma sarvatra sarvadehIomAM eka sarakhA che tene prakaTAvavA mATe dezakAlAnusAre jeje sadupAye lAge te sevyAthI vizvanA kharekharA karmacAgIonI padavI prApta karIzakAya che. satyazuddhadharma e ja vizva 108 For Private And Personal Use Only Page #919 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 858 vartimanuSyane satyadharma che ane tethI sarva jIvenI sAthe abhedatA karI zakAya che, tathA prabhumaya jIvana prApta karI zakAya che. temAM dharmanI takarAre vA saMsAranA kaleze nathI. temAM ucca nIcabhAva nathI. mATe karma gIoe evA AtmAne zuddhadharmane pracAra karavA mATe je bane te sarve karavuM, ane vizvamAM zuddhadharmane pracAra karo ke jethI laghu vartularUpa banelA dharmothI paNa AtmAnA zuddhadharmanI prApti karI zakAya ane rAgadveSAdi azuddhadharmone nAza thAya. zarIramAM AtmA che tAvat sarva prakAranA dharmone vicAra karI zakAya che. jenAthI sarva prakAza thAya che e AtmA zarIramAM che. tenA vinA anyatra zuddhadharma nathI. zuddha dharmanI prApti mATe lakSamIsattA vagerenI kaMIpaNa jarUra nathI. je sarvane jANe dekhe che evA anAdi ananta AtmAmAM kevalajJAnAdi zuddhadharmo che. mATe AtmAmAM zuddhadharma de che. sarva manuSyane AtmAomAM rahelA zuddhadharmone samajAve, eTale teo eka keDInA kharcavinA meTA meTA zahenazAha karatAM anantaguNasukhI thaze. AtmAvinA A vizvamAM keIe kaMI zakyuM nathI. jyAre AvI sthiti che tyAre AtmAmAM uMDA utaravAnI jarUra che ane AtmAnA zuddhadharmanI vRddhi mATe Avazyaka upAthI pravRtti karavAnI jarUra che. AtmAnA zuddhadharmanI prAptivinA bahAsattA lakSmIsAmrAjyathI kadi sukha prApta thavAnuM nathI. AtmAnA zuddhadharmane anubhava karyothI vizvavatisarvajonA kalyANa mATe pravRtti karI zakAya che. rAgadveSAdikaSAe atyaMta kSINa thavAthI AtmAnA zuddhadharma AvirbhAva thAya che. lAkhanI che, lAkhe karaDe jAtanAM dharmapustake, lAkheka jAtanI. vidyAkaLAo vagere kyAMthI utpanna thayAM ? tenA javAbamAM kahevuM paDaze ke AtmAmAMthI. tyAre have AtmAnA mULajJAnAdi zuddhadharmane prakaTAvavAthI kaMI bAkI rahI zake tema che ke? nA kaMI nahIM. buddhabhagavAne AtmAnuM dhyAna dharyuM hatuM. mahamada payagaMbare AtmArUpa khudAnuM dhyAna dharI dharmamata pravartAvyuM hatuM zaMkarAcArye AtmAyAne bahAnuM dhyAna dharIne advaita brahmanI sthApanA karI hatI. rAmAnujAcAryo, vallabhAcAryo, izukAITe, kabIre, vagere aneka mahAtmAoe AtmAnuM dhyAnadharIne tenA ekeka jJAnakiraNathI dharmanI sthApanA karI hatI. zrI For Private And Personal Use Only Page #920 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 19 mahAvIraprabhue AtmAnu dhyAnadharIne AtmArUpasUryanAM anaitikaraNarUpa kevalajJAnanI prApti karIne dharmanI dezanA dvIdhI hatI ane sarvatra vizvamAM zuddhadharmanI sthApanA karI hatI. A uparathI spaSTa avabelAze ke uparyukta mahAtmAo vagere aneka mahAtmAe AtmAnu dhyAna dharyuM. vartamAnamAM aneka mahAtmAe AtmAnu dhyAnadhare che ane bhaviSyamAM aneka mahAtmAe AtmAnuM dhyAnadharIne aneka dharmone prakaTAvaze. A uparathI avadha maLe che ke AtmAnA anaMtajJAnAdi dharmano pAra nathI. tenu dhyAna jeTalA aMze thAya che teTalA aMze tenA zuddhadharmanA anu bhava Ave che. sAgaramAM anaMtaguNa jala che temAM loTo lATA jeTalu jalabharI zakaze ane gAgara, gAgara jeTalu jalabharI zakaze paraMtu jalanA pAra AvavAnA nathI. taddat AtmAnA zuddhadharma ananta che tethI tenA pAra AvIzakatA nathI. jJAnI AtmAnA anantajJAnAdi zuddhadharma tarapha vaLe che ane tyAM jeTaluM te vizrAma pAme che teTale AnaMda pAmIne te khuzI thAya che. jJAnImahAtmAe AtmAnA anaMta zuddhonuM dhyAnadharIne tanmayakhanI paramAtmA ane che. A pramANe AtmAnI sthiti che mATe AtmAnA zuddhadharmanI vRddhi thAya ane satya zuddhadharmanA vicArAnA sarvatra vizvamAM pracAra thAya te mATe zrImahAvIraprabhunI peThe upadeza devAmAM karmayAgIoe paripUrNa AtmabhAga ApavA joIe. uparyukta AtmAnA zuddhadharmanI ane satya vyavahAra dharmanI utpattinu mULa santA, sAdhue che. sAdhuothI AtmAnA zuddhadharmanA pracAra thAya che. A vizvazALAnA satya zikSako sAdhu che. paramAtmAnA sAkSAkAra karavA mATe ane AtmA teja paramAtmasvarUpa che. evA nizcaya karAvavA mATe sAdhuonI sevA karavAnI jarUra che.. sarvadharmonuM mULa sAdhuo che. kAmAdivAsanAone nAza karIne ane AtmAnA zuddhatAnA anubhavakarIne je sAdhue thayA che te vizvamAM kalpavRkSa samAna che. tenI sevAbhakti karavAthI yuddhadharmanI avazyameva prApti thAya che. sarvajIvAmAM zuddhadharmano AvirbhAvarUpa utpatti karanArA sAdhue che. mATe sAdhuonI rakSA karavAmAM ane sAdhvIonI rakSA karavA mATe egrIndramahatyAerUpa IzvarI avatAronI utpatti thAya che. sarva For Private And Personal Use Only Page #921 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dezamAM, samagra vizvamAM AtmAnA jJAnadarzanacAritrAdi zuddhadharmanI utpatti karAvanAra sAdhuonI ane sAdhvIonI sevA bhakti thavI joIe. nivRttimaya pravRttidharmamAM sAdhue tallIna rahe che ane vizvane kuTuMba samAna gaNIne aneka AdhyAtmika tane sarvatra pracAra kare che. AdhyAtmika zaktione prakAza karanArA sAdhuo che. paramAtmAenA TheTha pAsenA sAdhuo che. A vizvamAM ekSa sukhanI jhAMkhIne anubhava karanArAM mastasAdhuo che. aneka prakAranuM dhArmika zikSaNa ApanArA sAdhuo che. veda, Agama, bAIbala, purANa Adi dharmazAstronI jIvatI mUrtio sAdhuo che. jeonA hRdayemAMthI bhUtakALamAM aneka zAstra nIkaLyAM, vartamAnamAM nIkaLe che ane bhaviSyamAM nIkaLaze evA mahAtmA sAdhuo vinA duniyAmAM anya je ratna gaNAya che te asatya che. satya svAtaMtrya bhaktAo sAdhuo che. mastasAdhuo keInI paravA vinA zuddhapremathI vizvajanene satya vicAre jaNAve che. teo samAdhi dhyAnamAM rahIne paramAtmAne sAkSAtkAra karI alamasta bane che. jaDavAdIo, nAstika, sAdhuonA saMghane-samudAyane nirUpayegI gaNe che ane sAdhusamudAya tarapha tiraskAranI lAgaNIthI juve che chatAM sAdhuo matrI bhAvathI teone dekhe che ane teone pratibaMdhavA jeTalA ghaTe teTalA upAsethI pravRtti kare che. A vizvamAM paramArthanI mUti ane jIvatA de, sAdhuo che. teo vizvane a5hAni ane mahAlAbha samarpI zake che. manu nA hRdayemAM sAdhuonI sattA che tyAre manuSya para bAhya sattApravartaka rAjAe zahenazAhe che. sAdhuonA samudAyamAM jene sAkAra paramAtmava na dekhAtuM hoya te nirAkAra5ramAtmapada prApta karavA zaktimAna thatuM nathI. sAdhuonI hAya levAthI dezanuM kemanuM ane samAjanuM zreya thaI zakatuM nathI. rAjAone ane manuSyane samAna gaNune teone AdhyAtmika jJAnanA samarpanAra sAdhuo che. sAdhuonA je AdhyAtmika ugAre nIkaLe che te paraMparApravAhe dharmazAstrI tarIke vizvamAM pravarti che. paramAtmAnA vizvAsa para sarvasamarpaNa karanArA sAdhuo che mATe teonI sevA karavI joIe ane annadAna, For Private And Personal Use Only Page #922 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir varadAna AdinuM dAna karIne teone saMtoSI teonI kRpA meLavavA sadA taiyAra rahevuM joIe. jyAre sAdhuone pIDanArA ajJAnI adhamanAstikamanuSya ghaNA pramANamAM pragaTe che tyAre sAdhusamudAyanI rakSA karanArA IzvarI avatArarUpa munIndra pragaTe che ane teo sAdhuo, sAdhvIo, dharmImanuSya, ane garIba pazupaMkhIonuM rakSaNa kare che. sAdhusamudAya vinAnA dezamAM kaI jAtanI Apatti prakaTayA vinA rahetI nathI. dharmanA zvAsorasa prANabhUta sAdhuo che mATe teonI helanA thavA devI nahi ane sarvavArpaNa karIne teonI bhakti karyA karavI joIe. AryAvarta aneka mahAtmA sAdhuothI bhita rahe che tethI te adhyAtmadharmanI bhUmi tarIke prasiddha che. je dharmavALA manuSya, sAdhuonI helanA kare che ane teone dhikkAre che te dharmanI samAjanI keTi upAvaDe paNa vizAlatA thatI nathI. saMpUrNa zarIrane rAjA jema vIrya che tema dharmanA rAjA tarIke santasAdhuo che. game tevA dharmane AcAramAM mUkIne raheNIthI sAdhuo pravartAvI zake che. santasAdhu brAhmaNethI dezamAM, vizvamAM, AdhyAtmika vidyAno pracAra thAya che. hAlamAM yuropamAM mahAyuddha pravarte che tenuM kAraNa e che ke tyAMnA dharmanA pravartake meTA bhAge tyAgI jJAnI sAdhuo rahyA nathI tethI tyAM rajoguNa guNanA bAhya sAmrAjyanI atyaMta pragati thaI che tethI tyAM mahAbhayaMkAra yuddha cAlI rahyuM che. rajoguNa sAmrAjya samRddhi ane tame guNa mahAsAmrAjya samRddhine punaH apa kAlamAM vilaya thAya che. AryAvartanA AdhyAtmika jJAna sAdhuonA bedha vinA tyAM sAtvikakarma sAmrAjyanI pragati thaI zake tema nathI. AryAvartamAM eka dina zudranA gRhamAM adhyAtmajJAnanI je rahe che tevI tyAM na hovAthI dharma sAmrAjyamAM te A ryAvartanA sAdhuonI mahaSinI gurUtA rahevAnI. jyAre pAzcAtya dezIjene AryAvartanA sAdhuonI AdhyAtmika dharmani vRttine grahaNa karaze tyAre tyAM satya sAdhuone prAdurbhAva thaze. jaina AdhyAtmika Agamene hAla pAzcAtya dezamAM pracAra thAya te tyAM sAtvika dharmapravRtti pragati zAnti sAmrAjyanI sthApanA thAya. AryAvartamAM sAdhu For Private And Personal Use Only Page #923 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ra nI tyAMnA karatAM vizeSa pUjyatA che tethI Aryajane nivRtti sukha je bhAgave che. tevuM sukha tyAMnI mAMjazeAkhanI pravRttiyAthI tene svamamAM paNa maLatuM nathI. ata eva sAdhusamudAyanI subhakti dAnathI sevA karavI joIe. 7 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avataraNaH-dharmarakSaka ane dharmakarmasudhAraka karmacAgIe sAmAjIka prabaMdhApUrvaka dharmavRddhikara kAryo karavAM joIe te nirdeze che. * , joja. sAmAjika prabandhena - dharmakarma sudhArakaiH dharmarakSakakarmANi kartavyAni prayatnataH // 160 // sarvakarma vinAzAya - zAzvatAnandahetave dharmavRddhikaraM karma - kartavyaM dharmarakSakam H || 161 || IICI zabdArtha:dharmakarmasudhAraka jJAnaceAgI karmacAgIAe dharmarakSaka karmAne sAmAjikaprabandhavarDa karavAM joIe. dharmarakSakakarmayogIoe jJAnAvaraNIyAsirvakarmavinAzArthe ane zAzvatAnanda mATe dharmavRddhikara karma karavuM joIe. vivecanaH-dharmakarmasudhArakoe prayatnathI dharmarakSaka kAryAM karavAM joIe. sAmAjika prabandhAnI vyavasthApUrvaka dharmarakSaka karyAM karI zakAya che. dharmakarmonuM patiH saMpUrNa jJAna thavAthI ane dharmakarmonI utpatti ane tenA cAgya dravyakSetrakAlabhAva pramANe kayA adhikArI jIvA hoya che, tenuM saMpUrNa jJAna thavAthI dharmarakSaka karmomAM sudhArA vadhArA karavAnI cAgyatA prApta thAya che. dravyakSetrakAlabhAva pramANe svapna para ne Avazyaka anAvAsyaka kayAM kayAM dharmakaryuM che tenuM paripUrNa jJAna thathAthI dharmakarmasudhAraka banI zakAya che. Avazyaka upayegI ane anupayegI dharmakarmAMtu vartamAna dravyakSetrakAlabhAvathI paripUrNa jJAna thavuM joIe. sAmAjika prabandhapUrvaka uttama vyavasthA karavAthI dharmakarmomAM sudhAro karI zakAya che. udAraDhaddhithI sarva dharmonA anantajJAnananuMlamAM samAveza thAya tevI sRSTie dharmakAnA sudhArI For Private And Personal Use Only Page #924 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karavuM joIe. saMkucitadaSTithI dharmakarmonI pravRttimAM saMkucitatA Ave che ane tethI ekAntadharmakriyAmAM amuka Agrahe baMdhAvAnuM thAca che. vartamAnakAlamAM sarvamanuSyone anukula thaI paDe evA prabaMdhethI je dharmakarmasudhArake prayatna kare che te tethI samAjanI dezanI unnati thAya che ane anya jaDavAdI nAstikanA aLa sAme svAstitvanuM saMrakSaNa karI zakAya che. prAcIna dharmakarmo ane vartamAna jamAnAnA lekonA vicAravAtAvaraNanI paristhitine vicAra karIne dharmarakSaka karmo karavAmAM Ave che te tethI vartamAnamAM ane bhaviSyamAM unnatinA mArge nirmala vahyA kare che. dharmarakSakadraSTie jeo dharmakasudhArake bane che, teo AtmAnI sarva zaktine ane samAjanI saMdhanI sarva zaktine khIlavI zake che. dharmakarmasudhArA vinA samAjamAM dharmasaMpradAyamAMthI malinatAne nAza thatuM nathI. dharmakarmasudhArakone anekavipatti sahana karIne dharmakarmomAM sudhArA karavA paDe che. tenAmAM pUrve kathavAmAM AvyA evA karmayogIonA guNe je hoya che te teo samAjamAM, saMghamAM, kemamAM paDelA saDAne nAza karI zake che. adyaparyata je je dharmakarmasudhArako thayA hoya teonAM jIvanacarti ane teoe karelAM kAryone anubhava karavo joIe ke jethI dharmakarmasudhArakone aneka dizAnuM jJAna thAya. sAmAjika prabajomAM sadA parivartane thayA kare che. dharmanA siddhAMtonI rakSA thAya ane dharmakarmonI rakSA thAya, tathA prAcIna satyane nAza na thAya, tathA vartamAnamAM je pragatikara upAye hoya tene Adara paNa thAya evI rIte dharmakarmasudhArakee dharmarakSakakarmo karavAM joIedIrghadraSTi vinA ane paripUrNa anubhava vinA dharmakarmasudhAraka banI zakAtuM nathI AtmajJAnIe sarva prakArane anubhava grahIne dravyakSetrakAlabhAva pramANe dharmakarmomAM sudhAre vadhAre karI zake che. sAmAjika prabaMdhanuM traNa kAlanI daSTie saMpUrNa jJAna prApta karavuM joIe. kamagIoe dharmarakSAnA kartagakAryomAM sarva vArpaNa karavuM joIe. jaDavAdI nAstikanA prabala humalAothI dharmanI rakSA karavI joIe. hAla AryAvartamAM pAzcAtya dezIya jaDavAdIonA vicAravAtAvaraNane phelAve thavA For Private And Personal Use Only Page #925 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lAge che. dharmane haMbaga gaNIne tene tirarakAra karanArA nAstikene prAdurbhAva thavA lAge che, teonI sAmA TakI rahevAya evI rIte dharmakarmasudhArakee dharmarakSAkArakakarmo karavAM joIe. AtmajJAna, paramAtmajJAnanA upadezane ghere ghera phelAve the joIe ane kAyaratA, bhIratA ane dInatAnA nAzapUrvaka lekanI dharmamArgamAM pravRtti thavI joIe. sarvaprakAranA dhArmika siddhAMtane gheraghera uhApoha the joIe. AtmAnA zuddhadharmonI prApti mATe vizvavati manuSyane jAgrata karavA joIe. dharmanI rUDhIo pramANe nirasatAthI pravartanArA samUcchimapaMcendriya jevA manuSyamAM dhArmikajJAnane saMcAra the joIe. sarva manuSyamAM Atmazaktine khyAla pragaTAva joIe ane teo pharaja mAnIne sarva Avazyaka karmo kare e upadeza tha joIe. vyavasthAthI dhAmikakarmo karanArA manuSyane samUha prakaTAva joIe. huM tane bhedabhAva TaLe ane sarvajIve pitAnAmAM dekhAya evA AdhyAtmikajJAnane pracAra kare joIe. dharmakarmasudhAraka karmagIoe e pramANe dharmarakSA karavAnA kAryomAM pravRtta thavuM joIe. AtmajJAnapUrvaka dharmakarmonuM rahasya zuM che tene lekene paripUrNa anubhava Apa joIe. lokone ajJa rAkhIne dharmakarmanA jeje sudhArA karavAmAM Ave che temAM pariName a5lAbha ane atyaMta hAni prApta thAya che. AdhyAtmika jJAnane sUrya sadA prakAzita rahe che te vizva manuSya sarve svayameva svayegya dharmakarma sudhArAne karI zake che ane vartamAnamAM dharmanuM rakSaNa karI zake che. jyAre adhyAtmajJAnane sUrya asta thAya che tyAre dharmI manuSyamAM AcArabhede saMpradAya bhedo thAya che ane ajJAnI kenuM jora phAvI jAtAM satya rahasyathI leke ajJAta rahetAM jaDakiyA vAdIone prAdurbhAva thAya che. have AdhyAtmikajJAnanA sUryanA kiraNene kaMIka lekepara prakAza paDavA lAge che. tethI leke satyanI zodha karavA lAgyA che. tethI hAlane saMkrAntikAla gaNAya che. hAla dharmanA zAstranuM mathana thAya che ane satya zodhavA mATe vizvamAM sarvatra mahApravRtti thaelI che tethI e caLavaLanA pariNAme lokomAM aneka dhAmika parivartane thAya che. yugapradhAna mahAtmAo dharmakarmone sudhAro karIne adhyA For Private And Personal Use Only Page #926 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 265 tmajJAna khaLe dharmarakSA karI zake che. dharmanA astitvathI sarva zubhakarmAnu astitva rahe che mATe kadApi dharmanA nAza na thavA devA joie. dharmanI anekadRSTiyAthI aneka prakAranI vyAkhyAo thaI zake che. te pUrvanA kSAkAnA vivecanamAM jaNAvyu che. dharmanI rakSA karavA mATe sarva dharmI manuSye e svArpaNa karIne dharmarakSAkArakapravRttiyeAmAM pravartavuM joie. ajJAnImanuSya. dharmakarmanI rakSAnA nAme adhyAtmajJAnanA abhAve bAhya pravRttiyAmAM matabheda pADIne paraspara kadAgraha karI-bheda karI dharmakarmInA nAza kare che, mATe AtmajJAnIAvinA sAmAnyakriyArUcine dhAraNa karI rUDhithI pravartanArA dharmakarmImAM gADarIyApravAha peThe cAlanArA manuSyA dharmanI rakSAnA badale tenA nAza kare che evu jANI teenAthI cetatA rahevuM. AtmajJAna vinA uttArabhAvanAthI, vyApakabhAvanAthI, advaita bhAvanAthI ane anekAntanayazailIthI dharmakarmanI sudhAraNA thaI zakatI nathI. jeone sudhAravAnA che tene sarvathI prathama adhyAtmajJAna ApavuM joIe ke jethI teone dharmakarmanA sudhArAone sArI rIte samajAvI zakAya ane vartamAnakAlAnusAre dharmakarmI sudhArIne samAjapragatikAraka, saMghapragatikAraka ane AtmapragatikAraka evA dharmanI rakSA karI zakAya. dharmarakSakajJAnimahAtmAoe sarvajJAnAvaraNIyAdikamAMne nAza thAya ane AtmAnA anaMta Ananda prakaTa thAya evI dRSTie dharmavRddhikarakarmo karavAM joie. sarva vyAvahArika tathA dhArmikakartavya karmonA mULa uddeza zAzvatAnanda prAptirUpa che ane jJAnAvaraNIyAdi karmanA nAzarUpa che, mATe dharmarakSAkArakamahAtmAoe e uddezane kSaNe kSaNe yAdakarIne dharmavRddhikara kAryAM karavAM joie. sarvajIvA jJAnAvaraNIyAdikanA nAza kare ane AtmAnA ananta AnaMdanA anubhava kare e dRSTie teo dharmakarmamAM pravarte evA khAdha ApavA joie, ane eja dRSTie dharmakarmanI rakSA karavI joie. dharmakarmImAM dezakAla paratve anAdikAlathI aneka parivartana thayA kare che, temAM svAdhikAre yogya dharmakarma sudhArArUpa parivartanA karI tene svAdhikAre AdarI, aDhAvIne dharmanI rakSA thAya evIrIte jJAnimahAtmAoe pravartavuM joIe. jJAnavinA satyanA prakAza thatA nathI mATe jJAna pAmIne dharmarakSAkara ane dharmavRddhikara karmo karavAM joie. 109 For Private And Personal Use Only Page #927 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avataraNa-bannatijIvanaprada ane AntaraAdhyAtmika pragatiprada dharmakAryo karavAnI dharmada cagya pravRttine jaNAvavAmAM Ave che. zloka. bAhyonnatiH sadA sAdhyA, dhrmaaviruddhkrmbhiH| udayenAnvito dharmo, bAhyavyavahRteHzubhaH // 162 // jIvanti sattayA lakSmyA, vidyayA ca jnaabhuvi| yairya dharmaprabandhaizva, sevyaM tattadyathocitam // 163 // dharmonnativivRddhyartha, sevyaM sAtvikakarma yad / dezakAlAnusAreNa, sarvazaktipradAyakam // 164 // yatra dharmebhavet sevA, srvjiivopkaarikaa| audAryadRSTito dharmo,vizve vyApnoti nishcyH||165|| AtmArpaNaM sadAkArya, dhrmrkssnnhetve| yatra dharmAjayastatra, dharmeNaiva sadonnatiH // 166 // dharmonnatirbhavedyasmA, sarvadeze sushaantidaa| tAdazyo yojanAH sarvA, kartavyA diirghdRssttitH||167|| vivecana -kamagIoe dharmAvirUddhaka vaDe sadA dharmonnatikAraka bAnnati sAdhavI joIe. bAhyAnnati sahitadharma kharekhara bAhya vyavahArathI zubha che. bAhyAnnatinI sAthe dharmodayane vyAvahArika saMbaMdha varte che. bAhyAnnati paNa zubhaLyavahAra dharma che. bAnnati sAdhaka dharmavyavahAra AdaravA egya che. nivRttimaya pravRtti mArgavihArakee bAnnati sAdhavI joIe. bAhyAnnatinA aneka bheda che. sarvaprakAranI bAhAzubhennatine dravya kSetrakAlabhAvathI gRhasthoe svAdhikArataH sAdhavI joIe. bAhyalekavyavahArathI udayasahita dharma, vizvajIvinuM kalyANa karavA samartha thAya che. AdhyAtmika baLathI bAhya dharmonnati For Private And Personal Use Only Page #928 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 867 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ana karavI joie. bAhAsamiNibhUtadhamermonnatithI AdhyAtmika zaktiyA prApta karavAnA mArgo khullA thAya che. je dharmathI bAhyAnnati prApta na thatI hAya te dharmaprati leAkeAnI rUciprakaTatI nathI. bAhyAnnati sAdhaka mArge sarvadhamamAM hAya che, mAhyavyahAranI pragati sahitaja dharma hoya che. dharmanA aMtima uddeza nivRttinI prApti che. paraMtu a Mtima uddezanI pUrvanI sarvonnatiyAnI sAthe khAdyAnnatiyAnA nimittabhUta sahakArI saMbaMdha che. dharmathI virUddhakAi karIne anItimaya je khAdyAnnati karAya che te mahAbhAratanA yuddhanA pariNAmavata vA yuropIyamahAyuddha pariNAmanI peThe aMte kSayazIla thAya che. dharmathI virUddha karmakarInejeje dezanA lokoe khAdyAnnatine sAdhI che teonI unnati phakta itihAsanA pAne rahI gaI che. dharmakarma ane adharma karmonu vAstivika svarUpa avamedhavuM joie. AryasiddhAMtapratipA ghadharmakarmAnuM vAstavika svarUpa bAdhavuM joIe ke jethI dharmavirUddhakarmonuM jJAna thavAthI teneA parihAra karIzakAya. sattAvaOM, lakSmIvarDa ane vidyAvaDe manuSye jeje dharmapramandhAe jIve che te te karmayathAcita sevavA joie. vizvavatimanuSyA vidyA, lakSmI ane sattAvaDe khAdyapragatimayajIvanathI jIvI zake che. ataeva khAddonnati mATe vidyA, sattA ane lakSmInI upAsanA gRhasthAe karavI joie. dharma, artha, kAma ane meAkSa e cAra varganu gRhastha manuSyo sevana kare che. ArthikasthitimAM nirbala manuSyA gRhajIvanamAM svataMtra jIvanagALavAne zaktimAnu thatA nathI. dezanI AkhAdI, samAjanI AbAdInI sAthe dharmanI ArAdhanA karI zakAya che. deza, dharma ane samAjane vyavahAramAM paraspara nikaTa sabaMdha che. sattA, lakSmI ane vidyAvinA vizvamAM aneka prakAranA zubha dharmanI rakSA thatI nathI. sattA, lakSmI ane sattA vinA sArvajanika parApakArika karmI karI zakAtAM nathI. AsurI manuSyAnA hAthamAM sarva prakAranI sattA lakSmI ane vidyA hAya che te tethI dharmIo ane dharmanA nAza thAya che ane adharmIonu sAmrAjya vadhe che tethI pariNAma e Ave che ke dharmanA mArgonA nAza thAya che. ataeva surI manuSyAe vidyA lakSmI ane sattAvaDe khAdyAnnati sAdhavI joie ke For Private And Personal Use Only Page #929 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ve jethI gRhajIvanamAM dhAmika jIvana gALavAmAM svAtaMtrya pravRtti karI zakAya. lakSmIsattAvidyAnA jIvanathI manaSyAe mAhyajIvane jIvAya evA dharmaprabaMdhavaDe pravartavuM joie. hAla pAzcAtya dezomAM lakSmI, vidyA ane sattAnuM sAmrAjya pravarte che tethI te khAdyapragatijIvane jIvavAne zaktimAna thaelA che. paratuM temAM dharmavirUddha evAM dharmakarmovaDe bAhyajIvane jIvavuM evA dhArmika uddeza vismaravA na joIe. dharmavirUddha dharmaprabaMdhAvaDe bAhyajIvana pragati anukUla sattAlakSmI ane vidyAnI pragati thavI joIe. pravRttimaya nivRtti e yuropanuM karmasUtra che ane nivRttimaya pravRtti e AryadezanuM karmasUtra che. pragati pracAraka kamasUtreAvaDe gRhastha manuSyA jIvI zake che, anyathA spardhAthI patita thatAM tene ane teonA dharmanA nAza thAya che. vidyA sattA ane lakSmIthI hIna jaMgalI prajAo jema paDatI sthitimAM AvI paDelI che tema je dezanA leAkeA vidyA sattA ane lakSmIthI bhraSTa thAya che tenI tevI sthiti thAya che. dhImanuSyAnI pAse vidyA sattA ane lakSmI hoya che te tenA sadupayeAga thAya che ane ulaTA tethI adharmIonA-nAstikAnA uddhAra karI zakAya che. satvaguNI manuSyA vidyAsattA lakSmIvaDe dezanI, samAjanI, saMghanI ane vizvavati sarva jIvonI AbAdI karavA prayatna karI zake che. ataeva sattvaguNI manuSyoe AhvAnnati jIvanathI sarvajIvAnA zubhArthe jIvavuM joie. bAhyapragati ane AntarapragatikArakasarvajIvanasUtrane sArI rIte abhyAsa karavA joIe ane pazcAt banne prakAranI pragatinA jIvanathI jIvavA sarvezubhadharma prabaMdhavaDe cathAcita karmo karavAM joie. jIvavuM zA mATe joie ? tenA uttara A zlokanA bhAvArthathI maLI zake tema che. anyAnA dAsa banI je duHkhamaya jIvana gALavuM te mATe jIvavAnI jarUra nathI. mAhyasattAdhAriyA, vidyAdhikAriyA ane lakSmIjanAne zubhamArge dorIne sarvajIvAnA dhyeyamATe jIvavuM joie. mAthapragatinA sajIvana maMtra vidyA lakSmI sattAnI pravRtti che. jo uparyukta maMtranI AAdhanA na karIto AtmazaktiyonI prAptimATe svataMtra jIvana gALavA For Private And Personal Use Only Page #930 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mATe adhikArI banI zakAtuM nathI ema bAhyadharmavyavahAraSTithI kathAya che. bAhyapragatinI sthAyI avasthA, dharmonnatinA vakhate banI zake che. aeva dharmonnati tarapha sadA gamana karanArI bAhonnati sAdhavI joIe. dharmonnativivRddhi mATe sAtvika karmo karavAM joIe. bhUta, vartamAna ane bhaviSya e traNyAlamAM dharmakarmaparivartana thayAM, thAya che ane thaze. sarva zubha zaktine denAra evAM dezakAlAnusAre dharma karmo karavAM joIe. deza, kAla, vaya,sthiti vagerene paripUrNa vicAra karIne sarvazubha zakti vadhe evAM dharyakarmo karavAnI jarUra che. Aryoe dezakAlAnusAre karmo karavAnuM jJAna prApta karyuM nahIM tethI teonI aneka zaktine nAza thaze ane aneka zubhazaktinI prApti karavAnI hatI te karI zakyA nahIM. sarva zubha zaktinI vRddhi thAya e vartamAnamAM anubhava kara joIe ane pazciAt zubha zakti pradAyaka karmone karavAM joIe. karmo karatAM karatAM vRddhAvasthA thaI jAya ane AtmAnI zakti vadhe nahIM to pazcAt tevA karmo karavAthI kaMIpaNa prayajana siddha thatuM nathI. bahirmagati ane Antarapragatine parasparane dezakAlAnusAre zubha saMbaMdha hoya tene gRhasthoe gRhasthadazA hoya tyAMsudhI tyAga kare nahIM. antaramAM aneka prakAranI bAhya zubhennatinI lAlasAe hoya ane teone paripUrNa nAza na thAya tyAM sudhI gRhasthajIvanamAM bAhyonnatikArakakarmonI pravRttinI sAthe dharma karmo karavAnI pravRtti sevavI joIe bAhyavyAvahArika AdhyAtmikabaLapragati ane AraAdhyAtmikabaLa e prakAranAM baLethI vizvamAM sarva manuSya svataMtra sukhamaya jIvana gALI zake che, vizvavatisarvajInAM duHkha nAza pAme evI AdhyAtmika pragatidaSTie sarvazaktipradAyakadharma sevA joIe. svArthamaya zaktiyethI phakta svAtmAne lAbha thAya che ane cAnyane hAni karI zakAya che. sarva jInA zreyamAM svazreyasAcuM che, evI para mArthaSTipUrvaksarvazaktipradAyakadharma seva joIe ke jethI sArthanItimayalaghusaMkucitavane nAza thAya ane ananta sukhamaya dharma vartuLamayajIvana prApta karavAne adhikAra prApta karI zakAya. For Private And Personal Use Only Page #931 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 80. saMkucitadaSTivartulathI sarvazaktipradAyakadharmakarmone segyAthI saMkucita tAne nAza thatuM nathI ane nItinAM vizvavyApaka dharmasUtrane paNa laghuvatuMlavALAM karI zakAya che. AtmAnI sarva zaktine nAza thAya evAM dharmakarmo je je jaNAtAM hoya teone karoDo gAuthI namaskAra karavA joIe. AtmAnI zakti vadhe evAM AdhyAtmika ane vyAvahArika dharma karmone hAla je manuSya seve ane zakti vinAzaka karmone tyAga kare te teo avanatine dezamAMthI, samAjamAMthI ane saMghamAMthI hAMkI kahADavAne zaktimAn thaIzake. AdhyAmikazaktinA saMgaThThana vinA bAhya vyAvahArika zaktinuM sAtvika abAdhita saMgaThThana thaI zakatuM nathI e devI niyama che. ataeva sarva zaktine prApta karavA mATe dezakAlA nusare jeje sAtvika karmo karavAM paDe temAM AdhyAtmika zaktinuM saMgaThThana thAya e khAsa upaega rAkhavo joIe. AdhyAtmika sarva zaktinI prApti vinA deza, kema saMghanI sannati kadApi thaI nathI, thatI nathI ane thaze nahIM. vartamAnamAM zakti vadhe tene pratyakSa anubhava AvyA vinA raheto nathI. sAtvika vRttipUrvaka sarva zakti vadhe evAM zubha karmo karavAmAM svapharajanI pUrNatA thAya che. sarvadeza, bhinnako, bhinna jAtIya manuSya, vagerenI unnati jethI vyavahAramAM pravartatI thAya evA sarva zubha vicArane ane AcArane dharma tarIke kathavAmAM Ave che. dharmAnukala sarva vicArene ane AcArene sAdhyadRSTie dharma kathavAmAM Ave che. gurUnI bhaktithI Amennati thAya che. vidyAsattA ane lakSamIvaDe dharmanI ArAdhanA karavAmAM Ave che te vidyAdinI saphaLatA thAya che. vidyAsattAlakSamIvaDe jeo dharmanI ArAdhanA kare che ane vidyAdine sadupayoga kare che teonI AryatA vizvamAM prasiddha che. vidyAsattA lakSamIthI dharmanI ArAdhanA je na karavAmAM AvI te anAryatva prApta thayA vinA rahetuM nathI. vizvamAM je je dharmo sajI vana rahe che temAM sajIvana zakti hoya te teo sajIvana rahI zake che. je dharma, vizvajIne samAna gaNIne teonI sevA karavAnuM pharamAve che te dharmanI vizvamAM vyApakatA thAya che. je dharmamAM ane For Private And Personal Use Only Page #932 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 871 je dharmanA lokomAM udAratA nathI teonA vicArane ane AcArone vizvamAM pracAra thatuM nathI. viSNamAM bhaktine guNa mukhyatAne bhaje che. baddhamAM popakAra guNa mukhyatAne bhaje che. prIstimAM manuSya sevA guNa mukhyatAne bhaje che. hinduomAM santasAdhu sevAguNa mukhyatAne bhaje che. musalamAnomAM zraddhA ane parasparabhAtRbhAva, aikya guNa mukhyatAne bhaje che. jemAM dayAguNa mukhyatAne bhaje che. je kAle je dezamAM je lekamAM je guNa mukhyatAne bhaje che te vinA anya guNa gaNatAne bhaje che tyAre temAM te guNa vinA anya guNanI prAyaH sajIvanatA rahetI nathI. je dharmamAM sevAnI mukhyatA hoya che te dharmane vizvamAM pracAra thAya che. sarva ne upakAra karanArI sevAne upadeza ane tenI raheNuM je dharmavALA lokamAM hoya che te dharmanA siddhAMte sAmAnya hoya che, te paNa dharmanA siddhAMtanA sArabhUta sevAthI te dharma, sarvatra vyApaka banI zake che. vizvavati duHkhI janA zreya mAM je dharma, bhAga na lete hoya te dharmane kareDa gAuthI namaskAra thAo. vidyAsattA ane lakSamIthI devagurU dharmanI sevA karavAnI hoya che. sarva janI vidyAsattA lakSmIthI sevA karavAnI hoya che ane sarva jInA zreyamAM sarva svArpaNa karavAnuM hoya che evuM je dharma zikhave che te dharma che ane anya, dharmanA nAme prasiddha hoya te paNa te adharma che. nAstivicArethI ane jaDavAdathI dharmane lepa thAya che. sarvajIne duHkhane dilAso ApavA je dharmanA loko prayatna kare che teo dharmI banelA che ema avadhavuM. vizvamAM sarva jIne samAna gaNIne je sarvanA bhalAmAM bhAga le che te dhama che, bAkI santasAdhunI sevA vinA pitAne kareDe manuSya dhama mAnatA hoya che tethI te dharma siddha thatA nathI. hajAre garInI jeo hAya le che ane game te dharmanI kriyA mAtra kare che ane TIlAMTapakAM kare che tethI te dhama siddha thatA nathI. satya gurUnA upadeza vinA satya dharmanI prApti thatI nathI. gurUnI pUrNa kRpA vinA kadi dharmanI prApti thatI nathI. gurUnI kRpA vinA vidyAsattA, lakSmIthI paNa kaMI AtmakalyANa karI zakAtuM nathI. atae prathama saddagurUnI kRpA meLa For Private And Personal Use Only Page #933 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vane. je manu vizvavatisarvajInI sattA dhana, lakSmI, sadupadezAdithI jevI ghaTe tevI sevA kare che te loko vizvamAM dharmane pracAra kasthAne ane dharmanI sarvatra vyApakatA karavAne zaktimAna thAya che. sevAnA aneka bheda che. sarva jIvenA AtmAonAM duHkha TALavAM ane gurU AdinI sevAvaDe tenA upadeza pramANe pravartavuM eja sevA dharmanuM lakSaNa che. saLuonAM caraNakamala sevavAthI sevA dharmanAM rahonuM jJAna thAya che. sAdhuonI santAnI kRpA meLavavA sadAkAla teonI sevA karavI joIe. gurUonA mukhanA sadupadezathI sevAdharmanI prApti thAya che. sarva manuSya pitapatAnA dharmanI sarvatra manuSyamAM vyApatA karavAne Irache che ane te mATe raktanA pravAha vahe evAM yuddha karavAne mATe paNa bAkI rAkhatA nathI. paraMtu sarva ne svAtmA samAna mAnIne teo sevA na kare tyAM sudhI teo dharmanA saddavicAranI ane sadAcarenI vyApakatA karavA zaktimAna thatA nathI. game tevA duSTapratipakSI manuSyane paNa sevA dharmathI svadharmamAM lAvI zakAya che. nAstika manuSyane paNa teonAM duHkha TALavArUpa sevA pravRttithI dharma mArgamAM AkarSI zakAya che. annadAnathI, vastradAnathI, vidyAdAnathI, savicAradAnathI, sadAcAradAnathI ane zubhazakti je je heya teonuM anya manuSyane dAna karavAththI jIvonI sevA karI zakAya che. durgaNIone aneka upAyathI sudhArIne teonI sevA karI zakAya che. rajoguNa ane tame guNa manuSyane sudhArIne teone savaguNI karavAthI teonI sevA karI ema kathI zakAya che. tephAnI, lezI manuSyane zAMti guNanuM dAna ApIne teonI sevA karI zakAya che. vizvavartimanuSyamAMthI krodha, mAna mAyA-lobha vagere durgAne nAza thAya rAsa teo AtmAnI zakti khIlavI zake evI che je pravRtti karavI te kartavya sevA che. sevaka egya guNe prakaTAvyA vinA sevAdharmamAM pariSahe AvatAM sthira rahI zakAtuM nathI. gAmegAma zahera zahera pharIne manuSyane AtmajJAnane upadeza ApavuM ane teonuM mAlumaya jIvana karavuM e uttamattama sevAdharmane mArga che. tyAgI mahAtmAo samAna keI uttamottama sevAdharma karavAne zakti For Private And Personal Use Only Page #934 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 873 mAnuM nathI. AtmajJAni mahAtmAonI caraNa sevA karIne sevAdharmanAM rahasyanuM paripUrNa jJAna karI dharmanI sarvatra vyApakatA pracAravA jeo sevA kare che teo dhamanI vyApakatA karI zake che. sarvajIpakArikA sevA eja uttama vyavahAra dharma che e dharmanuM jeTaluM varNana karIe teTaluM nyUna che. audAryadaSTithI udAra sevA karI zakAya che. daSTimAM udAratA hoya che teja sevA karavAmAM udAra pravRtti thAya che. udAra draSTivALo dharma. vizvamAM vyApaka bane che ane saMkucita daSTivALa keIpaNa dharma, vizvamAM saMkucitatAne pAmI ane maraNa zaraNutAne prApta kare che. jenA vicAramAM ane AcAramAM udAratA-vizAlatAvyApatA nathI te dharma game te eka vakhate prakAzita thaele hoya che tepaNuM ane te nAza pAme che. sevAdharmamAM audAryadaSTinI AvazyaktA rahe che. dAryadaSTithI niSkAma sevA pravRtti karanArAo A vizvamAM sarva zubha dharmone pracAra karIne sarvatra zubha dharmIone utpanna karI zake che. nirahaMvRttithI sevAdharma bajAvanArAo dharmanI vyApakatA jeTalI karI zake che teTalI anya kaI karI zakatuM nathI. vItarAga paramAtmA mahAvIradeve sarva jIvonA uddhArArthe jaina dharmano upadeza ApIne vizvamAM sevAdharmanI gagA vahevarAvI che tenAthI vizvamAM kaI ajANyuM nathI. sevAdharmanAM sUtro kAlakAlanI sthiti pramANe AjubAjunA saMganA anusAre parivartita thayA kare che ane temAM aneka sudhArAvadhArA thAya che. paraMtu sarva dharmane mULa uddeza sarva jIvonAM dukhe TALavAM eja rahe che. aeva sevAdharma bhaktidharmamAM jJAnadarzanacAritra dharma ane AtmAnA zuddhadhamodi aneka dharmanI rakSA mATe AtmANa karavuM joIe. bhavyamanuSyae yAda rAkhavuM ke jyAM dharma hoya che tyAM jaya thAya che ane adharmathI parAjaya thAya che. adhamethI kadApi keIne kSaNa mAtra jaya thaye ema dekhAya che paraMtu ane te parAjaya mAluma paDe che. svadharma samAna A vizvamAM kaI jyanuM sthAna nathI. A vizvamAM dharmanI rakSA karavA samAna anya keI kArya nathI. dharmarakSaNa mATe je karavuM te hoya te utsargakAla ane ApattikAlathI karavuM joIe, ApattikAlamAM ApattikAlanA saMyogane 110 For Private And Personal Use Only Page #935 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 874 anusarI dharmanuM rakSaNa karavA AtmabhAga Apavo joie. vizvamAM dayA, satya, asteya, pramANikatA, bhakti-sevA, paropakAra, AtmabhAva, sadvicAro ane sadAcAro vagere ananta dharmanA bhedorUpa dharmathI sarva kArcInI siddhi thAya che. ataeva dharmarakSamAM sarvatra AtmArpaNa karavuM joie. saMkucita STivALAe dharmarakSaNArthe ADanu cADa vetarI nAkhe che ane vizAla dharmanA AzayeAnu keTalIka vakhate te ajJAnapaNAthI khUna karI nAkhe che. saMkucitASTimatA pote je dharma mAne che tenAthI bhinna je je dharmo hoya che tenA bahiSkAra kare che ane svakIya mAnyatAvALA vicAronuM ane AcAranuM mULa raharaya zuM hoya che te nahIM jANavAthI dharmanA nAme pravRtti karIne adhama pravRtti kare che. ataeva udAradraSTithI sarva dharmonuM svarUpa avabodhIne pazcAt dharmAMnA aneka bhedonI rakSA karavAmAM dravyakSetra kAlabhAvathI je je upAya! AdaravA ghaTe te AtmasamarpaNa karIne AdaravA. svAzrayI eka manuSya AtmasamarpaNa karIne dharmanI jeTalI rakSA karI zake che teTalI anyaparAzrayI manuSyAthI banI zakatI nathI. udAra hRSTivALA AtmasamarpakamanuSyA svAzrayI banIne samaSTi khaLa bhegu karI dharmanI rakSA karI zake che. aneka vyaktiyeAnA saMghakhaLathI dharmanI rakSA karI zakAya che. pativratA dharmarakSaNArthe rajaputAnAnI rAjaramaNIoe AtmAsI karyAM che te itihAsathI avamedhAi zake che. kumArapAle dharmarakSArthe AtmabhAga ApavAmAM kaMI khAkI rAkhyuM nahotuM. bheALAbhIme dezarakSArUpa svadharmanI rakSA karavAmAM AtmasamarpaNa karyuM hatuM. je je satyadharmo hoya tenI rakSA karavAthI sarva jIvAnI pragatimAM bhAga lei zakAya che. je vakhate je dharmanI rakSA karavAnI khAsa jarUra hAya te vakhate te dharmanI rakSA karavI joIe. AtmasamarpaNa karyA vinA dharmanI rakSA thai zakatI nathI. dezadharma, samAjadharma, vizvadharma, saMdhadharma, svadharma, sAmAjika dharma, jaina dharma, jJAnadharma,dazanadharma, cAritradharma, nyAyadharma, nimittadharma, upAdAna dharma, upakAradharma, vidyAdharma, kSAtradharma, vaizyadharma, zudradharma anekAntazrutadharma, tattvadharma, Atmadharma, Adi aneka prakAranA dharmonA rakSaNathI sarva prakAranI zaktiyAne prakaTAvI zakAya che ane tethI vizvamAM sarva vyavasthAnI For Private And Personal Use Only Page #936 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 875 surakSA karI zakAya che. sarva prazasya dharmonuM rakSaNa karavAmAM sarva zubha zaktine tyAga karatAM jarA mAtra acakAvuM na joIe. sarva samarpaNa karyA vinA vizvanA zubhavyavahAramAM pravRtta thaI zakAtuM nathI ane temaja dharmavyavahAremAM paNa pravRtta thaI zakAtuM nathI. dharmarakSaNArthe jeo AtmasamarpaNa karavAmAM bhaya pAme che teo napuMsaka nivacaMmRtaka samAna manuSya che. AtmajJAnimahAtmAo dharmanI rakSA karavAmAM samyak AtmasamarpaNa karI zake che. teo kadApi parAzrayI banI zakatA nathI. adhArmimanuSyanuM tathA nAstikamanuSyanuM bala vadhI jAya che tyAre apavAda mArgathI paNa chevaTe dharmanI ane dharmaenI rakSA karavAnI pravRttine svIkAryA vinA chUTake te nathI. je kAlamAM je dezamAM je je bAbatethI dharmanI rakSA thAya che te te upAyane svIkAravAmAM pAchI pAnI karavAmAM Ave che te tethI dharmanI rakSA thatI nathI. atae je kAle je dezamAM utsarga ane apavAda mArge je je upAthI dharmarakSA thAya teone AdaravAmAM AtmasamarpaNa karavuM joIe. kAraNa ke dharmathI sadA sthAyI unnati rahI zake che. dharmathI sadA sthAyI unnati rahI zake che. ema sarvatra vizvamAM sarva su jANu zake che. dharmathI ja sennati che ema mAnIne dharmarakSArthe AtmasamarpaNa karavAmAM aneka jAtIya saMghabaLapUrvaka pravRtti karavI joIe. aneka prakAranA paraspara virUddha dharmabhedamAM anekananI daSTivaDe satyadharma grahaNa kare joIe paNa nakAmo dharma kalAmAM AtmavIryane vyaya na kare joIe. aneka zubha zaktine dharmayuddha karIne nAza na karavuM joIe evuM khAsa lakSya rAkhavuM joIe. ' avataraNu-dhAmikamanuSyanuM vizvamAM astitva saMrakSavA mATe rogya kartavya karma karavuM joIe te darzAve che. astitvaM vyavahAreNa, dhArmikANAM yato bhavet / dezakAlAnusAreNa, kartavyaM karmabhUtale // 168 / zabdArtha -dhArmikamanuSyanuM vyavahAramAM astitva je kartavya karmathI thAya te kartavya karmane dezakAlAnusAre karavuM joIe. For Private And Personal Use Only Page #937 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 9 vivecanaH--vizvamAM dhAmikamanuSyeAnA astitvanI atyaMta AvazyakatA che. dhArmikamanuSyA vizvamAM sarvajIvAnu zreya karavA samartha ane che. dayA, satya, asteya, brahmacarya, nIti, prAmANya, sarvajIvApara maitrI bhAva, mAdhyastha, kArUNya, prameAda, guNAnurAga AguiNAvALA manuSya dhArmikagaNAya che. daiyA, satya, zuddhaprema, paropakArAdviguNAvinA koI manuSya dharmI anI zaktA nathI. mArgAnusArI guNAtrinA samyakatvAdi dharmanI prApti thaI zaktI nathI. sAdhuo vagerenI bhakti karavAnA guNavALA manuSya dhArmika thAya che. zratadharma ane cAritradharmanI amukAze prAptinI apekSAe manuSya dhArmika kathAya che. guNAtrinA phakta amuka jAtanI rIDhika dharmakriyA karavA mAtrathI kAI dharmImanuSya anIzakatA nathI. guNAvinAnA dhArmikakriyAnA ghaTATopa nakAmeA che evuMavadhIne audAryaSTithI amuka jAtanA vicAra vartulamAtrathI saMkucita anIguNAnI prApti karavAmAM pAchA na haThavuM joie. manuSyAne dekhIne je hRdayamAM dveSadhAraNa kare che tathA dezabhulAdibhede manuSyA vageremAM paraspara bhedabhAva dhAraNa karIne manuSyAne Atmavat avalokI zakatA nathI te dhArmika banI zaktA nathI. amuka paMthanA amukadharmanA nAme gaNAtA sarvamanuSyamAM dayALuNA saMpUrNatayA khIlyA hoya vA khIle che. evA sarvathA niyama khAMdhIzakAtA nathI. jenAmAM udAra bhAvanA che ane sarvajIvAnI unnati karavA AtmabhAga Ape che te dhArmika manuSya gaNAya che. sadguNAthI game te dezanA ane game te jAtinA manuSya dharmI anIzake che. jainadharmIonA astitva upara jainadharmanA astitvanA AdhAra rahelA che. jainadhArmikAnA astitvanI saMrakSA mATe dezakAlAnusAra jeje upAyA AdaravA joIe te AdaravAmAM Avaze tA jainadhAmikAnuM vizvamAM astitva rahI zakaze. jenAnI saMkhyA hAla teralAkhanI che. dezakAlAnusAre jainadhArmi kAnu' astitva rahevA vizAla draSTithI upAyA levAnI jarUra che. vizAla dRSTi ane Atmavat sarva jIvAne gaNI tenI sevA karyAvinA dhAmikamanuSyanI vRddhi ane tenuM astitva saMrakSI zakAtuM nathI. sarvamanuSyone dharmaprApta karavAnI IcchA hoya che paraMtu teonI dRSTimAM sudhAro thAya tathA tenAmAM For Private And Personal Use Only Page #938 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir guNe prakaTe evAM kartavya karmo karyA vinA kaMI karI zakAtuM nathI. game te manuSya sadgaNavaDe dhArmika banI zake che. paramArthabuddhithI dhArmikatva prApta thAya che. dhArmika manuSyanA astitva mATe jeTalI upayogitA darzAvavI hoya teTalI jUna che. adhama manuSyone paNa sudhArI prabhumayajIvana banAvanArA dhArmika manuSya che ane manuSyanAM sarvaguNe prakaTAvavAnA hetubhUta dhArmika manuSyo che. atae dhArmika manuSyanuM vyavahAramAM astitva rahe evA sarvaupAye AdaravAnI khAsa jarUra che vartamAnakAladezAdi anusAra teonA astitva mATe je je kartavya karmo jaNAya te karavAnI jarUra che. teonA astitvanA vicArone AcAramAM mUkyAvinA A bAbatamAM kaMIpaNa karI zakAtuM nathI. vyavahAranayane anusaryA vinA dhArmikamanuSyanI vRddhi karI zakAtI nathI tathA teonuM astitva saMrakSI zakAtuM nathI. dhArmika manuSya Astika hoya che teo satvaguNI pravRtti seve che ane durguNone nAza karavA prayatna kare che. sarva jIvene sukhazAMti maLe evI pravRtti ne teo seve che. aeva dhArmika manuSya je duniyAmAM jIvatA rahe ane teonI paraMparA vahete tethI vizvavatijIne atyaMta lAbha thAya che. dhArmika manuSyanI astitAmATe a5hAni ane mahAlAbha thAya evI daSTie kartavya karmo karavAnI jarUra che. AdhyAtmikanivRtti jIvana gALIne jeo dhyAna samAdhimAM lIna thayA che, evA dhArmika manuSyanI astitAthI vizvajanone aneka lAbha thAya che. vyavahAranayane anusarI vartamAna dezakAlAnusAre gya karma karavA tema kathavAnuM kAraNa e che ke bhUtakAla ane tasamayanA dezanI paristhiti ane vartamAna kAladezanI paristhiti badalAyA kare che. bhUtakALanA astitvanAM gya karmomAM ane vartamAna dezakAlamAM dhAmikanA astitvanAM cagya karmomAM kaIka pheraphAra hoya che. tethI bhUtakALanA astitvanA karmone Agraha karIne vartamAna kALamAM je gya karmo bhAse tene tyAga karavo nahIM, bhUtakAlanA dhArmika manu nA AcAramAM vicAromAM ane vartamAnakAlIna dhArmika manuSyanA dharmanA AcAramAM vicAramAM mUlasAdhya eka hevA chatAM nimitta For Private And Personal Use Only Page #939 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhede parivartane ja thaelA jaNAya che. mATe vivekadraSTine agragAmI karI dhArmika manuSyanA astitvamATe utsargamArgathI ane apavAda mArgathI je kaMI karAya te karavuM paraMtuM temAM mata kadAgrahaNa karI saMkucitadraSTithI kadi pravRtti karavI nahIM. svataMtra vicArethI ane svataMtrA cArethI svAzrayI banI dhArmikamanuSyanA astitva mATe je kaMI karavuM ghaTe te karavAmAM aMzamAtra nyUnatA sevavI na joIe. dhAmika manuSyanA astitvamATe dezakAlAnusAre yogya karmo karavAM ene artha e na kare ke jethI pitAnI draSTimAM adharmImanuSya tarIke jeo bhAsatA hoya teone nAza karavA pravRtti karavI. vizvamAM paraspara manuSya eka bIjAne dharmabhede, vicArabhede AcArabhede adharmI gaNuM teonA nAzapUrvaka svamAnyatAvALA dharmImanuSyanA astitva mATe pravRtti kare te te rajoguNI tame guNa adharyuM pravRtti gaNI zakAya. ataeva matabhedane kadAgraha tyAga karIne vizvamAM dhasyamanuSyanAbaLe adhama manuSya ke jeo hiMsaka, asatyavAdI, anyAyI, apramANika, jaDavAdI aneka dugurNanA sevaka rAkSasa karma karanArAo che teone nAza thAya evI rIte megya karma karavAnI jarUra che. rAgadveSAdi durguNane nAza karavAmAM jeo pravRtti kare che ane AtmAnA jJAnAdi guNe khIlavavA pravRti kare che teo dhAmikamanuSya che. je je aMze sAvadya vicAre ane sAvadyAcAro TaLe che te te aMze manuSya dharmI bane che ema vizAladaSTithI vicArIne dhAmikamanuSyanA aritatvamATe ApattikAlamAM paNa apavAdamArgathI je je tatatuM samayAnusAre gya jaNAya tenAM karmothI pravartavuM joIe. aneka vyaktinA samUhabaLathI dhAmikamanuSyanuM sadA astitva rahe evA praba karavA joIe. amuka dharmanA abhimAnamAtrathI anya dharmIenI sAthe raktapravAha karavAnI jarUra nathI. A vizvamAM A kAlamAM paMcamahAvratadhArakatyAgamunivare sAdhvIo vagere mukhyatAe dhAmika gaNAya che mATe nAstikanA baLasAme teonuM astitva kAyama rahe evA upAyane AdaravA joIe. zrIkAlikAcArye sarasvatI sAdhvIne mALavAnA gardabhabhilla rAjAnA pAsamAMthI choDAvavA je upAya For Private And Personal Use Only Page #940 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 87. jyA hatA teonuM smaraNa karIne vartamAnakAlamAM sAdhuonuM ane sAdhvIonuM astitva rahe teonI saMkhyAmAM vadhAre thAya evA upAene sevavA joIe. saMpratirAjAe dhArmikenI vRddhi mATe anArya dezamAM veSadhArI sAdhuo ane sAdhvIone vihAra karAvyuM hatuM ane tethI anya dezomAM dhamimanuSyanI saMkhyAmAM vRddhi thaI hatI. saMpratirAjAe sAdhuonI ane sAdhvIonI saMkhyAnI vRddhi mATe aneka prakAranA zubha upAne jyA hatA. A kALamAM sAdhuo, sAdhvIo vagere dhAmikamanuSyanI sevA bhakti karavAthI jeTale svaparane lAbha thAya che teTale anya kazAthI thatuM nathI. dhAmikenI hayAtIthI dezamAMvizvamAM zAMti prasare che ane rajoguNa tathA tame guNane pracAra mada paDe che. zrIkumArapAla rAjAe sAdhuonI tathA sAdhvIonI saMkhyAmAM vRddhi thAya te mATe vizAladaSTithI pravRtti karI hatI. cerAza gacchanA sAdhuonI sevAbhaktimAM udArabhAvathI kumArapAle pravRtti karI hatI ane tethI jainakemanI hayAtImAM vRddhi karI zakyA hatA. kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrasUrie sAdhuonI ane sAdhvIonI vRddhi mATe kumArapAla rAjAne pratibodhIne jainasAmrAjyanI vRddhipUrvaka jainadhAmikenI vRddhimAM je AtmasamarpaNa karyuM che tenI tulanAmAM kaI TakI zake tema nathI. hindusthAnamAM vasanAra hindulekee gAyanI santasAdhuonI rakSA mATe musalamAnanI sAme AtmabaLa vAparyuM hatuM temAM dhArmikenA astitva mATe mukhya uddeza hatuM te lakSyamAM rAkhavuM joIe. dhArmikamanuSyanA hRdayamAM paramAtmAone vyakta vAsa che. dharma manuSyane jyAM vAsa hoya che tyAM aneka jAtanA upadranI zAnti thAya che. dhArmika mahAtmAone savicArethI ane AcArathI duniyA5ra jeTalI zubha asara thAya che teTalI anya kazAthI thatI nathI. dhamAM mahAtmAo vinA paramAtmadarzana karI zakAtAM nathI. atae karmayogIoe dhArmika manuSyanI astitA mATe jeTaluM bane teTaluM karavuM joIe. dhamamahAtmAonA sparzathI pRthvI pavitra thAya che. sarva dezamAM dhAmika manuSyanI rakSA thAya. teonI sevAbhakti thAya evA prabaMdhane javA joIe. dhAmikamanuSyanI sAmA adhamI For Private And Personal Use Only Page #941 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir manuSya thAya che ane dhamAM mahAtmAone satAvavA aneka prakAranA upasargo kare che, paraMtu sattvabaLathI dharma mahAtmAo upasargane sahana kare che ane IzvarI baLanI pravRttithI teo ane adhama manuSyarUpa asurane haThAvI dharmanuM sAmrAjya sArI rIte sthApI zake che. dhama manuSyane devatAonI sahAya maLe che ema kathavAmAM ghaNuM satya samAveluM che. dayA dharmAdi aneka dharmanA ArAdhaka jenene nAza karavA ghaNA upAyane pratipakSI lokee AdaryA, paraMtu sadguNo vaDe jainenI astitA kAyama rahI che te sarva vizvajana vidita che. jemAM je punaH aneka sadguNorUpa dharmonI khIlavaNI vizeSa prakAre vadhaze te bhaviSyamAM jainenI saMkhyAmAM vadhAre thatAM jainadharmanA vicArethI ane AcArothI vizvajanene atyaMta lAbha prApta thaze. dhamamanuSyamAMthI vizAladaSTi, vizvajanabaMdhutA, dayA, satya, sevAdi dharmone je je pramANamAM nAza thAya che te te pramANamAM adharmane utpAda thavAthI dharmI manuSyanuM sAmrAjya manda paDatuM jAya che. dharmI manuSyamAM saMkucita vicArone praveza thatAMnI sAthe paDatI prAraMbhAya che. atae saMkucita vicArene tyAga karIne vyApaka savicArathI dhama manuSyane udaya karI zakAya che. dharmAcAryakarmIoe uparyukta vicArane anubhava karIne AgamethI ane AryanigamethI avirUddhapaNe dharmI manu nI astitA saMrakSavI joIe. uparyukta bAbatamAM gItArtha jJAnIcenI gama levAnI jarUra che. jJAnInI gama laI pravartavAthI AtmAnI zuddhi thAya che ane vizvajananI zuddhi thAya che. avataraNadhAmikenA astitva mATe pUrve gakamanuM kathana karyA pazcAtahavecAre vaNenI vyavasthAvaDe dhamakamanI pravRttithI dhAmirkanA astitva saMrakSArtha kaththasAra kathavAmAM Ave che. vizve zIrSasamAH proktA- tyAgino brahmavedinaH kSatriyAbAhutulyA vai, vaizyAHkukSisamAH smRtaaH||169|| zUdrAH pAdasamAH proktA, AcArAdivyavasthayA brahmANDe ca yathA bodhyaM-piNDe tdniyojnaa||170|| For Private And Personal Use Only Page #942 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 881 piNDAnubhavasayuktayA, brahmAMDasya vyavasthayA kartavyaM dharmavRddhayarthaM, karmavarNAya yacchubham // 171 // dharmAdhikArayuktAHsyu, sarvavarNA vyavasthayA, varNakarmAnusAreNa, dharmakarmavyavasthitiH // 172 // brAhmaNAH kSatriyA vaizyAH, zUdrAzcasvasvakarmasu saMyatanAvivekena, vartante dharmasAdhakAH // 173 // zabdArtha -vizvamAM tyAgI nirAsakta brahmajJAni zIrSasamAna dharmazAstromAM kacyA che. kSatriya khAtulya, vaizya udara samAna ane zake pAdasamAna AcArAdinI vyavasthAvaDe kacyA che. brahmAMDamAM arthAta lokamAM jema guNa karmAnusAre manuSyanA cAravarNa vibhAga paDe che tema piMDamAM arthAt zarIramAM paNa cAravarNanI yejanA karavI. piMDAnubhava sadbhakalyA ane brahmAMDanI cAravarNavyavasthAe je varNane mATe je zubha karma hoya te varNa te karma vastutaH dharmavRddhayartha karavuM joIe. brAhmaNa kSatriya, vaizya ane zudra e cAravaNe guNakarmanI vyavasthA vaDe sarvajJa vItarAgaparamAtmAnA dharmanA adhikArI hoya che varNakarmAnusAre dharmakarmavyavasthA che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudro svasvAdhikAra karmomAM saMyatanA (jyaNA) vivekavaDe dharmakarma sAdhaka bane che. vivecana -guNakarmavibhAgathI brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zuddha e cAra varNomAM vizvavatisarvamanuSyane samAveza thAya che. brAhma divAnI guNakarmAnusAre sarva dezamAM sarvathA sarvadA AvazyakatA che. guNakarmAnusAre brAhmaNadivarNaviziSTa manuSya A vizvamAM sarva prakAranI vyAvahArika kartavyakAryonI tathA dharmakAryonI vyavasthA saMrakSI zake che. jJAna dhyAna samAdhi vagere guNe jenAmAM hoya che ane jeo mamatvanA tyAgIo hoya che teo brAhmaNe gaNAya che. brahma arthAt AtmAnuM saMpUrNa jJAna jenAmAM pragaTe che tene brAhmaNa kahevAmAM Ave che. jenAmAM aneka prakAranA suvicAre pragaTe che ane je AtmajJAnavaDe vadhatuM jAya che tene brAhyaNa kathavAmAM Ave che. dharmazAstranuM 111 For Private And Personal Use Only Page #943 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 882 paThanapAThana ane sarvamanuSyone savidyAthI dharmamAM pravartAvavA eja brAhmaNanuM lakSaNa che. samasta vizvamanuSyane jeo dharmane bodha ApavA lAyaka hoya che ane sarvajJa vItarAgaparamAtmakathita dharmane vistAra karavA karAvavAmAM jeoe prANa samarpaNa karyA hoya che teone brAhmaNa kathavAmAM Ave che. samasta vizvamanuSyane jeo dharmanA vicAramAM ane sadAcAramAM Adarzavat banI gya dharmanA zAstA bane che teone brAhmaNe kathavAmAM Ave che. kSatriyAdi varNane guNakarmanuM zikSaNa ApIne svasvadharmAnusAre teone dharmamAM apramatta banAve che teone brAhmaNa kathavAmAM Ave che. tasvanirNayaprAsAda gathamAM, AcAradinakaramAM ane jainadaSTipratipAghanigamamAM cAre varNanA guNakarmAnusAre AcAre prabodhyA che. jainazAstromAM ane vaidika zAstromAM guNakarmAnusAre cAre vargonuM svarUpa varNavavAmAM AvyuM che. guNakarmonI avyavasthA thavAthI AdhyAtmika dharmanI prAptimAM ghaNI hAni udbhave che. sarva jIvonuM vizvamAM jeo nyAyadharmapUrvaka rakSaNa kare che teone kSatriye kathavAmAM Ave che. zastrAsabaLapUrvaka pRthvI rAjanA jeo zAstA bane che ane sAdhuo, brAhmaNa, devaLe, gAye vagerenuM rakSaNa kare che tathA anyAyathI duSTonA haste pIDAtA manuSyanuM dharyayuddhAdivaDe rakSaNa kare che, teone kSatriye kathavAmAM Ave che. kSatrivinA dharmane nAza thAya che. ataevA kSAtradharma viziSTa kSatriyenI vizvamAM AvazyakatA siddha kare che. vyApArakalAdiviziSTa vaizyavarganI paNa vyAvahArika dRSTie AvazyaktA siddha Thare che ane temaja pAdasama zUdravarganI pAdavizvasevArthe AvazyaktA siddha kare che. bAhuo jema zarIranuM rakSaNa karavA samartha che tema kSatriye paNa dhAmikamanuSya vagerenuM rakSaNa karavA samartha heya che. peTa jema zarIranA dareka avayavanuM piSaNa karavA samartha che tema vizvavarga paNa vyApArAdivaDe samAjanuM-dezanuM ane vizvavati sarvanuM yathAyogya rIte piSaNa karavA samartha bane che. pAda jema zarIranI sevA mATe gamanAdi pravRttirUpa sevA karavA tatpara hoya che tema zuddha varga arthAt sevakavarga paNa sarva vizvanI sevA karavAne gyatAvaMta For Private And Personal Use Only Page #944 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hoya che. zIrSa, bAha, udara, ane pAda e cAra vinA zarIrane nAza thAya che ane zarIramAMthI AtmA palAyana karI jAya che tema brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudra e cArane guNapUrvaka varNavibhAga vinA dezane, kemane, samAjane, saMghane ane dharmane nAza thAya che. cAra aMgene paraspara eka bIjAnI AvazyakatA siddha Thare che temAM cAra varNone paraspara ekabIjAnI jarUra paDe che. je dharmamAM cAravarNonA guNakarmovALA manue hetA nathI te dharmane vyavahAramAMthI nAza thAya che. jainadharmamAM brAhmaNa, kSatriya ane zudra e traNa varNanA guNakarmavALA manuSyanI beTa para che. jainadharma-brahmajJAnaviziSTatyAgI mahAtmAo sarva janane brahmatatvane lAbha samarpa tathA AtmacAritryAdi guNone lAbha samarpa svakartavya karma kare che. kSAtradharmaviziSTa kSatriye guNakarmAnusAre kSAtrabaLe cagyajanene saMrakSI pRthvInuM rakSaNa karI vizvamAM bAhya zAMtipUrvaka AtarazAntimAM sahAyabhUta bane che. brahmajJAnI tyAgI mahAtmAo vacce varNane jyAre AtmajJAnane lAbha Ape che tyAre kSAtrabaLaviziSTa kSatrie guNakarmAnusAra brAhmaNa, vaizya ane zuddha vagerenI rakSA karI potAnI pharaja adA kare che, tyAre viye anyatra varganuM piSaNa karI svapharajane adA karI dharmavRddhimAM sAhAzmIbhUta bane che. zuddha sevAdharma aMgIkAra karIne traNyavarga prati pitAnI pharaja adA karI zake che. game te rIte game te rAjyamAM, dezamAM, kemamAM uparyukta cAravaNenI vyavasthA kharekhara guNakarmAnusAre hoya che te tethI deza, samAja, kema, dharma sAmrAjya vagerenI astitA kAyama rahe che. bhUtakALamAM cArevarNamAM aneka prakAranA guNakarmAnusAre sudhArA thayA. vartamAnamAM thAya che ane bhaviSyamAM thaze. cArevarNanI AvazyaktA mAnavAthI dharmavyavahAramAM paNa cArevarNanI AvazyaktA vyavahAravat ISTa manAya che te tethI dhamAM manuSyanI ane dharmanI vRddhi thayA kare che. piMDamAM vyavahAra ane nizcayathI cAre aMgenI paraspara jema upa gitA che tema brahmAMDamAM sarva uparyukta bAbatemAM vyavahAra ane nizcayathI cArevarNavibhAganI upagitA kharekhara vyavasthApUrvaka siddha kare che. kSAtravarganI, dravarganI sthiti sudharyA vinA gharmane vA dezane u For Private And Personal Use Only Page #945 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 dvAra thavAnA nathI. kSAtravarganA uddhAra karavAthI ane zUdravarganA uddhAra karavAthI brAhmaNa ane vaizyavargane atyaMta sAhAyya maLe che. jainadharmamAM zrI RSabhadevanA samayathI brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdra e cAravaNanI astitA che. jainavedamAM arthAt jainanagamamAM cAravarNanI vyavasthA darzAvavAmAM AvI che. jainaAryavedo-nigama, jJAnanI apekSAe anAkiAlathI che ane anantakAla paryanta pravartaze. zrI mahAvIraprabhunA samayamAM cAravaNanA jainamanuSyA hatA. cAravarNanA jainamanuSyAnA astitvanA abhAve hAla jainadharmIonI je sthiti thaI che te sarvaloko jANe che. cArevaNanA guNakamAnusAre te mATe svasvAdhikAre dharmakarmanI vyavasthAo racavAmAM AvI che. musamAnakAmamAM prIstikAmamAM ane bendreAmAM paNa guNakarmAnusAre cArevaNanA manuSyA pravarte che tethI te deza rAjya ane dharmamAM svAtaMtryajIvana gALavAne zaktimAnlR thayA che. vedadharmIomAM cArevaNanI guNakarmAnusAre vyavasthA racavAmAM AvelI che ane te temAM hAla jIvaMtarUpathI pravarte che. sarvavIne gRhasthadharmanAM tratA ArAdhavAnA adhikAra che. pazu, paMkhI ane sarva manuSya sa vicArIne ane sadAcArIne ArAdhavAne zaktimAna thAya che. sarve sarvavarNanA loka dharmanI ArAdhanA karavA mATe adhikArI che. dharmanI ArAdhanA karavAmAM zrIsarvajJamahAvIraprabhue nAtajAtanA bhedane darzAye nathI. zrIvIraprabhunA samayamAM brAhmaNa, kSatriya vaizya ane zudra e cAra varNa jainadharmanu ArAdhana karatI hatI. keTalAka saikAoparyaMta evI cAra varNanI dharmavyavasthA jainakAmamAM pravartatI hatI. jyAMsudhI evI dharmabyavasthApUrvaka cAravI jainadharmamAM pravartatI hatI tyAMsudhI jainadharmanI vyAvahArika hejhalAlImAM kaMI khAmI nahAtI ane evI cArevarNanI jainadharmavyavasthA pALavAnA aMta Avye tyArathI jainadharmanI AhAjhalAlImAM khAmI AvI ane vartamAnamAM jainasaMkhyAmAM ghaTADo thayA che tethI sarvamanuSyeAjJAta che. jainadharmapALanAra brAhmaNa kSatriya, vaizya ane zUdra tathA tyAgI mahAtmAvarga che. jainazAstromAM gRhastha cAgya keTalAka saMskArone gRhastha jaina brAhmaNA karAve che ane tyAgI ceAgya keTalAka saskArone jainadharmAcAryoM karAve che. AcAradinakaramAM gRhastha . For Private And Personal Use Only Page #946 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 885 brAhmaNagurU ane tyAgI dharmAcAryo jeje saMskAra karAve che tenuM sArIrIte varNana ApavAmAM AvyuM che. jyArathI jainadharmapAlaka brAhmaNanuM jainadharmamAMthI astitva naSTa thayuM tyArathI jainadharmanI jhAhejhalAlImAM nyUnatA thavA lAgI che ane kSatriyavarNanuM jyArathI jainadharmamAMthI astitva naSTa thayuM tyArathI jainadharma te rAjakIya dharma rahyo nahIM. vaizya vargamAM paNa amuka jAtanA vaNikethI jainadharmanuM bAhyAcaraNa vyavahAramAM hAla te astitva rahyuM che. have pUrvanI peThe jainadharma pALanArA tarIke guNakarmAnusAre brAhmaNa, kSatri, vaizya ane zudra bane, tathA pUrvanI peThe soLa saMskAronuM punaH astitva pragaTe teja jainadharmane punaH uddhAra thAya tema saMbhava che. jainadharmane udayakartAo yugapradhAne jyAre jyAre thAya che. tyAre tyAre teo uparyukta vyavasthAthI jainadharmane uddhAra karI zake che. bhUtakALamAM e pramANe vartavAthI jainadharmane phelA thaye ane bhaviSyamAM thaze. jainadharma pALanArI cArevaNuM ane tyAgIo vizvanI sarvaprakAranI zubhennatimAM sArI rIte bhAga leI zake che. Atmasamarpaka karmagIe cArevarNamAM ghaNA pramANamAM prakaTavAthI pratyekavarNanA guNakarmonI sAthe dharmanI pUrNa vRddhi thAya che. aviratisamyagadaSTi dharma, dezavirati dharma, ane sarvavirati dharma aMgIkAra karavAne cArevarNanA manuSya adhikArI che. sattA baLa ane lakSamIthI cAre varNanA manuSya dharmanI prabhAvanA karI zake che. yatanA ane viveka pUrvaka cArevarNanA manuSya svAdhikAre dezakAlAnusAre dharmanI ArAdhanA karI zake che. je paristhitithI brAhmaNe jainadharmanI ArAdhanA karI zake che tenAthI bhinnaguNa karmanI paristhitithI zudra, vaizya ane kSAtravarga jainadharmanI yathAzakti ArAdhanA karI zake che. jainadharmanI ArAdhanAmAM sarvavarNane eka lAkaDIthI hakAya evI rItithI pravartAvI zakAtI nathI. kAraNake dareka varNa svasvaguNa karmAnusAre bAhya AjIvikAdi sAdhanennatipUrvakadharmanI ArAdhanAmAM judI judI pravRtti sthira thaI zake che. anyathA varNavyavasthA dharmane lepa thavAnI sAthe bonnatinA nAzanI sAthe vItarAga sarvata praNIta dharmamAM paNa aneka pramAdone utpAda thAya che. atae svasvAdhikAra viveka yatanA pUrvaka svasvaguNakarmAnusAra pravRtti For Private And Personal Use Only Page #947 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saha jaina dharmanA AcAzane yathAzakti cArevaNe pALI zake che ane AtmAnA jJAnadarzanacAritrAdiguNone khIlavI zake che. cArevarNanA manuSyone je dharmamAM pravRtti karavAne adhikAra nathI te dharmanuM vizvamAM astitva rahetuM nathI. musalamAnakema, khrasti bAddha vagere kAmamAM guNa karmAnusAre pravRtti karanArA cArevarNanA manuSya hayAta che tethI te dharmane pracAra vyApaka tarIke pravarte che. jaina dharmamAM paNa pUrvanI peThe cArevaNe svasvAdhikAre viveka yatanA pUrvaka pravarte evI pravRtti karanArA karmayegIo atyaMta saMkhyAmAM pragaTe, bAhyasAmrAjya ane dharmasAmrAjyane cAravaNenI sAthe paraspara nikaTa saMbaMdha che tenAM rahasyane manuSyae gurUgamathI avadhavAM joIe. uparyukta lakSaNavALA karmayogIothI dharmanI sarvaprakAre pragati thAya che. avataraNu--yathAsthita guNakarmaviziSTavarNavyavasthA nAzathI samAjanI hAni thAya che te darzAve che ane varNana guNakarmanI vyavasthApravRttithI dezannati, dharmenati vagere zubhennati thAya che te darzAve che. ekavarNasya nAzAca, varNA anye vinshvraaH| sarvavarNonnateH siddhayai, varNadharmasya saMskRtiH // 174 // sarvavarNasamunnatyA, bhaveddezonnatiH shubhaa| sAtvikI yojanAkAryA, dezadharmArthasevakaiH // 175 // zabdArtha -eka varNanA nAzathI vA tenA mAnyathI anyavaNe vinazvara thAya che. sarvavarNonI unnatinI siddhi mATe vaNadharmanI saMskRti che. sarvavarNanI samunnatie zubha dezennati thAya che. dezadharmArtha sevakoe sarvavarNonI unnati mATe sAvikajanA karavI joIe. vivecana -cAravaNe pikI eka varNane paNa je tenA guNakarmonI sAthe nAza thAya che te anyavaNe vinazvara thaI jAya che. AryAvartamAM kSatriyavarNanA manuSyomAMthI guNakarmone kaMIka abhAva thatAM hAla svAtaMtrya rakSakajIvananI dizAmAM astavyastadazA thaI che ane siddhAM For Private And Personal Use Only Page #948 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 887 tAmAM vizAla vicAravALA brAhmaNAnA abhAvathI aneka matamatAMtaro, kadAgrahonI utpatti thaI che. hunnara kalAdiviziSTavaizyAnA guNakarmonA mAMdyathI AryAvartamAM vyApArapravRttimAM mAMdyaavalakAya che ane jJAnasevAdi viziSTa zUdranAnA mAMdyathI anya traNa vaInI sevAnA abhAve hAla je avanati avalAkAya che te sarvasujJAne viti che. sarvavarNonI unnatinI siddhimATe vaNu dharmanI saMskRti che. paraspara eka khIjAnAM unnatimAM sarvavI bhAga le che te teo pArasparika pragati karIzake che. cArevAMmAM sudhAro karavAthI sarvavAnnati thAya che ataeva prAcIna vicArAmAMthI ane arvAcIna vicAromAMthI satyagrahIne vartamAnamAM sudhArA karavA joIe. AryAvarta vagere sarvadezAmAM guNakarmAnusAre cArevAnI unnati karavI joie. samAjamAM, saMghamAM, dezamAM, rAjyamAM pragatyarthe cAravAnI unnati karavAnI jarUra che. AryAvartamAM brAhmaNA, kSatriyA ane vaizyAe cadravarganA atyaMta tiraskAra karyAM tethI teo svayaM adhogatimArgaprati ghasaDAyA. vizvamAM sarvavarNInA manuSyAne eka sarakhI draSTithI dekhavA joIe. sarvavarDjhamAM jyAre svArtha, sakucita STi, pakSapAta ane ahaMtAnA praveza thAya che tyAre temAM avanatino praveza thAya che. sarvavImAM ekasarakhI dhAmika vyAvahArika pravRtti sadA eka sarakhI hAI zakatI nathI. sarvavarNImAM guNakarmonA uddezAnu vismaraNa, pramAda thavAthI AcArAmAM zuSkatA AvI jAya che. guNukarmAnA hetu pUrvaka sarvavarNonI utpatti thaelI che, pazcAt temAM nirasatA udbhavatAM sudhArAnA saskAro karavAnI prasaMgopAtta vartamAnakAlamAM AvazyaktA svIkAravI paDe che. jUnA rItarIvAjomAMthI mULa uddezo uThI jAya che ane AcAro mAtra kheAkhA jevA rahe che tyAre karmayogIo temAM sudhArA karIne mULa uddezonA prakAzapUrvaka vartamAnakAlAnusAre navA rasa reDe che, tethI samAjamAM, saMdhamAM, dezamAM, kAmamAM rAjyamAM navInamaLa pragaTe che. ema AcArAmAM piravartana thayA kare che. paNa mULauddezano nAza na thAya te upara dhyAna ApIne karmacAgI mahAtmAo pravRtti kare che. sarvavarNIne bhinna bhinna prakRti guNakarmo nusAra vartamAnamAM svasvAdhikAre AcAro baMdhabesatA anukula thai paDe For Private And Personal Use Only Page #949 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 888 ane tethI savarNanI unnatipUrvaka dharmanI vRddhi thAya e uddezane lakSyamAM rAkhIne karmayogIo sudhArA vadhArA kare che. prAcIna satyavicArene ane AcAra-vidhine-saMskArone nAza na thAya ane asatyane nAza thAya tathA vartamAnamAM pragatimArgamAM sarvaparisthitimAM anukulatA jethI rahe evA sudhArAnI AvazyakatAne karmayogIo svIkAre che. janadharmamAM cArevaNanA anakala baMdhabesatA dharmAcAre dharmavidhi dareka jamAnAne anusare saMskArita thaI te jIvatarUpathI pravartatI heta te jemakemanI paDatI thAta nahIM. nivRttimArganA vicAro ane AcArone mukhyatA ApIne jeo guNakarmAnusAre cArevarNonI pragatimAM mAMdya seve che. teo anta anya kemanI parataMtratA svIkArI parataMtra jIvana gALanArA bane che. vaidika vedAntika lekee guNakarmonA anusAre cArevarNonI svadharmamAM hayAtI rAkhI tethI teo vizAla saMkhyAmAM rAjyasAmrAjyanI sAthe hajI unnata thavA prayatna karI rahyA che. deza dharmArtha sevaka karmayogIoe voMnnati mATe sAtvikI janAe karavI joIe ke jethI dezennati thAya. AdhyAtmika zakti vinA dareka varNa nAza thAya che. AdhyAtmikabaLathI darekavarNa vizvamAM svAstitvanuM saMrakSaNa karI zake che. ahaMtA, viSayatRSNa saMkucita vicArAcAra ane parasparopagrahavinA vizvamAM sarvavane nAza thAya che. lebhAgu sudhArakethI varNavyavasthAnI saMskRti thaI zakatI nathI ane ulaTI hAni thAya che alpajJAna ane atihAnine vicAra karIne varNasaMbaMdhI aneka prakAranuM jJAna karIne varNavyavasthA saMskRti karavI joIe. AryasiddhAMtanuM paripUrNa rahasya avabodhyA vinA varNavibhAga vyavasthA saMskRti karI zakAtI nathI. adhyAtmazAstrodvArA adhyAtmajJAnane sarvavarNamAM pracAra kare joIe ke jethI AdhyAtmika aikyabaLathI varNInnatidvArA dharmonnati paNa sadA sthAyI rahI zake. AdhyAtmika zakti prApta karyA vinA varNavyavasthAne nAza thAya che. guNakarmAnusAre paraMparAe pravahatI varNavyavasthAthI vizvajanemAM pragatinA hetuo eka sarakhA sthAyI rahe che. adhyAtmajJAnathI mAjazekhanI pravRttine nAza thAya che ane tethI rAjya, samAja, saMgha, For Private And Personal Use Only Page #950 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kema, dharma vageremAM mAlitya pravezatuM nathI tathA kemadine nAza thAya e sAdhyazanya vicArene tathA pravRttine saDe pravezate nathI. AtmajJAna thayA vinA varNavyavasthAmAM rajoguNa ane tame guNane praveza thavAne ane tethI satvavicArene tathA sAtvika AcArane zanaiH zanaiH nAza thavAne ema avazya mAnavuM joIe. dareka varNa potAne mULa uddeza bhUlI jAya che ane ajJAna tarapha pravRtti kare che tyAre te svahasate svAtmAne nAza kare che. varNavyavasthAmAM rajoguNa ane tamoguNathI atyaMta garabaDagoTe thAya che tyAre varNavyavasthA sudhArake prakaTI nIkaLe che. amuka varNa mahAna ane amuka nIca evI zubhAvanAne udbhava thatAM varNavyavasthAne nAza thavA mAMDe che. sarvavanI upavitA che paraMtu temAM anupayogI ta pravezatAM varNavibhAganuM bekhuM avazeSa rahe che. AcAramAM mULa u zenI sAthe vicArene prakaTAvIne varNa vyavasthAnI sudhAraNAne dezakAlAnusAre karmayogIo kare che ane tethI teo dharmanI vyApakatA karavAmAM sarvamanuSyanA bhinna bhinna adhikAre dharmapravRttine samyagU upadeza ApI kartavya kAryanI siddhi kare che. dezadhamarthasevakakarmayogIoe dezennati, vinnati, dharmonnati Adi zubhannati mATe sAtvika vicArapUrvaka pravRttinI janAe karavI joIe. sarva prakAranI zubhennatine AdhAra vastutaH sAtivaka pravRttinI janAo para rahe che. tenuM rahasya gurUgamathI avadhIne karmayegIoe pravRtti karavI joIe. dIrdhadaSTi ane varNavyavasthA saMbaMdhI paripUrNa anubhava vinA varNonI zubhennati karavAmAM AghA jaIne pAchA paDavAnuM thAya che mATe dIrdhadaSTi tathA vaNasaMbaMdhI paripUNuM anubhavane gurUgamathI grahI AtmAnI jJAnAdi zakitane AvirbhAva thAya te rIte pravRtta thavuM joIe. sAdhyadaSTine bhUlIne prAcIna vA arvAcInatA mAtrane zaga karavAthI satya tattvanI prApti thatI nathI. draSyakSetrakAlabhAvanuM paripUrNa svarUpa anubhavIne dhamodinI vRddhi tathA saMrakSaNa karavA vaNasaMskRti karavAnI jarUra che. AtmAnA sadga ne sarvamanuSya vikAsa kare tathA sarvajanenuM, pazupaMkhIo vagerenuM zreyaH thAya evI daSTie varNavyavasthAnI saMskRti karavI joIe. AtmAnA For Private And Personal Use Only Page #951 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jJAnAdi guNene nAza na thAya evuM mULa lakSyamAM rAkhIne varNavyavasthAnI saMskRti karavI joIe. dhAmikenatinI sAthe varNavyavasthabrati hevI joIe. vartamAna jamAnAmAM jana keme cAravAnI vyavasthAne punarUddhAra karavuM joIe. dharmazAstronA mUla uddezathI avirUddhapaNe sarva vaNene nAza na thAya evI daSTie satya karmayegIo, varNavyavasthAnI sudhAraNa kare che. varNavyavasthA sudhAravA saMbaMdhI aneka matabhede vartamAnamAM sarvatra varte che paraMtu temAM jJAnigurUgamathI gya sudhAraNA pravRtti karavI joIe. pUrvanI varNavyavasthAne punarUddhAra karavAmAM karmacAgIo svArthIdidene tyAga karavAmAM ane Atmabhega ApavAmAM bAkI rAkhatA nathI. tatvajJAnI karmayegI mahAtmAe aneka vipatti sahIne uparyukta sudhAraNAomAM AtmavIrya pheravI zake che ane tethI teo vicArene AcAramAM mUkavAnI sarva janAone AcarI zake che. avataraNa-cAturvaryadharma kacyA bAda vyAvahArika sAmAnya dharma kaye sevavA yogya che ane kaye hoya che tathA dharmIonI sevA vagerenuM svarUpa darzAvavAmAM Ave che. vAra AcAreNa vicAreNa, vyaktisvAtaMtryarakSakaH satyatattvAvirodhena, sevyo dharmaH zubhaGkaraH // 176|| yadharmerajastamaso, bAhulyaM saMpravartate sa dharmo dezalokAnAM, nAzakonaivazomanaH // 177 / / klezayuddhakaraHzazvat, sajjanAnAM parasparam bhuvyazAntikaro dhrmo,yHko'pityaajyevsH||17|| ataHsAtvikadharmasya, vistArAya vivakibhiH vartitavyaM prabodhena, dezakAlajJasAkSaraiH // 179 // For Private And Personal Use Only Page #952 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 91 | 80nA kartavyA dharmiNAMsevA, tattvajJAnena mAhanaiH vaiyalamAvena, kSatriyaikSatramAMma zUdraiH sevApravRtyA hi, jainadharmaH zivaGkaraH zAntirgamaMtaHsabhya, sevanIyoviyetaH // 8 // dharmamUlAH zriyaH sarvA matvA zrIdharmakarmaNi pravartasva paraprItyA, vizvaMprAvartayasva ca 1186311 zabdArtha-satyatatttAvirAdhavaDe AcAravarDa ane vicAravarDa vyaktisvAtaMtryarakSaka zubhakara dharma sevavA joie. rajoguNu ane tamecurNanu je dharmamAM khAtulya varte che te dharma kharekhara deza rAjya ane leAkAnA nAzaka che, paraMtu zobhana nathI. sajanAne paraspara kleza yuddhakara ane vizvamAM azAntikara game te dharma hoya paraMtu te tyAjya ataHdezakAlajJasAkSaravivekImanuSyoe sAtvika dharmanA vistAra mATe pravartavuM joie. tattvajJAnavarDa brAhmaNAe, vaizyatvabhAve vaizyAe, kSatriyAe kSAtrakarmovaDe ane zoe sevAdharmavaDe jainadharmanI sevA karavI joie. cArevarNIe sanAtana Atmazuddhadharma ke je zAntizarmada ane mokSamArga prakAzaka evA jainadharma che tene sevavA joie. dharmamUla sarva zubha lakSmIceA che evuM mAnIne khAdyAntara zAbhAyuktadharmakarmamAM huM manuSya tuM atyaMta prItivaDe pravarta ane vizvane pravartAva !!! che. vivecanaHAcAravicAravaDe vyakti svAtatryarakSaka dharma hovA joie. upalakSaNathI deza, vizva, samAja, saMgha, kAma Adi sarvane rakSaka hovA joie. vyavahAramAM svAtaMtrya ane nizcaya svAtaMtrya arSakadharmathI svaparanI pragati thAya che. vyaktisvAtaMtryanA artha vyaktistrAdya na karavA joie. satyatattvA je je tenAthI avirUddhapaNe je je vicArA ane AcArA che te paNa satya dharmarUpa che. satyAnnati podharmaH satyathI anya koi dharma nathI. sarva prakAranu' zubha karanAra dharma havA joIe. A bhavamAM pratyakSa sarva zubhakAraka dharma anubhavAya te dharma sevavA For Private And Personal Use Only Page #953 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TA joIe. je dharmamAM rajoguNI ane tame jINI AcArAnuM ane vicAronu bAhulya pravartatuM hoya che te dharmanA nAmathI je dharma hAla prasiddha hoya che tA paNa te adharmarUpa hevAthI tyAgakaravAyogya che. rajoguNI, tameguNI AcAro ane vicArovALA dharma ante deza, leka, samAja ane saghanA nAza karanAra thAya che. kupamAM jema kAdavakacarAnI malinatA thAya che jema dharmomAM kAlanAM parivartanonI sAthe rajoguNI ane tameguNI AcAravicAranuM bAhulya praveze che ane tethI te dharmajJa vizvajane mAM dharmanA nAme klezayuddha thAya che. sajjanamanuSya paNa dharmanA nAme matabheda dhArIne paraspara ekabIjAne adharmIdhArI klezayuddhe kare che ane vizvamAM tethI azAnti phelAya che. ataeva tevA azubha dharma tyAga karavA ceAgya che. vizvamAM amuka eka dharma kadApi thayA nathI ane thavAnA nathI. vizvamAM sarvatra manuSyAnA ekadharma karavA mATe jee kalezayudhdho kare che te dharmanA svarUpane sama jatA nathI. sarvanA AtmAomAM dharma rahyA che. koI paNa jIvano prANa levAthI dharma thai zakatA natho. koI paNa dharmanA nAme je loko dharmayuddhA karIne anya dharmIonAM gaLAM raise che te dharma nathI paNa adharma che. janmelA nhAnA mALA paraspara abhedya dRSTithI sarvane dekhe che taat je manuSyeA paraspara sarvamanuSyane svAtmasamAna dekhIne tenA zreya:mAM yathAzakA bhAga le che tee kharekharA dharmarakSako amedhavA. svadharmIone mUkI anya dharma pALanArAopara vaira jhera karAve ane te dharma zvare kalye che evuM je mAnatA hoya che te satya dharmanA pagathIe AreAhyA nathI, koI paNa dharmanA vicAreAthI anya manuSyAnu rakta vahevarAtrA pravRtti thAya te te dharmanA vicArAja nathI ema avodhavuM, sarvamanuSyone dharmanA eka sarakhA vicAro ane AcArA pasaMda AvatA nathI. sarve manuSya paikI dareka manuSya svAdhikAre dharmanA amuka vicArone ane AcArane sevI zake che. dharmanAM laghulaghu vartule kayAM kayAM vizvamAM pravarte che, tenuM svarUpa avadhavuM joie ane AtmAnA dharmanuM ananta vartula avamedhavuM joie. sacitatA AvavAthI pazcAta koI dharmanuM vizvamAM astitva rahetuM nathI. For Private And Personal Use Only Page #954 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dharmamAM mAlivicArene praveza thatAM asadAcAranuM prAbalya vadhe che ane tethI anne dharmane nAza thAya che ane tene sthAne anya dharmanI punaH utpatti thAya che. je dharmane udAra savicAra ane kSetra kAlAnusAre sadAcAranI pragatikAraka saMskAre maLatA nathI te dharmane ane nAza thAya che. eka dharmamAMthI anya dharma udbhave che temAM apAdhikAze uparyukta mAli hetubhUta kapAya che. sarvajInI zubhennati karanAra vicAre ane sadAcAre game te dezamAM dharmarUpa che. zuddha brahma arthAta AtmAnI zuddhatA eja jainadharmakartavya che. rajoguNI dharma ane tamaguNa dharmathI yuropanA mahArAjyonI azAntinA jvAlAmukhaparvate phATavyA kare che ane tethI rAjyamAM, samAjamAM, dezamAM ciraMzAnti pravartatI nathI. kaliyugamAM rajoguNI ane tame guNa dharmanuM prAdhAnya pravarti che tethI kaliyugamAM rajoguNa tame guNImanuSyonA tAbA nIce sattvaguNu manuSyo dabAyalA rahe che tathApi rajoguNa ane tame guNu manuSyanA haste sattvaguNImanuSyane nAza thavAne ApattikAla prApta thAya tevA ApattikAla prasaMge satvaguNu manuSyae a5hAni ane bahu lAbhanI daSTie asurono parAjaya karavA teonA karatAM baLavAnuM aneka upAyane sevavA joIe. paraMtu AtmavIrya skurAvavAmAM tathA dezadharmamanuSyanuM saMrakSaNa karavAmAM aMza mAtra nirbalatA na sevavI joIe. ApattikAle sattvaguNI mahAtmAo chevaTe janme che ane teonA baLathI rajoguNa manuSyanI ane tame guNa manuSyanI unmAda dazAne nAza thAya che. A vizvamAM satvaguNI AtmAo rUpa aneka viSNuo AtmazaktiothI sarvatra vyApAra thAya che teonA tejanI AgaLa keInuM jora cAlI zakatuM nathI. sattvaguNa dharmane pracAra karavAne sattvaguNu AhArane savaguNu vicArone ane sattvaguNI AcArene pracAra kara joIe. satvaguNa A hArathI savaguNa vicAranI vRddhi thAya che. AryAvartamAM sattvaguNI mahAtmAo, pragaTI zake evA jalavAyu Adi tapanI AhAranI satvaguNI vicAranAM ane sattvaguNI AcAranAM AdolananI atyaMta For Private And Personal Use Only Page #955 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 84 jamAvaTa che tethI AyovartimAM dharNoddhAraka tIrthaMkara RSi vagere prakaTI zake che. sarva dezamAM dhamAMddhAra karanArA mahAtmAomAM mukhya evA mahAtmAe AryAvartamAM sattvaguNa dharmathI pragaTI zake che. atae mAhanee arthAt brAhmaNa, kSatriya, vaizyae ane e sattvaguNuM jainadharmanI ane sattvaguNIdharmIonI sevA karavI joIe. brAhmaNe e, vidyAthI, brahmajJAnathI, tatvajJAnathI, syAdvAdajJAnathI, vaie vaizyatvabhAvathI, sattvaguNu dharmanuM piSaNa thAya evA bhAvathI, kSatrie kSAtrakarmothI arthAta dhamaonuM rakSaNa thAya evI zastrabalAdi pravRttithI ane e cogya sevAthI sAtvikaguNIjainadharmane arthAt Atmadharmane pracAra kare jaIe. vyaSTimAM ane samaSTimAM sAtvikaguNIdharmanA pracArArthe tathA Atmazuddha jainadharmanA pracArArthe sarva janee mukha, bAhu, udara ane padavI pravRtti karavI joIe. tattvajJAnanA upadezake brAhmaNe che, ane dharmIonuM rakSaNa karavA Atmabhoga ApanArA manuSya kSatriye che tyAgIgurUoe, gRhasthagurU brAhmaNoe, kSatrie, vaizyae ane zaejJAnabaLathI bAhubalathI, vyApArabelathI ane sevAbalathI dharmane pracAra karavA sadAkaTibaddha rahevuM joIe. kSAtrabalavinAkadApi dharma ane minI rakSA thatI nathI. vaizyatvabalavinA dharma ane dharmanI puSTi vRddhi thatI nathI. sevAnA baLavinA dharmanAM sarva mAM paripUrNa vyavasthA rahetI nathI. jJAnabaLavinA dharmanAM rahasya jaNAtAM nathI ane tethI gADarIya pravAha vRddhi pAme che. atae koIpaNa kAlamAM uparyukta cAre balapaikI kaIpaNa balanI nyUnatA thavAdevI nahIM ane je kAle jebalanI nyUnatA thaI hoya te balane te kAle game te upAyathI dezamAM, saMghamAM, samAjamAM prApta karavuM joIe. vyavahArasAmrAjyamAM ane dharmasAmrAjyamAM cAturvaNyabalanI AvazyakatA rahe che. sAtvika dharmamAM sarvamanuSya sadAsthira rahe evuM banyuM nathI ane banavAnuM nathI tathApi vivekI manuSyae sAtvikadharmanI vRddhi mATe pravRtti karavI joIe ke jethI je kAlamAM je manuSyane sAtvikadharmanI prApti thavAnI hoya tene thaIzake. rajoguNa, tame guNa ane sattvaguNanI pelIpAra AtmAne zuddhadharma rahyo che. zubhAzubha kalpanAmaya manavRttine For Private And Personal Use Only Page #956 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 85 kSINabhAva thatAM upazamAdi dharmanI prApti thAya che. pacArika dharmane vyavahAramAM loko dharmatarIke prAyaH moTAbhAge avabodhe che. paraMtu tenAthI bhinna anupacarita saddharma ke je AtmAne jJAnAdi zuddhadharma che tene virala manuSya avadhI zake che. AtmAnI jJAnAdi zakti sarve dharmarUpe che tenA prakAzArthe jeje nimitta vyavahAre upAce che te paNa vyavahArathI dharma kathAya che. sarvavarNa manuSyane dharmArAdhanAmAM nAtajAtanA bhedavinA svAdhikAra samAna hakaka che. sarvavarNacamanuSya svAdhikAre guNakarmAnusAre pharaja adA karatA chatA eka sarakhA samAna che temAM koI ucca nathI ane keI nIca nathI. svavAdhikAre pharaja adAkaranAra rAjA ane raMka be sarakhA che ane bannene vizvamAM jIvavAne samAna hakka che. jyAM sudhI ucca ane nIca bhedanI ahaMvRttithI manube pravRtti kare che tyAM sudhI teo mAyAvRttinA sAgarane tarI pilIpAra gamana karI zakatA nathI. eka varNanA manuSya anyavarNanA manuSyane samAnabhAvathI cAhatA nathI tyAMsudhI teo svakartavyane samyaga adAkarI zakatA nathI. satyadharma, jainasanAtanadharma kharekhara AtmAne dharma che. anAdikAlathI AtmA che ane anantakAla paryantavartavAne. AtmavinA dharma nathI tethI AtmAnA dharmane sanAtana jainadharma kathavAmAM Ave che. AtmAne dharma AtmAmAM che tene dhyAnadharIne anubhavo joIe. A tmA teja AtmAnI zuddhi prakaTAvAthI paramAtmArUpa thAya che. dhyAnadIpikAmAM kacyuM che ke, ca: prajAsattA , coduM ja paramezvara: | maLe na mathaT, mana nAthadA je paramAtmA paramabrA che te huM chuM ane je huM AtmA, brahyAchuM te paramezvara che. mArAthI anya; AtmAthI anya, brahmathI anyaneI brahmathI arthAta AtmAthI upAsya nathI AtmA arthAta brahmathI svayaM zuddhabrahma upAsya che. mArAthI ajavaDe ahaMAtmA upAsya nathI. upAsya ane upAsaka banemAM brahma arthAta AtmAvinA anya kazuM kaI nathI e huM AtmArUpa paramAtmA chuM. sarvajJa mAvAyA-mavAra purva jIvaMta thatAMtaH sarvavedItimate A je A sarvajJa bhagavAna che te huMja nizcayataH chuM. evaMtanmayatAne prApta thaela sarvajJa che ema For Private And Personal Use Only Page #957 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir manAya che. AtmAnI zuddhatA arthAta zuddhabrahmane rAgadveSarahita anubhava karavAmAM Ave che tyAre AtmAmAM sarvajJatA anubhavAya che. AtmAnA zuddhadharmamAM tanmayatA thavAthI apakaI padArthamAM sukhabhAsatuM nathI. AvI dazAmAM masta banIne jJAnagIo sarvaSaNuMyamanuene prathama sAtvikadharmane bedha Ape che, pazcAta teonI temAM paripakvatA thatAM AtmAnA zuddhadharmane anubhava Ave che. A vizvamAM anantadharmavastulanAM jeTalAM laghuvatuMle kapIne teone dharmamAnIne manuSya dharmapravRtti kare teTalAM nyUna che. dharmanI sAdhanAonA asaMkhya bheda paDe che. aeva sarva paramAtmA zrI viraprabhue asaMkhya ceganI sAdhanAothI muktinI prApti thAya che, ema upadeza Ape che. labdhi, siddhi ane camatkArenuM mUladhAma AtmA che. ataeva sanAtanaAtmAnA dharmanI sarvamanuSyae ArAdhanA karavI ie. zarmadazAMtida ane vizvamAM AtmA prabhune sAkSAtkArarUpa dharma, sarvamanuSyathI anekanAmarUpabhede anekakiyAothI ane aneka bhinna bhinna vicArathI levAya che. jJAnanavaritradAya mokSamA prajArAyA che. mATe vyavahAranayathI ane nizcayanayathI tenI ArAdhanA karavI joIe. A vizvamAM bAhyalamIo ane AntaralakSmIonuM mUla dharma che. dharmavinA vizvamAM jIvone zAMtisukha thayuM nathI ane thanAra nathI. dharmanA pratApe sUrya tape che, vAyu vAya che, caMdra uge che, agni prakaTe che, jala pitAno dharma bajAve che, dharmanA pratApe vizvamAM jyAM tyAM satyazAMtisukha avakAya che. dharma vinA rAjya, saMgha, samAja, deza ane vizvamAM zAnti rahetI nathI. jyAM jainadharma che tyAM avazya zAMti sukha hoya che. AryAvartamAM anya karatAM anekavAlA mukhaparvata phATavA vagerenA utpAta thatA nathI tenuM kAraNa dharma che. AryAvartamAM sAtvika dharma Adi dharmonI manuSyonA vicAromAM ane AcAramAM zithilatA AvI tyArathI AryonI paDatI thavA lAgI che. dharma jaya ane pApe kSaya evA vAkyanuM smaraNa karIne AtmAne dharmamAM ane vizvane dharmamAM pravartAva. avataraNa dharmanI vRddhi kene kevI rIte karavI ane adharma For Private And Personal Use Only Page #958 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 887 pravRttine kevI rIte haThAvI dhamathI vizvajanonI sevA karavI joie ItyAdi nivedavAmAM Ave che. zlokAH rajastamovinAzArtha, sAtvikasya vivRddhaye vizve samastalokAnAM, deyaM sdbodhnaadikm||183|| svadezajJAtilokAnA-munnatyai zikSaNAdikama samyag vyavasthayA deyaM, dharmasevakasajanaiH // 18 // vizve samastajIvAnAM, zAntyarthamauSadhAdikam vidyApIgadikaM sthApyaM, dhamArtha vizvasevakaiH // 185 // vizvesamastajIvAnAM-rAgadveSakSayAya tat nItidharmavivRddhyartha, deyaM saddezanAdikam / / 186 // vizvaduHkhavinAzArtha, vizvasevA pratiSThitA, kAryA sAtvikabuddhyA sA, vishvoddhaarksjnaiH|187|| vizvavidyAlayAdInAM, kartavyA sthApanA shubhaa| yaddharme tAdRzI sevA, taddharmoM vardhate sadA // 188 // yojanIyAH prabandhAste, dhrmrkssnnkaarkaaH| dezakAlavyavasthAta, stIrthakannAmabandhakAH // 189 // mahyAMsvAstitvarakSAya, dharmAdInAM tathaiva ca // kartavyAni sukarmANi, kAraNIyAni bodhataH // 19 // AvazyakAnikarmANi, dharmAstitvAya bhUtale // sAmAjikabalAyena; kartavyAni suyuktittaH // 19 // For Private And Personal Use Only Page #959 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 898 yAniparArthakarmANi-vizvoddhArAya tAni vai // puNyavandhAdimUlAni, deSTavyAni mahItale // 192 // dharmaprabhAvanAkarma-kartavyaM sttNjnaiH|| ajJAnAM dharmalAbhArtha, dAnasevAdibhiH zubham // 193 // dharmajJAnapracArArtha, pAThazAlAdikaM zubham // kartavyaM kAraNIyaM ca, dharmakAmArthasevakaiH // 194 // sAhAyyaM dharmilokAnAM, deyaM stkaarbhktitH|| kartavyA sAdhuSu prItiH, mohaadikleshnaashinii||195|| tyAjyA saMkucitA dRSTi, runntervinkaarikaa|| udAraiH satpabandhaizca, kartavyA dhArmikonnatiH // 196 // zabdArtha saha vivecana -rajoguNa ane tame guNa vinAzALe tathA sAtvikadharmanI vRddhi mATe vizvamAM sarvalakane sadha Apa joIe tathA sAtvikAcaraNane samarpavAM joIe. rajoguNI AhAra ane tamoguNa AhAra, rajoguNa vicAra ane tame guNI vicAra, rajoguNa karma ane tame guNa karmane nAza thAya ane sAtvikavicAre, sAtvika AhAra tathA sAtvikapravRtti vadhe te mATe sadha Apa joIe. lene te mArge doravA anya upAya levA joIe. svadeza ane jJAtinI unnati mATe samyam vyavasthApUrvaka zikSaNAdika devuM joIe, dharmasevakasajajanee svadezasevAmAM ane jJAtisevAmAM yathArogya kaMI karavuM joIe. duniyAmAM sarvane zAtya auSadha ane vasa Adi gya je kaMI hoya te ApavuM joIe ane tevI pravRtti karavI joIe. dharmajJAnavidyApIThe ane vyAvahArika vidyApIThanI sarvatra sthApanA karavI joIe. dharmArthe tatvajJAnanI prApti thAya evAM dharma vidyApITha sthApavI joIe. samasta vizvamAM rAgadveSanA kSayane mATe sadhane phelAve karavuM joIe. rAgadveSarUpa kaSAyanA tyAgavinA For Private And Personal Use Only Page #960 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 999 tAMbaramAM, digabaramAM, vaidikamAM, brAddhamAM, khristI vagere koI dharma matapaMthamAM rahevA mAtrathI mukti mekSa thato nathI. je je aMze rAga dveSane kSaya thAya che te te aMze AtmAne dharma prakaTe che. rAgadveSanA kSayavinA satyajJAnanI tathA satyavatenI prApti thaI zakatI nathI. jenAmAMthI sarvathA rAgadveSa TaLI gayA hoya che tenAmAM kevalajJAnadarzana vagere guNe prakaTI zake che ane teja satyadharmane, sarvajIne cegyasApekSadharmane upadeza deI zake che. je je aMze rAgadveSarUpakaSAya TaLe che te te aMze kaIpaNa manuSya mahAtmA banI zake che. vizvamAM rAgadveSanA upazama vinA sattAdhArI, lahamIdhArI, vidyApArIone jarA paNuM satya zAnti maLavAnI nathI. rAgadveSanA kSayavinA nItidharmane paNa samyapha pALI zakAtuM nathI. nItidharmanI vizvamAM sarvatra vRddhi karavI hoya te rAgadveSane kSaya thAya e upadeza Apa joIe, ema vItarAgavaraprabhu upadeze che. rAgadveSanA upazama vinA sattA lakSmI vidyA rAyathI vizvajanene satyazAMti vagerene lAbha samarpa zakAtuM nathI. vizvavatijInA duHkhane nAza karavA mATe aneka zupAe vizvasevA karavI joIe. viddhArakasajajanee sAtvika buddhipravRttipUrvaka vizvasevAnAM sUtrone anusaravAM joIe. samasta vizvamAM sarvajIne ekasarakhI rIte zAntisukha maLe evI rIte viddhAraka sajajanoe vizvasevAnI yojanAone ghIne te pramANe pravartavuM joIe. karmayegInI dazA prApta karyAMthI dezasevA, saghasevA, sAmAjika sevA, rAjyasevA ane chevaTe vizvasevA karavAnI yogyatA prApta karI zakAya che. karmayogI sajajanee vizvajanenI sarva prakAranI unnationI sevArthe vizvavidyAlaye vagerenI sthApanA karavI joIe. sarvajanepakArI, sarvajIpakArI vizAlavyApakadaSTi thayA vinA vizvavidyAlaye vagerenI sthApanA karI zakAtI nathI. kUpakadaSTine nAza thayA pazcAt anaMtasAgara jevI vizAladaSTi thavAnI sAthe bhedanI pratyenI mAnyatAone vilaya thAya che. tevI rIte vizva hitakAraka karmayogIo jeo thAya che, teonI sarva prakAranI saMkucitazudraSTione vilaya thAya che. teo anaMta AtmasvarUpa yAne ananta brahmAsvarUpamaya banI For Private And Personal Use Only Page #961 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 900 jAya che. zrIvIraprabhue kevalajJAna prApta karIne vizvajananA hitArthe upadezadvArA pravRtti karI hatI. gautamabuddha, Izue, vizvajananI sevAo karI hatI. sarvavizvajane jeone pUjya mAne che evA karma gIoe vizvajananA hitArthe sarvasvArpaNa karyuM hatuM. vizvavidyAla, vidyApIThe vagere pUrvaka je dharmamAM sevAnA udAra vicAre ane AcAre pravarte che te dharma ke vartamAnamAM sthApita thayela hoya te paNa te vizvamAM vyApaka thaI vRddhi pAme che te zrIvIraprabhue sthApita jainadharma vagerenI uparyuktapravRttimAM vRddhi thAya emAM kaMI paNa Azcarya nathI. guNakarmaviziSTa brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane te svapharajathI evI vizvanA hitArthe pravRtti kare che, e dharma vRddhi pAmyA vinA rahetuM nathI. vizvahitakAraka sevake banavAne mATe apUrva AtmasAmarthya prApta karavuM joIe. samasta vizvajananA hRdayane je dharmadvArA ugra vizAla zuddha karIne satyAnaMda zAnti samarpI zake che te kharekhara vizvakarmayegI sevaka banI zake che. samasta vizvamAM dharmarakSaNakAraka prabaMdhanI janAe javI joIe. dezakAlAnusAre samasta vizvavatine sarva prakAranA zubha dharmonI prApti thAya che ane teonA AtmAo jJAnadarzana cAritrAdi guNothI khIlI zake evI dhArmika prabaMdhenI yojanAone AcAramAM mUkavI joIe, tathA mUkAvavI joie. dezakAlAnusAre tIrthaMkaranAmAdikarmabaMdha karanArA mahAtmAo evI zubha bhAvanApUrvaka pravRtti karI zake che. vizvamAM, saMgha, dharma, vyakti, varNa, samAja, vidyA vagerenuM svAstitva rakSaNa karavA mATe zubha karmone karavAM joIe-karAvavAM joIe, ane jeo karatA hoya teonI anumodanA karavI joIe. tyAgI mahAtmAoe uparyukta zubha kamathI zubha lAbha thAya e upadeza deve joIe. dharma vagerenuM svAstitva rahe che te tethI paraMparAe vizvajIne aneka zubhalAbhenI prApti thAya che ane zAntinI vyavasthAonuM paripUrNa arpaNa, ekabIjAne karI zakAya che. dharmanuM astitva saMrakSavA mATe zubhayukti vaDe je je dezakAlAnusAre gya lAge evAM Avazyaka karmo karavAM joie. dezakAlAnusAre dharmanuM astitva saMrakSe evA mahAtmA karma For Private And Personal Use Only Page #962 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 901 gIo prakaTe evI zubhapravRttine zubhayuktine sevavI joIe. A ApattikAlamAM dharmanuM vizeSa rakSaNa thAya ane ghami manuSyanuM vizeSataH saMrakSaNa thAya evAM ApavAdika karmo karavAM joIe. sAmAjika bala, rAjyabaLa, kSAtrabala, vaizyabala, brAhmaNabala ane zudrabala bheguM karIne vizvamAM dharmanuM astitva rahe evAM Avazyakakarmo karavAM ja joIe. A kalikAlamAM saMghabala-sAmAjikabala mahAna che. vyaSTibala karatAM samajhibalanI virATu pragati Agala keInuM kaMI cAlI zakatuM nathI. jyAM dharmanA vicAre ane sadAcArevaDe jeo jIvatArUpamAM che evA mahAbhAo karmayegIo sarvabalane samUha bhego karIne vizvamAM sarvatra dharmanuM astitva sarakI zake che ane dharmanI jIvaMta vyApakatA pragaTAvI zake che. jJAneAdaya kAlamAM dharmanI vyApakatA karavA sarva dharmaya manuSya prayatna kare che paraMtu jeo dharmane AcAramAM mUkIne batAve che teone dharma sarvatra vizvamAM prasare che. je dharmamAM duniyAnA manuene rasa paDatuM nathI te dharma ke satya hoya vA mahAna hoya tathApi tenI sarvatra vyApakatA thatI nathI. dharmanuM astitva rAkhavuM e dhArmika mahAtmAonA sadAcAre para AdhAra rAkhe che. rAgadveSa, ahaMtA, IrSyA, nindA vagere jeonA hRdayamAM nathI evA karUNAsAgara maitrIbhAvanAvALA mahAtmAothI dharmanI vizvamAM sajIvanatA rahe che. dravya kSetre kAlAnusAre saguNa kamaeNgI mahAtmAo dharmane suyuktithI vizvajanemAM upadezAdivaDe pracArI zake che. puNyabaMdhAdikAraka je je zubhakarmo, puNyakarmo, dharmakarmo ke jeonI upayogitA dharmazAstromAM darzAvI che teone vizvamAM pracAra thavA mATe upadeza devuM joIe. vizvajananA bhinnabhinna adhikAra che tethI eka sarakhAM puNya baMdhakAraka dharmAnuSThAnene vA dharmakarmone sarva manuSya AcarI zake nahIM. puNyaka mAM svAdhikAra sarva manuSya bhinnabhinna pravRtti kare che temAM muMjhAvuM na joIe ema pUrva kalekamAM kathavAmAM AvyuM che. ane dharmanI prApti mATe sevAdisAdhyadharmaprabhAvanAkAma karavuM joIe. dararoja manubee dAnasevAdivaDe ane dharmane lAbha thAya evAM satkarmo karavAM joIe. dharmanI prabhAvanA karanArA ATha prakAranA prabhAvaka che. tenuM For Private And Personal Use Only Page #963 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainazAstrAmAM vizeSataH varNana karavAmAM AvyuM che. dharmanI prabhAvanA karanArAoja kharekharA dharmanA rakSaka che. dharmanI prabhAvanA karanArA mahAtmAomAM adbhuta sAmarthya raheluM hoya che, tene sAmAnyabuddhivALAone khyAla AvI zakatuM nathI. aneka zubhakarmothI dharmanI prabhAvanA karI zakAya che jJAnadAna, annadAna, vastradAna, supAtradAna, kIrtidAna, anukaMpAdAna, abhayadAna, dharmadAna, anubhavadAna, brahmadAna Adi aneka prakAranAM dAne kathelAM che. sevAo paNa aneka prakAranI kathelI che. dAna ane sevAthI sarva jIvone dharma tarapha AkarSI zakAya che. sAtvika dAna, ane sAtvika sevAthI AtmAnI zakti khIle che ane puSpanI AsapAsa jema bhramare guMje che tema tevA karmayegInI AsapAsa dhamimanuSyane samUha bhege thAya che ane tenA vicArane ane AcArene anusare che. dharmanI prabhAvanA karanArA mahAtmAo aneka prakAranI temane egya lAge evI dhArmika pravRtti kare che. teo amuka jAtanA vyavahAramAM ekAMte baMdhAtA nathI. teone mULa uddeza, dharmanI prabhAvanA karavAne heya che tethI teo dharmanI prabhAvanA karIne svasamAna aneka dharmaprabhAvakane paNa vizvamAM utpanna karI zake che. zrI hemacaMdrAcArye dharmanI prabhAvane je rIte karI hatI te temanA caritaparathI spaSTa avAdhAya che. sattAvaMtane, lakSamImane ane vidvAnone dharmamAM vALavAthI tathA dharmanI sthApanA thAya evAM bhASaNa ane lekha lakhavAthI dharmanI prabhAvanA karI zakAya che. dharmanI prabhAvanA karanArAo kharekhara je dharmamAM vizeSa saMkhyAmAM hoya che te dharmanI vizvamAM vyApaktA thAya che. dharmakAmArthasevakoe dharmajJAna pracArArthe pAThazAlAdika zubhakarma karavAM joIe. dharmazAlA vagerenuM sthApana karavuM. sAdhuone ane sA vIone bhaNAvavA mATe pAThazAlAdikanA sthApananAM je je zubhakarmo karavAnAM hoya te te karavA joIe ane upadezasattA lakSmIthI sthapAvavAM joIe. satkArabhaktipUrvaka dhamile kene sAhAdhya karavI joIe. dhArmika manuSyane sahAdhya devAthI mahAdharmanI prApti thAya che. jJAnadarzana cAritrarUpa dharmane sAdhanAra sAdhuo para prema dhAraNa kare joIe. satkArabhaktivinAnA sAhATyathI svAtmAnI For Private And Personal Use Only Page #964 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir unnati thatI nathI. aeva satkArabhaktipUrvaka dhamilekane aneka karmothI sAhAsya karavuM joIe. svAtmAdinI unnatimAM vinna karanAra saMkucitadaSTine tyAga kare joIe. udArazubhaprabaMdha vagerethI dharmanI ane dhArmikajanenI unnati karavI-karAvavI ane karanAranI anumadanA karavI joIe. avataraNa-dharmavRddhi kArakAdi pravRtti darzAvyA bAda sadAcAradharma pravRtti darzAvavAmAM Ave che. zlokAH ahiMsAsatyadharmAdi-sadAcArAzca bhUtale teSAM pUrNapracArArtha, yatitavyaM svavIryataH // 196 // guNe yuktA sadAcArAH svonnatisAdhakA dhruvam / santi naiva guNA yatra, svAcAra statra niSphalaH // AcArA guNavRddhayartha, guNAnAM rakSaNAya ye jJAnazraddhAbalAbhyAM te, samAyuktAH shubhngkraaH||198|| AcAraH prathamo dharmaH sarvadharmeSu gIyate AcAraH sarvalokAnA, mAdhAro vyavahArataH // 199 // sadAcArasthalokAnAM, nipAto naiva jAyate dharmasya prANabhUtaH saH, sadAcAraH satAM mtH||200|| utsargakApavAdAbhyAM, kSetrakAlAnusAriNaH sadAcArAH sadA sevyA, dhrmaagmaavirodhtH||201|| pazcAcArAH sadA pAlyAH sevyA dAdazabhAvanAH maitryAdibhAvanA bhavyA, bhAvanIyAH sdaajnaiH|| For Private And Personal Use Only Page #965 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 94 bhinnAcAreSu saMmuhya, yoddhavyaM na parasparam sApekSanayato brAhyA, dharmAMzA dharmazrvaye rA zabdArthasaha vivecanaH--ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya, paropakArapravRtti, vagerenI pravRttiyAne sadAcAra kathavAmAM Ave che. dezakAlAnusAre vizvamAM mAhyAkArathI bhinna bhinna evA sadAcArI pravarte che. sadAcArAnA pracArArthe svIyazaktithI prayatna karavA joIe. dhArmikasadAcArI joguNAvaDaeN rahita hoya che te svAnnati sAdhaka ane che. bhAtRbhAva, zuddhaprema, dayA, udArabhAva, nIti, svArthatyAga, svArpaNa, samAnabhAva vagere guNAvinAnA AcAromAM nirasatA, jaDatA, zuSkatA, bhraSTatA, malinatA prApta thAya che. guNAvinAnA AcArA khokhAM jevA che. guNAvinAnA AcAramAtranI ghaTATopa sadAkAla jIvI zakate nathI. AtmAvinAnI pUtalIene nAca jema AtmAsahita nATikAnA nAca sama rasika thatA nathI tadruta guNAvinAnA AcAro rasika ane svAnnatikAraka rahetA nathI. jyAM guNeA nathI tyAM AcAra niSphala che. AcAzamAM guNAne rasa reDAyA vinA dharmanI utpatti thaI zakatI nathI. game tevA suSThu dharmAcAro hoya che tepaNa guNavinA tene Adara karavA mAtrathI Atmannati thaI zakatI nathI. zrImahAvIra prabhunA samayamAM brAhmaNNAnA AcArAmAM guNAnA badale hiMsA, asatya, dveSa, Asakti, svArtha anIti vagere durguNNAnA praveza thayA hatA tethI mahAvIra prabhue AcArAmAM guNA hevAnA upadeza ApIne dharmoddhAra karyo hato. gAtamabuddhe paNa guNAvaDe sahita AcArothIvratAthI svAnnatikAraka upadeza ApcA hatA tethI aneka brAhmaNA vagere varNIe buddhanuM zaraNa grahI guNA khIlavyA hatA. pazcAt - ddhAnA tyAgI sAdhuomAM ane sAdhvIomAM kAle karI guNuAvinA AcArAnAM khAmAM rahyAM tyAre AryAvartamAM dharma pALanArAonI astitA rahI nahi. eka dharmamAMthI bIjo dharma nIkaLe che temAM paNa guNAvinA AcAro mAtranA jaDapUjArI manuSyo ane che ane dharmanA nAme durguNAnA dAsa ane che tyAre paNa eja sthiti hAya che. kri For Private And Personal Use Only Page #966 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 95 yAe, AcAro, dharmonuSThAnA dharmapravRttiyA ityAdimAM guNAvinA pravRtta thavAthI potAnu' ane vizvanu zreya: sAdhI zakAtuM nathI. AcArAnA lanI sAdhyaSTi, naSTa thavAnI sAthe te te dharmanA AcAranu manu khyAmAM jIvaMta svarUpa rahetuM nathI. je AcArA guNanI vRddhi mATe ane guNAnA rakSaNu mATe che tenu' svarUpa avadhIne tene svAdhikAre AdaravA joie. jJAnazraddhAmale dharmAMcAra-sadAcAra AcaryoM chatAM kalyANa karanArA thAya che. jJAna ane zraddhAvinA AcArI AcaratAM chatAM svaparanuM kalyANa karI zakAtuM nathI. jJAnavinA AcAromAM adhatA prApta thAya che ane zraddhAvinA AcArAne AcaravAmAM AtmamaLa rahetuM nathI. zraddhAvinA AcAromAM eka sarakhI pravRtti thaI zakatI nathI. sarvadharmomAM sarvadharmazAstromAM AcArane prathamadharma kathyA che. sarve vyavahArano AdhAra AcAra che. hajArA, lAkhA karADA vicArAnI mUrtiyA AcAra che. lAkho karoDo vicAronu phebru AcAra che. AcArA vinA dharmanI utpatti thai zakatI nathI. kevicAra karI karIne teone paNa AcAramAM mUkavAnI jarUra rahe che. vyavahArathI leAkeAnAM AdhAra AcAra che. ataeva sarvadharmanI jIvatI pratimAerUpasajIvana AcArothI dharmanI vizvamAM sajIvanatA rahe che. brAhmaNavarga, kSatriyavarga, vaizyavarga ane zUdravarganA keTalAka bhinna bhinna AcAza cheM. vizvamAM AcArathI bhraSTa brAhmaNAdi varga jyAre thAya che tyAre dharmanA nAza thAya che. kSatriyA vagere svasthAcArathI bhraSTa thavAthI teoe sarvasva gumAvyuM. AtmAnA guNAne khIlavavA mATe vayogya AcArone Acaro ane nakAmA ta karavAnA choDIdo. hRdayavinA AcAronI AcaraNA thaI zakatI nathI, vyaktikhala, jJAtimala, samAjakhala, saMghakhala ane dezakhalane vadhAravA mATe sarvamanuSyeAe vyAvahArika AcArAne ane dhAmikAcAne sevavA joie. tattva apratiSThAnam, tarka, yuktie karavAthI ThekANe karavuM thatuM nathI. lAkhA bhASaNA ApanArAnA karatAM sadAcAraniSTha eka manuSya jeTaluM svaparanu zreya karI zake che teTaluM anyakAi karI zakatu nathI. jJAnazraddhApUrvaka sadAcArasthitamanuSyAne nipAta-nAza thatA nathI. dezakAlAnusAra dharmanikanA sadAcArImAM, dharmakriyAomAM dharmAnuSThAnAmAM 114 For Private And Personal Use Only Page #967 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 906 parivartane thayA kare che. mUleza sAdhdhapUrvaka dezakAlAnusAre AcArenAM rogya parivartane, sarva AcAramAM thayAM thAya che ane thaze paraMtu te sarva AcAramAM ekate kaMI dharmaprANabhUta rahetuM nathI. dharmavinAne keI AcAra AcaravA gya nathI. dezanI, dharmanI, saMghanI ane jJAtinI paDatI karanArA AcAre che ke sadAcAre tarIke gaNAtA hoya te paNa te AdaravA egya thatA nathI. samasta vizvamAM sAtvika guNI AcArane AcaryA vinA paDatI thAya che. zubhAcAra, azubhAcAra, utsargAcAra, apavAdAcAra, dharma AcAra, adhamma AcAra, gRhasthAcAra, tyAgAcAra, cAravarNanA AcAra, naitikAcAra, durguNAcAra, prazasyAcAra, samayAnukulAcAra, prAsaMgikAcAra, nAzakArakaAcAra, AtmabalarakSakAcAra, naimittikaAcAra, upAdAna AcAra, laikikaAcAra, lokottara dharmAcAra vagere AcAranA aneka bhedo paDe che. tenuM gurUgamanathI svarUpa vicAravuM. dharmaprANabhUta AcAra sadA sarvatra satparU vaDe mAnya che. usa ane apavAda vaDe dravya kSetra kAlabhAvAnusArI evA sadAcAra, AgamanA aviredhapUrvaka sevavA yegya che. dravya kSetrakAlAnusArI evA sadAcArene paNa usarga ane apavAdathI AcaravA paDe che. utsarga ane apavAdathI sadAcAranI pravRtti jANyA vinA pravRtti karavAthI dharmane ane dharmaene nAza thAya che. apavAda vakhate jeo utsargathI AcaraNa kare che teo dharma ane dharmanA nAza mATe pravRtti kare che ema avadhavuM. ApattikAle apavAda vakhate kevI rIte AcAra AcaravA te tatkAlanA jJAnIonA hAthamAM che. paraMtu bhUtakALanA jJAnIonA hAthamAM nathI. jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapa AcAra ane vIryAcAra e paMca prakAranA AcArene utsarga ane apavAdathI cAre varNoe ane tyAgIoe sevavA joIe. bAra bhAvanA bhAvavI joIe. manuSyae sadA mitrI pradi madhyathya ane kArUNya e cAra bhAvanA bhAvavI joIe. paraspara vyAvahArika tathA dhArmika bhinnAcAramAM muMjhAIne yuddha na karavuM joIe, kaleza, kaMkAsa, vaira jhera na karavAM joIe. A vizvamAM mULa uddeza sAdhya mATe aneka sAdhanee bhinmAcAre pUrvaka svAdhikAre manuSya prayatna kare temAM For Private And Personal Use Only Page #968 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7 bhedadaSTine AgaLa karI muMjhAvAnuM kaMI kAraNa nathI. sApekSanayapUrvaka paraspara bhinna bhinna AcAramAM satya avakavuM. sApekSa daSTithI bhinAcArenI sAlamAM eka vAkyatA karavI ane matAcAra sahiSNutAne sApekSa daSTie dhArIne AcAramAM je je satyAMze hoya te grahavA, mAnavA. dharmavRddhi mATe dharmA zene grahaNa karI varNAdika adhikAra pUrvaka AcAramAM pravRtti karavI ane Atmanniti Adi sarva prakAranI zubhenati gaNAya che temAM pravRtta thavA AcaraNayukta kahevuM. avataraNa-sadAcAra, dharmAcAra saMskAra sevavApUrvaka ane hAnikAraka rIvAjonA tyAga saMbaMdhI vivecana karavAmAM Ave che. sevanIyAH sadAcArA, vAkAyamAnasaiH sdaa| durAcArAH sadA heyA, dharmakAmArthakAMkSibhiH // 204 // laukikakarmavarNAbhyAM, yuktA ye te janA bhuvi vAdhikAreNa saddharmya-karmasu suSThusaGgatAH // 205 // AcArAdhyavasAyairhi, suSThu mokSAGgasAdhakAH jJAtavyAstAratamyena, jJAnibhi mokSadarzibhiH // 206 / / dharmavyavahArayuktAni, dharmakarmANi yAni tu chedyAni kApi no taani,dhrmmuulaanijaaniihi||207|| dharmavyavahArakarmANi, sevasva svAdhikArataH mA vyavahAranayaM muJca, dharmatIrthasya jIvakam // 20 // varNitA dharmasaMskArA, dharmazAstreSu ye zubhAH dharmavyavahAradADharyAya, kartavyAH svaadhikaartH||209|| yatitavyaM sadA sadbhiH sAdharmyabhaktikarmasu, lokAnAMsukhadaM karma, kartavyaM svAtmazaktitaH // 21 // For Private And Personal Use Only Page #969 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 908 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kurvantaH karma ke'pyatra, niSkarmANaH svacittataH niSkriyAste kriyAvanto, rAgAdibhAva saMyutAH 211 // mArgAnusAridharmasya, dyotakAni vizeSataH sevyAni dharmakarmANi mokSasAdhakamAnavaiH || 212 // maitryAdibhAvavRddhyarthaM, vittatazvatriyogataH vizvasmin karma kartavyaM, lokAnAM pUjyasajjanaiH // 293 // sAmAjika hitArthAya, yAni karmANi santi vai sarvasvArthAn parityajya, tAni sevyAni maanvaiH|| 294 // mAM zAntipracArArtha deyA sAtvikadezanA sadbhiH zAnti prabandhaizva, sthAtavyaM zAntikarmasu // 215 // doSayuktAn janAn dRSTvA, kartavyA karuNA sadA teSu guNapracArArthaM vartitavyaM svazaktitaH // 216 // AvirbhUtA guNA yasya, kSamAdyA hRdaye zubhAH guNIbhUto janaH saiva, pracArayati sadguNAn // 297 // dhaiaudAryaguNAdInAM prAdurbhAvo yato bhavet kartavyaM tadanuSThAnaM, guNAnurAgibhiH zubham // 218 // kartavyA dharmasaMskArA, dharmakAmArthamuktidAH saMskArANAM rahasyaMtu, jJAyate jJAnayogibhiH // 219 // AtmonnatiH sadAkAryA, sadguNai gurubodhataH pratyahaM doSavRndAnAM nAzArthaM bhaja sadgurum // 220 // nindA naiva prakartavyA, dveSato'paradharmiNAm For Private And Personal Use Only Page #970 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 909 grAhyaM sarvagataM satyaM, sadA muktvA kadAgraham // 221 // sadAcArasya saMskArAt, vistAryA suparaMparA sadAcAraH sadA poSyo, vyavahArodharmakarmaNAm // 222|| dezadharmavinAzinyo, bAlalamAditiyaH hartavya hezanAghena, dharmasudhAre raraNA hAnikRt kutsitAcArA, rAjyadezakSayaMkarA: hartavyA karmayogIndraiH sattAbodhAdisAdhanaiH // 224 // abhakSyAcaM sadA tyAjyaM, dharmasattAvinAzakRt kartavyo vyasanatyAgo, dharmavyavahAvarasAdhakaiH // 225 // duSTavyasananAzArtha, nItidharmavivRddhaye svazaktyA karma kartavyaM, dhrmsaadhkyogibhiH||226|| zabdArtha vivecana -mana vANI ane kAyAvaDe sadAcAre sevavA gyA che. rAjyanA kAyadAnI peThe ajJAnAvasthAmAM paNa sadAcAre sevavAthI lAbha prApta thAya che. gaLathuthInI peThe janmathI sadAcArene vArase jeone maLe che te AryamanuSyane dhanyavAda ghaTe che. durAcAre te sadA tyAga karavA yevya che. gurUgamathI sadAcAranuM ane durAcAranuM svarUpa avabodhavuM. dharma-kAma ane arthanA Icchakee saMsAra vyavahAramAM prathama sadAcAranA sevaka banavuM jeie. dharma, artha ane kAma e traNa varganI prApti mATe saMsAra vyavahAramAM cAturvaryagRhasthajanee sadAcAramAM daDha rahevuM. joIe. have ahIMthI grantha gAravanA lIdhe saMkSepathI vivecana karavAmAM Ave che. karmavyavahAramAM sadAcAra vinA dezanI saMdhanI ane samAjanI pragati thaI zakatI nathI. pAsadAcAra vinA aneka rASTrane adhApAta thaye. je dharmanA manuSyae ane rAjyasattAdhIza lekee For Private And Personal Use Only Page #971 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ha17 vAdhyasadAcArene pariharyA teonI adazA thaI ema ItihAsanAM pAnAM ukelatAM avAdhAya che. AdhyAtmika jJAnathI sadAcAranAM rahasya vizvamAM jIvatAM rahe che. atae adhyAtmajJAnanI prApti karIne sadAcAranuM saMrakSaNa karavuM joIe. lokika karma varNa e be vaDe yukta manuSya vizvamAM svAdhikAravaDe saddharyakarmomAM sArI rIte saMgata hoya che. IzvaranI bhaktithI, gurUnI bhaktithI, dharmIonI sevAthI ane sAdhuonI sevAthI sadAcAranI ane sadAcAranA vicAronI prApti thAya che. medazijJAniyee AcAravaDe ane adhyavasAvaDe manuSya dharmakarma sAdhaka bane che ema nizcaya kare joIe. AcAravaDe ane zubha zuddhaadhyavasAvaDe mokSamArganI ArAdhanA karI zakAya che. jJAnAccha mokSa: jJAnakriyA vaDe mekSa che. kiyA e AcArarUpa che paraMtu temAM durguNene praveza thAya che te AcAramAM malinatA prakaTe che. AcAravaDe zubha adhyavasAye prakaTAvavAthI AtmAnI zuddhi thAya che. je je AcAravaDe AtmAnA adhyavasAyanI zuddhi thAya che te te AcArene vAdhikAra sevavAnI jarUra che. AmAnA jJAnadarzanacAritraguNanI zuddhi mATe AcAronI upagitA che. saccidAnandaAtmasvarUpamAM ramavA mATe tathA adhyavasAyanI zuddhi mATe sadAcA sevavAnI khAsa jarUra che. sadAcAramAM sthira rahevAthI AtmAnA adhyavasAyenI zuddhimAM sthira rahevAya che. atae dharmAcAre ane sadAcA sevavA mATe vizeSa lakSya devAnI jarUra che. svakartavyAcAremAM pravRtta thavAthI sarva prakAranI svaparanI zubha zaktione udaya thavAne che te vinA lAMbAM lAMbAM bhASaNothI tasu mAtra paNa AgaLa pragati thaI zake tema nathI. dharmavyavahArayukta je je dharmakarmo-dharmacAre che te dharmanAM aMge che mATe amuka eka bAbatanI dRSTinI dhUnamAM AvIne teone cheTa na kare joIe. vRkSanAM mUle ane tenI zAkhAne nAza karavAthI jema vRkSane nAza thAya che tema dharmagamUlabhUta dharmakarmona-dharmAcArane nAza karavAthI dharmane nAza thAya che. dharmanA aMgabhUta dharmAcAramAM mUlAMgone nAza na thAya evI rIte sudhAre karavAnI jarUra che. paraMtu sarvathI dharmane nAza thAya evI rIte sudhAre For Private And Personal Use Only Page #972 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11 karavAnI jarUra nathI. dharmavyavahAra mUla dharmAcAne svAdhikAra seva !!! paraMtu dharmatIrthajIvakadharmavyavahArAcArano tyAga na kara-vyavahAranayapratipAdyadharmAcArane nAza karavAthI dharmatIrthane nAza thAya che ane tethI vizvamanuSyanI sudhAraNAmAM kaline praveza thAya che. dharmAcAra vinAne keIdharma vizvamAM manuSyanA bAhya ane Antara jIvanathI jIvI zakatA nathI. dharmavyavahArane sevyA vinA nizcaya dharmanI yogyatA prApta thaI zaktI nathI. je dharmAcArene uthApe che te dharmane uchera kare che. dharmanA AcAre ane vicAra vinA vizvajamAM nAstikatA pragaTayA vinA rahetI nathI. dharmagamAM dravya kSetra kAlAnusAre sudhAraka pragatikAraka rakSakaparivartane thayA kare che paraMtu tethI dharmagone nAza thatuM nathI, ema sudhArakaTaSTie avalakavAnI jarUra che. prAcIna teTaluM satya ane arvAcIna teTaluM asatya tathA. arvAcIna teTaluM satya ane prAcIna teTaluM asatya e kadAgraha kare nahi. dharmAcArone kSetrakAlAnusAre ravAdhikAre AcaravAnA hoya che tethI tethI upagitAmAM kaze. pratyavAya AvatuM nathI. tathA teonA upara caDhelAM anupayegI AvaraNane dUra karavAmAM paNa kazo pratyavAya naDatuM nathI. dharmAcAre jeTalA che teTalA keIne koI upaegI che. eka manuSya mATe eka vakhate sarva dharmAcAre hotA nathI. tethI teonA khaMDananI paNa AvazyaktA siddha karatI nathI. dharmAcArothI jeTale anyamanune lAbha ApI zakAya che teTale dharmanA vicArethI phakta anya manuSyane lAbha ApI zakAtuM nathI. anyanA upara purepakAra Adi dharmakaraNathI jeTalI asara thAya che teTalI anya kazAthI thatI nathI. dharmAcAre AkAra che ane tenAthI ane sAkSAt lAbha thAya che evuM ghaNuM bAbatemAM anubhavI zakAya che. dharma vicAre ane dharmAcArene Amannati mATe upaga thAya te mATe avazya lakSya devuM joIe. jaina dharmazAstramAM je sela dharmasaMskAranuM varNana karyuM che te vyavahAradharmAdinI daDhatA mATe che evuM avabodhIne svAdhikAra dharmasaMskArone sevavA joIe. satparUe sAdhamyabhaktimAM yatna karavA joIe ane lokone sukha denArAM je je karmo hoya teone For Private And Personal Use Only Page #973 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 912 svAtma zaktithI sevavAM joie. vizvakalyANArthe mana, vANI ane kAyAnI pravRttithI kAI jIvane hAni na thavI joie e khAsa lakSyamAM rAkhavu joie. AtmAnA jJAnadarzanacAritrAdviguNAe vizvavarti sarva jIve saMgrahanaye samAna che. sarve AtmAe che. sarva jIvAnA zreyamAM svazreya: samAyalu che. samyak dRSTi Adi guNAe sAdharmyu manuSyAnI sevA bhaktimAM sarva vastuone arpaNa karavA cUkavu na joIe, je sarva jIvAne dhikkAre che tene peAtAnAja AtmA dhikkAre che. je samAnadharmIAne pUje che tene potAnA AtmA pUje che. jee lokone mATe sukhada karma kare che teja svAtmArthe sukhada karmo kare che ema anubhava karIne lokone satya sukhada karma je hoya te AcaravuM joie. je je AcArothI vizva jIvone sukha maLe te AcArAne tanu-mana-dhana-AtmabhAgathI AcaravA joie. kaMcit dharma karmone kare che paraMtu antamAM anAsaktithI niSkriya che ane kaeNcit manu caiA khAghathI dharmAMcArone dharmakriyAone karatA nathI paNa Asakti cege antarthI sikraya che. rAgadveSAdi mehanIya karmanI prakRtiyAnA sadbhAve khAdyathI jee nivRttaparAyaNa jevA dekhAya che chatAM te sakarmI che mATe antaraga rAgadveSanA abhAve nirlepa rahIne svapara pragatikAraka dharmacArone sevatAM dharmanuM prAkaTaya karI zakAya che ane vizvamAM dharmanI rakSA karI zakAya che. zuSkajJAnIo banIne vAvelAsa karavA mAtrathI vA pAMDitya dhAraNa karavA mAtrathI AtmAnI ane vizvajIveAnI zaktiyAnA vikAsa karI zakAtA nathI. je svAdhikAre anAsaktithI sadAcArAne, satpravRttiyAne, dharmakarmone karyo kare che tenA samAna vizvamAM kalyANakattAM unnatikAM koI nathI. ka'i paNa zubha karma karavuM te karavu eja potAnI tathA vizvanI unnatinA mULa mUtra che. sarvamanuSyAe varNAdisvAdhikAre dharmAMcArAmAM pravRtta thavu... joie. dharmAMcAranA lepa thatAM saMgha-samAja-rAjya vagerenI pragatiyAnAM mULa ukhaDI javAnAM emAM aMzamAtra sa`zaya nathI. dharmazAstromAM je je sadAcAraza-dharmAMcAre pratipAvA che tenA sarvataH anubhava karIne dharmakarmamAM pravRtta thavuM joie. dharmAMcArAmAM haDha rahevAthI dezonnati, sAmAjikAnnati vagere sAmudA For Private And Personal Use Only Page #974 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 913 yika unnatinuM rakSaNa karI zakAya che. pAzcAtyAnI keTalIka kRtrima unnatinuM ekadama anukaraNa karIne piAvIya dharmAcArane nAza na karavo joIe. mikSasAdhakamanuSyae mArgAnusAri dharmadyotaka kartavya karmone karavAM joIe. kSetrakAlAnusAre je je mArgAnusAriguNa sevya hoya te sevavA joIe. mArgAnusArI guNonI prAptithI nItidharmamAM sthira rahI zakAya che ane tethI satya dharmanI prApti thAya che. mArgAnusAriguNa vinA dharmanI gyatA prApta thaI zakatI nathI. mArgAnusAriguNa vinA dharmakriyAo karavA, mAtrathI AtmakalyANa thaI zakatuM nathI. temAM mithyAdi bhAvenI vRddhi mATe manavA kAyAthI ane lakSamIthI cagya je kartavya karma lAge te karavuM joIe. maitrI Adi bhAvanAo bhAvavI sahela che paNa te pramANe vizvanI sAthe vartavuM muzkela che. kedhAdika prasaMge maitrI bhAvanA na rahI te pazcAt mithyAdi bhAvanA bhAvavA mAtrathI kaMI vaLatuM nathI. mitrIAdi cAra bhAvanAothI hRdayanI zuddhi thAya che ane tethI layayoga tathA rAjaga vagere meMgenI prApti thAya che. paraspara virUddhadharmI manuSya para maitrIbhAva AvatAMnI sAthe hRdayanI zuddhi thAya che. paraspara bhinna kiyAmatathI ghukAva vairanI daSTi rAkhanArA manuSpa game te dharmanA heya heye teo matrI bhAvanAnA adhikArI banyA nathI te pazcAta gharmanA adhikArI te kayAMthI banI zake vArU? pramoda bhAvanAnI siddhi vinA dhamane veSa paheravAthI paNa samyakatvanI prApti thaI zakatI nathI. maitrIbhAvanA ane pramedabhAvanAne paraspara nikaTa saMbaMdha che. karUNAbhAvanAne ane maiitrIbhAvanAne paraspara nikaTa saMbaMdha che. AtmajJAnanI prApti mATe karUNAbhAvanA vagerenI AvazyakatA che. madhyasthabhAvanA prakayA vinA satyadharmanI prApti thaI zakatI nathI. rAgadveSanA kadAgrahathI gherAyela manuSya madhyastha banI zakato nathI. madhyastha thayA vinA vizvamAM pravatita sarva dharmomAMthI satya ane asatyane judu pADavAnI zakti prApta thatI nathI. mAyazcaguNa vinA AtmajJAnane vizeSa prakAza thata nathI. jJAnAvaraNIyakarmanAM AvaraNa dUra thavAthI mAthvaccha guNa khIlI 115 For Private And Personal Use Only Page #975 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zake che. A vizvamAM madhyasthaguNanI bhAvanAthI sarvadharmanI sarva bAjuonuM avalokana karI zakAya che. maMtrI, pramada, mAdhyaratha ane kAraNya e cAra bhAvanAnA vicArene manuSyamAM pracAra thavAthI vizvamAMthI atyaMta azAnti dUra thAya che ane svargasamAna vizva banI zake che. A vizvamAM maMtrI Adi cAra bhAvanAonA kaDo grantha lakhIne vA tenAM kare bhASaNa karIne svaparanI je unnati karI zakAya che te alpamAtra che paraMtu mitrIAdi cAra bhAvanAne AcAramAM mUkavI teja A tmAnI ananta guNI unnati che. vAcika jJAna vA bhAvanAmAtrathI unnati karI zakAtI nathI. dezonnati karavA mATe, sAmAjika nnati karavA mATe, saMghonnati karavA mATe, cAturvarsonnati karavA mATe tyAgIonI unnati karavA mATe je je IcchA rAkhanArAo hoya teoe cArabhAvanAne AcAramAM-vartanamAM mUkI batAvavI joIe. sarvaravAne tyAga karIne sAmAjika hita mATe kartavya sarva kAryo karavAM joIe. sAmAjika hitamAM sarva vizvajanenuM hita samAyeluM che. sAmAjikahitIo deza samAja-saMgha-rAjya Adi sarvanI hita karavAnI pravRtti karyA kare che. svArthono tyAga karyA vinA sAmAjikahitakara kAryomAM pravRtti karI zakAtI nathI. svArthanI saMkucitadaSTithI sAmAjikahitarUpa mahAsAgarane avalokI zakAtuM nathI. sAmAjika hitakara karmomAM pravRtta thanAra niHsvArthI karmabhegI manuSya jeTaluM duniyAnA januM kalyANa karI zake che teTaluM anyamanuSya karI zakatA nathI. sAmAjikahitakarakAryo mATe vyApakadaSTithI kArya karanArAo mahAyuddhanI zAnti karI zake che ane sarva jInAM duHkha dUra karavA Atmaga ApI zake che. vizvamAM zaktine pracAra karavA mATe uttama cAritra guNa saMpanna vyAkhyAtAoe zAMtikara vyAkhyAne devAM joIe ane satparUe zAnti karmanA prabandhApUrvaka ane Itara upAye pUrvaka zAnti thAya evAM kAryo karavAM joIe. hAla yurepI mahAvigrahaMthI sarvatra vizvamAM azAnti phelAI che. vizvamAM sarva lekamAM duHkhane atyaMta saMcAra thavA lAge che. A vakhatamAM vizvamAM zAnti prasare evA uttama prabandhA pUrvaka sahue prabala prayatna karI joIe. kSAkarmI ane vizvakarmA For Private And Personal Use Only Page #976 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (15 manuSyanI atyaMta vRddhi thavAthI ane brAhmaNanI ane tyAgIonI saMkhyA kamI thavAthI vivamAM anekayuddha prakaTI nIkaLe che ane tethI zeSa varNone paNa nAza thAya che. tathA manuSyamAM varNasaMkaratva dAkhala thAya che. janadharmane AcAramAM mUkI batAvanArA brAhmaNonI ane tyAgIonI yurepamAM saMkhyA vRddhi pAme te hAlamAM jevAM yuddha tyAM thAya che tevAM thaI zake nahIM. vizvamAM zAntine pracAra thAya evAM kAlAnusAre bhinna bhinna karmo hoya che ane bhinna bhinna varNayamanuSyathI zAntine pracAra thAya che. keI samaye tyAgI mahAbhAonA baLe vizvamAM zAnti prasare che. koI vakhata AtmajJAnI brAhmaNonA baLe vikavacchamAM zAnti prasare che. koI vakhata kSatriyenA-guNa kamabaLe zAnti prasare che. keI vakhata vinA baLe zAnti prasare che ane kaI vakhata zanI sevA baLe vizvamAM zAnti prasare che. cArevanuM ane tyAgIonuM samAna baLa hoya che, te vizvamAM vizeSataH zAnti prasare che. keI varNanuM guNakarmAnusAre adhika vA nyUna baLa thatAM azAntino vikAra phATI nIkaLe che. vAtapitta ane kaphanI samAnatAthI zarIranuM Arogya rahe che. vAtapitta ane kaphanA nyUnAdhikane pratIkAra karavuM paDe che tadvata cArevarNanAguNakarmanuM nyUnAdhika baLa thatAM yuddha vagere pragaTe che ane te samAna baLa thayA vinA zAMta thatAM nathI mATe dezamAM, rAjyamAM, saMdhamAM samAjamAM ane vizvamAM cArevaNenA guNakarmonuM samAna baLa jaLavAI rahe evA upAye levA joIe, ane vikArazaktine nAza karavuM joIe. ema sAmAjika rASTrIya ane saMghanuM hita karanArA paramAthapurUe vicAravuM joIe. tyAgI mahAtmAomAM sAtviguNanI adhikatA hoya che tyAM sudhI te varganI unnati thayA kare che, paraMtu jyAre teomAM rajoguNa ane tame guNane praveza thAya che tyAre teonI upayogitAnAM sUtrone svayameva nAza thAya che ane tethI tyAgIvarganI paDatI thAya che. paraMtu jyAre temAMthI rajoguNa ane tame guNane bhAva kamI thatuM jAya che tyAre teonI caDatI thatI jAya che. ItyAdi aneka anubhavenuM manana karIne karmayogIoe vizvamAM zAMti rakSavA aneka karmone For Private And Personal Use Only Page #977 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAramAM mUkavAM joIe. doSayukta jIvone dekhI teo para karUNa karavI joIe ane doSI manuSyamAM guNone pracAra karavA mATe svazaktithI upadezAdi karmomAM pravRtta thavuM joIe. A vizvamAM kaI paNa manuSya e nathI ke jenAmAM sakala guNa ja hoya. doSa ane guNenI kalapanA che tyAM sudhI dezI para karUNuM karavAnI jarUra che. guNenI ane doSenI mAnyatAonI bhinna bhinna daSTi hoya che. yajJanI hiMsAne keTalAka ahiMsA kaLe che ane keTalAka tene hiMsA kaLe che. A pramANe aneka bAbatamAM guNone keTalAka doSe kathe che ane keTalAka jene doSe mAnatA hoya che teone guNe kathe che, tene vyavahAraSTithI anekAntapaNe viveka karavAnI jarUra che. keTalAka mahAtmAo evA hoya che ke teone A vizvamAM apekSAe amuka guNa ane teja apekSAe deSarUpa lAge che. keTalAka mahAtmAo evA hoya che ke guNanI ane doSenI kalpanAtIta thavAmAM dharma svIkAre che. keTalAka mahAtmAo evA heya che ke teo brahmathI bhinna guNone ane dine eka prakRtimAM svIkArIne tene aparihArya jaNAve che. A pramANe bhinna bhinna daSTie guNenuM ane doSanuM svarUpa che, temAMthI sApekSanayapUrvaka satya grahavuM. A vizvamAM je mana anyanA de dekhe che teo prathama te devI hoya che. anyanA doSa dekhavAnI daSTi che te paNa eka jAtane doSa che. anyanA de dekhavAnI bhAvanAthI anyanA denA saMskArone hRdayamAM sthApana karavAmAM Ave che ane tethI te te dene doSaSTivALA manuSyamAM utpAda thAya che. nyUnAvika dethI sarva jI vyAsa che tethI koInI nindA na karatAM sarva jI para karUNAbhAvanA dhAraNa karavI joIe. AtmajJAnImanuSya sarva jIne dezadaSTine AgaLa karI nIca gaNutA nathI. AtmajJAnImanuSya ajenA do dekhavA tarapha daSTi detA ja nathI. phakta guNe jevA tarapha lakSya dIdhA kare che. doSIomAM guNe pracAravA mATe AtmazaktithI prayatna kare joIe. deSIonA AtmAomAM sattAe anaMtAguNa che teonuM bhAna karAvavAthI daSIo doSathI mukta thaI jAya che. sarvajImAM guNe For Private And Personal Use Only Page #978 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 917 hoya che. AtmAmAM manane saMbaMdha thavAthI manamAMthI dene vilaya thaI jAya che. aeva devIone AtmAnuM zuddhasvarUpa avabodhAvavuM joIe. manamAMthI rAgadveSane dUra karavA mATe vicAra karavAmAtrathI kaMI vaLatuM nathI, paraMtu rAgadveSane nAza karavA mATe prayatna karavAthI kAryasiddhi thAya che. sarva jIne brahmajJAnathI paramAtmapada prApta thAya che te devIone AtamajJAnathI uddhAra thAya emAM kazuM kaMI Azcarya nathI. AtmajJAna-brahmajJAna prApta karavAthI sarva deSone nAza thAya che aeva jJAnIoe doSIonA doSe nAza karavA mATe prayatna karavuM joIe. devIone svAtmAnI samAna dekhavAnI dazA thaI eTale karmayegInI dazA prApta thAya che. jenA hRdayamAM kSamAdi guNe utpanna thayA che te manuSya, guNone pracAra karI zake che. jenAmAM kSamAdayA-zuddha prema, svAtamabhAna vagere guNe upanyA che te manuSya jJAnAdi baLe anya manuSyamAM sadAcAra-dharmAcAradrArA guNone pracArI zake che. saguNethI guNI manuSyanI anya devInApara mukhathI upadeza ApyA vinA paNa atyaMta asara thAya chemATe karmayogI manu e uparyukata kalekanA bhAvanuM manana karIne guNe pracAravA prayatna kara joIe. AcAramAM-kriyAomAM guNone rasa pUrAya che te. AcAranuM mahattva vadhe che. keTalIka vakhata evuM anubhavavAmAM Ave che ke dharmakriyAvidhimAM magna-dharmAcAromAM magna manuSyamAM doSa daSTi-nindA-IrSyA-svArtha-parAzrayatA vagere deze vadhu pramANamAM hoya che, anyanA de dekhavAnI ane anyanI nindA karavAnI gaMdha hoya che tyAM sudhI dharmakarmomAM pravRtta thaIne kaMI vizeSa phaLa prApta karI zakatuM nathI. jenAmAM akSudrAdi guNe pragaTayA hoya che te anya manuSyane guNI banAvavA samartha bane che. dayA-kSamA-vairAgya-tyAga Adi guNa vinA sarva dharmavALA manuSya prabhunI prApti mATe ane AtmAnI zuddhi mATe aneka dharmAcArane-dharmakriyAone seve te paNa teo hadayazuddhi karavAne zakitamAna thatA nathI tathA prabhunI jhAMkhI karI zakatA nathI. aeva prathama manuSya aneka guNene dhAraNa kare che te te anya manuSyane guNI banAvavA tathA dhAmikAcArAne For Private And Personal Use Only Page #979 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 pracAra karavA zaktimAna thAya che. dhairya dArya-AtmabhAva-brahmabhAvazuddhaprema-bhAtRbhAva-vairAgya-paramArtha pravRtti, vivekAdi guNonI prApti je je upAye vaDe, je je AcAravaDe, je je pravRtti vaDe thAya evAM kAryo karavAM joIe. guNAnurAgImanuSyae A vizvamAM je je upAe AtmAnA guNe vadhe, AtmAnI zakti vadhe, te te upa rUpa AcArene AcaravA joIe. je je upane ane dharmAnuSThAnene AcaratAM AtmAnA guNe khIle te mATe khAsa pravRtti karavI joIe. AtmAnI jJAnAdi zaktio khIle evI dharmapravRttine gADarIyA pravAhane tyAga karIne sevavI joIe. dharma-artha-kAma ane mokSaprada evA zubhadharmanA saMskArane dharmazAstranA AdhAre kSetrakalAnusAre sudhAraka parivartananI sAthe sevavA joIe. dharmasaMskAranA vAstavika rahasyane jJAnagIo jANe che. dharmasaMskArethI mana-vANuM ane kAyA upara asara thAya che. jJAnagIo dharmasaMskAranA vAstavika rahasyane jANe che tethI dareka jamAnAmAM te upara asatya prastare je je lAgI gayAM che tene dUra karI satya upUrvaka dhAmikasaMskArene pracAra karI zake che. bhaviSyanA avatArapara dharmasaMskAranI asara thAya che. dharmasaMskAronuM Adhipatya mUrkhAonA hastamAM jAya che tyAre teomAM AkarSaNIyatA rahetI nathI ane dharmasaMskArasUtronA AcAmAM prAyaH asatyakriyA paraMparAne praveza thAya che. jenA nigamamAM seLa saMskAranuM varNana che ane tenI vidhi zrI bharata rAjAnA samayathI pravaryA kare che. vedadharmIomAM dharmasaMskAnI pravRtti che. musalamAne, prIti, baddhi ane pArasIomAM paNa dharmasaMskArane kaI kaI daSTie sthApita karelA dekhavAmAM Ave che jainamamAM brAhmaNa-kSatriya-vaizya-zUdra ane tyAgIomAM dharmasaMskArine adhikAra paratve AdaravAnI AjJA ApavAmAM AvI che. dharma, kAma, artha ane mukti e cAranI prApti karAvanAra dharmasaMskAre che. gRhasthagurUe pitAnA adhikAra pramANe brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane dravarganegya evA gRhyasaMskArane karAve che ane tyAgIgurUo svAdhikAre gRhasthone ane tyAgIonege evA dharmasaMskArone kare For Private And Personal Use Only Page #980 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che ema jenanigamatabheta dharmazAstromAM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. jainamamAM sAkSara brAhmaNavarganI nyUnatAthI cAturvarya paikI vaizya kemanA saddabhAvathI dharmasaMskAranA pracAranI pragati atyaMta zithila thaI gaI che ane AvI sthitine uparyukta daSTie punarUddhAra karavAmAM nahi Ave te jainamanA astitvanI mahAzaMkA rahe che, paraMtu bhaviSyamAM punarUddhAraka karmayegI yugamAM pradhAna AcAryo A bAbatanuM khAsa lakSya deze, te samayamAM dhArmika saMskAronI sAthe cAturvaryu manuSyanI jainakemamAM astitA cirasthAyI raheze evA upAyamAM prANarpaNa karaze. dharmasaMskArothI dharmAcArane ane te dvArA mokSanI prAptimAM atyaMta puSTi maLe che mATe cAturvaryanI sadA astitA kAyama rahe evI daSTie adhikAradazAdi bhede bhinna bhinna dharmasaMskArane pracAravA joIe. je kamamAM vAdhikAre bhinna bhinna, upagI, gaMbhIra rahavALA AtmAnI zakti khIlavavAvALA dharmasaMskAre nathI te dhAmika kemanI duniyAmAM astitA rahetI nathI. ataeva uparyukta bAbatane sajanee atyaMta anubhava kara joIe, AmAnI zakti khIle, ane deza, dharma, rAjya, saMgha, samAja vageremAM guNenI pragati thAya evI rItanA dharmasaMskArene pragaTAvavA tarapha jJAnIonuM khAsa lakSya che-heAya che. dareka jamAnAmAM dhArmika saMskArane anukula rUpa ApI sarva varNomAM jJAnIe tene pracAra karI vizvajInI dharmavaDe unnati sAdhI zake che. zrI sadagurUnA baMdha pramANe pravartIne sadA Atmonnati karavI joIe. manuSya !!! denA nAzAthe zrI sagurUnI sevA kara. denA vRne nAza karavA mATe zrI saddagurUnI upAsanArUpa dharmakarmanI jarUra che. zrI sadagurUnI sevAthI ahaMtAmamatA TaLe che. kalikAlamAM zrI sazurUnA AlaMbana samAna anya koI AlaMbana nathI. AtmajJAnI gurUnI sevAthI rajoguNa, tame guNa vRttinA aneka de TaLe che. AtmajJAnI gurUnI sevAvinA sarvatra kapivatuM paribhramatuM mana sthira thaIzAnta thatuM nathI. AtmajJAnI mahAgurUnI sevAthI dene ane guNene viveka thAya che ane saMsAramAM prabhune sAkSAtkAra thAya evI AnubhavikapravRttine sevI zakAya che. dara For Private And Personal Use Only Page #981 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 920 roja doSonA nAzArthe zrI sadgurUne seva !!! dveSathI anyadhamiyAnI nindA karavI nahiM ane kadAgrahanA tyAga karIne sarvavyApta satyane grahaNa karavuM joie. svadharma sUkI anyadharmopara mAdhyasthabhAva dhAraNa karavA joie; paraMtu dveSabhAva dhAraNa na karavA joie. anyadharmopara ane anyadharmI Apara dveSabhAva dhAraNa karavA e kaSAyanI vRddhinuM kAraNa che ane tethI karmothI khaMdhAvAnu thAya che, paraMtu muktinI prApti thatI nathI. zrI vIraprabhunA jJAnasAgaranA kaNiyAo anyadharmamAM paNa che. vizvamAM je je dharmAM jIvatA dekhAya che teemAM je je aze satyatA hoya che te te azatAe tenu jIvana TakI rahevu che ema avaedhavuM. sarva duniyAmAM jyAM jyAM satya rahelu hoya te grahavuM paraMtu pakSapAta karavA nahi. satyanA aMzAnI vizAlatAnI draSTiyAe sarvatrathI satya AkarSI zakAya che ane tethI tevA bRhadbhAvathI dharmane sajIvana rAkhI zakAya che. tathA svadharmamAM je je khAmIe AkI rahetI hAya che te satyAMzAnA grahaNathI pUrNa karI zakAya che. svadharma karatAM anya dharmonI manuSyAmAM zAthI vyApakatA che? te kadAgrahano tyAga karyAvinA anubhavAtI nathI. vizvamAM sarva ThekANe satya vyApI rahela che. kadAgraha tyAga karyAvinA satyanI prApti thaI zakatI nathI. kaThAgraha rAhunA kAlAvAtAvaraNathI satyanI jhAMkhI thaI zakatI nathI. janakamamAM dharmAcAryAM parasparamAM thanAra kadAgraha tyAga kare te teo paraspara satyanuM grahaNa karavA samartha thaI zake emAM kai zakA nathI. satyanI aneka dRSTiyAe vyAkhyA karIe tyAMye anaMtasatya mAkI rahe che. jyAre AvI satyadharmanI sthiti che tyAre ana'tasatyamAMthI vizvave anaMtamAbhAge satya grahI zake che tethI kadAgraha karavAnI kaMI paNa jarUra rahetI nathI. sarvagata je satya che temAMthI paNa anaMtamAbhAge satya grahI zakAya che ane anaMtamAbhAge satya kathI zakAya che. kAgrahathI satyanA aneka zA haiya che temAM asatyanA ArApa thAya che ane tethI satyanA lApa thAya che. je aMze satya grathru hoya che tenAthI khAkI anaMtasatya hoya che te sApekSAddhi dhAraNa karyAvinA anubhavamAM AvI zake tema nathI. dharmAcAromAM, dharmakriyAomAM, sA For Private And Personal Use Only Page #982 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir harA cAmAM, dharmAnuSThAnamAM amuka dRSTie kadAgraha baMdhAyA pazcAt amuka anyadharmAcAramAMthI, kriyAomAMthI, sadAcAramAMthI je je aMze kSetrakAlAnusAre satya hoya che te grahI zakAtuM nathI eTaluM to nahi paraMtu temAMthI satyane mArI nAMkhavAnI pravRtti paNa karyAvaNa rahI zakAtuM nathI. satyanA anabheda che. dravya kSetrakAlabhAvathI satyanI maryAdAo bAMdhatAM chatAM paNa anantasatya te avaktavyarUpe kAyama rahe che. anantasatyane anantajJAna prakAzI zake che. ananta draSTimAM anantasatya che tethI sApekSana vinA kaI paNa bAbatanI satyanI vyAkhyA bAMdhI zakAya nahi mATe anantadharmanI vyAkhyA anubhava nArAoe kadApi kadAgraha kare nahi. aneka dharmamatavAdIo kadAgraha karIne parasparamAM rahela satyane apalApa kare che ane asatyane aMgIkAra kare che. aeva samAja, saMgha, deza, rAjya, kema, jJAti, maMDala ane vyaktinuM unnatajIvana karavAne kadAgrahane tyAga karIne sarvagata satyane aMgIkAra karavA mATe sadA taiyAra rahevuM joIe, ane asatya kadAgrahane tyAga karavAne rAgadveSathI mukta thavuM joIe. hArUM te sAcuM ema nahi mAnatAM satya te mahArUM e daDha satyabhAva dhAraNa karavA joIe. kAmarAga, neharAga, daSTirAgane tyAga karIne satya grahavuM joIe. anantajJAnane anubhava pragaTayA pazcAta satyanA anaMtaaMzene sarvamAMthI kheMcI zakAya che. sadAcAranA saMskArathI suparaMparAne vistAravI joIe ane savicArevaDe dharmakarmanA vyavahArane piSa joIe. guNakarmanA vibhAge brAhmaNadi cAre vargamAM sadAcAranA saMskAranI paraMparAnI vRddhi karavAthI cAre vaNe pikI kaI varNane guNa karmothI vinipAta thate. nathI, ane temaja tyAgI sAdhuone paNa nAza thatuM nathI. hAla cArevarNamAM sadAcAranA saMskAranI suparaMparAne vistAra manda paDI gayuM che tethI AnI patitadazA thaI che. paraMparAe guNakarmonA anusAre cArevarNomAM saMkArAnI paraMparAne. viratAra je sadA thayA kare che te tethI dezanI vidyA sattA-vyApAra sevAdithI sarva prakAre AbAdI rahe che. tatvajJAnanA abhAve lephemAM sadAcAranA saMskAro 116 For Private And Personal Use Only Page #983 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 922 nI paraMparAnA vistAranuM mAhAtmya abedhAi zakatuM nathI mATe tattvajJAnane sarvatra prakAza thAya evI brAhmaNAdivargadvArA cejanA karIne sadAcAranA sarakAranI paraparA punarjanmamAM paNa * lokone prApta thAya evI sevAdharmanI pravRttine aMgIkAra karavI joie. sadAcAranA saMskAranI paraMparAnI mantratAthI hAla mApa tevA beTA pAphI zakatA nathI. devatAnA chekarA kAyalAnI peThe sarvatra sadAcAranA sakA rAbhAve dazA avaleAkAya che. dharmakarmanA vyavahArane sadvicAre vaDe poSavA joie. cArevarNamAM ane tyAgI vargamAM dharmakarmanA vyavahAranI astavyastadazA thavAthI dezanI samAjanI-saghanI rAjyanI ane vyaktisvAta'tryanI paDatI thAya che. dharmaguNakarmAnA vyavahAramAM azuddhatA asatyatAne praveza thatAM vizvajanAnu kRpamAM viSa nAkhavAnI peThe ahita thAya che. ataeva te te dharmakarmanA vyavahArAne sadvicArovaDe atyaMta pASavAnI jarUra che. dharmakarmanA vyavahArane lAka kSetrakAlAnusAre AdarIne sarva prakAranI unnaticene kare evI rIte savicArAvaDe tene poSavA joie. dezadharmane nAza karanArI khAlalagnAdi kurItine sadupadezathI dUra karavI joie. dharmakarmasudhArakoe dezanAvaDe ane sadAcArIvaDe lagnAdi duSTa rIvAjone haravA joI e khAlalagnAdghi hAnikAraka duSTa rIvAjo saMbaMdhI lakhatAM eka alaga pustaka manI jAya tema che mATe atra te ati saMkSepathI jaNAvavAmAM Ave che ke mAlalagnAdi duSTa rIvAjone sattupadeza Adi sarva ceAgya pravRttiyethI nivAravA joie ke jethI dezanI, saMghanI-kAmanI-dhananI ane rAjyanI caDatI thAya. rAjya-deza-dharmano kSaya karanAra hAnikAraka kutsitAcArAne sattAbodhAdisAdhanAvaDe karmacegIee haravA joie. rAjya-deza-dharmane kSaya karanArA je je dRSTAcAro ane duSTivacArA hoya teneA nAza karavAnI jarUra che. rAjyamAM, dezamAM ane dharmamAM je je hAnikAraka kutsitAcArI hAya teene dUra karavA joIe. jethI rAjyane dharmane dezanA-saghanA nAza thAya evI je je pravRttiyeA hoya-AcArA hoya tene hAnikara kutsitA mAla For Private And Personal Use Only Page #984 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ka23 cAra tarIke kaLavAmAM Ave che. gRhathadharmane nAza karanAra ane sAdhudharmane nAza karanAra, cAturvaryasaMghane nAza karanAra, deza dharmAdine nAza karanAra dezakAlAnusAre je je hAnikararIvAje jaNAya tene satvara nAza kare joIe. dharma-sattA-buddhi-vagerene nAza karanAra abhakSya AhArapeyane sadAkAla tyAga karavo joIe. dharmavyavahArasAdhakee sAtavyasano tyAga karavuM joIe. duSTa vyasana nAzA ane nItidharmanI vRddhi mATe dharmasAdhakagIoe svIyazakatyA kartavya karma karavuM joIe. dharmasAdhakagIo jeTalo sAMsArika sudhAro karIne dezanuM-samAjanuM-saMghanuM-kemanuM-rAjyanuM-maMDalanuM zubha karI zake che teTaluM anya koI karI zakatuM nathI. jeonuM nItinA guNathI uttama cAritrya khIlyuM che evA dharmasAdhakagIe mana rahIne duniyAmAM jeTalI nItidharmanI vRddhi karI zake che teTalI anya koI karI zakatuM nathI. dharmasAdhakagRhastha karmayegIo ane tyAgI dharmasAdhagIo nItidharmanI vRddhi karI zake che. svArthIdi dene nAza karanArA dharmasAdhakagIo nItidharmamAM daDha rahI dharmakarma pravRtti seve che. avataraNa-dharmAcAra-sadAcAre AdinI prApti mATe dAnadharma kAraNabhUta che. atae dAnadharmakarmapravRttine prAdhavAmAM Ave che. dAnaM paJcavidhaM jJeyaM, deyaM samyag yathocittam svAdhikAraprabhedena, samyaktattvavicArakaiH // 227 // nAsti dAnasamo dharmo, lokAnAM zarmakArakaH dAnena brahmacaryasya, yogyatA bhavati dhruvA // 228 // annajJAnAdidAnAni, deyAni vizvasevakaiH vizvoddhArAya sadbhaktyA, dharmavidyAvicakSaNaiH // 229 // dAnaM hi tyAgamArgasya, mUlaM ca dharmakAraNam deyaM svazaktito dAnaM,gRhasthaiH sAdhubhiHzubham // 230 // For Private And Personal Use Only Page #985 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 924 zabdArthasaha saMkSipta vivecana-abhayadAna, supAtradAna, uciMtadAna, anukaMpAdAna ane kIrtidAna e paMca prakAranuM dAna che. dravya abhayadAna, bhAva abhayadAna, vyavahAra abhayadAna, nizcaya abhayadAna, upazamAdi bhAve abhayadAna, lekika abhayadAna, lekettara abhayadAna ItyAdi abhayadAnanA aneka bheda che, tenuM gurUgamathI svarUpa avadhavuM. svAdhikAre dezakAlacitadAna devAmAM pravRtta thavuM. samyaktatvavicArakagRhasthAe ane tyAgIoe svAdhikAre pAMcadAna pikI je kAle je kSetre je dAna karavuM ucita hoya te samaye te dAna karavuM joIe. abhayadAnanI vakhate abhayadAna devuM ane kIrtidAnanA prasaMge kIrtidAna devuM. lekene sukhakAraka dAnasamAna anya koI dharma nathI. zrI tIrthaMkare dIkSA grahaNapUrve eka varSaparyata dAna de che. dAna-zIyala-tapa ane bhAva e cAramAM prathama dAnanI mahattA che. dAnaguNa khIlyApazcAta zIyala guNa khIle che ane zIyalaguNanI prApti thayA pazcAt tapa guNanI zakti khIle che. tapanI prAptipazcAt bhAvaguNa khIle che. dAnaguNanI siddhi pazcAt brahmaguNapAlananI egyatA prApta thAya che. jenI dravyaabhayadAna ane bhAvaabhayadAna devAnI yogyatA prApta thaI che te paMcendriya viSa ne jItIne dravyabrahmacarya tathA bhAvabrahmacarya zaktinI prApti karI zake che. vizvanA zreyaH mATe pravRtti karanAra vizvasevake e annadAna, jJAnadAna, vastradAna, pAtradAna, vidyAdAna Adi dAnene svazakti pramANe niSkAmabhAvathI devAM joIe. dharmavidyAmAM vicakSaNavizvasevakoe viddhArAya sarva prakAranI mAnasika, vAcika, kAyika, Atmika, dhana ane sattAnI zubha zaktinAM vizvajIne dAna devAM joIe. jeTaluM vizvajIne niSkAmavRttithI devAmAM Ave che tenA karatAM anatagaNuM prApta thAya che. jevuM devuM tevuM levuM e kudatane kAyado che. sUryakiraNo dvArA jeTaluM sAgarenadI-taLA vageremAMthI jala kheMcAya che teTaluM vAdaLAM mAraphata punaH vizvajIne maLe che. yacitadAna devAnI pravRttine maraNate paNa tyAga na kara joIe. dAna devAmAM hAre adhikAra che. paraMtu tenA phalanI IcchA karavAne For Private And Personal Use Only Page #986 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 95 hArA adhikAra nathI. manathI, vANIthI, kAyAthI, lakSmIthI ane sattAthI rajoguNI dAna, tameguNI dAna ane sAtvika dAna karI zakAya che. rajo guNI ane tamoguNI dAnanA tyAga karIne sAtvika guNavRttithI dAna devu joie. aprazasya avanatikAraka dAnAne tyAga karIne prazasya pragatikAraka je je dAnA je je kAle devAnAM hoya te devAM. tyAgamArganu mUla ane dharmanuM kAraNa dAna che. dAna vinA tyAgI thavAtuM nathI. sarvasvArpaNarUpa dAna devAthI tyAga ceAge tyAganI siddhi thAya che. gRhasthAe ane sAdhuoe svazaktithI sarva prakAranAM prazasya dAnAne yathAzakti devAM joie ke jethI AtmAnI zaktionA vikAzaDe paramAtmapadanI prApti karI zakAya. avataraNa-AtmazaktiprakAzakayAtrAdikarmanI karaNIyatA darzA vavAmAM Ave che. // 23 // tIrthayAtrAdikaM karma, devapUjAdikaM tathA, kartavyaM bhAvato bhavyai, rAntarasAdhyadRSTitaH tIrthayAtrAvidhAnena, zraddhA bhavati susthirA prAMta jJAnAvidha LAM, satanAmayogataH ||rapharA sAdhuyAtrA prakartavyA, harSollAsena mAnavaiH sabhyatAnamUjhA sA, mokSamArgAnusAriLI // 22 // kartavyA sadguro yatrA, mokSamArgaprasAdhikA, sarvadharmasya siddhacartha, yAtrA mA kavaca matA // 2 // zabdArtha saha saMkSipta vivecanaH--bhanyAe bhAvathI, Antara sAdhyadraSTithI tIrthayAtrAdika karma tathA devapUjA, gurUpUjArdika karma karavAM joie ke jethI AtmAnA guNAne prakAza karI zakAya. guNAnI prApti mATe tIrthayAtrA karma ane devapUjAdika karma karavAnI jarUra che. guNAnI prApti mATe tIrthayAtrApravRtti karAya che. tIrthayAtrA vidhAnathI susthira For Private And Personal Use Only Page #987 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zraddhA thAya che ane tIrthasthAnamAM rahelA sAdhuonA samAgamathI jJAnAdidharmonI prApti thAya che. jenAthI duHkhane ane durguNane tarI pelI pAra utarAya tene tIrtha kathavAmAM Ave che. dravyatIrtha, bhAvatIrtha, sthAvaratIrtha, jaMgamatIrtha, likikatIrtha ane lokottaratIrthAdi aneka tIrthonA bheda che. upAdAnatIrtha ane nimittatIrtha vagere tIrthonA bheda avadhavA. tIrthaMkare AdinI janmakalyANakAdi bhUmine tIrtha kathavAmAM Ave che. mAtA, pitA, dravyakalAcArya, gRhastha gurU, vagerene lakikatIrtha tarIke avabodhavAmAM Ave che. tIrthonA vAsamAM aneka zubha zaktione saMpAdana karavAnI AntarasAdhyadaSithI jarA mAtra vimukha na rahevuM joIe. jJAna, darzana, cAritrAdi guNenI prApti mATe Antara sAdezane hRdaya sammukha dhAre joIe. AcArya, upAdhyAya, sAdhu vagerenI jaMgamayAtrA gaNAya che. sthAvaratIrthaMyAtrA karatAM jaMgama tIrthayAtrAdi anantaguNalAbha thAya che. Adhibhautika ane AdhyAtmika zaktine khIlavavA mATe tIrthayAtrAnI jarUra che. manuSyae harSollAsathI sAdhuonI yAtrA karavI joIe. tApUnarvAnaMpurgha, tIrthamUtAdi sAvara tIrtha tivAna, tAH sApuramAmaH sAdhuonAM darzana puNyarUpa che. sAdhuo tIrtharavarUpa che. sthAvaratIrtho te amuka kAle phala Ape che; paraMtu sAdhusamAgama te turta phala arpe che. paradezI rAjAe kezakumArasAdhune samAgama karyo tethI paradezI rAjAne dharmabedhinI prApti thaI. taddata jeo cAritrapAtrasAdhuonI yAtrAo kare che te avazya turta phalane prApta kare che. sthAvaratIrthonI yAtrAthI hRdayazuddhi ane zArIrika zuddhi karavI joIe. tIrthonI yAtrAethI aneka prakAranA vyAvahArikalAmenI tathA dhArmika lAbhanI prApti thAya che. uttama sAdhuonI yAtrAo karIne uttama vicAronI ane sadAcAranI prApti karavI joIe. mekSamAganusArI ane samyagdarzanamUla evI sAdhutIrthayAtrA che. mekSamArgaprasAdhaka evI zrI sadagurUnI yAtrA karavI joie. zrI dharmAcAryanI yAtrA karavAthI vivekAdi aneka guNonI prApti thAya che. paropakArI zrI sadgurUnA badhe pramAda vagere duSTa zatruone nAza thAya che ane kSaNe kSaNe AdhyAtmika nirmala For Private And Personal Use Only Page #988 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 927 tAnI vRddhi thAya che. zrI sadgurUnI yAtrAthI dravyasamAdhinI ane bhAvasamAdhinI prApti thAya che. sarva prakAranA dharmonI siddhi mATe zrI sakyurUnI zreSayAtrA mAnelI che. zrI sadgurUyAtrAthI aneka prakAranA asavicArane ane durAcArane nAza thAya che, tathA sarva prakAranI siddhinI prApti mATe karmayogIpadanI prApti thAya che. sarva prakAranI unnatinI dizA dekhADanAra tathA AtmAnI jAgRti karanAra zrI sallurUnA caraNamAM layalIna thavuM joIe. AtmajJAnI gurUnI pAsamAM vasavAthI temanA vicAranI ane AcAronI mUrti banI zakAya che. zrI dharmAcAryanI sevAmAM ane temanI AjJAmAM niSkAmabhAve rahevAthI sarva siddhinI prApti thAya che. vizvamAM jeTalAM tIrtho che ane te tIrthothI AtmArUpa tIrthanI zakti prakaTAvavI ema zrI sadagurU prabodhe che mATe pUjyajJAna gurUnI yAtrAne eka varSamAM ghaNIvAra bhakti bahu mAnathI karavI joIe. avataraNa---zubhadAnapravRtti-tIrthayAtrApravRtti AdiprabaMdhakazrI sadagurUnI sevA bhakti karavI joIe. temanI AjJA pramANe vartI AtmAnI zuddhatA karavI joIe te darzAve che. AtmajJAnapradaH sevyaH sadguruH pUrNabhaktitaH vaiyAvRtyAdi satkRtyaiH kRtajJAdiguNAnvitaiH // 235 // sevA pUjA ca kartavyA, sadguro bhavataH sadA mAnasatkArasaMharSAt, kartavyaM vinayAdikam // 236 // sadguro bhaktisevAdi-karmakArakasajanAH labhante sampadaH sarvA, jJAnaniSUtakalmaSAH // 237 // AjJayA sadguro rlokAH, karma kurvanti ye sadA labhyante sampadaH sarvAH, prAptasajjJAnalocanaiH // 238 // sadguroH sammati prApya, ziSyAH saddharmapAlakAH Atmonnati parAMlabdhA,mucyante sarvabandhanAt // 239 // For Private And Personal Use Only Page #989 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 928 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zabdAsaha sakSipta vivecana--vaiyAnRtyadi satkRtya jene che evA ane kRtajJatAguiNAe yukta evA manuSyAe pUrNa bhaktithI AtmajJAnaprada sadgurU sevavA joie. jeNe AtmajJAna Apyu. teNe sarva prakAranuM jJAna ApyuM ema avamedhavu. AtmajJAna-brahmajJAnaprada sadgurUne sarva svArpaNa karavuM joIe. zrI janaka videhIe sarvasvArpaNa karIne aSTAvakranI sevA karI hatI. kRtajJatAdi guNAvarDa sahita ane vaiyAvRtyAguNAvaDe jeo yukata thaela che evA karmayogIAvaDe AtmajJAnaprada gurU sevAya che. mAna-satkAra, harSathI ane bhAvathI zrI sadgurUnI sevA pUjA karavI joie ane temanA ceAgya evAM vinayAdika karma karavAM joie. mahiSayAe sadgurUnI sevApUjAbhaktimAM anaMta phUla darzAvyuM che. saMskRta gurUgItAnuM smaraNu manana vAcana karIne zrI sadgurU sAhebane vinaya vagere karavAmAM aza mAtra nyUnatA sevavI nahIM. sadgurUnI bhakti sevAdi karanArA sajjanA AtmajJAnavaDe pApakarmone haTAvI sarva sapAne prApta kare che. zrI AtmajJAnI sadgurUnI sevAbhakti karIne je jJAna prApta karavAmAM Ave che, athavA je je anubhavA prApta karavAmAM Ave che te zubha phUlane arpanArA thAya che. zrI sadgurUpara pUrNa prema dhArA, temanI sAthe tanmaya banI jAo eTale temanA hRdayane svayameva tame avagata karI zakaze. khAdghanA karatAM vizeSataH hRdayathI gurU oLakhavA joie. gADarIyA pravAhe gurUnA ziSyA bhaktA bananArA aneka manuSyeA hoya che. paraMtu zrI sadgurUnA sadvicArAnA paripUrNa anubhava karIne bhakta ziSya bananArA viralA hAya che. jeoe gurUnI pAse rahIne jJAnarUpa lecana prApta karyA che evA bhakatAvaDe sarva prakAranI dravyabhAvarUpa zubha lakSmI prApta karI zakAya che. sAMsArikavyavahAramAM ane dhArmikavyavahAramAM sadgurUnI sevAvaDe karmayogI banI zakAya che. ane sadgurUnA AtmAne oLakhI zakAya che. sadgurU pAsethI pratidina apUrvAbhinava jJAna prApta karavuM joI e. yama-niyama-Asana-prANAyAma-pratyAhAra-dhAraNAdhyAna ane samAdhie aSTAMgayogAnI prApti karAve. paramAtmA For Private And Personal Use Only Page #990 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svarUpanI sAthe tanmaya thavA arthAt paramAtmavarUpe thavA 'zrIsagurUnI upAsanA karavI joIe. samyakatvavibIjaprada zrI gurU dharmAcAryathI kSetrakAlAnusAre dezonnati-nniti-saMghannatiAtmonnati Adi sarvazubhannatine prApta karI zakAya che. pratyekakartavyakarmanuM vijJAnapradazrIsadgurUnI jeTalI bhakti karIe teTalI nyUna che. kalikAlamAM zrI gurUnI upAsanAthI AtmAnI parama zuddhatA prApta karavA prayatnazIla thavAya che. uTho-jAgratuM thAo "ane gurUnI samatipUrvaka niSkAma karmayogI bane. zrIsadagurUnI sammatithI anumatithI sarvakartavya kAryomAM niSkAmapaNe pravRtta thaI zakAya che. vinayAdiguNavALA ziSyane gurUnI sevAthI je maLe che te anyathI maLatuM nathI ? evuM provIne gurUgItArahasya pramANe pravartavuM joIe ane paramabrahmanI prApti mATe sarvananI daSTinI apekSAe pravartavuM joIe. avataraNa-zrIsadagurUnI sevAbhaktivaDe je bhakta bane che te tapa brahmacaryAdi guNe khIlavIne vizvasevakarmayogI bane che. aeva zrIsadgurUnI sevAbhaktinuM pratipAdana karyo pazcAt tapanuM varUpa pratipAdana kare che. samyaktapovidhAneSu; vartante svIyazaktitaH narAH kAlAdikaM jJAtvA, shaastraavidhynusaartH||240|| tattapo naiva kartavyaM, yatrAstilaGghanaMbhRzam tattapaH kIrtitaM sadbhirAtmazaktiprakAzakam // 241 // zabdArthasahasaMkSipta vivecanamanuSya zAstravidhyanusArathI kAlakSetrAdikanuM parita jJAna karIne svIyazaktithI samya tapaMvidhAnamAM pravarte che. jyAM atyaMtalAMghaNa thatI hoya che evuM tapa na karavuM joIe. satparUe je AtmAnI zaktinuM prakAzaka hoya tene tapa kacyuM che. azubhecchAne redha kare ene tapa kaLe che-jenAthI Atmazaktine prakAza thAya che ane duHkha sahana 117 For Private And Personal Use Only Page #991 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pUrvaka mAnasika-vAcikakAyika pravRtti karavI paDe che tene tapa kartha che. je jJAnAvaraNIyAdikane tapAve evI che je pravRtti che athavA evA je je sahanatAdika sadavicAre che tene tapa kartha che. AtmAne uddhAra karavAmAM, samAjane udaya karavAmAM, saMghanI pragati karavAmAM ane dezarAjyanI unnati karavAmAM je je kaSTa, dukhe sahana karavo paDe che ane upa sahana karavA pUrvaka je je pravRtti karavI paDe che tene tapa kartha che. koI paNa AtmAnI zakti khIlavavAne ane azaktine dUra karavAne je je karmo karavAM paDe che tene tapa kartha che. je dayeyaprApta vastumATe pravRtti karavAnI hoya temAMja mananI ekAgratA karIne anyavicArethI ane anya sukhamaya pravRttithI dUra rahevuM tene tapa kartha che. AtmAne suvarNanI peThe je tapAve che, ane Atmazaktine prakAza karAve che, tene tapa kaLe che. vidyAbhyAsa, kalAbhyAsa, gAbhyAsa, dharmAbhyAsa, zArIrika mAnasikvAcika zaktine khIlavavA aneka duHkhane sahana karI ravAzrayI banavuM ityAdine tapa kathavAmAM Ave che. azubhaIrachAone jethI dha thAya ane AtmAnI zakti jethI pragaTa thAya evA sarva upAcene tapa kathavAmAM Ave che. meMja-sukha-eMzaArAmane tyAga karIne sarvamananI Atmazaktino vikAsa thAya evI je je pravRttine dukha sahI AdaravI te tapa avadhavuM. vyAvahArika sarva jane pagazubhakAryo karavAmAM je je mana, vANa, kAyA, lakSmI ane sattAne vyaya thAya che te paNa vyAvahArika zubhatapa avabAdhavuM. paramabrahmAnI prApti mATe je je pravRttine vicArene sevavA paDe che ane temAM sahanazIlatA rAkhI dukhe sahavAM paDe che tene dharmatapa avadhavuM. vidvAno, kSatri, vaizya ane zudra je je pravRttine anekakaSTa sahIne zaktinA vikAsa mATe seve che tene tapa avadhavuM. laikika arthakAmAdinI prApti mATe je je pravRtti karavI paDe che ane temAM je je sahavuM paDe che tene jika tatva che che. lekare jJAnadarzanacAritranI prApti mATe mAnasika vAcikakAyika kaSTone veThIne je je kaSTasAdhya pravRttine For Private And Personal Use Only Page #992 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 971 sevavI paDe che tene ra tA kaLe che. jenadaSTie anazana, udarika, vRtti saMkSepa, rasatyAga, kAyakaleza, ane saMlInatA e cha bhedane AtmazaktinA vikAsArthe karatAM bAhyatapa tarIke prabodhavAmAM Ave che. prAthazcita, vinaya, vairAgrutya, artNA, iAra ane kAryotsarga e cha AtyaMtarika tapabheda che. saMghanI pragati mATe, dharmanI pragati mATe, ane AtmAnI pragati mATe bAraprakAranA tapanI AvazyakatA siddha kare che. vizAladaSTie bAraprakAranA tapamAM aneka prakAranA tapane samAveza thAya che. A bhavamAM AtmAnI zaktine vikAsa ane duHkhane nAza karanAra tapa che tethI tene pratyakSa anubhava prApta karavAnI jarUra che. tapanA nimittabhede aneka bheda che. ane yuddhamAM vijaya mATe tapa karyuM hatuM. pratAparANAe bAravarSa vanamAM paribhramaNa karavAnuM tapa karyuM hatuM. zrIvIraprabhue kevaLajJAnanI prApti mATe bAravarSaparyanta ane prakAranuM tapa karyuM hatuM. zrIgautamabuddhe vanamAM tapa karyuM hatuM, ekalA upavAsa karavA teneja phakata tapa kahevAmAM anya tapane niSedha thAya che mATe jJAnapUrvaka tapane anekabhedanuM varUpa avadhIne svAdhikAre tapa karavuM joIe. AtmAne pariNAma jyAM hIna thAya ane mana vANuM kAyAnI zaktinI kSINatA" thAya tathA AtmAnA cogAne hadabahAra upayoga karIne tene nAza thAya evA tapane kadApi na karavuM joIe. mana, vANI ane kAyAnA cegAnI zakti na ghaTe ane AtmAnA jJAnAdiguNone vikAsa thAya evI rIte tapa karavAnI jarUra che. mananI ekAgratA vadhe ane sarva prakAranAM zubhajJAnanI prApti thAya evI rIte ravAdhikAre tapa karavAnI jarUra che. viSayavAsanAonI vRtti para jaya meLavavAnA je je AcArene AcaravA ane vicArene karavA tene tapa kathavAmAM Ave che. je kAlamAM je kSetramAM svAtmAnI, samAjanI, saMghanI ane vyAvahArika sAmrAjyanI zaktivardhaka tathA AtmasamAdhivardhaka je je karmo je je pravRtti karavAmAM Ave che tene tapa avadhavuM. duSTa rIvAjo, duSTAcAre, hAnikaraAcare, For Private And Personal Use Only Page #993 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 932 ane duSTavyasana vagerene samAjamAMthI, saMghamAMthI ane rAjyamAMthI nAza karavA je je zubha pravRtti karavAmAM duHkhane, kaSTane sahevAM tene tapa kahevAmAM Ave che. vAsanAone nAza karavA upavAsa karavAmAM Ave che tene tapa kartha che, paraMtu upavAsa bAda punaH zarIramAM dhAtupuSTi thatAM vAsanAo prakaTe che mATe upavAsamAtrathI kAmAdinI zAnti thatI nathI paraMtu te sAthe manamAMthI vAsanAo TaLe tevuM AdhyAtmikatapa karavAnI jarUra che. AtmAnI bAhya tathA Antarika zaktinI vRddhi kare ane malinatAno nAza kare evuM svAdhikAra kSetrakAlAnusAra tapa karavuM joIe. zAstravidhinA anusAre draSyakSetrakAlabhAvanuM jJAna karI yathAzaktie tapa karavuM joIe. manuSyanI pAramArthika ane AtmonnatikArakasarvazubhapravRttinA garbhamAM tapa raheluM che te gurUgamapUrvaka anubhavagrahavAthI avabodhAya che. AryAvartamAM pUrve gADarIyA pravAhanI daSTie tapa thatAM nahotAM tethI te vakhatamAM AryAvartanA lokenI sarvaprakAranI jhAhejhalAlI vartatI hatI. rAga-dveSa-ISya-nidA-kAma vagere antarazatruone nAza kare e sarvottama tapa che. pUrve cArevarNamAM ane tyAgIemAM kadAha, vira, dha, mAna, mAyA, lobha Adi durguNenA nAzAthe je je pravRtti thatI hatI tene tapa mAnI temAM lokonI pravRtti thatI hatI tethI AryonI AryatA sUryanI peThe prakAzI rahI hatI. hRdayanI zuddhi karavI tene satyatA kathavAmAM Ave che. viSayavAsanAonA jorathI AtmA dAsa jevuM banI jAya tyAM tapanI zakti nathI. satya, nirbhayatA, paramArthatA, aDagabhAva, Atmabhega, vijJAna, samAdhi, paropakAra, zuddhabhAva, vizvaparabrahmabhAva vagere guNe je pravRttithI khIle ane AtmasvAtaMtryazaktine vikAsa thAya tene tapa avadhavuM-rajoguNa ane tamoguNItapane parityAga karIne sAtvikatapa AdaravuM joIe ke jethI nirAsatakarmayegInI padavI prApta thAya. manavRttine AtmAmAM laya thAya ane AtmA anaMtajJAnAnanda sadA prakAzita thAya evI dhyAnasamAdhidazAne paramatapa kahevAmAM Ave che. yama niyamathI TheTha paramAtmapada prApta For Private And Personal Use Only Page #994 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 933 karavAnAM dhyAna vagere sAdhanene tapa kahevAmAM Ave che. anekabhinna bhinna lakSaNo vaDe tapanI vyAkhyA karI zakAya che. prAyazcittAdi Ataratapane prApta karIne AdhivyAdhi upAdhithI mukta thavuM eja tapadvArA paramasAdhyakartavya che. navapada paikI paramatApadanI jenazAstromAM uttama vyAkhyA karavAmAM AvI che. nikAcita ane anikAcita karmone nAza karavA mATe savicArarUpa, dhyAnarUpa, bhAvanArUpa, nirAsakasevAbhaktisamAdhirUpa tapanI jeTalI prazaMsA karavAmAM Ave teTalI nyUna che. utsargamArgathI ane apavAdamArgathI tapanI ArAdhanA karavI joIe. ApatkAlamAM dharmArthe je je kartavya kAryarUpa tape karavAnI AvazyakatA ravIkAravAmAM Ave che tene ApattikAlInatapa kathavAmAM Ave che. ApattikAlamAM dharma ane dharmanA rakSaNa mATe je je dukha sahIne karmo karavAmAM Ave che tene Apatapa kahevAmAM Ave che. sUryanA kiraNanI peThe tapathI aneka prakAranA lAbha prApta thAya che. AtmAnI zuddhatA je anuSkAnethI karavAmAM Ave che ane temAM aneka duHkhomAMthI dhIravIratAthI pasAra thavuM paDe che tene tapa kahevAmAM Ave che. mekSanI prApti mATe sarva dazyapadArthonI IcchAo tyAga karavAmAM ucca zuddha tapanuM mahatva kahyuM che. vaizAkha ane yeTha mAsamAM sUryano atyaMtatApa paDe che tyAre atyaMta vRSTine prAraMbha thAya che tenI peThe sarvamanuSyane svAdhikAra nirAsakatabhAvathI kartavya kAryo karatAM atyaMta duHkhAdi tApa veTha paDe che tyAre anaMtasukhanI prApti thAya che. mehanI sarva prakRti para kAbu meLavIne nirmohadazAe AtmAmAM sthiratA ramaNatA karavI eja tapa che. tapanA prathama pagathIe caDhavAthI anukrame caramatapanI prApti thAya che mATe prathama vyAvahArika zubhakarmonA tapanI sevA karavI paDe che, yamaniyamanI siddhi thayA. vinA dhyAnasamAdhinI prApti karavI te jema ayogya che tema prathama bAhyatAnI siddhi karyA vinA AntaratapanI ekadama pUrvabhavanA saMskAra vinA pravRtti sevavI te avya Thare che. tapanA vicAranuM ane AcArenuM jJAna karI AtmAnI jJAnAdi zaktine For Private And Personal Use Only Page #995 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vikAsa kare eja tapasvI banavAne mukhya pAya che. tene vAdhikAre Adara kara joIe. | aNutaraNa-tapanI A pravRtti jaNAvyA bAda pramAda parihAratAne jaNAve che. pramAdAH parihartavyAH satataM dharmakarmasu / bhArataratro vadhyA,vAbhivItAradarA zaadArtha -dharmakarmomAM pramAde dUra karavA lAyaka che. pramAde che te Antarazatruo che teone AtmazaktithI haNavA joIe. bhAvArtha -bAhyazatruo karatAM AntaraviSaya, kaSAya. nindA, nidrA, vikathA vagere pramAdothI AtmAnI anantaguNI hAni thAya che. caturakSitilakSanimAM vAraMvAra paribhramaNa karAvanAra AntarapramAda zatruo che. aneka prakAranA dharmakarmonI pravRttimAM pramAde thavAnA aneka prasaMge prApta thAya che. pramAdothI sAvadha rahevAnI atyaMta jarUra che. zrIvIraprabhu zrItamasvAmIne kathe che ke he gatama! tuM kSaNamAtra pramAda kara nahIM. viSabhakSaNathI ekavAra mRtyu thAya che paraMtu pramAdathI te saMsAramAM anekavAra janmamaraNa thAya che. viSayamAM, kaSAmAM Asakta thavAthI AtmAnA aneka guNopara karmanuM AcchAdana thAya che. pramAdethI rajoguNa ane tame zuM vicArenuM ane AcArenuM sevana thAya che. dareka kAryanI pravRttimAM pramAda thavAne saMbhava che. upagathI pramAdene AvatA vArI zakAya che. ahaMtA mamatAnA abhAve pramAdanuM atyaMta jera vadhe che. lakSmI, sattA, vageremAM mahithI pramAdanuM jora vadhe che. AtmAnA tIvraupagavinA pagale pagale ane kSaNe kSaNe pramAda thavAne prasaMga prApta thAya che. aeva Apaga dhAraNa karIne pramAdone AvatA vAravA joIe. manuSya pramAdathI rAtridivasa aneka duHkhanA gherAmAM gherAya che ane tethI teo rAjyasattA, ghana, sAmrAjya, prabhutA, jJAna, darzana ane cAritraguNone hArI jAya che. pramAdenA jorathI mana abdha bane che ane teo AtmAne pramAdothI gherAyale dekhI zakatA nathI. pratyeka manuSya svalpAdhi pramAdathI pramatta hoya che paraMtu te For Private And Personal Use Only Page #996 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 935 AtmAnI AlocanAvinA ravalapAdhika pramAdane dekhI zakatuM nathI te pachI tene dUra karavAnuM te kyAMthI te karI zake vArU? mana, vANI ane kAyAthI sarvaAvazyakartavya karmo karavAmAM pramAdothI sadA dUra rahevAya e upayoga rAkhavuM joIe. svAtmavIryathI AntarapramAdene hagzakAya che. pramAdethI sastavyasanamAM manuSya cakacUra bane che. rAjyavyavahAramAM, saMghasAmrAjyamAM, dharmapravRttimAM, Asakti thatAM pramAda pravezyA vinA rahetA nathI. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zonA guNakarmonI pravRttimAM ane tyAgIonI guNakarmanI pravRttimAM rajoguNa ane tame guNarUpa pramAdane praveza thAya che ane tethI cAturvaryamanuSyanI avanati thAya che ane tyAgIonI avanati thAya che. manuSyomAM AsurI saMpata ane surI saMpata bane varte che. sattAnA abhimAnathI, vidyAnA abhimAnathI, vyApArika ahaMvRttithI pramAdane atamAM praveza thAya che. AtmabhAva TALavAnI sAthe dehAdhyAsa udabhavatAM pramAdonI vRttine prAdurbhAva thAya che. dharmakarmamAM ane upalakSaNa Avazyaka sAMsArikakarmomAM pramAdane prAdurbhAva thayA vinA rahetuM nathI. rAjaputoe pramAdathI AryAvartanuM Adhipatya khAyuM. musalamAne e pramAdathI AryAvartanuM Adhipatya khAyuM. brAhmaNoe pramAdethI vidyAjJAnanuM Adhipatya khoyuM. kSatriyoe pramAdethI kSAtrakarmanuM bala khayuM. vie pramAdothI vyApAra hunnara kalA vagerenuM bala beyuM. zakoe pramAdothI sevAkarmanuM mahatva khoyuM. tyAgIee-sanyAsIoe ane sAdhuoe pramAdathI sarvavizvamAM gurUtAnI mahApadavIonuM baLa khoyuM ane viSayakaSAyonA gulAme banyA. rogIoe pramAdothI labdhinuM-siddhinuM AdhipatyayuM. lahamIthI vidyArthI ane sattAthI ajJAnI manuSyo atyaMta pramAdanA jore dAsa bane che. AryamanuSyae pramAdothI svAtaMtryane khAyuM ane parataMtra thayA. pramAdathI AryamanuSyae pUrvanI sarvazubhazaktine vArase che ane tethI AnI atyaMta hAni thaI. pramAdathI muMjazekha Alasa vadhe che, ane tethI bhaya, svArtha, dehAdhyAsa, vaira, IrSyA vagere durguNenuM jora vadhatAM manuSyamAMthI sAtvikaguNanuM jora ghaTe che ane ane pariNAma e Ave che ke jethI rAjyanI, saMghanI, dharmanI For Private And Personal Use Only Page #997 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paDatIne prAraMbha thAya che. mATe manuSyae AtmAnA upagathI pramAdene pariharavA joIe ane manavANuM-kAyAthI sAtvika guNapUrvaka pragatimAM sadA agragAmI rahevAya evI pravRtti karavI joIe. avataraNa-pramAdenI tyAgapravRtti kacyA pazcAt have Atmika zakti vRddhi mATe brahmacarya dhAraNanI pravRttine sadupadeza devAmAM Ave che. zArIrikonnateH siddhayai, kartavyaM viiryrkssnnm| vIryarakSevazIlaMtad, brahmajJAnasya kAraNam / / 243 // brahmacaryaM sadAsAdhyaM, dezadharmonnatipradam / / AtmonnatipradaM tUrNaM, vIrairdharmArthakAMkSibhiH // 244 // | zabdArtha -zArIrikennati siddhi mATe vIryarakSaNa karavuM joIe. vIryarakSA eja zIla che te vIryarakSA sarvazaktinuM mUla che. brahmAjJAnanuM kAraNa vIryarakSA che. vIryarakSArUpa dravyabrahmacarya sadA sAdhavuM joIe. dezadharmonnatiprada brahmacarya che. dharmArthakAMkSIoe sUrNa Atmatipada brahmacaryane sadAsAdhavuM joIe. vivecana -AtmArUpadevanuM deharUpamadira che. deharUpamandirane TakAva brahmacaryathI thAya che, zArIrika puSTi, vAcikapuSTi ane mAnasikapuSTi mATe vIryarakSA karavAnI Avazyaka anivArya che. vIryane nAza karavAthI manuSya sattA, lakSamI, vyApAra, vidyA, sukha vagerethI bhraSTa thAya che, ane teo anya pragatizIla prajAnA pAda nIce kacarAI marI jAya che. dezannatikAraka, dharmonnatikAraka, rAnnatikAraka ane Atmonnati Adi sarvaprakAranI jeje zubhannati gaNAya che tenuM mUlakAraNa vIryarakSArUpa brahmacarya che. paMDite, vidvAna brAhmaNa, kSatriye, vize, zudra vagere sarvaguNakarmaviziSTa manuSya vIryarakSArUpa brahmacaryane pALe che te teonI unnati thaI zake che. gRhasthamanuSyae kamamAM kama vazavarSaparyanta te vIryanI rakSA karavI joIe. pUrvanA samayanA manuSya brahmacaryapAlanamAM atyaMta prakhara hatA tethI teo svataMtra rahI sarvajInA zreyamAM bhAga laI zaktA hatA. hAla vIryarakSA tarapha For Private And Personal Use Only Page #998 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 837 lokonu' citta AkarSAyuM nathI tethI manuSya viSayakAmanA dAsa khanI gayA che, tethI teo parata tratAnI, dAsatvanI, nIcatvanI eDImAM kedI manIgayA che. zuddhahavA jalaviziSTasthalAmAM vIzavarSaparyanta bALako brahmacaryapALe evAM brahmacarcAzrame sthApavAM joie. tyAgI sAdhuomAM vIryarakSArUpa brahmacaryapAlanamAM keTalekaA saDA peThA che ane jo te atyArathI vIryarakSArUpa brahmacaryapAlananA cAMpatA upAyA nahi cAje te bhaviSyamAM tyAgI sAdhue muniyAnA vargane nAza thavAnA. zArIrika ArogyapuSTi hoya che to anya sarvaprakAranI zubheAnnatiyA karI zakAya che mATe vIryarakSArUpa brahmacaryapAlanamAM sarvasvArpaNa karIne pravRtta thavuM joIe. AdhibhAtika ane AdhyAtmika sarva zaktiyAnuM mUlakAraNa brahmacarya che. brahmajJAna yAne AtmajJAna prApta karavAmAM vIryarakSArUpa brahmacarya pAlana karyAvinA kApa cAlI zakatuM nathI. sarvaprakAranI kalAone abhyAsa karavAmATe ane dharmakalAnA abhyAsa karavAmATe vIryarakSArUpa brahmacaryavinA kadApi cAlatuM nathI. viSayanA bhIkhArI durbalamanuSyA kAmanA gulAma banIne sarvazaktipradavIryanA nAzakare che. vIryarakSA ane satyathI brahmanI prApti thAya che. sarvatratAmAM zirAmaNi brahmacaryatrata che. je manuSyA mAMjIlA zaikhIlA ane che tee vIryane nAza karIne vidyAmAM, kSAtrakarmamAM, vyApAramAM, vaizyakarmamAM ane sevAmAM paripUrNa bhAga leIzakatA nathI ane tethI te sarvazaktiyeAthI bhraSTa manI adheAgatine prApta kare che. jainadharmazAstrAmAM paccIzavarSanA gRhasthamanuSyane yeAgyaguNAthIja ceAgyakanyA sAthe pANi grahaNa karavAnA adhikAra Apele che. paccIzavarSa pUrve gRhasthAzramamAM ceojAyalA purUSonI je sa Mtati thAya che te vizvaprakhyAta thai zakatI nathI. vIryarakSaNathI sarvaprakAranI rAjakIya vyApArAdika zaktiyenuM sarakSaNa karIzakAya che. vizvamAM sarvaprakAranA jagavikhyAta mahApurUSo thaelA che. teoe vIryanI amuka STie rakSAkarI hatI. deza-dharma-rAjya-saMdha-kAmanI paDatInuM mUlakAraNu brahmacaryabhraSTatA che. ataMeva vIryarakSArUpa brahmacaryanuM pAlana karIne sarva manuSyA unnatizIla mane evA brahmacaryanA rakSaNanA niyame yAjavA joie. jainakAmanI paDatI thavAnuM mukhya kAraNu vIryarakSaNanI khAmI che. 118 For Private And Personal Use Only Page #999 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 938 brAhmaNanuM, kSatrinuM, vaizyanuM, zanuM ane tyAgIonuM paDatInuM kAraNa kharekhara vIryarakSAnI khAmI avabodhAya che. AryAvartamAM pUrvakAlanI peThe punaH anekabrahAcaryAzrama khUle ane putrane ane putrIene brahmacArI banAvavAmAM Ave ane vyavayaparyata vIryarakSArUpa brahmacaryamAM rithara karavAmAM Ave te teo pUrvanI jhAhejhalAlI punaH prApta karavAne adhikArI banI zake. bALalagna ane vRddhalagnathI dezanI, dharmanI, kemanI ane rAjyanI paDatI thAya che mATe A bAbatamAM sarvajAtanAmanuSyae sarakhI rIte kALajI rAkhavI joIe ane cAreprakAranA baLathI khAmIo sudhAravA kaTibaddha thavuM joIe. spardhAzIlajamAnAmAM je pramAda nidrAmAM ghere che teo dezadharmane nAza kare che ane pUrva mahApurUSonA zubhazaktinA vArasAne paNa nAza kare che. sAdhuoMmAM ane sAdhvIomAM vyabhicAra Adi durguNone praveza thatAM teo vizvajanane sudhArI zakatAM nathI ane temaja pitAnI unnati paNa karI zakatAM nathI. vIryarakSArUpa dravya brahmacarya ane AtmajJAnAdiprAptirUpa bhAvabrahmacaryapAlananA je je niyamo che te niyamothI sAdhuo ane sAdhvIo bhraSTa thAya che tyAre teo dezanuM, rAjyanuM, kemanuM, saMghanuM ane AtmAnuM ka9yANa karavA samartha thatAM nathI. vIryarakSAthI A vizvamAM anekalAnI prApti thAya che. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya, zrIharibhadrasUri, zrIhIravijyasUri, umAsvAtivAcaka vagere AcAryoe vIryarakSArUpa brahmacaryanuM pAlana karyuM hatuM tethI teo dharmasevAdi kAryo karavAne zakta thayA hatA. pataMjali, vyAsa, zaMkarAcArya, dayAnaMda sarasvatI vageree vIryarakSArUpa brahmacaryanA pAlanathI teoe svaakSaradehene amara karyo che. zrIyazovijayajI upAdhyAe vIryarakSArUpa brahmacaryanA pAlanathI saMskRta bhASAmAM ekasaneAThagrantha racyA che. rAmamUti senDa vageree vIryarakSA karIne duniyAne herata pamADe evA aMgakasaratanA khele karI batAvyA che. kAmavRttine uttejaka evA AhAra vihAra, vicAro, AcAra, veSa ane avakanethI dUra rahevuM joIe. ke jethI vIryarakSArUpa brahmacaryanuM sArI rIte rakSaNa karI zakAya. vIryarakSArUpa brahmacaryano nAza For Private And Personal Use Only Page #1000 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 939 na thAya evA dravya kSetrakAlabhAvathI upAye ceine manuSyanI unnati karavI joIe. brahmacaryapAlana saMbaMdhI lekhe grantha lakhIne tathA tenA niyamone AcAramAM mUkIne brahmacaryavratane vizvamAM vistAra kare joIe. brahmacaryapAlanarUpa unnatinA zikhara parathI patita manuSyone punaH te sthiti prApta karAvavA mATe sarva prakAranA upAyane javA joIe. vIryahIna manuSyane upadezanI kaMI asara thatI nathI mATe vIryazAlImanuSya ke jeo kamalegI banI sarva prakAranAM upayegI kAryo kare tene banAvavA sarvasvArpaNa karI prayatnazIla banavuM joIe. nakAmA besI rahelA purUmAM ane strIomAM kAmanI vAsanAo utpanna thAya che mATe purUSo ane strIoe kartavyakarmomAM sadA pravRtta thavuM joIe ke jethI kAmanI vAsanA paNa utpanna na thAya. strIoe ane purUe vIryarakSArUpa brahmacaryanuM pAlana thAya evI rIte vartavuM joIe ane bALalagnayajJamAM putrIone ane putrane na hemavA joIe. jeone dharmanI, dezanI, rAjyanI, komanI, saMghanI ane vyaktinI dAjha-lAgaNI che tevA manuSe AtmA ApIne vIryarakSArUpa brahmacarya pALavAmAM, paLAvavAmAM ane anudanAmAM sadA tatpara rahe che. AhAra, vihAra, AcAra Adi je je brahmacaryapAlanamAM puSTikAraka hoya teonuM avalaMbana levuM joIe. vaibhavavALI prajA, vidyAzIla prajA ane kSAtrakarmavALI prajAe A bAbatamAM khAsa dhyAna devuM joIe. anyathA teonuM vizvamAM astitva rahevuM durlabha che. uparyukta upadeza vAMcIne sAMbhaLIne khuza thanAra manuSya karatAM vIryarakSArUpa brahmacaryane AcAramAM mUkI batAvanArA manuSyanI jarUra che. karmavIre, gavIre, dharmavIre, bhaktavIre, dezavIre, yuddhavIre, vidyAvIre vagere vIrene prakaTAvavA mATe vIryarakSArUpa brahmacaryanI atyaMta AvazyakatA svIkArI te pramANe vartavuM joIe. avataraNa--anuga vistAra, zraddhApUrvaka dharmAcArapravRtti, aSTakarmavinAzapravRtti vagerenuM vizeSataH svarUpa prabodhavAmAM Ave che. anuyogA hi vistAryA, dravyAdikA mahItale dharmavivRddhaye samyag, dharmatattvavizAradaiH // 245 // For Private And Personal Use Only Page #1001 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 940 azraddhAtmA bhaved bhraSTaH, sadAcAraguNAt khalu jJAnamUtrA savArathA, zraddhA sonimArakA sarvanayAnAM sa sAro, dharmAcAraH prakIrtitaH jJAnayuktA kriyA zreSThA, cAritrasya vivardhikA // 247 // aSTakarmavinAzArtha, gRhasthaiH satyasAdhubhiH kartavyaM sadanuSThAna, mantarmukhopayogataH // 248 // zabdArtha -dharmatatvavizAradee dravyAdikacAraanuge, dharmavivRddhi mATe vistAravA gya che. sadAcAra guNothI azraddhAtmA braNa thAya che. satkarmagIoe jJAnamUlA zraddhA sevavI joIe. sarvanane sAra dharmAcAra che. jJAnayukta kriyA zreSTha che ane te cAritranI vivadhikA che. gRhasthoe ane satya sAdhuoe aSTakarmavinAzArthe antarmupagathI sadanuSThAna karavuM joIe. vivecanaH-dravyAnuyega, gaNitAnuga, caraNakaraNAnuga ane dharmakathAnuyoga A cAra anuyogamAM sarvadharmazAstrone samAveza thAya che. paMcaprakAranAM jJAna, padravya, navatatva, karmasiddhAMte, padArthavijJAna (sAyansavidyA) dravyaguNaparyAyasvarUpa, advaitavAda, dvaitavAda, dvaitAdvaitavAda, viziSTAdvaitavAda, zuddhAdvaitavAda, nyAyazAstra vagerene dravyAnuyegamAM samAveza thAya che, tiH zAna gaNitAnugamAM samAveza thAya che. dharmakriyAo, dharmAcAra, dharmAnuSThAne, gRhasthAnAM ane tyAgIonAM vate Adine caraNakaraNanugamAM samAveza thAya che. dharmasaMbaMdhI sarvavRttAne dharmakathAnugamAM samAveza thAya che. cAra anugarUpa cAranI pravAhanI apekSAe anAditA che ane amuka tIrthakarAdinI apekSAe AditA che. cAra anuga rUpa cAra vedonuM jJAna sarvatra vistAravuM joIe. dharmatatvavizAradoe cAra anugAnA rahasyone avabodhIne tene pracAra karavA sarva prakAranA upAye javA joIe. dravyAnuyegI gItArtha dharmanuM rakSaNa karavA ane dharmanI vRddhi karavA samartha For Private And Personal Use Only Page #1002 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 941 bane che. cAra anuganA jJAnavaDe AtmA ane paramAtmAnI zraddhA dhAraNa karavI joIe. tavazraddhA, dharmazraddhA, devagurUzraddhA Adi aneka prakAranI zraddhAvaDe AtmAnI unnati karavI joIe. sadAcAra ane AtmAnA guNathI azraddhAlu bhraSTa thAya che mATe jJAnapUrvaka zraddhAnuM satkarmacAgIoe ArAdhana karavuM joIe. sadAcAromAM saguNano rasa reDAtAM AtmAnI zuddhatA thAya che, mATe sadAcAra ane saddaguNanA zraddhALu banI kartavya karmo karavAM joIe, nigama, saMgraha, vyavahAra, jusUtra, zabdanaya, samabhirUDha ane e vaMbhUta e sAtananA sAtase bheda che, vastunuM yathArthavarUpa avadhavAne sApekSajJAnadaSTine naye kathe che. anekajJAnadaSTirUpanathI eka vastunuM saMpUrNa svarUpa avadhAya che. sAtanathI eka vastune sAtaprakAre avadhIne tenuM svarUpakathI zakAya che tethI haTha kadAgraha miththAbuddhino nAza thAya che. sarvanane sAra dharmAcAra che. dharmakriyA che, dharmapravRtti che, AtmacAritra che. jJAnapUrvaka kiyA zreSTha che. AtmajJAnapUrvaka cAritrakriyAthI AtmAnI paramavizuddhirUpa paramAtmatAnI AvirbhAvatA thAya che. jJAnapUrvaka kriyAthI cAritradharmanI vRddhi thAya che. sarvanane sAra, AtmacAritryanI khIlavaNI karavI eja che. AtmacAritryane je khIlave che te sarvananA sArane prApta kare che. sadAcAra dharmapravRttimAM, jJAna, dhyAna samAdhirUpacAritryamAM sarvanane sAra AvI jAya che mATe jeNe AtmacAritrya khIlavyuM teNe sarva no sAra prApta karyo ema avadhavuM. gRhasthoe ane sAdhuoe sarvanane sAra uparyukta avadhIne jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mohanIya, AyuSya, nAma, gotra ane aMtarAya e aSTakarmane nAza karIne kevaLajJAnAdi zaktine prApta karavA prayatna kare joIe. nItijJAnadarzanAdi guNa te cAgyi che. prAmANya, parepakAra, nirdoSajIvana, jJAnadhyAnAdi guNe eja cAritrya che. aSTakamavinAzAthe gRhasthAo ane sAdhu e vyavahAracAritryarUpa sadanuSThAna sevIne AnaracAritrya khIlavavuM joIe. AtmAnA zuddhapagathI AtmAnA guNe khIle che ane karmane nAza thAya che. mATe AtmAnA guNomAM upayoga rahe evA For Private And Personal Use Only Page #1003 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 842 gathI varta karmano nAza karI paramAtmAnI prApti karavI joIe. avataraNu-gRhasthAo ane sAdhuoe utsarga ane apavAdathI citadharmakarma karavAM joIe ane ApattikAle Apadadharma sevA joIe. tathA prAyazcitta vagerethI cAritrazuddhi karavI joIe ItyAdi jaNAvavAmAM Ave che. svocita karma kartavyaM, gRhasthairnItitaH zubham sAdhubhiHsvocitaM nityaM, kartavyaM karma saavikm||249|| dharmApattiprasaGge tu, gRhasthaiH sAdhubhiH svayam ApaduddhArako dharmaH kartavya ApavAdikaH // 250 // dravyaM kSetra tathA kAlaM, bhAvaM jAnanti no hRdi utsarga cApavAdaM ye, te narA dharmanAzakAH // 251 / / kSetrakAlAnusAreNa, nizcayavyavahArataH autsargikApavAdAbhyAM, kartavyaM dharmakarmatat // 252 // jJAtavyAH sarvasaddharmAH kartavyaM svocitaM khallu svocitakarma saMtyAgAd, nipAtojAyate dhuvam // 253 // svAdhikAreNa yaniM, sAtmazakkyAditazca yad kartavyaM karma tannaiva, gRhasthaiH sAdhubhirbhuvi // 254 / / sAdhakaM bAdhakaMjJAtvA, dravyAdinA prabodhataH karmaNi svocite zazvat, yatitavyaM mniissibhiH||255|| prAyazcittavidhAnAni, sevyAni zAstranItitaH dharmibhizcittazuddhayartha, pUrNotsAhasvazaktitaH // 256 / / zabdArthaguhasthoe uparyukta citakane nItithI karavAM For Private And Personal Use Only Page #1004 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 943 joIe. sAdhuoe citasAtvikakarmo karavAM joIe. dhamapatti prasaMge te gRhasthAo ane sAdhuoe svayaM ApaduddhArake ApavAdika dharma karavuM joIe. je manuSya dravya, kSetra, kAla, bhAva, utsarga ane apavAdane hRdayamAM jANatA nathI te manuSya dharmanAzaka bane che. kSetrakAlAnusAre nizcaya ane vyavahArathI sargika apavAdavaDe dharmakarma karavuM joIe. sarva dharmo jJAtavya che paraMtu citakartavya karma karavuM joIe. citakarma saMtyAgathI avazya nAza thAya che. gRhasthoe ane sAdhuoe svAdhikArathIja bhinakarma hoya ane svAtmazakatyAdithI je bhinna hoya te karma na karavuM joIe. dravya kSetrakAlabhAvathI utsarga apavAdathI kartavyakarmomAM sAdhakabAdhakakama jANIne manuSyae citakarmamAM yatna karI joIe. dharmIgRhasthoe ane sAdhu ee zAstranItithI cittazuddhayartha pUNetsAhapUrvaka svazaktithI prAyazcitta vidhAnane sevavAM joIe. vivecana --citakarmanuM jJAna karyAvinA anucita karmone tyAga thaI zakatuM nathI. amukakarma amuka kSetra cita heya che te karma. ApattikAle ApavAdikaSTie anucita thAya che ane ApatkAle ApavAdika karma, cita thAya che mATe citakarma ane tenAthI bhinnakarmonuM svarUpa avabodhavA mATe AtmajJAnI sarvadaSTithI dekhanAra gurUnI gama levI joIe. gRhasthane gRhastha dharmAnusAre je karma cita che teja sAdhuone svAnucita che ane sAdhuo je karma cita che te karma kharekhara gRhastha dharma pramANe karavuM te anucita che. gRhasthamanuSyamAM paNa cAturvaNyaguNakarmAnusAre paraspara citatva anucitatva avadhavuM. gRhasthAo ane sAdhuoe citakarmomAM nItine tyAga na karavuM joIe. sAdhuoe utsargamArgathI sAtvika karmo karavAM joIe. dharmapattiprasaMge gRhasthApara ane sAdhuo5ra aneka prakAranI Apatti Ave che ane tethI dharmanA para paNa aneka prakAranI Apatti Ave che tevA prasaMge sAdhuoe, guhAe ApadudvAraka Apadudharma sevA joIe. hAla jainee ApaduddhAraka dharmaseva joIe. dharmapattithI jenakeme paripUrNa mAhitagAra banIne Apadu For Private And Personal Use Only Page #1005 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvArakadharmasevo joIe. AryAvartamAM prAyaH ApaduddhAska dharmane sevavAnI AvazyakatA avabedhAya che. brAhmaNa, kSatri, vaizya, zuddha ane tyAgIo je Apaddharma sevavAne kAla ane kSetra tathA bhAvane hRdayamAM avadhatA nathI teo svAritatvanAzapratiravahaste pravRtti karanArA avadhavA. amuka dezamAM, amuka kSetrakamAM, amuka manuSyamAM vidyA, kSAtrakarma, vyApAra, sevA vagere zaktinA rakSaNa mATe sAdhuo vaDe ane gRhastha vaDe Apadharma sevAya che. keIkAle dezanA upara Apatti AvI paDe che tyAre dezAt dharmakarmane sevIne dezanI AbAdI rakSavI paDe che. keI vakhata rAjya para, sAdhuo para, vidvAna para Apatti AvI paDe che tyAre te te dharmanI rakSA karavAne ApavAdika cikkasakarmone karIne te te dharmanI rakSA karavI paDe che, A bAbatamAM jeo ajJAna rahe che teonA hAthe te te dharmonuM rakSaNa thaI zakatuM nathI. jene hAla teralAkha jeTalI saMkhyAmAM AvI paDayA che. brAhmaNa, kSatri ane zudra tathA vizyanI aneka peTAjAtivaDe jainadharma sevAtuM nathI. have jenenI saMkhyAmAM cAturva manuSyanI vRddhi na thAya te jeno mane nAza thavAne prasaMga pAse AvI lAge che. AvI sthitimAM teo jemakemanI vRddhi karavA ApadudharmanuM sevana na kare te vartamAna jaine pitAnA hAthe pitAne nAza kare emAM kaMIpaNa Azcarya nathI. koI paNa dharma e nathI ke je ApadukAlamAM uddhArakazaktine sevavAmAM pratibaMdha karate heya. manusmRtimAM brAhmaNe vagerenA Apaddha je je karavA lAyaka che tenuM te dezakAlAnusAre varNana karyuM che. jainakamamAM ApadudvArakakartavya ApadadharmakartAne te te dezakAlamAM vidyamAna AtmajJAnI gItArtho jaNAve che, te pramANe je kema vate che te te Apa uddhAra karI zake che. anyathA tene nAza thAya che. ApaduddhArakadharmakartavyane je manuSya dhamapatti prasaMge jANIne seve che. te leke sadoSa vA nirdoSa karma sevatA chatA paNa anAsakti e karmathI baMdhAtA nathI, ulaTuM teone ApattimAMthI dharmanuM rakSaNa karavAthI mahApuNya tathA nirjarAnI prApti thAya che. hAlamAM janadharmane uddhAra karavAmAM Apane je dharmAcAryo nahIM seve te For Private And Personal Use Only Page #1006 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir teo ekadaSTithI gherAIne chevaTe vAstitvane nAza karI zakaze. zAsanadevatAo teone jAgrakare. ApadudvArakadharmakarmayegIe te te dravya kSetrakAlAnusAre utpanna thAya che ane teo ApavAdikadharmakarmone sevI punaHpUrvanI sthitimAM dharmane lAvI zake che. utsarga ane apavAda sahita dareka dharmakarma hoya che. sAdhuoe ane gRhasthAe ApavAdika dharmakarmo sevavAmAM gADarIyApravAhane AgaLa karI saMkucita banI dharma nAzanuM pApa pite na vahorI levuM joIe. ApadudvArakadharmakarmayogIone ApavAdikadharmAcAre dharmakarmo sevatAM te samayanA rUDhimArgamAM ekAntadaSTi dhAraNa karIne gADarIyApravAha pramANe vartanArA manuSya taraphathI je je humalAo thAya che teone pAchA haThAvavA paDe che. utsargamArgathI bhinna evAM sadeSa ApadudvArakadharmone dharmakarmayegIe seve che ane teo dharmane punarUdvAra kare che, dareka dharmanA itihAsa tapAse. prAcIna rAjyanaitika itihAse tapAse. temAM ApattikAle vartavAnA mArgo judA judA prakAranA dekhAze. eka vakhata grIsanI rAjadhAnI ethensamAM sarva leke kSatriye banyA hatA. te dezanI paDatInI sAthe kSAtrakama gIone nAza thayo tenI sAthe vidvAne, vyApArIo ane ne nAza thaye. te dezanI punaH pragatimAM pazcAt Apaddharma sevIne cAre prakAranA manuSya banAvavAnI AvazyakatA svIkAravAmAM AvI. hAlamAM jarmanI vagere dezamAM lAkhapurUSenA nAzathI ane strIonI saMkhyA vadhavAthI punaH asalanI sthiti prApta karavA saLavarSanI umare lagna tathA eka purUSane anekapatnIo karavAne Apaddharma sevavAne prasaMga AvI pahoMce che. IglAMDa, mansa, jarmanI vagere dezenA manuSya je egya Apaddharmakarmone sevaze te te punaH pUrvanI sthitie AvI pahoMcaze. je kAmamAM pratyarthe ApatkAle vicAramAM ane karmamAM sudhArA vadhArAnAM parivartana thatAM nathI, te kema mRtyu zaraNabhUta thaI jAya che. deza, kema, samAja, saMgha, rAjya vagerene ApattikAle Apaddharma seva joIe. Apatti dharma prasaMge jeo Apaddharmane sevatA nathI teo pApI Thare che 118 For Private And Personal Use Only Page #1007 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 946 ane jeo Apaddharmane seve che teo dharma kare che. jenakemamAM vidyAbala, kSAtrabala, vizvakarmaguNabala ane zudrabala Adi aneka balanI jarUra che ane ane te ApaddharmakarmanA vicArane ane AcArene sevyA vinA prApta thAya tema nathI. mATe sarva prakAranA dhane jANanAra dharmakamagIoe A padhamakamane sevI jaina dhama uddhAra karavA joIe. ApadudvAraka zAstrA, ApaduddhAraka karma vagerene jeo ApattikAlamAM svIkAratA nathI, teone ate nAza thayA vinA rahetuM nathI. utsarganI sAthe sadA apavAdadhama hoya che ema sarvajJAparamAtmA jaNAve che. sAdhuone ane gRhasthAne utsarga dharmamArge cAlavAnAM zAstrane jeo ApavAdikadhamakarmo ke je vartamAnamAM sevavA lAyaka che teone niSedha kare che teo dharmanA nAzakAraka rAkSasa jevA avadhavA. sAdhuoe ane gRhasthAe dharmapatti prasaMge A padadvArake Apaddharma seva jeIe. dravya kSetrakAla, bhAva, utsarga, apavAda vagerene jeo jANatA nathI teo aneka kartavyadharmanA nAzakAraka bane che. kSetrakAlAnusAre nizcayathI vyavahArathI, usargathI ane apavAdathI dharmakarmanuM svarUpa avadhIne te karavuM joIe. ane daSTivaDe kartavyadharmakarmanuM svarUpa vicAravuM joIe. paraspara sApekSa anekaSTivaDe je kAle je kSetre je adhikAre je karavAthI svAtmAne, saMghane, samAjane, dezane vizeSalAbha thAya te karavuM joIe. lehavaNikanI piThe amuka malyuM te tyAgavuM nahIM, ema kadAgraha na kare joIe. vizvamAM sarva dharma jANavA gya che paraMtu karavAmAM te je karmacita hoya te karavuM joIe. sadharmonuM ane asadharmonuM paripUrNa jJAna karavAthI kadApi ajJAnathI muMjhAvAnuM thatuM nathI. ekane eka dharma apekSAe Adeya che ane anAdeya che. ekane eka dharma vastutaH apekSAe sadharma che ane te apekSAe asadharma che. je apekSAe satyadharma che teja bIjI apekSAe asatya che. vyavahAradaSTie sarvadharmo pikI vagya je kartavyadharmo hoya teonuM sevana karavuM joIe. citadharmakarmathI bhraSTa thavAthI svAtmAnI, saMghanI, samAjanI, dezanI ane chevaTe vizvanI For Private And Personal Use Only Page #1008 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 947 paDatI thAya che mATe prANAte paNa citakarmane tyAga na karavA joIe. citavyAvahArikaka ane dhArmikakarmo karIne gRhastha svapharajane adA karI zake che. svakartavya kAryone anAsaktithI karanArA manuSya karmayogI bane che. ravAdhikArathI bhinna ane vAtmazaktithI bhinna evAM karmone na karavAM joIe. gRhasthAo ane sAdhuoe ravAdhikArazaktithI bhinna karmo karavAM na joIe. kAraNa ke tethI teone adhikAra ane zakti naSTa thaI jAya che. svAdhikArazaktithI bhraSTa thaela manuSya, samAja, kema, saMdha, varNa ane rAjyanI unnatimAM bhAga ApI zakatuM nathI. dravya kSetrakAlabhAvathI sAdhakabAdhakakarma jANIne gRhasthoe ane sAdhuoe citakarmamAM pravRtta thavuM joIe. sAdhaka karmo amukApekSAe bAdhakarUpa thaI jAya che ane bAdhakakarmo che te amukApekSAe dravya kSetrakAlabhAvathI sAdhakarUpe pariName che. jJAnIone AsavanAM kAraNe ke je bAdhakarUpe che te sAdhakarUpe pariName che ane sAdhakarUpa je saMvaranA hetuo che te ajJAnIone bAdhakarUpe pariName che, tadvat atre jANavuM. citasAdhakakarmamAM pravRtta thavuM joIe. sAdhaka ane bAdhakakarmonuM jJAna karavAmAM arjuna jevA vIre zaMkAspada thAya che te anyanuM zuM kahevuM? citasAdhakakarmo paNa kSetrakAlAtara pAmIne bAdhakarUpe pariName che, mATe sAdhakabAdhaka karmanuM jJAna karIne jJAnakarmayegI banavuM e kaMI bALakane khela nathI. dharmanI vRddhimAM sAdhakabAdhakakarmanuM vizAladaSTithI jJAna karIne pravartavAthI dharmanI vRddhi karI zakAya che. jenenI saMkhyAnI hAni thaI temAM sAdhaka bAdhaka jJAnanI nyUnatA ja kAraNabhUta che. AryAvartamanuSyae samaSTi daSTie sAdhakabAdhakakarmonuM jJAna karIne rAjakIya pravRtti sevI hatI te teonI pativadazA thAta nahi. kamagIe dareka jamAnAmAM uparyukta vicArevaDe pUrNajJAnI hoya che tethI teo pramAdI banatA nathI ane koI paNa prakAranI avanati prApta karI zakatA nathI, AMgla vAsIjanee keTalAka saMkAthI adyaparyata uparyukta vicArothI kartavya. vyAvahArikakarmonI pravRtti karI che tethI teo sarva prakAre nnatimAM AgaLa vadhyA che te pramANe A je pravRtti karaze te teo punaH For Private And Personal Use Only Page #1009 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 942 pUrvanI ucca sthitine prApta karI zakaze. A vizvamAM uparyukta vicArovaDe ane AcArAvaDe vizvajane AdIvat ane evA prathama tA kaDA kamayAgIo pragaTe evA sadupAyeA AcaravAnI atyaMta jarUra che. tyAgIe ane gRhasthAe je je anucittapApakarmI, dharmaniSiddha karmI kayA hoya tenI AlocanA levI joie. gurU pAse te te ayogyapApakarmonAM prAyazcittA levAM joIe. cittanI zuddhi mATe prAyazcittA levAnI jarUra che. pUrNAtsAhathI ane Atmazatyanu sAre prAyazcitto karavAM joie. vizvavatisarvadhamoMmAM prAyazcittAnI AvazyakatA jaNAvavAmAM AvI che. jainazAstra paikI IMdrazAstromAM prAyazcittAnuM vizeSataH te te kAlamAM vidhAna karavAmAM ALyuM che. prAyazcitta e Antaratapa che tathApi tenuM lekavyahAramAM bhinnatva che tethI atra tapanA leAkathI bhinnatva karyuM che. je je vicArothI ane AcArAthI cittanI zuddhi thAya ane samAja, saMghanI suvyavasthA jaLavAya tevI rIte prAyazcittone grahaNa karavAM joie. prAyazcitta saMbaMdhI vizeSa lakhavAmAM Ave tA eka bIjo grantha thaI jAya mATe atra atisaMkSepathI varNana karyuM che. gItArtha gurU pAse dehacitta zuddhayarthe tathA dharmanI zuddhi mATe prAyazcittA grahavAM joie. avataraNaH--upara pramANe karjanyakarmonuM svarUpa darzAvyA bAda svadhAmAM satyanA azA che te jaNAve che ane tenI sAthe sarva dharmamAM satyAMzAne jaNAvanAra aSTAMgayoganuM svarUpa darzAve che. satyAMzAH sarvadharmeSu - jJAtavyA nayabodhataH bhinnanAmAdiparyAye, grAhyAH saMvyavahArataH // 257 // anekAntanayajJAnA nmatAndhyasya kSayobhavet satyAMzagrAhiNaH santaH sadA syAdvAdavAdinaH // 258 // sarvadharmeSu satyAMzA, vicArAcArayozca ye anekAnta samudrasya - mantavyA jJAnayogibhiH // 259 // For Private And Personal Use Only Page #1010 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 949 syAdrAdibhiH svakIyA~-stAnsatyAzAn paribhAvya ca. yatitavyaM prayatnena, syAdAdadharmakarmaNi // 260 // aSTAGgAni prasAdhyAni, yogasya prItibhaktitaH mumukSubhirnirAsaktyA, dharmakarmaparAyaNaiH // 261 / / zabdArtha -nayodhathI sarvadharmamAM tyAM che ema jANavA yogya che. bhinnanAmAdiparyAvaDe saMvyavahArathI sarvadharmomAM satyAMze jANavAce che, anekAntanayajJAnathI matAMdhyane kSaya thAya che. satyAzagrAhIsyAdvAdavAdI santa che. jJAnagIoe sarvadharmomAM vicAranA ane AcAranA je aMze che te anekAntasAgaranA satyAMze che ema mAnavuM joIe. syAdvAdIoe svakIya satyane vicArIne ane te pramANe anubhavIne syAdvAdadharmakarmamAM prayatnavaDe pravartavuM joIe. dharmakarmaparAyaNamumukSuoe nirAsaktivaDe bheganA aSTAMgone prItibhaktithI sAdhavAM joIe. vivecana-sAtananA ane teonA prabhedonuM jyAre paripUrNa jJAna thAya che tyAre sarvadharmomAM sApekSanayaSTie satyAMze rahelA che ema avabodhAya che. satyAMza vicAre, AcAranA ane devenA bhinna bhinna nAma paryAye hoya ane arthathI eka hoya te te saMvyavahArathI grahavA gya che. nAmabhede AkArabhede bhinnatA hoya paraMtu arthathI sApekSadaSTie ekatA hoya tyAM sarva satyAMza che ema avadhavuM. zrImad AnaMdaghanajI mahArAje gharanA nija mane ItyAdithI sarvadarzana che te ekeka aMgayukta haIne te jinavarabhaMgInAM aMgabhUta che. sarvadharmomAM je satyAMze hoya te grahavA paraMtu draSadaSTithI ane SaTaSTithI koI dharmanI koI darzananI nindA karavI na joIe. sarvadharmomAM satyAMza samAyelA che te satyAMzane haM rASTi dhArIne grahaNa karavA joIe ane je asatyAMze hoya tenI upekSA karavI joIe. satyAMza vinA je je dharme vizvamAM jIve che te jIvI zake nahi. keI dharma vizvamAM jIvadayAnI mukhyatAe vizvamAM jIvI zake For Private And Personal Use Only Page #1011 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. keI dharma vizvamAM paropakAranI mukhyatAe jIvI zake che. keI dharma vizvamAM janasevAnI mukhyatAe jIvI zake che. sarvadharmomAM mukhya mukhya kaI kaI mahAna satyAMza hoya che. dayA, satya, brahmacarya, parepakAra, tyAga, karmayoga, jJAnayoga, bhaktiyega, sevAyega, layayuga vagere kaI kaI mukhyAMgabaLe kaI kaI dharma, vizvamAM jIvavA samartha bane che. syAdvAdIe satyAMzanuM sAkSidaSTie grahaNa karavA tarapha vizeSa lakSya Ape che. keI dharmanA vicArethI ane AcArethI rAjyavyavahArane sAmAjika vyavahArane vizeSa lAbha thAya che. keI dharmanA AcArothI ane vicArothI AtmAnI zuddhatA karavAmAM vizeSa lAbha saMprApta thAya che. keTalAka dharmomAM AtmabaLa ApavAnI ane Atmabhega ApavAnI mukhyatA hoya che. pakSapAta, kadAgraha, dveSabuddhi ane saMkucitadaSTithI satyadharmazAnI parIkSA karavAmAM ane teonuM grahaNa karavAmAM aneka prakAranI bhUle thAya che mATe pakSapAta, kadAgrahAdi deSone dUra karI sarvadharmomAMthI satyAMzane grahavA joIe, ane te saMtyAMnA samUhavaDe yukta evA jainadharmanI ArAdhanA karavI joIe. AdhyAtmika daSTie, AcAraSTie, nItiSTie ane paropakAraSTie sarva dharmamAMthI satyAMzane cahevAnI jarUra che. je dharmathI duniyAnA cha sarva zakti meLavI zake evAM je je aMge hoya te jaina dharmanA satyaze che evuM sApekSaTaSTithI jANune satyapragatikAraka satyAMzane grahavA joIe. AcAromAM ane vicAramAM bhinnanAmAdiparyAvaDe je satyazo. hoya te grahavA joIe. satyanI kareDe bhinna bhinna vyAkhyAo karIe nhoye anantasatyane pAra AvI zakatuM nathI. dravya kSetra kAlabhAvathI satyAMzenA asaMkhyabhede anubhavAya che. A kAlamAM ajJAnIo paraspara satyAMzane nirapekSaTaSTie asatyAMzarUpa mAnIne dharmayuddha karIne vizvanI dharmanA nAme pAyamAlI kare che ane tethI dharmanA nAme adharmanuM sevana karIne manuSya durdazAne paraMparAe vArasAmAM mUkI jAya che. vizvamAM koI dharmanAM to asatya hoya che paraMtu temAM nItidharmanA AcArenuM vizeSara hoya che te te anItimaya AcAyukta satyatattvavALA dharma karatAM vizeSa vyApaka For Private And Personal Use Only Page #1012 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 953 banIne manuSyAnI unnati karI zake che. dareka dharmamAM satyAMzanuM eka mukhyaaga paDe che tethI te dharmanI vizvamAM jIvatadazA varte che. sabhyavahArASTie lArkikakartavyakArya mAM brAhmaNa-kSatriya vaizya ane zUdra e cAre varNonA guNNA ane karmArUpa laiAkikadharmanI AvazyakatA siddha kare che te jyAMsudhI je vargamAM kAyama rahe che. tyAMsudhI te vizvane upayogI banI zake che. sarvanayAnI sApekSatAe vizvavatisarvadharmonA pragatikArakavicArone ane AcArazane grahaNa karanAra jainadharmanI sarvadharmomAM amuka amuka satyAMze vidyamAnatA hAvAthI vyApaka STie jainadhama sarvatra vyApaka che evuM anubhavAya che. ananta satyavrattanA aze je je AcArAmAM chete syAdvAda jainadharma che evI vizAlaSTithI jyAM sApekSanayAnI vicAraNA karAya che evA syAdvAdIe sarvatra jainadharmane anekasatyAMzAthI jainadharmane vikhyAta karI zake che. anantasatyAMzothI paripUrNa evA jainadharmanA anantajJAnavatu lamAM vizvavati karADA dharmonA samAveza thAya che. vizvavativicAzamAM ane AcAromAM je je satyAMza che tene kevalajJAnIe satyadharmAMzA kathelA che tethI te mahAvIraprabhunA siddhAMtAthI avirUddha hoi grahavA lAyaka che ema jainAcAryA DiDama vagADIne kathe che, mATe sarvadharmane potAnA anantajJAnadharmavalamAM samAvanAra jainadharmane sarvatra pracAra karavAnI jarUra che. sarvanayAnIsApekSatAe anekAntanayajJAna thAya che tyAre sarvadharmIe je matAMdhatA kare che tenA kSaya thAya che. anekAntanayajJAna vinA dharma saMbaMdhI manuSyone paraspara je rAgadveSa thAya che tenA kSaya thatA nathI ane te vinA matAMdhyanA paNa kSaya thato nathI. anekAntajainadharmarUpa mahAsAgaranA sarvasatyAMzA game te dharmanA AcArAmAM ane vicAramAM hoya paraMtu te anekAnta jainadharmarUpa mahAsAgaranA biMdue che evA anubhava AvatAM jaina dharmanI upayogitAnA khyAla kharekhara vizvavatisarvamanuSyane karAvI zakAya che. jainadharmajJAnanI AvI anantavartulatA che ane temAM sarvadharmonA satyavicAronA ane AcAronA anAdikAlathI For Private And Personal Use Only Page #1013 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para samAveza thAya che ane anantakAlaparyanta thaze evuM je jainAcAryA jANe che, teo gacchakadAcaha-matakadAgraha Adi kadAgraho, sa'kucitASTiyAne dezavaTo ApIne jainadharmanI vyApakatA sarvatra thAya evA vicArAnA ane AcArAnA saskArathI jainadharmanA sarvatra vyApaka pracAra karI zake che. AvI guNamaya vicArAnI ane AcArAnI vyApakatA sarvatra vizeSa pramANamAM karavAthI anya sarva dharmonA savicArAnI ane sadAcArAnI abhedabhAve sevA karI ema mAnI zakAya che. jainadharmamAM je je satyavicArAnI ane sarva zubha pragatimaya AcArAnI hAla AvazyakatA hAya tene jIvatarUpa ApIne sevavAnI jarUra che, maDanazailIe dharmanI upayeAgitA jaNAvavAthI guNAnurAgaDhaSTi khIle che ane koi dharmanA satyavicArane ane satyAcArAne svagaNIne anumedana ApanAra jaina dharma che ema zrI mahAvIraprabhunA siddhAMteAthI avamedhAya che. jainadharmanAM bhinna bhinna nAmabhede-AkArabhede anekanAme he!ya paraMtu te sarve jaina dharmathI avirUddha hovAthI sarve te nAme jainadharmarUpa che evuM anubhavIne vartamAnamAM jainadharmanI khubI sarvavizvavartimanuSye samajI zake evI vizAladaSTithI pravartavu joie. vedomAM, upaniSadomAM, purANAmAM, smRtiyAmAM, bAIbalamAM, kurAnomAM AddhadharmanA sUtromAM, yegazAstramAM je je syAdvAdadraSTimaya jainadharmanA AcAra ane vicAro sAnukula-avirUddha je je hoya te sarve jainadharmanA satyAMze ane sadAcAra che evuM anAdikAlathI mAnI jainadharmanI vyApaka sevA tathA ArAdhanA karavI joie. rAjayoga, layayAga, haDayoga, maMtrayoga, brahmayoga Adi sarva prakAranA ceAgone jaina dharmamAM syAdvAda dRSTie samAveza thAya che. syAdvAdaSTivALA jainadharmIne sarvaduniyAnA sarvadharme, sarvadarzanAmAM ane sarvavicArAmAM AcAromAM satya je je hoya che te sarva grAhya bhAse che. samyagdaSTine mithyAtvazAstro paNa samyarUpe pariName che ema naMdIsUtra vagere sUtrAmAM jaNAvyuM che. syAdvAdIoe anyadharmomAM anyadhamIonA zAstrAmAM lAkika vicAzamAM ane pravRttiyAmAM je AcArAnI ane vicAronI satyatA For Private And Personal Use Only Page #1014 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 120 953 hAya te jainadharmanA vicAro ane AcAre che ema ravakIyaananta dharmarUpa Atmadharma mAnIne syAdvAda dharmakarmamAM pravartavuM joie. AtmAnA anaMtaastimAM che ane AtmAnA anantanAstidharmo che. anaMta astidharmone ane anaMtanAstidharmAne AtmAmAM samAveza thAya che. AtmAmAM sarvadharmone samAveza thAya che. ataeva anantasatyAne, anantasatyAMzane AtmAnA dhamatarIke jANI AtmAnI zaktiyenI prakaTatA karavI joIe, AtmAnA anantaastidharmone ane ana Mta nAstidharmone anekadharmavALA bhinnanAmaparyAyeAvaDe kathe ane arthanI apekSAeya hAyatA temAM sApekSaSTie jainadharmatva avadhavuM joIe. A pramANe anekaapekSAvarDa yukta jainadharmane koI vedAnta kahe, koi Aryadharma kahe, koi tene satyadharma kathe, kAi tene prabhudharma kathekoI tene sarvajJadharmakathe, koI tene sApekSadharma kathe ityAdi aneka nAmethI kathe tepaNa tenuM vAstavika svarUpa ekaja rahe che. AtmAnI zaktiyAne arpanAra ane vyavahAramAM sarvakAryomAM baLa arpanAra jainadharma pAmIne vartamAna jamAnAmAM sarvaprakaTanI zubhazaktiyeAnA svAmI banavuM joie. syAdvAinayaSTithI vartamAna jamAnAmAM sarvadhAmika tathA vyAvahArikazubhazaktine dhAraNa karavAmAM apramAdI banavuM joie. sarvaprakAranI nirbalatAnA tyAga karavA joie. ana'tajJAnAi zaktiyAnA svAmI AtmA che. AtmAnI sarvazaktiyAne prakaTa je kare che te jainadhamI che pazcAt jAtyAdibhede game te gaNAtA hAya tepaNa virodha AvatA nathI. AtmAnI ana tazaktiyAnA vikAsa karavAne mATe ceAganAM aSTAMgonI sAdhanA karavAnI jarUra che. yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhi e ceAganAM AThaaMge che. amadIyayeAgadIpakagranthamAM cAganAM ATheaMgonu varNana karavAmAM Avyu che. zrImad hemacaMdrakRta yogazAstramAM ceoganA AThe aMgonuM anukrame varNana karavAmAM AvyuM che. ceAganAM pustako vAcyAkhAda gurUgamapUrvaka aSTAMgAnA anubhava karavA joie. dharmakarmaparAyaNugRhasthAe ane tyAgImanuSyAe prItibhaktipUrvaka yoganA aSTAMgAnI ArAdhanA karavI joie. AtmAmAM sattAe rahelI paramAtmazaktiyAnA je saMbaMdha karAve Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only Page #1015 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che tene yogakaLe che. AtmAnI anaMtazaktine AvirbhAva thAya evA A upAyene ega kahe che. AtmAnI sAthe AvirbhAvapaNe jJAnadarzanacAritrane ga karAve tene ega kahe che. anantazakti ke je AtmAnI astirUpa ane nAstirUpa che tenI sAthe joDAvuM te ga avadha. gazAsakAra veganuM svarUpa jANI tenI svAdhikAre AcaraNa karavI joIe. vidhavatisarvadhamIe ganAM AThe aMgenuM ArAdhana karavA zaktimAna thAya che. rogIonA ane pAra pAmI zakAtuM nathI. gIenI pegazaktimAM paraspara bhinatA hoya che. keIne kaI zakti khIlI hoya che ane kaIne kaI zakti khIlI hoya che. AtmajJAnI gIgurUnI kRpA vinA gazaktinI prApti thatI nathI. aeva prItibhaktithI AtamajJAnI gIgurUnI kRpA meLavI ganAM aMgenI prApti karavI joIe. dharmazAsrAmAM ane gazAstromAM gabadhI jeje lakhavAmAM AvyuM che tenA karatAM anantagaNuM lakhyA vinA rahyuM che temAM guruparaMparAe AryayogIo je egazakti meLave che te lakhyuM lakhI zakAya tema nathI. A vizvamAM gurUgama grahIne ziSyoe, bhaktoe, manuSyae Atmazaktine prApta karavI joIe, sarvagadharmazAstranuM vidvAne adhyayana karaze to paNa teo anekagugazaktithI ajJa rahI zakaze. kadApi teo gurUkRpAthI ganI guptazaktine jANaze te paNa tene pustakAdi dvArA prakAza nahIM karI zake evI IzvarI AjJA che, tene mahAyogI prANute paNa lepa karI zakatA nathI e svAnubhava che. je egya thAya che tene game te upAye gupta yuganI zaktinI prApti thAya che. avataraNu-sarvadharmomAM pahelA satyAMzane rahIne bhegI banI karmayogI sAmyabhAvanuM prApta karI dharmakarma sevIne paramAtma pada prApta karI sarvakarmathI mukta thaI kRtakRtya thAya che te prabodhe che. kriyAyAmakriyAyAJca-yasyasAmyaM samAgatam / sAmyabhAvapratApena-tasyamuktirna saMzayaH // 262 // sAmyabhAvapralInasya-kriyAyA na prayojanam / For Private And Personal Use Only Page #1016 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 955 tayapitatpravRttautu-prArabdhakarmakAraNam // 263 // dharmakriyAphalaM satyaM-sAmyaM zAstre pratiSThitam / saMprAptasAmyayogasya-kartavyaM nAvaziSyate // 26 // kriyAvanto'kriyAvantaH santaH sAmyAvalamdhinaH pUjanIyAH sadAbhaktayA-sAmye muktisukhaM dhruvm|255| sAmprataM vedyate'smAbhi, muktisaukhyaM hi sAmyataH ataH sAmyasyasiddhayartha, kArya karma nijocitm|266| jaTImuNDI zikhItyAgI, ko'piyogI gRhAzramI sAmyopAyAn samAlambya-mucyate krmbndhnaat|267 zraddhAbhaktiM samAlambya-karmayogaM karoti yaH mukti prApnoti so'vazyaM-sarvajJAjJAnusArataH // 268 // dharmayogyAni karmANi-sarvakarmavimuktaye zAzvatAnandalAbhArtha, sevastra pUrNabhAvataH // 269 // | zabdArtha --jene kriyAmAM ane akriyAmAM sAmyabhAva Aje tenI sAmyabhAvapratApe mukti che temAM saMzaya nathI. sAmyabhAva pralInane kriyAnuM prayojana nathI te paNa tene karmapravRttimAM te prArabdha karma kAraNa che. dharmakiyAphala satyasAmya che ema zAstramAM pratiSThita che. jeNe sAmyoga prApta karyo che evA samakAlIna cagIne kaMIpaNa kartavya bAkI rahetuM nathI. sAmAvalaMbisane kiyAvanta hiya vA akiyAvanta heya heye teo sadA bhaktivaDe pUjanIya che. sAmyabhAvamAM avazya muktisukha rahyuM che. vartamAnamAM sAmyataH muktisukhane amArA vaDe anubhava karAya che. atae samatAbhAvanI siddhi mATe citakarma karavAgyA che. cAhe For Private And Personal Use Only Page #1017 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 956 jaTAdhArI hoya, muMDI heya, zikhAdhArI hoya, tyAgI hoya, gI hoya ane keAI gRhasthAzramI hoya paraMtu te samatAbhAvanA upAene avalaMbIne karmabaMdhanathI mUkAya che. uparyuktakarmavegane je zraddhAbhakti avalaMbIne kare che te sarvajJanI AjJAnusAre avazya muktisukhane pAme che. sarvakarmavimukti mATe zAzvatAnaMda prApti mATe pUrNa zraddhAvaDe dharmagya karmone he AtmAnuM seva! eja tane kartavyazikSA che. vivecana-jIvanmukta mahAgInI sAmyabhAvanI caramamAM carama dazA saMbaMdhI uparyukta kalekabhAvArtha avabodhave. mATe sAmyabhAvanI pUrNadazA prApta thayA vinA Itastate bhraSTa thavAnI mUrkhatA karavI nahIM. jene ganI paripakavadazAe karmomAM ane akarmomAM samatA AvI che evA kamegInI samatApratApe mukti che emAM saMzaya nathI. jJAnaganI paripakavadazA thatAM sarvakartavyakarmomAM ane akameMmAM zubhAzubha pariNAma rahetuM nathI tethI samatAbhAva prakaTe che. samatA gI kharekhara sarvAgIomAM mahAnuM che. antamuhUtamAM samatAgI kevalajJAna pAmI muktipadane prApta kare che. samatAvaMta manuSyanI avazya mukti thAya che. samatA samAna keI yegA nathI. aeva samatAvaMta yegInI kaI tulanA karavAne zaktimAna nathI. zarIramAM, vANImAM tathA zubhAzubha anya sarvapadArtho para jenA hRdayamAM samatA prakaTI che tene kartavyapravRttinuM kaMI prajana rahetuM nathI. tathApi te samatAyegI je kaMI pravRtti kare che te kaMI zubhAzubha bhAvathI karato nathI, paraMtu prArabdhakarmo ke je bhegAvyA vinA kadApi chUTatAM nathI tenA pegekare che. zubhAzubha karma bhegavavAmAM je nirAsakta banyuM che e kagI samatA yogI banavAne adhikArI banI zake che. zubhAzubhakarmomAM ramatAbhAva pragaTatAMnI sAthe banenuM bhaknatva rahetuM nathI ane temaja temAM kartutvAdhyAya paNa raheto nathI. aneka janmanA saMskArathI AvI samatAgInI padavI prApta thAya che, samatAyegI zAtAmAM ane azAtA vedanIyamAM samabhAvI banIne AtmAnA ananta AnaMdane prApta kare che ane tenI ghenamAM gherAyale rahIne te prArabdha kamaprerita banI kiyAone kare che. dharmakiyAnuM phala sAmyabhAva che ema For Private And Personal Use Only Page #1018 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zAstromAM pratiSThita che. karmavegane sevatAM sevatAM jJAnaganI paripakvatA thatAM chevaTe samatAganI paripUrNa prApti thAya che. karmayagamAM kuzala mahAtmA chevaTe ganI paripakavadazAe sAmyane prApta kare che. sAmyoganI paripUrNatA thayA pazcAt karmavega sevavAnuM prajana rahetuM nathI. rAgadveSAdikaSAyene sarvathA kSaya thatAM chevaTe sAmyoganI prApti thAya che. sAmyaganI prApti thatAM te karmaveganA sarvaadhikArathI mukta thaI svataMtra zuddhabuddha bane che. gajasukumAle ane metAryamunie samatA sevIne muktipada prApta karyuM. samarAditye samatAne anekaupasargone sahI muktipada prApta karyuM. skaMdhasUrinA pAMca ziSyoe samatAbhAve ghANImAM pIlAvAnuM duHkha sahana karI muktipada prApta karyuM. anekamunivare samabhAvathI antarmuhUrtamAM sarvakarmane kSaya karI muktipada pAmyA. zrI vIraprabhue samatAbhAvage kevalajJAna prApta karyuM. bhUtakALamAM jeTalA siddha thayA. vartamAnamAM je thAya che ane bhavidhyamAM je thaze te sarve samatAganA pratApe avadhavA. samatAgamAM anantabaLa samAyuM che. rAgadveSa karavAmAM baLa vAparavuM paDatuM nathI paraMtu tethI ulaTa baLane kSaya thAya che. rAgadveSane jItavAmAM ananta guNasamatAbhAvanuM vIrya vAparavuM paDe che mATe kharekharI karmagInI khubIte rAgadveSane jItI samatAbhAva prApta karavAmAM rahI che. anaHgaNuM baLa vAparavAthI samatAbhAvarUpa ganI prApti thAya che te anubhava karavAthI avabodhAI zake che. anatagaNe vIryavAna manuSya hoya te paNa samatAbhAvamAM acaLa rahI zakato nathI mATe anatAnA vIryane vAparI jeo sAmyabhAvagane prApta kare che teonI sabalatAnI jeTalI prasaMzA karIe teTalI nyUna che. nAvamA varcadAnera khya; vIryahanAmanuSyavaDe AtmAnI prApti karI zakAtI nathI. samabhAvarUpa vIryanI utkRdizAne prApta karI dharmavIre samatAne prApta karI chavamukata bane che. samatAyegI kartavya karmomAM zubhAzubha bhAvathI yukta thaela hovAthI anantakanI nirjarA karI zake che ane anabrahmasvarUpamaya banIjAya che tenI dazAne khyAla tene svAnubhave AvI zake che. anya manubene tenI dazAne khyAla Avazakato nathI. sarvadharmone sAra samatA che. For Private And Personal Use Only Page #1019 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 958 sarvadharmomAM jene samatAbhAva A heya che te muktipadane prApta karI zake che. zvetAMbara thavAthI vA digaMbara thavAthI mukti nathI. baddha AryasamAjI, vedAntI, prIti ane mahAmadena thavAthI mukti nathI. , paraMtu kedha, mAna, mAyA, lejanA sarvathA kSayathI ane samatAbhAvathI game te dharmamAM rahyA chatAM muktinI prApti thAya che. pUrva jainAcArye kacyuM cha -seyaMvarovA AsaMbarovA, buddhovA ahava annovA, samabhAvabhAvI cut, 4 juna saMvedo vetAMbara hoya, digaMbara haya, buddhadharma hoya athavA vedadharma, khrasti, musalamAna vagere game te dharmano heya paraMtu jeNe samatAbhAvavaDe AtmAne bhAvI sarvadhAdikaSAye kSaya karyo che te mokSanI prApti kare che emAM saMdeha nathI. e pramANe anubhavI nizcaya karI samatAganI prApti karavA mATe zuddha paga dhAraNa karavAnI jarUra che ema zAstrAdhAre kathavAmAM Ave che. kriyAvaMta vA akiyAvaMta santa ke je samatAvaMta che te sadA pUjavA gya che. samatAvaMta egIe sarvathA sarvadA pUjya che. teo kiyA kare vA na kare te saMbaMdhI teo svataMtra che. samatAvaMta mahAtmAonI sthitine samajavA, zAstranAM pAnAM uthalAvanArA manu paNa samartha thatA nathI. samatAvaMta mahAtmAgInI aneka lakSaNo vaDe paNa parIkSA karI zakAya tema nathI. samatAvaMtamahatamAonA hRdayamAM sarvadharmane samAveza thAya che samatAvaMtamahAtmAone kaMI paNa kartavya bAkI rahetuM nathI. teo paramahaMsa, paramanigraMtha Adi anekaguNAbhidheyanAmovaDe vyavaharAya che. tyAgI gurUomAM samatAnI jarUra che. samatAganI prApti vinA paripUrNa nyAyaSTinI prApti thaI zakatI nathI. AtmAnI zuddhatAthI samatAnI prApti thAya che. samatAvaMta yogIo vizvamAM agharAmAM agharI bAbatane paNa nyAya ApavA samartha bane che. samatAvaMtagIe A vizvamAM satya zAntinAM vAtAvaraNe phelAvavAne zakitamAna thAya che tethI temanA tulya paropakAra karavAne koI samartha thatuM nathI. samatAvaMta gIo jevAM samatAnAM Andolanane vizvamAM pracAra karavA zaktimAnuM thAya che tevAM anya Adelanane prasAra karavA zaktimAna thatA nathI. samatAvinA sAdhupaNuM prApta thatuM nathI. samatAvinAnI sarva For Private And Personal Use Only Page #1020 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para dharmakriyAothI vAratavikalanI prApti thatI nathI ema anubhava karatAM akhAdhAya che. samatAbhAvathI paramAtmapadanI prApti thAya che. samatAvatasantAnI sadA ArAdhanA karavI joie. samatAva tasantAe kharekharA vizvanA deva che. sAmyamAM muktisukha che. jeNe samatAnA anubhava karyo teNe avazya muktisukhanA anubhava karyA ema mAnavuM, samatAmAM muktisukhano anubhava thAya che. muktinuM sukha kevuM haze ? ema puchanAre samatAno anubhava karavA eTale te muktisukhanA anubhava karI zakaze. sAmprata amArAvaDe muktisukhane naradehamAM rahyA chatAM anubhava karAya che. jeNe atra naradehamAM vasatAM chatAM muktisukhanA anubhava karyA nathI te dehAtsaga pazcata muktisukha prApta karI zakatA nathI. ataeva sAmyanI prApti mATe A kAlamAM je je svAcitakartavya dharmakarmA karavAnAM hoya te karmAne teNe karavAM joie. samatAvaMta mahAtmA munivaronI pAsamAM vasavAthI muktisukhane anubhava karavAnI dizA sujI Ave che. samatAvaMtamahAtmAnA vacanAnuM pAna karavAthI rAgadveSanA viSamabhAva TaLe che. samatAva tamanuSyeAnA sahavAsathI aaukikasukhanI prApti thAya che. samatAva...tasantAnA ekakSaNamAtrane samAgama karavAthI keATilavAnAM pApA TaLe che. samatAvatasantA citAmaNiratnasamAna ane pArzvamaNi karatAM paNa atyaMta sukhaprada hoya che. samatAva'tasatttAnI caraNadhUlamAM AleTavAthI paNa samatAguNanI prApti thAya che. samatAnAM pratipAlaka anekazAstrAnu karavA karatAM adhyayana karatAM samatAva tasantAnI sevA karavAthI anaMtaguNaadhikalAbhanI turta prApti thAya che. samatAva tasantAnA samAgama vinA muktisukhane anubhava thatA nathI. dIvAthakI dIvA pragaTe che. tadvet samatAva'taceAgInI kRpAthI samatAnI prApti thAya che. samatAva tayeAgIsantAnI sevAvinA samatAnA sAkSAta prAdurbhAva thatA nathI, mATe bhamanuSyAe samatAva'tasantAnI zuddhapremabhaktithI sevA karavI joie. game te jaTAdhArI kAi khAvA hAya, vedAntadarzanamAnyatAdhAraka muMDI hoya, ArdradhamI sAdhu hoya, khristIdharmanA sAdhu hoya, koI zikhAdhArI mahAtmA brAhma hAya, tyAgInA veSa dhAraNa karanAra tyAgI hoya, koi ceAgI hoya For Private And Personal Use Only Page #1021 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane kaI gRhasthAzramI hoya paraMtu sarvajJa vItarAgadeva kathita samatAbhAva je tene prApta thaye te te karmabaMdhanathI-mukta thayA vinA rahetuM nathI. game te veSa vA AcAradhArakamanuSya hoya paNa te samatA bhAvanA upAyenuM avalaMbana karIne muktisukhanI prApti kare che emAM aMzamAtra saMzaya nathI. bAhyadharmAcArenA matabhedomAM paraspara bhinnadhamae rAgadveSane viSamabhAva dhAraNa karIne hRdayanI kaluSitatA karI samatAbhAvane prApta karI zakatA nathI. sarvajJa vItarAgadeva kathita dharmanA anuSThAna kare, jainavedadharmanAM anuSThAne kare, paraMtu samatAbhAva AvyA vinA paramabrahmapadanI mikSapadanI prApti thaI zakatI nathI. samatAbhAva jene Ave che te game te dharmane pAlaka hoya te paNa te muktipadane pAme che ema kahevuM te rajIsTara samAna che. zraddhAbhaktinuM samAdhAna karIne je sarvajJAnusAre karmavegane Adare che te avazya muktipadane pAme che. paramAtmAnI gurUnI ane dharmanI zraddhAbhaktivaDe kartavya karma karavAthI citane kartavyakarmamAM saMyama thAya che ane tethI AtmAnI karmagadazA paripUrNa pakva thatAM chevaTe samatAganI prApti thAya che. sarvajJanI AjJAnusAre kartavya karma karavAnI jarUra che. parAbhASAnA sahajasUmavicAranA anubhavathI sarvajJanI AjJAnI jhAMkhI Ave che ane tethI kartavya karma karavAmAM AtmasvArpaNa karI zakAya che. karma saMbaMdhI jeTaluM kathavAmAM Ave teTaluM kathatAM chatAM paNa anantagaNuM kathavAnuM bAkI rahevAnuM. jainazAstramAM kiyAga yAne karmayoga saMbaMdhI ghaNuM kathavAmAM AvyuM che. piMDamAM AtmAne saMbaMdhI anubhava AvatAM brahmAMDane anubhava Ave che. karmavega saMbaMdhI vizeSa anubhava te khAsa zrI sadgurUnI kRpAthI ane temanI gamathI thaI zake che. karmavega saMbaMdhI te te kAlamAM kamagIe te te kAlAnusAre aneka pustaka lakhIne anekabhASaNe ApIne tathA anekakartavya karmo karIne te te kAlanA manubene anubhava Ape che. have A saMbaMdhI vizeSa na kathatAM chevaTe sArarUpa zikSA kathavAmAM Ave che ke he manuSya !!! he Atmana !!! sarva kamathI mukta thavA ane anaMtasukha prApta karavA For Private And Personal Use Only Page #1022 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 961 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mATe pUrNazraddhAvaDe dharmayAgyakartavyakAryo karavAthI aMte parama zAnti prApta thavAnI che ema nizcaya kara. dharmayAgyakartavyakarmo karavAthI jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, AyuSya, nAma, gotra ane antarAya e aSTakarmIne nAza thAya che. karmamAM pravRtta thayA vinA hArA chuTake thavAnA nathI. akriyadAnA adhikAra prApta thayA vinA kadApi karmayAgathI mukta thai zakAya tema nathI. brAhmaNNAe, kSatriyAe, vaizve e, ane zUdree guNakarmAnusAra karmonA vyavasthita saMbadhana sAcavye tathA dhArmikakarmAnA vyavasthita saMbaMdha na sAcabyA tethI cAreva nI paDatI thai, tathA tyAgI mahAtmAoe dhAmikakartavyakAryonA pravRttisaMbaMdha je svAdhikAra hatA te na sAcavye tethI vizvamAM sukhazAMtinI vyavasthA astavyasta thaI. ArcIne punaH uyarUpa sUryanA udaya thAe. vizvavatisarvamanuSya anantasukhamayaprabhujIvananI prApti karo. anantasukhamaya prabhumayajIvana karavAne svAdhikAre kArya karyAM kara. kathanI karavAthI kaMi vaLa vAtuM nathI. have te jAgrata thaI kArya karyAM kara. AtmAmAM svarga, ane AtmAmAM mukti che. AtmasvAta Mtryane prApta kara ane savaprakAranA duHkhAnA nAza kara. zrI paramAtmA mahAvIradevanI AjJAnusAre svAdhikAre kartavyakArya kara ke jethI sarva prakAranAM zubha maMgalAne tuM svAmI anI zake. sarva prakAranA dharmonA sAra e che ke kartavyakarmo karIne AtmAnI zuddhatA prApta karavI. karmayoganI dazA pUrNa thayA pazcAt samatAyeAganI chevaTe prApti thAya che mATe caramadazAnI prApticAgya karmIne chevaTe karavAyeAgya che. karmayoganI paripakavadazA thatAM pirapUrNa samatAyAganI siddhi thAya che. vizvavatisarva manuSyA AtmAnI anantajJAnadarzanacAritranI prApti kareA. avataraNa:--karmayogagranthanI samApti mATe caramamaMgalapUrvaka te granthakaryAnI sAla vagerenuM nivedana kare che. joze. khadIpAGgadharAyukte - vikramAbde sitedale 1 2 3 For Private And Personal Use Only Page #1023 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pratipajyeSThamAse ca-pUrNagranthobabhUva vai // 270 // granthasyAsya prapAThAca, zravaNAdhyayanAditaH narAH zrIvijayAnandaM, prAmuvanti sadA dhruvam // 271 // mesANA nagare kRtvA, mAsakalAM zubhaM mudA karmayogaH kRtograntho-buddhisAgarasUriNA // 272 // vivecana -saMvat 1970nA jayeSThamAsa sudi ekame subha ceghaDiyAmAM karmayogagrantha saMskRtamAM pUrNa thaze. karmagagranthanA pAThanA vAcana, zravaNa ane adhyApanAdithI manuSya dravyathI tathA bhAvathI zrI vijayAnandane nakI prApta kare che. gujarAtamAM mesANAmAM saM. 1970 nA vaizAkhamAsane ekamAsakalpa karIne buddhisAgarasUrie saMskRta vAlmaya karmayoga granthara. vaktAo zretAo vagere sarvamanuSyone A granthanA sAragrahathI sarvazubhamaMgalenI prApti thAo. sANaMda godhAvIthI jIrNajavaranI bImArI lAgu paDI hatI tethI pethApuranA mAsAmAM tathA te pachInA vijApuranA comAsAmAM karmaveganuM vivecana lakhAyuM nahIM. saMvat 1971 nA jeTha mAsathI te saM. 1973 nA mAgasara sudi pUrNimA paryata karmaveganuM bAkInuM vivecana lakhavAnI pravRtti thaI nahIM, pazcAta mANasAmAM saM. 1973 nA mAgazaravadi 5 thI punaH karmaveganuM vivecana lakhavAnI pravRtti zarU thaI. mANasAthI vihAra karI pethApuramAM AvavAnuM thayuM. tyAM karmaveganuM vivecana lakhAyuM tyAMthI piSa vadi sAtamanA roja amadAvAdamAM AvavAnuM thayuM. mAgha sudi pUrNimAnA reja karmoganuM vivecana pUrNa thayuM. kamaLanA 108 leka pachI karmaveganuM saMkSiptamAM vivecana lakhavAnI zarUAta thaI. anya dhArmikapravRttine je temaja zarIranuM mAMgha tathA granthavivecananA vistArabhayathI saMkSiptavivecana karavAnI pravRtti thaI te saheje suNo avadhI zakaze. amadAvAda nagaramAM karmayoganuM vivecana pUrNa karyuM. aneka dhArmika pravRttimAMthI navarAza leI kamaMganuM For Private And Personal Use Only Page #1024 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vivecana lakhAyuM. sAmAnyataH sarvadharmavALAo ekasarakhI rIte karmayogane lAbha leI zake evI draSTine mukhya karI vivecana lakhAyuM che. keI paNa manuSya pramAdathI pravRttimAM khalana pAmyA vinA rahetuM nathI tethI mArAthI paNa prAmAghathI, matidoSathI sarvajJaAjJAvirUddha lakhAyuM hoya tenI kSamA cAhuM chuM. ane atyaMta kRpA lAvIne je kaMI azuddhatA hoya tene sudhArA ane karmavegane sarvatra pracAra karo. jaina zvetAMbara tapA gachIyAgasaMghATakIya zrI sadagurU sukhasAgara gurUnI kRpAthI vivecana bAyu. OM 3 zAntiH zAntiH zAntiH zrI jainatIrtha pravaraprakartA, tIrthaGkaraH zrIpatibhUpitaH prabhuH / zrImanmahAvIra jinaHsumeru ne devatAnAM samabhUtsamagravid // 1 // tatpaTTasakAntapadAravindaH, zvetAmbarAcAryajagadguruHzriyA / vibhUpitaHma riparamparAyAM, zrIhIra mUrivijayAdyaAsIt // 2 // tatpaTTasantAnaparamparAyAM, zrIsAgarakhyAtimatI suzAkhAm / vibhrakriyoddhArakapuGgavo'bhUd, jnyaankriyaamaargrtHsubhuutimaan||3|| tapasvinAmagrataevareje, vibhAvasuH svIyatapaH prabhAvAt / babhUvaziSTomuninemisAgara, staponidhAnaH samatAsudhAnidhiH // 4 // tatpaTTapUrvAcalatigmaraThimaH, sudhAMzurAtmonnativArirAzau / sumerurakSobhyanijasvarUpaH, kSitIndravacchAsanamAnanIyaH // 5 // zrI jainatatvArthanidhAnavijJaH, saMpAditA'zeSanijakriyArthaH / samyaktvacAritryavazenabuddhaH, zuddhakriyoddhAra kaiSTasiddhiH // 6 // rarAjabhAsAravisAgaraHsudhI, A~svAnivArthaprathanesamantataH / pracAritA'dyA'pi yakenasiddhidA, kriyApravRttirvarivartibhUtale // 7 // tatparatnAcalarohaNo'bhUcchImAnmunInduH sukhasAgaroguruH / samyakatiyAtattvavizAlabuddhiH, zAntaHsudAntendriyavAnivargaH // 8 // raira gyato'vApyanigasvarUpa-kriyAsamRdayAparipUrNamUrtiH / saMbhAvanIyocitavRttizAlI, yomAnanIyastapasAvirAjinAm / / 9 / / For Private And Personal Use Only Page #1025 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatpadRsaMsthitenA'yaM, buddhisaagrsuurinnaa| dhiyAparopakAriNyA, karmayogovinirmitaH // 10 // azeSajIvArthavibodhabhAnu, ya'dhAyiyenAtmaparAyaNena / bhavyAtmanAM siddhividhAnadakSovivecanADhyaH zubhakarmayogaH // 11 // satkarmayogapragatividhAya, nirmaanmohaabhuvibhvyjiivaaH| nijAtmabhAvaM sutarAM prayAntu, mAGgalyamAlAJcavizeSabhaktyA // 12 // bhavAkSi vAddharyazazAGka saMmite, saMvatsare mAghayutesumAse / tithauzubhAyAM vipaurNamAsyAM, jagausamAptiM kRtirIdRzIyam // 13 // saMvat 1973 mAgha zuklapUrNimAyAM prathamaprahare zubhaghaTikAyAM zrI vIraprabhupaTTaparaMparAnekaguNagaNAlaMkRta zvetAmbara tapogacchaza zrIhIravijaya sUrIzvarapaTTaparaMparAgatasAgara gacchAdhipatikriyoddhAraka zrI nemisAgaramunIzvaraziSyacAritracUDAmANa zrIravisAgaramunIzvaratacchiSya zrImAna guru sukhasAgarajI tatpaTTadhAraka jainAcArya buddhisAgarasUricita karmayogavivecanaM samAptam // OM 3 zAntiH 3 For Private And Personal Use Only Page #1026 -------------------------------------------------------------------------- _