Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir thA rA mAM hIrAnA chokarA ne co. bira |ii e jANakAra nI buddhi vArasAri rAma For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI sukhasAgarajI prasthamALA maNake trIjo 5 pUjya AcArya RddhisAgarasUri kRta gujarabhASA nibaddha buddhisAgara vivecana yukta pa. pUjya AcArya zrI haribhadrasUri kRta ' cogabindu [ zrI buddhisAgara vivecana saha ] lekhaka 50 pU0 AcArya zrI ddhisAgara sUrIzvarajI mahArAja sAheba prakAzaka zrI buddhisAgarasUri jaina jJAnamaMdira taraphathI zA. bhegIlAla amathAlAle vakhArIA mu.vijApura buddhi. saM. 25 vIra saMvata 2477 vi. saMvata 2007 sane 1950 kiM. rUA. 5-0-0 For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AbhAra darzana A gakhindu vivecanane chapAvavAmAM je je bhAIoe madada ApI pitAnI lakSmIne sadupayega karI jJAna dhyAna karavAmAM sahAya karI che te sarve baMdhuone dhanyavAda Apa vAmAM Ave che ane bhaviSyamAM AvA mana viSa tarapha vAMcake pitAnI zubha niSThAthI tana mana ane dhanathI sahAya kare tevuM IcchIe chIe. yoganA gahana viSaye jANavA, jevA ane anubha vavA e mahAna yegInuM kAma che AjathI 25 varSa pUrve mahAna degI tarIke vikhyAti pAmelA zrImada buddhisAgara sUrIzvarajI mahArAja mahAna samartha yegI zAstra vizArada thaI gayA che. temanuM jIvana eka mahAna gIne chAje tevuM hatuM. temanA mukhya ziSya pa. pUAcAryadeva addhisAgara sUrijIe A adhyAtma viSayaka graMtha upara suvistRta buddhisAgara nAmaka vivecana karI gurjara bhASAnA vAcakane adhyAtma saMbaMdhI dara sAmagrI pUrI pADI che. vAMcaka Ane lAbha uThAve e ja abhyarthanA. bhegIlAla amathAlAla. dhI navaprabhAta prinTIMga presamAM zAha halAla chaganalAle chApyuM ghIkAMTA roDa-amadAvAda. For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir GIF M DI, SIT DI ||DF |D] )[ T[JDI TI> zrI 108 graMtha praNetA yoganiSTa AcArya zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI mahArAja --- ODASLADALUDALDOBAL UDBUDVAL madha 2. be CIGRODNOVINCIA DIXIADA ODNOWDRD janmaH sa. 1931 AcAryapadaH saM. 1978 dIkSA: saM. 1957 svargavAsaH sa. 1981 (UID) (A (UID) | SOCIID) SILENTINS) CS For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sa marpaNa ka pUjya gurUdevanA caraNamAM samarpaNa ka parama pUjya gurUdeve A bhAratavarSane samyagajJAna darzana cAritranA ge Atmazaktine prAdurbhAva karIne jagatamaitrI Adi bhAvanA phelAvIne jagatanA sarva jIvAtmAone paraspara prema-sneha zIkhavyA che, ane anyAya anItinA paMthathI pAchA vALIne nyAya, nIti ane dharmanA mArge caDhAvIne sanmArgamAM pravRtti karAvI che evA parama pUjya, prAtaHsmaraNIya, parama upAsaka pUjya gurUvarya zrI ravisAgarajI gurUdeva tathA parama pUjya zrI sukhasAgarajI gurUdeva ane adhyAtma yeganeSTha jJAnadivAkara, 150 uparAMta gujarAtI temaja saMskRta Adi graMthanA mahAna praNetA gurUdeva zrImad buddhisAgarasUrIzvarajIne A mahAna yegane grantha samarpaNa karIne mArA jIvanamAM kRtajJatA anubhavuM chuM. sazurU devanA caraNakamalane dAsa RddhisAgara. For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A pustakamAM madada ApanAra sahAyakanAM nAmeA. 1001) zrI peyApura sAgaragaccha sudhasamasta hA. zeTha kezavalAla manasukharAma 500) sANaMda sAgaragaccha taraphathI jJAnakhAtAmAMthI, hA. zeTha sAmacaMda bakurabhAi, 50) amadAvAda zrI nemasAgarajI jainaupAzraya taraphathI. hA. zeTha kezavalAla lallubhAI jhaverI. zAha. 500) mANasAnA zeTha mANekalAla jecaMdanAM dharma patnInI dIkSA prasage. 200) mahesANA, zeTha aMbAlAla cunIlAla taraphathI hA. zeThe gAMDAlAla. 200) sALu dR, zA. DAhyAlAla becaradAsa, zA. AtmArAma khemacada, zA. khamAbhAi jemalabhAI zA. zAMtIlAla vADIlAla gAMdhI. 200) zeTha popaTalAla kALIdAsa 200) zeTha nagInadAsa puMjIrAma hA. zeTha ratIlAla zeTha ramaNalAla. 100) pATaNu sAgaragaccha jainaupAzraya taraphathI zeTha maNIlAla TAlAla. 101) kamalAbenanI dIkSA prasaMge. amadAvAda. 100) pATaNavALAM maNIbenanI dIkSA prasage. For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25) zAha maMgaLadAsa lallubhAI vIjApura. 25) pethApuravALA zeTha haThIsiMga pAnAcaMda 40) pethApuravALA zeTha rasIkalAla semacaMda 25) pethApuravALA zeTha nagInadAsa bhIkhAbhAI 20) zA. dalasukhabhAI khemacaMda, pIlavaI. 25) za. amRtalAla sakaracaMda, amadAvAda, 15) lAMghaNaja zrIsaMgha taraphathI jJAnapUjAnA hA. zeTha pItAmbaradAsa tA. ka. A pustakamAMthI je rakama vadhaze temAMthI bIjI pustaka chapAvavAmAM Avaze. A pustakanuM prAptisthAna. vijApura zrI buddhisAgarasUrIzvara jJAnamaMdira. amadAvAda jaina sAhitya pracAra kAryAlaya, ke 360, dozIvADAnI piLa sarasvatI jJAnabhaMDAra. hAthIkhAne zeThanI poLa. pethApura buddhisAgarasUri dharma pravartaka samAja, sANaMda sAgaragaccha jJAnabhaMDAra padmaprabhu jenamaMdira. vi pI. thI maMgAvanArane piSTa vigerenuM kharca juduM jaNavuM. For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lekhakanuM nivedana. zrI bIMdu saMbaMdhI kAMIka kahevAnuM yaH kartA karmabhedAnAM, bhoktA karmaphalasya ca / / ApaNA A bhAratavarSanuM mahA puNya che ke je mahA pavitra bhUmimAM aneka AtmatatvanA ciMtaka tenA darzananI prApti mATenA upAya batAvIne, trividha tApathI pIDAtA sthAvara jaMgama prAgane jethI zAMti sukha prApta thAya tevI cAritraguNa rUpa vega pravRtti AdarIne, sarva mAnavagaNane te mArge cAlavA upadeza ApIne kUta. kRtya thayA che. paramAtmA zrI mahAvIradeva bhagavaMte AtmAnA satya svarUpane pragaTa karavA sADAbAra varSa atyaMta kaThaNa dravya bhAvamaya tapasyA karI deha, iMdriya, mana upara pUrNa vijaya prApta karyo, vastutaH mananI zubhAzubha pravRtti jIvAtmAone sukha duHkhamAM upAdAne kAraNe thAya che. kahyuM che ke sumAzumaM , mora kra4 tathA " teja A zubhAzubha karma vaDe jIvAtmA cAra gati cerAsI lAkha chavAyenimAM anaMta kAlathI bhramaNa kare che. tevA karmane tapa, saMyama, dhyAna rUpa yogathI samUla nAza karIne AtmAnuM pUrNa zuddha svarUpe pragaTa karyuM, eTale kevaLa jJAna darzana pragaTa karyuM. te paramAtmA bhagavAna zrI mahAvIradeve svayarane bheda cheDIne sarva jagata jatunA For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir parama hita mATe prAyaH trIsa varSa jagatamAM vica. rIne sarva mAnavagaNa pazu pakSIgaNene Amadarzana kevI rIte thAya temaja sat cAritra kevI rIte vikAsa pAme, te mATe jagatamAM vihAra karI satata upadeza karIne sarva ne mokSa sukhanA hetubhUta gamArgamAM gamana karAvavA pravRtti karI, temaja zrI gautama, IMdrabhUti vigere zramaNasaghanI sthApanA karIne yogamArga sajIvana karyo. temaja jagatamAM je jaDavAda hatuM, jethI devapUjAmAM ke gurUnA AtithyamAM majazekha mATe gAya, bheMsa, bakarAM, gheTAM, uMTa ane jaMgalane rejha, haraNa vigerene je bhayaMkara ghAta thatA hato te baMdha karAvyuM. yajJa yAgamAM je hiMsA thAya che tethI tenA kartA che ke svarganuM phala pAmavAnI IcchA rAkhatA hoya to paNa anyane prANa tyAga karatAM pIDA thAya tenA ge katane paNa roka dhyAnanA adhyavasAya prAyaH te svargane badale na ja mArga dekhADanArA thAya che. AthI parama karUNAla parama purUSottama paramAtmA mahAvIradeve tevA mAgane tyAga karI Atmazuddhi mATe je karavA yogya che te mana, vacana, kAyAnI azubha pravRtti je anAdikAlIna che tene tyAga karI, zubha pravRtti mATe sarva jIvone ApaNA AtmA samAna gaNI, keInA paNa mana ke kAyA na dubhAya tevI, zubha maiitrI bhAvanAmaya pravRtti karavAne upadeza Ape ane AtmasvarUpane mATe mana, vacana, kAyAne nigraha karavA kevA upAye levA joIe tenA arthe pravRtti karAvI. emanI For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zaSya paraMparAmAM aneka pUjya muni munivara, AcAryo thayA che, temAM zrImAna haribhadra sUrivara ane zrI hemacaMdra sUrivare chAnA hita mATe paramAtmAnA upadezane anusAre yogazAstra, gabiMdu, gadaSTi samuccaya vigere zAstronI racanA karI bhavyAtmA upara parama upakAra karyo che. temAM A gabindu graMtha AtmAne samyaggadarzana jJAna cAritra tapa rUpa yoga mArgane batAvIne vastutaH mokSamArgane sarala rAha ApaNI samakSa raju kare che. AmAM zrImAna pUjya gurUdeva zrI haribhadrasUripravarajI A graMthamAM AtmasvarUpane pragaTAvanArA adhyAtma, bhAvanA, iyAna, samatA vRtti saMzaya e pAMca yeganA vibhAga kare che temAM samyagadarzana jJAna adhyAtmanI vicAraNamAM ghaTI jAya che. bhAvanA ane dhyAna rAga yama rUpa cAritra vegamAM ghaTe che ane dhyAnamAM dhama dhyAna rAga saMyamamAM ghaTe che tyAre zukala dhyAna, samatA ane vRttisaMkSaya vItarAga cAritra yugamAM prApta thAya che. Ama pUjya gurUvara haribhadrasUrIzvarajI jJAna darzana cAritra vegane aneka darzanenI bhASA paddhatine anukuLa Ave tevI rIte varNavatA chatA bheganA satya svarUpane pragaTa karIne bhAratanI janatAne mokSa mArga tarapha rere che. temAM adhyAtma yugamAM AtmAnuM kevuM svarUpa che? teno vicAra karatAM sAMkhya advaita vedAMta pAtAjala bauddha vigerenI mAnyatAmAM kayA aMzamAM satyatA che? tene batA vatAM sAthe anya dezonI je mAnyatA che tenI nyUnatA je pUrNa karavAmAM na Ave te eka aMzanuM satya asatya For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kevI rIte banI jAya te paNa premamaya prabhAvazAlI bhASAmAM samajAvavAmAM AvyuM che. temaja bhAvanA pega ke jemAM sarva jIvane pitAnA AtmA samAna gaNa temanA hita arthe je vicAra kare, amalamAM mUkavA pravRtti karavI te mitrI bhAvanA, ane lekane sukhI, sadAcArI, dharma pravRtti karatA joIne AnaMdano anubhava karavo te pramAda bhAvanA. lekane dina dukhI jeIne tenA duHkha dUra karavA je IcchA thAya, pravRtti thAya, te karUNa bhAvanA, anAcArI deva gurU niMdaka mahA pApa pravRtti karanArAne dekhI temanuM buruM na ciMtavavuM, te madhyastha bhAvanA. kAraNa ke te AtmA je karI rahyo che te ajJAnatAne vege pUrvakAlIna je azubha karma udayamAM AvavAthI tene ApaNA pratye dveSa uddabhavelo che. temAM te AtmAne kaze deSa kADhavo? jema paramAtmA mahAvIradeve saMgamadeva cAlaka Adi pratye tenI azubha kriyAnuM anumodana nathI karyuM tema tenA AtmA pratye dveSa paNa nathI karyo. temaja mAtra karUNA bhAvane paryo che. temAM rAga dveSane uddabhava nathI thaye te mAdhyacya bhAvanA. temaja je bhAvanA che te cala cittamAM hoya che tyAre ekatva bhAve preyane dhyAtAne abheda bhAva thAya te dhyAna kahevAya che. temAM ArtadhyAna ane raudracAna durgatino hetu hovAthI tyAga karavA egya che. jyAM mAdhyasthatAno abhAva hoya tyAM Arta ane raudra prAyaH hoya che, tethI sva ke paranuM bhaluM karavA rUpa dharmadhyAna ke zukala dhyAna na hovAthI sa6 zagane sthAna nathI For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahatuM. A be dhyAna AtmAnI azubha pravRttinA ge thAya che ane pApamaya azubha karmane baMdha karAvIne naraka ke tiryaMca nimAM gamana karAve che, te kAraNe te be azubha dhyAnane tyAga karIne dharmadhyAna ane zukala dhyAnamAM AtmAnI vRttione joDavI, te adhyAtma svarUpa ane para-pugala svarUpa, dharmanA vicArakane sad vivekathI prApta thAya che. tethI zrI hemacaMdra sUrivare anityAdi bAra ane maMtrI adi cAra bhAvanAne prakAza karI che. temAM ekeeka bhAvanAmAM sthiratA thatAM dharma dhyAna rUpa ekatva bhAva pragaTe che eTale Atma svarUpane nizcaya karIne svara vahune viveka thegI karI zake che, te dharmadhyAna samajavuM e dhyAnanI ekatvatA thatAM aMtaranI je rAgadraSamaya ISTa aniSTatAmaya vRtti ke je mana (citta) dvArA thAya che tene aMta AvatAM satra samatva bhAvamaya samatA vega pragaTa thAya che, te samatA bhAveja zukala dhyAna rUma vega prakaTe che. tathA vastuonA sahaja guNa rUpa payayanuM ekAgra bhAve dhyAna karatAM savitarka sapravicAra rUpa prathama zukala dhyAna Ave che ane sarva paryAnuM te beya dravyamAM ekatra karatA apravicAra rUpa bIjA pAyA rUpa zukala dhyAna pragaTe che evA abhyAsane vege mane vRttine sarva saMpUrNa kSaya thatAM samatA vRttimaya kaivalya jJAna rUpa . AtmA pragaTAve che. tenA vege AtmA dharmamegha amRta satyAnaMda zivodaya svarUpa asaMprajJAta gane prApta thAya che. Ama sarva yegane bhAva jJAna darzana For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAtri roga zuddha AtmavIryanA pUrva prAgaTaya yoga vaDe meLave che. Ama parama kRpAlu bhagavAna zrI haribhadrasUrIzva2jI jaNAve che. A graMtha saMskRta kamaya hovAthI te bhASAnA ajJAta, dharmAnA je abhilASA hoya, mAtmAnI unnati cAhatA hoya tevA jIjJAsuo mATe meM A zubha pravRtti karI che. temAM paramAtmAnI AjJA virUddha pUjya gurUdevanI AjJA virUddha ajANatAM lakhAyuM hoya te sarva zAstrajJa mane mAphI Apaze. huM mana, vacana kAyAnA trikaraNa mege tenI mAgaNI karuM chuM # zAMti zAMti zAMti. adhyAtmajJAna divAkara parama pUjya gurUdeva zrI buddhisAgarasUrIzvaranA caraNakamalane upAsaka dAsa saddhisAgara. For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zuddhipatraka. pRSTha azuddhi zuddhi lITI 2 jInabhadra devaddhi 2 nAgArjuna nAgAjanIya 2 yogane saMvara nijerA 3 je... paramAtmAe sArA puNya rU5 cintAmaNithI paNa zreSTha abhilalitane Apa nArA evA je paramAtmAe. 4 vRtta vRtti 6 ziva paramAtmA siddha paramAtmA pravAthI anAdi anaMta 24 AtmAne vikAzI AtmAne vikAza 24 25 mekSa mokSAdinA 27 tenA abhAvathI mekSa karma pudagalanA viyogathI mukta 25 28 AmAM 14 30 tiraskAra a5lApa 30 eTale tame eTale brahmavAdI evA tamee 6 30 pILI dhAtumAM ata mate pILI dhAtumAM 22 31 katA kartA bhoktA 35 aMtavAle yogyatA sAthe aMtavAlA 1 37 jaDa vabhAva jaDatva svabhAva 37 bhakta bhakti 40 upacara upacAra 47 ahi A ahiMyA 47 nAstika nAstitva mAtmA 15 23 11 For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 49 caitanyaSama 10 yayI 54 yAmig: 56 gAtamIya 58 paralokavidhA 3 56 themiAM 68 veda vihita hiMsA azvama svarUpa che. 71 kriyA yAga 73 saMsAse 7 pALavA 81 aTale 82 sAnubaMdhavale 86 visa 95 haiya 96 yoga www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 97 pratyeAgI 99 arvAMgu da 106 payAya 150 mukhA 151 nizce 1para cItra 153 aMtakaraNa 153 aMtaHkaraNa 13 caitanya krame avyayI vidAmiSTaH gautamIya paralokavidhau padArthAMmAM hAya ceAgya prayAgA arhamUdazI' paryAya 130 varUpa svarUpe smaraNamAM 149 rAAnA guNa samAna hevA rAjAnA samAna guNA chatA DhAvA chatAM pAmavA eTale vedavihita uiDasA dharma svarUpa che. 3 kriyAyAga 20 saMsAro sAnubaMdhavAle visa suIsaddhA nizcayathI vIaM aMtarakaraNa . 16 12 For Private And Personal Use Only 12 21 9 14 * ha 17 999 21 17 v-2 1 13 8 8 24 4 } 18
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 155 parAvarta 193 teja kAraNe 195 tsagA 197 AtmAne 188 yayArtha 200 AdhakAra 208 artha 221 siAha 230 ajoDa 220 tathA 233 lAla 250 ema samajavuM parAvartathI ema samajavAnuM ke je kAraNe avivekI che te kAraNe tsargo AtmA samyagdaSTithI vicAratAM anekAnta bhAve yathArtha adhikAra athe siddhi aneka hiMsA corI para niMdA tathA 10 bhAga lAbha. -ke karma melane grahaNa karavAmAM pravarte che. bhayaMkara thAya che vRddhi 12 262 thAya che 267 vRddhi 273 buddha 277 duSa 295 mukti 296 parAvartana 30. bhujaMgama 300 nalikAyA 323 nayathI muktine parIvartanamAM mujaMga nAlikAyA nayathI nitya hovAthI anAdi anaMta che. 14 For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 327 AmAthI 332 pazu 343 parvavasAnaphalA 346 mata 250 gurU 350 yAya che 353 vAgya 355 zAstra 357 matuM }} saMsAra 366 nathI 370 pramANika 378 sAdara prApta nathI 381 Avazyaka 384 saMbhaLAya che 409 ameha 410 maDAgAMTha 418 padArthane 434 medhisattva 435 samyagradarzana 438 tumyA 438 tene bheda 440 bheda 441 AkSepa 441 cAgyatAnA 441 jIva www.kobatirth.org 15 AtmAthI paNa paryavasAna phaleti matam gurUnI thAya che vairAgya zastra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prApta thatuM bAhya bhAvanI che edhisattva samyagadarzana tulyo 14 1 3 13 pravINa suMdara kula prApta karatI nathI. 26 avazya Asana bhaya che. 21 tenA abheda abheda apekSA yeAgyatAne jIvamAM 9 14 11 13 sAMbhaLavA maLe che. apeAha siddhi mahAgAMTha 7 padArthamAM vinA paNa prema vinA 23 10 For Private And Personal Use Only 23 chU 15 12 7 7 * 2 ja * 13
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 443 mahAvale 445 anumAna 49 AgalathI 449 adhikArI 45ra svakAya 453 mukevalI 454 apAyeda 463 bhe 464 jhatimAM 74 keTalAka jene 475 Idriya gocara 478 guNavAlI 483 jalAdharA 493 avivAdane 514 tathA 514 prasiddha mahAbale anupAna Agama vaDe aMdhakArathI svakArya ane parakAyano mUkevalI apAyela lAbha gatimAM jene atIMdriya gocara guNavAlA sdhaH A vivAdane tyAM prasiddhi nathI arthAta tyAM paNa gyatA avazya che ja 2 AvI nizcaya 523 avi 517 ni 524 maTI 524 varAgya para4 sabhya para bIja che vairAgya samyatvathI viparIta 18 bIja che, tene nAza nizcayathI thAya che. kArya kAMIka 546 kArUsaNuM 547 kAIka For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 551 ayAsa 554 dRSTiva 150 savano 555 sakSepa 557 aAti pR61 zrAvinA 568 pUrNa 57 anAsana 574 vAlA che 170 acala 178 traNanI 585 yAgatAnA 52 acAya 12 thI 10 ma rara manathI 629 asa prajJAna 636 saMprajJAna 40 Atma 249 sacetana 65 prayAtA 656 kane 657 he pati ! 59 AsA www.kobatirth.org 17 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir abhyAsa dRSTi sarvano kevalI samudlAta kare che. sAmanya rIte DhIlI zraddhAthI pUrva anAsana vAlA che azuddhatA vaNu nI sakSaya AyuSya kamathI adhAtI kA je vadhArA hAya tenA ya karavA 14 2 18 21 AgyatAnA ayoya' mI kame matathI sapradAna saprajJAna AtmAnA sacetana acetana 12 ma 18 ta For Private And Personal Use Only 20 22 21 huM 14 12 23 19 13 10 12 6 pramAtA 23 sarva karmAnA 22 huM kumAriya Adi pati! ! pa asiddha
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 12 1 659 zukyate 663 kahevAtI 665 A dIdha 667 catanyarUpa 998 tadhyAvaraNa 671 tatvamAMthI kvopayujyate kahevAtA A dIdhuM A Dara caitanya rU5 taddhayAvaraNa tatvathI pAMca tamArA te tabhAtrAthI pAMca bhUta rUpa pAMca tatva buddhapavasitamartha pravaro 0 paryAyo. cetanya 672 buddhayavasimartha 679 pravaze 679 pathi 683 catanya 683 dulya 685 tathI 687 bhramaNathI 160 'bhivAvati 694 ayaMtAbhAva 65 nimANu 699 AtmAne 701 nitya 701 tethI dravya tethI bhramaNAthI 'bhidhAvati atyaMtabhAva 8 0 0 0 0 nirmANa da 2 0 bhavyAtmAne 702 janatA tethI ja ame kahIe chIe ke 7 ne janmadAtA kSaNika paraspara paraspara 704 paravara 704 5rasvara For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 705 nitya 706 3wAvyA surata rata nitya ke ekAMta 23 ne artha A pramANe-jemAM utpanna I thavAne nAza pAmavAne ane sthira rahevAno dharma che te ja sata padArtha samaja. gio bhakatRtvane - - ata 711 yAgio 19 bhaktavane 721 aThata 728 napasya 729 rogamAMs kAra vega cha33 adhIpati 739 pazama 740 kalezena 743 yogyatAne 0 0 = - nRpasya yoyamAge saMprazAta yoga athapatti kSayapAma bhAve llezena yegyatAne prApta karavA rUpe utpAdane AtmAnI pUrNa avicaNita 20 15 bane te ekava rUpa advaitatAne vinAza thAya, kahyuM che ke advaita abheva advaita 748 AvI 759 brahUne 761 bane brahmane 763 aThata 764 abhedakatatva 767 adbhata For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khAsa agatyanI sUcanA A graMthamAM 496mA pAne mULa kSeAka 317 pachI tenA atha ApyA che. te pachI ApeluM' vivecana 318mA .lAkanuM jANavuM. vacamAM 317mA leAkanuM vivecana, mULa zlAka 318 tathA tenA atha rahI gayA che te ahIM ApavAmAM Ave che: gAthA 317nuM vivecana :-samA purUSoe sarvatra eTale deva, gurU, dhama, java vagere viSaye| sabadhI kadAgrahanA sarva rIte tyAga karavA, temaja gaMbhIra citta vaDe eTale manamAM saMpUrNu zAMti rAkhIne sArAsAra samajIne zAstranA rahasyaneA vicAra karave. sAcu zuM ne khATu. zuM tenA nyAyanI yuktipUrvaka viyAra karavA, vicAra karIne je nyAyayukta dRSTa artha' jaNAya tene grahaNa karavA joie. paraMtu pote mAnI lIdheluM teja sAcu ne bIjA badhAnuM kahevuM te khATuM che evA karAgraha rAkhavA nahi. kAraNa ke kadAha rAkhanAra STA'ne grahaNa karI zakatA nathI. te ISTAne grahaNa nahi karI kavAthI tene kAMi lAbha thatA nathI, 317 daiva ane purUSakAra tulya che te jaNAve che :--- daivaM puruSakArazca tulyAvetadapi sphuTam / parva dharyAthase tave, cukhyate nyAyataH param // 328 // artha :--daiva athavA prArabdha ane purUSakAra eTale AtmAnA prayatna e aMte tulya che e pramANe A vAta pratyakSa anubhavAya che. tethI A pramANe tattva rahela hovAthI nyAyathI teja yAgya che. 318 For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir plekAMka 1-2 1-3 1-2 5-1 anukramaNikA viSaya prazna: vivecanakAra AcAryazrI baddhisAgarasUrIzvaranuM maMgalAcaraNa TIkAkAra zrImAna haribhadrasUrIzvaranuM maMgalA caraNa vagere maMgalAcaraNa pUrvaka bindunI racanA karavAnuM prayojana jaNAve che. vega mekSane hetu hovAthI sAdhyanA abhe. dane lIdhe vacana bheda virodha rUpe nathI te jaNAve che. 11-12 coga mekSa hetu kevI rIte che tene vicAra karavAnuM pavAratha siMharathanA daSTAMta sAthe jaNAve che : 12-20 gocara svarUpa ane phalanA yathArtha saMbaMdha rUpa yoga jaNAve che. 20-22 AtmA saMsArI tathA mukta zA kAraNathI kahevAya che. 23-24 AtmAnA vikAsamAM devone anugraha kevI rIte mokSa hetu thaI zake te jaNAve che. 25-28 kevala eka ja AtmA mAnanArano mata kevI rIte bhUla bhareluM che te daSTAnata pUrvaka jaNAve che :- jIvane karmane saMbaMdha thavAmAM kAraNa rUpa -9 29-3ra For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 37-40 yogyatA rU5 anAdi svabhAva jaNAve che. 32-34 yogyatA na mAnavAmAM Ave to kevI rIte virodha Ave che te jaNAve che 34-36 mahezvaranA anugrahathI mekSa thAya che evuM mAnatAM tyAM paNa yogyatAnI jarUra che te jaNAve che. 36-37 jIvamAM karmabaMdha karavAnI myatA rahelI che teno vicAra jaNAve che. upacAra kevI rIte karAya che te jaNAve che. 40-42 AtmAne purUSArtha paNa yogyatA svabhAvathI kevI rIte che te jaNAve che. 4-4 vedAMta vagere anya darzanamAM tathA jaina darzana namAM bhASA vaDe je bheda che te jaNAve che. 43-44 darzanamAM bheda hovAthI zabda bheda te raheja e vAta kahe che. sakala kAraNa rUpa megyatAthI zuM siddha thAya te jaNAve che. 46-47 yoganI siddhi karyA pachI sarva padArtho ekAMta nitya athavA ekAMta anitya mAnatAM zA vAMdhA Ave te jaNAve che. daiva ane purUSakAranI tulyatA kevI rIte che. te kahe che. gocarAdinI zuddhi vaDe yuganI vicAraNA zA mATe karavI te jaNAve che. pada-58 yoganI siddhi Agama pramANuthI thAya che te samajAve che. pa9-60 44-46 457-55 21 For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 14 5 } kevA purUSanA vAmAM pravRtti karavI te jaNAve che. uparathI virUddha pravRtti doSavALI che te jaNAve che. pratyakSa pramANu tathA Agama pramANathI nizcaya thAya che te jaNAve che. 28-29 1cananA bheda bAdhaka thAya che evI zakA karIne samAdhAna kare che. AgamanA anusAre yAgamAga' jaNAvavAnI zarUAta kare che. 27 3. www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 23 yeAga tattvanA vacaneAnA vicAra zA mATe karavA te kahe che. 31 ra 33 34 pa yeAganA aMtaragata bhedanA vistAra jaNAvavA mATe kahe che. 3642AganuM mAhAtmya kahe che. 43--44 svapta vaDe punarjanmanI siddhi. 45-46 svapnAo bhrAMtijanaka nathI te jaNAve che. svapnAo jItavikAra nathI te samajAve che. ja re ra 62-64 For Private And Personal Use Only 4-66 -67 }-71 yoga mAtranA bheda jaNAve che. 01-08 anya nakArAnA mate yAganA nAme. 97-7. e bhede ne tAtvika sAra bhedapUrvaka jaNAve che. 80-82 sAva nirAsrava bhedanuM svarUpa 82-83 19-$2 83-84 54-1 92-6 9-98 98-29 indriya pratyakSa hAya teja satya che evA nAstikA tathA mImAMsakrAnA mata jaNAve che. 100-01 yogI dvArAe deva, svarga vagere mAnanArate AtmA meAkSa vagere mAnavAne jaNAve che. 101-102
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 51 24 ceAgI sivAyanA jIvA pazu gurUnA upadezathI AtmAdi arUpI padArthonuM svarUpa jANo zake che. anumAna pramANAdithI paNa vastu svarUpa jANI zakAya che te vistArathI samAve che. para-54 yAgathI khona zA phaLa prApta thAya te 55 16 57 dara www.kobatirth.org }3 4 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 65-60 58 59-60 AtmAne punarjanmanI siddhi kare che. 61 jaNAve che. 110-117 jagatamAM cAJa sane priya che te kahe che, 117-121 cAganA abhyAsathI je phaLa prApta thAya che te kahe che. yoganA mAhAtmya vaDe AtmAnuM paraleAkamAM gamanAgamana jaNAve che. smRti vaDe yAgaphaLanI prApti jaNAve che. 128-130 124-128 130-133 darekane sAmAnyathI smaraNa kevI rIte thAya te jaNuAve che. 102-102 anya vAdAnA tyAga karI caiAgathI tattva siddhi karavAnuM jaNAve che. 103-110 satya tattva samajavAne kayA upAya che te jaNAve che. For Private And Personal Use Only svamamAM anubhavela vastu yAda Ave che tema puna nma yAda kema nathI Avate evI za'kAnA javAba Ape che. 135-137 jAtismaraNuthI AtmAnA astitvanI siddhi 137-139 AtmAdikanI siddhi ane temAM yoga rUpI kAraNanI siddhi 122-124 133-135 139140 14-144 144-145
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra }9-70 71-72 G or A sasAramAM rakhaDatAM jIvane keTale kAla tIta thaye. te jaNAve che, kayA jIvAne janma maraNa cAlu rahe che te samajAve che. jagatamAM dareka kAryomAM kAraNa raheluM che te jaNAve che. jIva tathA puddagalanA svabhAvanuM vicitrapaNa kahe che. svabhAvavAdI sa` vastu svabhAvatho ane che ema jaNAve che. kayA kayA kAraNeAthI vastusiddhi thAya che te jaNAve che. ekalela svabhAva kAMi karavAne samartha nathI te jaNAve che. 82-84 svabhAva vagere pAMcenA samavAyathI kAya siddhi thAya te jaNAve che. jAtya dhanI jema yA jIve sanmArga pAmI zakatA nathI te kahe che. 15 9; 78 79-80 81 85-8} www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 87 te te 5 adhyAtma bhAvanA vicAra karavAnuM kahe che. adhyAtma bhAvanI durlabhatA jaNAve che. adhyAtma bhAva kAne kayAre prApta thAya che te samajAve che bhavAbhina...dItu svarUpa jaNAve che. lAka vyavahAranuM svarUpa. leka puktivALI kriyA DhASamaya che te jaNAve che: For Private And Personal Use Only 142-14 149-154 114-156 156-150 157-159 159-16 161-162 162-163 164-16 162-167 168-171. 101-174 174-176 176-177 170-178
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18-189 98 90-92 bhabhinaMdI jIva viveka ane sArA pari. NAmavALo hoya to ucca sthAna meLave che nahi tenuM samAdhAna kare che. 179-182 93-94 carama pula parAvarta bAkI hoya te sivA yanA jIvo adhyAtma bhAvane pAmatA nathI te jaNAve che. 183-185 95-96 yoganI prApti kone kevA prakAre thAya te kahe che, 185-187 adhyAtmAdi yoganI prApti kevI rIte thAya te jaNAve che. IyoganI prApti ayubedhakane thAya te jaNAve che. 189-19* 99 anabaMdhakatA kevI hoya te jaNAve che. 100-19 109-102 jinamatane puSTi ApanAra gopendra yogI rAjanuM vacana zuM che. te jaNAve che - 12-195 103-04 prakRtino vyApAra AtmAne zI rIte kabaje 2 khe che te jaNAve che. 105-106 purUSa ane prakRtinA tevA tevA svabhAvanA yege jIva saMsAramAM parAvartana karyA kare che te jaNAve che. 197-199 107-108 je prakRtine eka svabhAvavALI mAnavAmAM Ave to kayA kayA deze Ave te jaNAve che. 199-202 10 gyatAvALA pujayavaMta ja yoganuM mAhA meLave che te jaNAvI pUrva sevA prApta karavAne krama jaNAve che. 202-204 110-111 gurU varga kene kahevAya te jaNAvI temanuM pUjana karavAnuM jaNAve che. 204-216 195- 17 For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra7 122 123 112-115 gurU varganI sevA kevI rIte karavI te jaNAve che. 26-211 116 devapUjA vidhi 211-212 117 kayA deva pUjA yegya che te jaNAve che. 21ra-14 118-119 sarvadevanI pUjAthI mekSa mArganI sAdhanA kevI rIte thAya te dRSTAnta pUrvaka jaNAve che. 214-220 120 vizeSa prakAranI dharmavRttine upadeza kone Apavo te jaNAve che. 220-221 121 piSyavargane virodha na Ave evI rIte pAtrane vidhiyukta dAna ApavAnuM ja che. 221-222 pAtra kone kahevAya te jaNAve che. 222-224 pAtra sivAyanAne paNa anukaMpAthI dAna ApavAnuM jaNAve che. 224-225 124 kevI vidhi sAcavone dAna ApavuM te jaNAve che. 225-226 dAnadharmanI prazaMsA kare che. 226-227 126-128 sadAcAranuM svarUpa lakSaNo vagere samajAve che. 228-231 129-130 ucita karaNa vagere jaNAve che. 22-234 131 135 tapanuM svarUpa jaNAve che. 234-241 136 mukita pratye dveSa tyAga karI prema karavAnuM jaNAve che. , 24244 137-139 muti pratye dveSa bhAva konAmAM saMbhave te jaNAve che. 140-141 zubha adhyavasAyathI uttama guNa prApta thAya che. te kahe che. 247-25142 kamalano nAza karavo te muktino upAya che. 250-251 143-144 kamalanuM svarUpa 251253 125 244-247 For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 145 152 antaHkaraNanI zuddhi vinAnuM caritra nyAyathI vicAratAM vakhANavA yogya nathI. 254-256 146 mukti pratye kaeNpane abhAva teja mekSa prAptine tAtvika hetu che ema jaNAve che. 25-258 147-148 pUrva sevAne adhikAra vizeSatAthI daSTAMta pUrvaka jaNAve che. 258-261 149-150 muktinA apamAM keTale guNa rahyo che te jaNAve che. 261-262 151 bhavAbhiLaMga tathA anAganuM svarUpa kahe che. 262-264 garala anudAnathI kAMI lAbha nathI te jaNAve che. 264-265 153-154 sarakhAM jaNAtAM anuSThAnenuM phaLa sarakhuM hatuM nathI te kahe che. 266-267 viSAdi pAMca prakAranAM anuSThAnanAM nAma jaNAve che. 267-269 156-157 prathamanA be anuSThAnanI vyAkhyA 269-232 158 trIjA ananuSThAnanuM svarUpa 272-74 ra59-60 tahetu tathA amRtAnuSThAnanuM svarUpa jaNAve che. ra74-26 151-162 carama pudagaparAvartamAM deva gurnAdinI sevA prathama karatAM judA prakAranI hoya che te jaNAve che. 163 chelA AvartamAM AtmAnI kevI vizeSa avasthA heya che te samajAve che. ra79-280 164-16 5 karmanuM svarUpa jaNAve che. 280-283 166-167 jIvane anAdi mukta mAnatAM kayA deSa prApta thAya che te jaNAve che, 28-287 155 27 232 For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 288-28 30-00 jIvamAM rahelI gyatA jaNAve che. 28-288 anya danakAre karmalane bhavabIja kahe che te jaNAve che. 100-172 jema jema bhAva zuddhi thAya che tema tema karmadala eAchAM ochAM thAya che te jaNAve che. 28-292 173-165 carama pudgala parAvatamAM thato baMdha meTA pApanuM kAraNu thato nathI te dRSTAntapUrvaka samajAve che. 282-295 176-177 mukti mArga najIka AvatA pramoda thAya te jaNAve che. 295-297 178-19 apunabaMdhakanuM svarUpa 298-303 180-181 apunarbhadhathI anya jInI pUrva sevA - kevI hoya te jaNAve che. 182-183 apunabaMdhaka bAbatamAM darzanakAronA mate jaNAve che. 306-709 184-186 jJAnapUrvakanI pUrvasevAnuM svarUpa jaNAve che. 309-12 187 prakRtithI AtmAmAM zAMta udAttatva rahela che. te kahe che. 312-14 188 virUddha prakRtivALAne virUddhabhAva Ave te 314-015 189-190 bhogamAM kharA sukhanI IcchA jhAMjhavAnAM jaLa jevI che. te jaNAve che. 315-16 191 viSayanA bhegIone sukha nathI te jaNAve che 310-320 12-193 dRSTAntane daSTAMtika sAthe ghaTADe che. 320-0rara 164 zubha prajJAvaMta mahAnubhAva kevI pravRtti kare te jaNAve che. 322324 For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 195 196 190 198 199 200 www.kobatirth.org 201-202 zrImAna haribhadrasUrijI paNa yAganI vyAkhyA jaNAve che. 205 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 203-204 dravya yAga jaNAvIne bhAvayeganI zarUAta graMthI bhedavALAne hAya che te dRSTAMta pUrvaka jaNAve che. 209 30 prakRtinA bhedathI Atma svarUpamAM bheda paDatA nathI te jaNAve che. AtmA tathA prakRtinuM pariNAma. svabhAvathI thatuM siddha krama mela jaNAve che. anAdi kAla para parAthI AtmAnu baMdhana che te anya matavALAne paNa eja pramANe sava padArthAnI prApti sabhave che te kahe che. AtmA tathA mA saMbadha siddha thavAthI have zuM karavuM te jaNAve che. pUrva sevAthI mukta jIva yAga yukta DrAya ema gApendra paDiMta kahe che tema vidvAna paNa mAne che. khIjA 10 324-327 For Private And Personal Use Only 327-329 329333 333-336 332-338 moMthI bheda karanArA uttama bhAvane joi sakatA nathI tevI zaMkanuM samAdhAna kare che. 344-346 206-208 kriyAvAdI yAja phala ApanArI che, eklA jJAnathI kSa meLavI zakAtuM nathI te kriyAvAdInI zaMkAnA uttara Ape che. zuddha anuSThAna yoganA hetu hAvAthI te anuSThAnane yAga kahevAya che. te jaNAve che. 351-352 yoganA traNa aMga jaNAve che. 31ra 338339 339-341 342-344 346-350
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 31 36-373. 211 anuSThAnanA traNa prakAra 352-354 212-214 anuSThAnanuM svarUpa kramapUrvaka jaNAve che. 354-359 215 anuSThAnanuM phaLa jaNAve che. 359-60 216 anuSThAnamAM hetu jaNAve che. 36-362 217-218 bIjA svarUpa anuSThAnanuM svarUpa daSTAMtapUrvaka samajAve che. 362-366 trIjA zuddhAnuSThAnathI dene nAza thAya che te jaNAve che. 36-368 221 mekSanA atha zAstrane AdhIna rahe che te jaNAve che. 368-369 222-223 upadezanI jarUra kayAM nathI ane kayAM che te jaNAve che. 224 dharmAthIe zAstramAM yatna karavo te jaNAve che.373-374 225-226 zAstronI stuti kare che. 2017 guNAnurAgIne dharmAnuSThAna salphaladAyI che tema jaNAve che. 37-378 229-228 konI kriyA Adara pAtra thatI nathI te samajAve che. 379-381 ra30-231 siddhAMta upara Adara rAkhavAnuM jaNAve che. 381-382 Atma virupanI siddhi traNanA baLe thAya che te jaNAve che. siddhio kene kahevAya te jaNAve che. 385-386 kaI siddhio pAta rUpe thAya te jANe che. 386 -388 kaI siddhiomAM paDavAnA kAraNe nathI te jaNAve che. 236-234 siddhio pita pitAnA kAraNe maLe chate 374 377 232 383-385 233. 234 2 35 488-389 For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 244 3ra upaje che. te sivAya upajatI nathI te jaNAve che. 23-240 .Agama prasiddha vyavahAra cheADIne hAthI meAkSa mATe pravRtti karanAra mukha che te jaNAve che. 394-396 241 uparanI vAta vyatireka bhAve jgAve che. 396-397 242-243 sadyogavAlA bhavyAtmAe garbha mAM rA chatAM paN mAtAnI prazaMsA karAve che te jaNAve che. mahApurUSonA pragaTa bhAve udya vA DAya te samajAve che. 250 www.kobatirth.org abhimAna 245-246 mayUranA dRSTAntanA upanaya 247-248 te yoga svarUpanA jANukA rAkhatA nathI. te jaNAve che. upara jaNAvelA traNa prakAranA bhinna bhinna avasthAmAM kevA upakAra kare anuSThAne Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 51 212 vAtmA zuM karI zake te 38-393 che te jaNAve che. anuSkAnAne yAgya adhikArIe kANu gaNuAya tenA vicAra jaNAve che. 409-411 puna: laka jaNAve che. 253-254 samyagdarzananAM cihnonuM svarUpa tathA vivecana, 411-413 paramAtmAnA vacana upadezanuM sAmarthya jaNAve che. 256-257 samaktinA prathama che. cahno jaNAve che. 258-259 dha'thI virUddha pravRtti karanAramAM paNa dhama 55 For Private And Personal Use Only 398-401 401-402 402-404 4+4=407 07-408 408-4 414-415 415410
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 33 paNa kevI rIte hoya te samajAve che. samaktinA nAma liMganuM svarUpa jaNAve che. 261-262 deva gurUnI pUnamAM premabhAvanA kevI hoya te jaNAve che. 263-264 have jIva samakita dRSTivALA kevI rIte 269 www.kobatirth.org kahe che. thAya te jaNAvavAne traNa kArA jaNAve che. 4ra4-425 265-266 A kAraNeA jIvAtmA kayAre kare te kahe che. 425-427 260-268 samakitI jIvate karmAMne badha mithyAtvI 270-271 mo Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karatAM e kema thAya che te jaNAve che, 428430 prathibhedIne kamanA alpabadha thAya che te AvI samakitInI avasthAne edhisatva kahe che. jIvAnAM che, 272-2403 ane zAstromAM AvA prakAranA lakSaNa sarakhAM dekhADayAM che te kahe 274 A bAbatamAM pakSabheda jaNAve che. 275-276 bhavyatva kAne kahevAya te jaNAve che. 277-278 jIvamAM rahelI yAgyatA teja tathAbhavyatva jANavuM. 285-286 sauMsAramAM du:khI thatA bhAvI tIrthaMkarAnI kevI te jaNAve che. 410-420 jara 422-423 jIvAtmAo mATe bhAvanA hAya che For Private And Personal Use Only 430-431 440-441 209 A vabhAvathI jIvomAM bhedo paDe che te kahe che.442-443 280-281 apUrva karachuTI graMthibheda kare che te jaNAve che. 443-445 282-283 graMthibheda kAne kahevAya te jaNAve che. 254 apuna dhakanuM svarUpa. 445-447 447448 421-432 433-34 434-437 437-440 445-450
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 34 287-288 te bhAvI mahA purUSomAM kevA guNA hAya che te kahe che. 450-452 289 kevI bhAvanAvALA gaNadhara thAya te kahe che. 452-453 290 kevI bhAvanAvALA muDeMDa kevalI ke mUka kevalI thAya te jaNAve che. 291-294 jIveAne vicitra bhAvanAo thavAmAM hetu jaNAve che. 194 mekSanA hetumAM anya paDitAnA abhiprAya jaNAve che. 295-296 A bAbatamAM vizeSa matabheda tathA samAdhAna jaNAve che. 297-298 anya matavALAne IzvaranA anugraha kevI rIte mAnatAM sAce che te jaNAve che. 299-300 bI kayA kamA anugraha thAya te jaNAve che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 301-302 anya matavAdIe A mekSa mAgamAM hatu rUpa yAgane kevI rIte svIkAre che te jaNAve che. tattvanuM 306-307 karma muta ke amUrtI che te jaNAvatAM paradaza nakArAne javAba Ape che. bhagavAna kAlAtItanA matanuM pratipAdana 308 303-305 paramatavAdIoe kalpelA ayeAgya khaMDana kare che. 309 kare che. sadgutivALAM nyAyanAM vacana grahaNu karavAnuM jaNAve che. For Private And Personal Use Only 453-455 455-459 45-46 41-45 462-468 468470 470-403 473-480 48-484 484-485 485-45
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 316 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 310-316 kAlAtItanA mata sAthe vizeSaSNune bheda jaNAve che. 312-313 tItha karanuM svarUpa jaNAve che. 314-315 niyativAda padArthonA sahaja svabhAvane anusAre che. chadmastha jIvathI atIndriya vastunA niya na thAya tA tenAM upadezanI cAgyatA kevI rIte gaNAya te samajAve che. 494-491 496-47 317-218 kadAgrahanA tyAga karavAnuM jaNAve che. 319-320 deva tathA purUSakAranuM svarUpa jAve che. 497-499 321-323 deva tathA purUSakAra sabaMdhI vyavahAra nayanA mata jaNAve che. 324-326 deva tathA purUSakArane anyonyAzraya bhAva rahelA che te jaNAve che. 327 A bAbatamAM vizeSatA jaNAve che. 328-331 krama tathA purUSArtha'nA vAtya dhAtaka samajAve che. 332-334 niyata bhAvavALI cAgyatA dArU (kASTa) tathA pratimAnA dAMtathI samajAve che. 335-336 dravya karma ane bhAva kumanA paraspara saMbaMdha jaNAve che. 337-338 carma puddagala parAvatamAM kANu khAt bAdhaka thAya te kahe che, bhAva 339-342 cIbheda thayA pachI AtmAnuM kevuM svarUpa pragaTa thAya te jaNAve che. 343-345 ucita pravRttimAM Adara ane anucita pravRttine tyAga For Private And Personal Use Only 456-49 459-42 492-494 200503 103-106 506-507 508511 511-515 515-516 517-122 522-522 525-528
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 352 36 137538 355 346-354 upadeza vinA zubha bhAva thatA hAya te upadezanI jarUra zA mATe te jaNAve che. samakitI jIva dezivarati tathA sarva virati kayAre pAme te jaNAve che. 353-354 mArgAnusArIpaNuM' kayAre jaNAya te kahe che, 539-541 AtmA kaI avasthAmAM sauMsAne pAra pAmI zake te jaNAve che. mArgAnusArIthI ulaTI rIte cAlanAra vi phala pAme che te jaNAve che. dezavirati saOviratinI sAthe yogatattvane sabaMdha jaNAve che. 358-359 adhyAtma yAganuM svarUpa tathA phaLa jaNAve che. 545-548 360-762 bhAvanA yAganuM svarUpa tathA phaLa jaNAve che. 549-552 363 dhyAna maiganuM kula jAve che. 364-365 samatA caMganuM svarUpa tathA kula jaNAve che. 153-555 366-367 vRttisaMkSepanuM svarUpa tathA tenuM phaLa jaNAve che. 555-558 368-371 tAttvika tathA atAttvika yeAganuM svarUpa 544-145 552-553 58-5}ra pa62-563 563-56 30ra sAnubaMdha tathA ananubaMdha yAganuM svarUpa 373 yeAgamAM AvatA apAyA jaNAve che. 374 anya matavAdIe paNa yAgamAM apAya mAne che te jaNAve che. 375-377 sAzrava nirAzrava yAganuM svarUpa 378-369 carama zarIrIne anAsrava kema kahevAya te samAve che. rUpa www.kobatirth.org 350 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 380-381 adhyAtma cAganuM svarUpa jaNAve che. 382-386 japa-jApa kyAre karavA tathA tene tyAga kayAre karavA te jaNAve che. For Private And Personal Use Only 18-137 541-142 543-544 567568 168-201 172-573 173-505 175-580
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 37 087 51 88 jApanuM kAlamApa jaNAve che. zubha abhigrahAnuM vakhANavApaNu jaNAve che. 581-582 389-391 adhyAtma bAbatama matAMtara vagere jaNAve che. 583-186 392--393 grega dhama ekAMta phUla ApanAra che te vizeSatA pUrvaka jaNAve che. 4 viveka jaNAve che. pa 396 199 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Atma svarUpanuM nirIkSaNu kerI rIte karavu te jaNuAve che. 402-403 maitrI vagere bhAvanAnuM svarUpa. 4.4 bhAvanAmAM adhyAtma tattva jaNAve che. adhyAtma viSayamAM anya paDitAnA mata jaNAve che. 398-399 devAdikanuM vaMdana vagere vizeSatApUrvaka jaNAveche.594-596 400-409 pratikramaNanuM svarUpa tathA kayAre karavuM vagere 598-594 samajAve che. cogazAstranA vicArakAnA mate adhyAtmanuM svarUpa samajAve che. 405-406 meAganA chellA bheda vRtti sakSayanuM svarUpa jaNAve che. 40408 AtmAnI yAgyatAnA abhAva mAnIe te dha vagere ghare ddhi te jaSNuve che. 409-410 dRSTAMtane dAntika sAthe dhaTAve che. 411 nAnAdi caiAgamAM utsAha vagerenI jaNAve che. 412-443 uttama yAganI jaNAve che. jarUra prAptinA upAya vagere 58}-18 588-59 For Private And Personal Use Only 589-590 190-591 597-600 }00-603 603-204 604=07 67-6 09 609-6 11 }12-614 614-19
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 38 - 14 LY18 423 45 AtmAne purUSakAra saphala kayAre thAya te samajAve che. 619-620 415-417 ekalA purUSArthathI kAryasiddhi kema na thAya vagere jaNAve che. 620-625 karaNuyoganuM svarUpa 625-626 419-420 saMpragAna samAdhinuM svarUpa tathA phala kara6-629 421 asaMprajJAna samAdhinuM svarUpa 629-631 422 anya darzanakAronA mate paramAtma dazAnAM nAme jaNAve che. 636-632 sarva samAdhiyoganuM phala. 633-634 424 ahIM bhavitavyatA nimitta rUpe jaNAve che. 634-635 yoganI prAptithI lAbho jaNAve che. 65-66 bhagavAna kevA prakAranI dezanA Ape te jaNAve che. 427-428 keTalAka anya darzanavAdIo mukta ava sthAmAM kevalajJAna mAnatA nathI tene uttara Ape che. 639-641 429 saMprajJAta yoganuM phala jaNAve che. 641-64ra 430-431 prANImAtramAM saMvita eTale jJAna hoya che te jaNAve che. 644-648 43ra-434 mujata avasthAmAM jJAna na hoya evI zaMkAnuM samAdhAna kare che 648-652 435-437 sarvajJapaNAnuM svarUpe pragaTa jaNAve che. 65-657 438 sarvApaNuM siddha thavAthI zuM siddha thAya te jaNAve che. 657-658 438-442 kumAri bhaTTanAM subhASite jaNAve che. 65-663 6 37 -6 38 For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 39 444 AcAryazrI mImAMsaka matavALAne javAba Ape che. 663-665 sAMkhyamatanuM nirAkaraNa. 666-667 445 AtmAnuM bIjuM svarUpa jaNAve che. 667-668 46-454 jene tathA sAMkhya mata paMDitane paraspara matabheda tathA samAdhAna jaNAve che. 668-682 455-456 paradananI zaMkAonuM samAdhAna. 682-686 458 bIjA darzanakArenA tatvanI mImAMsA. 686-688 59-467 bauddhanuM mata darzana tathA tene pratyuttara vigere jaNAve che. tee-ter 468-471 kSaNikatva pakSamAM AvatA virodha vigere jaNAve che. 699-705 471-472 AtmA ekAMta nitya nathI tema ekAMta anitya nathI te samajAve che. chao5-707 473-476 paravAdIoe mUkelA doSonuM samAdhAna. 77-713 A bAbatamAM advaitavAdI premI yukitane jaNAve che. 13-715 47-485 ekAMta nityavAdIone yukitaonuM samAdhAna kare che. 016-724 ja86-89 vAstavika AtmasvarUpane yathArtha samajAve che. harapa-731 490-494 gamArgathI AtmAnA pariNAmapaNAnuM yathArtha svarUpa jaNAve che. 72-737 495 karmakSaya thatA samAdhibhAva pragaTa thAya te jaNAve che. 596-497 yoganI chelI avasthAmAM mekSaprApti thAya che te jaNAve che. 738740 477 37-1738 For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40 498-500 mekSa khakhatamAM anya matanI saMkhyA tathA samAdhAna samajAve che. 501-102 svabhAvanI nivRttimAM AtmAnuM pariNAmIpaNa kAraNa che te jaNAve che. 523 74-745 503500 mukta avasthAnuM svarUpa tathA sukha. 508-110 vidvatAnuM mULa jaNAve che. 511-512 yAgabindunA anusAre AtmAnu svarUpa kevuM che te jaNAve che Fe 513-515 purUSAdvaitavAda dvaitavAda tathA abhAvavAdanAM dUSNeA jaNAvI tenu samAdhAna kare che. 516-519 AtmAnA aMze AtmAthI bhinna che ke bhinna vagere vAdInI za MkAnuM samAdhAna kareche.763769 para1-522 syAdvAda matathI vastu tattvanI yathAsiddhi jaNAve che. paraspara vizadhI jazuAtA vicAranuM samAdhAna kare che. para4-525 graMcakAra AcArya zrI yAgabindunI samApti vagere jaNAve che. para6-paracha yAgabindunI racanAnu` prayAjana vagere jaNAvI graMthanI samApti kare che. vivecanakAranI prazasti, For Private And Personal Use Only 745-45 747=3 75-756 056-158 75-762 @ze=74 co4-77; 776-778 772-781 781-782
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir OM arhama // zrIbuddhisAgarasUrIzvarebhyo namaH // zrI haribhadrasUriSkRta yogabindu budhdhisAgara vivecana sahu magalAcaraNa, tvA mahAvIraM devaM sarvavighnavinAzakam / nR-tevendra-ta-jUna, mokSa-mA~ -viSoSam // z|| zrIsukhasAgaraM natvA, buddhayandhi ca sUviram / hAritri-yovindro-vivecanaM zemyam / / 2 / / vivecana:-A akhila sa`sAra sAgaramAM anAdi kALathI aneka Adhi, vyAdhi ane upAdhimaya-trividha tApathI pIDAtA, aneka janma maraNuM pAmatA, bhavaparaMparA vaDe rakhaDatA je jIvA rahyA che teonI upara upakAra karavA mATe bhUvalayane potAnA caraNakamaLathI pavitra karatA, dha dezanA ApIne jIvAdi nava tatvAne jaNAvatA jinezvarAe mAkSamA matAnyeA che, tene amRta samAna jANI je bhavyAtmA temanI For Private And Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vANInuM pAna kare che, te avazya bhavasamudrane tarI jAya che. deva, manuSya, munivara, AcArya, upAdhyAya yukta gaNadhara maheArAja paNa samavasaraNamAM besIne prabhunI samagra vANI jhIlIne, bhavya jIveAnA upakAra mATe, zuddha dharmanI para MparA akhaMDa cAle te mATe, khAra agarUpe dvAdazAMgI guMthe che. e parama buddhivaMta gaNadharo svaziSyane vAcanA vaDe dvAdazAMgI zIkhaDAve che. eja para'parAe zrIdu pasaddhasUrivara sudhI sUtra tathA cAritra dha kAyama raheze. jo ke kAlanA prabhAvathI divase divase sUtra tathA cAritramAM hAni thAya te paNa Atmadharmone tathA bhAvacAritra dharmone upakAraka sutra paraMparA prAya: cAlu raheze. duSama kAlanA prabhAvathI khAra vI ya dukAla paDavAne kAraNe cAritravaMta sAdhuo vAcanA, pRcchanA ne svAdhyAyamAM pramAdI thavA lAgyA, tethI Agama sUtreA bhUlAvA lAgyA, tyAre yugadhara zrI jinabhadraMgaNI kSamAzramaNa ane nAgArjuna vigere pUjya munivareAe tathA surIzvarAe samagra munima'DaLane eAlAvI, temanA mukhe rahelA sarva sUtra pArTIne tADapatra upara lakhAvyA. pUjya mahApurUSoe sUtra upara niyukti, bhASya ane TIkAe temaja kaTheNu sUtreA upara upAMga tathA prakaraNa sUtra lakhyA che. pUjya bhadramADuM svAmIe, vAsvAmIe, bhadraguptasUrivare, haribhadrasUrie, hemacaMdrasUrie, abhayadevasUrie, pAdaliptasUrie, pradyumnasUrie, vAdi devasUrie, yazeAvijaya upAdhyAye, vijayAnaMdasUrie ane buddhisAgarasUri Adi sUrivaroe cega adhyAtma vigere dravyAnuyAga tathA gaNitAnuyAga, caraNakaraNAnuyoga, kathAnuyAga, nyAya, kAvya, alaMkAra, vyAkaraNa vigere saMbadhI jaina jainetara prajAne For Private And Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upagI graMthanI racanA karI che. tene abhyAsa karI aneka bhavya, AtmAne anubhava karI mokSa prAptinA kAraNa rUpa samyagdarzana-jJAna-cAritra vegane prApta karI, ane ArAdhI, karmane nAza karI, uttama Atma dazA rUpa mokSane pAmyA che. A hetuthI sarva zAstranA anusAre zrImAn haribhadrasUrivare saMskRta bhASAmAM bhegabindu graMtha saTIka race che. tene vAMcI aneka uttama keTinA mAdhyastha bhAvavAlA vidvAnee satya jJAnane anubhava karyo che ghaNu mumukSu ane jIjJAsue saMskRta bhASAne nahi jANatA hovAthI, A graMthanuM adhyayana karI anubhavavAlA thAya tevA hetuthI huM (ddhisAgara) A gabindu graMthanuM gujarAtImAM buddhisAgara vivecana karavA pravRtti karuM chuM. je ke A graMthane bhaNavA, samajavAmAM mArI buddhi a5 hevAthI azakti te che ja, te paNa yogatatva upara atyaMta rAga hovAthI A mATe prayAsa saphaLa thAya tevI prabhu pratye mArI mAgaNI che. zrImAna haribhadrasUrIzvara graMthanI AdimAM TIkAnA prAraMbha samaye maMgala kare che - saghogacitAmaNito'naNIyo, yenAdhijagme jagataH pavitvama / sa yogiLaMdAraka vandanIyo, ghatAdavadyAni ghanaM jino nH||1|| artha -je paramAtmAe jagatanuM pAlana karavAthI jagatanuM adhipatipaNuM dhAraNa karyuM che, je aSTAMga yega Adi jJAna kiyAyeganA abhyAsa karanArA yogIonA samudAyathI nitya vaMdana karAya che, je dvi, cakravartIe, vAsude, deva tathA manuSyothI sadA vaMdana tathA pUjana karAya che tathA dhyAna dharAya che te jinavara amArA sarva pApano nAza kare For Private And Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane nitya, deSarahita ane atyaMta kalyANamaya mokSa sukha Ape. 1 sudhAbindorivAnanda-mamandamupacinvataH / yogabindoH samAsena, vRttireSA vidhIyate // 2 // artha-jema amRtanA eka bindutho paNa zarIrane tApa nAza pAme che, tema je gatavanuM eka vAkaya paNa atyaMta AnaMda ApanArUM thAya che, te gabindunI vRtta (TIkA) zrI haribhadrasUrIzvara vaDe saMkSepathI racAya che. 2 gurUpadezo na ca tAhagasti, matirna vA kAcidudArarUpA / tathApi yogapriyatAvazena, yatnastadabhyAsakRte mamAyam // 3 // artha:-je ke mane tevA prakAranA yuganA abhyAsane upadeza mArA sadagurUdeve pAsethI nathI ma. (kAraNa ke mArAmAM tevA prakAranI yogyatA saddagurUdeve na jANI tethI nathI Ape.) temaja gUDha zAstramAM praveza kare tevI mArI tINa buddhi paNa nathI, temaja tevI udAra bhAvanA paNa nathI (Ama kahetA chatA pUjya zrI haribhadrasUri pitAnI laghutA jaNAve che.) te paNa gatatva vicAramAM mAre atyaMta prema-rAga hovAthI veganA abhyAsa mATe prayatnapUrvaka mAre A prayAsa che. 3 - have pUjya graMthakAra graMthane AraMbha karatA, apUrva bhAvane vyakta karatA chatA maMgala, abhidheya, prajana, zakaya AdaraNIyatA tathA saMbaMdha je graMthamAM na hoya te graMtha vicArakene AdaraNIya thatuM nathI, tethI sarva varasahita sava bhavyAtmAonA hitane mATe samyagadarzana rUpe vega For Private And Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svarUpa kevuM hoya ? te jaNAvavAne tevA svarUpavALuM maMgala Adya sutramAM e leAka vaDe kahe che:-~~ natvAdyanta - vinirmuktaM zivaM yogIndra - vanditam / yogabinduM pravakSyAmi, tatvasiddhayai mahodayam // 1 // sarveSAM yogazAstrANA -mavirodhena tattvataH / sannItyA sthApakaM caiva, mAdhyasthAMstadvidaH prati // 2 // a:--Adi tadhA aMta rahita, temaja cogIdrothI sadA va`dAtA ane dhyAna karAtA, ziva eTale kalyANa rUpa paramAtmAne namaskAra karIne, sarva caitrazAstranA parasparanA virAdhAne dUra karIne, tatvathI avirAdhI bhAve, sAcA nyAyathI yukata, mAdhyastha bhAve citta rAkhIne, tattvanI sthApanA karavA pUrNAMka, vastu tattvanA jIjJAsu paMDitAne grAhya ane tevA hetuthI, yogazAstra-biMdu je bhavyAtmAne mahAya--mahAkalyANanuM upAdAna kAraNa thAya te mATe kahevAnI pravRtti karU chuM. 1-2 6 vivecana:mAdi tathA aMta rahita paramAtmAne navA namaskAra karIne A magala padyamAM AcAya mahArAja ziva paramAtmAne Adi tathA aMta vinAnA jaNAve che. tethI advaita mata, zava mata, pAzupata mata, pAtaMjala mata, gautama mata, akSapAda mata vigere zivane Izvara mAnanAra matavAdane AmaMtraNa ApyuM. kAraNa ke te Adi aMta vinAnA ziva paramAtmAne mAne che. vaiSNava mate zivakalyANakAraka evA viSNudeva Adi aMta vinAnA mAnyA che. tethI temane paNa AmaMtraNa thayuM, temaja boddhonA buddhadeva For Private And Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kSaNika vijJAna dhArA vaDe anAdi anaMta kahevAya, temaja jainAne paNa meAkSa pAmelA ziva-siddho anAdi anaMtaja che te kAraNe, Ama pakSapAta rahita A yogazAstronI mimAMsA karatA, sarva da nakArAe racela ceganI yathArthatA siddha karIne, jaina daSTie vyAkhyAna karatAM jaNAve che. tiya gU-sAmAnya bhAve saMgraha nayanI apekSAe te ziva paramAtmA Adi aMta vinAnA che, temane namaskAra karIne. ahiM A jenI utpatti thatI hoya te tenI Adi kahevAya, jene aMta-nAza hoya te tenA aMta kahevAya, A e jene na hoya te anAdi anaMta kahevAya. ahiM ziva-paramAtmAne anAdi anaMta jaNAvyA te bhUta, vamAna ane bhaviSya kALanA sarva siddha paramAtmAnA samUha eka vacanathI grahaNa karIne kahevAyuM che. te sAmAnya sa Mgraha naya vaDe jaNavuM. kAraNake sa` AtmA jJAnAvaraNIya Adi ATha karmonA nAza kare tyAre siddha thAya che. te pUrve saMsArI hatA. AthI eka eka vyaktinI apekSAe sa siddhone meAkSagamananA AdibhAva pragaTa che. paraMtu amuka eka vyakti prathama mekSe gai evuM manAtu nathI, kAraNake anAdi kALathI cAlatA mokSamArganA pravAha akhaMDa eka dhArAe zAzvatA cAle che. tethI AcArya deve Aphri tathI rahita e vizeSaNu mUkayuM che. ziva-kalyANumaya sa upadravIne nAza karanAra evA ziva che. ceAgIndrava'dita'-yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhyAna, dhAraNA, samAdhi, devagurU dharmanI zraddhA, adhya cana, tapa, dAna, ziyala, uttama bhAvanA, dharmonuprekSA, iMdriyAnA For Private And Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir niha, manane nigraha, prabhupUjA-gurUbhakti, supAtra dAna vigere pegene abhyAsa karanArA sAdhuo tathA paMnyAsa, gaNi, upAdhyAya, AcArya, sthavira vigere pUjya gaNadharavare rU5 gIto jemanuM dhyAna tathA vaMdana pUjA vigere niraMtara kare che, te pUjya ziva eTale arihaMta (cAra ghAtI karma jemaNe kSaya karyA che) tathA siddha-mukata (jemaNe ATha karmo kSaya karyA che.) te ziva paramAtmA pega vaDe paNa vAMdavA gya che. temane mana vacana kAyAnI zuddhipUrvaka namaskAra karIne huM (haribhadrasUri) gabindu granthane racuM chuM. mokSa prAptimAM upAdAna kAraNa rUpa dharmadhyAna tathA zukala dhyAnane prApta karavA mATe upAdAna rUpa IcchA yoga, jJAnaga ane kriyAyogane abhyAsa karavA pUjya arihaMta paramAtmA devoe je upadeza Ape che, te gurU paraMparAe AvelA upadezanA vALe rUpa amRtanA binduone dhAraNAthI saMgraha kare, evI mArI A pravRttithI utpanna thatuM A graMtha-zAstra te gabindu kahevAya che. ' te gabindu zA kAraNe zarU karAya che? javAbamAM jaNAvavAnuM ke tavasiddhi mATe, AtmA tathA jaDa-pudgala vigere dranA lakSaNe-svabhAva ane tenA kAryo-phaLa saMbaMdhI vivecana karIne, mokSanA kAraNa rUpa je tatte parama maharSioe kahelA che tene pragaTa rUpe kahevAmAM Ave che. tema karavAmAM e hetu rahe che ke, AtmA ane para-jaDane je yathArtha eTale sAco baMdha thAya te AtmA samyagadarzana, jJAna, ane cAritrane apramAdathI ArAdhIne mekSane pAme For Private And Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. teja AtmAne parama utkRSTa mahoya thavA rUpa che. tenI prApti mATe A pravRtti karAya che. A yAgibaMdumAM kapila, pAtaMjala, advaita, mAhezvara, saugatAdinA sa yegazAstromAM AtmA tathA anya tatvAmAM je je matabheda dekhAya che, eka bInaneA paraspara je virodha Ave che, te sarva vidhAne A syAdvAda zAstronI apekSA pUrvaka samajAvIne virodha bhAvane naSTa karIne, yathArtha rIte temanu svarUpa ghaTALyuM che, paNa zabda--zAstra-vyAkaraNa tathA tarkanyAyazAstronI bhaga jAlathI teeAnA doSa pragaTa karyo nathI. tethI sadarzana zAstranA paDitAne avazya abhyAsa karavA ceAgya thAya che. jo tevI IcchA graMtha karanAranI na hoya te eTale anyathA pravRtti hoya tA AdaraNIya na mane. te mATe kahyuM che ke -- kazAntavAhitA--sanna, vikSamAnavakSiya zivavartma vAdhveti, yogibhirgIyate hyadaH // 1 // artha :cAgIe kAma, krodha, mAna, mAyA, DhAla, ajJAna, rAga, dveSa, hiMsA, cArI, maithuna, parigraha, niMdA, cADI, mUrchA vigere doSane viSa samAna jaNAve che. kAraNa ke teo ajJAnIone prathama AnaMda pamADe che. paraMtu pachI kipAka lanI peThe atyaMta du:khathI vyApta anaMta janmamaraNu dazAne pamADe che. tethI tevA viSayAne viSabhAga rUpe mahiSa A jaNAve che te ceAgya ja che tevA viSamaya bhAga jeono sArI rIte kSaya thA che, tevA ceAgIe ja zivamekSamArge gamana karavAnuM sAmarthya dharAve che. parama yAgIe For Private And Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir te cegamA ne kaSAyanA abhAvarUpa prazAMtavAhitA nAma Ape che, te yogya ja che. tevA bhAvathI syAdvAda- anekAMtavAdanI sayukti rUpa sannIti' nyAyathI yukta vacana vaDe (vacanamaya) A graMthamAM sarva darzanakAranA cAga tatvane nyAya--tarka pUrNAMka sthApana karavAthI avazya AdaraNIya thaze. jo ke paraspara darzananA virAdhAnuM apekSApUrNAMka nyAyathI samAdhAna karavuM e kaThaNu kArya che, teA paNu zrI jaina cAya pUrNa mAdhyastha bhAvane dharatA heAvAthI temanI kRti rUpa A yogamindga rAgadveSane upazamAvIne te cegazAstrane sAMbhaLavA icchanArA sadananA vidvAnAne avazya AdaraNIya-grahaNa karavA yAgya thaze. ahiM eka zakA thAya che ke jee svadarzanamAM pakSapAto bhAvane dhare che, tene tA A graMtha upakArI nathI thavAnA. kahyuM che ke 6 ' AgrahI va ninISati yukti, tatra yatra matirasya niviSTA / pakSapAtarahitasya tu yukti-yaMtra tatra matireti nivezam ||2|| // 2 // aje mANasa pakSapAtathI AgrahIhAya, te yuktiAne peAtAnI dhArelI matimAM kheMcI jAya che. ane je pakSapAta vinAnA mAdhyastha hoya te sadbhuktimAM peAtAnI buddhine laI jAya che. 1 A kAraNathI A cegabiMdu graMtha mAdhyastha svabhAvavAlAne--satya vastu vivekathI samajavAvAlA bhavya AtmAne, anubhava karAvavA samartha che ema amArUM mAnavu che. mATe svapakSane Agraha cheADIne, mAdhyastha bhAve sarva dana sAthe For Private And Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sahetupUrvaka dravya tathA guNa paryAyanI vicAraNA karIne, ArAdhya adhyAtma bhAvane samajavA samajAvavA pUrvaka gabiMdu graMthane AraMbha karAve che. " navA mathatavini viM " A padathI sarva darzanavAdIone AdaraNIya thAya evuM maMgala jaNAvyuM che, " yojavaMvitaMA vizeSaNa vaDe pUjAtizaya pragaTa batAvyuM che. temaja jJAnAtizaya, apAyApagamAtizaya tathA vacanAtizaya apekSAthI batAvyuM. "zAsituM varadA"i A pada vaDe yathArtha nAma guNa dharma yukta abhidheya batAvyuM. "tattvati " e vacana vaDe prajana batAvyuM, jethI mokSamArgane cAhanArA, satya tatvanA jIjJAsuo A graMthamAM pravRtti kare. " veMghAM thorALavidhena " A pada vaDe sarva darzananI mAnyatAvAlA zaMkA vinA A graMthanuM adhyayana karI zake evuM A anuSThAna che te batAvyuM. A graMthamAM mekSamArga saMbaMdhI vivecana hovAthI sajanene AdaravA che te paNa batAvyuM. A graMthanA vacanathI-vAkayamaya zabda samUhathI, AtmA anubhava jJAnane prApta kare, tethI vAcya vAcaka saMbaMdha paNa yathArtha batAvyuM. sva apekSAe AtmAne graMtha racanAthI kama nirjara thAya, ane paraMparAe mela thAya te phaLa jANavuM. anyanI apekSAe A graMthane bhaNanAra ziSya, praziSya anubhava jJAna meLavI AtmAne anubhava meLave. samyagujJAna, darzana, cAritramAM udyamavaMta thAya ane paraMparAe mokSa meLave te phaLa jANavuM. 1-2 have pUrve yogazAstrone A graMthamAM avidha bhAva batAvyuM che te jaNAve che. - For Private And Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mokSaheturyato yogo, bhidyate na tataH kvacit / sAdhyAbhedAt tathAbhAve, tUktibhedo na kAraNam // 3 // artha -ga eTale mokSane hetu artha thatuM hovAthI aneka darzananA yegazAstro sAthe jarA paNa bheda paData nathI. kAraNa ke sarva darzanene eka mekSa sAdhya che. sAdhyamAM bheda na hovAthI kadAca vacana eTale vAkyakiyAne bheda hovA chatAM paNa vacana bheda temAM kAraNa nathI. 3 vivecana -mekSa e sarva karmarUpI rajanA nAzathI siddha thatuM hovAthI mekSane prApta karanArA AtmAne sacidAnaMda-ziva-mukta-paramAtmA paraM brahma kahevAya che. tevA prakAranuM svarUpe prApta karavAnI IcchAvALA saMsArane baMdhanarUpa mAne. deva, iMdra, cakavatI, vAsudeva, mAMDalikarAjA, adhipati, zreSThI vigerenI sAhibIne tathA viSayabhoganA sAdhanane reganA kAraNe jANe. zama, saMvega, nirveda, anukaMpA ane AstikayatA lakSaNa yukta samyakatva rUpa IcchAyega, cAritra dharma pravRtti vega tathA jJAnaye te traNe tathA yama niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhyAna, dhAraNuM, samAdhi vigerene mokSanA hetuo mAne che. temaja dareka darzanazAstromAM nimittarUpa AcaraNe bhinna bhinna hovA chatAM upAdAna kAraNa dhyAna-samAdhi bhAvanAnuM te samAnapaNuM hovAthI te yuga zabdathI vAcya che. te egamAM sarva darzananI samAnatA hovAthI jarA paNa bheda nathI. prazna-dareka darzana zAstromAM veganI kriyAo ane bhASA vigere anuSkAne judA judA hovAthI temanA phaLamAM bheda AvavuM joIe ? uttara-anuSThAna kiyAo nimitta-bAhya kAraNa che, ane For Private And Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir te upAdAna kAraNane jAgrata karavAmAM puSTa kAraNa thAya che, tethI aneka judI kriyAo hovA chatAM paNa mekSanA upAdAna kAraNa rUpa samAdhidhyAna eka svarUpanuM hovAthI te dhyAnathI makSa rUpa sAdhya eka rUpaja che, ane te mekSa rUpa sAdhyamAM abheda che tethI bhASAbheda, kriyAda hevA chatAM paNa mokSa rUpa sAdhyamAM bhedanuM kAraNa thatA nathI. jemake devarAjanA iMdra, puraMdara, zaka, vA, zacipati nAmamAM bheda hovA chatAM, temaja arthane bheda hovA chatAM paNa abhidheyane bheda paDatuM nathI, tema kiyA vA bhASAnA bhedathI paNa sAdhyane bheda thata nathI. 3 ahIM have je vizeSa kahevA gya che te jaNAve che - mokSahetutvamevAsya, kintu yatnena dhiidhnaiH| sadgocarAdisaMzuddhaM, mRgyaM svhitkaaNkssibhiH||4|| artha -AtmakalyANa IcachanAra buddhizALIoe A jenuM vyAkhyAna karavAmAM Ave che te yoganuM svarUpa, buddhi rUpa becarAdithI zuddha thayuM chatuM mekSamAM hetupaNuM thAya che ke nahi te paNa zodhavuM joIe. 4 vivecanaH--A je ye kahevAya che te melanA hetu thAya che ke kema te jovuM joIe. kahyuM che ke "noraNe vA vALo" mokSanI sAthe je saMbaMdha karAve te roga kahevAya. A pramANe mokSanA upAdAna kAraNa rUpa roganuM lakSaNa Akta purUSoe jaNAvyuM che, mATe parama buddhizAlIee yeganuM svarUpa avazya vicAravuM joIe. te svarUpa kevuM che? te lakSaNagamAM ghaTe che ke nahi? yoganA viSayamAM For Private And Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aneka darzanakArae aneka graMthamAM bhinna bhinna lakSaNe varNavyAM che, te mokSamArgamAM yathArtha ghaTe che ke nahi ? sadusAcA eTale banAvaTI athavA beTI kalpanA karelA na hoya evA te sadAcare-sAmAnya vA vizeSa jJAne. (Idriye ane mana vaDe zubha vA zuddha kriyA karanAra AtmA necara-jJAnanuM upAdAna kAraNa che, ane indri ane mana nimitta kAraNa che. temaja jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIya ane aMtarAya karmone kSe pazama bhAva te upAdAna kAraNa jANavuM. have iDhiye vaDe dhAraNa karAtA viSayane nizcaya thAya che. te mATe ahiM AcAryazrI sacara eTale AgamAdika sUtra jJAnane bAhAmAM idri vaDe pravRtti karatA viSayanA zubhAzubha bhAva vipAka vaDe viSaya uparathI rAga uThI javA rUpa sacara rUpa anubhava maya je vairAgya) te vaDe saMzuddha-sArI rIte zuddha. hiMsA, asatya, cerI, maithuna, parigraha, rAga, dveSa, meha ane mAyAne tyAga karI Idriyane damIne mana vacana kAyAnI capalatAne tyAga karI, manane sthira karI, pApa rahita eTale yAga yajJAdika je hiMsAmaya che tevA pApamaya anuSThAne mokSanA hetubhUta na thatA hovAthI tene tyAga karavA pUrvaka, AmAnuM hita IcchanArA vivekI mumukSuoe karyo ega mekSa mATe hetu thAya tema che te avazya vicAravuM joIe. kAraNake mokSamArganI prApti samyaga jJAna darzana cAritra vaDeja thAya che. tethI samyagadarzana kevuM hoya ? AtmAne kevI zraddhA mekSa mATe kAraNabhUta thAya ? te vicAravAnuM rahe che. je mANase saga zodhavAmAM vaMcAyelA-ThagAelA hoya che, teo sarva satya purUSArthathI paNa vaMcita rahe che. ane jeo purUSArthathI For Private And Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 paNa vacita rahe che, te pAramArthika nivRtti rUpa mekSanA mahAna MdathI paNa vaMcita rahe che. A khAmatamAM padmaratha ane sihasthanu eka dRSTAMta kahevAya che:-- A jamUdrIpamAM vaitADhaya pava ta upara uttara zreNimAM rathanupura nagaramAM prajAnuM uttama rIte pAlana karanAro, aneka guNa saMpanna, mahAna ane udAra AzcayavALo maNiratha nAme vidyAdhara rAjA hatA. tene pativratA, patibhakti parAyaNa, saubhAgya, viveka vagere guNavALI vidyamAlA nAme paTarANI hatI. dIvya bhAga bhogavatAM vinaya viveka Adi guNasaMpanna padmaratha anesiMharatha nAmanA be putra temane thayA. khAlyavayanA tyAga karI ATha varSanA thayA tyAre pitAe te ane kumArAne adhyayana mATe upAdhyAyane soMpyA. anukrame vyAkaraNa, kAvya, alaMkAra, tarka ane dharma saMbaMdhI vidyA bhaNI vinaya viveka Adi guNathI yukta te ane kumAro covana avasthAne pAmyA. pitA teonA jJAnanI parIkSA karI prasanna thayA. tethI vidyAdharanI aneka vidyAo pitAe temane ApI. te vidyAone saddha karI ane kumAro vidyAdhara thayA. tyAra pachI pitAe aneka camatkAravALI mAtaMgI vidyA temane ApI. tene siddha karavAnI vidhi matAvatAM jaNAvyuM ke"atyaja kulamAM utpanna thayelI uttama lakSaNavALI kanyAne paraNI ekAtaSTha bhAve khAra mAsa sudhI brahmacarya pALIne kArataka vada caudaze ( eTale kALI caudaze) aThThama tapa pUrvaka nirAvaNu thayelI peAtAnI atyaja strIne uttarasAdhaka banAvIne, tenA aMga upara trATaka karI, eka lAkha jApa pUrvaka mAtaMgI vidyAnuM sthira citta dhyAna karavuM, tethI mahA balavAna mAtaMgI vidyA siddha thAya che." For Private And Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 e pramANe pUjya pitAnI pAsetho vidhi jANI, pachI pitAnI AjJA meLavIne padmaratha tathA siMhuratha kumAra vidyAdharA vANArasI nagarImAM AvI atyanA svAMga sajI temanA mahollAmAM gayA. uttama saMgIta vaDe te sarvane vaza karI, peAtAne anukULa karI te mahollAmAM te leAkeAe ApelA makAnamAM vAsa karyAM. nitya kathA vArtI karatA temane peAtAnI aneka kalAethI khuzI karyAM, tetho temanA uttama guNu kalA ane cAturya joine te atyajoe rUpa guNAdi sapanna potAnI e kumArIkAe tene paraNAvI. tee sAthe aneka mhAnA pUrvaka mAra mAsa sudhI brahmacarya pALavAno udyama karavA lAgyA. tema karatAM khAra mAsa pUrNa thavA AvyA tyAre moTAbhAI pArathe vidyA sAdhavA mATe sarva upakaraNA meLavI aThThamanI tapasyA karI, kArtika vada caudaze--kALI caudaze pUrve kahelI vidhi pUrvaka peAtAnI atyaja strI sanmukha trATaka karI eka lAkha jApa ekAgra citte gaNI te mAtaMgI mahAvidyAne siddha karI tethI kRtakRtya thayA. pachI peAtAnA nAnAbhAIne pUchavA lAgyA, tyAre te kahe che ke bhAI meM teA strInA rUpamAM meha pAmIne brahmaca pALyuM nathI, mATe tuM mArA upara maherakhAnI karI bAra mAsa ahIM rahe, jethI huM vidyA siddha karI tArI sAthe AvuM. AvuM siharathanuM kahevuM sAMbhaLI bhAInA premathI tene bahu zikhAmaNa ApI ke "ApaNe ahiMyAM vadhAre vakhata rahevuM ucita nathI. tuM have kharAkhara dhyAna rAkhI, manane vaza karI purNa upayAga pUrNAMka brahmacarya pALI e vidyAne siddha karI le, jethI ApaNe ApaNA nagaramAM jai pitAno sevA karIe For Private And Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane ApaNA mitra sAthe AnaMda karIe. AvA durgadhavALA aneka vyasanethI vyApta, dArU mAMsane khAnArA leka vacce rahevuM egya nathI." AvI zikhAmaNa ApavA chatAM paNa te siMharatha te strImAM Asakta thaI viSayalaMpaTa thaye. aMte kaMTALIne pavAratha tene cheDI potAnA nagaramAM jaIne mAtA pitAne maLe. namaskAra karI badhI bInA jaNAvI. pitA pavarathane yuvarAja padavI ApI rAjyane badhe kArabhAra saMpIne dharmadhyAna, devapUjA, gurUbhakti karavA lAgyA. eka vakhata padmaratha vidyAdhara vimAna laI tene levA mATe pitAnI rajA laIne vANarasI AvyuM. parathe bhAI saMbaMdhI premane laIne bahu samajAjo. "atyaja pATaka (pADAmAM) mAM Ama rahevuM, tArA jevA kulavAna vinaya vivekavatane yegya nathI. nIca jAtinA paricayamAM rahevAthI buddhi, dharma, zraddhA naSTa thAya che. punya kSaya thavAthI narakamAM vAsa thAya che, mATe tuM taiyAra thaI mArI sAthe Ava, A vimAnamAM besI jA." Ama samajAvavA chatAM siMharaze mehanI prabaLatAthI jarA paNa na mAnyuM, tyAre padyaratha kaMTALIne cAlyA gaye. ahiM siMhara divase divase dArU mAMsa vigerenA vyasana namAM atyaMta Asakta banI gaye, tenI vidyAo nAza pAmI, zarIramAM apathya AhAra vaDe aneka rogo thayA. aMte Ad. raudra dhyAnathI maraNa pAmI durgatine atithi thA. mATe bhAI mAtApitAnI sevA karate, rAjavaibhavane mANate, prajAnuM pAlana kare che. deva gurU saMghanI sevA karatA, saMsAramAM egya dharmanI pravRtti karI rahyo che. evA avasaramAM For Private And Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 cAra jJAnane dharanArA vijayasiMhasUri pAMcase ziSyAnA parivAra sAthe padhAryAM. rAjAdi temane vadana karavA gayA. vinayathI vaMdanA karatA gurUnI stuti karI cagya sthAne beThA. gurUdevanI dha dezanA sAMbhaLIne mane dIkSA levAnI bhAvanA thaI. padmarane rAjayAsana upara besADI, zurU pAse dIkSA levA mATe sanI anumati mAgI vidhrumAlA paNa pati sAthe sacama levA taiyAra thai. padmatha karelA mahAtsava pUrvaka nyAyeApAta dhananA sAta kSetramAM vyaya karI maNiratha rAjA tathA vidyungAlA mahArANIe aneka purUSa tathA strIe sAthe dIkSA lIdhI. uttama cAritra ArAdhI ane devaleAkamAM gayA. padmatha rAjya pALatA, prajAnu pAlana karatA, zurU pAsethI lIdhelA mAra vrata pALatA, dhama artha ane kAma rUpa traNa vargane sAdhattA, ghaNA kAla sudhI sukhama vidyAdharAnAM divya lAgeA anubhavIne aMte vijayasiMha sUrIzvaranI pAse cAritra lai, apramAdathI ArAdhIne devalAkane bhajanArA thayA. ahiMyoM e upanaya samajavAne ke padmatha kumAra pitAnI AjJA pramANe vIne, mAta MgI vidyAne sAdhIne sukhI thayA. ane siharatha pramAdI thaI viSayabhAgamAM paDIne vidyAthI vaMcita thayA. kaMgAla jIdagImAM aneka duHkhA bhAgavIne te maraNa pAmI kruti bhajanAre thayA. mATe jene cemanI sAdhanA karavI hoya ane mekSa prApta karavuM hoya, teNe mAdi trunA nAza karI, gurU sevA karI, temanI AjJAe cAlI, kapaTanA tyAga karIne apramAda bhAve, sadyoganA anuSThAna karavAM joie. te sadvega vaDe te jIva uttama kevaLajJAna For Private And Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ne kevaladarzanane pAmI mekSane sat cidAnaMdamaya AnaMda anubhave che, te mATe atra Agama jaNAve che ke - eso ya uttamo jaM, purisattho ettha vaMcio niymaa| vaMcijjai savvesuM, kallANesuM na saMdeho // 1 // chIyA epa cottamaH puruSArthoM, yad evaM vaMcito niyamAt / vaJcayate sarveSu ca, kalyANeSu na sandehaH / / 2 / / artha:-jenI ArAdhanA vaDe uttama kalyANamaya mekSAnaMdanI prApti thAya eja uttama purUSArtha ega jANa. paraMtu je AtmA evA uttama purUSArthathI vaMcita rahe che, eTale te dharmarUpa purUSArthane AdaratA nathI arthAta jJAna, darzana, cAritramAM apramAdI bhAve vIrya pheravavA rUpa dharma purUSArtha sevatA nathI, te nizcayathI zAzvata sukhathI vaMcita rahe che, athavA karmakSaya karavAmAM jarA paNa prayatna nathI karatA, te AmA nizcayathI kalyANamaya mokSa sukhadhI avazya vaMcita rahe che. 1 temanA mATe uttama purUSArtha rUpa cAritranI ArAdhanAmAM prathama upayogI samyagU jJAnanI AvazyakatA hovAthI tevA prakAranA cAritra ega mATe uttama jJAna vicAravuM joIe. te A pramANe -AtmAnuM zuM lakSaNa che? nitya che ke anitya? sarvavyApaka che ke dezavyApaka che? paramANu svarUpa che ke arUpI che? je AtmA ekAMta nityaja hoya te tenuM A lakSaNa temAM ghaTavuM joIe "gharaghurAguradafthavAghaw nityaM" jenA svarUpane nAza nathI For Private And Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 19 temaja utpatti paNa nathI, traNe kALa ekaja sthira svarUpane dharI rAkhe che teja nitya kahevAya. je AmAnuM tevuM svarUpa hoya te janma, maraNa, Adhi, vyAdhi, nItva, uMcava temaja pUjya pUjakane bheTa AtmAmAM jarA paNa saMbhave nahi. mATe adrata mate A AkSepa mATe vicAra karavuM joIe. bauddho AtmAdine anitya mAne che, te AvI rIte- "yata kSaviMda tata sata " je kSaNika hoya eTale samaye samaye nAza pAme teja sad dravya che, eTale AtmA paNa kSaNikaja thAya. AtmA kSaNikaja hoya te emanA mate tene punya pApa karavApaNuM nathI rahetuM prathama kSaNe je te te bIjA samaye nathI. te AtmAe karela punya pApa tenI sAthe naSTa thayela hovAthI anya samaye bhegavavAnA nathI, tethI temanA mate dharmAnuSThAna phegaTa thAya che, te paNa temane vicAravA jevuM te cheja. Ama AtmAne ekAMta nitya vA ekAMta anitya mAnatAM ekAMta kalyANamaya mekSa pAmavA mATe je anuSThAna karAya che, tenuM phala AtmAne maLatuM nathI. AvI ja rIta kapila matanA, pAtaMjala matanA, gotama matanA, akSapAdI matanA, muslima matanA, krizcighana matanA, ne yAhudI vigere mAnA avalaMbIoe kahelA dharmanA anuSThAne paNa niSphaLa thAya che. tyAre have jene syAdvAda matamAM AtmAne ke mAne che, te jaNAve che - ca: jA jAmavAnAM, mA jarma paNa rA. saMsartA parinirvAtA, sa hyAtmA nAnyalakSaNaH // 1 // " artha:-je AtmA karmanA bhedane kartA che eTale For Private And Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmanA mULa ATha ke uttara eka se aThThAvana bhedane zubhAzubha adhyavasAyanA ge bAMdhanAre che, AthI te AtmA karma kartA thaye, bAMdhelAM kama udayamAM Ave che tyAre tenAthI teja AtmA sukha du:kha, zAtA azAtA. AnaMda ane kheda bhAgavate hovAthI teja karmane bhaktA jANa. karmathI saMsAramAM jIva janma maraNa kare che, cerAsI lAkha jIvanimAM bhramaNa kare che, tethI te jIvaja gamana karanAra che. paraMtu jyAre sadgurUno vega maLe tyAre AtmA satya dharmane samaje. mithyAtva, avirati ane kaSAyane tyAga karI, apramAdI banI, samyajJAna pUrvaka saccAritra yega vaDe sarva kamane kSaya karI saMsArathI mUkAya che eTale parinivRtta thAya che mokSane apUrva AtmAnaMda anubhave che. teja AtmA jANa. bhAvArtha e che ke AtmAne kathaMcit nityAnitya jANo. bIju lakSaNa AtmAnuM nathI. Ama hovAthI AtmAne Idriye, zarIra tathA mananA karma baMdhananuM kAraNa jANavuM. temaja karmathI chUTavAne upAya paNa jANavuM joIe, jethI AtmA satya cogAnuSThAna vaDe tenA phaLane prApta kare te vAta Agala egya prasaMge kahevAze 4 paraMtu hAlamAM prastuta-je kahevA lAgyA che te jaNAve che. eTale have kevI rIte A vegathI gocarAdinI zuddhi zodhI zakAya te jaNAve che - gocarazca svarUpaM ca, phalaM ca yadi yujyte| asya yogastato'yaM, yan mukhya-zabdArtha-yogataH // 5 // artha -gocara tathA svarUpa ane phaLa te traNane For Private And Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 21. saMbaMdha jyAM yathArtha ghaTate hoya tyAMja vegane artha ghaTe che. tethI A vega kahevAya, tene A zabdArtha thAya ane te yuganuM A phaLa che, vigere anukrame jaNAvavAmAM Ave che. 5 vivecana -gocara eTale "ge ghAtune namana karavuM e artha jANa, tathA ge zabdano artha iMdriya tathA mana thAya che, tethI saMsAramAM rahele AtmA-jIva Idriye tathA mananI sahAyatAthI rUpa, rasa, gaMdha, sparza tathA zabda Adi pugalanA dharmane dharanAra ane bhagavAtA viSayane anubhava karanAra hovAthI jIva paNa gocara kahevAya che. kahyuM che ke "viSapu rabAra jJA" viSayamAM pariNAma pAmavAne-te rUpa thavAne jene svabhAva che te jIva jANu. te jIvanA lakSaNane ahiMA yuganI bhASAmAM gocara nAma ApyuM che. tene bhAva-svarUpa evo che ke jI viSaya kaSAyamAM pariNAma pAmIne ATha prakAranA karmane bAMdhe che, ane tenA corAsI lAkha jIvanimAM bhame che. karmanA prabalapaNuthI rAgadveSa vaDe saMsArIne megya pravRtti karanAra ane sa6gurUnA vegathI duHkhanAM kAraNo-moDa ajJAna mithyAtvane aDhAra pApanA sthAnakane jANI, teno tyAga karavA mATe samyagUjJAna ane zuddha zraddhA, dayA, dAna, ziyaLa, tapa, japa, prabhupUjA, sadagurU pUjA, dAna, sanmAna, vinaya ane vivekane Acarate mokSamArgane pAmavAnI ucita sarva pravRttivALe heya te paNa jIva-AtmA jANa. A jIvanuM lakSaNa jANavuM. lakSaNanuM svarUpa "dA parathacA kArbarphilAm lakSaNa teja kahevAya ke je vyabhicArathI daSathI dUSita na hovA For Private And Personal Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir chatAM bhaviSyakAlamAM kAryane siddha kare. tethI AtmAmAM jyAM sudhI para-yugalamAM pariNAma pAmavApaNuM che tyAM lagI saMsArIpaNuM jANavuM, ane AtmAnI jJAna, darzana, cAritra, vIya ane upaga rUpa sat caitanyamAM ramatA thAya, athota jJAnAvaraNIya Adi karmano nAza thAya tyAre AtmAnA guNane pUrNa pragaTa bhAva thAya che. mATe te lakSaNa jANavuM. tenuM phaLa te meSa jANavuM. je e pramANe gocara, lakSaNa ane phaLa e traNane yathArtha saMbaMdha je darzana zAstromAM barAbara ghaTate hoya teja yuga kahevAya. eTale je lakSaNa jIvamAM ghaTatAM hoya ane phaLamAM upAdAna kAraNa banatAM hoya. teja lakSaNa kahevAya, paNa upacArathI eTale mAyA kalpanAthI goThavyA hoya, tevA lakSaNa phaLamAM upAdAna hetu-mukhya hetu rUpe TharatA nathI. tevI rIte bheganuM lakSaNa paNa yathArtha je kriyA anuThAnamAM ghaTatuM hoya tyAMja yogatva jANavuM. bhagavAna haribhadra sUrIzvara jaNAve che ke " ma r siAca kono ghamvAvA"mekSa mATe je dharmane vyApAra thAya te ja yoga kahevAya. eTale jyAM Azravane tyAga hoya, pAMca yama rUpa mahAvrata hoya, pAMca iMdriyono rola hoya, ATha pravacaH mAtAnuM pAlana hoya, navavidha brahmacaryanuM pAlana hoya, tevo saMvara bhAva hoya, ane krodha, mAna, mAyA ane lobha e cAra kaSAyano nigraha heya. teja mekSanuM upAdAna kAraNa thatuM hovAthI tevA dharmanA vyApAra rUpa gatva ghaTe che. maharSi pataMjali jaNAve che ke "kSiNa-citta-vRtti-niro co " dui cittanI vRtti rUpa aneka vicArane rokavA te ega kahevAya che. AvuM lakSaNa yugamAM ghaTe che. 5 For Private And Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 23 have jevI rIte vastune kama ane uddeza batAvyA tevI rIte gocara vigerenI zuddhi rUpa nirdezane batAvatA chatAM pUjyazrI jaNAve che - AtmA tadanyasaMyogA-saMsArI tadviyogataH / sa eva mukta etau ca, tat svAbhAvyAttayostathA // 6 // artha:-AtmA-jIva tenAthI anya-pudgala saMyogathI saMsArI kahevAya che. ane te pugalanA viyogathI teja AtmA mukta thAya che. kAraNake teja AtmAne mukhya svabhAva che. da vivecana-AtmA-jIva jyAM sudhI pitAnAthI anya je pugala-I dri-mana-zarIra, tathA jJAnAvaraNIya vigere karmane saMga hoya tyAM lagI saMsArI kahevAya che. AthI ema siddha thAya che ke AtmA cerAsI lAkha jIvanamAM deva, manuSya, nArakI ane tiryaMca rUpe bhamato rahe che, tyAM lagI saMsArI kahevAya che. jIrane sasArItra hovAnuM kAraNa mithyAtve. avirati, kaSAya ane vega rUpa Azrava che. jema ke khANamAM raheluM suvarNa mATI rUpa malathI yukta hovAthI mukhya suvarNanI dazAvALuM nathI, paNa pANI khAra vigerenA saMsargathI keTaleka aMze zuddha thayA pachI jyAre agnithI sarva mela nAza pAme che tyAre kaMmatI dedIpyamAna suvarNa pragaTa thAya che. pUjya gurUdeva zrI buddhisAgarasUrIzvara jaNAve che ke-"Ama karma saMbaMdha che, anAdine he rAja kanaka dAMta ke, anAdisAMta bhavya AzrayI, abhavyane hai, kahuM suNe vRttAMta ke, jinavANI citta ANIe." AtmA ane For Private And Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24 karmAnA paraMparAe saMbaMdha anAdi kAlanA che. sAMkhya, vedAntI advaita matavALA A saMbadhane mAyA kahe che. tapa, sayama, samyaktva, dhyAna, samAdhi vaDe karmane khapAvIne, iMdriya, zarIra ane mananA yogeAnA tyAga karI jIvamukti meLave che, tyAre mukta-siddha-ziva kahevAya che. kathI rahita thaine mekSamaya thavu, tevA jIvone mULa svabhAva che. paNa jyAM lagI tevA purUSArtha na kare tyAM lagI tenA mUla guNunA svarUpane vikAza thata maiM hovAthI vyavahArathI dravyAtmA kahevAya che. kahyuM che ke drazcAtmA eTale asakhya pradezamaya zuddha jIva dravya sattAe svaguNu paryAya yukta che. temAM AtmAnA guNa jJAna darzana cAritra AdinA upayAga vinAnA jyAM lagI hoya tyAM sudhI dravyAtmA-jIva kahevAya che. tethI bIje kAI nahi paNa te AtmA jyAre sasAranA-karmanA nAza kare tyAre mukta kahevAya che. pUrve je dravyAtmA hate. te zuddha thavAthI--jJAnAdi guNane pragaTa karavAthI bhAvAtmA rUpa-maiAkSa-mukta vA ziva kahevAya che. kAraNake saMsAra tathA mekSa svarUpa thavu teja tenA svabhAva che. eTale saMsArItva ne meAkSatvanu kAraNa anukrame pudgala sacaitra tathA puddagala viyAgaja che tema nizcayathI jAvu. kAraNake jIva tathA pudgalane anAdi sa Myoga thavA rUpa jIvatuM vyApAramaya je lakSaNa te saMsAra, ane te pudgalathI chuTA paDavA rUpa je vyApAramaya svabhAva te mekSa samajavuM. A lakSaNa AmAnuM jANavuM. have AtmAne vikAzI thavAnA kAraNamAM nimitta kevA upayegI thAya che te jaNAve che. temAM keTalAka anya devene For Private And Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anugreDa mekSa hetupaNe jaNAve che - anyato'nugraho'pyatra, tatsvAbhAvyanivandhanaH / ato'nyathA tvadaH sabai, na mukhyamupapadyate // 7 // artha:-anya devane anugraha paNa te jIvanA svabhAvanA kAraNe saphala bane che. paNa bIjI rIte vicArIe te mukhya rIte anugraha ghaTI zakato nathI. 7 vivecana:-ata, taiyAyika, gadarzana ane vizeSika vigerenA mata pramANe "mahAnuddAm voniyau" zrI mahezvaranA anugrahathI jIva badha-viveka ne vrata niyamo ane mokSane pAme che. AvI rIteja zrI kRSNadeva, mahezvara, brahmA, bhavAnI, aMbA vigerenI kRpA jIvane zuddha jJAna, kiyA ane cAritranA lAbhanuM kAraNa thAya che. temaja saMsArama devava, cakitva, iMdratvanA bhegone lAbha paNa thAya che. ane aMte mezano paNa lAbha thAya che. A pramANe keTalAka matavALA mAne che. paNa ahiM gatavanA mokSa prAptinA upAyanI vicAraNA karatAM jIvone je lAbhAlAbha thAya, te jIvonA svabhAthI ja thAya che. paNa mahezvarAdikanI kRpA tevo lAbha ApavAmAM sAmarthya dharAvI zakti nathI, chatAM paNa bhakti bhAvathI mAnavAmAM Ave che. eTale mahezvarAdikane temAM kAraNarUpe mAnavA te uparathI kalpeluM ja mAnavuM. kAraNake mahezvarAdi devo je te upakAra karavA samartha hoya te sarva bhaktone muktimAM laI jAya kAraNake sarva jIvo upara mahezvarAdi maDAna devo kRpAvaMta hovA joIe. te mATe kahyuM che ke For Private And Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "Izvaraprerito gacchetu svarga vA zvabhrameva vaa| anya baturanIzoDa -mAmane suvAvo " zA artha:-jIvo IzvaranI preraNAthI svargamAM ke narakamAM jAya che. kAraNake jIva pote narakamAM javA Icchate nathI ane svargamAM javAnI svayaMzakti nathI. mATe IzvaranI kRpAthI jIva sukhI thAya che, ane avakRpAthI duHkhI thAya che, ema je kahe che te nathI. je jIva IzvaranI preraNAthI narakamAM jatA hoya te IzvaramAM karUNAbhAva naSTa thAya che. IzvaranI kRpAthI svarga maLatuM hoya to IzvaranI parama bhakti karanArA rAvaNa jevA raNamedAnamAM akAla maraNa na pAmata. mATe IzvaranI preraNuM svarga naraka vA mekSanuM upAdAna kAraNa nathI. paraMtu jIvonI tevA prakAranI pariNati eTale lezyAja kAraNa thAya che. gItAmAM jaNAvyuM che ke - "yaM yaM vAvismarambhAvaM, tyajante'ntye kalevaram / te temaviti taiya!, sarA tAvamAMvilaM che ? / artha:--zrI gItAnA AThamA adhyayananA chaThThAkamAM zrI kRSNa deva jaNAve che ke huM koMya ! he dharmarAja ! he arjuna ! jIvo je je bhAvarUpa lehyAnuM samaraNa karatAM maraNa pAme che te te bhAvayukata navA bhavamAM janma dhAraNa kare che. paNa tyAM kaI IzvaranI preraNA khapamAM AvatI nathI. kAraNake jIvane tevA prakArano svabhAva ja che ! jevA karma kare tevA prakAranAM sukha duHkha kamanA udayathI bhegave che. A kAraNathI e bhAva samajAya che ke, AtmAtho anya For Private And Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Izvara, paramezvara, mahezvara, zrIkRSNa vigerenI kRpAthI AtmA zudhdha jJAna, darzana ane cAritrathI svargavA mekSano lAbha meLavI zakatA hoya te A saMsAramAM kaI jIva naraka ke pazupaNe janma na pAme. koI dAsatva naja pAme. sarva saMsAra eka sukhamayaja hovuM joIe. vera, jhera, laDAI, TaMTA, khunAmarakI vigere na ja hovA joIe paraMtu jagatanuM AvuM vicitrapaNuM je dekhAya che, te pApakarmanA udayanuM kAraNa jANavuM paraMtu ApaNe tene paramezvarane anugraha kahIe chIe, te mAtra ApaNI temanA uparanI bhaktinuM ja adhikapANuM hovAthI upacAra bhAve mAnele upakAra che. satya rIte vicArIe te jIva vizeSanI cegyatA rUpa svabhAva, jJAna darzana AdinA lAbhamAM upAdAna kAraNa thAya che. jemake agya evA kapAsIyAmAM lAkSArasanI bhAvanA ApI hoya chatAM te kapAsIyAthI thanArA rUmAM lAla raMga pragaTa thato nathI. tema jIvanI yogyatA vinA pArakAnI kRpA kAryasAdhaka thatI nathI, mATe mahezvaranI kRpA ke avakRpA satya kAryasAdhaka nathI. te mATe jIvana tevA prakArane bhAva svIkAraveH Ama jIva svabhAva vizeSane svIkAra karavAthI jIvane saMsAra tathA mekSa Atmazakita vaDe ja thAya ema nizcaya mAnavuM joIe, paNa mahezvarAdinI kRpA ke avakRpA mAnavAnuM prayojana siddha thatuM nathI. Ama hovAthI ema nizcaya che ke "sAramAM toraMvAro AtmA pitAnAthI anyapudagala mAyA vA prakRtinA saMgathI saMsArI hoya che, ane tene abhAvathI mekSa thAya che. Agama zAstromAM jaNAvyuM che ke For Private And Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 AyA nALaladAnI, sadaMbhaLazojo vizuddha mud ho ! so saMsAre bhramai, eso doso khu mohassa // 1 // no gamutti gattA, basaMga-nimmajI-sahAya-LamI so vambhavayavano, phIjo so mohavasanAM // 2 // " artha :jo ke AtmA jJAna, darzana, cAritrarUpa svabhAva guNa zIlathI yukata hAvAthI vizuddha svarUpavaMta che. temaja amU, akartA asaMga, nila ane potanA guNa paryAya maya svabhAvamAM ramaNatA rUpa pariNAmI hAvA chatAM saMsAramAM deva, nAraka, manuSya ane tiryaMca vigere gatiAne pAmate hovAthI bhame che, tenuM ekaja kAraNa mahanIya karmonA vaLagADa rUpa doSaja che temaja e meAhana vazavatI hovAthI karma rUpa kavaca ( zarIra ) thI khaMdhAyA che, ane dInatAne pAmyA che. 1ra 4. Ama AmA satya eTale peAtAnA sahaja bhAvathI, anya svabhAvane dharanAra deha, iMdriya, mana, karma ane zveta, mAla, strI, putra, mAtA ane pitAnA sabaMdhamAM ra MgAye hovAthI tevA prakAranA kanA cega sabaMdha vaDe sa'sArItva dazAne pAmele che ema avazya samajavu. paNa AtmAthI anya izvara, paramezvara, ziva, kRSNa, zaMkara, brahmA, lakSmI. pAtI. bhavAnI, bhadrA mA ke kAtyAyinI Adi kAi upakAra ke apakAra karavA upAdAna bhAve kAraNa thatA nathI. dApi nimitte kAraNe mAnIe tA te paNa upAdAna kAraNanI alavattA hoya teAja nimitta kAraNa saphaLa thAya che. te vAta AAgaLa prasaMga AvatAM jaNAvAze. 7 For Private And Personal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 29 Ama izvara AdinI kRpA te kAryasAdhaka nathI, ema jaNAvIne have "purUSAta-eka brahma rUpa purUSa ja vastu svarUpe che. anya kaI vastu satya nathI" AvA prakAranA matane vicAra karatAM jaNAve che ke - kevalasyAtmano nyAyAtsadAtmatvAvizeSataH / saMsArI mukta ityetad-dvitayaM kalpanaiva hi // 8 // artha:--kevaLa eka AtmA che, anya kAMI nathI evA nyAyane mAnavAthI jIvanA be bheda saMsArI tathA mukta evI advaita bhAvanI kalpanA-mAnyatA cheTI Thare che 8 vivecana -eka AtmA che tenA vinA je draSTigecara thAya che te karma, zarIra, iMdriye, mana, rAjA, prajA, zeTha, nekara, purUSa, strI, mAtA, pitA, zatru, mitra, deza, gAma, nagara, parvata ane AkAza vagere te mAtra Atma svarUpaja che. tenAthI anya koI paNa nathI "brahma sat kaniSNA" ema ati bhAve mAnatAM eka AtmAja sada-vidyamAna che. tethI anya sarva asa-asatya-mithyA che. AvA nyAya nItine je svIkAravAmAM Ave te A badhe ' vyavahAra je cAle che, te vyavahAra naSTa thAya che. temanI mAnyatA jaNAve che ke "sarva padyavihuM brahma, neTa nArita na " "A badhu je che te nizcaya brahma che. tenA vinA bIju kAMI nathI." je je juduM juduM ghara, hATa, strI, purUSa, rAjA, pradhAna ane prajA dekhAya che, te eka brahma che. Ama ekAMta brahRAne-eka AtmAne svIkAra karI anya sarva For Private And Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 30 vastune tiraskAra karavAthI AtmAne sukha duHkhanA kAraNabhUta karmane saMbaMdha paNa na mAna rahyo. ane jIvanA je be bheda saMsArI ane mukata rUpe manAya che, eTale para brahmA, apara brahma ("pf drazna sAhya") rUpa je manAya che, tene paNa apalApa thaye. eTale tamee AtmAnI je be avasthA parabrahAaparabrahma rUpe mAnI che, te tamArI kalpanAne paNa lepa thaye. je ati eka AtmAna hoya te dAna, japa, pUjA, deva, gurU, dayA, iMdriyane nigraha, brahmacarya, vrata ane niyama pAlavAnI jarUra ja nathI rahetI. kAraNake eka aThata brahmaja hoya te karmanI sattA na hovAthI naraka ke devani, deva ke pizAcani kAMI rahetuM nathI. mATe eka AtmAja parama brahyA che, anya koI vastu nathI e mata asatya Thare che. ane jo ekaja advaita brahma-AtmAne svIkAra karIe te paramabrA ane aparabrahma rUpa saMsArI ane mukta ema AtmAnA je be bheda tame e pUrve jaNAvyA che, te tamArI kalpanA rUpe-asatyaja kare che. paNa vastu svarUpe siddha manAya nahi. eTale eka tatva mAnatAM drata rUpa AtmA ane paramAtmAnI kalapanA tame je mAnya karI che, te uDI jAya che. 8 A vAtane daSTAnta ApIne samajAve che - kAJcanatvAvizeSe'pi, yathA satkAzcanasya na / zuddhacazuddhI te raDyA-ratrANapaMrAya che ? artha:-pILI dhAtumAM athavA suvarNa rajamAM kAMcanapaNAnuM sAmya hovA chatAM jema satya kAMcana ane asatya For Private And Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 31 kAMcanane bheda vyavahAramAM jovAya che, chatAM te kalpanA mAtra che, temaja sarvamAM Atmatva hovAthI A mukta ane A saMsArI ema kahevuM te paNa kalpanA mAtraja jANavuM joIe. 9 vivecana -kaMcanatva eTale suvarNa bhAvanuM astitva suvarNa rajamAM ane pILI dhAtuomAM samAna hovA chatAM paNa zuddha-sarva kacarA rUpa mela vinAnuM ane azuddha-kacarA rUpa melathI yukta evI bhedanI kalpanA karI zakAya che? naja karAya? tyAM vastu abheda samajAya che, tyAM zuddhi ke azu ddhinI kalpanA karI zakAya ja nahi. jevI rIte zabda rUpa vAcaka- vinA purUSa rU5 vAcaka saMbhavI zakato nathI, tevI rIte AtmA vinA ahiM ati mata pramANe karma ke mAyA asat mAnelI hovAthI suvarNamAM je zuddhi azudhdhi kapelI che, tema je che te sarva AtmA che" ema vAtmavAda vaDe AtmAthI anyane abhAva hovAthI AtmAnuM saMsArItva ane muktatva siddha thatuM nathI. tethI saMzaya vinA eka mAtra AtmAnuM ja (brAnuM) astitva mAnavuM rahyuM. 9 have atra eka zaMkA Ave che ke AvI rIte je pUrve kaheluM che te karma avazya AtmAnA prayatnathI karAtuM hovAthI AtmA temAM kriyamAna thAya che. je je kriyAo thAya che te kartAnI apekSAthI-prayatnathI ja thAya che. tethI AtmA-purUSa pitAnI IcchA-pravRtirUpa kriyA karanAre siddha thAya che. pUrva mahApurUSoe kahyuM che ke--"kartA, pariNAmI dravya, karmarUpa pariNAma, kiyA paryAyakI phare, vastu eka traNa nAma 1" kartA rUpa Atmadravya pariNamI che ane karmagrahaNa mATe jevA jevA adhyavasAya rUpa pariNAma kare che, temAM For Private And Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmAnA je adhyavasAya thAya te AtmAnA paryAya thayA. kAraNake tethI AtmA bhinna nathI hotuM. eja kAraNe dravya nayathI AtmA eka hovA chatAM pariNAma rUpa paryAya nayanI apekSAthI kartApaNuM, kriyApaNe, karmanA bhekatApaNe paryAyathI anubhavAya che. AtmAthI karelA kamane bheTatA paNa AtmA che. tema chatAM paNa AtmA che. A badhuM karma saMbaMdhathI ja thAya che. kahyuM che ke-"tuM varSa zartha vArita vaparAtI " kareluM karma bhegavyA vinA koTi zata ka sudhI paNa kSaya pAmatuM nathI. A kAraNe tamAre karmane AtmAthI juduM svIkAravuM paDazeja. e eka vAta thaI. have te AtmA prathama sidhdha svarUpa zudhdha mAnavuM ke pahelAM karma jagatamAM hatA te AtmAnI sAthe joDAyA, e vAtane paNa vicAra karavuM paDaze. karmathI pahelAM AtmA ke AmAthI prathama kama che, tema paNa joIe nahi. kAraNake " tatvALo" gAyanA jamaNA tathA DAbA zIMgaDAnI jema temAM kArya kAraNe bhAva dekhAtuM nathI. tema jIvane utpanna thatAM karma lAgyAM che, tema mAnIe te java tathA karmane kArya kAraNa bhAva kevI rIte siMdha karAya? Ama je AtmAne prathama zudhdha mAnIe ane pachI kama lAgyA che ema mAnIe to AtmA prathama sidhdha hatA, pachI saMsArI thaye AvI zaMkA thAya che. teno uttara ApatAM jaNAve che - yogyatAmaMtareNAsya, saMyogo'pi na yujyate / sA ca tattattvamityevaM, tatsaMyogo'pyanAdimAn // 10 // artha:- jIva ne karmane saMga paNa jIvanI yogyatA For Private And Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 33 vinA saMbhavita nathI. tethI jIvane karma saMbaMdhanI je regyatA che, teja tene anAdi svabhAva che. tethI karmane jIva sAthe je sagA-saMbaMdha che te paNa anAdi kAlaneja samaja 10 vivecana -gyatA eTale jIvane karmane saMbaMdha thavAmAM tevA prakAranA anukuLa pariNAma rUpa svabhAva samaja. tenA vinA-megyatA vinA AtmAne karmano saMbaMdha naja saMbhave. kadAca tevA prakAranA karma baMdhananI egyatA vinAnA AtmAne saMbaMdha mAnIe, te karma saMganA abhAve te jIvenuM saMsArIpaNuM paNa na ghaTe. jayAre Ama che te pachI jIvane je karma saMbaMdhanI cegyatA che te ja tene svabhAva che, paNa upacArathI kapela svarUpa nathI ja, A prakArathI AtmA pitAnI yegyatA rUpa svabhAva pramANe karmabaMdhathI aneka niomAM tevA tevA zarIra vaDe sukha duHkhanA bhegane pAmavA rUpa avatArane pAme che. teja svabhAva rU5 jIvanI yogyatA samajavI. teja anAdi kAlIna vyatAthI karmane saMgasaMbaMdha, karmanuM baMdhAvApaNuM paNa jIvane anAdikAlathI varte che. A karmane saMbaMdha je anAdi kAlIna ko che, te paNa paraMparA-pravAha apekSAthI jIvanI sAthe jANa. parama pUjya gurUdeva jaNAve che ke - Atma karma saMbaMdha che. anAdine he raja kanaka draSTAMta ke; anAdi sAMta bhavya Azrayo, abhavyane huM kahuM, suNe vicAra kai 1 " artha--AtmA ane karmane saMbaMdha suvarNa ane raja-melanI jema eka rasa rUpe pravAhathI anAdi kAlane je kahevAya che, temAM bhavya jIvane anAdi kAlathI kamane saMbaMdha For Private And Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34 ceAgyatAthIja rahelA che. paNa samyag darzana, jJAna, cAritrarUpa ceAge paripakava kAle-mekSa thavA cegya kALe karma baMdhananI ceAgyatA nAza pAmatI jAya che, ane anAdi kAlathI dabAyelA Atma svarUpane pragaTa karavAnA purUSArtha rUpa yegyatA pragaTa thAya che. ceAgyatA rUpa svabhAvane pAmIne, jIva karmAMnA kSaya karI, kama dhananI yAgyatAne nAza kare che ne mekSa pAmavAnI ceAgyatA prApta kare che. AthI jIva tathA karma pazu adi kAlIna che. eTale jIvanI peThe kAla paNa aAdinA che. jema ke bhUtakALa ana ta gaye, vartamAna eka samayaneA che, bhaviSya kALaneA aMta AvavAnA nathI. paraMtu bhUtakALa Aja sudhInA jANIe, temAM samaya samayanA vadhArA thAya tethI bhaviSya kALanA samayo ochA thatA jAya paNa tenA aMta AvatA nathI, Aco kAla anAdi ana Mta hovA chatAM bhUtanI jeTalI vRdhdhi thatI jAya che, teTalI bhaviSyamAM hAni thAya che, paNa pratrADathI te te anAdi anaMtaja hAya che, 10 have te vAtane jaNAve che. yogyatAyAstathAtvena, virodho'syAnyathA punaH / atItakAlasApayat kintvAjJAto'yamIdRzaH // 11 // aya :--ceAgyatAthI jIva tathA pudgalAnA sayoga thAya che, tethI yAgyatA je navA prakAranI che tema na mAnIe tA vizeSa Ave che. bhUtakALanuM paNa tevI rIte sAdha paNa che. e zAstranI AjJAthI mAnavu joie. 11 bhAvArtha:---jIva ane karma pudgaaAnA sayega, tathA baMdhanA saMbaMdha pUrve kahelI cegyatA vaDe pravAhathI anAi For Private And Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 35 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAlIna che. temaja sAMta--atavAle che. jo tema na hoya te, prathama jIva kamaLapatranI jema zudhdha hoya, ane pachI tene karmonA saMbaMdha thayA che, tema jo mAnIe tA pUrva kahyA pramANe mahAna virodha Ave che, eTale jIva sAthe karmAMnA aMdhane Adi kAlIna mAnIe tA te kAryanA kAraNabhUta yeAgyanAnu paNa dipaNuM Ave che, tethI kabaMdhane paNa AdipaguM mAnavuM paDe, tethI te mukatAtmAnuM anatatva na rahe. te kAraNe sava darzItakAroe te cemyatAne anAdipaNe mAnela che. temaja ceAgyatAne AdivALI mAnIe te zudhdha nirajana paramAtmA sidhdhane paNa kadAcita ceAgyatA lAgu paDatAM karma adha thAya, tethI tema mAnavAmAM Ave te dharma kriyA, deva gurUpUjA, bhakti, dAna, ziyaLa, tapa ane bhAvanA vigere bhAkSa mATenI kriyA upara vizvAsa naja rahe, eTale te kriyAe kAi kare nahi. te kAraNe jIvanI sAthe anAdikAlathI pravAha pUrvaka AvatI caigyatA vaDeka sayega, karmAMbadha, ka tu bhetRtva vigere pravAhathI anAdi kAlanuM ja sidhdha thAya che. ahiM eka zaMkA thAya che ke kamane madha azudhdha adhyavasAya vadhu kare che. tethI te kabaMdhanu jIvane kartApaNu hovAthI, ka baMdhanI Adi AvI, tethI te tene anAdi kema kahevAya ? temaja evI zradhdhA paNu kema rahe ? uttara--evI tamArI zakA cegya che, paraMtu jema kAlanuM anAdipaNuM che, temAM paNa atIta kALamAM navA navA samayanA vadhArA thatA jAya che, ane bhaviSya kALamAMthI samaye kSaya thatA jAya che. temaja vartamAna samaya pratikSaNe For Private And Personal Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 36 pramANa kahalA jIva vizvAsa para na na Avate jAya che, te naSTa thatuM jAya che. to paNa darzanazAstromAM batAvelI AjJAthI pravAhathI kALanuM anAdi anaMtapaNuM manAya che, tema A AtmAne anAdi kALathI saMbaMdhita thayelI gyatA vaDe karmane baMdha tathA bhetRtva pravAhathI anAdi kAlanuM jANavuM. jinezvara paramA mAnA vacananuM pramANikapaNuM hovAthI, ane ApaNe temAM alpajJa hovAthI paramAtmAe kahelA jIva, karma ane tenA saMbaMdhanI regyatA vigere anAdi kAlanI che tema vizvAsa pUrvaka mAnavuM. 11 have pUrve mahezvaranA anugrahathI mokSa thAya che, teno vicAra vistArathI jaNAvatAM kahe che - anugraho'pyanugrAhya-yogyatApekSa eva tu / nANuH kadAcidAtmA syAd , devatAnugrahAdapi // 12 // artha:-- ke devane anugraha thAya che, paraMtu te paNa anugrahavA gya jIvanI yogyatA hoya, teja tenI apekSAthI saphaLa thAya che. paNa agya ANu-paramANu upara game teTalI kRpA karavAmAM Ave te paNa te aNu AtmA rUpe saphaLa thato nathI. ke mukitamAM ja nathI. 12 vivecana -mahezvara Adi devanI maherabAnIthI saMsArI jIva sarva kiyA vizeSa vinA paNa, gyatA vinA, mAtra kRpAnA balathIja je mukata-saMsAranA baMdhana vinAne thatuM hoya to jIvane zyatAnI apekSA nathI, paraMtu je jIvane tevo yogyatA hoya tene ja mahezvaranI kRpA thAya che. tema na hoya te, gyatA vinA teonI kRpA niSphaLa bane che. For Private And Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 37 ne tethI teo varadAnane lAla marAya, ju jemake rAvaNa vedAMta mate mahezvarane pUrNa bhakata hatuM, aneka varadAne temaNe ApyA hatA, chatAM vAnara sinyanA adhi pati zrI rAmacaMdra tathA lakSmaNe tene mAryo. prabhAva vinAne karyo. bhasmAsura paNa kahevAnuM varadAna chatAM marAye, tenuM kAraNa e ke teomAM tevA varadAnane lAbha levA jeTalI yegyatA na hatI. tethI teo mahezvarAdi devane anugraha hovA chatAM saphaLa na thayA. ahiM daSTAMta uparathI bhAvane samajAve che. aNu-pudagala vizeSa upara kadApi mahezvara, viSNu, brahmA vigere devane mahAna upakAra thAya te paNa te aNu Atmatvane pAmato nathI. pudagala bhAvane-jaDavabhAvane tyAga karI cetanya bhAvane pAmate nathI tevI ja rIte jIva pitAnI karmabaMdhanI yogyatA vinA bhavanuM bhramaNa karatuM nathI, temaja tevA prakAranI karma kSaya karavAnA kAraNa rUpa bhavyatvapaNAnI gyatA meLavyA vinA samyaktva, deva gurU dharmanI bhAkata pUjA, dezavirati sarvavirati rUpa cAritra, mekSa vigere pAmI zakatA nathI 12 A vAtane yathArtha rUpe bhAvatAM chatAM jaNAve che - karmaNo yogyatAyAM hi, kartA tavyapadezabhAk / nAnyathA'tipasagena, lokasimidaM nanu // 13 // artha:- jIvamAM karma karavAnI yogyatA hoya te ja te kamane kartA jaNAya che. tema ja na hoya te kartavamAM ati vyApti Ave. A vAta lekamAM prasiddha ja che. 13 vivecana -sAmAnya bhAve karma saMbaMdhI je kiyA For Private And Personal Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 38 eTale jIvanI pravRtti jenAthI karAya che, te jIva te karmane kartA gaNAya. jema ke maga Adi vastune pacAvavAmAM je kriyA che, tenI pravRtti karanAre je hoya te pAcaka kahevAya che. te yogyatA chate ja pAcakatva rUpa kartutva nAmane prApta kare che. bhAva e che ke, kArya karavAnI yogyatA rU5 sAmarthya jIvamAM hoya te ja te kartA, kartAnA nAmathI prakhyAta thAya che. A vAta sarva lekamAM prasiddha che. ema kahevAya che ke mitra cA viroSa mavani sa vArtA '' jenA viSe kiyA vizeSa thAya te kartA kahevAya che tethI virUddha-vipakSebIjA prakAre mAnatAM, bodha-ativyApti Ave che. pAkAdika kriyA karavAmAM ayogya hoya te te kevI rIte pAcaka kahevAya? na ja kahevAya. tema jIva je karma saMbaMdhI kriyA mATe ayogya hoya te kiyAne kartA naja kahevAya. A vAta sarva bAla gepAla strI vigere sarva lekamAM jANItI che ja. A pUrve je kahyuM che te nizcaya mAnavuM. kemake jyAM vastu pratyakSa hoya tyAM bIjA pramANu jevAnI jarUra nathI. tema ahiM paNa AmA pratyakSapaNe je kiyA kare che, tenA phaLa paNa tarata maLe che. jemake bhUkhyo hoya te jIva annAdina bhakSaNathI bhUkhane dUra karI sazakta bane che. ema ja je kriyA jenAthI thAya che tenuM phaLa te prApta kare che, anyanI kRpA mAtrathI kArya thatuM nathI. 13 pharIne A vAta AgaLa calAvatAM jaNAve che - anyathA sarvamevaita-daupacArikameva hi / mApnotyazomanaM ca tat , tattvatastadabhAvataH // 14 // For Private And Personal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha-anyathA-bIjI rIte mAnavAmAM Ave to te upacAra bhAva ja thAya che. tAtvika satya nathI tethI evuM upacArIpaNuM mApAtra thatuM nathI. kAraNa ke upacAramAM vastu svarUpatAne prAya: abhAva hoya che 14 vivecana -uparanA lekamAM jaNAvyuM tethI anyathA eTale bIjI rIte athavA pitAnI sevA prakAranI kArya karavAnI yogyatA vinAnA mANasane je te kAryane kartA mAnIe, te bAhya tathA atyaMtara sarva kAryo upacAra bhUta banI jaze. tethI jene kartA upacAra bhUta-vAstavika na hoya chatAM je tene kriyA-karma kartA manIe te yathAyogya vyavahAra kevI rIte bane? eTale te vyavahArane prAya: lepa thAya, jema kathAkAraka mANabhaTTa mANavakane siMha-vanI upamA Ape te upacAra rUpe thAya che. tethI te mANavaka siMha banatuM nathI tema chatAM paNa kartA mAnavAmAM Ave te tyAM kayo doSa che? te javAbamAM jaNAvavAnuM ke amuka kAma amuke karyuM e mukhya artha bhAva na thatAM, je manamAM Ave te artha karAze. A mukhya arthane cheDIne game tenA game te artha besADIe te AtmA, kama, kiyA, punya, pApa, dharma, adhama, vinaya, viveka, pUjya, pUjaka, karmabaMdhana, karmamuktatva e badhuM mAtra kalpanAthI upacAra bhAve kathanarUpa mAtra raheze. vAstavikapaNe tene abhAva Avaze. Ama AtmAne kaba dhanamAM ke karmathI mukta thavAmAM je yogyatAnI mukhya apekSA na mAnIe te baMdha, mekSa kriyA, karma, katA, upacArathI mAnatAM sarva zAstro azobhana bhAva-mithyA eTale satya kAryana jaNAvanArA nahi For Private And Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40 thAya. AtmAmAM tAttvika bhAvathI ka`baMdhanI tathA karma mukta thavAnI yogyatA nahi svIkAravAthI, karmAMthI mukta thai AtmA paramAtma bhAvane kadApi nahi pAmI zake. AthI ema siddha thayuM ke AtmA peAtAnI yogyatAthI mahezvarAdi devanA anugraha vinA paNa Atma zaktithI mekSa prApta kare che. ane yogyatA vinA paNa mahezvarAdinA anugrathI lAbha thAya teve je sarvAtmavAda te aparamArthika che, eTale asatya che ema siddha thayuM jANavu. 14 have kayAM kevI rIte upacAra karavA yogya che te svarUpa jaNAve che:-~~~ upacAro'pi ca prAyo, loke yanmukhyapUrvakaH / aestato'vvaraH sarva-mitsyane vyavasthitam / / 1 / / artha :-ghaNuM karIne TekamAM upacAra jyAM karAya che tyAM mukhya ane dhyAnamAM rAkhIne karAya che. ema je atre kahyuM che te ja vyavahAramAM dekhAya che. eja rIte mukhya vastune khAdha na Ave evI rItanA upacAra vyavasthita rahe che. 15 vivecana:--ahiM A ja vastuomAM upacAra thAya che te zuM ? upacAra karavA te vastune vyavahAra che ? ke mukhya vastune lakSya karIne karAya che ? te jANavu joIe. tethI jaNAve che ke jyAM upacAra-Aropa karavAnuM zakya hAya, tevI vastunA mukhya dharma-guNu svabhAvane anulakSIne lekavyavahAramAM yAtrAdikanA je Arepa karAya che, te upacarA For Private And Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yogya eTale anupacarita gaNAya, paraMtu jenuM svarUpa daSTi gecara thatuM nathI. temaja kadApi tema banavAno saMbhava nathI, tevI vAtane upacAra pramANika bhAve saMbhavata nathI, paNa vyabhicArI gaNAya che. jemake "memaraghara thato nI - nidhi :" merU rUpa ravaiyAthI devoe samudranuM maMthana karyuM, temAMthI amRta tathA viSa rUpa mAkhaNa nIkaLyuM. viSanuM mahAdeve pAna karyuM ane amRta sarva devone maLyuM. AvI upacAra karelI kalpanAmAM avivekI mANase vizvAsa bhale rAkhe paNa samyagU jJAnAnubhavanA vivekathI te te mithyAtva bhAvamaya ja che. ahi je zeSanAgane deraDAnA upacAra karAyo che, ane merUne reyAne upacAra karAya che. temAM keTalIka saMbaMdha vinAnI lokavAyakAne upacAra thayela che. paraMtu te mukhya vastunA yathArtha svarUpane jaNAvatA nathI paraMtu mithyAtva bhAvathI karAyelA vikalpanI vAsanA mehanIya karmanA jorathI uThelI hoya te ja anubhava thAya che. tethI prAyaH zabdathI lokamAM ayogya vastune paNa Arepa karAya che. have prastuta vAta ema samajavI ke mukhya arthane layamAM rAkhI tenA bhAvane anusAre je upacAra karAya, temAM yathArthatA daSTigocara thAya che. paraMtu anya upacArathI kahevAyele padArtha dekhavAmAM kadApi AvatuM nathI. AthI ema samajavuM ke jIvane karmabaMdhanI cegyatA hovAthI te jIva karmane baMdha karI saMsAramAM bhramaNa kare che. ane bhavya svabhAva rUpa yogyatA vaDe gurUne saMyoga thavAthI bhadrika pariNAma vaDe gharma sAMbhaLI, vinaya viveka vaDe samyagU darzana, jJAna, cAritrane pAmIne mikSa mArgamAM pravRtti kare che. tyAM gurU vA devanAM darzana, For Private And Personal Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upadeza zravaNa, dharmaprApti vageremAM gurUdevanI kRpAne upacAra karAya, te mukhya ane anulakSIne karate hevAthI te upacAra mukhyArthIne bAdhaka thato nathI. ane evI rIte sarva prakAre yathArtha bhAvanI vyavasthA siddha thAya che. 15 have hAlamAM kahelA graMthanI bhAvanA vyakata kare che. aidamparya tu vijJeyaM, sarvasyaivAsya mAvataH / evaM vyavasthite tatve, yogamArgasya sambhavaH // 16 // artha:-A apUrva graMthamAM je kaheluM che te uparathI eTaluM siddha thayeluM jANavuM ke AtmA, karma, indri, zarIra vigere tattvo jevA samyagu bhAve siddhAMtamAM kahelA che tevA svarUpe hAlamAM ApaNe joIe chIe. tethI A ega mAga paNa tevA Apta purUSathI kahevA hevAthI, vega mArganI prAptinuM rahasya vyavasthitapaNe kaheluM hovAthI te AdaraNIya che ema jANavuM. 16 vivecana -A pramANe pUrva Akhta purUe kahelA Agama graMthane, hAlamAM yoganA viSayanI prastAvanA karatA kahevAelA bhAvathI e ja paramArtha phalita thaye ke, jJAnAvaraNIyAda karma samudAyanA saMga vaDe, ane tenA vipAkanA udayamAM-bhega kAlamAM zarIra, idriya, mana, sukha, duHkha vigerene anubhava paNa jIva (kamodhIna AtmA ) kare che. e paramArthane yathArtha rIte samajavA jevuM che, tene barAbara samajIne AtmAnA jJAna, darzana, cAritramaya eganA svarUpane gurU upAsanA vizeSa lega mArgathI jANIne bhavyatvarUpa For Private And Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 43 vaigyatA vaDe yathApravRtti karaNa ne apU karaNa vaDe darzana mAhanIya karmonA upazamAdi karI samyag darzana rUpa zradhdhA pAme che. anukrame dezavati savistRta cAritra pAme, pachI apramAdi cAritra yoga vaDe kSapakazreNi pAmIne ghAtI karmonA kSaya karI kevaLajJAnAdi pAme. ata manAyeAga vagere yAgeAnA sabaMdhane tyAga karI aghAtI karmonA paNa kSaya karIne mukta thAya. A sarva purUSArtha AtmAnA yathA cAgyatA svabhAvathI ane che. ema yathArtha svarUpe tattvanI vyavasthA hovAthI, ane kalpanA rUpa aupacArikapaNuM na hovAthI AtmAmAM yeAgamAnI pravRtti meAkSane mATe sabhave che paNa jIvanuM vyakitatva, karma nuM eTale mAyA nA prakRtinuM astitva mAnIne tenuM astitA kalpanA mAtrathI upacAra bhAve mAnIe te yama, niyama, prANAyAma, tapa, japa, pUjA, pratyAhAra, dhyAna, dhAraNA, samAdhi, pratikramaNa, prArthanA, samIti, gupti vagere ceAga mAnI AvazyakatAne jarA paNa avakAza nathI rahetA. e paramArtha kharAkhara jANavA. 16 A vAta kahevAmAM zA mATe AvI? te jaNAvatAM vedAMta ane anya darzana tathA jaina darzanamAM bhASA vaDe je bheda che te jaNAve che. puruSaH kSetra vijJAna - miti nAma yadAtmanaH / vidyA prati: ma, tattvakSya tu aittaH // 27 || a:-purUSa, kSetrajJa, jJAna vigere AtmAnA jIvanA nAmeA che. temaja avidyA prakRti karma mAyA vigere AtmAthI anya evA puddagala karmAdikanA nAme che tema jANavuM. 17 For Private And Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vivecanaH-AtmA eTale purUSa ema jena tathA vedAMtI mAne che. sAMkhe, kApalIya tathA gamatavAdIo kSetravikSetrajJa eTale AtmA, boddho jJAna athavA vijJAna kahe che. vijJAnanI dhArArUpa kapelo jIva-AtmAne kahe che temaja vedAMtIo tathA bodhe karmane avidyA kahe che. sAMkhya tathA yoga darzanavAdIo tene prakRti ane jene tene karma kahe che. te te mAtra nAmanA bheda mAtra che. tethI te AtmA vA karmanA svabhAvamAM bheda paData nathI. tene karma kahe ke mAyA kahe ke prakRti kahe, te sarva saMsAra vyavahAranI pravRttinA kAraNe thAya che. temAM mukhyapaNe karma baMdhananA kAraNanI yegyatA che. tenI mukhyatA ane upacAritvane vicAra batAvyuM che. te pramANe svIkAra karatAM judA judA badhA ga zAstromAM sva sva darzanane bhASAnusAre bheda pADe che, te bhASAbheda ke zabdabheda nAma mAtrathI ja bhedavAlA rahe che. paNa pAramArthika rIte tAtvika bheda jarA paNa nathI. tevI rIte AtmA ane pagale bhinna che. te banenA paraspara saMyegathI upajate vyavahAra paNa paraMparAe anAdi che. te paNa gyatA vaDe ja che. 17 AvI rIte darzananuM judApaNuM hevAthI zabdane paNa bheda te avazya rahe che ja, te vAta AgaLa jaNAvatAM kahe che - bhrAnti-pravRtti-bandhAstu, saMyogasyeti kIrtitam / zAstA vandyo'vikArI ca, tathAnugrAhakasya tu // 18 // artha:-e saMganA bhrAMti pravRtti baMdha evAM nAma For Private And Personal Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 45 kahe che. temaja anugrAhakanA zAstA, vaMgha ane avikArI e nAma kahelA che. ema eka ja vastunA nAmane bheda che, paNa kAyane bheda jarA paNa nathI. 18 vivecana-jIvane karmanI sAthe je saMga thayela che, te paNa darzanakAra judA judA nAme oLakhAve che. vedAMtIo ane sauga eTale baudhdho AtmAne karmane je saMbaMdha che tene brAMti mAne che sAMkhe tene pravRtti kahe che ane je tene baMdha kahe che. ema saMga je AtmAthI anya che, tenA bhinna bhinna nAme kahevAya che tathA anugrAhaka eTale anugraha karanArane jene zAratAnA nAmathI, soga-bombe vaMdanA ( vaMdanIya-vaMdana karavA gya) nAmathI, ane ze tathA bhAgavata matavAdIo avikArI e nAme mAne che. vaLI te anuyAhaka eTale upakAraka Atene jene jinezvare, bAdhe budhdha, zive ziva, vaiSNava zrIkRSNa tathA bhAgavate rAma kahe che. jenA matamAM AtmA ega upaga vagere jeTalI vastuo kahelI che teTalI ja anya darzanemAM paNa kahelI che. paraMtu temAM mAtra nAmabheda ja che. tathA karmanI sAthe jIvana saMga je anAdi kAlIna che, tenA paripAka kALe zAstranA abhyAsa vaDe prAcIna kamane ochA karavA mATe tathA navA karmane AvatA rekavA mATe je kriyA thAya te saMvara kahevAya che. tevI rIte AtmA yeganI sAdhanA mATe je ucita pravRtti kare che, tethI kame kame veganI siddhi thAya che. A vastu jene mate vistArathI varNavela che. te viSe anya darzanakAree paNa nAma bhedathI keTaluMka kaheluM che. te darzana kArenI sAthe nAma bheda hevA For Private And Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 46 chatAM, sAdhyanA abheda AvatA hovAthI nAmanA bheda khAdhaka manAtA nathI. eka nAmanA aneka artha paNa thAya che, mATe bheda kema nathI ? tenA uttara ApatAM jaNAve che ke zrI jaina sidhdhAMtamAM mekSa mArga rUpa ceganu' je svarUpa hela che temAM anya zabda-nAmanA bhedyathI virodha nathI AvatA. paraMtu pariNAmane prApta thatA evA AtmAne sva-potAnI ceAgyatA vaDe kama viyeAga che ema aMgIkAra karavAthI sa darzonAmAM kahele cega kharAmara ghaTe che. mATe te pramANe avazya svIkAra karavA. 18 AthI zu siddha thayuM te jaNAve che:-- sAkalyasyAsya vijJeyA, paripAkAdibhAvataH / aucityA bAyA samya-gyogasiddhistathA tathA // 19 // artha: A jIva ane karmona sayeAga-saMbaMdhamAM sakala-sarva kAraNA rUpa yogyatAnA paripakava kAla thavAthI jIva, bhavyarUpa cemyatA vaDe, mekSane ucita pravRtti karatA, khAdhAnA jo abhAva hAyatA eTale samyaktva sahu jJAna prApta thayela hoya teA krame krame caiganI pUrNa sidhdhi pAme 19 vivecanaH--A sarva padArtho ke je jagatamAM vidyamAna che temAM jIva-AtmA, ane tethI anya je pudgalAkarma, iMdriyA, mata ane zarIra rUpe che tene jIva ane phanI sAthe AtmA ane anya kamanI sAthe--je samegasabaMdha anAdi kAlanA che te bhAvanA, abhyAsatA cegathI thayela anubhava vaDe, temaja zAstranA abhyAsa tathA sabhyag dana, cAritranA yogamaya abhyAsathI, karmanA vividha For Private And Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 47 vipAkenA anubhavathI, bhavyatvarUpa yogyatA vaDe tevA prakAranA anukula kAlane paripAka thaye chate, krame krame karmanI nirjarA karatA, kamenA vipAkono eTale AtmAthI anya je karma pulene bhega tene hasa eTale ochAza thata, jIvane mokSamArga egya ucita pravRtti thAya che. eTale yathApravRtti karaNa, apUrvakaraNa, graMthabheda, anivRtti karaNa, aMtarakaraNa, samyakva, dezavirati, sarvavirati, apramatabhAva, anivRttikaraNa guNasthAnaka, sUkSmasaMparAya guNasthAnaka, upazAMta meha, kSaNa guNasthAnaka vigere Atma cAritrarUpa samyaguyoganI kame kame vidhi ghatI karmanA hAsathI eTale nAzathI thAya che. ahiM AtmA jema jema sudeva gurU dharmanI sevApUjA bhakita karate, temane upadeza sAMbhaLate, apunabaMdhaka bhAve utkRSTa karma baMdha thAya tevI kilaSTa pravRttine tyAga karIne kapanAthI mAnela na hoya tevA, eTale upacAra vinAnA samyaga jJAna ane zradhA yukata cAritrarUpa anuSThAnane Adare che tethI veganI siddhi thAya che. 19 tema paNa have vizeSa jaNAve che - ekAnte sati tadyatnastathA sati ca yada vRthaa| tathA tAva , tamAkepa sAthaH | 20 che. artha-je ApaNe sarva padArthone ekAMte ja saddha eTale astitva dharanAra mAnIe ke ekAMte nAstika dharanAra eTale asadu mAnIe te temAM vastu svarUpatA na dekhAtI rahevAthI nakAmA ja paDe che. mATe te te padArthomAM tevA tevA prakAranI pariNAma pAmavA rUpa svabhAvanI je yegyatA For Private And Personal Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 48 rahelI che, te ja kAraNathI te padArthomAM nyAyapUrvakanI sAtA siddha thAya che. 20 --- vivecana: ahiAM ceogazAstramAM AtmAmAM ane ** tethI anya pudgalaAdi dravyeAmAM je je svabhAva vidyamAna che, tevA guNa paryAyarUpa svamAvanI apekSAe sadchatA athavA vidyamAna gaNAya che. ane temAM je guNa paryAya nathI, tevA guNa paryAyarUpa bhAvanI apekSAthI asad kahevAya che. tethI jo ApaNe kAi paNu dravya ke je AtmA-purUSa ke brahmarUpa che, tene ekAMte sad kahie, ane tethI anya pudgala Adi dravya je ApaNane nitya anubhavamAM Ave che. jenI sAthe anaMta kAlaneA saMbaMdha paNa che, tene asad-eTale ekAMta abhAvarUpa kahie. eTale "brahma sat navuM mithyA" brahma eka Atmatattva satya ane vidyamAna che. ane jagat eTale pRthvI-pANI--agni-AkAza-kAla vigere asatya che, abhAvarUpa che. ema je vedAMtI kahe che, te anakAMta dRSTinA syAdavAdathI vicAra karyA vinA kevI rIte pramANika manAya ? jemake AtmA je ekAMte sva ane para ane svarUpathI sad hAya tA, peAtAnA jJAna caitanyathI sad ane nitya che, tema para je jaDa rUpe rUpa, rasa, gaMdha zabda, spardhA svabhAvavALA pudgala bhAve sad eTale zAzvata mAnavA paDe. te te vedAMta mate aniSTa ja che, tethI syAdvAdamatAvalaMbana vaDe jaina darzana kahe che ke, AtmA jJAna darzanAdi guNathI sad satya che. ane parapudgala Adi jaDa dharmathI asat che. kAraNa ke AtmAmAM te dharma nathI rahI zakatA. temaja jaDa pudgala For Private And Personal Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 49 paramANuemAM caitanya dharma nathI rahetA. te caitanya dharmo dharmAvata AtmarUpe asat che. Ama dareka byAmAM anya dravyanA AstavanA abhAva rahetA heAvAthI svarUpe sapha, pararUpe asad, Ama AtmA vageremAM sad asad sAthe rahe che. te syAdvAda daSTinI apekSAthI jANavuM. eTale AtmA svadravyarUpe jJAnAdi guNanA AdhAra rUpe sata che. kSetrathI asaMkhya pradezamAM vyApaka bhAve sad, kAlathI tara, tAraka, tiya ca ane devanA bhatrarUpe pariNAma pAmavArUpa, athavA rAgadveSa Adi vaDe samaye samaye aneka adhyavasAyane dharavA vaDe sad che. bhAvathI saMsArItva avasthA varDa, pazcama bhAvathI jJAna, darzIna guNu rUpa paryAyAna pragaTa karavA rUpe sa che. paNa jaDa rUpa dharmAstikAya AdinA zuglRAne ane pudgalanA rUpa, rasa, gandha, zabda vigerene dharanArA nathI, eTale svarUpe sad ane pararUpe asad hAvAthI kathacita sad kacita asah svarUpavALA che. kahyuM che ke " drAriM catuvena, AyavyaapkaadisNbNdhisthitaanaaN svapariNAmAtpariNAmAntarAgamana hetuH sadrUpatA pariNatiH : Asta svabhAvaH tena sadrUpatA zeyA" have asapaNuM Atma dravyamAM kevI rIte rahe che te jaNAvatAM kahe che:- "anyajAtiyadravyAdInAM svIyadravyAdicatuSTayatayA vyavasthitAnAM vivakSite paradravyAdike sarvadevA'bhAvA'vicchinnAnAmanyadharmANAM vyAvRttirUpo yo bhAvaH sa eva nAstisvabhAtraH, yathA jIve svIyAH jJAnadarzanAyo bhAvA astitvena avadhAryA na paradravyattvenAstitA acetanAdayo ye bhAvA 4 For Private And Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa0 nAstitvena avadhAryAH tena svarUpeNa Atmani asadbhAve vartate " AmAM ema samajavAnuM ke svadravyAdikathI atitva hevAthI sad ane para dravyAdikathI asa6 Ama saTTa asadda bhAve sarva AtmAdika vastu rahelI hovAthI, ekAMte sarUpa ke asarUpa mAnatAM vyavahAramAM paNa bAdhakatA Ave che. tema mokSanI prApti rUpa lega mArgamAM karAtI pravRtine paNuM bAdhakatA AvavAthI ekAMtavAda vRthA eTale niSphaLa ja samaja. tetho ekAMtathI AtmA ane putra nitya paNa nathI tema anitya paNa nathI. jo ke sAMkhyo AtmAne ekAMta nitya kahe che - avinAza 4 dviddhi, cena samidaM tattama vinAzamavyayasyAsya, na kazcitkartumarhati // 1 // artha: A sarva carAcara padArthomAM je AtmA eTale je zuddha brahma che, tene ja tuM sadA avinAzI-traNe kALa abAdhita jANa AvA avyaya-sarvadA nAza ane janma vinAnA a yayI AtmAne vinAza karavA keNa samartha thAya tema che? koI tene nAza karI zakatuM nathI ? Ama ekAMta kuTastha nitya je AtmA hoya te janma, maraNa, bAlava, yuvAnatva, vRddhatva, purUSatva, strItva, pazuva, nArakatva, devatvarUpa pariNAma -paryAyena te na pAmavo joIe. deva pU. gurUbhakti, putravAtsalya, dayA, dAna, saMyama, tapa, vinaya, viveka. vidyAbhyAsa vagerenI kAMI AvazyakatA nathI rahetI. kAraNa ke pUjAdika dharma punya ane mukti mATe che, te nakAmA ja For Private And Personal Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 51. thAya che. kAraNa ke AtmAnI nitya eTale eka ja avasthA tamee "maytAnunaritharimAvo niraza." AvI kUTastha nityatAne svIkAra kare tevAthI anya pariNAmane pAmavAne abhAva ja Ave che. tethI upara jaNAvelA pega mArganI prApti mATe prayatna temane mATe vRthA ja che. have je bauddho AtmAne kSaNika-kSaNe kSaNe nAzavaMta mAne che. varakSati ravad pasAraraMtataH vADa" je kSaNika teja sa-satya padArtha che, tethI eka kSaNe upajIne bIjI kSaNe nAza pAme che. teonA mate jIvAtmA kSaNika hovAthI eka kSaNe janma, bIjI kSaNe nAza pAme che. temaja teo kahe che ke eka ja jJAnanI samaye samaye paraMparAgata je dhArArUpa A laya-vijJAnanI paraMparA teja sarve eTale jIvAtmA che. have je tevAja AtmAne kSaNika nAzavaMta savabhAva hoya te pUrva kSaNa uttara kSaNane saMskAra ApI zake nahi. je kSaNajIvI hoya, te bIjAnI utpatti vA saMskAramAM hetu na ja thAya, tethI jJAna tathA punya dharma je karAyuM hoya tenuM phaLa paNa te karanAra nathI pAmate. te dAMtathI jaNAvatAM " kRtapanAzA'kRtakarmabhoga-bhavamamokSasmRtibhaMgadoSAn / upekSya sAkSAt kSagabhaMgamicchan, aho mhaasaahsikprste"||1|| have kadAcita ema mAnIe ke pUrva kSaNika AtmA pachI thanArAne tamArA mata pramANe saMskAra ApI jAya che. te paNa je AtmAe pApa vA punya karyuM hatuM, tene karmanuM For Private And Personal Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para kULa na maLe, ane jeNe kAMI karyu nathI tene phaLanA upaparaMparA, bhatra nAza rUpa bhAga thAya. temaja AtmAne bhava mAkSa, smRtinA abhAva vigere dA AtmAne kSaNika mAnatAM Ave che: -------- avinAzI tu tadviddhi, yena sarvamidaM tatam / vinAzamavyayAsya, na kazcitkartumarhati // 17 // ( gItA adhyayana khIjAmAM ) artha:--he arjuna ! tuM AtmAne saDhA avinAzI che ema svIkAra kara, kAraNake tenA vaDe A badhuM jagata vyApeluM che. temAM navAnI utpatti nathI thatI, temaja jInAne nAza paNa thatA nathI, kAraNa ke je avyaya hAya, tenA na!za ke utpatti karavAne koi samartha nathI. AvI rIte je vedAMtI kahe che teonA matathI anuSTAtA kSaNa pachI rahetA na heAvAthI bhIma khAya ane zakunI bhagave ema asa'kha'dhatA Ave che. tethI bauddha mate paNa ceAgAnuSThAna vRthA thAya che. jainamate syAdvAda siddhAMta vaDe AtmA dravyathI nitya hovA chatAM, paryAyathI anitya che, " caT dravyaM sat ziyAjJari ' je dravya che te kriyA karanArU che. AthI ema samajavuM ke, dravya rUpe vastu nitya hovA chatAM paryAyarUpe-pariNita vaDe navA navA bhAvane pAme che. tethI paryAyathI vastu anitya che. temaja AtmA dravya svarUpe nitya haiAvA chatAM deva, mAnava, nArakI, tiya ca vigere bhAvane pAmavA rUpa paryAyavALA thAya che, te kAraNe anitya paNa che. tethI ema " For Private And Personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 53 samajavAnuM ke pUrve AtmA karma baMdhane egyatA dhArI hate. te bhavyatva rUpa svabhAva temAM raheluM hatuM, te kAraNe saMsAra saMbaMdhI karmane paripAka thaye chate athavA jJAnAvaraNIya Adi karmane pazama bhAva thaye chate, te jIvAtmA mokSa mArganA kAraNa rU5 gAnuSThAnamAM prayatna karanAre thAya che. paNa AtmAne ekAMte nitya vA anitya, tema karmAdi prakRtine ekAMte sa6 vA asadu mAnatA ganuM anuSThAna niSphaLa jaNAya che. kevI rIte? veganuM anuSThAna karanAra vegIne je sarvathA sada mAnIe te, te yegI jema svarUpathI sad che, tema para rUpathI paNa sad thAya che. ema pararUpa sada thAya te pitAnA svarUpanI hAni Ave che. eTale yegIne svarUpane abhAva thato hovAthI vegane abhyAsa niSphaLa thaye samaje. kAraNake svarUpane para svarUpathI hAni lAge che. temaja ekAMta asadu mAnatA svarUpanI paNa asattA-abhAva che, tethI paNa yogAbhyAsa nirarthaka thAya che. kAraNa ke pitAnI asattA hoya te yogAnuSThAna ne tenuM phaLa keNa bhagave? jema gadheDAnA ziMgaDAnI hayAti DAhyo mANasa mAnatuM nathI, temaja te ziMgaDAnA hevApaNuM rUpa-vAsanA rUpa phaLane paNa svIkArate nathI. te kAraNe sva-pitAnI asattAnuM hevApaNuM mAnavuM te paNa cheTuM che, tethI eja phalitArtha AvyA ke AtmA svadravya, kSetra, kAla ane bhAva rUpe astitva-sattA svarUpa che, ane para svarUpe paradravya, kSetra, kAla ane bhAvathI asa-nAstitva svarUpe che. For Private And Personal Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tethI svarUpa para rUpa vaDe sAsatvapaNAnI potAnI cAmyatA hAve chateja rahe che. teja rIte aneka prakAranA pariNAma pAmavAnI ceogyatA hovAthI AtmAnA astitvanA kULa rUpa, te AtmAnuM piraNAmIpaNA rUpa lakSaNa che. tethI A yAganuM anuSThAna, tapa, japa, svAdhyAya, devapUjA, gurUbhakita, satttAnukaRpA vigere dharma kriyA rUpa yoga saphaLa thAya che. eTale yAganuM anuSThAna mekSa rUpa svasAdhyane siddha karavAmAM samartha thAya che. mATe jo ApaNe AtmAne svarUpathI sa, para rUpathI asad ane piraNAmI mAnIe tAja A yogAnuSThAna saphaLa thAya che. rvALAmo thomsanamAM na ca sarvathA vyavasthAnam, na ca sarvathA vinAzaH prinnaamstavuM vimiTTaH ( dharmabiMdu pAnA 107 me ) pariNAmane pAmavuM eTale sarvathA eka svarUpe kuTastha rUpe avicalita rahevuM ema paNa nahi temaja sarvathA vinAza pAmavuM ema paNa nahi. paraMtu pUrvanA pariNAma rUpa paryAyane cheDIne navA paryAyane prApta thavuM. jemake suvarNanA kuMDalanuM kuMDala bhAve naSTa thaI ne mukuTa bhAve khanavuM, te pariNAmamaya banavu tene paDite pAMca kahe che. tevIja rIte tevA prakAranI ceAgyatAe bhavyAtmAmAM rahelI hovAthI, kALanI paripakava avasthA thaye chate, te AtmAe karelA ceoganA abhyAsanI saphaLatA rUpa samyagdarzana, jJAna, cAritra rUpa dhanI ArAzvanA karmanA kSayamAM hetu banIne mekSa rUpa phaLa prApta karavAmAM saphaLatA prApta kare che. paNa niSphaLa thatI nathI. 20 e pramANe AtmAnu svarUpathI sad ane para rUpathI For Private And Personal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir asada eTale kathaMcit nityAnitya vigere svarUpa siddha karyuM, tethI tene lagatA karma, dravya pugala, iMdriya, mana, kAyA ane AtmA tathA pudgalanA lakSaNe-ravabhA paNa siddha thayA, tema jANavuM joIe. te have jaNAve che - devaM puruSakArazca, tulyAvetadapi sphuTam / yujyate evameveti, vakSyAmyUlamado'pi hi // 21 // artha:-deva ane purUSAkAra e be tulya che te vAta pragaTa che. to paNa te kevI rIte ghaTe che te vastunuM vivecana AgaLa kama krame kahevAze. 21 vivecanaH-deva eTale pUrve karelA zubhAzubha karma, ane purUSAkAra eTale purUSane-AtmAno vyApAra e baMne vastu pragaTa rIte vicAratAM sarakhI zaktivALI jaNAya che. anya zAstromAM je purUSArtha saMbaMdhi siddhi kahelI che, te vastuta: caritrAgaja che ema pragaTa bhAve jaNAya che. ane vicAra karatAM eja nyAya pramANe anubhavamAM Ave che. te vAtanuM vivaraNa AgaLa ame karavAnA chIe, tethI paNa deva ane purUSAkAra-purUSArtha athavA vIryanuM tulyapaNuM keTalA aMze che te batAvAze. phakata A veganuM ja tulya paNuM che, eTaluM ja nahi, paNa AtmA saMbaMdhI je jJAna darzana caritra vigere kriyA yega che, te deva karatAM baLavAna che te paNa anukrame samaye kahevAze. 21 have "carAdinI zuddhi vaDe Atmaga kevI rIte zodhAya" e zaMkAne uttara ApatAM jaNAve che ke For Private And Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. paraMparAya rAtarAga kokazAstrAvirodhena, yadyogo yogyatAM vajet / zraddhAmAtraikagamyastu, hanta neSTo vipazcitAm / / 22 / / artha: leka tathA zAstronI sAthe jenA virodha na AvatuM hoya te yathArtha gyatAvALa hoya, temAMja ganI lakSaNatA ghaTe che. tethI tenA vinA ekalI aMdha zraddhA mAtrathI mAnelA gi vicArene paMDita purUSe ISTa mAnatA nathI. 22 vivecanaH--lekamAM eTale sAmAnya janatAmAM cAlatI saMsAra vyavahAramAM upayegI paraMparA pravRtti sAthe anya vedAMtI sAMkhya, vaizeSika, gotamIya, nyAya bauddha vigere zAstro sAthe vastutatve virodha Avate homathI vItarAga deva praNata jaina zAstro vaDe kahevAyelA gata yathArtha ghaTe che. tethI A yogatattvanuM vivecana karavA pravRtti karAya che. jenAthI AtmA svayogyatA vaDe tAtvika ga bhAvane prApta kare che. paNa AtmAne ekAMta nitya vA anitya mAnoe te temAM gatattvanI vAstavikatA samajAtI na hovAthI cAritra yegane lAbha prApta karI zakAtuM nathI. te A pramANe che - je AtmAne ekAMtathI nitya mAnIe to eka avasthAne tyAga karIne bIjI avasthAne prApta na karI zake. kahyuM che ke * mAgutAlukAjolAvamAravaM nica" jenAza na pAme, utpanna na thAya ane niraMtara eka svabhAvamAM rahe tene nitya kahevAya che. je AtmA ekAMtathI te nitya hoya te nara marIne nArI na thAya, manuSya nArakI ke pazu na thAya, saMsArI mokSa na pAme. tene sarvadA sarvathA eka rUpa rahevApaNuM For Private And Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 57 hovAthI, anya avasthAnI prApti thatI nathI. tevI rIte AtmAne ekAMte anitya mAnIe te AtmA nAzavaMta hAvAthI kSaNe kSaNe paNu anya svarUpa prApta karavAnI zakti dharAvI zakatA nathI. tethI ka Mcit nityAnitya svarUpane dhAraNa karatA AtmA dravyAki nayathI nitya ane paryAM. cArthika nayathI navA navA pariNAma ane bhatra pariNAmane dharatA hovAthI anitya che. ema sa leAkane anubhava thAya tevu leAkamAnya ane syAdvAda nyAyamaya jaina zAstra hovAthI nyAyayuktithI vastu svarUpanA nirNaya karanArA paDitAe gocarAdinI zuddhipUrvaka Asa-sarvajJa praNIta AgamAnA abhyAsa karI, yoga tattvane zeAdhavu joI e. have ahiM AMgAcara eTale jenAthI IMdriya tathA mana vaDe vastu svarUpane nizcaya karAya te bAhyathI pratyakSa rUpa-gocara rUpa jJAnanA anubhava kahevAya, pazu te dareka jIvate eka sarakhA na thAya, kAraNa ke jevA jevA jJAnAvaraNu karmonA kSayApama thayA hoya tevA tevA bhinna bhinna anubhava thAya che. ane mithyASTine viparIta thAya che. paraMtu pUrNa jJAnavata-kevaLI paramAtmA sarva vastuone yathA svarUpe jANe che, dekhe che, tethI sarvajJA sa gocara che. teoe kahelA upadezamaya AgamamAM varNavela satya svarUpa te sageAcara che. ane ApaNe Agama cheDIne manasvipaNe karelA nizcaya azuddha gocara rUpa che ahIM zAkAra jaNAve che ke yuddhAgamathI rahita je azuddha gocaravaMta vALA mahiSa kiladeva, pataMjale vigeree nirUpaNa karelA yoga zabdanA atha yathArtha avakAza For Private And Personal Use Only
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 58 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prakAzavALA che. temaja kapila Adi mahiSa Ae vedAdi AgamathI yAganI pravRtti mAnI che. " zvet vanAt pravRtti evA nyAyane anusAre cega mAga mAM pravRttiA sabhava jaNAvye che. tenu kema samajavu?" A zAnA uttara ApatAM jaNAve che ke "zrI kapiladeva pataMjali vigere yAgIoe veda vedAMta upara viveka vinA aMdha zraddhA rAkhI che, te kAraNe pUrvApara sthira dRSTithI te AtmA ka` vigere tatva saMbaMdhi vicAra karI zakela nathI. tethI svadarzananA Abhiniveza rUpe thatA pakSapAta vaDe tevA prakAranuM svarUpa kavAyuM che, ema amArA nizcita mata che. AthI e mahiSa AnA mata Adhita DAvAthI svIkAravA cegya nathI. ni:pakSapAta-madhyastha paDitAe te deva gurU dharmanuM svarUpa kaSa, cheda ane tApa vaDe parIkSA pUrvaka zuddha karI te upara pUrNa zraddhA pUrNAMka yAga mAga mAM pravRtti karavo joIe ema pUjayazrInA mata che 22 "" tathA AgaLa jaNAve che vacanAdasya saMsiddhi - retadapyevameva hi / daevAdhita tasmA letanmukhya diavaLA ! 22 || :7 * a: A yoganI sAcI siddhi Agama pramANurUpa vacanathI thAya che. tethIja mAnavA ceAgya che kAraNake evA Agama vacanAmAM jevu kahyu che tevuM anubhavamAM Ave che. tethIja ISTa ane abAdhita che, te kAraNe AtmAnu hita ci MtavanAre ane avazya zeAdhavu joie. 23 For Private And Personal Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 59 , vivecana:-vacana eTale Apta evA sarvajJa kevaLI paramAtmAe upadezelA akhAdhya vacana samUha rUpa te AgamA siddhAMta che. te vaDe mAkSamA rUpa gatvanI sAcI siddhatA thAya che. kAraNu ke AtmAM tathA karma ane tenA vipAka, te karmonA nAza karavAnI je kriyA ane anubhava tathA jJAna cAritra vigere yAgAno siddhatA anubhavamAM Ave che, mATe sarvAMga Apta-paramAtmAnuM kahevu cathA che. te anubhavathI jarApaNa virUddha Avatu nathI. kAraNa ke leAka vyavahAramAM je mane che te sarva bhAvane teo jANe che, tethI te Apta purUSanA kahevA pramANe vartavuM joie. ApaNane tevuM jJAna na heAvAthI ApaNane te dekhAtu nathI, tethI temanA kahyA pramANe ApaNe tevu.... " vasroviyo mAnaM vacanaM paraleAkanA hita mATe paNa te Apta purUSanuM vacana avazya mAnanIya che, ema svIkArIne A mahita mATe te purUSapravare kahelI vidhi pUrNAMka pravRti karavI joie. paNa je vacanamAM " rRTrepravAdhiravuM " pratyakSa jotAM jyAM ISTa tattvanI geAcaratA na thAya" paNu virUddhatA AvatI hAya, tevA purUSonA vacane bAdhita jANIne tevI kriyAmAM AtmAnuM hita na dekhAtu hovAthI pravRtti na karavI joie. mATe e pramANe AtmA pariNAmI mAne tenA mata pramANe pUrva kAlIna kama cegathI jema sukha du:kha, ca nIcapaNa thAya che tema yathApravRttikaraNa, apUrva karaNu, graMthIbheda, samyaktva, dezavirati, sarvavirati, apramAditva vigere paNa cAritrayeAga piraNAmI AtmAneja ghaTe che. paNa kuTastha nitya AtmAne avasthAnu bhinnatva ghaTatuM nathI. For Private And Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAraNake "adacunAnunniji nirca" AvI kuTastha nityatA je AtmAmAM hoya to te kAMI paNa pravRtti naja ghaTI zake. tethI saMsAra ke mokSanI kriyA rUpa ga pravRttine asaMbhavaja Ave che. te mATe AtmA je pariNamI hoya teja sukha duHkha rU5 tevA tevA karmanA vipAkane bhegave, ane anukuLa samaye mokSane jANavA mATe tenA AtmAmAM pariNAmIpaNuM hevAthI ja, upadezaka pUjya gurUonA upadeza rUpe temanA mukhakamaLathI nIkaLatI bhASA sAMbhaLIne pachI tevA prakAranA pariNAma thAya che. te ApaNane anubhava thatuM hovAthI vacanathI ja pravRtti thAya che. tethI pariNamItva siddha thayuM. mATe tevA pUjya Apta arihaMta, gaNadhara, pUrvaghara, AcArya, upAdhyAya, tathA sthavara gurUnA vacanamAM vizvAsa lAvI, temane upadeza manamAM dhAraNa kare, ane jyAM pratyakSa bhAve anubhava thAya tathA Agama, anumAna, pratyabhijJA evA daSTa pramANathI bAdha eTale virUddhapaNuM na AvatuM hoya, temaja AtmAnuM sarvathA pAramArthika pUrNa ISTa hoya tevA anubhavathI siddha thanArA evA yegamArgamAM pravRtti karavI, paNa vicAra karatAM je atAtvika lAgatAM hoya, te vacanamAM aMdha zraddhAthI jenI buddhi haNAI heya teonA vacanamAM virodha Avato hovAthI AtmAnuM hita karavA IcchatA DAha paMDitAe te mAge vicaratAM vicAra karavo joIe. 23 have "AvA gatatvanA vacane zA kAraNe vicAravA joIe?" te kahe che - For Private And Personal Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2il dRSTavAdhaiva yatrAsti, tato'dRSTapravartanam / asacchraddhAbhibhUtAnAM, kevalaM vAdhyamUcakam // 24 // artha-jyAM pratyakSa anumAna, pratyabhijJA vigere pramANathI vastunI siddhi na thatI hoya; pratyakSa doSa jaNAte heya, tyAM adai eTale na dekhAtA pArthI mATe temanA kahelA vacana upara AdhAra rAkhIne pravRtti karavI ema je leo kahe che, te to asatya mithyAtvamaya aMdha zraddhAthI haNAyelA mANasanuM ja kArya che tema pUjyazrI jaNAve che. 24 - vivecanaH-daSTa pratyakSAdi pramANathI, tathA Agama pramANathI dravya svarUpa tathA guNa paryAya svarUpa temaja AtmAnuM ane karma vigere padArthanuM pariNAmIpaNuM kaheluM che, ane tema anubhavAya che. te pachI anya pramANathI paNa avazya prApti thazeja. paraMtu jyAM pratyakSa tathA AgamathI virUddhatA dekhAtI hoya, ane je zAstromAM AtmAdi dravyane ekAMte nitya vA anityapaNane vivAda hoya, eTale vedAMta, sAMkhya, kapila, gautamIya tathA AkSapAda prata graMthamAM AtmAne ekAMta nitya mAnya che, ane boddhoe kSaNika mAnya che, temaja vedAMte AtmAne ekAMta nitya ane mAyA-karma prakRtine ekAMta anitya vA abhAvamaya mAnI che. jyAM AtmAnuM pratyakSapaNe pariNAmIpaNuM anubhavAya che tyAM te maharSionA AgamamAM virUddhatA AvatI hovAthI keTalAka aMdha zraddhALu leke adaSTa eTale je pAMca iMdriya tathA mananI sahAyatAthI sAkSAta na dekhAtA evA arthomAM-padArthomAM, AtmA nitya For Private And Personal Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che, sarvavyApaka che ane pratyakSa dekhAtA zarIra, kaMcana, bhuvana vigere asadda eTale ekAMta kheTA che-abhAvarUpa che, evuM kahenAra AgamamAM aMdhazraddhA-vizvAsa rAkhavAnuM kahe che, ane evI aMdha zraddhA pUrvaka, phaLanA arthe yama niyama vigere anuSThAnamAM pravRti karavAnuM kahe che. paraMtu AvI asatya je zraddhA eTale rUci asuMdara eTale agya che, mATe te pramANe pravRtti karavI yogya nathI. kAraNake dhaturAnuM zakSaNa karanAre pathara vA iMTane suvarNa che evI zraddhAthI juve che, tema avivevAlI aMdha zraddhAthI viela thayelA purU kevaLa bhrAMtimAMja layalIna banelA rahe che, paraMtu tethI kadApi paNa ISTa phaLanI siddhi saMbhavatI nathI. 24 evI rIte je ISTanI siddhi na thatI hoya te kevA purUSanA vacana pramANe pravRtti karavA gya che te jaNAvatAM pratyakSeNAnumAnena. yadukto'rthoM na bAdhyate / dRSTe'dRpTe'pi yuktA syA-tmavRttistata eva tu // 25 // atha -AtmA pudagala vigere je je arthomAM pratyakSa pramANu tathA anumAna pramANathI virodha Avato na hoya, tevA pratyakSathI anubhavAtA ane devaleka mekSa vigere Agama anumAna Adi pramANanI yukitathI anubhavAtA arthomAM pravRtti karavA gya che ema jANavuM. 25 vivacana -pratyakSa eTale pAMca Idriye ane manathI je je arthane nizcaya karavAmAM pravRtti karAya che, te vyavahAra For Private And Personal Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pratyakSa jANavuM. ane liMga eTale cihna tenA vaDe liMgIanumeya padArthono nizcaya karAya che. jemake "to ha. mA dhUmA" anumAna rUpa liMga dhumADAnI sAthe anumeya vahnine saMbaMdha sarvatra jevAya che, tethI anumeya apratyakSa agnine nizcaya karAya che. tevI rIte AtmA kama Idriye mana vaDe Aje ya che, A bhega bhakatA che. tene bIjA padArthonuM svarUpa pratyakSathI jenuM phala dekhAya che, tevA phalanA kAraNabhUta karmonA anumAnathI paNa nizcaya karAya che. temaja AtmA-jIva vigere bAhya vyavahAra pratyakSathI nahi dekhAtA arthamAM paNa Icchita ceSTA vaDe bAlakamAM dhAvavA mATe mAtAnA stanane mukha aDADavuM evuM ahiM nahi zikhavADayA chatAM karavApaNe, AtmA-jIva pUrvakAlamAM hato, ane tevI ja rIte ahiMthI navA bhAvamAM paNa janAre che, ema anumAna jJAnathI anumeya je adaSTa kiyAnI paNa siddhi thAya che, tethI pariNamI svabhAvathI AtmAnI siddhi Ave che, paNa virodha rUpa bApa Avato nathI, tethI pitAnA saMvedana vaDe huM sukhI huM du: khI evA anubhava jJAna vaDe AtmAnuM pratyakSa dekhAvApaNuM che. temaja anya padArthomAM zarIra, i drive, mana, sukha, du:kha, lAgya, bhoga vigeremAM pravRti paNa huM bhAvathI karAya che tevI ja rIte anumAnathI tathA Ata purUSanA vacanathI sva-A5varga vigere adaSTa pada mAM zraddhAthI yukata pravRti yathArtha ghaTe che ke kema? tene vicAra karIne yugamAM pravRtta thavuM, te kAraNe karavA egya kattAmAM pravRttinI upAdAnatA, ane abhakSya, apeya, agamya kAryothI nivRtti eTale tyAga rUpa pravRtti karAya che, teja egya che. For Private And Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tethI te pramANe pUjya Apta purUSathI kahevAyelA vacanathI saphlega mArgamAM pravRtti karAya che, paNa anAta evA ajJAnI manuSyanA bhaMsaka-virUddha vacanamAM vizvAsathI pravRtti karavI te mahA anarthanA hetu bhUta hovAthI karavA gya nathI. 25 tethI virUddha pravRtti doSamaya che te batAve che - ato'nyathA pravRttau tu, syAtsAdhutvAdyanizcitam / vastutattvasya hantai, sarvamevAsamaJjasam / / 26 // artha:-tethI pUrve kahelA tavethI je virUdhdha pravRtta karAya te A kriyAmAM sAdhupaNuM che ke asAdhupaNuM vigerenA paNa nirNaya na karI zakAya ane vega tatvarUpa vastunA svabhAva paNa asamaMjasa banI jAya te kAraNathI zraddhApUrvaka pravRtta thavuM, 26 vivecanaH-te kAraNe pUrve kahelA guNavAlA vacanathI virUdhdha eTale judI rIte dharmanI pravRtti dharmArtha leke kare te satya ke asatyane viveka na rahe, eTale pAMca idriya ane manathI pratyakSa jJAnamAM vyavahAra saMbaMdhI je anubhava Ave che, temaja rAgadveSa rahita vItarAga mahAna tIrthakara, gaNadhara, AcArya, upAdhyAya, sthavIra sAdhu purU e je tatvajJAna ane kriyA anuSThAna ApaNane ApyuM che. temaja vyavahAramAM paNa tevuM daSTigocara keTaluMka thAya che, te uparathI heya, upAdeya, tathA seyane anubhava thayela hovA chatAM paNa mehanA udayathI tevA uttama guNavAlI prabhunI vANIthI anya rIte yama, niyama na pALavA, brahmacarya na pALavuM, mAdA atyaMtara zuddhi na rAkhavI, devapUjA, gurUbhakti, For Private And Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAdharmika vAtsalya japa, tapa, svAdhyAya vigere na karavAM, aDhAra pApa sthAnakane sevavA vagere, vastu svarUpane samajyA vinA dekhAdekhIthI je mokSAthI purUSo adhama ne paNuM dharma samajIne pravRtti karatA rahe, to A satya mArga che ke anya mAge che, tevo viveka nizcayapUrvaka kevI rIte thAya? AvA kAraNe mokSamArga rUpa yogatatva eTale AtmA, kama, tenA lakSaNo tathA pariNAmenA jJAnane nizcaya na ja thAya paraMtu anubhavapUrvaka samyam jJAna vaDe AtmA, kama, tenI pariNati svabhAva vigere tattva svarUpane nizcaya ane purUSanA atyaMta zuddha vacana vaDe ja yathArtha thAya che. te kAraNe mumukSu-dharmanA athaoe AtmabhAvanI avicalita icchA-zraddhA vaDe pravRtti karavI joIe. tevI pUrNa zraddhApUrvakanI IcchAthI caganI pravRtti tAtvika bhAve thAya che tenI virUddha-AtmA karma vigere tattvanA yathArtha nizcaya karyA vinA ja svaccha-svataMtra bhAve je pravRtti thAya che, tethI tA khedapUrvaka kahevuM ja paDe che ke varatutattvanA yathArtha nizcaya vinA je je pravRtti thAya che, te sAthe A bhavamAM naja padabhava mATe akalyANakArI thAya che (tethI ayathArtha kiyA asamaMjasa-asaMgata kahevAya che. ) mATe ahiM e kahevAnuM ke nizcaya-vyavahArathI vata tattvane yathArtha bhAva jANyA vinA vyavahAranI pravRtti banI nathI. ane aAvaka zraddhApUrvaka dharmavyavahAra karavAthI kadApi jarA paNa dhamaga rUpa phalanI siddhi thatI nathI paNa mAtra anarthakA ra ka thAya che. 26 " che ma che, te pachI yathArtha--tattvathI vadhI rIte For Private And Personal Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir da vyavasthA thAya ? ane kevA kevA jJAnapUrvaka sala dharma pravRtti thAya, ke jethI phUlathI voMcita na rahe, te jaNAvatAM kahe che:--- tad dRSTAdyanusAreNa, vastutattvavyapekSayA / tathA sAhimeTreDavi, sAdhvI tattvavyavasthitiH / / 27 / / artha :--te kAraNathI pratyakSapaNe dekhAtA vastu svarUpane anusAre temaja AgamAdika graMthAmAM kahelA aSTa vastuonA svarUpanI apekSA vaDe nizcaya karI zakAya che. jo ke tyAM vacananA bheDha dekhAya che, teA paNa tattvanI vyavasthA vivekI purUSo vaDe yathArtha ( sArI ) thAya che. 27 vivecanaH--te kAraNa mATe vyavahArI pratyakSa pramANa vaDe zarIra, bhAga, bhAgya, sukha, du:kha vigerenA, tenA svabhAva zuzu paryAyane nizcaya jema pratyakSa thAya che, tevI ja rIte AtmA, kra, svarga, mekSa vigere aSTa vastunA sAcA nizcaya ( anyathA anupapatti) khIjI rIte jyAM manavuM azakaya hoya, tyAM dekhAtI vastuthI aSTa vastune nizcaya karAya che. tevI rIte anumAna tathA AgamavaDe vastunA nizcaya karAya che. jemake je je pariNAmI svabhAvane dhAraNa kare che, te te ja vastu che. tevI apekSA vaDe AtmAne karma nuM zubhAzubha adhyavasAyathI sukhadu:khAdi dvArA vedana thAya che. temaja aDhAra pApasthAnakanA nirodha-saMvara karavAthI, tapa, sayama, brahmacarya, kSamAdi ti guNarUpa dharmIne ArAdhavAthI svarga tathA meAkSanI prApti thAya che. tevI rIte aneka darzanIya cegazAstromAM sAbheda, nAmabheda, zabdabheda For Private And Personal Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 67 hovA chatAM, jyAM sAdhya je mokSarUpI phala tene abheda hovAthI, sarva darzanIya zAstro sAthe tattva vicAraNanI sArI vyavasthA thAya che. jo ke purUSa, kSetravita, jJAna, jIva vigere AtmAne ja jaNAve che, tema pUrve jaNAvela che. tevI rIte pratyakSa, anumAna, Agama vigere pramANethI avirUddha-pramANapata je vacanathI tattvanI siddhi karAI hoya, te ArAdhavA gya vidhivAdamaya vyavasthA sAdhvI eTale suMdara jANavI. ra7 A vastu Ama ja che ema kevI rIte jANavuM ? kAraNa ke uktibheda chatAM daSTAthI virUddha adAne Azraya karatAM tattva tenuM teja rahe che, ema je kahevAyuM, tyAM evI zaMkA thAya che ke amukhyaviSayo yaH syAdhuktibhedaH sa bAdhakaH / dikSAvidhivatva, rAmezvapAzraya: ra8 artha:-amukhya je viSaye che, temAM je vacana-uktibheda Ave che, te te bAdhaka che. jemake hiMsAthI ahiMsA jema bAdhaka che, tema tatvanA bheda paNa virUddhapaNane Azraya kare che. 28 vivecana -je amukhya eTale gauNa viSaya che, temaja je paramArtha bhAve vicAratAM bAdhakatAne pAme che, tethI pratyakSa nathI, A je padArtha-viSaya hoya tyAM ukti bheda-zabdanA arthanI pravRtti vaisadazya-virUddha arthavALI thAya che. tyAM avazya bAdhaka eTale virUddhatAvALe thAya che, tethI svIkAravA gya nathI. jemake hiMasfsAva" For Private And Personal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hiMsA ahiMsAthI bAdhaka che. temaja jema ahiMsAmAM dharma mukhya che, tevI jaina darzana vigerenI mAnyatA che, tema mimAMsaka, jaiminIonI veda vihita hiMsA adharma svarUpa che, tema mAnatA hevAthI ukti bheda tathA paramArthathI paNa bAdhakatA che temaja dravya ekAMta nitya che evI advaitavAdI vigerenI mAnyatA che, ane dravya ekAMta anitya che evI bauddhAdinI mAnyatA che, tyAM paNa uktibhedathI bAdhakatA che, temaja paramArthathI arthane paNa bheda thAya che. tethI tathA tattvabhede naiyAyika, vazeSika matavAlA cha tatva vA sAta tatvarUpa dravya, guNa, karma, sAmAnya, vizeSa, samavAya tathA abhAva ema sarva padArthone ekAMtathI bhinna mAne che. temaja sAMkhe satva, tAmasa rajasa ema traNa prakRtimaya tattva mAne che. temaja prakRtithI mahada tatva, tenAthI ahaMkAra ema vIza ta, ane purUSa kuTastha nitya ema pacIza tattva svarUpa mAne che, te uktine bheda zuM artha bheda vA tabhedanuM kAraNa nathI thatuM? tyAM arthathI-paramArthathI tatvabheda avazya che, te je ke AdaraNIya nathI, te paNa uktibhedanI apekSA karavA che, te AgaLa jaNAve che. 28 tethI viparIta vastune jaNAvatA je upekSaNIya che te jaNAvyuM, have je apekSaNIya che te jaNAve che - muje 4 tatra maiyA, vAghA sthApitA hiMsAdi-viratAvatha yamavratagato yathA // 29 / / artha:-jyAM mukhya viSayaka che tyAM vacanathI, bha SAthI, For Private And Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 9 bheda paDatA hovA chatAM paNa tattvano bheda paDatA nathI. te kAraNe mAdhaka bhAva nathI, jemake hiMsAdi doSanI virati tene jaine vrata kahe che, ane sAkhya yAgIe yama kahe che. tema uktibheda mAdhaka nathI paNa grAhya che. 29 ' vivecana:-jyAM mukhya ane uddezIne ukti-vacana bheda dekhAya che, tyAM paNa bhASA bheda khAdhaka eTale viASI thatA nathI. jemake jIvAtmAnA pariNAmItva, cetatatva, jJAtRtva ItyAdi zabdanA bhedathI vibhAgA jaNAya che. jyAM upacArathI rahita zuddha svarUpe AtmAnuM dekhADavApaNuM che, tyAM uktibheda bAdhaka-virAdhI bhAvane batAvatA nathI. ema sarva tattvajJa paMDitA mAne che. tyAM dRSTAnta jaNAve che. jemake hiMsAdinI virati eTale "dikSAnutaAyAtrApaddhivimaLa peDaze " chavadhAta, asatya, cauya, maithuna ne parigrahathI virAma pAmavuM, e pAMce pApAnA tyAga karavA, tene jainA tratA kahe che. ane sAMkhyA yama kahe che ema saMjJA-abhidhAnane bheda hAvA chatAM paNa vastutattvamAM abheda rahelA che, tethI mukhya sAdhyamAM dhyeyamAM paNa abheda che. eTale vacana bheda kAraNa nathI. 29 mA ane gAcara eTale mana tathA iMdriyAthI thatuM buddhi viSayaka jJAna--Agama, anumAna Adi jJAnarUpa pramANavaDe vastu svarUpane jaNAvIne have cAlu vAtane jaNAve che. e pramANe yAga eTale mekSa - mukhyatattvAnuvedhena, spaSTaliGgAnvitastataH / yuktAgamAnusAreNa, yogamArgo'bhidhIyate // 30 // For Private And Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 70 artha-mukhya tane dhyAnamAM rAkhIne, tenA anu. sAre spaSTa rIte vastuone samajavAnA lakSaNe tathA tarkavicArane AgamanA anusAra mimAMsapUrvaka yogamArgane kahevA mATe pravRtti karAya che. 30 vivecana -A graMthamAM jIva (AtmA) karma (jaDa) vigerenuM svarUpa jaNAvatAM mukhya tattvane Agama zAstranA anusAre, upacAra bhAvane tyAga karIne svarUpe vicAra karAya che. temAM tenA liMga eTale padArthane svarUpane jaNAvanArA lakSaNa-svabhAvane paNa pragaTatA pUrvaka jaNAve che. tethI je je vastuo e pramANe che ema aneka prakAre ga tatvamAM te te darzanakArenA vacananA-saMjJAnA bheda tathA kAraNanA anusAre yukti-mimAMsA tathA Agama anumAna tathA ApaNA pUjya Ama purUSa prIta anekAMta zAstronA vacanene anusAra, A mekSa mArgarUpa egamArgane kahevAnI pravRtti karIe chIe, jethI jIva bAhyAtmapaNane tyAgIne samyagU jJAna darzana cAritrarUpa aMtarAtma bhAvane prApta kare che. ane nirvANa nagarane prApta kare tevA uttama purUSArtha sahita, apramAdibhAve. cAritra lega vaDe paramAtma bhAvane prApta karAya tevA yogamArgane nirUpaNa kare che eTaluM kahe che. temaja vastu svarUpa vaDe dvavyanA liMgacivuM kahevAya che. te A pramANe- kiM cAnyayogataH sthairya, dhairya zraddhA ca jAyate / maMtrI janapriyatvaM ca, prAtibhaM tattvabhAsanam // 11 // For Private And Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7. artha:-bIjA haThaganI zuM jarUra che? kAraNa ke je yogI sthiratA, dhairya tathA zraddhAne pAme che, sarva jI upara maMtrI rAkhe che, sarva prANIomAM priyapaNuM dhAraNa kare che. tathA buddhinI pratibhA dharIne samyagra tattvane upadeza kare che. athavA samyagu tatvanI gaveSaNa kare che tevA megIne anya koI haThAdi roganI jarUra paDatI nathI. 1 mATe yathArtha vastu svarUpane jaNAvavA athe ega mArga eTale mokSa tarapha gamana karavAmAM upayogI samyaga jJAna darzana cAritrarUpa gane kahe che. 30 ema prAsaMgika prastAva jaNAvIne vega mArganA bhedane vyakta karatAM jaNAve che - adhyAtma bhAvanA dhyAnaM, samatA vRttisaMkSayaH / / mokSeNa yojanAdyoga, eSa zreSTho yathottaram // 31 // artha-1 adhyAtma, 2 bhAvanA, 3 dhyAna, 4 samatA, 5 vRttisaMkSaya. A pAMca mokSa mArganA aMga che. kAraNa ke mokSamArgamAM joDe che. A aMge eka ekathI zreSTha kahelA che. 31 - vivecana -mokSamAM saMbaMdha karAve tevI je kriyA hoya te ega kahevAya che. te gaja sarva kriyAomAM sarvotkRSTa kiyAyAga-karmacAga che, ema pUjya Apta gurUvAre jaNAve che. te gakiyA pAMca prakAranI jaNavelI che. te A pramANe - - eka te (1) adhyAtma. AtmAnA traNa prakAra avasthA For Private And Personal Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 72 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhedde kahyA che. eka 1 mAhyAtmA, 2 aMtarAtmA tathA 3 paramAtmA. temAM mAhyAtmA A pramANe-bAhya eTale pAMca iMdrayA tathA mananI sahAyatAthI tevA prakAranA kSaye pazuma bhAvathI thatA viSayanA medha. te bedhathI jIvAtmA zArIraka bhega mATe, aneka pApa karatA chatA dhruva, gurU, dharma, nIti, parabhava vigerene nahi mAnatA, vamAna kALamAM bhAga mATe mahuja Asakti dhare che. kahyuM che ke-" strIdhana bhAI bhaginI ne putra putrI, kuTuMba parivAra ke tenA saMge rAcatA; moDhu muMjhAyA hai du:kha pAme apAra ke, jina vANI citta ANIye. 1 dehane mArA mAnate bheda samaje nahi, te ajANu ke ahirAtama te jANajo; bheda pahelA hA chaDA catura sujANu ke, jinavANI citta mANIye. 2 77 AvA mAhyAtma bhAva hAya tyAM lagI mithyAtva, avirati, kaSAya tathA azubha cegamAM jIva pravRtti kare che. AvA svabhAvavALe (1) mahirAtmA jANavA. paNa jyAre yathApravRttirUpa vairAgyamaya pariNAma thAya che, tyAra pachI apUrvakaraNarUpa pariNAmathI graMthI bheda karIne samyaktva rUpa piraNAmane pAmIne samyagajJAna darzana cAritranI ArAdhanA apramatta bhAve karatA,guNa zreNimAM caDhatA, mohanIya karmone bhedavA tathA jJAnAvaraNIya, danAvaraNIya ne aMtarAyarUpa dhAtI kanA ghAta karavA je pravRtti karAya, tevI AtmAnI avasthAne (2) aMtarAtmA kahevAya che. ghAtI karmanA nAza thavAthI sarvajJatA thAya, ane tethI te nirvANa bhAvane prApta thayelA AtmAne (3) paramAtma bhAva For Private And Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 93 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dazA prApta thAya che. A prakAranI avasthAmAM Atma svarUpanA je AMtara upayAga te adhyAtma cAga kahevAya che. 2 bhAvanA--AtmAne unnata keATi upara caDhAvavA mATe je vicAra karavA te bhAvanA kahevAya che. te bhAvanA AgamomAM A pramANe jaNAvo che: 'paDhamamaNiccamasaraNaM, saMsAse egayA ya aNNattaM / asuittaM Asava-saMvaro ya taha nijarA navamI // 1 // loga sahAvobohi dulahA dhammasla sAhagA arihA / eAo bhAvaNAo, bhAveavvA yajJeLuM| 2 / / ' aH-pahelI anitya bhAvanA-je je padArthone ApaNe jevA svarUpamAM savAre joyA hoya, tevA bapAre nathI dekhAtA, sAMje bahu kharAma lAge che. eTale je bhAgya vastu calita svabhAva dhare che, tevA zarIra, dhana, yauvana vagere nAza pAmatA anubhavAya anubhavAya che. AvuM vicAravuM e (1) anitya bhAvanA. (2) azaraNu bhAvanA--A jagatamAM Adhi, vyAdhi, rAjabhaya, cArabhaya, maraNabhaya, zatrubhaya vagerethI rakSaNa karavA eka dharma vinA koI zaraNe rAkhanAra nathI. (3) saMsAra bhAvanA-sa'sAramAM ceArAsI lAkha jIva yeAtimAM bhamatA A AtmA aneka avAcya du:khA bhAgave che. (4) ekatva bhAvanA- A saMsAramAM AtmAne anekanI sAthe navA navA saMbadha aMdhAya che ane chUTe che. paNa jIva pAte karelA zubhAzubha karmonA cage-vipAkeAye peAte ja bhavAMtaramAM ekalo jAya che, sukha vA du:kha ekalo ja bhAgave che. anya keAIne sAthe rAkhI zakatA nathI. AgamamAM kahyuM che ke khoTuM nathi ne te" hu For Private And Personal Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 74 ekalo chuM, mAr` jagatamAM kAi nathI. AvI vicAraNA karavI te. (5) anyatva bhAvanA-zarIra, IMdriyA, ghara, strI, kuTuMba, putra vigere ApaNA nathI, AtmAthI para che. tenA sabadha kama yAgathI thayelo che, te karma dala kSaya thaye saMbaMdha chUTI jAya che. tethI temaja prakRti-svabhAvane anukulatA paNa nathI AvatI, sa jana paNa svArtha mATe mArApaNa rAkhe che, svArtha naSTa thaye kadAcita zatru paNa anatA jovAya che vagere vicAravuM te(6)azuci bhAvanA--A zarIra lohI, mAMsa, viSTA, mala, mUtra, zleSma, par vigere apavitra pudgalIthI bharela che. tema ja jene bhAga mATe iSTa gaNIe chIe, te au, bhAjana, vastro vigere paNa durgaMdhathI vyApta dekhAya che. paNa mehanA udayathI, viparIta buddhinA cogathI tevA durgaMdhamaya apavitrane paNa pavitra mAnIye chIe. (7) Azra bhAvanAmithyAtvacegathI aDhAra pApasthAnakane sevaiA jIvAtmA rAgadveSana cogathI, ATha prakAranA karma dalane AtmA sAthe joDe che, te Azrava kahevAya che, tethI tevA AzravathI aneka du:kha-kalezane jIva bhAgave che. (8) savara bhAvanA--apramAdibhAve samyag darzIna jJAna pUrvaka cAritra yoga sevavA IcchA karavI te savara bhAvanA jANavI. (9) nirjarA bhAvanA--mAra prakArana tapa karavAthI eTale jJAna, darzana, cAritra sAthe je tapa thAya te anaMta bhavanA nikAcIta pApanA - kSaya karavAmAM sama ane che, te sakAma nirjarA kahevAya che. ane ajJAnatA pUrNAMka karelI tapasyA alpa kareM| kSaya kare che, bahu Azra vanuM paNa kAraNa thAya che, te akAma nizi che. (10) For Private And Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir loka svabhAva bhAvanA-cauda rAjamAM rahelA SaDU dravya tathA tenA guNa, paryAya vigere svarUpane bhAvavuM, temaja nityAnityAdika svarUpa bhAvavuM, jethI jJAnapUrvaka mohana neza karavA pravRtti karAya. (11) bodha darlabha bhAvanA-jIvane manuSyatva, uttama kuLa, pAMce IdriAmAM pUrNatA, dharmazravaNanI IcchA, zraddhA, vigere prApta thavA bahu durlabha che. te punyavaMtane prApta thAya che, te mATe have jarA paNa pramAda na karavuM joIe. (12) dharma bhAvanA -jena dharmanI ArAdhanA apramAdibhAve thAya, tema ja tevA sAdharmika baMdhuone saMbaMdha paNa punyanA gathI bhAgyadaya vaDe ja maLe che. AvI vicAraNA karavI te A rIte bAra bhAvanA bhAvavI. temaja AtmAne uttama zreNIe caDhAvavA mATe mitrI, pramada, kArya ane mAdhyastha e cAra bhAvanAo bhAvavI. te A pramANe -1 mitrI bhAvanA-sarva jIva jJAna, darzana, cAritra, vIrya, upagarU5 cetanya guNavaDe samAna svarUpavaMta hovAthI, tevA jIvAtmAo pratye mitrI bhAvanA keLavavI. 2 prada bhAvanA-uttama guNone AvirbhAva jemane tho hoya, tevA arihaMta, siddha, gaNadhara, pUrvadhara, AcArya, upAdhyAya ne sarva sAdhuo pratye temanA guNanI stavanA karatAM pramoda bhAvanA bhAvavI. 3 rUca bhAvanA-je jI pUrva karmanA udayathI Adhi, vyAdhi, upAdhi bhegavatA hoya, temanA pratye dayAthI temanuM hita thAya tevI pravRtti karavA IcchAe karavI. dharma rahitane dharma pamADavA pravRtti karavI. temanA upara dayA bhAva rAkhavo te. 4temaja madhyastha bhAsanA For Private And Personal Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir adhama-deva gurU dharmanA vaMcake pratye paNa, upakAra mATe agya hoya tevA pratye paNa mAdhyasthatA ciMtavavI, paNa vaira na rAkhavuM. A cAra bhAvanA Atma samAdhimAM upayogI rahevAthI te paNa yoganuM aMgaja jANavuM. 3 dhyAna-dharma dhyAna ne zukala dhyAna ema be bhede che. te AtmAne ucca zreNIo lAvavAnuM kAraNa thAya che. dhyAnane vicAra samajavA mATe tenuM svarUpa vistArathI kahuM chuM. dhyAnamAM ArtA, raudra, dharma ane zukla ema cAra bheda che. temAM 1 ArayAna-Ivastune alAbha, aniSTavastune saMyoga, AjIvIkA tathA maraNane bhaya dUra karavA, ane ISTane meLavavA mAnasika prayatna te A dhyAna. 2 raudra dhyAna-hiMsA, cerI, asatya, maithuna, parigraha mATe ati tIvra IcchA te raudradhyAna. A dhyAnamAM jIvanA rodra eTale bhayaMkara pariNAma thAya che. AthI A be dhyAna tyAgavA yogya che ane dharma dhyAna tathA zukala dhyAna dharavA yogya che 3 dhama dhyAna eTale mithyAtvane ane aviratine tyAga karI, pAMca mahAvrata dharavA. tenA cAra prakAra:-pUrve kahelA prabhunA Agamane abhyAsa karI-anubhava karI cAritravaDe AjJA pALavA vicAravuM te 1 AjJA vicaya nAme pahele bheda. bhava-saMsAranuM anityatva, tathA du:kha vipAka vicAravA te 2 apAya vicaya nAme bIje bheda. sukha duHkhane saMbaMdha vicArahe te 3 vipAka vicaya nAme trIje bheda e saMsthAna vicaya temAM leka svarUpane, dravya guNa paryAyane vicAra kara. bIjA cAra bheda A pramANe -1 piMDastha eTale prabhunI For Private And Personal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Acs pratibhAvaDe tenI punya prakRti ane cAritramAM aDagatA vicAravI 2 padastha-samavasaraNamAM bhagavAne je AtmAdi tatvane upadeza ApIne AgamanA tatvanA pade jaNAvyA che, tenA pada upara sva Atma draSTi rAkhI dhyAna karavuM. ane 3 rUpistha-paramAtmAnA AtmasvarUpanI nirmAtAne dayeyabhAve rAkhI AtmA sAthe dhyAna karavuM te ane cothA rUpAtIta dhyAnamAM nirAlaMbana bhAve siddha paramAtmAnA jJAna darzana cAritrAdi guNenI pitAnA AtmAnI sAthe sarakhAmaNa karI paramAtma svarUpa pALavA mATe ekatva bhAva yA abhedabhAve dhyAna karavuM, te rUpAtIta dhyAna. e dhyAna mAla mATe ja thAya che. A dhyAna keganuM mukhya aMga che te jANavuM. 4 samatA eTale samabhAva-kaSAyane jaya, pAMca dine nigraha zatru mitra sagA upara samabhAva rAkhave. kahyuM che ke "ao mitre 2 vaLe, mA guru ghara vidhI mA nA sarvatra tvaM, vAcchasthacirAd yadi sattattvam // 1 // artha: he AtmA je tAre satya tava jANu- keya, te zatru tathA mitramAM samabhAva rAkha putra baMdhu tathA anya je svakuMTu bI hoya ke para kuTuMbI hoya, temanI sAme vigraha aTala jhagaDe karAvavAnA ke saMdhi karAvavAnA prayA ane tyAga karI sarva jIvAtmA pratye sarakhA cittavA. kaTale samatAvaMta thaIne sarvanuM kalyANa Icchate rahe te satya tarUpa zuddha pAramArthika jJAna pAmIne paramAna da je katA thaI na ajara amara banaza. e samatAbhAva emanuM aMga - vuiM. 5 vRsaMkSaya-cittavRtti-mana vacana kAyAnI pravRAna, anAdi For Private And Personal Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 78 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAlIna AsaktithI pAMca iMdriyAnA vikArI bhAgAmAM kheMcAya che, tethI jIva pApa karmo vaDe ceArAzI lAkha jIvacenimAM bhame che. AvI mananI vRttionA kSaya karavA Atma pravRtti karatAM abhyAsayeAge satra cittavRttinA pazu kSaya thaI zake che. A pAMca anuSThAne vaDe sarva karmanA kSaya thate hAvAthI ceAganA gAja mAnavA. cega eTale nAkSanI sAthe yojanA -sabadha karAve te yAga kahevAya che. A pAMca aMga yukta yeLa AtmAnA zuddha svabhAva svarUpa hovAthI, zreSTha ane upacAra-kalpanA vinAnA parama zuddha ane parama uttama jANavo. kAraNake te yAgamAkSanu upAdAnakAraNa thAya che. A pAMce AMgA uttarottara uttama che. eTale adhyAtmathI bhAvanA uttama che. bhAvanAthI dhyAna uttama che. dhyAnathI samatA uttama che. samatAthI vRttisAya uttama che. Atma svarUpane prApta karavA mATe A pAMca aMgeAthI uttama cega sAdhavAnI avasya jarUra che. 31 have temAM vizeSatA jaNAve che: -- tAttviko tAttvikacArya, sAnubandhastathAparaH / sAcoDanAceti, saMjJameTena jhIrttitaH || aH----tAtvika yoga, atAtvika yAga, sAnukha dha yoga, niranukha yAga, sAsavayAga, anAsavayeAga ema anya darzonakAro sannAbhedathI yAgane judA judA nAne Ape che. kara vivecana: upara adhyAtma Adi pAMca yAga je kahyA che, temAM peTA bheda jaNAvatAM tAttvika yoga te sAthe For Private And Personal Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAramArthika yoga jANave. jemAM samyaga jJAnapUrvaka sudeva, sugurU, sudharmanI zraddhA haya, jIvAjIvAdi tatva svarUpane satya bodha hoya, ane mekSa sukhanI eka mAtra IcchA hoya, te tAvika ga jANa. ane bIjo bheda sudeva, sugurU, sudharmanI zraddhA vinA bAhya bhAve DAkaDamAka karavAmAM Ave, tevA ane upacAra mAtrathI bahAranI zobhArUpa je dekhAva te atAtvika ga jANavo. tevI ja rIte sAnubaMdha ane nibaMdha ema be bheda paNa thAya che. temAM sAnubaMdha ega te atAvika ja che. kAraNa ke jIvAtmAe saMsAramAM bhamatA, aneka du:khane anubhavatA chatAM, punyavaMta jIvAtmAonA bhega vilAse dekhIne tevA bhaMga mATe AtApanA levI, tApa, zIta, DAMsa, macchara vigere parisiha sahana karavA, mAsAdikanA upavAsa karavA, udhe mastake jhADanI DALIe laTakavuM vigerethI akAma nirjarA vaDe punyabaMdhathI devatva, rAjya tathA aneka bhema sAmagrI meLave che. paNa saMsAramAM atyaMta Asakti hevAthI tevA vegane sAnubaMdha-karmanA anubaMdharUpa atAtvika cega jANo. ane te dIgha saMsAranuM kAraNa thAya che. bIjo niranubaMdha sabhya jJAna darzanarUpa tavane yathArtha paNe jANI saccAritra vaDe yathAzakti apramAdi bhAve dhyAna samAdhimAM sthiratA prApta kare, tethI lAMbA kALane saMsArane baMdha na rahe te niranubaMdha vega apabhavI eTale be vA traNa bhavamAM mokSa tarapha gamana karAvanAro jANo. ema ja sAva ega eTale punya pAparUpa Asava te jIvahiMsA yukta yajJa yAga karAvavA, Ahuti ApavI, kura For Private And Personal Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( khAnI karavI vigere aDhAra prakAranA pApAcaraNa eTale jIva-hiM'sA, asatya, cArI, vyabhicAra, parigraha, kodha, mAna, mAyA, lobha rAga, dveSa. kalaha, abhyAkhyAna, (A) paizunya (cADI) ti ati (sukhecchA, du:kha tyAgabhAva) paraparivAda (pArakAnI nidA), mAyA mRSAvAda (kapaTa sAthe juThuM' khelavuM), mithyAtva zalya (atattvane tattva mAnavuM) e aDhAra mahA pApe| mahAbhaya kara karmonA jIvAtmA sAthe saba Mdha karAvI dIdhara sasAramAM bhramaNa karAve che. tethI te sAsrava ce jANavo. ane nira savacAga-samyagdarzana sahita pAMca mahAvrata dhArIne apradipaNe rahI pAMca samiti traNa gupti sahita dharma dhyA-1 tathA zukala dhyAnamAM pravRtti karanArA cAgIne anAsava ce hAya che. mA breka je ceAgamAM jaNAvyA che, te vya adhyAtma tathA bhAva adhyAtma rUpa jANavA. paNa dareka darzanakA judI judI sannAo Ape che, tethI yathA vivekathI viyAvuM. 32 have e vAtane tAttvika sAra bheda pUrvaka kahe che tArako bhUta eva syAdanyo lokavyapekSayA / A chatra sAnuvastu, rahevAnA mata /!32/ atha--e khadhA mata jaNAvyA temAM tAttvika bheda thAya jANavA khInne atAttvika lAka vyavahAranI apekSAthI che * jaNAvAya che. temAM tAttvika sattubaMdha-sana ranA cheda na yu tyA lagI paraparAe rahetA rA OM, a1 mIe 24 vaka prApta thayelA lAbhane kAyama nathI rAkhI zakatA e.TuTanAro denArA che. 33 For Private And Personal Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vivecanaH-pUrve je adhyAtmAdika bheda jaNAvyA che, temAM prathama tAvika tathA atAtvika ema be bhede kahyA che. temAM tAtvika eTale mekSa pAmavAnI ja eka mAtra abhilASAthI Adara karAte, vastu tavane yathArtha svarUpe mAnate, saddabhUta-vidyamAna vastune yathA svarUpe samajIne, upacAra bhAva vinA ja vastu svarUpane svIkAra karate tAtvika ga jANave. bIje, atAtvika eTale upacAra bhAve kapelA padArtho ke je leke e-bAlajIe svIkAryA che, te temane cittanI prasannatA male tevI rIte kalpelA tattva che. temAM sAnubaMdha eTale dharmaganA anubaMdha sahita. ahiMA anubaMdha e paraMparAe mokSanA kAraNarUpe thanAre evo tAtvika yegane bheda che, ane te nirvANa samaya sudhI sAthe rahenAre vega che. bIje je atAtvika che, te ajJAnabhAve karAtA ta5, japa, devapUjA, gurUbhakti tathA samajaNa vinA karAte aTale bhegA sukhanI IcchA vaDe karAto pega atAvika che. te anya pUruM thatAM naSTa thAya che. tethI chedavAna kahevAya che. te citra muninI paDe mokSamArganuM kAraNa thatuM nathI. te A pramANe -zrI zivamunie tapa karatAM aneka dukhe cahyA hatA. chevaTe aNasaNa karI jAvajIva sudhI upavAsa karI, bhUmi upara saMthAre karI, paramAtmAnuM dhyAna karatA hatA. tyAre sanatakumAra cakravartAnI paTarANI parivAra sAthe vaMdana karavA AvI. vaMdana karatAM mAthAne aMboDe (veNI) chuTI jatAM te vALane muninA page sparza thaI gayA. tenI atyaMta kamaLatA lAgavAthI muni paramAtmAnA dhyAnathI sUkI gayA. For Private And Personal Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tethI ta5 phaLa tevA prakAranA zrI Adi bheganI mAMgaNImAM hepyuM. temanA bhAI saMbhUti munie samajAvavA mahenata karI, paNa te phegaTa gaI. te citramuni tevA prakAranuM nidAna (niyANuM) karI devabhava bhagavI subhUma nAme cakrI thayA, ane tyAM bhegAsaktimAM Atma svarUpa bhUlI anaMta saMsAramAM bhamyA eTale cAga mArgathI bhraSTa thayA. AvA kAraNe temane niranubaMdha yoga hovAthI atAvika jANa. tAtvika sAnubaMdhavaloga AdaravA yogya che, te buddhivaMta yogIone mata che. 33 have sAsava nirAsava bhedanuM svarUpa kahe che - sAsravo dIrghasaMsAra-stato'nAvo'paraH / avasthAbhedaviSayAH, saMjhA etA yathoditAH // 34 // artha -je Azrava vAle yoga che te lAMbA saMsAranuM kAraNa thAya che, ane bIje nirAsava yoga che te saMsArane aMta karavAmAM kAraNe thAya che, tethI te yoga mahAna kahevAya che. A yoge eka svarUpanA hovA chatAM paNa jIvonI avasthA -pariNati bhedathI, saMjJA-nAmathI judA judA thAya che. 34 vivecanaH-have je AsavathI yukta yoga che te mithyAtva vAsanA yukta hovAthI temAM pudagaloganI IcchA atyaMta tIva hoya che. dhana, strI kuTuMba mATe hiMsAdi karavAnI paNa IcchA thAya che. samyaga darzana, jJAna, cAritra temane prApta thatA nathI. vaLI temanA japa tapa sukha bheganI abhilASAvALA hovAthI dIrdhatara saMsAranA kAraNa thAya che. tethI te yugane sAavaga rUpa jaNAvyA che. ahiM For Private And Personal Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ga zabda upacAra bhAve kapele jANave. ane tethI amara eTale bIje mahAna-ekSa tarapha gamana karAvanAre, anAsavAga ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya, akiMcanatva vigere sahita samyagU darzana, jJAna, cAritrathI yukta hovAthI, apamAdi munio dharma tathA zukala yAna vaDe, sarva AzrAne cAra kaSAyane, mana vacana kAyAnA azubha yogane tathA mananA saMkalpa vikalpane rekIne AtmAne nirAsava banAve che. te AtmA thoDA kAlamAM mokSa tarapha gamana kare che. mATe AvA zreSTa gane nirAsava yoga kahevAya che. A baMne roga bahArathI eka sarakhA lAge che, te paNa jenA pariNAma bhedathI, avasthA bhedathI, tathA ccenA bhedathI, temaja viSaye je pratyakSa gecara thayA che tenA bhedathI, te yugamAM paNa nAmathI eTale saMjJAthI bheda che. ahiMsa jevA te ga che tevI rIte kahevAya che. 34 have te yogamAM rahelA aMtaragata bhedane kAMIka vistArathI jaNAvatAM kahe che - svarUpaM sammavaM caiva, vakSAmyUrdhvamanukramAt / amISAM yogabhedAnAM, samyak zAstrAnusArataH // 35 // artha -A pUrve kahelA yuganA bhedonuM rUpa tathA utpatti vigere anukrame samyaga zAstromAM kahelA bhAvane anusAre huM AgaLa vistArathI kahuM chuM. 35 vivecanaH-pUrve je adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatA, vRtti saMkSaya e bheganA pAMca bheda nAmathI jaNAvyA che, For Private And Personal Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir temanAM svarUpa-lakSaNe kahevAya che. jethI e ganI siddhi thaI che, evuM je cinhAthI samajAya te lakSaNe kahevAya che. temaja te yuganA bhedanI utpatti eTale utpanna thavAnA je hetuo samyagAgama-zAstromAM parama pUjya tIrthakara deva, gaNadhara, pUrvadhara vigere Apta gurUoe kahelA che, tenA anusAra vistArathI anukrame kahIza. 35 have yeganuM mAhAmya eTale phaLa kahIe chIe - idAnIM tu samAsena, yogamAhAtmyamucyate / pUrvasevAkramazcaiva, pravRttyatayA satAm // 36 // atha-hAlamAM saMkSepathI veganuM mAhAsya kahevAnI sAthe pUrvasevAima ke je yoganI pravRttinuM aMga che te kahevAya che. kAraNa ke te aMgane jANIne tene mATe pravRtti kare che. 36 vivecana -hAlamAM eTale vartamAna samayamAM, vega eTale mokSa mArgamAM pravRtti karavAnI kriyA kahevAnI pravRtti karatAM, yega mArganuM svarUpa tenA mAhAsya eTale sAmarthyarUpa lakSaNa-cinhanI sAthe kahevAnI pravRtti karuM chuM. tethI ja temAM eTale egamAM prathama praveza mArgarUpa eTale yugamAM pravRtti karAvanArI pUrva sevA ke je ceganI bhUmikArUpa che tene kahuM chuM. kAraNa ke saMta bhegIone eTale samajaNa pUrvaka vastutatvane jANavA pravRtti karanArA sajajanene vega mArgamAM pravezane hetu te pUrva sevAmAM ja che. mATe prathama te jaNAvuM chuM. 36 have vastu tatvane jevI rIte uddeza ko che For Private And Personal Use Only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tevA kramathI nirdeza karatAM yeganuM mAhAsya cAra gAthAomAM pragaTa kare che - yogaH kalpataruH zreSTo, yogazcitAmaNiH prH| yogaH pradhAnaM dharmANAM, yogaH siddheH svyNgrhH||37|| atha -ga ja zreSTa kalpavRkSa che. ane jema ja utkRSTa ciMtAmaNi che. ega ja sarva dharmomAM pradhAna che. temaja ega aNimAdi sarva siddhionuM ghara che. 37 - vivecana -ga eTale joDAvuM, ahiM mokSane arthe thatI kriyAmAM joDAvuM te uttama ga che. ane mana vacana kAyA ne idiyonA viSayamAM joDAvuM e aprazasta eTale nahiM vakhANavA lAyaka kuyoga che. te kukyogane tyAga karI, itiya viSayomAM gamana karatA mana vacana kAyAne rekI eTale saMvara karI, paramAtmAnA dhyAnamAM yA AtmadhyAnamAM manane joDavuM te prazasta dhyAna yoga AdaraNIya che. tethI te yoganI prazaMsA karatAM jaNAve che ke-te yoga kalpavRkSathI paNa atyaMta uttama che. kAraNa ke kalpavRkSa punyavaMtane iMdriya bhegane ja lAbha Ape che. paNa te AtmAne pUrNa satyAnaMda ApatA nathI, tyAre garUpa kalpavRkSanuM phaLa mekSane nitya ane pUrNa satyAnaMda ApavAne samartha che. tethI kalpavRkSathI mahAna che. temaja yeza ciMtAmaNithI paNa mahAna che. ciMtAmaNi patthara rU5 che, bAhya bhegane ja Ape che, tyAre A yuga AMtara sukhane hetu che. tethI gatatva ciMtAmaNithI mahAna che. gaja sarva dharmomAM mahAna che. kAraNa ke dAna, dayA, tapa, japa, AtApanA, yajJAdi rUpa dharma kriyAthI paNa For Private And Personal Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jethI paramAtmA ane AtmAnuM ekatvabhAve milana thAya te A roga badhA dharmothI zreSThatara che. A yogathI siddhatva eTale mahAna nirvANa prApta thAya che. temaja apramAdI cAritragathI sarva siddhio-labdhio svayameva vaza thAya che. "mAmosahi vipposahi khelosahi jallamosahi ceva / saMbhi. asoya ujjumA, savosahi ceva bodhavA // 1 // cAraNa bAlavira vihA , mALI jovapuadhI ati gaNAdhA, raghar agvA i 2 " A gAthAmAM kahelI ladhi cAritra bhegane bale maLe che. tethI vega eTale samyaga jJAnayoga darzana yoga ne cAritraga atyaMta AdaraNIya che. vizeSamAM jaNAve che ke A yogathI aNimA, ladhimAdi lakhie paNa prApta thAya che, tevI labdhio eTale siddhiemAMthI keTalIka AtmAne abhimAna meha tathA mAyAnA kAraNarUpa thatI hovAthI tevI aNimAdimAM zuddhopayogI AtmA muMjhAtuM nathI. AvI rIte bAhya leka raMjana vA leka upara prabhAva prApta karavAnuM choDIne, je AtmA AMtara zuddha cAritra yugamAM sthira thAya che, tene mekSarUpa mahAsiddhi svayaM AvIne vaza thAya che. 37 tathA ca janmavIjAmi--rjaraso'pi jarA praa| duHkhAnAM rAjayakSmA'yaM, mRtyormRtyurudAhRtaH // 38 // artha -valI A roga janmabIja mATe agni samAna che. temaja jarA avasthAne mATe jarA-vyAdhi samAna che. tathA duHkhane rAjayaThyA che ane mRtyune paNa mRtyu che. 38 vivecana - A uttama veganuM svarUpa jaNAvatAM kahe For Private And Personal Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che ke, janma eTale saMsAra tenuM upAdAna kAraNa eTale bIja mithyAtva, avirati, kaSAya ane azubha ga che. te vaDe jIvAtmA aneka pApakarma vaDe, mehanA udayathI saMsAranA kAraNarUpa sAta kamane samaye samaye bAMdhate chate janma maravaDe anaMta kAla saMsAramAM rahe che, AvA karmabIjane bALavAmAM Avega agninuM kArya kare che. eTale mithyAtva, avirati, kaSAya tathA azubha gane saMvara karI, japa, tapa, pUjA, bhakti sudeva gurU dharmanI sevA karatAM karmabIjane paNa apramAda yukta cAritra rogathI nAza thAya che. athavA te karmabIja balI jAya che. jene AyuSya dalanI hAnirUpa jarA che, je vRddhatva kahevAya che. tevA vRddhatvane nAza karavAne A yoga utkRSTa jarA samAna che. temaja jIvene maraNubhaya mahAduHkha ApanAra che. te bhayane paNa A cAritra vega sarvathA nAza karanAra hovAthI maraNanuM ja mRtyu karanAre che. temaja sAtA, asAtA, rega, zoka vigere je zarIra ane manane atyaMta duHkhadAyI che, tevA du:khanA samUhane A yoga kSaya karate hovAthI tene rAjayamAM eTale kSaya roganI upamA ApI che. ema sarva zAstrakAre jaNAve che. 38 kuNThIbhavanti tIkSNAni, manmathAstrANi srvthaa| yogavarmAhate citte, tapazchidrakarANyapi // 39 // artha -oga svarUpa bakhtara jeNe dhAraNa karyuM che tevA yegI mahAtmAonA citta upara kAma devatAnA atyaMta tIkSaNa dhAravALA zastro ane astro sarvathA buThA thaI jAya For Private And Personal Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. jo ke tArU5 DhAlamAM jhINuM kANuM pADavAmAM samartha evA kAmadevanA bhAlAo che. paNa egatatvanA abhyAsathI te buMThA thaI jAya che. 39 vivecana -ga zAstronA abhyAsathI jemanAM mana, idriya saMbaMdhI bhega-viSamAMthI haTI gayA che. tevA gIene apramAda bhAvarUpa cAritraga jAgRta hovAthI, kAmarevanA astro zastro temanA upara jarA paNa asara karI zakatA nathI. jo ke siMhaguphAvAsI munie paNa kAmadevanA astro vaDe cAritrathI haNAyA che. chatAM AvA kAmadevanA zastronI sthUlibhadra muni jevA gaDha upara kAMI asara thaI nathI, kAraNa ke temaNe apramAda garUpa balavaMta bakhtara dhAraNa kareluM hatuM. jo ke te kAmadevanA zastro tarUpa varma eTale bakhtaramAM jhINA kANAM pADavA samartha che, te paNa te kAmadevanA mahAna zastro megarUpI leha akhtara dhAraNa karanAra AgaLa buMThA thaI jAya che. eTale rogInA cittane bhedIne vihaMla banAvI zakatA nathI. te yogI zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza vigere viSayethI jarA paNa lepAtA nathI. teo cittanI sthiratAmAM aDaga banIne bhegathI mehane jIte che. ane jeo tapasyA karatA chatAM cittamAM viSayane meha rAkhI tapa japa pUjAdika kare che, teo paNa cAritragamAM zithilatA rAkhe te saMsAramAM bhramaNa kare che. 39 akSaradvayamapyeta-cchyamANaM vidhaantH| gItaM pApakSayAyocca-yogasiddhau mahAtmabhiH // 40 // For Private And Personal Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha -ga e zabda be akSara mAtra che, te paNa te zabdane vidhipUrvaka sAMbhaLanAra, uccAranAra yApane kSaya kare che, ema gasiddhimAM mahAtmAo vaDe gavAyuM che. 40 vivecana -ga e be akSarano maMtramaya zabda che. pAMca namaskArarUpa "no diMtai (8) no siddhA (2) 1 gArizar (3) no vavaDAvALa (4)nA sTopa vasAhU (5) " e pAMca parameSTi namaskA-mahAmaMtrI aneka akSara vALA che to paNa A be akSaramaya maMtrarUpa ga zabda mahAna mAhAsyavALe che. kAraNa ke ega e zabda sAMbhaLanArA tathA belanArA tenA yathArtha arthane nahi samajyA chatAM eTale satya-padArthane nahi samajanAra paNa yathAyogya vidhi pUrvaka ArAdhaka eTale zraddhA, saMvega. nirveda, samabhAva, anukaMpA vigere vaDe zubha bhAvanI ullAsatApUrvaka be hAthanI daza AMgaLI bhegI karI joga muddA vaDe aMjalI jeDIne sAMbhaLanArA tathA zubha bhAva yukta yoganuM gAna karanArA pApane kSaya kare che. eTale mithyAtva, avirati, kaSAya vigere pApanA hetu bhUta mahAdine nAza karanArA thAya che. mATe yoga azubha karmane mUlamAMthI nAza kare che. ema gasiddha yoga eTale jinavare, gaNadhare, AcAryo, upAdhyAya, gItArtha sAdhu mahAtmAo Adara pUrvaka jaNAve che. 40 tathA vaLI kahe che - malInasya yathA hemnA, baDheH zuddhiniyogataH / yogAgnazcetasastadva-davidyA malInAtmanaH // 41 // For Private And Personal Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha:-jema melathI yukta suvarNanI zuddhi sAra tathA pANI ane agninA saMyogathI thAya che, temaja avidyA vaDe malIna jIvAtmAnI zuddhi paNa darzana, jJAna, cAritrayogarUpa kSAra, pANI ane agnivaDe thAya che. 41 vivecana -jemake trAMbA, leDhA, kathIra tathA mATIthI ekameka thayelA senAnI zuddhatA lAvavA mATe prathama kSAra tathA pANIvaDe mATI vigere dala dUra karAya che. tyAra pachI agninA saMyogathI lAgelA tApathI kudhAtuone nAza thavAthI suvarNa zuddha thAya che. tethI agninA saMyogarUpa niminavaDe suvarNarUpa dravya yathArtha eTale vyabhicAra zuddhatA meLave che. temaja zuddha darzana, jJAna tathA cAritrarUpa gamaya anirUpa upAdAne kAraNuvaDe jIva dravya tathA bhAva karmarUpa melane khapAvIne, mana vacana kAyAnI nirmaLatA eTale zuddhatA prApta kare che. kahyuM che ke-"Atma karma saMbaMdha che, anAdine he, raja kanaka daSTAMta ke, anAdi sAMta bhavya AzrayI, abhayane huM kahuM suNe vicAra ke, jinavANa cita ANIye 1 " jema hema-suvarNanI zuddhi kSAra pANI ane agnithI thAya che. tema cetana eTale AtmA ane mananI zuddhi paNa samyam yoga vaDe thAya che. anAdikAlIna avidyArUpa mithyAtva, ajJAna, rAga, dveSa,meha, mAyAthI karma sAthe kSIra nIranI peThe eka svarUpe banelA AtmAne satya vastu svarUpanuM bhAna thatuM nathI. ane bhrAMtithI kama malane saMyoga kartA anAdikAlathI saMsAramAM aneka duHkhe bhagave che. tevA karmarUpa cIkaNA melane samyaga darzana jJAna cAritrarUpa yogavaDe zuddha karate jIte For Private And Personal Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 thApravRtti karaNa, apUrvakaraNa, graMthI (mAhanIya karmanI gAMTha) ne bheDhavAnA prayatna karI eTale graMthI bheda karIne AtmA mRddha samyaktva pAme che. ane deva gurU dharmanI ArAdhanAbhakti karatA anukrame parama zuddha cAritrayogarUpa Atma yogI ane che. 41 amutra saMzayApanna - cetaso'pi to dhruvam / satsvamapratyayAdibhyaH, saMzayo vinivartate // 42 // a:--parabhava sabaMdhI saMzayeAvaDe jenuM citta malIna thayuM hoya tevA AtmAne paNa svamArdika vaDe parabhavane dekhADavA rUpa pratyakSa anubhava vaDe A yAga parabhavanA sazayAne dUra kare che. 4ra vivecana: amutra eTale paralAka viSayaka deva, nArakI vigerenA bhava jIvAne thAya ke nahi enA vicAramAM " je je dRSTi bahAra hoya, tenA astitvanA abhAva " nAstikA mAne che. temaja keTalAka nakAreo--mimAMsakA muktinA abhAva paNa mAnanArA che. Ama aneka darzanakArAnA zAstromAM judA judA prakAre e parabhava samaMdhamAM kahela hovAthI jIvAne tevA paralA sabaMdhI sazaya thAya che, ke deva ane nArakI che vA nathI. AvA prakAranA cittavAlA lAkeAne svarga vigerenA darzana ke je bhavAMtara-pUrvanA bhavamAM joyA hoya, anubhavyA haya, te daivI zaktithI vA svaprovaDe thavAthI te vastunA astitvanA nizcaya pratyakSa anubhava jevA smRti jA pratyabhijJA vaDe thAya che, te paNa ceganA abhyAsathI ja For Private And Personal Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir thAya che. ahiM keTalAka paraloka hevAnI zraddhA na thavAnuM kAraNuM veda pATha jaNAve che. te A pramANe -"vijJAnadhana che bhUtebhyaH samutthAya tAni evamanuvizanti zatasaMzA nAsti iti" vizeSa prakAravALA jJAne jemAM utpanna thAya che, te AtmA A pratyakSathI dekhAtA pRthvI, pANI, teja, (agni, vAyu tathA AkAzarUpa bhUtethI cetanarUpa bane che. ane keTalAka kALa rahIne pAcho te bhUtamAM laya pAmI jAya che. pachI te bIje. janma leto nathI. AvA prakAranA pAThe joIne temaja punarjanmanA, tathA tevA bIjA pAThe joIne, tevA prakAranA paraka saMbaMdhI saMzA upaje che. A saMzathI jenuM citta haNAyuM hoya che, tevA AtmAone svarganA tathA narakanA dekhAva ganA abhyAsathI thAya che. temaja daiva prayogathI svamomAM paNa darzana thavAthI, temaja deva gurU dharmanI ArAdhanA karatAM svargAdinA svo temaja atyaMta jIvahiMsAdika pApa karanArAne paramAdhAmInI bhayaMkara ceSTAvAlA naraka svadhAomAM dekhAya che. temaja, pitAne AvatA vicAre ane smRtio, pratyabhijJA, hAti, smRti vigerenA IhA, apAya, dhAraNa vigerenA saMbaMdhathI, tathA satya AgamanA abhyAsathI temaja paramAtmAnA dhyAna, gurUbhakti, upadeza zravaNa, tenuM manana karavuM eTale vicAraNA karavI vigerethI saMzayanA samUhe nAza pAme che. kahyuM che ke, "zukrayAmAvAnA di sAdhava rAmena samAna ghA saMtAno thAvartitavarayaashetumithyaatvaadimohodyaa abhrkgRhaantlitprdiipprbhodaazLe avatta niji ni che " For Private And Personal Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 93 atha:-gurUnI AjJA pUrvaka zuddha AcAra pAlanArA sAdhuene sArA uttama svamanA klenA lAbha thAya che, tethI temaja satya Apta purUSa praNita Atma jJAnanA abhyAsavaDe pUrva kAlIna sa MzayeAthI viparIta bhAvathI vyAkula manavALA jIvA bhavAntaranA niSNuya kare che. mithyAtva Adi moDhodayavaDe rAga dveSa, krodha, mAna, mAyA, leAbha vigere kaSAyarUpa karma nAdaLathI gherAyelA AtmAnuM jJAna, darzana, cAritra, tapa, trI, upayAgarUpa caitanya haNAyelu che, tethI AtmA pUrvoparanuM potAnuM svarUpa jANI zakatA nathI. gayA bhavamAM pAte kANu hatA te paNa jANate natho. chatAM paNa te bhAgaLanA abhyAsathI, tathA gurUonA upadezathI jANI zake che. jema gharamAM rahelI mAlamilkatane dharamAlIka aMdhakArathI jANate nahate, te daidIpyamAna ajavALuM karanArA dIpakathI saghaLI vastune jANI dekhIne nizcaya kare che, tema sadgurUnI sahAyathI samvag jJAnavarDa mithyAtvarUpa aMdhakAra-ajJAnanA nAza karI, AtmA bhavAMtara svarUpane jANI nizcaya kare che. temaja svadazA, jAgRtadazA, suSuptithA, e traNa avasthAe paNa AtmAne punarjanmanI khAtro karAve che. jayAre AtmAne punarjanmanuM jJAna thAya che, tyAre ja sukha artha prayatna karavAnu ane che. AthI meAkSanA artha e sukha du:khaca saMsAranA janma maraNanA nAza karavA. jJAna mATe nAga sevavAnI pravRtti kare che. 4ra tamAre ema na mAnavu ke 'svapnavaDe punarjanmanI zraddhA kevI rIte thAya ? tenA uttara mApatAM jaNAve che keM: For Private And Personal Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 94 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zraddhAlezAnniyogena bAhyayogavato'pi hi / zuklasvapnA mavantISTadevatAdarzanAdayaH // 43 // a: :alpa zraddhAthI paNa bAhyakriyAyoganA karanArAne paNa zuddha svarUpavAlA svapnAo Ave che. tema ja ISTa devanA darzIna nidrAmAM thAya che. tethI paNa punarjanmanI zraddhA majabuta bane che. 43 vivecanaH--deva gurU dharma upara bahumAna, Adara pUrvakanI zraddhA eTale AsthA jo ke thADI hAya,te paNa mAhya kriyAyogathI, devAnI pUjA, stuti karavAthI, gurUbhakti karavAthI dAna, zIyala, tapa, bhakti karavAthI, jo ke cittanI sthiratA na hAya--calacitta hoya eTale mAhya kriyA yoga rUpe hAvA chatAM paNa zukla eTale ujjavala spaSTa svarUpane dekhADanArA svapnAM Ave che, ane ISTa deva vItarAga paramAtmAnI pUjA bhakti karUM chu, tIrtha yAtrA karUM chuM, zatruMjya, giranAra, Abu, aSTApada, suvarNagiri, mutAgiri, merU, naMdIzvara vigere tInA darzana karU chuM evAM svapna Ave che. vaLI paramAtmAnA samavasaraNanA darzana thavA, paramAtmAnI dezanA sAMbhaLavI, pUjya gurUdevAnA darzana thavA, temanA upadeze sAMbhaLavA vigere svapnAmAM anubhavAya che. tethI pazu dharma zraddhA vadhe che. te pachI bhAva yogane anukula kriyAyeAgathI sukata-mAkSanI sAdhanAmAM avazya AgaLa vadhe che. ane tethI AtmAne devapUjA, gurUbhakti, sAmAyika, pauSadha, dezivarati, saviAta cAritranI ArAdhanAmAM bhAvanA, tapa, japa kara For Private And Personal Use Only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa vAmAM acala zraddhA thAya che. ane A bhAvayeAgane kriyAyoga mAkSa aMga thAya che. 43 temaja vizeSa vAta jaNAve che: devAngurundvijAnsAdhUna, satkarmasthA hi yoginaH / prAyaH svapne prapazyanti, dRSTAnsanodanAparAn // 44 // a--ha MmezAM sArI kriyAmAM Asakta yAgI-sAdhupurUSA, devA, gurUe, dvijo, tathA je potAne nitya AnaMda pUrNAMka sadupadeza ApI rahyA che tevA, ane sArI kriyAmAM tatpara rahelA evA mahApUjya gurU Adine pAtAne sat kArya mAM joDatA hAya, tema svapna avasthAmAM jIve che. tevA svapno paNa zraddhA cAritra vigere guNa pravRttimAM harSa pUrNAMka prayatna thAya che. 44 vivecana--devA-vItarAga jinezvara paramAtmA ke je traLu kAla ArAdhavA yogya che, tema ja dharmInA upadeza ApanAra gurU, pAlaNa karanArA, janma ApanAra mAtA pitA Adi pUjya purUSa ArAdhavA cAgya che. dvija eTale eka zarIrathI be vakhata janma saMskAra jene karAyelA hai,ya te, jemake jeNe dikSA lIdhelI hAya tevA munio, saMnyAsIo, parivrAjaka, paramaSSse dvijo kahevAya che. leAkeAmAM brAhmaNu jAtine dvija kahe che. munie pAMca tene cAraNa karanArA apramAdI sAdhu, tema ja nitya pavitra kriyA, devapUjA, zuMrUbhakti, dAna, ziyaLa, tapa, bhAvanA karAnarA mahAtmAe pratye atyaMta prema rAkhanArA je hrAya, tema ja peAtAne mAnya For Private And Personal Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir siddhAMtathI mAnya hAya tevI kriyAmAM sthiratA karanArA ane virUdhdha kriyAnA tyAga karanArA evA cegIe je samyag darzana, jJAna, cAritrarUpa yoganA abhyAsamAM prayatnazIla sAdhue vigere AtmAone prAya: svapnAmAM tevA prakAranA deva gurU thatI vigerenA strI pratyakSa dekhAya che. ane te vaDe manamAM Ana Mdita thaIne, sArI rIte gurU AdinI preraNAvaDe zuddha avaLA dhAmi~ka viSayAmAM tatpara thAya che. samyag jJAna darzana cAritramAM apramAdIpaNe pravRtti kare che. 44 paraMtu A je svaptAe anubhavAya che te brAMti karanArA nathI hotA te jaNAve che: W nodanApi ca sA yato, yathArthavopajAyate / tathA kAlAdimaMdena, hanta nopaplavastataH // 45 // artha:A prakAranI preraNAthI paNu kharAbara kA thAya che. tevI rIte kAlAdi bhedathI jarA paNa viparIta phaLa prApta thatuM nathI, paNa te preraNAthI tA anukULa kSanI prApti thAya che. paraMtu tethI upaplava eTale cittasakSAbha nathI. 45 vivecana:--neinAthI--preraNAthI, zraddhA prema bhaktithI kAryasiddha thAya che, te upakAraka che. bhAva e che ke deva dana dharmAdikA, deva gurU pUjA, bhakti tathA gurUnA sukhathI nIkaLatA upadezathI anubhavamAM AvatAM, zuddha samyakatva prApta thAya che, paraMtu tevA kAryoMmAM yAga dravya kSetra kALa bhAvanI paNa sahAyatA hAvI joIe. kAraNake viparIta deza kALa bhAvathI vya samyag darzananA lAbhanuM kAraNa thatuM nathI, jemake vAta For Private And Personal Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir noXin pIta kapha vigerenA vikAratho citta-mananI prakRti calita thAya che. paraMtu gurUnA upadeza ane devanA darzana svAmAM dekhAvAthI te cittanI prasannatA prApta thAya che. devanI preraNA vA zArIrika dhAtunI samAnatA have chate je svamo pratyakSa thAya che, te satya phaLa ApanArA hoya che. tevA svaptAe deva gurU dharmanI zraddhA, bhakti ne premanA vadhAre! karanArA thAya che. tethI te svamAe paNa sAcA svarUpavAlA jANavA. 45 A bhAmatamAM vizeSa kahe che-- svamamantraprayogAcca, satyaH svamo'bhijAyate / vidvajjane'vimAnena, suprasiddhamidaM tathA // 46 // artha:--svathI prApta thayelA maMtranA prayogathI svamanI satyatA pragaTa cAya che. ema paMDitajInA kAi paNa prakAranA virodha vinA svIkAre che. A vAta satra prasija che. 46 vivecana:-svapta dekhavAthI temAM sAMbhaLelA matranI vidhipUrvaka ArAdhanA karavAthI phaLa prApta thAya che; mATe tevA prakAranA vidhimaya praye!gI svapramAM anubhavelA artho satya rIte saphaLa thAya che. A vAtane kharAkhara dRDha karIne samajAvatAM kahe che ke mahAna buddhizALI paDita purUSaSa jarA paNu zaMkA vinA svarDsamAM prApta thayelA maMtrane smRtipUrvaka Adara bhakti sahita gaNe to parama iSTa lAbharUpa phaLane prApta kare che. A vAta satra zAstromAM atIva prasiddha ja che. athavA amuka zubha svasane ApanArA ma`tra gaNavAthI, evA prakAranA 7 For Private And Personal Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pragathI deva kRpA pragaTe che, ane tethI sArA phaLadAyI svamo dekhAya che, ane ceDA kAlamAM tenA phaLo paNa pratyakSa thAya che, tema jANavuM. 46 Ave vyavahAra bhUta eTale prakRtinA vikArathI thAya che, ema nahi mAnavuM e vAta jaNAve che - na hyetadbhUtamAtratva-nimittaM saGgataM vacaH / ayoginaH samadhyakSaM,-yannaivaMvidhagocaram // 47 // artha:-A devatAnA darzanAdi bhUta mAtrathI utpanna thayelAM che, evuM vacana saMgata athavA egya nathI, kAraNa ke je je nimittathI svama Ave che, tevA prakAranA satya phaLo tethI prApta thAya che, tethI vacana saMgata sAcA phaLane ApanArA che, te paNa je purUSe yegI nathI teone tevA prakAranA svapra pratyakSa gocara thatA nathI. 47 vivecana -A je pUrve kahyuM che te deva darzana AdinA svapnAo thAya che, te badhA mAtra bhUta eTale prakRtinA vikAra janya ja hoya te te saphaLa ja na thAya. pUrve je anubhavyA hoya evA prakAranA, ane vAta pIta kaphanA vikArathI dekhAyeluM vA kahevAyeluM savama sAcuM-thArtha bhAve ghaTatuM nathI. tethI evA svamAe Adi je kaI bhUta eTale zarIranI prakRtinA vikArathI AvelA hoya te asaMgata eTale asatya ja che. ema svama vicAra zAstromAM jaNAve che. paraMtu ISTa deva gurU dharmanI sevane bhakti karatA, saccAritra pALatA, semya prakRtivaMta mahAtmAone devatAnI prasannatAthI je je svo dekhAya che, te sAcA eTale ISTa phalane jaladI. For Private And Personal Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 99 ApanArA hoya che. tethI te devAdri kRpAthI AvelA svamAMe atyaMta saphaLa ja che. paNa je yegI nadhI, deva gurU pUjanArA-sevA karanArA nathI, dayA dAna, zIyaLa vigere saccAritrane patA nathI, paramAtmAnA kahelA upadeza vacanAne tathA sadgurUnA upadeza vacanane zraddhA pUrvaka mAnatA nathI, evA nAstika AtmAene tathA pratyakSa mAtra pramANuthI dekhAtI IMdriya brAhya vastune ja satya mAne che, tevA arvA gaMda pramAtAne parama zurU vItarAga tItha kara deve kahelI cakSuthI jovAtAM. svarga, paraleka, mekSa, naraka, punya, pApa vigere kadApi paNa pratyakSa nathI ja thatA, tethI te ema ja mAne che ke evA devatAthI thatA svamAmA je iMdriya gocara na hAya te bhUta eTale vAta, pitta, kapha vagere zarIranI prakRtinA vikArarUpa nimittathI ja thAya che. paNa devatAnA anugraharUpa maMtranA prayAgathI nadhI thatA ema ja mAne che. paraMtu je jJAna, darzana, cAritra yAgamAM varte te AtmA madhyastha avasthAmAM hovA chatAM paNa pRthvI, pANI, agni, vAyu, AkAzarUpa bhUtanA vikAranA parihAra karIne deva gurU dharmAMnI ArAdhanA mATe dhyAna kare che-matra gaNe che, te AtmA zAsana devanI kRpAthI tevA prakAranA rUpAe vaDe A ArAdhavA ceAgya che, A tyAga karavA ceAgya che, ema vidhi ane praticedhavaDe pratyakSa viyAne yathArUpe pratyakSa jue che tema jaNAve che, kAraNa ke AtmAne peAtAnI zaktithI te viSayAne jovAnA sahaja svabhAva che. 47 te vAtane vizeSa bhAve batAvatAM jaNAve che: For Private And Personal Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 100 pralApamAnaM ca vaco, yadapratyakSapUrvakam yathehApsarasaH svarga, mokSe cAnanda uttamaH // 48 // artha-je vastu pratyakSa na hoya tenA saMbaMdhI je vacane lokomAM pracalita hoya te pralApa samAna ja che, jemake svargamAM devasuMdarI-asarA che. ane mekSamAM paramAnaMda che Ama je kahe che te vastu ApaNI pAMca iMdriyo dvArA koI paNa vakhata joI zakAtI nathI, mATe e ThaMDA paheranI gapa che ema nAstika tathA mImAMsake kahe che. 48 vivecana-nAstika kahe che ke je pAMca IdriyothI pratyakSa na hoya te parokSa kahevAya che. AvI je parokSa vastunI astitA eTale hevApaNuM jaNAvavuM te vacana asatya -pralApa mAtra ja che. tethI satyatAnI siddhi karI zakAtI nathI. jemake mImAMsaka zAstravAdI jagatamAM koI paNa AtmA sarvajJa hoI zaka nathI tema kahe che, tethI asarvasavAdI kahevAya che. teo kahe che ke "svargamAM eTale deva lekamAM apsarAo, menakA, raMbhAdika che. ane jene tathA ahetavAdIe mekSamAM paramAnaMda-atyaMta AlhAda che, evuM je kahe che te ApaNe najare joI zakatA nathI. vyavahAramAM te che ane amuke te cuM che, tevuM pramANika leka pAsethI sAMbhaLyuM paNa nathI. mATe te pralApa mAtra eTale gayAM ja che, koI vastu ja nathI, kAraNa ke ApaNe joI jANI zakatA nathI. jeo kahe che ke ApaNAthI parokSa evI godi vastune dhyAna samAdhi karanArA yogIo te jANI joI zake che. to te nathI ema kema kahe che? yegI pratyakSa te che ja, to pUchIe chIe ke, te che tenI khAtrI ApaNane to thatI nathI, e gI For Private And Personal Use Only
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 101 kahevAtA leke satya kahe che tenI khAtarI paNa ApaNane kayAM thAya che? mATe te sarva pralApa-gappAM mAtra che, temAM jarA paNa satya che ja nahi. mImAMsake Adi kahe che ke apsarA, menakA, iMdrANuM, devatA vigere amoe pratyakSa joyA che ema je gappAM mAre che, te bIjAne pratyakSa karI zako na hovAthI pralApa mAtra che." e pramANe nAstika paNa IdriyethI agecara, devatA nArakIne apalApa kare che ane mImAMsake mokSano niSedha kare che. 48 evI rIte mAtra iMdithI dekhAtI vastu ja mAnavI evA matavAlA tathA jemane veganI pravRtti nathI evA nAstika jane, jemane kadApi pahelekanuM astitva mAnavuM nathI; tathA paraloka che ke nahi ? e saMzaya anya jinene che, ane mekSa che ke nahi ema mimAMsake kahe che te jaNAve che. yogino yatsamadhyakSa, ttshceduktnishcyH|| AtmAdepi yukto'yaM, tata eveti cintyatAm // 49 // artha:--gIone je pratyakSa hoya te vaDe svarga, asarAdina nizcaya thAya che. ema je tame mAnatA he te AtmA Adi vastuone nizcaya paNa viziSTa jJAnIone evI rIte thAya che te tame vicArIne jeze. 49 vivecana -mImAMsako kahe che ke cagI leko yoganA balathI pragaTa thayelI divya daSTivAlA hevAthI, deva nArakI vigere jagatanA sarva padArtho pratyakSa rIte pega daSTirUpa jJAnathI jotA hoya che. te kAraNe teoe joyelI svarganI asarA, IndrANa, menakA vigere che ema mAnIe chIe. to pachI he mImAMsaka! tevI ja rIte temaja mekSamAM For Private And Personal Use Only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAnaMda che ema vizeSa saMpUrNa jJAnIe jAyuM tathA dekheluM hovAthI, te jJAnInuM kaheluM ame mAnIe chIe. je ema yegI pratyajJathI deva, svarga, apsarA, menakA vigerene nizcaya tame mAnatA ho to, evI ja rIte AmA jJAna karma vigere iMdriya nahi zahaNa karI zakAya tevA padArthone nizcaya paNa atizaya jJAnavaMta parama thegIone kema na thAya? te AtmAdika sarva padArtho paNa indriyathI pratyakSa na hovA chatAM paNa pAramArthika jJAnavaMtane Atma pratyakSa hovAthI siddha ja che. devanI kRpAthI raMgIjanene paNa svamAdikathI parabhavanuM gamanAgamana hovAnuM paNa siddha thAya che. te kAraNe jema yogI atIci viSayane pratyakSa kare che. tema devanI kRpAthI dhamIjanene svarga vigerenuM vadhyamAM dekhavuM, tenI samyam zraddhA thavI, tathA AtmAdika padArtho paNa zraddhA pUrvaka mAnavAnuM yathArtha ane da. temAM jarA paNa saMzaya karavA jevuM nathI ema ciMtavaze. 49 A vastune yathArtha bhAve bhAvanA karatAM jaNAve - ayogino hi pratyakSa-gocarAtItamapyalam / vijAnAtyetadevaM ca, bAdhA'trApi na vidyate // 50 // artha--je rogIo nathI tevAone te IlivaDe je padArtho joIjANI zakAtA nathI, tevA paNa agocara padArthone siddhAMta zravaNathI tathA gurU paraMparAgata upadezathI AtmA Ave che, anya bIjI vastu Ama che, A karavA yogya che, A karavA gya nathI, tevuM tevuM samajAya che. AvA jJAnamAM jarApaNa virodha Avato nathI. pa0 vivecana - je yugane abhyAsa karatA nathI, tethI For Private And Personal Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 103 gathI thanArI siddhio jemane pratyakSa pragaTa thai nathI tevA jIva carmacakSuthI je bAhya vastu daSTi maryAdAmAM AvI hoya te je jANI zake IM. tevA IdriyathI jovA jANavA pravRtti karanArA pramAtA nizcayapUrvaka gocaratIta eTale ItiyethI agocara ( pAMca idri vaDe je vastu nathI jaNAtI) evI AtmA, karma, parabhava, svarga, naraka Adi vastuo paNa hAthanA talIyA upara rahelA AMmaLAnI vA metInI jema yathArtha svarUpe, parIkSA pUrvaka avelekana karIne jANe che. mATe iMdriyathI je na dekhAya evI jJAna, karma, AtmA, svarga, naraka, mekSa sthAna vigere vastuo vizeSa prakAre gurUnA upadezathI, Ama jJAnathI, dhyAna samAdhithI jANe che. temaja vaLI bIjA kaNa kaNa zake che? to kahe che ke "je ga siddha che tevA mahAmAra, divya darzana vaDe cAritra gathI prApta thatI lakhyae dvArA pratyakSa jANI zake che, ema jenA kahe che. to ame mImAMsake rogIone devazakti hevAthI iMdriya aAcara vastuo jANe che, ema kahIe ja chIe, Apa emAM zuM vizeSa jaNAve che ?" tenA uttaramAM AcArya mahArAja jaNAve che ke ame kahIe chIe ke evI ja rIte svapnathI, devanI kRpAthI gurUnA upadezathI, tathA AmanA abhyAsathI, cAritra yoganA balathI, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya karmanA kSapazama bhAvathI jAgatI jJAna zaktithI, IdriyathI age cara AtmA jJAna karma vigere vastu ene nizcaya zraddhApUrvaka karI zake che, emAM jarA paNa bAdha eTale zaMkA rahetI nathI. apasarAdika jANavAmAM kAMI Azcarya che ja nahi, eTaluM te alapa zaktivALA paNa For Private And Personal Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 104 jANI joI zake che. ema avasya mAnavu joie. vaLI je ApaNAthI na dekhAya te nathI ema avazya na mAnavuM joie. 50 e pramANe AtmAdika AgamathI RNI zakAya che e vAta jaNAvI have anumAna pramANathI vastu svarUpa jANI zakAya che" e vAta jaNAve che.~~~ ' AtmAdyatIndriyaM vastu, yogipratyakSabhAvataH / parokSamapi cAnyeSAM na hi yuktyA na yujyate // 51 // artha :-AtmAdika atI driya vastue yAgIe pratyakSa pramANathI bhAvapUrvaka jANe che, tevI rIte anya je ayegI che tevAone je pratyakSa na hoya te vastu jagatamAM nathI ema na mAnavuM joIe. kAravyu ke anumAna, Agama vigerethI temanu astitva ghaTe che. 51 vicana:AtmA, karma, jJAna, parabhava gamana vigere IndriyAthI ageAcara vastuo hAvAthI jo ke tapa, japa, dhyAna karanArA yAgIe vaDe dekhAtI hoya che, te paNa ApaNe pratyakSa rIte IMdriyathI joI zakatA nathI, tethI cArvAkA (nAstikA ) te AtmAdika pakSa vastune abhAva ja mAne che. eTale tevI vastu sidhdha thatI nathI. ema kahIne te upara AkSepa kareche, te cukata nathI. kAraNake jJAna, darzana, cAritra ceganI sidhdhio vaDe parama sidhdha evA yogIe AtmA, karma vigere dravye tathA tenA guNA, svabhAva, paryAye (parAvatti) temaja sva, naraka vigere pratyakSa bhAve dekhe che ane jANe che. tethI ApaNuna te na dekhavAthI te vastuonI siddhi nathI ema na mAnavuM. paNa yegI sarvajJa evA Apta purUSeAnA vacana For Private And Personal Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 105 upara vizvAsa rAkhavA gya hovAthI AtmAdika vastunI avazya siddhatA che ema nizcayathI mAnavuM. temaja ApapaNane paNa anumAna pramANathI A vastuone anubhava thAya che, tethI ApaNane pakSa chatAM evI vastu avazya siddha ja che, ema jANavuM. kAraNake IdriyathI agocara hovA chatAM yuktithI-taka daSTithI vicAratAM zuddha hetu rUpa anumAna pramANa tathA Agama pramANu rUpa prAgathI AtmA karma vigerenuM hovApaNuM avazya ghaTe che. te mATe zAstromAM aneka pramANe maLe che. ___ acetanAni bhUtAni, na taddho na tatphalam / , cetanAsti ca yasyeyaM, sa evAtmeti budhyatAm // 1 // artha-pRthvI, pANI, agni, vAyu, AkAza rUpa je bhUta che. temane acetana dharma che, jaDa svarUpa che. tethI cetana eTale AtmAne jJAna darzanarUpa caitanya dharma kadApi bhUtane dhama banato nathI, temaja bhUtanuM phaLa paNa nathI. paraMtu jyAM je cetana dekhAya che, teja AtmA ja che. kAraNake cetanA AtmAne dharma che. tethI jyAM jyAM cetanA dekhAya che te sthaLe AtmA che ema mAnavuM. AmAM jJAna, darzana, cAritra, vIrya, upayoga vigere guNa (dharma) yukata che. paNa jaDa svarUpa nathI, te vAta jaNAve che - ____ yadIya bhUtadharmaH syAtpratyeka teSu sarvadA / 354ta savAra-navAra vathA ra artha- A cetanA eTale jJAna darzana, pRthvI Adi bhUtane ja dharma heya te pRthvI Adi dareka bhUtemAM For Private And Personal Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 106 A cetanA che, ema AtmAnA anubhavamAM nitya AvavuM joIe, paNa tapAsatAM te cetanA bhUtemAM siddha thatI nathI. pratyeka bhUtemAM kaThinatA rUpa sparzatA, rUpava, gaMdhatva vigere vaDe jevI grAhyatA anubhavAya che, tevI AtmAmAM anubhavAtI nathI. kAThinyAdisvabhAvAni, bhuutaanydhyksssidhdhitH| cetanA tu na tadrUpA, sA kathaM tatphalaM bhavet // 2 // artha-pRthvI Adi sarva bhUte kaThaNa, kamala, bhAre, halakAM, jADAM, pAtaLAM, lukhAM, cepaDayAM, lIzA, suvALA, buThAM, tIkSaNa vigere guNa-svabhAvane dharanArAM che, ema pratyakSa Idriya vaDe jevAtuM hovAthI sarva bhUtenI jaDa svarUpe siddhi che ema te nizcita ja che, paNa Atma svarUpa catA tevA prakAranA bhUtanA svabhAvane dhAraNa karatI nathI, cetanA te sarva padArthone bodha karanArI che, tethI te bhUvane dharma nathI. tema tenA phaLa rUpa paNa nathI. jene svabhAva bhUtanA dharmathI virUdha hoya, te bhUtano dharma ke phaLa kevI rIte bane ? na ja bane. AvI rIte AtmA, karma, jJAna, darzana, cAritra vigere dravya ane tenA guNa payaya vigere IdriyathI pratyakSa na hovA chatAM abhAvarUpa nathI. paNa vizeSa jJAnavaMta sarvajJa vItarAgane te avazya pratyakSa che. temanA vacana pramANe ApaNane anubhava thato hovAthI tevA purUSanA vacana pramANa mAnIne have pakSa vastuo yuktipUrvaka anumAnathI ghaTe che te jaNAvatAM jIvene sukha duHkha vigereno anubhava karmathI thAya che, te vAta jaNAve che: For Private And Personal Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 107 tulyapratApodyamasAhasAnAM, kecillabhante nijakAryasiddhim / parena tAmatra nigadyatAM me, karmAsti hitvA yadi ko'pi hetuH||1|| artha - sarakhuM bala hoya, sarakhe udyama hoya, sarakhuM sAhasa hoya, sarakhI umara hoya. evA aneka mANase vyApAramAM joDAyA heya, temAM keTalAka ISTa kAryanI siddhi meLave che. ane keTalAka bIla leke ISTa vastu meLavI zakatA nathI temAM karma sivAya koI bIje hitu dekhAya che? nathI dekhAtA. mATe AmAM je hetu che te mAtra karmarUpa ekaja hetu che ema avazya siddha thAya che. vicitrdehaakRtivrnngNdh-prbhaavjaatiprbhvsvbhaavaaH| je cite suvaDAva-cittataM ja nicaritrArA artha- dareka prANIonI zarIranI vicitra AkRti, vicitra varNa, vicitra gaMdha, vicitra prabhAva, vicitra jAtanuM thavApaNuM, temaja vicitra svabhAva je dekhAya che te koNa kare che? temaja traNa bhuvanamAM anAdi kAlathI lAgelA karma vinA bIje koNa A badhA vicitra jAtanA svabhAvavALA ja karavA samartha che? vicitra karma vinA bIje kaI jInI AvI vicitratA karavA, du:kha sukha ApavA samartha nathI. 2 vivarya mAsAsavagarbhamadhye, bahubhakAraiH klNlaadibhaavaiH| udvartya niSkAsayate savitryAH, ko garbhataH karma vihAya pUrvam 3. artha-jIva mAtAnA udaramAM garbhasthalamAM nava mAsa sudhI kalAdi bhAvo vaDe vadhIne mATe thayA pachI mAtAnA uMdara-garbhasthalamAMthI bahAra Ave che, tene paNa kama vinA For Private And Personal Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 khIju kANu bahAra kADhe che ? pUrva karmaja tevu` kA` karavAmAM samartha che. 3 jIva ane karma A be vastunA saMbaMdha anAdi kAlIna hAvAthI tenA upAdeya phaLarUpa saMsAra anAdi kAlInaja che. para parAgata jIvanI sAthe karmanA je saMbaMdha che, teneja soMsAra kahevAya che te saMsAranA kSaya karavA mATe karmonA kSaya karavAnA upAya che, tene jaNAvatAM kahe che: vItarAgo'sti sarvajJaH, pramANAvAdhi tattvataH / salA vitti: ddhi, muvAiimana dhruvam } ? | artha :-jagatamAM koI paNa sarvajJa thaI zakatu nathI, kAraNa ke jeTaluM bhutakAlamAM thayuM hatuM, vamAnamAM thAya che ne bhaviSyamAM thaze te badhuM joi ke jANI zakAtu nathI, paNa vedanA anuSkAnathI kAikane buddhinA vikAza thAya, ane khIjA sAmAnya jana karatAM vadhAre ANanArA hAya, tene upacArathI sana kahevAya che. vastuta: kAi sajJa nathI. AvuM kahenArA mimAMsakeAne jaNAve che ke jagatamAM sarvAMge vidyamAna cheja. jemanA rAga dveSa kSaya thaya! hAya te vItarAga kahevAya che. te saCjJanuM astitva koi paNa pramANathI mAdhita thatu nathI. jema ApaNane AtmAmAM sukha du:kha vigere dekhavAmAM, jANavAmAM kAi mAdhaka nathI. kAraNa ke mana vaDe pratyakSa anubhavAya che. tema vItarAga savajJAna sarva jJAnAvaraNanA abhAva thayela hAvAthI, hAthamAM rahelA AMmaLAnI peThe, sarva jaganA bhUta, bhAvI, vartamAna druca, guNa ane paryAyarUpa bhAvAne niratara ANe dekhe che, ema pUjya gaNadhara, sthavIra, AcArya, upAdhyAya, sAdhu vigere sat purUSA kahe che. 1 For Private And Personal Use Only
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir have hetu pUrvaka anumAnathI sarvajJanI siddhi kare che. kSIyate sarvathA rAgaH, kvApi kaarnnhaanitH| jvalano hIyate kiM na ?, kASTAdInAM viyogataH // 2 // artha:-zuddha cAritravatene apramAda bhAve guNazreNimAM caDhatAM jJAna, darzana, cAritraganI zaktine rekvAnuM sAmarthya dharAvanAra ghAtakame sarvathA kSaya thAya che. evI ja rIte rAga dveSanA kAraNa rUpa karmane utpanna karanArA kAraNanI hAnI eTale kSaya thavAthI te rAgadveSane paNa kSaya thAya che. ane te rAgadveSanA kSayathI jJAna, darzana, cAritra, vIryane rokanAra AvaraNe rUpa kamano kSaya thavAthI, AvArakanA abhAvathI jagatanA sarva dravya, guNa, karmo (pariNAmo), athavA paryAye jenAthI jANe che ane dekhe che, tevA anaMta jJAna, darzana rU5 AtmaguNa sahaja bhAve pUrNa paNe pragaTe che. temAM Itiya tathA mananI paNa sahAya temane nathI joItI. svayaM svataMtra bhAve jJAna teomAM pragaTa thayeluM hovAthI teo sarvajJa che, ema jANavuM. ahIM daSTAMta ApatAM jaNAve che ke jema sarvane dahana karanAra agni paNa jyAM sudhI dADha-kAI male tyAM sudhI bALavAnuM kArya kare che, paNa dAhyane abhAva thaye chate te agni svayaM naSTa thAya che. tema rAgadveSanA upAdAna kAraNabhUta je karma che te naSTa thaye chate, rAgadveSa naSTa thavAthI AtmA sarvajJa banI zake che. 2 prakarSasya pratiSThAna, jJAnaM kvApi prapaThyate / pariNAmamivAkAze, tAratamyopalabdhitaH // 3 // For Private And Personal Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 110 artha-balakamAM jJAna prathama a5 dekhAya che. paNa jema jema vaya vadhe che tema tema jJAna paNa vadhe che, ema pratyakSa anubhavAya che. tevI ja rIte jagatamAM sarva mANaso che, temane badhAne sarakhuM jJAna nathI hotuM. keIne kAMIka hAni, kaIne kAMIka vizeSatA paNa dekhAya che. jemake yogI leka parokSa rahelI bhUta bhAvI vastunuM pratyakSa jJAna dhare che, tevuM tame paNa kahe che tevuM agI AtmAne nathI hatuM. evI ja rIte jJAnAvaraNIya karmanA abhAvathI koI mahAna yogIne jagatanA sarva padArthone jANavA dekhavA rUpa utkRSTa jJAna paNa pragaTa thavAnuM sarvathA saMbhave ja che. jemake AkAzanA pariNAmanI maryAdA na hovAthI taratama tAnI prAptithI mahadu pariNAmI AkAzane jema jaNAvI zakAya che. tema sarva padArthonA guNa dharma pariNAma (paryAcane) jANavAnI je saMpUrNa zakti dharAve che, te sarvajJa kahevAya che. 3 Ama havAthI pramANathI eTale pratyakSathI, anumAnathI ne Agama pramANathI, AtmA, karma, svarga, naraka vagerenuM astitva siddha thAya che. ane zraddhAthI tema mAnavuM paNa thAya che. pa1 te vastune siddha karI have vegathI bIjAM je phaLa prApta thAya che te jaNAve che kiM cAnyadyogataH sthairya, dhairya zraddhA ca jAyate / maitrI janamiyatvaM ca, prAvimaM tatvamAsanam // 52 // For Private And Personal Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 111 a:---vaLI pUrve kahelA ceganA khIjA paNa lakSaNe tathA tenA phaLe jaNAvatAM kahe che ke AgathI sthiratA tathA zraddhA upaje che, temaja maitrI, janapriyatna, pratibhA tathA tatva pragaTapaNuM thAya che. para * viverAna-yoganuM lakSaNa-svarUpa pahelAM je kahyu che, tethI khIjA paNa vilakSaNa je yAganA lakSaNA phaLasvarUpe zAstramAM kahyA che te jaNAvatAM kahe che ke--yAgathI thaiya eTale sthiratA prApta thAya che. eTale je pratijJA lIdhI che, tene pALavAmAM yAvajjIva sudhI aDaga rahenArA hoya che. te ceAganuM phaLa jANavuM. jemake ska dhakamuni, gajasukumAlamuni, yannamuni, metA muni tathA DhaDhaNamuni vigeree cAritrayAganI sthiratA prApta karI; tethI temane thaelA parisaaA, upasa samabhAve acala svabhAvamAM rahI sahana karyo. tethI rAgadveSa nahi karatA eka AtmAnA dhyAnamAM ja sthiratA prApta karIne meAkSane sAdhanArA thayA che. temaja zraddhA eTale deva, gurU, dha tathA tattva upara rUci. eTale kriyA anuSThAna meAkSanA mArga mAM samyak pravRtti karanArI aDaga rUcirUpa-prIti jANavI. te paNa cAritra ceAgathI ja prApta thAya che. temaja te cAritranI zuddhi paNa maitrIbhAva eTale sarva jIvA upara hita thAya tevI vicAraNA pUrvaka samAna bhAvanI buddhi eTale sarva prANI mArA baMdhue ja che. sane mhArA jevA sukhI rahevAnA sarakhA huka che evI bhAvanA e maitrI bhAvanA jANavI. upara je zraddhAmaya - AAstroncena samaM, pati sayaMtra corDjhanA sukhaM vA yadi duHkhaM vA sa yogI paramo mataH " (gItA adhyAtmayoga aAka 31) For Private And Personal Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 112 atha- he arjuna ! jema potAnA anukuLa pudagalanA saMyogathI sukhane anubhava thAya che temaja pratikULa saMyegathI duHkhane anubhava thAya che. tevI rIte sarva jagatanA AtmAone paNa sukha duHkhano saMbhava jANune, keIne duHkha na thAya, sarva sukhane anubhava kare, tevI bhAvanA rAkhIne je gI sarva AtmAne pitAnA jevA pitAnA baMdhu-mitra mAne che, tene tuM sAce cagI jANa. tene ja utkRSTa gI manAya che. temaja jana priyatva-jana eTale saAcAra saduvicAra ane savartanavALA je sajana leke che, temanI prIti saMpAdana karavI, eTale tevA uttama purUSa taraphathI prema-vallabhatA prApta karavI, temaja prAti eTale sahajabhAve sadharmAdika kAryamAM, jJAnAbhyAsamAM prativAdIne uttara ApavAmAM, sadharmane bodha ApavAmAM, temanA praznanA uttara ApavAmAM, buddhi guNane vikAza tha, ane sahaja -tarata praznano uttara ApavA yogya sAma thAya che. tathA taravabhASaNa-tava eTale jIva, ajIva-punya-pApa-AzravasaMvara-baMdha-nirjarA ane mekSa ema nava tane tathA dravya eTale dharmAritakAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pudagalAstikAya kAla ane jIva vigerenA guNa paryAyane. vicAra kara. anyane yathArtha samajAva mata kadAgrahane tyAga karI vastu svarUpa AtmAmAM dhyAna pUrvaka utAravuM te badhA yoganAMja phaLa che. vaLI vizeSa svarUpa kahe che - vinivRttAgrahatvaM ca, tathA dvandvasahiSNutA / taramAvastha jAmazva, vANAnAM jhaNakatA che parU !! For Private And Personal Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 113 artha-temaja rogathI Agraha rahitapaNuM paNuM Ave che. vaLI eka bIjAthI virUddha pariSaha sahana karavAnI zakita paNa nathI Ave che. temaja bAhya anukuLa vastune lAbha va alAbha ke je kAlanI cegyatAthI pratikuLa heya, tene sahana karavAnuM sAmarthya vegathI Ave che. pa3 vivecana-ganI prAptithI AmA kumatanA kadAgrahathI mukAya che, satya hita zodhavAnI pravRtti prApta kare che, eTale AtmAne anucita-ayogya vastune tyAga karI, cogya kiyA anuSThAnane grahaNa karavAne te prayatna kare che, je kiyA anuSThAna pite kare che temAM anya taraphathI ayegyatA dekhADAtAM, tevI kiyAnA Agrahane cheDI daIne, sajajana mAnya evI yoga kriyA-anuSThAnamAM pravRtti kare che. dvandra sahiSNutA-eTale upakama rahita atyaMta duHkhane ApanArA kilaSTa kama dalene udaya thavAthI aniSTa vastune saMyoga thAya, ane ISTa vastune viyoga thAya, temaja uSNa tumAM tApa, prasveda tathA tRSAno parisaha lAge, ziyALAmAM bhUkha, zaradI, vAyu, TADha, lukhasa vigere parisaha lAge, comAsAmAM varasAdathI havAnA yoge DAMsa macchara vigere jIvajaMtune zarIra sAthe saMsarga thavAthI, tathA mAMkaDa cAMcaDa vigerenA DaMkha lAgavAthI parisaha Ave. AvA parisahene sahana karavAnI zakti cogathIja Ave che. temaja te parisahIne abhAva, temaja anukuLa vastuone eTale mitra vastra, pAtra, kaMbala vigerene lAbha yogathI prApta thAya che. prAya: pUrNa zuddha je yoga te yoganI zakti haNAya tevA For Private And Personal Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 114 rAgadveSanA prasaMge Ave chate samabhAva rAkhe. lAbha eTale bAhyathI jIvana nirvAha cAle ane zAMti rahe, tevA kAraNe rU5 vastuone lAbha, temaja samAdhi rahe tevA anukuLa yoganA sAdhane paNa yoganA abhyAsathI krame keme prApta thAya che. temaja kAlathI eTale tu vaya vigere kAlanA yogathI zarIramAM AvanArI hAni vRddhimAM bAhya vastunA lAbha hAnimAM vA anukuLa ke pratikuLa vastunA saMyoga viyogamAM sahana karavAnI zakita paNa yogathI ja prApta thAya che. 53 vaLI bIju je yogathI prApta thAya che te jaNAve che- dhRtiH kSamA sadAcAro, yogaddhiH shubhodyaa| AdeyatA gurutvaM ca, zamasaukhyamanuttaram // 54 // atha-vRtti, kSamA, sadAcAra, yogavRdhi, AdetA, gurUpaNuM e yoganA abhyAsathI AtmAnA zubhadayamAM kAraNuMka thAya che ane tenA phaLarUpa apUrva samabhAvanuM sukha paNa A veganA abhyAsathI ja prApta thAya che. 54 vivecana -vRti eTale dhIraja, te samayane anukuLa je je vastu eTale vastra, bhajana, upAzraya vagere dharmanI sAdhanAmAM upayogI evI vastuo te kALanA saMyamayega nirvAha mATe mAtra upagI ja che, tema mAnI je anukULa ke pratikuLa heya temAM paNa saMtoSa rAkhI cAritrayogamAM sthiratA rAkhavI te. kSamA eTale sAcA ke juThA evA kapa eTale krodhanAM kAraNe Ave chad, karavA gya ke nahi karavA kAryane vicAra karyA vinA, bADhA ke aMtaramAM kodhane For Private And Personal Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 115 vikAra AvatAM, te kema rokavA prayatna kare, paNa tene saphaLa na kare che. temaja kaI taraphathI kaDavA apamAnajanaka zabdo sAMbhaLatAM, tene tevA prakArano uttara vALane sAmAne apamAnajanaka lAge tevuM na belatAM sahana karIne, kSamA ApavI te mANI kahevAya che. sadAcAra eTale sAjana mANasa egya sAre AcAra zakhave kAma, krodha, mAyA tathA lebhanA udayamAM AvatA AtmAne vAra, ane sarva mANasane upakAra thAya tevI pravRtti karavI, temaja mukhathI priya vacana vAparavuM, ane sarva jI upara mAyA rahita ane mAtra bAhA dekhAva mAtra nahi eTale sA-hita hoya te sahaja bhAvane neha rAkhavo, te upakArI sajajana yegya je kriyA pravRtti karavI, te paNa emAMthI ja prApta thAya che. yogaddhi eTale samyaga jJAna, darzana, cAritra vigere muktinA bIja eTale upAdAna kAraNarUpa yeganI apramAdipaNe sAdhanA karAya, kAma krodha vigere kaSAyane vijaya karAya, pAMca indriyanA viSane tyAga karAya, te muktinuM utkRSTa upAdAna kAraNuM thAya che. zudaya-zubha karma eTale punyakarmane udaya jethI thAya, tevA dAna, zIyala, tapa, bhAva, paramAtma pUjA, gurUbhakti, jIvadayA, satya vacana, acaurya, parigraha tyAga vigere punya kriyA vaDe zubha zAtA vedanIyane baMdha samyagadarzana, jJAna, cAritranA lAbha rUpa vakhANavA yogya phaLanA hetu bhUta thAya che. A badhA dhati, kSamA, sadAcAra, gavRddhi, zudaya te yuganA aMga svarUpa che, tenA mahAna phaLarUpa AdeyatA, gurUtva, sama tathA soganI zreSThatA prApta thAya che. temaja temAM AdeyatA For Private And Personal Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eTale pitAthI anya dhamIjanenA vacana, AjJA, upadeza, kriyA anuSThAna rUpa prazasta ceSTAne AdarapUrvaka svIkAra kare che, temane pUjya mAnI AdarasatkAra kare che, tethI AdeyatAeTale Adeya nAma karmanA udayathI teonA dharmanAM anuSThAna bIjAne AdaravA gya vA jANavA thAya, te Adeya nAma karma rUpa punya prakRtine prakAra che. gaurava rUpa gurUtva. eTale pUjya gurU mAnI, temane Adara pUrvaka mahAna satkAra kare, tethI temanA pagale cAlIne dharmakriyAmAM, yogamArgamAM pravRtti kare che. AvI punya prakRti je anyanA lAbhane artha thAya che, te tIrthakara, gaNadhara, yugapradhAna, AcArya, upAdhyAya vigere pUjya sAdhu purUSane pragaTe che. ane pitAne zama sukhane satkRSTa lAbha prApta thAya che. A sarvotkRSTa zama-prazamana lAbha krodha, mAna, mAyA, lobha, kAma, IrSyA vigere rAgazreSane udaya jyAre maMda paDe che tyAre ja prApta thAya che, te prazamanita sukha sarvotkRSTa che, kAraNake pAMca idrinA tevIza viSayenA bhegathI anuttaravAsI deve je sukha anubhavI rahyA che, tethI paNa prazamarasanuM sukha anaMtagaNuM vadhAre che. te mATe zAstrakAre jaNAve che ke nijitamadamadanAnAM, vAkAyamanovikArarahitAnAm / vinivruttaparAnA-dhideva mokSa suviditAnA zA atha-jemaNe mada eTale ahaMkAra temaja madana eTale kAmadeva athavA pAMca IdriyonA bhega viSayo jItyA che, vaLI vacana-kAya ane mananA yoga vikArathI rahita che amane , I te prazamanija mada pa For Private And Personal Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 117 temaja para eTale puNalanA bhegA saMbaMdhI AzA temaja mAna, yaza, jaya vigere bAhya duniyAdArInI sarva AzA tajI dIdhI che evA suvihita eTale apramAdI bhAve zudhdha cAritravaMta AtmAone ahiM ja mekSa sukhane anubhava thAya che. e pramANe yoganA vizeSa phaLe kahyAM. 54 A yoga sarva jagatamAM priya che te jaNAve che - AvidvadaGganAsiddha-midAnImapi dRzyate / etatyAyasvadanyattu, subahAgamamASitat // 55 // artha:-vidvAnathI mAMDIne bakara buddhivaMta bAlaka strI sudhI sarva leka yogane mahimA jANe che. temaja tenA lakSaNa-svabhAvane paNa jANe che. tethI yeganuM vizeSa svarUpa AgamazAstromAM je bahu adhika kahela che te ahIM jaNAve che. 55 vivecana-vidvAnathI mAMDIne abhaNa ane strI jAti sudhInA tathA vRdhdhathI mAMDIne bAlaka sudhInA sarva sAmAnya lekamAM e vAta avazya prasiddha che ke, A duSamakALamAM paNa ganI siddhi jemane thaI che, temanuM gaphaLanA lAbha rUpa parama zAMta svarUpa jovAya che. jemake mahAgI AnaMdaghanajI, cidAnaMdajI, devacaMdrajI, yazovijayajI vigerene vega siddha thayela hovAthI, teoe je zAMtatA anubhavI che, tevI zAMtatA paisAdAra zeTha sattAdhara rAja mahArAjathI nathI anubhavAtI. jyAre pAMcamA ArAmAM evA yogIe parama AnaMdane anubhava kare che, tethI ema samajavuM ke cothA For Private And Personal Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ArAmAM tathA trIjA ArAmAM, paramAtmA RSabhadevanA zAsanamAM paNa veganI sAphalyatA sarvathA siddha che. pUrve ja keganA phaLa jaNAvyA che te cothA ArAmAM tathA pAMcamA ArAmAM vega siddha mahAtmAoe pratyakSa anubhavyA che. jema viSaNukumAra munirAja cagabaLathI dharmaSI namucine zikSA karI zakyA, ane jaina saMghanI gya samaye sevA karI kamanI mahAnirjarA karI zakayA che. tethI jaNAya che ke sarva jagatamAM paMDitathI mAMDI strI, bAlaka, vRddha, Arya tathA anAryo paNa ganI siddhione prabhAva jANe che. vaLI coganuM vizeSa phaLa je AgamAM kahyuM che te bAbata AvazyakanI niryuktimAM A pramANe jaNAvyuM che - ___ "Amosahi vipposahi khelosahi jallamosahi ceva / saMbhi. asoya ujjumA, samvosahi ceva bodhavvA // 1 // cAraNa mAsIvisakevalA ya, maNanANI nvpuvvdhrii| arihaMta artha -gIonA zarIrane mela manuSyanA regane nAza karanAra thAya che. temaja egIonA kapha, thuMka, prasava, da paNa lekane reganI pIDA dUra karavAmAM auSadha rUpa bane che. tethI bhegIonI sevA prakAranI je zakti che tene labdhio (siddhio) kahevAya che. temaja saMbhinnazrota labdhithI pAMca kiyenA viSaye eka iMdriyathI paNa grahaNa karavAnI zakti maLe che. tathA kAjumati mana:paryAya jJAnathI bIjAnA mananA vicAra jANavAnI zakti prApta thAya che. yegIonA zarIrane sarva prakArane mala regIonA zarIranA sarva rege dUra karavA samartha bane che. cAraNa eTale AkA For Private And Personal Use Only
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir varAna cheavadhijJAna, mananA vicAra kare aDhI 119 zamAM cAlavAnI zakti, AziviSa-bhayaMkara sarpa, vIMchI vigerenA sarva prakAranA jherane nAza karavAnI zakti je gInI daSTimAMja rahelI che. yegIo kevalyajJAna zakti rUpa labdhi vaDe traNa jagatanA sarva dube eTale guNa paryAya yukta sarva padAthe samaye samaye jANe che, dekhe che. tathA mana:paryavajJAna paNa gInI eka labdhi che, te vaDe aDhI dvIpamAM rahelA saMjJI manuSyanA mananA vicArene jANavAnI zakti dharAve che. avadhijJAna rU5 labdhi vaDe yegI jagatanA tamAma rUpI dravyanA guNa paryAne jANI zake che. pUrvadhane pUrvadhara labdhi vaDe sarva Agama rUpa dvAdazAMgIne be ghaDImAM svAdhyAya karI zakavAnI zakti pragaTe che. temaja arihaMtanI zakti, cakravartitva zakti, baladevanI zakti, vAsudevanI zakti evI aneka zakti (labdhi meLavIne legIe jagatanA nAstikatvane pitAnA gabaLathI dUra karavA zakitamAna thAya che. A roga rUpa kalpavRkSanuM mahAna phaLa mekSanI prAptija che. A uparAMta bIjI aneka prakAranI labdhi paNa pragaTa thAya che. te jaNAve che- alaulyamArogyamaniSThuratvaM, gandhaH zumA mUtrapuriSamalpam / kAntiH prasAdaH svarasaumyatA ca, yogapravRtteH prathamaM hiM Tima che ? artha:-ga mArgamAM pravRtti karanArA prathama pravezamAM ja pAMca iMdriyanI vastuonI lAlaca rUpa atyaMta Asakti bhAvane cheDe che, ane te kAraNe zarIramAM ganA abhAva rU5 ArogyatA Ave che, ane yugamAM pravRtti For Private And Personal Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 120 karanArA tAmasa tathA rAjasa pratikAraka AhAra tathA bhegene tyAga kare che. tethI nirdayatAne tyAga thAya che. dayA dAkSiyatA pragaTe che. roganA abhyAsamAM pravezelAyegIne zarIramAM sugaMdha pragaTe che. mUtra tathA viSTA alpa thAya che. zarIramAM dedIpyamAna kAMti pragaTe che. leke upara prasAda-prabhAva pragaTa rIte paDe che. temaja bhASAmAM zAMti ane mIThAza tathA grAhatA Ave che. A ganA abhyAsoenuM prathama cinha jANavuM. 1 maitryAdiyuktaM viSayeSu cetaH, prabhAvavad dhairyasamanvitaM ca / dvandvairadhRSyakhamamiSTalAbho, janapriyatvaM ca tathA paraM syAt / / 2 / / artha -- dharmakArya rUpa viSayo jevA ke-pUjA, gurUbhakti, sAmAyika, pauSadha, dAna, dayA, brahmacarya vigeremAM maitrI prada karUNA mAdhyasthatA e cAra bhAvanAthI yukta bhegIonuM citta hoya che, tathA prabhAvavALuM, dharyayukta, rAgadveSamAM na mAya tevuM bhegIonuM citta hoya che, temaja yegIone ISTa vastu ene lAbha paNa thAya che, ane lokamAM temanA vacana AjJA tathA darzana ati priya hoya che. je doSavyapAyaH paramA ca vRpti-raucityayogaH samatA ca muvii| vairAdinAzo'tha RtambharAdhIniSpannayogasya nu cihnamevat / / 3 / / artha -Sane nAza (pApapravRttine nAza) ane je je samaye je anukuLatAne pratikulatA male temAM parama tRpti eTale saMtoSa tathA ucita yoga gIone thAya che. For Private And Personal Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 121 samatA eTale rAgadveSano udaya jarA paNa na thavA de tevI meTI samapariNAmatA paNa thAya che. RtaMbharAdhI eTale RtaMbharA nAmanI buddhi mehanIya, jJAnAvaraNIya, dazanAvaraNIya ane aMtarAya e cAra kamane kSaya karatAM zukala dhyAnanA prathama be pAyAnA dhyAna vakhate siddhAMta, anumAna ane pramANuthI yukta AtmAnA upayogamAM vartatA mahAna yegIne thAya che. kahyuM che ke AjananumAna, thAnAkhyAtana jA trikA prAthana prazA, mate jJAnamuttama che ? artha -Agama tathA anumAna vaDe jANavAmAM AvatI vastune dhyAnanA abhyAsamAM paDatA rasa vaDe, traNa prakAranA eTale dravyamaya, guNamayane paryAyamaya ka95nAnA vacanathI jene uccAra na karI zakAya, paNa AtmAnubhavamAM ja jaNAya tevA prakAranI RtaMbharA buddhi rUpa jJAna athavA mahAprajJA AtmAne caganA balathI pragaTe che. 1 ganA abhyAsamAM upara batAvelA deSa kSaya vigere athavA labdhio avazya ucita ja che. Ama yeganA abhyAsI purUne je je labdhi-siddhio prApta thAya che, tenuM svarUpa AgamamAM siddhAMtamAM Ata-pUjya purUSoe sArI rIte samajAvyuM che. mATe te upara zraddhA rAkhIne mekSanA atha-mumukSu AtmAo adhyAtma yeAgamAM avazya abhyAsa karaze. 55 A pramANe yoganA abhyAsathI je phaLa prApta thAya che. tethI je siddha thayuM tenI prasiddhi mATe kahe che - For Private And Personal Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 122 na caitad bhUtasaGghAta-mAtrAdevopapadyate / tadanyabhedakAbhAve, tadvaicitryAmasiditaH // 56 // artha -A kAraNathI bhAvagImAM jaNAtuM A yoganuM mAhAtamya pRthivyAdi bhUta samudAya mAtrathI upaje che, tema te jarA paNa siddha thatuM nathI. kAraNake A mAhAsya bhUtethI upaje che, emaja je mAnIe te bhUta saMghAtathI bhinna svabhAvane karanAra koI na jaNAto hoya te jagatanuM vicitrapaNuM je dekhAya che, te kaI rIte siddha thAya? 56 vivecana -A pUrve kahevAyeluM yoganuM mAhAmya parama adhyAtma-svarUpane jANanAra bhAvAgavAlAyegIomAM ja dekhAya che, tethI ema siddha thAya che ke bhUta samudAya mAtrAmAM eTale pRthvI-pANI-tejasu-vAyu-AkAzarUpa mahAbhUta samudAyamAM AtmAdisvarUpane kevaLa abhAva hovAthI te bhUta samudAyathI caitanyatA siddha thatI nathI. kAraNake jJAna darzana cAritra rUpa cAganI ArAdhanA temaja mana vacana kAyA rUpa cegane nirAdha bhUta samudAya karI zakato nathI. AtmA kaI rIte bhUta samudAyathI utpanna thaI zakato nathI, tethI nAstika cArvAkane mata siddha thatuM nathI. kadApi nAstikavAda mAnIe te jJAna darzana cAritrarUpa ga tathA dAna ziyaLa vigere dharmAnuSThAna karavAnuM rahetuM nathI. kAraNa ke temanA mate parabhAva na hovAthI te anuSThAnanuM phaLa male tema nathI. temaja vaLI sparza, rasa, gaMdha, rUpa ane zabda rUpa lakSaNavALA te jaDa rUpa bhUta samudAyathI judA jJAna darzana tathA cetanA For Private And Personal Use Only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 123 lakSaNAvALuM athavA te bhUta samudAyathI vilakSaNa svabhAva batAvanAra tattva tamArA matamAM jaNAtuM nathI. kAraNake A pAMca bhUtathI anya caitanya vizeSa utpanna karanAra vilakSaNa svabhAvavALuM bhUta tameAe mAnyu nathI, tethI tamArA siddhAMtamAM A bhUtathI vicitra svabhAvavAlA bhUtanI astitA prasiddha thai zake nahi ke jethI te bhUta samudAya kAyAnA AkAra rUpe pariNAma pAmIne vicitra rIte judA judA svabhAvane pragaTa karI zake. temaja A bhUta vicitra bhAve pariNAma pAmI zake tema ghaTatuM nathI. kAraNa ke te pratyekamAM caitanyanA abhAva hAvAthI samudAyamAM kevI rIte AvI zake? jo retImAM tela nathI teA lAkhA maNu retI pIlatAM biMdu mAtra paNa tela kema nIkaLe? mATe bhUtamAM caitanya na hAvAthI tenA samuhamAM paNa naja Ave. kAraNake jo jIva bhUta samudAyathIja upajelA hAya tA maraNakAle pAMca bhUtanI kAyA kAyama DAvA chatAM caitanyanI ceSTA nathI dekhAtI, tenu kAraNa jANavuM joie. DAkaTaro kahe che ke prANa rUpa pavana judA paDela hAvAthI maraNa pAme che, te khIzuM ke dhamaNathI temAM pavana pUravAthI prANa AvavA joie. tenAthI dekhAtA prANa rUpa pavana A dekhAtA pavanathI judA prakAranA che tema jo kahezeA, te je A pAMca bhUtathI judA prakAranu caitanya dhAraNa karanAra che teja AtmA che, ane tethIja A bhUtanA guNu lakSathI bhinna svabhAva jJAna darzana cetanAnA anubhava thAya che, vaLI karmAMnA mULa rUpa sukha du:khanA anu-bhava jIva vinA khIjAmAM jarA paNa saMbhavatA nathI. temaja coga mahAtmyamAM jaNAvela lakSaNathI anya lakSaNu bhUta samUhamAM For Private And Personal Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . aprasiddha hevAthI, bhUta samudAyathI pariNAma pAmela kAyAnA AkAramAM vicitratA tathA bhinna svabhAvatA na ghaTe. tethI ema siddha thAya che ke bhUtathI tathA bhUta samudAyathI anya vicitra zakti yukta bIju tatva je raheluM che, te AtmatatvanIja AdhinatAthI A yogatatvane prabhAva siddha thAya che. te tatvanA abhAvamAM eTale AtmAnA abhAvamAM vegatatvanI prabhAvanAne abhAva thAya che. temaja anAdi kAlathI yegyatA vaDe lAgelA karma vinA AtmAne pAvAnuM ane chuTu paDavAnuM nathI saMbhavatuM. pUrva janma paNa AtmA-karmanI sattA vinA nathI saMbhavate. AtmA, karmabaMdhana, karmamukti, saMsArabhramaNa vigere pariNAme thavAnuM bhUtathI bhinna AtmA hoya teja siddha thAya che. AthI nAstika cArvAkane mata naSTa thaye, eTale apramANa thaye. pada have ga mAhAsya vaDe bIjA prakAre paralekamAM AtmAnuM gamanAgamana siddha karatAM jaNAve che - brahmacaryeNa tapasA, saddedAdhyayanena ca / vidhAmantravizeSeNa, sattIrthAsevanena ca // 57 // artha:-brahmacarya vaDe, tapa vaDe, satyavedanA adhyayana vaDe tathA vidyA maMtra vizeSa tathA satya tIrthanAM sevana vaDe AtmAne pUrva janmanA saMskAranuM pragaTa bhAve AvavuM thAya che, tethI AtmA dharmakAryamAM joDAIne mukti tarapha gamana karanAre thAya che. 57 vivecana-mana vacana kAyAnA rogathI maithuna sevavuM eTale For Private And Personal Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12pa strI, bALaka, napuMsaka tathA pazunI sAthe bastine uttejIta karI viSaya bhegavavA pravRtti karavI, athavA manane tevA viSayamAM lIna banAvavuM. AvA prakAranA mithunane tyAga kare te brahmacarya tathA pAMca IdrinA trevIza viSayanA upabhegane tyAga karavuM te zuddha brahmacarya kahevAya. temaja tapa eTale anna pANInA bhakSaNane tyAga kara, rasagRddhine tyAga kare, IcchA karatAM alpa AhAra kara. vRttine nirodha kara, kAyAne thatA kaleza sahana karavA. kahyuM che ke aNasaNamuNoyariyA, vittisaMkhevaNaM rasaJcAyo / kAyakilelo saMlINayA ya bajjho tavo hoi // 2 // artha -aNasaNuM eTale AhArane tyAga eTale upavAsa, chada, aThThama vigere karavAM te. udarI eTale bhUkha karatAM oche AhAra le. vRttisaMkSepa eTale je je khAvA pIvA bhegavavAnI jIvane IcchA thAya tene rokavA pravRtti karavI, eTale IcchAne redha kare. rasatyAga eTale cha rasa tathA vigaya eTale je AhArathI jIvane unmAdIpaNuM Ave tene vikRti-vikAraka kahevAya che, tevA AhAra eTale dahi, dudha, ghI, goLa, tela, madha, mAkhaNa, mAMsa ane madhane bhegakhAvA pIvAne tyAga kare. kAyAthI tApa TADha, DAMsa, maccharathI thatA kalezane sahana karavA te kAyazi . aMge pAMga saMkecIne rahevuM te saMlInatA e cha bAhya tapa kahevAya che, te tapa jANo. For Private And Personal Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 126 "svAdhyAyo vinayo dhyAnaM, dhyutsargoM vyaavRttistthaa| prAthachittama cho, to vidhAtA" parA artha-svAdhyAya eTale zAstrAbhyAsa, vinaya eTale gurU AdinuM adbhutthAnAdi karavuM, vaMdana pUjana karavuM. dhyAna eTale dharma ane zukala bhAvanuM dhyAna karavuM. kAyAnI mamatA tyAga karavA rUpa kAussaga kare. saMsAra pravRttithI pAchA pharIne Atma svarUpanI bhAvanAmAM rahevuM te vyAvRtti. temaja pramAdathI thayelA azubha AcaraNane pazcAtApa karIne pharI tevuM na bane te mATe nizcaya kare te prAyazcitta ema cha prakArane A atyaMtara tapa jANu Ave tapa anaMtakarmane bALe che. savedanuM adhyayana karavuM eTale jethI AtmAne vapara svarUpane baMdha thAya, mithyAtva ajJAna TaLe, jJAna darzana cAritrane anubhava thAya, tevA suMdarabhAvane pragaTa karanAra saddabhUta-arthane jaNAvanAra sarvajJa vItarAga deva paramAtmAe prarUpelA veda eTale sadAgamane abhyAsa kare eTale vAMcavuM, pUchavuM, gaNavuM, abhyAselA tatva bhAvamaya veda eTale sadAgamanA vacananuM parAvartana karavuM, svAdhyAya kare, tene AcAramAM eTale kriyAmAM mukavA bhAvanA bhAvavI. temaja vidyAmaMtra, temAM strI pitAnA patine svAdhina karavA tevI sAmagrI pUrvaka eka dhyAne gaNe te , vidyA ane purUSa strIne vaza karavA sAdhanA sahita ekAgrabhAve gaNe te maMtra kahevAya che. athavA vardhamAna vidyA jethI deva, devatA, bhUta, pizAca vaza thAya tevo je ArAdhanA sAdhanA For Private And Personal Use Only
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 127 ahita karavAmAM Ave che te vidyA jANavI. athavA saLa vidyA, devatAne ArAdhavAnI vizeSa prakAranI zakti te vidyA kahevAya che. maMtra te vidyAthI viMchI, sarSa vigerenA jhera utAravAmAM gaNatA maMtrAkSa, kArarUpa praNavamaMtra, hoMkAra rUpa mAyAmaMtra tathA sUrimaMtra vigere AtmAnI zakti vadhAranArA maMtra jANavA. A vAta prasiddha che. athavA maMtra eTale ekAMtamAM AtmasvarUpanuM cintavana karavuM. vaLI bhAvIkAla arthe ekAMtamAM DAhyA purUSe paraspara vicAra kare athavA maMtraNa kare te paNa maMtra kahevAya che. je gupta zabda saMketane svAmI deva purUSa vizeSa hoya te maMtra jANa. A vidyA tathA maMtranuM svarUpa vyAkaraNamAM prasiddha kaheluM che, tyAMthI vizeSa bheda samajavA gya che. tenA vizeSa prakAranA bheda vaDe. satIrthanA sevanathI sa6 eTale sArA prakAranA atizayavALuM, sarva vyasanamaya (sarva duHkhamaya) bhavasamudathI uddhAra karI zake te upAya jemAM hoya tevA prakAranA pUjya sAdhu sAdhvIe eTale jJAna darzana cAritravaMta AcArya, upAdhyAya, zrAvaka, zrAvikA samyagadarzanIne ArAdhanA cegya zAstra, tIrthakara, pratimA jethI AtmA melanA mArga samAna samyagadarzana pAmI zake, tevA sarva prazasta sAdhanene sattIrtha kahevAya che. tenI sevAbhakti karate AtmA veganI siddhio meLave che. zAstrakAre A sattIrtha be prakAre jaNAve che. temAM vicaratA tIrthakara, gaNadhara, AcArya, upAdhyAya, sthAvara, pravartaka, sAdhu, sAdhvI e jaMgama tIrtha che, ane ati For Private And Personal Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 128 yavaMta zatru Mjaya, giranAra, AjI, sametazikhara, aSTApada vigere tIrthaMkaranA janma, dIkSA, jJAna, nirvANa vigerenI bhUmikA tIrtha rUpa hAvAthI te sthAvaratIrtha kahevAya che. A sthAnAnI yAtrA karatAM jAtismRti thavAthI pUrva bhavamAM karela peAtAnA kAryonI yAda Ave che. 57 jAti smRtithI ceAgaphaLanI prApti thAya che te batAvatAM jaNAve che:---- pitroH samyagupasthAnAda, glAnabhaiSajyadAnataH / phevatizodhanA naiva, mavejJAtismarH jumAn // 18 // artha :--pitA mAtA vigere sagA saMkhadhi ke je pUjya hAvAthI pAtAthI uMcAsthAnaka upara che tema samajIne temanI sArI rIte sevA pUjA bhakti karavAthI. temaja khAlaka, mAMdA tathA vRddhone cagya davA khArAka ApavAthI, deva gurU dharmanI zuddhi karavAthI. tathA devaprAsAda vigere dha sthAnakAnA uddhAra karavAthI, bhavyAtmAone ( punyAdayathI ) jAti smRti thAya che. eTale pUrva bhavanA janma vigere kAryanuM jJAna thAya che. 58 vivecana:- pitA, mAtA, vidyAgurU vigere Asa pUjya purUSane pUjya-sthAnaka samAna jANIne temane traNakAla AdarapUrvaka praNAma karavA, temanI ceAgya sevAbhakti karavI. temaja samyag prakAre Adara pUrvaka temanA vacana svIkArIne vyavahAramAM pravRtti karavI. kahyuM che ke pUjanaM cAsya nizcaya trisAM namaniyA: ( zrloka 111) mAtApitA .. For Private And Personal Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 129 vigere pUjaya AptAnuM pUjana traNa kALa karavuM, temane namana karavuM vigere kriyA AtmAne hitakara thAya che te vAta AgaLa kahevAze. glAnanI davA karavI. traNa prakAranA plAna jANavA-- 1 khAlaka, 2 tAva vigerethI pIDAtA, 3 vRddhatvathI azakta thayelA, evA manuSyAdikanI davA, bhejana tathA ucita vaiyAvRtya karavAnI vyavasthA karavI. " devADhikanI zeAdhanA karavI eTale sudeva, gurU sudharmanI zuddhi karavI athavA viveka pUrvaka parIkSA karavI. aDhAra doSA jyAM na dekhAya tevA vItarAga paramAtmAmAM-devAdhidevamAM devatva mAnavuM. sarva jIve! upara karUNA karanArA, utkRSTa yama niyama pALanArA, satya mAkSamArga nA upadeza ApanArA sadgurU jANavA. dayA, dAna, brahmacaya, tapa, bhAva, maitrI, pramAda, karUNA, mAdhyasthatA vigere, pAMca mahAvrata tathA kSAdi daza prakAre yatidharma samajIne tathA yathA tattvajJAnathI deva gurU dharma samajIne AtmA mATe dhAraNa karavA jethI AtmadharmanI zuddhi thAya. temaja devAnI pratimAnA tathA devAnA madirAnA uddhAra karavA, jJAnanI prAptinA kAraNabhUta Agama prakaraNa vigere pustakAne lakhAvavA, zuddha karAvavA, tenA nAza na thAya tevI pustakazALA vigere jagyAmAM te pustakAnuM rakSaNa thAya tevI vyavasthA karavI. sAdhu sAdhvI, zrAvaka, zrAvikAonI AtmadhyAna samAdhimAM sthiratA thAya te arthe upAzraya vigere dha kAya mAM upayAgI thAya tevA kAma tathA sthAnanI zuddhi karAvI, junA haiya tene pharI sudhAravA, ane jyAM jarUra DrAya tyAM navA karAvavA. zaradInI havAthI azudhdha thayA DAya . For Private And Personal Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 130 tene zeAdhAvIne zudhdha ni`La karavA. ema dhama kAya mAM dhyAna samAdhimAM madada thAya tevA kArya karavAthI jIvAne jAtismRti eTale pU kALamAM karelA vA anubhavelA arthAnI yAdi rUpa smRti pratyabhijJA jJAna thAya che. temaja brahmacarya Adiyoga vizeSanI sevAthI jJAnAvaraNIyanA nAza thAya che, tethI paNu jAti smRtinuM kAraNa thAya che ane tethI mAkSamA mAM pravRtti thAya che. 58 A prasaMgane jaNAvatAM AtmAnA punarjanma sidhdha karatAM jaNAve che: ata eva na sarveSAmetadAgamane'pi hi / paralokAdyathaikasmAtsthAnAttanubhRtAmiti / / 59 / / 11 a:--tethI eka sthAnathI bIjA sthAne gaelA sa jIvAne jema pU sthAnaka yathArtha svarUpa rahetu nathI, tevIja rIte eka janmanu AyuSya pUrNa thaye jIvane teNe khAMdhelA AyuSya Adi karmanA anusAre bIjA bhava rUpa paralokamAM javAnuM thAya che, paNa sarvane pUrva janma saMbaMdhI jAti smRti ( samartha ka ) hotuM nathI. 59 vivecanaH--jAti smRtinA hetu brahmacarya Adi vrata niyame hAvAthI, sarva prANIne tevA prakAranuM sArU' brahmacarcAdika cAritra pUrvakALamAM ArAyelu na heAvAthI jAtismRti sane thavAne sabhava nathI, paNa cArvAka kahe che ke pUrvanA bhavathI vamAna bhavamAM AvatA je bhUtathI judA jIva hAya te pUrvabhavanI yAdi smRti AvavI joIe. te na hovAthI For Private And Personal Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 131 pUrva bhavanI asiddhi thAya che. te kAyatine pUchIe chIe ke-bhAI eka mANasa eka nagarathI nIkaLIne bIjA nagaramAM jaIne vacce haya, keTalAka varSa vItyA bAda koI tenA pUrva nivAsanA nagaranI hakIkata pUche te te pUrNa vAta kema ApI zakate nathI? tame jaNAvaze ke kAlanuM AMtarUM paDavAthI vastu svarUpa bhUlI jAya che. te ahiM paNa pUrvajanmanI mRti sarvane nathI thatI, kAraNake pUrvanI gAthAmAM kahela brahma caryAdika saddavratathI yukta dharmaganI ArAdhanA karanArAne jJAnAvaraNIya Adi karmanA kSapazama bhAvathI eTale keTalAka tevA prakAranA karmadalane nAza thavAthI kaIka jIvane jAtismRti rUpa pUrvabhavanuM jJAna thAya che, paNa badhAne nathI thatuM. A bAbatamAM ahiM daSTAMta kahe che ke pATalIpurathI keTalAka mANase hastinApura AvelA che, temAM keTalAkane pUrva kALamAM anubhava karela vastuonI smRti thAya che, ane keTalAkane nathI thatI. kAraNake temane tevA prakAranA jJAna eTale samajaNane abhAva hoya che. tevI rIte pUrvakAlanA bhAva saMbaMdhI jAtismRti jJAna keTalAkane thAya che, paNa badhAne pUrvabhavanuM jJAna thatuM nathI. ahiM koI ne eka sthAnathI bIje gayA pachI pUrvanA anubhavelA padArtho re gAdi kAraNe bhUlI javAya che, temaja zUnya manavAlAne tenI smRti rahetI nathI. jemake bhevAlanA rAjakumArane asAdhya roga vaDe cetanyazakti ghaNI naSTa thaI javAthI, tenA sagAMoe ene maraNa pAmele jANI citAmAM agnidAha karI dIdhuM hatuM, paNa akasmAta khAte vaSAdanA cege te balyA vinA samucita avasthAmAM nadImAM taNAtA keTaleka dUra tenuM zarIra kheMcAI te nadInA kAMThA For Private And Personal Use Only
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 132 tarapha gayuM. tyAM jaMgalanA bAvAoe tenI tapAsa karatA jIvana-vyavahAra rUpa zvAsanuM gamanAgamana je sAravAra karatAM sArI rIte bhAnamAM AvyuM. ane tyAM teonI pAse saMnyasta dIkSA lIdhI. tene paNa ghaNA kALa sudhI huM keNa chuM ? kayAMthI ahiM AvyuM? tevI smRti na thaI. paNa ATha daza varSa pachI te bAvAonI sAthe pitAnA nagaramAM AvyA, te nagara joI AvuM meM kayAMka joyuM che, ema ghaNe kALa vicAra karatAM huM ahiMne rAjakumAra chuM, amuka mArI strI che, huM A rAjyane mAlIka chuM, evuM bhAna AvyuM. A bAbatane keza alhAbAda korTamAM cAlyuM hatuM. kaI AtmAne pUrvabhavamAM (manuSya ane devabhava saMbadhI) bhagavelA bheganI vastuo jotAM tevA prakAranA mati jJAnAvaraNa karmane pazama bhAva thavAthI vicAratAM, pUrvabhava saMbaMdhI jAtismRti (jAtismaraNa) jJAna thAya che, paNa badhA AtmAne tevA prakAranA karmane kSayopazama thatuM nathI, tethI sarvane pUrvabhavanuM jAtismRti saMbhavatuM nathI. kAraNake karmaphalane svabhAva dareka jIvAtmAne judI judI rItane vicitra prakAra hoya che, tethI sarvanI sAthe sAmyabhAva eTale samAnatA bhAve nathI thatuM. 59 have te vAtane bhAva jaNAvatAM kahe che ke - na caiteSAmapi hyet-dunmaadgrhyogtH|| sAmadhUtArtha-smA sthAtri ropa che 60 || artha -AmAM paNa te jIvane jJAnAvaraNIya karmanA For Private And Personal Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 133 tevA tevA prakAranA udmayathI unmAda tathA graha AdinA vaLagADathI, ane evA khojA prakAranA mAhya tathA aMtara kAraNanA cegathI pUrva bhAvIya athavA parabhava saMdhI anubhavelA arthAnuM smaraNa vizeSa prakAre thatuM nathI. 60 vivecana: eka sthAnathI AvelA tathA anya sthAne jatA manuSyane huM amuka sthAnathI ahiM Avyo chu, amuka sthAne javAnI chu evuM jJAna zarIramAM thayelA rAganA kAraNathI jJAna rUpe vicArakti naSTa thavAthI vA unmAda ke gAMDapaNudhI athavA jaMtara, bhUta, pizAcathI grahaNa karAvAthI thatu no. tevIja rIte jJAnAvaraNIya, darzonAvaraNIya ne mAhanIya karmAMnA tIvra udayathI apa kSayApama hovAthI huM kANu chuM ? kayAMthI AvyA ? kayA kAraNe Avyo? evA vizeSa edha thatA nathI, temaja huM pUrva bhavamAM kANu hatA ? kayAMthI kayAre Avyo chuM ? evuM jJAna thatuM nathI. keAikaneja tevA prakAranA jJAnAvaraNIya Adi karmAMnA kSayApathama thavAthI pUrva bhava saMbaMdhI jAtismRti thAya che, paNa sarva jagatanA prANIone pUrva kAlamAM anubhavelA arthanuM smaraNa thatuM nathI, vizeSa bhAve-yathArtha jJAnabhAve smaraNa badhAne thatu nathI, paNa koIkaneja sAmAnya keTalAka viSayanu kadApi thAya paNa che. 60 have TAMtathI sidhdha karIne sa ne sAmAnya bhAve smaraNa kevI rIte thAya te jaNAve che: - sAmAnyena tu sarveSAM stananuzyAdi cihnitam | abhyAsAtizayAtsvapna-vRttitulyaM vyavasthitam // 61 // For Private And Personal Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 134 artha-sarva jIvAtmAone sAmAnya rIte janma pAmyA pachI mAtAnA stanapAnathI jIvanavRtti pUrvabhavanA abhyAsanA edhANa (cinha) rUpe che. jema ke je je vastu ene atyaMta paricaya heya, je viSe lAgaNuM hoya te vastuonA svapane vAraMvAra Ave che, eTale stanavRttimAM ne svapnavRttimAM samAnatA rahelI che. 61 vivecana -sAmAnya bhAve je vicArIe te dareka jIvane gata janmanA saMskArarUpa avyakta smRti hovAnI. sidhdhi te jovAyaja che, te A pramANe -mAtAnI kukSithI janma rUpe bahAra AvatAM te jIva bhUkhanI nivRtti karavA arthe mAtAnA stananuM dUdhapAna karavA stanane mukhamAM laIne dhAvavA lAge che. te abhyAsa ahiM te karAyele nathI, te vAta te sarva darzanakArane viditaja che. jeno ahiMA abhyAsa nahi karAyA chatAM tevI kriyAmAM joDAya te kriyA pUrva janmathI laIne Avela che, ema pratyabhijJA vaDe upalabdhi thAya che. mATe A cinhathI (liMgathI) pUrva janmanI sidhdhi avazya thAya che. temaja suMdara svarUpavAlA daDA, ghugharA, rUpiyA, paisA vigere joI kutUhala vRttithI bALaka tene grahaNa karavA prayatna kare che, vaLI judI judI jAtanI aneka kriyAnI ceSTA paNa karatA bALaka ApaNe joIe chIe tevA cinhathI tevA prakAranuM, tevI saMjJAvALuM jAtismRti jJAna temAM sidhdha thaI jAya che. jJAna, darzana, cAritra, bhakti, pUjA, devagurU gharma upara zradhdhA Adi anuSThAna, temaja pUjya mAtA pitA gurU vigerenI sevAbhaktithI jJAnAvaraNIya karmano kSaye pazama thavAthI jIvane For Private And Personal Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 135 jAti smRti thAya che. temaja abhyAsanA atizayapaNAthI eTale je ISTa vastunuM vAraMvAra samaraNa karavAthI, te vastune vAraMvAra bhega, upabhega karavAthI, tevA prakAranA mAnasika saMskAra jamavAthI AtmAne nidrAmAM evA abhyAsavAlo svapnAo Ave che, eTale divase anubhavelA vana, upavana, bAga, bagIcA, devakula, vihAra bhUmimAM vicaratAM aneka ISTa mitra baMdhuonI sAthe divya AhAra bhejana karyA heya, uttama bhoge bhegavyA heya, vigere je anubhava karyA heya te svapnAomAM anubhavAya che, tethI jema svapnAmAM pUrva kAle divasAdimAM anubhavela vastunuM maraNa thAya che, tema pUrvabhavamAM anubhavelA prasaMgenuM atyaMta rAganA-nehanA udayathI athavA jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya karmanA kSapazamathI jIvane jAti smRtijJAna thAya che 61 have kaI vAdI ahiM zaMkA kare che ke svapnamAM anubhavelI vastu pachInA divasomAM saMbhALatAM yAda Ave che, paNa tevI rIte bAlake mAtAnA stanathI je dUdhanuM pAna kareluM hoya che, te pUrva bhavanA anubhavanuM phaLa che tema nathI yAda AvatuM, tethI svapnAnA daSTAMtanI sAthe stanapAnanI sAmyatA kevI rIte baMdha bese te jaNAvaze eTale svapnanA dRSTAMtanI sAthe dANAntikane samAna bhAva kevI rIte thAya che? te jaNAvavA kRpA karaze. tenA uttaramAM gurUzrI jaNAve che - svapne dRttistathAbhyAsA-dviziSTasmRtivarjitA / jAgrato'pi kvacitsiddhA, sUkSmabuddhayA nirUpyatAm // 62 // artha:- svapnamAM paNa vizeSa prakAranA abhyAsa For Private And Personal Use Only
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 136 vinA temAM anubhavelA arthanI smRti prAya: ghaNAne nathI pazu rahetI, temaja jAgatA mANasane paNa kadAcita karelA vicAra ke anubhavelA arthanI yAdI nathI paNa rahetI, e vAta sUkSma buddhithI vicArI joze te vastu tattva yathA samajAze. 62 vivecana----nitya thatA tevA prakAranA kArTInA abhyAsathI svapnamAM thatA anubhava jJAnanI smRti thAya che. temAM paNa jeneA totra abhyAsa hAya tenI tAjI smRti prAya: pUrNa rahe che. paNa maTTha abhyAsathI eTale alpa abhyA sathI smaraNa paNa sAmAnya rahe che athavA bhUlI paNa javAca che. eTale je kAMIka kadAcita yAda Ave che te spaSTa anubhava rUpa maraNu vinAnu ja hAya che. tevI ja rIte jenI nidrA uDI gaI che evA koIka jAgatA mAsane ja amuka kAle amuka gAma vA nagaramAM amuka vastu me joI che evI smRti ( smaraNa) yathArtha vastunA beSa rUpe thAya che. temAM paNa bahu piracita hoya tenI ja yAdI kadAcita Ave che. paNa badhA AtmA-jIvAne ema thatuM nathI. temaja Aje A svapna AvyuM te amuka kALe je anubhava thaye hatA tenu smaraNa che, enI vizeSa prakAranI cAdI tene nathI AvatI. temaja gamana karatA, rastAmAM tRNanA spa thAya, aneka vicitra pazu pakSI dekhAya tathA jenI vizeSa vicAraNA na thaI hoya tevI vastunI smRti nathI AvatI. A vAta sa leAkamAM mAnya che. eTale sAjanA e vAta mAne che. tevI ja rIte ahiM parabhavathI AvelA For Private And Personal Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 137 jIvAtmAone pUrva bhavanI yAdI nathI rahetI. tamane paNa te vAta yAda haze ke bALapaNamAM aneka strIonA kheALAmAM ramyA haze. aneka bALakanI sAthe aneka mastI karI haze, temAMnuM meTA thayA pachI keTaluMka bhUlI javAya che ne keTaluMka yAdI rUpe rahe che. A vAta uparathI parabhavamAM karelA kAryonI yAdI sarva lekane sarvadA rahetI nathI. paNa keTalIka bahu vizeSa paricayamAM AvelI hoya tenI navA bhavamAM AvyA pachI tevI vastu jotAM, uhApoha karatAM jAti smRti thAya che. A viSayamAM je artha eTale bhAva pratIta che eTale lekamAM jaNAya che, te viSe upadeza gurUoe Apela che te sUkSma buddhithI vicAre, je ema samyagU rIte te vastu ene vicAra na thAya te sAce bedha jarA paNa na thAya. 62 have bIjA prakAre jAti smaraNathI AtmAnA astitvanI siddhi thAya che te jaNAvatAM kahe che.- zrUyante ca mahAtmAna, ete dRzyanta ityapi / liMvAnita-nAmAnjaniyara drA artha--evA prakAranA jAti smaraNa jJAnane dhAraNa karanArA aneka mahAtmAe thayelA che ke jeo pUrva bhavanA svarUpane jANatA hatA, ane sarva leke paNa e vAtane mAnavAmAM ekamata hatA. tethI AtmA, karma, parabhava, svarga, naraka vigere vastuone nizcaya thAya che. 63 vivecana-evA prakAranI aneka vAte dharmakathAna For Private And Personal Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 138 kemAM kahelI che. ema paNa sAMbhaLyuM che ke bhUgukaccha (bharUca) nagaramAM je samalikA vihAra baMdhAye che, te pUrva bhavanA jAti smaraNa jJAna uparathI baMdhAyela che. tenI hakIkata A pramANe - pUrva bhavamAM eka zakunikA (samaLI) hatI, teNe gurU mahArAja pAse upadeza sAMbhaLI, pUrva bhavamAM bAMdhelA vera bhAvane tyAga karavA pUrvaka aNasaNuM karyuM. tyAMthI maraNa pAmIne bIjA bhavamAM te ja samaLIne jIva bharUca nagaranA mahArAjAnI putrI sudarzana thaI. eka vakhata bharUcanI bahAra upavanamAM AvatAM samaLI bhavamAM "je vRkSa upara beThelI hatI tene tathA pUjya gurUne jotAM meM A vastuo pUrve joI che evI vicAraNA karatAM pUrva bhavanI yAdIrUpa jAti smaraNa jJAna thavAthI gurUdevanA upadezanI smRti paNa AvI. te kAraNune yAda karIne te sudarzanAe samalikAvihAra bharUcamAM baMdhAvIne vIsamAM bhagavAna zrI munisuvrata svAminI pratimA karAvI pratiSThA karI che. evI ja rIte ghaNuM mahAtmAone jotAM jAti smaraNa thAya che, ane AtmAnA prazasta bhAva pragaTe che. uttama cAritranA pariNAme paNa thAya che, te sarva jAti smaraNathI thaelA Atmika mahAna lAbha keTalAka mahAtmAone kadAcita male che, tema sAkSAt dekhAya che. tethI tevA anubhavemAM saMvAdiva (satyatA) avazya mAnavI joIe. Ama jAti smaraNathI satya anubhava prApta thatuM hovAthI AtmA, karma, punya, pApa, dharma, adhama vigere agecara atIndriya For Private And Personal Use Only
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 139 viSayenA astitvane nizcaya thAya che. ema nakakI mAnavuM 63 have A badhA vivAdathI je nizcaya thaye tene sAra A pramANe che - evaM ca tattva saMsidhdhe-ryoga eva nibandhanam // ato yanizciteveyaM, nAnyatastvIdRzIkvacit // 64 // artha:-e pramANe AtmAdika tanI siddhi thaye chate temAM kega kAraNa che te paNa siddha thayuM ema samajavuM. AthI bIjI rIta kaI paNa prakAre vAda vivAdathI kAMI paNa A paramArtha malatuM nathI. 64 vivecana -e prakAre pUrva jaNAvelA pratyakSa anumAna, Agama, pratyabhijJA vigere pramANe vaDe AtmA kama tene saMbaMdha thavAmAM kAraNa vigere tatvane nizcaya paNa thaye, kAraNake tatvanI mImAMsA karatAM AtmA tathA kamanI siddhi thaI che. ane e vastunI siddhithI AtmA tathA karmane saMbaMdha che, tethI mukta thavuM vigere vicAre vaDe ega eTale mekSa mArganI paNa pratIti thaI, kAraNa ke cAga kriyAja AtmAne karmabaMdhanathI mukta kare che. te sivAya karmathI mukata thavAmAM bIje hetu samartha kAraNa thaI zakatA nathI. tethI gaja karmathI mukta thavAmAM ekaja siddha hatu nizcayathI che, temAM kaI virUddhatA AvatI nathI. cogathI te AtmAdinI siddhi sthira buddhimaMte jevI karI zake che, anyane yathArtha samajAvI zake che, tevI rIte anyavAda vivAda karatA, khaMDana maMDana karatA moTA paMDite paNa nathI For Private And Personal Use Only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 140 karI zakatA. tarkathI eTale hetu prati hetuthI tatvane je vicAra karavA besIe, te vAda prativAdanI paraMparA vadhe, paNa tattvanI siddhi na ja thAya. paraMtu yoga eTale AtmAnI aMtara vicArathI gurUgama pUrvaka vicAra karatAM je yathArtha vastune nizcaya thAya che, te bIje kSetra vicAratAM, kAla vicAratAM nathI thate je yegI jAti maraNavAlA thayA che, te AtmAdika vastu Amaja che ema jaNAve che. kSetra, kAla, dravya, bhAvathI vicAratAM A viSayamAM kaeNIne jarA paNa saMzaya rahetuM nathI. 64 ato'traiva mahAnyatna-stattattattvaprasiddhaye // prekSAvatA sadA kAryoM, vAdagranthAstvakAraNam // 65 // artha:-A kAraNathI A megaja tatvanI siddhimAM kAraNa rUpa hovAthI anya prakAranA vAda vivAde kArya sAdhaka thatA nathI. mATe ega upara barAbara lakSa rAkhIne vivekavaMta DAhyA purUSee prayatna karavuM joIe. 65 vivecana:Ama AtmA karma tathA anya vastuonI prakRSTa siddhi A yugathI ja thAya che, ema sarva yegIe jaNAvatA hevAthI, jenuM svarUpa pratipAdana karAya che, te ga mATe mekSanA athaoe bIjA upAyane-prayatnane vyApAra cheDIne sarva karatAM atyaMta zreSTha yogamAMhe mahAna AdarapUrvaka prayatna karavo joIe. kAraNa ke tethI svarga, naraka, mekSa vagerenI pratIti eTale siddhi thAya che, mATe sabuddhi- vaMtee tene ja niraMtara prayatna kare. te sivAyanA anya For Private And Personal Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 141 upAye ke je vAdivavAda rUpa tarka ke kutarka nI paraMparA che, tethI tA svapakSanuM sthApana karAya, ane anya pakSanuM khaMDana karAya. paraMtu tethI satya tAtvika vastutatvanI siddhi thatI nathI tarka prakaraNathI te kalaheja vadhe che, tethI peAtAne ke paravAdIne kAi paNu kAle vA kAi paNa kSetramAM yathA jJAna nathI thatuM. A kAraNe te tarka tattvane nizcaya karavAmAM kAraNa rUpa thatA nathI. kahyu` che ke " vAdAMzca prativAdAMzca vadanto'nizcitAMstathA / tattvAntaM naiva gti, tivihAvavuMsau a:-pUrva pakSarUpa vAda ane tenA uttara pakSa rUpa prativAda AvA vAdavivAda karatAM koi paNa pramANika tattvanI siddhi thatI nathI. jema tela pIlanAra baLada game teTaluM bhramaNa kare te paNa tyAMnA tyAMja hoya che, tema game teTalA vAda vivAda kare te paNa vAda vivAdane aMta paNa nathI AvatA, mATe DAhyA purUSe mAdhyastha bhAvavaDe svabui muSThitho AtmatattvanI gaveSaNA karavo. 65 e vAtane sidhdha karatAM jaNAve che keH-- uktaM ca yogamArgajJe - staponirdhUtakalmaSaiH / bhAviyogihitAyoce - mahadIpasamaM vacaH // 66 // artha:--tapa kriyAvaDe jemanA pApa karmo nAza pAmyA che ane ceAgamAnA ma`ne jANanArA yegIdroe bhaviSyamAM thanArA ceAgIonA hita mATe temanA mAharUpa aMdhakAranA nAza karavAne dIpaka samAna vacane kahyAM che. 66 For Private And Personal Use Only
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14ra vivecanaH-ga mArga eTale AtmA kamanA bheda tathA tenA jJAna darzane cAritra rU5 rega tathA sukha duHkha vigere lakSaNe vALuM svarUpa jemAM kahevAya che te adhyAtma vicAra tevA prakAranA ega eTale adhyAtma mArgane yathArtha svarUpe jANanArA gIto ke pataMjalI vigere ke jemanA tapa saMyama vairAgyarUpa cega kriyA vaDe mArthAnusAripaNe rUpa dha prApta thayuM che, temaja jemanA sarva meharUpa karmamalane nAza thaye che tevA tIrthakara, gaNadhara, kevaLI vigere jemaNe apramAda bhAve cAritra yegane pUrNa svarUpe sidha karyo che tevA parama purUSeegIoe bhaviSyakALamAM thanArA yegIonA hita mATe, temanA mehanIya karma rUpI melayukta ajJAnamaya aMdhakAranA nAza mATe, jJAnarUpa dIpaka samAna AvA prakAranAM vacane kahyAM che. da6 e vAtane dekhADatAM have jaNAve che - vAdAMzca prativAdAMzca, vadanto nizcitAMstathA / tattvAntaM naiva gacchanti, tilapIlakavad gatau // 67 // artha --vAda prativAda karatAM koI paNa kAle tatvane nizcaya thatuM nathI. jema ke telane pIlanArI ghANane Dele baLada game teTaluM gamana kare te paNa tenI gatine aMta AvatuM nathI. 67 vivecana --Ama Agama anumAna. pratyakSa vigere pramANethI tathA sazurUnA upadezathI, anubhava jJAnathI vicAra karatAM ApaNu kSayapazama bhAva pramANe yogya budhithI For Private And Personal Use Only
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 143 pratyakSa bhAve je nizcaya thAya che, te vAda eTale pUrva pakSarUpa prazna karavAthI vA prativAda eTale paravAdIe ubhA karelA praznonI virUdha uttara rUpa vacananA vilAsa mAtrathI, sAmasAmA bolavAthI, game teTalI yuktio ke kuyuktinA tarkavAda ke vitaMDAvAda karavAthI, vAdI vA prativAdIne nigraha eTale belate baMdha karavAnI kuyuktithI tatvane eTale pAramArthikatAne nizcaya thato nathI. kahevAnuM ke vAdInA vAda vacanamAM asiddha anekAMtika vyabhicArI bAdha asiddha vigere hetunA doSa dekhADavAthI, ane ApaNuM vacanamAM AvatA vAdIe ApelA hetunA dene parihAra karavAthI eTale deze dUra karavAthI AtmA tathA karma vigere tattvanI sidhi kadApi karI zakAtI nathI. bhAvArtha e che ke judA judA darzana paMthamAM rahelA sarva mekSanA athIonA mananuM samAdhAna takanI keTiethI nathI thatuM. paraMtu teone je zAstra mAnya hoya, temAM je prasidhdha artha karelA hoya tenuM anya prativAdI zAstromAM khaMDana kareluM hoya, teTalA mAtrathI vastu tatvane yathArtha bAdha nathI thatuM, paNa te mumukSu darzanIone mAnya zAstramAM kahela vacananI apekSAne ane anya zAstromAM kahelA virUdhdha vacananI apekSAne zAMtatA pUrvaka mAdhyastha bhAva sahita samajAvavAthI thAya che. paNa vAdavivAdathI nathI ja thatI. jemake telane palanArI ghANImAM joDelA baLada ke pADAne AMkhe pATA bAMdhIne bAra kalAka uparAMta ghANImAM huMsare bAMdhIne pheravavAmAM Ave. te AMkhe kAMI paNa joyA vinA game teTaluM bhame, te paNa gatinuM kAMI phaLa meLavate tattvane zAstramAM kahela vacana che, paNa te mumukSa For Private And Personal Use Only
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 148 nathI, ISTa sthAne jaI zakatuM ja nathI. tema vAdI prativAdI tatva vicAramAM potAnA pakSa mAtranI ja pratipatti bIjAne karAvavA mATe abhiniveza eTale pitAnA matamAM AgrahI hovAthI, anyanA vacananI apekSAne grahaNa nahi karate hevAne kAraNe vicitravAdane sthApana karavA chatAM paNa satya pAramArthika tattvane prApta karI zakatA nathI. temaja anya prativAdIne paNa potAnA kahelA sidhdhAMta mAnya karAvI zakatA nathI. 67 Ama vAdathI tanI sidhdhi thatI nathI, te pachI sarvane satya tattva samajAvavAne karyo upAya che te jaNAve che - adhyAtmamatra parama, upAyaH prikiirtitH| gato sanmArgagamanaM, yathaiva hyapramAdinaH // 68 // artha:--apramAdI AtmAone mekSanA sAcA mArgamAM gamana karavAnA upAya rUpa parama tattvanA yathArtha jJAna pUrvaka adhyAtma bhAvanuM cAritra ja che, te adhyAtma gaja eka mAtra upAya che, tenA vinA bIje upAya nathI ema paMDitee kaheluM che. 68 vivecana-A saMsAramAM aneka du:khanA kAraNarUpa saMsArane aMta lAvavA mATe parama sukhanA dhAma rUpa mekSanI prAptine upAya eka mAtra adhyAtma ja che. adhyAtma eTale AtmAmAM rahelA guNene vikAsa karavAne je upAya te adhyAtma che. tenAthI ja AtmAne tarava eTalA jIva, ajIva, punya, pApa, Azrava, saMvara, nirjara, baMdha ane For Private And Personal Use Only
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 145 mokSa e nava tatva ane tenA lakSaNene anubhava thAya che. tethI AmAne karma baMdhathI chuTavAne upAya vicArAya, paramAtmAnA kathana upara vizvAsa bese ane tatvanI pratIti thAya. mATe tene je upAya, te adhyAtma samyakatva rUpa jANavuM. te ja tane samyak prakAre nizcaya karavAmAM mahAna upAya che, tema tIrthakara Adi pUjaya purUe upadezeluM che. te upara eka draSTAMta kahe che-ApaNe vihAra karIne pAdalipta ke bIjA keI ISTa nagaramAM javA mATe gamana karavAno AraMbha karyo. paraMtu te vakhate te nagarane sAce mArga jANa joIe, temaja tenA jANakAra upara ApaNe pratIti paNa hevI joIe, tevI ja rIte sAvaceta-apramAdI rahIne balapUrvaka-purUSArtha pUrvaka gamana thAya te tyAM jaladI pahoMcAya, maMda gati hoya te bahu kALa lAge. paraMtu te AptanA kahelA mArgathI uMdhA raste cAlIe te kadApi paNa ISTa sthAne na ja pahoMcAya. tevI rIte mekSamAM javA IcchanArA mumukSuo saddagurUdeve kathelA sAcA mArgane jANe, temAM yathArtha zraddhA rAkhI, kaSAya pramAdane tyAga karI pAMca samiti traNa guptithI yukta apramAdi bhAve pAMca mahAvrata pALatA samyagU Agama zAstrone abhyAsa karatA, uttama dhyAna samAdhi yukta thaI gamana karatA, karma malane kSaya karI mane prApta kare che. mATe eka adhyAtmabhAva ja apramAdi AtmAne muktine sAro upAya che. 68 je ema ja che te have ApaNe kema karavuM? te jaNAve che - 10 For Private And Personal Use Only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 146 muktvA'to vAdasaTTa-madhyAtmamanucintyatAm / -nAvidhRte tamaskandhe, jJeye jJAna pravartate // 69 // artha-AthI vAda vivAdanA saMghaTTa (athaDAmaNa) no tyAga karIne eka mAtra adhyAtma bhAvane vicAra kare joIe. kAraNa ke sarva ajJAna rUpI aMdhakAra samUhane dUra karyA sivAya (eka adhyAtma bhAva maya kriyAnA anubhava rUpa) reyane viSe jJAnanI pravRtti thaI zakatI nathI. 69 vivecana-vAda vivAdathI paramArthanI siddhi thatI nathI, paraMtu adhyAtma bhAvathI ja satya pAramArthika jIvAjIva tatvanI pratIti thAya che. eTale adhyAtma bhAva tatvArtha zraddhAnuM upAdAne kAraNe thAya che. tethI anya vAda vivAdathI eTale eka madhyastha sabhApati ane sabhyathI yukta sabhAnI AgaLa vAdI ane prativAdIone anukrame svapakSa ane para pakSanI siddhi karavA pUrva pakSa eTale vAdI aneka akATaya yukti pUrvaka svapakSane pratipAdana kare che. tyAre prativAdI tenuM khaMDana karate, vAdInI yuktione teDate pitAnA pakSanI siddhi kare che. te pachI vAdI paNa te prativAdInA siddha karelA vicAronuM khaMDana kare che, ema paraspara vAda vivAda karatA vAdI tathA prativAdIne kaI paNa kAle pAramArthika tattvonI siddhi thatI nathI. kahyuM che ke "tarka vicAre che vAda paraMparA re, pAra na pahoMce keya; abhimate vastu vastugate kahe che, te viralA jaga jeya." paraMtu adhyAtma bhAvanI vicAraNa karavAthI kaSAyathI upa For Private And Personal Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 147 zAMti thAya che. tethI deva gurU dharma, jIvAjIva vagere tatvanI yathArtha pratIti eTale zraddhA thAya che. jema sUrya ke candrane prakAza pragaTa thaye chate aMdhakArane avakAza rahetuM nathI, tema adhyAtma bhAvanuM cintavana karatAM yuddha samyaktva pAme chate mithyAtva rUpa abhinivezamaya ajJAna rU5 aMdhakAra kayAMthI rahe? jarA paNa rahevA na pAme. kAraNa ke dIpaka samAna adhyAtma rUpa tatvane vicAra karatA, uttama kaTinI bhAvanA bhAvatA jIvane 3ya rU5 AtmA ane tenA samyagra darzana jJAna cAritra rUpa guNe, temaja anya dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, kAla temaja pudagalAstikAya ane temanA guNa svabhAva paryAya ke je 3ya rUpe che, tenuM AtmAmAM sAmAnya bhAve darzana, vizeSa bhAve jJAna, ane tevA tatavane upadeza ApanArA tIrthakara, gaNadhara, AcArya, yugapradhAna, upAdhyAya, paMDita, sAdhu sAdhvI vigerenI upara pratIti rUpa zraddhAmaya jJAna thAya che. 69 e vastune vicAra samApta karatAM je kahevAnuM che te jaNAve che - sadupAyAdyathaivApti-rupe yasya tathaiva hi| netarasmAditi prAjJaH, sadupAyaparo bhavet // 70 // artha-je kAraNe sAcA prayatna eTale upAyathI ISTa je upeya (gA) nI prApti thAya che. tethI samaju mANasoe For Private And Personal Use Only
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 148 bIjI ALapaMpALanA tyAga karIne te sapAyane ja Adara karavA joIe. 70 vivecana---mAkSa prApti mATe je upAya eTale ceAgya kriyA anuSThAne ApaNA pUjya Apta purUSAe kahelAM che, te adhyAtma bhAva ja che, tene choDIne bIjI kriyA ( anuThAnA ) pAramArthika upAya nathI. mATe te bAhya ane ayeAgya je upAyAbhAsa che tenA tyAga karIne, je satya upAya adhyAtma bhAvamaya ane sad viveka yukta che tene Adara pUrvaka sevavA joIe. kAraNa ke samyag jJAna darzana cAritra rUpa kriyAthI AzravanA kSaya thAya che te bhAva nirdeza pragaTa thAya che. adhyAtma bhAva ja mAkSanA sad upAya che. jema ApaNane je je vastu iSTa upeya rUpa hoya tene meLavavA mATe ApaNe sAcA deza kALanA anusAre anu kula upAya eTale prayatna karIe tethI te iSTa vastu prAsa thAya che, paNa tethI anya eTale viparIta rIte aneka vakhata prayatna karavAthI paNa iSTa siddhi thatI nathI, kAraNu ke e adhyAtma bhAva sivAyanA sarva upAye asatya che. tevI rIte adhyAtma bhAva rUpa hetuthI ja samyag jJAna ane samyak dana mokSanA hetu siddha thatA haiAvAthI sada vivekavaMta purUSA deza kALa dravya ne bhAvanA ceAgya vivekathI cukta che vA A ayukta che, " tevA bheda yathA jJAnathI jANIne pramAdanA tyAga karI sAcA upAyamAM pravRtti kare che. tethI mAkSanA kAraNabhUta adhyAtma Adi cega vaDe je je bhUtakAlIna karyAM che tene choDavA rUpa ni`rA ane navA A For Private And Personal Use Only
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 149 karmonA baMdha na thAya te saMvara rUpa yAga che, tenI prApti mATe huMmezAM apramAdIbhAve upayegavaMta rahe che. jo te ceAgIe tevI rIte apramAdI na rahe te, tenI prajJA ( buddhi ) phaLa vinAno thAya che, te kAraNe tee prAjJa paNa na kahevAya. jemake rAjasattA jenA hAthamAM nathI tevA kAi mANasa kadApi rAjA jevA badhA ADaMbara kare tA paNa te rAjA kahevAtA nathI. kahyu che ke " guNa vinA re DhALI rAjA sarakhA veza " rAjAnA guNA samAna hAvA chatAM rAjAnA jevA veza ADaMbara te hAlInA rAjAne ja zele. 70 have je vAstavika kahevA yogya che te jaNAve che:-~~ sadupAyazca nAdhyAtmA-danyaH sandarzito budhaiH / durApaM kintvadosuis, bhavAbdhau suSThu dehinAm // 71 // a:--5'DitAe kama thI chuTavAne adhyAtmabhAva vinA bIjo saduupAya nathI jaNAvye. saMsAramAM rahelA prANIAne te adhyAtmabhAva rUpa samyag darzona prApta thavuM atyaMta durlabha che. 71 vivecana:--viveka pUrvaka lAbhAlAbhane vicArIne eka ja sAcA upAya rUpa samyak dana adhyAtmabhAvanuM Alaana karanArA jIvAne jagatanA sarva padArthonA guNa doSanA yathArtha anubhava rUpa satyajJAna thAya, ane tethI samyag dana vaDe saMsAranA kAraNu rUpa meSamaya ajJAnanuM khIja nAza pAme ane zudhdha samyaktva prApta thAya paNa che. paraMtu saMsAra samudramAM bhramaNa karatA prANIne tenI prApti atyaMta For Private And Personal Use Only
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 150 durlabha che. ema pUrve thayelA zAstra racanArA paMDita purUe kaheluM che. mATe adhyAtmathI anya vilakSaNa upAyathI eTale yajJa, pUjA, devIene pazune bhega, AtmaghAta, ane mAyA. kapaTa karavAthI AtmatatvanA darzana rUpa samyag daza"na prApta thatuM nathI. jo ke saMsAramAM rakhaDatA prANIne adhyAtmabhAva durlabha che, eTaluM ja nahi paNa tatvanI pratIti eTale zradhdhA paNa durlabha ja hoya che. AgamamAM jaNAvyuM che ke "cattAri paramaMgANi, dullahANi iha jNtunno| mANusattaM suddhasaddhA raMgamaM zariSa zrI uttarAdhyayana sUtramAM jaNAvyuM che ke mokSanI prApti mATe je cAra aMga eTale kAraNe che, tenI prApti jIne atyaMta duprApya che. temAM manuSyapaNuM prathama durlabha che, te kadApi bhale te AryadezamAM janma pAmavo kaThaNa che. Aya. dezamAM janma thAya te dhamI kuTuMba maLavuM durlabha che, te paNa kadApi maLe te gurU pAsethI pAramArthika dharmajJAna maLavuM muzkela che. kadApi te paNa maLe te temanA paramArtha sAdhaka upadezamAM zradhA eTale pratIti duSkara hoya che. ane pratIti thAya te paNa cAritra laIne pALavAmAM Atma parAkrama rUpa vIrya ajamAvavuM durlabha thAya che. mATe AtmatatvanI pratIti jIne durlabha hoya che. 71 have adhyAtmabhAva jIvane kevI rIte durlabha che te jaNAve che - carame pudgalaparAvarte, yato yaH zuklapAkSikaH / bhinnagranthizcaritrI ca, tasyaivaitadudAhRtam // 72 / / For Private And Personal Use Only
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 151 artha:----chellA pudgala parAvata mAM vatA jIva zukala pAkSika jANavA. teja AtmA graMthibheda karanAro ane cAritra pALanAro thAya che. ema ApaNA pUjya purUSoe kaheluM che. chara vivecanaH--carama eTale chellA pudagala parAva mAM vatA jIva zukala pAkSika kahelA che, dravyathI sAmAnya bhAve sa pudgalAne grahaNa karI cheDatAM jeTale kALa jAya teTalA kALane eka puddagala parAva` kahe che. jIve saMsAramAM bhamatAM cArAsI lAkha jIvAyenimAM janma maraNa karatAM anaMta pudgala parAvata kAla saMsAramAM rahIne aneka duHkhAnA bhAga upabhAga karyo che. ane jyAM sudhI saMsAramAM raheze tyAM sudhI du:kha legavavAnA saMbhava ja che. paraMtu kaiAIka bhavya prANI bhava sthitinA paripAka thaye chate. chellA pudgala parAvarta mAM tatA chatA, yathApravRtti karaNa karatA AyuSya vinA sAta karmInI sthitine aMta:kADAkADI sAgaropamamAM lAvone apU karaNa kare tene zukalapAkSika kahevAya che. te bhavyAtmA jyAre graMthibheda kare che tyAre tene utkRSTathI ardha pudgala parAva saMsAra mAkI rahelA jANavA. sidhdhAMtamAM jaNAvyu` che ke:~ " jesi avaDDho puggalaparibhaTTo sesao u saMsAro / te sukkapavikhayA khalu, ahige puNa kiNhapaktiyatti " je AtmAone saMsAramAM kAMIka nyUna ardha pudgala parAvata kAlamAtra paribhramaNa bAkI che te zukala pAkSika jANavA. jeone tethI adhika sa'sAramAM bhamavAnu hoya che, te nizce kRSNe pAkSike jANavA. temAM paNa AtmA apUrva karaNe karIne graMthibheda kare che. tyAra pachI samyag na pAmIne For Private And Personal Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15ra dezavirati vA save virati rUpa cAritrane pAme che. temAM atra jaNAvavAnuM ke- "jA gaMThI tA paDhamaM. gaMThI samaicchao bhave yii| aniaTTikaraNaM puNa, sammattapurakkhaDe jIve" saMsAramAM rakhaDate A jIva punyavege, samabhAvayukata akAma nija vaDe paMciMdriyapaNuM prApta kare che. temAM tiyaca, manuSya, deva nAraka eniomAM gamana kare che. tyAM aneka prakAre vyakata bhAve duHkha bhagavate anukula samaye ATha kamanI sattA sthitimAMthI AyuSya sivAya sAta karmanI prakRtionI sthiti khapAvate mehanIya karmanI sittera keDA keDI sAgaropamanI utkRSTa sthitimAMthI ogaNotera keDAcheDI sAgarepamathI kAMIka adhika sthitine khapAvIne eka kaDAkoDI sAgaropama palyopamanA asaMkhyAtame bhAge hIna kare, temaja jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, aMtarAya e cAra karmanI trIza keDAkoDI sAgaropamanI utkRSTa sthiti che, temAMthI ogaNatrIza kaDAkoDI sAgaropamathI kAMIka adhika khapAvIne 5pamanA asaMkhyAtame bhAge hIna eka kaDAkaDI sAgaropama kare, temaja nAmakarma tathA netrakamanI vIza keDAcheDI sAgarepama utkRSTa sthiti che, temAMthI kaMIka adhika ogaNIsa keDIkeDI sAgarepama pramANa sthiti khapAvIne pApamane asaMkhyAtame bhAge hIna eka kaDAcheDI sAgaropama pramANa kare, ema AyuSya karmanI sthiti vinA bIjA sAta karmanI dIrdhakALanI je sthiti che, temAMthI ghaNuM moTA bhAganI khapAvIne patyepamanA asaMkhyAtame bhAge hIna eka kaDAkaDI sAgaropama For Private And Personal Use Only
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 153 pramANa kare, tyAre saMsAranA Adhi vyAdhi upara kaMTALo AvavAthI, punyavaMta AtmAonA sukha vaibhavane dekhI kuTuMbanA ke bIjA saMbaMdhIonA maraNa, tathA tevA prakAranA duHkhane joIne saMsAra upara udAsInatA (vairAgyabhAva) Ave che. jIvanI A dazAne yathApravRttikaraNa kahevAya che. A yathApravRttikaraNa karyA pachI vizuddhimAM caDhatA pariNAmavaMta jIva patyeamane asaMkhyAtame bhAge hIna eka kaDAkoDI sAgaropamanI je sthiti che, temAMthI paNa sthitighAtAdika vaDe hIna sthiti karatA vAnA kuhADA samAna bIjA apUrvakaraNa rUpa apUrva virya vaDe mehanIya karmanA bIja rU5 rAgadveSa maya mahAgraMthine bhede che. A apUrva karaNane be ghaDIne kAla che. tyAra pachI trIjA anivRtti karaNa vaDe mithyAtvanI sthitinA aMtakaraNa karIne be vibhAga kare che. prathama vibhAgamAM mithyAtvI hoya che. prathama vibhAga aMtarmuhUrta pramANa jANave. te prathama sthiti jogavAI jAya tyAre aMta:karaNamAM peThe jIva upazama samyakatva pAme che, ane te vizuddhi vaDe mithyAtvanI bIjI aMta:karaNathI uparanI sthitimAM rahelA dalikanA traNa paMja kare che. zuddha puMja te samakitanehanIya, mizra paMja te mitra mehanIya ane azuddha ja te mithyAtva mehanIya. upazama samakitane kAla aMtarmuhUrta pramANa che, tyAra pachI vizuddhimAM vartatA te jIvane samakti mehanIyanA puMjane udaya thAya tethI sopazama samakti pAme che, te samakita sAthe dezathI cAritra eTale gRhastha dharmane cezya zrAvakanA bAra vatane dhAraNa karanAro dezavirati cAritra pAme che ane samakti sAthe pAMca mahAvratane dhAraNa karanArA sarvavirati For Private And Personal Use Only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 154 sAdhue pApamaya sarva sAvadya AcArane sarvathA tyAga karanArA jANavA. zrAvako ane sAdhuo graMthI bheda karIne AgaLa vadhelA hovAthI zukala pakSane pAmelA jANavA. teo kadAca, pariNAmanI malInatA thavAthI samyakatvane tyAga kare te paNa ardhA pugala parAvartathI vadhAre samaya saMsAramAM bhamatA nathI. AvA AtmAone adhyAtma bhAvavAlA jANavA, eTale graMthI bheda karI samyakatvane pAmela heya, zrAvakanA bAra vratane dhAraNa karatA hoya, ane sarva pApamaya je sAvadha vyApArane sarva prakArathI tyAga karIne pAMca mahAvrata dharatA hoya te sAdhue zukalapakSiyA jANavA. e bhAva vinAnA je hoya, te sarva jI kRSNapAkSike jANavA. AvA prakAranuM je anubhava jJAna teja adhyAtmadarzana ane jJAna jANavuM. 72 have evI zaMkA karAya che ke upara jaNAvelA zukalapAkSikeneja adhyAtma bhAva heya ane anyane naja hoya, tema kema bane? tene uttara ApatAM jaNAve che - pradIrghabhavasadbhAvA-nmAlinyAtizayAttathA / atattvAbhinivezAcca, nAnyeSvanyasya jAtucit / / 73 // artha -je zukala pakSiyA nathI tevA AtmAone te ghaNA lAMbA kALa sudhI saMsAramAM rahevAnuM hovAthI, tathA AtmAne karmamalathI atyaMta melApaNuM hevAthI, atatvamAM tatva buddhivALuM-Agraha bhareluM mAnasa hovAthI, kadApi paNa bIjA saMta purUSane satya upadezatenA manamAM utarata nathI. 73 vivecana -je AtmAne apUrvakaraNa karI ardhA For Private And Personal Use Only
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 115 pugala parAvarta e saMsAra bAkI rahyo che, tenAthI vadhAre sthitivALA anya jIvene saMsAramAM vadhAre rakhaDavAnuM che. kAraNake tevA AtmAoe mekSamArgamAM gamana thAya tevI saMsAranI paripAka avasthA prApta karI nathI, ane ATha karmadalane baMdhAvanArA je rAgadveSa, mithyAtva, ajJAna viSayAsakita vigerethI malIna adhyavasAye rUpa kAraNe paNa anAdi kAlIna paraMparAgata che. tevA adhyavasAvALe AtmA anaMtakAla sudhI saMsAramAM rahevAvAle hevAthI sudeva, sugurU, sudharmanA tAvika bhAvene samajI zakatA nathI, temaja atatvamAM AMdhaLo vizvAsa karI temAM AgrahI hovAthI egya viveka rahIta hevAthI egya vicAra karI zakatuM nathI, ane viparIta to AtmAne kAMI paNa sAre lAbha prApta karAvI zakatA nathI, kAraNake mehanIya karmanuM atyaMta jera hovAnA kAraNe abhiniSTa (mArUM mAneluM ja sAcuM che) tevA beTA Agrahane kAraNe satya tatvane samajI zakato nathI. jyAM sudhI chellA puddagala parAvarta jeTale saMsAra bAkI na hoya tyAM lagI tIrthakara, gaNadhara, yugapradhAna, AcArya, upAdhyAya, sAdhu vigere Apta purUSane saMga prApta thAya to paNa satyatatvane prakAza temane kadApi nathI ja thate jema sarva vastune prakAzaka sUrya hovA chatAM paNa ghuvaDane tenA kiraNo prakAza nathI ApI zakatA, tema te mahApurUSone upadeza paNa dIrdhasaMsArI kRSNa pAkSika jIvAtmAne nathI lAgatuM. mATe dIrgha bhava avasthAne paripAka thaye chate eTale eka vA ardha pagalA parAvata saMsAra bAkI hoya tyAre vairAgyAdithI yathApravRtti For Private And Personal Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 156 ane apUrvakaraNa karI mehanI majabuta gAMThane bhedIne samyatva pAme che. anyathA nathI pAmatA. 73 ahiM e zaMkA thAya che ke anya jIvone paNa saMsAramAM atyaMta prema hovAthI, ane karmanI melInatA samaye samaye vadhatI hovAthI temane saMsArane nAza kevI rIte thAya? te jaNAve che - anAdireSa saMsAro, nAnAgatisamAzrayaH / pudgalAnAM parAvartA, atrAnantAstathA gatAH // 74 // artha -judA judA prakAranI cenithI yukta cAra gatinA AzrayavALA A anAdi saMsAramAM jIvane anaMtA pudgala parAvata atIta thaI gayA che. 74 vivecana-jenuM mUla eTale utpattinI Adi nathI te anAdi kahevAya che. temaja pravAhane aMta paNa jene nathI AvavAne te anaMta, tethI A saMsAra anAdi anaMta kahyo che. kAraNake amuka kALe che, pRthvI, AkAza vigere tattva upajyA che tevI zarUAta jaNAtI nathI te kAraNe saMsAra anAdi che, temaja pratyakSa rUpe jovAya che, te A saMsAra eTale jIvenA bhavanI paraMparA che, te saMsAramAM jIve judI judI karmanI avasthA vaDe nAraka, manuSya, deva ane tiryaMca gatimAM corAsI lAkha jIvanamAM aneka vAra janma maraNa karatA utpanna thAya che ne mare che, evI rIte vicitra prakAranI bhava paraMparA karatA jIva anaMtA pugala parAvarta sudhI rakhaDe che. A anAdi saMsAramAM eka jIva For Private And Personal Use Only
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1pa7 tamAma pudgalene audArika, vaikiya, zvAsozvAsa, tejasa, bhASA, mana ane kAmaNa rUpe grahaNa karI karIne tathA mUkI mukIne ema sarva pudagalene bhegA karIne doDe ane eka paNa yugala bAkI na rahe temAM jeTale kAla jAya teTalA kAle eka pudagala parAvarta kAla pUrNa thAya che, anAdi kAlathI anekajanma maraNa karatA jIve anaMta pugalane aneka svarUpathI anaMta vakhata grahaNa karI mUkyA hovAthI anaMta pudagala parAvartana karyA che. kahyuM che ke" evaM aNorapAre, saMsAre sAyaraMmi bhImaMmi / patto aNaMtakhutto, jIvehiM apatta-dhammehiM " // A pramANe jene AdibhAva ke aMtabhAva nathI eTale zarUAta temaja cheDe nathI evA, aneka duHkhathI bhayaMkara saMsAra samudramAM rakhaDatA jIve jyAM sudhI samyagU dharma nathI prApta karyo tyAM lagI te anaMta janma maraNa kare che ane karaze. kAraNake jemAM te regyatA rUpa svabhAva rahele che te vAta jaina zAstramAM prasiddha che. 74 keNa AvA janma maraNa kare che? te AcAryavaye pate jaNAve che - sarveSAmeva sattvAnAM, tatsvAbhAvyaniyogataH / nAnyathA saMvideteSAM, sUkSmabuddhayA vibhAvyatAm / / 75 / / artha -kAraNa ke jagatanA sarve prANIone tevA janma ane sukha duHkhanA anubhava tenA svabhAvane anusAregyatAne anusAre na thatA hoya te bIjI rIte teone saMvita (jJAna) For Private And Personal Use Only
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 158 utpanna thavAne saMbhava nathI, te vAta sakSama buddhie avazya vicAraze. 75 vivecana -Ama cha saMsAramAM anAdi kAlathI judI judI yeniomAM bhramaNa karatA hovAthI, ane sukha duHkhane bhega karatA hovAthI, tenA saMskAranA balathI ane jIvane tevA prakArane anubhava thAya tevA jJAna-cetanA svabhAva hovAthI, tema ja anaMta pugala parAvartanathI bhramaNa karavAne svabhAva hovAthI tevA prakAranA karma karavAne, tathA tene bhegavavAne anAdikAlIna svabhAva hevAthI, tenA anubhavane paNa vyakta vA avyakta karavAno svabhAva te jIvAtmAmAM rahele che, te kAraNathI te sarva jagatanA jIvAtmAone saMvita-jJAna thAya che, te thavAne paNa svabhAva raheluM che ja, tethI sarva jene gyakAlamAM eTale bhava sthitine paripAka kAla Ave chate, tevA prakAranuM saMvita (jJAna) thAya che. jema jema sakAma vA akAma nirjarAthI prANInA karmamala dUra thAya tema tema saMvita-jJAna vizeSa bhAve udayane pAme che. zAstramAM pUjya Apta purUSe jaNAve che ke - jIvasya jJasvabhAvatvAt , matijJAnaM hi zAzvataM / saMsAre bhramato'nAdau, patitaM na kadApi yad // jIvane jJa svabhAva eTale jANavAne svabhAva che, kAraNake temAM anaMtamA bhAge raheluM matijJAna paNa zAzvatuM che. anAdi kALathI saMsAramAM bhamato hevA chatAM te jJAnane kadApi For Private And Personal Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upara paNa abhAva AvatuM nathI, avyakta bhAve atyaMta sUkSma avazya rahe che. temaja bIjI vAta paNa te jIvane jJasvabhAva siddha kare che. "akSarasthAnatata mAro nityothArA para ' ' artha -akSara rUpa je parama zuddha kevaLajJAna che, tene anaMta bhAga sarva saMsArI jIne nitya ughADe rahe che, kaI kAle nigada rUpa sUkSama zarIrane pAmele heya te paNa eTaluM pitAnA sukha duHkhane jANavAnuM sUkSma avyakta jJAna jIva mAtrane pragaTa rahe che, te je avarAI jAya te jIvatyane abhAva AvI jAya, paNa tevuM kadApi banatuM nathI. mATe A vAta sUkSma buddhithI jANavAne avazya vicAra kara. 5 e vAtanI bhAvanAne vyakta karatA jaNAve che... yAdRcchikaM na yatkArya, kadAcijjAyate kvacita / sattvapudgalayogazca, tathA kAryamiti sthitam // 76 // artha:-jagatanI aMdara je je kAryo thAya che, te -adhA akasmAta kadApi paNa banatA nathI, paNa je je kArya thAya che te jIva pugalanA saMgathI thAya che, eja jagatane svabhAva che. 76 vivecanaH---jagatamAM je kaI paNa dravya vA padArtha akasmAt eTale ApaNane banavAnI khabara na paDe tevI rIte banate dekhAya che, tene ApaNe svataMtra-koInI sahAya vinA banelo mAnI laIe chIe. paNa vAstavika rIte je For Private And Personal Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 160 je kA` bane che, te sarva kAMI svataMtra bhAve kAI paNa kAle, koi paNa kSetre nathIja manatu, A vAta sAmAnyaja che. eka niyama e che ke je je kAryaM thAya che, te sarva kAraNu pU`kaja thAya che. te vAta satra prasiddha che. te lakSamAM rAkhIne saba Mdhane joDatA jaNAve che ke-sattva eTale jIvAtmA kahevAya che ane rUpa, rasa, ga Mdha, sparzo, zabda vigere guNu svabhAvavAlA pudgaleA kahevAya che, te jIvAtmA ane puddagalanA saMbaMdhathI je kArya thAya che, te kAraNeAnA saMbaMdhathIja thAya che. jemake dhumADA thayA che te te ekalA agninu` kA` nathI, tema ekvA lAkaDAnuM paNa kArya nathI, paNa lIlA lAkaDAmAM agninA saMbaMdha thavAthI dhumADA upaje che. tema je je AtmAne manuSyatva, rAjyatva, zreSThitva vigere prApta thAya che, te paNa jIve pUrve karelA zubhAzubha vicAranI sAthe je karmAMdalanA pudgaleA grahaNa karyo che tenA vipAka rUpe te AtmAne sukha du:khanA anubhava thAya che, paNa kAraNa vinA akasmAt anubhava AvatA nathI. tethI ema siddha thAya che ke je kAryA ane che, te nizcayathI jIvanA tathA pudgalanA svabhAva anusAre anenA sacaiga sakha pathI upaje che. paNa sayAga vinA kA upajatuM nathI. A kAraNathI ema siddha thayuM ke jIvane soMsAramAM bhramaNanuM kAraNa anAdi kAlIna che ane te jIva tathA kama pulanA sayoga rUpa nimittathI jIvane ana'tA pugala parAvartana kAla saMsAramAM rAkhe che ema siddha thAya che tema jANavuM. 76 have jIva tathA pudgalanA svabhAvanuM vaicitryapaNu` kevA prakAranu che te jaNAve che: For Private And Personal Use Only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 161 citrasyAsya tathAmAve, tatsvAbhAvyAte prH| na kazciddhaturevaM ca, tadeva hi tatheSyatAm / / 77 / / artha -citra evA A jIvane tevA prakAranuM vicitrapaNuM thavAmAM jIva karmane tevA prakArane svabhAva ja kAraNa che, te vinA bIje hetu nathI. te kAraNathI jIvane karmane saMbaMdha tevA svarUpa svabhAvathIja che tema mAnavuM. 77 vivecana -citra nAmanA keIka, jIva vizeSane anaMtI utsarpiNI avasarpiNI kAla cAlyA jAya tyAre eka pudgala parAvarta thAya. tevA anaMtA pudagala parAvartana kALavA saMsArabhramaNa thAya che temAM kAraNa rUpa jIvane vaLagelA vicitra prakAranA anaMtA karmadalanA samUha che. tethI te citra jIvane tenA tevA prakAranA svabhAvanA kAraNe anaMta pudagala parAvartana kAla sudhI sarva puddagalanuM grahaNa ane mUkavApaNuM paNa anaMtI vakhata thAya che. kAraNa ke meha bIja maya karmadalane teja svabhAva che ke jIvanA azubha adhyavasAyanI sAthe rahIne navA navA karmadalane grahaNa karAve che, tethI tevA prakAranA sukha duHkhAdi bhegavatA pUrve bAMdhelAne kSaya thAya, ane te karmabIja rUpa rAgadveSanA yege adhyavasAyathI navA karmadalane saMcaya thAya. AvA prakAranI paraMparAnA pravAha rUpa kriyA jIva saMsAramAM anaMta pudagala parAvartanathI kare che ane karaze. temAM tenA karmanA vicitra svabhAvanI tathA jIva svabhAvanI hetutA rahelI che, tethI bIje hetu jaNAtuM nathI. Ama hovAthI jIva svabhAvanI vicitratAthI tathA karma For Private And Personal Use Only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 162 svabhAvanI vicitratAthI kArya rUpa aneka sukha duHkhanA vicitra bhegA rUpa jIvanI lava paraMparA paNa vicitraja hAya che, te tenA svabhAvanA cegathIja thAya che, emaja mAnavuM joIe. ahi te sivAya anya kAI paNa kAraNu nathI. 77 ahiM paramata eTale svabhAvavAdI kahe che ke je sarva vastu svabhAvathIja ane che, te bIjA kAraNa cheDo daI ne eka svabhAvaneAja kAraNa rUpe svIkAra karavA joie. AvI zakA karanArane uttara ApatAM jaNAve che ke svabhAvavAdApatti - datra ko doSa ucyatAm / tadanyabAdAbhAvazcenna tadanyAnapohanAt // 78 // a:--svabhAvathI kArya thAya che, ema kahevAthI tamane svabhAvavAda svIkAravAnA DhoSa Ave che te te svabhAva svIkAravAmAM zuM vAMdhA che te kahA? ca uttara--paNa tethI anyavAdanA abhAva nathI thate, kAraNake tenA niSedha karavA zakaya nathI. 78 vivecana--jIva ajIva karmo vigere sa vastu potAnAja svabhAvathI kArya kAraNa bhAvane prApta thAya che, tethI hai jhainA! tame te svabhAvavAdanA svIkAra karo ema jaNAvatAM svabhAvavAdI kahe che ke kaH kaNTakAnAM prakaroti taikSNyaM, vicitrabhAvaM mRgapakSiNAM svabhAvataH sarvamidaM pravRttaM, na kAmacAro'sti kutaH prayatnaH // ph // artha:--khAvaLa, kheraDI, thAra vigere vRkSamAM je kAMTA For Private And Personal Use Only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir thAya che, temAM keTalAka sIdhI aNIvALA hoya che, keTalAka vAMkI ane atyaMta jhINuM aNuvALA paNa hoya che. te ke karatuM haze? mRga, haMsa, kukaDA tathA mayUra vigerenI judI jAtanI vicitra pAMkhe tathA cAMca paNa koNa karatuM haze ? e badhuM teonA svabhAvathI ja thAya che. koInI IcachAthI ke prayatnathI banatuM nathI. ema hovAthI manuSyAdi je prayatna kare che, te mithyA che ema samajavuM. AvI Apattine svIkAravAno samaya Apane prApta thAya che ema svabhAvavAdI kahe che. je jIva pugalanA saMbaMdha mege svabhAvathI kAryanI utpatti thAya che e svIkAra karavAthI jenene svabhAvavAdane doSa Ave che, tema je tame kahetA he te, ame pUchIe chIe ke svabhAvavAdane svIkAratA kaye deSa Ave che? te jaNAvaze, je svabhAvavAda svIkAraze te tethI anyavAdane abhAva prApta thAya che. eTale anyavAdane asvIkAra Ave che, athavA kAla, niyati, karma, purUSArtha vigere vAdanA samuhane asvIkAra karavAno prasaMga Ave che ema che svabhAvavAdi! je tame belatA he te ame kahIe chIe ke, svabhAvavAdanA svIkArathI kAla, niyati, karma tathA purUSArthane abhAva ame svIkAratA nathI, eTale svabhAvathI anya kAlAdinA atyAga pUrvaka svabhAvane svIkAravAmAM Ave che, kAraNake sarva dravyamAM kAla vyApakabhAve rahe che. navA navA pariNAma (paryAya) prApta karavAmAM sarvane te kAlanI kAraNatA rahelI che. temaja karma purUSArtha niyati paNa kAryonI utpattimAM nimitta kAraNa thatA hovAthI temane paNa ame e svIkAra | kaloja che. 78 For Private And Personal Use Only
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e vastunI siddhi karatAM jaNAve che - kAlAdi sacivazvAya-miSTa eva mahAtmabhiH / sarvatra vyApakatvena, na ca yuktyA na yujyate // 79 // artha -kAlAdikanI sahAyatAtha kAryanI siddhi thAya che, ema sarva yegI mahAtmAo svIkAre che. kAraNake kAla havabhAva, niyati, purUSArtha ne karma svabhAva e pAMce nimitta kAraNe upAdAna kAraNa tathA upAdeya kAryomAM sarvathA vyApakaja che, ema yuktithI siddha thatuM nathI, ema nathI, paNa siddha thAya che. 79 vivecana-kAla dareka, dravyamAM navA navA paryAya (pariNati) nuM kAraNa thAya che, (2) svabhAva eTale dareka vyamAM tenA cagya pariNAma (paryAya)ne utpanna karavAnI svazakti rUpa sattA. (3) niyati eTale upAdAnathI je upaya thavA yogya hoya tenA pariNAmane kama (4) purUSArtha te kAryane siddha karavA AtmAne prayatna. (5) karma te jIve pUrva kAlamAM bAMdhelA karmanI paripAka avasthA, e pAMcanI sahAyatAthI kArya thAya che. A nyAya sarva mahAtmAo eTale Aste zrI siddhasena divAkara, zrImadbhavAdI, zrI jInabhadragaNi kSamAzramaNa, devaddhigaNi kSamAzramaNa vigere jenadarzananA mahApurUSane mAnya che. kAraNake e pAMce kAraNene samavAya sarva upAdAna kAraNathI thanArA kAryomAM vyApaka bhAve rahyA che. te ja pramANe sammatti tarka vigere mahAzAstromAM vistArathI kaheluM che, eTale ISTa che ema nahi paNa tarka, hatu, nyAyanI yuktiothI siddha thayela che. tethI evI zaMkA For Private And Personal Use Only
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 165 na karavI ke yuktithI asiddha che, paNa emaja svIkAravuM ke yuktithI eTale dalIla pUrvaka vAda karatAM pAMca kAraNene samavAya kAryasAdhaka thAya che, te vAda yathArtha ghaTe che, ema ni:saMzaya mAnavuM. 79 kevI rIte kAraNe ghaTe che te jaNAve che - tathAtmapariNAmAtu, karmabandhastato'pi ca / tathA duHkhAdikAlena, tat svabhAvAdRte katham // 8 // artha:-tevA prakAranA AtmAnA pariNAmathI eTale bhAvanAthI, tevA prakAranA karmonA du:kha sukha bhogavavA gya baMdha paDe che. te karmabaMdhanA vipAkanA udaya kAlamAM tevA tevA sukha vA duHkha vigere bhegavAya che te svabhAva vinA kevI rIte ghaTe? 80 vivecana -ekalA kAlane paNa saMsAranuM mukhya kAraNa nathI manAtuM, kAraNa ke jIvAtmAe pitAnA rAgadveSamaya zubhAzubha pariNAma eTale bhAvanAnA vege tevA tevA zubha vA azubha karmonA baMdha upajAve che, eTale te karmabaMdha thavAmAM AbhamAM rahelA mithyAtva, avirati, kaSAya ane azubha mana, vacana-kAyAnA vyApAra upAdAna bhAve kAraNa bane che. teja saMsAranI pravRttinA kAraNe che ema jANavuM, eTale e karmabaMdhanuM kAraNa saMsAranI paraMparAbhava paraMparAne vadhavAnuM upAdAna kAraNa meha rU5 rAgadveSaja che, tethI baMdhAyelA karma, tenA vipAka-hRdayakAle jIva sukha, du:kha, jIvana, maraNa, uMca kula, nIca kula, uttama jAti, nIca jAti, gulAmI ke zeThAI, rAjyapatitva, pUjyatva vigere zubhAzubha lAbhAlAbhane For Private And Personal Use Only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 166 rAgya kAle pAme che. jemake eka varSamAM varSARtu, zIta Rtu, grISma Rtu jema cathAkAle krame krame Ave che, tema jIvane mhela karmonA bhAga paNa tevA prakAranA yAgya kAleja vipAkAya bhAve bhogavavAmAM Ave che. te paNa jo jIvAdiTanA tevA svabhAva na hoya te te phevI rIte ane svabhAva vinA kAMI paNa anatuM nathI, tethI ema siddha thAya che ke jIvAdika cetananA ane pudgalAdi jaDanA svabhAva tevA hAvAthI jIvA potAnA tevA prakAranA pariNAma ( adhyavasAya ) thI tevA tevA sukha du:khAdinA bhegane pAme che eTale AtmA sukhI athavA du:khI rUpa paryAya bhAvane pAme che, te paNa tevA kAlanA alathI pAme che. svabhAvavAdI kahe che ke javAdinA svabhAva vinA kAMI paNa manatu nathI. 80 jo emaja hAya tA jagatanI badhI vastu potAnA svabhAvane AdhInaja che, ema avazya mAnavuM joIe. thA kAlAdivAdazcenna tadbIjasya bhAvataH / akiJcitkarametazcenna svabhAvopayogataH // 81 // atha H--jo svabhAvavAda mAnIe te kAlADhivAda nakAmA thAya che, tema na jANavuM. kAraNake kAla, niti, karma tathA purUSArtha vinA vabhAva paNa kAMi karI zakatA nathI, kAraNake te svabhAvamAM kAlAdinA khIja rahelA che. 81 vivecana:-svabhAvavAda vilakSaNutAvAlu hAvAthI kAla niyati vagere vAdA nakAmA paDe che, kAraNake vastunA svabhAva vAstunuM kAya karI zake che, tethI vabhAvathI anya vilakSaNa For Private And Personal Use Only
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vAda na mAnavA joIe. A pramANe kahetA svabhAvavAdIne jaNAvIe chIe ke tame je kahe che te egya nathI. kAraNake ekale svabhAvavAda kAryasAdhaka nathI. kema kAryasAdhaka nathI thate te jaNAve che --te svabhAvamAM kAla, niyati, karma ane purUSArtha bIja rUpe rahelA che, eTale zakti rUpe rahelA che, tethI te kAlAdi bhAva rUpe svabhAvane AdhIna hoya tyAre kAryonuM banavuM thAya che, tethI kAlAdi cArane akiMcitkara eTale koI kArya karanAra nathI ema tamAre na mAnavuM. e cAre svabhAvamAM zakti rUpe rahelA hevAthI goNa bhAve che tethI kArya karanAra nathI, ema je svabhAvavAdI kahetA hoya te ame ema jaNAvIe chIe ke te cAra kAlAdi kAryasAdhaka kema thatA nathI, tene je tame ema uttara Apazo ke svabhAva ja sarva padArthone kArya karavAmAM upAdAna kAraNa thAya che, paNa bIjA upAdAna bhAve kAraNa thatA nathI, te jaNAvIe chIe ke bIjA kAraNe upAdAna bhAve na hoya te paNa kAlAdi cAra nimitta kAraNane sahakAra malate chate svabhAva rUpa upAdAnabhAvane dhAraNa karanAra dravya pitAnA paryAya rUpa kArya kare che, te vinA nathI karI zakatA. jemake ghaDa banavAmAM mATI ane temAM rahele svabhAva ghaTanuM upAdAnA kAraNa che, te paNa ghaTa rUpe pariNAma pAmavAmAM kuMbhAra, daMDa, vastra, dere Adi nimitta kAraNa ane kuMbhAranA purUSArtha rUpa kAraNa paNa avazya kAryasAdhaka thAya che. te nimitta vinA upAdAna kAryasAdhaka nathI ja thaI zakata. 81 ahIM sarva kAryamAM te sarva kAraNene upaga daSTAMta vaDe siddha kare che - For Private And Personal Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 168 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAmayyAH kAryahetutvaM tadanyAbhAvato'pi hi / tadabhAvAditi jJeyaM, kAlAdInAM niyogataH // 82 // artha :-sarva kAraNeAnI sAmagrInA sahakAra kArya mAM hetu thAya che, paNa jo anyanA abhAva hoya te upAdAnathI kArya nA abhAva Ave tethI kahe che ke kAlAdine samega kArya mAM hetu che ema nizcaya jANavuM. 82 vivecana:---- vastumAM rahelA svabhAvanuM kArya mAM upAdAna bhAve hetupaNuM hAvA chatAM paNa anya kAla AdinA sahakAra vinA te kArya sAdhaka thatu nathI. jema ke ghaTa banavAmAM mATI upAdAna bhAve kAraNu hovA chatAM, tenA kartA kuMbhAranA prayatna tathA temAM cakra, daMDa, cIvara, DhorA, kAla tathA AkAza vigere nimitta kAraNeAnI sAmagrInA sahakArathI ghaTa taiyAra thAya che. tevIja rItanI sAmagrInA sahakAra jo na maLe, teA ekaluM upAdAna kAraNa mATI ghaDA taiyAra karI zakatu nathI tevIja rIte jagatamAM AtmA pudgala vigere pAtAnA guNAthI eTale svabhAvathI pariNAme-paryAya karavAmAM samatha hovA chatAM, kAla, niyati, purUSA rUpa karmonA sahakArI kAraNeA vaDe te yathAyAgya pariNAmane prApta thAya che. tevA sahakArIonA abhAvamAM kAryanA paNa abhAvaja Ave che. ahiM kAI kaheze ke, dravyamAM je pariNAmIpaN che tenA abhAva Avaze, ane pariNAmanA abhAvamAM kAryAnA paNa abhAva Avaze, te kAraNe sa dravya tenA guNa svabhAva vigere vaDe jJeya eTale jANavA yogya padArthoM che te sarva jJeyane Agama ane gurUnA For Private And Personal Use Only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 169 upadezathI jANavA je je kAryo thAya che te kAlAdi sAmagrInA sahakArathI thAya che, te ja pramANe jIvAtmAnuM mukta thavA rUpa kArya paNa svabhAva, kAla, niyati, karma ane purUSArthanA sahayogathI ja thAya che paNa ekalA svabhAvathI kArya nathI banatuM. jIvanI sAthe svabhAva nitya raheluM che, te paNa sarva sAmagrI jyAM lagI nathI maLatI tyAM lagI te kArya sAdhavAmAM samartha nathI banate. 82 A vAtane spaSTa karatAM jaNAve che - etaccAnyatra mahatA, prapaJcena nirUpitam / neha pravanyate'tyantaM, lezatastUktameva hi // 83 // artha:-A vicAra anyatra vistArathI vivecana pUrvaka kahe che, tethI ahiM tenuM vizeSa varNana nathI karAyuM. te paNa je kAMI jANavA gya hatuM te TuMkANathI jaNAvyuM che. 83 vivecanaH-kAryonI siddhimAM kAla, niyati, purUSa prayatna tathA karma vigere sAmagrInI jarUra rahe che. A vAtane vicAra anyatra eTale zAstra vArtA samuccaya, dharma saMgrahaNI vigere graMzemAM ghaNA vivecanathI vistAra pUrvaka jaNAvela che. tyAM dravyathI banatA paryAryomAM svabhAva, kAla, niyati, karma ane purUSArthathI ISTa pariNAma eTale kArya thAya che, te sArI rIte yuktiothI siddha kareluM che, tethI A zAstramAM vistAra nathI karyo. te paNa AtmAone saviveka Ave te vAta dhyAnamAM rAkhIne bahu saMkSepathI je kahevA yogya hatuM te batAveluM che. 83 For Private And Personal Use Only
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rea tethIja AgaLa kahevAnu che te kahe che. kRtamatra prasaGgena, prakRtaM prastumo'dhunA / nAdhyAtmayogamevA-tAvatughnavi ! 84 || artha:- ahiM tenA vizeSa vivecananuM kAma nathI, tethI jenA prasaMga cAle che te adhyAtma ke je ceAganu eka aMga che, tenI vAta karIe chIe, te samajavA taiyAra thAe, te adhyAtma chellA pudgala parAvartanamAM pravezelAne prApta thAya che, te vinA khIjAne thatu nathI. 84 vivecana:--ahiM prasaMga pAmIne svabhAva, kAla, niyati, pUrva kRtakama ane purUSArtha e pAMca kAraNanA sa McAga thaye chate jIvAtmA AtmazaktinA pragaTa bhAva karI zake che, te vAta atyaMta TuMkA vivecana pUrNAMka jaNAvI che. vizeSa vivecana karavAtho saryuM. have cAlatA yAganA prabheda rUpa eTale ceAganA Adi aMga rUpa je adhyAtma bhAvarUpa cega che, tenuM vivecana karIe chIe. te dhyAna daIne sAMbhaLe. jyAM lagI mithyAtva, avirati, kaSAya ane azubha mana vacana kAyAnA vyApAra rUpa yAgathI ajJAna bhAve karma prakRtine grahaNa karatA jIvAmA utkRSTa karmI dalanA udayathI gherAyela hAvAthI anaMta pudgala parAvartana kAla sudhI akalpanIya du:kha bhogavatA rakhaDe che tevI avasthAmAM AtmAnA svarUpanuM bhAna ke du:khanA niveda thatA nathI, paraMtu jIvAtmA jyAre anatI nigAdamAM vasavAnA svabhAvanA tyAga karI pratyeka bhAvane pAmI krame krame eiMdriya, taiiMdriya, cauridriya, asanI For Private And Personal Use Only
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 101 paceMdriya ane sannI padriya bhAvamAM AvI vizeSa jJAna vadhu du:kha sukhanA kAMIka vivakavAlA ane che. tyAre jo te bhavya hAya tA chellA puddagala parAvartana rUpa kAlamAM AvelA hoya che, ane tyAreja kAMika viveka vicAra, deva gurU dharmanI eLakhANu, devapUjA, gurUbhakti, dayA, dAna, sakriyA vigere karatA, cega ke je mAnA mArga che, te yeAganA pAMca lemAM adhyAtmabhAva rUpa je prathama le che tene prApta kare che. paNa chellA pudgala parAvathI vadhAre kAla sasAra khAkI rahelA AtmAne A adhyAtmayoga prApta thatA nathI, paraMtu chellAja pudgala parAva imAtraja kALa jene khAkI rahyo che athavA tethI paNa alpakALa saMsAramAM bhamavAnuM khAkI che tevA bhavyAtmAneja adhyAtmayoga prApta thAya che. 84 AmAM je hetu che te jaNAve che-- tIvrapApAbhibhUtatvA-jjJAnalocanavarjitAH / sadvartmAvatarantyeSu, na sattvA gahanAndhavat ||85 / / artha:--tIvra pApAcaraNathI abhibhUta thayA hAya-- gherAyA hoya tevA jIvA sajJAna rUpa leAcanathI rahIta che, tethI gahana aTavImAM khuMcelA jAti smudhanI jema sadkAne pAmatA nathI, eTale dhamArgane pAmI zakatA nathI. 85 vivecanaH--je chelA vinAnA anaMta pudgala parAvata mAM bhramatA jIvA atyaMta bhayaMkara pApAyanA kAraNe mithyAtva, avirati, kaSAya, azubha yAga vigerethI gherAyelA DAvAthI pApakarmathI paravaza thayelA che. ane teja kAraNe jJAnalecana For Private And Personal Use Only
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 172 vinAnA eTale gya agya kAryAkAryanA vicAra rUpa vivekathI rahIta hevAthI saMvedana rUpa-samyagU jJAna rUpa AMkhe vinAnA hovAne kAraNe AMdhaLAja jANavA, tethIja sadbhAge eTale dayA, dAna, iMdriyanigraha, vItarAgadevanI pUjA, saddagurUnI sevanA, ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya, parigraha tyAga, kaSAyanigraha vigere sadharma rUpa mokSamArgamAM praveza karI zakatA nathI. kAraNake chellA sivAyanA anya pugala parAvarta rU5 anaMta kAlamaya saMsAramAM bhamatA te kRSNapAkSiko kahyA che. jemake janmathI aMdha keI prANI bhayaMkara jaMgalamAM bhUle paDayo hoya, te jIva jema ISTa mArgane pAmI zakate nathI. ADo avaLe khADA khAbocIyAmAM paDate aneka bhayaMkara vAgha, varU, sIMha, rIMcha vigerenA jhapATAmAM AvatuM hoya che tethI aneka avAcya vedanA jogavate chate sAcA nagaranA mAne pAmI zakatuM nathI, tema chellA vinAnA aneka pudgala parAvarta kAlamAM rakhaDate prANI mithyAtvamaya aMdhakArathI gherAyeluM hovAthI satya vItarAga praNIta dharmamArgane pAmI zakate nathI. 85 kyA kAraNe samArgane jIva nathI pAmI zakate te kAraNe jaNAve che - bhavAbhinandinaH pAya-strisaMjJA eva duHkhitaaH| kecid dharmakRto'pi syu-lokapaMktikRtAdarAH // 86 // artha -keTalAka cha ka vyavahAramAM Adara karanArA thayA chatAM kAMIka gharma kriyA kare che. te paNa traNa saMjJAvAlA For Private And Personal Use Only
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 173 rahevAthI prAyaH duHkhane ja prApta kare che tevA jIvone bhavAbhinaMdI jANavA. 86 vivecana - bhavAbhinaMdI che prAya: janmamaraNa roga zokathI pIDA pAmatA eTale Adhi vyAdhi ne upAdhinA upadravathI atyaMta du:khane bhegavatA prAya: AhAra, bhaya, mithuna e traNa saMjJAthI yukta hoya che. temaja parigraha saMjJAthI paNa yukta hevAnA kAraNathI atyaMta avyakta duHkhane bhagave che. temAM keTalAkane mithuna saMjJA avyakta hoya che, paNa AhAra, bhaya ane parigraha saMjJA prAya: vyakta dekhAya che, tethI traNa saMjJA ahiM jaNAvI che. te paNa tenI anukula sAmagrI jIvane punya vinA prApta thatI nathI. tethI ISTa bhega na malavAthI jIve duHkhane pAme che, tevA duHkhane dUra karanAra satya viveka rUpa jJAnane apunyavaMta jIvane prAya: abhAvaja hoya che. teo svapnAmAM paNa duHkhane dUra karavA zaktimAna thaI zakatA nathI, tethI niraMtara dakhanoja bhega karanArA hoya che, temAM paNa badhA bhavAbhinaMdI te nahi, paNa kaIka AtmA loka vyavahAra pramANe ke kaIka jina praNIta mArga pramANe dharmakriyA samajyA vinA bAhyAcArathI kare che, temAM laukika vyavahArathI mahAdeva, brahmA, viSNu, caMDI, mahAkAlI vigere deva devInI sevA kare, yajJa kare, temAM jIvonI hiMsA paNa dharmabuddhithI kare che, paramAtmAne prasanna karavA japa tapa kare, upavAsa kare, vItarAga devanI pUjA paNa kare, jena sAdhune dAna de, brAhmaNane jamADe, gAyanI pUjA kare, vaDa pIpaLe pUje, pIpaLe pANI reDe vigere dharma samajIne ajJAna bhAve dharma For Private And Personal Use Only
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 174 kiyA kare che, te paNa indriya sukhanI icchAthI A badhuM thatuM hovAthI gADha mithyAtva-ajJAnathI aMdha hovAthI manuSya tathA rAjA dhanADhaya thAya paNa paramArtharUpa dharma che ema samajI zakatA nathI. tevA jIvane jaina zAstromAM bhavAbhinaMdI kahelA che, te lekanI paMktimAM rahelA hovAthI, ajJAnI cha khuza thAya tevuM ja bAhya AcaraNa hoya che. sAmAnya lokanA jevuM ja AcaraNa ane bhAvanA prAya: hoya che, tethI te laukika kriyAmAM Adara pUrvaka prayatna karanArA thAya che, ane chellA vinAnA pudgala parAvartamAM rahelA che tevAne bhavAbhinaMdI eTale bhava rUpa saMsAramAM AnaMda mAnanArA, dharmanA phalathI svarga, rAjaRddhi, sattA rUpa AnaMda bheganI prApti thAya che tema mAnanArA te hoya che. 86 have bhavAbhinaMdInuM svarUpa (lakSaNo jaNAve che - huko (e)matirlIno, marI mayavAra zaradI ajJo bhavAbhinandI syA-niSphalArambhasaMgataH // 87 // artha -zudra lebha-lAbhamAM prema dharanAre, dIna, matsarI, bhayathI vyAkula, zaTha ane ajJAnI je hoya te prAya: bhavAminandI hoya che. ane temanI je je kriyA thAya te sAcA phalane ApanArI nathI hotI. 87 vivecana - bhavAbhinaMdI jIvene evA prakArane savabhAva hoya che ke teo zudra eTale halakI prakRtinA athavA bIjAne rIbAtA jotAM dayA vinAnA hoya che, tema dAnAdikamAM paNa eTale kaMjusa hoya che, temaja lebhathI aneka jInA For Private And Personal Use Only
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 175 ghAtaka paNa thAya che. lAbha maLe eTale jara, jamIna, strI vigerenI prAptimAM AnaMda mAnanArA hoya che, temaja dIna eTale aneka prakArathI duHkhI, jenuM mukha jevuM anyane na game tevA adaSTa kalyANa rUpa upAdhine pAmelA hoya che. temaja pArakAnA du:khane dekhI AnaMda mAnanArA ane IrSyALu eTale anyane paise Take AbarUthI sukhI joIne duHkha mAnanArA hoya che. temaja bhayavALA hoya che eTale rAjA, cera, bhAI bhAgIA vigere mArI vastumAM bhAga paDAvaze, mArUM luMTI leze, mane mArI nAkhaze vigere bhayathI manamAM tharatharatA hoya che. zaTha eTale mAyAthI anyane ThaganArA, bIjAne duHkhamAM pADavA aneka tarkaTa racanArA, bhayaMkara sarpa jevA durjana hoya che. tevA jIvAtmAone bhavAbhinaMdI kahevAya che. bhava eTale saMsAra-deva, manuSya, nArakatiryaMca Adi niemAM jamavAnuM, tevA bhavamAM AnaMda mAnanArA te bhavAbhinaMdI jANavA. kahyuM che ke - " asAro'pyeSa saMsAraH, sAravAniva lakSyate / raSidugharg-ttAguru-juv-(s) guthAnAmi " para aneka duHkhathI vyApta hovAthI A saMsAra je ke asAra che tene paNa bhavAbhinaMdI jIvAtmA sAramaya mAne che, ane dahiM, dudha, ghI ane aneka prakAranA bhejana, pIlu, drAkSa, madha, madya rUpa pINA, tAMbula, pAna, sopArI, lavIMga, elacI puSka phaLa vigere sugaMdhI dravyanA upaga, temaja parastrI vA vArAMganAnA nRtya, saMgIte tathA temanI sAthenI maithuna kriyA e punyathI malI che tema mAnanArA cha para For Private And Personal Use Only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 176 mArthathI je punya che tene nathI jANatA. tethI te bhogo dIdhe saMsAranA hetu thAya che. tevA bhegamAM te ajJAnI AtmA atyaMta Asakti bhAvane dhare che, tethI AvA vacana rUpa guNe jemAM anubhavAtA hoya te bhAvAbhinaMdI jANavA. teo saMsA2mAMja AnaMda mAnanArA che, te kAraNe teo vaDe je AraMbha karAya che, te pAramArthika rIte niSphaLa ja hoya che, eTale ke sarva jagyAe atatvane tatva mAnanArA, temAM Agraha pUrvaka haTha karanArA hovAthI temanI kriyA je dharma buddhithI thAya, te paNa ajJAnathI yukta havAthI phaLa vinAnI ja thAya che. 87 have paMkti eTale leka vyavahAranuM svarUpa pragaTa karatAM jaNAve che - lokArAdhanahetoryA. mlinenaantraatmnaa| kriyate sakriyA sAtra, lokapaMktirudAhRtA // 88 // artha-lekanA mana vaza karavA mATeja manamAM malIna pariNAma hovA chatAM je japa, tapa, pUjA ArAdhanA rUpa salkiyA karAya te lekapaMkti-karaMjana kahevAya che. 88 vivecanaH satya pAramArthika dharmane nahi samajanArA lekika manuSya lekanA cittane potAne anukUla rAkhavA mATe eTale te leka pitAne mahAtmA mAnI pUjA satkAra kare te Azaya manamAM rAkhe che tethI manamAM melA Azaya eTale leka taraphathI pitAnI kIrti gavAya tevA aparamArthika Azaya-vicAra manamAM rAkhIne je jIvo dAna de che, devapUjA kare che, tapa, japa, prANAyAma, Asana kare che, zarIrane sthira For Private And Personal Use Only
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 177 rAkhIne sUryanI AtApanA kare che. ziyALAmAM nadI draha vizerenI madhyamAM rahIne zItalatA sahana kare che. kene mAnya veza kare che, upavAsa kare che, divase bhejana nahi karatAM rAtrIe bhajana kare che, annAhArane tyAga karI kaMdamULa phaLa phUla chAla pAMdaDAMnuM bhakSaNa kare che. temaja mahAmunionI pAse rahIne mAsakSapaNa, dayA dAna kare che, dhyAnanA dekhAva paNa kare che, uparAMta sArI-ziSTa jana cagya kriyA kare che, chatAM paNa kapUjAnA malIna adhyavasAya mAtra manamAM hoya, sudeva gurU dharma upara satya zraddhA na hoya tevA AtmAonI bAhya mAtra bhAva rahita salkiyAne paNa cagazAstranA jANakAra, roganA vyAkhyAnakAra, satya lega mArganA upadeza karanArA pUjya AcAryavae lokapaMkti eTale lakaraMjana mATe karAtI kriyA jaNAvI che. tevI kiyA bhava eTale saMsAramAM AnaMda samajanArA je bhavAbhinaMdI jIve che tene hoya che, tethI ja teonI te kriyAnuM phaLa saMsAramAM dIrgha kALa sudhI janma maraNa karAve che. 88 AvI lekapaMktivALI kriyA aneka doSamaya che te jaNAve che - bhavAbhinandino loka-paMktyA dharmakriyAmapi / mahato hInadRSTayoccai-durantAM tadvido viduH // 89 // artha -bhavAbhinaMdI jI dharma kriyA paNa lekaraMjana karavA mATe kare che, tethI mahAna evA dharmane hIna daSTithI mAnatA hovAthI atyaMta duHkha rUpa phaLadAyI pApamaya te kriyA che. ema yegazAstranA vizArade kahe che. 89 12 For Private And Personal Use Only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 178 vivecanabhavAbhinaMdI jIve prAya: lekane game tevI kriyA lAkane khuzI karavA, peAtAne AdhIna karavA mATA ADakhara pUka kare, eTale leAka tene mahAt--mahAtmA mAne, tenI AjJA pramANe varte, evI icchApUrvaka dAna de, vrata pAle, tapa kare, prANAyAma kare, Asana upara sthira rahe, udhA mastake vRkSanI DAle laTake, bhasma lagADe, dhumADAne pIye, sUrya ane agni zikhA cAre bAju karIne garamImAM AtApanA le, temaja mahAna leAkeAttara dharma je samyag rIte ArAdhanA karavAthI kalpavRkSa ane ci'tAmaNI tathA kAmadhenu karatA mahAt Icchita phalane ApavAmAM sama che evA lAkAttara dharma kadApi ArAdhe eTale devapUjA kare, gurUbhakti kare, jIvadayA paNa pALe, brahmacarya pALe, parigrahanA tyAga kare chatAM paNa mArI DhAkamAM sArI kIrtti phelAya, mane laikA mahAtmA, mahAmuni, mahiSa mAne-pUje evI hrIna buddhivALAthI ane bIjA mahAna muni karatAM huM mhATA kahevAuM evI yazakIrti nA lAla arthe dharmAdi zuddhAnuSThAnAnA Adara karanAra evA bhavAsinI jIvAtmA atyaMta du:khanA kAraNabhUta duSTa adhyavasAyathI yukta hAvAthI piraNAme mar3An ananeja prApta kare che. eTale naraka tiyaca ceAniomAM gamana karI aneka du:khane bhagavanAra bane che. te kAraNe lAkaneja khuza karavA rUpa adhyavasAyavAluM dharma anuSThAna tyAga karavuMja joIe, ane sArA adhyavasAyathI yukta thaI yathAzakti pUjaya Apta purUSanA kahevA pramANe apramAdI bhAve sakriyA karavI joie. ema ceAgyazAstranA vizArada yegI purUSo jaNAve che. 89 , For Private And Personal Use Only
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 199 ahiM eka zaMkA karatAM prazna tevA lavAbhinadI thavA vivekI haiAya, sArA hAya teA uMca sthAnane meLave ke kema ? " kadAca kare che ke " pariNAmavALA dharmArtha lokapaMktiH syAtkalyANAGgaM mahAmateH / tadarthaM tu punardharmaH, pApAyAtpadhiyAmalam // 90 // a:-mahA buddhizALIne dharma nimitte leAkapa kti kalyANunuM kAraNa thAya che, paraMtu leAkaya ktine mATe karela kSama alpa mativALAne pApane mATe thAya che. 90 vivecana--dhane arthe eTale leAkeAttara dharmonI prApti mATe samyagdana jJAna cAritra Adi je mekSa rUpa lanA khIja rUpa che, tenu' AtmAmAM sthApana karavA mATe lokapakti eTale leAka-sAmAnya buddhivAlA janAne rajana karavAnI IcchAvAlA haiAvA chatAM, teo taraphathI maLatA mAna, sanmAna, Adarane IcchatA chatAM tathA dAna sanmAnane grahaNu karatAM, tene yAgya vacana vaDe teonI sAthe saMbhASaNa karatA, aneka prakAre lAkane rUcikara thAya tevI pravRti karatA chatAM paNa te vAkapakti mahAbuddhivaMtane mAkSa arthe samyagdana, jJAna cAritra rUpa samAmAM pravRtti karatA DAvAthI kalyANa eTale mAkSamArganA kAraNa rUpa athavA zreyaskara thAya che, punyanu kAraNa thAya che, tethI te AcaraNA vakhANavA caiAgya che. tethI jaNAve che ke-- yuktaM janapriyatvaM zuddhaM saddharmasiddhiphaladamalam / dharmaprazAsanAve - ba jAdhAnAdibhAvena // 1 // For Private And Personal Use Only
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 180 atha-lekene priya thAya tevI AcaraNavAle hovA chatAM sAco-samyagudharma ke je aMte nirmala mokSa rUpa phalane ApanAra che, te dharmanI AjJAne anusarate samyagadarzana rUpa mekSaphalanA bIjane AtmAnI mane bhUmimAM lAve che. tethI te je ke lekanI rUDhimAM cAlatuM hovA chatAM abhigrahita - AgrahI na hoya, ane mithyAtvathI rahita hovAthI, temaja sarala prakRtivAle hevAthI kalyANamArga gAmI hovAthI vakhANavA jANa. 1 ane je sarala buddhi vinAne hAya, kapaTavAle haiya, te mAtra lakaraMjana mATeja dharmanA anuSThAna karata-sArA prakAranA anuSThAna kare te paNa teo halakI buddhivAlA hovAthI tevA purUSe paraMparAe pApanA nimittavAlA thaIne anaMta saMsAramAM bhamanArA thAya che tevAne bhavAbhinaMdI jANavA. 90 ahi kAMIka vizeSa kahevA gya che te jaNAve che - lokapaMktimataH pAhu-ranAbhogavato varam / dharmakriyAM na mahato, hInatA'tra yatastathA // 11 // artha ke lekapaMktimAM paDe chatAM paNa anAbhAga mithyAtvavaMta sAre jANo. kAraNake te anAgika mithyAmatinI je dharmakriyA che te vadhAre anarthane karanArI thatI nathI, paraMtu je abhigrahIta mithyAmati che te hInA buddhithI karatA hovAthI ananuM kAraNa thAya che. 91 vivecanaH-lekapaMkti eTale sAmAnya buddhivAlA jIvAtmAonA manane raMjana karanArI kriyAvizeSane pradhAna For Private And Personal Use Only
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 181 bhAve rAkhanArA je AtmAo che. teo anAga-AgrahathI rahita mithyAtva bhAvane dharatA hovAthI samucchita manuSyanI piThe yathArtha vastusvarUpane jeke jANatuM nathI, te paNa vinaya, namratA, jutA vigere prakRtivaMta hovAthI uttama mahApurUSanA saMsargamAM AvatAM satya viveka vicAra vaDe cogamArgamAM AvavAno saMbhava jaNAya che. te kAraNe pUrve jaNAvelA alpa buddhivaMta tathA a9pa kiyAvaMta karatAM teo zreSTha che. kAraNake anAga mithyAtvIne sadAcAra rUpa dAna, devapUjA, sAdhubhakti, tapa, japa, dharmazravaNa rUci, vigere dharmakiyAmAM pravRtti cAlu hoya che, tethI je ke ajJAnatA che te paNa Atmadharmane hAni kare tevA pApanI pravRti nathI karate, tethI te AtmA mahAna dharmanI meTI hAni na karate hevAthI sAre che. jo ke anAbhAga (sarala) svabhAvavAle hevAthI lokonA manane pitAnI tarapha bhaktivAlA karavA, ane tethI kIrti, yaza, vaMdana tathA pUjananI IcchAthI yukta manavAle hevAthI kAMIka malInatA cukta (azuddha) dharmakriyA thatI hovAthI kAMIka azuddha che tepaNa malIna AtmabhAvavAlAnI karAyelI dharmakriyAthI kAMIka aMze suMdara che ema jANavuM. kAraNake tevA sarala prakRtivAlA anAga mithyAtvIthI karAtI dharmakriyAthI mahAna hAni thatI jovAtI nathI. 91 tasvena tu punarnaikApyatra dharmakriyA mtaa| tatpravRtyAdi vaiguNyA-llobhakrodhakriyA yathA / / 92 // artha:-dIrgha saMsArI AtmA je kriyAo dharmabuddhithI For Private And Personal Use Only
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karate hoya te paNa te kiyA tatvathI yukta nathI, kAraNake tattvajJAnathI virodhI krodha, lobha, mAna, mAyAthI yukta kriyA thatI hovAthI, te kriyA adhyAtma segamaya nathI, tethI acarama pagala parAvartavAlA AtmAne adhyAtma nathI ema kahevuM gya ja che. 92 vivecana -abhigrahita vA anabhigrahita mithyAtvabhAvavAlA jIvAtmAo je je kiyAdharma buddhithI karatA hoya chatAM jJAnIe tene dharma kriyA mAnatA nathI. kAraNa ke mithyAtva, krodha, mAna, mAyA, lebha, rAga dveSa, kAma, IcchA ane muchathI malIna AtmAvALA bhavAbhinaMdI jI hovAthI temanI kriyA dharmakriyA che ema jJAnIo mAnatA nathI. vaLI teonI pravRtti zuddha deva gurU dharmanI samyaga zraddhA rUpa samyagadharmathI virUdhdha bhAvavAhI heya chetemaja te bhavAbhinaMdIe dayA, dAna, brahmacarya akiMcanya, satyavAga vigere satyatatvathI virUdhdha bhAvavAlA hovAthI vinajaya vA satyasiddhi karI adhyAtmabhAva siddha karavA temanI azudhdha eTale malina buddhi samartha thaI zakatI nathI. ahi eka draSTAMta jaNAve che--jema lebha kiyA ane krodha kriyA AtmAne zAMti ApatI nathI, tema bhavAbhinaMdinI upara jaNAvI te kiyA dharmabuddhivAlI hoya te paNa adhyAtma eTale AtmasvarUpane jANavA mATe samartha thaI zakatI nathI. 2 saMkalanA chatAM mUla vAta upara AvIne te mUla vAtane jaNAvatAM kahe che - For Private And Personal Use Only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasmAdacaramAvarteSvadhyAtmaM naiva yujyate / kAyasthititaroyadvattajjanma svAmaraM sukham / / 93 / / artha -te kAraNathI delAne choDIne tethI pUrvanA aneka pugala parAvartanamAM rakhaDate AtmA adhyAtma bhAvane prApta karI zakatuM nathI, paraMtu vanaspatikAyamAM tenI kAyasthiti anaMta pudgala parAvartana kAla jAya che. tyAMthI nIkalIne kame deva ane manuSyanA sukhane pAme che, paNa saddharmane egya Atmazakti te pragaTa nathI karI zakate. 93 vivecana -te kAraNa mATe lepaMkti eTale loka mAtrane priya thavA arthe je dharmakriyA karAya che, te Atmadharmane dekhADavAmAM asamartha hovAthI adharmamaya che. te kAraNe pUrve je pugala parAvartananuM kavarUpa kahyuM che, tevA chellA yugala parAvartanamAM je na AvyuM hoya eTale te pUrvanA aneka pudgala parAvarta rUpa Avata-bhramaNatAmAM rakhaDate hevAnA kAraNe te jIvane adhyAtma bhAva rUpa AtmAnI astitva rUpa zraddhA saMbhavatI nathI. te upara dRSTAMta kahe che. jemake-jenI kAyasthiti anaMtakAla rUpa nigada-vanaspatimAM che, tevA jIvene anaMtI utsarpiNa avasarpiNI pramANukAlanI avasthiti jANavo. tevA jIvene te avasthAmAM anaMtA pudgala parAvartana kAla cAlyA jAya che. temAM te jI avAcya du:khe bhegave che ane janma maraNane pAme che. paNa jarAye sukha ke zAMtino anubhava meLavI zakatA nathI, tevI ja rIte jyAM sudhI anaMta vanaspatikAyamAM anaMtAnaMta janma maraNa karatA devanA sukhane ke tenA kAraNuM rUpa For Private And Personal Use Only
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 184 krayA, dAna, ziyaLa, tapa, aNuvrata ke mahAvratanI prAptinA tathA samyaktva darzItanA tathA samyag jJAnane paNa abhAvaja che. tevIja rIte ana Mta pudgala parAvata rUpa Avata mAM paDelA AtmAne adhyAtma bhAva nathIja thatA. 93 tathA vizeSa bhAve jaNAve :---- taijasAnAM ca jIvAnAM, bhavyAnAmapi no tadA / yathA cAritramityevaM nAnyadA yogasambhavaH // 94 // a:-jema tejaskAya jIve bhavya svabhAvavAlA hAya teA paNa temane cebhAvanA saMbhava nathI. tema cAritraya tane ceganA sabhava che, tevI rIte anya avasthAvAlAne sabhatra nathI. 94 vivecana:--tejasakAyavAlA jIve ane tenA samAna avasthA jeenI che tevA pRthvIkAya, apakAya, vAyukAya ane vanaspatikAya rUpa sthAvarakAyamAM rahelA jIvene vegamA jarA paNa sa Mbhava nathI. kAraNake tevA prakAranA jJAna, darzana, cAritra rUpa yogane rokanArA AvaraNAnuM gADha paDela tene lAgeluM che, eTaluMja nahi paNa eiMdriya, teiMdriya, cauri kriya tathA pacidriya asanI ke sannI tiya ca, nArako ane devAne paNa yAgamAga ne prAya: abhAva che. mAtra manuSyapaNuM pAmavA mAtrathI paNa cAmyatA vinA yogamArganI prApti thaI zakatI nathI. eTaluMja nahi paNa abhavya svabhAvanAMlAne koi paNa kAle adhyAtma mA hAtha lAgavAnAja nathI. bhavya jIvAneja ceAgya kAle caigya kSetre yogya sa` sAmagrI maLe For Private And Personal Use Only
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 185 chate, gurUnA upadezathI deva gurU dharma upara zraddhAyukta bhakti karatA, dezathI zrAvakanA bAra prata pALatA vA savathI pAMca mahAvrata pALatA, ATha pravacanane AdaratA, daza kSamAdika dharmanuM sevana karatA, chellA pudgala parAvartanamAM rahelA vA ardha puddagala parAvarta saMsAra bAkI rahyo hoya teja AtmAne adhyAtma bhAva rUpa upazama bhAve ke kSaye pazama bhAve samyaga darzananI prApti thAya che. arthAt jemane tyAMja saMbhava che. tethI anya avasthAvALA eTale eka karatAM vadhAre pudgala parAvartAmAM rahelA jIvAtmAne cegane jarA paNa saMbhava nathI. 94 tathA prakAre jyAre vegane saMbhava nathI to pachI emanI prApti kone kevA prakAre thAya che? te jaNAve che - tRNAdInAM ca bhAvAnAM, yogyAnAmapi no yathA / tadA ghRtAdibhAvaH syAt , tadvadyogo'pi nAnyadA // 15 // artha:-tRNadi padArthomAM ghI banavAnI ke cogyatA varte che, te paNa te tRNa avasthAmAM jyAM sudhI hoya tyAM lagI ghInA bhAvane pAmatA nathI, tevI rIte jIvAtmA bhavya hoya paNa tevA prakAranI egya sAmagrIne saMbaMdha na thAya tyAM lagI tene adhyAtma bhAva prApta thatuM nathI. 95 ' vivecana --tRNa, patra, puSpa ane phaLa Adi gAya, bheMsa, bakarI vigere pazuone khAvA yegya AhAra che, temAM jo ke ghI, dUdha, dahiM thavAnI yogyatA che. tepaNuM tRdika avasthAmAM jayAM lagI hoya tyAM lagI dUdha, dahiM, ghI svarUpe For Private And Personal Use Only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 186 kahevAtA nathI, paNa gAya vigere tene khAya, tyAra pachI tene pacAvIne anya pariNAmane pAmatA dudha rUpe bahAra Ave, ane pachI krame krame dahi ane ghI svarUpe thAya che, tevIja rIte AtmA bhavI hAvAthI ceAgyatA che paNa kAlanI paripakavatA thaI hoya, ghaNAM kamane khapAvyA hoya, ane tadyeAgya purUSA thAya tyAre adhyAtma bhAvane pAme che, tevA prakAranI cegya sAmagrI jyAM lagI prApta na thAya tyAM lagI bhavyatvAdi svabhAva hoya te paNa adhyAtmabhAvanI prApti thatI nathI. 95. te vAtane jaNAve che:-- navanItAdikalpasta - tadabhAve'tra nibandhanam / pudgalAnAM parAvarta - varamo nyAyasaGgatam // 96 // a----jema tRNAdimAM dUdha, dahiM, mAkhaNa ane zrI thavAnI ceAgyatA hovAthI tenA anukula saMcAga sAmagrI maLye chate te tevA pariNAmane pAme che, tema jIvAtmA mATe parigrAmItva che. chellA pudgala parAvartanamAM AvelA AtmAne adhyAtmAdika ceAga bhAvane pAmavA te nyAya ceAgya che. 96 vivecanaH--jema navanItamAkhaNa ane dhRta eTale ghI te dUdha ane dahi'nA pariNAma eTale paryAya rUpa che. te paNa mUlamAM tapAsatAM tRNu, patra, phula, phaLa, bIja ke jemAM tevA svarUpanuM jarA paNu bhAna thAya tevuM nathI, eTale dhArdika dekhAtAM nathI teA paNa tenA ja piraNAma (paryAya ) anukuLa sAmagrInA sahakArathI--gAya, bheMsa, bakarI, gheTI, uMTaDI vigeremAM AhAra rUpe khavAvyA pachI teonA uda For Private And Personal Use Only
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 187 ramAM dUdha thavA ceAgya pariNAmane pAme che ane dUdhanA dahiM, ghI, mAkhaNa rUpa pariNAmA thAya che. te bahu sUkSma vicAra karanArA tattvavedIe jaNe che. tevI ja rIte anAdi kAlanA saMsAramAM gherAyelA prANIA yAM sunnI chellA pudgala parAvananI bahAra hAya tyAM lagI bhavyatva svabhAvavAlA hAya te paNa mArgAnusAritva guNu ke je adhyAtma rUpa ceganA pariNAmane lAvavAmAM kAraNa thAya che, tevuM mArgonusAritva te bhavya jIveAmAM nathI Avatu. para Mtu chellA pudgala parA vanamAM AvelA bhavyAtmAone kAraNa rUpa sAmagrI maLye chate cAganA prathama pagathIyA rUpa mArgAnusAritya rUpa devasevA, gurUbhakti, cegya pAtramAM dAna, sadAcaraNa, yA, vAtsalya, prIti, bhakti, tathA vivekAdi guNuA pragaTavAnI pravRtti thAya che tethI ja ApaNA pUjya Apta gurUjanAe chellApugala parAvamAM vartAtA bhavyAtmAone ja yoganA bhedarUpa adhyAtmabhAva pragaTe che, tema jaNAvyuM che te yathAyegya nyAyathI sa`gata eTale vyAjakhIja kare che. 96 have te adhyAtmAdi yAganI prApti kevI rIte thAya che te jaNAve che:-~~~ - ata eva nirdiSTA, pUrva sevApi yA paraiH / sAsssannA'nyagatA manye, bhavAbhiSvaGgabhAvatA // 97 // a:~ -A kAraNe anya matAvalaMbI mahiSa Ae hetu che ke prathama pUrva sevA te ceAganuM aMga che. paNa te lavAbhinaMdI jIvAtmAene acarama pudgala parAvata kAlamAM For Private And Personal Use Only
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 188 rahelAone paNa hoya che. tethI anya matavAlAo ja temane Asanna eTale najIka AvelA jIve che tema mAne che. te paNa te pUrva sevAdika hovA chatA bhavAbhinaMdita bhAvathI raheluM ja che. vivecana -te kAraNa hovAthI yuganuM svarUpa jaNAva vAmAM chellA pula parAvartanamAM adhyAtma Adi yuganA bhAve prApta thAya che eTale cAritra jJAna darzana vigere ega tattvanI prApti thAya che, ema ga tatvanI vicAraNAmAM pUjya Apta purUe jaNAvyuM che. yogAdi rUpa yama niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhyAna, dhAraNA, samAdhi vigere pUrva sevA che te yuganA aMgarUpa che. temaja evuM kapila sAMkhya vigere maharSie paNa jaNAve che. paraMtu enI pUrva sevA rUpa pravRtti bhavAbhinaMdI eTale saMsAranA bhegamAM AnaMda mAnavA rUpa bhavAbhivaMga bhAva pUrvaka saMsAranA bhega rUpa rAjyaRddhi, satA, devaddhi vigere bhega phalanI IcchAthI tapa, japa, prANAyAmAdi karatA hovAthI, chellA pula parAvartanamAM AvelA che tema maharSi kapila deva pataMjali vigere mAne che. paraMtu ApaNu pUjya Apta gurUvare mAnatA nathI. kapila pataMjali vigere maharSie tevA jIne bhava paraMparAne nAza karIne mekSanI najadIka AvelA mAne che. paNa sarvajJa zAsanamAM jyAM saMsAranA bhega phalanI vAMchA rAkhavAmAM AvatI hoya tevA tapa, japa svAdhyAya, prANAyAma vigere acaramAvarta eTale chelle nahi evA anya aneka pudagala parAvartanamAM rahelA navA navA For Private And Personal Use Only
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 189 deva, manuSya, tiryaMca bhavanI paraMparA karanArA bhavAbhinaMdI ja che tema huM (zrI haribhadrasUri) mAnuM chuM. ema samajavuM. 97 paraMtu have je ISTa vega che tenI prApti mATe AgaLa adhikAra kahetAM jaNAve che - apunabaMdhakAdInAM, bhavAbdhau calitAtmanAm / nAsau tathAvidhA yuktA, vakSyAmo yuktimatra tu // 98 // artha:--saMsAramAM rakhaDatA apunabaMdhaka AtmAo je che teone te saMsAranA bhega rUpa phalanI ISTatA nathI hatI. te vAtanuM vivecana AgaLa yukti pUrvaka kahevAnI pravRtti karAya che. 98 vivecana --je AtmAo yathApravRtti karaNa karIne apUrva karaNa vaDe kaThaNa mohanI gAMThane bhedIne aMtarakaraNa karI anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lebha rUpa anaMtAnubaMdhI cekaDIne tathA samyagU mohanIya, mizra mehanIya, mithyAtva mehanIya ema sAta prakRtine upazamAve te upazamabhAvanuM sammaphatva pAme che. e sAtene kSaya kare te sAyika samyakatva pAme che. ane kAMIka kSaya kare ane kAMIka upazama kare te kSapazama samyakatvane pAme che. tevA AtmAomAM keIka java upazama bhAvanuM samyaktva ghaDI anubhavone pAche te samyaktvane vamI nAMkhIne saMsArarUpa bhava samudramAM gamana karanAre thAya che. AvA prakAre calacittavALA AtmA-uttama pariNAmane choDIne saMsAravAsanAmAM pAchA pharelA calacitta AtmAone pUrva sevA For Private And Personal Use Only
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 19ra apunabedhaka nathI rahetI, kAraNake ardha pugala parAvartanamAM paNa anaMtA bhAvamAM bhamavAnuM raheluM ja che, tethI paramatavAdI maharSi kapila pataMjali vigeree kahelI pUrva sevA rUpa yama, niyama, Asana, prANAyAmAdika bAhA vegathI teo apurna baMdhakapaNane nathI pAmatA. kAraNake mithyAtva, ajJAna, avirati, kaSAya vigere saMsAranI vAsanA rUpa doSane udayabhAva tyAM pragaTa hoya cheja. 99 have apunabaMdhakatA kevI hoya tenI vAta suyukti pUrvaka eTale hetu sahita pUrvasevA ke je samyagadarzanAdinuM kAraNa thAya che, te vizeSa rUpe kahevAya che. tenI yuktinejaNAvatAM kahe che - muktimArgaparaM yuktyA, yujyate vimalaM manaH // sadadhyAsakramAna, yaari khAbhinA II ! artha:-A najIka mekSa gamanavA apunarbhadhaka mahAtmAonuM vimala mana yukti vaDe vicAratAM mokSamArgamAM tatpara jaNAya che. kAraNake teonuM mana samakti vagere uttarottara caDhatA guNasthAnakanA najIkapaNu vaDe yama niyama vagere anuSThAnemAM daDha AsaktivALuM hoya che. 9 vivecana -zreSTha evA mokSa (nirvANa) mArgamAM gamana karavA jeo taiyAra thayA , te AtmAoja apunarba dhake saMbhave che. kAraNe ke atyaMta tIvra vipAkanA kAraNa rUpa evA mithyAtva-ajJAnabhAva rUpa je karmanA dala te rUpI mela (kacarA) thI AtmAnI malInatA che, te mithyA For Private And Personal Use Only
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 19 vAdi melane sudeva gurU dharmanI sevA karavAthI, satya jJAna darzana nathI yukta apramAdabhAve cAritra pAlavAthI, AtmA nirmaLa aMta:karaNa yukta thAya che. tene ja bhAvanA kAraNarUpa karmabaMdhane abhAva thate hevAthI teja AtmAne apunabaMdhakatva sadyuktithI ghaTe che, paraMtu anya je mithyAtva, avirati kaSAya tathA azubha bhegamAM rahelA jIve che tene te kevI rIte ghaTe? tethI ja jaNAve che ke mekSa mArgamAM parAyaNa AtmAe sArI eTale pavitra buddhithI yukta, samyagadarzana tathA samyaga jJAna tathA sammacAritranI samaye samaye apramAdabhAvanA zuddhopaga vaDe ArAdhanA karatA, krame krame guNa sthAnakanI zreNimAM vadhatA vadhatA, karmamalane kSaya karatA, bhAvavRddhi karanArA karmanA bIjane nAza kare che. tevA apunarba dhakeja sAcA mahAtmA uttama AtmasvabhAvane pragaTa karanArA jANavA. te mahAtmA sAdhu purUSa pharIne saMsAramAM bhamAvanArA karmabaMdhane na karatA havAthI saMsAranI punarAvatti paNa temane nathI thatI. temaja teo yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhyAna, dhAraNA, samAdhithI yukata hoya che. temAM paNa Asana prANacAma, pratyAhAra vigere bAhya vegamAM atyaMta AgrahavAlA nathI hotA, tethI pudagala sukhabheganI IcachAne abhAva hovAthI bhavAbhivaMga eTale devAdibhavanA bheganI IcachAne paNa abhAvaja samaja. AvI je kiyA-anuSThAne jJAna pUrvaka vivekavAlAne pragaTa thatA hovAthI te anuSThAne pUrva sevAnA la che ema jANavuM. 9 te vAtane tIrthakaronA mata sAthe vicAra karatA saMgatatA batAvatAM jaNAve che - For Private And Personal Use Only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 192 tathA cAnyairapi hyeta-dyogamArgakRtazramaiH / sItameivena, thatu nauSetramiTa vaSa: 200}} // a`teja prakAre anya ke jemaNe yogamArgamAM atyaMta parizrama pUrvaka abhyAsa karyA che teo paNa zabdabhedathI jaina matane puSTi ApanArA tattvA jaNAve che. jemake zrImAna gApendra cegIrAjanu AgaLa kahevAze te vacana A pramANe che. 100 vivecanaH--ApaNA pUjya Apta purUSoe mAkSanI prApti mATe je yAga mAga vistArathI jaNAvyA che, teja vAtane puSTi ApanArI vAta anya zabdamAM vAkaya--bhASAnA bheda cuta hovA chatAM jaNAve che ke chellA AvatamAM Avele AtmA zuddha vimala manavAlA hoya che, teja ceganA svarUpane zraddhA pUrvaka sAdhI zake che, ema yAgamArgamAM jemaNe ghaNA zramapUrvaka zAstrAbhyAsa karelA che, tevA aneka mahAtmAe he che. te kRta vacana-bhASAnA bhedathI ApaNane judA rUpe lAge che. jemake bhagavAna zrI gopendra cegIrAja A pramANe kahe che, te vAta have AgaLa jaNAvIe chIe, 100 zrImAna bhagavAna gependra cegIrAja zu kahe che te jaNAve che:-- anivRttAdhikArAyAM, prakRtau sarvathaiva hi / na puMsastavamArge'smi - jijJAsApi pravartate // 101 // atha :-sava thA purUSanA prakRtithI adhikAra dUra thayeTa For Private And Personal Use Only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 193 nathI tyAM sudhI purUSane yathA tattvamAmAM praveza karavAnI IcchA thatI nathI. 101 << vivecana:-zrImAna gopendra bhagavAna mahA yogIrAja ema jaNAve che ke satya, rAjasU, tAmasa rUpa pradhAna nAmavAlI triguNAtmikA prakRtie sAthenI purUSa (AtmA) nI sAmya avasthA rUpa saMbaMdha tathA vyApAra sarvathA tyAga nathI karatA, eTale AtmA te prakRtienA saMbaMdhathI parAbhava pAmIne AtmasvarUpane bhuleaA rahe che. tyAM lagI hu ane mArU ane pArakuM evI pradhAna rUpa prakRtithI bhrAMtimAM buDele rahe che tyAM sudho te purUSa samyag jJAna, darzana, cAritra rUpa vivekabhAvane nathI pAmatA. kahyuM che ke-- traiguNyaviSayA vedA, niguNyo bhavArjuna ! | do nityatvasthau, niryogakSema AtmavAn 19 a:--A arjuna ! traNa guNavALI prakRtinA upadeza ApanArA mAtra vedanA vacaneAja che, ane sattva, rAjasa, tAmasa e traNa guNarUpa prakRtie vaDe karmakAMDa, havana, homa, dAna, bhAga karatAM saMsAranA viSayabhAganI prApti thAya che. te viSayanA bhAgamaya saMsAranuM sukha te te anitya che. kSaNe kSaNe vinAza catrAvAluja che, te mATe tu bhegalanI icchAvAlA vedanI AjJAne cheDIne, traNa guNa rUpa prakRtinA vyApArane iMDIne, rAgadveSamaya bheganI lAlacane tyAga karI nityasukhanA sthAna rUpa sAtvika prakRtine grahaNa karIne aSadhakabhAvane bhaja. ( gItA laika 2045) teja kAraNe 13 For Private And Personal Use Only
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 194 AtmA apuna dhaka bhAvane nathI prApta karatA, temaja A satyamA ne pAmavAnI jIjJAsA paNa nathI upajatI, teA pachI tattvanA abhyAsa kevI rIte karI zake? naja karI zake. 101 te vAtane jaNAvatAM kahe che ke kSetrarogAbhibhUtasya yathAtyantaM viparyayaH / tadalevAya vijJeya-stavAvaniyosaH // 202 || artha: kSetranA saMsaga thI thayelA rogathI du:khI thatA jIvAne jema matinA bhrama thAya che, tevI rIte chellA sivAyaaneka pudgala parAvamAM bhamanArAne paNa ajJAna dveSathI viparIta bhAva rahetA hovAthI du:khaja hoya che. 102 vivecana: kaI eka jIva vizeSa devadattane amuka kSetra eTale gAmamAM vAsa karyA pachI kAMIka kuSTha roga upaje che, tyAre ajJAna dazAvALA jIva ahi AM amuka kharAkha havA che. mAre leNu" nathI tethI mane amuka rAga thayA che, evuM mAnatA matinA bhramamAM paDe che, paNa ka doSa ke AhAranI azuddhine vicAra ja nathI. tenAja jevA rAjasa, tAmasa, sAtvika prakRtinA pradhAnArdika vikAro vaDe jJAna upara atyaMta kaThaNa AvaraNane kAraNe chellA pudgala parAvartananA bhAvane nahi pAmele jIva paNa jANavA, ema zrImAna upedranA mata pramANe rAjasa vigere prakRtinA adhikArathI nivRtta nathI thayA tene adhyAtmabhAva Adi vegamArganI pravRttinA adhikAra nathI prApta thatu. tevAne mAne pAmavAnI jIjJAsA paNa nIja thatI. kAraNa eja che ke te AtmAne chellA vinAnA For Private And Personal Use Only
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 195 pUrvakAlIna pudgala parAvartanamAM rakhaDavAne ga che te nathI maTaye, te ja kAraNe rAjasa, tAmasa, prakRtinA vikAramaya kAlane je adhikAra-sattA te te jIvAtmA uparathI dUra thaI nathI, eTale prakRtimaya saMsAramAM ja rakhaDavAne te jIvane vyApAra kAyama hovAthI saMsAra bramaNa paNa kAyama che. 102 e prakRtine vyApAra kevI rIte AtmAne kabaje rAkhe che te jaNAve che - jijJAsAyAmapi hyatra, kazcitsago nivartate / nAkSINapApa ekAntA-dApnoti kuzalAM dhiyam // 103 // artha_evA prakAranI jIjJAsA thavA mATe paNa AtmAne keTalAka sargane purUSa prakRtimaya kAla vItAva paDe che. jyAM sudhI ekAMtathI pApane kSaya na thAya tyAM lagI zuddha dharmanI buddhi AtmAne nathI thatI. 103 vivecana -AtmAnuM ga svarUpa jANavAnI IcchA hoya te paNa aneka vakhatanA abhyAsanA cage adhikAra karAyela viSayabhUta adhyAtmAdi vege yathArtha jJAna thAya te paNa keTalAka sarga eTale janma, maraNa karatA karatA asaM khyAta kAla thatAM (prakRti purUSa 35) AtmA ane karma rUpa prakRtine saMbaMdha cheDavAnI pravRtti thAya che, e saMbaMdha amuka aMze chuTatAM AtmA navA pApa karma na karatAM pUrvakAlIna pApane cheDate purUSAbhibhava eTale AtmAnI zakitane rUdhanArA rAjasa, tAmasamaya prakRti rUpa pApakalmaSathI ghaNe aMze dUra thAya che. tyAre kuzala budhdhivaMta bane che. jyAM For Private And Personal Use Only
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 196 sudhI ekAMta bhAve ugra-bhayaMkara pApamaya prakRtine kSINu na karI zake, tyAM lagI tattvane jANI zakatA nathI. vaLI sAta karmInI prakRtinI eka kAyAkoDI sAgaropamanI uparanI kadaLanI sthitinA kSaya karI eka kADAkADInI aMdara nathI lAvata, tyAM lagI satya jJAna pAmavAnA avakAza nathI AvatA. e yathApravRttikaraNa pachI apUrva karaNa karatA, mAhanI graMthIne bhedatA, AtmA samyagadarzana ane jJAnane prApta karIne kuzaLa budhdhimaya satya vivekane pAme che, paraMtu yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra vagere je mahuSioe kahyAM che, te khAM anuSThAnA pUrvakAlIna pApa nAza karavA zikitamAna nathI thatA. AvA pApa rahIta zu budhdhivaMta AtmA mukitapathamAM pravRtti karanArA jANavA. paraMtu ekAMtathI sarva pApanA nAtha nathI thatA, pazu keTalAeka mAha rUpa pApano nAza thavAthI, sambaviveka jAgele hovAthI tenA yama niyama vigere sadAcAra krame krame sava pApane kSINu karavA samartha thAya che ema samajavuM. 103 tatastadAtve kalyANa-mAyatyAM tu vizeSataH / mantrAdyapi sadA cAru, sarvAvasthAhitaM matam // 104 // a:--te viveka budhdhithI kalyANa thAya che. bhivaSyakAlamAM krame krame vizeSa prakAranA kalyANamaya dharma punyane vadhAre thatA, aneka maNi maMtra Adi suMdara, hitakara sidhdhione te AtmA pAme che. 104 vivecana:-prakRtinA adhikAra eTale dRmANu dUra thatAM kuzala budhdhi viveka budhdhi pragaTe che, ane kuzalabudhdhinA prApti For Private And Personal Use Only
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 197 kAlathI ArabhIne mAkSanI prApti thAya tevA zreSTatara kalyANanI uttarAttara vRdhdhi thatI jAya che. ane bhaviSyakAle atyaMta zreSTha budhdhinA prakRSTa prabhAva punyanA uttama paripAkathI vizeSa prakAre pragaTe che. jemake uttama evA maMtrA maNi ciMtAmaNi Adi, tathA auSadhie jema jema zradhdhA Adara pUrNAMka sevavAmAM Ave che tema tema sArA prakAranA mULa rUpa legane Ape che. tevIja rIte A adhyAtma yoga, zradhdhA, prautine Adara sahita abhyAsa pUrvaka sevavAthI samyagraMda na, jJAna, cAritraceganI anukrame vRdhdhi thatAM AtmAne lAgelA ka`malana kSaya karIne, AtmAnA sadA rahenArA sahuja su Mdara svabhAva pragaTa karatA, sadA hitakara, sad cAritra rUpa vyApArane karatA, paramAna Mda rUpa kalyANune pAme che. A zrImAn gopendra cegIndrane mata matimAna janAne atyaMta mAnya thAya che. 104 zrI gopendra yogIndra A pramANe yoga saba MdhI vastu sthitinuM pratipAdana karIne kahe che:~ ubhayostatsvabhAvatvA-tadAvartaniyogataH / yuthate sarjamenaita-nAnyayaMti manIvigaH // o0 // artha:--purUSa tathA prakRti e khatenA pota potAnA tevA tevA svabhAvane cege jIva saMsAramAM parAvata pAme che, ane bIjA bhinnatva svabhAvane pragaTa karatA eka khIjAthI chuTA paNa thAya che. A vAta anekAMta bhAve vicAratAM vyathAyogya ghaTe che paNa ekAMtavAde vicArIe teA DAhyA purUSanI dRSTimAM ghaTatuM nathI. 105 For Private And Personal Use Only
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 198 vivecana - purUSa eTale AtmA ane prakRti-karmadala te baMnene saMga je anAdi kAlIna che, tethI baMne joDe bhinna bhinna svabhAvavALA che, eka catanya svabhAva che, ane bIjuM prakRtirUpa karmala jaDa svabhAvavata che. tene je anAdi kAlIna saga ke je AtmAnI tevA prakAranI yegyatAnA kAraNathI rahelo che, tene yoge aneka pudagala parAvarta thAya che, ema je zrI kapila devanA sAMkhya matamAM jaNAvela che ane jenu pUrve vivecana karI gayA chIe te prakRtithI thayeluM che. te teonA mata pramANe jyAM sudhI prakRti pitAnA adhikArathI nivRtta thatI nathI, tyAM lagI saMsAramAM AvatuM eTale bramaNa rahe che, ema kahevuM che te yathArtha ghaTe che. te prakRtinI AtmAthI vyAvRtti thavAmAM AvaraNa vinAnI purUSanI zuddha buddhinI zakti te tevA prakAranA kAlane pAmIne karmadalanI paripAka avasthAne kAraNe che, te vinA adhyAtmane saMbhava thatuM nathI. ema mahAbuddhivaMta yogo jaNAve che. 105 have bIjI vAta e paNa samajavA jevI che - atrApyetadvicitrAyAH, prakRteyujyate param / itthamAvartabhedena, yadi samyanirUpyate // 106 / / artha - A viSayamAM yathArtha vicAra karI letAM vicitra ravabhAvane dharanArI evI prakRtithI Ama thavAnuM badhuM saMbhave che, eTale AvartanI bhinnatA darekamAM judI. judI anubhavAya che te sarva saMbhave che. 106 For Private And Personal Use Only
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 190 vivecana -ahiM paNa purUSa ane prakRtinA tevA tevA svabhAve dareka vyakti rUpa purUSa-jIvAtmAmAM judI judI rItanA vicitra bhAvavAlA dekhAya che. temAM prakRtine evA prakArane vicitra svabhAva ja mAnave te yaMgya ja che. tevuM je na hoya to eka AtmAthI prakRtinI bhinnatA thatAM je prakRti sarvatra eka svabhAvavALI hoya to sarva AtmA para brahmA rUpa mukta banI jAya. eka sAthe sarva saMsAra khAlI thAya, paNa tema te nathI anubhavAtuM, mATe prakRti vicitra svabhAvavaMta siddha thAya che. je AtmAne tenI prakRtine adhikAra nivRtta thayela che, eTale prakRtinI sattA jIva uparathI kaMIka aMze ochI thaye chate AtmA chellA pudagala parAvartanamAM Ave che. eTale ekathI vadhAre pudagala parAvartanamAM bhamavA nathI te AtmA te adhyAma ganI prAptine adhikArI thAya che. ane bIjAne aneka muddagala parAvartanamAM bhramaNa karavAnuM hoya che. A badhuM vicitra svabhAvavAlI prakRtine ghaTe che. eTale upara je vAta jaNAvI che te Avartane bheda thavAthI chellA pula parAvartana rUpa saMsAra bAkI hoya tyAre ghaTe che, e vAta samyagu-yathArtha rIte vicArIne kahIe chIe. 106 je chellA AvartamAM Ama bane che tema na mAnIe te doSa Ave che te vAta jaNAvatAM kahe che - anythaiksvbhaavtvaa-ddhikaarnivRttitH| ekasya sarvatabhAvo, balAdApadyate sadA // 107 // artha-je prakRtine eka svabhAva ja svIkAravAmAM For Private And Personal Use Only
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 200 Ave te, eka vyakti uparathI jyAre tenI prakRtinI sattA haThI jAya tyAre sarva AtmA uparathI eka sAthe tenI sattA uThI javAnA prasaMga khane, e te khalathI paNa ApaNe svIkAra karavA paDe che paNa tevu te anubhavAtuM nathI. 107 vivecana:-jo ApaNe prakRti rUpa mAyAne vicitra svabhAvane dharanArI na mAnIe ane eka svabhAvavAlI mAnIe te eka mahAna deSa Ave che. te A pramANe che:-- jo prakRtimAM avicatrita eka svabhAva sA hAvAthI e vyakti uparathI adhikAra dUra karatA, sa AtmA uparathI eka sAthe adhikArane dUra karanArI thavI joI e, kAraNa ke eka svabhAvanA sAmarthya thI ema manavAnA prasaMga Ave che. jo ema na ane eTale eka vyakti uparathI adhikAra tyAga karatA sarvI upara adhikAra tyAga na kare te tene eka svabhAva kevI rIte siddha thAya ? mIjI rIte eka svabhAvanA abhAva prApta thAya che. 107 kahevAya che:-- - have bIjuM dUSaNa tulya eva tathA sargaH sarveSAM samprasajyate / brahmAddi-samna-paryanta, jyaM mukttiH kASanA IIo085 | atha--temaja sarva jIve eTale brahmAthI Ara'bhI staba sudhI badhA padArtho upara mAyA eTale prakRtinuM sarjana eka sAthe thaI jAya, ane sarva AtmA eka sAthe satsAdhana yukta mukti paNa meLave. 108 vivecana:--te prakRtinA eka svabhAva ja svIkAravAmAM Ave te tenA badhA kAryo sarakhA pariNAmavAlA ja For Private And Personal Use Only
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 201 hovA joIe, paNa tema banatuM jovAtuM nathI. eka bIjI' dUSaNa che te A pramANe:--manuSya tathA svarganI sRSTi eka sarakhI rRkhAvI joIe. jo prakRti eka ja svabhAvanI hAya, te ema avazya banavuM joie. eTale leAkane mAnya evA zrImAna brahmA deva tathA svarganA deva, temaja manuSya, tiya ca temaja jaDa sta bha, tRNu vigere je sAMkhya zAstromAM mAnya che, te naraka, tiya iMca, deva, manuSya, brAleka AdinuM sarakhu' svarUpa eka sAthe sarjana thavuM joIe. te vAta sAMkhya zAomAM Ama jaNAvI che, te ahI jaNAve che:-- baMne para virAja-tamo vijJA~ mUjhataH sarvaH / madhye ratnAviAjo, vraghAnistampayantaH ||zAka a:-uddeva eTale svarga-AkAzamAM vizAla vyApaka satva rahelu che. mUla eTale pAtAlamAM vA narakamAM tamasa vizAla bhAve rahelu che. madhyamAM eTale tirthAMakamAM rAjasa vizAla bhAve raheluM che. tene sAra A pramANe samajuM chuM':--urdhva bhAgamAM svarga che tyAM brahmA, viSNu, mahezvara, IMdra, varUNa vigere mATA devA ane sAmAnya bIjA deva devIonA vAsa che, teenI bhAvanA dhamaya hovAthI tyAM satva prakRtinuM vizAlatva rahelu' che. ane mUtra eTale pAtAlamAM narakanA sthAne rahelA che. tyAM pAya karI upajelA pApI jIvAtmAonA vAsa rahetA heAvAthI tamasa prakRtinI vizAlatA rahelI che. madhya bhAgamAM tiAM. lekamAM manucaiAnA vAsa raheve che. teomAM kAMIka dharma bhAvanA hAya che ane kAMika pApa vAsanA pazu hoya che, temaja kAMIka For Private And Personal Use Only
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 202 udyamavaMta hoya che, tema kAMIka ALasu paNa hoya che, te kAraNe tyAM rAjasa bhAvavAhI prakRtinuM vizAlapaNuM che eTale AkhA brahmAMDamAM brahmadevathI mAMDI taMba sudhI e pApamaya prakRtinuM vizAla rAjya pravarI raheluM che. tyAM badhe je prakRti eka svabhAvavata hoya te sarva AtmA eka sAthe nirmukta prakRtivAlA thavA joIe. kAraNa ke prakRtine eka ja svabhAva hovAthI sarjana eka sAthe bane tema tame Iro de, tevI ja rIte prakRtine nivRtta thayelA adhikAra jema eka vizeSa vyaktine thAya che, teja sAthe sarva brahmAMDavatI jIvAtmAne mukti paNa eka sAthe ja mAlavI joIe, eTale sarva purU yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna, samAdhi vigere anuSThAna karavA pUrvaka eka sAthe mAyA prakRtithI mukta thavA joIe, paNa ema banatuM jovAmAM nathI AvatuM. 108 evI rIte vega zAstramAM yoganuM je mAhAsya jaNAvyuM che, te sarvane prApta thatuM nathI, paNa jeNe evI gyatA prApta karI hoya tevAo paNa bahu duHkhapUrvaka mahAmahenate padayathI prApta kare che, e vAta vistArathI kahIne have pUrve kahelI pUrva sevA prApta karavAne krama jaNAvatAM kahe che pUrvasevA tu tantrajJai-rgurudevAdipUjanam / sadAcArastapo muktya-dveSa thehaprakIrtitA // 109 // artha:-taMtrane jANanArAoe gurUsevA, devapUjA, For Private And Personal Use Only
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 203 sadAcAra, tapa tathA mukti upara adveSa teja pUrvasevA karailI che. 107 vivecana:-AtmA tathA karma vigerenA lakSaNanI carcA pUrNa karIne pUrve kahelA yoga vicArone anusAre cittane zuddha karatA adhyAtma yAga prApta thAya che. te adhyAtma ceganI prAptine mATe pUrva sevA e ja pUrva bhUmikA rUpa che. kAraNa ke pUrva sevAnA cege AtmA coga 25 mahAprAsAda upara caDhI zake che. eTale pUrva sevA e mahelanu prathama pagathIyuM jANavuM. A pramANe sarva zAstronA sArI rIte anubhava pUrvaka abhyAsa karanArA tatrajJo eTale ceAgAdi zAstrone jANanArA yAgIdro jaNAve che. pUrva sevA kevA prakAranI hAya che te jaNAve che:--jJAna, darzana, cAritra, tapa, tathA kriyAmAM apramAdI hAvA chatAM sarva jIvene meAkSa mArga tAvanArA je hAya te gurU jANavA. tevA pUjya gurUonA zraddhA pUrvaka vinaya, bhakti, Adara, karaveA ta gurUsevA. deva pUjA je devA uttama AtmaguNeAthI pUrNa hAya eTale sava jIvAtmAo pratye apUrva kRpA-prasAda karatA heya tevA Atma svarUpathI divya rUpe zAbhatA hoya te devA ka vAya che, temanI pUjA karavI, stuti karavI, temaja temanu dhyAna karavuM, temanA nAmanI mAlA gaNavI te devapUjA Adi vaDe je anya pUjA karavA yogya mAtA, pitA, vRddha Aphri temanI paNa pUjA karavI te vAta AgaLa jaNAve che. temaja sadAcAra eTale sArA yama-vrata, niyama eTale aneka prakAranA IMdriye ne mananA nigraha karanArA abhigraho, 1 For Private And Personal Use Only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 204 dayA, dAna, brahmacarya, kSamAdika sarva zuddha AcAra pALavA, temaja tapa ke je karmane tapAve, manane zuddha banAve, pApa vyApArane dUra karAve te upavAsa, chaThTha, aThThama, AyaMbila, alpa AhAra, vRttisaMkSepa vigere tapa karo e bAhyata5 temaja vinaya, vaiyAvRtya, zAstrone abhyAsa, dhyAna, iMdriyajaya, vigere atyaMtara ta5 jANave. temaja mukti eTale sarva karma malane dUra karIne saccidAnaMdamaya AtmAne karma rahita karI atyaMta zuddha kare te makSa kahevAya. te mekSa upara cheSa na rAkha eTale mekSanA svarUpa pratye anAdara na rAkhave, paNa pUrNa zraddhAthI mokSa mArga tarapha prema pUrvaka pravRtti karavI. ema ga tatvanI mImAMsA karatA mahAna gIloe pUrva sevAnuM nirUpaNa karyuM che. 109 A vAtane kama pUrvaka jaNAvatAM kahe che kemaataa pitA kalAcArya-eteSAM jJAtayastathA // vRddhA dharmopadeSTAro, guruvargaH satAM mataH // 110 // artha:--mAtA, pitA, kalAcArya temaja temanI jJAtinA loko ane saMbaMdhIo temaja vRddho, dharmane upadeza karanArA vigere gurU varga kahevAya che e saMta-sAdhu purUSane mata che. 110 vivecanaH-mAtA te janma ApanAra bAI, pAlana karanAra bAI, ApaNA upara vAtsalya karanAra bAIne paNa mAtA tulya mAnavI. temaja pitA janmanA kAraNamAM upAdAna kAraNa bhUta purUSa, vidyA bhaNAvanAra gurU, ApaNuM For Private And Personal Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 205 udaya mATe sArI sagavaDa ApanArA, vAtsalya dharanArA purUSa te pUjya pitA samAna jANavA. kalAcArya eTale lipi zikhavanAra, temaja bIjA udyoga hunnara batAvanAra, gaNita zikhavanAra, aMga kasarata zikhavanAra, kAvya mahelIkAdi, zuMthana, pAcana, vaNavAnI vigere sarva kalA zikhavanAra purUSa te kalAcArya kahevAya. temanI tathA teonI jJAtinI sevA bhakti karavI. temaja vRddha jano ke je uMmarathI sATha varSa lagabhaganA hiya te vayevRddha kahevAya. zruta eTale Agamane sAre abhyAsa karela hoya, nyAya, tatvajJAna, adhyAtma jJAnane sthiratA pUrvakane anubhava hoya, te jJAna vRddha kahevAya che. vIza varSa pavitra cAritra pAlanArA cAritra vRddha kahevAya che. te sAdhu, AcArya, upAdhyAya, gaNa, paMnyAsa, pravartaka vigere jANavA. dharmamAM eTale mekSa mArgamAM gamana karavA mATe upayogI kSamA, Arjava, mArdava, muktatA, aparigraha, tapa, saMyama yuddhatA, brahmacarya, akiMcanya vigere sAdhu tathA zrAvaka dharmane upadeza ApanArA te dharmopadeSTA vigere pUjya gurU varga jeo Adara, bahumAna, garava karavA yogya che, te sarva pUnI sevA bhakti bahumAna karavuM e pUjya saMtane upadeza che. 110 pUjanaM cAsya vijJeyaM, trisaMdhyaM namana kriyA / tasyAnavasare 'pyuccai-cetasyAropitasya tu // 111 // artha -te sarva pUnyanuM pUjana eTale traNa kAla namaskAra karavA, teTaluM ja nahi paNa teonI pAse javAne For Private And Personal Use Only
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 206 avasara na hoya tevA vakhate paNa cittamAM temanuM nAma smaraNa karIne namana, pUjana, guNatkIrtana karavuM. 111 vivecana --upara jaNAvyA te pUjya mAtA pitAdi gurUvargane vaMdana, pUjana avazya karavuM joIe, te paNa traNe kAlasavAra, bapora ane sAMje eTale traNa saMdhyA samaye gurU Adi tathA ISTadevane vinaya, Adara, bhakitapUrvaka namana karavuM, zarIranA pAMce aMga (be DhIMcaNa, be hAtha ane mastaka) ne bhUmie aDADIne namaskAra kare, egya bhejana karAve, gya vasa, pAtra, vigere vastune samarpaNa kare, kadApi dUra rahelA hoya te sAkSAt darzana na karI zake te paNa traNe kAla samaye cittamAM temanA pratibiMbane Arepa karIne, devagurU mAtA pitAdikane prIti, bhakitapUrvaka pUjana vaMdana kare, guNastuti kare. 111 temaja bIjuM paNa je Avazyaka-karavA yogya che te jaNAve che - abhyutthAnAdiyogazca, tadante nibhRtAsanam / nAmagrahazca nAsthAne, nAvaNezravaNaM kvacit // 112 // arthate pUjya gurU Adine ApaNI pAse AvatA dekhIne ubhA thaI sAmA javuM ane ane gya Asana upara besADavA vigere karavuM, temaja agya sthAne temanuM nAma yAda na karavuM temaja teonI niMdA na sAMbhaLavI. 112 vivecana -te pUjya gurUo, mAtA, pitA, kalAcArya For Private And Personal Use Only
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 207 vigere jyAre ApaNI najIka AvatA dekhAya tyAre Asana uparathI ubhA thaIne temanI sanmukha javuM. ane Adara pUrvaka praNAma karIne temane je gyA hoya tevA prakAranuM Asana yegya sthAna upara sthApIne, tyAM besADIne vaMdanA pUrvaka sevA karavI, prema sahita sAtA pUchavI, kArya mATe AjJA mAMgavI, evI rIte vinaya, vaiyAvRtya kare. temaja asaMbaMdha hoya tevuM, gurU vigerene gamatuM na hoya tevuM kAMI paNa na balavA pUrvaka temanI najIka besIne, temanI AjJA barAbara vinaya cukata grahaNa karavI. temaja jyAM pesAba karavAnuM sthAna hoya, jAjarUnuM sthAna hoya zarIra malIna hoya tevA sthAne ke samaye te pUjyonA nAmane uccAra na kara, temaja te pUjyanI keI niMdA avarNavAda karatA hoya te sAMbhaLavuM nahi, temaja ApaNe paNa temane avarNavAda-niMdA na karavI, temanA deze na batAvavA. kadAcita virUdha pakSa svapakSanI sabhA hoya temAM madhyastha sthAne besavAnuM baneluM hoya te paNa temanA deze sAMbhaLavA nahi ke gAvA nahi joIe. 112 - tathA bIjuM paNa samajavA gya che te jaNAve che - sArANAM ca yathAzakti, vastrAdInAM nivedanam / paralokakriyANAM ca, kAraNaM tena sarvadA // 113 // artha-sArA temaja ApaNI zakti anusAra vastro Adi eTale anna, pAtra samarpaNa karavA, te arthe vinaMti karavI tathA temane yogya jJAna gAdinA abhyAsa mATe anukula sagavaDa karavI, temanI parAkanI sAdhanAmAM For Private And Personal Use Only
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 208 paNa anukula sahAya karavI, temaja yogya tIrtha kSetramAM dharmazAlA, upAzraya vigere temanA nAmanI yAdi karavA gRhasthoe karAvI ApavA. 113 vivecana uttama kriyAnijha pUjya gurUvAre temaja mAtA pitA vigerenI ApaNuM zakti anusAre bhakti karavAne nizcaya karIne te pUjya gurUne uttama prakAranA zuddha, teone upayogamAM Ave tevA sArA, egya mUlyavAlAM vastro jevAM ke kapaDAM, kAMbalI, rajoharaNa, mukhavastrikA, saMthArA yogya upakaraNe, tathA pAtrA ke je bhejana rAkhavA gya hAya tathA ghaDA temAM yogya kAle anukulatAvAluM pANI rAkhI zakAya, temaja teone pacya hoya, tevA bhejana samarpaNa karavA nimaMtraNa Adarabhakita pUrvaka karavuM. temAM paNa mAtA pitA, kalAcAryAdika pUjyane artha bhUSaNe vigere temane je yaMgya hoya te samarpaNa karavA, temaja temanA parAka gamana mATe je dharma anuSThAne karavA yogya hoya, jevAke deva gurUpUjA, sevA, bhakita teonA punya arthe karAvavI, anAtha garIbene temanA punya arthe dAna devuM, tathA temanI pAse devarAvavuM. tIrthakSetra zatruMjaya gIranAra. Abu vigere tIya bhUmimAM temanA hita mATe devamaMdira, dharmazAlA, upAzraya, maTha vigere gRhasthAe te gurUnA nAma smaraNa thAya tevA karAvavA, ema gurUvargane temanA hitamAM sadA kAraNabhUta bane tevI gya vyavasthA karavI. 113 temaja bIjuM paNa karavA egya je che te jaNAve che - For Private And Personal Use Only
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 200 tyAgazca tadaniSTAnAM, tadiSTeSu pravartanam / aucityena tvidaM jJeyaM, praahurdhrmaadypiiddyaa||114 // artha:-te pUne jethI aniSTa thatuM hoya tene tyAga karavo. temanuM hita thatuM hoya temAM pravRtti karavI, ema temane je je egya ucita hoya te jANIne tevA viSayamAM pravRtti karavI ke jethI dharma, artha, kAma ane makSa rUpa purUSArthomAM teone pIDA na thAya. 114. vivecana -gurU mAtA pitA vigere pUnuM jethI aniSTa thatuM hoya, ke jemAM teonI saMmati na hoya, tevA kAryone tyAga karavo. ane jemAM te pUnuM hita thatuM hoya, jemAM teonI anumodanA hoya eTale teone je priya hoya, tevA vyavahAranA mukhya kAryomAM pravRtti karavI, ema je egya che te avazya AdaravuM. have temAM je apavAda che te jaNAve che-pUjA, sevA, bhakti, dAna, tapa vigere jyAM jyAM je je ucita eTale hoya te te temanA hita mATe AcaravuM, te pUjana jANavuM, ema zAstranA jANakAre jaNAve che. temaja te zAstrakAre jaNAve che ke dharmAdinuM jevI rIte pIDana na thAya tema karavuM. temAM durga. timAM jatA jIvane pAcho vALIne sagatimAM sthApana kare te dharma, dayA, dAna, ziyaLa, tapa, bhAva, kSamA, Arjava, mAdava, indriya nigraha, mane nigraha vigere dharma tenuM yathArtha rIte pAlana karavuM, tenA punyathI gRhasthane artha lAbha thAya che, ane anukula bhege paNa maLe che. dharma purUSArthathI For Private And Personal Use Only
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 saccidAna damaya mekSa paNa siddha thAya che. tethI dharma, artha, kAma ane mokSa rUpa cAra purUSArthane khAdha na Ave tema gRhasthA saMsAramAM temane yogya rIte pravRtti kare che. ane ceAgIe eka AtmadharmAMne jarA paNa hAni na thAya te mATe apramAdI rahIne temAM yogya pravRtti kare che. tethI zAstrakAro kahe che ke gurU Adittu aniSTa jyAM hoya te kAryothI pAchA valIne temanu ahika ane paralaukika hita thAya temAM pravRtti karavI. temaja dharma, artha kAma ane mekSa e cAra purUSArthAne jyAM bAdhA na thAya tevA kArya mAM teo joDAya che eTale nivRtti mArgomAM pravRtti thAya tevA kArya kare che. tethI teonA purUSArtha nI saphaLatA thAya che ane ati durlabha manuSya bhava dharmAdi purUSArtha karavAthI sala ane che, anyathA nathI anatA 114. tadAsanAgrabhogazca tIrthe tadvitayojanam / tadvimbanyAsasaMskAra, Urdhvadeha kriyA parA // 115 // a:--te gurUvanA AsanAdikano bhoga na karavA. temaja te gurU AdinuM je dhana hoya teneAtI mAM megya vyaya karavA, temaja te pUjya gurU AphrikanI pratimA karA vavI, temaja teAnA udhdha daihika saba zrI je kriyA vyavahArathI karAtI hoya te paNa karavI. 115. vivecanaH--je mAtA, pitA, gurUjana vigere pUjyeAnA Asana, zayana mATenI zayyA, bhejana saMbadho pAtro Adi teone bhAga, pirabhAga karavA ceAgya sava vastra pAtra vige For Private And Personal Use Only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 211 ne bhega vA upaga na karavuM joIe, temaja teonI je kAMI dhana, suvarNa, rUkhya Adi milkata hoya tene tIrthamAM eTale devamaMdira, dharmazALA, upAzraya dhyAna samAdhi rahe tevA sthAnakemAM je yogya hoya tevA prakAre temanI IcachAne anusare vyaya kare. devane gharavA yegya AbhUSaNe karAvIne te devane samarpavA. je temanI IcchA anusAre te dravyane vyaya na karatAM poteja te grahaNa kare te te pUnA maraNanI anumati karavAno prasaMga Ave che. arthAt gurUghAta karavAnuM mahApApa lAge che temaja te pUnAM bimba-pratimA karAvI, temanI pratiSThAdi saMskAra karAvIne yegya sthAne sthApana karI, dhUpa, puSpa, caMdana, vilepana, snAna vigere pUjana vidhi karavI. ahiM kaI kano mata che ke te pUjya karAvelA devacamAM pUjA sevA karAvavI. temaja te pUnA dehotsarga (maraNuM) kriyA mahA mahotsava pUrvaka karAvavI, temanA pratye mahAna AdarapUrvaka sarva kriyA karavI. 115. have devapUjA vidhi kahe che - gsau jhinA , va stotre zanaiH devAnAM pUjanaM jJeyaM, zauca zraddhAsamanvitam // 116 // atha-pu, bali, vastro tathA sArA alaMkAravAlI stutio vaDe devenI pUjA karavI. te paNa pavitratA tathA zraddhAthI yukta karavI. te devapUjA vidhi jANavI. 116. vivecana -pu eTale kula jevAM ke jAI, juI, For Private And Personal Use Only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gulAba, mega, zatapatra, kamala, kumuda AdithI pUjana karavuM. balI eTale pakavAna, phala Adi deva pAse naivedyarUpe dharavA. vastra eTale vastro jevA ke rezamI, sutarAu vigerenA banAvelA aMgarakhA, khesa, chetI vagere deva pAse dharavA, temaja te devanA uttama guNe rU5 alaMkArathI yukta stuti ane stavane uttama saMgItathI gAvA, jethI ApaNuM manane atyaMta prabheda thAya, temanA mArge cAlavAnI zakti pragaTe, ane ApaNe AtmA pUrNa pavitra banI, devane yegya anuyAyI bane. mATe zarIra, mana, vANI ane vastrAdikanI pavitratA ane uttama zraddhA, bahumAnapUrvaka devenI pUjA karavI, evI devapUjA AtmAne adhyAtma Adi vegamArgamAM pravRtti karAvanAra thAya che ema ApaNuM pUje kahe che, mATe tema avazya jANavuM. 116. devamAM kayA devane pUjavA, kayAne na pUjavA te vAta jaNAve che: avizeSeNa sarveSA-madhimuktivazena vA / gRhiNAM mAnanIyA yat, sarve devA mahAtmanAm // 117 // artha:-vizeSapaNano tyAga karI sAmAnyabhAve gRhasthoe sarva devanI yathAyogya pUjA karavI athavA jene je devamAM vizeSa zraddhA hoya temanI egya pUjA karavI. kAraNake paralokanI pradhAnatA vaDe te mahAtmA gIoe mati mehAdi kAraNethI kaI cekasa devane nirNaya na karyo hovAthI sarva devane namaskArAdithI mAnavA cagya che. 117. For Private And Personal Use Only
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 213 vivecana:----avizeSathI eTale sAdhAraNa bhAve sa dhruvA, gRhasthone vaMdanIya, pUjanIya che, eTale sava thA saMsA 2nA pAra pAmelA vItarAgo, leAkAttara dhruvA, sa` jagatane kSaNika dekhanArA sugatA, sa'sAranA nAzanuM kAraNa jemAM che te hara, saMsArane rakSaNa karavAnu kAraNa jemAM gaNAya che te hira, sa` sa`sAranI utpattinuM kAraNa jemAM che te hiraNyagarbha -brahmA vigare je laukika devA janAe mAnelA che te laukika devA sarva gRhasthone mAnanIya, vaMdanIya, pUjanIya che, ane temAM paNa adhimukti vAsanAthI eTale je gRhasthone je deva upara atizaya zraddhA-prIti hAya, jenAthI peAtAne mukti maLe tevI zraddhA hAya te devane vaMdana pUjanAdi kare. ahI sarvAM devane adhavA amuka devane vaMdana, pUjana kema karavuM? ema karavAnI jarUra zA mATe che te vAta jaNAve che; ApaNI mati ajJAna, meha ane viSayamAM khu McelI hAvAthI pAramArthika deva gurU dhama~nA yathArtha nizcaya jyAM sudhI nathI tyAM sudhI sAmAnya bhAve saDhavAne mAnya rAkhe. eTale gaurava yAgya te sarva devane mAne, temaja sarva mahAtmAe ke jeo paraleAkanI ArAdhanAne mukhya rAkhI tene artha anu ThAna karavAmAM tatpara hovAthI vakhANavA cegya manavAlA che. evA te mahAtmAone paNa sarva devA mAnavA ceAgya che zrImAn paramagurU detra zrI buddhisAgarasUrIzvarajI AtmapradIpamAM jaNAve che keH-- prabhuM vibhuM parezAna - mAtmAtmAnaM smaredyadA / sA la tamo mUtrA, vAsa mAlinAraH ||| For Private And Personal Use Only
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 214 mahezvaraM mahAdhAra-macyutAnandakaM smaret / sa prApnoti dhuvaM saukhya, bhUtvA zrIjagadIzvaraM / 2 // zivaM svayaMbhuvaM bhaktyA, cndsvaantrdRssttitH| bhoktA svakIyaRdvinAM, zaMkara tvaM sadAzivaH // 3 // prabhu eTale ATha karmana jAla teDavAmAM sAmarthyavALo (1) vibhu eTale jJAna zaktithI vyApaka (2) te AtmA hevAthI te AtmAne je AtmA maraNa kare te AtmA temAM tanmaya banI ekIbhUta banI janma maraNane nAza kare che. mahezvara sarva devamAM uttama hovAthI sarva jagatane AdhAra che (3) acuta eTale nAza na pAme tevA AnaMdaka zrI jagadIzvaranuM smaraNa karanAre dhava sukhane prApta kare che. ziva ravayaMbhUne AtmadaSTithI namaskAra karo, temaja he prabhu tameja zaMkara tathA ziva che, ane svarUddhinA sadA bhakatA che, ema sarva bhagavatenA nAme judA hovA chatAM mekSanI prAptinI IcchAthI sevavA yeya che, Ama mAdhyastha bhAvanAmAM vartanArA je AtmAo heya te sadharmanA adhikArI thAya che. 117 sarva devanI sevA karavAthI mokSamArga kevI rIte hAtha lAge che te jaNAve che - savAramatti, naivedya sAjhiva jitendriyA jitakrodhA, durgANyatitaranti te // 18 // artha-je leke sarva dene namarakAra kare che paNa For Private And Personal Use Only
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 eka devane Azraya karIne besI rahetA nathI. ane je Itine tathA krodhAdikane jItanArA che te dukhe tarI zakAya tevA saMsAra samudrane tarI jAya che. 118 vivecana -sarva deve je lekamAM pUjAya che, jemanA maMdira, pratimAo che, evA brahmA viSNu, mahezvara, baladeva, hanumaMta, vinAyaka. bhavAnI, bhadrakAlI, aMbikA vigere deve jemane lokamAM judA judA AzayathI pUjavAmAM Ave che, te sarva devene temanA guNe tathA zakitaothI lekane thayelA lAbha tathA temanA taraphathI thayelA upakAre te sAMbhaLIne pUjavA joIe. paNa keI ekaja devano Azraya karI na rahevuM joIe. temaja jemaNe indriyane nigraha karelA heya, temaja krodhane jemaNe nigraha karele heya A vacanathI krodha, uparAMta mAna, mAyA. lebha, rAga, dveSa, kAma, IrSyA paNa dUra karelA heya teo narakamAM paDavuM vagere maTA saMkaTane tarI jAya che, athavA upara kahelAM guvALA teo narakamAM paDatA nathI. kAraNake. tevA karmane nAza deva devInI pUjA bhakitathI thAya che. ane dukhe nAza karI zakAya tevA karmane nAza paNa devatAnI pUjA vaDe karone saMsAra samudrane tarI jAya che, ema sarva devane namaskAra karanArA meTA lAbhane pAme che. 118 have zaMkA thAya che ke laukika vyavahAramAM vartatA te sarva deve mekSa mArgamAM pravRtti karanArane anukUla Aca. 2Na vALA thatA nathI te sAmAnyapaNe badhA devane namaskAra karavApaNuM kevI rIte ghaTe che tenuM samAdhAna kare che - For Private And Personal Use Only
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 216 cAri saJjIvanIcAra, nyAya eSa satAM mataH / nAnyathAtreSTasiddhiH syA- dvizeSeNAdikarmaNAm // 119 // - aH--jema cArasaMjIvanI nAmanI auSadhithI baLada thayelA manuSya pharIthI manuSya thayA e nyAya saCne mAnya che. temaja sarva devane namaskAra vigere AcaraNa kriyA paNa meAkSanA hetu thAya che. tema na thAya te trIjI kai rIte iSTasiddhi thAya che ? khIjI rIte iSTa siddhi nathI jaNAtI. te upara cAri saMjIvanI nyAyanuM dRSTAMta sa leAkane mAnya che.119 vivecanaH----cAri eTale ghAsa rUpa cAre temAM AvelI saMjIvanI nAmanI eka prakAranI auSadhi vizeSa, tenuM bhakSaNa karavAthI je manuSya prathama keAIka auSadhinuM bhakSaNuM karavAthI vA maMtraprayAgathI baLada rUpa banI gayA hatA, te baLada saMjIvanI auSadhi rUpa cAranuM bhakSaNa karatAM mUla rUpe manuSya anya, tema sAmAnya bhAve sava devanuM namana, pUjana, sevana karatA, tapa, japa karatA AtmA anukrame ceAgya jJAna, dana, cAritra Adi guNane meLave che, temaja deva gurU dharmanI zraddhA rUpa viveka prAya: utpanna thAya che, ema saMta purUSane mata che. te kathA A pramANe che:-A bharatakSetramAM kalyANamaya, nAgarIka leAkathI pUrNa svastimatI nAmanI nagarI AvelI che. temAM koi eka brAhmaNa rahe che, tene eka putrI che, te putrIne eka bIjI khAInI sAthe gADha maitrI hatI, evA ananya sakhIbhAva hatA ke eka bIjAne maLyA siAya rahI zakatA nathI, Ama gADha premane vaza thayelI teo baMne hatI. For Private And Personal Use Only
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 paraMtu yogya vaya thavAthI bAInA pitAe eka brAhmaNa je tyAdikathI sukhI hatuM, tenI sAthe te bAInuM lagna karyuM. Ada te bAI patinA ghera gaI. tyAM tene pati viSayamAM Asakta hevAthI te bAIne jarA paNa bahAra javA dete nathI. teNIne pitAnI sakhIne maLavA IcchA vadhavAthI, ane pati tethI virUddha thatuM hovAthI bAI atyaMta ciMtAmAM paDI che. eka vakhate kaI rIte huM mArI sakhIne maLuM evI ciMtA te karatI hatI tevA samayamAM keIka paritrAjikA tapasvinI te bAIne ghera paroNAgate AvI. bAIe tene AdarasatkAra karI sArI sevA bajAvI, tethI te paritrAjikA prasanna cittavAlI thaIne bAIne puchavA lAgI ke tArUM huM kevA prakAranuM hita karUM? bAIe pitAnI parataMtratAnuM eTale patine AdhInapaNAnuM duHkha tenI pAse jaNAvyuM, ane pati pitAne AdhIna thAya te upAya batAve ema vinati karI. te sAMbhaLIne paritrAjikA kahevA lAgI ke "he putrI ! have tuM kheda na karIza. jema maMtrabalathI sarva viSa rahIta karAya che, tema A mUlikAnA baLathI tArA patine tArA AdhIna, tAruM kahyuM kare te rAMkaDe banAvI dauM chuM. ema kahI eka mRlikA tene ApI, ane jaNAvyuM ke bhejanamAM bheLavIne tAre tene khavaDAvI devI, tethI tAruM kArya siddha thaze, ema kahIne mUlikA ApI te potAnA sthAnake gaI. te pramANe te AIe anukuLa samaye karyuM. ane te mUlikAnA prabhAvathI te bAIne pati gaura varNavALe ane uMcI skaMdhavALe baLada banI gaye. ekadama AvuM baneluM joIne bAI manamAM For Private And Personal Use Only
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 "" ekadama gabharANI. have zuM karavu tenI ciMtAmAM paDI. jema kAi abhAgiNIe putranI prApti mATe pati upara maMtraprayAga karatAM paNIno nAza thayA eTale evI kahevata paDI che ke " lene gaI pUta vA khA gai khasama huM' putra meLavavA gaI hatI paNa tete na maLyA. ulaTA patidevana kheAi AvI. Ama bahu du:kha pUrNAMka pazcAttApa karatI patine laIne vargaDAmAM jaIne lIluM lIlu ghAsa rAve che, ema ghaNA kAla gayA. eka vakhata te khAI aLadane ghAsa carAvatI thAkelI chatAM eka vaDanI nIce vizrAMti levA beThI hatI, te vakhate kAI vidyAdharanu joDaluM eka vimAnamAM gamana karatuM hatuM e vaDa najIka Avyu, ane madane carAvatI te khAIne viSAda karatI joI ne vidyAdharI tenA patine pUchavA lAgI ke he svAmin ! A khAI viSAda pAmatI A baLadane kema tharAve che? tenA du:khanuM kAraNa zuM che? tyAre te vidyAdhara pati potAnI strIne jaNAve che ke A sAcA baLada nathI, paNa A khAIe mUkhAI karI jaDIbuTTI khavarAvI aLada manAvyA che. have te khAi tenA du:khathI pazcAtApa karatI du:kha pAme che, eTale hAthe karyA haiye vAgyA che. te vAta sAMbhaLI, kuNA hRdayavALI te vidyAdharI patine atyaMta Agraha ane AjIjI karatI te khAinA du:khane aMta kevI rIte Ave tenA upAya pUche che, tyAre vastunuM satya nidAna jANanArA vidyAdhara pati kahe che ke, A vaDanI nIce thaDamAM mUlanI pAse cArU sajIvanI nAmanI auSadha ugelI che, tenuM jo A baLada bhakSaNa kare tA khaLadapaNAnA tyAga karI pA For Private And Personal Use Only
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 219 purUSa banI jAya. te vAta khAIe sAMbhaLI, tethI saMjIvanInI tapAsa karavA lAgI; paNa tenA AkAra, raMga, svAda vigere svarUpane nahiM jANatI hevAthI vaDanI nIcenI vanaspatine kApI kApIne baLadane khavaDAvavA lAgI. temAM cArU saMjIvanInuM bhakSaNa paNa bheguM karAyuM tethI te arAla purUSa rUpe banI gaye te bAI tathA purUSa AnaMda pAmatA pitAne sthAne gayA. ahiM saMjIvanInuM samyaga jJAna na hovAthI te bAI abheda bhAve sarva cArane carAvatI, temAM saMjIvanI bhegI AvI javAthI je kRtrima baLada have te pharIne pitAnA mUla rUpe purUSa thaye. tema dharmanA upadeza ApanArA pUjya gurUo jeone samyaga prakAranuM jJAna ke viveka nathI tevA pazu jevA ziSya jyAM sudhI zuddha pravRttimAM AvavA samartha thayA na hoya tyAM sudhI devapUjA, gurUbhakti, tapa, japa vigeremAM sAmAnya bhAve deva, gurU, gharmanI bhakti, pUjA AcaraNamAM je pravRtti karatA hoya, te karavAmAM utsAha Ape che ane pravRtti karAve che, te paNa jyAM sudhI vizeSa prakAre sAdha pUrvakasAna na thAya tyAM sudhI karAve che. mATe tema karavAmAM jarA paNa doSa nathI thatuM. je sarva pAse karavAmAM niSedha kare eTale cArisaMjIvanI nyAya na Acare te, devagurUnI pUjAbhakti vagere sadaguNu vadhAravAnA kArya rUpa ISTasiddhi kevo rIte thAya? mATe A upara jaNAvele upadeza tevA prakAranA jIva pratye kevI rIte devA gya che te kahe che jyAM sudhI samyagRharine megya bhUmikAmAM jIva na AvyA hoya, tyAM sudhI vizeSa rUpe te samyagadarzana saMbaMdhi upadeza nahi For Private And Personal Use Only
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 220 ApatAM prathama kiyA rUpa maheTI mahedI dharmakiyA-anuThAne ja upadeza Ape yaMgya che je atyaMta bheLA hoya, tevAo pratye amuka devane vAMche, pUje, amukane tyAga kare, evA prakAranA upadezane cheDIne sAmAnya dharma deva gurUpUjAneja upadeza gya che. gItA karmacAga prakaraNamAM kahyuM che ke " yuktie kanakazAnAM ninAma" bAhA bhAva mAtrathI kriyAmAM je leke rAcI rahyA che, ane aMtaramAM AtmajJAna upara lakSa karavAmAM asamartha je hoya tevA ajJAnI jIvene buddhine bheda na kare. kAraNake navIna paramArthika jJAnane prApta karavAmAM teo asamartha che, tethI pUrvanI je kAMI kriyA anuSThAna karatA hoya tene nAza na karAvavuM joIe. 119 Ama jyAre sAmAnya pravRttine upadeza bheLA kene Apavo egya che, te vizeSa prakAranI dharmavRttine upadeza kyAre apAya? te jaNAve che - guNAdhikyaparijJAnAda, vizeSe'pyetadiSyate / adveSeNa tadanyeSAM, vRttAdhikyaM tathAtmanaH // 120 // artha -guNemAM adhiktAnuM jJAna thavAthI vizeSa prakAre temAM zradadhAbhakti thatAM, anya deve gurUo pratye vaiSa IrSyA vinA vizeSa prakArane lAbha AtmAne thAya che. 120 vivecana - DemAM rahelA guNanuM yathArtha jJAna thayA pachI eTale kayA demAM kayA guNo rahelA che, ane kayA For Private And Personal Use Only
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 221 de rahelA che, tene anubhava egya jJAna thaye chate amuka guNa AtmAne hitakara ne amuka doSakara tene viveka thAya che. amuka devamAM AvA guNe che, amuka devamAM AvA deze che, tene paNa baMdha thavAthI vizeSa prakAre arihaMta Adi devanA guNone avadha thatAM sAmAnya bhAve teo upara pUjyapaNAnI vizeSa buddhi pragaTatA, bhAva bhakti pUrvaka pUjA karavAnI IcchA thAya che, temaja anya deve upara dveSane tyAga pUrvaka mAdhyasthatA Ave che, temaja gurUomAM paNa guNa doSane viveka thavAthI guNethI adhika gurU upara paNa pUjaya budhithI, teonI AjJAnI ArAdhanA karavA IcchA thAya che, ema deva tathA gurUnA vizeSa prakAranA guNa tathA doSonA anubhava jJAnathI, AcAranA adhikapaNAnuM jJAna thavAthI, AtmAne mATe amuka deva ArAdhya che, ane amuka deva ArAdhavA gya nathI, evI zudhdha pratIti thAya che, ema gya vivekathI AtmAnI ISTa prakAranI sidhdhi paNa thAya che. 120 evI rIte gurUdeva Adi pUnI pUjA, sevA, bhakti, temanI AjJAnI ArAdhanA vigere sArI rIte jJAnamAM grahaNa karAyuM, have pUjavA yogya nI kevI rIte koNe pUjA karavI vigere kRtyone jaNAvatAM kahe che - pAtre dInAdivarga ca, dAnaM vidhivadiSyate / / poSyavargAvirodhena, na viruddhaM svatazca yat // 121 // artha-je piSavA yogya hoya tevAonI vRttimAM For Private And Personal Use Only
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rarara avirodha bhAve pAtrane tathA dIna Adi vargone yathAyogya vidhiyukta dAna karavAnI IcchA karavI, temAM pite keI vire. dha bhAvane Azraya na kara. 121 - vivecana - pAtra eTale jeo dAna karavA gya hoya, eTale dAtArane je rakSA karavA lAgelA hoya, tene tevA prakAranA dAnathI rakSA kare. have te dAna pAtra keNa che, te jaNAve che. dIna anAtha ke jenuM svarUpa Agala kahevAnuM che, teo pratye pitAnI vibhAvavRtti anusAra vidhipUrvaka dAna karavAnI pravRtti DAhyA purUSe rAkhe che. temaja piSaNa karavA gya je pUjya mAtA pitA vigere svakuTumbI jane, je vRdhdha hoya, temane pUjya bhAve piSavA gya jANIne yathAyogya vidhipUrvaka paze, temaja ApaNA gharamAM karI cAkarI karavA mATe rahIne vRdhdha thayA haya, azakta thayA hiya, ApaNuM kAma karavA ke bIjI AjIvIkA mATe kArya karavA asamartha hoya, tenI AjIvIkAne cheda na thAya tevI rIte pAtrane dAna karavuM, temaja dAna karanAra ke dAna lenArane dharmane bAdha na Ave tevA prakAranuM dAna karavuM, tethI ema samajavuM ke haLa, muzala, khANI, ghaMTI, hathIAra ke je pitAne pApanA kAraNa rUpa haya, lenArane paNa pApanA kAraNa thatA hoya tevI je je vastu hoya tenuM dAna virodhI bhAva rU5 hevAthI na karavuM. 121 te vAtanuM vizeSa vivaraNa karatAM jaNAve che - vratasthA liGginaH pAtra-mapacAstu vizeSataH / svasiddhAntAvirodhena, vartante ye sadaiva hi // 122 / / For Private And Personal Use Only
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rara3 artha -je amuka prakAranA liMgane dhAraNa karanArA ane amuka prakAranA vatene pAlanArA che, temAM paNa "sArA" pitAne arthe rasoI nahiM karanArA ke karAvanArA evA sAdhuo ke je vizeSa rUpe temanA siddhAMtamAM virodha na thAya tevI rIte vartatA hoya, temane sadA dhyAna rAkhIne bhaktipUrvaka piSavA joIe. 122 vivecana-vrata eTale pAMca mahAvrata-ahiMsA, asatya coya, maithuna, parigrahaNa je mahA pApanAM sthAne che, tene tyAga karI ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ane akiMcana bhAva rUpa mahAvrata pAlanArA, te vratamAM rahelA KadghA)ne je yegya che. tevA prakAre muninuM liMga, rajeharaNa, mukhavasikA vigerene dharanArA je hoya te pAtra kahevAya che. emAM sAmAnya rIte rahelA munie gya pAtra gaNAya che. kAraNa ke te munie AhAra mATe "rAjA" anAja daLatA nathI. tema rAMdhatA, raMdhAvatA paNa nathI. paraMtu anya gRhasthAe pitAnA kuTuMba athe rAMdhIne taiyAra kareluM hoya, temAMthI madhukarI vA becarI nAmanI vRttine anusAre ghare ghare pharIne a5 a5 bhAgane grahaNa karIne pitAnA jeTaluM mAtra grahaNa karanArA hoya che. " madulArAmar gudA, je avaMti nirikSA nAnA piMDarayA daMtA teNa vuccaMti sAhuNotti bemi / / 5 / / (dazavaikAlika adhyayana.) munionuM je liMga eTale rajo. haraNa, mukhavastikA, daMDa, pAtra rUpa sAdhu veSamAM rahelA munivare For Private And Personal Use Only
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rara4 vizeSarUpe pAtratAvALA che. temane AcArAMga, dazavaikAlika vigeremAM sAdhu kriyAnA siddhAMte je jinavaradeva vItarAga paramAtmAoe upadezelA che temanI AjJAmAM virodha na Ave, tevI rIte vartanArA heya, sadA tevI kriyAmAM udyamavaMta hoya, tevA munio pratye nitya bhakitabhAva rAkhI pUjyabhAve vidhipUrvaka dAna karavuM te ega mArga pAmavAne punya vRddhine mahAna upAya che. 122 te sivAyanA bIjA je hoya te pratye paNa anukaMpa karavI te jaNAve che -- dInAndhakRpaNA ye tu, vyAdhigrastA vizeSataH / niHsvAH kriyAntarAzaktyA etadvargoM hi mIlakaH // 123 artha-je dIna heya, anya heya, kRpaNa hoya, temaja je gAdikathI vyAdhiyukata hoya, nirdhana haya, bIjI kriyA karavAmAM azakata haya, te je varga hoya te dAnAthI piSavA rogya che. 123 vivecanaH-dIna eTale kaI paNa purUSArtha karI AjIvIkA karavAmAM asamartha hoya, aMdhA eTale AMkhanuM teja jevA gya kArya karavAmAM asamartha hoya te AMdhaLA, paNa eTale svabhAvathI purUSArtha karavAmAM pAchA paDelA hovAthI dayApAtra che. temaja vyAdhigrasta eTale duSTa, raktapitta, hAthapagathI pAMgaLA thayelA, temaja kSaya, bhagaMdara, jalaMdara tathA bhUta, pizAca vigerethI grahaNa karAyelA, ema aneka prakAranI vyAdhiothI je pIDAtA heya, temaja jemanI For Private And Personal Use Only
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa vyApAra dhana, mAla mIlkata naSTa thaI hoya, jethI jIvananirvAhanA upAya karavA asamartha hoya, temaja trIjI pazu vigere AjIvIkA mATe asamartha hoya tevA je upara jaNAvyA pramANe manuSyanA varga hAya, teo pratye vizeSa prakAre dayA tyAvI temanu bharaNa poSaNa karavuM. 123. amAe je vidhiyukta karavuM ema jaNAzru che te vidhi kaI te jaNAvIe chIe:-- - dattaM yadupakArAya dvayorapyupajAyate / nAturApathyatulyaM tu tadetadvidhivanmatam // 124 // artha:--je dAna karAya che te dAna dAtA tathA grAhaka anaine upakAra mATe thAya tema vidhi pUrvaka ApavuM. jemake rAgI eTale Aturane apathya na thAya tevuM ApavuM, eTale jene je ceAgya haiAya tevuM tene ApavuM te vidhivALu aNuyuM. 124 vivecanaH--je anna pANI anyane upakAranI buddhithI apAya che te dAna kahevAya che. te dAnane ApanAra dAnI ane dAna lenAro cAcaka e mananu tethI hita thAya che. eTale dAtAne punyanA lAbha thAya, ane yAcakane vRttinA lAbha maLavAthI sa tASa thAya che, eTale ke yAcakane devA ceAgya je hoya, teja tene Apavu joI e. nahi te ayogya ApavAthI tene durgatinA du:kha bhogavavA paDe che. jemake tAva, kSaya, bhagadara, zvAsa, khAMsI vigere rAgathI pIDAtA jIvAne apathya hoya tevA khArAkanuM ( ghI, miSTAnna, ke je pacI zake tevA 15 For Private And Personal Use Only
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir na hoya te khAvA mATe ApavAthI) dAna karavAthI roga vadhe ane vaLI pIDA thAya, ane maraNane prasaMga paNa AvI jAya. eTale grAhakanuM mRtyu ane dAtArane pApaneja lAbha thAya che. mATe dAtA ane grAhaka baMnene punya ane saMtoSa thAya tevuM vidhipUrvaka dAna ApavuM joIe, paNa je dAtA ane cAcakane naraka ke tiryaMca gatimAM laI jAya tevAM hala, muzala, taravAra, bhAle vigere jIvahiMsA karanArA hathIyAra vigerenuM dAna na karavuM. kAraNake tevA prakAranuM dAna lenAra tathA denArane narakAdimAM pADavAnuM kAraNa thatuM hovAthI apakAra karanAruM thAya che, te mATe yathArtha vidhipUrvaka dAna karavuM joIe. e mata atyaMta ISTa che. 124 have dAnanuM svarUpa varNavIne tenI stuti karatAM jaNAve che - dharmasyAdi padaM dAnaM, dAnaM dAridyanAzanam / janamiyakaraM dAnaM, dAnaM kIAMdivardhanam / / 125 // artha -dharmanuM mukhya aMga dAna che, temaja daridratAnA nAzanuM paNa kAraNa dAnaja thAya che, temaja lekamAM paNa prIti upajAvanArUM dAna che, tathA jagatamAM yaza-kIrtine phelAve paNa dAnathI thAya che. 125 vivecana -anyane je ApavA gyA hoya, te ApavuM te dAna kahevAya che, te ane Adi dharma eTale prANIne durgatimAM paDatA rekI sadgatimAM laI jAya ane mekSamArganA paNa darzana karAve te dharma nAmane purUSArtha kahevAya che. te dharmane jJAnI muni mahAtmAe cAra prakArane jaNAve che. te For Private And Personal Use Only
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAra prakAramAM dAna prathama padamAM eTale mukhya pade raheluM che. kAraNake teja dAna dAtAne punyavRddhi karatuM hovAthI dAtAnA A bhava ane parabhava saMbaMdhi niyanatvane dUra kare che. eTale pUrva bhavamAM ke A bhavamAM ajJAnatAne vege dAna Adi kriyAmAM pravRtti na karavAthI aMtarAya karma bAMdhyuM hoya te dAna karavAthI dUra thAya che. te dAna upara kahI tevI vidhiyukta hovuM joIe. te vidhipUrvaka ApeluM dAna, dAna saMbaMdhI temaja bhAga upaga vIrya tathA lAbhanA saMbaMdhI je aMtarAye bAMdhyA hoya tene nAza kare che, te kAraNe dAnanA pudayathI aneka prakAranA dravya, hIrA, motI, mANeka, suvarNa, rU vigerene akhuTa lAbha malate hovAthI dAridratAne nAza thAya che. temaja dAnathI lekene ISTa vastune lAbha maLavAthI te dAtA pratye premabhakti vadhe che, Adara pUjyatA paNa vadhe che. vaLI te dAna azubha karmane ghAta karanArUM thAya che. yogya pAtramAM je 5 vastunuM dAna karAya che, te pApane nAza karanArU ne punyadharmanI vRddhi karanArUM thAya che. temaja yAcaka, vidyAbhilASI, kavi, vidvAnane je dAna karAya te yazakIrtinI vRddhi karanArUM ne jAdi taraphathI sanmAna karAvanArUM thAya che. te "svarittasaMtoSa janaramANArikRddhidetuH" kIti bhAgyazAlI dAtAranA AtmAne saMtoSa karanArI thAya che. temaja sobhAgyanuM tathA pUnA prasAdanuM paNa kAraNa thAya che. ahiA kAvyamAM dAna zabda dareka vAkayamAM jaNAvavAmAM AvyuM che, te dAnane atyaMta Adara batAvavAnA hetuthI vApare che. 125 For Private And Personal Use Only
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir have sadAcAranuM svarUpa jaNAvatAM kahe che - DokApavAdabhIrutvaM, diinaabhyuddhrnnaadrH| kRtajJatA mudAkSiNyaM, sadAcAraH prakIrtitaH / / 126 // artha:-lokonA apavAdathI bhaya pAmanAra, dInAdikane. uddhAra karavAmAM AdaravALA, karelA upakArane jANanAra tathA. sudAkSiNya guNavAle sadAcArI kahevAya che. 16 vivecana -sadAcArI manuSya leke eTale sAmAnya manuSya taraphathI kaI niMdanIya kArya thayAne Apa na Ave te vAta dhyAnamAM rAkhIne saMsAra vyavahAramAM pravRtti karanAre thAya che. kAraNake tevA sajajanene lekanI bahuja bIka lAge che, tethI vyApAra dhaMdhAmAM, levaDa devaDamAM, belavA. cAlavAmAM sAvaceta rahe che. keInuM bagADavAnI pravRtti karatA nathI, temaja na rUce evA kAma paNa vicAra karyA vinA nathI karatA, lekane apavAda maraNa karatAM paNa atyaMta bhayaMkara lAge che. te lokApavAda-bhIrUtva paNa eka sadAcAra kahevAya che. temaja dInAdikane uddhAra eTale dravya vinAnA duHkhIo, bALaka vA vRddha ke jenI sAravAra karanAra keIna hoya te anAtha, tema lulA, laMgaDA, baherA, AMdhaLA vigere apaMga vA bhUta pizAca grahAdikanI pIDAthI gherAyelA hoya, tene uddhAra karavA ApaNuthI banatI kALajI pUrvaka prayatna ka, tene duHkhathI ugArave te paNa sadAcAra che. kRtajJatA eTale ApaNA upara vipattinA prasaMge ApaNane mArgadarzaka thayA haya, madada karI hoya, rakSaNa karyuM hoya, bhayanA prasaMge For Private And Personal Use Only
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 19 sapUrNa sahAya ApI hoya, te upakArI kahevAya. te upakAranA karanArane sajjanuM AtmA kadApi na bhUle, tenu smaraNa nitya rAkhe, samaya Ave tene pratyupakAra karavA taiyAra thAya surNAkSaNyatA eTale savicAra pUrvaka gabhIratA dharI, sthira vicAra pUrvaka vastunA nizcaya karI, abhimAna, matsara, IrSyA, dveSane; tyAga karI svabhAvika rIte pArakAnA kArTImAM madada karanAra manuSya sadAcArI kahevAya, arthAt AvA je sadAcAra te yogamArgamAM praveza karAvavAmAM sama thAya che. tema pUjye jaNAve che. 126 tathA bIjA sadAcAranA lakSaNA che te jaNAve che:srvtr nindA santyAgo, varNavAdazca sAdhuSu / ApadyadainyamatyantaM, tadvatsampadi namratA || 127 / / artha :----satra sarva prakAranI niMdAnA sathA tyAga karavA, sAdhu purUSonA guNNA gAvA ane vipattinA samaye paNa dInatA na dharavI, temaja soMpattinA samaye abhimAna na karavA e sadAcArInuM lakSaNa che. 127 vivecanaH--khAla prakRtinA mANase te kaniSTa ( jadhanya ) kAMika vyavahAramAM pravRtti karanArA, temaja sukhanA athI hovAne kAraNe dhama artha kAmanI anukula sevA karanArA te madhyama mANasA ne eka dha kriyAmAM rasa lenArA uttama purUSa te sanI maMDalImAM paNa kAI jIvAtmAnI niMdAnA tyAga karavA eTale dekhanuM udghATana na karavuM. tathA nitya deza prakAranA dhama mAM eTale kSamA, Ava, mAdava, mukti, For Private And Personal Use Only
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 230 tapa, saMyama, satya, zauca, akiMcanya ne brahyacarya e daza prakAranA dharmane apramAda bhAve pAlanArA, pAMca mahAvrata dharanArA, sAdhu purUSonA uttama guNenuM stavana karanArA evA mahApurUSa ke je sAdhu, AcArya, upAdhyAya, cegI heya, temanA vidyamAna guNe jana samudAya samakSa gAvA. manamAM te purUSapradhAne pratye bahu mAna bhakti rAkhavI temaja Apa eTale ajoDa prakAranI agavaDe hoya, aneka duHkhanA prasaMge AvelA hoya, dhana na hoya. sI maraNa pAmI hoya, temaja rAjya taraphathI paNa Akta heya vA AvelI hoya, to paNa paiyane tyAga karIne jeo dInabhAvane bhajatA nathI temaja sattA, dhana, rAjya, vaibhava malatAM bahu harSamAM paNa AvI jatA nathI. evI ja rIte abhimAnamAM paNa AvatA nathI. eTale namratAne tyAga karatA nathI. athata jyAM jyAM jevI jevI gyatA hoya tyAM tyAM tevA prakAranI namratA rAkhe che. A sadAcArInA lakSaNe jANavAM 127 tathA bIjI rIte paNa sadAcArIne ja yogya hoya te jaNAve che - prastAve mitamASitva-mavisaMvAdanaM tthaa| patipatrakriyA ceti, kuladharmAnupAlanam // 18 // artha:-- samayane anukula jarUra pUratuM bhASaNa karavApANuM, satya bolavApaNuM ane satyane pAlavuM-AcaravuM, je karavA mATe kabulAta ApI hoya te karavuM tathA kula paraMparAnA dharmane anusaravuM e paNa sadAcArIpaNAnuM lakSaNa che. 128 For Private And Personal Use Only
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra3 vivecana -kArya prasaMgane anusAre vA vyAkhyAna upadeza prasaMge samayane anusAre AvazyakatA puratuM belavuM, paNa vitaMDAvAda eTale beTA jhagaDAmAM na utaravuM, temaja mita eTale pramANa sahita miSTa bhASAmAM svaparanuM kalyANa thAya tevA prakAranuM bolavuM, keInuM ahita thAya tevAM vacana na bolavAM, temaja ApaNane je asatya jatuM hoya tevuM asatya na bolavuM. eTale satya, miSTa, hitakaraja balavuM. temaja pitAnAthI je na karI zakAya tenI pratijJA na karavI, temaja je je karavA mATe ApaNe kabula kareluM hoya te karavuM, eTale je vrata, niyama, dharmakriyA karavA mATe pratijJA (paccakhANa) karela hoya, te pratijJA avazya pUrNa rIte pALavI, temaja kula dharma eTale pitA, prapitAnI paraMparAgata je mAnyatA cAlatI hoya te kuladharma tarIke kahevAya che. jemake kuladevInuM pUjana karavuM, pUrvajonuM pUjana karavuM, dAna devuM, ziyaLa pALavuM, putra putrIone dharmanA saMskAra karavA, dharmamAM je moTA hoya tenA paga pUjavA, page lAgavuM evAM je pitAnI kula paraMparAthI dharma ane kulanA AcAra cAlatA hoya tene anusaravuM, temAM paNa prAya: sadAcAranuM jemAM pAlana thatuM hoya tevA kula ane dharmane AcaravA. kAraNake Arya kulanI dharma paraMparA aniMdanIya hoya che. paNa anArya kula paraMparAmAM hiMsA, cerI, vyabhicAra, luMTa, juThuM bolavuM, dArU pIve vagere kulAcAre kahyA che. je kula paraMparAne AcAra niMdavAyegya hoya, hiMsA, corI, mathuna, vyabhicAra, abhaNya bhakSaNa. yajJa yAga ke je pazuonA vadhathI yukta hoya, tevA kutsita kulAcArano tyAga kara. 128 For Private And Personal Use Only
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 21ra have je ucita karaNya che te jaNAvatAM kahe che - asadvyayaparityAgaH, sthAne caitakriyA sdaa| pradhAnakAya nibandhaH, pramAdasya vivarjanam // 129 / / artha:-beTI rIte dhana ane purUSArthane vyaya na kara, devAdikanA je sthAnamAM jevI yegyA hoya tevI kriyA karavAmAM Agraha rAkho. temaja pramAdane tyAga kara. 129 vivecana -asadu vyaya parityAga-asat eTale anupayegI jyAM AvazyakatA na hoya tyAM dhana ane purUpArthane cheTe upayoga na kara. gRhasthoe punyathI meLavelA dhanano upayoga pApamaya AzravamAM ke anartha daMDamAM na kara. dhana rUpa artha purUSArthane upayoga jinacaitya pratimA vigere aneka dharmasthAnanA uddhAramAM temaja gurUnI tathA sAdharmika baMdhunI bhaktimAM kara joIye. temaja jaina baMdhuonI sevAmAM tathA jena prajAmAM sadajJAna, darzana, cAri. tranI vRddhi mATe tathA unnatinA kAryo mATe karavo joIe. tevI ja rIte dharma eTale pRdaya, artha eTale dhana ane kAma e purUSArthone upayoga navA karmanA baMdha mATe na the joIe, paNa e purUSArthane saphala karavA samyaktva, zrAvakanA vrata vigere Atmadharma rUpa sAmAyika, pauSadha, brahAcarya pAlavA joIe ane abhakSya tyAga, parigrahane tyAga, asatyano tyAga, cerIne tyAga vigeremAM kara joIe. eTale dharma, artha, kAma ane mekSamArgane je purUSArtha che tene sada upayoga karo. purUSArthane durUpayega na kare joIe For Private And Personal Use Only
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 233 eTale khATA upayoga na karavA. vitta eTale dhananA vyaya upara kahelA saddharma mAM karavA eja kathananA sAra jANavA. sthAne eTale devapUjA gurUbhakti, sAdharmika bhakti, dharmAMnI unnati, prabhAvanA, saMghanI unnati vigere sthAne je dha a vigerenA purUSAtha karavA, te paNa nitya karavA. kAraNake yeAgya sthAnAmAM eTale pradhAna mukhya ke je meAkSa tarapha AtmAne gamana karAvatA hoya, tevA sthAneAmAM te purUSArtha nA upayAga karavo. tuja vizeSa mahAna phaLa ApanArA thAya che. temaja pramAda eTale madirApAna, mAMsabhakSaNu, uMgha, ALasa, bhicAra, vezyAgamana tathA jugArane tyAga karavo joIe, eTale sarva pramAdane! tyAga karIne dharmakAryamAM citta joDavu joie 129 temaja bIjI paNa kahe che:-- lokAcArAnuvRtti, sarvatraucityapAlanam / pravruttinadatte netti, mALe, naivaivi // 20 // a.--lAka vyavahAramAM upayegI evA leAkAcArane anusaravuM ane sarva jagyAe yathAyeAgya ucita niyamane anusAre vinaya, namana, dAna, dakSiNAnA vyavahAra pALavA. temaja nivA ceAgyamAM pravRtti na karavI. prANanA nAza thavAnA prasaMga Ave to paNa tevI anItimaya niMdanIya pravRtti na karavI. 130 vivecana--aAkAcAra eTale je bahu manuSya rUDhithI AdaratA hoya, tathA jemAM dharmanA virodha na heAya tevA For Private And Personal Use Only
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir leka vyavahAra ane anusaravuM, temaja sarva sthamAM svapakSiya ke parapakSiya hoya, tenI madhyamAM dharmathI avirUddha je je jyAM ucita hoya te sarvane bhege vyavahAra hoya, tevA kArya prasaMgomAM vinaya, viveka, namana, dAna vigere pUrvaka ucitatAnuM pAlana karavuM, temaja je niMdanIya pravRtti hoya ke beTA vyasane haya, je kulamAM jJAtimAM ke samAjamAM phUSaNa rUpa gaNAtA hoya tevA kuvyasanane tyAga kara. "ghataMya mAMsaM ca surA ca vezyA, pAparddhi caurI prdaarsevaa| patAni saptAni vyasanAni loke, ghorAtighora narakaM nayaMti / jugaTuM, mAMsa, dArU, vezyA, pApaddhi (zIkAra) cerI, parastrI sevA e sAta vyasano jIvane bhayaMkara naraka pratye laI jAya che. te kAraNe A loka ane paralokamAM atyaMta duHkha ApanAra hovAthI loka kettara ema baMne zAstromAM niMdanIya kahelA che, tevA vyasana tyAga kare, eTaluM ja nahi paNa ApaNA maraNane prasaMga Ave te paNa potAnI pratijJAthI calAyamAna thaIne tevA pApa na sevavA joIe. 130 ema sadAcAranuM svarUpa jaNAvIne tapanuM svarUpa jaNavatAM kahe che ke - tapo'pi ca yathAzakti, kartavyaM pApatApanam / tacca cAndrAyaNaM kRcchU, mRtyughnaM pApasUdanam // 1316 artha:-yoganA abhyAsIoe yathAzakti tapa For Private And Personal Use Only
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 karavu joIe. A tapa pApano nAza karanArU' thAya che. te caMdrAyana tapa, kuccha tapa, mRtyunuM tapa, pApana tapa ema aneka prakAranu che. 131 vivecana:--emanA abhyAsa karanArAoe avazya svazakti anuYAre pahelAM kahelA anuSThAna sAthe tapa karavu joIe, eTale je vyaktinI jeTalI zakti DAya teTalA pramANamAM tapa avazya karavuM joie. kAraNa ke tapa pApanA nAza thAya che. eTale smRti purANa vigeremAM prasiddha rIte jaNAvyuM che ke jevA jevA pUrva bhavamAM hiMsA, cArI, asatya, vyabhicAra, brahmahatyA, mAlahatyA, strI hatyA, gau hatyA, pazu hatyA ke kanyA hatyA karI heAya, tevA aneka prakAranA pApanA cage aneka prakAranu azubha karma akahyuM hAya, tene tapAvavA eTale nAza karavA mATe je tapa thAya te azubha karmAMte nAza karanArU thAya che, te tapa 1 candrAcana, 2 kRccha, 3 mRtyuna, 4 pApasUdanu ema cAra prako ratu che. 131 te cAra prakAranA tapatuM svarUpa nIce kahelA cAra aAka vaDe jaNAve che: ekaikaM vardhayed grAsa, zukle kRSNe ca hApayet / mujJIta nAmAvAsyAyA-mepa candrAyaLo vidhiH / / 32 / / a:-zukala pakSamAM AhAramAM ekamathI eka eka kavaLa vadhAravA, ane kRSNa pakSamAM vada ekamathI eka eka kavala A karavA ane amAvAsyAnA divase na khAvuM eTale upavAka karavA e candrAyaNa tapane vidhi che. 132 For Private And Personal Use Only
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka kenAe tera, trIjA le. vivecana -cAra prakAranA tapamAM prathama caMdrAyaNa tapanuM svarUpa-vidhi jaNAvatAM kahe che ke prathama suda pakSamAM ekamathI te tapane AraMbha karI, temAM ekame eka kavaLane AhAra eka vakhata karI nirvAha kare. paNa be be na vadhAravA. bIje be kavala levA. ema anukrame vadhatA puna manA divase paMdara keLIA AhAra levuM. pachI vada pakSamAM ekame cauda, bIje tera, trIje bAra ema kame kame eka eka keLIo eka karatA karatA vada caudaze eka kavala mAtra AhAra le, ane amAvAsyAne divase sarva kavala ochA thavAthI upavAsa kare eTale sarvathA AhArane tyAga kare. evI rIte zAstromAM kahyA pramANe zukala pakSamAM vRddhi rUpe, ane kRSNa pakSamAM hAni rUpe, eka eka kavala vadhAratA tathA ghaTADatA e tapanI ArAdhanA karatA je tapa thAya te caMdrAyaNa tapa kahevAya che. jema suda pakSamAM candra kalAmAM vadhatuM jAya che tema kavalane vadhAre thAya che. vadamAM candra kaLAne jema krame krame kSaya thAya che, tema kavalane ochA karavA. amAvAsyAne divase caMdranI klA eka paNa rahetI na hovAthI sarvathA kavalene tyAga karI upavAsa kara. e candrAcaNa tapanI vidhi jANavI. e tapa laukika zAstromAM kahele che. A tapa prathama dhArmikatAnI yegyatA lAvavA mATe ahIM kahyo che. paraMtu lokottara dhArmika tapanuM svarUpa jaina siddhAMtamAM ane zrI AcArya praNIta zAstromAM je anya vidhithI karavAnuM kaheluM che te tyAMthI jANavuM. 132 santApanAdibhedena, kRcchamuktamanekadhA / akRcchrAdatikRcchreSu, hanta santAraNaM param // 133 // For Private And Personal Use Only
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra37 atha-saMtApanAdi aneka bhedathI yukta kuchu taya jaNAvyuM che. temaja akuchuM tapamAM aneka prakAranI zuddhatA. che tenA karatAM kucha tapamAM aneka ghaNI vadhAre zuddhatA rahelI che, tethI atikRchUmAM vadhAre zuddhatA rahelI che, ane tethI paNa saMtAraNa kRSTramAM sarva karatAM vadhAre yuddhatA che. 133 vivecanaH-A kRSNa tapamAM aneka prakAre kahelA che, tene yathAkame jaNAvatAM A pramANe kahe che, jemake- 1 saMtApana kRccha, 2 pAda kRccha, 3 saMpUrNa kuchu, 4 ati kRSNa tathA 5 saMtAraNa kuchu ema aneka prakAra che te jaNAve che - ahiM kucha tapa aneka prakAranuM mAnavAmAM Ave che. jemake eka saMtApana kRSNa bIje pAda kucha temAM paNa aneka prakSeda rahelA che. trIje saMpUrNa kucha e traNa mukhya che. temAM prathama saMtApana kuchu tapanI vidhi jaNAvatAM kahe che:-- "zcadamudi viSNu, zradai pitA zyahamuSNaM pibenmUtraM, zyahamuSNaM pibelpayaH" // 1 // "ekabhaktena bhuktena, tathaivAyAcitena ca / vAni na pAva vipore" kArA traNa divasa sudhI garama pANI pIvuM, tyAra pachI traNa For Private And Personal Use Only
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 238 divasa garama ghI pIvuM. tyAra pachI traNa divasa garama mUtra pIvuM, tyAra pachI traNa divasa garama dUdha pIvuM. tyAra pachI yAcanA karyA vinA je kaI dAtA bhejana Ape to te eka vakhata khAvuM ane te upara eka upavAsa kare ema karavAthI prathama zlekamAM jaNAvelI vidhithI traNa traNa divasa pANI, ghI, mutra, dUdha upara anukrame rahIne je tapa karAya te saMtApana kRchu tapa jANo. temAM ayAcita eTale dAtA vinA mAge bhejana Ape tevuM eka vakhata bhajana karIne, te upara eka upavAsa karavAthI pAda kuchu tapa thAya che. te pAdachane cAra vAra pharI pharI karavAthI saMpUrNa kuchu tapa thAya che. ahiM bhASAMtarakAra zrI maNIbhAI nabhubhAI saMtApana kucha tA 124 nuM karavAnuM jaNAve che te kevI rIte baMdha bese che te vicAravAnuM rahe che. karma vA mAyAmaya pudgale te zarIra, ikiya, mana vigerenA pApane je tapAve, suvarNanI peThe zuddha kare te kRSNa saMtA dhana tapa kahevAya ( zabda ciMtAmaNuM koSakAra saMtApana kRSNane artha atyaMta muzkelIthI karAya tevuM tapa kahe che ane te traNa, nava, bAra ke ekavIsa divasa sudhI pANI vigerethI dehane nabhAvavA rUpa tapa karavuM te saMtApanA kRchu jaNAve che.) ema saMtApana kRSNa, pAda kucha, saMpUrNa kucha vagere aneka prakAranA bheda purANa smRti vigere tapa zAstromAM jaNAvyA che. jemake accha a5 pApathI AraMbhIne ati kRccha sudhInA bhayaMkara narakAdika pApa phala jenAM che evA pApone nAza karanAra, evA tapanA karanA For Private And Personal Use Only
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 269 rane sArI rIte saMsArathI pAra utAravAmAM samartha kAraNa thAya tevuM je tapa che te saMtApanA kRSNa ta5 jANavuM. 127 have bIjA tapanuM vivaraNa karatAM jaNAve che kemaasopvaasmityaahu-mRtyughnN tu tapodhanAH / mRtyuJjayajapopetaM, parizuddhaM vidhAnataH // 134 // artha -paMca parameSTine jApa zuddha vidhi yukta karavA pUrvaka eka mAsa sudhI upavAsa karavAthI, mRtyune nAza karanAra mRtyugha tapa thAya che. tema tapAdhanA eTale yegI muniye kahe che. 134 vivecana -mAsa eTale trIsa divasa pratipadAthI mAMDIne amAsa parvata upavAsa eTale AhArane tyAga kare tene mRtyuna eTale jIvana AvatA janma maraNane nAza karanAra tapa tapedhane eTale tapa che mukhya sAdhana makSa mATe jemane tevA tapeina munio kahe che. maMtrathI yukta paMca parameSThi namaskAra svarUpa mRtyuMjaya nAmane maMtra che, tenuM smaraNa eTale jApa japamAlAthI yukta, parizuddha eTale zarIrathI pavitra thaI, brahmacarya yukta rahe. vacanathI azubha vacana na bole, vacanathI zubha kalyANa vAtenI Apa le thAya, manathI keInuM kharAba ciMtavyA vinA leka taraphathI pitAnI AcaraNanI prazaMsA thAya tevI bhAvanA vinA ja mAsa sudhI upavAsa yukta mRtyuMjaya rU5 paMca parameSThi jApa trikaraNa zuddhi pUrvaka karatAM mRtyuMjaya tapa thAya che. te paNa vidhi pUrvaka eTale kaSAyane nidhi, For Private And Personal Use Only
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 240 brahmacarya, devagurUnI pUjA bhakti rUpa vidhi sahita karava 134 pApasUdanamadhyevaM, tattatpApAdyapekSayA / citramantrajapaprAyaM pratyApattivizoSitam // 135 // artha:--eja pramANe te te pApanI apekSAe, judA judA prakAranA mantra jApa pUrNAMka, temaja judA judA tapathI yukta pApasaMdana tapa paNa karAya che. 135 vivecanaH--A pApasUTThana tapa paNa mRtyughna tapanI peThe tene cegya vidhi pUrvaka karavu joIe ema jANavu kAraNa ke je je pApa karAyA hoya, tenA prAyacchita cAgya tevA tapanI apekSA pramANe jApa vigere karavA yAgya hAya che. tethI te pramANe tenI vicitratA paNa jANavI. jevA pApa hAya tevA tevA vicitra tame! te pApane nAza karavA mATe karavA joie. te jaNAve che je pApa sAdhune mAra vAthI, apamAna karavAthI, temanA khATA kalpita doSo gAvAthI upanyA hAya. temaja tIrthaMkara, gaNapara, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, sAdhvI Adine mAravA, temanI niMdA karavI. temane AhAra pANInA aMtarAya pADavA, temane dhyAna samAdhimAM vikSepa nAkhavA, jJAna, darzIna, cAritranA upagaraNAnA nAza karavA vigere karI AzAtanA karavI, tethI jJAnAvaraNa, danAvaraNu, mAhanIya, aMtarAya, azAtAvedanIya vigere bhaya kara AThe prakAranA kanA cikaNeA baMdha thAya che. ane te karmAnA udaya samaye jIvAne atyaMta du:khapUrvaka bhAgavavA paDe che. For Private And Personal Use Only
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 241 tevA karmone nAza karavAnI IrachAthI vicitra tapa, jApa, Asana, AtApanA, dhyAna karavAM joIe. jemake - mahurAe jauNa rAyA, jauNA ke ya DaNDamaNagAre / af 4 of, and 4 padavyAM che ? " mathurA nagarImAM yuvAna rAjakumAre yuvAnInA madamAM bhAna bhUlavAthI vihAra karatA mathurAmAM AvelA te yuvAna avasthAvAlA kaMDaka nAmanA munirAjane hathiyAra vaDe mAravAthI te pUjya DaMDaka muni kAla dharmane pAmyA. tyAra pachI ibre (zake) te mathurA nagarImAM AvI, te sAdhunA dehane pUjya buddhi pUrvaka namaskAra karIne dehane saMskAra karyo ane yuvarAjane bahu Thapako ApI zikhAmaNa dIdhI. tethI vairAgya pAmIne te DaMDaka munino ghAta karanAra yuvarAje dIkSA aMgIkAra karI, muni ghAtanA pApanI vizuddhi mATe te yuvAna rAjarSie te divasathI AraMbhIne e abhigraha karyo ke jyAM sudhI sAdhu vadhanuM samaraNa rahe tyAM sudhI pANI ane bhajanane tyAga kare, e abhigrahathI yukta cha mAsa sudhI e yuvAna rAjarSine vratane paryAya thaye. teTalA vakhatamAM apramAda bhAve samyaga darzana, jJAna pUrvaka cAritra ArAdhana karatA keI paNa divase bhejana nathI karyuM. kAraNa ke munighAtanuM smaraNa temane rahyA karatuM hatuM, ema karatA te munine RSighAtanuM pApa naSTa thayuM, tethI e vidhie pApasUdana tapa karavAnI pravRtti lekamAM pravarte che, tethI tevA prakAranA pApane kSaya karavAnI apekSAe pApasUdana tapa For Private And Personal Use Only
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karAya che. tevI rIte karmasUdana tapa te paNa jevA jevA pApakarma thayA haiya, tevA tevA tenA prAyazcita saMbaMdhI tape zAstromAM tathA kathAgranthamAM AlekhelA jovAya che. jemake upavAsa, AyaMbila, navI, ekAzana, eka sthAnaka, eka datti vigere vidhiyukta kaI kaI vakhata karAya che, temaja sAthe judA judA maMtranA jApa judI judI saMkhyAmAM paNa karAya che. te mAtra che. zrI giranAtha nama:' e pramANe maMtranA smaraNa karavA rUpa jApa paNa sAthe prAya: karAya che. temaja dareka pApa ke je smaraNamAM AvatA hoya, tenuM prAyacchita-pazcAtApa vaDe jAya ane svAdhyAya tathA dhyAna, AtApanAdi vaDe saMvegabhAve vairAgyabhAve kare te pApanuM pazcAtApa karatA eTale pApanuM pratikramaNa karatA arthAt pApakarma na karavAne nirdhAra karatA zubha vA yuddha pari. manI dhArAye AtmAnI vizeSa prakAre kRddhi thAya che. 135 have mukti pratye dveSa na karavuM joIe, paNa te mukti pratye prema rAkhavuM joIe te jaNAve che - kRtsnkrmkssyaanmukti-bhogsNkleshvrjitaa / bhavAbhinandinAmasyAM, dveSo'jJAnanibandhanaH / / 136 // artha-sarva karmane saMpUrNa kSaya thavAthI mukti prApta thAya che, ane te mukti bhega tathA duHkhathI rahita hoya che. je bhavAbhinandI jIve che, temane ajJAna, mithyAtvabhAva havAnA kAraNe mekSa upara dveSa heya che. 136 vivecanaH--jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNaya, mehanIya, For Private And Personal Use Only
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 243 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gatarAya, nAmakarma, gotrakama, AyuSa ka, vedanIya karma e ATha kranA sarva davene AtmAthI sava thA bheda karavAthI eTale AtmAthI sava ka lene judA pADavAthI mukti eTale nirvANu vA nivRtti thAya che. eTale padmama zuddha AtmA rUpa trya, akSaya, AnaMdamaya, sarvajJatA yukta, saccidAna damaya svarUpanA anubhava bhAve bhoktA ane che. ane evI muktimaya avasthAmAM, bhega ane sakleza bhAvanA sa`thA abhAva hoya che. ahiM bhAga eTale iMdriyAe rUpa, rasa, gaMdha, sparza, zabdanA anukula viSayAnA bhAga levAnuM sAdhana che, ane bhAgya rUpa evA athA-padArthA, ke je kaMcana, kAminI, mahez ane zamyA, anukula khAdya padArthA tathA vastro je ajJAnI AtmAne priya che, ane tenA lAla game che, temaja kalezanuM kAraNa roga, zAka, dAridratA, asaubhAgya, aSTa kalyANatA, narakamAM utpatti, dAsyabhAva vigere AtmAne aniSTa lAge che. punyanA bhAga sukhamaya haiAvA chatAM, sa MsAranA baMdhanamAM kAraNa hAvAthI du:khanuja kAraNa che, ane kilaSTa karmI e kalezanu kAraNa hovAthI ane tyAga karavA ceAgya hovAthI mekSAvasthAmAM duHkhanA kAraNe rUpa dhanArA anukula bhAgo, ane pratyakSa du;kha maya kalezanA sathA abhAva hAya che. meAkSanA abhilASI, sajJAnanA jIjJAsue sukha ane du:kha manene du:khamaya, aMdhanamaya jANI cheDavA icche che, paraMtu bhavarSAbhanadI jIvAne asAra-atyaMta du:khamaya sa`sAramAM bahArathI dekhAtA punyazAlI leAkeAnA bhega vabhavAne joI tevA bhAganA ardhAM pratye atya Mta abhilASA hovAthI, saMsArane sukha rUpa mAnatA hovAthI, For Private And Personal Use Only
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra44 saMsAranI ja bahu mAnatA pUrvaka abhilASA kare che, tethI ja nyAM zarIra, mana, Idriya ane tenA bheganA sAdhano nathI, eTale bAhya bhoganI vastuo nathI, tevI mukti ke je nitya Atmika satya sukhamaya hovA chatAM, keTalAka bhavAbhinaMdI che tene zreSa kare che temAM teonuM ajJAna-mithyAtvaja kAraNa che, athavA temane mokSanuM sAcuM svarUpa samajAyuM nathI. teja kAraNa che. nahi te svabhAvathI je suMdara vastu hoya, tema chatAM paNa temAM tevA prakAranuM jJAna hoya te vidvAnane temAM jarA paNa dveSa ja thAya. 136 have kahe che ke evI muktimAM dveSa keIne paNa tha na joIe, ema te sarvathA nathI. bhayane te dveSa na thAya paNa abhavyane, bhavAbhinaMdIne, durbhAgyane zreSane saMbhava che, te jaNAve che - zrUyante caitadAlApA, loke tAvadazobhanAH / zAstreSvapi hi mUDhAnA-mazrotavyAH sadA satAm // 137 // artha -kamAM tathA laukika zAstromAM paNamUha lekonA evA AlApa sAMbhaLyA che ke saMta purUSane te vacana kAne sAMbhaLavA paNa naja game. 137 vivecana -amAe mUDha lekanA mukhamAMthI nIkaLatA evA prakAranA lavArA, eTale ayogya vacane athavA vyavahAramAM sabhya gaNAtA lekenA mukhamAM na zobhe tevA vacananA pralApa karatA sAMbhaLyA che, ke te vacane satya, pAramArthika mukitanI siddhi karanArA heya, te vacanene atyaMta dveSa For Private And Personal Use Only
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 145 ke karanArA eTale tiraskAra pUrvaka khaMDana karanArA hoya che, te cane AtmAnu hita karanAra na hAvAthI saMta purUSane jarA paNu kAne sAMbhaLavA yagya nathI, tee evu kahe che ke" jara tattha natthi sImaMtiNIo maNaharapiyaMguvannAo / tAre siddhantiya! bandhaNaM khu mokkho na so mokakho // 1 // ( yadi tatra nAsti simantanIkA manohara- priyaMguvarNI / tasmAt re siddhAntika !, bandhanaM mokSo na sa mokSaH" // 1 // ) .. tyAM suMdara priyaMgu varNane dharanArI sIma'tinI ( srIe ) nA viSayabhegA maLatA na heAvAthI, te sarva karmAMnA abhAva rUpa mekSa che te tAtvika rIte meAkSa nathI, paNa eka jaina siddhAnte mAnele te meAkSa vAstavika dhanavALu kedakhAnu ja che, ema te viSayabhAgamAM atyaMta gRdhra thayelA, gIdha jevI prakRtivALA mUkha paDitA mAne che. te viSayA paDitAe racelA zAstro smRti purANAdi rUpe laukikamAM prasiddha che, temAM paNa evA vAkaye nAMdhI nAkhyA che ke je paramAtmAnA svarUpanA dhyAnamAM nitya rahenArA ceAgIdro, mahiSa Ane kAne sAMbhaLavA jarA paNa gamatA nathI. kAraNake bAlya viSayamAM atyaMta AsaktivAlA haiAvAthI, temaja yathArtha tatvanA mAdha na heAvAthI, mUDhapaNAthI bIcArA sa'sAramAMja rAcI mAcI rahelA hoya che. 137 te vAtane dekhADatAM kahe che: T varaM vRndAvane ramye kroSTutvamAbhivAnchitam / na sveyAviSayo mokSa, tAvivi gautama ! // 2385 For Private And Personal Use Only
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha:-suMdara evA vRndAvanamAM ziyALane avatAra levAnI IcchA karavI te sArI che, paNa jyAM kaI prakAranA viSayenuM sAdhana nathI, te mokSa he gautama ! kadApi IcachavA gya nathI. (ema anya matamAM jaNAvyuM che.) 138 vivecana -yamunA nadInA taTa upara mathurA pAse rahelA vRndAvanamAM kadApi ziyALapaNe janma thAya te vakhANavA yogya che. kAraNake suMdara rUpavAlI yuvAna vAlaNI strIonA mukhane jovA maLe che, temanI ajoDa prakAranI kelI, saMgIta sAMbhaLavA maLe che, tethI tyAM je janma malate hoya te bhale ziyAtapaNe male temAM harakata nathI. paNa jyAM kaI paNa prakAranA viSayo , saMgIta, vastra, bhUSaNa, nATaka, nRtya, sInemA evuM manane ullAsa karanArUM kAMI jevAnuM ke sAMbhaLavAnuM maLatuM nathI, Ikine viSaya paNa jyAM nathI, sarvathA kaI paNa viSayanI kriyA paNa nathI, halana calana paNa jyAM nathI, tevA prakAranA mokSa meLavavAnI IcchA che gautama tuM na karata. kAraNa ke e te eka prakAranuM kedakhAnuM ja che. ema gAlava nAmanA RSi pitAnA gautama nAmanA ziSyane uddezIne jaNAve che. 138 mahAmohAmibhUtAnA-mevaM veSo'tra jAyate / akalyANavatAM puMsAM, tathA saMsAravardhanaH / / 139 // artha:--mahAna mehathI gherAyelA akalyANamaya jIva navAlA purUSe A pramANe mokSa saMbaMdhi taLe upara je For Private And Personal Use Only
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vAsariyA cheSa dhare che, tethI te temane sarvadA saMsAranI vRddhinuM kAraNa thAya che. 139 vivecana -makSa tathA tenA sAdhana rUpaga adhyAtma Adi kriyA rUpa jJAna darzana, cAritra upara, tathA tene upadeza ApanArA gIMdra purUSe upara jeone prakRNa zreSa-tiraskAra thAya che, tethI te mahAna bhayaMkara meha eTale mithyAtva, avirati, kaSAya, azubha ga rUpa pApakarmathI haNAyA hevAthI, temanI mati atyaMta muMjhAI gaI hevAthI, viSayavAsanA ane mithyAtva mohanIya karmanA vipAkenA udayane anubhavI rahyA che, tethI tevA pApanA udayavALA jIvAtmAene mekSa upara, tathA tenA sAdhanabhUta ga, adhyAtmakriyA, anuSThAne upara tiraskAramaya dveSa thAya che ane akalyANamaya azubha pravRttimAM gamana karanArA eTale tevI pravRttimAM sanmukha thayelA che. atyaMta azubha karmanA udayavALA hevAthI akalyANanI sanmukha thayelA che evI azubha bhAvanAnA yoge anaMta janma maraNa rUpa bhayaMkara saMsArane vadhAre karanArA thAya che. 139 A kAraNathI eTale azubha adhyavasAyathI viparIta je zubha zraddhA, jJAna, cAritramaya anuSThAne tenA vaDeja uttama guNa thAya che, te jaNAve che - nAsti yeSAmayaM tatra, te'pi dhanyAH prakIrtitAH / mavarInautyAgAta, tathA havAmAna 40 artha:-je bhavyAtmAone te mekSAdika tatva pratye For Private And Personal Use Only
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 248 dveSa nathI teone dhanya purUSa kahelA che. tethIja bhavanA bIja rUpa mehano tyAga karavAvAlA teo kalyANanA bhAgI avazya bane che. ema zAstrakAre jaNAve che. 140 - vivecana-je AtmAo lAMbA kALa sudhI saMsAramAM rahevAvAlA nathI hotA paNa jemane ardhapudagala parAvartanathI ocho saMsAra bAkI hoya athavA be traNa vA saMkhyAtA bhavamAM mekSa meLavanArA hoya tevA bhavyane mekSa eTale nirvANa upara cheSa ke tiraskAra ke abhAva nathI hatuM, paraMtu teone te mokSane upadeza sAMbhaLatAM, tenuM svarUpa samajatA te mekSa tathA tenI gAdi kriyA anuSThAna upara atyaMta rAga thAya che. tevA bhavyAtmAe dharma rUpa dhanane prApta karanArA jANavA, temaja bhava-saMsArane vadhavAmAM bIja samAna mohanI gAMThane bhedanArA yathApravRttikaraNa pachI thayelA apUrva karaNa vaDe bIjane nAza karAtuM hovAthI, jemaNe apUrvakaraNa rUpa Ama pariNAma vaDe potAnI saMsAra vadhAravAnI cagyatAne -svabhAvano vinAza karyo che. te kAraNathI chellA vA ardhapudagala parAvartananI aMdara eka, be vA trazu ke saMkhyAtA asaMkhyAtA bhava karI thoDA vakhatamAM mekSanI sAdhanA karavAnI hoya, tevA parimita saMsArI bhavyAtmAo ke je tIrthakara, gaNadhara, cakravatI vigere padanI prApti vaDe vakhANavA yegya punyazAlI hoya che, teonA AtmAne dhanyavAda ApavA yogya che. kAraNake tevA labdha purUSe jJAna, darzana, cAritra maya veganI ArAdhanA vaDe karmamalanA nAza rUpa mekSaphaLanA sukhanA bhoktA thAya che. 140 For Private And Personal Use Only
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 249 temaja bIjI paNa kahevAya che:-~~ sajjJAnAdiva yo mukte - rupAyaH samudAhRtaH / manAyaiva tatrApi, na ceSTaSAM pravartate // 141 // setumAM artha-sad jJAna, darzana, cAritra eja muktinA upAya che, ema tIrthaMkaroe kaheluM che. temAM pravRtti karanArA bhavyAtmAenI AtmaguNunA nAza mATe pravRtti-ceSTA thatI nathI. 141 vivecana:-sata jJAnAdi eTale samyag jJAna, dana, cAritra rUpa yoga, mukti eTale mekSa prApta karavAnA sAcA parama mATe upAya che. ema tIrthaMkara, gaNudhara, AcArya, upAdhyAya, sAdhu vagere pUjya purUSAe upadezela che. te AtmaguNAne vikAsa karavA, teonI pravRttimAM rahelA chatAM, anaMta kAlIna paraMparAe lAgelA ka`malanA AvaraNAnA nAza karavA samyag jJAna darzana, cAritranI kSayApazcama bhAve je ArAdhanA thAya che, te ja kSAyika bhAvanA jJAna, darzIna, cAritrane pragaTa karavAnuM upAdAna kAraNa thAya che. te kAraNe te yApathama bhAvanA samyag AtmaguNA kapi AtmAne bhava bhramaNunA kAraNa nathI thatA. paNa guNeAnI ArAdhanA mATe ja thAya che. tevA kSayApama bhAvavAlA bhavyAtmA sadA mAkSanI ArAdhanA mATe ja udyamavALA thAya che. eTale tevA bhavyAtmAe kadApi paNa mukti upara dveSa karatA nathI. temanI cAritramAM anuSThAna rUpa ceSTA eTale mana, vacana ane kAyAnI pravRttie mukti upara atyaMta prItikAraka thAya For Private And Personal Use Only
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra50 che. paNa je AtmAne mukti upara zreSapaNuM che, ema pUrve batAvyuM che te dveSa AtmAnA guNone nAza karavAmAM ja pravarte che. ema samajavuM. 141 have karmamalane nAza kare teja mukti mATe upAya che. te vAta jaNAve che - svArAdhanAghathatasya, phalamuktamanuttaram / malanAyAstvanau~'pi, mahAneva tathaiva hi // 142 // artha --jevI rIte jJAna darzana cAritranI ArAdhanAnuM sarvotkRSTa kala mekSa kaheluM che. tema karma mela maheTe anartha karanAra che ema jANavuM. 142 vivecana -sva eTale pitAnA Atma guNenI vidhi yukta ArAdhanAthI jema muktinA kAraNa eTale upAdAna kAraNa rUpa upAyathI kSAyika bhAva rU5 jJAnAdine lAbha thAya che. tethI mukti rUpa phala prApta thAya che. te kAraNe mukti rUpa phala sarvathI atyaMta uttama che. te eTalA ja mATe ke jagatamAM sarva phala ke je pugalika che te kSaNika-nAzavaMta che. paraMtu samyagU jJAna darzana cAritra rUpa yoganI ArAdhanAnuM sarvathI sarvottama mokSa rUpa phala zAzvatuM che. tenuM kAraNa je jJAnAdi che te karma rUpa malane nAza karanAra che. mala che te jIvane mahA anartha karanAra che. eTale AtmAnI sa6 jJAna, darzana, cAritra, vIrya, temaja tapa zaktine dAbI denAra che. te malanA ge jIvAtmA naraka tiryaMca, manuSya ane deva rUpa cAra gatimAM bhramaNa kare che. paraMtu te mane For Private And Personal Use Only
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rApara nAza karI sada jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanA vaDe uttarottara Atama dravyanI zuddhatA karate parama zuddha thayela AtmA muktine prApta karI akhaMDAnaMda sukharUpa saccidAnaMdane nitya anubhava kare che. 142 e melanA svarUpane jaNAvatAM kahe che keuttuNgaarohnnaatpaato, viSAnAttRptireva ca / anarthAya yathAtyantaM, malanApi tathekSyatAm / / 143 / / atha:-ati uMcA rehaNAcalanA zikhara uparathI paDavuM, viSa yukta anna khAIne saMtoSa dhara. te jema anartha mATe ja thAya che tema mala paNa anartha mATe ja thAya che ema samajavuM. 143 vivecana -ati uMcA rehaNAcalanA zikhara upara caDhIne nIce atyaMta uMDA khADAmAM paDavAnI pravRtti potAnA jIvananA atyaMta du:kha pUrvaka nAzanA hetu rUpa bane che. temaja viSathI mizra karelA annanuM bhajana karIne bhUkhane nAza karavA mATe je pravRtti thAya te paNa atyaMta pIDAthI cukta kumaraNa mATe ja thAya che. te ja pramANe jIvahiMsA, asatya, cerI, vyabhicAra, parigraha, abhakSya bhakSaNa, rAtri bhajana, khATA lekha, kheTA tAla, thApaNa oLavavI vigere aDhAra pApa sthAnaka sevavA, pApane upadeza Ape, kudeva, kugurU, kudharma. mithyAtva, avirati, kaSAya, azubha mana vacana kAyAnI pravRtti vigere Atamane akalyANamaya anarthane karanArI thAya che. eTale naraka, tiryaMca vigere For Private And Personal Use Only
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kharAba niomAM ghaNu vakhata sudhI janma maraNa karAvanArI thAya che. te ja malane anAdi svabhAva ja che. ane je samyagU jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya e muktinA sadda upAya che. te he paMDita purUSa! tame avazya aMtaHkaraNamAM utAre. 143 ata eva ca shstraagni-vyaalgrNhsnimH| AthatudoDavA, zaa so madAmira 44 artha -jema zastra, agni ane vyAlamAM bIjAne dukha ApavAne duSTa Agrahamaya svabhAva che. tevI ja rIte zrAmayane duha eTale cAritranI virAdhanA mahAtmA purU e zAstramAM asuMdara eTale azubha pariNAmavALI kahI che. 144 vivecanaH--je kAraNe muktinA upAdAna kAraNa rUpa samyaga jJAna, darzana, cAritra rUpa ga che, tene malIna karanArA mala che. te mala malIna AtmAne durgatimAM laI javAmAM hetu rUpa bane che. jemake charI, cAku, haLa, muzala, taravAra, bhAle, te rUpa je zo-hathiAre tene paramArtha nahi samajanArane dAha ane nAzanuM kAraNa thAya che. temaja bIjuM vyAla eTale duSTa sarpa tathA madonmatta hAthI, vyAgha -siMha vigere duSTa svabhAvanA prANIo du:khe karIne grahaNa karAya che, athavA vaza na thAya te jIvone nAza karavAne samartha thAya che. tevI rIte zramaNyanI sAtheno durAgraha paNa anarthakArI che. zramaNa eTale sAdhu, tene bhAva te zrAmaya For Private And Personal Use Only
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 213 kahevAya che. temAM jo mithyAtva eTale ajJAnamaya, kaSAya cukta, svati kalpanA yukta siddhAMtane Agraha rAkhavA, eTale asatya rUpa samyaktvane aAgraha rAkhavA. arthAt tapa kare, AtApanA sahe paNa vItarAga devanI AjJA na pAle, temanA vacana pratye zraddhA na rAkhe, temaja peAtAnI pUjA, mahimA thAya tevA dekhAva kare, ane mana vacana kAyAnI azuddhatA pUrvaka kriyA karAya, tethI tenuM pariNAma paNa asuMdara, bhayaMkara ja Ave. eTale asad dhyAna pUrNAMka karelI kriyA kAyakalezanuM kAraNa thAya che. zAstramAM ceganuM svarUpa jaNAvanArA yogI dro evA pUjya pUrvAcAya, upAdhyAya, munivarA A pramANe jaNAve che: bAda ceva 3 maulA, ALA AhiA zibieALa | saMsAradukkhaphalayA, taha caiva virAhiyA navaraM // 1 // ' >> jema jinavara paramAtmAnI AjJAnA ArAdhakane te AradhanA mekSanA lanA hetu paNA mATe thAya che. temaja jinavara vItarAga paramAtmAnI AjJAnA virAdhakAne te virAdhanA saMsAranA du:khanuM kAraNu ja thAya che. ema nizce jAvuM. te paNa hajI eka zakA thAya che ke prabhunI AjJAthI virUddha vana karatA akAma nirjarAthI devatva AdinA lAla te thAya che, ane tyAMthI vanaspati Adi tiryaMc cAnimAM gamana thAya che. mATe paramAtmAnI AjJA pUrvakanuM zrAmaNya pa25rAe mekSanu hatupaNuM prApta kare che. 144 ahi AM eka zakA thAya che ke durAgrahI zramaNupaNuM For Private And Personal Use Only
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paranArane surakane lAbha thAya che, chatAM paNa te durAgrahIne durgatinuM kAraNa kema jaNAya che? tene uttara jaNAve che - greveyakAptirapyevaM, nAtaH zlAdhyA suniititH| yathA'nyAyAjitA sampad, vipAkavirasatvataH // 145 / / artha--aMtaHkaraNanI zuddhi vinAnuM zrAvaNyapaNuM jo ke naveyakanI prApti karAve che to paNa nyAyathI vakhANavA yogya nathI, jemake anyAyathI kadApi dhana male te paNa pariNAme te atyaMta duHkhanuM ja kAraNa thAya che. 145 vivecana -ArI rIte-mAkhInI pAMkhane paNa ijA na thAya, tevI rIte jIvanI yatanA-dayA pAle, emaja bahArathI zuddha sAmAcArIvAlA hoya tema chatAM AtmAnI samyaktva yukta zuddhatA na hoya tevA sAdhuonI bIjA purUSa vaDe sevA karAya, ane pUjya tarIke manAya, temaja cakavatti, vAsudeva, baLadeva, mAMDalika vigere rAjA mahArAjA zeTha vigerethI pUjAya, chatAM paNa manathI tevI dhana saMpadAnI IcchA karatA, AtmatattvanI zraddhA vinA tevA prakAranA dayA dAna, ziyaLa, tapa karatA rahevAthI temaja pUrva prApta karela zraddhAne tyAga karelA prANIo prAya: navama greveyaka Adi devatva, cakravartitva, vAsudevatva, prativAsudevatva, mAMDalIkatva, rAjyatva ne zreSThitvane paNa meLave che. tema sAmAnya devatva paNa pAme che. paraMtu zuddha aMta:karaNanI zradhdhAne abhAva hovAthI temanuM pramaNapaNuM durthahIta-kheTA kadAgraha yukata ane satya zradhdhA vinAnuM hovAthI vakhANavA For Private And Personal Use Only
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 55 gya nathI. ema sunitijJa-sArA nyAyavata purUSa jaNAve che. eTale sArI nItine jANanAra evA satya pAramArthika vastunA vicAra karanArA te azradhdhAvata cAritramAM satyasArA lAla dekhI zakatA nathI. ahiM A dRSTAMta Ape che:-- jemake-anyAyathI meLavelA eTale cerI, jugAra. jIvahiMsA, vyabhicAra, thApaNamAsa vizvAsathI ApaNane rAkhavA mATe ApelI vastune ALavavI-pAchI mAlIkane na ApavI, svAmI droha, vizvAsaghAta vigere anyAyathI hAtha karelI dhana, mAlamIlkata vigere saMpadA kadApi vakhANuvA ceogya nathI. viSa mizrita anna jema du:khanu kAraNa thAya che, tema anyAyathI meLaveluM dhana raudradhyAnanA mege naraka tiya ca gatinI prApti thAya tevA cIkaNA karmonA aMdha paNu pADe che ane tevA azubha karmonA udayakAle kaDave vipAka bhega - vatA jIvane atyaMta du:kha thAya che. tethI jema anyAyathI prApta karelI lakSmI vidvAnone prazasavA cegya nathI, tevI ja rIte abhavya, durbhAvya, bhavAbhinI ke je saMsAranA viSaya bhAga, yaza, kIrtti, sattA, dhanAdhyakSa vigerenI lAlasAthI japa, tapa, pUjA-dAna, vrata, AtApanAdika kaSTone sahana kare che. paraMtu meAkSanI azraddhA hovAthI pApAnubaMdho punya vaDe nava caiveyaka Adi sthAna ke devatvane pAme che, te paNa mAkSanI prAptinuM je upAdAnakAraNa eTale khIja bhUta samyag darzana temane prApta thatu na hovAthI kApa nava grevecaka AdinA bhAga sukhane anubhava karIne ahiM utpanna karelA je azubha bhAvanA du:khajanaka vipAkAne bhegavavA mATe mahA ja For Private And Personal Use Only
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 256 mithyAtva AdinA vege tiryaca eni ke vanaspati jAti vigeremAM utpanna thAya che, temaja naraka ceniomAM paNa gamana kare che. te kAraNe satya vivekane abhAva hovAthI bhayaMkara pApamAM niraMtara pravRtti karatA hovAthI, naraka, nida, vanaspati pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAyukAya tathA beMdriya, triviya, cauriMdriya, paMcaeNpriya tiryaMca vigeremAM upaje che ane ghaNuM kAla sudhI avyavahAra jevA saMsAranI eniomAM janma maraNa kare che. tenuM kharUM kAraNa je hoya te te eka mAtra mithyAtva Adi mahA mahArAjane ja nitya udaya rUpa vipAkamaya lega varte che. 14pa upara jaNAvyA te kAraNe samagU darzanane abhAva hovAthI je ke jIvana paryata akhaMDa dravya sAdhupaNuM pAlana karavA chatAM samyaktva vamanArA munie nava raiveyaka Adi deva lekanI nimAM pAMgalika sAMsArika sukha bhegavatA chatAM mukita upara arUci hovAthI chevaTe saMsAra bhramaNa rUpa kula teone maLe che. temAM paNa eka vizeSatA e che ke mekSa upara jemane Sa na hoya evuM je najIka bhAvIpaNuM eja mokSanI prAptine najIka lAvavAne hetu che. tene batAvatAM jaNAve che - anenApi prakAreNa, dveSAbhAvo'tra trvtH| hivastu yattadete'pi, tathA klyaannmaaginH||146|| artha: A kAraNathI paNa mukti pratye dveSane je abhAva, teja mokSa mArganI prApti mATe tAvika hetu che. For Private And Personal Use Only
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra5s ema AtmA pratye jyAre jIvAtmAne hita budhi pragaTe che. tyAre lyANane pAmanAre thAya che. 146 vivecanaH-pUrve jaNAvyuM tema dravyathI sAdhupaNuM laIne bAhya bhAve samiti, guptine pALe, tALIza doSavinAnI gocarI le, tapa kare, AtApanA paNa le, tenA punyathI devatva, cakitva ke vadhAremAM vadhAre punyanA be nava greveyaka sudhI jAya. ahiM paNa bAhyA cAritranA balathI lemAM pUjA satkAra paNa pAme, dezanAmAM lekane rAgI banAvavAnI zakti rUpa labdhi paNa Ave, te paNa mukti upara arUci kAyama rahe te bhava bhramaNaja thAya che te kAraNe paramAtmAnI jJAna, darzana, cAritranI apUrva zakti rUpa labdhi sAMbhaLIne temanA pratye pUjAbhakti karavAnI IcchA thAya, temanA upadezelA zAstrone sAMbhaLavAnI IrachA thAya, temanAM vacana pramANe ApaNuM jIvana sudhAravAnI tIvra vAMchA thAya, te muktine upAya che. eTaluM ja nahi paNa bIjI rIte kaI paNa zubha pravRAra na karatA hoya, chatAM paNa makSa eja jIvane parama dhyeya che, evI zraddhA mAtra hoya, athavA mekSa pratye dveSa mAtrane ja je abhAva hoya, te paNa dravyathI sAdhupaNuM paraMparAe tAtvika hitanuM kAraNe thAya che. paraMtu samyaktva vinAnuM ekalI bAhA kriyA rUpa dravya sAdhupaNuM ja kalyANanuM kAraNa nathI thatuM. te kAraNathI karmanA deSathI uMca keTinuM sAdhupaNuM kadApi na prApta thayeluM hoya, tevA dravyazrAmaya-dravyathI bAhyA sAdhutAvAlA jIvAtmAo mokSapada eTale nirvANamaya muktinI ananya zraddhAvAlA ke mukti 17 For Private And Personal Use Only
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 258 pratye dveSabhAva vinAnA je AtmA hoya, teja paraMparAe pUrNa satya zraddhAnaMta cAritravaMta banIne bhaviSyamAM sarvotkRSTa kalyANa eTale tAtvika sukhane pAmanArA thAya che, ane navavaiveyaka ane anuttara devane paNa prApta kare che, ane mekSanA hetubhUta samyagU darzana, jJAna ne cAritra paNa pAme che. tethI teja jIva mekSamArgane pAmavAmAM upayogI adhyAtmayegane pAme che. 146 te pUrva sevAdikanI vAta karI che, tene adhikAra jaNAvatAM kahe che ke - yeSAmevaM na muktyAdau, dveSo gurvAdipUjanam / ta eva cAru kurvanti, nAnye tadgurudoSataH // 147 // artha -je lokone mukti AdimAM dveSa na hoya ane deva gurU dharmanI pUjAbhaktinI ArAdhanA heya, teja leko pitAnuM sArU kalyANamaya kArya kare che, paNa tethI anya meTA deSavAlA kalyANa mArgane pAmI zakatA nathI. 147 vivecana -je bhavyAtmAo che, teo jyAre chellA pula parAvartanamAM AvI gayA hoya, te karatAM vadhAre bhamavAnuM kAraNa na raheluM hoya, temaja mukti tathA tenA kAraNa rUpa samyagU darzana jJAna cAritra rUpa je yoga mekSanI prAptino mArga che, tenI upara IrSyA na karanArA hoya, temaja te mArgamAM pravRtti karanArA arihaMta paramAtmA, gaNadhara, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA, samyagU darzanathI yukta, bhadrapariNAmavAlA manuSya Adi pratye dveSa For Private And Personal Use Only
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra59 arthAta matsara je na hoya, arthAt tevA AtmAnA guNa ane guNavaMta purUSe upara dveSa ke tiraskAra na hoya, temaja deva gurUnI sevA bhakti hoya, dhamanI yathAzakti ArAdhanA hiya, te ja pUrva sevA cega kahevAya che. evAM deva gurU tathA sAdharmikanI bhakti vigere kiyA rUpa pUrva sevA nAmane vega jANa. teomAM mukti pratye je aDhaSa eTale rAga-prema hoya tevA guNa yukta manuSya mekSa mATe yathAyegya gaNAya che. ane apramAdI bhAve jJAna, darzana, cAritragamAM vidhi pUrvaka pravRtti kare che. paNa tethI anya eTale mukti pratye jemane anAdara che, te AtmA bAhAthI game teTalI kriyA kare te paNa mukitamAM anAdara rUpa Sa hevAthI, bhayaMkara doSa yukta hovAnA kAraNe saMsAramAM bhramaNa karanAre thAya che. 147. e vAtane pragaTa karatAM jaNAve che - sacceSTitamapi stokaM, gurudoSavato na tat / bhautahanturyathA'nyatra, pAdasparzaniSedhanam // 148 // atha:-meTA doSavaMte kadApi DuM sAruM kAma karatA hoya, te paNa bhauta nAmanA gurUnI hiMsA karavA taiyAra thayelA kadApi gurUnA pagane sparza na kare, tenI peThe nakAmuM che. 148 vivecana -jIvadayA vA dAna ke mAMsa madirAnA tyAga karavA rU 5 keI vrata le, bAhmathI pUjA kare, zrAvaka zrAvikAonI bhakti kare, ujamaNu kare, sabhya janane vakhANavA yogya For Private And Personal Use Only
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAryo kare. tapa, japa vigere sadu dharmanI theDI vA ghaNI ceSTA kare te paNa mithyAtva, avirati, kaSAya tathA azubha. mana vacana kAyAnA roganI azubha pravRtti cAlatI hovAthI, ajJAna mehamAM buDelA ne bAhA dharmanA kAraNathI anaMta guNa vadhAre pApa rUpa aparAdha hovAthI avazya bhaviSyamAM duHkha-durgatine bhaktA thavAnuM ja che. tethI tenI cheDI sArI kriyA vakhANane pAtra nathI. ahiM eka daSTAMta kahetAM jaNAve che ke-jene pUjya gurU mAnIne sevA karavA cogya gaNyA che, tevA bhautika gurUne haNavA mATe bhIla rAjA taiyAra thaIne ghAtakone jaNAve che ke gurU pUjya hovAthI temanA pagane sparza na karaze tathA te pAdane haNaze nahi, te pAda pUjavA gya che. tethI haNavAnI buddhithI sparza karatAM mahA pApa lAge che. tenI kathA A pramANe che:- keI eka aTavImAM aneka bhalee eka nagara vasAvyuM che. temAM ekane mukhya gaNI rAjAnuM sthAna ApyuM che. tyAM aneka bhIle jatA AvatA tene luMTavAnA, tathA dArU, mAMsa, vyabhicAra vigere prakAranA apakRtye karatA hatA. evAmAM tyAM tapasyA karanAra phaLa, phula, kaMda upara jIvana calAvanArA tApasane samAgama thaye. temane upadeza sAMbhaLI bhajanamAM temanI sAthe bhAga levA lAgyA. tApane mahaMta upadezamAM devatA devI vigerenI pUjA, yajJa karavA, gurU brAhmaNane dAna devuM, vigere upadeza Apate hatuM. tethI bhInA rAjA sarva bhIla sAthe temanA bhakta banyA, ane sarva tApasanI miSTAnnathI bhakti karavA lAgyA. For Private And Personal Use Only
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 261 te tApasanA mahaMtane mAthe je mugaTa have temAM mayUranA pIMchA hovAthI bhInA rAjAne te mugaTa paheravAnI IcchA thaI, paNa jyAM AvA zikArI lekene vAsa hoya tyAM mayUre kyAMthI Ave? tethI mayUrenA abhAve joIe teTalAM pIMchA na malavAthI tApasanA mahaMta pAse mAgaNI karI. paNa mahaMte teonI mugaTa ApavAnI vAta na svIkArI, eTale bhInA rAjAe teone mArIne paNa pIMchA levA bhIlAne AjJA pharamAvI. paNa eTaluM yAda rAkhavAnI samajaNa pADI ke, te ApaNuM gurUo che, tethI temanA pagane aDakavuM nahi kAraNa ke pUnA pagane aDavAthI mahA pApa lAge che evuM kaheluM che. mATe temanA pagane aDakyA sivAya temane mArIne pIMchAM lAvavAM. bhIloe paNa rAjAnA kahyA pramANe gurUnA pagane sparyA sivAya temane mArIne mera pIMchAM laI lIdhAM. kathAne sAra e che ke gurUnA pagane sparza nahi karavA rUpa je guNa che, te guNa sAcavyA chatAM gurUne mAravA rUpa mATe doSa hovAthI cheDA guNanI kAMI kiMmata nathI. 148 eja vAta jaNAve che - gurvAdipUjanAnneha, tathA guNa udaahRtH| muktyadveSAdhathAtyantaM, mahApAyanivRttitaH // 149 // arthaahIM buddhizALIeAe pUrva sevAmAM gurU vagerenA pUjanathI teTale guNa kahyo nathI eTale mahA anarthabhUta saMsAra vyApAranI nivRtti rUpa muktinA ane jamAM kahyo che. 189 For Private And Personal Use Only
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 232 vivecana:--mukitanA dveSIne gurUnA pUjanathI guNu. karatAM doSa vadhAre lAge che te hakIkata AgaLanI gAthAmAM deSTAMta dvArAe samajAvI che. tene pUrva sevAmAM samajAvatAM kahe che ke-moTA aparAdha rUpa muktinA dveSamAM gurU Adi kanA pUjana rUpa pu` sevA guNane khadale doSane mATe vadhAre thAya che. kAraNa ke buddhizALI pUrvAcAryoe kahyuM che ke muktinA dveSa e saMsAra uparane yAga jaNAve che. sasAra e mATe apAya eTale anartha che. te saMsAranA jene rAga hAya tene gurU AdinI sevA bhakti jo ke thADA lAbha Ape chatAM paNa saMsAranA rAga te tene saMsAramAM ja rAkhe che. tethI tenA du:khanA nAza thatA nathI. kahevAnA sAra e che ke muktinA adveSa pUrvaka karelI gurU AphrikanA pUjana rUpa pUrva sevA ja jIvane moTA lAbhane mATe thAya che. kAraNa ke te sevAmAM muktinA adveSa hAvAthI mahA anartha bhUta sa'sAranI nivRtti rahelI che. 149 bhavAmiSvaMgabhAvena, tathA'nAbhogayogataH / sAdhvanuSThAnamevAhu-naitAn bhedAn vipazcitaH // 150 // a:--vidvAnA bhavAbhidhvaMga eTalesa'sAranI Asakti hAvAthI temaja anAbhAganA yAgathI karAtAM ! traNa bhedavALA anuSThAnAne sadanuSThAna kahetAM ja nathI 150 vivecana:--acarama puddagala parAvartanamAM rahelA te jIvAnAM AgaLa kahevAtA viSAdi bhedavALA anuSThAna vizedhAne vidvAna mANase saddanuSThAna kahetAM ja nathI. kAraNa ke For Private And Personal Use Only
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 263 temanAM anuSThAne bhAvAbhivaMga bhAvathI karAya che, eTale e ja je anuSThAna kare che temAM teone Azaya kIti temaja ezvaryAdi meLavavAne hevAthI te temanA saMsAranI vRddhimAM kAraNabhUta thAya che. mukti pratye dveSa hevAthI te anuSThAne temane karmanI nirjarA mATe thatA nathI. Aja kAraNathI temanA anuSThAne anAga vegavALAM kahyAM che. mananA upaga pUrvaka karAya te Abhega kahevAya. paraMtu jemane manane abhAva che tevA saMmUIima jInI pravRtti anAbhoga legavALI gaNAya che. ane tevI anAjoga pravRttithI kama nija ghaNI ja ochI thAya che. mATe muktinA adveSapUrvaka Abhaga ega pUrvaka karAtAM anuSThAne ja guNavALAM jANavAM. 150 A ja arthanI bhAvanA karatAM jaNAve che - ihAmutra phalApekSA, bhavAmiSvaGga ucyate / tathA'nadhyavasAyastu, syAdanAbhoga ityapi // 151 // artha-ahIM temaja parakamAM phalanI apekSAne bhavAbhivaMga kahevAya che. tathA je anadhyavasAya tene ja anAga kahevAya che. 151 vivecana:-A lekamAM mArI A dharma kiyAthI mane kIrti maLe athavA dhana dhAnyAdi ezvaryanI prApti thAo. temaja amutra eTale paralekamAM mane devatAnI addhi vagere maLe evA prakAranI IrachA pUrvaka karAtAM anuSThAnene bhavAbhivaMga kahevAya che. eTale AvA prakAranI IcchA For Private And Personal Use Only
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 164 vALA anuSThAnA te jIvanI bhavamAM Asakti athavA rAga jaNAve che. tethI te jIvanI gurU pUjAdi je pUrva sevA te tenA bhavane vadhAranArI ja thAya che. tethI vidvAna janAe tene bhavAbhidhvaMga evuM nAma Apyu che. vaLI te karAtI kriyAmAM ucita adhyavasAyanA je abhAva tene anAlega kahevAya che. samU`ima jIvAne mana hetu nathI tethI temanI kriyAne anAbhAga kriyA kahelI che, tevI rIte A sajJI jIvane mana che chatAM temAM ucita adhyavasAya nahi hAvAthI buddhimAna purUSoe manavALA havA chatAM paNa te jIvAnI kriyAne anAbhAga kriyA kahI che. athavA tene anAloga dravyAnu ThAna kahevAya che A kAraNathI AvA anuSThAna paMDita janAne vakhANavA lAyaka nathI, 151 AvA viSa garala anuSThAnathI zuM lAbha thAya ? etadyuktamanuSThAna- manyAvarteSu tad dhruvam / rame tranyA jJeya, sahanApamatvataH pA atha :--pUrva zlokamAM jevA anuSThAnA jaNAvyA che tevA chellA pudagala parAvartanamAM nathI hotA, paNa te pahe lAMnA anya puddagala parAvartanamAM tevA avazya hoya ja che. chellA puddagala parAvartanamAM te upara jaNAvyA tevA viSAdi anuSThAnonA prAya: abhAva hoya che. kAraNa ke te vakhate svAbhAvika rIte ka` melanu alpapaNuM hoya che. 152 vivecana:-e pramANe bhavAbhidhvaMga tathA anAbhega rUpa Atma svabhAve che. temAM thatA anuSThAnAmAM bhAbhi For Private And Personal Use Only
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 265 Uga eTale sa'sAramAM devatva, kritva, vAsudeva, rAjyatva, mahuddhitva vigere viSaya bhAganI lAlasAne puSTi ApatI bhAvanAne manamAM rAkhIne, devapUjA, gurUbhakti, sAdharmika vAtsalya, vrata, paccakkhANu, tapa, japa vigere karAya che, te paNa pudgala bhAganI atyaMta tIvra icchAvAlA hovAthI acaramAva eTale chellA sivAyanA aneka pudgala parAva tanamAM rahenArA bhavAbhiUga eTale saMsAramAM lAMkhA kAla kAyama rahevAnA AgrahanI bhAvanAvAlA jANavA. mekSa upara tathA tenA anuSThAnA upara aMtarathI arUcimaya, tiraskAra rUpa dveSavAlA avazya rahe che. paraMtu chelrA pudgala parAvanamAM karma baMdhananI je ceAgyatA che temAM pheraphAra thAya che ane pAramArthika bhAvanI yogyatA pragaTe che. tethI zAstramAM je svarUpa meAkSanu kahyu che temAM jeone pUrve kahelA svarUpathI khIjI rIte anya prakAre viSa garala a dhyavasAya bhAva vinA temaja arUci ke dveSa vinA prema zraddhAthI yukta meAkSamAM zraddhA thAya che tethI, devapUjA, gurU bhakti, dAna vigere dharmAMnA anuSThAnA zakti anusAre zraddhA pUrvaka kare che. evI zraddhA pUrvakanI pravRtti thaijJA pudgala parAvartanamAM ja thAya che, tema jANavuM. kAraNa ke chellA pugala parAvartanamAM eTale najIka mekSavAlA jIvane sahaja bhAve alpa mahatva eTale svAbhAvika rIte kama khAMdhavAnI cenyatAvAlA je azuddha pariNAma che, tenI kAMIka aMze zuddhatA heAvAthI tenu alpa sasAro jANavu. ane tethI ja te jIvane adhyAtma Adi yAgano prApti thavA caigya AtmAnI svabhAvatA pragaTe che. 1para For Private And Personal Use Only
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 266 tethI zuM lAbha thAya te jaNAve che - ekameva hanuSThAnaM, kartRbhedena bhidyate / sarujetarabhedena, bhojanAdi gataM yathA // 15 // artha:-eka ja rIte karatA anuSThAne vyaktiomAM bAhAthI sarakhA ja dekhAya che, te paNa karyAnA adhyavasAyanA bhedathI judA judA phala ApanArA thAya che. jemake eka ja prakAranA miSTAnno hovA chatAM rogIne du:khakara thAya, ane nirogIne zarIranI puSTi karanArA thAya che. 153 vivecana -eka ja prakAranA deva pUjA, gurU bhakti, sAdharmika vAtsalya, vrata, paccakhANa, tapa, japa, AtAanAdi kriyA anuSThAne jatA hoya che. te paNa kartAnI adhyavasAyanI bhinnatA (kriyA anuSThAna karanAranA judA judA abhiprAya) hoya che, eTale kartAnA bhedathI adhyavasAya rUpa pariNAmanI bhinnatA thAya che. tethI athavA chellA paMdugala parAvartanamAM hoya tyAre, ane te pahelAM aneka muddagala parAvartanamAM hoya tyAre te ja AtmAmAM gyatAnI bhinnatA thavAthI pariNAmanI bhinnatA thAya che. temaja kAraka eTale kriyAmAM joDAyelA cha judA judA hovAthI kriyAmAM paNa bheda vizeSa rUpa gaNAya che. atra daSTAMta kahe che. jemake bhejana eTale asana, pANa, miSTAnnamAM puSTi, tuSTi ApavAnI samAna zakti hovA chatAM paNa te asana regane roganI vRddhine hetu thAya che ane Arogya zarIra vAlAne zakti-vIryanI vRddhi karanArA thAya che. tethI balanI rAva pariNAmanI judI jAta kahe che For Private And Personal Use Only
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNa vRddhi thAya che, tema samAna jaNAtAM anuSThAnamAM paNuM jANavuM. 153 ene siddha karatAM jaNAve che - itthaM caitadyataH proktaM, sAmAnyenaiva paJcadhA / viSAdikamanuSThAnaM, vicAre'traiva yogibhiH // 154 // artha:-Ama sAmAnya rIte sarva anuSThAne pAMca prakAranA jaNAvyA che. tenA vicAramAM viSa Adi pAMca prakAranA bheda pUrva sevA AdinA thAya che ema gIo kahe che. 154 vivecana -e prakAre pUrve je bhAvanA kahI che, te pramANe sAmAnya rIte jinavara-gurUvara-vigerenI sevA-pUjA kare, temaja vata, paccakhANa kare, sadAcAra pAle, e sarva sad anuSAne karAya che. tenA jIva vizeSanA adhyavasAya anusAre viSa Adi pAMca prakAre sAmAnya bhAve pADelA che. te anuSThAne jIvanuM chellA AvartamAM AvavApaNuM ke caramAvartamAM nahi AvavApaNuM jaNAvatA hovAthI, tene lagatuM svarUpa samajavAnuM jarUrI che. tethI viSa, garala, ananuSThAna, tahetu ne amRta ema pAMca prakAranA anuSThAnanI vicAraNA A vegazAstra, gabiMdu graMthamAM kahI che. temaja sAMkhya yuga vigerenA mata pramANe pataMjali vigeree jaNAvyuM che. te anuSThAnanuM svarUpa have AgaLa kahIe chIe. 154 - temAM prathama te viSAdi anuSThAnanAM nAma jaNAve che - viSaM garo'nanuSThAna, taddhaturamRtaM param / gurvAdipUjAnuSThAna-mapekSAdividhAnataH // 155 / / For Private And Personal Use Only
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra68 artha:-viSa, garala, anuSThAna, tabdhatu ne amRta e pAMca prakAranA anuSThAnanA bheda devapUjA gurU bhakti Adi kriyAnA adhyavasAyanI apekSAe gaNAvyA che. 155 vivecana viSa vyavahAranI apekSAthI be prakAranA che. eka bAhya-dravya viSa, bIjuM abhyatara adhyavasAya rUpa viSa. temAM dravya viSa vachanAga, semala, aphINa merathuthu haratAla vigere sthAvara viSe jANavAM. temaja sarpa, viSNu, golI, ajagara, vanIyara vigerenAM jaMgama viSe che, te paNa dravya viSe jANavAM te dravya viSa eka bhavamAM maraNanuM kAraNa thAya che. tyAre duSTa bhAvathI je kriyAnuSThAna karAya che, eTale lekamAM dhArmika kahevarAvavAnI, dhanavAna thavAnI, zeTha ke rAjA thavAnI IcchAthI ja tapa, japa vigere anuSThAna kare te paNa viSa rUpa che. eTale te kriyA-anuSThAna aneka janma maraNane hetu thatA hovAthI bhAva viSa rUpa anuyAna jANavuM. gara-bhajana AdimAM bheLaveluM viSa mizra bhAve thatuM hovAthI tene leka gara" kahe che. evuM viSa paNa maraNane hetu thAya che. temaja theDI zraddhA yukta dharma kriyA thAya che, temAM parabhavamAM devatva, cakitva, Indutva vigere pugala bheganI IcachA thatI hovAthI bhAva gara anuSThAna kahevAya che. trIjuM anaykAna eTale pUjAda kiyA karatAM samurNima bhAve kaI paNa viveka, vinaya, vicAra vinA, lekanI dekhAdekhIthI karatAM chatAM zubha vA azubha bhAva vinA ja karAya tenAthI lAbhane abhAva ja che. te kriyAne anuSkAnAbhAsa kahevAya che. For Private And Personal Use Only
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cha ana vigerene mAnIe karAe 269 zuM tahetu anuSThAna eTale mokSanI prAptine dhyAnamAM rAkhIne je tapa, japa, dAna, pUjA, bhakti, jJAna, dhyAna vigere karatAM abhyAsamaya anuSThAne je ke pUrNa zuddha nathI hatA, te paNa siddha svarUpa prAptinI eka ja bhAvanA temAM hovAthI paraMparAe mekSanA hetu thAya che. temaja pAMcamuM amRtAnuSThAna jethI sazurUnI bhakti, dAna vagere karatA, paramadeva vItarAganI pUja, stavanA, dhyAna karatA ekatva bhAve mekSanI nAnI samAna apUrva AnaMda jemAM anubhavAya te amRtAnuSThAna parama zreSTha jANavu gurU ke je paMca mahAvrata dhArI hoya, sarva zAstronA pAraMgata hoya, sarva jIvo pratye mitrI Adi bhAvamaya prema haya, vItarAga devanI AjJAnusAra jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanA ane upadeza karanArA hoya, tevA gurUo jANavA. aDhAra doSa vinAnA, ane cAra ghAtI karmane kSaya karI kevaLa jJAna kevaLa darzanane dharanArA, cosaTha iMdrAdika devethI sadA pUjAtA, arihaMta deva e deva kahevAya AvA-deva gurUnI pUjA, bhakti, stavanA karavAmAM A leka paralekanA bAhya sukhanI icachA hoya tevA anuSThAne te mokSanI prAptimAM vinarUpa ja che, te mATe tyAga karavA gya che ane mokSanI eka IcchAthI karavA egya tema ArAdhavA gyu hevAthI upAdeya evA vizeSa bhAve bheda pADelA che. 155 te anuSThAnanI vyAkhyA karatAM jaNAve che - viSaM labdhyAdhapekSAta, idaM saccittamAraNAt / mahato'lpArthanAjjJeya, laghutvApAdanAttathA // 156 / / For Private And Personal Use Only
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra70 artha -kIrti vagere meLavavAnI IcchAthI thatuM A anuSThAna AtmAnA zuddha pariNAmane nAza karatuM hovAthI viSa kahevAya che, vaLI meTA anuSThAnane alpa lAbha thAya che temaja AtmAnI laghutA kare che mATe tene viSa jANavuM. 156 vivecanaH--jethI lekamAM pitAnuM mAna kIti vadhe, camatkArika zakti jAge. ghaNA loke AjJAne anusare, tevI labdhionI prApti mATe je sevA, pUjA, bhakti karAya te viSAnuSThAna kahevAya che. te bhAva viSa che. jema viSa jIvatA mANasane prANane nAza kare che, tema A bhAva rUpa viSAnuSThAna AtmAnA parama zuddha aMta:karaNane malIna kare che. tethI te AtmAne anaMta janma maraNanuM kAraNa thAya che, je japa, tapa, vrata, paccakhANathI AtmAne zubha pariNAma yege mahATe lAbha thavAnuM hatuM, te bAhya sukha, kIrti, leka pUjAdi rU5 atyaMta tuccha eTale halake lAbha meLavavA mATe IcchA karavAthI Atma guNanI paNa laghutA prApta kare che. tethI te anuSThAna viSa rUpe gaNAya che. 156 divyabhogAbhilASeNa, garamAhurmanISiNaH / etad vihitanItyaiva, kAlAntaranipAtanAt // 157 // athaDa-deva saMbaMdhi bhegenI abhilASAthI je dharmAnuSThAna karAya che, te kAlAMtare AtmAne du:khanA tathA adhaHpatananA kAraNe thatA hovAthI tene paMDita garAnuSThAna kahe che. 15 For Private And Personal Use Only
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra71 vivecana -devatAnA suMdara bhega ane devAMganAnA rUpa, gaurava, saubhAgya vagere jeIne svargamAM mAre janma thAya, IMdrANI vigere divya rUpavAlI devIe mArI aMganA thAya, aneka deva devIo ane svargane huM mAlIka thAuM, evI cittanI abhilASAthI samyaktva darzana pUrvaka pAMca mahAvrata dhare, athavA zrAvaka vrata laIne pALe, dAna de, tapa kare, sarva jIva pratye dayA upakAra kare, ahiMnA bhega upara saMyama rAkhe, tenI abhilASA na kare, tene vega tatvanA abhyAsI DAhyA paMDita garAnuSThAna kahe che. viSa ane gara baMne mAranArA hevAthI bemAM zuM taphAvata che? evI zaMkA thAya tethI jaNAve che ke A bhAva viSa A lekanA bheganI viSayenI rUci rUpa atyaMta mehanI Asakti vAlA hevAthI, tathA parabhava eTale deva, nAraka, tiryaMca rU5 anya gatinA astitvamAM zraddhAne abhAva upajAvatA hevAthI (A leka mIThA paraleka koNe dIThA) dharmAnuSThAnanA phalamAM azraddhA upajAve che. tethI turata mAranAra viSanI jema A atyaMta bhayaMkara bhAva viSa gaNAya che. parabhavamAM zraddhA hovAthI e mokSamAM zaMkA rUpe levAthI paralokanA sukha mATe karAtuM anuSThAna gara anuSThAna jANavuM. te kAlAMtare maraNa pamADe che. jemake dravya viSa te samala, halAhala, vachanAga, merazutha, sarpa, garelI vigere jenA peTamAM jAya, te cheDA kAlamAM prANa tyAga kare che. te eka bhavanuM vinAzanuM kAraNa hovAthI dravya viSe jANavuM. temaja dravya gara bhejatathAM naMkhAyelA viSa rUpa hovAthI keTalAka kALe nAthanuM For Private And Personal Use Only
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 272 kAraNa thAya, tevA mizrita viSane dravya gara kahevAya che. tema bhavAMtaramAM Atma bhAna bhulAvanArA anuSThAnAne cAgIe gara anuSThAna kahe che, te ceAgya ja che. A kAraNathI viSAnuSThAna tathA garAnuSThAna saMsAranI paraMparAnA hetu hovAthI tyAga karavA cAgya che. jene yathA samyag da na nathI thayuM, je dIrgha saMsAramAM rahenArA hAya tevA bhavAbhina'dIne viSa tathA gara anuSThAnAnA nitya sabhava che. prAya: najIkamAM eka, be ke traNa bhavamAM mekSa gamana karanArAne prAya: viSa ke gara anuSThAnane sadaMbhava nathI 157 khIjA gara anuSThAnanI vAta kahyA pachI have trIjA ananuSThAnanuM svarUpa kahevAya che:-~ anAbhogavatazcaita- dananuSThAnamucyate / sampramugdhaM mano'syeti, tatazcaitad yathoditam // 158 || a:--jenuM mana sapramugdha eTale nizcita ava sthAvAyu che, tethI te vastutattvanA nizcaya karI zakatA nathI. tema chatAM upayoga vinA je kriyA anuSThAna karAya che te ananuSThAna kahevAya che. kAraNa ke Abhega eTale manA upayoga nathI. 158 vivecana:-- anAbhAga eTale zubha vA zuddha bhAvanAnA upayega vinAnA arthAta mA leka saMbadhI ke paraleka saMbaMdhI vicAra karavAnI zakti vinAnA samuna jIvanI peThe pravRtti karanArA, eka paNa prakAranA vicArathI rahita evA purUSA gurUdevano pUjA, zakti, japa, tapa, svAdhyAya For Private And Personal Use Only
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 273 kare che, te tevA prakAranA leka samuhathI, dekhAdekhIthI, gADarIyA pravAhanI jema kriyA-anuSThAna kare che, paraMtu zudha adhyavasAya na hovAthI, kriyAmAM upaga nahi rakhAte hovAthI, te kiyAne anAbhoga anuSThAna kahevAya che. AtmAnA upaga rahita karAya che, tethI tene anuSThAna kahevAya che. vAstavika rIte upaga vinAnuM hovAthI te anuSThAna ja nathI. kAraNa ke saMpramugdha eTale sarva prakAra vaDe atyaMta murdAmAM paDelA che jema haNAya che, eTale gherAya che tethI huM keNa ane kyAM chuM tene vicAra ke nizcaya karI zakatA nathI. tema mehanA tevA prakAranA udayathI jIvAtmA huM koNa chuM? mAruM zuM che? mAre karyuM kAma kyAre karavA yogya che? A kAryanuM kevuM pariNAma rUpa kula Avaze? tene vicAra nathI karate. evA anAga eTale upaganA abhAvavAlA hevAthI, temanI dharma saMbaMdhi je kriyA-anuSThAne che te anadhyavasAya rUpa jANavA. kAraNa ke temAM AtmAne uttama lAbha malatuM nathI. te upara vIrA sAlavInuM daSTAMta A pramANe jANavuM -jyAre bhagavAna zrI neminAtha prabhu dvArakAmAM samasaya, tyAre zrImAna kRSNa narezvare paramAtmAne moTA samudAya sAthe caturaMgI balathI yukta, meTA saraghasa sAthe AvI pAMca abhigama sAcavIne vaMdana karyuM. temanI sAthe kutuhala buddha yukta AvelA vIrA nAmanA vaNakare paNa kRSNanI dekhAdekhIthI vaMdananI ceSTA karI. paramAtmAne upadeza sAMbhaLatA vacamAM kRSNa prazna karyo ke deva gurUnA vaMdanathI ke 18 For Private And Personal Use Only
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 274 lAbha thAya ? tyAre bhagavAne jaNAvyuM ke, bhAvathI vanA karanAra saMsAranA nAza kare che. tethI tame AvatI cAvI. zImAM amama nAmanA khAramA tI pati thai, ahaM t lakSmIne bhogavIne mAkSanA sthAnane pAmaze. tyAre zrI kRSNe pUchyuM ke mArI peThe A vIrA sAlavIe paNa Apane tathA sa sAdhuone vaMdanA karI che, tene paNa tevA lAbha thazene? tyAre bhagavAne kahyuM ke tene te mAtra kAyakaleza ja thayA che. temAM tamArA jevI bhAvanAnu amRta nathI AvyuM. tethI tene khIjo lAbha nathI malo zakaye. kAraNa ke upayega vinAnI kriyA niSphaLa che. tethI ema jANavu evu' yAganA vizAradA kahe che. 158 have takhetu anuSThAnane jaNAve che. etadrAgAdidaM hetuH, zreSTo yogavido viduH / . sadanuSThAnabhAvasya zubhabhAvAMzayogataH // 159 // a:cAganA jANakAra, pUrva sevAhika upara je A rAga che tene yoganA uttama hetu che tema jaNAve che. kAraNa ke tethI yukta je bhAva pUrvaka sad anuSThAna temAM zubha bhAvanA aMza rahelA che. 159 vivacana:--have anuSThAnane ceAtheA bheda batAvatAM jaNAve che ke vItarAga arihaMta deva upara bhakti karavAne tathA AcArya, upAdhyAya, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA, saMgha, tapasvI, khAlaka, glAna vigerenI sevA bhakti pRthva vigere sad anuSThAna upara rAga-apUrva prema, Adara-bahumAna For Private And Personal Use Only
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra75. thAya che. tethI tevA rAga yukta bhakti-sevA karavI te dharmAnuSThAnanuM prathama pagathIyuM jANavuM. te mArgAnusArI bhAvavAluM hovAthI, mekSa mArgamAM prathama guNasthAnaka rUpa hovAthI, (vItarAganI pUjA sevA bhakti vigere) saphaLa che. kAraNa mekSa mArgane te hetu thAya che tema jANavuM. ema ga tatvanA vizArade kahe che. kAraNa ke phalanA nizcaya pUrvaka tAtvika bhAve deva pUjA, gurUbhakti, sAdhu sAdhvI ane saMghanI bhakti, sAdharmika vAtsalya vigere sa6 anuThAna rUpa AcAranA pariNAmo mukhya dhyeyane dRSTi sanmukha rAkhIne karavAthI mukti upara aheSa (rAga) kAMIka aMze hovAthI zubha bhAvanA aMza rUpa jANavuM. A sadda anuSThAnane paMDita purUSe tahetu anuSThAna kahe che. 159 have pAMcamA amRtAnuSThAnanuM svarUpa jaNAve che -- jinoditamiti tvAhu-rbhAvasAramadaH punH| saMvegagarmamatyanta-mamRtaM munipuGgavAH // 160 // artha -atyaMta saMvega bhAvavaMta jJAna, darzana caritra guNamAM zreSThatara bhAvathI yukta mokSa mAtranI abhilASAvAlA je munivare uttama bhAva vaDe, samyagU upayoga vaDe tapa, japa, dhyAnamaya je anuSThAne kare che te atyaMta saMvega raMgathI garbhita hovAthI tene jinavare amRtAnuSThAna jaNAve che. 160 vivecana -bhagavAna vItarAga jinezvarAe upadeza ApatAM jaNAvyuM che ke AgaLa kahevAze tevA adhyavasA For Private And Personal Use Only
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra76 cathI yukta je kriyA karAya, te bhAvamAM atyaMta zreSTha evA zuddha zraddhArUpa deva gurU dharma upara Adara pUrvakanI atyaMta rUci rUpa samyaktva pUrvaka hoya che. temaja deva pUjA, gurU bhakti, sAmAyika, pratikramaNa vigere anuSThAno Adara zraddhA pUrvaka karavA. temaja zama, saMvega, nirveda, asti kayatA, anukaMpA e bhAvanA vaDe aMtaramAM saMsAranI asAratA bhAvavI, ane mokSanI prApti mATe yogya evA dharma mAne grahaNa karavAnI atyaMta abhilASA karavI. deva pUjA, gurU bhakti, sAdhune dAna ApavuM, jInI dayA, vrata paccakhANa vigere bhAva pUrvaka karavA. deza cAritra vA sarva caritramAM zuddha upaga pUrvaka dhyAna rAkhavuM temaja samAdhimAM ekatva bhAva thatAM je AnaMda thAya, te zuddhatA pUrvaka amRtAnuSThAnano je upayoga te ja janma maraNanA zaya rU5 rogane eka ja mAtra upAya che. te kAraNe tevI bhAvanAne amRta evI saMjJA (nAma) Apela che. ema zrI gautama iMdrabhUti, sudhamosvAmI Adi mahAmunie ke jemaNe pratyakSa tIrthakara deva zrI mahAvIra paramAtmAnA sukhathI upadeza sAMbhaLIne dvAdazAMgI eTale bAra aMga ane cauda pUrvanI be ghaDImAM racanA karI che, te parama Apta gurUvAe ApaNane jaNAvyuM che. 160 ema pAMca anuSThAnane prasaMga pAmIne jaNAvyA, have cAlatA prakaraNane samarthana karatAM jaNAve che - evaM ca kartRbhedena, carame'nyAdRzaM sthitam / pudgalAnAM parAvarta, gurudevAdipUjanam // 161 // For Private And Personal Use Only
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 277 artha :----evI rIte anuSThAnanA kartAnA kAlAdi bheda vaDe chellA pudgala parAvanamAM jIvAtmAne deva gurU AdinI pUjA pUrva kAlATTithI anya prakAranI thAya che ema sidhdha thAya che. 161 vivecana:--e prakAre, viSa, gara, anuSThAna, takhetu, ne amRta e pAMca bheda anuSTAnanA paDe che, te anuSThAnane karanArA evA jIvAnA kAlAdi cege deza, kAla, dravya, bhAva vigere svabhAvanA ceAge te anuSThAnamAM bheDha paDe che. chelrA pudgala parAvatanamAM rahelA, ane chellA sivAyanA anya pudgala parAvartanamAM rahelA jIvAmAM tevI tevI cAgyatA vaDe mukti tathA tenA mArga pratye adveSa vA dveSa rUpa adhyavasAyanA kAraNe deva pUjA, gurU bhakti, tapa, japa, dhyAnamAM vilakSaNa bheda thAya che. tenuM eja kAraNa jANavu ke adveSa vaDe takhetu ane amRta anuSThAna thAya, ane dveSathI viSa, gara ane ananuSThAna thAya che. te vAta sarje rIte nyAyathI sidhdha thayelI jANavI. AthI ema samajavuM ke chellApugala parAvartanamAM rahelA jIvA ke je eka lava mAtra kara nArA hoya athavA traNa ke pAMca vA saMkhyAtA bhavamAM ja janma maraNanA nAza karanArA hoya, tevA jIvAtmAone devapUjA, gurU bhakti, vrata, paccakhANu, tapa, japa, dhyAna, sarva dharmonA anuSThAnA mukti mATe thatA haiAvAthI, mukti rUpa ja jANavA. 161 e vAtane sidhdha karatAM jaNAve che:~ For Private And Personal Use Only
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra78 yato viziSTaH kAya, tadanyebhyo niyogtH| tadyogayogyatA bhedA-diti samyagvicintyatAm // 162 // artha -jethI pUrvanA pudagala parAvartanamAM jIvAtmAne caganI prAptinI agyatA hovAthI deva gurUnuM pUjana sevana hatuM te viSa rUpa hatuM, tethI judA svarUpavAluM chellA-carama pudagala parAvartanamAM ganI gyatA rUpa svabhAva sahita hevAthI deva gurU dharmanI pUjA, sevA, bhaktinuM karavApaNuM Adara pUrvaka thatuM hovAthI, pUrvanI kriyAthI vizeSapaNAvALI tahetu vA amRta kriyAthI yukta hAvAthI bheda avazya dekhAya che. tene samya rIte vicAro. 162 vivecana-je kAraNathI prathama eTale chellA sivAcanA aneka pugala parAvartanamAM rahelA jIvAtmAe deva gurUnI bhakti, pUjA, dAna, japa, vigere anuSThAne karatA te cAlu bhavamAM lekamAM mAnya thavA vA paisA, strI, dhana vigere meLavavA bAhya bheganI lAlasAne mukhya gaNI pAtAMjala prata pUrva sevAdi kAryone nAza karanAre hatuM tethI tenI kriyA viSa rUpa anuSThAnamaya hatI, tema jANavuM. kAraNuM ke evI avasthAmAM mekSanA kAraNu bhUta yoga prAptinI te AtmAmAM ayogyatA rahelI hatI. have chellA pula parAvartanamAM AvelA jIvAtmAone pUrvanA muddagala parAvartanamAM rahelAthI judA prakAranI eTale vizeSa prakAranI bhAvanA vaDe For Private And Personal Use Only
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 279 devapUjA, zurU bhakti, supAtra dAna, tapa, japa, vrata, paccakhANa vigere tevA prakAranA anuSThAneAmAM yAga mAnI ( mekSa mArgonI ) prAptinI yAgyatA pUrvaka pravRtti karAtI hAvAthI tahetu nA amRta anuSThAna paNa saMbhave che. te ceAganI ceAgyatA che. evI rIte ceganI yAgyatA tathA ayAgyatAnA vizeSa prakAranA bheda rahelA che, te tamA samyag rIte vicAraze. kAraNa ke pUrva kAlamAM eTale acaramachellA sivAyanA pudgala parAvartanamAM ekAMte nizrcayathI yeAganI yAgyatA DAvAthI, devapUjA, gurU bhakti vigeremAM viSa, gara ane ananuSThAna rUpa adhyavasAya vate che. ane chedyA pudgala parAvartanamAM te ceganA mArgonI ceAgyatAne prAdurbhAva thavAthI, dhruva pUjA, gurU bhakti, vrata, paccakhANu vigere zubhAnuSThAnA pUrva kAlIna anuSThAnAthI judA prakAranA ja che. tethI tevA avasaramAM caigya sAmagrInA cage je sad anuSThAne thAya, te tadbhutu nA amRta anuSThAna svarUpe ja saMbhave che. kAraNa ke mAkSanA svarUpanI jIjJAsA ane mAkSa tarapha javAnI bhAvanA temAM Adara-bahumAna upajAve che. tethI te kriyA anuSThAnA yogyatAvALA thAya te vAta avazya vicAraze. 162 A chellA AvamAM AtmAnI kevA prakAranI vizeSa avasthA hAya te jaNAve che: caturthametatprAyeNa, jJeyamasya mahAtmanaH / saddALamatyuM tu, yutri vattevitAH ||cchuddA For Private And Personal Use Only
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha -prAya: e cothuM tabdhatu anuSThAna mahAtmAene sahaja bhAve, theDe karma mela rahe hoya tyAre ja saMbhave che. tenI yukita pUrve jaNAvelI che. 163 vivecana -jenuM svarUpa pUrve jaNAvyuM che, te zuM tadhetu anuSThAna ghaNuM karIne chellA pudgala parAvartanamAM AvelA evA mahAtmAone hoya che, sahaja bhAve alpa karma malane saMsarga rahele hovAthI temanAM deva pUjA, gurU bhakita, saMgha vAtsalya, tapa, japa, vrata zubha bhAva yukta hoya che. temaja chellA pudagala parAvartanamAM vizeSa prakAranA jJAna tathA darzana rUpa viveka prAya: jAgela hovAthI anAbhogatva eTale kAMIka aMze cittanI zUnyatA kadAcita havAthI jIvone e tahetu anuSThAna na paNa hoya, te paNa chellA pudgala parAvartana kAlamAM AvelA ane svAbhAvika rIte sahaja bhAve karmane mela bahu alpa hoya che. te malanuM svarUpa Agala kahevAmAM Avaze. te karma mela pravAhathI jIva sAthe samAna kAlinatA eTale anAdi kAlathI rahele hovAthI abheda dekhAya che, paNa jyAre jIva chelA pudgala parAvartanamAM Ave che, tyAre jIvanI karma baMdhananI yogyatAmAM paNa phera paDe che. te vAtanI yukti pUrvaka vicA. raNA pUrve kahelI che, te samajavI. 163 have karma malane vicAra jaNAvatAM kahe che - sahajaM tu malaM vidyAt , karmasambandhayogyatAm / Atmano'nAdimasve'pi, nAyamenAM vinA yataH // 16 // For Private And Personal Use Only
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha -sahaja malane ja karma saMbaMdhanI gyatA jANavI. te paNa AtmAnuM anAdipaNuM yogyatA vinA kadApi saMbhave ja nahi. 164 vivecana-sahaja eTale svAbhAvika saMsArI AtmAne azuddha Atma dharma rUpa mala-karma mala varte che, te sahaja bhAve karma mala AtmA sAthe tevA prakAranI yegyatAthI saMbaMdhita thayela che, tema jANavuM, te karma saMbaMdhanI cogyatA eTale jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIya, nAma karma, gotra karma, AyuSya karma, vedanIya karma ema ATha prakAranA karmane saMbaMdha thavAmAM, te jIvane nimitta kAraNa che, ane te jIvanI yogyatA anAdimAna havAthI, karma baMdhanI egyatA eTale zakti dharAve che. jIvane samaye samaye karma baMdha thAya che. jIvanI gyatA vinA te kama baMdha kadApi na saMbhave. te kAraNe jIva tathA karmane anAdi kAlane saMga saMbaMdha te jIvanI yogyatAthI ja saMbhave che. paNa temAM gagana ke evA keI paNa padArthanI hetutA AvatI nathI. paNa temAM potAnI svabhAvatAyegyatAnI ja apekSA rahelI che. temAM karmane baMdha thave te pravAhanI apekSAthI anAdi mAna che, tethI ema ja siddha thAya che ke karmane saMbaMdha jIvanI sAthe che, te jIva tathA karmanI yegyatAthI ja siddha thAya che. nahi te aneka dene prasaMga Ave che. 16 te vAta have jaNAve che. For Private And Personal Use Only
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 anAdimAnapi hyeSa, bandhatvaM nAtivartate / yogyatAmantareNApi, bhAve'syAtiprasaGgatA // 165 // a:-jIva karmonA samaya anAdimAna hovA chatAM kanu dhanatva yogyatA hovAthI ati vyApti vAluM nathI, paNa jo yAgyatA vinA kra` baMdha mAnIe te ati vyAptinA prasaMga Ave che. 65 "" vivecanaH--jIva ane karmonA sabaMdha anAdimAna mAnatA hoya teA yathArtha yukti sabhave che. jo kama nA badha AdibhUta mAnIe tA siddha paramAtmAne paNa madhanA sa Mbhava thAya che, te ati aniSTa ja che, te vAtane jaNAvatAM kahe che ke jIvAtmA AdibhUta karma badhathI rahita che. eTale prathama ja karmonA baMdha thaye, pahelAM hattA niha, evA prakAranA Adi kAlanA abhAva che te paNa, para parAnA pravAhanI apekSAthI ane pratyeka vyaktinI apekSAthI te jIvAtmAee karelA navA tathA zubhAzubha adhyavasAyathI navA navA karmonA adha samaye samaye thAya, ane prAcIna kamane samaye samaye bhAgavata kSaya karatA jAya, e apekSAthI karma baMdhanu jIvAtmA sAthe AdipaNuM paNa saMbhave che. tethI khaMdhatva jIvathI grahaNa karAtA kanI vAnA pudgala rUpa leAnu karmI 'dha rUpa kArya jANavuM. tethI jIvane karma lenA je sabaMdha thAya che, te ceAgyatAno apekSAthI thAya che, tema mAnatAM ativyApti nathI AvatI. yo yo bandhaH sa sa badhyamAnayogyatAmapekSate artha: je je kama aMdha thAya che te te sa ka For Private And Personal Use Only 39
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 283 dala kamane bAMdhanAra jIva svabhAvanI cegyatAnI apekSAthI thAya che. jemake vastra sutaranA heAya, ke unanI kAMbaLI hoya, te vastrane jevI gyatA hoya, tevA tevA maMjISTha karamaja, lAkha vigerene raMga tenI sAthe joDAya che, tevI ja rIte jIva ane karmane saMga thatAM je karma saMyegathI baMdha thAya che, te jIva svabhAvanI yogyatAnI apekSAthI ja thAya che, ema samajavuM. paraMtu (vipakSe) bIjI rIte gyatAne asvIkAra karIe te ativyApti doSane prasaMga Ave che. eTale ke rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lebha, mithyAtva, avirati, mana vacana kAyAnI anupaga pUrvakanI pravRtti rUpa jIva pariNAma rUpa yogyatA kahevAya che. te gyatA vinA je pUrva karmabaMdhanuM kAraNa pUrvanA karmabaMdha, tenuM kAraNa pUrvatama pUrvabaMdha, ema paraMparA karmabaMdhanIyegyatAthI anAdi kAlathI cAlatI AvelI che. have egyatAne nahi svIkArIne ekalA bhAva eTale Atmadravya ane karma. dravyanI ekalI sattA eTale bhAvarUpa savanI astitA mAnIe te ativyApti Ave che, te AvI rIte-gyatA vinA AtmA ane karmadalane saMga ja karmabaMdhamAM hetu thAya, te siddha paramAtmA ke je mukta thayelA che temane paNa karmabaMdhane prasaMga Ave che. ema tAtparya jANavuM. 165. A pramANe kahI phalitArthane jaNAve che- evaM cAnAdimAnmukto, yogyatA vikalo'pi hi / badhyeta karmaNA nyAyAta, tadanyA muktavRndavat // 166 / For Private And Personal Use Only
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha -evI ja rIte jIvAtmAne anAdi kAlathI mukta mAnIe, ane yegyatAne na mAnIe te e nyAyathI bIjA saMsArI AtmAnI peThe muktone kamane saMbaMdha lAgu paDe 166. * vivecana -evI rIte AtmAne anAdithI cagyatAnA abhAve karmabaMdhanA abhAvavA, nitya mukta mAnIe te ativyApti Ave che. te chatAM paNa sadAziva rUpa AtmAne anAdi mukta eTale kamala rahita mAnIe te, tathA egyatA vinA jIvane karma saMbaMdha thavAthI karmabaMdha mAnIe te, kamalathI rahita thayelA siddha paramAtmAne, ane anya darzanakAroe nitya mAnelA bhagavAna sadAzivane paNa karmamalathI paravaza thavAne prasaMga Ave, eTale ativyApta doSa Ave che. ane tethI saMsAranA pravAhamAM janma maraNa karatA deva, nAraka manuSya tiryaMca nimAM bhramaNa karatA saMsArI jIvAtmAo adaSTa eTale karmanA balathI janma, maraNanA duHkha bhogave che. te nyAye karmabaMdhananI yegyatA vinA paNa nitya mukta gaNAtA evA Izvara sadAziva, ziva vigerene paNa saMsAramAM janma maraNa karavA paDaze, saMsArI jIvanA je lakSaNa che te paNa nityamukta athavA karmAbhAvathI yukata evA siddha paramAtmAne lAgu paDaze, te te pratyakSapaNe aniSTa che. mATe jIvamAM karma baMdhanI gyatA avazya mAnavI joIe ativyAptine artha zuM? sAdhyamAM rahyA chatAM asAdhyamAM je lakSaNa For Private And Personal Use Only
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 285 jaNAya te ativyApti. gAya peLI che eTale ke dhoLI eTalI gAya e lakSaNa evuM gAyanuM nathI, bakarI paNa dhaLI hoya che. eTale gAyane choDIne bakarImAM paNa e lakSaNa jaNAvavuM te ativyApti kahevAya. 166 tadanyakarmavirahAd, na cettadvandha iSyate / tulye tadyogyatAmAve, na tu (nu) kiM tena cintytaam||167|| artha -ahiM paravAdo kahe che ke vartamAna kAlIna karmathI anya karmane AtmAne abhAva che. ema mAnavAthI te vartamAna kAlIna karmane paNa baMdha mAnave ISTa nathI, kAraNa ke tenI yogyatA ApaNe nathI mAnatA eTale saMsArI ane mutAtmAne sarakhApaNuM Avaze te vicAraze. 167 vivecana -ahiM paravAdI kahe che ke AtmAne karmabaMdhamAM yogyatA mAnavAnI jarUra nathI, kAraNa ke vartamAna kAlamAM je karmabaMdhana mATe pravRtti thAya che, teja pravRtti karmabaMdhanuM kAraNa mAnavuM. paNa pUrvanA baMdhAyelA karmane vartamAna kAlIna karmamAM hetutA mAnavI te ISTa nathI. je tema na mAnIe te vartamAnakAlanA karmanA baMdhamAM pUrvanA kamane hetu mAnIe, tene paNa tenI pUrvanA karmane hetu mAnIe te avyavasthA thAya che. tethI vartamAnakAlIna je kriyA tene ja karmabaMdhamAM kAraNutA mAnavI yogya che. ahiM AcArya bhagavAna jaNAve che ke, he vAdI ! jIvAtmAnA pUrva kAlanA karmane, vartamAna kALanA karma baMdhanamAM hetu na mAnIe te karmabaMdhananuM AdipaNuM Ave, te tamAre For Private And Personal Use Only
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 286 paNa ISTa nathI, kAraNa ke sarvathI mukata paramAtmAo, Izvara, sadAziva vigerene paNa karmabaMdha thavAne prasaMga Ave che. tethI sAmAnya jIva, ane nitya mukata-karma, kSayathI mukata evA paramAtmAnuM samAnapaNuM AvI jaze. mATe che vAdI! tamAre paNa karmabaMdhamAM jIvAtmAnI svabhAvanI yogyatA mAnavI te ja yogya che. tethI pUrva kAlamAM baMdhAyelA karma ahiM bhegavatAM navA karmanA baMdha paNa te egyatA vaDe ja thAya che. Ama anAdinI karmaparaMparA navA navA karmabaMdhamAM yogyatAne yoge hetupaNane pAme che. mATe yogyatA na svIkAravAthI tamArA matanI siddhi thAya tema nathI. tethI vicAravAnuM rahe che ke pUrvakAlIna karma baMdhane na mAna eTale je AtmA pUrve pUrNa zuddha hatuM, tema mAnave, teja AtmAne vartamAna kAlamAM karmabaMdhanI kalpanA karavI temAM kayuM prayojana raheluM che te vicAraze. Ama A carcAne eja sAra che ke je yogyatA vinA sarva saMsArI jIvone karmabaMdha thAya che tema svIkAravAmAM Ave te, anAdimukta sadAziva, viSNu vigere je paramezvara tamene mAnya che, temane kamane saMyoga avazya lAgu paDaze. kAraNa ke baMnemAM caitanya athavA jIvana samAna ja che. mATe saMsArI AtmA ane nitya siddhAtmAmAM yogyatAne abhAva samAna ja che. 167 ahiM paramatavAdI kahe che ke jIne vartamAna kAlamAM baMdhAtA karmalathI anya je pUrvakAlamAM bAMdhelA karma te For Private And Personal Use Only
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 87 karmabaMdhanA hetu bane che. te karma tevI gyatAnA abhAve nathI anatA. tethI karmabaMdhanI cegyanA anAdi mukata evA nityezvara, ziva, svayaMbhU, paramAtmA jemane sAMkhyayoga, taiyAyika vigere nitya muktarUpe mAne che, temane paNa karmane baMdha mAnave paDaze. tethI pUjya AcArya kahe che ke sarva jIvamAM samAnatA eTale tulyatAja Avaze, kAraNa ke kamabaMdhanI cegyatAne abhAva sarva jemAM sarakhe ja che. te paravAdIene ISTa nathI. eTale nitya sadAzivane karmabaMdha ISTa nathI, temaja sAMkhya vigere darzanakAro te vAta mAne tema nathI. temane prAcIna karmabaMdhane abhAva mAnIne uttarakAlIna karmabaMdhanI kalpanA karavAthI zuM lAbha thavAne che, te vicAraze. je tame jIvane karmabaMdhanI gyatAne svIkAra karyA vinA Izvara vigerene bAda karI.bAkInA sarva saMsArI jIvane karmabaMdha thAya che ema kaheze te bIje doSa paNa ume ja che, te e ke anAdithI mukta AtmAne gyatAne abhAva, saMsAranI egyatAnA abhAvanI samAna che. bIjAne cagyatA na hevA chatAM paNa karmabaMdha che tema anAdi siddhane paNa karmasaMbaMdha lAgu paDaze ja e avazya vicAravAnuM che. 167 have e carcAne samApta karatAM jaNAve che ke - tasmAdavazyameSTavyA, svabhAvikyeva yogyatA / tasyAnAdimatI sA ca, malanAnmala ucyate // 168 // artha:-te kAraNe svAbhAvikI gyatA jIvAtmAmAM For Private And Personal Use Only
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 288 avazya mAnavA gya ja che tema jANavuM ane te jIvanI tathA mala svarUpa kamamelanuM saMyegI bhAvanuM anAdipaNuM paNa gyatAthI ja siddha che tema jANavuM. AtmAne malona karavAne karmane svabhAva hevAyI karmane mela kahevAya che ja. 168 vivecana -je gyatA vinA jIvane karmamalane saMga thAya te mutAtmAne paNa karmane saMga thavAne prasaMga Ave te IcachavA yogya nathI. te kAraNe jIvAtmAne yogyatA avazya niyamapUrvaka mAnavI joIe, ane te gyatA svabhAva rUpe mAnavI eja karmabaMdhamAM kAraNe thAya che. ane te cegyatA AtmAne karmanA saMbaMdhamAM anAdi kAlathI pravRtta thayelI che. temaja karmabaMdhanI gyatA jIvane mele kare che. te karmarUpa melanI AvaraNa karavAnA svabhAvavALI yogyatA hevAthI jIvanI ADe karmanA baMdhana bAMdhanArI hovAthI mala e nAme paNa oLakhAya che. 168 e vAtanuM anya darzanakArenA matane pragaTa karIne samarthana karatAM jaNAve che - dikSA bhavabIjAdi-zabdavAcyA tathA tathA / iSTA cAnyairapi hyeSA, muktimArgAvalambimiH // 169 // artha:-anya ke je mukitamArgane anulakSI pravRtti karanArA che, teo paNa jIvAtmAne je karmadala che tene jovAnI IcachA-dikSA kahe che, tene anya bhavabIja kahe che, teja kamabaMdhananI yogyatA che. 169 For Private And Personal Use Only
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 289 vivecanaH-purUSa eTale AtmA te sAMkhyadarzana kAre mAnela prakRtinA vikArathI dikSA eTale jovAnI IcchA kare che. ziva darzanakAre bhayabIja kahe che, ane vedAMtI o brAtirUpa avivA, sIgate anAdi kalezamaya vAsanA kahe che, te dikSA, bhavabIja, anAdi vAsanA vigere zabdathI sAdhe che, te darzanakAroe pitAnI bhASAmAM ISTa mAnela judA judA lakSaNethI tenI siddhi batAvI che. ame syAdvAda sidhdhAMta vaDe bAMdhelA lakSaNathI jIvAtmAne saMsAramAM rahevAnuM kAraNa eka mAtra karmadalane bAMdhavAnI cegyatA ja che, ema jaNAvIe chIe. te badhA arthanI apekSAthI ekaja svarUpanA ja che. zabdanI bhinnatA bhale hoya, paNa arthanuM ekatva AvatuM hoya temAM vizeSa nathI gaNate. kAraNa ke sarva darzanakAranA zAstromAM sAdhya eka mAtra mukita mArgaja che. tevA nivRtti mArgamAM gamana karanArAnA zubha adhyavasAye kaI paNa bhASAvAlA hAya, te bAhya kriyAnA game tevA bhedavAlA hAya, paNa suMdara eka mAkSane ja mArga vicAratA hoya te game te kAle satya vastu prApta kare che. 169 Ama havAthI je siddha thayuM che te jaNAve che - evaM cApagamo'pyasyAH, pratyAvarta sunItitaH / sthita eva tadalpatve, bhAvazuddhirapi dhruvaaH|| 170 // artha:-evI ja rIte ene apagama paNa dareke dareka AvartAmAM thAya che. eTale eka eka karmabaMdha 3 For Private And Personal Use Only
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 290 thatA jAya che. e vAta nyAyanI yuktithI ghaTe che. kAraNa ke jema jema karmAMbadhananuM alpapaNuM tema tema bhAvazuddhi paNa nizcaya thAya che. 170 vivecana:--- upara jaNAvyuM te pramANe jIvAne gADhakarma madhanuM kAraNa jIvAtmAnA svabhAvarUpa ka kha dhananI ceAgyatA rUpa bhakhIja che, tevI ja rIte e yAgyatA jyAM sudhI AchI na thAya tyAM sudhI jIvAtmAne saMsAra bhramanI pravRtti naSTa thatI nathI, emaja nizcaya mAnavuM. A jIvAtmAnI yAgyatA ke je kama baMdhananA hetubhUta che tenA eTale yogyatArUpa doSAne pratyeka pudgala parAvartanamAM krame krame prAsa thAya che. te syAdvAda nyAyanI yuktithI ghaTe che. eTale yathArtha vastubhAve vicAratAM jeTalo jeTalI ka kha dhanI ceAgyatA nyUna, teTalI teTalI bhAvazuddhi adhika jANavI, eTale jema ka mala Ache tema tema pariNAmano nirmAM latA vizeSa samajavI, ema nizce jAvuM. ema dareke dareka pudgala parAvartanamAM ka mela ghaNA ochA thaI jAya che. ema kevaLajJAna prApta thayA pachI mAkSa prAptinA chellA samaya sudhI ka`malanI AchAza thatAM, chellA samaye sathA malanA vinAza thAya che. jo evI nyAyapUrvakanI yutinA svIkAra na karatAM yogyatAne karma baMdhamAM heturUpa na mAnIye tA. ka melane abhAva thavAnA sa thA abhAva ja rahe che. 170 tataH jImamanuSThAna, sarvameva di rezinAm / vinivRttAgrahatvena, tathAbandhe'pi tattvataH // 171 // For Private And Personal Use Only
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 29 artha -ne kAraNe jIvAtmAone sarva prakAranuM zubha anuSThAna bhAvanI zuddhipUrvaka duSTa Agraha vinA chellA pugala parAvartanamAM Avaze. tethI evA nyAyathI karmavRddhi ane hAsa paNa yathArtha tatvathI vicAratAM lAgu paDe che te samajAze. 171 | vivecana -tevI rIte karmamalanI e chAza thaye te, kalyANamaya zubha anuSThAnathI dharma, artha, kAma ane mekSa saMbaMdho vicAraNA pratyakSa rIte dharanAra jIvAtmAo jeo bhavyatva svabhAvavaMta che, temane abhiniveza bhAva rUpa mithyAtva ajJAnatAnI parAdhInatAthI yukta je duSTa Agraha hate tene vinAza thAya che. tevI ja rIte karma baMdha paNa alpa a5tara thAya che. ema krame krame mithyAtvane nAza, ajJAnatAne nAza, aviratipaNane nAza, temaja krodha, mAna, mAyA bhano nAza nizcayathI thAya che. 171 nAta evANavastasya, bhAgavat saMklezahetavaH / tathA svAvalaMdherAyamarAvata 272 / artha:-AthI ema samajavAnuM ke karmadalanA a. zuo pahelAM je saMkalezanA hetu rUpe thatA hatA te have aMta:karaNanI zuddhithI temaja uttama zubha bhAvathI saMkalezanA hetu rUpe thatA nathI 17ra vivecanaH- chellA pudagala parAvartanamAM vartatA jIvAtamAone ajJAnamaya atatvamAM tatva buddhirUpa mithyAtva dara thayela hovAthI jJAna, darzana, cAritrane rekanArA Ava For Private And Personal Use Only
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra9ra raNarUpa jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya, aMtarAya vigere karmonA pudagale atyaMta kalezamayathatA nathI, ke je pahelAM aneka muddagaLa parAvartana kAlanI avasthAmAM AtmAne mAlitya bhAvane kAraNe du:khadAyI hatA te have tevA du:khadAyI thatA nathI. temAM kAraNa e che ke chellA pudgala parAvartanamAM madala bahu ochA thavAthI je kAMIka zuddhatA AvI che, tenI sAthe utkRSTa zubha punya baMdhananA hetu rUpa zubha bhAva upaje che, tethI mana vacana kAyAne atyaMta duHkhadAyI saMlezamaya kamadale nAza pAme che. te kAraNe AmAnI zaktine kAMIka vikAza paNa thAya che. yathApravRttikaraNe karIne apUrvakaraNa AdinI legyatA AtmAne prApta thAya che. 172 je ke jIvane tevA prakAranA karmabaMdhane kAMIka saMbaMdha thavAno saMbhava te che, te paNa anaMta pula parAvartanarUpa saMsArane abhAva hovAthI moTA pApanuM kAraNa nathI. te vAta jaNAvatAM upadeza kare che - satsAdhakasya caramA, samayApi vibhiissikaa| na khedAya yathAtyantai, tadvadetad vibhAvyatAm // 173 // atha-sArI rIte maMtra sAdhaka je hoya tene paNa chellA samaya sudhImAM paNa je bhaya upaje che, te jema atyaMta khedane hetu nathI thatuM, tevI rIte chellA pudgala parAvartanamAM rahelA jIvAtmAone paNa te atyaMta duHkhadAyI nathI, te vastu vicAraze. 13 For Private And Personal Use Only
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vivecana -jema keI uttama maMtra vidyAne sAdhanAre purUSa samartha uttarasAdhakanI sahAyatAthI rahiNI Adi. mAMthI kaMIka uttama vidyA sAdhavA mATe pravRtta thaye chatAM ekAgra bhAve vidyA maMtranuM dhyAna karavAmAM lIna thayela che, tevA samayamAM aneka vetAlAdika taraphathI bhaye ubhA thAya te sarvane jItyA hoya, ane vidyA siddha thavAnA chellA kAlamAM je bhaya upasargamAM raheluM hoya te duHkha te Ape che, paNa te sAcA sAdhakane bahu khedajanaka nathI hete, tevI rIte bhavyAtmAone chellA pula parAvartanamAM je ke AThe karmanI baMdhanatA utkRSTa hoya, te paNa saMsArane lAMbA kAla na hovAthI atyaMta duHkhakara nathI thatuM. e vAta sUkSma buddhithI avazya vicAraze. kAraNake vivekavaMta saMpurUSone bhaviSya kalamAM prApta thanArI mokSamArga rUpa vastune meLavavA mATe niraMtara pravRtti cAle che, te vakhate mahine pragaTa karanArA upasarga pariSaho paNa pragaTe che, paNa te sadupayegavaMta tethI kheda pAmate nathI. 173 te vAtane siddha karavA mATe daSTAMtane pragaTa karatAM kahe che-- sidhdherAsannabhAvana, yaH pramodo vijambhate / cetasyasya kutastena, khedo'pi labhate'ntaram // 174 // artha -jemane siddhio pragaTa thavAmAM kAlanI najIkatA AvelI che, teone cittamAM je pramAda pragaTe che, teone manamAM jarA paNa kheda kayAMthI ja hoya ? 174 For Private And Personal Use Only
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 294 vagara trIja hAmaM chatAM paNa eka vivecana --je vidyAsAdhakane thoDAja kAlamAM sarva vivAo siddha thavAnI dekhAya che. tevA AtmAne manamAM je AnaMda upaje che, tenuM varNana karavAmAM keInuM paNuM gaju nathI. te ANaMda-ullAsa pragaTe che. te kAraNe te sadA vidyAne siddha karanArA purUSane pUrva kAlamAM vetAla, bhUta, preta vagerenA upasargathI aneka kheda tathA du:khane anubhava thaye che, teNe te dhIraja rAkhI sahana karyA che. tethI chellA vakhatamAM eTale siddhio vidyA maMtra pragaTa thavAnA pUrva najIkanA . kAlamAM upasarganA duHkha sahana karatA chatAM paNa tenA aMtaramAM je AnaMda pramoda ullase che, tenI pAse e kheda te jarA paNa hisAbamAM nathI, eTale aMtaramAM kheda kema hoya ? athavA khedane jarA paNa avakAza teone nathI. 174. have daSTAMtane jaNAvIne sAdhyane rASTAtvika bhAva che tene Agala karone je vizeSa che te jaNAve che - na ceyaM mahato'rthasya siddhirAtyantikI na ca / muktiH punardvayopetA, satyamodAspadaM tataH // 175 // artha -A vidyA sAdhanathI prApta thanArI siddhio kAMI moTA lAbhane ApanArI te nathI ja, temaja kAyama ApaNe pAse rahenArI paNa nathI, paraMtu tenA karatA muktine ApanAro je siddhi bhavyAtmAne prApta thAya che te atyaMta pramAdanuM sthAna thAya che, kAraNake e siddhimAM bane lAbha rahelA che, te ja satya pramAdanuM kAraNa che. 175 vivecana --prajJati rahiNI vigere vidyAonI. For Private And Personal Use Only
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25 siddhi ke je sAdhakane prApta thAya che, te kaI paNa rIte mahAna lAbhane ApanAro te jarA paNa nathI. phakta A bhavamAMja a5 kAla rahenArI che. ajJAnIone Azcarya pamADe che. te kAMI parabhavanA lAmanuM kAraNe thatI nathI. tevI vidyAmAM rakta banelA pitAnA bhAvI cAra gatinA du:khe dUra karavA samartha nathI. paraMtu ApaNane pUjya je siddhi mATe samajAve che te saMsArabhramaNanA du:khene uchera karIne karmabaMdhathI atyaMta mukta karanArI jaNAvI che, kAraNake tenI prApti thayA pachI te mukti abhAva kaI paNa kAle nathI thavAne. A muktimAM sarva karmane kSaya thayela hevAthI dravyathI karmabaMdhathI chuTavApaNuM ane bhAvathI sacci. dAnaMdamaya anaMta sukha samRddhirUpa avasthA sad--zAzvat sadda cittvajJAna ane AnaMda svarUpamaya mukti sarva ati zayamaya pramAdanA sthAnarUpa che. tethI te mukti mahAna che. 6 75 have zaMkA thAya che ke jyAre mukita mArga najIka AvyuM che, tyAre te avazya pradaja thAya, paraMtu temAM evI saMbhAvanA zI rIte karAya, e zaMkA rahe che - AsannA ceyamasyocaizcaramAvatino ytH| bhUyAMso'mI vyatikrAntA-stadeko'tra na kiMcana // 176 / / artha-chellA AvartamAM AvelA jIvAtmAone mukti najIkamAM AvelI jANavI kAraNa ke saMsAramAM dareka prANIne chellA sivAyanA aneka pudagala parAvartana thayA che. temAM For Private And Personal Use Only
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 296 anaMta bhAna avArA anaMtA duHkhe bhagavyA che. tenI apekSAthI vicAratAM chellA AvartamAM kAMI paNa vadhAre paDatuM nathI. 176 vivecana - Asanna eTale atyaMta najIka jenI mukti che, te bhavyAtmAo vadhAremAM vadhAre saMsAramAM rahevuM paDe tema hoya te paNa chellA pula parAvartana kAlamAM athavA te ardhA pugala parAvartana kAlamAM sarva karma dalone vinAza karavA avazya zaktimAna thAya che. te kAraNe pUrvanA anaMta pudagala parAvartana jIvane anAdi kAlIna saMsAramAM rakhaDatAM gayAM che. temAM nigada ke je avyavahArika rAzi kahevAya che, temAM anaMtA anaMta pudagala parAvartane gAyA che, temaja vyavahAra nigodamAM paNa anaMte kAla pUrve gaye che. temaja ekeMdriya Adi eTale pRthvIkAya, apUkAya, teukAya, vAyukAya ane pratyeka vanaspatikAyamAM paNa asaMkhyAte kAla game che. temaja beIdriya, teIdriya, cauM. ridriya, paMcendriyanA asaMjJIpaNAmAM paNa mATe saMkhyA kAla game che. temaja nAraka, tiryaMca, manuSya ane deva nimAM paNa saMkhyAtI vakhata janma maraNa karI, ghaNA bhAva bhramaNa A jIve karyA che. tyAM aneka prakAranA chedana, bhedana, parataMtratAnI viDaMbanA bhegavI che. te badhA anaMta pula parAvartana kAlanA bhava-bhramaNanI apekSAthI vicAraze. jIve yathApravRttikaraNa karI pachI apUrvakaraNa vaDe graMthI bhedakarI aMtarakaraNa karI upazama bhAve vA kSapaza bhAve samyam darzanane For Private And Personal Use Only
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 297 prApta karyuM che athavA vitarAga kathita sadu dharmanA tattanI zraddhA-rUcI rUpa zuddha samyaktva meLavyuM che te ja vamI jAya -sahRvastune bhUlI jAya te paNa ardha pugala parAvartana saMsAramAM bhamIne saMsArane aMta karanArA thAya che. tethI eja samajavAnuM ke anaMta purAla parAvartananI apekSAthI anaMta bhavavAluM eka cheTaluM vA ardha pudgala parAvartana mAtra saMsAra bhramaNa kAla a5 hovAthI vadhAre bhayaMkaratA nathI. eTale bhayanuM sthAnaka nathI gayuM. 176 ata eva ca yogaha-rapunarbandhakAdaya / mAvasArA vinirdiSTA-stathApekSAdivarjitAH // 177 // artha -te kAraNuM hovAthI emanA vizArade jaNAve che ke sArA bhAvavAlA apekSA vinAnA AtmAe apunadhake che 177 vivecana -upara je Asana bhavI che ke je thaDA kAlamAM ja mukta thavAnA che, tevA bhavyAtmAo jeo tatvane sArI rIte jANavAnI IcchAvAlA hoya che ane dAna, ziyaLa, tapa karavAnI IcchAvAlA hovAthI bhAvasArA-sArA bhAvavAlA kahevAya che. temaja ahiMA anAga mithyAtvanI apekSA nahi karatA chelA pugala parAvartanamAM AvelA hevAthI samyagadaSTipaNuM ane cAritrane pAmelA hovAthI, dharmanA adhikArI hevAthI apunarbhadhake jANavA, ema yuga tatvanA tathA zAstranA jANakAra jaNAve che. 177 AvA apunabaMdhake Adi dharmanA adhikArI che tethI AdimAM tenuM svarUpa jaNAve che - For Private And Personal Use Only
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra98 bhavAbhinandidoSANAM, prtipkssgunnairyutH| vardhamAnaguNamAyo, hyAnabaMdhako mataH // 178 // artha -je jIvAtmA bhavAbhinaMdI dethI virodhI guNavALe, ane abhyAsa jene guNene krame krame vadhAre karanAra hoya te ghaNuM karIne apunadhika che ema eganA jANakAro jaNAve che. 178 vivecana - bhavAbhinaMdI jIvAtmAmAM rahelA de. jaNAve che - " kSudro lobharatidartano, matsaro bhayavAn zaThaH / ajJo bhavAbhinandi syAnniSphalArambhasaMgataH // " mudra svabhAvane, lelI, dIna, matsarI, bhayavAle, kapaTI, ajJAnI e bhavAbhinaMdI jANave. tene sukha mATe je prayAsa thAya che te niSphaLa hoya che. AvA bhavAbhinaMdI jInA je doSe jaNAvyA che, tethI virUddha lakSaNavALA guNe jevA ke udAratA, nibhatA, adInatA, amatsara, nirbhaya, saralatA, viveka, jJAna evA guNothI yukta thaye chata zukala pakSamAM caMdranI kalAnI jema uttarottara vadhatA guNavALe te jANa. tenA mAM udAratA, dAkSiNyatA, vinaya, viveka vicAra samyagU jJAna, bhakti, zraddhA vigere guNe krame krame ghaNuM karIne vadhatA jAya che. te jIvane deva pUjA, gurUbhakti, dAna, ziyaLa, tapa vigere guNe, tathA kriyA vigerenI zuddhi pUrvaka karavAnI pravRtti paNa thAya che. tethI te AtmAo dharmamAM adhikArI thaIne mokSa mArgamAM pravRtti karatA apunabaMdhaka thAya che. eTale teo bahu cIkaNuM ane saMsAramAM lAMbA kALa For Private And Personal Use Only
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 199 rakhaDAve tevA bhacaMkara karmIne ghaNuM karIne bAMdhatA nathI. ema jAvuM. Ave apuna dhaka dhama nA adhikArI jANave. 178 asyaiSA mukhyarUpA syAt, pUrvasevA yathoditA / kalyANAzayayogena, zeSasyA'pyupacAratA // 179 // a:--A puna dhakAne pUrve jaNAvI te pUrva sevA je kahI che te mukhya rUpe jANavI, kAraNa ke te pUrva sevA kalyANamaya Azaya rUpa yoga hovAthI tee dharmanA adhi kArI thAya che, tenA sivAyanA bIjo pUrve sevAdi bhAva je pata Mjale kahyo che te upacArika tave 179 vivecana: A punama dhaka AtmAne pUrve jaNAvelI sevA ke je deva pUjA, zurU bhakti, sadAcAra, dAna, ziyaLa, tapa rUpa jaNAvI che te upacAratA vinAnI mukhya rUpe jANavI. tethI te apuna dhakatA te AtmA sada dharmanA adhikArI thayelA jANavA. kAraNa ke te AtmakalyANa regavAlA che. A kalyANamaya cega kAMIka anukula zubha bhAvanA rUpa kalyANamaya AAyAle haiAvAthI, temanI pUrva sevA vigere mukhya rUpe jANavI. bAkInI kapila, vyAsa, pataMjali vigere mahiSa e jene pUrva sevA kahe che, te apunama dhaka AtmAne je pUrva sevA " tenu svarUpa je kalyANAzayamaya che, tethI ( tenA apekSAe ) vilakSaNa eTale judA prakAranI che tema jANavuM. temAM samRdma dhake ane asamRd baSakA eTale aneka vakhata karmAMnA madha athavA For Private And Personal Use Only
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 360 punabaMdhaka vigerene pUrva sevA vigere jaNAve che te upacAra rUpe jANa paNa vAstavika pUrva sevA nathI. kAraNa ke punabaMdhakane tevA prakArane pAramArthika vairAgya nathI hote, ahiM kaIka chavAmAo mArgamAM AvelA eTale mokSa mArganI sanmukha AvelA arthAt mArgAnusArI thaIne mArgadhI pAchA pharelA vigere zeSa zabdathI jANavA ema keTalAka para matAnuyAyI jaNAve che, paraMtu te nathI ghaTatuM. je apunarNadhake che te apunabaMdhaka avasthAthI vizeSa prakAre yukta che. tethI sAcA jJAna pUrvaka vairAgya yukta hovAthI, samyagra darzana, jJAna, cAritra rUpa mekSa mArgamAM pravRtti karanArA jANavA. te vAta pUrve jaNAvI che. temaja zrImAna pUjya pravara AcArya deva zrIharibhadrasUrIzvarajIe lalita vistarAmAM mekSa mArganuM AvI rItanuM lakSaNa jaNAvyuM che. " iha mArgazcetaso'vakragamanaM bhujaMgamagamananalikAyAmatulyo viziSTaguNasthAnAvAptipraguNaH svarasavAhI kSayopazamavizeSaH " iti ahiM A mArga eTale jIvAtmAnA cittanuM mekSa mArga tarapha sarala bhAve gamana thavuM. jevI rIte daramAM pesate sarSa sIdhe thaI gamana kare che tema, mokSa mAgane prApta karavA egya sarala AzayavALuM mArganusArIpaNuM prApta karI te vaDe vizeSa prakAre guNasthAnakanI prApti mATe thigyatAvAlA bhavya jIvAtmA thAya che. svarasavAhI eTale For Private And Personal Use Only
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pitAnA svabhAvika rasa eTale svarUpa arthAt pitAnA svabhAvathI deva gurU dharmamAM pazama bhAve rUci rUpa yathApravRtti karaNa rUpe eghathI devapUjA, gurU bhakti, dAna, ziyaLa, tapa, japa, svAdhyAya vigere samyagU darzanane regya pravRtti thAya che. tevI rIte sanmArgamAM Avela jIvAtmA mikSa mArgamAM praveza karavA egya bhAvanA vizeSane pAmate chate ja te mArganI sanmukha Avele AtmA jANa. paNa te apunabedhaka nathI. zreSTha zreSThatara anuSThAna the apunadhika avasthAnI najIka Avele te jANu. ema kaheluM che. te egya che apunabaMdhaka thayela jIvAtmA, paramAtmA tIrthaMkara devanI AjJAne mAnanAro hoya, tene ja jANa ema paMca sUtranI vRttimAM kaheluM che te yathArtha rUpe jaNAve che: " iyaM ca bhAgavatI sadAzA sarvairvA punarbadhakAdi gamyA / apunarbadhakAdayo ye savA utkRSTAM karmasthiti tathA'puna. dhaMdhAna parita te vastunarvavAda che virArAnmaargptitmaargaabhimukhaadyH parigRhyante, dRDhapratijJAlocanAdigamyaliMgAH / etad gamyeyaM na saMsArAbhinamdi-gamyeti / saMsArAbhinandinazcApunabandhakaprAgavasthAmAjo jIvAH iti // " A paramAtmA vItarAge kahelI bhagavatI AjJA je apunaLa dhake hoya tene ja prApta thAya che. je apunabaMdhaka Adi jIve che, te sAta karmonI utkRSTa sthitine khapAvIne, tathA pharIne karmanI moTI sthitine na bAMdhavA For Private And Personal Use Only
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 302 rUpe te karmanI sthitine laghu kare, te jIvAtmAe apuna adhakA jANatA paNa Adi zabdathI mA thI paDelA paNu grahaNa karavA. eTale yathApravRtti karaNa karI sAte karmanI utkRSTa sthitine khapAvIne apUrva karaNa kare. tyAra pachI eka aMtarmuhUta avasthA sudhI je mithyAtvanA udaya che, tene lAgavIne khapAvIne jIva upazama samakita pAme che. ne graMthI bheda karI jIvAtmA, upazama samyaktva prApta karI, aMtarmuhUta kAla Atma bhAvamAM rahIne pAche saSTi kanA udayathI samA thI pAchA paDI, krI mATI ka` sthitine kare che. temAM keTalAka eka vakhata evI avasthAne pAme che. keTalAka aneka vakhata punama dhakA paNa thAya che. ane keTalAka AtmAe je karmanI sthitine khapAvI che tevI utkRSTa sthitine nathI mAMdhatA te apunama dhakA jANavA. AthI ema kahevAnu che ke je punaH dhakA che, tenI pUrva sevA ke je deva pUjA, gurU bhakti, dAna, tapa, japa, svAdhyAya vigere upacArathI pUrva sevA rUpa aNuvA, vAstavika nahi. ane je mAkSa mArgane samajIne, te mAmAM AvIne deva pUjA. gurU bhakti, jJAnAbhyAsa, zraddhA, sadviveka pUrvaka deva dAnavathI paNa zraddhAthI na calAvI zakAya tevA DhaMDha pratijJA pUrvaka viveka cakSuvAlA thayelA ane zama svega, AstikayatA, anuka MpA vigere dhArmika lakSaNathI samyaktvava tane ja punama dhaka jANavA. kAraNa ke je sasArane sukhamaya mAnanArA bhAbhinandI jIvA che tene evI svabhAvatA nathI hAtI, saMsArAbhinaMdI ane * ema For Private And Personal Use Only
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 303 apunabadhakonI avasthA pUrve jaNAvI che te ja samajavI. 19. have eka zaMkA thAya che ke je upacArika bhAve pUrva sevA che, vAstavika pUrva sevA nathI, to apanabaMdhakothI anya je AtmAe che, teonI pravRttine pUrva sevA kema kahevAya ? te jaNAve che - kRtazcAsyA upanyAsaH, zeSApekSo'pi kaarytH| nAsanno'pyasya bAhulyAdanyathaitatpadarzakaH // 18 // artha:-A pUrva sevAne upanyAsa zeSa jIvanI apekSAthI kahe che, te ema jaNAve che ke Asana kAlamAM siddhi pAmanAre na hovA chatAM paNa prAya: anya avasthAmAM paNa upacArathI pUrva sevA che, tene dekhADanAre thAya che. 180 vivecana -ahiM Aje pUrva sevAnI prarUpaNuM karI che, temAM upacArika pUrvasevA ane vAstavika pUrvasevA ema be bheda batAvyA che. temAM apunabaMdhakathI bAkI che rahyA te punadhita apekSAe kapiladeva, vyAsa, pata. jali vigeree jaNAvelA apunabaMdhaka che, te vastuta: apu. nabaMdhakAbhAsa eTale kalpita che. te paNa temAM pUrva sevAne je upacAra kare che, te paryAyanI apekSAe najI. kamAM tevA apunarbaka bhAvane pAmavA gya je thayela hoya, tene bhAvI kAlamAM bhAva rUpa pUrva sevAnI apekSAe dhyAnamAM rAkhIne upacAra bhAve pUrvasevA kahelI samajavI. For Private And Personal Use Only
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 304 jemake "navo ghAH " navala tRNanuM pANI teja pagane vega che, ema je kahevAya che, temAM navalanuM pANI pInArane pagane rega thAya che. tethI kAraNamAM kAryane upacAra karavAne je vyavahAra prasiddha che, te ja pramANe punabaMdhakone pUrva sevA vAstavika zraddhA bhakitayukata na hevA chatAM bhaviSyamAM apunarba dhaka bhAvamAM vAstavika pUrva sevAnuM kAraNa hovAthI temAM upacAra kAMIka kAryasAdhaka thAya che. jemake Asana kAlamAM apunadhika thavAne na hoya te ghaNuM karIne vilakSaNa bhAvavALe hovAthI samyaga sAnane abhAva hovAthI, saMsAra sukha ane muktinuM sukha sarakhuM mAne che. badhI vastu sarakhI rIte jue che. 180 e vAtane vizeSa bhAve jaNAve che - zudhyalloke yathA ratnaM, jAtyaM kAJcanameva vaa| guNaiH saMyujyate citraistadvadAtmApi dRzyatAm // 181 // artha: jemake lekamAM zuddha karAtuM jAtivata ratna tathA kaMcana AzcaryakArI guNothI joDAya che, tema AtmA paNa abhyatara bhAvathI zuddhatA pAmate chate AzcaryakArI svarUparvata guNe vaDe pratyakSa thatuM jAya che. 181 vivecana-vyavahAra eTale nyAyanItithI sabhyatAthI paraspara levaDadevaDa cAlatI hoya te vyavahAra kahevAya, te vyavahArathI yukata te leka kahevAya, tevA lekamAM rahetA jana eTale manuSya samudAyamAM je je uMca jAtine rane tathA suvarNa vigere meTA mUlyavALA gaNAya che. tema ahiM For Private And Personal Use Only
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 DhAMta jaNAve che ke jema pavarAga, vaiDu', nIlaratna, caMdrakAMta ratna, sUryakAMta, jalakAMta vigere je je ratnA che, tenI utpatti rAhuNAcalanI khANAmAM thAya che. te ratnane bahAra kADhayA pachI paNa tenI sAthe paththara, mATI vigerenA paDA sacAmarUpe upara lAgelA haiAya che, te kAraNe azuddhatA hAya che. temaja khANamAM suvarNa rajakaNA paNa mATI, patthara tathA anya dhAtunI rajakaNA sAthe prAya: abheda jevA anelA DAya che. tethI te ane pUrva kAlamAM azuddha hoya che. tema hAvA chatAM kSAra, mATI pANI vigerenI sahAyatAthI cIkaNA mATI pattharanA tharA dUra thAya che. tethI sva svarUpane pAmeluM ratna jagatane camatkArI lAge che. tathA suvarNa paNa pANI vigerenA saMgathI tenI sAthe lAgelA cIkaNA mATInA pattharanA tharone dUra karIne potAnA svarUpane kAMIka aMze pragaTAve che, te paNa temAM rahelA kudhAtunA mizraNane dUra karavA AkarA agninA sarcaMganA khapa paDe che, tenA cege suvarNa sAthe ekarUpa anelI dhAtu maLIne nAza pAme che, tyAre kAMtimAna, guNuyukata, sahaja svabhAvavALuM suvarNa pragaTa thAya che. tevIja rIte AtmA paNa anAdi kAlathI para parAnI ka bhajano cagyatA vaDe AThe prakAranA vicitra ane bhayaMkara vipAkamaya du:khathI pIDAtA hu, saMsAramAM bhamate hateA. te tevA prakAranA kAraNe rUpa anukula sAmagrIne pAmIne, dravya, kSetra, kAla, bhAlanA yAgathI sadgurUnA parizrama vaDe temaja khIjA zubha nimitte kAraNe vaDe yathApravRttikaraNa, apUrva karaNa varDa, mAhanIya Adi karmane ghaNA aMze bheDhIne 20 For Private And Personal Use Only
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 306 jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya,vedanIya, mehanIya, nAmakarma, gotrakarma tathA aMtarAya karmanA dalenA ghaNA aMzene nAza karIne, AtmaguNe prApta kare che. ane anaMtAnubaMdhI, krodha, mAna, mAyA, lebhane paNa kSaye pazama bhAva kare che. Ama AtmasvarUpanI zuddhatA thatAM jema zudhdha suvarNa tathA jAtivaMta ratna, pitAnA teja kAMtimaya kiraNothI zobhe che, tema AtmA paNa samyagadarzana tathA samyaga jJAna tathA samyam bhAvanA, yathAzakita AcAramAM mukAyelA AzcaryakArI cAritrathI zubhate chate, camatkAra upajAve tevA AtmAnA suMdara bhAvane pragaTAve che, temaja saMsAranA viSayemAM virAgatA karate te Atma svarUpane anubhava, avagraha, IhA, apAya, dhAraNa rUpe nizcaya kare che. tethI he bhavyAtmAo! tame atacakSu vaDe vicAre jethI apunabaMdhakatA prApta thAya. 181 ahIM darzanakAronA je te che te jaNAve che - tatmakRtyaiva zeSasya, kecidenAM pracakSate / AlocanAdhabhAvena, tathAnAbhogasaGgatAm / / 182 // atha-je apunarvadhaka che, temane karmanI moTI sthiti bAMdhavAnI nathI hotI. bAkInA je sakRta vA asakRta baMdhaka che temAM keTalAka matavAdIe te Atma-brahmane sAthe lAgelI prakRti vaDe baMdha saMbhave che, temaja keTalAka darza. nakAre AlecanAnA abhAvathI baMdhane saMbhava mAne che, tema kaIka matavAlA anAganA saMgatathI kamane saMbaMdha mAne che. 182 For Private And Personal Use Only
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 309 jIvA vivecanaH--je bhavyAtmAoe samyagdarzanane prApta karIne adha pudagala parAvata uparanA sa` sasAra nAtha karyo che te apunabaMdhaka che, tethI anya je samruta vA asakRta make che te viSayamAM keTalAka danakA jenuM svarUpa Agala kahevAnu che, te prakRti eTale jIvAtmAne vikAramaya satvam, rAjas, tAmaslR rUpa svabhAva tmAne asakRtabaMdha hetu vA saskRtabaMdha hetu thAya che. eTale prakRtine karma madhamAM saMsAranA bhavabhramaNamAM heturUpe mAne che. temaja bAhya bhAve avivekapUrvaka pUrva sevArUpa kriyAmAM paNa teja hatu te kapilAdi zAstrakAro mAne che. pazu badhA prakRtine ja kAraNu nathI mAnatA. khIjA keTalAka darzanakArI AlecanA eTale avagraha, IA, apAya, dhAraNArUpa viveka cakSuthI kAryanA vicAra karavAnA abhAvane ka hetunuM kAraNu mAne che, kAraNa ke ihA apAyarUpa sad vastunI vicAraNA, gurUnA upadeza pramANe vicAratA sAcA mAnA nizcaya thAya che. paNa evA saviveka pUrvaka jyAM vicAraNA rUpa AleAcanA nathI thatI ane ahika lAbhanI buddhithI pravRtti karAya te kevaLa satkRt vA asaMskRta adhanA hetu mane che. temaja kAI darzanakAranA mate anAlega vaDe upara ko tevA sakRt vA asakRta eTale eka vakhata vA aneka vakhata lAMkhA saMsAramAM rakhaDAvanArA karma baMdhanA hetu thAya che. anAyAga eTale hu koNa chuM? mArU kevuM svarUpa che? kema ahiM Avye chuM ? huve A kriyAnuM kevuM phaLa maLaze ? AvI viveka eTale hitAhitanI vicAraNanA jyAM abhAva For Private And Personal Use Only
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 308 hAya tene anAloga kahelAya che. tethI jaina zAstrakAra AtmAnA sadupayAganA je abhAva tene anAloga kahe che. AvI ava sthAmAM je kriyA dharUpe karAya, te punya rUpa hovA chatAM paNa te saMsAranA karmAMbadhane eka vakhata, e vakhata vadhAre vakhata hetu thAya che. tethI te kriyAne upacArathI amathaka kahelI che, paNa vastuta: kA~kha dhana rUpa ja che. ema nizcaya mAnavuM. 182 vA enuM samarthana karatAM jaNAve che:~~ yujyate caitadapyevaM, tItre malaviSe na yat / savAveno mavAsa--stasyophrenvinivartate 5683 // a:-e vAta Ama paNa ghaTe che, jyAre tIvra ka`mala rUpa viSa AtmAmAM sayukta DAya tyAre te karmImalanA viSamaya Avega bhavapara parAnA saMcAga atyata Aveza cukata sasAra saMbadha karanAre! thAya che. 183 vivecana:----pUrva je vAta humacchuAM kahevANI ke prakRti-kamala paraMparAe saMsAranI vRddhi karanArI thAya che te vAta yathArtha ghaTe che. ema keTalAka DhanakAro mAne che. temAM e hetu che ke tyAre jIvAtmAne atyaMta utkRSTa mala eTale ka malamaya viSa lAgelu hoya che. te kAraNe jIvAtmAmAM karmanA sabadha karAvanArI yegyatA rUpa AMtara rAga dveSa maya piraNuAma cAlatA rahelA hAya che, te ja karma baMdhanI ceAgyatA jANavI. tenA malathI kamapara parA cAle che. te kama melathI utpanna thayelA mala viSanA Ave For Private And Personal Use Only
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 399 gathI saMsAramAM jIvane baMdhana karAvanAre. saMsArane saMbaMdha hoya che. te che ke sarvane nathI. apunardhadhaka AtmAone te karmabaMdhanuM kAraNa nathI banatuM, paNa bAkInA je puna dhake bhavAbhinaMdI che tene tIvra kama mala rUpa viSane Avega hovAthI, te AtmAne utkRSTa karmanI sthitine bAMdhanAra egyatA atyaMta varte che. have jyAre evI kama baMdhanI cegyatA jarA tarA ochI thAya, tyAre prAya: yathApravRttikaraNa karI bIjA apUrva karaNa rUpa vizuddha adhyavasAyathI mehanI kaThaNa gAMTha je karmarUpa vRkSamAM anAdi bIja rUpa che, tene bhede che. mehanIya karmanI tathA bIjA paNa AyuSya sivAyanA karmanI je utkRSTa sthiti pahelAM hatI, tene ghaNokharo bhAga kSaya karIne samagradarzanane pAme che. tyAra pachI te jIva karmanI utkRSTa sthiti pharIne bAMdhate nathI tethI tevA jIvAtmAone apunabaMdhakavANuM avazya prApta thAya che, temane apunarNapakava vAstavika bhAve thayeluM samajavuM. ane bAkInA kapiladeva, pataMjali maharSi vizeree je pUrva sevA kahI che, te yathArtha anubhava vinAnA, saMsAra sukhanI vAsanAvALAne paNa haya, tema jaNAvyuM che, mATe te pUrva sevA upacAra bhAvathI jANavI. 183 have je prakRtine laIne pUrvasevA kahelI che te vAta jaNAvI, have tethI viparIta sahaja bhAve jJAnapUrvaka pU sevAnA svarUpane jaNAvatAM kahe che : saMklezAyogato bhUyaH, kalyANAGgatayA ca yat / tAtvikI prakRtijJeyA, tadanyA tUpacArataH // 184 // For Private And Personal Use Only
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 310 artha-saMkalezanA saMbaMdha vinA ane kalyANanA aMgarUpe prakRti jyAre heya tyAre te prakRtine satya tAtvikI prakRti jANavI, tethI anya saMkalezavALI prakRti pUrva sevA rUpe je kahevAya che te mAtra upacArathI ja kahevAya che tema jANavuM. 184 vivecana -je prakRtinI vAta kahevAya che te prakRti jyAre saMkalezamaya hoya che tyAre vAraMvAra punabaMdhakatAvAlI hoya che. paNa jyAre te prakRti vaDe purUSa rUpa AtmAne duHkhamaya Adhi, upAdhi, vyAdhimaya saMkalezathI saMsAranA dukhane atyaMta anubhava thAya che, tyAre te AtmA saMsAravAsanAthI kaMTALo lAvIne haLave haLave satya anubhava thavAthI punya ganI pravRtimAM joDAya che, tyAre tIvra prakAranA saMkalezanA abhAvathI tathA punyarUpa kalyANaya prakRtithI krame krame caDhatA bhAve bhava vairAgyathI (saMvega, nirvedathI) tAvika kalyANamaya mokSamArga rUpa pUrva sevA vrata, paccakhANa, jIvarakSA, satya, acaurya, brahmacarya, akiMcanatva, pAMca samiti, traNa guptithI yukata, mahAbatanI bhAvanAmaya adhyAtma bhAvanAmaya pravRtti karAya che. te tAtvikI prakRti jANavI eTale AtmasvabhAvikI ane dharmanI prApti mATe yogyatA lAvanArI jAzuvI. kAraNa ke dharmane je yogya thayela hoya tene te prakRti pragaTe che. ane tethI anya evI je prakRti pUrva sevA rUpe gaNAvI che, te satya tAvikI prakRti jANavI, tethI anya prakRti te saMsArane vadhAranArI vikRta prakRti jANavI. temAM pUrva sevA je thAya che, For Private And Personal Use Only
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 311 te mithyAtvamaya hAvAthI tevA AtmA punaH kA ja tema jANavuM, 184 enAM cAzritya zAstreSu, vyavahAraH pravartate / tataH zrAdhikRtaM vastu, nAnyatheti sthitaM hyadaH // 185 // a:-e prakRtine AdhAre zAstromAM vyavahAra pravarte che. te mATe je vastune zAstrakAroe svIkAra karyo che, te vastu avazya nakAmI nathI ema mAnavuM. 185 vivecana: je prakRtine yogazAstranA pratyetA tAtvikI jaNAve che, te prakRti vaDe cegazAstrakAroe pU sevA AdirUpe nirUpaNa karele che. A tAtvikI prakRtinI apekSAne svIkArIne kahela che. te hetuthI pUrvasevA, vItarAga pUjA, gurUbhakita, vrata niyama, dAna, ziyaLa vigere uttama guNa prAptimAM upAdAna kAraNa thatA hovAthI tevI prakRtimaya je Atma svabhAva che, te tAtvika satyaja che. tethI tevI prakRtivALA apuna dhakA ja che. te prakRtine aDIne khIjI rIte apunama "dhakatvanA saMbhava nathI. Ama hovAthI punama dhakA cAgarUpa mAkSamArgonA pratyakSa adhikArI thAya che ema siddha thayuM. 185 zAntodAttatvamaMtra, zudhdhAnuSThAnasAdhanam / sUkSmAno saMyuvartta, sattasaMvednAnuMnam // 286 a:--zAMta ane udAtta tatvathI yukta zuddha anuSThAna mAkSamArganuM sAdhana che. ane te sUkSma bhAva yukta For Private And Personal Use Only
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 312 vicAramaya hovAthI pAramArthika tatvajJAnane anusaratuM che. 186 ' vivecana -AvI rIte zAMta eTale prakRtinI vikRtithI yukta je ItinI unmAda avasthArUpa vikArene tathA mananI caMcalatAne rokavA mATe temaja krodha, mAna, mAyA, lebha, kAma, rAga, dveSa vigere kaSAyanA vikAsane rokI rAkhIne upazamA ane cittanI avasthAne zAMta kare te zAMtatva avasthA tathA udAtta-va-ucca uccatara bhAvanA vaDe Azravane rokIne sadAcAra -sArA AcAra vaDe kriyA anuSThAna yukata, tathA sthirabhAva yukta, eka AtmadhyeyanI sAme cittane sthitirUpe bAMdhIne, AtmAmAM dharmarUpa prakutine pragaTa karatA, pApamaya vyApArathI rahita evuM niravadya AcaraNa thAya. tevuM zuddha anuSThAnarUpa sAdhana tevA prakAranA sUkSama bhAvarUpa, AtmAnA zuddha adhyavasAyathI yukta thaye chate baMdha mekSa Adi tatvanA samyaga jJAnamAM nipuNa bhAvamaya raha-AlocanA karatAM, satya tattvanuM yathArtha saMvedana rUpa jJAna vizeSa AtmAne thAya che. 186 A badhu zAMta udAtta-vApaNuM AtmAnA svabhAvamAM prakRtithI saMbhave che te batAve che-- zAntodAttaH prakRtyeha, zubha bhAvAzrayo mtH| dhanyo bhogasukhasyeva, vittADhayo rupvaanyuvaa||187|| artha:- ahiM prakRti vaDe AtmAne zAMta ane udAtta svabhAva pragaTe che, te zubha bhAvane Azraya ApanAra For Private And Personal Use Only
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 313 thAya che ema rogIone mata che. AvI zubha bhAvanA jene hoya te uttama kalyANasApaka kArya karanAra thAya che, mATe te dhanya che. tyAre rUpavAna e yuvAna sArA vittane mAlika hoya, tene sukha, lega vilAsa vakhANavA yogya che tema ahIM jANavuM. 187 vivecana -je AtmA zAMta ane udAtta prakRtivAle hiya, eTale evA suMdara svabhAva yukta je gAbhyAsI heya tema jANavuM. A carAcara jagatamAM atyaMta zuddha cittanA pariNAmane rAkhanAre jIvAtmA zubha bhAvamaya AtmasvarUpane Azraya ApanAre thAya che. tema gatatvane jANanArA pUne abhiprAya che. ahiM eka daSTAMta kahevAya che, jemake sArA rUpavALe je hAya, temaja zubha zarIravALe hAya, baLavAna hAya, temaja sArA dekhAvane je yuvAna purUSa heya. vaLI te sAthe te sAre paisApAtra hoya, sArA saMgItamaya gAyanene sAMbhaLI zabdamaya bhegane pAmate chate, rUpavAna, yuvAna, saubhAgyavAna strIone svAmI thaI tene bhega bhagavate chatAM, sArA uttama jAtanA rezamI kapaDAMne tathA ratna, suvarNamaya AbhUSaNe dharate chate, sugaMdhamaya attarane upabhoga karate, sArI sugaMdhamaya gulAba, jAI, juI, mAlatI, kevaDe tathA kamala, pa vigere puSpanI mAlAone dhAraNa karato chate, rAjya lakSmIne svAmI hoya che. temaja saubhAgyavALA hovA sAthe, lokenA upagI kArya karanAre je hoya te tethI lekamAnya paNa thayeluM hoya che. tevA jIvAtmAnI sarva keI dhanyavAda ApIne prazaMsA kare che tema For Private And Personal Use Only
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 314 je AtmA iMdriye tathA mananA vikArAnA nigraha karanAra, udAtta cittavAlA, kaSAyarUpa krodha mAna mAyA lAbha kAma IrSyA rAgadveSane jItanAra evI zubha bhAvanA vaDe zu cittanI pariNatimaya zubha bhAvane dharanArA hAya, tene cegazAstronA vizAradya avazya dhanyavAda ApIne prazaMsA kare che, ane tevA purUSane adhyAtma caigamAM praveza karanAro mAne che. 187 upara kahI tethI virUddha prakRtiva Mtane virlR bhAva ja Ave che te jaNAve che: Follow anIdRzasya ca yathA, na bhogasukha muttamam / acAntarehtathA zuSpa, nAnuSThAnuM pana // 28 // atha--jyAM tevA arthAdanI sAmagrI na hoya tyAM uttama bhAga sukha paNa nathI, temaja jyAM azAMta anudAtta tathA azuddha anuSThAna hoya tyAM kadApi pUrva sevAdi Atma guNA adhyAtma bhAvane pragaTa karanArA nathI thatA, 188 vivecana:-have upara je prakRtinuM svarUpa jaNAvyuM. temAM zAMta udAtta prakRti vaDe zubha anuSThAnane Azraya thAya che. ane te na hoya tyAM zubhAnuSThAnanuM Azraya nathI banatuM. tene vyakta karatAM kahe che ke jenI pAse, dhana, dhAnya, suvarNa vigere artha eTale bhAganI sAmagrI nathI, tema rUpa sobhAgya paNa nathI. zabda, rUpa, rasa, sugaMdha tathA sparzI sukhanI tIvra IcchA chatAM paNa sa sAmagrIne apUnyana tAne abhAva For Private And Personal Use Only
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 315 che tevA jIvAtmAone zArirUpa kaMcana kAminInA viSaya bhoganuM sukha maLatuM nathI. temaja tevI avasthAvAlAne kaI Adara ke satkAra nathI karatuM, paNa lekethI dhikkAraja karAya. che. tevI ja rIte je AtmAoe pAMca idhi tathA mananA viSayane nigraha nathI karyo, temaja kaSAye jyAM upazAMta nathI karAyA evI azuddha prakRtine udaya hoya che tevA AtmAone saphaLatAvAluM mekSa mArganA bIja rUpa zuddha anuSThAna rUpa, devapUjA, gurUbhakti, satpAtradAna, vinaya, bhakti, vAtsalya Adi kadApi nathI saMbhavatuM. 188 Ama hevAthI have kema vartavuM te jaNAve che - mithyA vikalparupaM tu, dvayordvayamapi sthitaM / svabuddhivikalpanAzilpi-nirmitaM na tu ttvtH||189|| artha - bheganI IcchAvAlA tathA dharmanI IcchAvAlAmAM bhege tathA bheganI sarva sAmagrI mithyA vikalpa rUpe rahelI che. tene abhAva thatAM tenA svarUpa bhegane paNa abhAva thAya che. tevI ja rIte pitAnI mane kaha5nA rUpa zilpIe kapelA sApanethI vAstavika Atmahita thatuM nathI paNa bhavanI paraMparA mAtra vadhe che. 189 ( vivecana -mithyA vikalpa rUpa eTale " mamarIri. pavipu" mAravADanI bhUkhI bhUmImAM sUryanA kiraNene sparza thavAthI durathI pANInA pravAhanA kalle uchaLatA hoya tevI jamaNA lokone thAya che, tethI vAstavika vivekavikala evA bhALa mRgalA Adi ne paNa pANInI bramaNa karAve che. For Private And Personal Use Only
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 316 ne te pratye deTa mUkAve che. ane aMte thakavIne nirAza kare che. ema mithyAtvavaMta ajJAnIo tathA bAhya bhAve dhamI hovA chatAM paNa aMtaramAM bhega sukhanI icchAvAlA hovAthI, pANInI brAMtivAlA mRganI peThe sukhanA sAdhana manAtA puTTagalamaya padArtho mATe valakhAM mAre che. ane ArtadhyAna ane raudradhyAna vaDe anaMta saMsAranA hetumaya pApakarmane meLavIne duHkhI thAya che. eTale je puzAlI AtmA zAMta ane udAtta eTale uMcA AzayavAlA hoya che, te bheganI lAlasA vinAnA hovAthI anukula dhana, dhAnya, svajana, parivAra, sattA, saubhAgyAdi bhege bhegave che. chatAM paNa temane anitya ane asAra jANe che, temAM rAcatA nathI. ane apunyAtmAone viSayamAM tIvra vAMchA hovAthI aneka jIvahiMsA, cerI, asatya, vyabhicAra, cAmaDI, cugalI, luMTa vigere pApane karatAM chatAM jarA paNa sukhane pAmatA nathI, paNa duHkhanI ja paraMparAne pAme che. ahiM sAra e ja che ke marU marIcikA eTale marUdezanI ujaMDa, retAla bhUmimAM rakhaDatA mRgalAne pANIthI bharelI nadInA pravAhanI bhrAMti thAya che. tema puduMgalanA bhegI ane bheganI prApti mATe dharma karanArA dhArmikene bAhyA bhAvathI dekhAtA dhana, dhAnyarUpa raMgavAlA, strI svajana sattA vigere sAdhana rUpa vastuomAM je sukhanI vAsanA anAdi kAlIna baMdhAI che, te paNa mithyA vika95 maya bhrAMti ja che. vAstavika du:khanuM ja nidAna che. temAM je sukhanuM khoTuM jJAna thAya che, te te mAtra pitAnI AjJAnavAsanAmaya buddhirUpa zipio utpanna karela vikalparUpa brAMti For Private And Personal Use Only
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 ja che paNa tAttvika rIte satya nathI, tema bhAga sukha dharmo nugata hAya, te paNa te atAttvika ja pUrNAMka dharmonuSThAna eja meAkSa mArgane che. te tAttvika che. 189 che. Ama zuddhatA upAdAna hatu thAya te vastunI bhAvanA pragaTa karatAM jaNAve che:-- . bhogAGgazaktivaikalyaM, daridrAyauvanasthayoH / surATTe 2, jIrUpaya yoiitta ! ?10 || artha :bhAgamAM kAraNa rUpa je sAmagrI joie tenA tathA tene bhogavavA cAgya zaktine je abhAva hAya temaja dhananA abhAva hoya, yuvAnInA abhAva hAya, temaja pAte kurUpa hoya, te te kurUpane sArA rUpavAI peAtAnI srIne viSe AzakA rahyA kare che. tethI tene sAMsAra sukhanA saMbhava nathI. 190. vivecanaH--ahiM A daSTAMta ApatAM jaNAve che ke jema viSaya bhAganI tIvra IcchAvAlA manuSyane viSaya bhAgAnA je aMga eTale kAraNeA kahevAya che, tene vAtsAcana RSi A pramANe jaNAve che: rUpavayo vaicakSaNyasaubhAgyamAdhuryaizvaryANi bhogasAdhanam iti / tatrApi rupayadhobittAdayatvAni pradhAnAni iti // rUpa, gauratA, ya, yuvAna avasthA, vaicakSaNya, DahApaNa, caturAi, saubhAgya, sajanatAmAM Adara pAmavApaNu, mAdhu -bhASAmAM kAmalatA yukta suMdaratA, azva lekamAM potAnI AjJA calAvavApaNuM temaja dhanADhacatA A sa For Private And Personal Use Only
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 318 viSaya bhAganAM anukula kAraNeA haivAthI, bheganA agA mAnelA che. temAM paNa rUpa, vaya, vittADhacatra e traNa mukhya kAraNe samajavA. A traNa bhegAMga jenI pAse hoya te bhegI ane che. ane jene e traNa kAraNeAnI ugrupa hoya te bhoga zaktithI vikala jANavA. eTale bhAge nA kAraNa bhUta rUpa, vaya, dhananA abhAvAlA, pAMca iMdriyAnA anukula viSaya bhAga sevI zakatA nathI. jemake manuSya dhananI soMpatti rahita che, tethI praya: bhegane mATe anukula sAmagrI meLavI zakatA nathI. temaja vRddhatva, zarIra zaktithI rahita hAvAthI meLavelA bhagAne bhAgavI zakatA nathI. ii jatAmAM rahelA surUpa vigere guNAmAM bhega vilAsanA rAga rahelA hAya che. paNa vRddhatva avasthAmAM AvelA manuSya upara yuvAna strI potAnI hAya tA paNa prIti karavAmAM zaMkAzIla rahe che. *na rahita manuSyane prAya: kanyA kei ApatuM nathI. punya ceAge strI maLI hAya te! khIjA dhanavAna ane rUpavAnanA cALAcaTakAthI, AbhUSAthI, khAnapAnathI muMjhAyelI anAcAramAM paDIne peAtAnA daridrI patine choDI, anya sAthe viSaya sevI patinA tyAga paNa kare che. temaja kharAba rUpavAlA upara potAnI strI paNa prAya: prIti nathI karatI. temaja cuvAna strI potAnA patimAM upara kahenrI traNa vastune jo abhAva hoya te te purUSane paNa mArI strI sadAcArI che ke nahi ? mArA kahyA pramANe cAlanArI che ke nahui? evI zakA prAya: nitya rahyA kare che. Ama hAvAthI jema jIvAmA manuSya saMbaMdhi sukhathI prAya: vaMcita rahe che, tevI For Private And Personal Use Only
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 369 rIte je jIvAtmAmAM zAMti udAttatA vigere guNe na hoya e adhyAtmarasane AnaMda bhegavI zakatA nathI. 190 te kAraNemAM vizeSapaNuM jaNAve che - amimAnasukhAbhAve, tathAkliSTAntarAtmanaH / apAyazaktiyogAca, na hItthaM bhoginaH sukham // 19 // atha -jIne anukula sukhanA sAdhanane vega male te abhimAna thAya che ane sAdhananA abhAvamAM aMtaramAM kaleza thAya che. Ama aneka apAyavAlI kSaNika zakti jIvAtmAmAM hovAthI bhegIone paNa sukha te nathI ja. 191 vivecana -huM sukhI chuM e je cittane pariNAma ajJAnI jIvAtmAone thAya che, te abhimAnanuM kAraNa thAya che, ane jyAre tevA prakAranA anukula sukhanA sAdhano nathI malatA tyAre AtmAne aMtaramAM kaleza thAya che. kAraNa ke jIvAtmA sukha mATe kapelA sAdhane pUrNa rUpe na male tethI sukhamAM khAmI mAnIne kheda kare che. Ama ajJAnI AtmA bAhya pAMca iMdriyonA anukula sAdhane malatAM huM sukhI chuM, mAre ATalI saMpatti che, sattA che, huM deva chuM, sarvazakti saMpanna chuM, ema abhimAna kare che, ane bIjAnI saMpattinI IrSyA karI, tene harI levAnI prapaMcatAne race, ane tevI anyanI vastu hAthamAM na Ave te sukhAbhAva eTale duHkha mAne, ema Icchita vastuthI nahi dharAyele AtmA duHkhI manavA hevAthI AtmAmAM je sahaja zakti che, te mehamaya AvaraNathI gherAyelI hovAthI ajJAna bhAvathI For Private And Personal Use Only
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3ra0 viSaya bheganI Asaktine vadhArate aneka prakAranA Arta tathA raidra dhyAna vaDe zarIrabaLa manobaLa tathA pujabalane badale tathA punyabalane nAza karato chata dhanane nAza, yauvana zaktine nAza, rUpa saubhAgyane nAza kare che. tethI dAridratva, vRddhatva, kurUpa ne asaubhAgyatAne pAme te jIvA tmA pite manamAM ISTa rUpe mAnelI strIo taraphathI paNa tiraskAra pAme che. athavA maMtra, jaDIbuTTI vaDe uccATana kiyA vaDe maraNanI dazAne paNa pahoMcADe che. Ama havAthI bheganI IcchAvAlA AtmAone saMsAramAM kayAMya sukha maLatuM nathI. te mATe huM tattvanA gaveSake! he vizeSa buddhimaMta ! saMsAramAM kayAM sukha che, te tame barAbara tapAse? amane te prazama rasamaya jJAna darzana cAritra tapamaya parama vairAgya ga ja satya sukhanuM kAraNa dekhAya che. 11 jevI rIte rUpa, yauvana, saMpattimAnapaNuM sukhanuM anuThAna gaNAya che, te upara daSTAMta kahyuM che. tevI rIte dANatika bhAve te kevI rIte lAgu paDe che te jaNAve che - ato'nyasya tu dhanyAde-ridamatyantamuttamam / yathA tathaiva zAntAdeH zudhdhAnuSThAnamityapi // 192 // artha:-AthI ema samajavAnuM ke pUrve je bhegIene sukha vaDe dhanyavAda apAya che, te bhegIonA sukha karatAM zAMta tathA udAtta prakRtivaMta bhavyAtmAe zuddha anuThAnathI anekagaNA vadhAre vAstavika sukhane pAtra thatA hovAthI vizeSa prakAre vakhANavA egya che. 192 For Private And Personal Use Only
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 321 vivecana - pUrve bAMdhelA zAtA vedanIya zubha karmanA udaya vaDe pAMca IDhionA anukula viSayabhegamAM rahelA I, caMdra, cakravarti, vAsudeva ane anya punyavaMte bAhya sukhathI A lokamAM dhanyavAdane pAtra gaNAya che. bAlajI tevA sukhanI nitya IcchA rAkhe che. ane mAne che ke evA sukhe ane kayAre maLe che paraMtu e sukha kSaNika che, amuka samaya pachI nAza pAmanAra che, tema pAramArthika daSTivaMte mAne che. tevI ja rIte AvA punyavaMta AtmA karatAM punyAnubaMdhI punyavaMta ke jemane pAramArthika samyagUjJAna thayela hovAthI, samagra bhegIo jeo bAhya sukhathI pitAne sukhI mAne che. tenA karatA anaMtagaNuM sukha sAcA anubhava jJAnavaMtane hoya che, kAraNa ke Idriya sukhane tyAga karI, kaSAyarUpa krodha, mAna, mAyA, lebha ne mada choDIne rAja, tAmasu, prakRtine tyAga karI prazama rasamaya zAMta bhAve AtmAmAM sthiratA lAvIne, viSayanA vicArIne jJAna vaDe upazamAvIne upazama rasamAM jhIlavA chatAM, aneka vicitra prakRtivAlA jIvAtmAo pratye udAra bhAve rahe che. samyaga jJAna darzana cAritranI ArAdhanA karatA, mitrI prabheda karUNA ane mAdhyastha bhAva vaDe udAtta prakRtivaMta AtmAethI je je zubha anuSThAna thAya te te anaMtagaNo lAbha ApanArUM thAya che. tethI zuddha anuSThAna je ekAgra bhAve thAya te ahiM paNa bhegI AtmAo karatAM anaMtagaNe AnaMda AtmA anubhave che. tethI sarva dhanyavAda karatA anaMtagaNe dhanyavAda teone ja ghaTe che tema jANavuM 12 21 For Private And Personal Use Only
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3rara Ama Atma dharmanuM svarUpa AvI rIte siddha hovAthI je sAdhyanI prApti thAya che te jaNAve che - krodhAdhabAdhitaH zAnta, udAttastu mahAzayaH / zumAnubandhipuNyAcca, viziSTamatisaGgataH // 193 // artha:-kodha Adi kaSAyathI jene AtmA badhita nathI thaye tevA mahAzaya AtmA zAMta tathA udAtta prakRtivALe hevAthI temanI zubha punyAnubaMdhI punyanI saMgativAlI buddhi hoya che, ane tethI vizeSa prakAranA guNonI prApti paNa thAya che. 193. vivecanaH--je kodha, mAna, mAyA ne lebha, roga, draSa, IrSA, kAma vigere kaSAyamaya deSathI je jIvanA Atma ciMtanya rUpa jJAna dazana cAritra rUpa guNe dUSita thayA nathI e zAMta tathA udAtta athavA dAnAdika guNamAM udAratAvAlA eTale evA guNene dharanAra ane mahAzaya eTale gaMbhIratA yukta je punyazAlI AtmA heya, teja zubha punyAnubaMdhI punyathI vizeSa prakAranI zubhamativALe hovAthI samyagU dhamamArgane anusaranAra mahAna prajJAvaMta jANa, 193 AvA prakArathI zubha prajJAvaMta thayele mahAnubhAva kevI pravRtti kare che te jaNAve che - Uhate'yamataH prAyo-bhavabIjAdigocaram / kAntAdigatageyAdi, tathA bhogIva sundaram // 194 / / artha:-jema viSaya bhegamAM Asakata yuvAna strothI saMgItanA AlApa pUrvaka gavAtA gAyanenI suMdaratA samaje For Private And Personal Use Only
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3ra3 che, tevI rIte dharma mArga ne anusaranAro apunama dhaka AtmA, bhavanA kAraNeAne vicAratA chatA ghaNuM karIne bhavanivedane pAme che. 194. vivecanaH--jema svarUpavatI, catura, saMgIta Adi zAstromAM praviNa kAMtA gAyana, nATaka, nRtya AdimAM atyaMta kuzaLa hovAthI, tenI mukha mudrAthI pragaTatA gItathI, tathA temAM sahaja bhAve dekhAtA rUpa rasa Adi sarva iMdriya gocara svarUpathI bhegI ke je punyavaMta jIvAtmA che, te tevA svarUpanA anubhava karatA devendranI peThe AnaMda mAne che, tema je bhavyAtmA apunama dhaka bhAvane prApta thayeA hAya te ghaNuM karIne vizeSa prakAranI vivekavAlI prajJAvALo hAvAthI, saMsAranA kAraNamaya rAga dveSa rUpa khIja saMsAranA janma maraNa, rAga, zeka, Adhi, vyAdhi rUpa phaLamaya svarUpane paNa yathA svarUpe jANe che, te mATe zAstromAM kahyuM che ke tathA "" pasa NaM aNAi jIve aNAijovatsa bhave aNAikasaMjoganiJvattiya dukkharUve dukkhaphale dukkhANubandhitti " A jIvane dravyArthika nayathI temaja paryAyAki nayathI anaMta janma maraNeA rahelA che. ane te bhava paraparAnuM kAraNu anAdi kAlathI pravAhanI para parAe lAgatA, bhogavAtA evA karmonA saMcAga sabaMdha paNaparaparAe anAdi che. te ka saMyoga jyAM sadhI rahe che, tyAM sudhI jIvAne du:kha svarUpa saMsAranA saMbaMdha che. ane tenuM kula For Private And Personal Use Only
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 314 paraMparAe du:khanA phalarUpe ja thAya che, tethI rAga dveSa jevu khIja che tevA saMsAra sarva du:khanuM kAraNa che. AthI emaja samajavuM ke jyAM jyAM saMsAranA kAraNarUpa je je rAgadveSamaya aDhAra prakAranA pApasthAnakA dvArA mana vacana kAyAthI thatI sarva kriyA, saMsAranA anubaMdha eTale kAraNarUpa ja jANavI. athavA bhavanA kAraNarUpa saMsAranA sukha mATe karAtI sarva kriyA aneka du:khanI paraparA vadhAranArI thAya che, teja bhavanuM khIja eTale upAdAna kAraNu che ema avazya bhavyAtmAoe vicAravuM joie. te mATe jema yuvAna rasIka purUSa dIvya saMgItane karanArI strImAM jevA bhAvathI rasIka khane che, tevA bhAvathI AtmavicAraNAmAM rasIka thavuM. 194 Ama vicAravAmAM kevA anubhava Ave che te jaNAve prakRterbhedayogena, nAsamo nAma AtmanaH / hetvabhedAdidaM cArU, nyAyamudrAnusArataH || 195 // artha :-prakRtinA bhedathI AtmAnI asamAnatA paDatI nathI, para Mtu tenA hetu ( svabhAva )nuM abhedapaNuM hovAthI, AtmasvarUpanI abhedyatAja che. ane te nyAyanI mudrAne anusAre jaNAya ja che, tethI uttama ja che. 195 vivecanaH-- sAMkhya darzanakArAe prakRtirUpa mAyAnA sattva, rajasU ne tamam rUpa traNa bheda pADayA che. tene jaina syAdavAda siddhAMtanA mata pramANe jJAnAvaraNu, danA For Private And Personal Use Only
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3raya varaNa, mehanIya, aMtarAya, nAmakarma, gavarma, AyuSyakarma ne vedanIya karma ema ATha bheda pADelA che; te prakRtirUpa karmanA bheda pADavAthI AtmAmAM paNa ekAMte bheda paDe che, ema jarA pa mAnavA gya nathI. kAraNa ke AtmAne lAgelI karmanI virUpatAthI AtmAnA aneka pariNAma rUpa paryAye thAya che. te paNa mUva cetanya guNe je AtmAnA sahaja bhAve che, temAM phera paDatuM nathI. jemake sUryane prakAzaka svabhAva che. te jyAre vAdaLathI DhaMkAye hoya che, tyAre pRthvIne e pUrNa prakAza nathI Apate, paNa te vAdaLAM jyAre khasI jAya che tyAre pRthvIne pUrNa prakAza Ape che, tema prakRtine vilaya thatAM sahaja svabhAve Atmacitanya pUrNa prakAze che, tethI ekAntathI AtmAne bheda nathI. jene mUla dharma samAna hoya te kadApi kAle bhedasvarUpane nathI pAmate eTale jIvAtmAmAM pariNAma bhAve, catanya bhAve, zraddhA bhAve ekatvapaNuM pratyakSa dekhAya che, paNa bhedavarUpa judA svabhAvapaNuM nathI anubhavAtuM; paraMtu sarva jIvAtmAomAM sadA sarvadA sarakhApaNuM ja anubhavAya che, tenuM je kaI kAraNa hoya jenuM mUla AtmasvarUpa hetu ekasamAna hevAthI abhedatva Ave che. temaja karmarUpa prakRti judA judA bhedane vikArI bhAve eTale vibhAva rUpe judApaNuM dhare che, te paNa tenuM paNa mUla eka prakRti (karmala) rUpe ekaja eTale abheda rUpa hevAthI nAnApaNuM eTale judA judApaNuM sahaja bhAvanuM nathI. kahyuM For Private And Personal Use Only
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3ra6 "na hyabhinne hetau kvacidapi phalameda upapadyate iti" jyAM hetuone bheda na hoya tyAM kadApi paNa phalane bheda na hoya, evuM avazya pratyakSa anubhavAya che, tethI ema avazya samajavuM ke A karma rUpa prakRtiono anekAMta rUpa svAvAda daSTithI vicAratAM apekSAe bheda paNa manAya che, paNa ekAMtathI bheda nathI. tenA mege AtmAnA pariNAma paNa kathaMcit bhinna prakAranA paNa dekhAya che, ema apekSAe bhedatva vA abhedatva bhinna daSTithI anubhavAya che, eTale apekSA daSTithI anubhavAya che, paNa ekAntathI bheda rUpe che ke abhedarUpe che emaja prakRtimAM ke AtmAmAM manAtuM nathI. mATe nyAya mudrAne anusAra vicAratAM eja satya jaNAya che. eTale ahIM satya, tarka, hetuvAda pUrvaka sAdhyanI siddhi thAya, tevI rIte nyAya mudrA eTale hetuvAdathI vicAra karavA vaDe paravAdIee ApelA doSanuM khaMDana karIne, satya nirNaya karI vastu tattvanI yathArtha sidhdhi karAya che. tevI jAya rAjAnI mudrArUpa AjJA paravAdI eTale ekAMtathI vastu nitya ja che ke anitya ja che, evI vAyaDA darzanakAronI siddhienI AjJAne naSTa karIne yathArtha vastu svabhAvane pragaTa karavAthI pUjya vItarAga paramAtmA mahAvIra deva praNIta Agamane anusare vatuM svarUpanuM pratipAdana karavuM te nyAyamudrA kahevAya che, te nyAya mudrAne anusAra vicAratAM kamarUpa prakRti je pugala paramANuthI banelI hevAthI, ane AtmAe tevI gyatA vaDe zubhAzubha pariNAmathI grahaNa For Private And Personal Use Only
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hevAyathI mAnavuM 3ra7 karIne karmarUpe pariNAvelI hevAthI eka svabhAvavAlI dravyArthika nayathI ekaja manAya che, te paNa te prakRti emAM koI jJAna zaktine reke che, ke darzana zaktine reke che, koI cAritra zakitane roke che, kaI prakRti sukhanuM kAraNa thAya che, te kaI du:khanuM kAraNa thAya che. koI pApabaMdhane hetu, kaI punyabaMdhano hetu, koI lAMbA AyuSya mATe, kaI TuMkA AyuSya mATe Ama e prakRtie judA judA kAryone hetu banatI hovAthI paryAyArthika nayatho bhedavALI paNa gaNAya che. Ama jeke prakRtine bheda mAnIe, te paNa AtmAthI Atma pariNAma abhinna hevAthI, ane bhinna thatuM na hovAthI ekaja svarUpa AtmAnuM dravyAka nayathI mAnavuM. paNa je AtmAne prakRtithI ekAMta abhinna ja mAnIe te kaI AtmA kadApi paNa mukata ja na thAya. ane tevI ja rIte A mAthI karmadala lina hevAthI je AtmAne hetu vinA ceTI jatA hoya te mukata AbhAe puna: saMsAramAM paDI jAya. temaja tevA prakAranI yogyatA vinA karma sarvathA AtmAthI ekadama bina thAya te saMsArI AtmA mukata paNa thaI jAya, Ama je ekAMte karmarUpa prakRtine bheTa svarUpa vA abheda svarUpa mAnIe te aneka deSa AvI jAya che, mATe Atma svarUpa ke prakRtinuM svarUpa kadApi nyAya mudrAne tyAga karatuM nathI. 195 evaM ca sarvastadhogA-dayamAtmA tathA tathA / bhave bhavedataH srv-praaptirsyaavirodhinii||196|| che kaI For Private And Personal Use Only
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (328 artha:-e pramANe AmA tathA prakRti vagere sarva vastunuM svabhAve pariNamana thatuM hovAthI prakRtinA saMbaMdha vaDe AtamAone bhavane viSe sarva bhavanI prApti thAya te avirUddha che. 16 vivecana --e pramANe prakRti eTale karmanuM aneka svabhAvatva je upara jaNAvyuM che te apekSAthI thAya che tema jANavuM. ema prakRtinA bhedathI AtmAna aneka prakAranA pariNAma thAya che te yathArtha saMgata (satya) ja che, tethI sarva AtmAo jemAM karmabaMdhanI yegyatA rUpa rAgadveSanuM bIja raheluM che te sarva AtmAo je kamarUpa prakRtinA saMge pariNAmanA kAraNe thAya che. tethI kathaMcita upacAra bhAve vyavahAranaya vaDe ekatrabhAva AtmA ane prakRti gaNAya che, te kAraNe AmAnA paryAyarUpa pariNAmanuM ane pANuM paNa siddha thAya che, tethI AtmA karmanA pariNamane bhogavate saMsAramAM bhame che, vAraMvAra uMca nIca eniomAM upaje che, ane tevI bhava paraMparAnI yegyatArUpa bIjane jeTalA aMze kSaya thAya eTale uMcatvane pAmate keme kame apuna dhaka avasthAne dhAraNa karanAro paNa thAya che. tethI prakRtinA egya saMyogathI eka avasthAne pAmanAra A saMsAranI bhava paraMparA ke apavarUpa mokSa vigerenA lAbhane pAme che. temAM jarA paNa virodha nathI AvatuM, eTale sAra eja samajavAne ke jIvAtmAne karmarUpa prakRtine saMga rahe tyAM sudhI saMsAravAsa che ane For Private And Personal Use Only
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prakRtine viyega thavAthI mekSAvasthA prApta thAya che ema jANavuM. 196 vidhimAdA, na to vizvanA tadbhinnaM yadabhede'pi, tatkAlAdivibhedataH // 197 // artha:-AtmAnI sAthe anAdi kAlanI paraMparAthI svabhAvika rIte saMsiddha evA mela sivAya saMsAra baMdhanane hitu bIjo nathI. AtmAthI prakRtine je ke abheda jaNAya che chatAM paNa kAlAdinI apekSAthI bhedarUpe anubhavAya che, eTale prakRtithI bhinna thatAM AtmAne mekSa thAya che. 197 vivecanaH AtmAnI sAthe sAMsiddhitA eTale sahaja svabhAve anAdi kAlathI paraMparAgata lAgelA karmanA mela rUpa prakRtine je saMbaMdha che, te jIvAtmAne karmabaMdhanI regyatA rUpa svabhAvathI ja che ema avazya jANavuM, ane AtmA jyAre evI gyatAne tyAga karaze, tyAre karma melane paNa krame krame tyAga karaze e paNa samyapha prakAranA jJAna viveka pUrvakanA vicArathI samajAya che. epa paNa thavA zabdathI pakSAMtaranuM sUcakatva paNa jaNAvyuM che. A prakRti rUpa hetuthI anya kaI paNa hetu saMsAranI racanAmAM ke saMsAranA nAzamAM pratyakSa bhAve dekhAtuM nathI. keTalAka sAMkhya, vega darzanakA, nayAyika ke vaizeSike saMsAra muktimAM IzvaranA anugrahane hetu mAne che, ane kahe che ke saMsAranI je vicitratA ApaNe joIe chIe, temAM jIva tathA anya padArthonA aneka prakAranA je pariNAme ApaNe joIe chIe, For Private And Personal Use Only
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 330 temAM hetu eka izvara prerIta che, ane tenI siddhatA pramAthI pratiSThita thayelI che. kAraNa ke jagatanA niyAmaka paramezvara keAIthI nahi dakhAyelA svataMtra svarUpavAle ne vairAgyavAna che tema chatAvatI AkArikA te nakAro kahe che, te ame atre jaNAvIe chIe. 64 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jJAnamapratighaM yasya, vairAgya ca jagatpateH / aizvayaM caiva dharmazca sahasiddhaM catuSpraya" . jenuM kAithI na haNAya evuM apUrva jJAna hAya, temaja tevA vairAgya hAya, aizvaya ane prANIone drutimAM paDatAM acAvanAra dharma hAya, e cAra vastu jene sahaja siddha hAya, te jagatanA rakSaNa karanAro jagatpati Izvara jANavA." Ama jo izvaramAM jJAna, vairAgya, azvaya ane dharma sahaja hAya te! temAM prathamathI virAgatA haiAvAthI kAinu bhalu ke murU karavAnuM rahetuM nathI. ane jo izvara keAInuM bhaluM ke bhurU' karatA hAya te, IzvaramAM rAga ane dveSa rahelA che tema tame svIkAra karyo. tethI rAga dveSa hoya tyAM vairAgyatA nathI rahetI, eTale vairAgyatA uDI gaI, ane jo ceAgyatA pramANe zviranI kRpA vA ekRpA thAya che, te atre jIvAne ka`ba dhanA ceAgyatAnI ApekSA che, ema sabhave che. tethI mAkSa paNa jIvAnI ceAgyatAthI karmonA saMdha chuTe tyAre thAya che. tethI temAM paNa izvara hetu siddha thatA nathI, jo izvarane temAM hetu mAnavA hAya te AkAzane kema na mAnavA. kAraNa ke temAM paNa tenI astitA tA dekhAya che, paNu tethI khAdya For Private And Personal Use Only
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 331 katA Ave che. je IzvaranI IcchAne hetutA mAnIe te rAgadveSapaNuM IzvaramAM AvI jAya che. jo Izvarane anugraha, nigraha, sarvatra yogyatA agyatA vinA sAmAnya bhAve thAya che, ema hoya te temAM koI paNa hetu vinA badhA ke te kamathI eka sAthe mukta thavA joIe vA vinA hetuo dharmIo paNa adhamaenI sAthe narakamAM ja javA joIe. kAraNa ke IzvaranI sarva jI para sarakhI kRpA vA avakRpA thAya che. athavA sarvatra IzvaranI kRpA vinA keI paNa hetu ApanA mata pramANe baMdha mekSamAM saMbhava nathI. Izvara samAna daSTivAle che te ekane naraka, bIjAne svarga ke mokSane upakAra ke apakAra naja karI zake, tethI vibhAga kara paNa ucita nathI, kAraNa ke temAM egyatA rUpa keI nimitta mAnavAmAM nathI AvatuM. te mATe kahyuM che ke, " nityaM sattvamasatvaM vA hetoranyAnapekSaNAt / apekSAto hi bhAvAnAM, kAdAcitkatvasaMbhavaH / " - je padArthone ekAMtathI nitya mAnIe vA ekAntathI anitya mAnIe te temAM nityatA pakSe padArthonuM havApaNuM ne anityapakSe padArthone abhAva Ave che. kAraNa ke temAM anya hetunI apekSAne saMbhava nathI. paNa je syAdavAda daSTi pramANe vastuonI astitA vA nAstitAmAM hetutA mAnIe te dareka dravyamAM dravya kSetra kAla bhAve yathArthatA saMbhave che. eTale dareka dravya svadravyatvabhAve sadu, paradravyatAbhAve asata, kSetrathI amuka jagyAe amuka ghaTe che, tene anya jagyAe abhAva, For Private And Personal Use Only
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAlathI zrImAna kRSNa deva mahAbhAratanA kAlamAM hatA, paNa tene vartamAna kALamAM kRSNapaNe abhAva che. bhAvathI zrIkRSNa potAnA guNa zakti, anubhava, svarUpa vAsudeva hatA. paNa duryodhananI jJAna, zakti, temaja anubhava svarUpa guNene kRSNamAM abhAva Ave che. ema bhAva-padArthonuM astitva, nAstitva, kAryatA, akAryatA apekSAthI saMbhave che. tema ja jIne kAryanuM thavApaNuM agara nahi thavApaNuM te jIvana egyatAnI apekSA rAkhe che. tethI paNa Izvarane jInA lAbhAlAbhamAM upAdAna rUpe hetutA saMbhavI zakatI nathI. mATe IzvaranI saMsiddhinA viSe kAMI sAmarthya saMbhavatuM nathI, paNa jIvanA je je pariNAma eTale zubha vA azubha vicAra thAya tene anusAra zubhAzubha karma baMdha thAya. tethI zubhAzubha sukha vA du:khanA vicitra bhAmAM te jIvanA pariNAmane hetutA che, tethI IzvaranI siddhi catuSTayane tatA mAnavI te nakAmI che. mATe jIvemAM bhinnatA dekhAya che te karmanI eTale mAyArUpa prakRtine ja kAraNe che. temaja vyaktimAM dareka padArthomAM guNa tathA paryAyAnI bhinna pravRtti levAthI vyaktinI paNa bhinnatA siddha thAya che. eTale dareka AtmAomAM paNa guNapayAno evI rIte bhinnatA jANavI. temaja dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI paNa bhinnatA anubhavAya che. temaja samAna dharmanI apekSAe sarva AtmAomAM cetanyanI samAnatA hevAthI abheda paNa che, eka AtmAmAM paNa jJAna guNanA paryAya, darzana guNanA paryAya, cAritra guNanA paryAya judA judA hevAthI guNanA paryAyanI bhinnatA anubhavAya che. jemake eka Amra phala che, For Private And Personal Use Only
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 333 temAM rasanA pariNAma, gaMdhanA paryAya rU5 (raMga) paryAya judA judA che, te paNa eka phaLa rUpa vyaktinI apekSAe eka gaNAya che. tema AtmAnA citanya rUpa paryAye eka chatAM jJAna, darzana, cAritra, kriyArUpa paryAye bhinna bhinna anubhavAtA chatAM eka dravyane AdhAre thatA hovAthI sarvanuM ekatva paNa apekSAe gaNAya che. te kevI rIte thAya ? te jaNAve che ke kAlAdi eTale kAla, svabhAva, niyati, pUrvakRta ane purUSArtha e pAMca kAraNe sarva kAryomAM nimitta ke upAdAne kAraNe che, teja jagatanA kAryo karanArA thAya che. te kAraNamAM jeTalA aMze virUpapaNuM hoya, tevA prakAre kAryonI paNa vicitratA thAya che tevI rIte ja pAMca kAraNanI paNa vicitratA jenA pariNAmanI vicitratAnA kAraNe thAya che. tethI AtmAmAM te kanA vipAkanA udaya Ave te sukha vA duHkha bhegavavA gya zarIra, Idriye, tathA tevA prakAranA sthAna vigerenuM pariNAma anupacarita bhAva (upacAra vinA) ja thAya che. paraMtu temAM Izvara Adine upakAra ke apakAra thatuM hoya tevuM kaI anubhavamAM AvatuM nathI. te vAtanuM pUrve nyAyanI yuktithI khaMDana kareluM che te vicAravuM. 197 A vAtanuM samarthana karatAM jaNAve che - virodhinyapi caivaM syAta, tathA loke'pi dRzyate / svarUpetarahetubhyAM, bhedAdeH phalacitratA // 198 // artha jaina matathI virodha rAkhanArAonA mata pramANe paNa evI rIte sarva padArthonI prApti saMbhave che, For Private And Personal Use Only
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 334 temaja sAmAnya lekamAM paNa e vyavahAra dekhAya che. sva. rUpanI prAptimAM ke anya rUpanI prAptimAM tevA tevA prakAranA judA judA hetuone saMbaMdha thatuM hovAthI tevA tevA phalanI paNa vicitratA thAya che ema jANavuM. 198 - vivecanaH-syAvAda darzananA vidhinA siddhAMtika mate pramANe vicAratAM paNa sarva dravyamAM guNa paryAye rUpa sarva arthonI prApti jena siddhAMtamAM pragaTa karIne kahelA syAdvAda svabhAvane anusAre ja siddha thAya che. temAM jarA paNa vidha nathI AvatuM, emane paNa jyAM ekAMta jAtane svIkAra hoya tyAM virodha paNa kathaMcit hoya che ja, AtmAmAM anAdi kAlathI lAgelA malarUpa karmo eja, prakRti vA mAyAnA bhinna bhinna rUpa jANavA, ane jIvAtmAnI sAthe rajamela kanakanI jema siddha che. have tevI rIte prakRti (kamane saMbaMdha siddha hovAthI) tenAthI virUddha Izvarane jagatanI vicitratAne hetu mAnIe te sarva arthanI prApti eTale vastutatvanI samajaNamAM virodha Ave che, te pUrve dekhADayuM che. tevI ja rIte bIjA hetuo paNa jaNAve che. sAmAnya loko paNa syAdavAda zAstromAM jagatanAM vicitra kAraNe je kahyAM che. tene ja svIkAra pitAnI bhASAmAM kare che. jemake mATI gharanuM upAdAna kAraNa che tema anya cakra, civara, daMDa vigere upakaraNe nimitte kAraNe che. teonA sahakArathI upAdAna kAraNa rUpa mATI ghaTa rUpa payayane pAme che. temAM ghaTa kAryamAM upAdAna rUpa mATI abheda upAdAna tathA bIjA anya nimitte kAraNe kaMcit bhedabheda rUpe, For Private And Personal Use Only
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 33pa thAyeAgya sabadhanA anusAre potAnA hetu ( nimitta ) vA "upAdAnarUpa bhinnAbhinna hetuonI apekSAthI phUla eTale kAryonI paNa vicitratA aneka prakAranI mAlama paDe che. jo mATI ekalIne ja ghaTanA hetu mAnIe te sa` ghaTamAM mATIvAlApaNuM sAmAnya bhAve Avatu hAvAthI sa ghaTAmAM eka AkArapaNuM Avo jAya, eTale abhedyatA AvI jAya che. tethI ahiM kahevAnuM ke, jema ghaTamAM eTalI mATIne kAraNe bAhya nimitta kAraNeAne na mAnoe te kArya nA asabhava dhAya che. temaja ekalA bAhya kAraNA ja nimittapaNe hAve chate, upAdAnarUpa pariNAmI kAraNanA viraha hAya te kAcabAnA rAmanI peThe kAI paNa kAryanI siddhi naja thAya. tethI svarUpa eTale upAdAna ane anya nimitta evA hetuonI abheda vRtti yukata sahAyatAthI citra eTale Atmajanaka svarUpavAlu` kA` upaje che, ema svIkAravu joIe. evI ja rIte AtmAne sahaja bhAve saMsidhdha eTale tevA prakAranI ceAgyatAthI, anAdi kAlanA pravAhathI lAgelA karmIrUpa mela je che te jIvAtmAonA piraNAmIka svabhAvanA hove chate tevA prakAranA kAla, svabhAva, niyati, krama ane purUSa prayatna e bAhya tathA abhyaMtara kAraNeAnI apekSA laine vicitra karmAMnA bAMdhanArA thAya che, ane tevA prakAranA pariNAmethI mAMdhelA kanA bhega karavA mATe naraka, deva, manuSya, tiryaMca vigere paryAyane dhAraNa kare che. ema sa lAka kahe che, temaja e vAta anya zAstromAM paNa prasidhdha che, A vaigyatA ke je krama khaMdhanA hetu bhUta che te ceAgyatAnA jeTalA aMze nAza thAya teTalA aMze AtmA For Private And Personal Use Only
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 336 evA prakAranI mahAna karma baMdhanI avasthAne bAMdhate na hovAthI, evA AtmAne zAstrakAra apunabadhaka kahe che. evI rIte sarva prakAre karmabaMdhanI gyatAne jyAre vinAza kare che, tyAre sarva prakAranA janma maraNa Adha, vyAdhi, vigere duHkha eTale kalezanI hAni nAza) thAya che. ane AtmA sarva karmonA nAzathI parama nirvANa eTale mane paramAnaMda anubhave che. Ama hovAthI upara jaNAvela AtmA karmanA saMbaMdhathI saMsArI, tathA virahathI mukta thAya che, tevI vAta kaI tarkathI upajAvelI nathI paNa satya anupacarita siddha thAya che. Aje je vicAra kare tene uhA kahevAya che. 198 Ave AtmA tathA karma saMbaMdhane nizcaya thaye tethI have zuM karavuM te jaNAve che - evamUhapradhAnasya, pAyo mArgAnusAriNaH / etad viyogaviSayo'pyeSa samyak pravartate // 199 // artha -e pramANe uhA pradhAna vicAraNA jene hoya te ghaNuM karIne mArganusArI ja hoya, te vAta ja ghaTe che, temaja prakRtinA viyegavALI mekSa paNa vicAra karatAM evI ja rIte siddha thAya che. 19 vivecanaH-upara je vastunuM vivecana thayuM te vAtathI bhavyAtmAne sazurUnA upadeza sAMbhaLavAthI athavA pitAne jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ne mehanIyarmane kSayapazama bhAva thavAthI vicAra karavAnI buddhi jAge che, tene For Private And Personal Use Only
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 337 vege gurU pAsethI avagrahita eTale sAMbhaLelA vacana uparathI uhApoha eTale vicAra karatAM, tarka vitarka karatAM, svasvarUpanI tathA saMsAra svarUpanI prakRtinA nizcaya thAya che. AvA prakArane uhatakarUpa vicAra prAya: mArgAnusArI bhavyAtmAne ja saMbhave che. te vaDe mAganusArapaNuM eTale mekSamArgamAM gamana karavA yaMgya dharma pravRttine anukula cAlavApaNuM thAya che. (kadAcita karmanI bahulatAnA vege, maricinI peThe anya prakAranI paNa pravRtti thAya che.) AvA prakAranA mArgonusArapaNAthI anAdi kAlathI AtmAnI sAthe paraMparAe lAgelA karmamela rU5 rAgadveSanI kalezamaya je pravRtti che, tene viyega thAya che. tenI sAthe bhava eTale saMsArane vadhAre karanAra mehanIya karmanI gAMTha rUpa je bIja che tene paNa viyega-bheda apUrvakaraNa thAya che. te vastune vicAragocara karavA mATe A uhApoha rUpa take pradhAnapadane bhogave che, tethI A uhApoha samyagnasArI rIte vastu tatvane nirNaya karAve che. ane vyabhicAra Adi doSa vinA hovAthI mohanIyanI sAta prakRti eTale anaMtAnubaMdhi krodha mAna mAyA lebha tathA samyaga mehanIya, mithyAtva mehanIya, mizra mahanIya e sAta meha. nIya prakRtine upazamAvIne AtmAmAM samyagadarzana pragaTAve che, ane mokSagamana egya zIdhra pravRtti karAve che, tethI Ama kahevAya che ke - "zA mAvISAzivarAtinagrkhUha, tathA zALAtmnH karmaNA viyogo ghaTata pavamapyUhata iti // " 22 For Private And Personal Use Only
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 338 jema uhApoha bhava samadhi mInnene vicAra karAvIne AtmAne saMsAra svarUpane yathAsvarUpe nizcaya karAve che, tevIja rIte te uhApAha karmInI sAthenA je anAdi sakha'dha che, tene paNa viSega karAve che. kAraNa ke te uhApAha-tarka rUpa vicAraNA samyag budhdhiva Mtane mAmA mAM gamana karAvIne peAtAnA nAmane yathArtha rUpe jAhera kare che. 199 evaM lakSaNayuktasya, prArambhAdeva cAparaiH / yoga ukto'sya vidvadbhirgopendreNa yathoditam // 200 // a:--e pramANe lakSaNathI yukata jIva pUrva sevAnA ArabhathI yAthI yukta che ema zrI gopendra nAmanA pAMDita kahyuM che, tema anya vidvAnAe paNa mAnyuM che. 200 vivecana:--e pramANe pUrve kahelA uhA ( avagraha ihA, apAya, dhAraNA) eTale A vastu AAma kevI rIte sabhave tevA tarka khalathI yAgyAyeAgyanA vicAra je jIvAtmAne thAya che, tevA vicAra yukta lakSaNa guNathI yukta je hoya te uDhA kahevAya che. te jIvAtmAne pUrva sevA, deva gurU bhakita, tapa, japa, tapAlana vigere prAraMbhathI ja hAya che. te jIvAtmAenA kamalanA jeTalA aMge nAza thayela hoya, samyag mAnusArIpaNuM thayeluM hoya, temane teTalA a Mze meAkSa mArgomAM pravarttaka thAya che. ema yAgazAstronA ca nArA sArA yogI zrImAna gependra bhagavAna mAne che. temaja bIjA vilakSaNa vidvAnA ke je jaina matavAlA nathI tee For Private And Personal Use Only
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 339 paNu gopendra paMDitanA kahyA pramANe mAne che, tethI je pramANe paramAtmA vItarAge upadezeluM che tene sArI rIte vicAra karIe te AtmAne satya vastune avazya anubhava pUrvaka nizcaya thaze. eTale te apunabaMdhaka thaze tema jaNAve che. mATe bhavyAtmAe paramAtmAnA kahelA pAramArthika upadezamAM sthira zraddhA rAkhI, zakti pramANe purUSArtha pUrvaka devapUjA, gurU bhakti vigere karavuM, ane Atma vIryanA saMpUrNa ullAsa pUrvaka apramAda bhAve pAMca mahAvratane aMgI kAra karI yathAsvarUpe ATha pravacana mAtAne pALatA, svAdhyAya ane dhyAnathI sarva karma malane nAza karavA udyama karavo. 200 te vAtane have zrI haribha surIzvara bhagavAna jaNAve che - yojanAdyoga ityukto, mokSeNa munisttmaiH| sa nihattAdhikArAyAM, prakRtau lezato dhruvaH // 201 // artha:-mekSanI sAthe je kriyA saMbaMdha karAve tene yoga kahevAya che ema mahA munivarae kaheluM che. te yoga prakRtine adhikAra eka aMzathI nivRtta thatA nizcaya jaldI thAya che. 201 vivecana -mekSanI sAthe eTale sarva karmanA phAyapUrvaka saccidAnaMda padanI prApti thAya tevA nirvANapadanI sAthe je japa, tapa, anuSThAna saMbaMdha karAve eTale mokSa tarapha gamana karAve tevI je sarvazreSTha kriyA-anuSThAna hoya tene ema kahevAya che. ema munIzvamAM parama zreSTha tIrthakara, gaNadhara; maharSi vigere ApaNuM mahApurUSa pravare For Private And Personal Use Only
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 340 jaNAve che, tevA prakAranA yAga eTale yAgane amuka aMza je purUSathI eTale AtmAthI prakRtinA adhikAra eTale sattA nivRtti thaI hAya tene apuna dhakanna thAya che. kahyuM che ke " puruvAd vinivRtAdhikArAyAmapunarbaMdhatvaM labhate " AtmAthI prakRtinA eka aMza nAza pAmatAM yathApravRti karaNa tathA apUrva karaNa vaDe saMsAranA bIjabUta rAgadveSanI gAMTha bhedAtAM te ceganA aMza rUpa, mekSa gamananA prAra Mbhamaya samyagdarzana nizcayathI prApta kare che tethI te AtmA apu nakhadhakatAne pAme che. 201 te kevA prakAre thAya che te AgaLa jaNAve che:-- velAvanavanadyA - stadA puropasaMhRteH / pratisrotonuvena, matsyanheM vRddhisaMyutaH // 202 || artha :-samudramAM velA ( bharatI ) thavAthI nadInuM ulaTu gamana thatAM nadInA puramAM jalanI vRddhi thAya che. tevIja rIte prakRtinI tarapha mana tathA iMdriyAnuM je pravAhathI gamana thatu hatu te prakRtine sabadha choDavAthI pAcho vaLele piraNAma rUpa bhAvanAnA pravAha Atma svarUpamAM vRddhi karanAro thAya che. 202 pravAha vivecana: jevI rIte gagAdi mahA nadIenA srotapravAha samudra tarapha gamana karatA hatA tethI nadIne adheAgAmI hatA. tyAM sudhI e kAMThAmAM jalanu pura vadhatu nathI, para`tu samudramAM jyAre velAgamana rUpa bharatI Ave che, ane te pANI uchALA mAratu kAMThA tarapha gamana kare che, For Private And Personal Use Only
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 341 tyAre te nadInA pravAhane samudra gamana karavA detA nathI, tyAMthI pAchu karelu jalanu pura nadInA ane kAMThA sudhI vadhatu jAya che. tevI rIte prakRtinA adhikAra nivRtta thaye chate eTale AtmA sAthe anAdi kAlathI rAga, dveSa, meha vigere ka prakRtinA navA karmInI utkRSTI sthiti AMdhavAnA svabhAva naSTa thaye chate purUSanI AtmAnI IMdriyAnA viSayamAM teTalA aMze AchI pravRtti thavAthI te Atma pariNAmeAnA pravAha pAchA pharatA pharatA Atma svarUpamAM pravarte che. kahyu che ke:-- "indriya kaSAyAnukUlAvRttiranu srotastatpratikUlA tu pratisrota : " kahe che: Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir IMdriya viSaya kaSAyane puSTi karanArI cittanI je pravRtti che te anusrota pravRtti kahevAya che. ane tenI virUddha pravRtti eTale iMdriyabhAga jo tyAga karavAnI je pravRtti tathA krodha mAna, mAyA, lAbha rUpa kaSAyane mAvIne naSTa karavAnI je pravRtti te pratisrota pravRti kahevAya che, tethI je AtmAnA pariNAma rUpa pravRtti iMdriya viSaya kaSAyathI pAchI pharatAMpratisrota rUpe Atma pariNAmanI zuddhi tathA vRddhi thatAM AtmAnubhava thAya che. jema nadInA pravAha pAchA vaLavAthI nitya jalanI vRddhi thAya che, tema pratisrota rUpa AtmAnA darzIna jJAna cAritra rUpa yoganA pravAha AtmAnubhavamAM joDAvAthI te AtmA avazya ceganA adhikArI thAya che. 202 - A dravyathI coga jANavA e arthathI jaNAvatAM For Private And Personal Use Only
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhinnagranthestu yatmAyo, mokSe cittaM bhave tnuH| tasya tatsarve eveha, yogo yogo hi bhAvataH // 203 / / atha-bhinna graMthIvAlA AtmAone prAyaH mokSamAM cittanI pravRtti rahe che, ane bhava-saMsAramAM zarIrathI pravRtti hoya che, tevI pravRttine zAstrakAro bhAva ega kahe che. 203 vivecana -Ama bhane saMsAranA bIjabhUta rAgadvaSanI pariNati amuka aMze nAza thaI che, tevA AtmAo mokSanI prAptinI yegyatAne prApta thAya che. apunarNaka thAya che, ema pUrve jaNAvyuM. have te kevI rIte saMsAranA bIjane nAza kare che, te jaNAvatAM kahe che ke jeNe graMthIbheda karyo che eTale tava rAgadveSane niraMtara pariNAmavAlI, AtmAnI je cittavRtti rUpa mehanI gAMThane jeNe vidArI che tevo purUSa prAyaH mekSa mATe aMta:karaNamAM bhAvanA rUpa pravRtti karanAre thAya che. eTale mokSanuM dhyeya rAkhIne tapa japa, saMyama, dhyAna, samAdhimAM cittane joDe che, ane zarIrane saMsAranA kAryomAM eTale mAtA pitAnI sevA, strI svajananA bharaNu piSaNa Adi vyavahAra kAryomAM pravRti karAve che. AvA bhinna graMthIvALA AmAonI A baMne prakAranI pravRtti prAya: thayA kare che, tethI tevA sarva rogIonA vyApArane gavicAra karanArA mahA paMDita purUSa bhAvagI kahe che, vamaLatti racAra patra :" dhama-mokSamA. rgamAM je artha rUpa vyApAra tene vega kahevAya che, eTale samyagudarzana jJAna cAritra rUpa je dharmavyApAra che, teja bhAva. ega che, te ja nizcayathI vega jANa. For Private And Personal Use Only
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 343 "cittAnurUpaphalatvAtsarvavyApArANAmitimokSAkAMkSA'kSakicittasya samyagdRSTeryA yA ceSTA sA sA mokSaprApti paryavasAnaphalA "> bhavya jIvAtmAeAne sarva vyApArA mananI anusAriNI pravRttithI thAya che, tenA lathI yukta hAvAthI mokSanI icchAvAlA sabhyaSTi bhavyAtmAonI nahi kSaya thAya tevI je cittanI zubha vA zuddha pravRtti che, tenAthI je je bAhya ceSTAe thAya che, te te sarva pravRtti mekSa prApti sudhInA sarva AtmazuddhinA paryAya rUpa pariNAmane jagADanArA la vALIja hAya che, ema siddha thatu hovAthI, te cegane bhAvathI cen jANavA. kAraNa ke te meAkSanu` upAdAna kAraNa thAya che. 203 e vAtane bhAvanAthI vicAratAM eka dRSTAMta jaNAve che:naaryaa yathAnyasaktAyA- statra bhAve sadA sthite / tadyogaH pApabandha, tathA mokSo'sya dRzyatAm 204 aH--jema para purUSamAM Asakta thayelI strIne para purUSamAM haMmezAM bhAva rahe che, tenA manamAM sva purUSanI bhakti sevA pApamaya lAge che. tema ekSa mATe bhAvanAvALAne je ceAgamAM paNa vyApAra che te tevuMja samajavuM, 204 vivecanaH--jevI rIte koi kulA nArI para purUSamAM viSayarAgathI badhAIne temAM atyaMta Asakta thayelI hAya che. tevI puzcalI strIone svapurUSathI anya sAthe ramavAnI atya Mta icchA haiAvAthI, tevA para purUSanA rUpa, lAvaNya, kaMThe, saMgIta vigere guNAthI kheMcatuM, te strInuM mana te para For Private And Personal Use Only
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir purUSamAM ekAgra bhAve baMdhAyeluM sadAja rahe che. tenA vinA bIju kAMI paNa tene gamatuM nathI. te para purUSanA ekAMta rAganA kAraNe tene potAnA pariNIta patinI sevAbhakti AdimAM pApaja dekhAya che. manamAM tenA pratye ati tiraskAra heya che. te kAraNe te strIne kevala pApaneja baMdha thAya che tema jANavuM temaja bhAvathI para purUSanI sAthe viSayabhega janya azubha adhyavasAyathI paNa pApaneja baMdha kare che. tevI rIte ahiM apunarvadhaka Atma svarUpanA bedhavAlA pAMca iMdriya tathA mananA azubha adhyavasAyane nirodha karanArA yegI purU, jemaNe caDhatA adhyavasAya vaDe rAgadveSa rUpa mehanI maDAgraMthI (gAMTha) ne bhedI che tevA mahApurU, kuTumba strI svajana AdinI AjIvikA mATe eka mAthe AvelI pharaja samajIne mananA adhyavasAya vinA paNa karma gItvapaNe je je vyApAra kare, temAM kuTuMbAdi pratye pharajaneja uddeza rAkhIne karatA hovAthI ane manane AmanA jJAna darzana cAritragamAM rAkhavAnI pravRtti karatA hovAthI, ekalI rAga dveSanI pariNatine baMdha nathI. bhinna graMthI eTale graMthibheda karanArA apunabaMdhakane baMne prakAranI nirjarA rUpa phalane ga maLe. kriyAnA ge je karmabaMdha thAya te kamabaMdha luo a5kAlIna ja hoya che, tethI te karmabaMdha nathI kahevAte, mATe A vAtane sthira citte vicAra kara. 204 A vAtanI bhAvanA karatAM jaNAve che - na ceha granthibhedena, pazyato bhAvamuttamam / itareNAkulasyApi, tatra cittaM na jAyate // 205 // For Private And Personal Use Only
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir atha--atra eka zaMkAkAra kahe che ke graMthI bheda karanAre purUSa uttama bhAvane nathI joI zakatA kAraNa ke saMsAranA bAhya kAryothI tenuM citta Akula vyAkula raheluM che, tene uttara ApatAM kahe che ke saMsAranA vyApAramAM je ke kAyA pravarte che, te paNa te yegInuM citta AtmAgamAM pravartatuM hovAthI te AtmAne svarUpathI saMsAramAM anya citta pravRttine prAya: abhAva rahe che. 205 - vivecana -je AtmAe meha rUpa graMthIne bheda karyo che te paNa saMsAranI pravRttimAM rokAyela hovAthI tevA AtmAne mokSa rUpa je Atma svarUpane sarvottama bhAva eTale sva svarUpanI ramaNatAne zuddha adhyavasAya te nathI AvI zakate. kAraNa ke putra, strI, kuTuMba, svajana, parivAra saMbaMdhI pratibaMdha eTale teonA jIvana rakSaNamAM saMsArane vyApAra karavAnuM hovAthI cittanI Akula vyAkulatA dUra karI zaktA nathI. ane saMsAranA vyApAra vaDe-karma pariNAme vaDe tenuM citta keLAyeluM rahe che. tethI uttama je mokSa tene bhAvapariNAma te kevI rIte pAme? ema je vAdI zaMkA kare che tene pUjya uttara ApatAM jaNAve che ke karmayogI je apunabaMdhaka che te mananI pariNati azubha adhyavasAya vinAnI rAkhIne bAhya saMsAramAM kuTuMbAdinuM kArya karate havAthI, Atma svarUpanI zuddhivAlA adhyavasAyathI yukta hiovAthI mekSamaya svarUpa ramaNutAmAM uttama bhAvavAlA adhyavasAye tene kema na thAya? avazya zubha athavA zuddha Atma For Private And Personal Use Only
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 46 svarUpanA uttama bhAvane pratyakSa karavAvAlA adhyavasAye thAya che ja. jo ema na thatuM hoya tA tattva svarUpane-- graMthI bhedanA zubha cega tene thayelA na ja hAya, eTale jene graMthI bheda thayA che, tene Atma svarUpanA ceAga nizcayathI hAya ja che. ema avazya jANavuM. 205 have eka vAdI zaMkA karatAM prazna kare che ke ekalA mAkSa svarUpamAM mAtra mana rAkhavAthI kAI paNa kArya siddha thatu natho, temaja tame graMthI bheda karelA AtmAne bhAva yAga rahe che, tema kaheA che te paNa ceAgya nathI, kAraNa ke tevA prakAranA kriyA cegamAM je kula devAnu sAmarthya che te bhAva yeAgamAM jaNAtu nathI. tethI meAkSa mATe tevA prakAranI kriyAnA ja prayatna karavA joIe, kahyu che ke: civa hA huMlAM, na jJAna hatlR mataM 1 yataH strIbhakSyabhogajJo, na jJAnAtsukhito bhavet ,, purUSone eka mAtra kriyA ja phUla ApanArI che, paNa jJAna mAtra phUla ApanArUM nathI, kAraNa ke strI, bhojana tathA bhAganA ravarUpane jJAnathI samajanAro tevA prakAranI bhAganI sAmIne prApta karyAM vinA sukho thatA nathI. AvI vAdInI zaMkA che tenA uttara ApatAM jaNAve che ke-- hAya, thoi cAru caitadyato hyasya tathohaH sampravartate / etadviyogaviSayaH zuddhAnuSThAnabhAk sa yataH // 206 // artha:--A vAta paNa suMdara che. kemake tethI--jJAnathI For Private And Personal Use Only
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 347 tene te vastune vicAra Ave che, tethI e vastunA vize gathI duHkha pAmato chate te AtmA ISTa vastune meLavavAnA viSayavAluM zuddhAnuSThAna karavAvAle thAya che. 206 vivecana -A mikSa meLavavAnA manavAlI upara jaNAvelI tamArI vAta atyaMta suMdara che. kAraNa ke jeNe graMthIne bheda karyo hoya te-apunabaMdhake jeNe Atma-svarUpane yathArtha be meLavyuM hoya, tevA gI purUSane tevA prakArane uhA (hA) eTale tarka vA vimarza eTale mImAMsA rUpa sadu vicAra Ave che, je ke jANavA mAtrathI vAtunI siddhi nathI, te paNa e mekSa mATe have apramAda bhAve zraddhAnuSThAna rUpa kriyA karuM, kAraNa ke kriyA e ja have phalane najIka lAvaze, A sadu vicAra zAnathI ja apunabaMdhakane thAya che, paNa ajJAnIne nathI thatuM. graMthI bhedathI ke vicAra samyam jJAnIne thAya che te kahe che. je AThe karmanA saMgathI bhava paraMparAnuM du:kha Aja sudhI meM anubhavyuM tevA saMsAramAM ajJAnatAthI Aja sudhI karmane saMbaMdhI basane saMsAranI keda bhAgavI, have te huM te baMdhanane keda karI saMsArathI mukta kevI rIte thauM ? have huM saMsAramAM nahi rAcuM ane mekSa eTale saMsArathI mukta thavA, karmano viyoga karavA zuddha anuSThAna pUrvaka apramAdathI yukta thaIne parama zuddha bhAve deva pUjA, gurU sevA, dharma upara rAga, sarva jI upara mitrI Adi sad AcAravAle thaIne zuddha cAritranuM anuSThAna karI, mekSa mArgamAM pravRtti karanAra thAuM, Avo sad vicAra graMthI bheda kara For Private And Personal Use Only
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 348 nArA jIvAtmAne ja thAya che ema avazya jANavuM. 206 A vAtane vistArathI jaNAvatAM kahe che - prakRterAyatazcaiva, nAmavRtyAdidharmatAm / tathA vihAya ghaTata, Uho'sya vimalaM manaH // 207 // artha-jyAM sudhI karmanI prakRtio varte che tyAM lagI kriyA pravRtti vinAne nivRtti rUpa dharmajIvane prApta thatuM nathI, temaja jema jema prakRtine viyega jeTale aMze thAya che teTale aMze mananI vimalatA thAya che. tethI jyAM sudhI prakRtine udaya hoya tyAM sudhI pravRttimaya dharmazuddhatA eTale dharmane arthe mananI nirmalatA yukta takadi vicAre paNa thAya che, eTale evA prakArane uhApoha thAya che. 207 vivecana -bhavyAtmAone kama prakRtine udaya jyAM lagI tIvra bhAve vate che, tyAM lagI graMthI bhedanAre hovA chatAM paNa apravRtti-nivRtti rUpa dharmane adhikArI thaI zakato nathI, tethI tene je vyavahAra thAya te badhe prakRtine ja AdhIna che. eTale nivRtti dharmapaNuM ane kevI rIte prApta thAya ? temaja mehamaya prakRtine udaya hoya tyAM lagI vItarAya-AtmAmAM tevA prakArane purUSArtha karavAnI zaktine abhAva-hevAthI samyagU bhAve Atmaviyane paNa te vikasAvI zakatuM nathI ja, te kAraNe rAga, dveSa, IcchA, mamatva bhAva vinAnI nivRtti dhama rU5 apravRtti temaja Atma svarUpamAM ramaNatA nathI pragaTAvI For Private And Personal Use Only
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 349 zakate, Ama hovAthI uhA kevI rIte saMbhave? AvI vAdInI zaMkA che. tene uttara ApatAM pUjya jaNAve che ke, jene graMtho bheda thaye che tevA samyatvavaMta AtmA anaMtAnubaMdhI kaSAyanuM catuSka naSTa karyuM chate, vimala mana jenuM thayela che tevA AtmAne paNa tIvra karma prakRtionA udayane viraha thaye che, te kAraNe te AtmAe uparathI prakRtine adhikAra dUra thayela che. tethI saMsAramAM rahelA AtmAne prakRtinI nivRtti rUpa kaSAyanA abhAvamaya eTale rAga dveSanI nivRtti maya dharmane pAmavA rUpa vicAramaya uhA ghaTe che, te mAtra nivRtti dharmane prApta karavA rUpa parama brahmamAM sthiratA rUpa uhA-tamaya vicAraNA sahaja bhAve saMbhave che. 207 te kAraNe sati cAsminsphuradratna-kalpe sattvolbaNatvataH / mAvastamityataH zuddha-manuSThAnaM sadaiva hi // 208 / / artha:-Ama uhA thaye chate dedIpyamAna ratna samAna savane vikAza thAya che ane te thaye chate nitya zuddha anuSThAna bane che. 208 vivecana -jema zuddha jAtimAna padmarAga pArijAta ratnamaNi pitAnA sahaja guNethI daze dizAmAM dedIpyamAna suMdara prakAzane vistAra phelAve che, tema apunabaMdhaka AtmAne graMthIne bheda thatAM je vizuddha uDA-taka vA For Private And Personal Use Only
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3pa0 vicAraNu manamAM thAya che, te vidyamAna hovAthI vIryaMtarAyane kSapazama bhAva thAya che, tenA ge apUrva vIryane ullAsa pragaTavAthI samyaga zraddhAnI prabhA ratnakAMtinI jema pragaTe che. ane uttama kiyA anuSThAnamAM evI bhAvanI apUrva sthiratA pragaTe che, tenA balathI zuddha aMta:karaNavALAne bhavAbhinaMdIpaNuM ane IrSyA zreSa, kAmAbhilASa, mAyA, kapaTa vigere kSudratAvAlA de nAza pAme che. Atma bhAvanI zuddhivAlI sthiratA prApta thAya che. ne tethI tevA bhavyA tmAne gurU bhakti, paramezvaranI pUjA, gurU vinaya, sevA bhakti karavI ane gurUnI pAse dharma zAstra sAMbhaLavuM. sAmAyika, pauSadha, deza virati, cAritra vrata tathA sarva virati pAMca mahAvrata, aSTa pravacana mAtAnuM pAlana, saMyama cAritrane pAlavA rUpa anavadya-pApa vinAnI zuddha anuSThAna rUpa kriyA sarvadA thAya che. kAraNa ke graMthI bhedathI mithyAtva rUpa ajJAnamaya anAdine doSa naSTa thavAthI, zuddha samyakutva bhAvamaya zuddha tatvanI vicAraNA rUpa uhA pragaTe che, te samyagU dharma zAstronA zravaNa sAthe tapa, japa, yama, niyama, pavitratA, brahmacarya vigere hovAthI saphala ja che paNa niSphala nathI. evI rIte sAco uhA ane te vaDe samyagu darzana, jJAnamaya apaha-anubhava rUpa nizcaya jJAna zuddha anuSThAnavAlA thatA hovAthI saphala che. ema nizcaya bhAve siddha thayuM, ane tethI tamoe karele AkSepa dUra thAya che ema jANavuM. 208 A vAta anuSThAnanA adhikArane jaNAvatAM kahe che - For Private And Personal Use Only
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org rUpA Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir etacca yogahetutvA-dyoga ityucitaM vacaH / mukhyAyAM pUrva sevAdhA-mavatAro'sya kevalam // 209 // a: Avu anuSThAna ceAganA hetu banatu hovAthI te anuSThAnane yAga kahevAya che. temAM mukhya rIte pU sevAmAM siddhi prApta thaye sa yegAnA krame krame prakAza thAya che. 209 vivecana:-Ama je zuddha anuSThAna thavAne upaje che. te Atma svarUpanI zuddhatA karate hAvAthI ane mekSanA parama zuddha anuSThAnamAM AtmAne joDatA hAvAcI, cAga kahevAya che. te anuSThAnane evuM svarUpa ApavuM te vacana gya che, kAraNa ke iMdrathI purattara ke zakra eka ja arthamAM Ave che, tema anuSThAna kriyAmAM je vacane vaparAya che te anuSThayanI oLakhANu karatA hovAthI, kAraNamAM kArya nA upacAra karavAmAM Ave te yathArtha ja che. paraMtu puna dhakAmAM evA prakAranA bhAvane upajAvanArA anuSThAna na thatA hAvAthI, tyAMnA anuSThAnAne cagata lAgu paDatuM nathI. ahiM AM e paNa vizeSatA che ke cega mArgomAM prathama praveza karavAmAM mukhya rIte kahevA cAgya deva pUjA, gurU bhakti ane tapa, japa, dAna, brahmacarya, abhakSya tyAga, kSamA, metrI vigere anuSThAna pUrva sevAmAM ja AvI jAya che. A yAganA mATe karAtA anuSThAnA kevaLa yeAgamAM ja eTale pUrva sevAmAM avatAra pAme che, eTale temAM samAya che. athavA te cegathI bahAra nathI. jo te ceAgathI ja For Private And Personal Use Only
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 352 bahAranA hoya te punabaMdhakamAM rahelA tevA anuSThAnanI peThe gAbhAsa ja kahevAya. 209 have yegane uddezIne je kathanIya che te jaNAve che-- tridhA zuddhamanuSThAnaM, sacchAstraparataMtratA / samyak pratyayavRttizca, tathAtraiva pracakSate // 210 // artha -traNa prakAre zuddhatAvAlA anuSThAna, sat, zAstranI AjJAmAM parataMtrapaNuM, ane temAM samyagra pratyaya -zraddhA e traNa bheganA aMga che. tene vistArathI AgaLa kahevAmAM Ave che. 210 - vivecana-have eganA svarUpanuM varNana karatAM rogamAM prathama traNa prakAre zuddhithI yukta evuM kriyAmaya anuSThAna karavuM, tathA samyagu zAstronI AjJAne AdhIna rahevuM eTale tevA zAstro gurU pAse vinaya pUrvaka bhaNI te zAstronI AjJA pramANe vartavuM. tathA samya rIte AtmAnI zuddhi tathA deva gurUnI zuddhi vicAravI. liMga zuti eTale sAdhuonA AcAra, veSa, pravRttinI zuddhi paNa samajavI, kAraNa ke tevI vidhinuM jJAna hoya te ja vegamAM zuddhatA pUrvaka pravRtti karanArA AtmA dhAmirka jANavA, teonI anuSThAnamAM je pravRtti thAya che tene yoga kahe che. 210 viSayAtmAnuvandhestu, tridhA zuddhamudAhRtam / anuSThAnaM pradhAnatvaM, jJeyamasya yathottaram // 21 // artha:-viSaya, svarUpa ane anuSThAna ema traNa For Private And Personal Use Only
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 353 prakAra vaDe je zuddha anuSThAna kahela che, te anuSAnanuM pradhAnapaNuM jaNAvatAM anukrame prathama viSayathI zudhdha, tyAra pachI svarUpathI zudhdha, ane anuSadhathI zudhdha ema anuSThAnanI zudhdhatA vicAravI. 211 vivecana: viSaya, AtmA ane anubaMdha vaDe jenA anuSThAna zuddha hoya te meAkSanA athI kahevAya che. . temAM viSaya eTale pAMca iMdriyA tathA mana vaDe jagatanA anubhavAelA padArtho tarapha mamatva, bheganI abhilASA ane tevA padArthonA sa MgrahathI AtmA A tathA raudradhyAna varDa aneka karmIne bAMdhIne, aneka du:khanA bhAganA hetu ane che. evI varAgya bhAvanAthI bhAgane cheDavAnI pravRtti karavI te viSayazuddha. temaja arihaMta paramAtmAe je tattvanA upadeza karele che te dazAstro tathA devagurUmAM zraddhA rAkhavI ne meAkSa mATe kAyAthI pravRtti karavI ne vacanathI deva gurU tathA dharmanI stuti karavo, Adara satkAra karavA te vacana zuddhatA ema mana vacana kAyAnI zuddhatA rAkhavI te apunarkha dhakatAnA viSaya jANavA temaja epa jemAM che te AtmA ane tenuM svarUpa vA lakSaNa-jJAna darzana cAritra rUpa caitanya jAvu. vastusvarUpanA mAdhathI aMtaramAM pariNAmanI zudhdhatA upaje che te AtmAnA svabhAva jANavA. te svabhAvanA khalI AtmAnA zudhdha pariNAmanI paraMparA vaDe tad hetu ane amRta anu vhAnanA anubaMdha rUpa la vizeSa rUpe zudhdhatAvALuM thAya che. Ama traNa prakAranI zudhdhatA anukrame AtmAne pApa rahita banAve che. tethI samyagdarzana rUpa zudhdha tattvanI pratIti 23 For Private And Personal Use Only
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 354 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir thAya che, te vizvAsa-zradhdhAnA balathI devapUjA--gurUbhakti viSayabhAganI tRSNAnI nivRtti ema krame krame AvatAM anuDhAnAnuM pradhAnatva eTale mukhyatA AvatI jAya che. eTale prathama saMsAranI asAratA, ane te du:khamaya saMsAranA anubhava ane tethI yathApravRtti rUpa vairAgya-bhavanivedya pragaTe, du:khathI chuTavA sadgunuM zaraNa svIkAratA, temanA vizvAsathI deva gurU ane dharma upara vizvAsa--zradhdhA thAya ane zradhdhAthI tad hetu ane amRta rUpa saphala anuSThAna-cAritra rUpa vA devapUjA, gurUbhakti, satpAtra dAna, pAMca aNuvrata, traNa guNuvrata ane cAra zikSAvrata ema bAra vratamaya zrAvaka dharmanuM anuSThAna tad heturUpa Ave che, te mAkSanA hetubhUta AtmavikAsamAM kAraNu thatuM hAvAthI zreSDatara anuSThAna jANavu. 211 have krama pUrNAMka e anuSThAnanA svarUpane jaNAve che:-- AdyaM yadeva muktyartha, kriyate patanAdyapi / tadeva muktyupAdeya - lezabhAvAcchubhaM matam || 212 // artha :-prathamathI mukti mATe karAtA sad anuSThAnathI prayatna karanAranuM kadAcit anAdi kAlanA meAhanA azubha saskAravAlA karmonA udayathI paDavAnuM thAya che, te! pazu mukti bhAvanI upAdeyatAnA leza-aMza hAvAthI zubha che ema mAnavuM. athavA muktinuM dhyeya rAkhIne prANanA nAza thAya tevuM ApaghAtamaya je bhragupAta rUpa maraNa paNa zubha bhAva yukta hAvAthI prathama anuSThAna rUpe zubha gaNyu che 212. For Private And Personal Use Only
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 355 vivecanaH-prathama mukti mArgamAM pravRtti karatA bhavyAtmAo vaDe viSaya zuddhi eTale mukti rUpa je sAdhya viSayane anulakSIne tapa, japa, dAna, pUjA vigere je je anuSThAne karAya che, temAM kadAcita mehanA udayathI paDavAnuM paNa thAya eTale samyaktvathI paDavAnuM paNuM hoya che, temaja mane A anuSThAna karmarajathI mukta karanArUM thAya evA prakArane saMkalpa rU5 bhAva manamAM rAkhIne bhragupAta -parvatanA uMcA zikhara uparathI uMDA khADAmAM paDavA mATe nRpApAta karo, athavA atyaMta ThaMDI rUtumAM khulA talAva, dvahamAM paDavuM, athavA agni, sUryanI AtApanA levI, evA prakAranI tapazcaryA vizeSa muktinA adhyavasAya manamAM rAkhIne eTale tevuM praNidhAna karIne, maraNAMta tapa karavAmAM Ave che. temaja bIjA prakAre zAstra vaDe zarIrane cIrI nAMkhavAmAM Ave, gaLe phAMse nAMkhI maraNa pAmavAnI pravRtti mekSane anulakSIne karavAmAM Ave, temaja gIdha, ziyALa, vAgha, siMha vigere prANIone A zarIra seMpI devAmAM Ave te gRdhapRSTha. ema mekSanuM dhyeya rAkhIne pitAnA zarIranA ghAtane upAya karatA AtmahiMsA-ApaghAta thAya che. te paNa mokSanuM eka aMze praNidhAna eTale dhyeya- lakSya temAM hovAthI evA prakAranA anuSThAnamAM kAMIka aMze zubha bhAva rahele hevAthI muktinA upAya rU5 anuSThAnamAM gaNeluM che, kAraNa mAtra eTaluM che ke tyAM mAtra bhAvanI aMza mAtra zudhi che, ane A yogamAM bhAvanI pradhAnatA svIkAravAmAM AvI che, tethI upara kahelA AvA prakAranA For Private And Personal Use Only
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 356 anuSThAnAne zubha anuSThAna mAneluM che. kAraNa ke muktinI upAdeyatA--dhAraNA temAM rahelI che. paraMtu svarUpathI e anuSThAna atya Mta zubha nathI. ema ApaNA pUjya pUrva purUSAnA mata che. te jo ke svarUpathI zuddha nathI te| paNa ahu duSTa piraNAmavAlA na haiAvAthI kAMika aMze zubha pariNAma che. 212 dvitIyaM tu yamAdyeva, lokadRSTayA vyavasthitaM / na thathA sAmaveda, sakhyA jJAnayogataH / / 23 / / a;mIjo prakAra je yamAdika che te kevala laukika draSTithI vyavasthita karAyele che, paNa samyagra rIte te zAstra samata nathI ja. kAraNa ke te yamArdika anuSThAnamAM prAya: samyag jJAna darzana cAritra rUpa samyag ceganA abhAva che. 213 vivecana:-- krama-para parAe vyavahAranI pramANatAthI AvatuM khIjuM anuSThAna camAdri hRhevAya che. te leAka vyava. hArathI zuddha anuSThAna kahevAya che, te A pramANe che. " caniyamANana-mALAyAma-prayAddAra-cAraNA-dhyAnasmaadhyo'ssttaavnggaani " cama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhyAna, dhAraNA, samAdhi e ATha aMga kahevAya che. temAM pAMca yama, ne pAMca niyama che tene svarUpathI zuddha anuSThAna kaheluM che, te kevuM che te jaNAve che, te leAkaTaSTithI suddhAnuSThAna manAyuM che. eTale mAhya AcAra rUpa vyavahAra ke je laukika For Private And Personal Use Only
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 357 vyavahAra che tenA mata pramANe che, eTale sAMkhya, niyAyika, vedAMtika lekamAM prasiddha che, tethI ahiM kaheluM che. paNa jaina syAdavAda daSTithI pramANa rUpa nathI, eTale zAstra siddhAMta rUpe prasiddha nathI. zAstra eTale zuM ? te jaNAvatAM kahe che -- ___sadabhAvazAsanAd duHkhatrANAyocyate tacca jainameva" je satya bhAva-padArthonA upadezathI jIvane duHkhathI rakSaNa kare che teja jena zAstra rUpa zAsana che. kahyuM che ke, "rAranAmA maMtrAlayane cAravAra | yukta yattacchAstraM, taccaitatsarvavid vavanam " / je zAstrI jagatanA jIvene upadezanA bala vaDe sarva prakAre pApa rahita banAve ane janma jarA maraNa, Adhi, vyAdhi, upAdhithI rakSaNa kare tevuM upadezanuM sAmarthya - sahaja bala jemAM che te ja zAstra kahevAya, ane te svAduvAda-anekAMta daSTimaya sarvajJa vItarAga tIrthakaronA upadezamaya zAstro ja che. tethI ema ja nizcaya thAya che ke jevI rIte sAta naya, sapta bhaMgI, cAra athavA cha nikSepAthI cuta samyaka prakAre zAstranI vyavasthA-guMthaNI karAI che, tevI ja rIte yoga svarUpanI paNa ciMtavanA samyak prakAre te zAstromAM thayelI che. te A pramANe-upara je yama ane niyama jaNAvyA te jyAM sudhI yathA svarUpe jIva, ajIva, punya, pApa vigerene samyagU dha na hoya tyAM sudhI mekSa mArganuM svarUpa thatuM na hovAthI upacAra eTale vyavahArathI For Private And Personal Use Only
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 358 vega kahevAya che, te punabaMdhaka jIvAtmAne paNa hoya ema vAstavika nathI. temaja samyaga jJAna ane samyagU zradhAne abhAva hovAthI saMsAra upara virAgyavAna hoya chatAM paNa sAcuM tAttvika jJAna temAM na hovAthI mekSa mArgamAM kevI rIte pravRtti karanArA thAya ? na ja bane. paraMtu kadAcit, "ghuNAkSara" nyAyathI (ghuNa nAmane kIDo jema lAkaDAmAM pesI karatA karatA kadAcit eka suMdara akSara ubho kare che tema) maharSi pataMjali, kapiladeva, puraNa vigere kAMIka rIte jIva vigere viSe jevuM tevuM jJAna pAme, ane thoDA ghaNuM prakAre jIvAdikanI rakSA karI zake, tevA AtmA prathama guNasthAnakamAM vartatA chatAM saMsAra uparanA virAgyathI bAhya daSTivAlA leka vyavahAramAM vartanArA jInI praSTimAM pratiSThAne pAmela che, teo yama niyama vigere AcAra, jIvAdika tattvane kAMIka aze jANe che, pUrNa nathI jANatA. jeTalA aMze paNa anuSThAna kare che teTalA aMze teonA anuSThAna zubhAcAra rUpe hevAthI, vyavahArathI dadhAnuSThAna tarIke ahiM jaNAvyA che. 213 ema bIjuM zudhdhAnuSThAna kahevAyuM. have trIjuM kevAya che - tRtIyamapyadaH kintu, tattvasaMvedanAnugam / prazAntakRtyA sarvatra, dRDhamautsukyavarjitam // 214 // artha:-trIjuM anuSThAna kevuM che te jaNAve che. jevA tavanuM yathA 2varUpe jJAna hoya, mana vacana kAyA zAMta For Private And Personal Use Only
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 359 pravRttivAlA hoya, paNa atyaMta utsukatA na hoya, tevI rIte yama niyama pALe te trIju anuSThAna jANavuM. 214 vivecana -have trIju anuSThAna jaNAvatAM pUjya kahe che ke yama eTale ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya aki. canatA rUpa pAMca vrata ane AhArAdikanI zuddhatA rUpa zaucAdi niyamamAM sArI rIte varte che, temaja te yama niyama tatva saMvedana rUpa jIvAjIvapunya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mekSa vigere tenA yathA svarUpe samyagU jJAna ane zradhdhA yukta hovAthI mokSa mArganuM anuyAyitva che, te samyagU jJAnathI yukta vrata niyamavaMta AtmA thatuM hovAthI prazAMta vRtti eTale kAma, krodha, mAna, mAyA, lebha, IrSyA vigere nA vikAranI zAMti tathA iMdriyanI lAlacane rodha karatA hovAthI cittanI prazAM. tatA Ave che. te ja kAraNe dareka kAryamAM atyaMta caMca. latA nathI hotI, tethI zAMta cittathI mekSa mArgamAM pravRtti karanArA thAya che. kAraNa ke jyAM cittanI azAMtatA hoya eTale mana vacana kAyAnI caMcalatA hoya, tyAM aneka doSa (aticAra) pAmavAne avakAza hoya che. mATe caMcalatA cheDIne mokSa mArga rUpa dharmamAM pravRtti karavI. 214 have te traNa anuSThAna karavAthI je phaLa thAya che te jaNAve che - AdyAnna doSavigama-stamo baahulyyogtH| tadyogyajanmasandhAna-mata eke pracakSate // 215 // For Private And Personal Use Only
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 360 artha :--prathama viSaya rUpa anuSThAnamAM patana di doSanA abhAva nathI thatA, kAraNa ke temAM tama eTale ajJAnanI bahulatA hoya che. te kAraNe tene yAgya niyameAmAM janmanI paraMparA rahelI che ema eka AcArya kahe che. 215 vivecanaH pahelu je viSayAnuSThAna che temAM te AtmAne patana Adi dveSane nAza karavAnI pravRtti jarA paNa nathI thatI. kAraNa ke mekSa mA nA lAbha thAya tevA samyag jJAna dana cAritra rUpa guNeAne ghAta karanArA daSAne A anuSThAnathI dUra karI zakAtA nathI, kAraNa ke tame, rajas. prakRtinA udaya rUpa ajJAna, meha, mAyA, kAma, krodha, lAbha, iMdriya vilAsanI ati ahulatA rUpa abhilASA hAvAthI te pUrNa na thatAM AtmaghAta Adi deDa pAtananI pravRtti thAya che. niyANA karAya che. temAM a MzathI meAkSanI jo ke abhilASA hAvAthI prathama anuSThAna kahevAya che. paNa temAM mekSane yAgya anuSThAnanA abhAva ja che. ahiM anya AcAryanA matane vyakta karatAM jaNAve che ke tevI rIte deha pAtana, AtmaghAta AdithI pAmanAra navA janma maraNanA doSane upajAve che, tene dUra karavA cemya uttama kSati kula vigere, kuca yAni vigere uttama sthAnakeAmAM paraparAe janma pAmavA ceAgya punyanuM anusaMdhAna karIne tevA mAkSanI prApti cAgya sthAnane prApta kare che, te kAraNe tevA patanAkine anuSThAna kahevAya che. 215 maraNa For Private And Personal Use Only
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 361 ahiM A hetu khatAve che: muktAvicchApi yacchukAdhyA, tamaHkSayakarI matA / tasyAH samantabhadratvA-danidarzanamityadaH // 216 // artha:--jeone muktinI pucchA jeTalA aMze thAya teTalA aMze te paNa vakhANuvA cegya che. kAraNa ke te IcchA ajJAna rUpa aMdhakArane kAlAMtare nAza karanArI che. jo ke te icchA kalyANakArI che, paraMtu mAkSanA sAkSAta rUpe te nathI ja. 216 * vivecana:-bhInu anuSThAna ke jemAM jIvene karmonA adhanathI mukta thavAnI icchA thAya che. ane te arthe je kAI kriyA karAya che te avazya vakhANuvA cegya che. kAraNa ke e meAkSanI IcchA kAlAMtare tAmasI prakRti tathA rAjasI prakRti eTale ajJAnatA rUpa je prakRti-svabhAva che tene nAza karanArI thAya che. mohana paNu nAza karanArI thAya che. ema keTalAka gItA pUyAnA mata che. kAraNa mokSano IcchA kalyANakArI che, te bhavyAtmAne thatI hovAthI punyanA hetu bhUta che. mATe tevA suMdara bhAvathI karAtI te kriyA avazya vakhANavA yeAgya che ja; kAraNa ke AvI IcchA ke ke je mokSa svarUpane pAmavAnI che, tenA jevuM jagatamAM anya koi vakhANavA jevu nathI. tethI tenuM DhAMta nathI. maLatuM, kAraNa ke sava` IcchA karatAM te atyaMta judA prakAranI che. jagatanA padAthInI je icchA thAya che, te sa sAvadya-pApamaya che. tethI bhAgya viSayane meLavavAnI pravRtti For Private And Personal Use Only
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 362 karAve che, ane jevA bhAva tenA tevA kAraNA hAya che. jemake ghaTanA kAraNeA mATI che, saMsAranA kAraNA viSayanI IcchA che te pApamaya che, ane meAkSanI IcchA te pApanA kSaya karanArI che. tA samajavAnuM ke viSayAnuSThAna ekAMta sAvadha pApamaya rUpa hovAthI muktinuM kAraNu kevI rIte thAya ? na ja thAya. tenA javAkhamAM jaNAve che ke jo ke te viSacAnuSThAna sAkSAt muktinuM kAraNa nathI thatu, paraMtu bhaLyAmAnA manamAM je meAkSa pAmavAnI IcchA thAya che te ja bhaviSyamAM mukti mATe upayAgI sAdhananI prAptimAM kAraNa rUpa thaze, mATe tevI IcchA lAghAne yogya che. 216 dvitIyAd doSavigamo, na tvekAntAnubandhanAt / gurulAghavannintAdi, na yattatra niyogataH // 217 // a--mInu anuSThAna svarUpAnuSThAna che, temAM moTA doSonA nAza thAya che. paraMtu ekAMta pUrNa zuddhatA nathI thatI. kAraNa ke karmAM budhanA kAraNeA te tyAM rahelA che, tethI ekAMtathI meAkSanuM kAraNa nathI thatu. temaja A mahAna A laghu evA prakAranI viveka rUpa vicAraNA nizcaya pUrvaka thatI nathI. 217 vivecana:--bIjA svarUpAnuSThAnamAM AtmA kAMIka aMze krodha, mAna, mAyA, lAla, iSyA vigere kaSAya rUpa mATA dASAne rokavAnI pravRtti karanArA thAya che. te paNa ekAMtathI nizcaya pUrvaka kaSAya ane saMsAranA khIja bhUta rAga dveSa tA mUla bIja rUpa che, tene nAza sarvathA nathI For Private And Personal Use Only
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 363 tha, paNa kAMIka aMze dabAIne rahelA hoya che. jemake deDa. kAnA zarIranA cUraNamAM deDakA dekhAtA nathI, paNa tene jyAre pANIne saMbaMdha thAya che, tyAre aneka deDakAM temAMthI pragaTa thAya che. kAraNa ke upAdAna rUpa bIja temAM raheluM che, tevI rIte kaSAyanuM bIja rAga dveSa jayAM sudhI naSTa na thAya tyAM lagI jIva navA navA karmo rAga dveSanA udayathI bAMdhate rahe che. te deDakAnuM cUraNa je agninA tApathI balIne bhasma baneluM hoya che, temAMthI bIjatva naSTa thayeluM hovAthI navA deDakA upajatA nathI. tevI rIte rAga daSane jyAre nAza thAya che tyAre jIva lAMbA saMsAranA hetu bhUta navA bhayaMkara karma bAMdhate nathI tethI ema nizcaya che ke je svarUpa zudha anuSThAna kahevAya che, temAM gurU 2. laghu eTale pUjya -pUjaka, gurU-ziSya, athavA guNa doSa vigere viveka, vicAra sArI rIte nathI AvatA. guNa ane deSanI viveka pUrvaka vicAraNuM nathI, te hetuthI mokSa prApta karAvI na zake. jyAM viveka vicAra a9pa che, kAyAthI eTale zarIra vacana vaDe ja kiyA anuSThAnanuM pradhAnapaNuM hovAthI mAnasika zudhdhatAmAM lakSya egya rIte na hovAnA kAraNe atyaMta doSane abhAva nathI thato, eTale sarvathA pApa pravRttione nAza A bIjA svarUpa zudhdhAnuSThAnamAM nathI thatuM. te mATe jaNAve " kAyakiriAe dosA, khaviyA mnnddkkcunnnntultti| raghAvadara te , nevA tajhArasArichA che ? " jema maMDuka cUrNamAM maMDuka jIvatA-vidyamAna nathI For Private And Personal Use Only
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 364 te paNa bIjatva hevAthI pANe vAyu vigerene saMsarga thatAM jaladI maMDakanI utpatti thAya che. paNa te cUrNane bAlIne bhasma karavAthI bIjatvane abhAva thaye chate te cUrNa maDukane upajAvatuM nathI. tema kAyAthI tathA vacanathI je kriyA anuSThAne thAya che te punya baMdha, ane kAMIka aMze keTalAka karmane nAza kare che, paNa te karmanA kAraNa-bIjatva rUpa mehanIya karmamaya rAga je saMsAranuM bIja che. tene jyAre bAlIne bhasma karavAmAM Ave che tyAre ja saMsArane nAza nizcayathI thAya che. 217 tene daSTAMta sidhdha kare che. ata evedamAryANAM, bAhyamantarmalImasam / kurAjapurasacchAla-yatnakalpaM vyavasthitam / / 218 // atha --AthI ja bahArathI sArA dekhAtA AcaraNe hovA chatAM jeonuM aMtaHkaraNa kama melathI meluM che, teonA bahAranA suMdara AcaraNe duSTa rAjAnA kabajAmAM rahelA sArA nagara jevA pUjya AcAryo mAne che. 218 vivecana -Aryo eTale " dhamma mAt mAnavAcinaH" sarva tyAga karavA egya dhame jagatamAM cAle che eTale vastuta: adharma hovA chatAM lekae dharmanA nAme mAnela hovAthI tevA anAryonA vyavahAre khAvA pIvA, nAcavA, kudavA, apeya peya, gamya agamya abhakSya khAvuM vigerenA dharmane je Aryo tyAga karaze te uttama jAti-jJAtiya janene tyAga karavA gyane tyAga karanArA For Private And Personal Use Only
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 365 ane suMdara dharma ke je samyagra jJAna darzana cAritramAM vicaratA sarva AtmAonA hita mATe sadA pravRtti karanArA, mahA purUSa Arya eTale AcArya upAdhyAya, sAdhu maharSi kahevAya che. tevA pUjyanA mata pramANe je doSo che tene eTale saMsAramAM rakhaDAvanAra karma baMdhanamAM hetu thAya evA anAryanA dharmane jeoe bAhyathI tyAga karyo che, temaja Arya dharmane Acare che te paNa bahAranA dekhAvathI AcaranAra heya paNa aMtaHkaraNamAM azubha adhyavasAya hevAthI melA heya, teonuM dharmAnuSThAna sarvathA doSanA abhAvavAluM na hovAthI bAhya daSTie deSane je abhAva thave tene ja svarUpa zudhdhAnuSThAna kahe che. paNa bahArathI upara uparathI kriyAnA dekhAva-ADaMbarane te apramANuM eTale amegya mAne che. te bAhya kriyA ekAMtathI mokSane hetu thatI nathI. tethI te apradhAna-apramANa gaNe che. kAraNa ke bahArathI suMdara kriyA karate chatAM samyagU deva gurU dharmanI zradhdhAne abhAva hoya che. ahiM zAma, saMveda, nirveda, anukaMpA ane AstikyatAno abhAva heya. indriyonA viSaya bheganI lAlasA hoya. keodha, mAna, mAyA, lebha, kAma vAsanA hoya che, tethI tyAM sudhI mananI atyaMta malIna caMcalatA paNa heya che, te kAraNe mananI malInatA avazya rahe che. tethI temanA zubhAcAra bahArathI heya che, te kurAjAnA nagaramAM keTanA rakSaNathI je ke bahAranA zatruthI bacAva kadApi thAya, paNa rAjAnA nokare tathA rAjA pite ja luMTAra hoya, cera haiya, vyabhicAro hAya, te mahA upadravane hatu te nagara: For Private And Personal Use Only
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 366 hiAvAthI niraMtara duHkha ane bhayathI AtmA vyApaka rahe che. tethI koTa, kilA, khAI rakSaNa karavAmAM nakAmA che. tema saMsAranI zuddhatA havAnA kAraNe bAhya kiyA anuSThAna svarUpathI zuddha nathI. paraMtu tatvajJAnathI yukta, zradhdhA sahita, bAhya AcAranI zudhdhatA, zudhdha svarUpAnuSThAnane nimitta mATe thAya che. paNa aMtaranI zuddhatA vinA bahAranA anuThAna zreSTha guNa prAptimAM eTale samyagra darzana jJAnanI prAptimAM pravRtti karI zakatA nathI. kAraNa mAtra ajJAnatA ja che. te ajJAna rUpa dene ghAta thavAthI AtmaguNanI krame krame prApti thAya che, te jaNAve che. 218 tRtIyAd doSavigamaH, sAnubandho niyogataH / gRhAdhabhUmikApAta-tulyaH kaizcidudAhRtaH // 219 // artha:-trIjA zudhdhAnuSThAnathI doSane nAza thAya che, temAM nizcayathI aMtaranI-mananI zudhdhatAne saMbaMdha-hetu che. tethI keTalAka darzanakAre aMtaranI zuddhatAvAlA anuThAnane gRha bAMdhavA mATe prathama bhUminI zuddhatA samAna gaNe che. 219 vivecana -trI sAnubaMdha anuSThAnathI eTale trIjA zudhdhAnuSThAnamAM tatvajJAna ane pUrNa vastu tavanI zuddha zraddhA yukta devapUjA, gurU bhakti, sAdharmika bhakti, tapa, ja5, svAdhyAya vigere anuSThAne aMtaranA kaSAya tathA IdrinA nigrahathI yukta hovAthI nizcayatA pUrvaka AMtarika dene kSaya karanArA thAya che, tema keTalAka darzana paMtha For Private And Personal Use Only
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 367 pravartaka A zuddha svarUpAnuSThAnane deva gRha vA gRhasthanA bhuvanane mATe AraMbha karAtA kAryamAM prathama daDha pIThIkA rUpa eTale majabuta pAyA samAna gaNe che. ame paNa teone A vicAramAM saMmata thaIe chIe. jemake pAyAnI bhUmikA prathama zudhdha karI yathA svarUpe daDha banAvI hoya te te upara banAveluM devAdikanuM ghara vA devaLa athavA graha: sthanuM ghara ghaNuM kAla zudhdha, niciMta, abhaMga rahe che, paDavAne bhaya prAya: nathI rahetA. tevI ja rIte vrata, paccakhANa, japa, tapa, svAdhyAya vigere tatva eTale jIva, ajIva, punya, pApa, Azrava, saMvara, baMdha, mikSa vigere samyagU jJAnanI prApti tathA zradhdhAthI yukta, ane zaMkA, kAMkSA, vigicchA vinA zuddha thavAthI-zuddha svarUpAnuSThAnanI AtmAmAM pravRtti thavAthI anAdi kAlathI rahelA pApa rUpa dene nAza karIne anukrame mekSanI najadIka lAve che. paNa niSphaLa thatA nathI. 219 te vAtane daDha karatAM jaNAve che - etadvyudagraphaladaM, gurulAghavacintayA / ataH pravRttiH sarvaiva, sadaiva mahodayA // 22 // artha:-Ama draDha zradhA ane jJAna yukta anuSThAnanuM mahAna vizAla phala prApta thAya che. kAraNa ke temAM gurU tathA laghutAnA vivekanI ciMtA-vicAra hoya che, tethI mahAna udayanA hetu bhUta A trIjuM anuSThAna thAya che. ra20 vivecana -A upara jaNAvyuM te savarUpa zudhdha For Private And Personal Use Only
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 368 anuSThAnanuM phala atyaMta uttama thAya che. te A pramANesarva kArya karatAM te kAryathI thatI kriyAnA guNa doSanI prathama vicAraNA Ave, te vaDe vyavahAramAM yaza, apayazane paNa vicAra Ave, temaja dharma adharma eTale punya pApanA kulane viveka vicArAya che. tethI A kArya karatAM AtmA pApanA bhArathI halake thaze ke pApanA bhArathI gurU thaze te vicAra Ave, AvI viveka pUrvakanI vicAraNA rUpa ciMtA sahita kAryamAM pravRtti thavI te AtmAne je te lAbha na gaNAya. A viveka tevA zudhdhAnubaMdhane keIka vakhata Ave ke na Ave, ema nahi paNa zudhdhAnubaMdhazuddha svarUpAnuSThAnavAlA ane je zuddhAnubaMdha athavA punyAnubaMdhi punyanA kula rUpa sad viveka yukta vicAraNA sarvadA rahe che, teja AtmAne mahAna udaya karanAre che, eTale mokSa mArgamAM gamana karAvanAra thAya che. 220 mokSane atha zAstrane AdhIna rahe che te jaNAve che - jovadha zANA, mAre nAcavelA Asannabhavyo matimAn, shrddhaadhnsmnvitH||211|| artha:-Asana kAlamAM mokSamAM gamana karanAre zubha buddhivaMta zraddhA rUpa dhanathI samRddha AtmA paralokanI vicAraNAmAM ghaNuM karIne zAstra vinA bIjA pramANanI apesAne nathI vicArate. 221 vivecana -je AtmA bhavya hovA chatAM najadIkamAM samyaga jJAna darzana cAritrane prApta karI mokSanI sAdhanA For Private And Personal Use Only
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 369 karanAre che te Asana bhavya vacanathI, alabhya ane kruvyane ayeAgya jaNAvyA. eTale Asanna bhavya ja mokSa mArgamAM pravRtti karanArA che tema jANavuM. eve Asanna bhavya mArgAnusArIpaNA vaDe yukta zudhdha buddhivaMta hAya, temaja deva gurU dharmanA viSayamAM zradhdhA hoya eTale mokSanI abhilASAvALA hAya, AvA zradhdhA rUpa dhanathI dhanavAna hoya te AtmA paraleAkanA nizcayamAM kutarkanI vicAraNA na karatAM Agama zAstranA arthanI ja vicAraNA kare che, paNa leAka rUDhinI te apekSA nathI karatA tethI satya viveka vicAra ane zradhdhA yukta sad kriyA vaDe samAdhi mAne pAme che. 221 upadezaM vinApyartha - kAmau prati paTujanaH / dharmastu vinA zAstrA - diti tatrAdaro hitaH // 222 // artha :----sAmAnya rIte sarva mANase artha ane kAmamAM upadeza vinA paNa pravINa mane che. paraMtu dharmamAM tA zAstra vinA pravINa nathI thatA, mATe dharma artha zAstranA upadeza karavA. 222 vivecana:-zAstra varDa karavA yogya kAryanI vidhinuM pratipAdana karavuM te upadeza kahevAya. tevA prakAranA upadeza vinA paNa sa` mANase a eTale dravya kamAvavu ane pAMca iMdvicAnA viSaya bhogavavA, khAvuM, pIvuM suvu, uThavuM, heravuM, pharavuM, nAcavuM, kudavu, hAsya karavuM, suMdara kapaDAM paheravA, anukula vastunA saMgraha karavA vagere bhAgone kAma 24 For Private And Personal Use Only
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 370 kiyA kahevAya che, te artha ane kAmamAM sarva jIvo anAdi kAlanA saMskAra vaDe pravINa hoya che, amuka vaye jIvane viSaya bhegavavAnI IcchA thAya che, ane paisA kamAvAnI buddhi-kalA paNa vagara upadeze AvaDI jAya che. kAraNa ke pUrva bhava paraMparAmAM tevA prakAranA daDha saMskAra paDelA hoya che, temaja dekhAdekhI vaDe leka vyavahAranI rUDhinI je paraM para te artha kAmamAM pramANa manAya che. paNa te vAstavika rIte sarva duHkhanI mukti mATe pramANika nathI. paNa jIne anAdi kAlathI viSayabheganI ane artha saMgrahanI vAsanA rahelI heya che, tethI vagara bhaye gaye anAdi kAlathI bhava bhramaNamAM te vAsanAnA saMskAre hovAthI, ahiM daSTi paDatAM tarata ja pragaTa thAya che. paNa dharmane saMskAra-ajJAna,meha, mAyA, IrSyA, jherane dabAvIne zAMtimAM Ave tyAre parama gurUnA upadeza vaDe dharma, punya, pApane viveka bhavyAmAene jAge che, te parama gurUnA upadeza rUpa zAstrane yathArtha baMdha jyAM lagI na maLe, tyAM lagI dharma rUpa mokSa mArga ne bAdha prApta na thAya, mATe zAstra upara-tenA upadeza upara tathA pUjya gurUo upara hitanA arthioe avazya Adara kara. tethI sArU kalyANamaya punya prApta thAya che. 222 arthAdAvavidhAne'pi, tadabhAvaH paraM nRNAm / dharme'vidhAnato'narthaH, kriyodAharaNAtparaH // 223 // artha---artha tathA kAma vigere saMsAranA gaNAtA For Private And Personal Use Only
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 371 purUSArthone viAdha jaina zAstromAM nathI kahyo, tethI te arthane kAmathI jIvane tenA duHkhathI bacavAne lAbha thaze, paraMtu dharmanuM je vidhAna na karavAmAM Ave te mahAna anartha thAya. ahIM vidyAnI kriyAnuM udAharaNa jANavuM. 223 vivecana -artha tathA kAmanA viSayamAM vicAra karatAM jaNAve che ke artha-dravya suvarNa, rUpuM vigere tema dhana, dhAnya, jara, jamIna ke jene leke saMgraha kare che, ane kAma-pAMca IdriyethI bhegavAtA trevIza prakAranA viSaye vastra pAtra strI vigerene bhega upabhega karAya te kAma kahevAya che. tenA svIkAra mATe jenAcAryoe AgamamAM upadeza nathI karyo. tenuM pAramArthika kAraNa e che ke "the sAthe zabdo" je artha che te anarthanuM kAraNa thAya che, eTale dukhane hetu thAya che. kahyuM che ke hu ja hRti, hA nA sArA hati / buddhA narA dhammaparA havaMti, mistA narA tintrivi je leke lebhI che te artha meLavavAmAM atyaMta tatpara thaIne bhayaMkara pApane Acare che, ane mUDhaajJAnI leke strI AdinI viSaya sevAmAM paDIne atyaMta pApamAM Asakta thaIne pazu ceniyAmAM janma pAme che. paraMtu jJAnIe Atma dharmane prApta karavAmAM tatpara thaI muktinI sAdhanA kare che. ane je artha ane kAmamAM Asakta hovA chatAM dharmane sAce mAne che te traNane Aca For Private And Personal Use Only
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 37ra ravAmAM pravRtti kare che. artha kAmane upadeza vItarAga zAsanamAM nathI karyo, tethI kAMI hAni thavAnI nathI. bIjuM kAraNa e paNa che ke maharSi vAtsAyane kAmane upadeza. kAma zAstramAM karela che. temaja bhagavAna kauTilya deve artha zAsane upadeza kare che. arihaMtee artha ane kAma durgatine hetu hovAthI nathI upadezyA, tethI kAMI jIvAtmAne moTuM nukazAna nathI thayuM. artha ane kAmane lAbha jIvAbhAne na male tethI kAMI hAni nathI, paraMtu je manuSyane dharmanI prApti na thAya te saMsAranA duone aMta kevI. rIte Ave? tenA vinA aneka anarthanI paraMparA vadhe che, mATe dharmane upadeza ApavAnI vItarAganA anuyAyI AcA dikane AvazyakatA rahelI che. ahiM kriyA eTale. cikitsAkAraka daSTAMta pragaTa rIte jaNAve che. te A pramANe "parivanjiuNa kiriyaM, tIe virudhaM nisevai jo u| apavattamgAu ahiyA, sigdhaM ca saMpAvai vinaasN"| je karavA gya kAryo che tene tyAga karIne tenI virUddha je Acare che te thoDA kAlamAM vinAzane pAme che. eTale vaidhe je anupAna sAthe davA levAnI kahelI hoya, tevI rItane tyAga karIne zarIranI sthiti virUddha, thaelA regene vadhAre karanArA kherAkanuM anumAna karavAnI je pravRtti thAya te ahita eTale reganI vRddhi thAya che. aMte maraNanI prApti jaladI thAya che. tevI ja rIte mokSa mATe For Private And Personal Use Only
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 373 karavA gya jJAna darzana caritra rUpa kriyA vegane tyAga karIne je AtmAthI virUddha artha ane kAmamAM atyaMta Asakti dharI jIva hiMsAdi aDhAre pApa sthAnene seve che te ahita eTale aneka du:khane bhagavate vinAzane pAme che. 223 taHsara , zAstrAnna nodairsrima-kaao pavArakA artha -te kAraNe dharmanI IcchA karanArA zAstramAM kahelA mekSanA upAyane nitya Adare che ane tema karanAranA prayatnanI prazaMsA kare che, te dhanyavAdane pAtra che. kAraNa ke moha rUpa aMdhakArathI gherAyelA A saMsAramAM zAstra rU5 dIpaka jJAnamaya prakAza kare che. 224 vivecanaH-pUrve jaNAvyA pramANe je parama upakArI vItarAga paramAtmAe bhavyanA upakAra mATe dharmanA svarUpa batAvanArA zAstronuM pratipAdana kare che, te je na kaheluM hota to A jagatamAM meTe anartha thAta. kAma ane artha mATe aneka prakAranI jIva hiMsA, cerI, juThuM belavAnuM ane vastuone saMgharI rAkhIne anyane na ApavAnuM, parigraha bhege karavAnuM, vyabhicAra karavAnuM, anyanuM luMTI levAnuM vigere pApa karyo karavAthI jIvane naraka, tiyacanI niemAM janma maraNa karavAnuM thAta. A mahAna anartha rikavA mATe upakArI arihaMte, gaNudhare, AcAryo vigere. e zAstranI racanA karIne ApaNA upara mahAna upakAra For Private And Personal Use Only
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 374 ryo che. tethI te zAstromAM dharmanA athI eTale meAkSanA abhilASI AtmAoe zvAsane jANuvAno, tenI AjJA pramANe cAlavAno, zAstra upara pUjya bhAve Adara satkAra karavAno yatna avazya karavA. jee evI rIte zAstramAM dara bhakti karanArA che, teAno utsAha vadhAravA teonI prazaMsA karavI, satkAra karavA te sarvadharmAnuSThAnanI kriyA avazya vakhANavA cegya che. kAraNa ke A mAha, mAyA, ajJAna, mithyAtva rUpa aMdhArAmAM jagatanA jIvAno sa samudAya prAya: mehamAM muMjhAi gayA che, tethI karavA yeAgya ke na karavA yAgya kAryanA viveka-vicAra prAya: tane natho jAgelA. tethI temanA meha ajJAna rUpa aMdhakAra dUra karavAne, saviveka jagADavAne vItarAga devathI upadeza karAyelA samyag zAstro dIpaka samAna che. tenA sabadhathI jIvAmAM rahelA ajJAnane dUra karI saddaviveka jJAna rUpa prakAza te zAstranA abhyAsathI thAya che. te jJAna prakAzathI jIva, ajIva, punya, pApa vigerenuM jJAna thavAthI jIvA paraleAka mATe dhamanI ArAdhanA kriyA-anuSThAna karI zake mATe dharmanA upadezanI athavA upadeza zAstronI jIvA mATe avazya jarUra che. 224 have zAstranI stuti karatAM jaNAve che:-- pApAmayauSadhaM zAstraM, zAstraM punyanibandhanam / cakSuH sarvatragaM zAstraM, zAstraM sarvArthasAdhanam // 225 // atha zAstraja pApa rUpa rAganA nAza karavA mATe sAcuM auSadha che, zAstra teja punya ane meAkSanuM For Private And Personal Use Only
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 375 kAraNa che, zAstra teja sarva vastunuM yathArtha dana karavA mATe AMkhA che, TuMkANamAM kahIe te zAstra-Agama ja sarva icchita vastune prApta karavA mATe mahAna sAdhana che. 225 vivecanaH--pApa rUpa je bhAva rAganI pIDA bhavyA tmAne thAya che, teno nAza karavAmAM zAstra bhAva auSadha rUpa thAya che, eTale zAstranA abhyAsathI sad viveka thatAM yathApravRti, apUrvakaraNa Adi kriyAthI samyag darzana rUpa zakti AtmAmAM pragaTe che. tethI ardho pudgala parAvanathI adhika saMsAranA bhramaNano nAza kare che. temaja zAstra ja punyanuM kAraNa thAya che eTale AtmAne pavitra kare che. zAstra teja pAramArthika padArthonI gaveSaNA karavAmAM sAcI cakSu che, A kAraNathI AtmAne iSTa je je hoya te zAsranI sahAyatAthI prApta thAya che. eTale parama mokSa sukha teja sa`mAM ISTa vastu che, tenI siddhi paNa zAstrathI thAya che. je zAstro sarva ISTa vastunA sAdhaka thAya che, te zAstro sajJa vItarAga praNIta ja samajavA. temAMja AptatA vizvAsa temanA vacanamAM rahelA che, anyanA vacanamAM vizvAsa rAkhavA cegya nathI. kAraNa ke anya zAstro jIvAkrika pAramArthika vastune yathA svarUpe kahetA nathI, teonA pratipAdana karelA tarkanI vicAraNA sahana karI zakatA nathI. mATe vItarAga deva sajJonA vacana bhaya roganA kAraNeA tathA te rogame bhUlathI nAza karavAnA upAya jaNAve re, tethI te ja satya che. te pAramArthika zastronA abhyAsa kalyANu eTale samyag darzana jJAna cAritra rUpa parama sukhanA kAraNu For Private And Personal Use Only
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 376 rUpa punyanuM upAdeya che, temAM kAraNa thAya che. je saMsArI chadmastha AtmAnA jJAnAdika AvaraNAthI viveka cakSu namra thayelI che, te AtmAne sarvajJa zAstronA abhyAsa karavAthI pAramArthika anubhava vaDe satya zraddhAthI, pAMce iMdriyAthI ane manathI paNa agAcara vastune anubhava thAya che, mATe zAstra jJAna te ja satya cakSu che. te ja kAraNe te Agama bhavyAtmAne parama ISTa je sarva karatAM mahAna artha che, tenI siddhi eTale mokSanI prAptinuM parama kAraNuM thAya che. 225 te mATe jaNAve che keH-- na yasya bhaktiretasmi - svasya dharmakriyApi hi / anyamekSAkriyAnuyA, meoSAlA / / 22 / / atha: te zAsro upara jenI bhakita nathI tenI karelI badhI dharmIkriyA AMdhaLA mANasanI kriyA samAna sArA phUlane nathI ApatI, paraMtu karmanA DhoSathI ulaTA phUlane Ape che. 226 vivecana:--je dharmonA aeinI bhakita eTale vinaya, vaiyAvacca, bahumAna vigere zAstra ane gItA gurUe vigere upara yathAsvarUpe eTale zraddhApUrvaka nathI, athavA deva pratye namaskAra manamAM prema bahumAna vigere pUrNAMka nathI, temanI dharmakriyA eTale devavadana, gurUvaMdana, sAmAyika, pASadha, pratikramaNa, tapa, japa, Ayabila upavAsa vigere tathA AtApanA keza leAcana vigere mu sAcA klane nathI ApI zakatA. lekamAM eka kahevata che For Private And Personal Use Only
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 377 ke "AMdhaLI daLe ane kutarA leTa cATe" temAM kezIne mahenatanuM phaLa na maLe ane ghauM nakAmA jAya. temaja zAstrakAra bIjuM dRSTAMta Ape che-jema AMdhaLe mANasa nagaramAM praveza karavA mATe gamana kriyA kare che, paNa tenuM dvAra AMkhane abhAve nahi pAmate nagara karatA aneka AMTA mAryA kare, te jema nakAmA thAya, tema samyagU jJAna zraddhA vinAnI bATA kriyA jJAnAvaraNadi denA balathI haNAI gayela hovAthI sakAma nirjarA rUpa phalane ApanI nathI. paramAnaMda mokSane paNa ApatI nathI. paraMtu kAya kaleza thatAM saMsAra bhramaNarUpa aniSTa phalane ja Ape che. zrImAna kuSNadevanA parama bhakata vIrA sAlavIe kRSNa sAthe bhagavAna neminAthane kAyAthI zradhA bhakita vinA vaMdana te karyuM, paNa kAya kaleza sivAya bIjA phalarUpa punyane na pApe tema samajavuM. 226 ema kema bane te kahe che - yaH zrAddho manyate maanyaa-nhngkaarvivrjitH| guNarAgI mahAbhAga-stasya dharmakriyA parA // 227 // artha:-je zrAvaka mAnavA-satkAravA egya pUjya purUSe tathA temanA vacanene ahaMkAra tathA mAyAne choData chate mAne che, sanmAna kare che, te guNAnurAgI mahAna bhAgyazAlInI karelI dharma anuSThAna vigere kriyA mahAna phelane ApanArI thAya che. 227 vivecana -je zrAvaka zraddhApUrvaka mokSamArganI prApti For Private And Personal Use Only
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 378 mATe IcchA rAkhate chate, jeo satkAra premapUrvaka bahumAna karavA yeya che tevA gItArtha AcArya, upAdhyAya, sAdhu ane zrAvaka vigere suvihita pUjya pratye, temaja jJAna kriyA dhyAnamAM nitya pravRtti karanAra tathA bIjA mekSAthI AtmAone jJAna kriyAmAM nitya pravRtti karAvanAra, te pUjya pratye satkAra pratipUrvaka bahumAna kare che, temaja vItarAga devanI pUjA, bhakita, stavana stuti te paNa prema bhakitapUrvaka Adara sahita kare che. temaja A badhuM huM rAjA zeTha ke jJAnI chuM evA abhimAnane cheDI karavuM joIe. kAraNa ke je abhimAna mAyAne cheDIne deva, guru, dharma, sAdharmika pratye premapUrvaka satkAra sanmAna kare che, te temanA dharmanA guNarAgathI kare che, ane tethI tene pramAda bhAvanAne prApta thAya che. tethI te bhavyAtma punyAnubaMdha punyanI vRddhi karate, vakhANavA yegya apUrva zakitane pAmate chate vItarAgadeva praNIta zAstrInI AjJA gItArtha pAsethI prApta karI te zAstrane AdhIna rahIne, yama, niyama, rUpa vrata paccakhANa, sAmAyika, pauSadha, pratikramaNa, AyaMbila, upavAsa, abhigrahAdika dharma kriyAmAM parAyaNa rahyo cho, anAdi kAlanA bAMdhelA ApaNu kamalane zAstronI AjJAne AdhIna rahIne, upagapUrvaka kiyA karI khapAvate mahAna nirjarAne prApta karate dharma zukla dhyAnanA cage. sada cidAnaMdane bhakatA bane che. tethI temanI kriyA mahAna. phalane ApanArI thAya che. 227 tethI viparIta paNe vartanArA je jIvAtmAo che teonI kriyA kema sAdara prApta nathI te jaNAve che - For Private And Personal Use Only
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 279 yasya tvanAdaraH zAstre, tasya zraddhAdayo gunnaaH| unmattaguNatulyatvA-nna prazaMsAspadaM satAm // 228 // artha:-jeene paramAtmAnA kahelA zAstro pratye Adara nathI teonI zraddhA vrata paccakhANa vigere guNe unmatta mANasanI jema agya hovAthI sajana purUSane vakhANavA yogya nathI. ra28 - vivecanaH--je jIvAtmAonI paramAtmA vItarAga sarvajJa deve prarUpelA, gaNadhara, sthavira, AcAryo ane gItArtha pUjya gurUvAree guMthelA zAstro Agama prakaraNe niryukti, bhASya, TIkA, cUrNi vigere suvihita paraMparAgata graMtha upara zraddhA ane Adara bahumAna rUpa pUjya buddhi nathI teonI zraddhA, saMvega (vairAgya), nirveda (bhavabhiti), tapa, japa, anuSThAna, kezaleca, AtApanAdika je bAhya guNe hoya te unmAdI eTale dArUnA ghenamAM thatA purUSArtha, zorya, udAratA, dAtAratA vigere bakavAda samAna hevAthI athavA bhUtagraha zAkinI, DAkinInA pravezathI thatI asaMbaMdha kriyA jevI hovAthI nakAmI che. tethI vastu svarUpanA yathArtha bedhavata vivekI sajajana purUSone vakhANavA yaMgya nathI hatI. 22 evuM zA mATe kahe che ? tene uttara ApatA pUjya zrI jaNAve che - malInasya yathAtyantaM, jalaM vastrasya zodhanam / antaHkaraNaratnasya, tathA zArakhaM viduH budhAH // 229 // For Private And Personal Use Only
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 380 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aH--jema atyaMta melA kapaDAne pANI tathA sAmu zuddha manAve che, tema kama melathI melA thayelA a`taHkaraNane zAstranI AjJA pramANe thatu anuSThAna pavitra kare che ema paDita pUjya purUSA jaNAve che. 229 vivecana--jema rajanA tathA kADhavanA saMsargathI atyaMta malIna thayelA vastrane kSAra, sAbu ane ghaNuM pANI zeAdhI mela dUra karIne pavitra manAve che, tevI ja rIte ApaNuM aMta:karaNa citArmANa karatAM paNa bahumUlyavAlu che tevA manarUpa ratnane zAstroja zuddha kare che. paramAtmAnA upadeza vaDe pUrNa anubhavane pAmelA pUjya gurUonI nizrAmAM rahIne je AtmA samyag jJAnanA abhyAsa atyaMta AdarapUrvaka karavA chatA jagatanA sarva padArthonA svarUpane zAstra jJAnA anubhava pramANe jANe che. te AtmAne pudgalanA viveka jAgavA vaDe saMpUrNa zuddha zraddhA thAya che, tenA yeAge apramAdabhAve pAMca mahAvrata, aSTa mAtArUpa guNuvrata, svaparanA vivekarUpa :zikSAvratane AdaratA, japa, tapa, svAdhyAya tathA dharmadhyAna vaDe anAdi kAlathI AtmA sAthe lAgelA jJAnAvaraNIya mAhanIya Adi kamamalane dhAtA manane zuddha karIne eTale mAha mAyA, mithyAtvane dUra karI AtmAne pavitra kare che, temAM zAsro mukhya nimitta ane apekSAe upAdAna kAraNa thAya che, ema sarva zAstranA vizArada paMDita purUSA jaNAve che. mATe zAstra ane tenA upadeza karanArA paramAtmA tathA suvihita pujya gurU pratye prema bhakti, Adara, bahumAna pravacana For Private And Personal Use Only
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 381 ane AtmAnA ullAsanI prathama AvazyakatA che. 229 te mATe siddhAMta-zAstro upara Adara kara te jaNAve che - zAstre bhaktirjagadvandyai-muktedaMtI paroditA / atraiveyamato nyAyyA, tatmAptyAsannabhAvataH // 230 // artha:-zAstra upara je bhakti te muktinI mahAna hatI che. tethI zAstro upara parama bhakti rAkhavI te yathArtha nyAyaja che, teja bhakti jIvene mukti tarapha pravRtti jaldI karAve che ema jagatamAM pUjya gurUdevAe jaNAvyuM che. 230 vivecana --zAstro upara je bhakita, Adara, satkAra, sanmAna thAya teja mukitarUpa mahAna saubhAgyavatI bhAminI je koIne paravaza nathI paNa pUrNa svataMtra che, tenI sAthe AtmAne melApa karavA mATe mahAna samartha hRtikA che, ema parama pUjya jagatane vaMdanIya, pUjanIya evA tIrthakara, gaNadhara, pUrvadhara, yugapradhAna vigere parama gItArtha purU e jaNAvyuM che. te kAraNe zAstra, tenA upadezaka ane pUjya gurUvAre upara bhakti, prema kara, Adara kare teja nyAyayukta che. je alpa kALamAM mukta thavAnA hoya tene ja sAcI zAstra bhakita pragaTe che, paNa je dIgha kAla saMsAramAM vasanAre hoya tene zAstra, gurU ane devanI bhakti prApta thatI nathI eTale Avazyaka egya che te bhakitavaDe AtmA pUrNa pavitra thaIne jaladI mekSAnaMdane prApta kare che ema jagatanA pUjya paramagurUo ApaNane jaNAve che. 230 For Private And Personal Use Only
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 382 huve AtmAe samyaktvapUrvaka vItarAga praNIta Agama zAstromAM vizvAsa rAkhIne dharmamAM pravRtti karavI joIe tenA adhikAra jaNAve che:-- tathAtmaguNaliGgAni, pratyayastrividho mataH / sarvatra sadanuSThAne, yogamArge vizeSataH || 231|| a:--AtmA, gurU tathA liMga ema traNane ALakhIne sadanuSThAna karatA jIvAtmAe yoganA adhikArI thAya che ema yAga zAstramAM jaNAveluM che. 231 vivecana: have yAgamA saMbadhI vizeSa kahevAnuM che tene samuccaya bhAve jaNAvatAM kahe che ke AtmA, gurU ane liMga e traNa prakAre pratyaya kahelA che eTale enAthI vastunI thA` pratIti thAya che, tema pUjyA jaNAve che. A traNenA nizcaya je bhavyAtmAoe kareleA hoya te sa prakAranA santuSThAnAnA pAramArthika phUlane anukulatAe pUrNa svarUpe prApta kare che. eTale AtmasvarUpanA Adha, AtmAnA guNA vaDe bedha, temaja AtmAnA liMga eTale cinha, dharma anuSThAnane lavALA manAvavAmAM upAdAna kAraNa thAya che. tema A yAga mAkSamA mAM vizeSa upayogI thAya che, ema amAro mata che. kAraNa ke A traNa jJAna, darzIna, cAritra, svAdhyAya, dhyAna samAdhi vigere sArAsa anu. chAnAmAM vizvAsapUrvaka alane ApanArA thAya che. 231 A traNa prakAranA svarUpanA nizcaya karAvavA mATe pUjyazrI jaNAve che:---- For Private And Personal Use Only
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 383 " AtmA tadabhilASI syAd gururAha tadeva tu / tahi teniAtatra, samULa siddhisAdhanam // 2325 artha:--AtmA pAtAnA svarUpane jANavAnI icchA kare, gurUvara te AtmAnA svarUpanA upadeza Ape, te svarUpane ApaNe tenA cinhathI saMpUrNa jANIe ema te traNanA khalathI vastu svarUpanI siddhi thAya che. 232 vivecana:AtmA samaye samaye navA navA jJAna, dana, cAritra, tapa, upayega rUpa anuSTheya bhAvane pAmanArA che. tenA traNa prakAro A pramANe che. jyAM sudhI mAdma pudgala pariNAmarUpe dhana, kuTu kha AdimAM mamatvabhAva ane zarIra iMdriya teja huM AvA vicAronI para'parA paryAya rUpe kare che, tyAM lagI te te ahirAtmA che, tevI sthitimAM jIvAtmA mAkSane arthe kAMi paNa prayatna karI zakatA nathI. paraMtu jyAre AtmA bhavAbhina ditvanA tyAga karIne mokSane abhi lASI thAya che, tyAre te mokSa mArga mAM gamana cegya sArA anuSThAna karavAnA AraMbha kare che, tevA prakAranI zubha pravRtti aMtarAtmabhAva pragaTAve che. eTale saanuSThAna karavAnI abhilASA jAgavAthI sadgurUnI upAsanA kare che, tethI ceAgya jANI pUjya gurU-dhanA upadezaka te bhavyAtmAne yAgya sad anuSThAnanA upadeza kare che, ane cA svarUpa anubhava karAve che. tyAre mATe te aMtarAtmAne atyaMta tIvra bhAvanA pragaTe che. tene samabhAve, sarvaMga bhAve ane nivedya bhAve deva gurUnA upadezamAM Astikaya bhAva thAya che, tethI sarva jIvAtmAe For Private And Personal Use Only Atma svarUpa tattvanI prApti
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34 upara karUNAbhAva jAge che, te vaDe mokSAbhilASI AtmA deva pUjA, darzana, stavana kare che, zurU bhakti, sAdharmika zakti, hu mAna pUrvaka gurU vaMdana tathA pUjA kare che. ne sAmAyika, pauSadha, pratikramaNa, navakArasI, pArasI, Ayakhila, ekAzana, upavAsa vigere tapa, japa, svAdhyAya, vrata, jIvadayA, satya, acaurya, brahmacarya, aparigraha vigerenI prApti thAya che. athavA sAdhunA cinha levAnI abhilASA. thaI krame krame bhAva sAdhutAnI prApti paNa thAya che. AvI. sthiti prApta thavI,te mokSa prAptinA mArga pAmavAnA cinhA jANavA. kahyuM che ke: " nandI tUraM punnassa, daMsaNaM saMkha paDahasado ya / bhiMgAra -chatta- cAmara-jjJayapaDAgA pasatthAI "" je AtmAne punya pragaTa thAya che te mahAna rAjyanA rAjA bane che, tethI nitya maMgalakArI vAjIMtra ke nadI, zaMkha, paDatu vigere zabda saMbhaLAya che. uttama.. Laza vaDe mastaka upara abhiSeka thAya che, temaja mastaka upara chatra dharAya che, baMne mAjI cAmara vIMjhAya che, AgaLa dhvajA-patAkA vigere cAle che. Ama vakhANuvA cegya avasthA prApta thavI te punyanA mahAna cinho che tenA nitya anubhava thAya che. tevI ja rIte mokSa mArgImAM gamana karanArA bhavyAtmAo je AtmAne saMsArathI mukta karavAnI abhilASA, sadgurUAnA e viSe upadeza ane samyag darzananI prApti, cAritra levAnI bhAvanA, deva gurU dharmo, dharmA nI bhakita vigere cinhA mAkSanI prAptinA saMpUrNa sAdhane For Private And Personal Use Only
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 385 che, kAraNake te vaDe mAkSarUpa Icchita phalanI prApta thAya che. 232 have te ISTa vastuonI siddhatA batAvatA jaNAve sidhyantarasya sadabIjaM, yA sA siddhirihocyate / aikAntikyanyathA naiva, pAtazaktyanuvedhataH // 233 // artha:-jenAthI uttarottara guNanI siddhionI prAptimAM hetu rUpa bIja thAya, tevI zaktione ahiM siddhio kahelI che, eTale nizcaya ekAMtathI siddhio kahelI che. paNa je siddhiothI AtmAnuM patana thAya te atra siddhi nathI kahevAtI. 233 vivecana -siddhi eTale aMtara vinA lAgatAgaTa phaLavAlI ke jethI navA navA phalarUpa AtmAnA zreSTatara guNene kame kame prApti karAve, arthAt satkalathI avadhya hoya tevA uttama phalamAM je pUrvanI siddhio upAdAna kAraNa rUpa sabIja rUpe hoya, tene ja vidvAna purUe eTale yegazAstramAM pUrNa vizArada che teoe siddhi kahelI che. paraMtu je bAhya camatkArika siddhio hoya te AtmAne cAritrAdi uttama gurUpa anya siddhiomAM upAdAna kAraNa ke nimitta kAraNa na thatI hoya eTale AtmaguNaNimAM bIjabhUta na thatI hoya temane ahiM pUjya AcAryo siddhio tarIke nathI svIkAratA. tethI je ekAMta nizcayatApUrvaka uttarottara AtmAnA guNane prApta karAve tene siddhi kahevAya che. tethI anya asiddha25 For Private And Personal Use Only
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 386 rUpa mA pudgala bhAvanI abhilASAne je nizcayathI dUra karAve, tene ja vastuta: siddhi tarIke mAnelI jANavI, jemake vAsa karavA cAgya ghara prAsAda nA dhruva ma Mdira Adi mAMdhatA tenA pAyA nIce rahelA hADakA vigere zUlye jo dUra na karavAmAM AvyA hAya te! mahAmahenata vaDe karIne thayelA evA paNa bhuvanamAM rahetA AtmAo punyanA uDDayana nathI pAmatA. paraMtu prathama je uDDaya DAya te nAza pAme che, kAraNa ke tevA azuddha hADakA pAyAmAM rahI gayA haiAya te te mahela akasmAt paDI javAthI AtmaghAta thAya che. tevI ja rIte ahiM jetu' vivecana karAya che te siddhio je mithyA AgrahavAlI na hAya, kuzA yukta na hoya, bhayakara pApavAlI na hAya, mekSa rUpa phlunA ghAta karanArI na hAya, te ja satya siddhio ke je meAkSanA phUla sudhInI guNu zreNimAM upakAraka thAya che. te siddhirUpa zakti mithyAtvamaya hoya ke pudgala bhAganI vAsanAvAlI hoya. ane krodha, mAna, mAyA, ne lAbha yukta DAya te te zakti AtmAnuM guNasthAnakathI patana karAvI cAra gatimAM bhramaNa karAvanAra thAya che. tevI pADanArI zakti nakAmI hAvAthI mekSa mArga tarapha gamana karAvatI nathI, tethI te makSa rUpa la mATe thatI nathI. 233 sidhdhyantaraM na sandhatte, yA sAvazyaM patatyataH / tacchaktyApyanuvidhyaiva, pAto'sau tavato mataH // 234 // artha: je siddhio anya siddhione prApta karAvavAmAM kAraNa-saMbaMdha karAvatI nathI te avazya pahevAmAM For Private And Personal Use Only
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 387 kAraNe thAya che, je siddhi patananA kAraNathI saMbaMdhita thayelI hoya tene tatvathI pAta eTale patana kahevAya che. 234 vivecana -je siddhio eTale AtmAnI zakti vizeSa ke je chevaTanuM sAdhya mekSa che tyAM sudhInI vacamAM rahelI avAMtara (bIja) siddhione prApta karavAmAM nimitta ke upAdAna bhAve kAraNa banIne saMbaMdha karAvI Ape, tene ja vastuta: siddhi kahevAya. paraMtu je siddhio mokSa mArganA kAraNa rUpa na thAya eTale samyagU darzana jJAna ane uttarottara cAritra guNa rUpa siddhio mATe upAdAna kAraNano saMbaMdha na dhAraNa kare te AtmAne guNathI avazya pADavAmAM nimitta bhAva ke upAdAna bhAva rUpe kAraNe thAya ja che. kAraNa ke je siddhio paDavAnA kAraNemAM saMbaMdha dharAvatI hoya che te vAstavika rIte pAta ja eTale patana kahevAya che. jo ke sidhio paDavAmAM nimitta bhUta nathI te paNa te siddhi sAthe rahelA paDavAnA kAraNenI zaktithI yukta prApta thayelI sidhio paNa parama daSTithI vicAratA tatva jJAnIonI anumati pramANe patana kahevAya chejema keIka vartamAna kALe putra, pautrAdi saMtAna na havA chatAM paNa bhAvamAM thatArA putrAdine paNa pitA kahevAya che. tema je purUSa vartamAna kALamAM tene maLelI siddhi vaDe daSTa AcaraNamAM nathI paDaye, paNa te te sidhio bhaviSyamAM patananA hitu bhUta bhAvanAthI yukta je kAMIka aMze hoya, te te zakti rUpa sidhdhio patana ja kahevAya. tethI yama, niyama, Asana, prANAyama, pratyAhAra, dhyAna, dhAraNa, samAdhi For Private And Personal Use Only
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 388 patananA kAraNeAthI jo rahita hoya te vigerenI sidhi te prApta karavA cegya che. kAraNa ke te ja mAkSanI siddhi mATe samajavI, paNa jemAM paDavAnA saMbhava hAya tevA kArazeAnI AcaraNA na karavI. tevA rAga, dveSa, kAma, krodha, mAna, mAyAnI vicAraNA na karavI. 234 AvatA have tethI viparIta jemAM paDavAnA kAraNe na DhAya tevI sidhdhionA vicAra ApatA jaNAve che:-- sidhdhyantarAGgasaMyogAt, sAdhvI caikAntikI bhRnam / AtmAdipratyayopetA, tadeSA niyamena tu // 235 // artha:----jemAM anya sidhdhionA kAraNeA ( aMga ) nA sacAga hAya tevI sidhdhione ja nizcayathI ekAMta sAdhvI sidhdhi kahelI che, kAraNa ke te AtmAdikanA pratyayathI yukta hAvAthI atyaMta zudhdhatAvAlI sidhdhi jANavI. 235 vivecanaH--je sidhdhi anya vizeSa guNa rUpa sidhdhionA aMga rUpa eTale nimitta vA upAdAna kAraNu rUpe thAya, jema yathApravRttikaraNa apUrNAMkaraNa mATe hAya, apUrNAMkaraNa graMthI bheda mATe thAya, graMthI bheda aMtarakaraNa mATe thAya, aMtarakaraNu samyaktva mATe thAya, samyaktva deza cAritra vA sa` cAritra mATe thAya, cAritra sa` savara bhAva mATe thAya, sa` saMvara nirA mATe thAya, nirjarA zukala dhyAna mATe thAya, zukala dhyAna ghAtikamanA ghAta mATe thAya, ghAtI karmanA ghAta kevaLajJAna kevaLadana mATe thAya, kevaLa jJAna dan sa ka nirA mATe thAya, sarva karma nirA For Private And Personal Use Only
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 389 mokSa mATe thAya. Ama te siddhi chevaTe mokSanA phalane ApanAra hoya. A pramANe pUrve thayelI siddhi anya siddhionI paraMparAne saMga saMbaMdha karAvI Ape te ja sAdhvI satya saMbaMdhavAlI ekAMta nizcayathI hita karanArI siddhi jANavI. paraMtu temAM patanane saMbhava na hovo joIe. eTale paraMparAe paNa kadApi pADavAnA svarUpavAlI te siddhi-zakti na hoya te sArI sididhathI AtmA temaja tenA svarUpane baMdha thAya che tathA te svarUpane yathAsvarUpe bedha ApanArA saddagurUne saMbaMdha, dharmane bedha ane zraddhA tathA cAritranA svarUpanI prAptinA cinhanI pratIti eTale satya jJAna-anubhava jethI thAya tevI siddhine ja ekAMtathI nizcaya pUrvakanI sidhio jANavI. kAraNa ke AtmAne saddagura ane devAdhideva vItarAga tathA dharmanA lakSaNane yathAsvarUpe je baMdha thAya, te ja uttarottara jJAna, darzana, cAritra, yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhyAna, dhAraNA, samAdhine je pratyaya anya mokSAdika siddhio mATe saphaLa hetuo eTale Avazyaka upAdAna kAraNa bane che. 235 have e vAtanuM samarthana karatAM pUjya jaNAve che - na hyapAyAntaropeya-mupAyAntarato'pi hi / / hAThikAnAmapi yata-statpratyayaparo mavet // 236 / / artha:-je je siddhio je je upAyathI prApta thavA cogya hoya tethI anya upAyathI aneka prakAranI haTha karavA chatAM paNa prApta thatI nathI, mATe te AtmAdikanA pratyayamAM parAyaNa thavAnI avazya jarUra che. 236 For Private And Personal Use Only
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 390 vivecana -je upAyathI je vastunI prApti thaI hoya tene cheDIne anya game teTalA upAye haTha eTale AgrahapUrvaka karavAmAM Ave paNa tethI mahenata phegaTa ja thAya che. kAraNake tethI jarAye kAryanI siddhi thatI nathI. je mATIthI siddhi thavA gya ghaTa che, te ghaDe mAtra retI tathA taMtunA samuhathI hajAra upAya haTha pUrvaka karatAM ghaDe banatuM nathI. tema AtmA gurU tathA dharma svarUpanA cihe eTale yathAsvarUpanuM jJAna ane zradhdhA rUpa pratyaya vinA yama niyama vigere tapa, japa, AtApanA karatAM ke prANAyAma karI vRkSanI peThe ekAgratA karatAM, atyaMta balathI badhA prayeLe karatAM paNa koI prakAre sAdhyanI siddhi thatI nathI ja. paramAnaMdanI prApti nathI ja thatI. te kAraNa mATe AtmAdikane zraddhA jJAna pUrvaka pratyaya eTale yathA svarUpe zraddhA -vizvAsamAM parAyaNa thaIne je yegI mekSa sAdhavA mATe apramAda pUrvaka pravRtti kare che, ane te mekSanI abhilASA kare che, te avazya mekSa rUpa kAryanI siddhi meLave che. te sidhionI prAptimAM zuddhatA pUrvakane eka addhA rUpa Ama svarUpane vAstavika bedha, gurUne yathA svarUpane upadeza, ane tenI prApti mATe je sata cAritra rUpa cinDamAM pravRtti thAya che te avazya makSa rU5 kAryanI siddhi prApta karAve che. jema kuMbhAra mATI caka daMDa vigere upakaraNathI ghaTanI siddhi kare che, tema tevA upakaraNa vaDe vastranI prApti kadApi na thAya. vastra mATe vastra egya sutara, sALa, sAmagrInI jarUra paDe che. tevI ja rIte mekSanA vigere For Private And Personal Use Only
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 391 sukhanI IcachA karanAre-AtmA, tenA upadeza yogya gurU, AtmAnI yathAsvarUpe oLakhANa rUpa vizvAsa-zraddhA, svarUpa, liMgane sahaga je makSa rUpa sAdhyamAM upAdAna thAya che, te traNa sAdhananI siddhi meLavavI joIe. jeoe te sAdhana meLavyA nathI ane AtmA, gurU ane liMganA vizvAsathI vikala je Atma hoya teo mukhya sAdhanane cheDIne bIjA jeTalA anuSThAna kare te paNa siddhinI prAptimAM samartha nathI thatA. eTale ekAMta pUrNa sahajAnaMda bhAva rU5 mokSanI sidhi karavAmAM te balavAna banate nathI. 236. e vAtane Agala karIne kahe che - paThitaH siddhidato'yaM, pratyayo hyata eva hi| siddhihastAvalambazca, tathAnyamukhyayogibhiH / / 237 // artha:-te kAraNe AtmAdikane je pratyaya te siddhatAnI prAptimAM sidhi dUta kahyo che. temaja siAdhadhane hasta meLApa karAvanAra AlaMbana rUpa che, tema yegIomAM mukhya evA mahApurUSoe kaheluM che. 237 - vivecana -AtmA, gurU tathA dharmanA svarUpane jANanAra, temAM pUrNa zraddhA rAkhanAro yegI mekSanA svarUpane pAme che te kAraNe AtmAdi traNanI pratItine siddhinI prAptimAM upAdAna kAraNa kaheluM che, tethI tene siddhinI dUtikA rUpe prathama pragaTa rUpe jaNAvyuM che. kAraNa ke AtmAdi tatvane pratyaya ekAMta mokSane hetu thAya che. te kAraNe vizvAsa mUkSane dUta che. kahyuM che ke-- For Private And Personal Use Only
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 392 " daMsaNabhaTTo bhaTTo, daMsaNabhaTTassa natthi nivvANaM caraNarahiyA sijyaMti, daMsaNena vinA nahi "" darzana-zraddhAthI je bhraSTa thaye te sarva zubha gatithI bhraSTa thayelA jANavA. kAraNa ke cAritra vinA paNa kadAcit jIva mukta thAya paNa cAritravAna hovA chatAM darzananA abhAve meAkSa kapi paNa thatA nathI. AtmAdika tatvanI je pratIti te meAkSanu upAdAna kAraNa thAya che. teja kAraNe khAtmAdikanI pratIti meAkSa mArga mAM gamana karatAM, hAthanuM Alaana ApIne dorI janArI che tema jaNAvyu che. meDI upara caDatA nisaraNInuM AlaMbana levuM paDe che tema mekSa mahelamAM upara caDhatA AtmAdinI zradhdhA nisaraNI rUpa che. temaja te zradhdhA cAritra maDela upara caDhatA hAthamAM jhAlIne caDhavAnA doraDA samAna che. Ama jaina darzanamAM pUjya gItArthI jaNAve che. anya liMgamAM rahelA paNa paramAthI svarUpane pAmelA AtmAdika tattvanA yathArtha anubhava karanArA mahiSa yogiomAM mukhya mahApurUSoe paNu temaja jaNAvyuM che. kAraNake teee parama zudhdha maiAkSa mArgane jANelA hAvAthI anya mumukSuone te yathArtha dekhADe che, tethI teo tAttvika rIte dhArmika che. tene AtmAdikanI mAkSanA hetu thAya che tema jaNAve che. 237 zraddhA A vAtane pragaTa karatA jaNAve che ke: apekSate dhruvaM hyenaM, sadyogArambhakastu yaH / nAmya: vartamAnovi, satra vaiyanienantaH 2285 For Private And Personal Use Only
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 393 artha -satya yogamAM AraMbha karanArA je yegIe che te nizcayatAthI AtmAdikanA pratyAyanI apekSA rAkhe che, paNa temAM pravRtti karate chate paNa anya jIva karmanI bahulatAnA kAraNe sAgane AraMbha AtmAdinI pratItinA abhAve nathI karI zako. 238 vivecanaH- je yogIne satya yogane AraMbha kara che, te yegI nizcayathI AtmAnuM svarUpa gurU pAsethI anubhAvapUrvaka yathA svarUpe samajIne tatvarUci ane saMpUrNa zraddhApUrvaka pravRtti kare che eTale AtmA gurU tathA dharma cinhanuM AlaMbana avazya icche che, tene sAnubaMdha yogA raMbhaka kahevAya che. eTale A yugamAM pravRtti thavAmAM anubaMdha-kAraNarUpa AtmAdi tatvanI rUci thayela hovAthI te gIne sadagAraMbhaka kahevAya che, kAraNa ke te mekSanA haturUpe thAya che. anyane vyavacheda karatA jaNAve che ke, anya eTale prathama viSayAnuSThAnamAM rahele, ane bIjA svarUpa zudhanuSThAnamAM Avele, jo ke yama niyamAdikamAM pravRtti karate chate ajJAna, mithyAtva, kaSAya ane azubha ganA balathI parAdhIna avasthAne pAmela hevAthI, jIvAdika tatvanA bodhathI rahita hovAthI, AtmA guru ane liMga vigere AtmAnA avadhane nathI pAmate. tethI tevA jIvAtmAnI pravRtti azubha karmane AdhIna hovAthI, tattvajJAna ane viveka vinaya vinAne hevAthI tenI yama niyamAdi kiyA salphala mATe nathI thatI. 238 paraMtu jaNAve che ke - For Private And Personal Use Only
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 394 bhAgamAtsarva evAyaM, vyavahAraH sthito yataH / tatra dari carA, sunnAgajJAnAM sarovara pArarUpa artha -A badho vyavahAra AgamamAM prasiddha che, tethI te vastune choDIne haTha-kadAgrahathI mokSa mATe pravRtti karanAre mUkhane saradAra che. 239 vivecana - A badhe yegamArga mokSamArgamAM pravRtti karanArA bhegIone avazya upayogI che, kAraNa ke teo vyavahAramAM rahelA che, tethI AgamathI tyAgavA gyane tyAga karavA mATe ne AdaraNIya AraMbha karavA mATe teo pravRtti kare che te Agama-zAstra sarvajJa rUpa Apta gurUenAM vacana rUpa che. temAM zraddhA rAkhanArane ja sadagane lAbha prApta thAya tema che. paNa anya nAstikane te nathI prApta thatuM. kAraNa ke saganI pravRttithI je lAbha thavA gya che te A bhavamAM pratyakSa-Idriya gecara nathI paNa te yuganuM phela iddhiothI agecara eTale apratyakSa che. AvA anecara phalamAM jeone zraddhA hoya te tevA veganA anuSThAnamAM pravRtti kare che te yugamAM zradhdhA thavA mATe parama gurU vItarAga sarvajJa praNIta Agane gurUgamapUrvakane abhyAsa kAraNa bane che, kAraNake teo gurU ane Agamane AdhIna rahelA che. tethI virUddha ajJAna yogI pitAnA kapelA mArgathI pravRtti karanAre yogI paramAthanI apekSA vinA haThathI pravRtti karanAre cagI paramArthika lAbhane kadApi nathI pAmate, tethI te mANasa For Private And Personal Use Only
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 395 ajJAnIomAM ( mUrkhAmAM) AgevAna jANavA, kAraNa ke tenI A pravRtti khATA upAyathI yukta hAvAthI iSTa phlunA abhAva mATe ja thAya che. 239 tatkArI syAtsa niyamA-tadveSI ceti yo jaDaH / AgamArthe tamu Mkhya, tatta tra vartate // 240 || a:mAkSa mATe nizcaya pUrvaka kriyA karate chatA, mekSanA upadezaka AgamanA anAdara karatA manuSya mAkSamArga neja dveSI jANavA, kAraNa ke AgamanA anu ullaMdhana karIne svacchaMdatAthI pravRtti kare che. mATe te kharekhara mUkhanA AgevAna che tema jANavuM. 240 vivecana:--Ama pUrve jaNAvelA upadeza pramANe AgamanI AjJAne nahi mAnatA chatA nizcaya pUrvaka tevI kriyAmAM prema zraddhA ane Adara bhAva vinA pravRtti kare che, tethI anAdara pUrvaka ane zraddhA vinA kaTThAgraha pUrvaka tevI kriyA karanArA vastuta: te anuSThAnane pAte dveSI thAya che. zraddhA-rUci vinAno anAdara pUrvaka kriyA karanArA mUkha sarvajJa praNIta Agama gurU ane paramAtmAnA zatru jANavA. kAraNa ke AgamamAM paramArtha rUpe caityavaMdana, gurU vaMdana, sAmi ka-vAtsalya, tapa, saMyama, japa, dhyAna, samAdhi, ISTa mekSa la mATe karavA caiAgya che. tevI AgamanI AjJAne ALagIne AgamathI viparIta rIte pravRtti kare che, eTale AgamamAM je vidhi kahelI che tene anusAre kriyA na karatAM peAtAnI svacchaMdatAthI kalpelI vidhine Agama rUpe AgaLa karIne te mUrkha Agamadhara gItArthInA For Private And Personal Use Only
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 36 zatru bane che. eTale paramAtmAne bhakti karanAre bhakta te na kahevAya paNa zatru ja kahevAya. kAraNa ke dveSa ISyAM vinA AjJAne anAdara kadApi nathI banate, tema nizcayathI mAnavuM. te upara eka daSTAMta che ke paramAtmA mahAvIra devanA zAsana kAlamAM eka parama gItArtha gurUne ziSya duSTa zIla AcAravALo hovAthI gurUnI hita zikSAne na mAnatA, gurU upara dveSa rAkhIne lAga sAdhatA hatA. tevAmAM gurU sAthe sidhdhagiri upara paramAtmAnA darzana karI pAchA pharatA gurU AgaLa gayA ne te pAchaLa rahyo. tenI najare eka meTI paNa gabaDAvI zakAya tevI zIlA paDI te joIne pitAnI pApI IrachA siddha karavA gurU tarapha te zilAne raDatI mUkI, gurU tene avAja sAMbhaLIne cetI gayA ane uMcA TekarA upara caDhI gayA, pachI pAchaLa jotAM te kuziSyanI ceSTA jANI tene tyAga karyo. te kulavAla nAmane ziva atyaMta kaThaNa tapa ekAMtamAM karavA chatAM aMte agamya gamana, hiMsA, madirApAna vigere pApa karIne bhayaMkara narakano atithi thaye. 240 have te vAtane ulaTAvIne vyatireka bhAve jaNAve che - na ca sadyogabhavyasya, vRttirevaMvidhApi hi| na jAtvajAtyadharmAnya-jjAtyaH san bhajate zikhI _| 24 . artha-sArA sagamAM pravRtti karanArA bhavyA For Private And Personal Use Only
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 393 tmAne azradhdhA arUci pUrvaka evA prakAranA yugamAM pravRtti nathI thatI, jema mayUrane pitAnI jAti ane dharmane choDIne anya jAtinA dharmamAM kadApi paNa pravRtti thatI nathI. 241 vivecana -je bhavyAtmAonI pravRtti saMga eTale mana vacana kAyAnI zuddhatA pUrvaka jJAna, zradhdhA, manamAM bahu prema, Adara lAvavA pUrvaka Agamane anusAre yama, vrata, niyama, Asana, pratyAhAra vigere pega mArgamAM samyagu rIte kriyA karavA rUpa samAcArI karavAmAM pravRtti rahe che, paraMtu zreSa, meda, azradhdhA ke anya lokone chetaravA mATe bahArathI pravRtti nathI hotI, te bhavyAtmAone arihaMta paramAtmA vItarAganA upadezelA Agama tathA AcArya, upAdhyAya, sAdhu purU-parama gurUe pratye bhakti Adara ane zradhdhA hoya che. tethI apUrva sAgane AraMbha te bhAne hoya che. paNa tevI uttama kriyA karanArA pratye paNa dveSa buddhi kadApi paNa thatI nathI. temAM virUddha vacananI upamAnA daSTAMta vaDe jaNAvatAM kahe che ke jema mayUra jAtivaMta prANI hovAthI te jAtinA dharma rUpa AcaraNane choDI daIne tenAthI virUddha jAtivAlA dharmane kadApi nathI Acarate. eTale mArA pitAnA sahaja-jAtiya dharma svabhAva pramANe pravRtti kare che athavA zarIrathI maithuna karatuM nathI. te ja tene sahaja jati svabhAva che. tethI te kujAtavAlAnI kriyAne nathI karate, tema te bhavyAtmA sahaja bhAve dharmanI zradhdhA vaDe Agamane anusAre prema Adara pUrvaka pravRtti kare che. 241 For Private And Personal Use Only
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 398 have saga pravRttinuM samarthana karatA bhavya jAtivaMta AtmA jyAre punyane udaya pragaTe che tyAre kevI kalyANamaya pravRtti kare che te jaNAvatAM kahe che ke - etasya garbhayoge'pi, mAtRNAM zrUyate prH| vicAramaniSatta, ganacchALyo moriyA ra42 artha:-sagavAlA bhavyAtmAe garbhavAsamAM rahelA hevA chatAM paNa mAtA dvArA temane evI uMca AcaravA rogya kriyA anuSThAne karAvAya che ke tethI jagatanA manuSya mAtAnI bahu prazaMsA kare che, evA mahAna udayavAlA teo pragaTe che. 242 vivecana -evA sagavaMta bhavyAtmA ke je tIrthakara, gaNadhara, cakavati vigere jIvAtmAo jyAre mAtAnI kukSimAM garbhAvasthAmAM hoya che, tyAre paNa mAtAnA hAthe suMdara ane jagatamAM mahAna upakAra kAryo karAve che, ke jethI jagatanA leke mAtAnI mahAna prazaMsA kare che. e mahApuruSe mAtAne evA prakAranA ucita zreSTha anuchAne karavAnI bhAvanA prere che, ke jethI te pUjyanI mAtA jagatane vaMdanIya-pUjanIya thAya che. ane mAtA pitA, kuTuMba, kula, jAtine paNa mahAna udaya-yaza-kIrti jagatamAM thAya che. Ama Agama-zAstromAM pragaTa rUpe ApaNe sAMbhaLIye chIe. AvA mahApurUSe pitAnI svayaM zakti vaDe jagatamAM keTale mahAna upakAra karatA haze te ja vicAravAnuM che. AvA mahAna punyanA udayavaMta sogavaMta sAcA gavAlA yegI bhavyAtmA jagatamAM sadA jayavaMtA vartA. te zAstranA For Private And Personal Use Only
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 399 udAharaNa vaDe A pramANe jaNAve che - " jaNaNo samvattha viNicchapasu sumaitti teNa sumai Lei " zrI sumatinAtha prabhu mAtA sumatinA garbhamAM hete chate jagatanA sarva padArtho ke jenA svabhAvane sAmAnya mANasa nathI jANatA tenA yathArtha svarUpane nizcaya karavAmAM jJAnAvaraNIya karmanA kSapazama bhAva thavAthI mAtAmAM uttama -sArI buddhine vikAza thaye, te kAraNe prabhunuM nAma sumati jina paDayuM hatuM. temaja jamars i arLo, kALa kuvara teA khanijo" prabhu mAtAnA garbhamAM AvyA pachI mAtAne sArI rIte "dharma karaNa karavAnI bhAvanA jAgavAthI prabhunuM nAma dharmanAthajI paDayuM. temaja " kALA vALa kuvatti mujakuvo takhtA" prabhu garbhamAM AvyA pachI mAtAne muni jevA sArA vrata pALavAnI bhAvanA thavAthI prabhunuM nAma munisuvrata thayuM. Ama atyaMta dhamI mahApunyavaMta AtmAo ke jemane sadaganI ArAdhanA uttama bhAve pUrvanA kAlamAM thayelI hevAthI tenA prabhAvathI paNa te yegIe garbhamAM hoya tyAre paNa temanI utama bhAva lezyAnA balathI pheMkAyela dravya vezyA vaDe mAtA, pitA, kuTuMba, nagara, deza ane samagra khaMDamAM apUrva dharmanA Adelane phelAve che, atyaMta dharmanA kAryo paNa karAve che, Adhi, vyAdhi upAdhithI mukta karIne mahAna unnati pragaTAve che. Ama garbhamAM apragaTa bhAve For Private And Personal Use Only
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 400 hevA chatAM mahAra udaya pragaTAvI zake che. te jyAre pragaTa. rIte vicAratA hoya, upadeza ApatA hoya, tyAre keTale mahAna udaya pragaTa thaze? Ama jagatane ucita udaya vaDe. mahAprabhAva yukta sadyagavAlA bhavya kahe che. 242 jethI Ama bane che te draSTAMtathI samajAve che - jaatykaashcntulyaast-tptipccndrsnibhaaH| sadojoratnatulyAzva, lokAbhyudayahetavaH // 243 / / artha -uttama jAtanA suvarNa samAna, suda paDavenA candra samAna, uttama tejavAlA ratna samAna sagavAlA bhavyAtmAo svaguNa vRddhinI sAthe lekamAM paNa mahAna abhyadaya karatA hoya che. 243 vivecana -jAtivaMta eTale nakalI bhAva vinAnuM, svabhAvika rIte uttama jAtinuM suvarNa potAnA svabhAve prakAzamAna thAya che, tema athavA zukala pakSanA paDavAne caMdramA svabhAvathI ja krame krame potAnA tejane vadhAro kare che tema, athavA suMdara jAtivaMta ciMtAmaNi ratna pitAnA svabhAvika tejanA vadhArA vaDe jagatamAM jema AnaMda Ape che ane aMdhakArane dUra kare che, tema sagamAM pravRtti karanArA bhavyAtmAo mahAna punyAnubaMdhI punya vaDe garbha avasthAmAM paNa jagatane mahAna udaya pitanA mahAsyanA balathI karanArA thAya che. teo janma levAnA heya, tyAre jagatanA sarva jIne pUrNa sAtavedanIyane anubhava thAya che, naraka jevA sthAnamAM paNa suMdara sukhAkArI prakAza thAya che, temaja jyAM teonI vidyamAnatA hoya tyAM duSkALa, mArI, marakI, para For Private And Personal Use Only
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 401 cakra, svacakra, ativRSTi, anAvRSTi, bhUmikapa vigere upaDhavAnA abhAva hoya che arthAta tevA upadruvA thatA nathI, jagatane mahAna Anada thAya temAM te tIrthaMkara Adi sadcega pravartaka nimittabhUta thAya che. ra43 Ama garbha avasthAmAM rahelA mahApurUSonA prabhAvane jaNAvIne have anya avasthAmAM pragaTa bhAve kevA udaya kare te jaNAvatAM kahe che:-- aucityArambhiNo'kSudrAH, prekSAvantaH zubhAzayAH / avandhyaceSTAH kAlajJA, yogadharmAdhikAriNaH // 244 // a:--je ucita haiAya tevI kriyA vaDe sarva karavA ceAgya kArya nA prAraMbha kare che, je azru eTale peTamAM pavitra vicAravaMta hAya che, temaja tenI je je kriyApravRtti thAya te avazya salavAlI ja hoya che, temaja deza kAlanA jANakAra hoya che. tevA yAgI mahApurUSo sa cega dharmonA adhikArI jANavA. 244 vivecanaH--sarva kAryomAM ceAgyAyeAgyanA viveka karI je ucita-avazya karavA cAgya hoya tenA ja prAraMbha karanArA je hoya, temaja akSudra eTale nIca svabhAvanA, cADIA, anyanA dASAne ughADA pADanArA na hoya, paNa gaMbhIra mananA hoya. dareka kAryamAM nipuNa buddhithI sUkSma upayoga vaDe vastu tattvanA vicAra karanArA hoya. temanA mAnasika pariNAme muja vRttivAlA hoya, anyanuM bhalu karavAmAM ja nitya vicAra karatA hoya, temaja teo je je kriyAnI pravRtti 26 For Private And Personal Use Only
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karavAmAM lAgelA hoya te avazya sArA pUrNa phalane prApta karanArI hoya, paNa eka pravRtti vAMjhaNuM eTala niSphala na ja hoya. deza kALanA prasaMgane oLakhanArA hoya, te ja mahApurUSe sAganA dharmanA adhikArI che. jemAM pApane Azrava na Ave paNa Azravane kinAre saMvara hoya. jeo jagatane saMsAranA bhayaMkara baMdhanathI mukta karavA upAya zodhatA hoya, jemanAmAM metrI, prameha, madhyastha tathA karUNA bhAvanA hoya, zatru mitramAM paNa samatA bhAve rahetA hoya, te samya-zubha yega dharmanA ArAdhanArA adhikArIe jANavA. 244 have je mayUranuM daSTAMta pUrve jaNAvyuM che tene upanaya karatA jaNAve che - jAtra zividaInA, rAdhe roja padAmira sa tadaNDarasAdInAM, sacchaktyAdiprasAdhanaH // 245 // atha-ahiM je mayuranuM draSTAMta mahApurUSoe zAstramAM jaNAvyuM che te jema sArI moraDInuM IMDuM rasAdika pitAnI zaktithI moranA bAlane utpanna kare che, tema mahApurUSenA AMdolane jagatamAM sad dharmane pracAra kare che. 245 vivecana -ahiM yoga dharmamAM kevo yogI adhikArI hoya, e vicAra jaNAvatAM mayUranuM draSTAMta Ape che. jAtivaMta mayuranuM daSTAMta yoga viSaya vicAramAM Adarza rUpa hovAthI zAstromAM yoga zAstrane vicAra karanArA mahA purU For Private And Personal Use Only
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 403 pAe jaNAvyuM che te A pramANe che-te mamUkuM mayUranA vIrya ane mayUrInA lehIthI mizra banIne eka rasa thAya che. temAM bhAvamAM mayUra bananAre jIva garbha bhAve Ave che, te iMDAMmAM garbha bhAve hevA chatAM potAnA aMga upAMga, cAMca, paga, tenA suMdara dekhAvaDA avaya te raMga beraMgI IDAMmAM rahele bhAvI mArA pitAnI zakti vaDe sAdhanAre thAya che. tenA phela rUpa janmane prApta karavAmAM kAraNa thAya che. ahiM eja samajavAnuM ke aMDa avasthAmAM rahelo sattA rUpe mAra che, te ja pragaTa bhAve bahAra Ave che, paNa pUrve jenI sattA na hatI te pragaTa paNe banatuM nathI. kahyuM che ke-- "nArato vire mAvo, nAmo vighare ghara" je vastu khara viSANa rUpe asat che te kadApi satapaNane-vidyamAna bhAvane nathI pAmatI jene sadbhAva che, bhAva rUpa sattA vate che-padArtho che tene kadApi abhAva nathI thatuM. tevI rIte sadga rUpa dharmanA je pUrNa adhikArIo che, teo garbhAvasthAmAM rahelA hovA chatAM paNa bhaviSyamAM jevA kAryo temAM karavAnA hoya tenA bIja bhUta lakSaNe punya balanA prAgaTaya vaDe jagatane jaNAve che. A putramAM aneka guNa saMpannatAnuM bIja upAdAne kAraNe che. ra45 e ja vAtane vizeSatAthI jaNAve che - pravRttirapi caiteSAM, dhairyAtsarvavastuni / apAyaparihAreNa, dIrghAlocanasaGgatA // 24 // For Private And Personal Use Only
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 404 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir asarva vastuomAM AvatA vighnAne dUra karI dhairya pUrNAMka ane bahu vicArathI yukta te yAgI mahApurU pAnI pravRtti hoya che. 246 vivecana:- te cega dharmInA adhikArIe dhama mArgamAM tathA Arthika vyApAramAM nyAya yukta je je pravRtti kare che, te mahAdhaiya thI eTale deva, dAnava, rAkSasAnA vidhnAthI bhaya pAmyA sivAya sthira cittathI kare che, temaja dharmAdika anuSThAnAmAM AvanArA vighnAne dUra karavA pUka temaja karavA cegya dharmo artha kriyAnuSThAneAnA pariNAma mATe sUkSma buddhithI khuba vicArIne-nizcaya karIne sadA pravRtti karavAvAlA teo hAya che, tethI temanI pravRtti avazya saphala ja DAya che. 246 have vizeSa vAta jaNAve cheH-- tatpraNeta samAkrAnta-cittaratnavibhUSaNA / sAsiddhAvanaujIya-nAmIstimittAnanA ||24NA a--te yoga svarUpanA upadezakeAnI pravRtti citta rUpa ratna vibhUSaNuthI AAlatI hAya che. ceAganI pravRttimAM vyApta thaelA ceAgIe sAdhyanI sighdhi thayethake utsukatA dekhADatA nathI, paNa te vakhate sthira samudranI peThe gabhIra mukha mudrAvALA teo hAya che. 247 vivecanaH--te sadyoganI pravRtti karanArA parama pUjya paramAtmA tIrthaMkara dhruvA, gaNadharo, AcArya, mahuzratA, upAdhyAya, munivaro vigere upadezane dareka samaye For Private And Personal Use Only
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 405 smRtimAM rAkhatA chatA, ane tenI satata bhAvanA vaDe citta rUpI ratnane vyavasthAmAM sthira AbhUSaNa rUpe karatAM chatAM te mahApurUSane Ama svarUpanI prAptimAM hetu rUpe je je sidhio prApta thayelI hoya, tenI zakti jANatA chatAM abhimAna ke utsukatA rAkhatA nathI. eTale dharma mArgathI prApta thayelI te siddhione artha ke kAmanI sAdhanAmAM na vApare, phakta dharmanI unnatimAM ja e zaktine pheravavA pravRtti kare. tathA abhimAna ke harSanA vikAra nahi pAmatA caMcalatA vinA svayaMbhUramaNa samudranI peThe sthira-gaMbhIratAthI yukta mananI prasanattAvAlI teonI mukhamuA rahe che. 247 te kAraNe jaNAve che ke - phaLavad dramasadavIja-parohasadRzaM tathA / sAdhvanuSThAnamityuktaM, sAnubandhaM maharSibhiH // 248 // artha-sArA phaLavALA mahAvRkSanA bIja phaLanA hatuvAlA hoya che, temaja tenA aMkure paNa saphalatAvAlA ja hoya che, tevI ja rIte megAdhikArI AtmAonA sArA anuSkAne avazya sArA uttama phalanA hetuvAlA ja hoya che, ema mahAmunio jaNAve che. 248 vivecana -jema samyagU rIte phalanA bhArathI vyApaka banelA vaDa Amra vigere mahAvRkSanAM bIja, aMkura, mulIyA, thaDa, DALa, zAkhA, patra ane puSpa sArA satya phalane ApanArA hevAthI avaMdhya che, tethI tenA repanArane avazya For Private And Personal Use Only
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 406 phUlane lAbha thAya che. tevI ja rIte paramAtmA tIrthaMkara dhruva AdinA upadeza rUpa bIja vaDe sad bhavyAtmAnA hRdaya pradezamAM ugelA saphyeAga bIja rUpa samyaktva darzana, kAcanA vijaya, upazama bhAva, sArA vrata, paccakkhANu, tapa jaya vigere saddanuSThAne ke je yama niyama Adi svarUpe che, te ceAganA adhikArIomAM atyaMta suMdara ane prabhAvavAlA chatAM zreSTha mekSa rUpa lane denArA pragaTe che. te ja mahA punyathI yukta hAvAthI uttarottara eTale prathama karatA bIjuM vadhAre yuddha tethI trIjI vadhAre zudhdha, ema eka bIjAnA upAdAna kAraNa rUpe bananArI sidhdhie uttama-mAkSala tenA anubaMdha-kAraNa rUpe thAya che. ema mahAna RSiyA, mahAmunio ke jemane parama zudhdha cAganI ArAdhanAnA adhikAra prApta thaelA che, evA tIrthaMkarA, gaNadharo, cauda pUdharA, mahAna zruta samudranA pAraMgata pUjyeA jaNAve che; kAraNa ke je zudhdha cega mArgomAM adhikArI hoya teonI pravRtti upara jaNAvyA tevA prayatnothI vyApta hoya che. 248 te kAraNe have jaNAve che ke:-- antarvivekasambhUtaM, zAntodAttamaviplutam / nA'grobhavaLatAmAyaM, bahiSTAdhimuktikam // 246 // artha:aMta:karaNamAM pragaTa thayelA viveka vaDe vRttie zAMta thAya che, temaja udAra guNa paNa pragaTe che, tethI cittamAM yogInI je pravRtti thayela che, te vinAzane nathI pAmatI. jevI rIte vRkSanA thaDamAM ubhelI velaDI ghaNu karIne anya lattA sAthe sa MbaMdhita thatI na hAvAthI. For Private And Personal Use Only
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 407 vRkSanA Alakhane vadhe che ane anya sakha dhathI mukta rahe che. tema Atma zuddha bhAvanI vRtti vinAza pAmatI nathI, 249 vivecana:--jene aMta:karaNamAM satya tattva jJAna pragaTa thayeluM che, tevA savivekavAna cAganA adhikArI Ane zAMta ane udAtta eTale je aMtaranA kaSAye ne utkraya zAMta paDe che athavA mUlathI nAza pAme che, evA mahAna udAra kSamA, mAva, Ava prApta thAya che. lAbhanA viplava -tAqAna thatu nathI jevI rAte kAI vRkSanI upara utpanna thayelI velaDIne prAya: anya velaDI sAthe saMbadha mAMdhavAnuM azakaya hovAthI, vRkSanA rasane grahaNa karavAthI vRkSanA gughe nAza pAme che, temaja paramAtmA vItarAga deva, susAdhu gurU tathA temanA upadezele kSamA, Ala, mAda ja Adi dhamanI zraddhA Adara bahumAna-prema vaDe sevA karatA, mahArathI caitya. vaMdana, pUjA, stuti vigere kriyA anuSThAna karatA, tenA khala vaDe uttama vivekapUrNa jJAnamaya zradhdhA thAya che. mATe khAdya kriyA anuSThAna AMtara zradhdhAnA puSTAvalakhana rUpa ane che, ane te mukti mATe thatA hovAthI upakAraka che. 249 A pramANe viSayAnuSThAna, svarUpa zudevAnuSThAna, anuaMdha zudhdhAnuSThAna, AtmAnI zuSkatA ane muktimAM hetu che, te vAta kahIne have e traNa anuSThAnA bhinna bhinna avasthAmAM kevI rIte upakAraka thAya che te jaNAve che:-- iSyate caitadapyatra, viSayopAdhi saGgatam / nidarzitamidaM tAvat pUrvamatraiva lezataH // 250 // For Private And Personal Use Only
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 408 artha ahiM paMDita purUSanI evI paNa mAnyatA che ke viSaya zudhdhAnuSThAna paNa upacArathI yeganA aMganuM kAraNa thAya che, te vAta pUrve saMkSepathI jaNAvelI che. 250. vivecana -ahiM eTale A zAstramAM vega svarUpano vicAra karatAM traNa prakAranA anuSThAnemAM prathama viSaya zudha anuSThAna upAdhithI-upacArathI bheganA aMga rUpe svIkArAyuM che, te pachI svarUpa zudha anuSThAna, anu. baMdha zuddha anuSThAnane zA mATe svIkAra na thAya? avaya teone vega svarUpe svIkAra thayeluM che, ane te mAnavuM saMgata thArtha che. te vAta A gabindu zAstramAM saMkSepa vyAkhyAna karavA vaDe jaNAvI che ke-- "kuracha caNA, tathA matA" muktinI je IcachA mAtra paNa vakhANavA yogya che. kAraNa ke te ajJAnane kSaya karanArI che ema pU e mAneluM che (adhika zloka 216 mAM jaNAvyuM che.) tene vistAra vizeSa bIjA yeganA graMthethI jANave. 250 have A anuSThAne gya evA adhikArIone vicAra karatA kahe che - apunarvadhakasyaivaM, samyagnItyopapadyate / tattattantroktamakhila-mavasthAbhedasaMzrayAt / / 251 // artha-A upara jaNAvyuM te yuganI pravRtti samyagubhAve-nyAyathI vicAratA jema apunabaMdhakane maLe For Private And Personal Use Only
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40: che, temaja anya zAstromAM paNa avasthAnA sainA Azraya karanArA sarva apuna dhakAne vastunA lAbha kevI rIte thAya che te jaNAve che. 251 vivecanaH--je AtmA apuna dhaka che eTale have pachInA kALamAM lAMkhA bhava karIne ghaNuA saMsAra jeAne vadhAravAnA na hoya te apuna dhaka kahevAya che. tevA punama kA pUrve jaNAvelA viSayAnuSThAna, svarUpa zunnAnuSThAna, zudhdha anubaMdha anuSThAna anukula sAmagrInA yege prApta kare che ane apUva karaNa vaDe graMthIbhe karo, samyagU rIti-nItithI zudhdhatApUrvaka samyag darzanane pAme che. e vAta barAbara sabhave che. pazu kapiladeva praNIta sAMkhya zAstra, tathA saugata praNIta ameha vigere zAstromAM jaNAveluM che ke, te kevI rIte apuna dhakAne dhu ghaTI zake che? avasthA bhedaneA vicAra karatA bhinna bhinna jIvAnI bhinna bhinna avasthAnA svarUpe hAvAthI apunama dhakanA prakAre svIkAravA paDe che. tethI karyu. anuSThAna kI avasthAmAM upakAraka thAya te vicAravAnuM rahe che. 251 jIvAtmA apuna dhaka thayA pachI zuM karI zake ? te jaNAvatAM kahe che:-- svatantranItitastveva, granthibhede tathA sati / sampattimayatyupaH, mAma vidyuLAnvitaH / / 21 / artha :--vata tra--syAdavAda yAyathIja vicAratA AtmA jyAre graMthIbheda kare che, tyAre te samyagUDhaSTi thAya che, For Private And Personal Use Only
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 410 ane tethI uMca prakAranA pramAdika guNe pragaTe che. upara vivecana -svataMtra nyAyadhI eTale ekAMtavAdanA baMdhanane tyAga karIne eTale syAdavAda daSTinA anusAra athavA judI judI apekSAthI nirIkSaNa karanAra sthAvAda nyAyane anusare, jenAgamamAM batAvelA siddhAMta pramANe, rAga dveSa. meha, mAyAnA pariNAmathI atyaMta kaThaNa banelI karmanI maDAgAMThane apUrvakaraNa vaDe bheda karavA vaDe eTale graMthabheda karavAthI, anaMtAnubaMdhI mehanIyanI cekaDIne tathA mithyAtva mehanIya, mizramehanIya ane samakita mehano upazamAdi karIne, darzananI prApti karIne, AtmA samyagUdaSTi eTale zudhdha samyaktvane dharanAre thAya che. tethI pUrva avasthAthI atyaMta zaktivAlA prazama Adi guNe-upazama, saMveda, niveda, anukaMpA, AstikayatA vigere guNe pragaTa rIte vadhatA jAya che. te prazama, saMvega, nirveda anukaMpA. AstikayatAnuM svarUpa jaNAvatAM kahe che ke - "prakRtIzca prAkkamaNAM, vijJAya vA vipAkamazu. bhamiti // avaroddherthe'pi na kupyati, upazamAt sarvakAlamapi // 1 // navibudhezvarasukha, duHkhameva bhAvatastu mnymaanH|| saMvegato na mokSa, muktvA kimapi prArthayate // 2 // dRva prANinivaha, bhIme bhavasAgare dukhArtam / avizeSato'nukampAM, dvidhApi sAmarthyataH karoti // 3 // nArakatiryaGnarAmara-bhaveSu nirvedAdhasati duHkham / akRtaparalokamArgoM, mamatvaviSavegarahito'pi // 4 // manyate tadeva satya, nizzakaM yajivanaiH prajJaptaM / zubhapariNAmaH sarve, kaangkssaadivisrotlikaati : kA For Private And Personal Use Only
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 - samyagadaSTi apunabaMdhaka AtmA anubhavathI ATha karmanI prakRtine jANuM, te zubhAzubha karmanA bhegavAtA vipAkone anubhavane chate anya nimitta banelA jIvAtmAenA aparAdhane kSamA kare che, temaja kaSAyone dabAve che. te upazama bhAvanA jANavI. 1 nara, deva AdinA bhegane paNa duHkhadAyI jANate AtmA eka mokSa sukhanI IcchA kare te saMvega bhAva jANu. 2 saMsAramAM prANionAM bhayaMkara duHkhe dekhIne teone tevA prakAranA duHkhathI mukta karavAne je vicAra thAya che tene anukaMpA kahevAya che 3 je AtmA paramAtmAnA kahelA upadeza pramANe zraddhApUrvaka paraleka gamanamAM upakAraka thAya tevA samyagU dharmane nathI AcaratA, teo nara, naraka, tiryaMca deva ceniomAM bhramaNa kare che. ane aneka bhayaMkara duHkhene bhegave che. Ama vicAra karatAM chatAM, saMsAranA viSayamAM mamatva buddhine tyAga kare, tevA viSayavipathI dUra rahevA pravRtti karavAnI je bhAvanA thAya tene nirveda kahevAya che. 4 paramAtmA vItarAga tIrthakara devoe je upadeza ApIne jIvAtmAone kalyANa mArga batAvyA che te ja satya che, temAM jarA paNa pheraphAra nathI evuM zaMkAzalya vagaranuM nizcayapUrvaka mAnavA. paNuM te AstikayatA kahevAya che 5 AvA lakSaNayukta je bhAva samyagU darzana AtmaguNa rUpa che tene dhAraNa karatA chatAM parama zudhdha samyagU darzanane pragaTa kare che. 252 te cinhanuM svarUpa jaNAve che - zuzrUSA dharmarAgazca, gurudevAdipUjanam / yathAzakti vinirdiSTaM, liGgamasya mahAtmabhiH // 25 // For Private And Personal Use Only
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAra aH--jIzraSA, parAga, yathAzakti deva gurUnI pUjA bhakti, sAdhami jananI bhakti vigere dharma prAptinA cinho mahApurUSoe zAstromAM jaNAvyA che. te ApaNI zakti anusAre AcaratA AtmAmAM samyaktva pragaTe che. 253. -- vivecana: manubhava mAna sAMbhaLavAnI atyaMta prIti thAya, dhakriyAnA anuSThAnA, cAritra, tapa, japa upara atyaMta rAga thAya, zrAvakanA vrata sArI rIte pALavAnI icchA thAya, gurU eTale pAMca mahAvratadhara, sa jIvAne abhayadAna ApanAra, satya dharmanA upadeza karanAra AcAya, upAdhyAya, sAdhu, sAdhvIo temaja zrAvaka, zrAvikA, samyagUDha navaMta, tathA bhadraM pariNAmInI yathAyogya sevA-zuzruSA dvArA karavI, tathA vRdhdha, mAMdAnI bhakti, pUjA, satkAra karavAmAM umaMga vadhe, jinezvara vItarAganA maMdiramAM mahApUjA, prabhAvanA karavAmAM umaMga vadhe, jinezvara vItarAganA maMdiramAM mahApUjA, prabhAvanA karavAmAM ulaTa Ave, sarakhA dharma pALanArA sAmika baMdhuenI sevA, bhakti, dAna, sanmAna karavA, teone sukhI karavAmAM dharmAM ArAdhana karavAmAM atyaMta Adara vadhe tevI dAnazakti phArave, eTale peAtAnI zakti pramANe tevA kAryomAM pravRtti kare, evA jIvA samyagdaSTipaNAne pAmyA che tevuM jaNAvatA DAvAthI dharmAMnA cinha kahevAya che. ema mahAgItA mahApurUSoe zAstramAM pragaTa rIte jaNAvyu che. 253 te cinhanuM vivecana have vistArathI kare cheH-- For Private And Personal Use Only
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 413 na kinnarAdigeyAdau, zuzrUSA bhoginastathA / yathA jinoktAvasyeti hetusAmarthya bhedataH || 254 // a:----kinnara Adi devAnA gAyane sAMbhaLatAM bhAgIone jeTalI prIti thAya che, tethI paNa anaMta gaNI prIti paramAtmAnA upadeza sAMbhaLatAM thAya che. kAraNa temAM sAmarthya rahelu che, tenI hetuthI pratIti thAya che. te pazu puNya ceAge jIvAne maLe che. 254 vivecana:-jagatamAM sanI prANie jevA ke manuSya athavA tiryaMca jAtinA hAya, temaja deva jAtinA hAya tene saMgItamAM atyaMta prIti thAya che, e vAta sarva kAi jANe che. paraMtu atra jaNAve che ke koi yuvAna saMgItanA jJAtA, sarva vAte vyavahAramAM sukhI, lAgI ane mArAgyavAna hAya, te peAtAnI nAnI navayauvanA sahu deva kinnara vigerenA saMgItanA AlApa yukta gIte sAMbhaLatAM jeTale AhlAdanA anubhava kare che, tethI paNa atyaMta rAgathI ekAgra citte dharma svarUpane tenA phlune sAMbhaLavAmAM sabhyavatane rasa jAme, paramArthInI vicAraNA thAya, paramAtmA vItarAganA upadezanA lAbha letAM bhUkha tarasa bhUlI jAya, saMsAranA viSaya sukhamAM citta na lAge, te samyagdgaSTinu lakSaNa jANavuM. kAraNa ke kinnarAdvi gAyakAne sAMbhaLavA karatAM paramAtmA vItarAganA vacananA upadeza sugurUnA mukhathI sAMbhaLavAmAM atyaMta prema samyagadraSTi-Asanna bhavyAtmAneja thAya che. te paramAtmAnI vANInA sAmarthyathI rAganI vize For Private And Personal Use Only
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org - SatA rUpa cega thAya che. 254 .. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tenI vicAraNA najaNAvatA kahe che:--- tucchaM ca tucchaniLayA-pratibaddhaM ca tadyataH / geyaM jinoktistrailokya - bhogasaMsiddhisaGgatA // 255 // agAyana vigere bhegA atyaMta kSaNika ja che, temaja halakA sthAnane atAvanArA che, te kAraNe te tuccha che. paraMtu paramAtmAnA vacananA upadezamAM, traNa lAkanA svAmitva rUpa bhAganI siddhi prApta thAya teTaluM sAmarthya che. 255 vivecana--deva, kinnara, gAMdharvAdikanA saMgItAnA AlApa pUrvaka gAyana AlApaka thAya che te vastuta: vilApa tulya che, mAtra zravaNuM drica--kAnane kSaNika sukhanA hetu thAya che. te sukha paNa pAramArthika tA nathI ja pazu upacAra bhAve ja mAneluM che. kAraNa ke te sAMbhaLatA eka kSaNa eka jIvAtmA sukhaneA anubhava kare che, te vakhate anyane te sAMbhaLatAM du:khanA anubhava thAya che, tethI te sukha vastuta: ekAMta nathI. temaja te gAyanA zaMgAra rasathI yukta hAvAthI iMdriyAmAM vikriyA-dArUnA ghena jevA unmAda kare che. kAraNa ke te gAyanA je vastunuM zuMgArIka bhAve varNana kare che te zrInuM zarIra mala, mUtra, lehI, mAMsa, vIryAdinA gaMdA ghara jevuM durgacchanIya che. tevA strInA zarIrane kavie sUrya, candra, padma, kamala vigerenI upamA alakArAnA vacanathI zaNagArIne kAma rAga rUpa makriza vaDe mizra karI kAmIone For Private And Personal Use Only
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 41pa pAya che. tethI gAMdhA kinnarInA saMgIta sAMbhaLIne IMdricemAM unmAda mAtra prApta thAya che, paNa satya sukha eka samayanuM paNa thatuM nathI. mATe te sAMbhaLavAthI saryuM. paraMtu tenA karatAM ekAgra bhAve sa sa`kalpa vikalpAne cheDIne, paramAtmA vItarAganA upadezelA zAstrone sAMbhaLavAthI, temanA zAsanamAM prema bhakti rAkhavAthI, temanI AjJAnusAre jIvana sudhAravAthI, iMdriya mananA nigraha karanArA jIvA traNa bhuvananA rAjAnA bhAga karatAM paNa anaMta guNA Anada anubhave che. eTale indra, cakravartI, vAsudeva vigerenA sukhA jenI pAse nakAmA che, evI ane sarva karmanA kSayathI maLanArI mAkSa lakSmInA saMgatanA lAbha prApta kare che. te AraNe jIna vacananuM mahAsAmarthya jANavuM. 255 hetubhedo mahAneva - manayoryadvyavasthitaH / caramAttad yujyate'tyantaM mAvAtizayayogataH // 256 // aH--A e prakAranA zravaNamAM hetuAnA mATe bheda rahelA che, chellA bhedathI saMsAramAM IMdyA pudgala parAvanamAM AvelA bhavyAtmAne bhAvanI atizayatAnA cege dharma-zravaNamAM prema thAya che. 256 vivecanaH--pUrve jaNAvelA be prakAranA zravaNeAmAM hetu bhinna hovAthI tethI thanArA kAryo paNa bhinna svarUpanA ja DAya che. tethI A be prakAranA hetu bhUta zravaNAmAM prathama eTale zrRMgAra pUrvaka gAyananuM sAMbhaLavu, ane bIjI sadgurUnA mukhathI jIna vANI rUpa satya dharmanuM svarUpa For Private And Personal Use Only
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 46 sAMbhaLavuM te rUpa hetu-kAraNemAM mahAna bheda rahelo che. temAM paNa jIne zrI vItarAga paramAtmAnA vacana rUpa upadezane sAMbhaLavA atyaMta prIti thavI duHkhakara che. bhavyAtmA jyAre ghaNe saMsAra bhamIne chellA pugala parAvartanamAM Avela hoya, tethI vadhAre have pachI saMsAramAM bhamavAnuM na hoya te ja paramAtmA vItarAganA vacana upadeza sAMbhaLavAmAM atyaMta prIti thAya che. temAM Amane apUrva bhAva rU5 atizaya jAge che. te bhAvAtizayathI jinavaranI vANI rUpa upAdAnathI bhAvAtizaya upAdeya eTale kArya rUpa thAya che. te zravaNanI IcchAthI dharma AdaravAmAM ullAsa paNa vadhe che. A samyaktvanuM prathama cinha jANavuM. 256 have bIjuM liMga jaNAvatAM kahe che - dharmarAgo'dhiko'syavaM, bhoginaH khyAdirAgataH / bhAvataHkarmasAmarthyAt, pravRttistvanyathApi hi // 257 // artha:-bhegI yuvAnane strI AdimAM je rAga thAya che, tethI paNa samyaktvavaMta AtmAne dharmamAM atyaMta rAga aMta:karaNathI thAya che. jo ke kadAcit karmanA balathI saMsAramAM virUddha pravRtti dekhAya che, te paNa dharma rAga kAyama ja rahe che. 257 vivecana - dharma rAganuM svarUpa jaNAvatAM kahe che ke AvA prakAranA samyak daSTivaMta bhavyAtmAone upara jaNAvyuM tema dharma sAMbhaLavAmAM je atyaMta rAga thAya che, temaja cAritra dharma eTale pAMca mahAvratane dhAraNa karavA, pAMca samiti pALavI, nava vADathI parama zuddha brahmacarya For Private And Personal Use Only
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 417 dharavuM, daza prakAre yatidharma pALavAmAM atyaMta purUSArtha thAya che. kadAcit temAM azakata hoya te zrAvakanA bAra aNuvrata pALavAmAM, tapasyA dhyAna karavAmAM, adhika Adhaka premane vadhAre thatuM jAya che. jema viSayabhegamAM pravRtta thayelA naregI yuvAnane strI, saMgIta, sinemA, nATaka vagere ikiyenA viSamAM rAga eTale bhego bhegavavAmAM abhilASA vadhatI jAya che, paNa bahAra vyavahAramAM mehanIya karmane eTale cAritrAvaraNIya karmanA balathI cAritradharmanI ArAdhanA nathI karI zakatA, vrata paccakhANa nathI karI zakatA, kadApi kare te paNa anukuLatAe kAMIka aMze kare che, eTale jevuM dharmabhAvanAmAM che, tethI virUddha pravRtti karanArA hoya che. te paNa aMta:karaNamAM zrI kRSNadeva vigerenI mAphaka dharmaprema asthimajajAnI jema pUrNa bhAve rahele hoya che. 2pa7 tamane ahiM zaMkA thaze ke dharmathI virUddha pravRtti karatA chatAM temAM dharmane rAga che tema kema kahevAya ? tene uttara ApatAM jaNAve che ke - na caivaM tatra no rAga, iti yuktyopapadyate / / havi:pUrNapriyo vimo, bhuGkate yat pUyikAdyapi // 258 // artha_ema virUddha AcaraNa karatA chatA temAM dharmane rAga nathI ema na mAnavuM, kAraNa ke jema brAhmaNane ghI atyaMta priya che, tene paNa lUkhuM rasa vinAnuM ane khAvuM paDe che, tethI tene ghIne prema je manamAM che te nathI jatA. 258 27 For Private And Personal Use Only
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 418 vivecana-che ke samyaktvavaMta bhavyAtmAone pUrve bAMdhelAM vicitra bhegAvalI karmanA udaya vaDe vyavahAra, nIti, nyAyamArgathI viparIta kAryo karavAmAM pravRtti thatI heya, tethI ekAMtathI ema na ja kahI zakAya ke amuka jIvAtmAne cAritradharma mArgamAM ke samyakatva dharmamAM rAgaprema nathI, paraMtu pUrNa rAga avazya hoya che. ahiM A eka brAhmaNanuM daSTAMta ApatAM jaNAve che ke-jema brAhmaNane ghI bahu priya hoya che. lekamAM paNa kahevAya che ke "jana sthAne trAhmari " Ama ghImAM-medakamAM atyaMta prema hevA chatAM saMyogane anuyAre yajJayAganI vidhi karatAM Avazyaka prasaMgane anuyAre somarasa pIve paDe che, jene svAda bagaDI gayuM hoya, tevA prakAranA pINu gamutra tathA lukhA ane rAtrivAsI vAla vigere manane nahiM gamatA, meDhAthI pAchA dUra thAya tevA paNa AhAra IcchA vinA karavA paDe che, tethI kAMI te brAhmaNane ghI, mAdaka ke ghebara uparane je aMta:karaNane prema che te jarA paNa badalatuM nathI. ahiM je brAhmaNanuM dRSTAMta ApyuM che tethI ema na mAnavuM ke anyane ghI vigere priya nathI, svAdanI priyatA nathI, ema na mAnavuM. phakata lekanI kahevata pramANe brAhmaNa jAtine miSTAna upara prema atizaya hovAthI e dRSTAMta ApeluM che. ahiM kahevAnuM ke je brAhmaNa sagavazAt virasa bhajana karatA chatAM ghI tathA tenI adhikatAvALA padArthone jame che, tema aputradhaka samyatvavata AmA sAyakI vidyAdharanA je tatvajJAnane jJAtA hovA chatAM vItarAga For Private And Personal Use Only
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmAnA vacanamAM ananya rAga hovA chatAM, vyavahAranA nIti nyAyane anusAre gRhama yegya cAritra pALI zakatA na hatA, te sarvavirati dharmarUpa pAMca mahAvrata kevI rIte pAlI zake? naja pALI zake. temaja vyabhicAra ane atyAcAramAM paNa te bahu bhayaMkara hatuM, tethI leke tene rUdra nAme saMbodhatA hatA, phakata temAM eTaluM cAritra hatuM ke sAdharmika duHkhamAM paDelA heya te pitAnI zakita vaDe tene duHkhamukta karate, tene anukula sahAya paNa karate. Ama vyavahAra virUddha AcaraNa hovA chatAM paNa temAM vItarAga dharma pratye ananya bhaktibhAva jAgate hovAthI dharmarAga pratyakSa anubhavAte. AthI ema nizcaya thAya che ke lokAcAra virUddha pravRtti-je dharma virUddha pravRtti gaNAya che tevuM vartana chatAM, dharmarAgane abhAva che tema na mAnavuM. 258. A vAtane adhikAra karIne have je kahevA gya che te jaNAve che- pAtAtvasyetvaraM kAlaM, bhAvo'pi vinivartate / vAtareNubhataM cakSuH, strIratnamapi nekSate // 259 // artha-paDavAthI upajelA navA kAlamAM samyatvabhAva cAlyA jAya che, jemake vAyarAthI uDatI retIthI jenI cakSu bharAI gaI che te purUSa pAse rahela suMdara strIne paNa dekhavA samartha nathI thatuM. 259 vivecana-tevA prakAranA nikAcita kaThaNa mithyAtva For Private And Personal Use Only
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmanA udayathI eTale mahAmahanIya karmanA bhayaMkara bala jIvAtmA samyaggadarzanathI bhraSTa thayela hovAthI, jyAM sudhI tevA uttama bhAvavALuM samyakatva na pAme tyAM sudhI mithyAtvavaMta rahe che, te vadhAremAM vadhAre prAyaH ardhA pudgala, parAvartana kAla sudhI tevA svarUpane-zuddhAtma bhAvarUpa samyakutvane nathI anubhavI zakato, te te bhAvarUpa hetunA kArya rUpa dharmazravaNa, bhakitapUjA, sAdhu ane zrAvakanA dharma vize rene paNa kevI rIte pAme? naja pAme. ahiM draSTAMtathI jaNAve che ke atyaMta tophAnI vAyunA yoge uDelI retInA samudAyathI je purUSanI baMne AMkhanA DoLA purAIne baMdha thaI gayA hoya, te pitAnI pAse ubhelI sarvAga suMdara apsarA, raMbhA, tIttamA, menakA vigere strI ratnane kevI rIte joI zake ? naja joI zake. tevI ja rIte bIjI vastu ene paNa nathI ja joI zakato. te jema potAnI pAse hitA chatAM jANa zakato nathI, tema je AtmAnA samyagUdarzanarUpa jJAnAcana miththava meharUpa vAyunA prabala udacathI ajJAnarUpa retIthI baMdha thayelA hovAthI te jIvAjIvAdi tatvane kevI rIte jANe? athatu na jANe. paraMtu upadrava zAMta thayA pachI A bemAMthI retI dUra thatAM je vastuo pAse che tene sArI peThe jANe che. tema jIvAtmAne mahAmehane udaya TaLyA pachI ajJAna, aviveka dUra thatAM samyagadarzana-jJAna-cAritra-saddaupayoga-AtmavIrya - tapa-japa - svAdhyAya vigere anuSThAno anubhavavAmAM Ave che. 25 have samyaktvanuM trIjuM liMga svarUpa sAthe jaNAve che - For Private And Personal Use Only
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mogino'sya sa dUreNa, bhAvasAraM tathekSate / sarvakartavyatAtyAgAda, gurudevAdipUjanam // 260 // artha_viSayagI dUra rahela strIratnane AdarathI juve che, temaja saMsAranA sarva karavA yogya kArya dUra karIne tene meLavavA pravRtti kare che, tema suMdara sAttivaka bhAvavALA purUSe saMsAramAM karavA yogya kAryane dUra karIne paNa pUjya deva gurU dharma Adine Adara-pUjA-sevA-sakAra tathA dharmarAdhanAmAM pravRtta thAya che. 260 vivecana-je bhegI purUSe viSayabhegamAM atyaMta Asakta hovAthI strI, nATaka, nRtya, saMgIta, sInemA vigere da temaja gaMgArika viSayomAM atyaMta Adara pUrvaka pravRtti kare che, ane anya karavA egya vyApArane dUra karI ekAgrabhAve temAM lIna thAya che, te pramANe je samyagudaSTivaMta bhavyAtmA heya te aMtaHkaraNanI zuddhatA pUrvaka eTale sArA uttama vakhANavA yogya bhAvathI yukta thaIne, badhA saMsAranA karavAnA kAryane dUra karIne, vItarAgadeva je parama pUjya paramAtmA che, te tathA temanI AjJAnusAra paMcamahAtratAdi dharmanA ArAdhaka tapasvI pUjya gurUe AcArya, upAdhyAya, sAdhu, sAdhvI temaja sAdharmika baMdhuomAM pUjAsevA-bhakita-bahumAna karavAmAM ananta gaNe tatpara bane che. 260 ' have deva gurUnI pUjAmAM premabhAvanA jaNAve che - For Private And Personal Use Only
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 422 nijaM na hApayatyeva, kAlamatra mhaamtiH| sAratAmasya vijJAya, sadbhAvapratibandhataH / / 261 // artha-A mahAna buddhivaMta purUSa Aja dharmane sAra che tema yathAsvarUpe samajavAthI uttama bhAvathI yukta thaye chato pitAnI eka kSaNa paNa bagADavA mAgato nathI. 261 vivecana- te bhavyAtmAne jyAre mohanana kane paDade dUra thAya che, tyAre prazaMsavA yogya te mahA buddhivaMtane samyagUdaSTi pragaTe che, tethI AtmA vItarAga paramAtmA devAdhideva, paMca mahAvratadhara samyadharmane upadeza ApanArA pUjya gurUo, temaja sAdharmika baMdhuonI pUjAbhakti-sevA karavAnuM mukhya kAma karatA, temAM ja satya lAbha mAnatA, sArA uttama bhAva pUrvaka tAtvika pariNAmathI sarva kAryomAM pravRtti kare che. dharmamAM eka kSaNane paNa samaya nakAme na bagADatAM traNe kAla devapUjA, pratikamaNa, sAmAyika, dharmazravaNa, gurUbhakti, iMdriyanigraha, IcchAdha, yathAzakti vatagrahaNa, tenuM upaga pUrvaka pAlana vigere karavuM eja temane mukhya kAryakrama hoya che. 261 vaLI bIjuM kahevA yogya che te jaNAve che - zaktenyUnAdhikatvena, nAtrApyeSa pravartate / pravRttimAtrametadyad, yathAzakti tu satphalam // 262 / / artha-kaI jIvAtmAnI zakti kadApi nyUna hoya, For Private And Personal Use Only
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 423 bIjA jIvAtmAnI kadAcit adhika paNa heya te avagaNavAnI nathI, paNa ahiM to sagamAM je pravRtti thAya che, te yathAzaktie je thAya-jenuM AkhyAna karavAnuM che te satya phala ApavAmAM samartha che. 262 vivecana-sarva jIvAtmAone ATha karmadalano saMyoga kAyamaja anAdikAlanA pravAhanI paraMparAthI rahele che, tene nirjarAyege je je kSaya upazama bhAva thAya, te pramANe teone zaktinuM hInatva vA adhikatva prApta thAya che. hIna zaktivaMta adhika baLa nathIja pheravI zakate, ane adhika baLavALe hIna baLa nathI karate eTale deva gurU pUjA, bhakti, sAdharmika vAtsalya, tapa, japa vigere sogamAM kiyA anuSThAna karatAM, jenI jeTalI zakti-vIryane ullAsa thAya te pramANe kare che, te jIvAtmAne samyagudanavA-samyagadaSTi jANa. samyagadarzana vinA mAtra gADarIyA pravAhanI peThe jyAM taheturUpa anuSThAna na hoya, te kriyA ekalI bhAvazUnya hovAthI te phaLa vinAnI jaNavI. te kAraNe samyagadaSTi AtmA zama, saMvega. nirveda, anukaMpA, AstikyatA Adi guNayukta potAnI sAdhanazaktine anusAre devapUjA-gurUbhakti, sadupAtramAM dAna bhAvayukta karatA uttama phalane prApta kare che. eTale samyagudaSTi bhavyAtmA jeTalI zaktirUpa bhAvane vIllAsa khIlave che, teTale tene satkalarUpa lAbha prApta thAya che. eTale devapUjA, gurUbhakti karata punyAnubaMdhi punyane prApta kare che, ane azubha karmane ghAta karato mahAna nirjarA karanAre thAya che. 262 For Private And Personal Use Only
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir have samyaguDhASTa AtmA kevI rIte thAya che te jaNAve che - evaMbhUto'yamAkhyAtaH samyagdRSTirjinottamaiH / yathApratikaraNa-vyatikrAnto mahAzayaH // 263 // artha_evA prakAre AtmA mahAna suMdara AcAravALe thayo chate yathApravRttikaraNane karIne, tene oLaMgI AgaLa bhAvanAnA baLathI samyagadaSTi thAya che. ema jinezvarae kaheluM che. 263 vivecana--upara jaNAvyA pramANe prazasta yoga pravRttimAM AgaLa vadhate sudeva, sugurU, sudharma ane dhama AtmAnI sevA karate, paramAtmAnI pUjA bhakti karate, gurUdevanA upadezane sAMbhaLate, nitya upadeza sAMbhaLavAnI IcchA rAkhato chate mahaTa prakAranI uttama bhAvanA rAkhate, te mahAzaya AgaLa jenuM varNana kahevAze te yathApravRtti karaNane karIne anukrame apUrvakaraNa tathA anivRttikaraNa karIne AgaLa vadhatA, samyagadarzanane prApta karato samyagudaSTi thAya che, tema sarvajJa kevaLI vItarAga jaNAve che. 263 te karone jaNAve che - karaNaM pariNAmo'tra, sattvAnAM tatpunastridhA / yathApravRttamAkhyAta-mapUrvamanivRtti ca // 264 // artha-karaNa eTale pariNAma vizeSa. te jIvAtmAene traNa prakAranA thAya che. temAM prathama yathApravRtti karaNa, For Private And Personal Use Only
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kara5 bIjuM apUrvakaraNa ane trIjuM anivRttikaraNe kaheluM che. 264. vivecana-karaNa eTale kartarUpa je AtmA te je kriyA karavAnI hoya temAM je je anukuLa sAdhana vaDe nizcita phalane prApta karAve te bhAvane karaNa kahevAya che. AtmAne je mokSanI sAdhanA karavAnI che, te tenA zuddha zuddhatama pariNAmanI prAptine AdhIna che. ahiM mokSanuM sarvathI mukhya kAraNa zuddha samyakatva darzana che, tenI prApti traNa karaNa karavAthI thAya che. temAM prathama yathApravRtti karaNa karIne AgaLa pariNAmanI dhArA vadhArate bhavyAtmA apUrvakaraNa ane anivRttikaraNa karIne samyagradarzanane pAme che. tethI karaNarUpa pariNAmanA ahiM samyaggadarzana sudhInA traNa bheda pADelA che, te yathAkane thAya che. tenuM varNana AgaLa jaNAve che. te anivRttikaraNathI samyagadarzana avazya thAya che. 264. te karaNe jIvAtmAe kyAre kare te vAta jaNAvatAM kahe che - etattridhApi bhavyAnA-manyeSAmAdhameva hi / anthi yAvat tvidaMtaM tu, samatikrAmato'param // 265 // a- A traNe prakAranA karaNe bhavyAtmAo ja kare che. abhavyAtmAo te mAtra prathama yathApravRtti karaNa karIne graMthInI najIka AvI pAchA paDe che, ane bhavyAtmA For Private And Personal Use Only
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 426 tene oLaMgIne apUrvakaraNa karI samyaktvane prApta kare che. 265 vivecana-A karaNe traNa prakAre che. A traNe karaNe bhavya-nirvANa pAmavA je jIvana bhavya svabhAva che te bhavya upara jaNAvelA yathApravRtti, apUrva tathA anivRtti karane kare che. paNa te bhavyathI anya je abhavyo che ke je mekSamAM javA gya AtmAnA svabhAvane karavAnI zakti dharAvatA nathI. te abhavyAtmA prathamanuM yathApravRttikaraNa ekaja mAtra kare che. te abhavyAtmA graMthInA bhAga sudhI Ave che, paraMtu tyAMthI AgaLa jaI zakatA nahi hovAthI pAchA phare che. graMthabhAmathI pAchA pharIne yathA pravRttikaraNane ceNe je karmadalanI sthiti apAvI hatI tevI sAta karmanI utkRSTi avasthAne kilaSTa pariNAmanA mege bAMdhe che. te graMthabhedanuM svarUpa AgaLa jaNAvavAnuM che. A yathApravRttikaraNa anAdi saMsAramAM bhamato jIvAtmA jyAre sani paMcaeNkriyapaNuM pAme che, tyAre tevA prakAranA vairAgyamaya pariNAmathI (bhavya tathA abhavyAtmA) karI zake che. paNa abhavya jIva graMthI sudhI AvIne AgaLa vadhI zakatuM nathI, paraMtu pAcho paDe che. jene alpa saMsAra che te bhavyAtmA graMthabheda karavAne satata prayatna karate bIjA karaNamAM pravRtta thAya che. 265 bhinnagranthestRtIyaM tu, samyagadRSTerato hi na / patitasyApyate bandho, granthimullaGghya dezitaH // 266 // For Private And Personal Use Only
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 427 aje graMthibheda kare che te trIjI anivRttikaraNa karIne samyaktva pAme che, tyAra pachI te karaNA karavAnA nathI, paNa samyaktva pAmyA pachI pAchA paDatA chato paNa karmInA utkRSTa sthitibaMdha nathI karato tema kaheluM che. 266 vivecana--tyAra pachI AtmA apUrva karaNlR vaDe graMthIbheda karIne anivRtti karaNa kare che, e pramANe mAtmAM samyagdarzana pAme che, Ama hovAthI e nizcaya thaye ke AtmA traNa kaNa karavA vaDe AtmalAbha rUpa samyagdarzanane pAme che. paraMtu jema cApravRtti karaNathI pATe paDelA graMthI bheda nathI karato, tema graMthIbheda karI anivRtti karaNa karatA tevA prakAranA rAgadveSanA azubha pariNAma nahi pAmate chatA samyaktva pAme che. te paNa mahAmahanA uddayathI saktithI paDele jIva jJAnAvaraNIya Adi ka dardIne grahaNa karatA chato mAhanIya AdinA mahAma dha paNa kare che, eTale graMthIbheda karatAM je karmonI sthitine khapAvI hatI tevI AThe karmInI avasthAne mAMdhe che. bIjA AcAye kahe che ke graMthIbhedra karIne je samyaktva upAjyuM" hatuM tethI sittera kADArkADi sAgaropama avasthAvALA mAhanIya karma temaja jJAnAvaraNI Adi karma utkRSTa sthitie aMdhAtA nathI. zAstramAM kahyuM che ke " vandeLa na yojA samyaktva pAmele AtmA kAciMta mehanIya Adi karmonA baMdha kare paNa a pudgala upara vadhAre baMdha karI saMsA ramAM buDato nathI. A vacananuM prAmANyapaNuM hovAthI evA nizcaya thAya che. 266 For Private And Personal Use Only 79
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 428 evaM sAmAnyato jJeyaH, pariNAmo'sya zobhanaH / mithyAdRSTerapi sato, mahAbandhavizeSataH // 267 // artha-e pramANe samyagadaSTinA pariNAma sArA hoya che ema sAmAnya bhAve jANavuM, ane te mithyAtva daSTivaMta thatAM vizeSa prakAre azubha pariNAmathI mahAna baMdha kare che. 267 vivecana-upara jaNAvyuM che ke graMthIbheda karavAthI AtmA karmane mahAbaMdha nathI karato te vAta sAmAnyabhAve jaNAvI, paNa apavAdathI eTale vizeSabhAve jotAM bheda paNa thAya che. kadApi mahA karmabaMdhane paNa kare che tema jANavuM. vizeSa e che ke je samyagadaSTi AtmA che, tenA AtmapariNAme devapUjA, gurUbhakti, vrata, japa, tapa, dhyAna, samAdhi vigere kriyAmAM zebhana-sArA vakhANavA yegya rahe che, ane mithyAtva daSTivALAne mohanIya karmane udaya thavAthI devagurU-dharma-japatapa vigerenI niMdA, hiMsA, asatya pravRttinI bhAvanA jAgatI hovAthI mehanIya ane jJAna varaNIya Adi karmanI sthitine mahAbaMdha paNa kare che, tethI vizeSatAe samyakatvane pAmIne paDele jIvAtmA karmane mahAbaMdha kare che ema jANavuM. te kAraNe baMdhanA be bheda jaNavyA che. eka mahAbaMdha, bIje a5-sAmAnya baMdha, temAM je AtmA mithyASTi che te malIna pariNAmanA kAraNe mahAbaMdha kare che, ane je samyagUDhaSTi che te zubha pari zumathI karmane baMdha kare te alpa kALamAM kSaya thAya te For Private And Personal Use Only
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 429 kare che, eTale mithyASTi AtmA ja karmane mahAna baMdha kare che. temAM e vizeSatA che ke-je AtmAne traNa karaNa karIne sabhyatva prApta kareluM hovA chatAM paNa mithyAtvane kadApi udaya thAya, tethI samyakatvane tyAga kare te paNa aprApta samyaktvanI che ke sAmAnya mithyAdaSTinI je kamane mahAbaMdha tene nathI paDato, paraMtu karmane madhyama baMdha thAya che, eTale lAbha samakita pAmIne paDelAne mATe vizeSa che ema nizcaya jANavuM. 267 zA mATe evuM bane ? tene uttara ApatAM jaNAve che ke - sAgaropamakoTInAM, koTayo mohasya saptatiH / abhinnagranthibandho yada, na tveko'pItarasya tu // 268 // artha-je AtmAe graMthabheda nathI karyo, tene mohanIya karmaprakRtinI sthitino baMdha sittara kaTAkeTIne hoya che. paNa bhinna granthIvALA bhavyAtmAne A eka kaDAkaDIne paNa nathI hoto. 268 vivecana-je AtmAe karmabaMdhananA anAdi bIja rUpa rAgadveSamaya je gAMTha che, tene apUrva karaNa karIne bheda nathI karyo te jIvAtmA sAte karmanI utkRSTa sthitivALI jJAnAvaraNIya AdinI sthiti bAMdhe che. temAM mohanIya karmanI utkRSTa sthiti sittera kaTAkeTI sAgaropamanI che. te vAta karma graMthamAM prasiddha che. tevI utkRSTa avasthAne mehanIya karmano sthitibaMdha kahyo che, paraMtu jeNe graMthabheda karIne For Private And Personal Use Only
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 430 samyagdarzana prApta karelu che te AtmA kadApi mahunIyanA udaya vaDe samyaktvadarzanano tyAga karI mithyAtva dazAne yAme te paNa utkRSTapaNe eka sAgaropama kATAkATIno mehunIcanA baMdha nathI karato. 268, have te vAtane saMkSepa karatAM jaNAve che: tadatra pariNAmasya, bhedakatvaM niyogataH / vALuM vasavanuSThAna, mAyastutyaM oSa // 260 /! a--ahiM bhinna graMthIne tathA abhinna graMthIne bahAranI kriyA prAya: samAna hovA chatAM pariNAmanI dhArA judA judA rUpe hAvAthI nizcayabhAve bheda thAya che. 269. vivecana--jo ke samyagUDhaSTi ane asamyagdaSTi AtmAnA sad anuSThAno ke asad anuSThAno bahArathI prAyaH sarakhA rUpe hAya che ane dekhAya che tethI bheda nathI dekhAto ke A graMthIbhedaka che ane A graMthIbhedaka nathI, paraMtu nizcaya nayanA mRta vaDe vicAratAM jeNe mAhanIya karmonA bIjamaya gAMThanA bheda karIne apUva karaNa ane ativRttikaraNa karIne samyaktva prApta karela che tene meAhanIya Adi kano atyaMta tIvra khaMdha thato nathI, te kAraNe te graMthabheda vALAne alpa ane hIle mAhanIya Adino khAya hAya che. ane jeNe graMthIbhe nathI karyo te utkRSTa ka baMdha tIvra bhAve kare che eTale sIttera kADAkADI sAgaropamanA kare che. Ama bhinna graMthika ane abhinna grIkanA bhe; jIvAnA tevA For Private And Personal Use Only
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 431 tevA zubhAzubha pariName vaDe nizcayathI thAya che. 2298 temAM bIjuM paNa jANavA gya che-- ayamasyAmavasthAyAM, bodhisattvo'bhidhIyate / thatAM thawA samauvzare | 270 || artha-AvI avasthAvALA jIne boddho beSisatva kahe che te sarva paNa samyaktvanA lakSaNathI yathArtha ghaTe che. 270 vivecana--AvI rIte je AtmAoe graMthabheda karyo hoya ane samyaggadarzana avasthA prApta karI hoya, tene anya darzanIya baudha-sogata kahevAya che, teo bedhisatva eTale jJAnanuM tAtparya athavA pariNAma kahe che. eTale jenadaSTi pramANe samyagadarzanane lakSaNane artha temAM ghaTe che tethI dhisatva kahe che. temAM samyagadarzananuM lakSaNa . samagra bhAve ghaTe che. have tene barAbara batAvatA jaNAve che ke bedhisatva temAM bedha-samyagUjJAna te jJAnane hetu te rUpa bIja te sara te jIvAtmAmAM rahe che. te bAdhisatvasamyaktva kahevAya. tenA je adhiSThAtA te sabhyapUDhaSTi AtmAmAM bodhisatva paNa yathArtha ghaTe che. 270 e vAtanI siddhi karatAM jaNAve che - kAyapAtina eveha, bodhisattvAH paroditam / . na cittapAtinastAva-detadatrApi yuktimat // 271 // atha-anya matavAdIonA mate kAyAthI pAta karanArA For Private And Personal Use Only
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 43ra bAdhisatva hoya che, paNa cittane pAta karanArA be-i sava nathI, e vAta yuktithI yukta che. 271. vivecana-kAyapAta eTale svakIyAne ghAta karanAra tathA svachAyA vaDe mAtra jIvahiMsAdi karmavege thatI hoya paNa mana tevI kriyAmAM duSTa buddhivALuM na hoya, te pUrve je bodhisatvanuM svarUpa jaNAvyuM tevuM bodhisattvapaNuM jImAM rahevAnuM saMbhave che, ema paravAdI baudha kahe che te che. paraMtu je AtmAnuM citta jIvahiMsA, asatya vigere pApapravRttimAM vartatuM hoya, tene bodhisatva raheluM che tema na kahevAya, kAraNa ke badhisatva eTale samyagadaSTi AtmA jI pratye evA krUra pariNAmavALe nathI hete. taHoda ghAra-suthAra ziri" jemake tapAvelA leDhAnA pATalA upara paganuM sthApana karavuM du:khadAyi che, tema jANavA chatAM tevA prakAranA karmasaMyoga vaDe IcchA na hovA chatAM paNa saMsAramAM kuTuMbIjana vA samAjanA arthe eka pharaja tarIke karavuM paDe che, tema samyagadaSTi AtmAne sarva jI upara karUNAbhAva rAkhanAre hovA chatAM AjIvikA vigere kAraNe keIka vakhate aniSTa kriyA tevA azubha karmanA udaya yoge karavI paDe che, te paNa te AtmA pApa karmathI baMdhAtA nathI te vAta pramANathI sidha hevAthI mAnavA yogya che. te vAta vizeSa jANavA IcachanAre baudhanA pustakathI jANavuM. te bodhisatvanuM je lakSaNa che, te jaina zAstromAM je samyagadaSTi AtmA che teomAM yathArtha ghaTe che, tethI ame te bodhisatvane yuktisaMgata kahIe chIe. ra71 For Private And Personal Use Only
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 433 te yuktione jaNAvIe chIe - parArtharasiko dhImAn , mArgagAmI mhaashyH| guNarAgI tathetyAdi, sarva tulyaM dvayorapi // 272 // artha-popakAramAM premavALe, buddhizALI, mArgane anusaranAra, udAra AzayavALe, guNAnurAgI vigere guNa baMne darzana zAstromAM sarakhA manAya che ra7ra vivecana-pArakAonuM bhaluM karavAmAM je atyaMta prema dharanAre te paropakArIne parArtharasika kahevAya che. (1) dhImAn sArAsArane yathArtha vicAra karanAra ane te pramANe anusaranAre vivekI (2) mArgonugAmI eTale dharma. maya mokSane arthe dharmanA anuSThAna karanAre, pujya kalyA maya paMthamAM gamana karanAre (3) mahAzaya eTale zuddhakapaTa vinAnA ane pariNAmavALe (4) guNAnurAgI eTale anya manuSya vigeremAM je sArA sArA guNe hoya tenI anumodanA karanAre saguNa upara rAgavALA (5) evA aneka guNe jenAmAM hoya te dhisatvavaMta kahevAya che. Ama boddhazAstramAM je bedhisavane mATe jaNAvyA che te sarva guNe samyagadaSTi AtmAne mATe jena syAdavAda zAstromAM jaNAvyA che, mATe te baMne dhisatva samyagadaSTine sarakhApaNuM jaNAve che. 272 Ama arthathI anvaya vaDe baMnenI tulyatAne batAvatAM 28 For Private And Personal Use Only
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 434 yan samyagdarzanaM bodhi-statmayAno mahodayaH / sattvo'stu bodhisattvastadhanteSo'nvarthato'pi hi // 273 / / artha-je samyagadarzana che teja bodhisatva che, teja jene mahAna udayamAM pradhAna hetu che, kAraNa ke jIvanuM te samyam kAryamAM pravRtti karAvanArUM sattva-vIrya che, te bedhi sattvarUpa hovAthI eka svarUpa ja che, Ama zabdArthathI ekaja anubhavAya che. 273 vivecana-je kAraNe syAdavAda jaina zAstromAM saMmata samyaggadarzana-samyaktva che te ane bauddha zAstrasaMmata be dhisatva-bodha eTale yathArtha vastusvarUpanuM jJAna te paNa zraddhAyukta hovAthI bodhisatva che. te baMne bedhisAra-samyagUjJAnanA mukhya paramArtharUpa hovAthI AtmAne mahAna udaya karanArA thAya che, ane vakhANavA lAyaka sArA guNene pragaTa karAve che, eTale satvarUpa chava samyam badhathI satya tatvane jJAtA jIvAtmA thatuM hovAthI jIva eja bAdhisatva thAya che. bedhipradhAna dharma jemAM che te bedhisatva kahevAya, te kAraNe nizcayathI vicAratAM je bodhisatva teja samyagadRSTi ema anvaya rUpa zabdArthathI vicAratAM baMnemAM vizeSarUpa bhinnatA nathI AvatI paNa ekatA-abhedatA ja anubhavAya che. 273 ahiM pakSabheda che te jaNAve che - varabodhisameto vA, tIrthakada yo bhaviSyati / tathAbhavyatvato'sau vA, bodhisattvaHsatAM mataH // 274 // For Private And Personal Use Only
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 435 a--suMdara zreSTha jJAna sahita evA tIrthaMkara padane ceAgya AtmAe samyaktva darzanane pAmanArA thAya che. kAraNa ke te mahA purUSAmAM tevA prakAranuM bhavyatva hAya che teja vastuta: tIrthakara thanArA kSAyika samyaktvavata AtmAe edhisattva che ema mahAna purUSonA mata che. 274 vivecana--varaedhi eTale suMdara jJAnayukta vastusvarUpanA nizcayarUpa edha eTale samyagdarzana kahevAya, te te ghaNuM karIne tIrthaMkara je bhaviSyamAM trIje bhave thavAnA hAya che, te vakhate vIzasthAnaka tapa karIne jJAna darzona cAritrayeAge kSayApazcama bhAve apramAda pUrvaka ArAdhatA utkRSTA pariNAmanA baLa vaDe tevA prakAranA uttama sabhya vata hAya che, te vAstavika rIte edhisattva kahevAya che. eTale te tIrthaMkaranA je jIvAtmA te bhaviSya kALamAM ghAtikarmone! kSaya karI kevaLajJAna pragaTa karIne tIrthanI sthApanA karI aneka jIvAtmAne mekSa mArgamAM prayANa karAvIne meAkSa mAnA pravAha cAlatA karaze, temanA jIva edhisattva kahevAya te ceAgya che. kAraNa ke temanAmAM tevA prakAranuM bhavyatva varte che. kahyu che ke " tathA maghyatvataH " tevA prakArane bhavyatva svabhAva anya bhavyAtmAthI keTalAka aMze judA prakAranA hAya che. kahyuM che ke "maLavuM nAma sidizamanacovamanAdvipArivAmijo Ava: bhavyatva eTale sarva karma lenA sa MpUrNa nAza karI parama nirvANurUpa meAkSane prApta karavuM evA je jIvAtmAnA svabhAva che, te adi kALathI jIvanI sAthe pAriNAmika bhAve sattAmAM avyakta rahyo che, te cAgya kAlanI paripakavatA Ave chate AtmA , For Private And Personal Use Only
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 436 upara anAdi kAlathI lAgelA karmalane nAza karI tevA prakAranI yegya zuddhatA pAmIne sahaja bhAve rahelI Atmazaktine pragaTa kare che. temAM je tIrthakara thavA egya bhavi. tatratAvALA AtmAo te uttama zakti vaDe evI bhAvanAmAM Ave che ke A sarva jIvAtmA saMsArabhramaNathI je bhayaMkara dukha bhegavI rahyA che, temAMthI kevI rIte huM temane mukta karavA zaktimAna thAuM, AvI bhAvanA te AtmAne khIle che. zrImAna hemacaMdra sUrIzvara jaNAve che ke jhAjhA jIva , mA mUDa suvira: mukyA vizeSa tirInivAse " jagatanA koI paNa jI. pApakarmo na kare, ane tevA pApa karIne naraka tiryaMca vigere yoninA bhayaMkara dukhe na bhegave, kaI paNa jIvA tmA jarA paNa roga, zeka, Adhi vyAdhi na bhega. sarva jIvAtmA karmabaMdhathI mukta thaIne parama mikSanA zAzvata suone bhegA, AvI bhAvanA rUpa mati tIrthakaranA AtmAone ja pragaTe che. tene zrI hemacaMdrAcArya maMtrIbhAvanA kahe che. vastutaH tevI bhAvanAmAM parama karUNA-bhAvadayA rahelI che. te tevA prakAranA kAlAdika sAmagrIne pragaTa karIne tIvratama apramAda bhAvathI yukta saMyama, saMsAravAsanA kSapazama bhAve pragaTAvatA, tIrthaMkara nAmakarmanI upArjanA karatA parama zuddha kSAyika samyagadarzana rUpa vara badhisara ne AtmabhAve pragaTa kare che. tathA "maya cAva atyAranA ghare paicinApa" tevA prakAranA bha catvarAnA ge kAla-niyati-svabhAva-purUSArtha - bhavitavyatAnA vicitra saMbaMdha vaDe riddhi siddhine pAme che. For Private And Personal Use Only
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 437 te kAraNe A badhisatva teja vAstavika varabadhi rUpa mahAna samyaktva jANavuM. je bhAvI tIrthakarene pragaTa thAya che, ema mahAna gItAne mata che 274 have bhavyatva eTale zuM te jaNAve che - sAMsiddhikamidaM jJeyaM, samyacitraM ca dehinAm / tathAkAlAdibhedena, bojasidhdhyAdibhAvataH / / 275 / / artha-bhavyAtmAone A AzcaryakArI samyak prakArane bhavyatva bhAva anAdithI saMsiddha che, tevA prakAranA. deza, kAla, nimitta vagere sAmagrIne pAmIne bIja siddhi svarUpa bhAvathI pragaTe che. 275 vivecana-jIvAtmAne bhavyatva svabhAva pAchaLathI prApta nathI thatA, paNa anAdi kAlathI AtmAmAM sahaja bhAve rahele che, ane abhavya jIvAtmAne abhavyatva palaTAvavAno abhAva che tema nizcayathI jANavuM. samyak prakAranI je bhavyatA teja vastutaH mokSanI prAptinI cagyatA jANavI. te bhavyatva rUpa yogyatA tevA prakAranA kAla, svabhAva, niyati, karma, prayatna rUpa kAraNene samavAya-samudAya maLate te vicitra prakAre AzcaryakAraka thAya tevI rIte dharmazravaNa, dharmaprazaMsA, saddagurUsevA, paramAtmapUjA Adi kiyA ga vaDe bhavya jIve prApta kare che, eTale dharma kevo heya, gurU kevA hoya, kayAM maLe, dukha chedanane kaye upAya, zAthI A duHkha AvyuM vigere vicAra dharma sAMbhaLavAthI thAya che. dharma sAMbhaLavAnI atyaMta bhAvanA For Private And Personal Use Only
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 438 thAya, sAMbhaLelA dharmane AcaravAnI niSThA thAya, temAM ananya bhAve zraddhA thAya, prema, zraddhA, bhakti, bahu mAna pUrvaka dharma anuSThAna te bhAvayukta thAya che, teja Asana bhavyAtmAnuM cinha jANavuM. 275 te vAtane vicAratAM jaNAve che;- sarvathA yogyatA'mede, tadabhAvo'nyathA bhavet / nimittAnAmapi prAptistulthA yattanniyogataH // 276 // artha-je te jIvAtmAomAM je gyatA che, tene bheda apekSA vaDe mAnIe te te gyatAne abhAvaja Ave, temaja nimittonI prApti paNa badhAne sarakhI hovA chatAM ekane mekSa egya samyakatva maLe, anyane na maLe temAM bhavyatva vivA bIje kaye hetu samaja. ra72 vivecana-have sarva jIvAtmAomAM jJAna, darzana, cAritra, vIrya, upayoga vigere guNa rU5 Atmadharma samAna ja che chatAM te guNadharma keTalAka jIne vikAsa karavAnI anukulatA thAya che ane keTalAkane nathI thatI, te mATe bhavyatva svabhAvane mAna joIe. je e bhavya svabhAvano sarvathA sarva jIvAtmAmAM abheda mAnIe eTale yogyatAno bheda na svIkArIe-ekIbhAva mAnIe te bhavyatvanI yogyatAno sarvathA abhAva Ave, eTale sarva jIve eka svarUpavALA thAya, te pachI gyatAnA bhedane abhAva mAnatA AzcaryakArI samyaktva bIja Adi guNenI keTalAka jImAM prApti thAya che, ane keTalAkane nathI thatI te gya For Private And Personal Use Only
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 439 tAnA abhAva tamArA mate Ave che, tethI kAM te badhAja saMsArI rahevA joie, kAIne mekSa thavAne adhikAra ja na hovA joie ane mAM te adhA sAthe mukata thavA joIe, kAraNa ke tevA prakAranA khIjadikanuM AdhAna game tevA prakAranA vRkSane mATe thAya che, temAM tevA prakAranI anyatva svabhAva rUpa ceAgyatA jo na svIkArIe te kevI rIte sa Mbhave ? tenA uttara zakAkAra jaNAve che ke khaTTA jIvAne yAgyatA| abhAva mAnatA chatAM paNa te te jIvAne jevA jevA kAraNane sahayega saMba Mdha prAta thAya tevA tevA nI prApti thAya, tema mAnavAmAM kAMI vAMdhA nathI AvatA, kAraNa ke cAgyatAnI vicitratA tame kahA / tema ane sahakArI kAraNa rUpa, sahayoga kAraNa rUpa nimittane mAkSa prApta aprAptimAM karaNa kahIe chIe. Ama zakAkAranA praznane dhyAnamAM laine pUjyA jaNAve che ke kAla, svabhAva, niyati, pUrvIkRta, purUSA e pAMca kAraNeAno sarakhA samavAya sa cAgyatAne AdhInaja che. te pachI pAMca kAraNeAnI tulyatAmAM cagyatA rUpa svabhAva Aveja che. te vAdInA matamAM ceAgyatA samAna hovA chatAM paNu kAryo nathI tuM ema jaNAve che, te cegya nathI. bIjA kAraNu nI jarUra che, paraMtu ceAgyatA vinA khInna kAraNeA ghaNA maLe chatAM kAya thavuM joIe te nathI thatuM mATe sarva kAraNanI siddhi caiAgyatA-bhacava svabhAvaneja AdhIna che, teyI sarakhA svabhAvanI yAgyatAvALA bhavya jIvAmAM bhavyatva rUpa ceAgyatA have chate, sarakhA mULavALA sahakArI kAraNAnI sAmagrInI anukulatA manye chate te sarva jIvA tulya eTale sarakhA svabhAvavALA kahevAya che. paNa tethI For Private And Personal Use Only
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tulya gyatA tathA tulya sAmagrInA sahakAramAM te jI tulya phaLanI prApti avazya karI zake, paNa tema eka sAthe nathI banatuM. 276 have tethI viparIta hoya te bAdhaka bhAvane pAme che - anyathA yogyatAbhedaH, sarvathA nopapadyate / nimittopanipAto'pi, yattadA''kSepato dhruvam // 277 / / artha-bIjI rIte mAnatAM yegyatAne bheda kaI paNa rIte sidhdha nathI thatuM, temaja nimittanI siddhi paNa gyatAnA abhAvamAM siddha thatI nathI. nimittonI paNa tulyatAthI ja siddha thAya tema che. 277 - vivecana-bIjI rIte cagyatAne ekAMtathI abheda mAnIe te temAM sahakArI kAranI tulyatA-sarakhApaNane bhAva paNa mAnaveja rahyo, kAraNa ke te pAMca samavAye je kadAM che, temAM eka yogyatA rUpa svabhAva paNa temAM kAraNa rUpe gaNAvyuM che, tethI egyatAno ekate abheda mAnatAM pAMca kAraNe nI sAmagrInI siddhi ghaTatI nathI. paNa kAla Adi pAMca kAraNono upanipAta thAya eTale saMbaMdhathI joDAya te pAMcanI prAptinI cegyatA jyAM hoya tyAM phalanI siddhi thAya che. eTale kAlAdika samavAnuM vicitra va mAnatAM paNa yegyatAne ekAMta abheda mAnIe to e sarva jIvene ekatra rUpa abhedatA svabhAva mAnIye te ta ghaTatI nathI. bIjI je nimittAdinI sahakArI sAmagrI gyatAvALAne prApta thavA For Private And Personal Use Only
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 441 rUpe ane ayogyatAvALAne te sAmagrIne lAbha nathI maLate eka akSepa vaDe paNa yogyatAnA baLa pUrvaka kheMcavI te tamAre paNa paDe che ja. AthI bhavyatva svabhAva rUpa gyatA dhava-nizcayathI siddha thAya che. 277 AthI yogyatA teja tevA prakAranuM jIvomAM raheluM tathA bhavyatva che, e vyakata karatAM jaNAve che:-- yogyatA ceha vijJeyA, biijsidhdhyaapekssyaa| AtmanaH sahajA citrA, tathAbhabyatvamityataH / / 278 // artha--ahiM AtmAnI magamananI yogyatA teneja kahevAya che ke je samyagudarzana rUpa bIjanI prApti mATenI yogyatA che, tenI ja apekSAe gaNAya che. te te AtmAne vicitra prakArane akRtima tevA prakArane bhavyatva rUpa svabhAva ja che, ema jANavuM. 278 - vivecana-gyatA eTale AtmAne mokSagamana karavA gya sahaja svabhAva ja jANavo ema AgaLanA prakaraNanA anusAre samajavuM, eTale jema bIjanI yaMgyatAthI utpanna thatA vRkSanA phalanI siddhatA anubhavAya che. tema AmAmAM rahelI mekSa gamana rUpa gyatA boja bhUta je bhavyatva bhAva che, tenI apekSAvaDe jIva devapUjA, gurUbhakti, dharmopadeza sAMbhavAnI tIvra vA, saMsAramAMthI kayAre chuTuM evA upAyanI zodha, dharmakriyA anuSThAnamAM utsAha vigere pravRtinuM AlaMbana karavAne AtmAne sahaja For Private And Personal Use Only
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 442 -AtmAthI abhinna eTale sahabhAvI (chavanA samAna kAlIna tenI sAthe rahele) svabhAva che. temAM apUrva Azcarya kArIpaNuM rahelu che. eTale cegya samaya Ave parabhavanA tyAga karavA, svarUpane jANuvA udyamavaMta thAya che, tevuM te AtmAmAM tevA prakAranu bhavyatva- suMdara svabhAva dharavApaNuM, tathA anADhi kALathI lAgeluM pudgalAna dipaNuM che, tene tyAga karavApaNuM pUrve jaNAvyuM che, tevuM raheluM che, te kAraNe bhavyatva svabhAva tathA abhavyatva svabhAva vaDe jIvAmAM bheda paDe che. 278 kevA bheda paDe che, te jaNAve che-- varabodherapi nyAyA- tsiddhinoM hetubhedataH / phaLabhedo yato yuktastathA vyavahitAdapi / / 279 / / artha - uttama kheAdhithI jIvA mukti pAme che, paNa hatunI bhinnatAthI che ema na mAnavuM, kAraNa AtmAnI ceAgyatAthI phUlano bheda mAnavA te ceAgya che. mATe yAgyatAnI vyavadhAnatA temAM kAraNa mAnavI teja ceAgya che. 276 vivecana--uttama prakAranuM eTale varakheAdhi nAma che jenuM aivA kSAyika samyaktva lakSaNavALA suMdara tattva svarUpanA jJAna pUrvakanI zuddha rUci eTale paramAtmAnA vacanamAM apUrva zraddhA thavI te jIvAtmAnI sahaja bhAvanI AtmAthI abhinna svabhAvatAja temAM hetu che. te apUrva edhi avazya muktinA hetu thAya che, temaja avAMtara khIjI paNa jagatamAM prabhAvanA karanArI apUrva siddhio AtmA prApta kare che, paNu khIjA nimittAdi hetunA bhedathI For Private And Personal Use Only
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 443 athavA AcAryAdinI vicitratAthI thAya che ema na samajavuM, paNa AtmAnI tevA prakAranI vicitra svarUpavALI sahaja bhAvanI gyatAne te prabhAvanA mahadaya vigeremAM kAraNarUpe jANavI. jema phalanI bhinnatA rUpa kAryonuM judA judApaNuM anubhavAya che. temAM utpAdana hetunuM judA judApaNuM thAya che, temAM vividha prakAranI jIvAtmAnI yogyatA vaDe prabhAvanA mahedaya karavArUpa tathA mokSagamana rUpa kAryonuM judA judApaNuM thAya che, tema avazya mAnavuM ema kahevAnuM che. ra79 Ama hovAthI je siddha thavAnuM che te jaNAve che- tathA ca bhinne durbhade, krmgrNthimhaacle| tIkSNena bhAvavrajeNa, bahusaMklezakAriNi // 280 // Anando jAyate'nyantaM, tAttviko'sya mahAtmanaH / savyAdhyamibhave yavad, vyAdhitasya mahauSadhAtU // 281 // arthatevA prakAranA gyatAnA balathI bhayaMkara kamanI mahAna graMthI-gAMTha duHkhe karIne bhedAya tevI parvata samAna che tene atyaMta kaThaNa ane tIkSNa dhAravALA jamaya kuThAra rUpa apUrva karaNa bhAvathI bhede chate AtmAne je apUrva AnaMda pragaTe che, te kharekhara tAvikaja AnaMda che. jemAM vidyamAna mahAvyAdhithI pIDAtA regIne roga dUra karanAra mahAna auSadha maLavAthI AnaMda thAya, tema bhavyAtmAne paNa AnaMda thAya che ema samajavuM. 280-281 For Private And Personal Use Only
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vivecana-tevA prakAranI jIvAtmAnI yegyatA AtmAthI kathaMcit abhinna hovAthI te yogyatAnA phalarUpa mokSamArgamAM gamana thavArUpa kriyA, tenuM phala nijerA, ane aMte mekSa che. te badhA phalanuM kAraNa AtmAnI yegyatA che. te yegyatAthIja nimittAnI kAraNa sAmagrI pAmI te AtmA graMthIbheda kare che. te vAta jaNAvatAM kahe che ke AtmA anAdi kAlathI rAga dveSanA ATha prakAranA karmadalane saMgraha kare che, te rAga dveSarUpa mohanIya karmanA bIjarUpa ke je anaMta bhayaMkara saMsAramAM avAcya bahu kalezamaya du ane ApatA chatA bhamAve che, tevI atyaMta dukhe karIne bhedI zakAya tevI bIja rUpa anaMta mehanIya karmadalanA samuharUpa gAMTha che. te kaThaNa pattharanA dalathI banelA hImAlaya (zailarAja) jevI ane durbala jIvAtmAthI abhedya che. bhavyatva svabhAvarUpa gyatAvALe mahApurUSa apUrva karaNarUpa bhAva vAvaDe te karmabIjarUpa gAMThane je samyagadarzanane AvarI lenAra che, temaja mahAkaSAyane upajAvanAra che, tene kendra vA vaDe vaitADhaya zailarAjanI 'zilAdine bhede che, tema gAMThane bhede che. te karmagAMThane bhedavAthI AtmAne kaI paNa vakhata nathI thayele e mahAna satyatAvALe apUrva AnaMda thAya che. temaja tattvazraddhAmaya eTale samyagUjJAna darzanane anubhava pAramArthika rUpe pragaTe che. sarva jIvone upakAra karavA preraNuM thAya che, jemake kaIka manuSya koDha, javara, kSaya Adi mahAvyAdhithI ghaNuM kALathI atyaMta pIDAto hoya ane muMjhavaNa thatI hoya, tevA rogI AtmAne ragane upAya hAtha AvatA na hoya tevA For Private And Personal Use Only
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avasaramAM te purUSanA punyanA baLathI parama vaghanI najare caDhI gaye heya, te te vaidya paNa atyaMta karUNAvaMta hovAthI te jIvane regamAMthI ugAravA mATe zreSTha auSadha rUpa kavAtha (ukALe) tathA kASTAdika cUrNa athavA mahAna rasAyanAdi auSadha tenA yogya anumAna sAthe Ape ane tenuM pAna karate regI regathI mukata thAya che, tyAre te regI paNa apUrva AnaMdane anubhava kare che, tema graMthI bhedIne samyagadarzanane pAmelA AtmAne akalpanIya parama AnaMdane anubhava thAya che. 280-281 have graMthabheda eTale zuM? te jaNAve che - bhedo'pi cAsya vijJeyo, na bhUyo bhavanaM tathA / tIvra saklezavigamAt, sadA niHzreyasAvahaH // 282 // artha--Ama graMthI bhedathI jema AnaMda thAya che, eTaluM ja nahi paNa pharIthI tevI gAMTha na baMdhAya tene. paNa AnaMda thAya che. kAraNa e che ke bhayaMkara kalezane nAza thavAthI sadA zAdhatA kalyANane te graMthI bhedI anukrame pAme che. 282 vivecana -ahiA je AnaMda thAya che te ekalA graMthIne bheda thaye che teTalA mATe che emaja nathI, paraMtu graMthI bheda karyA pachI jIvAtmAne apunarbhavatA athavA apunabaMdhakatA eTale pharIne mahAna kalezanA hetubhUta thAya tevA lAMbA kALa sudhI navA navA janma maraNa 5 saMsAra nathI baMdhAtA e paNa AnaMdanA hetu che. kAraNa ke tevA prakAranA For Private And Personal Use Only
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tIvra bhayaMkara kaSAyone nAza prAya: graMthabhedathI thAya che, pharIne tevA du:khadAyI karma kaleza hetune nathI upajAvate, temaja graMthI bheda sarvadA mokSa mArgamAM eTale samyagUjJAna darzana cAritrarUpa saMyama mArgane paNa avazya hetu thAya che. eTale mokSane hetu thAya che, te paNa AnaMdanuM kAraNa che. 282 A mATe bIje pramANamaya abhiprAya paNa jaNAve che - jAtyandhasya yathA puMsazcakSulAbhe zubhodaye / sadarzanaM tathaivAsya, granthibhede'pare jguH|| 283 // artha--jema janmathI aMdha purUSane zubha punyadayathI cakSanA lAbhathI tathA jagatanA padArthone jevAthI je lAbha thAya tene AnaMda thAya che. tema graMthI bhedIne samyagadarzana maLavAthI mokSamArganI samajaNa paDavAthI apUrva AnaMda thAya che. 283 vivecana-je purUSa azubha karmanA udayathI janma samayathI aMdha thayele haya, athavA aMdhatva janma, sAtheja AveluM hoya, te kAraNe jagatamAM kRSNa, rakata, veta vigere rUpa dekhavA jANavA rUpa jJAnane abhAva hoya che. tethI sAme mitra vA zatru AvyA hoya tene satkAra ke sAmane nathI karI zakate, e kAraNe tene bahu duHkha bhegavavuM paDe che. AvA purUSane jyAre zubha punyane udaya thAya, tyAre kazaLa vaidyanA oSadhage te paDade ughaDI jAya che, cakSu kamala puSpanI peThe vikasvara bane che, te cakSunI darzana zakti For Private And Personal Use Only
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vaDe jagatanA sarva padArthone baMdha thAya che. tethI jema apUrva AnaMda thAya che. temaja vaLI pUrva bhavamAM anubhavelA padArthonA avadhathI jAtismRti jJAna paNa thAya, te paNa kadAcita samyakatvanA lAbhamAM paNa hetu thAya che. tevIja rIte jIvAtmA je pUrve anAdi kAlathI mithyAtvavaMta purUSa che, tene zubha punyAnubaMdhI punyanA udayathI, sadagurUne saMga thavAthI sadha thavA vaDe yathApravRtti karaNa karI apUrva karaNanA balavaDe bhayaMkara saMsAranA bIjarUpa rAga Simaya mehanIya karmanI kaThaNa graMthIne bheda karavAthI pUrve je samyajJAnanA abhAve bhavabhramaNane bhaya hatuM te naSTa thayo, kAraNa ke graMtho bhedathI samyagadarzana tathA jJAna vaDe jagatamAM vidyamAna satya padArthonA svarUpa svabhAvanA yathArtha jJAnapUrvakanI pUrNa zraddhA, deva gurU dharmane sAce avabedha thaye, eTale te mahAzaya apunabaMdhaka bhAvane bhajanAre thaye, te paNa AnaMdane hetu che. A pramANe graMtho bhedatho bahu lAbha jIvone thAya che ema anya yegI purUSone mata che. 283 te kAraNe AgaLa apunabaMdhakanI sthiti vizeSa jaNAve che - anena bhavanairguNyaM, samyagvikSya mahAzayaH / tathAmavyatvayogena, vicitra cintayatyasau // 284 // artha-AvI rIte graMthI bheda thavAthI jIvAtmA saMsAramAM nirguNatA asAratA dekhe che temaja te mahAzaya For Private And Personal Use Only
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 448 tevA prakAranI bhavyatvatA vaDe saMsAranuM svarUpa bahu vicitra che, ema ciMtavana kare che. 284 vivecana-upara kahI gayA tevA prakAre graMthI bheda. karavAthI je zuddha samyagudarzana te bhavyAtmAne thayeluM che, tenA be bhava eTale janma, jarA, maraNa, roga, zoka, saMga, viyega vigere aneka prakAranA du:khanI bahulatA dekhe che. tethI saMsArane nirguNa eTale jarA paNa sukha AnaMda Arogya rUpa guNa vinAne yathA svarUpe juve che. te kAraNe uttama vakhANavA yaMgya adhyavasAyavaMta mahAzaya tevA prakAranI bhavyatvatA vaDe eTale najIkamAM mukta thavA yogya Ama zakitane vikAza tevA prakArane thavAthI, te bhinnagraMthIvALA mahAzaya saMsAranA bhAvonI vicitratAne atikilaSTatA rUpe bhAvate chate AtmasvarUpane anubhavamAM utAre che. 284 te vAtane pragaTa karatAM jaNAve che - mohAndhakAragahane, saMsAre duHkhitA bata / sattvAH paribhramantyuccaiH, satyasmindhamatejasi // 25 // artha-hA! mahAkhedanI vAta che ke atyaMta satya tejavALA dharmanuM vidyamAnapaNuM hovA chatA paNa jIvAtmAe atyaMta gahana mehanA aMdhArAvALA saMsAramAM bhame che. 285 vivecana-aho bhavyAtmAo! tame eka Azcarya te jAva, te e che ke jagatamAM sarvajJa vItarAga paramAtmA devAe svamukha kamaladvArA je upadezavaDe samyagajJAna prakAzita For Private And Personal Use Only
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 49. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karelu che, te atyaMta sapUrNa satya bhAgaLathI prakAzita karelA dharma svarUpa anaMta sUryanI prabhA samAna samyagratAnanA prakAza jagatamAM vyApaka hAvAthI, te jJAnasUnA prakAzathI samyagUdanavaMta AtmAe vaDe dekhAya che, Ama hAvA chatAM jagatamAM je jIva ajIva Adi padArtho pAta potAnA ana Mta guNa tathA paryAyane karatA vidyamAna che, tene anaMta jIvAtmAe anAdi kAlathI mithyAtva, avirati, kaSAya ane azubha ceAgarUpa ajJAnatA rUpa bhayaMkara kArathI jemanA viveka cakSu upara paDaLa AvelA che te kAraNe gherAyelA avAcya duHkharUpa mahAsaMsAra samudramAM vAraMvAra navA navA janma, maraNa, Adhi, vyAdhi, upAdhine bhAgavatA chatA bhame che, te atyaMta khedanA viSaya che. 285 adha have te jIvAtmAnA uddhAra kevI rIte thAya ? evI bhAvanA temanA manamAM Ave che te bhAvI tIthaMkarA je vicAra kare che te jaNAve che:-- ahametAnataH kRcchrAd, yathAyogaM kathaJcana / anenojJAyAmIti, vodhisamanvitaH / / 286 ! aM--huM te sarva jIvAne kAI paNa upAya varDa jema caiAgya lAge tema A bhayaMkara du:khamAMthI ugAr' evI bhAvanA jemane uttama Adhisattva prApta thayeluM che te vicAre che. 286 vivecana--hu* saMsAranA janma maraNa Adhi vyAdhinA bhayakara cakrAvAmAM paDelA avAcya du:khathI pIDAtA sarva 29 For Private And Personal Use Only
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 450. jIvAtmAne bhayaMkara saMsAra samudramAMthI jene jevA sAdhananI jarUra hoya tene tevI rItanA sAdhananI prApti karAvIne koI paNa upAya vaDe saMsArathI pAra utArUM, AvI sarva dayA karatAM zreSThatara bhAva yA jeomAM vate che teja mahA mA purUSe uttama bodha yukta bhAvI tIrthakare jANavA eTale suMdara samyakatvarUpa uttama tava svarUpane baMdha jemane che te mahApurUSa pravareja bhAvi ahaMte thAya che tema jANavuM. evA purUSa ja jagatanuM kalyANa karanArA jANavA. 286 have te mahApurUSamAM kevA guNe che te jaNAve che - karuNAdiguNopetaH, parArthavyasanI sadA / tava re dhImAna vardhamAnamahoya che 287 | artha-karUNAdika guNavALe, haMmezAM pArakAnA kAryo karavAnA svabhAvavALe, temaja sArI buddhivALA vadhatA pu. dayathI nitya vadhatA bhAvavALe tevA kAryonI nitya pravRtti kare che. 287 vivecana-apunAbaMdhaka bhAvavALA ke jemane sarvetkRSTa bodhitattvane-sabhyatvane udaya thaye che, te mahApurUSa bhAva karUNa dayA tathA satya dhama upara pUrNa zraddhAvALe vigere guNavALo hoya che. kahyuM che ke "mago niSetro, saMghego hoi tahaya pasamutti / eesiM aNubhAvA icchANa vAraMvaM zA sarva jI upara karUNuM eTale duHkhathI mukata karavAnI IcchA, nirveda saMsAranA anukuLa vA pratikuLa For Private And Personal Use Only
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 451 lAgatA sarva saMbaMdha asAratAvALA che, devAdinA bhego paNa duHkhanA hetu rUpe che, sarva jagatanA viSayo sAcA sukhanA kAraNa nathI, paraMtu te sarva bhege avAcya duHkhanAja hetu thAya che tethI tene tyAga, tenI IcchAone tyAga kara teja mokSane sarva kamathI mukta thavAne ekaja hetu che. AvA prakAranA pariNAma rUpa saMma jagatanA badhA ja karmavaza hovAthI temanA prayatnathI mArUM kAMI aniSTa thaI zakavAnuM nathI, teo temAM nimitta bane che, te to mArA karmanAja deSa che, Ama vicArIne temanA pratye krodhAdine tyAga karanArA te upazama bhAvavALA kahevAya che. tevA guNene nitya dhAraNa karanAra, temaja anya jIvAtmAnA kalyANa mATe, temanA duHkha dUra karavA mATe, teonA makSa sukhanA lAbha mATe, niraMtara vyavasAyavALA rahetA hatA tevI pravRttivALA mahAna buddhivaMta niraMtara guNemAM vadhatA chatA mahAna punyanA udayane pAme che. 287 te vAta AgaLa siddha karatAM jaNAve che ke - tattatkalyANayogena, kurvansattvArthameva sH| tIrthakRttvamavApnoti, paraM sattvArthasAdhanam / / 288 / / cAI tevA tevA prakAranA sarva jIvAtmAne mATe hitakara kAryone karatA chatA. karUNArUpa vegathI pitAnA sAdhya arthanI siddhi karatA te mahAtmA tIrthakarapaNAnI lakSmIne prApta karanArA thAya che. 288 For Private And Personal Use Only
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vivecana-tevI tevI kalyANanA hetumaya kriyAo karavA vaDe eTale parama zuddha vItarAga praNane Agamapravacanane bhaNavA vaDe, bhaNAvavA vaDe, zuddha zraddhAthI yukta apramAda bhAve, saccAritranA pALavAthI upajelI je atizaya pravacana vyAkhyAna zaktinI atizayatA vaDe dharma kathA karIne lekene mokSamArgamAM joDatA, samyagajJAna darzana cAritranI ArAdhanA karAvatA, zuddha pramANika nimittamaya dharmaganA vyApAra vaDe jagatanA jIne mekSanA bIjarUpa samyakatvamAM sthApana karatA, svamAna, pUjA, khyAtinI IcchAvinA prazasta zreSTha bhAvavaDe te mahAtmA vara bedhilArUpa tIrthakarapaNAnI lakSmIne prApta karAvanArUM mahAna punya prApta kare che. ane te apUrva zakti vaDe sarva bhavyAtmAne parama upakAraka varadhi pragaTa thAya che. 288 temaja bIjI vAta paNa jaNAve che - cintayatyevamevaitat, svajanAdigataM tu yH| tathAnuSThAnataH so'pi, dhImAn gaNadharo bhavet // 289 // artha-svakuTuMbI svajanane duHkhathI mukata karavA, karAvavAnI vicAra karate chate tevA prakAre je dharmanuM AcaraNa kare che te tevA prakAranI sArI buddhivALA gaNadhara thAya che. 289 vivecanapUrve jaNAvelA suMdara bhAvayukata te parama zreSTha buddhivaMta vajana, kuTuMba, grAma, nagara, deza, mitra For Private And Personal Use Only
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 453 Adi vizeSa prakAranA vibhAgane lakSya karI sauMsAra samudrathI tAravAnI bhAvanA karanAro suMdara samyaktvavaMta AtmA, tevA prakAranA anuSThAnA tapa, jaya, svAdhyAya karatA ane anyAne karAvatA, mahAna paropakAra karatA chatA gaNudharatnatIrthaMkaranA mukhya ziSya rUpe thaIne deva, dAnava, manuSya AdithI pUjAtA, vadAtA, dvAdazAMgInI racanAvaDe jagatane mahAna upakAra karanArA thAya che. 289 temaja vizeSa jaNAvatAM kahe che:-- ' saMvigno bhavanirvedA - dAtmaniHsaraNaM tu yaH / AtmArthasampravRtto'sau sadA syAnmuNDakevaLI // 290 // artha bhavathI vairAgya-niveda pAmIne, jIvane kAinuM zaraNu nathI ema jANIne, peAtAnA hita mATe, iMdriya tathA mananA sayama karatA chatA, svarUpamAM ramatA, jIvAtmA muMDa vAsu kevaLI thAya che, ane meAkSa dazAne pAme che. ra90 vivecana-daza prakAranA yatidharmamAM pravRti karatA, hiMsA, cerI, asatya, maithuna, parigrahanA tyAga karatA, vItarAganA dharmopadezamAM pUrNa zraddhA rAkhIne mAkSArthe pravRtti karanAro AtmA savigna kahevAya che. kahyuM che ke " tathye dharme dhvastahiMsAprabandhe, deve rAgadveSa mohA vimukte / sAdhau sarvagranthasandarbhahine, savego'sau nizcalo yo'nurAgaH // 1 // savignatAnuM lakSaNu jaNAvatA kahe che ke je dharmomAM hiMsA, asatya, cArI, maithuna, parigrane tyAgavA yogya che. evA For Private And Personal Use Only
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 454 tathya-satya upadeza devAya che, ane vItarAge kahelA tattvamaya, anuSThAnarUpa dharmane upadeza apAye che, te dharmamAM anurAga eTale prIti karavI rAga, dveSa, moha, mAyA, kAma, krodha, ahaMkAra, lebha, ajJAnatA, mithyAtva vigere denA nAza karanArA sarvajJa deva che mATe temanA upara premabhakti rUpa anurAga karavo tathA sarva parigrahanI mamatAno tyAga karanArA, satya vItarAga kathita dharmane upadeza ApanArA, susAdhu pratye gurUtA buddhi dharanArA, tathA sarvajJa vItarAga deve kahelA dharma pratye sAcI zraddhA ema suMdara taravamayI upara nizcayatA pUrvaka je draDha rAga karavo te saMvega kahevAya. che. te saMvegavaMta teja saMvigna AtmA bhava-saMsArane guNa vinAne jANe che. dharaNa ke deva, nAraka, tiryaMcanA bhavanI paraMparA jIvane duHkhakAraka avazya lAge che. te kAraNe te saMsAra uparathI jene prema uThI gayela che te nirvedI kahevAya che. te bhava nivedathI saMsAra asAra jANavAthI temAM rakhaDatA AtmAne dharma vinA koI Azare nathI, eTale janma, jarA. maraNa, ga, zeka, hanana, dahana vigere bhayaMkara duHkha vedanAne lIdhe baLIne mahApIDA pAmatA, pitAnA AtmAne te du:kha samudrathI mukata karavA vicAra kare, te arthe cagya dharmanA anuSThAna, japa, svAdhyAya, dhyAna kare, ema eka pitAnAja mATe samyaphaprakAre pravRtti karate, mana vacana kAyAnI ekAgratA karavAmAM sadA pravRtti karanArA AtmA dravyathI pAMca mahAvrata, ane kezasaMDanathI dravyamaMDa thAya che. ane krodha, mAna, mAyA, lebha, kAma, mithyAtvane tyAga karI bhAvamuMDa thAya che. te AtmA zukala dhyAna vaDe For Private And Personal Use Only
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 455 sva-svarUpane bhAvate kevaLajJAna darzanane prApta kare che, te anyane upakAraka nathI thatA, kAraNa ke vizeSa atizaya vinAnA hovAthI, tathA ziSya samudAya nathI hote tethI muMDa kevaLI upadeza dAnane paNa atizaya na hovAthI mUka kevaLI kahevAya che. tenuM daSTAMta jANavA pITha, mahApITha e be sAdhunuM jIvana zAstramAMthI jevuM egya che 290 ahiM vicitra ciMtAnI pravRtti hoya, temAM tevA prakAranI bhavitavyatA hetu hoya che te jaNAve che - tthaabhvytvtshcitr-nimittopnipaattH| evaM cintAdisiddhizca, sanyAyAgamasaGgatA // 291 // artha-tevA prakAranI bhavitavyatAnA ege ane vicitra nimittanI prAptio vaDe AtmAone tevA prakAranA vicAre pragaTe che, te kAraNe evA nyAyathI yukata che tema AgamamAM paNa tenI siddhi tevI jaNAvelI che. ra91 vivecana--Ama jagatamAM mokSano eka mArga sAdhanArA aneka jIvAtmAomAM jeone jevI bhavitavyatA hoya, tevA prakAranA zubha vA zuddha anuSThAne karatAM chatAM AzcaryakArI judA judA nimitte vaDe tevA phalanI prApti thAya che. keI AtmA tIrthaMkara thAya, koI gaNadhara thAya, koI sAmAnya kevaLI thAya che, ane sAmAnya ziSyonA parivArathI yukata thaI jagatamAM vicaratA upadeza ApIne mokSa mArgamAM pravRtti karAve che. koI mUka kevaLI thAya che, keI aMtakRta kevaLI thAya che, Ama vicitra to pragaTa thavAmAM te For Private And Personal Use Only
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 456 jIvAtmAone tevA prakAranA kAla, niyati, svabhAva bhAvIbhAva, karma, purUSArtha kAraNeA rUpa samavAya 5 caka tevI ceAgyatAne anusAre prApta thAya che, ane pUrva jaNAvyA pramANe ciMtA-bhAvanA anuSThAna paNa tevA prakAranA thAya che. kahyuM che ke -- 66 na hi kAraNavaicitryamatareNa kAryavaividhyaM lokazAstrayoH kvacitkenApi pratipannamasti " vinA kAi paNa kAraNeA-sAdhanAnI vicitratA kAryAnI vicitratAnA sa`bhava nathI, ema laukika tathA samyag jaina Agama-zAoe pramANu pUrvaka jaNAvyuM che, eTale upara kahI te vAta nyAya pUrvaka AgamamAM paNa yathArtha rUpe ghaTe che. tethI ema nizcaya mAnavA ke ciMtAdika eTale bhAvanA vizeSanI vicitratAnI prApti jIvAtmAne tevI bhavitavyatAnA cege tevA vicitra nimitto vaDe thAya che. tethI bhavitavyatAnI vicitratA vinA anya mukhya kAraNa ghaTatuM nathI. 291 e vAtane pUrNa karatAM jaNAve che ke: evaM kAlAdibhedena bIja sidhdhyAdisaMsthitiH / sAmavelayA yAyA-kunyathA noSavayate // 212 // arthae prakAre kAdi kAraNeAnAM bhedanI vicitra tAthI phalanI vicitratA Ave che, tema jIvAtmAone paNa nimitta ceAgya bIjAdi siddhi sAmagrInI apekSAe prApta For Private And Personal Use Only
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 457 thAya che, e vAta nyAyapUrvakanI ja che. te vinA bIjI rIte siddha thatI nathI. 22 vicana-pUrve jaNAvela rIte tevA prakAranI kAla, kSetra, dravya, bhAva AdinI vicitra svarUpavAlI nimitta tathA upAdAna kAraNarUpa anukula sAmagrI vizeSane anusAre bIjasiddhi eTale samyagadarzana, jJAna, cAritra, sAtA, asAtA, prabhAvanA, AdeyatA, cakitva, rAjyatva, bhegItva vigerenI sthiti prApta thAya che. temaja tevA prakAranI camatkArika siddhio ane labdhio temaja tevA prakAranI vicitra bIja rUpa sAmagrIne vega paNa kavitavyatAne anusAre maLe che. temaja tevA prakAranA saddagurUone sahakAra paNa te bhavitavyatAne anusAre maLe che. te vAta nyAya yukata che. eTale sadyutiyukata che. te kAraNe je anyathA rUpe hoya te tevA prakAre kevI rIte bane? eTale jene bhAvI bhAva kahevAya che te bhavyatva vA bhavitavyatA jANavI. te bhavitavyatAnI vicitratAne na mAnIe te bIjI rIte tevA kAryo banavA saMbhava siddha thato nathI. mATe je je siddhio zaktie bhamAtmAne pragaTa thAya che, tevA prakAranI bhavitavyatAnA ge, tevA nimitta kAranA sahakArane meLavIne avazya bane che ema mAnavuM 292 - have tevA prakAranA hetune siddha karanArA nyAya vacanene smaraNa karatAM pUjya jaNAve che - tattatsvabhAvatA citrA, tadanyApekSaNI tathA / sarvAbhyupagamavyAptyA, nyAyazcAtra nidarzitaH // 29 // For Private And Personal Use Only
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 458 artha-je je kArya bane che temAM te te vastuonA svabhAvanI vizeSa prakAranI vicitratA eka haturUpa che, temaja tevA tevA bIjA nimittonI paNa apekSA te kAryo rAkhe che, tethI sava kAryo tevA prakAranI sAmagrIothI vyApaka hoya che, ema svIkAra kare te nyAya have A graMthamAM dekhADavAmAM Ave che. ra93 vivecana-te te AtmAo vaDe je je, vicitratA thavAnI hoya che tene anukula te AtmAmAM svabhAva sattArUpe rahe che. temaja teone tevA prakAranI kAla, deza, gurU sahAyaka vigere judA judA prakAranA svabhAvavALI kAraNenI sAmagrIo maLavAnI apekSA paNa hoya che. ema eka bIjA kAraNone paraspara saMbaMdha paNa tevA tevA thatA kAryomAM apekSavA gya hoya che. te prakAre vizeSa rUpe sarva kAryomAM tevA tevA prakAranI anukulatAvAlI sAmagrIne saMga hoya che, ema ApaNe avazya mAnavuM joIe, kAraNa e che ke te sahakArI kAraNe kAryane vyApIne avazya rahelA hoya che, ema te naja mAnavuM ke amuka kAryomAM te sAmagrInI apekSA rahe che ane amukamAM nathI. jemake je bIjathI sahakAra ( be) ugavAne hoya te bIjane tevA prakAranA pANI, vAyu, jamIna, Rtu vigere anukula sAmagrIne sahakAra maLe avazya vRkSa ane tenA phalanI siddhatA rahelI che. temaja te nyAye je je kAryo je je AtmA vizeSathI thavA gya hoya tene tevA prakAranI sarva sAmagrIne sahakAra maLe che. tenAthI thatA kAryomAM AtmA upAdAna hetutAne pAme che. te For Private And Personal Use Only
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 459 vAta pUrve (2) khAsImA lekamAM jaNAvI che. te pramANe te te kAryomAM tenA upAdAna nimitta kAraNonI vicitratA mAnavI te nyAya eTale nIti yukataja che, e paramArtha jANa. 23 ahiM anya paMDitenA abhiprAye jaNAvatA kahe. che ke - adhimuktyaashysthairy-vishessvdihaapraiH| iSyate sadanuSThAnaM, heturatraiva vastuni // 294 // artha-muktimAM gamana thAya tevA zubha vA zuddha adhyavasAyamAM jeTalA aMze vizeSa prakAranI sthiratA thAya. ane te dayeyane samyapha prakAre lakSya karIne kiyA anuSThAne karAya, te mokSane hetu thAya che. ema anya matavALAo paNa mAne che. 294 vivecana-adhimukita eTale AtmA sarva karma baMdhanathI mukata thAya, paramAnaMdane bhakatA thAya, evA prakAranA adhyavasAyathI cukata saMpUrNa zraddhAyukata thayele AtmA sarva prakAranA bAhya saMka95 vikalpa vinA manamAM sthiratA lAvIne saMsAranA kalezanA hetuo vidyamAna hovA chatAM paNa udvega, viSAda Adi doSonA kAraNe ADA Ave te paNa jarA paNa zraddhAmAM phera na paDe, temaja viSayabheganA devatva, cakitva Adi bheganA prabhano Ave, labdhi siddhionI bAhya zakitaone prabhane Ave to paNa muMjhAya nahi, eTale For Private And Personal Use Only
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bAhya siddhiomAM lobhAya nahi, Ama vizeSa prakAranuM atizayavA zraddhAmaya sthiratva je mahAtmAmAM hoya che te adhimukatAzayavAle kahevAya. tevA AzayavAlAmAM sthiratAvA mumukSu samaja. A pramANe gatanA vicAraka anyamata vAlA eTale sAMkhya yogadazanavAlA mahApaMDita kahe che. kAraNake tevA prakAranA sthiratAvAlA ja mukitanI zraddhAvAlA hoya che, tevA AtmAo manavacana kAyAnI zuddhatA pUrvaka sArA prakAranA anuSThAnanI pravRtti kare che, eTale yama, niyama, vrata paccakhANa pUjA Adi zuddha yugano abhyAsa kare che. kahevAnuM ke te AtmA sarva jIvenI hiMsAno tyAga, mRSAvAdane tyAga, cerIne tyAga, mithunane tyAga ane parigrahanI mamatAne tyAga kare che. temaja khAdyAkhAdyane viveka karI akhAdyane tyAga, agamyanA tyAga pUrvaka bAhyA atyaMtara zaucatA pALe che. temaja tapa, japa, svAdhyAya, dhyAna, siddhAMta jJAnane abhyAsa kare che, devagurUnI pUjAbhakti kare che, melanA arthinI sAdharmika bhAve bhakti kare che, te sava mekSamArga prAptinA sAcA avaMdhya hetuo che. kAraNake tevA prakAranA sadanuSThAnane abhyAsa karanArA tevA prakAranA balavaMta adhyavasAyanA ne tIrthakara vA gaNadhare, athavA sAmAnya kevaLI athavA muMDa ke muka kevaLIonI avasthAne taratama ge pAme che, ne mekSanI prApti paNa kare che. A sAdhya vastuomAM tevA prakAranA te te anuSThAne upAdAna vA nimitte kAraNe thAya che. jo ke te anuSThAnemAM nAmane bheda Ave che te paNa te sava nAma tathA AkAramAM bhedavAlA hovA chatAM parama padanI prAptimAM nimitta kAraNa vA puSTAva For Private And Personal Use Only
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 461 labana kAraNa avazya thAya che, mATe te sarva anuSThAne ApaNane pUrNa upakAra rUpa che, te vAta pUrve jaNAvelI che, jemane AvA purUSamAM eTale tIrthakara, gaNadhara, AcArya, upAdhyAya tathA sAdhuonA upadezamAM pUrNa vizvAsa-zraddhAsthiratA pUrvaka hoya, ane temanA kahyA pramANe zuddha vA zubha anuSThAnanI AcaraNa karato AtmA tIrtha karatvane pAme che, madhyama zraddhAthI karato gaNadharava, a9pa zraddhAvaMta sAmAnya kevaLI, a85tara zraddhAvata mukakevaLI athavA muMDakevaLIpaNAne pAme che. ema anya AcAryone mata che. ra94 ahiM vizeSa prakAranA matabhedane batAvatA kahe che - vizeSaM cAsya manyanta, IzvarAnugrahAditi / pradhAnapariNAmAttu, tathA'nye tattvavAdinaH / / 295 // artha_vizeSa vAta karatAM jaNAve che ke keTalAka anya matavAdIo muktinI prAptimAM Izvarane anugraha hoya che tema mAne che, temaja keTalAka pradhAna prakRtinA pariNAmane hetu mAne che, ema tavane vAda karanArA muktimAM aneka judA judA hetuonI kalpanA kare che. 25 vivacana-vizeSa vAta karatAM zrImAnuM jaNAve che ke pUrva muktinI prApti mATe yogya zraddhA yukta anuSThAna karavA joIe tema je vAta kahevAI che, tene smaraNa karatAM kahe che ke A AtmAne adhimuktinA AzayamAM sthiratA AvavI eTale sarva karmakalaMkane tyAga karIne sahajAnaMdamaya zivapadanI prAptine abhilASa thavA mATe je adhyavasAya For Private And Personal Use Only
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 462 rUpa pariNAmadhArA pUrNa zraddhAmaya sthiratAvALI hoya te muktimAM upAdAne kAraNe thAya che. e vAta sarva darzanavAdIo mAne che, te paNa teo vizeSa vAta e jaNAve che ke tevA prakAranI sthiratAmAM kaI Izvara, mahezvara, viSNu, sadAziva vigerenI kRpA-maherabAnI-mukta karavAnI IcchA vigere mekSamAM hetu che tema jaNAve che, temaja keTalAka mAne che. vaLI keTalAka pradhAna prakRti athavA mAyA ke satva, rajasa tame rUpa che, te prakRtienA pariNAmane mekSamAM hetu jaNAve che, eTale traNa prakRtie AtmAthI dUra javA rUpane muktino hetu kahe che, eTale prakRti potAne adhikAra jIvAtmA uparathI dUra karavAthI jIva mukta thAya che, ema tavavAdanA rasika vAdIo mukti mATe aneka bAhya hetunI carcA kare che, paraMtu AtmasvarUpanI prApti che teja muktine hetu che tema ahaOAstro jaNAve che. 295. upara je matavAdIonA abhiprAya jaNAvyA teno javAba ApatAM jaNAve che - tattatsvabhAvatAM muktvA, nobhayatrApyado bhavet / evaM ca kRtvA hyatrApi, hantaiSava nivandhanam // 296 // atha-te te ja nA te te svabhAve jaNAvyA che tene choDIne bIjI koI paNa rIte koI matavAdathI AtmAnI siddhi thatI nathI. mATe vastu svarUpa Ama For Private And Personal Use Only
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 463 hovAthI ame je kAraNeA jaNAvyA che temAM zraddhA zakhavI yogya che. ra96 vivecana--te te pUrve jaNAvelA tIrthaMkaratva, gaNu dharatva, sAmAnya kaivalItva, muka kevalI, aMtakRta kelItva athavA muDa kevalI vigere vizeSa prakAranA mahodaya vALAMlabho je AtmAone maLavAmAM jevI ceAgyatA hoya che, temAM temanA sahaja bhAvanA svabhAvanI vizeSatAnI yogyatA teja hetutA che, te yogyatA na mAnavAthI anya-- bIjI rIte IzvaranI kRpA athavA pradhAna prakRtinA pariNAmanA pakSa karavAthI te vastusvabhAvatI siddhi thatI nathI, kAraNu jagatamAM ekaja vyakti rUpe izvara che tevI siddhi thatI natho, tethI zro bhagavad gItAmAM pAMcamA adhyayanamAM caukramI ane paMdaramI gAthA A pramANe kahe che . na kartRtvaM na karmANi, lokasya sRjati prabhuH / na karmaphalasaMyogaM, svabhAvastu pravartate // 14 // gItA a. 5. atha--Izvara eTale paramAtmA leAka-jagatanA jIvAmAnuM kartRtva-karavApaNAne nathI svIkAratA, temaja karma paNuM jIvAtmAne nathI ApatA, eTale punya ke pApane paNa prabhu ApanAra nathI. tevIja rIte jIvAtmAne kathI je la bheLavavAnA hoya tenA saMbaMdha paNa nathI karAvI detA, tyAre ema kema bane ? je aniSTa la levA nathI IcchatA chatAM te kula kevI rIte bhAgave ? Ama zaMkA thAya For Private And Personal Use Only
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tene uttara ApatAM jaNAve che ke te jIvAtmAone svabhAva ja che ke pote ajJAnatAnA ge potAne naraka Adi jhatimAM javuM paDe tevAM karma karyo hovAthI tevA prakAranA saMsArarUpa bhavamaya gatine kartA jIvAtmA teija bane che. temaja karmano kartA paNa prabhu nathI, paraMtu jIvAtmA ajJAnathI aMdha hovAthI duHkhanA hetuone sukhanA hetu samajI tevA pApAdika kartavya karIne, tevA prakAranA karmane saje che, tevI ja rIte karmanuM phala ke je sukha rUpe haya, duHkha rUpe hoya, tene bhegavavA gya je je padArtho hoya temane ajJAnatAthI saMbadha kare che kAraNa ke tevI jIvAtmAnI svAbhAvika gyatA temAM vatI rahelI che. te sAthe saMbaMdha dharAvatI vastu paNa atre jaNAvatAM kahe che ke prabhune jIvAtmA upara kRpA karavI ke avakRpA karavI te paNa svabhAva nathI. te jaNAvatAM kahe che ka- " nAdatte kasyacitpApaM, na caiva sukRtaM prbhuH| ajJAnenAvRtaM jJAnaM, tena muhyanti jantavaH // 15 // paramAtmA kAInA pApane laIne jIvane pA5 mukta karatA nathI, tema punya paNa nathI letA, paraMtu jIvAtmAmAM je mehamaya ajJAna raheluM che teNe teonI jJAnarUpa je sArAsAra vicAranI zakita che. tene AvaraNa karI dIdhI che, eTale jJAnAvaraNIya karmathI jIvAtmAnI vastu svarUpane yathArtha bhAve jANavAnI zakita avarAI che-DhaMkAI gaI che, tethI jIvAtmA mehanA ge mu gAIne viparIta kAryo kare che. chatAM mAne ke te IzvararUpa eka vyakti che te paNa For Private And Personal Use Only
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 30 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 465 tenA guNadoSa vicAratAM te izvaranA anugraha ekAMta muktinA hetu che tema siddha thatuM nathI. khIjuM IzvaranA anugraha sarva jIvA upara sarakhA ja hAvA joIe. temAM pakSapAta na hAvA joIe. jyAM pakSapAta hoya tyAM IzvaranA IzvaratvanI hAni Ave che, mATe te Izvarane anugraha anekAMtika ( vyabhicArI ) hovAthI asiddha thAya che. temaja pradhAna prakRti satra samAna bhAve sarva jIvAmAM sarakhI varte che. tenA pariNAma paNa satra sarakhA ja thAya che, tethI jIvone anugraha ke upaghAta vizeSa thavAne saMbhava siddha thato nathI. mATe mAkSa mArgomAM je je anuSThAnA bhavyAtmAone thAya che, te amArA manamAM te sajJa praNIta zAstromAM pramANa pUrNAMka siddha karyo che, tema manatA hAvAthI te IzvaranA anugraha tathA prakRtinA pariNAma hetunA anekAMtika vyabhicArathI doSita hovAthI asiddha thAya che. mATe A syAdvAda jaina siddhAMtaneA meAkSa saMbaMdhI vicAra svIkAravo ceAgya che. te mATe bIjI sakalpa vikalpa rUpa vicAraNAnA tyAga karIne jIvizeSane je sahaja svabhAva che te rUpa bhavyatva svAva athavA cAgyatA rUpa svabhAvane te mahA purUSathI thatA Azcaya kArI kAryAmAM haitutA mAnavI joIe. kAraNa ke te sarva kAryonI hatutAnI siddhi khatAve che, mATe te svabhAva 35 ceAgyatAnA ja svIkAra karavo te ceAgya che. ra96 have kAI vAdIe upara pramANe anya matane mAnatA For Private And Personal Use Only
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir chatAM temAM potAnI anumati jaNAve che te vAta jaNavatAM kahe che:- Arthya vyApAramAzritya, na ca doSo'pi vidyate / atra mAdhyasthyamAlamdhya, yadi samyagnirUpyate // 297 // atha-arthane anulakSIne Izvarane anugraha Icachavo te rUpa vyApArane Azraya karatAM deSa thatuM nathI ema mAdhyastha bhAvanuM avalaMbana karIne sAcI rIte vicAratAM jaNAve che. 297 vivecana-artha eTale AtmAnI je zakti rUpa sAmarthya che tenuM prAgaTaya karavA mATe je tevA prakAranI IzvaranI maherabAnI ke je bhavyAtmAne AtmasAmarthyane pragaTa karavAmAM puchAvalaMbana rUpa thAya che ema mAnIne ArAdhavAmAM jarA paNa doSa nathI, kAraNa ke pAvAda siddhAMtane anusare apekSA vicAratA Izvara ke je vItarAga che, temanA svarUpanA dhAna samAdhi vaDe AtmA pitAnA ISTi padArthone prApta kare che. te kAraNe yukti tarka nyAya vaDe vicAratAM syAdvAda siddhAMta mAnya e vAta hovAthI vatarAganA anugraDa eTale maherabAnI mATe Izvara vItarAganI pUjA karavA vigere anumAna karavA, te AtmAne guNa mATe thAya che te vAta pakSapAtane tyAga karI mAdhyastha bhAvanuM avalaMbana karI vicAro te samyaga eTale yathArtha samajAze. ahiM leka vyavahAramAM paNa evuM anubhavAya che. For Private And Personal Use Only
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - jemake artha-dhana-dhAnya---suvarNanA athae athavA saMsAranA viSaya bheganA arthoe te Arthika vastuthI puSTa hoya tevA dhanavAna, jJAnavAna ke buddhivAnane Azraya karIne, teonA manane raMjIta karIne pitAnA vyApAra mATe temanI Arthika vA baudhika sahAya meLavIne pitAne saMsA2mAM anukula upayogI dravya meLavIne sukhI thAya che. tema ahiM mekSanA athI yegIo tevA prakAranA uttama guNavALA devanA guNa zakti, AnaMda meLavavA arthe temane anugraha IcchatA, te devanI pUjA, sevA, bhakti karIne, guNa stavana karIne, pote mahAna punyane meLavIne te punyanA baLathI anukrame pitAne gya siddhio meLave che, temAM paramAtmAnI kRpA upacAra bhAve IcchavI gya che. ra7 have ISTanuM je IcchavA yogya che te jaNAve che- guNaprakarSa rUpo yat, savai vanyastatheSyate / tAtisAra ziva, tAH 0ratathar | 218 | artha-jemAM guNanuM utkRSTapaNuM hoya tevA atizaya zaktivaMta je koI paNa devatvanI stuti tathA vaMdana pUjana karavuM te tevA prakAranA phala ApanArA thAya te avazya mAnavA cagya che. 298 vivecana-jJAna darzana cAritra guNemAM jemane vadhAre atizaya eTale zaktivaMta svabhAva pragaTa thayo hoya te hari, hara, brahmA, viSNu, mahAdeva, allA-khudA nAmathI hoya to paNa vAMdho levA jevo nathI, kAraNa ke ApaNe te For Private And Personal Use Only
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir guNane atizaya jyAM dekhAya te vaMdanIya, pUjanIya, stutya che, temaja bahu Adara pUrvaka mAnanIya che. kahyuM che ke jinezvara Adi paramAtmAnI pUjA, sevA, dhyAna, stavana vigere kiyA anuSThAne svarga apavarga rU5 phalane ApanArA thAya che. jevI rIte te jinadevane anulakSIne karAtI kriyA phalane Ape che. tevI ja rIte jagatakartA ke nitya Izvara, brahmA, mahAdeva Adi nAmavALA guNa atizayanI sevA bhakti vigere AlaMbana karIne stuti karanArane tenI zraddhA bhakti tevA prakAranA phaLane lAbha karaze, temaja irachA karatAM dhana, mAla milkata, ArogyatA, strI, putra vigere ISTa phaLane anugraha te brahmAdi devatA vizeSa ke je stuti vaDe bhaktithI gocara kahela che te avazya Apaze. 298 have bIje paNa anugraha kevo thAya che te jaNAve che bhavaMzcApyAtmano yasmA-danyatazcitrazaktikAt / karmAdhamidhAnAde-nAnyathA'tiprasaGgataH // 299 // artha-jIvAtmA tenA bhAvibhavane yogya anya je je kArya kare che te karmanI vicitra zakita ane pitAnI bhavyatva rUpa yogyatA pramANe nAma gotra kula jatine prApta kare che. je tema na hoya te ativyApti Ave. ra99 vivecana-jIvAtmA saMsAramAM pUrve bAMdhelA karmane anusAre navA bhAvamAM janmane dharatI chate zarIra, iMdriye, For Private And Personal Use Only
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 469 jJAna, zakita, kuTuMba, parivAranA saMbaMdhane pAme che, te paNa pitAnI bhavitavyatA-bhAvabhAva ane karelA karmanI cagyatA jevI hoya tevA prakAranI anukulatA vA pratikuyatAvALA sthAnane pAme che. te tenI bhavitavyatA tathA kama aMdhananI yegyatA tathA karmanI viciva zakitathI pAme che. te karma ane sarvagyatA vinA pAme che ema mAnatA hoya te ativyApti deSa Ave, eTale karmanI ane gyAnI apekSA cheDIne anya Izvara AdinA anugrahathI athavA IzvaranI vicitra zaktinA anuyathI tevA prakAranA janmAdikane mAnatA aneka doSane saMbhava pragaTa dekhAya che. mATe avidyA-ajJAna mithyAtvarUpa karmanA balathI jIvAtmA tevI ceni, kula, jAti, nAma, Idriya, rUpa vigere sthAnane pAme che. kAraNake tevoja te jIvanI gyatA paNa che. mATe te jIvAtmAne svabhAva, tenI gyatA ane tenA pUrvakRta karmane te jInA janmAdikamAM Avazyaka hetatA rahelI che, tene svIkAra karAya che ane yogyatAne abhAva mAnIye te sarva jIvane bhavya, abhavya vigere vizeSaNene abhAva Ave, mATe sarvatra svayegyatA eja pradhAna hetu mAna ra99, have te vAtane pUrNa karatAM jaNAve che - mAdhyasthyamavalambyaiva-maidamparyavyapekSayA / / tatvaM nikhyagIyaM syAt, kAlAtIto'pyado'bravIt // 30 // atha-mAdhyane dhAraNa karIne tatva svarUpanI athArtha AlecanA karIne tatvanuM jJAna karanAre vastu tatvane For Private And Personal Use Only
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 470 nizcaya kara joIe ema kAlAtIta nAmanA eka paMDite kahyuM che. 300 vivecana-svapakSamAM rAga, parapakSamAM zreSa, evI rItanA rAgadveSa jemAM hoya te vastune yathArtha nizcaya nathI karI zakate, mATe pakSapAtano tyAga karavA pUrvaka mAdhyA nuM avalaMbana karIne svapakSane rAga ane sAmA pakSa upara doSa bhAvane tyAga karavA pUrvaka mAdhyane dharIne, nyAyanI yukitapUrvaka paramArtha svarUpe sarva padArthonA svarUpane yathArtha vicAra karavo joIe. pAramArthika deva kevA hoya? gurU kevA hoya? dharma ke hoya ? te te tatva svarUpane sthiratA pUrvaka vicAra karavo joIe. tevA sthiratA pUrvaka tattvanuM ciMtavana karatA jemAM jJAnAdi guNane pragaTa utkRSTa bhAva hoya, temaja tevA bIjA paNa bAhya atizaya hoya, te ArAdhya devAdhidevanuM svarUpa jANavA gya che, temaja AtmAnuM vizeSa svarUpa paNa jANavA cagya che, bAhya karmavaDe tevA prakAranA nAma saMjJA vigeremAM je ke bheda hoya te paNa vastu svarUpamAM jarA paNa bheda nathI Avate, A. vAta anya matane mAnanArAne paNa vastutatvane yathArtha baMdha thAya che, mATe zrImAna kAlAtIta nAmanA keI anya dazanIya AcArya che ke je aneka zAstronA racanArA che te kahe che, te ame paNa teja vAta kahIe chIe. 300 te kahe che te jaNAvIe chIe - anyeSAmapyayaM mArgoM, muktAvidyAdivAdinAm / abhidhAnAdibhedena, tattvanItyA vyavasthitaH // 301 // For Private And Personal Use Only
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 471 artha-mutavAdI, avidyAvAdI vigere anyamatavAdIe paNa nAma tathA tattvanA keTalAka bheda-bhinnatAvALA che te paNa tattvanI nIti vaDe Aja mArgamAM vyavasthita thayelA che. 301 vivecana-anya eTale anya tIrthAtarIya--aya darzana paMthamAM thayelA paMDita ke amArA kahelA A roga mArgane mAnanArA thayA che, jo ke teo deva gurU dharmanA nAmano bheda dharAve che, te paNa kAMIka aMze A amArA kahelA mekSa mArgane anusAra bhASAdinA bhedathI kahe che. te A pramANe-mukatavAdI tathA avidyAvAdIonA matamAM nAmanA bhedathI kathaMcit deva gurU tattvanA bhedathI kaIka aMze keTalAka to ekAMta nitya mAnatA haze, te keTalAka ekAMta anitya mAnatA haze, tethI tattvanA paNa bhedathI bhale judA paDatA hoya, te paNa tattvanI nIti eTale svAvAda nyAcanI apekSA tathA nyAyanI yukitaomAM paramArthathI tattvanI vicAraNamAM jaina syAdvAda siddhAMtane anusarIne pitAnA siddhAMtanI vyavasthA tathA sthiratA karI rahyA che, ame paNa eja rIte tAva svarUpane jaNAvIe chIe. 301 te vAtane pragaTa karatA jaNAve che;- mukto buddho'hanvApi, yadaizvaryeNa smnvitH| nadIzvaraH sa eva syAt, saMjJAbhedo'tra kevalam // 302 / / artha-mukata, buddha, ahaMna tathA anya paNa nAmavALA Izvare hevA chatAM je egya aizvaryathI cukata hoya te For Private And Personal Use Only
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 472 Izvaraja kahevAya. saMjJA eTale nAma mAtrane kevala bheda che. paNa tethI vastuta: abheda samajavA. 302 vivecana--mukata eTale kamamalathI mukAelA je izvara che te mukatezvara, ema parama brahmavAdIo kahe che. buddha eTale samyag jJAnAdi guNavaMta buddha bhagatrata ema boddho mAne che, ane an eTale tevA prakAranA pUjavA yAgya guNu, atizaya vaDe je yukata hAya teene jainA pUjya vItarAga antA mAne che, temaja viSNu eTale sarva jagatamAM jJAna dana cAritraguNathI vyApaka vaiSNavA mAne che. zivasarvanuM kalyANa karanArA zaivA mAne che. ema nAmane bhe hAvA chatAM sarva karatAM atyaMta atizayavALA kevaLajJAna, kevaLadana, pUrNa uMca keTituM cAritra vigere ezvarya thI je pUrNa rIte yukata hAya, te kAraNe nAma bhedane cheDIne tevA svarUpavALA paramAtmAne Izvara paramezvara kahIe chIe. tame paNa tevA Izvarane mAneA che, te teja mukata, buddha, arjuna, viSNu, ziva, mahAdeva thAya che, jo ke sa'jJA eTale nAmanA te bheda che, teA pazu vastu svarUpe paramA thI amAM abheda AvatA DAvAthI kAMI bheda na kahevAya. kahyu che ke-- bhagavAta ame buddhastvameva vibudhArcitabuddhibodhAt / tvaM zaMkaro'si bhuvanatrayazaMkaratvAt // dhAtAsi dhIra zivamArgavidhevidhAnAt / vyaktaM khameva bhagavan puruSottamo'si // For Private And Personal Use Only
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 473 artha - he bhagavana! tame buddha ja che kAraNa ke vibudhe eTale IMdrAdika sarva deve tamane parama pUjya bhAve svIkArIne pUje che, kAraNa ke tamArAmAM kevalyabuddhi hovAthI traNa jagatanA sarva padArthone, dravyatva, guNatva, paryAyatva svarUpe sarvadA jANe che. he prabhu! tameja zaMkara che, kAraNa ke traNa jagatanA jIvanuM tame kalyANa kare che, huM ene dUra kare che. he prabhu! tameja dhAtA eTale brahma che, kAraNa ke sarva jagatanA AtmAone mATe mekSa mArgane vidhinuM sarjana kare che temaja tameja pragaTa purUSottama che, kAraNa ke te upara kahyA te jJAna darzana cAritra, dayA tathA tArakatva, zaraNatva tamArAmAM ja saMbhave che, tethI he bhagavAna! tame pragaTa-pratyakSa bhAve najare dekhAtA sarva purUSomAM zreSTha purUSottama che. 302 ahiM have paravAdIoe kahapanA karelA vizeSa ayogya tattvanuM khaMDana karatA jaNAve che - anAdizuddha ityAdi-ryazca bhedo'sya klpyte| tattattantrAnusAreNa, manye so'pi nirarthakaH // 303 // artha-teo je Izvarane anAdi zuddha vigere vizeApaNethI bhedanI je kalpanA kare che te te temanA mAnya karelA taMtra zAstrane anusAre kahe che, paNa te nakAmAM ja che. 303 vivecana--A badhA darzanavAdIomAM keTalAka-mahezvarIo Izvarane anAdi zuddha ane sarva vyApaka mAne che, For Private And Personal Use Only
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir temaja keTalAka-jene dehavyApaka ane Adi zuddha, keTalAkasaugAte kSaNika mAne che. keTalAka-saMkhe Izvarane abhAva jaNAve che. temAM jene izvarane Adi zuddha ane dehavyApaka jaNAve che. jenI Adi na hoya te anAdi kahevAya, ema anAdi zuddha Izvara che, temaja brahmAMDa vyApaka che evI rItanA Izvarane zaiva-mahezvarIo mAne che. baudhe Izvarane kSaNabhaMgura eTale eka kSaNa (samaya)nI avasthAvALe mAne che. Ama temanA darzana zAstranA racanArAonI evI kalpanA vaDe IzvaramAM svarUpathI bheda kahe che, tyAre te tame nAmanA bhedanI vAta mAtra karatA hatA, paNa artha svarUpamAM paNa bheda paDe che. tethI tamAruM kahevuM nAma mAtranA bhedathI vastu svarUpane bheda nathI paDate te kayAM rahyuM? satya vicA2kane tevA svarUpane mAnavAnuM kAMI prayojana nathI. 303 zA mATe te niSNajana che te jaNAvIe chIe - vizeSasyAparijJAnA-dhuktInAM jaativaadtH| prAyo virodhatazcava, phalAbhedAca bhAvataH // 304 // artha-te taMtravAdIne vizeSa prakArane zuddha jJAnano abhAva hovAthI teonA vacanamAM ekAMtavAda havAthI sayukitavaDe asiddhatA rUpa paraspara deSo Ave che, tevA vicArane atra virodha che, paraMtu phalamAM tathA izvaranA aritatvamAM abheda hovAthI bhAvathI abheda mAnIe chIe. 304 vivecana- te parataMtravAdIo AtmA, mukata deva, For Private And Personal Use Only
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 475 mukti vigere praznomAM vizeSa prakAranA zuddha jJAnane teomAM abhAva hovAthI, iMdriya mAtranA jJAnavALA hovAnA kAraNe, idriyAgecara vastunA viSayamAM nathI jANatA. temaja anumAnanI yukitamAM teone jAtivAda-asiddha-vyabhicAraasaMbhava vigere deze Ave che tethI te anumAnAbhAsarUpa thAya che. te A pramANe -sAMkhya ane zive kSaNikavAdI boddhone kahe che ke tame je zrI buddhadevane mAne che, te kSaNika che, tema tame jaNAve che, te bhagavAna buddha dezanA rUpa je svaartha kriyA kare che te vidyamAna kSaNamAM kare che ke tenI avidyamAna evI bhUta bhAvi kSaNamAM upadeza rUpa artha kriyA kare che ? A pramANe traNa prazno che, tene uttara tame Apaze ? je tame utpati pahelAnA samayamAM tevI kriyA thAya che tema kaho te te yukita yukta nathI kAraNa ke te samaye pitAnI vidyamAnatA na hoya tyAre kriyA kevI rIte bane? vaLI bIjI vAta-je utpanna thayA pachInA bIjA kSaNe dezanA thAya che, ema kahe te te paNa yukitathI siddha thatI nathI. kSaNika hovAthI bIjA kSaNe naSTa thayA pachI paNa upadeza ApavAne abhAva Avaze. jyAre, potAnI avidya mAnatA hoya tyAre te vastu kevI rIte thAya? utpatti samaye paNa utpannatAmAM vyagra hovAthI kriyAne abhAva Avaze, te utpatti kSaNamAM sarva kArya kare che tema mAnavuM paNa gya nathI, kAraNa ke eka ja kSaNamAM te badhA kArya kare che, te kArya pratyakSa dekhAtuM nathI, tema mAnavA yogya paNa nathI. utpatti pUrvalaNa, pazcAt kSaNamAM kAryane karavA pazuM tamAre paNa mAnya nathI. kAraNa ke je tame potAnI For Private And Personal Use Only
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 476 " utpatti kSaNa pUrve kAma kare che tema mAnatA he te te gya koI paNa rIte nathI ja. mAtAnI kukSithI janma thayA pUrve bAlaka mAtAnA stananuM dudha pIve che tema mAnavuM joIe, - nAza pAmele paNa kArya karavAmAM samartha thAya ja nahi. marele kArya karate hoya te marelA merane kekAravarUpa A zabda che tema mAnavuM joIe. AvA kSaNika padArthothI artha kriyAne abhAva Ave che mATe kSaNika padArthomAM kriyAkArItva nathI Avatu, te kAraNe tethI virUdhdha padArthomAM nityatva mAnavuM teja ucita che, kAraNa ke nitya padArthomAM kramathI sarva artha kiyA thAya che, kSaNika padArthatho artha kriyAne abhAvaja Ave che. tethI nadInAM tIrathI kAMThAmAM hevA chatAM pAchuM nahi dekhatA pakSinI gati naSTatAne prApta thAya che. tevA nyAya eTale daSTAMtane ekAMta kSaNika sidhdhAMta prApta thatuM hovAthI sarva padArthomAM nityatva bhAvane svIkAra teja egya che, te nityatva vaDe ame mAnelA Izvara anAdithI zudha, parama pavitra, karUNAnA bhaMDAra hovAthI temane Apta vizeSarUpe svIkAravA egya che. e ziva matanA paMDitanI vAta sAMbhaLIne bodha paMDite zeva paMDitane pUche che ke-bhAI sAheba ! Izvara nitya hovAthI sadA ekaja rUpe rahele hevo joIe, te nityanuM lakSaNa Apa jaNAve ! ziva kahe bhAI! " pravutAnurAdithavAto nisva:" je nAza na pAme ane upaje nahi paNa traNa kAlamAM sthiratAvALA eka svabhAvamAM rahe te nitya kahevAya che. Ama amArA matamAM nitya Izvara hovAthI te dhyAna karavA yogya che, tema temanuM vacana Apta rUpe mAnavA gya che. have For Private And Personal Use Only
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 47 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir moddho kahe che ke jo Izvara avicalita-sthira eka svarUpavALA hAya to te nityamAM a kriyA kevI rIte thAya che, te niya Izvara kramathI anukrame a kriyA kare che? ke krama vinA kare che ke sarva kriyA eka sAthe kare che? e traNa praznanA uttara Apa Apaze ? prathama te anukrame artha kriyA kare che tema kahA tA te cegya nathI, te Izvara sarva zaktivaMta hovAthI anya kAla, dravya, kSetranI sahAyatAnI jarUra temane nathI, tethI eka kSaNamAM sarva thavuM joIe. jo anyanI sahAyatA JU tA ativataja jANavA. Izvara nitya sarva zaktimAna che te| tene kAla, kSetra ane anya dravyanI sahAyatAnI jarUra nathI. jo IzvaranAmAM anya sahAyakanI apekSA rAkhIye te satizayatAmAM kSati Ave che. have mIjI vAta e che ke jo badhI kriyA eka sAthe thAya che ema kahI te khIjA kSaNe zuM karavAnuM rahe? bIjI kSaNe kriyAnA abhAva thatAM avastutva ane kriyAkArI anityatA balathI paNu AvIne ubhI rahI, tene dUra karavAnuM tamArAmAM sAmarthya nathI. te kAraNe huM zaivamata darzana paDitA ! tamAre paNa Izvara Adi sa` padArthane dareka kSaNe navA navA pariNAmane dhAraNa karatA mAnavA paDaze. svakAlanA rUpane tyAga karIne navA rUpane dhAraNa karavA rUpa kSaNikatA te vastunA sahaja dhama che, ane ethIja sarva padArtho kSaNika mAnavA joIe, tethI ziva vA buddha bhagavaMta pazu kSaNika ja che. Ama zaiva tathA bauddhonA paraspara khaMDana thAya che. Ave varAdha jyAM hAya tyAM phUlanA abheda ke sAdhyanA abheda kema kahevAya ? tenA uttara ApatAM jaNAve che ke ane danakArAmAM For Private And Personal Use Only
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 478 vicArane bheda che, te paNa te bannene je ArAdhya devatA vizeSa che te to sarva kalezanA hetubhUta jJAnAvaraNaya, mehanIya Adikane kSaya karavA vaDe sarvajJatva Adi guNavAnI utkRSTa purUSa vizeSa paramAtmA Izvarane ArAdhya deva mAne che. te devatA vizeSane kathaMcit nityAnitya, kathaMcit rUpIarUpI, zuddhAzuddha Adi svarUpe svIkAratA jarA paNa bhedane saMbhava nathI rahetuM. tethI te ArAdhavA gya deva vizeSamAM dravyatvadharmathI nityatva, paryAyava dharmathI anityatva ema svAda vAda sidhdhAMtanA anusAre anAdi kAlathI sattAe zudhdha chatAM jyAre japa, tapa, dhyAna, samAdhigathI sarva karmane nAza kare, tyAre sattAthI je zudhdha che te vyaktibhAve parama zudhdha paramAtmA Izvara rUpe pragaTa thAya che. paNa je asa6 che tenI utpatti nathI thatI. Ama mAdhyacca bhAve nityasvAnityatva Adi sarva Izvara ane anya padArthomAM samyagU rIte barAbara siddha thAya che, mATe IzvaramAM bhAvathI abheda samaya hovAthI te paramAtmAnA atizaya guNanI utkRSTatAmAM bahu mAnathI vaMdana, pUjana, stavanA karanArA ArAdhakane sAcA phalane ApanArI thAya che, kAraNa ke sarva darzana paMthavAlAne muktinI sAdhanA sAmAnya bhAve ISTa che. 304 te saMbaMdhI vizeSa jaNAvatA kahe che - avidyAklezakarmAdi-yazca bhavakAraNam / tataH pradhAnamevaitat, saMjJAbhedamupAgatam / / 305 // artha--avidyA kaleza karma Adi bhavanI paraMparAnuM For Private And Personal Use Only
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAraNa che, tene kaI pradhAna prakRti paNa kahe che, koI avidyA kahe che, kaI vAsanA paNa kahe che, te te nAma saMjJAne bheda mAtra che. vastutaH bheda nathI. 305 vivecana-jagatanA sarva jIne saMsAramAM naraka, tiyaca, deva, mAnava vigere cerAsI lAkha ceniomAM navA navA janma laIne bhamavuM paDe che, tenuM kAraNuM ajJAna, mithyAtva, kaSAya tathA azubha yeLo che, tethI te bhava hetunA je kAraNa che tene ja advaita matavAlA vedAntIo avidyA kahe che. sAMkhyadarzana ke je zrI kapila devathI upadezAvela che te kaleza kahe che. jenA darzananA pUjya purUSe tene ja kama kahe che. tevI ja rIte sogata eTale zrI buddha devanA upA. zake vAsanA kahe che. ziva darzanakAre pAza kahe che. yoga darzana racayitA pataMjali RSi prakRti kahe che. temAM A paNa pradhAna eTale mukhya rIte sarva judA judA nAma hevA chatAM eka ja kAryanA karanArA che, tethI vicAre ke avidyA, ajJAnatA te jyAM sudhI hoya tyAM sudhI saMsAranuM baMdhana che, te paNa egya nAma che. kaleza jIvone Akula vyAkula karanArA che te paNa cagya che. jene karma kahe che te paNa dravyathI paramANune samudAya jIe zubhAzubha adhyavasAyathI grahaNa karela hovAthI udayakAle zubhAzubha phala rUpe karma bhegavAya che tethI te karma nAma paNa yukta che bauddho vAsanA kahe che te paNa AtmAnA adhyavasAya rUpe karmane hetu che tethI kAraNamAM kAryane upacAra thayela che te paNa egya ja nAma che. ziva eTale mahezvare pAza kahe che, te paramAnaM For Private And Personal Use Only
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 40 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir krUnA anubhava karavA IcchatA jIvAne saMsAranA baMdhanamAM rokI rAkhe che tathA pudgala padArthomAM sukhanI bhramaNA rUpa pAsathI jIvAtmAne bAMdhe che tethI pAza paN yathArtha nAma che. temaja keTalAka mAyA-kapaTa kahe che, A mAyA jIvAtmAne avastumAM vastutva viddhabhAva dekhADe che, mATe mAyA nAma paNa ceAgya che. prakRti-svabhAva sasAramAM rahelA jIvAtmAnA rAgadveSamaya krama maMdhananI yAgyatAvALAnA, tevA prakAranI pravRtti karavAnA svabhAva che. tethI prakRti nAma paNa ceAgya che. temAM mAhanIyaka saMsAramAM rakhaDAvanAra mukhya hetu hovAthI karmone pradhAna nAma paNa yogya che prakRti, pradhAna vigere nAma karmAMnA jaNAve che. te paNa saMsAranA bhavanI paraMparAnuM pradhAna ka. te kanehAvAthI te,karmAMnA aneka nAma hAvA chatAM temAM jarA paNa bheda nathI. 305 A karmoMmAM paNa paraDha nakArI je je vizeSaNA vaDe vizeSanI kalpanA kare che tenA uttara ApatA jaNAve che. asyApi yosparo bheda - zvitropAdhistathA tathA / gItetIta tumyo, dhImatAM so'pyapArthakaH // 306 // a--A karma vizeSamAM paNa judI judI upAdhi vaDe teo jo ke bheda pADe che teA paNa paravAdIo satya paramArthane mAne che te vAta 304 zlAkamAM karI che te hetuthI tenA satya svarUpane jANatA buddhivaMtA temAM bheda mAnatA nathI. 306 vivecana--A pradhAna rUpa ka ke jene apara darzana For Private And Personal Use Only
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 485 vAdIo judA judA vizeSaNone upacAra karIne eka bIjAthI tenA judA nAme pADe che, jemake keTalAka te karmane amUrta kahe che, ane keTalAka mUta kahe che, te te temanA darzana matanA AgrahathI kahe che, te paNa te karmane saMsAramAM navA navA bhavanuM kAraNa te badhA darzanakAre svIkAre che ja, temAM je bheda kare che te vizeSa prakAranA sArA jJAna rUpa vivekanA abhAvathI kare che. paraMtu buddhivaMtane jema devatA vizeSanA nAma bhedamAM paNa guNavaDe abheda javAya che, tema karma vizeSamAM nAma bheda hovA chatA saMsAranA hetu te karma vAsanA, pAza, prakRti vigeremAM nAma bheda hovAthI paramArtha bhAve bheda na hovAthI je bheda mAnave te avAstavika che, kAraNa ke yoganA sarva abhyAsIone yama, niyama vigere ganI pravRttio vaDe te karmamalane dUra karavAnA che, mUta hoya ke amUrta hoya to paNa te baMne prakAranA karmane dara karavA yogya ja che tene dUra karI parama mekSanI sAdhanA karavAnI che. tethI anya vizeSa prakAranA hoya ke na hoya tenI kaMI ciMtA karavAnI nathI. 306 AthI eja siddha thAya che ke - tato'sthAnaprayAso'yaM, yattabhedanirUpaNam / sAmAnyamanumAnasya, yatazca viSayo mataH // 307 // artha-tethI jyAM tatvathI abheda che tyAM bhedane prayatana nakAme che, kAraNa ke te sarva vicAraNAmAM sAmAnya rIte anumAnane viSaya che. 307 31 For Private And Personal Use Only
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 482 vivecana-tethI jyAM vizeSapaNe pRthatva rUpa bheda nathI tyAM tevA beTA bheda karavA je prayatna thAya te agya che, mATe A karmanA viSayamAM bhedane prayAsa karavAnuM sthAna nathI. Ama satya tattva ciMtaka mATe jANavuM eTale je deva tathA karma viSayamAM paramArthanI gaveSaNa karatA hoya tyAM bheda kare te agya che, kAraNa ke te vastu ArAdhya deva, tathA karma rUpa prArabdha, ApaNI cakSu vigere iMdriyethI agocara che. paraMtu sAmAnya rIte te vastuonuM astitva mAtra rahe che, ane tenA vegathI AtmAmAM kAMIka navA navA anubhava paNa thAya che tema jANIye chIe. paNa vizeSa rUpe te kevuM che, Izvara sAkAra che ke nirAkAra, kama mUrta che ke amUrta te viSe anumAna pramANathI nizcaya karavAnuM rahe che. kAraNa ke jyAM vastu pratyakSa gocara na hoya tyAM cAlu vyavahAramAM paNa ApaNe anumAna vaDe nizcaya karavAne hoya che. deva tattva tathA kama tatva paNa Idriya tathA manavaDe pratyakSa thAya tevuM nathI tethI Agama tathA anumAna gamya che, tema ahiM te vAta buddhivaMtane paNa mAnya che, to jyAM deva viSayane vicAra cAlato hoya tyAM kyA devane devatva rUpe mAnavA yaMgya che ? te devamAM kayA kayA guNa che te vicAravAnuM rahe che, to nirdoSa purUSa vizeSa eTale jenA aDhAra doSa nAza pAmyA hoya tevA vItarAga deva vizeSa mAnavA gya che. karma paNa apratyakSa che tethI tyAM paNa anumAnathI nizcaya karavAno rahe che, te anumAne A pramANe karavA joie For Private And Personal Use Only
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 483 "ye ye cayApacayadharmANaste te kvacinsarvathApyuccheda pratipadyante, yathA kvacidrogiNi rogA nabhasi vA jalA dhraaH||" je je naSTa thavAnA dhama-svabhAva vALA padArtho che te sarvathA naSTa paNa thAya che, jema regIonA roga tathA AkAzamAM pratyakSa dekhAtI meghadhArA te paNa apacaya-vikha. raNa dhamavALI hovAthI naSTa thAya che te ApaNe najare joIe chIe, tevI ja rIte- "jayAvaradhA rAjarAtato catra te sarvathA samurabhaajH sa kazcit puruSAtizayo muktAdizabdavAcyo devaH // " milana vikharaNa dharmavALA rAga dveSa vigere kama samUho che, tethI keIka puruSa vizeSamAM sarvathA paNa naSTa thAya che. te kaIka purUSAthI purUSa vizeSa atizaya yukta thaI sarva karmamalane kSaya karIne mukta thAya che, te purUSane mukta deva vizeSa kahevAya, temaja bIjI vAta kahe che ke je be sarakhA sAdhana ane purUSArtha pUrvaka eka niSThAthI dhanAdika artha mATe prayatna kare che, temAM eka dhanavaMta thAya che, anya nirdhana rahe che, temAM pratyakSa anya kAraNa nathI dekhAtuM. mATe avazya adazya-najare nahiM paDatu evuM kAraNa hovuM joIe, kAraNa ke je je kArya thAya che temAM avazya kAraNanI apekSA rahelI hoya che. kAraNa vinA keI kAryanI utpatti thatI nathI. jemake kuMbhAra vigere sAdhana vaDe ghaTa bane che te ApaNe najare joIe chIe. kArya eTale karAtI eka kriyAnuM phala vizeSa. ahiM be purUSamAM ekanuM dhanavAna For Private And Personal Use Only
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 494 aya paNuM, anyanuM ninapaNuM te kArya che. tema je hetu hoya te kAraNa rUpa ka avazya mAnavuM joIe, emaja anumAnathI ArAdhya deva vizeSanI siddhi karavI joIe. kAraNa ke te sane pratyakSa nathI paNa sAmAnyathI dhruva che ema sava mAne che, tenI vizeSa vicAraNA karatAM pratyakSathI jANavuM azakaya haiSa, tyAM kevI rIte vastunA nizcaya thAya ? kAI kahe che ke amArA zAstrathI tenA nizcaya karazuM te paNa cegya nathI, kAraNa ke je thAo che te badhA jo Apta purUSa praNIta hoya te ja khanI zake anyathA na ane, mATe tyAM anumAna pramANa vaDe tattvanuM nizcayapa lAvavuM joIe. 306 have bhagavAna kAlAtIte kahelA zAstra vaDe te vastunu pratipAdana karatA jaNAve che-- sAdhu caitadyato nItyA, zAstramatra pravartakam / tathAmiyAnamevAjI, meTaH dhruvittiSThAgrahaH / / 208 // atha--te kAraNa mATe kAlAtIte A je kahyuM che te sArI nItithI yukta ja che, emaja sazasro A viSayamAM ja upadezanI pravRtti kare che ke nAma mAtranA bheDhathI vastu svarUpanA bheda mAnavA te kharAma-azubha manane kadAgraha ja mAtra che. 308 vivecana-zrImAna kAlAtIta bhagavAne je upara pramANe kahyuM che te bahu suMdara vakhANuvA yAgya ja kaheluM che, te mATe paramArtha rUpa AtmAdika tattvaciMtavana karatAM devatA, For Private And Personal Use Only
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 485 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Izvara, AtmA, karma vigere padArthonA svarUpamAM zAsrarUpa Agama evI ja rIte bhavyAtmAone te te deza kAla pramANe bhASA vigere paddhatimAM bheda paDe chatAM mukhya sAdhyane anulakSIne pravRtti kare che, ane bhavyAtmAne meAkSamAga mAM pravRtti karAve che, tethI mukta, buddha, ziva, viSNu brahmA vigere nAmanA bhedathI bheda mAnave te bhAre kadAgraha che. tevI ja rIte ka viSayamAM namanA bhede bheda mAnave te kuTilatA yukta kadAthatu ja jANu!, tethI satya tattva ApaNA hAthamAM naja Ave. 308 - te mATe je karavA caiAgya che te jaNAve chevipshcitaaN na yukto'ya - maidamparyamiyA hi te / thayo AtaLunabAra, haeNntantrAvi nivatAM 5rU01|| a--je vidvAna che tene te A paramArthik viSacamAM kapaTa yukta khATe kadAgraha karavA jarA pazu cegya nathI, kAraNa ke teo satya tattvanI nizcayatAmAM prativALA hoya che, tethI jyAM sayukti nyAyathI pUrNu vacana tene ja mAnavApaNuM hAvAthI ATale vicAra karavA joIe. 3' vivecana--je paramA tattva gaveSaNA karanArA 5ti puchyo che, temane pAramArthika tattvanI satya gaveSaNAmAM sva ke parapakSanA bheda rAkhI yuktivALA kheATA siddhAMtanA kadAgraha karavA te jarA paNa cegya nathI, kAraNa ke tattvAne niya jemane priya che, temane teA jyAM jyAM nyAyacuktithI satya hoya te mArUM enA ja svIkAra karavAnA For Private And Personal Use Only
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 486 hAya che, tema maharSi zrIkAlAtIta kahe che, tethI ja nahi paNa bIjA paNa sa` paramAdI` paDita che te paNa kahe che ke, pakSa bhedane tyAga karI, satya tattvanI gaveSaNA zuddha ane sUkSma buddhinA upayogathI karavI joIe. teja 5'DitanA satya dharma che, 309 have zrIkAlAtItanA matanI sAthe amArA matamAM vizeSaNanA je bheda che te jaNAvIye chIe-- ubhayoH pariNAmitvaM, tathAbhyupagamAd dhruvam / anupravRtta, tathAAmetAH sthitam ! 220 || ane vastuenuM pariNAmIpaNuM jyAre strIkAravAmAM Ave te tene anusAre dhruvatva siddha thAya ane anugrahathI pravRttinuM sASaka thAya che. temaja kALathI bhedanI paNa nizcaya siddhatA Ave che. 310 vivecana--zrImAna kAlAtIta mahiSa kahe che ke ubhaya-izvara ane pradhAna karma prakRtienA pariNAmikatvane jyAre svIkAra thAya, tyAre ja vastuomAM kaMcit dhruvava eTale svAda nityatvanA nizcaya thAya che. " karavA?-vijJAAdhruvayu satmya ' jemAM pariNAmene-paryAcAnA utpAda " thAya ane vinAza thAya che tema mAnIe tAja temAM ubhayamAM 'cita je sthira bhAve rahe che te sapa-vidyamAna dravya che, tethI. I2 rUpa caitanya dharmamAn paramAtmA sattAthI nitya hovA chatAM samaye samaye navA navA pariNAma rUpa paryAyane dharanArA che. tethIja dravyArthi ka nayanI apekSA For Private And Personal Use Only
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 487 vaDe Atma dravyanuM dhruvava-nityatva siddha thAya che. te kAra ja anugraha eTale tevA prakAranA egya jIvAtmAnI uttama bhakti-pUjA-dhyAna vaDe Izvarano anugraha eTale kRpA meLavI zake che, eTale pitAne anukula sAdhana Izvara pAsethI meLave che. Izvara dAna kare te pariNAma bhAve na hoya te kema thAya mATe jIva ane Izvara baMnemAM pari. NAmitA siddha thAya che. tevI ja rIte pradhAna prakRti ke mAyA rUpa karmane paNa jIvAtmAnA tamApArane anusAre maLavA vikharavA rUpa kriyA karaNatva hovAthI pariNamikatAnI siddhi thAya che, eTale sarva vastunI siddhi thavAmAM tevA prakAranA dravya, kSetra, kAla ane bhAvanI paNa anukulatA joIe. Ama AtmA, Izvara, kama rUpa pradhAna ane kAla vigerenuM pariNAmitva mAnavuM joIe. kAraNa ke jagatamAM kAlathI anukrame sarva kriyAnI pravRtti thAya che. AthI ema samajavAnuM ke kAlanI samaya vaDe bhinnatA siddha thAya che. vyavahAramAM divasa, rAta, ghaDI, pala, mAsa, Rtu, ayana vigere vibhAge kAlanA thAya che, temaja samaya ta kAlane bahu sUma bheda che, te ane tapa, japa, yama, niyama karatAM, IzvaranuM dhyAna karatAM jema jema regyatA prApta thAya tema tema kAlanA kamathI jIvAtmAnA pujabalathI IzvaranI kRpA thAya che, tevI ja rIte pradhAna prakRti (karma) paNa anu. krame tenAM phala ApavAmAM anukula bhAve pravRtta thAya che. paNa je te sarva padArthonI ekAMta kuTastha rUpa sthira svabhAvathI eka rUpa nityatA mAnavA jaIe te kriyA karavA rUpa For Private And Personal Use Only
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 488 pariNAmitva prApta na thAya, temaja anugraha karanAra, anugraha mAMganAra ane anugrahatva paNa asiddha thAya che. tethI te Izvara, jIva, pradhAna, kama vigeremAM asiddhatA prApta thAya che. AthI sarva padArthomAM aneka savarUpatA (aneka svabhAvatA ) IchA na hovA chatAM atavAdIne mAnavI paDe che, eTale pariNAmiktA sarva padArthomAM svIkAravI paDaze. 310 AthI zuM siddha thayuM te jaNAve che - sarveSAM tatsvabhAvatvA-ttadetadupapadyate / nAnyathAtiprasaGgena, sUkSmabudhdhyA nirUpyatAm // 311 // artha-sarva padArthomAM temanA tevA prakAranA svabhAva hovAthI teonI pariNAmiktA siddha thAya che. bIjI rIte mAnatAM ativyAti Ave che, mATe te vAta sUkSama buddhithI vicAravo joIe. 311 vivecana-sarva padArtho eTale Izvara, jIva, kama vigere vastuomAM anugraha, anugrAhAtA vigera dharmo che, tenI siddhi teo sarva padArthomAM rahelA svasvabhAvatva rUpa anugrAhaka pravRtti adhikArathI nivRttivALI thaI haya, bIjA anugrAhya rUpavALA hoya temanAmAM Izvarane je anugraha thAya che te je pariNAma svabhAva hoya teja bane che. eTale izvaramAM sattAmAM rahelo anugraha svabhAva vyApAramAM pravRtta thAya ane jIvAtmAne tevA anugrahane yogya zubha kamane udaya jAgatuM hoya tyAre anugrAhya jIvAtmA upara anugraha For Private And Personal Use Only
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 49 rUpa upakAra karI zake che. mATe sarva vastuomAM je pariOAmakatA eTale navA navA paryAyane pAmavAnI svabhAvatA hovAthI ja te bane che, anyathA te vinA nathIja banatuM. mATe pariNAmikatAne na mAnavAmAM ativyApti doSa rUpa prasaMga pragaTe che, mATe A vAta nipuNa jJAnavALAe sthiratA pUrvaka vicAravo joIe. 311 - have cAlu prakaraNamAM ta kara vigerenI vicAraNA zrIe chIe. AtmanAM tatsvabhAvatve, pradhAnasyApi saMsthite / IzvarasyApi sannyAyAd, vizeSo'dhikRto bhavet // 312 / a--mAtmAnA tevA svabhAva hovAthI temaja pradhAna karmonA paNa tevA prakAranA svabhAva hoya ane IzvaramAM tevA prakAranA svabhAva hoya te te satya nyAyathI vizeSa prakAranA adhikAra siddha thAya che. 312 vivecana--AtmA eTale jIvAtmAmAM tevA prakAranA anugrAhakattAne cegya svabhAva hoya che, tema jyAre pragaTa rIte siddha thAya che tyAre avazya pUrva jaNAvyA pramANe izvaramAM paNa pariNAma svabhAva siddha thAya che. te varlDa anugraha karavAnI ceAgyatA paNa siddha yAya che, tevI sAcI nyAyanI yukti je upara jaNAvI che te pramANe siddha thAya te upakAra karavA ceAgya bhavyAtmA upara tenI ceAgyatAthI paramAtmA IzvaranA upakAra bhavitavyatAthI prApta thAya che, ane te syAdvAda rUpa satya nyAyathI vicAratAM For Private And Personal Use Only
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 490 tevA prakAranI bhavitavyatAne be bhavyAtmAo upara upakAra karanArA zreSTha atizayavaMta hovAthI vizeSa prakAre arihaMta tIrthakare ja tenA yogya adhikArI hoya che. 312 have tIrthakarAdikamAM je tevA prakArane svabhAva che te jIne upakArano hetu bane che te jaNAvatAM kahe che ke - sAMsiddhikaM ca srvessaa-metdaahurmniissinnH| anye niyatabhAvakhA-danyathA nyAyavAdinaH // 313 // artha-sarva padArtho pitAnA svabhAvathI sadA siddha che ema sarva DAhyA vicArake kahe che, ane keTalAka nizcita eka svabhAvavALA padArtho che tema mAne che. temaja tethI anya rIte nyAyavAdIo mAne che. 313 vivecana-jagatanA sarva padArtho sAMsiddhika-sahajanizcita pitApitAnA svabhAva pramANe varte che, eTale sahajabhAve pariNAmika svabhAvamAM svaguNa paryAyamAM vate che, parasvabhAvamAM prAya: gamana nathI karatA. kahevAnuM ke AtmA, Izvara, karma vigerene eja svabhAva che ke pitAnA guNa paryAyamAM pravRtti karavI ema jene je nyAyanI yukti. pramANe samyagra rIte vicAra karanArA che teo mAne che. kahyuM che ke "AthI mAdhyama-haravamAvuM, syAdvAdamudrAnatibhedI vastu" lekamAM kSaNika dekhAtA dIpaka vigere padArthothI mAMDIne zAvatA nitya dekhAtA AkAza Adi sarve padArtho ekAMTa For Private And Personal Use Only
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 49 nitya che ema vaizeSika vagere matavALA mAne che. ane caNuka Adi sarva padArtho ekAMta anitya ja che. " nimezamaniti . " ema ekAMta bhAve mAne che. paNa apekSAe sarva vastu dvavyArthika bhAve nitya che ane paryAyArthika bhAve anitya che tene te joI zakatA nathI tethI tema mAne che ane pratipAdana kare che. anya je niyativAdIo che te ekalI niyatine sarva jagatanuM utpatti kAraNa mAne che. kahe che ke - sarva jagadekaniyatasvabhAvatvAt tena rUpeNa prarvatate" sarva jagatanA padArtho eka niyati nizcita je bhAvI bhAva hoya te pramANe ja pravRtti kare che. dravya kSetra, kAla, bhAva paNa te bhAvibhAvane AdhAre nizcita karAyelA che. teja bhAve eTale svabhAvane anusAra je tIrthakara vigerenI sattA pravarte che te paNa niyati bhAvane AdhAre ja che. te niyatino je asvIkAra karavAmAM Ave te je jene sahaja svabhAva rUpa sAMsiddhikatA mAne che te virUddha lakSaNavALI thaIne Asaddha thAya che. mATe te sAMsiddhatA niyati rUpa ja che evuM niyativAdInuM mAnavuM che. ema nyAyavAdIo yukti pUrvaka bele che. tevI ja rIte niyativAdI paMDitene A mata che te jaNAve che " yadyadA tattadA thad yatra tattatra yadyena tat tena yad yasya tat tasya yad bhavati tad bhavati yanna bhavati tanna bhavatIti / " je jyAre thavAnuM hoya tyAre ja thAya, anya kAlamAM For Private And Personal Use Only
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 492 nathI ja thatuM. je jyAM thavAnuM hoya tyAM ja thAya, anya sthAnamAM nathI ja banatuM. je vastu jenAthI thavAnI hoya te tenAthI ja thAya, anyanA prayatnathI nathI ja thatI. jene jeno saMbaMdha thavAnuM hoya tene tene ja thAya, anya sAthe nathI ja thato. je thavAnuM hoya te avazya thAya ja che ane je nathI thavAnuM te kadApi paNa nathI ja thatuM. temaja bIjI vAta jaNAvatAM kahe che ke - "jhAro niyaDhiALa , so'vazyaM bhavati nRNAM zubho'zubho vA // bhUtAnAM mahati kRte'pi hi prayatne, nAmAzaM mavati mavinodita nArAH | je padArtho thavA gya che te niyatibalanA AzarAthI ja prApta thavAnA che tema avazya mAnavuM. jemake jIvene zubha vA azubha bhAva prApta thavA gya che te thAya ja che. temAM chava mahAna prayatna kare te paNa nathI rekAte. je thavAne che tene rokavA mahAna prayAsa kare te paNa te avazya bane che. tene nAza nathI karI zakAto. temaja je na banavAna hoya tene karavA hajAra upAya thAya te paNa te nathI ja banate eTale sarvatra niyatija balavattara che. ema niyativAdI ene mata che. 33 je niyativAda che te paNa padArthanA sahaja svabhAvane anusaranAra che. sAMsiddhika ja-vabhAvane anusAre ja che te jaNAve che- For Private And Personal Use Only
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 493 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAMsiddhikamado'pyeva-manyathA nopapadyata / yogino vA vijAnanti, kimasthAnagraheNa naH || 314 // * aniyati bhAva paNa sAMsiddhika svarUpe je che te paNa AtmAne sahaja svabhAva che. te jo na hAya tA niyatinI siddhi sAMsiddhika svabhAvathI nahi ja khane, kAraNa ke te tenAthI ja thAya che. A vAta anubhavI yAgIe jANe che. ApaNe temAM ayeAgya dAgraha karavA yogya nathI. 314 vivecana--jema sAMsiddhikapaNuM Atma svabhAvathI upaluM che. tevI ja rIte niyati bhAtra pazu Atma strabhAvathI upajele che. te pachI niyati svabhAvatva tasvabhAvatvane paNa temaja Atma svabhAvatva che tema jANavu. Ama vastu svarUpa hAvAthI sAMsiddhika vinA niyati bhAvanI siddhi nathI thatI. jemake vAMjhaNInA putrane upajavAmAM potAnA svabhAvane choDIne anya niyatibhAva vizeSa kevI rIte sidhdha thAya ? na ja thAya, te kAraNe padArthothI thanArA sarva kAryAMna vyApaka thayela sAMsidhdhika rUpa tattvabhAvatvane hetu mAnavA, athavA avivAdanA bheda Atma svarUpa pratyakSa karanArA cegI ke je divya daSTivALA che. te A niyati AdinuM satya svarUpa jANe che. kAraNa ke je ApaNI ikriyAthI pratyakSa na hAya temAM ApaNA kadAgraha nakAmA che. 314 have e vAta jaNAvatA kahe che ---- asthAnaM rUpamandhasya, yathA sanizcayaM prati / tathaivAtIndriya vastu, chadmasthApi tattvataH !!211|| For Private And Personal Use Only 2
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 494 atha--aMdhane rUpa dekhADavAnuM ane tene nizcaya karAvavAnuM asthAne che, nakAmu che. tema ApaNA jevA chadmastha ke jene divyadraSTi nathI teone iMdriyathI agocara vastune vivAda kara agya che tema samajavuM. 315 vivecana-AMkhathI jovAne vyApAra jemanAthI nathI banI zakato, tevA aMdha kene A lAla che, pILuM che, A lIluM che ke A dhaLuM che tevA svarUpane nizcaya nathI karAvI zakAte, tethI te mATe prayatna karavo nakAme che. paraMtu jene vikAsavALI praphulla AMkhe hoya tene rUpAdikane nizcaya karAvAya che, tema aMdhane rUpanuM darzana ane nizcaya karAvavAno prayatna nakAme che. te nyAye ApaNA jevA chadma stha ke jene acara vastune baMdha karavAnI yathArtha zakti nathI, mAtra iMdriyethI bahAranA padArtho jANavA-dekhavAnuM abhimAna dhare che, tevA manuSyane iMdriyothI ane manathI paNa agocara-apratyakSa evA AtmA, paramezvara, karma vigere pAramArthika padArthonA svarUpane pratyakSa bhAve nizcaya kevI rIte karAvAya ? phakta paramArtha daSTine jagADanArI A pakSa pAtavALI nyAyanI yukti rUpa anumAna pramANuvaDe ja tene nirNaya thAya tema che. 315 je chaghasthathI atIMdriya vastune nizcaya na ja bane te tene upadeza karavAne kevI rIte megya hoya? tene uttara ApatAM jaNAve che - hastasparzasamaM zAstraM, tata eva kathaMcana / atra tanizcayo'pi syAt, tathA candroparAgavat // 316 // For Private And Personal Use Only
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 45 artha-hAthanA sparzathI aMdha purUSa paNa vastune kAMIka nizcaya kare che, tevI ja rIte zAstra paNa zraddhAvatane A agecara vastu saMbaMdhI kAMIka aMze nizcaya karAve che. jema caMdragrahaNa dUra rahevA chatAM nizcaya thAya che, tema zAstra vaDe kAMIka aMze pAramArthika agecara vastune nizcaya thAya che. 36 vivecana-jevI rIte AMdhaLA manuSyane hastanA sparza vaDe vastuone bopa-A AkAra che, A bhAre che vA halake che, kemala che vigere rUpe thAya che, tema iMdriye ane manathI jANI na zakAya tevA AtmA, karma, Izvara vigere padArthone bedha zAstra sAMbhaLavAthI zraddhAyukta chastha manuSyane keIka prakAre kAMIka aMze thAya, tethI zAstra je atIMdriya padArthane jANavAmAM rAmAnuM kAma kare che te zAstrovaDe te AtmA Izvara ane karma vigere padArthone nizcaya karAvaze. te paNa vizeSa rUpe kAMIka anubhava thavAmAM hetu bane che. jema caMdragaNuM vA sUryagrahaNa dUra hovA chatAM ardhA bhAga ke pA bhAga kALA pAradarzaka kAcathI anumAnathI rahu ATalA aMze sUrya ke caMdrane grahaNa karI gaLI gaye che ema nizcaya thAya che, tema zAstra vaDe indriyothI agecara vastu vizeSa rUpe anubhavavAmAM Avaze eTale chazvastha AtmA deva, gurU, dharma, karma, Izvara vigere vastuone nizcaya tenA lakSaNa, svabhAva vigerenA bodhavaDe karI zake che. 316 te vAtane samAyata karatAM jaNAve che - For Private And Personal Use Only
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 496 ahaM sarvatra santyajya, tadgambhIreNa cetasA / sArA samAcAro, mANAryaka rU7 | artha- Agrahane sarva prakAre deva, gurU, dharma, jIva AdinA viSayamAM tyAga karIne gaMbhIratA yukta manavaDe. zAstramAM kahelA bhAvene zAMti pUrvaka vicArIne padArthonA lakSaNakriyA vigere ceSTAne dhyAnamAM rAkhI paramArthane viveka pUrvaka vicArIne grahaNa karavuM joIe. 317 vivecana-e pramANe daiva eTale sAmAnya leka jene prArabdha athavA karma kahe che, keIka nasIba kahe che, koIka kimata kahe che te karma, ane purUSAkAra eTale. purUSa-AtmAne prayatna. e baMne vastu AtmAnA dharmaja che. eka kriyA rUpa che te bIje phaLa rUpa che. te baMne paNa sarakhA balavALA pratyakSa anubhavAya che, kAraNa ke pariNAmI svabhAva temAM rahe che. tethI je deva kahevAya che te karma tathA purUSArtha temaja Izvara AtmA vigere sarva vastu pariNumitva svabhAvavALA che ema pUrve vyavasthita rIta siddha thaye chate jIvAjIvAdika sarva vastu nyAya pUrvaka dravya svarUpe nitya che, ane paryAya svarUpe anitya che eTale svAdu nityAnitya rUpe che, paraMtu bIjI rIte ekAMta nitya vA anitya nathI ja, tethI tevA rUpe ekAMta nitya vA anitya mAnavAthI vAstavika siddhi thatI nathI. 318 e vAtanI bhAvanA karatAM jaNAve che - For Private And Personal Use Only
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 497 daivaM nA meha tattvena, kamaiva hi zumAzubham / tathA puSa, vRthApana hi siddhitA rUzA atha-deva eTale ahiM tatva rUpa karma ke je zubha vA azubha phalanuM nimitta thAya che te jANavuM, tathA purUSakAra eTale jIvAtmAne je prayatna rUpa vyApAra che te jANu. A baMnene sahaga ISTa phalanI siddhi ApanAra thAya che. 319 vivecanadeva ane purUSakArane tulya kArya sAdhaka svabhAva che tenI vicAraNA karatAM deva e nAma karmane kahevAya che, koI prArabdha paNa kahe che, keI nazIba paNa kahe che, kaI kimata kahe che, te jIvoe pUrva kAlamAM je zubha vA azubha adhyavasAya- vicAre vaDe tevI azubha vA zubha kriyA vaDe bAMdhyA hoya te karma ja che tema jANavuM. kAraNake daivane rUDha artha zubhAzubha athavA prazasta vA aprazasta karma ja thAya che, teja lokamAnya artha te yogya che, paraMtu je vyutpatti karatAM devatA taraphathI thayela anugraha vA apagraha e artha le ahi yegya nathI, temaja purUSakAra vA purUSAkAra eTale jIvAtmAne ISTa artha mATe karAte vyApAra rUpa prayatna ja jANuM, paraMtu IzvarAdine vyApAra e egya artha nathI. A be eTale karma ane purUSArtha samyagU vivekavaMta AtmAne vivakSita ISTa kAryanI prAptimAM siddhi ApanArA thAya 32 For Private And Personal Use Only
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. paramAtmAne vyApAra ApaNane anukula-ISTa siddhimAM vA pratikula-duHkha devAmAM samartha thAya che tema na mAnavuM. 319 te vAtane kahetAM jaNAve che ke - svarUpaM nizcayeneta-danayostatvavedinaH / bruvate vyavahAreNa, citramanyonyasaMzrayam / / 320 // artha-tatvane jANakAre purUSakAra tathA deva A baMnenuM svarUpa nizcaya nayathI upara pramANe kahe che. temaja eka bIjAne AzcaryakArI Azraya karIne rahayA che ema vyavahA2 nayanA AlaMbanathI kahe che. 320 vivecana-A deva eTale karma tathA purUSArtha e bane pitAnA svarUpanA anusAre pUrve jaNavyA tema sarva kAryamAM pitAnA svabhAvane yege sarakhA baLavAna che. ane svataMtra rIte pitA potAnA kAryo kare che, ema nizcaya nayavAlA tatvajJa purUSa jaNAve che, te vAta pUrve kahevAI gaI che, paraMtu vyavahAra nayanuM AlaMbana karanArA tattvajJa paMDita karma tathA purUSArthane vyavahAra nayanA mata vaDe citra svabhAvavAlA eTale bhinna bhinna svabhAvavAlA hovA chatAM anya anya eka bIjAne sahayoga karIne kArya sAdhaka thAya che, ema jAhera kare che. temAM A paramArtha samajavAne che ke, nizcayanaya ema jaNAve che ke jyAre purUSArtha balavAna heya tyAre devanI sattA hovA chatAM te purUSakAraja kArya karavAmAM saphaLa hetu bane che, paNa va-nazIba-karma judA prakAranuM viparIta hovA chatAM paNa balavattara purUSAkArathI viparI For Private And Personal Use Only
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 499 ta phaLa ApavA samartha nathI thaI zakatuM, ane jyAre devanuM ala vadhAre paDatu hAya che tyAre te daivaja lane ApanArUM thAya che, purUSakAra hAvA chatAM te daivathI viparIta phaLa nathI ApI zakatA, Ama na mAnIye te ane eka bIjAnI ape kSA jo paraspara mAnIye te te anainA sAmarthya nA abhAvaja mAnave paDaze. kAraNake " sApekSamasAmarthya " jyAM dhaiva tathA purUSArtha eka bIjAnI sahAyatAtho kArya karatA mAnavAmAM Ave te kama ane prayatnamAM peAtAne svataMtra sAma "( nA abhAva che ema mAnavuM rahyuM. A vacana vaDe ema siddha thAya che ke te daiva ane purUSAkAramAM rahela vidyamAna je artha kriyAkAritva che, te jo parasparanI apekSA rAkhe teA kAryasAdhaka thAya ema mAnIye .tA khalathI paNa te khatemAM arzI kriyA kAritvanI svataMtrAnA abhAva Ave. tethI vastutva-padArthAMtvanA paNa abhAva Ave. tethI karIne nizcaya naya emaja kahe che ke jetu jyAM pradhAnabhAve khalavAnapaNuM hAya tyAM tene kArya mAM hetupaNuM jANyuM. paraMtu vyavahAra naya te padArthomAM rahela paryAyAnA karavApaNAne prazvAna tathA gauNa bhAve karma ane purUSakAra anene e kArya - mAM artha kriyA karanArA mAne che, tethI enA sahakArathI kAcenI utpatti thAya che ema siddha kare che. 320 have vyavahAra nayanA matanI bhAvanA jaNAve che: na bhavasthasya yatkarma, vinA vyApArasambhavaH / na 2 vyApArazUnyaya, haM camaLo iphri razA For Private And Personal Use Only
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa00 artha-saMsAramAM rahelA sarva jIvAtmAne je karma baMdha thAya che te jIvanA vyApAra vinA nathI saMbhavate, temaja vyApAra karatA je phaLa AvavuM joIe te karmanA saMbaMdha vinA nathI AvatuM, temaja zubhAzubha karmanuM phala paNa purUSArtha vinA nathI AvatuM, Ama apeanya-paraspara karma ane purUSArtha ne saMbaMdha vyavahAra nayanI apekSAthI joDAyelo che tema jANavuM. 321 vivecana-saMsAramAM rahelA che aneka prakAranA sukha duHkhane je anubhava kare che, temAM purUSArtha tathA karmanI mukhyatA tathA gauNatA rahelI che, tema avazya anubhavAya che. je karma jIva kare che te tevA prakAranA purUSArtha rUpa vyApAra vinA nathI banatA, eTale manavaDe vacanavaDe ane kAyAvaDe je vyApAra kriyArUpa purUSa prayatna thAya che, te vaDe jIvAtmA saMsAranA baMdhana rUpa zubha vA azubha karma upajAve che, temaja te karelA karmanA phalanI prApti paNa tevA prakAranI buddhi ane vyApAra vinA nathI saMbhavatI. kahyuM che ke - " asaMbhavaM hemamRgasya janma, tathApi rAmo lulubhe mRgAya / prAyaH samApannavipattikAle, dhiyo'pi puMsAM malInA mavaMti jagatamAM suvarNanA mRgane janma thavAno saMbhava nathI ema sarva ke jANe che, chatAM zrImAna rAmacaMdra deva zrImatI sItAdevInA Agrahane vaza thaIne te dekhAtA mRgane suvarNa mRga mAnIne tene grahaNa karavAnA lebI banI te mRgane pakaDavA athavA mAravAnI pravRtti karavA lAgyA, temAM bIjuM For Private And Personal Use Only
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 501 kAi kAraNa nathI. paNa zrImAna rAmacaMdrane anubha kana je udaya AvelA hatA, te kAraNe jJAnI vicakSaNa ane dayAvata DAvA chatAM tevI pravRtti thAya che. te mATe paDitA kahe che ke vipattinA kAla prApta thAya tyAre DAhyA mANasA paNa buddhithI bhraSTa thAya che. temaja tevA prakAranA karmonA udaya jo jIvane na hoya teA purUSArtha karavA chatAM anukula lanI siddhi paNa naja thAya, eTale vyavahAranaya phaLanI prAptimAM ekalA karmone ke eklA purUSA ne kAraNapaNe nathI ja svIkAratA. anyaanya karma ane purUSArtha AzrayavALA mAne che. kahe che ke " jaina poLa na thazrvaruti " eka paiDAthI ratha nathI cAlatA. mATe phUlanI prAptimAM karma ane udyama khaMne hatu che. ema DAhyAoe svIkAravuM joie. 321 bIjI rIte pharIthI te vAta jaNAve che vyApAramAtrAtphaladaM, niSphalaM mahato'pi ca / to pAme sadaiva, citra jJeya hitAhisak // 222 // aekane vyApAra karavA mAtramAM ja phUla ApanAra thAya che, ane bIjAne maheATA AraMbha karatA chatAM paNa niSphaLatA maLe che. tethI ema siddha thAya che ke temAM adrazya hetu che. teja krarUpa vicitra dhruva te hita ahitamAM kAraNa che temaja mAnavu joIe. 322 vivecana--eka jIvAtmAne nAma mAtranI alpa pravRtti eTale vyApAra karatAMnI sAthe nahI. kalpelA evA ITalanI prApti For Private And Personal Use Only
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 52 thAya che. tenIja sAthe anya mANasa tevIja ISTa vastu mATe lAMkhA kALa sudhI maheATA udyama karavA chatAM ISTha phUla nathI meLavI zakatA, kAIka vakhata tevA prakAranA kAla, kSetra, dravya, bhAvanuM ala virUddha hovAthI dekhAtuM phUla paNa nathI maLatuM. kahyuM che ke-- '' " nAtiSAturyaddInona, karmabyamyucAya hai / kSaNAdraGko'pi rAjA syAt, channachatra digantaraH // 5 uMca kSatrIya jAtimAM nahi janmele, raka eTale bhikSuka jevI halakI ma!tAnI kukSithI janmelA DAvA chatAM, buddhi cAturya, heAziyArI paNa na hovA chatAM, rUpa guNu paNa hIna chatAM, hAtha paga vigere aMga paNa pUrNa ane suMdara na haiAvA chatAM, punya karmanA zubheAyathI chatra cAmara vigere rAjya cinhanI vibhUtithI yukta daze dizAmAM jenI AjJA pravartI rahI che tevA khalathI yukta cakravatti rAjAsamAna banI jAya che. temAM kAMi purUSArtha bAhyathI dekhAtA paNa nathI, tethI tyAM karmanA ja balavAna prabhAva mAnavA ja joIe, tyAre te purUSArtha karatA deva eTale kama vicitra prakAranuM che. teja jIvAtmAnA hitAhita rUpa zubha vanA azubha thavAmAM kAraNu mAnavu' ja paDaze. 3rara evaM puruSakArastu, vyApArabahulastathA / , phaLa heturniyogena jJeyo janmAntare'pi hi // 323 // a--evI rIte purUSArtha rUpa bahu vyApAra che te For Private And Personal Use Only
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 103 nizcayathI janmAMtaramAM paNa phUla Ape che ema avazya jANavuM, eTale phaLamAM purUSArtha kAraNa bane che. 323 vivecana--pUrva karmInI khalavattA jaNAvI evI ja rIte purUSArtha-purUSakAra paNa kAika apekSAthI maLavAna siddha thAya che, eTale karmonI apekSAvaDe purUSane bahu vyApAra eTale purUSArtha phUla ApavAmAM baLavAna hetu hoya che. tyAM kane gauNutA thAya che, eTale te purUSArtha jIvAtmAne A bhavamAM phaladAyaka thAya che, teTaluM ja nahi paNu janmA ntara eTale AvatA navA bhavamAM paNu nizcita phUladAtA thAya che. purUSAne khalavAna kahevAnuM e tApa` che ke te purUSArtha vaDe jIve karelA zubhAzubha karmo AvatA lavamAM avazya saphUla thAya che. phaLa ApyA vinA nathI rahetA. 323 A vAta pUrNa karatAM have jaNAve che ke~~ anyonyasaMzrayAvevaM, davAvapyetau vicakSaNaiH / uttAvaaitu jema va, naiyaruM hrAmaittaH // 324 // atha--e pramANe karyuM ane purUSArtha ne DAhyA paDitAe arasparasa Azraya karIne rahelA mAnyA che. ane anya kAlavAdIoe kevaLa kALathI ja manene judA mAnyA che. 324 vivecana--evI rIte pUrve jaNAvyA pramANe daiva-kama ane purUSakAra e e thavA cAgya kArTInA upAdAna kAraNa ane nimitto che. te eka bIjA sAthe Azraya AzrayI bhAve rahelA che. eTale karma purUSakAranA AdhAre che. ane purUSakAra karmane AdhAre che. ema zAstramAM vyavahAra nayanA For Private And Personal Use Only
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 504 vicakSaNa paDitA kahe che. kathI je phaLa prApta thavAnuM hoya temAM purUSakArane nimitta kAraNatA hoya che. purUSakArathI thanAra kAryamAM karmInI nimitta kAraNutA rahelI che, ema paraspara eka bIjAnI apekSAvALA ane karma tathA purUSA che. temAM amArA vicArathI vicitra virUdhdhatA dharAvanArA sAMkhyavAdIo che. teo kama ekaluM ja kAryamAM hetu che. eTale karma teja sarva thanArA kAryamAM pradhAna hetu che. purUSA rahita ekalA karmAM paNa phaLa ApavAmAM samartha che tema kahe che. eTale te kArya ne utpanna thavAmAM kAraNu sAthe kAlanI anukuLatA thavI joie. mAkSa mATe jema kALanI paripakavatA tame nA mAnA che tema sarva kAryamAM kAlame anusAre purUSakAra tathA karma anukula vA pratikula rUpe mAdhya mAdhaka bhAvane paNu pAme che. eTale keAI vakhata ka maLavAna thAya, DhAI vakhata purUSakAra maLavAna thAya, ema sarva kAlane anusAre ka ladAyI thAya che, tema maLane anusAre tenA karmanA nAza paNa kare che. 324 te vAtanA javAba ApatAM jaNAve che ke devamAtmakRtaM vidyAt, karma yatpUrvadaihikam / mRtaH puruSArajI, vile paliAram // 321 // a--daiva eTale kama te AtmAnuM-jIvanuM karelu ja jANavu. ane karma te pUrvabhavamAM kareluM karma jANuvu . ahiM je kArya karAya temAM je pravRtti thAya che tene purUSakAra jANavA. 325 For Private And Personal Use Only
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 505 vivecana deva eTale AtmAe mithyAtva, avirati, kaSAya, ega ane pramAdathI pUrvakALamAM bAMdhelA karmane deva vA adaSTa e nAmathI keTalAka saMbaMdhe che te jANavuM. temaja vizeSa rUpe karma ene kahe che ke je A janmanI pahelAnA janmamAM jIve che je punya pApa karelA hoya te te rUpe smaraNa karAya che-kahevAya che purUSakAra athavA purUSArtha eTale vyavahAramAM vartatA sarva saMsArI jIvAtmA vaDe vyApAra, rAja sevA vigere A bhavamAM AjIvikA mATe tathA rakSaNa mATe je vyApAra rU5 kriyA karAya tene kahe che. 325 nedamAtmakriyAbhAve, yataH svaphalasAdhakam / ataH pUrvoktameveha, lakSaNaM tAttvikaM tayoH // 326 // artha-A karma che te pitAnA purUSArtha rUpa kriyA vinA pitAnuM phaLa ApavA samartha thatA nathI, mATe pUrve je lakSaNe karma tathA purUSakAranA jaNAvyA te sAcA che ema jANavuM. 322 vivecana-AvI rIte jeonA pUrve lakSaNa jaNAvyA che te karma jIvAtmAnA tevA prakAranA vyApAra-purUSArtha eTale kriyA vinA ekalA pitAnA phaLane ApI zakatA hoya tema jANavAmAM nathI AvyuM. eTale je karma che te purUSArthanA cage pitAnA phalane Ape che. ema mAnavuM. Ama pUrve je karmanuM tathA purUSAkAranuM lakSaNa jaNAvyuM ke teo baMne paraspara eka bIjAne upakAraka thAya che teja yukta che. For Private And Personal Use Only
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 506 kAraNa ke e lakSaNa jIvanA karma ane purUSAkAramAM sadabhUtabhAva-tAvikabhAve ghaTe che. 326 ahiM vizeSa je kahevAnuM che te jaNAve che- daivaM puruSAkAreNa, durbalaM hyapahanyate / daivena caiSo'pItye-tannAnyathA copapadyate // 327 // artha-nabaLuM kAma purUSAkArathI nAza pAme che. temaja purUSakAra paNa je nabaLe hoya te te karmanA baLathI nAza pAme che, ema virUddha bhAvamAM je baLavAna hoya te phAve che, te vinA jIne karma tathA purUSArtha saMbaMdhanI siddhatA nathI. 327 vivecana-deva-karma vA nazIba balamAM je hIna hoya eTale durbaLa athavA nabaLuM hoya te balavAna vIrya vALA purUSakAra rUpa purUSArthathI haNAya che. eTale te karma pitAnuM phaLa prAya: ApI zakatuM nathI. A vAta upadezapadamAM prasiddha che ke jJAna garbhasArA viveka cukta jJAnavALA eka mahAna maMtrIe purUSArtha vaDe potAnA kuTuMbI svajanane udayamAM AvelA azubha karmane cage vadha thavAne prasaMga Ave tyAre pitAnI uttama buddhi vaDe karelA purUSArtha vaDe te karmanA balane haThAvIne kuTuMbane tathA pitAne vadhanA prasaMgamAMthI ugArI lIdhuM hatuM. have bIjI vAta jyAre karma bahu baLavAna hoya che tyAre purUSArtha paNa naSTa thAya che. "fja puna guruvAre raivamiti" purUSArtha zuM karavAne che. devaja baLavAna ane satya che ema kahevAya che. jyAre For Private And Personal Use Only
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir youe dvArakA nagarIne azubha karmage dAhathI baLavAno prasaMga Avye tyAre baLabhadra tathA zrI kRSNane athAga purUSArtha hovA chatAM azubha karmanI bhayaMkara utkRSTatAthI viparIta pariNAma AveluM sarva kaI jANe che. Ama purUSAkAra paNa karmanI balavattara sattA hoya tyAre naSTa thAya che. nakAmA thAya che. AthI anya viparIta rIte mAnatA vastu tatvanI siddhatA thatI nathI, bAdha vigere aneka deze Ave che. te vAta pUrve jaNAvelI che ke viparIta rIte mAnatA parasparanA lakSaNanI hAni thAya che vastu tatvanI yathArtha siddhi thatI nathI, eTale baMne sarakhA balavALA na hoya, kAM te karma baLavAna hoya ke kAM to purUSAkAra baLavAna hoya tyAre A vAta ghaTe che. 327 AvI rIte jyAM paraspara karma tathA purUSArtha ghAtaka ghAtya bhAve hoya tyAM je vastu bane che te jaNAve che - karmaNA karmamAtrasya, nopadhAtAdi tattvataH / svavyApAragatatve tu, tasyaitadapi yujyate // 328 // artha-kamathI kama mAtrane upaghAta Adi taravathI nathI ja thato, paraMtu AtmAne tevA prakArane vyApAra sAthe hoya te azubha karmathI zubha karmane nAza thAya. te vAta bane che ema siddha thAya che. 328 vivecana-karma mAtrathI eTale ekalA karma vaDe karma mAtrane eTale pUrva kALamAM bAMdhelA sarva karmane nAza nathI thatuM, kAraNa ke zubha karmathI punyane lAbha ane azubha karmathI For Private And Personal Use Only
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 508 pApanA lAbha thAya ja che. paNa navA baMdhAtA karma khIjA pUrvI kAlIna karmInA nAza nathI karatA, tema upakAra paNa nathI karatA. tema karavAmAM karma kAi paNa rIte samaya nathI, para Mtu AtmAnA vInA cage je purUSArtha thAya che. tenAthI zubha vA azubha karmonA nAza vA upakAra te jIvAtmAnA tevA prakAranA adhyavasAya vaDe thAya che. eTale jIva kriyA-jIvAtmAnI tevA prakAranA pariNAma yukta je kriyA anuSThAna thAya tenA ceAge jIbha nA azubha karmonA ghAta nA upakAra thAya che. 328 have calatI vArtAnA adhikAra jaNAvatAM kahe che-- ubhayostatsvabhAvatve, tattatkAlAdyapekSayA / bAdhyabAdhakabhAvaH syAt, samyagnyAyAvirodhataH // 329 // aH----kama tathA purUSArtha ane peta peAtAnA svabhAvavAlA hAvAthI te te kAlAdinI apekSAe paraspara eka mIjAnA khAdhaka vA mAdhya bhAvane pAmanArA thAya che, ema samyagra nyAyathI vicAratAM avirAdha-yathArtha bhAve vastunuM jJAna thAya che. 329 vivecanaH--jaiva-karma ane purUSakAra e baMne vastuo mA tmAmAM rahelI che, AtmAnA tevA cegu vaDe upajelA che, te paNa tenA kArya karavAnA svarUpe svabhAva bhinna bhinna che, eTale karmonA-pudgalanA udayakAle AtmAne zubhAzubha vipAka rUpa sukha du:kha ApavAnA svabhAva che, ane purUSakAra eTale purUSArthanA Atma vInI sAthe zubhAzubha vicArane anusAre karmanA ghAta karavAmAM ke karmane upajAvavAnI kriyA For Private And Personal Use Only
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 509 karavAmAM sahAyabhUta thavAno svabhAva che, eTale sva svabhAva thI bAdhya bAdhaka paraspara che, temAM te kAla, dravya, kSetra, bhA-- vanI anukulatAe jyAM karmane udaya baLavAna hoya tyAM purUSArtha haNAya che-nabaLo paDe che, ane jyAM purUSArtha karma karatAM baLava na hoya tyAM kama haNAya che. mATe ahiM ekAMta kadAgrahane tyAga karI samyagU-yathArtha nyAyanI yuktio vaDe vastu tava vicAratAM satya samajAya che. 329 have ahiM vastunI sthiti jaNAvatAM kahe che. tathA ca tatsvabhAvatva-niyamAtkartRkarmaNoH / phalabhAvo'nyathA tu, syAnna kAGkaTukapaktivat // 330 // artha--kartA ane karmane nizcayathI tevA prakArane svabhAva hAvAthI nizcayathI phUlanI prApti thAya che. tema na hoya te gAMgaDu (keyaDuM) magane pakavavAne parizrama nakAme thAya che, tema karma ane purUSArtha kArya sAdhaka na thAya. 330 vivecana-te pramANe karma purUSArthamAM bAdhya bAdhaka bhAva hovAnI siddhi thavAthI kartA AtmA tathA kriyA vaDe upajelA karma temaja purUSArtha vigere pita pitAnA svabhAvamAM nizcayatA pUrvaka vartatA hovAthI jyAM paraspara bAdhya bAvakatA nAza karavA egya ane nAza karanArane abhAva hoya tyAM tevA prakAranA phalanI prApti thAya che. jemake pAcaka-rAIAnA purUSArthathI pAca-rasavatInI siddhi thAya che, eTale pUrva karmanI anukulatAe purUSArtha vege vastu tatvanA phalanI siddhi thAya che, paNa tethI virUddhatA hoya eTale karma purU For Private And Personal Use Only
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pArtha paraspara bAdhya bAdhaka bhAve jyAM hoya tyAM phalanA abhAva rUpa bAdhA thAya che tema na hoya te kartAnA purUaSArtha karmane pita pitAnA svabhAvane-nizcayane bhAva na hoya to pAkamAM agya tevA keraDA magane paNa pAcaka pacAvI zake. paNa te nathI banatuM. bAdhaka karmarUpa keraDA magane purUSArca rU5 raIAthI pAkI jAvuM joIe paNa te te nathaja banatuM. ahiMA nadiSaNanuM daSTAMta che. vairAgyathI cAritra laIne pALatA, kaThaNa tapa karavA rUpa ugra purUSArthathI paNa pUrve punyathI bAMdhelA viSaya bheganA vipAkavAlA karma dalane nAza na karI zakyA, te karmanA balavAna udayathI cAritra choDIne bAra varSa vezyAnA gharamAM vAsa karavuM paDaye, te vAta zAstra prasiddha che. eTale karmanuM bala hoya tyAM purUSArtha pAcho paDe che. 330 have bIjI rIte karma purUSArthane bAdhya bAdhaka bhAva batAvatA kahe che- karmAniyatabhAvaM tu, yatsyAccitraM phalaM prati / tadbAdhyamatra dArbAdi, pratimAyogyatA samam // 331 // artha-kamane je anizcita bhAva mAnIye ane vicitra phala mATe kAraNa thAya, je ema hoya te te bAdhya ke je ahiM dArU-lAkaDuM che te pratimAnI yogyatA samAna thAya che. tethI bAdhaka vidyamAna hoya te paNa kArya thAya. 331 vivecana-vicitra pariNAma vALA sukha, duHkha, arati, For Private And Personal Use Only
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 - rati, lAbhAlAbha vigere la ApanArA karmomAM tenA svabhAvane niyamIta nizcita pariNAmI bhAvavALA nathI ema mAnIe tA te karmamAM purUSArthanA abhAva rUpe bAdhaka vaDe AvatI AdhyatA kevI rIte dUra karAya? ema khAdhya bAdhaka bhAvanA vicAra karatAM dArU Adi lAkaDu vA patthara vigerenA dalamAM sArI pratimAnI yAgyatA DAvA chatAM, to rUpa purUSArthInA alAva rUpa bAdhakatAmAM paNa samAna bhAve Ave che. eTale ka tathA purUSA ne niyata svabhAvavALA na mAnIe te dArUnI cemyatA hAvAthI purUSArthanA abhAva rUpa bAdhaka hovA chatA pratimA thavI joIe, temAM jo purUSakAranA abhAva rUpa khAdhya mAdhaka bhAvanI nizcayatA na mAnavAmAM Ave te pratimA thavI joie. 331 mATe niyata bhAvavALI ceAgyatA mAnavI joIe te vAta jaNAvatA kahe che~~~ nithamAtpratimA nAtra, na cAto'yogyataiva hi / tahakSaniyogena, pratimevAvAdhadaH // 232 5 a --dArUmAM niyamathI pratimA nathI tethI tenI ayAgyatA che tema na kahI zakAya, te dAmAM rahelA lakSaNa vaDe pratimA teja akhAdhaka thAya che. 332 vivecana--A je dArU caMdana vigere sArI jAtanA lAkaDAmAM vA Arasa vagere uMcI jAtanA pattharamAM devatAnA svarUpanA AkAra rUpe pratimA niyamathI nizcayathI vidyamAna nathI. te kAraNe te vastuomAM tevI pratimA mATe cAgya For Private And Personal Use Only
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 512 tAtA abhAva nathI siddha thatA, kAraNa ke dArU-lAkaDA vA pattharamAM tevA prakAranI je sahaja bhAvanI yAgyatAnA lakSa NAnA saMbaMdha tAdAtmya bhAve hAve chate, ane ayeAgyatAnA lakSaNanA abhAva hAvAthI lAka vyavahAramAM paNa kahevAya che. ke A dArUmAM pratimA thavAnI che. kAraNa ke temAM yeAgyatA che. tethI yAgya tevA dhruva vizeSanI pratimA avazya banaze ja te A pratimA na thavAmAM je khAdhaka che te kArIgaranA purUSA nA abhAva che. tetho A kriyA purUSArthanA abhAvathI Adhya bhAve rahelI che. tevI ja rIte AtmAmAM karma rUpa pudgala avazya mAdhdha bhAve che. ane purUSakAra khAdhaka bhAve che. kAraNu ke baLavAna purUSakArathI temAM karmI rUpa AvaraNu mAdhya bhAve raheluM che. te jyAre purUSakAra rUpa prayatna thatA caiAgyatA pragaTa thAya che. te jyAM sudhI pratimA rUpa lakSaNa che, jenuM te kArya utpanna thAya tyAM lagI khAdhya bhAve rahe che. Ama sa jagyAe je kAraNa hAya, temAM akAraNabhUta kArya rahelu hoya che, te vAta rUDha-prasiddha che. evI ja rIte karma paNa jyAM sudhI Atma svarUpane pragaTa karanAro purUSArtha pragaTa na kare, tyAM sudhI khAdhaka bhAve rahIne Atma svarUpane DhAMke che, eTale svarUpanI vikriyA rAkhe che, ane viparIta pariNAmane lAve che tyAM sudhI mAdhaka bhAve rahe che. paNa jyAre AtmA jAgrata thaIne karmonA dalane haThAvavA utkRSTo purUSArtha kare che. tyAre te khAdhaka rUpe raheluM ka mAdhyabhAve thaIne, te purUSArtha khAdhaka thaIne te ka rUpa mAdhyanA mAdhaka thAya che, eTale nAza karanArA thAya che. 332 For Private And Personal Use Only
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 513 have tame ema te nahi kahI zake ke pratimA pitAnI ekalI yogyatAnI ja apekSA rAkhe paNa bAdhatAvALA purUSakAranuM zuM projana che? tenuM samAdhAna karatAM jaNAve che- dAdeH pratimAkSepe, tadabhAvaH sarvato dhruvaH / yogyasyAyogyatA ceti, na caiSA loksiditH||333|| artha-dArU AdimAM pratimAnI utpattinI yogyatA che, te sarvatra nizcaya pUrvaka te pragaTa thaze jemAM yogyatA rahelI che, tenI yogyatA leka prasiddha hovAthI te regyatA nathI tema nathI kahI zakAtuM. 333 vivecana-dArU AdinA dalanI zuddhatA, kamaLatA, kaThaNatA vigere gya guNanA sAga vaDe pratimA mATe te kASTramAM vA pattharamAM yogyatA che te mATe upayegI gaNAya che, kAraNa ke tevA caMdana vigere suMdara sarva kASThamAMthI deva vigerenI sArI bhAvavAhaka pratimAo nizcitarUpe avazya bane che. sarva jAtanA lAkaDAmAMthI nahi, paNa bAvanA caMdana, hAthIdAMta, makarANI ArasapahANa vigere ucca jAtinA dalamAMthI jemAM tevA prakAranI cegyatA hoya te dalamAMthI bane che, paNa agya aneka prakAranA deSavALA kASTa ke pattharamAMthI nathI ja banatI je temAM megyatAnI apekSA na karavAmAM Ave te sarvamAMthI pratimA thavAnI prasaMgatA Ave; bhale Ave? emAM kaI deSa hoya te kahe? te gurU jaNAve che ke sarva lekamAM e vAta prasiddha ja che ke je dravyamAM tenI cegyatA hoya temAMthI te vastu bane che. 33 For Private And Personal Use Only
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa14 paNa jemAM pratimA karavAne prayAsa nathI thatAM tathA athatA ja che, temAMthI pratimA nathI banatI ema prasiddha thayela che. 333 have mukhya vAta jaNAvatAM kahe che - karmaNo'pyetadAkSepe, dAnAdau bhAvabhedataH / phalabhedaH kathaM nu syAt, tathA zAstrAdisaGgataH // 334 // atha -karmamAM paNa purUSArtha utpanna karavAnI zaktinI apekSA hoya te dAnAdika kriyAmAM pravRtti thAya che. temAM paNa bhAvanA bhedathI phalanI utpattimAM kema bheda paDe? je zAstromAM mAne che te bheda na paDavuM joIe. 334 vivecana-karma eTale deva jenuM nAma che, tethI purUSArtha utpanna thato hoya to phaLamAM karma ja ekaluM phalane hetu bane che, te pachI dArU-kANanI yogyatA ja ekalI purUSArtha vinA pratimA upajAve ema mAnavuM gya che. te sarvatra te bhAva banavo joIe? te nathI banatuM. temaja dAna, zIyaLa, tapa vigere sArA puNya kArya vaDe je zubha karma baMdhAya che, temAM bhAvarUpa purUSArthamaya pariNAmanI dhArA vizeSe je punya baMdhAya che, te te vaDe karmanA phaLamAM taratamatA rUpa bheda thAya che. temAM eka AtmA mahAna bhega pAme che. anya yazavAda pAme che. trIje sAdhana matye chate vastune bhegI IcchA chatAM nathI laI zakate, ema prakRNarUpa phalane bheda zuM kAma thAya che? koI paNa rIte phaLane bheda na thavuM joIe? paraMtu bhedane anubhava thAya che, te vAta For Private And Personal Use Only
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 zAstramAM kahyA pramANe barAbara ghaTe che. paNa purUSArtha vinA ekaluM karma phaLa ApavAmAM samartha mAnavAmAM Ave te koI paNa prakAre phalanI vicitratA je anubhavAya che, te nathI -ghaTatI. kAraNa ke purUSArthane asvIkAra karI ekalA karmane phaLamAM hetu mAnatAM eka rUpatAne deSa AvI jAya che. je vicitratA dekhAya che, te bIjI rIte purUSArtha vinA nathI saMbhavatI. A vAta anya vAdIo je eka tatAthI mAne che, teone vastutatva samajAvavA mATe bIjI rIte paNa siddha karavAmAM AvI che. 334 ahiM kaI zaMkA kare che ke dAnAdikamAM judA judA tatva hevA chatAM paNa dAnAdi te sarakhA kAryo kare che. karma paNa tevA bAMdhate phalamAM bheda kevI rIte thAya ? tene uttara Apane jaNAve che - zubhAttatastvasau bhAvo, hantAyaM tatsvabhAvabhAk / evaM kimatra siddhaM syAt, tata evAstvato hyadaH // 335 // artha-je ema kahevAya ke zubhAzubha karmathI zubhAzubha bhAva thAya che te te karmane svabhAva the, AthI zuM siddha thayuM ? te jaNAvavAnuM ke bhAvathI karmanI utpatti, karmathI bhAvanI utpatti. 335 vivecana-zubha temaja azubha evA karma ja pUrve judA- judA nimittothI tathA bhinna bhinna prakAranA bhAvathI upajAvyA che, tevA kamathI bhinna bhinna jAtanA adhyavasAyavaDe karAyelA dAna, zIyaLa, tapa vigerenI pravRtti bAdomAM For Private And Personal Use Only
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 516 sarakhI hovA chatAM kamanI bhinnatA pariNAma-bhAvathI thAya che. te paNa tethI karmathI je sarakhA malavA gya phaLa hAya, tethI bhinna svarUpavALuM phaLa kevI rIte Ave ? to kahevuM ja paDe che ke temAM rahele je bhAva rUpa pariNAma tevA prakAranA phaLa ApavAmAM samartha svabhAvavALe che. tethI pariNAma rU5 purUSArtha temAM rahe che. tethI AvI jAtane phaLamAM bheda thAya che. AvA prakAranuM svarUpa je bhaje che te purUSakAra kahevAya che. eTale baMnene sahaga ISTa phaLamAM sAdhaka thAya che. mATe purUSArtha karma vaDe, ane karma purUSArtha vaDe saphaLa thAya che. AvI rIte karma ne purUSArtha paraspara apekSA rAkhanArA che. eTale eka bIjAne sahakAra rAkhanArA che. have paravAdI pUche che ke je te karma tathA purUSArtha paraspara apekSAthI saphaLatAvALA hoya che temAM ISTa kaI vastu mAnavI ? Ama karma ane purUSArthanA vicA2mAM je siddha thAya che te jaNAve che. te pUrve karelA zubha vA azubha karmo hoya che, te vaDe jIne zubhAzubha bhAva pragaTa thAya, ane te bhAvathI zubhAzubha kama upaje, ema para, parAe eka bIjAnA kAraNu kArya bhAve thAya che. Ama anAdinI sthiti che. 335 have A vAtane pUrNa karatAM jaNAve che ke - tattvaM punayasyApi, tatsvabhAvalasaMsthitau / bhavatyevamida nyAyAt, tatmAdhAnyAdhapekSayA // 336 // artha-A uparathI eja tAva siddha thayuM ke karma For Private And Personal Use Only
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tathA purUSArtha pitAnA svabhAvamAM rahIne eka bIjAnA pradhAna gauNa bhAve vA kArya kAraNu bhAve apekSA pUrvaka nyAyathI varte che. 336 vivecana-tatva eTale vicAravA yogya e sAra che ke karma tathA purUSArthane paraspara bAdhya bAdhaka rUpa lakSaNavALe svabhAva che paNa te eka che ane anya nathI ema na mAnavuM, kAraNa ke te karma ane purUSArtha potapotAnA svabhAvamAM pravRtti kare che. eTale potAnA svabhAvamAM sthiti kare che. paranA svarUpane nathI dharatA, eTale karma purUSArtha nathI thatuM tema purUSArtha karma rUpe nathI thatuM, tevA svarUpamAM niro hovAthI, temaja karma tathA purUSArtha bAdhaka bAdhya bhAvamAM paraspara hovA chatAM baLavAna nabaLAne pAchA pADe te nyAye karma ane purUSArthane apekSAe gauNa pradhAna bhAva paNa thAya che. ema paNa kadAcita bane che. 339 have mukhya vAta karatAM jaNAve che ke - evaM ca caramAvarte, paramArthe na bAdhyate / daivaM puruSakAreNa, prAyazo vyatyayo'nyadA // 337 // artha:-- e pramANe karma dala chellA pudagalaparAvartanamAM vartatA hoya che, tyAre kama bAdhya rUpe ane purUSakA2-bAdhaka rUpe prAya: thAya che, ane anya kAlamAM purUSakAra bAdhya bhAve rahe che, karma bAdhaka bhAve rahe che. 337 vivecana -A pramANe daiva-karma ane purUSakAra-purUSArtha e baMne paraspara bAdhya bAdhaka bhAve hoya che, ema For Private And Personal Use Only
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 518 nyAmathI siddha thayeluM hovAthI have je kathanIya che te jaNAve -chellA yugalaparAvartanamAM samyagdarzana, jJAna, cAri* nI ArAdhanA pAramArthika bhAvavAlA purUSArtha rUpa vIryanA ullAsa pUrvaka karatAM bAdhya evA karma dalana: sarva samuhane. vinAza karanAra purUSArtha thAya che, tethI purUSArtha karmanA bAdhaka bhAve ane karma bAdhya bhAve heya che, paNa jyAM sudhI mehanIya karmanuM je hoya tyAM lagI kama dala purUSArthane bAdhaka thAya che, ane purUSArtha bAdhya thAya che, kAraNa tenuM bala nathI cAlatuM. eTale chellA pugalaparAvartana kAlamAM jIvane viSe karmanuM bala utaratuM jAya che, ane Atma vIrya Ama svarUpa tarapha pravRtti karatuM hovAthI pAramArthika bhAve sarva karmamalane kSaya karavA rUpa mekSanI najadIka AvavAthI Atma vIrya rUpa purUSArtha ghaNuM karIne daivane bA bhAve karI temAM purUSakAra bAdhaka bhAve eTale ghAta karanAro thAya che. keI vakhata prAya: tevA prakAranA kilaSTa karmanuM bala purUSArtha karatAM kadApi vadhAre hoya te apavAda rUpa viparItatA paNuM dekhAya che, eTale purUSArtha bAdhya bhAve rahI baLavAna bAdhaka karmathI dabAI jAya che. jema mahAmuni naMdiSeNa uda cagata bhegA karmane dabAvavA pravRtti karatA hatA, tyAM karmanuM bala vadhAre hovAthI viparIta pariNAma AvyuM hatuM. A apavAda che. ahiM naMdiSaNa muninuM dRSTAMta ApatAM jaNAve che ke-magadharAja mahArAjA zreNikanA nadiSaNa nAmanA kumAre paramAtmA zrI mahAvIra bhagavaMtane upadeza sAMbhaLI, vairAgya jAgavAthI rAjabhegano tyAga karI dIkSA For Private And Personal Use Only
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir levA pravRtta thayA, tyAre jagata pUjya jagat gurUe kahyuM ke he bhAgyavaMta ! hajI viSaya bhegane baLavAna udaya lAve tevA kilaSTa karmanuM jora tArA upara raheluM che. tyAre teNe uttara Ape ke jyAM purUSArtha baLavAna hoya tyAM te kama zuM karavAnA che ? dee paNa tema kahyuM, te paNa badhAne nakAra chatAM heza pUrvaka dIkSA laI kaThaNa tapa karavA lAgyA, ema bAra varSa te saMyamamAM apramAdI rahIne, cAritra zuddha bhAve pALyuM. chaThTha, aThThamamaya tapazcaryA karI lukhA ThaMDA AhArathI pAraNuM karavA lAgyA. dehamAM unmAda upajato tene jJAna vairAgya bhAvanAthI zamAvatA upaga pUrvaka vihAra tathA dhyAna karatA hatA. eka vakhata jagat gurUnI AjJA laIne rAjagRhImAM uMcA madhyama vigere kulamAM gocarI arthe bhamatA, eka uMcuM chuM ghara sArA kuLavAnanuM jANI te gharamAM peThA. AMgaNAmAM jaI dharma lAbha rUpa AzirvAda Ape. paNa te gharanI mAlIka vezyA yuvAna mada bharelI hatI, teNe jaNAvyuM ke ahiM dharma lAbhanuM prajana nathI paNa artha lAbha joIe chIe. tyAM tapasyAnA litho upajelI siddhi vaDe eka taNakhaluM hAthamAM laI "dhanavRSTi thAo" ema kahetAM tRNanA be khaMDa karyA, teTalAmAM te A kAzamAMthI sADA bAra koDa suvarNa dravyanI vRSTi thaI. muni AMgaNamAMthI pAchA vaLI ghara bahAra nIkaLavA lAgyA. tyAM te vezyA ubhI thaIne munine raste rekI ADI ubhI rahI. munine bahAra nIkaLavA dIdhA nahi ane kahevA lAgI ke A tamAruM dravya ahiMthI laI jAva. munie kahyuM "ame tamArI For Private And Personal Use Only
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org "" Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa0 mAMgaNIthI varasAvyuM che. tamArA AMgaNAmAM thayela hAvAthI tame mAlIka che. ame sAdhu hAvAthI amane jaza paNa khapatuM nathI. " vezyA kahe ke " ame anItinu letA nathI. A dravyanA tame munirAja mAlika che. tame A gharamAM vAsa karI mane tamArI ardhAMganA rUpe svIkArA tAja amAre khapamAM Ave. Ama khelI au caritra keLavIne muninA caDhatA bha;vane pADI nAMkhIne mAhanA dAsa banAvyA. tyAM muni Atmabala phAravavAmAM purUSArtha karavA lAgyA, paNa pUrva bhavamAM nikAcIta bhAva adhelA viSaya bhAga krarmAMnA tIvra udaya AgaLa purUSArtha nAza pAmyA. te vakhate devAe paNa kahyuM ke huM nakriSaNa ! hajI tamAre bhegAvila kama bhAgavavAnuM bAkI che. ema devatAnA kahevAthI sAdhu veSanA tyAga karI vezyAnA meAgamAM paDayA. nahi te chellA pudgala parAvartana kALamAM purUSAtu khala vadhatu hovAthI karmonA nAza karanAra thAya che. paraMtu chellA vinAnA sarva pudgala parAvartana kALamAM nizcaya pUrvaka kanu khala adhika ja hAvAthI tyAM purUSArtha khAdhya bhAve kra khAdhaka bhAve hAya che. 337 Ama kahevAthI je siddha thAya che te jaNAve che:-~~ tulyatvamevamanayorvyavahArAdyapekSayA / sUkSmayudhyAnamantavyuM, nyAyazAsrAvizeSataH 228 // a -vyavahAra Adi nayanI apekSAe jhINI buddhithI vicAratA daiva ane purUSakAra sarakhA khamavALA jaNAya che. temAM nyAya zAstranA paNa viredha nathI AvaDe. 338 For Private And Personal Use Only
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa21 vivecana--upara jaNAvI tevI nItivaDe A purUSakAra ane deva samAna balavALA che. ema vyavahAra nathI ane nizcaya nayathI nipuNa-jhINI buddhi pUrvaka tarka kATithI vicAratAM samajAya che. eTale vyavahAranaya baMnene kathaMcita eka rUpe gauNa mukhyabhAve jue che. ane nizcayanaya bAMdhelA karmala ke je udayamAM AvanAra che. tenA svabhAvamAM ane purUSakAranA svabhAvamAM bheda hovAthI karAte purUSakAra karmathI bhinna svabhAvavALe che. to paNa baMnene zaktimAM samAnatA rolI che. ema buddhivaMtene nizcaya thAya che. nyAya zAstra paNa te vAtane vizeSa na karatA yukti pUrvaka tenI siddhi kare che. nizcaya nayane e mata che ke- ____ "devapuruSakArau svakAryakAle svapradhAnAveva varteta vimanoraMtucatA kRti " daiva ane purUSArtha baMne potAnA kArya karavAnA kALamAM pitAnI pradhAnatAmAM ja vate che. te kAraNe baMne sarakhA baLavALA jANavA. vyavahAra nayana matathI ___ " etau tu parasparAzrayau payAryaNa prAptapradhAnagauNamAvau bAdhyabAdhakabhAvApannau vartete iti tulytvmnyorbhaavnimati " karma tathA purUSakAra e baMne paraspara Azraya AzrayI bhAvathI Azraya ApanArA, AtmAnA paryAyarUpa thayelA keI keka vakhata eka bIjA pradhAna ane goNu bhAve thaIne eka bIjA bAdhya bAdhaka bhAvane pAmatA chatA rahelA che. tethI For Private And Personal Use Only
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para paNa teonI tulyatA anubhavAya che. AmAM zAstra paNa saMmata che. 338 have cAlatI vAtanI yejanA kare che- evaM puruSakAreNa, pranthibhedo'pi saGgataH / tavaM bAdhyate daivaM, prAyo'yaM tu viz2ambhate // 339 / / artha-e pramANe purUSArthathI graMthibheda thAya che. e vAta barAbara gya ja che. tyAra pachI te ghaNuM karIne karmane bAdhyatA prApta thAya che. purUSArtha balavattara thaIne bAku bhAve pragaTa thAya che. 339 vivecana-e pramANe chellA pudagala parAvartanamAM jIvanuM bhAvanAnA viSayamAM parAvartana thaye chate purUSArthanuM ala. adhika adhika vadhatAM pragaTa bhAve graMthine bheda kare che. tyAM sAmAnya bhAve karma bAdhya bhAvane pAme che. evI zAstranI vAta barAbara ghaTe che. tyAra pachI eTale graMthibheda pachI to baLavAna bAdhaka purUSArthathI karma bAdhya bhAve thAya che, tethI te purUSArtha haNAyelI zakitavALA karmane bAdhya bhAve karIne haNe che. Ama purUSArtha svabalane prakAzaka thAya che. 339 purUSArtha pitAnA baLathI pragaTa thatA AtmA kevA svarUpane pAme che te jaNAve che - asyaucityAnusAritvAtU , pravRtti satI bhavet / satpattizca niyamAd, dhruvaH karmakSayo yataH // 340 // artha Ama AtmAnI jyAre ucita mArgAnusArImAM pravRtti thAya che tyAre tenA cege asatyavRttino tyAga kare For Private And Personal Use Only
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 53 che. ane satpravRtti nizcayatA pUrNAMka thAya che. tethI nizcayatA pUrNAMka sa karmonA kSaya thAya che. 340 vivecana--Ama bhavyAtmA yathApravRtti karaO karIne apUrva karaNa karato rAgadveSamaya karmInI bhayaMkara graMthinA bheda kare che. AvA graMthI bhedI AtmA samyagda nava ta thaye hAvA chatAM, mAkSa mArgone anusAre yogya dharma pravRtti karavAne IcchatA zAstramAM jaNAvelI zubha pravRtti ke dharmonI prAptinuM pradhAnava jyAM hAya, tevI draSTi vaDe pravRtti karatA hAya che. te kAraNe azubha Azravamaya pAya karavAnI pravRtti nathI karatA. kAraNa ke sasAra upara aci upajelI che. jethI vrata, niyama zoca, tyAga, prabhupujA, gurUsevA, prANI yA, satya khelavu, cArInA tyAga, vezyAgamana tyAga vigere suMdara AcaraNavALI sArI pravRtti nizcayathI thAya che, te vaDe zubha ane zuddha bhAva pragaTatA haiAvAthI AtmAnA utkRTA bhAvathI mahAna saccAritrane AdarIne dhruva-nizcita sa karmanA kSaya karanArI zubha vezyA ane dharmadhyAna zukala dhyAnathI yukata satpravRtti thAya che. jo evI sArI pravRti na thatI hoya te ucita mAnusArIva kevI rIte kahevAya ? 340 tathA ucita pravRtti jaNAve che saMsArAdasya nirveda - stathoccaiH pAramArthikaH / saMjJAnacakSuSA samyak, vannairguNyopalabdhitaH || 341 // a--AvA prakAranA AtmAne saMsAramAM ni tva For Private And Personal Use Only
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para4 che. tevA jJAnarUpa cakSuthI samyag rIte jANavA vaDe paramArthika niveda-vairAgya pragaTa thAya che. 341 vidhacana--khAma je AtmAe graMthI bhedya karyAM che, tene nara, nAraka, ti``ca, devanA bhavanI paraMparAnA janma maraNu rUpa saMsAranA svarUpane parama zuddha vivekavALA jJAna rUpa divya cakSu-vAcanavaDe kharAkhara vicAra pUrNAMka nirIkSaNu karatA jA pazu sukha samAdhi Adi guNu rUpa lAA nathI dekhAtA. paNa janma, jarA, maraNa, rAga, zeka, udvega vigere AdhivyAdhithI saMpUrNa vyApaka hAvAthI, du:khanA zAzvatA dhAmarUpa asAra jAya che. tethI udvega pAmavArUpa bhavinaveda maTI bhAva varAgya pAramArthika rUpe eTale leAkane dukhADavA ke khelavA pUratA niha paNa huM A du:khamaya saMsAranA pAra kayAre kevI rIte pAmIza ? evo bhAva vairAgya pragaTe che. 341 muktau dRDhAnurAgatha, tathA tadguNasiddhitaH / viyeyo mATuDava-vInanAcA2 tattvataH / / rUzkara // atha--mAkSa upara atyaMta prIti ane tenA guNathI thatI siddhiomAM je rAga te niveda jANavo. paNa tethI viparIta eTale samyag khIjanA nAzathI je la Ave te vastuta: du:khanu ja bIja che. 342 vivecanamukti-nirvANa-meAkSa je sarva karma malanA nAza rUpa abhAvathI prApta thAya che. te mAkSanI prAptimAM tathA te mATe karavA ceogya vrata, niyama, dhyAnarUpa anuSThAnAmAM atyaMta premarUpa samyaktva thAya che. kAraNa ke te samyagdarzana For Private And Personal Use Only
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir parapa mAkSanA nizcita hetu che. temaja mekSanA lAbhathI ajarAma-ra1, nirAmayatva, avinAzitva vigere * guNNA tathA jarA, maraNa, roga, zAkanA atyatAbhAva mukatAtmAne prApta thAya che. te meAkSaguNunI siddhiomAM atyaMta gADha rAga teja samyagUdana, jJAna, cAritramAM upAdAna kAraNa thAya che, tevA niveda mAkSanA hetu jANavo. have te nivedathI viparIta je bhavAbhinaMditya, bhavarAga te mithyAtva, avirati, kaSAya ane yeAgarUpa mahA Arbha parigrahathI pApamaya DhAvAne kAraNe saMsAranA bIjabhUta che. temaja janma, maraNu, roga, zeka vigere mahAdu:khanA hetu-khIja rUpa thAya che. te viparIta bhAva bIjanA muktinA rAgarUpa samyagdarzanathI nAza thAya che. eTale vastuta: mahAmAhanA khIjabhUta graMthI| bheda thavAthI eTale khIjanA nAza thavAthI pharIthI tevo sa`sAra vadhavAnA abhAva thAya che, AtmA apunaba dhaka thAya che. teja apunabhavapaNe AtmAnI uMcI avasthA thAya che, tema nizcaya jANavu. 342 je kAraNe anuSThAnArdikanu ucitapaNu` AdaravAmAM Ave che te jaNAve che-- etanyAgAptisidhdhyartha - manyathA tadabhAvataH / aspaunityAnuMlAtvi-mamichArthasAyanam ||34rUA atha--e sa'sAranI pravRttine tyAga te AtmAnI siddhatA mATe ja prApta thAya che. kAraNa ke tethI ja te mekSAthI`ne ucita anuSThAnamAM anusaravuM thAya, ne iSTa sAdhananI For Private And Personal Use Only
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saraka prApti mATe samartha thAya che. paNa tethI viparIta rIte cAlatA mekSa mArganA abhAva thAya che. 343 vivecana: e prakAre saMsAra tathA mukti mAnA je krama che te khatAvatAM kahe che ke je bhavyAtmA grathI bhedya karIne saMsAranA nivedamaya samyaktva rUpa parama vairAgyathI viSya bhAga, mithyAtva, kaSAyanA tyAga karavAnI nizcaya karI meAkSa mArga mAM gamanarUpa anuSThAnAne prApta karavA mATe aDhAra pApasthAnakAnA tyAga karI samyagdarzana, jJAna pUrvaka samyak cAritra rUpa ucita sadanuSThAna rUpa mArgone anusare che eTale sayama, tapa, japa, dhyAna, bhAvanA vigere Acare che, te nirvANu bhAgI thAya che. temaja tetho vipa rIta saMsAranA kAraNarUpa je jIvaThuM'sA, asatya, cauya, luMTa, vyabhicAra vigere arthAla bhayaMkara pApamaya pravRttithI sa'sAravRddhinI pravRtti thAya che, tema jANIne tevI pravRttinA tyAga karIne upara jaNAvI tevI meAkSa mArgane ucita pravRtti Adare che, eTale saMsAranA ba MdhananA hetuenA tyAga karavA rUpa, meAkSamAne prApta karAvanArI ucita pravRttine prApta karavAthI AtmA potAnA ISTa mArga rU5 mekSamAnI prApti kare che. teja ISTanI praptine siddha karanAra samartha sAdhana che ema jANuvuM. 243 have ucita pravRttine AdaravI joIe te vAta jaNAve che-- aucityaM bhAvato yatra, na tatrAyaM sampravartate / savaveza vinALue ntatternaMga cotiH // 244 / / For Private And Personal Use Only
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1ra7 a--je AtmAmAM upara jaNAvye tevo ucita pravRttinA sArA bhAva pravarte che, tyAM AtmA samyak pravRttimAM upadeza vinA paNa zreSTa aMta:karaNa vaDe preraNA karAye chate pravRtti kare che. 344 vivecana--je AtmA paramA bhAvane yathA svarUpe samajyuM che te tyAM cathAyeAgya sadupayoga pUrvaka uMcI bhAvanA sahita pravarte che. tyAM eTale tevA jIvAtmAmAM AvI devapUjA, gurUbhakti, supAtradAna, sAdharmika vAtsalya, saCtra maitrI, pramAda, mAdhyastha, karUNA bhAvanA vigere, pAMca mahAvrata, guNuvrata, dhyAna, samAdhimaya saccAritranI pravRtti sArI rIte varte che, paNa jyAM tevA prakAranA graMthI bheda nathI thayA tyAM AvI pravRttine saMbhava jarA paNa nathI. dApi upacArathI, upara dekhAvathI dekhAte DAya, paNu aMtaranA zubha vA zuddha bhAva rUpa paramArtha bhAve na hAya, te sa MsAranA hetu rUpe thAya che, paNa graMthI bheka vaDe samya danavAlA AtmAneja A ucita pravRtti thatI hoya tyAM paranA-gurU AdinA upadezanI jarUra nathI paDatI. upadeza vinA paNa sahaja bhAve aMta:karaNanI atyaMta tIvra zuddhatA pUrNAMka graMthI bheda vaDe uMca kArTinA vrata, niyama, dhyAna, samAdhi, bhAvanA vigere saddanuSThAnanI pravRtti prApta thayelA samyag darzananI preraNAthIja thAya che. 334 avastu bhAvo bhAvasya svataH sampravartakaH / ziApe paya pa, vayovRddheniyotaH // rUkS // For Private And Personal Use Only
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa28 artha-te kAraNe je suMdara bhAva thAya te anya pUrvanA sArA bhAvanA tAtvika kAraNa dvArA thAya che. jema kuvAmAM rahelI zirA-jharaNA kuvAmAM pANIne vadhAre kare che, tema nizcayathI jANavuM. 345 vivecana-e pramANe sapurUSArthanI preraNA vaDe je sArI ucita sadanuSThAnanI pravRtti thAya che, temAM te graMthI bhedane kAraNutA che. temaja te pravRtti rUpa nirvedamaya bhava vairAgya Adi AgaLa upajanArA mahAvrata guNavrata, tapa, saMyama ne dhyAnamAM kAraNe thAya che. te anuSThAne parama zuddha bhAvamAM upAdAna bhAve hetu thAya che. ahiA daSTAMta che ke jemAM aneka pANInI zera-pravAha hoya, te kuvAnA pANImAM jema vadhAro kare che, tema bhAva paraMparAe anya zubha bhAvanA-zuddha bhAvanA hetu-upAdAna kAraNa bane che. te vAta nizcayathI avazya mAnavI joIe. jema zubha dharma yAnane bhAva zukala dhyAna upAdAna hetu thAya che. tevI ja rIte kRSNa vezyA, nIlalezyA tathA kApata leNyA yukta Arta dhyAna paNa rodra dhyAnane hetu prAya: bane, eTale upara jaNAvyuM te zreiSTha bhAva thI bhedathI zuddha pariNatine hetu nizcayathI thAya che. 345 je ema upadeza vinAja zubha bhAva AdinI pravRtti thatI hoya te tene upadeza Apa nakAme ja thAya che, te zaMkAne javAba ApatAM jaNAve che - nimittamupadezastu, pacanAdisamo mtH| anekAntikabhAvena, satAmatraiva vastuni // 346 // For Private And Personal Use Only
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa29 atha--ahiM je bhavyAtmAne upadeza devAya che te eka nimitta kAraNa mAtra che. jala pravAhamAM pavananI preraNA jema eka nimitta mAtra che tema kadAcit hetu bane, kadAcit na paNa bane, ema anekAMtika bhAve che, ema Atma bhAvamAM jANavuM e purUSane mata che. 346 vivecana-je jIvAtmAne graMtho bheda karavAthI parama vairAgya rUpa nirveda prApta thayuM hoya tevA AtmAne gurUAdine upadeza dharmAnuSThAnamAM prAyaH puSTAvalaMbana-nimitta rUpe thAya che, keTalIka vakhata upadeza vinA paNa pUrvanA saMskArathI sahaja bhAve sadanuSThAnamAM nitya pravRtti karanArA paNuM bhavyAtmA hoya che, keTalIka vakhata gurU upadeza bhavyAtmAne dharmakriyA, tapa, japa, pUjA, dhyAnamAM puSkAvalaMbana kAraNa paNa bane che. je keyaDu sivAyanA magane mATe pAcanakriyAmAM pAcaka tathA agni hetu thAya che. aneka kUpanI zeremAM pavana tathA davA rUpa kriyA te jalane pragaTa karavA tathA vRddhi karavAmAM hetu kadAcita thAya che. kadAcita thatuM nathI. eTale keyaDu magane pacAvavAmAM agni hetu nathI banate, tevI rIte A prastuta kAryamAM bhavyAtmAne mokSamArgamAM pravRtti karAvavAmAM gurU Adine upadeza kadAcita kaI jIva pratye saphaLa paNa thAya che, kadAcita bahula bhavAbhinaMdI subhUma jevA pratye saMkaLa nathI paNa banate, kaI bhavyAtmAne gurUne upadeza mAtra puSTAvalaMbana bane che eTale guNamAM vadhAre karanAra thAya che. ane koIne niSphaLa paNa jAya, tema anekAMtika bhAvane pAme che. eTale koIka vakhata sAdhyane siddha kare che. 34 For Private And Personal Use Only
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir koI vakhata siddha nathI paNa karate, keka vakhata upacAra bhAva mAtra thAya che. kAraNake je pUrva bhavamAM saddagurUdvArA saccAritra, jJAna, darzana pUrvaka AsapIne tevA sArA saMskArathI cukata thaI punya yugathI sArA kula jAtivatapaNe manuSya bhavamAM avatarelA hoya, tevA sArI buddhivAlA saMtane samyam jJAna, darzana, cAritrane upadeza kadAcita upacAra mAtra thAya che. kadAcit upadeza vinA pUrvanA jAti samRti vA avadhijJAna vA zratajJAnanI prApti pazama bhAve pragaTa thaIne upadeza vinA paNa pratyeka buddha mahAtmAo jAgRta thAya che. ahiM A bhAva che ke jema kuvAmAM jalanI utpatti karavA mATe pavana ane khanana te nimitta ane kAMtika bane che. kadAcita jala pragaTe kavacita mahenata nakAmI jAya, paraMtu je bhUmi sArA snigdha rasavAlI hAya, te jala pragaTa karavAmAM upAdAna hatu rUpa avazya siddha kAraNa bane che. tevI ja rIte zuSa bhAvathI yukta sAre purUSArtha svasvarUpane vyakta pragaTa karavAmAM upAdAna bhAve avazya kAraNa thAya che. paNa upadeza to kadAcita vyakta karavAmAM nimitta kAraNa bane che. kadAcita nathI paNa banatuM, te kAraNe tyAM anekAMtika kahevAya che. pavana tathA khaNavAnuM kArya na karavA chatAM kuvAmAM anukuLa rasane pragaTa bhAva thatAM jaLa dekhAya che. tema upadeza vinA paNa suMdara bhAvayoge jJAna, darzana tathA cAritra guNa paNa keIne pragaTe che. 346 have tyAre je upadeza ApatA upadezakane anekatika deSa AvatuM hoya to tevA upadezanuM zuM phala? tevI zaMkAnuM uddabhAvana karI uttara ApatAM kahe che - For Private And Personal Use Only
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 531 makAntAdhadanuSThAnA-daucityamottaraM bhavet / tadAzrityopadezo'pi, jJeyo vidhAdimocaraH // 347 // artha-A kahevAthI evA sarva anuSThAnathI yukta citya AdaravA vaDe uttara bhavamAM ucitatAne lAbha thAya che, te kAraNe tevA prakArane upadeza paNa vidyAdi saMbaMdhI upadezanI peThe aucityanA ge saphaLa thAya che. 347 vivecana-AvI rIte kahevAyelA ane AraMbha karA celA sadanuSThAne jevA ke zAstranuM zravaNa karavAnI atyaMta IcchA Adi, tathA te zAstronA samyagU dha vaDe caityavaMdana eTale vItarAga paramAtmAnI pUjA, bhakti, stuti, saMgIta, nRtya, vAjIMtranI sAthe karatA tathA gurUbhakti, gurU sevA, gurUvaMdanA, gurUstavanA vigere anuSkAne pitAnI zakti pramANe, ucita hoya tevA prakAre, dravya, kSetra, kAla, bhAva vigere anukuLatA hoya tevA prakAre, karAya che. temaja tenA daDha saMskArathI uttara eTale te pachInA kAlamAM paNa chavAtmAe upadeza vinA paNa pitAnA svataH bhAvathI anuSThAnanI zreSTha zreSThatara pravRtti kare che, tyAre zuM te svataH anuThAnanI pravRtti karanAra mATe upadeza Apaze te nakAme- phaLa vinAne che? ema kema kahevAya. uttara-nakAme jarA paNa nathI. kAraNa ke te te sadanuSThAnanI puSTi kare che. jemake vidyAdine jaNAvanAra gurUne je upadeza hoya te karavA gyane karavA mATe ane tyAga karavA gyane choDavA mATe jema vidhi pratiSedhaka thAya che. tema ahiM sadanuSThAna mATe paNa jANavuM. kahyuM che ke For Private And Personal Use Only
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para " uvadezo vi hu saphalo, guNagaNAraMmagANa jiivaann| parivaTTamANa Na tahA, pAyaM bahu bhaThiyANaM pi // mahAna purUSone sadupadeza paNa je jIvAtmAone uttarottara guNa sthAnakanI zreNine AraMbha karAve che, temanA mATe paNa sArA prakAranA uttama kALanA phaLane ApanAra thAya che. ane bIjA guNa zreNithI pAchA pharelAne paNa prAyaH bahula karmavALA cAritra AdithI bhraSTa thatA hoya, tene paNa upakAraka thAya che. 347 upara jaNAvyA pramANe AraMbha karavA egya anuSThAnene upadeza ane kadApi apAte hoya te gya ja che. paNa nakAme jarA paNa nathI kAraNake bhavyAtmAne puSTAvalaMbanarUpa thAya che. tema jaNAvatAM kahe che- prakRtervAnuguNyena, citraH samAvasAdhanaH / gammIroktyA mitazcava, zAstrAdhyayanapUrvakaH // 348 // artha--athavA onI tevA prakAranI prakRti hevAthI tevA prakArane upadeza sArA bhAvanI prAptinuM sAdhana thAya che. mATe gaMbhIra vacanathI yukita pUrvaka teone yegya zAstranA adhyayana pUrvaka gItArtho vaDe tevA prakArane upadeza karAya che. 348 vivecana-jIvane karma saMbaMdha vaDe jevA prakAranI prakRti rUpa pudagalanA vikAra saMga thayelA hoya te prakAre jJAnAvaraNa AdinA kSapazama pramANe bAlatva rUpa ajJAnatA For Private And Personal Use Only
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 533 vA madhyama bhAva rU5 ardha paMDitatva-ardha ajJAnatA vA sArA prakAranA pAMDityabuddhinA vikAzamaya bhAva rUpa svabhAvanI prApti thAya che. te kAraNe jIvAtmAo dharma, artha, kAma, mokSa vigere sada asadanuSThAnamAM pravRtti kare che. eTale te jIvAtmAone sArA prakAranA zubha vA zuddha bhAva dharmarUpa Atma pariNAmanuM sAdhana thAya che. tethI bhavyAmAnA arthe mahAna buddhivaMta gaNadhara, sthavara, pUrva dhara, zratadhara, AcArya bhagavaMte upakAraka bhAve judA judA prakAranA zuddha bhAvane pragaTa thavAmAM saMvAdaka--satya kAraNa thAya te sadupadeza ApavAnI pravRtti kare che. te paNa nyAya, nIti, vyavahAra, nizcaya, naya, pramANa, nikSepa vigere vaDe atyaMta gaMbhIra bhAvavALo je upadeza kare che, te bhavyAtmAone zuddha ane sUkSma buddhine vikAza thAya te hetune layamAM rAkhIne kare che. te upadeza sAMbhaLatAM vA te zAne abhyAsa karatAM bhavyAtmAne suMdara verAgya upajAve che. ane saMsAranA AsakitabhAvane teDAve che, te kAraNe sarva sAdhu zrAvakee te zAstranuM zuddha zabdanA uccAraNa pUrvaka adhyayana karavuM. temaja tenA arthanI gaveSaNa sthira citta ekAgrabhAve karavI. tethI AtmAne sva ane para bodha thaze. ane vastu tavanI sAcI daDha pratIti thaze, AthI bhavyAtmAne mATe je je upadeza apAya te kadApi niSphaLa jatuM nathI, paNa sArA prakAranA zubha phala ApavA samartha hovAthI saphaLa ja che. 348 zirodakasamo bhAva, Atmanyeva vyavasthitaH / pravRttirasya vijJeyA, cAmivyaktistatastataH // 349 // For Private And Personal Use Only
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa34 artha -kuvAnA taLIyAmAM rahelI je zere hoya che te kuvAnA pANImAM vRddhi kare che. tema gurUne upadeza paNa AtmAnI bhAva zreNimAM pravRttine vadhAre karAve che tema jANavuM eTale bhAvanI vRddhimAM ane bhAvane vyakta-pragaTa karavAmAM jyAM gya hoya tyAM kAraNe thAya che. 349 - vivecana-jema tevA prakAranA kuvAmAM pANInA tevA prakAranA jharaNuM eTale zirAo hoya che. tethI kuvAemAM sahajabhAve pANIne vadhAre thayA kare che, tevI rIte bhavya jIvAtmAone tIrthakara, gaNadhara, pUrvadhara, kRtadhara, pUjaya AcArya vaDe devAte upadeza samyagU darzana, jJAna, cAritranI zuddhatA thavAmAM tathA vRddhi thavAmAM sahajabhAve nimittarUpa thAya che. eTale AtmAnA kSapazamabhAva, upazamabhAva ane kSAyika bhAvanI zuddhatAmAM vA guNazreNinI pariNAmanI dhArAmAM vadhAre karavAmAM nimitta rUpe puSTAvalabhana bhAve kAraNa bane che. temaja tevA prakAranA sArA bhAva rUpa pariNAmane vyakata bhAve pragaTa thavAmAM hetu thAya che. tema avazya jANavuM. eTale pUjya jagatagurU tIrthakara deva vigerene upadeza, bhavyAtmAnA jevA vicitra svabhAva che, tevA vicitra prakAranA judA judA aneka prakAranA bhAvane pragaTa thavAmAM upayogI thAya che. kuvAmAM karAtuM dANa aneka zIrAo pragaTa thavAmAM jema kAraNa thAya che, tema pUjyane upadeza paNa bhavyAtmAone aneka guNe pragaTa thavAmAM kAraNe thAya che. tema jANavuM. 349 A paNa kevI rIte saMbhave te jaNAvatAM kahe che- For Private And Personal Use Only
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ma satkSayopazamAtsarva- manuSThAnaM zubhaM matam / kSILasaMsArALAM, granthimevAE thataH // rU10 // a--sArA prakAranA cApazama bhAva pragaTa thavAthI aSA anuSThAne samyagdaSTi AtmAonA atyaMta zubha ane zuddha phelavALA ja thAya che. kAraNake te AtmAone graMthinA bheda thayelA heAvAthI saMsAranA cakramAM bhamavAnu naSTa thayeluM hAya che. tethI teonA anuSThAne zubha pravRttivALA ja hAya che. 350 vivecana--sa'sAra cakranA anudha-kAraNa jemAM raheluM che tevA prakAranuM mithyAtva ane krodha, mAna, mAyA, DhAlanI cAkaDI tathA hAsya, rati, arati, laya, zAka, dugacchA, purUSaveda, veda, napuMsakaveda rUpa je mAhanIya ka dalanA samuha anAdi kAlatho pravAha rUpe AtmAnI sAthe ekI bhAve rahelA che, te meharUpa mela upara jaNAvelA sadgurU devAnA upadezathI AtmavI vaDe, zubha pariNAmanI dhArA vaDe dheAvAvAthI kSaya pAme che. tyAre devapUjA, gurUbhakti, sAdharmika vAtsalya, vrata, paccakhkhANa vigere dezivarati vA sarva virati bhAvanA cAritrarUpa tapa, japa, dhyAna, samAdhirUpa sa anuSThAnA zubha phaLanA hetu thAya che. kAraNake te anuThAnAmAM tevA prakAranI viziSThatA rahelI che. ke je bhavyAtmAone saMsAra cakramAM bhramavAne yogya evA karma dalane jene kSaya thayA hAya, ane apUrva kahyu ceAge graMthibheda thayeA hAya tevA bhavyAtmA samyaga dRSTivAne tevA prakAranA For Private And Personal Use Only
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 56 zubha anuSThAne guNa vRddhinA hetu mATe thAya che. ema pUjya mahApurUSane mata che. 350 bhAvavRddhirato'vazyaM, sAnubandhaM zubhodayam / gIyate'nyairapi hyeta suvarNaghaTasannibham // 351 // atha-AvA prakAranA kSapazamathI avazya sArA prakAranI zuddhivALA anuSThAmAM vRddhi thAya che. temaja te uttama prakAranA punyanA udayane hetu thAya che. tema anya darzananA paMDite paNa kahe che. te zubha anuSThAna senAnA ghaDA jevuM che. 351 vivecana-bhavya jIvAtmAonI mehanIya karmanA kSapazama bhAvavaDe tathA vIryaMtarAyanA kSapazama bhAvanI utkRSTatAthI karAtI zubha anuSThAnarUpa paramAtma pUjA, caityavaMdana, jinastuti, stavanAdika kriyAomAM tathA AvazyakarUpa sAmAyika, pratikramaNa, pauSadha, upavAsa, AyaMbila vigere tapa:kriyAmAM zrAvakanA sthUla ahiMsAdika vatAmAM, sAdhunA pAMca mahAvatemAM ane ATha pravacana mAtAnI pAlanAmAM temaja gurU pAse dharmatattva zravaNa karavAmAM, zraddhA pUrvaka vIryanA ulAsa pUrvaka je zubha anuSThAne karAya che, te avazya zubha bhAvanI vRddhi karanArA thAya che. ahiMnAM paramatavALA pataMjali kapila vagere maharSie kahe che ke utkRSTa zubha bhAvathI kazatA zubha anuSThAne paraMparAe AgaLa AgaLa bhaviSyamAM thanArA zubha, zumatara, zubhatama, zuddha, zuddhatara, zuddhatama anuSThAnemAM pUrvanA kAraNe ane uttaramAM thanArA na jina ithama anunayanA zapatha For Private And Personal Use Only
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 537 phalarUpa kAryo rUpa uttamottama punyAnubaMdhi punyane vadhAre karanArA thAya che. temAM saugAte-bauddho paNa upara pramANe jaNAve che. eTale ame te svAvAda siddhAMtanI AjJA pramANe avazya svIkArIe ja chIe ane emaja kahIye chIe ke AvA zubha anuSThAne je karAya che, te suvarNanA kaLazanI jema mUlathI avikRta ja che. jemake suvarNa ghaTa bhedAyA chatAM suvarNatva naSTa thatuM nathI. tema zubha bhAvathI AtmAnA kSayopazama bhAvanA vIryanA ullAsathI karAtA anuSThAne kadAcita bhAva paDI javAthI naSTa thAya, paNa te AtmAnI dharmazraddhA, deva gurU bhakti, prabhuprema, mUla Atma svarUpa rUpa zuddha suvarNatAne nAza nathI thatuM. kahyuM che ke" bhaTTho dasaNabhaTTho, daMsaNabhahassa natthi nivvANaM / / caraNarahiA sijjhanti, daMsaNeNa binA na hi // " darzana-samyaktvathI je bhraSTa thayela hoya tene ja bhraSTa avazya mAna, paNa cAritrathI bhraSTa thayelAne bhraSTa na mAna, kAraNa ke cAritra vinAne paNa apavAde mukti meLave che, paNa darzana-samyaktva vinAne AmA game teTalI tapa saMyama kriyA kare te paNa saMsAranA baMdhanathI mUkAta nathI. mATe darzanathI bhraSTa teja vastutaH bhraSTa jANa. kaSAyane ge anuSThAna choDI devAya te paNa zraddhA prIti bhAva kAyama rahe che tethI te punyAnubaMdhI punya kAyama ja Take che, te prasaMga Ave sArA dhamanuSThAnanA udaya pragaTAve che ja, tethI zubha phalane hetu ja che. 351 For Private And Personal Use Only
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa evaM tu vartamAno'yaM, cAritrI jAyate tataH / lyovamavRttvana, vinivRtte narmaLa | rU12 // aMe pramANe saddanuSThAnamAM vatA jIvAtmA cAritrI thAya che. ane ethI nava pApamanI aMdara karmathI mukta thaIne nivRtti bhAvane pAme che. 352 karatA vivecana--e pramANe sArA sArA anuSThAna uttama prakAranA vIryanA ullAsathI yukta ghAtikarUpa jJAna daza na cAritra AdinA AvAraka karmonA kSayApathama bhAva karatA jAya tema tema pachIthI thanArA lAbhanA kAraNarUpa anuazva sadanuSThArAmAM vartatA bhavyAtmA thIbheda karatA chatA devapUjA, gurUbhakita, vrata, paccakhANu, tapa, japa, zAstra zravaNu karatA samyagdarzana ane deza viratirUpa cAritra bhAvane pAme che. jyArathI graMthIbheda thayela che tyArathI zubha pariNAmanI dhArAne anukrame vadhAratA bhavyAtmA saMsAranI pravRttinA hetubhUta kamalane haNutA chatA cAritra mAhanIya karmIne yeApazama bhAve nAza karIne graMthI bheda karyo pachI methI nava paDyeApama pramANu sthitinA ya thaye deza virati paNuM pAme che. ane sarvavirati cAritrane rUMdhanArA mAhanIya kama nI sthitimAMthI saMkhyAtA sAgaropama kSaya thaye chate bhAva cAritra prApta thAya che, AcAryo kahe che ke te mATe pUjya. " sanmAMmi 3 ple, jimavu neLa sAro tenA rovasamavayALa, sAgara saMvaMtA phonti || '' For Private And Personal Use Only
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 539 graMthI bheda karIne upazama bhAve vA AyApathama bhAve samyakatva prApta karI methI nava paDyeApama sthiti kSaya thaye labyAtmA dezavirati pAme che, sarva viratirUpa cAritra, upazama zreNi tathA kSapaka zreNi anukrame saMkhyAtA sAgaropama pramANa sthiti kSaya thAya tyAre pAme che. 352 liMga mArgAnusAryeSa zrAddhaH prajJApanA priyaH / muLarALI mahAsattva, saMjItyAnmalakutaH | rU12 ` azraddhAvaMta, upadeza sAMbhaLavAmAM premavALA, mahAna purUSanA guNAnurAgI, dharmanA anuSThAnamAM mahAna parAkrama karanArA, temaja zakita pramANe dharmanI pravRtti karanArA bhavyAtmA mArgAnusArIpaNAne pAmelA jANavA. kAraNa ke te mArgAnusArIpaNAnA cinha che. 353 vivecana--mArgAnusArI bhavyAtmAnuM AgaLa je kahevAya che te cinha eTale liMga najIvuM. jemAM vItarAga paramAtmAnA upadezelA zAstromAM atyaMta zraddhA yukata rAma. hAya, pUjA bhakitamAM atyaMta utsAha hAya, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA pratye vAtsalya bhAva hAya, tevA prakAranA cAritravata sAdhuo ane sAdhvIe tathA zraddhA dharmAMvaMta zrAvaka, zrAvikA mArgAnusArI jANavA. teemAM AvA prakAranA vizeSa guNu. hAya che. jevI rIte ke-- 66 yathA kAntArotIrNabrAhmaNo haviH pUrNarUceratizAyinyAH tathA zuddhAnuSThanigatayA zraddhAsaGgataH / ,, jevI rIte ati lAMbI aTavIne utarelA bhUkhyA ne For Private And Personal Use Only
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa40 -tarasya, brAhyANa vidhIthI paripUrNa ghebaramAM atyaMta rUci- IcachAvALe thAya che. tema dharma sAMbhaLavAmAM, zuddha kriyAmAM, vrata paccakhANa karavAmAM, tapa japamAM, jJAna samAdhimAM, zraddhA yukta atyaMta prIti te apunabaMdhaka bhavyAtmAne hoya che. temaja vItarAga paramAtmA, gaNadhara, zratadhara, gItArtha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA tathA dharma prabhAvaka bhAgyazAlIonA guNene sAMbhaLIne, temanA pratye guNAnurAga upaje che. temaja teonA guNane vakhANavAmAM, stavanA karavAmAM, atyaMta prema dhare che. temaja najI. kanA kAlamAM mahAna guNene lAbha jemane thavAne heya, tevA jIvAtmAomAM gyatA pragaTAvavAmAM je kriyA che temAM te mArganusArI AtmAne pratIti-zraddhAyukta rUci paNa hoya che. saddaguNavALA pratye pakSapAta rUpa guNAnurAga hoya, temaja sArA dharmanA tathA lekenA kAryamAM upakAra karavA mATe vakhANavA cepagya purUSArtha karanAre paNa te heAya che. ane pitAnI jevI zakita hoya tevA prakAranA vrata, paccakhANa, tapa, japa karavAnI Adara pUrvaka pravRttine AdaranAra hoya che. kAraNake je AtmA pitAnI zakitane anusAre sArA dharmanuM anuSThAna nathI karate, temAM mArganusArIpaNuM nathI dekhAtuM. mATe upara kahyA tevA sArA sArA dharmanA anuThAne karato hoya, te vaDe temAM mAryAnusArIpaNuM pratyakSa che tema jANavuM. 353 mArganusArI paNa aneka viSayavAluM hovAthI have tene vicAra jaNAvatA kahe che- For Private And Personal Use Only
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 541 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ', asAtodayazunyo- sndhaH, kAntArapatito yathA / gartAdiparihAreNa, samyak tatrAbhigacchati // 354 // atha--jemake azAtAnA udaya vinAnA AMdhaLA chatAM paNa bhayaMkara jagalamAM paDayA chatA rastAnA khADA TekarAnA tyAga pUrvaka sArI rIte iSTa sthAnane pAme che. 354 vivecana--azAtA vedanIya karma nA udaya jene nathI eTale rAga, azakata, vRddhatva jene AvyuM nathI tevA yuvAna purUSa chatAM kAge adhatva eTale cakSudana upara AvaraNathI gherAyele mAsa IMDakAraNya jevA bhayaMkara jaMgalamAM pAAyI AvI gaye che. te paNa go-khADA TekarA, pattharanA TukaDA, kAMTA, kAMkarA vigerethI AtmAnuM catanApUrvaka rakSaNa karatA, viSama mArgIne jANI haLave haLave upayAga rAkhIne gamana karatA chatA, sArI rIte khrIraja dhArIne peAtAnA iSTa gAmamAM praveza kare che. eTale tevA bhaya bharelA jaMgalane peAtAnI hiMmatathI gamana karatA pAra utarI jAya che. ema chAMte samajavu. 354 have tenA abhinaya samAvatA AtmAnI tene cegya saMsAra pAra pAmavAnI je zakita che, te jaNAve che-- tathAyaM bhavakAntAre, pApAdiparihArataH / zrutacakSurvihino'pi, satsAtodayasaMyutaH / / 355 // a--tevI ja rIte saMsAra rUpa jaMgalamAM paDelA bhavyAtmA zAstra jJAnarUpa cakSu na hovA chatAM paNa pApAki For Private And Personal Use Only
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para khATA AcArane tyAga karIne sabhAva rUpa zAtA vedanIyathI yukta thaIne te bhava aTavIne oLaMge che. 355 vivecana-jema AMkhonA abhAvavALe AMdhaLe bhayaMkara jaMgala zAtAdanIya karmanA udayatho utarI jAya che. tema A saMsArarUpa bhayaMkara jaMgala paNa sArA cAritravALe bhavyAtmA nI dayA karate, juThuM nahi bolate, cerI tathA maithunane tyAga karate, mamatA vinA dharmamAM upayogI upakaraNane rAkhata, anya parigrahano tyAga karanAre, ATha pravacana mAtAne pALate, kaSAyanA udaya vinAne sAdhu-joke AcArAMga Adi zAstranA dharUpa cakSu na hovAthI, jIva ajIva Adi jagatanA padArtho ane svarUpa-svabhAva-dharmanA yathArtha bodha vinAne levA chatAM paNa, aDhAre prakAranA pApamaya je vyApAre che tene tyAga karela hovAthI tenA bhayaMkara burA phalarUpa nArakI tiryaMca vigere niomAM upajavArUpa pApa phalanA bhegane paNa sarvathA tyAgaja thayela che. tevA prakAranA sArA cAritravaMta sAdhu purUSa zAtA vedanIya rUpa zubha saMka95vAna chatAM duSTa saMka9pa vinAne hovAthI mAnasika, vAcika, kAyika vyAdhi vinA sAdI rIte cAritra pAlanamAM atyaMta daDhatA rAkhanAre hevAthI zAtA vedanIya kamathI cukata hoya che. tethI sArA caritranA phalarUpe naraka tiryaMca vigere nimAM upajavA rUpa aniSTa saMsAra mArgane cheDate, ISTa svarga vA mukita rUpa zubha sthAnane prApta kare che. 355 have upara jaNAvyuM tethI virUddha mArgamAM gamana karanAre virUddha phalane pAme che. te jaNAve che - For Private And Personal Use Only
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anIdRzasye tu puna-cAritraM zabdamAtrakam / IdRzasyApi vaikalyaM, vicitratvena karmaNAm / / 356 // artha -jemAM upara kahyuM tevA prakAranuM mArgIsArItva samyaktvathI yukta bhAva cAritra vicitra prakAranA karmanA belathI prApta thayeluM jaNAtuM nathI teonuM cAritra nAma mAtrathI ja kahevAya che, vastuta: cAritra nathI. 356 vivecana-jemAM tevA prakAranuM eTale uparanA be zlekamAM jaNAvyuM tenuM mArgAnusArIpaNuM eTale mekSanI sAthe meLApa karAve tevA dharmamArgamAM gamana karavApaNuM nathI hatuM. eTale samyaga jJAna pUrvaka darzana sahita upaciMgavALuM cAritra nathI anubhavAtuM, tevA jIvAtmAnuM dezaviratipaNuM ke sarva viratipaNuM nAmanuM ja che kAraNa ke temAM mArgonusAritvanuM upara jaNAvyuM tevuM vinDa nathI eTale mArgAnusArapaNAnuM lakSaNa temAM nathI. tethI dezavirati tathA sarvavirati cAritrane paNa abhAva thaye. nAmathI dezavirati ke sAdhunuM cinha (veza) hoya te bAhya vyavahArathI cAritrI bhale kahevAya, vastuta: cAritrano abhAva sama, jo have zaMkA kare che ke samyagadaSTi AtmAne mArgonusArI paNuM te hoya che je te pachI cAritravaMtane mArgo sAritva kema na hoya? te zaMkAnuM samAdhAna karatAM kahe che ke upara jaNAvyA pramANe jemAM mArgonusArapaNuM hevA chatAM paNa keTalAka bhavyAtmAone vicitra prakAranA nikAcIta azubha karmanA udayathI cAritranI sahaja zaktine For Private And Personal Use Only
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 544 rokANa thAya che te kAraNe zrI zreNika rAjA, zrI kRSNa vAsudeva vigerene zuddha kSAyika samyagadarzana hevA chatAM, mArgonusAritva guNa hovA chatAM paNa teo dezavirati vA sarvaviratine dhAraNa nathI karI zakatA. te mATe zAstrakAroe jaNAvyuM che ke" kammAi nUNaM dhanacikkaNAI, garuyAiM vajjasArAI / nANaDDhayaMpi purisa, pahAo uppahaM nenti // " mArganusArI evA kSAyika, kSapazama ke upazama bhAvanuM samyakRtva hevA chatAM paNa mULathI ja ghAtikarmanuM atyaMta cIkaNApaNuM hovAthI, temaja karmadalanI bahulatA rahevAthI, temaja vajanI peThe atyaMta daDha havAthI, sUtra tathA arthanA samyagUjJAtA hovA chatAM purUSAthI purUSe prabhAvika hoya te paNa pAchaLa paDI jAya che. AgaLa nathI vadhI zakatA, eTale cAritrathI rahita ja rahe che. eTale uMdhA mAge janArA hoya che te mAtra mohanIya karmanI vici tratA ja che. 356 have cAlatA prakaraNa pramANe yogatattvano saMbaMdha karavA mATe kahe che - tezavimetacitra-midaM voraM abhimaH | atra pUrvodito yogo, adhyAtmAdiH saMpravartate // 357 // artha-mahAtmA purUSoe kahyuM che ke dezavirati tathA sarvavirati vigere bhedathI vicitra prakAranA cAritrathI yukta For Private And Personal Use Only
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 545 ciMga pUrve jaNAvyuM che. temAM adhyAtma Adi yogamAM bhavyAtmAo pravRtti kare che, te bhedane have kahevAmAM Ave che. 357 ' vivecanadezavirati cAritra eTale samyapha sahita zrAvakanA dezathI ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya, parigrahane tyAga, dizA parimANa, gopaga parimANa, anarthadaMDa tyAga, sAmAyika, dezAvanAzika, pauSadha ane atithi saMvibhAga e vratamAM aMzathI cAritra raheluM che ema kahevAya che. sarvathI eTale pUrNa bhAve ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya, parigraha tyAga ema pAMca mahAvrata pALavA, temaja rAtribhejana tyAga evA prakAranAM vratamAM vizeSa bhAve jIvAtmAnI judA judA prakAranI rUci pramANe aneka prakAranI rogapravRtti karAya che, tema tIrthakara, gaNadhara, dhrutakevalI, coda pUrvadhara vigere pUjya mahAtmA purUSoe kahyuM che. bhavyAtmAone. pUrve jaNAvyuM te adhyAtmabhAva, dhyAna, samatA, vRttisaMkSaya vigere yoga graMthabheda karanArA mArgAnusArIone ArAdhatAM anukrame adhyAtma bhAva rUpa Atma svarUpane lAbha prApta thAya che. 357 A vAta anukrame pragaTapaNe kahe che. prathama adhyAtma yeganuM vyAkhyAna karatAM jaNAve che ke aucityAd vratayuktasya, vacanAt tattvacintanam / maicyAdisAramatyanta-madhyAtma tadvido viduH // 358 // 5 For Private And Personal Use Only
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha:-ucita AcaraNa yukta zrAvaka, zrAvikA, sAdhu, sAdhvInA vrata pALavAM ane paramAtmAe kahelA jIvAdika tatvanuM ciMtavana karavuM. mitrI Adi bhAvanA sAra rUpe vicAravI. ema adhyAtma jJAnIo A bhAvanAne adhyAtma ga kahe che. 358 vivecana-mArganusArI bhaththAtmAone ucita pravRtti thAya che. temAM vItarAga, arihaMta, deva-gurU bhakti, saMghasAdharmika vAtsalya, jIvadayA vigere ucita pravRttinI vicAraNuM hoya che. temaja samyakatvathI yukta vrata paccakhANa yukta, tapa, japa karatAM dezavirati vA sarvaviratithI yukta heya che. paramAtmA vItarAga jinezvaradeve upadeza karelA zAstravacanane sAMbhaLIne, temAM upadeza karelA jIva, ajIva, punya, pApa, Azrava, saMvara, nirjara, baMdha ane mokSa e nava tatavane sAta naya, sAta bhaMga, cAra vA cha nikSepA, be pramANa vigere vaDe artha ane paramArthanuM ciMtavana karavuM. maitrI, pramAda, kArUNya ane mAdhya bhAvanAnA sArane samajI maitrI bhAvanAthI sarva jIvanuM hita citavavuM. prameha bhAvanA vaDe jinavara, yugapradhAna, gaNadhara, prabhAvaka, AcArya, upAdhyAya, muni, zrAvaka ane zrAvikA temaja samyagadaSTi AtmAo vaDe je unnati thAya tenI anumodanA karavI, te pUjAnA guNanI stuti karavI. kArUNuM bhAvanA vaDe du:khI jIvane uddhAra karavA pravRtti karavI. mAdhyastha bhAvanA vaDe dharmahIna pratye paNa samabhAva rAkha, teo pratye vairabhAvane tyAga kare. AvI bhAvanA atyaMta For Private And Personal Use Only
Page #589
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 57 upaga pUrvaka bhAvavI tene zAstranA vizArade adhyAtma yega kahe che. 358 te adhyAtma nuM phala jaNAve che - catA vApara karavuM, zI jJAne ja zA tathAnubhavasaMsiddha-mamRtaM hyada eva tu // 359 / / artha-te adhyAtma vegathI pApane kSaya thAya che temaja satva tathA zIla zAzvata bhAve pragaTe che ane amRta samAna jJAnAdine satya anubhava pragaTa thAya che. 359 vivecana-te upara jaNAvela adhyAtma yoganA abhyAsa vaDe bhavyAtmAne anAdi kAlathI lAgelA jJAnAvara maNIya, darzanAvaraNaya, mehanIya ne aMtarAya rU5 pApakarmanI vicitra prakRtiene nAza thAya che. te Atmazaktine ghAta karatI hovAthI eTale gADha paDade karIne Atmazaktine rekatI hovAthI pApamaya kahelI che. tene nAza adhyAtma bhAva rUpa cagathI thAya che. temaja AtmAne vIrya rUpa je guNa aMtarAya karmanA audayika balathI dabA. yelo hato te paNa A gathI koIka pragaTa thAya che. tethI Atmasattva-AtmAnuM parAkrama vikasita thAya che. temaja zIlanA-pavitra AcAra vicAranA anusevanathI citraAzcaryakArI mananI samAdhi pragaTe che. eTale saMkalpa vika5 vaDe athavA Atta dhyAna ke raudra dhyAna vaDe je khoTA duSTa saMkalpa ke vikalpa jIne thAya che, te adhyAtma yoganA abhyAsaka yogIne mana, vacana, kAyAnI sthiratA For Private And Personal Use Only
Page #590
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sa tya thatI haiDhavAthI mana sthiratA rUpa samAdhiyoga yukta ane che. temaja svapara vastuonA svabhAva-lakSaNumaya pariNAmeAnA anubhava paNa thAya che. tethI jagatanA sarva padArthAnA anubhavagamya medha rUpa jJAna paNa pragaTe che. eTale te jJAna sa meAhanA uddayane kApI nAkhanAra hovAthI jJAnAvaraNu Adi cAre ghAtI karmonA paNa vAta karanArUM thatuM hAvAthI, samyag cAritra vaDe Atma upayAga zuddha thatA hAvAthI, prApta thayela jJAna darzana cAritra rUpa Atmazakti kadApi nAza na thAya tevA prakAranA zAzvatA bhAve pragaTe che. ahi daSTAMta ApatAM kahe che ke agni jema peAtAnA tejathI satra prasiddha che, tema AtmA paNa peAtAnA jJAna darzana cAritramaya sahaja zaktivarDa sva AvaraNanA phAya karI pragaTa thatA hAvAthI zAzvata eTale avinAzItva guNathI apratipAtIja che. pragaTa thayAM pachI vinAza nathI pAmatA tevA prakAranA sattva, vIya ane zIla-sArA pavitra vrata, tapa, japa vaDe mana, vacana, kAyAnI ekAgratA thAya tevA saMkalpa vikalpa vinAnA samAdhibhAvamaya adhyAtma rUpa zAzvata ceganA anubhava siddha thAya che eTale svasa vaida rUpe pratyakSa thAya che ane te adhyAtma ceAga AtmabhAvanI amRtatA rUpe pragaTe che. ahiM A kahevAnuM ke A adhyAtma yAga amRta rUpa eTalA mATe che ke te cega atyaMta bhayaMkara dArUNa mAhanA viSa vikArane dUra karavA samartha che tema avazya jANavu. 359 have bhAvanA coganuM vyAkhyAna karatAM jaNAve che ke - For Private And Personal Use Only
Page #591
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 549 abhyAso'syaiva vijJeyaH pratyahaM vRddhisaGgataH / mana samAdhisaMyutta, paunaHpundena mAtranA // 30 // karatA a adhyAtma ceAgane vAraMvAra abhyAsa anukrame ceAgabhAvanI vRddhi thatA tenA phlarUpe sArI mananI sthiratA yukata bhAvanA yoga pragaTe che. 360 vivecana--A pUrve jaNAvelA adhyAtmayoganA vAraMvAra parAva`narUpa je abhyAsa karAya che, tenA khalathI te adhyAtma bhAvatI zuddhatA pUrvaka nitya vRddhi thatA sArA utkRSTA anubhavanA sahakArathI mananI anAdikAlanI je cAMcaLatA tenA niSa thavA rUpa dhyeyarUpa paramAtma bhAvamAM cittanI sthiratArUpa samAdhinI prApti thAya che. tenA vArara je abhyAsa karAya temAM arUci ke kheda na thAya te Aje bhAvanA yAga kahevAya che. adhyAtma bhAvanA vigere jJAna darzana cAritra yeAganA vAra MvAra parAvartana karavA rUpa abhyAsavaDe AtmAmAM zubha bhAvanI jAgRti thAya che. ane kAma, krodha, mAna, mAyA, leAbha, rAga, dveSa rUpa je azubha pravRttinA abhyAsa anAdinA hatA tenI nivRtti eTale nAza thAya che eTale kAma kahetAM pAMca iMddhiyAnA trevIza viSayAmAM bhAganI IcchA tathA pravRtti te kAma zabdathI samajavI. krodha te ApaNA virodhInA nAza karavAnI bhAvanA, mAna eTale sa karatAM huM mahAna chuM. evA prakAranA abhimAna, mAyA te anyane chetaravA mATe chala prapaMca karavA, khIjA AtmAne jALamAM phasAvavA je mana vacana kAyAthI For Private And Personal Use Only
Page #592
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir papa0 pravRtti karavI te mAyA kahevAya potAnA AtmAne je hoya tethI judA prakArane dekhADavA chaLa prapaMca kare te mAyA kahevAya che. ane lobha te nava prakAranA bAhA parisaha saMgraha karavA IcchA tathA pravRtti karavI. rAga te ISTa vastu meLavavAnI bhAvanA. TheSa anya upara IrSyA karavI vigere kaSAyenA azubha pravRttimaya abhyAsanA ge bhayaMkara saMsAranI vRddhi thAya che. tevA azubha ganI nivRtti thavAthI AtmAnA zuddha svarUpanA jJAna ane zraddhAmaya adhyA bha ga ane te adhyAtma svarUpane vAraMvAra manana karavA 25 je bhAvanA ane ekAgrabhAve lIna thavA rUpa dhyAna vigere je pega che, teno abhyAsa karavAthI zubha bhAvanA jAgavAnI anukulatA pragaTe che. eTale samyagajJAna darzana cAritranA abhyAsane anukula cittanI pravRtti thAya che, temaja zuddha cittanI vRddhi thAya che. eTale kaSAyanA abhAvamaya ane saMtoSa, satya, pavitratAmaya temaja mitrI, pramada, mAdhyastha, anukaMpA vigerethI yukta zuddha cittanI bhAvanA atyaMta vadhe che. ane te utkRSTa bhAvanA mahanIya Adi karmanA balane nAza kare tevA dharma dhyAnamAM pravRtti karAve che. tethI te AgaLa kahevAze tevA dhyAna bhAvane hetu eTale samavAyI-upAdAna kAraNa thAya che. tema jANavuM. 360 have tenuM phaLa jaNAvatAM kahe che - nivRttirshubhaabhyaasaa-cchubhaabhyaasaanukuultaa| tathA cittavRddhi, mAnAcAra # para che ? For Private And Personal Use Only
Page #593
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir papa1 artha--A bhAvanAnA abhyAsathI azubha bhAvanA naSTa thAya che. zubha bhAvanA abhyAsanI anukulatA thAya che. tathA mananA sArA pariNAmanI vRddhi thAya che. te ja bhAvanAnuM suMdara phaLa jANavuM. 36 vivecana-adhyAtma bhAvanA abhyAsa vaDe kAma, krodha, mAna, mAyA, leja, rAga, dveSa, IrSyA vigere dethI yukta A raudra dhyAnanA anaMta kAlIna abhyAsa rUpa azubha bhAva naSTa thAya che. eTale azubha bhAvanI nivRtti thAya che. ane te zubha bhAvanA vaDe samyaga jJAna, darzana, cAritra, tapa, japa, dharma dhyAna vigere bhAvane vadhAranArA sArA zuddha ane pAparahita mana vaDe thatAM adhyAtma svarUpamaya AtmajJAnanA a yAsa mATe sArI uMca keTinI anukuLatA thAya che. te A adhyAtma rUpa bhAvanAnuM upAdeya phala jaNavuM. 361 zubhakAlambanaM cittaM, dhyAnamAhurmanISiNaH / sthirapradIpasadRzaM, sUkSmayogasamanvitam // 362 / / artha-sArI bhAvanA yukta eka paramAtmAnuM dhyeya ja cittamAM avalaMbana karIne sthira dIpakanI pade rahevuM tene jJAnIo dhyAna kahe che. te sthiratAmAM paNa sUkSma AtmAne upaga paNa sAthe ja hoya che. 36ra vivecana-vakhANavA yogya je arihaMta siddha vigere mahAna paramAtmAne hRdaya kamalamAM pratibiMbita karI, rAga draSanA adhyavasAyane dUra karIne sthira dIpakanI dhArAnI peThe For Private And Personal Use Only
Page #594
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra manane sthira TharIne, caMcaLatAne tyAga karavA pUrNAMka sAla bana yukata dharma dhyAnavaDe paramAtmAnuM avalaMbana karI je sthira thavuM tathA AtmasvarUpanA atyaMta sUkSma upayega rAkhavA tene jJAnI purUSA dhyAna kahe che. 362 A dhyAnanuM phUla jaNAvatAM kahe che-- vazitA caiva sarvatra bhAvastaimityameva ca / anuvanyajache., koDaneti vRtti: || 262 // adhyAnathI jagatanA sarva bhAva vadha thAya che. temaja mananI sthiratA thAya che. saMsAranA saMbaMdha tUTI jAya che. AtmAmAM sUryanA udaya sramAna taja zakita pragaTe che. teja te dhyAnanuM kula che. ema yAganA abhyAsIe. kahe che. 363 vivecana--dhyAna yoganA abhyAsavaMtane sa kAryo AdhIna rahe che. eTale dhyAnanA khalathI pragaTa thayelI zakti vaDe je kArya jyAre karavA dhAre tyAre te kArya pragaTa rIte siddha kare che. temaja dhyAnAbhyAsI yAgIe samyajJAna, darzona, cAritra bhAvamAM svayaMbhUramaNu samudranA jevI sthiratA abhyAsa ceAge prApta kare che. zatru, mitra, bhaktivA ane anya leAka pratye eka sarakhA mitra rUpe bhAvathI jIve che. mananI caMcaLatA temane jarA paNa nathI thatI. mana vacana kAyAnA ceAganA savara karI sa'sAramAM rahelI AraMbhanI kriyA tathA sAMsAranA bhaya eTale janma, maraNunI paraMparA rUpa kriyAnA hetubhUta karmanA je samudAya-jJAnAvaraNIya, danAvaraNIya, mAhanIya, aMtarAya, nAma, getra, vedanIya ane For Private And Personal Use Only
Page #595
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane 553 AyuSyane na baMdha saMvara bhAvathI raktA hevAthI tevA gIone baMdha nathI thatuM ane junA bAMdhelA karmone dhyAnarUpa agnivaDe vinAza kare che. ane udaya pAmatA sUryanI prabhA peThe ajJAna rUpI aMdhakArane vinAza kare che. A adhyAtma dhyAnanuM mahAna phala jANavuM. ema adhyAtma dhyAnanA abhyAsI jJAnI cegIo kahe che. 363 have samatA yuganuM svarUpa jaNAvatAM kahe che keavidyaaklpitepuuccai-rissttaanissttessu vastuSu / saMjJAnAttad vyudAsena, samatA smtocyte|| 364 // athaavidyAvaDe ISTa ane aniSTa vastuomAM je kalpanAo jIvene thAya che, te kalpanAone samyagajJAnanA balathI dUra karI samabhAvanI je vRtti te samatA kahevAya che. 364 vivecana-anAdi kAlanI mithyAtva bhAvarUpa je mahamaya ajJAnatA tene advaitamatavALA avidyA kahe che. te avidyAvaDe jIvAtmA anAdikAlanI mithyA eTale jemAM vAstavika sukhane lAbha jarA paNa nathI, temAM sukha lAbhanI je bhrAMti thAya che, tevA vikalpathI mAnelA sukha mATe chala, prapaMca, cerI, vyabhicAra, hiMsA, asatya vigere pApakarma karate chate aneka bhayaMkara cikANuM karma bAMdhIne aneka duHkhene bhagavato hate. temAM ajJAna avidyAvaDe mitrane - zatru mAnatA, zatrune mitra mAnate AvA kheTA vikalpathI asa6 vastuone satya buddhithI AtmA grahaNa karate hate. bhalathI jhAe For Private And Personal Use Only
Page #596
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 554 tethI zarIra, Idriya, mana ane tenA bhAgya padArthonA sAdhanamAM tIvra abhilASA karatuM hatuM. paraMtu jyAre tene puje. daya thaye tyAre saddagurUne upadeza sAMbhaLavAvaDe devapUjA, gurU bhakita, pApa vyApArane choDavA rUpa sadAcArathI samyaga prakAranA jJAnavaDe samyam daSTitva jAgatA anAdi mithyAtva rUpa avidyAne nAza thavAthI, samyaga jJAna darzananA balathI, I8 aniSTa padArthonA saMga viyegamAM samatA eTale mAdhya bhAva AvavAthI manane uga naSTa thAya che. kahyuM che ke - " tAnevArthAn dviSatastAnevArthAn palIyamAnasya / nizcayato'niSTaM vA na vidyate kiJcidiSTaM vA // je artho prathama ApaNane ISTa lAgatA hatA te ja kAlane pAmIne aniSTa-apriya lAge che. je vA jevA kaThaNa hatA, jene nAza thavAno saMbhava ja na hatuM, te paNa nAza pAmatA anubhavAya che. AthI nizcaya nayathI vicAratA vastutaH jagatamAM cetana ke acetana evA baMne prakAranA padArtho jarA paNa ISTa nathI ke aniSTa paNa nathI. teo mArA mitra ke zatru paNa nathI. Ama viveka pUrvaka vicAratAM rAga dveSanA kAraNa rUpa padArthomAM ISTatA ke aniSTatAne tyAga thavA rUpa je samatA eTale mananuM mAdhyayyarUpe thavApaNuM pragaTe che. te samatA pUrve jaNAvI che te jANavI. 364 have tenuM phala jaNAvatAM kahe che- RdhdhyapavartanaM caiva, sUkSmakarmakSayastathA / apekSAtantuvicchedaH, phalamasyAH pracakSate // 365 // For Private And Personal Use Only
Page #597
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 555 athe-ddhine pravartAve nahi, sUkSama karmane paNa kSaya kare, temaja anya karmanI apekSAvALI paraMparAne nAza. thave te A samatA bhAvanuM phala jANavuM. 365 vivecana-Ama auSadhi Adi labdhio vaDe jIvana calAvavuM, loka pUjya banavuM, tevI jAtanI bIjI paNa zakitao ke je cAritranA balathI prApta thaI hoya tene pitAnA yazavAda mATe pragaTa karavI te cAritranI ghAtaka thAya che. tethI te labdhione saMghanA Avazyaka kAryanI apekSA vinA zuddha cAritrarvate upayoga nathI karatA. tevI Rddhi vA siddhionI samatA gamAM Avela pegI pravRtti nathI karate, eTale Atma samAdhi bhAvamAM zuddha pagamAM vicare che, temaja dharma dhyAna zukala dhyAna vaDe jJAnAvaraNIya Adi karmane je sUma dala samUha hoya tene paNa kSaya kare che. temaja mahArA hArApaNavALI je apekSA taMtu eTale paraMparA ke je vaDe rAgadveSanI pravRtti thAya, ane tevA prakA2nA AThe kamane baMdha thAya, tevA prakAranA pariNAmanI azuddha vA azubha paraMparA rUpa taMtune paNa samatA yoganA balathI vida-ghAta thAya che. Ama sarvajJo ane temanA vacanAnusArI mahAgItAthe vicakSaNa purUSa pravare samatA roganAM phala jaNAve che. 365 have pUjya vRtti saMkSepane jaNAve che- anyasaMyogavRttInAM, yo nirodhastathA tathA / apunarbhAvarUpeNa, sa tu tatsaMkSayo mataH // 366 // For Private And Personal Use Only
Page #598
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 55 atha-anya pudgalanA je sayAga AtmAnI sAthe thAya tevI vRtti jema jema viSa saMvara bhAve thAya tema tema pharIne tevI ka` badhanI vRttine na thavA rUpe je kSaya thavA te vRtti sakSaya kahevAya che. 366 -- vivacana --A AtmA je sahaja bhAve svarUpathI taraga rahita eTale caMcalatA vinAno sthira ane svayaMbhUramaNa samudra sarakhA gabhIra che, tevA A AtmAne anAddhi kAlathI anya pudgala bhAvanA saMcAga-saMbaMdha je rAgadveSanI vRttithI pariNAmAthI upajelA hAya che. tevA pariNAmeA vastuta: saMkalpa vikalpa rUpe mananI caMcaLatAnA nimittathI thAya che. te mana vaDe zarIra tathA iMdriyonI asthiratA thAya che. te kAraNe anya pudgala sacaiganI vRttine rokavA mATe AtmAe tapa saMyama suvararUpa yama niyama karatA dharma dhyAna ane samyajJAnanA abhyAsa karatAM krame krame mananI caMcaLatAnA rAdha thAya che. tevA prakAranI caMcaLatA jema jema zakAya tema tema tevo kliSTa vRttine samUla kSaya thatA DAvAthI, phIthI tevI vRtti upajatI nathI, tethI tevA prakAranI vRttionA kSaya sAthe mehanIya tathA jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya vigere kama prakRtiene paNa krame krame nAza thAya che. tevA prakAranA vI je pUrNa bhAve pragaTa karatA, savathA cAra ghAtI karmonA kSaya thatA, AtmA kevaLajJAna kevala darzInane pragaTAve che. ane aMte zailezI karaNa vaDe ayegI kevalI bhAve sarva mana vacana kAyAnA ceAganA rodha karI sava vRttione rAdha kare che. te vRtti sa kSaya roga kahevAya che ema sA jaNAve che. 366 For Private And Personal Use Only
Page #599
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 557 have tenuM phaLa kahevAya che-- ato'pi kevalajJAnaM, zailezIsamparigrahaH / mokSamAptiranAbAdhA, sadAnandavidhAyinI // 367 // artha-A vRtti saMkSayathI kevaLajJAna thAya tyAra pachI yoga nirodharUpa zazI karaNane svIkAra thAya, ane aMte bAdhAhita sadA AnaMda ApanArI mokSanI prApti thAya che. 367 vivecana--upara jaNAvyA pramANe sarva manovRttine saMkSaya thAya che eTale mUlathI kSaya thAya che. tene vaDe ghAtI karmane kSaya thAya che. tethI sarva dravya, guNa, paryAyane pratyakSa karAvanArUM sarvadA saMpUrNa upagavALuM kevaLajJAna ane kevaLadarzana prApta thAya che. tyAra pachI saMpUrNa AyuSya kAla sudhI vicarI jagatanA AtmAone mokSamArgamAM pravRtti karAvI, ane aghAtI karmane kSaya karatAM bAkI rahelA karmane nAza karavA kevalI samuddaghAta kare che. ane aMte zilezIkaraNa vaDe sarva mana vacana kAyAnA ganI pravRttine rokavA rUpa sarva saMvaramaya merUnI je sthiratA che tevA rUpe zalezIkaraNane svIkAra kare che. tyAra pachI sarva zarIra, mana ane vacananA vyApAra vinAnA thaIne tathA nirAkAya eTale keI paNa prakAranI pIDA vinAnA anaMta akhaMDa AnaMdane ApanArA zAzvatA sukhanA dhAma rUpa mokSa prApti rUpa nirvANune lAbha AtmA prApta kare che. kaNAda maharSi AtmAne sukha duHkhanA abhAva rUpa mekSa mAne che. tene niSedha karavA anAbAdhatva tathA AnaMda vidhAyitva e For Private And Personal Use Only
Page #600
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir papa8 vizeSa kahelA che. kahe che ke "durNa-sudA- niH " temAM duHkhane vyavada te ISTa che ja paNa sukhane abhAva koIne paNa ISTa nathI je mekSamAM sukhane abhAva hoya te, AtmA mokSa arthe je japa, tapa, dhyAna ane samAdhi kare che te nakAmAM ja thAya. eka kavi kahe che ke je muktimAM sukha nathI te vRMdAvanamAM ziALa thavuM sAruM che. paNa vaizeSikanI mukita sArI nathI." mATe anAbAdhatvamAM duHkhanI pIDAne abhAva te Ave, paNa sadAnaMda na Ave mATe jaina darzananA upadezaka tIrthakara, gaNudhare, sAmAnya kevalIo, zratadhare e mekSamAM anAbAdhatA tathA sadAnaMda vidhAyitva rU5 be vizeSaNanuM grahaNa kareluM che te nyAya yukata ja che. 367 have pUrve jaNAvyA te tAvika yuga tathA atAtvika roganuM vivecana karatAM jaNAve che ke - tAtviko'tAtvikazcA'ya-miti yaccoditaM puraa| tasyedAnIM yathAyogaM, yojanA'trAbhidhIyate // 368 // . artha-pUrve jaNAvyA pramANe tAtvika tathA atAvika ema be prakArane vega che, tenuM hAlamAM yathArtha svarUpa kahevAmAM aAve che. 368 vivecana-tAtvika yoga ane atAttvika roga ema be prakAre roga che, evuM pUrve graMthanA AraMbhamAM jaNAvyuM hatuM, te vAtane hAlamAM jema ghaTe tema yathArtha rUpe saMbaMdhanI cejanA karavA pUrvaka kahevAne anukula avasara AvyuM che tethI kahevAya che. 368 For Private And Personal Use Only
Page #601
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 55 te A pramANe - apunarbadhakasyAya, vyavahAreNa tAdhikaH / adhyAtmabhAvanArUpo, nizcayenottarasya tu / / 369 // artha--apanadhakane gano lAbha te vyavahAranayathI tAtvika che, ane adhyAtma bhAvanA vigere yoga nizcaya nayathI tAtvika che. 369 vivecana-pharIne saMsAramAM bhramaNa karavuM paDe te ugra karma baMdha na bAMdhanArA apunabaMdhaka kahevAya che. temane tathA samyaguSTi AtmAone A adhyAtma Adi roga hoya che te vyavahAra nathI kahevAya che. hetu e che ke apunarbhadhaka tathA samyagRSTi AtmAo IrachA egavALA che, tethI adhyAtma bhAvanA, dhyAna, samatA, vRttisaMkSaya vigere pitAne IcchanArA hoya che, tethI tyAM samyagadarzana avazya hoya che. te samyagadarzana rUpa yoga upAdAna kAraNa ane adhyAtmAdi samatA mega rU5 upAdeya kAryamAM hetu bane che, tethI kAraNamAM kAryane upacAra karavAmAM vyavahAra nayanI pravRtti che. temAM e hetu che ke apunabaMdhaka tathA samyaThaSTi AtmA zama, saMvega, nirveda, AstikyatA tathA anukaMpA guNathI yukta hoya che. cAritranI IcchA karatA tene tenI tIvra bhAvanA vate che. have bIje tAvika-adhyAtma bhAvanA, dhyAna, samatA tathA vRtti saMkSaya rUpa roga te upacAra vinAne zuddha che. temAM adhyAtma eTale AtmA tathA pudgalanA svarUpane vivekabheda thayela For Private And Personal Use Only
Page #602
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa60 hoya che, tethI adhyAtma yaMga avazya hoya che. temaja bhAvanA vaDe sva svarUpa ane parasvarUpanI vaheMcaNI karI svasvarUpamAM praveza karavA mATe vIrya pheravavAmAM pravRtti. karanArA thAya che, tethI bhAvanA yoga pravarte che, tethI nizcayathI nizcaya nayanA matathI tyAM tArika bhAve adhyAtma tathA bhAvanA ganI prApti thAya che, tyAM upacAra te nizcaya naya nathI mAnate, tethI vyavahArathI gaNAtA apunabaMdhakane A nizcaya nathI lega mArgane svIkAra nathI thate, paNa A zuddha anupacArI AtmAga samyagadarzana tathA jJAnathI yukta je apramAdI cAritravaMta AtmAo hoya temane ja adhyAtma bhAvanA, dhyAna, samatA, vRttisaMkSaya rUpa yogamArga hoya che tethI apunarbapaka cAri. tranI apekSAe ja saMbhave che. 369 sakRdAvartanAdInA-matAtvika udAhataH / pratyapAyaphaLapAya-stathA vessaadimaatrtH|| 370 // artha-je jIvAtmAne eka vakhata saMsAranuM pharavApaNuM bAkI che tevA AtmAone sAce tAtvika yoga nathI hote, kAraNa ke temane samyaktvanuM prApta thavApaNuM na hovAthI mithyAtva roga vaDe veza mAtrathI yogatva prApta thayeluM jANavuM. 370 vivecana-je jIvAtmAne pharIne eka, be vA vadhAre pudagala parAvartana kAla saMsAramAM bhramaNa karavAnuM hoya che, tevA AtmAo sAte karmanI utkRSTa sthitine nikAcIta For Private And Personal Use Only
Page #603
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para prAya: kare che eTale majabuta bAMdhe che. teo kadAcita pUnya bheganA sukhanI lAlacathI bAhA bhAve zradhA vinA dekhA dekhIthI tapa, pUjA, dAna, vrata kare che, sAdhune veSa paNa dhare che, tethI punya karaNa karIne devatva, rAjyatva pAme che, paNa saMsA2mAM bhamavAne aMta nathI lAvI zakAte. tethI temane yama niyama vigere yoga atAvika- sAcI paramArthitA vinAne che. te vyavahAra draSTithI bhale yAga mATe egya kahevAya, paNa nizcaya nayanA mate te apAramArthika eTale atattvarUpa ja jANa. jo ke teo paNa adhyAtma eTale AtmAmAM citanya guNa Adi che tevA prakAranI vAta kare, vairAgyanI vicAraNA thAya, temaja saMsAramAM Adhi, vyAdhinA duHkhathI kaMTALe Ave, paNa AtmAnuM pAramArthika svarUpa na jANatA hovAthI ajJAna, mithyAtva, kaSAya, Idriya viSayanI lAlasA aMtarathI nAza nathI pAmatI. te kAraNe teonA adhyAtma tathA bhAvanA vigere bhege azuddhatAvALA eTale azuddha adhyavasAyarUpa pariNAme vAlA hovAthI te sArA uttama phalane nathI pAmatA, paNa anaMta saMsAramAM navA navA janma maraNa rUpa apAya eTale duHkha rU5 phala mATe ja prAyaH thAya che. kAraNa e ja che ke te bAhA veza mAtramAM rahelA che. paraMtu sArA uttama prakAranA adhyavasAyavALA adhyAtma tathA bhAvanA cegamAM teonuM citta pravRtti karatuM nathI, te mATe teonI acogyatA che, eTale bahArathI veSaja che. tema bAhya ceSTA rUpa kriyA paNa che. paraMtu tevA prakAranI zraddhAthI rahita hovAthI veSa mAtrathI sAdhutA ke zrAvakapaNuM bhale hoya, paNa zraddhALu 36 For Private And Personal Use Only
Page #604
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 562 paNuM temAM jarA paNa nathI hotuM. tethI teo punadhaka ja che 370 cAritriNastu vijJeyaH, zudhdhyapekSo yathottaram / dhyAnAdirUpo niyamAt, tathA tAttvika eva tu // 371 // artha-cAritravaMta sAdhuone jevI zuddhatA thAya te pramANe zreSThatara ganI zuddhatA hoya che. paraMtu dharmadhyAnAdithI yukta coga je hoya te nizcayathI tAvika ja che. 371 vivecana-sArA upayogavaMta cAritravALA mahAtmAene jeTalA jeTalA pramANamAM guNenI zuddhatA adhyAtma tathA bhAvanA vegathI thAya, tenI apekSAe zreSTha zreSThatara zuddhatA dharma dhyAnamAM Ave che. kAraNa ke teone yama niyama vigere cAritrAcAra eTale pAMca mahAvrata ATha pravacana vigerenI zuddhatA zraddhA tathA vIryanA ullAsathI kame kame zuddhatA vadhe che. temaja nizcaya nayathI dhyAna samAdhi rUpa dharmadhyAna ane zukala dhyAnamAM sthiratA ge samatA rUpa parama zreSTha roga avazya prApta thAya che. teja tAvika ga che. eTale zraddhA jJAna cAritrayega, dharma zukala dhyAna munieno satya yega jANa. 371 have sAnubaMdha tathA ananubaMdha roganuM svarUpa jaNAvatAM kahe che: asyaiva vanapAyasya, sAnubandhastathA smRtH| yathoditakrameNava, sApAyasya tathAparaH // 372 // For Private And Personal Use Only
Page #605
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 563 artha-A yogathI apAya vinAnA jIvAtmAone tevA prakAranA kAraNe vaDe keme kame mokSa tarapha gamana thAya che. paraMtu jeone apAya yukata hoya te saMsAra tarapha gamana karAve che. 33 vivecana pUrve je adhyAtmayoga tathA bhAvanAga kahyo che te jemane varte che tevA apunardhadhaka bhegIone roga pravRttimAM bAdhA karanArA mithyAtva, ajJAna, kaSAya, aviratirUpa bAdhakone sarvathA abhAva thayela hoya che. tethI te yegIe mokSamArga gamanamAM tevA prakAranA anubaMdha rUpa upAdAne kAraNe-apUrva karaNa, anivRtti karaNa, sUkSama saMparAya, yathAkhyAta vigere zuddha cAritranI guNazreNine vadhAratA karma kalaMkane ghAta kare che. ane anukrame adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, vRtti saMkSaya rU5 ga jeone apAyadASAbhAva rUpa che, te vaDe avazya mekSanI siddhi prApta thAya che. ane bIjo apAya-doSathI yukata hovAthI azuddha roga che. temAM je ke yama niyama vigere hovA chatAM mithyAtva bhAva yukata hovAthI saMsAranI ja vRddhi karanAra thAya che. ema zAstranA upadezaka pUje jaNAve che. 37ra have vega mArgamAM je apAye Ave che te jaNAve che- apAyamAhuH kamava, nirapAyAH purAtanam / pApAzayakaraM citraM, nirUpakramasaMjJakam // 373 // artha-apAya eTale karma ja jANavuM, te tIrthakaro ke je nirapAya che, temane paNa te purAtana kAlathI cAlatuM For Private And Personal Use Only
Page #606
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AveluM pApanA sthAnaka rUpa atyaMta vicitra prakAranuM che. ane bhogavyA vinA na chuTe tevA prakAranuM che. tema nirapAye jaNAve che. 373 vivecana-ahiM je apAya jaNAve che te karmane saMjJAvAcaka zabda che. eTale apAya-vine ApaNA Icchita sukhemAM ADA AvanArA karmo ja samajavA. bIjuM kAMI apAyathI samajavuM nahi. ema nirapAya-eTale sarva ghAtI karmane vAta karIne apAya rahita thayelA tIrthakara kevalIo jaNAve che. te saMsAramAM rakhaDAvanAra mithyAtva eha vigere karyo ke je pUrvanA anAdi kAlathI paraMparAe karAtA, ane bhegavAtA, navA baMdhAtA karmo ja che tema jANavuM. ane te vicitra prakAranA adhyavasAya vaDe mithyAtva karmanA udayathI thAya che. A badhA mokSa mArgathI pratikula ane saMsAranI vRddhine hetu thAya tevA prakAranA azubha adhyavasAyavaDe baMdhAyelA karmo apAya rUpa che. eTale aneka prakAranA duHkhanA upAdAna kAraNa thAya che. te karmo ja purAtana kAlathI eTale anAdi kAlathI paraMparAe upArjana karAtA, bhagavAtA, navA upArjana thatA vastutaH vipAkanA balathI udayamAM AvIne avazya bhogavavA paDe che, evA nirUpakrama nAmathI oLakhAya che. tenA ge jI cAra gati rUpa corAsI lAkha nimAM bhramaNa kare che. ahiM apAyavina-ISTa kArya thavAmAM aMtarAya karanArA karma ja che ema pUrvanA pUjya purUSe jaNAve che. apAya eTale karma tethI anya keI apAyaja nathI. temAM jIvAtmAo je je sukhanI For Private And Personal Use Only
Page #607
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 565 abhilASA karatA hoya, tevA prakAranA sukha maLavAmAM teone bAMdhelA karmane je udaya hoya te ADA Ave che. te karma ATha prakAranA gaNAvyA che. tenuM pUrNa svarUpa karmagraMtha karmaprakRti vigerethI jANavA yogya che. tevA prakAranA karmane nAza thave te nirapAya kahevAya che. tevA apAya rahita pUjya tItha kare tathA sAmAnya kevalIe kahevAya che. kAraNake teoe Atma svarUpanA AnaMdane ghAta karanAra jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, mohanIya tathA aMtarAya e cAra kilaNa ghAtI karmane samUla ghAta karIne AtmAnA sahaja svarUpane pragaTa kareluM che. tethI te pUje nirapAya kahevAya che. purAtana eTale pUrva kAlamAM chae ajJAna, mithyAtva, avirati, kaSAya, mana, vacana ane kAyAnI azubha pravRttithI upArjana karelA karma ke je jIne cAra gatimAM corAsI lAkha jIvanimAM navA navA bhava karAvIne aneka prakAranA duHkha upajAve che. kadAcit zubha punyodayathI kAMIka sukha devatva vA cakravattitva Adi bhavamAM dekhADe che. tevA tevA karmo badhA pApa eTale duSTa cittavRttithI karAtA hovAthI mithyAtva ajJAna rUpa mohanA udayane pragaTa karatA hovAthI, hiMsA, cerI, asatya, vyabhicAra, lobha, mAna, mAyA, krodha, Sa vigere azubha AcaraNa karAvIne bhayaMkara azAtA vedanIya karma baMdhane karAvI AtmAne dIrghatara saMsAramAM pADe che, tethI te mekSa mArganA virodhI hovAthI pApAzaya kahevAya che. ane te karma samUha atyaMta vicitra prakAranA hoya che. tethI tenA phala vipAka kAle atyaMta avAe duHkhamaya paNa hoya che. temaja te karma nirUpakrama paNa For Private And Personal Use Only
Page #608
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pada hoya che. eTale keTalAka karma sepakrama paNa hoya che. sepakrama eTale je karma jevA prakAre bAMdhyA hoya tevA prakAre na bhagavAya, kAraNa ke te karmane upakama lAgavAthI eTale saMkramAdika karaNanA vegathI te karmanI prakRti sthiti tathA rAmAM pheraphAra thaI jAya che tethI jevA bAMdhyA hoya tevA bhegavAtA nathI. tathA keTalAka karma nirUpakama heya che eTale je karma jevuM maMda ke tIvra rase bAMdhyuM hoya tevA prakAre bhagavAya temAM pheraphAra thAya nahi, bIjA upakramenI tenA upara asara thAya nahi mATe te nirUpakama kahevAya che. ghaNA purANuM kAlathI Aja sudhI baMdhAIne sattAmAM paDI rahelA kama samUhane ekI sAthe paNa keI AtmAne udaya pragaTe che. tethI te AtmA bahu muMjhAya che. ane navA karma bahu cIkaNuM paNa upajAve che. athavA je anikAcIta karma samuha keI AtmApagI cAritrayAgIne udayamAM AvelA hoya teM vasvarUpamAM ramaNa karatA chatAM AvelA karmane udaya vipAke bhegavatA chatA, te karmanA vipAkI rasanA sAmarthyane naSTa kare che. navA karmane baMdhAvA detA nathI, te kAraNe vizeSa prakAranA tapa, saMyama, dhyAna, samatA tathA vRttione dabAvatA vA naSTa karatA ISTa evA adhyAtma tathA bhAvanA vegane dhyAna samAdhirUpe karI samatA cagavaDe jagatanA sarva jIvAtmAe pratye maitrI pramoda vigere bhAvanA cAga anuSThAnathI samatA samAdhimAM sthira thAya che. tethI jemAM upakama na hoya te nirUpakama kahevAya. Ama ahiM apAya, purAtana, pApAzayakara tathA citra, nirUpakrama vigerenAme kahyA che te deza, zAsa, kAla vigerenI apekSAthI karmanA nAma ja che. ema kaNavuM. 373 For Private And Personal Use Only
Page #609
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa67 have te apAyanI vicAraNA karatA anya matavAdio je vicAravA yaMgya saMvAda kahe che te jaNAvatAM kahe che ke kaNTakajvaramohastu, samo vighnaH prkiirtitH| mokSamArgapravRttAnA-mata evAparairapi // 374 // artha- kAMTA tApa vigere mAga gamanamAM aMtarAya karanArA thAya che, tema moha, mithyAtva vigere mokSamArgamAM pravRtti karanArAne kaMTaka tathA tApanI peThe aMtarAya karanArA thAya che. tema paravAdIo paNa kahe che. 374 vivecana-kAMTAo tathA javara-tAvanI peThe mAha paNa aMtarAya karavAmAM samAna ja che, eTale kAMTA, phUla, gekharU, pattharanI tIkSaNa dhArane sparza AtmAone ISTa mArgamAM javAmAM aMtarAya-vinakAraka thAya che. temaja tAva, dama, vAtarogathI aMganuM jakaDAI javuM vigere rege paNa ISTa sthAnamAM javAmAM aMtarAya karanAra che. tenI ja samAna rIte moha mithyAtvane udaya mekSamArgamAM gamana karavAmAM vinarUpe rahelo che. A dina jaghanya, madhyama ane utkRSTa bhedathI traNa prakArane gaNAya che. te vinimaya meharUpa karmane udaya samyagadarzana jJAna cAritranI ArAdhanA karI mekSamArgamAM pravRtti karanArA jIvAtmAone upazama vA upazama bhAve jJAna darzana cAritranI pravRtti karanArane rakta hovAthI temAM ja avaLI pravRtti karAvate mahane udaya pragaTa thAya che. kAraNa ke je kSapazama bhAve vega che, te mohanI sattA cukta hovAthI niranubaMdhavALe che. tema anya darzanavALA For Private And Personal Use Only
Page #610
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa68 gIo paNa kahe che. elA jaina darzanavALA kahe che tema nahi mAnavuM, paNa sarva darzana paMthavALA kahe che tema samajavuM. ahiM draSTAMta kahe che ke pATalIpura gamana karanAra vaTemArguomAMnA keIne bhayaMkara kSaya lAgu paDe hovAthI keTalAkane tAva lAgu paDa hovAthI, koIne pagamAM kAMTe vAgye hevAthI, temaja keIne dizAne bhrama thavAthI udhe mArge jatAM tene pATalIpura javAmAM jaghanya, madhyama vA utkRSTa vidana thAya, eTale vilaMba thAya vA pAche paNa paDI jAya, Ama aneka vidane Ave che. tema yegI leke ke je mokSamArga tarapha gamana karanArA che teone tevA prakAranA gADha mithyAtvarUpa utkRSTa mithyAtva mehanIya, madhyama prakAranuM mizra mehanIya, jaghanya prakAranuM samyaktva mehanIya rU5 karmane udaya traNa prakArano che, te mokSamArgamAM tevA prakArane aMtarAya karanAre thAya che. 374 A be prakArano che, temAM eka AzravALe ane bIje Azrava vinAne che. te jaNAve che- asyaiva sAsravaH prokto, bahujanmAntarAvahaH / pUrvavyAvarNitanyAyA-dekajanmA tvanAsavaH // 375 // artha-jene aneka janma karavAnA che teone A coga sArasava kahyo che, tenuM varNana AgaLa kahevAyuM che, teja nyAye je yogIne eka ja janma pachI mukta thavAnuM hoya tevA megIne vega nirAzrava jaNa. 375 vivecana-je yogIone sApAya-vinakAraka mohanIya, For Private And Personal Use Only
Page #611
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa aMtarAya vigere ghAtika karmalanI sattA tathA udaya ghaNA lAMbA kALa sudhI mekSamAM vidata karavA rUpe thaIne udayamAM vase che, te yogI sApAya yogI kahevAya che. tevA sApAya yogInA AgaLa jaNAvavAmAM Avaze tevA Asrava sahita yogane sAsava yoga kahevAya che. te sAstrava yoga jIvAtmAone devayoni, manuSyoni nArakayoni, tiryaMca nirUpa cAra gati ane dezasI lAkha piTA yoniomAM bahu kAla sudhI eTale anaMtakAla sudhI janma maraNa karAvIne bahu bhavamAM bhramaNa karAve che. A vAta pUrve jenuM varNana karAyuM che tevA nirUpakama-jogavyA vinA naSTa na thanArA karmarUpa pApanA AvethI je yukta hoya che te sAsava kahevAya che, teone saMsAramAM bahu rakhaDavAnuM hoya che. paraMtu je AtmAone A cAlaMta bhava cheDIne na bhAva karavAnuM nathI hota, temaja saMsAramAM poMpAIta zubha vA azubha karma heya teja bhegavavAnA hoya, navA karmane baMdha janmanA hetubhUta thAya te na karAtuM hoya, temaja samyagradarzana jJAna cAritrane upaga tIvra hoya tevA adhyAtma yogIone anAva vega kahevAya che. teo teja bhavamAM zuddha sAyika bhAvanuM samyagadarzana jJAna cAritra pAmIne paramAnaMdane siddha kare che. 375 have te sAcava keganA svarUpane jaNAvatAM kahe che- Asravo bandhahetutvAd, bandha eveha yanmanaH / sAmparAyiko mukhya-stadeSo'rtho'sya saGgataH 376 // For Private And Personal Use Only
Page #612
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 170 a--je Azrava che teja madhanA hetu che, tethIja janmanI paraMparA thAya che. te kAraNatho te Asrava coga tathA 'yeAga te sAMyarAzicaka--kaSAyarUpa che. teja AsavA adha yoganA hetu che. ane te artha saMgata che. 376 vivecanajIvAtmAone AsavarUpa aDhAra pApanA vyApAra vaDe AThe karmanA adha thAya che, zuddha yogamAM AsavanA sabhava nathI, paNa azuddha punya tathA pAparUpa zubhAzubha yogamAM kaSAyanA utkraya vidyamAna hovAthI AsavarUpa thAya che. tethI Asavayoga jIvAtmAone jJAnAvaraNu, darzanAvaraNu, mAhanIya, aMtarAya vigere sAta vA ATheka nA baMdhamAM hetubhUta thAya che. joke maMdha che teja jJAnAvaraNu vigere AThe karmonA samuha-saMgraha karavA teja rUpa che, te paNa kema khaMdhanamAM kAraNabhUta je azubha vA zubha pariNAmanI dhArArUpa adhyavasAya te madhamAM upAdAna kAraNa che. te aghnavasAyo ATha kanA madharUpa Asava karavAmAM hetu hovAthI ahiM AM je adhyavasAyane Asrava kahevAyo che, temAM kArazumAM kArya nA upacAra karavAmAM AvyA che, te vyavahAra nayathI yukta ja che. e vAta ApaNA gItA purUSone paNa saMmata che, kAraNu ke saMsAranA hetu evA sAMparAyika rUpa je kaSAya teja khaMdhanA hetu thatA haiAvAthI, tenuM nAma AsavayAga kahevAya, te artha saMgata-kharAkhara che. AAsana teja badhanA hetu che, kAraNamAM kAryanA upacAra lakSaNathI thAya che tethI e artha saMgata che. 306 For Private And Personal Use Only
Page #613
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa71 have anAsava yogane jaNAvatAM kahe che ke - evaM caramadehasya, smpraayviyogtH| itvarAvabhAve'pi, sa tathAnAstravo mataH // 377 // artha-e prakAre chellA zarIravAlAne saMpAya karmane viga hovAthI bIjA Asavane yoga hovA chatAM paNa anAsava kahevAya che. ema pUjyone mata che. 377 vivecana-e prakAre jema saMparAya eTale krodha, mAna, mAyA, lAbha, rAga, dveSa vigere kaSAyane samuha je sAMparAyika eTale saMsAranA bhava bhramaNamAM hetubhUta che tene jemaneje carama zarIrIone abhAva thayo che. jo ke temane bhava hetubhUta thAya tevA kaSAyane abhAva che, to paNa alpa balavALA bIjA kaSAya tathA anya jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, aMtarAya, nAma, netra, AyuSya, vedanIya karmanI sattA che tathA udaya paNa hoya che. temaja kaSAyanA abhAvamAM paNa kevalIone zarIra tathA vacana yogane vyApAra hovAthI be samayavALo eka vedanIya karmane baMdha paNa hoya che, te paNa anAsavavALA ja kahevAya che, e prakAre temane alpa baMdha hovA chatAM paNa abaMdhaka-anAsava kahevAya che. chatAM hetu e che ke je kaSAya bhava baMdhane hetu na hoya, te abaMdhaka ja kahevAya. lekamAM jenI pAse alpa vastra hoya te nagna kahevAya che, tema ahIM paNa vyavahAra nathI kahevAya che. AvI rIte te anAsavarUpa ga te yogane bIjo bheda jANo. 377 For Private And Personal Use Only
Page #614
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa7ra have ahiM e zaMkA thAya che ke carama zarIrIne paNa Asrava te vidyamAna che te anAsava kema kahevAya? tenuM samAdhAna kare che - nizcanAtra zArtha, sarvatra cAratA nizcayavyavahArau ca, dvAvapyabhimatArthadau // 378 // atha---ahiM anAsavane zabdArtha nizcaya nathI karavAnuM che, kAraNa ke te avyApaka che, ane vyavahAra nathI sarvatra vyApaka bhAve anAstravane artha barAbara ghaTe che. apekSAe vyavahAranaya tathA nizcaya nathI anAsavane artha mAnya karAya che. 378 vivecana-nizcaya naya tathA vyavahAra naya vaDe ahiM vega adhikAramAM vicAra karatAM anAsava yoga mATe vicAra karAya che. anAsava eTale AThe karmanA baMdhane abhAva e artha thAya che. te nizcaya nayavaDe vicArIe te sarva karmanAM Arasavane abhAva agI kevalI ane muktAmAne che. paraMtu sagI kevalI paNa AvavAlA ja che. ane vyavahAranayavaDe vicAratAM sAdhu sAdhvIo mahAvratamAM upagavALA hovAthI temaja poSadhamAM tathA sAmAyikamAM rahelA zrAvaka zrAvakAone paNa aMzathI anAsavatA rahela che, temaja jeTalA aMze paccakakhANa karAya, abhigraha karAya, teTalA aMze paNa anAsavatA rahe che. te vyavahAra nathI anAsava gaNAya. Ama sarva arthamAM jeTalA aMze Asavano abhAva vyavahArathI AtmAone Ave teTalA aMze anAjhavatva jagatamAM vyApaka For Private And Personal Use Only
Page #615
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 573 ane che, Ama vyavahAra nathI vicAratAM ane Asrava vatamAM paNa aMze anAsravatva vyavahArathI raheluM che. ema ane nayanA matathI anAsrava DhAcaka thAya che. eTale satra mAnavA yAgya che. 378 have te vAtane pUrNa karatAM jaNAve che:-- saMkSepAt phalo yoga, iti sandarzito hyayam / Adyantau tu punaH spaSTaM, brUmo'syaiva vizeSataH // 379 // a--mAma sakSepathI pUrvaka cAga khatAnye che. tA paNa prathama ane chelrA ema e cene spaSTa karavA mATe vizeSa rIte vistArathI karavAne pravRtti karU' chu. 379 vivecana--AvI rIte meAkSanI prApti karavAmAM upAdAna kANurUpa jJAna darzana cAritrarUpa yoga, tenA klarUpa mAkSanI prAptine nizcaya vicAra pUrvaka sakSepathI pragaTarIte vastu tatvanA edha thAya tevI rIte khatAvyA. A yAga svarUpanI vicAraNAmAM adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatA, vRttisakSaya rUpa pAMca prakAranAM yAganuM varNana sakSepathI pragaTa karAyuM che, temAMthI Adyabheda adhyAtma ane atyabheda vRttisa kSaya e e bhedanuM vizeSa prakAre varNana karavA kAMIka spaSTa rIte kahIe chIe. 379 tatvacintanamadhyAtma - maucityAdiyutasya tu / itte vicitranetaca, tathA sthAmeittaH // 380 || artha-temAM ucitatA pUrvaka tattvasvarUpanA je vicAra karavA te adhyAtma ceAga kahevAya. tevA prakAranA vicitra ava For Private And Personal Use Only
Page #616
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa74 sthAnA bhedathI adhyAtma vicAra aneka svarUpe anu -bhavAya che. 380 vivecana e vAtaja kahIe chIe ke je saMbaMdhi pAramArthika bhAvanA rUpa tatvanI vicAraNA karavI te adhyAtma kahevAya, temAM paNa te tatvane ucita rIte sarva prakAre anya arthanuM barAbara samyagU jJAna thAya, tevI rIte maitrI, pramAda, mAdhyacya, karUNa vigere guNavaDe yukta, temaja bIjA paNa guNa svarUpa dharmane vicAra viveka pUrvaka karAya te adhyAtma kahevAya che. kahyuM che ke - " aucityAd vRttayuktasya, vacanAttattvacintanam / maitryAdimAvasaMyukta-madhyAtmaM tadvido viduH // ucita AcaraNathI yukta jemanuM pavitra jIvana hoya, te bhavyAtmA siddhAMtanA vacana vaDe jIva, ajIva, punya, pApa, Azrava, saMvara, nirjara, baMdha ane mekSa vigere tatvane sAta naya, sAta bhaMga, cAra nikSepA, cAra pramANa vigere aneka apekSAvaDe vicArIne sarva tatvane nizcaya kare, temaja maitrI, pramAda, karUNA ane mAdhyacya bhAve AtmaguNa keLavavAmAM pravRtti kare, tene adhyAtma jJAna-adhyAtmaga kahevAya che ema gIo jaNAve che. tevI rIte A adhyAtmaga vicitra eTale judA judA aneka svarUpe aneka svabhAvarUpa dharma. vAlA che aneka apekSAthI vicArarUpa adhyAvasAya yukta e adhyAtma yega dravya, kSetra, kAla, bhAvanI apekSAe aneka svarUpavAle thAya che. 380 For Private And Personal Use Only
Page #617
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir temAM jaNAvavAnuM keaadikrmkmaashrity, japo adhyAtmamucyate / devatAnugrahAGgatvA-dato'yamabhidhIyate // 381 // artha-pega mArgamAM prathama kriyAne AdhAra japa che. tethI japane adhyAtma kahevAya che, te vaDe tenA adhiSThAtA devane anugraha IcchavA ceAgya je japa e paNa yoganuM aMga thAya che. tethI jApa adhyAtma ga kahevAya che. 381 vivecana -cega mArgamAM praveza karatAM maMgalAcaraNa rUpe zreSTa dhAmIka bhAvanuM lakSaNa ISTa devarUpa paramAtmAne ja5 che, tethI yeganuM prathama AMgarUpa lakSaNa jAya eTale hAthanA veDhA vA navakAravALI-jApa mAlA vaDe jApa karAya te. tene AdhAre mananI sthIratA paNa haLave haLave thAya che. te kAraNane AdhAre jApa egamAM praveza karavAnA maMgaladvAra rUpa che tethI te adhyAtmaga kahevAya che. temaja jApamAM sthiratA thatAM te jApanA adhiSThAtA devatAne ApaNA upara anugraha-upakAra thAya che. tethI prathama jApa paNa yoganuM eka aMga je adhyAtma che tenuM paNa aMga-upAMga rUpa che, kAraNa e ke jApa karanArAne dhyeya viSayamAM sthiratAekAgratA thavAmAM te upakAraka thAya che, te kAraNe jApa-ja5 adhyAtma ga che tema yogIo jaNAve che. 381 japanuM bala jaNAvatAM kahe che kejpH sanmantraviSayaH, sa cokto devtaastvH| dRSTaH pApApahAro'smAda-viSApaharaNaM yathA / / 382 // For Private And Personal Use Only
Page #618
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 576 artha-japa che te sAcA maMtranA viSaya hAvAthI dhruvatAnA stavana rUpa che, tema cegIo kahe che. te japa pApanA haranArI che. jevI rIte sadaeNzanuM viSa te devanA matrajApathI naSTa thAya che tema A paNa jANuvuM. 382 vivecana--jAya eTale ekaja maMtra vAravAra parAvana rUpe aneka vakhata gaNavA te jApa kahevAya che. te jApa sAcA vizeSa prakAranA zreSTha zaktizAlI devavizeSathI adhiSTita che, te maMtra vaDe deva pragaTa thayelA hoya che, temaja te jApathI pragaTa thatA maMtranA adhiSThAtA devatAnA stavana stutirUpa hoya che. eTale bhadeva, zAMtinAtha, pArzvanAtha, mahAvIra svAmI Adi kAI paNa tIrthaMkaranA nAmanI sAthe rahI zrI kalI vigere praNava mAyA vigere khIjaka maMtra sahu nama: kesvAhA sudhI gaNatA eTale OM hauM zrI kalI RSabhanAthAya nama: svAhA'. evI rIte anya paNa devA eTale cAvIza tIrthaMkara paramAtmAnA jApa sAcA matra rUpa DAvAthI tenI jApamAlA--navakAravALI gaNavI, te paNu adhyAtma yAganA prathama bheda jANavA. tenu la e che ke te mAMtrajApathI mithyAtva, avirati, kaSAya, pramAda vigere mahApApa ke je ApaNe ghaNA kAlathI anubhavelA che te nAza pAme che. te kAraNe tematra ISTadevanA stavana rUpaja che. jevI rIte sthAvara ane jaMgama viSa--ki pAka--aphINu vacchanAga -kaTutuMbaDI-sAmala vigere khanija tathA ASadhinA viSeA te jagama viSa. temaja sarpa vichI vagere prANInA dazanA viSe evA aneka prakAranA viSA che te viSApahAra maMtranA For Private And Personal Use Only
Page #619
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7 jApathI naSTa thAya che. tema paramAtmAnA jApathI janma jarA mRtyurUpa bhavabhramaNanA kAraNarUpa mithyAtvAdi viSe! nAza pAme che. 382 - te mATe A maMtra jApa avazya karavAne jaNAve che. devatApurato vApi, jale vA kaluSAtmani / viziSTa drumajhujhe nA, rtavyothaM sAM mattaH // 382 // aparamAtmAnA maMdiramAM temanI sanmukha athavA jalanI eTale vAva, kuvA talAva, nadI, druha vigerenI sanmukha kAcathI lepAyA vinA jApa karavA, temaja sArA maMgalIka vRkSa-jhADa, kuMjanI nIce athavA bagIcAmAM jApa karavA ema' sAdhuonA mata che. 383 vivecana--je devatA vizeSa svarUpe kalaMka vinAnA hAya, sAtvika sAmya bhAvavAlA hAya tevA vItarAga vigere devA ke jeonI mUrti dekhatAM alhAda-prema thAya, bhaya na thAya tevA vizeSa prakAranA sAtvika guNavALA je deva hoya temanA maMdiramAM temanI mUrtti sanmukha jApa karavA athavA jalamAM, eTale gaMgA jevA pavitra jalanA sthAnaka pAse padma, druha, vAva, kuvAnA kAMThe paNa jApa karAya che. zrIvAcakavara yazevijayajI mahopAdhyAyazrIjIe sarasvatInA eka karoDa jApa gaMgA kAMThe karyA hatA, tethI te devatA varadAtA thaI hatI. temaja pavitra manathI jApa karavA, te jalanA sthAna sAza svaccha hAya te sthAne, acala durgaMdha na hoya tevA sthAne jApa karavA. temaja jyAM ghaNAM pAMdaDAM puSpA tathA 37 For Private And Personal Use Only
Page #620
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir phulavAlA sArA, maMgalamaya vrukSa ane vanaspatinA kuMja drAkSA vigerenA mAMDavA hoya tenI nIce sthIratApUrvaka jApa karavA ema sajajana-sAdhu gItArthInA mata-AjJA che. 383 parvo palakSito yadavA, putrajIvakamALayA / nAzAgrasthitayA dRSTyA, prazAntenAntarAtmanA // 384 // / / 285 a-- hAthanI AMgaLInA veDhAvaDe vA rUdrAkSanI mAlAvaDe nAzIkA upara dRSTirAkhIne AtmAnA arthi Ae cittanI atyaMta zAMtipUrvaka jApa karavA. 384 vivecana-pUrvIpalakSita eTale hAthanI AMgaLIenA veDhA rUpa panI pradakSaNAvarDa nava vakhata gaNavAthI 108 jApa thAya che. temaja bIjI rIte putrajIvaka eTale rUdrAzanI 108 pArAvAlI mAlAvaDaeN temaja sutranA pArA sugaMdhI caMdananI mALA tevIja uttama jAtanI 108 pArAnI mAlAvaDe nAzikAnA agrabhAga upara sthira daSTi rAkhIne cittanI prasannatAe aMtarAtma rUpa ekAgra bhAve jApa karavA, eTale kaSAyanA tyAga pUrvaka prazAMta prathama bhAvavAlA thaIne mAnasa ceAge jApa karavA te mahAn phaladAyaka thAya che. 384 temAM pazu je vizeSa bIju karavAnu che te jaNAve che:-- vidhAne cetaso vRtti - svadvarNeSu tatheSyate / arthe rAjanane zaiva, tyAnopajave sati // 281 // a --jApa karatAM mananI vRtti tathA maMtranA varNanI zuddhi tathA arthanuM Alakhana karavuM, ane mananI caMcaLatA thatAM japanA tyAga karavA. 385 For Private And Personal Use Only
Page #621
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 579 vivecana-maMtrano jApa karavAnA viSayamAM mananI caMcaLa pravRttine tyAga karI manane sthira karavuM. tathA sAcA maMtranA akSaremAM saMpUrNa zuddhatA karavI, te maMtranA akSara uparathI je vAgyAthI AvatA hoya te maMtranA adhiSThAyakanA nAma upara bahumAna pUrvaka Adara karIne te maMtranA adhiThita devanI pratimAnuM AlaMbana karavuM, eTale cittavRttine- mananA pariNAmane te pratimA upara sthira karavI, tethI caganI zuddhatA thAya che. paraMtu je cittanI vRtti caMcaLa thAya te eTale yeya upara sthira na rahe tyAre te jApane choDI devA joIe. 385 AvI rIte caMcaLatA thaye jApane tyAga karavAmAM lAbha thAya te jaNAve che- mithyArityAga-gAjArAttatra vartana : tacchaddhikAmatA ceti, tyAgo'tyAgo'mIdRzaH // 386 // artha-tevI caMcaLatAmAM maMtra gaNavAno tyAga karatA siccA AcaraNAne tyAga thAya che, dhAsozvAsamAM tenuM ja raTana rahe che, temaja zuddhatAnI IcchA rahetI hovAthI jApano tyAga hovA chatAM paNa jApanI pravRtti kAyama kahevAya che. 386 vivecana-cittanI vyagra avasthA haya, caMcaLatA hoya tyAre yuga viSayaka maMtra jApane tyAga kare egya che, avyavasthita cittathI maMtra jApa ISTa phala ApavA zaktimAna nathI thatuM tethI tevI avasthAmAM tyAga karavAthI misyA For Private And Personal Use Only
Page #622
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 580 AcArane tyAga thAya che, eTale aMta:karaNamAM thayelA duSTa IdrinA vikArano rodha thAya che. paraMtu mananA kharAba vicAra sAthe paramAtmAnA adhiNita maMtra gaNatA IdrinA vikArane unmAda thAya te mahA mithyAtvane udaya Ave, ane cega mArgathI AtmA bhraSTa thAya, mATe caMcaLa avasthAmAM dhyAna, jApa, samAdhi nathI karI zakAtI, kahyuM che ke - je praNidhAnamAM Atma svarUpane viSaya karavAno che, tethI bahAra-pudRgalika bhAvane viSaya prazAMta-prazama eTale kaSAya nAzanuM kAraNa nathI thate, mATe mithyA AcArane tyAga kara, teja maMtra jApamAM vA dhyAnamAM yogya che. A pavitra devatAthI adhiSTata maMtra ApaNa zvAse zvAsamAM pari ma-vyApaka bana joIe, tema thAya teja ISTa phalanI siddhimAM tuM thAya, mATe maMtra jApa zvAsozvAsamAM paNa ekarasa svarUpa banAvavuM joIe. eTale zvAse zvAsa maMtramaya ekarUpa thAya teja siddhatA ApanAre thAya che. je cittanI pravRtti zuddha na hoya te A cega maMtranA jApane tevA jIvAtmAne adhikAra nathI. kAraNake jApamAM je mana vacana kAyAnI zuddhatA hoya, te ja te jApane yogya adhikArI thAya che, te kAraNe mananI jyAre zuddhatA na hoya tyAre jApane tyAga kare, kAraNake tethI te jApane anAdara nathI karate paNa jApane satya Adara karanAre che, tethI te jApane tyAgI nathI paNa zuddhatA pUrvaka jApakAraka ja che, ema ApaNA pUjya mAne che. 386 For Private And Personal Use Only
Page #623
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 581 have jApanuM kAla mApa jaNAvatAM kahe che - yathApratijJamasyeha, kAlamAnaM prakIrtitam / yato chakaraNe'pyatra, bhAvavRttiM vidurbudhaaH|| 387 // artha-jApanI jeTalI pratijJA karAtI hoya, teTalA kAlanA mApa sudhI jAya sthiratA pUrvaka kare tema jaNAve che, tethI anya samayamAM jApa na kare tepaNuM ahiM bhAva vRttinI zuddhi che ema bhegI vizArade jaNAve che. 387 A vivecana-je vega maMtranA jApa mATenI jeTalA kAla sudhInI pratijJA karAtI hoya, teTalA vakhatanA kAla mAnanuM pramANa ulaMghana na karavA rUpa pratijJA karAya che, eTale prAya: be ghaDI eTale eka sAmAyikanA kAla sudhInI pratijJA karAya che, eTale teTale abhigraha dhyAnI dhyAna mATe vA jApaka jApa mATe karI zake che, te kAla pachI zAna vA jApane tyAga kare te paNa mAnasa vRttithI bhAva rUpa Adara kAyama ja rahe che, te paNa deSa rUpa nathI eTale nirdoSa che, te paNa je sthiratA rUpa bhAvane vikSepa na thAya te vadhAre kAla jAya kriyA karAya te atyaMta zreSTa che, tema buddhoroga tava svarUpanA jJAtAe jANe che ane upadeza paNa kare che. 387 te vAtane pharIne jaNAvatA kahe che - munIndraH zasyate vena, yatnato'bhigrahaH zubhaH / sadA'to bhAvato dharmaH, kriyAkAle kriyodbhv||388|| For Private And Personal Use Only
Page #624
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 182 artha -je prayatna pUrvaka zubha abhigraha le che ane tene pALe che, teone bhAva dharmane lAbha thAya ane yogya kAle kiyA thAya, tene kriyAthI thavA yogya dharmane lAbha thAya ema pUjya aneka sunIzvare kahe che ne tene vakhANavA yegya jaNAve che. 388 vivecana-parama bhavyAtmAoe prayatna rUpa AtmAnA upayogamaya zubha bhAva pUrvaka abhigraha kara eTale sArI rIte manane nigraha karavAmAM samartha e azubha vyApAra choDavA manane pUrNa nizcaya kare. ane zubha kriyA rUpa jina cityavaMdana, gurUpUjA, guNastuti, vinaya, vaiyAvRtya, anuSThAna, upavAsa Aditapa tathA zarIranA vyApAra tyAgavArUpa kAryotsarga ka, pariSaha upasargonI prApti thaye aDaga rahIne na akabavuM, mana tathA kAyAne sthira karavI, mitrI pramoda vigere zuNene prakAza karavA nizcaya kara, sarva jIvanuM rakSaNa karavuM, satya bolavuM, adattane tyAga, maithunane tyAga, parigrahane tyAga, kaSAyane tyAga kara, zubha abhigraha kara, temaja ATalI paramAtmAnA nAma smaraNanI japamAlA gaNavI. evA prakAranA zubha bhAvapUrvaka abhigraha kare jaIe, ane upaga pUrvaka nitya pALavo joIe. evA zubha abhihathI mananA pariNAmanI zuddhi thAya che, eTale AtmabhAva nirmaLa thAya che. ane tethI zubha punya karmane baMdha thAya che, ane azubha karmanI hAnirUpa nirjarA thAya cheAvA svarUpavALe gadharma abhigrahathI prApta thAya che. temaja kAusagga, dhyAna, japamAlA, paramAtmAnI pUjA vigere agra For Private And Personal Use Only
Page #625
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 583 hIta anuSThAnarUpa kriyA karavAnA kAlamAM te kriyA vaDe je zubha vA zuddha pariNAmanI dhArA thAya, te vaDe AtmA karmanI nijara karate cAritra rUpa dharmamAM sthiratA rUpa kriyAmaya bhAva cAritra dharmane prApta kare che. adhyAtma bhAvamaya AvA abhigrahane paramAtmA atyaMta vakhANe che. 388 have A kriyAne adhyAtma kahevAya che te adhyAtmanA viSayamAM anya AcAryone matAMtara jaNAve che- svaucityAlocanaM samyak, tato dharmapravartanam / AtmasamprekSaNaM caiva, tadetadapare jaguH // 389 / / artha-pitAne je ucita hoya tene sArI rIte vicAra karIne gyatAnI anukuLatA pramANe dharmakriyA anukAnamAM pravRtti karavI, tethI AtmAnA svarUpano bodha thAya che, tema anya adhyAtmanuM svarUpa kahe che. 389 vivecana-adhyAtmanA eTale jJAna darzana cAritranA arthioe pitAnI zakti maryAdAne vicAra barAbara karIne tapa, pUjA, kAryotsarga, japamAlA vigere dharmamAM samya rIte pravartana karavuM, te keTaluM zakya che? mArAthI te barAbara gya sthiratA yukta keTaluM bane tema che ?tene nizcaya karIne pachI dharma viSayaka cityavaMdana, bhAvapUjA, kAtsarga, navakAravAlI rUpa dharmanA je je anuSThAna karavA yogya hoya tenI pravRtti karavI. tethI avazya AtmAnI zuddhatA thAya che, mehanIya karmanA AvaraNa khase che, tethI samyaga jJAna darzana paNa tenA AvaraNane dura karIne kSaye pazama Adi bhAve For Private And Personal Use Only
Page #626
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 pragaTa thAya che, te vaDe Atma svarUpane samyag--avicalita edha thAya che. tevI rIte AtmAnI yAgyatAnI vicAraNA temaja dharmakriyAmAM bhAva sahita pravRtti ane tethI thatA AtmaSa e traNane adhyAtma kahevAya che. ema anya zAstrakAra AcAryo paNa kahe che. 389 have te vAta kramavaDe jaNAve che-- yogebhyo janavAdAcca, liGgebhyo'tha yathAgamam / svaucityAchoSanuM, mAdu-nimAnetazramadaH || rU10 // atha--yAganAM vyApArathI, janavAdathI tathA liMgathI je pravRtti karavA ceAgya bhAgamazAstra jaNAve che, temAM peAtAnI ucitatAne vicArIne dharma mArgomAM pravRtti karavI ema yeAgamAM jemanA bahu abhyAsa che tevA cegIe jaNAve 390 yukta vivecana--kAyA vacana ane mananA saMyama vyApArarUpa yogavaDe azubha vyApAranA tyAga karavA ane zubha vakhANuvA cegya sArI rIte yatanA pUrvaka gamanAgamana karavuM vigere IrSyA samiti AdinA upayoga karavA, sArI rIte vicArIne pApa vinAnI niravadha bhASA elavI te bhASA samiti, ane pApa vyApArane tyAga karI dha maya vicAra pUrNAMka mananI zuddhatA karavI, A mana vacana kAyArUpa cegavaDe dharma pravRtti karavI temaja leka pravAda eTale leAkathI je AcaraNA avirUddha hoya te pramANe pravRtti karavI. kahyuM che ke " DhoLaviddhAo" lAka virUddha pravRttine tyAga For Private And Personal Use Only
Page #627
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 585 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karavA, eTale leAka vyavahArane anusAre cAlavuM tathA liMga eTale meAkSarUpa kAnI siddhimAM je puSTAlakhana DhAya tevI pUjA, gurU upAsanA ane hiMsA, cerI, asatya, maithuna, parigrahanA sarvathA tyAga, tenu cinha rajoharaNuM, mukhavastrIkArUpa sAdhuveSa dharavA, dharma zravaNu, zraddhA, maitrI, pramAda, mAdhyasthya ane karUNA vigere bhAvanA, dhama zAsananA prabhAva dekhADavArUpa je cinha che te karavA, eTale zAsrarUpa jInavara bhASita Agama graMthane anusAre dharma pravRtti karavI, temaja peAtAnI ucitatArUpa ceAgatAnA vicAra karavA pUrvaka svazakti anusAre sarva dharma kArya mAM cogya pravRtti karavI, traNa ceAganI muddhatA karavI, tene adhyAtma kahevAya che. ema cogamArganA jeoe bahu abhyAsa karIne satya anubhava meLaLye che tevA paDitA jaNAve che. 390 have A viSayamAM AcAya zrI pAteja je kahevA cAgya che te svaya' jaNAve che-- yogAH kAyAdi karmANi, janavAdastu tatkathA / zakunAdIni liGgAni, svaucityAlocanAspadam || 391 // athAge eTale kAyAdinA vyApArA, janavAda eTale leAka saMbadhI thAo, liMga eTale zakuna vigere nimitto mAM peAtAne Atma dharmanA lAbhamAM je yAgya hAya tenA vicAra karIne te kriyAnA sthAnakA jANavA ane temAM zakti anusAre zuddha bhAve pravRtti karavo. 391 vivecana--yAga eTale kAyA vacana ane manathI For Private And Personal Use Only
Page #628
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 56 sAtmanA je vyApAra kriyA thAya te yAga kahevAya che, eTale A cega mAtra bAhyathI pazu saMsAra pravRtivALA hovAthI lokika vyavahArathI te jANavA paNa adhyAtma saMbaMdhI na jANavA. janavAda eTale leAkamAM je nyAya kathA, uktio, leAkapravRtti karAtI hoya tenI kathA ke je A Atmayoga rUpa dharmonA adhikArane anusAre vRtAntA kahevAtA hoya, temaja pApAca raNamAM hetu na khanatA hAya, te leAka kathA jANavI. trIjI liMga eTale zatrune pakSI, pazu tathA manuSyanA sukhathI sahasA nIkaLelA vacanA ke jene upazruti kahe che tenA nimitto vicArI bhAvI zubhAzubhanA nizcaya karavA. ema e traNanI peAtAnI ceAgyatAnA vicAra karIne pravRtti karavI tethI cegya lAbha thAya che. mATe e traNa vastu vicAra karavAnA sthAna rUpa che. 391 vizeSa karavA ceAgya che te jaNAve che:ekaant phaladaM jJeya-mato dharmapravartanam / atyantaM bhAvasAratvAt, tatraiva pratibandhataH // 392 // atha--A jenuM svarUpa kahevAya che te yAga tha ekAMta phala ApanArA che ema nizcaya mAnavuM. te dharmonI pravRtti atyaMta bhAva cukta karavI te sArabhUta che, jo dharmanuM pravartana na karavAmAM Ave te ucita AcaraNanA paNa abhAva thAya tema che. 392 vivecana--ema pUrve je ucita pravRtti kahI te karatAM paNa ahiM'sA, saMyama, tapa Adi dharma kriyAmAM je atyaMta prema For Private And Personal Use Only
Page #629
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 587 pUrvaka pravRtti karavI te zreSThatara che, kAraNake te ekatathI eTale nizcayathI atyaMta ISTa phalane ApanArI thAya che. te dAna, ziyala, tapa vigere dharma pravRtti punya baMdhanamAM hetu thAya che, AtmAnA zubha pariNAme prAyaH karma nirjarAna hetu thatA hovAthI mananI zuddhatA vaDe je uttama bhAva pragaTe, te dharma dhyAna rUpa hovAthI sarva vastuomAM bhAva dharma sarva dharmamAM sAratattva svarUpaja che. te vinA dAnAdi karma ane dharmanI saphaLatA nathI. A dAnAdika dharma sarva ucita pravRttinuM upAdAna kAraNa thAya che. te dharmanA abhAvamAM ucita pravRttinuM phala udayabhAve-pragaTarUpe bhegavAtuM nathI, eTale dharma viSaya zubha bhAvanA abhAvamAM pitAne ucita kriyAnI vicAraNAne abhAva thAya che. 392 ahiM vizeSa kahevAnuM che te jaNAve che - tadabhaMgAdibhayopeta-statsiddhau cotsuko dRDham / yo dhImAniti sannyAyAta, sa yadaucityamIkSate // 393 // artha-te dharmapravRttine jarA paNa bhaMga na thAya tevA. bhayathI yukta chatA te dharmanI vizeSa prApti mATe sadA utsuka daDha bhAvathI rahenAre je hoya te buddhimAna sAcA nyAyathI ucita ' pravRttivAle dharmamAM pravRttine IcachanAre jANa. 39 vivacana-te cAlatI roga pravRtti eTale samyaga jJAna darzana cAritramaya yama, niyama Adi coga mArganI je pravRtti karAya che, temAM jarA khAmI na Ave ke vIryA. For Private And Personal Use Only
Page #630
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 588 cArane paNa aticAra na lAge, tevA bhayathI nitya sAvadhAna eTale upayegavaMta rahe apramAdathI kriyA anuSThAna karatA chatAM te yega mArganI pUrNa prApti mATe Adara karAtI kriyA rUpa yoga dharmanI siddhatA mATe pUrNa zraddhA-prIti pUrvaka atyaMta utsuka je rahe che, te ja sAcA nyAyathI vastutaH gadharmane adhikArI jANa. kAraNa ke te sArI buddhivAle bhavyAtmA kartavyamAM samaje che, eTale A karavA cogya che ane A tyAgavA yaMgya che, tevI ucita pravRttine teja vicAra karI zake che. 393 te vivekane jaNAve che - AtmasamprekSaNaM caiva, jJeyamArabdhakarmaNi / pApakarmodayAdatra, mayaM tadupazAntaye // 394 // artha-pApa karmano udaya Avaze te AraMbha karAyelA vata paccakhANa rUpa kiyAmAM vighna Avaze te bhaya rahe che, tenI zAMti mATe AtmasvarUpanuM nirIkSaNa karavuM teja che tema nizcayathI jANavuM. 394 vivecana-je pUrve bAMdhelA pApakarmane mane udaya Ave te A AdarelA samyakatva-darzana tathA vrata eTale pAMca mahAvrata vA pAMca aNuvrata, traNa guNavrata, cAra zikSAvrata vigerene pALavAmAM, sAmAyika pauSadha karavAmAM, japa, tapa svAdhyAya rU5 niyama pALavAmAM, sAdhamikanuM AtithyarUpa saMvibhAga karavAmAM vina Avaze to bhaMgarUpa aticAra lAgaze, tevA bhayathI manamAM dhrujArI chuTe che, te bhayanI For Private And Personal Use Only
Page #631
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 189 zAMti mATe mAre kema karavuM ? zuM tyAga karavuM? zuM Adaravu? vigeremAM AtmAnI zakti-vInA vicAra karavA te paNa adhyAtma yAga kahevAya, kAraNa te prApta thayelA dharmonuM rakSaNa karavA pravRtti karAve che. 394 have te Atma svarUpanu nirIkSaNa kevI rIte karavuM te jaNAve che visrotogamane nyAyyaM bhayAdau zaraNAdivat / gurvAdyAzrayaNaM samyak tataH syAdduritakSayaH // 395 // atha--jo AtmA viparIta AcAra pravRttimAM gamana karaze te te druti AdimAM gamana karanArA thaze tenA bhaya che tethI gurU AdinuM zaraNu karavuM teja ceAgya che. kAraNa ke tethI krutinA pApanA nAza thAya che. 395 vivecana--A saMsAramAM sarva jIvAtmA bhavabhramaN kare che tenu mukhya kAraNa ajJAna ane mithyAtva che, ane ikriya bhAganI lAlasA che te paNu vadha baMdhana tathA durgAMtinuM kAraNa che, te kAraNe je AtmAne samyagdarzana yukta jJAna thayeluM che te AtmA ema vicAre ke jo mArAthI bhagavAne kahelA sanmArga thI viparIta gamana pramAdayeAge thaze eTale jJAna darzana tathA paramAtmA, gurU AdinI AzAtanA thAya, vrata niyama yathArtha na paLAya, samyaga darzana rUpa dhama mArgomAM zakA thAya, virUddha dhanI AkAMkSA thAya, kriyAmA mAM pramAda thAya, teA meAkSanI prApti atyaMta duObha thAya, ane ana Mta saMsArarUpa bhava sAgaramAM bhramaNa vadhe, tevA prakAranA bhaya For Private And Personal Use Only
Page #632
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir thAya rega viSa vikAra vigere je pragaTa thAya te je dharma yAganuM anuSThAna hAlamAM kAMIka karAya che te paNa baMdha thAya, abhakSya sevana karavuM paDe, tethI buddhimAM vikAra thavAthI mAruM unmArgamAM gamana thAya, tevA prakAranA aneka bhayane mane saMbhava che tethI mAre zuM karavuM ? keAnA caraNamAM javuM? ema vicAra thAya te jaNAve che ke tenA kAraNe AtmAne uttama nyAya yukta mArga e che ke tevA prakAranA bhayanA bhege vItarAga deva, uttama dharma ArAdhaka gurU temaja sAdharmikanuM zaraNuM laIne temanI AjJA pramANe dharma egamAM pravRtti karavI joIe. jemake nagara upara pararAjya eTale zatrune bhaya thAya te gAma pharate keTa-kile rakSaNa mATe thAya che, rega mATe auSadhAdikanI cikitsA yeAgya che, bhUta graha pIDAnA kAraNe maMtrAdikanuM zaraNa Avazyaka thAya che, tema virUddha pravRttine bhaya ubhuM thAya te mahAgItArtha upayogI gurU AdinuM zaraNa karavuM te samyam-mahAna lAbhadAyaka thAya che. eTale deva gurU dharma tathA dhArmika purUSanuM zaraNa karavAthI pApanA samuhane nAza thAya, eTaluM ja nahi paNa viparIta mArganI je pravRtti jIvAtmAne je je pApa karmathI thatI hoya, te vaDe azubha karmane anikAcita baMdha thata hoya tevA pApa karmane gurU deva vigerenuM zaraNa karavAthI nAza thAya che, kAraNa zuddha deva gurU ane dharmanI asthi tya zakti che, saMpUrNa zraddhA pUrvaka AvI je bhAvanA ane pravRtti te paNa adhyAtma ga jANa. 395 A bhAvanAmAM je adhyAtmatva raheluM che te jaNAvatAM For Private And Personal Use Only
Page #633
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 591 sarvamevedamadhyAtma, kushlaashybhaavtH| aucityAdyatra niyamA--lakSaNaM yatpuroditam // 396 // atha-je sArA AzayavALA bhAvathI je anuSThAne karAya che te sarva adhyAtma gaja che, pUrve je ucita pravR. tinA lakSaNe jaNavyA che te nizcayathI AmAMja samAya vivecana-je je tapa kriyA, japa, yAna vigere zubha vakhANavA sadanuSThAne nimayika bhAve samajaNa pUrvaka karAya che, te badhAya sArI rIte potAnI yogyatA vicArIne karAtA hovAthI te sarva sadanuSAne adhyAtma ja che, kAraNake aucitya vicAraNAthI yukta che. jyAM aucityanI AlocanA pUrvaka je vrata niyamano svIkAra thAya te nizcacathI adhyAtma yeganA svarUpanuM lakSaNa ja jANavuM e vAta pUrve kahelI che. 396 have pharIne A adhyAtma viSayamAM anya paMDitenA mane che te jaNAve che - devAdivaMdanaM samyaka, pratikramaNameva ca / maitrthAdicintanaM caivata, sattvAdiSvapare viduH // 397 // artha-deva gurune samyaga rIte vaMdana karavuM tathA pratikramaNa nizcayathI karavuM, sarva jIve upara maMtrIbhAva vicAra teja adhyAtmaga che ema anya Aryo kahe che. 397 - vivecana-ajJAna Adi aDhAra doSa rahita vItarAga paramAtmA te deva jANavA- For Private And Personal Use Only
Page #634
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 592 yasya saMklezajanano, rAgo nAstyeva sarvathA // na ca dveSo'pi sattveSu, zamendhanadavAnalaH / / na ca moho'pi sajjJAnAcchAdano shuddhttkRtH| trilokakhyAtamahimA, mahAdevaH sa ucyate / - jemane saMsAranA kaleza utpanna karanAra rAga naSTa thaye che, temaja zama bhAva rU5 caMdana tarUne bAlanAro dveSa rUpa dAvAnala paNa naSTa thaye che sarva padArthone dravya guNa ane paryAya bhAve jANavAmAM zaktivaMta je sarvajJatva che, tene AvaraNa karavAmAM samartha evo eha paNa naSTa thayuM che, te kAraNe zuddha cAritra guNanI pravRtti pragaTa thavAthI traNa lekamAM jemane mahimA pragaTa thayela che tevA mahAdeva eTale meTA deva vItarAga jinezvara paramAtmAne namaskAra thAo. gurU eTale jJAna darzana cAritra gunI apramAdi bhAve ArAdhanA karavA vaDe je mahAna hoya eTale ahiMsA, satya, acArya brahmacarya akiMcanatva vigere mahAvratadhara, sarva jI upara karUNALu, kaSAya tathA indrionA damanArA, sarva zAstra samudranA pAraMgata, anya pAramArthika tattvane upadeza karanArA gurUe, evA deva gurU Adine mana, vacana kAyAnI zuddhatA, pUrvaka vaMdana karavuM, sevAbhakti karavI. zuddha AhAra, vastra, pAtra, jJAnapagAraNanuM Adara pUrvaka dAna karavuM, regAdi kAraNe davA vigerethI bhakti karavI ane vaMdana, satakAra stavana, pUjA vigere karavI, temaja samyam AcanA pUrvaka je je pramAdathI deSa vrata paccakhANamAM lAgyA hoya, tene For Private And Personal Use Only
Page #635
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pastAvo kare, pharIthI na thAya te nizcaya kara, te pApathI pAchA pharavArUpa pratikramaNa kahevAya che, te paNa mokSanA athI yegIoe avazya karavuM. kahyuM che ke - " svasthAnAdhatparasthAnaM, pramAdasyavazAt gataH / bhUyo'pyAgamanaM tatra, pratikramaNaM ucyate // " svasthAna eTale pite vrata paccakhANurUpa guNanA je sthAne ne pAmela hoya tyAMthI pramAdanA cage- rAgadveSanA kAraNe paravaza paDele hoya, tyAMthI jAgRta thatAM ja pharIthI te siddha karelA-abhyAsavarDa sthira karelA guNavALA vratanA sthAnamAM AtmAne sthApana kare te pratikramaNa kahevAya che. tevuM pratikramaNa sArI rIte divasamAM sAMja savAra ema be vakhata karavuM. tathA cAra cAra mAsane aMte phAgaNa, azADa, kArataka mAsanI suda caudazanI sAMje caumAsI tathA bhAdaravA suda 4 nA saMvatsarI karavuM. tathA maitrI, pramAda, karUNa, ne mAdhya bhAvanA nitya bhAvavI. eTale sarva jI ApaNA jevA guNayukta caitanyavaMta che tethI ApaNA samAna hevAthI baMdha thayA, teonuM hita karavA pravRtti karavI te maitrI bhAvanA. pramAda eTale ApaNuM guNe karatAM adhika guNavaMte-pUjya gurU Adine dekhIne ameda-AnaMda pragaTe te prameda bhAvanA. karUNA eTale jIvone saMsAramAM ajJAna mithyAtva ne aneka bhavamAM bhramaNa karatAM nArakI, tiryaMca, deva, manuSyAdi niAmAM aneka duHkhe bhegavavA paDe che, parAdhInatA veThavI paDe che, temane uddhAra karavA mATe je karUNuM pragaTe te bhAva For Private And Personal Use Only
Page #636
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 karUNA ane dIna du:khI, rAgI jIvAnA uddhAra karavA je pravRtti te dravya karNA ema e prakAranI karUNAthI jIvAnA uddhAra karavA je mananI vacananI kAyAnI thula pravRtti te karUNA bhAvanA. temaja anAcArI, nika, ApaNuM mAThu karanArA avinayI jIvA pratye paNa dveSa na karavA, upadeza ApatAM na mAne te paNa kheda na dharavA, tenA AtmA pratye tiraskAra na karavA te mAsthya bhAvanA kahevAya che. Ama deva gurU sArmika pratye pUjana, guNustavana, bhakti, satkAra karavA te vana ane pApanI AvAcanA pratikramaNa ane maitrI vagere bhAvanA jIveA pratye thAya tene anya jainAcAryo adhyAtmayoga kahe che. 397 have devAkrikanuM vaMdana vigere anukrame vizeSa bhAve jaNAvatAM kahe che sthAnakAlakramopetaM, zabdArthAnugataM tathA / ganyAsaMmohanana, zraddhANaMvenanam // 218 // a--sthAna, kAla tathA krama sahita zabda tathA arthane anusAre mudrAdithI yukta, anya jIvAtA bhramane paNu nAza karAya tevI rIte, temaja zraddhA savegane prApta thAya te rIte caityavaMdanAdi zubha kriyA karavI. 398 vivecana--sthAnavarDa-paramAtmAnuM caityavaMdana karatA tenI je vidhi zAstramAM kahI che te pramANe cAgya rIte zarIranA saMsthAnane vALavuM eTale tevA prakAranuM Asana karIne, tevA prakAranI mudrA karIne, paramAtmAnuM caityavaMdana traNa For Private And Personal Use Only
Page #637
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 595 tathA jaDAyelA ane thAya che. khamAsamaNa tathA zakastava stavana stuti kAryotsarga vigere kiyA pUrvaka anuSThAna karavuM. te paNa traNa kAla eTale savAra bapora ane sAMje ema traNa saMdhyA samaye te kriyA karavAnI pravRtti karavI. te paNa praNidhAna daMDakAdithI yukta thaIne Avazyaka sUtra, AcArAMga, bhagavatI, anuga, naMdi vigere sUtramAM jaNAvelI vidhine anusAra zabdanuM zuddha uccAraNa thAya tathA arthavaDe sevya sevakanuM eka rUpa thAya te bhAva pragaTa thato hoya, tenA upayoga pUrvaka sUvanuM Adara bhakti pUrvaka je madhuratA ane zAMtiyukta uccAraNa karavA pUrvaka cityavaMdana stavana stuti karAya che. AthI AtmAmAM bhaktirasa jAge che ane te AtmAne AhAdajanaka thAya che. temaja savara tathA vyaMjananA yathAyogya spaSTa uccAraNa karavAthI te anuSThAna mAM sAthe joDAyelA anya manuSyane paNa saMmeha-brAMti nathI thatI paNa bhakitarasane ullAsa thAya che. eTaluM ja nahi paNa ApaNuM zraddhA prItine vadhAre kare che, temaja AtmAmAM apragaTa rahelI zraddhA, prIti, bahumAnatAne pragaTa kare che. temaja saMvega eTale saMsAranA vaiSayaka sukhane duHkharUpe jANI eka ziva sukhanI abhilASA pragaTarUpe thAya che, eTale saMyama cAritranI bhAvanA pragaTa thAya che, temAM A paramAtmAnA cityavaMdana, pUjA, pratikramaNane hetutA hoya che. 398 vizeSa kahevAnuM che te jaNAve che- prollasadabhAvaromAJcaM, vardhamAnazubhAzayam / avanAmAdisaMzuddha-miSTaM devAdivandanam / / 399 // temaja samAja For Private And Personal Use Only
Page #638
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa a--pragaTa rIte sahaja bhAvathI vadhatA jatA zubha piraNAmarUpa Azaya jenA che tevA AtmAne devAdhideva vItarAga tathA paramArtha svarUpanA medha karanArA gurUjanane dekhatAM hai vaDe rAmAMca ullusI Ave che ane yathAAta vigere mudrAyukata AvanAmAdika bhAve vadanamAM zubha upayeAga pragaTe che, tevuM devAdhidevanuM vajjaina bhavyAtmAne ISTa mA ApanAra che, tethI te paNa yAgaja kahevAya che. 299 vivecana-paramAtmA tIrthaMkara devane dekhatAM suMdara bhAva pragaTe ane te vaDe Tu yukta zarIranA rAma samUha kadaMba puSpanI peThe vikasita thAya, tevA vadhatA jatA zubha AtmapariNAmanI dhArAnA samuha jemane pragaTe che, tevA mahAnubhAva bhavyAtmAenuM devazrI vItarAga paramAtmA pratye ahu Adara satkAra pUrvaka avanAmana yathAta vigere mudrAyukta vaMdana, namaNu, pUjana, guNu stavana, stuti karaNurUpa caityavaMdana vigere zubhAnuSThAnA svarga tathA mAkSalAbharUpa IladAyaka thAya che, tethI te kriyA anuSThAna paNa adhyAtmayogaja che tema ApaNA pUchyA mAne che. te vAta ApaNe pUrve jaNAvI che. 399 have pratikramaNanuM svarUpa jaNAve che pratikramaNamapyevaM sati doSe pramAdataH / tRtIyauSadhakalpatvAd, dvisandhyamathavA'sati // 400 // * a-eja rIte pratikramaNa paNa pramAdathI jo doSa thayA hAya teA TADhe che, paNa jo doSa na thayeA hAya tA paNa For Private And Personal Use Only
Page #639
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 597 be vakhata karAtuM pratikramaNa trIjA vaidyanA auSadha peThe atyaMta kalyANakArI thAya che. 400 vivecana-jevI rIte devavaMdana, gurUvaMdana, cityavaMdana, pUjA kalyANakArI thAya che mATe ISTa che, tevI rIte che Avazyaka eTale sAmAyika, cauvisatthA, (AvIza jinavaranI stutirU5) gurUvaMdana, pratikramaNa, kAusagga, ne paccakhANa rUpa be vakhata karAtuM anuSThAnarUpa kriyA vizeSa karatA chatA AtmAne pramAdathI eTale zuddha upaganA abhAvathI pAMca IryAdi samiti tathA traNa gupti e ATha pravacana mAtAne na sAcavI hoya, te kAraNe deSa thayA hoya tene nAza kare che te aSTa pravacana mAtArUpa pAMca samiti tathA traNa gupti atre jaNAvI che te A pramANe che - mANavAje, pharavAre mig yA maLattitti jayapura ta ya che ? Isamiti, bhASA samiti, eSaNa samiti, AdAna bhaMDamatta nikSepaNa samiti, uccAra prasavaNa malamUva pArIThApana samiti e pAMca samiti, manane saMka95 vika95thI rekavuM te mane gupti, joI vicArIne zuddha upaga rAkhI nirdoSa vacana bolavA te vacana gupti, kAyAthI jIvahiMsA na thAya tema upaga pUrvaka zarIrane kriyAmAM joDavuM te kAyagupti. e ATha pravacana mAtAnA pAlanamAM pramAdathI doSa lAgyA hoya, temaja pUjya gurU vigerenA vinaya, vaiyAvRtyamAM pramAdaro bhaMga karyo hoya, te kAraNe aticAra lAgyA For Private And Personal Use Only
Page #640
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 598 heya, te sarva de be vakhata savAra ane sAMje pratikramaNa karavAthI kSaya thAya che. bIjA pakSe kahIe te te pratikramaNa kiyA anuSThAna apramAdayege doSa na lAgyo hoya te paNa trIjA vaighanA auSadhanI peThe hitakara thAya che, te vAta A pramANe jANavI. eka rAjAnA yuvAna pATavIkumArane mATe rAjAe dezamAM prakhyAta evA traNa vaidyone belAvyA hatA. temAM prathama eka vaidya jaNAvyuM ke mArUM auSadha karavAthI vidyamAna vyAdhine nAza thAya che, paNa vyAdhi na hoya te bIjI vyAdhine ubhI kare che. rAjAe jaNAvyuM ke sutA siMhane jagADavArUpa tamArA auSadhanuM prayajana amAre nathI. pachI bIjA vaMdane pUchatAM pitAnA auSadhane vAparavAthI vidyamAna vyAdhine nAza kare che. ane vyAdhinA abhAvamAM bIjo guNa ke doSa karatuM nathI. ghImAM bhasma nAMkhavA tulya tamArA oSadhanI paNa jarUra nathI. have trIjA vaidyane pUchatAM te jaNAve che ke mArUM auSadha levAthI je vidyamAna retra hoya tene vinAza cAya che. temaja revanA abhAva zarIramAM rasAyaNarUpe lehImAMsanI sArI rIte vRddhi kare che. rUpa saundarya tathA zaktine vadhAre che. balavIryane paNa vadhAre che. tyAre rAjAe trIjA vaighanA oSadhane sAruM jANI ghaNI prazaMsA karI. kumAra mATe tenI davA karAvI, kumArane zaktivaMta banAvyo. tevI rIte paramadeva vItarAga praNata dharmanI ArAdhanA karanArA bhavyAtmAne be vakhata savAra ane sAMje karAtuM pratikamaNarUpa zubhAnuSThAna deSono nAza kare che. ane deSanA abhAvamAM jJAna darzana For Private And Personal Use Only
Page #641
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAritra guNanI vRddhi kare che. uttarottara guNonI vRddhi thavAthI AtmA kalyANanI paraMparAne pAmatA chate mukitanA zAzvatA sukhane sAdi anaMta bhAve bhaktA bane che. 400 have A viSayamAM je kacanIya che te jaNAve che- niSiddha sevanAdi yat, viSayo'sya prakIrtitaH / tadatadbhAva saMzuddhiH, kAraNaM paramaM matam // 401 / / artha--je AcaraNAne niSedha karAyo hoya tenI jeTalA aMze AsevanA thAya teTalA aMze aticAra lAge te vAta prasiddha che, tevA aticAranI zuddhi mATe je kiyA anuSThAna karAya eTale je parama kAraNa gaNAya te pratikramaNa kahevAya che. 401 vivecana-je je viSaye sevavAne ziSTha purUSoe niSedha karyo hoya, tenI AsevanA karavI te deSarUpa che eTale tethI aticAra lAge che, kahyuM che ke-- "paDisiddhANaM ka raNe, kiccANamakaraNe paDikkamaNaM / asadahaNe atahA-vivarIyaparUvaNAe a||" je kiyA anuSThAnane niSedha karela hoya te karavuM te pApa rUpa che. (1) temaja je kriyA anuSThAna karavAnI jarUra hAya, paramAtmAnI AjJA hoya te na karAya te paNa pAparUpa che. (2) tethI baMnemAM aticAra deSa lAge che. tethI te pApane dUra karavA pratikramaNa karavuM. ane jinezvaranA vacanamAM azraddhA rAkhavI te paNa pApa ja che. (3) ane paramAtmAnI For Private And Personal Use Only
Page #642
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 600 AjJAthI virUddha prarUpaNA karavI te 'sAranI bhayakara vRddhi mATe thAya che. (4) AvI rIte zAstramAM kahelA sad anuSThA nane nahiM AcaravAthI, niSedha karelA anuSThAna rUpa kAryane karavAthI, upara jaNAvelA dASA lAge che. tenI zuddhi mATe pratikramaNanA viSaya kahevA che, kAraNa ke tahetu bhAvathI pratikramaNu karavAthI doSanA kSaya thAya che, samyag dananI zuddhi thAya che, gusevA ane jJAnamAM Adara thAya che, vIta rAga paramAtmAnA darzana, sevA ane pUjAmAM prema ane temanA guNA pratye manamAM AhlAda thAya che, sarva jIvAnu rakSaNa karavA rUpa dayAbhAva pragaTe che, samyakatvanI zuddhi thAya che, tathA pramAdayoge cAritramAM akasmAt dASAnuM sevana thavAthI aticAra rUpa doSA lAgelA hoya te pApathI pAchA ravA rUpa, doSanA pazcAtAparUpa, AlecanArUpa pratikramaNathI bhAvarUpa AtmapariNAmanI zuddhi thAya che, teja pratikramaNa Atma ziddhanA parama hetu thAya che, te kAraNe te adhyAtma ceAgarUpa che, ema parama gurUenA mata che. 401 maitrI vagere cAra bhAvanAonuM varNana kare cheH-- maitrIpramodakAruNya- mAdhyasthya paricintanam | satvaguNAdhikaklizyamAnA'majJApyagocaram ||402|| a--maitrI, pramAda, karUNA, mAdhyasthya bhAvanuM citavana sattva pratye, guNamAM adhikatAvaMta pratye, du:khathI pI. DAtA pratye tathA mUrkhAe pratye anukrame cAra bhAva vicAravA te paNa adhyAtma cAga kahevAya che. 42 vivecana---(1) maitrI bhAvanA eTale sarva prANIe prakAranA For Private And Personal Use Only
Page #643
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 601 pratye baMdhutva bhAva pragaTa karavo, te prANIonuM hita citavavuM. (2) pramAda bhAvanA--ApaNA karatAM guNamAM je adhika hoya te arihaMta, sriddha, AcArya, upAdhyAya tathA sAdhu vigere mahA purUSAnAM darzana, pujA, guNanI stavanA karatAM AtmAne AhlAda thAya te pramAda bhAvanA. (3) kArUNya eTale pUrvanA pApAyathI zarIra tathA mananI aneka vyASismAthI pIDAtA prANIo upara teenA uddhAra arthe je pravRtti karavI te karUNA bhAvanA. ajJAna, mithyAtva tathA aviratithI sasAramAM cAra gatinI ceArAsI lAkha yonimAM bhramatAM avAcya tIvra du:khe bhAgavatA jIvene samyagUdana jJAna cAritra guNa khIle, sarva karmanA kSaya karI paramAtma svarUpane bhajanArA thaI paramAnaMdane pAme tA sArUM. AvI bhAva karUNAne bhAvavI te karUA bhAvanA. (4) mAdhyasthya eTale rAga dveSanA abhAvavALA pariNAmA rAkhIne A jagatamAM ajJAna tathA mithyAtva, avirati ane kAyanA yoge hiMsA karanArA, asatya kheAlanArA, vyabhicAra tathA cerI karanArA, dharmI` AtmA pratye RSa karanArA, dhI AmAene zArirIka tathA mAnasika pIDA karanArA ajJAnIo, upadeza tathA upadezaka pratye paNa dveSa, macchara vadhu aneka mArakuTa rUpa upasaga karanArA AtmAone joI temane upadeza karavA pravRtti karatA chatAM, upadeza na lAgavA * chatAM paNa sadA mAdhyasthya bhAvanA dharanArA AtmAe adhyAtma yogIe samajavA. eTale e cAra bhAvanA paNa adhyAtma yoganuM aMgaja kahevAya che. 402 A viSayamAM je vizeSa kathanIya che te jaNAve che;---- For Private And Personal Use Only
Page #644
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 602 vivekino vizeSeNa, mavatyetadyathAgamam / tathA gambhIracittasya, samyagmArgAnusAriNaH // 403 // artha-A cAra bhAvanAnI sevAnA karanArA vivekI AtmAo je gaMbhIra manavALA hoya che, temaja samyagU rIte dharmamArgane anusaranArA hoya che, teomAM AgamanI AjJAne anusaraNa karavAthI vizeSa prakAre adhyAtma yoga pragaTe che. 403 vivecana--upara je jaNAvI te maitrI Adi cAra bhAvanA jeo sad vivekathI karavA egya ane na karavA cogya kAryone vibhAga pAramArthika vivekathI samajyA hoya, eTale satya paramArthanuM sAcuM jJAna jeoe meLavyuM hoya che, te AtmAomAM A maitrI, pramoda, kArUNya ane mAdhyacya rUpa bhAvanA ke je uparanA lekamAM lakSaNe vahe. jaNAvI che, te bhAvanA vizeSa prakAre pragaTa thayelI hoya che. tethI jema Agama zAstromAM adhyAtma bhAvanuM svarUpa jevI rIte jaNAvyuM che, te anusAra tevA bhAvane oLaMgyA vinA eTale e cAra bhAvanA yukta AtmA sadA svaguNa gaveSaNamAM pravRtti kare che. kAraNa ke je jIvAtmAo A cAra bhAvanAthI rahita hoya che, temanAmAM adhyAtmavega praveza nathI karatA. temaja cAra bhAvanAnaMta AtmA atyaMta gaMbhIratAvALA hoya che, teo harSa vA zoka prasaMgamAM paNa mananA vikAra nathI thavA detA, tethI ja teo sAcA dharma mArgane anusaranArA evA mArgonusArI ane mekSamArganA sthAnarUpa For Private And Personal Use Only
Page #645
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 693 jJAna darzana cAritrane sArI rIte anusaranAza adhyAtma yegIo hoya che. 403 have te vAtane saMpUrNa karatAM jaNAve cheevN vicitrmdhyaatm-metdnvrthyogtH|| AtmanyadhItisaMvRtte, jJeyamadhyAtmacintakaiH // 404 // artha-evI rIte aneka prakAravALuM anusaravA gya arthavALuM A adhyAtma svarUpa che, je vicAraNane samajavA pravRtti thAya te adhyAtma athavA Atma svarUpamAM ramaNatA vA sthiratA karAya te adhyAtma kahevAya ema meMga zAstranA. vicArake jaNAve che. 404 vivecana-e prakAre pUrve kahelA nyAyanI yuktithI adhyAtmaga ke je vicitra-Azcaryajanaka hovA chatAM aneka prakAra che, ema Avazya mAnavuM. kAraNa ke avayArtha karatA-. zabdanI saMdhi-vigraha karatA tenA garbhamAM rahelA arthane vicAra karIe tyAre aneka arthano anubhava thAya che. te AvI rIte-AtmAmAM eTale jemAM jJAna, darzana, cAritra, virya, upaga ane tapa vigere guNa rU5 marmo rahelA che te AtmA adhiSThAna karanAre hovAthI guNone AdhAra thaye, te kAraNe guNene je vicAra kare te adhyAtma kahevAya. AvI rIte te AtmAnI sAthe rahenArA, athavA AtmAthI abhinna rIte rahelA, athavA AtmAnI sAthe yAvat bhAvI rahelA je guNe vA dharmo vA. svabhAvanI mimAMsA eTale vicAraNA karavI te adhyAtma For Private And Personal Use Only
Page #646
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jANavuM. ema adhyAtma eganA abhyAsIo-bhAvagIo jaNAve che, ne kahe che ke AtmAnA svarUpanuM abhedabhAvarUpe je ciMtavana, manana thAya te bhAvAdhyAtmayoga jANa. 404 have no chello bheda vRtti saMkSaya che tenuM vivaraNa karatAM jaNAve che ke - bhAvanAdinayAbhyAsAd, vaNito vRttisaMkSayaH / / sa cAtmakarmasaMyoga-yogyatA'pagamo'rthataH // 405 // artha--bhAvanAdi traNa yuganA abhyAsathI jenuM varNana saMkSepathI karAyuM che te vRtti saMkSayaga siddha thAya che, tene artha vicAratA AtmAnI karmabaMdhanI je anAdinI yegyA che, te jayAre dUra thAya, tyAre vRtti saMkSayAganI prApti siddha thAya che, ema jANavuM. 405 vivecana-adhyAtmayoga samyagadarzana tathA jJAnathI yukta hoya che. tevA adhyAtma yegIe anukrame bhAvanAyoga tyAra pachI dhyAnayoga ane samatAyoga ema traNa yogane abhyAsathI prApta kare che. eTale sAmAyika, pauSadha, pratikamaNa, zrAvakanA bAra ahiMsAdi vrata pAlatA ane sAdhunA guNethI yukata paMca mahAvrata pALatA, upasarga pariSahAne jIvatA, mitrI Adi bhAvanA bhAvatA, bAhya tathA atyaMtara bhAve tapa karatA, dharma tathA zukala dhyAnano abhyAsa karatA, dhyAnayoga siddha thAya ane jagatanA sarva jIvAtmA pratye, zatru mitrane samabhAve jotAM zamatA prApti thAya. ema traNa meMgene abhyAsa karatA siddha thAya che. e vAta A yoga For Private And Personal Use Only
Page #647
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 105 zAstramAM jaNAvI che. have yogane pAMcamo bheda vRti saMkSaya kahIe chIe. te vRtti saMkSaya eTale AtmAthI karma bAMdhavAmAM heturUpe thanArI cittanI rAgadveSamaya vRtti, athavA krodha, mAna, mAyA, lobha, mithyAtva, ajJAna, atrata apa ccakhANa rUpa kilaSTatAvAlI vRttine nAza dharma zukala dhyAnaene kara, tenA arthe aneka prakAranA tapajapa, dhyAna karavA, mananA saMkalpa vikalpane nigraha kare, anAdi kAlathI AtmAnI sAthe lAgelA karmane laya karavA apUrva purUSArtha karavo vigere bhAvanA, dhyAna ane samatA keganA satata abhyAsanA balathI karma baMdhananI yogyatA rUpa je bIja che tene nAza thAya tevI mananI je pravRtti bAhya daSTinA tyAgathI AtmAnI paramAtma svarUpamAM abhedarUpa je vRtti thavI-AtmAthI karmane nAza karI svayaM paramAtmA rUpe thavuM, te vRtti saMkSaya yoga paramArtha vicAraNA yoge kahevAya che. 405 A vAtane bhAvatA-vicAraNA karatAM jaNAve che- sthUlasUkSmA yatazceSTA, Atmano vRttayo matAH / anyasaMyogajAzcaitA, yogyatAbIjamasya tu // 406 // artha-sthUla tathA sUkSama evo AtmAnI je ceSTA thavI te vRttio-pravRttio kahevAya che, te vRttio anya saMyogathI upajelI hoya che. mATe te bAhyA vRtti kahevAya che. AvI vRttinuM je upajavuM te anAdi azubha vRtti ke je karmabaMdhanI yogyatA rUpa bIja temAM hetu rUpe raheluM hoya che. 406 For Private And Personal Use Only
Page #648
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 606 vivecana-sthUla eTale bahArathI dekhAya tevI tathA sUkSama eTale je vRttinuM yathArtha jJAna na thAya tevI ema be prakAranI kriyA AtmAmAM thAya che. temAM skUla eTale meTI kriyA-gamanAgamana, halanacalana rUpa kriyA zarIra vaDe thAya che tathA sUkSma eTale jhINI kriyA paNa zarIra saMbaMdhi che, ke je zvAsozvAsa vigere kriyA rUpa ceSTA ne kAraNe thAya che, athavA je jIvAtmAone AtmAnA asaMkhya pradezane zarIranA vibhAgamAM anukrame pharavA rUpa je kriyA thAya che, te badhA AtmAnA vyApAra eTale AMtarIka sUkSama vRttio kahevAya che. temAM mana vacana kAyAvaDe karAtI zubha kiyA punyanA hatabhrata thAya che, temaja azubha kriyA pApanA hetubhUta thAya che. AvA zubhAzubha karmanI kriyA jIvAtmA ne anAdi kA lathI thayA kare che, tethI kane baMdha thAya che. te karma AtmAnA svarUpamaya nathI paNa pudgalanI vaNArUpa che. teno AtmA sAthe Aja kAlane AhirUpa saMbaMdha nathI paNa anAdi kAlano paraMparAgata saMbaMdha che. eka vakhate karma bhagavatA zubhAzubha adhyavasAyavaDe navAM baMdhAya, te bhegavatAM bIjA baMdhAya, Ama pravAhathI anAdi kAlathI paraMparAgata jIvAtmAne karma sAthe saMbaMdha thayela che, te paNa te karma AmAthI para-anya ja che. kamanuM svarUpa jIvane cAra gati corAsI lAkha yonimAM bhamADavAnuM kArya kare che. te karma baMdhananI yogyatA vaDe rAgadveSa Adi kaSAya teja ene karmabaMdhanuM bIja-upAdAna kAraNa thAya che. jyAre te yogyatArUpa bIja AtmAthI jeTalA aMze nAza pAmaze tyAre teTalA aMze navA kamane abhAva bhavyAtmAne thaze, teja For Private And Personal Use Only
Page #649
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 607 sAthe junA karma paNa anukrame kSaya thatAM mekSanI yogyatA sahaja bhAve prApta thAya che. 402 - ahiM vipakSa eTale yogyatA na mAnIe te deSa Ave te jaNAve che - tadabhAve'pi tadbhAvo, yukyo nAtimasagataH / mukhyaiSA bhavamAteti, tadasyA ayamuttamaH // 407 // artha-AtmAmAM karmabaMdhanI yogyatAnA avamAM je anya kamane saMyoga yogya che te tethI ativyApti deSane prasaMga Avaze. mukhya rIte te yogyatA teja bhavanI mAtA che tevuM jJAna teja uttama che. 407 vivecana-tevA prakAranI AtmAnI karmabaMdhana mATe rAgadveSamaya bIja rUpa je gyatA che, tene abhAva mAnIe te karmane baMdha kevI rIte thAya? saMsAramAM bhramaNa kevI rIte ghaTe? mATe te vAta baMdha besatI nathI, kAraNa ke atiprasaMgaativyApti doSa Ave che. je gyatAne saMsAra bhramaNamAM kAraNa na mAnIe te siddhone cegyatAne abhAva hovA chatAM pharIne saMsAramAM AvavuM paDe, tethI alayamAM lakSaNa rUpa sAdhyanuM rahevApaNuM Ave, mATe jyAM karmabaMdhanI je yegyatA hoya, tyAM saMsAranuM bhavabhramaNa hoya, ane jyAM yogyatA na hoya tyAM bhavabhramaNa na hoya. A yogyatA che teja saMsArano mukhya hetu che, upAdAna kAraNamaya bIjarUpa A gyatA che, eTale AtmAne anya karmadalane saMgasaMbaMdha thavAmAM upAdAna kAraNa hovAthI mukhya nyAyathI For Private And Personal Use Only
Page #650
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vicArIye te te gyatA teja bhava-saMsAranI mAtA che, te kAraNe bhavajananI rU5 anya karmadalanA saMganI yegyatArUpa rAgadveSamaya mAyAthIja karmabaMdhana thAya che. je mAyArUpa mAtA na hoya te tenA putrarUpa karmabaMdhanA nimitta kAraNa rUpa muddagala saMbaMdhanI utpattine paNa abhAva hata. tethI mAtArUpa gyatA ane karmalane AtmA sAthe kArya kAraNa bhAvane anupacarita-saMbaMdha che. 407 te vAtane pragaTa karatA jaNAve che- pallavAdhapunarbhAvo, na skandhApagame troH| syAnmUlApagame yadvat, tadbhavatarorapi / / 408 // athavRkSanA skaMdhane nAza thavAthI pAMdaDAM puSpanuM utpannatva banatuM nathI, tevI ja rIte saMsAra vRkSanA mULabhUta rAgaSa nAza thatAM bhava paraMparAne nAza thAya che. 408 vivecana-jevI rIte vaTavRkSa vigere vRkSanA skaMdhathaDa mUlane uzkeda karavAmAM Ave eTale kApI nAMkhavAmAM Ave to te vRkSanA phaLa, phUla pAMdaDAMrUpa avayane nAza thAya che, temaja punarbhava eTale pharIne te vRkSane navA zAkhA, DAla, pAMdaDAM, puSpa, phaLa vigere thatA nathI, kAraNa ke te vRkSane janma ApavAmAM upAdAnatA rUpa zakita rahetI nathI. tevI ja rIte saMsArarUpa bhava paraMparAmaya je vRkSa che, tenAM kaMda, mUlarUpa mehanIya karmamaya rAgadveSano je uchedavinAza karavAmAM Ave te zAkhA rUpa cAra gati, kALArUpa cerAsI lAkha jIvAni, pAMdaDArUpa bhava paraMparA, phUlarUpa karmabaMdhana egya vicAraNa, tenA phaLa, puSpa, pAMdaDAM, zAkhArUpa For Private And Personal Use Only
Page #651
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 609 Adhi, vyAdhi, upAdhi, roga, zoka, bhaya, parAdhinatA, janma, vRddhatva ane jarA vigere bhava paraMparAne paNa abhAva thaI jAya che, kahyuM che ke- ___"mUlAnucchede kandocchede kRte'pi na pallavAdInAmatyantamucchedo, mUlAvaSTambhena punarbhAvasambhavAt / / " je vRkSanuM mUla na dAyuM hoya te, ane thaDa, DALAM, zAkhA vigere cheDAyA hoya te paNa mUla kAyama hevAthI phaLa, kula vigerene punarbhAva-pharIne pAMgaravAne saMbhava rahe che. tevI ja rIte jIve tapa, japa, vrata, paccakhANa, AtAtApanA karIne naraka, tiryaMca gatirUpa bhavane kadApi nAza karyo hoya, paraMtu bhava-saMsAranA viSaya vikArenA vedavArUpa karmanA baMdhananA hetubhUta rAga, dveSa, moha, mAyArUpa bhUlo uccheda na karyo hoya tyAM lagI nAraka, tiryaca, deva, manukhyarUpa bhavanI paraMparAne pharIthI utpAda thAya che. paraMtu tevA prakAranA bhavaparaMparAnA bIja bhUta karmabaMdhanatAnI yogyatArUpa mUla-bIjane sarvathA ucacheda karyo hoya to bhavane ucacheda thAya che eTale gyatArUpa mUla athavA bIja naSTa thaye bhava paraMparA naSTa thAya che. 408 have A upara jaNAvelA daSTAMtavaDe dArNatika bhAvane pragaTa karatA jaNAve che- mUlaM ca yogyatA hyasya vijJeyoditalakSaNA / pallavA vRttayazcitrA, hanta tatvamidaM param // 409 // For Private And Personal Use Only
Page #652
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 610 artha-jema vRkSanuM mUla vRkSanI vRddhine hetu che, tema karmabaMdhananI egyatA eja saMsArarUpa vRkSanuM mUlalakSaNa rUpe jANavuM, vicitra mananI vRttio pAMdaDA jANavAM, AvuM saMsAranuM parama tatva jANavuM. 409 vivecanaA saMsAra rUpa mahAna vaDavRkSa che, tenuM mUla eTale vRkSanI jIvana nirvAhikA rUpa nADI mUlamAM rahelI che, tema A nAraka, tiryaMca, nara, deva rUpa bhavaparaparA rUpa vaDa vRkSanuM mUla-upAdAna kAraNu (niyAyika mate' samavAyI kAraNa) te jIvamAM rahelI bhavavRddhinI yogyatAja che, te yogyatAnuM lakSaNa rAga dveSa rUpa mehanIya karma dalanI bhayaMkara gAMThaja che, te vAta pUrve jaNAvI che. te vRkSa jema palavane samudAya hAya che tema A saMsAra vRkSane sajIvana rAkhanArI jIvAtamAnI mana vacana kAyA vaDe karAtI kriyA-vyApAra rUpa vicitra prakAranI judI judI jAtanI aneka vRttio rUpa pariNAmo che tema jANavuM. te ja saMsAra rUpa vRkSane anaMta kAlathI jIvana Ape che. temaja phaLa, phUla ane tenA svAda rUpa rasa ApanArA udayamAM AvelA kemanA vipAke jANavA. te vAta paNa pUrve kahevAI gaI che. AvI rIte sthira mana karIne paramArtha bhAvane vicAro te parama tatva che. 409 AthI je vAta siddha thAya che te jaNAve che - upAyopagame cAsyA, etadAkSipta eva hi / tattvato'dhikRto yoga, utsAhAdistathA'sya tu // 410 // For Private And Personal Use Only
Page #653
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha- A yegyatAnA upAya jANavAmAM paNa tenI cagyatAne ja kAraNutA rahelI che. te kAraNa teja A adhyA tma rUpa gaja tAvika che, te saMbaMdhI utsAha teja karmanAzanI yogyatAnuM puSTa kAraNa sAtha che. 410 vivecana-jIvAtmAthI thavA yogya hoya tevA sarva kAryomAM te jIvAtmAnI yogyatA teja mukhya hitu rUpa upAya che, evuM tatva sarva paMDitAe svIkA chate A yogyatAnuM svarUpa-lakSaNa kevuM che ? te jANavuM joIe. eTale gyatA teja jIvAtmAnI sevA prakAranI - bhavitavyatA rUpa vipAkatA eTale jIvAtmAnI tevA prakA ranA pUrva upArjana karelA karmanA tevA prakAranA udaya mATe deza, kAla, prayatna, svabhAva, sahAyaka vigere anukula sarva sAmagrIne maLavAne saMga te rUpa yogyatA tatvathI-paramArtha vRttithI samajavI. AvA prakAranA tAtmika jJAna-vastu svarUpane je yathArtha baMdha karavAnI jIvAtmAnI eka bIjI paNa yogyatA che, eTale AtmAne bhavyatva svabhAva tevA tattvajJAnanI yogyatAne pragaTavAmAM upAdAna kAraNe thAya che, eTale rUci-zraddhA-utsAha, purUSArthane pragaTAve che, teja paramArthathI ahiM adhyAtma yoga te bhavyAtmAmAM vate che, temAM tevA prakAranI bhavyatAne vizeSa rUpe hetutA samajavI. te have chate utsAha-ullAsa vigere bIjA paNa zubha nimittanI jarUra che te AgaLa kahevAze. te A adhyAtmaganI prAptimAM upAdAna rUpa che. 410 adhyAtma yogamAM utsAha Adine kAraNutA che, te For Private And Personal Use Only
Page #654
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kara vAta upara kahI. have utsAha AdinI vAta jaNAvatAM kahe che keH utsAhAnizcayAdvairyAt, saMtoSAttaccadarzanAt / munerjanapadatyAgAt, SadbhiryogaH prasidhdhyati // 411 // a--munioe jJAna darzana cAritra yogane abhyAsa karavA mATe prathama utsAha-hoMza rAkhavI, nizcaya paNa karavA, te kArya mAM dhaiya-dhIraja rAkhavI, satASa rAkhavA ane tattvAnI zraddhA rUpa darzana karavuM, temaja pazutAnA paricita deza gAmanA paricaya tyAga karavA joie. ema cha vastunA upayoga rAkhanArane yoga mA prApta thAya che. 411 vivecana--AtmAnA svarUpa-lAbhanA athI evA munivaroe yoganA abhyAsanI AvazyaktA avazya svIkAravI joie. A yoganI prApti mATe utsAha eTale Atmakhala vIya ne vikasAvavu joIe, vInA ullAsathI ceAgamAga mAM gamana thAya che, paNa kAyarathI ke sukha zIlIyAthI tethI du:sAdhya pravRtti nathI karAtI, (1) te cegamArgamAM praveza karatA pUrva kAlamAM tenA anuSThAnAne ekAgra bhAve siddha karavAnA nizcaya karavA eTale "" " kArya sAdhayAmi vA dehaM pAtayAmi || Arabhela ceAgakA ne siddha karavu ja che. huM paDe ke maraNa thAya tenI bIka mAre nathI rAkhavI, Avo Dha nizcayatAnA ekatA bhAve je pariNAma thAya tevA manuSya-yogIothI For Private And Personal Use Only
Page #655
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 613 ceganI pUrNa siddhi thAya che. (2) trIjuM ceAganA abhyAsIoe dhIraja ( dhairya ) dharavI joie. AvA yogamArgomAM aneka vighna paNa Ave che, upasa ane parihA paNa Ave che, deva, dAnava, gAMdharvI taraphathI aneka lAlace paNa ADI Ave che; paraMtu ApaNe tevI dIvya bhAgAdinI lAlacane tyAga karI je pratijJA karI che, temAM jarA paNu manane caMcaLatAvALuM na karavuM. hajAro vighno AvelAM DAya te paNa sthiratA eTale dhIraja rAkhavI. *SAya, krodha, mAna, mAyA, DhAlanA tyAga karavA. (3) ceAthuM satASa rAkhavA eTale AhAra, vastra, pAtra vigerenI anukulatA ochI hAya tA paNa je hoya teTalAmAMja satASa rAkhavA, AtmAmAMja ramaNatA karavI, bahAranI anukulatA ke pratikulatAmAM ha` zAka na dharave, te vaDe yogamArgomAM praveza karAya che. (4) pAMcamu tattvadarzIna eTale jagatanA jIva, ajIva, punya, pApa, Azrava, saMvara, aMdha, nirjarA ane mekSa vigere padArthonA lakSaNA ane svabhAvanuM yathArtha jJAna zraddhA pUrvaka thAya, tevI sa` padArthonA svarUpa-khAvathI huM kANu ane mArUM zu? evA svaparanA viveka karaveA. para te pAraku chu, tene ane AtmAne paraspara kayA saMbaMdha, je saMbaMdha ApaNe dekhIe chIe te satya che ke upacArIka che, te sabaMdha kayA hetuothI che, te saMbaMdha rAkhavA ceAgya che ke cheDavA ceAgya che ? kevI rIte te phruTa tevI tevI vastutattvanI je mImAMsA karavI tenA vivekathI sva eTale AtmA, para eTale AtmAthI anya sarva cetana acetana padArthAnA viveka karAya, te Atmadarzana AtmAnA + For Private And Personal Use Only
Page #656
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svarUpanI zraddhA, paramAtmAnA upadezamAM zraddhA ane te vaDe. vastu tavane je nirNaya thAya te Atma tattva darzana kahevAya che. AvA Atmatatva darzanathI egamAM praveza karAya che. (5) chaThTha munioe janapada eTale dezane tyAga karavo eTale je pravRttithI saMsAranI eTale janma, maraNa, zeka, roga vigere karmabaMdhana mAM hetubhUta thAya tevI deza kathA, bhavakathA, rAjakathA, strIkathA, zaMgArakathA vigere lekavyava hAranI kathA vArtA rUpa janapada kathAne tyAga kara joIe. (6) Ama utsAha, nizcaya, dhIraja saMtoSa, tattva pratItinA AdarapUrvaka lokavyavahArane tyAga kara. janapada-dezane tyAga kAra paNa yogya ja che, kAraNa ke svadezamAM sagAM saMbaMdhI, putra, sI vigere dekhavAthI rAgAdinI pravRtti thAya te viM che. A cha vastune AdaranA gI-sAdhu vega mArgane prApta kare che. 411 have nizcaya upAyane jaNAve che - AgamenAnumAnena, dhyAnAbhyAsarasena ca / tridhA prakalpayanmajJAM, labhate yogamuttamam // 412 // artha-AgamathI, vA anumAnathI, dhyAnanA abhyAsathI athavA te dhyAnAbhyAsamAM rasa paDavAthI, ema traNa traNa prakAranI zubha prajJA-buddhithI vicAra karato AtmA uttama gine prApta kare che. 812 - vivecana-Agama zAstramAM je je yoga-mekSa mArga saMbaMdhI tatvanI vyAkhyAo hoya tenA bedhathI temaja For Private And Personal Use Only
Page #657
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6pa AMtaraprajJA-zuddhabuddhinA balathI Atma svarUpa dharUpa uttama gane anubhava male che. (1) tathA AtmAdika to je cakSacara nathI te Agama tathA anumAna pramANa vA athapatti pramANuvaDe nizcaya pUrNa zraddhA yukta thAya che. te rU5 adhyAga paNa prApta thAya che. jemake jyAM jyAM cetanya tyAM tyAM AtmA, te citanya eTale sukha duHkhane bedha te jemAM hoya te AmA chava kahevAya. te beya parvata, ghara, hATa, havelI, ghaTa, paTa vigere jaDa padArthamAM nathI hote, tethI tyAM caitanyane abhAva che, ane jIvAtmAmAM sukha duHkhane baMdha karAvanArUM caitanya hevAthI te jIvAtmA caitanyane dharanAre cetana che. bAlapaNanI smRti vRddhatvamAM paNa Ave che, pUrva janmanA saMskAre paNa navA janmamAM Ave che, pUrvabhavanI smRti uttara bhavamAM paNa ghaNane anubhavamAM Ave che, temAM kAraNa karmane tevA prakArane kSapazama bhAva thAya che, tethI te pazama bhAva upAdAna kAraNa hoya che, tethI AtmA aneka janma tathA maraNa karanAre che ema paNa siddha thAya che. je A bhavamAM tene ApaNe saMskAra nathI AvyA te paNa ApaNI peThe kriyA anuSThAna te kare che, te te pUrva bhavanAja laIne te Avela che ema arthapatti pramANuthI AtmA aneka janmane dharanAre siddha thAya che. kahyuM che ke - " yaH kartA karmabhedAnAM, moktA karmaphalasya ca / saMsA parinirvAvA, sa hyAtmA na hi anyalakSaNam // " For Private And Personal Use Only
Page #658
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 616 je zubhAzubha karma karanAre che, te ja zubhAzubha karmanA phalane bhegavanAre paNa che, temaja saMsAramAM bhamanAre teja che, saMsArane kSaya karIne mokSanA sukha teja AtmA bhegavanAre che, AvA lakSaNavAle AtmA che A vinA anya kaI paNa AtmAnuM lakSaNa nathI. A anumAna, upamAna, athapatti vigere pramANuthI adhyAtmaganI prApti thAya che. dhyAnanA abhyAsavaDe vAraMvAra sitharatA karavAthI paNa adhyAtmAnI prApti thAya che. pugalabheganI pravRtti mATe thanAruM ArtadhyAna ane dveSa, krodha, mAna, mAyA ne bhathI upajanAruM raudradhyAna Atma svarUpane ghAta karanArUM che tene tyAga karavo. ane dharma dhyAna rUpa padastha tathA rUpAtItamaya AtmAnA svarUpanA lakSaNa svabhAvanI pariNatine vAraMvAra abhyAsa karavAthI temAM ekatava bhAvane abhyAsa karatA rasa paDavAthI tenA balathI paNa adhyAtmaga siddha thAya che. Ama traNa prakAranA kalpanA rUpa vyApAra vaDe je jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, aMtarAya tathA mohanIya karmanA samuhane kSayopazamabhAve nAza thavAthI zuddha buddhi rUpa prajJAvaDe Atmatattavane nizcayatAvAlo lAbha prApta thAya che, teja uttama bhAva rUpa adhyAtma yoga jANa. 12 A kevI rIte bane te jaNAve che - AtmA karmANi tadyogaH, saheturakhilastathA / phalaM dvidhA viyogazca, sarva tattatsvabhAvataH // 413 // artha-AtmA ane karmane paraspara saMga tenI For Private And Personal Use Only
Page #659
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 617 ceAgyatArUpa hetuthI thAya che, ane akhila bhavabhramaNa karatA thula tathA azubha dala ema be prakAranA phlunA bhAktA thAya che. tevIja rIte te sarva karmI samuhanA viyega te jIvAtmAnI tevA prakAranI cegyatA rUpa svabhAvathI yathAkAle paNa thAya che. 413 vivecana--jJAna darzana cAritra vIya upayega tathA tapa Adi guNavALA AtmA-jIva kahevAya che, ane ka te AtmAthI anya pudgala samuhapa hAvA chatAM paNa te AtmAnI caigyatA rUpa vicitra svabhAvathI para parAgata anAdi kAlathI sacAgIta thayelA te karma pudgala dravya che. te kA jIvAtmAnI sAthe saMcAga leADhAnA pATA sAthe agninA sacAga thAya che, temAM A agni ane A ahu' ema sthUla daSTithI bheda karI zakAtA nathI, tema ApaNAmAM A jIva, A karma, A zarIra, A iMdriyA, A mana vigerenA bheda nathI pADI zakAtA. Ave jIva ane karmonA ekI bhAva jeve sayAga pravAhathI anAdi kAlina che, tA paNa te kAraNa vinAnA te te nathIja paNa sahetuka che. te kAraNeA mithyAtva, avirati, kaSAya, yoga vigere vaDe rAgadveSa rUpa ka kha MdhananI je khIjabhUta ceAgyatA che, tethI jIva tevA prakAranA adhyavasAya karatA chatA kema nA aMdha kare che. te paNu akhila kAla eTale anAddhi kAlathI tevI ceAgyatAne kAraNeja kare che, ane te kamanA mULa rUpa kAryane paNa zubha ane azubha vipAkavaDe bhAgavate chatA nAraka, tiryaMca, deva, manuSya vigere cenimAM janma maraNu karatA sukha ane du:kharUpa e prakAranA kalA For Private And Personal Use Only
Page #660
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 618 anubhava kare che temaja te karmanA phalane bheLavIne parisATanarUpa tyAga kare che, paNa paraMparAgata bIjatArUpa rAgadveSanI yogyatApa savabhAvayoge navA navA karmane paNa bAMdhate rahe che, kAraNa ke te yogyatArUpa vibhAvamaya svasattArUpa svabhAvathI jIvAtmA pariNuta thayela che. te vibhAvatAmaya svabhAvanI sattA eTale astitA jyAM sudhI heAya tyAM sudhI karmabaMdhana eTale navA navA kamanuM grahaNa tathA karmabhaMga karIne tenuM vimecana thayAja karavAnuM. te mATe kahyuM che ke - ___ " na hi svabhAvazUnyatve vandhyAsutAdInAmiva kAcidA tmavAdipariNatiH kasyacidastIti tattatsvabhAvanibandhanaM sarva vastu svarUpaM labhate iti // " jema vaMdhyA-vAMjhaNI ane putra asat hovAthI koI paNa kArya karavAnI pariNatinA bhAvavALe nathI te, asadu eTale abhAvarUpa padArtha kriyA karanAra nathI hote, tema paNa AtmAdika je sad vastu che tene sad svabhAva hovAthI vadhyAputrathI ulaTI rIte kArya karavApaNuM che, kAraNake tevuM asad svabhAvava nathI paNa sad svabhAvU che, tethI kaMIka rIte navA navA paryAya rUpa pariNAmane pAmavApaNuM avazya che ja, kAraNake je. savastu che te navA navA pariNAmaparyAyone pAme che. " arthazikAra taskaraje artha kriyA kare te sadupadArtho che. tethI AtmA ane karmanuM pari. mana paNa pitapotAnA svabhAvathI ja thAya che, mATe je kAryo AtmA ane karmanA saMyogathI thAya che, te baMnenA milanathI je vicitrarUpa svabhAva rU5-vibhAva svarUpa baMdhAya For Private And Personal Use Only
Page #661
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che tenA yogathI thAya che. kAraNake sarva vastune kAryane karavA - paNuM tenA svabhAvanA kAraNathI ja thAya che. kAryarUpa vastu phalarUpa pariNAma svarUpane paNa pAme che. have te karmabaMdhananI je gyatA che tene AtmA apUrva karaNa, anivRtti karaNa, sUkSama saMparAya, yathAkhyAta rUpa cAritravaDe kAlanI paripakva avasthAne pAmIne kSaya kare che. tyAra pachI te karmasamuhane sarvathA viyeAga karI svavastu svarUpa mAkSasvarUpane lAbha tenA bhavyatva svarUpa bhAvanI gyatAthI pAme che tethI paNa kamasaMbaMdhane viyoga sahetukaja che, te je hetu che te svabhAvarUpa. gyatA ja che ema nizcayathI mAnavuM. 413 je e purUSAkAra heya te ja Ama bane te vAta jaNAve che- asminpuruSakAro'pi, satyeva saphalo bhavet / anyathA nyAyavaiguNyAd bhavannapi na zasyate / 414 // atha-AtmAne tevA prakArane svabhAva hoya teja purUSakAra saphala bane che, ane teno svabhAva AtmAmAM na hoya to purUSArtha hovA chatAM aphala thAya che-prazaMsanIya. nathI thatA. 414 vivecana-jIvAtmAmAM bhavyatvanI sAthe tevA prakAranI yegyatA rUpa svabhAva hovAthI ja A AtmAne purUvArtha-purUSakAra phaLavALe thAya che, temAM paNa te svabhAvanI sAthe kAla, niyati ane karma vigerenA sahakArathI purUSArtha pitAthI siddha thanArA kAryo karavAmAM samartha thAya che, eTale For Private And Personal Use Only
Page #662
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 620 ladAtA thAya che. anyathA eTale te AtmAdi dravyamAM tevAM tevAM kArya karavAnA svabhAva o na hAta tA, temaja svabhAva hAte chate paNu paripakava kAla na hoya ane niyati rUpa bhavitavyatAnA abhAva DAya te paNa nyAyanI viparItatA AvavAthI ekalA purUSArtha thavA cAgya kAryanA karanArA nathI thatA. kAraNa ke jIvAtmAmAM tevA prakAranuM samyag jJAna na hAvAthI ajJAna rUpa dveSayukta purUSArtha aphaLaja thAya che. Ama aphaLa thatA hAvAthI pUjye vaDe te purUSArtha vakhaNAtA nathI. jema kAraDA magane vaigyatAnA abhAva hAvAthI rAMdhavAnA purUSArtha ala thatA hovAthI vakhANavA ceAgya nathI gaNAtA, tema jIvAtmAnA tevA prakAranA pAMca kAraNAmAMnA kAi paNa kAraNanA abhAve ekalA purUSAtha thI kAryanA abhAva thAya che, tethI te purUSArtha vakhANuvA yogya * nathI. 414 ekalA purUSArthathI kAryasiddhi zAthI nathI ? te jaNAve che:-- ato'karaNa niyamAt, tattadvastugatAtathA / vRttayo'sminnirUdhyante, tAstAstadvIjasambhavAH // 415 // a--A kAraNathI svabhAvAdine nizcaya karaNa tarIke na mAnIye te ane purUSakAraneja ekalu' kAraNu mAnIe te te AtmA rUpa vastumAM rahelI je vRttio che, te te karmAMnA bIjathI je kAcanA saMbhava che tenA niradha karI ekalA purUSakArathI rAkAvI joie. 415 For Private And Personal Use Only
Page #663
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 621 vivecana A purUSakAraneja kAryanI siddhimAM ekAM kAraNa mAnIe ane niyati-svabhAva-kAla tathA pUrvakRta karma ke je nizcaya karaNa rUpa che tene kAryamAM akaraNaahetuka mAnIe to jIvAtmAoe pUrva kAlamAM karelA mahAna AraMbha, jIvavadha, asatya, cerI, maithuna, parigraha, AdithI pApakarmane je nikAcita karmabaMdha kareluM hoya te. nAraka vA tiryaMca gatinA hetubhUta thayelA hoya che. tethI jIvAtmAne vastu svarUpathI te pApa karmane udaya bhegavavA. mATe tevI gatiomAM upajavuM paDe che, tema zrI vItarAga saMrvajJa jinezvara paramAtmAnA upadezelA prakaraNene anusAre je kahevAyeluM che, tevI naraka gamana megya vRttio rUpa. pravRtti ke je vicitra svabhAvavALI hoya che te avazya purUSakAra eTale purUSa prayatna karavAthI rokAvI joIe, kAraNa ke te tevA prakAranA karmarUpa lakSaNa jemAM bIjabhUta che, tevI vRttio-bhAvanI pariNatie narakAgamanamAM tubhUta thAya che, te vRttinA svabhAvathI tevI narakagatine saMbhava jIvanA avaLA purUSArthathI pAMca kAraNanA vege upajele che, te kevI rIte naSTa thAya? te naSTa thato nathI paNa bhegavavAM paDe che, tevI ja rIte svarUpa prAptinI gyatAthI sahurUSArthane ge navA karmanA baMdhananA hatanI sevAne tyAga karI azubha karmabaMdhane tapa, japa, dhyAna, vrata, paccakhANu vaDe teDate tevA prakAranI egyatA Adi kAraNe vaDe yogya purUSArtha karatAM ISTa sAdhyane siddha kare che. 415 For Private And Personal Use Only
Page #664
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A vAtane daSTAMta vaDe samarthana karatAM jaNAve che - granthibhede yathaivAyaM, bandhahetuparaM prati / narakAdigatiSvevaM, jJeyastadhenugocaraH // 416 // atha-jema AtmAne graMthine bheda thayo hoya te karmane utkRSTa baMdha thavAmAM keI karaNane nizcayathI kAraNatA nathI, temaja naraka Adi gati viSe paNa te hetune akaraNatA rahelI che. 416 vivecana-jema graMthine bheda thatAM baMdha-karmadalanI utkRSTi sthitine baMdha karavAmAM kAraNabhUta mithyAtva, avirati, kaSAya ane ega rUpa hetuone kAraNutAne ane bhAva che. eTale mehanIya karmanI sittera keDIkeDI kAlanI utkRSTa sthiti tathA bIjA paNa karmanA dalAnI sthitimAM mithyAtvAdikanI avazya hetutA che ema ame kahIe chIe, paNa tame paravAdIo ekalA purUSArthaneja kAraNa mAne che, te pUchavAnuM ke jema graMthine bheda karavAmAM tenA kAraNe avazya nizcayatA pUrvaka abhAva che tema tame kahe che, tevIja rIte naraka, tiryaMca vigere bhavanI gatinA utkRSTa baMdhamAM mithyAtva, avirati kaSAya ane bheganI avazya kAraNutA amArA manathI che. paNa tamAre eka purUSakAra vinA bIjAM kAraNe na mAnavAM joIe. te ja nyAya ane yuktithI naraka Adi bhavanI gatimAM tamAre purUSa prayatnapurUSakArane ja ekaluM kAraNa mAnavuM paDaze ane anya gyatA vigerene kAraNe nahi mAnI zakAya, temaja Avazyaka jene For Private And Personal Use Only
Page #665
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 123 hatutA hoya te kAraNeAne azubha karmanA leAne teDavAmAM mithyAtva mAdinA nAzanA kAraNa rUpa graMthilemAM tevA karaNA-kAraNAne AtmAnuM zuddhopayAga yukta vIca sabhyajJAna dana cAritranA sahakArayege jAge che. te mithyAtvAdika hetu AnA nAza kare che. eTale graMthibhedyamAM eka AtmIya rUpa purUSArthane kAraNutA che tema tame kaheA che tevIja rIte narakAdikanA hetubhUta AThe karmanI utkRSTa sthiti AdinA dhamAM ekalA purUSArtha neja tamAre kAraNa mAnavu joie. viparIta gamana sAthe mithyAtva, avirati, kaSAya ane yogane avazya hatutA rahelI che te tamA nahi mAnI zake, kAraNa ke tamArA matamAM purUSArtha vinA bIjA kAraNA strIkAravAne niSedha kareDhA che. 416 AthI virUddha mAnavAmAM khAdha-dveSa Ave che. te jaNAtAM kahe che: anyathA''tyantiko mRtyu- rbhUyastatra gatistathA / na yujyate hi sandhyAyAdityAdi samayoditam // 417 // artha--Ama anya kANAne zaMkaraNa jo nizcayathI ane phrI karIne te ghaTI zakatA nathI, mAnIe te anya tAbhAvarUpa mRtyu gatimAM eTale saMsAramAM janma maraNu mATe satya nyAyathI AgamamAM kaheluM sa mAnavu joie. 417 vivecano AtmA cAra gati ne ceArAsI lAkha cenimAM jyAre mitra avirati, kaSAya ane anubha ceAganI yogyatArUpa kAraNatA maLye chate janma maraNa kare che, For Private And Personal Use Only
Page #666
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 624 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane jyAM azubha kriyA mithyAtvAdimAMka, niyati, ceAgyatA tathA svabhAva ne akAraNatA yogyatAnA abhAva hAya, tyAM naraka, tiya "ca, nara, amara AdinA janma maraNane paNa avazya abhAva thAya che, eTale AtyaMtika mRtyu rUpa mAkSa prApta thAya che, paNa ze akaraNa eTale jyAM mithyAtvAdikanI akaraNutA ane kAraNutA yeAgyatAdi che, tenA niyama-nizcaya bhAtra na mAnIe teA akaraNa yogathI jema AtyaMtika mRtyu prApta thAya che. ane muktAtmAne pharIthI naraka, tiya iMca, nara, devagatimAM janma maraNa ke je vAraMvAra thAya che te akaraNa ceAgamAM tevI eTale yeAgyatAnA abhAvamAM janma maraNane paNa abhAva thAya che, ane mithyAtvAdikanI jyAM kAraNatA (karaNapaNuM) vidyamAna hAya che tyAM vAravAra janma maraNa jarA vyAdhine pAmavAnuM nizcayathI hAya che, tenA paNa aniyata bhAva mAnIye te eTale tenA prakAranI yogyatAne kAraNa na mAnIye te muktinA paNa asaMbhava thAya, ane vAraMvAra cArAsI lAkha ceAtimAM bhramaNane! paNa prasaMga Ave, tethI purUSakAra sivAya bIjA yeAgyatAdi kAraNA paNa avazya mAnavAM joie. teja satya nyAya che te jaNAvye che. yo gyatAnI aniyatatAthI sa'sAra bhramaNnA paNa abhAva thaI jAya, mATe huM vArdio ! AtmAne saMsAranA bhramaNamAM ane mAkSamAM tevA prakAranI yAgyatAdine satya nyAya yuktithI vicArIe teA karaNa tathA akaraNanI ceAgyatA viSe je paramAtmA prIta Agama zAstromAM levA joie tethI satya nyAya yuktithI anumAna, arthAtta, upamAna vagere pramANeAthI sa'sAramAM gamananI pravRtti sahetuka-sakAraNa che, For Private And Personal Use Only
Page #667
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane te hetu rUpa karaNane jyAre abhAva-akaraNa bhAva thAya tyAM AtyaMtika keTaluM mRtyu eTale pharIthI janma maraNano abhAva ane parama avyAbAdha sukhanI siddhi prApta thAya che. 417 have A akaraNane hetu batAvatAM jaNAve che- hetumasya paraM bhAvaM, sattvAdhAgonivartanam / pradhAnakaruNArUpaM, bruvate sUkSmadarzinaH // 418 // artha-zatru tathA mitra Adi prANuonA pApamaya vicArone nAza thAya tevI parama utkRSTa zreSTa karUNA teja A karaNAganA parama bhAva rUpa karUNAne hetu thAya che, ema sUhamadazI mahApurUSe kahe che. 418 vivecana-sarva satve eTale prANIo ke je mithyAtva Adi karaNa vaDe ADe karmabaMdhathI gherAyelA hovAthI pApakarmane kare che. hiMsA, asatya, cerI, maithunavyabhicAra, parigraha vigerene sevatA hovAthI saMsAracakamAM paDelA che, temAM keTalAka zatrubhAvane dharanArA paNa hoya, ane keTalAka mitrabhAvane dharanArA paNa haya, keTalAka upadeza ApanArA pratye upAdhi karanArA paNa hoya che, temaja keTalAka udAsIna bhAvane dharanArA paNa hoya che, tevA sarva prANIenA aparAdha (9) ke je azubha pariNatithI baMdhAyelA hoya che, te sarva pApasamuhanA nAthamAM hetubhUta thAya che, tenA yege jIvAtmAe cAra gatimAM bhramaNa kare che, teo bramaNa na kare evA prakArano vicAra te parama karaNa jANavI. For Private And Personal Use Only
Page #668
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 626 A parama karUNA yathAvasthita vastunA jJAnathI upajelI che, eTale jagatanA je cetana acetana padArtho che, tenA guNa paryAya svabhAvanI je pariNatio vate che. tenA saMpUrNa jJAtA thavAmAM te vizeSa prakAranA kSapazama bhAvamaya samyagajJAnane hetutA rahelI che. AvA jJAnane pradhAna eTale zreNatara karUNAne upajAvavAmAM hetatA rahelI che, A uttama bhAva karUNA tIrthakara, gaNadhara tathA apramAda bhAvanA cAritryavAna gIemAM sadA varte che, te bhAva karUNa aneka pAmara jInA anaMta utkRSTA pApane nAza karavAmAM hetu rUpe rahelI che. A karUNune suMdara svabhAva che, A karUNA rU5 bhAvadayAthI pApanA kAraNa rUpa je mithyAtva, avirati, kaSAya ane roga vigere je pariNAmathI upaje te pariNAmanI te tIrthakara gaNadhara vigere mahAmuniomAM abhAvarUpa akaraNatA rahelI che. te akaraNatAnuM A zreSTha karUNa rUpa bhAva dayAmAM avazya hetupaNuM raheluM che, tema vItarAga paramAtmA sarvasa kevalIo jeo sUphamadazI kahevAya che teo upadeza kare che. ane jaNAve che ke bhagavAna zrI mahAvIra devanI je karUNuM daSTi che te aneka hiMsAdika pApakarmamAM rakta banelA, atyaMta krodhathI dhamadhamatA caMDa kauzika nAmanA daSTi viSa mahAsa upara paDavAthI tenAmAM bhagavAna upara thayelI zatrutA, tathA tenA pUrva kAlanA kliSTa pApakarmo paNa naSTa thayA. AvI karUNuM sarva pApanI akaraNa (bhAvanuM akAraNa) kahevAya che. te nizcayathI pApanA abhAvamAM hetu eTale nimitta thAya che. 418 A viSayamAM anya darzanakArenA matene jaNAve che For Private And Personal Use Only
Page #669
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 27 samAdhireSa evAnyaH, sampajJAto'bhidhIyate / samyakprakarSarUpeNa, vRttyarthajJAnatastayA / / 419 // atha-A samAdhi vegane anya danakAre saMprajJAta vega kahe che. kAraNa ke jemAM yathArtha utkRSTa rUpathI yukta paryAye varte che. tevA jJAnathI yukta A samAdhi che. 419 vivecana-A je adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatA ane vRttisaMkSaya ema AganA pAMca bheda kahyA che, temAM cAthA samatA yogane pataMjali maharSi vigere anya matAthI yogIe saMprajJAna samAdhiga kahe che. kAraNa ke e samatA cogamAM vastu svarUpanuM yathArtha jJAna pragaTapaNe vate che. tenA yoge savitarka eTale dareka dravyomAM guNa paryAyanI je vartanA che, tenA bheda prabhedanI savika95 vicAraNu rUpa zukala dhyAnanA prathama pAyAnI pravRtti cAle che. te vaDe nara, nAraka tiyaca, deva vigere AtmAonA tathA dvIpa, samudra vigerenI hAni vRddhirUpa jJAnanA vikalpa utkRSTa bhAve vate che AvI atyaMta sUkSma bhAvanA vicAranI vRtti pUrva tattvajJAnanA yogeja thAya che, ane AtmasvarUpa ane paramAtma svarUpanA abheda rU5 jJAna guNa payayanI ekatva bhAva rU5 avitarka samAdhi rUpa zukla dhyAnane bIje bheda dhyAve che, tethI A samAdhi rAgadveSanA kSayarUpa samatAmaya hovAthI saMprajJAna samAdhi coga kahevAya che. 419 A saMprajJAna samAdhinuM phala jaNAvatAM kahe che ke - For Private And Personal Use Only
Page #670
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 628 vAgha , bajAjabhavana zreNimApya tataH zimaM, kevalaM lamate kramAt // 420 // artha_e pramANe carama-chelA janmane prApta karIne karIne navA janmanuM kAraNa naSTa thAya, tevI kSapaka zreNIne pAmIne anukrame kevaLajJAnane prApta kare che. 4ra0 vivecana-evI rIte pUrve jaNAvyA pramANe adhyAtmaga, bhAvanAyega, dhyAnayoga ane samatA yoganA satata abhyAsathI samatA rUpa samAdhiyogamAM sthiratA je ene prApta thaI che tevI avasthAthI yukta thayelA yogIne anukrame navA bhava saMbaMdhI AyuSyane baMdha nahiM bAMdhela hovAthI chellA bhavamAM samyagudarzana jJAna cAritranI apramAdabhAve ArAdhanA karatA anukrame A prApta thayelA chellA eTale carama bhavamAM have pachI navA rAvanA janmanuM kAraNa rUpa karma ke je AyuSya che tene baMdha karavAne hoto nathI. tevA yoga yukta AtmAne mehanIya, jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, aMtarAya rU5 cAra ghAtI karmano nAza karavA apUrva karaNa, anivRttikaraNa, sUmasaM parAya, yathAkhyAta rUpa zreSTa cAritramaya kSINa maha guNasthAnanI prApti jemAM rahelI che te zreNatara purUSArtha yukta kSapaka zreNimAM caDhIne sarva AtmasvarUpanA ghAtaka ghAtI karmane bIja sahita samUla nAza karIne kevalajJAna kevala darzanane yogI AtmA jaladI prApta kare che. te badhI zaktine saMprajJAna yoga kahe che. A saMprajJAna yogane samatA yoga paNa ApaNe kahIe chIe. For Private And Personal Use Only
Page #671
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kara9 A sa'prajJAna samAdhinuM phaLa kevaLajJAna kevaLa darzIna che. 40 have tyAra pachI AtmAnI kevI avasthAe prApta thAya te jaNAve che-- asamprajJAta eSo'pi, samAdhirgIyate paraiH / niruddhAzeSadRtyAdi, tatsvarUpAnuvedhataH // 421 // a--A saMprajJAta caiAga pachI chellA cAgane asaMprajJAta-samAdhi cAga anya danavALAo kahe che. tenA aLathI sarva khAkInA karma dalanA anukrame kSaya karatAM sa mana, vacana kAyAnI je pravRtti che tenA chevaTe rAdha karIne mAhyAvasthAne siddha kare che. 421 vivecana--je saMprajJAta yAganuM svarUpa AgaLa kahevAyuM che tethI vilakSaNa svarUpa che. jenuM te asa'prajJAta cAga jene pUrNa thayelA che, evA sarvajJo kailitvanI sthiti prApta thayA pachI chevaTe asa prajJAta samAdhi caitrane prApta thAya che. te asaMprajJAta samAdhimAM mana, vacana, kAyAnI vRtti-vyApArane niSa cegI kare che, eTale, mana, vacana, kAyAnI vRttinA rodha thavAnI sAthe tenA bIja rUpa ka kha dhanA paN nAtha thAya che. te AtmAnI te asaprajJAta rUpa A ceganA prabhAvathI kadalathI bhinnatA thatAM saMpUrNa jJAna daza na cAritranA ekatva rUpa eka dhArAye zuddha paryAyanI pravRtti thAya che. eTale A samAdhimAM sarva pud gata saMbaMdhI thanArI vyApAranI pravRtti naSTa thAya che, ane For Private And Personal Use Only
Page #672
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 630 AtmA sarva pudagalanA vyApAranA abhAvathI svasvarUpanI prAptithI kSINa vRtti samAdhi ane meLave che. te samAdhi yogamAM mananA vyApAra rU5 vikalpa nathI thatA. have jyAM mana rUpa vijJAnathI je samAdhi thAya che tene saMkajJAta yoga kahe che. tyAM mananA vyApAra tathA kAya, vacananA vyApAra te hoya che. mane vyApArane jyAM abhAva thAya che tene asaMprajJAta yoga kahe che. ahiM asaMprajJAta samAdhinA be bheda kahevAya che. temAM ghAtikarmanA kSayathI kevalI avasthAmAM vikalpa jJAnane tathA tenA bIja rUpa kAraNe eTale jJAnAvaraNAdi karmanA baMdha tathA udayano nAza thavAthI abhAva thAya che. manamAM tevI pudagala kriyAne nirodha thavAthI asaMprajJAta yoga rUpa samAdhi ke jene vRtti nirodha eTale manovRttine rodha jemAM che tevI asaMprajJAta samAdhi zrImAna pataMjalI yogI kahe che. A samAdhi sayogI kevalI paNanI dazAmAM rahelA yogIone heya che. ane bIje asaMprajJAta yoga athavA sarvavRtti nirodharUpa yoga kahevAya che. temAM sarva bAkI rahelA mana vacana kAyA rUpa gugala yoga ke je teramA guNa sthAnakamAM varte che, tene tathA tenA kAraNa rUpa je aghAtaka-aghAtI karma rUpa nAma, gotra, AyuSya ane vedanIya karma je kAya tathA vacana yoganA bIja rUpa che temaja je audArika zarIra vigere ne atyaMta uccheda karavA rUpe bAkI rahelA che tene yoga niSedha karIne sarva vRttine uracheda karavA rUpa vRtti nirodha rUpe samAdhi yogane AmA prApta thAya che. tene ApaNe AcAryo vRtti For Private And Personal Use Only
Page #673
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 631 nirAdha kahe che. ane pataMjali maharSi asaMprajJAta samAdhi yoga kahe che. 421 ahiM have je kahevAnuM che te jaNAve che- dharmamegho'mRtAtmA ca, bhvshkrshivodyH| satvAnaMdaH parazceti, yojyo'traivArthayogataH // 422 / / artha dharmamegha, amRtAtmA, bhavazaka, zidaya ane santAnaMda ema aneka nAmathI anya dazanakAre paramAtmAnI dazAnA nAmo kahe che. te arthane samanvaya karatAM yogya lAge che. 422 vivecana-dharmamegha eTale AtmadharmarUpa kalpavRkSane puSTa karavA rUpa viziSTa jJAna darzana cAritrane pravRttiyoga anaMta tApa tRSA vigere dAvAnalanA dAhane nAza karIne atyaMta zItala samAdhi dhArA kare che, tethI te dharma megha samAdhi kahevAya ema pataMjali maharSi kahe che. amRtAtmA jJAna darzane cAritramaya bhAva garUpa Ame paga sarvadA jAgRta rahetA hovAthI janma maraNanA hetu naSTa thAya che. tethI te samAdhine amRtAtmA kahevAya che. temaja AnaMdarUpa cAritramAM akhaMDa bhAve vartana hevAthI te samAdhi bhegane amRtAtmA kahevAya. vizaka eTale jema zakra eTale Indra vajane dhAraNa karI detyanA sthAnamaya je parvate hatA tene curaNa karI dene nAza karyo che, tema AtmAe saMsAramAM hetubhUta karmadalane jJAna darzana cAritra ga rU5 vA vaDe cAra gatimAM bhramaNa haturUpa karma samuhane nAza karavAthI te For Private And Personal Use Only
Page #674
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kara jJAna darzana garUpa sAdhine vizaka kahevAya tevI kriyA karanAre AtmA paNa bhavathaka ja che. samAdhi ane samAna dhivata AtmAne nizcayathI abheda ja che. zivodaya eTale ziva sarva upadravamaya janma, jarA, mRtyune jyAM abhAva hoya, ane sarvadA sad cida ane AnaMda pragaTa thatA hoya tevA bhAvane ziva eTale kalyANa kahevAya. tevA bhAvane sarvadA udaya jyAM varte che tevI asaMprajJAta samAdhimAM karmanA baMdha thAya te vRtti nirodha rUpa samAdhi kahevAya. te A gamAM vate che tethI te samAdhine zivedaya paNa kahevAya che. sattAnaMda eTale sarva prANIone abhayadAna karavAthI sarvane AnaMdanI eka apUrva kAraNatA hovAthI te samAdhine zidaya kahe che. para eTale sarva karatAM zreSTha svarUpa ramaNatA rUpa samAdhi hovAthI para-zreSTha kahevAya che, ema samAdhi vizeSanA nAme anya tIthioe aneka jaNAvyA che, te temanA zAstromAM prasiddha che. te adhyAtma Adi yogamAM arthanI yathArthatA hovAthI joDavI. kAraNa ke ahiM acyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatA, vRtti saMkSaya rU5 samAdhiyogamAM arthanI yathArtha saMgati uparanA nAmamAM AvatI hovAthI cAganI aneka prakAranI vicitra avasthAo anubhavAya che, tenI apekSAe A samAdhi egamAM aneka darzanakArAnA matane anusAra nA paDAyA che. jemake pataMjali mahaSI dharmamegha-saMprajJAta samAdhinuM nAma kahe che. te ja satyApatti sAMkhya darzanamAM prasiddha che, paramAnaMda vedAMtamAM kahevAya che, zidaya jaina darzanamAM kahevAya che. A pAMca prakArane samAdhigamAM aMtarbhAva thAya che. 22 For Private And Personal Use Only
Page #675
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A upara jaNAvela te sarva samAdhiyoganuM phala jasuvatAM kahe che - maNDakabhasmanyAyena, vRttibIjaM mahAmuniH / yogyatA'pagamAd dagdhyA, tataH kalyANamaznute // 423 // artha---maMkanA caraNanI bhasmanI peThe mahA munie vRttionA bIjane bhasma karatA hovAthI kamabaMdhanI egyatAne nAza thavAne kAraNe parama kalyANanA bhoktA thAya che. 423 vivecana-maMDuka eTale deDakAnA zarIranA caraNamAM je navA pANIne sagA-saMbaMdha thAya te tenA caraNamAM bIjatva raheluM hovAthI te caraNe aneka deDakAonI upattinuM kAraNa thAya che. tema ta5 japa vaDe akAma nijerA vaDe AtmA karmane nAtha te kare che, paNa temAM mithyAtva, avirati kaSAya Adi mahanIya karmanA bIjatva rU5 - thatA vidyamAna hovAthI tevA pANI rUpa viSaya bheganI lAlaca thatAM yathApravRttithI pAchA paDatAM saMsAranI pharIthI vRddhi thavAne saMbhava kAyama ja che. paNa je maMDukanA cUraNane bALI rAkha karavAmAM AvelI hoya te pANInA saMgathI pharI temAMthI maMDuka eTale deDakAnI utpatti thatI nathI. te nyAye eTale daSTAMtathI mahA munivarane eTale ke anivRtti Adara, sUkSma saMparAya, kSINa moha vigere guNazreNimAM vatatA gI purUSa pravane karmabaMdhananI bIjatA rUpa je cegyatA che tene atyaMta sabIja nAza thavAthI eTale For Private And Personal Use Only
Page #676
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 634 mula dhyAna rUpa agni vaDe ka`khIjane khALI nAkhavAthI rAkha rUpe rahelA ni:sattva kama rajakaNA navA ka ne bAMdha vAmAM hetu nathI manatA, paNa kSaya pAme che. aMte sa vRttinA nirodha karI AyuSya karmAMnA dala pUrNa rIte naSTa thavAnI sAthe te karma dalanA paNu nAza thAya che, ane AtmA saccidAnaMda kalyANa bhAva rUpa mAkSa vA nivRttinA bhAtA ane che. 423 ahiM paNa tevA prakAranI bhavitavyatAneja nimittatA che ema jaNAve che-- yathoditAyAH sAmayyA - statsvAbhAvya niyogataH / yogyatApamoDavyeva, sabhyono mahAmaH / / 424) a--adhyAtma Adi yeganI zAstramAM kahelI sAmagrI tevA prakAranA parama bhavyAtmAone tevA prakAranI bhavitavyatA vaDe cegyatAnA abhAva thatAM samyag rIte prApta thAya che, ema mahAtmA purUSoe kahelu' che, tema. jANavuM. 424 vivecana--jevI rIte zAstromAM parama purUSA-tI - karAtikAe upadeza karela che te pramANe adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatA, vRttisa kSaya vigere ceAganI sAmagrI tevA. prakAranI bhavitavyatAnA yAge prApta thAya che. te prApta thatAM vyApArathI karma baMdhana eTale saMsAranA hetubhUta karma khoMdhAya che, tenI bIja rUpa je ceAgyatA che tethI bane che, te yagyatA jIvAtmAnI bhavitavyatAnA yoge khIjuM apUrvIkaraNa For Private And Personal Use Only
Page #677
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karatAM nAza pAme che. te yogyatAno nAza thavAthI navA karmane dIrdha baMdha nathI thatuM ne prAcIna karmane samuha paNa je udayamAM Ave te bhagavAya ane kSaya thAya. keTalAka karmadala tapa dhyAnavaDe nira-nAza thAya che, Ama pUrve jaNAvelA samyaga jJAna darzana cAritramaya adhyAtma Adi yoganA satata abhyAsa ane bahu sUkSama bhAvavALA upayoga vaDe mahAtmA yogI purUSe adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatA. Adi yoga baLanI sahAyatAthI tathA tevI bhavitavyatA vaDe karmabaMdhananA hetuo tathA karmabaMdhananA mukhya bIjane mULathI nAza kare che. AvI ja rIte yoganA AlaMbanathI karmabaMdha saMbadhI yogyatAne vinAza kare che. AvI apUrva zakti pUjya mahAtmA mahA munionI che tema nizcaya mAnavuM. vizeSamAM kahevAnuM ke jethI karmabaMdhanI yogyatA rUpa je zakti AtmAnA viparIta vIrya pravRttivALI thayelI che, te bhAvI bhAvanA coge mahAtmA yogI munIzvara svapurUSArtha vIrya vaDe thatA yoganA abhyAsathI naSTa kare che. 424 AvI rIte bheganI vizeSa prakAranI siddhi thaye chate AtmAne je lAbha thAya te jaNAve che - sAkSAdatIndriyAnarthAn, dRSTvA kevlckssussaa| pAvara tiruci, lerAnA pravartate 5 424 . atha-A veganA balathI kilaSTa vRttione kSaya thavAthI ApaNI indriyothI je agocara padArtho rahelA che. For Private And Personal Use Only
Page #678
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tene kevaLajJAna darzana rUpa bhAva cakSuthI dekhatA hovAthI te kevalI mahAtmAe pitAne tevA prakArano adhikAra hevAthI dezanA karavAmAM pravarte che. 25 vivecana- A upara jaNAvelA adhyAtma Adi yoga ke je samyagU jJAna darzana cAritra svarUpa che, te vaDe ghAtI karmanI vRttine sarvathA samUla kSaya jyAre kare che, tyAre tenA yoge sarva karma rUpe AtmAne lAgelA AvaraNe eTale jJAna nAvaraNIya, darzanAvaraNaya, mohanIya,aMtarAya e ghAtI karmane zaya sarvathA vRtti saMkSaya rUpa kSINa maha guNasthAnaka yegamAM karIne saMkalpa vikala5maya mane vyApAranA abhAvarUpa asaM. prajJAta egamAM kevaLajJAna, kevaLadarzana, yathAkhyAta cAritra ane apUrva vIryarUpa AtmaguNane pragaTAve che. bIjA chadmastha AtmAo pAMca iMdriya tathA manavaDe je je padArtho nathI jANI zakatA, ane nathI joI zakatA, je sarva iMdriya aniMdine agocara che tevA jagatanA sarva padArthone kevalI bhagavaMte bhUta, bhAvI, vartamAnakAlanA sarva guNa paryAyA yukata pratyakSa rUpe yathAvasthita bhAve kevaLajJAna kevaLadarzana rUpa cakSuvaDe jANe che ane dekhe che. tethI tevA prakAranI yogyatA rUpa adhikAravaDe bhavyAtmA upara karUNuM lAvIne tIrthakare gaNadhara vigere padane egya adhikAra yukta AtmAone pratibaMdha thAya te arthe svataMtratApUrvaka dharmakathAmaya dezanA samavasaraNamAM deva, manuSya, tiryaMca vigere bAra parSadAne Ape che. 425 kevA prakAranA svarUpavaDe bhagavAna dezanA Ape che te jaNAve che- For Private And Personal Use Only
Page #679
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 37 prakRSTapuNyasAmarthyAt, prAtihAryasamanvitaH / avandhyadezanaH zrImAn, yathAbhavyaM niyogataH || 426|| a--utkRSTA punyanA sAmarthya thI, prAtihArya thI yukta evA zrImAna paramAtmA jemAM mahAna la zrotAone prApta thAya che tevI avadhya (sala) dezanA bhavyAtmAene bhavitavyatAnA caiAgathI Ape che. 426 vivecana-prakRSTa eTale ati utkRSTa punyanuM ala jeone udayamAM uttarAttara bhAve vRddhi pAmatuM hovAthI jemanA utkRSTa prabhAva jagatamAM sUryanI jema pragaTe che. temaja tItha kara paramAtmA tathA gaNadhara munIzvara vigere pUjya purUSAnI zuddha bhAve sevA bhakita karatAM mahAna punyanA prazna jeone vadhatA jAya che, te vaDe ', tI kara nAmaka ne nikAcitabhAve khAMdheluM hovAthI te nAma karmonA prakRSTa udaya Ave chate jagata upara vAtsalya bhAvanA pUrvakAlamAM ciMtavI hatI, tenA ceAge eTale tenA alavarDa ATha prAtihArya thI yukata-- * azodA mujuvavRtti, tIvyadhvanizcamamAsanuM = / bhAmaNDalaM dundubhirAtapatraM, satmAtihAryANi jinezvarANAm // " azAka vRkSa, devakRta puSpavRSTi, devatAo ha vaDe jaya jaya noMdA jaya jaya bhaddA Iti dhvani AkAzamAM kare che te divyadhvani, si MhAsana, cAmara tathA bhAmaMDala, duHbhi--lerI nagArU nAmaka vAjIMtra tathA chatra ema ATha prAtihAya devA For Private And Personal Use Only
Page #680
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 638 vaDe bhakitapUrNAMka karAyelA hoya che. te pUjAnA upacAro jANavA. bIju` bhagavAna tIrthaMkara devanI dezanA nitya sak Laja hoya che. samavasaraNamAM khAra prakAranI padAnA adhikArI bhavyAtmAone dezanA sAMbhaLatA anAdi mithyAtva dUra thavAthI samyaktva pragaTe che. ajJAnanA nAza thavAthI vastu svarUpanu samyag jJAna thAya che, viratibhAva-cAritrabhAva pragaTe che. ane aviratibhAva naSTa thAya che. kaSAyanA bhAva naSTa thavAthI AtmAne sadupayoga pragaTe che, tethI kAi AtmA samyaktva kAi dezivarati, krAi sa` viratinI pratijJA le che, ane cAritra bhAvanI vRddhi prabhunA upadezathI thatA kAI AtmAne ghAtIkanA kSaya thaye chate tevA suMdara cAritrane pAmIne nivAnA kAraNa rUpa bhAva dhane paNa pAme che. Ama bhagavAnanA jJAnAtizaya, vacanAtiyarUpa dezanA prakRSTa bhAve divase divase vadhatAM cAle che. bhagavAna vicaratA hoya te dezamAM mArI, mahAmArI, dukALa, svaparacakrane bhaya vigere upadmavA naSTa thAya che. AvI jJAna darzana cAritranI utkRSTathI bhAva lakSmIvaMta bhagavAna tIrthaMkarA sava mahAna atizayAthI yukta bhAvI bhAvanA cege yogya jIvAtmA anukrame pahelA bIjA trIjA tIrthaMkara evA anukrame yathAkAle nizcayapUrvaka thAya che. ane jagatanA tevA prakAranI yAgyatAvALA bhavyA tmAone paricaya varDa pratimAdhIne Atma svarUpanI sabhyag prakAre ArAdhanA karAvIne mAkSamArga taraph gamana karAve che. 4ra6 ahiM anya darzana vAdIonA matAne jaNAvatAM kahe che For Private And Personal Use Only
Page #681
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 639 kecittu yogino'pyeta-dityaM necchanti kevalam / je tu suyazAyAM, zAriniyogaH | kara7 artha--keTalAka darzanakAre gIone AvuM atIdriya kevalajJAna nathI mAnatA, kAraNa ke jJAnanA kAraNa iDhiyene te mukita avasthAmAM abhAva che. 4ra7 - vivecana-keTalAka eTale jeminIya-mImAMsaka paMDita adhyAtma Adi roganA bhedene sAdhanArA vegIone paNa zuddha svarUpane pAmyA chatAM paNa pUrve kahela kevalya athavA kevaLajJAnanI prApti te nathI mAnatA. teo kahe che ke jJAnanuM kAraNa pAMca indriye ja che, te iMdriya jagatanA padArthone baMdha karavAmAM samavAyI kAraNa che. ItiyonA sahakAra vinA jIvAtmA koI paNa vastune jANuM-joI zakato nathI, mATe atIMdriya jJAna evI koI vastu nathI. tethI jene ghAtI karmanA nAzathI atizaya zaktivALuM je kevaLa jJAnanA nAmathI oLakhAve che ne atIndriya-pratyakSa jJAna kahe che te juThuM che. ahiM mImAMsake paNa kahe che ke- " atIMdriyANAmarthAnAM, sAkSAd dRSTA na vidyate / vacanena hi nityena, yaH pazyati sa pazyati // " je atadriya padArtho che tene pratyakSabhAve jANanAra tathA dekhanAra keI AmA jagatamAM nathI vA thavAnA nathI. paraMtu te veda vacanene nitya zAzvatA mAnIne tenA vacana pramANe je padArthone jANe che dekhe che te sarvane jANe che che, eTale vedane jJAtA teja sarvajJa temaja bIjA sAMkhya For Private And Personal Use Only
Page #682
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40 matavAdI ane vaiyAcikA muktAvasthAmAM atI'kriya padArthomAM jJAna rUpa kaivalyajJAnano abhAva kevI rIte mAne che te jaNAve -jJAnamAM sahAya thanArA mana tathA prakRtinA AtmAthI viyeAga thatA hovAthI mukatAtmAne jJAnano abhAva hoya che. A ane vAdIonA mata nila che, te AgaLa vicAra karatAM batAvavAmAM Avaze. 427 tenA uttara ApatAM jaNAve che~~~ caitanyamAtmano rUpaM na ca tadjJAnataH pRthak / yuttito yukhyateje tu, ttattaH jaivamazritA: / / 228 // atha--caitanya AtmAnuM svarUpa che, te jJAnathI juda nathI, A siddhAMta yukita nyAyathI cAgya ja che. anya te kaivala Atma svarUpa jJAnAdi hovAthI Azraya smAzrayI bhAve che. 4ra8 ' vivecana hai sAMkhya 'mImAMsaka pravara `DitA vicAra tA kare ke caitanya te AtmA athavA purUSanuM svarUpa ja che, tethI AtmA jJAnanI bhinna nathI. caitanyaM puruSatva vam " te vacananI pramANutA siddha hAvAthI Atma ane caitanya guNa guNI hAvAthI abhedya ja che, paNa te caitanya jJAnathI juduM jarA paNa hoya tevu kAi nyAya yuktithI siddha thatuM na thI.paraMtu zuddha hetuvALA anumAnanA prayAgathI vi. cArIye tA caitanya teja jJAna ane jJAna teja caitanya ema abheda hAvAthI ghAtI karmonA kSaya thatAM tarata ja je paripUrNa sa padArthonA dravya guNa paryAyAne sadA avagAhI rahela che. For Private And Personal Use Only
Page #683
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 evu` kevaLajJAna pragaTe che. te AtmAne jo ke adhAtI kramanA saMga che tethI saMsAranI avasthAmAM hAvA chatAM paNa te thAya che, ane mukti avasthAmAM paNa AtmAnI mAzrayatAvALA ja jJAna darzana che tema jANavuM kahyuM che ke ' muninozaikSyama " mATe tema jANavuM. 428 tenuM je phaLa che te jaNAve che: asmAdatIndriyajJapti - svataH sadezanAgamaH / nAnyathA chinnamULatvA-detadanyatra darzitam / / 429 // artha-saMprajJAta ceAgathI ghAtI karmane! nAza thAya che tethI kevaLajJAna thAya che. te kevaLajJAnathI atI driya sa padArthonA Adha thAya che. tyAra pachI samyak prakAre bhagavAna dezanA Ape che, te dezanAvarDa Agama-zAstronA prAgaTya bhAva thAya che. khIjI rIte AgamanA saMbhava nathI, kAraNa ke jenu' mUla chedAyuM hoya te vRkSane kline! saMbhava nathI. tenI carcA AgaLa dekhADavAmAM Avaze. 4ra9 vivecana~~AvI rIte adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatA, vRttisaya yoganA satata abhyAsIo anukrame Atma svarUpane zuddha karatA zukala dhyAna rUpa amra prajJAta coga vaDe sarva manovRttionA kSaya karI te sAtheja sa ghAtI karmonA paNa kSaya karIne sa` jagatanA padArthonA dravyatva, guNatva, paryAyatvane pratyakSa karanArU kevaLajJAna tathA kevaLada na pragaTAve che. te kevalI bhagava tA kevaLajJAnathI ApaNA jevA chadmasthAne je vastuo pAMca indriyo tathA 41 For Private And Personal Use Only
Page #684
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir manavaDe pratyakSa jaNAtI nathI tevA varga, apavarga-mokSa, naraka, nida, dvIpa, samudra vigere sUma bAdara sarva padA thane yathA svarUpe dravya payayanI vaheMcaNIthI samaye samaye pratyakSa jANe che ane dekhe che. tyAra pachI jemAM parIkSA karatA suvarNanI jema kaSa, cheda tathA tApathI svAbhAvika zuddhatA anubhavAya tevI rIte parIkSA karatAM pramANathI zuddha satyatA yukta dezanA bhagavAna vItarAga sarvajJo Ape che. temAM vastu padArthane pragaTa karatA mAtRkapada ke jenAthI ekavacana, dvivacana, bahuvacananuM paNa pragaTa jJAna zrotAne thAya temaja sarva deza, grAma, nagaravAsI naranArIo tathA pazu pakSIo paNa svabhASAthI samajI zake. jaMgalamAM vasanArA jaMgalIo ane anArya dezamAM vasanArA anAryo, satya saMskRti vinAnA loko paNa paramAtmAnI dezanA vaDe saviveka viya ane padArthanA yathArtha svarUpane samaje tevIja rIte dezanA-upadeza Ape che, ane tethI jIvane samyadarzana jJAna thAya che, te paramAtmAnA upadezelA vacanene saMgraha karanArA mahA buddhivaMta gaNadhara munivare te dezanAthI dvAdazAMgI-bAra aMganI racanA kare che, tathA aMga vibhAganI vyAkhyA rUpa upAMga rU5 Agama zAstro vigere bheda prabheda graMthanI racanA karIne jagatanA jIne asaM. khyAta kAla sudhI mokSa mArgamAM sArI rIte gamana thAya tevuM pravacana pravartAve che, te dezanA teja Agama jANavuM. kAraNa ke prabhunA te vacana samuha-kuvAdionI kuyukti vaDe jarA paNa bAdhita thaI zakatA nathI. AthI te vItarAga For Private And Personal Use Only
Page #685
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Ama kahevAya che. temanA vacanane Agama samuha te paNa Apta. aMga, upAMga, mUla, adhyAya, prakaraNa vigere bheda prabheda rUpe tenI vaheMcaNI tenA abhyAsakene jema upakAra thAya tevI rIte gaNadhara, AcArya, vAcaka, munivare kare che. tenAthI viparIta mAnatA bAdha vigere aneka doSa Ave che, eTale vItarAga sarvajJa ane tenI dezanAne na mAnavAmAM Ave te vastu tatvane yathArtha bodha ApaNane na ja thAya, kahyuM che ke chinna mUlavAlA vRkSa pAsethI phala kula tathA zAkhA vRddhinI AzA rAkhavI te niSphaLa hoya che, tema mUla aMga upAMga vigere AgamazAstronA ane pratyakSa dekhanArA sarvajJa purUSa vItarAga hovAthI pakSapAta vinAnA hoya che tethI vastu svarUpane satyaja upadeza ApanArA che, temanAthI svataMtra bhAve atIndriya padArtho ke je temanAthI upadezAya che, te ApaNA jevA chadmasthAne satya avadhanuM kAraNa thAya che, te satya vacanene saMgraha teja AgamazAstro che, tethI viparIta rIte svaccheda bhAve je belAya che temaja tenI dIgha paraMparA cAle che te vastutaH jAtiaMdhanI paraMparA jevI athavA te gADaranA gamananI paraMparAnI jema ADAmAM pADe tema hovAthI apramANa ja gaNAya. jemake eka hAthI jevA mATe cha AMdhaLA bhegA thayA hatA, eke suMDha pakaDI, bIjAe paga pakaDayA, trIjAe kAna pakaDayA, cothAe paMcha pakaDayuM, eke peTanA bhAge sparza karyo pachI pahelAe hAthIne sAMbelA je, bIjAe thAMbhalA je, trIjAe nALacA jeva, cothAe supaDA jeva, pAMcamAe sAvaraNI je kahyo, eka jeNe peTa pakaDayuM hatuM teNe kaThI je For Private And Personal Use Only
Page #686
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ko. Ama potAnA anubhava pramANe eka eka avayavane pUrNa mAnatA laDavA lAgyA ane anyane juThA kahevA lAgyA paNa eka bIjAnA apekSA jJAnane svIkAratA na hovAthI ane pitAnA viSayamAM atyaMta AgrahI rahetA hovAthI satya svarUpane teo jarA paNa nathI savIkArI zakatA. Ama ekAMta vAdamAM paDelA darzanavAdie atIMdriya padArthone cathA svarUpe na jANatA hovAthI tenuM jJAna ekAMta eka pakSI hovAthI mithyAtvamaya ja che. paraMtu je padArthonuM svarUpa sarvajJa prata AgamAM sAta naya, cAra pramANa, sAta bhaMga, cAra nikSepA vigerenI apekSAthI paripUrNa hovAthI kahevAyuM che te satya ja che. je ke te AgamathI ApaNuM jevA vizeSa prakAranA atIndriya jJAnathI svataMtrapaNe vastu svarUmane nahi jANatA hovA chatA AgamazAstranA arthane gurU paraMparAe jANavAmAM pravRtti kare che. tethI avazya yathArtha badhajanaka thAya che. kAraNa ke Agama teja sarvajJa Apta purUSane vacana che. tethI avazya niHzaMka pramANa ja che, Agamane ja anusAre tenI TakA, cUrNi, niryukti, bhASya paNuM pramANa ja mAnavA. sarvajJa purUSa vinA AgamanI utpatti nathI thatI. tethI athapatti pramANathI paNa yuddha che, bIjI rIte te na banatuM hovAthI. A vAta zAstra vArtA samuccaya vigere graMthamAM vistArathI jaNavelI che, vizeSanA arthioe tyAMthI jANavI. 29 tathA cehAtmano jJatve, sNvidsyoppdyte| eSAM cAnubhavAtsiddhA, pratiprANyeva dehinAm // 430 // For Private And Personal Use Only
Page #687
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 65 AtmAne jJAna svarUpa a--pUrva kahyA pramANe mAnavAthI temAM vastunA jJAna rUpa savitnI siddhi thAya che tethI emaja che, e pramANe sarva dehane dhAraNa karanArA prANione savidanA a`zanA anubhava hoya che. 430 vivecana---pUrva jaNAvyA pramANe Y nANaM ca daMsaNaM ceva, caritaM ca tabo tahA / vIriyaM uvaogo a, eaM jIvassa lavaNaM // '' jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya, upayAga vigere guNa vabhAvathI yukta AtmA che e vAta pUrve jaNAvI che, tene pragaTa karatA jaNAve che ke A leAka eTale saMsAra je cetana tathA jaDa sarca pArthAthI vyApaka che, tevA lukamAM sarva jIvAtmAe g2asvarUpa che, eTale jJAna svarUpa che, te jJAnane anya daza navAlA cihna kahe che, te cit svarUpa hovAtho cetana kahevAya che. te cid svarUpa jJAnathI abhinna che, te cijJAnavarDa jIvAtmAne jeTalA arthe kSaye pazama bhAve AvaraNa dUra thAya teTalA aMzathI svapara vastunu savid eTale jJAna thAya che, teA paNa jaNAvavAnuM ke sava thA jJAnane AvaraNa AvatuM nathI, anaMtamA aMge teA jJAna avazya ujJADuM rahe che, tethI huM sukhI vA du:khI vigere Adha avyakta vA vyakta bhAve jIvAtmAne avazya thAya che. te mATe jaNAve che ke-- " akSaravADaItamAno, nirodghATita hi, niodiinaampi bhavedityetatpariNAmikaH // " For Private And Personal Use Only
Page #688
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 646 akSara eTale nAza nahi pAmanArU'sadA zAdhatu jJAna AtmAmAM sattAthI sapUrNa vidyamAna che. te AvaraNlRAthI dakhAyelu hovAthI anubhavamAM nathI AvatuM, Ama chatAM paNa nigeAdanA jIvAtmAne te jJAnanA ana tamA bhAga nitya udhADAja rahe che, caitanyane bahu aMzathI AvaraNu hovA chatAM, te aMzajJAnathI AtmA sukha du:kha vigere bhAvane aMzathI jJAtA che, ane mana vacananA vyApAra karavAnI vizeSa zakitanA abhAva hovA chatAM paNa saMkalpa viSamaya pariNAmAne nitya karyAM kare che. mATe AtmA pariNAmI paNa che. Ama AtmAmAM jJAnarUpa savighnI siddhatA avazya che. kAraNa ke jema jema te AtmAmAM mahAna zarIra sAthe vizeSa prakAre iMdriyAnA vikAza vigere zakti vadhatI jAya tema tema jJAnAvaraNIya krama nA teTalA aMze kSayApathama bhAva thAya tethI jJAna zakita paNu anukrame vadhe che. te jJAna AtmAthI jarA paNa bhinna nathI paNa abhinna che, kAraNake koi paNa vastu svarUpa bhAva rUpa guNa padmacathI abhinna ja hoya che, jo tema na hoya tA eTale AtmAthI jJAna savida bhinna hoya tA hAthamAM dvIpaka hovA chatAM AMdhaLa mArgamAM pAse rahelI vastune joI zakatA nathI tema AtmA koI paNa vastune na jANI zake, mATe savi--jJAna AAtmAthI abhinna ja che tema jANavu. tethI AtmAne zuSu rUpa savid nathI ema na kahevuM-- 1 na ca vaktavyaM saMvidavA'sya na bhaviSyati // AtmAne jJAna nathI thatuM, evuM nahi ja evu For Private And Personal Use Only dr
Page #689
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir joIe, kAraNa ke A saMvidu eTale jJAnathI bAhya eTale rUpa, rasa, gaMdha, sparza, zabda vigere ane atyaMtara eTale sukha duHkha vigere je je viSayone saMga-saMbaMdha thAya tene AtmA jANe che. huM sukhI vA duHkhI, A lIle che. ke kALa, tIkhe che ke kaDa, ema bAhA atyaMtara viSayane anubhava sarva jIvAtmAne thAya che. ema sarvane vivekathI vicAra karatA anubhava avazya thAya che. tethI AtmAthI te saMvijJAna abhinna ja che ema jaNavuM. 430 AtmA ya svabhAva che e vAtane vizeSa rUpe kahe che - agnerUSNatvakalpaM ta-jJAnamasya vyavasthitam / pratibandhakasAmarthyA-nna svakArye pravartate // 431 // artha--jema animAM uSNapaNuM abhinna bhAve rahe che, tema AtmAmAM abheda bhAve jJAna vyavasthita bhAve avazya raheluM che, te paNa te jJAnanI zaktine rokanArA AvaraNenuM samartha baMdhana ADe AvatuM hovAthI pitAnuM kArya te purepuruM nathI karI zakate. 431 vivecana-jevI rIte agnimAM uNapaNuM pitAnA svabhAva svarUpe raheluM che, tevI ja rIte AtmAmAM sattAthI cetanya eTale kevaLajJAna kevaLadarzana rUpa jJAna-darzana abhinna bhAve vyavasthita eTale nizcita bhAve rahelAM che, je te kevaLajJAna darzana Adi guNe AtmAmAM ja sadA svarUpathI eka abheda svabhAve rahelA hoya te A tmA sarvadA sarva padArthone jJAtA hovo joIe. eTale For Private And Personal Use Only
Page #690
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarva vastune viSaya karanArA jJAnavALe joIe, te te vAtane ApaNane anubhava kema nathI thato? ApaNe iMdriyathI agecara vastuone kema jANatA-dekhatA nathI? uttara ApatAM jaNAve che ke pratibaMdhakanA sAmarthyathI eTale jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, mihanIya, viyatarAya vigere karmarUpI AvaraNe AtmAnI jJAna, darzana, cAritra rU5 sahaja zaktine pratibaMdhana rUpe AvarIne dhe che. tethI guNe rUpa zakti pitAnA kArya je sarva vastune jANavA dekhavA rUpa, sva svarUpamAM ramaNatA karavA rUpa, AtmAnA sahaja kAryane nathI karavA detA, eTale AtmAnA jJAna darzana vigere guNe pitAnA kAryo nathI karI zakatA, paNa te pratibaMdhaka sAmagrI rUpa AvaraNa naSTa thatAM AtmA svajJAtRtva zakti vaDe sarva jANavA dekhavA rUpa kArya sahaja bhAve kare che, temaja sahaja AnaMdane bhagave che. e vAtane vyatireka bhAve eTale ulaTAvIne kahe che - jJo jJeye kathamajJA-syAdasati pratibandhake / dAhye'mihikA na syAt, kathamapratibandhakaH // 432 // artha---je pratibaMdhaka aDe na Ave te jANavA gya je padArtho jagatamAM che, tethI AtmA ajAye kema rahe? na ja rahe. jema pratibaMdhaka vinAne svataMtra agni saMgI thayelA dAhya padArthone bALyA vinA nathI rahete tema. 432 - vivecana- jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, maha For Private And Personal Use Only
Page #691
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 49 nIya, aMtarAya vigere karma rUpI AvaraNAnA udayAne abhAva thavAthI AtmAnA sahuja svarUpane jarA paNa pratibadha na karI zakatA hoya tevI avasthAmAM eTale sayegI kevI avasthAmAM tathA ayegI kevalI avasthAmAM AtmAne je sahaja svabhAva jJAtRtva jANuvApaNuM jJAna zakti che, tethI jagatanA sarva sucetana padArtha> nA dravyatva, guNutva, paryAyatvanI pravRttinA ajJa eTale ajANu kevI rIte hoya ? naja hoya paNa sarva vastuonA saMpUrNa jJAtA eTale jANakAra te kevalIo hoya che, ahiM upamAvaDe daSTAMta Ape che-bALavA ceAgya tRNAdi vastuone saMceAgIta thayelA ane khALavAmAM samartha evA agninI saheja kitane bhasma karatA rokanAra maMtra taMtra jalakAMta vA candrakAMta maNi pratibaMdhaka bhAve jo ADA na hoya te tevA agni khAlavAnu` kA` avazya kare che, tema jJAnAdi guNunA AvAraka karma na hAvAthI jJAtA sarvanA sarva vastuo yathAsvarUpe jANe dekhe che. aDDI vAdI zaMkA kare che ke sa` jJAnA najIkanI vastuone jIvAmAM samartha thanArA hoya che, jemake cakSuthI thanArU rUpAdikanuM jJAna najIka rahelI vastunuM edhaka che. tema tamArAthI manAtuM kevaLa jJAna paNa maryAdita vastuAnuM ASaka thAya che. jemake agni peAtAnI pAse rahelA padArthone apratibaMdhaka zaktiAyA chatA khALe che,tene deza kAla AdidhI dura haidevApaNu teja pratima dhaka che, tema jJAnA paNa najIkanI amuka maryAdAmAM rahelI vastune jANe che, Ama sane vidita hovAthI huM jaine ! tame A deza tathA kAla apratitra dhaka hovA chatAM paNu iMdriyathI jJAnAne For Private And Personal Use Only
Page #692
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 650 aLacara hoya tevA padArthone pratyakSa kevI rIte karI. zake. 432 AvI zaMkAne dUra karavA pUjya zrImAna jaNAve che- na dezaviprakarSoM'sya, yujyate pratibandhakaH / tathAnubhavasiddhatvA-dagneriva sunItitaH // 433 / / " artha-A kevaLajJAnane deza kALathI dUrapaNuM pratibaMdhaka thaI zakatuM ja nathI, te te arina draSTAMtathI anubhava cita ja che ema jANavuM. 433 vivecana--A kevaLajJAna je sarva ghAtI karmarUpa pratibaMdhakano ghAta thavAthI pragaTeluM che, tene deza eTale kSetra, kAla, bhAva ane dravyanuM hRratva ke najIkatva, svarga, pAtALa, dvIpa, samudra vigerenuM jJAna thavAmAM kaI paNa prakArane pratibaMdha eTale aMtarAya karI zakatA nathI. kAraNa ke AvaraNane sarvathA aMta eTale nAza thayela hovAthI jhINAmAM jhINA paramANune tathA moTAmAM moTA merUne guNa tathA paryAyathI yukata svarUpe jANe che temaja kAla eTale pUrvane anAdi bhUtakALa, ane bhaviSyane anaMtakAla ke je have pachI AvavAno che, te paNa kevaLajJAnanI jJAtRtva zakitane pratibaMdhaka nathI thaI zakate, tevI te jJAnanI zakita che. tethI bAhya ke atyaMtara pratibaMdha tene jarA paNa ghaTatuM nathI. AvuM sva anubhavathI svasaMvedanarUpa jJAnathI siddha ja che. ahiM agninI pAse dAhya tRNAdi hovA chatAM maMtra taMtra caMdrakAMta rU5 agni zakitanA pratibaMdhaka dravyane je abhAva For Private And Personal Use Only
Page #693
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 651 nItinA DAya to avazya maLe che ja e sunyAyarUpa vacanathI agnimAM deza kAlAdithI bhinnatA paNa jema pratimadhaka che, tema A kevaLajJAnamAM koi AvaraNa dezathI, kAlathI, dravyathI ke bhAvathI bhinnatvarUpa pratibadhatva karI zakatuM nathI ema jAvuM, 433 jo Ama che te DhaSTAMtarUpa nyAyathI dAI'tika bhAvarUpa kevaLa jJAnane sarakhAmaNInA saMbaMdha kevI rIte lAgu paDe ? AvI zakAnA pratyuttara ApatAM jaNAve che ke aMzatastveSa dRSTAnto, dharmamAtratvadarzakaH / adAyAdahanAdyeva - mata eva na bAdhakam ||434 // atha--A daSTAMta aMzathI ekAdA dharmanI samAnatA. batAvatA hAvAthI agnimAM dAkatva ane jJAnamAM jJAtRtva-- jANuvApaNuM batAvavAmAM a MzathI sAdharmAMtva batAvyuM che, temAM pratimadhaka ADA Ave te tenA kAryamAM aMtarAya Ave, tethI A dRSTAMtamAM kASaka doSa nathI ema avazya mAnavuM. 434 vivecana-AvA prakAranA eTale jema agnimAM dahana karavAno dharma rUpa svabhAva che, tema jJAnamAtramAM vastunA epa karavAnA jJAtRtva dharmarUpa svabhAve che, te ane sva svabhAva dhana tyAga nathI karatA ema evA eka azathI sApa hAvAthI ekAdA dezathI sAdhasya-sarakhApaNa khatAvavA A daSTAMtane nyAya apAya che, eTale jema agni potAnA dAhakatva lakSaNa rUpa dharma svabhAvane nyAya For Private And Personal Use Only
Page #694
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6pa2 nathI karate, tema AtmAnuM jJAna paNa vastu svarUpanA bekatvarUpa dharmane dhAraNa kare che paNa tyAga nathI karatuM. jema agni dAhakane tyAga nathI karatA tema jJAna paNa vastunA bedhakatva guNane nathI tyAga karatuM, eTalA aMze sAdhamya che. paNa sarva aMzathI sAdhamya koI paNa rIte sarva dravyamAM nathI AvatuM. AthI ema siddha thAya che ke vAMza pAse rahela hoya chatAM paNa tenA mUla Adine kadAcit agni na bALI zake, tethI adAhaka svabhAva agnimAM nathI Avate, tema AtmAmAM jJAtRtva zakita che, te jJAnAvaraNAdi karmo jyAM sudhI AtmAne vastu svarUpanA badhamAM pratibaMdhaka thAya che, tyAM sudhI vastune baMdha nathI thatuM, paNa te AvaraNarUpa pratibaMdhakanA abhAvamAM jema agni dAhaka kArya kare che. tema jJAnAvaraNIcanA abhAvamAM jJAnazakitathI, sarva vastu tavo bodha AtmAne thAya che. Ama dharma mAtranA sAdharmsane dekhADavAthI vastu tava svarUpe jJAnanuM jJAtRtva siddha thAya che, ema aMzathI daSTAMta ApavAthI sarva vastune viSaya karanArUM kevaLajJAna che, te kaI paNa deza kAlathI bAdhaka thaI zakatuM nathI, tethI tamArA karbhelA bAdhako jarA paNa kSati-hAni karanArA nathI. 434 have cAlatA prakaraNa pramANe sarvajJatvanuM svarUpa pragaTa karatAM jaNAve che- sarvatra sarvasAmAnya-jJAnAjJayatvasiddhitaH / tasyAkhilavizeSeSu, tadetanyAyasaGgatam / / 435 // For Private And Personal Use Only
Page #695
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 653 che ane mAra, vyaya, sira thatI hovAthI tvabhAve artha-sarvatra sarva padArthonuM sAmAnya bhAvathI jJAna thAya che, te yatvanuM vizeSatva bhAvanuM paNa jJAna eja nyAyathI siddha thAya che. te vAta barAbara ghaTe che. 435 vivecana-sarvatra eTale sarva sthAne dUra rahelA ke najIka rahelA, temaja kAlathI pUrvanA anAdi kAlamAM thayelA, bhaviSyamAM anaMtakAla sudhI thanArA sarva padArthomAM jJAtAnI zaktinI gyatA anusAra sarva padArtho ke je jIva vA ajIva svarUpe che, tenuM sAdhAraNa bhAve sAmAnyarUpe, arthIvagraha Adipe jJAna thatuM hevAthI yatvabhAve avazya siddha thAya che. tevI siddhi thatI hovAthI dareka padArtha nizcayathI utpAda, vyaya, dhRvatvarUpe yukta hevAthI ghaTapaTAdika padArthonuM vizeSa prakAranuM apAya, dhAraNArUpa jJAna thaye chate anya rUpa AmAM nathI tevuM viziSTa svarUpavAluM jJAna keI paNa rIte upaje che ja, te kevI rIte upaje che? tene uttara ApatA jaNAve che ke te te AtmAone jeTalA jeTalA aMze jJAnAvaraNIya Adi karmane kSaye pazama bhAva thAya teTalA teTalA aMze pratibaMdhakatAne abhAva thato hovAthI teTalA pramANuvALuM matijJAna. zratajJAna, avadhijJAna, mana:paryAyajJAna upagathI thAya che. te ja pramANe jJAnAvaraNa Adi ghAtI karmane je AtmAe saMpUrNa nAza karyo che tevA vItarAga paramAtmAene sarvathA pratibaMdhakarUpa aMtarAne abhAva thatuM hovAthI sarva jagatamAM rahelA cetana acetana vigere dravyanA guNa tathA paryAye ke je bhUtakAlamAM anaMtA thaI gayA che, vartamAnamAM thAya che, bhaviSya kAlamAM thavAnA hoya, te sarva padArthonA For Private And Personal Use Only
Page #696
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 654 sava pariNAme| A kevaLajJAnI bhagavatA jANe che ane dekhe che. A vAta nyAya ane yuktithI sahya siddha thAya che, te mATe kahyuM che ke yo yaH sAmAnyajJAnaviSayo'rthaH sa sa kasyacit pratyakSo bhavati yathA dhUmAdanumIyamAno'gniH / sAmAnyajJAnaviSayAzca sarve bhAvAH tasmAtte kasyacitpratyakSA api syuriti / / " je je padArthoM sAmAnya jJAnarUpa arthAvagrahamAM viSayabhUta thaIne pratyakSa thAya che, jemake dhUmanA dekhavAthI agninuM anumAna thAya che, tevI ja rIte sAmAnya jJAnanA viSayaka sa` bhAva padArtho che. eTale temanu sAmAnya jJAna pratibaMdha kanA abhAva jeTalA aMze hoya teTalA maze thAya che, ane tethI vizeSa jJAna apAya rUpa thAya che te jJAnathI eTale IMdriya tathA maneAjJAna vaDe koIne kSayApazama pramANe te te jJAnavarDa vastuo pratyakSa thAya che, tevIja rIte sarva viSaye sAmAnya jJAnathI A kAMika che tevA AkAre pratyakSa thAya che, tevI rIte jeone sarva AvaraNA jJAna darzana uparanA sathA kSaya thayA hoya tevA koI paNa vizeSa AtmAne sarva padArtho bhUta, bhAvI, vartamAna kAla saMba MdhI hAya, bahuja najIka hAya, bahu dura hAya, kAi paNa kSetramAM gupta hoya tevA paNa sarva bhAvAne pratyakSa dekhe che te kevaLajJAna kahe vAya che. 435 pharIne te vAtane vivecana karIne jaNAve che-- sAmAnyavadvizeSANAM svabhAvo jJeyabhAvataH / jJAyate saca sAkSavAd, vinA vijJAyate katham // 436 // For Private And Personal Use Only
Page #697
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 65 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ajema sAmAnya svabhAva saiMyA-padArthomAM che tema vizeSa svabhAva paNa sUya-padArthomAM che, tetho A amuka che ema pratyakSa bhAve dekhAya che, te e svabhAva na hAya tA amuka che tenuM jJAna kevI rIte thAya? na ja thAya. 436 vivecana--sAmAnya eTale mahAsattA astitva, vastutya, pariNAmitva vigere svabhAvA sarva padArthomAM vyApaka bhAve kahelA che. tevI ja rIte vizeSa svabhAve ghaTa, paTa, parvata, rAjA, manuSya, ratna vigere lakSaNa svabhAvatho, AthI A jIde che, tema vilakSaNa paNa che, tevA vizeSa svabhAve paNa AMbA, lIMmaDA, kada khAdimAM paNa anubhavAya che te ane prakAranA svabhAvanA yeAge sAmAnya jJAna ane vizeSa jJAna te te padArthomAM tevA prakAranA jJeyatva, prameyatva svabhAva hAvAthI jJAtAne tevA sAmAnya jJAne A kAMIka che tevu ane A amuka rUpa guNa svabhAvatrANu amuka che, tevuM vizeSa jJAna keTalAkAne kSaye pazama bhAvathI thAya che, tevI ja rIte padArthamAM jJeyatva svabhAva hovAthI sarva AvaraNA rUpa pratima ke jeone sarvathA kSAyika bhAve naSTa thayA hoya, tevA keliene sarva vastu sAkSAta-pratyakSa thAya che, kAraNake tevA padArthonA dharma-svabhAva raheaA hovAthI thAya che, paNa jo padArcInA guNa paryAya vigeremAM taive jJeyava svabhAva jo ma hAya te jJAtA eTale prayAtAthI A padA amuka che, amuka nathI tevA jJeyatva bhAva kevI rIte anubhavAya ? mATe sa pA For Private And Personal Use Only
Page #698
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAM sAmAnya yatva ane vizeSa yatva svabhAva rahele hAvAthI ja sarva jIvone sarca AvaraNanA abhAvamAM deza kAlanA AMtarA vinA ja jJAna thAya che, mATe sarva padArthomAM sAmAnya seva tathA vizeSa yatva vigere svabhAve rahelA che ema sarva darzana pathavAdIoe svIkAra karyo che, mATe sarva zuddha buddhivaMta mumukSuoe avazya svIkAravuM joIe. 436 have e vAta saMkelatA jaNAve che:ato'yN jJasvabhAvatvAta, sarvajJaH syaanniyogtH| nAnyathA itvamasyeti, sUkSmabudhdhyA nirUpyatAm // 4371 artha-Ama AtmA jJAna svabhAvavata hovAthI bhavitatratA mege sarvajJa thaveja joIe, je tema zaravabhAva na hoya to te AtmAnuM svarUpa je kahevAya che te misyA mAnavuM paDe che. mATe he paMDita! tame sUkSama buddhine upayAga karIne vicAra karaze 437 vivecana-Ama AtmA jJasvabhAvavA hovAthI vizeSa padArthone sAkSAta baMdha kare che. te jJasvabhAne jyAM sudhI pUrNa vikAza na thayA hoya tyAM lagI AvaraNothI svabhAva a5 hovAthI A5 maryAdAvAlA jJAnavAlA hoya che, ane sarva AvaraNe naSTa thatA sarva seya svabhAvavAlA padArtho che tenA jJAtA-sarva avazya thAya che, te nizcayathI tevI bhavitavyatAne ja thAya che. temAM je AvaraNa rUpa pratibaMdhaka hoya-jyAM lagI sarva kamane nAza na thaye hoya tyAM lagI sarvajJatA pragaTa thatI nathI. AvaraNa For Private And Personal Use Only
Page #699
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 617 sa thA tuTatA nAza pAmatA kAI paNa pratima dhatA rahetI na hAvAthI AtmA sarvajJa thatA sarva vastune sAkSAt pratyakSa jANe dekhe che. jo AtmAne sarvajJa thavAnA saMbhava na mAnIe tA jIvamAnuM jJa svabhAvatva nathI rahetuM; jaDa svabhAvatA ja Ave. mATe OM paDatA ! tamA sUkSma buddhithI sArI rIte paramArtha bhAvanA vicAra karaze! ke jo pratima dhakanA abhAva hAvA chatAM A AtmA sarvajJa na thatA hAya tA AtmAnI jJasvabhAvatA ja nathI rahetI, jema AkAza amUrta chatAM sva svabhAvathI sarva padArthone avakAza eTale sthAna Ape che, tema AtmAnI jJa svabhAva hovAthI, ane padArthomAM jJeya svabhAva hAvAthI sarvajJA sa` padArthonA sAtA haiAca che. 437 Ama sarvajJapaNAnI sidhdhi thavAthI have je vastuonI sidhdhatA sidhdha thAya che te jaNAvIe chIe-- 42 evaM ca tattvatossAraM yaduktaM matizAlinA / iha vyatikare kiJciccAru budhdhyA subhASitam ||438 // a--mA upara jaNAvyA pramANe vastu tattvanI sidhdhi thatI hAvAthI mahAmatizAlI mimAMsake kevalItva saMbadhamAM je vAta kahI che, te teA tattva budhdhithI vicAratAM asAra-nakAmIja che, te viSayamAM sArI budhdhivaDe tenI vAta vicAravo joie. 438 vivecana-pUrve jazuAvyA pramANe satya nyAyanI yukitaovaDe sarvajJapaNArUpa vastu tattvanI yathArtha svarUpe For Private And Personal Use Only
Page #700
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 658 sidhdhi thatI hAvAyI mimAMsaka paDita je mahAna budhdhizAlI tArkika zirAmaNI gaNAya che te zrImAna kumArila bhaTTa jagatamAM kAI paNa sarvajJa thaI ja na zake, ema sajJatvanA niSedha kare che. paNa te vAta paramAtho jo samyagra rIte viveka pUrvaka vicArIe te jarA paNa nyAyathI yukta natho jaNAtI, paNa eka prakAranI yuktio kuthalI ja mAlama paDe che. te mATe sArI rIte yathArtha upayAga rAkhIne kumArita bhaTTa patinA AvA prakAranA subhASita ke je mAsthya sAve vicAra karanArA buddhimaMta tattvadezIne anAdaraNIya lAge che, te vacanA kharAkhara tapAso. 438 kumArila bhaTTe kahelA subhASita vacanA ahiM matAvavAmAM Ave che --- jJAnavAn mRgyate kazcit, taduktapratipattaye / ajJopadezane, nimajanmanakrimiH // 431 // artha-keTalAka te vedanA vacanamAM pratIti mATe tevA patinI kheALa kare che, kAraNa ke ajJa purUSa jo upadeza karavA lAge teA chetarAvAnI zaMkA thAya che. 439 vivecana--keTalAka tarkathI vicAra karanArA jJAnavAna purUSA jhINI buddhivAlAthI prApya tarUpa AgamanA bhAvanAra vidvAna adhyApaka paMDitanI kheALa kare che, kAraNa ke apurUSaya vedamAM kahelA vacanAnA paramArtha ne tevA paMDita purUSa vinA kANu samajAvI zake? te nimitte tevA patinI For Private And Personal Use Only
Page #701
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 259 sArA vivekI jJAnanA athI zodha kare che. je vedanA paramAIne barAbara nahi samajanAre ajJAnI purUSa vedane upadeza karavA mAMDe te ghaNA bheLA jIvAtmAe abhyApti, ati vyApti, asaMbhava vigere deSavAlA Asaddha asaMbhavita ane vyabhicArathI vyApaka arthane grahaNa karIne paramArtha bhAvathI vaMcita rahIne chetarAI jAya te bhayane dUra karavA mATe tevI zaMkAthI vedanuM adhyayana karavAnA athIo uttama prakAranA jJAnavAna vedanA paMDitenI sArI rIte oLa kare che. 439 teo jaNAve che ke - tasmAdanuSThAnagataM, jJAnamasya vicAryatAm / zaraNaMjJAtijJAnaM, tathya nA joyu che kao It artha-te kAraNa mATe anuSThAnamAM upayogI je jJAna hAya tene ja vicAra karavo joIe, tene pramANa mAnavuM joIe. paNa A vastumAM ATalA kIDA che, ATalA paramANu che, te saMkhyAnuM vizeSa jJAna ApaNe AtmA mATe kAMI paNa upayegI nathI, te kAraNe tevA jJAna mATe mahenata keNa kare? koI nakAmI mahenata nathI karatuM. 440 vivecana-je apaSeya veda che tenA paramArthane nahi jANanArA ajJAnIo upadeza kare che tethI dharmanA arthione chetarAvAnuM thAya, tevA bhayanI zaMkAthI bacavA mATe mimAMsaka kumArila bhaTTa jaNAve che ke vedamAM kahelA janmathI te maraNa sudhI karavAnA anuSThAne jevA ke For Private And Personal Use Only
Page #702
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 660 agni haiAtra Adinu jJAna ja upayAgI che. te vaDe ja A sarvajJa purUSa che ke nahi te vicAravAnuM ane nizcaya karavAnuM rahe che, paNa tevuM jJAna jenAmAM nathI tevA sarvajJa kahevAtA purUSa pRthvI, AkAza, samudra vigere sthAnAmAM rahelA pazu, pakSI, kIDA, kIDIonI sa MkhyAnI gaNatrI karavAmAM pravINuM che, temAM zu sAra che. AkAzamAM ATalA bhAra che, samudramAM ATalA macchare che, ATalAM mAchalAM che, ATalA magarI che, ATalA kAcabA che. ema jagatanA devagaNu, manuvyaMga, pazugaNu vigere prANIonI saMkhyA / mApanI gaNatrImAM mane kAMI pAramArthika tApa nathI jaNAtuM. mATe tevA prakAranI gape! mAranArA ke sAcI gaNatarI karanArA hAya te paNa amAre tevA prakAranA jJAnanuM, tevA sarva jJAnuM kAMI prayAjana nathI. tevuM jJAna vastutaH amArA mATe niSphaLa ja che. 440 tevu kAI jJAna amArI icchA pUraNa nathI karatuM tethA zuM karavuM te jaNAve che-- heyopAdeyatatvasya, sAbhyupAyasya vedakaH / caH mamALamasAnio, na tu sarvastha veH // 442 / / ajIvAne A tyAga karavu' te A AdaravuM. evuM karavA ceAgya upAyanu jJAna amane game che, tethI tevA jJAnane jANanAro sarvajJa amAre iSTatA rUpe pramANa che, paNa jagatanA padArthonA jANanAro amAre mATe kAI na hAvAthI mapramANa che. 441 For Private And Personal Use Only
Page #703
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 661 vivecana--AtmAne svahita mATe A vastu tyAgavA ceAgya che ane A vastu AdaravA cagya che, Ama haiya tathA upAya tattvanA anuSThAna AcaravAnA upAya (la)thI cukta vedarUpa jJAnanA jANanArA muddhimAna manuSya ja amAre mate sajJarUpe pramANa che, kAraNa ke tenI AjJAvarDa amAre svahitanI pravRtti thAya che, mATe tene ja ame Akhta purUSa mAnIye chIe. te Aptane sajJa mAnavA teja amArA matathI iSTa che, paNu khIjo purUSa sajJa hAya, sarva parIkSa padArthonI pratyakSatA thavA rUpa vAtA karatA hAya, te jagatanA sa padArthonuM jJAna bhale camatkArI hoya te paNa amAre upayegI nathI. para`tu amAre iSTa eTale karavA yeAgya ane haiya eTale nirha karavA yAgya padArthanA svIkAra vA tyAganA upadeza nahi karanArA dAvAthI satta hoya te paNa apurUSa vedanA ata hAvAthI aveH asavajJa che. ane jagatanA sarva padArtho, tenA guNa ane dharmAMnA paNa anna hoya te paNa je apurUSaya vedanA paramArthane sArI rIte saMpUrNa jANanArA hAya teja amAre sarvajJa che. 411 have tame jaNAvA che ke ISTA nA upadezaka je na hAya tevA sattu amAre aniSTa che eTale apramANa che. sarvajJa krUra ke najIka, bhUta ke bhAvImAM thayelI ke thanArI vastuonA dana tathA jJAna karanArA hovAthI mimAMsaka matathI jaina matavAlA tevA purUSane sarvajJapaNe svIkAre che. tethI jaina pUche che ke huM mimAMsaka paDitA ! pruSTa ane ja anya For Private And Personal Use Only
Page #704
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jANanAre sarvajJa kevI rIte thAya? evI zaMkAne dUra karIne jaNAve che ke - dUraM pazyatu vA mA, tattvamiSTaM tu pazyatu / pramANaM dUradarzicedeta, gRdhrAnupAsmahe // 442 // artha-dUranuM dekhe ke na dekhe paNa ISTa tatvane te. avazya dekhuM-jANe te AtmA AptarUpe pramANa che, paNa je dUradarzIe ja pramANa mAnIe te gRdhrapakSI paNa dUradarzI hovAthI tenI uparanA amAre karavI paDe. 442 vivecana-vara atyaMta Aghe rahelI vastu bhUta vA bhAvi. kAlamAM bhale dekhe vA na dekhe temAM amene (mimAMsaka kumArila. bhaTa Adine) kAMI levA ke devA nathI eTale kAMI jarUra ja nathI. paraMtu je tattava amane ISTa che, te dharma saMbaMdhI anuSThAna yajJa kevI rIte kare, saMdhyA kevI rIte ane kayAre karavI, ajamedha, gaumeSa, narameSa, azvamedha, prajApatyamedha vigere kyAre karavA, keTalI vakhata nadImAM snAna karavuM, kevI zarIra zuddhi rAkhavI, ke AhAra leve, kyAM gamyAgamya sAcavavuM, te vastu che ane atyaMta ISTa che tenA kAlasaMbaMdhi jJAna, vidhijJAna, tenA tapanuM jJAna, khAdya akhAdya jJAna vigere je yathAsvarUpe jANe che, tene ja sarva tattvane jJAtA sarvajJa ame mAnIe chIe. jo tame daranI vastune jANanAre heya tene ja sarvajJa Apta rUpe pramANa kahetA ho to ame tamane pUchIe chIe ke ApaNI sAme AkAzamAM je gIdhenuM moTuM TenuM For Private And Personal Use Only
Page #705
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 dekhAya che, tevA pakSIo paNa dUra rahelI peAtAnI khAdyAdi vastu dekhI zake che, kahyu` che ke~~ = " te hi gRdhrAH kila nabhasi prasAritapakSAH saMcaraMta AyojanazatAdAmiSaM pazyanti iti / "" kahevAya che ke sA yeAjana uMce AkAzamAM paheALI phelAvelI pAMkhAvALA gIdhA gamana karI rahyA hAya che, te paNa tyAMthI bhaya upara rahelA AmiSane (mAMsa samuhane) joI zake che, tethI te dUradIne paNa jo sajJa mAnIe te gRdhranI paNa sajJanI jema upAsanA karavI joIe. te tamane jema ISTa nathI tema dUradarzitva paNa amane ISTa nathI, mATe. jethI punya dharma thAya tevI kriyAne jANukAra vedanA jJAtA satna ja ISTa che. 44ra have AcArya bhagavAna tenA uttara ApatA jaNAve che evamAdyuktasannItyA, // heyAdyapi ca tattvataH / tattvasyA sarvadarzina, vettyAvaraNabhAvataH // 443 // aevI rIte te ane anya je jaimini AdithI kahevAyuM che te sa` satya nyAyathI vicAratA agrAhya che, kAraNa ke je AtmA haiya upAdeya Adittu sAcuM jJAna dharA vanArA hAya teja sarvajJa kahevAya, jo ke asadI che te tA jJAnanA AvaraNane lIdhe jANI zakatA nathI. 443 vivecanaAvI rIte kahevAtI mATI buddhivAlA mimAMsaka AcArya zrI jaimini tathA zrI kumArila bhaTTa For Private And Personal Use Only
Page #706
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AdithI kahevAyuM che, ke ISTa vastune jANe teja sarvajJa, bIjA dIrdhadaSTivAlAnI amAre jarUra nathI. AvuM teo je kahe che te satya paramArthika nyAyathI vicAratA asatya jaNAya che, tethI vastuta: asAra eTale anAdaraNIya che ema jANavuM. eTale pUrve jaNAvyuM che ke "jJo pheze zamaNA sthA' je jJAna hoya te jANavA gya sevA padArthomAM ajJAnI kevI rIte hoya? vigere 432 mA kalekamAM jaNAvyuM che te satya nyAyanA vacanene anuyAre vicAratA heye pAdeya eTale tyAga karavA gya ane grahaNa karavA gyanA pAramAdhika jJAnano anubhava jene hoya te paramArthathI jJAnI kahevAya, eTale daSAcAra vinAnA zuddha AcAranI jenI pravRtti hoya, jIva, ajIva, punya, pApa vigere reya heya, upAdeya tatvanuM jemane yathArtha svarUpe samyaga jJAna hoya, ane vastutaH vicAratA tevA AtmA atatvadaza nathI, paNa tattvadarzI ja che. kAraNa ke vAstavika zraddhA yukta samyaga jJAna paNa che, tethI AcAranI zuddhatA paNa rahelI che, kadAcit samyakatva hoya, AcAranI zuddhatA hoya te paNa jJAnAvaraNa, darzanAvaraNu, mehanIya vigere karmanA AvaraNe vaDe vastu tavanuM saMpUrNa jJAna na paNa hoya, kahyuM che ke - ____" iha hi yo yadapekSaH svarUpaM labhate sa tatparijJAna evaM pati mati, dUra thI vA !" ahiM je mANasa je vastunI apekSAye te te tatvanuM satya svarUpa anubhave, te te apekSA vaDe te jIvAtmAne teTalA aMze vastunuM samyaga jJAna hovAthI te teTalA For Private And Personal Use Only
Page #707
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMze jJAnI kahevAya. jemake A dIrgha che, jeTalA aMze vastune jANe teTalA aMze jJAtA vagere jJAnI kahevAya che. eTale te pitAne AdaravA yogya sad AcArane deza, kSetra, kAla, bhAva zakita anusAra Acare, vicAre anubhava kare ane jIvAjIvAdika tatvane gurUgamathI yathAzakita jANanAre tatvadazI kahevAya, tevI tatvane jANavAnI icchA hovA chatAM jJAnAvaraNa Adi karmanA AvaraNathI ghaNuM jJa zakti dabA. yelI hovAthI sarva vA sarvadazI nathI kahevAte, paraMtu A jagatamAM anaMtA padArtho che, temAM anaMta haya eTale tyAgavA yogya che anaMta ya eTale jANavA yogya che. anaMta upAdeya eTale AdaravA-grahaNa karavA egya che. temAMthI keTalAka padArthonA tyAga karavA gya svarUpane jANI zake che, paNa badhA padArthonuM jJAna chaghastha AtmAne pUrNa nathI hotuM, mATe jaNAve che ke sarva heya eTale A padArtho tyAga karavA lAgyA che tevA prakAranA jJAnanI apekSA vaDe tyAgI thAya che. ane sarva upAdeya eTale grAhA padArthonuM jJAna thAya che, te kAraNathI heyanA jJAnane AdhIna upAdeyanuM jJAna raheluM che. te kAraNe temanA jJAna vinA aneka upAdeya padArthonuM jJAna nahija upaje ema samajavuM. mATe A uparathI emaja siddha thAya che ke sarva heya ane upAdeya vastuo jagatamAM bhUta, bhAvI vartamAna kAlamAM hoya che, tene jJAtA kaI eka bhavya jIva mA vizeSa sva. rUpatAne pAmele avazya hoya ja che, ema avazya mAnavuM teja yogya che. AvI je vyakti hoya te rAga dveSanA nAzathI vItarAga thayelA paramAtmA ja che. 443 For Private And Personal Use Only
Page #708
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AvI rIte mimaraka matanuM pramANa hetuvAda pUrvaka nirAkaraNa karI sAMkhya matanuM nirAkaraNa karavA mATe. jaNAve che - budhdhyadhyavasitaM yasmA-dartha cetayate pumAn / itISTaM cetanA ceha, saMvitsiddhA jagattraye // 444 // artha-vaLI je ApaNe ema mAnIye ke buddhinA viSaya bhUta thaelA eTale grahaNa karelA jagatanA padArthone bedha chAtmAo kare che. tethI ema siddha thayuM ke traNe jagatamAM ja saMvidda (jJAna) yukta che 444 vivecana-he sAMkhyamata paMDita ! have ApaNe vicAra karIe ke purUSa eTale caitanya svarUpajJAnathI yukta e jIvAtmA buddhi eTale jJAna zaktithI pAMca iMdriye. ane manavaDe jagatamAM rahelA padArthone A amuka ghaTa che, A paTa che, A ghara che, ema athavagraha ane vyaMjanAvagrahathI kAMIka che evA sAmAnya bedharUpe jANe che. ane Ihi-A zuM che? AmAM amuka AkAra che, lIle, pILo vA lAla che e apAya rU5 beya thAya tyAra pachI te barAbara A Ama che evA smRtimAM bhAvI haturUpa dhAraNa rUpa-nizcaya jJAnarUpa vizeSa bodha adhyavasAya vaDe purUSa eTale bhavya jIvAtmAo buddhidvArA kare che, eTale cetana AtmA vastu tatvane buddhidvArA adhyavasAyathI nizcaya kare che, A pramANe sAMkhyamata darzanavAlA paMDitene ISTa che, tethI teo kahe che ke - For Private And Personal Use Only
Page #709
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "cetanA ja vira saMhitA " A cetana-AtmA catanyarUpa saMvijJAnathI yukta nizcaya pramANuthI siddha ja che, eTale traNa jagatamAM ema prasiddha che ke jJAna darzana rUpa cetanA yukta ja AtmA che, eTale kaI paNa vakhata jJAnAdi guNa vinAne nathI. kAraNa ke AvaraNane saMbaMdha kamanI sAthe naSTa thatAM sva svarUpe jJAna, darzana, cAritra, vIrya Adi guNathI yukta sadA saccidAnaMda maya ja che. 444 AtmAnuM bIjuM svarUpa AgaLa kahevAya checaitnyN ca nijaM rUpaM, puruSasyoditaM yataH / tata AvaraNAbhAve, naitatsvaphalakRtkRtaH // 445 // artha--purUSa (AtmAne) ne pragaTa thayeluM je caitanya che te tenuM ja svarUpa che, tethI sarva AvaraNane nAza thaye chate kRtakRtya thayele AtmA sva svarUpanA phalane anubhava na karI zake tene zo hetu che? kaI hetu nathI. tethI AtmA saccidAnaMdano anubhava kare che. 445 vivecana-sAMkhya darzana vAdIe te kahe che ke- ciMtanya ni hav geSavitA " caitanya eTale jJAna, darzana, cAritra, vIrya vigere guNamaya caiitanya AtmAnuM sva svarUpa ja che, eTale AtmAnA (purUSane) tAdAtmya dharmarUpa svarUpa ja che. tema te sAMkhya vAdIo paNa temanA AgamomAM pratipAdana karI rahyA che For Private And Personal Use Only
Page #710
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 618 te pachI jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, mehanIya, aMtarAya vigere sarva AvaraNa rUpa karmane jaina matanA anusAre kSaya thavAthI sAMkhya mate mAnelI prakRtine viraha thavAthI nirAvaraNa rUpe pUrNa zubhra thayelA AtmAne sakhya matanI saMjJAthI je purUSa kahevAya che tene mukti avasthAmAM-pUrNa zuddha avasthAmAM avazya tanya pUrNa bhAve pragaTe che. paNa sAMpe kahe che ke A AtmAnuM caitanya je jJAna, darzana, cAritra, vIryarUpa AtmAthI abheda che, to paNa svakRta-pitAnA tapa, japa, dhyAnathI AtmA nirAvaraNa thayA che, tenuM phala ke je sahajAnaMda saccidAnaMdarUpa che, tene nathI bhogavate. eTale pitAne jJAnathI ane pariccheda bodha nathI karato ema kevI rIte kahevAya? AvaraNane abhAva thaye chate kema sva svarUpane vedaka na thAya, tene hetu tameja jaNAvaze ke? 445 jene ema jaNAve che ke huM sAMkhya darzana paMDita! tame bIjuM paNa vicAraze ke- na nimittaviyogena, tadhdhyAvaraNasaGgatam / na ca tattatsvabhAvatvAt, saMvedanamidaM ytH||446|| artha-nimittane viyega thavAthI tenA AvaraNane saMbaMdha AtmA sAthe nathI rahetuM, temaja te AvaraNa te AtmA (purUSa) ne svabhAva nathI paNa AtmAthI bhinna thayeluM saMyogI dravya che ane saMvedana (jJAna) teja AtmAne sahaja svabhAva che. 446 * vivecana-sAMkhya darzana paMDite kahe che ke arthane For Private And Personal Use Only
Page #711
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 69 jANunArUM jJAna mukita avasthAmAM nathI hatuM, paNa temanI A vAta yukti rUpa nyAyathI ceAgya nathI lAgatI. kAraNa ke aMta:karaNanA vikAra bhUta rAga dveSamaya mithyAtva, avirati kaSAya vigere DhASanA bIjamaya hetuone samUla nAza thavAthI eTale aMta:karaNathI tevA prakAranA azubha viyAranI parAjita -paraparA (dhArA) nA viyAga--abhAva thavAthI, tenA pariNAmanA kAraNu rUpa jJAnAvaraNu, danAvaraNu, meADanIya, aMtarAya vigere AtmAnA svarUpane rokanArA AvaraNAne anAdi kAlanA je saMbaMdha hatA, te paNa nathI rahetA. kAraNu e cheke te AvaraNA chadmastha avasthAmAM jyAM lagI AtmA hAya tyAM lagI vijJAnanA AvaraNa rUpa thAya che, athavA AtmAnI sAthe sAMkhya mate prakRtinA, vedAMtamate mAyAnA saMbaMdha jyAM sudhI DAya tyAM lagI ja AvaraNane sabaMdha rahe che, temaja te mAyA prakRti rUpa AvaraNeA, athavA mananI malinatA vigere kAI paNa rIte AtmA-purUSanA sahaja svabhAva nathI, abheda ke tAdAtmya saMbaMdha nathI, te anAdi kAlathI khANumAM rahela sAnAnI retImAM sAthe saceAga saMba MdhathI lAgelI mATInI jema svarUpathI bhinna ja che, tethI te AvArakanA nimitto dUra thatAM zuddha suvarNa siddha thAya chaeN, tema nimittarUpa AvaraNAnA saMcAga AtmA (purUSa)thI dUra thatAM tenA savitA-jJAnadarzIna cAritra rUpa svabhAva pUrNa bhAve pragaTa thAya che, tethI AvaraNanA virahakAlathI Ara bhIne upara jaNAvyA pramANe sarva dravya guNu paryAya rUpa bhUta, bhAvi, vamAna kAlIna sarva padArthone sadA jANe dekhe che, tethI te AtmA sajJa paramAtmA pU paNa For Private And Personal Use Only
Page #712
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 670 svarUpe prakAze che, tema nyAya yuktithI siddha karIne have AcArya bhagavaMte saMveda ane cetanya je ekarUpe-abhedabhAve che tema jaNAvyuM che, tenA saMbaMdhamAM paravAdI sAMkhya paMDita tamiAvavIta saMvuiM vAtA" te AtmAne ane citanyane te te svabhAva hovAthI citanyatva ane saMvedana eka rUpe ja nathI paNa bhinna rUpe che tema amane anubhavAya che, tethI citanya ane AtmAne svabhAva eka nathI ema sAMkhya darzanakAre mAne che. paNa te kevI rIte manAya? mATe te caitanya Atma svabhAva nathI ema nahiM paNa AtmAno ja sahaja svabhAva che, emaja nizcaya mAnavuM ane te saMvedana teja caitanya che ema jainAcAryo kahe che. dha4 te upara have sAMkhya darzanakAra jaNAve che ke caitanyathI vijJAna anya che ema Agama kahe che. tene uttara ApatA jaNAve che ke caitanyameva vijJAna-mitinAsmAkamAgamaH / kintu tanmahato dharmaH, prAkRtazca mahAnapi // 447 // artha- cetanya teja vijJAna che ema amAre Agama nathI kahete, paraMtu caitanya mahat tatvarUpa prakRtine dharma che ane mahatuM tattva prakRtithI upajela che. 447 vivecana-he jene! citanya AtmAne svarUpa dharma che, tevI ja rIte vijJAna (jJAna darzanarUpa) athavA For Private And Personal Use Only
Page #713
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 271 - saMvedana evA nAme ja oLakhAya te jJAna Atma dharma che, tema tame kahe che, paNa ame amArA sAMkhya darzananA AgamanA siddhAMte ke jene ame amArA Agama kahIe chIe. ane mAnIye chIe temAM jJAna athavA vijJAna ke saMvidda athavA saMvedana cetanya svarUpa nathI, eTale purUSarUpa AtmAne svabhAva dharma nathI, paraMtu te saMvedanarUpa vijJAna mahattava rUpa buddhitatvanA dhama rUpa pariNAma che, te A pramANe prathama prakRti, te prakRtinA vikArathI mahatatatva, te mahAnathI buddhitatva, buddhitatvathI vijJAnarUpa artha bedhaka jJAna thAya che. te amArA sAMkhya darzana eTale kapila bhagavAnane siddhAMta Agama svarUpa che. temAM kahyuM che ke- " prakRtermahAMstato'haGkArastasmAd gaNazca ssoddshkH| tasmAdapi SoDazakAt, paJcabhyaH paJca bhUtAni // rUAhiti prakRtinA vikArathI mahAn ta, mahAt tatvanA vikArathI huM rUpa ahaMkAra, te ahaMkArathI soLa gaNarUpa tatva, seLa gaNa tatvamAMthI pAMca bhUtarUpa pAMca tatva, temAMthI buddhi vigerenI utpatti, sAMkhya darzana kAre mAne che, eTale buddhi rUpa tatvathI padArthanA bedhanarUpa je jJAna che te AtmAne dharma nathI paNa prakRtinA vikArane ja e dharma che. te AtmA prakRtithI jyAre mukta thAya che, tyAre jJAna vijJAna rUpa dharma tene nathI rahetA ema amAre siddhAMta kahe che. 447 For Private And Personal Use Only
Page #714
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 67ra te sAMkhya darzananA A siddhAMtane uttara ApatAM AcAryazrI jaNAve che ke- budhdhyadhyavasitasyaivaM, kathamarthasya cetanam / gIyate tatra nanvetat, svayameva nibhAlyatAm // 448 // artha-he sA khyo! buddhithI vicArAyeluM arthanuM ciMtavana je thayeluM che, tene tame cetananuM kema mAne che, je te vijJAna cetananuM mAne te cetanya teja jJAna che ema kahevAya che, mATe tame vicArIne nizcaya kare. 448 vivecana-he sAMkhya darzana paMDito! buddhithI je je adhyavasAye thAya che te te arthane tame vijJAna rUpa aMgIkAra kare che. evI ja rIte caitanyane je ajJAnarUpa mAnIye to zabda, rU5, rasa, ga, sparza vigere viSayarUpa arthanuM je jJAna te tamArA matathI thayeluM che, te vijJAnane AtmAnuM vijJAna he sAMkhe! tame kevI rIte kahI zake? tameja jaNAve che ke vetananAmano vizAna" cetana che te te AtmAnuM vijJAna che te kevI rIte saMbhave ? he sAMkhya darzana pravara paMDita! juo tamArA Agama A pramANe gAya - buddhithI vicArAyelA arthane purUSa jANe che. Ama tamArA AgamanA vacanane vicAravA joIe, ke je catanyathI vijJAnarUpa jJAna juduM hoya te kevI rIte buddhithI vicArelA arthane purUSa jANe? tevuM banavA tamArA matathI saMbhava For Private And Personal Use Only
Page #715
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nathI, kAraNa ke ajJAnI puruSa eTale AtmA ajJAnI hovAthI te kevI rIte bane? te tamAre vicAravuM joIe. bIjI vAta ema che ke "sa saMzAne" A vacana paNa citanya ane vijJAnanuM ekatva dekhADe che, kadAca tamane ema lAgatuM haze ke anya pakSanA vicAre ame sahana nathI karI zakatA, paNa ame je pramANe tamArI pAse mukayA che, te tame prajJArUpa cakSu sthira karI viveka pUrvaka manamAM lAvI nyAya yukitathI vicAraze te je satya che te tamane avazya jaNAze. 448 have paravAdI sAkha darzanIya paMDita kahe che- puruSo'vikRtAtmaiva, svanirmAsamacetanam / manaH karoti sannidhyA-dupAdhiH sphaTikaM yathA // 449 // atha-purUSa-AtmA pote avikArI che te pitAne dekhate chatAM acetana evo buddhine sAnidhyathI cetAve che, sphaTika pattharamAM kaI lAla, pILuM rUpa nathI paNa tene jevA padArthone saMbaMdha thAya tevAM rUpe dekhAya che. 449 vivecana-zrI kapila deva praNata sAMkhya darzananA siddhAMta vedI paMDite kahe che ke-puruSa eTale AtmAne je vastu svarUpe nihALI te prakRtinA saMbaMdha vinAne zuddha svarUpe vikAra vinAne ja che. temaja sarvata brahmAMDa vyApaka che, temaja nitya eka svarUpe sthira rahenAra che. 43 For Private And Personal Use Only
Page #716
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 66 thai / 1 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 674 svasvarUpAt kiJcidapracyavamAno nitya eva sanni AtmA (purUSa) sva svarUpathI jarA paNa zruta thayA vinA nitya eka svarUpe avasthita rahe che. kahyuM che ke" acyutAnutpannasthirasvarUpo hi nityaH " je nAza na pAme, ane upaje paNa nahi, nitya ekaja svarUpamAM rahe, te nitya kahevAya, tethI sAMkhyamate avikArI nitya evA AtmA (purUSa) mAnelA che. te AtmA peAtAnA svarUpanuM buddhine eTale manane jJAna karAve che, tethI manarUpa je buddhi te jo ke acetana eTale jaDa che, tema chatAM mahat tattvarUpa prakRti vikAravAlI thatAM huM AtmA caitanya evA prakAranA pariNAmane dhare che, kAraNa ke te AtmA eTale purUSanI sAnidhyatAmAM rahelI heAvAthI temAM AtmAnuMpurUSanu pratibiMba paDe che. ahiMmAM sAMkhya darzanakAra paMDita udAharaNamAM jaNAve che ke jema sphaTika ratnanI pAse padmarAga-rAtu ratna, nui puSpa vigerenA yAga thatAM sphaTikaratna tevA prakAranA raMga, rUpa, AkArane dhAraNa kare che, tevI ja rIte sUrya ane caMdranA kiraNeAnA sparza thatA tevA prakAranA pratibiMbane potAnA svarUpe dhAraNa kare che, temaja vaizvAnala tathA jalakAMta ratnanA sa Mparka vaDe tevAja svarUpanuM bhAna karAve che, eTale rAtA puSpanA saparka mAM peAte lAlapaNAne, kALA puSpanA saMcAgamAM kALApaNAne pILApuSpanA saMbaMdhathI pILApaNAne prApta thayelA peAtAne jema For Private And Personal Use Only
Page #717
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 675 batAve che, tema buddhi (mana) paNa AtmapurUSanA saMparka mAM rahIne potAne cetana rUpe jaNAvatI sAthe sAthe te buddhirUpa mana IMdriyanA sacegadvArA khAdya rUpa, rasa, gandha, sparza, zabda Adi viSayAnA saMcAga saMbadha vaDe viSayanA bhega karatI chatI huM AtmA chuM, te te sarva viSayAnA grAhaka chuM, evuM abhimAna dhare che, tethI vAstavika rIte AtmA nivikArI hovA chatAM buddhimAM paDelA anya pratibiMbanI sAthe AtmA khikhita thayA chatA upAdhi rUpe ja ekatvabhAvane pAme che, vastuta: AtmA buddhi mana ane mahat tattvarUpa prakRtithI sarvathA bhinna hAvAthI avikArI puSkara puSpanI jema nile 5 ja che. AvuM sAMkhya zAstranu je mAnavuM che te jaNAvyuM. 449 vibhaktedRkpariNatau, buddhau mogo'sya kathyate / pratibimbodayaH svacche, yathA candramaso'mbhasi ||450 // a-buddhimAM paDelA vibhAgavAlA sthAnamAM pariAma pAmelA purUSanA pratibiMbane buddhinA bhAga kahevAya che. tethI buddhi cetanavAlI kahevAya che, jevI rIte svaccha jalathI pUrNa kuMDamAM caMdramAnuM pratibiMba cadranI bhrAMti karAve che tema jANuvuM. 450 vivecana--buddhimAM pratiSThita thayelA AtmAnA-purUSanA je vibhAga che temAM rahetI AvA prakAranI je pariNAmatApariNita thAya che, tethI buddhi acetana chatAM cetanapaNAne ane khikhita thayeaA AtmA apradhAna chatAM pradhAna prakRti For Private And Personal Use Only
Page #718
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 676 paNAne pAmavA rUma pariNAma pAme che. AvI rIte buddhimAM AtmAnA pratibiMbanA udayathI vibhAgavALI AtmAnI pratibiMbarUpa pariNati thaye chate te AtmAnI chAyA jemAM paDe. che, te buddhirUpa ataHkaraNa (mana) zabda, rUpa, rasa, gadhe, sparza vigere viSayene grahaNa kare che, ane bAhya viSayane bhoga adhyavasAya rUpe pratibiMbata AtmA-purUSa grahaNa kare che. te kAraNe te viSane anubhava rUpa bhega A AtmAne ja kahevAya che, ema Asuri vigere sAMkhya paMDite jaNAve che. temAM upamA rUpe daSTAMta Ape che ke- svaccha eTale kAdava, lIla, phuga, sevAlarUpa mela jemAM nathI tevA nirmala pANIthI pUrNa bharelA kuMDamAM mRga lAMchanavAlA caMdramAnuM pratibiMba udayarUpe pragaTa thaye chate, jalanA taraMgathI pratibiMbanI caMcaLatA anubhavAya che, tevI rIte buddhithI grAhata viSaye paNa temAM biMbarUpe pragaTelA AtmAmAM AropAya che. jevI rIte svaccha pANImAM candranuM pratibiMba paDe che, tema buddhi paNa svabhAvathI svaccha che temAM AtmA rUpa purUSanuM pratibiMba paDe che, kAraNa ke buddhimAM AtmAnuM svabiMba sthApana karavAnuM svAbhAvika sAmarthya che, pANImAM je caMdramAne te buddhimAM AtmAne biMbarUpe pariNAma thata hovAthI eTale buddhimAM AtmA pratibiMbarUpe pragaTate. hovAthI buddhi je je pariNAme upajAve tene nirvikArI hovA chatAM AtmA buddhinI sAthe bhegA kare che, ema upacAra bhAve kahevAya che. bIjuM kAMI nathI. 450 - have A Arya bhagavAna tene uttara ApatAM jaNAve che For Private And Personal Use Only
Page #719
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 77 sphaTikasya tathA nAma - bhAve tadupadhestathA / vikAro nAnyathAsau syAdandhAzmana iva sphuTam ||451 // atha--Tikane tevA prakAranI anya vastuone pratibiMbita karavA rUpa svabhAvathI vikArIpaNu' che, tethI anya mimene grahaNa kare che, paNa pASANumAM tevA vikArI svabhAva na hovAthI bi beya nathI thatA, tema buddhimAM vikArI svabhAva hAvAthI AtmAnA pratibiMbanA udaya kare che. 451 vivecana-sphaTika tathA sUryakAMta caMdrakAMta vigere pattharamAM tevA prakAranA anya vastunA pratibiMbarUpa piragAmane prApta karavAnA svabhAvika rIte vikArI dhamAM rahelA che, tethI je je padArthanA saba'dha thAya che, tevA bhAvane upAdhirUpe dhAraNa kare che, eTale padmarAga AdinA sabaMdhe tevA bhAva eTale piraNAmane dhare che, eTale rAtA, pILA, kALA vigere pratibiMbanA dhAraka thAya che, kAraNa ke tevA vikAra pAmavAne temAM svabhAva sahejathI che, paNa tethI viparIta eTale tevA vikArI svabhAva jemAM natho te aMdha pASANu pratibiMbane grahaNa nathI karatA, kAraNa ke temAM tevA prakAranA vikAranA svabhAva nathI te pragaTa ja che. tevIja rIte AtmA svabhAvathI sarvathA avikArI hoya te buddhirUpa dR NumAM kevI rIte pariNAmane prApta karaze ? vaLI tamA jAvA che ke buddhi acetana ane jaDa hoAthI caitanyabhAve pariNAma pAme ane cetana caitanyabhAvane tyAga karI For Private And Personal Use Only
Page #720
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 678 buddhine huMkAra (ahaMkAra) rUpe svIkAre, e sAMkhya paDitAnI mAnyatA hovAthI temanI vidvatA jAhera karAvavA kharAkhara ja che. 451 have jyAre vastu tattve AtmA ane prakRti Ama pariNAma bhAvane pAmatA hovAthI vikArI bhAva siddha thaye, have kema karavu' tenA vicAra ApatAM jaNAve che ke-- tathA nAmaiva siddhaiva, vikriyApyasya tattvataH / caitanyavikriyApyeva - mastu jJAnaM ca sA''tmanaH || 452|| ja a----tevI ja rIte AtmAne-prakRtine pariNAmIpaNu siddha ja thayu, jyAM pariNAmItva hoya tyAM vikaraNatva paNa siddha ja che, ane AtmAnA jJAna svabhAva paNa siddha ja thAya che. para vivecana--tathA tevA prakAranA upara jaNAvela sT TikanA hRSTAMtavarDa prakRti ane purUSa rUpa jaDa cetana anemAM pariNAmitva eTale navA navA pariNAma rUpa paryAyAne karavA rUpa vikala avazya thAya ja che, Ama siddhAMtanI paricAcaNA karatA tattvathI-vastu tattvathI pariNAmIkatA rUpa vikArI* paNa siddha thAya che. chatAM sAMkhya tattvajJA ka haiM prANa Ave tA paNa A sahya aMgIkAra na karI zake, tA paNa tevI rIte purUSa-prakRtinuM vikArIpaNuM anupacAra bhAve eTale satyabhAve siddhatAne ja pAme che, eTale catanyane te sAMkhyA budhdhimAM mi'mAkAre vikArI thaIne pragaTa thayeluM mAne che, tevI ja rIte jenA guNavikArabhAvane pAme te guNathI tAdA For Private And Personal Use Only
Page #721
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 67 myabhAve rahela guNa AtmA paNa vikArabhAvane pAmele sidhdha ja thAya che, tethI jJAna rUpa guNathI arthanuM saMvedana jJAna sidhdha ja thayuM, tethI A AtmArUpa purUSanI cetanyapariNAmane dharanAro kriyA te jJAna svarUpa hovAthI pariNAma rUpa vikAra avazya sidhdha ja thayo. 45ra have paramata rUpa sAMkhenA sidhdhAMtanI zaMkA lAvI tene uttara ApatAM jaNAve te- nimittAbhAvato no cennimittamakhilaM jagat / nAntaHkaraNamiti cet, kSINadoSasya tena kim // 453 // artha--je tame nimittano abhAva hovAthI kArya rUpa jJAnane abhAva che tema kahetA ho te kahIe chIe ke akhila jagat ?ya rUpe jJAnanuM nimitta ja che. tethI tenuM jJAna thAya che. aMtaHkaraNane je hetu kahetA he to te jJAnane hetu nathI. jemanA deSa kSINa thAya che temane kema na thAya? avazya jJAna thAya, 453 vivecana-he sAMkhya darzananA prakhara paMDita pravaze ! je tame nimitta rU5 sahakArI kAranA viraha rU5 abhAva hovAthI mutAvasthAthAmarthavijJAnaMna" mukti avasthAmAM artha rUpa padArthonA baMdha rUpa vijJAnane abhAva Ave che, ema kaho che te jarA paNa gya nathI. kAraNake mukti avasthAmAM sarva AvaraNano abhAva hovAthI jagata AkhAnA cetana acetana sarva paryAya sarva dravya guNa pathi rUpa artha eTale padArthonuM vijJAna thavAmAM nimitta kAraNa rUpe hovAthI For Private And Personal Use Only
Page #722
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 680 temaja AtmAnI jJAna dazyUna rUpa caitanya zakti nirAvaraNu bhAve pUrNa pragaTa thavA rUpa upAdAna vaDe vijJAna sahajabhAve thayAja kare che, eTale AtmA jJAna darzana pocarUpa kriyAne kare che. have sAMkhya paDiMta kahe che ke vijJAna thavAmAM aMta:karaNane hetu mAnIye chIe. te mukti avasthAmAM na hovathI jJAna kriyA rUpa vyApAranA abhAva sidhdha thAya che. tene jainAcArya zrImAna kahe che ke te paNa ceAgya nathI. aMta:karaNa kaI jJAna thavAmAM uya.dAna kAraNa nathI. paththu upAdAna tA nirAvaraNa Atmazaktija che. te mukatAvasthAmAM sa doSa rUpa jJAnAvaraNa Adi karma saCthA kSINu eTale samUla nAza pAmela che, tethI aMta:karaNanA abhAvamAM jJAnane saMpUrNa bhAva pragaTe che, paNa abhAva jarA paNa nathI thate. 453 te vAtanuM samana kare che. nirAvaraNametad yad, vizvamAzritya vikriyAm / na yAti yavi tavena, na nirAvarAM mavet // 414 // a--A jenI vAta cAle che te AtmArUpa purUSa jo nirAvaraNa sadA che, teA pachI te vizva-jagatanI apekSAthI trikriyA kevI rIte pAme? jo te nirAvaraNu AtmA vikriyAne pAmatA hoya tA nirAvaraNa kevI rote kahevAya ? 454 vivecanasAMkhyo kahe che ke AtmArUpa purUSanA caitanyane kadApi doSonuM AvaraNa nathI lAgatuM, sadA ekaja svabhAve caitanyarUpe rahe che, jo ema ja hAya te| jaine tamane pRcchA kare che ke bhAi Avu... aneka Atma purUSanuM For Private And Personal Use Only
Page #723
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 681 vicitrapaNuM pratyakSa rUpe dekhAya che, tenuM kAraNa zuM hovuM joIe te jANavuM joIe. tene sAMkhe uttara ApatA jaNAve che ke AtmA-purUSamAM je vividhatA dekhAya che tenuM kAraNa vizva eTale jagata ke je prakRtinA vikAra rUpe vividha rUpane dhare che, temAM catavanuM pratibiMba sthApita thayeluM hovAthI AtmA-purUSanuM vividha prakAranuM vicitra svarUpa ApaNe dekhIye chIe te mAtra upacAra bhAve ja che. vizvajagatanI apekSAthI tevuM mAnavAnuM che paNa te satya nathI. tenA javAbamAM kahe che ke te sAMkhya darzana pravara paMDite ! je emaja hoya te jaina syAdvAdavAdIe temane pUche che ke he sAMkhyavAdI paMDita ! je AtmA tamArA mata pramANe tAtvika rUpe avicalita svabhAvavA che, te pUrvanA svarU pano tyAga karI navA svarUpane pAmavArUpa paryAyarUpa kriyAne abhAva ja Ave, tethI je pUrva kAlamAM prakRtinI sAthe saMga che te uttara kAlamAM paNa kAyama rahevAne, kadApi paNa tethI viga nahi ja thavAne, te kAraNe tAtvika bhAve kaI paNa kAle AtmA-purUSa prakRtine dUra karIne nirAvaraNa nahija thavAne ane A anAdi kAlatho AveluM prakRtinuM AvaraNa AtmAnA ciMtanyane tenA yuddhatva bhAvanA paryAya karavAmAM nitya bAdhaka bhAva kare. tethI AtmA mukta na ja thaI zake, te mATe Amane parAvartana bhAva-navA navA pariNAmane karanAre mAnyA vinA mAyAthI eTale prakRtithI vivega thavAne kadApi saMbhava ja nathI AvatA, te kAraNe ja AtmAne syAdavAda matavaDe jene e bhavyatva svabhAva, pari. NAmI svabhAva vigere aneka svabhAve kahyA che, te svabhAva For Private And Personal Use Only
Page #724
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 682 yege bhavyatvanI yogyatAthI tene prakRtithI viyoga thavA rUpa pariNAmane eTale potAnA sahaja svarUpane avazya prApta karI zake che. te kAraNe jyAre sAMkhe tene pariNAmI svIkAre tyAre prakRtine viyega thatA AtmA-purUSa saccidAnaMda svarUpa nityAnaMdane bhakatA thAya che, anyathA nathI thato. 454 have pharIne paradarzanavAlAnI zaMkAone ubhAva karIne tenuM samAdhAna karatAM jaNAve che ke - dikSA vinivRttApi, necchAmAtranivartanAt / puruSasyo'pi yukteyaM, sa ca cidrapa eva vH||455|| artha-jagatanA padArtho dekhavAnI IcchA mukti ava sthAmAM rahetI nathI, tethI jJAnane abhAva che ema nahi. IcchA na hovA chatAM jJAna zakti purUSamAM nyAyathI ghaTe che, kAraNa ke te cipa che tethI te jJAna zakti teja amArA matamAM AtmAnuM cidarUpa che ema jANavuM. 455 vivecana-jIvAtmAone dikSA eTale jagatanA padArthone kautukathI jovAnI IcchA kadApi paNa naSTa thatI nathI, eTale bAhya padArtho jovAnI IcchA rahelI hoya che, paNa AtmA AvaraNano nAza karI kevalya tathA mukata bhAvanI avasthA jyAre prApta kare che, tyAre te virAma pAme che. eTale kevalya avasthAmAM mehanIya karmane nAza thavAthI tenI peTA prakRtirUpa hAsya, rati, arati, bhaya, zeka ane jugusAvaDe ISTa vastune grahaNa karavAnuM vicAra, aniSTa vastune cheDI devAne vicAra ane te sivAyanA padArthone jovA jANa chatAM zAna zAna abhAva che kAraNa ke te For Private And Personal Use Only
Page #725
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 683 mAta vAnI paNa IcchA chadmastha AtmAene hoya che, te kevalya avarathAmAM mAhunA nAzathI tenI peTA bhAgamAM rahelI daIna Adi icchArUpa prakRtinA paNa nAza thAya che tethI te icchA. sAMkhyamata pramANe caitanyathI abhinna hovAthI caitanyarUpa jJAnanA hetu heAvAthI icchAnA abhAve artha jJAnanA abhAva thAya che, ema teonu kahevuM che te yAgya nathI, kAraNa ke tevI kalpanAthI caitanyanI vinivRtti AtmAthI thAya che tema kahevu paDe te yogya nathI. mATe caitanya e prakRtinA dharma nathI. prakRti e puddagala paramANunA samuha rUpa vikArI jatthA rUpa skadhA ja che. te byAmAM caitanya rUpa darzIta cAritra dharmAM nathI rahetA, paNa te caitanyarUpa jJAna AtmAnA sahaja-svabhAvika dharUpe yAddavya bhAvirUpa AtmAmAM ja ekatvabhAve rahela che. te caitanya jo Atmadharma na hoya teA AtmAne sAmAnya rIte sukha, du:kha, hita, ahita vigere eSarUpa jJAna na ja thAya. te mATe catanya e AtmAthI abhinna jJAna, darzana, cAritra vigere guNamaya AtmaparyAye thavAmAM upAdAna kAraNarUpa hetupaNe ja che, tethI te guNa paryAyanA abheda AdhArarUpa RRAtmA cipa ja che, eTale svavijJAnarUpa che ema avazya mAnavuM ema amAre mata che. 455 tethI je kahevA ceAgya che te jaNAve che caitanyaM ceha saMzuddha, sthitaM sarvasya vedakam / tantra jJAnaniSeSantu, mAtRttApekSa mavet // 46 For Private And Personal Use Only t
Page #726
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 684 a--muktAvasthAmAM caitanya parama zudhdha hovAthI AtmAne sa` padArthanuM jJAna sidhdhaja thAya che, paNa sAMkhya taMtra (zAstra) mAM je niSedha karela che te prAkRta indriya jJAnavAlA majJAnIonI apekSAe kahela che. 456 vivecana--sa karmo maneA kSaya thavAthI AtmasvarUpa nirAvaraNa thayuM che, tethI AtmAnuM sahuja bhAve caitanya svarUpa je jJAna, darzana, cAritra ane vIrya maya dharma che, te pUrNa zudhdha thayelA hovAthI jagatanA sarvAM dravya, guNa, paryAya maya padArtho ke je bhUta kAlIna, bhAvikAlIna ke vartamAna kAlIna hoya, guptamAM gupta hoya te paNa AtmAnI kevaLa jJAna rUpa caitanya zaktithI sarva jJeyanA vedaka eTale jJAtA che. e jANavA mATe kutuhala bhAve mana Adineza upayega karavA paDatA nathI paNa sahaja bhAve jANavA dekhavApaNuM che te vAta sarva jaitAgama sidhdhAMtamAM samata che, te taMtra eTale sAMkhya AgamamAM muktAvasthAmAM jJAnanA niSedha karelA che, te kevI rIte samajavA ? uttara ApatAM jaNAve che ke chadmastha avasthAmAM rahelA jIvAtmAne jJAnAvaraNIya Adi karma dalanA kSayApazama bhAve vikalpa saMkalpa vAluM mana indriyAnA sahakArathI thatuM prevu je jJAna hoya te kevaLI saCjJane nathI hotuM, tethI tevA prAkRta saMkalpa vikalpa svapna rUpa jJAnanA abhAva kaheleA che te gya che. 456 tA have te saMbaMdhamAM bIjI yuktie jaNAvatA kahe che-- Atmadarzanatazca syAnmuktirya tantranIvitaH / TZT jJAnasamAna-stantrapuyena sASitaH // 417 // For Private And Personal Use Only
Page #727
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 185 artha AtmadarzanathI mukti prApta thAya che tema sAMkhya zAstramAM nyAyanI yuktithI sidhdha thAya che, thI mukta avasthAmAM jJAnane sadbhAva zAstranI yuktithI sAdhya ( sidhdha) karelA che. 457 vivecana~~AtmAnuM samyak dana jJAnanA balathI pragaTe che. kAraNa teja peAtAnu AtmasvarUpa eTale AtmAnA tAdAtmyabhAve rahela guNNA tathA paryAyane saMbadha anAdi kAlIna che, paNa te jJAna zaktimAM lAgelA karmanA AvaraNAne kAraNe avarAyelI je zakti che, tenA anubhava jJAna ane darzana rUpa samyag zradhdhAvaDe AtmasvarUpanA tathA parapudgala svarUpanA nizcaya kare che. te samyag Atma darzanathI svasvarUpanI tarapha pravRtti karanArA AtmA vIryarUpa zaktithI yukata samyag jJAnanA yAge zudhdha bhAvathI yukta cAritrayAga vaDe mehanIya, nAvaraNIya, darzonAvaraNIya tathA 'tarAya rUpa ghAtIkama samuhaneA kSaya karIne kevaLa jJAna darzana rUpa svazakti pragaTa karI AtmAnuM pratyakSa darzana kareche. te pratyakSa Atma darzInI saMsAranA adhanA hetu rUpa karma zakti sarvathA nAza thayelI hovAthI AtmA svata Mtra thAya che te prathama mukti samajavI ane maLelI za dharInA jevA bAkI rahelA karmo ke je aghAtI rUpa hovAthI tenA thADA samayamAM kSaya karIne sarvathA mukata dazA pAmele AtmA jJAna, darzana, cAritra, vIryAdi guNa yukata anaMta paramAnaMdanA anubhava meAkSa sthAnamAM kare che. te vAta taMtra eTale sAMkhya Agama zAstramAM paNa kahI che, te ApramANe For Private And Personal Use Only
Page #728
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gAtmAnatat kutti: " AtmAnuM samyagna prakAre darzana AtmAne thAya tethI te mukta thaI zake che. ane jaina zAstromAM te vAta nyAyanI yukitathI barAbara samajAvI che. tethI ema ja samajavAnuM ke Indriya mana vigere pudgala prakRtinA saMbaMdha naSTa thavA chatAM AmA sahaja svarUpe anaMta jJAna, darzana cAritra, vIrya vigere sahaja guNathI abhinna hovAthI rUpa, rasa, gandha, sparza zabdAdika viSane grahaNa karanAra (jANanAra) jJAna caiitanya rUpa ja che, ema taMtra eTale zAstranI yuti vaDe siddha thAya che ja, ema hovAthI sarvathA AvaraNanA abhAvamAM anaMta jJAna, darzana, cAritra, vIrya vigere guNe sukita avasthAmAM Atmane avazya hoya che, tema zAstranI nyAya pUrvakanI yukitathI sidhaja che. 4pa7 - have bIjA darzanakAranA tatvane jaNAvIne tenI mimAMsA karatAM kahe che ke nairAtmyadarzanAdanye, nibandhana viyogtH| doSapahANamicchanti, sarvathA nyAyayoginaH / / 468 // artha--anya eTale baudha ke jeo nyAya verie kahevAya che te AtmAne nirAtmabhAva darzana mukatatA thAya che tathA dene nAza thavAthI mukita prApta thAya che, sarvathA karmathI mukAya che tema Icche che. 458 vivecana-have pUjya AcAryazrI baudha matanA AtmA saMbaMdhI vicAra jAhera karatAM kahe che ke, anya eTale keTa For Private And Personal Use Only
Page #729
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lAka bodha paMDite AtmA ke jene ajJAnI leke jIva kahe che, cetana paNa kahe che te AtmA kSaNika che. AtmAnA je kSaNanA kSaNika svarUpe che, te vastutaH kAMI ja nathI, zUnya mAtra ja che, tethI jyAre samyagajJAnathI sarvathA AtmAnA abhAva rUpa nirAtma svarUpanuM darzana karaze tyAre huM AdinA nimitta kAraNane abhAva thaze. te nimittanA abhAve tRSNa eTale bhegAdinI tIvra vAMchA naSTa thaze tyAre mukata thaze, ema nyAya gie eTale nyAyanI yukitavaDe AtmAnA svarUpane abhAva siddha karavAnI pravRtti karanArA bauddho mAne che. paNa AvA upara kahyA te vicAra sAMkhya darzanakAnA nathI. kAraNa ke te sAMkhe zrI kapila deva Adi maharSionA kahelA zAstronuM zaraNa lenArA che. pUjya hari bhadra sUrivara bauddha matano adhikAra jaNAvatAM kahe che ke nizAtmanAt puttio sarvathA AtmAno abhAva che evA prakAranuM jJAna thavAthI mukti thAya che. kAraNa ke kSaNe kSaNe AtmA nAza pAmato hevAthI kSaNika ja che. temAM bhramaNathI nityatva dekhAtuM hovAthI tRSNA bheganI tIvra IcchAo thAya che. tethI tevA prakAranuM Atma darzana doSanI paraMparAne vadhAre che. tethI zrImAna buddha deva kahe che ke huM AtmA nathI, huM kAMI ja nathI, mArUM paNa keI nathI evuM nirAtma darzana thAya che tyAre tene nAza thAya che. Atma darzana kArane jyAM abhAva thAya, tyAM doSane paNa nAza ja thAya che, ema boddha paMDita pravare mAne che. temaja nyAyarUpa pramANenI yutinuM bala For Private And Personal Use Only
Page #730
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir re dhAraNa. karanArA nyAyavAdIo sava DhASAnI sa thA hAni thatAM AtmA mukta thAya che ema kahe che. paNa A vidvAna. paDitA sAMkhya darzanavAdInI jema ekalA zAstronA pramAzunuM zaraNu nathI karatA. 458 have te auSadha paDitA peAtAnA matanuM samarthana karatA chatAM A pramANe jaNAve che-- samAdhirAja etattat, tadetattatvadarzanam / AgrahacchedakAryetat, tadetadamRtaM param // 459 // a--A nirAma dana jemAM anubhavAya te samAdhi rAja che, ema zAstromAM kahevuM che, tethI teja tattva dana che, ane e Agraha rUpa murchAno nAza kare che, tethI te samAdhi rAja zreSTha amRta che. 459 vivecana--mA nirAtma darzana eTale AtmA navA navA jJAnanA karanAro, navA navA zarIra vigerenA pariNAmeAne karanAro, AtmA prAkRta lAke kahe che, te vastuta: nathI, temenI kalpanA mAtra che, tethI evI bhramaNA naSTa thAya, ane AtmA nathI evI sAcI zraghdhA thAya, te vaDe sthiratA pUvaka dhyAna karatA je niAtma bhAvanuM darzIna thAya teja mahAn samAdhi che--samAdhi rAja che. ema zrImAna budhdha dhruvanA kahelA zAstromAM kahyuM che, paNa nirAtma darzana rUpa zreSTatara mahAn rAja rUpa samAdhivaDe tevI bhAganI IcchA naSTa thavAthI huM kAMI natho, mArUM kAI nathI evuM parama satya tattvarUpa paramArthanuM avaleAkana thavAthI AtmA mekSa bhAvane For Private And Personal Use Only
Page #731
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir te pAme che. tethI te samAdhi parama bhAvamaya amRta samAna A naMdyakArI che. 459 e vAtane vizeSa bhAve jaNAvatAM kahe che:-- tRSNA yajjanmano yonidhuvA sA cAtmadarzanAt / tadabhAvAnna tad bhAvastattato muktirityapi // 360 // ajanma janmanI utpattinu kAraNa je tRSNA che te Atma darzInathI DhaDha thAya che. Atma darzananA abhAvamAM tRSNAnA alAva thatAM mukita prApta thAya che. 460 vivecana--modhdhA kahe che ke tRSNA eTale jagatanI vastuone pAtAnI anAvavAnI je abhilASA lAbha rUpe che te tRSNA saMsAramAM aneka janma maraNanA hetu hovAthI bIjarUpa caini kahevAya che. te tRSNA AtmAnA da nathI eTale huM rAjA, huM zeTha, huM A rAjya A milkatanA mAlIka, huM A padmaNInA pati, A huM ane A mArU evuM audhdhAnI paribhASAvAlu Atmadarzana eTale hu ane mArApaNAnI budhdhithI jovAtu pAtAnu svarUpa te avazya tRSNA eTale hu leAla bhAvane nizcita-ddha kare che, te kAraNe AtmA eTale huM ane mArUM evuM kAMI nathI evu... anAtma darzIna thavAthI te Atma darzanathI thanArI leAla rUpa tRSNA naSTa thAya che, tethI tRSNAnA abhAvanA kAraNarUpa nirAtma darzona jyAre thAya, tyAre saMsAranA baMdhanathI chuTelA evA jIva sutimAM jAya che, eTale sAra e che ke nirAtma darzIna 44 For Private And Personal Use Only
Page #732
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e mukti mATe paraMparA kAraNe ame tRSNane ucheda te anaMtara kAraNa che ema bodha paMDite kahe che. 460 ethI viparIta bhAve doSa darzana thAya che te batAvatAM jaNAve che- na hyapazyanAmiti, sniAtyAtmani kazcana / na cAtmani vinA premNA, sukhakAmo'bhivAvati // 461 // artha-AtmAne huM chuM evA darzanane abhAva thavAthI koI paNa sthAne neha nathI rahetuM, tethI premane abhAva thavAthI sukhane mATe te jyAM tyAM phAMphAM nathI mArate, tethI zUnyarUpe sthira thAya che. 41 vivecana-huM jA, huM zeTha, huM cakI ane A rAjya mArUM che, huM ane pati, e mArI stro vigere huM bhAvamAM rahele AtmAne bhAva dekhAya che, te bramaNa rUpa hevAthI janma, maraNa, Adhi, upAdhi, vyAdhine hetu thAya che, ane huM ane mAruM evA saneha-prema rUpa mehane vadhAre che. paraMtu huM nathI, ane mAruM paNa koI nathI evA bhAvathI AtmAnu adarzana ane rAtma darzana) karanAre kaI paNa vastu upara snehaprema karatuM nathI. eTale huM ane mArUM evA viSayavAlI buddhi na karatA hovAthI premane paNa viSayamAM nathI jaDate ane AtmAmAM Asakti bhAva rUpa premane abhAva thavAthI eTale gRddhibhAva na karatA hovAthI sukhanI abhilASA vaDe koI paNa sthaLe pravRtti karatuM nathI ane nirAtma darzana rUpa parama samAdhimAM zujAkAre lIna thAya che, tethI te mukta thaI zake che. 461 For Private And Personal Use Only
Page #733
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir la - tethI zuM khInA thAya te jaNAve che-- satyAtmani sthire preNi, na vairAgyasya sambhavaH / na ca ALavato muddhi-tibbADavA nahAnnahi: {{46|| a--jo AtmAmAM sthira prema DhAya tA kadApi paNu vairAgyanA saMbhava nathI ja, jayAM sudhI rAgavAna hoya tyAM lagI mukti paNa nathI malatI, AvA modhdhAnA je sidhdhAMta che tenA tyAga karavA. ceAgya che eTale tene jalAMjali ApavI joie. 462 vivecana--sthitAmaya prema jyAM. suSI AtmAmAM hAya eTake huM ane mArU evA bhAve prema-AsakitabhAva AtmAmAM varte che tyAM lagI kSaNikavAdI mauddhonA siddhAMtane anusAre bhAganI prItinA abhAva nathI thatA. bhAgeAmAM Asakita rUpa tRSNA vadhatI jAya che, paNa vairAgya bhAva-saMsAranA bhAga upara arUci-anAsakti nathI thatI. te kAraNe saMsAramAM jIvAnA rAga hAvAthI mukita paNu nathI maLatI. AvA bauddha dananA nirAtma darzIna mukitamAM eka hetu rUpe teo mAne che, tethI bauddha paDitA jaNAve che ke A madananA tyAga karyA vinA (jalAMjali dIdhA vinA) mukata nahija thavAya. mATe jaita kahe che te samyag rIte vicA rIye ta! badhuM asaMga eTale aAgya lAge che. tethI Atma darzanIoe muktinI icchAne jalAMjali ApI devI. eTale AtmadanIee mekSa meLavavAnI kadApi icchA rAkhavI nahi. kAraNa ke te Atmadarzana rUpa vApAta vaDe te mukti NAelI che. 462 For Private And Personal Use Only
Page #734
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 692 ahiM khaMDana rUpe tene pratyuttara ApIye chIe - nairAtmamAtmano'bhAvaH, kSaNiko vA'yamityadaH / vicAryamANaM no yuktyA, dvayamapyupapadyate // 463 // artha_nirAtma darzanamAM nirAtma eTale AtmAne atyaMtabhAva kahe? ke AtmAnuM. kSaNikatva kahevuM ? e be prazna vicAravA egya che, te vicAratAM ekenI jarA paNa siddhi thatI nathI. 463 vivecana-he bauddha paMDita pravare! A nirAtmadarzana je mukitamAM kAraNa che ema tamAruM kahevuM che, te te nirAtmadarzana kevA svarUpanuM che tene uttara Apaze ke ahiM te viSayamAM be kalpanA thAya che, temAM prathama nirAtmadarzana eTale AtmA nAmano padArtha nathI evI rIte AtmAne sarvathA abhAva mAnave? eTale AtmAne atyaM. tAbhAva mAne, ema tamAruM kahevuM che. jevI rIte zazalAnA ziMgaDAne atyaMtAbhAva che, vaMdhyAputrane atyaMtabhAva che, AkAza kusumane atyaMtabhAva che, tevI rIte AtmAne paNa atyaMtabhAva ja mAna, te muktine hetu che ke bIjI rIte tame jaNAvazo. bIjI kalpanA AtmA kSaNika eTale eka utpatti samayamAM jIvana dhAraNa karI bIjI kSaNe nAza pAmanAre mAnave tethI mukita prApta thAya? tene paNa uttara Apa joIe. A be vikalpa vaDe vicAratAM nyAyanI zuddha yuktiothI hetu sAdhyanA anumAna prayoga vaDe siddha thatuM nathI eTale nirAtmadarzana mukitanuM kAraNa siddha thatuM nathI. 463 For Private And Personal Use Only
Page #735
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vika95nAra evA 693 te vAtane vizeSa bhAvathI jaNAve che - sarvathaivAtmano'bhAve, sarvA cintA nirarthakA / sati dharmiNi dharmA ya-ccintyante nItimad vcH||464|| artha--je sarvathA AtmAne abhAva heya te mA meLavavAnI cintA nakAmI ja che, te paNa vicAravuM joIe. je ghamInI sattA vidyamAna hoya te dharmanI cintA karavI cogya che, e nyAyavAnanuM vacana che. 464 vivecana-AtmA saMbaMdhi vicAra karatAM te dravyatva tathA paryAyatvarUpe vicArAya che. temAM prathama be vika eTale nirAtma darzana vaDe ane kSaNikatva bhAva vaDe naSTa thanAre evA hetuvaDe AtmAne abhAva tame mAnatA he te puchAya che ke je sarvathA dravyathI paNa abhAva eTale bhAvathI paNa abhAva rUpe svIkArIne AtmAne sarvathA abhAva buddha bhagavaMtanA anuyAyIo mAnatA hoya te, teone svarga ke mekSanA phala amuka kriyA anuSThAnathI male che tevI cintAnI jarUra ja nathI, kAraNa svarga ke mokSarUpa phaLano AtmAthI anya keI letA ja nathI. jene kaI bhegavanAre ja na hoya te vastunuM astitva ke nAstitva paNa vicAravAnuM nathI rahetuM. paNa je dravya paryAya rU5 dhamI eTale guNa paryAya rU5 dharmane dharanAre te dharmane AdhAra bhUta pAtra rU5 dravya je vidyamAna hoya te tenA amuka dharmo che amuka nathI e vicAra karAya teja nyAyathI nItivata purUSa pravarene upadeza che, paNa vAMjhaNIne putra, jenI sarvathA sarvathA dravyathI mAne For Private And Personal Use Only
Page #736
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ekAMtathI avidyamAnatA che, tethI te vidvAna che ke mUrkha che, surUpavAna che ke kAdarUpe che, paraNe che ke kuMvAro che tevI ciMtA nakAmI che. phaLa vinAno che. tema ja je AtmA eTale jIva ke je jJAna darzana guNethI yukata kahevAya che, je pAMca indriya zarIra mana AyuSya vigere prANene dhAraNa. kare che, tene a yaMtabhAvaja tamArA matathI siddha thAya che eTale vadhyA putranI jema AtmAne abhAva che, te amuka anuSThAna karavAthI svarga ke mokSa maLe tevI vAta karavI te nakAmI ja che, ema nItimAna nyAya rUpa dharmavaMta purUSa jaNAve che, mATe. te vastune vicAra karavuM joIe. 464 tathA vizeSa zuM karavuM che te jaNAve che - nairAsyadarzanaM kasya, ko vA'sya pratipAdakaH / ekAntatucchatAyAM hi, pratipAdhastatheha kaH // 465 // ' artha-tamArUM nirAtma darzana kene kayAre thayuM ane tene keNa pratipAdaka che, te jaNAvaze? AvuM ekAMta tuccha eTale AtmAnA abhAvanuM pratipAdaka keNa hoI zake ? te jaNuMvaze. 465 vivecana--nirAtma darzana eTale AtmA nathI tevA ane dhyavasAyarUpa bhAvathI zraddhA rUpa darzana prathama kone thayuM hatuM? athavA A nirAtma darzanane yuktithI pratipAdaka eTale praNetA prathama koNa che te tame jaNAvaze? jo tame ekAMta tuccha eTale AtmAne ekatathI abhAva hato, tethI AtmAnA darzanane abhAva eTale nirAtma darzana hoya te tene tevI For Private And Personal Use Only
Page #737
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vastune pragaTa rUpe upadeza karanAra koNa paMDita purUSa che? ane te kevI yutithI-nyAya nItithI AtmAne abhAva siddha kare che te jaNAvaze? uttara-kaI paNa evA nirAtmavAdane siddha karanAra nathI thayo. vizeSa vAta e paNa samajavAnI che ke zrI buddha devane nirAtma darzana mokSamAM hetu samajAye, ane Atma darzanathI tRSNa vadhe che ane saMsAranuM bhramaNa kAyama thAya che, tema boddha darzana paMDita je kahe che te vicArIye. AtmAne je rUpa, rasa, ga, sparza zabda vigere guNe hoya te iMdriyathI darzana thAya, paNa tevA svarUpa vAle te AtmA nathI. temaja mana tathA zarIra paNa AtmA nathI, tethI idhiya grAhA te AtmA nathI, te kevI rIte buddha bhagavAne te AtmAnA darzanathI saMsArathI bhramaNa vadhe e nizcaya karyo? te vicAraze. jenA sidhdhAMta pramANe AtmAnI traNa avasthA nimANa karAyelI che. temAM bAhya daSTithI iMdriya zarIra ne mana AtmA che evI buddhithI je grahaNa kare che te bAhA AtmA kahelo che. tene zrImAna budhdha deva kahe che tevI bhoganI tRSNa hoya che. te avazya saMsAranI vRddhi kare che. tethI vastutaH zrI buddha devane thayeluM Atma darzana te satya Atma darzana nathI paNa bahirAtma darzana ja che. satya Atmadarzana te samyam jJAnavaMtane ja thAya che. temaja te darzanathI saMsAranI bhega tRSNa nAza pAmatI jAya che. zrI buddhadevane je narAtmadarzana mekSa hetu tarIke jaNAya che te paNa gya nathI. je AtmA nathI te A dekhAtI bAhA ke atyaMtara dravya guNa payoyamaya koI paNa vastu hoya ke na hoya tenI paMcAta paNa karavAnI nathI rahetI. te mukti mATe tapa, For Private And Personal Use Only
Page #738
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMyama, japa, dhyAna, samAdhinI paNa AvazyakatA nathI rahetI. je AtmA nathI te jJAna ane seya paNa nathI, vyavahAra paNa nathI, huM ne mAruM paNa nathI, sukha duHkhanI vAta kahevAnuM ke duHkha dUra karavAnuM paNa nathI rahetuM. paNa AvuM nairAtma darzana bhagavAna buddhadevane kevI rIte prApta thayuM ? je AtmA nathI te huM nathI, mAruM kaI nathI, e vika9pa ke karyo? zarIra, idriya ane mana te jaDa che te ajJa hovAthI tevA saMkalpa karavAnI zakti dharAvatuM nathI. tethI jenAcArya bhagavaMtoe AtmAnA je traNa vibhAga-avasthA-bheda pADayA che, temAM prathama bAhyAtma darzana zrI budha devane thayeluM mAnI zakAya che. zrImAna budhdha deve dhIraja rAkhIne dhyAnamAM vadhAre anubhava karavA purUSArtha karyo heta te aMtarAtma ne paramAtma darzanane paNa anubhava karI zakata. temane dhyAnamAM je zUnya bhAsyuM, tethI AtmAne abhAva jaNAye, te na jaNAta. mATe temanA anuyAyI vage vicAravAnuM rahe che ke jevI rIte bAhya darzanamAM iMdriya zarIramAM ajJAnanA ge huM paNuM anubhavAya che, tevI ja rIte AtmasvarUpane je uDe vicAra karAya che tene anubhava avazya Ave. iMdriyathI ane manathI dekhAtAMmAM huM ane mAruM kAMI nathI. tethI huM AtmA para chuM, huM te bAhyathI dekhAtA viSayane mAtra 8NAja chuM. mAruM svarUpa jJAna darzana cAritra maya che, jyAre bhega tRSNane tyAga karI sarvatra jagata jaMtumAM mitra bhAve jouM, temanA hita arthe banatuM karUM, uMcI guNavaMtanA darzanathI prabhedane anubhava karUM, duHkhIonA duHkha nAza karavA teone nyAya nIti mArgamAM vALuM, avaLacaMDA For Private And Personal Use Only
Page #739
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 697 anAryo pratye dveSa-khedane tyAga karI mAdhyacca bhAvane anusaruM, to huM paramAtmAnA svarUpanuM darzana karI zakuM. paNa nirAtma darzana tevuM kArya karavAmAM asamartha ja che. 465 have badhdhanA peTA bhAgamAM jJAnavAdi matanI AzaMkA pragaTa karI tene parihAra karIne jaNAve che - kumArIsutajanmAdi, svapnabuddhisamoditA / bhrAntiH sarveyamiti cennanu sAdharma eva hi // 466 // artha-upara kahelI badhI dharmanI cintAnI vAta kumArIne putrane janma thaye evuM je svapnamAM jovAyuM hiya tevI bhramaNa samAna ja che. tene uttara ema ke e bramaNuM nathI paNa te kumArIne ja aMtaragata dharma che. 466 vivecana-Aja sudhI vivAhanA sAdhana vaDe sva ISTa patine prApta nahi thayelI ane patinA ekAMtavAsamAM samAgamamAM nahi AvelI kumArikAne putrane janma thave tene paraNAvo vigere mahotsavanA svapana UMghamAM Ave te jema bhramaNa mAtra che. tevI ja rIte manuSyAdine sarve dharmo ke je tame pratipAdana kare che, te vacanarUpa dharmo, tenI kriyA anuSThAne ke je pratipAdya viSaye che, te paNa badhI bhramaNA mananI kalpelI kalpanA ja che vastutaH kAMI ja nathI. kahyuM che ke " yathA kumArI svapnAntare'smiJjAtaM ca putraM vigataM ca pazyet / jAte ca dRSTA, vigate ca khinnA, tathopamAn jaanA sarvapanA " For Private And Personal Use Only
Page #740
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 698 jema kumArIkA svapnamAM pote vivAhita thaI che. putrane janma thaye che, tene vivAha karyo, occhavanA atyaMta harSamAM AvI gaI, tevAmAM cerImAM ja putranuM maraNa thayuM, tethI chAtI kuTavA lAgI ane hAyavarALa karatI bhece pachAta mAravA lAgI, AMkha ughaDI gaI tyAre te badhI vAta bhramaNa mAtra che, tema tene thayuM. te pramANe sarva jagatanA dharmanI punya pApanI badhI bhramaNe ja che kAraNa ke AtmAnI bhramaNa tevI bhayajanatA upajAve che. paNa AtmA ke kaI paNa nathI, huM nathI ane te para paNa nathI evuM pAramArthika jJAna tevI bhramaNane nathI thavA detuM. mATe dharmanI bhAvanA paNa kamArInA svapna jevI bhramaNA ja che. te jJAnavAdI bauddho! tame ema kahetA ke te tene uttara ame jaNAvIe chIe te sAMbhaLa-te kumArIkAne je svapnamAM putra janma vigerene anubhava thaye che te tene bhAvI dharma ja che. kAraNa ke kumArI bhaviSyamAM strItva dharma pALanArI che, tethI tene evA bhAvInA vicAre paNa Ave che. tethI te vastuta: bramaNa nathIrAjAnA pATavIkumArane rAjya calAvavAnA, deza jItavAnA, savarAja maMDalane page lagADavAnA svapanAo Ave te vastuta: bramaNA nathI, tema kumArIkAnA svapna paNa bhramaNa nathI. bhAvInA vicAre mUrtarUpa laIne pratyakSa bhAve anubhava ApI jAya che. 466 have vAdI prazna kare che ke te kevI rIte ane tene uttara ApatA kahe che ke kumAryA bhAva eveha, yadetadupapadyate / vandhyAputrasya loke'smi-na jAtu svapnadarzanam // 467 // For Private And Personal Use Only
Page #741
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha-kumArIkAno evA prakArane sahaja bhAvI kAlane bhAva che ema mAnavAthI badhI vAta siddha thAya che, paraMtu vadhyA strIne putra thaye, A tene putra che ema leka vyavahAramAM kadApi nathI dekhAtuM. 467 vivecana-kumArikA avasthAmAM rahelI bAlAmAM bhAvI kAlamAM upajanArA strItva dharmane svabhAvika dharma rahelo che. te hAlamAM sattAmAM apragaTa bhAve-gauNa bhAve che, te samayarUpa kAlane prApta thatA strItvane prApta kare che, putrane janma Ape che, paraNAve che. tevuM temAM saMbhavatuM hovAthI A jagatamAM te upara jaNAvelI svapnAdimAM anubhavelI vastu sarva prakAre yathArtha ghaTe che eTale siddha thAya che. paraMtu vyatireka daSTAMtavaDe te vAtane pratipAdana karatAM daSTAMta vaDe jaNAve che-vaMdhyA strIne A putra che, evI A vAta vyavahAra maya saMsAramAM keIne paNa koI vakhata anubhavavAmAM nathI AvatI, tathApi eTale jema kumArIkAne suta janma Adi svapna bhaviSyamAM saphaLa thAya che tema koI paNa avasthAmAM rahelA AtmAne bhAvanA vizeSa vaDe tattva ciMtavana karavuM, paramAtmAnA darzana karavA, cAritranI ArAdhanA karavI vigere svapnAothI bhAvI svarUpane kalpanA vaDe anubhava thAya che. ane te saphaLa paNa thAya che. 467 have bIjA kSaNika pakSanI vAtane yAda karI tene uttara ApatAM jaNAve che ke kSaNikatvaM tu naivAsya, kSaNArdhva vinAzataH / anyasyAbhAvato'siddhe-ranyathA'nvayabhAvataH // 468 // For Private And Personal Use Only
Page #742
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir '700 artha-A AtmAnuM kSaNikapaNuM nathI siddha thaI zakatuM, kAraNa ke kSaNa pachI tene vinAza thAya che. tethI uttara kSaNanI sAthe tene vega nathI thatuM, anya pUrva kSaNanA abhAvathI uttara kSaNa banavAne saMbhava kevI rIte thAya? tethI eka bIjAne anvayane abhAva thAya che. 468 vivecana-jagatanA padArtho eka kSaNa mAtra kAla rahenAra che tema baudhdha kahe che, paNa A AtmAne te tevuM kSaNikapaNuM ghaTatuM nathI. kAraNa ke svarUpanA lAbha thavAnA samaya pachI eTale utpanna thaye te samaya pachInA upalA samayamAM sarvathA vinAza pAme che, tethI anya tenI pachI tarata upajanAranI sAthe anvaya saMbaMdha raheto nathI. jema vadhyA strIne putra asidhdha che tema AtmAdi dravya kSaNakSayI mAnIe te anvaya saMbaMdha ghaTatuM na hovAthI kSaNika asiddha thAya che. je bhAvathI bhAvanI siddhatA svIkArAtI 'heya te pUrva bhAvamAM eTale padArthamAM uttara kAlIna padA ne anvaya anukrame guNa paryAyanI anuvRtti, dravyamAM kathaMcit nityatva svIkAravAthI siddha thAya che eTale kArya rUpe ane kAraNatva rUpe paryAyatva bhAva ghaTe che, paNa padArthamAM ekAMtathI kSaNakSayitva mAnatAM nathI saMbhavatuM eja, kahevAnuM che. te kAraNe te bauddha darzananA paMDita pravara! jo tame ekAMtathI sarvathA AtmA Adi dravyane eka kSaNamAM upajIne bIjI kSaNamAM sarvathA nAza thanArA mAne te kAraNanA abhAve uttara kSaNamAM navA padArthanI utpatti kevI rIte thAya? na ja thAya baudhdha kahe che ke ame uttara kSaNanI For Private And Personal Use Only
Page #743
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 701 utpati nAza pAmatA kSaNikane ja mAnIe chIe eTale mavAdeva mAvasiddhiH" pUrva kSaNane je nAza teja uttarakSaNanI utpatti ema tame mAnatA he te pUrva kSaNa rUpa padArthomAM uttara kSaNamAM upajatA padArthone kArya kAraNa rUpa pUrva paryAyarUpa padArthomAM ane uttara kAlamAM thanArA padArthomAM anusaranAre nitya anvaya saMbaMdha dharanAre thAya che, ema mAnIe chIe tethI AtmA Adi padArthanI siddhatA tamAre balAtkAre paNa karavI paDe che. 468. have e vAtane pragaTa karatAM jaNAve che ke - bhAvAviccheda evAya-manvayo gIyate ytH| sa cAnantaramAvitve, hetorasyA'nivAritaH // 469 // atha-bhAvanA uchedane abhAva ApaNe padArthomAM svIkArIe chIe tethI anvayane saMbaMdha satya thAya che, te ja avaya pUrva padArtha ne uttara kAlIna padArthamAM siddha heta rUpe rahevAne che, te vAta keIthI dUra karI zakAya tema nathI. 49 vivecana-padArthomAM je bhAva eTale paryAyanuM avichedatra athavA sarUpapaNuM eTale tenA guNa payAnI anukrame thatI paraMparAnuM nahiM tuTavApaNuM kahIe chIe teja anvaya saMbaMdha che. te pUrve ApaNe jaNAvyuM che. te anvaya anuvRtti ke je pUrva payayanA guNa svabhAvane uttaramAM thanArA padArthomAM gamana karavAmAM dravyatva rUpe kahevAya che, te anvayaja samaja. kAraNa ke je anvaye saMbaMdha dharAve che te pUrva tathA uttara paryAya rUpa padArthamAM gati karanAre nitya For Private And Personal Use Only
Page #744
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 702 padArtha dravyatva, zuSutva, paryAyatvane kacit nitya mAlika che ja. teja pU tathA uttara padArtha rUpa paryAyAmAM ana tara vyavadhAna vinA gamana kare che. eTale uttara padArthonI utpatti kare che. kevI rIte utpanna kare che te jaNAvatAM kahe che ke pUrva kAlamAM thayelA padArthathI uttara kAlamAM thanArA kArya rUpa padArthane utpanna thavAmAM koi aMtarAya ke skhalanA karI zake tema nathI, eTale pUnA kAraNu rUpa paryAya padAne uttara kAlamAM thanArA kAya rUpa padArthane utpanna kara vAmAM koi paNa ADuM Ave tema nathI, kAraNa eja che ke jevA kAraNarUpa hetu eTale upAdAna kAraNu rUpa mUla padArtha ane tene sahAya ApanAra anvaya nimitteneA yAgya saMba Mdha thAya tenA vaDe upAdeya rUpa kAryanI prApti avazya siddha thAya che. have tame jo padArthAne ekAMta kSaNika mAnatA huM te te kSaNika padArtho kevA svabhAvanA che te jaNAvazeA ke ? te sva nivRtti svabhAvavAlA che ke anyane utpanna karavAnA svabhAvavAve che ? ke ubhaya svabhAva vAle che? ahiM'A stra nivRtti svabhAva eTale peAtAnI meleja peAtAne nAza thAya tevA vasAvanA che ? ke anya janatA eTale uttara kAlIna padArthane utpanna karavAnA svabhAva vAlA kSaNika padArtha che ? athavA ubhaya svabhAva eTale peAtAnA nAza ane anya uttara kAlIna padArthonI utpatti karavAnA ema be prakAranA svabhAvavADhe kSaNika padArtha che, ema traNa vikalpa ahiM AM kSaNika padArtha mATe vicAravA ceAgya che. 469 have maudhdhA tene vicAra karIne kahe che ke tevA vika95thI tame zuM kaheA che.-- For Private And Personal Use Only
Page #745
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 73 svanivRttisvabhAvatve kSaNasya nAparodayaH / anyagambamAve, nivRtti" tA ! 470 | , a--jo tame kahe che tema kSaNika padArthonA svavinAzItva svabhAva che, te anyanI utpatti nathI karI zakate ane anya kSaNanA janmadAtA che te vinAzanA hetu rUpa svabhAva tene asa gatta thAya che. 470 vivecana--ha maudhdha pa`DitA ! prathama te tame je kSaNika padArtha che tene potAnA nAza karavAnA svabhAvavAlA che, tema kahA te avara eTale te kSaNa pachI trIjI kSaNamAM je upajavAnA che, tenA janaka eTale utpanna karanAra pUrvakSaNu padmAne kevI rIte kahI zakAya ! naja kahevAya. kAraNake potAnA nAza kAya mAM vyagra thaelA anyane upajAvavAmAM samartha nathIja anI zakatA, eTale kSaNika svabhAva anyanA janaka nathI anatA have khIjA vikalpanA vicAra karatA kSaNika padArtha ne anya. padArthonA janmadAtA thavAnA svabhAva che, tema kaheze| te te paNa tamArA mate yukata nahi Ave. te AvI rIte jo te kSaNa padArtha eTale kSaNika padArthamAM je pU kAlInatA che te uttarakAlIna kSaNarUpa padArthane janma ApavAmAM upAdAna kAraNa thavAne svabhAva dhAraNa kare che ema kahe teA tamArUM padArtha mAM mAneluM kSaNikatva nathI Avatu, eTale svanivRttirUpa svabhAvanA tyAga karanAre thAya che. tethI kSaNa padArthImAM kSaNikatva svabhAva ghaTatA nathI, kAraNake kSaNikatva ane anya jananatva eka sthAnake kevI rIte rahe ? AthI hebeoSya darzana For Private And Personal Use Only
Page #746
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 704 paMDite! AvA ekaja padArthamAM parAvara virodhI svabhAva kevI rIte sahana karAya? te Azcarya che. 470 have teo trIjo vikalpa che tene Azraya kare che, tevI ja rIte pitAnA matanI sidhi karatAM jaNAve che - itthaM dravyaikabhAvatve, na viruddho'nvayo'pi hi : vyAtyAdhekamAvatvayogato mAvyatAmidam / / 471 // atha-ema eka padArthamAM be svabhAva mAnavAmAM Ave te parasvarane anvaya saMbaMdha yathArtha ghaTe che eTale pUrva paryAyanI parAvatI ane anya paryAyanI utpattimAM eka padA ga thato hovAthI anvaya saMbaMdha ghaTe che. 471 vivecana-AvI rIte pUrve jaNAvelA prakAravaDe svanivRtti svabhAva ane apara janma janakatva svabhAva, ema be havabhAva eka padArthamAM sAthe rahetA hovAnuM je tame mAnatA che te, temAM jarA paNa ayukatapaNuM eTale virodhI bhAva nathI AvatuM, ane pUrva padArthamAM tathA uttara padArthamAM anuvRttirUpa anya saMbaMdha yathArtha ghaTe che. eTale te padArtha ke je AtmAne lakSyamAM rAkhIne vicArAya te vastune pUrva pariNamarUpa pitAnuM svarUpa che tene nAza kare che. te svabhAva paNa te padArthamAM che, tevI ja rIte uttarakAlIna padArthomAM thavA gya paryAya rUpa svarUpane janma ApavAne paNa svabhAva te padArtha dhAraNa kare che, te baMne svarUpamAM saMkala rUpe je anvaya rU5 eka svabhAvatva eTale katha cit eka rUpa paNuM raheluM che te ekava svabhAvanA vega eTale saMbaM For Private And Personal Use Only
Page #747
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 75 dhathI che. te tamo he bauddha paMDita pravare !vicAraze. eTale vatumAM be svabhAvanuM rahevApaNuM hevAthI ja kArya kAraNa bhAva rU5 anvaya saMbaMdhane vega yathArtha ghaTe che, eTale je padArtho janya janakatva ane svanivRtti evA be svabhAvane nathI dhAraNa karatA te pitAnuM padArthapaNuM siddha nathI karI zakatA. je te baMne svabhAvane dhAraNa kare che, te sadA pitAnA aneka dharma svabhAvavaDe pitAnuM astitva, vastRtva, padArtha tva, dravyatvarUpe sarvadharmo vaDe pitAnuM satya svarUpa che tema siddha karI zake che te AvI rIte-AtmAne paNa pUrva janmanA svabhAva vaDe je anubhavanI smRti navA janmamAM thAya che, te vaDe AtmAnuM aneka janmanuM anuyAyipAchuM siddha thAya che. tevI ja rIte anya AtmAne svabhAva paNa aneka janma karanAra siddha thAya che, evI ja rIte dareka AtmAnuM anAdi kAlIna zAzvatuM rahevApaNuM siddha thAya che, AthI balavaDe paNa zabdanA arthanuM bIjI rIte siddha thavApaNuM nathI, tethI anvaya svarUpathI vastu tattvanI siddhi thAya che tema mAnavuM. 471 have prakRta eTale cAlu vicArane jaNAvatAM kahe che - anvayArthasya na AtmA, citramAvo yato mtH| na punanitya eveti, tato doSo na kazcana // 472 // artha AtmA anvaya artha rUpe amArA matathI che, tethI vicitra bhAvane dharanAre thAya che, paNa ekAMta nitya anitya nathI mAnya, tethI amAre kAMI deza paNa nathI AvatuM. ka72 45 For Private And Personal Use Only
Page #748
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 76 vivecana-amArA jena anekAMta darzanamAM AtmAnuM svarUpa anuvRttivALuM eTale anvaya svabhAvavAvuM mAneluM che, tethI te AtmAmAM utpAda svabhAva, vinAza svabhAva tathA dhavatra svabhAva ghaTe che, te AvI rIte-navA svarUpa (paryAya)ne upajavAnI kiyA (3) junA svarUpane vinAzanI kriyA ane navA navA utpAdamAM ane judA judA varUpanA nAzamAM sarvadA anuyAyirUpe anusaranAre dhruvava (nityatva) bhAvane dharanAre dravya svarUpe AtmA che, eTale eka eka ema sarva AtmA aneka svarUpane bhUta bhAvi kAlamAM pAmavAne, tathA te badhA svarUpamAM sarvadA anugamana karanAre kathaMcita dhava svabhAvane pAmate hovAthI aneka prakAranA vicitra svabhAvane dharanAro AtmA che, te amArA syAdavAdanA siddhAMtathI jaNAvyuM che, paNa ekAMtathI nitya eTale nAza ane utpatti rahita je hAya, haMmezAM ekaja svarUpane pAmanAro hoya te nitya-dhruva kahevAya. tevuM dhavatva ekAMtathI ame nathI mAnatA, te kAraNe amAre nityavAdInI peThe AtmAne phUTastha mAnavA rUpa doSa nathI Avate- "acchatA 5ricivAmAvo nitya tA" e pramANe nAza na pAme, utpana na thAya ane sadA eka svabhAve kAyama rahe te nitya kahevAya ema je advaitavAdIo mAne che tevA prakArane ame nathI kahetA, paNa vizvayu hata" AthI ekAMta nityatAne niSedha karatA hovAthI AtmAne For Private And Personal Use Only
Page #749
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmInA AvaraNa hoya tyAM sudhI sauMsAranA badha rahe che, tethI cAra gatimAM ceArAsI lAkha ceAnimAM bhramavAnuM rahe che. paNa jyAre AtmAne satya svarUpavAlu Atmadarzana thAya tyAre rAga, dveSa, kAma, krodha, mAna, mAyA, leAla, meha, ajJAna, mithyA vigere doSAnA kSaya karIne te mekSa prApta kare che. Ama svAAda siddhAMtanA svIkAra karavAthI avyApti, ativyApti, asaMbhava vigere dASA nathI lAgatA. 472 have paravAdIoe mUkelAM dveSane dUra karatAM AcAya kahe che ke~~ na cAtmadarzanAdeva, sneho yatkarmahetukaH / narAtmye'pyanyathA'yaM syAjjJAnasyApi svadarzanAt ||473 || tevu a--AtmAnA darzanathIja sneha thAya che, kAMI ja nathI. je sneha thAya che te karmAMnA hetuthI thAya che. tame je nirAtma darzana mAnA che te paNa karmonA sabadhathI sneha-prema thAya che. AtmAne kSaNika mAnIe tA tevA jJAnathI Atma darzIna thAyaja che. paNa tethI prema te thavAnAja ! 473 vivecana--dhe e jaNAvyuM che ke nirAtma darzananI bhAvanA kalyANakArI che, tenA kAraNa rUpe AtmAnA darzananI bhAvanAthI mAharUpa snehunI vRdhdhi thAya che. paraMtu te vAta nyAya cukta nathI. AtmAnuM darzana thavAthI sneha eTale prema thAya tevuM kAMIja nathI, paNa zrI budha devanA anuyAyIne Atma darzInathI je prema thAya che te anAtma eTale puddagala prema thayA. kAraNa ke AtmAnu darzIna snehanA hetu kevI rIte For Private And Personal Use Only
Page #750
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 708 thAya? naja thAya. paNa Atma darzana to moha, sneha, ajJAna, mithyAtva vigerenA nAzane hetu jenamate thAya che ane ne hane hetu koNa thAya che tene uttara ApatA jainAcArya kahe. che ke bahirAtmadarzana eTale zarIra, indriya, mana vigerene huMpaNe mAnate bAhAtmA huM ane mArApaNAvAluM Atma dana jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya, aMtarAya vigere nA udaya rU5 mAha mamatA, neha, rAga dveSa, kAma, kola, mAna, mAyA thavAmAM hetu che, tema nehamAM paNa tevA moha karmane hatatva che. cAritra mehanIya karmane udaya snehathI thAya che, paNa Atma jJAna darzana cAritrane purUSArtha neharUpa cAritra mehane nAza kare che, mATe tame nirAtma darzana muktine hetu kaho cho te kevI rIte saMbhave? kAraNake tyAM huM zarIra chuM e vikalpa te avazya thavAne. tethI zarIra Idriya ane manane sukha thAya, duHkha na thAya, tevI vRttithI anukula viSaya bhogamAM pravRti thavAnI ja; tethI avazya bheganI IcchA paNa tyAM kAyamaja rahe che, tethI hiMsA, juTha, cerI, vyabhicAra, bheganI vastune saMgraha karAya. te kAraNe avazya karmane baMdha thAya, tethI tyAM karmanI sattA hovAthI neha vigerenI vidyamAnatA dUra thAya tema te nathI ja. jo tame karmane saneha Adine hetu na mAne te pUchavAnuM ke A snehanuM kAraNa keNu? je jJAnane ja kAraNa kahevuM ema tame mAnatA he to te che ke kema? eTale jJAnathI Atma darzana thAya tethI huMpaNanI buddhi thAya, tethI jagatanI vastuone bhegavavAne sneha-rAga thAya tevuM tamAruM kahevuM te kema egya che? nathI ja, kAraNa ke tamAruM For Private And Personal Use Only
Page #751
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 709 A jJAna kSaNa mAtraja rahenAra che, tethI svadarzIna rUpa svasa vedana rUpa jJAna paNa tamane thAya, te vaDe vastu svarUpa paNa jovAya che. tethI bheganI vAsanA paNa thAya che eTale hu odhdhA ! tamArA mata pramANe mAnIe teAkSaNika jJAna paNa saMsAranA hetu thAya che. 473 have AcArya zrI odhdhAnI zaMkA dhyAnamAM rAkhIne uttara ApatAM jaNAve che: adhuvekSaNato no cet, ko'parAdho dhruvakSaNe / " tadgatA kALacintA cen nAsau karmanivRttitaH // 474 // a--adhruva kSaNa-padArthamAM sneha natho rahetA ema jo kaheze| te dhruva evA AtmAnA kayA aparAdha che ke temAM sneha rahI jAya che, dhruvamAM kAle thanArA sukha du:khanI ciMtA rahe che, tethI sneha thAya che, tevI ci'tAnI jarUra nathI. dhruva AtmA paNa karmanI nivRti kare che, tethI snehAdinA nAza thAya che. 474 vivecana--adhruva kSaNika evA kSaNA eTale kSaNe kSaNe nAza pAmanArA padArtho tathA kSaNika evA AtmAne ame modhdhA joie chIe, tethI amane AtmA tathA sarva anya kSaNika padArtho upara asAratA jaNAtI hovAthI rAga-sneha thatA nathI, evuM zrI budhdha deve bAdhi satvamAM joIne amane upadezya che evuM mezvonuM vacana sAMbhaLIne tene AcAya zrI pUche che, je kSaNA kSaNika (padArtha) me jovAthI jevI asAratA thAya che tevI padArthAna dhruva eTale nitya che ema For Private And Personal Use Only
Page #752
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 70 jANanArA amArA nitya AtmAne e kaye aparAdha che ke tene jagatanA asAra padArthomAM sneha rahe che. tene uttara ApatAM badhe kahe che, te anitya AtmAmAM te mAruM thaze evI ciMtA naSTa thAya che. paNa je AtmAne nityatva hoya te kAle mAruM zuM thaze? huM sukhI thaIza ke du:khI tevI ciMtA rahe che. " AgAmini kAle sukhamAptiduHkhaparihArau kathaM me bhAvI kAlamAM mane sukhanI prApti kema thAya ane duHkhane kevI rIte dUra karAya evI ciMtA rahyA kare che, tethI tRSNa vadhe che. tenA javAbamAM kahe che ke he badhe! tame kahe che te gya nathI ja. AtmA nitya che tema mAnatA hovAthI amane ciMtA thAya che te vAta yegya nathI, kAraNake kathaMcit nitya AtmAne samyam jJAnavaDe svaparano bheda vicAratA Atmadarza navaDe jagatanA padArtho mArA nathI, huM ene nathI, huM te jJAna darzana Aritra guNaneja mAlIka chuM. para pudgala bAhyA bhAve hevAthI zarIra, indriya, mana vigerenuM bAhyA bhAvavAnuM tamArA matathI kahevAtuM Atmadarzana amArA matathI bAhirAtma darzana hovAthI samyagudaSTi AtmAne nathI rahetuM, paNa zuddha tAtvika Atmadarzana thAya che. te avazya muktine upAdAna hetu thAya che, tethI jemaNe ganI yudhdha bhAvavAhI sidhio meLavI che tevA sidadha bhegIone samyam cAritra vegathI sarva kamanI niOti thAya che. eTale siddhatva pAmavAnI gyatA For Private And Personal Use Only
Page #753
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ca vAlA samyag jJAna darzana cAritravata yAgie saMsAranA hetu bhUta karmonA nAza karI sidhdha svarUpanA cega prApta kare che, temane AtmA nitya hovA chatAM samyag jJAna rUpa Atma darzana premanuM baMdhana nathI thatu. tame mAnelA anitya AtmAne kSaNe kSaNe nAza thatA hAvAthI te karmanA nAza karavAnA samaya kevI rIte pAme naja 5Ame. 474 e vAtanuM vivecana karatA bhAvane khatAve che-- upaplavavazAt prema, sarvatraivopajAyate / sai nivR tte tu na tattasmin jJAne grAhyAdirUpavat ||475 / / a--sasAramAM sacaiAga viyega rUpa upaplavanA kAraNe prema tathA doSa satra thAya saMkalpa vikalpanA jyAre AtmAmAM abhAva thAya che tyAre premane vikalpa te AtmAmAM nathI rahetA. jemake jJAnamAM grAhyAdikanA svarUpone kAraNu Ave che tema. 475 che, paraMtu te upaplava vivecana--upaplava eTale saMkalpa vikalpavarDa ISTa aniSTa padArthonA saMcAga vicAganA saMbaMdhathI jIvAne sa kaleza thAya che, te vaDe jIvAne khAhya strI, dhana, kuTumba saMbadhi ane abhyaMtara sAtA vedanIya rUpa sobhAgya yaAAvAda vigere vastu ene meLavavA mATe prema ane pratikulane tyAga karavA mATe dveSa upaje che. Ama jayAM sudhI jIva karmAMnA zavipaNAmAM hAya, eTale mAha macAmAM mujhA hoya tyAM sudhI rAgadveSa rUpa prema irSyA thAya che, ane karmanA udayathI sukha du:kha pazu bhagavAya che. paNa jeonA AtmAthI te upaplava rUpa For Private And Personal Use Only
Page #754
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 712 saMkalpa vika95 naSTa thayA hoya tevA vItarAgomAM prema ke draSanA pratibaMdha rUpa hetune sarvathA abhAva hovAthI prema ke dveSane udbhava nathI thatuM. ahiM A te upara daSTAMta ApatAM jaNAve che ke-tathAgata eTale bedhdhAnuM mAneluM jJAna te kSaNika hovAthI upaplava rUpa saMkalezane hetu tamArA manathI thatuM nathI. eTale bAhRA rUpAdine grahaNa na karatuM hovAthI jema saMkuleza karatuM nathI, tema prema ane dveSa tene hetu paNa thato nathI. te pramANe tamAre sidhdhAMta A pramANe jaNAve che-: " grAhya na tasya grahagaM na tena, - jJAnAntaragrAhyatayApi zUnyam / tathApi ca jJAnamayaprakAzaH pratyakSatastasya tthaaSi(vi)rAta " je jJAnamAM artha grahaNa yogya nathI te jJAna koInuM grAhaka paNa nathI, eTale grAhyapaNe te jJAna zUnya che te paNa vicAravAnuM rahe che ke je jJAna hoya te aprakAzaka che tevuM kema bane? Ama parasapara virodha Ave che, kAraNa ke te jJAnathI jema vastu pratyakSa thAya che, tene te anubhava avazya thAya che, kAraNa ke jJAna svapara prakAzaka che. 475 Ama hovAthI je siddha thAya che te batAvatA kahe che - sthirabamitthaM na premNo, yatomukhyasya yujyate / tato vairAgyasaMsiddhe-muktirasya niyogataH // 476 // athe-AtmAnuM snehatva AvI rIte premanuM-sthiratvanuM mukhya kAraNa na hovAthI, Atma darzanathI vairAgya siddha thAya For Private And Personal Use Only
Page #755
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 13 che. te vairAgyathI mukitanA saMbadha AtmA prApta kare che. 476 vivecana---paravAdI-bodha darzanavAdIo kahe che ke jainA AtmAnuM sthiratva hovAnu mAne che, tethI tene AtmAnu darzana thAya ane te kAraNe prema thavAya muktinA abhAva thAya, Ave je odhdhA taraphathI doSa kahevAyA che, tenA uttara ApatAM pUjye jaNAve che ke, prema AtmAnA darzanathI ja thAya che, evu te kAMija nathI, paraMtuM putra, kalatra, kuTuMba, krUvya, dAsa, dAsI, viSaya bhAganI lAlasA, prema vagere pudgala ramaNI khAdyAtmAne viSaya upara sneha karAve che. paraMtu satya tAtvika AtmAnuM darzana ke je samyag jJAna pUrNAMka thayeluM che, te sa MsAra leganA prema eTale rAgarUpa mAha upajAvatuM nathI. paraMtu sthira AtmAnuM samyag dana satya vastu svarUpanA yathA Adha vaDe viveka yukta thatuM hovAthI meAkSa sthAna pratye prema thAya che, paNa khAzcAtmA pratyenA prema sthira na heAvAthI krAI paNa vakhate bAhyAtma svarUpa pratye aprema thavAnAja, teja satya vairAgyanA nizcita hatu thAya che, ane teja vairAgyathI sidhdha AtmAnI mukitanA para parAgata upAya che, ane te vairAgya jo AtmAnuM katha Mcita sthiratva hoya tA tenA ceAge sabhave, paNa advaitavAdinu AtmAnuM ekAMta nityatva vA khaudhdhAnu ekAMta anityatva je mAnIe teA meAkSanI hetutA nathI AvatI, paNa vyatve nitya, poyatve anitya mAnatA yathArtha bhAva strIkAratA meAkSanI hetutA saMbhave che. 476 ahiAM have bIjI advaitavAdI yukitae A viSa yamAM jaNAve che: For Private And Personal Use Only
Page #756
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ha14 bodhamAtre'dvaye tatve, kalpite sati karmaNi / kathaM sadAsyA bhAvAdi, neti smygvicintytaam|| 477 // artha-AtmA ekAta jJAna rUpaja eka tattava che tema kahe te karmamAM sarvadA tene abhAva Ave che, tethI tevuM mAnavuM gya nathI, te mATe samyagU rIte vicAra karaze. 477 vivecana-AtmA eka mAtra bedha eTale jJAna svarUpa che, te paNa kSaNika jJAna dhArAmaya ja che. bIjI koI paNa vastune jagatamAM sadabhAva nathI. Ama eka jJAna rU5 je AtmA hoya te pitAthI bhinna evA karmAdikathI vikalpa rahita ekAMta kSaNika jJAna svarUpa tattva mAtraja paramArtha hoya te prazna eka vicAravAno rahe che. te e ke tame jenI kalpanA mAne che, te zubhAzubha karma kriyAnA ge cho sukha duHkhane anubhava kare che, te paNa tamArA kahyA pramANe kalpanA mAtra che tema mAnavuM joIe, temAM tamAro sidhdhAMta A pramANe kahe che - " cittameva hi saMsAro, rAgAdiklezavAsitam / tadeva tairvinirmuktaM, bhavAnta iti kathyate // " citta teja saMsAra che, kAraNa ke te citta rAga dveSa vigerethI zivAsita thaeluM rahe che, tevA prakAranA cittathI je mukAyA hoya te bhava -saMsArano aMta karanAre mutAtmA jANu. Ama tame je kahe che tethI je kSaNika jJAna mAtra tatva hoya te bIjA kSaNamAM tene abhAva thavAthI saMsAra keza For Private And Personal Use Only
Page #757
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 75 vede ane mukta keNa thAya te vicAravuM. eka prazna bIje uThe che-tevA prakAra kilaSTa cittane aMta AvyA pachI je mukata thAya che te je nitya rahe che te tamArA jJAnanuM kSaNikatatva naSTa thAya che, ane te mukata AtmAnuM kSaNikatva mAnIe te pAcho saMsAranA cakramAM bhramaNatA karavAnuM thAya che. je AtmAnI kSaNikatA manAya che te AtmAnI mukti kevI rIte sarvadA rahe che tene vicAra tamAre avazya kare paDaze, kAraNa ke je bhAvo eTale padArtho che tene je bhAva eTale sadu mAne to tene ekAMta atyaMtabhAva rUpa abhAva na ja bane, ane je atyaMtabhAva rUpa abhAva che, te paNa kadApi sadbhAva rUpe nathI banato. te mATe kahevAmAM Ave " nityaM sattvamasatvaM vA'hetoranyAnapekSaNAt / apekSAto hi bhAvAnAM, kAdAcitakatvasambhavaH // " je ekAMta nitya che te satvarUpa bhAva ja che athavA ekAMta atyaMtabhAva rUpa asadupadArtha ja che. tevA sadda rUpa bhAvane ane asadu rUpa abhAvane utpanna thavAmAM anya keMI paNa kAraNa rUpa hetunI apekSA eTale sahaya levAnI jarUra nathI paDatI. ane jene utpanna thavAmAM anyanI apekSA sahAyanI jarUra paDe che te kathaMcit nityAnitya padArtha che, eTale dravyatvanI apekSAe nitya ane pariNAma rUpa paryAyanI apekSAe anitya che, tene kadAcit pragaTa thavAne saMbhava raheluM che ema mAnavuM. 477 For Private And Personal Use Only
Page #758
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 716 have nityatra matane jaNAvIne tenA mata dUra karatA AcArya mahArAja jaNAve che---- evamekAnta nityo'pi hantAtmA nopapadyate / sthirasvabhAva ekAntAd, yato nityo'bhidhIyate // 478 // a--evI ja rIte AtmAne ekAMta nitya mAnavA te paNa siddha thatuM nathI, kAraNa ke jene ekAMta sthira svabhAva hoya te nitya kahevAya. 478 vivecana--evI rIte AtmAne ekAMta nitya je vedyAMtikA mAne che te paNa ceAgya nathI. jevI rIte khoddho ekAMta anitya AtmA kahe che te paNa ceAgya nathI. kAraNa ke nitya mAnatAM temAM samyag rIte kriyAkAritva eTale navA navA pariNAmeAnI parAvRttirUpa paryAyatttatA siddha thatI nathI. jo AtmAnA ekAMta nitya eTale sthirarUpa eka ja svabhAva hAya tA saMsArI bhAvanA tyAga karI te mukata svarUpa bhAvane kevI rIte pAme na ja pAme. kAraNa ke pUrvanA saMsAritva svabhAvane tyAga karyA vinA siddhatva na pAme. kahyuM che ke-- :: "" " acyutAnutpannasthirasvabhAvo hi nityam / jenI navA piraNAma rUpe utpatti ane junA rUpe nAza na thAya paNa niraMtara ekaja svabhAve sthira rahe te nitya kahevAya che Ave! jo ekAMtathI nitya AtmA haiAya te saMsAranI vyavasthA uMca, nIca, zeTha, cAkara, strI, purUSa, For Private And Personal Use Only
Page #759
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vigere pariNAme je vyavahAramAM anubhavAya che tenI siddhatA thatI nathI, Ama vyavahAranI vastu tamArA siddhAMtathI viparIta dekhAya che tenuM kema karavuM tene uttara Apaze? 478 tadayaM kabhAvaH syAd , bhoktabhAvo'thavA bhavet / umayAnubhayabhAvo vA, sarvathApi na yujyate // 479 / / artha-AtmA je nitya ekAMta che te nitya anubhavamAM AvatA A katva bhAva, phatRtva bhAva, ubhaya bhAva athavA anubhaya bhAva e cAramAMthI eka vA be evA vikalpa kaI rIte kevI rIte bane? kaI paNa rIte saMbhavatA nathI. 479 vivecana-he advaitavAdanA prarUpake ! he vedAMtio! je tamArA abhiprAyane anusAre A bahAsvarUpa AtmAne ekAMta nitya mAnIye te zubha vA azubha kAryone kartutva bhAva-kartApaNuM kevI rIte lAgu thAya? temaja pUrve kahelA zabha tathA azubha karma je jIve pUrva kAlamAM bAMdhelA hoya te karmanuM letRtva-bhegavavApaNuM paNa kevI rIte saMbhave? tathA ubhayatva eTale kartApaNuM tathA bhaktApaNuM kevI rIte saMbhave? anubhatva eTale akartava tathA akatRtva eTale karmanuM nahi karavApaNuM, vA pUrva karmanA bhegane nahi bhogavavApaNuM jemAM hoya tevA prakAranA padArtha rUpa muktinI sattA paNa kevI rIte siddha thAya? tene vicAra tamAre (vedAMtika advaita vAdI paMDitae) karavAnuM rahe che. ema ahiMyAM cAra vikapa vicAravAnA rahe che, AmAM vastu svarUpane je paramArtha draSTie vicAra karIe te cAramAMthI eka vikalpa For Private And Personal Use Only
Page #760
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 8 nathI ghaTata, vikalpane ghaTAvavAne prayatna karAya to tyAM ekAMta nityasvapaNuM te padArthomAM naSTa thaI jAya che. 479 A vAtane vizeSa vicAra karatA jaNAve che- ekAntakartRbhAvatve, kathaM bhoktRtvasaMbhavaH / bhoktRbhAvaniyoge'pi, kartatvaM nanu duHsthitam // 480 // artha--je AtmAmAM ekAMta kartApaNuM mAnIe te. tApaNune saMbhava kevI rIte Ave? temaja ekAMta tApaNuM mAnIye te kartApaNuM paNa kevI rIte Ave ? 400 vivecana-he vedAMtika paMDite ! tame je AtmAne ekAMtathI nitya kartApaNAnA bhAvane ja mAnatA che te te AtmAmAM anya svabhAvane abhAva thAya che tema mAnavuM paDe che tethI bhekatApaNA rUpa kriyA svarUpa bhAvane abhAva Ave che, kAraNa ke tame Atma dravyamAM ekata ekaja svabhAva mAne che, ane je ekAMta kartRtva svabhAva ja AtmAmAM hoya to te karma eTale zubha vA azubha kiyA anuSThAna karIne karmanuM kartApaNuM grahaNa kare che te ja barAbara che tema tamArA matathI Ave che, paNa bhaktApaNuM naja Ave kAraNake kartutva bhakatRtvathI bhinna che, tethI bhakatRtva svabhAva nathI tevo svabhAva tame temAM nathI mAnyo tethI bhestApaNuM kevI rIte saMbhave ? naja saMbhave. ekAMta eka svabhAva hovAthI tamArA mate katva bhephatRtvane paraspara virodha Ave che. kadApi tame tApaNuM ekAMtathI mAne te AtmAmAM bhaktApaNAne niga-saMbaMdha te For Private And Personal Use Only
Page #761
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 19 Aveja, paNu kartApaNAnA abhAva Aveja. eTale bhetRtva ekaja svabhAva hAya te katva temAM rahevuM na ja joIe. teno pratiSThA- avasthAna kartRtva joDe nathI rahetu, paraspara virAdha hAvAthI jo ekAMta eka svabhAva AtmAdi dvavyeAmAM mAnavAmAM Ave te paraspara virodha AvatA hAvAthI ekenI siddhi nathI banatI. 480 Ama katva bhakta vanA eka svabhAva ja mAnIye tA AvI hAni naja Ave AvI zakA karatAM jaNAve che ke-- na cAkRtasya mogo'sti, kRtaM cAbhogamityapi / ubhayAnubhayamAvatve, virodhAsambhavau dhruvau // 481 // ,, atha--je karma nathI karAyA tenA bhega paNa kadApi nathI ja anatA, temaja karelA karmanA abhAga paNa kadApi nathI ja thatA, tethI e svabhAva mAnavA paDe. tema mAnatA dvaitabhAva mAnavA te paNa virodha Ave, ane svabhAvanA abhAva mAnatA nizcayathI vastuttvanA asaMbhava Ave che. 481 vivecana--hai veDhAMtie ! AtmAdika padArthomAM ekaja svabhAva mAnatAM je doSa Ave che, te tame vicAro. jo tame eka bhAktatva svabhAva ja mAne che. tA vicAro ke je zubhAzubha karma jIve pUrvAMkAlamAM nathI ja karyA, tA tevA nahi karAyelA kanA bhAga jIvAne naja Ave " maiM 2 annaya meLo'ta mogala | jai eTale sukha dugma taja ApI zake. leka paNa kahe che ke-- *pa kRtasya karmaNo bhogo'sti / " mepo mone'sti' For Private And Personal Use Only
Page #762
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 720 karelA karmane jIva bhagave che, tevI ja rIte karelA karmo ke je zubha vA azubha anuSThAna karIne bAMdhelA hoya tene abhega paNa nathI saMbhavate, eTale avazya jogavavA ja paDe che. jevA zubha vA azubha adhyavasAya vaDe kAya, vacana, manane vyApAra karIne jIvoe punya vA pApa karmane samuha karyo hoya, te karmanA sArA vA kharAba kula jIvane bhagavyA vinA kamane AtmAthI abhAva nathI ja thate, Ama be vikalpanI vAta karI. have trIjA tathA cothA vikalpane vicAra karIe chIe. ubhayarUpe eTale katva svabhAva ane bhaktatva svabhAva ema AtmAne mAnavApaNuM advaita vedAMtionA mate vidhi gaNAya che, eTale jyAM kartRtva heya tyAM bhakatRtva na rahe, bhephatRtva heAya tyAM kartutva na rahe mATe virodha Ave che. je be svabhAva AtmAmAM mAne te advaita siddhAMta naSTa thAya che. te te tamArA matathI aniSTa che. ane daita bhAvane svIkAravAne AkSepa Ave che, tethI anubhaya svabhAvane svIkAra karavA IcchatA he te te paNa ISTa nathI, kAraNa ke tevA prakAranA svabhAva vinA vastu svarUpane ja abhAva Ave che, tevA svarUpe nizcaya vastune ja asaMbhava Ave che, eTale vAMjhaNane jema putrane asaMbhava che tema kartRtva letRtva svabhAva vinA AtmAnI avasthAne nizcayatAthI asaMbhavaja Ave che. 481 pharIne trIjA tathA cethA vikalpane vicAratAM jaNAve che keyttthomybhaavtve'pybhyupetN virudhyate / pariNAmitvasaGgatyA, na bAgo'trAparo'pi vaH / / 482 // For Private And Personal Use Only
Page #763
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 721 artha-Ama ubhaya svabhAva mAnavAmAM paNa tamArA matathI virodha Ave che, anubhaya svabhAva te vastu svarUpane ja vinAza kare che. mATe AtmA Adi sarva padArthomAM pariNAmitva svabhAva je mAnavAmAM Ave to jarA paNa doSa paNa tamAre nahi ja Ave. 482 vivecana-AvI rIte je tame tevA prakAre AtmA tathA puddagala vigere dravyamAM kartutva tathA letRtva ema be svabhAvane svIkAra ekAMtathI karaze te advaita matanA siddhAMtathI virodha Ave che ja, temaja anubhaya svabhAva je AtmAmAM mAnIye te Atma svarUpane ja abhAva thAya che, AvI rIte ubhaya svabhAva atuta nathI mAnI zakata ane je anubhaya svabhAva eTale baMnene abhAva mAnatA paNa virUhatA lAve che, mATe te ati vAdIo ! tame sthira svabhAve ekAMta nitya mAnatA je deSa Ave che teno vicAra kare. je AtmA vigere sarva dravyamAM pariNAmI svabhAva mAnIye te badhI vAta yathArtha rIte saMgata thAya che. te AvI rIte- AtmA dvavyatva rUpe nitya hovA chatAM paryAya svabhAve navA paryAya rUpa pariNAmane kare che. tene pariNAmI svabhAva hovAthI kare che, tethI pUrva avasthAne tyAga karIne uttara avasthAne svIkAra kare che. tethI tamAre kartava phatRtva ema ubhaya svabhAvavAle AtmA che ema svIkAravuM teja yogya che, te mAnatAM badhI bhAMjagaDa maTI jAya tema che. 482 have bIjI vAta avazya jANavA jevI che- For Private And Personal Use Only
Page #764
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 722 ekAntanityatAyAM tu, tattathaikatvabhAvataH / bhavApavargabhedo'pi, na mukhya upapadyate // 483 // atha-ekAMta bhAve AtmAmAM nityatva mAnatA eka ja svabhAvatA rahe che, tethI jIvane A saMsAra avasthA ane A mokSaavasthA rUpa avasthAnA mukhya bheda na ja bane. 483 vivecana-je AtmAnI ekAMta kuTastha rU5 nityatA mAnavAmAM Ave te he vedAMtika paMDita! tamAre kavi letRtvavigerene abhAva Ave che. temaja AtmAdika dravyamAM eka abhAva ekAMtathI avazya mAnavo paDe, eTale AtmAne je kartRtva svabhAva mAnIye te bhephatatva svabhAva na Ave, ane tRtva svabhAva mAnIye te kartRtva svabhAvane abhAva Ave, paraspara ekanI sattAmAM bIjAnI sattAne abhAva hoya che, te advaitavAdI vedAMtine mata che. temaja- gayudiypasthiramAvodi nitya " AvuM nityatva ekAMtathI mAne che, te kAraNe AtmAne bhava-saMsAra ane apavarga-makSa tene bheda paNa nahi manAya, kAraNa ke jyAM eka svabhAvapaNuM hoya tyAM pUrva avasthAne tyAga ane uttara avasthAne savIkAra mukhyatAe anupacarita bhAve nathI Avato eTale vicAra karatAM ghaTatuM nathI. 483 kema ema bane che tene uttara ApatAM jaNAve che- For Private And Personal Use Only
Page #765
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 13 svabhAvApagame yasmAda - vyaktaiva pariNAmitA / tacAttuLame sasya, hame sautha ddei // 484 / / a--je kAraNe te AtmA pUrvanA svabhAvanA tyAga karIne navA svabhAvane dhare che, te kAraNe vyaktabhAve pariNAmikatA Ave ja che, tevI pAriNAtmikatAnA tamA svIkAra na karatA haiAvAthI AtmAnI sadA eka svarUpatA ja rahevI joIe pazu te nathI anubhavAtI, 484 vivecana--je kAraNathI AtmA saMsAramAM vasavAnA svabhAvavAtA pUrve hatA tene palaTAvIne mukita avasthAne pAmavA gya svabhAva karavo te pUrvanA svabhAvane deDayA vinA navA svabhAvane prApta nathI karI zakatA, tethI svasAvanA je palaTa thavo te AtmAdika dravyanI pariNAmikatA rUpa svabhAva vinA nathI manatu, tethI AtmAmAM pariNAmikatA svabhAva pragaTa bhAve sidhdha thAya che eTale Ave che. te pariNAmikatA jo tame AtmA AdimAM che, tevuM na mAne tA AtmAnu bhava-saMsAravRtti bhramaNutva svabhAva te rUpa potAnA lakSaNane meDatA na heAvAthI sadA sadA sarva kAlamAM avicalita eka bhAve raheze, kAM te sa dA sa'sAramAM raheze, mAM te mAkSarUpa raheze, pUrva ke pazcAt evI bheda vinAnI ekaja avasthA rahevAthI eka vastAvamAM sa`sAra ane mukitanA bheda rahetA nathI. 5 4845 tatpunarmAvikaM vA syAd, Apavargikameva vA / gAAme khetavRSTi, mamruttI na saste // 481 // For Private And Personal Use Only
Page #766
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 724 ate AtmAne eka svabhAvavAleAja mAnIe tA phrI pharIne saMsAramAM rahIne bhamaze vA sadA mukatAvasthA-- mAMja raheze, tethI sadA sarva kAlamAM ekaja avasthA rahetI hAvAthI jIvane sa'sAra ke mutimAM saMbaMdha lAgatA nathI, 485 vivecano tame ekAMta bhAve AtmAne nityaja mAnaze teA tenuM vAraMvAra phrI pharIne saMsAramAM janma maraNu karavA rUpe bhamavAnuM eka svarUpe kAyamaja rahevAnuM, athavA ekAMta apaviga paNa... eTale nitya mukatapaNuM nisvamuhi" che, ema mAnavuM paDaze. kAraNake sa`dA sarva kAla ekaja puna vikatva svarUpe eka svabhAve rahevAnA, ekAMta niyata eka rUpe rahevAnA svabhAva AtmAnA hovAthI mAM tA sadA sa MsArI, kAM te| sadA sukataja raheze ekAMta eka svabhAvavAlI vastunuM parAvarta-punava nathI thatuM. nAnA athavA judA judA rUpAnI prApti eka avicalita svabhAvavAlAne kevI rIte thAya ? sadA eja svarUpeja rahevA joIe. paNa tevuM anubhavamAM nathI Avatu. AthI samyag rIte vicArIye ta avicalita ekAMta eka svarUpanA jene svabhAva hAya tevA mAtmAne sasAranA bhava karavApaNuM ke meAkSamAM javApaNu evA e bhAvamAMthI ekanA saMbhava yathArtha rUpe thatA nathI. mAkSa tathA sa MsAranuM parAvarti paNa jyAM svabhAve hAya tenI apekSAeja ghaTe che, te paNa jayAre svabhAvanA bheda eTale svabhAvanI parAvatti svIkAravAmAM Ave tAja yathArtha ghaTe che. 485 have ahiM vAstavika AtmasvarUpane yathArtha samajIvatA chatA je kahevA yAgya che te jaNAve che-- For Private And Personal Use Only
Page #767
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 725 bandhAcca mavasaMsiddhiH, smbndhshcitrkaarytH| tasyaikAntakabhAvatve, na tveSo'pyanibandhanaH // 486 // artha-AtmAne karmane baMdha mAnavAthI saMsAranA bhava karavAnuM saMbhave che, te paNa judA judA karmanA saMbaMdha vaDeja thAya che, paNa ekAMta eka svabhAve nitya mAnatA tene paNa saMbhava siddha thatuM nathI. temaja saMsAra saMbaMdhane tyAga karI mukta thavAne paNa saMbaMdha siddha thatuM nathI. 486 vivecana-jIvAtmAe maneyoga vaDe vicitra svarUpavALA aneka prakAranA zubha vA azubha adhyavasAya vaDe ane vacana tathA kAyAnI kriyA vaDe jJAnAvaraNIya, darzanA varaNIya, mohanIya, aMtarAya, nAmakarma, zetrakama, AyuSyakarma tathA vedanIya karmanA samUhane pUrva kAlamAM jevI rIte jevA Atma pariNAmathI bAMdhyAM hoya, te karmane udaya thatA judA judA prakAranA janmane dhAraNa karIne tevA navA soga saMbaMdha pAmIne tevA prakAranA karmane bhogave che. Ama karmanA baMdha rUpa karmadaLanA samUha vaDe jIvAtmA saMsAra rUpa janma, maraNa. Adhi, vyAdhi, upAdhi bhegave che, te vAta sidhdha thAya che. A janma maraNa rUpa je vicitra kArya thAya che, tethI A saMsAra anAdinI paraMparAthI pravAha rUpa cAlyA Ave che ema siddha thAya che. tenuM kAraNa upara jaNAvyuM te bIja rUpa zaga dveSa rUpa mehaja che. paraMtu koI paNa vakhate For Private And Personal Use Only
Page #768
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir GRE vicitra nahi eTale eka sarakhA kAraNeAthI vicitra kAryonI utpatti thAya che, te vAta jaina mata svIkAratA nathI. khAvalaeNnA bIjathI Amra vRkSa nathI upajatuM. jevuM vicitra khIja tevu Mja vRkSa tevA kula phaLa vigere thAya che eTale jIve jevA jevA karmInA zubha vA azubha madha khAMdhyA haiAya tevA tevA prakAranA janma maraNuvaDe bhava rUpa janmA karavA paDe che, tethI jaNAve che ke 61 "" na citrAtkAraNAccitrakAryaprasUtiriti / je kArya mAM kAraNeA vicitra-judA judA prakAranA na hoya, pazu sarakhA svarUpAlAja hoya tevA kAraNeAthI vicitra-judA judA svarUpavAlA kAryA nathI upa. tA, eTale je vicitratA saMsArI jIveAmAM Azcarya rUpe dekhAya che temAM tevA prakAranA vicitra kAraNeA upAdAna bhAve avazya haiAya che, evuM kahevAnuM e prayApta che ke jo tame AtmAne ekAMtathI ekaja svabhAvavAlA mAnA tA tevA AtmA vaDe kadApi paNa vicitra-judA judA prakAranA ka`kha dha na sabhave, eTale ekaja svabhAva jo mAnI e te sadA sadA ekaja prakAranA adhyavasAyathI cuta kriyA thAya, ekaja prakAranA baMdha paDe, ane saMsAranA bhava paraMparAnA hetu je khaMdha thAya, tevA prakAranA kAraNeA hAya paNa muktinA anuSThAnanA hetu teja svabhAvathI naja mane, te kAraNe emaja kahevu paDe che ke vicitra prakAranA sukhadu:khanA bhAgamAM hetubhUta thanArA je vicitra prakAranA baMdha jIvAtmAone thAya che, te tevA prakAranA nimitta kAraNa rUpa zubhAzubha anuSThAna vinA thatA nathI. tethI svabhAvAnI paNa vicitra tA samajavI eja nizcaya samajavA. tevIja rIte mAkSanA For Private And Personal Use Only
Page #769
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 727 anuSThAna mATe je hetu hoya te paNa tevA prakAranA bhavyatva svabhAvathI ja upaje che. te saMsAranA hetuthI vicitraja hoya che. 486 Ama vicitra kAraNathI vicitra prakArano bhAga jIvane upaje che evuM siddha thavAthI te AtmAnA svarUpanI kevA prakAranI avasthA che te jaNAvavA zuM kahe che te AgaLa jaNAve che - napasyevAmidhAnAdhaH, sAtabandhaH prakIyate / ahizaMkAviSajJAtA-ccetaro'sau nirarthakaH // 487 / / artha-A rAjA che evuM vacana sAMbhaLavAthI je jIva sAtavedanIyano baMdha kare che ema je tamArAthI manAtuM hoya te Ane sarpa karaDaye che tevA viSanA jJAnathI maraNa paNa thavuM joIe, bIjA vikalpa nakAmA thavAnA. 487 vivecana-paravAdI eTale ekAMta nitya advaitavAdIo AtmAne ekAMta nityaja mAnatA hovAnA kAraNe " brahma sata nak DyiA . " evA eka mAtra saMkalpa vaDe vastuone kalpanA rUpe bheda che-judI judI che, vAstavika bheda nathI, paNa brahmarUpaja che ema je mAnatA he te, A jIvane sAtA-sukha che, A jIvane asAtA-duHkha che, te mAtra kAlpanika saMkalpa rUpasukha ane duHkha kahevAya vastuta: kAMija nathI. emaja kahevuM paDe. te amArA matathI egya nathI. kAraNake A mANasa amuka For Private And Personal Use Only
Page #770
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 728 nagarane rAjA che ema kahevAthI te mANasa evA saMkalpa rUpa vacana sAMbhaLatAM sAtA-sukhane jotA thA joIe, kAraNa ke tamo advaitavAdio AtmAne ekAMta nitya kahe che, tethI sukhanI sAthe paNa tene nitya saMbaMdha rahevuM joIe, te pachI tyAM AgaLa rahelA sapane je tyAM koI uMghatA mANasane joIne tame e paNa vikalpa karI zake che ke Ane sarSa karaDe che tethI viSa caDheluM che, AvI zaMkAthI te mANasane zuM evA kuvakalpa thAya ke mane sarpa karaDe che, viSathI huM ghero chuM tethI te zarIra ane manathI asAtA-duHkhane bhegavanArA thAya che ke marI jAya che ? nA nathI thatuM. temaja sAMbhaLanArane rAjya saMbaMdhI sukhane bhega paNa kevI rIte thAya? nA thAya. kAraNake vastu svarUpano vicAra karatAM darekane pitAnI anya avasthA samajAya che, tethI thayelI zubha viSayika vA azubha viSayika zaMkA naSTa thatAM uparanA kahevAyelA Azaye kheTA siddha thAya che, tema AtmAne ekAMta nitya ane AnaMda rU5 mAnavA mAtrathI tenA janma, maraNa, vyAdhi vigere naSTa thaIne pUrNa sada cidAnaMdane bhaktA nathI thaI zakta, vastu svarUpe pariNAmI hevAthI dravyathI AtmA nitya hovA chatAM zubha karmanA baLathI zubhAzubha vipAkanA udayathI tevA prakAranA janma maraNa, sAtA, asAtA, bAla, yuvAna, vRddhatva, zeTha, cAkara, rAjA, prajA vigere uMca nIca avatAre karIne saMsAramAM navA navA bhavane kare che eTale aneka pariNAmane pAme che. te kAraNe ekAMtathI nitya je AtmA AdimAM saMkalpa karIne mAnIe te kArya kAraNa vigere bhedane saMbhava rahetuM nathI 487 For Private And Personal Use Only
Page #771
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 729 evaM ca yogamArgA'pi, muktaye yA prakalpate / so'pi nirviSayatvena, kalpanAmAtrabhadrakaH // 488 // artha evI rIte je A lega mArga muktine arthe tamArAthI kalpAya che, te te paNa niviSaya hovAthI pAramArthika rUpe sidha zata nathI, mATe kalpanAthI kalyANamaya che, paNa tenuM pariNAma zUnyaja AvavAnuM te paNa vicAraze. 488 vivecana-evI ja rIte pUrve jaNAvyA pramANe AtmA Adi sarva dravya aneka svabhAvavAlA ane pariNAma pAmatA havAthe kArya kAraNa rUpe artha svarUpanI siddhi thAya che, te paNa he vedAMtika advaita vAdI paMDita pravare! tame je vega mArga kahe che temAMthI bhavanuM kAraNa karyo hetu thAya che ane mukitanuM kAraNa ke hetu thAya che? temaja saMsAra nAza mATe je gamArga kalpAne heya te te egya nathI, kAraNa nitya ekaja svarUpe ja je AtmAdika artha rahetuM hoya te pAriNamIkatAne abhAva Ave. tethI kArya kAraNa bhAvane saMbaMdha ghaTatuM nathI. jo tame vegamArgane mokSa mATe kalpanA kahetA he te te gya nathI, kAraNa ke tame vastu mAtrane apariNAmI svabhAva mAnatA hovAthI avicalita kuTastha e AtmA yega mArgane viSaya kevI rIte bane ? je padArtho ekAMta nitya heya te pariNamItva svabhAvane pAmatA na hevAthI pUrva pariNAmane tyAga ane uttara pariNAmanI prApti rUpa vicitra-judA judA kArya kAraNa bhAvane nahi pAmatA hevAthI mekSanA viSayane grahaNa karatA nathI. tethI kalpanA For Private And Personal Use Only
Page #772
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAtrathI kalyANamaya che, paraMtu paramArthathI satya svarUpane kaI paNa rIte pAmatA nathI. 488 dikSAdi nivRtyAdi, pUrvasUyuditaM tathA / Atmano'pariNAmitve, sarvametadapArthakam // 489 // athavA jANavA ane lega karavAnI IcchA rU5 vAsanAnI nivRtti thavI te je pUrva sUri purUSoe jaNAvI che, te paNa apariNAmI AtmA hoya te kaI paNa prakArane lAbha na pAmI zake. tethI sarva garUpa upAya nakAmAja che. 489 vivecana-jevA, jANavA, khAvA, pIvArUpa pAMca iyeinA je viSayane bhegA thAya tenI vAsanA eTale atyaMta Asakita bhAve jogavavAnI IcchA chane anAdikAlathI lAgelI che. te avidyArUpa ajJAnatA vaDe thatI hevAthI te vAsanA bhavanI paraMparA rUpa saMsAra bhramaNanuM bIjarUpa upAdAna kAraNa thAya che. tema sarva darzananA paMDita purUSe pitA potAnI abhineta bhASAmAM kahe che tema maharSi pataMjali vigere avidyAnI nivRtirUpa egathI mokSa mArganI prApti thAya che tema kahe che. paraMtu jyAM sudhI AtmAnA apariNAmItva bhAvane ekAMte mAne che temanA mate- "garidupiMnnaji nityaH " aparigruta anutpanna eka svabhAvamAM je sarvadA rahe te nitya kahevAya, tevA ekAMta nitya AtmAne bhegamArga pUrva svarUpane koI paNa rIte tyAga karAvIne navA mA For Private And Personal Use Only
Page #773
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 731 svarUpanA lAbhane prApta karAvI zakatA nathI, tethI temanI AtmAne mATe kahelI vegamArganI kriyA pravRti phala vinAnIja che. 489 paraMtu yogamArga eTale AtmAnuM yathArtha svarUpayathArtha kevI rIte te jaNAve che pariNAminyato nItyA, citramAve tathA''tmani / avasthAbhedasaGgatyA, yogamArgasya sambhavaH // 490 // artha-nyAyanI yuktithI nitya yukata pariNAmI svabhAvavAlA AtmAdi sarva dravya che, tathA judA judA kArya kAraNa bhAvarUpa svabhAvavaMta te AtmAdika dravya che, tethI pUrva tathA apara avasthAnA aneka 'bhedane pAme che ema. svIkAravA vaDe yathArtha saMgati ghaTatI hovAthI AtmAne egamArganI prAptine saMbhava thAya che 490 vivecana-je kAraNe apariNamI svabhAvavaMta AtmAne gamArganI sarvadA aprApti rahe che, te kAraNe te ati paMDita pravare je tame amArA pUjya pUrvAcAryoe dvAdazAMgI Adi AgamamAM je nyAyanI sayuktivAlA pravacanathI AtmA anekAMta daSTie vicAratA dravyatvabhAve nitya ane paryAyatvabhAve anitya hoya che tema je kahyuM che te nIti (nyAyathI AtmA pariNamItva svabhAvavaMta che ema siddha karyuM che. te pariNAmItva svabhAvavA hevAthI anAdi kAlanI je azubha mana vacana kAyAnI pariNatirUpa avidyAmaya pugala bheganI vAsanA hatI, te dUra karavA rUpa indriyane nigraha For Private And Personal Use Only
Page #774
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kare, mana vacana kAyAnI duSTa pravRttimAM je gamana thatuM hatuM tethI aTakAva te rUpa je yogamArga bhagavaMta pataMjali maharSie kahyo che- vikRttittinirodhaka goLA " kharAba cittanI vRttione niSedha kare te yega kahevAya che. temaja pUjyapAda bhagavaMta zrI umAsvAti vAcakavara tattvothodhigama nAmanA sUtramAM jaNAve che ke - mAlavanivara saMvarI sa tasamitiyAlAprisshjycaaritraiH, tapasA ca nirjarA, samyagyoganigraho guptiH, iryAbhASaNAdAnanikSepotsargAH samitayaH, uttamaH kSamAmArdavAvazaucasatyasaMyamatapastyAgAkiJcanya brahmacaryANi Azravano nirodha kare te saMvaraga pAMca samiti ane traNa gupta rUpa che. aSTa pravacana mAtA je pALavI te samiti, gu iyoga. daza prakAranA kSamAdi dhAraNa karavA te dharmaga, mana vacana kAyAne nigraha kare te guNiyega, bAvIza pariSahane jItavA te cAritra yoga, tapa vaDe karma khapAvavA te nirjarA yega vigere AtmAne anAdi kAlathI lAgela karmane sarca karIne, mana vacana kAyAnI azubha eTale kilaSTa vRttione nirodha kare te pega kahevAya che. kAraNake tevA prakAranA pega mArgamAM pravRtti karavAthI mekSa svarUpanI AtmA prApti kare che. tethI nyAya nItinI yukitathI artha For Private And Personal Use Only
Page #775
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 733 pattinA nyAyathI bIjI rIte vastu sArUpa banatuM na hovAthI je vastunI siddhi thAya che te athopatti kahevAya che. jemake ekAMta nitya AtmAne svIkAratA pariNAmIpaNuM saMbhavatuM nahi hevAthI karthacita dravyatvabhAve nitya ane paryAyatvabhAve anitya svIkAravAthI nitya chatAM pariNAmI AtmA citra svarUpe judA judA svarUpamaya pariNAmone prApta kare che. tethI avasthAne bheda thatuM hovAthI AtmAnI sthAnityAnitya avasthA siddha thAya che. tethI upara jaNAvyA pramANe Azrava AdirUpa azubha yegane nigraharUpe tyAga karIne saMvara, nirjarA, kSamAdika dharma, pariSahajaya rUpa samiti. gupti rUpa pravacana pAlana rUpa zubha ga vaDe uttara zuddha cAritra rogane pAmato AtmA saMsArItva* bhAva rU5 pUrva avasthAono tyAga karI mokSa bhAva rUpa avasthAne prApta kare che. tethI je pariNAmItva bhAva AtmAne mAnIe to adhyAtma bhAvanA dhyAna, samatA, vRttisaMkSaya vigere mekSanA hetubhUta egamArgano saMbhava yathArtha ghaTe che. 490 AvuM kevI rIte thAya te jaNAvatAM kahe che - tatsvabhAvatvato yasmA-dasya tAttvika eva hi / kliSTastadanyasaMyogAta, pariNAmo bhavAvahaH // 491 // artha-AtmA Adi sarva dUbe pitAnA svabhAvathI nizcaya pariNAmI ja che tema mAnatA hovAthI tAtvika rIte sarva vastu svarUpa yathArtha ghaTe che. kAraNa ke jema kilaSTa karma saMbaMdhathI bhava paraMparAnA pariNAme ghaTe che For Private And Personal Use Only
Page #776
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 734 tema kama samUhane kSaya thatAM makSa svarUpatA paNa ghaTe che. 491 vivacana-te AtmA tathA anya be pitApitAnA nizcita svabhAvathI avazya pariNAmItvavaMta che, te AtmAnuM pariNamIpaNuM satya tAtvika ja che, paNa upacArabhAve-AropaNa karAyeluM nathI, tethI nirUpacaritaja che, te kAraNe jIvAtmAone je anAdi kAlathI paraMparAgata karmabaMdhananI je yegyatA jyAM sudhI rahelI che tenA ge AtmAthI anya pudagala pariNAma bhAvanA keze zubhAzubha eTale akilaSTa tathA kilaSTa adhyavasAya vaDe je zubha vA azubha karmanA pudagala sAyeganA baMdha karAyA hoya, te vaDe A AtmA aneka prakAranA corAsI lAkha jIvanithI cukata cAra gatimAM navA navA janma maraNa vaDe avatArane laIne saMsAramAM bhame che, tethI te azubha adhyavasAyathI yukta je mana vacana kAyAnuM anya avasthA rUpa pariNamIpaNuM teja saMsArane hetu thAya che, tevA kilaSTa pariNAmane tyAga karI saMvara nirjarA yukta mahAvrata, tapa, dhyAna, samatA, samAdhi roga vaDe sarva karmane kSaya karI meSa rU5 bhAvane pAme che, temAM pariNamIka bhAvarUpa bhavyatva svabhAvane kAraNutA che. 491 - tethI tevA prakAranA pariNAmathI anya prakAranuM je pariNAmItva mekSane hetu thAya che te jaNAve che- sa yogAbhyAsa jeyo yat, tatkSayopazamAditaH / yogo'pi mukhya eveha, zudhdhyavasthAsvalakSaNaH // 492 // For Private And Personal Use Only
Page #777
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 a--te sarva yAganA abhyAsathI tevA prakAranA karmAMnA kSaye pazama Adi bhAva pragaTe che, tenA yeAge AtmAthI kamalanA sayoganA jeTalA arthe nAza thAya teTalA aMze AtmAdikanI zudhdha avasthA prApta thAya che, te rUpa lakSaNane pragaTa karavA rUpa kriyA yoga te mukhya hetu saMbhave che. 492 vivecana--mAtmAne anAdi kAlathI praharUpe saMsA ranA janma maraNamaya bhavanI paraMparA cAle che, ta paNa tevA prakAranA azubha adhyavasAya rUpa AtmAnA pariNAmathI cAle che. AtmAne jyAre adhyAtma bhAvanA dhyAna vigere yAganA satata abhyAsa karavAvaDe temaja tapa saMyama jJAna dananA abhyAsavarDa jJAnAvaraNIya, daOnAvaraNIya, mAhanIya, aMtarAya, vigere karmonA udayathI kilaSTa eTale azubha adhyavasAya thAya che, tenA upara jaNAvelA saMcama, jJAna, darzana, cAritra garUpa ane adhyAtma bhAvanA rUpa ceganA abhyAsathI sApathama bhAve AtmAnI zuSka, zudhdhatara, zudhdhatama pariNAmanI dhArA cAle che, te ja mukhya yAga jANavA. ema ceAga svarUpanA tatva vicArake jaNAve che, kAraNa ke AtmAnI zudhdhatA pUrNAMkanI je avasthA teja mukhya rIte prathama cAganuM samyag lakSaNa che. 492 tatastathA tu sAdhveva tadavasthAntaraM param / taLela tAvinI mutti, yAttattvaviyogataH // 42 // aM--te zreSTha ceAganA abhyAsa vaDe para parAe AtmAnI zreSTha avasthAne pAmatAM AtmAthI karmAMnA samUhanA For Private And Personal Use Only
Page #778
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir viga thavAthI anya tAtvika bhAvAlI mukti thAya vivecana-te sArA suMdara adhyAtma bhAvanA dhyAna, samatA vigere bheganA abhyAsathI tevA prakAranA caDhatA guNanA sthAnakavaDe avirata samyagra daSTi guNa prathama pragaTe. tyAra pachI dezavirati, sarva virati, apramatta guNa sthAnaka, apU vakaraNa, anivRttikaraNa, sUkSma saMparAya yayAkhyAta kSINa meharUpa vRttisaMsaya vega pragaTe ane tyAra pachI sagI kevaLI..ayAgI kevI guNasthAnakenI prAptinA kamavaDe AtmAnI sAdhu-suMdara, suMdaratara suMdaratama avasthAone anukrame pAmatA AtmAthI karma dalane viyega karatA zuddhatara avasthAne prakRSTa bhAve anubhavatA sarvaka madalane AtmAnA asaMkhya pradezathI mukata karatA tAvika rUpa satya evI mukitane prApta kare che. te upacAra bhAve kalpanA rUpe mAnelI nathI hotI. paraMtu AtmAne mana, vacana, kAyA, iMdriya tathA karmanA saMbaMdhane saMpUrNa viga thAya che, ane anaMta jJAna, darzana, cAritra, vIryarUpa sahaja guNavaDe sva svarUpane joktA thAya che. te upara kahyA tevI rIte AtmAthI anya je karma, zarIra, indriya, mana vigere pugalanA viyegarUpa parama tAtvika mukti-mekSa vA nivaNa AmA pAme che. paraMtu sAMkhya darzana ane advaita vedAMta niyAyika darzananI mAnyatA pramANe pitapotAnI avasthAmAM AvavuM te ja mAtra mukti che, ane saugata (bauddha) darzanavAdIo Atma kSaNa saMtAna rUpa paraMparAne sarvathA ucacheda che te mukti mAne For Private And Personal Use Only
Page #779
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che tevI nahi. kAraNa ke te cagya nathI, paraMtu AtmAnuM sahaja bhAve zuddhatAmaya sva svarUpane prApta thavuM, nizavaraNa bhAve pragaTa karavuM teja bhAvathI parama mukita che. kaha3 ata eva ca nirdiSTaM, nAmAsyAstattvavedibhiH / viyogo'vidhayA buddhiH, kRtsnakarmakSayastathA // 49 // artha---te kAraNe tatvanA vizAroe avidyAne viyega buddhi tathA sarva karmane kSaya evAM aneka nAme muktine ApyAM che. 494. vivecana-A mukita tathA maNanA aneka nAmo tatvanA jANakAra zAstrakAra maharSioe kahelA che, temAM prathama AtmAthI anya rUpe anAdi kAlathI saMga saMbadhe rahelA karmadala zarIra Idriya mana vigere pugala samuhane viga eTale saMgAbhAva thave tevA svarUpe AtmAnI avasthAne je palaTe thavArUpa avasthA te mukti kahevAya che. temaja vedAMtika advaitavAdI paMDita avidyAne viyoga eTale nAza tene mukita kahe che. saugata (boddha) darzanavAdIe buddhi kahe che, ane jene sarva karmane abhAva tha tene mukita kahe che. Ama mukitanA aneka nAme chatAM sAmAnyabhAve vastu svarUpa ekaja che. 494 - have je sarva karmanA kSayathI samAdhi bhAva prApta thAya che tene batAvatAM kahe che-- zailezIsaMjhItAcceha, samAdhirupajAyate / kRtsnakarmakSayaH so'yaM, gIyate tisaMkSayaH // 494 // For Private And Personal Use Only
Page #780
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha--ahiM zazI nAmanI je samAdhi sagI kevaLIone aMta samaye thAya che te sarva karmane amUla kSaya karavAthI thAya che, tethI gabhASAmAM vRti saMkSaya samAdhi kahevAya che. 45 vivecana-zIlAnA samuha rUpa sAmAnya parvate zaila kahevAya che. te parvatamAM sarvotkRSTa rAjA samAna merU parvata zaza kahevAya che. te merUnI tevI avicalita avasthAne pAmelA kevaLI bhagavaMte Atma pradezathI sarva karmane dalane kSayaviyAga karatA ja ra ja stra e pAMca havAkSaranA uccAraNa mAtra kAla sudhI chellI samAdhi abhilita bhAve kare che, tyAre sarva karmanA dalane e samAdhi roga vaDe kSaya kare che, tethI tevA zukala dhyAnanA chellA bhAga rUpa je avasthA tene jainAcAryo zelezI samAdhi kahe che, temaja yaMga darzanakAre rAjAga nAmane vega kahe che, jenAcAryo tene zazI karaNa kahe che, ga bhASAmAM zaileza samAdhi paNa kahe che. pUjya jenAcArya zrI hari. bhadra sUri yogirAja vRtisaMkSaya samAdhi kahe che. kalpa have yuganI je avasthAone bheda thAya che. temAM chellI avasthAnI je prApti thavI te mukti kahevAya che, te vAta jaNAve che - tathA tathA kriyAviSTaH, samAdhirabhidhIyate / niSThAmAptastu yogaha-muktireSa udAhataH // 496 // For Private And Personal Use Only
Page #781
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha-tevA tevA prakAre kriyAthI yukata je pravRtti karAya te ega ke jemAM sarva karmane viyegA thAya tene mukti kahevAya che, ema yeganA vizArada paMDite kahe che. 46 vivecana-tevA tevA prakAranA kriyArUpa anunavaDe tapa, japa, kaSAya nigraha, Idriyajaya tathA bhAvanA, saMcama vigere sara anuSAnanA abhyAsa karatA pazama acAritra pALatA AtmAnI jJAnAvaraNuM Adi karmane zaya karavAM je pravRtti thAya, tene samAdhi kahevAya che, ane evI samAdhinI abhyAsa vaDe je niNArUpa ekasvabhAvane sthiratA pAmavarUpa samAdhi upara jaNAvyA pramANe cAritra, dhyAna ane tapa vigerenA abhyAsathI krame krame sarva karmane savaeNla kSaya thAya tevI chellI samAdhine mukti kahevAya che. ema adhyAma, bhAvanA, dhyAna, samatA, vRtisaMzaya vigere co tanAvizArada mahApurUSa kahe che. 49 teo Ama kahe che temAM je hetu (kAraNa) che te jaNAve che - saMyogayogyatA'bhAvo, yadihAtmatadanyayoH / kRto na jAtu saMyogo, bhUyo naivaM mavastataH // 497 // artha-AtmA tathA karmane saMga ne kAraNe thAya te gyatA kahevAya che, te yogyatAno abhAva jyAre thAya tyAra pachI kadApi paNa karma baMdhanA hetuone saMga thata nathI, te ja kAraNe pharI saMsAra paNa karavAne nathI rahetuM. kaccha, For Private And Personal Use Only
Page #782
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 740 vivecana-AtmAnI sAthe karmanA samuhane anAdikAlathI paraMparAgata saMga thayela che te jIvAtmAnI tevA prakAranI gyatA kahevAthI ja thAya che, paraMtu jyAre AtmAthI karmanA sagA saMbaMdhanI yogyatAne abhAva tevA prakAranI bhavitavyatAnA ge thAya che, eTale samAdhi keganA abhyAsavaDe chellA vRti saMkSaya samAdhiyoga vaDe AtmA tathA karma samuhane sarvathA bheda karIne eTale judA pADIne karma baMdhanI pUrvakAlamAM je cagyatA rUpa bIja hatuM tene sabIja mula yukta nAza karavAthI je karmasaMgane abhAva thaye che, te kAraNe pharIthI kadApi paNa saMga saMbaMdha nathI ja thatuM, kAraNa ke jemAM te kAryanI yogyatA na rahI hoya tenAthI tevuM kArya nathIja banatuM. baLIne zaktihIna thayelA vaDabIjathI vaTavRkSanI utpatti jema thatI nathI te muktAmAtmAmAM karmadalanI sAthe saMga saMbaMdhanI cemyatA naSTa thayelI hovAthI kadApi paNa janma, maraNa, Adhi, vyAdhi, upAdhimaya saMsArane pharIthI grahaNa karavAno saMbaMdha nathI rahe. 497 have AcArya anya matanA pakSanI zaMkA karIne tene uttara ApatA jaNAve che- yogyatAtmasvabhAvasvat, kathamasya nivartanam / tattatsvabhAvatAyogA-detatklezena darzitam // 498 // artha-je gyatA te te AtmAne svabhAva ja che, tethI te kevI rIte dUra thAya? Ama je tame kahetA hatA For Private And Personal Use Only
Page #783
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaNAvavAnuM ke te gyatAne tevo svabhAva ja che ke kAraNa pAmIne dUra thAya che te vAta aha5 aMze Ama batAvI che. 498 vivecana-yogyatA saMbaMdhI prastAva karatA pUrve jaNAvavAmAM AvyuM che ke jIvAtmA svayogyatA vaDe karmadalane saMyoga saMbaMdha kare che, ane te karmane baMdha kare che, kAraNa ke " jIvatadanyasaMyogaheturAtmasvabhAvo vartate tatad yocaramAvAtA jIvAtmA ane anya kamadika para vastuno saMyoga saMbaMdha thavAmAM te te jIvAtmAnI jevI jevI yogyatA hoya che, te yogyatA rUpa svabhAvane rAga dveSa upajAvavAmAM hetutA kAraNatA rahelI che, tethI jIvAtmA saMsAramAM bhame che, tema hai jaina darzanavAlA! tame jaNAvo che te pUchavAnuM ke te jIvene yogyatA rUpa svabhAva tAdAmya bhAve rahe che ke bhinna bhAve rahe che. je jIvAtmAnI sAthe te yogyatA svabhAva tAdAmya bhAve rahetA hoya te te svabhAva AtmAthI kevI rIte naSTa thAya ? je Atma svabhAve eTale abheda bhAve hoya te naSTa na ja thAya. ane bina bhAve je yogyatA rahetI hoya te kadAcita saMsArI jIvAthI dUra thatAM karmabaMdhanane abhAva thaI jAya ane kadAcit siddhAtmAone lAgI jAya eTale siddhAtmAne paNa yogyatA lAgatA karmabaMdhane saMga thAya vigere zaMkAnA sthAna Ave che. te For Private And Personal Use Only
Page #784
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir K yogyatA AtmasvabhAva rUpe hovA chatAM AtmAthI kevI rIte dUra thAya che? tenA uttara ApatA pUjya AcArya va jaNAve che ke huM vAdI ! te krama madhanIceAgyatA jIvAtmAmAM kaMcit tAdAtmya bhAve hAvA chatAM paNa pariAmItva svabhAvAlI hAvAthI jIvAtmAne paripAka kAla Ave chate cegyatA jIvAtmAthI ni na-dUra thavAnA svabhAvavAlI hAvAthI yAgya samaye tenA paripAkavAlA kAlanI sthitine pAmIne bhavyAtmAnI ka 'dha svabhAvavAhI yAgyatA dUra thAya che, te vAta qharAbara caiAgyaja che, kAraNake jyAre AtmA sa` saMvara bhAva rUpa bhAva cAritra kSAyika bhAve pragaTAve che tyAre kakha dha svabhAvavAhI yagyatA nivatana nAza pAme che. temAM tevA prakAre nivana svabhAva eTale nAza pAmavA tevo te yAgyatAnA svabhAva hAvAthI tema jIvAtmAne nAza karavAnA svabhAva TrAvAyo tema bane che te ceAgya ja che. mukhya hetu AtmAmAM parizuAsIva svabhAvane kAraNatA rahelI che, te pariNAma have AgaLa kahevAmAM Ave che. 48 + have ahiM AM paravAdI keTalIka zaMkA karatA jaNAve svanivRttiH svabhAvathe - devamasya prasajyate / astvevamapi no doSaH, kazcidatra vibhAvyate // 499 // a--jema tamArA mate cAgyatAnI nivRti For Private And Personal Use Only
Page #785
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 nivRtti mane vizva koI paNa savabhAvatA che tema AtmAne paNa nivRtti svabhAvatA Avaze, paNa evo AtmAne nivRtti svabhAva hoya emAM amane kaI paNa deSApati nathI. 9 vivecana-he jenAcAryo! tame kamabaMdhanI je yegyatA AtmAmAM rahelI che tene AtmAne svabhAva eTale kathaMcit Atma svarUpe ja mAne che, te egyatAne temane svanivRtti eTale pitAnA nAzavaMta svabhAvavAhI jaNAve che, paNa te AtmasvabhAva rUpa yegyatAne nAzanI sAthe AtmAne paNa nAza svarUpatA AvI jAya che. te te aniSTa kahevAya eTale AtmAne nAza IcchavA nathI kAraNa ke tame paNa dravyatva bhAve AtmAne nitya mAne che, paNa kSaNika ke nAzavaMta nathI mAnatA. mATe AtmAne nAza gyatAnA nAzanI sAthe tamAre Ave, te vastu egya kema gaNAya? AcArya bhagavaMta uttara ApatAM jaNAve che ke evI te karmabaMdha egyatAnI nivRttimAM paryAyArthika nayanI apekSAthI AtmAnI kathaMcit nivRttine svIkAra ane karIe chIe. kAraNake AtmA karmabaMdhanI cagyatAne jeTalA aMze tyAga kare che teTalA aMze mokSa mArga nAmanI gyatane aMgIkAra kare che, tethI kathaMcita nAza mAnavAmAM amane syAdavAda siddhAMta pramANe atra kaI paNa doSa nathI AvatuM, tethI sva eTale AtmasvarUpanI kathaMcita bhAve nivRtti ame kevI rIte svIkArIe chIe te AgaLa jaNAvavAmAM Ave che. 49 te vAtane jaNAvatAM kahe che - For Private And Personal Use Only
Page #786
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pariNAmitva evaitat, samyagasyopapadyate / mAtmAmAve'nyathA tu syA-dAtmasattetyadazca na // 500 // artha-AtmAne pariNamIpaNuM mAnavAthI samyapha prakAre vastu svarUpanI siddhi thAya che, te paNa AtmAne sthiratva bhAve abhAva mAnatA viparItatA Ave, mATe sattAthI vastumAM nityatva rahe che. te kAraNe bhAvAbhAva svarUpatA kevI rIte Ave. 500 vivecana-AtmAnI karmabaMdhanI yegyatAnI nivRtti thatAM tevA svarUpathI yukta AtmAno paNa nivRtti eTale nAza Ave che te aniSTa che. tene uttara ApatAM sUrizrI jaNAve che ke AtmAmAM pariNamItva bhAva hevAthI, te pUrva karmabaMdhananI yogyatArUpa je svabhAva hatuM tenI nivRtti thatAM tevA svarUpavAlA AtmAnI paNa nivRtti thaI, ane tema thatAM uttara pariNAmIka bhAve karmabaMdhanA abhAva rUpa je gyatA svabhAva sattAmAM hatuM, tene prApta kare che. temAM AtmAne pariNamItva svabhAva mukhya kAraNa raheluM hovAthI pUrva svarUpane tyAga ane uttara svarUpanI prApti avazya siddha thAya che, paraMtu je AmA pAriNamI AvabhAvavAle che tema na mAnIye te vakarmabaMdhanI yogyatAnI nivRtti sAthe AtmAnI nivRtti eTale nAza mAnavAnuM Ave. paNa te doSa amAre nathI AvatuM, kAraNa ke amAre pUjya jainAcAryanA syAdavAda siddhAMta anusAra AtmAne pariNAmI bhAva che, tene svIkAra karatA sattArUpa For Private And Personal Use Only
Page #787
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir davyatva bhAve AtmAnuM astitva abAdhita bhAve rahe che, ane pariNAmIka bhAva rUpa paryAyArthika nayanI apekSAe utpAda vyaya thAya che. te paNa jeo pariNamI bhAvane nathI mAnatA teonA matamAM Atma svarUpa cagyatAnI nivRttimAM AtmAne abhAva avazya Ave, mATe AtmAne apariNAmItvane svIkAra karavo te egya nathI. kAraNake ekAMta apariNamItva ekAMta bhAvarUpa ke ekAMta abhAvarUpa AtmAne dekhADe che te yukata nathI, kAraNake je atyaMtAbhAva che teja ekAMta nitya che temAM pariNamIka bhAva paNa je je bhAvarUpa dravya che te te navA navA pariNAmaneja karatA hovAthI apariNAmI nathI, tethI AtmA havya rUpa hevAthI pariNAmI che paNa apariNAmI nathI. 1 500 che tethI AtmAnuM pariNAmIpaNuM ja svabhAvanuM nivRttipaNuM parama siddha kare che, te batAvatA jaNAve che - svabhAvavinivRttizca, sthitasyApIha dRzyate / pavitAne, tathA tamAvasiddhi | 10 artha-sva svabhAvane virAma te sthira padArtha hoya temAM levAya che, jemake ghaTa Adi padArtho che temAM navInatAnA tyAgathI siddha thAya che, tema AtmAomAM paNa pUrva kAlIna gyatA svabhAvanI vinivRtti eTale viparItabhAva paNa siddhaja che. 501 vivecana-AtmA Adi padArthomAM sva svabhAva For Private And Personal Use Only
Page #788
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rahele che, eTale keTalAka pUrva kAlanA kAraNaka svabhAve jyAM sudhI vidyamAna hoya tyAM sudhI hoya che, te sarva svabhAve kAraNane abhAva thatA nAza paNa pAme che, evuM ahiM ApaNI daSTimAM AvatA sthUla padArthomAM paNa ghaNuMe jovAya che, jemake ghaTa ghara vigere padArthomAM navI natAnA tyAgathI jema prAcInatA anubhavAya che, tevI ja rIte ghaTAdikamAM prAcInatva siddha thAya che. tevI ja rIte ghaTamAM ghaTatva paNa siddha thAya che, tema AtmAmAM karmanI yogyatA kAraNIka svabhAvathI che, jemake bAlakapaNuM, vRddhapaNuM, abalatApaNuM vigere navA navApaNuM anubhavAya che, paNa tevI karmabaMdha saMbaMdhi yogyatA svabhAva nAza pAmatAM. navA karmanA baMdhane abhAva thatAM sahaja svarUpe nirAvaraNa thayele AtmA anaMta jJAna, darzana, cAritra, vayodi. guNathI yukta siddhi bhAva sahaja svabhAva anubhave che. 501 tevA prakAre ahiM samAvavAmAM Ave che :nabatAyA na cAtyAga-stathA nAtatvabhAvatA / ghaTAine na tanAva, tyAlabhakA prmaa|| 502 // artha-jyAM navInatA padArtho rUpe vastumAM svIkArAya nahi tyAM vastumAM tenI tevA prakAranI svabhAvatAne svIkAra paNu naja thAya, jema ghaTAdikamAM tevI navInatAne anubhava na thAya te te bhAvane pramANapaNuM naja Ave. paNa A ghaTa nave che, A june che emaja anubhAvathI pramANatA Ave. che. 502 For Private And Personal Use Only
Page #789
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vivecana--je jagatamAM cetana, satata, yI, arUpI vigere padArtho che temAM navIna navIna prApti be na thatI hoya ane ekaja svabhAva kAyama rahete hAya, ema che svIkAravAmAM Ave te te padArthomAM tenI purANI avasthA mAtra kAyama rahevI joIe. te nathI rahetI, kAraNa dravyarUpe padArthone nityatA rUpa je dharma che tethI havyArthika nayathI sarva dravye nitya che, ane paryAyarUpe navA navA pariNAmanI prAptine kAraNe purANutA tyAgane navInatAne grahaNa karavArUpa je pariNAmIka bhAva rUpa je purANe svabhAva che, tethI te padArthonI sad svabhAvatA kAyama rahe che, jemake ghaTa paTa vigere vyavahAramAM dekhAtA padArthomAM kathaMcit nityasvarUpa purANuM dharmatA (svabhAvatA) kathaMcita rahe che, tema navIna navIna bhAvane prApta karI purANa bhAvane tyAga karavAnI paNa svabhAvatA kAyama ja rahe che, tevI ja rIte kathaMcit ghaTa paTa bhAva te kAyama ja rahe che. tethI ahiM lekamAM A na vA ne ghaTa che ema ApaNane anubhavarUpa pramANuthI siddha thAya che. 502 have cAlu vAtane jaNAvatA kahe che - yogyatA'pagame'pyeva-masya bhAvo vyvsthitH| sarvotsukyavinirmuktaH, stimitodadhisanimaH // 503 // artha-evI ja rIte AtmAmAM karmabaMdhananI egyatA dUra thaye chate paNa AtmAnA mUla sahaja svabhAvatva vyavasthitaja rahe che. phakata temAM utsuktAthI rahitapaNuM thaye chate sthira ravayaMbhU ramaNanI peThe sthira rahe che. pa03 For Private And Personal Use Only
Page #790
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vivecana-upara jaNAvyA pramANe AtmAmAM anya eTale pudagalarUpa karmadalane saMga karI rAga dveSanA pariNAma ege karmarUpe nikAcitabhAve bAMdhelA udaya Ave bhagavAya tevA karmabaMdhananI yogyatA je anAdi kAlathI jIvanA azubha pariNAmIka bhAve rahelI hatI te bhavitavyatAnA cage AtmAthI dUra thavAthI tevI karmabaMdhananI egyatA vinAne AtmA thaye chate mekSa mArga gamananI gyatAvaDe AtmAne je sahaja svabhAva saccidAnaMda svarUpa eTale jJAna, darzana, cAritra vIrya ane upayogarUpa svabhAva dharma ke je sattA rUpe AvaraNathI DhaMkAyelA rahela che. paNa Aropita bhAve upacAra bhAva vinA rahe che, te AvaraNa dUra thatA vyavasthita bhAve pragaTa thAya che, tethI sarva prakAranI utsukatA eTale caMcaLatA-mana vacana kAyAnI asthiratA pUrva kAlamAM hatI tene tyAga thAya che. vAyunA saMgathI pANImAM je uchALA-kalela pragaTe che tethI samudramAM kSobha bhAva dekhAya che, tevI rIte mananI caMcaLa tAthI AtmAmAM kSobha thAya che, te kSobhatArUpa caMcaLapaNuM nAza pAmavAthI eTale saMkalpa vikalpa dUra thavAthI zama bhAva rUpa samatA gavaDe sthiratA prApta thAya che. svayaMbhUramaNa samudranA uMDANa jevI AvI sthiratAthI karmabaMdharUpa yogyatA dUra thavAthI AtmA svasvarUpane phatA sarva bhAvane jJAtA thaIne zAzvatI sthiratA prApta kare che. 503 cogathIyA kalamAM hatI saraLatA-mana te vAta AgaLa jaNAvatAM kahe che - For Private And Personal Use Only
Page #791
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 749 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ekAntakSINasaMklezo, niSThitArthastatazca saH / nipapAyaH savAnandro, mutttAAtmAviSTatte / / 104 || a--evI rIte ekAMta bhAve sarpa kaleze jenA naSTa thayA che tethI sarva iSTa atha prApta thavAthI kRtakRtya thayela, nirAbhAdha ane sadA AnaMdane pAmata suta thayelA AtmA rahe che. 504 vivecana--je mahApurUSa pravara tIrthaMkaro, gaNadharo, sAmAnya kevaLIe, mUka kevaLIo vigerenA kama vipAka vaDe bhAgavavA cAgya vedanIya, nAma, gotra ane AyuSya vagere aghAtI karmanA ane jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, aMtarAya tathA mAhanIya rUpa ghAtI karmonA atyaMta bhayaMkara kaleze sathA mUlathI sakhI kSaya thAya che, ane teja kAraNe AtmAne lAgelI azuddhi paNa sAthe nAza thaI che, temaja sarva karavA cAgya kArya paNa jemanAM pU thayAM che. teja kAraNe kRtakRtya thayelA arthAt jagatane AtmAnuM satya svarUpa cathArtha samajAvIne bhavya jIvAtmAne mAkSa mArga tarapha gamana karAvIne pAtAne karavA caiAgya leAkApakAra karIne tyAra pachI sa'sAranA bhavabhramaNanI cAgyanA rUpa bIjanA paNa kSaya karIne jyAM koI paNa prakAranA du:kha durbhAgya rUpa sa*kaTa nathI tevA muktimaya sthAnamAM sadA-sarva kAla avismruti rUpa akhaDa AnaMda rUpa mekSa avasthAne pAmIne saMsAranA sa MbadhathI mukta thayA che tevA ziva sadAnaMda sacci dAnaMda rUpa je paramAtmA thayA che temane mArI sadA vaMdanA For Private And Personal Use Only
Page #792
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ete namaskAra hA, tenI mane prApta thAo:- 504have temanI sukSma svarUpatAM jaNAve che-- asyA'vAcyo'yamAnandaH, kumArI strImukhaM yathA / ayogI na vijAnAti, samyag jAtyandhavadghaTam // 505 // a--AmAkSa avasthAnA je Akha che te avAcya che. jema kumArIkA paraNelI sInA viSaya sukhanA mAnadane jANI zakatI nathI, jema janmathI aMdha manuSya ghaTAdika rUpI vastune paNa jANI zakatA nathI tema ajJa purUSa mAkSanA sukhane jANI zakatA nathI. 505 : vivecana--A pUrve je mAkSanI prAptinuM svarUpa kahevAmAM AvyuM te muktAtmAne je AnaMda anubhavAya che, tenuM svarUpa yathArtha bhAve kahevAne jagatamAM je zabdane vyavahAra karAya che, je rUpI padAtho sukhanA sAdhane kahevAya che, tevA kAI paNa pArtha sAthe tenA mukAkhala thaI zakatA nathI. kAi paNa vastunI upamA ApIne eTale sarakhAmaNI karI zakAya tema nathI, tethI kAI mahAsama vidvAna paNa tenu varNa na karavA samartha nathI. kAraNa ke te zabda brahmathI para ja che eTale avAcya che. eTale mukitamAM bhagavAtA Anada kahevAne kevaLI paNa vacanathI sama thaI zakatA nathI, te paNa jagatanA bhavyAtmAone te upara rUci upaje te mATe kAMIka dizA sUcana rUpe kahe che ke jema kumArI paraNyA vinAnI kanyakA jene loranA ekAMtamAM sacega sabadha nathI thaye tevI bhALI khAlAne yuvAna cAsaTha kalA For Private And Personal Use Only
Page #793
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 ' yukta, sobhAgyAdi guNu yukta, nava pariNIta strIne ceAgya rUpaguNu sapanna bhartAranA sayAga saMbaMdha ekAMtamAM thatAM je viSayanA AnaMda prApta thAya che, tenA anubhava te mugdhAne kahevAne paNa samartha nathI thatI eTale tenA pratyaya karavA te mugdhA asamartha ja rahe che. temaja jee sa ghAtI ka ne! kSaya karIne ke'jJAnane prApta karyA nathI tevA carmacakSunnata jIvAzmae paNa mAnA dharma nathI ja jANatA. bIjI dRSTAMta kahe che ke janmathI cakSudananA jene abhAva che tevA jAti 'dhane ghaTa, peTa, ghara, hArTa, havelI, nATaka ane nRtya vigerenA rUpanA sAcA anubhava nathI thatA tema chadmastha AtmAne mokSanA AnaMdaneA anubhava nathI thatA. 505 yogasyaitatphalaM mukhya-maikAntikamanuttaram / AtyantikaM paraM brahma, yogavidbhirudAhRtam ||505 // amA mukitane je AnaMda che te ceAganuM sa karatA zreSTatara ekAMtika utkRSTa mukhyakula che, ane te para brahma svarUpa ja che; tema yAganA jANanArA mahApurUSAe kahelu che. 506 vivecana--adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatA, vRttisakSaya Adi yoganA abhyAsa bhavyAtmAe samyaktva, tapa, japa, vrata, iMdriya nigraha, kaSAya jayanI sAthe kare che, tenA phlarUpa mukhya kArya eTale upacArI bhAva vinA saheja svabhAvika phaLa rUpe meAkSane meLave che eTale kriyAthI ekAMta For Private And Personal Use Only
Page #794
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upara bhAve sarvathI zreSTha evA atyaMta anaMtabhAve parama brahmarUpa siddhatvane prApta karAve che, tema ga tattavanA vizArada zAsakAre jaNAve che. pa06 e vAtane samApta karatAM jaNAve che- sadgocarAdisaMzuddhi-reSA''locyeha dhIdhanaiH / sAdhvI cetmatipattavyA, vidvattA phlkaakssimiH||507|| artha-teja sAcI vidvatA che ke je vaDe AtmAnI sArA prakAranI jJAnadikanI jANavA vicAravAnI je zakita che, tenI zuddhi karavI. A vAta parama buddhimata paMDitoe vicAravI teja vidvatAnuM phala che. pa7 vivecana-je bhavyAtmAo maNa tarapha gamana karavAnI IcchAvALA hoya teoe sacara eTale tIrthakara, gaNadhara, kevaLI, pUrvadhara, bahukRtadhara, yugapradhAna purUSa pravaree upadezelA zAstro-Agamane abhyAsa karIne sarva dravyarUpa padArthomAM vyArthika nayathI jenI nityatA ane paryAyArthika nayathI pariNamIka bhAvanI anityatA rahelI che, tenuM sAcuM anubhava yukta jJAna ta rUpa gocaratA kahevAya che, tamaya je AtmAnI anubhava pUrvakanI zakita jJAna darzana cAritra maya che, tenI zuddhatA eTale nirAvaraNatA kevI rIte thAya? tene buddhirUpa dhana jemane che tevA vidvAnoe avazya vicAra karavuM joIe. ane sArA anubhava jJAnane svIkAravuM joIe. kAraNa ke te sAcI pAramArthika vidvatAnuM avadhya For Private And Personal Use Only
Page #795
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 753 phaLa che. mATe te phaLanI apekSA rAkhanArA purUSetre mA avazya vicAravuM joIe. 507 vidvattAyAH phalaM nAnyat , sadyogAbhyAsataH param / tathA ca zAstrasaMsAra, ukto vimalavuddhibhiH // 508 // artha_vidvAnapaNAnuM zreSTha phaLa sArA prakAre jJAna cAritra ane abhyAsa kare teja che, te je na hoya te zArsa paNa eka prakArane saMsAraja che ema vimala buddhivaMta nyAe kahyuM che. 208 - vivecana-aneka prakAranA sAyansa, philANI visAna, dravya guNa paryAyanuM jJAna jemAM che te zAstrone abhyAsa karIne jemaNe viThatA prApta karI hoya tenuM je kaI sArAmAM sArUM phala thatuM hoya te te jagatanA sarva padArthonA guNe svabhAva ane paryAya rUpa pariNAmonA anubhava rUpa gocaratA athavA sva AtmA tathA parapudagala karma AdinuM Agama zAstra anusAre anubhava jJAna te sadagocaratA kahevAya. je vaDe AtmA ane pudagalarUpa karmanA saMbaMdhane viveka karanAre vairAgya rUpa vyApAra te adhyAtma ega. vAraMvAra te vicAraNAne abhyAsa kare te bhAvanA yoga. tenI paripAka avasthA rUpa ekatva bhAve avicalita dazA, tenA phaLarUpa jagatanI vastuomAM samAnatA rAgadveSanA abhAvarUpa samatAga. temaja te samatAnA balathI kilachAkilag vRttione nAza te vRtti saMkSaya yoga thAya che, te rUpa rogane je niraMtara abhyAsa thAya teja upara jaNAvyuM te For Private And Personal Use Only
Page #796
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 paDitAnuM saa che, paNa khIjuM phUla nathI. te mukhya kula rUpa tattvanI prApti na thAya te zvAsa saMsAranA hetu ane che, ahiM kAraNamAM kArTInA upacAra karyo che, ema zuddha buddhivaMta paDatA he che. 508 e vAta heve batAve che. putradArAdisaMsAraH, puMsAM sammUDhacetasAm / viduSAM zAstrasaMsAraH, sadyogarahitA''tmanAm // 509 // a--mUrkhAone putra zrI Adi saMsAra che, ane sAcA yogane jemaNe abhyAsa nathI karyo tevA patine zAstra rUpa zA vAda vivAda rUpa thatu hovAthI te paNa sa'sAra ja che. 509 vivecana----jemane sva para tattvanA khAdha na hAtha teonuM citta bAhya padArthomAM muMjhAyeluM hAvAthI mahAmUkha' kahevAya che. tevA mahAmUkhAM anuSyane putra, srI, ghara, jamIna, dhana vigere saMsAranA hetu thatA hAvAthI saMsAra ja kahevAya, kAraNamAM kArya nA upacAra thAya che. mUDha manuSyane jema putra kalar upara meha upajavAthI saMsAranA hetuche--sa MsAra che, temaja eTale tevI ja rIte aneka bhASA, vyAkaraNa, kAvya, sAhitya, zRgAsa vigere zAstro tathA darzana zAstronA abhyAsa karIne paDita thayelA manuSyane pAMDityanA abhimAnathI ane vAdavivAdanIvita DAvAdanA mAhathI te zAstra saMsAra rUpa che. je sArA adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatA, vRtti saya rUpa zuddha zreSTa cAga tattvanA abhyAsa For Private And Personal Use Only
Page #797
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 55 nathI karAyo, temaja AtmAmAM tene nathI utAryo tetho AtmAne sva mara vastu tattane anubhava nahi cAle hevAthI, bAdhA prakAranA zAstranuM pAMDityapaNuM saMsArane hetu thAya che, tethI saMsAra svarUpa ja thAya che, kAraNa e che ke tevA zAstranuM adhyayana huM ane mAruM, huM pAMDita vijJAna chuM, sarva darzanene mane abhyAsa che, game te Ave tene huM nirUttara karI zakuM chuM, Ama abhimAnathI rAga dveSa vaDe jJAnAvaraNa aAdi karmabaMdhana karo aneka bhAmAM bhamavA egya karmane ujAze che. tethI paMDitAI bhANA saMsArane hetu thavI vANI kAramAM kAryane upacAra karAyo che. 19 te kAraNe ApaNe kema karavuM joIe te jaNAve che- kRtamatra prasaGgena, mAyeNoktaM tu vAgchitam / anenaivAnusAreNa, vijJeyaM zeSamanyataH // 510 // arthaahiM have kahevAnI AvazyakatA nathI, je IcchavA egya hatuM te kahevAyuM ja che, je kAMI aMze bAkI rahyuM hoya te bIjA pega zAstrothI jANavuM.. pa10, vivecana-ahiM A yoga zAstrane vicAra karatA vadhAre vistAra karavAnI IcchA nathI rAkhatA, ATaluM je kahevA gya hatuM tenA prasaMge bIjuM je kahevAnuM hatuM te prAyaH kahevAyuM che, je vAMchita eTale icchita hatuM te barApara sArI rIte vicAra pUrvaka kahevAyuM che, vadhArethI gAyuM. A kahevAyeluM yeganuM svarUpa jene jenetara sarva For Private And Personal Use Only
Page #798
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 756 zAstronA sAra rUpe sa` kruca, kSetra, kAla ane bhAvanI apekSAne dhyAnamAM rAkhI cAkhandu nAmathI kahevAyu che, chatAM je kAMI vizeSa na kahevAyuM hoya te khAkInu mA graMthamAM jaNAvelA samyag jJAna, naya, nikSepA ne pramANane anusAre--anya yoga zAsrothI samajI levuM. 501 evaM tu zudhdhyeha, yogabhedopavarNanam / cArumAtrAdi satyaputra - bhedavyAvarNanopamam / / 511 // a--A yAgamandumAM e pramANe mUlanI zuddhi vigere cega tattvanA anuSThAnanA bhedAnuM varNana karavAmAM mAvyuM che, ane anya-bIjAnA yAga zAstronA alaMkAra zrAdi mAtrA mULathI suMdara hAya che. jema satya putranI suMdaratA, bhedanuM vyAvana, tema ceganA suMdara bheDhAnA zA karAyelA varNana mATe jANuvuM. 511 vivecana--evI rIte A yAga bindu rUpa zAstramAM AtmAne pariNAmItva bhAvavAaA syAdavAda thAne anusAre siddha karelA che. te rUpa mUla zuddhi jaNAvI pachI gocara, vyavahAra, nizcaya vigere naya, nikSepa, pramANane anusAre gocarAdikanI zuddhatA siddha karI che. ema AtmA, karma ane tenA paraspara sabaMdhamAM ceAgyatA pa kAraNuM, te kAraNu rUpa yAgyatAthI chuTavApaNuM, kathI chUTavApaNuM, saheja svarUpe AtmAnuM zuddha brahmatva vigere vastuonA vicAra karI A cegabindu zAstramAM yoganA adhyAtmAdika bhedane sapramANa siddha karyA che. jema mAtA For Private And Personal Use Only
Page #799
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7pa7 pitAnA AcAra, vicAra guNa, kula, jAtinI ucatA tuM rUpa hovAthI sArA nAmAMkita putranA uMca jAti, uMca kula, sArA pavitra AcAra tathA dehanI suMdaratA samajAya che, tema mokSamAM saMga karAvanAra yugamAM kAraNenI zuddhatAnI paraMparA hetu bane che ema sarvatra jANavuM. eTale meNA rUpa kAryamAM upAdAna rUpa AtmAnI pAriNamIkatAnI siddhi rUpa zuddhatA temaja nimitte kAraNe rUpa anuSThAna kriyAenI zuddhatA, adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatA, vRtti saMkSaya vigere nI zuddhatA nivaNa (mokSa) rU5 roganI siddhimAM hetu thAya che tema jANavuM. 511 bhanyad vAndhyeyamedopa-varNanAkalpamityataH / na mUlazudhdhyamAvena, medasAmye'pi vAcike // 512 // atha-A yoganuM ja svarUpa kahevAyuM che, tethI anya darzanakAroe je cAnuM svarUpa kahyuM che, te vacana mAtrathI ja vega kahevAya tema che, temAM AtmAdika tatvanI mUlathI zuddhi na hovAthI bhedanI samAnatA hevA chatAM vaMdhyAputranA bhedanI kalpanA jevuM samajavuM. 512 vivecana--ApaNuM A cegabindu nAmanA ga zAsAmAM sarvajJa vItarAga tIrthakara dee prarUpelA AgAma zAsane anusarIne svAsvAda sidhdhAMta pramANe AtmA tathA anya jaDa tattvanA pariNAmIka Adi aneka svabhAva 25 varUpa jaNAvIne A veganA anuSThAnanA aneka bhedanuM varNana karyuM che. tethI anya vedAMta, pataMjali, kapila, For Private And Personal Use Only
Page #800
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir baudha virae kahelA e jainAcAryoe kahelA yoganA jApathI vilakSaNa hevAthI temanuM yoganA bhedonuM jvarUpa vAMjhaNI rAi putra saMbaMdhI guNa, rUpa, aMganA varNana jevuM avAstavika eTale kAnA mAvaja che, eTale vastunA avarUpane yathArtha samajyA vinA tenuM varNana karAyeluM che te myuTe temanA kahevA pramANe karavAthI AtmA mekSa mAga rU5 rAgamAM pravRtti karI zakatuM nathI. temAM kAraNa e che ke mUla zuzcita rUpa AtmAdinuM pariNAmIyANuM cAdika eTale jJAna nA tatavanuM paramArtha sthiI jANavApaNuM vigeremA zudhdhatA eTale zradhdhA pUrvakanI yathArtha vicAraNA na hovAthI adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatA, vRttisaMkSaya vigere vacana parthI samAnatA haivA chatAM, vacanathI ja-kahevA mAtrathI govAlIyAnA putra Ini 38 zabdathI ramatA chevastutaH kAMI gatva te graMthamAM nathI ema jANavuM. 512 te vAta daSTAMtathI samajAvatAM kahe che- veda pusthAne, cAraviro tarA vadanyAbhAvanAdeva, tadvaite'pi nirUpyatAm // 513 // artha - purUSAta siddhAMtamAM baMdhatva ane muktatvanI avizeSatA che tema tavAdamAM paNa samAnatA ja che, temaja abhayAra vAdamAM paNa temaja anubhavAya che. paNa vivecana--jemake A saMsAramAM atavAdI eTale vetika paMDite eka purUSa tarava che tethI anya kaI paNa karI ema kahe ke For Private And Personal Use Only
Page #801
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir '' puruSa evedaM sarvaM yadbhUtaM yacca bhAvyam / " je koI dekhAya che, anubhavAya che te sarva A eka purUSa ja che. je bhUta kAlamAM thaI gayuM, bhaviSyamAM thavAnu haze, temaja vamAnamAM je vidyamAna che te ekaja purUSa che tethI anya kAMI paNa nathI AvI rIte veda vacanathI te vAMtikA advaitavAdane aMgIkAra kare che. tethI jo AtmAenuM ekatva hoya te anya vastunA sarvathA abhAva hoya, temaja 4. brahma sat nagaT niSnA / " e ekaja sidhdhAMta hAya te AtmAne kramathI khavA vAnA ja prathama abhAva thayA, jyAre badhanA abhAva hoya te mutatAnA paNa abhAva ja rahe che. tya muttiH| " " vanyajamAve jo karmanA adhaja nathI te sukAvAnu kAne DhAya ? kevI rIte mukAvAnu hoya, kAraNake Atma-brAne jyAre madhanA hetu bhUta anya kAMI ja nathI teA sukAvAnA pracAjananI pazu bhAva ja Ave, tethI kAIna paNa mukAvAnu adbhuta matamAM sidhdha thatu nathI, aa kAraNe te advaita vAdanA mate aMdha ane mukatatAmAM kAMI vizeSatA nathI, arthAt samAnatA ja che. te kAraNe teo je ga zAstronI vAta kare temAM adhyAtmAdika bheda kare, caiAganA anuSThAnA kare, te vAMjhaNInA putronA jAti, kula, rUpa, lAva anA bheo paDe tenA jevuM mAtra upassAranI kalpanA samAna For Private And Personal Use Only
Page #802
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 760 ja che. vastuta: mokSanuM kAraNa thaI zakatuM nathI, tethI temAM satya rIte ega tatva AvI zakatuM nathI. temaja te vedAMtikethI anya prakAranA ekAMtathI judA prakAranA sidhAMte kalpanArA, kSaNika jJAnavAdI, kSaNika jJAnathI anyane abhAva mAnanArA, temaja padArtha mAtrane ekAMtathI kSaNika mAnanArA baeN, purUSarUpa AtmAne ja abhAva mAnanArA cAva, tathA karmanA saMbaMdhane nahiM mAnanArA eka bIjAne sarvathI ekAMta bhinna asaMbaMdhita mAnanArA tavAdIonA matathI paNa AtmA rUpa purUSane baMdha tathA mukatatAne abhAva sidhdha thatuM hovAthI ahIM paNa baMdha muktatAnI samAnatA eTale avizeSatA hovAthI temAM megyatAne abhAva ekaja hetu Ave che ja, mATe he paMDita jane! purUSa tathA purUSArthanA lakSaNane samya rIte vicAra karaze te satya samajAze. pa13 have te be matanA anukrame vizeSa prakAre duSaNe batAvatAM jaNAve che - aMzAvatAra ekasya, kuta ekatvahAnitaH / niraMza eka ityuktaH, sa cAdvaitanibandhanam // 514 // artha-AtmA je eka ja che te tene aMze aMze aneka zarIramAM avatArane saMbhava kema bane ? temAM te ekatvanI hAni thAya che, tethI advaitavAdIonA matathI aMza vinA AtmA eka rUpe mAne che te kevI rIte ghaTe? tenuM kAraNa jaNAvaze. 514 vivecana-AtmA ekaja svarUpe parama brahma For Private And Personal Use Only
Page #803
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 761 varUpa ja advaita matavAlA vedAMtio kahe che, te temanA purUSamAM aneka avaya rU5 aMze kevI rIte Ave? eTale aneka zarIramAM rAjA, raMka, purUSa, strI, cera, zAhukAra. Arya, anArya, tAraka, mAraka evI eka bIjAthI virUddha prakRti ane pravRttio kayAMthI dhAraNa kare. eka aMza zivadeva rUpe eka aMza tripurAsura rUpe. eka kaMzarUpe evA avatAra ekaja sAthe kevI rIte pAme? evuM kadApi naja bane "jaiva rA" tevA siddhAMtanI hAni thAya che eTale parama brA rUpa ekAtmatatvane vinAza thAya che, kAraNa ke ekava rUpa aMza vinAne AtmA parama brA rUpa che tema vikrAMtiono siddhAMta che. jemAM nirasatA che eTale avayabhAga nathI teja eka kahevAya? te ekatva bhAvaja advaita siddhAMtane pragaTa thavAmAM kAraNa che. pa14 tathA tenI AgaLa cAlatA bIjI vAta jaNAve che- muktAMzatve vikAritva-maMzAnAM nopapadyate / teSAM cehAvikArItve, samItyA muktatAMzinaH // 515 // artha-mukata thayelA AtmAne aMzatva mAnatAM chatA paNa vikArItva koI paNa rIte siddha karI zakAtuM nathI. te mukatAtmAnuM avikArIpaNuM chatAM ahiM sAcA nyAyathI tenuM aMzitva siddha thAya che, paNa te avikArI bhAva yukta ja siddha thAya che. 515 vivecana-ATha karmathI mukta thayelA parama brahma paramAtmAone AtmAmAM asaMkhyAta pradezarUpa aMza eTale * For Private And Personal Use Only
Page #804
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upara avayave hevAthI vikArI bhAve. kAma, krodha, mAna, mAyA zya dezavattava hevuM joIe ema na mAnavuM, AkAza anaMta aMzavALuM hovA chatAM paNa meghAdinA abhAve avikArI ja che, taima AtmAthI karma baMdhanI thegyatA gaye chate avikArI bhAva eTale vItarAga bhAva pragaTe che, tyAM aMzatvane abhAva kAMI Avazyaka nathI, kAraNa ke AtmAne asaMkhya pradezitva svabhAva ja che - " yatra yatra cetanatvaM tatra tatra saattvbhoktRtvkrtRtvrAmA ) AtmAmAM tenA svabhAve yAvaka bhAvi havyatva bhAve rahyA che eTale sahabhAvI je guNa paryAya AtmAthI abhiva bhAve che, tethI aMzat ekatva svabhAva 5Na jema temAM rahe che, tema jJAtRtvAdi vabhAva paNa rahe che. te jJAtu tva, bhaktRtva upara lAgelA AvaraNe naSTa thavAthI sarvajJatva, anaMta sukha tRtva vigere svabhAva pUrNa bhAve pragaTyA che, ane maharU vikArI. bhAva na thavAthI kAma, krodha, mAna, mAyA, leja, rAga, dveSa vigere naSTa thayA che. tethI karmarUpa deSathI sarvathA mukta thayelA parama vahma paramAtmA vItarAgane asaMkhyAta pradezitva rUpa aMzavatvapaNAthI abhinnatva nyAyanI sAcI yuktithI siddha thAya che ja. 515 have eka vAdI zaMkA karatA jaNAve che ke te AtmAnA aMze AtmAthI bhinna hoya che ke abhinna hoya che ? evA zraNavAdInA prona utara ApatAM jaNAve che ke For Private And Personal Use Only
Page #805
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samudromisamatvaM ca, yadezAnAM prklpyte| na hi tadabhedakAbhAve, samyagyuktyopapadyate // 516 // atha-samudramAM kola rU5 urmio upajIne pAchI samudramAM samAI jAya che, temAM umine tame aMzanI kalpanA kare che paNa tene kaIka bheda karanAre hetu siddha nathI, tethI temAM sAcI nyAyanI yukitathI vicAratA bhedanI siddhi thatI nathI. pada vivecana-jema samudramAM vAyuvege je urmie eTarse tare uchaLe che te samudranA vikArI bhAva svarUpa ja che, paNa tethI judI vyakti nathI eTale zAMtatA athavA samatva bhAve uminI samApti thavI te samudranI bhinna avasthA che te samatva kahevAya. vAyunA AghAtathI vikArI bhAva pAmelA temAM umio uchaLe che. tethI te samudranA avayava-aMze avazya che, paraMtu te koI paNa rIte samudrathI bhinna nathI. jema kapaDAnA taMtu rU5 aMze kapaDAthI bhinna nathI hetA, kapaDA rUpe ja che, tema urmio samudra svarUpa che. tevI ja rIte parama brahma eTale zuddhAtmA paNa asaMkhya pradezamaya azathI abhina ekatva rUpe che tema jANavuM. paNa je atavAdI vedAMtie parama brahmanA aMze jevA svarUpe kalpe che tenA aMze te AtmA rUpa parama brAmAM nathI hoI zakatA. adbhata rUpa eka brahmanA aneka zarIramAM bhinna bhinna aMze kalpavA te yukitathI saMgata nathI. brahmane ne eka-advaita karyuM che, te butha parama Ahya apara brahma For Private And Personal Use Only
Page #806
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 764. ke je mAyAnA saMsarga yukta evA aMzo eka bIjAthI virUdhdha kArya karanArA thAya che. eka vAkSAMza anya brahmAMza sAthe zatruvaTa kema rAkhe? samudramAM urmi thAya che te AkhA samudramAM ja thAya che ane samAya che tyAre sarvamAM samAya samatva thAya che. tethI urmi ane samudranuM ekatva-abhedakatva che, tema pratyeka AtmAmAM tenA asaMkhya pradezamaya azonuM abhinnatva ja che. samudramAM vAyune saMbaMdha thavAthI pANInA bindue urmirUpa aMze thaIne uchaLe che, parapoTA rUpe thAya che ane bheda bhAvapaNuM kAMIka rUpe dekhADe che, paNa AtmAne asaMkhyAta pradezitva hovA chatAM philaSTa vRttine abhAva mukatAtmAne thayela hovAthI, AtmAne vikArItva bhAva na hovAthI samasvarUpa sthiratA pragaTela hevAthI avasthAnI paNa bhedatA thatI nathI, paNa ata matamAM te | sarvadA evA prakAranuM bhedakatva nathI saMbhavatuM, kAraNa avi kArIpaNuM svIkAreluM hovAthI parama brahmane keI bhedaka - thAtuM nathI Ama advaita vAda mata vaDe AtmA rUpa parama bAne vikArIpaNAne abhAva AvavAthI aneka bhAvanuM aMzapaNuM sidhdha thaI zakatuM nathI. pa16 paNa have A advaitavAdIne A vyavahAra kevI rIte pravarte che- sadAdhamatra hetuH syAt, tAtvike bheda eva hi / mAgamAvAdi saMsiddhe-rna sarvathA'nyathAtrayam // 517 / / artha-jyAM sada tathA aMza ane bhedaka tAtvika For Private And Personal Use Only
Page #807
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 765 bhAve rahetA hoya tyAM prAgabhAvAdi bhedanI siddhi avazya thAya che, jayAM e traNane abhAva hoya tyAM te bhedanI sarvathA siddhi nathI ja thatI. 517 vivecana-zudhdha saMgraha nayanA abhiprAya - "sarvajagadazeSavizeSarahitaM stvmaatrmevetyrthH|" sarva carAcara jagata sarva vizeSa vinA sAmAnya bhAve satavarUpa satva mAtra eka AdaMta rahita tatva che, tethI. anyano abhAva ja Ave che. ahiM traNa hatu tenI sidhimAM gaNAya che. temAM be vastu bhedya che-eka bIjAthI judI thAya che, trIjI bhedaka che. e upacAra bhAva vinA zudha tAvika rIte sad AtmA, bhedya mAyAdi aMza, bhedaka sannI kriyA e traNanI vidyamAnatA tAtvika have chate bheda sidhdha thAya che athavA dravya kSetra kAla bhAvathI bheda thAya che, eTale je vastuomAM dravyatvabhAve nitya chatAM paryAyika bhAve anitya eTale dravyamAM pariNAmIka bhAva rU5 svabhAva have chate tene aMzathI abhAva paNa saMbhave che, eTale cAra prakAranA abhAvamAMthI kaI paNa abhAva saMbhave. prAgabhAva,. pradhvasAbhAva, anyAkhyAbhAva, atyaMtabhAva ema cAra prakAranA abhAvanA havApaNuM ke nahi hovApaNa vaDe vastunA bhAvatvanI siddhi thAya che. jo tema na mAnIye te bAdha-deSa Ave che, eTale je vastune ekAMta avicalita bhAve mAnIye vA ekAMta niranvaya nAza rUpe kSaNika mAnIye te te abhAvanI avarithati sidhdha na ja thAya eTale prAgabhAva AdinI, For Private And Personal Use Only
Page #808
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarvathA siddhi na ja thAya, tethI satva, aMza ane tenA bheda pAriNAmIkatA ema traNa vastunI vidyamAnatA vinA te abhAvenI avasthitino saMbhava nathI ema avazya mAnavuM. te prAgabhAvAdinuM svarUpa jaNAvatAM pUje kahe che ke - " kSIre dadhyAdi yannAsti, mAgabhAvaH sa kathyate / nAstitA payaso dadhina, pradhvaMsAmAvalakSaNam // gaviyo'zvAdhabhAvazca, so'nyonyAbhAva ucyate // ziraso'vayacA bhinnA, dRddhikaadinyataH | ravAho, DAntabhAva - che ." dUdhamAM sattAe hiMpaNuM, ghaNuM hovA chatAM vartamAna kALe dekhAtuM nathI te pUrvakAlIna rUpe prAgabhAva kahevAya che. (1) dahiM thayelA padArtha mAM iMdhaNuM vidhAna nathI te praasAbhAva kahevAya che. (2) gAyamAM azvapaNane je abhAva te anya anyAbhAva kahevAya. (3) mastakAdi avayane paNa eka bIjAthI bhinana hevAthI anya anyAbhAva samaja. tathA zazalAnA zRMge, vaMdhyAne putra, mRgajaLavigerene atyaM. tAbhAva kahevAya che. je prAgabhAva AdinI apekSAe saddavastu, tenA aMze- avaya, bhedaka hetu paryAye pUrva kahyA che tevA dravya, kSetra, kAla, bhAvanI apekSAthI thAya che te na svIkArIe te AkhuM cetana acetana rUpa jagata sAmAnya sattAmaya eka rUpe ja mAnavuM paDe che. te kAraNe je samudramAM umio thAya che te temAM ja samAya che, tevI ja rIte parama : badhA svarUSa AtmAnA aMze sAthe samAnatAnI je para- For Private And Personal Use Only
Page #809
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 760 advaitavAdI kalpanA kare che te temane mATe entha nathI. kAraNa ke samudramAM vAyunA vikAranI apekSA vaDe taraMga' urmi thAya che tyAre sa-vimAna samudra, urmirUpa aya, tene bhedaka vAyu, te traNane saMbaMdha te hetu che. tethI prAgabhAva Adi bheda rUpa abhAve thavAnuM ghaTe che, tyAre brahmarUpa ekAtma svarUpamAM vikAra rUpa kAraNane advaitavAdamAM asaMbhava hovAthI, bhedakane abhAva rahetuM hovAthI temAM aMzane paNa abhAva che, tema sarva Adi trANane abhAva Ave che, tethI prAgabhAvAdi abhAvane paNa saMbhava nathI. pa17 temaja bIjI vAta ema che ke-- satvAyabheda ekAntAd, yadi tadbhedadarzanam / bhinnArthamasadeveti, tadvadadvaitadarzanam // 518 // artha-satyAdikano je ekAMtathI abheda hoya te temAM bhedanuM darzana kevI rIte bane? Ama bheda sidha na thavAthI AtmAne baMdhano abhAva kAyama rahe tethI sadA mukitane paNa abhAva advaitavAdamAM Ave che. 18 vivecana-satva-sada vidyamAna padArtho AtmA AdimAM aMza--vibhAga deza kAla bhAvanI apekSAthI anubhavAtA aMza-pradeza che, ane pariNAme (paryAye) tathA bhedarUpa kAraNe e traNe satvarUpa zeSamAM, abhedabhAve ane judA judApaNAthI hita mAnIye te Adi kahevAyeluM satvarUpa ekaja tatra mAnavuM rahyuM, te paNa ekAMta bhAve apacalitarUpe rahe che emaja kahevuM paDe. tema je ekAMtathI For Private And Personal Use Only
Page #810
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 768 abheda acalita rUpe rahe che te temAM aneka aMza rUpa bhedanu ina kevI rIte thAya, eTale sattva, tenA a MzA, tenA leka hetuo kevI rIte anubhavAya ? temaja sattva, asti tva, vastutya, pariNAmitva vigerenA anubhava kevI rIte thAya ? eka adbhuta abheda vastumAM bhinna bhinna (judA judA) athaC--paryAceAnI avasthitinu avasthAna kevI rIte sabhave ? naja sabhave. te tA asatya ja che. leAkAmAM paNa eka cakranA uDDaya dekhAya che tyAre koi ema kahe kema e cadra che, te tame te kahenArane bhramaNAmAM paDelA ja mAneA che, tevIja rIte eka sad advaitamAM aneka pariNAme aneka rUpe mAnavA te paNa bhramaNAja che. advaitamAM bhe rRkhavA ke mAnavA te paNa bhrAMti ja che. eTale advaitavAdI vedAMtI enuM je darzana eTale vedAMta sidhdhAMtathI kahevAyelA yuti rahita aMgIkAra karelA vacanA sa`thA asaMga eTale nyAya yutithI rahita ja samajavA. je vastuonA je je svarUpe kadApi thavAnA naja hoya, thayA na hoya, tathA na hoya te koIne paNa svapna avasthAmAM nathI ja anubhavAtA, kAraNa ke je svapnAdikamAM anubhavAya che, te kAi paNa samaye dekhAya che. tethI badhI vidyamAna vastuo ja anubhavAya che. 518 have khIjI vAta kahevAya che~-~ '' yadAnarthAntaraM tavaM vidyate kizcidAtmanAm / mAlinyakAri taravena, na tadAbandhasambhavaH / / 519 // a--jo AtmAthI anya artha rUpa kAI .vastu For Private And Personal Use Only
Page #811
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 76e kadApi na hoya te AtmAne malIna karanArI vastu rUpa tatvathI aMdhane saMbhava na ho joIe. 119 vivecana-jyAre AtmA eTale braho ekaja saDUtatva hoya ane tethI anya artha--tatvarUpa kaI paNa vastu karmarUpe je vidyamAna nathI ja, te pachI jIvene naraka, tiryaMca vigere gatimAM gamana karAvanArA, jIvanA svarUpane malIna karanArA, karma mAyA rUpa tattvane abhAva siddha thAya che. ane je AtmAne mAyA vA prakRti, malIna kare che tema ja kahevAya che te badhuM mithyA ja rahevuM joIe, eTale kalpanA rUpa mAyAvI kArIgaranA ghaDelA mahela jevuM mAyA prakRti karma kalpanAmaya ja hovuM joIe, Ama karma tatva kapanAmaya ja heya jIvane baMdhane saMbhava tha ja nathI, kAraNa vinA kAryane saMbhava nathI, tema karmarUpa tatvane je abhAva hoya te jIvane baMdhane sarvadA abhAva ja rahe che. te vAta advaitavAdInI peThe bauddha darzana paMDitae paNa dhyAnamAM rAkhavAnI che. AtmA kSaNika chavI hovAthI tene anya karmA dikane baMdha ghaTatuM nathI te vAta AgaLa kahevAyelI che. 19 te kAraNe ekAMta advaita vA dvaitavAda ekAMta nitya vA ekAMta maNikavAdane svIkAra karavAthI vastu tatvanI yathArtha siddhi thatI nathI, tethI pUjya jaNAve che ke - asatyasminkuto mukti,bndhbhaavnibndhnaa| . muktamuktina yannyAyyA, bhAve'syAtiprasajitA // 520 // arthaje AtmAne karmane baMdha nathI to mukita For Private And Personal Use Only
Page #812
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 770 paNa kevI rIte saMbhave? baMdhanA abhAva rU5 kAraNathI ja mukti thAya che, tethI ekAMtavAdamAM mukti ane muktAmA na mAnavA te nyAyanI yukti nathI. kadAcita mAne te ativyApina deSa lAge che. pa20 vivecana-je upara jaNAvyA pramANe advatavAdI, dvaitavAdI, kSaNikavAdI, ekAMtanityavAdI, ekAMta anityavAdI AdinA matathI karmadalane kalpita mAyAmaya svIkArAya che, eTale eka brahA satya tethI anya kAMI ja nathI. temaja bodhe AtmAne eka kSaNa sthAyI mAne che, kSaNika jJAnavAdI sarvane kavipata prapaMca mAne che. je Amaja hoya te teonA matathI karmanA baMdhane abhAva ja Ave che, je jIvAtmAne karmabaMdhane mUlathI ja abhAva ja heya te karmathI mukAvA mATe tapa, japa, kriyA, anuSThAna karI baMdhAyela karma choDavAnI kriyAne paNa abhAva ja Ave. kahyuM che ke jene baMdha na hoya tene chuTavApaNuM paNa kevI rIte hoya? tethI te vAdIonA matathI baMdha ane muktinI asidhatA ja kAyama rahe che. mATe jaNAve che ke AtmA karmabaMdhanA hetu rU5 mithyAtva, avirati, kaSAya ane azubha ga rU5 daMDanI kriyAne tevA prakAranI yogyatA vaDe apUrva karaNadikarI mithyAtvamaya mahAmahanI gAMTha bhedIne samyakatva pAme che. tyAra pachI saMvara bhAve navA karmane For Private And Personal Use Only
Page #813
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 77 baMdhane rekatA tapa, japa, svAdhyAya, dhyAna, samAdhi ane samatA gavaDe karmanA dalane kSaya karatA vRtti saMkSaya rUpa ceNavaDe baMdha hetune nAza karIne, mokSane prApta kare che. AthI baMdhane abhAva teja mukitanuM upAdAna kAraNe thAya che Ama vastu svarUpa hovAthI je parizumI bhAvavAlA AtmAne pUrve bAMdhelA karma baMdhathI sukAvAnuM eTale mukta thavAnuM siddha thAya ne mukitanI paNa siddhi thAya. te vinA koI paNa rIte nyAyanI yukitathI pratyakSa anumAna, Agama vigere pramANa, naya ane nikSepAthI vicAra karatA ekAMta vAdanA mata pramANe AtmAne baMdhanI ke mukatatAnI siddhi nathI thatI. Ama chatAM je nityavAdI vigere mukitanI siddhi karavA "kurA rata muvi " jevA pramANe Apaze te temAM abApti, asaMbhava vigere no prasaMga Avaze ja. pa20 te pramANe bIjI paNa vAta A pramANe che - kalpitAdanyato bandho, na jAtu syaadklpitH| kalpitazcettatazcintyo, nanu muktirakalpitA // 521 / / artha-kalpanAthI kapelI vAsanAthI AtmAne akalpita baMdha thavAne kadApi saMbhava nathI hotuM. have baMdha te paNa je kapitaja che, te vicAraze ke sAcI akalpita mukitane saMbhava kevI rIte heya? para1 vivecana-kalpita kahelI eTale avastumAM vastu rUpe upacAra karAyela anya karma, mAyA, prakRti, vAsanA vigere For Private And Personal Use Only
Page #814
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir an pelA padArthothI AkaSita AtmAne eTale jemAM kalpanA nathI karAI evA satya padArthone kadApi karmonA baMdha kevI rIte lAgu paDe? kadApi sAcA akalpita karmAMdha lAjI paDe ja nahi. bhale sAcA karmAMdha na lAge paNa karmanA kalpita kAraNAthI kalpita eTale upacAra bhAve adha thAya, tenA ceAge prArabdha karyuM lAgavAya, tevuM mAnavAmAM kArya vAMdhA amane nathI ja jAtA. prema prativAdInI vAta sAMbhane AcArya zrI jaNAve che ke te kalpita ka bhAganu kAraNu thAya te vAta nyAya yuktithI vicAravI paDe tema che, ane nyAya pramANu yuktithI vicAratAM te vAta nathI ja saMbhavatI eTale kalpita vAsanAthI kalpita karma badha ane tenAthI kanA bhAganA anubhava banatA ja nathI, tevI ja rIte kahipata baMdhanA tyAga karavAthI akalpita eTale satya muktinI prApti nathI thatI, paNa saceAgIta thayela krama dalanA ApanA naSTa thatAM muktinI prApti thAya che. eTale kAlIna je karma jIve mAMdhyA hAya te ka dalane lAgavIne tathA navA karma baMdha jo tene na thAya te AtmA satya muktine pAme che. para1 tathA khIjI vAta e samajavAnI che ke dig nAnyato'pi tathA bhAvA- dRte teSAM bhavAdikam / tatA ivAnAM tu, nanu hetusamatvataH // 122 / / --anya evA karma chatAM paNa AtmAnA tevA - For Private And Personal Use Only
Page #815
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 73 prakAranA bhAvanI prAptine mAnyA vinA bhAva paraMparA tathA tene abhAva nathI saMbhavatA, tethI kevala aheta AtmAne mATe kevuM samajavuM? uttara-te tyAM paNa hetanI samatA ja rahelI raNavI. pa22 vivecana-AtmAne pitAthI anya evA karma vaDe baMdhane saMbhava hovA chatAM paNa AtmAnuM tevA prakAranuM pAriNAmikapaNuM je na hoya te bhavanI paraMparA nathI saMbhavatI. temaja advaita matamAM vicAraka paMDitoe vicAravAnuM rahe che ke saMsAramAM rahelA che je apariNAmI heya te bhAva paraMparA rUpa paryAya kevI rIte bane? tene advaitavAdI uttara ApatAM kahe che ke AtmA apariNAmI chatAM saMsArI AtmAne prArabdha egathI eka bhavathI bIjA bhavamAM gamana thAya che, ema AtmA ne karmane saMbaMdha siha karyo chate te advaitavAdIne pUchavAmAM Ave che ke tevI ja rIte eka bhavathI bIjA bhavamAM gamana karatA jIvane pariNAmI svabhAva kevI rIte rekI zakAya? nathI rokAte. mATe jIvane pariNamI svabhAva hovAthI navA navA pariNAmane karatA eka bhavathI bIjA bhavamAM pariNAmane pAmI zake che. paraMtu kevala purUSAdvaita vAdInA mata pramANe eka bahma paramAtma rUpa AtmA svarUpa ekAMtathI apariNAmItva (kuTasthatva) svarUpe mAneluM hovAthI eka bhavathI bIjA bhava javA rUpa bhava paraMparA tene kevI rIte thAya? na ja thAya. te pachI kevI rIte AvA prakAranA padArthonA bhinna bhinna svabhAvane anubhava thAya tevo anubhava tamAre nathI ja thavAne, kAraNa ke temAM che, For Private And Personal Use Only
Page #816
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir apariNAmitvanuM samAna paNuM che. temaja bauddhone AtmAdi dhanya kSaNika hevAthI pariNAmItvane abhAva che. tevI ja rIte zuddhAta ke kevalata vAdIonA mate AtmAdi apariNAmI mAnela hovAthI bhava paraMparAnI asiddhatAmAM baMnene hatunuM samAnatva ja che. kahevAno e sAra che ke jevI rIte bauddho AtmAne kSaNika chavI mAne che, tene anya pariNAma rUpa paryAya thavAmAM hetune abhAva siddha che. tevI ja rIte zraddhAdvaita vedAMtikAne ekAMta nitya avicalita kuTastha AvabhAvI AtmA mAnya hovAthI pariNamItvano abhAva che, te kAraNe temanA matamAM paNa brahma svarUpa AtmAne bhava paraMparAmAM hetane abhAva bauddhonI samAna ja nyAya yuktithI Ave che. eTale pariNAmI bhAva vinA bhava paraMparAno abhAva ja Ave che. te bhavaparaMparAmAM pradhAna prakRtine kadAcit hetu kalpIe te paNa kevalAtmavAdI ke purUSAdvaitavAdI ane saugata (buddho) ne samAnabhAve de Ave che, kAraNa ke te AtmAne bhavanI paraMparA cAlavAmAM "zA rASa" te varatuone tevA prakAro svabhAva hetu bhAve rahela che tema tamArI kalpanA che, eTale tathAbhAva vinA AtmAne bhavamAM bhAkhavAmAM anya bIje hetu mA nathI, tethI tathAbhAvaja mukhya hetu kapAya che. tevI ja rIte teoe mAnelA apariNAmI bhAvathI anya je pariNAmIbhAva kahevAya che tevA prakAra tathA bhAvarUpa svabhAva che tene ja AtmAnA bhAva paraMparAmAM kAraNa rUpa karma baMdha thavAmAM hetutA avazya thaze. para2 For Private And Personal Use Only
Page #817
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir have AvA prakAranA paraspara virodhI vicArane javAba ApatAM pUjanya samAdhAna karatA jaNAve che ke - muktasyeva tathAbhAva-kalpanA yanirarthakA // syAdasyAM prabhavantyAM tu, bIjAdevAGkurodayaH // 523 // artha-muktAtmAne tathAbhAvanI kalpanA karavI nakAmI ja che. kAraNa ke jyAM bIja hoya tyAM aMkurane udaya pragaTa thAya che, temAM tevA prakAranA bhAva pariNAmane hetutA saMbhave che. para3 vivecana-sarva karmane kSaya karIne zarIra, indriya, kAya, vacana vigere emanA saMbaMdhathI mukAyelA evA siddha paramAtmAone anya eTale AtmasvarUpathI bIjA pudagalamaya karma dalanA sagA saMbaMdhane abhAva thayele hevAthI, tathAbhAva rU5 bhava paraMparAnA kAraNa rUpa kahevAtA tathAbhAvanI kalpanA karavI te nakAmI che. tenuM e kAraNa che ke siddha paramAtmAone tevA prakAranA karma baMdhanI prakRtirUpa rAgadveSa rUpa mukhya hetuone mUlathI abhAva thayele hevAthI bhava paraMparA rU5 phaLa bhAvane abhAva Ave che. tethI tathAbhAvarUpa kalpanA nakAmI ja che ema jANavuM. te vAtane pratikula vastunI upamA vaDe ghaTAvatA kahe che ke jene saMsAramAM tathAbhAvane mukhya hetu rUpe ka95nA karavAmAM kadAcita samarthatA Ave che te AvI ja rIte-maga, aDada, vaDa vigerenA bIja bhUta vastuo vaDe aMkure, thaDa, patra, phala vigere pragaTa thayelA anubhavAya che. paraMtu patthara For Private And Personal Use Only
Page #818
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Sg} mAMthI khIja vinA aMkura, thaDa, puSpa, phaLa, patrane anubhava dApi nathI thatA, tevI ja rIte kaeNrUpa bIjanA abhAvamAM tathAbhAva rUpa svabhAvanI kalpanA karavA chatAM paNa bhava paraMparA rUpa aMkurAdikane jarA paNa sabhava nathI hAtA, ane tevI ja rIte anya rUpa ka dalanA abhA vamAM tathAlAva rUpa hetunI kalpanA karatA mukatAtmAne sa'sAramAM janma maraNu rUpa bhava paraMparA na ja ane. te kAraNe emaja nizcaya thAya che ke baudhdhA tathA nayAcikA, vedyAMtikA, advaitavAdi vigeree je bhava paraparAmAM tathAbhAvarUpa hetunI kalpanA karelI che te AtmAthI anya kaM dalanI AtmAnI sAthe saMcAgavALI sattA jyAM varte che tyAM phaLavAlI thAya che. je nathI thatI-AcaravA yAgya nathI. tema nizcaya mAnavuM, 523 - have te vAtane samApta karatA AcArya bhagavata zrI haribhadrasUrIzvarajI jaNAve che ke-- evamAdyatra zAstrajJai - stattvataH svahitodyataiH / mAdhyasthyamavalambyocai-rAlocyaM svayameva tu // 524 // atha A pramANe yogazAstranu svarUpa zAstranA vicAroe peAtAnA hita mATe mAdhyasthya bhAvanuM avalakhana karIne tattvanI paryAaAcanA karIne peAtAnI meLeja vicArI levuM joIe. 524 vivecana--e pramANe pratyakSa Adi pramANuthI tathA zAstranA anubhavathI ane iMdriya manavarDa gocara karAtA padma For Private And Personal Use Only
Page #819
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org C77 [nA anubhavavaDe jagatanA sarvAM padArthonA pariNAma rUpa svarUpa tathA tenA saMsaga vaDe zubha phaLanA anubhavane jANave temaja mmA vAI gayelA cegazAsranA vicAramAM anubhava pUrvaka abhyAsa karIne sava thAonA vizArada tatvajJa purUSAe samyag tattvanA yathA nizcaya naya nikSepa pramANu bhaMga vigerenI tathA potAnA anubhavanI sahAyatA vaDe karavA potAnA kalyANane icchanArA ane te vaDe kalyANamaya mArga mAM gamana karavA icchanArAe pUrve jaNAvelI mAdhyasthya bhAvanI vRttine anusarIne sArI rIte cega tattvane vicArIne je ceAgya jaNAya tenA peAtAnI meLeja satya AcaravA bAdara karavA joIe. 524 . Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svabhAva, guNu, upajatA DbhAmarhuima kahe Ama zA mATe potAnI meLeja tattvane vicArakaravA ? te jaNAve che:--- AtmIyaH parakIyo vA, kaH siddhAnto vipazcitAm / ca dRSTeSTA'bAdhito yastu, yuktastasya parigrahaH // 525 // asa sAcA paMDitane A zAstrIya siddhAMta potAnA matane anukula che, A pArakA siddhAMta mArA matane anukula nathI, evA vicAra nathI hAtA. mATe vicAratAM je siddhAMta peAtAnA ISTa bhAvane abAdhita hoya tenA strIkAra karavA joIe. 525 vivecana--jeAe jagatanA sarva zAstronI a1gAhanA karI che, tevA vidvAna paDitAe A amArA jaina For Private And Personal Use Only
Page #820
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir matane anukula siddhAMta hovAthI svIkArya che. ane A zaiva, saugata, kapila, gIrAja pAtaMjaliya ke vedAMtika siddhAMta hovAthI pArakA che, te kAraNe asvIkArya che e bheda rAkhyo nathI. pitAne ke pArake hovAne kAraNe grAhA ke agrAhya bheda sAcA paMDitene jarA paNa nathI hote, paraMtu je siddhAMta satya nyAyanI yutithI abAdhita heya. temaja ApaNane vicAra karatAM anubhava pramANe pratyakSa jaNAtuM hoya, temaja pAramArthika draSTithI ApaNuM kalyANa mArgamAM bAdhaka na thatuM hoya, tevA prakAranA kalyANamaya. pAramArthika bhAvane vastu svarUpathI prApta karAvate hoya, te kaI paNa darzanakArane siddhAMta hoya teno avazya svIkAra kara joIe. teja nyAya che-cogya che. kAraNa ke tevA prakAranA pAramArthika siddhAMtathI avaMcaka eTale jethI AtmAne chetarAvuM na paDe tevA prakAranA satya pAramArthika phalane te prApta karAve che. pa5 have cogazAstranI racanA karanArA pUjya AcAryarata te racanAnuM prayojana, tenA udhdhAranA sthaLe tathA pitAnA nAmane jaNAvatAM A pramANe kahe che - svalpamatyanukampAyai, yogazAstramahArNavAt / AcAryaharibhadreNa, yogabinduH smudhdhRtH|| 526 // artha--a5 buddhivALA AtmAnI upara anukaMpA vaDe sarva jagatanA cagazAstronI avagAhanA karIne AcArya zrI haribhadra sUrIzvare A gabindune sArI rIte udhAra kare che. para For Private And Personal Use Only
Page #821
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 77. vivecana--jagatanA alpa eTale sthUla budhdhivAlA je bhavyAtmA Aya, tee yoganA aneka zAstro joI vicA rIne potAnA hitane grahaNa karavA aktivAlA hAya che. tethI tevA prakAranA mumukSu bhavyAtmA mATe atyaMta karUNA bhAvane dhAraNa karIne parama kRpAlu bhagavAna zrI haribhadrasrIzvara deve aneka zAstrorUpa samudrane sArI rote karIne temAMtho sArA sArA pAramArthika vacane rUpa binduene ekaThA karIne A ceminTu nAmanA zAstranA sArI rIte udhdhAra karyA che. paraph avagAhana. have A cebindu thAnA udhdhAra karatAM bhagavAna AcArya deva zrImAna haribhadrasUrIzvarajInuM kevA prakAranu praNidhAna (adhyavasAya) vatu hatu. te jaNAve che:-- samudhdhRtyArjitaM puNyaM, yadenaM zubhayogataH / mavAsthyavihAttana, banAstAyooSane 12nA a A yogazAstranA samyag prakAre uddhAra karavAthI temAM mana vacana kAyAnA yAganA sArA prakAranA punyanA yAga maLavAthI je puNya meLaLyuM DhAya tenA ma lathI saMsAranA adhikAranA vira& thAya-nAza thAya ane sarva jana samUhanA jJAna dana cAritra yoga rUpa lAcana udhaDIne vikAsavAlA cAva. 527 vivecana--A jenuM vivecana vistAra pUrvaka kahevAyuM che, te yebindu mahAzAstranA sArI rIte aneka For Private And Personal Use Only
Page #822
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 780 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zAstromAM darzanakArenA bhinna bhinna vicAre ane matAnI sUkSma draSTi pUrvaka mImAMsA karIne, temAM AvatA visaMvAdane (virUddha vicArane) judA pADIne, AvA vAkayeAnI yathA samIkSA karIne, A yAgabindu graMthamAM sArI rIte saMgraha karIne pUjyapAda jainAcArya zrImAna haribhadra sUrIzvara bhagavaMte zubha karma rUpa mahAn puNyAnubaMdhi punya A ga bindu vicAraNArUpa paropakAra karavAnI bhAvanA rUpa sArA adhyavasAyanA cegavarDa meLavyu che. te punyanA mahAna khalavaDe (bhagavAna haribhadra sUrivara jagatane evA prakAranA AzirvAda Ape che ke) jagatanA bhavya jIvAtmAenA sasAra bhramaNanA kAraNu rUpa je mithyAtva, ajJAna, avirati, kaSAya vigere adhakAranA nitya viraha eTale . abhAva thAva ane temanA rAgadveSa mAha rUpa AvaraNathI Atma svabhAvarUpa yAgamaya viveka jJAnarUpa leAcana (baMdha thayelA che te ughaDIne ) vakavara bhAvane bhajanArA thAva. te vaDe samyag jJAna dana cAritra rUpa bhAva yAga rUpa leAcana ughaDIne vikAra thAva, tethI te bhavyAtmA jagatanA heya, jJeya, upAdeya padAthenei yathA svarUpe jANeA, ne saMsAranA nAzanuM saphala kAraNu samyag jJAna dana cAritra rUpa bhAvayeAga rUpa vAcana vizrvara bhAvane pAme. ahiM graMthanI pU`tA thatA chellA AkamAM viraha padma Ave che te cintuthI bhagavAna haribhadrasUri ke je 1444 graMtha ratnanA sUtradhAra zrI yAkinI mahA sAdhvIthI pratimAdha pAmIne jainAcAya zrI jinabhadraM -sUrinA ziSya thayA hatA, tethI A yAgabindu nAmaka * For Private And Personal Use Only
Page #823
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gazA nirmANa karAyuM che. te upara te pUjyapAdazInuM banAveluM vivaraNa che ema mAnI zakAya che. para7 - paramapUjya, parama karUNAvaMta, suvihita, munijanAgANI, sariyuMgava zrImAna haribhadrasUrIzvara bhagavAna praNIta A yoga bindu mahAzAstra saTIka pari parama pUjya gurUvara zrImAna jainAcArya zrI buddhisAgara surIzvarajInA ziSya adhisAgarasuri viracita budhisAgara lega bindu vivaraNa saMpUrNa. che zAntiH zAntiH zAntiH zrImacchAsanamadbhUtaM, samabhavacchrIman mahAvIrataH / basmin pAdapa iSTasiddhiphaladaH, zrImAn tapAgacchakaH / / yaH zAkhAbhiratIva zAntijanakaH khyAto'sti vikhyAtimi, yasya svAduphalAnyatIva subhagAnyAsvAdha dhrmpiyH||1|| tadIyasacchAsanamAravoDA. zrIhIrasUriH kramataH prbhaavii| prabodhitA yena mahAdhirAjA, zrIjainadharmArthanirUpaNena // 2 // tadIyapaTTe ca paraMparAto vairAgyasaMgI muninemasAgaraH / yo'nekajIvAnmatibodhya bhavyAnAcAracaMcuvyacarajjaneSu // 3 // tatpaTTapUrvAcalabhAnubhAsvaraH samyakkriyAjJAnapracAralakSaH / kakSIkRtAtmoatimuruyamAgoM,jItAntarArI rvisaag'ro'bhuut||4|| For Private And Personal Use Only
Page #824
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 782 utpaTTapaMkeruhaSaTpadazriyaM, babhAra bhavyAM sukhasAgarasudhIH / cAritracUDAmaNiH zuddhabhAvataH, smyktvbodhpthnkttprH||5|| tadIyapaTAmbarabhAnumAlI, paraH shtgrnthvidhaandkssH| yogipradhAnaH zrutadharmaniSThaH kRtAvadhAnaH zubhatattvarAzau // 6 // vizuddhabhAvo'jani buddhisAgaraH, sUrIzvaro buddhinidhAnamukhyaH / pIyUSatulyAni vacAMsi yasya, nipIya santoSamiyAya bhvyH||7|| tatpaTTalakSmI rucirA dvitIyo, budhdhyabdhisUrIndrapadAnjasevI / dadhAti ziSyasvayamRddhisAgaraH,sUrIzvaraH zAstravidAM vareNyaH // 8 // tena zrIhArimadrIyaM, yogbindraakhytNtrke| praNItA vikRtirbuddhi--sAgarIyA satAM mude // 9 // For Private And Personal Use Only
Page #825
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 783 bhaMDAra ane lAyabrerI upayogI pustake maMgAve zAha nagInadAsa nemacaMda ke. dezIvADAnI poLa amadAvAda masyagalAgala 4-8-0 ) satIzIrAmaNuM caMdanabALA 3-0-0 mAdarevatana 3-0-0 aitihAsIka pUrvajonI kAmavijetA syulibhadra 4-8-0 garavagAthA 2-0-0 maharSi metAraja buddhidhana abhayakumAra 3-9-0 narakezvarI vA narakesarI 4-8-0 samarAdityakevalI caritra 5-0-0 vikramAditya hemu vimalanAtha caritra 5-0-0 bhAgya nirmANa 3-4-0 caMdarAjAne rAsa 9-0-0 vIradharmanI vAto lA 1-2 5-0-0 zrI pAlarAjAne rAsa 6-0-0 mahAsatI mayaNAsuMdarI 3-0-0 laghu triSTIzalAkApu. caritra 12-8-0 mohavijetA IlAcIkumAra 2-- pArzvanAtha caritra sabhA 13-0-0 DagamagatuM siMhAsana 4-0-0 vasudeva hindI bhA. 1 15-0-0 dAnezvarI jagaDuzAha saMdhapati caritra 6-8-0 jIvana pravAha zAntinAtha caritra cha-8-0 pavitratAmAM prabhutA satidamayaMtI caritra 6-8-0 anepamA devI 5-0-0 purisAdANI pArzvanAtha 4-0-0 subhadrAdevI uttamakumAra sacitra 1-8-1, devakumAra 2-0-0 devakumAra 1-8-0 purUSArtha vikrama caritra 5-0-0 jaiina virAMganA pATamade jJAnasAra aSTakacha moTuM zIlanI Adarza kathA 4-0-0 mahAna saMprati 6-0-0 verane vipAka 2-8-0 kSAMta sudhArasa bhAvanA 2-0-0 arpaNa 2-0-0 mRdubhASiNe mahIyAraNuM 3-0-0 purANuM puSpa 2-0-0 gurjarapati kumArapALabhA.1-2 6-8-0 vihArakamahAvIra bhA 12 6-0-0 | suMdarIone zaNagAra 4-0 - 6. 5-00 4-0-0 0 4-0-0 4-0= 0 0. For Private And Personal Use Only
Page #826
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mArI kacchayAtrA 2-0-0 varadattaguNamaMjarI 0-8mahAvIra yuganI mahAdevI 4-0-0 jayavijayathA 0-800 amara balidAna 1-8-0 haribala machInI kathA 7-8 bahAta thaI ane thoDI rahI akhAtrIjane mahimA 0-12- bhA 12 6-0-* paMcapratikramaNa sAthe hindI 2-0-00 upamitibhava prapaMcakathA devasIrAI hindI potAnA hAthe lA 1 thI 4 16-0-0 pratikramaNa kare tevuM ane tene itihAsa 12--0 sApaDA 4-8 pAvalI samuccaya 1-8-0 bhISma pratijJA kSatriya kuMDa 0-8-ja pratijJAnuM pAlana 1-8-0 yoga dIpaka 3-0-0 mahAkavi dhanapAla 8-8-0 yAbindu 5-0-0 mahAvIra svAmI aMgrejI 7-8yogazAstra navapada ArAdhanavidhi(gujara-8-0 dAnadharma paMcAcAra 1-0-0 , , hindI 2-00 prazna cintAmaNI 1-4-0 jinaguNa saritA 1-0-0 20-0-0 mahAvIranI dharma kathAo 2-8- naracaMdra jaina jyotiSa varSabhAva vicAra -12-0 hemacaMdrAcArya hemasamIkSA 2-9-0 rekhAvijJAnazAstra zaMkhezvara mahAtIrtha 1-6-0 melamALA vicAra 0-8-0 zrI mahAvIra kathA 5--0 vizvaracanA prabaMdha 1-8-0 , , svAmIne AcAra varSa prabodha-aSTAMga dharma 1-8-0 nimitta -8-0 , , saMyama dharma 1-8-0 sAjana sanmitra 6-8-0 , ,, aMtima upadeza 3-0-0 bALagraMthAvalI zreNI 1-2 6-0-0 gujarezvara kumArapAla 4. - guNasAra zreSTI 0-8-0 rAjarSi kumArapAla 4 vikramAditya 0-100 | zrI hemacaMdrAcArya dhUmaketu) 2 - rU. 100 nAM pustake je maMgAvaze temane 12 TakA kamIzana che ApavAmAM Avaze. vadhAre pustake mATe moTuM sucipatra maMgAvo. For Private And Personal Use Only
Page #827
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir at alle For Private And Personal Use Only