Book Title: Samraicchakaha Part-1
Author(s): Haribhadrasuri, 
Publisher: Mangal Parekhno Khancho Jain Sangh - Shahpur - Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600007/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EVT notyu meM samasta jo mahAvIrassa yAkinIbhahacarAsUna- paramaguNAnurAgi- paramasatyapriya-bhagavI bhisUriviracitA samarAicakahA / 5 phra preraka pa. pU. AcAryadevazrI rucakacandrasUrIzvarajI ma. sA. zukAka zrI jaina zve. mU. saMgha, maMgaLa pArekhano khAMco zAhapura, amadAbAda, POVE Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RE, 4x4, See E6 % % % % % %b5-%E5%E5 ---------- __ namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrasta yAkinImahattarAsUnu- paramaguNAnurAgi-paramasatyapriya-bhagavacchrIharibhadrasUriviracitA samarAicakahA / PresGREEKRECORRECTRESH saurASTrAntargatavaLAgrAmavAstavyapaNDitabhagavAnadAsakRtasaMskRtachAyAnuvAdasahitA / [SaDbhavAtmakaH prathamo bhAgaH ] preraka : pa. pU. AcAryadevazrI rUcakacandrasUrIzvarajI ma. sA. prakAzaka : maMgala pArekhano khAMco zrI jaina zve. mU0 saMgha, zAhapura-amadAbAda. vi. saM. 2038 prataya: 750 i. sa. 1982 dhIra saM. 2108 mUlyaM catvAriMzat ruupykaaH| FASCIENCIECCCCCCCCCCCCCCCCACANCE ACCOUNCA Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // prAptisthAna : adhyApaka ratilAla cImanalAla dezI C/o. zrI sudha -bhakti jaina dhArmika pAzALA maMgaLa pArekhanA khAMcA, jaina derAsara zAhapura, amadAvAda 5. pU. prAta:smaraNIya 1008 sva. A devazrI vijaya bhaktisUrIzvarajI ma. sA. tathA teozrInA ziSyaratna sva. saralavabhAvI panyAsapravara pU. gurudeva zrI kanakavijayajI gaNivarazrInA karakamalamAM sAdara arpaNa ziSyANu cakavijaya, mudraka : jaya'tilAla maNilAla zAha, navaprabhAta prinTIMga presa, ghIkAMTA rADa, amadAvAda-1 R // 2 // ainelibrary.org Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // Jain Education pra kA za kI ya pa. pU. sUri-pura'dara, gItA" mUnya AyAya devazrI hirabhadrasUrIdharajI mahArAjatA zrI jaina saMdha upara amApa upakAra che. tethI viracita aneka graMthAe aneka lokonA jIvanamAM ati AmUla-cUla parivarttana karela che. prAkRta bhASAmAM teozrI viracita samarAccakahA nAme graMtha paNa kAyAnA kaTu pariNAmane samajAvanAra hei zrI jaina sadhamAM aneka rIte AdaraNIya che. lagabhaga 50 varSa pUrve` 5. hIrAlAla devacaMda taraphathI Anu' mudraNu thayela, paNa upalabdha prati chaNu-zI* hevAnA kAraNe tenuM punaH saMskaraNa jarUrI hAI pU. AcAya'deva zrI rUcakacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe te mATe amArA saMdhamAM vAta mUkela. pU. ma. zrInA amArA saMgha upara ghaNA upakAra hAI te vAta zrIsadhe saharSa svIkAra karela, jenA pariNAme Aje A samarAIcakahA-bhA. 1 nuM prakAzana amArA zrIsa taraphathI thaI rahela che. jenA ame atyAnaMda anubhavIe chIe, ernational pa. pU. 1008 A. devazrI bhadraMkarasurIzvarajI ma. sAhebe ' uddeAdhana' lakhI ApI amArA utsAhamAM vadhArA karyAM che. A prakAzanamAM sahayAga ApI je bhAgyazALIoe zrutabhaktino lAbha lIdhA che--te anumodanIya che. A pratinuM mudraNakAryaM zrI navaprabhAta prInTIMga prese TUMka samayamAM suMdara rIte karI Apela che. presa aMgenA kAyanI saghaLI javAbadArI adhyApaka ratilAla cImanalAla dozI-ludarAvALAe kALajIpUrvaka karela che. zuddhi tarapha pUratuM lakSya ApavA chatAM daSTidoSa, mudraNa doSa AdithI thayela surie badala kSamA yAcI viramIe chIe, zrI maMgaLa pArekhano khAMcA jaina zve. mUrti saMdha vatI lAlabhAI cImanalAla zAhu pramukha. // 3 // jainelibrary.org Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se hI zrI ahaM namaH che kiMci uddabodhana mAnava pUrva janmonA zubhAzubha saMskAranI gheADI ke ghaNI saMpattine sAthe laIne jame che ane te mUDInA AdhAre A janmamAM nave vyApAra zarU kare che. temAM koI kamAIne kaI gumAvIne parabhavamAM cAlyA jAya chesarva ne A eka anAdi kama che, tethI kahyuM che ke jema meLe tIratha maLe re, jana vaNajanI hAja, keI toTe kaI phAyado re, leI leI nija ghara jAya, saMgI suMdara bUjha ma mujhe gamAra " anya bhavenI apekSAe mAnavabhava zreSTa kahyo che, kAraNa ke kamANI karavAnI anya sAmagrI mAnavane je maLe che tevI anya koIne maLatI nathI. chatAM emAM ekAnta nathI. zreSTha bhava tene gaNAya ke je sArI evI puNyanI mUDI sAthe lAvyA hoya ane tethI paNa zreSThatama tene gaNAya ke e puNyanI saMpattine saphaLa karIne janma-maraNanA cakrAvAmAMthI mukta thava je prayatnazIla hoya. Jain Education Interational Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmA arihaMta devanuM zAsana AvI puNyanI mUDIne ane tene saphaLa karavAnI zaktine tathA sAmagrIne paNa Ape che ane paraMparAe ajarAmara paNa banAve che. tethI arihaMta zAsananI ArAdhanA e mAnavanuM zreSTha kartavya banI rahe che. paramAtmA zrI arihaMtadevanA zAsananI ArAdhanA eTale anAdikALathI AtmAnI sAthe rahelA maha zatruno parAbhava karavAne adhyAtmika prayatna, temAM saphaLa thavAnuM zikSaNa ane tenA upAya. AtmAnA jJAna dvArA e badhuM pAmI zakAya che, je pite pitAne ja na jANe te zatru-mitrane zI rIte jANe? ane te sarva jANyA vinA mAhathI chUTaya zI rIte ? kahyuM che ke "HISjJAnama dukauM, bAramajJAna pravAse | tapasA'pyAtma-vijJAna-hInaH chettuM na zakyate // " A AtmAna arihaMta zAsananI vidhipUrvakanI ArAdhanAthI pAmI zakAya che. jaina zAstro kahe che ke jIvamAtrane A saMsAramAM traNa kuTuMbe hoya che, eka pitAnuM (jJAnAdi guNasvarUpa) AdhyAtmika kuTuMba, bIju ( rAga-dveSa-ajJAnAdi doSarUpa) mehanuM kuTuMba, A kuTuMba anAdi kALathI AtmAnI sAthe hoya che ane enA kAraNe ja jIvane saMsAra (sukha-duHkha, janma maraNa. (Adhi vyAdhi upAdhi vagere ) hoya che. trIjuM pratyeka janmamAM navuM prApta thatuM mAtA-pitAdi svajana saMbaMdhIenuM bAhya kuTuMba, A bAhya kuTuMbanA sahakArathI pitAnI mUDInA baLe AtmaguNo dvArA moha kuTuMbane parAbhava karI tenA baMdhanamAM phaselA pitAnA AtmAne mukta kare tene mikSa-yA mukti kahevAya che. Jain Education anal A brary.org Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A muktine upAya samarAIkahA nAmanA A granthamAM anvaya-vyatirekathI (mahA parAbhavathI thatA lAbha ane tenA baMdhanathI thatA geralA dvArA ) suMdara rIte jaNAve che, tethI ema kahI zakAya ke A graMtha mehane parAbhava karavAnuM amegha zastra che athavA AtmAnI saMpattine khajAne khelavAnI saphaLa cAvI che. granthakAra maharSieTale syAdvAdasaMgI tatvaraMgI jainazAsana divAkara caudase cuMmAlIza grantharanA praNetA zrImAna haribhadra sUrIzvarajI. teone oLakhAvavA eTale sUryane oLakhAvavA jevuM gaNAya, teozrIe svajIvanamAM anubhavelA jainazAsananA parama rahasyabhUta tanuM paNa tava A graMthamAM gUMthIne bhavya jene eka mahAna upakAra karyo che. ' agnizamAM ane guNasena be mukhya pAtronA caritra dvArA che ane kSamAnuM varUpa, tenI zaktio, tenAM kAraNe ane triI tenAM phaLa ati paNa saraLa rIte samajAvyAM che. upalakSaNathI AtmAnA svaguNothI thatA upakAro ane mahinA parivAra bhUta viSaya- 8 kaSAyAdine kaTu vipAkane paNa suMdara rIte jaNAvyA che. anAdikALathI jIva ajJAna ane mehane vaza banI pitAne ane potAnI saMpattine bhUlI jaDa-paugalika nAzavaMta padArthomAM phasAIne pitAne ane pitAnA sajAtIya jIvane droha karI rahyo che, vera-virodha karI rahyo che, ane rAga-dveSAdi zatruone poSI rahyo che jaina zAsana tene jaDanA baMdhanathI cheDAvI che sAthe maitrI Adi saMbaMdha karAvIne kramazaH sarva duHkhethI mukta kare che. Jain Education anal Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pANI pANImAM ekarUpa banI jAya tema prAyaH sarva vastuone savabhAva sajAtIya sAthe maLI javAno che. e rIte jIvane paNa mULabhUta svabhAva jIvataranI sAthe maLI javAno chatAM maha (rAga-dveSAdi jaDatara) tene ja sAthe vaira-virodhAdi karAvI judo pADe che. tenA kaTu vipAke kevA bhayaMkara che te A granthamAM granthakAre agnizamanA bhavabhavanA caritradvArA samajAvyuM che, bIjI bAju jIva jIvanI sAthe maitrI Adi sahAnubhUti dvArA kevAM madhura, sarvajanahitakara ane pariNAme mukti ApanArAM sukhe pAme che te paNa rAjA guNasenanA caritra dvArA samajAvyuM che. banenAM caritro vAMcatAM jainazAstrokta upAdAna ane nimittone pArasparika saMbaMdha ke che? ane te saMbaMdhamAM tatvArthakAra dazapUrvadhara pU. zrI umAsvAti vAcakavare jaNAvela "patvarobo kIvAnA" vagere sUtro kevAM sAnvartha che te spaSTa samajAya che. dararararararara agnizamane AtmA pitAnA kurUpanA kAraNe rAja putra guNasena taraphathI thatI kadarthanAothI chUTavA mATe tApasa banIne ugra tapa kare che, pAchaLathI rAjA banele guNusena tene vaMdana kare che, tyAM tenA tapanI ugratA jANIne guNAnurAgathI AgAmI pAraNa pitAne tyAM karavA vinaMti kare che, ane eka mahinAnA upavAsa pachI eka ja divasa, eka ja ghera, eka ja vAra pAraNuM karavAnA ugra niyamavALe agniza gurunA AdezathI rAjAnI vinaMtine svIkAre che. pachI pAraNAnA divase rAjabhavanamAM javA chatAM tyAM vina upasthita thatAM Adara na thavAthI pAchA pharI tApasa punaH Jain Educatie n a tional W inelibrary.org Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 | mahinAnA upavAsa kare che, tApasa pAchA javAnI jANa thatAM pazcAttApa karate rAjA punaH tapavanamAM jaI kSamA mAge che ane punaH bIjA pAraNA prasaMge padhAravA vinaMti kare che. ema traNa traNa vAra vinaMti karavA chatAM ane pAraNA mATe rAjabhavanamAM javA chatAM bhavitavyatAdi kAraNe vina upasthita thatAM tApasa pAraNA vinA ja pAchA phare che. rAjAne pAraNuM nahi thavAthI uttarottara duHkha vadhatuM jAya che, tIvra bhAvathI kSamA mAge che, paNa tapathI hArelo krodhavaza paDele tApasa gurnAdi tApasee samajAvavA chatAM ane rAjAe pagamAM paDIne kSamA mAgavA chatAM zAMta thavAne badale adhika ugra banI rAjane vairI banI jAya che, tyAM sudhI ke vairane tIvra anubaMdha karI pratyeka bhavamAM guNasenanA jIvane maraNAnta kaSTo ApI tene mArI nAkhavAnuM mahApApa kare che. pariNAme eka vakhate ugra tapasvI tarIke rAjAdithI paNa pUjAyele te AtmA bhavabhava tiraskRta banIne narakAdinAM kAramAM kone bhegave che. ema AtmAmAM paDele ahaMkAra, temAMthI pragaTele krodha ane tenA yoge kare vairAnubaMdha AtmAnI kevI AkarI durdazA kI kare che, tenuM 25Na cina jaNAvyuM che. vizeSatA e che ke pratyeka manuSyabhavamAM agnizamane jIva guNasenanI sAthe parajana tarIke nahi paNa prAyaH svajanarUpe maLe che. (1) guNasena-agnizamAM, eka rAjA, bIja purohita putra pachI tApasa. (2) siMha ane AnaMda (pitA-putra rUpa), (3) zikhI ane jalinI (putra--mAtArUpe ), (4) dhana ane dhanazrI (pati-patnIrUpe), (5) jaya ane vijaya (be sagA bhAI rUpe) Jain Education a tional For Private & Personal use only linelibrary.org Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 11 Jain Bucation I (6) dharaNu ane lakSmI ( punaH 4-1nA rUpe), (7) sena ane viSeNa (kAkAnA putra bhAirUpe ), (8) guNacaMdra ane vANuvyaMtara rUpe tathA (9) guNusenane jIva samaraditya ane agnizamAMnA jIva gikrisena nAme caMDAla ane che, ema pratyeka mAnavabhavamAM vairI khane agnizamAMne jIva guNusenanA AtmAne bAhya vAMka-gunhA vinA ja pUvairAnukha dhathI maraNAta kaSTo ApIne narakAdinAM tIvra duHkhA kamAya che, tyAre bIjI bAju maitrImAdi upazama bhAvane pAmeleA guNusenane jIva maraNAnta kaSTomAM paNa samAdhi keLavIne upazamabhAvathI saddagatienAM madhura sukhA kamAya che, paraMparAe paNa agnizamAM saMsArarUpI bhayaMkara aTavImAM rakhaDatA thaI jAya che ane guNusenanA AtmA mehaneA sarvathA vijaya karIne anata akSaya sahaja sukhanA bhegI bhajAmara bane che. vizeSamAM pratyeka bhavAnA teonA vana prasa Mge prAsaMgika kathAo dvArA paNa rAga ane vairAgyanu, kaSAya ane upazama bhAvanuM, vaira ane maitrInu' vagere svarUpa evu suMdara vaNuchyu che ke tenA vAcana-zravaNathI paNa AtmA upara lAgelu' mehatu jhera utarI jAya. A rIte A kathA bhavya vAne jema me!hAdhIna banIne upakArIone kathA temAMthI mukta thavA guNusenanI jema paNa mArgo batAvye che. ke peAtAnI AtmakathA banI jAya che. kAraNa ke bhUtakALamAM ApaNA jIve paNa agnizamAMnI paNa droha karIne vividha krutionAM kAramAM duHkhA bhAgaLyAM che, tema jaNAvIne A upazAdi zubha bhAvanA Azraya laine janma-maraNanI viSama jALamAMthI mukta thavAnA || o // ibrary.org Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 20 || A rIte bhavyajIvanA saMvega-niveda guNane pragaTAvatI A kathAne punarmudraNarUpe jIrNoddhAra karIne AcAryazrI vijayaracakacaMdrasUrijIe zrutajJAnanI upAsanA dvArA zrIsaMghane eka suMdara upakAra karyo che. ema kahevAmAM atizayokti nahi gaNAya. bhavya A kathAnA vAcana, zravaNa ane samyam ArAdhanathI A prayatnane ane potAnA jIvanane paNa saphaLa kare e abhilASA pUrvaka kaMI anucita ke zAstra viruddha lakhAyuM hoya tene nijhA mi dupaTuM daIne viramuM chuM. 2038, bhAdrapada jainanagara upAzraya amadAvAda-7 lI. paramapUjya ArAdhyapAda gurudeva zrI. vijaya manoharasUri ziSyANu bhadraMkara vijaya For Private & Personal use only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 11 // pRSTha to guru 2255 50 paMkti 1 5 6 13 1 13 8 3 9 azuddha buddhaM 0vAyaNa0 kahAnti viSaya 0 mahApuSa0 leha atha zukrA tiNDa0 nijama0 tAviha havate zuddha 0barddha 0vAyANa0 0kahatti viSayaviSa0 mahApuruSa0 leThu artha * zuddhipatraka * pRSTha 75 78 zukrA''natA tidaNDa 0 nija0 tahAvihaM havanteNa 84 93 94 95 95 99 105 111 113 120 paMkti 8 10 4 1 13 3 14 2 10 9 14 4 azuddha 0 bhihA0 0vardhita 0 0 sRnna0 soha rase sAhi 0bharapadma0 bahu0 vItarAtaH dAkSilya0 nAbhIti aNAgo zuddha 0mihA0 vardhitacchAyam 0 sunna0 sohaM sena sohAhiM varapadya0 vahu vItarAga0 dAkSiNya0 nAmI iti ahago // / 11 / Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // pRSTha 126 145 158 162 178 196 199 210 221 236 286 290 291 paMkti 15 1 6 6 1 3 3 5 5 14 3 12 6 azuddha vikalitAzca eya0 bhama0 hArajjiya0 etya o vIhei narayavattaM prAviNa stasyai avatI 0 mAlamAla 0 kayakhambha zuddha vikalpitAca Na eya0 bhava hA - raJjiva ettha tao bIi nayaravattaM prANi0 tasyai avatIrNaH mAla kaNayasamma pRSTha 313 315 344 371 381 423 443 458 463 466 466 472 548 548 paMkti 13 5 13 2 1 8 12 14 9 9 13 2 10 14 azuddha prekSitvA kaya zRNAtu paDhissuya vihArAyA0 hUto'miti pamAtA parityajaita 0 kimata bhUtama0 0 maNlAnIva pacoNi 0 kRdRSTapta0 nita0 zuddha prekSya kathaM zRNotu DissUrya vihasiyA 0 hUto'hamiti prabhAtA parityajaiva0 kimanena bhUta0 maNDalAnIva paravoNi 0kRSTadRpta0 kutracicca nitaH vaha // 12 // . Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA yAkinImahattarAsUnu-paramaguNAnurAgi-paramasatyapriya-bhagavat-zrIharibhadra sUkhiraracitA-- samarAicakahA / // 1 // paNamaha vijiasudujaya-nijiasuramaNua-visamasarapasaraM / tihuaNamaGgalanilayaM vasahagaigayaM jiNaM usahaM // paramasirivaddhamANa paNaTThamANaM visuddhavaranANaM / gayajo joIsa sayaMbhuvaM vaddhamANaM ca // sese ciya bAvIse jAi-jarA-maraNabandhaNavimukke / telokamatthayatthe titthayare bhAvao namaha // praNamata vijitasudurjaya-nirjitasuramanuja-viSamazaraprasaram / tribhuvanamaGgalanilayaM vRpabhagatigataM jinam-Rpabham // paramazrIvardhamAnaM pranaSTamAnaM vizuddhavarajJAnam / gatayogaM yogIzaM svayaMbhuvaM vardhamAnaM ca // zepAMzcaiva dvAviMzati jAti-jarA-maraNabandhanavimuktAn / trailokyamastakasthAna tIrthakarAn bhAvato namata // sama01 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 2 // UPRACTECARRESTERROREOGRAM uvaNeu maGgala vo jiNANa muhlaalijaalsNvliaa| titthapavattaNasamae tiavimukkA kusumavuTThI // deu suhaM vo sura-siddha-maNuavandrehi sAyaraM nmiaa| titthayaravayaNapatayaviNiggayA maNaharA vANI // alaM pavitthareNa / muNaha soavvAI, pasaMsaha pasaMsaNijjAiM, pariharaha parihariaghAI, Ayaraha AyariambAI / tattha soavvAI narA-'mara-sivasuhajaNayAi atthasArAI / savvannubhAsiAI bhuvaNammi paiTThiajasAI // tAI ciya vibuhANaM pasaMsaNijjAI taha ya jAiM ca / tehi ciya bhaNiAI sammatta-nANa-caraNAI // parihariavvAI tahA kugaIbAsassa heubhUAI / micchattamAiAI logaviruddhAI ya taheva // AyariavvAI aNissieNa smmtt-naann-crnnaaii| dogaccaviuDaNAI cintaamnnirynnbhuuaaii|| ettha puNa ahigAro tA soavvehi patthuapavandhe / savvannubhAsiAI soabbAiM ti bhaNiyamiNaM // upanayatu maGgalaM vo jinAnAM mukharA'lijAlasaMvalitA / tIrthapravartanasamaye trizavimuktA kusumavRSTiH / dadAtu sukhaM vaH sura-siddha-manujavandraH sAiraM natA / tIrthakara badanapaGkajavinirgatA manoharA bANI / / alaM pravistareNa / zaNuta zrotavyAni, prazaMsata prazaMsanIyAni, pariharata parihartavyAni, Acarata AcaritavyAni / tatrazrotavyAni narA-'mara-zivasukhajanakAni arthasArANi / sarvajJabhASitAni bhuvane pratiSThitayazAMsi // tAnyeva vibudhAnAM prazaMsanIyAni tathA ca yAni ca / taireva bhaNitAni samyaktva-jJAna-caraNa ni / parihartavyAni tathA kugativAsasya hetubhUtAni / mithyAtvAdikAni lokaviruddhAni ca tathaiva / AcaritavyAni anizritena samyaktva-jJAna-caraNAni / daugatyavikucha nAni cintAmaNiratnabhUtAni / / Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmiyA samarAicca kahA RECALCIRCIE // 3 // // 3 // vocchaM tappaDi yuddhaM bhaviyajaNANandayAriNiM paramaM / saMkhevo mahatthaM cariahaM taM nisAmeha // tattha ya 'tivihaM kahAvatthu' ti puvyAyariyapavAo / taM jahA-di, divyamANusaM, mANusaM ca / tattha divvaM nAma jattha kevalameva devacariaM vaNijjAi / divyamANusaM puNa jattha doNhaM pi divyamANusANaM / mANusaM tu jattha kevalaM mANusacariyaM ti / ettha sAmanao cattAri kahAo havanti / taM jahA-atthakahA, kAmakahA, dhammakahA, saMkiNNakahA ya / tattha atthakahA nAma, jA atthovAyaNapaDibaddhA, asi-masi-kasi-vANija-sippasaMgayA, vicittadhAuvAyAipamuhamahovAyasaMpauttA, sAma-bheya-upappayANa-daNDAipayatthaviraiA sA atthakaha ti bhaNNai / jA uNa kAmovAyANa visayA, vitta-vapu-vyaya-kalA-davikhaNNaparigayA, aNurAyapulaiapaDivattijoasArA, duIbAvAra-ramiyabhAvANuvattaNAipayatthasaMgayA sA kAmakaha tti bhaNNai / jA uNa dhammovAyANagoyarA, khamA-maddava-'java atra punaradhikArastAvana zrotavyaiH prastutaprabandhe / sarvajJabhASitAni zrotavyAnIti bhaNitagidam / / vakSye tatpratibaddhAM bhavyajanAnandakAriNIM paramAm / saMkSepato mahArthI caritakathAM tAM nizAmthata / / tatra ca 'trividha kathAvastu' iti pUrvAcAryaprabAdaH / tadyathA-divyam , divyamAnuSam , ga nuvaM ca / santra divyaM nAma yatra kevalameva devacaritaM varNyate / divyama nupaM punaH stra dvayorapi divyamAnuSayoH (caritam) / mAnuSaM tu ratra kebala mAnuSacaritamiti / atra sAmAnyataH catasraH kathA bhavanti / tadyathA-arthakathA, kAmakathA, dharmakathA, saMkIrNakathA ca / tatra arthakathA nAma thA arthopAdAnapratibaddhA, asi-mapI-kRSi-vANijya-zilpasaMgatA, vicitradhAtuvAdAdipramukhamahopAyasaMprayuktA, sAma-bhedo-papradAna-paNDAdipadArthaviracitA sA 'arthakathA' iti bhaNyate / yA punaH kAmopAdAnavipayA, vitta-vapu-rvayaH-kalA-dAkSiNyaparigatA, anurAgapulakitapratipattiyogasArA, dUtIvyApAraratabhAvAnuvartanAdipadArthasaMgatA sA 'kAmakathA' iti bhaNyate / yA punardharmopAdAnagocarA, kSamA-mArdavA-''rjava-mukti-tapaH-saMyama--satya N CERGREGAR Jain Education U-220 elibrary.org Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 4 // mutti-tava-saMjama-sacca-soyA-''kiMcana-baMbhacerapahANA, aNuvyaya-disi-desA-'NatthadaNDaviraI-sAmAiya-posahovavAso-vabhogaparibhogA-'tihisaMvibhAgakaliyA, aNukampA-'kAmanijjarAipayatthasaMpauttA sA dhammakaha tti / jA uNa tivaggovAyANasaMbaddhA, kavvakahA-ganthatthavittharaviraiyA,loiya-veyasamayapasiddhA,uyAharaNa-heu-kAraNovaveyA sA saMkiNNakaha tti vucai / eyANaM ca kahANaM tivihA soyAro havanti / taM jahA-ahamA, majjhimA, uttama ti / tattha je koha-mANa-mAyA-loha-samAcchAiyamaI, paraloyadaMsaNaparaMmuhA, ihalogaparamatthadaMsiNo, niraNukampA jIvesu, te tahAvihA tAmasA ahamapurisA duggaigamaNakandujayAe, sugaipaDivakkhabhUyAe, paramatthI aNatthabahulAe atthakahAe aNusajanti / je uNa sadAivisayavisamohiyamaNA,bhAvariu-indiyANukUlavattiNo, abhAviyaparamatthamaggA, 'imaM sundaraM, imaM sundarayaraM' ti sundarAsundaresu aviNicchiyamaI, te rAyasA majjhimapurisA buhajaNobahasaNijjAe, viDambaNamettapaDi-zaucA-''kiJcanya-brahmacaryapradhAnA, anuvrata-digU-dezA-'narthadaNDavirati-sAmAyika-pauSadho-pavAso-pabhoga-paribhogA-'tibhisaMvibhAgakalitA, anukampA-'kAmanirjarAdipadArthasaMprayuktA sA 'dharmakathA' iti (bhaNyate) / yA punarivargopAdAnasaMbaddhA, kAvya-kathA-granthArthavi. staraviracitA, laukika-vedasamayaprasiddhA, udAharaNa hetu-kAraNopetA sA 'saMkIrNakathA' iti ucyate / etAsAM ca kathAnAM trividhAH zrotAro bhavanti / tadyathA-adhamAH, madhyamAH, uttamA iti / tatra ye krodha-mAna-mAyA-lobhasamAcchAditamatayaH, paralokadarzanaparAGmukhAH, ihalokaparamArthadarzinaH, niranukampA jIveSu, te tathAvidhAH tAmasA adhamapuruSAH durgatigamana kandodyatAyAm , sugatipratipakSabhUtAyAm , paramArthataH anarthabahulAyAm-arthakathAyAm-anupajanti / ye punaH zabdAdiviSayamohitamanasaH, bhAvaripu-indriyAnukUlavartinaH, abhAvitaparamArthamArgAH, 'idaM sundaram' 'idaM sundarataram' iti sundarA'sundarepu avinizcitamatayaH, te rAjasA madhyama puruSA bahujanopahasanIyAyAm , 1 kandaM (de) dRDham Jain Educativ ational D inelibrary.org Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 5 // 2 Jain Education baddhAe, iha parabhave ya dukkhasaMbaDDiyA e kAmakahAe aNusajjanti / je uNa maNagaM sundarayarA, sAvekkhA ubhayaloema, kusalA vavahAranayamaNaM, paramatthao sAravinAgarahiyA, khuddabhoesa avahumANiNo, aviyaNhA udArabhogANaM, te kiMci sattiyA majjhimapurisA caiva Asayavisesao sugai - duggaivattiNIe, jIva-logasa bhAvavinbhamAe, sayalarasanIsandasaMgayAe, viviha bhAvapasUinibandhaNAe saMkiNNakahAe aNusajjanti / je uNa jAi-jarA-maraNajaNiyaveraggA, jammantarammi vi kusala bhAviyamaI, 'nivviNNA kAmabhogANa, mukapAyA pAvaleveNa, viznAyaparamapaya saruvA, AsannA siddhisaMpattIe, te sattiyA uttimapurisA sagga-nivvANasamAruhaNavattiNIe, buhajaNa pasaM sajjie, sayalakahAsundarAe, mahApurisa seviyAe dhammakahAe caiva aNusajjanti // o ahaM piiyANi divya - mANusaratthurAyaM dhammaka ceva kittaislAmi / bhaNiyaM ca akayaparovayAraniraehiM, uvaladdhaparamapayaviDambanamAtra pratibaddhAyAm, iha parabhave ca duHkhasaMvardhikAyAM kAmakathAyAm anupajanti / ye punarmanAka sundaratarAH, sApekSA ubhayalohy kuzalA vyavahAranayamatena paramArthataH sAravijJAnarahitAH, kSudrabhogeSu abahumAninaH, avitRSNA udArabhogAnAm, te kiJcit sAvika madhyama purupazcaiiva AzayavizeSataH sugati-durgativartinyAm jIvalokasvabhAvavibhramAyAm, sakalarasanindusaMgatAyAm, vividhabhAvaprasUtinibandhanAyAM saMkIrNakathAyAm - anuyajanti / ye punarjAti-jarA-maraNajAtavairAgyAH, janmAntare'pi kuzalabhAvitamatayaH, nirviNNAH kAmabhogebhyaH, muktaprAyAH pApalepena, vijJAtaparamapadasvarUpAH AsannAH siddhisaMprAptyAH te sAvikA uttamapuruSa: svarga-nirvANasamArohaNavartinyAm, bahujana prazaMsanIyAyAm, sakalakathA sundarAyAm, mahApuSasevitAyAM dharmakathAyAmeva anuSajanti // tatoshamapi idAnIM kiya- mAnuSavastugatAM dharmakathAmeva kIrttayiSyAmi / bhaNitaM ca akRtaparopakAranirataiH, upalabdhaparamapadamArgaiH, sama1 nivviNNakAmabhogA ka tional bhUmiyA 11411 nelibrary.org Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 6 // maggehiM, samatiNa-maNi-mutta-leDa-kaJcaNehiM sAsayasivasokkhavaddharAehiM dhammasatyayArehi dhammeNa kulapasUI dhammeNa ya divvaruvasaMpattI / dhammeNa ghaNasamiddhI dhammeNa suvitthaDA kittI // dhammo maGgalamaulaM bhasahamaulaM ca savvadukkhANaM / dhammo balamavi viulaM dhammo tANaM ca saraNaM ca // kiM jaMpieNa bahuNA ? jaM jaM dIsaha samatthajiyaloe / indiya-maNAbhirAmaM taM taM dhammaphalaM savvaM // bhImammi maraNakAle mottRNaM dukkhasaMvittaM pi / atthaM dehaM sayaNaM dhammo cciya hoi susahAo || pAve ya suraloyaM tatto vi sumANusattaNaM dhammo / tatto dukkhavimokkhaM sAsayasokkhaM lahu mokkhaM || taM kuNa jANamANo, jANai ya suNei jo u majjhattho / kusalo ya dhammiyAo kahAu sanvantubhaNiyAo || tApamaM dhammaguNaM paDucca cariye ahaM pavakkhAmi / ArAhage - yarANaM guNadosavibhAvaNaM paramaM // tRNamaNimuktA-leSTu-ka. canaiH zAzvata ziva saukhya baddharAgairdharmazAstrakAraiH Jain Education ional - dharmeNa kulaprasUtiH, dharmeNa ca divyarUpasaMprAptiH / dharmeNa dhanasamRddhiH dharmeNa suvistRtA kIrtiH || dharmo maGgalama tulam, auSadhamatulaM ca sarvaduHkhAnAm / dharmo balamapi vipulaM dharmaH trANaM ca zaraNaM ca // kiM jalpitena bahunA ? rad dRzyate samastajIvaloke / indriya-mano'bhirAmaM tat tad dharmaphalaM sarvam / / bhIme maraNakAle muktvA duHkhasamarjitamapi / atha dehaM svajanaM, dharmazcaiva bhavati susahAyaH // prApayati ca suralokam, tato'pi sumanuSyatvaM dharmaH / tato duHkhavimokSaM zAzvatasaukhyaM laghu mokSam || taM karoti jAnan jAnAti ca zRNoti yastu madhyasthaH / kuzalazca dhArmikIH kathAH sarvajJabhaNitAH || bhUmiyA // 6 // elibrary.org Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 7 // navapuvvabhavanibaddhaM saMvegakaraM ca bhavyasattANaM / cariyaM samarAiccassa 'vantiranno muNaha vocchaM // etthaM bahuyA u bhavA doNha vi uvaogiNo na te savve / navasu paropparajogo jatto saMkhA imA bhaNiyA // jaha teNeva bhagavayA giriseNuvasaggasahaNapajjante / saMjAyakevaleNaM sihaM velaMdhara murassa / / muNicandassa ya ranno devINa ya nammayApahANANaM / saMkheveNa phuDatthaM ahamavi taM saMpavakkhAmi // bhagiyaM ca puvAyariehiM"guNaseNa-aggisammA sIhA-''NandA ya taha piyaa-uttaa| sihi-jAliNi mAra-muyA dhaNa-dhaNasirimo ya pi-bhjjaa| jaya-vijayA ya sahoyara dharaNo lacchI ya taha paI-bhajjA / seNa-viseNA pittiya-uttA jammammi sattamae / guNacanda-vANamaMtara samarAicca girisegapANo u / ekkassa tao mokkho bIyassa agantasaMsAro // tasmAt prathamaM dharmaguNaM pratItyAhaM caritaM pravakSyAmi / ArAdhake-tarANAM guNa-doSavibhAvanaM paramam / / navapUrvabhavanibaddhaM saMvegakaraM ca bhavyasattvAnAm / caritaM samarAdityasya avantIrAjasya zRNuta vakSye // atra bahukAstu bhavAH dvayorapi upayogino na te sarve / navasu parasparayogo yataH saMkhyA iyaM bhaNitA / / yathA tenaiva bhagavatA girisenopasargasahanaparyano / saMjAtakevalena ziSTa velaMdharasurasya / / municandrasya ca rAjJaH devInAM ca narmadApradhAnAnAm / saMkSepeNa sphuTArtham , ahamapi taM saMpravakSyAmi / / bhaNitaM ca pUrvAcAtha:"guNasena-agnizarmANau siMhA''nandau ca tathA pitR-putrau / zikhi-jAlinyo bhAtR-sute dhana-dhananiyoM ca pati-bhArye / jaya-vijayau ca sahodarau dharaNo lakSmIzca tathA pati-bhArye / sena-visenau pitRvya-putrau janmani saptamake / guNacandra-vAnavyantarau samarAdityaH girisenaprANastu / ekasya tato mokSaH dvitIyasya anantasaMsAraH // SCRECRRRRRRAM Jain Education Lional Mehelibrary.org Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E samarAicca kahA // 8 // %ERROREGAON nagarAi-khiIpaiTuM jayaura-kosaMvi-musammanayaraM ca / kAyandI mAyandI campA ojhA ya ujjeNI // guNasegassuvavAo sohamma-saNaMkumAra-bambhesu / mukkA-''NayA-''raNesuM gevejjA-'NuttaresuM ca // iyarassa u uvavAo vijjukumAresu hoi nAyavyo / seso aNantaro uNa rayaNAIsuM ahakkamaso // sAgaramegaM paJca ya nava-paNNaraseva taha ya aTThArA / vIsaM tIsaM tettIsameva paDhamasta devesu // devesu sar3apaliyaM sAgaratiya satta dasa ya sattarasa / bAbIsaM tettIsaM bIyassa ThiI u nresu"|| evameyAo cariyasaMgahaNigAhAo / saMpayaM eyAsiM ceva gurUvaesANusAreNaM vitthareNaM bhAvattho kahijjainagarAdi-kSitipratiSTham , jayapura-kauzAmbI-suzarmanagaraM ca / kAkandI mAkandI campA ayodhyA ca ujjayinI / / guNasenasyopapAtaH, saudharma-sanatkumAra-brahmeSu / zukrA-''raNeSu praiveyakA'nuttareSu ca // itarasya ca upapAtaH vidyutkumAreSu bhavati jJAtavyaH / zeSo'nantaraH punA ratnAdiSu yathAkramazaH / / sAgaramekaM paJca ca nava paJcadazaiva tathA pASTAdaza / viMzatiH, triMzat , trayastriMzad eva prathamasya deveSu / / deveSu sArdhapalyam , sAgaratrika sapta daza ca saptadaza / dvAviMzatiH, trayastriMzad dvitIyasya sthitistu narakeSu" / / evametAH caritasaMgrahaNIgAthAH / sAMpratavAsAM caiva gurUpadezAnusAreNa vistareNa bhAvArthaH kathyate1 addhapaliyaM ka Jain Educatio n al linelibrary.org 19 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhvo| da paDhamo bhavo rAiccakahA // 9 // // 9 // atthi iheba jambuddIve dIve, avaravidehe vA se, uttuMgadhavalapAgAramaNDiyaM, naliNivaNasaMchanaparihAsaNAhaM, suvibhattatiyacaukka-caccaraM bhavaNehiM jiyasurindabhavaNasohaM khiipaiTThiyaM nAma nayaraM / jattha vilayAu kamalAI koilaM kuvalayAI kalahaMse / vayaNehi jaMpieNa ya nayaNehi gaIhi ya jiNanti / / jattha ya narANa basaNaM vijjAsu, jasammi nimmale loho| pAvesu sayA bhIrutaNaM, ca dhammammi dhaNabuddhI // tattha ya rAyA saMpuNNamaNDalo mayakalaGkaparihINo / jaNamaNanayaNANando nAmeNaM puNNacando tti // anteurappahANA devI nAmeNa kumuiNI tassa / sai vaDDiyavisayasuhA iTTA ya rai vdha mayaNassa // asti ihaiva jambUdvIpe dvIpe, aparavidehe varSe, uttuGgadhavalaprAkAramaNDitam , nalinIvanasaMchannaparikhAsanAtham , suvibhaktatrika-catuSkacatvaram , bhavanairjitasurendrabhavanazobhaM kSitipratiSThitaM nAma nagaram / yatra vanitAH kamalAni kokilAM kuvalayAni kalahaMsAn / badanaiH jalpitena ca nayanaiH gatibhizca jayanti / stra ca narANAM vyasanaM vidyAsu, yazasi nirmale lobhaH / pApeSu sadA bhIrutvaM ca dharma dhanabuddhiH // tatra ca rAjA saMpUrNamaNDalo mRga(mada)kalaGkaparihINaH / janamano-nayanAnando nAmnA pUrNacandra iti // antaHpurapradhAnA devI nAmnA kumudinI tasya / sadA vardhitaviSayasukhA iSTA ca ratiriva madanasya // CECHASSAGES Jain Education tonal W inelibrary.org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R paDhamobhavo marAiccakahA // 10 // // 10 // tANa ya suo kumAro guNa seNo nIma guNagaNAiNNo / bAlattaNo vaMtarasuro bdha kelippio , nnvr-|| tammi ya nayare atIva sayalajaNabahumao, dhammasatyasaMghAyapADhao, logavavahAra-nIikusalo, appArambha-pariggaho, jannadatto nAma purohio tti / tassa ya somadevAgabbhasaMbhUo, mahallatikoNuttimaGgo, ApiGgalabaTTaloyaNo, ThANamettobalakkhiyaciviDanAso, bilamettakaNNasano, vijiyadantacchayamahalladasaNo, baMkasudIharasiroharo visamaparihassabAhujuyalo, aimaDahavacchatthalo, kavisamalamboyaro, ekapAsunnayamaharUlaviyaDakaDiyaDo, visamapaiDiUrujuyalo, parithUlakaDhiNahassajaGgho, visamavitthiNNacalaNo, huyavahasihAjAlapiGgakeso, aggisammo nAma putto tti / taM ca kouhalleNa kumAraguNaseNo pahayapaDapaDaha-muiGga-vaMsa-kaMsA-layappahANeNa mahayA tUreNa nayarajaNamajjhe sahatthatAlaM hasanto nacAvei, rAsahammi AroviyaM, pahabahuDimbhavindaparivAriyaM, chittaramayadhariyapoNDarIyaM, maNaharuttAlavajantaDiNDima, AroviyamahArAyasaI, bahuso rAyamagge suturiyaturiyaM hiNDAvei / evaM ca paidiNaM kayanteNeva teNa kayatthi tayozca sutaH kumAro guNaseno nAma guNagaNAMkIrNaH / bAlatvataH vyantarasura iva kelipriyaH, nabaram // ____ tasmiMzca nagare atIva sakalajanabahumataH, dharmazAstrasaMghAtapAThakaH, lokavyavahAra-nItikuzalaH, alpArambha-parigraho yajJadatto nAma purohita iti / tasya ca somadevAgarbhasaMbhUtaH, mahAtrikoNottamAGgaH, ApiGgalavRttalocanaH, sthAnamAtropalakSitacipiTanAsaH, bilamAtraka pajJaH vijita intacchadamahAdazanaH, vakrasudIrghazirodharaH, viSamaparihrasvabAhuyugalaH, atilaghuvakSaHsthalaH, bakraviSamalambodaraH, ekapAzryonatamahAvikaTakaTItaTaH, viSamapratiSThitoruyugalaH, paristhUlakaThinaharakhajaGghaH, viSamavistIrNacaraNaH, hutavahazikhAjAlapiGgakezaH, agnizarmA nAma putra iti / taM ca kutUhalena kumAraguNasena. prahatapaTupaTaha-mRGga-vaMza-kAMsyaka-layapradhAnena mahatA tUryeNa nagarajanamadhye sahastatAla hasan nartayati, rAsameM Aropitam , prahaSTabahuDimbhavRndaparivAritam , jIrNazUrpamayadhRtapuNDarIkam , manoharottAlavAdyamAnaDiNDimam , Jain Educati o nal For Private & Personal use only Minelibrary.org Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umarAicca kahA // 11 // Jain Educatio jjantassa tassa veraggabhAvaNA jAyA / cintiyaM ca NeNa // bahujaNAdhikArayA uvasaNijjA ya savvaloyassa / purvica akayamupuNNA sahanti paraparibhavaM purisA || jai tA na kao dhammo sappurisanisevio ahanneNaM / jammantarammi dhaNiyaM suhAvaho mUDhahiyapaNaM // for pi phalavivAgaM ugaM ThuTTaNamakayapuNNANaM / paraloyabandhubhUyaM karemi muNiseviyaM dhammaM // jammantare vijeNaM pAvemi na erisaM mahAbhImaM / sayalajaNohasaNijjaM viDambaNaM dujjaNajaNAo || evaM ca cintiya pavanaveraggamaggo niggao nayarAo / patto ya mAsametteNa kAleNa tavvisamasandhisaMThiyaM, baula- campagAsoga - punnAga- nAgAulaM, pasantamaya - mayA hivapamuhaviruddhasAvayagaNaM, surahihavigandhaganbhiNuddAmadhUnapaDalaM, vimalasalilagiriNaIAropitamahArAjazabdam, bahuzo rAjamArge sutvaritatvaritaM hiNDayati / evaM ca pratidinaM kRtAnteneva tena kadarthyamAnasya tasya vairAgyabhAvanA jAtA / cintitaM cAnena - bahujanadhikAratA upahasanIyAzca sarvalokasya / pUrvamakRtasupuNyAH sahante paraparibhavaM puruSaH / yaH tAvad na kRto dharmaH supurupaniSevito'dhanyena / janmAntare gADhaM sukhAvaho mRDhahRdayena || idAnImapi phalavipAkamu dRSTvA'kRtapuNyAnAm / paralokabandhubhUtaM karomi munisevitaM dharmam // janmAntare'pi yena prAptosi naitAdRzIM mahAbhImAm / sakalajanopahasanIyAM biDambanAM durjanajanAt // evaM ca cintayitvA prapannavairAgyamArgo nirgato nagarAt prAptazca mAsamAtreNa kAlena tadviSayasaMdhisaMsthitam, bakula- campakAzokapunnAga-nAgAkulam, prazAntamRga- mRgAdhipapramukhaviruddhazvApadgaNam, surabhihavirgandhagarbhitodAma dhUmapaTalam vimalasalilagirinadIprasAdhi national paDhamo bhavo // 11 // nelibrary.org Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavo marAicca-5 kahA // 12 // sAhiyaviyaDa perantaM, tAvasajaNajaNiyahiyayapariosaM supariosaM nAma tavovaNaM ti| saMpAviUNa ya tao dIhaddhANaparikheiyasarIro / vIsamiUNa muhattaM tavovaNaM aha paviho so // diTTho ya teNa vakkala-viyaDajaDA-'jiNa-tiNDadhArI ya / bhUirayakayatipuNDo AsannakamaNDalU somo // bhisiyAe suhanisaNNo kayalI harayantarammi jhANagao / parivattento dAhiNakareNa ruddakkhamAlaM ti // mantakkharajavaNeNa ya Isi viylntknntthutthuddo| nAsAe nimiyadiTThI vinnivaariysesvaavaaro|| ayasimayajogapaTTayapamANasaMgayakayAsaNaviseso / tAvasakulappahANo ajjavakoDiNNanAmo ti / / picchi UNa ya harisavasullasiyaromazveNaM, dharaNinimiyajANukarayaleNaM, uttimaGgeNaM puNo puNo pahayakhiitaleNa 'aho ! dhanno, aho! dhanno' tti bhaNamANeNaM paNa mio teNaM / teNa vi ya taMtahA pecchi UNa atihibahamANakaraNalAlaseNa jANajogaM pamottaNaM sAgayavikaTaparyantam , tApasajanajanitahRdayaparitoSaM suparitoSaM nAma tapovanamiti / saMprAya ca tato dIrghAdhvaparikheditazarIraH / vizramya muhUtaM tapovanamatha praviSTaH saH // dRSTazca tena valkala-vikaTajaTA-'jina- tridhArI ca / bhUtira jaskRtatripuNDaH AsannakamaNDaluH somaH // vRSikAyAM (kuzAsane ) sukhaniSaNNaH kadalIgRhAntare dhyAnagataH / parivartayan dakSiNakareNa rudrAkSamAlAmiti / / mantrAkSarajapanena ca ISad vicalatkaNThoSThapuTaH / nAsAyAM sthApitadRSTiH vinivAritazeSavyApAraH / atasImayayogapaTTakapramANasaMgatakRtAsanavire.paH / tApasakulapradhAnaH AjavakauNDinyanAmeti / / prekSya ca harSavazollasitaromAJcena, dharaNIsthApitajAnukaratalena, uttamAGgena punaH punaH prahatakSititalena 'aho ! dhanyaH, aho! dhanyaH' CCESAMACHERECRUICE 1 pAvanAmAtA Jain Educatio n For Private & Personal use only nelibrary.org Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SS padamo samarAiccakahA // 13 // vayaNapurassaraM 'aho ! AsaNaM AsaNaM' ti bhaNamANeNaM bhumnio| to uDayaGgaNanisevitAvasakumArovaNIe isiNA ya 'uvavisasu ettha' ti bhaNio saviNayaM ubaviTTho viTThare tti / pucchi bho ya isiNA-'kuo bhavaM Agao?' ti / tao teNa savittharo niveio se attaNo vuttanto / bhaNio ya isiNA-vaccha ! puvakayakammapariNaivaseNaM evaM parikilesabhAiNo jIvA havanti / tA narindAvamANapIDiyANaM, dAriddadukkhaparibhUyANaM, dohagga-kalakadUmiyANaM, iTTajaNaviogadahaNatattANa ya eyaM paraM iha-paraloyamuhAvahaM paramanibbuiTThANaM ti / ettha pecchanti na saGgakayaM dukkhaM avamANaNaM ca logaao| doggaipaDaNaM ca tahA vaNavAsI sabahA dhanA // evamaNusAsieNa bhaNiyaM aggisammeNaM-bhagavaM ! evameyaM, na saMdeho tti / to jai bhayavao mamovari aNukampA, ucio vA ahaM eyassa vaya visesassa, tA kareha me eyavayappayANeNANuggahaM ti / isiNA bhaNiya-vaccha ! veraggamaggANugao tuma ti karemi aNuggahaM, iti bhaNatA praNatastena / tenA'pi ca te tathA prekSya atithibahumAnakaraNalAlasena dhyAnayoga pramucya svAgatabacanapurassaram 'aho ! Asanam Asanam' iti bhaNatA bahumAnitaH / tata uTajAGgaNaniSevitApasakumAropanIte RSigA ca 'upaviza atra' iti bhaNitaH sadinayam upaviSTo viSTare iti / pRSTa RSiNA-'kuto bhavAn AgataH' ? iti / tatastena savistaro niveditastasya Atmano vRttAntaH / bhaNitazca RSiNA-vatsa ! pUrvakRtakarmapariNativazenaivaM pariklezabhAjino jIvA bhavanti / tasmAd narendrApamAnapIDitAnAm , dAridrayaduHkhaparibhUtAnAm , daurbhAgya-kalaGkadUnAnAm , iSTajanaviyogadahanataptAnAM caitat paraM iha-paralokasukhAvaha paramanirvRtisthAnamiti / atra prekSante na saMgakRtaM duHkham , avamAnanaM ca lokAt / durgatipatanaM ca tathA vanavAsinaH sarvathA dhanyAH // evamanuzAsitena bhaNitamagnizarmaNA-bhagavan ! evametat , na saMdeha iti / tasmAd yadi bhagavato mamopari anukampA, ucito vA ahaM sama02 Je V Educatio n ational inelibrary.org Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca- paDhamo bhara kahA 4 // 14 // ko anno eyassa ucio tti / tao aikantesu kaivayadiNesu saMsiUNa ya savittharaM niyayamAyAraM,pasatthe tihi-karaNa-muhutta-joga- lagge dinnA se tAvasadikkhA / mahAparibhavajaNiyaveraggAisayabhAvieNa yANeNa tammi ceva dikkhAdivase sayalatAvasaloyapariyariyagurusamakkhaM kayA mahApainnA / jahA-jAvajjIvaM mae mAsAo mAsAo caiva bhottavyaM, pAraNagadivase ya paDhamapaviTeNaM paDhamagehAo ceva lAbhe vA alAbhe vA niyaniyadhvaM, na gehantaramabhigantavvaM ti / evaM ca kayapainnassa tassa, jahAkayaM painnamaNupAlintassa aikkantA bahave pucalakkhA / tavovaNAsanavasantauranivAsiNo ya loyassa guNarAiNo jAo taM pai aIva bhattibahumAyo / aho ! ayaM mahAtavassI ihaloyanippivAso, sarIre vi daDhamappaDibaddho, eyassa saphalaM jIviyaM ti / bhaNiyaM ca-- jaNapakkhavAyabahumANiNA vi jatto guNesu kAyavyo / Avajanti guNA khalu abuhaM pi jaNaM amacchariyaM // etasya vratavizeSasya, tasmAt kuru mama etadbatapradAnena anugrahamiti / RSiNA bhaNitam-vatsa ! vairAgyamArgAnugatastvamiti karomi anugraham , ko'nya etasya ucita iti / tato'tikrAnteSu katipayadineSu zaMsitvA ca savistaraM nijakamAcAram , prazaste tithi-karaNamuhUrta-yoga-lagne dattA tasya tApasadIkSA / mahAparibhavajanitavairAgyAtizayabhAvitena cAnena tasminneva dIkSAdivase sakalatApasalokaparikaritagurusamakSa kRtA mahApratijJA / yathA--yAvajjIvaM mayA mAsAd mAsAd eva bhoktavyam , pAraNakadivase ca prathamapraviSTena prathamagehAd eva lAbhe vA'lAbha vA nivartitavyam , na gehAntaramabhigantavyamiti / evaM ca kRtapratijJasya tasya yathAkRtAM pratijJAmanupAlayato' tikrAntAni bahUni pUrvalakSANi / tapovanAsannavasantapuranivAsinazca lokasya guNarAgiNo jAtastaM prati atIva bhakti-bahumAnaH aho ! ayaM mahAtapasvI ihalokaniSpipAsaH, zarIre'pi dRDhamapratibaddhaH, etasya saphalaM jIvitamiti / bhaNitaM ca janapakSapAtabahumAninA'pi yatno guNeSu kartavyaH / Avarjayanti guNAH khalu abudhamapi janamamAtsaryam / / Jain Education ational Albelibrary.org Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 15 // io puNNacando rAyA kumAraguNa seNaM kayadArapariggahaM rajje abhisiJciUNa saha kumuiNIe devIe tavovaNavAsI jaao| so ya kumAraguNa seNo aNeya sAmantapaNivaiyacalaNajuyalo, nijjiyaniyamaNDalAhiyANegamaNDalo, dasadisi visaTTanimmalavissuyajaso, dhamma-ttha- kAmalakkhaNativaggasaMpAyaNarao mahArAyA saMvRtto tti / amnayA ya kAlakameNeva jahAsuhaM sayalajaNa salAhaNijjaM saha vasaMtaseNAra mahAdevIe rajjasokkhaM aNuhavanto Agao vasantauraM, paviTTho ya mahAmaGgalovayAreNaM, pUjio ya paurerhi, gao samaM terhi pAusalIlAvalambi sohiyaM vimANacchandayaM nAma pAsAyaM / jattha mehaduddiNacchAyANuvAriNIo bahalakAlAgarudhUmasaMtaIo, soyAmafits for vihAyanti raNAvalIo, jaladhArAo triva dIsaMti muttAvalIo, balAyApantiyAo viva vihAyanti camarapantiyAo, indAudacchAyAvahAriNIo palambiyAo paTTasUyamAlAo, gandhoyagAvaseyasurabhigandhA bhUmibhAgA, ruNTantamahuyarakulAulAvaNNA pupphovayArA / kiMbahunA jaMpiNaM ? itaca pUrNacandro rAjA kumAraguNasenaM kRtadAraparigrahaM rAjye'bhiSicya saha kumudinyA devyA tapovanavAsI jAtaH / sa ca kumAragu Naseno'nekasAmantapraNipatitacaraNayugalaH nirjitanijamaNDalAdhikAnekamaNDalaH dazadizi vikasitanirmalavizrutayazAH, dharmArtha- kAmalakSaNa trivargasaMpAdanarato mahArAjaH saMvRtta iti / anyadA ca kAlakrameNaiva yathAsukhaM sakalajanazlAghanIyaM saha vasantasenayA mahAdevyA rAjyasaukhyamanubhavan Agato vasantapuram, praviSTazca mahAmaGgalopacAreNa, pUjitazca pauraiH, gataH samaM taiH prAvRDlIlAvalambizobhitaM vimAnacchandakaM nAma prAsAdam / yatra meghadurdinacchAyAnukAriNyo bahalakAlAgurubhUmasaMtatayaH, saudAminya iva vibhAnti ratnAvalayaH, jaladhArA iva dRzyante muktAvalyaH, balAkApaGgaktaya iva vibhAnti cAmarapaktikAH, indrAyudhacchAyApahAriNyaH pralambitAH paTTAMzukamAlAH, gandhodakAvasekasurabhi - gandhA bhUmibhAgAH, raTanmadhukarakulAkulAvatIrNAH puSpopacArAH / kiM bahunA jalpitena ? Jain Educatiational paDhamo bha // 15 // inelibrary.org Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca paDhamo bhavaM // 16 // // 16 // purisANa mohanidAsuttANa vi simiNaya pitra kahei / pudi kayANa viyaDaM phalaM ca jo bhAgadheyANaM / / tattha ya jahANurUvaM paurajaNaM sammANeUNa visajjiemu tesu, vivihaNADaya-cchanda-naTTiyAiNA maNahareNa viNoeNa vigami- | UNa taM ahorataM,biiyadivasammi ya saMpAiyasayalagosakiJco uciyavelAe ceva niggao vAhiyAli / parivAhiyA ya teNaM bahave valhIya -turuka-bajjarAiyA AsA / tajaNiyakheyAvaNanimittaM ca uvaviTTho vAhiyAlotaDanivitu sahassambavaNujANe / etthantarammi gahiyanAraGgakaDhiNayA AgayA duve taavskumaaryaa| diTTho ya Nehi rAyA, abhinandio ya sasamayapasiddhAe AsIsAe / abbhuTANAsaNapayANAiNA uvayAreNa bahumaniyA ya rAiNA / bhaNiyaM ca Nehi-mahArAya ! mugihIyanAmadheeNa amhe kulavaiNA bhavao caurAsamagurussa, sukayadhammAdhammavaktthassa sarIrapauttipariyANaNanimitta pesiyA / evaM soUNa saMpayaM tamaM pamANaM ti / rAiNA bhaNiyaM-kahiM so bhayavaM kulavai ti / tehiM bhaNiyaM-io nAidre supariosanAme tavovaNe tti / tao ya so rAyA bhatti-kougehiM gao taM tavovaNaM ti / puruSANAM mohanidrAsuptAnAmapi svapnamiva kathara ti / pUrva kRtAnAM vikaTa phalaM ca yo bhAgadhe yAnAm / / tatra ca yathAnurUpaM paurajanaM samAnya, visarjiteSu teSu vividhanATaka-cchanda-nartitA dinA manohareNa vinodena vigamya tad ahorAtram , dvitIyadivase ca saMpAditasakalagosa (prabhAta) kRtyaH ucitabelAyAM caiva nirgato vAhyAlim / parivAhitAzca tena bahavo bAlhIka-turuSkabajarAdikA azvAH / tajjanitakhedApanayananimittaM ca upaviSTo vAhya lIta-niviSTe sahasrAmavanodyAne / atrAntare gRhItanAraGgakaThinako Agatau dvau taapskumaarko| dRSTazca AbhyAM rAjA, abhinanditazca svasamayaprasiddhathA AziSA / ayutthAnAsanapradAnAdinopacAreNa bahumAnitau ca rAjJA / bhaNitaM cAbhyAm-mahArAja ! suvihitanAmadheyena AvAM kulapatinA bhavataH caturAzramaguroH sukRtadharmA'dharmavyavasthasya azvakrIinasthAnam / ASIAS Jain Educatikational ainelibrary.org Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 17 // | divA ya teNaM tattha bahave tAvasA kulabaI ya / tao saMjAyasaMvegeNaM jahArihamabhivandiyA / uvaviTTho kulavaisamIve, Thio ya teNa sahApaTamo bhayo dhammakahAvAbAreNa kaMci kAlaM / tao bhaNio ya NeNa saviNayaM paNamiUNa bhayavaM kulavaI / jahA karehi me pasAyaM sayalaparivAraparigao mama gehe AhAragahaNeNaM / kulavaiNA bhaNiyaM-vaccha ! evaM / kiM tu ego aggisammo nAma mahAtAvaso, so ya na paidiyaha bhuJjai, kiMtu // 17 // mAsAo mAsAo, tattha vi ya pAraNagadivase paDhamapaviTTho paDhamagehAo ceva lAbhe vA alAbhe vA niyattai, na gehantaramuvagacchai / tAtaM mahAtavassi mottUNa paDivannA te patthaNA / rAiNA bhaNiya-bhagavaM ! aNugihIo mhi / aha kahiM puNa so mahAtAvaso ? pecchAmi gaM tAva, karemi tassa darisaNeNa appANaM vigayapAvaM / kulabaiNA bhaNiyaM-vaccha ! eyAe sahayAravIhiyAe hehA jhANavaragao citttti| tao so rAyA sasaMbhanto gao sahayAravIhiyaM / diDo ya teNa paumAsaNovaviTTho, thiradhariyanayaNajuyalo, pasantavicittacittavAvAro, zarIrapravRttiparijJAnanimittaM preSitau / evaM zrutvA sAMprataM tvaM pramANamiti / rAjJA bhaNitam-kutra sa bhagavAn kulapatiH ? iti / tAbhyAM bhaNitam-ito nAtidUre suparitoSanAmni tapovane iti / tatazca sa rAjA bhakti-kautukAbhyAM gatastat tapovanamiti / dRSTAzca tena tatra bahavastApasAH, kulapatizca / tataH saMjAtasaMvegena yathAmabhivanditAH / upaviSTaH kulapatisamIpe, sthitazca tena saha dharmakathAvyApAreNa kaMcit kAlam / tato bhaNitazcAnena savinayaM praNamya bhagavAn kulapatiH / yathA kuru mama prasAda sakalaparivAraparigato mama gehe AhAragrahaNena / kulapatinA bhaNitam-vatsa ! evam / kintu eko'gnizarmA nAma mahAtApasaH, sa ca na pratidivasaM bhuGkte, kintu mAsAd mAsAt , tatrA'pi ca pAraNakadivase prathamapraviSTaprathamagehAd eva lAbhe vA'lAbhe' vA nivartate, na gehAntaramupagacchati / tasmAt taM mahAtapasvinaM muktvA pratipannA taba prArthanA / rAjJA bhaNitam-bhagavan ! anugRhIto'smi / atha kutra punaH sa mahAtApasaH ? prekSe taM tAvat , karomi tasya darzanena AtmAnaM vigatapApam / kulapatinA bhaNitam-vatsa ! etasyAM sahakAravIthikAyAM adhastAd dhyAnavaragatastiSThati / tata. Jain Educatic a tional Mainelibrary.org Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 18 // Jain Education kiMpi tahAvihaM jhANaM jhAyanto aggisammatAvaso tti / tao rAiNA harisavasapayaTTanta pulaeNa paNamio / teNa vi ya AsIsAe sabahumANamevAhindio, 'sAgayaM te' bhagiUNa 'uvavisAhi' tti saMlatto / uvavisiUNa suhAsaNatyeNa bhaNiyaM rAiNA-bhayavaM ! kiM te imassa mahAdukarassa tavacaraNavasAyasta kAraNaM ? / aggisammatAvaseNa bhaNiyaM bho mahAsatta ! dAriddadukkhaM, paraparihayo, virUvayA, tahA mahArAyaputto ya guNaseNo nAma kalyANa mitto tti / tao saMjAyaniyanAmAsaMkeNa bhaNiyaM rAiNA - syavaM ! ciTThau tAva dAriddadukkhAiyaM vavasAyakAraNaM, aha kahaM puNa mahArAyatto guNaseNo nAma kallANamittoti / aggisammatAvaseNa bhaNiyaM - mahAsatta ! evaM kallANamitto / suNa- je honti uttamanarA dhammaM sayameva te patrajjanti / majjhimapayaI saMcoiyA una kayAi vi jahannA || sa rAjA saMbhrAnto gataH sahakAra vIthikAm dRSTazca tena padmAsanopaviSTaH sthiravRtanayanayugalaH prazAnta vicitracittavyApAraH, kimapi tathAvidhaM dhyAnaM dhyAyan anizarmatApasa iti / tato rAjJA harpavazapravartamAnapulakena praNataH / tenA'pi ca AziSA bahumAnameva abhinanditaH, 'svAgataM tava' NitvA 'upadiza' iti saMlapitaH / upavizya sukhAsanasthena bhaNitaM rAjJA-bhagavan! kiM tava asya mahAduSkarasya tapazcaraNavyavasAyasya kAraNam ? | agnizmatApasena bhaNitam - bho mahAsattva ! dAridryaduHkham paraparibhavaH, virUpatA, tathA mahArAjaputrazca guNaseno nAma kalyANamitram iti / tataH saMjAtanijanAmA''zaGkena bhaNitaM rAjJA - bhagavan ! tiSThatu tAvad dAridryaduHkhAdikaM vyavasAya kAraNam, atha kathaM punarmahArAjaputro guNaseno nAma kalyANamitram - iti / agnizarmatApasena bhaNitam - mahAsattva ! evaM kalyANamitram | zRNu-- bhavanti uttama dharma svayameva te prapadyante / madhyamaprakRtayaH saMceoditAstu na kadAcidapi jaghanyAH || ational 1 payaDa pu0 ka paDhamo bhavo // 18 // inelibrary.org Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca paDhamo bhavo kahA // 19 // // 19 // SORR coei ya jo dhamme jIvaM viviheNa keNai naeNa / saMsAracArayagaya so naNu kallANamitto tti / / to rAiNA kumAravuttantaM sumariUNa bhaNiya lajjAvaNayavayaNeNa-bhaya ! kahaM puNa tuma teNa telokabandhubhUe dhamme coio ? / aggisammatAvaseNa bhaNiya-bho mahAsatta ! nAnAvihAo, coyaNAo, tA kahaMci nimittameteNaM ceva coio mhi / tao rAiNA cintiyaM / aho ! se mahANubhAvayA, paribhavo vi yANeNovayAracoyaNa tti ghio'| paraparivAyaM ca pariharanto suddhasahAvattaNo na taM pi mannei ! aho ! dAruNaM aphajja mae pAvakrammeNANuciTThiyaM / tA kahemi se akajjAyaraNa kalakUdU siyaM appANaM / evaM cinti UNa jaMpiyamaNeNa-bhayavaM ! ahaM so mahApAtra kammayArI tuha hiyayasaMtAvayArI aguNa seNo tti / aggisammatAvaseNa bhaNiyaM-bho mahArAya ! sAgayaM te / kaha tuma aguNasego ? jeNa tae para paNDajIviyamettavihavo ahaM IisiM tabavibhUiM pAvitrI tti / rAiNA bhaNiyaM-aho! codasati ca yo dharbha jIvaM vividhana kenacid nayena / saMsAracArakagataM sa nanu kalyANamitram -iti / / ___tato rAjJA kumAravRttAntaM smRtvA maNitaM lajAbanavabar3hanena-bhagavan ! kathaM punastvaM tena trailokyabandhubhUte dharme coditaH ? / agnizarmatApasena bhaNitam-bho mahAsattva ! nAnAvidhAtazcodanAtaH, tasmAt kathaMcid nimittamAtreNa eta codito'smi / prato rAjJA cintitam / aho ! asya mahAnubhAvatA, paribhavo'pi cAnena upakAracodaneti gRhItaH / paraparivAda ca pariharan zuddhasvabhAvatvAd na tamapi manyate / aho ! dAruNamakArya mayA pApakarmaNA'nuSThitam / tasmAt kathayAmi tasya akAryAcaraNakalaGkaSitamAtmAnam / evaM cintaritvA jalpitamanena-bhagavan ! ahaM sa mahApApakarmakArI tava hRdayasaMtApakArI aguNasena iti / agnizamatApasena maNitam-bho mahArAja ! svAgataM tava / kathaM tvamaguNasenaH, yena tvayA parapiNDajIvitamAtravibhavaH ahaM IdRzIM tapovibhUtiM prApita iti / rAjJA bhaNitam-aho ! 1 parihave vi ka / 2 gahiyA ka / 3 NuDiyaM ka / 4 saMpAvio ka RROROCER Jain Educat nelibrary.org Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAicca no s kahA // 20 // oggiorno te mahANubhAvayA / kiMvA tapassijaNo piyaM vajjiya annaM bhaNiuM jANai ? | ne ya miyaGkabimbAo aGgArakhuTTIo paDanti / tA alaMpadamo bhayo | eiNA / bhaya ! kayA te pAraNagaM bhavissai ? / aggisammeNa bhaNiyaM-mahArAya ! pazcarhi diNehiM / rAiNA bhaNiya-bhayavaM ! jai te nAIca uvaroho, tA kAyayo mama gehe pAraNaeNaM pasAo / vinAo ya mae kulavaiNo sayAsAo tujjha painnAviseso, ao aNAgayaM patthemi tti / aggisammeNa bhaNiya-mahArAya ! Agacchau tAva so diyaho, ko jANai antare kiMpi bhavissai / avi ya // 20 // payaM karemi eNhi eyaM kAUNa puNa imaM kallaM / kAhimi ko Nu mannada, suviNayatullammi jiyaloe ? // annaM ca mahArAya ! dhI jiyaloyasahAvo jahiyaM nehANurAyakaliyA vi / je pucaNhe divA, te avaraNhe na dIsanti // tA mahArAya ! Agacchau tAva so diyaho tti / rAiNA bhaNiyaM-bhayavaM ! vigdhaM mottaNa saMgacchaha / aggisammatAvaseNa bhaNiyaMkA taba mahAnubhAvatA, kiM vA tapasvijanaH priyaM bajayitvA anya bhaNituM jAnAti / na ca mRgAbimbAda aGgAravRSTayaH patanti / tasmAta alametena / bhagavan ! kadA taba pAraNakaM bhaviSyati ? agnizarmaNA bhaNitam-mahArAja ! paJcabhidinaH rAjJA bhaNitam-bhagavan ! yadi tava nAtIva uparodhaH, tasmAta kartavyo mama gehe pAraNakena prasAvaH / vijJAtazca mayA kulapateH sakAzAt taba pratijJAvizeSaH, ato'nAgataM prArthayAmIti / agnizarmaNA maNitam-mahArAja ! Agacchatu tAvat sa divasaH; ko jAnAti antare kimapi bhaviSyati / api ca etat karogi idAnIM etat kRtvA punaridaM kalyam / kariSyAmi, ko nu manyate svapnakatulye jIvaloke ? // anyacca mahArAja! dhiga jIvalokasvabhAvam , yatra snehAnurAgakalitA api / ye pUrvAhna dRSTAH te'parAhe na dRzyante / / 1 na hi ka Jain Educa t ional R ainelibrary.org Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umarAiccakahA // 21 // te jai evaM nibbandho, tA evaM paDivannA te patthaNA / tao rAyA paNamiUNa harisavasa pulaiyaGgo kaMci velaM gameUNa paviTTho nayaraM / kayA kulavaNo saparivArassa bhattivibhavANurUvA pUyA / aikantesu ya paJcasu diNesu pAraNagadivase paDhamaM caiva pavidvo aggisammatAvaso pAraNanimittaM yageti / tama ya diyahe kahaMci rAiNo guNa seNassa atIva sImaveyaNA samupapannA / tao AulIhUyaM savvaM caiva rAyaulaM, paviTThA ya tattha vejjasatthavisArayA vejjA, uggAhenti nANA vihAo cigicchAsaMhiyAo, pIsijjanti bahuvihAI osahAI, dijjanti siMrakheyAvahAriNo vicittarayaNalevA / kiMkAyantramUDhA uvahasiya sukabahassa buddhivihavA vi mantiNo / patthuyaM purohiehiM mantagabhiNAhuiyANasAraM santikammaM / tahA milANasurahimalladAmasohaM, suvaNNagaviyaliyaGgarAyaM, bAhajaladhoyakabolapattalehaM, karayalapaNAmiyapavvAyavayaNapaGkayaM, ubviggamanteuraM / tahA viraktakanduyakIla, paricattacittayammavAvAraM, vizyagIyanaccaNArambhaM, avahatthiya bhUsaNakalAvaM, tasmAt mahArAja ! Agacchatu tAvat sa divasa iti / rAjJA bhaNitam ! vighnaM muktvA saMgacchantAm | agnizarmatApasena bhaNitamyadi evaM tava nirbandhaH tasmAd evaM pratipannA tava prArthanA / tato rAjA praNamya harSavazapulakitAGgaH kAMcid velAM gamayitvA praviSTo nagaram / kRtA kulapateH saparivArasya bhaktivibhavAnurUpA pUjA / atikrAnteSu ca paJcasu dineSu pAraNakadivase prathamameva praviSTo'gnizarmatApasaH pAraNakanimittaM rAjagehamiti / tasmiMzca divase kathaMcid rAjJo guNasenasya atIva zIrSavedanA samutpannA / tata AkulIbhUtaM sarvameva rAjakulam / praviSThA ca nararaara dyAH udgrAhayanti nAnAvidhAH cikitsA saMhitAH piSyante bahuvidhAni auSadhAni dIyante ziraH khedApahAriNo vicitraratnalepAH / kiMkartavyamUDhA upahasitazukra - bRhaspatibuddhivibhavA api mantriNaH / prastutaM purohitaiH mantragarbhitA''hutipradAnasAraM zAntikarma / tathA mlAnasurabhimAlyadAmazobham, suvarNakA vyavicalitA'GgarAgam, bASpajaladhauta1 siro ka 2 0 gandhaDDha0 ka / Jain Education national paDhamo bhavo // 21 // ainelibrary.org Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pamarAiccakahA // 22 // dummaNavimaNaM kannayanteuraM / vaitajadvinimiyavicchAyamuhasohA ya paDihArA, ranno veyaNAisayasUyagA dummaNA maDahau~cuiyA, paricaniyayavAvArA vicittA sUyagArappamuhA niogakAriNo tti / tao so aggisammatAvaso evaMvihe rAyakule kaMci velaM gameUNa vayameNAvivi akapaDivattI niggao rAyagehAo ti / niggantUNa gao tavovaNaM, diTTho ya tAvasehiM, bhaNio ya tehiM- bhayavaM ! apArago viparimilANadeho lakkhijjasi, tA kiM na kathaM pAraNayaM ? na paviTTho iyANi tattha ranno guNaseNassa gehaM ? ti / aggasammatA seNa bhaNiyaM paviTTho ahaM narindagehUM, kiMtu so nRNaM apaDasarIro rAyA, jao ucciggapariyaNaM savvaM ceva taM mae gehamacaloiyaM, tao ahaM taM tahAvihaM daTTamasa haMto lahuM caiva niggao tti / tAvasehiM bhaNiyaM ko saMdeho, daDhamapaDasarIro rAyA, annahA kaha kapolapatralekham, karatalapraNAmitamlAnavaH napaGkajam, udvignam - antaHpuram / tathA viraktakandukakrIDam, parityakacitrakarmavyApAram viratagIta - nartanA''rambham, apaharitatabhUSaNakalApam, durmanovimanaH kanyakAntaHpuram / vetrayaSTisthApita- vicchAyamukhazobhAzca pratIhArAH, rAjJo vedanAtizayasUcakAH, durmanaso laghukaJcukinaH parityaktanijakavyApArAH vicitrA: sUpakArapramukhA niyogakAriNa iti / tataH so'gnizarmA evaMvidhe rAjakule kAMcid velAM gamayitvA vacanamAtreNA'pi kenApi akRtapratipattirnigato rAjagehAditi / nirgatya gatastapovanam dRSTazca tApasaiH, bhaNitaca taiH-bhagavan! akRtapAraNa iva parimlAnadeho lakSyase, tasmAt kiM na kRtaM pAraNakam ? na praviSTa idAnIM tatra rAjJo guNasenasya geham ? iti / agnizarmatApasena bhaNitam - praviSTo'haM narendra geham, kintu sa nUnam - apaTuzarIro rAjA, yata udvignaparijanaM sarvameva tad mayA gehamavalokitam, tato'haM tat tathAvidhaM draSTumasahamAnaH labbeva nirgata iti / tApasairbhaNitam-kaH saMdehaH, dRDham - apaTuzarIro rAjA, anyathA kathaM tAdRiyAM tapasvijanabhaktyAM bhagavataH pAraNakaM jJAtvA svayameva dattAvadhAno na I 3 1 jeDi0 ka Jain Educationational paDhamo bhavo // 22 // inelibrary.org Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padamo bhavo kahA // 23 // & tArisIe tavassijaNabhattIe bhayavao pAraNagaM muNeUNa sayaM ceva dattAvahANo na hoi ? / annaM ca-aIva bhagavao uvari bhattibahumANo samarAicca tassa naravaissa, jeNa kulavaisamakkhaM bahuyaM sabbhUyaguNakittaNaM teNa kayaM Asi / aggisammatAvaseNa bhaNiya-AroggaM se havau guruyaNapUyagassa, kiM mama AhAreNaM ti / paDiyanno mAsovavAsavayaM // io ya rAiNA guNaseNeNaM uvasantasIsaveyaNeNaM pucchio priynno| ajja tassa mahAtavassissa pAraNagadiyaho, to so Agao, pUDao vA keNai na vatti? / tehiM saMlattaM-mahArAya ! Agao Asi, // 23 // kiMtu tuha sIsaveyaNAjaNiahiyajasaMtAvaparicattaniyayakajjavAvAre pariyaNe na keNai saMpUio pucchio vA / amuNiyavuttanto ya vicittaM te pariyaNamavaloiUNa kaMci kAlaM gameUNa ubdhiggo viya niggao rAyagehAo ti / rAiNA bhaNiyaM-aho ! me ahannayA, cukko | vi mahAlAbhassa, saMpatto ya tavassijaNadehapIDAkaraNa mahantaM aNatyaM ti / evaM vilaviUNaM biiyadiyahe pahAyasamae ceva gao tabobhavati / / anyaca-atIva bhagavata upari maktibahumAnaH tasya narapateH, yena kulapatisamakSaM bahukaM sadbhutaguNakIrtanaM tena kRtamAsIt / agnizama tApasena bhaNitam-ArogyaM tasya bhavatu gurujanapUjakasya, ki mama AhAreNa iti pratipanno mAsopavAsavatam / itazca rAjJA guNasenena upazAntazIrSavedanena pRSTaH parijanaH / adya tasya mahAtapasvinaH pAraNakadivasaH, tataH sa AgataH, pUjito vA kenacid na vA ? iti / taiH saMlapitam-mahArAja ! Agata AsIt , kintu tava zIrSavedanAjanitahRdayasaMtApaparityaktanijakakArthavyApAre parijane na saMpUjitaH, pRSTo vA / ajJAtavRttAntazca vicitraM tava parijanamavalokya kaMcit kAlaM gamayitvA udvigna iva nirgato rAjagehAditi / rAjJA bhaNitam-aho ! mama adhanyatA, bhraSTo'smi mahAlAbhAt , saMprAptazca tapasvijanadehapIDAkaraNena mahAntamanarthamiti / evaM vilapya dvitIyadivase prabhAtasamaye eva gatastapovanam / dRSTAzca tena kulapatipramukhA bahavaH tApasAH, lajjA-vinayAvanatottamAGgena praNatAzcAnena 1 mahAlAhassa ka Jain Education remational Www.jainelibrary.org Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // 6 samarAica-4 vaNaM / divA ya teNa kulavaippamuhA bahave tAvasA, lajA-viNaoNayauttimaGgeNa paNamiyA ya NeNaM vihiNA / ahiNandio ya AsIkahA sAe kulavaippamuhehiM savvatAvase hiM / 'ubavisasu mahArAya ! sAgayaM te' bhaNio ya kulavaiNA / tao rAyA avaNayauttimaGgo, savisesa lajjAmantharo, vimukkadIinIsAsaM uvaviTTho kulavaissa purao / taM ca tahA vicittaM rAyANaM daTTaNaM bhaNiyamaNeNaM-vaccha ! ubiggo // 24 // viya lakkhIyasi, tA kahehi me uvveyakAraNa, jai akahaNIyaM na hoi / rAiNA bhaNiyaM-asthi bhagavao vi nAma akahaNIyaM / annaM 5 ca-akahaNI yavatthuvisaubbiggassa na juttaM tavovaNAgamaNaM / kulavaiNA bhaNiyaM-sAhu vaccha ! sAhu, ucio te vivego, tA kiM-uvveyakAraNaM ti ? / rAiNA bhaNiya-bhagavao ANa tti kariya kahIyai annahA kahaM Iisa nisaMsacariyaM kahiuM pAriyai ? / kulavaiNA bhaNiyaM vaccha ! savyassa jaNaNIbhUo khu hoi tavassijaNo / tao kA taM pai lajja tti / tA kaheu bhavaM, jeNa muNiyavuttanto bhaviya keNai uvAeNa'vaNemi taM unveyaM ti / rAiNA bhaNiya-bhaya ! jai evaM, tA suNasu / esa aggisammatAvaso paDhamaM ceva mama mandapuvidhinA / abhinanditazca AziSA kulapatipramukhaiH sarvatApasaiH / 'upaviza mahArAja ! svAgataM tava' bhaNitazca kulapatinA / tato rAjA avanatottamAGgaH savizeSalajjAmantharaH, vimuktIrghaniHzvAsam-upaviSTaH kulapateH purataH / taM ca tathA vicitraM rAjAnaM dRSTvA bhaNitamanena-vatsa ! udvigna iva lakSyase, tataH kathaya mama udvegakAraNam , yadi akathanIyaM na bhavati / rAjJA bhaNitam-asti bhagavato'pi nAma akathanIyam ? / anyacca-akathanIyavastuviSayodvignasya na yuktaM tapovanAgamanam / kulapatinA bhaNitam-sAdhu vatsa ! sAdhu, ucitaste vivekaH, tataH kim-udvegakAraNam ? iti / rAjJA bhaNitam-bhagavata AjJA iti kRtvA kathyate, anyathA katham-IdRzaM nRzaMsacaritaM kathayituM pAryate ? / kulapatinA bhaNitam-vatsa ! sarvasya jananIbhUtaH khalu bhavati tapasvijanaH / tataH kA taM prati lajjA iti / tasmAt kathayatu bhavAn , yena jJAtavRttAnto bhUtvA kenacid upAyena apanayAmi tam-udvegamiti / rAjJA bhaNitam-bhagavan ! yadyevam , 64562-%2- 6 SECONOCEARCANCEL Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavo samarAicca kahA // 25 // // 25 // COM NNassa, asamikkhiyakAriNo, asarisajaNasarisAyaraNanirayassa saMbandhiNA nivveeNa tAvaso saMvutto / eyassa pavannuttamavayassa vi taM mae asarisajaNAyaraNaM na paricattaM ti danadhiggo mhi / kulabahaNA bhaNiya-vaccha ! jai evaM, tA alaM saMtappieNaM, kiM kAraNaM / jai tuha saMbandhiNA kAraNeNa tAvaso saMvutto, tA tuma ceva imassa dhammapavattago kallANamitto tiH kimuvviggo si ? / na yAvi ehi tuha paraloyabhIruNo, ahigayadhammasatthassa kiMpi asajjaNAyaraNaM saMbhAvemi / kiM vA se kayamiyANi niveehi me| rAiNA bhaNiyaM -bhayavaM ! iyANi tAva evaM uvaNimantiUNa mAsapAraNayapaviTThassa sIsaveyaNAbhibhUeNa pamAyao aNi uttapariyaNeNaM AhArantarAyakaraNeNaM kayaM se dhammantarAyaM ti / kulavaiNA bhaNiyaM-vaccha ! jaM kiMci eyaM, na tuma ettha avarajjhasi / na tibbaveyaNAbhibhUyA purisA kajjamakajja vA viyANanti / na ya tassa AhArantarAyakaraNeNaM dhammantarAyaM havai, avi ya tavasaMpayA / tA alamubvegeNaM ti / rAiNA bhaNiyaMbhaya ! jAva teNa mahANubhAve mama gehe AhAragahaNa na kayaM, tAva kahamumvevo avei ? / kulavaiNA bhaNiyaM-vaccha ! iyANi se avitataH zRNu / eSo'gnizarmatApasaH prathamameva mama mandapuNyasya, asamIkSitakAriNaH asadRzajanasadRzAcaraNaniratasya saMbandhinA nidena tApasaH saMvRttaH ! etasya prapannottamavratasyA'pi tad mayA asadRzajanAcaraNaM na parityaktamiti dRDham udvigno'smi / kulapatinA bhaNitam-vatsa ! yadyevam , tato'laM saMtaptena, kiM kAraNaM / yadi tava saMbandhinA kAraNena tApasaH saMvRttaH, tatastvameva asya dharmapravartakaH kalyANamitram-iti, kim-udvigno'si ? na cA'pi idAnIM tava paralokabhIroH, adhigatadharmazAstrasya kimapi asajjanAcaraNaM saMbhAvayAmi / kiM vA tat kRtamidAnI nivedaya me / rAjJA bhaNitam-bhagavan ! idAnIM tAvad etam-upanimantrya mAsapAraNakapraviSTasya zIrSavedanA'bhibhUtena pramAdato'niyuktaparijanena AhArAntarAyakaraNena kRtastasya dharmAntarAya iti / kulapatinA bhaNitam-vatsa ! yat kiMcid etat , na tvam-atra aparAdhyasi / na tIvravedanAbhibhUtAH puruSAH kAryamakArya vA vijAnanti / na ca tasya AhArAntarAyakaraNena dharmAntarAyo sama03 mAna 7Educat inelibrary.org Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA - // 26 // HORORSCOSMOCRACRORE ggheNa je pAraNagaM bhavissai, tahiM te gehe AhAragahaNaM karissai tti / tao kulavaINA sadAvibho aggisammatAvaso / sabahumANaM hatthe |paDhamo bhavaM gihiUNa bhaNio ya NeNa-vaccha ! jaM tumaM akayapAraNago niggao narindagehAo, eeNaM daDhaM saMtappai rAyA / kallaM ca eyassara aIva sIsaveyaNA Asi, ao veyaNAparavvaseNa na tuma paDiyaghio tti na esa avarajjhai / bhaNiyaM ca NeNa 'jAva mama gehe // 26 // aggisammatAvaseNa AhAragahaNaM na kayaM, na tAva me uvvevo avei' / ao iNhiM saMpattapAraNagakAleNa bhavayA aviggheNa mama vayaNAo narindavahamANao ya eyassa gehe pAraNagaM kariyavvaM ti / aggisammatAvaseNa bhaNiya-bhaya ! jaM tumbhe ANaveha / akAraNe saMtappai rAyA, jao na kiMci me paraloyaviruddhamaNuciTTiyamaNeNaM ! tao rAyA 'aho ! se mahANubhAvaya tti kaliUNa paNamiUNa tavassijaNaM ca kaMci velaM pajjuvAsiya paviTTho nayaraM / bhavati, api ca tapaHsaMpadA / tato'lam-udvegeneti / rAjJA bhaNitam-bhagavan ! yAvat tena mahAnubhAvena mama gehe AhAragrahaNaM na kRtam , tAvat kathamudvego'paiti ? / kulapatinA bhaNitam-vatsa ! idAnIM tasya avidhnena yat pAraNakaM bhaviSyati, tadA tava gehe AhAragrahaNaM kariSyatIti / tataH kulapatinA zabdAyitaH agnizarmatApasaH / sa bahumAna haste gRhItvA bhaNitazcAnena-vatsa ! yat tvamakRtapAraNako nirgato narendragehAt, etena dRDhaM saMtapyate rAjA / kalyaM caitasya atIva zIrSavedanA AsIt , ato vedanAparavazena na tvaM pratyarSita iti; naipo'parAdhyati / bhaNita cAnena 'yAvad mama gehe agnizamatApasena AhAragrahaNaM na kRtaM, na tAvat mama uddhagoDapaiti' / ata idAnIM saMprAptapAraNakakAlena bhavatA'vighnena mama vacanAd narendrabahumAnatazca etasya gehe pAraNakaM kartavyamiti / agnizarmatApasena bhaNitam-bhagavan ! yad yUyam-AjJApayata / akAraNe saMtapyate rAjA, rato na kiMcid mama paralokaviruddhamanuSThitamanena / 1 paDiyaggio ka Jain Educatio n al Kallinelibrary.org Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bha samarAicca-4 kahA ||27|| R puNo ya kAlakkameNa rAiNo visayasuhamaNuhavantassa, aggisammassa ya dukkaraM tavacaraNavihiM karentassa samaikvanto mAso tti / etthantarammi ya saMpatte pAraNagadivase niveiyaM se ranno vikkhevAgaehi niyayapurisehiM / jahA-mahArAya ! aivisamaparakamagabviyaM, visamadoNImuhappaviTuM, akayaparirakkhaNovAyaM appamatteNa mANahaGganaravaDaNA, iharahA visayaviNAsamavaloi UNa, vIracariyamavalambiya, vIsatthamuttesu narindapAikkesu, jAe aDarattasamae, atthamie rayaNivahUpiyayame telokamaGgalapaIve miyaH sayalabalasahieNamavakkhandaM dAUNa aipamattaM te viNijjiyaM sennaM / saMpai devo pamANaM ti / tao rAiNA evaM susahaM vayaNamAyaNNiUNa kovANalajaliyarattaloyaNeNaM, visamaphuriyAhareNaM, niddayakarAbhihayadharaNitraTeNaM amarisabasaparikkhalantavayaNeNaM samANatto priynno| jahA-deha turiyaM payANayapaDahaM, sajjeha dujayaM karivalaM, pallANeha dappurdharaM AsasAhaNaM, saMjatteha dhaya-mAlovasohiyaM sandatato rAjA ' aho ! ! tasya mahAnubhAvatA' iti kalathitvA, praNamya tapasvijanaM ca kAMcid velAM paryupAsya praviSTo nagaram / punazca kAlakrameNa rAjJo viSayasukhamanubhavataH, agnizarmaNazca duSkaraM tapazcaraNavidhiM kurvataH samatikrAnto mAsa iti / atrAntare ca saMprApta pAraNakadivase niveditaM tasya rAjJo vikssepaagtainijkpurussaiH| yathA-mahArAja ! ativiSamaparAkramagarvitam , viSamadroNImukhapraviSTam / akRtaparirakSaNopAyam-apramattena mAnabhaGganarapatinA, itarathA viSayavinAzamavalokya, vIracaritamavalambya, vizvastasupteSu narendrapadAtiSu yAte ardharAtrasamaye astamite rajanIvadhUpriyatame trailokyamaGgalapradIpe mRgAke sakalabalasahitena avaskandaM dattvA atipramattaM tava vinirjitaM sainyam / saMprati devaH pramANamiti / tato rAjJA etat suduHsahaM vacanamAkarNya kopAnalajvalitaraktalocanena, viSamasphuritAdhareNa nirdayakarAbhihatadharaNIpRSThena, amarpavazapariskhaladvacanena samAjJaptaH parijanaH / yathA-datta tvaritaM prayANakapaTaham , sajjayata durjayaM karivalam , paryANayata dapoMDuraM azvasAdhanam , saMyAtrayata dhvaja-mAlopazobhitaM syandananivaham , pravartayata nAnApraharaNazAli padAtisainyamiti / ANSAR EAMSECREEK Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAicca kahA // 28 // niva, paTTAve nANApaharaNasAliNaM pAika sennaM ti / tao naravaisamAesANantaramevAyaNNiya payANayapaDahasaddaM, karivaravirAyanta mehajAlaM, Usiyadhaya- camara - chattasaMghAya balAyapariyayaM, nisiyakaravAla - kontasoyAmaNisaNAhaM, saGgha - kAhalAtUranigghosagajjiyazvapUriya disaM, ayAladuddiNaM piva samantao viyambhiyaM narindasAhaNaM ti / etthantarammi ya rahabarArUDhe narindaguNa seNe, ThAvie purao salilayou arekalase, pahae jayasirisamupphAlae maGgalatUre, paDhantesu, vivihamaGgalAI vaindivandresa, agnisammatAvaso pAraNaganimittaM as | tammi mahAjaNasamudae AulIhUe narindaniggamUNanimittaM pahANapariyaNe na keNai samuvalakkhio ta / tao kaMci velaM gameUNa dariyakari-turayasaMghAyacamaDhaNabhIo niggao naravaigehAo / etyantarammi ya gahiyasa kucchA ehiM, muNiyajoisasatthaparamatthehiM bhaNiyaM jor3asie hiM-deva ! pasatthaM muhuttaM, niggacchati / rAiNA bhaNiyaM-ajja tassa aggisammatAvasassa pAraNagadivaso, paDivannaM ca teNa kulavaivayaNAo mama gehe AhAragahaNaM kAyantraM ti / tA Agaccha tAva so mahANubhAvo / tao tato narapatisama dezAnantarameva AkarNya prayANakapaTa zabdam karivaravirAja meghajAlam, ucchrinadhvaja-vAmara-chatrasaMghAtabalAkApariMgatam, nizitakaravAla - kuntasaudAminIsanAtham zaGkha- kAhalatUranirghoSagarjitazvapUritadizam, akAladurdinamiva samantato vijRmbhitaM narendrasAdhanamiti / atrAntare ca rathavarArUDhe narendraguNasene, sthApite purataH salilapUrNa kanakakalaze, prahRte jayazrIsamutphAlake maGgalatUrye, paThatsu vividhamaGgalAni vandivRndeSu, agnizarmanApasaH pAraNakanimittaM praviSTo narendragehamiti / tatastasmin mahAjanasamudaye AkulIbhUte narendranirgamananimittaM pradhAnaparijanena kenacit samupalakSita iti / tataH kAMcid velAM gamayitvA karituragasaMghAtAvamardanabhIto nirgato narapatigehAt ! atrAntare ca gRhItazaGkucchAyaiH jJAtajyotizAstraparamArthaiH bhaNitaM jyotipikaiH deva ! prazastaM 1. bandiviMde ka paDhamo bhavo // 28 // www.ainelibrary.org Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavo marAiccakahA // 29 // // 29 // taM kayabhoyaNavihANaM paNamiUNa gamissAmo / tao AsannavattiNA bhaNiyaM kulaputtaeNa-deva ! so khu mahANubhAvo saMpayaM | ceva pavisiUNa dariyakari-turayasaMghAyacamaDhaNabhIo niggao raaygehaao| aja vi ya na nayarAmao niggacchai titakkemi / tao eyamAyaNNiUNa sasaMbhantI rAyA payaTTo tassa magge, diho ya geNa nayarAo niggacchanto agigasammatAvaso / tao oyariUNa rahabarAo, bhattinibbharaM nivaDiUNa calaNemu vinatto sabahumANaM / bhayavaM ! kareha pasAyaM, viNiyattamu tti / ahamabhippee vi gamaNe tuha cevAgamagamaNuSAlento ettiyaM velaM Thio mhi, jAva tumaM pavisiUNa mama gehaM alakkhio ceva me pahANapariyaNeNa niggao si, tA niyattam tti / aggisammatAvaseNa bhaNiya-mahArAya ! viiyavuttanto ceva me tuma painnAvise sassaH tA alaM te imiNA vavasAraNaM / saccapainnA khu tavassiNo havanti, nivisesA ya lAbhAlAbhesu / rAiNA bhaNiya-bhayava ! lajio mhi imiNA pamAyacarimuhUrtam , nirgaccheni / rAjJA bhaNitam-adya tastha agnizamatApasasya pAraNakadivasaH, pratipannaM ca tena kulapativacanAd mama gehe AhAragrahaNaM kartavyamiti / tata Agacchatu tAvat sa mahAnubhAvaH tatastaM kRtabhojanavidhAnaM praNamya gamiSyAmaH / tata Asannava ninA bhaNitaM kulaputrakeNa-deva ! sa khala mahAnubhAvaH sAMprataM caiva pravizya dRptakari-turagasaMghAtAvasanabhIto nirgato rAjagehAt / adyApa ca na nagarAd nirgacchati iti tarkayAmi / tata etad Akartha sasaMbhrAnto rAjA pravRttastasya mArge, dRprazcAnena nagarAd nirgacchan agnizamatApasaH / tata avatIrtha rathavarAd bhaktinibhara nipatya caraNayovijJaptaH sabahumAnam / bhagavan ! kuruta prasAdam , vinivartasva iti / ahamabhiprete'pi gamane tavaiva Agamanam-anupAla yan etAvatI velAM sthito'smi, yAvat tvaM pravizya mama geham-alakSita eva mama pradhAnaparijanena nirgato'si, tato nivartasva iti / agnizarmatApasena bhaNitam-mahArAja ! viditavRttAnta evaM mama tvaM pratijJa vizeSa 1. maggato ka Jain Education ona For Private & Personal use only dinelibrary.org Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 30 // Jain Education eNaM, tuha tivvatavajaNiyasarIrapIDAo tri me ahiyA sarIrapIDA, darda dahai meM saMtAvAgalo, paNastara viya me hiyayaM, akkhippara ya mevANI, mahApAtrakammakAriNaM ca mannemi appANaM; tA sayaladuhiyasattabandhubhUo, akAraNavacchalo bhayavaM tumaM caiva me imassa dukkhassa uvasamovAyaM cintehi / agisammatAya seNa cintiyaM / aho ! se mahArAyassa mahANubhAvayA / akayapAraNageNa mae ettiyaM khijjaiti / aho ! se guruyaNasussANurAo / tA na jAva mae eyassa gehe pAraNayaM kayaM na tAva esa satyo hoi ti cinti UNa bhaNiyaM ca teNa - mahArAya ! animittaM te dukkhaM / tahAvi eyarasa imo uvsmovaao| avigveNa saMpatte pAraNagadivase puNo vi tuha 'ce he AhAragahaNa karessAmi tti paDivannaM mae, tA mA saMtappasu ti / tao dharaNinihiyajANu-karayaleNaM bhaNiyaM rAhaNAbhavaM ! suTu muNio imassa dukkhassa uvasamovAo | ahavA vimalanANanayaNo caiva tavastijaNo hoi, kiM vA na yANaiti ? / tA syaH tato'laM tavAnena vyavasAyena / satyapratijJAH khalu tapasvino bhavanti, nirvizeSAzca lAmA-lAbheSu / rAjJA bhaNitam-bhagavan ! lajjitoSsmi anena pramAdacaritena, taba tIvratapojanitazarIrapIDAto'pi mama adhikA zarIrapIDA, dRDhaM dahati mAM saMtApA'nalaH, praNazyati iva mama hRdayam AkSipyate ca mama vANI, mahApApakarmakAriNaM ca manye AtmAnam ; tataH sakaladuHkhitasattvabandhubhUtaH, akAraNavatsaladha bhagavAn tvameva mama asya duHkhasya upazamopAyaM cintaya ! agnizarmatApasena cintitam / aho ! asya mahArAjasya mahAnubhAvatA | akRtapAraNakena mayA etAvat vidyate iti / aho ! asya gurujanazuzrUSAnurAgaH / tato na yAvad mayA etasya gehUM pAraNa kRtam, na tAvad epa svastho bhavatIti cintayitvA bhaNitaM ca tena mahArAja ! animitte eva duHkham / tathApi etasya ayam-upazamopAyaH / avinena saMprApte pAraNakadivase punarapi tathaiva gehe AhAragrahaNaM kariSyAmi iti pratipannaM mayA / tataH mA tapyasveti / tato dharaNInihitajAnuka ratana bhaNitaM rAjJA-bhagavan ! suSTu jJAtaH asya duHkhasya upazamopAyaH / athavA vimalajJAnanayana evaM tapasvijano bhavati, onal paDhamo bhavo // 30 // nelibrary.org Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavaM samarAicca kahA // 31 // // 31 // aNugihIno mhi / sarisaM imaM tuha akAraNavara lyaae| tA gaccha tuma tabovaNaM / ahaM puNa na sakkuNomi paJcaggapamAyakalaGkasio bhagavantaM kulabaimavaloiGa ti / evaM bhaNiya paNamiUNa ya aggisammatAvasaM niyatto rAyA / 'na mae iyANiM gantavyaM' ti kaliUNa visajio ya teNaM mANabhaGgassa uvari vikkhevo / aggisammo viya gantUNa tavovaNaM,niveiUNa kulavaNo jahAvittaM vuttataM, 'vaccha ! sAhu kaya'ti ahiNandio ya kulabaiNA pavanno vayavi sesaM ti / aNudiyahaM ca pavaDamANasaMvegeNa rAiNA sevijjantassa tassa samaicchio mAso, patto ya rano maNorahasaehiM paarnnydiyho| tammi ya pAraNayadiyahe rAiNo guNaseNassa devI vasanta seNA dArayaM pasUya ti| niveiyaM ca rAiNo harisakseNa paphullavayaNapaGkayAe saparitosaM paDihArIe-mahArAya ! devI basantaseNA tumhANaM abbhudayanimittaM payANaM bhAgaveehiM muhaMsu heNaM dAraya pasUya tti / tao rAiNA puttajammabbhudayasaMjAyaromazcaNa dAUNa paDiDArIe kaDaya-keara-kaNNAlaGkArAiyaM aGgAbharaNaM, dinnA samANattI / vasuMdhare ! samAisamu NaM mama vayaNAo jahAsannihiye paDihAre / jahA-moyAveha kAlaghaNTApaoeNa kiMvA na jAnAti ? iti / nato'nugRhIto'smi / sadRzaM idaM tava akAraNavatsalatAyAH / tato gaccha tvaM tapovanan / ahaM punaH na zaknomi pratyApramAdakalaGkadUpito bhagavantaM kulapatimavalokitum-iti / evaM bhaNitvA praNamga ca agnizamatApasa ca nivRtto rAjA / 'na mA imAnI gantavyam' iti kalapitvA visarjitazca tena mAnabhaGgasya upari vikSepaH / agnizarmA'pi ca gatvA tapovanan , nivedya kulapataye yathAvRttaM vRttAntam , 'vatsa ! sAdhu kRtam , iti abhinanditazca kulapatinA prapanno-vatavizeSamiti / anudivasa ca pravardhamAnasaMvegena rAjJA sevyamAnasya tasya samatikrAntaH mAsaH, prAptazca rAjJo manorathazataiH pAraNakadivasaH / tasmiMzca pAraNakadivase rAjJo guNasenasya devI vasantasenA dArakaM prasUteti / niveditaM ca rAjJo harSavazena praphullabadanapaGkajayA saparitopaM pratihAryA-mahArAja ! devI vasantasenA yuSmAkam-abhyudayanimittam , prajAnAM bhAgadheyaiH sukhasukhena dArakaM prasUteti / tato rAjJA putrajanmAbhyudayasaMjAtaromA GESCHOSSOSSOS Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'marAicca paDhamo bhavo kahA // 32 // RECEOCT // 32 // mama rajje sadhavandhaNANi, danAveha ghosaNApucayaM aNavekkhiyANusvaM mahAdANaM, visajjAveha jiyasattuppamuhANaM naravaINaM mama puttajammapautti, niveeha devIputtajammabhudayaM paurANaM, kArAveha ayAlacchaNabhUyaM nayaramahasavaM ti / samAiTTA ya tIe jahAiTuM paDihArA / aNuciTTiyaM ca rAyasAsaNaM paDihAre / avi ya kArAviyaM ca tehi tUrakhuppuNNa dasadisAbhoyaM / unnAmiekkakarayalanacantavilAsiNisamUha // anteuriyAhIranta puNNavatttarIyabarapotaM / savisesapasAhiyasamilantarAmAyaNAiNNaM // piTThAgayamuTThipahArabhIrurAmAvimukkasikAraM / mayavasavilAsiNIjaNanaccAvijantakaThacuiyaM // mubantakarapphAliyatAlAyaramurayamahuranigghosa / dANaparituTabahubandivandraugghuTajayasaI // cana dattvA pratihAthai kaTaka-keyUra-karNAlaGkArAdikam-aGgAbharaNam , ittA samAjJaptiH / vasuMdhare / samAdiza mama bacanAd yathAsaMnihitAn pratIhArAn , yathA-movathata kAla yAprayogeNa mama rAjye sarvabandhanAni, dApayata ghoSaNApUrvakam-anapekSitAnurUpaM mahAdAnam , visarjayata jitazatrupramukhAnAM narapatInAM mama putrajanmatravRttim , nivedayata devIputrajanmAbhyudayaM paurANAm , kArayata akAlakSaNabhUtaM nagaramahotsavamiti / samAdiSTAzca tayA yathAdiSTapratIhArAH / anuceSTitaM ca rAjazAsanaM pratIhAraiH / api ca kAritaM ca taiH tRyazva utpanna zadizAbhogam / unnAmitaikakaratalanRtyamAnavilAsinIsamUham / / antaHpurikAhiramANapUrNapAtrottarIyayarapotam (2) / savizeSaprasAdhitasammIladAmAjanAkIrNam / / pRAgASTiprahArabhImarAmAvigulsItkAram / madavazavilAsinIjananaya'mAnakaJcukikam // 1 vanutta0 kha0 ga R RC-% O COG Jain Education Interational Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAiccakahA / 33 // naccantamaDavAmaNa ceDIhAsijjamANanaranAhaM / baddhAvANayanivahaM baddhAvaNayaM maNabhirAmaM // lApaDhamo bhavo pavatto ya vasantaure nayare mahAmahasabo / evaMvihe ya devIputtajammabhudayANandie mahApamatte saha rAiNA rAyapariyaNe aggisammatAvaso pAraNaganimittaM rAyaulaM pavisiUNa vayaNametteNAvi keNai akayapaDivattI asuhakammodaeNaM aTTajjhANadRsiyamaNo lahuM ceva // 33 // niggo| cintiyaM ca NeNaM-aho ! se rAiNo AbAlabhAvao ceva asariso mamovari verANubandho tti / pecchaha se aiNigRDhAyAramAcariyaM, jeNa taM tahA mama samakkhaM maNANukUlaM jaMpiya karaNeNa vivarIyamAyarai ti cintayanto so niggao nyraao| etthantarammi ya annANadoseNaM abhAviyaparamatthamagattaNa ya gahio kasAehiM, avagayA se paraloyavAsaNA, paNaTThA dhammasaddhA, samAgayA sayala dukkhataruvIyabhUyA amettI, jAyA ya dehapIDAkarI atIva bubhukkhA / Akarisio bubhukkhAe / tao apamANakarAsphAlitatAlAdaramurajamadhurani?pam / dAnaparituSTabahubandivRndaudghuSTa jayazabdam / / nRtyamAnalaghuvAmanaceTIhAsyamAnanaranAtham / baddhA''pAnakanivaha vardhApanakaM mano bhirAmam / / pravRttazca vasantapure nagare mahAmahotsavaH / evaMvidhe ca devIputrajanmAbhyudayAnandite mahApramatte saha rAjJA rAjaparijane agnizarmatApasaH pAraNakanimittaM rAjakulaM pravizya vacanamAtreNA'pi kenA'pi akRtapratipattiH azubhakarmo vena ArtadhyAnadRSitamanA lavveva nirgataH / | cintitaM cAnena-aho! tasya rAjJa AbAlabhAvAt caiva asadRzo mamopari vairAnubandha iti / prekSadhvaM tasya atinigUDhAcaritam , yena tan tathA mama samakSaM mano'nukUlaM kathayitvA karaNena viparItamAcaratIti cintayan sa nirgato nagarAt / atrAntare ca ajJAnadopeNa abhAvitaparamArthamArgatvena ca gRha'taH kapArthaH, apagatA tasya paralokavAsanA, pranaSThA dharmazraddhA, samAgatA sakaladuHkhataruvIjabhUtA amaitrI, jAtA ca dehapIDAkArI atIva bubhukSA ! AkRSTo bubhukSayA / tata : - Jan Education anal pelibrary.org Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mirAicca CAREE paDhamo bhavo kahA // 34 // // 34 // paDhamaparIsahavaieNa teNa annANakohavasaraNaM / ghoraM niyANameyaM paDivannaM mUDhahiyaeNaM // jai hojja imassa phalaM mae suciNNassa vayavi sesassa / tA eyassa vahAe paijammaM hoja me jammo // na kuNai paNaINa piyaM jo puriso vippiyaM ca sattUNaM / kiM tassa jaNaNijobvaNaviuDaNametteNa jammeNaM? // sattU ya esa rAyA mama sisubhAvAu ceva pAvo tti / avarAhamantareNa vi, karemi to vippiyamimassa // iya kAUNa niyANaM appaDikanteNa tassa ThANassa / aha bhAviyaM subahuso kohANalajaliyacitteNa // etthantarammi patto eso tabovaNaM / aNeyaviyappaNiyakucintAsaMdhukkiyapavaDUmANakohANalo ya kulabaI sesatAvase ya parihariUNa alakkhio ceva gao sahayAravI hiyaM, uvaviThTho ya vimalasilAviNimmie cAurantapIDhe tti / aNusayava seNa puNo vi cintiumAraddho / aho ! se rAiNo mamovari paDiNIyabhAvo / kahaM savvatAvasamajjhe ahaM se ohasaNijjo ti? / jeNa meM painAvisesaM nAUNa prathamaparIpahapatitena tena ajJAna-krodhavazagena / ghoraM nidAnametat pratipannaM mUDhahRdayena / / yadi bhaved asya phalaM mayA sucIrNasya vratavizeSasya / tasmAd etasya vadhAca pratijanma bhavatu mama janma / / na karoti praNayinAM priyam , yaH puruSaH vipriyaM ca zatraNAm / ki tasya jananIyauvanavikuTanamAtreNa janmanA ? // zatruzcaiSa rAjA mama zizubhAvAt caiva pApa iti / aparAdhamantareNA'pi karomi tataH vipriyamasya // iti kRtvA nidAnam-apratikrAntena tasya sthAnasya / atha bhAvitaM subahuzaH krodhAnalajvalitacittena // atrAntare prApta eSa tapovanam , anekavikalpajanitakucintAsaMdIptapravardhamAnakrodhAnalazca kulapatim , zeSatApasAMzca parihatya alakSita evaM gataH sahakAravIvikAm , upaviSTazca vimalazilAvinirmite caturantapIThe iti / anuzayavazena punarapi cintayitumArabdhaH RECSAA Jain Education I onal nelibrary.org Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavo samarAicca kahA // 35 // niyaDibahalo tahA tahovaNimantiya asaMpADaNeNa pAraNayassa kila meM khalIkarei ni / taM mUDho khu so rAyA ki me eyAvatyagayassa khalIkarIyai / tahA aNAhANaM, dubbalANaM, paraparihayANaM ca sattANaM kayanteNeva viNivAiyANaM jA khaliyAraNA, na sA mANiNo mANamApUrei tti, visesao samasatta-mittANaM paraloyavAvAranirayANaM tevassINaM ti / ahavA aparicattAhAramettasaGgassa me edahamettA kayatthaNa tti / tA alaM me jAvajIvaM ceva parihavanimitteNaM AhAreNaM ti gahiyaM jAvajjIviyaM mahovavAsavayaM // etyantarammi ya paricattaniyayavAgAro asuhajjhANasiyamaNo, tavaparikkhINadeho, di@o tattha tAbasehiM / bhaNiyaM ca tehiM-bhayavaM ! aiparikkhINadeho, asaMpAviyakusumavilevaNokyAro lakkhijasi, tA kiM iyANi pi te na saMjAyaM pAraNayaM ti ? / aggisammatAvaseNa bhaNiyaM-'na saMjAyaM' ti / tAvasehi bhaNiya-'kaha na saMjAya ? kina paviThTho tassa rAiNo guNaseNassa gehaM ? / aggisammatAvaseNa bhaNiyaM-'paviTTho / tAvasehi aho ! tasya rAjJo mamopari pratyanIkabhAvaH / kathaM sarvatApasamadhye ahaM tasya upahasanIya iti ? yena mama pratijJAvizeSa jJAtvA nikRtibahulaH, tathA tathA upanimantrya asaMpAdanena pAraNakasya kila mAM khalIkaroti iti / tad mUDhaH khalu sa rAjA kiM mama etadvasthAgatasya khalIkaroti / tathA anAthAnAm , durbalAnAm , paraparibhUtAnAM ca sattvAnAM kRtAnteneva vinipAtitAnAM yA khalIkAraNA, na sA mAnino mAnamApUrayati iti, vizeSataH samazatru-mitrANAM paralokavyApAraniratAnAM tapasvinAmiti / athavA aparityaktAhAramAtrasaMgasya mama etAvanmAtrA kadarthaneti, tato'laM mama yAvajjIvameva paribhavanimittena AhAreNeti gRhItaM yAvajjIvitaM mahopavAsavratam / / atrAntare ca parityaktanijavyApAraH, azubhadhyAnadUSitamanAH, tapaHparikSINadehaH, dRSTastatra taapsH| bhaNitaM ca taiH-bhagavan ! atiparikSINadehaH, asaMprAptakusumavilepanopacAro lakSyase, tataH kimidAnImapi tava na saMjAtaM pAraNakam-iti / agnizarmatApasena bhaNitam'na saMjAtam' iti / tApasabhaNitam-' kathaM na saMjAtam ? kiM na praviSTastasya rAjJo guNasenasya geham ? / agnizamatApasena bhaNitam CCCAREER Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavo samarAicca kahA // 36 // // 36 // MOR bhaNiya-'tA kahaM te na saMjAyaM' ti ? / teNa bhaNiyaM-bAlabhAvAo ceva me so rAyA aNavaradaverio khaliyArio ahaM teNa pucviM / mae puNa na jANio, avagao se iyANi verANubandho / viNIo viva lakkhijjai, jAva micchAviNIyassa na se verANubandho avei; jeNovahAsabuddhIema uvaNimantiUNaM aNajjavilasieNaM ceva tehiM tehiM mAyApayArehi ceva kila meM parihavai ti / ajaM ca teNa viyANiUNa mama pAraNagadivasaM sahasA ceva kArAvio pmoo| to ahaM pavisiUNaM rAyagehaM abahumANio ceva muNiyanarindaparivArAbhippAo | lahuM ceva niggaotti / taotAvasehiM bhaNiyaM-bhayavaM ! na evaM tavassijaNavacchale narindaguNaseNe saMbhAviyai, ahavA vicittasandhiNo hi purisA havanti, kiM vA na saMbhAviyai ? natthi avisao kasAyANaMti bhaNiUNa niveiyaM tehiM accubbiggehiM kulavaiNo / jahA-bhayavaM! na tassa aggisammatAvasassa imiNA buttanteNa saMpayaM pi pAraNayaM saMvuttaM ti / tao sasaMbhanto turiyamAgao aggisammasamIvaM kulabaI / saMpUio ya teNa aggisammeNa jahANurUveNAvayAreNaM / tao teNa bhaNiyaM-paccha ! kahamiyANi pi te na saMjAyaM pAraNayaM ti ? / aho ! 'praviSTaH / tApasaibhaNitam-'tataH kathaM tava na saMjAtam' iti ? / tena bhaNitam-bAlabhAva deva mama sa rAjA anaparAddhavairikaH, khalIkAritazcAhaM tena pUrvam / mayA punarna jJAtaH, avagatastasya ihAnI vairAnubandhaH / vinIta iva lakSyate, yAvad mithyAvinItasya na tasya vairAnubandhaH apaiti, yenopahAsabuddhayA mAm-upanimanvya anAryavilasitenaiva taiH taiH mAyAprakAraireva kila mAM paribhavatIti / adya ca tena vijJAya mama pAraNakadivasaM sahasA eva kAritaH pramodaH / tato'haM pravizya rAjagaham , abahumAnita eva jJAtanarendraparivArAmiprAyaH lavveva nirgata iti / tatastApasabhaNitam-bhagavana ! naiva tapasvijanavatsale narendraguNasene saMbhAvyate, athavA vicitrasaMdhayo hi puruSA bhavanti, kiM vA na saMbhAvyate ? ! nAsti aviSayaH kapAyANamiti bhaNitvA niveditaM tairatyudvignaH kulapataye / yathA-bhagavan ! na tasya agnizarmatApasasya anena vRttAntena sAMpratamapi pAraNakaM saMvRttamiti / tataH sasaMbhrAntaH tvaritamAgataH agnizarmasamIpaM kulapatiH, saMpUjitazca NSARE%% Jain Educationaldational S inelibrary.org Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 37 // sama0 4 se asarisasamAyaraNaM rAiNo guNaseNassa / aggisammatAvaseNa bhaNiyaM bhayavaM ! pamAiNo ceva rAyANo havanti, ko vA tassa doso ? mama caivAparicattAhAramettasaGgassa esa doso, jeNa tassa vi gehaM pavisAmi ti / paricatto ya mae saMpayaM jAvajjIvAe caiva sayalaparihavavIyabhUo eddahametto vi saGgo / ao vinavemi bhayavantaM eyammi atye; nAhamannahA ANaveyantroti / kulavaiNA bhaNiyaM vaccha ! jai paricatto AhAro, gao iyANi kAlo ANAe / saccapannA khu tavastiNo havanti / kiM tu tumae narindassa uvariM kovo na kAyavvo / jao "savvaM pucayANaM kammANaM pAvara phalavivAgaM / avarAhesu guNemu ya nimittamittaM paro hoi" || evamaNusAsiUNaM paDiyArage tAvase nirUviya gao kulavaI / io ya rAiNA guNa seNeNaM tahA ayAlacchaNa sokkhamaNuhavante tena agnizarmaNA yathAnurUpeNopacAreNa ! tatastena bhaNitam - vatsa ! kathamidAnImapi tava na saMjAtaM pAraNakam - iti ? ! aho ! tasya asadRzasamAcaraNaM rAjJo guNasenasya | agnizarmatApasena bhaNitam-bhagavan ! pramAdina eva rAjAno bhavanti, ko vA tasya doSaH ? mama eva aparityaktAhAramAtrasaMgasya eSa doSa:, yena tasyApi gehaM pravizAmi iti / parityaktaJca mayA sAmprataM yAvajjIvameva sakalaparibhavabIjabhUta etAvanmAtro'pi sNgH| ato vijJapayAmi bhagavantam - etasminnarthe, nAhamanyathA AjJApayitavya iti / kulapatinA bhaNitam - vatsa ! yadi parityakta AhAraH, gata idAnIM kAla AjJAyAH / satyapratijJAH khalu tapasvinaH bhavanti / kiM tu tvayA narendrasya upari kopo na kartavyaH / yataH sarva pUrvakRtAnAM karmaNAM prApnoti phalavipAkam / aparAdheSu guNeSu ca nimittamAtraM paro bhavati || 9. save ka kha 10 Jain Education national paDhamo bhava // 37 // Minelibrary.org Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -959 padamobhA samarAicca-16 pariyaNe aikvantAe pAraNagavelAe mumariyaM, jahA pAraNayadivaso khu ajja tassa mahAtavassirasa / aho ! me ahamnayA, na saMpanna kahA ceva mahAtavassissa pAraNayaM ti takkemi / pucchio ya NeNa jahAsannihio pariyaNo / kiM so mahANubhAvo tAvaso ajja ihA gao na va ti? / tao teNa niuNaM gavesiUNaM niveiyaM-deva ! Agao Asi, kiM tu devIputtajammabbhuyayAhiNandie aipamatte // 38 // pariyaNe na keNai uvacario tti tao lahuM ceva niggo| rAiNA bhaNiyaM-aho! me pAvapariNaI / tassa mahAtavassissa dhammantarAyakaraNeNaM devIputtajammabbhuyayaM pi AvayaM ceva samatthemi / sabahA na mandapuNNANaM gehesu vasuhArA paDanti / na ya pamAyadosadasio ahaM udantanimittaM pi se pAremi muhamavaloiuM / tA gaccha, bho somadevapurohiya ! mamAvinAyapariyaNabhAvo ceva gavesiUNa tassa mahAtavassissa vuttantaM kiM teNa vavasiya ? ti lahuM niveehi AsaGkai viya me hiyayaM / evaM ca samANatto somadevapurohio gao tbovnnN| ___evamanuzAsya praticArakAn tApasAn nirUpya gataH kulapatiH / itazca rAjJA guNasenena tathA akAlakSaNasaukhyamanubhavati parijane atikrAntAyAM pAraNakavelAyAM smRtam , yathA pAraNakadivasaH khalu adya tasya mhaatpsvinH| aho! mama adhanyatA, na saMpannameva mahAtapasvinaH pAraNakamiti tarkayAmi / pRSTazcAnena yathAsaMnihitaH parijanaH / kiM sa mahAnubhAvaH tApasaH adya iha Agato na vA iti ? / tatastena nipuNaM gaveSayitvA niveditam-deva ! Agata AsIt , kiM tu devIputrajanmAbhyudayAbhinandite atipramatte parijane na kenacid upacarita iti; tato lamveva nirgataH / rAjJA bhaNitam-aho ! mama pApapariNatiH / tasya mahAtapasvino dharmAntarAyakaraNena devIputrajanmAbhyudayamapi ApadaM caiva samarthayAmi / sarvathA na mandapuNyAnA geheSu vasudhArAH patanti / na ca pramAidopadUSitaH aham udantanimittamapi tasya pArayAmi mukhamavalokitum 'tato gaccha bhoH somadeva purohita ! mamA'vijJAtaparijanabhAva eva gaveSayitvA tasya 8 mahAtapasvino vRttAntam 'kiM tena vyavasitam ?' iti laghu nivedaya, AzaGkate iva mama hRdayam / evaM ca samAjJaptaH somadevapurohito banakara Jain Educatioc ational linelibrary.org Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca dApaDhamoH kahA // 39 // diTTo teNa bahutavassijaNaparivArio, giriNaItaDAsananiviTThamaNDavagao,dIharakusaraiyasattharovaviTTho, amarisasADhattarAyakahAvAvaDo aggisammatAvaso tti| paNamio viNaoNayauttimaGgeNaM somadeveNaM / teNaM ciya AsIsApuvvayaM 'sAgayaM ti bhaNiUNa 'uvavisasu' tti aaitto| uvaviThTho somdevpurohio| bhaNiyaM ca NeNa-bhaya ! aiparikkhINadeho lakkhijjasi, tA kimeyaM ti?| aggisammatAvaseNa bhaNiya-nirIhANaM, annao samAsAiyavittINaM aGgaM ceva kisaM tavassINaM ti / somadeveNa bhaNiyaM-evaM eya, nirIhA ceva tavassiNo habantiH kiM tu dhaNa-dhana-hiraNa-suvaNNa-maNi-mottiya-ppavAla-duppaya-cauppaemu, na uNa dhamma-kAovayArage AhAramette vi| na ya IisA ettha loyA, je tumae vi sarisANaM muttimaggapavanANaM, avisesasattu-mittANaM, samataNa-maNi-mutta-kazcaNANaM, saMsArajalahipoyANaM AhAramettaM pi na denti tti / aggisammatAvaseNa bhaNiyaM-saccameyaM, na eyArisA ettha loyA mottaNa narindaguNaseNaM ti / somadeveNa bhaNiyaM-bhayavaM ! kiM kayaM narindaguNa seNeNa ? / dhammaparo khu so rAyA suNIyai ti / aggisammatAvaseNa bhagatastapovanam / dRSTastena bahutapasvijanaparivAritaH, girinadItaTA''sannaniviSTamaNDapagataH, dIrghakuzaracitasrastaropaviSTaH, amarSavazA''radharAjakathAvyApRtaH agnizarmatApasa iti / pragataH vinayAvanatottamAGgena somadevena / tena eva AzIHpUrvakam 'svAgatam' iti bhaNitvA "upaviza' iti AdiSTaH / upaviSTaH somadevapurohitaH / bhaNitaM cAnena-bhagavan ! / atiparikSINadeho lakSya se, tataH kimetad iti ? / agnizarmatApasena bhaNitam-nirIhANAm , anyataH samAsAditavRttInAm-aGgameva kRzaM tapasvinAm-iti / somadevena bhaNitam-evametat , nirIhA eva tapasvino bhavanti, kiM tu dhana-dhAnya-hiraNya-suvarNa-maNi-mauktika-prabAla-dvipada-catuSpadeSu, na punaH dharma-kAyopakArake AhAramAtre'pi / na ca IzA atra lokAH, ye yuSmAkamapi sadRzAnAM muktimArgaprapannAnAm , avizeSazatru-mitrANAm , samatRNamaNi-muktA-kAzcanAnAm , saMsArajaladhipotAnAm-AhAramAtramapi na dadati iti / agnizarmatApasena bhaNitam-satyametat , na etAdRzA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca paDhamo bhavaM // 40 // // 40 // NiyaM-ko anno dhammaparo, jo viNijjiyaniyamaNDalo vi tavassijaNaM pasajhaM vAvAei ti / somadeveNa cintiya-parikuvio khu 4 eso tAvaso / jahA yadIharakusaraiyasattharovaviTTho lakkhi jai, tahA narindanivveeNaM cevANeNa paDivanamaNasaNaM bhave / pucchi janto ya eso asoyavvaM sAmiparivAyaM geNhai / tA anno ceva uvalahiya vuttantaM sAmiNo niveemi tti / paNamiUNa taM niggao somdevo| pucchio ya NeNaM kusakusumavAvaDaggahattho, abhiseyakAmo, girinaI samoyaranto tAvaso / bhayaba ! kiM paDivannaM aggisammatAvaseNa ? / teNa vi ya bAhajalabhariyamantharanayaNeNaM savittharamAikkhiyaM tayaNuTANaM / gao somadevo, niveiyaM ca NeNaM jahovaladdhaM rAiNo / tao rAyA ahiyayarajAyanivveo, cintAbhAranissahaM aGgaM dharamANo, sayalanteura-ppahANapariyaNaparivArio pAiko ceva aggisammapacAyaNanimittaM payaTTo tavovaNaM / saMpatto rAyahaMso vva kalahaMsiyaparivArio tabovaNAsana vitthiSNa girinaipuliNaM etyantarammi ya atra lokAH muktvA narendraguNasenam- iti / somadevena bhaNitam-bhagavan ! kiM kRtaM narendraguNasenena ? dharmaparaH khalu sa rAjA zrUyate iti / agnizarmatApasena bhaNitam-ko'nyo dharmaparaH, yo vinirjitanijamamaNDalo'pi tapasvijanaM prasahya vyApAdayati iti / somadevena cintitam-parikupitaH khalu epa tApasaH / yathA ca dIrghakuzaracitasrastaropaviSTo lakSyate, tathA narendranidena eva anena pratipannam anazanaM bhavet / pRccha thamAnazca eSa azrotavyaM svAmiparivAdaM gRhNAti / tato'nyata eva upalabhya vRttAntaM svAmine nivedayAmi iti / praNamya taM nirgataH somadevaH / pRSTazca anena kuzakusumavyApRtAgrahastaH abhiSekakAmaH, giriNahI samavataran tApasaH / bhagavan ! kiM pratipannam-agnizarmatApasena ? / tenA'pi ca bASpajalabhRtamantharanayanena savistaram-AkhyAtaM tadanuSThAnam / gataH somadevaH, niveditaM ca tena yathopalabdhaM rAjJe / tato rAjA adhikatarajAtanirvedaH cintAbhAranissaham-aGgaM dharan sakalAntaHpura-pradhAnaparijana-parivAritaH padAtireva agnizarmapratyAyananimittaM pravRttastapovanam / saMprApto rAjahaMsa iva kalahaMsikAparivAritaH tapovanAsannaM vistIrNa giraNadIpuli Jain Educat i onal Nainelibrary.org Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 41 // 11 Jain Education muNiyanarindAgamaNeNaM, paphullavayaNapaGkaeNaM rAiNo AgamaNamaggisammatAvasassa nivezyaM muNikumAraeNaM / tao aggisammatAva seNa kohajalaNapajja liyasarIreNaM sadAvio kulAI, laGghiUNa jahociyamuvayAraM niThuraM bhaNio-bho ! bho ! na pAremi eyassa akAraNaveriNo narindAhama muhamavaloiuM, tA jaM kiMci bhaNiya vAhirao cetra visajjehi eyaM / kulavaiNA cintiyaM-avahario khu eso kasA ehiM / tao juttaM caiva tAva paJcagakasAyada siyacittassa narindadaMsaNaM parihariu ti gao nazahidasammuhaM yevaM bhUmiM kulavaI / diTTho ya NeNa parimilAde ho saparivAro rAyA / paNamio ya saviNayaM saparivAreNaM rAiNA / ahiNandio ya AsIsAe kulacaNA, bhaNio ya Na - mahArAya ! ehi eyAe cambagatrIhiyAe uvavisamha / rAiNA- bhaNiyaM - 'jaM bhayavaM ANavei' / gayA campagavIhiyaM / uvaviTTho vimalasilAniviTTe kusAsaNe kulavaI, purao ya se dharaNIe caiva saparivAro rAmrA / tao kulavaNA bhaNiyaM - mahArAya ! kIsa iyANiM sakalattaparivAreNaM aNuciyaM evahametaM bhUmiM caraNAgamaNamaNuciTThiyaM ? / rAiNA bhaNiyaM bhayavaM ! aNuciyakAriNo cetra amhe, nam / atrAntare ca jJAtanarendrA''gaganena, praphulabadanapaGkajena rAjJa Agamanam - agnirmatApasAya niveditaM munikumArakeNa / S tApasena krodhajvalanaprajvalitadazarIreNa zabdAyitaH kulapatiH laGghitvA yathocitam - upacAraM niSThuraM bhaNitaH bho ! bho ! na pArayAmi ( zaknomi ) etasya akAraNavairiNo narendrAthamasya mukhamavalokitum / tato yat kicid bhaNitvA bahiSTa eva visarjaya enam | kulapatinA cintitam-apahRtaH / khalu eSaH kaSAyaiH / tato yuktameva tAvat pratyayakapAyadUpita cittasya narendradarzanaM parihartumiti gato narAdhipasammukha stokAM bhUmiM kulapatiH / dRSTazca tena parimlAnadehaH saparivAro rAjA / praNatazca saMvinayaM saparivAreNa rAjJA / abhinanditaca AzipA kulapatinA, bhaNitazca tena - mahArAja ! ehi etasyAM campakavIthikAyAm upavizAmaH ! rAjJA bhaNitam - yad bhagavan AjJApayati' / gatAH campakavIthikAm / upaviSTaH vimalazilAniviSTe kuzAsane kulapatiH puratazca tasya dhariNyAmeva saparivAro rAjA / tataH kulapatinA paDhamo bhavo // 41 // nelibrary.org Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kaddA paDhamA bhavo // 42 // // 42 // -ROCOCCAREEREMOR-LOCAL ahavA maejArisANaM purisAhamANaM imaM cevociyaM, jaM mahAtavassinaNassa pamAyao vAvAyaNeNa dhammantarAyakaraNaM ti / tA kiM eiNA | aNivvaDiyahiyayasambhAveNa niyddiimntienn?| bhaya ! kahiM puNa so mahANubhAvo aggisammatAvaso ? paNamAmi taM, sohemi tassa dasaNeNa pAvakammakAriNaM appANaM ti / kulavaiNA bhaNiyaM-mahArAya ! mA edahamettaM saMtappasu tti / Na eeNa tuha nibbeeNamaNasaNaM kayaM tiH kiM tu kappo cevAyaM tavassijaNamsa, jaM carimakAlammi aNasaNavihiNA dehapariccayaNaM ti / rAiNA bhaNiyaM-bhaya ! kiMbahuNA mantieNa ? pecchAmi tAva taM mahANubhAvaM / kulabaiNA bhaNiya-mahArAya ! alamiyANiM tAva tassa desaNeNaM / jhANavAbaDo khu so, tA kiM se ahippeyakajantarApaNaM ? / gaccha tumaM nayariM, puNo kahiMci pekkhejasu ti| tao 'jaM bhayavaM ANavei, puNo AgacchissAmi' tti bhaNiUNa aJcanta dummaNo uTio rAyA, paNamiUNa kulabaiM payaTTo nayariM / tao ekkeNaM sANukoseNaM ca bAlatAvasakumAreNaM aNubhaNitam-mahArAja ! kasmAd idAnIM sakalatraparivAreNa anucitam-etAvanmAtrI bhUmi caraNAgamanam-anuSThitam ? / rAjJA bhaNitambhagavan ! anucitakAriNa eva vayam , athavA mAdRzAnAm (?) puruSAdhamAnAm-idameva ucitam , yad mahAtapasvijanasya pramAvato vyApAdanena dharmAntarAyakaraNam-iti / tataH kimetena anivRtahRdayasadbhAvena (svabhAvena) nikRtimantritena ? / bhagavan kutra punaH sa mhaanubhaavo'gnishmtaapsH| praNamAmi tam , zodhayAmi tasya darzanena pApakarmakAriNam-AtmAnam-iti / kulapatinA bhaNitam-mahArAja ! mA etAvanmAnaM saMsaprasva iti / na etena tava nidena anazanaM kRtam-iti; kiM tu kalpa eva ayaM tapakhijanasya, rat caramakAle anajhanavidhinA dehaparityajanam-iti / rAjJA bhaNitam-bhagavan ! kiM bahunA mantritena ? prekSe tAvat taM mahAnubhAvam - kulapatinA bhaNitam-mahArAja ! alamidAnIM tAvat tasya darzanena / dhyAnavyApUtaH khalu saH, tataH kiM tasya abhipretakAryAntarayeNa ? / gaccha tvaM nagarIm , punaH kutracit prekSasva iti / tataH 'yad bhagavAn AjJApayati, punarAgamiSyAmi' iti bhaNitvA atyantadurmanA utthito rAjA / praNamya Jan Educa Glinelibrary.org Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavaM samarAiccakahA // 43 // // 43 // ARRRRRRRRRRECTOR gacchi UNa thevabhUmimAyaM niveio se aggisammAbhippAo tti / tao rAiNA cintiyaM-kimiha puNAgamaNeNaM? jai paraM kulabaI A. yAse pADijjai / tA na juttaM mamehaM nayare vi ciTiuM, mA se mahANubhAvassa tassa asoyavvaM pi avaraM suNissaM ti evaM cintayanto patto vsnturN| pucchiyA NeNaM saMvacchariyA 'kayA amhANa khiipaiTTiyagamaNadiyaho parisujjhai' ti?| tehiM ca niccaM takammavAvaDattaNeNovaladdhasohaNadiNehi vinattaM-'mahArAya ! kallaM ceva parisujjhai'tti / tao rAimA samANatto pariyaNo 'payaTTaha lahuM kallaM'ti / tao vii yadiyahe mahayA caDayareNa niggao rAyA : aNavarayapayANaehiM ca pattomAsametteNa kAleNa khiipaidriyaM / tI Usiyavicitta ke univahaM, vivihakayahaTTa sohaM, sohiyasapupphovayArarAyamagaM, dhavaliyapAsAyamAlovasohiya, mahAvibhUIe paviThTho nayaraM, tattha vi ya toraNanimmiyavandaNamAlaM, savisesasaMpAiyamahovayAraM savvaobhaI nAma pAsAyaM / tattha ya tammi ceva diyahe Agao mAsakappavihAreNa ahA. kulapati pravRtto nagarIm tata ekena sAnukrozena ca bAlatApasakumAreNa anugamya stokabhUmibhAga niveditastasya agnizarmA'bhiprAya iti / tato rAjJA cintitam-kimiha punarAgamanena ? yadi paraM kulapatiH AyAse pAtyate / tato na yuktaM mama iha nagare api sthAtum , atha mA mahAnubhAvasya tasya azrotavyamapi aparaM zroSyAmi iti evaM cintayan prApto vasantapuram / pRSTAzca tena sAMvatsarikAH 'kadA asmAkaM kSitipratiSThitagamanavisaH parizudhra,ti' iti ? / taizca nityaM tatkarmavyApRtatvena upalabdhazobhanadinaiH vijJaptam -'mahArAja! kalyameva parizudhapati' tato rAjJA samAjJAH parijanaH 'pravartavyaM laghu kalyam' iti / tato dvitIya divase mahatA caTakaraNa nirgato rAjA / anavarataprayANezca prApto mAsamAtreNa kAlena kSitipratiSThitam / tata ucchnivicitraketunivaham , vividhakRtahaTTazobham , zobhitasapupopacArarAjamArgam , dhavalitaprAsAdamAlopazobhitam , mahAvibhUtyA praviSTo nagaram , tatrA'pi ca toraNanirmitavandanamAlam , savizeSasaMpAditamahopacAram , sarvatobhadraM nAma prAsAdam / tatra ca tasmiMzcaiva divase AgataH mAsakalpavihAreNa yathAsaMcamaM viharan ziSyaga Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca-I paDhamo bhavo kahA // 44 // // 44 // 2RRRRRRRRE saMjamaM viharanto sIsagaNasaMparibuDo, saMpuNNaduvAlasaGgI, ohi-maNanANAisayajutto, savvaGgasundarAhirAmo, pahamajovvaNasirIsamaddhA- siyasarIro, maNDaNamiva vasumaIe, ANando vya sayalajaNaloyaNANaM, paJcAeso vya dhammanirayANaM, nilaovya paramadhannayAe, ThANamiva AdeyabhAvassa, kulaharaM piya khantI e, Agaro iva guNarayaNANaM, vivAgasavvassabhiva kusalakammassa, mahAmahantanivavaMsasaMbhUo vijayaseNo nAma Ayario ti / so ya asoyadatta se dvipaDibaddhe, jiNAyayaNamaNDie aNughnaviya oggahaM Thio asoyavaNujjANe / jattha nIibaliyA viva naravaI dullaha vivarA sahabArA, parakalattadaMsagabhIyA viva sappurisA ahomuhaTiyA vAvItaDapAyavA, viNivaDiyasappurisacintAo viva aDAlaviDAlAo aittayalayAo daridda-kAmihiyayAI piva samantao AulAI layAharAI, visayapasattA viva pAsaNDiNo na sohanti limbapAyayA, navavaragA, viva kumumbhara tanivasaNA virAyanti rattAsoyA, kiM bahuNA ? jattha maNorahA viva jIvaloyassa battantA ujaannvaayaa| tahA himagirisiharAI piva uttuGgadhavalAI jinnaayynnaaii| tattha ya bahuphAsue bhUmibhAe NasaMparivRtaH, saMpUrNadvAdazAGgI, avadhi-manojJAnAtizayayuktaH sarvAGgasundarAbhirAmaH, prathamayauvanazrIsamadhyAsitazarIraH, maNDanabhiva vasumatyAH Ananda iva sakalajanalocanAnAm , pratyAdeza iva dharmaniratAnAm , nilaya iva paramadhanyatAyAH, sthAnamiva AdeyabhAvasya, kulagRhamiva kSAntyAH, Akara iba guNaratnAnAm , vipAkasarvasvamiva kuzalakarmaNaH, mahAmahAnRpavaMzasaMbhUto vijayaseno nAma AcArya iti / sa ca azokara taSThipratibaddhe jinAdarAnamaNDite anujJApya avagrahaM sthitaH azokavanodyAne / yatra nItivalitA iva narapatayo durlabhavivarAH sahakArAH, parakalanaHzanabhItA iva satpuruSAH adhomukhasthitA vApItaTapAdapAH, vinipatitasatpuruSacintA iva atAlavitAlA atimuktakalatAH, daridra-kAmihRdayAni iva samantata AkulAni latAgRhANi, viSayaprasakA iva pAkhaNDino na zobhante nimbapAdapAH, navavarakA iva kusumbharaktanivasanA virAjante raktA'zokAH, ki bahunA ? yatra manorathA iva jIvalokasya bahuvRttAntA udyAnapAdapAH / Jain Educational ational S ainelibrary.org Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavo rAicca-3 kahA // 45 // 145 // ARRICS ahAsaMjamaM so bhayavaM caraNakaraNanirao parivasaI / io ya rAiNA guNaseNeNaM atthAiyAgaeNaM pucchiyaM / keNa bhe ajja iha acchezyabhUyaM kiMci vatthu dirse ti ? to uvaladdhavi- | jayaseNAyarieNa paNamiUNa rAyANaM bhaNiyaM kallANaeNaM-mahArAya ! diTuM mae accherayaM / rAiNA bhaNiyaM-kahehi, kiM tayaM ti ? / kallANaeNa bhaNiyaM-iha asogadattasedvipaDibaddhe apoyavaNujjANe sayaladaTTavvadaMsaNamahasavo,lAyaNNajoNhApavAhapamhaliyacaudisAbhoo sayalakalAsaMgao viya mayalacchaNo, paDhamajovvaNattho vi viyArarahio, viNijjiyakusumabANo vi tavasirinirao, paricattasavvasaGgo vi sayalajaNokyArI, muttimanto viva bhayavaM dhammo, diTTho mae gandhArajaNavayAhivassa samaraseNassa nattuo, lacchiseNassa putto paDivanasamaNaliGgo vijayaseNo nAma Ayario tti / tao rAiNA bhaNiyaM-aho ! tumaM kayapuNNo, pAviyaM tae phalaM loyaNANaM / tathA himagirizikharANi iva uttuGgaghavalAni jinAyatanAni / tatra ca bahuprAsuke bhUmibhAge yathAsaMyama sa bhagavAn caraNakaraNanirataH parivasati / ___ itazca rAjJA guNasenena AsthAnikAgatena pRSTam / kena bhavatA adya iha AzcaryabhUtaM kiMcid vastu dRSTam-iti ? / tata upalabdhavijayasenAcAryeNa praNamya rAjAnaM bhaNitaM kalyANakena-mahArAja ! dRSTaM mayA Azcaryakam / rAjJA bhaNitam-kathaya, kiMtat - iti / kalyANakena bhaNitam-iha azokadattaveSThipratibaddha azokavanodyAne sakaladraSTavyadarzanamahotsavaH, lAvaNyajyotsnApravAhapazmalitacaturdizA bhogaH, sakalakalAsaMgata iva mRgalAJchanaH prathamayauvanastho'pi vikArarahitaH vinirjitakusumabANo'pi tapaHzrInirataH, parityaktasarvasaMgo'pi sakalajanopakArI, mUrtimAna iva bhagavAn dharmaH, dRSTo mayA gAndhArajanapadAdhipasya samarasenasya naptRkaH, lakSmIsenasya putraH pratipannazramaNaliGgo vijayaseno nAma AcArya iti / tato rAjJA bhaNitam-aho ! tvaM kRtapuNyaH, prAptaM tvayA phalaM locanAnAm / ahamapi ACCOURTER Jain Education alona nelibrary.org Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAiccakahA // 46 // Jain Educatio ahaM piNaM bhayavantaM mottUNamantarAyaM sue vandissAmiti / aikantAe rayaNIe kayasayalagosakiyo rAyA gao tamujjANaM / diTTho ayasamaNapariyario, saMpuNNasArayasasi vva tAreyaNaparivuDo vijaya seNAyario / tao harisubhinnapulaeNa, ANandavAhajalabhariyaloyaNeNaM, dharaNinihittajANukaraya leNaM saviNayaM paNamio aNeNa / dinno ya se guruNA visArIramANasANegadukkhaviuDaNI, sAsayasivasokkhataruvIyabhUo dhammalAbho tti / tao aTThArasasIlaGgasahassabhAravahe, siddhibahU nivbharANurAya samAgamacintA dubbale sesasAhu vandiUNa uvaviTTho gurusmiive| vimhio ya tassa rUva-cariehiM / bhaNiyaM ca NeNa bhayavaM ! kiM te sayalasaM puNNa maNorahassAvi ise nivveyakAraNaM ? jeNa io tao sasambhamanivaDantanarindamaulimaNippabhA visaravicchuriyapAyavIDhaM rAyalacchi ujjhiya imaM isa iloyanivAsaM vayavisesaM paDivanno sitti / vijayaseNeNa bhaNiyaM mahArAya ! saMsArammi vi nivveyakAraNaM pucchasi ? | na sulahamettha nivveyakAraNaM / suNa bhagavantayaM zvo vandiSye iti / atikrAntAyAM rajanyAM kRtasakalagosakRtyaH rAjA gataH tad udyAnam / dRSTa anekazramaNaparikaritaH saMpUrNazAradazazI iva tArajana (gaNa) parivRtaH vijayasenAcAryaH tato harSodbhinnapulakena, Ananda bASpajalabhRta locanena dharaNinikSiptajAnukaratalena savinayaM praNato'nena / dattazca tasmai guruNA'pi zArIra- mAnasA'nekaduHkhavikuTanaH zAzvatazivasaukhyataruvIjabhUtaH dharmalAbha iti / tataH aSTAdazazIlAGgasahasrabhAravahAn, siddhivadhUnirbharA 'nurAgasamAgama cintA durbalAn zeSasAdhUn vanditvA upaviSTaH gurusamIpe / vismitazca tasya rUpa-caritaiH bhaNitaM ca tena bhagavan ! kiM tava sakalasaMpUrNamanorathasyA'pi IdRzaM nirvedakAraNam ? yena itastataH sasaMbhramanipatannarendramaulimaNiprabhAvisa ra vicchurita pAdapIThAM rAjalakSmIM tyaktvA im - IdRzam - ihalokaniSpipAsaM vratavizeSaM 1 tArA0 ka kha / 2 saMpADiya0 ka kha ational paDhamo bhava // 46 // ainelibrary.org Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavo marAiccakahA // 47 // // 47 // nAraya-tiriya-jarA-'marabhavesu hiNDantayANa jIvANaM / jamma-jarA-maraNabhae mottUNa kimasthi kiMci muhaM ? // kiM atthi nArago vA tirio maNuo suro va saMsAre / so koi jassa jammaNa-maraNAI na honti pAvAI ? // tehi gahiyANa ya kahaM hoi raI hariNataNayANaM va / kUDayapaDiyANa dadaM vAhehi viluppamANANaM / / samvesiM sattANaM khaNiya pi hu dukkhamettapaDiyAraM / jA na karei naNu suhaM lacchI ko tIe paDibandho ? // keNa mametthuppattI kahiM io taha puNo vi gantavvaM / jo ettiyaM pi cintei ettha so ko na niviNNo ? // annaM ca-ettha mahArAya ! mahAsamuhamajjhagayaM rayaNamiva cintAmaNisaMnibhaM dullabhaM mANusattaNaM, tahA kharapavaNacAliyakusaggajalavindacaJcalaM jIviyaM, kuviyabhuyaGgabhIsaNaphaNAjAlasannihA ya kAmabhogA, sarayajalahara-kAmiNIkaDakkha-gayakaNNa-vijjucaJcalA ya pratipanno'si iti / vijayasenena bhaNitam-mahArAja ! saMsAre'pi nirvedakAraNaM pRcchasi / nanu sulabhamatra nirvedakAraNam / zRNu nAraka-tiryag-narA-'marabhaveSu hiNDamAnAnAM jIvAnAm / janma-jarA-maraNabhayAni muktvA kimasti kiMcit sukham ? / krimasti nArako vA tiyeDU manujaH suze vA saMsAre / sa ko'pi yasya janana-maraNAni na bhavanti pApAni / / taigRhItAnAM ca kathaM bhavati ratihariNatanayAnAmiva / kUTakapatitAnAM dRDhaM vyAdhaivilupyamAnAnAm / / sarveSAM sattvAnAM kSaNikamapi khalu duHkhamAtrapratIkAram / yA na karoti nanu sukhaM lakSmAH kastasyAM pratibandhaH 1 // kena mamA'trotpattiH kutra itastathA punarapi gantavyam / ya etAvad api cintayati atra sa ko na niviNNaH ? // anyacca-atra mahArAja ! mahAsamudramadhyagataM ratnamiva cintAmaNisaMnibhaM durlabha manuSyatvam , tathA kharapavanacAlitakuzAgrajalabinducaJcalaM jIvitam , kupitabhujaGgabhISaNaphaNAjAlasannibhAzca kAmabhogAH, zAradajaladhara-kAminIkaTAkSa- gajakarNa-vidyuccaJcalA ca RddhiH, RECASALALASAALAALCREAM Jain Education manational Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavo kahA // 48 // 48 // t, akayamuhatava-caraNANaM ca dAruNo tiriyanAraema vivAgo tti / avi ya bhaya-roga-soga-piyavippaogabahudukkhajalaNapajjalie / naDapecchaNayasamANe saMsAre ko dhiI kuNai ? // sai sAsayammi ThANe tassovAe ya paramamuNimaNie / egantasAhage supurisANa jatto tahiM jutto|| 8 // evaM ca, mahArAya ! saMsAro ceva me nivveyakAraNaM / tahabi puNa nimittamettameyaM saMjAya ti / suNa-atthi iheva vijae gandhAro nAma jaNavao, tattha gandhArapuraM nAma nayaraM / tannivAsI ahaM tattheva ciTThAmi / mitto ya me bIyahiyayabhUo somavasupurohiyaputto vihAvasU nAma / so ya kahaMci AyaGkapIDiyadeho viNijjiyasurAsureNa maccuNA mama samakkhameva pazcattamuvaNIo / tao ahaM tavio- | yANalajaliyamANaso ciTThAmiH jAva AgayA ahAsaMjamavihAreNaM viharamANA vAsAvAsanimittaM cattAri sAhuNo, ThiyA ya nayarAo nAidare mahAmahantAe giriguhAe / siTThA ya me 'aipiya' ti kariya niyayapurisehiM / go ahaM sigdhameva te vndiuN| didA ya tattha akRtazubhatapa-zvaraNAnAM ca dAruNaH tiryaga-nArakeSu vipAka iti / api ca bhaya-roga-zoka-priyaviprayogabahuduHkhajvalanaprajvalite / naTaprekSaNakasamAne saMsAre ko dhRti karoti ? // sadA zAzvate sthAne tasyopAye ca paramamunibhaNite / ekAntasAdhake supuruSANAM yatnastatra yuktaH / / evaM ca, mahArAja ! saMsAra eva mama nirvedakAraNam / tathA'pi punanimittamAtrametat saMjAtamiti / zaNu-asti ihaiva vijaye gAndhAro nAma janapadaH, tatra gAndhArapuraM nAma nagaram / tannivAsI ahaM tatraiva tiSThAmi / mitraM ca mama dvitIyahRdayabhUH somavasupurohitaputro vibhAvasurnAma / sa ca kathaMcid AtaGkapIDitadehaH vinirjitasurAsureNa mRtyunA mama samakSameva paJcatvamupanItaH / tato'haM tadviyo| gAnalajvalitamAnasastiSThAmi; yAvad AgatA yathAsaMyamavihAreNa viharanto varSA''vAsanimittaM catvAraH sAdhavaH, sthitAzca nagarAd Jain Education Kinelibrary.org Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAR padamo bho samarAicca kahA // 49 // // 49 // ISSASRAS bhayavanto sajjhAyavAvaDA, vandiyA pahaDhavayaNapaGkaeNa, ahiNandiobhayavantehiM dhammalAheNa / pUcchiyA mae ahAvihAraM / annusaasio| bhayavantehiM / tao te mahAmuNI kaMci velaM pajjuvAsiya paviTTho nayaraM / te ya bhayavanto savvakAlameva vAsAvAse mAsozvAseNaM jayanti tti uvaladdhaM mae sammattaM / pavamANasaGghassa ya paidiNaM sevamANassa me aikantA cattAri mAsA / carimarayaNIe jAyA mahaM cintaa| kallaM khu te mahAtabassI gacchissanti / tao ahaM addhajAmAvasesAe rayaNIe niggao bhayavantadaMsaNanimittaM nayarAo / gao ya thevaM bhUmibhAgaH jAva payaliyA vasumaI, gajjiyaM gandhAragiriNA, pavAio surahimAruo, ujjoviyaM nahaGgaNaM, vitthario jyjyaarkho| tao ahaM abbhahiyajAyaha riso turiya turiyaM patthio jAva pecchAmi gandhAragiriguhAsamIve, aba hariyaM taNAiyaM, samIkayaM dharaNivaDhe pavuTuM gandhodayaM, uvaiNNA puSphovayArA, nivaDiyA devasaMghAyA, thuNanti bhayavante sAhuNo / aho ! bhe muladdhaM mANusattaNaM, khaviyA nA'tidUre mahAmahatyAM giriguhAyAm / ziSTAzca mama 'atipriyAH' iti kRtvA nijakapuruSaiH / gato'haM zIghrameva tAn vanditum / dRSTAzca tatra bhagavantaH svAdhyAravyApUtAH, vanditAH prahRSTavadanapaGkajena / abhinadhito bhagavadbhiH dharmalAbhena / pRSTA mayA yathAvihAram / anuzAsito bhgvdbhiH| tatastAn munIn / kAMcid velAM paryupAsya praviSTo nagaram / te ca bhagavantaH sarvakAlameva varSA''vAse mAsopavAsena yatante iti upalabdhaM mayA samyaktvam / pravardhamAnazraddhasya ca pratidinaM sevamAnasya mama atikrAntAzcatvAro mAsAH / caramarajanyAM jAtA mama cintA / kalyaM khalu te mahAtapasvinaH gamiSyanti / tato'haM ardhayAmAvazeSAyAM rajanyAM nirgato bhagavadarzananimittaM nagarAd / gatazca stokaM bhUmibhAgam ; yAvat pracalitA vasumatiH, gajitaM gAndhAragiriNA, pravAyitaH surabhimArutaH, udyotitaM namo'Gganam , vistarito jayajayAravaH / tato'ham-abhyadhikajAtaharSaH tvaritaM tvaritaM prasthito yAvat prekSe gAndhAragiriguhAsamIve, apahRta tRNAdikam , samIkRtaM dharaNipRSTham , pravRSTaM gandhodakam , upakIrNAH puSpopacArAH, nipatitA devasaMghAtAH, stuvanti bhagavataH sAdhUn / aho ! bhavadbhiH ACCRACREATEGORRRRORG sama0 5 Ja Sucation tional inelibrary.org Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 50 // Jain Educatio rAgAdao, parAjayaM kamma sena, tiSNo bhavasamuddo, pAviyA sAsayasivasuhasiddhi tti / tabha mae cintirya - AvinbhUyaM nRNa mee siM kevalaM mukkA jAijarAmaraNadukkhavAsassa / etthantarammi didvA mae kevala pahAvao cciya rayaNamayasIhAsaNovavidvA, viNiyaTTabhavapavaJcA, pasantacittavAvArA, kevala sirIsamaddhAsiyasarIrA, muttimantA viva guNagaNA bhayavanto sAhuNo ttiM / tao mae cintiyaM-na ettha saMdeho, saMpuSNameva eesiM kevalanANaM ti / tao ANandavAhajalabhariyaloyaNeNaM, romaJca pula3 yaGgeNaM, vimhayavasupphullaloyaNeNaM, dharaNinimiyajANukarayaleNaM, tahAviha, accantasohaNaM, aNAcikkhaNIyaM avatthantaramaNuhavante vandiyA mae, vandiUNa ya ubaviTTho tesiM purao / patthu kevalaNA kahA / payattA pucchiu hiyaicchiyaM deva-naragaNA / tao mae cintiyaM kiM puNo ahame e bhayavante pucchAmi ? | tra ADio hiyayasallabhUo cittammi me vihAvasU / tao mae cintiyaM - 'aha kahiM puNa me mitto vihAvasU uppanno hou' eya pucchAmi ti cintiUNa pucchio mae bhagavaM kevalI / bhayavaM ! asthi io koi kAlo paJcattamugayassa me mittassa / tA kahiM so sulabdhaM manuSyatvam, kSapitA rAgAdayaH parAjitaM karmasainyam tIrNaH bhavasamudraH prAptA zAzvatazivasukhasiddhiriti / tato mayA cintitam - AvirbhUtaM nUnameteSAM kevalam muktA jAti-jarA-maraNaduHkhavAsasya ( vAsAt ) || atrAntare dRSTA mayA kevalaprabhAvataH eva ratnamayasiMhAsanopaviSTAH, vinivRttabhavaprapaJcAH prazAntacittavyApArAH kevalazrI samRddhAtizayazarIrAH, mUrtimanta iva guNagaNA bhagavantaH sAdhava iti / tato mayA cintitam na atra saMdehaH, saMpUrNameva eteSAM kevalajJAnamiti / tata Ananda bASpajalabhRtalocanena, romAJcapulakitAGgena, vismayavazotphullalocanena, dharaNinimitajAnukaratalena, tathAvidham atyantazobhanam anAkhyAnIyam avasthAntaramanubhavatA vanditA mayA, tyAca upaviSTasteSAM purataH / prastutA kevalinA kathA / pravRttAH praSTuM hRdayeSTaM deva-naragaNAH / tato mayA cintitamkiM punaraham - etAn bhagavataH pRcchAmi ? / yAvad Apatito hRdayazalyabhUtazcitte mama vibhAvasuH / tato mayA cintitam -'atha kutra 1 tional % %%%%% paDhamo bhava // 50 // inelibrary.org Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca paDhamo bha kahA // 51 // // 51 // SHRSHRERESERASHRE uvavanno ? kiMvA saMpayamavatthantaramaNuhavai ? kiM vA mama muNiyaparamatthamaggassa vi tandhioyANalajaNiyasaMtAvo cittammi novasamaM jAi ti ? / kevaliNA bhaNiyaM-suNa, atyi iheva gandhArapure nayare usainno nAma itthasohago / tassa mahupiGgA nAma gehasuNiyA / tIse gambhammi muNao uvavanno tti / so ya aikadviNarajjusaMdAmio, bubhukkhAparimilANadeho, sohaNiyAkuNDaniyaDavattI, rAsaha 4 khurappahArabhIo iheva saMpayaM dAruNamavatyantaramaNuhavai / jammantarammi ya pugvaraddhabharahakusumapuranivAsiNo te kusumasArasanniyassa seTiputtassa sirikantAbhihANA accantaballahA pattI Asi tti / tayabbhAsao ya te tavvioyANalajaNiyasaMtAvo cittammi NovasamaM jaai| taomae eyaM soUNaM saMjAyanivveeNaM tannehamohiyamaNeNa ya tassa paDimokkhaNanimittaM pesiyA UsadinavatthasohagagihaM niyayapurisA, bhaNiyA ya 'taM lahaM moyAviya, viiNNapANa-bhoyaNaM gihiya ihevAgacchaha' tti / tao gayA te purisA, sigdhaM ca saMpADiyaM majjha punarmama mitraM vibhAvasuH utpanno bhavet' etat pRcchAmi iti cintayitvA pRSTo marA bhagavAn kevalI / bhagavan / asti itaH kazcit | kAlaH paJcatvamupagatasya mama mitrasya / tataH kutra sa upapannaH ? kiM vA sAMpratamavasthAntaramanubhavati ? kiM vA mama jJAtaparamArthamArgasya api tadviyogAnalajanita saMtApaH citte nopazamaM yAti ? iti / kevalinA bhaNitam-zRNu, asti ihaiva gAndhArapure nagare puSyadatto nAma || vastrazodhakaH / tasya madhupiGgA nAma gehazunI / tasyA garne zunakaH upapanna iti / sa ca atikaThinarajjusaMvAmitaH, bubhukSAparimlAnadehaH, zodhanikAkuNDanikaTavartI, rAsabhakSuraprahArabhItaH ihaiva sAMprataM dAruNamavasthAntaramanubhavati / janmAntare ca puSkarAdhabharatakusumapuranivAsinastava kusumasArasaMjJitasya zreSThiputrasya zrIkAntAbhidhAnA atyantavallabhA patnI AsIditi / tadabhyAsatazca tava tadviyogAnalajanitasaMtApaH citte nopazamaM yAti / tato mayA etat zrutvA saMjAtanidena tasnehamohitamanasA ca tasya pratimokSaNanimittaM preSitAH puSyadattavastrazodhakagRhaM nijakapuruSAH bhaNitAzca taM laghu mocayitvA, vitIrNapAna-bhojanaM gRhItvA ihaiva Agacchata iti / tato gatAste E RECORS -NCRE Jain Education anal M elibrary.org Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca paDhamo bhavo kahA // 52 // // 52 // RECE sAsaNaM imehiM, AgayA ya taM geNhiu~ / diTTho ya so mae pisuyAsayagahiyataNuruho, kIDAniyarasaMpAiyakhayaGkio, aikhINasarIro, sasantacalirajIhAkarAlo, dhavalavihAvijjamANadasaNAvalI, mandamandaM parisakamANo nAidUrao ceva suNao tti / jAo ya me taM tahAvihaM daTTaNa mahanto sNvego| cintiyaM ca mae-aho ! dAruNo saMsAravAso / evaMvihAvasANaHNi ettha jIvANaM pemmvilsiyaaii| etthantarammi ya pattA mama samIvaM saha teNa te purisA / niveio Nehi 'deva ! esa so suNo' ti| tao so maM daTTaNa payalaMtadIhalaphUlo, bAhajalabhariyaloyaNo, uggIvamavayAliyANaNo kiMpi tahAvihaM aNAcivakhaNIya avasvantaraM paaviuunnmaarsiumaaddhtto| tao mae pucchio kevalI / bhaya ! kimeyaM ti? / teNa bhaNiyaM-durantapuvvabhAsao paNao tti / mae bhaNiyaM-bhayavaM ! kimesa maM paccahiyANai ? / bhayavayA bhaNiyaM-na bisesao, kiMtu sAmanao tti / Iiso ceva esa saMsArasahAvo tti, jammaNantarabhakabhatthA bhAvaNA aNAbhogao vi kaMci kAlaM aNuvattai tti / tao mae bhaNiya-bhayavaM !aha kassa kammassa esa vivAgo ? / bhayavayA bhaNiyaMpuruSAH zIghra ca saMpAditaM mama zAsanam-ebhiH; AgatAzca taM gRhItvA / dRSTazca sa mayA pizukA-kSudrajaMtu-zatagRhItatanuruhaH, kITanikarasaMpAditakSatAGkitaH atikSINazarIraH, zvasaccalamAnajihvAkarAlaH, dhavalavibhAvyamAnadazanAvaliH, manmandaM parizaknuvan nAtidUrata eva zunaka iti / jAtazca mama taM tathAvidhaM dRSTvA mahAn saMvegaH / cintitaM ca mayA-aho ! dAruNaH saMsAravAsaH / evaMvidhAvasAnAni atra jIvAnAM premavilasitAni / atrAntare ca prAptA mama sakI saha tena puruSAH / niveditaH taiH 'deva ! eSa sa zunakaH, iti / tataH sa mAM dRSTvA pracaladIrghalAgUlaH, bApajalabhRtalocanaH, ugrIvamavacAlitAnanaH kimapi tathAvidham-anAkhyAnIyam-avasthAntaraM prApya ArasitumArabdhaH / tato mayA pRSTaH kevalI / bhagavan ! kimetat ? iti / tena bhaNitam-durantapUrvabhavA'bhyAsataH praNaya iti / mayA bhaNitam-bhagavan ! kimeSa mAM pratyabhijAnAti ? / bhagavatA bhaNitam-na vizeSataH kintu sAmAnyata iti / IdRza eva epa saMsArasvabhAva SOCIROINEDARSHEDAR Jain Educativ ational For Private & Personal use only linelibrary.org Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C samarAicca kahA // 53 // ACAREER jAimayamANajaNiyassa / mae bhaNiyaM-bhayavaM ! kovi yANeNa mANo ko tti ? / bhayavayA bhaNiya - suNa, etya cevANantarajamme pabatte / paDhamo bhavo mayaNamahasave, niggayAsu vicittavesAsu, nayaracaccarIsu, taruNajaNavandraparigaeNa bahujaNapasaMsaNijja vasantakIlamaNuhavante Na diThThA samAsannacAriNI vatthasohagacacari tti / daNi ya annANadoseNaM jAi-phulAigabbieNaM 'kahaM nIyacaccarI amhANa caccarIe samAsanaM pari- | // 53 // vyayai' tti kayatthiyA vatthasohagA / pahANo ti kariya daDhayaraM kayatthiUNa saMjamiyasavvagatto neyAvio cArayaM usdino| etthantarammi garuyamANapariNAmavatiyA baddhaM parabhavAuyaM / nivatte ya mayaNamahasave nagaraloeNa moyAvio usadino / eso ya takkamamapariNAmavaso mariUNa ettha upavano tti / tao mae cintiyaM-aho ! appasuhaM niyANaM bahudukkhaphalaM, dhiratthu saMsAravAsassa / tA pucchAmi bhayavantaM 'kiM pajjavasANameyaM niyANaM ? kiM vA esa bhavio, abhaviovA? siddhigAmI asiddhigAmI saMpattavIovA nava?' iti, janmAntarabhavAbhyastA bhAvanA anAbhogato'pi kaMcit kAlam -anuvartate iti / tato mayA bhaNitam-bhagavan ! atha kasya karmaNaH eSa vipAkaH ? bhagavatA bhaNitam-jAtimadamAnajanitasya (krmnnH)| mayA bhaNitam-bhagavan ! ko'pi ca anena mAnaH kRtaH ? iti / | bhagavatA bhaNitam-zaNu, atra caiva anantarajanmani pravRtte madanamahotsave, nirgatAsu vicitravezyAsu, nagaracatvarISu taruNajanavRndaparigatena bahujanaprazaMsanIyAM basantakrIDAbha-anubhavatA dRSTA samAsannacAriNI vastrazodhakacatvarI iti / dRSTvA ca ajJAnadoSeNa jAti-kulAdigavitena 'kathaM nIcacatvarI asmAkaM catvA~ samAsanna paribrajati' iti kadarthitA vsrshodhkaaH| pradhAna iti kRtvA dRDhataraM kadarthayitvA saMyamita (baddha) sarvagAtraH nAyitazcArakaM puSvadattaH / atrAntare gurukamAnapariNAmavartinA baddhaM parabhavAyuSkam / nivRtte madanamahotsavai nagaralokena mocitaH puSyadattaH / eSa ca satkarmapariNAmavazataH mRtvA atra upapanna iti / tato mayA cintitam-aho / alpasukha nidAna 1 suha / 2 kulabalAi (prata naM 1) Jain Education Wational For Private & Personal use only Mainelibrary.org Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - samarAicca paDhamo bhavo // 54 // // 54 // -RRESCREEN tti cintiUNa pucchiyaM mae / tao bhayavayA bhaNiyaM-suNa, jaMpajjavasANameya niyANaM io suNayabhavAo esa ahAuyaM pAliUNa uvvaTTo samANo imassa ceva Usadinnassa gehapasUyAe ghoDaghaDigAbhihANAe rAsahIe gambhammi rAsahattAe uvavajihi tti / tao ya niggao samANo Usadinassa amaNoramo, kilesasaMpAviyasarIravittI, garuyabhAruvvahaNaparikkheDyasarIro, jIviyasamayaM cihiUNamao samANo UsadinasaMgayassa ceva mAidinnasanniyassa caNDAlassa aNahigAbhihANAe bhAriyAe kucchisi napuMsagattAe uvavajihi ti| to ya nikkhanto samANo kurUvadohaggakalaGkasio, aparinnAyavisayasaGgo, kaMci kAlaM napuMsagattAe jIviUNa sIhaviNivAiyasarIro dehaM pamonUNa tIse ceva caNDAlamahiliyAe kucchisi ithigattAe uvavajihi tti / tao viNiggaya metto ceva padamabAlabhAvavattI bhuyaGgaDako mariUNa Usadinnassa ceva gabhadAsIe dattiyAbhihANAe kucchisi napuMsagattAe uvavajihi tti / tao viNiggao samAbahuduHkhaphalam , dhigagtu saMsAravAsam / tataH pRcchAmi bhagavantam 'kiMparyavasAnametad nidAnam ? kiM vA eSa bhavyaH, abhavyo bA ? siddhigAmI asiddhigAmI saMprAptabIjo yA na vA ?' iti cintayitvA pRSTaM myaa| tato bhagavatA bhaNitam-zaNu. yatparyavasAnameta nidAnam / itaH zunakabhavAd epa yathAyukaM pAlayitvA uddhRtaH san asthaiva puSyadattassa gehaprasUtAyA ghoTaghaTikAbhidhAnAyA rAsabhyA garbha rAsabhatayA ( upapatsyate) utpatsyate iti / tatazca nirgataH san puSyadattasya amanorama; klezasaMprApitazarIravRttiH, gurukabhArodahanaparikheditazarIraH, jIvitasamaya sthitvA mRtaH san puSyadattasaMgatasyaiva mAtRdattasaMjJitasya cANDAlasya anadhikAbhidhAnAyA bhAryAyAH kukSau napuMsakatayA utpatsyate iti / tatazca niSkrAntaH san kurUpadaurbhAgyakalaGkadUSitaH, aparijJAtaviSayasaMgaH, kaMcit kAlaM napuMsakatayA jIvitvA siMhavinipAtitazarIro dehaM pramucya tasyA eva cANDAlamahilAyAH kukSau strItayA utpatsyate iti / tato vinirgatamAtra evaM 1 giha va CURRECORRRRRRRORA Jain Educatie ational For Private & Personal use only P ainelibrary.org Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavo samarAiccakahA // 55 // No jaccandhamaDahakhujo sabaloyaparibhUo kaMci kAlaM napuMsagataM parivAliUNa payatta nayaraDAhe kisANuNA chArIkayasarIro paJcattamuvagacchiUNa tIse ceva gambhadAsIe kucchisi itthiyattAe ubavajihi tti / samuppano ya pIDhasappI bhavissai ti / tao ettheva nayare rAyamaggeNa gacchanto viyarieNa mattahasthiNA vAvAiyo samANo imassa ceva Usadinnassa kAlajaNiyAbhihANAe bhAriyAe kucchisi itthigattAe upayajihi tti / jAyA samANI kameNa saMpattajovvaNA / dinA ya UsadinneNa UsarakkhiyAbhihANassa aJcantadAridAbhibhUyassa / itthiyA kayapANiggahaNA AvanasattA hoUNa pasUisamae ceva mahAvedaNAhibhUyA kAlaM kAUNa sajaNaNIe ceva puttattAe uvavajihi ti / samuppano ya so bAlabhAve ceva gandhAraninnagAtIrammi khellamANo UsadinasattaNA cilAyanAmeNa | 'riuputto' ti gihiUNa siroharAnibaddhagaruyasilAyalo dahammi parikkhippihii / eyapajavasANameyaM niyANaM / bhavio ya eo prathamabAlabhAvavartI bhujaMgadaSTaH mRtvA puSyadattasva eva garbhadAsyAH (prasUtikarmakAriNyAH, gRhadAsyA vA) ittikAbhidhAnArAH kukSau napuMsakatayA upapatsyata iti / tataH vinirgataH san jAtyandhalaghukujaH sarvalokaparibhUtaH kaMcit kAlaM napuMsakatvaM paripAlya pravRtte nagaradAhe kRzAnunA bhasmIkRtazarIraH paJcatvamupagamya tasyA evaM garbhadAsyAH kukSau strItayA upapatsyata iti / samutpannazca pIThasI bhaviSyati iti / tato'traiva nagare rAjamArge gacchantI vidona mattahastinA vyApAditA satI asyaiva puSyattasya kAlAanikAbhidhAnAyA bhAryAyAH | kukSau strItayA upapatsyate iti / jAtA satI krameNa saMprAptayauvanA / dattA ca puSyadattena puSyarakSitAbhidhAnasya atyantadAridrayAbhibhUtasya / strI kRtapANigrahaNA ApannasattvA bhUtvA prasUtisamaye eva mahAvedanA'bhibhUtA kAlaM kRtvA svajananyA eva putratayA upapatsyata iti / upapannazca sa bAlabhAve eva gAndhAranimnagAtIre khelan puSyadattazatruNA cilAta (kirAta) nAmnA 'ripuputraH' iti gRhItvA zirodharAnibaddhagurukazilAtalaH drahe parikSepayiSyate / etatparyavasAnametad nidAnam / bhavyazca eSa siddhigAmI ca, kevalam-asaMprAptabIjaH-asa SAMRENDER ka Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA // 56 // siddhigAmI ya, kevalamasaMpattavIo tti / tao mae bhaNiya-bhaya kahiM puNo so jalamaraNANantaraM upavajihii tti ? kayA vAlI paDhamo bhayo bIyasaMpattI muttisaMpattI ya bhavissai ? / bhagavayA bhaNiyaM-muNa, jalamaraNANantaraM vANamantaresu upavajihi tti / tao tammi ceva jamme ANandatitthayarasamIve sAsayamuhakappapAyavekavIyaM sammattaM pAvihii / tao caugaisamAvanno saMkhejjesu samaithiesu bhagga // 56 // haNesu, iheva gandhArajaNayae pAviUNa naravaittaNaM, amarateyavijjAharasamaNagaNisamIve pavajjiUNa pancajjaM, saMpattakevalo murti pAvissai ti / tao mameyaM soUNa jAo saMveo, niyattA bhavacAragAo mii| tao aNunaviya jaNaNi-jaNae, kAUNa jahociyaM karaNijja, nikkhanto mugahIyanAmadheyassa bhagavao indadattagaNaharassa samIve / tA eyaM me nivveyakAraNaM ti / guNaseNeNa bhaNiyaMbhaya ! kayattho si, sohaNaM nivveyakAraNaM / jaM puNa imaM bhaNiyamAsi / jahA sai sAsayambhi ThANe tassobAe ya prmmunnimnnie| egantasAhae supurisANa jatto tahiM jutto / / tti myakatvA-iti / tato mayA bhaNitam-bhagavan ! kutra punaH sa jalamaraNAnantaram-upapasyate ? iti, kA vA bIja-samkya -saMprAptiH, | muktisaMprAptizca bhaviSyati / bhagavatA bhaNitam-zaNu, jalamaraNAnantaraM vAnavyantareSu upapatsyate iti / tataH tasmin eva janmani AnandatIrthakarasamIpe zAzvatasukhakalpapAipaika bIjaM samyaktvaM prApsyati / tataH caturgatisamApannaH saMkhyeyepu samatigateSu bhavagrahaNeSu, ihaiva gAndhArajanapade prApya narapatitvam , maratejovidyAdharazramaNagaNisamIpe prapadya pravrajyAma , saMprAmakevalaH muktiM prApayati iti / sato mama etat zrutvA jAtaH saMvegaH, nivRtA bhavacArakAd matiH / tato'nujJApya jananI-janakAn , kRtvA yathocitaM karaNIyam , niSkAntaH sugRhItanAmadheyastha bhagavata indradattagaNadharasya samIpe / tata etad mama nirvedakAraNam iti / guNasenena bhaNitam-bhagavan ! kRtArtho'si, zobhanaM nirvedakAraNam / yad punar idaM bhaNitamAsIt / yathA Jain Educatie a tional Dastainelibrary.org Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavo kahA // 57 // 157|| RS aha kiM puNa taM sAsayaM ThANaM, ko vA tassa sAhao uvAo ti? | vijayaseNeNa bhaNiyaM-mahArAya ? sAsayaM ThANaM nAma, jattha pANiNo avihakammamalakalaGkavippamukkA, jamma-jarA-maraNa-roya-soyAiuvaddavarahiyA, niruvamanANadaMsaNasuhabhAiNo, aNaMtaM AyAmidIhamadaM kAlaM ciTThanti / taM puNa sayalAisayarayaNAyarehi, telokavandhavehi, surAsurapUirahi, savyannahi bhaNiyaM / imassa ceva codasarajjUsiyassa khettalogassa cUDAmaNibhUyaM paramapayaM ThANaM ti / sAhao uNa uvAo imassa sammatta-nANa-caraNalakkhaNo paDivAio tti / eso ya gihidhammasAhadhammehiM vvtthio| tatya gihidhammo duvAlasaviho / taM jahA-paJca aNubbayAI, tiNNi guNavvayAI, cattAri sikkhAvayAI ti / sAhudhammo uNa dasaviho / taM jahA khantI ya madava-ujjava-muttI-tava-saMjame ya bodhavve / saccaM soyaM AkizcaNaM ca bambhaM ca jaidhammo // sati zAzvate sthAne tasyopAye ca paramamunibhaNite / ekAntasAdhake supuruSANAM yatnastatra yuktaH // iti / atha kiM punaH tat zAzvataM sthAnam , ko vA tasya sAdhaka upAyaH ? iti / vijayasenena bhaNitam-mahArAja ! zAzvataM sthAnaM nAma, yatra prANinaH aSTavidhakarmamalakalaGkavipramuktAH, janma-jarA-maraNa-roga-zokAyupadravarahitAH; nirupamajJAna-darzana-sukhabhAjinaH anantaM AgAmidIrghAddhaM kAlaM tiSThanti / tat punaH sakalA'tizayaratnAka, trailokyabAndhavaiH, surAsurapUjitaiH sarvajJaiH bhaNitam / asya eva caturdaza- | rajjUcchitasya kSetralokasya cUDAmaNibhUtaM paramapadaM sthAnam-iti / sAdhakaH punaH upAyaH asya samyaktva-jJAna-caraNalakSaNaH pratipAditaH / iti / eSa ca gRhidharma-sAdhudhamaiH vyavasthitaH / tatra gRhidhamoM dvAdazavidhaH / tadyathA-paJca aNuvratAni, trINi guNavatAni, catvAri zikSAbratAni iti / sAdhudharmaH punaH dazavidhaH / tadyathA kSAntizca mArdavA-''rjave-muktiH tapaH--saMyamau ca boddhavyau / satyaM zaucaM AkizcanyaM ca brahma ca yatidharmaH // Jain Education Letional Kinelibrary.org Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAiccakahA |58 // Jain Education yasa uNa duvihasa vidhammassa mUlavatthu sammataM / taM puNo aNAikammasaMtANavediyassa jentuNo dullahaM havai ti / taM ca kammaM ahA, taM jahA - nANAvara NijjaM, darisaNAvaraNijjaM, veyaNijjaM, mohaNijjaM, AuyaM, nAmaM, gotaM, antarAyaM ca / eyassa uNa nimittaM-micchattaM, annANaM, aviraI, pamAo, kasAyA, jogA yatti / egapariNAmasaMciyassa eyassa duvihA ThiI samakkhAyA / taM jahA - ukkosiyA ya jahaniyA ya / tattha NaM jA sA ukkosiyA, sA ticyAsuhapariNAmajaNiyANaM nANAvaraNa-darisaNAvaraNa- veyaNIyaantarAyANaM tasaM sAgarovamakoDAkoDIo, mohaNijjassa ya sattariM, nAma-goyANaM vIsaM, tettIsaM ca sAgarovamAI Auyassati / jahannA uNa tahAvihapariNAmasaMciyassa veyaNIyassa vArasa muhuttA, nAma-goyANaM aTTha, sesANaM bhinnamuhuttaM ti / evaMThiyassa ya isa kammassa ahApavata karaNeNa jayA ghaMsaNagholaNAe kahavi evaM sAgarovamakoDAkorDi motUNa sesAo khaviyAo havanti, tIse vi ya NaM thevamete khavie, tayA ghaNarAyado sapariNAmalakkhaNo, nANAvaraNa-darisaNAvaraNa -'ntarAyapaDivannasahAya bhAvo, mohaNIya etasya punaH dvividhasya api dharmasya mUlavastu samyaktvam / tat punaH anAdikarmasaMtAnaveSTitasya jantoH durlabhaM bhavati iti / tacca karma adhA / tadyathA - jJAnAvaraNIyam, darzanAvaraNIyam, vedanIyam, mohanIm, AyuSyam, nAma, gotram, antarAya ca / etasya punanimittam - midhyAtvam, ajJAnam, aviratiH pramAdaH kaSAyAH, yogazceti / ekapariNAmasaMcitasya etasya dvividhA sthitiH samAkhyAtA / tadyathA - utkRSTA ca jaghanyA ca / tatra yA sA utkRSTA, sA tIvrA'zubhapariNAmajanitAnAM jJAnAvaraNa-darzanAvaraNa- vedanIya-antarAyANAM triMzat sApakoTAkoTiH mohanIyasya saptatiH, nAma - gotrayoH viMzatiH, trayastriMzaJca sAgaropamANi AyuSkasya iti / jaghanyA punaH tathAvidhapariNAmasaMcitasya vedanIyasya dvAdaza muhUrtAH, nAma- gotrayoH aSTa, zeSANAM bhinnamuhUrtam iti / evaMsthitasya ca asya karmaNaH yathApravRtta karaNena yA gharSaNaghUrNanayA kathamapi ekAM sAgaropamakoTAkoTiM muktvA zeSAH kSApetA bhavanti, tasyA api ca stokamAtre tional padamo bhavo // 58 // Minelibrary.org Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAiccakahA // 59 // kammanivvattio, accantadubbheo kammagaNThI havai / bhaNiyaM ca paDhamo bhavo "gaNThi tti sudumbheo kakkhaDaghaNarUDhagRDhagaNThi vya / jIvassa kammajaNio ghnnraagdosprinnaamo"|| taM ca patte samANe asthi ege jIve, je taM bhindai, atthi ege jIve je no bhindai / tatya NaM je se bhindai se apuncakaraNeNaM 8 // 59 // bhindai / tao tammi bhinne samANe aNiyaTTIkaraNeNaM kammavaNassa, dAvANalegadesa, sivasuhapAyavassa niruvahayabIyaM, saMsAracArayassa moyAvaNasamatthaM, cintAmaNirayaNassa ya lahuyabhAvajaNayaM, aNAimmi saMsArasAyare apattapuvvaM, pasatthasammattamohaNIyakammANuveyagovasamakkhayasamutthaM, pasama-saMveya-nivveyA-'NukampAiliGga, suhAyapariNAmasvaM sammattaM pAuNai, sallAhasamakAlaM ca duve nANANi, taM nahA-mainANaM ca suyanANaM ca / tao tammi patte samANe se jIve bahuyakammamalamukke, AsannaniyasarUvabhAve, pasanne, kSapite, tadA ghanarAga-doSa (dveSa) pariNAmalakSaNaH, jJAnAvaraNa-darzanAvaraNa-antarAyapratipannasahAyabhAvaH; mohanIyakarmanivartitaH atyantadubhaidaH karmagrandhirbhavati / bhaNitaM ca granthiriti mudurbhedaH karkazaghanarUDhagUDhagranthiriva / jIvasya karbhajanitaH ghanarAga-doSa (dveSa) pariNAmaH // taM ca prApte sati asti eko jIvaH, rastaM bhinatti, asti eko jIvaH, ze na bhinatti / atra yaH sa bhinatti, so'pUrvakaraNena bhinatti / tatastasmin bhinne sati anivRttikaraNena karmavanasya dAvAnalaikadezam , zivasukhapAdapasya nirupahatabIjam , saMsAracArakAd mocana samartha , cintAmaNiratnasya ca laghukabhAvajanakam , anAdau saMsArasAgare aprAptapUrvam , prazastasamyaktvamohanIyakarmAnuvedanopazamakSayasamuttham , prazama-saMvega-nirvedA-'nukampAdiliGgam , zubhA''tmapariNAmarUpaM samyaktvaM prApnoti. tallAbhasamakAlaM ca dve jJAne, tadyathA-matijJAnaM ca, zrutajJAnaM ca / tataH tasmin prApte sati sa jIvaH bahukarmamalamuktaH, AsannanijasvarUpabhAvaH, prasannaH, saMvignaH, Jain Education memonal Ind.jainelibrary.org Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAicca paDhamo bhavo DREARRR // 60 // saMdigge, niviNNe, aNukampApare, jiNavayaNaruI Avi havaI / bhaNiyaM ca "sammatta uvasamamAiehi lakkhijjae uvAehiM / AyapariNAmarUvaM bajjhehi pasatthajogehi // ettha ya pariNAmo khalu jIvassa muho u hoi vinneo / kiM malakalaGkamukkaM kaNayaM bhuvi sAmalaM hoi ? // payaIi ya kammANaM viyAgiuM vA vivAgamamuhaMti / avara vi Na kuppai uvasamao savvakAlaMpi // nara-vibuhesarasokkhaM dukkhaM ciya bhAvao u mannanto / saMvegao na mokkhaM mottUNaM kiMci patthei" // nAraya-tiriya-narA-'marabhavemu nivveyao vasai dukkhaM / akayaparaloyamaggo mamattavisavegarahio vi // daNaM pANinivahaM bhIme bhavasAgarammi dukkhattaM / avisesao'Nukampa duhA vi sAmatthao kuNai // mannai tameva saccaM nIsaGgha jaM jiNehi pannattaM / muhapariNAmo savvaM kazAivisottiyArahio // niviSNaH, anukampAparaH, jinavacanarucizcApi bhavati / bhaNitaM ca samyaka vaM upazamAdikailakSyate upAthaH / AtmapariNAmarUpaM bAyaiH prazastayogaiH // atra ca pariNAmaH khalu jIvasya zubharatu bhavati vijnyeyH| kiM malakalaGkamuktaM kanakaM bhuvi zyAmalaM bhavati ? // prakRtezca karmaNAM vijJAya vA vipAkamazubhamiti / aparAddhe'pi na kuSyati upazamataH sarvakAlamapi / / nara-bibudhe-zvarasaukhyaM duHkhameva bhAvatastu manyamAnaH / saMvegato na mokSaM muktvA kiMcit prArthayate // nAraka-tiryag-narA-'marabhaveSu nirvedataH vasati duHkham / akRtaparalokamArgaH mamatvaviSavegarahito'pi // ' dRSTvA prANinivahaM bhIme bhavasAgare duHkhArtam / avizeSataH anukampA dvidhA'pi sAmarthyataH karoti // -ASHASASHASASSASSISASHASHA RR-CAM in Educat Allnelibrary.org Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA paDhamo bhayo // 61 // evaMvihapariNAmo sammadiTThI jiNehi pannatto / eso ya bhavasamudaM lai theveNa kAleNaM // to ya tIse vi ya NaM ThiIe paliovamahattamene khINe paramatthao suhayarapariNAmaganbhaM desaviraiM paDivajjai / taM jahA-dhulagapANAivAyaviramaNaM vA, thUlagamusAvAyaviramaNaM vA, thUlayAdattAdANaviramaNaM vA, paradAragamaNaviramaNaM vA, sadArasaMtosaM vA, aparimiyapariggahaviramaNaM vA / se ya evaM desaviraipariNAmajutte, paDivannANubbae, bhAvao aparivaDiyapariNAme no khalu samAyarai ime aiyAre / taM jahA-bandhaM vA, vaha vA, chaviccheyaM vA, aibhArArovaNaM vA, bhattapANavoccheyaM vA tahA sahasabhakkhANaM vA, rahassamakkhANaM vA, sadAramantabheyaM vA, mosovaesaM vA, kUDalehakaraNaM vA tahA teNAdaDaM vA, takkarapaogaMvA, viruddharajAikama vA, kUDatula-kUDamANe vA, tappaDirUvagavavahAraM vA tahA ittariyapariggahiyAgamaNaM vA, apariggahiyAgamaNaM vA, aNaGgakIDaM vA, paravivAhakaraNaM vA, kAmabhoga manyate tadeva satyaM niHzavaM yad jinaiH prajJaptam / zubhapariNAmaH sarva kAGkSAdivizrotasikArahitaH / / evaMvidhapariNAmaH samyagdRSTirjinaiH prajJAptaH / eSa ca bhavasamudraM lavante stokena kAlena / ___ tatazca tasyA api ca sthiteH palyopamapRthaktvamAtre kSINe paramArthataH zubhatarapariNAmagardA dezaviratiM pratipadyate / tadyathA-sthUlakaprANAtipAtaviramaNaM vA, sthUlaka mRSAvAdaviramaNaM vA, sthUlakA'dattAdAnaviramaNaM vA, paradAragamanaviramaNaM vA, svadArasaMtoSa vA, aparimitaparigraha viramaNaM vaa| sa ca evaM dezaviratipariNAmayuktaH, pratipannA'NuvrataH bhAvato'paripatitapariNAmaH no khalu samAcarati imAn aticArAn / tadyathA-bandhaM vA, vadhaM vA, chavi (zarIra) cchedaM vA, atibhArA''ropaNaM vA, bhakta-pAnavyucchedaM vA; tathA sahasA'bhyAkhyAnaM vA, rahasyA'bhyAkhyAnaM vA, svadAramantrabhedaM vA, mRSopadezaM vA, kUTalekhakaraNaM vA, tathA stenAhRtaM vA, taskaraprayoga vA, viruddharAjyAtikramaM vA, kUTatulA-kUTamAnaM vA, tatpratirUpakavyavahAraM vA; tathA itvarikaparigRhItAgamanaM vA, aparigRhItAgamanaM vA, ana ACCES sama06 Educatie Iational Nainelibrary.org Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhava samarAiccakahA // 62 // // 62 // tivvAhilAsaM vA; tahA khettavatthupamANAikamaM vA, hiraNa-suvaNNapamANAikkama vA, dhaNa-dhanapamANAikkama vA, dupaya-cauppaya- pamANAikkama vA, kaviyapamANAikkama vA tahA anne ya evaMjAie saMsArasAgarahiNDaNanimittabhae sahapariNAmabhAvao ceva no Ayarai tti / tahA ime eyArUve uttaraguNe ya paDibrajai / taM jahA-ur3adisiguNavayaM vA, ahodisiguNavayaM vA, tiriyadisiguNavyayaM vA tahA bhogovabhogaparimANalakkhaNaguNavyayaM vA, uvabhoga-paribhogahe u-kharakammAiparivajaNaM vAHtahA avajjhANAyariya-pamAyAyariya-hiMsappayANa-pAvakammovaesalakkhaNANatthadaNDaviraiguNavayaM bA,tahA sAvajajogaparivajaNa-niravajajogapaDi sevaNAlakkhaNasAmAiyasikkhAvayaM vA, tahA disivayagahiyassa disAparimANassa paidiNapamANakaraNadesAvagAsiyasikkhAkyaM vA, tahA AhAra-sarIrasakAra bambhaceraavvAvAralakkhaNaposahasikkhAvayaM vA, tahA nAyAgayANaM, kappaNijjANaM, anna-pANAINaM davvANaM desakAla-saddhA-sakArakamajuyaM parAe bhattIe AyANuggahaTAe saMjayANaM dANaM ti, iilakkhaNAtihisaMvibhAgasikkhAvayaM vA / se ya evaM kusalapariNAmajutte paDivanaguNavvayaGgakrIDAM vA, paravivAhakaraNaM vA, kAmabhogatIbA'bhilASaM vA; tathA kSetravAratupramANA'tikramaM vA, hiraNya-suvarNapramANA'tikramaM vA, dhanadhAnyapramANAtikramaM vA, dvipada-catuSpadapramANAtikramaM vA, kupyapramANAtikramaM vA; tathA anyAMzca evaMjAtikAn saMsArasAgarahiNDananimittabhUtAn zubhapariNAmabhAvata eva no Acarati iti / tathA imAn etadrapAn uttaraguNAMzca pratipadyate / tadyathA-urdhva digguNavataM vA; adho digguNavataM vA, tiryadiguNavataM vA, tathA bhogopabhogaparimANalakSaNaguNavataM vA. upabhoga-paribhogahetu-kharakamodiparivarjana vA; tathA apadhyAnAcarita-pramAdAcarita-hiMsApradAna-pApakarmopadezalakSaNAnarthadaNDaviratiguNavataM vA, tathA sAvadyayogaparivarjana-niravadyayogapratisevanAlakSaNasAmAyikazikSAtrataM vA, tathA dignatagRhItasya dikparimANasya pratidinapramANakaraNadezAvakAzikazikSAtrataM vA, tathA AhAra-zarIrasatkAra-brahmacarya-avyApAralakSaNapopadhazikSAtrataM vA, tathA nyAyAgatAnAm , kalpanIyAnAm , anna-pAnAdInAM dravyANAM dezakAla-zraddhA-satkAra GEECHECRUAGES Jain Education Infemational Minelibrary.org Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pamo bhava samarAicca kahA sikkhAvae bhAvao aparivaDiyapariNAme no khalu samAyarai ime aiyAre / taM jahA-uDadisipamANAikamaM vA, ahodisipamANAikkama vA, tiriyadisipamANAikkama vA, khettavuddhiM vA, saiantaraddhaM vA, tahA sacittAhAraM vA, sacittapaDibaddhAhAraM vA, appauliosahimakkhaNaM vA, duppauliosahimakkhaNaM vA, tucchosahibhakkhaNaM vA; tahA iGgAlakammaM vA, vaNakammaM vA, sogaDikammaM vA, bhADiyakammaM vA, phoDiyakammaM vA, dantavANijjavA, lakkhavANijjavA, kesavANijja vA, rasavANijjaM vA, visavANijjaM vA, jantapIlaNakammaM vA, nilla. uchaNakammaM vA, davaggidAvaNayaM vA, asaiposaNaM vA, sara-daha-talAyasosaNayaM vA, tahA kandappaM vA kukkuiyaM vA, mohariyaM vA, saMjuttAhigaraNaM vA, uvabhogaparibhogAirega vA, tahA maNaduppaNihANaM vA, vayaduppaNihANaM vA, kAyaduppaNihANaM vA, sAmAiyassa saiakaraNaM vA, sAmAiyassa aNavaTThiyassa karaNaM vA tahA ANavaNapaogaMvA, pesavaNapaogaM vA, sadANuvAittaM vA, rUbANuvAittaM vA, bahiyApoggalapakramayutaM parayA bhaktyA AtmAnugrahArthAya saMyatAnAM dAnamiti, itilakSaNA'tithisaMvibhAgazikSAvataM vA / sa caivaM kuzalapariNAmayuktaH pratipannaguNavrata-zikSAvrataH bhAvata aparipatitapariNAmaH no khalu samAcarati imAn aticArAn / tadyathA-UrdhvadikpramANAtikramaM vA, adhodikpramANAtikramaM vA, tiryagdikapramANAtikramaM vA, kSetravRddhi vA, smRtyantaddhi vA; tathA sacittAhAraM vA, sacittapratibaddhAhAraM vA, apakvauSadhibhakSaNaM vA, duSpakvauSadhibhakSaNaM vA, tucchauSadhibhakSaNaM vA, tathA aMgArakarma vA, vanakarma vA, zakaTakarma vA, bhATakakarma vA, sphoTikarma vA, dantavANijyaM bA, lAkSAvANijyaM vA, kesavANijyaM vA, rasavANijyaM vA, viSavANijya vA, yantrapIDanakarma vA ni chanakarma vA, vAgnidApanaM vA, asatIpoSaNaM vA, saro-draha-taDAgazoSaNakaM vA; tathA kandarya vA, kaukucyaM vA, maukhayaM vA, saMyuktAdhikaraNaM vA, upabhogaparibhogA'tirekaM vA; tathA manoduSpraNidhAnaM vA, vacoduSpaNighAnaM vA, kAyaduSpraNidhAnaM vA, sAmAyikasya smRtyakaraNaM vA, sAmA 1 sADiyA Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavaM 4 // 64 / samarAicca- kkhevaNaM vA; tahA appaDilehiyaduppaDilehiyasejjAsaMthAradurUhaNaM vA, appamajjiyaduppamajjiyasejjAsaMthAradurUhagaM vA, appaDilehiya- duppaDilehiyauccAra-pAsavaNavigizvaNayaM vA, appamajiya-duppamajiyauccAra-pAsavaNavigicaNayaM vA, posahovavAsassa samma aNa NupAlaNayaM vA, tahA sacittanikkhivaNayaM vA, sacittapihaNayaM vA, kAlAikkama vA, paravavaesaM vA, macchariyaM vA, anne ya evaMjAie // 64 // guNavvayasikkhAvayAiyAre nAyarai / tao NaM se emeyANurUveNaM kappeNaM vihariUNa tIse kammaDhiIe pariNAmaviseseNaM tammi vA jamme, aNegesu vA jammesu saMkhejjesu sAgarovamesu khaviesu sabavirailakkhaNaM khamA-madava-ujjava-muttI-tava-saMjama-saccasoyA-''kizcaNa-bambhacerarUvaM jaidhamma pAuNai / tao evaM ceva uvasamaseDhI, evaM ceva khavagaseoDhe tti / bhaNiyaM ca sammatammi u laddhe paliyapuhatteNa sAvao hojjA / caraNovasamakhayANaM sAgarasaMkhantarA honti // yikasya anavasthitasya karaNaM vA; tathA Anayanaprayoga vA, preSaNaprayogaM vA, zabdAnupAtitvaM vA, rUpAnupAtitvaM vA, bahippudgalaprakSepaNaM vA; tathA apratilikhita-duSpratilikhitazayyAsaMstAradUrohaNaM vA, apramArjita-duSpramArjitazayyAsaMstAradUrohaNaM vA, apratilikhita-duSpratilikhitauccAra-prasravaNavityajanaM vA, apramArjita-duSpramArjitauccAra-prasravaNavityajanaM vA, pauSadhopavAsasya samyag ananupAlanakaM vA, tathA sacittanikSepaNakaM thA, sacittapidhAnakaM vA, kAlAtikramaM vA, paravyapadezaM vA, mAtsarya vA, anyAMzca evaMjAtikAn guNavrata-zikSAvratAticArAn nAcarati / tataH sa evametadanurUpeNa kalpena vihRtya tasyAH karmasthiteH pariNAma vizeSeNa tasmin vA janmani, anekeSu | vA janmasu saMkhyeyeSu sAgaropameSu kSapiteSu sarvaviratilakSaNaM kSamA-mArdavA-''rjava-mukti-tapaH-saMyama-satya-zaucA-''kizcanya-brahmacaryarUpaM MI yatidharma prApnoti / tata evameva upazamazreNI, evameva kSapakazreNI iti / bhaNitaM samyaktve tu labdhe palyapRthaktvena zrAvako bhavet / caraNopazamakSayANAM sAgarasaMkhyAntarANi bhavanti / / Jain Educational atonal For Private & Personal use only Alinelibrary.org Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavo umarAhaccakahA 65 // // 65 // evaM appaDivaDie sammatte deva-maNuyajammesu / anayaraseDhivajja egabhaveNaM ca savvAI // tao khabagaseDhiparisamattIe sAsayaM aNantaM, kevalabaranANadasaNaM pAuNai / tao kameNaM khaviyasesabhavAvaggAhikammase, savvakammavippamukke pAuNai sAsayaM ThANaM ti / etyantarammi ya guruvayaNAyaNNaNajaNiyamuhapariNAmANaladabahukammendhaNeNaM, bhAvao pavanasammattA-Nuvyaya-guNavyaya-sikkhAvayaguNahANeNa bhaNiyaM guNaseNeNaM-bhayavaM ! dhanno'haM. jeNa mae pAvamalapakkhAlaNaM, rAgAivisaghAyaNaM, pasamAiguNakAraNaM, bhavacArayanissAraNaM suyaM te vayaNaM ti / tA Aisaha saMpayaM, jaMmae kAyavvaM ti / ahavA AiTTa ceva bhayavayA / tA dehi me tAva gihidhammasArabhUe aNuvayAie guNahANe / guruNA bhaNiyaM-kiMcameyaM taejArisANaM bhavasattANaM ti vihipubvayaM dinnANi se aNuvyayANi, aNusAsio ya bahuvihaM / tao vandiUNa paramabhattIe saparivAraM guruM paviTTho nayaraM / kayabho evam-apratipatite samyaktve deva-manujajanmasu / anyatarazreNivarjam-ekabhavena ca sarvANi / / tataH kSapakazreNiparisamAtau zAzvatam , anantam , kevalavarajJAnadarzanaM prApnoti / tataH krameNa kSapitazeSabhavopagrAhikarmAzaH, sarvakarma|| vipranuktaH prApnoti zAzvataM sthAnamiti / / atrAntare ca guruvacanA''karNanajanitazubhapariNAmAnaladagdhabahukarmendhanena, bhAvataH prapannasamra ktvA-'Nuvrata-guNavrata-zikSAvrataguNasthAnena bhaNitaM guNasenena-bhagavan ! dhanyo'ham , yena mayA pApamalaprakSAlanam , rAgAdiviSaghAtanam , prazamAdiguNakAraNam ; bhavacArakanissAraNaM zrutaM tava vacanam-iti / tata Adizata sAMpratam , yad mayA kartavyamiti / athavA AdiSTameva bhagavatA / tato dehi mama tAvad gRhidharmasArabhUtAni aNuvratAdikAni guNasthAnAni / guruNA bhaNitam-'kRtyametat tvAdRzAnAM bhavyasattvAnAm' iti vidhipUrvakaM dattAni tasya aNuvratAni, anuzAsitazca bahuvidham / tato vanditvA paramabhaktyA saparivAra guru 1 meyaMti eyArisANaM0 kha RA 17 Jain Education National Minelibrary.org Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 66 // ROCURESCHOREOGarat yaNovayAro ya pariNayappAe diyahe puNo vi niggao ti / vandiyA ya NeNa devaguravo / kAloiyamaNusAsio ya guruNA / to ya paDhamo bhavo kaMci vela pajjuvAsiUNa vihiNA puNo nayaraM paviTTho tti / evaM ubhayakAlaM gurudaMsaNa-tavvayaNasuNaNasokkhamaNuhavantassa aIo mAso, pariNao se dhammo / kappasamattIe ya gao annattha bhayavaM vijayaseNAyario tti / tao akvantesu kaivayadiNesu rAiNo guNaseNassa // 6 // pAsAyatalasaMThiyassa kahavi soUga hAhAravasaddagabhiNa maraNa naravaiNo viva payANaDhakaM, saMsArarakkhasasta viva aTTahAsaM, jIvaloyassa viva pamAyacariyaM mayagaDiNDimasaI, pecchi Uga taM kayantavasavattiNaM, caupurisadharayakAya, kandantabandhujaNaparivAriyaM sarva, paramasaMvegabhAviyamaissa, indayAlasarisajIvaloyamavagacchi Uga dhammajjhANajalapakkhAliyapAvalevassa samuppannA cintA-amhe vi evaM ceva maraNadhammAgo ti / aho ! Nu khalu evaM virasAvasANe jIvaloe te dhannA, je telokabandhubhUe, acintacintAmaNisannihe, paramarisisavvannudesie dhamme kayANurAyA agAravAsANo aNagArizra pavvayanti / tao ya pANavaha-musAvAya-adattAdANa-mehuNa-pariggaha-14 praviSTo nagaram / kRtamojanopakAraca pariNatatrAye divase punarapi nirgata iti / vanditAzca anena devaguravaH / kAlocitamanuzAsitazca guruNA / tAzca kAMcid velA paryupAsya vidhinA punarnagaraM praviSTa iti / evam-ubhayakAlaM gurudarzana-tadvacanazravaNasaukhyamanubhavataH atIto | mAsaH, pariNatastasya dharmaH / kalpasamAptau ca gato'ntra bhagavAn vijayasenAcArya iti / tato'tikrAnteSu katipaya dineSu rAjJo guNase- | nasya prAsAdatalasaMsthitasya kathamapi zrutvA hAhAravazabdagarbhANaM maraNanarapateriva prayANaDhakAm , saMsArarAkSasasya iva aTTAhAsam , jIvalokasya iva pramAdacaritaM mRtakaDiNDimazabdam ; prekSya tat kRtAntavazavatinaM, catuSpuruSadhRtakAyam , krandva ndhujanaparivAritaM zavam ; paramasaMvegabhAvitamateH, indrajAlasadRzajIvalokam avagamya dharmadhyAna jalaprakSAlitapApalepasya samutpannA cintA-vayamapi evameva maraNa| dharmANa iti / aho ! nu khalu evaM virasAvasAne jIvaloke te dhanyAH, ye trailokyabandhubhUte, acintyacintAmaNisannibhe, paramarSisa Jain Educati o nal Linelibrary.org Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 67 // Jain Education virayA, vAyAlIsesaNAdosaparimuddhapiNDagrahiNo, saMjoyaNAipaJcadaze sarahiyamiyakAlabhohaNo, paJcasamiyA, tiguttA, niraiyAravayaparipAlanatyameva iriyAsamiyAipaNavIsabhAvaNovaveyA, aNasaNa- mRNoyariyAi - pAyacchitta-viNayAisabAhiranbhintaratavo guNappahANA, mAyAgapaDimA dhAriNI, vicittadavvAbhiggaharayA, aNhANa-loya-laddhAvaladdhaviriNo, niSpaDikammasarIrA, samataNa-maNi-leDThukaJcanA, kiMbahunA, advApasI laGgasa hastadhAriNo, ubamAIyavibuhajaNa pasaMsiyapasama suhasameyA, aNegagAmA -''yara-nagara-paTTaNamaDamba - doNamUha - saMnivesasayasaMkulaM vihariUNa merNi, micchattapaGka maggapaDibaddhe ya saddhammakrahaNadivAyarAMdaNaM bohiUNa bhavya kamalAre, mahAtacaccaraNaparikammiyasarIrA jigovaidveNa maggeNa kAlamAse kAlaM kAUNa pAovagamaNeNa dehaM parizcayanti / tao ahaM pi iyANi imeNa caiva viNA dehaM pariccaissaM ti / patto ya mae bhavasaya sahassadullaho, sayalaloyAloyadivAyaro, sAsaya suhaSyayANeka kappapAyayo jJadezite dharme kRtAnurAgA agAravAsAd anagAritAM pravrajanti / tatazca prANavadha-mRSAvAda - adattAdAna-maithuna - parigrahaviratAH, dvitvAriMzadepaNAdazeSaparizuddhapiNDagrAhiNaH saMyojanAdipazca zeSarahitamitakAlabhojinaH, paJcasamitAH, triguptAH, niraticAra vrata paripAlanArthameva IryAsamitAdipaJcaviMzati nAva nopapetAH anazana kuno rikAdi- prAyazcitta-vinayAdisa bAhyAbhyantaratamo guNapradhAnAH, mAsAdikAnekapratimAdhAriNaH vicitradravyAbhipraharatAH asnAna- lova-upA'palabdhavRttayaH, niSpratikarmazarIrAH, samatRNa-maNi -leSTu-kAJcatAH, ki bahunA, aSTAdazazIla GgasahakhavAriNaH, upamAtItavibudhajanaprazaMsitaprazamasukhasametAH, anekaprAmA-kara - nagara - paTTana maDamba - droNamukhasaMnivezazatasaMkulAM vihRtya medinIm, midhyAtvapaGkamArgapratizraddhAMzca saddharmakathanadivAkarodayena bodhayitvA bhavyakamalAkarAna, mahAtapazcaraNaparikarmitazarIrAH jinopadiSTena mArgeNa kAlamAse kAlaM kRtvA pAdapopagamanena dehaM parityajanti / tato'hamapi idAnIm - anena eva vidhinA 1 maNimutta0 kha / micchattaghaNa0 ka sva tional paDhamo bhavo // 67 // inelibrary.org Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica-1 kahA SAHARAP // 68 // sayalatelokaniruvamacintAmaNI, viyaDasaMsArajalahipoyabhUo, dhammasArahI, bhayavaM vijayaseNAyario tti / ao pavajjAmo dhIrapu. pAdapadamo bhavo risaseviyaM kammavaNadAvANalaM eyassa samIve mahApavajja ti / cintiUNa sadAviyA NeNa subuddhipamuhA mantiNo / kahio ya tesiMga niyayAhippAo / tao tappasaGgao cevovaladdhajiNavayaNasArahiM bhaNiyaM ca tehi-aho ! mahApurisasahAvANurUvaM deveNa mantiyaM / khara // 68 // pavaNacAliyanaliNajalamajjhagayacandabimbacaJcalammi jIvaloe kiccameyaM bhaviyANa ahAsuhaM, mA kareha paDivandhaM ti / annaM ca-deva ! ko nAma kassai muhittaNaM pavajiUNaM taM palittajAlAvalIparigayAo gehAo nisarantaM vArei ? palittaM ca savvadukkhajalaNeNa saMsAragehaM ti / tA bahumayaM nAma amhANameyaM devassa vavasiyaM / asamatthA ya amhe buddhivihaveNa bhavao maraNaM nivAre ti / tao rAiNA eyamAyaNNiuNa 'evameyaM ti, 'ko tumbhe mottUNa mama anno hio' ahiNandiuNa sabahumANaM pahaTTamuhakamaleNaM davAviyaM AghosaNAdehaM parityakSyAmi iti / prAptazca mayA bhavazatasahasradurlabhaH, sakalalokAlokadivAkaraH, zAzvatasukhaprahAnaikakalpapAdapaH, sakalatrailokyanirupamacintAmaNiH. vikaTa saMsArajaladhipotabhUtaH, dharmasArathiH, bhagavAn vijayasenAcArya iti / ataH pravrajAmaH dhIrapuruSasevitAM karmavanadAvAnalam -etasya samIpe mahApravrajyAm-iti cintayitvA zabdAyitAH tena subuddhipramukhA mantriNaH / kathitazca teSAM nijakAbhiprAyaH / 4 tataH tatprasaGgataH eva upalabdhajinavacanasAraiH bhaNitaM ca taiH-aho! mahApuruSavabhAvAnurUpaM devena mantritam / kharapavanacAlitanalinajalamadhyagatacandrabimbacaJcale jIvaloke kRtyametad bhavyAnAm , yathAsukham , mA kuruta pratibandham-iti / anyacca-deva ! ko nAma kasyacid sudhItvaM prapadya taM pradIptajvAlAvalIparigatAd gehAd nissarantaM vArayati ? pradIptaM ca sarvaduHkhajvalanena saMsArageham-iti / tato bahumataM nAma asmAkam-etad devasya vyavasitam / asamarthAzca vayaM buddhivibhavena bhavato maraNaM nivArayitum iti tato rAjJA etad AkarNya 'evametad iti, ko yuSmAn muktvA mama anyo hitaH' abhinandya sabahumAna prahRSTamukhakamalena dApitam-AghoSaNApUrvakaM mahA A R Jain Education For Private & Personal use only Bowlinelibrary.org Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAiccakahA // 69 // 18 Jain Education puvvayaM mahAdAnaM, kArAviyA bhattivihavANurUvA jiNAyayaNAIsu ahAdiyA mahimA, sammANio ya paNaivaggo, bahumANiyA parajaNavayA, dinnaM candaseNAbhihANassa jeTThaputtassa rajjaM, paDivannA bhAvao pavvajjA / 'sue ya io gamissAmi, jattha bhayavaM vijaya seNAyario' tti cintiUNa Thio vivittadesamma savvazaiyaM paDimaM / io ya so aggisammatAvaso apaDikanto ceva tanniyANAo kAlaM kAUNa vijjukumAresu divaDUpalio maTTiI devo jAo ti / dino ya teNa uvaogo 'kiM mae huyaM vA, ja vA, dANaM vA dinnaM, jeNa mae esA divyA devar3I patta' tti / Abhoio ya Nega puvvajammavuttanto, kuvio ya ucariM guNaseNassa / vihaGgeNAhoiUNa Agao tassa samIvaM / diTTho ya NeNa paDimaM Thio guNaseNo / tao ya--- paDimaM Thissa teNaM vidhiyA ko hamUDha hiyaeNa / nirayANalajaliya sihA (nihA) aighorA paMsubuddhi ti // tIya jjhamANo aNAlaM garuyasatta saMpanno / cintei bhAviyamaNo dhammammi jiNappaNIyami // dAnam, kAritA bhaktivibhavAnurUpA jinAyatanAdiSu aSTAhikA mahimA sammAnitazca praNayivargaH bahumAnitAH paurajAnapadAH, dattaM candrasenAbhidhAnasya jyeSThaputrasya rAjyam pratipannA bhAvataH pravajyA | 'zvazva ito gamiSyAmi, yatra bhagavAn vijayasenAcAryaH' iti cintayitvA sthito viviktadeze sarvarAtrikI pratimAm / saara agnizarmatApasaH apratikrAnta eva tannidAnAt kAlaM kRtvA vidyutkumArepu patyopama sthitirdevo jAta iti / dattazca tena upayogaH 'kiM mayA hutaM vA, iSTaM vA, dAnaM vA dattam, yena mayA eSA divyA devadhiH prAptA' iti / Abhogitazca tena pUrvajanmavRttAntaH kupitaca upari guNasenasya / vibhaGgena Abhogya Agatastasya samopam / dRSTazca tena pratimAM sthitaH guNasenaH / tatazca pratimAM sthitasya tena vikurvitA krodhamUDhahRdayena / nizyAnalajvalitazikhA (nibhA) atighorA pAMzuvRSTiriti // tional paDhamo bhavo // 69 // Anelibrary.org Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAiccakahA 110011 Jain Educatio ational sArIra - mANasehiM dukkhehi abhiduyammi saMsAre / sulahamiNaM je duHkhaM dulahA saddhammapaDivattI // dhannoshaM jeNa mae aNorapArammi bhavasamuddammi / bhavasayasa hassadulahaM laddhaM saddhammarayaNamiNaM // esa pabhAveNa pAlijjantassa sai payatteNaM / jammantarammi jIvA pAvanti na dukkhadogaccaM // tA esocci saphalo majjhamaNAyaraNadosaparihINo / saddhammalAbhagaruo jammo NAimmi saMsAre || vilii ya majjha hiyayammi jo kao tassa aggisammassa / paribhavakovuppAo tavai akajjaM kayaM pacchA || for puNa paDivo me savvesu caiva jIvesu / jiNavayaNAo ahayaM visesao aggisammammi || iso supariNAmo teNaM viNivAio u pAveNaM / mariUNaM uvavanno devo sohammakappammi || tayA ca dahyamAno'nAkulaM gurukasattvasaMpannaH / cintayati bhAvitamanA dharme jinapraNIte // zArIra- mAnasairduHkhaiH abhidrute saMsAre / sulabhamidaM yad duHkhaM durlabhA saddharmapratipattiH || dhanyo'haM yena mayA anavarapAre bhavasamudre / bhavazatasahasra durlabhaM labdhaM saddharmaratnamidam // etasya prabhAveNa pAlyamAnasya sadA prayatnena / janmAntare jIvAH prApnuvanti na duHkhadaurgatyam // tata etad evaM saphalaM mama anAvaraNadoSaparihInam / saddharmalAbhagurukaM janma anAdau saMsAre // vilikhati ca mama hRdaye yaH kRtastasya agnizarmaNaH / parinavakopotpAdaH 'tapati akArya kRtaM pazcAt // idAnIM punaH pratipanno maitrIM sarveSu evaM jIveSu / jinavacanAd ahaM vizeSataH agnizarmaNi // itaH sa zubha pariNAmaH tena vinipAtitastu pApena / mRtvA upapanno devaH saudharmakalpe | paDhamo bhavo // 70 // linelibrary.org Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhatro marAicca-] kahA // 71 // // 71 // AAAAAACARALL aha sAgarovamAU jAo candANaNe vimANammi / devANuppattivihiM samAsao etya bucchAmi // oheNaM ciya jaha te ivanti jaM ca 'ccharAdao tesiM / nibattantiyare jaha paramaM devassa karaNijjaM // jaha mehA-'saNi-tiyasindacAva-vijjUNa saMbhavo hoi / gayaNammi khaNeNa tahA devANa vi hoi uppattI // so puNa mottUNa imaM dehaM vimalammi devasayaNijje / nivvattei sarIraM divvaM antomuhutteNaM // tammi samayammi tattha ya gAyanti maNoharAi geyAI / kusumapayaraM muyanti ya saMbhamarayaM tiyasavilayAo / / naccanti divvavinbhamasaMpAiyatiyasakouhallAo / vajantavivihamaNaharatisarIvINAsaNAhAo / / devA ya harisiyamaNA karenti ukisIhanAyaM ca / muNiUNa tassa jammaM sudullahaM sayala vaNammi // atha sAgaropamAyuH jAtaH candrAnane vimAne / devAnAm-utpattividhi samAsato'tra vakSyAmi // oghena eva yathA te bhavanti yacca apsaraAdayasteSAm / nivartayanti itare (?) yathA paramaM devasya karaNIyam // yathA meghA-'zani-tridazendracApa-vidyutAM saMbhavo bhavati / gagane kSaNena tathA devAnAmapi bhavati utpattiH // sa punaH muktvA imaM dehaM visale devazayanIye / nirvartayati zarIraM divyam-antarmuhUrtena // tasmin samaye tatra ca gAyanti manoharANi geyAni / kusubhaprakaraM muJcanti ca sabhramarakaM tridazavanitAH // nRtyanti divyavibhramasaMpAditatridazakutUhalAH / vAdyamAnavividhamanoharatrisvarIvINAsanAthAH // devAzca dRSTamanasaH kurvanti utkRSTasiMhanAdaM ca / jJAtvA tasya janma sudurlabhaM sakalabhuvane / 1 sasaMbhamaM kha. 2 jammammi ka. GRECRURRRRRRRRECRAC Jain Educatilisational Ninelibrary.org Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAiccakahA |72|| Jain Educationational iyavi ya kAmaguNe saha-phAsa-rasa-rUpa- gandheya / divve samaNuhavanto hiTTho uTThei sayarAhaM // surayaNanayaNANando divvaM devaMsuyaM ahikhivanto / bhAsuravarabondidharo saMppuNNo sArayasasindha || tiyasavilayAu tattha ya tehi ya laDahAu mahuravayaNehiM / jaya jaya jaya tti nandA ! thuNanti hidvAu eehiM // tiyasA vi paramA gaNDayalAvaDiyakuNDalujjoyA / suratarukusumAharaNA namanti jayasaddahalabolaM // aha taM divyapariyaNaM daNaM loyaNeNa saMbhanto / dinnaM huye va kiM me imaM phalaM jassa divvaM ti // kAUNa ya uvaogaM divveNaM ohiNA visuddheNaM / muNiUNa sucariyaM to karei aha devakaraNijjaM // sAsayajiNapaDimANaM pUyaM pUyAruho mahArammaM / potthayarayaNaM ca tahA vAeDa muhuttamettaM tu // aha tisasundarIo nijiyamuhayandacandravimbAo / pINunnayasupasAhiyavarathaNaharabandhuraGgIo || ito'pi ca kAmaguNAn zabda-sparza-rasa-rUpa- gandhAn ca / divyAn samanubhavan hRSTa uttiSThati zIghram // surajananayanAnandaH divyaM devAMzukam adhikSipan / bhAsuravarazarIradharaH saMpUrNaH zAradazazIva || tridazavanitAstatra ca taizca sundarA madhuravacanaiH / jaya jaya jaya iti nanda ! khuvanti hRSTA etaiH // tridazA api paramahRSTA gaNDatalA patitakuNDalodyotAH / suratarukusumAbharaNA namanti jayazamahalabolam // atha taM divyaparijanaM dRSTvA locanena saMbhrAntaH / dattaM hutaM vA kiM mayA idaM phalaM yasya divyamiti // kRtvA ca upayogaM divyena avadhinA vizuddhena / jJAtvA sucaritaM tataH karoti atha devakaraNIyam // zAzvatajinapratimAnAM pUjAM pUjArhaH mahAramyAm / pustakaratnaM ca tathA vAcayati muhUrtamAtraM tu // paDhamo bhavo // 72 // hinelibrary.org Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo bhavo samarAicca kahA // 73 // // 73 // tivalItaraGgabhaGguramajjhavirAyantahArarammAo / muhalarasaNAhiNandiyavitthiNNaniyambabimbAo / tattatavaNijjasannihamaNaharathororujuyalakaliyAo / nahayandasamujjoviyakummunnayacalaNasohAo / gADhapariosapasariyavilAsasiGgArabhAvarammAo / pecchai samUsiyAo vmmhsrslliymnnaao| kiMkaragaNe ya dhaNiyaM aNurate divvavihavasaMpanne / tiyasabhavaNAi pecchaha sAmiya ! iya jaMpire laDahe // tiyasavilayAhi samayaM jayasadapaNAmiyappabhAvAhiM / mohaNaviyakkhaNAhiM pecchai to tiyasabhavaNAI // vitthinnnnmrgysilaasNcysNjnniyviyddpiiddhaaii| mnnirynnkhiymnnhrphlihmnnibhittijuttaaii|| veruliyakhambhaviraiyavicittavarasAlibhajjiyasayAI / taha divyakhaggacAmarapajjuttakuDantarAlAI // atha tridazasunyaH nirjitamukhacandracandrabimbAH / pInonnatasuprasAdhitavarastanabharabandhurAGgayaH // trivalItaraGgabhaguramadhyavirAjaddhAraramyAH / mukhararasanA(mekhalA)'bhinanditavistIrNanitambabimbAH / / taptatapanIyasaMnibhamanoharasthUloruyugalakalitAH / nakhacandrasamuyotitakUrmonnatacaraNazobhAH / / gADhaparitoSaprasRtavilAsazRGgArabhAvaramyAH / prekSate samucchitA manmathazarazalyitamanasaH / / kiMkaragaNAMzca gADham-anuraktAna divyavibhavasaMpannAn / tridazabhavanAni prekSadhvaM svAmika ! iti jalpAkAn sundarAn / trizavanitAbhiH samakaM jayazabdapraNAmitaprabhAvAmiH / mohanavicakSaNAbhiH prekSate tataH tridazabhavanAni / / vistIrNamarakAzalAsaMcayasaMjanitavikaTapIThAni / maNiratnakhacitamanoharasphaTikamaNibhittiyuktAni // vaiDUryastambhaviracitavicitravarazAlabhaJjikAzatAni / tathA divyakhaDgacAmaraprayuktakuTAntarAlAni // HORRRRRRA sama07 Ninelibrary.org Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca paDhamo bhavaM kahA varavivihadevacchandayaviraiyapallaGkasayasanAhAI / parilambiyapamusuyamuttAvalijaNiyasohAI // tiyasatarukusumamaNDiyakuTimasaMkantabhamaravandrAI / dhUvaghaDiyAulAI parilambiyarayaNadAmAI // aha tesu tiyasasundarinivaheNa samaM purA sukayapuNNo / ciTThai parituTamaNo bhuJjanto divvavarabhoe // bhuJjise so vi divve bhoe candANaNe vimANammi / surasundarIhiM saddhiM jahicchie sAgaramazRNaM // P // 4 // // 74 // yAkinImahattarAmanu-paramaguNAnurAgi-bhagavata-zrIharibhadrasUrivararacitAyAM 'samarAicakahAe' paDhamo bhavo smmtto| varavividhadevacchandakaviracitapalyaGkazatasanAthAni / parilambitapaTTAMzukamuktAvalijanitazobhAni // tridazatarukusumamaNDitakuTTimasaMkrAntabhramaravRndAni / dhUpaghaTikAkulAni parilambitaratnadAmAni // atha teSu tridazasundarInivahena samaM purA sukRtapUrNaH(puNyaH) / tiSThati parituSTamanA bhuJjAno divyavarabhogAn // abhukta so'pi divyAn bhogAn candrAnane vimAne / surasundarIbhiH sArdhaM yathecchitAn sAgaramanUnam // 1 bhujiMtuka Jain Educationalational Callinelibrary.org Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica bIo bhvo| bIo bhavo kahA // 75 // // 75 // guNaseNa-aggisammA jaM bhaNiyamihAsi taM gayamiyANi / sIhA-NandA ya tahAnaM bhaNiyaM taM nisAmeha // asthi iheva jambuddIve dIve aparavidehe khette aparimiyaguNanihANaM tiyasapuravarANugAri ujANArAmabhUsiyaM samatthameiNitilayabhUyaM jayauraM nAma nayaraM ti / jattha surUvo ujjalanevattho kalAviyavakhaNo lajjAluomahilAyaNo, natya ya paradAraparibhoyammi kilIvo, paracchiddAvaloyaNammi andho, parAkvAyabhAsaNammi mUo, paradabAvaharaNammi saMkuciyahattho, parovayArakaraNekkatalliccho purisavaggo / tattha ya nisiyanikkar3iyAsiniddaliyadariyariuhatthimatthaucchaliyabahalaruhirArattamuttAhalakusumapayaraciyasamarabhUmimAo rAyA nAmeNa parisadatto tti / devI ya se sayalanteurappahANA sirikantA nAma / so imAe saha nirupame bhoMe bhuji / ioya so candANa gaNasenA-'gnizarmANau yada bhaNitabhihAsIt tad gatamidAnIm / siMhA-''nantau ca tathA yad bhaNitaM tad nizamyatAm / asti ihaiva jaMbUdvIpe dvIpe aparavidehe kSetre aparimitaguNanidhAnaM tridazapurakharanukAri udyAnArAmabhUSitaM samastamedinItilakabhUtaM jayapuraM nAma nagaramiti / yatra surUpa ujjvalanepathyaH kalAvicakSaNo lajjAlumahilAjanaH, stra ca paradAraparibhoge klIvaH, paracchidrAvalokane andhaH, parApavAbhASaNe mUkaH, paradravyApaharaNe saMkucitahastaH, paropakArakaraNaikatallipsaH puruSavargaH / tatra ca nizItaniSkAsitAsinirdalitahaptaripustimastakocchalitabahalaruvirAraktamuktAphalakusumaprakara simarabhUmibhAgo rAjA nAmnA puruSadatta iti ! devI ca tasya sakalAntaHpurapradhAnA zrIkAntA nAma / so'nayA saha nirupamAn bhogAnabhuGkta / itazca sa candrAnanavimAnAdhipatidevo yathAyuH pAlayitvA tatazcyutaH Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BORG bIo bhavo // 76 // samarAicca-14 NavimANAhibaI devo ahAuya pAliUNa tao cuo sirikantAe gambhe uvavannI tti / divo ya NAe suviNayammi tIe ceva kahA | rayaNIe nidhUmasihisihAjAlasarisakesarasaDAbhArabhAsuro vimalaphaliha-maNisilA-nihasa-haMsa-hAradhavalo ApiGgalavadRsupasanta- / loyaNo miyaGkalehAsarisaniggayadADho pihulamaNaharavacchatthalo aitaNuyamajjhabhAo suvaTTiyakaDhiNakaDiyaDo AvaliyadIhalaGgulo supaiTiorusaMThANo kiMbahuNA, sabasundarAhirAmo sIhakisorago vayaNeNamuyaraM pavisamANo ti / pAsiUNa ya taM muhaviuddhAra jahAvihiNA siTTho daiyassa / teNa bhaNiyaM-aNeyasAmantapaNivaiyacalaNajuyalo mahArAyasadassa nivAsaTANaM putto te bhavissai / to sA taM paDisaNeUNa jahAsuhaM ciTThai / patte ya uciyakAle mahApurisagambhANubhAveNa jAo se dodlo| jahA-demi sabasattANamabhayadANaM, dINANAhakivaNANaM ca issariyasaMpayaM, jaijaNANaM ca uvaTThambhadANaM savAyayaNANaM ca karemi pUrya ti / niveio ya imo tIe bhattArassa / abbhahiyajAyahariseNaM saMpADio ya teNaM / tassa saMpAyaNeNa jAo mahApamoo jaNavayANaM / avi yazrIkAntAyA garbha utpanna iti / dRSTazcAnayA (tayA) svapne tasyAmeva rajanyAM nirdhUmazikhizikhAjAlasadRzakesarasaTAbhArabhAsuro vimalasphaTika-maNizilA-nikaSa-haMsa-hAradhavala ApiGgalasuprazAntalocano mRgAGkalekhAsadRzanirgatadADhaH pRthulamanoharavakSaHsthalo atitanukama dhyabhAgaH suvatitakaThinakaTitaTa AvalitadIrghalAgUlaH supratiSThitorusaMsthAnaH, kiM bahunA, sarvAGgasundarAbhirAmaH siMhakizorako vadanenodaraM pravizanniti / dRSTvA ca taM sukhavibuddhayA yathAvidhinA ziSTo dayitasya / tena bhaNitam-anekasAmantapraNipatitacaraNayugalo mahArAjazabdasya nivAsasthAnaM putraste bhaviSyati / tataH sA taM pratizruHya yathAsukhaM tiSThati / prApte cocitakAle mahApuruSagarbhAnubhAvena jAtaH tasyA dohadaH / yathA-idAmi sarvasattvAnAmabhayadAnam , dInAnAthakRpaNAnAM ca aizvaryasaMpadam , yanijanAnAM ca upaSTambhadAnam , sarvAyatanAnAM ca karomi pUjAmiti / niveditazcAyaM tayA bhatre / abhyadhikajAtaharSeNa saMpAditastena / tasya saMpAdanena jAto mahApramodo janapadA Jain Education Intemational Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIo bhavo // 77 // savva ciya dhannANaM hoi avasthA parovayArAe / bAlasasissa va udao jaNassa bhuvaNaM payAsei // samarAhacca to jahAsuheNa dhammanirayAe parovayArasaMpAyaNeNaM suladdhajammAe aikantA nava mAsA aTThamarAindiyA / to pasatthe tihikahA karaNa-muhatta-joe sukumAlapANi-pAyaM sayalajaNamaNorahehiM devI sirikantA dArayaM pasya ti / niveio rano suhaMkariyAbhihANAe dAsiyAe puttajammo / parituTTho rAyA, dinnaM ca tIe pAriosiyaM / kArAviyaM ca bandhaNamoyaNAiyaM karaNijja, pabatto ya nayare // 77 // mahANando, sohAviyA nayarimaggA, pasamAvio rayo kuGkumajaleNaM, vippaiNNAI ruNTantamahuyarasaNAhAI vicittakusumAI, kayAo haTTabhavaNasohAo, pahabhavaNesu samAhayAI maGgalatUrAiM saharisaM ca nacciyaM rAyajaNanAgarehiM ti / evaM ca paidiNaM mahAmahantamANandasokkhamaNuhavantANaM aikvanto paDhamamAso / paiTAviyaM ca se nAma bAlassa suviNayadasaNanimitteNaM sIho ti / so ya visiha puNNaphalamaNuhavanto abhagga (ja)mANapasaraM paNaINaM maNorahehiM payANa puNNeNanAma / api ca sarbA eva dhanyAnAM bhavati avasthA paropakArAya / bAlazazina ivodayo janasya bhuvanaM prakAzayati / / tato yathAsukhaM dharmaniratayA paropakArasaMpAinena sulabdhajanmakayA atikrAntA nava mAsA arddhASTamarAtridivAH / tataH prazasta tithikaraNa-muhUrta-yoge sukumArapANi-pAda sakalajanamanorathaiH devI zrIkAntA dArakaM prasUteti / niveditaM rAjJaH zubhaMkarIkAbhidhAnayA dAsyA putrajanma / parituSTo rAjA, dattaM ca tasyai pAritoSikam / kAritaM ca bandhanamocanAdikaM karaNIyam , pravRttazca nagare mahAnandaH zobhitA P nagarImArgAH, prazamitaM rajaH kuGkumajalena, viprakIrNAni ravanmadhukarasanAthAni vicitrakusumAni, kRtAH haTTabhavanazobhAH, pathabhavaneSu samA| hatAni maGgalatUryANi, saharSa ca nartitaM rAjajananAgarairiti / evaM ca pratidinaM mahAmahad AnandasaukhyamanubhavatoratikrAntaH prathamamAsaH / namvara Jain Educatio n al SONainelibrary.org Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA 110611 jonvaNamaNuvamasohaM kalAkalAvaparivaDiyacchAyaM / jaNamaNanayaNAnandaM cando vya kameNa saMpatto | anayA ya saMpatta jovvaNassa kusumacAvassa vi hiyayANukUlo taruNajaNa hiyayANandayArI Agao vasantasamao / jattha savisesaM kusumamaya kodaNDamaNDalI saMdhiyasilImuho raI daMsiUNa jagahiyayAI vidhiraM payatto mayaNo / anantaraM ca tassa cetra jayajayaso vva koilA kao kolAhalo, viraharigajjhantapahiyasaMghAya dhUmapaDalaM va viyambhiyaM sahayAresu bhamarajAlaM, gayavaiyAmasANajalaNehi viva palittaM disAmaNDalaM kiM kusumehiM ti / tao evaMtri vasantasamae so sIhakumAro aNeyataruNajaNa ve Dhio mahAvibhUIe kelinimittaM gao muhuyAddajayitaruNIjaNa cittavinbhamullolaM surahimalayapavaNapaNaccAviyakusumabhara bhajja mANalayAviDa vijAlaM mayamuiyamuhamahurakulo gIyamANasohaM vAsaharaM piva basantalacchIe kIlAsudaraM nAma ujjANaM, pavatto ya kIliuM vicittakIlAhiM ti / diTThA pratiSThApitaM ca tasya nAma bAlasya svapnadarzananimittena siMha iti / sa ca viziSTaM puNyaphalamanubhavan abhagna ( jya) mAnaprasaraM praNadinAM manorathaiH prajAnAM puNyena yauvanamanupamazobhaM kalAkalApa parivardhitajanamanonayanAnandaM candra iva krameNa saMprAptaH // anya ca saMprApyavanasya kusumacApasyApi hatyA nukUlaH taruNajanahRdayAnandakArI Agato vasantasamayaH / yatra savizeSaM kusumamakodaNDamaNDalIsaMdhita zilImukho ratiM darzayitvA janatyAni vyaddhuM pravRtto madanaH / anantaraM ca tasyaiva jayajayazabda iva kokilAbhiH kRtaH kolAhalaH virahAgniH hyamAnapadhika saMgha dhUmapaTalamiva vijRmbhitaM sahakAreSu bhramarajAlam, gata patikAzmazAna jvalanairiva pradIptaM digmaNDalaM kiMzukakusumairiti / ta evaMvidhe vasantasamaye sa siMha kumAro'neka taruNajanaveSTito mahAvibhUtyA kelinimittaM gataH pramuktiparabhRtAzada,janitataruNIjanacittavibhrabhollolaM surabhimalayapatranaprana titakusumabhara bhajyamAna latA viTapijAlaM madamuditamukhara madhukara kulopagI Jain Educatioimmational bIo bhavo // 78 // ainelibrary.org Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca vIo kahA // 79 // // 79 // ya teNa tattha ujANe nAidUradesasaMThiyA kusumaparimalamuyandhaveNimahuyarAvalI vidumalayAyambahatthapallavA uvvellannakomalataNubAhulayA rambhAkhambhamagaharorujuyalA thalAmalArattakomalacalaNajuyalA ujANa devaya va uulacchipariyariyA niyamAulagassa ceva mahAsAmantassa lacchikantAbhihANassa dhRyA sahiyaNasahiyA vasantakIlamaNuhavantI kusumAvalI nAma knngaa| taotaM daTTaNamaNantabhavanmattharAgadoseNa sAhilAsaM puloiyaa| diTo ya eso vi tIra to vibhAgAo tassa bhameNa ceva turiyaturiyamosarantIe kusumaavliie| cintiyamimIe-kaha kIlAsundarujANa isa ramyAe bhayavaM mayaraddhao vi ettheva kIlAsuhamaNuhavai ti / etyantarammi bhaNiyA piyaMkarAbhihANAe ceDIe / sAmiNi ! alaM alamolakaNeNa, eso khu rAijo purisadattassa putto tuha ceva piucchAgambhasaMbhavo sIho nAma kumArI tti / padamAgamaNAyapariggaraM ca sAmiNi evamosakamAgi pecchiya mA adakkhiNaM ti saMbhAvissai / tA ciTTiyau ihaM, kIrau yamAnAprazomaM vAsagRhamiva basantalakSmyAH kI sundaraM nAmodyAnam , pravRttazca krIDituM vicitrakI bhiriti / dRSTA ca tena tatrodyAne nAnidUradezasaMsthitA kusumaparimala ghugandhaveNImadhukarApalI vidrumalatAtAmrahastapallavA udbalatkomalatanuvA hulatA rambha stambhamanoharoruyugalA sthalakamalAraktakomalacaraNayugalA udya nadevatA iva RtulakSmIparicaritA nijamAtulakasyaiva mahAsAmantasya lakSmIkAntAbhidhAnasya duhitA sakhIjanasahitA vasantakI minubhavantI kusuma valI nAma kanyakA / tatastAM dRSTvA anannayAbhyassara gopeNa sAbhilASa dRSTA / dRSTazca eSo'pi tavA tato vibhAgAt tasva ameNeva tvastitvaritamapasarantyA kusumAvalyA / cintitamanavA--kathaM krIDAsundarodyAnasya ramyatA bhagavAn makaradhvajo'pi atraiva krIDAsukhamanubhavatIti / atrAnAre bhaNitA priyaGkara bhidhAnayA ceTyA / svAmini ! alaM alamavayaskanena (apasaraNena); epaH khalu rAjJaH puruSadattasya putraH tavaiva pitRSvamRgarbhasaMbhavaH siMho nAma kumAra iti / prathamAgamanakRtaparigrahAM ca svAminI evamavadhvaskantI (asarantI) dRSTvA mA adAkSiNyAmiti saMbhAvayiSyati / tAvat tiSThatu iha, kriyatAmasya mahA S OMOMOMOMOM ARALE Jain Educati o nal Pinelibrary.org Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 80 // isa mahANubhAvassa rAyakannocio uvayAro tao harisavasapulaiyaGgIe savinbhamaM sAhilAsaM ca avaloiUNa kumAraM bhaNiyaM imIe / halA ! piyaMkarie ! tumaM cevasttha kusalA, tA niveehi, kiM mae eyassa kAyavvaM ti / tIe bhaNiyaM sAmiNi ! paDhamAgayAo amhe, tA alaMkarAvIya AsaNapariggaheNaM imaM paesa eso, kIrau se sajjaNajaNANa sambandhapAyavavIyabhUyaM sAgayaM dijjau se sahattheNa kAlociyaM vasantakusumAbharaNasaNAhaM tambolaM ti / kusumAvalIe bhaNiyaM-halA ! na sakkuNomi aisajjhaseNa imaM eyassa kAuM; tA tumaM caiva ettha kAlociyaM karehi tti / etthantarammi ya patto tamuddesaM kumAro / tao sajjiUNAsaNaM bhaNio piyaMkarIe - 'sAga rahavirahiyassa kusumacAssa, iha uvavisau mahANubhAvo' / tao so sapariosaM Isi vihasiUNa 'Asi ya ahaM ettiyaM kAlaM ravirahio, na uNa saMpayaM' ti bhaNiUNamuvaviho / uvaNIyaM ca piyaMkariyAe mAhavIkusumamAlAsaNAhaM kaladhoyamayataliyAe tambolaM, gahiyaM ca teNa / etthantarambhi ya Agao kusumAvalI jaNaNIe AhavaNanimittaM pesio saMbharAyaNo nAma kannanteuramahago / diTThA nubhAvasya rAjakanyocitopacAraH tato harSavazapulakitAGgayA savibhramaM sAbhilASaM ca avalokya kumAraM bhaNitamanayA / sakhi ! priyaGkarike ! tvamevAtra kuzalA, tAvat nivedaya, kiM mayA etasya kartavyamiti / tayA bhaNitam - svAmini ! prathamAgatA vayaM tasmAd alaMkAtAmAsanaparigraheNa imaM pradezaM eSaH kriyatAM tasya sajjanajanAnAM saMbandhapAdapabIjabhUtaM svAgatam, dIyatAM tasya svahastena kAlocitaM vasantakusumAbharaNasanAthaM tAmbUlamiti / kusumAvalyA bhaNitam - sakhi ! na zaknomi atisAdhyasenedametasya kartum; tasmAt tvamevAtra kAlocitaM kuru iti / atrAntare ca praptastamuddezaM kumAraH / tataH sajjitvA''sanaM bhaNitaH priyaGkaryA - svAgataM rativirahitasya kusumacApasya, iha upavizatu mahAnubhAvaH' / tataH sa saparitoSa ISad vihasya 'AsaM cAhaM etAvantaM kAlaM rativirahito, na punaH sAmpratam, iti NitbopaviSTaH / upanItaM ca priyaGkaryA mAdhavIkusumamAlAsanAthaM kaladhautamayatarikAyAM (suvarNamayabhAjanavizeSe ) tAmbUlam gRhItaM 1 Jain Educaticational -66% bIo bhava 116011 ainelibrary.org Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAiccakahA 81 // yateNa sArAyaM apecchantamaddhacchipecchiehiM kumAramavaloentI kusumAvalI / cintiyaM ca NeNa / samAgao mayaNo raIe, jai vihI aNutrattissai / tao paccAsannamAgantUNa kumAramahiNandiya bhaNiyaM saMbharAyaNeNaM / vacche ! kusumAvali ! devI muttAvalI ANavei 'aiciraM kIliyaM, mA sarIrakhedo te bhavissara, tA lahuM AgantavvaM' ti / tao sA 'jaM ammA ANavei' tti bhaNiUNa sasaMbhamaM kumAramavaloentI niggayA ujjANAo, pattA ya kumAraM caiva cintayantI niyayagehaM / tao devi paNamiUNamArUDhA dantavalahiyaM / tao kumAraM caiva aNusarantI vimukadIhanIsAsA samutravidvA pallaGkasaya NijjeH visajjio ya tIe saMmANiuM sahIsattho / aha sevi pattA sejjaM aNavarayamukkanIsAsA / mayaNasarasalliyamaNA niyakajjaniyattavAvArA / nAlies cittayammaM na yaGgarAyaM karei karaNijjaM / nAhilasas AhAraM ahiNandai neya niyabhavaNaM || ca tena / atrAntare ca AgataH kusumAvalIjananyA AhvAnanimittaM preSitaH saMbharAyaNo nAma kanyAntaHpuramahatkaH ( kaJcukI) / dRSTA ca tena sAnurAgamapazyantamarddhAkSiprekSitaiH kuma ramavalokayantI kusumAvalI / cintitaM ca tena / samAgato mano ratyA, yadi vidhiranuvarti'yate / tataH pratyAsannamAgatya kumAramabhinandya bhaNitaM saMbharAyaNena / vatse ! kusumAvali devI muktAvalI AjJApayati 'aticiraM krIDitaM, mA zarIrakhedo te bhaviSyati tasmAd laghu Agantavyam' iti / tataH sA yadambA AjJApayati' iti bhaNitvA sasaMbhramaM kumAramavalokayantI nirgatA udyAnAt prAptA ca kumArameva cintayantI nijakageham / tato devIM praNamyArUDhA dntvlbhikaam| tataH kumAramevAnummarantI vimuktadIrghaniHzvAsA samupaviSTA palyaGkazayanIye; visajjitazca tayA saMmAnya sakhIsArthaH / 1 Jain Educationational atha sevituM pravRttA zayyAM anavaratamuktaniHzvAsA | madanazarazalyitamanAH nijakAryanivRtta vyApArA || nAkhiti citrakarma na cAGgarAgaM karoti karaNIyam / nAbhilaSati AhAram abhinandati naiva nijabhavanam // bIo bhavo // 81 // inelibrary.org Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAicca bIo bhavo // 82 // 182 // cirapariciyaM pi pADhei neya muya-sAriyANa saMghAyaM / kIlAvei maNahare caDule na ya bhavaNakalahaMse // viharai na hammiyatale majjai na ya gehadIhiyAe u / sArei neya vINaM pattacchejja pi na karei // na ya kandueNa kIlai bahu mannai neya bhUsaNakalAvaM / hariNi ba jUhabhaTThA aNusaramANI tayaM ceva / / khaNaruddhanayaNapasarA avasA khaNadhariyadIhanIsAsA / khaNaruddhadehaceTThA khaNajaMpiravAya (milANa) muhakamalA // etthantarammi tIse dhAvIe niyamuyA samANattA / nAmeNa mayaNalehA bIyaM hiyayaM va jA tIe // jahA-kIlAsundarujANagamaNakIlAe dadaM parissantA kusumAvalI, lahuM ca tIe ajja visajjiyAo sahIo, tA gihiUNa paviralajalasitaM tAliyaNTaM bandheUNa kaivayakappUravIDagANi ubasappAhi eyaM ti / samAesANantaraM ca saMpAiyajaNaNivayaNA rasantamaNineurA pattA kusumAvalIsamIvaM saharisA mayaNalehA / divA ya tIe varasayaNIyamajjhagayA gurucintAbharanIsaha ahaM vahantI kusumAvali ciraparicitamapi pAThayati naiva zuka-sArikAnAM saMghAtam / krIDayati manoharAn caTulAn na ca bhavanakalahaMsAn // viharati na haya'tale majjati na ca gehadIrghikAyAM tu / sArayati naiva vINAM patracchedyamapi na karoti // na ca kandukena krIDati bahu manyate naiva bhUSaNakalApam / hariNIva yUthabhraSTA anusmarantI taM caiva // kSaNaruddhanayanaprasarA avazA kSaNadhRtadIrghaniHzvAsA / kSaNaruddhadehaceSTA kSaNakathayitRmlAnamukhakalA || atrAntare tasyA dhAcyA nijasutA samAjJaptA / nAmnA madanalekhA dvitIyaM hRdayaM vA yA tasyAH / / yathA-krIDAsundarodyAnagamanakrI yA dRDhaM parizrAntA kusumAvalI, laghu ca tayA'dha visarjitAH sakhyaH; tasmAt gRhItvA praviralajalasiktaM tAlavRntaM baddhvA katipayakarpUrabITakAni upasarpa etAmiti / samAdezAnantaraM ca saMpAditajananIvacanA rasanmaNinUpurA prAptA Jain Education international Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIo bhavo parAiccakahA // 83 // | 83 // SURRECRUASSES tti / tao aNAlavaNamuNiyamunabhAvAe viznattA mayaNalehAe / sAmiNi ! kimevamubbiggA viya lakkhIyasi, kina saMpannA te gurudevayANaM pUyA ? kinna sammANiyAo sahIo ? kina kayA atthijaNapaDivattI ? kinna gahio kalAkalAbo ? kinna parituTTho te guruyaNo ? kina viNIo te parivAro? kinANuratto sahIsattho ? kina saMjAyai te samIhiyaM ti ? ANaveu sAmiNI, jai akahaNIyaM na hoi / tao kusumAvalIe sasaMbhama sahatthega alae saMjame Uga bhaNiyaM / asthi piyasahIe vi nAma akahaNIya / tA suNa kusumAvacayaparissameNa me jarakalA viya saMvuttA, tajaNio ya paripIDei ma pariyAvANalo, tannimittA ya viyambhai aGgesu araI, na uNa kiMci anna ubveyakAraNaM lakkhemi ti| mayaNalehAe bhaNiyaM-jai evaM, tA geNha kappUravIDagANi, parivIemi te kIlAkheyanIsaha aGgaM / kusumAvalIe bhaNiyaM-kiM me eyAvatthaM gayAe kappUravIDaehi, alaM ca priviiienn| ehi gacchAmo bAlakayalIharayaM / kusumAvalIsamIpaM saharSA madanalekhA / dRSTA ca tayA varazayanIyamadhyagatA gurucintAbharaniHsahamaGgaM vahantI kusumAvalI iti / tato'nAlapanajJAtazUnyabhAva yA vijJaptA madanalekhayA / svAbhini ! kimeva udvignA iva lakSyase, kiM na saMpannA te gurujanadevatAnAM pUjA ? kiM na | saMmAnitAH sakhyaH ? kiM na kRtA arthijanapratipattiH ? kiM na gRhItaH kalAkalApaH ? kiM na parituSTaste gurujanaH 1 kiM na vinItaste parivAraH ? kiM nAnuraktaH sakhIsArthaH ? kiM na saMjAyate samAhitam-iti / AjJApayatu svAminI, yadyakathanIyaM na bhavati / tataH kusumAvalyA sasaMbhramaM svahastenAlakAn saMyamya bhaNitam / asti priyasakhyA api nAma akathanIyam / tAvat zRNu-kusumAvacAyaparizrameNa me jvarakalA iva saMvRttA, tajjanitazca paripIDayati mAM paritApAnalaH, tannimittA ca viz2ambhate aGgeSu aratiH, na punaH kiJcid anyad udvegakAraNaM lakSayAmi iti / madanalekhayA bhaNitam-yadyevaM, tasmAd gRhANa tAvat karpUravITakAni, parivIjayAmi te 1 sasaMbhama se ka. Jain Educatiotilational R ainelibrary.org Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAicca- kahA 84 // rasa tattha sanjIkarehi me atthuraNaM, jeNa tahiM gayAe avei eso pariyAvANalo tti / tao mayaNalehAe bhaNiyaM / jaM sAmiNI ANavei / 6 vIo bhavo gayAo ya sabhavaNujjANatilayabhUyaM bAlakayalI harayaM / sajjIkayaM ca se mayaNalehAe sundaramatthuraNaM / nivannA ya tattha kusumAvalI / samappiyANi se kappUravIDayANi / vIsambhakAlAvaNiyapariosaM ca tAliyaNTeNa vIiumAraddhA mayaNalehA / kusumAvalI puNa aya- // 84 // | NDadinasunnahuMkArA nihuyamukkanIsAsa taM ceva hiyayasallabhUyaM puNo puNo aNusarantI citttti| tao mayaNalehAe cintiyaM-kiM puNa imIe imassa annahAviyArabhAvassa kAraNaM ti / pucchiyA ya tIe / sAmiNi ! patte imammi taruNajaNAvibhamullolasAgare vasantasamae ki tumae ajja kIlAsundaraM gacchantIe gayAe vA tattha acchariyaM diTTa ti / tao mayaNAvatthAsahAvao ceva vAmattaNeNaM mayaNassa aNabhippeyaM pi bhaNiyaM kusumAvalIe-sahi ! diTTho mae kIlAsundarujjANammi rahavirahio viva kusumAuho, rohiNI vioio viva krIDAkhedaniHsahamaGgam / kusumAvalyA bhaNitam-ki me etadvasthAM gatAyAH karpUravITakaiH, alaM ca parivIjitena / ehi gacchAmo bAlakadalIgRhakam / tatra sajjIkuru me AstaraNam , yena tasmin gatAyA apaiti eSa paritApAnala iti / tato madanalekhayA bhaNitam-yat svAminI AjJApayati / gatAzca svabhavanodyAnatilakabhUtaM bAlakadalIgRhakam / sajjIkRtaM ca tasya madanalekhayA sundaramAstaraNam / nipannA (suptA) ca tatra kusumAvalI / samarpitAni ca tasyAH kapUrabITakAni / vizrambhakathA''lApajanitaparitoSAM ca tAlavRntena vIjitumArabdhA madanalekhA / kusumAvalI punarakANDadattazUnyahuMkArA nibhRtamuktaniHzvAsaM ca tameva hRdayazalyabhUtaM punaH punaranusmarantI tiSThati / tato mAnalekhayA cintitam-kiM punarasyA asya anyathAvikArabhAvasya kAraNam-iti / pRSTA ca tayA / svAmini ! prApte'smin taruNaja| navibhramollolasAgare vasantasamaye kiM tvayA adya krIDAsundaraM gacchantyA gatayA vA tatrAzcarya dRSTam-iti / tato madanAvasthAsvabhAvata eva vAmatvena madanasya anabhipretamapi bhaNitaM kusumAvalyA-sakhi ! dRSTo mayA krIDAsundarodyAne rativirahita iva kusumAyudhaH, rohiNI AGAR Jain Education C otional REnelibrary.org Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIo bhavo // 85 // samarAicca 6 mayalaJchaNo, paricattamairo viva kAmapAlo, sacIviutto viva purandaro, taviyatavaNijjasarisavaNNo nahamaUhamaJjariyacalaNazulivi- kahA bhAo, sUnigUDhasirAsaMdhANo aNubaddhapiNDiyAbhAo, maNaharamaUrajaGgho, antonigUDhajANusaMdhANo, mayaravayaNAgArajANumatthao, aisu ndarasusaMgayorujuyalo, viulakaDiyaDAbhobho maNaharataNumajjhabhAo, pINavitthiNNavacchatthalo, unnayasihareparivaTulavAhujuyalo, annu||85|| vvaNakopparavibhAo, pINapakohadeso, AjANulambiyapasatyalehAvibhUsiyakarayalo, AyambataliNakaraho, susamAuttAharapuDo, samamusaMgayadhavaladasaNo, ArattatibhAgadIhavisAlaloyaNo, uttuGganAsiyAvaMso, viulaniDAlavaTTo, susamAuttakaNNapAso, kasiNasusiNiddhakuDilakuntalabhAro, candaNakayaGgarAo, vimaladugullaniyaMsaNo, mahallamuttAhalamAvihUsiyasiroharo, vimalacUDArayaNapasAhiyauttimaGgo, kiM bahuNA jopaeNa-rUvaM piva rUvassa, lAvaNNaM piva lAvaNNassa, sunderaM piva sunderassa, jovvaNaM piva jovvaNassa, maNoraho viya viyogita iva mRgalAJchanaH parityaktamadira iva kAmapAlaH, zacIviyukta iva purandaraH, taptatapanI yasadRzavoM nakhamayUkhamajaritacaraNAGgulIvibhAgaH, sunigUDhazirAsandhAnaH anubaddhapiNDikAbhAgaH, manoharamukurajaGghaH, antarnigUDhajAnusandhAnaH, makaravadanAkArajAnumastakaH, atisundarasusaGgatoruyugalA, vipulakaTItaTAmogaH, manoharatanumadhyabhAgaH, pInavistIrNavakSaHsthalaH unnatazikhara parivartulabAhayugalaH, anulbaNakuparavibhAgaH, pInaprakoSThadezaH; AjAnulambitaprazastalekhAvibhUSitakaratalaH AtAmratalinakararuhaH, susamAyuktAdharapuTaH, samasusaMgatadhavaladazanaH, AraktatribhAgadIrghavizAlalovanaH, uttuGganAsikAvaMzaH, vipulalalATapaTTaH, susamAyuktakarNapAzaH, kRSNasusnigdhakuTilakuntalabhAraH, candana kRtAGgarAgaH, vimaladukUlanivasanaH mahAmuktAphalamAlAvibhUSitazirodharaH, vimalacUDAratnaprasAdhita (bhUSita) uttamAGgaH, kiM bahunA kathitena rUpamiva rUpasya, lAvaNyamiva lAvaNyasya, saundaryamiva saundaryasya, yauvanamiva yauvanasya, manoratha iva manorathAnAM mahArAjasya sama08 1 rAyAmapari0 ka REASORR E ALC 22ducatio n al Olinelibrary.org Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 86 // I maNorahANaM mahArAyasta putto sIhakumAro ti / tao muNiyaannahAviyArabhAva nibandhaNAe cintiyaM mayaNalehAe / ThANe khu sAmiNIe arAo / avAna kamalAyaraM vajjiya lacchI annattha ahiramaha / tassa vi ya bhagavao aNaGgassa viya raI na eyaM vajjiya annA uciya tti / cintiUNa jaMpiyamimIe / sAmiNi ! sundaro khu so kumAro niyaguNehiM / jahA uNa ajjasubuddhI mae devIpesaNagayAe rANA saha mantayanto suo, jai taM tahA bhavissaha, tao raisaNAho viya paJcavANo sayalasundaro bhavissaha ti / kusumAvalIe bhaNiyaM'kiM suo ?' tti / tIe bhaNiyaM evaM suo / ajjasubuddhiNA bhaNiyaM deva ! mahArAyapurisadattassa sIhakumArassa kae kusumAvaliM maggamANassa garuo aNubandho / daDhaM ca teNa ettha vuttante ahaM bhaNio mhi 'tahA tumae kAyavvaM, jahA esA kusumAvalI sarisaguNeNaM kumArasIheNaM saMjujjai' tti / annaM ca, deva ! na taM vajjiya kusumAvalIe amno ucio ti / etthantarammi lajjA - harisaninbharAe kiMpi abhaNaNIyaM avatthantaraM pAviUNa aliyakovakalaGkasaMpAyaNeNa candasarisavayaNAe bhaNiyaM kusumAvalIe / halA ! asaMbaddhapalAviNi! putraH siMhakumAra iti / tato jJAtAnyathAvikArabhAvanibandhanayA cintitaM madanalekhayA / sthAne khalu svAminyA anurAgaH / athavA na kamalAkaraM varjitvA lakSmIH anyannAbhiramate / tasyApi ca bhagavato'naGgasyeva ratiH naitAM varjitvA'nyA uciteti / cintayitvA kathitamanayA | svAmini ! sundaraH khalu sa kumAro nijaguNaiH / yathA punarAryasubuddhirbhayA devIpreSaNagatayA rAjJA saha mantrayan zrutaH, yadi tathA bhaviSyati, tato ratisanAtha iva paJcamANaH sakalasundaro bhaviSyati iti / kusumAvalyA bhaNitaM kiM zrutaH' iti / tathA bhaNitamevaM zrutaH- AryasubuddhinA bhaNitam - deva ! mahArAjapuruSattasya siMhakumArasya kRte kusumAvalIM mArgayato guruko'nubandhaH / dRDhaM ca tena atra vRttAnte'haM bhaNito'smi tathA tvayA kartavyaM yathA epA kusumAvalI sadRzaguNena siMhakumAreNa saMyujyate' iti / anyacca deva ! na taM varjitvA kusumAvalyA anya ucita iti / atrAntare lajjA - harSanirbharayA kimapyabhaNanIyamavasthAntaraM prApya alikakopakalaGkasaMpA vIo bhavo // 86 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA ||62|| kimeyamevaM palavasi ? | mayaNalehAe bhaNiyaM - sAmiNi ! kiM vA ettha asaMbaddhaM ti / kiM aNuciyA mANatasara nivAsiNo rAyahaMsI varahaMsassa | tao deveNa bhaNiyaM bho subuddhi ! pahavai mahArAoM mama pANANaM pi / tao subuddhiNA bhaNiyaM-deva ! juttameyaM ti / evaM ca jAva vIsatyamantieNaM cihanti, tAva AgayA ujjANavAlI pallaviyA nAma ceDI / viznattA ya tIe kusumAvalI | sAmiNi ! devI ANave / gaccha tuma dantavalahiyaM, jao ANattaM deveNa 'ajja savisesa sohA saMpAyaNAbhirAmaM sajjeyabvaM bhavaNujjANaM, ettha kila mahArAya putreNa sIhakumAreNa AgantavvaM' ti / tao eyamAyaNNiya 'jaM devI ANavei' tti saharisaM gayA dantavalahiyaM / io ya sajjiyaM bhavajjANaM / tao ya sAyaraM uvaNimantiUNa kusumAvalIdaMsaNUsuyayAe abhippeyAgamaNo cetra ANIo sIhakumAro / kao bhopAyA uyAro / pacchA paviTTo bhavaNujjANaM / diTTho ya teNa gihasAriyArAvamuhalo dakkhAlayAmaNDavo navavaro viva danena candrasadRzavadanayA bhaNitaM kusumAvalyA / sakhi ! asaMbaddhapralApini ! kimetadevaM pralapasi ? | madanalekhayA bhaNitam - svAmini ! kiM trAsaMbaddhamiti / kimanucitA mAnasasaronivAsino rAjahaMsI barahaMsasya / tato devena bhaNitam - bho subuddhe ! prabhavati mahArAjo mama prANAnAmapi / tataH subuddhinA bhaNitam - deva ! yuktametad iti / evaM ca yAvad vizvastamantritena tiSThataH, tAvadAgatA udyAnapAlI pallavikA nAma ceTI / vijJaptA ca tayA kusumAvalI | svAmini ! devI AjJApayati / gaccha tvaM dantavalabhikAM, yataH AjJaptaM devena 'adya savizeSazobhAsaMpAdanAbhirAmaM sajjitavyaM bhavanodyAnam atra kila mahArAjaputreNa siMhakumAreNa Agantavyam' iti / tata etamAkarNya 'yad devI AjJApayati' iti saharSaM gatA dantavalabhikAm / itazca sajjitaM bhavanodyAnam / tataH sAdaramupanimantrya kusumAvalIdarzanotsukatayA'bhipretAgamana eva AnItaH siMhakumAraH / kRtaH tasya bhojanasaMpAdanAdika upacAraH / pazcAt praviSTo bhavanodyAnam / dRSTazca tena gRhasArikArAvamukharo drAkSAlatAmaNDapo navavara iva Araktapallavanivasanopazobhito'zokanivahaH, caTulakalahaMsacAlita kamalaca Jain Educatiomational vIo bhavaM // 87 // inelibrary.org Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mirAicca kahA // 88 // AratapallavanivasaNovasohio asoyanivaho, caDulakalahaMsacAliyakaimalo ya bhavaNadIhiyAnaliNivaNa saNDo, mahuyaraparahuyArAvamuhalo ya sahayAra nikurambo, kusumamahupANamujhyabhamirabhamarAlipariyario ya mAhavIlayAmaNDavo, nAgavallInivahasamAliGgio ya pUgaphalIpayaro sugandhaparimalAvAsiyadisAmaNDalo ya kuGkumagocchaniyaro, mahuramAruyandoliro ya loyaNasuhao kayalIharao tti / Thio ya mAhavIlayAmaNDavammi | etyantaraMmi ya mayaNalehAe bhaNiyA kusumAvalI / sAmiNi ! mahANubhAvANaM suyaNabhAvAo puvvanivyattio caiva sambandho ho / so ceva uciyasaMbhAsaNa - phulla - tambolappayANAiNA payAsijjaiti / tA pesehi se sarIrapauttipucchaNApuvvayaM eyammi kAle asaMbhAvaNijbhAvaM sahatyAroviyapiyaGgamaJjarIkaNNAvayaMsaM komalanAgavallIdalasaNAhaM ca tambolaM ahiNavuppannANi ya kakolayaphalAI niyakalAko salla pisuNagaM ca kiMci tahArUvaM accherayabhUyaM ti / tao kusumAvalIe bhaNiyaM-jaM piyasahi ! te paDihAyai, taM sayaM ceva bhavanadIrghikAnalinIvanakhaNDaH, madhutaraparabhRtArAvamukharazca sahakAranikurambaH, kusumamadhupAnamuditabhramitRbhramarAli paricaritazca mAdhavIlatAmaNDapaH, nAgavalInivahasamAliGgitazca pUgaphalIprakaraH, sugandhaparimalAvAsitadigmaNDalazca kuGkumagucchanikaraH, madhuramArutAndolitaM ca locanasubhagaM kadalIgRhakam - iti / sthitazca mAdhavIlatAmaNDape || atrAntare ca madanalekhayA bhaNitA kusumAvalI | svAmini ! mahAnubhAvAnAM sujanabhAvAt pUrvanirvartita eva saMbandho bhavati / sa eva ucita saMbhASaNa - puSpa-tAmbUlapradAnAdinA prakAzyate iti / tasmAt prepaya tasya zarIrapravRttipRcchanA pUrvakametasmin kAle'saMbhAvanIyabhAvasvahastAropitapriyaGgumaJjarIkarNAvataMsaM komalanAgavahIdalasanArthaM ca tAmbUlamabhinavotpannAni ca kakolakaphalAni nijakalAkauzalyApi1 kamaloyarabha0 kha / 2 mahUra kha. bIo bhavo // 88 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIo bhavo 31 // 89 // IA aNuciTThau piyasahI / to mayaNalehAe vaNiyAsamuggayaM cittavaTTiyaM ca uvaNeUNa bhaNiyA kusumAvalI / sAmiNi ! cittANurAI marAicca-8 kahA khu so jaNo; tA Alihau ettha sAmiNo samANavarahaMsayaviuttaM tadasaNUsuyaM ca rAyahaMsiyaM ti| tao muNiyamayaNa lehAbhippAyAe Isi vihasiUNa AlihiyA tIe jahovaiTA rAyahaMsiyA / mayaNale hAe vi ya avasthAsyagaM se lihiyaM imaM uvari duvaIkhaNDaM / jahA ahiNavanehanibbharukkaNThiyanirupacchAyavayaNiyA / sarasamuNAlavalayaMgAsammi vi sai mandAhilAsiyA // // 89 // dAhiNapavaNavihuyakamalAyarae vi adinadiTThiyA / piyasaMgamakae na uttammai kaha vararAyahaMsiyA // tao ghettUNa eyaM cittavATTiyaM puvyavaNiyaM ca pAhuDaM gayA mAhavIlayAmaNDavaM mayaNalehA / 'kusumAvalIpiyasahi' ti pariyaNAo muNiUNa sAyaramabhiNandiyA kumAreNaM / tao sasaMbhamaM tassa calaNajuyalaM paNamiUNa bhaNiyaM mayaNalehAe-mahArAyaputta ! 'cittANurAI zunakaM kizcit tathArUpamAzcaryabhUtamiti / tataH kusumAvalyA bhaNitam-yat priyasakhi ! tapa pratibhAti, tat svayamevAnutiSThatu priyasakhI / tato madanalekhayA varNikAsamudrakaM citravartikA copanIya bhaNitA kusumAvalI | svAmini ! citrAnurAgI khalu sa janaH; tata Alikhatu atra svAminI samAnavarahasaviyuktAM taddarzanotsukAM ca rAjahaMsikAmiti / tato jJAtamadanalekhAbhiprAyayA ISad vihasya AlikhitA tayA yathopadiSThA rAjahaMsikA / madanalekhayA'pi cAvasthAsUcakaM tasya likhitamidamupari dvipadIkhaNDam / yathA abhinavasnehanirbharotkaNThitanirupacchAyavadanIyA / sarasamRNAlavalayagrAse'pi sadA mandAbhilASikA / dakSiNapavanavidhUtakamalAkare'pi attadRSTikA / priyasaGgamakRte nottAmyati kathaM vararAjahaMsikA ? // tato gRhItvA etAM citravartikA pUrvavarNitaM ca prAbhRtaM gatA mAdhavIlatAmaNDapaM madanalekhA / 'kupumAvalIpriyasakhI' iti parijanAt 1 pabvAya kakhaH / 2 dalaya ka. Jain Educatio n al Winelibrary.org Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca bIo bhavo // 9 // // 9 // ACAREERENCER tamaM ti tao cittANurAiNIe ahaM taha pauttinimittaM pesiyA rAyadhRyAe kusumAvalIe, tahA sa hatyAroviyANurAeNa ya esA ahiNavuppannA piyagumacarI niyanAgAllIsamuppannadalamahagyaM ca tambolaM ahiNavuppanANiya kakkolayaphalAI 'eyAI ca kila iTavisiTANaM dijanti, tA tuma ce joggo' tti kali UNa pesiyAI sAmiNIe, esA vi cittagayA rAyahaMsiyA pAvau te saNasuhelli ti, bhaNiumuraNIyAI ca ta e / tao kumAreNa saharisaya giNhi UNa kayA kaNNe piyaGgumaJjarI AvIla mottUNa, samANiyaM ca tambolaM, abbhahiyajAmahariseNa paloiyA rAyahaMsiyA, vAiyaM ca se avatthAsyagaM uvari lihiyaM duvaIkhaNDaM / tao tambolasamANaNapajjAulaveyaNayAe mayaNaviyArao ya parikhalanta visayamahurakkharaM bhaNiyaM ca NeNa-aho ! se cittakosallaM / aha kiM puNa daMsaNAo ceva muNijjamANA vi avatthA imeNa puNaruttovannAsametteNa duvaIkhaNDeNa sUiyA / mayaNale hAra bhaNiya-mahArAyautta! na esA sAmiNIe sUiyA, kiMtu jJAtvA sAdaramabhinanditA kumAreNa / tataH sasaMbhramaM tasya caraNayugalaM praNamya bhaNitaM madanalekhayA-mahArAjaputra ! 'citrAnurAgI tvam' iti tataH citrAnurAgiNyA'I tava pravRttinimittaM preSitA rAjaduhitrA kusumAvalyA, tathA svahastAropitAnurAgeNa ca eSA'bhinavotpannA priya gumaJjarI nijanAgavatIsamutpannAlamahA ca tAmbUlamabhinavotpannAni ca kallolakaphalAni 'etAni ca kila iSTaviziSTebhyo dIyante, tatastvameva sarogyaH' iti kalayitvA preSitAni svAminyA, eSA'pi citragatA rAjahaMsikA prApnotu te darzanasukhakelimiti bhaNitvopanItAni ca tayA / tataH kumAreNa saharSa gRhItvA kRtA karNa priyaGgamaJjarI AtrIDAM (ISadvI DAM) muka vA, samAnItaM ca tAmbUlam , abhyadhikajAtaharpaNa pralokitA rAjahaMsikA, vAcitaM ca tasyA avasthAsUcakamupari likhitaM dvipadIkhaNDam / tataH tAmbUlasamAna yanaparyAkulabadanAyA madanavikAratazca pariskhala viSamamadhurAkSaraM maNitaM cAnena-aho ! tasyAzcitrakauzalyam / atha kiM punadarzanAdeva jJAyamAnApi avasthA 1 vayaNena ka. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 91 // eyamAlihiye pecchiUNa mae kayaM imaM dubaIkhaNDaMti / kumAreNa bhaNiyaM -- jujjai paDhamalihiyaM daNa sahiyANaM avatthANuvAya karaNaM ti / maggiyA NeNa pattachejakattarI / kappio ya nAgavallIdale rAyahaMsiyAvatthANuruvo vararAyahaMsao, phuDakkharA ya esA hiyasaMvAyeNanimittaM ga.ha tti jahA mariUNa na saMpattI piyAe kaliUNa esa varahaMso / dhArei kaha vi pANe aNukUlanimitta joeNa // tao niyasiroharAo osAriUNa dinnA imIe tisamuhasArabhUyA pAriosiyaM muttAvalI, samadhviyaM ca nAgavallIdalaM / Isi hisiUNa bhaNiyA ya esA, vattavvA tumae kusumAvalI / jahA asthi amhANaM darda cittANurAo muNiyaM tumae ima, vinnAyaM ca amhehiM pite cittakosalaM; tA puNo evaM caiva cittANurAiNo jaNassa niyacittakosallAisa eNaM ANandaM karijjAsi tti / tao 'jaM anena punaruktopanyAsamAtreNa dvipadIkhaNDena sUcitA / madanalekhayA bhaNitam - mahArAjaputra ! na epA svAminyA sUcitA, kiM tu etadAlikhitaM dRSTvA mayA kRtamidaM dvipadIkhaNDamiti / kumAreNa bhaNitam - yujyate prathamalikhitaM dRSTvA sahRdayAnAmavasthA nuvAdakaraNamiti / mArgitA tena patraccheyakartarI / kalpitazca nAgavallIdale rAjahaMsikA'vasthAnurUpo vararAjahaMsaH sphuTAkSarA caipA hRdayasaMvAdananimittaM gAtheti / yathA mRtvA ; na saMprAptiH priyAyAH kalayitvA epa varahaMsaH / dhArayati kathamapi prANAn anukUlanimittayogena || tato nijazirodharAd apasArya dattA'syAstrisamudrasArabhUtA pAritoSikaM muktAvalI, samarpitaM ca nAgavallIdalam / ISad vis bhaNitA caipA, vaktavyA tvayA kusunAvalI / yathA - asti asmAkaM dRDhaM citrAnurAgaH jJAtaM tvayedam vijJAtaM cAsmAbhirapi te citrakauza 1 saMThAvaNa ka. bIo bhavo // 91 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAica kahA // 12 // mahArAyautto ANaveI' ti bhaNiUNa paNAmapuccayaM niggayA mayaNalehA, pattA ya kusumAvalIsamIvaM / Aikkhio tIe jahAvatto lapIo bhavo vuttanto, samappiyaM nAgavallIdalaM, divo ya kusumAvalIe barahaMsao, vAiyA ya gAhA, parituTTA hiyaeNaM // ____ evaM ca paidiNaM mayaNasaragoyarAvaDiyamaNamaNANandayArehiM vijAharI-cakkavAya-mahuyarapamuhacittapayapepaNehiM patramANANurA P92 // yANaM jAba bolenti thevadiyahA, tAva rAiNo purisadattassa patthaNAmahagya dinnA lacchikantanaravaiNA kumArasIhassa kusumAvali tti / niveiyaM ca evaM piyaMkariyAe kusumAvalIe / jahA dinnA sIhakumArassa suyaNu siSTe ya bahalapulayAe / aGgesu parioso mayaNo bva viyambhio tissA // etthantaraMmi ya athinivahasamIhiyabhahiyadinnadaviNajAyaM vajantamaGgalatUraravApUriyadisAmaNDalaM nacanta vesavilayAyaNuppaMkabaddha-5 lyam / tasmAt punaH punarevameva citrAnurAgiNo janasya nijacitrakauzalyAtizayena AnandaM kariSyasIti / tato 'yad mahArAjaputra AjJApayati' iti bhaNitvA praNAmapUrvakaM nirgatA mAnalekhA, prAptA ca kusumAvalIsamIpam / AkhyAtastayA yathAvRtto vRttAntaH, samarpitaM nAgavallIdalam / dRSTazca kusumAvalyA varahaMsaH, vAcitA ca gAthA, parituSTA hRdayena / evaM ca pratidinaM madanazaragocarApatitajanamanaAnankAra vidyAdharI-cakravAka-madhukarapramukhacitraprayogaprapaNaiH pravardhamAnAnurAgayoryAbadatikrAmanti stokadivasAH, tAvad rAjJaH purupa ittasya prArthanAmahA ittA lakSmIkAntanarapatinA kumArasiMhasya kusumAvalIti / nivedita caitat priyaGkaryA kusumAvalyAH / yathApattA siMhakumArasya sutano ! ziSTe ca bhlpulkaayaaH| aGgepu paritoSo madana iva vijRmbhitastasyAH // atrAntare ca arthinivahasamIhitAbhyadhikadattadraviNajAtaM vAdyamAnamaGgalatUryaravApUritadigmaNDalaM nRtyadvezyAvanitAjanotpaGka (samUhaH) Jain Educatic P ational implinelibrary.org Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAicca kahA // 93 // 24 Jain Education soha sayalajaNamaNANandayArayaM dohiM ca narindehiM kayaM baddhAvaNayaM ti / kAya tehi ta vArijjasuho gaNAvio diyaho / ghosAviyaM puNo vi ya jahicchiyAdANa macatthaM // pattaMmaya taMmi diNe tatto kusumAvalI pasatyaMmi / bandhujuvaIhi sahiyA pamakkhaNakae muhurttami || AsandiyAe maNaharadhavala dugullotthayAe rammAe / ThaviyA puNyAbhimuddo raGgAvalica urantaMmi // maNipaTTammanimiyA calaNA saMkantarAyasohille / tapphaMsamuhAsAyaNarasapallavie vva vimalammi || vaicchI utteNa ya nahamaUhapaDivannasalilasaGkeNa / pakkhA liumaNavajjaM nimmaviyaM tIe nahayammaM // rataM parihANA ahiyaM visantavayaNasayavattA / AsannaravisamAgamapuvyadisivahu va AratA / / zobhaM sakalajanamana AnandakArakaM dvAbhyAM ca narendrAbhyAM kRtaM varddhApanakamiti / kRtvA ca tAbhyAM tato vivAhazubho gaNito divasaH | ghoSitaM punarapi ca yathepsitAnamatyartham // prApte ca tasmin dine tataH kusumAvalI prazaste / bandhuyuvatibhiH sahitA pramrakSaNakRte muhUrte // AsandikAyAM manoharadhavaladukUlAvastRtAyAM ramyAyAm / sthApitA pUrvAbhimukhI raGgAvalIcA turante // maNipaTTake sthApitau caraNau saMkrAntarAgazobhAvati / tatsparzasukhAsvAdanarasapallavite iva vimale || vAtsIputreNa ca nakhamayUkhapratipannasalilazaGkena / prakSAlyAnavadyaM nirmitaM tasyA nakhakarma || raktAMzukaparidhAnA adhika vikasadvadanazatapatrA / AsannaravisamAgama pUrvadigvadhUrivAraktA // 1 vArijjayaM vivAha: ( pAi. nA.) 2 raMgAvalivibhUSitacatvArikAyAm / 3 nApitena vAtsIputro nApita: ( pAi, nA.) tional bIo bhavo // 93 // inelibrary.org Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAiccakahA // 94 // Jain Educatio tional duvvaGkura - dahi-akkhayavAvaDahatthAhiM rattavasaNAhiM / juvaIhi avivAhiM vihiNA ya pamakkhiyA tAhiM // puSka- phalodaya bhariehi kaNayakalasehi mahAviyA navaraM / UmiNiyA supasatthaM savvaGgaM puSNevatteNaM // dinnA ya akkhayA se gurUhi pario sabahalapula ehiM / savvosahigandhaDDe ghaNakese uttimammi // tatto vi ya saviyaNA navara pasAhijjiuM samAdattA / jAvayaraseNa paDhamaM maNaharacalaNA kayA tIse // niyakantisacchaNaya kuGkumarAeNa jaGghiyAo se / pINe thaNakalasajue abhilihiyA pattalehAo || kAleyamIsacandaNaraseNa nimmajjiyaM ca muhakamalaM / daio va sANurAo kao ya se samayaNo aharo || navasarayakAlaviyasiyakuvalayadalakantirAyasohillaM / kayamujjalaM pi kajjalayaraJjiyaM loyaNANa juyaM // dUrvAGkura-dadhya-kSatavyApRtahastAbhiH / yuvatibhiravidhavAbhirvidhinA ca pramrakSitA tAbhiH / / puSpa - phalodayabhRtaiH kanakakalazaiH snapitA navaram / proJchitA suprazastaM sarvAGgaH puNyavastreNa // dattA cAkSatAstasyA gurubhiH paritoSavahalapurakaiH / sarvauSadhigandhADhye ghanakeze uttamAGge // tato'pi ca zazivadanA navaraM prasAdhayituM samAkhdhA / yAvakarasena prathamaM manoharacaraNau kRtau tasyAH // nijakAntisacchAyena ca kuGkumarAgeNa jaGghike tasyAH ! pIne stanakalazayuge'bhilikhitAH patralekhAH || kAle mizracandanarase nirmArjitaM ca mukhakamalam / dayita iva sAnurAgaH kRtazca tasyAH samadano'dharaH // 1 vyatteNa kha. bIo bhavo // 94 // nelibrary.org Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAbIo bhavo samarAicca kahA // 95 // // 95 // SANGRECIRCURR mahamAsalacchiyA iva ummillA se muhAmma varatilao / uvariraiyAlayAvalialiulavalaehi priyrio| aha kalasahAyaDiyasabhavaNavAvirayarAyahaMsAI / calaNesu piNaddhAI maNaharamaNine urAI se // nahasasimaUhasaMvaliyarayaNasaMjaNiyaviuNasa hAhiM / paDivannAo maNiviDhiyAhi taha agulIo ti // baddhaM ca daiyahiyayaM va tIe viyaDe niyambavimbammi / suraU savavaratUraM nimmalamaNimehalAdAmaM // bAhulayAmulesuM raiyAo jaNamaNekaNoo u / bAhusariyAu tIse mayaraddhayavAgurAo vva // baddho ya thaNaharovari mnnhrvrpumraaydlghddio| pavaro pabaMgabandho niyambasaMsatto taha ya / / muttAhAro thaNabaddhasaMgasaMjAyakAmao vya / kaNThamavalambiUNaM nIvi se phusiumaaddhtto|| navazaratkAlavikasita kuvalayadalakAntirAgazobhAvat / kRtamujjvalamapi kajjalaraJjitaM locanayoryugam / / madhumAsalakSmIrivonmilitastasyA mukhe varatilakaH / upariracitAlakAvalyalilavalayaiH paricaritaH // atha kalazabdAkarSitasvabhavanavApIratarAjahaMse / caraNayoH pinaddhe manoharamaNina pure tasyAH / / nakhazazimayUkhasaMvalitaratnasaMjanitadviguNazobhAbhiH / pratipannA maNiveSTikAbhistathA'Ggulya iti / / baddhaM ca dayitahRdayamiva tayA vikaTe nitambabimbe / suratosatvavaratUrya nirmalamaNimekhalAdAma / / bAhulatAmUlayo racitA janamanazcorAstu / bAhusarikAH (bAhumAlAH) tasyA makaradhvajavAgurA iva / / baddhazca stanabharopari manoharabharapadmarAgadalaghaTitaH / pravaraH plavaGgabandho nitambasaMsaktaH tathA ca // muktAhAraH stanabaddhasaGgasaMjAtakAmarAga iva / kaNThamavalambya nIvIM tasyA spraSTumArabdhaH // 1 ikkaNAo corAH (de. nA.) AASHISHASHASHASSASSASSASRHA ORS Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAbIo bhavo parAiccakahA RECORR // 96 // 96 // kaNThammi vimalamaNaharamottiyadusurullayaM piNaddhaM se / kuGkumakayarAemu ya savaNesuM rayaNacakkalayAo // ujjoiyaM ca dhaNiyaM tissA vayaNaM miyaGkalehAe / dhavalakuDilAe pavaraM posalacchIe va suhAe / ghaNakasiNa kuDilamaNaharasiroruhugdhAyakaliyasohille / vimalaM cUDArayaNaM nimiyaM se uttimaGgammi // paDhamaM dIsihii imA mottUNa mamaM ti rayaNachAyAe / paDivanamaccharAe va otyayaM tIe savvaGgaM / evaM ca jAva kusumAvalI pasAhijjai, tAva pasAhaNaniuNavAravilayAhiM pasAhiyammi sIha kumAre niveiyaM rAiNo purisadattassa gahiyasaMkucchAehiM muNiya joisasatthasArehiM joisiehiM 'AsannaM pasatthaM hatthaggahaNamuhurta'ti / tao ya sIhakumAro naravaisamANattapariyaNapavattio vajantamaGgalatUraravAdUriyasayaladisAmaNDalo pavaNapaNacantadhayabaDugghAyasundararahavarArUDharAyalIyapariyario maNaharanaho kaNThe vimalamanoharamauktikadususurullakaM pinaddhaM tasyAH / kuGkumakRtarAgayoH zravaNayoH ratnacakralate / / udyotitaM ca ghanaM tasyA vadanaM mRgAGkalekhayA / dhavalakuTilayA pravaraM pradoSalakSmyA iva zubhayA / / ghanakRSNakuTilamanoharaziroruhasamUhakalitazobhAvati / vimalaM cUDAratnaM sthApitaM tasyA uttamAGge // prathamaM drakSyate iyaM muktvA mAmiti ratnacchAyayA / pratipannamatsarayA iba avastRtaM tayA sarvAGgam / / evaM ca yAvat kusumAvalI prasAdhyate, tAvat prasAdhananipuNavAravanitAbhiH prasAdhite siMhakumAre niveditaM rAjJaH puruSadattasya gRhItazakucchAyaiH jJAtajyotiHzAstrasAraiH, jyotiSikaiH Asanna prazasta hastagrahaNa muhUrtam' iti / tatazca siMhakumAro narapatisamAjJaptaparijanapravartito vAdyamAnamagalatUyaravApUritasakala digmaNDalA pavanapranRtyamAnadhvajapaTasamUhasundararathavarArUDharAjalokaparicarito manoharanATyopa AOMOM RROcte Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 97 // // 97 // vayArakusalAvarohasundarIvendraNa'ntaruddharAyamaggo dhavalapasAhiyakaribarArUDho miyaGkaseNAmarasegakumArapariyario mahusarayasaMgaovva | kusumAuho sAhilAsamavaloijjamANo pAsAyamAlAtalagayAhiM purasundarIhiM patto salIlaM vivAhamaNDavaM ti / dhario ya tassa dAre visemujjalanevaccheNaM gahiyagghasakAreNaM ammayAjaNeNaM mamgio 'AyArimayaM' ti / tao harisavasupphullaloyaNo jAiyambhahiyaM dAUNa oiNNo karivarAo / bhaggA ya se rayaNakaJcIsaNAheNaM sovaNNamusaleNaM bhiuDi ti| tao maNDavatalammi jaNanivahaM nirumbhiya nIo samAgamamundarIhiM vro| ciTThai ya jattha siyavara gullapacchAiyANaNA bahuyA / sarayambhacandamaNDalasaMchAiyakomuinisi ca // kArAvio salIla avirubbhantAi kouyAiM ca / tA jAio muhacchavipheDAvaNiyaM ca sahiyAhiM / / cArakuzalAvarodhasundarIvRndena atyantaruddharAjamArgoM dhavalaprasAdhitakarivarArUDho mRgAGkasenA'marasenakumAraparicarito madhu-zaratsaMgata iva kusumAyudhaH sAbhilASamavalokyamAnaH prAsAdamAlAtalagatAbhiH purasundarIbhiH prApto salIlaM vivAhamaNDapamiti / dhRtazca tasya dvAre vizeSojjvalanepathyena gRhItArghasatkAreNAmbAjanena mArgitaH 'AcArimakam' iti / tato harSavazotphullalocano yAcitAbhyadhikaM dattvA avatIrNaH karivarAt / bhagnA ca tasya ratnakAJcIsanAthena sauvarNamuzalena bhRkuTiriti / tato maNDapatale jananivahaM nirudhya nItaH samAgamasundarIbhirvaraH / tiSThati ca yatra sinavaradukUlapracchAditAnanA vadhukA | zaradabhrasaMcchAditacandramaNDalakomudInizeva / / kAritaH salIlamavarudhyamAnAni kautukAni ca / tato yAcito mukhacchavispheTanikAM ca sakhIbhiH / / 1 vandraNacanta ka. kha. / 2 sarIraM kha. SECREECEBCASSEEEEKASALA sama09 JaRucation linelibrary.org Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIo bhayo samarAicca kahA // 98 / // 98 // tao Isi bihasiUNa 'mamaM ceva evaM sakajja' ti bhaNiya dinamAyArimayaM / pheDiyA muhacchavI / divA ya teNa asoyapalla- vakayAvayaMsA IsiviyasantavayaNakamalA sajjhasaharisanibbharA maNoharassavi maNahAriNaM kiMpi tahAvihaM divvaM vilAsavinbhamamaNuhabanti kusumAvali ti| pANiggahaNaM ca tao pAraddhaM gIyamaGgalugghAyaM / bandhavahiyayANandaM anonabaddharAyANaM // hatthA paDhama ciya kAlavittharaM visahiuM acAentA / tIe varassa ya ghaDiyA nimmlnyndkirnnehiN.|| ghettUNa teNa paDhamaM maue hiyayammi sANurAyammi / gahiyA tao karammi ya paviyambhiyaseyasalilammi / ghettaNa ya teNa kare maNaharakacchantarAu ANIyA / pararamahacAurantaM tiyasavahU suravimANaM va // kaNayama ujjalavarapaumarAyapajjattadaNDiyAraiyaM / raiyadgullaviyANayaparilambiyamotioUlaM // tata ISad vihasya 'mamaivaitatsvakAryam' iti bhaNitvA ittamAcArimakam / spheTitA mukhacchaviH / dRSTA ca tenAzokapallavakRtAvataMsA ISadvikasadanakamalA sAdhvasaharSanirbharA manoharasyApi manohAriNaM kimapi tathAvighaM divyaM vilAsa vibhramamanubhavantI kusumAvalIti / pANigrahaNa ca tataH prArabdhaM gItamaGgalasamUham / bAndhavahRdayAnandamanyonyabaddharAgayoH / / / hastau prathamameva kAlavistaraM visoDhumazaknuvantau / tasyA varasya ca ghaTitau nirmalanakhacandrakiraNaiH / / gRhItvA tena prathamaM mRduni hRdaye sAnurAge / gRhItA tataH kare ca pravimbhitasvedasalile / / gRhItvA tena kare manoharakamAntarAdAnItA / pravaramahaccAturantaM trizavadhUH sUravimAnamiva // kanakamayojjvalavarapadmarAgaparyAptadaNDikAracitam / racitadukulavitAnakaparilambitamauktikAvacUDham / / RASIRRC Jain Education Linelibrary.org Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAbAA bhava samarAica kahA ||99 // // 99 // ASSASARSHASREKASHIKASSASRAE oUlalamgamaragayamaUhahariyAyamANasiyacamaraM / siyacamaradaNDacAmIyarappahApiJjarahAya // adAyagayavirAyantarammavarapakkhasundarIvayaNaM / varapakkhasundarIvayaNajaNiyabahupakkhapariosaM // pariosapayaDaromaJcabandisaMghAyakaliyaperantaM / parantavirahayAmalavicittamaNitArayAnivahaM / tArayanivahapasAhiyatoraNamuhanimiyasuddhasasilehaM / sasilehAvijjoiyavittharasiyamaNDavanahaM tu // avalamgo ya saharisaM maNibhUsaNakiraNabhAsurasarIro / udayagiri piva so cAurantayaM diyasanAho bva // kusumAvalIe rAyantavimalasiyavaradagullavasaNAe / paviyasiyavayaNakamalAe divasalacchIe va smeo| bahuyAe tattha dhUmeNa varamuhaM peccha su ti va bhaNantA / bAhatthevA oNayamuhIe pAesu se paDiyA // avacUDalagnamarakatamayUkhaharitAyamAnasitacAmaram / sitacAmaradaNDacAmIkaraprabhApiJjarAdarzam / / AdarzAgatavirAjadramyavarapakSasundarIvadanam / varapakSasundarIbadanajanitavadhUpakSaparitoSam // paritoSaprakaTaromAJcabandisaMghAtakalitaparyantam / paryantaviracitAmalavicitramaNitArakAnivaham / / tArakAnivaha prasAdhitatoraNamukhasthApitazuddhazazilekham / zazilekhAvidyotitavistArasitamaNDapanamastu / / avalagnazca saharSa maNibhUSaNakiraNabhAsurazarIraH / udayagirimeva sa cAturantaM visanAtha iva // kusumAvalyA rAjamAnavimalasitavaradukUlavasanayA / pravikasitabadanakamalayA divasalakSmyeva sametaH / / bavAstatra dhUmena baramukhaM prekSasvetIva bhaNantaH / vASpabindavo'vanatamukhyAH pAdayostasyAH patitAH // 1 darpaNaH 'adAyo dappaNo' (pAi. nA.) RRC RARE Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca dAbIo bhavaM u455 etyantarammi ya pAraddho jaNANamuvayAro / dijanti mahamahentagandhAI vileSaNAI, ruNTantamahuyarasaNAhAI kusumadAmAI aisurahigandhagandhiNo paDavAsA, kappUravIDayapahANAI tambolAI, dugulla-devaGgapaTTa-cINa-ddhacINAI pavaravatthAI, keUra-hAra-kuNDalatuDiyappamuhA AharaNavisesA, turaka-valhIya-kamboya-vajarAiAsakaliyAI ghoDayandrAI, bhadda-mandavaMsappamuhA ya gayavisesA // etthantarammi jagaNe ghaya-mahu-lAyAhi aha huNijante / pAraddhaM ca bahu-varaM bhamiuM to maNDalAI tu // paDhamammi vahupiuNA dinnaM 'hiTeNa maNDalavarammi / bhArANa sayasahassaM aghaDiyarUvaM suvaNNassa // bIyammi hAra-kuNDala-kaDisuttayatuDiyasAramAharaNaM / taiyammi thAla-kacolamAiyaM ruppabhaNDaM tu // dinnaM ca cautthammi vahue pariosapayaDa pula eNaM / piuNA muThTha mahagdhaM celaM nANApayAraM ti // atrAntare ca prArabdho janAnAmupacAraH / dIyante ca prasaradgandhAni vilepanAni,ravanmadhukarasanAthAni kusumadAmAni, atisurabhigandhagandhinaH paTavAsAH, kapUravITakapradhAnAni tAmbUlAni, dukUla-devAGgapaTTa-cInA-ddhacInAni pravaravastrANi keyUra-hAra-kuNDala-truTitapramuskhA AbharaNavizeSAH, turuSka-vAlhIka-kAmboja-vajjarAdyazvakalitAni ghoTakavRndAni, bhadra-mandavaMzapramukhAzca gajavizeSAH / / atrAntare jvalane ghRta-madhu-lAjAbhiratha havanIye / prArabdhaM ca vadhU-varaM bhramituM tato maNDalAni tu / / prathame vadhUpitrA dattaM haSTena maNDalavare / bhArANAM zatasahasramaghaTitarUpaM suvarNasya // dvitIye hAra-kuNDala-kaTisUtraka-truTitasAramAbharaNam / tRtIye sthAla-kaccolAdikaM raupyabhANDaM tu / / dattaM ca caturthe vadhvAH paritopaprakaTapulakena / pitrA suSTha mahA celaM nAnAprakAramiti / / 1 tujheNa kha. 2 suddha0 kha. WAREKASICALAAAAA Una Jain Educatie Idational anslainelibrary.org Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAiccakahA // 101 // purisadateNa viyaranA savivANuruvo accantapasAyamahaggho kao jaNANamuvayAro, dinnaM ca vimalamaNi - rayaNa-mutsAhalasaNAhaM huyA aNagyAharaNaM // evaM vitte vivAhamahUsa ve kAlakameNa pavaDUmANANurAyaM sayalajaNasalA haNijjaM visaya muhamaNuhavantANaM aikantA aNege va risalakkhA / annayAya AsaparivAhaNanimittaM gaeNa kumArasIheNa diTTho nAgadevujjANe bahuphAsue pae se aNeyasamaNaparivArio khamA-maddava - javamutti-tava-saMjama-sacca-soyA-kiJcaNa-cambhaceraguNanihI paDhamajonvaNattho khvAiguNajutto saMpuNNadubAlasaGgI sasissANaM muttassa atthaM kamANa dhammaghoso nAma Ayario tti / tao taM daTThUNa taM para aIva bahumANo jAo / cintiyaM ca NeNa / dhanno khu eso, jo saMsAravirattabhAvo sayalasaGgacAI paramaparovayAranirao evaM vaTTai ti / tA gatUNa eyassa samIvaM pucchAmi eyaM kiM puNa imassa maNo rudattenApi ca rAjJA svavibhavAnurUpo'tyantaprasAdamahArghaH kRto janAnAmupacAraH, dattaM ca vimalamaNi - ratna- muktAphalasanArthaM vadhyai anadhyamAbharaNam // evaM vRtte vivAhamahotsave kAlakrameNa pravardhamAnAnurAgaM sakalajanazlAghanIyaM viSayasukhamanubhavato'tikrAntA aneke varpakSAH / anyadA cAzvaparivAhananimittaM gatena kumArasiMhana dRSTo nAgadevodyAne bahuprAsu ke pradeze'nekazramaNaparivAritaH kSamA mArdavA -''jaiva-mukti-tapaHsaMyama - satya - zaucA - SS kiJcanya - brahmacaryaguNanidhiH prathamayauvanastho rUpAdiguNayuktaH saMpUrNadvAdazAGgI svaziSyebhyaH sUtrANAmarthaM kathayan dharmaghoSo nAmAcArya iti / tatastaM dRSTvA taM prati atIva bahumAno jAtaH / cintitaM tena dhanyaH khalvepaH, yaH saMsAraviraktabhAvaH sakalasaGgatyAgI paramaparopakAranirata evaM vartate iti / tasmAd gatvA etasya samIpaM pRcchAmi etat kiM punarasya manobhava lalitasamaya1 0 passayamahAmahavo ka. acantamahaggho sva. 26 Jain Education national 66 bIo bhavo // 101 // nelibrary.org Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca- kahA // 102 // %25AR75 valaliyasamayavattiNo nivveyakAraNaM jahaTThiyaM ca dukkhasaMkulaM ca saMsAraM ti / tao durAo ceva auyariUNa jaccavollAha kisorAobIo bhavo go tassa samIyaM / paNamio ya dhmmghoso| ahiNandio ya bhagavayA dhammalAheNa / tao vandiUNa sesasAhuNo bhattini bharamutraviTTho sahAyasundare guruNo pAyamUle / nivvaDiyasaMvegasAraM pucchio ya NeNa bhayavaM dhammaghoso / bhayavaM ! kiM te sylgunnsNpyaakul-||12|| harassa vi Iiso nivveo, jeNa imaM ayAle ceva samaNattaNaM paDivanosi? to bhayavayA bhaNiyaM-bho mahAsAvaya ! natthi idANimagAlo || sAmaNNassa / kiM na pahavai ayAle nijjiyasurAsuro sayalamaNorahaselabajAsaNI piyajaNavioekaparamaheU vibuhajaNasaMvegavaDaNo maccu tti / annaM ca-mahAsAvaya ! sohaNabhAvAo caramakAle vi jai sevijjai dhammo, so ciya paDhama kimajutto? / rAiNA bhaNiyaM-bhayavaM! no ajutto, kiMtu nAnimitto nivveo ti nivveyakAraNaM pucchAmi / bhayavayA bhaNiyaM-saMsAro ceva nivve yakAraNaM, tahavi puNo visesao ohinANiniyacariyakahaNaM ti / rAiNA bhaNiya-bhayavaM! kerisaM ohinANinIyacariyakaraNaM ti ? / bhayavayA bhaNiyaM / suNavatino nirvedakAraNaM yathAsthitaM ca duHkhasaMkulaM ca saMsAramiti / tato dUrAdeva avatIrya jAtyAzvakizorAd gataH tasya samIpam / praNa| tazca dharmaghoSaH / abhinanditazca bhagavatA dharmalAbhana / tato vanditvA zeSasAdhUn bhaktinirbharamupaviSTaH svabhAva sundare guroH pAdamUle / nirvartitasaMvegasAraM pRSTazca tena bhagavAn dharmaghoSaH / bhagavan ! kiM te sakalaguNasaMpatkulagRhasyApi IdRzo nirvedaH, yenedamakAle eva zramaNatvaM pratipanno'si ? / tato bhagavatA bhaNitam-bho mahAzrAvaka ! nAsti idAnImakAlaH zrAmaNyasva / kiM na prabhavati akAle nirjitasurAsuraH sakalamanorathazelavanAzaniH priyajanabiyogakaparamahetu vibudhajanasaMvegavardhano mRtyuriti / anyacca-mahAzrAvaka ! zobhanabhAvAta caramakAle'pi yadi sevyate dharmaH, sa eva prathamaM kimayuktaH / rAjJA bhaNitaM-bhagavan ! nAyuktaH, kiMtu nA'nimitto nirveda iti nirvadakAraNaM pRcchAmi / bhagavatA bhaNitam-saMsAra eva nirvedakAraNam , tathA'pi punarvizepata avadhijJAninijacaritrakathanamiti / rAjJA RECRUITMENT OM- Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 103 // asthi iheva vijae rAyauraM nAma nagaraM / tanivAsI ahaM bhavasarUvao caiva tavtrirattamako ciTThAmi jAva, Agao aNayasamaNasAmI dino hinANovaladdha puNNapAvo amaragutto nAma Ayario tti ! jAo ya loe loyavAo 'aho ayaM mahAtavassI khAsadA samupanaohinANanayaNo jahadviyadhammadesaNAladdhisaMpanno' ti / tao tannayarasAmI arimaddaNo nAma rAyA, ano ya nayarajaNavao niggao tassa daMsaNaveDiyAe, saMpatto se pAyamUlaM / vandio bhayavaM naravaNA nayara jaNavaraNa ya / ahiNandio ya dhammalAheNa bhayavayA naravaI nayarajagavao ya / upaviTTho ya guruvayaNabahumANamahAgho ahAphAsue dharaNi rAyA nayarajaNavao ya / pucchioya bhayavaM ahAvihAraM rAiNA / aNusAsio ya teNaM / rAiNA bhaNiyaM bhayavaM ! saMpannaM te bhUyabhavissavattamANatthagAhagaM ohinANaM / tA karehi me anuggahaM / Aikkha niyayacariyaM kayA kahe vA bhayavayA saMpattaM sAsayasivasokpAyave kabIyaM sammattaM, desavibhaNitam - bhagavan! kIdRzamavadhijJA ninijacaritrakathanam ? / bhagavatA bhaNitam / zRNu asti ihaiva vijaye rAjapuraM nAma nagaram / tannivAsyahaM bhavasvarUpata eva taviraktamanAH tiSThAmi yAvat Agato'nekazramaNasvAmI stokavisotpannaHvadhijJAnopalabdhapuNyapApaH amaragupto nAma AcArya iti / jAtaca loke lokavAdaH 'aho ayaM mahAtapastrI kSINAtradvAraH samutpannAvijJAnanayano yathAsthitadharmadezanAlabdhisaMpannaH' iti / tatastannagarasvAmI arimardano nAma rAjA, anyazca nagara janapado nirgataH tasya darzanavRttitayA, saMprAptastasya pAdamUlam / vandito bhagavAn narapatinA nagarajanapadena ca / abhinanditaJca / dharmalAbhena bhaga tA narapatiH, nagarajanapazca / upaviSTazca guruvacanabahumAnamahArtho yathAprAsuke dharaNIpRSThe rAjA nagarajanapada / pRSTazca bhagavAn yathA bihAraM rAjJA / anuziSTastena / rAjJA bhaNitam-bhagavan ! saMpannaM te bhUtabhaviSyavartamAnArthagrAhakamavadhijJAnam / tataH kuru me anugraham / 1 vaDhiyAe ka bIo bhavo // 103 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ipIo bhavo samarAhacca- kahA | // 104 // // 104 // raI vA, iha annabhavemu vA sAmaNNaM tti / bhayaghayA bhaNiyaM / suNa atvi iheva vijae campAvAsaM nAma nayaraM / tatthAIyasamayammi sudhaNU nAma gAhAvaI hotyA, tassa dhariNI dhaNasirI nAma, tANa ya somAbhihANA ahaM suyA Asi / saMpattajodhaNA ya dinA tannayaranivAsiNo nandasatthavAhaputtassa ruddadevassa / oya Na vivaaho| jahANurUvaM visayamuhamaNuhavAmo tti / jAva tattha ahAva.ppavihAreNa viharamANA vivihatavakhaviya dehA muyarayaNapasAhiyA rUvi vva sAsaNadevayA samAgayA bAlacandA nAma gaNiNi tti / diTThA ya sA mae sasurakulAo moikulamahigacchantIe vihAraniggamaparase / taM ca me daTTaNa samuppano pamoo, viyasiyaM loyaNehi, paNaTuM pAveNaM, UsasiyamaGgahi, viyambhiyaM dhammacitteNaM / tao mae nAidarao ceva viNayaraiyakarayalaJjalIe sabamANamabhivandiyA bhayabaI / tIe vi ya dino sayalasuhasassa bIyabhUo dhammalAbho tti / jAyAo ya me taM AcakSva nijakacaritam , kadA kathaM vA bhagavatA saMprAptaM zAzvatazivasaukhyapAdapaikadhIjaM samyaktvam , deza viratirvA, ihAnyabhaveSu vA zrAmaNyam-iti ? / bhagavatA bhaNitam / zRNu asti ihaiva vijaye campAvAsa nAma nagaram / tatrAtItasamaye sudhanvA nAma gAthApatirAsIt , tasya gRhiNI dhanazrI ma, tayozca somAbhidhAnA'haM sutA''sam / saMprAptayauvanA ca dattA tannagaranivAsine nandasArthavAhaputrAya rudradevAya / kRtazca tena vivAhaH / yathAs. nurUpaM viSayasukhamanubhavAva iti / yAvat tatra yathAkalpavihAreNa viharantI vividhatapakSapitadehA zrutaratnaprasAdhitA rUpiNIva zAsanadevatA samAgatA vAlacandrA nAma gaNinIti / dRSTA ca sA mayA zvasurakulAd mAtRkulamabhigacchantyA bihAranirgamapradeze / tAM ca mama dRSTvA samutpannaH pramo., vikasitaM locanAbhyAm ; pranaSTaM pApena, ucchvasitamaGgaiH, vijRmbhitaM cittena / tato mayA nAtidUrata 1 nAi kula ga Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kasa marAicca jIbIo bhavo 105 // // 105 // pai aIva bhttipiiiio| pucchio ya mae bhayavaIe paDissao, sAhio sAhaNIhi / tao aha jahocieNa vihiNA pajjuvAsiuM pavattA / sAhio me bhayavaIe kammavaNadAvANalo dukkhaselavajjAsaNI sivamuhaphalakappapAyavo vIyarAgadesio dhammo / tao kammakkhaovasabhAvao pattaM sammattaM, bhAvio jiNadesio dhammo, virattaM ca me bhavacArayAo cittN| to ya so ruddadevo kammadoseNa paosaM kaaumaardo| bhaNiyaM ca teNa / paricaya eyaM visayasuhavigghakAriNaM dhamma / tao mae bhaNiya / alaM visayasuhehi / aicazcalA jIvaloyaThiI, dAruNo ya vivAo visayapamAyassa / teNa bhaNiya-viyAriyA tuma, mA didvaM paricaiya adiTe raI karehi / mae bhaNiyaMkimettha diTuM nAma ? pasugaNasAhAraNA ime visayA, paccakkhovalabbhamANamuhaphalo ya kahaM adiTTho dhammo tti ? / tao so evamahilappamANo ahiyayaraM paosamAvanno / pariccatto ya teNa mae saha sNbhogo| variyA ya nAgadevAbhihANassa satthavAhassa dhUyA nAgasiri eva vinayaracittakaratalAlalyA sabahumAnamabhivanditA bhagavatI / tayA'pi ca dattaH sakalasukhasasyabIjabhUto dharmalAbha iti / jAtAzca me tAM prati atIvabhaktiprItayaH / pRSTazca mayA bhagavatyAH pratizrayaH / kabhitaH sAdhvIbhiH / tato'haM yathocitena vidhinA paryupAsituM | pravRttA / kabhitazca mahyaM bhagavatyA karmavanadAvAnalo duHkhazailavanAzaniH zivasukhaphalakalpapAdapo vItarAtadezito dharmaH / tataH karmakSayopazamabhAvataH prAptaM samyaktvam, bhAvito jinadezito dharmaH; viraktaM ca me bhavacArakAt cittam / tatazca sa rudradevaH karmadoSeNa pradveSa kartumArabdhaH / bhaNitaM ca tena-parityaja etaM viSayasukhavighnakAriNaM dharmam / tato mayA bhaNitam-alaM viSayasukhaiH, aticacalA jIvalokasthitiH, dAruNazca vipAko viSayapramAdasya / tena bhaNitam-vipratAritA tvam , mA dRSTaM parityajya adRSTe ratimakArSIH / mayA bhaNitam-kimatra dRSTaM nAma ? pazugaNasAdhAraNA ime viSayAH; pratyakSopalabhyamAnasukhaphalazca kathamadRSTo dharmaH-iti ? / tataH sa evaM mabhilapyamAno'dhikataraM pradveSamApannaH / parityaktazca tena mayA saha saMbhogaH / vRtA ca nAgadevAbhidhAnasya sArthavAhasya duhitA nAgazrI ma OMAAAA C REA 27 Jain Education Bonal REnelibrary.org Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 106 // nAma kannagA, na saMpAiyA tAyava humANeNaM nAgadevasatthavAheNa / rudadeveNa cintiyaM / na eyAe jIvamANIe ahaM dAriyaM lahAmi, tA vAma eyaM / tao mAyAcarieNaM kahiMci ghaDagayamAsIvisaM kAUNa saMThavio egade se ghaDao / aikante paosasamae saMpatte ya kAmiNijaNasamAgamakAle bhaNiyA haM teNa / uvaNehi me imAo navaghaDAo kusumamAlaM ti / tao ahaM tassa mAyAcariyamaNavabujjhamANA gayA ghaDasama / avaNIyaM tassa duvAraTekaNaM dharaNimAuliGgaM / tao hatthaM choDhUNa gahio bhuyaGgo / DakA ahaM teNa / tao taM sasaMbhamaM ujjhaUNa sajjha sabhayaveviraGgI samallINA tassa samIcaM / 'DakkA bhuyaGgameNaM' ti siddhaM ruddadevassa / niyaDIpahANao ya AulIhUo rudeva / pAro teNa niratyao ceva kolAhalo | etthantarammi ya sIiyaM me aGgerhi, viyaliyaM sandhIhiM, unnattiyaM pivaM hiyaeNaM, bhamiyaM piva pAsayantareNa, parivattiyaM piva puhavIe, avasA ahaM nivaDiyA gharaNivaTTe / ao paramaNAcikkhaNIyamatratthantaraM pAviNa kanyakA, na saMpAditA tAtabahumAnena nAgadevasArthavAhena / rudradevena cintitam na etasyAM jIvantyAmahaM dArikAM labhe / tato vyApAdayAmi tAm / tato mAyAcaritena kathaMcid ghaTagatamAzIviSaM kRtvA saMsthApita ekadeze ghaTakaH / atikrAnte ca pradoSasamaye saMprApte ca kAminIjanasamAgamakAle bhaNitA'haM tena / upanaya mAmaramAd navaghaTAt kusumamAlAmiti / tato'haM tasya mAyAcaritamanavabudhyamAnA gatA ghaTasamIpam | apanItaM tasya dvAracchAdanaM dharaNImAtuliGgam / tato hastaM kSitvA gRhIto bhujaGgaH / daSTA'haM tena / tatastaM sasaMbhramamujJitvA sAdhvasabhayavepamAnAGgI samAlInA tasya samIpam / 'dA bhujaGgamena' iti ziSTaM rudradevasya / nikRtapradhAnakazca AkulIbhUto rudradevaH / prArabdhastena nirarthaka eva kolAhalaH / atrAntare ca sannaM me'GgaiH vicalitaM sandhibhiH, udvartitamiva hRdayena bhrAntamiva prAsA dAntareNa parivartitamiva pRthivyA, avazA'haM nipatitA dharaNIpRSThe / ataH paramanAkhyeyamavasthAntaraM prApya pUrvasamyaktvAnubhAvatastyaktvA 1 ghaTTa ka 2 ciya ka 3 rehiM ka bIo bhavo | // 106 // Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIo bhavo kahA PAG // 10 // 107 // RECACARRORCARRORE puzvasammattANubhAvao caiUNa dehaM sohamme kappe lIlAvayaMsae varavimANe paliovamaTTiI devattAe uvavano mhi| tattha ya pavaraccharAparigao divve bhoe uvabhunAmi jAva, ruddadevo vitaM nAgadattasatyavAhadhayaM pariNIya tIe saddhiM jahANurUve bhoe uvabhuciUNa kAla. mAse kAlaM kAUNa rayaNappabhAe puDhavIe khaTTakkhaDAbhihANe narae paliovamAU ceva nArago ubavannoti / tao ahaM ahAuyaM aNupAli. UNa cuo samANo iheva vijae muMsumAre raNNe suMsumAragirimmi hatthittAe uvacano, saMpatto ya kalabhagAvatthaM / etthantarammi ya iyaro vinarayAo upaTTiUNa tammi ceva girivare sugapakkhittAe utravanno tti / aikvanto ya sisubhAvaM, diTThoya ahaM teNa tammi ceva girivare sahAvaramaNIema nalavaNesu kareNusaMghAyaparigao salIlaM paribhamanto ti / tao maM daTTaNa pucabhavanbhAsAo ukkaDakammodayAo ya samuppanno mamopari verapariNAmo / cintiyaM ca teNaM-kahaM puNa esa kuJjaro imAo bhogasuhAo vazciyaco tti / uvAe gavesiumAraddho / annayA lIlAraI nAma vijAharo, so miyaGkaseNassa bijjAharassa bhaiNiM candalehAbhihANiM avahariUNa tabbhaeNevAgao tamuddesaM / | dehaM saudharme kalpe lIlAvataMsake varavimAne palyopamasthitidevatvena upapanno'smi / tatra ca pravarApsaraHparigato vyiAn bhogAnupabhuje yAvad, rudradevo'pa tAM nAgadattasArthavAhaduhitaraM pariNIya tayA sArddha yathAnurUpAn bhogAnupabhujya kAlamAse kAlaM kRtvA ratnaprabhAyAM pRthivyAM khaTTakkhaDAbhidhAne narake palyopamAyureva nAraka upapanna iti / tato'haM yathAyuSkamanupAlya cyutaH san ihaiva vijaye susumAre araNye susumAragirau hastitvenopapannaH saMprAptazva kalamakAvasthAm / atrAntare ca itaro'pi narakAdughRtya tasminneva girivare zukapakSitvenopapanna iti / atikrAntazva zizubhAvaM, dRSTazcAhaM tena tasminneva girivare svabhAvaramaNIyeSu na(Da)lavaneSu kareNusaMghAtaparigataH salIlaM paribhramanniti / tato mAM dRSTvA pUrvabhavAbhyAsAd utkaTakodayAcca samutpanno mamopari vairapariNAmaH / cintitaM ca tena-kathaM punareSa 1 saMpatto sa.. A SALALA For Private & Personal use only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka bIo bhavo // 108 // mirAicca bhaNio ya teNa so sugo-ahaM etya girinigubje ciTThAmi Agamissai ya ettha ego vijAharo, tao na tumae tassa ahaM sAhiyavvo kahA gao ya so mamaM sAhiyavyo, tao te kiMci paDirUvamuvayAraM karissAmi, evaM kae suThu me uvakayaM ti jaMpiUNamoiNNo viyaDataDA bhogasaMThiya girinigurj| iyaro vitammi cevuddese nAraGgapAyavasAhAgae nIDe ciTai, jAva AgantUNa gao miyaGkaseNo / etthantarammi // 108 // ya kareNuparigao ahaM Agao tamuddesaM / tao maM daNaM cintiyaM sugeNa-asthi iyANi avasaro me samIhiyassa / tao niyaDibahuleNa sajAyAe sahAbhimantiUNa mama savaNagoyare bhaNiyaM-sundari ! suyaM mae bhayavao vasiDhamaharisissa samIve, jahA ihaM susumArapancae sabakAmiyaM nAma paDaNamatthiA jo jaM abhilasiU paDai, so takkhaNeNa ceva taM pAvai tti / to mae pucchiyaM-bhaya ! kahiM puNa tamuddesa ? teNa sAhiyaM-jahA imassa sAlataruvarassa vAmapAseNaM ti / tA alaM imiNA tiriyabhAveNa, ehi, vijAharapaNihANaM kAUNaM tahiM kuJjaro'smAd bhogasukhAd vaJcayitavya iti / upAyAn gaveSayitumArabdhaH / anyadA lIlArati ma vidyAdharaH, sa mRgAGkasenasya vidyAdharasya bha- | ginI candralekhAbhidhAnAmapatya tadbhayenaivAgatastamuddezam / bhaNitazca tena sa zukaH-ahamatra girinikuJja tiSThAmiH AgamiSyati cAtra daeko vidyAdharaH, tato na tvayA tasyAhaM kathayitavyaH, gatazca sa mama kathayitavyaH tataste kicci pratirUpamupakAraM kariSyAmi, evaM kRte suSThu mama upakRtamiti kathayitvA avatINoM vikaTataTAbhogasaMsthitaM girinikuJjam / itaro'pi tasmin eva uddeze nAraGgapAdapazAkhAgate nIr3e tiSThati, yAvadAgatya gato mRgAGkasenaH / atrAntare ca kareNuparigato'haM Agatastamuddezam / tato mAM dRSTvA cintitaM zukenaasti idAnImavasaro me samIhitasya / tato nikRtibahulena svajAyayA sahAbhimantrya mama zravaNagocare bhaNitam-sundari ! zrutaM mayA bhagavato vaziSTamaharSeH samIpe, yathA iha supumAraparvate sarvakAmitaM nAma patanamasti; yo yadabhilaSya patati, sa tatkSaNenaiva tatprApnoti iti / tato mayA pRSTam-bhagavan ! kva punaH sa uddezaH tena kathitam-yathA'sya sAlataruvarasya vAmapArzvaNeti / tato'laM anena tiryaga AAAAAA sa RECA-% Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca vIo bhavo // 109 // // 109 // nivaDAmo / paDissuyaM ca me imaM jAyAe / gayAiM tamuddesaM, kabhI paNihI, niyaDiyAI girinigaje, sAhiya lIlAraiNo / samuppaio ya saha candalehAe gayaNayalamalaMkarento liilaarii| diTTho ya amhehiM / satruppannA me cintA-aho sabyakAmiyapaDaNANubhAvo, jameyaM sugamihuNayaM kayavijAharapaNihANamiha niyaDi UNa takkhaNA ceva vijjAharamihuNayaM jAyaM / tA alaM amhANa pi imiNA tiriyabhAveNa / tao devapaNihiM kAUNa nivaDAmo ettha amhe vitti / evaM ca saMpahAriUNa paNihiM kAUNa nivaDiyA tatya amhe / etthantarammi ya uppaiyaM suyamihuNayaM, na lakkhiyamamhehiM / tao saMcuNiyaGgovaGgo ahaM philesamaNuhaviUNa akAmanijarAe kamma khaviUNa uvavano kusumaseharAbhihANe vaMtarabhommanayare demUNapaliovamAU vaMtarI tti / tattha ya udAre bhoe munAmi jAtra, iyaro vi suyattAe mariUNa rayaNappabhAe ceva puDhavIe lohiyAmuhAbhihANe narae samuppanno desUNapaliovamahiI nArago ti| tao ahaM ahAuyamaNupAbhAvena, ehi, vidyAdharapraNidhAnaM kRtvA tatra nipatAvaH pratizrutaM ca me idaM jAyayA / gau tamuddezam , kRtaH praNidhiH, nipatito girinikuJja, kathitaM lIlArateH / samutpatitazca saha candralekhayA gaganatalamalaMkurvan liilaarniH| dRSTazcAvAbhyAm / samutpannA me cintA-aho ! sarvakAmitapatanAnubhASaH, saMdekaM zukamithuna kuvidya dharapraNidhAnamiha nipatya tatkSaNA deva vidyAdharamithuna jAtam / tato'lam Avayorapi anena tiryagbhAvena / tato devapraNidhiM kRtvA nipatAbaH atra AvAmapIti / evaM ca saMpradhArtha praNidhiM kRtvA nipatito tatrAvAm / atrAntare ca utpatitaM zukamithunam , na lakSitamAvAbhyAm / tataH saMcUrNitAGgopAGgo'haM klezamanubhUya akAmanirjarayA karbha kSapayitvA upapannaH kusumazekhara bhidhAne vyantarabhomanagare dezonapalyApama yuya'ntara ini / tatra codArAn jhogAna bhuje yAvat , itaro'pi zukatayA mRtvA ratnaprabhAyAmeva pRthivyAM lohitamukhAbhidhAne narake samutpanno dezonapalyopamasthinirika iti / tato'haM yathAyuSkama 1 jamayaM ka / 2 saMcUriya ka / 3 vataranurotti ka / VORCHECRECRUAE sama010 Rucatio n al M inelibrary.org Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca-16 liUNa cuo samANo ettha ceva videhe annammi vijae cakavAlaure nayare appaDihayacakassa sasthavAhassa sumaGgalAe bhAriyAe |bIo bhaH kahA kucchisi puttattAe uvavanno tti / jAo ya uciyasamaeNa, paiTAviyaM ca me nAma cakkadevo, patto ya bAlabhAvaM / etyantarammi ya so suyanArago naragAo ucaTTi UNa tattha ceva nayare somasammassa nivapurohiyassa nandivaddhaNAbhihANAe bhAriyAe kucchisi puttattAe // 110 // uvavanno tti, jAo ya kAlakkameNaM, paiTTAviyaM ca se nAma jannadevo, patto ya kumArabhAvaM / etyantarammi ya jAyA mama teNa saha pII sabbhAvao, tassa uNa kaiyaveNaM / tao pubbabhavambhatthakammadoseNaM ujjuyassa vi aNujjuo mama saMpayAmaccharI vazcaNAchaleNa chiddAI gvesiumaarddho| alahamANeNa ya paricintiyamaNeNa-na eso evaM chaliuM pAriyai, tA etya uvaao| candaNasatthavAhageha musiUNa eyassa gehe ritthaM muyAmi, pacchA ya keNai uvAeNaM nivei UNa rAiNo saMpayAo bhaMsaissaM ti / aNuciTThiyaM ca NeNa jahAcinupAlya cyutaH san atraiva videhe anyasmin vijaye cakravAlapure nagare apratihatacakrasya sArthavAhasya sumaGgalAyAH bhAryAyAH kukSau putratayopapanna iti / jAtazca ucitasamayena, pratiSThApitaM ca me nAma cakradevaH, prAptazca bAlabhAvam / atrAntare ca sa zukanArako narakAdu vRttya tatraiva nagare somazarmaNo nRpapurohitasya nandivardhanAbhidhAnAyAH bhAryAyAH kukSau putratvenopapanna iti, jAtazca kAlakrameNa / pratiSThApitaM ca tasya nAma ra jJadevaH / prAptazca kumArabhAvam / atrAntare ca jAtA mama tena saha prItiH sadbhAvataH, tasya punaH kaitavena / tataH pUrvabhavAbhyastakarmadoSeNa RjukasyApi anRjuko mama saMpanmatsarI vaJcanAcchalena chidrANi gaveSayitumArabdhaH / alabhamAnena ca paricintitamanena-na eSa evaM chalituM pAryate, tata eSo'tra upAyaH / candanasArthavAhagRhaM mupitvA etasya gRhe rikthaM muJcAbhi, pazcAtkenacidupAyena nivedya rAjJaH saMpadaH bhraMzayiSye iti / anuSThitaM ca tena yathAcintitam / upanIya ca me gehe rikthaM bhaNitamanena-bayasya ! etat 1vyaM teNa ONESHARMACEUREMAMASKAR ANILLinelibrary.org Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIo bhara samarAicca kahA 10 // 111 // SWERRORISESASARA ntiyaM / uvaNeUNa ya me gehe ritthaM bhaNiyamaNeNa-vayaMsa ! eyaM paya teNa saMgovAvesu tti / mae vi ya akAlANayaNajAyasaGkaga aNi- cchamANeNAvi eyassa dakkhiNNabahulayAe saMgoviyaM ti / patto ya nayare jaNakho, jahA mujhe candaNasatyavAha gehaM ti / tao AsaDDiyaM me hiyaeNaM-nRNameyaM evaM bhavissai tti / gao jannadevasamIvaM, pucchio ya so mae-kahameyaM vavasthiya ti / teNa bhaNiyaM-mA annahA samatthehi / tAyabhaeNamae eyaM bhavao samappiyaM, na puNa annaha tti / tao avagayA me saGkA / etthantarammi ya jANAviyaM canda. NasatthavAheNa rAiNo, jahA 'deva ! gehaM me muTuM'ti / 'kimavahariya'ti pucchiyaM raaigaa| niveiyaM candaNeNaM, lihAviyaM ca rAiNA, bhaNiyaM caNeNa-are ! Aghoseha DiNDi meNaM, jahA-muDhe candaNasatthavAhagehaM, abahariyameyaM ritthanAyaM / tA jassa gehe keNai vavahArajoeNa taM ritthaM ritthadeso vA samAgao, so niveeu rAiNo caNDasAsaNasa / aNiveiovalambhe ya rAyA sabadhaNAvahAreNa sarIradaNDeNa ya no khamissaha tti / tao payaTTamAghosaNaM / aikante ya temmi gaesu paJcamu diNesu jANAviyaM jannadeveNa rAiNo / jahA-deva ! na jutaM prayatnena saMgopayeti / mayA'pi ca akAlAnayanajAtazaGkena anicchatA'pi etasya dAkSilyabahulatayA saMgopitamiti / pravRttazca nagare janaravaH, yathA muSTaM candanasArthavAhagehamiti / tata AzaGkitaM me hRdayena-nUnametadevaM bhaviSyatIti / gato yajJadevasamIpam , pRSTazca sa mayA-kathametad vyavasthitamiti / tena maNitam-mA anyathA samarthaya, tAtabhayena mayA etad bhavataH samarpitam , na punaranyatheti / tato'pagatA me zaGkA / atrAntare ca jJApitaM candanasArthavAhena rAjJaH, yathA 'deva ! gehaM me muSTam' iti / 'kimapahRtam' iti pRSTaM rAjJA / niveditam candanena, lekhitaM ca rAjJA / bhaNitaM ca tena-are ! AghoSaya DiNDimena, yathA-muSTaM candanasArthavAhageham , apahRtametad rikthajAtam / tato yasya gehe kenacid vyavahArayogena tad risthaM rikthadezo vA samAgataH, sa nivedayatu rAjJazcaNDazAsanasya / anivedi 1 ghosaNe ka. Jain Educati o nal Prinelibrary.org Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 112 // Jain Education mipAsaNaM, kiMtu paraloyaihaloyaviruddha seviNA ahiyAyaraNeNa attaNo vi ya amitteNa alaM me mitteNaM / na uvekkhiyavvaM jANanteNaM rAyajaNAhiyaM / ao Iisa pi devassa niveIyai / rAiNA bhaNiyaM bhagAu ajjo / jannadeveNa bhaNiyaM deva ! suNa / suyaM mae cakkadevAsannapariyaNAo, jahA ise candaNasatyavAha gehaM cakkadeveNa muhaM, saMgoviyaM ritthaM niyayagehe / evaM soUNa devo pamANaM ti / rANA bhaNiyaM -ajja ! asaMbhAvaNijjameyaM, kulappasuo kkhu so, tA kahe imaM accantaviruddhaM karissA | jannadeveNa bhaNiyaM deva ! nattha annANalo bhava sAgamasaMbhAvaNijjaM / ko ya doso kulasa, kiM na hanti surabhikusumesu kimio / tA nirUvAvehi tAva keNa payAreNa tassa gehaM ti / tao 'juttameyaM' ti cintiUNa samANattaM caNDasAsaNeNa karaNaM / bhaNiyA ya kAraNiyAnayara mahantagehiM saha ve tUNa candaNasatyavAha maNDAriyaM paloeha cakkadevassa gehe taM paNaI ritthaM ti / tao' kimer3aNA asaMbhAvaNijjeNaM, topalambhe ca rAjA sarvadhanApahAreNa zarIradaNDena ca no kSamidhyate iti / tataH pravRttamAghoSaNam / atikrAnte ca tasmin gateSu paJcasu dineSu jJApitaM yajJadevena rAjJaH / yathA-deva ! na yuktameva mitrakSeSaprakAzanam, kintu paralokeha lokaviruddhasevinA ahitAcaraNena Atmano'pi cAmitreNa alaM me mitreNa / nopekSitavyaM jAnatA rAjajanA'hitam / ata Izamapi devasya nivedyate / rAjJA bhaNitam Natu AryaH yajJadevena bhaNitam - deva! zRNu / zrutaM mayA cakradeva sannaparijanAt yathedaM candanasArthavAhage cakradevena muSTam saMgoSata rikthaM nijakagehe / evaM zrutvA devaH pramANamiti / rAjJA bhaNi tU Aye ! asaMbhAvanIyametad, kulaprasUtaH khalu saH, tataH kathamityantaviruddhaM kariSyati / yajJadevena bhaNitam - deva ! nAsti ajJAnalobhavazagAnAmasaMbhAvanIyam / kava doSaH kulasya kiM na bhavanti surabhikusumeSu kRmayaH ? / tato nirUpaya tAvatkenacitprakAreNa tasya gehamiti / tato 'yuktametat' iti cintayitvA samAptaM caNDazAsanena karaNam / bhaNitAzca kAraNikA:- nagaramahadbhiH saha gRhItvA candanasArthavAhabhANDAgAriNaM pralokayata cakradevasya gRhe tatpranaSTaM rikthamiti / tataH merational bIo bhavo // 112 // ainelibrary.org Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIobhavo samarAicca kahA // 113 // // 113 // CREACCUSAUR ahayA AesagAriNo amhe' ti mantiUNa, melaviya nayaramahantage ghettUNa candaNasatyavAhabhaNDAri jAmamette vAsare samAgayA me gehaM pahANanayarajaNAhiTiyA kAraNiya tti / pucchio ya tehiM aI-satyavAhaputta ! na te kiMci keNai evaMjAiyaM ritthaM saMvavahAravaDiyAe uvaNIya ti / tabhI mae asaMjAyasaGkeNa bhagiyaM-'nahi nahi' tti / tehiM bhaNiyaM-na tara kuppiyanvaM rAyasAsaNamiNaM, jaM te gehamavaloiyavvaM ti / mae bhaNiyaM-na etya abasaro kobassa, payAparirakkhaNanimittaM samArambho devss| tao paviThThA me gehaM saha nayaravujhehi rAyapurisA / avaloiyaM ca tehiM nANApayAraM daviNajAya, diTuM ca payattahAviyaM candaNanAmaGkiyaM hiraNNavAsaNaM, nINiyaM bAhi, daMsiyaM candaNabhaNDAriyassa / abaloiUNa sadukkhamiva bhaNiyaM ca tega-aNuharai tAva eyaM, na uNa nissaMsayaM viyANAmi tti / kAraNiehiM bhaNiya-vAehi tAva avahariyaniveyaNApattagaM, kiMtatya imaM Iisa abhilihiyaM navati / vAiyaM pattagaM, diTThamabhilihiyaM sajjhasI'kimetenAsaMbhAvanIyena, athavA AdezakAriNo babam' iti mantrayitvA melayitvA nagaramahato gRhItvA candanasArthavAhabhANDAgArikaM yAmamAtra vAsare samAgatA mama gehaM pradhAnanagarajanAdhiSThitAH kAraNikA iti / pRSTazca tairaham-sArthavAhaputra ! na te kiJcit kenacid evaMjAtikaM rikyaM saMvyavahArapatitayA upanItamiti / tato mayA'jAtazaGkena bhaNitam-'nahi nahi' iti / tairmaNitam-na tvayA kupitavyam / rAjazAsanamidam , yatte gehamavalokathitavyamiti / mayA bhaNitam-nAtra avasaraH kopastha, prajAparirakSaNanimittaM samArambho devasya / tataH praviSTA me gehaM saha nagaravRddhaiH rAjapuruSAH / avalokitaM ca tairnAnAprakAraM draviNajAtam , dRSTaM ca prayatnasthApitaM candananAmAGkitaM hiraNyAjanam , nItaM yahiH, darzitaM cadnabhANDAgAriNaH / avalokitaM saduHkhamiva bhaNitaM tena-anuharani tAvadetat na puna niHsaMzayaM vijAnAbhIti / kAraNikarmaNitam-vAcaya tAvadapahRtanivedanApatrakam , kiM tatra idamIdRzamabhilikhitaM na veti / vAcita patrakam , dRSTamabhi 1 nimittaM ceva ka / 2 lihiyaM ka / 29 Jain Education a l Ninelibrary.org Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 114 // Jain Education 1 bhUyA nAyara kAraNiyA / bhaNiyaM ca tehi satthavAhaputta ! kuo tuha imaM / tabha mae vi cintiyaM - kahaM sambhAvaThAviyaM mittanAsaM pyaasemi| meA nAma teNAvi karhi ci eso evaM caiva samAsAio bhave / tA 'kahaM niyapANavahumANAo mittapANe paricayAmi'tti cintiUNa bhaNiyaM mae- 'niyagaM caiva eyaM' ti / tehiM bhaNiyaM kahaM candaNanAmaGkiyaM ? | mae bhaNiyaM-na yANAmo, kahiMci vAsaNaparAvato bhavi sai / tehiM bhaNiyaM-siMkhiyaM kiM vA hiraNNajAyametthaM ti ? | mae bhaNiyaM na muTTha sumarAmi, saI ceva joeha / kAraNiehiM bhaNiyaM-vAha pattagaM, kiMdaviNajuttaM kiMsaMkhiyaM vA taM candaNasatthavAhavAsaNaM ti / vAiyaM pattagaM jAva dINAradaviNajuttaM dasasa hastasaMkhiyaM ca / tao choDAviyamaNehiM milio pattagattho / vimhiyA nAgarakAraNiyA / paricintiyaM ca tehiM / kahaM appaDitayacakasatthavAha pune cakadeve evaM bhavissa tti ? | puNo vi pucchio-satthavAhaputte ! narindasAsaNamiNaM; tA kahehi phuDatthaM, 'kuo taha imaM 'ti / tao likhitam / sAdhvasIbhUtA nAgarakAraNikAH / bhaNitaM ca taiH - sArthavAhaputra ! kutaH tavedam / tato mayA'pi cintitam - kathaM sadbhAvasthApitaM mitranyAsaM prakAzayAmi mA nAma tenApi kathaMcid eSa evameva samAsAdito bhavet / tataH kathaM nijaprANa bahumAnato mitrANAn parityajAmi iti cintayitvA bhaNitaM mayA - 'nijakamevaitad' iti / tairbhaNitam kathaM candananAmAGkitam ? / mayA bhaNitam - na jAnImaH, kathaMcid bhAjanaparAvartI bhaviSyati / tairbhaNitam - kiMsaMkhyaM kiM vA hiraNyajAtamatra iti ? ! mayA bhaNitam-na suSThu smarAmi svayameva pazyata / kAraNikairmaNitam-vAcaya patrakam ; kiMdraviNayuktaM kiMsaMkhyaM vA tat candanasArthavAhabhAjanam iti ? | vAcitaM patraM yAvad dInAradraviNayuktaM dazasahasrasaMkhyaM ca / tato mocitaM taiH militaH patrakArthaH / vismitA nAgarakAraNikAH / paricintitaM ca taiH / kathamapratihatacakrasArthavAhaputre cakradeve evaM bhaviSyati iti ? | punarapi pRS:: - sArthavAhaputra ! narendrazAsanamidam, tataH kathaya rapaSTArtham 'kutaH tavaitad' 1 maeNa viSa teNAvi kahaci ka 2 sayaM kha. ational bIo bhavo // 114 // ainelibrary.org Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 115 // FREPARACE mae taM cevANucintiUNa taM ceva silu ti / tehiM ciya 'dhiratthu devassa' tti bhaNiUNa mantiyaM / anaMpi te na kiMci parasantiya tabIo bhavo gehe ciTai ? / mae bhaNiyaM-na kiNci| tao tehiM pattagaM vAiUNa savisesamavaloiyaM me gehaM, diTuM ca jahAvAiyaM niravasesa meva ritthaM etthantarammi ya kuviyA mamovari aarkkhigaa| nIo tehiM naravaisamIvaM / sAhio vuttanto caNDasAsaNassa / bhaNio mhi raainnaa| // 115 // satyavAhaputta ! vinAu bhayaloyamaggo tuma, tA na tui eyamerisamasAhucariyamasaMbhAvaNijja saMbhAvemi tti / tA kahe hi tAtra, ko etya paramatyo ti ? / tao mae taM ceva cintiUga bAhajalabhariyaloyaNeNaM na kiMpinaM peyaM naravaipurao tti / tao rAiNA samuppannAsaMkeNAvi tAyavahumANo asarisaM vayaNamabhAsiUNa kayatyaNaM cAkAUNa nivisao samANatto mhi, nIgioya rAyapurisehiM nayarAo, mukko ya nayaradevayAvaNasamIve / paDiniyattA rAyapurisA / samuppanA ya me cintA-kimehahamettaparibhavabhAyaNeNaM aja vi jIvieNaM / | tA eyani nayaradevayAvaNasamAsanne naggohapAyave ukkalambemi appANaM ti / cintiUNa payaTTo nagohasamI / etthantarammi ya kahiMci i| / tato mayA tavAnucintya tadeva ziSTamiti / taireva 'dhigastu devasya' iti bhaNitvA mantritam / anyadapi te na kizcitparasatkaM || gehe tiSThati ? / mayA bhaNitam-na kizcit / tatastaiH patrakaM vAcayitvA savizeSamavalokitaM me geham , dRSTaM ca yathAvAcitaM niravazepameva ristham / atrAntare ca kupitA mamopari aarksskaaH| nItastainarapatisamIpam / kathito vRttAntazca zAsanasya / bhaNito'smi rAjJA / sArthavAhaputra ! vijJAtobhayalokamArgastvam , tato na tavaitadIdRzamasAdhucaritamasaMbhAvanIyaM saMbhAvayAmIti / tataH kathaya tAvatko'tra paramArtha iti / tato mayA tadeva cintayitvA bASpajalabhRtalocanena na kimapi kathitaM narapatipurata iti / tato rAjJA samutpannAzakenApi tAtabahumAnato'sadRzaM vacanamabhASitvA kadarthanAM cA'kRtvA nirviSayaH samAjJapto'smi, nItazca rAjapuruSairnagarAt , muktazca nagaradevatAvanasamIpe / pratinivRttA rAjapuruSAH / samutpannA ca me cintA-kimetAvanmAtraparibhavabhAjanena adyApi jIvitena / tata etasmin FRICAAR Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 116 // AmohaUNa imaM vaiyaramohiNA samuppanA mamovari nayaradevayAe aNukampA / AvesiUNa rAyajaNaNi sAhiyaM jahadviyameva evaM tIe bolo rAiNo / bhaNio ya rAyA-imAe mailaNAe amugammi nayara jANAsanne naggohapAyave ubbandhaNeNa attANayaM paricaiuM vavasio cakkadevo / tA lahuM nivArehi, taM sammANiUNa ya pavesehi nayaraM ti / tao kohanehAulayAe saMkiNaM rasamaNuhavanto rAyA 'are gehaha // 116 // durAyAraM jannadeva' ti AisiUNa pahANavArUyArUDho samaM ahAsannihiyapariyaNaM turiyaturiyaM niggao nayarAo, pattoya nayarujANaM / divo ya ahaM rAiNA naggohapAyavasAhAgao uttarIyanibaddhapAsammi DhoiyAe siroharAe attANaya pavAhiukAmo ti| tao so dUrao ceva saMbhamAisayaniyaDiyasAraM 'bho cakkadeva !mA sAhasaM mA sAhasaM ti bhaNamANo sigghayaratajjiyAe vArUyAe samallINo pAyavasamIvaM / sayameva avaNIo pAsao, gehiUNa ya karammi ThAviyo ahaM teNa vaaruuyaapttttiyaae| bhaNio ya sabahamANaM-bho satyavAhaputta! nagara devatAvanasamAsanne nyagrodhapAdape usambayAmi AtmAnamiti cintayitvA pravRtto nyagrodhasamIpam / atrAntare ca kathaMcidAbhogyamaM vyatikaramavadhinA samutpannA mamopari nagaradevatAyA anukampA / Avezya rAjajananI kathitaM yathAsthitameva evaM tayA rAjJaH / bhaNitazca rAjA-anayA malInatayA amukasmin nagarodyAnAsanne nyagrodhapAipe udbandhanenAtmAnaM parityaktuM vyavasitazcakradevaH / tato laghu nivAraya, taM sanmAnya ca pravezaya nagaramiti / tataH krodhasnehAkulatayA saMkIrNa rasamanubhavan rAjA 'are gRhNIta durAcAraM yajJadevaM' ityAdizya pradhAnahastinyArUDhaH samaM yathAsannihitaparijanena tvaritatvarita nirgato nagarAt , prAptazca nagarodyAnam / dRSTazcAhaM rAjJA nyagrodhapAdapazAkhAgata uttarIyanibaddhapAze DhaukitayA zirodharayA AtmAnaM pravAdhitukAma iti / tataH sa dUrata eva saMbhramAtizayanirvatisAraM 'bhozcakradeva! mA sAhasaM mA sAhasam' iti bhaNan zIghrataratarjitathA hastinyA samAlInaH pAdapasamIpam / khayamevApanItaH pAzakaH; gRhItvA ca kare sthApito'haM hastinIpRSThe / bhaNitazca- sabahumAnam-bhoH sArthavAhaputra ! yuktaM nAma bhavato mayA'pi pRSTasya sadbhAvA'kathanam ? / tato 97-RSIRE Jain Education heational Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA // 117 // // 117 // ACROSC juttaM nAma bhavao mae vi pucchi ghassa smbhaavaasaahnnN?| tao mae cintiyaM-hanta kimayaM ti, payAsiya bhavissai keNai mittagujjhaMdAbIo bhavo etvantarammi ya bhaNiyaM rAiNA-bho satyavAhaputta ! sAhio mama esa vaiyaro ambaM pavisiUNa bhayavaIe nayaradevayAe, jahA nidoso tumaM, dosayArI ya ettha durAyAro jnndeyo| tA khamiyacaM tumae, jamae amuNiyaparamatyeNaM kayatthiosi tti| tao mae 'hanta saMpatto vasaNaM jannadevo'ti cintiUNa bhaNio rAyA-deva ! rAyadhammo'yaM, payAparirakkhaNasamujjayassa natthi doso devassa / jannadevamUlasuddhiM pi gaveseu devo, na tammi mahANubhAve aNAyaraNaM saMbhAvIyai / rAiNA bhaNiyaM-gaviTThA mUlasuddhI, sAhiyaM bhayavaIe-'savvamiNaM teNa pAveNa vavasiyaM' ti / sAhiyaM devayAkahiyaM raainnaa| ThiyaM ca me citte tuha dosapayAsaNeNaM ti bhaNiUNa sAhibho jnndevkhiyvuttnto| tao mae cintiyaM-hanta kimeyaM asaMbhAvaNijja / etthantarammi ya ANio rAyapurise hi bandheUNa jannadevo, niveio rAigo / bhaNiyaM ca teNa-are eyassa jibha chindiUNa uppADeha loyaNAI / visaNNo jannadevo / tao mae calaNesu nivaDiUNa vinnatto | mayA cintitam-hanta kimetaditi, prakAzitaM bhaviSyati kenacid mitraguhyam / atrAntare ca bhaNitaM rAjJA-bhoH sArthavAhaputra ! kathito mama eSa vyatikaro'mbAM pravizya bhagavatyA nagaradevatayA, yathA nirdoSastvam , doSakArI ca atra durAcAro yajJadevaH! tataH kSamitavyaM tvayA, yanmayA ajJAtaparamArthana karthito'sIti / tato mayA 'hanta saMprApto vyasanaM yajJadevaH' iti cintayitvA bhaNito rAjA-deva ! rAjadharmo'yam , prajAparirakSaNasamudyatasya nAsti doSo devasya / yajJadevamUlazuddhimapi gaveSayatu devaH, na tasmin mahAnubhAve anAcaraNaM saMbhAvyate / rAjJA bhaNitam-gaveSitA mUlazuddhiH, kathitaM bhagavatyA-'sarvamidaM tena pApena vyavasitam' iti / kathitaM devatAkathitaM rAjJA ! | sthitaM ca me citte tava doSaprakAzanena iti bhaNitvA kathito yajJadevakathitavRttAntaH / tato mayA cintitam-hanta kimetadasaMbhAvanIyam / 1 ti ka. -RRORE 30 Jain Education renal helibrary.org Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 118 // rAyA - deva! mama esa avarAho khamIyau, muJcau jannadevo / rAiNA bhaNiyaM satthavAhaputta ! na juttameyaM, durAyAro khu eso, tA anaM vinnaveti / mae bhaNiyaM -deva ! alamannerNa ti, jai mamovari bahumANo devasla, tA imaM cetra saMpADeu devo / rAiNA bhaNiyaM - alaGkaNIyavayaNo tumaM ti, tumaM caiva jANAsi ! tao mae 'devapasAo'tti bhaNiUNa nivaDio(a) calaNesu moyAvio janadevo, pesio ya ahaM rAhaNA niyayabhavaNaM tao sammANiUNa mahayA vibhUIe gao sabhavaNaM ti / jAo ya loyavAo, aho ! jannadeva jahannattaM / samuppanno ya me nivveo / peccha, Iiso pariNAmo tti / aho ! asArayA saMsArassa, vicittayA kammapariNaIe, dullakkhANi pANicittANi / tA na yANAmo kimettha juttaM ti // etyantarampiya samAgao tattha sugihiyanAmo aggiMbhUI nAma gaNaharo / Thio ya nayarujjANe / diTTho mae bAhiriyAgaeNaM / atrAntare cAnIto rAjapuruSairbaddhvA yajJadevaH, niveditazca rAjJaH / bhaNitaM ca tena - are etasya jihvAM chivA utpATayata locane / viSaNNa yajJadevaH / tato mayA caraNayornipatya vijJapto rAjA - deva! mamaiSo'parAdhaH kSamyatAm mucyatAM yajJadevaH / rAjJA bhaNitam - sArthavAhaputra ! na yuktametad, durAcAraH khalveSaH, tato'nyad vijJApayeti / mayA bhaNitam-deva ! alamanyeneti, yadi mamopari bahumAno devasya tata imeva saMpAdayatu] devaH / rAjJA bhaNitam - alaGghanIyavacanastvamiti tvameva jAnAsi / tato mayA 'devaprasAdaH' iti bhaNivA, nipatya caraNayoH, mocito yajJadevaH, preSitazcAhaM rAjJA nijabhavanaM tataH sanmAnya mahatyA vibhUtyA gataH svabhavanamiti / jAtazca lokavAdaH, aho yajJadevasya jaghanyatvam / samutpannazca me nirvedaH / pazya, IdRzAnAmapi mitrANAmIdRzaH pariNAma iti / aho ! asAratA saMsArasya, vicitA karmapariNatyAH, durlakSyANi prANicittAni / tato na jAnImaH kimatra yuktamiti // atrAntare ca samAgatastatra sugRhItanAmA agnibhUtirnAma gaNadharaH / sthica nagaroyAne / dRSTazca mayA bahirAgatena / ja bIo bhavo // 118 // w Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ &AbIo bhavo samarAicakahA / // 119 // // 119 // AAAAAACAREER jAo ya me taM pai bahumANo, paNamio ya so mae, dhammalAbhiyo ya teNaM ubaviTTho tassa paaymle| pucchio bhayavaM sabbadukkhaviuDaNasamatthaM dhamma / sAhio bhagavayA khamAigo sAhudhammo / taM ca muNamANassa samuppannA desavirahapariNaI pavaDamANasaMvegassa jAo bhavavirAgo / cintiyaM ca mae-alaM saMsArapavaNAmettaphaleNaM imiNA parikile seNaM, pavajAmo pabajjati // etthantarammi ya galio kammasaMghAo, payaliyA bandhapaTTiI, vihAviyaM attavirieNaM, samuppannA savvavirahapariNaiti / kahAvasANe ya vinnattomae bhayavaM gurU / aNugigahIo ahaM bhayavayA, virataM ca me cittaM bhavapazcAo, tA Aisau bhaya kiMmae kAyati / tao teNa suya(yA)sayanANiNAmama bhAvaM viyANiUga bhaNiyaM-jujjai bhavao mahApurisaseviyaM samagattaNaM kAuMti / taomae tassa samIvammi ceva pavanaM samaNattaNaM, parivAliyaM ca vihiNA / to ahAuyaM pAliUNa kAlamAse kAlaM kiccA dehaM caiUNa navasAgarovamAU vemANiyattAe upavanno mhi bambhaloe, iyaro vi ya janadevo tisAgarovamaThiI sakarappabhAe nArago ti / tao ahamahAuyaM pAliUNa prati bahumAnaH, praNatazca sa mayA, dharmalAbhitazca tena, upaviSTastasya pAdamUle / pRSTo bhagavAn sarvaduHkhavikuTanasamartha dharmam / kathito bhagavatA kSamAdikaH sAdhudharmaH / taM ca zRNvataH samutpannA dezaviratipariNatiH, pravardhamAnasaMvegasya jAto bhvviraagH| cintitaM ca mayA-alaM saMsArapravardhanAmAtraphalena anena pariklezena, prapadyAmahe pravrajyAmiti / atrAntare ca galitaH karmasaMghAtaH, pracalitA bandhanasthitiH, vibhAvitamAtmavIryeNa, samutpannA sarvaviratipariNatiriti / kathAsvasAne ca vijJato mayA bhagavAn guruH / anugRhIto'I bhagavatA, viraktaM ca me cittaM bhavaprapazcAt , tata Adizatu bhagavAn ki mayA kartavyamiti / tatastena zrutAzayajJAninA mama bhAvaM vijJAya bhaNitam-yujyate bhavato mahApuruSasevitaM zramaNatvaM kartumiti / tato mayA tasya samIpe eva prapannaM zramaNatvam , paripAlitaM ca vidhinA / tato yathA''yuSkaM pAlayitvA kAlamAse kAlaM kRtvA dehaM tyaktvA nava Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amarAicca kahA // 120 // Jain Education 1 I devalagAo cuo samANo iheva videhe gandhilAI vijae rayaNapure nayare rayaNasAgarasta satyavAhassa sirimaIe bhAriyAe kucchisi puttattAe upavanoti / iyaro vi ya tao naragAo uccaTTiUNa AheDagasuNao bhaviya mariUNa tisAgarovamAU tattheva uvavajjiUNa tao ya unho nANAtiriesu AhiNDiUNa tattheva rayaNapure tAyagharadAsIe nammayAbhihANAe suyattAe upavanoti / uciyasamayammi jAyA ya amhe, pattA ya bAlabhAvaM / paidvAviyAI nAmAI, majjhaM candasAro, iyarassa aNAhagotti / pattA ya jovvaNaM / kao mae dArasaMgaho / evaM ca visayAsattA ciTThAmo / puvvabhakakabhAsao ya na imassa mamovari vaJcaNApariNAmo avei / annayA ya Agao tattha mAsakappavihArI bhayavaM vijayavaddhaNAyario / pavano ya mae imassa pAyamUle sAvagadhammo / annayA ya taM puraM dIhadaNDajattAgae naravaimbhi, gAmantaragae amhesu viJjhakeunA meNa savaraseNAvaNA hayavihayaM kAUNa avaNIo koi loo| suyaM ca amhehiM / samAgayA taM puraM / sAgaropamA yurvaimAnikatayopapanno'smi brahmaloke, itaro'pi ca yajJadevo trisAgaropama sthitiH zarkarAprabhAyAM nAraka iti / tato'haM yathAssyuH pAlayitvA devalokAt cyutaH san iva videhe gandhilAvatIvijaye ratnapure nagare ratnasAgarasya sArthavAhasya zrImatyA bhAryAyAH kukSau putratvenopapanna iti / itaro'pi ca tato nArakA duvRttya AkheTakazanako bhUtvA mRtyA trisAgaropamAyustatraivopapadya tatazcotto nAnAtiryakSu AhiNDya tatraiva ratnapure tAtagRhadAsyAM narmadA'bhidhAnAyAM sutatvenopapanna iti / ucitasamaye jAtau va AvAm prAptau ca bAlabhAvam / pratiSThApite nAmanI, mama candasArA, itarasya ahaka ( anadhaka) iti / prAptau ca yauvanam / kRto mayA dArasaMgrahaH, evaM ca viSayAsaktau tiSThAvaH / pUrvabhavAbhyasatazca nAsya mamopari vaJcanApariNAmo'paiti / anyadA ca Agatastatra mAsakalpavihArI bhagavAn vijayavarddhanAcArya: / prapannaca mayA asya pAdamUle zrAvakadharmaH / anyadA ca tatpuraM dIrghadaNDa yAtrAgate narapatau, grAmAntaragateSu asmAsu vindhyaketunAmnA zavarasenApatinA hatavihataM kRtvA'panItaH ko'pi lokaH / zrutaM cAsmAbhiH / samAgatA tat puram dRSTaM ca zmazAnA tional bIo bhavo // 120 // www.ainelibrary.org Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 121 // sama0 11 31. Educati dihaM ca masANAgAramaNugarintaM, gavesAdiyaM mANusa jAva savvameva ghara, navaraM candakantA me bhAriyA avahaDa tti / tao samupapannA me araI, jAyA ya cintA-hA ! kahaM sA tavasiNo mamAdidvaviogA pANe dhArissai ti / etthantarammi ya bhaNio devasammAbhihAmAhaNaM-satthavAhaputta ! mA saMtappa / puNo trieyammi cetra sie siritthalAbhihANAo sannivesAo evaM caiva sabarehiM raNIo jaNo Asi / so niravaseso akhaNDiyacarittasavvasso mahayA daviNajAeNa mukko ti / tao ahaM eyamAyaNiUNa ready kavayadi sabhUmimunagaesu sabaresu aNahagaduio ghetUNa savyasAraM daviNajAyaM susaNiddhasaMbhiyaM ca pAheyaM payaTTo candantAvimokkhaNanimittaM ti / / iyo yatI mama viogavihurAe cAritakhaNDaNAsaGkiNIe ya karhici suNNagAmAsanakUtraya DAvAsiyAe sabaravAhiNIe nisAcaramasamayammi, patte ya payANagakolAhale perantarakkhaNAvAvaDesu savarasaMghAesa jIviyaniravekkhAe tammi caiva jiSNakUvammi pavAhio kAramanukurvat, gaveSitaM mAnuSaM yAvatsarvameva dharati, navaraM candrakAntA me bhAryA apahRteti / tataH samutpannA me'ratiH, jAtA ca cintAhA ! kathaM sA tapasvinI mamAdRviyogA prANAn dhAraviSyatIti / atrAntare ca bhaNito devazarmAbhidhAnena vRddhabrAhmaNena - sArthavAha putra ! mA saMyatra / punarapi etasminneva viSaye zrIsthalAbhidhAnAt saMnivezAt evameva zavarairapanIto jana AsIt, sa niravazeSo'khaNDitacAritrasarvasva mahatA draviNajAtena mukta iti / tato'haM etadAkarNyAtikrAnteSu katipayadineSu svabhUmimupagateSu zabareSu aNahakadvitIyo gRhItvA sarvasAraM draviNajAtaM susnigdhasaMbhRtaM ca pAtheyaM pravRttazcandrakAntAvimokSaNanimittamiti / ca tathA mama viyogavidhurayA cAritrakhaNDanAzaGkinyA ca kathaMcitzUnyagrAmAsanakUpataTAvA sitAyAM zabaravAhinyAM nizAcaramasamaye, pravRtte ca prayANa kolAhale paryantarakSaNAvyAprateSu zavarasaMghAteSu jIvitanirapekSayA tasminneva jIrNakUpe pravAhita AtmA / patitA ca ational bIo bhavo | // 121 // ainelibrary.org Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 122 // Jain Education appA / paDiyAya jalamajjhe, na mayA ya jalappabhAvegaM / tao taggayaM caiva paDikUnagamahiDiUNa ciTThiumAraddhA / kicchapaNA ya jIviyaseseNaM caiva jAva pANe dhArei, tAtra pattA amhe tamuddesaM / aNahagassa vi ya puvyabhavanimittao tayatyasaMdarisaNao ya samupabho mora vacaNApariNAmo / cintiyaM ca NeNaM- 'kahameso vaJciyanvo' tti / tao so aNeyaviyappa samAuliyahiyao ahaM ca suddhasahAvoti evaM vaccAmo | pAheyadaviNajAyANi ya patteyaM hatthagoyarANi havanti / annayA ya mama hatthe pAheyaM tassa daviNajAyaM ti / evagacchramANa pattA tamudde, jattha sA candakantA cihna / diTTho ya so kUvo / etthantarammi ya atyamio sahassarassI, luliyA jhA / tao cintiyamaNahageNaM- hatthagayaM me daviNajAyaM, vijaNaM ca kantAraM samAsanno ya pAyAlagambhIro kUvo, pavatto ya avarAhavivarasamacchAyago andhayAro / tA eyammi eyaM pakkhiviUNa niyattAmo imassa thANassa tti cintiUNa bhaNiyaM ca teNa satthavAhaputta ! afri pivAsAbhibhU hi / tA nihAlehi eyaM jiSNakUvaM 'kimettha udagaM asthi, natthi' ti ? / tao mae gahiyapAheyapoTTaleNaM jalamadhye, na mRtA ca jalaprabhAveNa / tatastadgatameva pratikUpakamadhiSThAya sthAtumArabdhA / kRcchraprANA ca jIvitazeSeNaiva cAvatprANAn dhArayati, dAvatprAptAvAvAM tamuddezam / aNahakasyApi ca pUrvabhavanimittataH tadarthasaMdarzanataJca samutpanno mamopari vaJcanApariNAmaH / cintitaM ca tena - kathameSa vathitavyaH' iti tataH so'nekavikalpasamAkulitahRdayaH, ahaM ca zuddhasvabhAva iti evaM vrajAvaH / pAtheyadraviNajAtAni ca pratyekaM hastagocarANi bhavanti / anyadA ca mama haste pAtheyaM tasya draviNajAtamiti / evamanugacchantau prAptau tamuddezam, yatra sA candrakAntA tiSThati / dRzca sa kUpaH / atrAntare ca astamitaH sahasrarazmiH, lulitA sandhyA / tatazcintitamahakena - hastagataM me - NajAtam, vijanaM ca kAntAram samAsannazca pAtAlagambhIraH kUpaH pravRttazcAparAdhavivara samAcchAda ko'ndhakAraH / tata etasmin evaM prakSipya nivarte'smAtsthAnAditi cintayitvA bhaNitaM ca tena sArthavAhaputra ! bhRzaM pipAsA'bhibhUto'smi, tato nibhAlaya evaM jIrNakUpaM / ional bIo bhava // / 122 / / inelibrary.org Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 123 // SHASHASHISHASTRA SADS ceva nihAlio kUvo / etthantarammi ya suvisatthahiyayassa loyassa viya maccU Agao mama samIramaNahago / sahasA pakkhitto tammi bIo bhava ahamaNahageNa, paDio ya udagamajjhe / niyatto ya so tao vibhAgAo / ahamapi ya sasaMbhanto laggo paDikUvagekadese / parAmuTThA ya bhayavihalaGgalA candakantA thIsahAvao bhayakAyarA / bhaNiyaM ca tIe 'namo arihaMtANaM'ti / tao mae paJcabhinnAo sdo| UsasiyaM me 15 // 123 // hiyaeNaM / bhaNiyA ya sA 'abhayamabhayaM jiNasAsaNarayANaM' ti / tIe vi ya paJcabhinnAo me sado / roviuM payattA, samAsAsiyA sA mae, pucchiyA ya vRttantaM / sAhio ya tIe, mae vi ya niyago tti / bhaNiyaM ca tIe-hA! ducha kayaM aNahageNa / mae bhaNiyaMsundari ! na duThTha kayaM, paramozyArI khu so mahANubhAvo, jaM tumaM saMjoiya ti / appanidANa ya aikannA rayaNI, uggao aNsumaalii| tao mae dinnaM candakantAe pAheyaM / bhaNiyaM ca tIe-'kahamahaM tumae agahiyammi geNhAmi' tti / tao mae nehakAyaraM se hiyayaM kaliUNamakAle ceva gahiyaM pAheyaM, bhuttaM ca amhehiM / tao cintiyaM mae-keNa puNa uvAeNa amhe imAo bhavasamudAo viva kUba'kimatra u,kamasti, nAsti' iti ? / tato mayA gRhItapAthera poTTalakeneva nibhAlitaH kUpaH / atrAntare ca suvizvastahRdayasya lokasyeva mRtyurAgato mama samIpamaNahakaH / sahasA prakSiptastasminnahamaNahakena, patitazcodakamadhye / nivRttazca sa tato vibhAgAt / ahamapi ca sasaMbhrAnto lagno prtikuupkaikdeshe| parAmRSTA ca bhaya vihvalAGgI candrakAntA, strIsvabhAvato bhayakAtarA / maNiAM ca tayA 'namo'haMdyaH' iti / tata pratyabhijJAtaH zabdaH, ucchvasitaM me hRdayena / bhaNitA ca sA 'abhayamabhayaM jinazAsanaratAnAm' iti / tayA'pi ca pratyabhijJAto mama zabdaH / rodituM pravRttA, samAzvAsitA sAmayA, pRSTA ca vRttAntam / kathitazca tayA, mayA'pi ca nijaka (vRttAntaH kathitaH) iti / bhaNitaM ca tayA-hA ! duSThu kRtamaNahakena / mayA bhaNi tam-sundari ! na duSThu kRtam , paramopakArI khalu sa mahAnubhAvaH, yattvaM saMyojitA iti / alpanidrayozcAtikrAntA rajanA, udgatazcAMzumAlI / tato mayA dattaM candrakAntAyAH pAtheyam / bhaNitaM ca tayA-'kathamahaM ACCORRECORRECECRESS Jain Education R ational nelibrary.org Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA BABASAHI // 124 // gAo utarissAmo tti / evaM ca cintayantANaM kaivayadiNesu khINaM pAheyaM, paNadvA jIviyAsA / jAyA ya me cintA-kahaM pAviUNa bIo bhavo jiNamayaM akAUNa pancajamakayattho marissAmi tti / etthantaramma phuriyaM se vAmaloyaNeNaM, mamAvi dAhiNeNaM / jaMpiyaM ca tIeajjaputta ! vAmaM me loyaNaM phuriya'ti / tao sAhio se mara hiyayasaMkappo iyaracakkhuphuraNaM ca / samAsAsiyA ya esA / sundari! // 12 // imehiM nimittavise sehiM avassa amhANaM na cirakAlANusArI esa kileso, tA na tumae saMtapiyavvaM ti / pddissuymimiie| evaM ca jAva ahorattaM nivasAmo, tAva samAgao sabararAyahANIo rayaNapuranivAsiNo nandivadaNAbhihANassa satyavAhassa santio rayaNapuragAmI ceva sattho tti / uyaganimittaM ca samAgayA purisA gahiUNa lmbnnaa| diTThAI amhe imehiM / niveiyaM satyavAhassa / kayama-2 zciyApaoeNaM samuttArAviyAI teNaM,paJcabhinnAyANi ya / pucchiyAI vuttantaM, sAhio vitthareNaM,vimhio eso,tao patthiyAI rayaNauraM tyayyagRhIte gRhAmi' iti / tato mayA snehakAtaraM tasyA hRdayaM kalayitvA akAle evaM gRhItaM pAtheyam , bhuktaM cAvAbhyAm / tatazcintitaM mayA-kena punarupAyena vayamasma d bhavasamudrAdiva kUpakAduttariSyAva iti / evaM ca cintayatoH katipayadineSu kSINaM pAtheyam , pranaSTA jIvitAzA / jAtA ca me cintA-kathaM prApya jinamatamakRtvA pravajyAmakRtArtho mariSyAmi isI / atrAntare sphuritaM tasyA bAmalocanena, mamApi dakSiNena / kathitaM ca tayA--'Aryaputra ! vAmaM me locana phuritam' iti / tataH kathitaH tasyA mayA hRdayasaMkalpa itaracakSuHsphuraNaM ca / samAzvAsitA ca essaa| sundari ! ebhinimittavizeSairavazyamAvayona cirakAlAnusArI eSaH klezaH, tato na tvayA saMtaptavyamiti / pratizrutamanayA / evaM ca yAvadahorAtraM nivasAvaH, tAvatsamAgataH zavararAjadhAnIto ratnapuranivAsino nanivarddhanAbhidhAnasya sArthavAhasya satko ratnapuragAmyeva sArtha iti / udakanimittaM ca samAgatAH puruSAH gRhItvA lambanAn / dRSTau AvAmebhiH / niveditaM. sArthavAhasya / kRtamazcikAprayogeNa samuttAritau tena, pratyabhijJAtau ca / pRSTau vRttAntam , kathito vistareNa / vismita eSaH, tataH prasthitau Jain Education For Private & Personal use only www.ainelibrary.org Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SARAL samarAicca-8 jAra aikvantesu paJcasu payANa pasu parivahante satthe rAyAttaNIo nAidUradesabhAe diTTho kaGkAlamelaseso ghAmapAsAvaDiyadaviNajAola bIo bhavo kahA kesariNA dIhanidAvasamuvaNIo aNahago tti / daviNovalambheNa paJcabhinnAo amhehiM / tao taM tahAvihavivAgaM pecchiUNa samuppanno me vivego, khaovasamamukgayaM cArittamohaNIyaM / saMjAo sayalajIvaloyadullaho caraNapariNAmo / tao ahaM tahAvihapa- // 125 // // 125 // vaDamANapariNAmo ceva Agao sanayaraM / pavano ya jahAvihIe vijayavaddhaNAyariyasamIve pavvajja / ahAuyamaNuvAliUNa vihiNA ya mottaNa deMha, uvavanno solasasAgarovamAU vaimANiyattAe mahAsukkakappammi, iaro vi ya agahago sIhavAvAiyasarIro sattasAgarovamahiI vAlugappahAe nArago tti / to ahamahAuyaM pAliUNa devalogAo cuo samANo iheba jambuddIve dIve bhArahe vAse rahavIraure nayare nandivaddhagasta mAhAvaissa surasundarIe bhAriyAe kucchisi puttattAe uvavanno mhi / iyaro vi to naragAo ubaTTiUNa vijhagiripayae agasattazavAyaNaparo sIhattAe uvvnno| tao sIhattAe uvavajiUNa puNo vimariUNa ratnapuraM yAvatikrAnteSu paJcasu prayANakeSu parivahati sAthai rAjavartanIto nAtidUradezabhAge dRSTaH kaGkAlamAtrazeSo vAmapArthApatitadraviNajAtaH kesariNAdInidrAvazamupanIto'nahaka iti / draviNopalambhena pratyabhijJAta AvAbhyAm / tatastaM tathAvidhavipAka prekSya samutpanno me vivekaH, kSayopazamamupagataM cAritramohanIyam , saMjAtaH sakalajIvalokadurlabhazcaraNapariNAmaH / tato'haM tathAvidhaprabarddhamAnapariNAma eva AgataH svanagaram / prapannazca yathAvidhi vijayavarddhanAcAryasamIpe pravrajyAm / yathA''yuSkamanupAlma vidhinA ca muktyA deham , upapannaH pozasAgaropamAyurvaimAnikatayA mahAzukrakalpe, itaro'pi cANahakaH siMhavyApAditazarIraH saptasAgaropamasthitiAlukAprabhAyAM nAraka iti / tato'haM yathA''yuH pAlayitvA devalokAn cyutaH san ihaiva jambUdvIpe dvIpe bhArate varSe rathavIrapure nagare nandivarddhanasya gAthApateH | surasundaryA bhAryAyAH kukSau putratayopapanno'smi / itaro'pi ca tato narakAduvRttya vindhyagiriparvate anekasatvavyApAdanaparaH siMhatayo www.janelibrary.org Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CA bIo bhavo samarAiccakahA | // 126 // - // 126 // RECRRC-RG sattasAgarovamAU tattheva uvavajjiya to ya ucaTTo nANAtiriema AhiNDiya tasvaiva nayare somasatthavAhassa nandimaIe bhAriyAe puttattAe ujavanno tti / uciyasamayammi jAyA amhe, panA bAlabhAvaM / paiTAviyAI nAmAI-majhaM aNaGga devo, iyarassa dhagadevo tti / AbAlabhAvo jAyA piI mama sabbhAvao, iyarasta kaiyaveNaM / kumArabhAvammi ya patto mae devasegagurusamIce samaNNubhAsio dhammo / pattA ya jovaNaM / sante viya pubapurisajjie daviNajAe abhimANao 'kimaNeNa punyapurisajieNaM' ti danyasaMgahanimittaM gayA rayaNadIyaM / vidvattAI rayaNAI, kayA saMjuttI, payaTTA niyadesamAgantuM / etyantarammi ya pucakayakammado seNa cintiyaM dhaNadeveNa-kahaM puNo vazciyavyo esa agaGgadevo / viyapiyA ya teNaM aNege micchAviyappA / ThAvio siddhnto| abAbAio esa na tIrae pazciuMti, tA yAvArami eyaM / paricintio uvAo 'bhoyaNe se visaM demi' tti / annayA ya sasthimaIsannivesamaNupattANaM bhothaNanimittaM gao dhaNadevo iTTamaggaM / kArAviyaM ca teNa bhoyaNaM, pakkhittaM ca egammi laDDuge visaM / cintiyaM ca teNaM-eyaM se dAhAmi ti| Agacchantassa aNegaviyappAvahariyacittassa saMjAo vivjjo| bhoyaNavelAe gahio teNa papannaH / tataH siMhatayopapadya punarapi mRtvA saptasAgazepamAyustatraivopapadya tatazcovRtto nAnAtiryakSu AhiNjya tatrai nagare somasArthavAhasya nadimatyAM bhAryAyAM putratayopapanna iti / ucitasamaye jAtAvAvAm , prAptau bAlabhAvam / pratiSThApite nAmnI-mAnaGgadevaH, itarasya dhanadeva iti / AvAlabhAvAt jAtA prItirmaga sadbhAvataH, itarasya kaitavena / kumArabhAce ca prApto mayA devasenagurusatI sarvajJASito dhrmH| prAptau ca yauvanam / satyapi pUrvapuruSasamajite draviNajAte abhimAnataH 'kimanena pUrvapuruSasamarjitena' iti saMgrahanimittaM gato ratnadvIpam / arjitAni ratnAni, kRtA saMyuktiH, pravRttA nijadezamAgantum / atrAntare ca pUrvakRtakoSeNa cintitaM dhanadevena-kathaM punaIzcayitavya eSo'naGgadevaH / vikaltiAzca tenAne nimAvikalpAH / sthApitaH siddhAntaH / avyApAdita eSa na pAryate va tum iti, tato vyApAdayAmi etam / paricintitazvopAyaH 'bhojane tasya vipaM dadAmi' iti / anyadA ca svastimatisannivezamanuprAptormojananimitta SACREC E Jain Education Intemational wwwjainelibrary.org Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 127 // 1 bisalaDDugo, dinno mamaM ca iyaro tti / pattA amhe jAva yevavelAe caiva thArio dhaNadevo / tao 'kimeyaM ti' AulIhUo ahaM jA kiMkAvyamUDho kSetrakAlaM cidvAmi, tAtra accurAyAe visassa vicittayAe kammapariNAmasta uvarao dhaNadevo / jAyA me cintA'hA keNa uNa eyaM vavasiyaM' ti / tao amuyivuttanto mahAsoyAbhibhUyamANaso Agao sanayaraM / siddho vuttanto tassa mANusANaM / viSNaM ca tersi amahiyayaraM rynnjaayeN| sesarayaNajAye piya jahANurUvaM kusalapakakhe nirajjiU tannivve eNa vetra tayappamiimannA siGgo banno devaseNAyariyasamIve pavvajjaM ti / parivAliUNa ahAuyaM vihiNA ya monUNa dehaM pANayamsi kappe upabanno egUsAgaromAU devotti, iyaro vi visamaraNANantaraM paGkaSpabhAe puDhavIe navasAgarotramAU nArago ti / ta ahamahAuyaM aNuvAliU cuo samANo iheba jambuddIve dIve eravae khette hatthiNAure nayare harinandassa gAhAvaissa lacchimaIe bhAriyAe kucchisi godhanam | kAritaM ca tena bhojanam, prakSiptaM caikasmin laDDuke viSam / cintitaM ca tena etaM tasmai dAsyAmi' iti / Agacchato'nekavikalpApahRtacittasya saMjAto viparyayaH / bhojanavelAyAM tena gRhIto viSalaDDukaH, vRttazca madyamitara iti / prabhuktavatvAM yAvatstokavelAyAmeva stArito dhanadevaH / tataH 'kimetad' iti AkulIbhUto'haM yAvat kiMkartavyamUDhaH sokakAlaM tiSThAmi tAvatyutayA viSasya vicitra yA karmapariNAmasyoparato dhanadevaH / jAtA me cintA - hA ! kena punaretad vyavasitam ' iti / tato jJatavRtta nto mahAzokAbhibhUtamAnasa AgataH svanagaram / ziSTo vRttAntastasya mAnuSANAm / vitIrNa ca tebhyo'dhikataraM ratnajAtam / zeSaratnajAtamapi ca yathAnurUpaM kuzalapakSe niyujya tannirvedenaiva tatprabhRti ajJAtaviSayasaGgaH prapanno devasenAcAryasamIpe pratrajyAmiti / paripAlaya yathA''yuvibinA ca muktvA dehaM prANate kalpe upapanna ekonaviMzatisAgaropamAyurdeva iti, itaro'pi viSamaraNAnantaraM paGkaprabhAyAM pRthivyAM navasAgaropamAyurnAraka iti / tato'haM yathA''yuranupAlaya yutaH san ihaiva jambUdvIpe dvIpe aivate kSetre hastinApure nagare harinandergAthA pate bIo bhavo // 127 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SCORG samarAica kahA // 128 // puttanAe uvvnno| iyaro vi to naragAo uccaTTiya uragattaNaM pAviUNamaNegasattavAvAyaNaparo dAvANaladaDadeho mari UNa tIe ceva pIo bhavo paGkappabhAe puDhabIe kiMcUNadasasAgaroramAU nArago hoUNa tao ucaTTo, tiriemu AhiNDiya tammi ceva hathigAure indanAmassa buddha seTissa nandimaIe bhAriyAe kucchisi putta tAe upabanno ti| uciyasamayammi jAyA amhe / paiTAviyAI nAmAiM-mamaM vIradevo, 11 // 128 // iyarassa doNago tti / pattA ya kumArabhAvaM, samappiyA ya le hAyariyassa / jAyA ya amhAgaM pucavaNiyA ceva piI / tao gahiyakalAkalAveNaM mae paDivanno mANabhaGgagurusamI ve jiNadesio dhammo, mamovayAravaJcaNakusaleNa dabao donnennaavi| tao ya me dhammANurAeNa tappabhii taM pai samuppamA thirayarA piI / samappiyaM se pabhUyaM daviNajAyaM / bhaNio ya eso-'yatra haraha aNindieNa mangeNa' ! tao so vavahariumAraddho / vidvattaM ca tega pabhUyaM daviNajAyaM / etyantarammi puvakayakammavAsaNAdoseNa jAo se mamopari aDigo vazcagApariNAmo / cintiyaM ca teNaM-ajjiyaM pabhUyaM daviNajAya, bhAgio ya vIradevo eyasta, tA kega uga uvAeNa vazciyayo lakSmImatyA bhAryAyAH kukSau putrAyopapannaH / iro'pi tato narakAduvRttya uragatvaM prApyAnekasattvavyApAdanaparo dAvAnalagdhadeho mRtvA tasyAmeva paMkaprabhAyAM pRthivyAM kiJcidUnadazasAgaropamAyurako bhUtvA tata udvRttaH tiryakSu AhiNDaya tasminneva hiitanApure indranAmno vRddhazreSThino nandimatyA bhAryAyAH kukSau putrAropapanna iti / ucitasamathe jAtAvAvAm / pratiSThApite nAmnI-mama vIradevaH, itarasya droNaka | iti / prAptau ca kumArabhAvam , samarpitau ca dekhAcAryasya / jAtA cAvayoH pUrvavarNitA evaM prItiH / tato gRhItakalAkalApena mayA prati panno mAnabhaGgagurusamIpe jinadezito dharmaH, mamopacArakacanAkuzalena dravyato droNakenApi / tatazca me dharmAnurAgeNa tatprabhRti taM prati samutpannA sthiratarA prItiH / samarpitaM tasya prabhUtaM draviNajAtam / bhaNitazca eSaH-vyavaharata aninditena mArgeNa / tataH sa vyvhrtumaarbdhH| arjitaM ca tena prabhUtaM draviNajAtam / atrAntare pUrvakRtakarmavAsanAdoSeNa jAtastasya mamopari udhiko vacanApariNAmaH / cintita SAHITRAKAASHISH Jain Education .onal Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAiccakahA // 129 // 33 Jain Education eso, na ya muNai jahadviyaM Ne koi vavahAraM / tA kiM avalambAmi ? | ahavA eyammi paripanthage na me aliyavayaNaM nivvaha / tA vAvAmi eyaM / tao 'jamahaM : bhaNissAmi, taM ceva agvissai' tti saMpahAriUNa pAraddho teNa samuvayAro / kArAvio mahanto pAsAo, uribhUmibhA ya tassa aNiyamiyakhIlajAlo NijjUhago / cintiyaM ca teNaM / vIradevaM pAsAyapavesanimittaM nimantiUNa daMsemi se nijjUhagaM / tao so rammadaMsaNIyayAe nijjUhagassa sahasA Arohaissai / tao ya tannivaDaNeNa nivaDio samANo na bhavissai ti / evaM ca kae samANe loyavAo vi parihario hoi / saMpAiyaM teNa jahAsamIhiyaM / bhututtarakAlaMmi ya ArUDhA duve vi amhe saparivArA pAsAyaM / etthantaraMmi ya paNaTTA se maI / mama daMsaNanimittaM kevalo cevArUDho nijjUhagaM / jAva ya nArohAmi ayaM tAva nivaDio | hAhArakhaM karemANo samoiNNo ahayaM jAva diTTho paJcattamuvagao doNago tti / samuppanno me nivveo / cintiyaM mae / fartthu jIvaloyasa, evamavasANaM saMsAraceTThiyaM / tao ahaM tassa mayakiccaM kAUNa tanniveeNa ceva paDivanno mANabhaGgagurusamI ve tena- ajitaM prabhUtaM draviNajAtam, bhAgikazca vIradeva etasya tataH kena punarupAyena vaJcayitavya eSaH, na ca jAnAti yathAsthitamAvayoH kospi vyavahAram / tataH kimavalambe ? / athavA etasmin paripanthini na me'lIkavacanaM nirvahati, tato vyApAdayAmyetam / tato 'yadahaM yati' iti saMpradhArya prArabdhastena samupacAraH / kArito mahAn prAsAdaH upari bhUmibhAge ca tasya aniya mitakIlajAlo niryUhakaH / cintitaM ca tena vIradevaM prAsAdapravezanimittaM nimantrya darzayAmi tasya niryUhakam / tataH sa ramyadarzanIyatayA niryUhakasya sahasA ArokSyati / tatazca tannipatanena nipatitaH san na bhaviSyati ( jIviSyati iti / evaM ca kRte sati lokavAdo'pi parihRto bhavati / saMpAditaM ca tena yathAsamIhitam / bhuktottarakAle cArUDhau dvAvapi AvAM saparivArau prAsAdam / atrAntare ca praSTa tasya matiH / mama darzananimittaM kevala evArUDho niryUhakam / yAvacca nArohAmyahaM tAvannipatitaH / hAhAravaM kurvan samavatIrNo'haM yAvad bIo bhavo // 129 // nelibrary.org Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A bIo bhavo // 130 // A samarAicca-G | samaNaliGga / parivAliUNa ahAuyaM uvavanno heTThimovarimagevejjae kiMcUNapaNuvIsasAgarocamAU devo; iyaro vi doNabho tahAviharudda- kahA jjhANovagao dhUmappabhAe puDhavIe duvAlasasAgarovamAU nAragotti // to ahaM surAuyamaNubhujiUNa cuo samANo iheva jambuddIve dIve ettha ceva vijae campAvAse nayare mANibhaddassa se dvista dhAriNIe bhAriyAe kucchisi puttattAe uvavanno, jAo ya uciysm||130|| eNaM / paiTAviyaM me nAma puNNabhado tti / paDhamaM ca kila mae ghosamuccArayanteNa 'amara' ti saMlattaM / ao duiyaM pi me nAma amaraguttI tti / sAyagihuppattIe ya A bAlabhAvAo ceva papanno mae jiNadesio dhammo / etyantaraMmi ya iyaro vi tao naragAo uvvaTTiUNa saMyaMbhUramaNe samudde mahAmaccho bhaviya aJcantapAvadiTThI mao samANo tIe ceva dhUmappabhAe duvAlasasAgarovamAU ceva nArago hoUNa ucaTTo samANo nANAtiriesu AhiNDiya tami ceva nayare nandAvattassa se dvissa sirinandAe bhAriyAe kucchisi dhUyattAe uvavanno dRSTo paJcatvamupagato droNaka iti / samutpanno me nirve: / cintitaM mayA-dhigastu jIvalokasya, evamavasAnaM saMsAraceSTitam / tato'haM tasya mRtakRtyaM kRtvA tannirvedenaiva pratipanno mAnabhaGgagurusamIpe zramaNaliGgam / paripAlya yathA''yurupapanno'dhastanoparitanauveyake kizcidUnapaJcaviMzatisAgaropamAyudevaH, itaro'pi droNakastathAvidharaudradhyAnopagato dhUmaprabhA pRthivyAM dvAdazasAgaropamAyurika iti / tato'haM surAyuranubhujya cyutaH san ihaiva jambUdvIpe dvIpe atraiva vijaye campAvarSe nagare ma.Nibhadrasya zreSThino dhAriNyA bhAryAyAH kukSau putratayopapannaH, jAtazcocitasamayena / pratiSThApitaM me nAma pUrNabhadra iti / prathamaM ca kila mayA ghoSamubArayatA 'amara' iti saMlapitam , ato dvitIyamapi me nAma amaragupta iti / zrAvakagRho patyA ca A bAlabhAvAdeva prapanno mayA jinadezito dharmaH / atrAntare ca itaro'pi tato narakAbRttya svayaMbhUramaNe samudre mahAmatsyo bhUtvA atyantapApadRSTimataH san tasyAmeva dhUmaprabhAyAM dvAdazasAgaropamAyureva nArako bhUtvA ud vRttaH san nAnAtirthanu AhiNDya tasminneva nagare nandAvartasya zreSThinaH zrInandAyA bhAryAyAH kukSau duhitRtayopapannaH, jAtA %ESARI--- Jain Educatio n al Hadiyainelibrary.org Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA R%A4%AECECPECRECE jAyA ya uciyasamaeNaM / paiTAviyaM ca se nAma nandayanti tti / pattA ya jovaNaM, viiNNA ya majjhaM / nivvattiyaM pANiggahaNaM / samu lAbIo bhavo ppanno ya me taM pada siNeho, tIe vi ya taheva / evaM ca visayasuhamaNuhavantANaM go koi kaalo| puvyakayakammadoseNa ya se mamopari vazcaNApariNAmo nAvei, jeNa samappiyasabagharasArA vi mAyAe vabaharai / sAhiyaM ca me pariyaNeNaM, na uga pattiyAmi tti / annayA // 13 // ya sAhiyaM me tiie| jahA paNaTuM savvasAraM kuNDalajuyalaM / taM puNa saMyaM ceva avahariUNa samAulIbhUyA / bhaNiyA ya tao mae / sundari, thevameyaM ti, kimedahametteNaM saMrambheNa / annaM te kuNDara juyalaM kArAvemi / kArAviyaM kuNDalajuyalaM / aikantesu kaivayadiNesu abbhaGgagavelAe samappiyaM se nAmaGkiyamuddArayaNaM, saMgoviyaM ca tIe niyayAbharaNakaraNDae / vatte ya hANabhoyaNasamae kAUNama rAyaM parigehiUNa tambolaM asaMjAyAsaMkeNa ceva tao karaNDa gAo saI ceva gahiyaM mae muddArayaNaM / diTuM ca punvanarse sanyasAraM kuNDalajuyalaM / jAyA ya me cintA 'kimayaM puNo laddha'ti / etthantaraMmi sasajjhasA viya AgayA nandayantI / diTuM ca tIe majjha hatthaMmi cocitasagayena / pratiSThApitaM ca tasyA nAma nandayantI iti / prAptA ca yauvanam , vitIrNA ca mahyam / nirvatitaM pANigrahaNam / samutpannazca me tAM prati snehaH, tasyA api ca tathaiva / evaM ca viSayasukhamanubhavatogataH ko'pi kAlaH / pUrvakRtakarmadoSeNa ca tasyA mamopari kaJcana pariNAmo nApati, yena samarpitasarvagRhasArA'pi mAyayA vyavaharati / kathitaM ca mama parijanena, na punaH pratyemIti / anya ca kathitaM me tayA, yathA-pranaSTaM sarvasAraM kuNDalayugalam , tatpunaH svayamevApahRtya samAkulIbhUtA / bhaNitA ca tato mayA-sundari ! stokametaditi, kimetAvanmAtreNa saMrambheNa / / anyatte kuNDalayugalaM kArayAmi / kAritaM ca kuNDalayugalam / atikrAnteSu katipayadineSu abhyaGganavelAyAM samarpitaM tasya nAmAGkitaM mudrAratnam , saMgopitaM ca tayA nijakAbharaNakaraNDake / vRtte ca snAnabhojanasamaye kRtvA'GgarAgaM parigRhya tAmbUlamasaMjAtAzaGkanaiva tataH karaNDakAt svayameva gRhItaM mayA mudrAratnam / dRSTaM ca pUrvanaSTaM sarvasAraM kuNDalayugalam / jAtA Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAicca kahA // 132 // Jain Education muddArayaNaM / viliyA sA / lakkhio se bhAdo / tao ahaM sigghameva niggao gehAo / cintiyaM ca tIe-dinaM imeNa kuNDalajuyalaM kimettha kAyavvaM / jAyaM me lahuttaM, paNaTTo eso vi / tA jAva sayaNavagge vi me lAghavaM na uppajjai, tAva vAvAemi eyaM ti / eso ya ettha uvAo, sajjaghAyaNaM se kammaNajogaM paujJjAmi / kao tIe kevalAe ceva aNeyamaraNAvahadavvasaMjoeNaM jogI / saMThavantI yavamegadese DakkA bhuyaGgameNaM / sAhiyaM ca me purohiNaM ruddadeveNaM / gao ahaM sasambhanto gihaM / diTTA ya kasiNamaNDalavisavAviya sarIrA jIviyametta mesA nandayantI / taM ca tahAvidaM daddUNa samupapannA me cintA / dhiratthu mAindajAlasarisassa jIvaloyassa / bAhajalabhariyaloyaNeNaM ca sagaggayakkharaM bhaNiyA mae / sundari, kiM te bAhai ? jAva na jaMpa tti / tao visaNNo ahaM, paNar3A jIvi - yAsA / tahAvi 'gAruDiyA ettha pamANaM, acintA mantasatti'tti sadAviyA gAruDiyA / diTThA ya tehiM / visaNNA ya te / bhaNio ya | satthavAhaputta, kAladaTThA khu esA na goyarA mantassa / tAna kuppiyavvaM tumae tti bhagiUga niggayA gAruDiyA / tao ca me cintA 'kimetatpunarlabdham' iti / atrAntare sAdhvasA ivAgatA nandayantI / dRSTaM ca tathA mama haste mudrAratnam / vyalIkA sA, lakSitastasya bhAvaH / tato'haM zIghrameva nirgato gehAt / cintitaM ca tayA dRSTamanena kuNDalayugalam, tataH kimatra kartavyam / jAtaM me laghu, eSo'pi / tato yAvatsvajanavarge'vi me lAghavaM notpadyate tAvad vyApAdayAmyetamiti / eSa cAtropAyaH, sadyoghAtanaM tasya kArmaNayogaM prayuje / kRtastayA eva anekamaraNAvadravyasaMyogena yogaH / saMsthApayantI ca tamekadeze duSTA bhujaGgamena | kathitaM ca me purohitena rudradevena / gato'haM sasaMbhrAnto gRham dRSTA ca kRSNamaNDalaviSavyAptazarIrA jIvitamAtrazeSA nandayantI / tAM tathAvidhAM dRSTvA samutpannA me cintA, dhigastu mAyendrajAlasadRzaM jIvalokam / bASpajalabhRtalocanena ca sagaddAkSaraM bhaNitA mayA - sundari ! kiM te bAdhate ? yAvanna jalpati iti / viSaNNo'haM pranaSTA jIvitAzA / tathA'pi 'gADikA atra pramANam, acintyA mantrazaktiH' tional bIo bhavo // 132 // winelibrary.org Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 133 // akkandaNavilavaNavAvaDassa me pariyaNassa vimukkA jIvieNaM, kayaM se uddhadehiyaM / tao ahaM tabhibve eNaM ceva pavar3amANasaMvego tabIo bhavo 'dhiratthu jIvaloyassa' ti paricintiUNa ya asArayaM cai UNa kilesAyAsakAriNaM saGgaM pavano panvajjaM ti / sA uNa tavassiNI tahA mariUNa samuppannA tamappahAbhihANAe narayapuDhavIe / AuMca se igavIsaM saagraaii| eyaM me cariyaM ti // eyaM ca soUNa // 133 // saMjAo rAyanAyarANaM niveo| pucchiyaM ca raahnnaa| bhayavaM, ko uNa tIe sacao ya pariNAmo bhavissai ? | bhayavayA bhaNiyaM / tIse aNantasaMsArAvasANe muttI, mama uNa iheva jamme tti // tao ahameyamAyaNNiUNa tassa ceva bhayavao sabhIve aNeyanAyarajaNaparigao pavano pavvajaM / eyaM me visesakAraNaM ti // sIhakumAreNa bhaNiyaM-sohaNaM te niveyakAraNaM aha kaigaisamAvannarUbo uNa esa saMsAro, kiMvisihANi vA iha sArIramANasAiti zabdAyitA gaaruddikaaH| dRSTA ca taiH / viSaNNAzca te / bhaNitazca taiH-sArthavAhaputra ! kAladaSTA khalu eSA, na gocarA mantrasya / tato na kupitavyaM tvayeti bhaNitvA nirgatA gAruDikAH / tata AkrandanavilapanavyApRtasya me parijanasya vimuktA jIvitena, kRtaM tasyaudaihikam / tato'haM tannidenaiva pravardhamAnasaMvego 'dhigastu jIvalokasya' iti paricintya ca asAraM tyaktvA klezAyAsakAriNaM saGga prapannaH pravajyAmiti / sA punaH tapasvinI tathA mRtvA samutpannA tamaHprabhAbhidhAnAyAM narakadhivyAm / Ayuzca tasyA ekaviMzatiH sAgarANi / etanme caritamiti / / etacca zrutvA saMjAto rAjanAgarANAM nirvedaH / pRSTaM ca rAjJA-bhagavan ! kaH punastasyAH bhavatazca pariNAmo bhavidhyati / bhagavatA bhaNitam-tasyA anantasaMsArAvasAne muktiH, mama punariheva janmanIti // tato'hametAkarNya tasyaiva bhagavataH samIpe anekanAgarajanaparigataH prapannaH pravrajyAm / etanme vizeSakAraNamiti // 1 0mAyaNNiva kha. sama012 34 ducatol ational Mainelibrary.org Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca bIo bhavaM // 134 // // 134 // Ni muhadakkhANi aNuhavanti pANiNo, ko vA estha saMsAracAragavimoyaNasamattho bhayava ! dhmmoti| dhammaghoseNa bhaNiya-vaccha ! suNa, jaM tae pucchiyaM___ettha tAva caugaisamAvannarUvo saMsAro / gaIo puNa imAo / taM jahA-narayagaI, tiriyagaI, maNuyagaI, devgii| muhadukkhacintAe puNa, kuo saMsArasamAvannANaM jAijarAmaraNapIDiyANaM rAgAidosagahiyANaM visayavisAvahiyaceyaNANaM ca sattANaM muhaM ti ? | na kiMci suhaM, bahuM ca dukkhaM / ettha me muNa nAyaM jaha nAma koi puriso dhaNiyaM dAliddadukkhasaMtatto / mottaNa niyaM desaM paradesaM gantumAro / / lar3e UNa ya 'desaM gAmAgaranayarapaTTaNasaNAhaM / thevediya hehi navaraM kahaMci panthAu pbbhttttho|| siMhakumAreNa bhaNitam-zobhanaM te nirvedakAraNam / atha katigatisamApannarUpaH punareSa saMsAraH, kiMviziSTAni vA iha zArIramAnasAni sukhaduHkhAni anubhavanti prANinaH, ko vA'tra saMsAracArakavimocanasamartho bhagavan ! dharma iti ? dharmaghoSeNa bhaNitam-vatsa ! zRNu, yattvayA pRSTam____ atra tAvaJcaturgatisamApannarUpaH saMsAraH / gatayaH punarimAH / tadyathA-narakagatiH, tiryaggatiH, manujagatiH, devagatiH / sukhaduHkhacintayA punaH, kutaH saMsArasamApannAnAM jAtijarAmaraNapIDitAnAM rAgAdizeSagRhItAnAM viSayaviSApahRtacetanAnAM ca sattvAnAM sukham-iti ? na kiMcitsukham , bahu ca duHkham / atra mama zRNu jJAtam yathA nAma ko'pi puruSo bhRzaM dAridrayaduHkhasaMtaptaH / muktvA nijaM dezaM paradezaM gantumArabdhaH / / 1 taM so 2 thevehi diyahehi kahaM 0 kha / BASAHARSA Jain Education lainelibrary.org Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca bIo bhavo | // 135 // // 135 // kara patto ya sAla-sarala-tamAla-tAlAli-baula-tilaya-nicula-aMkolla-kalamba-vajula-palAsa-sallaI-tiNisa-nimba-kuDayanaggoha-khaira saja-dhajjuNa-mba-jambuyaniyaraguvilaM dariyamayaNAhakharanaharasiharAvAyadaliyamattamAyAkumbhatthalagaliyabahalaruhirArattamuttAhalakusumapayaracciyavisthiNNabhUmibhAgaM vaNakola-saraha-vasaha-pasaya-vagdha-taraccha-'cchabhalla-jambuya-gaya-gavaya-sIha-gaNDayAiruTuTusAvayabhIsaNaM dariyavaNamahisanahasamAloDiyAsesapallalajalucchalantuttatthajalayaramukanAyabahiriyadisaM mhaaddviN| tIe ya taNhAchuhAbhibhUpaNa dariyavaNaduTThasAvayaravAyaNNaNuttatthaloyaNeNaM dIhapahaparissamuppannaseyajaladhoyagatteNaM mUDhadisAcakaM visamapahakhalantapayasaMcAraM paribhamanteNa teNa divo ya palayaghaNavandrasanniho nidvaviyANeyapahiya jaNavaDiucchAho gaddabbhagajjiyaravAvRriyaviyaDaraNNuddeso maggao turiyariyaM dhAvamANo uddhIka uddaNDasuNDo vaNahatthi tti / taha ya nisiyakaravAlavAvaDaggahatthA vigarAlavayaNakAyA bhImaTTa lajitvA ca dezaM grAmAkaranagarapattanasanAtham / stokadivasainavaraM kathaMcitpathaH prabhraSTaH / / prAptazca sAla-sarala-tamAla-tAlAli-bakula-tilaka-niculA-'Gkolla-kadamba-vajula-palAza-sallaki-tiniza-nimba-kuTaja-nyagrodhakhadira-sarjA-rjunA-ma-jambUkanikaragupilAM dRptamRganAthakharanakhazikharApAta:litamattamAtaGgakumbhasthalagalitabahalarudhirAraktamuktAphalakusu. maprakarArcitavistIrNabhUbhibhAgAM vanakola-zarabha-vRSabha-pasaya-vyAghra-taracchA-'ccha bhala-jambUka-gaja-gavaya-siMha-gaNDakAdiruSTaduSTazvApadabhISaNAM dRptavanamahiSayUthasamAloDitA'zeSapalvalajalocchaladutrastajalacaramuktanAdabadhiritadizaM mahATavIm / tasyAM ca tRSNA-zudabhibhUtena dRptavanaduSTazvApAdaravAkarNanottastalocanena dIrghapathaparizramasamunpannasvedajaladhautagAtreNa mUDhadikcakra viSamapathaskhala padasaMcAraM paribhramatA tena dRSTazca pralayaghanavandramannibho niSThApitAnekapathika janavaddhitotsAho gardabhagarjitaravApUritavikaTAraNyoddezo mArgataH tvaritatvarita dhAvan 1 0tastha kha / 2 0 cakka vi0ka-kha / 3 0 ravAUriya0 / 4 turiyaM kh-g| HASHASRANAGAR Jain Education Armational Sainelibrary.org Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 136 // 1 hAsattA asiyavasaNA purao mahAdudarakkhasi tti / tao ya te daddUNa maccubhayaveviraGgo avaloiyasayaladisAmaNDalo puvvadisAe udayagirisiharasannihaM nirUddha siddhagandhavvamihuNageyaNapayAramaggaM mahantaM naggohapAyacaM avaloiUga paricintiuM payatto | kahaM ? ja nAma kavi evaM raviturayakhurama chinnaghaNapattaM / naggohamAruhejA chuTTejja tabho gaindassa || iya cintiUNa bhIo kusamUIbhinnapAyatalamaggo / vegeNa dhAviUNaM viyarDa vaDapAyacaM patto // taM pecchiuM viSNo naggohaM gayaNagoyarANaM pi / dullaGghaNijjamuttuGgakhandhamA ruhi umasamatyo // hatha mantharagaNDAlijAlapAmukkaM / huliyaM samalliyantaM da vaDapAya vuddesaM // amahiyabhayapavevirasavyaGgo vaiSNavayaNataralacchaM / eto io niyanto peccha kuvaM taNochannaM // readers arestIti / tathA ca nizita karabAlavyApratAgrahastA vikarAlavadanakAyA bhImAdRTTahAsasaMyuktA asitavasanA purato mahAduSTa rAkSasI iti / tatazca tAM dRSTvA mRtyubhayavepamAnAGgo'valokitasakaladigmaNDala: pUrvadizi utyagirizikharasannibhaM niruddha siddhagAndhamithunagaganapracAramArga mahAntaM nyagrodhapAdapamavalokya paricintayituM pravRttaH / katham ? yadi nAma kathamapyetaM ravituragakhurAgracchinnaghanapatram / nyagrodhamAroheyaM mucyeya tato gajendrAn // iti cintayitvA bhItaH kuzasUcibhinnapAdatalamArgaH / vegena dhAvitvA vikaTaM vaTapAdapaM prAptaH // taM prekSya viSaNNo nyagrodhaM gaganagocarANAmapi / durlaGghanIyamuttuGgaskandhamA rodumasamarthaH // tAvad vanaduSTahastinaM mantharagaNDAlijAlapramuktam / hulitaM (zIghraM) samAlIyamAnaM dRSTrA vaTapAdapoddezam / 10 gamaNa0 kha / 2 vari ka / 3 cuNNa0 ka ga / 4 taNocchaiyaM ka / bIo bhavo // 136 // ainelibrary.org Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ F bIo bhavo samarAicca kahA HAIRRORS // 137|| // 137 // ORECAUSARASHESA aha maraNabhIrupaNaM naggohAsannajiNNavammi / appA nirAvalambaM mukko khaNajIvaloheNa // uttuGgabhittijAo sarathambho tambhi tattha ya vilggo| paDaNAbhighAyakuvie pecchai ya bhuyaGgame bhIme // causu vi taDIsu darie visalavasaMvaliyanayaNa sihi jAle / ubbhaDaphaDAkarAle pavelliraGge DesiukAme // phaMkArapavaNapimaNiyamavayacchiyavayaNamayagaramaho ya / diggayakarorukAyaM kasiNaM rttcchibiibhcchN| jAveso sarathambho tAva mahaM jIviyaM ti cintanto / avayacchai uddhamuho pecchai ya sutikkhadADhille / / dhavalakasiNe ya turiyaM duve tahiM mUsara mahAkAe / niccaM vAvaDavayaNe chindante tassa mUlAI // tAva vaNavAraNeNa ya vijjhAiM naraM apAvamANeNaM / kuvieNa viiNNAI dhaNiyaM naggoharukkhammi // abhyadhikamayAvepamAnasarvAGgalastavanataralAkSam / ita ito gacchan pazyati kUpaM tRNocchannam / / atha maraNabhIrukena nyagrodhAsannajIrNakUpe / AtmA nirAvalamba muktaH kSaNajIvalobhena / uttuGgabhittijAtaH zarastambhastasmin tatra ca vilagnaH / patanAbhighAtakupitAn pazyati ca zujaGgamAn bhImAn // catasRSvapi taTISu dRptAna viSalavasaMvalitanayanazikhijAlAn / udbhaTasphaTAkarAlAn pravellamAnAGgAn zitukAmAn / / phutkArapavanapizunitaM prasAritavanamajagaramadhazca / diggajakarorukAyaM kRSNaM raktAkSivIbhatsam / / yAvadeSa zarastambharatAvanmama jIvitamiti cintayan / avakAsate UrdhvamukhaH pazyati ca sutIkSNadADhAvataH // .. dhavalakRSNau ca tvarita dvau tatra mUSako mahAkAyauM / nityaM vyApRtabadanau chintastasya mUlAni / / 1 isika 2 vejjhAi kha - 35 RSS Jain Education II For Private & Personal use only Dhinelibrary.org Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca-I vIo bhavo // 138 // // 138 // saMcAliyammi tammi ya avaDopari viyaDasAhasaMbhUyaM / khuDiUNa tammi paDiyaM mahujAlaM jiNNakUvammi // to kuviyadumahuyariniyaraDasijjantasavvagattassa / sIsammi nivaDiyA kaha vi navaraM joeNa mahubindu / / oyaliUNa ya vayaNaM kahavi paviTThA u uttimaGgAo / khaNamAsAiumicchai puNo vi anne nivaDamANe // agnneumygrorgkrimsyvilymhyribhyaaii| mahabindurasAsAyaNagehivasA harisio jAo / / bhaviyajaNamohaviuDaNapaJcalamaccatyamiyamudAharaNe / parigappiyameyassa ya upasaMhAraM nisAmeha // jo puriso so jIvo caugaibhamaNaM ca raNNapariyaDaNaM / vaNavAraNo ya maccU nisAyari jANa taha ya jaraM // vaDarukkho uNa mokkho maraNagaindabhayavajio navaraM / Aruhiu~ visayAuranarehi na ya sakaNijjo tti // tAvad vanavAraNena ca abhivAtanAni naramaprApnuvatA / kupitena vitIrNAni bhRzaM nyagrodhavRkSe / / saMcAlite tasmiMzca avaToparivikaTazAkhAsaMbhUtam / truTitvA tasmin patitaM madhujAlaM jIrNakUpe / tataH kupitaduSTamadhukarInikaradazyamAnasarvagAtrasya / zIrSe nipatitAH kathamapi navaraM yogena madhuvindavaH / / avatIrya ca vanaM kathamapi praviSTAstUttamAGgAt / kSaNamAsvAditumicchati punarapi anyAn nipatataH // agaNayitvA'jagarogakarimUSakavilayamadhukarIbhayAni / madhubindurasAsvAdanagRddhivazAd harSito jAtaH / bhavika janamohavikuTanapratyalamatyarthamidamudAharaNam / parikalpitametasya ca upasaMhAraM nizAmayata // yaH puruSaH sa jIvaH caturgatibhramaNaM cAraNyaparyaTanam / vanavAraNazca mRtyunizAcarI jAnIhi tathA ca jarAm // 1. oyari0 va kaca Jain Education N ational For Private & Personal use only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 139 // maNuyataM puNa katro bhuGgamA taha ya honti ukasAyA / khaio jehiM maNusso kajjAkajjAhaM na muNei / jo vipuNa sarathambho so jIyaM jeNa jIvai jIvo / taM kinhadhavalapakkhA khaNanti daDhamundurasamANA || jAo ya mahuyarIo Dasanti taM te u vAhiNo vivihA / abhibhUo jehi naro khaNaM pi sokkhaM na pAvei // ghoro ya ayagarI jo so narao visayamohiyamaNo tti / paDio u jammi jIvo dukkhasahassAI pAvei || mahubindusame bhoe tucche pariNAmadAruNe dhaNiyaM / iya vasaNasaMkaDagao vibuho kaha mahai bhotuM je ? | 'to bhe bhaNAmi sAvaya ! visayasuhaM dAruNaM muNeUNa / cavalataDivilasiyaM piva maNuyattaM bhaGgaguraM taha ya // suyaNasamAgamasovakhaM cavalaM jovvaNaM pi ya asAraM / sokkhanihANammi sayA dhammammi maI daDhekuNa || vaTavRkSaH punarmokSo maraNagajendra bhayavarjito navaram / AroDhuM viSayAturanaraiH na ca zakanIya iti // manujatvaM punaH kUpo bhujaGgamAstathA ca bhavanti tu kaSAyAH / khAdito yairmanuSyaH kAryAkAryaM na jAnAti // yo'pi ca punaH zarastambaH sa jIvitaM yena jIvati jIvaH / tatkRSNadhavalapakSau khanato dRDhamundurasamAnau || jAtAzca madhukaryo dazanti taM te tu vyAdhayo vividhAH / abhibhUtazca yairnaro kSaNamapi saukhyaM na prApnoti // ghorazvAjagaze yaH sa narako viSayamohitamanA iti / patitastu yasmin jIvo duHkhasahasrANi prApnoti // madhubindusamAn bhogAn tucchAn pariNAmadAruNAn bhRzam / iti vyasanasaMkaTagato vibudhaH kathaM kAGakSati bhoktuM yAn ? | tato bhavantaM bhaNAmi zrAvaka ! viSayasukhaM dAruNaM jJAtvA / capalataDidvilasitamiva manujatvaM bhaDuraM tathA ca // 1 tA bho kha bIo bhavo // 139 // . Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 140 // sIhakumAreNa bhaNiyaM bhayatraM ! keriso dhammo tti ? | bhagavayA bhaNiyaM-suNa, khamAigo / bhaNiyaM cakhantIya maddavajjavamottI tavasaMjame ya boddhavve / saccaM soyaM okiMcaNaM ca vambhaM ca jadhammo // tattha khantI nAma sammannANapuNyagaM vatthusahAvAloyaNeNa kohassa aNudayo, udayapattassa vA viphalIkaraNaM / evaM maddavayA vi mANassa aNuo, udayapattassa vA viphalIkaraNaM / evamajjavayA vi mAyAe aNudayo, udayapattAe vA viphalIkaraNaM / evaM muttI vi lohassa aNudayo, udayapattassa vA viphalIkaraNaM ti / tavo puNa duviho- bAhiro agbhintaro ya / bAhirao aNasaNAigo / bhaNiyaM caaNasaNamRNoyariyA vittasaMkhevao rasacAo / kAyakileso saMlINayA ya vajjho tavo hoi / / abhintarao puNa pAyacchittAio / taM jahA sujanasamAgamasaukhyaM capalaM yauvanamapi cAsAram / saukhyanidhAne sadA dharme matiM dRDhAM kuru // siMhakumAreNa bhaNitam - bhagavan ! kIdRzo dharma iti ? / bhagavatA bhaNitam zRNu, kSamAdikaH / bhaNitaM cakSAntizca mArdavArjavamuktitapaHsamAca boddhavyAH / satyaM zaucamAkiJcanyaM ca brahma ca yatidharmaH // tatra kSAntirnAma samyagjJAnapUrvakaM vastusvabhAvAlocanena krodhasyAnudayaH, udayaprAptasya vA viphalIkaraNam / evaM mArdayamapi mAnasyAnudayaH, udayaprAptasya vA viphalIkaraNam / evaM Arjavamapi mAyAyA anudayaH udayaprAptAyA vA viphalIkaraNam / evaM muktirapi lobhasyAnudayaH, udayaprAptasya vA viphalIkaraNam / tapaH punadvividham-thAhyaH abhyantarazva | bAhyo'nazanAdikaH / bhaNitaM ca anazanamUnodarikA vRttisaMkSepo rasatyAgaH / kAyaklezaH saMlInatA ca bAhyaM tapo bhavati // 1 AciNaM ka Jain Educationtional vIo bhavo 1128011 wwwjainelibrary.org Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAiccakahA // 141 // Jain Education pAyacchitaM viNao veyAvaccaM taheva sajjhAo / jhANaM ussaggo vi ya abbhintarao tavo hoi || saMjamo ya sattarasaviho / bhaNiyaM ca paJcAsavaveramaNaM paJcindiyaniggaho kasAyajao / daNDattigaviraI saMjamo u iya sattarasabheo / saccaritrajabhAsaNaM / soyaM ca saMjamaM paD niruvalevayA / AkiMcaNaM ca dhammovagaraNAiregeNamapariggahayA / bambhaM ca aTThArasavihA'vambhavajjaNaM ti / eso evaMbhUo jaidhammo ti // '' eyaM ca soUNa AvinbhUyasammattapariNAmeNa bhAvao pavannasAvayadhammeNa bhaNiyaM sIhakumAreNaM - bhagavaM ! sohaNo jadhammo / evaM kAmamattheNa tAva kiM kAyavvaM ti ? | dhammaghoseNa bhaNiyaM - 'sAvayattaNaM' | kerisaM tayaM ti ? / kahiyaM sammattamAiyaM / pavanno abhyantaraH punaH prAyazcittAkiH / tadyathA prAyazcittaM vinayo vaiyAvRtthaM tathaiva svAdhyAyaH / dhyAnamutsargo'pi ca abhyantaraH tapo bhavati // saMyamazca saptadazavidhaH / bhaNitaM ca paJcAzravaviramaNaM paJcendriyanigrahaH kaSAyajayaH / daNDantrikaviratiH saMyamastu iti saptadazabhedaH || satyaM punarniravadyabhASaNam / zaucaM ca saMyamaM prati nirupalepatA / AkiJcanyaM ca dharmopakaraNAtirekeNAparigrahatA / brahma ca aSTAdazavidhAhmavarjanamiti / eSa evaMbhUto yatidharma iti // evaM ca zrutvA''virbhUtasamyakraHvapariNAmena bhAvataH prapannazrAvakadharmeNa bhaNitaM siMhakumAreNa - bhagavan ! zobhano yatidharmaH / evaM kartu samarthena tAvat kiM kartavyam - iti ? / dharmaghoSeNa bhaNitam - zrAvakatvam / kIdRzaM taditi ? kathitaM samyaktvAdikam ! prapanno dravya ional bIo bhavo // 141 // ainelibrary.org Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAiccakahA BASS- // 142 // RECR- CHAR davyao vi / tao appANaM kayakiccaM mannamANo kaci velaM pajjuvAsiUNa dhammaghosaM vandiUNa ya saviNayaM paviTTho nayaraM / sAhiobIo bhavo teNa vuttanto kusumAvalIe / pavannA ya esA vi kahaMci kammakkhaovasamao sAvayadhamma / aNudiyahaM ca dhammaghosagurupajjuvAsaNaparANaM aikvanto maaso| bhAviyANi jinndhmme| annayA ya purisadattorAyA amiyateyagurusamIve soUNa dhamma ahisiJciUNa rajje sIha // 142 // kumAraM saMjAyasaMvego saha mahAdevIe sirikantAe pavanno muttimggN| sohakumAro vi dhammAdhammavavatthaparipAlaNarao sayalajaNamaNANa ndayArI aNurattasAmantamaNDalo dINANAhakiviNajaNovayArasaMpAyaNaraI jahoiyaguNajutto rAyarisI samuvajAo ti / evaM ca aJcantANurattaM ca piyapaNaiNi piva meiNi muMjantassa aikanto koi kaalo| etthantarammi so aggisammatAvasadevo tao vijjukumArakAyAo caviUNaM saMsAramAhiNDiya aNantarabhave ya kiMpi bAlatavavihANaM kAUNa mottaNa taM dehaM puvvakammavAsaNAvivAgadoseNa samuppano kusuto'pi / tata AtmAnaM kRtakRtyaM manyamAnaH kAMcid velAM paryupAsya dharmaghoSaM vanditvA ca savinayaM praviSTo nagaram / kathitazca tena vRttAntaH kusumAvalyAH / prapannA ca eSA'pi kathaMcit karmakSayopazamataH zrAvakadharmam / anuzvisaM ca dharmaghoSaguruparyupAsanaparayoratikAnto mAsaH / bhAvitau jinadharme / anyA ca puruSadatto rAjA amitatejogurusamIpe zrutvA dharma abhiSicya rAjye siMhakumAra saMjAtasaM vegaH saha mahAdevyA zrIkAntayA prapanno muktimArgam / siMhakumAro'pi dharmAdharmavyavasthAparipAlanarataH sakalajanamanaAnandakArI anuraktasAmantamaNDalo dInAnAthakRpaNajanopakArasaMpAdanaratiyathocitaguNayukto rAjarSiH samupajAta iti / evaM cAtyantAnuraktAM ca priyapraNayinI miva medinI bhujato'tikrAntaH ko'pi kAlaH / atrAntare so'gnizarmatApasadevastato vidyutkumArakAyAccyutvA saMsAramAhiNDya anantarabhave ca kimapi bAlatapovidhAnaM kRtvA muktvA taM dehaM pUrvakarmavAsanAvipAkadopeNa samutpannaH kusumAvalyAH kukSau / dRSTastayA svapnaH / 1 dhamme kha nanaU Jain Educatio n al Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 14 // mAvalIe kuJchisi / divo tIe sumiNo / jahA-paviTTho me uyaraM bhuyaGgamo, teNaM ca nimgacchiUNa Dakko rAyA nivaDio siGgA-lAbIo bhavo snnaao| taM ca daLUNa sasajjhasA viya viuddhA kusumAvalI / amaGgalaM ti kaliUNa na sAhio tIe daiyassa / pavamANagabbhA yara tadosao ceva na bahu mannae naravaI / rAyA ya ahiyaM siNehaparavaso / bhaNiyA ya pariyaNeNaM sAmiNi ! na juttameyaM' ti / tIe // 143 // bhaNiyaM-'kimahaM karemi' / sAhiyaM pariyaNeNaM-jahA devaM na bahu mannasi tti / tIe bhaNiyaM-naNaM esa gambhadoso bhavissai / annahA kahamahaM ajauttaM na bahu mannemi / annayA samuppanno se dohalo, jahA-imassa ceva rAiNo antANi khAija tti / cintiyaM ca tIepAvayArI me esa gambho, tA alaM imiNA / itthIsahAvao ya bhattAranehI ya samuppanno se vavasAo, jahA pADemi eyaM ti / tao AlociUNa pahANapariyaNaM kajjagaruyayAe ya aNunnAyA teNa gambhaparisADaNaM kAumAraddhA / na ya sonikAiyakammadoseNa paDai tti| tao sA aNegosahapANeNaM DohalayAsaMpattIe ya paridubbalA jaayaa| pucchiyA ya rAhaNA-sundari ! ki te na saMpajjai, keNa vA te yathA-praviSTo me udaraM bhujaGgamaH, tena ca nirgatya daSTo rAjA nipatito siMhAsanAt , taM ca dRSTvA sAdhvasA iva vibuddhA kusumAvalI / amaGgalamiti kalitvA na kathitastayA dayitasya / pravardhamAnagarbhA ca taddoSata eva na bahu manyate narapatim / rAjA cAdhikaM snehapa (vazaH / bhaNitA ca parijanena-svAmini ! na yuktotA ti / tayA bhaNitam -kimahaM karomi ? / kathitaM parijanena-yathA devaM na bahu manyase iti / tayA bhaNi tam-nUnameva garbhadoSo bhaviSyati, anyathA kathamahamAryaputraM na bahu manye / anyadA samutpannastasyA dohadA, yathA-asyaiva rAjJo. 'ntrANi khAdAbhIti / cintitaM ca tayA-pApakarI mama eSa garbhaH, tato'lamanena / strIsvabhAvatazca bhartRsnehatazca samutpannastasya vyavasAyaH, yathA pAtayAmyetamiti / tata Alocya pradhAnaparijanaM kAryagurutayA'nujJAtA tena garbhaparizATanaM kartumArabdhA na ca sa nikAcitakarmadoSeNa 1 pIDio kha / thIsa0 kha Jain Education nal Finelibrary.org Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca // 144 // RECACARRRRRRA% khaNDiyA ANA, kiMvA mae paDikUlamAseviyaM, jaM nivveeNa tuma appoyagA viva kumuiNI evaM jhijasi ti| tao paDihiyayaladdha- dAbIo bhavo nehaM bhaNiyaM kusumAvalIe-ajautta ! Idiso me nivveo, jeNa cintemi "attANayaM vAvAemiti / rAiNA bhaNiyaM-mundari ! kiMnimitto tti ? kusumAvalIe bhaNiyaM-ajautta ! bhAgadheyANi me pucchasu tti bhaNiUNa bAhajalabhariyaloyaNA sagaggayA saMvuttA / to // 144 // rAiNA 'mahanto se niveo, tA alaM tAva imiNA kahAe ceva, ahaM eyaM akkhivAmi' ti cintiUNa akkhittA kahA, kao anno pasaGgo / puNo ya se samAhUo mayaNalehApamuho pariyaNo, sabahumANaM ca bhaNi bho rAiNA / kiM juttaM tumhANaM suNiyanibandhaNANaM pi evaM kasiNapakkhacandalehaM va parikhijamANiM devi uvekkhiuM ti / na ya asajjhavatthuvisao esa nivveo, ao jIvalovasArabhUyA me devI / kiM ca taM vatthu, jaM me pANesu dharantesu ceva devIe na saMpajjai tti / mayaNalehAe bhaNiya-mahArAya ! evameya navaramitthIya- | patIti / tataH sA'nekauSadhapAnena dohadAsaMprAptyA ca paridurbalA jAtA / pRSTA ca rAjJA-sundhari ! kiM te na saMpadyate, kena vA tava khaDiNtA'jJA, kiM vA mayA pratikUlamAsevitam , yad nivedana vamalpodakA iva kumudinI evaM kSIyase iti / tataH pratihRdayalabdhasnehaM bhaNitaM kusumAvalyA-Aryaputra ! IdRzo me nirvedaH, yena cintayAmi 'AtmAnaM vyApAdayAmi' iti / rAjJA bhaNitam-sundari / kinimitta iti ? / kusumAvalyA bhaNitam-Aryaputra ! bhAgadheyAni mama pRccha iti bhaNitvA bASpajalabhRtalocanA sagadgadA saMvRttA / tato rAjJA 'mahAn tasya nirvedaH, tato'laM tAvadanayA kathayA eva, ahametAmAjhipAmi' iti cintayitvA''kSiptA kathA, kRto'nyaH prasaGgaH / punazca tasyA samAhUto madanalekhApramukhaH parijanaH, sabahumAnaM ca bhaNito rAjJA / kiM yuktaM yuSmAkaM zrutanibandhanAnAmapi evaM kRSNapakSacandralekhAmiva parikhidyamAnAM devImupekSitumiti ? / na cAsAdhyavastuviSaya eva nirvedaH, yato jIvalokasArabhUtA me devI // kiM ca tad vastu, yanmayA 1 kamaliNI kha Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca vIo bhayo -967 // 145 // // 145 // Nasulaho avivego ceva kevalaM ettha avarajjhai / tA suNau mahArAo / mahArAya ! eyamiyANi pi kahiuM pArIyai, tahA vi ' na anno uvAo' tti kAUNa kahI yai / rAiNA bhaNiyaM-aNurUvameyaM saMbhamassa; jaM uvAyasajhaM taM sayameva kIrai, iyaraM niveiyai tti, tA kaheu bhoI, ko ettha paramattho tti ? / tao mayaNalehAe sasajjhasAe viya Acikkhio gambhasaMbhavAo dohalayadoseNa gabbhasADaNAvasANo vavahAro tti / rAiNA cintiyaM-aho! se devIe mamovari asAhAraNI neho, jeNAvaccajammaM pi na bahu mannai tti / asaMpAyaNeNaM ca dohalayassa mA gambhavivattI se bhavissai tti uvAyaM cintemi / visajjioya teNa 'jamahaM kAlociyaM bhaNissAmi, taM tahA kAyavvaM ti bhaNiUNa devIpariyaNo / sadAvio maisAgaro nAma mhaamntii| siTTo imassa esa vuttnto| cintiyaM ca teNaM, juttaM devIe vavasiyaM / ahavA mA se imiNA uvAeNa tIse vi dehapIDA bhavissai / tA esa tAva pattha uvAo-bubhukkhiyassa rAiNo kArimA antA poTTabAhiM dAUNa nettapaTTAiNA susiliTThA ya kariya pecchamANIe ceva devIe kaDiUNa dijjanti / pacchA ya pasyAe ceva prANeSu dhAryamANeSu eva devyA na saMpadyate iti / madanalekhayA bhaNitam-mahArAja ! evametad, navaraM strIjanasulabho'viveka eva kevalamatrAparAdhyati / tataH zRNotu mahArAjaH / mahArAja ! naitadidAnImapi kathayituM pAryate, tathA'pi nAnya upAya iti kRtvA kathyate / rAjJA bhaNitam-anurUpametat saMbhramasya, yadupAyasAdhyaM tatsvayameva kriyate, itarad nivedyate iti / tataH kathayatu bhavatI, ko'tra paramArtha iti / tato madanalekhayA sasAdhvasayeva AkhyAto garbhasaMbhavAd dohadadoSeNa garbhazAtanAvasAno vyavahAra iti / rAjJA cintitam-aho! tasyA devyA mamopari asAdhAraNaH snehaH, yenApatyajanmApi na bahu manyate iti / asaMpAdanena ca dohadasya mA garbhavipattiH tasyA bhUd iti upAyaM cintayAmi / visarjitazca tena ' yadahaM kAlocita bhaNiSyAmi, tattathA kartavyam' iti bhaNitvA devIparijanaH / zabdAyito matisAgaro nAma mahAmantrI / ziSTa etasya eSa vRttAntaH / cintitaM tena, yuktaM devyA vyavasitam / athavA mA tasyA anenopAyena SEX-4-4-4-4-4-4- E AGAR U sama013 37 Jain Education a l nelibrary.org Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1496 samarAicca bIo bhava kahA | // 146 // // 146 // gabbhamantareNa cintissAmo ti cinti UNa niveio naravaissa niyyaahippaao| bahu manio rAiNA / bhaNiyA ya maisAyareNa devI-sAmiNi ! tahA kaDDemi devassa ante, jahA eso na vivajjai tti / gabbhasahAvakrattaNeNa paDimuyaM tIe / ko so uvAo, saMpanno dohalo / pacchA visAyamuragayAe darisio se raayaa| tao samAsasthA esA / bhaNiyA ya mantiNA-sAmiNi ! paDhamapasyAe na tAva devassa niveyaNIo gambhajammo, avi ya mamaM tiH pacchA jahociyaM karissAmi tti / paDimuyaM tIe / anayA uciyasamae pariNayappAe diyahe pasyA devI / sadAvio tIe maisAyaro / bhaNiyA ya teNa-sAmiNi ! akusalo viya devassa esa gambho lakkhIyai / tA alaM imiNA, annattha saMvaDuu, mao devassa niveiyai tti / tIe bhaNiya-juttameyaM ti / mamaM ciya hiyaeNa mantiyaM amacceNaM ti / tao peyaTTAvio mAhavIyAbhihANAe dAsaceDIe daaro| gayA thevaM bhUmibhAgaM / etthantarammi diTThA rAiNA, pucchiyA ya 'kitasyA api dehapIDA bhUt / tata eSa tAvatropAyaH-bubhukSitasya rAjJaH kRtrimAnantrAn peTTabahirdattvA netrapaTAdinA suzliSTAMzca kRtvA pazyantyA eva devyA karSitvA dIyante / pazcAtprasUtAyA eva garbhamantareNa cintayiSyAma iti cintayitvA nivedito narapate nijakAbhiprAyaH / bahu mato raajnyaa| bhaNitA ca matisAgareNa devI-svAmini ! tathA karpayAmi devasyAntrAn yathA epa na vipadyate iti / garbhasvabhAvakrUratvena pratizrutaM tayA / kRtaH sa upAyaH, saMpanno dohadaH / pazcAd viSAdamupagatAyA darzitastasyA rAjA / tataH samAzvastA eSA, bhaNitA ca mantriNA-svAmini ! prathamaprasUtAyAM na tAvad devasya nivedanIyaM garbhajanma, api ca mameti; pazcAd yathocitaM kariSyAbhi iti / pratizrunaM tayA / anyadA ucitasamaye pariNataprAye divase prasUtA devI, zabdAyito tayA matisAgaraH / bhaNitA ca tena-svAmini ! akuzala iva devasya eSa go lakSyate / tato'lamanena, anyatra saMvardhyatAm , mRto devasya nivedyate iti / tayA bhaNitam-yuktametaditi / mamaiva hRdayena 1 eso vi k-g| 2 parihAvio kha / GGESCHECODAUCRACCORRORICAL Jain Educatio n al Dainelibrary.org Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca bIo bhavo 4 // 147 // // 147 // SAHARSA meyaM ti| tao sasajjhasAe vevamANIe bhaNiyaM mAhaviyAe 'deva ! na kiMci' ti| etthantarammi ruiyaM bAleNa / tao dArayaM daTTaNa kuvieNeva bhaNiyaM rAiNA-A pAve ! kimeyaM vavasiyaM ti ? / tao thIsahAyakAyarayAe sAhio sayalavuttanto mAhaviyAe / tao rAiNA gahio dArao / cintiyaM ca NeNaM, na esa eyANa hatthe puNo bhavissai tti / samappio annadhAvINaM sAviyAo ya taao| jai kahavi dArayassa pamAo bhavissai, tA viNavA mama hatyAo tumbhe / nibbhacchiyA devI maisAyaro ya kArAviyaM ca devImanticittANurohiNA Isi pacchannabhUyaM tahAvihaM baddhAvaNayaM / evaM ca aikvanto koi kaalo| paiTAviyaM nAma dArayassa ANando ti| vaDio eso, gAhio kalAkalAvaM / puvyakammadoseNa naravaI pai visamacitto / dinnaM se juvarajja // annayA paccantavAsI ADavio dummaI nAma sAmantarAyA duggabhUmivalagabio vitthako sI harAyassa / niveiyaM rAiNo / visamantritamamAtyeneti / tataH pravartito mAdhavikAbhidhAnayA dAsIcezyA dArakaH / gatA stokaM bhUmibhAgam / atrAntare dRSTA rAjJA, pRSThA ca kimetad iti ? / tataH sasAdhvasayA bepamAnayA bhaNitaM mAdhavikayA 'deva ! na kiMcid ' iti / atrAntare ca rukti bAlakena / tato dAraka dRSTvA kupiteneva bhaNitaM rAjJA AH pApe ! kimetad vyavasitam iti ? / tataH strIsvabhAvakAtaratayA kathitaH sakalavRttAnto mAdhavikayA / tato rAjJA gRhIto daarkH| cintitaM ca tena, naiSa etAsAM haste puna (jobiSpati) bhaviSyatIti samarpito'nyadhAtrINAm , zApitAzca tAH / yadi kathamapi dArakasya pramAdo bhaviSyati, tato vinaSTA mama hastAd yUyam / nirbhasitA devI matisAgaraica, kAritaM ca devI mantricittAnurodhinA ISatpracchannabhUtaM tathAvidhaM barddhApanakam / evaM cAtikrAntaH ko'pi kAlaH / pratiSThApita nAma dArakasya Ananda iti / vardhita epaH, grAhitaH kalAkalApam / pUrvakarmadoSeNa narapati prati viSamacittaH / dattaM tasya yauvarAjyam // ____ anyadA pratyantavAsI ATaviko durmatirnAma sAmantarAjo durgabhUmibalagavito vitrastaH siMharAjasya / niveditaM raajnyH| visarjitastena NAGEMENUSHREE Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 14 // BASSAGAR jio teNa tasmRvari vikkhevo| sabhUmibalaguNeNaM ca so parAjio teNa / niveie ya kuvio rAyA, payaTTo sayameva amariseNaM / gao bIo bhave payANayatiyaM / etthantarammi sindhunaI puliNe parivahante payANae karivarovariTTieNaM jalAo nAidarammi 'aho kaTuMti jaMpiraM diTuM maNuyavandraM / gao taM ceva bhUmibhAgaM rAyA jAva diTTho teNa mahAkAo aikasiNadehacchavI viNintanayaNavisajAlAbhAsuro gahiyarasanta- IP // 14 // maNDukkagAso bhayANayaviyariyANaNaduppecho duyayarapavelliraGgo mahayA kurareNa gasijamANo juNNabhuyaGgamo, kuraro vi diggayakarorukAraNa rattacchabIbhaccha eNaM ayagareNa / jahA jahA ya ayagaro kuraraMgasai, tahA tahA so vi juNNabhuyaGgamaM, juNNabhuyaGgamo vi ya rasantamaNDukkayaM ti / taM ceva evaMvihaM jIvaloyasahAvavinbhamaM mUDhahiyayANandakArayaM sappurisanivveyaheuM vaiyaramavaloiUNa visaNNo raayaa| cintiyaM ca NeNaM, hanta ! evaM vavatthie ko uNa iha uvAo ? / gasiyappAo kuraro ayagareNaM, kurareNa vi bhuyaGgamo, bhuyaGgameNa maNDukko tti kaNThagayatasyopari vikSepaH / svabhUmibalaguNena ca sa parAjitastena / nivedite ca kupito rAjA pravRttaH svayamevAmarSeNa / gataH prayANakatrikam / atrAntare sindhunadIpuline parivahamAne prayANake karivaroparisthitena jalAd nAtidUre 'aho kaSTam' iti jalpad dRSTaM manujavandram / gatastameva bhUmibhAgaM rAjA yAvad dRSTastena mahAkAyo'tikRSNadehacchavi viniryannayanaviSajvAlAbhAsuro gRhItarasamaNDUkagrAso bhayAnakavivaritAnanaduSprekSyo drutatarapravepamAnAGgo mahatA kurareNa grasyamAno jIrNabhujaGgamaH, kuraro'pi diggajakarorukAyena raktAkSabIbhatsenAjagareNa / yathA yathA ca ajagaraH kuraraM asate, tathA tathA so'pi jIrNabhujaGgamam, jIrNabhujaGgo'pi ca rasamaNDUkamiti / tadeva evaMvidhaM jIvalokasvabhAvavibhramaM mUDhahRdayAnandakArakaM satpuruSanirvedahetuM vyatikaramavalokya viSaNNo raajaa| cintitaM ca tena, hanta ! evaM vyavasthite kaH punarihopAyaH ? / grasitaprAyaH kuraro'jagareNa, kurareNApi bhujaGgamaH, bhujaGgamenApi maNDUka iti / kaNThagataprANA apyete nAnyonya 1 bhayANayaduppecchANaNo Jain Education national www.ainelibrary.org Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 149 // 38 Jain Education pANA vi ete na anonnaM viramanti, avi ya ahiyayaraM patrattanti, na ya amnayaraviNAsaNAe moyAviyA ee saMpayaM jIvanti / tA kiM imiNA apaDiyAragoyareNa vatthuNA puloiNaM / tajjAvio mattavAraNo, gao AvAsaNiyAbhUmi, AvAsio saha kaDaeNaM, karya uciyakaraNijjaM / tao addhakhINAe jAmiNIra suttaviuddho rAyA / ayagarAivaiyaraM sariUNa cintiuM payatto | kahaMvivAgavirasA visotramA visayA / abuhajaNANa bahumayA vibuhajaNavivajjiyA pAvA / eyANamesa lobha karaNa mocUNa sAsayaM dhammaM / sevei jIviyatthI visaM va pAvaM suhAbhirao || dukkhaM pAvasa phalaM nAsao pAvassa dukkhio niccaM / suhio vi kuNau dhammaM dhammassa phalaM viyANanto || aught iva loo tuccho iyareNa pannaeNaM va / ettha gasijjai so vi hu kurarasamANeNa anneNa || sohi na ettha sakso jamhA ayagarakayantavasago tti / evaMvihe vi loe visayapasaGgo mahAmoho || viramanti, api cAdhikataraM pravartante, na cAnyataravinAzanayA mocitA ete sAmprataM jIvanti / tatkimanenApratIkAragocareNa vastunA pralokitena / tad yAto mattavAraNaH, gata AvasanikAbhUmim, AvAsitaH saha kaTakena, kRtamucitakaraNIyam / tato'rdhakSoNAyAM yAminyAM suptavibuddho rAjA / ajagarAdivyatikaraM smRtvA cintayituM pravRttaH / katham ApAtamAtramadhurA vipAkavirasA vipopamA viSayA: / abudhajanAnAM bahumatA vibudhajana varjitAH pApAH || eteSAmeva lokaH kRtena muktvA zAzvataM dharmam / sevate jIvitArthI viSamitra pApa sukhAbhirataH || duHkhaM pApasya phalaM nAzako pApasya duHkhito nityam / sukhito'pi karotu dharma dharmasya phalaM vijAnan // maNDUka iva lokastuccha itareNa pannageneva / atra prasyate so'pi khalu kurarasamAnenAnyena || bIo bhavo // 149 // nelibrary.org Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA / / 150 / / Jain Educatio tA alaM ye aNeyadukkhatarucIyabhUSaNa ahopurisigAvikArapAeNaM rajjeNaM ti / rajjaM hi nAma pAyAlaM pitra duSpUraM jiSNabhavaNaM piva sulahavivaraM, khalasaMgayaM pitra virasAvasANaM, vesitthiyAhiyayaM piva atthavallahaM, vammIyaM pitra bahubhuyaGga, jIvaloyaM piva agiTTiyakajjaM, sappakaraNDayaM pitra jattaparivAlaNijjaM aNabhinnaM visambhasuhANaM, vesAjoctraNaM pitra bahujaNAbhilasaNIyaM, akAraNaM ca suddhaparalo maggassati / tA evaM paricaya pavvajjAmo dhIrapurisa seviyaM ubhayaloyasuhAvahaM samaNattaNaM ti / aha kahaM puNa patthuyaafter lAghavaM na bhavissai ? | ahavA thetrameyaM egajammapaDibaddhaM ti / evaM cintayantassa aikkantA rayaNI, kathaM gosakiccaM, mantimaNDalaM / etthantarammi niveiyaM se vijayavainAmAe paDihArIe - mahArAya ! eso khu dummaI devaM sayameva patthiyaM viyANiya caNDaM ca devasAsaNamavagacchaya siroharAbaddhaparasU devasAsaNAikamaNajAyapacchAyAco kaivayapurisaparivArio ihevAgao devadaMsaNasuhAbhilAsI sospi khalu nAtra svavazo yaramAdajagarakRtAntavazaga iti / evaMvidhe'pi loke viSayaprasaGgo mahAmohaH || adise snekaduHkhataruvIjabhUtena AhopuruSikA vikAraprAyeNa rAjyeneni / rAjyaM nAma hi pAtAlamiva duSpUram, jIrNabhavanamiva sulabhavivaram, khalasaMgatamiva virasAvasAnam, vezyAstrIhRdayabhiva arthavallabham valmikamitha bahubhujaGgam, jIvalokavAniSThita kAryam, sarpakaraNDakamiva yatnaparipAlanIyam, anabhijJa vizrambhasukhAnAm, vezyAyauvanamiva bahujanAbhilaSaNIyam, akAraNaM ca zuddhaparalokamA - rgasyeti / tata etatparityajya prapadyAmahe (pratrajAmaH) dhIrapuruSasevitamubhayalokasukhAvahaM zramaNatvamiti / atha kathaM punaH prastutavastuviSaye lAghavaM na bhaviSyati ? | athavA stokame tadekajanmapratibaddhamiti / evaM cintayato'tikrAntA rajanI, kRtaM prAtaH kRtyam praTiM mantrimaNDalam / atrAntare niveditaM tasya vijayavatInAmayA pratihAryA - mahArAja ! epa khalu durmatidevaM svayameva prasthitaM vijJAya caNDe ca devazAsana tional vIo bhavo // 150 // Finelibrary.org Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 151 // pasihAra bhUmI cihnaH / eyaM soUNa devo pamANaM ti / tao puloio rAiNA maisAyaro / bhaNiyaM ca teNa IGgiyAgArakusa leNa - pavisau, ettha doso ? | saraNAgayvacchalA ceva rAiNoH havanti / tao rAiNA aNunnAo paviTTho dummaI 'deva esA siroharA eso ya kuhADo' tti bhaNiUNa paDio calaNe / tao abhayaM dAUNa bahu mANio rAiNA, kao se ahiyayarasakAro / niyattiUNa ya rAyA gao jayaraM / niveio rAhaNA niyayAbhippAo mantimaNDalassa / teNa vi ya 'kiccameveyamiha vaMsasaMbhavANaM rAyANaM sesayANaM pi kiM puNa tumhANaM NitrayaNabhAvayamaNaM ti, ubhayaloyasAhAraNaM ca saphalaM jIviyaM devassa, vaNadavasa nihA ya kAmabhogA indhaNAo caiva jalanti kiMpAgaphalasamANA ya vivAge, ayaNDamaNorahabhaGgakArI ya pahavai viNijjiyasurAsuro maccu' tti kaliUNa bahu manio / tao sAviyA vacchAriyA, bhaNiyA ya teNa-nirUveha ANandakumArassa rajjAbhi seyadivasaM / tehiM bhaNiyaM-jaM devo ANavei / nirUviUNa mavagatya zirodharAbaddhaparazurdevazAsanAtikramaNajAtapazcAttApaH katipaya puruSaparivArita ihaivAgato devadarzanasukhAbhilASI pratihArabhUmyAM tiSThati / etacchrutvA devaH pramANamiti / tataH pralokito rAjJA matisAgaraH / bhaNitaM ca teneGgitAkArakuzalena / pravizatu, ko'tra doSaH ? | zaraNAgatavatsalA eva rAjAno bhavanti / tato rAjJA'nujJAtaH praviSTo durmatiH 'deva ! eSA zirodharA, eSa ca kuThAraH' iti bhaNitvA patitazcaraNayoH / tato'bhayaM dattvA bahu mAnito rAjJA, kRtastasyAdhikatarasatkAraH / nivartya ca rAjA gato jayapuram / nivedito rAjJA nijAbhiprAyo mantrimaNDalasya / tenApi ca ' kRtyamevaitad iha vaMzasaMbhavAnAM rAjJAM zeSANAmapi kiM punaryuSmAkaM jinavacanabhAvitamatInAm, ubhaya lokasAdhAraNaM ca saphalaM jIvitaM devasya vanadavasaMnibhAzca kAmabhogA indhanA eva jvalanti kiMpAkaphalasamAnAzca vipAke, akANDamanorathabhaGgakArI ca prabhavati vinirjitasurAsuro mRtyuriti kalayitvA bahu mataH / tataH zabdAyitAH sAMvatsarikAH, bhaNitAzca tena1 aNunnAo kha * bIo bhavo / / 151 / / Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca dAbIo bhavaM kahA I // 152 // // 152 // LACES sAhio NehiM pazcamo divaso / tao uvaNIyAI ahiseymngglaaii| taM jahA-macchajuyalaM puNNa kalasodhavarakusumAI mahApaumA siddhasthayA puDhavipiNDo vasaho mahantayaM dahiyapuNaM ca bhaNDayaM mahArayaNAI goroyaNA sIhacammaM dhavalAyavattaM bhadAsaNaM cAmarAo duruvA acchasurA mahAdhao gayamao dhanAI dugullANi annANi ya evamAiyAI pasatthadavAI ti / etyantarammi paricintiyaM rAiNA-kAUNamANandakumArassa rajAhiseyaM tao gamislAmi dhammaghosagurusamI ti / evaM ca cintayanto ahise yadiNaM paDicchamANo ciTThai / __io ya pubyakayakammadosao amuNiyanarindAhippAo ghaDio dummaiNA saha ANandakumAro / mantiyaM ca tehiM 'kahaMci vaJcaNApaoeNa vAvAemo mahArAyaM' ti / suo ahiseyvuttnto| micchAhinive seNa sacittaduTTayAe ya viparIo pariNo ANandassa / cintiyaM ca teNaM-nUNamahapaNeNa imiNA vacaeseNa mAriuM vvsio| tA kahamahamevaM chalijjAmi / ahavA saccae vi eyammi vuttante alaM me rajjeNa, jaM me eeNa dinnaM saMpajjai / taM puNa salAhaNijja, jameyaM vAvAiUNa balA gheppai ti / etyantarammi sadAvio rAiNA nirUpayata AnandakumArasya rAjyAbhiSekadivasam / taibhaNitam-yad deva AjJApayati / nirUpya ca kathitastaiH paJcamo visaH / tata upanItAni abhiSekamaGgalAni / tad yathA-matsyayugalaM pUrNakalazo ghavalakusumAni mahApadmAH siddhArthAH pRthvIpiNDo vRSabho mahad dadhipUrNa ca bhANDaM mahAratnAni gorocanA siMhacarbha dhavalAtapatraM bhadrAsanaM cAmarA dUrvA acchasurA mahAdhvajo gajamado dhAnyAni dukUlAni anyAni caivamAdikAni prazastadravyANi ini / atrAntare ca paricintitaM rAjJA-kRtvA''nandakumArasva rAjyAbhiSekaM tato gamiSyAmi dharmaghoSagurusamIpamiti / evaM cintayan abhiSekadinaM pratIkSamANastiSThati / / ___itazca pUrvakRtakarmadoSato'jJAtanarendrAbhiprAyo ghaTito durmatinA shaanndkumaarH| mantritaM ca tAbhyAM 'kathaMcid vaJcanAprayogeNa vyApAdayAvo mahArAjam' iti / zruto'bhiSekavRttAntaH / mithyAbhinivezena svacittaduSTatayA ca viparItaH pariNata Anandasya / cintitaM ca tena Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 153 // 35 Jain Education Ando| jAva neccha AgantuM, tao paDihAra duio gao kumArabhavaNaM rAyA / teNa vi ya 'na io sundarataro patthAvo' tti kaliUNa do se sahasA 'haNa haNa'tti bhaNiUNa ukkhAyAsiNA akrayaparirakkhaNovAo suvisatthacitto paDihAraM vAvAiUNa gADhappahArIkao rAyA / etthantarammi samuTThAio kalayalo, saMjAo nayara sennasaMkhoho, parivedio samantao rAyasAhaNeNa ANando, pArado saMgAmo / tao rAiNA niyasarIradohasavaNa sAviyaM sennaM / bhaNiyaM ca NeNa / kiM bhe iyANi jujjhieNaM ? ahaM tAva vAvAio cetra vo, mA eyaM pivAvAecha, tA kareha rAyAbhiseyaM eyassa, esa me rAya tti / etthantarammi samANato dummaI 'bandhehi NaM niviDabandhehi' / tao 'jaM kumAro ANavei' tti bhaNiUNa AsannI bhUo ya se dummaI / pADiyA kulaputtayA, ninmacchio nAyarajaNo / tao bandhAviUNa paccaiyapurisehiM sukayaparirakkhaNovAo kao rAyA / ahiTThiyaM rajjaM, ThAviyAo vavatthAo, vasIkayaM sAmantamaNDalaM / nUmamahamanena etena vyapadezena mArituM vyavasitaH / tataH kathamahamevaM vaJcaye / athavA satye'pi etasmin vRttAnte alaM me rAjyena, yanme etena dattaM saMpadyate / tatpunaH zlAghanIyam, yadetaM vyApAdya balAd gRhyate iti / atrAntare zabdAyito rAjJA AnandaH / yAvad necchati Agantum, tataH pratIhAradvitIyo gataH kumArabhavanaM rAjA / tenApi ca 'na itaH sundarataraH prastAva:' iti kalayitvA pUrvAnuzayadoSeNa sahasA 'prata nata' iti bhaNitvA utkhAtAsinA'kRtaparirakSaNopAyaH suvizvastacittaH pratIhAraM vyApAdya gADhaprahArIkRto rAjA / atrAntare samutthitaH kalakalaH, saMjAto nagarasainyasaMkSobhaH pariveSTitaH samantato rAjasAdhanenAnandaH, prArabdhaH saMgrAmaH / tato rAjJA nijazarIradrozapathena zApitaM sainyam / bhaNitaM ca tena kiM yuSmAkamidAnIM yuddhena, ahaM tAvad vyApAdita eva draSTavyaH mA etamapi vyApAdayata, tataH kuruta rAjyAbhiSekametasya eSa yuSmAkaM rAjeti / atrAntare samAjJapto durmatiH 'badhAna taM nibIDabandhaiH, tato 'yatkumAra AjJApayati' iti bhaNitvAsssannIbhUtazca tasya durmatiH / pAtitAH kulaputrakAH, nirbhatsito nAgarajanaH / tato bandhayitvA pratyayitapuruSaiH sukRtaparira bIo bhavo // 153 // Minelibrary.org Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIo bhavo samarAicca kahA // 154 // 2. // 154 // SARESHEECTRONIONAROKAR tao aNusayavaseNa neyAvio nayaracArayaM naravaI / taM ca aJcantanimmahamANapurIsakalamalagandhaM phuDiyabhittipamuttasirIsi bhiNi- bhiNAyamANamasayamakkhiyAjAlaM darivivaramuhaviNiggayamUsaukeraM uparivilambamANorayanimmoyaM lUyAtantuviraiyaviyANayaM, vAsaharaM piva dussamAe, lIlAbhUmi piva adhammassa sahoyaraM piva sImantayassa, sahA viva sambadukkhasamudayANaM, kulaharaM piba savvajAyaNANaM, vissAsabhUmi piva maccuNo, siddhikhettaM piba kayantassa tti / tao 'mahAcArayaM nIo devo' tti soUNa sahasA vimukkandabheravaM aNavasyanivaDamANehi mahallamuttAhalasarisehiM aphajalabAhabindurhi saMpAiyahArasohaM devasoeNaM ceva parimilANadehaM nirujjhamANaM pi niuttapurisehiM maGgalamaNivalayajhaNajhaNArabuddAmaM sabhUyAhiM balAo pelliUNa te urapoTTakuTTaNujjayaM tao ya aNuiyadharaNiparisakkaNeNaM sAsasamAUriyANaNa paricatta kuDilabhAvattaNeNa vi ya 'adaMsaNIyA devAvattha' tti sUyagehiM piva lambAlaehiM niruddhanayaNapasaraM cArayameva kSaNopAyaH kRto rAjA / adhiSThitaM rAjyam , sthApitA vyavasthAH, vazIkRtaM sAmantamaNDalam / - tato'nuzayavazena nAyito nagaracAraka nagarapatiH taccAtyantanirmathyamAnapurISakalamalagandhaM sphuTitabhittiprasuptasarIsRpaM bhaNabhaNAyamAnamazakamakSikAjAlaM darIvivaramukhavinirgatamUSakotkaraM uparivilambamAnoraganirmokaM lUtAtantuviracitavitAnakaM, vAsagRhamiva duHSamAyAH, lIlAbhUmirivAdharmasya, sahodaramiva simantakasya, sakhA iva sarvaduHkhasamudayAnAm , kulagRhamiva sarvayAtanAnAm , vizvAsabhUmiriva mRtyoH, siddhikSetramiva kRtAntasyeti / tato 'mahAcArakaM nIto devaH' iti zrutvA sahasA vimuktAkrandabhairavaM anavaratanipatadbhirmahanmuktAphalasadRzairakajjalabASpabindubhiH saMpAditahArazobhaM devazokenaiva parimlAnadehaM nirudhyamAnamapi niyuktapuruSaH maGgalamaNivalayajhaNajhaNArabodAmaM svabhujAbhirbalAt pIiyitvA tAn uraHpedRkuTTanodyataM tatazcA'nucitadharaNIpariSvaSkanena zvAsasamApUritAnanaM parityakta kuTilabhAvatvenApi ca 'adarzanIyA devAvasthA' iti sUcakai 1 sahaM piva ka-ga2 raNa 0kha P4-15555 Jain Education M o nal Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / / 155 // PEALEGEREA CORECASES pattaM kusumAvalIpamuhamanteuraM ti / diTTho ya teNa kAlalohamayaniyalasamAUrio naravaI / tao asoyapallavAgArehiM hatthehiM 'aNuci- laibIo bhavo yAsevaNabahulo saMsAro' ti dasayantaM piva hAralayAvahaNajaNiyakheya pitra vacchatthalaM tADayantaM ahiyayaramakkandiuM pavattaM ti / tao rAiNA ArakkhigehiM ca kahakahavi nivaariyN| bhaNiyaM ca rAiNA-kimaNeNAyAsamettaphaleNa ahammANubandhiNA ya soeNaM / aibahuvi // 155 // cittarUvo khu esa saMsAro, khelaNayabhUyA imassa savve sarIriNo, dunnivAro ya pasaro puvakayakammassa, jalaharantaraviNiggayasoyAmaNIvalayacaJcalA lacchI, muviNayasamo saMgamo / evamavasANANi etya rAgavilasiyANi / tA kimeiNA aviveyajaNANusariseNa palavieNa? / pattameva tumbhehi jIvaloyasArabhUyaM jiNavayaNaM / tA taM ceva aNuciDheha / na taM mottaNa anno dukkhakkhaovAo tti / tao tameyamAyaNNiya evameveyaM na annaha' ti kaliUNa ya aNujANAviUNa naravaI jIviyaniravekkhayAe balA cevANandassa gandhavyadattAe riva lambAlakaniruddhanayanaprasaraM cArakameva prAptaM kumAvalIpramukhamantaHpuram-iti / dRSTastena kAlalohamayanigaDasamApUrito narapatiH / tato'zokapallavAkArahastaH 'anucitAsevanabahulaH saMsAraH' iti darzayantamiva hAralatAbahanajanitakheimiva vakSaHsthalaM tADayantamadhikataramAkrandituM pravRttamiti / tato rAjJA ArakSazca kathaMkathamapi nivAritam / bhaNitaM rAjJA-kimanenAyAsamAtraphalena adharmAnubandhinA ca zokena ? / atibahuvicitrarUpaH khalu eSa saMsAraH, khalanakabhUtA asya sarve zarIriNaH, durnivArazca prasaraH pUrvakRtakarmaNaH, jalavarAntaravinirgatasaudAminIvalayacaJcalA lakSmIH, svapnasamaH saMgamaH, evamavasAnAni aba rAgavilasitAni / tataH kimetenAvivekajanAnusadRzeNa pralapitena / prAptameva yuSmAbhirjIvalokasArabhUtaM jinavacanam / tatastadevAnutiSThata, na tanmuktvA'nyo duHkhamayopAya iti / tatastadetadAkarNya 'evametad nAnyathA' iti kalayitvA cAnujJApya narapati jIvitanirapekSatayA balAdevAnandasya gandharvadattAyA vidyAdharazramaNyAH * AjJAM gRhItveti zeSaH 44ra Jain Education A n al 9 brary.org Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 156 // Jain Educatio vijjAharasamaNiyAe sayAse pavannaM pavvajjaM ti / / 1 io ya paidiNaM kayatthaNAe vi kohavasa bhagacchamANeNa 'eddahametaM me jIviyaM kAloiyaM saMpayamaNasaNaM' ti paDivannaM rAiNA / ArakkhigehiM niveithaM ANandasta, kuvio eso, pesio teNa devasammo nAma niyamahallao 'gaccha bhuJjAvehi' tti / vattavyo ya eso 'abhumANaM niyamA vAvAemi'tti / gao devasammo, diTTho teNa rAyA, bhaNio ya-deva ! devvavasayANaM pANiNaM visamA kajjagai ti / eso ya devvo nAma agArAhaNIo viNaraNa, aguNagAhI guNINaM, akAlannU samIhiyassa, kevalamaNattho jaNANaM, mattahatthi vva sacchandayArI, gaGgApavAho vva ujjukuDilo mehAhavo vva nivAyadakkho, visagaNThi vva nANukUlo rasANaM, paDikUlo ya samIhiyANaM aNukUlo asamIhiyassa / tA jai vi esa evaMbhUo tahAvi puriseNa khaNamavi na purisayAro mottavyo tti / jeNa mahArAya ! puvyovajjiyANaM kammANaM caiva eyaM nAmaM devyo, taM ca purisayArajeyameva vaTTai ti / tA Avalambeu devo purisayAraM, kareu AhAragahaNaM / jIvamANo hi puriso sakAze prapannA pravrajyeti // i pratidinaM kadarthanayA'pi krodhavazamagacchatA 'etAvanmAtraM me jIvitaM, kAlocitaM sAmpratamanazanam' iti pratipannaM rAjJA / ArakSakairniveditamAnandasya, kupita eSaH, preSitastena devazarmA nAma nijamahattaraH 'gaccha bhojaya' iti / vaktavyazcaiSa 'abhuJjAnaM niyamAd vyApAdayAmi' iti / gato devazarmA, dRSTastena rAjA, bhaNitazca deva! devavazagAnAM prANinAM viSamA kAryagatiriti / eSa ca devo nAma anArAdhanIyo vinayena, aguNagrAhI guNinAm, akAlajJaH samIhitasya, kevalamanartho janAnAm, mattahastIva svacchandacArI, gaGgApravAha iva RjukuTilaH, mahAhava iva nipAtadakSaH, viSayagranthiriva nAnukUlo rasAnAm, pratikUlazca samIhitAnAm, anukUlo'samIhitasya / tato yadyapi epa 1 adhayAro va kha ational bIo bhavo // 156 // nelibrary.org Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 157 // // 157 // laviNAvayaM avassaM deva ! saMpayaM pAveitti / rAiNA bhaNiyaM-bho devasamma / na mukko mae ceva ahAkAlANurUvo purisyaaro| paDivanA ya bhAvao pavvajA / ao na saMpayAbhilAsaparaM me cittaM / uciyakAlaM ca nAUNa paDivannaM aNasaNaM / ao na AhAragahaNaM karemi tti / teNa bhaNiyaM-akIramANammi AharagahaNe suo te kuppissai / rAiNA bhaNiyaM-akAraNo se kovo, saccapainnA khu tavassiNo havanti / teNa bhaNiyaM-deva ! viiyavuttanto ceva tuma kumAracariyasta tA mA te pamAyaM karissai / etthantarammi cirAyai devasammoti saMjAyAmarisavego ghettaNa khaggaM Agao aannndo| bhaNiyaM ca teNa-jaina AhAragahaNaM karesi, tA imiNA kayantajIhANugAriNA karavAleNa sIsaM te chindAmi / rAiNA bhaNiyaM jANanto maraNantaM dehAvAsaM asAsayamasAraM / ko ubdhieja nara vara ! maraNassa avassa mantavve // evaMbhUtaH tathA'pi puruSeNa kSaNamapi na puruSakAro moktavya iti / yena mahArAja ! pUrvopArjitAnAM karmaNAmevaitannAma devam , taJca puruSakArajeyameva vartate / iti / tato'valambatAM devo puruSakAram , karotu AhAragrahaNam / jIvan hi puruSo laccitvA''padaM avazyameva saMpadaM prApnotIti / rAjJA bhaNitam-bho devazarman ! na mukta eva mayA yathAkAlAnurUpaH puruSakAraH, pratipannA ca bhAvataH pravrajyA / tao na saMpa dabhilASaparaM me cittam / ucitakAlaM ca jJAtvA pratipannamanazanam / ato na AhAragrahaNaM karomi iti / tena bhaNitam-akriyamANe AhAragrahaNe sutastubhyaM kupiSyati / rAjJA bhaNitam-akAraNastasya kopaH, satyapratijJAH khalu tapasvino bhavanti / tena bhaNitam-deva ! viditavRttAnta eva tvaM kumAracaritasya, tato mA te pramAda kArSIt / atrAntare 'cirAyate devazarmA' iti saMjAtAmarSavego gRhItvA khaDgamAgata AnandaH / bhaNitaM ca tena-yadi nAhAragrahaNaM karoSi, tato'nena kRtAntajihvAnukAriNA karavAlena zIrSa te chinadmi / rAjJA bhaNitam jAnan maraNAntaM dehAvAsamazAzvatamasAram / ka udvijyAd naravara ! maraNAdavazyagantavye / / AACACCORRECARECACA HISRUPSC sama014 40 nelibrary.org Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca bIoma kahA // 158 // 158 // gambhapabhiimAvII salilacchee saraM va sUsantaM / aNusamayaM maramANaM jiyai tti jaNo kaha bhaNai 1 // saMpatthiyANa paralogamegasatyeNa satthiyANaM va / jai tattha koi purao baccai bhayakAraNaM kimiha 1 // jIyamaNizcamavassaM maraNaM ti maNammi nicchayaM jassa / sUNAyArapasussa va kA AsA jIvie tassa? // haMdi ! jarAdhaNuhattho vAhisayaviiNNasAyago ei / mANusamayajahavahaM vihANavAho kremaanno|| na gaNei paJcavAyaM na ya paDiyAraM cirANuvattiM vA / sacchandamuhaM viharai hari va maccU mayakulesu // eka ciya niviNNA puNo puNo jAiuMca maritraM ca / je bhavamaccubiggA bhamarogaharaM aNu naranti / jaramaraNarogasamaNaM jiNavayaNarasAyaNaM amayasAraM / pAuM pariNAmamuhaM nAhaM maraNassa bIhemi // garbhaprabhRti AvIcyA salilacchede sara iva zuSyat / anusamaya mriyamANaM jIvatIti janaH kathaM bhaNati ? // saMprasthitAnAM paralokamekasAthaiNa sArthikAnAmiva / yadi tatra ko'pi purato brajati bhayakAraNaM kimiha ? / / jIvitamanityamavazyaM maraNamiti manasi nizcayaM yasya / sUnAgArapazoriva kA''zA jIvite tasya ? / / hanta ! jarAdhanurhasto vyAdhizatavitIrNasAyaka eti / mAnuSamRgayUthavadhaM prabhAtavyAdhaH kurvan / na gaNayati pratyavAyaM na ca pratikAra cirAnuvRttiM vA / svacchandasukhaM viharati haririva mRtyumaMgakuleSu / eke eva nirviNNAH punaH punarjanituM ca martuM ca / ye bhavamRtyUdvignA bhavarogaharamanucaranti / jarAmaraNarogazamanaM jinavacanarasAyanamamRtasAram / prApya pariNAmasukhaM nAhaM maraNAd bibhemi / / PARIRERIROCROSERIOLOGIE Jain Education al Wawunjainelibrary.org Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca labIo bhaH AAILS- 5 // 159 / // 159 // jhosiyapAvamalANaM parisADiyabaMbhalohaniyalANaM / kiM kuNai kAlamaraNaM kayapaDiyAraM maNussANaM // ajjiyatabodhaNANaM kalevarahare vi nippivAsANaM / saMlihiyasarIrANaM maraNaM pi vara muvihiyANaM / sugahiyatavapatthayaNA nibisiUNa niyameNa appANaM / maraNaM magganti maNorahehi dhIrA dhiisahAyA // jassa mayassegayaro saggo mokkho va hoi niyameNa / maraNaM pi tassa naravara ! UsavabhUyaM maNasassa // aNavarayarogabhAsuravasaNavisANugayadIhadADhassa / kattha gao vA muccai kayanta kahAhipoyassa // na vi juddhaM na palAyaM kayantahatyimmi agghai bhayaM vA / na ya se dIsai hattho geNhai ya daDhaM amokkho ya // jaha vA luNAi sAsAi kAsao pariNayAi kAleNa / iya bhUyAI kayanto luNAi jAyA jaayaaii|| tyaktapApamalAnAM parizATitabandhalobhanigaDAnAm / kiM karoti kAlamaraNaM kRtapratikAraM manuSyANAm ? / / arjitatapodhanAnAM kalevaragRhe'pi niSpipAsAnAm / saMlikhitazarIrANAM maraNamapi varaM suvihitAnAm // sugRhItatapaHpathyadanA nirvezya niyamenAtmAnam / maraNaM mArgayanti manorathairdhArA dhRtisahApAH / / / yasya mRtasyaikataraH khargoM mokSo vA bhavati niyamena / maraNamapi tasya naravara ! utsavabhUtaM manuSyasya // anavaratarogabhAsuravyasanaviSAnugatadIrghadA(DhAta) Dhasya / kutra gato vA mucyate kRtAntakRSNAhipo(tAta) tasya / nApi yuddhaM na pralApaM kRtAntahastini arghati bhayaM vaa| na ca tasya dRzyate hasto gRhNAti ca dRDhamamokSazca // yathA vA lunAti sasyAni karSakaH pariNatAni kAlena / iti bhUtAni kRtAnto lunAti jAtAni jAtAni / / 1 bandhu0 ka 4-4GCRUCIAL Jain Education Leational For Private & Personal use only Welinelibrary.org Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 160 // kiM jar3a tAva maccupAsA sacchandamuhaM suresa viyaranti / aJcantamaNoyAro jattha jarArogavAhINaM // puNa 'vAhijarArogasoganiccaddyammi mANusse / maccussa so mAo jaM jiyaha naze nimesaM pi // tAmA adhIrajaNa seviyarasa asata dehi u ( a ) vayAsaM / na hu maccudADhalIDhaM indo vi pahU niyatteuM // iyamayamaraNametteNa vaccha ! mA niyakulaM kalaGkehi / geNhAmi kahaM cattaM hanta ! savAyAe AhAraM ? // soUNa iyaM vayaNaM kovANalajaliyarattanayaNeNa / 'jepai ajjA'vi kaha' pahao sIsammi khaggeNaM // paricintiyaM ca teNaM 'namo jiNANaM' ti muNiyatattegaM / 'puvyakayakammadoso eso ' tti vizuddhabhAveNaM // roat putrakA kammANaM pAvae phalavivAgaM / avarAhesu guNesu ya nimittamettaM paro hoi // evaM ca cintayanto puNo vi hantUNa pAvakammeNaM / viNivAio mahappA akalusa citto sakaluseNaM // yadi tAvanmRtyupAzAH svacchandrasukhaM sureSu vicaranti / atyantamanavatAro yatra jarArogavyAdhInAm // kiM punarvyAdhijarArogazokanityoddrute mAnuSe / mRtyoH sa pramAro yajjIvati naro nimeSamapi // tato mA'dhIrajana sevitasyAyazo dehi avakAzam / na khalu mRtyudADhAlIDhaM indro'pi prabhurnivartayitum // iti mRtamaraNamAtreNa vatsa ! mA nijakulaM kalaGkaya / gRhNAmi kathaM tyaktaM hanta ! svavAcA AhAram || zrutvedaM vacanaM kopAnalajvalita raktanayanena / jalpati adyApi kathaM prahRtaH zIrSe khaGgena // paricintitaM ca tena ' namo jinebhyaH' iti jJAtatattvena / pUrvakRtakarmadoSa eSa iti vizuddhabhAvena || sarvaH pUrvakRtAnAM karmaNAM prApnoti phalavipAkam / aparAdheSu guNeSu ca nimittamAtraM paro bhavati // bIo bhavo | // 160 // www.ainelibrary.org" Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 161 // 41 Jain Education ional MISOP mariUNaya upavana sakumArammi suravaro juimaM / aha paJcasAgarAU lIlArAme vimANami || iyaroviya kAU rajjaM mariUga rayaNapuDhavIe / upavano neraio ukkosAU mahAghoro // yAkinImahattarAsU tu-paramaguNAnurAgi- paramasatyapriya - bhagavat - zrIharibhadrasUrivararacitAyAM 'samarAicakAe' bIo bhavo samatto / evaM ca cintayan punarapi hatvA pApakarmaNA / vinipAtito mahAtmA'kaluSacittaH sakaluSeNa // mRtvA copapannaH sanatkumAre suravaro dyutimAn / atha paJcasAgarAyulArAme vimAne // itaro'pi ca kRtvA rAjyaM mRtvA ratnapRthivyAm / upapanno nairayika utkRSTAyurmahAghoraH || bIo bhavo // 161 // inelibrary.org Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavana samarAicca kahA RECREE 162 // / taio bhvo| vakkhAyaM jaM bhaNiyaM sIhA-padA ya taha piyAputtA / sihi-jAliNimAisuA etto eaM pavakkhAmi // atthi iheba jambuddIve, avaravidehe khette aparimiyajaNanivAsa, aNaNuhUyavAhiveyaNaM, adiThThaparacakkavibbhama, sundarapuranAyagabhUyaM kosaMbanAma nyrN| jattha saralapsahAbo, thirasiNehANubandho, aNaGgarAyahANI, dhammaphalakappo itthiyAjaNo / jattha piyaMtrao, saccavayaNo, paDhamAbhibhAsI, dhammanirao ya mnnussbggo| tattha ya aNeyasamarasaMghaTTaviNijjiyadariyanarindAvaNayapalhatthaviyaDamauDakoDirayaNappahArajjiyacaraNajuyalo rAyA nAmeNa ajiyasego tti / tassa ya sayalarajjacintao, attANanidhiseso indasammo nAma maahnnscivo| suhaMkarA se bhAriyA // io ya so ANandanArao sAgarovamantammi narae khaviUNa, anne vi kiMcUNe cattAri sAgarovame saMsAre vyAkhyAtaM yad bhaNitam siMhA-''nandau ca tathA pitRputrau ! zikhi-jAlinimAtRsute ita etat pravakSyAmi || asti ihaiva jambudvIpe, aparavidehe kSetre aparimitajananivAsam , ananubhUtavyAdhivedanam, adRSTaparacakravibhramam , sundarapuranAyakabhUtaM kauzAmbaM nAma nagaram / yatra saralasvabhAvaH, sthirasnehAnubandhaH, anaGgarAjadhAnI, dharmaphalakalpaH strIjanaH / yatra priyaMvadaH, satyavacanaH; prathamA'bhibhApI dharmanirato manuSyavargaH / tatra ca anekasamarasaMghaTTavinirjitahasanarendrAvanataparyastavikaTamukuTakoTiratnaprabhAraJjitacaraNayugalo rAjA nAmnA ajitasena iti / tasya ca sakalarAjyacintakaH, Atmani vizeSa indrazarmA nAma brAhmaNasacivaH / zubhaMkarA tasya bhAryA // 1 murapuranAyabhUyaM kha Jain Education Smalibrary.org Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 163 // // 163 // HERPERITERABAR samAhiNDiya indasammassa mAhaNassa muhaM karAe bhAriyAe kucchisi itthiyattAe upavano ti / jAyA uciyasamaeNaM / kayaM se nAmA jAliNi ti kahANayavise seNa / pattA jovaNaM / dinA tassa ceva rAiNo buddhisAgarAbhihANasacivaputtassa bambhadattassa / kayaM | pANiggahaNaM / bhuJjamANANa bhoe gao koi kAlo // io ya so sIhadevotao devalogAo caviUNa acintamAhappayAe kammassa, tIse ceva jAliNIe kucchisi puttattAe uvavanno tti / diTTho ya tIe tIe ceva rayaNIe sumiNao-jahA kira suvaNNamayapuNNakalaso me uyaraM paviTTho, so ya asaMjAyapariosAe viNiggao samANo kahakaha vibhaggo tti / taM ca daThUNa sasajjhasA vi ya viuddhA esA / jAo se saMkiNNo muhrso| na sAhio ya tIe sumiNao daiyasta / tao se vaDiuM payatto gambho / jAyA se dehmnnpiidd'aa| cintiyaM ca tIe-'vAvAemitAva eyaM pAvaitazca sa AnandanArakaH sAgaropamAnte narake kSapayitvA, anyAni api kiJcidUnAni catvAri sAgaropamANi saMsAre samAhiNDya indrazabhaNo brAhmagasya zubhaMkarAyA bhAryAyAH kukSau trikatayA upapanna iti / jAtA ucitasamayena / kRtaM tasyA nAma jAlinI iti kathAnakavizeSeNa / prAptA yauvanam / dattA nasya eva rAjJo buddhisAgarAbhidhAnasacivaputrasya brahmadattasya / kRtaM pANigrahaNam / bhujAnayobhogAn gataH kazcit kaalH|| itazca sa siMhadevaH tato devalokAt cyutvA acintyamAhAtmyatayA karmaNaH, tasyA eva jAlinyAH kukSau putratayA upapanna iti / dRSTazca tayA tasyAmeva rajanyAM svapnakaH-pathA kila suvarNamayapUrNakalazo mama udaraM praviSTaH, sa ca asaMjAtaparitoSayA vinirgataH san kayaMkathamapi bhagna iti / taM ca dRSTvA sasAnasA iva vibuddhA eSA / jAtastasyAH saMkIrNaH sukharasaH / na kathitazca tayA svapnako dayitasya / tataH sa vardhituM pravRtto grbhH| jAtA tasya deha-manaHpIDA / cintitaM ca tayA-'vyApAdayAmi tAvad etaM pApagarbham ' RASHISHASRAHARASHTRA Jain Education international Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 164 // gambha ti / pauttAI gambhasADaNAI / kammavivAgao na vivanno gambho / muNio ya vuttanto bambhadatteNa / niutto teNa pariyaNo taio bhavo pasUisamae, jahA gambhavivattI na havai tahA tumbhehi jaiyavvaM avi ya bhaTTiNIpariyosanimittaM kahaMci cittaM se vazciUNa mama niveiyavyoti / tao jAo se dohalao-karemi sabasattANamANanda, saMpADemi devayAyayaNANaM mahApUyAo, pUemi bhayavante dhammanirae // 16 // mahAtabassI, suNimo kiMci paraloyamaggaM ti / saMpADio se bhattAreNa Dohalo / gabbhapabhAveNa jAyA maNoramA loyassa / patto yada sUisamao / pasUyA esA / cintiyaM ca tIe-kahaM puNa esa eihamettapariyaNasamakkhaM vAvAiyavyo ti ? / etthantarammi muNiyatayabhippAyAe bambhadattavayaNaM sariUNa bhaNiya bandhujIvAbhihANAe bAlasahIe / bheTTiNi ! pAvo khu esa gambho / tA alamimiNA kilesA-''yAsakAraeNa, varaM viizcio eso tti / tao kasAyaparavasAe vAvAyaNammi sahiyaNalajAluyAe bhaNiya jAliNIeiti / prayuktAni garbhazAtanAni / karmavipAkato na vipanno garbhaH / jJAtazca vRttAnto brahmA dona / niyuktastena parijanaH prasUtisamaye, yathA garbhavipattirna bhavati tathA yuSmAbhiH yatitavyam, api ca bha/paritoSanimittaM kathaMcit cittaM tasyAH vaJcitvA mama nive,yitavya iti / tato jAtastasyA dohadaH-karomi sarvasattvAnAmAnandam , saMpAdayAmi devatAyatanAnA mahApUjAH, pUjayAmi bhagavato dharmaniratAn mahAtapasvinaH, zRNumaH kaMcit paralokamArgam iti / saMpAditastasyA bha; dohadaH / garbhaprabhAveNa jAtA manoramA lokasya / prAptazca sUtisamayaH / prasUtA eSA / cintitaM ca tayA-kathaM punareSa etAvanmAtraparijanasamakSaM vyApAdayitavya ' iti / atrAntare jJAtatadabhiprAyayA brahmadattavacanaM smRtvA bhaNitaM bandhujIvAbhidhAnayA bAlasakhyA / bhatri ! pApaH khalu eSa grbhH| tato'lamanena klezA-''yAsakArakeNa, varaM vibhakta (vinAzitaH) eSa iti / tataH kapAyaparavazayA vyApAdane sakhIjanalajjAlutayA bhaNitaM jAlinyA-'yUyaM jAnIta' iti / tato'panIto dArakA, 1 bahithi kha RECRUAGAANAAG SCOM Jain Educatio www.ainelibrary.org Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavo samarAicca kahA // 165 // // 165 // BASES ESSERE CLASS 'tumbhe jANaha' ti / tamo avaNIo dArao, niveio bambhadattassa / kayaM se teNa sayalaM sutthaM / nINio logavAo 'vAvanagabbhA bhaTTiNi' tti / evaM ca aikkanto koi kAlo / paiTAviyaM nAma bAlayassa 'sihi' ti / vaDio kalAkalAveNa dehovacaeNa ya / saMpAiyaM se niravasesaM kAlociyaM bambhadatteNaM / gahiro pacchA 'udaraputtao' tti / vinAo ya vuttanto imiNA sumiNayadasaNa-gabhasADaNAio ya jaNaNIe / veraggio eso|| etthantarammi muNiyavuttantA puttassa kasAiyA se jaNaNI / cintiyaM ca teNa-kiha ? evaMvihA kasAyA pAvA bhavaviDavimUlajalaoghA / mokkhatyamujjarahiM vajjeyacA payatteNa // etto kammaviyu bho bhavo, tattha dukkhasaMghAo / tatto ubviyamANo payaheja tae mahApAve // bhaNiyaM canivedito brahmadattasya / kRtaM tasya tena sakalaM sustham / nIto lokavAdaH 'vyApannagarbhA bhartI' iti / evaM ca atikrAntaH kazcit kAlaH / pratiSThApitaM nAma bAlakasya 'zikhI' iti / vardhitaH sa kalAkalApena dehopacayena ca / saMpAditaM tasya niravazeSa kAlocitaM brahmadattena / gRhItaH pazcAt 'udaraputraH' iti / vijJAto vRttAnto'nena svapnadarzana-garbhazAtanAdikazca jananyAH / vairAgyita eSaH / / atrAntare jJAtavRttAntA putrasya kapAyitA tasya jananI / cintitaM ca tena--kasmAt ? evaMvidhAH kaSAyAH pApA bhavaviTapimUlajaladaudhAH / mokSArthamudyataiH varjayitavyAH prayatnena / / itaH karmavivRddhiH, tato bhavaH, tatra duHkhasaMghAtaH / tata udvijamAnaH prajahyAt takAn mahApApAn / / 1 do ga Jain Education a l For Private & Personal use only Alinelibrary.org Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavo | // 166 // samarAicca-14 kalusaphaleNa na jujjai kiM cittaM tatya jaM vigayarAgo / sante vi jo kasAe nigiNhai so vi tttullo|| kahA takkasAodaeNaM ca sA kuviyA bambhadattassa / paricattaM ca sayalakaraNijja / bhaNio bambhadatto / eyaM vA piyaM karehi, mamaM vatti, eyammi aparicatte nAhaM pANasAhAraNaM udayaM pi geNhAmi tti / nisAmio esa vuttanto sihikumAreNa / accumviggo niggao // 166 // gehAo / cintiyaM ca teNa-peccha me pAvapariNaI, jeNa jaNaNI vi evaM vaTTai ti| eyavaiyareNaM ca tAo vi me duhio / tA na juttaM me iha acchiuM / evaM cintiUNamaNApUcchi UNa tAyaM niggao nyraao|| gao asogavaNujjANaM / diTo ya tatya asoyapAyavatalaMgao, sasissaparivArio, egavihasaMjamarao, doasajjhANavirahio, | tidaNDarahio, caukkasAyamahaNo pazcindiyaniggahaparo, chajjIvanikAyavacchalo, sattabhayavippamukko, aTTamayadvANarahio, navabambhacebhaNitaM ca kaluSaphalena na yujyate kiM citraM tatra yad vigatarAgaH / sato'pi yaH kapAcAn nigRhNAti so'pi taculyaH / / tatkaSAyodayeNa ca sA kupitA brahmadattasya / parityaktaM sakalakaraNIyam / bhaNito brahmadattaH / etaM vA priyaM kuru, mAM vA iti, etasmin aparityakte nA'haM prANasaMdhAraNamu kapi gRhAmi iti / nizamita eSa vRttAntaH zikhikumAreNa / atyudvigno nirgato gehAt / cintitaM ca tena-prekSasva mama pApapariNatim , yena jananyapi evaM vartata iti / etadvayatikareNa ca tAto'pi mama duHkhitaH / tato na yukta mama iha Asitum / evaM cintayitvA anApRcchaya tAtaM nirgato nagarAt // gato'zokavanodyAnam / dRSTazca tatra azokapAdapatalagataH, svaziSyaparivAritaH, ekavidhasaMyamarataH, dviasaddha thAnavirahitaH, tridaNDa| 1 accunviggo kha 2 ihAsiu~ ka 3 susasissa0 4 virao kha -L-CARRRRRA Jain Education antional hinyainelibrary.org. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 167 // Jain Education dasa vidhammaTTiyamaNo, ekArasaMganANI, bArasatavacaraNakammanirao ya vijayasiMho nAmAyario tti / tao taM daNa samupannA tassa pItI / cintiyaM ca teNa dhanno khu eso, jo aNavadviyasiNehavinmame saMsAre, evaM dhamme nirao tti / tA pucchAmi vayaM kiM puNa essa nivveyakAraNaM, jeNa eso evaM dhamme nirao ti / gayo tassa samIvaM / saviNayaM paNamio bhayavaM / kao guruNA vi dhamalAho / upaviTTho tassa pAyamUle / pucchio ya bhayavaM kiM te nivveyakAraNaM ? jeNaM evaM pi savvaGgasundarA hirAmo sundarAdirAmayAo caiva pisuNiyaniyavibhavavitthAro, bhivavitvArA saMghiyasayaNavaggo, sayaNavagganiravekkhamimaM Iisa nissaGgayaM pannosa / guruNA bhaNiyaM-suNa, kimiha aTTimaMsaruhirasaMgae sarIre vi sundarataM ? ko vA AyAsamettaphale vizvavisthApaDi - bandho ko vA sumiNayasamAgamacaJcale sayaNe ti / avi ya rahitaH, catuSkaSAyamathanaH, paJcendriyanigrahaparaH, SaDjIvanikAyavatsalaH, saptabhayavipramuktaH aSTamadasthAnarahitaH, navabrahmacaryaguptaH, dazavidhadharmasusthitamanAH, ekAdazAGgajJAnI, dvAdazatapazcaraNa karmaniratazca vijayasiMho nAma AcArya iti / tataH taM dRSTvA samutpannA tasya prItiH / cintitaM ca tena-dhanyaH khalu eSaH yo'navasthitasnehavibhrame saMsAre evaM dharme nirata iti / tataH pRcchAmi tAvat enaM kiM punaH etastha nirvedakAraNaM ? yena eSaH evaM dharme nizva iti / gatastasya samIpam / savinayaM praNato bhagavAn / kRtastasya guruNA api dharmalAbhaH / upaviSTastasya pAdamUle | pRSTazca bhagavAn kiM tava nirdedakAraNam ? yena tvam evam api sarvAGgasundarA'bhirAmaH, sundarAbhirAmatayA eva pazutinivibhavavastAraH, vibhavavitArAt saMghiyajanavargaH, svajanayanirapekSAmimAm IdRzIM nissaMgatAM prapanno'si / guruNA bhaNitam - zRNu, kimiha asthimAMsarudhirasaMga te zarIre'pi saundaryam ? ko vA AyAsamAtraphale vibhavavistAre pratibandhaH ? ko 10 gutigutto kha 2 vijayasiMgho kha guruNA gha0 kha anal taio bhavo // 167 // anelibrary.org Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pamarAicca kahA taio bhavo // 16 // // 168 // eeeeeeex sayaNassa vi majjhagao rogAmihao kilissai ihego / sayaNo vi ya se rogaM na 'viriJcaI ne ya nAsei // majjhammi bandhavANaM eko marai kaluNaM ruyantANaM / na ya gaMdhArei tao bandhujaNo neva daaraaii|| ekko karei kammaM phalamavi tassekkao samaNuhoi / ekako jAyai marada ya paraloyaM ekkao jAi / patteyaM patteyaM niyagaM kammaphalamaNuhavantANaM / ko kassa jae sayaNo ko kassa va hoi annajaNo? // mariUNa verio vi hu jAyai jaiNago, suo vi hu~ rivU tti / tA aNavaTThiyabhAve sayaNe saGgo ti mohaphalaM // annaM ca / suNa, amhANameva jaM vattaM-- atthi iheva vijae lecchinilayaM nAma nayaraM / tattha sAgaradatto nAma satyavAho, sirimaI se bhAriyA, tANaM ahaM suo ti| svapnakasamAgamacaJcale khajane iti ? / api ca-- svajanasyA'pi madhyagato rogAbhihataH klizyati ihaikaH / svajano'pi ca tasya roga na vibhajati naiva nAzayati / / madhye bAndhavAnAmeko mriyate karuNaM rudatAm / na ca taM dhArayani tato bandhujano naiva dArAH // ekaH karoti karma phalamapi tasya ekaH samanubhavati / eko jAyate mriyate ca paralokamekako yAti // pratyeka pratyeka nijakaM karmaphalamanubhavatAm / kaH kasya jagati svajanaH kaH kasya vA bhavati anyajanaH ? | mRtvA vairiko'pi khalu jAyate janakaH, suto'pi khalu ripuriti / tato'navasthitabhAve svajane saMga iti mohaphalam / / anyacca / zRNu asmAkameva yavRttam 1 vigiNhai kha 2 jagaNI kha 3 ya kha 4 riu kha 5 lacchitilayaM ga Jain Education nal linelibrary.org Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA // 169 // kumArabhAve vaTTamANo gao tanayarAsannameva lacchipavvayaM / diTTho ya tattha egammi vibhAge siddhipattasaMcao, gharApavihadIhapAyago, nAlieripAyavotti / taM ca daNa samuppannaM me kouyaM / cintiyaM ca mae - aho ! acchariyaM / eddahamettassavi pAyavassa eddahahere vibhAgAo auraUNa pAyao dharaNi paviTTho ci / tA nUNamettha kAraNeNa hoyavvaM // etthantarammiya aNDamma caiva saMjAo me pamoo, viyambhio surahimAruo, vimuko sahajo vi verANubandho pasugaNehiM, dhruvaNasarI viya samaddhAsio lacchipanvao, sabvouyakusumehi vi puSphiyAI kANaNujjANAI, pamuiyA vihaMgasaMghAyA, maNaharuttAlarammaM guJjayaM chappayAvalIhiM, visuddhapayA samatAvaM ca tamuddesamujjoiuM payatto ravI / tao mae cintiyaM 'aha puNa kiM imaM bhuvaNaccherayaM' ti // etthantarammi taruNaravimaNDalanihaM, suvisuddhajaccakaJcaNaM, aNeyarayaNamaNDiyaM, jayajayazvAvRriyanahaGgaNaM, gijjantatiyasamaGgalaM, safar kSmInilayaM nAma nagaram / tatra sAgaradatto nAma sArthavAhaH, zrImatI tasya bhAryA / tayora iti / kumArabhAve varttamAno gato tannagarAsannameva lakSmIparvatam / dRSTazca tatra ekasmin vibhAge snigdhapatrasaMcayaH, dharApraviSTadIrghapAdakaH, nAlikerIpAdapa iti / taM dRSTvA samutpannaM mama kautukam / cintitaM ca mayA-aho ! Azcaryam / etAvanmAtrasyApi pAdapasya etAvanmAtrAd vibhAgAd avatIrya pAiko dharaNIM praviSTa iti / tato nUnamatra kAraNena bhavitavyam // atrAntare ca akANDa eva saMjAto mama pramodaH, vijRmbhitaH, surabhimArutaH, vimuktaH sahajo'pi vairAnubandhaH pazugaNaiH, bhuvanazriyA apa samadhyAsito lakSmIparvataH sarvaRtuka kusumairapi puSpitAni kAnanodyAnAni, pramuditA vihaMgasaMghAtAH, manoharottAlaramyaM ca guJjitaM SaTpa dAvalIbhiH, vizuddhaprakAzamatApaM ca tamuddezamudddyotayituM pravRtto raviH / tato mayA cintitam -'atha punaH kimidaM bhuvanAzcaryakam ' iti // atrAntare taruNaravimaNDala - nibham, suvizuddhajAtyakAJcanam, anekaratnamaNDitam, jayajaya zvApUritanabho'GgaNam, gIyamAnatridazamaGgalam sama0 15 43 Jain Education heational taio bhavo | // 169 // inelibrary.org Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica dataio bhavo kahA // 17 // // 17 // nivaDantakusumavuTiM, aNeyatiyasapariyariyaM, vijiyasaMsAracakapisuNayaM, avaradisAo samovayanta bhayavao ajiyadevatitthayarassa diDhe mae dhammacakkaM ti / tayaNantaraM ca mahagdhaguNarayaNabhUsiyA siyambaradhAriNo aNege sAhayo, tao suradhariyakundadhavalAyavatto dunduhiniNAyabahiriyanahaGgaNo, virAyantadivyabhAmaNDalo, suravaisamukhittacArucAmaro, surAsuramaNuyabandrasaMthuo, kAlAyarupavaraturukkadhRvamahamahentagandho, gandhavaTTibhUo aJcantasomo kaJcaNamayadibbakamalAvalIe parisakkamANo bhayavaM, tiloyanAho, nitthiNNabhavasamuddo ajiyadevatitthayaro ti / taM ca da ThUNa samuppaNNo me pamoo, paNaTuM micchattatimireNaM, viyambhiyaM dhammavavasAeNaM / cintiyaM ca mae-dhanno ahaM, jeNa mae tiloyacintAmaNI bhayavaM ubaladdho tti / / etthantarammi ya kayaM tiyasehiM bhayavao maNikaNayakalahoyamayanimmiyapAyAratiyaM suvihattadivyatoraNaM, rayaNamayavicittakavisIsaya, UsiyamahAke univahaM, guJjantamahuyarAmoyasohiya, UsiyasiyAyavattamaNaharaM, veruliyadivasIhAsaNaM, mahallasIhadhayacakkamanipatatkusumavRSTi, anekatridazaparikaritam, vijitasaMsAracakrapizunakam, aparadizaH samavapatad bhagavato'jitadevatIrthakarasya dRSTaM mayA dharmacakram-iti / tadanantaraM ca mahAghaguNaratnabhUSitAH sitAmbaradhAriNo'neke sAdhavaH, tataH suraghRtakundadhavalAtapatraH, dundubhininAdabadhi ritanabho'GgaNaH, virAjamAnadivyabhAmaNDalaH, surapatisamutkSiptacArucAmaraH, surA'suramanujavandrasaMstutaH, kAlAgurupravaraturuSkadhUpaprasaradgandhaH, gandhavartibhUtaH, atyantasaumyaH, kAJcanamayadivyakamalAvalyA parisaran bhagavAn , trilokanAthaH, nistIrNabhavasamudraH, ajitadevatIrthakara iti / taM ca dRSTvA mamutpanno me pramodaH, pranaSTaM mithyAtvatimireNa, vijRmbhitaM dharmavyavasAyena, cintitaM ca mayA-dhanyo'ham , yena mayA trilokacintAmaNibhaMgavAn upalabdha iti atrAntare ca kRtaM tridazaibhagavato maNikanakakaladhautamayanirmitaprAkAratrikam, suvibhaktadivyatoraNama, ratnamayavicitrakapizIrSakam, Jain Education intentional www.atelibrary.org Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IPE samosaraNaM ti / paviThTho bhaya samarAica kahA tiloyanAho / bhayA ! ki , koiso vA tassa vivAgo ti: MP-II | // 17 // // 17 // NDiyaM samosaraNaM ti / paviTTho bhayavaM / patthuyA dhammakahA / kahio bhagavayA asAsao jIvalogo / agao amhANaM / to to pucakouyaM samaNussaranteNa pucchio bhayavaM mae tiloyanAho / bhayavaM ! kiM puNa tassa nAlieripAyavassa pAyao oiNNo, kiM atthi tattha daviNajAyaM kiMvA nahi (nihI), kiMparimANaM vA, keNa vA taM ThaviyaM, kIiso vA tassa vivAgo tti ? / bhagavayA bhaNiyaM-suNa, lohadoseNa pAyo oiNNo / asthi tattha daviNajAyaM / taM ca dINArasattalakhaparimANaM / tumae teNaM ca nAlierijIveNa ThAviyaM / dhammasAhao ya vivAgo eyassa / mara bhaNiyaM-bhayavaM ! kahaM puNa mae imiNA ya ThaviyaM, kahaM ca mama Idiso vivAgo imassa vi Idiso tti / bhagavayA bhaNiya-suNa, asthi iheba vijae amarauraM nAma nayaraM / tattha amaradevo nAma gAhAvaI hotyaa| sundarI se bhaariyaa| tANaM ca tubbhe duve vi ucchitamahAketunivaham , guJcanmadhukarA''mo izobhitam, ucchritasitA''tapatramanoharam , vaiDUrya divyasiMhAsanam , mahAsiMhadhvajacakramaNDita, samavasaraNam-iti / praviSTo bhagavAn / prastutA dharmakathA / kathito bhagavatA azAzvato jIvalokaH / avagato'smAbhiH / tatastaM parvakotakaM samanusmaratA pRSTo bhagavAn mayA trilokanAthaH / bhagavan ! kiM punastasya nAlikerIpAsya pAdako'vatIrNaH, kim asti tatra draviNajAtaM kiM vA nidhiH, kiMparimANaM vA, kena vA tat sthApitam , kIdRzo vA tasya vipAka iti ? / bhagavatA bhaNitamzRNu, lobhavoSeNa pAdako'vatIrNaH / asti tatra draviNajAtam / taca dInArasaptalakSaparimANam / tvayA tena ca nAli kerIjIvena sthApitam / dharmasAdhakazca vipAka etasya / mayA bhaNitam-bhagavan ! kayaM punarmayA anena ca sthApitam , kathaM mama IdRzo vipAkaH, etasyA'pi IdRza iti / bhagavatA bhaNitam, zRNu asti ihaiva vijaye amarapuraM nAma nagaram / tatra amaradevo nAma gRhapatirabhavat / sundarI tasya bhAryA / tayozca yuvAM dvAvapi uparyupari Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica ta o bhavo ||172 // // 172 // SSC SERIAGESAKAL upparopparajAyagA guNacandabAlacandAbhihANA ya puttaya tti / saMpattajobvaNA ya mahantaM celAibhaNDaM ghettaNa vANijjavaDiyAe AgayA imaM desaM / viNioiyaM bhaNDaM, samAsAio iTThalAho / etthantarammi vijayavammanaravaiNA ADhatto lacchinilayasAmI sUrateo nAmanaravaI / so ya nayare gajhaM choTUga gahiyasAranayaraloo ArUDho imaM pavayaM / tumbhe vi teNeva naravaDaNA saha ghettUNa daviNajAyaM parabalabhaeNa ArUDhA lacchipavvayaM / ThiyA ya eyammi paese nihANIkayamAlociUNa imaM daviNajAya / aikvanto koi kAlo / tao lohadoseNa 'bhAgio' ti kariya visapaogakaraNeNaM vAvAvio tumaM guNacandeNa / muddhasahAvattaNeNaM ca uvavanno vaMtarasuresu / guNacando vi ya aparibhujiUNa taM davaM ettha ceva pancae mahAbhuyaGgaDako mariUNa uppanno rayaNappahAe narayapuDhavIe naaro| to tuma desUNapaliovamamahAuyaM pAliUNa tao cuo ettheva vijae TekaNAure nayare hariNandissa satthavAhassa vasamaIe bhAriyAe kucchisi puttajAtako guNacandra-bAlacandrA'bhidhAnau ca putrako iti / saMprAptayauvanau ca mahat celAdibhANDaM gRhItvA vANijyavRttikayA Agatau imaM dezam / viniyogitaM bhANDama, samAsAdita iSTalAbhaH / atrAntare vijayavarmanarapatinA AkrAnto lakSmInilayasvAmI sUratejA nAma narapatiH / sa ca nagare grAhya (asAraM) kSiptvA gRhItasAranagaraloka ArUDha imaM parvatam / yuvAmapi tenaiva narapatinA saha gRhItvA draviNajAtaM parabalabhayena ArUDhI lakSmIparvatam / sthitau caitasmin pradeze nidhAnIkRtamAlocya idaM draviNajAtam / atikrAntaH kIyAnapi kAlaH / tato lobhadoSeNa 'bhAgikaH' iti kRtvA viSaprayogakaraNena vyApAditastvaM guNacandreNa | zuddhasvabhAvatvena ca upapanno vyantarasureSu / guNacandro'pi ca aparibhujya tad dravyam atra caiva parvate mahAbhujaGgaiSTo mRtvA utpanno ratnaprabhAyAM narakapRthivyAM nArakaH / tatastvaM dezonapalyopamamathA''yuH pAlayitvA tatazcyutaH atraiva vijaye TaGkaNApure nagare harinandinaH sArthavAhasya vasumatyA bhAryAyAH kukSau putratayA upapanno 1 DhaGkaNAure kha Jain Education Lainelibrary.org Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavo amarAica kahA // 173 // // 173 / tAe uvavanno si / jAo kAlakkameNaM / paiTAviyaM ca te nAmaM devadatto tti / patto kumArabhAvaM / etthantarammi tao vi guNacando / naragAo ubahiUNa lohadoseNamettheva lacchipavvae eyassa ceva nihANassa paJcAsannapaese uppanno bhuyaGgamo ti / pariggahiyaM ca NeNa taM dadhvaM / etthantarammi lacchinivAsiNIdevayAmahammi samAgo tuma lacchipacayaM / kayA devayAe puuyaa| dinnaM dINANAhANa daviNajAyaM / saMpAio bhoyaNokyAro / tao tumaM pudhabhavasiNeheNaM rammayAe pabvayassa parinbhamanto Ago imaM uddesaM / diTo bhuyajameNaM / tao lohadoseNa 'esa eyaM daviNajAyaM geNhissai, ti Dakko caraNadesammi / accuggayAe visassa takkhaNA ceva nivaDio dharaNivaDhe / pAsavattiNA ya te pariyaNeNa vAvAtrio bhuyaGgamo / uppanno ettheva pabdhae sIhattAe tti / tuma pi mariUNa ettheva vijae kayaGgalAe nayarIe sivadevassa kulauttayassa jasoharAe bhAriyAe kucchisi puttattAe uvavanno si / jAo kAlakkameNa / paiTAviyaM ca te nAma indadevo tti / patto jovaNaM / ioya teNa sIhajIveNa punvabhavabhatthabhAvaNAo ohasannAe pariggahiyaM taM dabaM / evaM ca gao koi 'si / jAtaH kAlakrameNa / pratiSThApitaM ca tava nAma devadatta iti / prAptaH kumArabhAvam / atrAntare tato'pi guNacandro narakAd uddhRtya lobhadoSeNa atraiva lakSmIparvate etasya caiva nidhAnasya pratyA''sannapradeze utpanno bhujaGgama iti / parigRhItaM ca tena tad dravyam / atrAntare lakSmInivAsinIdevatAmahasi samAgatastvaM lakSmIparvatam / kRtA devatAyAH pUjA / dattaM dInA'nAthAnAM draviNajAtam ! saMpAdito bhojanopacAraH / tatastvaM pUrvabhavasnehena ramyatayA parvatasya paribhraman AgataH imamuddezam / dRSTo bhujaGgamena / tato lobhadoSeNa 'eSa etad draviNajAta grahISyati' iti izcaraNadeze / atyupratayA viSasya tatkSaNaM caiva nipatito dharaNipRSTe / pArthavartinA ca te parijanena vyApA dito bhujaGgamaH / utpanno'traiva parvate siMhatayA iti / tvamapi mRtvA'traiva vijayeva kRtaGgalAyAM nagayA~ zivadevasya kulaputrasya yazodharAyA bhAryAyAH kukSau putratayA upapanno'si / jAtaH kAlakrameNa / pratiSThApitaM ca te nAma indradeva iti / prApto yauvanan / itazca tena siMhajIvena SA-AAACHAR Jain Educatio n al inelibrary.org Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 174 // kAlo | annayA ya vIradevanakhaNA niyasAmieNa pesio tumaM lacchinilayasAmiNo mANadRGgassa samIvaM / AgacchamANo ya kaivayapurisaparivArio kAlakakameNa patto imaM uddesa upaviTTho nIvapAyavassa hehe / etthantarammi giriguhAmuhagaeNaM diTTho si sIheNaM / tao lohasannAvivajjAsiyacitteNaM vAvAvio si imiNA, imo vi ya tumae tti / uvavannA ya tubbhe ettheva vijayammi siritthalage paTTaNe jakhadAsa sanniyassa caNDAlasa mAijakkhAe bhAriyAe jamalabhAugattAe ti / jAyA kAlakakameNaM / paiDAviyAI nAmAI tujjha kAlaseNo, iyaracaNDa seNo tti / pattA ya jovvaNaM / annayA AheDayanimittaM gayA lacchipavtrayaM, vAvAio kolo| so ya eyammi dr anusare visasio / pajjAlio jalaNo / jalaNapakaM taM khAiuM payattA / etthantarammi kaTTArayaM nisANiUNa kahaMci aNatthadaNDao va dharaNaM khaNamANeNa uvaladdhI nihANayakalasassa egadeso caNDa seNeNaM / pavatto goviuM, lakkhio ya tumae / tao pUrvabhavAbhyasta bhAvanAta oghasaMjJayA parigRhItaM tad dravyam / evaM ca gataH kIcAn kAlaH / anyadA ca vIradevanarapatinA nijasvAmikena preSitastvaM lakSmIniladasvAmino mAnabhaGgasya samIpam / AgacchaMzca katipaya puruSaparivRtaH kAlakrameNa prApta imamuddezam / upaviSTo nIpapAdapasyA'dhaH / atrAntare giriguhAmukhagatena dRSTo'si siMhena / tato lobhasaMjJAviparyAsitacittena vyApAdito'si anena, ayamapi ca yA iti / upapannau ca yuvAmatraiva vijaye zrIsthalake paTTane yakSadAsasaMjJitasya cANDAlasya mAtRyakSAyAM bhAryAyAM yamalabhrAtRkatayA iti / jAtau kAlakrameNa / pratiSThApite nAmnI taba kAlasenaH, itarasya caNDasena iti / prAptau ca yauvanam / anyadA AkheTakanimittaM gatau lakSmIparvatam / vyApAditaH kolaH / sa ca etasmin caiva nidhAnakapradeze vizasitaH / prajvAlito jvalanaH / jvalanapakvaM taM khAdituM pravRttau / atrAntare kaTTArakaM nizANya kathaJcid anarthadaNData eva dharaNIM khanatA upalabdha nidhAnakakalazasya ekadezakhaNDa senena / pravRtto gopa1 tubhaM ka taio bhavA // 174 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 175 // davbaloheNaM 'vIsatyo tumaM vAvAio teNa / upapanno vAluyappahAra naragapuDhavIe paJca sAgarotramAU nArago / imo vi taddavvalobheNa taM caiva desaM amuJcamANo aikante kavayavarisesu amuJjiUNa taM davvaM amnaveriyacaNDAlaviNivAio samANo upapanno tamAbhihANAe narayapuDhaate ahArasasAgarovamAU nArago tti / tao tumaM paDipuNNe ahAue naragAo uncaTTiUNa ettheva vijae sirimaIe sannivesamma sAlibhaddasa gAhAvaissa nandiNIe bhAriyAe kucchisi puttattAe uvavannoti / jAo ya kAlakameNa / padmAdhiyaM te nAmaM bAlasundaro tti / patto jovvaNaM / etthantarammi sIladezaNagArasamIve patto tara apattapuvvo jiNavarapaNIo dhammo / paripAliyaM sAvayattaNaM / kao ya videhacAo | upavanno lantayAmihANe devaloe kiMcUNaterasasAgarovamAU vaimANio tti / tattha paribhuJjiUNa divyabhoe ahAuyaparikkharaNa cuo samANo ettheva vijae hatthigAure nayare suhatthissa nagarasedvissa kantimaIe bhAriyAe kucchisi puttattAe ditum, lakSitazca tvayA / tato dravyalobhena vizvastastvaM vyApAditastena / upapanno vAlukAprabhAyAM narakaprathivyAM paJcasAgaropamAyurnArakaH / ayamapi taddravyalobhena taM caiva dezasamuJcan atikrAnteSu katipayavarSeSu abhuktvA tad dravyam anyavairikacANDAlavinipAtitaH san utpannastamA'bhidhAnAyAM narakapRthivyAmaSTAdazasAgaropamAyurnAraka iti / tatastvaM pratipUrNa yathA''yuSke nArakAt udvRttya atraiva vijaye zrImatau sanniveze zAlibhadrasya gRhapatenendiyAM bhAryAyAM kukSau putratayA upapanna iti / jAtazca kAlakrameNa / pratiSThApitaM taba nAma bAla iti / prAdhIna antare zIladevAnagArasamIpe prAptastvayA aprAptapUrvI jinavara praNIto dharmaH / paripAlitaM zrAvakatvam / yathAnivideyAH / apanno lAntakA'bhidhAne devaloke kizcidUnatrayodazasAgaropamAyurvaimAnika iti / tatra parayadivyabhogAn yathAssyuSkaparikSayeNa cyutaH san atraiva vijaye hastinApure nagare suhastino nagarazreSThinaH kAntimatyA bhAryAyAH 1 suvIsatthoka / 2 jAvihiNA kha Jain Education national taio bhavo // 175 // helibrary.org Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAica taio bhavo kahA // 16 // // 176 // uvavanno si, iyaro vi tao naragAo uvvaTTiUNa tattheva nayare tujjha ceva piuNo somilAbhihANAe gharadAsIe kuJchisi puttattAe tti / jAyA kAlakameNa / paiTAviyAI nAmAI-tujjha samudadatto, iyarassa maGgalago tti / pattA ya tunbhe ahAkameNeva kumArabhAvaM / etthantarammi pavanno tae aNaGgadevagaNisamIve jiNa desio dhammo / kayA desaviraI / pariNIyA ya lacchinilayazasiNo sAvayassa acalasatyavAhassa dhRyA jiNamaI / annayA ya maGgaladuio jiNamaInimittameva payaTTo lacchinilayaM / Agao ya kaivayapayANagehiM / patto tamuddesa, jattha nihANaM ti / tao bahulapattalayAe paesassa vIsamiyo muhuttayaM / diTTho ya tae pAmADajjhADayassa imammi paese viNiggao pAyo / bhaNiyaM kougeNa-bho maGgalaga ! ettha parase keNai daviNajAeNa hoyavvaM / teNa bhaNiyaM-'nihAlemo' tti / tae bhaNiya-alaM imiNA / kougamettameva me kahaNanimittaM, na uNa daivinnloho| teNa bhaNiyaM-ahiyayaraM me kouyaM tA nihAlemo, ko kukSau putratayA upapanno'si, itaro'pi tato narakAd udvRttya tatraiva nagare tava caiva pituH somilA'bhidhAnAyA gRhadAsyAH kukSau putra tayA iti / jAtau kAlakrameNa / pratiSThApite nAmnI-tava samudradattaH, itarasya maGgalaka iti / prAptau ca yuvAM yathAkrameNa kumArabhAvam / atrAntare prapannastvayA anaGgadevagaNisamIpe jinadezito dharmaH / kRtA dezaviratiH / pariNItA ca lakSmInilayavAsinaH zrAvakasya acalasArthavAhasya duhitA jinmtiH| anbar3A ca maGgaladvitIyo jinamatinimittameva pravRtto lakSmInila yam / Agatazca katipayaprayANakaiH / prAptastamuddezam , yatra nidhAnamiti / tato bahulapatratayA pradezasya vizrAnto muhUrtakam / dRSTazca tvayA pAmAGavRkSasya asmin pradeze vinirgataH pAdakaH / bhaNitaM kautukena-bho maGgalaka ! atra pradeze kenacid draviNajAtena bhavitavyam / tena bhaNitam 'nibhAlayAmaH' iti / tvayA bhaNitam-alamanena / kautukamAtrameva mama kathananimittam, na punaviNalobhaH / tena bhaNitam-adhikataraM mama kautu 1 yomADa0 kha / 2 dava0 kha Jain Education Enelibrary.org Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavo pamarAica kahA // 177 // // 177 // ettha paramatyo ti ? / to aNabhippeyaM pi bhavao payaTTo taM tahAviheNa tikkhasArakaDeNa khaNiu ti / divo ya teNa thevabhUmibhAe kalasakaNThao / tao pubakayakammalohadoseNa cintiyaM maGgalageNa / aho ! mahatyo esa nihii| jai kahaMci bhaTTidArayaM vazciu gihiuM pAviyai tti| etthantarammi diTTho tumae vi kalasa knntthgo| bhaNio ya eso-bhadda mAlaga ! alaM imiNA; ehi, nayaraM gacchAmo tti / tao pUriUNa tamuddesa hiTTho viya payaTTo mngglgo| bhaNio ya tumae-bhadda ! na tae kassai purao esa vaiyaro ahigaraNaheubhUo jaMpiyanvotti / teNa bhaNiyaM-bhaTTidAraya ! na jaMpAmo / cintiyaM NeNa-mara vi viNA esa evaM geNhissaitti / ao se esa pyaaso|taa kahaM ahaM imiNA vazcijAmi / tA jAva cevana geNhai esa eyaM, tAva ceva ahaM keNai uvAraNa vAvAissaM ti / etthantarammi pattA nayaraM / ArAmasamIvaThieNaM bhaNio tumae mngglgo| bhada maGgalaga ! gaccha, sasurakulapauttiM me kuo vi uvalahiya saMvAehi, jeNa pavisAmo nayaraM ti| payaTTo mngglgo| cintiyaM ca NeNaM-paviTTho khu eso lahuM ceva eyaM geNhissai / tA tahANuciTThAmi, jahA kam: tato nibhAlayAmaH, ko'tra paramArtha iti / tato'nabhipretamapi bhavataH pravRttastaM tathAvidhena tIkSNasArakASThena khanitumiti / dRSTazca | tena stokabhUmibhAge kalazakaNThakaH / tataH pUrvakRtakarmalobhadoSeNa cintitaM maGgalakena-aho ! mahArtha eSa nidhiH / yadi kathaMcid bhartRdArakaM vaJcitvA grahItuM pAryata iti / atrAntare dRSTaratvayA'pi kalazakaNThakaH / bhaNitazcaiSaH-bhadra maGgalaka ! alamanena; ehi, nagaraM gacchAma iti / tataH pUrayitvA tamuddeza hRSTa iva pravRtto maGgalakaH / bhaNitazca tvayA-bhadra ! na tvayA kasyacit purata eSa vyatikaro'dhikaraNahetubhUtaH kathayitavya iti / tena bhaNitam-matadAraka ! na kathayAmaH / cintitaM tena-mayA'pi vinA etaM grahISyati iti / atastasya eSa prayAsaH / tataH kathamahamanena baJcye ? tato yAvaccatra na gRhAti eSa enam, tAvaccava ahaM kenacidupAyena vyApAdayiSya iti / atrAntare prAptI nagaram / ArAmasamIpasthitena bhaNitastvayA maMgalakaH-bhadra maMgalaka ! gaccha, zvasurakulapravRttiM mama kuto'pi upalabhya Jain education Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA // 178 // // 178 // na esa etya pavisai / gacchanto ya me suhavAvAyaNijjo bhavissai / tA eyaM se niveemi / jahA, itthisahAvao kulaviruddhamAcariUNa pavisiyA te ghariNI / azro aJcantamubbiggaM te sasurakulaM / suyaM ca amhANamAgamaNameehi, ao ahiyayaraM lajjiyANi / tA na juttametya pavisiuMti saMpahAriya tao nayaraM pavisiUNa kayakAlakkhevo mAyAcarieNa vivaNNamuhacchAo Agao te samIvaM / niveiyaM jahA cintiyaM / tao visaNNo tumaM / cintiyaM ca tumae-dhiratthu itthibhAvassa, jamevaMvihA vi sAvayakuluppannA vi suvinA- yajiNavayaNasArA vi ubhayaloyaviruddhamAyarai / ahavA nasthi dukkaraM mohabhAvassa / tA alaM me iyANi pi gihavAseNa / pavajjAmo titthayarabhAsiyaM sAhudhammaM / evamavasANo khu esa siNehabandho / tA alaM me sagihagamaNeNaM pi / io ceva gacchAmi, jattha bhagavaM aNaGgadevo / eso vimaGgalago io ceva vaccau gharaM, kimimiNA kilisieNaM ti saMpahAriUNa bhaNio jahAcintiyameva mngglgo| saMpAdaya, yena pravizAmo nagaramiti / pravRtto maMgalakaH / cintitaM ca tena-praviSTaH khalu eSa ladhveva etaM grahISyati / tatastathA'nutiSThAmi, yathA naiSo'tra pravizati / gacchaMzca mama sukhavyApAdanIyo bhaviSyati / tata etat tasya nivedayAmi / yathA, strIsvabhAvataH kulaviruddhamAcarya praviSTA (anyagRhe) taba gRhinnii| ato'tyantamudvignaM tava zvasurakulam / zrutaM ca asmAkamAgamanametaiH, ato'dhikataraM lajjitAni / tato na yuktamatra praveSTumiti saMpradhArya tato nagaraM pravizya kRtakAlakSepaH mAyAcaritena vivarNamukhacchAya Agatastava samIpam / niveditaM yathA cintitam / tato viSaNNatvam / cintitaM ca tvayA-dhigastu strIsvabhAvam, yadevaMvidhA'pi zrAvakakulotpannA'pi, suvijJAtajinavacanasArA'pi ubhayalokaviruddhamAcarati / athavA nAsti duSkaraM mohabhAvasya / tato'laM mama idAnImapi gRhavAsena / prapadyAmahe tIrthakarabhASitaM sAdhudharmam / evamavasAnaH khalu eSa snehabandhaH / tato'laM mama svagRhagamanenA'pi / ita eva gacchAmi, yatra bhagavAn anaGgadevaH / eSo'pi maMgalaka ita evaM bajatu gRham, kimanena kleziteneti saMpraghArya bhaNito yathAcintitameva maGgalakaH / bala Jain Education D onal U sinelibrary.org Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 179 // 1 cintiyaM ca NeNaM - aho !! esa mAyAcarieNaM maM vaciUM ujjao / tA kahamahamimiNA vaJcijjAmi tti / tA bhaNAmi tAva eyaM / jAva tu na cintayade patto si, tAva kadamahaM bhavantaM paricvayAmi / evaM kaivayadiNANi imiNA saha gacchiUNa vAvAissaM imaM ti / cintiUNa bhaNio tumaM imiNA / paDibhaNiyaM ca tumae / bhadda maGgalaga ! jai te nibbandho, tA evaM havau ti / tao pucchissAmo kaMci sAhu, kahiM bhayavaM aNaGgadevo ti ? / mantiUNa patthiyA tubbhe paDipaheNa / aikantA kavi vAsarA / annayA avisamaraNamajjhatti hayalasarantaramabhigae diNayarammi 'mahAsAhasa' ti kaliUNa accantakhuddahiyaeNaM lohadosao tahA vi aNiyattamANeNaM suvIsatyayio ceva pahao tumaM piTThidesamma churigAe maGgalageNaM ti / etthantarammi addhANapaDivanno aNeyasamaNapariyario tattheva pae se sahasA samAgao agaGgadevo / diTTho tumaM aggagAmiehiM sAhUhiM / etthantarammi sajjhaseNa churiyamavahAya nadvo maGgalago / cintiyaM catuma- hA ! kimeti / kiM takarA samAgayA bhave / joviyaM pio, jAtra diTTho sasaMbhamAulaM patrAyamANo maGgalago cintiyaM ca cintitaM ca tena - aho ! eSa mAyAcaritena mAM vacituM udyataH / tataH kathamahamanena vacye iti / tato bhaNAmi tAvad etam / yAvat tvaM na cintitadezaM prApto'si tAvat kathamahaM bhavantaM parityajAmi / evaM katipayadinAni anena saha gatvA vyApAdayiSye imamiti cintayitvA bhaNitastvamanena / pratibhaNitaM ca tvayA / bhadra ! maGgalaka ! yadi tava nirbandhaH, tata evaM bhavatu iti / tataH prakSyAmaH kaJcit sAdhum, kutra bhagavAn anaGgadeva iti mantrayitvA prasthitau yuvAM pratipathena / atikrAntAH katicid vAsarAH / anyadA ativiSamAraNyamadhyavartinabhastalasarontaramabhigate dinakare 'mahAsAhasam' iti kalayitvA atyantakSudrahRdayena lobhadoSatastathA'pi anivartamAnena suvizva| stahRdaya eva prahatastvaM pRSThadeze churikayA maGgalakena iti / atrAntare adhvapratipanno'nekazramaNaparivRtaH tatraiva pradeza sahasA samAgato'na1 joiyaM ka Jain Education anal taio bhavo // 179 // nelibrary.org Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio mano magaiccakahA // 18 // // 18 // RICAGARMACORRIAGES hU~ tumae-na ettha anne corA dIsanti, palAyai ya eso| tA kimeyaM ti ? / etyantarammi divA soNiyANuraJjiyA churiyA / gahiyA ya sA tara paccabhinnAyA ya tao saMjAo te viyapo / kimeyaM maGgalageNa vavasiyaM bhave ? / ahavA na eyassa kiMpi evaM vavasAyakAraNaM upekkhAmi / tA sademi tAva evaM ti / eseva me ettha paramatthaM sAhissai / sadio maGgalago, jAva ahiyayaraM palAiumArato tao avago te viyappo / hanta ! eeNa ceva kvasiya ti / tA kiM puNa se imassa vavasAyassa kAraNaM / Abhoio nihaannyvuttnto| cintiyaM ca tumae-natthi akaraNijja nAma lohavasagANaM ti / ao ce nimittao jiNamaIvuttanto vi imiNA vigappio bhave / annahA kahaM tArisI mahAkUlapasUyA suvinAyajiNavayaNasArA ya tArisaM ubhayalogaviruddhaM karissai / etyantarammi pattA te sAhako tamuddesaM / paccabhinnAo ya tehiM / vandiyA ya tumara / dhammalAhio sAhahiM / pucchio ya tehiM / sAvaya ! kipeyaM ti ? / sAhio devH| dRSTastvamagragAmikaiH sAdhubhiH / atrAntare sAdhvasena kSurikAmapahAya naSTo maGgalakaH / cintitaM ca tvayA-hA ! kimetaditi / kiM taskarAH samAgatA bhaveyuH ? / dRSTaM pRSThataH, yAvad dRSTaH sasaMbhramAkulaM palAyamAnaH maGgalakaH / cintitaM ca tvayA-na atra anye caurA dRzyante, palAyate ca eSaH / tataH kimetaditi / atrAntare dRSTA zoNitA'nuraktA churikA / gRhItA ca sA tvayA pratyabhijJAtA ca / tataH sajAtastaba vikalpaH / kimetad maMgalakena vyavasitaM bhavet ? athavA na etasya kimapi evaM vyavasAyakAraNamu prekSe / tataH zabdayAmi tAvad etamiti / eSa eva mamAtra paramArtha kathayiSyati / zaddhito maGgalakA, yAvad adhikataraM palAyitumArabdhaH / tato'pagatastava vikalpaH / hanta ! etena eva etad vyavasitamiti / tataH kiM punaH tasyA'sya vyavasAyasya kAraNam ? / Abhogito nidhAnakavRttAntaH / cintitaM ca tvayA-nAsti akaraNIya nAma lobhavazagAnAmiti / ata eva nimittato jinamatIvRttAnto'pi anena vikalpito bhavet / anyathA kathaM tAdRzI mahAkulaprasUtA suvijJAtajinavacanasArA ca tAdarza ubhayalokaviruddhaM kariSyati / atrAntare prAptaste sAdhavastamu OMOMOM Jain Education I onal I Mainelibrary.org Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA // 189 // sama0 16 46 tuma tesiM jahAvatto vuttanto / samAsAsio sAhUhiM / etthantarammi diTTho aNaGgadeveNaM / vandio so tae / abhiNandio tumaM imiNA dhammANa / pucchio pauti / sAhiyA tume / samAsAsio guruNA / nivatto tumaM samaM sAhugaccheNa / patto thANesaraM nAma sannivesaM / Thio tattha gurU mAsakappaM / pauNo te pahAro / uvaladdhA jahadviyA jiNamaIpauttI / cintiyaM ca tumae - aho ! maGgalassa vaJcaNApagAro, aho ! vicittayA mohassa, aho ! aNuvAeyayA saMsArassa / tA jai vi akhaNDiyasIlA jiNamaI, tahAvi alaM gihArameNa / saMpADemi ubhaya loga suhAvahaM samIhiyaM / suvinAyajiNavayaNasArA ya sA tullacittA ya me pAeNa / tA soUNa imaM atri sAvi pavvaissaha tti / evaM ca kae sA vi hu tavassiNI imAo dukkhabahulAo bhavasamuddAo samuttAri havai / alaM ca apavyayassa tIe daMsaNeNaM / bahuviMgghA caraNapaDipattI, suhAvahA ya esA caiva tti cintiUNa pavtraio aNaGgadevagurusamIve // dezam / pratyabhijJAtazca taiH / vanditAzca tvayA / dharmalAbhitaH sAdhubhiH / pRSTazca taiH / zrAvaka ! kimetaditi / katistvayA teSAM yathAvRtto vRttAntaH / samAzvAsitassAdhubhiH / atrAntare dRSTo'naGgadevena / vanditaH sa tvayA / abhinanditastvamanena dharmalAbhena / pRSTaH pravRttim / kathitA vA / samAzvAsito guruNA / nivRttastvaM samaM sAdhugacchena / prAptaH sthAnezvaraM nAma sannivezam / sthitaH tatra gurumasakalpam / praguNastava prahAraH / upalabdhA yathAsthitA jinamatIpravRttiH / cintitaM ca tvayA - aho ! maGgalakasya vaJcanAprakAraH, aho ! vicitratA mohasya, aho ! anupAdeyatA saMsArasya / tato yadyapi akhaNDitazIlA jinamatI, tathA'pi alaM gRhAzrameNa / saMpAdayAmi ubha lokasukhAvahaM samIhitam / suvijJAtajinavacanasArA ca sA tulyacittA ca mama prAyeNa / tataH zrutvA imaM vyatikaraM sA'pi ca prabraji - yatIti / evaM ca kRte sA'pi khalu tapasvinI asmAd duHkhabahulAd bhavasamudrAt samuttAritA bhavati / alaM ca aprabrajitasya tasyA darzanena / bahuvidhanA caraNapratipattiH, sukhAvahA ca eSA eva iti cintayitvA pravrajito'naGgadevagurusamIpe // tional taio bhava // 181 // ainelibrary.org Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA // 182 // 182 // aikkanto koi kAlo / suo esa vaiyaro kuovi jiNamaIe / saMviggA esA / cintiyaM ca tIe / sohaNamaNuciTriyaM ajauteNa / kilesAyAsabahulo esa saMsAro, viogAvasANo ya saMgamo, dAruNo ya vivAgo visayaparibhogassa, dullahaM ca maNuyabhAvaMmi jiNamayaM, ubhayaloyamuhAvahaM ca eyaM ceva tti / to sA evaM vicintiUNa aNunaviya jaNaNijaNae aNunAyA tehiM AgayA taM annesamANI, jattha tumaM / divo ya annaae| pecchiUNa nivvuipurapaTThiyaM tumaM bhaNiyaM ca aNAe / ajjautta, sohaNamaNuciTTiyaM tume| chinnA mohaballI / avalambiyaM sappurisacariyaM / samuttAriyA ahaM appA ya imAo bhavasamuddAo tti / ahiNandiUNa pavanA pavvajja aNaGgadevagurusamI ve / aikanto koi kaalo| niraiyAraM sAmaNNamaNuvAliUNa tumaM kAlakkameNa mao samANo uvavanno paNuvIsasAgarovamAU gevejagasuro ti / iyaro vi maGgalago tamatthaM pariggahiya mahAsilAsaMcaocchAiyaM ca kAUNa tammamatteNa tattheva dese kuNimAhAreNa kilesasaMpAiyavittI ahAuyaM pAliUNa mao samANo uvavanno tamAbhihANAe narayapuDhavIe bAvIsasAgarovamAU nArago tti / atikrAntaH kazcit kAlaH / zruta eSa vyatikaraH kuto'pi jinamatyA / saMvignA essaa| cintitaM ca tayA-zobhanamanuSThitamAryaputreNa / klezAyAsabahula eSa saMsAraH, viyogAvasAnazca saMgamaH, dAruNazca vipAko viSayaparibhogasya, durlabhaM ca manujabhAve jinamatam , ubhayalokasukhAvahaM ca etadeva iti / tataH sA evaM vicintya anujJApya jananI-janako anujJAtA tAbhyAm , AgatA tvAmanveSamANA yatra tvam / dRSTazca anayA / prekSya nivRtipurapasthitaM tvAM bhaNitaM cAnayA / Aryaputra ! zobhanamanuSThitaM tvayA / chinnA mohavallI / avalambitaM satpuruSacaritam / samuttAritA'ham AtmA ca asmAd bhavasamudrAd iti / abhinandya prapannA pravrajyAm anaGgadevagurusamIpe / atikrAntaH kazcit kAlaH / niraticAraM zrAmaNyamanupAlpa tvaM kAlakrameNa mRtaH san upapannaH paJcaviMzatisAgaropamAyugaveyakasura iti / itaro'pi maGgalakastamartha parigRhya mahAzilAsaMcayAvacchAditaM ca kRtvA tanmamatvena tatraiva deze kuNimAhAreNa klezasaMpAditavRttiyA JainEducatiohitional For Private & Personal use only nelibrary.org Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dao bhI samarAica kahA // 183 / // 183 // ROSASSERRANOKOK to ya mahayA parikileseNa tamahAuyaM pAliUNa uThavaTTo samANo ettheva vijae radvavaddhaNae gAme velliyagassa caNDAlassa gehe chelagattAe uvavanno tti / patto ya jovaNaM / annayA ya bahuchelagamajjhago to rahabaddhaNAo jayasthale nijamANo patto imaM nihANaguddesaM / samuppannaM ca se tamuddesamavaloiUNa punvabhavabbhAsao jAissaraNaM / tao lohadoseNa viyaDro velliyagassa necchai tao | uddesAo annatthamabhigantuM, coi janto vi puNo puNo niyattai tti / kohAbhibhUeNaM vAvAio velliyageNa / uppano tattheva nihANaguddese masao / pariggahiyaM ca NeNa ohasanAe taM davvaM / aNuvAliyaM kaMci kAlaM / annayA somacaNDo nAma tayArio kahaci paribbhamanto Agao tamuddesaM / uvaviTTho sAlapAyavasamIve / tao annANalohadoseNa tassa purao sAmarisamiva pribhmiumaaddhtto| vAvAio ya teNaM / samuppanno ya tasseva paNaTThasavaNanAsigAe duggiligAbhihANAe bhAriyAe kucchisi puttattAe tti / jAo kAlayuSka pAlayitvA mRtaH san upapannaH tamAbhidhAnAyAM narakapRthivyAM dvAviMzatisAgaropamAyurnAraka iti / tatazca mahatA pariklezena tad yathAyuSkaM pAlayitvA udvRttaH san atraiva vijaye rASTravardhanake grAme vellitakasya cANDAlasya gehe chAgakatayA upapanna iti / prAptazca yauvanam / anyadA ca bahuchAgamadhyagataH tato rASTravardhanAd ja basthale nIyamAnaH prApta imaM nidhAnako dezam / samutpannaM ca tasya tamuddezamavalokya pUrvabhavAbhyAsataH jAtismaraNam / tato lobhadoSeNa vikRSTo vellitakasya necchati tata uddezAd anyatrA'bhigantum , codyamAno'pi punaH punaH nivartate iti / krodhAbhibhUtena vyApAdito vellitakena / utpannastatraiva nidhAnakodeze mUSakaH / parigRhItaM cAnena oghasaMjJayA tad dravyam / anupAlitaM kaMcit kAlam / anyadA somacaNDo nAma sutAcAryaH kathaJcit paribhraman Agatastamuddezam / upaviSTaH zAlapAdapasamIpe / tato'jJAnalobhadoSeNa tasya purataH sAmarSamiva paribhramitumArabdhaH / vyApAditazca tena / samutpannazca tasyaiva 1 duggulliyA kha Jain Education levonal H inelibrary.org Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 184 // lakameNaM / paTTAviyaM ca se nAmaM ruddacaNDo ti / patto aNegajaNasaMtAvagArayaM visapAyavo vva jovvaNaM / asamaJjasaM ca vavahariumAraddho / annayA gaDhio khattamuhe / uvaNIo rAiNo samarabhAsurassa / samANatto vajjho / bhinno sUliyAe ArakkhiyanarehiM / mao ya samANa samupapanno sakrAbhihANAe narayapuDhavIe kiMcUNatisAgarovamAU nAragotti / tao ahAuyamaNuvAliUNa uccaTTo samANo samunno ettheva vijae ettheva lacchinilae asogadattassa seTThissa suhaGkarAe bhAriyAe kucchisi itthigattAe ti / jAyA uci yasamaNaM / paTTAviyaM ca se nAmaM siriyAdevi tti / pattA jovvaNaM / dinnA sAgaradattasatthavAhaputtassa samuddadattassa / vatto vivAho ti bho ni / etthantaraM mi tumaM gevejjagehiMto caviUNa imAe caiva kucchisi samuppanno puttattAe ti / jAo kAlakameNa / paiTTAviyaM ca se nAma sAgaradattotti / patto jovvaNaM / paDibuddho ya devasammAyariyasamIve / pariNIyA IsarakkhandasAvagassa ghyA naindiNi pranaSTazravaNanAsikAyA durgilikA'bhidhAnAyA bhAryAyAH kukSau putratayA iti / jAtaH kAlakrameNa / pratiSThApitaM ca tasya nAma rudracaNDa iti / prApto'neka saMtApakArakaM viSapAdapa iva yauvanam / asamaJjasaM ca vyavahartumArabdhaH / anyadA gRhItaH khAnamukhe / upanIto rAjJaH samarabhAsurasya / samAjJapto vadhyaH / bhinnaH zUlikayA ArakSitanaraiH / mRtaH san samutpannaH zarkarAbhidhAnAyAM narakapRthivyAM kiMcidUtri sAgaropamAyurnAraka iti, tataH yathAyuSkamanupAlaya udvRttaH san samutpannaH atraiva vijaye, atraiva lakSmInilaye azokadattasya zreSThinaH zubhaMkarAyA bhAryAyAH kukSau strIkatayA iti / jAtA ucitasamayena / pratiSThApitaM ca tasyA nAma ' zrIdevI' iti / prAptA yauvanam / dattA sAgaradattasArthavAhaputrasya samudradattasya / vRtto vivAhaH / bhuJjAte bhogAn iti / atrAntare tvaM maitrayakebhyazcyutvA asyAzcaiva kukSau samutpannaH putratayA / jAtaH kAlakrameNa / pratiSThApitaM ca tava nAma sAgaradatta iti / prApto yauvanam / pratibuddhadha devazarmAcAryasamIpe / pari1 saMdhimuhe kha / 2 nandaNi kha / taio bhavo // 184 // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahI // 185 // tti / bhogamuhamaNuhavantANaM kAlakkameNaM jAo te putto| annayA ya puttajammanbhudayanimitteNaM ceva saparivAro Ago ujANigAetaio bhava imaM ceva nihANagudesaM / diTTho ya tumae puttajjhayanivesaNanimittaM khaDDe khaNamANeNaM nihANagakalasakaNThegadeso tti / tao tamannatya hai nivesiUNa taM ca paesa puNaravi taheva kariUNa bhuttuttarakAle paviTTho nayaraM / cintiyaM tumae / kimetya juttaM ti ambaM tAva pucchAmi / // 185 // sAhio imIe esa vaiaro / pucchiyA esA 'kimettha juttaM ti / tIe bhaNiyaM / mama tAva taM paesaM 'daMsehi, tao jaM juttaM, taM bhaNissAmi tti / dAvio se paeso / annANalohadoseNa cintiyaM ca tIe / vAvAemi evaM tao egAiNI geNhissAmi / eyaM cintiuNa bhaNio tumaM / puttaya, pabhUya neyaM davvaM / eyaMmi gheppamANe kayAi narabaI avagacche / tao ya so sesadavAvahAraM pi mA karissai tA alaM tAva eiNA, avasareNa geNhissAmo tti / tae bhaNiyaM / amba, jaM tumaM ANavesi / pavidAI nayaraM / aikvantA NItA IzvaraskandazrAvakasya duhitA nandinI iti / bhogasukhamanubhavatoH kAlakrameNa jAsastava putraH / anyadA ca putrajanmAbhyu:yanimittena caiva saparivAra Agata udyAnikAyAm-imaM caiva nidhAnakoddezam / dRSTazca tvayA putradhvajanivezananimittaM gartA khanamAnena nidhAnakakalazakaNThaikadeza iti / tataH tamanyatra nivezya taM ca pradeza punarapi tathaiva kRtvA bhuktottarakAle praviSTo nagaram / cintitaM tvayA-kimatra yuktamiti ambAM tAvat pRcchAmi / kathito'syA eSa vyatikaraH / pRSTA eSA 'kimatra yuktam' iti / tayA bhaNitam-mama tAvat taM pradeza darzaya, tato yad yuktam , tad bhaNiyAmi iti / irzitastasyAH pradezaH / ajJAnalobhadoSeNa cintitaM ca tayA-vyApAdayAmi etam, tata ekAkinI grahISyAmi / evaM cintayitvA bhanitastvam / putraka ! prabhUtametad dravyam / etasmin gRhyamANe kadAcid narapatiravagacchet tatazca sa zeSadravyApahAramapi mA kariSyati, tato'laM tAvad etena, avasareNa grahISyAma iti / tvayA bhaNitam-amba ! yat tvamAjJApa AECOMSACS 1 pasAsehi kha 47 Jain Education M onal M amelibrary.org Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhara samarAica kahA // 186 / // 186 // kaivi diyadA tujhaM suheNaM, imIra puNa purabhavanmatyalohadoseNa tuha maraNacintovAyapajjAulAe dukkheNaM ti / paricintio uvaao| demi se posahoravAsapAraNayabhoyaNe visaM ti / tao upavAsalahusarIro visappaoeNa lahuM ceva na bhavissai ti cintiUNa pauttaM visaM / laddho tuma teNaM / etyantaraMmi diTTho nandiNIe / kao aNAe kolAhalo / tao ahiyayaraM te kUjiuM payattA jaNaNI / saMmilio loyanivaho / tao ekkeNa siddhaputteNa visAvahAramantasAmathao 'sAhammio' ti kaliUNa jiivaavio| samuppannA ya te cintA / evamaNegovaddayabhAyaNaM maNuyANa jIvitra / tA alaM gihavAseNaM / mA pugo vi me pamattassa evameva pANAvagamo bhavissai / ao pavajjAmi pavaja ti cintiUNa jahocieNa vihiNA pavanno devasammagurusamIve pabajja ti / parivAliUNa niraiyAraM kAUNa ya kAlamAse kAlaM uvavanno tIsasAgarovamAU gevejagasuro ti| esA ca te jaNaNI tabbalobheNa tattha cetra sahatyasippanimmiyaM mahApe kAUga putta pahapariNAmajaNiyanarayAuyA abhuJjiUNa taM davyaM mayA samANI dhUmappabhAe narayapuDhavIe upavannA yasi / praviSTau nagaram / atikrAntAH katicid divasAH taba sukhena, asyAH punaH pUrvabhavAbhyastalobhadoSeNa tava maraNacintopAyaparyA| kulAyA duHkheneti / paricintita upAyaH / dadAmi tasya poSadhopavAsapAraNakabhojane viSamiti / tata upavAsalaghuzarIro viSaprayogeNa laveva na bhaviSyati iti cintayitvA prayuktaM viSam / labdhastvaM tena / atrAntare dRSyo nandinyA / kRto'nayA kolAhalaH / tato'dhikataraM tava kUjituM pravRttA jananI / saMmilito lokanivahaH / tata ekena siddhaputreNa viSApahAramantrasAmarthyataH 'sAdharmikaH, iti kalayitvA jIvitaH / samutpannA ca tava cintA / evamanekopadravabhAjanaM manujAnAM jIvitam / tato'laM gRhavAsena / mA punarapi mama pramattasya eva meya prANApagamo bhaviSyati / ataH prapadya pravrajyamiti cintayitvA yathocitena vidhinA prapanno devazarmagurusamIpe pratrajyAmiti / pari5] pAlya niraticArAm , kRtvA ca kAlamAse kAlamupapannaH triMzatsAgaropamAyupraiveyakasura iti / eSA ca tava jananI tadravyalobhena tatraiva Jain Education anal Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica taio bhava kahA // 187 // // 187 // PLECIAGRAMROO pannarasasAgarovamahiI nArago tti / to unghaTTA samANI nANAtiriesu AhiNDiya puvvabhavabhatyobhadosao estha nAlieripAyavattAe upavanna ti / tuma pi ya tao sAgaradattasehigehe sirimaIe kucchisi putattAe uvAnno si / doNhaM pi tumhANaM saMpayaM imA avtthaa| esa etya vaiyaro ti // to mameyaM soUNa samuppanno saMvego, viratto bhavacAragAo mago / aNunnavio bhayavantasannihANe tahavyavaiyaraM nrkhii| aNunnAo ya teNa tao taM gehAviya sayaladuhi yasattANaM dAUNa pabannA mae vijayadhammagagaharassa samIve pancajja ti // sihikumAreNa bhaNiyaM-bhayavaM ! evameyaM, Iiso ceva esa saMsAro / dhanno tumaM, jo evamabhipavaio ti / aha kavihI puNa dANAibheyaM paDucca paNIo bhayazyA dhammo / bhayavayA bhaNiyaM-suNa / . svahastazilpanirmitaM mahApIThaM kRtvA putravadhapariNAma janitanarakAyuSkA abhuktvA tad dravya mRtA satI dhUmaprabhAyAM narakapRthivyAmupapannA pazca zasAgaropamasthiti raka iti / tata uddettA satI nAnAtiryakSu AhiNDya pUrvabhavAbhyastalobhadoSato'tra nAlikerIpAdapatathA upapannA iti / tvamapi ca tata cyutvA sAgaradattazreSThigehe zrImatyAH kukSau putratayA upapanno'si / dvayorapi yuvayoH sAmpratamiyamavasthA / eSo'tra vyatikara iti / / tato mama etat zrutvA samutpannaH saMvegaH, viraktaM bhavacArakAd manaH / anujJApito agavatsannidhAne tadrvyavyatikaraM narapatiH / anujJAtazca tena, tatastad prAhayitvA sakaladuHkhitasattvebhyo dattvA prapannA mayA vijayadharmagaNadharasya samIpe pravrajyA iti / / ___ zikhikumAreNa bhaNitam-bhagavan ! evametat, IdRza eva eSa saMsAraH, dhanyastvam, yaH evamabhipravajita iti / atra katividhaH punardAnAdibhedaM pratItya praNIto bhagavatA dharmaH / bhagavatA bhaNitam-zRNu / Jain Education memnational Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica taio bhavo kahA | // 18 // // 188 // SPASS SIE DIEGOCIAIS dhammo cauvihI dANa-sIla-tava-vivihabhAvaNAmaio / sAvaya ! jiNehi bhaNio tiyasinda narindanamiehiM // dANaM ca hoi tivihaM nANA'bhaya-dhammuvaggahakaraM ca / jaM tattha nANadANaM tamahaM vocchaM samAseNaM / / dinneNa jeNa jIvo vinnAyA hoi bandha-mokkhANaM / taM hoi nANadANaM sivasuhasaMpattibIyaM tu // dinneNa teNa jIvo pugNaM pAvaM ca bahuvihamasesaM / sammaM viyANamANo kuNai pavittiM nivittiM ca // puNNammi pavattanto pAvai ya lahuM narAmarasuhAI / nArayatiriyaduhANa ya muccai pAbAu suNiyatto / tiriyANa va maNuyANa va asurasurANaM ca hoi je sukkhaM / taM savvapayatteNaM pAvai nANappayANeNaM // pAvei ya suvisAlaM mokkhasuhaM suhaparaMpareNeva / tasseva pahAveNaM sundara ! vimalassa nANassa // evaM ihaloyammi vi paraloyammi ya muhAi nANeNaM / pAvei jeNa jIvo tamhA taM dANapavaraM tu // dharmazcaturvidho dAna-zIla-tapo-vividhabhAvanAmayaH / zrAvaka ! jinarbhaNitaH tridazendra narendranataiH / / dAnaM ca bhavati trividhaM jJAnA-'bhaya-dharmopagrahakaraM ca / yat tatra jJAnadAnaM tadahaM vakSye samAsena / / dattana yena jIvo vijJAtA bhavati bandha-mokSayoH / tad bhavati jJAnadAnaM zivasukhasampattibIjaM tu / / dattena tena jIvaH puNyaM pApaM ca bahuvidhamazeSam / samyag vijAnan karoti pravRti nivRttiM ca / / puNye pravartamAnaH prApnoti ca laghu narA'marasukhAni / nArakatiryagduHkhebhyazca mucyate pApAt sunivRttaH / / tirazcAM vA manujAnAM vA amurasurANAM ca bhavati yat saukhyam / tat sarvaprayatnena prApnoti jJAnapradAnena / / prApnoti ca suvizAlaM mokSasukhaM sukhaparaMpareNaiva / tasyaiva prabhAveNa sundara ! vimalasya jhAnasya / / BREAGGAGAURRRRRENCE Jain Education onal linelibrary.org Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 189 // 48 hoyapAraloiyA savvAI teNa dinnAI / jIvANa phuDaM savvannubhAsiyaM dei jo nANaM // rAgadomodo savvannU hoi nANadANeNaM / maNuyAsurasuramahio kameNa siddhiM ca pAve || eyaM khu nANadANaM sundara ! saMkhevao samakkhAyaM / dentassa gAigassa ya hiyameganteNa vinneyaM // pu.vi - daga - agaNi- mAruya-vaNassa IkAiyANa jIvANaM / beindiya - teindiya - cauro - pazcindiyANaM ca // jAyANamahiMsA sammaM maNa-vayaNa - kAyajoehiM / taM hoi abhayadANaM susAhujaNaseviyaM pavaraM // icchanti savvajIvA nivbharaduhiyA vi jIviu~ jamhA / tamhA taM cetra piyaM tesiM kusaleNa vinneyaM // jamhA ya naravarindo maraNammi uvadviyammi rajjaM pi / deha sajI viyaheuM tamhA taM caiva iTThayaraM // evamiha loke'pi paraloke ca sukhAni jJAnena / prApnoti yena jIvastasmAt tad dAnapravaraM tu // ihaloka pAralaukika sukhAni sarvANi tena dattAni / jIvAnAM sphuTaM sarvajJabhASitaM dadAti yo jJAnam // gatarAgadveSamohaH sarvajJo bhavati jJAnadAnena / manujA-surasuramahitaH krameNa siddhiM ca prApnoti / / etat khalu jJAnadAnaM sundara ! saMkSepataH samAkhyAtam / dadAnasya grAhakasya ca hitamekAntena vijJeyam // pRthivI - daka-agni-mAruta-vanaspatikAyikAnAM jIvAnAm / dvIndriya-trIndriya- caturindriya- paJcendriyANAM ca / / yA eteSAmahiMsA samyag mano vacana - kAyayogaH / tad bhavati abhayadAnaM susAdhujanasevitaM pravaram // icchanti sarvajIvA nirbharaduHkhitA api jIvituM yasmAt / tasmAt tadeva priyaM teSAM kuzalena vijJeyam // yasmAcca naravarendro maraNe upasthite rAjyamapi / dadAti svajIvitahetuM tasmAt tadeva iSTataram // taio bhavo // 189 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 190 // Jain Education ional dAyavvaM ca mamayA jaM ihaM hoi gAhagANaM tu / taM dANaM paraloe suhamicchanteNa suvisAlaM // dIhAU u suruvo nIrogo hoi abhayadANeNaM / jammantare vi jIvo sayalajaNa salAhaNijjo ya // eyaM tu abhayadAnaM tiyasindanarindanamiyacalaNehiM / sAvaya ! jiNehi bhaNiyaM dujjayakammaTThadalaNehiM || mohadANaM bhaNNai sayameva davtramaviruddhaM / nakkoDIparimuddhaM dijjai jaM dhammiyajaNassa || taM puNa asaNaM pANaM vatthaM pattaM ca bhesaya jogaM / dAyavvaM tu maimayA tadeva sayaNAsaNaM pavaraM // dAya puNa sajjhAyANa nirayassa niruvagArissa / jo saMjamatavabhAraM bahai sayA teNuvaggahio // kammala huyattaNeNa ya so appANaM paraM ca tArei / kammagurU ataranto sarvapi kaha tArae annaM ? // dAya puNataM kAraNehi caiuhi parisuddhaM / jiNabhaNiehiM dAyaga-gAhaga-tahakAla - bhAvehiM || dAtavyaM ca matimatA yadiSTaM bhavati grAhakANAM tu / tad dAnaM paraloke sukhamicchatA suvizAlam // dIrghAyu surUpa nIrogo bhavati abhayadAnena / janmAntare'pi jIvaH sakalajanazlAghanIyazca // etat tu abhayadAnaM tridazendranarendranatacaraNaiH / zrAvaka ! jinairbhaNitaM durjayakarmASTadalanaiH // dharmopradAnaM bhaNyate svayameva dravyamaviruddham / navakoTiparizuddhaM dIyate yad dhArmikajanAya || tat punarazanaM pAnaM vastraM pAtraM ca bheSajaM yogyam || dAtavyaM tu matimatA tathaiva zayanA''sanaM pravaram / / dAtavyaM punaH svAdhyAyadhyAnaniratasya nirupakAriNaH / yaH saMyamatapomAraM vahati sadA tenopagRhItaH || 1 veva kha taio bhavo // 190 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca taio bhavo kahA // 19 // // 19 // SECRecies ECORGA dAyagasuddhaM bhaNNai jo dAyA dei nANasaMpanno / aTThamayaTThANarahio saddhAromazciyasarIro / nAovayaM dadhvaM phAsugamaviruddhagaM ca logammi / iDaparaloyAsaMsa mottUNaM nijjaraTThI u / / sukkhettammi va bIyaM vikkhitaM tassa bahuphalaM hoi / taM dANaM maNuyAmarasivasuhasaMpattijaNayaM tu // jo puNa saddhArahio dANaM dei jasakittiresammi / ahimANeNa va eso deha ahaM kiM na demi tti // taM saddhAjalarahiyaM vIyaM va na hoi bahuphalaM tassa / dANaM bahuM pi pavaraM dUsiyacittassa moheNa // kAUNa ya pANivaha jo dANaM dei dhammasaddhAe / dahiUga candaNaM so karei aGgAravANijja // karmalaghutvena ca sa AtmAnaM paraM ca tArayati / karmagururataran svayamapi kathaM tArayedanyam ? // dAtavyaM punastat kAraNairetaizcaturbhiH parizuddham / jinabhaNitaiyaka-grAhaka-tathAkAla-bhAvaiH / / dAyakazuddhaM bhaNyate yo dAtA dadAti jJAnasaMpannaH / aSTamadasthAnarahitaH zraddhAromAJcizarIraH // nyAyopagataM dravyaM prAsukamaviruddhakaM ca loke / ihaparalokAzaMsAM muktyA nirjarArthI tu / / sukSetre iva bIjaM vikSiptaM tasya bahuphalaM bhavati / tad dAnaM manujA'marazivasukhasaMpattijanakaM tu // yaH punaH zraddhArahito dAnaM dadAti yaza kIrtinimittaM / abhimAnena vA epa dadAti ahaM kiM na dadAmIti ? / / tat zraddhAjalarahita bIjamiva na bhavati bahuphalaM tasya / dAnaM bahu api pravaraM dUSitacittasya mohena / / kRtvA ca prANivadhaM yo dAnaM dadAti dharmazraddhayA / dagdhvA candanaM sa karoti aGgAravANijyam // 1 resammi (avya0) nimitArthe / karUna Jain Education international Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhava samarAicakahA HRSHA // 19 // // 192 // mRDho loyaviruddhaM dhammaviruddhaM ca dei jo dANaM / so appANaM taha gAhagaM ca pADei saMsAre // jANaha gAhagasuddhaM paJcamahabbayadharo u jo niyamA / gurususmusAnirao jogammi samAhiyappA ya / / taha khanti-maddava-ujjavajutto dhaNiyaM ca vigayaloho u / maNa-yaNa-kAyagutto pazcindiyaniggahaparo ya / / sajjhAyajhANanirao suddhappA suddhasAhucario ya / iha paraloe ya tahA savvattha daDhaM apaDibaddho // meru bva jo na tIrai uvasaggasamIraNehi cAleuM / eyArisammi dANaM gAhagasuddhaM tu vinneyaM / sIlabvayarahiyANaM dijjaija puNa dhaNaM kupattANaM / taM khalu dhovai vatthaM ruhirakayaM soNieNeva / / dinnaM suhaM pi dANaM hoi kupattammi asuhaphalameva / sappassa jaha va dinnaM khIraM pi visattaNamuvei / / tucchaM pi supattammi u dANaM niyameNa suhaphalaM hoi / jaha gAvIe vidaNNaM taNaM pi khIrattaNamuvei / / mUDho lokaviruddhaM dharmaviruddhaM ca dadAti yo dAnam / sa AtmAnaM tathA grAhakaM ca pAtayati saMsAre / jAnIta grAhakazuddhaM paJcamahAvratadharastu yo niyamAt / guruzuzruSAnirato yoge samAhitAtmA ca // tathA kSAnti-mArdavA-''rjavayukto bADhaM ca vigatalobhastu / mano-vacana-kAyaguptaH pazcendriyanigrahaparazca / svAdhyAyadhyAnanirataH zuddhAtmA zuddhasAdhucaritazca / iha paraloke ca tathA sarvatra dRDhamapratibaddhaH / / meruriva yo na zakyate upasargasamIraNaizvAlayitum / etAdRze dAnaM grAhakazuddhaM tu vijJeyam / zIlavratarahitAnAM dIyate yat punardhanaM kupAtrANAm / tat khalu dhAvayati vastraM rudhirakRtaM zoNiteneva // dattaM zubhamapi dAnaM bhavati kupAtre azubhaphalameva / sarpasya yathA vA datta kSIramapi viSatvamupaiti // SPASHISHASHRSS S inelibrary.org Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavo samarAica kahA mANaM kisikamAya bIyaM / da // 193 // // 19 // mannentA hoi suhAsuhaphalayaM pattaviseseNa dANamegaM pi / gAvI-bhuyanapIyaM jaha udagaM hoi khIra-visaM // bhaNNai ya kAlasuddhaM dANaM kAlovavannayaM jaM tu / dijjai tavassidehovayArakAlammi suvisuddhaM // kAlammi kIramANaM kisikammaM bahuphalaM jahA hoi / iya kAlammi vi dinnaM dANaM pi hu bahuphalaM NeyaM // hoi ayAlammi jahA avayAraparaM paiNNaya bIyaM / dentassa gAhagassa ya evaM dANaM pi vinneyaM // jANaha ya bhAvasuddhaM saddhA-saMvegapayaDapulao ya / kayakiccaM mannento appANaM dei jo dANaM // navakoDIparisuddhaM dasadosavivajjiyaM ca deyaM pi / eyaM pi bhAvasuddhaM pannattaM vIyarAgehi // avasaTTovagao avi muddhaM dei kalusiyamaNo u / sanidANaM ca na eyaM bhAvavisuddhaM havai dANaM // tucchamapi supAtre tu dAnaM niyamena zubhaphala bhavati / yathA gavi vitIrNa tRNamapi zrIratvamupaiti / / bhavati zubhAzubhaphaladaM pAtravizeSeNa dAnamekamapi / go-bhujaMgapItaM yathA udakaM bhavati kSIra-viSam / bhaNyate ca kAlazuddhaM dAnaM kAlopapannakaM yat tu / dIyate tapasvidehopacArakAle suvizuddham / / kAle kriyamANaM kRSikarma bahuphalaM yathA bhavati / iti kAle'pi dattaM dAnamapi khalu bahuphalaM jJeyam / bhavati cA'kAle yathA apakAraparaM prakIrNakaM bIjam / dadato prAhakasya ca evaM dAnamapi vijJeyam / / jAnIta ca bhAvazuddhaM zraddhAsaMvegaprakaTapulakazca / kRtakRtyaM manyamAna AtmAnaM dadAti yo dAnam / / navakoTiparizuddha dazadoSavivarjitaM ca deyamapi / etad api bhAvazuddhaM prajJaptaM vItarAgaiH / / ArtavazApagato'pi zuddhaM dadAti kaluSitamanAstu / sanidAnaM ca na etad bhAvavizuddhaM bhavati dAnam // sama017 Jain Education Interation ww.jainelibrary.org Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavaM samarAica kahA // 194 // // 194 // SISTEMA SIGHISOARA** mokkhatthaM jaM dANaM taM paI eso vihI muNeyavyo / aNugampAdANaM puNa jiNehi na kahici paDisiddhaM // eso u dANamaio dhammo saMkhevao samakkhAo / etto ya sIlamaiyaM tu bhaNNamANaM nisAmeha // jANaha ya sIlamaiyaM pANavahA-'liya-adinnadANANaM / mehuNa-pariggahANa ya viraI jA savvahA sammaM // taha koha-mANa-mAyA-lohassa ya niggaho daDhaM jo u / khantIya madava-ujjava-saMtosavicittasatthehiM // khaNalavapaDibujjhaNayA saddhA-saMvegaphAsaNA taha ya / citteNa nirIheNaM mettI vi ya savvajIvesu // eyaM ca seviUNaM dhammaM jiNadesiyaM susIlamayaM / sugaI pAvanti narA Thaenti sai duggaiduvAraM // eso u sIlamaio bhaNio dhammo jiNehi savvehiM / sAvaya ! paramagurUhi dujayajiyarAgadosehiM / / bhaNNai tavomaio sa bAhira-'nbhantarassa ya tabassa / jamaNuTANaM kIrai asesakammakkhayanimicaM // mokSArtha yad dAnaM tat prati eSa vidhirjJAtavyaH / anukampAdAnaM punarjinaina kutracit pratiSiddham / / eSa tu dAnamayo dharmaH saMkSepataH samAkhyAtaH / itazca zIlamayaM tu bhaNyamAnaM nizAmayata // jAnIta ca zIlamayaM prANavadhA-slIkA-ittA''dAnAnAm / maithuna-parigrahANAM ca viratiryA sarvathA samyak / tathA krodha-mAna-mAyA-lobhasya ca nigraho dRDhaM yastu / kSAntyA mArdavA-s'rjava-saMtoSavicitrazastraiH // kSaNalavapratibodhanatA zraddhA-saMvegasparzanA tathA ca / cittena nirIheNa maitrI api ca sarvajIveSu // evaM ca sevitvA dharma jinadezita suzIlamayam / sugati prApnuvanti narAH, sthagayanti sadA durgatidvAram / / eSa tu zIlamayo bhaNito dharmo jinaiH sarvaiH / zrAvaka ! paramagurubhirdurjayajitarAga-dveSaiH / / CARCASAISHA Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica 4 taiyo bhayo kahA // 195 // // 195 // A% ASSESSORS aNasaNamRNoyariyA vittIsaMkhevaNaM rasacAo / kAyakileso saMlINayA ya bajjho tavo hoi / pAyacchittaM viNao veyAvaccaM taheva sajjhAo / jhANaM ussaggo vi ya abbhintarao tavo hoi|| evaM cariUNaM tavaM jIvA iha-pAraloiyasuhAI / pAventi visAlAI karenti dukkhakkhayaM taha ya // eso u tavomaio dhammo saMkhevo samakkhAo / nisuNaha etto sundara ! dhamma puNa bhAvaNAmaiyaM // samma sammaIsaNa-nANa-carittANa bhAvaNA jaao| veraggabhAvaNA vi ya paramA titthayarabhattI y|| saMsArajugucchaNayA kAmavirAgo musAhu-jiNasevA / titthayarabhAsiyassa ya dhammassa pabhAvaNA taha ya // mokkhamuhammi ya rAo aNAyayaNavajjaNA ya supasatthA / sai appaNo ya nindA garahA ya kahiMcikhaliyassa // bhaNyate tapomayaH sabAhyA-'bhyantarasya ca tapasaH / yad anuSThAna kriyate azeSakarmakSayanimittam / / anazanamUnodarikA vRttisaMkSepaNaM rasatyAgaH / kAyaklezaH saMlInatA ca bAhya tapo bhavati / / prAyazcittaM vinayo vaiyAvRttyaM tathaiva svAdhyAyaH / dhyAnamutsargo'pi ca AbhyantaraM tapo bhavati / / evaM caritvA tapo jIvA iha-pAralaukikasukhAni / prApnuvanti vizAlAni kurvanti duHkhakSaya tathA ca // eSa tu tapomayo dharmaH saMkSepataH samAkhyAtaH / nizRNuta itaH sundara ! dharma punarbhAvanAmayam / / samyak samyagdarzana-jJAna-cAritrANAM bhAvanA yAH / vairAgyabhAvanA'pi ca paramA tIrthakarabhaktizca // saMsArajugupsanatA kAmavirAgaH susAdhu-jinasevA / tIrthakarabhASitasya ca dharmasya prabhAvanA tathA ca / / mokSasukhe ca rAgo'nAyatanavarjanA ca suprazastA / sadA Atmanazca nindA gardA ca kutracit skhalitasya / AVARKAR Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAo bhavo samarAica kahA // 196 // * * * eso jiNehi bhaNio aNantanANIhi bhaavnnaamio| dhammo u bhiimbhvvnnsujliydaavaannlbhuuo|| evaM caunvihaM phAsiUNa dhammaM jiNehi pannataM / sundara ! aNantajIvA pattA mokkhaM sadAsokkhaM // o eyamAyaNNiUNa AvibhUo sihikumArassa jiNadhammaboho / bhaNio ya NeNa bhayavaM vijayasiGgho-bhayavaM! evameva, Idiso ceva esa dhammo, na etya saMdeho tti / kiM tu dANamaiyaM mottUNa na sesabheyA imassa samma aviyalA tIranti gihatyeNa kAuM / tA Acikkha bhayavaM ! keriso puNa imassa mahApurisaseviyassa, sayaladukkhANalajalassa, siddhivahusaMgamekaheuNo samaNattaNassa jogo tti| bhagavayA bhaNiyaM-suNa, samaNataNAriho Ariyadesuppano, visiTajAikulasamanio, khINappAyakammamalo, tao ceva vimalabuddhI 'dullahaM mANusattaNaM, jammo maraNanimittaM, calAo saMpayAo, dukkhaheyavo visayA, saMjoge viogo, aNusamayameva maraNaM, dAruNo vivAgo' ti ahigayasaMsArasarUvo,tao ceva tanviratto, payaNukasAo, thevahAso, akougo, kayanna , viNIo, puvvaM pi rAyA-'macca eSa jinaiNito'nantajJAnimirbhAvanAmayaH / dharmastu bhImabhavavanasujvalitadAvAnalabhUtaH / / / __evaM caturvidhaM spRSTvA dharma jinaiH prajJaptam / sundara ! anantajIvAH prAptA mokSaM sadAsaukhyam / / tata etad AkarNya AvirbhUtaH zikhikumArasya jinadharmabodhaH / bhaNitazca tena bhagavAn vijayasiMhaH bhagavan / evameva, IdRza eva eSa dharmaH, na atra saMdeha iti / kiM tu dAnamayaM muktvA na zeSabhedA asya samyaga avikalAstIryante (zakyante) gRhasthena kartum / tata AcakSva bhagavan ! kIdRzaH punarasya mahApuruSasevitasya, sakaladuHkhA'nalajalasya, siddhivadhUsaMgamaikahetoH zramaNatvasya yogya iti / bhagavatA bhaNitam-zaNu, zramaNatvAha AryadezotpannaH, viziSTajAtikulasamanvitaH, kSINaprAyakarmamalaH, tatazcaiva vimalabuddhiH, 'durlabhaM manudhyatvam , janma maraNanimittam , calAH saMpadaH, duHkhahetavo viSayAH, saMyoge viyogaH, anusamayameva maraNam , dAruNo vipAkaH' iti || * Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saio bhavo samarAica kahA // 197 // // 197 // CACAASALAAAAUG paurajaNabahumao, adosagArI, kallANaGgo, saddhAvanto, thirasaddho samuvasaMpanno ya / sihikumAreNa bhaNiyaM-bhayavaM / sohaNo samaNattaNAriho bhayavayA paveio / ahaM puNa samuvasaMpanno / tA evaM niveie bhayavaM pamANaM ti / to paricintiyaM bhayavayA-jahA khu eso mahAbhAgavanto suhumapasiNesu viyakkhaNo, aJcantapasantarUvo, aiNiuNabhaNiikusalo vi ya lakkhijai, tahA bhaviyaramaNeNaM mahAkulapasUeNaM bhavavirattacitteNa ya / tA imaM tAva ettha pattakAlaM, jaM eso uvasaMgahijjai ti cintiUNa bhaNiyaM ca NeNaM-mahAsAvaya ! na sesaguNavippahUNo ihaM uvasaMpajjai juttaM ca payainigguNe saMsAravAse jamiNaM samaNattaNaM, kiM tu dukkaramidaM / ettha khalu savvakAlameva samasattu mittabhAveNa pANAivAyaviraI, appamattayAe aNaliyabhAsaNaM, dantasohaNamettassa vi adinassa bajaNA, maNa-bayaNa-kArahi abbambhaceraniroho, vattha-patto-vagaraNehiM pi nimmamattayA, caumbiharAibhattaviraI, uggamu-pAya-NesaNAvisuddhapiNDagahaNaM, saMjoyaNAiadhigatasaMsArasvarUpaH, tatazcaiva tadviraktaH, pratanukapAyaH, stokahAsyaH, akautukaH, kRtajJaH, vinItaH, pUrvamapi rAjA-amAtya-paurajanabahumataH, adveSakArI, kalyANAGgaH, zraddhAvAn , sthirazraddhaH samupasaMpannazca / zikhikumAreNa bhaNitam-bhagavan ! zobhanaH zramaNatvA) bhagavatA praveditaH, ahaM punaH samupasaMpannaH / tata evaM nivedite bhagavAn pramANamiti / tataH paricintitaM bhagavatA-yathA khalu eSa mahAbhAgavAn sUkSmaprazneSu vicakSaNaH, atyantaprazAntarUpaH, atinipuNabhaNitikuzalo'pi ca lakSyate, tathA bhavitavyamanena mahAkulaprasUtena bhavaviraktacittena ca / tata idaM tAvad atra prAptakAlam , yad eSa upasaMgRhyate iti cintayitvA bhaNitaM ca tena-mahAzrAvaka ! na zeSaguNaviprahIna iha upasaMpadyate / yuktaM ca prakRtinirguNe saMsAravAse yad idaM zramaNatvam, kiM tu duSkaramidam / atra khalu, sarvakAlameva samazatrumitrabhAvena prANAtipAtaviratiH, apramattatayA analIkabhASaNam , dantazodhanamAtrasyApi adattasya varjanA, mano-vacana-kAyarabrahmacaryanirodhaH, vastra-pAtro-pakaraNeSvapi nirmamatvatA, caturvidharAtribhaktaviratiH, udgamo-tpAdana-SaNAvizuddhapiNDagrahaNaM saMyojanAdi 50 Jain Education Jahelibrary.org Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / / 198 / / paJcadosarahiyamiyakAlabhoyaNaM, paJcasamiyattaNaM, tiguttayA, iriyAsamiyA bhAvaNAo, aNasaNa - pAyacchitta-viNayAisabAhiranbhintaratavovihANaM, mAsAiyA ya aNegAo paDimAo vicittA ya davvAdao abhiggahA, aNhANaM, bhUmisayaNijjaM, kesaloo, nippaDikammassarIrayA, savvakAlameva gurUNaM nidesakaraNaM, khudA- pivAsAiparI sahAhiyAsabaM, divvAiuvasaggavijao, ladbhAvaladdhavittiyAkiM bahuNA ? accantaduvyahamahApurisavUDha aTThArasasI laGgasahassa bharavahaNamavissAmaM ti / tA tariyavbo khalu ayaM bAhAhiM mahAsamudo, bhakkhanyo nirAsAya (e) eva vAlagAvalo, parisakiyavvaM nisiyakaravAladhArAe, pAyavvA muhuyahuyavahajAlAvalI, bhariyavvo sRhumapavaNakotthalo, gantavrvvaM gaGgApavAhapaDisIpaNaM, toliyanyo tulAe mandaragirI, jeyabvamegAgiNA cAuraGgabalaM, vidheyantrA vivarIyabhamantaddhacakovarithiulliyA, gahiyanyA agahiyaputrtrA tihuyaNajayapaDAgA / eovamaM dukkaraM samaNattaNaM ti / / mANiUNa vayaNakamaleNa bhaNiyaM sihikumAreNa bhayavaM ! evameyaM, jahA tumbhe ANaveha / kiM tu vizyasaMsArasapoSarahitamitakAlabhojanam, paJcasamitatvam, triguptatA, IryAsamityAdibhAvanAH, anazana - prAyazcitta-vinayAdisabAhyA'bhyantaratapovidhAnam, mAsAdikAzca anekAH pratimAH, vicitrAzca dravyAdayo'bhigrahAH, asnAnam, bhUmizayanIyam, kezalocaH, niSpratikarmazarIratA, sarvakAlameva gurUNAM nirdezakaraNam, kssut-pipaasaadiprissh| dhisahanam divyAnupasargavijayaH, labdhA'palabdhavRttitA- kiM bahunA ? atyanta durbahamahApuruSavyUDhASTAH zazIlAGgasahasrabharavahanamavizrAmam - iti / tatastarItavyaH khalu ayaM bAhubhyAM mahAsamudraH, bhakSayitavyo nirAsvAda eva vAlukAkavalaH parisartavyaM nizitakaravAladhArAyAm, pAtavyA suhutahutavaha jvAlAvalI, bhartavyaH sUkSmapavanakotthalaH, gantavyaM gaGgApravAhapratizrotasA, tolathitavyaH tulAyAM mandaragiriH, jetavyamekAkinA cAturaGgabalam, vedhitavyA viparItabhramadardhacakro paristrIputtalikA, grahItavyA agRhIta pUrvA tribhuvanajayapatAkA / etadupamaM duSkaraM zramaNatvamiti // Jain Education national taio bhavo // 198 // helibrary.org Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 199 // aare pANiNo tantri ogujjayassa tasmuccheyakAraNaM na kiMci dukaraM ti / bhayavayA bhaNiyaM evameyaM, kiM tu taM caiva saMsArasarUvaM pacakkhovalambhamANAsundaraM pi aNeyabhavabhAvaNAo mohei pANiNaM, mUDho ya so na cintei tassa rUvaM, na gaNei AyaI, na manae uvasaM, nAbhiNanda guruM, na pecchai kulaM, na sevai dhammaM, na vIhei ayasassa, na rakkhara vayaNijjaM / savvahA taM tamAyaraha, jeNa jeNa so ihaloe paraloe ya kilesabhAyaNa hoi / tA nihaNiyavvo khalu esa moho ti / sihikumAreNa bhaNiyaM bhayavaM ! tassa viya nihaNaNe eseva uvAo, na ya aNADhattakajjo puriso phalaM sAhei, ADhate ya saMsao, ahavA uvAyapavatto asaMsayaM caiva sAhei / uvAo ya esa, jaM bhayavao samIve samaNattaNapavajjaNaM / nittharanti khalu kAyarA vi poyanijjAmayaguNeNa mahaNNavaM / na ya appapuNA kulabuddhI havai / na ya samuppannAe vi imIe evaMvihasayalaguNasaMpaovaveyagurulAho / tA karehi me bhayavaM ! aNuggarhati / tata etad AkarNya prahRSTavadanakamalena bhaNitaM zikhikumAreNa bhagavan ! evametad, yathA yUyam AjJApayata / kiM tu viditasaMsArasvarUpasya prANinaH tadviyogodyatasya tasyocchedakAraNaM na kiJcid duSkaramiti / bhagavatA bhaNitam evametat kiM tu tadeva saMsArasvarUpaM pratyakSopalabhyamAnA'sundaramapi anekabhavabhAvanAto mohayati prANinaH mUDhA sa na cintayati tatsvarUpam, na gaNayati Ayatim, na manyate upadezam, nA'bhinandati gurum na prekSate kulam, na sevate dharmam, na bibheti ayazasaH, na rakSati vacanIyam / sarvathA tat tad Acarati yena yena sa ihaloke paraloke ca klezabhAjanaM bhavati / tato nihantavya khalu eSa moha iti / zikhikumAreNa bhaNitam - bhagavan ! tasyApi ca ninane eSa eva upAyaH na ca anArabdhakAryaH puruSaH phalaM sAdhayati, Arabdhe ca saMzayaH, athavA upAyapravRtto'saMzayameva sAdhayati / upAyazva eSaH yad bhagavataH samIpe zramaNatvaprapadanam / nistaranti khalu kAtarA api pota- niryAmakaguNena mahArNavam / na ca alpapuNyAnAM kuzalabuddhirbhavati / na ca samutpannayA api anayA evaMvidhasakalaguNasaMpadupetagurulAbhaH / tataH taio bhavo // 199 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavo samarAica kahA // 20 // // 20 // SAROKAROMOUSE-OSCAR bhayavayA bhaNiyaM-vaccha ! ko ceva tuha mae annuggho| kiMtu esA samayaTTiI amhANaM, jaM saMsiUNa thekmAgatthaM, sikkhA ttha, sikkhA- viUNA''vasmayaM aikanteSu kaivayadiNesu tao dikkhijjai ti / sihikumAreNa bhaNiyaM-bhayavaM ! aNugihIo mhi / annaM canikkhanteNa vimae samayahiI ceva pAliyayA / tA evaM havau ti // evaM ca jAva mantayantA ciTThanti, tAva Agao kahiMci tappauni soUNa aNeyaloyaparigo kareNuyArUDho imassa ceva jaNao bambhayatto tti / paNamio teNa bhayavaM vijayasiMhAyario / ahiNandio bhayavayA dhammalAheNa / uvaviThTho gurupAyamUle / paNamiUNa bhaNiyo sihikumAreNa tAya ! saMpAehi abhaggapaNaipatthaNo me egaM patthaNaM ti / bambhayatteNa bhaNiyaM-vaccha ! bhaNam / tuhAyattameva me jIviyaM / sihikumAreNa bhaNiyaM-tAya ! viiyavuttanto ceva tumaM sNsaarshaavss| dullahaM khalu mANusacaNaM, aNicA piyajaNasamAgamA, cazcalAo riddhIo kusumasAraM jovaNaM, paraloyapaJcasthio aNaGgo, dAruNo visayavivAgo, pahavai sayA aNivAriyapasaro maccU / tA kuru mama bhagavan ! anugraham-iti / bhagavatA bhaNitam-vatsa ! kRta eva tubhyaM mayA'nugrahaH / kiM tu eSA samayasthitirasmAkam, yat zaMsitvA stokamAgamArtham , zikSayitvA''vazyakam , atikrAnteSu katipayadineSu tato dIkSyate iti / zikhikumAreNa bhaNitam-nagavan : anugRhIto'smi / anyacca-niSkAntenApi mayA samayasthitireva pAlayitavyA / tata evaM bhavatu iti / / evaM sa yAvada mantrayantau tiSThataH, tAvad AgataH kutracit tatpravRttiM zrutvA anekalokaparigataH kareNukA''rUDho'syaiva janako brahmadatta iti / praNatazca tena bhagavAn vijayasiMhAcAryaH / abhinandito bhagavatA dharmalAbhena / upaviSTo gurupAdamUle / praNamya bhaNitaH zikhikumAreNa-tAta ! saMpAdaya abhagnapraNayiprArthano mama ekAM prArthanAmiti / brahmadattena bhaNitam-vatsa ! bhaNa / tavAyattameva mama jIvitam / zikhikumAreNa bhaNitam-tAta ! viditavRttAnta eva tvaM saMsArasvabhAvasya / durlabhaM khalu manuSyatvam, anityAH priyajanasamAgamAH, FACAUSE% Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA // 201 // n karehi me pasAyaM / evamavasANe iha jIvaloe aNunnAo tumae vIyarAyappaNIyajaidhammAsevaNeNa karemi saphalaM maNuyattaNaM / tao suyasiNeheNa bAhajalabhariyaloyaNeNaM sagaggayaM bhaNiyaM bambhayateNa - putta ! ayAlo esa jaidhammassa / sihikumAreNa bhaNiyaM - tAya ! maccuNo viya natthi ayAlo jaidhammassa ti // etthantarammi bambhayattaparicArageNa nAhiyavAdiNA bhaNiyaM piGgakeNa bho kumAra ! keNa tumaM vippayArio ? / na khalu ettha paJcabhUyavairito paralogagAmI jIvo samatthIyai / avi ya eyANi ceva bhUyANi sahAvao ceva eyappagArapariNAmapariNayANi ' jIvo' tti bhaNNanti / jayA ya eyANi caiUNa samudayaM pazJcattamuvagacchanti, tayA 'mao puriso' tti ahihANaM pavattae / na uNa ettha koi calA RddhayaH, kusumasAraM yauvanam paralokapratyardhiko'naGgaH, dAruNo viSayavipAkaH, prabhavati sadA anivAritaprasaro mRtyuH / tataH kuru mama prasAdam / evamavasAne iha jIvaloke anujJAtastvayA vItarAgapraNItayatidharmAsssevanena karomi saphalaM manujatvam tataH sutasnehena bASpajalabhRtalocanena sagadgadaM bhaNitaM brahmadattena- putra ! akAla eSa yatidharmasya / zikhikumAreNa bhaNitam tAta ! mRtyoriva nAsti akAlo yatidharmasya iti // atrAntare brahmadattaparicArakeNa nAstikavAdinA bhaNitaM piGgakena- bhoH kumAra ! kena tvaM vipratAritaH ? / na khalu atra paJcabhUtavyatiriktaH paralokagAmI jIvaH samarthyate, api caitAni eva bhUtAni svabhAvata eva etatprakArapariNatAni 'jIva' iti bhaNyante / yadA ca etAni tyaktvA samudayaM pacatvamupagacchanti tadA 'mRtaH puruSaH' iti abhidhAnaM pravartate / na punaratra kazcid dehaM tyaktvA 1 piGgakeseNa ga taio bhavo // 201 // Minelibrary.org Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica AREE taio bhava kahA 202 // // 202 // | dehaM caiUNa ghaDaciDao viva parabhavaM gcchii| tA mA tuma asante vi paraloge micchAhiNivesabhAviyamaI sahAvasundaraM visayamuhaM paricayamu, daMsehi vA dehavairittaM dehiNaM / ao jaM tae bhaNiyaM-jahA dullahaM maNuyattaNaM, tamasaMbaddhameva / jaona taM sukaya-dukkayANubhAveNa labbhai, avi ya bhUyapariNaIo, ao kimiyamAulattaNaM / tahA jaM ca bhaNiyaM 'aNicA piyajaNasamAgamA', eyaM pi akAraNaM / jao na te nikkhantANaM pi annahA honti / tahA jaM ca bhaNiyaM 'caJcalAo riddhIo', eyassa vi na nikkhamaNameva paDivakkho, avi ya uvAeNa parirakkhaNaM ti / tahA jaM ca bhaNiyaM 'kusumasAraM jovvaNaM', ettha vi ya rasAyaNaM juttaM, na uNa nikkhamaNaM ti / tahA jaM ca bhaNiyaM paraloyapaJcatthio aNaGgo' tti, eyaM pina sohaNaM, jo paraloo ceva natthi, na ya koi tao AgantUNamappANayaM dNsei| evamavi ya parigappaNe aippasaGgo tti / tahA jaM ca bhaNiyaM 'dAruNo visayavivAgo' tti, eyaM pi na juttisaMga jao AhArassa vi vivAgo dAruNo ceva, evaM ca bhoyaNamavi paricaiavvaM / na ya 'hariNA vijanti tti jakA ceva na vuppanti / ' [jayahiI ya esa ti] na ghaTacaTaka iva parabhavaM gacchati / tato mA tvamasatyapi paraloke mithyAbhinivezabhAvitamatiH svabhAvasundaraM viSayasukhaM parityaja, darzaya vA dehavyatiriktaM dehinam / ato yat tvayA bhaNitam-yathA durlabhaM manujatvam , tad asaMbaddhameva / yato na tat sukRtaduSkRtAnubhAvena labhyate, api ca bhUtapariNatitaH / ataH kimidamAkulatvam , tathA yacca bhaNitam 'anityAH priyajanasamAgamAH' etadapi akAraNam / yato na te niSkAntAnAmapi anyathA bhavanti / tathA yacca bhaNitam 'caJcalA RddhayaH,' etasyApi na niSkramaNameva pratipakSaH, api ca upAyena parirakSaNamiti / tathA yacca bhaNitam 'kusumasAraM yauvanam,' atrApi ca rasAyanaM yuktam, na puna niSkramaNamiti / tathA yacca bhaNitam-'paralokapratyarthiko'naGgaH' iti, etadapi na zobhanam, yataH paraloka eva nAsti, na ca 8| ko'pi tata Agatya AtmAnaM darzayati / evamapi ca parikalpane atiprasaMga iti / tathA yacca bhaNitam 'dAruNo viSayavipAkaH' iti, sa For Private & Personal use only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 20 // samarADaca-1|| ya uvAyannuNo purisassa dAruNataM pi saMbhavai / tahA jaM ca bhaNiyaM 'pahabai ya sayA aNivAriyapasaro maccutti, eyaM pi bAlavayaNa- haitaDao bhavo metaM; jeNa nikkhantassa vi esa aNivAriyappasaro ceva, teNa vi ya samaNeNa pajjante mariyavvaM ti / na ya 'pajante mariyavvaM' ti masANe cevAvatthANamuvavanna / na ya sante vi paraloe dukkhasevaNAo suha, avi ya suhasevaNAo ceva / jao jaM ceva anbhasijai, // 203 // tasseva pagariso loe diTTho, na uNa vivajao tti / tA virama eyAo vavasAo ti / siDikumAreNa bhaNiyaM-savvamiNamasaMgayaM / muNa / ahavA na juttaM bhayavao samakkha mama piu| tA bhayavaM ceva ettha bhaNissai ti / tao bhayavayA bhaNiya-bho mahAmAhaNa ! suNa / jaM tae bhaNiya, jahA 'keNa tumaM payArio' tti, esa jammantarambhatyakusalabhAvaNAbhAviyamaI appAvaraNasaMjuo vIyarAgavayaNAvibhUyakhovasamabhAveNa samuppannatattanANo jahaTiyaM bhavasa hAyamavabujhiUNa tao viratto, na uNa keNai vippayArio ti / tahA jaM etadapi na yuktisaMgatam, yata AhArasyApi vipAko dAruNa eva, evaM ca bhojanamapi parityaktavyam / na ca 'hariNA vidyante iti yavA eva nopyante' / (jagasthitizca eSA iti) na ca upAyajJasya puruSasya dAruNatvamapi saMbhavati / tathA yacca bhaNitam 'prabhavati ca sadA anivAritaprasaro mRtyuH' iti, etadapi bAlavacanamAtram; yena niSkAntasyApi eSa anivAritaprasara eva, tenA'pi ca zramaNena paryante martavyamiti / na ca 'paryante martavyam' iti zmazAne eva avasthAnamupapannam / na ca satyapi paraloke duHkha sevanAtaH sukham, api ca sukhasevanAdeva / yato yadeva abhyasyate, tasyaiva prakarSoM loke dRSTaH, na ca punarviparyaya iti / tato virama etasmAd vyavasAyAditi / zikhikumAreNa bhaNitam-sarvamidamasaMgatam / zRNu / athavA na yuktaM bhagavataH samakSaM mama jalpitum / tato bhagavAn eva atra bhaNiSyati iti / tato bhagavatA bhaNitam-bho mahAbrAhmaNa ! shRnnu| yat tvayA bhaNitam , yathA 'kena tvaM pratAritaH' iti, eSa janmAnta 1 payArio ka AAAAAAAX SASAR555 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umarAiccakahA // 204 // ca bhaNiyaM-'na khalu ettha paJcabhUyavairitto para logagAmI jIvo samatthI yai, avi ya eyANi caiva bhUyANi / sahAvao ceva eyappagArapariNAmapariNayANi jIvati bhaNNanti', eyaM pi na juttisaMgayaM / jao savvahA aceyaNANi bhUyANi / tA kahaM imANaM eyappagArapariNAmapariNayANa vi esA paccakkhapamANANubhUyamANA gamaNAicedvAnibandhaNA ceyaNA jujjai tti / na hi jaM jesu patteyaM na vijjae, taM tersi samudae vi havai, jahA bAlugAthANae tellaM / aha 'patteyaM pi imANi ceyaNANi' tti, tao siddhamaNegaceyannasamudao puriso, egindiyA ya jIvA, ghaDAdINaM ca veyaNattaNaM ti / na ya ghaDAdINaM ceyaNa tti / ao atthi khalu paJcabhUyavairitto ceyaNArutro paralogagAmI jIvati / ta ya jaM bhaNiyaM - 'jayA eyANi cahaUNa samudayaM paJcattamuvagacchanti, tathA 'mao puriso' tti abhihANaM pavattai', eyaM pi vayaNametaM caiva / ceyannassa tdiregbhaavvittiio| na yANubhUyamANasakhvA caiva ceyaNA nisehiuM pArIyai / tahA jaM rAbhyastakuzalabhAvanAbhAvitamatiralpAvaraNasaMyuto vItarAgavacanA''virbhUtakSayopazamabhAvena samutpannatattvajJAno yathAsthitaM bhavasvabhAvamavabudhya tato viraktaH, na punaH kenacid vipratArita iti / tathA yacca bhaNitam -'na khalu atra pazvabhUtavyatiriktaH paralokagAmI jIvaH samarthyate, api ca etAni eva bhUtAni svabhAvata eva etatprakArapariNatAni jIva iti bhaNyante,' etadapi na yuktisaMgatam / yataH sarvathA acetanAni bhUtAni / tataH kathameSAmetatprakArapariNAmapariNatAnAmapi eSA pratyakSapramANAnubhUyamAnA gamanAdiceSTAnibandhanA cetanA yujyata iti / nahi yad yeSu pratyekaM na vidyate, tat teSAM samudaye'pi bhavati, vAlukAsthAnake tailam / atha 'pratyekamapi imAni cetanAni' iti, tataH siddhamanekacaitanyasamudayaH puruSaH, ekendriyAzca jIvAH ghaTAdInAM ca cetanatvamiti / na ca ghaTAdInAM cetaneti / ato'sti khalu paJcabhUtavyatiriktacetanArUpaH paralokagAmI jIva iti / tatazca yad bhaNitam- 'yadA etAni tyaktvA samudayaM pacatvamupagacchanti, tadA "mRtaH puruSaH" ityabhidhAnaM pravartate,' etadapi vacanamAtrameva / caitanyasya tadatirekabhAvavRttitaH / na cAnubhUya taio bhavo // 204 // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAti5531va caSaNassa #taDaobhavA samarAicca kahA AGAR 205 // // 205 // ca bhaNiyaM-'na uNa ettha koi dehaM caiUNa ghaDaciDao viva parabhavaM gacchai' tti, eyaM pi ao ceva paDisiddhaM veiyavvaM, ceyaNassa aceyaNabheyAo ti| tahA jaM ca bhaNiya-tA mA tumaM asante vi paraloe micchAbhiNivesabhAviyamaI sahAvasundaraM visayamuhaM 5 paricayasu, daMsehi vA me dehavairitaM dehiNaM', pattha vi ya suNa-ceyantrabheyasiddhIe kahaM natthi paralogo ? vijamANe ya tammi kaha eyassa micchAbhiNiveso ? / kahaM ca pamugaNasAhAraNA viDambaNAmettarUvA cintAyAsabahulA maNanivvANaveriNo avinnAyavIsambhasuhasarUvA sahAvasundarA visaya tti, kiM ca tehiMto suhaM ? / jaM puNa 'so dehabhinno na dIsaI', etya kAraNaM suNa-muhumo aNindio ya so vattae, ao na dIsai tti / pecchanti puNa savvann / bhaNiyaM ca vIyarAgehi aNindiyaguNaM jIvaM adissa maMsacakkhuNo / siddhA passanti savvannU nANasiddhA ya saahnno|| mAnasvarUpA eva cetanA niSedhuM zakyate / tathA yacca bhaNitam-'na punaratra ko'pi dehaM tyaktvA ghaTacaTaka iva parabhavaM gacchati' iti, etadapi ata evaM pratiSiddhaM veditavyam , cetanasya acetanabhedAd iti / tathA yacca bhaNitam-'tato mA tvaM asatyapi paraloke mithyAbhinivezabhAvitamatiH svabhAvasundaraM viSayasukhaM parityaja, darzaya vA mama dehavyatiriktaM dehinam,' atrA'pi ca zRNu-caitanyabhedasiddhayA kathaM nA'sti paralokaH ? vidyamAne ca tasmin kathametasya mithyAbhinivezaH ? kathaM ca pazugaNasAdhAraNA viDambanAmAtrarUpAzcintA''yAsabahulA manonirvANavairiNo'vijJAtavisrambhasukhasvarUpAH svabhAvasundarA viSayA iti ? kiM ca tebhyaH sukham ? / yat punaH 'sa dehabhinno na dRzyate,' atra kAraNaM zRNu-sUkSmo'nindriyazca sa vartate, ato na dRzyata iti / prekSante punaH sarvajJAH / bhaNitaM ca vItarAgaiH ___ anindriyaguNaM jIvamadRzyaM mAMsacakSuSaH / siddhAH pazyanti sarvajJA jJAnasiddhAzca sAdhavaH // 1 ceyaNa0 ka-kha sama018 para Jain Educatio n al A bhinelibrary.org Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 206 // evaM ca paryapirapi vijayasiMhAyarie Isi vihasiNa bhaNiya piGgakeNa-bhayavaM ! savvamasaMbaddhameva bhaNiyaM bhayavayA / kahaM ? suNajaM tAva bhaNiyaM - 'savvA aveyaNANi bhUyAgi, tA kahaM imANaM eyappagArapariNAmapariNayANa vi esA paccakkhapyamANANubhUyamANA gamaNAceA nibandhaNA ceyaNA jujjai ttiH na hi jaM jesu patteyaM na vijjae taM tersi samudae vi havai, jahA vAlugAthANage tellaM', eyaM kahaM jujjaitti ? / na hi kAraNANurUvameva kajjaM bhavai / kiSNa hoi siGgAo saro ? kiM vA adislaparamANunippannaM ghaDAi dessaM ti ? | evaM ceNAvikajjA ya bhavissara, bhUyavilakkhaNA yattiko viroho ? / jaM ca bhaNiyaM - 'aha patteyaM pi imANi ceyaNANi ti, tao siddhamaNeyaceyannasamudao puriso, egindiyA ya jIvA ghaDAdINaM ca ceyaNa tti' iccetramAdi, taM pina sohaNaM / tesiM caiva tahAvihapariNAmabhAvao, tadabhAvao caitra na ghaDAdINaM ca ceyaNa tti // evaM ca prajalpati vijayasiMhAcArye ISad vihasya bhaNitaM piGgakena bhagavan ! sarvamasaMbaddhameva bhaNitaM bhagavatA / katham ? zRNu-yat tAvad bhaNitam- 'sarvathA acetanAni bhUtAni tataH kathameSAmetatprakArapariNAmapariNatAnAmapi eSA pratyakSapramANAnubhUyamAnA gamanAdiceSTAnibandhanA cetanA yujyate iti ? na hi yad yeSu pratyekaM na vidyate, tat teSAM samudaye'pi bhavati, yathA vAlukAsthAnake tailam,' etat kathaM yujyate iti ? / na hi kAraNAnurUpameva kArya bhavati / kiM na bhavati zRMgAt zaraH ? kiM vA adRzyaparamANuniSpannaM ghaTAdi dRzyamiti ? | evaM cetanA'pi tatkAryA ca bhaviSyati, bhUtavilakSaNA ca iti ko virodha: ? / yacca bhaNitam - 'atha pratyekamapImAna cetanAni iti, tataH siddhamane kacaitanya samudayaH puruSaH, ekendriyAzca jIvAH ghaTAdInAM ca cetanA iti' ityevamAdi, tadapi na zobhanam / teSAmeva tathAvidhapariNAmabhAvataH, tadbhAvatazcaiva na ghaTAdInAM cetaneti / taio bha // 206 | Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 207 // RAA%Anra bhayavayA bhaNiyaM-suNa, jaM bhaNiya-'kiNNa hoi siGgAo saro' ti?, so hoi, na uNa kAraNANaNurUvo, iyarasaravilakSaNa taio bhara masiNa-ghaNa-laNhAitaddhammasaMkamAo tti / aha manase, na so viseso vahArijai tti / asthi tAva so iyarasaraheusiGgANamabheyappa| saMgao, visesAvahAraNe ujjamo kAyanvo tti / na hi ayaM thANussa abarAho, jamandho na parassai tti / jaM ca bhaNiyaM-adessaparamANu 15 // 2074 nippannaM ghaDAi dessa' ti, eyaM pi na juttikkhamaM / jo na eganteNa addesA paramANavo, jogidaMsaNAo kajadaMsaNAo ya / na ya evaM bhUyadhammasaMkamo ceyaNAe tti, ayaM pi ao ceva paDisiddhaM veiyavaM, ceyaNassa aceyaNabheyAo ti / aha manase, sattAlakSaNadhammasaMkamAo na doso tti / evaM pi na sohaNaM ti / tassa sayalabhAvasAhAraNatteNamaNiyAmagattAo tti / tao saMgayaM ceva mae bhaNiyaM ti / tahA jaM ca bhaNiyaM-tahAvihapariNAmAbhAvAo ceva na ghaDAdINaM ceyaNa' tti / ettha natthi pamANaM; bhUyasamudayavairittapariNAmabhu bhagavatA bhaNitam-zRNu, yacca bhaNitam-'kiM na bhavati zaMgAt zaraH' iti ? sa bhavati, na punaH kAraNAnanurUpaH, itarazaravilakSaNamasUNa-ghana-lakSNAktiddharmasaMkramAd-iti / atha manyase, na sa vizeSo'vadhAryate iti / asti tAvat sa itarazarahetuzaMgANAmabhedaprasaM. gataH, vizeSAvadhAraNe udyamaH kartavya iti / na hi ayaM sthANoraparAdhaH, yad andho na pazyati iti / yacca bhaNitam-'adRzyaparamANuniSpanna ghaTAdi dRzyam' iti, etadapi na yuktikSamam / yato naikAntena adRzyAH paramANavaH, yogidarzanAta kAryadarzanAcca / na ca evaM bhUtadharmasaMkramazcetanAyAmiti, etadapi ata evaM pratiSiddhaM veditavyam, cetanasya acetanabhezAditi / atha manyase, sattAlakSaNadharmasaMkramAd na doSa iti / etadapi na zobhanamiti / tasya sakalabhAvasAdhAraNatvena aniyAmakatvAditi / tataH saMgatameva mayA bhaNitamiti / tathA yacca bhaNitam-'tathAvidhapariNAmAbhAvAdeva na ghaTAdInAM cetanA'iti, atra nAsti pramANam ; bhUtasamudayavyatiriktapariNAmAbhyupagame 1 vilakkhaSo ka-ga DISCARRICALCRECORRECASTARA Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 208 // vagame ya annAbhihANo jIvanbhuvagamo ti // saviliyaM bhaNi piGgakeNa - bhayavaM ! jai evaM aNindiyaguNo jIvo, tA sarIrAo vibhinno / evaM ca hontage mama piyAmaho mahupiGgo nAma, so aNeyasattasaMghAyaNarao Asi tti / tuha darisaNeNa niyameNa narae samuppanno / mamovari aisiNehasaMgao ya Asi, ihaloyAkaraNija nivAraNasIlo ya / tA kahaM so tao narayAo AgacchiUNa diTThavivAgo vimaM na nivArei / bhayavayA bhaNiyaM-suNa, jahA mahAvarAhayArI, tivakhanaravaisamAesa gahio, roddehiM cArayapurisehiM lohasaGkalAnibaddhadeho, ghorandhayAracAra nivAsI, paratantao suppiyaM pi sayaNaM daddhuM pi na lahae, kimaGga puNANusAsiuM ? evameva te nAragA pamAyAvarahakAriNo tivvayarakammapariNAmahiyA caNDehiM nirayapAlehiM vajjasaGkalAnibaddhadehA tibbandhayAra duruttaranarayanivAsiNo kammaparatantA kaha raani lahanti, jeNa devANuppiyaM aNusAsenti / bhaNiyaM ca ca anyAbhidhAno jIvAbhyupagama iti / / tataH savyalIkaM bhaNitaM piGgakena bhagavan ! yadi evamanindriyaguNo jIvaH, tataH zarIrAdapi bhinnaH / evaM ca bhavati (sati) mama pitAmaho madhupiGgo nAma, so'nekasattvasaMghAtanarata AsIditi / tatra darzanena ( matena ) niyamena narake samutpannaH, mamopari ati snehasaMgataca AsIt, ihalokA'karaNIya nivAraNazIlA / tataH kathaM sa tato narakAd Agatya dRSTavipAko'pi mAM na nivArayati / bhagavatA bhaNitam-zRNu, yathA mahAparAdhakAri, tIkSNanarapatisamAdezagRhItaH, raudraizcAraka puruSairloha zRGkhalA nibaddhadehaH, ghorAnghakAracArakanivAsI, paratantrakaH supriyamapi svajanaM draSTumapi na labhate, kimaGga punaranuzAsitum ? evameva te nArakAH pramAdAparAdhakAriNastItratarakarmapariNAmagRhItAzcaNDairnira yapAlairvatra zRGkhalAnibaddhadehAstItrA'ndhakAraduruttaranarakavAsinaH karmaparatantrAH kathaM niSkramituM labhante yena taio bhavo // 208 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 289 // 43 Jain Education nirayAue jhINe nikkhamiuM no lahanti naragAo / kammeNa pAvayArI neraiyA te nihannanti || piGgakeNa bhaNiyaM bhayavaM ! jai evaM, tA mamaM ceva piyA somapiGgo nAma, so accantaparaloyabhIrU, pANavahAivirao, akasAyasI, aNegajAgayArI pacchA ya samaNavayaM cecUNa kazci kAlaM parivAliya mao / so ya tuha daMsaNeNa niyameNa devesu upavano / accantavallo ya ahaM tassa Asi / dhammaM ca me desiyanvaM ti bhaNiyamAsI / tA kahaM so aparatanto vi samANo ihAgacchiUNa meM na Diboi / bhayavyA bhUNiyaM suNa, jahA nAma koI daripuriso, hINa jAikularuvo vavasAyaM kAUNa gahiyakalAkalAko desantaramuvatU tappasAyao karhici pattarajjo, kayavividhasundarIpariggaho, mahAnarindapUio, saMjAyANegasundarAvacco, mahAsokkhasAgarAvagADha na sumara lajjAvaNijassa kukalatta- puttabhaNDagassa, evaM caiva te devA maNuyattaNamasAraM mannamANA dhammavavasAyaM kAUNa gaihiyaparalodevAnupriyamanuzAsayanti / bhaNitaM ca nirayAyuSi akSINe niSkramituM no labhante narakAt / karmaNA pApakAriNo nairayikAste hanyate // piGgakena bhaNitam-bhagavan ! yadi evam, tato mamaiva pitA somapiGgo nAma so'tyantaparalokabhIruH, prANavadhAdivirataH, akaSAyazIlaH, anekayAgakArI, paJcAca zramaNavataM gRhItvA kazcit kAlaM paripAlya mRtaH / sa ca tava darzanena niyamena deveSu upapannaH / atyantavallabhazcAhaM tasyAsam / dharmazva mama devya iti bhaNitamAsIt / tataH kathaM so'paratantro'pi san ihAgatya mAM na pratibodhayati / bhagavatA bhaNitam - zRNu, yathA nAma kospi daridrapuruSaH, hInajAtikularUpo vyavasAyaM kRtvA gRhItakalAkalApo dezAntaramupagatya tatprasAdataH kutracit prAptarAjyaH kRtavividhasundarIparigrahaH, mahAnarendrapUjitaH, saMjAtAnekasundarApatyaH, mahAsaukhyasAgarAvagADho 1 akkhINe ka / 2 gahiyaparaloga kalAvA ka, gahiyakalAkalAvA kha / taio bhavo // 209 // inelibrary.org Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ io bhavo samarAicca kahA | // 21 // ||210 // gakalAkalAvA surAlayaM pAviUga punasukayapasAyao deviDDi pAviUNa tiyasamundarIpariyariyA, mahANegadevagaNapUiyA, samuppannANeyara- inibandhaNA, accantaraisAgarAvagADhA na sumaranti vimaNuyabhAvassa, kimaGga puNa Agacchanti ? / tA kahaM samaNusAsainti ? / bhaNiyaM ca "saMkantadivya pemA visayapasattA'samattakattavyA / aNahINamaNuyakajjA narabhavamamuhaM na enti surA" // piGgakeNa bhaNiya-bhayavaM ! jai eeNa heuNA nAgacchanti, dehabhinno ya jIvo, tA imaM iha nayaravattaM ceva savvaloyapaccakkhaM virujjhai / bhayavayA bhaNiyaM-kahehi, ki ta narayA ti ? / piGgakeNa bhaNiyaM-suNa, ettha nayare egeNa takareNa naravaibhaNDAyAraM muhamAsI / so ya kahaMci niggacchamANo gahio niuttapurisehiM / geNhi UNa salottago ceva uvaNIo naravaissa / rAiNA bhaNiyaMvAvAeha eyaM / tao so vaha niutteNa lohakumbhIe pakkhittoH pakkhiviUNa ya ThaiyA lohakumbhI / sammaM ThaDyAI tattasIsaeNaM / na smarati lajjApaneyasya kukalatra-putrabhANDakasya, evaM caiva te devA manujatvamasAraM manyamAnAH, dharmavyavasAyaM kRtvA gRhItaparalokakalAkalApAH, surAlayaM prApya pUrvasukRtaprasAdato devaddhi prApya tridazasundarIparikaritAH mahAnekadevagaNapUjitAH, samutpannAnekaratinibandhanAH, atyantaratisAgarAvagADhA na smarantyapi manujabhAvasya, kimaGga punarAgacchanti ? / tataH kathaM samanuzAsayanti ? / bhaNitaM ca ___ saMkrAntadivyapremANo viSayaprasaktA asamAptakartavyAH / anadhInamanujakAryA narabhavamazubhaM nA''yanti surAH / / piGgakena bhaNitam-bhagavan ! yadi etena hetunA nAgacchanti, dehabhinnazca jIvaH, tata idamiha nagaravRttaM caiva sarvalokapratyakSaM viradhyate / bhagavatA bhaNitat-kathaya, kiM tad nagaravRttam-iti ? / piGgakena bhaNitam-zRNu, atra nagare ekena taskareNa narapatibhANDAgAraM muSTamAsIt / sa ca kathaMcid nirgacchan gRhIto niyuktapuruSaiH / gRhItvA salotraka eva upanIto narapateH / rAjJA bhaNitam-vyApAiyata etam / tataH so vadhaniyuktena lohakumbhyAM prakSiptaH, prakSipya ca sthagitA lohakumbhI / samyak sthagitAni chidrANi taptasIsa Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma samarAicca kahA // 211 // SALAAAS tao dinA rkkhvaalyaa| tahiM ca so ubagao pazcattaM / na diTo suhamo vi se niggamaNamaggo ti| ao avagacchAmo, na anno lAtaio bhavo jIvo tti // bhagavayA bhaNiya-bhadda ! jaM kiMci evaM ti / suNa, ihegammi nayare ego saGkigo vinANapagarisaM saMpatto sIhadAre vi saGkha dhamento savvanayarajaNassa kaNNe vi ya dhamei / so ya rAiNA pucchio-kiyadre dhamesi ? / teNa bhaNiyaM-deva ! siihdaarmmi| rAiNA | // 211 // bhaNiyaM-kahaM mama ThaiyaduvAre vi vAsaharae pavisai ti ? / teNa bhaNiya-nasthi se paDiyAo ti / tao rAiNA asadahanteNa so puriso samajhego ceva uDiyAe pakkhitto, vutto ya 'vAejasi saGkha / ThaiyA 3 yA jausArIkayA ya / vAio teNa snggho| viniggao se saddo, ubaladdho rAiNA nAyarehiM / na ya tassa niggamaNachiddamuvaladdhaM ti / evaM ihAvi bhave, ko viroho tti ? // piGgakeNa bhaNiya-bhaya na evameyaM ti / suNa / ihe vego takarajuvANao mittaNa me kAladaNDayAmieNa mama vayaNAo tulAe kena / tato dattA rakSapAlakAH / tatra ca sa upagataH paJcatvam / na dRSTaH sUkSmo'pi tasya nirgamanamArga iti / ato'vagacchAmaH, na anyo jIva iti / / bhagavatA bhaNitam-bhadra ! yat kiJcid etad iti / zaNu / ihaikasmin nagare ekaH zADiko vijJAnaprakarSa saMprAptaH siMhadvAre ( mukhyadvAre) api zaGkha dhaman sarvanagarajanasya karNa'pi ca dhamati / sa ca rAjJA pRSTaH-kiyadUre dhamasi ? ! tena bhaNitam-deva ! siMhadvAre / rAjJA bhaNitam-kathaM mama sthagitadvAre'pi vAsagRhake pravizati-iti ? / tena bhaNitam -nAsti tasya pratighAta iti / tato rAjJA'zraddadhatA sa puruSaH sazaka eva UdhikAyAM prakSiptaH, uktazca 'vAdaya zaGkham' / sthagitA adhiMkA jatusArIkRtA ca / vAditastena zaGkhaH / vinirgatastasya zabdaH, upalabdho rAjJA nAgaraiH / na ca tasya nirgamanacchidramupalabdhamiti / evamihA'pi bhaveta, ko virodha iti ? // 1 udviyAe ka / uDhigA / 3 pavAio ka / S ASSASSASSASSES Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavo kahA // 212 // samarAicca li toliUNa galakaramoDaeNa vAvAio / so ya puNo vi tolio jAva jattio sajIvo, tattio ajIvo vi / ao avagacchAmo, na anno jIvo; annahA UNagarUvo honto tti / bhagavayA bhagiyaM-bhadda ! jaM kiMci eyaM / suNa, ihe geNaM govAleNa vAyabhario basthi puDago tulAe tolAvio, riko puNo vi tolAvio, jAva jattio bhario, tattio riko vi / aha ya anno tao vAo tti / // 212 // aha mannase, so maNAgaM uNago ti / evaM ca hontage iyarammi vi samo pasaGgo // piGgakeNa bhaNiyaM-bhaya ! na evameya ti / suNa, iheva nayare mittaNa me kAladaNDavAsieNa mama vayaNAo egassa takkarassa sarIrayaM saMvattavyattaya karenteNa vimaggio jIvo, na ya dittttho| tao se sarIraya khaNDakhaNDAI karenteNa puNo vimaggio, na ya diTTho tti / ao avagacchAmo-na anno jIvo / bhayavayA bhaNiyaM-bhada ! jaM kiMci eyaM / suNa, ihegeNa maNusseNa araNi saMvattuvvattayaM karenteNa vimaggio aggI, na ya dittttho| to teNa piGgakena bhaNitam-bhagavan ! naivametad iti / zRNu / ihaivaikaH taskarayuvako mitreNa mama kAladaNDapAzikena mama vacanAt tulAyAM tolayitvA galakaramoTakena vyApAditaH / sa ca punarapi tolitaH / yAvad yAvAn sajIvaH tAvAn ajIvo'pi / ato'vagacchAmaH, na anyo jIvaH, anyathA UnakarUpo'bhaviSyad iti / / bhagavatA bhaNitam-bhadra ! yat kizcid / zRNu, ihaikena gopAlena vAtabhRto bastipuTakastulAyAM tolitaH, riktaH punarapi tolitaH, yAvad yAvAn bhRtaH, tAvAn rikto'pi / atha ca anyastato vAta iti / atha manyase, sa manAg Unaka iti / evaM ca bhavati itarasminnapi samaH prasaGgaH // piGgakena bhaNitam-bhagavan ! na evametad iti / zaNu, ihaiva nagare mitreNa mama kAla iNDapAzikena mama vacanAd ekasya taskarasya zarIrakaM saMvodvartakaM kurvatA'pi mAgito jIvaH, na ca dRSTaH / tatastasya zarIrakaM khaNDakhaNDAni kurvatA punarapi mArgitaH, na ca dRSTa iti / ato'vagacchAmaH-na anyo jIvaH / bhagavatA SHRUGARSA SAROGRAOMkara 1 khaMDAIka Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 213 // 54 Jain Education araNi khaNDakhaNDAI karenteNa puNo vi maggio, na ya diTThotti / tA kiM so na tammi asthi tti / aha mannase natthiti, evaM tao aNuppApasaGgI // evaM ca bhaNie uttarappayANAbhAveNa viliyamiva piGgakaM pecchiUNa bhaNiyaM bhayavayA - tA evaM rukkhasAhApayalaNanimittapavaNo va adimANo vi cakkhuNA sarIracedvAnimittabhUo jIvo asthi tti saddheyaM / aha mannase, pravaNo phAsindieNa gheppaI / hanta ! jIvo vi cittaceyaNAidhammANuhaveNa gheppai tti / bhaNiyaM ca cittaM ceyaNa sannA vinnANaM dhAraNA ya buddhI ya / IhA maI viyakkA jIvassa u lakkhaNA ee // asthi jIvati / evaM ca hontae jaM tumae bhaNiyamAsi, jahA - 'dullahaM khalu eyaM mANusattarNa ti eyamasaMbaddhaM caiva jao bhaNitam - bhadra! yat kiJcid etat / zRNu, ihaikena manuSyeNa araNi saMtratadvartakaM kurvatA'pi mArgito'gniH, na ca dRSTaH / tatastena araNa khaNDakhaNDAni kurvatA punarapi mArgitaH na ca dRSTa iti / tataH kiM sa na tasminnasti iti ? / atha manyase nAstIti / evaM tato'nutpAdaprasaGgaH // evaM ca bhaNite uttarapradAnAbhAvena vyalIkaM ( lajjitam ) iva piGgakaM prekSya bhaNitaM bhagavatA - tata evaM vRkSazAkhApracalananimittapavana iva adRzyamAno'pi cakSuSA zarIraceSTAnimittabhUto jIvo'sti iti zraddheyam / atha manyase, pavanaH sparzendriyeNa gRhyate / hanta ! jIvospi cittacetanAdidharmAnubhavena gRhyata iti / bhaNitaM ca cittaM cetanA saMjJA vijJAnaM dhAraNA ca buddhidh| IhA matirvitarkA jIvasya tu lakSaNAni etAni // tato'sti jIva iti / evaM ca bhavati yat tvayA bhaNitamAsIt, yathA- 'durlabhaM khalu etad manuSyatvam iti etad asaMbaddhameva; taio bhavo // 213 // inelibrary.org Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavo samarAicca kahA // 214 // // 214 // ECONDUSTAVASACARRORE na taM mukayadukyANubhAveNa labbhai, avi ya bhUyapariNaIo tti, ao kimiyamAulattaNa' tti, eyamajutta / na hi paralogagAmue jIve vijjamANe ceva evaM samatthadhammArambhasAhagaM mANusattaNaM bhUyapariNaimettalambhaM ti / tahA jaM bhaNiyaM-'aNiccA piyajaNasamAgama tti, evaM pi akAraNaM, jo na te nikkhantANaM pi annahA honti,' eyaM pi na sohaNaM; jo nikkhantANamiha muNINaM piyA-'piyaviyappo | ceva natthi tti / tahA jaM ca bhaNiyaM-'caJcalAo riddhIo tti, eyassa vi na nikkhamaNaM ceva paDivakkho, avi ya uvAraNa parirakkhaNaM' ti, eyaM pi bAlavayaNasarisaM ceva / jo na dhammameva mottaNaM ano parirakkhaNovAo, asArAo ya imAo dabariddhIo aNeyasattAvayAriNIo ya / tahAjaM ca bhaNiyaM-'kusumasAraM jovvaNaM ti, ettha vi ya rasAyaNaM juttaM, na puNo nikkhamaNaM' ti, eyaM pi na saMgayaM / jo na nikkhamaNadhammasAhaNarasAyaNAo paramatthacintAe annaM rasAyaNaM ti| tahA jaM ca bhaNiyaM-'paraloyapaccatthio aNaGgo tti, eyaM pi na sohaNaM; jo paraloo ceva natthi, na ya koi tao AgantUNamappANayaM daMsei, evamavi ya pariyappaNe aippasaGgo' tti, yato na tat sukRtaduSkRtA'nubhAvena labhyate, api ca bhUtapariNatita iti, ataH kimidamAkulatvam' iti, etad ayuktam / na hi paralokagAmuke jIve vidyamAne eva etat samastadharmArambhasAdhakaM manuSyatvaM bhUtapariNatimAtralabhyamiti / tathA yad bhaNitam'anityAH priyajanasamAgamA iti, etadapi akAraNam , yato na te niSkrAntAnAmapi anyathA bhavanti,' etadapi na zobhanam, yato niSkAntAnAmiha munInAM priyA-'priyavikalpa eva nAsti iti / tathA yacca bhaNitam-'caJcalA trAddhaya iti, etasyA'pi na niSkramaNameva pratipakSaH, api ca upAyena parirakSaNam' iti, etadapi bAlavacanasadRzameva / yato na dharmameva muktvA anyaH parirakSaNopAyaH, asArAzca imA dravyarddhayo'nekasattvApakAriNyazca / tathA yacca bhaNitam-'kusumasAraM yauvanamiti, atrApi ca rasAyanaM yuktam, na punarniSkamaNam' iti, etadapi na saMgatam / yato na niSkramaNadharmasAdhanarasAyanAt paramArthacintAyAmanyad rasAyanamiti / tathA yacca For Private & Personal use only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavo samarAica kahA // 215 // // 215 // PRICORDING eyaM pi hu asAraM / vicittakiriyANuhava-jAissaraNovelambhatakahiyapaccayA vijamANuppAyAisiddho kahaM paraloo ceva natthi ? / appANayAdasaNe ya bhaNiyaM kAraNaM / taha jaM ca bhaNiyaM-'dAruNo visayavivAgo tti, eyaM pi na juttisaMgaya; jao AhArassa vivAgo dAruNo ceva, evaM ca bhoyaNamavi paricaiyavvaM na ya 'hariNA vijanti tti javA ceva na vuppanti'tti, na ya uvAyannuNo purisassa dAruNattaM pi saMbhavai'tti evaM pi aNAloiyavayaNaM / jao sarva ceva saMsAriyaM vatthu vivAgadAruNaM ti / taM ca kameNa vajjijae, ahippeo ya pavvajAphalaM saMsArakkhao ceva tti / na ya bandhuparivajaNa visayaparibhogo tIrai tti / ao cciya na tesu dAruNattaM pi saMbhavai ti| taha jaM ca bhaNiyaM-'pahavai sayA aNivAriyapasaro maccu tti, eyaM pi bAlavayaNamettaM ti; jeNa nikkhantassa vi esa anivAriyapasaro | ceva na ya pajjante mariyavvaM ti masANe cevAvatthANamuvavannaM, na ya sante vi paraloe dukkhasevaNAo suha, avi ya suhasevaNAo ceva, bhaNitam-' paralokapratyarthiko'naGga iti, etadapi na zobhanan ; yataH paraloka eva nAsti, na ca kazcit tata Agatya AtmAnaM darzayati, evamapi ca parikalpane atiprasaGgaH' iti, etadapi, khalu asAram / vicitrakriyAnubhava-jAtismaraNopalagbhatarkahitapratyayAd vidyamAnotpAdAdisiddhaH kathaM paraloka eva nAsti ? / AtmA'darzane ca bhaNitaM kAraNam / tathA yaruca bhaNitam-dAruNo viSayavipAka iti, etadapi na yuktisaMgatam ; yata AhArasya vipAko dAruNa eva, evaM ca bhojanamapi parityaktavyam / na ca 'hariNA vidyante'iti yavA eva nopyante iti, na ca upAyajJasya puruSasya dAruNatvamapi saMbhavati' iti, etadapi anAlocitavacanam ; yataH sarvameva sAMsArika vastu vipAkadAruNamiti / tacca krameNa vaya'te, 'abhipretazca pravrajyAphalaM saMsArakSaya eveti / na ca bandhuparivarjanena viSayaparibhogaH zakyate iti / ata eva na teSu dAruNatvamapi saMbhavatIti / tathA yaruca bhaNitam-'prabhavati sadA anivAritaprasaro mRtyuriti, etadapi bAlavacanamAtramiti: 10valaM tataka0 k-c| 2 bAndhavapari0 sva / 3 visayApari0 k-g| Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 216 // jaM cetra anbhasijja tasseva pagariso loe diTTho na uNa vivajjae ti, tA virama eyAo vavasAyAo' tti, evaM pi yuddhajaNamohaNaM / jao na nikkhamaNasAhiyaphalassa esa anivAriyapasaro tti / nikkhamaNassa hi phalaM jamhA jammAbhAvajaM nivvANaM, nivvANapattarasa ya imassa jIvasta na jammo, na jarA, na vAhI, na maraNaM, na iTThaviogo, na aNi saMpaogo, na bubhukkhA, na pivAsA, na rAgo, na doso, na koho, na mANo, na mAyA, na loho, na bhayaM na ya amno vi koi uvadayo tti, kiM tu savdhannU savvadarisI niruvamasuhasaMpanna tiloyacUDAmaNI bhUo mokkhapae ciTThara / ao kahaM tattha maccuNo pasaro ? / na ya apayaTTakajjArambho puriso phalaM sAhei / kahaM ca paisamayameva maraNAbhibhUyANaM kApurisANaM tassa paDiyAramacintayantANaM avasthANaM pasaMsijjaI ? / ao 'na ya pajjante mariyacvaM ti masANe cevAvatthANamuvavannaM' ti pahasaNappAyaM / na ya sayalasaGgacAINa vIyarAgavayaNeNa kammakkhaujjayANaM pariNayacarittabhAvaNANaM | niSkrAntasyApi eSa anivAritaprasara eva; na ca paryante martavyamiti zmazAne eva avasthAnamupapannam ; na ca satyapi paraloke duHkha sevanAt sukham api ca sukhasevanAdeva, yato yaccaiva abhyasyate tasyaiva prakarSo loke dRSTo na punarviparyaye iti, tato virama etasmAd vyavasAyAd' iti etadapi mugdhajanazobhanam / yato na niSkramaNasAdhitaphalasya eSa anivAritaprasara iti / niSkramaNasya hi phalaM yasmAd janmAbhAvajaM nirvANam, nirvANaprAptasya cAsya jIvasya na janma, na jarA; na vyAdhiH, na maraNam, na iSTaviyogaH, na aniSTasaMprayogaH, na bubhukSA, na pipAsA, na rAgaH, na dveSaH, na krodhaH, na mAnaH na mAyA, na lobhaH, na bhayam, na ca anyo'pi kospi upadrava iti, kiM tu sarvajJo sarvadarzI nirupamasukhasaMpannastrilokacUDAmaNibhUto mokSapade tiSThati / ataH kathaM tatra mRtyoH prasaraH ? / na cApravRttakAryArambhaH puruSaH phalaM sAdhayati / kathaM ca pratisamayameva maraNAbhibhUtAnAM kApuruSANAM tasya pratikAramacintayatAmasthAnaM prazasyate ? / ato na ca paryante martavyamiti zmazAne evAvasthAnamupapannam' iti prahasanaprAyam / na ca sakalasaMgatyAginAM Jain Education monal taio bhavo // 216 // elibrary.org Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA // 217 // sama0 19 55 samaNANaM jaM suhaM taM cakavaTTiNo vi na jujjaha tti / bhaNiyaM ca bhayavayA - " iha khalu saMsAre na savvahA muhamatthi, aNabhinnAyamuhasarUvA ya ettha pANiNo, kammasaMjoe dukkhaM tanivattI suhaM, AjAI dukkhaM tannivattI suhaM, jarA dukkhaM tannivittI suhaM, icchA dukkhaM tannivattI suhaM, pirya dukkhaM tannicittI muhaM, saMkile se dukkhaM tannivittI suhaM, maraNaM dukkhaM tannivattI suhaM, aNAikammasaMjogao ime pANiNa aNabhinnA ya suhasarUvassa tti bemi / evaM AjAi-jarA-icchA-piya-saMkilesa - maraNesa vi vibhAsA / se jahA nAma kei purisA AjAiroga khettuppannA AjAirogagahiyA adidvAroga purisAiyA AmaraNaM tabbhAvA aNabhinnA Aroggasuhasaruvassa, evaM ceva samaNAuso ! aNAiapajjavasANAvaTTakhettavAsI ime pANiNo tti / jeNa daTThUNa vi ya NaM jahA te arogipurisaM tesu tesu rogipurisANukUlesu samAyAresu avaTTahmANaM santraroganigdhAyaNiM kiriyamANusAsayantaM atthege paiussanti, atthege vItarAgavacanena karmayodyAnAM pariNatacAritrabhAvanAnAM zramaNAnAM yat sukham tac cakravartino'pi na yujyate iti / bhaNitaM ca bhagavatA "iha khalu saMsAre na sarvathA sukhamasti anabhijJAtasukhasvarUpAzca atra prANinaH karmasaMyoge duHkhaM tannivRttiH sukham, jarA duHkhaM tannivRttiH sukham, icchA duHkhaM tannivRttiH sukham, priyaM duHkhaM tannivRttiH sukham, saMklezo duHkhaM tannivRttiH sukham maraNaM duHkhaM tannivRttiH sukham, anAdikarmasaMyogatazca ime prANino'nabhijJAzca sukhasvarUpasyeti bravImi / evam AjAti-jarA- icchA-priyasaMkleza-maraNeSu api vibhASA / tad yathA nAma - kecit puruSA AjAtirogakSetrotpannA AjAtirogagRhItA adRSTA'rogapuruSAdikA AmaraNaM tadabhAvAd anabhijJA ArogyasukhasvarUpasya evameva zramaNAyuSman ! anAdyaparyavasAnAvartakSetravAsina ime prANinaH iti / ca yathA te arogipuruSaM teSu teSu rogipuruSAnukUleSu samAcAreSu avartamAnaM sarvaroganirghAtinIM kriyAmanuzAsayantaM santyeke (puruSAH) 1 avinAya0 kha 2 purise pau0 ga / tional taio bhavo // 217 // inelibrary.org Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavo samarAica kahA | // 218 // // 218 // uvahasanti, atthege avahIranti, atthege suNanti, atthegena pariNAmenti, atthege pariNAmenti, atthege nANuciTanti, atthege aNuciTThanti, atthege sajjhaM virAhenti; atthege kicchasajhaM virAnti, atyege na virAhentiH avirAhaNAe ya NaM asthi kei sabadukkhavimovakhaM karenti, karettA tabbhAvaM viudRnti, tao aikantatabbhAve khalu ayaM purise'viyarTa abhinnAyAroggasuhasarUve bhavai, samaNapariNAmagAmI vi aviyaTTamabhinnAyAroggasuhasarUvA bhavanti, evameva samaNAuso ! AvaTakhettavAsI ime pANiNo daTTaNa vi yaNaM bhAvAroggapurisaM tesu tesu kammasaMjogAIdukkhagahiyapurisANukUlesu samAyAresu prahamANaM tadadukkhanigyAyaNi ca kiriyamaNusAsayantaM atthege (jAva-) aviyaTTamabhinnAyAroggasuhasakhvA bhavanti, na puNa annahati" // ao na dukkhasevaNaM sAhukiriyA, avi ya suhaM ceva / bhaNiyaM ca| dviSanti, santyeke upahasanti, santveke avadhIrayanti, santyeke zRNvanti, santyeke na pariNamayanti, santyeke pariNamayanti, santyeke nAnutiSThanti, santye ke'nutiSThanti, san yeke sAdhyaM virAdhayanti, santyeke kRcchrasAdhya virAdhayanti, santyeke na virAdhayanti, avirAdhanayA ca santi kecit sarvaduHkhavimokSaM kurvanti, kRtvA tadbhAvaM vikuTTayanti, tato'tikrAntabhAve khalu ayaM puruSo'visaMvAditamabhijJAtA''rogyasukhasvarUpa iti bhavati, zramaNapariNAmagAmino'pi avisaMvAditamabhijJAtA''rogyasukhasvarUpA bhavanti, evameva zramaNAyuSman !. AvartakSetravAsina ime prANinaH dRSTvA'pi ca taM bhAvA''rogyapuruSaM teSu teSu karmasaMyogAdiduHkhagRhItapuruSAnukUleSu samAcAreSu avartamAna taduHkhanirghAtinI ca kriyAmanuzAsayantaM santyeke (yAvat-) avisaMvAditamabhijJAtA''rogyasukhasvarUpA bhavanti, na punaranyathA" iti / / 1 0gAtI vika, gAhI vi kh| Jain Educat jainelibrary.org Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 219 // tiNasaMthAranivana vimuNivaro bhaTTarAga-maya-moho / jaM pAvaha muttimuhaM katto taM cakavaTTI vi ? | ao suhasevaNAo caiva suhapayariso tti savvaM cevovavannaM ti / etyantarammi AgandavAhajalabhariyaloyaNeNaM nivvaDiyahiyasambhAvaM paTTamANasammattapariNAmeNa bhaNiyaM vambhayateNa - bhayatraM ! evameyaM, na annaha tti / bhAvio teNa jiNadesio dhammo, pavannaM sammataM, cintiyaM ca vigayasammoha - 'aho ! me suyassa sohUNo vavasAo' ti / piGgakreNa vi ya pavanasupariNAmeNaM caiva bhaNiyaM bhayavaM ! evameyaM ti / aha kahaM puNa puNNa-pAvANaM viseso lakkhijjai ? bhayavayA bhaNiyaM suNa, paccavakhaM caivaavirayaDajjhantAguruvisaGkhalucchaliyadhUmapaiDihatthe / ekke vasanti bhavaNe nivaddhamaNinimmalulloe // anne viraiyaphuMphumaviNintadhUmolipUriuccha / juSNanihelaNavivarantarAlaparisaMThiyabhuyaGge / / ato na duHkhasevanaM sAdhukriyA, api ca sukhameva / bhaNitaM ca tRNasaMstAra niSpanno'pi munivaro bhraSTarAga-mada-mohaH / yat prApnoti muktisukhaM kutastat cakravartyapi ? | I ataH sukhasevanAdeva sukhaprakarNa iti sarvamevopapannamiti / atrAntare AnandabASpajalabhRtalocane / nirvartitahRdaya sadbhAvaM pravartamAnasamyaktvapariNAmena bhaNitaM brahmadattena bhagavan ! evametat na anyatheti / bhAvitastena jinadezito dharmaH prapannaM samyaktvam cintitaM ca vigatasaMmoham- 'aho ! mama sutasya zobhano vyavasAyaH' iti / piGgakenApi ca prapannazubhapariNAmena eva bhaNitam-bhagavan, eva metad iti / atha kathaM punaH puNya-pApayorvizeSo lakSyate ? / bhagavataH - maNitam - zRNu, pratyakSameva aviratadahyamAnAguruvizRGkhalocchalitadhUma pratihaste (pratipUrNa) eke vasanti bhavane nibaddhamaNinirmaloloce // 9 garu ka kha 2 pahahatthe kha / taio bhavo // 219 // Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umarAica dataio bhavo // // 220 // // 22 // TAKSARICAISSERSSACS ekke dhavalaharovari miyaGkakaradanture saha piyAhiM / lIlAe gaminti nisi pesalarayacADuyammehiM / / anne vi sisiramAruyasIyapavevirasamuddhasiyadehA / kahakaha vi piyArahiyA vArantA dantavINAo // ege kazcaNapaDibaddhathoramuttAhalubbhaDAharaNA / vilasanti bahalakuDakumabhasaliyavacchatthalAbhoyA / / anne vi saI mahiyalanisIyaNuppanna kiNiyapoMgillA / maliNajarakappaDocchaiyaviggahA kaha vi hiNDanti // ekke pUrenti maNorahAi jaM maggirANa pagatINaM / anne puNa paragharahiNDaNeNa kuJchi pi na bharenti iya puNNA-puNNaphalaM paJcakkhaM ceva dIsaI loe / taha vi jaNo rAgandho dhammammi aNAyaraM kuNai // etto ya tasviseso lakkhijai AgamabaleNa / annaM ca anye'pi racitaphumphumAviniyadhUmAvalipUritotsaGge / jIrNanilayanavivarAntarAlaparisaMsthitabhujaGge / / eke dhavalagRhopari mRgAGkakaradanture saha priyAbhiH / lIlayA gamayanti nizA pezalaratacATukarmabhiH / / anye'pi ziziramArutazItapravepamAnasamuddhaSitadehAH / kathaMkathamapi priyArahitA vAdayanto dantavINAH / / eke kAzcanapratibaddhasthUlamuktAphalodbhaTAbharaNAH / vilasanti bahalakuGkumabhramaritavakSasthalAbhogAH / / anye'pi sadA mahitalaniSadanotpannakiNitaparipakvAH / malinajIrNakarpaTa (vastra) ucchaditavigrahAH kathamapi hiNDante / / eke pUrayanti manorathAdi yad mArgayamANAnAM praNayinAm / anye punaH paragRhahiNDanena kukSimapi na bharanti / / iti puNyA-'puNyaphalaM pratyakSameva dRzyate loke / tathA'pi jano rAgAndho dharme anAdaraM karoti / / itazca tadvizeSo lakSyate Agamabalena / anyacca Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAica // 221 // 221 // pugaNeNa mahAsovakhA cakkI devA ya siddhigAmI ya / pAveNa kumANusa-tiriya-nArayA honti jIvA u / / taio bhavo piGgakeNa bhaNiyaM-bhayavaM! evameyaM aha kiM puNa puNNakAraNaM, pAvakAraNaM vA aNuTANaM ti? / bhayavayA bhaNiyaM-muNa, puNNakAraNaM tAva sayalapANivaha-musAvAyA-'dattAdANa-mehuNa-pariggahANa viraI, nisibhattavajjaNaM, rAgadosAdiniggaho ya / pAvakAraNaM puNa iNameva vivarIyaM ti / tao eyamAyaNiUNa paranno sAvayadhamma samaM bambhadatteNa pinggko| bhaNiyaM ca bambhadatteNa-bhaya ! esa me sihikumAro suo hoiH kvasio ya eso mahApurisocie aNuTANe / aNumayaM ca me saMpaya mimaM eyassa kvasiyaM, tA kiM eyassa aNudrANassa ucio , aNucio tivA? / bhayavayA bhaNiyaM-na rayaNAyarappasUrya rayaNaM paDibandhassa aNuciyaM / tao harisavamuppulaiyaGgaNa 'kareu esa imaM mama pi maNorahagoyaraM' ti cintiUNa bhaNiyaM bambhayatteNa-vaccha ! aNunnAo mae tumaM karehi tavasaMjamujjoyaM ti / tao saharisaM paNamiUNa bhaNiyaM sihikumAreNa-tAya ! aNuggihIo miha / tao vandiUNa guruM paviTThA nayaraM / bambhayatteNa vi ya puNyena mahAsaukhyAzcakriNo devAzca siddhigAminazca / pApena kumAnuSya-tiryag-nArakA bhavanti jIvAstu / piGgakena bhaNitam-bhagavan ! evametat , atha kiM punaH puNyakAraNam pApakAraNaM vA anuSThAnamiti / bhagavatA jhaNitam-zRNu, puNyakAraNaM tAvat sakalaprAviNavadha-mRSAvAdA-'ittAdAna-maithuna-parigrahANAM viratiH, nizAbhakta (bhojana) varjanam , rAgadveSAdinigrahazca / pApakAraNaM punaridameva viparItamiti / tata etad AkarNya prapannaH zrAvakadharma samaM brahmadattena pinggkH| bhaNitaM ca brahmAttena-bhagavan ! eSa mama zikhikumAraH suto bhavati; vyavasitazca eSa mahApuruSocite anuSThAne / anumataM ca mayA sAMpratamidametasya vyavasitam / tataH kimetasya anudhAnasya ucitaH anucita iti vA ? / bhagavatA bhaNitam-na ratnAkaraprasUtaM ratna pratibandhasyAnucitam / tato harSavazotpulakitAGgena 'karotu eSa imaM mamA'pi manorathagocaram' iti cintayitvA bhaNitaM brahmadattena-vatsa ! anujJAto mayA tvam , kuru dra pa ___Jaineducationalitional L ainelibrary.org Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavo smraaic| kahA // 222 // // 222 // davAviyamAghosaNApucayaM mahAdANaM, karAviyA jiNAyayaNAIsu aAhiyA mahimA / tao pasatye tihi-karaNa-muhatta-joge mahayA pamoeNa, divAra vibhUIe, pariyario rAyanAyaraehiM, divaM sibiyamArUDho, vajantehiM maGgalatUrasaMghAehi, esapijjamANo vibuhaloeNaM, sadukkhamAlorajamANo purasundarIDiM, dento jahAsamIhiyaM atthijaNANa dANaM niggao nayarAo sihikumAro / gao jattha bhayavaM vijayasiGghAyario ti / oimo sibiyaao| vandio gurU / guruNA vi kae Avassae taM vAmapAse ThapiUNa vandiyA prmgurkho| tao vihivandaNaM dAUNa bhaNiyaM sihimAre gaicchAkAreNa pavyAveha / tao guruNA 'icchAmo' tti bhaNiUNa namokkArapADheNa vihipunvayaM appiyaM se syaharaNaM 'sAhuliGgaM ti / bahumANao gahiyaM sihikumAreNaM / vandiUNa guruM puNo bhaNiyamaNeNa-icchAkAreNa muNDAveha / tao 'icchAmo' tti bhaNiUNa namokArapuvayaM atuTTAo guruNA gahiyAo tiNNi atttthaao| to vandiUNa gurUM, bhaNiyaM tapaHsaMyamodyogam-iti / tataH saharSa praNaya bhaNita zisvikumAreNa-tAta! anugRhIto'smi / tataH banditvA guruM praviSTau nagaram / brahma ttenApi ca dApitamAghoSaNApUrvakaM mahAdAnam , kAritA jinAyatanAdiSu aSTAhikA mahimA / tataH prazaste tithi- karaNa-muhUrtayoge mahatA pramodena, rivyayA vibhUtyA, parikarito rAjanAgarakaiH, divyAM zibikAmArUDhaH, vAdyamAnaiH maGgalatUryasaMgha taiH prazasyamAno vibu dhalokena, saduHkhamAlokyamAnaH purasundarIbhiH, dad yathAsanahitamarthijanebhyo dAnaM nirgato nagarAt shikhikumaarH| gato yatra bhagavAn vijayasiMhAcArya iti / avatIrNaH zibikAtaH / vandito guruH / guruNA api kRte Avazyake taM vAmapArzve sthApayitvA vantiAH prmgurvH| tato vidhivandanaM dattvA bhaNitaM zikhikumAreNa-icchAka reNa pravrAjayata / tato guruNA 'icchAmaH' iti bhaNitvA namaskArapAThena vidhipUrvakamapitaM tasya rajoharaNaM 'sAdhuliGgam' iti / bahumAnato gRhItaM zikhikumAreNa / vanditvA guruM punarbhaNitamanena-icchAkAreNa muNDayata / tataH 'icchAmaH' iti bhaNitvA namaskArapUrvakam atruTitA guruNA gRhItAstrayo'rthAH tato banditvA guruM bhaNita zikhikumAreNa-icchA Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica. // 223 // CREC sihikamAreNa-icchAkAreNa sAmAiyaM me Aroveha / 'icchAmo' ci bhaNiUNa tadArovaNanimittaM samaM sihikumAreNa koNa kAussaggo, cintio thao, pArio namokAreNa / tao namokArapubdhayaM tiNNi vArAo kaDriyaM sAmAiyaM, mahAsaMvegasAraM aNukar3iyaM sihikumAreNa / tao gahiyA guruNA vAsA, dinA paramagurupAema, tahA sannihiyANaM sAhumAdINa ya / etthantarammi vandiUNa guruM bhaNiyaM sihikumAraNa-saMdisaha, kiM bhaNAmi ? / guruNA bhaNiyaM-vandittU paveeha / tao vandiUNa jaMpiyamaNeNa-tubbhehiM me sAmAiyamAroviyaM, icchAmi aNusa (si) hi~ ti / vAsappayANapuvayaM bhaNiyaM guruNA-nitthAragapArago guruguNehiM bar3Ahi / tao vandiUNa |PSo bhavo bhaNiyaM sihikumAreNaM-tumbhaM paveiyaM, saMdisaha, sAhaNaM paveemi / guruNA bhaNiyaM-paveeha / tao vandiUNa namokArapADheNa kayaM payAhiNamaNeNa / nitthAragapArago guruguNehi bar3Ahi ti bhaNamANehi dinnA gurumAdIhiM vaasaa| Thio mnnaaraamggo| evaM tiNNi vAre / // 223 // tao paDio paramagurupAema, Ayariyasta ya nisaNasta, kayaM niruddhaM, aNusAsio guruNA / evaM pavano imassa pAyamale visujjhakAreNa sAmAyika mama Aropayata / 'icchAmaH' iti bhaNitvA tadA''ropaNanimittaM samaM zikhikumAreNa kRto'nena kAyotsargaH, cintitaH stavaH, pArito namaskAreNa / tato namaskArapUrvaka trIn vArAn karSitaM sAmAyikam , mahAsaMvegasAramanukarSitaM zikhikumAreNa / tato gRhItA guruNA vAsAH, dattAH paramagurupAdeSu, tathA saMnihitAnAM sAdhvAdInAM ca / atrA'ntare vanditvA guruM bhaNitaM zikhikumAreNasaMdizata, kiM bhnnaami| guruNA bhaNitam-vanditvA pravedayata / tato pannitvA jalpitamanena-yuSmAbhirmama sAmAyikamAropitam , icchAmi anuziSTim iti / vAsapradAnapUrvakaM bhaNitaM guruNA-nistArakapArago guruguNairvarvasva / tato vanditvA bhaNitaM zikhikumAreNatubhyaM praveditaM saMdizata, sAdhUnAM pravedayAmi / guruNA bhaNitam-pravedayata / tato vanditvA namaskArapAThena kRtaM pradakSiNamanena | nistArakapArago guruguNairvadhasveti bhaNadbhiH dattA gurvaadibhirvaasaaH| sthito manAgU mArgataH, evaM trIn vArAn / tataH patitaH paramagurupAdeSu, Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavo // 224 // 224 // mANeNaM pariNAmeNaM jiNovadidveNaM vihiNA sayaladukkhaparamosahi mahApavvaja ti // ___ahiNandio ANandabAhajalabhariyaloyaNeNaM rAiNA bambhayatteNaM nayarajaNavaeNa ya / ao kaivayadiyahe tatthA''siUNa samatte mAsakappe gao bhagavayA saha khettntrmmi| evaM ca niraiyAraM sAmaNNamaNuvAlentassa aikvantA aNege varisalakkhA // io ya samuppanno jAliNIe aNuyAvo / hA! 4 mae vavasiyaM, jeNa eso avAvAvio ceva niggao tti / tA pesemi se pesalavayaNasAraM saMdesayapuvvayaM kiMci uvAyaNaM, jeNa eso puNo vi kahaMci ihAgacchai, tao vAvAissaM ti / aNuciTThiyaM ca tIe jahAsamIhiyaM / pesio bahuvihasaMdesaganbhiNaM kambalarayaNamAdAya somadevo / gao ya so desavikkhAyAyariyapauttipucchaNeNaM tamAlasagnivesasaMThiyassa sihikumArassa (samIva) / diTThoya teNa paccuccAraeNa sAhUNa suttatthamaNubhAsayanto sihikumAro / vandio pahavayaNapaGkaeNaM / dhammalAhio AcArthasya niSaNNasya ca, kRtaM niruddham-anuzAsito guruNA / evaM prapanno'sya pAdamUle vizuddha yamAnena pariNAmena jinopadiSTena vidhinA sakaladuHkhaparamauSadhi mahApravrajyAm-iti / / abhinandita AnandabASpajalabhRtalocanena rAjJA brahmadattena nagarajanapadena ca / tataH katipayadivasAn tatra AsitvA samApte mAsakalpe gato bhagavatA saha kSetrAntaram / evaM ca nirati vAraM zrAmaNyamanupAlayato'tikrAntAni anekAni varSalakSANi // itazca samutpanno jAlinyA anutApaH / hA! duSThu mayA vyavasitam , yena eSo'vyApAdita eva nirgata iti / tAvat preSayAmi tasya pezalava banasAraM saMde| zapUrvakaM kiMcit upAyanam , yena eSa punarapi kathaMcid iha Agacchati / tato vyApAdayiSya iti / anuSThitaM ca tayA yathAsamIhitam / preSito bahuvidhasaMdezagarbhita kambalaratnamAdAya somadevaH / gatazca sa dezavikhyAtAcAryapravRttipracchanena tamAlasaMnivezasaMsthitasya | zikhikumArasya ( samIpam ) / dRSTazca tena pratyuccArakena sAdhUnAM sUtrArthamanubhAsayan shikhikumaarH| vanditaH prahRSTavadanapaGkajena / dharma Jain Educatio n al mainelibrary.org Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | // 229 // samarAicca kumAreNa bhaNiyaM-amba ! aNAyAro khu eso samaNANaM, jaM mottaNa mahuyaravittiM egapiNDabhoyaNaM ti| jAliNIe bhaNiyaM-jAya ! tuma kahA jANasi ti| evaM ca so paidiNaM se karei dhammadesaNaM / cintei ya jAliNI eyassa mAraNovAe, na yAvaDai koi muhamo uvAo tti / annayA AgayA cuddsii|tthiyaa sAhuNo uvavAseNaM bhikkhANahiNDaNeNaM / mugiyA ya tIe / tao cintiuM pyttaa| jai kahaMci kallaM na esa vAvAijai, to gamissai pakkhasandhIe / na etya anno koi uvAo; tA kareUNa kaMsAraM tAlapuDasaMjuyaM cegaM vismo||229|| yagaM gose uvaNemi eyANaM, nibandhao ya bhujAvissAmi ete / tao sahatthaparivesaNeNaM tammoyagappayANeNaM vAvAis ma ti / saMpAiyaM jahAsamIhiyamimIe / gayA gose ceva bhoyaNaM ghettUNa tamujANaM jAliNI / diTThA sihikupAreNa, bhaNiyA ya teNaM-amba ! kimegAgiNI kiMpi aNuciyaM ghettRNa AgayA si? / jAliNIe bhaNiyaM-jAya ! attaNo ceva puNNAhilAsiNI tumhANa bhoyaNaM ti / sihitataH kAMcid velAM gamayitvA pravRttaH kumAraH / bhaNitazca jAlinyA-jAta ! adya tvayA ihaiva bhoktavyamiti / zikhikumAreNa bhaNitamamba! anAcAraH khalu eSa zramaNAnAm , yad muktvA madhukaravRttimekapiNDabhojanamiti / jAlinyA bhaNitam-jAta! tvaM jAnAsi iti / evaM ca sa pratidinaM tasyai karoti dharmadezanAm / cintayati ca jAlinI etasya mAraNopAyAna , na cA''patati kazcita mama upAya iti / anyA AgatA caturdazI / sthitAH sAdhana upavAsena bhikSA'hiNDanena / jJAtazca tayA / tatazcintayituM prvRttaa| yadi kathaMcita kalyaM na epa vyApAdyate, tato gamiSyati pksssNdho| nA'tra anyaH ko'pi upAyaH, tataH kRtvA kaMsAra (lapanazriyam) tAla paTasaMyataM caikaM viSamokaM pratyuSasi upanayAmi eteSAm , nirbandhatazca bhojayiSyAmi etAn / tataH svahastapariveSaNena tanmodakapradAnena PI vyApAdayiSye imamiti / saMpAditaM yathAsamIhitamanayA / gatA pratyuSasi eva bhojanaM gRhItvA tadudyAnaM jAlinI / dRSTA zikhikumAraNa, bhaNitA ca tena-amba ! kimekAkinI kimapi anucitaM gRhItvA AgatA'si ? / jAlinyA bhaNitam-jAta ! Atmana eva puNyAbhilASiNI sama020 BHASHASHISHIRSHASHISHRA 9-30-400-RRECTORAGE 46 onal Mainelibrary.org Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 230 // AAAAAA kumAreNa bhaNiyaM-amba ! eso vi khu aNAyAro ceva samaNANaM, jamAhAkaDaM AhaDaM ca bhujjae ti / kahio se vihI / tao tIe taiomaH | bhaNiya-jAya ! na annahA me hiyayanivuI hoi, aphalaM ca mannemi asaMpAie imammi jAyassa AgamaNaM / tA avarasaMtae ima kAyavaM l ti bhaNiUNa nivaDiyA calaNesu / to ya ujjuyasahAvao 'pecchaha, se dhammasaTTA jAyasiNeho ya, tA mA se vipariNAmo bhavissai' kA tti, tao gurulAghavamAlociUNaM bhaNiyaM sihikumAreNa amba ! jaM tuma bhaNasi tti / kiMtu na tumae puNo vi sAhanimittamArambho kAyavyo / jAliNIe bhaNiya-jAya ! evaM jaM tuma bhaNasi tti / sihikumAreNa bhaNiya-jai evaM, to dehi eyassa sAhuNo bhoyaNajAyaM, tao bhunissAmi tti / jAliNIe bhaNiyaM-jAya ! daMsiyaM ceva tumae mAivacchalattaNaM, tA kiM imiNA, mama hatthAo bhottavvaM ti / sihikumAreNa bhaNiyaM-amba ! evaM Agacchau pAraNagavela tti / tao AgayA pAraNagavelA / kumAravayaNabahumANao uvaviTThA saahunno| | dinANi tIe jahocieNa vihiNA bhaaynnaaii| pariviTTho ya susaMbhiovAsAro / pabhuttA ya sAhuNo / dino ya bhuttasesakAsArasaMgao yuSmAkaM bhojanamiti / zikhikumAreNa maNitam-amba ! eSo'pi khalu anAcAra eva zramaNAnAm , yad AdhAkRtam AhRtaM ca bhujyate iti / kathitastasyai vidhiH / tatastayA bhaNitam-jAta ! na anyathA mama hRdaya nivRtirbhavati, aphalaM ca manye asaMpAdita asmin jAtasya Agamanam / tato'vazyaM tvayA idaM kartavya miti bhaNitvA nipatitA caraNayoH / tatazca RjukasvabhAvataH 'prekSadhvam , tasyA dharmazraddhA jAtasnehazca, tato mA tasyA vipariNAmo bhaviSyati' iti, tato gurulAghavamAlocya bhaNitaM zikhikumAreNa-amma ! yat tvaM bhaNasi iti / kintu na tvayA punarapi sAdhunimittamArambhaH kartavyaH / jAlinyA bhaNitam-jAta ! evaM yat tvaM bhaNasi iti / zikhikumAreNa bhaNitamyadi evam , tato dehi etasya sAdho janajAtam , tato bhokSye iti / jAlinyA bhaNitam-jAta ! darzitameva tvayA mAtRvAtsalyam / tataH kimanena ? mama hastAd bhoktavyamiti / zikhikumAreNa bhaNitam-amba ! evam, Agacchatu pAraNakavelA iti / tata AgatA AUCAROCHACACARACHAR Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 samarAicca tahaora // 23 %A4 // 231 // %AA% ceva kumArassa tAlapuDalaDDuo, bhutto ya tegaM / AyantA ya sAhuNo / avaNIyAI bhaaynnaaii| etyantarammi ADhatto ghArijiu sihikumaaro| cintiyaM teNa 'kimeyaM' ti ? / paloiyA ya sAhuNo, jAva satthA cinti / tao gRhiyamaNeNa / evaM ca jAva thevA velA aikkamai, tAva paNaTA se vAyA / cintiyaM ca NeNaM-nUNaM na bhavimsAmi tti / nivaDio dharaNiktu / AulIhayA sAhavo, jAliNI y| cintiyaM ca tehi-kimeyaM akajaM jaNaNIe se vavasiya bhavissai ? ghArijanto ya tao viseNa kAUNamaNasaNaM vidiNA / paricintiuM payatto hanta ! apuvaM kimayaM ti? // dhI saMsArasahAvo ambA (mba) kila dhammacaraNajoeNa / saMsArakilesAno moyavissAmi acireNa // jAva na saMpanna miNaM samIhiyaM avigalaM apuNNassa / taha pADiyA ya esA pamAyao ayasapaGkammi / pAraNakavelA / kumAravacanabahumAnata upaviSTA sAdhavaH / dattAni tayA yathocitena vidhinA bhAjanAni / pariveSitazca susaMbhRtaH kaMsAraH / prabhuktAzca sAdhavaH / dattazca muktazeSakaMsArasaMgata eva kumArasya tAlapuTalaDDukaH, bhuktazca tena | AcAntAzca sAdhavaH / apanItAni bhAjanAni / atrAntare Arabdho (viSeNa) grAhayituM shikhikumaaro| cintitaM ca tena 'kimetat' iti !! pralokitAzca sAdhavaH, yAvata svasthAstiSThanti / tato gRhitamanena / evaM ca yAvat stokA velA atikrAmati, tAvat pranaSTA tasya vAcA / cintitaM ca tena / nUnaM na bhaviSyAmi iti / nipatito dharaNipRSThe / AkulIbhUtAH sAdhavo, jAlinI ca / cintitaM ca taiH-kimetad akArya jananyA tasya vyavasita bhaviSyati / grAhyamANazca tato viSeNa kRtvA'nazanaM vidhinA / paricintayituM pravRtto hanta ! apUrva kimetad iti ? / / dhika saMsArasvabhAvaH ambAM kila dharmacaraNayogena / saMsAraklezAd mocayiSyAmi acireNa / / WASSERSC Ta Jain Education helibrary.org Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 232 // efers ya agajjo loo etthaM asaGkaNijjaM pi / ambAra puNyavuttantabhAvio mohadoseNa || dhI imiNA jampeNaM amvAe saMkilesajaNaeNaM / ahavA evaMviha eva esa pAvo ti saMsAro // bhaNiyaM capAventi ayasapa kevi hu akae vi ettha dosammi / parabhavaniyANao ciya kei na pAventi hu kae vi // jaM cittA kammagaI tA eyaM ciya imIe pacchittaM / putri duciNNANaM phalamasuhaM cetra kasmANaM // ahavAna soyaNijA saMpayamesA vi jIvaloyammi / sisuphalakappataruM jiNadhammaM pAviyA jeNa // tA sumarAmo paramaM paramapayasAhagaM jiNakkhAyaM / aha paJca namokAraM saMpa ki sesacintAe / to so supariNAmo paJcanamokkArabhAvaNAjutto / mariUNaM uvavanno tiyasavaro bambhalogammi || yAvad na saMpannamidaM samIhitamavikalamapuNyasya / tathA pAtitA caiSA pramAdataH ayazaHpaGke // zaGkate cAnAryo loko'tra azaGkanIyamapi / ambAyAH pUrvavRttAntabhAvito mohadoSeNa || viganena janmanA ambAyAH saMklezajanakena / athavA evaMvidha eva pApa iti saMsAraH // bhaNitaM caprApnuvanti ayazaHpaGkaM ke'pi khalu akRte'pi atra doSe / parabhavaninata eva kecid na prApnuvanti khalu kRte'pi || yat citrA karmagatiH tata etadeva asyAH prAyazcittam / pUrva ducIrNAnAM phalamazubhameva karmaNAm // athavA na zocanIyA sAMpratameSA'pi jIvaloke / ziva sukhaphalakalpataru jinadharma prati yena // tataH smarAmaH paramaM paramapadasAdhakaM jinAkhyAtam / atha paJcanamaskAraM saMprati kiM zeSacintayA / / tataH sa zubhapariNAmaH paJcanamaskAra bhAvanAyuktaH / mRtvA upapannaH tridazavaro brahmaloke // taio bha // 232 // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taio bhavo samarAiccakahA. navasAgarovamAU railacchisamAgame vimANammi / sAmANio mahappA bambhasuresassa divvajuI // iyarI vi kAlasesaM gamiuM mariUNa sakarappahAe / uvavannA neraio tisAgarAU mahAghoro // yAkinImahattarAmanu-paramaguNAnurAgi-paramasatyapriya-bhagavat-zrIharibhadrasarivararacitAyAM 'samarAiccakahAe' taio bhavo smto| // 23 // // 233 // WISHERSITERA navasAgaropamAyU ratilakSmIsamAgame vimAne / sAmAniko mahAtmA brahmasurezasya divyadyatiH // itarA'pi kAlazeSAM gamayitvA mRtvA zarkarAprabhAyAm / upapannA nairayikaH trisAgarAyurmahAghoraH / / Jain Education in For Private & Personal use only m ainelibrary.org Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca cauttho | bhavo kahA // 234 // cauttho bhavo sihijAliNimAisuyA jaM bhaNiyamihAsi taM gayamiyANiM / vocchAmi samAseNaM dhaNadhaNasirimo ya paibhajjA // asthi iheba jambuddIve dIve bhArahe vAse sohammasuraloyapaDicchandayabhUyaM niccussavANandapamuiyamahAjaNaM avirayapavattapecchaNayasohiyaM surasariyAsalilaniddhoya perantaM susammana paraM nAma puravaraM tuliyasurasundarIyaNalaDahattaNarUbavesavihavAhi pauraGgaNAhiM kaliyaM myrddhypddaayaahiN| mottaNa savvamannaM paratthasaMpAyaNekkatalliccho / jattha purisANa vaggo vahai jahatthaM niyaM nAmaM // tattha paDivakkhanaraNAhadoghaTTakesarI sudhazU nAma rAyA / tassa bahumao savvanayarekkaseTThI dINANAhakiviNajaNavacchalo bandhavaku // 234 // zikhijAlinImAtRsutau yad bhaNitaM tadgatamidAnIm / vakSye samAsena dhanadhamazriyau ca patibhArye / / asti ihaiva jambUdvIpe dvIpe bhArate varSe saudharmasuralokapratichandakabhUtam , niyotsavAnandapramuditamahAjanam, aviratapravRttaprekSaNakazobhitam, surasaritsalilanidvaitaparyantaM suzarmanagaraM nAma puravaraM tulitasurasundarIjanalaThabha(prazasta)tvarUpavezavibhavAbhiH paurAganAbhiH kalitaM makaradhvajapatAkAbhiH / muktvA sarvamanyat parArthasampAdanakatatparaH / yatra puruSANAM vargoM yahati yathArtha nija nAma / / tatra pratipakSanaranAthoghaTTa(hasti)kasarI sudhanvA nAma raajaa| *sya bahumataH sarvanagaraikazreSThI dInAnAthakRpaNajanavatsalo bAndhavakumudA Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHARE cauttho bhavo // 235 // samarAicca-4 muyAyarasasI lahuiyavesamaNavihayo tivaggasaMpAyaNaraI vesamaNo nAma satyavAho tti / tassa samANa kularUvavihavasIlA siridevI nAma kahA bhAriyA / tANaM ca paropparaM siNehasAraM visayasuhamaNuhavantANa aikanto koi kAlo / ___ annayAvacacintA samuppajjai / tao tannayarasannihiyassa dhaNa devAbhiMhANajakkhassa mahApUyaM kAUNa kayaM uvAiyamaNehiM / bhayavaM, // 235 / / jai no tuha pabhAvao suuppattI bhavissai, to bhagavao sambanayarajaNAhiTiyaM mahAmahaM karissAmo, suyassa ya bhayavao ceva nAmaM ukkhivissAmo ti|| to tANa majjhime vayasi vaTTamANANaM so bambhaloyakappavAsI devo ahAuyamaNuvAliUNa tao cuo siridevIe gambhe uvavanno :tti / didI ya tIe sumiNayaMmi tIe ceva rayaNIe pabhAyasamayaMsi uttuGgadhavalakAo aJcantalIlagAmI aNavarayapayaTTadANo gaNDayakararAzI laghukRtatavaizramaNavibhavaH trivargasaMpAdanaratizramaNo nAma sArthavAha iti / tasya samAnakula-rUpa-vibhava-zIlA zrIdevI nAma bhAryA / tayozca parasparaM snehasAraM viSayasukhamanubhavatoratikrAnto ko'pi kAlaH / anyadA'patyacintA samutpadyate / tatastannagarasaMnihitasya dhanadevAbhidhAnayakSasya mahApUjAM kRtvA kRtamupayAcitamAbhyAm / bhagavan / yadi Avayostava prabhAvataH sutotpattirbhaviSyati tato bhagavato sarvanagarajanAdhiSThitaM mahAmahaM kariSyAma iti / sutasya ca bhagavata eva nAma ullepsyAma iti / tatastayormadhyame vayasi vartamAnayoH sa brahmalokakalpavAsI devo yathA''yuSkamanupAlya tatazcyutaH zrIdevyA garne utpanna iti / dRSTazca tayA svapne tasyAmeva rajanyAM prabhAtasamaye uttuGgadhavalakAyo'yantalIlAgAmI anavaratapravRttahAno gaNDatalApatitaSaTpadAvali18|| 1 0sIlasiriyA siri0 ga, * sIlA siriyAdevI ka / 2 bhihANassa ja0 ka / SHARES Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA | 236 // lAvaDiya pAvalI caudasaNa nAsuro AracatAla lulantalIlAkaro kaNayasaGkalAbaddhaghaNTAjuyalo ratacamarabhUsiyANaNo aGkusoccharayakumbhabhAoM ghummantacAruloyaNasirI savvaGgasundarA hirAmo mattahatthI vayaNeNamuyaraM pazsimANo tti / pAsiUNa ya muhavibuddhA esA / fish ya tI jaihAvihiM daiyassa / harisavasubhinnapulaeNaM bhaNiyA ya teNaM / sundari ! sayalasayaNagaNanAyago te putto bhavissaha / tasA evaM ti bhattArayaNamahiNandiUNa pahahamuhapaGkayA jAyA / tao visesao tighaggasaMpAyaNarayAe saMpUriyasayalamaNorahAe ajjamANapasaraM puNNaphalamaNuhavantIe patto paisamao / tao pasatthe tihikaraNamuhurAjoe muhaMsuheNa pasUyA esA / jAo se dAo / niveo pariosayAriNIe gehadAsIe vesamaNassa / parituTTho seTThI / 'dina tIe pAriosiyaM / davAviyaM ca teNa mahAdANaM, kArAviyaM vaddhAvaNayaM / tao aikante mAse mahAvibhUIe sayalanayarajaNaparigao ghettUNa dArayaM gao dhaNadevajakkhAlayaM seTThI / saMpAiyA tassa mahimA, pADio calaNesu dArao / kayaM se nAmaM dhaNaM tti / tao kAlakameNa patto kumArabhAvaM // caturdazanabhAsura AraktatAlulalAlulakaraH kanakazRGkhalAvaddhaghaNTAyugalo raktacAmarabhUSitAnanaH aGkuzAvacchAditakumbhabhAgaH ghUrNaccArulocanazrIH sarvAGgasundarAbhirAmo mattahastI vadanenodaraM pravizanniti / dRSTvA ca sukhavibuddhA eSA / ziSTazca tathA yathAvidhi vitAya / harSavazobhinnapulakena bhaNitA ca tena / sundari ! sakalasvajanagaNanAyakastava putro bhaviSyati / tataH sA evamiti bharttRvacanamabhinandya prahRSTamukhapaGkajA jAtA / tato vizeSatastrivargasampAdanaratAyA saMpUritasakalamanorathAyA abhajyamAnaprasaraM puNyaphalamanubhavantyAH prAptaH prasUtisamayaH / tataH prazaste tithi-karaNa-muhUrta-yoge sukhena prasUtA eSA / jAtastasyA dArakaH / niveditaH paritoSaka riNyA gehadAsthA vaizramaNAya / parituSTaH zreSThI / dattaM stasyai pAritoSikam / dApitaM tena mahAdAnam, kAritaM ca vardhApanakam / tato'tikrAnte mAse 1 0 lAvabaddha 0 ka / jahA vihaM kha / 3 abhaggamANa 0 ga 4 dinnaM ca kha / 5 ghaNadevAlayaM ke / cauttho bhavo // 236 // Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAka cautyo | bhavo patthantarammi so jAliNIjIvanArao tao narayAo uvvaTTiUNa puNo saMsAramAhiNDiya aNantarabhave tahA'kAmanijjarAe mariUNa taMmi ceva nayare puNNabhahassa satthavAhassa gomaIe bhAriyAe kucchisi dhUyattAe uvvnno| jAyA uciyasamaeNaM / kayaM se nAma | dhaNasiri tti / pattA jovvaNaM / divA ya teNaM aTThamIcandamahUsave mayaNalIlAharujANAo raidhAriNI sahiyaNasameyA sabhavaNamuvagacchantI dhaNasiriti / tao pubvabhavambhatyamettIguNAo sAhilAsaM paloiyA dhaNeNaM / tIe vi ya tahabbhatthamaccharAo suiramabaloio dhaNo tti| lakkhio se bhAvo pAsavattiNA somadevAbhihANeNaM purohiyamueNaM / savaNaparaMparAe samAgao savaNagoyaraM esa vuttanto vesamaNassa / tao variyA teNaM dhaNanimittaM dhaNasirI / dinnA sabahumANaM puNNAbhadeNa / muNio esa vuttanto paropparamimehi / parituTo // 237 // // 237 / / 5-56 RECRUAAAACCS mahAvibhUtyA sakalanagarajanaparivRto gRhItvA dArakaM gato dhanadevAlayaM zreSThI / saMpAditastasya mahimA, pAtitazcaraNayorikaH / kRtaM tasya nAma 'dhana, iti / tataH kAlakrameNa prApto kumArabhAvam / atrAntare sa jAlinIjIvanArakastato narakAduvRtya punaH saMsAramAhiNDaya anantare bhave tathA'kAmanirjarayA mRtvA tasminneva nagare pUrNabhadrasya sArthavAhasya gomatyA bhAryAyAH kukSau duhitRtvenotpannaH / jAtA ucitasamayena / kRtaM tasyA nAma dhanazrIriti / prAptA yauvanam / dRSTA ca tena aSTamIcandramahotsave madanalIlAgRhodyAnAd ratirUpadhAriNI sakhIjanasametA svabhavanamupagacchantI dhanazrIriti / tataH | pUrvabhavAbhyastamaitrIguNAt sAbhilASaM pralokitA dhanena / tayA'pi ca tathA'bhyastamatsarAt suciramavalokito dhana iti / lakSitastasya bhAvaH pArzvavartinA somadevAbhidhAnena purohitasutena / zravaNaparamparayA samAgataH zravaNagocarameSa vRttAnto vaizramaNasya / tato vRto tena UICE 1 pulajhyA ka Jain Education international Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 238 // Jain Education I ghaNo niyahiyaeNaM, dUmiyA dhaNasirI / kayAI vesamaNapuNNabhadehi mahAvaddhAvaNayAI / vatto mahAvibhUIe sayalanayaraccherayabhUo vivAho // ar anto koi kAlo / ghaDiyA esA tassa ceva gharapasUpaNaM nandayAbhihANeNaM ceDeNaM / so ya kila aggisammassa tAvasapariyAra vaTTamANassa ajjavakoDiNNapariyArao saMgamao nAma paramamitto Asi ti / tao tIe saddhiM visesao viDabbaNApAyaM visayahamavanta ikanto koi kAlo dhaNassa / patto ya se kAlakkameNaM navajalabhariyasarovaravirAyanta kamalAyaro kamalAyara pasattaummattamahuraguJjantabhamira bhamaraulo bhamaraulucchA hiyasurayakhinnasa harisakalAlAvihaMsaulamuhalo muhalagoyAla juvaipAraddhasarasageyaravoccha yacchettamaggo sarayasamao tti / avi ya nivbharakusumabharoNayarasAumuhalehi asaNacANehiM / kAsakuDaehi ya daDhaM jattha hasanti vraNAI // dhananimittaM dhanazrIH / dattA sabahumAnaM pUrNabhadreNa / jJAta eSa vRttAntaH parasparamAbhyAm / parituSTaH dhano nijahRdayena, dUnA dhanazrIH / kRtAni vaizramaNapUrNanadrAbhyAM mahAvardhApanakAni / vRtto mahAvibhUtyA sakalanagarAzcaryabhUto vivAhaH / tato'tikrAntaH ko'pi kAlaH / ghaTitaiSA tasyaiva gRhaprasUtena nandakAbhidhAnena ceTena / sa ca kila agnizarmaNaH tApasaparyAye vartamAnasya ArjavakauDinyaparicArakaH saMgamako nAma paramamitramAsIditi / tatastayA sArdhaM vizeSato viDambanAprAyaM viSayasukhamanubhavatosaar: ko'pi kAlaH dhanasya / prAptazca tasya kAlakrameNa navajalabhRtasarovara virAjatkamalAkaraH kamalAkara prasaktonmattamadhuraguJjadbhramitRbhramarakulo bhramarakulotsAhitasuratakhinna saharSa kalA lApihaMsakulamukharo mukharagopAlayuvatiprArabdhasarasageyaravocchAditakSetramArgaH zaratsamaya iti api ca nirbhara kusumabharAvanatarasAyu (bhramara) mukharairazanabANaiH / kAzakuTajaiva dRDhaM yatra hasantIva araNyAni // cauttho bhavo // 238 // Melibrary.org. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho samarAiccakahA // 239 // // 239 // ASESORES SACSORAS nissesaM lavaNoyahisalilaM mottaNa jattha sohanti / dhavalA ghaNA puNo pIyasarasaduddhoyahijala vva // dIsanti jattha sattacchayANa mayavAraNehi bhaggAI / gandhAyar3iyagaNDAlijAlarusiehi va vaNAI // cirasaMciyaM ca viuNaM mukko ghaNabandhaNasta va miyako / saraummatto vva jahi jaNassa joNhaM pvikkhirh|| evaM guNAhirAme sarayasamae diTTho dhaNeNa tanayaravatthayao ceva samiddhidatto nAma satyavAhaputto tti / desantarAo bahuyaM daviNajAyaM vidvaviUga mahAkattigIe dINANAhAgamaNivAriyaM mahAdANaM dento tti / tao taM dahaNa cintiyaM dhaNeNa / dhanno khu eso, jo evaM niyabhuyajjieNaM daviNajAeNaM parorayAraM karei / jAo vimaNo / bhaNio ya pAsaparivattiNA nandaeNaM / satyavAhaputta, kimubiggo viya tumaM jAo tti / sAhio ya teNaM niyayAhippAo / nandaeNaM bhaNiyaM-satthavAhaputta, thevamiyaM atthi bhavao vi mahApuNNodhajjiyaM daviNajAyaM / tA deu imAno vi viseyayaraM bhavaM pi| dhaNeNa bhaNiyaM-kimaNeNa punvapurisajjieNaM / bhaNiyaM ca niHzeSa lavaNodadhisalilaM muktvA yatra zobhante / dhavalA ghanAH pItasarasadugdhodadhijalA iva / / dRzyante yatra saptacchadAnAM madavAraNaibhannAni / gandhAkarSitagaNDAlijAlaruSTairiva vanAni / / cirasaMcitAM ca viguNAM mukto dhanabandhanAdiva mRgAGkaH / zaradunmatta iva yatra janasya jyotsnA praviSkirati / / evaM guNAbhirAme zaratsamaye dRSTo dhanena tannagaravAstavya eva samRddhidatto nAma sArthavAhaputra iti / dezAntarAd bahukaM draviNajAtaM arjayitvA mahAkArtikyAM dInAnAthebhyo'nivAritaM mahAdAnaM dadaditi / tatastaM dRSTvA cintitaM dhanena-dhanyaH khalveSaH, ya evaM nijabhujAjitena draviNajAtena paropakAraM karoti / jAto vimanaskaH / bhaNitazca pArzvaparivartinA nandakena / sArthavAhaputra ! kimudvigna iva tvaM jAta iti / kathitazca tena nijaabhipraayH| nandakena bhaNitam-sArthavAhaputra ! stokamidam , asti bhavato'pi mahApuNyopArjitaM draviNajAtam , AAAAASH ISHASHAN Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautyo samarAicakahA bhavo // 24 // // 24 // loe salAhaNijo so u naro dINapaNaivaggassa / jo dei niyabhuyajjiyamapatthio davvasaMdhAyaM // na ya me kiMci niyabhujjiyaM asthi / tA vinavehi tAyaM / karemi ahaM puvapurisaseviyaM vANijja, gacchAmi disaayttaae| kAlociyamakuvvamANo puriso jIviyaM vihalIkarei / kAlo ya me tivaggasAhaNamUlaM atthamuvanjiGa / tA karehi me pasAyaM samIhiyasaMpAyaNeNaM ti / vipatto teNaM setttthii| bhaNiyaM ca NeNa / nandaya, evaM bhaNAhi me jAyaM / jahA-vaccha, asthi ceva tuha sayalanayarasevihiMto vi anbhahiyaM tivaggasAhaNamUlaM atthajAyaM / tA karehi imiNA ceva jahAsamIhiyaM ti / nandaeNa bhaNiyaM-tAya, atthi eyaM tahavi puNa na eyassa annahA dhiI havai / seTiNA bhaNiyaM-jahA eyassa dhiI havai tahA kareu tti / niveiyamiNaM nandaraNa dhaNassa / parituTTho khu eso| kayA sNjttii| payaTTiyaM nANApayAraM bhaNDajAyaM / kArAviyamAghosaNaM / jahA-dhaNo satyavAhaputto imAo nayarAo jato dadAtu asmAdapi vizeSitataraM bhavAnapi / dhanena bhaNitam-kimanena pUrvapuruSopArjitena ? bhaNitaM ca-- loke zlAghanIyaH sa tu naro dInapraNayivargAya / yo dadAti nijabhujArjitamaprArthito dravyasaMghAtam / / na ca mama kiJcid nijabhujArjitamasti, tato vijJapaya tAtam , karomi ahaM pUrvapuruSasevitaM vANijyam , gacchAmi digyAtrayA / kAlocitamakurvan puruSo jIvitaM viphalIkaroti / kAlazca me trivargasAdhanamUlamarthamupArjitum / tataH kuru me prasAdaM samAhitasaMpAdaneneti / vijJaptastena zreSThI / bhaNitaM ca tena / nandaka ! evaM bhaNa me jAtam / yathA vatsa ! astyeva tava sakalanagarazreSThibhyo'pi abhyadhikaM trivargasAdhanamUlamarthajAtam , tataH kuru anenaiva yathAsamIhitamiti / nandakena bhaNitam-tAta ! astyetad, tathA'pi puna tasyAnyathA dhRtibhavati / zreSThinA bhaNitam-yathaitasya dhRtirbhavati tathA karotu iti / niveditamidaM nankena dhanasya / parituSTaH khalveSaH / kRtA saMyAtrA (yAtrAyai samudyogaH) / pravartitaM ca nAnAprakAraM bhANDajAtam / kAritamAghoSaNam / yathA-dhanaH sArthavAhaputro'smAnagarAt tAmaliptI BHASHASHASASARAS Jain Educationalitational wwwjainelibrary.org Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Nece kahA G samarAicca- tAmalitti gacchissai / tA teNa samaM jo koi tannayaragAmI, so payaTTau / jassa jaM na saMpajjai pAheyamuvagaraNaM vA, tassa taM esa saMpADei ti payaTTo jnno|| etthantaraMmi cintiyaM dhnnsiriie| sohaNaM me bhavissai eyassa parasaNeNaM / AyaNiyaM ca paJcAsanne gamaNadiyahe, jahA nandao // 241 // vi imiNA saha gamissai tti / tao mAyAvattie bhaNio satyavAhaputto / ajautta, patthio tuma mae uNa kiM kAyavvaM ti / teNa bhaNiyaM-sundari, gurUNaM sussA / to niyaDipahANo bAhajalabhariyaloyaNAe sadukkhamiva bhaNiyaM dhaNasirIe-ajautta, hiyayasanihiyA gurU / jai puNa tumaM meM ujjhiUNa gacchahisi tA siTuM tuha imaM, avassamahamapANayaM vAvAissaM ti avyattasaI roviuM pavattA / etthantaraMmi samAgayA dhaNassa jaNaNI / anbhutthiyA teNa / niggayA ya dhaNasirI / lakkhio se bhAvo imiie| aNusAsio ya tIe bahuvihaM suo| jahA-jAya, dIhANi khu desantarANi, mulaho viogo, dullaho puNo vi saMgamo, kilesAyAgamiSyati, tatastena samaM yaH ko'pi tannagaragAmI sa pravartatAm , yasya yanna saMpadyate pAtheyamupakaraNaM vA tasya tadeSa saMpAdayatIti / pravRtto janaH / ____atrAntare cintitaM dhanazriyA-zobhanaM me bhaviSyati etasya pravasanena, AkarNitaM ca pratyAsanne gamanadivase, yathA nandako'pi anena / saha gamiSyatIti / tato mAyAvRttyA bhaNitaH sArthavAhaputraH / Aryaputra ! prasthitastvam , makA punaH kiM kartavyamiti / tena bhaNitamsundari ! gurUNAM zuzrUSA / tato nikRtipradhAnato bASpajalabhRtalocanayA saduHkhamiva bhaNitaM dhanazriyA-Aryaputra ! hRdayasannihitA guravaH, yadi punaratvaM mAmunmitvA gamiSyasi tataH ziSTastavedam , avazyamahamAtmAnaM vyApAdayiSyAmIti avyaktazabda rodituM prvRttaa| atrAntare sama021 kA samAgatA dhanasya jananI / abhyutthitA tena / nirgatA ca dhanazrIH / lakSitastasyA bhaavo'nyaa| anuzAsitastayA bahuvidhaM sutaH / yathA AAAAAAAAE ESCHICHTE T h elibrary.org Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca utyo samarAicca- kahA | bhavo // 242 // sapauraM ca atthovajaNaM, avisAo ya mUlaM imassa | to jai vi turma sayalaguNasaMjuo, tahA vi visesao khamAiguNesu jatto kAyavyo / aNavarayaM ca me pauttI dAyavya ti| dhaNeNa bhaNiyaM-amba, jaM tumaM ANavesi / tao gayA se jaNaNI / visa jAviyA ya | tIe vaha ['peIgharAo, aNujANaha tumhe dhaNeNa saha dhaNasiriM gacchamANi ti / gatA saharisaM / aNuNNAyA tehiM] payaTTo sattho, aNavarayapayANaehiM ca patto dumAsa metteNa kAleNa tAmaliti / TThio naravaI / bahumanio teNaM / nioiyaM bhaNDaM / na samAsAio jahicchiyalAho / tao cintiymnnennN| kahamahaM asaMpADiyamaNoraho gehaM gcchaami| tA paccAsana eva bhayavaM rayaNAyaro, eyamavagAhAmi tti / na ya saMsayamaNArUDho puriso egantAvAyabhIrU sayalayaNANandayAriNi saMpayaM pAvei / kiM vA tIe rahiyassa purisasaMkhAmettaphalasAhaeNaM jIvieNaM / tA aNuciTThAmi samuddataraNaM / saMpahAriUNa nandaeNa dhaNasirIe ya saha ThAvio siddhnto| jAta : dIrghANi khalu dezAntarANi, sulabho viyogaH, durlabhaH punarapi saMgama; klezAyAsapracuraM cArthopArjanam, aviSAdazca mUlamasya / tato yadyapi tvaM sakalaguNasaMyutastathA'pi vizeSato kSamAdiguNeSu yatnaH kartavyaH, anavarataM ca me pravRttitavyA iti / dhanena bhaNitamamba ! yat tvamAjJApayasi / tato gatA tasya jananI / visarjitA ca tayA vadhUH / [pitRgRha, anujAnIta yUyaM dhanena saha gacchantI dhanazriyamiti / gatA saharSam , anujJAtA taiH] pravRttaH sArthaH, anavarataprayANakaizca prApto dvimAsamAtreNa kAlena tAmaliptIm / dRSTo narapatiH / bahumatastena / niyojitaM (vikrIta) bhANDam / na samAsAdito yatheSTalAbhaH / tatazcintitamanena-'kathamahamasaMpAditamanoratho gehaM gacchAmi ? / tataH pratyAsanna eva bhagavAn ratnAkaraH, etamavagAhe iti / na ca saMzayamanArUDhaH puruSa ekAntApAyabhIruH sakalajanAnandakAriNI saMpadaM prApnoti / kiM vA tayA 1 ayaM koSThAntargataH pAThaH khapustakaprAnte vartate | // 242 SARALASARI Jain Educational Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA cauttho bhavo // 243 // FASHISHASHISHRA etyantaraMmi ya uvaTTiyAe majaNavelAe duhatyametajaracIranivasaNo uddAmanaharavilihiyaGgo seDiyAghasaNadhavalapANI tambolarAyarajjiyAharo parimilANakusumamuNDamAlI jUyayaravandrapellio bhayakAyaraM maggo poemANo Agao jUyayaro ti / bhaNiyaM ca NeNa-aja, saraNAgao mhi, tA rakkhau ajjo eesiM aNajjaz2yayarANaM / dhaNeNaM bhaNiyaM-bhada, vIsattho hohi aha kiMnimittaM puNa ee bhadaM ahihavanti / teNa bhaNiya-bhada, aja, bhAgadheyANi me puccha, na sakkuNomi AcikkhiuM / to dhaNeNa 'aho se bhAvagaruo AlAo' ti cintiUNa bhaNiyaM-bhadda,alaM visAeNa; kassa vi samadasAvibhAo na hoi, tA kaheu bhaddo ettha kAraNaM / tao paJcAgayasaMvegeNa bAharudranayaNeNaM sagaggayakkharaM sAhiyaM teNaM / anja, vANiyayakulaphaMsaNo ubhayaloyaviruddhasevI vibuhajaNanindio visapAyavo bva avayAranimittaM ceva pANiNaM samuppanno mhi kusumauranivAsI mahesaradatto nAma ahayaM ti / sapuNNajaNavajieNaM sayalarahitasya puruSasaMkhyAmAtraphalasAdhakena jIvitena / tato'nutiSThAmi samudrataraNam / saMpradhArya (Alocya) nandakena dhanazriyA ca saha sthApitaH siddhAntaH / atrAntare ca upasthitAyAM majjanavelAyAM dvihastamAtrajIrNacIvaranivasana uddAmanakharavilikhitAGgaH seTikAgharSaNadhavalapANiH tAmbUlarAgaraktAdharaH parimlAnakusumamuNDamAlI yutakAravRndaprerito bhayakAtaraM mArgataH (pRSThataH) pralokamAna Agato ghatakAra iti / bhaNitaM ca tena-Arya ! zaraNAgato'smi, tato rakSatu Arya etebhyo'naaryduutkaarebhyH| dhanena bhaNitam-bhadra ! vizvasto bhava, atha kiM nimitta punarete bhadramabhibhavanti / tena bhaNitam-Arya ! bhAgadheyAni me pRccha, na zaknomi AkhyAtum / tato dhanena 'aho ! tasya bhAvaguruka AlApaH' iti cintayitvA bhaNitam-bhadra ! alaM vipa,dena ? kasyApi samadazAvibhAvo na bhavati / tataH kathayatu bhadro'tra kAraNam / tataH pratyAgatasaMvegena bASparuddhanayanena sagadgadAkSaraM kathitaM tena / Arya! vANijakakulapAMsana ubhayalokaviruddhasevI vibudhajananindito RRHEARS | // 243 Jain Education anal library.org Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica cauttho bhavI // 244 // 244|| FASHISHASKARSHASKARSHASS dosanihANabhUeNaM jUeNaM IisaM avatthaM patto mhi / to dhaNeNa cintiyaM-aho se vivego, eyAvatthAgaya pi appANayaM jANai akajjAyaraNaM ca pariveei, tA garuo khu koi eso cinti UNa bhaNiyaM / bhadda, tA kiM te karIyau ? / to teNa aNuciyavinbhamaM milAyantaloyaNa sussantavayaNaM khalantakkharaM daraM piuM na jaMpiyaM ceva / tao dhaNeNa 'hAriyaM kiMpi bhavissai, taM na caei patthi' ti attho'vagacchi UNa bhaNio nandao / bhadda nandaya, pucchAhi ee bAhi paribbhamante jUyayare, jahA 'bhadANaM kimavaraddhamimiNA bhaddeNaM ti / niggao nndo| pucchiyA teNa jUyayarA / siDhe cimehiM / eso khuvAyAmayagantheNaM solasa suvaNNe hAriUNa ajjasahieNa niruddho vi chiI lahiUNa chohavAvaDANa amhANa adAUNa suvaNNaya palAiUNa iha paviTTho tti / tao sAhiyamiNaM nandaeNaM dhaNassa / bhaNio ya teNa-dehi eyANa solasa suvnnnne| dinnA nandaeNa / gayA jUyayarA / bhaNio ya so dhaNeNa-bhadda, udvehi, viSapAdapa iva apakAranimittameva prANinAM samutpanno'smi kusumapuranivAsI mahezvaradatto nAma ahamiti / sapuNyajanavarjitena sakaladoSanidhAnabhUtena tena IdRzImavasthAM prApto'smi / tato dhanena cintitam-aho tasya vivekaH etadavasthAgatamapi AtmAnaM jAnAti, akAryAcaraNaM ca parivedayati, tato gurukaH khalu ko'pyeSa iti cintayitvA bhaNitam / bhadra ! tataH kiM te kriyatAm ? / tatastena anucitavibhrama milallocanaM zuSyadvadanaM skhaladakSaraM ISad jalpitvA na jalpitameva / tato dhanena hAritaM kimapi bhaviSyati tad na zaknoti prArthitum' iti arthato'vagatya bhaNito nandakaH / bhadra nandaka ! pRccha etAn bahiH paribhramato dyUtakArAn , yathA 'bhadrANAM kimaparAddhametena bhadreNa iti / nirgato nandakaH / pRSTAstena chUtakArAH / ziSTaM ca ebhiH / eSaH khalu vAcAmara granthena SoDaza suvarNAni hArayitvA adya sakhikena (?) nirUddho'pi chidraM labdhvA kSobhavyApRtebhyo'smabhyamadattvA suvarNakaM palAyya iha praviSTa iti / tataH 1 hAraviNa kha PRESESGERLOSSERIES Jain Education anal liyainelibrary.org Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica- ___ kahA | cauttho bhavo // 245 // // 245 // XOGARESCIACH muzca visAyaM / kajjapahANA khu purisA havanti, visAyabahulo ya isthiyAnaNo / tA majjeu bhdo| tao vilio viya uDio | mahesaradatto, majio saha dhaNeNaM / dinnaM se khomajuyalaM, parihiyaM ca teNaM / bhuttuttarakAlabhima ya bhaNio dhaNeNaM-bhadda, egajAio sajjaNabhAvao ya sAhAraNaM te imaM daviNajAyaM / tA io kiMpi gihiUNa saMyaM ceva nioyamaNuciTThau bhaho / kiM imiNA bhaddassa vi aNabhimaeNaM vibuhajaNanindieNaM ubhayaloyaaIvakucchieNaM ahamajaNatudvijaNaeNa jayayAracedvieNaM ti / mahesaradatteNa cintiyaMaho me ahaghnayA, tAyaruddadevakulasarisaM imassa ceTThiyaM, mama uNa imaM IisaM ti / avi ya navi taha parovayAraM akarento lAghavaM naro lahai / jaha kijjantuvayAro pareNa karuNApavanneNaM // tA kiM imiNA, abalambemi porisa, karemi saMpayaM pi sakulasarisaM ti / cintiUNa bhaNiyaM mahesaradatteNaM-anja, dhanno khu kathitamidaM nandakena dhanAya / bhaNitazca tena / dehi etebhyaH SoDaza suvarNAni / dattAni nandakena / gatA dAtakArAH / bhaNitazca sa dhanenabhadra ! uttiSTha, muzca viSAdam , kAryapradhAnAH khalu puruSA bhavanti, viSAdabahulazca svIjanaH, tato majjatu bhadra iti / tato vyalIka iva utthito mahezvaradattaH, majjito saha dhanena / dattaM tasmai kSaumayugalam , parihitaM ca tena / bhuktottarakAle ca bhaNito dhanena-bhadra ! ekajAtikaH sajjanabhAvatazca sAdhAraNaM te idaM dravyam , tata itaH kimapi gRhItvA svayameva niyogamanutiSThatu bhadraH / kimanena bhadrasyApyanabhimatena vibudhajananinditena ubhayalokAtikutsitena adhamajanatuSTijanakena dyUtakAraceSTiteneti / mahezvaradattena cintitam-aho ! me'dhanyatA, tAtarudradevakulasadRzamasya ceSTitam, mama punaridamIzamiti / api ca nApi tathA paropakAramakurvan lAghavaM naro labhate / yathA kriyamANopakAraH pareNa karuNAprapannena // tataH kimanena ? avalambe pauruSam , karomi sAmpratamapi svakulasadRzamiti cintayitvA bhaNitaM mahezvaradattena-Arya ! dhanyaH khalvaham , ACCORRECE 82 Jain Education manamonal HOW wamijainelibrary.org Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca // 246 // RAKASHOKAR | ahaM, jassa me tumae saha dasaNaM samuppanna / ao paricattaM ceva mae saMparya bahujaNANahimayaM ceTThiyaM, paDivanno ahaM purisaguNehiM, vimukko alacchIe / tA kiM bahuNA jaMpieNaM / avassamahaM ajappabhAveNeva ajassa uvaesaparissama saphalaM kareUNa ajja pekkhAmi 1BAcautyo &aa bhayo tti bhaNi UNa niggao gehAo nayarIo ya / tao ya 'kiM karemi, kiM laDDemi daviNajAyanimittaM bhagavantaM jalanihiM / attharahio khu puriso apuriso ceva / daridassa hi na vitthirai jaso, na viyambhae kittI, na sajaNeNa saMgamo na parosyArasaMpAyaNaM ti / // 246 // ahavA ayaNDamaNorahamaguresu vijiyasurAsuresu ya saharasuddAmabhamiresu kAladaNDesu kimnnennaaloiennN| dullahaM mANusajammaNaM, / tA aGgIkaromi bhayavantaM ubhayaloyamuhAvahaM dhammaM / evaM ca kae samANe imassa vi satthavAhaputtassa paramatthao uvagayaM ceva havai' tti cinti UNa pavanno piuvayaMsayassa jogIsarAbhihANassa kAvAliyarasa samIve pavvaja ti // io ya niveio niyayAhippAo dhaNeNaM nandayadhaNasirINaM / bhaNio ya tehiM-ke amhe bhavao samIhiyantarAyakaraNassa? / jaM yasya me tvayA saha darzanaM samutpannam , ataH parityaktameva mayA sAmprataM budhajanAnabhimataM ceSTitam , pratipanno'haM puruSaguNaiH, vimukto'lakSmyA / tataH kiM bahunA jalpitena ? avazyamahamAryaprabhAveNaiva Aryasya upadezaparizramaM saphalaM kRtvA Aya prekSe (prekSiSye ) iti bhaNitvA nirgato gehAd nagarItazca / tatazca kiM karomi ? "kiM lakke vyajAtanimittaM bhagavantaM jalanidhim , artharahitaH khalu puruSo'puruSa eva, daridrasya hi na vistIryate yazaH, na vijRmbhate kIrtiH, na sajjanena saMgamo na paropakArasaMpAdanamiti / athavA akANDamanorathabhaGgareSu vijitasurAsureSu ca saharpamuddAmabhramitRpu kAladaNDeSu kimanenAlocitena ? durlabhaM mAnuSajanma, tataH aGgIkaromi bhagavantamubhayalokasukhAvaha dharmam / evaM ca kRte sati asyApi sArthavAhaputrasya paramArthata upakRtameva bhavati' iti cintayitvA prapannaH pitRvayasyasya yogIzvarAbhidhAnasya kApAlikasya samIpe pramajyAmiti / Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 247 // vo zeyara, tameva aNucihau ajjo tti / tao gahiyaM dhaNega paratIragAmiyaM bhaNDaM, gavesAviyaM pavahaNaM // etthantaraMbhi bhaNio dhaNasirIe nandao / jahA - vAvAemo eyaM, gacchAmo annattha, kiM Ne samuddataraNeNaM / nandaeNa bhaNiyaMhA na juttameyaM, sAmI khu eso sambhAvio ya / tA na tumae eyaM suviNe vi cintiyavvaM ti / tao cintiyaM dhaNasirIe / na esa eyaM vavasatA ahaM caiva keNai uvAraNa eyaM karissAmi tti / kao tIe nAgadattAparivvAiyAo nisAmiUNa AyaGkakArao kAlantara nivAI kammaNajogo ti // etthantaraMmi saMjattiyaM pavahaNaM, nimiyaM garuyabhaNDaM / tao pasatthAdiyahami nimgao ghaNo, gao velAulaM / dinnaM dINANAhANa vijayaM / saMpUo jalanihI / agviyaM jANavataM / ArUDho khu eso saha pariyaNeNa / ukkhittA naGgarA, AUrio sakunda itazca nivedito nijAbhiprAyeo dhanena nandakadhanazrIbhyAm / bhaNitazca tAbhyAm- 'ke vayaM bhavataH samIhitAntarAyakaraNasya ? tubhyaM rocate tadeva anutiSThatu Arya iti / tato gRhItaM dhanena paratIragAmikaM bhANDam, gaveSitaM pravaNamiti / atrAntare bhaNito dhanazriyA nandakaH, yathA vyApAdayAva etam gacchAvo'nyatra, kimAvayoH samudrataraNena ? 1 nandakena bhaNitamhA ! na yuktametad, svAmI khalveSaH sadbhAvitazca tato na tvayA etatsvapne'pi cintayitavyamiti / tatazcintitaM dhanazriyA-na eSa etad vyavasyati, tato'hameva kenacidupAyena etatkariSyAmIti / kRtastayA nAgadattA parivrAjikAto nizamya AtaGkakArakaH kAlAntaranipAtI kArmaNayoga iti / atrAntare saMyAtritaM pravahaNam, sthApitaM gurukabhANDam / tataH prazaste dine nirgato dhanaH, gato velAkulam / dattaM dInAnAthebhyo draviNajAtam / saMpUjito jalanidhiH, ardhitaM yAnapAtram / ArUDhaH khalvepaH saha parijanena / utkSiptA nAGgarAH, ApUritaH zaGkhakundadhavalaH Jain Education Inal cauttho bhavo // 247 // helibrary.org Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 248 // dhavala siyaast || to laGghiDaM pava kacchakarimayaraniyara timikaliyaM / saulAuladesaM pAyAtalaM va gambhIraM // jalagayajalahara paDimA paDivAraNadaMsaNeNa accatthaM / dappudhurakarimayarucchalantasaMkhohiyataraGgaM // velA lalavalI hara niNNagandhavtramihuNaramaNijjaM / hIrindanI lamaragayama Uha pariraJjiyajalohaM || macyAca ladarimandiranisaNNasiddhavahupulaiyasuvelaM / kappUrasaNDamaNDiyama hinda karidaliya viyaDataDaM // pavaNadhuyajalalavAha yasa isa rasantatIratAlavaNaM / vidumalayAhirAmaM sindhuvaI pavaNavegeNa // evaM ca jAva kaivayadi yahe (hA) gacchanti, tAva dino ghaNasirIe joo puNyavaNNio ghaNassa / gahio ya eso thevadiyahehiM ceva paDiyAro mahAvAhiNA / jAye se mahoyaraM, parisukkAo bhUyAo, ussUNaM vayaNaM, gaNDiyAo jaGghAo, phuDiyA karacaraNA, na sitapaTaH / tato (yAnapAtra) laGghituM pravRttaM kacchapakarimakaranikaratimikalitam / zaGkhakulAkuladezaM pAtAlatalamiva gambhIram // jalagatajaladharapratimaprativAraNaHrzanena atyartham / dappadhura karimakarocchala saMkSobhitataraGgam // velAkulalabalI gRhaniSaNNagAndharvamithunaramaNIyam / hIrendranIlama ra katamayUkhaprati raJjitaja laugham // malayAcaladarImandiraniSaNNasiddhavadhUpralokitasuvelam / karpUraSaNDamaNDita - mahendra karidalitavikaTatam // pavanadhUta - jalalavAhata - sadAsarasattIratA lavanam / vidrumalatAbhirAmaM sindhupati pavanavegena || evaM yAvat katipayadivasA gacchanti tAvad datto dhanazriyA yogaH pUrvavarNito dhanasya / gRhItazca eSa stokadivasaireva akRtapratikAro 1 vaccanti kha Jain Educational cauttho bhavo // 248 // Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautyo samarAiccakahA bhavo // 249 // // 249 // royai se bhoyaNaM, pAhijai tisAe, na ciTThai piiymudymudrNmi| tao visaNNo dhnno| cintiyaM ca teNa / kimevamayaNDe ceva pAvavilasiyaM / ahavA natthi ayAlo pAvavilasiyassa / tA kiM karemi ? / uttammai me pariyaNo, visaNNA dhaNasirI, pancAyavayaNo ya nndo| to kiM imammi ceva rayaNAyare vAvAemi appANayaM ti / ahavA na evameesiM suhaM hoi, avi ya ahiyayaraM duhaM ti / na ya akayapaDiyArassa imaM kApurisaceTThiyaM jujjai / bhaNiyaM ca ambAe 'avisAiNA hoyavyaM' ti / paccAsannaM ca jahAsamIhiyaM avarakUlaM / tA imaM tAva ettha pattakAlaM, nandayaM ceva bhaNDasAmittaNe niucaami| vicittANi khu vihiNo vilasiyANi / ko jANai, kiM bhavissai tti? // so ya tAva tAyamukayaM mama ya bhAiNehaM bahu manamANo eyaM dhaNasiri bandhavahatthagayaM karissai ti| cintiUNa bhaNio ya teNaM nandao dhaNasirI ya / vayaMsa nandaya, kammapariNaivaseNa esA me avasthA, paccAsannaM ca jahicchiyaM avarakUlaM, aNegAvAyapIDiyaM ca mahAvyAdhinA / jAtaM tasya mahodarama, parizuSkau bhujau, ucchUnaM badanam , gaNDike (galite ?) jale, sphuTitau karacaraNau, na rocate tasya bhojanam, bAdhyate tRSA, na tiSThati pItamudakamudare / tato viSaNNo dhanaH / cintitaM ca tena-kimevamakANDe eva pApavilasitam / athavA nAsti akAlo pApavilasitasya / tataH kiM karomi ? uttAmyati me parijanaH, viSaNNA dhanazrIH, mlAnavadanazca nandakaH / tataH kimasminneva ratnAkare vyApAdayAmyAtmAnamiti / athavA na evameteSAM sukhaM bhavati, api ca adhikataraM duHkhamiti / na cAkRtapratikArasyedaM kApuruSaceSTitaM yujyate / bhaNitaM cAmbayA 'aviSAdinA bhavitavyam' iti / ko jAnAti kiM bhaviSyatIti / tata idaM tAvatra prAptakAlam , nandakameva bhANDasvAmitve niyunajmi / vicitrANi khalu vidhevilasitAni / ko jAnAti kiM bhaviSyatIti / eSa ca tAvat tAtasukRtaM mama ca bhrAtRsnehaM bahu manyamAna etAM dhanazriyaM bAndhavahastagatAM kariSyatIti / cintayitvA bhaNitazca tena nandako dhanazrIzca / vayasya nandaka ! karmapariNativazena eSA. me'vasthA, pratyAsannaM ca yatheSTamaparakulam , anekApAyapIDitaM ca jIvitaM sarvasattvAnAmeva, vize RA Jain Education Themational Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA 456 vauttho bhavo // 25 // // 25 // SARACCESS jIviyaM savvasattANaM ceva visesao vAhipIDiyasarIrANaM amhArisANaM ti / ahiTehi imaM rityaM, tuma ceva ettha nAyago, samuttiNNassa ya me bhayavantaM jalanihiM pacchannasseva jahociyaM uvakama karejAsi / tao jai me rogAvagamo bhavissai, to sundaraM ceva, annahA u tAyamukayaM bahumannamANeNa mamaM ca bhAuyasiNehaM pAviyavAtae bandhavANaM esA bhattAravacchalA dhaNasirI / sundari, tae vi ya imo monUNa pAvaM ahaM viya daDabbo, na khaNDiyavvaM imassa vayaNaM / etthantarammi sakkhaM ceva paruno nandodhaNasirI ya kiyvennN| dhaNeNa bhaNiyaM-vayaMsa nandaya, na esa kAlo visAyassatA avalambehi porusaM,ujjhehi kAurisabahumayaM kilIvattaNaM niyamehi niyayahiyayaMmi kAlociyaM kjj| mundari, tuma pi paricaya itthIyaNahiyayarAyahANisoya, visumarehi cintAyAsakAriNaM siNehaM, avalambehi kjj| ettha khalu so puriso itthiyA vA pasaMsijjai, jo kAlann / kAlannU ya santo ucchAhavanto avassamAvayaM loi ti / tao paDivannamaNehiM dhanasAsaNaM / / pattANi mahAkaDAhaM nAma dIvaM / gao nandao ghettaNa pAhuDaM naravaimavaloiuM / bahumanio rAiNA / dinamAvAsatthAmaM / oyAriyaM Sato vyAdhipIDitazarIrANAmasmAdRzAmiti / tato'dhitiSTha i riktham , tvamevAtra nAyakaH, samuttIrNasya ca me bhagavantaM jalanidhi pracchannasyaiva yathocitamupakramaM kuryaaH| tato yadi me rogApagamo bhaviSyati tataH sundarameva, anyathA tu tAtasukRtaM bahu manyamAnena mama ca bhrAtRsneha prApayitavyA vayA bAndhavAnAmeSA bhartRvatsalA dhnshriiH| sundari! tvayA'pi cAyaM mustvA pApaM ahamiva draSTavyaH, na khaNDitavyamasya vaca nam / atrAntare saduHkhameva prarudito nandakaH, dhanazrIzca kaitavena / dhanena bhaNitam-vayasya nandaka ! na eSa kAlo viSAdasya, tato'valambasva pauruSam , ujjha kApuSabahumataM klIbatvam, niyamaya nijahRdaye kAlocita kAryam / sundari! tvamapi parityaja strIjanahRdayarAjadhAnIzokam , vismara cintA''yAsakAriNaM sneham , avalambasva kAryam / atra khalu sa puruSaH strI vA prazasyate yaH kAlajJaH / kAlajJazca san utsAhavAn avazyamApadaM laGghayatIti / tataH pratipannamAbhyAM dhanazAsanam / prAptA mahAkaTAhaM nAma dvIpam / gato nandako gRhItvA prAbhRtaM ECASSASSIS For Private & Personal use only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca-18 kahA cauttho bhavo // 25 // // 25 bhaNDaM / uvaNIyA dhaNassa vejaa| pAraddho ukkamo / tajjogadANao na ya se vAhI avei / tao cintiyaM nandaeNaM / na niyadesamapattassa imasta esa vAhI avei ti, tao na juttamiha kAlamakkhiviuM / tao nioiyaM bhaNDaM, gahiyaM ca paDibhaNDaM, sajjiyaM jANavataM / divo naravaI, saMpUrao teNa / payaTTo niyadesamAgantuM // ___ aikkantesu kaivayapayANaesu cintiyaM dhaNasirIe / kahaM na vivanno eso / sadesamutragayAe ya dullaho eyassa vAvAyaNovAo, jIvamANo ya eso nicce me hiyayasallabhUo tti / tA imaM ettha pattakAlaM / ThAi ceva eso pAdakkhAlayaMmi rayaNIe, to imami ceva jalayarasattabhAsure sAyare pakkhivAmi ni / pakkhitto ya eso cavalabhAvao jANavattassa andhayArayAe rayaNIe tahabhaTTho ceva nissaMsayaM na bhvissi| evaM ca kara samANe eso vi nandao me sAsao bhavissaha ti cintiUNa saMpAiyaM dhaNasirIe jahAsamIhiyaM / pakkhitto narapatimavalokitum / bahu mato rAjJA / ittamAvAsasthAnam / avatAritaM bhANDam / upanItA dhanasya vaidyAH prArabdha upkrmH| tadyogadAnato na ca tasya vyAdhirapaiti / tatazcintitaM nandakena / na nijadezamaprAptasyAsya eSa vyAdhirapaitIti, tato na yuktamiha kAlamAkSeptum / tato niyojitaM (vikrIta) bhANDam , gRhItaM ca pratibhANDe, sajjitaM yAnapAtram , dRSTo narapatiH, saMpUjitastena, pravRtto nijadezamAgantum / atikrAnteSu katipayaprayANakeSu cintitaM dhanazriyA / kathaM na vipanna eSaH / svadezamupagatayA ca durlabha etasya vyApAdanopAyaH / jIvazca eSa nityaM me hRdayazalyabhUta iti / tata idamatra prAptakAlam / tiSThatyeva eSa pAdakSAlane rajanyAm, tato'sminneva jalacarasattvabhAsure sAgare prakSipAmIti / prakSiptazca eSa capalabhAvato yAnapAtrasya andhakAratayA rajanyAM tathAbhraSTa eva niHsaMzayaM na bhaviSyati / 'evaM ca kRte sati eSo'pi nandako me zAzvato bhaviSyati' iti cintayitvA saMpAditaM dhanazriyA yathAsamIhitam / prakSipto yAmAvazeSAyAM 1 diyahesu kha / 2 Niccameva kha / 3 pattayAlaM kha / 4 pAukhA ga / Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho samarAicca kahA bhayo // 252 // 252 // SECAUSA jAmAvasesAe~ rayaNIe pAdakkhAlayanimittamaDio pAyAlagambhIre samuhammi styvaahputto| ThiyA kaMci kAlaM / kao tIela hAhAravo / uDio nndo| pucchiyA esA 'sAmiNi ! kimeyaM kimeya'ti / tao sA attANamaNutADayantI sadukkhamiva ahiyayaraM roviuM pavattA / 'hA ajjautta hA ajjautta' ti bhaNantI nivaDiyA dharaNivaDhe / tao nandaeNa saMjAyAsaGkeNa satyavAhaputtasejja nirUviya tamapekkhamANeNa sagaggayakkharaM puNo vivAhitA 'sAmiNi, kimayaM kimeyaM ti / dhaNasirIe bhaNiyaM-eso khu ajjautto AyamaNanimittamuDio pamAyo samudde nivaDio ti / tao eyamAyaNNiUNa bAhajalabhariyaloyaNo tannehamohiyamaI tammi ceva attANayaM pavikhaviumADhatto nandao, dhario. pariyaNeNa / tao aJcantasoyANalajaliyamANaso 'na ettha uvAyantaraM kamai' tti visaNNo / dharAvio teNa bohittho / annesiUNa gose uccAiyA nagarA, payaTTo sadukkhaM ahippeyadesAbhimuddo // rajanyAM pAdakSAlananimittamutthitaH pAtAlagambhIre samudre sArthavAhaputraH / sthitA kaMcitkAlam / kRtasta yA hAhAravaH / usthito nandakaH / , pRSTaiSA-svAmini ! kimetad kimetad' iti / tataH sA''tmAnamanutADayantI saduHkhamiva adhikataraM rodituM pravRttA / 'hA Aryaputra ! hA Aryaputra !' iti bhaNantI nipatitA dharaNIpRSThe / tato nandakena saMjAtAzaGkena sArthavAhaputrazayyAM nirUpya tamaprekSamANena sagadgadAkSaraM punarapi vyAhRtA 'svAmini ! kimetad kimetad' iti / dhanazriyA bhaNitam-eSa khalu Aryaputra Acamananimitta mutthitaH pramAdataH samudre nipatita iti / tata evamAkarNya bASpajalabhRtalocanastatsnehamohitamatistasminnevAtmAnaM prakSiptumArabdho nandakaH / dhRtaH parijanena / tato'tyantazokAnalajvalitamAnasaH 'nAtropAyAntaraM kramate' iti viSaNNaH / dhAritastena bohitthaH / anveSya prAtaruttyAjitA nAGgarAH, pravRttaH saduHkhamabhipretadezAbhimukhaH / 1 pAukkhA ka-ga For Private & Personal use only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kaddA cautyo bhavo // 253 // // 253 // io ya so satyavAhaputto paDaNasamaNantarameva samAsAiyapuvabhinnavohityaphalago satarattega samuttariUNa sAyaraM lavaNajalAsevaNavigayavAhI saMpatto tIramAyaM / uttiNNo sAyarAo puNo jAyamiva attANayaM manamANo uvaviThTho timirapAyavasamIve / cintiyaM ca teNaMaho mAyAbahulayA itthiyAvaggassa,aho nisaMsayA dhaNasirIe, aho asariso mamovari verANubandho, aho lahuiyaM ubhykulmimiie| tA kiM puNa se imassa vavasAyassa kAraNaM? / ahavA aviveyavahule itthiyAyaNe ko kAraNaM pucchai ti? / itthiyA hi nAma nivAsI dosANaM, nimittaM sAhasANaM, uppattI kavaDANaM, khetaM musAvAyasta, duvAraM aseyamaggassa, AyayaNamAvayANaM, sovANaM narayANaM, aggalA kusalapurapavesassa / tA ki imiNA cintieNaM, kajaM cintemi / na esa kAlo eyassa Alociyavvassa, avi ya ucchaahss| 'ucchAhamamuzcamANo puriso avassaM ceva vavasAyANurUvaM phalaM pAvei, na ya atIyavatthucintA daDhe kAyanva' ti vuDavAo / the cimaM paoyaNaM purisassa, garuyaM ca jaNaNijaNayA te ya me sundarA ceva tti cintiUNa uDhio pAyavasamIvAo / gao thevaM bhuumibhaag| itazca sa sArthavAhaputraH patanasamanantarameva samAsAditapUrvabhinnabohitthaphalakaH saptarAtreNa samuttIrya sAgaraM lavaNajalAsevanavigatavyAdhiH saMprAptastIrabhAgam / uttIrNaH sAgarAt punarjAtamivAtmAnaM manyamAna upaviSTaH timirapAdapasamIpe / cintitaM ca tena-'aho mAyAbahulatA strIvargasya, aho ! nRzaMsatA dhanazriyaH, aho ! asadRzo mamopari vairAnubandhaH, aho ! laghu kRtamubhayakulamanayA / tataH kiM punastasyA asya vyavasAyasya kAraNam ? athavA avivekabahule strIjane kaH kAraNaM pRcchati iti ? / strI hi nAma nivAso doSANAm , nimittaM sAhasAnAm , utpattiH kapaTAnAm , kSetraM mRSAvAdasya, dvAramazreyomArgasya, AyatanamApadAm , sopAnaM narakANAm , argalA kuzalapurapravezasya / tataH kimanena cintitena ? kArya cintayAmi, na eSa kAla etasyAlocitavyasya, api cotsAhasya / 'utsAhamamuzcan puruSo'vazyameva vyavasAyAnurUpaM phalaM prApnoti, na cAtItavastucintA dRDhaM kartavyA' iti vRddhavAdaH / stokaM cedaM prayojanaM puruSasya, gurukaM jananIjanako, tau ca me sundarI sama022 Jain 3.0cation UDI nal hinelibrary.org Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica cauttho kahA bhavo // 254 // | // 254 // OSTEOPOROSERGIO | divAya teNaM vahaNabhaGgavivanAe sAvatthInaravaissa sIhaladIvagAmiNIe dhyAceDiyAe[tIse ceva piusantigA ceDiyA tIse samappiyA bhaNDAriNIe,vivannammi ya taMmi vahaNae samuddavIIhiM pattiyA kUle paJcattamuvagayA sA ceDI tamuddesAgaraNa diTThA ya teNaM tIse] uttarIyadesaMmi tamuddesamujjovayantI tellokasArA nAma rayaNAvali ti| abujjhamANeNa ya imaM vuttantaM 'parakerigAe vi imIe vavaharita puNo iNameva uddisiya kusalapakkhaM karessAmi' ti cintiUNa gahiyA ya tennN| payaTTo visayasaMmuhaM / diTTho ya teNaM jayayavaiyaravimoio pavanakAvAliyavao susiddhagAruDamanto mantasAhaNatthaM ceva samuddataDamahivasanto mahesaradatto / teNa bi eso tti pnycbhinnaao| teNaM bhaNio ya-satthavAhaputta, kuo tuma,kahaM vA te IisI avasthA ? / tao 'na gehaducca riyamannassa payAsiuM jujjai'tti cinti UNa bhaNiyaM dhaNeNaM / jalanihIo ahai, vahaNaviogI mameyaM IdisI avattha tti / mahesaradatteNa bhaNiyaM / abahio vihI unnayANaM eva-iti cintayitvA utthitaH pAdapasamIpAt / gataH stokaM bhUmibhAgam / dRSTA ca tena vahanabhaGgavipannAyAH zrAvastInarapateH siMhaladvIpagAminyA duhitaceTikAyAH [tasyA eva pitRsatkA ceTikA tasyAH samarpitA bhANDAgAriNyAH, vipanne ca tasmin vahanake samudravIcibhiH kSiptA kUle paJcatvamupagatA sA ceTI, tamuddesamAgatena dRSTA ca tena tasyAH] uttarIyadeze tamuddezamuddayotayamAnA trailokyasArA nAma ratnAvalI iti / abudhyamAnena ce vRttAntaM parakIyayA'pyanayA vyavahArya punaH punaridamevoddIzya kuzalapakSaM kariSyAmi' iti cintayitvA gRhItA tena / pravRtto viSayasaMmukham / dRSTazca tena hAtakArakhyatikaravimocitaH prapannakApAlikavataH susiddhagAruDamantro mantrasAdhanArthameva samudrataTamadhivasan mahezvaradattaH / tenApi eSa iti pratyabhijJAtaH / tena bhaNitazca-sArthavAha putra ! kutastvam , kathaM vA te IdRzI avasthA ? tato 'na gehaduzcaritamanyasya prakAzituM yujyate' iti cintayitvA bhaNitaM dhanena-jalanidhito'ham , vahana viyogato mameyamIdRzI avasthA 1 ayaM koSThAntargataH pATho'dhikaH khapustake haritAlena parimArjitazca RESOURCES RESSOS Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA cauttho bhavo // 255 // GARIKAA | // 255 // bhaDresa,sucaJcalA siri' ti sacco loyavAo / kilesAyAsabahulo gihavAso,jeNa bhavao vi kappapAyavassa viya parahiyasaMpAyaNAmetaphalajammassa I disI avattha tti / ahavA thevameyaM / paNaTTho vi sasI kAlajogao acireNa ceva saMpuNNayaM pAvaI, visamadasAvibhAe ya vaTTamANA devA vi parikilesabhAiNo havanti,kimaGga puNa maccaloyavAsI jnno| tA na tara saMtappiyanvaM / AvayAe vajjakaDhiNahiyayA ceva mahApurisA ivanti / uvayArigI ya AvayA;jao najai imIe sajjaNAsajjaNaviseso, lakkhijjae aNuratteyarapariyaNo gammanti attaNo bhAgadheyANi,nivvaDai niccapacchano purisyaaro| NA'NalamasaMpattassa kAlAgarussa sabahA gandhovaladdhI havai / 'na cirakAlaThAiNI ya esA Avaya' tti lakkhaNAo avagacchAmi tti / annaM ca-bhavao vihavo va sAhAraNo ceva me esa khaNamettapIDAgaro prikileso| paricattasavvasaGgo ya saMpayamahaM / tA kiM te uvagaremi ? / tahA vi geNhAhi eyaM paDhiyametasiddhaM takkhayAhidahassa vi pANadhArayaM bhayavayA viNayANandaNeNa paNIyaM gAruDamantaM ti / bhavissai ya imiNA vi bhavao savihaveNa viya paramatthasaMpAyaNaM ti / iti / mahezvaradattana bhaNitam-'avahito vidhirunnatAnAM bhaGgeSu, sucaJcalA zrIH' iti satyo lokavAdaH / klezAyAsabahulo gehavAsaH, yena bhavato'pi kalpapAdapasyeva parahitasaMpAdanamAtraphalajanmana IdRzI avastheti / athavA stokamidam / pranaSTo'pi zazI kAlayogato'cireNaiva saMpUrNatAM prApnoti / viSamadazAvibhAge ca vartamAnA devA api pariklezabhAjo bhavanti, kimaGga punarmartyalokavAsI janaH / tato na tvayA saMtaptavyam / Apadi vajrakaThinahRdayA eva puruSA bhavanti / upakAriNI cApad, yato jJAyate'nayA sajjanAsajjanavizeSaH, lakSyate anuraktetaraparijanaH, gagyante Atmano bhAgadheyAni, niSpadyate nityapracchannaH puruSakAraH / nAnalamasaMprAptasya kAlAgurorgandhopalabdhirbhavati / na cirakAlasthAyinI caiSA''pad' iti lakSaNato'vagacchAmIti / anyacca-bhavato vibhava itra sAdhAraNa eva me eSa kSaNamAtrapIDAkaraH pariklezaH / parityaktasarvasaMgazca sAmpratamaham / tataH kiM tavopakaromi ? tathApi gRhANataM paThitamAtrasiddhaM takSakAhidaSTasyApi prANadhAraka EKHABARNAGARASTRA W AST inelibrary.org Jain Education Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4-4 samarAica- kahA PAT cayo bhavo // 256 // // 256 // dhaNeNa cintiyaM-aho se akAraNavacchalattaNaM / ahavA duhiyasattavacchalo ceva muNijaNo hoi| u(a)viyAkaovayAro ya kahamaha- [ mimassa santiyaM geNhAmi tti cintiUNa bhaNiyaM ca teNaM-bhayavaM, aNuggihIo mhiH mama kusalacintaNaM ceva bhayavao uvyaaro| na tavassijaNANuggihIo akallANaM pAvai / pamAiNo ya gihatthA havanti, uggAo ya mantadevayAo / tA alaM me manteNa / mahesaradatteNa bhaNiyaM-somadevao nippaccavAo kkhu eso| dhaNeNa bhaNiyaM-tahA vi alamimeNaM ti / mahesaradatteNa cintiyaMaho mahANubhAvayA satthavAhaputtassa / nRNamahamaNeNa na paccabhinnAo, to akaovayAritaNeNa uvarohasIlayAe na eyaM geNhai / tA payAsemi se appANayaM / cinti UNaM bhaNiyaM ca teNa-satyavAhaputta, sumarehi maM tAmalittIe jUyayaravaiyaravimoiyaM mahesaradattaM / tA alamannahA viyappieNaM / geNhAhi eyaM,annahA mahaI me pIDA samuppajjai tti / tao sumariUNa vuttantaM se kayattho eso'tti cintibhagavatA vinatAnandanena praNItaM gAruDamantramiti / bhaviSyati cAnenApi bhavataH svavibhaveneva parArthasaMpAdanamiti / dhanena cintitamaho ! asyAkAraNavatsalatvam, athavA duHkhitasattvavatsala eva munijano bhavati / api ca-'akRtopakArazca kathamahamasya satkaM gRhNAmi' iti cintayitvA bhaNitaM ca tena-bhagavan ! anugRhIto'smi, mama kuzalacintanameva bhagavata upakAraH / na tapasvijanAnugRhIto'kalyANaM | prApnoti / pramAdinazca gRhasthA bhavanti, upAzca mantradevatAH, tato'laM me mantreNa ? / mahezvaradattena bhaNitam-saumyadevato niSpratyavAyaH khalveSaH / dhanena bhaNitam-tathApi alamaneneti / mahezvAdattena cintitam- aho ! mahAnubhAvatA sArthavAhaputrasya, nUnamahamanena na pratyabhijJAtaH, tato'kRtopakAritvenoparodhazIlatayA naMta gRhNAti / tataH prakAzayAmi asthAtmAnam-iti cintayitvA bhaNitaM ca tenasArthavAhaputra ! smara mAM tAmaliptyAM dyUtakAravyatikaravimocitaM mahezvaradattam , tato'lamanyathA vikalpitena / gRhANaitam , anyathA 1 uvayAka0 kha gRhasthA bhavanti nti| mahezvaradattena vikAzayAmi asthAna Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA cauttho bhavo // 257 // | // 257 // UNa 'havAi mahaI eyassa pIDa' tti avayacchiya taduvaroha bhIruNA bhaNiya dhaNeNaM-bhayavaM, je tumbhe ANaveha / tI dinno mahesaradateNa manto, gahio dhaNeNaM / gayA tavovaNaM / phaNasAdIehiM kayA paannvittii| Thio egadivasaM / ahivandiUga mahesaradattaM pesio ya teNaM payaTTo visayasaMmuhaM / nAraGgAisaMpAiyAhAro ya payattagoviyarayaNAvalI kAlakkamega patto sAvatthi ti| tIe ya nayarIe tIe ceva rayaNIe rAiNo viyAradhavalassa takarahiM muTuM bhaNDAyAraM / tannimittaM gheppanti bhuyaGgappAyA nayavAsiNo anne ya kappaDiyAdao tti / nijanti mantipurao muJcanti ya parikkhiuM / tao so dhaNo eyamAyaNNiUNa duvArao ceva annao gacchamANo gahio niuttapurisehi, bhaNio ya 'bhadda, kao tuma ti?| teNa bhnniyN-'susmmnyraao'| tehi bhaNiyaM-kahiM vaccihisi? teNa bhaNiyaM-aggo gao Asi, saMpayaM taM ceva vaccihAmi tti / tehiM bhaNiya-bhadda, na tara kuppiyavvaM ti; anja khu mahatI me pIDA samutpadyate-iti / tataH smRtvA vRttAnta tasya 'kRtArtha eSaH' iti cintayitvA 'bhavati mahatI etasya pIDA' ityavagatya taduparodhabhIruNA bhaNitaM dhanena-bhagavantaH ! yad yUyamAjJApayata / tato datto mahezvaradattena mantraH, gRhIto dhanena / gatau tapovanam / panasAdibhiH kRtA prANavRttiH / sthita ekadivasam / abhivandya mahezvaradattaM preSitazca tena pravRtto viSayasaMmukham / nAraGgAdisaMpAditAhArazca prayatnagopitaratnAvaliH kAlakrameNa prAptaH zrAvastImiti / tasyAM ca nagaryA tasyAmeva rajanyAM rAjJo vicAradhavalasya taskarairmuSTaM bhANDAgAram / tannimittaM gRhyante bhujaGgaprAyA nagaravAsino'nye ca kArpaTikAdaya iti / nIyante ca mantripurato mucyante ca parIkSitum / tataH sa dhana evamAkarNya dvArata evAnyato gacchan gRhIto niyuktapuruSaiH, bhaNitazca bhadra ! kutastvamiti / tena bhaNitam / 'suzarmanagarAt / tairbhaNitam-kva brajiSyasi ? tena bhaNitam-agrato gata Asam , sAmprataM tadeva vrajiSyAmIti / tairbhaNitam-na tvayA kupitavyamiti, adya khalu rAjJo vicAradhavalasya kenacid muSTaM bhANDA RESPEECRETECER:CALCIT Jain education Jan 34 al H Dahelibrary.org Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho bhavo // 258 // di rAiNo viyAradhavalassa kehici muTuM bhaNDAyAraM / tanimittaM ca kappaDiyA tumbhehiM ANeyabva' ti niuttA amhe| tA ehi, vaccAmo samarAica. kahA mantigehaM ti / dhaNeNa bhaNiya-bhada, ahamiyANi ce vehAgabho, nAhaM eyakammayArI / tA kiM tahiM gaeNaM / tehiM bhaNiya-niddesagAriNo amhe, tA avassaM gantavvaM ti| aNicchamANo vi hiyaeNa nIno mantigehaM, daMsio mantissa, bhaNio ya teNaM-'bhadda kao tumaM? // 258 // teNaM taM ceva sidraM ti / mantiNA bhaNiyaM-kiM te pAheyamannaM vA ? to teNa lohaannANamohiyamaNeNaM aviyAriUNaM AyaI bhaNiyaM nidhiyappeNaM 'na kiMci saMsaNijnaM ti / mantiNA bhaNiyaM 'phuDaM mantejAsi / teNa bhaNiyaM-kiM bhavao vi annahA niveIyai tti / mantiNA bhaNiyaM-jaha evaM, tA gcch| tao gacchamANo tattheva bhavaNaGgaNe kahiMci pamAyachuDieNa gahio vendurApavaGgameNa / phAliyaM se nivasaNaM / etthantaraMmi tamuddesamujjoyayantI sattarisimAlA viya nivaDiyA uDrigAo telokkasArA rayaNAvali tti / divA mantiNA, moyAviyo pavaGgamAo, gahiyA rayaNAvalI paccabhinnAyA ya / bhinna mantidiyayaM / nUNaM akusalaM rAyadhyAe, annahA kuo gAram / tannimittaM ca 'kArpaTikA yuSmAbhirAnetavyAH' iti niyuktA vayam / tata ehi, vrajAmo mantrigRhamiti / dhanena bhaNitam-bhadra ! ahamidAnImevehAgataH, nAhametatkarmakArI, tataH kiM tatra gatena ? / tairbhaNitam-nirdezakAriNo vayam , tato'vazya gantavyamiti / anicchaapi hRdayena nIto mantrigRham , darzito mantriNaH, bhaNitazca tena-bhadra ! kutastvam ? tena tadeva ziSTamiti / mantriNA bhaNitam-kiM taba pAtheyamanyad vA? tatastena lobhAjJAnamohimanasA'vicArya Ayati bhaNitaM nirvikalpena-'na kiMcit zaMsanI yamiti / mantriNA bhaNitam'sphuTaM mantrayeH' / tena bhaNitam-kiM bhavano'pyanyathA nivedyate iti / mantriNA bhaNitam-yadyevaM tato gcch| tato gacchan tatraiva bhavanAGgaNe kathaMcit pramAdAt chuTitena gRhIto mandurAplavaGgamena / sphATitaM tasya nivasanam / atrAntare tamuddezamuddyotayantI saptarSimAleba 1 bandurA0 kha / 2 oDDhigAo ga, uvaTTagAo ka / Jain Education Intematonal Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica cautyo bhavo // 259 // CARRORE | iyaM eyarasa ? / pucchio khu eso| bhada, kuo tuha esA ? / tao salajja bhaNiyaM dhaNeNa-kayAvi ahaM khu jANavatteNa mahAkaDAI go Asi / tattha mae esA kIyA / vivannaM ca me AgacchamANassataM jANavattaM / to ehahamettaritthasAmI bhayavayA devveNa saMpA- ll io mhi / mantiNA bhaNiyaM-kayA kIya tti ? / dhaNeNa-bhaNiyaM atthi vAsametaM / mantiNA cintiyaM / timAsametto kAlo eyAe viinAe, dumAsametto ya kAlo rAyadhUyAe io gayAe, eso ya evaM jaMpai ti, tA kahameyaM ? / avala tA ya esA eeNAsi, asNbddh-5||259|| palAvI khu eso, devassa niveemi / niveiyaM mantiNA / AulIhUo raayaa| nirUviyA rayaNAvalI / hakkAriUNa daMsiyA bhaNDagArigANaM, paJcabhinnAyA ya tehiM / tao rAiNA cintiyaM-cAvAiyA muTThA vANeNa me dhUyA, annahA kahamevameyaM jujai tti / kohAbhibhUeNAvi accantanayANusAriNA puNo vi pucchAvio tti / dhaNeNaM puNo vitaM ceva sAhiyaM / tao rAiNA puNo vi rayaNAvaliM nieUNa nipatitA adhikAn (vastravizepAt) trailokyasArA ratnAvaliriti / dRSTA mantriNA, mocitaH plavaGgamAt , gRhItA ratnAvalI pratyabhijJAtA ca / bhinnaM (vyAkulaM) mantrihRdayam / nUnamakuzalaM rAjaduhituH, anyathA kuta iyametasya ? / pRSTaH khalveSaH / bhadra ! kutastavaiSA ? tataH salajja bhaNitaM dhanena-kadAcidahaM khalu yAnapAtreNa mahAkaTAhaM gata Asam , tatra mayA eSA krItA / vipannaM ca me Agacchatastad yAnapAtram , tata etAvanmAtarik thasvAmI bhagavatA devena saMpAdito'smi / mantriNA bhaNitam-kadA krIti ? dhanena bhaNitam-asti varSamAtram / mantriNA cintitam-trimAsamAtraH kAla etAyA vitIrNAyAH, dvimAsamAtrazca kAlo rAjaduhiturito gatAyAH, eSa ca evaM jalpatIti, tataH kathametat ? apalApitA caiSA etenAsIt , asaMbaddhapralApI khalveSaH, devAya nivedayAmi / niveditaM mantriNA / AkulIbhUto raajaa| nirUpitA rtnaavlii| AkArya darzitA bhANDAgAriNaH, pratyabhijJAtA ca taiH / tato rAjJA cintitm-vyaapaadit| muSTA Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 260 // Jain Education paccabhinANeNa ahiyayaraM kucieNa 'na eyamannahA havai' ti vajjho samANato / tao ya taNamasivilittagatto vajjantavirasaDiNDimo avarAhathAvaNatthaM ca paDaligAnimiyarayaNAvalI payaTTAvio vajjhathAmaM / tao nIyamANassa haTTamaggAvasese maMsAhilAsiNA olAaNa 'maMsameyaM' ti kaliUNa avahariyA rayaNAvalI, nIyA sanIDaM / dhaNo vi ya ahiyayaraM kuviehiM rAyapurisehiM nIo masANaM ti / taM ca kerisa ? . sukaSAyavasAhAnilINavAyasaM vAyasarasanta karayaravaM ravantasivAnAyabhIsaNaM bhIsaNadaradaDDUmaDa yadura higandhaM gandhavasAddharurunta - sANaM sANakaGkAlavibhAsuraM bhAsurakavvAyapIijaNayaM ti // avi ya purao patthidaNDo ugAhiyakAlacakkaduvvAro / kalikAlavanhisariso kAlo vi jahiM chalijjejjA | tattha bolAvio lohiyAhAbhihANaM pANavADayAsannakhaNDaM / tao vahagacaNDAlassa AdesaM dAUNa gayA rAyapurisA / nIbho arsa me duhitA, anyathA kathamevametad yujyate iti ? krodhAbhibhUtenApi atyantanayAnusAriNA punarapi pRSTa iti / dhanena punarapi tadeva kathitam / tato rAjJA punarapi ratnAvaliM dRSTvA patyabhijJAnena adhikataraM kupitena 'naitadanyathA bhavati' iti vadhyaH samAjJaptaH / tatazca tRNamapIviliptagAtra vAdyamAnavirasaDiNDimo'parAdhasthApanArtha ca paTalikAnyasta ratnAvaliH pravartito vadhyasthAnam / tato nIyamAnasya hamArgAvazeSe mAMsAbhilASiNA zyenena 'mAMsametad' iti kalayitvA'pahRtA ratnAvalI, nItA svanIm / dhano'pi cAdhikataraM kupitai rAjapuruSainIto zmazAnam iti / tacca kIdRzam zuSkapAdapazAkhAnilIna vAyasaM vAyasarasatkarakararakhaM svacchivAnAdabhISaNaM, bhISaNadara ( ISad) dagdhamRtakadurabhigandhaM gandhavasa, lubdharorUya mAvAnaM vAkaGkAlanivahabhAsuraM bhAsurakravyAdprItijanakamiti / api ca purataH prasthitadaNDa udbhAhitakAlacakradurvAraH / kalikAlavahrinasadRzaH kAlopi yatra chalyetat // cauttho bhavo // 260 // nelibrary.org Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 261 // Jain cation ri bhUmibhAyaM caNDAle, pulaio pacchA, cintiyaM ca teNaM - aho imAe AgitIe kahamakajjayArI bhavissai ? | ahavA nidesayArI ahaM, tA kiM mema eiNA / sayaM nioyamaNucihnAmi / nivesAvio jamagaNDIe, bhaNio ya-ajja, sudihaM jIvaloyaM karehi, evamavANoya te esa loo / annaM ca-vayaMsagA Ne sAvagA, tassaMsaggio ya NegantakUradiTTiNI amhe / rAyasAsaNaM cimaM avassaM saMpADeyaM / vinnattoya amhehiM naravaI / jahA vAvAijamANassa 'suhapariNAmo marau' ti muhuttamettaM amhehiM samIhityasaMpADaNaM kAya ti / kao ya Ne pAo rAiNA / tA ANaveu ajjo, kiM te saMpADIyai ? / ghaNeNa cintiyaM-aho visidvA caNDAlassa | ahavA dIcchalo parovAranirao aNuyampAraI na esa kammacaNDAlo, kiM tu jAicaNDAlo / sajjaNo khu eso / akAle ya me daMsaNaM eteNa saha jAyaM ti / ahavA kiM ehaNA, gao me kAlo purisacedviyassa; na saMpajjai samIhiyaM appapuNNANaM ti dIhaM nIsasiUNa tatra prApito lohitamukhAbhidhAnaM prANa (caMDAla ) pATakAsannapaNDam (vanam ) tato vadhakacANDAlAyAdezaM dattvA gatA rAjapuruSAH / nItaH stokaM bhUmibhAgaM caNDAlena, pralokitaH pazcAt / cintitaM ca tena - aho ! anayA''kRtyA kathamakAryakArI bhaviSyati ? ( athavA nirdezakArI aham / tataH kiM mama etena ? svaM niyogamanutiSThAmi / nivezito yamagaNDikAyAM, bhaNitazca-Arya ! sudRSTaM jIvalokaM kuru / evamavasAnazca tavaiSa lokaH / anyacca vayasyA naH zrAvakAH, tatsaMsargiNazca naikAntakrUradRSTayo vayam / rAjazAsanaM cedamavazyaM saMpAdayita vyam / vijJaptazcAsmAbhirnarapatiH / yathA vyApAdyamAnasya 'zubhapariNAmo mriyatAm' iti muhUrtamAnamasmAbhiH samIhitArthasaMpAdanaM kartavyamiti / kRtazca naH prasAdo rAjJA / tata AjJApayatvAryaH, kiM tava saMpAdyate ? / dhanena cintitam - aho ! viziSTatA caNDAlasya ! athavA dInasattvavatsalaH paropakAranirato'nukampAratirna eSa karmacaNDAlaH, kintu jAticaNDAlaH, sajjanaH khalveSaH / akAle ca me darzanametena saha jAta1 mameimA ka cauttho bhavo // 231 // Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarA icca cautyo bhavo // 262 // // 26 // iOSMETHE ta bhaNiyaM savilieNaM / bhada, saMpADehi rAyasAsaNaM, kimanneNaM ti / tao 'adINabhAvapisuNiyamahApurisabhAvo ao ceva aNavarAho vi esomae vAvAiyoti visaNNena bAhajalabhariyaloyaNeNaM sagaggayaM bhaNio caNDAleNa-anja, jai evaM, tA sumarehi iTTadevayaM,paricaya visayarAyaM, aGgIkarehi dhamma, tahA ThAhi saggAhimuhaM ti / tao 'dhiratthu jIvaloyassa, na saMpADio parattho tti cintiUNa Thio saggAhimuhaM / gahiyaM caNDAleNa kayantajIhAyarAlabhAsuraM karavAlaM, nikkaDDiyaM paDiyArAo, vAhiyaM Isi niybhuyaasihre| bhaNiyaM ca teNaM-aho jaNA, imiNA kila kahaMvi rAyadhayaM vaJciUNa avahaDA telokkasArA rayaNAvalI / imiNA avarAheNa esa vAvAijjai, tAjA anno vi koirAyaviruddhamAsevaissai taM pi rAyA tikkheNa deNDeNa evaM ceva sAsaissai tti bhaNiUNa vAhiyaM karavAlaM / kAruNNamunnabhAvayAe ya adAUNa pahAraM vimukkakhaggo nivaDio dharaNIe caNDAlo / bhaNio dhaNeNa-bhadda, mA me imiNA aisaMbhameNa hiyayaM piiddehi| miti / athavA kimetena ? gato me kAlaH puruSaceSTitasya, 'na saMpadyate samIhitamalpapuNyAnAm' iti dIrgha niHzvasya bhaNitaM savyalIkena / bhadra ! saMpAdaya rAjazAsanam , kimanyeneti / tato'dInabhAvapizunitamahApuruSabhAvo'ta evAnaparAdho'pi eSa mayA vyApAdayitavyaH' iti viSaNNena bASpajalabhRtalocanena sagadgadaM bhaNitazcaNDAlena / Arya / yadyevaM tataH smareSTadevatAm , parityaja viSayarAgam , aGgIkuru dharmam , tathA tiSTha svargAbhimukhamiti / tato 'dhigastu jIvalokam , na saMpAditaH parArthaH' iti cintayitvA sthitaH svargAbhimukham / gRhItazcaNDAlena kRtAntajihvAkarAlabhAsuraH karavAlaH, niSkarSitaH pratIkArAd, vAhita ISad nijabhujAzikhare / bhaNitaM tena-'aho janA! anena kila kathaMcid rAjaduhitaraM paJcayitvA'pahRtA trailokyasArA ratnAvalI / anenAparAdhena eSa vyApAdyate / tato yadi ko'pi rAjaviruddhamAseviSyate tamapi rAjA sutIkSNena daNDena evameva zAsiSyati' iti bhaNitvA vAhitaH karavAlaH / kAruNyazUnyamAvatayA ca adattvA 1 visAyaM kh| 2 DaNDeNa ka Jain Education international Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA cauttho AACROR // 263 // aNuciTThAhi rAyasAsaNaM, niogakArI tumaM ti| caNDAleNa bhaNiyaM-ajja, na sakkuNomi asaMpADiovayArantarassa pahari / tA kiM te piyayaraM saMpADemi ti; ANaveu ajjo // bhavo etthantaraMmi rAiNo paDhamaputto sumaGgalo nAma, so ujjANamuvagao ahiNA daTTho / uggayAe visassa theva velAe ceva paNaTThasanno jAo / ANIo naravaisamIvaM / saddAviyA gAruDiyA, AgayA ya turiyaturiyaM / diTTho tehiM / 'aho paNaTThA se sanna' tti visaNNA khu ee| pauttAi mantosahAI, na jAo se viseso / visaNNo raayaa| cintiyaM ca teNaM-acintAo purissttiio| kayAi anno IP // 26 // vi koi susiddhagAruDamanto narindo jIvAvei tti / to ghosAvemi tAva samantao paDahagehiM / jahA-aho ajja ceva ettha rAyaputto [sumaGgalo nAma so ujjANamuvagao] ahiNA daTTho / jo taM jIvAvei, so jaM ceva patthae taM ceva dijjai ti cintiUNa AdivA prahAraM vimuktakhaDgo nipatito dharaNyAM caNDAlaH / bhaNito dhanena-bhadra ! mA me'nenAtisaMbhrameNa hRdayaM pIDaya, anutiSTha rAjazAsanam , niyogakArI tvamiti / caNDAlena bhaNitam-Arya ! na zaknomi asaMpAditopakArAntaraM (tyA) prahartum , tataH kiM te priyataraM saMpAdayAmIti, aajnyaapytvaarthH| atrAntare rAjJaH prathamaputraH sumaGgalo nAma, sa udyAnamupamagato'hinA duSTaH / ugratayA viSasya stokavelAyAmeva pranaSTasaMjJo jAtaH / AnIto narapatisamIpam / zabdAyitA gAruDikAH, AgatAzca tvaritatvaritam / dRSTastaiH / 'aho! pranaSTA asya saMjJA' iti viSaNNAH khalvete / prayuktAni mantrauSadhAni, na jAto'sya vizeSaH / viSaNNo raajaa| cintitaM ca tena-acintyAH puruSazaktayaH, kadAcid anyo 'pi kazcit susiddhagAruDamantrI narendro (viSavaidyaH) jIvayatIti / tato ghoSayAmi tAvatsamantAt paTakaiH / yathA-'aho! adyaivAtra rAjaputraH [sumaGgalo nAma sa udyAnamupagato] ahinA daSTaH, yastaM jIvayati sa yadeva prArthayate tadeva dIyate' iti cintayitvA AdiSTAH SECCCCCCCASS Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautyo samagaicca kahA // 264 // pADahigA payaTTA nayarArAmadeulasahAimaggehiM // etthantaraMmi Agao ego pADa higo tamuddesaM / AyaNNio se saddo dhaNeNa jahA-ahiNA daTTho rAyaputto; jo taM jIvAvei, so jaM ceva patthei taM ceva dijjai tti / tao sahari seNa bhaNio cnnddaalo| bhadda, jai te nibbandho, tA evaM saMpADehi / jIvAvemi tAva evaM bhuyaGgadaDe, pacchA mArejjAsi tti / harisio cnnddaalo| cintiyaM ca teNa-jo me sAmimuyaM sayalanarindapaccakkhAyaM pi jiivaav-4||26|| issai, taM kahaM dakkhiNNamahoyahI guNegantapakkhavAI mahArAo vAvAissai ? / tA jIvio khu eso, kahaM vA esa evaM vivajjaissai tti cintaUNa teNa sadio paaddhio| sAhio ya vuttanto rAyapurisassa / teNa bhaNiyaM-bhadda,kimettha saccaya, esa jaMpai / dhaNeNa bhaNiya-asthi tAva mama pannagavisAvahArI manto / kajjasiddhIe u devyo pamANaM / avisao khu eso purisayArassa / tahAvi pecchAmi pATahikAH, pravRttA nagarArAmadevakulasabhAdimArgeSu / / ___atrAntare Agata ekaH pATahikastamuddezam / AkarNitastasya zabdo dhanena | yathA-ahinA daSTo rAjaputraH, yastaM jIvayati sa yadeva prArthayate tadeva dIyate iti / tataH saharSeNa bhaNitazcaNDAlaH / bhadra ! yadi te nirbandhastata etaM saMpAdaya / jIvayAmi tAvadetaM bhujaGgadaSTaM, pazcAd mArayeriti / harSitazcaNDAlaH / cintitaM ca tena / yo me svAmisutaM sakalanarendra (viSavaidya) pratyAkhyAtamapi jIvayiSyati taM katha dAkSiNyamahodadhirguNaikAntapakSapAtI mahArAjo vyApAdayiSyati ? / tato jIvitaH khalveSaH / kathaM vA eSa evaM vipatsyate iti cintayitvA tena zabdito pATahikaH / kadhitazca vRttAnto rAjapuruSAya / tena bhaNitam-bhadra ! kimatra satyam , yadeva jalpati ? / dhanena bhaNitam-asti tAvanmama pannagaviSApahArI mntrH| kAryasiddhau tu daivaM pramANam / aviSayaH khalveSaH puruSakArasya, tathA'pi pazyAmi tAvaditi / rAja 1 vivajjaittika 2 mantrazaktimiti zeSaH / CURR Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A cautyo samarAicca-5 kahA bhavo // 265 // // 265 SADASHISHASSANA tAva tti / rAyapuriseNa cintiyaM-aho se avasthANagaruo AlAvo aNudao ya / tA avamsa jIvAvei esa rAyaputtaM ti / moyAviUNa nIo naravaisamIvaM, daMsio rAiNo, sAhio vuttnto| to taM daNa cintiyamaNeNa-mahANubhAvAgiI khu eso / tA kahaM paradavyAvahAraM karissai ? / ahavA puNo vigappissAmi, na esa biyAraNAe samao visamA gatI visassa, mA accAhiyaM me bhavissai puttayassa ti cintiUNa bAhajalabharivanayaNeNaM IsiparikkhalantavaiyaNa bhaNio khu teNaM rAiNA / bhadda, jIvAvehi me suyaM ti / tao dhaNeNa bhaNiyaM-deva, muzca visAya, peccha bhayavao mantassa sAmatthaM ti bhaNiUNa sumario manto / acintasAmatthao ya tassa viyambhantavayaNakamalo pasutto vva suhanidAkhae uDio kumaaro| etthantaraMbhi samuddhAio saahuvaayklylo| parituTro rAyA, irisavisesao aNuciyaM pi thevayAe khittaM dhaNassa kaDisuttayaM / puruSeNa cintitam -aho! tasyAvasthAnaguruka AlApo'nuddhatazca / tato'vazyaM jIvayatveSa rAjaputramiti mocayitvA nIto narapatisamIpam / darzito rAjJe, kathito ghRttaantH| tatastaM dRSTvA cintitamanena / mahAnubhAvAkRtiH khalveSaH, tataH kathaM paradravyApahAraM kariSyati / athavA punarvikalparidhye, na eSa vicAraNAyAH samayaH, viSamA gatirviSasya, mA atyAhitaM bhaviSyati me putrasyeti cintayitvA vASpajalabhRtanayanena ISa pariskhaladvacanena bhaNitaH khalu tena rAjJA / bhadra ! jIvaya me sutamiti / tato dhanena bhaNitam-deva! muzca viSAdam , pazya bhagavato mantrasya sAmarthyamiti bhaNitvA smRto mntrH| acintyasAmarthyatazca tasya vijRmbhamANavadanakamalaH prasupta iva sukhanidrAkSaye utthitaH kumaarH| atrAntare samuddhAvitaH sAdhuvAdakalakalaH / parituSTo rAjA, harSavizeSato'nucitamapi kaTyAM kSiptaM dhanasya kaTisUtram / ghRSTaM ca 1 bAhullaloyaNeNaM ka / 2 vvayarNa ka / 3 pecchaha ka / ASAVARANG sama023 PER Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttho kahA bhavo // 266 6 varisiyaM ca devIhiM AharaNavarisaM / dhaNeNa bhaNiya-mahArAya, kimaNeNaM / rAINA bhaNiya-bhaI, bhaNe, kiM te avaraM saMpADIyau ? samarAicca-4 dhaNeNa bhaNiyaM-deva, alamaNeNa / imaM puNa saMpADeu devo tassa vahaniogakAriNo acaNDAlabhAvassa caNDAlAbhihANassa samIhiyaM maNorahaM ti / rAiNA cintiyaM-aho se garuyayA / na Iiso visuddhasattajutto akajjaM samAyarai / tA ko uNa eso ? / pucchAmi eyN| // 266 // ahavA saMpADemi tAva eyassa samIhiyaM, puNo pucchissaM ti cintiUNa bhaNiyaM rAhaNA-sadAveha caNDAlaM, pucchaha ya, ko se maNoraho ? / tao gao paDihAro, pucchio ya teNa / are khaGgilaya, paritudo te rAyA, ahavA rAyaputtajIviyadAyago narindacUDAmaNI tAbhaNa, kiM te karIyautti? / tao khaGgileNa cintiyaM-nasthi agyo sajjaNacariyassa, na yA'visao mahANubhAvayAe tti cintiUNa bhaNiyaM-bhadda, avi mukko so deveNaM narindacUDAmaNI ? / teNa bhaNiyaM-are khaGgilaya, ko ettha saMdeho ? / kayannuseharayabhUo devo, tA bhaNa samIhiyaM / teNa bhaNiyaM-jai evaM, tA kareu devo pasAya; alaM amhANaM imIe buhajaNagarahaNijjAe ubhayaloyaviruddhAe devIbhirAbharaNavarSam / dhanena bhaNitam-mahArAja! kimaneneti / rAjJA bhaNitam-bhadra ! bhaNa kiM te'paraM saMpAdyatAm / dhanena bhaNitam-deva ! alamanena / imaM punaH saMpAdayatu devastasya vaniyogakAriNo'caNDAlabhAvasya caNDAlAbhidhAnasya samIhita manorathamiti / rAjJA cintitam-aho! tasya gurukatA, na IdRzo vizuddhasattvayukto'kArya samAcarati / tataH kaH punareSaH ? pRcchAmyetam athavA saMpAdayAmi tAvadetasya samIhitam , punaH prakSyAmi-iti cintayitvA bhaNitaM rAjJA / zabdayata caNDAlam, pRcchata ca, kastasya manorathaH ? tato gataH pratIhAraH, pRSTazca tena / are khaGgilaka ! parituSTastava rAjA, athavA rAjaputrajIvitadAyako narendracUDAmaNiH, tato bhaNa, kiM te kriyatA miti ? / tataH khaGgilakena cintitam-nAsti aghaH sajjanacaritasya, na cAviSayo mahAnubhAvatAyA iti cintayitvA bhaNitam-api muktaH DII sa devena narendra (viSavaidya) cUDAmaNiH / tena bhaNitam-are khaGgilaka ! ko'tra saMdehaH ? kRtajJazekharabhUto devaH, tato bhaNa samIhitam / Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA | cautyo bhavo // 267 // AAAAAAP jIvigAe tti / paDihAreNa bhaNiyaM-are dabajAyaM patthehi, kiM imeNaM / khaGgileNa bhaNiya-ao vi avaraM davvajAyaM ti ? / tao paDisoUNa niveiyaM paDihAreNa rAiNo / bhaNiyaM ca rAiNA-aho se vivego alobhayA ya / dhaNeNa bhaNiyaM-deva, jAimettacaNDAlo khu eso mahANubhAvo; tA kareu eyassa vavasiyaM devo tti / rAiNA bhaNiyaM-bhadda, kataM ceva eya; imaM puNa se avaraM, deu bhaddo sahattheNa eyassa dINAralakkhaM caNDAlakuDumbasahassavAsiNi viThajhavAsiNi ca paTTaNassa avarabAhiriyaM ti / tao dhaNeNa bhaNiyaM 'ja devo bhaNai' tti / paDibajjiUNa saMpADiyaM rAyasAsaNaM ti / tuTTho khaGgilago na tahA vittalAheNa jahA dhaNajIvieNa // to dhaNamuvacariUNa bhaNiyaM rAiNA / bhadda, vavasAyAo ceva avagao te mukulajammo / tA kinivAsiNaM kinAmadheyaM vA bhavantamavagacchAmi ? / tao 'parasantiyA rayaNAvalI, tahAvi gahiyA, aho me sukulajammo'tti sariUNa vimukkadIhanIsAsaM lajjAvaNa tena bhaNitam-yadyevaM tataH karotu devaH prasAdam / alamasmAkamanayA budhajanagarhaNIyayA ubhayalokaviruddhayA jIvikayeti / pratIhAreNa bhaNitam-are dravyajAtaM prArthayasva, kimanena ? khaGgilena bhaNitam-ato'gi aparaM dravyajAtamiti / tataH pratizrutya niveditaM pratIhAreNa raajnye| bhaNitaM ca rAjJA aho ! tasya viveko alobhatA ca / dhanena bhaNitam-deva ! jAtimAtracaNAlaH khalu eSa mahAnubhAvaH, tataH karotu etasya vyabasitaM deva iti / rAjJA bhaNitam-bhadra ! kRtamevaitat / idaM punastasyAparam , dadAtu bhadraH svahastena etasmai dInAralakSa caNDAlakuTumbasahasravAsinIM vindhyavAsinI ca pattanasya aparabAhyAM (bhUmim-) iti / tato dhanena bhaNitaM 'yad deva AjJApayati' iti pratipadya saMpAditaM rAjazAsanamiti / tuSTaH khaGgilako na tathA vittalAbhena yathA dhanajIvitena / tato dhanamupacarya bhaNitaM rAjJaH / bhadra ! vyavasAyAdeva avagataM te sukulajanma, tataH kinnivAsinaM kinAmadheya vA bhavantamavagacchAmi ? 1 muddisiUNa ka ASESORES textes Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca caustho bhavo // 268 // // 268 yavayaNeNa bhaNiyaM dhaNeNaM / deva, koiso ajjayAriNI vavasAo, ko vA etya doso sukulassa ? / kiM na saMbhavanti lacchinilaemu kamalesu kimao ? / vANiyo ahahaM jAimeteNa, na uNa sIleNaM, musammanayaravAsI dhaNAbhihANo ya / tao rAiNA 'aho me dhannayA, jaMna eyaM purisarayaNaM viNAsiyaM' ti cintiUNa bhaNiyaM / kahaM tarajArisA akajjayAriNo havanti / tA kahehi paramatthaM, kahaM tumae emA rayaNAvalI pAviya ti? // etthantaraMmi ya sasaMbhamamuvasappiUNa viznattaM mahApaDihArIe / deva, esA khu maNoramAbhihANA ujjANavAliyA rAyadhRyAvayaNAo vahaNabhaGgeNa viuttapariyaNA devaM vinavei / jahA-deva, io gacchantANaM amhANaM samuddamamaMmi takkhaNA ceva caNDamAruyapaNolliyaM itthiyAhiyae vva gujjhaM phuDhe jANavattaM ti / tao ya devassa pahAveNaM tahAviAphalagalAbhasaMpAiyapANavittI jIviyA rAyadhyA viNayabaI / saMpattA ya kahaMci niyabhAyadheehi nayarisamIvaM / mehavaNasaMThiyAe pesiyA ahaM, jahA vinavehi eyaM vuttantaM tAyassa / eyaM suNiUNa tataH parasatkA ratnAvalI, tathA'pi gRhItA, aho ! me sukulajanma' iti smRtvA vimuktadIghaniHzvAsaM lajjA'vanatavadanena bhaNitaM dhanena / deva ! kIdRzo'kAryakAriNo vyavasAyaH, ko vA'tra doSaH sukulasya ! kiM na saMbhavanti lakSmInilayeSu kamaleSu kRmayaH / vANijako'haM jAtimAtreNa na punaH zIlena, suzarmanagaranivAsI dhanAmidhAnazca / tato rAjJA 'aho me dhanyatA, yannaitat puruSaratnaM vinAzitam' iti cintayitvA bhaNitam-kathaM tvayA sadRzA akAryakAriNo bhavanti ? tataH kathaya paramArtham , kathaM tvaraiSA ratnAvalI prApteti / / atrAntare ca sasaMbhrama mutsarya vijJaptaM mahApratIhAryA / deva ! eSA khalu manoramAbhidhAnA udyAnapAlikA rAjaduhitRvacanAd vahanabhaGgena viyuktaparijanA devaM vijJapayati / yathA-deva ! ito gacchatAmasmAkaM samudramadhye tatkSaNAdeva caNDapavanapraNoditaM strIhRdaye iva gudya sphuTitaM yAnapAtramiti / tatazca devasya prabhAvena tathAvidhaphalakalAbhasaMpAditaprANavRttirjIvitA rAjaduhitA vinayavatI / saMprAptA ca Jain Education For Private & Personal use only Gayainelibrary.org Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca cauttho kahA KERESSE bhavo // 269 // // 269 // devo pamANaM ti| tao sasaMbhanto 'imIe ceva rayaNAvalIvuttantamuvalabhissaM'ti uhino rAyA, payaTTo ya mehavaNaM, patto ya mahayA caDa| gareNaM / diTThA ya rAyadhuyA / alaMkAreUna ya pavesiyA sAvatthiM / pucchiyA ya rayaNAvalIvuttantaM / sAhio ya tIe / jahA-tami vahaNabhaGgadiyahe cUyalaiyAe samappiyA saMgoviyA ya tIe uttarIyabandhaNeNa / tao ya vivanne jANavatte kAyantavasaviutte ya pariyaNe na yANAmi kIiso se vipariNAmo ti / tao rAiNA dhaNamavaloiuNa bhaNiyaM-bhaha, kahaM tuha esA hatthagoyaraM gaya ti?| dhaNeNa bhaNiya-deva, samuddatIre sayaM gahaNeNaM ti / rAiNA cintiyaM-vivannA cUyalaiyA, kahamanahA sayaM gahaNaM ti / bhaNiyaM ca-mada, avi | diTuM tae tattha kiMci kaGkAlapAyaM ti| dhaNeNa bhaNiyaM-deva,diTuMH ao ceva paradavyAvahAreNa akajjakAriNamappANaM mannemi tti / rAiNA bhaNiyaM-na erisaM paradabAvaharaNaM gihiNotA alamaIyavatthucintaNeNaM / bhaNa, kiM te karemi tti ? / dhaNeNa bhaNiyaM-kayaM deveNa karakathaMcid nijabhAgadherai garIsamIpam / meghavanasaMsthitayA preSitA'ham , yathA vijJapaya etaM vRttAntaM tAtasya / etacchatvA devaH pramANamiti / tataH sasaMbhrAntaH 'anathaiva ratna valIvRttAntamupalapsye' ityutthito rAjA, pravRttazca meghavanam , prAptazca mahatA caTakareNa (vegen)| dRSTA ca rAjaduhitA / alaMkArya ca pravezitA zrAvastIm / pRSTA ca ratnAvalIvRttAntam / kathitazca tayA / yathA-tasmin vahanabhaGgadivase cUtalatikAthai samarpitA, saMgopitA ca tayottarIyabandhanena / tatazca vipanne yAnapAtre kRtAntavazaviyukte ca parijane na jAnAmi kIdRzastasya vipariNAma iti / tato rAjJA dhanamavalokya bhaNitam-bhadra ! kathaM tavaiSA hastagocaraM gateti ? / dhanena bhaNitam-deva ! samu. dratIre svayaM grahaNeneti / rAjJA cintitam-vipannA cUtalatikA, kathamanyathA svayaMgrahaNamiti / bhaNitaM ca-bhadra ! api dRSTaM tvayA tatra kizcitkaGkAlaprAyamiti ? dhanena maNitam-deva ! dRSTam , ata eva paradravyApahAreNAkAryakAriNamAtmAnaM manye iti / rAjJA bhaNitamnedRzaM paradravyApaharaNaM gRhiNaH, tato'lamatItavastucintanena / bhaNa, kiM tava karomIti ? dhanena bhaNitam-kRtaM devena karaNIyam , yat tasya CAR 68 Jain Education D o nal B.MInelibrary.org Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA 1120011 Jain Education NijjaM, jaM tassa niogakAriNo samIhiyavbhahiyamaNora hApUraNaM ti / rAiNA bhaNiyaM bhadda, kiM teNa thevaM khu taM tasta vi samikkhikAriNo dviyassa, kimaGga puNa bhavao jIviyanmahiyasuyajIviyadAyagassa / ghaNeNa bhaNiyaM devadaMsaNAo vi aparaM karaNijjaM ti ? | deva, saMpuSNA me morahA devadaMsaNeNaM ti / tao rAiNA dAUNamaNagdheyaM niyamAharaNaM viiSNapaccaiyanarasahAo pesio susammanayaraM / tao ApucchiUNa naravaI niggao saha rAyapurisehi ghaNo // pattoya kavayadiyahiM girithalayaM nAma paTTaNaM / tattha vi ya taMmi ceya diyahe rAiNo caNDa seNassa muhaM savdasAraM nAma bhaNDAgArabhavaNaM / tao AulIhUyA nAyarayA nagarAravikhayA ya / gavesijjanti corA, muddijjanti bhavaNavI hIo, parikkhijanti AgantugA / etthantaraM miya saMpattamettA caiva gahiyA ime rAyapurisehiM bhaNiyA ya tehiM / bhaddA, na tubbhehiM kuppiyacvaM / sAhio vuttanto / tehiM bhaNiyaM ko esa avasaro kovassa ? tehiM vaccAmo jattha tumbhe neha tti / nIyA paJcaulasamIvaM, pucchiyA paJcauliehiM 'kao tumbhe' | niyogakAriNaH samIhitAbhyadhikamanorathApUraNamiti / rAjJA bhaNitam bhadra! kiM tena ? stokaM khalu tat tasyApi samIkSitakAriNoSTitasya kimaMga punarbhavato jIvitAbhyadhikasutajIvitadAyakasya / dhanena bhaNitam - devadarzanAdapi aparaM karaNIyamiti ? deva ! saMpUrNA me manorathA devadarzaneneti / tato rAjJA dattvA'narthaM nijakamAbharaNaM vitIrNapratyayita narasahAyaH preSitaH suzarmanagaram / tata ApRcchaca narapatiM nirgataH saha rAjapuruSairdhanaH / prAptazca katipayadivasairgiristhalaM nAma paTTanam / tatrApi ca tasminneva divase rAjJacaNDa senasya muSTaM sarvasAraM nAma bhANDAgArabhavanam / tata AkulIbhUtA nAgarakA nagarArakSakAzca / gaveSyante caurAH, mudyante bhavanavIthayaH, parIkSyante AgantukAH / atrAntare ca saMprAptamAtrA 1 eha ga anal cauttho bhavo // 270 // anelibrary.org Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautyo bhavo // 27 // tti? / tehiM bhnniy-'saavtthiio| kAraNiehiM bhaNiyaM-'kahiM gamissaha'tti ? / tehiM bhaNiyaM-'musammanayara / kAraNiehiM bhaNiyaMsamarAicca-5 kahA kiMnimittaMti ? / tehiM bhaNiyaM-naravaisamAesAo eyaM satyavAha puttaM geNhiu~ ti / kAraNiehiM bhaNiyaM-asthi tumhANaM kiMci davi NajAya ? / tehi bhaNiyaM-'atthi' / kAraNiehi bhaNiyaM 'kiM tayaM ti ? / tehiM bhaNiyaM-imasta satthavAhaputtassa naravaiviiNNaM // 27 // rAyAlaMkaraNayaM ti / kAraNiehi bhaNiyaM-pecchAmo tAva 'kerisaM ? / tao visuddhacittayAe daMsiyaM / paccabhinnAyaM bhaNDArieNa / bhaNiyaM ca teNa-eyaM pi devasantiyaM ceva kAlantarAvahariyaM rAyAlaMkaraNayaM ti / tao saMkhuddhA te purisA pucchiyA ya pazcauleNa / bhadA, avitahaM kaheha, kI tumhANameyaM ? / tehiM bhaNiyaM-kimannahA tumhANaM niveIyai ? / tI kAragiehiM niveio esa vuttanto dA caNDaseNassa / 'so ceva me rAyA savvameyaM kAra vei' ti kuvio eso| neyAviyA ime cArayaM; 'pAviyayo erasiM sayAsAo evaM gRhItA ime rAjapuruSaiH, maNitAzca taiH / bhadrA ! na yuSmAbhiH kupitavyam / kathito vRttAntaH / taibhaNitam-ka eSo'vasaraH kopasya ? tatra vrajAmo yatra yUyaM nayateti / nItAH paJcakulasamIpam / pRSTAzca paJcakulikaiH 'kuto yUyam'-iti / tairbhaNitam -'zrAvastItaH' / kAraNikaimaNitam-'kutra gamiSyatha' iti / tai gitm-'sushrmngrm'| kAraNikairbhaNitam-hinimittam' iti ? bhaNitam narapatisamAdezAta sArthavAhaputraM gRhI veti / kAraNi karbhaNitam-arita yuSmAkaM kiMcid draviNajAtam ? taibhaNitam 'asti'| kAraNikairbhaNitam'kiM tad' iti ? taibhaNitam-aspa sArthavAhaputrasya narapativitIrNa rAjA'laMkaraNamiti / kAraNikairbhaNitam -prekSAmahe tAvat kIdRzam ? tato vizuddhacittatayA darzitam / pratyabhijJAtaM bhANDAgArikena / bhagita ca tena-etadapi devasatkameva kAlAntarApahRtaM rAjA'laMkaraNamiti / tataH saMkSubdhAste puruSAH pRSTAzca paJcakulena ! bhadrA ! avitathaM kathayata, kuto yuSmAkametat ? / taibhaNitam-kimanyathA yuSmAkaM nivedyate ? 1 kIisaM ka 2 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca SCORRECE cauttho kahA bhavo // 272 // // 272 // savvo atyo' tti dharAviyA payatteNa / / tahiM ca paramaduksiyA jAA kaivayadiyahe parivasanti, tAva tattheva rAyapurisehiM parivAyagakhvadhArI rayaNIe paribhamanto sarittho ceva gahio mahAbhuyaGgo ti| nIo mantisamIvaM / teNa vi ya 'liGgadhArI coriyaM karei ti, natthi se annaM pi akaraNijja' ti kaliUNa vajjho smaanntto|| rAyapurisehi taNamasigeruyabhUI vilittasavvaGgo / kosiyamAlAbhUsiyasiroharo vigayavasaNo ya / / nihiuttmnggknnbiirdaamlmbntbhaasuraaloo| chittarakayAyavatto ubbhaDasiyarAsahArUDho // DiNDimayasadameliyabahujaNaparivArio ya so navaraM / dakSiNadisAe nIo bhImaM aha vajjhathANaM ti / / tataH kAraNikai nivedita eSa vRttAntazcaNDasenAya / sa eva mama rAjA sarvametat kArayati' iti kupita eSaH / nAyitA ime cArakam , |'prApayitavya eteSAM sakAzAt sarvo'rthaH' iti dhAritAH prayatnena / tatra ca paramaduHkhitA yAvat katipayakisAna parivasanti, tAyat tatraiva rAjapuruSaiH parivrAjakarUpadhArI rajanyAM paribhraman sariktha evaM gRhIto mahAbhujaGga iti / nIto mantrisagIpam / tenApi ca 'liGgadhArI cauyaM karoti iti nAsti tasya anyadapi akaraNIyam' iti kalayitvA vadhyaH sabhAjJaptaH / / rAjapurupaistRNamapIgairikabhUtiviliptasarvAGgaH / kauzikamAlAbhUSitazirodharo vigatavasanazca // nihitottamAGgakaNavIradAmalambamAnanAsurAlokaH / chittara (zUrpa) kRtAtapatra udbhaTasitarAsamArUDhaH / / CNDimakazabdamelitabahujanaparicAritazca sa navaram / dakSiNadizi nIto bhImamatha vadhyasthAnamiti / / For Private & Personal use only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 273 // 19 Jain Education Inhal nIUiNa sudIhaM savilayamaha pecchiUNa ya jaNohaM / paricintiyaM ca teNaM kahamaliyaM hoi muNivayaNaM // ehiM pi majjha jutaM gahiyaM jaM jassa santiyaM ritthaM / sAhemi tayaM savvaM dharaNigayaM tassa kiM teNaM // iya cintiUNa bhaNiyA teNaM naraNAhasantiyA purisA / motUNa maM na muhaM zrANamiNaM kei rutaM // savvaM ca tayaM davvaM cihna ettheva navara thAmi / ArAmasunna deulagirinaditIreSu gharaNigayaM // taMtubhe appe jaNassa jassa jaM taNayaM / siddhaM mae sacinhaM pacchA mArejjaha mamaM ti // siddhaM ca tao savrvvaM sapaccayaM jaM jao jayA gahiyaM / cihna ya jattha deulagirinaditIrAisa taheva // gantUNa tehi vitao simamaccassa savvameyaM tu / joyAviyaM ca teNa vi paccaiyanarehi taM davvaM // niHzvasya sudIrgha savyalIkamatha prekSya ca janaugham / paricintitaM ca tena kathamalIkaM bhavati munivacanam || nImapi mama yuktaM gRhItaM yad yasya satkaM riktham / kathayAmi tat sarva dharaNIgataM tasya kiM tena // iti cintayitvA bhaNitAstena naranAtha satkAH puruSAH / muktvA mAM na muSTaM sthAnamidaM kenacinniruktam // sarvaM ca tad dravyaM tiSThati atra navaraM sthAne / ArAmazUnyadevakulagirinadItIreSu dharaNIgatam // gRhItvA ca tad yUyamarpayata janasya yasya yad satkam / ziSTaM mayA sacinaM pazcAd mArayata mAmiti // ziSTaM ca tataH sarva sapratyayaM yad yato yadA gRhItam / tiSThati ca yatra devakulagirinadItIrAdiSu tathaiva / / gatvA tairapi tataH ziSTamamAtyasya sarvametattu / darzitaM ca tenApi pratyayitanaraistat sarvvam // 1 sadIhaM ka / 2 tattha ka / 3 ThANaM ma kha / cauttho bhavo // 273 // nelibrary.org Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautyo samarAicca-4 kahA bhavo // 274|| // 274 // SHRESSESARKAR diTuM ca niravasesaM siDhaM jaM jaMmi mi thANaMmi / puccagahieNa rahiyaM rAyAlaMkAradavveNaM // daThThaNa ya taM davvaM cintA mantissa navarappannA / pubagahiehi pattaM taM dadhvaM annahA kahavi // evaM cintiUNaM so parivAyagakhvadhArI bhuyaGgo / karuNApapanneNa mantiNA sadAviUNa saviNayaM bhaNio tti / vesasahAvaviruddhaNa tujjha carieNa vimhao majjha / sAhehi tA phuDatyaM kimeyamavaropparaviruddhaM // evaM ca bhaNiyamettaNa bhaNiyaM parivvAyaeNa / natthi khalu visayaluddhANamabaropparaviruddhaM ti / avi ya jaNaNijaNayANa sukyaM na gaNenti na bandhumittasAmINaM / visayavisamohiyamaNA purisA paralogamaggaM ca // evaM ca siTamette bhaNiyamamacceNa jujjae eyaM / vinnANadaridANaM na uNo tumae saricchANaM // dRSTaM ca niravazeSa ziSTaM yad yasmin sthAne / pUrvagRhItena rahitaM rAjAlaMkAradravyeNa // dRSTvA ca tad dravyaM cintA mantriNo navaramutpannA / pUrvagRhItaiH prAptaM tad dravyaM anyathA kathamapi / / evaM ca cintayitvA parivrAjakarUpadhArI bhujaGgaH / karaNAprapannena mantriNA zabdAyitvA savinayaM bhaNita iti / vezasvabhAvaviruddhena tava caritena vismayo mama / kathaya tanaH sphuTArtha kimetad aparAparaviruddham / / evaM ca bhaNitamAtreNa bhaNitaM parivrAjakena / nAsti khalu viSayalubdhAnAmaparAparaviruddhamiti / api ca jananIjanakAnAM sukRtaM na gaNayanti na bandhumitrasvAminAm / viSayaviSamohitamanasaH puruSAH paralokamArga ca // evaM ca ziSTamAtre bhaNitamamAtyena yujyate etat / vijJAnadaridrANAM na punastvayA sadRzAnAm / / 1 evaM ca cintiUNaM parivAyagarUvadhAraNabhuyaGgo / karuNApavannacittega mantiNA saviNayaM bhaNio // iti sva-ga pustake Jain Education Alainelibrary.org Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAhacca kahA cautyo bhavo // 275 // // 275 // tA sAhehi avitaI paradhaNagahaNasta kAraNaM majjha / sayalANuvAlaNassa ya hiriyaM mottaNa kiM bahuNA / evaM ca bhaNie bhaNiyaM parivAyaeNa / nimuNasu avaDiyamaNaso vuttantaM majjha pucchiI jo te / taha sAhemi phuDatthaM jaha kahiyaM ohinANeNaM // atyi iheva bharahaMmi puNDo nAma jnnvo| taMmi amarAvaisarisaM puNDavaddhaNaM nAma nayaraM / tattha aggivesAyaNasagotto somadevo nAma mAhaNo / tassa suo nArAyaNAbhihANo ahaM ti / tami nayare 'jIvadhAraNa saggo' tti kusatthaM parUvento ciTThAmi jAva kei | purisA samantao vuNNavayaNataralacchaM paloemANA cora tti kaliUNa vajjhA nijjanti / te ya daLuNa bhaNiyaM mae 'ghAeha pae mahA| bhuyaGge ti / tao taM mama vayaNaM soUNa ekkaNa sAhuNA samuppannohinANeNa nAidUreTieNeva jaMpiyamaho kaTThamannANaM ti / taM ca me sAhuvayaNaM soUga samuppanA cintA / kimeeNa maM udisiUNa pasanta rUveNAvi evaM jaMpiyaM ti / tao so mae calaNesu nivADiUNa tataH kathaya avitathaM paradhanagrahaNasya kAraNaM mama / sakalAnupAlanasya ca dviyaM muktvA kiMbahunA // evaM ca bhaNite bhaNitaM parivrAjakena nizRNu avahitamanA vRttAntaM mama pRSTo yastvayA / tathA kathayAmi mphuTArtha yathA kathitamavadhijJAnena / asti ihaiva bhArate puNDro nAma janapadaH / tasmin amarAvatIsadRzaM puNDravardhanaM nAma nagaram / tatrAgnivezyAyanasagotraH somadevo nAma brAhmaNaH / tasya suto nArAyaNadevAbhidhAno'hamiti / tasmin nagare 'jIvaghAtena svargaH' iti kuzAstraM prarUpayan tiSThAmi, yAvat kecit puruSAH samantatastrastavadanataralAkSaM pralokamAnAH 'cora'-iti kalayityA vadhyA nIyante / tA~zca dRSTvA bhaNitaM mayA 'ghAtayata etAn mahAbhujaGgAn'-iti / tatastad mama vacanaM zrutvA ekena sAdhunA samutpannAvadhijJAnena nAtidUrasthitenaiva jalpitam-aho kssttmjnyaanm| tacca RECAMERICROCHARA Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 276 // pucchao 'bhaya, kimanANaM' ti / teNa kahiyaM savvasattANamasantAddioyadANaM viruddhovaeso ya / mae bhaNiyaM ko asantAhio - o, kovA viruddha ti ? / sAhuNA bhaNiyaM-jamee puvvakayakammapariNaivaseNa vasaNapatte niravarAhe vi mahAbhuGge ti ahilavasi, esa asantAhioo; jao sacce pi parapIDAkaraM na vaktavtraM ti / esA ya vo sutI paiyapaiyAbhihANe coracorabhaNaNe ya talladosayA, saIbhUyA [e] vi sayAsuddhasahAvA [ e ] vi asaipayAbhihANe acoracorabhaNaNeNa ya micchAbhihANAo duguNo doso tti / jaM puNa 'jIvadhAraNa saggo' tti parUvesi esa viruddhovaeso; jao na jIvadhAo paraloe muhaphalao hoi / bhaNiyaM ca sayalehiM titthanAyagehiM / na hiMsiyavvANi savvabhUyANi | ahavA me sAdhuvacanaM zrutvA samutpannA cintA / kimetena mAmuddizya prazAntarUpeNApi etajjalpitamiti / tataH sa mayA caraNayornipatya pRSTaHbhagavan ! kimajJAnamiti / tena kathitam - sarvasattvAnAmasadabhiyogadAnaM viruddhopadezazca / mayA bhaNitam - ko'sadabhiyogaH ko vA viruddhopadeza iti ? sAdhunA bhaNitam - yad etAn pUrvakRtakarmapariNativazena vyasanaprApte niraparAdhe'pi 'mahAbhujaGgAn' iti abhilapasi, eSo'sadabhiyogaH / yataH satyamapi parapIDAkaraM na vaktavyamiti / epA ca vaH zrutiH patitapatitAbhidhAne caurasya caurabhaNane ca tattulyadoSatA / satIbhUtAyA api sadAzuddhasvabhAvAyA api asatIpadAbhidhAne acaura (ya) caurabhaNanena ca mithyAbhidhAnAd dviguNo doSa iti / yatpunar 'jIvaghAtena svargaH' iti prarUpayasi eSa viruddhopadezaH, yato na jIvaghAtaH paraloke zubhaphalado bhavati / bhaNitaM ca sakalaiH tIrthanAyakaiH - 'na hiMsitavyAni sarvabhUtAni / athavA 1 0mihANe u ka Jain Education Intemational caustho bhavo // 276 // Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 277 // sama0 64 70 Jain Educatio jo koNa bhibhUo ghAya jIve sayA niraNukampo / so bhavacAragavAsaM puNo puNo pAvara bahuso || avi ya jammantaradinasya ya phalasesamiheva pAvihisi jamme / thevadiyahehi bAlaya navaramasantA hiogassa || mae bhaNiyaM bhayavaM, keriso jammantaraviiSNo asantAhiogo, kerisa vA tassa phalamaNuhUyaM mae, kerisaM vA phalasesaM ti ? | sAhuNA bhaNiyaM vaccha suNa / after start vAse uttarAvahe visae gajjaNayaM nAma paTTaNaM / tattha AsADho nAma mAhaNo / racchuyA se bhAriyA / tANaM io atIyapaJcamabhavaMmi caNDa devAbhihANo putto tuma Asi / kArAvio veyajjhayaNaM, suNAvio satthAI AsADheNa / samutpanno te vijjAyaH krodhenAbhibhUto ghAtayati jIvAn sadA niranukampaH / sa bhavacArakavAsaM punaH punaH prApnoti bahuzaH || api ca- janmAntaradattasya ca phalazeSamihaiva prApsyasi janmani / stokadivasairbAlaka ! navarasadabhiyogasya / / mayA bhaNitam - bhagavan ! kIdRzo janmAntaravitIrNo'sadabhiyogaH kIdRzaM vA tasya phalamanubhUtaM mayA, kIdRzaM vA phalazeSamiti ? | sAdhunA bhaNitam zRNu / asardarSe uttarApathe viSaye gajjanakaM nAma pattanam / tatrASADho nAma brahmaNaH / racchukA tasya bhAryA / tayorito'tItapaJcamabhave caNDadevAbhidhAnaH putrastvamAsIH / kArito vedAdhyayanam zrAvitaH zAstrANi ASADhena / samutpannaste vidyAbhimAnaH / sthito 1 candadevA0 ka tional cauttho bhavo // 277 // ainelibrary.org Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 278 // | himANo / Thio gajjaNayasAmiNo vIraseNassa samIve, saMpUio teNa, viiNaM jIvaNaM, bahu mannara rAMyA / aiMkanto koi kaalo| lA cauttho annayA ya taMmi ceva nayare parivvAyagabhattA viNIyaseTissa dhUyA bAlavihavA vIramaI nAma; sA ya aviveyabahulayAe itthiyANaM bhavo dujjayayAe mohassa ahilasaNIyayAe visayANaM viyArakulaharayAe jovvaNassa aNavekkhiUga niyakulaM aNAlociUNa AyaiM tanayarivatthavyaMgasIhalAbhihANeNa mAlAgAreNa samaM pavasiya tti / imao ya tami ceva diyahe tIse ceva pUyaNijo sasamayAyAraparivAlaNaraI // 278 // jogappA nAma parivyAyago, so nissaGgayAe pavvaiyagANaM kajjAbhAveNa ya saMsiyavyassa aNAikkhiUNa kassai thANesaraM gao ti| jAo ya loyavAo 'aho vIramaI pavasiya' tti / vinayaM ca tumae parivyAyayagamaNaM / to asuyAe Asayassa vicittacariyayAe savANaM samuppannA te cintaa| nUNaM sA joyappaNA saha pavasiyA bhavissai / anayA pavattA rAyakule kahA, jahA viNIyase hissa dhyA na yANijjai karhi pavasiya ti? / tao tae ujjhiUNa satthAyAraM avalambiUNa iyarapurisamaggaM aNavekkhiUNa attaNo lahuyayaM gajjanakasvAmino vIrasenasya samIpe, saMpUjitastena, vitIrNa jIvanam , bahu manyate raajaa| atikrAnto ko'pi kAlaH / anyadA ca tarimaneva nagare parivrAjakabhaktA vinItazreSThino duhitA bAlavidhavA vIramatI nAma / sA ca avivekabahulatayA strINAM durjayatayA mohasya, abhilaSaNIyatayA viSayANAM, vikArakulagRhatayA yauvanasya, anapekSya nijakulam , anAlocyAyatiM tannagarIvAstavyakasiMhalAbhidhAnena mAlAkAreNa samaM proSiteti / itazca tasminneva divase tasyA eva pUjanIyaH svasamayAcAraparipAlanaratiyogAtmA nAma paritrAjakaH / sa niHsaMgatayA pravrajitAnAM kAryAbhAvena ca zaMsitavyamanAkhyAya kasyacid sthAnezvaraM gata iti / jAtazca lokavAdaH-'aho vIramatI proSitA-' iti / vijJAtaM tvayA parivrAjakagamanam / tato'zuddhatayA''zayasya vicitracaritatayA sattvAnAM samutpannA te cintA- nUnaM sA yogAtmanA 1 haluyayaM ka Maninelibrary.org Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 279 // 1 ayANiUNa seuimmAhayaM evaM jaMpiyaM ti / kimettha jANiyavvaM, ahaM jANAmi / rAiNA bhaNiyaM- 'kahaM' ti ? / tae bhaNiyaM-joyappaNA saddhiM pavayi ni / rAiNA bhaNiyaM paricattaniyakalattArambho khu so bhagavaM / tae bhaNiyaM-ao ceva parakalattAIM patthei | mahArAya, evaM caiva pANDiNo / na ettha paramatthabuddhI kAyavva tti / eyaM ca soUNa vipariNayA dhammaMmi ke pANiNo / savaNaparaM parAya ANi miNaM sesaparivvAyaehiM bajjho kabha joyappA, jAyA ya se sapakkhaparapakakhehiM pAyaM viDambaNA / evaMvihamicchApariNAmavattiNA baddhaM tara tivvaM kammaM / aikanto koi kAlo / parikkhINamahAuyaM / tatha aparicattayAe Arambhassa mAyAbahulayA sesakAla aNAvaNAra dhammassa vicittayAe kammapariNaINaM mao samANo kollAgasannive se samuppanno elagattAe tti / anto koi kAlo tammadoseNa ya saDiyA te jIhA / gahio mahAveyaNAe / thevakAleNaM ceva jhINaM ca te AuyaM / tao saha proSitA bhaviSyati / anyadA pravRttA rAjakule kathA, yathA vinItazreSTino duhitA na jJAyate kutra proSiteti ! / tatastvayA ujjhitvA zAstrAcAram, avalambya itarapuruSamArgam, anavekSyAtmano laghukatAm, ajJAtvA zreSThi-unmArtha (vinAza) evaM jalpitaniti / kimatra jJAtavyam ? ahaM jAnAmi / rAjJA bhaNitam - 'katham, - iti / tvayA bhaNitam - yogAtmanA sArdhaM proSiteti / rAjJA bhaNitam - parityaktanijakalatrArambhaH khalu sa bhagavAn / tvayA bhaNitam ata eva parakalatrANi prArthayate / mahArAja ! evaMvidhA evaite pAkhaNDinaH ! nAtra paramArthabuddhiH kartavyeti / etacca zrutvA vipariNatA dharme kecit prANinaH / zravaNaparamparayA cAkarNitamidaM zeSaparivrAjakaiH bAhyaH kRto yogAtmA, jAtA ca tasya svapakSapakSaH prAyo viDambanA / evaMvidhamidhyApariNAmavartinA baddhaM tvayA tIvraM karma / atikrAntaH ko'pi kAlaH / parikSINamathAyuSkam / tato'parityaktatayA''rambhasya mAyAbahulatayA zeSakAlamanAsevana yA dharmasya vicitratayA karmapariNatInAM mRtaH san kollAkasanniveze samutpanna eDakatayeti / atikrAntaH ko'pi kAlaH / tatkarmadoSeNa ca zaTitA te jihvA / gRhIto mahAvedanayA / stokakAlenaiva kSINaM ca cauttho bhavo // 279 / . Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 280 // mariNa takammasesayAe kollAgasannivesADavIe caiva samuppanno gomAugattAe ti / tattha vi ya takamma periyata hA viha phalabhavakhasaDiyA te jIhA / aikanto koi kAlo / tao mariUNa takammasesayAe caiva samutpanno sAeyanaravaivilAsiNIe meyaNahAhANA sutAe ti / patto jovvaNaM, ballaho naravaissa / abhayA takammadosao caiva surApANamatteNaM viNAvi kajjeNaM damakosiyA rAyajaNaNI / muo rAyautteNa, vArAvio teNaM / tao taM pi akkosiuM payatto / kuviSaNa chindAviyA te jIhA / aaro o / lajjio khu attaNo vuttanteNaM / paDivano ya aNasaNaM / mAsametteNa kAlena vimukkI pANehiM / samuppanno ya ettha puNDavaddhami mAhaNasuyattAe ti / eyamaNuhUyaM tae | tao mameyaM soUNa samupapanno saMvego, jAo bhavavirAo / cintiyaM mae / aho dukkhaheuttaNaM pamAyacariyassa / pucchio sAhU / bhaya, kerisaM phalasesaM ti ? / tao teNa aisayanANiNA viseseNaM imaM abaloiUNa bhaNiyaM sakaruNaM / vaccha, avivegijaNANurUvA tavAyuH tato mRtvA tatkarmazeSatayA kollAkasannivezATavyAmeva samutpanno gomAyukatayeti / tatrApi ca tatkarmapreritatathAvidhaphalabhakSaNena zaTitA te jihvA / atikrAntaH ko'pi kAlaH / tato mRtvA tatkarmazeSatayaiva samutpanno sAketanarapativilAsinyAM madanalekhAbhidhAnAyAM sutayeti / prApto yauvanam, vallabho narapateH / anyadA tatkarmadoSata eva surApAnamattena vinA'pi kAryeNa dRDhamAkuSTA rAjajananI / zruto rAjaputreNa, vAritastena, tatastamapi AkroSTuM pravRttaH / kupitena cheditA te jilhA / vyapagato madaH / lajjitaH khalvAtmano vRttAntena / pratipannaJcAnazanam / mAsamAtreNa kAlena vimukto prANebhyaH / samutpannacAtra puNDravardhane brAhmaNasutatayeti / etanubhUrta tvayA / tato mamaitat zrutvA samutpannaH saMvegaH, jAto bhavavirAgaH, cintitaM mayA - aho ! duHkhahetutvaM pramAdacaritasya / pRSTo sAdhuH kIdRzaM 1 mayaNalayA0 ka 2 poNDavaddhami ka cauttho bhavo // 280 // Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA cautyo bhavo // 28 // sayalaloe viDambaNA sesaM ti / taomae samuppannaveraggeNa muNivayaNabhIeNa sugahiyanAmagurusamIve pavanA panyajjA / aikvanto koi kaalo| laddhAo ya gurusuraloyagamaNakAle mae gurusussUsApareNa gurusayAsAo tAlugghANigayaNagAmiNIo duve mhaavijjaao| bhaNio mhi guruNA-vaccha ! eyAo dhammakAyaparivAlaNatthaM karhipi mahAvasaNakAlaMmi ceva tae pauniyavAo, na uNa sayA asAravisayasuhasAhaNatyaM ti / annaM ca, eyAo dhArayanteNaM parihAseNAvi aliyaM na jaMpiyavya pamAyao jaMpie samANe takkhaNaM ceva nAhippamANavimalajalagaeNaM uddhabAhuNA aNimisaloyaNeNaM eyAsiM ceva aTThasahasseNaM jAvo dAyavyo tti / tao mae pAbamohiyamaNeNaM sAhusiTTaniyaivasavattiNA avijANurAyaNaDieNaM guruvayaNapaDikUla ihaparalogamangaviruddhaM sabamiyamaNuciTThiyaM / jaMpiyaM ca mae kallaM asaMpattAe bhayavaIe samjhAe AvasahAsanArAmabaulatalagaeNaM pamAyao taruNarAmAyaNapucchieNa aparihAsasIleNa vi parihAseNaM HAR // 281 // AAAAAS. | phalazeSabhiti / tatastenAtizayajJAninA vizeSeNemamavalokya bhaNitaM sakaruNena / vatsa ! avivekijanAnurUpA sakalaloke viDambanA zeSamiti / tato mayA samutpannavairAgyena munivacanabhItena sugRhItanAmagurusamIpe prapannA prvrjyaa| atikrAntaH ko'pi kAlaH / labdhe ca gurusuralokagamanakAle mayA guruzuzruSApareNa gurusakAzAt tAlodghATinI-gaganagAminyau dve mahAvidye / bhaNito'smi guruNA-vatsa ! ete dharmakAyaparipAlanArthaM kutrApi mahAvyasanakAle eva tvayA prayoktavye, na punaH sadA'sAraviSayasukhasAdhanArthamiti / anyacca-ete dhArayatA parihAsenApi alIkaM na jalpitavyam , pramAdato jalpite sati tatkSaNameva nAbhipramANavimalajalagatena UrthavAhunA'nimiSalocanena etayorevASTasahasreNa jApo dAtavya iti / tato mayA pApamohitamanasA sAdhuziSTaniyativazavartinA'vidyAnurAganaTitena (vyAkulitena) guruvacanapratikUlamihaparalokamArgaviruddha sarvamidamanuSThitam / jalpitaM ca mayA kalye'saMprAptAyAM bhagavatyAM sandhyAyAmAvasathAsannArAmabakulatalagatena 7 Jain Education Manelibrary.org anal Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 282 // ubhayaloyaviruddhaM aliyavayaNaM ti / mantiNA bhaNiyaM 'kiM aMpiyaM' ti ? | parivvAyaraNa bhaNiyaM pucchio mhi kallaM takkhaNakaya jalAvagANA AvasahadevayAdaMsaNatthamAgayAhiM mahuraparikakhalantatrayaNAhiM savinbhantapecchirIhi taruNarAmAhiM / bhayavaM, kIsa tumaM taruNago caiva jIvaloyasArabhUyaM jammantaraMmi vi tavastijaNapatthaNijjaM hariharapiyAmahappamuhatiyasavara se viyaM sayalaloya salAhaNijjaM siyokkhaM ujjhiUNa imaM Iisa dukkaraM vayavisesaM pavana tti ? / tao mae tAsiM hiyayagayaM parihAsagaNiM bhAvaM viyANiUNa rayaasarari kAlArUpamaliye caiva jaMdiyaM / jahA hiyayANukUlapiyayamA viraha saMtAvapIDieNaM imaM Iisa dukaraM vayamanbhuvagayaM ti / jaMpiUNa ya imaM vayaNaM pamAyao ceva na kao gurujaNovaiho jAvo / akayajAvo ya vasaNavasago vi ya jAe aGkarattasamae atthamie bhuvaNapadIpe cande patte nAyaraloyanivahe timira dussaMcaresu rAyamaggesu kahakahavi gantUNa puvvabhaNDiyaM piva akayapaDidukArapahANaM paviTTo sAgaraseTThigehaM ti / tao gahiyasuvaNNaruppa bhaNDo niggacchanto ceva sAgara seTThigehAo AyaNNiyapurisapayasaMcAro pramAdatastaruNarAmA janapRSTenAparihAsazIlenApi parihAsenobhaya lokaviruddhama lIkavacanamiti / mantriNA bhaNitam kiM jalpitamiti ? paribrAjakena bhaNitam - pRSTo'smi kalye tatkSaNakRta jalAvagAhnAbhirAvasatha devatAdarzanArthamAgatAbhirmadhurapariskhaladvavanAbhiH savibhramodadbhrAntaH prekSaNazIlAbhiH taruNarAmAbhiH / bhagavan ! kimartha tvaM taruNa eva jIvalokasArabhUtaM janmAntare'pi tapasvijanaprArthanIya hariharapitAmahapramukhatridazavarasevitaM sakalaloka lAghanIya vipapasaukhyamujjhitvamamIdRzaM duSkaraM vratavizeSaM prapanna iti ? tato mayA tAsAM hRdayagataM parihA sagarbhitaM bhAvaM vijJAya vimuktavaniHzvAsa kAlAnurUpama lIkameva jalpitam / yathA-hRdayAnukUlapriyatamAvirahasaMtApapIDitena imamIdRzaM duSkaraM vratamabhyupagatamiti / jalpitvA ceI vacanaM pramAdata eva na kRto gurujanopadiSTo jApaH / akRtajApazca vyasanavazago'pi ca jAte'rdharAtrasamaye'stamite bhuvanapradIpe candre prasupte nAgaralokanivahe timiraduHsaMcareSu rAjamArgeSu kathaM kathamapi gatvA pUrvabhAMDikamiva (bAndhavamiva ) Jain Educationtional cauttho bhavo // 282 // ainelibrary.org Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho samarAicca kahA bhavo // 283 // // 28 // CAUSERECRUAROSAROGRESS vijANusaraNadinAvahANo khaliyavijAnahaGgaNagamago sumariyavijjAvihaGgadINabhAvo visamabhayavasapalAyamANo kuntakaravAlavAvaDaggahatthehi gadabbhasadarakhAvRriyadisAyakohi io to turiyamavadha vantehiM gahiyo rAyapurise hiN| ao paramavago ceva te madIo vuttnto| saMpai tuma pamANaM ti bhaNiUNa tuhikko Thio parivyAyago ti|| mantiNA bhaNiyaM-bhayavaM, kahaM puNa ettha egadivasAvaNIo rAyAlaMkAro natthi ? / teNa bhaNiyaM-dino khu eso mae sAvatthInaravaista / mantiNA bhaNiyaM-'kiM nimicaM ti? / teNa bhaNiyaM-suNa / asthi me sAvatthI nivAsI gandhavyadatto nAma vayaMsao jIviyAo ya abbhahio / teNa tanayaranigasiNo indadattAbhihANassa seTimahantagasta dhUyA vAsavadattA nAma kannagA nehANurAyavasao annadinnA vi patthue vivAhamahU save jovaNAbhimANiNA iharahA vi akRtapratidvArapidhAnaM praviSTo sAgarazreSThigehamiti / tato gRhIta suvarNaraupyabhANDo nigacchanneva sAgarazreSThigehAdAkarNitapuruSapadasaMcAro vidyAnusmaraNa ttAvadhAnaH skhalitavidyAnabhoGgaNagamanaH smRtavidyAvibhaGgadInabhAvo viSamabhayavazapalAyamAnaH kuntakaravAlavyAptAgrahastaigardabha (karkaza) zabdaravApUritadikcaritastatastvaritamabadhApadbhigRhIto rAjapuruSaiH / ataH paramavagata eva tvayA madIyo vRttAntaH / saMprati tvaM pramANamiti jhaNitvA tUNikaH sthitaH parivrAjaka iti / mantriNA bhaNitam bhagavan ! kathaM punaratra ekadivasApanIto rAjAlaMkAro nAsti ? / tena bhaNitam-datta khalveSa mayA zrAvastInarapataye / mantriNA bhaNitam-kiM nimittam'-iti ? tena bhaNitam-zRgu / asti me zrAvastInivAsI gandharvadatto nAma vayasyo jIvitAccAbhyadhikaH / tena tannagaranivAsina indradattAbhidhAnasya zreSThimahatkasya 1 samariya * ka Astebeste For Private & Personal use only Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 284 // attaNo viNAsamAlocaya avalambiUNa purisayAraM ahariNa pariNIyati / eyavaiyaraMmi rudvo se rAyA / avahariyA vAsavadattA / nicchUDho nayarIo | Agao ye samIvaM jIviyAbhihANavayaMsagasahAo / pucchio ya AgamaNapaoyaNaM / sAhiyaM ca teNaM / tao mae tamaNupucchiUNa rAyAlaMkArako salliyasahAo pesio narindapaccAyaNanimittaM jIvioo / gao ya so sAvatthi / alaMkAra darisaNapuvyaM vinnato teNa rAyA eyavaiyareNa / kao se rAiNA pasAo / pesiyA gandhavvadattasya sAvatthipaderANanimittaM mahantayA / nao mahantahiM, pavesio rAiNA mahAvibhUIe, diTTho ya jaNaNijaNayapamuheNa sayaNavaggeNa / pAviyA teNa kaNThagayapANA vAsavadattA / tA eyaM nimittaM // mantiNA bhaNiyaM - sAhu vavasiya, mittakajjavacchalA ceva sappurisA havanti / 'nidosA khu te pundagahiya' tti mantiUNa moyAviyA dhaNAI | 'bhayavaM, tuma vi savivegANuruvamAyariyavyaM' ti bhaNiUNa visajjio parivvAyao / / duhitA vAsavadattA nAma kanyakA snehAnurAgavazato'nyadattA'pi prastute vivAhamahotsave yauvanAbhimAnitA itarathA'pi Atmano vinAzamAlocya avalamvya puruSakAramapahRtya pariNIteti / etadUvyatikare rUSTastasmai rAjA | apahRtA vAsavadattA / niHkSipto nagaryoH / Agato mama samIpaM jIvikAbhidhAnavayasyasahAyaH / pRSTazcAgamanaprayojanam / kathitaM ca tena / tato mayA tamanupracchaca rAjAlaMkArakauzalika (upahAra)sahAyaH preSito narendrapratyAyananimito jIvikaH / gatazca sa zrAvastIm / alaMkAradarzanapUrvakaM vijJaptastena rAjA etadvayatikareNa / kRtastasya rAjJA prasAdaH / preSitA gandharvadattasya zrAvastIpravezananimittaM mahatkAH / nIto mahatkaiH, pravezito rAjJA mahAvibhUtyA dRSTazca jananIjanakapramukhena svajanavargeNa / prAptA tena kaNThagataprANA vAsavadattA / tata etannimittam / mantriNA bhaNitam - sAdhu vyavasitam, mitrakAryavatsalA evaM satpuruSA bhavanti / 'nirdoSAH khalu pUrvagRhItAH' iti mantrayitvA mocitA cauttho bhavo // 284 // Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho samarAicca kahA | bhavo // 285 // // 285 // dhaNo vi ya te rAyapurise pesiUNa sAvatthi payaTTo jalanihitIrasaMThiyaM vayarADaM nAma nayaraM / kahANayaviseseNa patto paumAvaI nAma aDavi / tIe vi ya kaivayakappaDiyaparivAriyassa egaMmi vibhAge udviyaM vnngindpiiddhN| paNaTThA disodisaM kppddiyaa| dhAio gayakalahago dhaNamaggeNaM / gahio khu eso, pADio dharaNivaDhe / pariNao gayakala hago / devvajoeNaM na vAvAio dhaNo / tao upari ghattiUNa dantamusalehi paDicchissaM' ti gahio kareNaM, vikkhitto ya uvariM vilaggI samAsanavattiNIe naggohasAlAe / io M ya tayanakalahagapIDayAe rasiyaM kareNuyAe / tao taM mottaNa valio gayakalahago / ArUDho dhaNo naggohasiharaM / didvAya teNa tattha nIDaMmi olAvagavimukkA tellokasArA rayaNAvalI / pacabhinnAyA gahiyA ya / cintiyaM ca teNaM / chuTTAmi jai gaovahavassa, tA | parANemi eyaM paramovayAriNo sAvatthInaravaissa pacchA jahAsamIhiyamaNucidvissaM ti / Thio kaMci velaM, aikvantaM gayapI, oiNNo dhanAdayaH / 'bhagavan ! tvayA'pi svavivekAnurUpamAcaritavyam' iti bhaNitvA visarjito parivrAjakaH / dhano'pi ca tAn rAjapuruSAn preSayitvA zrAvastI pravRtto jalanidhitIrasaMsthitaM vairATaM nAma nagaram / kathAnakavizeSeNa prApto padmAvatIM nAmATavIm / tasyAmapi ca katipayakArpaTikaparighRtasya ekasmin vibhAge utthitaM vanagajendrayUtham / pranaSTA dizi vizi kArpaTikAH / dhAvito gajakalabhako dhanamArgeNa / gRhItaH khalveSaH / pAtito dharaNIpRSThe / pariNato (tiryakprahAravAn ) gajakalabhakaH / devayogena na vyApAdito dhanaH / tata 'upari kSiptvA dantamuzalAbhyAM pratyeSiSyAmi' iti gRhIto kareNa / vikSiptazcopari vilagnaH samAsannavartinyAM nyagrodhazAkhAyAm / itazca tadanyakalabhakapIr3itayA rasita kareNvA / tatastaM muktvA valito gajakalabhakaH / ArUDho dhano nyagrodhazikharam / dRSTA ca tena tatra nIDe zyenavimuktA trailokyasArA ratnAvalI, pratyabhijJAtA ca / cintitaM ca tena / chuTAmi yadi / gajopadravAt tataH parAnayAmi etAM paramopakAriNaH zrAvastInarapateH / pazcAd yathAsamIhitamanuSThAsyAmIti / sthitaH kAMcid velAm / 55464545453 Jain Education Interational Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho bhavo // 286 // samarAicca taruvarAo, payaTTo sAvatthi, saMpatto vasimaM // kahA io ya gayA te purisA sAvasthi / niveio vuttanto naravaissa / kuvio tesiM rAyA / aho abuddhiyA tumhe, jaM tahAvihaM purisarayaNaM tahA egAgiNaM mottUNamAgaya tti / tA esa bhe daNDo; taM ceva agihiUNa na tumbhehiM sAvatthi paisiyavvaM ti / // 286 // bhaNiUNa nicchUDhA nyriio| laggA dhaNaM gavesiuM / diTTho ya te hi piya pelagAbhihANe sanivese styvaahputto| sAhio Nehi vuttanto imassa, imeNa vi ya tesi / tao kaivayadiyahe hiM patto sAvatthi / diTTho naravaI, paritudvo hiyaeNa, sAhio vuttanto naravaissa / deva, imiNA payAreNa laddhA rayaNAvalI daMsiyA ya / vimhio rAyA / 'aho vicittayA kajjapariNaINaM' ti cintiUNa bhaNiyaM ca teNa / bhadda, tuha ceva mae esA saMpADiya tti, na kAyavyo me paNayabhano / ahavA sAhAraNaM ceva te eyaM rajjaM pi, kiM saMpADIyA tti ? / tao aikvantesu kaivayadiNesu kAUNa mahAmahantaM satthaM bhariUNa vicittabhaNDassa dAUNa nANAmaNirayaNasAramaNagdheyamAharaNaM uciyavANi- | atikrAntaM gajayUyam / avatI staruvarAt / pravRttaH zrAvastIm / saMprApto vasatim / itazca gatAste puruSAH zrAvastIm / nivedito vRttAnto narapataye / kupitastebhyo rAjA / aho! abuddhikA yUyam , yat tathAvidhaM puruSaratnaM tathaikAkinaM muktvA''gatA iti / tata eSa yuSmAkaM daNDaH, tamevAgRhItvA na yuSmAbhiH zrAvastI praveSTavyamiti bhaNitvA niHkSiptA (niSkAsitAH) nagarItaH / lagnA dhanaM gaveSayitum / dRSTazca taiH, priyamelakAbhidhAne sanniveze sArthavAhaputraH / kazcitastavRttAnto'smai anenA'pi ca tebhyaH / tataH katipayadivasaH prAptaH zrAvastIm / dRSTo narapatiH, parituSTo hRdayena / kathito vRttAnto narapataye / deva ! anena prakAreNa labdhA ratnAvalI, darzitA ca / vismito rAjA / 'aho vicitratA kAryapariNatInAm' iti cintayitvA bhaNitaM ca tena / bhadra ! tavaiva hai P mayaiSA saMpAditeti na kartavyo me praNayabhaGgaH / athavA sAdhAraNameva tavaitad rAjyamapi, kiM saMpAdyate iti / tato'tikrAnteSu katipa-5 OMOMOMOMOMOMOMECE GREAUCRECHALASA Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 287 // gaveseNeva pesio susampraNayaraM dhago tti / patto kAlakameNaM, viznAo jaNeNa / parituTTo se gurujaNo, niggao pacoNi / diTTho ya jaNaNijaNaehiM nivaDio cala tesiM, abhiNandio jaNaNi jaNaehiM / kayA savvAyayaNesu pUyA, dinnaM mahAdANaM, pavesio narindeNa sammANiUNa mahayA vibhUIe / kayaM ca gururhi mahocchavabhUyaM vaddhAvaNayaM ti / pairikke pucchio ghaNasirivRttantaM jaNaNijaNaehiM / sAhio teNa / vimhiyA jaNaNijagayA / bhaNiyo ya tehiM-vaccha, alaM tIe / aNuciyA khu sA pAvakammA bhavao / na rehai kappapAyave kavikacchuvalli tti / tA annaM te samANaruvakulavihavasahAvaM dAriyaM gavesAmo / na tae ettha saMtappiyavvaM / na muccaI sasI jonhAe ti / teNa bhaNiyaM ko ettha avasaro saMtAvassa; Iiso khalu saMsArasahAvo ti / tehiM bhaNiyaM - sAhu sAhu, mahApuriso khu tumaM / tA kiM ettha avaraM bhaNIyati // yadineSu kRtvA atimahAntaM sArthaM bhRtvA vicitrabhANDaM dattvA nAnAmaNiratnasAramanamAbharaNamucitavANijakavezeNaiva preSitaH suzarma nagaraM dhana iti / prAptaH kAlakrameNa, vijJAto janena / parituSTastasya gurujano, nirgataH saMmukham / dRSTazca jananIjanakAbhyAm / nipatitazcaraNeSu tayoH / abhinandato jananIjanakAbhyAm / kRtA sarvAyataneSu pUjA, dattaM mahAdAnam, pravezito narendreNa sanmAnya mahatyA vibhUtyA / kRtaM ca gurubhimahotsavabhUtaM vardhApanakamiti / pratirikte pRSTo dhanazrIvRttAntaM jananIjanakAbhyAm / kathitastena / vismitau jananIjanakau / bhaNitazca tAbhyAmvatsa ! alaM tathA / anucitA khalu sA pApakarmA bhavataH / na rAjate kalpapAdape kapikacchuvahniriti / tato'nyAM tava samAnarUpakulavibhavasvabhAvAM dArikAM gaveSayAvaH / na tvayA'tra saMtapitavyam / na mucyate zazI jyotsnAyA iti / tena bhaNitam - ko'trAvasaraH saMtApasya, IdRzaH khalu saMsArasvabhAva iti / tairbhaNitam - sAdhu sAdhu mahApuruSaH khalu tvam / tataH kimatrAparaM bhaNyate iti / cauttho bhavo | // 287 // Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA | 288 // Jain Education tao kayA se gurUhiM dhaNadevamahimA / niggao ghaNo saha niddhamittehiM / pUjio jakkho, kayA asthijaNapaDivatI / gao ya tarasamae tayAsannaM caiva siddhatthaM nAma ujjANaM / diTTho ya tattha asoyapAyavatalagao iriyAipaJcasamiio maNavayakAya gutto gutindio guttambhayArI amamo akiJcaNo chinnagantho nivalevo, kiM bahuNA, aTThArasasIlaGgasahassadhArI aNeyasAhupariyao jasoharo nAma kosalAvisa viNayaMdharassa putto samaNasIho ti / taM ca daTThUNa samuppanno se pamoo, viyambhio dhammavavasAo / cintiyaM ca NeNaM / aho se rUvaM, aho cariyaM, aho se dittI, aho somayA, aho se purisayAro, aho mahavaM; aho se lAyaNNaM, aho visayaniSpivAsayA; aho se jonvaNaM aho aNaGgavijao ti / tA dhanno khu eso daTThavvo pajjuvAsaNijjo ya / gao tassa samIvaM / vandio NeNa bhayavaM jasoharo sesasAhuNo y| dinno se guruNA dhammalAho sesasAhUhi ya / uvaviTTho gurupAyamUle / bhaNiyaM ca teNaM- bhayavaM, kiM puNa te nivveyakAraNaM, jeNa tumaM rUvi vva paJcavANo viSayasuhamavahatthiUNa pavvajjaM pavanno si ? / jasohareNa tataH kRtA tasya gurubhyAM dhanadevamahimA / nirgato dhano saha snigdhamitraH / pUjito yakSaH kRtA'rthijanapratipratiH / gatazca bhuktottarasamaye tadAsannameva siddhArtha nAmodyAnam / dRSTazca tatrAzokapAdapatalagata IryAdipaJcasamitiko manovacaH kAyagupto guptendriyo guptabrahmacArI amamoskicanachinnagrantho nirupalepaH - kiM bahunA, aSTAdazazIlAGgasahasravArI, anekasAdhuparigato yazodharo nAma kozalAdhIpasya vinayandharasya putraH zramaNasiMha iti / taM ca dRSTvA samutpannastasya pramodaH vijRmbhito dharmavyavasAyaH / cintitaM ca tena - aho ! asya rUpam, aho ! caritam, aho ! asya dIptiH, aho ! saumyatA, aho ! asya puruSakAraH, aho ! mArdavam, aho ! asya lAvaNyam, aho ! viSayaniSpipAsatA, aho ! asya yauvanam aho ! anaGgavijaya iti / tato dhanyaH khalvepa draSTavyaH paryupAsanIyazca / gatastasya samIpam / vanditastena bhagavAn yazodharaH zeSasAdhavazca / dattastasmai guruNA dharmalAbhaH zeSasAdhubhizca / upaviSTo gurupAdamUle / bhaNitaM ca tena - kiM cauttho bhavo // 288 // inelibrary.org Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA cautyo bhavo // 289 // // 289 // bhaNiyaM-egantanivve yakulaharAo saMsArAo vi avaraM nivveyakAraNaM ti?| dhaNeNa bhaNiyaM-bhayavaM, sayalajaNasAhAraNo khu esa saMsAro; ao visesakAraNaM pucchAmi / jasohareNa bhaNiyaM-viseso vi sAmannamajjhagao ceva, tahAvi niyayameva cariyaM me nivveyakAraNaM ti| dhaNeNa bhaNiyaM-kareu bhayavaM aNuggaha, kaheu amhANaM pi nivveyakAraNaM niyayacariyaM ti / tao jasohareNa 'kallANAgiI pasantarUvo ya eso kayAi nivveyamuvagacchaI' ti cintiUNa bhaNiyaM / soma ! jai evaM, tA suNa / ___ atthi iheva vAse visAlA nAma nayarI / tattha amaradatto nAma naravaI hotthA / io ya atIyanavamabhavaMmi tassa putto surindadatto nAma ahamAsi tti / jaNaNI ya me jasoharA, bhajjA ya nayaNAvali tti / tAo ya me rajjaM dAUNa pavanno samaNattaNaM / ahamavi saMpattasammatto nayaNAvalI nehamohiyamaNo rajasaNAhaM visayasuhamaNuhavanto ciTThAmi, jAva Agao me paliyacchaleNa dhmmdo| punaste nirvedakAraNam , yena tvaM rUpIva pazcabANo viSayasukhamapahastayitvA pravrajyAM prapanno'si ? yazodhareNa bhaNitam-ekAntanivedakula| gRhAt saMsArAdapi aparaM nirvedakAraNamiti ? dhanena bhaNitam-bhagavan ! sakalajanasAdhAraNaH khalveSa saMsAraH ato vizeSakAraNa pRcchAmi / yazodhareNa bhaNitam-vizeSo'pi sAmAnyamadhyagata eva, tathApi nijakameva caritaM mama nirvedakAraNamiti / dhanena bhaNitamkarotu bhagavAn anugraham , kathayatu asmAkamapi nivedakAraNaM nijakacaritamiti / tato yazodhareNa 'kalyANAkRtiH prazAntarUpazcaiSa kadAcid nirvedamupagacchati' iti cintayitvA bhaNitam / saumya ! yadyevaM tataH shRnnu| ____ asti ihaiva varSe vizAlA nAma nagarI / tatrAmaradatto nAma narapatirabhUt / itazcAtItanavamabhave tasya putraH surendradatto nAmAhamAsamiti / jananI ca mama yazodharA, bhAryA ca nayanAvaliriti / tAtazca me rAjyaM dattvA prapannaH zramaNatvam / ahamapi saMprAptasamyaktvo | nayanAvalisnehamohitamanA rAjyasanAthaM viSayasukhamanubhavan tiSThAmi / yAvadAgato me palitacchalena dharmadUtaH / niveditazca mahyaM sArasi sama025 73 Jain Education A n al For Private & Personal use only Ninelibrary.org Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 290 // niveio ya me sArasiyAbhihANAe nayaNAvalIceDiyAe / tao samuppanno me nivveo / cintiyaM mae / aho caJcalayA jIvaloyasa, aho pariNAmo poggalANaM, aho asAraM maNuyattaNaM, aho pahavai mahAmoho / avi ya aNudiyahaM vaccantANimAi kaha kiM jaNo na lakkhei / jIyassa jovvaNassa ya diyahani sAkhaNDakhaNDAI || diyahanisAghaDimAlaM AuyasalilaM jaNassa ghetUNa | candAiccabaillA kAlarahaTTaM bhamADenti // 1 jhI Auyasalile parisusantaMmi dehasassaMmi / natthi hu kovi uvAo taha vi jaNo pAvamAyarai || alaM tA me pamANaM / pavajjAmo puvva purisa seviyaM samaNattaNaM / sAhio niyayAhippAo nayaNAvalIe / bhaNiyaM ca tIeajjautta, jaM vo roya tti / na khalu ahaM ajjauttassa paDikUlayAriNI; avi ya 'jaM tumaM pavvajjihisi, ahaM pitaM caiva' ti niveiyaM caiva ajjauttassa / tao mae cintiyaM / aho nivbharANurAyayA mamovari devIe, aho mahatthattaNaM, aho vivego, aho kAbhidhAnayA nayanAvaliceTikayA / tataH samutpanno mama nirvedaH / cintitaM ca mayA - aho ! caJcalatA jIvalokasya, aho ! pariNAmaH pudgalAnAm, aho ! asAraM manujatvam, aho ! prabhavati mahAmohaH / api ca anudivasa trajanti imAni kathaya kiM jano na lakSayati / jIvitasya yauvanasya ca divasanizAkhaNDakhaNDAni // divasanizAghaTImAlamAlamAyuH salilaM janasya gRhItvA / candrAdityabalIvardoM kAlAraha bhrAmayataH // kSINe AyuHsalile parizuSyati dehasasye / nAsti khalu ko'pyupAyaH tathApi janaH pApamAcarati || alaM tato mama pramAdena, prapadyAmahe pUrvapuruSasevitaM zramaNatvam / kathito nijakAbhiprAyo nayanAvalyai / bhaNitaM ca tayA - Aryaputra ! yat tubhyaM rocate, na khalbamArthaputrasya pratikUlakAriNI, api ca yattvaM pratrajiSyasi, ahamapi ca tadeveti niveditamevAryaputrasya / tato cauttho bhavo // 290 // Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautyo samarAica kahA bhavo // 29 // // 29 // cittaNuyayA, aho chandANuvattaNaM, aho samasahadakkhayA, aho aigasahAvattaNaM ti // etthantaraMmi niveio me kAlo maGgalapADhaehiM / paDhiyaM ca tehiM / AsAiUNa uyayaM kameNa pariyaTTiUNa ya payAvaM / ujjoviUNa bhuvaNaM atyamai divAyaro eNhiM // to mae cintiyaM-dhiratyu jIvaloyassa eyassa vi diNayarassa egadivasaMmi ceva ettiyA avattha ti| to ahaM atyAiyAmaNDavaMmi kaMci kAlaM gameUNa miyaGkajoNhApasAhiyabhuvaNabhavaNe uddAmakAmiNIyaNaviyambhiyamayaNapasare ya pose go viiNNamaNirayaNamaGgalapadIvasaNAhaM kuTTimavimukkavarasurahikusumapayaraM bahalakatthUriyAvilitavimalamaNibhittiM pavaradevaMgavatthavokkhAriyakayakhambhaM ujjalavicittavatthaviraiyaviyANayaM jaradavidamAyambaghaDiyapallaGkasaNAI atthuriyApavaratUlIviiNNagaNDovahANayaM vimalakaladhoyamaovamayA cintitam-aho ! nirbharAnurAgatA mamopari devyAH, aho ! mahArthatvam , aho ! vivekaH, aho ! cittAnugatA, aho! chando'nuvartanam, aho! samasukhaduHkhatA, aho ! ekasvabhAvatvamiti / atrAntare nivedito me kAlo maGgalapAThakaiH / paThitaM ca taiH AsvAdyo krameNa parivartya ca pratApam / uddyotya bhuvanamastameti divAkara idAnIm / / tato mayA cintitam-dhigastu jIvalokam , etasyApi dinakarasya ekadivase eva etAvatyavastheti / tato'hamAsthAnikAmaNDape / kazcit kAlaM gamayitvA mRgAGkajyotsnAprasAdhitabhuvanabhavane uddAmakAminIjanavijRmbhitamadanaprasare ca pradoSe gato vikIrNamaNiratnamaGgalapradIpasanAthaM kuTTimavimuktavarasurabhikusumaprakaraM bahalakastUrikAvimalamaNibhittim, pravaradevAGga (devadUSya) banavibhUSitakanakastambham , 1 egasArattaNaM ka / 2 bokkhAriva (de.) vibhUSitaH / ___ JainEducatioiRI Collainelibrary.org Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 292 // [] hara Digrha ullambiyasurahikusumadAmaniyaraM kaNayamayama hama henta dhUvaghaDiyAule pajjaliya viittadhUmavattinivahaM caDalakalahaMsapArAvayamihuNasohiyaM viraiyakappUravIDayasaNAhatambola paDalayaM vaTTiyavilevaNapuNNa vivizvAyAyaNanimiyamaNivayaM surahipaDavAsabhariyamoha rovaNIya kaNayakaccolaM tappiyavaravAruNI surahikusumasaMpAiyamayaNapUyaM raIe viva saparivArAe nayaNAvalIe samaddhA siyaM vA sa gehaMti / aashee | kaMci kAlaM gameUNa niggao devIpariyaNo / yevavelAe pamuttA devI / ahaM ca visamuhavimuhiyacittovi nehANuo 'devI paricayA, edahametaM ettha dukaraM 'ti cintayanto ciTThAmi, jAva sA devI 'pasuto naravaI' tti mamnamANA mottRNa pallaGka komalaM / saGkA ya ugghADiUNa dubAraM niggayA vAsagehAo / tao mae cintiyaM kiM puNa esA avelAe annaduvAraM niggayati / nUNaM mama bhAvivioyakAyarA dehaccAyaM vavasissaha tti / tao ahaM ghettUNa asivaraM niggao tIe pittttho| gayA yA ujjvalavicitratrastraviracitavitAnakam jaraThavidrumAtAmraghaTitapalyaGkanAtham, AstRtapravara tUlIvitIrNagaNDopadhAnakam, vimalakaladhaumayopanItamanoharapatadgraham, ullambitasurabhikusumadAmanikaram kanakamayamaghamaghAyamAna ( prasarad) dhUpaghaTikAkulam, prajvalitavicitradhUmava rtinivaham caTulakalahaMsapArApatamithuna zobhitam, viracitakarpUravITakasanAthatAmbUlapaTalakam, vartitavilepanapUrNavividhavAtAyananyastavRttam (vRttabhAjanam), surabhipaTavAsabhRtamanohopanItaka nakakaccolam, tatpItavaravAruNImurabhikusumasaMpAditamadanapUjam, ratyeva saparivArayA nayanAvalyA samadhyAsitaM vAsagehamiti / upaviSTaH palyaGke / kaMcitkAlaM gamayitvA nirgato devI parijanaH / stokavelAyAM prasuptA devI / ahaM ca viSayasukhavimukhitacito'pi snehAnurAgato 'devI parityaktavyA, etAvanmAtramatra duSkaram' iti cintayan tiSThAmi, yAvat sA devI 'prasupto narapati:' iti manyamAnA muktvA palyaGkamavatIrNA kuTTimatalam / sazaGkA codghATaya 1 adinna0 kha cauttho bhavo // 292 // . Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA // 293 // pAsAyavAlassa khujjayassa samIvaM / uDhavio tIe khujo| tao mae cintiyaM-haddhI eyassa sAhiUNa jahAsamohiyaM karissai ti / ciuttho etyantaraMmi ghummantaloyaNeNaM bhaNiyaM khuja eNaM-kIsa tumaM ajja ettiyAo velAo ti ? / to mae cintiyaM-hA kimeyaM ajatti bhavo saMlabai ? / ahavA aNuciyAgamaNA imAe velAe devI, ao evaM mantiyaM ti / hou, paDivayaNaM suNemi / tao devIe bhaNiyaM-ajja khu visamadhAuo cirAo pasutto rAyA, ao esa kAlakkhevo ti| to mae cintiyaM-hA kimeyaM ? / etyantaraMmi kaDhiNahattheNa teNa gahiyA agarudhRmAmoyagabhiNe kesahatthe devI / tao pADiyA teNa samayaM devI / sikAramaNaharaM ca tassa ya mabhaM ca mayaNakovANalasaMdhukarNa viyambhiyaM tIe saha mohaceTThiyaM / AliGgiyA teNa, cumbiyaM ca se calantatArayaM bayaNaM / eyaM ca vAyAyaNapaviThThacandAloyabhAsiyaM baiyaramavayacchi UNa aviveyapavaNasaMdhuvikao panjalio me maNammi kovANalo / kar3iyaM ca tamAladalanIlaM maNDalamgaM / cintiyaM ca dvAraM nirgatA vAsagRhAt / tato mayA cintitam-kiM punareSA'velAthAmadattadvAraM nirgateti ? / nUnaM mama bhAviviyogakAtarA dehatyAga vyavasAsyatIti / tato'haM gRhItvA'sivaraM nirgataratasyAH pRSThataH / gatA ca sA prAsAdapAlasya kunjakasya samIpam / utthApitastayA kubjakaH / tato mayA cintitam-hA dhik, etasya kathayitvA yathAsamIhitaM kariSyatIti / atrAntare ghUrNadlocanena bhaNitaM kubjakena-kasmAt tvamadya etAvatyAM velAyAm ? tato mayA cintitam-hA ! kimetad 'adya' iti saMlapati / athavA'nucitagamanA'syAM velA devI, ata evaM mantritam / bhavatu, prativacanaM zRNomi ? tato devyA bhaNitam-adya khalu viSamadhAtukazcirAt prasupto rAjA, ata eva kAlakSepa iti / tato mayA cintitam-hA ! kimetat ? atrAntare kaThinaharatena tena gRhItA'gurudhUmAmodagarbhite kezahaste devI / tato pAtitA tena samadaM devii| sitkAramanoharaM ca tasya ca mama ca mAnakopAnalasaMvRkSagaM vijambhitaM tayA saha mohaceSTitam / AliGgitA tena, cumbitaM ca tasyAzca 1 0dhAyavo kha / 2 hA ! nissaMdehakajaMti v| 3 kesakalAve kha / 4 ghaDiyA teNaM samaM k| Jain Education in Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 294 // 'vAmi duve vipAve' ti / tao taM caiva kiraNAvalIbhAsuraM jalantamitra pecchiUNa isiM paNaTTama viveyandhayAreNa / jAyA ca me cintA / jeNa mae paracakkagayaghaDAviyAraNalAlasA narindakesariNo viNivAiyA, so kahaM imaM purisasArameyaM devi ca akajjAyaraNavAnajIviyaM vAvAmi tti ? / annaM ca-vIsatthaM jaMpiyamimIe kIliyaM ca A bAlabhAvAo, bhuttA siNehasAraM, jaNio appANayatullo putto / tA kiM eiNA / adhi ya-aviveyabahulA ceva itthiyA hoi| ujjao ya ahaM saamnnnnpddivttiie| evaM ca guNahara kumArassa vAghavabhAveNa patyavidhAo tti / aho me asarisavavasAo ti vilieNa takkhaNaM ceva samANiyaM maNDalaggaM, virataM ca me cittaM devI / uva dhammasAo / gao vAsaharaM, Nuvanno sayaNijje, pavatto cintiuM / aho mahiliyA nAma abhUmI vilayA, aggI culI, abhoNA visUiyA, aNAmiyA vAhI, aveyaNA mucchA, aNunasammA pArI, aNiyA gotI, arajjuo pAso, lattArakaM vadanam / etaM ca vAtAyanapraviSTacandrAlokabhAsitaM vyatikaramavagatyA vivekapavanasaMdhukSitaH prajvalito me manasi kopAnalaH / karSitaM ca tamAlahalanIlaM maNDalAm / cintitaM ca ' vyApadayAmi etau dvAvapi pApau' iti / tatastameva kiraNAvalibhAsuraM jvalantamiva prekSyeSat pranaSTamavivekAnvakAreNa / jAtA ca mama cintA - yena mayA paracakragajaghaTAvidAraNalAlasA narendrakesariNo vinipAtitAH, kathamimaM puruSasArameyaM devIM cAkAryAcaraNavyApannazIlajIvitAM vyApAdayAmIti ? / anyaJca - vizvastaM jalpitamanayA, krIDitaM cAbAlabhAvAt, bhuktA snehasAram janita AtmatulyaH putraH / tataH kimetena ? / api ca avivekabahulaiva strI bhavati / udyatazcAhaM zrAmaNyapratipattyA / evaM ca guNadharakumArasyApi lAghavabhAvena prastutavidhAna iti / aho ! mamAsadRzavyavasAya iti vyalIkena tatkSaNameva samAnItaM (koze nikSiptaM maNDalAgram / viraktaM ca me cittaM devyAH / upasthito dharmavyavasAya: / gato vAsagRham, nipanno (suptaH) zayanIye, pravRttazcinti - 1 bAlabhAvao ka / 2 sarveyaNA kha / Jain Education anal cauttha bhavo // 294 nelibrary.org Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA cauttha bhavo // 295 // ahe uo maccu ti| ahavA kiM imIe cintAe / Iiso esa sNsaaro| ao ceva pavajjAmo samaNataNaM ti / evaM jAva suhapariNAmo kaMci kAlaM ciTTAmi, tAva AgayA devI / kayaM mae paimuttaceDa(TThi)yaM / NuvannA ya mama samIve / ThiyA kaMci kAlaM / pavattA cAiyammakaraNe / ahamavi tameva suttaceDa(Dha)yaM avalambiUNa Thio kaMci kAlaM / samAliGgio ahaM tIe / mae vi attaNo cittaviyAramadaMsayanteNa puTviM va bahu manniyA / etthantaraMmi pahayAiM pAhAuyatUrAI / paDhiyaM kAlaniveyaraNa / esA vaccai rayaNI vimuktamakesiyA vivnnnnmuhii| pANIyaM pitra dAuM paraloyagayasa rassa / / pahAyA rayaNI, kayaM gosakiccaM / Thio mhi atthAiyAmaNDave / kayA savisesaM sAmantappamuhANamaNujIvINaM pasAga / paviTTho mantivarayaM / AgayA vimalamaippamuhA mahAmantiNo / sAhio mae etemi niyayAhippAo, na bahumao te siM / bhaNiyaM ca hi / tum / aho mahilA nAmAbhUmi viSalatA, anagni cuiliH (ulkA) abhojanA visUcikA, anAmako vyAdhiH, avenA mUrchA, anupasargA mAriH, anigaDA guptiH, arajjuko pAzaH. ahetuko mRtyuriti / athavA kimana yA cintayA ? IdRza eSa saMsAraH / ata eva prapadyAmahe zramaNatvamiti / evaM yAvat zubhapariNAmaH kazcit kAlaM tiSThAmi tAvadAgatA devI / kRtaM mayA prasuptaceSTitam / nipannA ca mama samIpe / sthitA kaMcirakAlam / pravRttA cATukarmakaraNe / ahamapi tadeva suptaceSTitamavalambya sthitaH kazcitkAlam / samAliGgito'haM tayA / mayA'pi AtmanazcittavikAramadarzayatA pUrvamiva bahu matA / atrAntare prahatAni prAbhAtikatUryANi / paThitaM kAlanivedakena / eSA vrajati rajanI vimuktatamaHkezikA vivarNamukhI / pAnIyamiva dAtuM paralokagatAya surAya // prabhAtA rajanI, kRtaM prAtaHkRtyam / sthito'smi AsthAnikAmaNDape / kRtA savizeSa sAmantapramukhANAmanujIvinAM prsaadaaH| praviSTo 1 pasuttaceDhayaM ka RECENTER For Private & Personal use only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica bhavo ||296 // deva, apariNao tAva kumAraguNaharo, payAparirakkhaNa pi dhammo ceva ti / tao mae bhaNiyaM-kina yANaha tubbhe, kulaTiI esA cauttho amhANaM, jamAgae dhammadae na ciTThiyavvaM ti / tehiM bhaNiyaM-devo jANai tti // aikanto so diyaho, samAgayA rayaNI / Thio atyAiyAmaNDave / kaMci velaM ganeUNa gao vAsabhavaNaM / niyattadevIsiNehabhAvao samAjyA me nidA / rayaNIcarimajAmami diTo mae suvinno| kilAI dhavalaharopari siMhAsaNopaviThTho paDikUla bhAsiNIe pADio kahava abhyAe jasoharAra, paloTTamANo gao 15 // 296 // sattamabhUmiyAe, aNupaloTTamANA ambA vi taha cetra tiH udviUga kahavi ArUDho mandaragiri / etthantaraMmi viuddho / cintiyaM ca mae / dAruNArambho vivAgasundaro ya esa suminno| tA na yANAmo, kiM bhavissai tti ? / ahavA patthuyaM mae paraloyasAhaNaM / jaM hoi, taM hou tti // tao dhammajjhANamaNusarantassa ceva AikantA rynnii| kayaM pabhAociyaM / Thio mhi atthAiyAmaNDave / AgayA me mahallumantrigRham / AgatA vimalamatipramukhA mhaamntrinnH| kathito mayA eteSAM nijAbhiprAyaH, na bahumatasteSAm / bhaNitaM ca taiH-deva ! apariNatastAvat kumAraguNadharaH, prajAparirakSaNamapi dharma eveti / tato mayA bhaNitam-kiM na jAnItha yUyam, kulasthitireSA'smAkam , yadAgate dharmadUte na sthAtavyamiti / taibhaNita-devo jAnAtIti / atikrAntaH sa divasaH, samAgatA rajanI / sthita AsthAnikAmaNDape / kAMcid velAM gamayitvA gato vAsabhavanam / nivRttadevIsnehabhAvataH samAgatA me nidrA / rajanIcaramayAme dRSTo mayA svapnaH / kilAha dhavalagRhopari siMhAsanopaviSTaH pratikUlabhASiNyA pAtitaH kathamapi ambayA yazodharayA, praluThan gataH saptamabhUmikA yAm / anupraluThantI ambA'pi tathaiveti, utthAya kathamapi ArUDho mandaragirim / atrAntare vibuddhaH / cintitaM ca mayA / dAruNArabho vipAkasundara zveSa svapnaH / tato na jAnImaH kiM bhaviSyatIti ? / athavA prastutaM mayA paralokasAdhanam , yad bhavati tad bhavatviti / Jain Education Mendlonal ww.ainelibrary.org Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA cauttho bhavo // 297 // / / 297 // 19696 jalapariyaNaparivAriyA ambaa| abbhuTTiI saviNayaM / pucchio ahaM tIe sarIrakusalaM / niveiyaM mae IsiM avaNauttimaGgeNa / nisaNNA ya sA dhavala dugullotthayAe mahApIDhiyAe / tao mae cintiyaM / aho laTThayaM jAyaM, jaM ambA vi ettha Agaya ti / niveemi imIe niyayAhippAya, vinavemi eyaM pavajjamantareNaM / ahavA aJcantanehAlayA ambA dukkhaM me samIhiyaM saMpADaissai tti / divo ya akusalasumiNao; tao AsaGkemi ambAo ettha antarAyaM / na juttaM ca imIe paDikUlamAse viuM, jao duppaDiyArANi ammApiINi havanti / virattaM ca me cittaM bhvpvshcaao|n sakkuNomi iha cihiu~ / tA uvAeNa vinavemi, jeNa nissaMsayaM ceva esA aNujANai ti / eso ya etthuvAo hou / taM ceva sumiNayaM tahA sAhemi, jahA tassa paDighAyaNanimittaM vesametaM paDucca aNujANihii ittarakAliya pbjmmbaa| tao ahaM tahA pabbaio ceva hohAmi ti cintiUNa savvatthAiyAsamakkhaM vighnatA ambA tato dharmadhyAnamanusmarata evAtikrAntA rajanI / kRtaM prabhAtocitam / sthito'smi AsthAnikAmaNDape / AgatA me mahattarojjvalaparijanaparivAritA'mbA / abhyutthitaH savinayam / pRSTazcAhaM taya zarIrakuzalam / niveditaM mayA ISadavanatottamAGgena / niSaNNA ca sA dhavaladukUlAstRtAyAM mahApIThikAyAm / tato mayA cintitam-aho laSTaM jAtaM yadambA'pi atrAgateti / nivedayAmyasyai nijakAbhiprAyam / vijJapayAmyetaM (svapna) pravrajyAmantareNa / athavA'tyantasnehAlurambA duHkhaM me samIhitaM saMpAdayiSyati ! dRSTazvAkuzalasvapnaH, tata AzaGke ambAto'trAntarAyam / na yuktaM cAsyAH pratikUlamAsevitum , yato duSpratIkArau mAtApitarau bhavataH / viraktaM ca me cittaM bhavaprapaJcAt / na zaknomIha sthAtum / tata upAyena vijJapayAmi, yena niHsaMzayameva eSA'nujAnAtIti / eSa cAtropAyo bhavatu / tameva svapnaM tathA kathayAmi yathA tasya pratighAtananimittaM veSamAtra pratItyAnujJAsyati itvarakAlikA pravrajyAmambA / tato'haM tathA pravajita eva bhaviSyAmIti cintayitvA sarvAsthAnikAsamakSaM vijJaptA'mbA mayA / amba ! adya mayA rajanyAzcaramayAme dRSTaH svapnaH / taM zRNotvambA / ambayA OMOMOMOM AAS 75 Jain Education a nal Winelibrary.org Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica. kahA // 298 // RESTROGRAMSTERS me| amba, aja mae rayaNI e caramajAmaMmi diTTho sumiNao / taM suNeu ambA / ambAe bhaNiyaM-kahehi putta ! kairiso tti / tao || cautyo mae bhaNiyaM / ahaM khu kila guNaharakumArassa rajjaM dAUNa kayasiratuNDamuNDaNo sayalasaGgacAI samaNago saMvutto, dhavalaharovarisaMThio bhavo ya pddio| tao viuddho sasajjhaso ti| to appasatthasuviNayaM soUNa suviNayatthakoviyAe bhayasaMbhantatharaharentahiryayAe vAmapAeNa mahimaNDalaM akkamiUga thuthukkayasaNAhaM jaMpiyaM ambAe / putta, paDihayaM te amaGgalaM, ciraM jIva, niruvasaggaM ca mahiM pAlehi / eyassa // 298 // vi ya paDighAyaNanimittaM kIrau ima, kumArassa rajjaM dAUga gihami ceva ittiriyakAlaM samaNaliGgapaDivajjaNaM ti / mae bhaNiyaMamba, jaM tumaM ANavesi / ambAe bhaNiya-nivaDaNanimittaM ca nivAiUNa veyavihiNA jalathalakhahayare jIve karehi kuladevayaccaNeNaM santikammaM ti / tao mae ThaiyA kaNNA, bhaNiyaM ca-amba, kIisa jIvadhAeNaM santikammaM ti ? / ahiMsAlakkhaNo khu dhammo / suNa| bhaNitam-kathaya putra ! kIdRza iti / tato mayA bhaNitam-ahaM khalu kila guNadharakumArAya rAjyaM dattvA kRtazirastuNDamuNDanaH sakala- | saGgatyAgI zramaNaH saMvRttaH, dhavalagRhoparisthitazca patitaH / tato vibuddhaH sasAdhvasa iti / tato'prazastasvapnaM zrutvA svapnArthako vidayA bhayasaMbhrAntakampamAnahRdayayA vAmapAdena mahImaNDalamAkramya thUthatkRtasanAthaM jalpitamambayA / putra ! pratihataM tavAmaGgalam, ciraM jIva, nirupasarga ca mahIM pAlaya / etasyApi ca pratighAtananimittaM kriyatAmidam, kumArAya rAjyaM dattvA gRhe eva itvarikakAlaM | zramaNaliGgaprapadanamiti / mayA bhaNitam-amba ! yattvamAjJApayasi / ambayA bhaNitam-nipatana(nivAraNa) nimittaM ca nipAtya vedavidhinA jalasthalakhacarAn jIvAn kuru kuladevatA'rcanena zAntikarmeti / tato mayA sthagitau kau~, bhaNitaM ca-amba ! kIdRzaM jIvaghAtena zAntikarmeti / ahiMsAlakSaNaH khalu dharmaH / zRNu-- 1 suviNao ka / 2 kIisotti ka-kha 3 suviNayasattha ka / 4 hiyayaM ka Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica causthI bhavo // 299 // // 299 // RRURKAUNO exo maNametteNa vi ihaI parasta ekkaM pi maraNabhIrusa / maraNaM bhUyANa kayaM bahubhavamaraNubbhavaM hoi / / jo iha parassa dukkhaM karei so appaNo vise seNaM / na pamAyakayaM kammaM jaM vihalaM hoi jIvANaM / / jaMpi AiTeM 'karehi sentikamma' ti / taM muNasu santikammaM narassa savvatthasAhaNasamatthaM / jaM payaNuyaM pi niccaM parassa pAvaM na cintei // ihaloe paraloe ya santiyammaM aNuttaraM tassa |jh pecchai appANaM taha jo savve sayA jIve // ambAe bhaNiyaM-putta, pariNAmavisesao puNNapAve, esA ya dhmmsuii| suNa jassa na lippai buddhI hantUNa imaM jagaM niravasesaM / pAveNa so na lippai paGkayakoso vva salileNaM // manomAtreNApi iha parasya ekamapi maraNabhIroH / maraNa bhUtAnAM kRtaM bahubhavamaraNodbhavaM bhavati / ya iha parasya duHkhaM karoti sa Atmano vizeSeNa / na pramAdakRtaM karma yad viphalaM bhavati jIvAnAm / / yadapi AdiSTaM 'kuru zAntikarma' iti / / tat zRNu zAntikarma narasya sarvArthasAdhanasamartham / yat pratanukamapi nityaM parasya pApaM na cintayati / / ihaloke paraloke ca zAntikarmAnuttaraM tasya / yathA pazyatyAtmAnaM tathA yaH sarvAn sadA jIvAn / / ambayA bhaNitam-putra ! pariNAmavizeSataH puNyapApe, 9SA ca dharmazrutiH / zRNu yasya na lipyate buddhirhatvedaM jagad niravazeSam / pApena na sa lipyate paGkajakoza iva salilena / 1 saMtigammaM ka Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho samagaicca kahA bhavo // 30 // // 30 // KARVACAROLICATEGO ahayA jai vi pAvaM havai, taha vi dehArogganimittaM kIrau imaM / pAvaM pi hu kAyavvaM buddhimayA kAraNaM gaNanteNaM / taha hoi kiMpi kajja visaM pi jaha osahaM hoi / mae bhaNiyaM-amba, jaM tara ANataM 'pariNAmavisesao puNNapAve tti, pattha akajapavattaNe kIiso pariNAmo tti ? / annaM ca muNa___ puNNamiNaM pAvaM ciya sevanto tapphalaM na pAvei / hAlAhalavisabhoI na ya jIvai amayabuddhI vi // na ya tihayaNe vi pAvaM annaM pANAvAyo asthi / jaM savve vi ya jIvA muhalavataNDAluyA ihii|| evaM ca Thie samANe kahaM hiMsAvaI dhammasui ti ? / jaM ca ANataM 'jai vi pAvaM havai, tahavi dehAroganimittaM kIrau ima' ti, ettha suNa / dIhAuo surUvo nIrogo hoi abhayadANeNaM / jammantarevi jIvo sayalajaNasalAhaNijjo ya // athavA yadyapi pApaM bhavati tathA'pi dehArogyanimittaM kriyatAmidam / pApamapi khalu kartavyaM buddhimatA kAraNaM gaNayatA / tathA bhavati kimapi kArya viSamapi yathauSadhaM bhavati / / mayA bhaNitam-yat tvayA''jJaptaM-pariNAmavizeSataH puNyapApe iti, atra akAryapravartane kIdRzaH pariNAma iti ? anyacca zaNu puNyamidaM pApameva sevan tatphalaM na prApnoti / hAlAhalaviSabhojI na ca jIvatyamRtabuddhirapi // na ca tribhuvane'pi pApamanyat prANAtipAtato'sti / yat sarve'pi ca jIvAH sukhalavatRSNAvanta iha / / evaM sthite sati kathaM hiMsAvatI dharmazrutiriti ? / yaccAjJaptaM 'yadyapi pApaM bhavati tathA'pi dehArogyanimittaM kriyatAmidam' iti / atra zaNu EPAKISAPAN Jain Educatio nelibrary.org Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautyo * kahA bhavo // 30 // // 301 // dehArogganimittaM pi eyavayapAlaNaM ciya khamaM me / pAvAhivaDieNa ya deheNa vi amba kiM kajaM? // ambAe bhaNiyaM-putta, alaM risivayaNaviyAraNAe, kIrau imaM ceva maha vayaNaM ti jaMpamANI nivaDiyA me calaNesu / tI PImae cintiyaM-aho dAruNaM; egatto guruvayaNabhaGgo annatto ya vayabhaGgo tti / tA kiM pattha kAyavvaM ? / ahavA guruvayaNabhaGgAo vi vayabhaGgo ceva vivAgadAruNo tti cintiUNa viznattA ambA / jahA-amba, jai te ahaM pio, tA alaM imiNA doggainivAyaheuNA samAiTega / ahavA vAvAemi attANayaM, kareu ambA mama maMsasoNieNaM kuladevayaccaNaM ti / tao mae kar3iyaM maNDalaggaM / etyantaraMmi 'hA hA mA sAhasaM' ti samuddhAiyo asthAiyAmaNDavaMmi klylo| sasajjhA viya udviyA ambA, dhario tIe dAhiNabhu| yAdaNDe, bhaNio ya / putta, aho te mAivacchalattaNa; kiM vivanne tumaMmi ahaM jIvAmi ? / tA payArantarako mAivaho ceva tae eso dIrghAyuH sarUpo nIrogo bhavatyabhayadAnena / janmAntare'pi jIvaH sakalajanazlAghanIyazca // dehArogyanimittamapi etavratapAlanameva kSamaM me / pApAmivardhitena ca dehenApi amba ! kiM kAryam // ambayA bhaNitam-putra ! alaM RSivacanavicAraNayA, kriyatAmidameva mama vacanamiti jalpantI nipatitA me crnnyoH| tato mayA cintitam-aho ! dAruNam , ekato guruvacanabhaGgaH, anyatazca vratabhaGga iti / tataH kimatra kartavyam ? / athavA guruvacanabhaGgAdapi vratabhaGga evaM vipAkadAruNa iti cintayitvA vijJaptA'mbA / yathA amba ! yadi tavAhaM priyaH, tato'lamanena durgatinipAtahetunA samAdiTena / athavA vyApAdayAmyAtmAnam , karotvambA mama mAMsazoNitena kuladevatA'cainamiti / tato mayA karSitaM maNDalAyam / atrAntare 'hA hA mA sAhasam' iti samuddhAvita AsthAnikAmaNDape kalakalaH / sasAdhvaseva cotthitA'mbA, ghRtastayA dakSiNabhujAdaNDe, bhaNitazca-putra ! aho! tava mAtRvatsalatvam , kiM vipanne tvayi ahaM jIvAmi / tataH prakArAntarakRto mAtRvadha eva tvayaiSa vyavasita ityevaM sama026 Jain Education M Whainelibrary.org. arional Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Co M6l vavasio tti evaM nirUvehi / etthantaraMmi kUiyaM kukkuDeNaM / suo ambAe saddo, bhaNiyaM ca tIe / putta, sUei appANaM esa || cauttho samarAicakahA kukkuDo / atyi ya imo kappo, jaM Iise patthuyaMmi jassa ceva saddo suNIyai, tassa tappaDivimbassa vA vAcAyaNeNa samIhiya- bhavo saMpAyaNaM ti / tA ciTThantu anne jIvA, eyaM ceva kukkuDaM vAvArahi tti / mae bhaNiya-amba, na khalu ahaM ambAeseNAvi attANayaM // 302 // mottaNa annaM vAvAemi / ambAe bhaNiyaM-putta jai evaM, tA kiM eiNA; piTThamayakukkuDavaheNAvi tAva saMpADehi me vayaNaM ti jaMpa- // 302 // mANI avahariUNa maNDalaggaM puNo vi nivaDiyA me calaNesu / etthantaraMmi tannehamohiyamaNeNa paNaTanANAvaloeNa bhaNiyaM mae pAvakammeNa / amba, evaM jaM tuma ANAvesi tti / avi ya / / bahuyaM pi vinANaM nAisahaM hoi niyayakajammi / suThu vi dUrAloyaM Na pecchae appayaM acchi / etthantaraMmi dinA samANattI leppayArANaM / jahA-nivvatteha akAlahINaM piTThamayaM kukkuDaM ti / nivvattio ya tehiM, uvaNIo nirUpaya / atrAntare kUjitaM kurkuTena / zruto'mbayA zabdaH, bhaNitaM ca tayA -putra ! sUcayatyAtmAnameSa kurkuTaH / asti cAyaM kalpaH, yadIDaze prastute yasyaiva zabdaH zrUyate tasya tatpratibimbasya vA vyApAdanena samIhitasaMpAdanamiti / tatastiSThantvanye jIvAH, etameva kurkuTa vyApAdayeti / mayA bhaNitam-na khalvahamambAdezenApi AtmAnaM muktvA'nya vyApAdayAmi / ambayA bhaNitam-putra ! yadyevaM tataH kimetena, piSTamayakurkuTavadhenApi tAvatsaMpAdaya mama vacanamiti jalpantI apahRtya maNDalAyaM punarapi nipatitA mama caraNayoH / atrAntare | tatsnehamohitamanasA pranaSTajJAnAbalokena bhaNitaM mayA pApakarmaNA-amba ! evaM yat tvamAjJApayasIti / api ca bahukamapi vijJAnaM nAtisahaM [nAtisamartha] bhavati nijakArye / suSThvapi dUrAlokaM na pazyatyAtmAnamakSi // atrAntare dattA samAjJaptilapyakArANAm / nirvatayAkAlahInaM piSTamaya kurkuTam / nirvartitazca taiH, upanItazca mama samIpam / tataH SSOCIOUSEUMSCREEKAL Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 303 // samI / tasA ambA taM ca kukkuDaM mamaM ca ghetUNa gayA devayApAyamUlaM / ThAvio se aggao / bhaNio ahaM tIe / pusa, kahi maNDalai | oma Isi vihasamANeNa kaDhiyaM / ambAe ya bhaNiyaM bhayatrai kuladevae, esa savvajIvANa vAvAyaNavArae puttadidussu miNapaDighAyaNatthamuvaNIo te kukkuDo / vAvAei ya imaM eso / tA eyassa sarIre kusalaM karijjAsiti bhaNiUNa nio ahaM jahA 'vAvAhi eyaM ti / tao mae ghAio kukkuDo / kayaM devayaccaNaM / bhaNio ambAra siddhakammo nAma svayAro / isase lahu randhehi, jeNa me putto ahaM ca devayAsesa pAsAmo ti / mae bhaNiyaM / amba, alaM maMsa makkhaNeNa / suNasuTTa viguNappasiddhA tavaNiyamA dANajhANaviNiogA / mentosahA ya vihalA narasta maMsAsiNo honti // khaiyaM varaM visaM pi hukhaNeNa mArei ekasiM ceva / maMsaM puNo vi khaiyaM bhavamaraNaparaMparaM Nei // sAmbA taM ca kurkuTaM mAM ca gRhItvA gatA devatApAdamUlam | sthApitastasyAgrataH / bhaNitazcAhaM tathA-putra ! karSaya maNDalAgram / tato maSad vihasatA karSitam / amvayA ca bhaNitam - bhagavati kuladevate ! eSa sarvajIvAnAM vyApAdanavArakaH putradRSTaduHsvapnapratighAtanArthamupanItastava kurkuTaH | vyApAdayati cemameSaH / tata etasya zarIre kuzalaM kuryA iti bhaNitvA saMjJito'haM yathA 'vyApAdaya etam' iti / tato mayA ghAtitaH kurkuTaH / kRtaM devatArcanam / bhaNito'strayA siddhakarmA nAma sUpakAraH / imaM mAMsazeSaM laghu randhaya, yena me putro'haM ca devatAzeSaM pazyAva iti / mayA bhaNitam - amba ! alaM mAMsazeSeNa / zagu- suSTvapi guNaprasiddhAH taponiyamA dAnadhyAnaviniyogAH / mantrauSadhAni viphalAni narasya mAMsAzino bhavanti / / khAditaM varaM viSamapi khalu mArayati ekaza eva / mAMsaM punarapi khAditaM bhavamaraNaparamparAM nayati / / 1 mantosahApi ka-ga cauttho bhavo // 303 // Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 304 // maMsAriNo narasa hu pArataM AuyaM ca parihAi / parivaDUi dohaggaM dUsahadukkhaM ca niraesu // piya deI aNumannaI ye jo jassa / so tassa maggalaggo baccai narayaM na saMdeho // duggandhaM bIbhatthaM indriyamalasaMbhavaM anuiyaM ca / khaieNa narayapaDaNaM vivajjaNijjaM ao maMsaM // ee ya sAsigo dosA / ime puNa amaMsAmiNo guNA / savvajalamajjaNAI savvapayANAi svtrdikkhaao| eyAi amaMsAsittaNassa taNuyaM pi na samAI // je coramiNasauNA vahipisAyA ya bhUyagahadosA / ekkeNa amaMsAsittaNeNa te taNasamI (mA) honti || maMsassa vajjaNaguNA do ceva alaM narassa jiyaloe / jaM jiyai niruvasaggaM jaM ca mao soggaI lahai // ambAra bhaNiyaM / putta, alaM viyAraNAe / kayaM caiva me vayagaM tumae tti / tA kiM eiNA / na ya imaM saccayaM maMsaM ti / pariyappaNA mAMsAzino narasya khalu paratrAyuzca parihIyate / parivardhate daurbhAgyaM duHsahaduHkhaM ca nirayeSu // bhaiSajyamapi ca mAMsaM dadAti anumanyate ca yo yasya sa tasya mArgalagno vrajati narakaM na saMdehaH || durgandhaM bIbhatsaM indriyamasaMbhavamazucikaM ca / khAditena narakapatanaM vivarjanIyamato mAMsam // ete ca mAMsAzino doSAH / ime punaramAMsAzino guNAH / sarvajalamajjanAni sarvapradazanAni sarvadIkSAH / etAni amAMsAzitvasya tanukamapi na samAni // ye caurasvapna zakuna | vahnipizAcAzca bhUtagrahadoSAH / ekenAmAMsAzitvena te tRNasamA bhavanti / / mAMsasya varjanaguNau dvAveva alaM narasya jIvaloke / yajjIvati nirupasarga yacca mRtaH sugatiM labhate // cautthI bhavo // 304 // ainelibrary.org Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 305 // wn khu esA / tao mae eyaM pi paDivannamaNuciTThiyaM ca // etthantaraMmi vaddhaM sANubandhamasuhakammaM ti / viiyadiyami ya kao kumArassa rajjAbhiseo / pavato ahaM pavvaiuM / bhaNio ya devIe - ajautta, ajjekaM puttarajjasuhamaNubhavAmo, sue pavvaislAmo tti / tao mae cintiyaM kimeyamavaropparaviruddhaM devIe vava siyaM | ahavA eyaM pi asthi caiva / jayantaM pi hu ma pi aNumarai kAi bhattAraM / visaharagayaM va cariyaM vaGkavi mahiliyANaM // tAki mama eiNA; esA bhagaiti cintiUNa bhaNiyaM-sundari, pahavasi tumaM mama jIviyAo vi / kiM mae kayAi tuha paNabhaGgo kati ? / tao cintiyaM devIe pavtrayante naravaImi apavyayantIe mae mahanto kalaGgo, vAvanne uNa mantivayaNao ambayA bhaNitam - putra alaM vicAraNayA ? kRtameva mama vacanaM tvayeti / tataH kimetena / na cedaM satyaM mAMsamiti / parikalpanA khalveSA / tato mayA etadapi pratipannamanuSThitaM ca / atrAntare baddhaM sAnubandhamazubhakarmeti / dvitIyadivase ca kRtaH kumArasya rAjyAbhiSekaH / pravRtto'haM pratrajitum / bhaNitazca devyA / Aryaputra ! adhakaM (divasa) putrarAjyasukhamanubhavAvaH, prAtaH pratrajiSyAvaH / tato mayA cintitam - kimetad aparAparaviruddhaM devyA vyavasitam ? athavA etadapi astyeva / tyajati jIvantamapi anumriyate kAcid bharttAram / viSadharagatamiva caritaM vakravivakraM mahilAnAm || tataH kiM mamaitena ? | yadeSA bhaNatIti cintayitvA bhaNitam - sundari ! prabhavasi tvaM mama jIvitAdapi / kiM mayA kadAcit taba praNayabhaGgaH kRta iti ? tatazcintitaM devyA - pravrajati narapatau apravrajantyAM mayi mahAn kalaGkaH, vyApanne punarmantrivacanato'nanumriyamANAyA cauttho bhavo // 305 // www. helibrary.org Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 306 // maratI bArajjaparivAlaNanimittaM na tahAviho ti / tA vAvAemi ajja keNai payAreNa mahArAya ti / vintio uvAo / demi se bhoyaNagayaM caiva haMci caoradiTThi vaJciUNa akAlavakhevaghAyaNaM visaM ti / aikantA kAi velA / tao saMpattAe bhoyaNa velAra va ahaM | vitthariyaM mahayA vicchaDe bhogaNaM / muhanAsiyaM saMchaiUNa dukkA bhuJjAvayA | sadAviyA devI, AgayA ya esA | alakkhijja mANa tAlauDa visasaMjoieNa kilAhArapariNAmaNasamatyeNaM aliyapautteNa jogavaDaeNa saha AgantUNa uvavidyA / esA yattA saha mae / bhuttAtrasANe ya AyamaNavelAe avaNIesu caoresu pajjantabhakkhaNijjaM AhArapariNAmaNa samatthaM aNegadavyasaMjayaM uvaNIyaM me joyavaDayaM bhakkhiyaM mae nivtriyappeNaM / bhuttAvasANe ya kayasoyAyAro gao vAsabhavaNaM / etthantaraMmi viyambhio visaviyAro, simisimiyaM me aGgehi, jaDayaM gayA jIhA, sAmalIhUyA kararuhA, pavvAyaM vayaNakamalaM, niruddho loyaNapasaro / tao ahaM tAvihamaNAcikkhaNIyamavatyantaramaNuhavanto nivaDio sIhAsaNAo / 'hA hA kimeyaM' ti viSNo me samIvamAgao paDihAro / api bAlarAjyaparipAlananimittaM na tathAvidha iti / tato vyApAdayAmi adya kenacitprakAreNa mahArAjamiti / cintita upAyaH / dadAmi tasmai bhojanagatameva kathaMcit cakoradRSTiM vaJcayitvA'kAlakSepaghAtanaM viSamiti / atikrAntA kAcid velA / tataH saMprAptAyAM bhojanavelAyAmupaviSTo'ham / vistRtaM mahatA vichana ( vistAreNa ) bhojanam / mukhanAsikaM saMchAdya (dukkA) pravRttAH bhojakAH (bhojayitAraH ) | zabdAritA devI / AgatA caiSA / alakSyamANatAlapuTa viSa saMyojitena kilAhAra pariNAmanasamarthena alIkaprayuktena yogavaTakena sahAgatyo paviSTA / eSAM ca bhuktA mayA saha / muktAvasAne ca AcamanavelAyAmapanIteSu cakoreSu paryantabhakSaNI yamAhAra pariNAmanasamarthamanekadravyasaMyutamupanItaM mAM yogavaTakam | bhakSitaM mayA nirvikalpena / bhuktAvasAne ca kRtazaucAcAro gato vAsabhavanam / atrAntare vijRmbhito. vipavikAraH / simisimitaM mamAtraiH jADyaM gatA jihvA, zyAmIbhUtA kararuhAH, ( pavvArya) mlAnaM vadanakamalam, niruddho locanaprasaraH / %%% cauttho bhavo // 306 // Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho bhavo // 307 // mAdA bhaNiya teNa 'dava, kimaya' ti / taojaDA jIha tina jNpiyNme| nirUvio teNa, uvaladdho me visviyaaro| bhaNiyaM ca nnenn| kahA are vAharaha sigdhaM visappaoyanigghAyaNasamatye vejje| to 'na sohaNaM vejjavAharaNaM' ti cintayantI sasaMbhamasamukkhinuttarIyA hAhAvaM karemANI nivaDiyA mamovari devI / avaNIyaM ca tIe niraMsugaM ceva kandamANIe mahaM aguTTayaGgulI haiM kaNThagayaM mamapIDAe jIviyaM / // 307 // to ahaM devANuppiyA, piyAe bAbAio samAgo aTTajjhANadoseNa himavantadAhiNadisAlagge silindhapacae samuppanno barihihaiNIra kuJchisi / jAo kAlakameNa / taA bAla bho ceva jaNaNi vAghAiUNa gahio vA hajuvANeNa, dino sayapattharaNa nandAvADaya vAsigo gAmatalabarassa / tattha ya ajAyapakkho sIuNhAtaNhAveyaNAo aNuhavanto ciTThAmi / tibdhayarIe chuhAveyaNAe paDipellio kimie khAiuM payato miha / tehi ya me pAvakammehi saMdhukijamANaM vitthAramukgayaM sriirN| jAo me viviharayaNAmelasacchaho picchatato'haM tathAvidhamanAkhyeyamavasthAntaramanubhavan nipatitaH siMhAsanAt / 'hA hA kimetad' iti viSaNNo mama samIpamAgataH pratIhAraH / bhaNitazca tena-deva ! kimetad' iti ? / tato jar3A jiveti na jalpitaM myaa| nirUpitastena, upalabdho mama viSavikAraH / bhaNitaM ca tena-are vyAharata zI viSaprayoganirghAtanasamarthAn vaidyAn / tato 'na zobhana vaidyavyAharaNam ' iti cintayandI sasaMbhramorikSaptotta. rIyA hAhAravaM kurvantI nipatitA mamopari devI / apanItaM ca tayA niraMzukameva krandantyA mamAGgaSThAGgalimiH kaNThagataM marmapIDayA jIvitam / / tato'I devAnupriya ! priyayA vyApAditaH san AdhyAnar3oSeNa himavaddakSiNadizAlagne zilindhraparvate samutpanno bahiNyAH kukSau / jAtaH kAlakrameNa / tato bAlaka eva jananI vyApAdya gRhIto vyAdhayuvakena / dattaH saktuprasthakena nandAvATakavAsino grAmatalavarasya / tatra ca ajAtapakSaH zItoSNAvedanA anubhavastiSThAmi / tIvratarayA kSudvedanayA pratipreritaH kRmIn khAdituM pravRtto'smi / tezca mama pApakarmabhiH saMdhukSyamAnaM (poSyamANa) vistAramupagataM zarIram / jAtazca mama vividharatnApIDasacchAyaH picchkbhaarH| tato'haM grAhito SEARSHA Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umarAicakahA // 308 // Fort | tao ahaM gAhio naTTakalaM, pesio ya teNa 'sundarI' tti kaliUNa niyaputtassa ceva pAhuDaM rAiNo guNaharassa || io ya jasoharAtri me putrajammajaNaNI mama maraNadivasaMmi ceva aTTavasaTTA mariUNa pAvakammabaliyayAe karahADayavisae dhannaUrayasannive saMmi kukkurIgarbhami kukkurattAe uvavannA / jAo ya kukkuro / so ya 'maNapavaNaveyadakkho' tti dhanapUrayasAmiNA guNadharasta ceva pesio kosalliyati / pattA amhe duve vi samayaM caiva visAlaM, pesiyA ya atthAiyAmaNDavagayassa rano, diTThA ya teNa / jAyA eyassa ahe pII, pasiyA duve vi / samapio suNao ayaNDamaccussa soNahiyamayaharassa, ahaM ca rAyasauNa parivAlayassa nIlakaNThassa / bhaNio ya soNahio / are jANAsi ceva tumaM, jahA ahaM dosu daDhaM patto payAvAlaNe pAraddhIe ya / suNaesu jIvavANaM suhaMti, tA mahantaM jataM karejjAsi tti / teNa bhaNiyaM 'jaM devo ANavei' tti | duve vi ya amhe jahAvihiM lAlei naravaI / evaM ca anto koi kAlo || nATakalAm preSitazca tena 'sundara' iti kalayitvA nijaputrasyaiva prAbhRtaM rAjJo guNadharasya / itazca yazodharA'pi mama pUrvajanmajananI ma maraNadivase evaM ArtavArtA mRtyA pApakarmabalikatayA karahATakaviSaye dhAnyapUrakasaMniveze kukkurIgarbhe kukkuratayopapannA / jAtava kukkuraH / sa ca 'manaH pavanavegadakSaH' iti dhAnyapUrakasvAminA guNadharasyaiva preSitaH kosalliyaM (de) upahAram / prAptau AvAM dvAvapi samameva vizAlAm (ujjayinIm ) / preSitau cAsthAnikAmaNDapagatasya rAjJaH, dRSTau ca tena / jAtA Avayoretasya prItiH, prazaMsitau dvApi / samarpitaH zunako kANDamRtyoH zaunakikamukhyasya, ahaM ca rAjazakuna paripAlakasya nIlakaNThasya / bhaNitaJca zaunakika:- are jAnAsyeva tvam, yathA'haM dvayordvaDhaM prasaktaH prajApAlane pApaddhaya ca / zunakairjIvaghAtanaM sukhamiti, tato mahAntaM yatnaM kuryA iti / tena bhaNitam - 'yad deva AjJApayati' iti / dvAvapi cAvAM yathAvidhi lAlayati narapatiH / evaM cAtikrAntaH ko'pi kAlaH / cauttho bhavo // 308 // Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautyo samarAica- kahA bhavo // 309 // // 309 // AL annayA ya ahaM gayaNayalapAsAyasaMThiyaM ArUDho indanIlanijjUhayaM / tattha anteurANaM rasaNaneuraniNAyagabbhiNaM navajalaharasada pitra guNaNiyAmurayanigghosamAyaNNiUNa nacciuM pytto| tayavasANe ya vAyAyaNavivaregadeseNa divA mae cittasAliyAe saha khujjaeNa sayaNucchaGge raisuhamaNuhavantI nayaNAvalI / taM ca me daLuNa samuppannaM jAissaraNaM / tao kammavasayattaNeNa amarisANalapalitteNaM caThacunahaggehi vi[la]kkhiumAraddho / tIe vi tassa santiyaM khujassa geNhi UNaM lohamayalauDayaM kohAbhibhUyAe pahao ahaM pahAravihalo nivaDio sovANavattaNIe, luDhamANo patto tamuddesa, jattha naravaI jayaM khellai tti / maggao ya me 'geNha geNDa' tti saMlavanto samAgao deviipriynno| taM ca tahAvihaM saI soUNa taddesavattiNA teNa puvvabhavajaNaNIsuNaeNa dhAviUNa gahio ahaM / gheppamANaM ca meM pecchiUNa rAiNA hAhAravaM karemANeNa pahao so suNao akkhapADaeNaM ti / pahAravihalaMghaleNa vamantaruhiraM mukko anyadA cAhaM gaganatalaprAsAdasaMsthitamAruDha indranIlani!hakama(gavAkSam) / tatrAntaHpurANAM razanAnUpuraninAdagarmitaM navajaladharazabdamiva guNanikA(nATyazAlA) murajanirghoSamAkarNya nartituM pravRttaH / tadavasAne ca vAtAyanavivaraikadezena dRSTA mayA citrazAlAyAM saha kubjakena zayanotsaGge ratisukhamanubhavantI nayanAvalI / tAM ca me dRSTvA samutpannaM jAtismaraNam / tataH karmavazagatvena amarSAnalapradIptena caThacunakhAtraivikSaNitumArabdhaH / tayA'pi tasya satkaM kubjasya gRhItvA lohamayalakuTa krodhAbhibhUtayA prahato'haM praNayinyA / prahAravihvalo nipatito sopAnavartinyAm / luThan prAptastamuddezam , yatra narapatitaM khelatIti / mArgatazca me 'gRhANa gRhANa' iti saMlapana samAgato devIparijanaH / taM ca tathAvidhaM me zabdaM zrutvA taddezavartinA tena pUrvabhavajananIzunakena dhAvitvA gRhIto'ham / gRhyamANaM ca mAM prekSya rAjJA hAhAravaM kurvatA prahataH sa zunako'jhapATakeneti / prahAravihvalAGgena vamadrudhiraM mukto'haM tena / kaNThagataprANau nipatitau dvAvapi 1 vikkhayA imae / tehi bi ya raisaMgamaviyaliehi bhUsaNehi pahao ahaM / pahAravihalo / 2 aksapADaNa kha / CEk Jain Jaineration Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautyo samarAica- | ahaM teNa / kaNThagayapANA nivaDiyA duve vi amhe dharaNivaDhe / sogamubago raayaa| ANattA teNa purohiyappamuhA maNussA / jahA kahA tAyassa uparayassa ajiyAe ya kAlAyaralavaGgacandaNakaTehi mahanto sakkAro ko, soggainibandhaNAI dinAI mahAdANAI, tahA bhavo eyANa vi uvarayANa kAyavvaM ti / eyapAyaNNiUNa cintiyaM mae / aho Nu khalu puttaeNaM savvasakAro pAvio, dinAI Ne soggi||310|| nirandhaNAI dANAI, ahaM puNa tirikkhajoNIe vi abbocchinnAe chuhAe kimie khAyanto suNaehi ya khajamANo ciTThAmi / 15 // 31 // aho garuyayA kammANaM / evaM cintayantassa vimukkaM sarIrayaM jIvieNaM // to ahaM devANuppiyA, suvelapavyayAvaradisAbhAe atthi duppavesaM nAma vaNaM, tammi ya uvabhogajoggapallavapupphaphalacchAhiudagapanbhaTe / sIyanni-ghoDi-babbUla-kayara-khairAisaMkiNNe // tADa-vaDa-khaja-khajaNa-sukkata rugahIradukkhasaMcAre / vivihavisaviDa viniggayavaGkaDa tikkhaggakaNTaie // AvAM dhrnniipRsstthe| zokamupagato raajaa| AjJaptAstena purohitapramukhA manuSyAH / yathA tAtasyoparatasyAryikAyAzca kAlAgarulavaGgacandana kASThemahAn satkAraH kRtaH, sugatinibandhanAni dattAni mahAdAnAni tathA etayorapi uparatayoH kartavyamiti / etadAkarNya cintitaM mayAvA aho nu khalu putreNa sarvasatkAraH prApitaH, dattAni AvayoH sugatinibandhanAni dAnAni, ahaM punastiryagyonAvapi avyucchinnayA kSudhA kRmIna khAdan zunakaizca khAdyamAnastiSThAmi / aho gurukatA karmaNAm / evaM cintayato vimuktaM zarIraM jIvitena / tato'haM devAnupriya ! suvelaparvatAparadigbhAge'sti duSpravezaM nAma vanam / tasmiMzca upabhogayogyapallavapuSpaphalachAyodakAbhraSTe / zrIparNI-ghoTI (badarI) babbUla-karIra-khadirAdisaMkIrNe // 1 cchAha u0 kha / 2 sIyalli0 ka-ga / 3 vaccUla ga, vacchUla kha / 4 khairolisaM0 kha / khairAtisaM0 ka / 5 sukkhayaraga0 k-g| SARAMA-x For Private & Personal use only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA caustho bhavo // 31 RECERCASS eyArisaMmi ya vaNe nIsesa ciya nirAbhirAmaMmi / kANapasatIe gambhe jaNio'haM kuNTapasaeNaM // tattha gembhe narayakumbhIpAgAiregaveyaNaM visahamANo asaMpaDie ceva pasavakAle jAo mhi duppavese vaNe / abbocchinnachuhApIDiyAe ya paNaTuM me jaNaNIe thaNaesu khIraM / to ahaM bubhukkhAparimilANadeho tattha paribbhamanto gokkhurayakaNTae khaaiumaaddhtto| to samaM pAveNa vitthAramuvagayaM me sarIraM / io ya so pubvayarajammamAisuNao aTTajmANamuvago mariUNa samuppanno imaMmi ceva duppavese vaNe bhuyaGgamattAe tti / diTTho ya so mae kAlapAso ba viddumamaNirattanayaNo ghaNandhayAracchavI sasikalAkoDidhavaladADho calantajamalajIho jalAsayasamIve dadaduraM khAyamANo tti / tao bubhukkhAparigaeNaM aviyAriUNa pariNaI gahio mae puccha dese / teNa vi ya nayaNasihisihAjAlAbhAsuramavaloiUNa Dakko ahaM vayaNadese / evaM ca annANakohavasayA duve vi amhe paro paraM khAiumA tADa-baTa-khajja-khaJjana-zuSkataru (aguru) gabhIra duHkhasaMcAre / vividhaviSaviTapinirgatavakratIkSNAprakaNTakite / / etAdRze ca vane niHzeSameva nirabhirAme / kANapasayyA garne janito'haM kuNTaprasavena / / tatra garne narakakumbhIpAkAtirekavedanAM viSahan asaMpatite eva prasavakAle jAto'smi duSpraveze vane / avyucchinnakSutpIDitAyAzca pranaSTaM me jananyAH staneSu kSIram / tato'haM bubhukSAparimlAnadehastatra paribhraman gokSurakaNTakAn khAditumArabdhaH / tataH samaM pApena vistAramupagataM me zarIram itazca sa pUrvatarajannamAtRzunaka ArtadhyAnamupagato mRtvA samutpanno'sminneva duSpraveze vane bhujaGgamatayeti / dRSTazca sa mayA kAlapAza iva vidrumamaNiraktanayano ghanAndhakAracchaviH zazikalAkoTidhavaladADhazcaladyamalajihvo jalAzayasamIpe dardura khAdanniti / tato bubhukSAparigatena avicArya pariNati gRhIto mayA pucchadeze / tenApi ca nayanazikhizikhAjAlabhAsuramavalokya daSTo. 1 gambhANalakumbhI0 k| Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho samarAica kahA bhavo // 312 // // 312 // raddhA / etyantaraMmi adiTapubveNa gahio ahaM taraccheNa, pADio mahiyale / tao so mamaM khAiuM pytto| kiha ? cammaM caracarAe phAlayanto, chirAo taDataDAe toDayanto soNiyaM DheggaDhaggAe ghoTTayanto aTThiyAiM kaDakaDAe moDayanto ti / avi ya taha khAiuM pavatto jaha majjhaM khajamANasadeNa / bhIeNa va nIsesaM jIveNa kalevara mukkaM // to ahaM, devANuppiyA, evaM sakammaviNivAio samANo tattheva visAlAe nayarIe duTThodayAbhihANAe ninnayAe mahAdahaMmi tattha mINIe gabbhapuDae rohiyamacchattAe samuppanno mhi / so vi ya kaNhasappo tahA mariUNa imAe ceva sariyAe suMsumArattAe tti| jAyA kAlakkameNaM / anayA ahaM tattha ceva paribhamanto divo suMsumAreNa, gahio pucchabhAe / etthantaraMmi majjaNanimittaM samAgayAo anteurceddiyaao| dinA cilAiyAbhihANAe ceDiyAe jhampA / tao meM mottaNa sA gahiyA aNeNa / sayarAhaM ca palANo ahaM / 'haM badanadeze / evaM cAjJAnakrodhavazagau dvAvapi AvAM parasparaM khaaditumaarbdhau| atrAntare'dRSTapUrveNa gRhIto'haM tarakSeNa, pAtito mahItale / | tataH sa mAM khAdituM pravRttaH / katham ? carma caracareti sphATa yan , zirAnaTattraTaditi troTayan , zoNitaM DhamDhagiti (ghughuTiti) pibana , asthIni kadakaTiti moTayanniti / api ca tathA khAdituM pravRtto yathA mama khAdyamAnazabdena / bhIteneva niHzeSaM jIvena kalevaraM muktam / / __tato'haM devAnupriya ! evaM svakarmavinipAtitaH san tatraiva vizAlAyA nagaryA duSTodakAbhidhAnAyAM nimnagAyAM mahAhade tatra mInyA garbhapuTake rohitamatsyatayA samutpanno'smi, so'pi kRSNasarpastathA mRtvA'syAmeva sariti susumAratayA (zizumAratayA) iti / jAtI kAlakrameNa / anyadA'haM tatraiva paribhraman dRSTaH supumAreNa, gRhItaH pucchabhAge / atrAntare majjananimittaM samAgatA antaHpuraceTikAH / 1 DhayaDayAe kha, daragaDhaggAe g| 2 piyanto kA Jain Education international www.ainelibrary.org Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA cauttho bhavo // 313 // // 313 // RECCANCE SASAROKA tIe vi ya 'hA ke(a)haM gahiyA gahiya'tti mahantamAraDiyaM / dhariyA loeNa / kalayalaraveNa samAgayA mcchbndhaa| oyariUNa muyAviyA ceDi, gahio ya suMmumAro, mArio dukkhamAreNaM // aikkanto koi kAlo / etyantaraMmi ahaM kevaTTapurisehiM samAsAio jAleNaM gahio jIvantao, 'mahAmaccho' tti kaliUNa samuppannakajjehiM pAhuDanimittamuvaNIo guNaharassa / paritudvo raayaa| saMpADiyaM paoyaNaM tesiM / nIo teNa nayaNAvalIe saimIvaM / bhaNiyA ya esaa| amba, eyassa roDiyamacchassa pucchabhAyaM tAyaM ajjiyaM ca uddisiUNa mAhaNANaM randhAvehi, uvarimabhAyaM ca pakkataliyaM kAUga majjhamattaNo ya visasaM[saMkarejAsi / evaM ca me suNamANassa devi ca pecchiUNa samuppanna jAissaraNaM / evaM caranA samANate chindiUNa puccha khaNDaM pesiyaM mAhaNANaM nayaNAvalIe / | sesadehami nicchalliyAI khAllAI, dinnaM tigaDukkaDaM hiGguloNaM, parisitto halihApANieNa / tao uvvattantamakkhaNabhariyAe dattA cilAtikA'bhidhAnayA ceTikayA jhampA / tato mAM muktvA sA gRhItA'nena / jhaTiti palAyito'ham / tayA'pi ca hA ahaM gRhItA gRhIteti mahadAraTitam / dhRtA lokena / kalakalaraveNa samAgatA mtsybndhaaH| avatIrya mocitA ceTI, gRhItazca zizumAraH mArito duHkhamAreNa / atikrAntaH ko'pi kAlaH / atrAntare'haM kaivartapuruSaiH samAsAdito jAlena gRhIto jIvan / 'mahAmatsyaH' iti karayitvA samutpannakAryaiH prAbhRtanimittamupanIto guNadharasya / parituSTo raajaa| saMpAditaM projanaM teSAm / nItastena nayanAvalyAH samIpam , maNitA caiSA-amba, etasya rohitamatsyasya pucchabhAga tAtamAryikA coddizya brAhmaNAnAM (bhojanAya) ranthaya / uparitanabhAgaM ca pakvatalitaM kRtvA mamAtmanazca vizeSa saMskuryAH / evaM ca me zRNvato devI ca prekSitvA samutpanna jAtismaraNam / evaM ca rAjJA samAjJaHte chittvA pucchakhaNDaM preSitaM brAhmaNAnAM nayanAvalyA / zeSadehe chinnA tvacaH, dattaM trikaTUtkaTaM higulavaNam / parisikto hari 1 kiha kha / 2 sayAse kh| 3 bilakaM ka-ga / 4 mahANasaM kA 5 khalillAI kh| S ACRECX sama037 k Jain Education Internal Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 314 // pakkhitto mahAkavallIe, saMvattuvvattaraNa talijiuM papattau / to chinnabhinnapakkaM khAhii putto mamaM ti jANAmi / tivvaviyaNAhibhUo na dhammajhANaM jhiyAmi // vikatthi me nirayagaisamANaehi dukkhehiM / daDhakammaniyalabaddho na muyai jIvo sarIraM ti // aivaM ca tattha tibvaveyaNAbhibhUo ciTThAmi / eyaM ca tAva eyaM // io visAlAnayarI pANavADae jA sA puvva bhavajaNaNI suMsumArabhave vaTTamANI vAvAiyA, sA tattha cheliyattAe samuppannA | tao tIe garbhami elayattAe pakkhitto mhi / jAo kAlakakameNaM / patto jovvaNaM / mahAmohamohiyamaNo mehuNanimittaM ArUDho ammayaM / diTTho ya niyahavaiNAH kaMsAyajoeNaM tahA hao mammadese, jahA pANe pariccaiUNaM niyayavIeNa caiva samuppanno tIe drApAnIyena / tata udvartamAnamrakSaNabhUtAyAM prakSipto maha kaTAhyAm / saMvartodvartanena talituM pravRttaH / tatazchinnabhinnapakvaM khAdiSyati putro mAmiti jAnAmi / tIvra vedanAbhibhUto na dharmadhyAnaM dhyAyAmi || iti vikadarthito me nirayagatisamAnairduHkhaiH / dRDhakarmanigaDabaddho na muJcati jIvaH zarIramiti // evaM ca tatra tIvra vedanAbhibhUtastiSThAmi / etacca tAvadevat / itazca vizAlAnagaryA prANavATake yA me pUrvabhavajananI zizumArabhave vartamAnA vyApAditA sA tatra chAgItayA samutpannA / tatastasyA garbhe eDakatayA prakSipto'smi / jAtaH kAlakrameNa prApto yauvanam / mahAmoha mohitamanA maithunanimittamArUDho'mbAm / dRSTazca nijayUthapatinA / kaSAyayogena tathA hato marmadeze yathA prANAn parityajya nijakabIjenaiva samutpannastasyA garbhe / api ca 1 evaM ca viveyaNAu pAviUNa imaM tAva pAvau ti / ujjoNI pAsagAme jA sA pugvabhava0 kha / kasAyodaraNaM kha / cauttho bhavo // 314 // Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho samarAicca kahA // 315 // // 315 // gambhaMmi / avi ya kammamalaviNaDieNaM tattha maranteNa mandabhaggeNaM / appA ha appaNa ciya jaNi mo jaNaNIe gambhami // sA ya paccAsanne pasavakAle guNahareNa ramA pAraddhIo niyattamANeNa aNAsAiyannapANiNA tahAvihacchettabhAyaMmi kAyajaDDayAe manda mandaM parisakamANI AyaNNamAyaDriUNa koDaNDaM viddhA kaNNiyasareNa / pahAragaruyayAe nivaDiyA dhrnnivtthe| laddhalakkho parituTTho rAyA, samAgao tamuddesaM / divA phuraphurentapANA 'AvanasattA esa' tti lakkhiyA teNaM / tao ya se uyaraM viyAriUNaM nINio ahaM / samappio ayApAlayassa / annathaNapANeNaM jiivio| patto kumArabhAvaM / etthantaraMmi pAraddhI phailaNanimittaM guNahareNa ramnA kuladevayApUyAvihANaM kaya / bhoyaNatthaM vAvAiyA pannarasa mahisayA / bambhaNajaNabhoyaNatthaM ca susaMbhiyaM kayaM mahisamaMsaM / io ya 'kira pavittamuho meso havai'tti loyavAo(A)ANAvio ahayaM kAyasuNauciTTaraddhapakkaparisohaNanimittaM sUdhayAreNaM, ThAvio mahANasaduvAre / tao karmamalavinaTitena tatra mriyamANena mandabhAgyena / AtmA khalu Atmanaiva janito jananyA garbha // sA ca pratyAsanne prasavakAle guNadhareNa rAjJA pApardhito nivartamAnena anAsAditAnyaprANinA taya.vidhakSetrabhAge kAyajaDatayA manna mandaM pariSvakantI (gacchantI) AkarNamAkRSya kodaNDaM viddhA karNikazareNa | prahAraguruta ga nipatitA dharaNIpRSThe / labdhalakSyaH parituSTo raajaa| samAgatastamuddezam / dRSTA ritprANA, 'ApannasattvA eSA' iti lakSitA tena / tatazca tasyA udaraM vidArya bahira nIto 'ham / samarpito'jApAlakasya / anyastanapAnena jIvitaH, prAptaH kumArabhAvam / atrAntare pAparddhiphalananimittaM guNadhareNa rAjJA kuladevatA- | pUjAvidhAnaM kRtam / bhojanArtha vyApAditA pazcaza mahiSAH / brAhmaNajanabhojanArtha ca susaMbhRtaM kRtaM mahiSamAMsam / itazca kila 'pavitra 1 aikkanto koi kaalo| samAsanne pasavakAle mama putteNa ceva kh| 2 . phalani0 k| RECARRC Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA cautyo bhavo // 316 // // 316 // REASSASEASORERASHREE mae ussipiyaM taM maMsaM, bhutaM bambhaNehi, viDaNaM AyamagaM / uThThiyA diyavarA, ThiyA ya pntiyaa-pntiyaahiN| etthantaraMmi visesujjalanevatthaM anteuraM ghetUNa Agao guNaharo / taM ca me daThuNa samuppannaM jAissaraNaM / vinAo me svvvuttnto| calaNemu nivaDiUNaM vAiyA bambhaNA / bhaNiyaM ca teNa-esA pantiyA tAyassa uvaNamau, esA ya ajjiyAe, eyAo ya kuladevayAe tti / taM paDissuyaM bambhaNehiM / cintiyaM ca mara-aho evaM pi nAma puttae jayante ahaM dukkhio ti| etthantaraMmi bhoyaganimittaM ceva sayalamAiloyapariyo ubaviTTo raayaa| divAo devIo, na diTTA nynnaavlii| tao mae cintiyaM-aha kahi puNa sA bhavissai / etthantaraMmi annaM uddisiUNa bhaNiyaM egAe ceDIe / halA sundarie, iha ajaM ceva ime mahisayA vAvAiyA, tA kiM puNa esa evaMviho pUigandho ti ? / tIe bhaNiyaM-halA pemmamasie, na esa mahisagandho; eso khu devIe nayaNAvalIe tahA'jiNNe rasaloluyattaNeNa macchayaM khAiUNa koDhagahiyAe vaNantaruggiSNo dehanissandavAo / iyarIe bhaNiyaM-halA-sundarie, na esa macchayA- | mukho meSo bhavati' iti lokavAdAd AnAyito'haM kAkazunakocchiSTaraddhapakvaparizodhananimittaM sUpakAreNa / sthApito mahAnasadvAre / tato mayA ucchivitaM tanmAMsam , bhuktaM brAhmaNaiH, vitIrNamAcamanam / utthitA dvijavarAH, sthitAzca paGktikApaktikAbhiH / atrAntare | vizeSojjvalanepathyamantaHpuraM gRhItvA''gato guNadharaH / taM ca me dRSTvA samutpannaM jAtismaraNam / vijJAto mayA sarvavRttAntaH / caraNeSu nipatyAbhivAditA braahmnnaaH| bhaNitaM tena-eSA paktikA tAtasyopanamatu, eSA cAryikAyAH, etAzca kuladevatAyA iti / tatpratizrutaM brAhmaNaiH / cintitaM ca mayA-aho evamapi nAma putre jayati ahaM duHkhita iti / atrAntare bhojananimittameva sakalamAtRlokaparivRta upaviSTo rAjA / dRSTA devyaH, na dRSTA nayanAvaliH / tato mayA cintitam-atha kutra punaH sA bhaviSyati / atrAntare anyAmuddizya bhaNitamekayA ceTyA / hale sundarike ! iha adyaiva ime mahiSA vyApAditAH, tataH kiM punareSa evaMvidhaH pUtigandha iti ? / tayA bhaNitam-hale prema Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautyo samarAicca kahA bhavo SACARR SHREASO-H // 317 // // 317 // | hAramettasamuppanno koDho, kiM tu tahAsabbhAviyamahArAyavisappaoyavAvAyaNajaNiyapAvasamuttho ti| tA alamamhANamimIe / ehi anao gacchamha, tA mA kiMpi ANattiyaM deissai ti| gayAo ceddiyaao| tao savisesaM paloiyA mae, diTTA ya ekapAsovaviTThA makkhiyasahassasaMpAyasiyA viNiggayAtambanayaNA nayaNAvali ti| to taM pecchiUNa tivvayaradukkhasaMtatto soiuM patto / kahaM ? hA kiha sA paccakkhaM kammamalocchAiyA paNaiNI me / jammantaraM va pattA rUvavivajjAsabheeNa // vayaNeNa thaNahareNaM caraNehi ya jIe nijjiyA Asi / sabavilayANamahiyaM sohA sasikalasakamalANaM / tIe cciya peccha kaha aGgulivigamakhayasaMgamehiM ca / te ceva handi desA dhaNiyaM unvevayA jAya' / | majUSike ! na eSa mahiSagandhaH, eSa khalu devyA nayanAvalyA tathA'jIrNe rasalolupatvena matsyaM khAditvA kuSTagRhItayA vraNAntarudgINoM dehniHsyndvaatH| itarayA bhaNitam-hale sundarike ! naiSa matsyAhAramAtrasamutpannaH kuSTaH, kintu tathAsaddha vitamahArAjaviSaprayogavyApAdanajanitapApasamuttha iti / tato'lamasmAkamanayA / ehi, anyato gacchAvaH, tato mA kimapi AjJaptikAM dAsyatIti / gate ceTike / tataH savizeSa pralokitA mayA, dRSTA ca ekapAzvopaviSTA makSikAsahasrasaMpAtadUSitA vinirgatAtAmranayanA nayanAvaliriti / tatastAM prekSya tIvrataraduHkhasaMtaptaH zocituM pravRttaH / katham ? hA kathaM sA pratyakSaM karmamalAvacchAditA praNayinI me / janmAntaramiva prAptA rUpaviparyAsabhedena / vadanena stanabhareNa caraNAbhyAM ca yayA nirjitA''sIt / sarvavanitAbhyo'dhikaM zobhA zazikalazakamalAnAm / / tasyA eva pazya kathaM aMgulivigamakSayasaMgamaizca / te eva handi dezA gADhamudvejakA jaataaH|| 1 0saMgaehiM kha IVE Jain Education Bonal www.sainelibrary.org Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho bhavo // 318 // samarAicca kesAharanayaNehiM savibbhamubhantapecchiehiM ca / tivvatavANa muNINa vijA cittaharA daDhamAsi // kahA sacceya kaha Nu eNhi tehiM ciya pAvapariNaivaseNa / cinti jantI vi piyA kAmINa vi kuNai nivveyaM // ___ evaM ca cintayano jAva kaMci kAlaM ciTThAmi, tAva sadAvio rAiNA sUvayAro, bhaNiyo ya / are na ruccai me imaM mahisayamaMsaM, // 318 // tA annaM kiMpi lahuM ANehi tti / tao svayAreNa kaliUNa 'caNDasAsaNo devo, mA kAlakkhevo havissai' tti mamaM ceva ekaM satthiyaM chettUNa kayaM bhaDittayaM, pesiyaM ca rano / tega vi ya 'tAyassa uvaNamau' tti bhaNiUNa devAviyaM thevamaggAsaNiyabambhaNANaM, pesiyaM ca kiMpi nayaNAvalIe, bhuttaM ca sesanappaNA / / etthantaraMmi ya jA sA mahaM jaNaNI guNahareNa vAvAiyA Asi, sA kaliGgavisae mahisIe kucchisi mahisao samuppanno; vaDio kAlakkameNaM / so ya bhaNDabharayaM vahanto samAgao visAlaM nayariM / bAbAio ya teNa kezAdharanayanaiH savibhramamudbhAntaprekSitaizca / tIvratapasAM munInAmapi yA cittaharA dRDhamAsIt // sA eva kathaM vidAnI taireva pApapariNativazena / cintyamAnA'pi priyA kAminAmapi karoti nirvedam / / evaM ca cintayan yAvat kaMcit kAlaM tiSThAmi tAvat zabdAyito rAjJA sUpakAraH, bhaNitazca / are ! na rocate me imaM mahiSamAMsam , hai| tato'nyat kimapi laghu Anayeti / tataH sUpakAreNa kalayitvA caNDazAsano devaH, mA kAlakSepo bhaviSyati' iti mamaivaikaM sakyi chittvA kRtaM maTitrakam , preSitaM ca raajnyH| tenApi ca 'tAtasyopanamatu' iti bhaNitvA dApitaM stokanaprAsanasthabrAhmagebhyaH preSitaM ca kimapi' nayanAvalyAH, muktaM ca zeSamAtmanA / atrAntare ca cA sA mama jananI guNadhareNa vyApAditA''sIt sA kaliGgaviSaye mahinyAH kukSoM mahiSaH samutpannaH / vardhitaH kAlakrameNa / sa ca bhANDabharaM vahan samAgato vizAlA nagarIm / vyApAditazca tena jalapAnasnAnanimitta simAnakoM 1 davAviyaM k| 1 bambhaNassa kha / 3 ujjeNiM kha / PLAST-SKEGA RECORRECARX Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 319 // jalapiyaNahANanimittaM sippAnahaM samoyaranto AsamandurApahANo vollAha kisoro / nivezyaM rano / bhagiyaM ca peNa- are ANeha taM dumahisayaM / naravasamA sAgantaraM ca ANIo eso / tao taM daNa rosaphuriyAhareNa sUtradhAraM sadAviUNa bhaNiyaM rAigA / are eyaM durAyAraM dumahisayaM sajIvaM ceva lahu bhaDittayaM karehi tti / teNa vi ya nihayA sayaladisAsu lohakhoTyA, lohasaGkalAhiM ca niyAmio lohakhoTa / kayaM ca se tigaDugahiGgulavaNajalabhariyaM purao mahAkaDAhaM / pajAlio ya causu vidisAsu nAidUraMmi ce kharakharasArakaTThehiM huyAsaNo / tao ya so mahAmahanteNa aggiNA paJcamANo sukoha kaNThatAlU tibyatinAparigao ahiyayaraM dukkhaM jaNayantaM khArapANiyaM piviumAro | palIvio teNa so dehamajjhe / niggayaM ca se vIyapAseNaM kivvisaM etyantaraMmi samANasaM rANA - pesehi lahuM mahisayamaDittayaM ti / tao jattha 'pakkamaMsaM, tabhI tao DindiUga pesiyaM sUcayAreNa / sito ya eso ghayautteDaehiM / pakkhittaM ca sahiNavaTTiyaM logaM / viseseNa pajjAlio jalago / etthantaraMmi Agao rAyaparivesao / samavataran azvamandurApradhAno vollAhAzvakizoraH / niveditaM rAjJaH, bhaNitaM ca tena - are Anayata taM duSTamahiSam / narapatisamAdezAnantaraM cAnIta eSaH / tatastaM dRSTvA roSamphuritAdhareNa sUpakAraM zabdAyitvA bhaNitaM rAjJA / are etaM durAcAraM duSTamahiSaM sajIvameva laghu bhatrikaM kurviti / tenApi ca nihatA sakaladikSu lohakIlakAH, lohazaGkhalAbhizca niyamito lohakIlakeSu / kRtazca tasya trikaTukahi maiM la jalabhRtaH purato mahAkaDAiH / prajvAlitazca caturSvapi dikSu nAtidUre eva khadiravarasArakASThairhutAzanaH / tatazca sa atimahatA'gninA yamAnaH zuSkakaNThatAlustIvRdaparigato'dhikataraM duHkhaM janayat kSArapAnIyaM pAtumArabdhaH / pradIptastena sa dehamadhye / nirgataM ca tasya dvitIyapArzvaNa kilviSam / atrAntare samAjJaptaM rAjJA preSaya laghu mahiSabhaTitrakamiti / tato yatra pakvamAMsaM tatastato chittvA preSitaM 1 sipyaM naI ka / 2 AsavandurA0 ca / 3 niveio ya ka / 4 lohamayakhoM0 ka / cauttho bhavo // 319 // Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 320 // bhaNiyaM ca NeNa- are annaM pi vijAIyaM bhaDittayaM lahu dehi tti / tao pulaio ahaM sUvayAre / 'bhaDittayaM kajjihAmi' tti saMmUDho hiraNa, ullukkaM sirAjAlaM, vihaDio abindho, galiyAI savvindiyabalAI / tao kaNThagayapANo ceva gahio vAreNa, chinnaM me viiyapAsayaM / vimuko ya me deho jIvieNa || 1 tao devANupiyA, egasamayaMmi ceva so mahisayajIvo ahaM ca mariUNa uppannA vimAlApANavADae kukkuDIe garbhami / aikanto koi kAlo / uTThie pasavalAle bAbAiyA Ne jaNaNI majjArapoyaeNa / kayavarovariM ca taM khAyamANassa galiyaM aNDayadugaM o majjA / pakkhitto ya Ne uvari kAeci caNDAlIe suSpakoNeNa keNjjvo| teMdumhApahAveNa jIviyA amhe / phuDiyAI aMDayAI / sUpakAreNa / siktazca eSa ghRtamaraiH / prakSitaM caNavartitaM lavaNam / vizeSeNa prajvAlito jvalanaH / atrAntare Agato rAja pariveSakaH / bhaNitaM ca tena- are anyadapi vijAtIyaM bhaTitrakaM laghu dehIti / tataH pralokito'haM sUpakAreNa / (ahaM) 'bhaTitraM kariSye' iti saMmUDho hRdayena (ullukkaM) stabdhaM zirAjAlam / vighaTito'sthibandhaH / galitAni sarvendriyabalAni / tataH kaSugataprANa eva gRhItaH sUpakAreNa, chinnaM me dvitIyaM pArzvam / vimuktazca me deho jIvitena / tato devAnupriya ! ekasamaye eva sa mahiSajIvo'haM ca mRtvA utpannau vizAlaprANavATake kurkuTyA garbhe / atikrAntaH ko'pi kAlaH upasthite prasavakAle vyApAditA AvayorjananI mArjArapotakena / kacavaropari tAM ca khAdato galitamaNDadvikam / gato mArjAraH / prakSitazcAvayorupari kayAspi cANDAlyA zUrpakoNena kacavaraH / taduSprabhAveNa jIvitAvAvAm / sphuTite'NDake / nirgatAvAvAm / gRhItau 1 bhaDittayanimittaM bhavaroddAe diThThIe / tao ahaM bhaDittayaM kajjihAmitti AbhoiUNa saMmUDho kha / ulakkaM ga / 3 utthie ka / 4 aNDayajuyaM kha / 5 kajjavo kacavaraH 6 taumhA0 ka, taduNhA 0 kha / cauttho bhavo // 320 // Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 329 // 1 1 farmer am / gahiyA aNahulAbhihANeNa caNDAladAraeNaM, jIvAviyA teNa / jAyAo Ne candacandimAsacchahAo picchAo, samunbhUyAme sumuhaguJjaddharAyasarisA cUlA garuDacaJcusarisA ya me caJcU / etthantaraMmi diTThAI amhe kAladaNDavAsieNa / 'aho imAI rAiNo khellaiNajoggAI' ti gahiyAI teNa / uvaNIyAI ca guNaharassa / parituTTho rAyA / samappiyAI ca Ne eyarasa ceva kAladaNDavAsiyassa / bhaNio ya eso- are jattha jattha vaccAmi tattha tattha eyAI ANeyavvAIM / paDissuyamaNeNa / annayA sayalanteurapariyario vasantakIlAnimittaM gao kusumAyarujjANaM rAyA / nIyAI amde tarhi kAladaNDavAsieNaM / Thio ujjANatilayabhUe bAlakayalI haraya parikkhitte mAhavIlayAmaNDave rAyA / iyaro vi saha amhehiM gao asovavIhiyaM / diTTho ya tattha bhayavaM saisissagaNaparivuDo sasippAbhihANo Ayario ti / tao aliyavandaNaM karento ubagao sAhumUlaM, dhammalAhio teNaM / tao taM tavasiriviyantadehaM daNaM ANiUNa payaHsundaraM tassa vayaNaM uvasanto viya eso / bhaNiyaM ca NeNa - bhayavaM, koiso anahulAbhidhAnena caNDAladArakeNa / jIvitau tena / jAtAzcAvayozcandrikAsacchAyAH picchAvalyaH / samudbhUtA me zukamukhaguJjAdherAgasadRzI cUDA, garuDacacUsadRzI ca me caJcUH / atrAntare dRSTAvAnAM kAladaNDapAzikena / 'aho imau rAjJaH khelanayogya' iti gRhItau tena, upanItau ca guNadharasya / parituSTo rAjA / samarpitau cAvAmetasyaiva kAladaNDapAzikasya / bhaNitazcaiSaH - are yatra yatra vrajAmi tatra tatra etAvAnevyau / pratizrutamanena / anyadA sakalAntaHpuraparivRto vasantakrIDAnimittaM gataH kusumAkarodyAnaM rAjA / nItAvAvAM tatra kAladaNDapAzikena / sthita udyAnatilakabhUte bAlakadalIgRhaparikSipte mAdhavIlatAmaNDape rAjA / itaro'pi sahAvAbhyAM gato'zokavIvikAm | dRSTazca tatra bhagavAn svaziSyagaNaparivRtaH zaziprabhAbhidhAna AcArya iti / tato'lIkavandanaM kurvan upagataH sAdhumUlam / 1 aNahuyA0 ka, aNahulami0 kha, aNuhallA 0 ga / 2 khelayaNa0 ka susissa 0 kha 1 Jain Education anal cauttho bhavo // 321 // nelibrary.org Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho samarAicca kahA bhavI // 322 // 5 // 322 // tumhANa dhammo ? / bhayavayA bhaNiyaM-muNe / sayalasattasAhAraNo ego ceva dhammo / mUDho ya ettha aNahigayasatthaparamattho jaNo bhee kappei / so usa samAseNa imomaNavayaNakAyajogehiM parapIDAe akaraNaM, tahA suparisuddhassa aNaliyassa bhAsaNaM, taNamettassa vi adattAdANassa aggahaNaM, maNavayaNakAyajogehi avambhaceraparivajaNaM, gosuvaNNahiraNNAiesuM ca apariggaho; tahA nisibhattavajjaNaM, baayaaliisesnnaadosmuddhpinnddpribhoo|| etthantaraMmi bhaNiyaM daNDavAsieNaM / bhayavaM, alaM eiNA; kahehi gihidhamma / kahio se bhayavayA pazcANuvvayAio saavydhmmo| bhaNiyaM ca NeNa-bhayavaM, karemi ahameyaM dhamma / navaraM puvvapurisakkamAgayaM veyavihieNa vihiNA na paricaemi pasuvahaM ti / bhayavayA dharmalAbhitastena / tatastaM tapa:zrIvirAjahaM dRSTvA''karNya prakRtisundaraM tasya vacanamupazAnta ivaiSaH / bhaNitaM ca tena-bhagavan ! kIdRzo yuSmAkaM dharma: ? / bhagavatA bhaNitam-zRNu / sakalasattvasAdhAraNa eka eva dharmaH / mUDhazcAtrAnadhigatazAstraparamAthoM jano bhedAn kalpayati / sa punaH samAsenAyam-manovacanakAyayogaiH parapIDAyA akaraNam , tathA suparizuddhasyAnalIkasya bhASaNam , tRNamAtrasyApi adattAdAnasyAgrahaNam, manovacanakAyayogairabrahmacaryaparivarjanam , gosuvarNahiraNyArikeSu cAparigrahaH, tathA nizAbhaktavarjanam, dvicatvAriMzadeSaNAdoSazuddhapiNDaparibhogaH / ___ atrAntare bhaNitaM daNDapAzikena / bhagavan ! alametena, kathaya gRhidharmam / kathitastasya bhagavatA pazcANuvratAdikaH zrAvakadharmaH / bhaNitaM ca tena-bhagavan ! karomyahametaM dharmam , navaraM pUrvapuruSakramAgataM vedavihitena vidhinA na parityajyAmi pazuvadhamiti / bhagavatA 1 suNau bhaddo kha RECECRECRUICKECACC Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 323 // bhaNiyaM - jai na paricayasi, tao imaM kukkuDamihuNayaM jahA tahA pAvihisi saMsArasAyare aNatthaM ti / daNDavAsieNa bhaNiyaM bhayavaM kiM puNa na pariccattamimerhi, ko vA pAvio aNattho ? / tao bhaiyA yA jahA amhe jaNaNitaNayA Asi, jahA ya piTThamayakukkuDao, jahA sihisANasappapasayA mINohArA ya aiyamesA ya / pahisaya kukkuDapakkhI jAyA saMsArajalahiMmi // jAI ca Ne pattAI tibvaidukkhAI, savvameyaM suyAisayanAgiNA sAhiyaM ti / eyaM ca soUNa paraM saMvegamAvano daNDavAsio / bhaNiyaM ca Na-bhayavaM, alaM me iya pariNAmadAruNeNaM veyavihiraNAvi pasuvaNaM; dehi me gihidhammociyAI kyAI / ar bhayavayA tittharabhAsieNaM vihiNA se dino saMsArajalaDivohittha bhUo paJcanamokAro, tahA dhUlayapANAivAyaviramaNAiyAI ca bhaNitam - yadi na parityajasi tata idaM kurkuTamithunaM yathA tathA prApsyasi saMsArasAgare'narthamiti / daNDapAzikena bhaNitam-bhagavan ! kiM punarna parityaktamAbhyAm ? ko vA prApto'narthaH ? / tato bhagavatA yathAssvAM jananItanayau Astra, yathA ca piSTamayakurkuTavadhaH kRtaH, yathA ca* zikhizvAna - sarpapasayA mInohArau ca ajAjameSA" / mahiSa' kurkuTapakSiNazca jAtA saMsArajaladhau / yAni cAvayoH prAptAni tIvraduHkhAni sarvametat zrutAzayajJA ninA kathitamiti / etacca zrutvA paraM saMvegamApanno daNDapAzikaH / bhaNitaM ca tena bhagavan! alaM me iti pariNAmadAruNena vedavihitenApi pazuvavena, dehi me gRhidharmocitAni vratAni / tato bhagavatA tIrthakara bhASite vidhinA dattaH saMsArajaladhibohityabhUtaH paJcanamaskAraH, tathA sthUlaprANAtipAtaviramaNAdikAni ca pratAni / gRhItAni 1 DaNDa 0 kha / 2 bhayavayA bhaNiyaM suNAhi bhadda ! imaM tahA sAhiumAraddho jahA kha / uhAraH zizumAraH / 4 sArIradukkhAI samva0 kha / * mayUravAno, 2 sarvapasayo, 3 mItazizumArau 4 ajAjo, 5 meSamahiSI, 6 kurkuTapakSiyugalaM ceti SaD bhavAH / cauttho bhavo // 323 // . Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA |cautthA bhavo ||324 // // 324 // SOURCE vayAI / gahiyAI ca NeNa niyacariyasavaNasamppannajAissaraNehi paramasaMvegAgaehi ya amhehiM / to pariosavisesao saMpattabhuvaNagurudhammabohehiM niviyasANubandhAsuhakammehiM kUjiyaM amhehiM / suyaM ca taM rAiNA dUsaharantaragaeNaM jayAvalIe saha surayasokkhapaNuhavanteNaM ti / gahiyamaNeNa pAsatthaM dhaNuvaraM, sandhio tIriyAsaro, 'devi, peccha me sahavehittaNaM' ti bhaNiUNa mukko, tao jeNa vAvAiyAI amhe // samuppannANi takkhaNaM ceva bhuttamuttAe jayAvalIe ceva kucchisi / AbibhUyajiNadhammabohigambhapahAveNa samuppanno tIe daDhaM abhydaannprinnaamo| dinnaM sattesu abhayadANaM / jAyAI kAlakameNaM ahaM dAro jaNaNI me dAriya tti / gambhatthehiM ca amhehiM jaNaNI abhayadANaparA Asi; ao paiTThAviyAI nAmAI majjhaM abhayaruI iyarIe abhayamai tti / vaDDiyAI amhe dehovacaraNa kalA- | kalAveNa ya / cintiyaM ca rAiNA-karemi abhayamaIe vivAhaM abhayaruiNo ya juyarajAbhiseyaM ti // ca tena nijacaritazravaNasamutpannajAtismaraNAbhyAM paramasaMvegAgatAbhyAM cAvAbhyAm / tataH paritoSavizeSataH saMprAptabhuvanagurudharmabodhAbhyAM niSThApitasAnubandhAzubhakarmabhyAM kUjitamAvAbhyAm / zrutaM ca tad rAjJA dUSyagRhAntaragatena jayAvalyA saha suratasaukhyamanubhavateti / gRhItamanena pArzvasthaM dhanurvaram , sandhitastirthakzaraH, 'devi ! pazya me zabdavedhitvam' iti bhaNitvA muktaH, tatastena vyApAditAvAvAm / ___ samutpannau tatkSaNameva bhuktamuktAyA jayAvalyA eva kukSau / AvirbhUtajinadharmaprabhAveNa samutpannastasyA dRDhamabhayadAnapariNAmaH / dattaM sattveSvabhayadAnam / jAto kAlakrameNa ahaM dArako jananI me dAriketi / garbhasthAbhyAM cAvAbhyAM jananI abhayadAnaparA''sIt, ataH pratiSThite nAmanI mamAbhayaruciritarAyA abhayamatiriti / vardhitau cAvAM dehopacayena kalAkalApena ca / cintitaM ca rAjJA-karomi abhayamatyA vivAham , abhayarucezca yauvarAjyAbhiSekamiti ! ASHASAGAR Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 325 // sama0 28 82 Jain Education etthantaraM mi paTTo pAraddhiM rAyA, niggao visAlAo, patto ujjANantaraM / chiko kusumAmoyasurahiNA mAruNaM / avaloiyaM caNeNa tamujjANaM / diTTho ya tattha tilayapAyavAsanne jhANamuvagao sudatto nAma muNivaro / kuvio rAyA, 'avasauNo khu eso pAradI paTTasa, tA eyasta kayatthaNAe ceva mANemi eyaM' ti cintiUNa chucchukkArasAraM muyAviyA suNayA / ayAlamaccU viya sigghaveNa pattA muNivarasamIvaM / suhuyahuyAsaNo viva tavappahAe jalantadeho diTTho tehiM muNivaro / I to taM samujjalantaM sANA daTThUNa nippahA jAyA / osa higandhAmoDiyapavbhadvavisA yaGgavva // tavakammapahAveNaM kAUNa payAhiNaM suNayavandraM / dharaNigayamattha ehiM paDiyaM pAe munivarassa || tao taM daNa vilio rAyA / cintiyaM ca NeNa - aho varaM ee suNahapurisA, na uNa ahaM purisasuNaho, jeNa evaM tavacaraNanirayassa bhayavao vi asalaM cintiyaM ti / etthantaraMmi samAgao sayalAe bisAlAnayarIe pahANo sAhuvandaNanimittaM rAiNo ceva atrAntare pravRttaH pAparddhi (mRgayAM ) rAjA, nirgato vizAlAyAH, prApta udyAnAntaram / spRSTaH kusumAmo surabhinA mArutena, avalokitaM ca tena tadudyAnam / dRSTazca tatra tilakapAdapAsanne dhyAnamupagataH sudatto nAma munivaraH / kupito rAjA / apazakunaH khalveSa pApaddharthI pravRttasya tata etasya kadarthanayaiva mAnayAmyetamiti cintayitvA chuchutkArasAraM mocitAH zunakAH / akAlamRtyuriva zIghravegena prAptAH munivarasamIpam / suhutahutAzana iva tapa prabhayA jvaladeho dRSTastairmunivaraH / tatastaM samujjvalantaM zvAno dRSTvA niSprabhA jAtAH / auSadhigandhAmoTitaprabhraSTaviSA bhujaGgA iva / / tapaH karmaprabhAvena kRtvA pradakSiNaM zunakavandram / dharaNIgatamastakaiH patitaM pAdayo munivarasya / / tatastaM dRSTvA vyalIko rAjA / cintitaM ca tena - aho varamete zunakapuruSAH, na punarahaM puruSazunakaH, yenaivaM tapazcaraNaniratasya bhaga Monal cauttho bhavo / / 325 / / nelibrary.org Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca- bhavo // 326 // bAlamitto jiNavayaNabhAviyamaI arahadatto nAma seTTiputto tti / vinAo ya teNa rAiNo paraloyaniravekkhayAe munniverovsggo| cautyo tao paNamiUNa bhaNio teNa naravaI 'deva, kimeyaM ti / rAiNA bhaNiyaM-jamuciyaM purissaarmeyss| arahayatteNa bhaNiyaM-deva, purisasIho khu tuma, tA kiM eiNA / oyaraha turaGgamAo, vandaha bhayavantaM sudattamuNivaraM / eso khu kaliGgAhivassa amaradattassa putto sudatto nAma naravaI / eyassa paDhamajovvaNe vaTTamANassa uvaNIo ArakkhieNa takaro / bhaNiyaM ca teNe-deva, eeNa paragharaM 15/ // 326 // pavisiUNa egaM mahallagaM vAvAiya muDhe gharaM, nIsaranto gaDio amherhiH saMpayaM devo pamANaM ti / eyaM ca soUNa sadAviyA NeNa dhammasatthapADhayA, bhaNiyA ya / eyassa imiNA ArakkhieNa esa doso kahiyo, tA kIiso imassa daNDo ti| tehiM bhaNiyaMdeva, purisaghAyao paradavAvahArI ya eso tA tiyaca ukkacaccarehiM niveiUNa jaNavayANaM tao nettuppADaNakaNNanAmukkattaNakaracaraNavato'pi akuzala cintitam / atrAntare samAgataH sakalAyAM vizAlAnagayA pradhAnaH sAdhuvandinanimittaM rAjJa eva bAlamitraM jinavacana| bhAvitamatirahaddatto nAma aSThiputra iti / vijJAtazca tena rAjJaH paralokanirapekSatayA munivaropasargaH / tataH praNamya bhaNitastena narapatiH, 'deva ! kimetad' iti / rAjJA bhaNitam-yaducitaM puruSasArameyasya / arhaddattena bhaNitam-deva! puruSasiMhaH khalu tvam , tataH kimetena, avatara turaMgamAt , bandasva bhagavantaM sudattamunivaram / eSa khalu kaliGgAdhipasyAmaradattasya putraH sudatto nAma narapatiH / etasya prathamayauvane vartamAnasyopanIta ArakSakeNa taskaraH / bhaNitaM ca tena-deva ! etena paragRhaM pravizya eka mahattaraM vyApAdya muSitaM gRham , niHsaran gRhIto'smAbhiH, sAmprataM devaH pramANamiti / etacca zrutvA zabdAyitAstena dharmazAstrapAThakA bhaNitAzca / etasyAnenArakSakeNa eSa doSaH kathitaH, tataH kIdRzo'sya daNDa iti ? / tairbhaNitam-deva ! puruSaghAtakaH paradravyApahArI caiSaH, tatanika-catuSka-catvareSu nivedya 1 varassuvasaggo kha / 2 DaMDavAsieNa kha Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca cauttho bhavo // 327 // // 327 // TECTECIA cheyaNehiM jIviyanAso ceva imassa daNDo ti risivayaNaM / evaM cAyaNNiUNa cintiyamaNeNa / aho jahannA rAyakulajIviyA, jaM IdisaM pi aNumannIyai ti / tA alaM me aNegovadavabhAyaNeNaM rajasuheNaM ti / ANandasaniyassa bhAiNeyassa dAUNa rajjaM suhammagurusamIve pavano pavvaja ti / tA vandaNIo khu eso|| eyaM soUNa sasaMbhanto gao rAyA muNivarasamIvaM / vandio NeNa bhayavaM sudattamuNivaro / etyantaraMmi samatto jhaannjogii| tao dhammalAhio jeNaM bhaNio ya / 'mahArAya, uvavisasu' ti / tao 'aho mae akajaM vavasiya'ti ahiyajAyapacchAyAvo lajjAvaNayavayaNakamalo uvaviTTho raayaa| cintiyaM ca NeNaM / imassa risissa ghAyo ahaM ti / evaM ca payAsiUNa attaNo siraccheyamantareNa na pAyacchittaM pekkhAmi / tA kiM bahuNA na sakkuNomi akajjAyaraNakalaGkasiyaM attANaM muhuttayaM pi dhAreu / ao alaM meM janapadAnAM tato netrotpATana-karNanAsotkartana-karacaraNacchedanairjIvitanAza evAsya daNDa iti RSivacanam / evaM cAkarNya cintitamanena / aho jaghanyA rAjakulajIvikA yadIdRzamapi anumanyate iti / tato'la me'nekopadravabhAjanena rAjyasukheneti AnandasaMjJitAya bhAgineyAya dattvA rAjyaM sudharmagurusamIpe prapannaH pravajyAmiti / tato vandanIyaH khalveSaH / ____etacca zrutvA sasaMbhrAnto gato rAjA munivarasamIpam / vanditastena bhagavAn sudattamunivaraH / atrAntare samApto dhyAnayogaH / tato dharmalAbhitastena bhaNitazca-mahArAja ! upavizeti / tato''ho mayA'kArya vyavasitam' iti adhikajAtapazcAttApo lajjAvanatavadanakamala upaviSTo rAjA / cintitaM tena-asya RSerghAtako'hamiti ! evaM ca prakAzyAtmanaH zirazchedamantareNa na prAyazcittaM prekSe / tataH kiM bahunA ? na zaknomyakAryAcaraNakalaGkadUSitamAtmAnaM muhUrtamapi dhArayitum , ato'laM me iha sthitena, saMpAdayAmi yathA samIhitamiti / atrAntare 1 diho satthami imassa jIviyanAso ceva DaNDo kha / 2 ciMtiuM payatto-nemassa purao ThAiDa sakkuNomi, risi0 kha / 3 pecchAmi / L Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica cautyo bhavo // 328 // // 328 // ihatthieNaM saMpADemi jahA samohiyaM ti| patthantaraMmi samuppannamaNapajjavanANAisaraNa bhaNiyaM sudattamuNivareNa / mahArAya, alaM te imiNA cintieNa / na khalu eyaM ettha pacchitaM, jaMtae pariyappiyaM / jo AyaghAo vipaDikuTTho ceva dhmmpytyjaannrhi| bhaNiyaM ca bhAviyajiNavayaNANaM mamattarahiyANa nasthi hu viseso / appANami paraMmi ya to vajje pIDIbhao vi // jaM ca akajjAyaraNakalasiyaM attANaM mannasi tti, eyassa vi jiNavayaNANuTANajalaM ceva pakkhAlaNaM na uNa annaM ti / jaM pi cintiyaM 'saMpADemi jahA samIhiyaM ti, etthaM pi alaM teNa bhavANubandhiNA saMpADieNa / saMpADehi asaMpADiyapucvaM telokabandhavANaM jAijarAmaraNabandhaNavimukkANaM titthayarANaM sAsaNaM // etyantaraMmi maNagayAhippAyapayaDaNeNaM 'aho bhagavao nANaM' ti mannamANo 'imAo ceva pacchittamavayacchissaM ti ANandavAhajalabhariyaloyaNo paDio muNivarassa calaNesu raayaa| vinato teNa bhayavaM muNivaro 'bhayavaM, samutpannamanaHparyavajJAnAtizayena bhaNitaM munivareNa / mahArAja ! alaM te'nena cintitena, na khalvetadana prAyazcittaM yattvayA parikalpitam / ata AtmaghAto'pi pratikuSTa eva dharmapadArthajJAyakaiH / bhaNitaM ca bhAvitajinavacanAnAM mamatvarahitAnAM nAsti khalu vizeSaH / Atmani parasmiMzca tato varjayet pIDAmubhayorapi // yaccAkAryAcaraNakalaGkadUSitamAtmAnaM manyase iti, etasyApi jinavacanAnuSThAnajalameva prakSAlanam , na punaranyaditi / yadapi cintita 'saMpAdayAmi yathAsamIhitamiti, atrApi alaM tena bhavAnubandhinA saMpAditena / saMpAdayAsaMpAditapUrva trailokyabAndhavAnAM jAtijarAmaraNabandhanavimuktAnAM tIrthakarANAM zAsanam / atrAntare manogatAbhiprAyaprakaTanena 'aho bhagavato jJAnam iti manyamAnaH 'asmAdeva prAyazcittamavagamiSyAmi' iti AnandabASpajalabhRtalocanaH patito munivarasya caraNayo raajaa| vijJaptastena bhagavAn munivaraH / bhagavan ! kathaya 1 iha jIvieNaM sva / 2 0 mubhaye vi kh| Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica IAN cauttho bhavo SHASWISS // 329 // // 329 // SALAAMAARANG kahehi kimestha pAyacchittaM ti ? / muNivareNa bhaNiya-mahArAya, paDivakkhAsevaNaM / taM puNa na niyANavajjaNamantareNaM ti, niyANaM parihariyavvaM / niyANaM ca ettha micchattamohaNIyasaMgayaM annANaM / taM ca annahA Thiemu bhAvesu annahA pavajaNaM ti / cintiyaM ca tumae 'avasauNo khu eso, ao kayatthaNAe mANemi' tti / avasauNace ya imaM te nimittaM paDihAi, jahA kila esa aNhANasevI kayasiratuNDamuNDaNo viruddhapAsaNDavesadhArI bhikkhovajIvago tti / tA ettha mahArAya, majjhattho bhaviUNa nisAmehi kAraNaM, ke vhANasevaNAsevaNAe guNadosa ti ? / tattha NhANa sevaNaguNA / deho khaNamettasuI tami ya rAo tahAhimANo ya / vilayANa patthaNijjo mui tti dappo ya akkhANaM / / ime ya dosaa| | kimatra prAyazcittamiti / munivareNa bhaNitam-mahArAja ! pratipakSAsevanam / tatpunarna nidAnavarjanamantareNeti nidAnaM parihartavyam / nidAnaM cAtra mithyAtvamohanIyasaMgatamajJAnam / taccAnyathA sthiteSu bhAveSvanyathA prapadanamiti / cintitaM ca tvayA 'apazakunaH khalveSaH, ataH kadarthanayA mAnayAmIti / apazakunatve cedaM te nimittaM pratibhAti, yathA kila eSo'snAnasevI kRtazirastuNDamuNDano virUddhapAkhaNDaveSadhArI bhikSopajIvaka iti / tato'tra mahArAja ! madhyastho bhUtvA nizAmaya kAraNam , ke snAnasevanAsevanAyAM guNadoSA iti / | tatra snaansevngunnaaH| dehaH kSaNamAtrazucistasmiMzca rAgastathA'bhimAnazca / vanitAnAM prArthanIyaH zuciriti darpazcAkSANAm // ime ca doSAH-- 1 kiM ka KOH Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA cautyo bhavo // 330 // // 330 // jalagayajIvavighAo uppIlaNI ya annasattANaM / aGgArakhIradhuvaNe annANapayAsaNaM ceva // ee ceva vivajjaeNaM aNhANaguNA / dosA uNa vivuDajaNaM paDuca na hu kei ettha vijanti / jaM sabyasatthasAro pANidayA tigaraNavisuddhA // evaM gaNamANehiM cUlovaNayaMmi jannadikkhAe / savvAyareNa gahiyaM aNhANavayaM diehi pi|| annaM ca akkhaNDiyavayaniyamA guttA dantindiyA jiyksaayaa| sajjhAyajhANanirayA niccasuI muNiyarA honti / siratuNDamuNDaNaM pihu jaisla savvAsavA niyattassa / paDhamavayarakkhaNaTThA guNAvahaM hoDa niyameNaM // jalagatajIvavighAta utpIDanakazcAnyasattvAnAm / aGgArakSIradhAvane ajJAnaprakAzanameva / / ete eva viparyayeNAsnAnaguNAH / doSAH punarvibudhajanaM pratItya na khalu ke'pyatra vidyante / yatsarvazAstrasAraH prANidayA trikaraNavizuddhA / / etAM gaNayadbhizcUTopanaye yajJIkSAyAm / sarvAdareNa gRhItamasnAnavrataM dvijairapi / / anyacca akhaNDitavrataniyamA guptA dAntendriyA jitakaSAyAH / svAdhyAyadhyAnaniratA nityazucayo munivarA bhavanti // zirastuNDamuNDanamapi khalu yateH sarvAsavAd nivRttasya / prathamavratarakSaNArtha guNAvahaM bhavati niyamena // * diehiM ti kha PiPEARSA-A Jain Education Internation ww.jainelibrary.org Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA ca utyo bhv| // 331 // // 33 // pAsaNDaM pi ya eyaM sumaGgalaM bIyarAyadosehiM / jamhA jiNehi bhaNiyaM ao viruddhaM ti vAmoho / sabArambhaniyatto appaDibaddho ya ubhayaloesu / bhikkhovajIvago ciya pasaMsio sancasatthesu // evaM ca, mahArAya, paramaguNajuttattaNeNa tiyasANa vi mahAmaGgalaM samaNarUvaM kahaM te avasauNo tti ? // eyAyaNNiUNa paNaDhe rAiNo micchattaM / aho 'nANAisao' tti jaMpamANo nivaDio calaNesu / bhaNiyaM ca NeNa-bhayavaM, evameyaM, jamAi bhayavayA / vajjiyaM mae niyANaM / tA khamasu me eyamavarAha ti / bhayavayA bhaNiyaM-uddhehi devANuppiyA uddehi, alaM te saMbhameNaM / khamApahANA ceva muNiNo havanti / khamiyaM mae savvasattANaM / nisAmehi tityayarabhAsiyaM samAe paraMparAbhAvaNaM / viNA vi vaiyaraM bAleNa'kosieNAvi sAhuNA khamA bhAviyavyA 'sundaro khu eso jamevamavi ahiNiviTTho na meM tAlei / tAlieNAvi pAkhaNDamapi catat sumaGgalaM viitraagdvessaiH| yasmAjjinairbhaNitamato viruddhamiti vyAmohaH // sarvArambhanivRtto'pratibaddhazcobhayalokeSu / bhikSopajIvaka evaM prazaMsitaH sarvazAstreSu // evaM ca mahArAja ! paramaguNayuktatvena tridazAnAmapi mahAmaGgalaM zramaNarUpaM kathaM te'pazakuna iti ? / etadAkarNya pranaSTaM rAjJo mithyAtvam / aho 'jJAnAtizayaH' iti jalpan niptitshcrnnyoH| bhaNitaM ca tena-bhagavan ! evametad yadAdiSTaM bhgvtaa| varjitaM mayA nidAnam / tataH kSamasva me etamaparAdhamiti / bhagavatA bhaNitam-uttiSTha devAnupriya ! uttiSTha, alaM te saMbhrameNa / kSamApradhAnA eva munayo bhavanti / kSAmitaM mayA sarvasattvAnAm / nizAmaya tIrthakarabhASitaM kSamAyAH paramparAbhAvAnAm / vinA'pi vairaM bAlenAkruSTenApi sAdhunA kSamA bhAvayitavyA 'sundaraH khalveSaH, yadevamapi abhiniviSTo na mAM tADayati / tADitenApi 1 esA ya jaNapasiddhA veyasuI diavarehiM jA bhaNiyA / kimamuMDaNajammaMmi ya jalAbhiseyaM buvaM jaMti // kha / 2 khamesu kha / ___ JainEducation UAEnelibrary.org For Private Personal Use Only K Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samagaicca kahA cauttho bhavo // 332 // // 332 // sAhuNA khamA bhAveyavvA 'mundaro khu eso, jamevamavi ahiNi viTTho na maM jIviyAo vavarovei' ti / vavaroijjamANeNAvi sAhaNA khamA bhAveyabbA 'sundaro khu eso, jamevamavi ahiNiviThTho na ma saMjamAo bhaMseI, kiMtu mamaM ceva puvakammapariNaI esa' ti / evaM ca soUNa paritudvo raayaa| cintiyamaNeNaM-nasthi avisao nAma bhayavao nANassa / ao pucchAmi bhayavantaM tAyassa ajjiyAe ya gaivisesaM ti / pucchio bhayavaM, sAhio ya bhayavayA piTThakukkuDavavahanimitto maUrAilakkhaNo jayAvalIgabbhasamuppattipajjavasANo tti / rAiNA cintiyaM-aho jugucchaNIyayA saMsArasta, aho aNavatthiyasiNehayA itthiyANaM, aho garuyayA mohassa, aho dAruNavivAgayA ajAyaraNANaM, jamiha devayAnimittaM piTThamayakukkuDavaho vi evaM pariNao ti| hA ahayaM kiM kAhaM niratthayaM jeNa jiyasayA bahuyA / vAvAiyA phurantA anANamalAvalitteNa // sAdhunA kSamA bhAvayitavyA 'sundaraH khalveSaH, yadevamapi abhiniviSTo na mAM jIvitAd vyaparopayati' iti / vyaparopyamANenApi sAdhunA kSamA bhAvayitavyA 'sundaraH khalveSaH, yadevamapi abhiniviSTo na mAM saMyamAd bhraMzayati, kintu mamaiva pUrvakarmapariNatireSeti / etacca zrutvA parituSTo raajaa| cintitamanena-kAsti aviSayo nAma bhagavato jJAnasya / ato pRcchAmi bhagavantaM tAtasyAyikAyAzca gativizeSamiti / pRSTo bhagavAn / kathitazca bhagavatA piSTakurkuTavadhanimitto mayUrAdilakSaNo jayAvalIgarbhasamutpattiparyavasAna iti / rAjJA cintitam-aho jugupsanIyatA saMsArasya, aho anavasthitasnehatA strINAm , aho gurukatA mohasya, aho dAruNavipAkatA'kAryAcaraNAnAm , yadiha devatAnimittaM piSTamayakurkuTavadho'pi evaM pariNata iti / hA ahaM kiM kariSyAmi nirarthakaM yena jIvazatAni bahukAni / vyApAditAni sphuranti ajJAnamalAvaliptena / / 1 dhaMsei stra / 2 aNavaTThiya0 kha / 3 guruyayA kh| Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica cautyo kahA bhavo // 333 // P // 333 // tA nUNaM gantavvaM nirayaM keNDujjueNa pantheNa / natthi hu ettha uvAo ahavA pucchAmi bhayavantaM // etthantaraMmi muNiyanarindAhippAraNaM bhaNiyaM mudattamuNivareNa-mahArAya, asthi uvaao| so uNa tigaraNavisuddhA jinndhmmpddivttii| sA puNa puvvadukkaDesu aJcantamaNuyAvo, jiNavayaNajaleNa cittarayaNasohaNaM, savvArambhacAraNa cArittapaDivattI, mettIpamoyakAruNNamajjhatthayANaM ca jIvaguNAhiyakilissamANAviNIema bhAvaNA / paDivanacaraNabhAvaNA ya pANiNo taippabhiimeva appamAyAisaraNa paMvaDamANasaMvegA niraiyArasIlayAe khaventi punya dukkaDAiM pAvakammAI, abhAvao nimittassa na bandhenti nvaaii| tao | te, devANuppiyA, paramasuhasameyA suhaparaMparAe ceva khaviUNa kammajAlaM pAventi jAijarAmaraNaroyasoyarahiyaM paramAyaM ti // rAiNA bhaNiyaM-bhayavaM, jai tAva tAyaajjiyANaM edahamettasta vidukkaDassa Iiso vivAo, tA kahamahaM mahApAvakammayArI tato nUnaM gantavyaM niraya kANDarjukena pathA / nAsti khalvatropAyo'thavA pRcchAmi bhagavantam / / atrAntare jJAtanarendrAbhiprAyeNa bhaNitaM sudattamunivareNa / mahArAja ! astyupAyaH / sa punanikaraNavizuddhA jinadharmapratipattiH / sA punaH pUrvaduSkRteSu atyantamanupatApaH, jinavacanajalena cittaratnazodhanam , sarvArambhatyAgena cAritrapratipattiH, maitrIpramodakAruNyamAdhyasthAnAM ca jIva-guNAdhika-klizyamAnA-vinIteSu bhAvanA / pratipannacaraNabhAvanAzca prANinaH tatprabhRtyeva apramAdAtizayena pravardhamAnasaMvegA | niraticArazIlatayA kSapayanti pUrvaduSkRtAni pApakarmANi, abhAvato nimittasya na badhnanti navAni / tataste devAnupriya ! paramasukhasametA sukhaparamparayaiva kSapayitvA karmajAlaM prApnuvanti jAtijarAmaraNarogazokarahitaM paramapadamiti / rAjJA bhaNitam-bhagavan ! yadi tAvat tAtAyikAnAmetAvanmAtrasyApi duSkRtasya IdRzo vipAkastataH kathamahaM mahApApakarmakArI 1. kandujjaeNa ga! 2 0kAruNa ka, 3 tayappabhUi0 ka, tayappabhi60 kha / 4 pavamANa sv-g| Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica. kahA cautyo // 334 // ROSAROGRECAREMAX vivAgao nirayAiemu abhujjiUNa taM kammavivAgaM soggaI lahAmi tti ? / bhayavayA bhaNiyaM-mahArAya, muMNa / nasthi asajjhaM nAma caraNapariNAmassa / eso khalu paramAmayaM pAvavisapariNaIe, vajaMkammapavyayassa,cintAmaNI samIhiyANaM, kappapAyavo siddhimhphlss| bhavo jaheva mahArAya, visalesamoiNo vi ettha pANiNo akayapaDiyArA pAventi AvaI, mujjhanti hiyAhie, na sevanti mANussayasuhAI, paricayanti jIviyaM taheva ee pamAiNo jIvA kAUNa pAvakammAI akAUNa paDiyAraM pAvanti tapphalaM jAijarAmaraNaroyasoyaM ti / kayapaDiyArA uNa paramAmayasAmatthAo nijiNanti kAlakUDaM pi mahAvisaM, kimaGga puNa visalesaM ti evaM ca aNAibhavabhAvaNAo 15 // 334 // jIvA kAUNa pAvakamma seviUNa tassa paDivakkhabhUyaM mahAcaraNapariNAmaM nijiNanti aNeyabhavajaNayaM pi pAvakamma, kimaGga puNa egabhaviyaM ti // aiyaM soUNa harisio gayA, bhaNiyaM ca NeNa / bhayavaM, aha kIiso puNa esa caraNapariNAmo tti vuccai ? / bhayavayA | vipAkato nirayAdikeSvabhuktvA taM karmavipAkaM sugatiM labhe iti ? / bhagavatA bhaNitam-mahArAja ! zRNu / nAsti asAdhyaM nAma caraNapariNAmasya / eSa khalu paramAmRtaM pApaviSapariNatyAH, vanaM karmaparvatasya, cintAmaNiH samIhitAnAm , kalpapAdapaH siddhisukhaphalasya / yathaiva mahArAja ! viSalezabhojino'pi atra prANino'kRtapratIkArAH prApnuvantyApadam , muhyanti hitAhiteSu, na sevante mAnuSyakasukhAni, parityajanti jIvitam , tathaiva ete pramAdino jIvA kRtvA pApakarmANi akRtvA pratIkAra, prApnuvanti tatphalaM jAtijarAmaraNarogazokamiti / kRtapratIkArAH punaH paramAmRtasAmarthyAd nirjayanti kAlakUTamaSi mahAviSam , kimaGga punarviSalezamiti / evaM cAnAdibhavabhAvanAto jIvAH kRtvA pApakarma sevitvA tasya pratipakSabhUtaM mahAcaraNapariNAma nirjayanti anekabhavajanakamapi pApakarma, kimaGga punarekamavikamiti / etat zrutvA harSito rAjA, bhaNitaM ca tena / bhagavan ! atha kIdRzaH punareSa caraNapariNAma ityucyate ? / bhagavatA 1 evaM ka Jain Education Linal W helibrary.org Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 335 // bhaNiyaM - sammANa puvvayaM tivvaruIe dosanivattaNaM ti / bhaNiyaM ca jANa upapannaI jaI tA dosA niyattaI sammaM / iharA apavittIya vi aNiyattI ceva bhAveNaM // so avasiddho kammavigamaheU // rAiNA cintiyaM - bhayavantamaNu sevantANaM na dullahaM sammannANaM, samuppannasammannANANa ya saMbhava tivvaruI, tao ya sAyataM dosaniyattaNaM / tA dhanno ahaM, jassa me bhaiyavayA daMsaNaM jAyaM ti / na appapuNNA mahAnirhi pecchanti / tA alamanneNa, bhayatrao ceva ANamaNuciTThAmi ti cintiUNa bhaNiyaM ca NeNa / bhayavaM, ucio ahaM sAmaNNapaDivattIe ? | bhayavayA bhaNiyaM - mahArAya ko ano ucio tti ? // o saMjaya hariseNa bhaNiyaM rAiNA - are niveeha maisAyarappamuhANaM ajja mantINaM / jahA kAyanvo devANuppiehiM abhayaruNo bhaNitam-samyagjJAnapUrvakaM tIvrarucyA doSanivartanamiti / bhaNitaM ca jAnAtyutpanna ruciryadi tato doSAnnivartate samyak / itarathA'pravRttizcApi anivRtticaiva bhAvena || " eSo'nubhavasiddhaH karmavigamahetuH / rAjJA cintitam - bhagavantamanusevamAnAnAM na durlabhaM samyagjJAnam, samutpannasamyagjJAnAnAM ca saMbhavati tIvraruciH, tatazca svAyattaM doSanivartanam / tato dhanyo'ham yasya me bhagavatA darzanaM jAtimiti / na alpapuNyA mahAnidhiM prekSante / tato'lamanyena, bhagavata evAjJAmanutiSThAmIti cintayitvA bhaNitaM ca tena / bhagavan ! ucito'haM zrAmaNyapratipattyA ? bhagavatA bhaNitammahArAja ! kosnya ucita iti ? | tataH saMjAtaharSeNa bhaNitaM rAjJA - are nivedayata matisAgarapramukhANAmadya mntrinnaam| yathA kartavyo devAnupriyairabhayarUce rAjyAbhiSeka 1 bhayavayA saha kha cauttho bhavo | // 335 // Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautyo samarAiccakahA bhavo // 336 // | // 336 // rejAbhiseoni, na kAyavyo ya mama santio kheo; pavajAmi ahaM bhayavayA surAsuranamieNa bhuvaNaguruNA paNIyaM samaNaliGgaM / jaM devo ANavei ti jaMpiUNa gayA niyogakAriNo / niveiyaM tehi mantijaNavayANaM / suo esa vuttanto anteureNa / tao nehamayasaMbhameNaM pariccaiya asamANiyaM AlekhagandhadavyAi hAhAravasaNAhaM payaTTamanteuraM / ahaM pi tehito ceva evaM vaiyaramAyaNNiUNa abhayamaIe sameo ti / calaNaparisakkaNeNeva pattA ya Ne naravaisamI / divo muNindapAyamale saMvegamukgo rAyA rAyapattIhi, kiha meiNitalAsaNatyo vicchaDDiyachattacAmarADovo / kiM hojja na hoja ti va saviyakaM naravaI eso / to tAhi sappaNAma samayaM pakkhubhiyabhUsaNaraveNaM / aNirUviyakkharattho jayasado se samugghuTTo / / teNa vi veraggavasA aNAyaraviiNNamantharaccheNa / ullolantasiNehaM Isi samoNAmiyaM vayaNaM // iti, na kartavyo mama satkaH khedaH / prapadye'haM bhagavatA surAsuranatena bhuvanaguruNA praNItaM zramaNaliGgam / 'yad deva AjJApayati' iti jalpitvA gatA niyogkaarinnH| niveditaM tairmantrijanapadAnAm / zruta eSa vRttAnto'ntaHpureNa / tataH snehabhayasaMbhrameNa parityajyAsamAptamAlekhyagAndharvAdi hAhAravasanAthaM pravRttamantaHpuram / ahamapi tebhya eva etaM vyatikaramAkarSyAbhayamatyA sameta iti / caraNapariSvakanenaiva (pAdavihAreNaiva ) prAptAzca vayaM narapatisamIpam / dRSTo munIndrapAdamUle saMvegamupagato rAjA rAjapatnIbhiH / katham ? medinItalAsanastho viccharditachatracAmarATopaH / kiM bhaved na bhavediti vA savitarka narapatireSaH / / tatastAbhiH sapraNAma samakaM prakSumitabhUSaNaraveNa / anirUpitAkSarArthoM jayazabdastasya samughRSTaH / / tenApi vairAgyavazAd anAdaravitIrNamantharAkSeNa / ullolatsnehamISat samavanAmita vadanam / / 1 rAyAbhiseo ka-ga Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica cauttho kahA bhavo // 337 // // 337 // LASSROGACASSAAMAN evaM ca saMbhAsiraNa sambanteurajaNeNa pAyavaDieNa viznatto naravaI / khayadADho vva bhuyaGgo ki eyaM vAriniyaliyagao vva / sIho ca paJjarattho jhAyasi panbhaTarajjo vva // tao evaM vighnatteNa rAiNA sAhiyaM niravasesaM muNivayaNAiyaM ti / taM ca Ne soUNa samuppannaM jAissaraNaM / to tassaMbhameNaM nivaDiyAi dharaNivaDhe / hA kimeyamavaraM ti mannamANIhi viruiyaM rAyapattIhiM / bAhajalasittagattaM ca Ne uvari mucchamuvagayA ambA / tao laddhAo ceyaNAo, viuddhA amhe, samAsAsiyA ambA, vishnttoraayaa| tAya, alaM Ne saMsArakilesAyAsakAraehi visaehi; aNujANAhi tAva amhANaM pi sayaladukkhavireyaNaM samaNattaNaM ti / rAiNA bhaNiyaM-ahAsuhaM devANuppiyAI, mA paDibandhaM kareha / tao vijayavaMmmaNo niyabhAiNeyassa dAUNa rajjaM kAUNa aTTAhiyAmahAmahima sayalanteurapahANajaNasameo ghettUNa amhe abhiNikkhaevaM ca saMbhASitena sarvAntaHpurajanena pAdapatitena vijJapto narapatiH / / kSatadADha iva bhujaGgaH kimetat vArinigaDitagaja iva / siMha iva paJjarastho dhyAyasi prabhraSTarAjya iva / / ___ rAta evaM vijJaptena rAjJA kathitaM niravazeSa munivacanAdikamiti / taccAvayoH zrutvA samutpannaM jAtismaraNam / tatastatsaMbhrameNa nipatitau dharaNIpRSThe / 'hA kimetadaparam' iti manyamAnAbhiviruditaM rAjapanIbhiH / bASpajalasiktagAtraM cAvayorupari mUrchAmupagatA'mbA / tato labdhAzcetanAH, vibuddhAvAvAm , samAzvAsitA'mbA, vijJapto rAjA / tAta ! alamAvayoH saMsAraklezAyAsakArakai viSayaH, anujAnIhi tAvadAkyorapi sakaladuHkhavirecanaM zramaNatvamiti / rAjJA bhaNitam-yathAsukha devAnupriyau ! mA pratibandhaM kurutam / tato vijayavarmaNo 1 khayadADho bva ahI mattagaindo bva vArimajhami / sIho vva paJjaragao kaM vimaNamaNo si naranAha / / sa / 2 tassa saMbha0 kha / 3 uThyiA a0 kha / 4 devANuppiyA kha / 5 karehi ka-kha / -sama029 Jain Education meational For Private & Personal use only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho bhavI // 32 dino raayaa| viznatto mae bhayavaM mudattamuNivaro / bhayavaM, kairehi aNuggahaM nayaNAvalIe dhammakahAe; pAveu bhayavao pabhAveNa esA kahA vi sayaladukkhacigicchayaM jiNapaNIyaM dhammaM / bhayavayA bhaNiya -soma, avisao khu esA dhammakahAe / saMtappio imIe aka jjAyaraNApacchAsevaNAe kammavAhI, baddhaM ca taccapuDhavIe parabhavAuyaM ao pAviyabvamavassaM tIe nAragattaNaM, na pavajaha ya esA // 338 // mahAmohAo jiNadhammarayaNaM ti / tao mae cintiyaM-aho dAruNavivAgayA akajjAyaraNassa, IisI esa saMsArasahAvo tA kiM karemi tti ? / tao aisayanANAvaloyasareNa bhayavayA bhaNiyaM-alaM te imiNA saMsAravivaddhaNeNa tIe uvariM aNubandheNa / eyaM ceva sayalaloyadullahaM kahaMci laddhaM panvajja karehi ti / tao guruguNANubhAveNaM pAliyaM samaNattaNaM, kAlamAse ya siddhantavihiNA kareUNa kAlamuvavanAI sahassArAbhihANe devloe| nijabhAgineyasya dattvA rAjyaM kRtvA'STAhikAmahAmahimAnaM sakalAntaHpurapradhAnajanasameto gRhItvA''vAmabhiniSkrAnto rAjA / vijJapto mayA bhagavAn sudattamunivaraH / bhagavan ! kurvanugrahaM nayanAvalyA dharmakathayA, prApnotu bhagavataH prabhAveNa eSA'pi sakaladuHkhacikitsakaM jinapraNItaM dharmam / bhagavatA bhaNitam saumya ! aviSayaH khalveSA dhrmkthaayaaH| saMtarpito'nayA'kAryAcaraNApathyAsevanayA karmavyAdhiH, baddhaM ca tRtIyapRthivyAH parabhavAyuSkam , ataH prAptavyamavazyaM tayA nArakatvam, na prapadyate caiSA mahAmohato jinadharmaratnamiti / tato mayA cintitam-aho dAruNavipAkatA'kAryAcaraNasya, IdRza eSa saMsArasvabhAvaH, tataH kiM karomIti / tato'tizayajJAnAvalokasUreNa bhagavatA bhaNitam-alaM te'nena saMsAravivardhanena tasyA uparyanubandhena / etAmeva sakalalokadurlabhAM kathaMcid labdhAM pravrajyAM kurviti / tato 1 kareha ka-ga / 2 dhammakahAkaraNeSa kha / 3 0 sambhAvo ka / 4 sayalatiyaloya kA 5 tao pAvanigghAyahAe ya tavokamma [mi] jato kAyavyo / tao kh| 6 guruNANuhAveNa kha CAMSABHAAS SARAMICRORESS Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA cautyo bhavo // 339 // // 339 // MUSECRETC tattha vi uvabhuJjiUNa murAuyaM caviUNa devaloyAo kosalAe visayaMmi sArae nayare viNayaMdharassa rabho lacchimaIe mahA. devIe suyattAe uvavanno hi / jAo kAlakkameNaM / kayaM ca me nAmaM jasoharo tti / abhayamaIjIvadevo vi caviUNa devalogAo | pATaliputte nayare IsANaseNassa rAiNo vijayAe mahAdevIe kucchisi dhUyattAe samuvavano tti / jAyA kAlakameNaM / paiTAviyaM ca / se nAmaM viNayapai ti / var3iyAI ca amhe dehovacaeNaM kalAkalAveNa ya / pesiyA ya me sayaMvarA IsANaseNeNa viNayamaI / suyaM ca mae eyaM / paritugo hiyaeNaM / pattA ya sA mahayA caDayareNaM, bahumaniyA tAraNaM, AvAsiyA nayarabAhiM / kayaM vaddhAvaNayaM / gaNAvio vArejadiyaho, samAgao me maNorahehiM / nivvattaM NhavaNayaM / payaTTo ahaM mahAvibhUIe viNayamaI pariNeuM / vajantehiM vivihamaGgala- | turehiM nacanteNaM vilAsiNijaNeNaM paDhantehiM maGgalapADhaehiM gAyanteNa ammayAloeNaM dhavalagayavarArUDho sameo royavandrehiM puloijja guruguNAnubhAvena pAlitaM zramaNatvam / kAlamAse ca siddhAntavidhinA kRtvA kAlamupapannau sahasrArAbhidhAne devaloke / tatrApi upabhujya surAyuSkaM cyutvA devalokAt kozala yA viSaye sAkete nagare vinayadharasya rAjJo lakSmIvatyA mahAdevyA sutatayo papanno'smi / jAtaH kAlakrameNa / kRtaM ca me nAma yazodhara iti / abhayamatIjIvadevo'pi cyutvA devalokAt pATaliputre nagare IzAnasenasya rAjJo vijayAyA mahAdevyA kukSau duhitRtayA samupapanna iti / jAtau kAlakrameNa / pratiSThApitaM ca tasyA nAma vinayamatIti / vardhito cAvAM dehopacayena kalAkalApena ca / preSitA ca me svayaMvarA IzAnasenena vinayamatI / kRtaM vardhApanakam / gaNito (vArejjaya-de) vivAhadivasaH, samAgato me mnorthaiH| nivRttaM snapanakam / pravRtto'haM mahAvibhUtyA vinayamatI pariNetum / vAdyamAnairvividhamaGgalatUna 1 rAiva0 ka / Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA cauttho bhavo // 340 // // 340 // | mANo pAsAyamAlAtalagayAhiM purasundarIhiM patto rAyamagaM / etyantaraMmi phuriyaM me dAhiNaloyaNeNaM, samuppanno harisaviseso / cintiyaM mae-bhaviyadhvaM ao vi avareNaM mahApamoeNaM ti|| etthantaraMmi diTTho mae goyarapaviTTho kallANasedvibhavaNaGgaNe sAhU / taM ca me daTTaNa samuppanno saMbhamo / tao abbhatthayAe sAhudhammassa vicittayAe kammapariNaIra amohadaMsaNayAe bhayavao samuppanna jAissaraNaM / mucchio gaindakhandhe, nivaDamANo dhArio pAsavattiNA rAmabhaddAbhihANeNa sayalahatyArohapahANamayahareNaM / 'hA kimeyaM ti visaSNo rAmabhado / 'mA vAyaha'tti bAriyA tUriyAdI, uvasantA ya khippaM / 'hA kimeya'ti avisAdI vi dadaM visaNNacitto samAgao taao| 'pUgaphalAimayamaio havissai ti siJcAvio candaNapANieNaM / laddhA mae ceyaNA, ummililayaM loyaNajuyaM, ko AsaNapariggaho, virattaM saMsArasAyarAo cittaM / bhaNiyaM yatA vilAsinIjanena paThadbhirmaGgalapAThakairgAyatA'bAlokena dhavalagajavarArUDhaH sameto rAjavandraiH pralokyamAnaH prAsAdamAlAtalagatAbhiH purasundarIbhiH prApto rAjamArgam / atrAntare sphuritaM me dakSiNalocanena, samutpanno saMbhramaH / cintitaM mayA bhavitavyamato'pi apareNa mahApramodeneti / ___atrAntare dRSTo mayA gocarapraviSTaH kalyANazreSThibhavanAGgaNe sAdhuH / taM ca me raSTvA samutpanno saMbhramaH / tato'bhyastatayA sAdhudharmasya vicitratayA karmapariNatyA amoghadarzanatayA bhagavataH samutpannaM jAtismaraNam / mUrchito gajendraskandhe, nipatan dhAritaH pArzvavartinA rAmabhadrAbhidhAnena sakalahamtyArohapradhAnanAyakena / 'hA kimetad' iti viSaNNo rAmabhadraH / 'mA vAdayata' iti vAritAstUryAdayaH, upazAntAzca kSipram / 'hA kimetad' iti aviSAdyapi dRDhaM viSaNNacittaH samAgatastAtaH / pUgaphalAdimadamadiko bhaviSyatIti siktazcandana 1 nareNaM kha / 2 vihANo ka / 3 raseNaM kha / Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 341 // Jain ducation ca tAraNa 'putta, kimeyaM' ti / mae bhaNiyaM tAya, dAruNaM saMsAravilasiyaM / tAraNa bhaNiyaM putta, ko ettha avasaro saMsArarUsa ? | mae bhaNiyaM taya, mahantI khu esA kahA, na saMkhevao kahiuM pArIyai / tA egaMmi dese uvavisau tAo, sadAve meM mAiloyaM pahANajaNavayaM ca, jeNa sAhemi tAyaspa saMsArAva sarakAraNaM ti / tao rAyamaggAsannAe mahAsahAe upaviTTho rAyA saha / saddA vio ammayAjaNI pANajaNavao ya, Thio ucipaThANesu / bhaNiyaM ca tAeNa-putta, kimeyaM sAhehi taM saMsAravilasiyaM / mae bhaNiyaM - AyaNNasu tAo, jahA mae aNuhRyeti / tao pAraddho kaheuM / tAya, nigguNo esa saMsAro / mohAmibhUyA khu pANiNo na niyanti esa sarUvaM, Alocenti aNAlociyavvAI, payaTTanti ahie, na pecchanti AyaI / ettha khala surAsurasAhAraNA tAva ee jAjarAmaraNaroyaso yapi vippaoyAiyA viyArA / dAruNo ya vivAo yevassa vi pamAyaiceTThiyassa, jeNa pihova pAnIyena / lacyA mayA cetanA, unmilitaM locanayugam kRta AsanaparigrahaH viraktaM saMsArasAgarAccittam / bhaNitaM ca talena 'putra ! kimetad' iti / mayA bhaNitam tAta ! dAruNaM saMsAravilasitam / tAtena bhaNitam - putra ! ko'trAvasaraH saMsArasya / mayA bhaNitamtAta ! mahatI khalveSA kathA, na saMkSepataH kathayituM pAryate / tata ekasmin deze upavizatu tAtaH, zabdayatu me mAtRlokaM pradhAnajanapadaM ca, yena kathayAmi tAtasya saMsArAvasarakAraNamiti / tato rAjamArgAsannAyAM mahAsabhAyAmupaviSTo rAjA saha mayA / zabdAyito'mbAjanaH pradhAnajanapadaca, sthita ucitasthAneSu / bhaNitaM ca tAtena - putra / kimetat kathaya tatsaMsAravilasitam / mayA bhaNitam - AkarNayatu tAtaH ! yathA mayA'nubhUtamiti / tataH prArabdhaH kathayitum / tAta ! nirguNa eSa saMsAraH / mohAbhibhUtAH khalu prANinaH, na pazyanti etasya svarUpam | Alocayanti anAlocitavyAni pravartante'hite, na prekSante Ayatim / atra khalu surAsurasAdhAraNastAvadete jAtijarA1 samaNubhUyaM kha / 2 parikaheuM kha / 3 pamAyabilasiyassa kha / onal cauttho bhavo // 341 // nelibrary.org Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca cauttho bhavo kahA // 342 // // 342 // SAMSCORECAUSA peccha kaha pariNao tti ? / bhaNiUNa sAhio murindadattajammAio jAissaraNapajjavasANo niyayavuttanto / taM ca soUNa 'aho dAruNavivAgayA akajAyaraNassa' ti japamANo saMvegamuvagao rAyA ambAo sesajaNavao yA taomae bhaNiyaM-tAya, IdisaM akajA. yaraNapariNAmaM pecchiUNa virataM me bhavacAragAo cittaM, viyambhio jiNavayaNapaDiboho / tA aNujANau tAo, jeNa tAyappahAve- | Netra karemi saphalaM maNuyattaNaM ti / tao agAibhavabhatthamohadoseNa aviyAriUNAyaI jaMpiyaM tAraNa / putta, ko puttayassa paNayabhaGga karei, saphalaM ceva bhavau maNuyattaNaM, tA pariNehi tAva evaM IsANaseNadhRyaM / to karejAsi sammaM payAparivAlaNeNa mahantaM puNNakhandhaM ti / mae bhaNiyaM-tAya, viznattaM mae tAyassa, virattaM me cittaM bhavacAragAo / tA alaM me dArapariggaheNa / tAraNa bhaNiyaM-putta, ko viya doso dArapariggahassa? / mae bhaNiyaM-tAya, dArapariggaho hi nAma nirosaho vAhI, jeNa AyayaNaM mohassa, avacao maraNarogazokapriyaviprayogAdayo vikArAH / dAruNazca vipAkaH stokasyApi pramAdaceSTitasya, yena piSTamayakurkuTavadho'pi pazya kathaM pariNata iti bhaNivA kathitaH surendradattajanmAdiko jAtismaraNaparyavasAno nijavRttAntaH / taM ca zrutvA 'aho dAruNavipAkatA'kAryAcaraNasya' iti jalpan saMvegamupagato rAjA, ambAH zeSajanapadazca / tato mayA bhaNitam-tAta ! IdRzamakAryAcaraNapariNAma prekSitvA viraktaM me bhavacArakAJcittam , vijRmbhito jinavacanapratibodhaH / tato'nujAnAtu tAtaH, yena tAtaprabhAveNaiva karomi saphalaM manujatvamiti / tato'nAdibhavAbhyastamohadoSeNa avicAryAyati jalpitaM tAtena / putra ! kaH putrasya praNa yabhaGgaM karoti, saphalameva bhavatu manujatvam , tataH pariNaya tAvadetAmIzAnasenaduhitaram / tataH kuryAH samyak prajApAlanena mahAntaM puNyaskandhamiti / mayA bhaNitam-tAta ! vijJaptaM mayA tAtasya, virakta me cittaM bhavacArakAt / tato'la me dAraparigraheNa / tAtena bhaNitam-putra ka iva doSo dAraparigrahasya ? / mayA 1 aNujANAu kha / 545OMOMOMOMOM Jain Education ! Minelibrary.org Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho samarAica- | dhiIe, su(sa)hA vikhevassa paDivakkho santIe, bhavaNaM mayassa, verio suddhajmANANaM, pahavo dukkha samudayassa, nihaNaM suhANaM, A- 1 kahA vAso mahApAvassa / paDivajiUNa evaM paJjaragayA viya sIhA samatthA vi paraloyasAhaNe mANusabhAvalambhe vi sIyanti paanninno| annaM ca-tAya, na juttaM rayaNacitteNaM kazcaNathAlega purIsasohaNaM / purIsasohaNamettA ya ettha visayA, acintacintAmaNisannihaM ca // 343 // jiNavayaNabohasaMgayaM mANusattaNaM, kammabhUmI ya esA, paramapadasAhaNaM ca caraNANuDhANaM / tA alamanahAviyaippieNa / aNujANAhi me sayaladukhaviu~DaNi pabajja ti / tao bAhollaloyaNeNaM jaMpiyaM tAraNa / putta, evameyaM, kiMtu paramatthaM pi jaMpamANo nehakAyaraM pIDesi me hiyayaM ti / mae bhaNiyaM-tAya, alaM me aparamatthapecchiNA neheNa / eso ceva ettha pahANaM saMsArakAraNaM, jeNa dIvo vva sabalogo khaNe khaNe jAyae viNassai ya / saMsarai ya nehavasA niruvAyANo u ulhAi // tAmaNitam-tAta ! dAraparigraho hi nAma nirauSadho vyAdhiH, yenAyatanaM mohasya, apacayo dhRtyAH, sabhA vikSepasya, pratipakSaH zAnteH, bhavanaM madasya, vairikA zuddhadhyAnAnAm , prabhavo duHkhasamudayasya, nidhanaM sukhAnAm , AvAso mahApApasya / pratipadyataM pajaragatA iva siMhA samarthA api paralokasAdhane manuSyabhAvalambhe'pi sIdanti praanninH| anyacca-tAta ! na yuktaM ratnacitreNa kAzcanasthAlena purISazodhanam / purISazodhanamAtrAzcAtra viSayAH, acintyacintAmaNisannibhaM ca jinavacanabodhasaMgataM mAnuSatvaM karmabhUmizcaiyA, paramapadasAdhanaM ca cara NAnuSThAnam / tato'lamanyathA vikalpitena / anujAnIhi me sakaladuHkhavikuTanI pravrajyAmiti / tato bASpArdralocanena jalpitaM tAtena / 8| putra ! evametat , kintu paramArthamapi jalpan snehakAtaraM pIDayasi me hRddayamiti / mayA bhaNitam-alaM me aparamArthaprekSiNA snehena / eSa evAtra pradhAna saMsArakAraNam / yena-- 1 vikkhovassa ka / 2 khantIe kha / 3 0viyappeNa ka-ga / 4 viuNiM kh| Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA cauttho // 344 // PROCESSOCIENCE tAepa bhaNiyaM-evameyaM, kiM tu khijihii sA tavassiNI IsANaseNadhUya tti / mae bhaNiyaM-tAya, thetrameyaM kAraNaM / annaM ca-niveyA-11 veu tAo tIe vi ya eyaM vuttantaM / kayAi sA vi evaM soUNa paDibohaM pAvai ti / / to tAraNa 'jutta meyaM ti bhaNiUNa pesio bhavo saGghabaddhaNAbhihANo purohio, maNio ya tAraNa / jahAsuyaM niveehi rAyaduhiyAe, bhaNAhi ya taM evaM Thira ki amhehi kAyavvaM' ti? // gao saGghabaddhaNo / Agao thevavelAe, bhaNiyaM ca NeNa / mahArAya, saMsiddhA maNorahA kumArassaH suNeu mahArAyo / gao ahaM io rAyadhUyAsamIvaM, pavesio sabahumANaM paDihAreNa 'mahArAyapurohio' tti ahiNandio rAyadhRyAe, davAviyaM AsaNaM, uvaviTTho // 344 // ahayaM / taomara bhaNiyaM-rAyaputti, asthi kiMci vattavvaM ti / tIe bhaNiyaM-bhaNAu ajo| mae bhaNiya-rAyaputti, devasAsaNamiNaM ahiyAe soyavyaM ti / to tIe kAUNa aguTiM oyariUNa AsaNAo 'jaM gurU ANavei'tti baddho aJjalI / to mara bhaNiyaM dIpa iva sarvalokaH kSaNe kSaNe jAyate vinazyati ca / saMsarati ca snehavazAd nirupAdAnastu vidhyAti / / tAtena bhaNitam-evametad, kintu khetsyati (khedaM gamiSyati) sA tapasvinI IzAnasenaduhiteti / mayA bhaNitam-tAta ! stokametatkAraNam / anyacca-nivedayatu tAvastasyAyapi caita vRttAntam / kadAcit sA'pi etaM zrutvA pratibodhaM prApnotIti / tatastAtena 'yuktametad' iti bhaNitvA preSitaH zaGkhavardhanAbhidhAno purohitaH, bhaNitazca tAtena / yathAzrutaM nivedaya rAjaduhituH, bhaNa ca tAm, evaM sthite kimasmAbhiH kartavyamiti ? / gataH zamardhanaH / AgataH stokavelAyAm , bhaNitaM ca tena / mahArAja ! saMsiddhA manorathA kumArasya, zRNotu mhaaraajH| gato'hamito rAjaduhitRsamIpam , pravezitaH sabahumAnaM pratIhAreNa, 'mahArAjapurohitaH' ityani nandito rAjaduhitrA, dApitamAsanam , upaviSTo'ham / tato mayA bhagitam-rAjaputri ! asti kiMcid vaktavyamiti / tayA bhaNitam maNatvAryaH / mayA 1 saMpannA kha / CRAC%ES-0 Jain Education a l P elibrary.org Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % A samarAica. cauttho bhavo // 345 // 345 // rAyaputti, iha AgacchamANassa kumArassa sAhudasaNeNaM samuppanna jAissaraNaM, saMbhariyA ya nava bhavA, siTTA ya teNaM / te suNAu bhoii| asthi iheva vAse visAlA nAma nayarI, tattha amaradatto nAma naraI hotyA, io ya atIyanavamabhavaMmi tassa putto surindadatto nAma ahamAsi tti, jaNaNI me jasoharA, bhajjA ya nayaNAvali tti / jAba ettiyaM jaMpAmi tAva mohaM gayA rAyadhUyA / AulIhUo pariyaNo; 'hA kimeyaM ti visaNNo ya ahayaM / parisittA candaNapANieNaM, laddhA tIe ceyaNA / mae bhaNiyaM-rAyaputti, kimeyaM ti ? / tIe bhaNiyaM-'vicittayA saMsArassa' mae bhaNiyaM-kahaM vicittayA' ? / tIe bhaNiyaM-jo sacceva ahaM jasoharA tassa mAyA aIyapariyAe ti sAhiUNa sirTa kumArasAhiyaM niyayacariyaM / tao mae bhaNiyaM-rAyaputti, imiNA vaiyareNa virataM cittaM bhavacAragAo kumArassa, icchai khu so pavvaiuM / tao mahArAeNa bhaNiyaM-'tA evaM Thie ki amherhi kAyanvaM' ti? / tIe bhaNiyaM-vinnevehi mahAmANitam-rAjaputri ! devazAsanamidamavahitayA zrotavyamiti / tatastayA kRtvA'vaguNThanamavatIryAsanAd 'yad gururAjJApayati' iti baddho'. JjaliH / tato mayA bhaNitam-rAjaputri ! ihAgacchataH kumArasya sAdhudarzanena samutpannaM jAtismaraNam, saMsmRtAzca nava bhavAH, ziSTAzca tena / tAn zRNotu bhavatI / asti ihaiva varSe vizAlA nAma nagarI / tatrAmaradatto nAma narapatirabhavat / itazcAtItanabamabhave tasya putraH surendradatto nAma ahamAsamiti / jananI me yazodharA / bhAryA ca nayanAvaliriti / yAvadetAvajjalpAmi tAvanmohaM gatA rAjaduhitA / AkulIbhUtaH parijanaH, 'hA kimetad' iti viSaSNazcAham / pariSiktA candanapAnIyena, labdhA tayA cetanA / mayA bhaNitam-'rAjaputri ! kime tad' iti / tayA bhaNitam-'vicitratA saMsArasya / mayA bhaNitam-'kathaM vicitratA'' tayA bhaNitam-yataH saivAhaM yazodharA tasya mAtA'tItaparyAye iti kathayitvA ziSTa kumArakathitaM nijakacaritam / tato mayA bhaNitam-rAjaputri ! anena vyatikareNa viraktaM cittaM 1 vinavemi kh| EN Jaination & THEinelibrary.org Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica. kahA cautyoM bhavo // 346 // // 346 // RECRUICAL rAyaM / jahA tAya, Iiso ceva esa saMsArasahAvo, kassa vA sayaNNavinANassa na virAgaM karei ? / tA alamettha sumiNayamettavinbhame paDibandheNa, saMpADehi kumArasta samIhiya; aNujANAhi ya mamaM pi pavvajja, jao mamaMpi virattaM ceva cittaM bhavacAragAo tti // eyaM ca soUNa 'aho mAindajAlasarisayA jIvaloyassa' tti bhaNiUNa paraM saMvegamuvagao rAyA / bhaNiyaM ca teNa-putta, na tuma mama putto avi ya dhammaniuJjaNAo gurU / tA alaM amhANaM pi imiNA parikileseNa; ahaM pi pavajAmi tumae ceva saha pavvajjaM / ambAhI bhaNiyaM-ajautta, juttameyaM kimettha naDapeDagovame asAsayaMmi jIvaloe paDibandheNa / tao mae bhaNiyaM-ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibandhaM kareha // tao tAraNa davAviyaM mahAdANaM, kArAviyA savyAyayaNesu pUyA, saMmANio rAyasattho, ThAvio rajjami khuDDabhAyA me jasavaddhaNAbhihANo / pavaio tAo samaM mae ambAe viNayamaIe pahANajaNavaeNa ya sugihIyanAmadheyassa bhagavao inmabhU| bhavatrArakAt kumArasya, icchati khalu sa prabajitum / tato mahArAjena bhaNitam-'tata evaM sthite kimasmAbhiH kartavyamiti / tayA bhaNitam-vijJapaya mahArAjam / yathA tAta ! IdRza eva eSa saMsArasvabhAvaH, kasya vA sakarNavijJAnasya na virAgaM karoti ? / tato'lamatra svapnamAtravibhrame pratibandhena, saMpAdaya kumArasya samIhitam , anujAnIhi ca mamApi pravrajyAm , yato mamApi viraktameva cittaM bhavacArakAditi / etacca zrutvA 'aho ! mRgendrajAlasadRzatA jIvalokasya' iti bhaNitvA paraM saMvegamupagato rAjA / bhaNitaM tena-putra ! na tvaM mama putraH, api ca dharmaniyojanAd guruH / tato'lamasmAkamapi anena pariklezena, ahamapi prapadye tvayaiva saha pravrajyAm / ambAmirmaNitam-Aryaputra ! yuktametad, kimatra naTapeTakopame'zAzvate jIvaloke pratibandhena / tato mayA bhaNitam-yathAsukhaM devAnupriyA ! mA pratibandhaM kuruta / tatastAtena dApitaM mahAdAnam , kAritA sarvAyataneSu pUjA, samAnito rAjasArthaH, sthApito rAjye laghubhAtA me 1 me kha / 2 niyojaNAo kha / 3 NuppiyAi kha / ambAe anteureNa kha / 5 viNayamaisameeNaM kha / Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 347 // isa samIve / tA evaM niyayameva me cariyaM nivvayakAraNaM ti // ghaNeNa bhaNiyaM bhavaM sohaNaM te nivveyakAraNaM / kassa vA sahiyayassa annasya vi imaM na nivveyakAraNaM ? / Iiso esa saMsAro / tA Aisau bhayavaM, jaM mae kAyavvaM ti / jasohareNa bhaNiyaM-soma, suNa / dullahA caraNadhammasAmaggI; jao bhaNiyaM bhayavayA / duvihA khala jIvA havanti, thAvarA jaGgamA ya / tattha yauvarA puDhavijalajalaNamAruyavaNassaikAya bheyabhinnA, jaGgamA uNa kimikIDapayaGgagomahisasara havasahapasayamAiNo / tattha thAvaratamutragao puDhavAiesu asaMkhe jAo vaNasaImi aNantAo usappiNiatrasappiNIo parivasara tata | ao yAvara tAo jaGgamattaM dullahaM / jaGgamattaM pi patto samANo kimikIDapayaGgesu aNeyabheyabhinnesu AhiNDiUNa tao yazovardhanAbhidhAnaH / pravrajitastAtaH samaM mayA'mbayA vinayamatyA pradhAnajanapadena ca sugRhItanAmadheyasya bhagavata indrabhUteH samIpe / tata evaM nijakameva me caritaM nirvedakAraNamiti / dhanena bhaNitam-bhagavan ! zobhanaM te nirvedakAraNam / kasya vA sahRdayasyAnyasyApIdaM na nirvedakAraNam ? / IdRza eSa saMsAraH / tata Adizatu bhagavAn yanmayA kartavyamiti / yazodhareNa bhaNitam - saumya ! zRNu / durlabhA caraNadharmasAmagrI, yato bhaNitaM bhagavatA / dvividhAH khalu jIvA bhavanti, sthAvarA jaGgamAzca / tatra sthAvarAH pRthivIjalajvalanamArutavanaspatikA yabhe bhinnAH / jaGgamAH punaH kRmi - kITa - pataGga - go-mahiSa- zarabha - vRSabha - pasayAdayaH / tatra sthAvaratvamupagataH pRthivyAdikeSu asaMkhyAtAH, vanaspatau anantA utsarpiNyavasarpiNyaH parivasati jIva iti / ataH sthAvaratvAjjaGgamatvaM durlabham / jaGgamatvamapi prAptaH san kRmikITapataGgeSu anekabhedabhinneSvAhiNDa 1 thAvarA bhaNiyA taMjahA - kha 2 ussappiNI avasappiNIu viharaI, vaNassaikAyANaM vaNassaImi kha / 3 AhiMDiMtassa paMciMdiyattaNaM dullahaM havai / paMcidiyaM pi patto samANo tattha kha / catho bhavo // 347 // Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA // 348 // paJcindittaM pAuNa tattha vi kharakara hagomahisuTTAiesa parinbhamiUNa mANusattaNaM; tattha vi ya sagajavaNasavarababbara kAyamairuNDoDDagoDAiesa AhiNDiUNa AriyadesajammaM tattha viya caNDAlaDombilayarayayacaimmayarasAuniyamacchabandhAiesa AhiNDiUNa ikkhAgAisu kulajammaM, tattha vi ya kANakuNTa khujjapaGgulayamUyandhavadhiravAhivigalindiyasarIra gesu parinbhamiUNa niruvadduyaM sarIraniSphartti, tattha vi ya DaNDakasasattharajjumAiehiM jIviokamehiM ahAuyANuvaNaM, tattha vi ya kohamANamAyA loharAgadosandhayAramohio " buddhiM tattha va bahuvisu indiyA NukUlajaNamaNoramesu annANipavattiesa kuhammesu paribhamanto jahaTTiyaM savvannubhA siyaM tataH paJcendriyatvaM prApnoti / tatrApi kharakarabhagomahiSoSTrAdikeSu paribhramya mAnuSatvam, tatrApi ca zaka-yavana-zabara-barbara- kAya - muruNDoDU-goDAdikeSvAhiNDadhAryadezajanma, tatrApi ca cANDAla-Dombilaka - rajaka - carmakAra - zAkunika-matsyabandhAdikeSvAhiNDa ya ikSvAkvAdiSu kulajanma, tatrApi ca kANa- kubja - par3agulaka - mUkA- ngha-badhira-vyAdhi-vikalendriyazarIrakeSu paribhramya nirupadrutAM zarIraniSpattim, tatrApi ca daNDa- kazA zastra-rajjvAdibhirjIvitopakramairyathA''yuSkA nubhavanam tatrApi ca krodha- mAna-mAyA-lobha-rAga-dveSAndhakAramohito dharmabuddhim, tatrApi ca bahuvidheSu indriyAnukUlajanamanorameSu ajJAnipravartiteSu kudharmeSu paribhraman yathAsthitaM sarvajJabhASitaM 1 gomasie / 2 paribhamaMtassa mANusattaNaM dullahaM havada, mANussajammaM pi patto samANo tattha viya kha 3 muruDoDaDovAiesa AhiMDatassa Ariyadese jammo dullaho hoi, AriyajammaMmi patte samANe tattha viya kha / 4 0 Dovaliya0 kha / 5 0 cammAra0 kha / 6 hiMDatassa kha / 7 ikkhAgAikule uppattI dulahA yA / ikkhAgAikule patte samANe tatyatriya kha / 8 0 vigalidiesu paribhamaMti, nizvaddavasarIraniSpatI dullahA havai, niruvaddavasarIranippatti patto samANo tattha viyakha / 9 0havaNaM havai, ahAuyapi parivalitANaM tattha vi ya kha / 10 0 mohiyassa dhammabuddhI dullahA havai, samuppannAe vi dhammabuddhIe tattha vi yakha / 11 logANa ya pavattie kusasthesu saMsaccheI paribhamaMto jahaTThiyaM kha / Jain Educationtional cauttho bhavo ||348 // linelibrary.org Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho bhavo kahA // 349 // // 349 // siddhisuhekkakulaharaM dhamma, tattha vi ya agAibhavaparaMparabbhatthaasuhabhAvaNAo asaMpattavyaM siddhibahupadamapAhuDa saddhaM, tattha vi ya / saparovayArayaM mahApurisaseviyaM egantapasaMsaNIyaM caraNadhammaM / saMpatto ya imaM devANuppiyA, acireNeva pAvei jAijarAmaraNaroyasoyavirahiyaM paramapayaM ti / tA eyasaMpAyaNe karehi ujjama, kimanneNa saMpAieNa / asAsayA savvasaMjoyA, pahavai viNijjiyasurAsuro maccU , egarukkhanivAsisauNatullA bandhavA, vivAyadAruNo ya visayapamAo ti // tao eyamAyaNNiUNa saMjAyacaraNapariNAmeNa bhaNiyaM dhaNeNa / bhaya aNuggihIo mhi imiNA AeseNa / tA saMpADemi eyaM / kareu bhayavaM aNuggaha; jAva niveiUNa bhayavao vuttanta ammApiINa pava jAmo Savyajati / bhayavayA bhaNiyaM-jahAmuha, devANuppiyA, mA paDibandhaM karehi ti // siddhisukhaikakulagRhaM dharmam, tatrApi cAnAdibhavaparamparAbhyastAzubhabhAvanAto'saMprAptapUrva siddhivadhUprathamaprAbhRtaM zraddhAm , tatrApi ca svaparopakArakaM mahApuruSasevitamekAntaprazaMsanIyaM caraNadharmam / saMprApta cema devAnupriya ! avireNaiva prApnoti jAtijarAmaraNarogazokavirahitaM paramapadamiti / tata etatsaMpAdane kurUdyamam , kimanyena saMpAditena / azAzvatAH sarvasaMyogAH, prabhavati vinirjitasurAsuro mRtyuH, di ekavRkSanivAsizakunatulyA vAndhavAH, vipAkadAruNazca viSayapramAda iti / ___ tata evamAkarNya saMjAta caraNapariNAmena bhaNitaM dhanena / bhagavan ! anugRhIto'smi anenAdezena, tataH saMpAdayAmyetam / karotu bhagavAn anugraham, yAvad nivedya bhagavato vRttAntamambApitroH prapadyAmahe pravrajyAmiti / bhagavatA bhaNitam-yathAsukhaM devAnupriya ! mA pratibandhaM kurviti / 1 dhammaM na pAuNai / tammi ya patte samANe tattha vi ya atIvadullaha agAi0 kha / 2 saddhaM na pAuNai / 3 0sogAivirahiyaM kha / SERE STA HASHASHAAAAAA G sama030 ES 88 Jain Education Mainelibrary.org Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 350 // tao gao ammApiisagAsaM ghaNo / paramasaMvegamuvagaraNa ya teNa sAhio esa vuttanto ammApiNaM / paDibuddhA ee / cintiyaM ca tehiM - alaM Ne evamasuhapariNAme bhave paDibandheNaM, joggo ya Ne putto; tA nikkhiviUNa imassa bhAraM pavajjAmo pavvajjaM ti bhaNio ghaNo / vaccha, paDiyaggehi maNimottiyAiyaM sAradavyaM pavajjAmo amhe mahApurisaseviyaM pavvajjaM ti / ghaNeNa bhaNiyaM - tAya, juttameya; saMpattamaNuyabhAveNa pANiNA imaM caiva kAyavvaM ti / jaM puNa samAiTThe tAraNa, jahA paDiyaggehi maNimottiyAiyaM sAradavvaM tiH ettha kA uNa sArayA maNimottiyAidavvassa / kiM samatthamiNaM maccuNo rakkheDaM, kiM vA na honti eyappahAvao jammajerAiyA viyArA, kiM tIra imiNA samatthassa asthivaggassa maNorahApUraNaM kAuM, kiMvA na paricaya imaM payattarakkhiyaM pi khINabhAgadheyaM purisaM, kiM vA hoi koi davvajuyamayassa paraloe guNo tti / seTTiNA bhaNiyaM vaccha, natthi eyaM / dhaNeNa bhaNiyaM-tA kimimaNA tato gato'mbApitRsakAzaM dhanaH / paramasaMvegamupAgatena ca tena kathita eSa vRttAnto'mbApitroH / pratibuddhau etau / cintitaM ca tAbhyAmalamAvayorevamazubha pariNAme bhave pratibandhena, yogyazvAvayoH putraH, tato nikSipyAsya bhAraM prapadyAva he prabrajyAmiti bhaNito dhanaH / vatsa ! pratigRhANa maNimauktikAdikaM sAradravyam prapadyAvahe AvAM mahApuruSasevitAM pravrajyAmiti / dhanena bhaNitam - tAta ! yuktametad, saMprAptamanujabhAvena prANinA idameva kartavyamiti / yatpunaH samAdiSTaM tAtena yathA pratigRhANa maNimauktikAdikaM sAradravyamiti, atra haryaH sAratA maNimaukikAdidravyasya ? / kiM samarthamidaM mRtyo rakSitum ? / kiM vA na bhavanti etatprabhAvato janmajarAdayo vikArAH ? / kiM zakyate'nena samastasyArthivargasya manorathApUraNaM kartum ? / kiM vA na parityajati idaM prayatnarakSitamapi kSINabhAgadheyaM puruSam ? / kiM vA bhavati ko'pi dravyayutamRtasya paraloke guNa iti ? / zreSThinA bhaNitam - vatsa ! nAstyetad / dhanena bhaNitam - tataH kimanenAhopuruSikAva 1 samaNadhammaM kha / 2 0 jarAmaraNAiyA kha 30 juyassa mayasta kha cauttho bhavo // 350 // Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca |ca utyo kahA bhavo %AHA // 351 // halavala 4| // 351 // ahoparisiyAvapphArapAraNaM; aNumannau tAo majjhaM pi attaNo sarisamaNuciTThiyaM ti / sedviNA bhaNiyaM-baccha, aNumayaM mae / kiM puNa visamA gaI jovkNassaH ettha khalu duddamAI indiyAI, pahavai saMsArataruvIyabhUo aNaGgo, AyaDanti ya maNoharA visaya tti / dhaNeNa kA bhaNiya-tAya, na khalu avivegao annaM jovvaNaM ti / aNAimantA ime jIvA, na ettha paramattho koi jovvaNattho na vA vuDao tti / dIsanti avivegasAmathao vur3A vi ettha jamme aNiyattavisayavisAhilAsA agaNeUNa loyavayaNijjaM aviyAriUNa paramatthaM appANayaM viDambemANa ti hiyayAhiyamaleNa vi ya davyantarajoeNa kAlapariNAmamukkile vikarenti kAlae kese, aGgakaDhiNayAuM | ca sevanti pArayamaddaNaM, vuDabhAvadosabhIrU sAhenti ittaraM jammakAlaM, viyArasIlayAe parisakenti viyaDayAI, payanti apayaTTiyavve, na pecchanti jhINamAuM, na cintenti jammantaraM ti| abare uNa suyabbhatthaparaloyamaggA taruNayA vi etya jamme viveyasAmattheNa sphAraprAyeNa, anumanyatA tAto mamApi AtmanaH sadRzamanuSThitamiti / zreSThinA bhaNitam-vatsa ! anumataM mayA / kiMpunarviSamA gatiyauvanasya, atra khalu duImAnIndriyANi, prabhavati saMsAratarubIjabhUto'naGgaH, AkRSanti ca manoharA viSayA iti / dhanena bhaNitam-na khalvavivekato'nyad yauvanamiti / anAdimanta ime jIvAH, nAtra paramArthataH ko'pi yauvanastho na vA vRddha iti / dRzyante'vivekasAmarthyato vRddhA astra janmanyanivRttaviSayaviSAbhilASA agaNayitvA lokavacanIyamavicArya paramArthamAtmAnaM vimbayanta iti, hRdayAhita malenApi ca dravyAntarayogena kAlapariNAmazuklAnapi kurvanti kAlakAn kezAn , aGgakaThinatAhetuM ca sevanti pAradamardanam , vRddhabhAvadoSabhIruH kathayanti itvaraM (alpaM) janmakAlam , vikArazIlatayA pariSvaSkanti (pariSevante) vikRtAni, pravartante'pravartanIye, na prekSante kSINamAyuH, na cintayanti janmAntaramiti / apare punaH zrutAbhyastaparalokamArgA taruNA apyatra janmani vivekasAmarthena jJAtvA villa 1 anne uNa kha Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho kahA bhavo ||352 // samarAicca- nAUNa vijjulayADovacaJcalaM jIya asAraya visayasuhANaM vivAyadAruNayaM ca pamAyaceDiyama maccubhayabhIyA viya hariNayA uttatthA pAvaheUNaM sevanti paraloyabandhavaM caraNadhammaM ti / tA akAraNaM patya jovaNaM ti / na ya vivegiNo viiyasaMsArasaruvassa duddamAI D indiyAI / adantehiM eehiM damiyabo appA dogAIe; damiehi ya etya pasamasuhaM paraloe ya bhavaparaMparAe mokkhaluhaM ti jANamANo // 352 // ko ime na damei ? / aNaGgo vi ya aganjasaMkappamUlo paricattehi aNajjasaMkappehiM bhAvie bIyarAgavayaNe ubala pesamasudRsarUve amuya tANa gurupAyamUlaM cintayantANa paDivakkhabhAvaNaM kahaM pahabai tti ? / kiMvA maiNoharattaM visayANa ? / poggalapariNAmA hi pae pharisarasarUvagandhasaddAH vicittapariNa mA poggalA suhA vi hoUNa asuhA havanti, asahA vi ya suhA; kiMvA eehiM attaNo atyantarabhUehi na eesiM saMjoo paramatthao suhaheU, avi ya dukkhahe U; 'asaMjoe ya niyasarUvapaccAsanayAe pANiNo paramatthao suhaM'ti tATopacaJcalaM jIvitamasAratAM viSayasukhAnAM vipAkadAruNatAM pramAiceSTitasya mRtyubhayabhItA iva hariNakA uttrastAH pApahetubhyaH sevante paralokabAndhavaM caraNadharmamiti / tato'kAraNamatra yauvnmiti| na ca vivekino viditasaMsArasvarUpasya durdamAnIndriyANi / adAntaretai6mitavya AtmA durgatau / dAntazcAtra prazamasukha paraloke ca bhavaparamparayA moasukhamiti jAnan ka imAni na damayati ? / anaGgo'pi cAnAryasaMkalpamUlaH parityaktairanAryasaMkalpai vite vItarAgavacane upalabdhe prAmasukhasvarUpe'muJcatA gurupAdamUlaM cintayatAM pratipakSabhAvanAM kathaM prabhavatIti / kiM vA manoharatvaM viSayANAm / pudgalapariNAmA hi ete sparzarasarUpagandhazabdAH, vicitrapariNAmAH pudgalAH zubhA avi bhUtvA azubhA bhavanti, azubhA api ca zubhAH, kiMza erAtmano'rthAntarabhUtaH, naiteSAM saMyogaH paramArthataH sukhahetuH, api ca duHkhhetuH| 'asaMyoge ca nijasvarUpapratyAsannatayA prANinaH paramArthataH sukham' iti manyamAnaM kathamityApanti vipayA iti / tataH 1 paramapayasarUve kha / 2 maNoharattaNaM kha / 3 niyayasa0 g| SHRSHASHISHASHIKASHASA Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAhaccakahA cauttho bhavo // 353. // 353 // EGUIRRERIES manamANa kehaM AyaDunti visaya ti| tA ki eiNA / tAyapahAvao ceva me avigdhaM bhavissai ti|| tao paDisuyaM teNa, davA viyaM ca ghosaNApuvvayaM mahAdANaM, karAviyA aTTAhiyA mahimA / tao mahApurisainikkhamaNavihIe ammApiIsameo anneNaM ca pahANapariyaNeNa pavano dhaNo jasoharAyariyasamIve pavvajja ti // aikvanto koi kAlo / ahijjiyaM suttaM, abbhattho kiriyAkalAvo, bhAviyAo bhAvagAo, veramgAisayo pavano egallavihArapaDimaM / viharamANo ya gAme egarAyaM nagare pazcarAyavihAreNaM samAgao kosambi // io ya so nandao gose tamapecchiUNa dhagasirisameo laDiUNa jalanihiM tIe vayaNeNaM thIdavvaloheNa ya agaNiuNa seTTidhaNakayAI sukayAI kosambi Agao tti / samuddadattanAmaparivatteNaM ca Thio tIe ceva nayarIe // uciyasamapaNaM ca paviTTho bhayavaM kimetena / tAtaprabhAvata eva me'vidhnaM bhaviSyatIti / / tataH pratizrutaM tena, dApitaM ca ghoSaNApUrvakaM mahAdAnam , kAritA aSTAhikA mahimA / tato mahApuruSaniSkramaNavidhinA ambApitRsameto'nyena ca pradhAnaparijanena prapanno dhano yazodharAcAryasamIpe pravrajyAmiti / __atikrAntaH ko'pi kAlaH / adhItaM sUtram , abhyastaH kriyAkalApaH, bhAvitA bhAvanAH, vairAgyAtizayataH prapanna ekAkivihArapratimAm / viharaMzca grAme ekarAtraM nagare pazcarAtravihAreNa samAgataH kauzAmbIm / / ___itazca sa nandakaH prAtaH taM (dhana) aprekSya dhanazrIsameto lacitvA jalanidhiM tasyA vacanena strIdravyalobhena cAgaNayitvA zreSThidhanakRtAni sukRtAni kauzAmbImAgata iti / samudradattanAmaparivartena ca sthitastasyAmeva nagaryAm / ucitasamayena ca praviSTo bhagavAn 1 kaha ti A0 ga / 2 * purisasarisa ni0 k| PERSNEHANSAR ALEKHABAR . Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA | cauttho bhavo // 354 // // 354 // goyare, tattha vi ya nandayagihaM / diTTho dhasirIe paJcabhinnAo ya / cintiyaM ca tIe-kahaM na vivano ceva so samuddamajhe vi / aho me ahannayA, jaM puNo vi eso diTTho tti / ahavA tahA karemi saMpayaM, jahA na puNo jIvai tti / etyantaraMmi aikvanto jAyaNAsamao tti niggao bhayavaM / ahiyayaraM se paosa pAvanA dhaNasirI / 'paJcabhinnAyA ahaM, annahA kahaM sigdhameva niggao' ti cinti UNa pesiyA ceddii| halA, kahiM puNa esa samagao Thio tti sammaM viyANiUNa lahaM me saMvAehi / tIe bhaNiyaM-'jaM sAmiNI ANavei' tti bhaNiUNa niggayA ceDI, laggA eyassa bhgaao| niyayasamaeNaM ca nigao bhayavaM / na paDuppano ya se jahocio AhAro, gao nayaridevayApaDibaddhaM ujjANantaraM / etyantaraMmi ogADhA carimA, Thio bhayavaM kAussaggeNaM / sao kaMci kAlaM ciTThiUNa 'na esa io gacchai' ti muNiUNa AgayA ceDI, niveiyaM dhaNasirIe / bhaNio tIe nndo| apaDusarIre tumaMmi uvAiyaM bhayavaIe nayaridevayAe, jahA kiNhapakkhaTamIe gahiovavAsavayAe AyayaNavAso kAyabbo tti / aikvantA ya me pamAya bho aTThamI / tao gocare, tatrApi ca nandakagRham / dRSTo dhanazriyA pratyabhijJAtazca / cintitaM ca tayA-kathaM na vipanna eva sa samudramadhye'pi ? / aho / me'dhanyatA, yatpunarapi eSa dRSTa iti / athavA tathA karomi sAmprataM yathA na punarjIvatIti / atrAntare'tikrAnto yAcanAsamaya iti nirgato bhagavAn / adhikataraM tasya pradveSamApannA dhanazrIH / pratyabhijJAtA'ham , 'anyathA kathaM zIghrameva nirgataH, iti cintayi vA preSitA ceTI / hale kutra punareSa zramaNaH sthita iti samyag vijJAya laghu me saMvAdaya / tayA bhaNitaM-yatsvAminyAjJApayati' iti bhaNitvA nirgatA ceTI lagnA etasya mArgataH / niyatasamayena ca nirgato bhagavAn / na pratyutpannazca (prAptazca) tasya yathocita AhAraH / gato nagarIdevatApratibaddhamudyAnAntaram / atrAntare'vagADhA caramA (pauruSI) / sthito bhagavAn kAyotsargeNa / tataH kazcit kAlaM sthitvA 'naiSa ito gacchati, iti jJAtvA''gatA ceTI / niyeti dhanazriyai / bhaNitattayA nandakaH / apaTuzarIre tvayi upayAcitaM bhagavatyA nagarIdevatAyAH, yathA kRSNa For Private & Personal use only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 355 // mimi coiyA ahaM bhavaIe / pasuttAe caiva ya tumaM gose kiccakaraNe niggao ti, ao na sAhio pahAe suviNao / kao ajja upavAso / ao ahaM tattha gacchAmi tti / saMpADehi me bhayAIe pUovayaraNaM ti / saMpADiyaM nandaeNaM / tao kammara dugAhidviyA saha puvyaceDiyAe gayA dhaNasirI tamujjANaM / diTTho tIe tabassI || etthantaraMmi Agao sArakaTubharieNa pavahaNeNa tamudde saM sAgaDio, bhaggo ya se akkho / tao atyamuvagayapAo dinnyro| na koI kaTThe geNDai ti venUNa goNe gao niyayagehaM / ta cintiyaM ghaNasirI e -ladvayaM jAyaM, eehiM cetra sArakaTThehiM uhissAmi eyaM ti / gayA caNDiyAyayagaM, kayA devayAe pUyA, dinaM kammarANaM paNa moya, pattA ee / tao eyAiNI ceva gayA muNivarasyAsaM / annANakohamUDhAe viraiyAI bhayavao sanImi kaTThAI, na lakkhiyAIM ca jhANajoyamutragaNaM bhayavayA / pajjAlio jalaNo, chiko bhayatraM jalaNajAlAvalIe / saMjAo se karuNa pahApakSASTamyAM gRhItopavAsavratayA''yatanAvAsaH kartavya iti / atikrAntA ca me pramAdato'STamI / tataH svapne coditA'haM bhagavatyA / prasuptAyAmeva ca tvaM prAtaH kRtyakaraNe nirgata iti, ato na kathitaH prabhAte svapnaH / kRto'dyopavAsaH / ato'haM tatra gacchAmIti / saMpAdaya me bhagavatthAH pUjopakaraNamiti / saMpAditaM nanH kena / tataH karmakaradvikAdhiSThitA saha pUrvaceTikayA gatA dhanazrIstadudyAnam / dRSTastathA tapasvI / atrAntare AgataH sArakASThabhUtena pravahaNena tamudeze zAkaTikaH / bhagnazca tasyAkSaH / tato'stamupagataprAyo dinakaraH / na ko'pi kASThAni gRhNAtIti gRhItvA gAvau gato nijakagehamiti / tatazcintitaM dhanazriyA - laThThe jAtam, etaireva sArakASThaiH dhakSyAmyetamiti / gatA caNDikAssyatanam kRtA devatAyAH pUjA, dattaM karmakarAbhyAM pAnabhojanam, prasutau etau / tata ekAkinyeva gatA munivarasakAzam / ajJAnakrodhamUDhayA viracitAni bhagavataH samIpe kASThAni na lakSitAni ca dhyAnayogamupagatena bhagavatA / prajvAlito jvalanaH spRSTo 1 kammayarapurisadugA0 ka cauttho bhavo // 355 // Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA cauttho bhavo // 356 // | // 356 // SRAROSAGARAM NataNeNa jhANajoyasaMkamo / kiha ? cintei yaso bhagavaM kAussaggaMmi acaliyasahAvo / aNuyampAgayacitto jalie jalaNami ddjjhnto|| iha dhannA sappurisA je navaramaNuttaraM gayA mokkhaM / jamhA te jIvANaM na kAraNaM kammabandhassa / / eso u mohavasao koi meM pAviUga kugaIe / vaccihii aho kaheM kaTuM bahudukkhapaurAe / ahameyassa nimittaM doggaigamaNe nimittaviraheNa / na hu hoi kajasiddhI bhaNiyamiNaM loyanA heNa // soemi na niyadehaM evaM soemi mohaparatantaM / jiNavayaNabAhiramaI dukkhasamudaMmi nivaDantaM // mohavasayANa ahavA kettiyameyaM kiliTThasattANa / eso mohasahAvo ghiratyu saMsAravAsassa // iya so suhapariNAmo tIe viNivAio u pAvAe / pannarasasAgarAU uvavanno sukkakappaMmi / bhagavAna jvlnjvaalaavlyaa| saMjAtastasya karuNApradhAnatvena dhyAnayogasaMkramaH / katham ? cintayati sa bhagavAn kAyotsarge'calitasvabhAvaH / anukampAgatacitto jvalite jvalane dahyamAnaH / / iha dhanyAH satpuruSA ye navaramanuttaraM gatA mokSam / yasmAtte jIvAnAM na kAraNaM karmabandhasya // eSa tu mohavazataH ko'pi mAM prApya kugatau / brajiSyati aho kaSTaM kaSTaM bahuduHkhapracurAyAm / / ahametasya nimittaM durgatigamane nimittaviraheNa / na khalu bhavati kAryasiddhirbhaNitamidaM lokanAthena / / zocAmi na nijadehametaM zocAmi mohaparatantram / jinavacanabAhyamati duHkhasamudre nipatantam / / mohavazagAnAmathavA kiyanmAtraM kliSTasattvAnAm / eSa mohasvabhAvo dhigastu saMsAravAsam / / SHRSHASABASSASSASSISA Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho samarAicca kahA bhavo // 357 // // 357|| OMOMARSAHARI io ya sAdhaNasirI sasajjhasA viya gayA caNDiyAyayaNaM, pavisamANI ya veiyA ceDiyAe / bhaNiyA ca tIe-sAmiNi, kahiM gayA Asi ? / tIe bhaNiyaM-na kahiMci, paraM addharattasaMjhAe payAhiNaM kayaM ti / etthantaraMmi uvaladdho ceDiyAe huyaasnnujjoo| kimeyaM ti viyappiUNa pasunA ya esA / pahAyA rayaNI / tao kAUNa devayAe pUrya saMmANiUNa kammayare patthiyA dhagasirI sagihaM / didyo ya panthe vAvano risI dhaNasirIe kammayarehi ceDiyAe ya / aho keNa eyaM vavasiyaM ti jaipiyaM kammayarehiM / 'na yANAmi' ti bhaNiyaM dhaNasirIe / samuppano ceDiyAe viyappo / pesiyA ahaM | bhayavao annesaNanimittaM, niggayA ya esA addharattasamae, uvaladdho ya mae tIe ceva velAe ujjoyo / tA na yANAmo kaha meyaM, mannemi, joiyA ahaM eyAe mahApAva(vA)desaMmi / evaM cintayantI paviTThA saha dhaNasirIe gehaM ti // iti sa zubhapariNAmastayA vinipAtitastu pApayA / paJcadazasAgarAyurupapannaH zukrakalpe / itazca sA dhanazrIH sasAdhvasA iva gatA caNDikAyatanam, pravizantI ca veditA ceTikayA / bhaNitA ca tayA-svAmini ! kutra gatA''sIH ? / tayA bhaNitam-na kutracid, paramardharAtrasaMdhyAyAM bhagavatyAH pradakSigaM kRtamiti / ___atrAntare upalabdhazceTikayA hutAzanodyotaH / 'kimetad' iti vikalpya prajJaptA caiSA / prabhAtA rajanI / tataH kRtvA devatAyAH pUjA saMmAnya karmakarau prasthitA dhanazrIH svagRham / dRSTazca pathi vyApanna RSirdhanazriyA karmakarAbhyAM ceTikayA ca / aho kenaitad vyavasitamiti jalpitaM karmakarAbhyAm, 'na jAnAmi' iti bhaNitaM dhanazriyA / samutpannazceTikAyA vikalpaH / preSitA'I bhagavato'nveSaNanimittam, nirgatA caiSA'rdharAtrasamaye, upalabdhazca mayA tasyAmeva velAyAmuddyotaH / tato na jAnImaH kathametat , manye, yojitA'hametayA mahApApAdeze / 1 bhaNiyaM ca Nehi-aho kha / 2 jaMpiyaM dhaNasirIe na yANAmi tti kha / 3 aDdaratta0 ka / 4 ujjoo kha / ASSASSAGES wwajainelibrary.org Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavo samarAicca __etyantarami a go sAgaDio / diTTho ya NeNaM pi advimettaseso muNivaro / cintiyaM ca NeNa-aho me adhannayA / paDivanoda cauttho kahA - ahaM kassai kiliTThasattaspta bhagavao uvasaggakaraNeNa sahAyabhAvaM / pADio mae appA doggaIe / tA niveemi eyaM naravaisla / addhajAmamette ya vAsare gao naravaisamIvaM / niveiyamaNeNa / kuvio raayaa| niutto NeNa daNDavAsio 'are lahu risighAyagaM lahehi' // 358 // tti / niggao daNDavAsio, gao caNDiyAyayaNaM / pucchiyA NeNa bhoiyA / ko uNa ajja etyaM vasio ti? tIe bhaNiyaM-na | // 358 // koi bhuyaGgappAo, jai paraM samuddadattassa dhariNI dhaNasiritti / daNDavAsieNa bhaNiyaM-kiM puNa se nivAsakajjaM? / bhoiyAe bhaNiyaMna yANAmo tti / daNDavAsieNa cintiyaM-na anja aTThamI, na navamI, na cauddasI, tA kiM puNa se nivAsakAraNaM ? / pavasaNanimitta hojAtaM pi aghaDamANayaM, jao kallaMmi aGgArayadiNo, caramaporisIe ya viTThI Asi viNivAyajogo tti / na khalu dRDhamisthiyAevaM cintayantI praviSTA saha dhanazriyA gehamiti / atrAntare AgataH zAkaTikaH / dRSTazca tenApi asthimAtrazeSo munivaraH / cintitaM ca tena-aho me'dhanyatA, pratipanno'haM kasyacit kliSTasattvasya bhagavata upasargakaraNena sahAyabhAvam / pAtito mayA''tmA durgatau, tato nivedayAmyetad narapataye / ardhayAmamAtre ca vAsare gato narapatisamIpam / niveditamanena / kupito raajaa| niyuktastena daNDapAzikaH, are laghu RSighAtaka labhasveti / nirgato daNDapAzikaH, gatazcaNDikAyatanam / pRSTAstena pUjikA, kaH punaratroSita iti ? / tayA bhaNitam-na ko'pi bhujaGgaprAyaH, yadi paraM samudradattasya gRhiNI dhanazrIriti / daNDapAzikena bhaNitam-kiM punastasyA nivAsakAryam ? / pUjikayA bhaNitam-na jAnIma iti / daNDapAzikena cintitam-nAdyASTamI, na navamI, na caturdazI, tataH kiM punastasyA nivAsakAraNam / pravasananimittaM bhavet tadapyaghaTamAnakam, yataH kalyes 1 devamAyayaNaM kha / 2 nivAsassa kAraNaM sva / 3 tIe payoyaNaM ? tao DaMDavAsiaiNaM ahippAse nivAsa0 k| ARSAECECACCOUNCES Jain Education Mainelibrary.org Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 359 // CARRC yaNaM mottaNamevaM vihaM kammaM pi pAeNa kassai anassa saMbhavai / tA gacchAmi tAva samuhadattagehaM, tao ceva upaladdhI havissai tti / | cauttho gao eso, divA ya teNa duvAradesabhAyaMmi ceva ceDI / pucchiyA esA / asthi iha satyavAhapariNI na vatti ? / tao sasaMkhohaM bhaNiyaM bhavo ceddiyaae| kiM puNa tIe poyaNaM / tao daNDavAsieNa ahippAyabhaNiikusaleNa sAmyamiva jaMpiyaM-A pAve visumario te risivutanto ti| tao sakammaTTattaNa niyaDibaliyayAe ya bhaNiya ceddiyaae| aja, gavesaNanimittaM ceva bhagavao te ahaM sAmiNIe pesiyA, na uNa annaM viyANAmi / to daNDavAsieNa 'na ettha saMdeho, annahA ki gavesaNanimittaM' ti cintiUNa pucchiyA esaa| 18 // 359 // sundari, alaM bhayasaGkAe; kiM puNuddisiya tumaM bhayava bho gavesaNanimittaM pesiyaa| ceDiyAe bhaNiyaM-anja, so khu bhayavaM kalle taiya porisIe bhikkhAnimittaM iha paviThTho ti, ageNhi UNa bhikkhaM lahu ceva niggao / tao niggacchamANaM pecchi UNa bhaNiyA ahaM sAmiNIe, jahA 'maJjarie, gaccha, kahiM puNa esa samaNao Thio ti jANiUNa lahuM saMvAehi / tao saMvAiyaM mae, na uNa kajja GgArakadinaH, caramapauruSyAM ca viSTirAsId vinipAtayoga iti / na khalu duSTaM svIjana muktvA evaMvidhaM karmApi prAyeNa kasyacidanyasya saMbhavati, tato gacchAmi tAvat samudradattageham , tata eva me upalabdhirbhaviSyatIti / gata eSa, dRSTA ca tena dvAradezabhAga eva ceTI / pRSTaSA-astIha sArthavAhagRhiNI naveti / tataH sasaMkSobhaM bhaNitaM ceTikayA-kiM punastasyAH prayojanam ? tato daNDapAzikenAbhiprA. yabhaNitikuzalena sAsUyamiva jalpitam-AH pApe ! vismRtaste RSivRttAnta iti / tataH svakarmaduSTatvena nikRtibalikatayA ca bhaNitaM ceTikayA-Arya ! gaveSaNanimittameva bhagavato'haM svAminyA preSitA, na punaranyad vijAnAmi / tato daNDapAzikena nAtra saMdehaH, anyathA kiM gaveSaNanimittam' iti cintayitvA pRSTaiSA / sundari ! alaM bhayazaGkayA, kiM punarudRizya tvaM bhagavato gaveSaNanimittaM preSitA ? / ceTikayA bhaNitam-Arya ! sa khalu bhagavAn kalye tRtIyayapauruSyAM bhikSAnimittamiha praviSTa iti, agRhItvA bhikSAM ladhveva nirgataH / tato RECCARRA **SISK Jain Education memonal Moneylinelibrary.org Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautyo samarAicca kahA // 360 // // 36 // PEUGEOT PORTAL viyANAmi / daNDavAsieNa bhaNiyaM-rAo tattha gantUNa kiM kayaM tassa tIe ? / ceDiyAe bhaNiyaM-ajja, na kiMci, na vandio vi eso sAmiNIe, avi caNDiyAe kayA pUya tti / daNDavAsieNa cintiyaM / ao ceva kUradevayAvihANanimittaM payAriUNa pariyaNaM eyAe bAbAio havissai / tA pecchAmi tAva satyavAhapariNiM, tao muhaviyArao ceva lakkhissAmi tti / gao tIe pAsaM, saMkhuddhA dhaNasirI, lakkhio se bhAvo daNDavAsie, bhaNiyA ya NeNa / pesio ahaM mahArAeNa, [*vAvAio risI,] risivAvAyagaaNNesaNanimittaM, pavatto ya tassa ghAyayaviyANaNatthaM ti / pasuttA ya tumaM caNDiyAyayaNe, viyANio ya esa vuttanto mae / tA ehi, naravaisamIvaM gacchamha / eyaM ca soUNa sasajjhasA bhayapaveviraGgI nivaDiyA dharaNivaDhe dhaNasirI / daNDavAsiraNa cintiyaM-kayamiNamimIe, kahamanahA evaM vihaM bhayaM ti / nibbhacchiyA esA / milio jaNavao / eyaM ca vaiyaramAyaNNiUNa jaNasayAsAo 'mA ahaM ca evaM nirgacchantaM prekSya bhaNitA'haM svAminyA, yathA 'maJjarike ! gaccha, kutra punareSa amaNaH sthita iti jJAtvA laghu saMvAdaya' / tataH saMvAditaM mayA, na punaH kArya vijAnAmi / daNDapAzikena bhaNitam-tatastatra gatvA kiM kRtaM tayA ? ceTikayA bhaNitam-Arya ! na kizcit , na vandito'pyeSa svAminyA, api caNDikAyAH kRtA pUjeti ! daNDapAzikena cintitam-ata eva krUradevatAvidhAnanimittaM pratArya parijanametayA vyApAdito bhaviSyati / tataH prekSe tAvat sArthavAhagRhiNIm , tato mukhavikArata eva lakSayiSyAmIti / gatastasyAH pArzvam , saMkSubdhA dhanazrIH, lakSitastasyA bhAvaH daNDapAzikena, bhaNitA ca tena / preSito'haM mahArAjena, [vyApAdita RSiH] RSivyApAdakAnveSaNanimittam , pravRttazca tasya ghAtakavijJAnArthamiti / prasuptA ca vaM caNDikAyatane, vijJAtazcaiSa vRttAnto mayA / tata ehi narapatisamIpaM gacchAvaH / etacca zrutvA sasAdhvasA bhayapravepamAnAGgI nipatitA dharaNIpRSThe dhnshriiH| daNDapAzikena cintitam-kRtamidamanayA, * ayaM koSThAntargataH pAThaH kapustake nAsti / 1 ghAyayannesaNasthaM kha / Jain Education in t onal Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica cauttho kahA bhavo // 361 // PRESENTER ceva gheppissAmi' ti cintiUNa appavisiUNa niyagehaM duvArao ceva palANo nndo|niiyaa ya esA naravaisamIvaM / sAhio vuttanto naravaissa / pulaiyA NeNaM, cintiyaM ca / hanta kahameyAe AgiIra imaM IdisaM nisaMsakammaM bhavissai ? / pucchiyA ya NeNaM / / aha kiMnimittaM tumaM caNDiyAyayaNaM gayA Asi? / tao ya taM vayaNaM soUNa saMkhuddhattaNeNaM na jaMpiyamimIe / samuppannA saGkA rAiNo / thevavelAe puNo vi pucchiyA / kao tuma kassa vA dhUya tti ? / tao sAhiyamimIe / susammanayarAo, ahaM puNNabhahassa dhUyA, samuddadattassa ghariNI dhaNasirI nAma / gavesAvio se bhattA, novaladdho ya / tao accantasuddhasahAvayAe jahAThiyaM payAparivolaNasaddamuvvahanteNaM 'kayAi na taraha rAyapurao sAhiu~ paoyaNaM, tA vIsatthA sAhissai'tti kulappavAhapariyANaNanimittaM pesio rAiNA puNNabhadamantareNa eyavaiyarapaDibaddhalehasaNAho lehavAhao / rakkhAviyA esA, paidiyaha pucchAvae naravaI, na ya kathamanyathA evaMvidhabhayamiti / nirbhasitaiSA / milito jnvjH| etaM ca vyatikaramAkarNya janatrajasakAzAt mA'haM ca evameva grahISye' iti cintayitvA'pravizya nijagehaM dvArata eva palAyito nandanaH / nItA caiSA narapatisamIpam / kathito vRttAnto narapataye / dRSTA tena, cintitaM ca / hanta kathametayA:'tyA idamIdRzaM nRzaMsakarma bhaviSyati ? pRSTA ca tena-atha phinimitta tvaM caNDikAyatanaM gatA''sIH / tatazca tad vacanaM zrutvA saMkSubdhatvena na jalpitamanayA / samutpannA zaGkA rAjJaH / stokavelAyAM punarapi pRSTA-kutastvaM kasya vA duhiteti ? / tataH kathitamanayA-suzarmanagarAt , 'ahaM pUrNabhadrasya duhitA, samudradattasya gRhiNI dhanazrI ma | gaveSitastasya bhartA, nopalabdhazca / tato'tyantazuddhasvabhAvatayA yathAsthitaM prajApAlanazabdamudbahatA 'kadAcid na zakyate rAjapurataH kathayituM prayojanam , tato vizvastA kathayiSyati' iti kulapravAhaparijJAnanimittaM preSito rAjJA pUrNabhadramantareNa (samIpe) etadvyatikarapratibaddhalekhasanAtho lekhavAhakaH / RECRUICE sama031 Jain Education Heational jainelibrary.org Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica- kahA cauttho bhavo // 362 // // 362 // kiMci jaMpai tti / Agao lehavAhao, samappio teNa paDile ho, vAio rAiNA / lihiyaM ca tattha / asthi me dhRyA dhaNasirI | kuladUsaNA ya / to rAiNA cintiyaM-asaMsayaM kayamiNamimIe, akajjAyaraNasIlA ceva esA mahApAvA / aho se mUDhayA, aho mahApAvakammANuTANaM, aho kUrahiyayayA, aho aNAloiyattaNaM / tahA vi 'avajjhA itthiya' tti dhADiyA NeNa srjaao| gacchamANI ya vAsarante taNhAchuhAbhibhUyA pasuttA gAmadeulasamIve / DakkA bhuyaGgameNaM / mahAparikileseNa vimukkA jIvieNaM / ukvanA ya esA mariUNa vAluyappabhAe puDhavIe sattasAgarovamaTTiI nArago ti // yAkinImahattarAsU nu-paramaguNAnurAgi-paramasatyapriya-bhagavata-zrIharibhadrasUriviracitAyAM _ 'samarAicakahAe' caturthoM bhavaH smaaptH|| rakSitaiSA, pratidivasaM pracchayati narapatiH, na ca kiJcijalpatIti / Agato lekhavAhakaH, samarpitamtena pratilekhaH, vAcito rAjJA / likhitaM ca tatra / asti me duhitA dhanazrIH kuladUSaNA ca / tato rAjJA cintitam-asaMzayaM kRtamidamanayA, akAryAcaraNazIlA evaiSA mahApApA / aho ! asyA mUDhatA, aho mahApApakarmAnuSThAnam , aho karahRdayatA, aho anAlocitatvam / tathApi 'avadhyA strI' iti dhATitA tena svarAjyAd / gacchantI ca vAsarAnte tRSNAkSudabhibhUtA prasuptA grAmadevakulasamIpe / daSTA bhujaGgamena / mahatA pariklezena vimuktA jIvitena / upapannA caiSA mRtvA vAlukAprabhAyAM pRthivyAM saptasAgaropamasthiti raka iti / iti zrIyAkinImahattarAsUnu-paramaguNAnurAgi-paramasatyapriya zrIharibhadrAcAryaviracitAyAM samarAdityakathAyAM saMskRtAnuvAde caturthabhavagrahaNa samAptam / 1 mahayA pari0 k| Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAizcakahA // 363 // // paJcamo bhavo // vakkhAyaM jaM bhaNiyaM ghaNaghaNasirimo ya ettha paibhajjA / jayavijayA ya soyara eto eyaM pavakkhAmi || asthi iheva jambuddIve dIve bhArahe vAse kAyandI nAma nayarI / jIe semuddodesA viya paGkayagAhAulAo pharihAo, vyAjaNamaNo viya parapurisAlaGghaNijjo pAMgAro, dharaNiharakandarAI viya sIhavAlayasamaddhA siyAI duvAratoraNAI, sarayajalaharukhe far dhavalAbho sundarA pAsAyA / avi ya farstarsaat jIe paosaMmi kulabahasastho / dUmijjai jAlantara peDiehi miyaGkakiraNehiM // vyAkhyAtaM yad bhaNitaM dhana - dhananiyau cAtra patibhArye / jayavijayau ca sahodarau ita etat pravakSyAmi || asti iva jambUdvIpe dvIpe bhArate varSe kAkandI nAma nagarI / yasyAH samudroddezA iva paGkajamAhAkulAH parikhAH pativratAjanamana iva parapuruSAlaGghanIyaH prAkAraH, dharaNIdharakandarANIva siMhabAlakasamadhyAsitAni dvAratoraNAni, zarajjaladharotkarA iva dhavalAbhogasundarAH prAsAdAH / api ca- divasapriyaviraha khinno yasyAM pradoSe kulavadhUsArthaH / dUyate jAlAntara patitairmRgAGgakiraNaiH // 1 samudadesA ka / 2 payAro ka / 3 0 viDiehi kha / paJcamo bhavo // 363 // Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA // 364 // guruviNaujjuto paNa vacchalo suhAbhigamo / dhammatthasAhaNaraI jIe jaNo guNanihI vasaI || tI akhaNDayaniyayaparakkamo sUrateo nAma rAyA / jaMmi raNavAsare visAvaM saMmi viyaDakaDayaMmi / atyadharAhara sihare vva sUrateo paDipphalio // tasya sayalanteurappANA rUvivva kusumacAvaghariNI lIlAvaI nAma bhAriyA / tassa rAiNo imIe saha visayasuhamaNuhavantassa aikanto koi kAlo || ya io so mahAsukappavAsI devo ahAuyamaNuvAliUNa tao cuo samANo samutpanno lIlAvaIe kucchiMsi / diTThoya tIe sumiNamitIe ceva rayaNIe pahAyasamayami saMpuSNamaNDalo sayalajaNamaNANandayArI candimApasAhiyabhuvaNabhavaNo mayalachaNo vayaNegurujanavinayodyuktaH praNayijanavatsalaH sukhAbhigamyaH / dharmArthasAdhanaratiryasyAM jano guNanidhirvasati // tasyAmakhaNDitanijabhujaparAkramaH sUratejA nAma rAjA / yasmin raNavAsareSu vizAlavaMze vikaTakaTake / astadharAdharazikhare iva sUratejaH pratiphalitam // tasya ca sakalAntaHpurapradhAnA rUpiNIva kusumacApagRhiNI lIlAvatI nAma bhAryA / tasya rAjJo'nayA saha viSayasukhamanubhavato'tikrAntaH ko'pi kAlaH / itazca ca mahAzukalpavAsI devo yathAyuranupAlya tatazcyutaH san samutpanno lIlAvatyAH kukSau / dRzca tayA svapne tasyAmeva rajanyAM prabhAtasamaye saMpUrNamaNDalaH sakalajanamanaAnandakArI candrikAprasAdhitabhuvanabhavano mRgalAJchano vadanenodaraM pravizanniti / dRSTrA ca taM sukha 1 atthaharA 0 ka paJcamo bhavo // 364 // Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA // 365 // muraM pavimANoti / pAsiUNa ya taM suhavibuddhAe siho tIe jahAvihiM daiyassa / harisavasubhinnapuNaM bhaNiyA ya teNaM sundari, sayalasAmantamiyaGko puttI te bhavissara / paDissuyamimIe / parituTTA esA / tidaggasaMpAyaNasahamaNuhavantIe patto sUisamao suhajoeNaMca pasUyA esA / jAo se dArao / nivedao nivvuinAmAe rAyadAriyAe naravaissa / kathaM jahociyamaNeNaM / aikkanto mAso / paTTAviyaM ca se nAmaM dArayassa jayakumAro tti kahANayaviseseNa / patto kumArabhAvaM / gahio teNa rAyakumArociyakalAkalA / punvabhavabhAvaNAo ya asthi se dhammacaraNami aNurAo // nayA nio AsavAhaNiyAe / diTTho ya teNa candodayaujjANe ahAkAsura parase diNayaro viya dittayAe cando viya somayAe samudo viya gambhIrayAe rayaNarAsI viya mahagghayAe kusumAmelo viya lAyaNNayAe saggo viya rammayAe mokkho viya nivyaNijjayAra seyaviyAhivassa jasavammaNo puttI paDivanasamaNaliGgo sasamayagahiyasAro aNeyasamaNapariyao saNakumAro vibuddhayA ziSTastayA yathAvidhi dayitasya / harSavazodbhinnapulakena bhaNitA ca tena / sundari ! sakalasAmantamRgAGkaH putraste bhaviSyati / pratizratamanayA / parituSA / trivargasaMpAdanasukhamanubhavantyAH prAptaH prasUtisamayaH / zubhayogena ca prasUtaiSA / jAtastasthA dArakaH / nivedito nirvRtinAmayA rAjadArikayA narapataye / kRtaM yathocitamanena / atikrAnto mAsaH / pratiSThApita ca tasya nAma dArakasya 'jayakumAra' iti kathAnakavizeSeNa / prAptaH kumArabhAvam / gRhItastena rAjakumArocitakalAkalApaH / pUrvabhavabhAvanAtaJcAsti tasya dharmacaraNe'nurAgaH / anyadA ca nirgato'zvavAhanikayA / dRSTastena candrodayodyAne yathAprAsuke pradeze dinakara iva dIptyA, candra iva saumyatayA, samudra iva gambhIratayA, ratnarAziriva mahArghatayA, kusumApIDa (kAma) iva lAvaNyatayA (lAvaNyena), svarga iva ramyatayA, mokSa iva nirvacanI yatayA zvetavikAdhipasya yazovarmaNaH putraH pratipannazramaNaliGgaH svasamayaparasamayagRhItasAro'nekazramaNaparivRtaH sanatkumAranAmAcArya hara paJcamo bhavo // 365 // Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / / 366 // Jain Education nAmArio ti / taM ca daNa samuppanno kumArassa saMvego / cintiyaM ca NeNaM / aho Nu khalu Iiso esa saMsAro, jeNa evaMvihehiM pi suraloyadullaheDiM ajattasaMpajjantasayalamaNorahehiM mahApurisehiM paricatto tti / tA ko puNa eso, kiMvA se pariccAyavisesakAraNaM ti pucchAmi eyaM / gao tassa samIvaM, bandio teNa bhUyavaM saNakumArAya rio sesasAhuko ya / dhammalAhio bhayatrayA sesasAhUhi ya / uvafast gurupAyamUle / viyarayakarayalaJjaliuDa bhaNiyaM ca NeNaM / bhayavaM, asAro cevaM esa saMsAro kassa vA sayaNNavinnANassa na nivvekAraNa, tahA vi pAeNaM na bajjha nimittamantareNa esa saMjAyai tti / tA Arcikkha bhayavaM, kiM te visesanivveyakAraNaM, ke vA bhayavantaHarcchAmiti / tao bhayavayA 'aho se vivego, aho vayaNavinnAso, akahijjamANe mA aloiyaM saMbhAvassa' ti cintiUNa bhaNiyaM / soma, suNa / visesakAraNaM pi na saMsAraviyAramantareNa, tahAvi vizyasaMsArasahAvassavi bhavao kouyaM ti kailiUNa sAhijjaitti / iti / taM ca dRSTvA samutpannaH kumArasya saMvegaH / cintitaM ca tena - aho ! nu khalu IdRza eSa saMsAraH, yena evaMvidhairapi suraloka durlabharayatna saMpadyamAna sakala manorathairmahApuruSaiH parityakta iti / tataH kaH punareSaH, kiM vA tasya parityAgavizeSakAraNamiti pRcchAmyetam / gatastasya samIpam / vanditastena bhagavAn sanatkumArAcAryaH zeSasAdhavazca / dharmalAbhito bhagavatA zeSasAdhubhizca / upaviSTo gurupAdamUle vinayara citakaratalAJjalipuTaM bhaNitaM ca tena / bhagavan ! asAra evaiSa saMsAraH kasya vA sakarNavijJAnasya na nirveda kAraNam ? tathA'pi prAyeNa na bAhyanimittamantareNa epa saMjAyate iti / tata AcakSva bhagavan! kiM te vizeSanirveda kAraNam, 'kaMvA bhagavantamavagacchAmIti / tato bhagavatA 'aho tasya vivekaH, aho vacanavinyAsaH, akathyamAne mA alaukikaM saMbhAvayiSyati' iti cintayitvA bhaNitam / saumya ! zRNu / vizeSakAraNamapi na saMsAravicAramantareNa, tathA'pi viditasaMsArasvabhAvasyApi bhavataH kautukamiti kalayitvA kathyate iti / 1 Acikkhau / 2 'kiM vA bhayavantamaNujANAmi tti' ityapi pAThaH kha / 3 kaliya kha / anal paJcamo bhavo // 366 // tinelibrary.org Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA // 367 // supiniyANaM mahAvivAgaM ca kammapariNAmaM / cittaGgayavijjAharasamaNasamIvaMmi nikkhanto // kiha ? afra bhAra vA seyaviyA nAma nayarI / tattha jasavammo rAyA / tassa putto sarNakumArAbhihANI ahaM / jAyamettassa Ai ca me vaccharaNa vijjAharanarindattaNaM ti / aivallaho tAyassa kumArabhAve tattha cihnAmi jAva gahiyA ke takarA vajjhA nijjanti / diTThAya te mae vAhiyAliM gaeNaM / bhaNiyaM ca tehiM / deva, saraNAgayA amhe, paricAyau devo / tao moyAviyA mae, ruTThA nAyarayA, niveyamArakhiehi mahArAyassa / bhaNiyaM ca teNaM / jahA kumAro na yANa, tahA geNDiUNa te niveiUNa nAyarayANaM vAvAhati / vAvAiyA ya takarA, vinAo mae esa vuttanto / ruTTho mahArAyassa niggao nayarIo balA pahANavariyaNassa, Agao tAmalirtti / muNio esa vuttanto namyarisAmiNA IsANacandeNa / niggao paccoNi / bahumanio ahaM teNa bhaNio ya / vaccha, zrutvA'lpanivAnaM mahAvipAkaM ca karmapariNAmam / citrAGgadavidyAdharazramaNasamIpe niSkrAntaH || katham ? | asti sea bhArate varSe datar nAma nagarI / tatra yazovarmA rAjA / tasya putraH sanatkumArAbhidhAno'ham / jAtamAtrasyAdiSTaM ca me sAMvatsarikena vidyAdharanarendratvamiti / ativallabhastAtasya kumArabhAve tatra tiSThAmi yAvad gRhItAH kecit taskarA vadhyA nIyante / dRSTA te mayA'vavAhanikAM gatena / bhaNitaM ca tai:-deva zaraNAgatA vayam paritrAyatAM devaH / tato mocitA mayA / ruSTA nAgarikAH, niveditamArakSakairmahArAjasya / bhaNitaM ca tena yathA kumAro na jAnAti tathA gRhItvA tAn nivedya nAgarikebhyo vyApAdayateti / vyApAdiar taskarAH vijJAto macaiSa vRttAntaH / ruSTo mahArAjAya nirgato nagaryA balAt pradhAnaparijanasya / AgatastAmaliptIm / jJAta eSa pazcamo bhavo // 367 // Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ magaiccakahA paJcamo bhavo // 368 // // 368 // CURRICURRUR imaM pi te niyayaM cetra rajja; tA sundaramaNucidviyaM, jamihAgao si tti / paviTTho nayariM, dino me kumArAvAso / aikantesu kaivayadiNesu bhaNAvio ahaM teNa / geNhAhi jahicchiyaM jIvaNaM ti / na paDivannaM ca taM me|| to tattheva ciTThamANassa Agao aviveyagdhaviyajaNamaNANandayArI vasantasamao, viyambhio malayamAruo, phulliyAI kANagujANAI, ucchalio parahuyAravo, payattAo nyriccriio| evaMvihe ya vasantasamae niyagehAo ceva visesujjalanevaccho vayaMsayasameo payaTTo kIlAnimittaM tAmalittItilayabhUyaM aNaGganandaNaM nAma ujjANaM / aiyo rAyamaggaM, diTTho ya vAyAyaNaniviThThAe nayarisAmiNo IsANacandassa dhRyAe vilAsabaIe / bhavarantabbhAsao samuppano se mamovari aNurAo, vimukkA vAyAyaNAsannaM baccama Nassa tIe mamovari sahatthagutthA baulamAliyA, lakkhiyA ya me biiyahiyayabhUeNa vasu bhUiNA, nivaDiyA me knntthdesbhaae| vRttAnto tannagarIsvAminA izAnacandreNa / nirgataH (paccoNiM de) sanmukham / bahumAnito'haM tena bhaNitazca / vatsa ! idamapi te nijakameva rAjyam , tataH sundaramanuSThitaM yadihAgato'sIti / praviSTo nagarIm , datto me kumArAvAsaH / atikrAnteSu katipayadineSu bhaNito'haM tena gRhANa yathepsitaM jIvanamiti / na pratipannaM ca tanmayA / ___ tatastatraiva tiSThata Agato'vivekapUrNajanamanaAnandakArI vasantasamayaH, viz2ambhito malayamArutaH phullitAni kAnanodyAnAni, ucchalitaH parabhRtAravaH, pravRttA nagaracarcayaH / evaM vidhe ca vasantasamaye nijagehAdeva vizeSojjvalanepathyo vayasyasametaH pravRttaH krIDAnimittaM tAmaliptItilaka bhUtamanaGganandanaM nAmodyAnam / atigato rAjamArgam , dRSTazca vAtAyananiviSTayA nagarIsvAmina IzAnacandrasya duhitrA vilA savatyA / bhavAntarAbhyAsataH samutpannastasya mamoparyanurAgaH, vimuktA vAtAyanAsannaM vrajatastayA mamopari svahastagrathitA bakulamAlikA, 1 agvaviyaM-pUrNam / 2 0 nevattho kha / Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S pazcamo kahA bhavo | // 369 // samarAicapadA pulaiyaM mae uvarihattaM, dirse se vAyAyaNaviNiggayaM vayaNakamalaM, samuppanno me hiyayaMmi parioso, pecchamANIe ya nimiyA sA mae siNehabahumANaM kaNThadese / etthantaraMmi pariosavisAyagambhiNaM IsivihasiyasaNAhaM nIsasiyamimIe / aikvanto ayaM tamuddesaM deha metteNaM na puNa citteNa, patto aNaGganandaNaM ujANaM / tattha vi ya vayaMsayANuroheNa vicittakIlApavatto vi deDaceTTAe taM ceva payai sundaraM tIe vayaNakamalaM cintayanto Thio kaMci kAlaM / uciyasamaeNaM ca paviTTho taliti / kayaM uciyakaragijjaM / aikvanto // 369 // vAsaro, samAgayA rayaNI / saMmANiUNa 'siraM me dukkhei' tti lahuM ceva visajjiyA vayaMsayA / gao vAsabhavaNaM, Thio synnijje| tattha ya agAcikSaNIyaM asaMbhAvaNIyaM aNaNuhUyapuvvaM tahAvihaM dukkhAisayamaNuhavantassa khaNametaladdhaniddassa aikvantA rynnii| kayaM gosakiccaM / samAgayA vasubhUippamuhA vyNsyaa| viiNNAI taMbolAi / gayA amhe kIlAnimittaM tameva bhavaNujjANaM / pavattA kIliGa lakSitA ca me dvitIyahRdayabhUtena vasubhUtinA, nipatitA me knntthdeshbhaage| pralokitaM mayA uparibhUtam' (Urdhvam) dRSTaM tasyA vAtAyanavinirgataM vadanakamalam, samutpanno me hRdaye paritoSaH, prekSamANAyAM ca sthApitA sA mayA snehabahumAnaM knntthdeshe| atrAntare paritopaviSAdagarbhitamIpadavihasitasanAthaM niHshvsitmnyaa| atikrAnto'haM tamuddeza dehamAtreNa na punazcittena, prApto'naGgAnandanamudyAnam / tatrApi ca vayasyAnurodhena vicitrakrIDApravRtto'pi dehaceSTayA tadeva prakRtisundaraM tasyA vadanakamalaM cintayan sthitaH kazcitkAlam / ucitasabhayena ca praviSTaH tAmaliptIm / kRtamucitakaraNIyam / atikrAnto vAsaraH, samAgatA rajanI / saMmAnya 'ziro me duHkhayati' iti laghveva visarjitA vayasyAH / kRtamucitakaraNIyam , sthitaH shyniiye| tatra cAnAkhyeyamasaMbhAvanI yamananubhUtapUrva tathAvidhaM duHkhAtizayamanubhavataH | kSaNamAtralabdhanidrasyAtikrAntA rajanI / kRtaM prAtaHkRtyam / samAgatA vasubhUtipramukhA vayasyAH / vitIrNAni tAmbUlAni / gatA vayaM krI 1 dukkhati k| AACARE URESSES 23 For Private & Personal use only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcamo samarAica. kahA bhavo // 370 // // 370 // ARCHIROEACCES | vicittakIlAhiM / sunnahiyayattaNAo ya lakkhio me cittami mayaNaviyAro vamubhUiNA / 'vitte. ya kIlAvaiyare mAhavIlayAmaNDavaMmi ciTThamANo bhaNio ahaM teNa / bho vayassa, aha 'kiM puNa tumaM aja vAsaraMmiva sasI vicchAo dIsasi, khaNaM ca jhANagao viya muNI sayalaceTuM nirumbhasi, tao ya laddhalAho viya jUyAro pariosamubahasi tti / tao mae asamikkhiyakAriyAe mayaNassa bIyahiyayabhUyassa vi grahamANeNa niyayamAyAraM jaMpiyaM na kiMci lakkhemi' ti / vasabhaDaNA bhaNiyaM 'ahaM lkkhemi'| mae bhaNiyaM 'kiM tayaM / vasubhRNA bhaNiya-Arovio te baulamAliyAniheNa rAyadAriyAe garuyacintAbhAro, viddho ya tIe didvipAyaccha leNa mayaNasaradhoraNIhiM / tajjaNio esa viyAro / annahA kahamayaNDammi ceva paripaNDuraM te vayaNaM, aladdhanidAsuhAI ca tAratambAI loyaNAI, hiyayAyAsakAriNo dIhadIhA nIsAsa tti / tA mA saMtappa; icchai sA tae saha samAgama, pesiyA ya tIe siNehabahumANaM bauDAnimittaM tadeva bhavanodyAnam / pravRttAH krIDituM vicitrakrIDAbhiH / zUnyahRdayatvAca lakSito me citte madanavikAro vasubhUtinA / vRtte ca krIDAvyatikare mAdhavIlatAmaNDape tiSThan bhaNito'haM tena / bho vayasya ! atha kiM punastvamadya vAsara iva zazI vicchAyo dRzyase, kSaNaM ca dhyAnagata iva muniH sakalaceSTAM niruNatsi, tatazca labdhalAbha iva itakAraH paritoSamudvahasIti ? / tato mayA'samIkSitakAritayA madanasya dvitIyahRdayabhUtasyApi gRhatA nijamAkAraM jalpitaM 'na kiMcid lakSayAmi' iti / vasubhUtinA bhaNitam-'ahaM lakSayAmi / mayA bhaNitam-'kiM tad' / vasubhUtinA bhaNitam-Aropitaste bakulamAlikAnibhena rAjadArikayA gurukacintAbhAraH, viddhazca tayA dRSTi pAtacchalena madanazaradhoraNibhiH / tajjanita eSa vikAraH / anyathA kathamakANDe eva paripANDuraM te vadanam , alabdhanidrAsukhe ca tAratAne locane, hRdayAyAsakAriNo dIrghadIrdhA niHzvAsA iti ? / tato mA saMtapyaskha, icchati sA tayA saha samAgamam , preSitA ca tayA 1 vatta ya ka / 2 saNeha 0 k| Jain Education a llonal IMEnelibrary.org Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA // 371 // mAyA dUI | annaM ca avahio vihI avassabhaviyavvesuM, ghaDhei esa ahimuhIhUo niyameNa annadIvagayaM pi pANiNaM / karemi ahaM ettha kaMci uvAyaM ti / Dissuya mae / kao teNa vilAsavaidhAvidhUyAe aNaGgasundarIe saha pasaGgo | ahigamaNIyapurisaguNajogao laggA yA tassa / akatA hafa diyA / tao 'na kayamiha kiMci vasubhrUhaNA, na pahavai vA se mahagoyaro' ti cintayanto mayaNaparAyattayA e oNijjaM / tatpuNa mucchio viyaM mUDho viya maitto viya mUo viya bhIo viya gahagahio viya vevamANahiyao appa - raat indiyA ciTThAmi jAva thevavelAe ceva pahaTTavayaNapaGkao Agao vasubhUI / vayaNaviyAreNa lakkhiyaM mae, jahA kayamaNeNa paNa bhavissa tti / bhaNiyaM ca teNa / bho vayassa, paricaya visAyaM, aGgIkarehi pamoyaM, saMpannaM te samIhiyaM ti / mae bhaNiyaM'kahaM viya' / teNa bhaNiyaM-suNa / snehavahumAnaM bakulamAlikA dUtI / anyacca avahito vidhiravazyabhavitavyeSu ghaTayatyeSo'bhimukhIbhUto niyamenAnyadvIpagatamapi prANinam / karomyahamatra kaMcidupAyamiti / pratizrutaM mayA / kRtastena vilAsavatIdhAtrIduhitrA'naGgasundaryA saha prasaGgaH / abhigamanIyapuruSaguNayogato lagnA ca sA tasya / atikrAntA katyapi divasAH / tato 'na kRtamiha kiMcid vasubhUtinA, na prabhavati vA tasya matigocaraH' iti cintayan madanaparAyattatayA gato zayanIyam / tatra punarmUcchita iva mUDha iva manta iva mUka iva bhIta iva mahagRhIta iva vepamAnahRdayo'prabhavan indriyANAM tiSThAmi yAvat stokavelAyAmeva prahRSTavadanapaGkaja Agato vasubhUtiH / vadanavikAreNa lakSitaM mayA, yathA kRtamanena prayojanaM bhaviSyatIti / 1 kaivayadi 0 kha / 2 'viya' pAThasthAne sarvatra 'iva' pAThaH kapustake / 3 ayaM pAThaH kapustake nAsti / 4 kihuM ga / pazcamo bhavo // 371 // Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcamA samarAica bhavo // 372 // // 372 // gao ahamio aja aNaGgasundarIgehaM / divA mae pavAyavayaNapaGkayA aNaGgasundarI, bhaNiyA ya / sundari, ki puNa te unveya kAraNaM Acikkha, jai akahaNIyaM na hoi / tIe bhaNiyaM kaha taMmi anivvarijjai dukkhaM kaNDujjueNa hiyaeNa / adAe paDibimba jaMmi dukkhaM na saMkamai / mae bhaNiyaM-mundari ! viralA jANanti guNA viralA japanti laliyakanyAI / sAmannadhaNA viralA paradukkhe dukkhiyA viralA // tahAvi asthi me tuha maNorahasaMpAyaNecchA / tIe bhaNiyaM-jai evaM, tA suNa / asthi mahArAyadhyA vilAsabaI nAma kamnayA / | sA me bhinnadehA vi attANanivisesA sAmisAlI vi asAmisAlisIlA / tIe apacchimA avatthA vaTTai / tao mae bhaNiyaM / kiM bhaNitaM ca tena-mo vayasya ! parityaja viSAdam , aGgIkuru pramodam , saMpannaM te samAhitamiti / mayA bhaNitam-'kathamiva' / tena bhnnitm-shRnnu| gato'hamito'dya anaGgasundarIgehama / dRSTA mayA mlAnabadanapaGkajA'naGgasundarI, bhaNitA ca / sundari ! kiM punaste udvegakAraNam ? Acazva, yadyakathanIyaM na bhavati / tayA bhaNitam kathaM tasmin kathyate duHkha kANDarjukena hRdayena / Adarza pratibimbamiva yasmin duHkha na saMkrAmati / / mayA bhaNitam-sundari ! viralA jAnanti guNAn viralA jalpanti lalitakAvyAni / zrAmaNyadhanA viralAH paraduHkhe duHkhitA viralAH / / tathApyasti me tava manorathasaMpAdanecchA / tayA bhaNitam -yadyA tataH zRNu / asti mahArAjaduhitA vilAsavatI nAma kanyakA / sA * duHkhe nivvaraH / duHkhaviSayasya karnivvarAdezo vA bhavati / siddha 8-4-3 // 1 kandujju0 sv| 2 guNe k-g| 3 pAlati niddhaNA nehA kh| Jain Education anal I llinelibrary.org Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 373 // sama0 32 kAraNaM / tI bhaNiyaM 'mayaNaviyAro' / tao mae bhaNiyaM-keNa puNa bhayavayA vIyarAgega viSa khaNDiyaM viNijjiyasurAsurassa ramaNAnandayAriNo paJcavANassa sAsaNaM / tIe bhaNiyaM-na yANAmi khaNDiyaM na khaNDiyaM ti / ettio uNa me saMtAvo, jaM se maNorahavisao na najjai / mae bhaNiyaM 'kahaM viya' / tIe bhaNiyaM suNa / pavate mayaNamahUsave niMggayAsu nayaracacarIsu caccariyAmettasaMgayAe diTTho imIe-aNumANao viyANAmi-muttimanto viya kusumAuho kovi juvANao / annadA keha Iisassa kannayArayaNassa aNI se vare ahilAsoti / na patthai paGkayasirI haDhavaNAI / mukkA ya tIe tassuvari sahatyagutthA baulamAliyA, nivaDiyA se imI vi ya kaNTha mohiM / tarihuttamavaloiUNa nimiyA ya teNaM annajaNasaMpAya bhIruyayAe ghettRNa tIe hiyayaM piva kaNThami / aikanto ya so / bilAvasaI vi ya tayaiSpabhUimeva paricattaniyayavAvArA tahA kayA vammaheNa, jahA avikkhiuM pi na pArIyaitti / vighnAo ya me bhinnadehA api AtmanirvizeSA svAminyapi asvAminIzIlA / tasyA apazcimAvasthA vartate / tato mayA bhaNitam - kiM punaratra kAraNam ? / tathA bhaNitam - 'madanavikAraH / tato mayA bhaNitam kena punarbhagavatA vItarAgeNeva khaNDitaM vinirjitasurAsurasya ratimana AnandakAriNaH pacavANasya zAsanam ? / tathA bhaNitam na jAnAmi khaNDitaM na khaNDitamiti / etAvAn punarbhe saMtApaH yattasyA manorathaviSayo na jJAyate / mayA bhaNitam -' kathamiva' / tayA bhaNitam zRNu / pravRtte madanamadhUtsave nirgatAnu nagaracarcarISu carcarikAmAtra saMgatayA dRSTo'nayA-anumAnato vijAnAmi - mUrtimAniva kusumAyudhaH ko'pi yuvA / anyathA kathamIdRzasya kanyAratnasyAnIdRze vare'bhilASa iti ? / na prArthayate paGkajazrIrhaThavanAni / muktA ca tayA tasyopari svahastagrathitA bakulamAlikA, nipatitA tasyeyamapi ca kaNThadeze manorathaiH / tata uparibhUtamavalokya sthApitA ca tenAnyajanasaMpAtabhIrukatayA gRhItvA tasyA hRdayamiva kaNThe / atikrAntazca saH / vilAsavatyapi ca 1 viNiggayAsu kh| 2 0 mIdisassa kha / 3 annArise a0 kha / 40 mi mAlaM kha / 5 aikkanto tamudde sAo kha / 6 tayapyabhiimeva kha / 7 AcikkhiuM kha ucation temational paJcamo bhavo // 373 // Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 374 // T esa vuttanto mae babbariyAsayAsAo, puNau rAyadhUyAo tti / samAsAsiyA sA mae / sAmiNi, alaM visAeNaM, saMvAemi sAmirNi hiyayavallaheNa / na khaNDijjai komuI mayalaJchaNeNaM ti / bhaNiUNa paNihiloyariM nirUvio so, na uNa uvaladdhoti / tao ya sA ajjama viyAo caiva asaMpAiyapaoyaNaM maM avagacchiUNa nivbharukaNThA parAhINahiyayA saMkantad sahasarIrasaMtAvaM pariccaiya seyaNIyaM avalamba sahINaM uparitalamArUDhA / dakkhiNANileNa ya savisesapajjalijjantamayaNANalA unheM ca dIhaM ca nIsasiya taM caiva rAyamagudde puloiuM pacattA / pavvAliyA ya se ahiyayaraM vAhasalileNa diTThI / tao sahasA caiva jhaNajhaNAravamuhalamaNivalayaM vihuNiya kairapallavaM asthiya aGgasaMdhArayaM sahiyAyaNaM mohamuvagaya tti / tao sasaMbhanto uTTao ahaM, bhaNibho ya vasubhUI / vayassa, kahiM sA hiyayANandayAriNI, daMsehi me, alaM tIe accAhie 'jIvieNa / vasubhUiNA bhaNiyaM deva, vattaM khu eyaM, kahAvasANaM pi tAva hiyayAtatprabhRtyeva parityaktanijakavyApArA tathA kRtA manmathena yathA'vekSitumapi na pArthate (zakyate) | vijJAtazcaiva vRttAnto mayA barbarikA (ceTI) sakAzAt punA rAjaduhituriti / samAzvAsitA sA mayA - svAmini / alaM viSAdena, saMpAdayAmi svAminIM hRdayavallabhena / na khaNDyate kaumudI mRgalAcchaneneti bhaNitvA praNidhilocanairnirUpitaH saH, na punarupalabdha iti / tatazca sA adya madanavikArata evAsaMpAditaprayojanAM mAmavagatya nirbharotkaNThA parAdhInahRdayA saMkrAntaduHsahazarIrasaMtApaM parityajya zayanIyamavalambya sakhIjanamuparitalamArUDhA / dakSiNAnilena ca savizeSaprajvAlyamAnamadanAnalA uSNaM ca dIrgha ca niHzvasya tameva rAjamArgoddezaM draSTuM pravRttA / chAditA ca tasyA adhikataraM vAppasalilena dRSTiH / tataH sahasaiva jhaNajhaNAravamukharamaNivalayaM vidhUya karapallavamapahastayitvA'GgasaMdhArakaM sakhIjanaM mohamupagateti / tataH sasaMbhrAnta utthito'ham bhaNitazca vasubhUtiH / vayasya ! kutra sA hRdayAnandakAriNI ? darzaya me, alaM tasyA atyAhite 1 sayaNajjaM / 2 sahiyaNi kha 3 niyakara0 kha / 4 jIeNa kha / paJcamo bhavo 1130811 Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA paJcamo bhavo // 375 // // 375 // NandakArayaM ceva, taM muNau devo / tao lajjAvaNayavayaNakamalaM Isi vihasiUNa Nuvanno ahaM / vasuiNA bhaNiyaM-tao, deva, nimiyA sahiyAhiM ucchaGgasayaNijje,vIjiyA mae bAhasalilasitteNa tAliyaNTeNa, dinnaM ca se sahAvasIyalavacchatthalaMmi candaNaM,uvaNIo muNAliyAvalayahAro, laddhA kahavi tIe ceyaNA, ummilliyaM aladdhaniddAkkheyapADalaM loyaNajuyaM / mae bhaNiyaM-sAmiNi, kiM te bAhai tti| to ukaDayAe mayaNaviyArassa agavekkhiUNa sahiyaNaM avvattaM ceva jaMpiyaM tIra 'tassa cevAdasaNaM' ti / tao mae tIe sAhAraNatthaM aliyaM ceva jaMpiyaM / sAmiNi, dhIrA hohi, uvaladdhA tassa mae pauttI, vinavissaM, sAmiNi, tamantareNa / to vihasiyaM tIe, dinnaM ca me kaDisuttayaM / etthantaraMmi samAgayA se jaNaNI, bhaNiyA ya tiie| jAya vilAsabai, sArehi vINaM, jo ANataM mahArAeNa 'ajja tae vINAviNoo kAyayo' tti / tao guruyaNala jAluyAe jaMpiyaM tIe / jai evaM, tA lahaM vINAyariNiM sadehi / sadiyA vINAya(prANAntakaSTa) jIvitena / basubhUtinA bhaNitam-deva ! vRttaM khalvetat , kathAvasAnamapi tAvad hRdayAnandakArakameva, tacchRNotu devaH / tato lajjAvanatavadanakamalamISad vihasya nipanno (supto')ham / vasubhUtinA bhaNitam-tato deva ! nyastA sakhIbhirutsaMgazayanIye, vIjitA | mayA bASpasalilasiktena tAlavRntena, dattaM ca tasya svabhAvazItalavakSaHsthale candanam , upanIto mRNAlikAyala yahAraH, labdhA kathamapi tayA cetanA, unmilitamalabdhanidrAkhedapATalaM locanayugan / mayA bhaNitam-svAmini ! kiM te bAdhate iti ? / tata utkaTatayA madana vikArasyAnapekSya sakhIjanamavyaktameva jalpitaM tayA 'tasyaivAdarzanam / tato mayA tasyAH saMdhAraNArthamalIkameva jalpitam-svAmini ! dhIrA bhava, upalabdhA tasya mayA pravRttiH, vijJapayiSyAmi svAmini ! tamantareNa (avsrenn)| tato vihasitaM tayA, dattaM ca me kaTisUtrakam / atrAntare samAgatA tasyA jananI / bhaNitA ca tayA-jAte vilAsavati ! sAraya vINAm , ata AjJaptaM mahAra jena 'adya tvayA 1 supAdu kh| teAECRENCC Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 376 // SSSSSSSURE rinnii| etyantaraMmi kiMkAyabvamUDhA avisajjiyA ceva rAyadhyAe niggayA rAyagehAo, AgayA sabhavaNaM, nirUvio viseseNa, na laddhAna paJcamo ya tassa puttii| tA kiM puNa ahaM sAmiNIe vinavissaM ti samaddhAsiyA cintApisAiyAe / tA eyaM me uvveyakAraNaM ti // mae bhavo bhaNiyaM-paricaya cintApisAiyaM, jANAmi ahayaM taM juvANayaM / tA tahA karissaM, jahA te sAmiNI nivvuyA bhavissaha tti / aNaGgasundarIe bhaNiyaM-sAhehi tAva, kahaM tumaM jANAsi, ko vA so juvaanno|me bhaNiyaM-appANanivviseso vayaMsao, ahavA sAmi- // 376 // sAlo, ao viyANAmi / so puNo seyaviyAhivassa mahArAyajasavammaNo putto saNaMkumAro nAma / tassa kIlAnimittaM aNaGganandaNaM patthiyassa pesiyA tIe baulamAliyA, bahumanniyA ya teNaM / aNaGgasundarIe bhaNiyaM-jai evaM, tA alaM te sAmisAleNa, jo evaM pi sAmiNI hiyayaM viyANiya nirujjamo ciTThai / mae bhaNiyaM / na nirujamo, kiM tu uvAyaM vicintei 'kahaM puNa aNindieNa vihiNA esA | | vINAvinodaH kartavya' iti / tato gurujanalajjAlutayA jalpitaM tayA-yadyevaM tato laghu vINAcAryA zabdaya / zabditA vINAcAryA / / atrAntare kiMkartavyamUDhA avisarjitaiva rAjaduhitrA nirgatA rAjagehAt , AgatA svabhavanam , nirUpito vizeSeNa, na labdhA ca tasya pravRttiH / tataH kiM punarahaM svAminyai vijJapayiSyAmi' iti samAdhyAsitA cintaapishaacikyaa| tata etanme udvegakAraNamiti // mayA bhaNitam-parityaja cintApizAcikAm , jAnAmyahaM taM yuvAnam / tatastathA kariSyAmi yathA te svAminI nivRtA bhaviSyatIti / anaGgasundaryA bhaNitam-kathaya tAvat , kathaM tvaM jAnAsi, ko vA sa yuvA ? / mayA bhaNitam-AtmanirvizeSo vayasyaH, athavA svAmI, ato vijAnAmi / sa punaH zvetavikAdhipasya mahArAja yazovarmaNaH putraH sanatkumAro nAma / tasya krIDAnimittamanaganandanaM prasthitasya preSitA tayA bakulamAlikA, bahumatA ca tena / anaGgasundaryA bhaNitam-yadyeva tato'laM te svAminA, ya evamapi svAminIhRdayaM vijJAya nirudyamastiSThati / 1 jahA esA te kha Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo samarAicca kahA // 377 // // 377 // RRRRORROR pAviyavya'ti / aNasundarIe bhaNiyaM-samANarUvANurAyakulakannayAharaNaM pi aNindio ceva vihii| mae bhaNiyaM / asthi evaM, kiMtu aJcantasiNehavanto mahArAosaNakumArassa, jao apaDihao savvatthAmesu gaipasaro, uvannatyaM ca tassa sabahumANaM mahArApaNa jiivnnN| tA kayAi patthio ceva deissai ti / tA kiM eiNA / niveehi tAva eyaM vuttantaM sAmiNIe, cintehi ya uvAyaM, kahaM puNa eyANaM dasaNaM saMjAissara ti / aNaGgasundarIe bhaNiyaM-niveemi eyaM / dasaNovAo puNe, neissaM ahaM sAmiNi mandirujANaM, tumaM piya kumAraM ghettRNa tahiM ceva sannihio havejjAsi si / paDissuyaM ca taM mae / saMparya tuma pamANaM ti // tao eyaM soUNa mohadoseNAhaM savvasokkhANaM piva gao pAraM, pIIe vi ya pAvio pII, dhiIe va avalambio dhiI UsaveNa viya kao me uusvo| dinnaM vasubhUiNo kaDa yajuyalaM / bhaNio ya eso| vayaMsa, na khu ahaM bhavantamappamANI karemi tti / gayA amhe mayA bhaNitam-na nirudyamaH, kintUpAya vicintayati 'kathaM punaraninditena vidhinaiSA prAptavyA' iti / anaGgasundaryA bhaNita-samAnarUpAnurAgakulakanyakAharaNamapi anindita eva vidhiH / mayA bhaNitam-astyetat, kintu atyantasnehavAn mahArAjaH sanatkumArasya, yato'pratihataH sarvasthAneSu gatiprasaraH, upanyastaM ca tasya sabahumAnaM mahArAjena jIvanam / tataH kadAcit prArthita eva dAsyatIti / tataH kimetena / nivedaya tAvadetaM vRttAntaM svAminya, cintaya copAyam , kathaM punaretayordarzanaM saMjaniSyate iti ? anaGgasundA bhaNitamnivedayAmyetAm / darzanopAyaH punarneSye'haM svAminI mandirodyAnam / tvamapi ca kumAraM gRhItvA tatraiva sannihito bhaveriti / pratizrutaM ca tanmayA / sAmprataM tvaM pramANamiti / tata etacchatvA mohadoSeNAhaM sarvasaukhyAnAmiva gato pAram, prItyeva prAptaH prItim, dhRtyevAvalambito dhRtim , utsaveneva kRto 1 jAyai ti khA 2 mahAmoha 0 kh| | Jain Education Interational www.sainelibrary.org Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcamo samarAicca kahA bhavo // 378 // // 378 // tamujjANaM / divA ya tattha rukkha satyavikoviyapurisasaMpAiyAgAlaDohalapasyaviyArovalakkhijjamANasarUvA savve uU / paDhamaM ceva kusumiyatilayAsoyasinduvAramaJjarImaNaharo vasanto, to vi ya viyasiyasurahimalliyAkusumasohio gimho, tao kayambakusumagandhANuvAsio ghaNasamao, tayo gaindamayagandhANuvAmiyasattacchayakusumasamuggamo sarayakAlo, tao paripicarapiyagumaJjarIkayAvayaMso hemanto, to viyambhiuddAmakunda kusumaharahAsadhavalo sisirasamo tti / tao taM daLUNa cintiyaM mae / aho maNussaloyadullahA iyaM ujjANariddhI / tahiM ca jAva thevakAlaM ciTThAmi, tAva sA AgayA aNaGgasundarI / bhaNiyaM ca tIe / kumAra, AsaNapariggaheNa alaMkarehi eyaM candaNalayAharayaM / tao mae puloiyaM vasubhUivayaNaM / bhaNiyaM ca teNa 'jaM esA bhaNai' tti / tao amhe gayA candaNalayAharayaM / diTThA ya tattha jalaharoyaraviNiggayarayaNiyarapaNaiNi vba tArAyaNaparivuDA rAyahaMsi vva kalahaMsiparivArA samuddavela vva thUlamuttAhalakaliyasalAyaNNapaoharA, aNaGgaghariNi vya uulacchiparigayA cittANukUlANurattaniuNasahiyaNamajhagayA lahuiyarattakamala pohehi me utsavaH / dattaM vasubhUtaye kaTakayugalam / bhaNitazcaiSaH-vayasya ! na khalvahaM bhavantamapramANIkaromIti / gatAvAvAM tadudyAnam / dRSTAzca tatra vRkSazAstravikovida puruSasaMpAditAkAladohadaprasUtavikAropalakSyamANasvarUpAH sarve RtavaH / prathamameva kusumitatilakAzokasinduvAramajarImanoharo basantaH, tato'pi ca vikasitasurabhimallikAkusumazobhito grISmaH, tataH kadambakusumagandhAnuvAsito ghanasamayaH, tato gajendramadagandhAnuvAsitasaptanchadakusumasamudgamaH zaratkAlaH, tataH paripiJjarapriyaGgamaJjarIkRtAvataMso hemantaH, tato vijRmbhitoddAmakundakusumaharahAsadhavalaH zizirasamaya iti / tatastaM dRSTvA cintitaM mayA-aho manuSyalokadurlabheyamudyAnaRddhiH / tatra ca yAvat stokakAlaM tiSThAmi tAvatsA''gatA'naGgasundarI / bhaNitaM tayA-kumAra ! AsanaparigraheNa ca alaMkuru etacandanalatAgRham / tato mayA dRSTaM vasubhUtivadanam / bhaNitaM ca tena 'yadeSA bhaNati' iti / tata AvAM gatau candanalatAgRham / dRSTA ca tatra jaladharodaravinirgatarajanIkara RAIGARH Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA paJcamo bhavo // 379 // // 379 // -25 ARCRACii kummunnaehiM ghaNasaralakomalaguli bahusiehiM alavikha jamANasirAjAlamaNaharehiM nimmalanahamaUhohapaDibaddhapariesamaNDale hiM aladdhahiyayapaveseNaM pitra puvvasevAsaMpAyaNovAyacaureNaM jAvayarAeNaM paDivannaehiM calaNehiM, calaNANurUvAhi cena pasannasukumAlAhiM akayakuGkumarAyapiJjarAhiM janiyAhiM, mayaNa namalatoNIrakaraNilleNaM paiyAmathoreNaM ca nirantareNaM ca UrujuyaleNaM, uttattakaNayanimmieNe va pIvareNaM ghaDiyavimalamaNimehalAharaNeNaM agaGgabhavaNeNaM piva vitthiNNeNaM niyambavimbeNaM, sayala telokalAyaNNasalilanivANeNaM piva sahAvagambhIreNaM nAhimaNDalegaM, kusumAuhacAvale hAcibhamAe taNumajjhapasAhaNAeM romarAIe, jodhaNAruhaNasobANabhUyatibalisaNA heNaM majjheNa, IsAnaDieNa lAyaSNAisayalampaDeNaM piva mayaNeNa saI samAliGgiehiM pariNAhunbhijjanta ehi apoharehiM poharehi, mupaidviyAhi bAhulayAhiM, asoyapallavavibbhamehiM supasatthale hAlaMkiehi mANikapajjuttakaNayakaDayasaNAhehiM aNuciyakammAkarehi praNayinIva tArAgaNaparivRtA, rAjahaMsIva kalahaMsIparivArA, samudraveleca sthUlamuktAphalakalitasalAvaNyapayodharA, anaGgagRhiNIva RtulakSmIparigatA, cittAnukUlAnuraktasakhIjanamadhyagatA, laghUkRtaraktakamalazobhAbhyAM kUrmonnatAbhyAM dhanasaralakomalAGgulivibhUSitAmrA alakSyamANazirA jAlamanoharAbhyAM nirmalanakhamayUkhaughapratibaddhaparivezamaNDalAbhyAmalabdhahRdayapravezeneva pUrvasevAsaMpAdanopAyacatureNa yAvakarAgeNa pratipannAbhyAM caraNAmyAm , caraNAnurUpAbhyAmeva prasannasukumAlAbhyAmakRtakuGkumarAgapiJjarAbhyAM jaGghAbhyAm , madanayamalatUNIra (karaNilleNaM) sadRzeNa (payAma) anupUrvasthalena ca nirantareNa ca Uruyugalena, uttaptakanakanirmiteneva pIvareNa ghaTitavimalamaNimekhalAbharaNena anaGgabhavaneneva vistIgaina nitambabimbena, sakalatrailokyalAvaNyasalilanipAneneva svabhAvagambhIreNa nAbhimaNDalena, kusumAyudhacApalekhAvibhramayA tanumadhyaprasAdhanayA romarAjyA, yauvanArohaNasopAnabhUtatrivalisanAthena madhyena, Iza (naDieNa) vyAkulitena lAvaNyAtizayalampaTeneva madanena sadA | 1 ghanamasaNa kha / 2 payAmamaNupubvaM (dezI, 2-6.) 3 0kaNayamayani0 kA 4 romarAiyAe kha / | - Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 380 // karehiM, paripaNDalA e mahamuttAhalamAlAparigayAe tilehAlaMkiyAe siroharAe, bandhUya karaNilleNaM sahAvAruNeNa ahareNa, viNijjiyakundakusumasohehiM vibhintamaUhajAlasohille hiM dasaNehiM, uttuGgeNaM sahAvaramaNijjeNaM nAsAvaMsaeNa, kantipaDipUriehiM viNijjiyacaMdabimba sohiM asoya pallavAvayaM sa peDiyapaDimeTiM gaNDapAsehiM, viuddhava kuvalayadalakantisukumAlehiM supamhalehiM daMsaNagoyarAvaDiyajamaNAndaniya hiM, gaihakalloladaragahiyamiyaGkamaNDalaniheNa susiNiddhAlayAuleNaM niDAlavaTTeNaM, vayaNANuruverhi jcctvnnijjtailvttiyaasnn| hehiM appiyatrayaNAsavaNehiM savaNehiM, jigajhANANalaDajjhantamayaNa dhUmuggAreNa pitra kasiNakuDileNaM mAlaI kusumada ma surahigandhAyaDDiyabha pantamuhala bhamarolipariyaeNaM kesakalAveNaM, tihuyaNekasundaraparamANuvaiiNimmiyaM piva apaDirUvaM rUvasohaM vahantI, samAliGgitAbhyAM pariNAhodbhidyamAnAbhyAmapayodharAbhyAM payodharAbhyAm, supratiSThitAbhyAM bAhulatAbhyAm, azokapalvavibhramAbhyAM suprazastarekhA'laMkRtAbhyAM mANikyaparyuktakanakakaTakasanAthAbhyAmanucitakarmAkarAbhyAM karAbhyAm, parimaNDalayA mahanmuktAphalamAlAparigatayA trirekhAlaMkRtayA zirodharayA, bandhUkasadRzeNa svabhAvAruNenAdhareNa, vinirjitakundakusumazobhairvinirgacchanmayUkhajAlazobhamAnairdazanaiH, uttuGgena svabhAvaramaNIyena nAsAvazena, kAntiprati pUritAbhyAM vinirjitacandravimba zobhAbhyAmazokapallavAvataMsakapatitapratibimbAbhyAM gaNDapArzvAbhyAm, vibuddhakuvalayadalakAnti kumAlAbhyAM supakSmalAbhyAM darzanagocarApatitajanamana AnandanAbhyAM nayanAmyAM grahakoleSadgRhItamRgAGkanibhena susnigdhAlA kulena lalATapaTTena, vadanAnurUpAbhyAM jAtyatapanIyatalavartikAsanAthAbhyAma priyavacanAzravaNAbhyAM zravaNabhyAm jinadhyAnA naladahyamAnamadanadhUmodgAreNeva kRSNakuTilena mAlatIkupumadAmasurabhigandhAka rpitabhramanmukhara bhramarAvali parigatena kezakalApena, tribhuvanaikasundaraparamANuvinirmitAmivApratirUpAM rUpazobhAM vahantI, ISadvihasitArabdha sakhIjanakathAprabandhA vimalamANikyaprayukta (svacita) kanakAsano - 1 karaNillaM (de) sadRzam | 2 0 paDimA ehiM gaNDahavAsehiM kha / 3 kallolo (de) zatruH rAhurityarthaH / 4 talavattiyaM (de) karNAbharaNam / 5 0 viNignitriyaM kha / paJcamo bhavo // 380 // Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 381 // IsivihArAyAraddhasahi paNa kahA pavandhA vimamANikapejjutakaNayA saNAvaciTThA vilAsavaiti / tao taM daNa mohatimiradoseNa aNirUviUNa paramatthaM akvipyantahiyayaM phurantavAhujuyalo paricintiuM payatto / kiha ohAmiyasurasundarikhvAisayaM viNimmiyaM datuM / vihiNo vi nRNameyaM bahumANo Asi appANe // esA cAvAyaDUNavilaM muNiUNa vammahaM vihiNA / jaNahiyayabheyaNa sahA viNimmiyA hatyabhalli v // etthantaraMmi samAgaoM se ahaM daMsaNagoyaraM, pulaio ya tIe sasiNehamArata sagadhavalehiM calantatAra ehiM nayaNehiM sasajjhasA viya aNAcikkhaNIyaM avatthantaramaNuhavantI samuTTiyA esA / tao [bhaNiyaM agaMgasundarIe susAgayaM mayaraddhayassa, ] maiMe vi bhaNiyaM sAgayaM vasantalacchIe / sundari, alaM saMbhrameNa / etyantaraMmi taM caivAsaNamucadaMsiUNa bhaNiyaM aNaGgasundarIe / uvavisau kumAro / vilAsavaNaM ti bahumANeNa uvaviTTho ahaM / uvaNIyaM ca me kalabhoyamayataliyAe tambolaM / taM ca vettUNa bhaNiyaM mae / uvavisa u paviSTA vilAsavatIti / tatastaM dRSTvA mohatimiradoSeNAnirUpya paramArthamAkSipyamAnahRdayaM sphuradbAhuyugalaH paricintayituM pravRttaH / katham ? tulitasurasundarIrUpAtizayAM vinirmitAM dRSTvA / vidherapi nUnametAM bahumAna AsIdAtmani // eSA cApAkarSaNavikalaM jJAtvA manmathaM vidhinA / janahRdayabhedanasahA vinirmitA hastabhahiriva / / atrAntare samAgatastasyAhaM darzanagocaram dRzca tathA sasnehamAra kta kRSNadhavalAbhyAM calattArakAbhyAM nayanAbhyAm / sasAdhvaseva anAkhyeyamavasthAntaramanubhavantI samutthitaiSA / tato [bhaNitamanaGgasundaryA - sukhAgataM makaradhvajasya ] mayA'pi bhaNitam - svAgataM vasantalakSmyAH / sundari ! alaM saMbhrameNa / atrAntare tadevAsanamupadartha bhaNitamanaGgasundaryA - upavizatu kumAraH / vilAsavatyAsanamiti bahumAnenopaviSTo - 1 pajjanta0 kha / 2 annANamohado 0 kha / 3 ayaM koSThAntargataH pAThaH ka ga pustake nAsti / 4 mae bha0 ka / 5 0 AsaNe ti kha / et paJcamo bhavo // 381 // Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 382 // ti / uvaviTThA esA / ThiyANi kaMci velaM // etthantaraMmi samAgao mittabhUI nAma kannanteuramahallao / paNamio ahaM teNa, mae vi ya ahivAhao / bhaNiyaM ca teNa / vilAsavara, mahArAo ANavei / visumariyA te vINApaogA / kuvio ahaM kallaM / tA lahuM sumarehi 'ajja puNa tara vINA vAiyantra' ti / tao 'jaM mahArAo ANavei' tti bhaNiUNa nigAyA lahuM / aha cuisameyA saNehamArattakasaNadhavalehiM / nayaNehiM apecchantaM pecchantI valiyatArehiM // mantharagaIe vilanta hattha saMruddhamuhalamaNirasaNA / mayaNasaraghAyabhIya vva vevamANI gayA bhavaNaM // tao vasubhrUNA bhaNiyaM / vaiyassa, ehi gacchAmo, viNA vilAsavaIe kimiha ciTThieNaM ti / niggayA amhe, diTThA ya ujjANa'ham / upanItaM ca me kaladhautamayatalikayA tAmbUlam / taM ca gRhItvA bhaNitaM mayA - upavizatu rAjaduhiteti / upi 1 kAcid velAm // atrAntare samAgato mitrabhUtirnAma kanyA'ntaHpuramahatkaH / praNato'haM tena mayA'pi cAbhivAditaH / bhaNitaM ca tena - vilAsavati ! mahArAja AjJApayati-vismRtAste vINAprayogAH kupito'haM kalye, tato laghu smara 'adya tvayA vINA vAdayitavyA' iti / tato 'yad mahArAja AjJApayati' iti bhaNitvA nirgatA laghu / atha kaJcukisametA sasnehamAra kta kRSNavavalAbhyAm / nayanAbhyAmaprekSamANaM prekSamANA valitatArAbhyAm // bhantharagatyA vicaladhastasaMruddhamukharamaNirazanA / madanazaraghAtabhIteva vepamAnA gatA bhavanam // 1 ThiyA ya ka / 2 vayaMsa kha / rAyadhUya Jain Educationonal paJcamo bhavo | // 382 // nelibrary.org Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcamo bhavo ||383 // duvAradesabhAe aNavainAmAe rAyapattIe / akajAyaraNakulaharattaNeNa mayaNassa samuppanno tIe vi mamovari ahiloso| gayA samarAhacca-1 kahA amhe sagiha // vAsarantaMmi ya ghetUNa vijAharabandhagutthAI sinduvArakusumAI vilevaNasaNAhaM ca tambolamAgayA aNaGgasundarI / bhaNiyaM ca tIe / kumAra, vinattaM sAmiNIe 'eyAI sinduvArakusumAiM avassaM ajautteNaM parihiyabvAI' ti / tao 'saMvAiyaM ceva imiNA uvannAseNa me samIhiyaM ti cintiUNa, jaM devI ANavei' tti bhaNiUNa gahiyaM kusumadAma, viraiyaM uttimaGga, vilitto // 383 // vi piyayamAbahu~mANeNa puNo vilitto appA; motUNamAvIlaM samANiyaM tambolaM / etthantaraMmi bhaNiyaM vasubhUiNA / aNaGgasundari, diTuM tae piyavayaMsassa viNIyattaNaM / tIe bhaNiyaM / na evaMvihesu mahApurisesu viNao accherayaM ti / tao kaMci velaM gameUNa tato vasubhUtinA bhaNitam-vayasya ! ehi, gacchAvaH, vinA vilAsavatyA kimiha sthiteneti / nirgatAvAvAm / dRSTau ca udyAnadezabhAge anaGgavatInAmayA rAjapalyA / akAryAcaraNakulagRhatvena madanasya samutpannastasyA api mamoparyabhilASaH / gatAvAvAM svagRham / vAsarAnte ca gRhItvA vidyAdharabandhaprathitAni sinduvArakusumAni vilepanasanAthaM ca tAmbUlamAgatA'naGgasundarI / bhaNitaM ca tayA-kumAra! vijJaptaM svAminyA 'etAni svahastaprathitAni sinduvArakusumAni avazyamAryaputreNa paridhAtavyAni' iti / tataH 'saMvAditaM caivAnenopanyAsena me samIhitam' iti cintayitvA 'yad devI AjJApayati' iti bhaNitvA gRhItaM kusumadAma, viracitamuttamAoM, vilipto'pi (kRtavilepano'pi) priyatamAbahumAnena punarvilipta AtmA, muktvA''vIla (samANia) bhuktaM tAmbUlam / atrAntare bhaNitaM vasubhUtinA-anaGgasundari! dRSTaM tvayA priyavayasyasya vinItatvam / tayA bhaNitam-naivavidheSu mahApuruSeSu vinaya Azcaryamiti / tataH kAzcid velA 1 tao taM vINaM vAyaMtImapecchiUNa kha / 2 nAma vilAsavaisaMtIyA dAsaceDiyA calaNesu nivaDiUNa kha / 3 saMpAiyaM kh| 4 pujvavilitto saMto kha / 4/5 bahumANao kh| AAAAAECRE Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA bhavo 11384 // // 38 // payaTTA aNasundarI / dinno ya se mara bhuvaNasAro knnttho| to paharayaNakamalA 'saMpannA sAmiNIe maNoraha' ti cintayantI bhaNiyA ya esA / sundari, sayaM te gehameyaM, tA ihAgamaNeNa kheona kAyavyo ti / tao 'jaM kumAro ANavei' ti bhaNiUNa gayA aNaGgasundarI / pavamANANurAyANa aikkantA kaivi diyahA // annayA ya rAyakulAo niggacchamANo bhaNio ahaM ceDiyAe / kumAra, mahArAyapattI aNaGgavaI' bhaNAi 'jai nAIva uvaroho, tA ihAgacchau kumAro' tti / tao vIsatthayAe mahArAyassa 'ambAe vi ANAsaMpAyaNe na uvaroho' ti bhaNiUNa payaTTo aNaGgavaiIsamIpaM / duvArapave se ya phuriyaM me vAmaloyaNeNaM, uparohasIlayAe tahavi ya paviTTho ahayaM / divA ya sA mae vAmakarayalapaNAmiyaMparimaliyakavolapattalehaM vayaNakamalamuvahantI paNamiyA sAyaraM / apariphaDakkharaMca 'kumAra saraNAgayA, parittAyAhi' tti jaMpiyaM gamayitvA pravRttA'naGgasundarI / dattastasyai mayA bhuvanasAraH kaNThakaH / tataH prahRSTavadanakamalA 'saMpannAH svAminyA manorathAH' iti cinta-- yantI bhaNitA caissaa| sundari ! svaM te gehametad, tata ihAgamanena khedo na kartavya iti / tato 'yatkumAra AjJApayati' iti bhaNitvA gatA'naGgasundarI / pravardhamAnurAgayoratikrAntAH katyapi divsaaH| ___anyadA ca rAjakulAd nirgacchan bhaNito'haM ceTikayA / kumAra! mahArAjapatnI anaGgavatI bhaNati 'yadi nAtIvoparodhastata ihAga- | 81 cchatu kumAra' iti / tato vizvastatayA mahArAjasya 'ambAyA apyAjJAsaMpAdane na uparodhaH' iti bhaNitvA pravRtto'naGgavatIsamIpam / dvAra praveze ca sphuritaM me vAmalocanena, uparodhazIlatayA tathA'pi ca praviSTo'ham / dRSTA ca sA mayA vAmakaratalApita parimAditakapolapatralekha vadanakamalamudvahantI praNatA sAdaram / aparisphuTAkSaraM ca 'kumAra ! zaraNAgatA, paritrAyaskha' iti jalpitaM tayA / mayA bhaNitam - 1 aNegamatI kha / 2 0 mati kha / 3 pagAmiyaM-arpitam / 4 parittAyaha tti kha / Jain Education anal linelibrary.org Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / / 385 / / samaM0 33 ucation tI / mae bhaNiyaM / amba, kuo bhayaM / tao mayaNaviyAranivbharAe diTThIe meM puloiUNa bhaNiyaM tIe / kumAra, agaMgAo / jayapafes diTTho mae mandirujjANAo niggacchamANo tumaM, tayappabhii paJcavANo vi mayaNo mamaM cittalakkhe dasavANakoDI saMbutto / tA hiraNa samappiyaM niyaguNerhi saMdAmiyaM aNurAeNa dhAriyaM mayaNabANehiM salliyaM nivvavehi me sarIraM attaNovaogeNa / te ya sattimantA purisA, je abhatthaNAvacchalA, samAvaDiyakajjA na gaNenti AyaI, avyuddharenti dINayaM, pUrenti pairamaNorahe, rakkhanti saraNAgayaM / tA rakkhehi maM imAo aNaGgAo ti / tao eyamAyaNiUNa tADio vidha aeNsaNivariseNa bhinno viya sUtreNaM samAhao viya mamme muccamANo viya jIviSNaM mahantaM dukkhamaNupatto mhi / tao 'natthi akaraNijjaM visayAurANaM' ti cintiUNa jaMpiyaM mae / amba, pariccaya imaM ubhayaloyaviruddhaM aNajjasaMkappaM, Aloehi attaNo mahAkulaM, avekkhAhi mahArAyasantie amba ! kuto bhayam ? / tato madanavikAranirbharayA dRSTyA mAM dRSTvA bhaNitaM tathA / kumAra ! anaGgAt / yatprabhRti dRSTo mayA mandirodyAnAd nirgacchan tvam, tatprabhRti patrANo'pi madano mama cittalakSe dazavANakoTiH saMvRttaH / tato hRdayena samarpitaM nijaguNaiH saMdAmita (ba) anurAgeNa dhAritaM madanavANaiH zalyitaM nirvApaya me zarIramAtmopayogena / te ca zaktimantaH puruSA ye'bhyarthanAvatsalAH, samApatitakAryA na gaNayantyAyatim, abhyuddharanti dInam, pUrayanti paramanorathAn rakSanti zaraNAgatam / tato rakSa mAmasmAdanaGgAditi / tata evamAkarNya tADita ivAzanivarSeNa, bhinna iva zUlena, samAhata itra marmasu mucyamAna iva jIvitena mahAntaM duHkhamanuprApto'smi / tato 'nAstyakaraNIyaM viSayAturANAm' iti cintayitvA jalpitaM mayA / amba ! parityajema mubhayalo kaviruddhamanAryasaMkalpam, AlocayAtmano mahA1 paloiUNa ka / 2 paNaimaNorahe ka / 3 viva kha / 4 asiNi0 kha / tional paJcamo bhavo 1136411 ainelibrary.org Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 pazcamo bhavo // 386 // samarAicca-15 guNe / saMkappajoNI ya nirayagamaNekadesio aNaGgo, na yAparicattehi imehiM esa uvaramai / na ya vihAya calaNavandaNaM tuha sarIreNa me uvaogo / sattimantA vi ya purisA, je na pariccayanti dhammaM, na khaNDenti rIlaM, na ladhenti AyAraM, na karenti vayaNijja, na mujjhanti uciesuM / aNaGgaparirakkhaNaM pi ya na viveyasannAhamantareNa / annaM ca-vallaho ahaM te, tA kaha khaNiyamuhaM ceva bahu // 386 // manniUNa pADehi ma avijjhAyahuyavahajAlAvalIbhIsaNe narae / ao pariccaya imaM aviveijaNabahumaya kAmAhilAsaM / sApisAlI ya tumaM ti / ao evaM bhaNAmi / bhaNiyaM ca / jo pAvaM kuNamANaM aNuyattar3a sAmiyaM va mittaM vA / so nirayapatthiyassa kahei kaiNDujjuyaM maggaM // etthantaraMmi lajjAvaNayavayaNAe bhaNiyaM aNaGgavaIe / sAhu kumAra sAhu, ucio te vivego / mae vi rUvasIlAI viruddhAI ti kulam , apekSasva mahArAjasatkAn guNAn / saMkalpayonizca nirayagamanaikadeziko'naGgaH, na cAparityaktairemireSa uparamati / na ca vihAya caraNavandanaM tava zarIreNa me upayogaH / zaktimanto'pi ca (te) puruSA ye na parityajanti dharmam, na khaNDayanti zIlam , na laGghayantyAcAram , na kurvanti vacanIyam , na muhyantyuciteSu / anagaparirakSaNamapi ca na vivekasannAhamantareNa / anyacca-vahamo'haM te, tataH kathaM kSaNikasukhameva bahu matvA pAtayasi mAmavidhyAtahutavahajvAlAvalibhISaNe narake / ataH parityajemamavivekijanavahumataM kAmAbhilASam / svAmizAlI ca tvamiti, ata evaM maNAmi / maNinaM ca-- - yaH pApaM kurvantamanuvartate svAmikaM vA mitraM vA / sa narakaprasthitasya kathayati kANDa ka (kANDavat-bANavad Rju-saralam ) mArgam / / atrAntare lajjAvanatavadanayA bhaNitamanaGgavatyA / sAdhu kumAra! sAdhu, ucitaste vivekaH / mayA'pi rUpazIle viruddhe iti loka1 -patthiyassA kha / 2 kandujjuya kha, kandujjayaM panthaM ka / HARSHRSHAIRREGAR IRANASANSAASHISH For Private & Personal use only Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 387 // logavAyavi (ji)nnAsaNatthaM imamaNuciTThiyaM, na uNa paramasthao ti / tA gacchau kumAro / tao ahaM paNamiUNa tIe calaNajuyalaM niggao, tao gao niyagehaM // 1 aikantA kAi velA / samAgao naravaibI yahiyayabhUo viNayaMdharo nAma nayarArakkhio / bhaNiyaM ca teNa / kumAra, vattukAmo ahaM; tA vivittamappANayaM ANaveu kumAro tti / tao pulaiyA vasubhUipamuhA vayaMsayA, avagayA ya / bhaNiyaM ca teNa / kumAra, abahio suNa / after ear pijjami satthimaI nAma sanniveso / tattha vIraseNo nAma kulautao / so ya accantadAsaNI ahimANaghaNo dayAluo sUro / gambhIro saraNAgayaparirakkhaNabaddhakacchillo || vAdajijJAsanArthamidamanuSThitaM na punaH paramArthata iti / tato gacchatu kumAraH / tato'haM praNamya tasyAzcaraNayugalaM nirgataH / tato gato nijageham / atikrAntA kAcid velA / samAgato narapatidvitIyahRdayabhUto vinayadharo nAma nagararakSakaH / bhaNitaM ca tena - kumAra ! vaktukAmo'ham, tato viviktamAtmAnamAjJApayatu kumAra iti / tato dRSTA vasubhUtipramukhA vayasyA apagatAca | bhaNitaM ca tena kumAra, avahitaH zRNu / asti bhavataH pitRrAjye svastimatI nAma sannivezaH / tatra vIraseno nAma kulaputrakaH / sa ca -- atyantadAnavyasanI abhimAnadhano dayAlukaH zUraH / gambhIraH zaraNAgataparirakSaNabaddhakakSAvAn // paJcamo bhavo ||||387 || Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ASIA samarAicca-1 tassa ya kappapAyavassa viya paratthasaMpAyaNeNa saphalaM jammamaNuhavantassa aikvanto koi kaalo| jAyA ya se AvannasattA pazcamo ghariNI / tao so taM geNhiUNa mahayA caDayareNa payaTTo tIe kulaharaM jayatthalaM nAma nayaraM / patto seyaviya, AvAsio bAhiri- bhavo yaae| etthantaraMbhi samAgao sAsasamAvUriyANaNo bhayakAyaracakkhU khINagamaNasattI kaNThagayapANo turiyaM turiyaM koi kulutto| // 388 // bhaNiyaM ca teNa / ajja, parittAyAhi parittAyAhi, saraNAgao ajjassa / kulauttaeNa bhaNiyaM / bhadda, alaM bhaeNa, ko mama pANesudha // 388 // dharantesu bhahassa kesaM pi uppADei / ghariNIe bhaNiyaM-ajjautta, mA evaM karehi kayAi dosayArI bhave / kulauttaeNa bhaNiyaM / mundari, adosayArI kiM saraNaM pavajjai / tA kiM eiNA / jo hou, so hou paDivanno me| bhaNio ya eso 'bhada, uvavisAhitti / teNa bhaNiyaM / ajja, kayantahatthilaviyANi viya mayakulANi sIyanti me aGgANi, bhayAbhibhUyaitthiyAhiyayaM viya tharaharanti me . tasya ca kalpapAdapasyeva parArthasaMpAdanena saphalaM janmAnubhavato'tikrAntaH ko'pi kAlaH / jAtA ca tasyApannasattvA gRhiNI / tataH sa lA tAM gRhItvA mahatA caTakareNa (parikareNa ) pravRttastasyAH kulagRhaM jayasthalaM nAma nagaram / prAptaH zvetavikAm / AvAsito bAhyAyAm / / atrAntare samAgataH zvAsasamApUritAnano bhayakAtaracakSuH kSINagamanazaktiH kaNThagataprANastvaritaM tvaritaM ko'pi kulaputrakaH / bhaNitaM | tena-Arya ! paritrAyasva, paritrAyasva, zaraNAgata Aryasya / kulaputrakeNa bhaNitam-bhadra ! alaM bhayena, ko mama prANeSu dharatsu bhadrasya kezamapi utpATayati / gRhiNyA bhaNitam-Aryaputra ! mA evaM kuru, kadAcid doSacArI bhavet / kulaputrakeNa bhaNitam-sundari ! adopacArI kiM zaraNaM prapadyate / tataH kimetena / yo bhavatu sa bhavatu, pratipanno mayA / bhaNitazca bhadra ! upavizeti / tena bhaNitam-Arya ! 1 aNavarayapayANaehi ya patto seyaviyaM bhavao piuNo jasodhammuNo rAyahANiM ka / 2 dosayArI saraNaM pavajjai, na uNa nidoso saraNaM pavajjai ti k| 3 tharaharAyante kh| SAHARSAAS GESARSHAN Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavo samarAicca-| | UrU, paranindAe viya sajjaNabhArahI na pasarai me gaI, atthijaNullAvA viya para pae khalanti calaNayA, peyanAhassa viyapazcamo kahA devassa vijayavammaNo AsannI havanti nidesayAriNo tti / kulauttaeNa bhaNiyaM / bhada, alaM bhaeNa / ko mama pANesu dharantesu 8 bhahassa aMgulIe vi damaissai tti / tA pariccaya visAyaM, uvavisasu AvAsantare / etyantaraMmi samAgayA rAyapurisA / bhaNiyaM ca // 389 // tehiM / are re pAvakamma, caNDaM devasAsaNamaikkamiUNa ajja vi pANe dhAresi / | // 389 // jai vacasi pAyAlaM saraNaM vA suravaI payatteNaM / laDDesi jalanihiM vA tahAvi jIyaM na pAvesi // kulauttaeNa bhaNiyaM-bhada, kiM kayamaNeNaM / tehiM bhaNiyaM-paradavyAvahAreNaM devasAsaNAikamo tti / kula uttaeNa bhaNiya-bhadda, kRtAntahastilajintAnIva mRgakulAni sIdanti me'GgAni, bhayAbhibhUtastrIhRdayamiva kampete me urU, paranindAyAmiva sajjanabhAratI na prasarati me gatiH, arthijanohApA iva pade pade skhalanazcaraNau, pretanAthasyeva devasya vijayavarmaNa AsannIbhavanti nirdezakAriNa iti / vulaputrakeNa bhaNitam-bhadra ! alaM te bhayena, ko mama prANeSu dharatsu bhadrasya agulyApi darzayiSyatIti / tataH parityaja viSAdam , upaviza AvAsAntare / atrAntare samAgatA rAjapuruSAH / bhaNitaM ca taiH-are re pApakarman ! caNDaM devazAsanamatikramya adyApi prANAn ghArayasi / yadi vrajasi pAtAlaM zaragaM vA surapati prayatnena / lacase jalanidhi vA tathApi jIvitaM na prApnoSi / / . kulaputrakena bhaNitam-bhadra ! kiM kRtamanena ? / tairmaNitam-paradravyApahAreNa devazAsanAtikrama iti / kulaputrakena bhaNitam-bhadra ! 1 kesaMpi uppADei kha / 2 AvAsantaraM, ubavivo ya eso dUsaharabhantare / ettha ka / 3 jIvaM ka / Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 390 // saraNAgayaparivajjaNaM corarakkhaNaM ca duve vi hu viruddhANiH tahAvi amuNiUNa paramatthaM paDivannaM mae imassa saraNaM / evaM ca Thie samANe bhaddA pamANaM ti / tehi bhaNiyaM bho kulauttaya, jaI amhe pamANaM, tA samappehi evaM pAvakammaM, mA pavajjehi devako vANajAlAvalIe payaGgataNaM / kulauttaeNa bhaNiyaM-na Iiso sappurisANa maggo, jaM saraNAgao samadhijjai / tehiM bhaNiyaM / jai evaM, parirakkhehi eyaM; balA geNhAmo tti / teNa bhaNiyaM / ko mama pANesu gharantesu eyaM gevhai tti / bhaNiUNa maggiyaM maNDalaggaM kulauttaraNa, sannaddho ya se parivAro / tao rAyapurisehiM 'mA Ne avahAriyaM bhavissa' ti cintiUNaM niveiyaM mahArAyassa / bhaNiyaM ca teNa / sAsaNAikantaM pi' me saraNAgati rakkhar3a tA lahuM bAbAeha ti / tao samAgayaM ahiyayaraM narindasAhaNaM, veDhiyA kulauttayaslAvAsabhUmI, payaTTamAohaNaM || etthantaraMmi samAgao vAhiyAlIo maihArAyaputto mahayA AsasAhaNeNa jasotrammadevo / pucchAviyaM teNa 'are kimeyaM' zaraNAgata parivarjanaM caurarakSaNaM ca dve api khalu viruddhe, tathA'pyajJAtvA paramArtha pratipannaM mayA'sya zaraNam / evaM ca sthite sati bhadrAH pramANamiti / tairbhaNitam-bho kulaputraka ! yadi vayaM pramANaM tataH samarpaya etaM pApakarmANam, mA prapadyasva devakopAnalajvAlAvalyAM pataGgatvam / kulaputrakena bhaNitam-na IdRzaH satpuruSANAM mArgoM yaccharaNAgataH samarthate / tairbhaNitam yadyevaM parirakSa etam, balAd gRhNIma iti / tena bhaNitam ko mama prANeSu varatsu etaM gRhNAtIti bhaNityA mArgita maNDalA kulaputrakeNa, sannaddhazca tasya parivAraH / tato rAjapuruSa 'masmAkaM aparAddhaM bhaviSyati' iti cintayitvA niveditaM mahArAjAya / bhaNitaM ca tena - zAsanAtikrAntamapi me zaraNAgatami rakSati tato laghu vyApAdayateti / tataH samAgatamadhikataraM narendrasAdhanam, veSTitA kulaputrasyAvAsabhUmiH, pravRttamAyodhanam / atrAntare samAgato vAghAlIto mahArAjaputro mahatA'zvasAdhanena yazovarmadevaH / pracchitaM tena - are kimetaditi / kathitaM ca tasya rAjapuruSaiH / 1 samapiaha ka / 2 nigAyA rAyapurisA nivezyaM kha / 3 ayaM pAThaH khapustake nAsti / paJcamo bhavo ||390 // Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA paJcamo bhavo // 39 // TORRORRA ti / sAhiyaM ca se rAyapurisehiM / bhaNiyaM ca teNa / are mara AvAiyaMmi ko saraNAgayavacchala bAnAei ti niveeha tAyassa / / tao uvasantamAmohaNaM, niveiyaM rAiNo, avahIriyaM ca teNa / bhada, vIsatyo gacchAhi tti bahu mANiUNa kulauttayaM gao kumaaro| kulauttao ya takaraM pUiUNa aNusAsiUNa ya taM patto dumAsametteNa kAlega jayasthalaM / pasUyA se gheriNI / jAo se dArao so uNa kumAra, ahaM ceva / tA evaM sayalasattovagAragovi visesao upayArite piyA tAyassa ambAe mamaM ca tti| niveiyaM kumArassa, kAraNaM puNa imaM / anja khalu samAgayameno ceva IsANa bando mahArAo vAhiyAlIo paviTTho annvigehN| divA ya teNa kararuhavilihiyA 18| // 391 // NaNA vAhajaladhAyakavolapattale hA agaGgavaI, bhaNiyA ya 'sundari, kimeyaM ti| tIe bhnniyN-siilprirkkhnnvivaabho| rAiNA bhaNiyaM / | sAheu sundarI, kassa sumariyaM kayanteNa / tIe bhaNiyaM / na vinattaM ceva mae mahArAyassa; 'kimaNa asaMbaddhapalA veNaM ti / annahA bhaNitaM ca tena-are mathi avyApAdite kaH zaraNAgatavatsalaM vyApAdayatIti nivedayata tAtasya / tata upazAntamAyodhanam , nivedita rAjJaH, avadhIritaM ca tena / bhadra ! vizvasto gaccha iti bahu mAnayitvA kulaputrakaM gato kumAraH / kulaputrakazca taskaraM pUjayitvA'nuziSya ca taM prApto dvimAsamAtreNa kAlena jayasthalam / prasUtA ca tasya gRhiNI / jAtastasyA dArakA, sa punaH kumAra! ahameva / tata evaM sakalasattvopakArako vizeSata upakArI te pitA tAtasyAmbAyA mama ceti / niveditaM kumArAya, kAraNaM punaridam-adya khalu samAgatamAtra evaM IzAnacandro mahArAjo yAbAlitaH praviSTo'naGgavatIgeham / dRSTA ca tena kararuha pilikhitAnanA bASpajaladhautakapolapatralekhAsnAcatI / bhaNitA ca sandari kimetaditi / tathA bhaNitam-zIlaparirakSaNavipAkaH / rAjJA bhaNitam-kathayata sundarI, kasya smRtaM katA 1 vArAviyaM mahArAeNa ka / 2 bhAriyA ka / 3 suyaM ca me jaNaNijaNayANa sayAsAo / jahA vijapadhammaNo puttajasoyammasaMtio Ne jiyloo| jasa 4 nAma pi sumariUga harisavasupkulaloyaNo vAsaraMpi sayalaM tassa sabbhUyaguNakittaNaM karettANa na tippai matto ceva IsANacaMdo k| REGISTRICCARROCK) Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pamarAiccakahA // 392 // aktA kavi vAsarA saNaM kumArasta meM patyemANassa / na paDivannaM ca taM mae / ajja uNa sayamenAgacchiNa apaDivajnamANI se foresai evaM kayatthiya mhi / tao kuvio raayaa| bhaNiyaM ca teNa / are viNayaMdhara, lahuM taM durAyAraM kulaphaMsaNaM vAvArahi tti / mae bhaNiyaM / jaM devI ANavei / rAiNA bhaNiyaM / tahA tae vAvAiyavtro, jahA na koI NaM lAkheiti / tao mae cintiyaM / aho dAruNe niutta hi / evaMphalA narindapaccAsannayA / dhannA khu te jaNA, sevanti je nidujaNAI tavovaNAeM / hA kimettha kAyavvaM tti | sohaNaM hoi, jai so dIhAU na bAbAijjai / samaddhAsio cintApisAiyAe 'tahAvi ya alaGkaNIo devAso' ti payaTTo evareNa / etyantaraMmi chIyaM keNAvi toraNapae se / tamAyaNiUNa vilambamANo bhaNio siddhAsanemittiraNa / bhadda viNayaMdhara, mA vilambe jao sommA nAma sattamI esA chikkA AroggaphalA aNantarA apuvyaatthalAbhottarA ya / tahA ya bhaNiya miNamisIhiMntena ? / tayA bhaNitam na vijJaptameva mayA mahArAjAya 'kimanenAsaMbaddhapralApena' iti / anyathA'tikrAntAH katyapi vAsarAH sanatkumArasya mAM prArthayamAnasya / na pratipannaM ca tanmayA / adya punaH svayamevAgatyApratipadyamAnA tasya hRdayepsitamevaM kadarthitA'smi / tataH kupito rAjA / bhaNitaM ca tena - are vinayandhara ! laghu taM durAcAraM kulapAMsanaM vyApAdayeti / mayA bhaNitam - yad deva AjJApayati / rAjJA maNitam-tathA tvayA vyApAdayitavyo yathA na ko'pi tad lakSyatIti / tato mayA cintitam - aho dAruNe niyukto'smi / evaMphalA narendrapratyAsannatA / dhanyAH khalu te janAH sevano ye nirdurjanAni tapovanAni / hA kimatra kartavyamiti / zobhanaM bhavati yadi sa dIrghAyurna vyApAdyate / samadhyAsitazcintApizAcikayA, ' tathApi cAlaGghanIyo devAdeza:' iti pravRtta etadvayatikareNa / atrAntare kSutaM kenApi torapradeze / tamAkarNya vilambamAno bhaNitaH siddhA dezanaimittikena / bhadra vinayandhara ! mA vilambakha, ataH saumyA nAma saptamyeSA kSut 1 somA skha / paJcamo bhavo | // 392 // . Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAiccakahA paJcamo bhavo // 393 // | // 393 // FRESHERSARSWARARS pati sehamajattaM vA hANiM vuddhiM khayaM asiddhiM vA / AroggamatyalAbhaM chIyaMmi payAhiNadisAsu // taM esa imIe vivaago| nimittantarajogo ya gacchAmi, niddosavatyuvisao viiNNo te ramnA viruddhAeso, nAhippeo ya bhavao / tA mA saMtappa / jahA tuma cintesi, tahA eso pariNamissai / kiM tu sigdhaM payaTrehi, annahA asohaNaM pariNamai / / to mae cintiyaM / aNeyasaMjaNiyapaJcao siddhAeso khu eso, eyaM ca evaM vihaM paoyaNaM, vinavaNAgoyaroya kovo devassa, savvahA visamameyaM ti cintayanto gao niyayagehaM / hA ko uNa ihovAo ti cintayanto gahio uvveeNa / pucchio ya jnnnniie| puttaya, kimevamudhiggo viya likkhIyasi / tao mae 'nasthi jaNaNIo vi abaraM vIsAsathAma' ti sAhiyaM tIe / bhaNiyaM ca nnaae| puttaya na tae ipamaNuciTThiyavvaM, kulovayAriputto khu eso puttayassa tti / sAhio khiyvuttnto| tA evaM vavatthie kumAro pamANe ti // (chikA) ArogyaphalA'nantarA'pUrvArthalAbhottarA ca / tathA ca bhaNitamidamRSibhiH-- pratiSedhamayatnaM (yAtra) vA hAni vRddhi kSayamasiddhiM vaa| ArogyamarthalAbha kSute pradakSiNadikSu / / / tadeSo'syA vipAkaH / nimittAntarayogatazcAvagacchAmi, nirdoSavastuviSayo vitIrNaste rAjJA viruddhAdezaH, nAbhipretazca bhavataH / tato mA saMtapyasva / yathA tvaM cintayasi tathaiSa pariNasyati / kintu zIghra pravartasva, anyathA'zobhanaM pariNamati tato mayA cintitam-anekasaMjanitapratyayaH siddhAdezaH khalveSaH, etacca evaMvidhaM prayojanam, vijJApanAgocarazca kopo devasya, sarvazrA viSamametaditi cintayan gato nijakageham / hA kaH punarihopAya iti cintayan gRhIta udvegena / pRSTazca jananyA / putra ! kimevamudvigna iva lakSyase ? / tato mayA 'nAsti jananIto'pyaparaM vizvAsasthAnam' iti kathitaM tasyai / bhaNitaM cAnayA-putra ! na tvayedamanuSThAtavyam, kulopakAriputraH khalveSa putrasyeti kathitaH kathitavRttAntaH / tata evaM vyavasthite kumAraH pramANamiti / / 8 Jain Education RAJinelibrary.org Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R samarAicca paJcamo bhavo kahA ||394 // // 394 // Thio tuNDiko vinnyNdhro| tao mae cintiyaM / aho mAyAsIlayA itthivaggassa / ahavA mahiliyA nAma suMyaMgamagaI viyakuDilahiyayA, vijjU viya dina?pemmA, sariyA viya ubhayakulucchAyaNI, sasaGgapavajA viya apuDhadhammA, hiMsA viya jIvaloyagarahiya tti / ahavA kiM imIe cintaae| aviveyabahulA visayavisalAlasA IisI ceva mahiliyA hoi / aha kahaM puNa mahArAeNa tIe vayaNao eyamevaM ceva paDivannaM ti / ahavA IdisI me avatyA, jeNa saMbhavai evaM pi| avimissagArINi kila jovaNANi havanti / / iTA ya sA mahArAyassa / tA kimettha juttaM ti| kiM sAhemi jahaTThiyaM mahArAyassa / ahavA vAvAi jai sA tavassiNI avassaM mhaaraaenn| na kayaM ca se samIhiyaM / tA kahamannaM pi aNatthaM se saMpADemi / asAhijjamANe ya mailaNA me kulaharassa / tahAvi varaM mailaNA, na uNa parapIDa tti / cintayanto bhaNio viNayaMdhareNa / tA Aisau kumAro, ki mae ettha kAyavvaM ti / mae bhaNiyaM / bhadda, AesayArI sthitastUSNiko vinayandharaH / tato mayA cintitam-aho mAyAzIlatA strIvargasya / athavA mahilikA nAma bhujaMgamagatiriva kuTilahRdayA, vidyudiva dRSTanaSTapremA, saridiva ubhayakulocchAinI, sasaMgapratrajyeva aspRSTadharmA, hiMseva jIvalokagarhiteti / athavA kimanayA cintyaa| avivekabahulA viSayaviSalAlasA IdRzyeva mahilikA bhavati / atha kathaM punamahArAjena tasyA vacanata etadevameva pratipannamiti ? / athavA IdRzI me'vasthA, yena saMbhavatyeta pi / avimRzyakArINi kila sauvanAni bhavanti / iSTA ca sA mahArAjasya / tataH kimatra yuktamiti / kiM kathayAmi yathAsthitaM mahArAjAya / athavA vyApAdyate sA tapasvinI avazya mahArAjena / na kRtaM ca tasyAH samIhitam / tataH kathamanyamapyanartha tasya saMpAdayAmi / akathyamAne ca malinatA me kulagRhasya / tathApi varaM malinatA, na punaH parapIDeti cintayan bhaNito vinayanghareNa / tata Adizatu kumAraH, kiM mayA kartavyamiti / mayA bhaNitam-bhadra ! AdezakArI tvam, tataH 1 kulaghAyaNI ka / 2 me g| samaka Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcamo samarAicca kahA bhavo // 395 // // 395 // tuma, tA saMpADehi rAyasAsaNaM kiMvA mae durAyAreNa kulaphaMsaNeNa jIvamANeNaM ti / addhabhaNie chikiya siriharAbhihANeNa rAyamaggacAriNA nareNaM ti / niyakahApaDibaddhaM ca rAyamagnagAmiehi mahayA sadeNaM jaMpiyaM bambhaNehi 'bho ki bahuNA, na esa dosayArI, ettha amhe kosavisarahiM paJcAemo' / eyamAyaNNiUNa bhagiyaM viNayaMdhareNa / kumAra, na tumaM durAyAro, jao jaMpiyaM siddhAeseNa 'niddosa. basthavisao viiNNo te ramnA viruddhAeso tti / avitahAeso yaso bhayavaM, na sahio ya bhavao durAyArAisaddo avitahasUyagehiM chikkAdinimittehiM / tA kiM eiNA palAvappAraNa / sAhehi, kahaM puNa imaM vavatthiyaM; jeNa vinave mi mahArAyassa / mae bhaNiyaM / bhadda, kimahaM sAhemiH ambA ettha pamANaM / teNa bhaNiyaM / kumAra, na tujjha etya doso, duTThAya sA pAva tti sAmanao nicchiyamiNaM, visesaM nAvagacchAmi / tA kiM mmeinnaa| evaM ceva evaM vinavemi mahArAyassa; tao so ceva ettha antaM lahissai ti / bhaNiUNa uDio saMpAdaya rAjazAsanam , kiM vA mayA durAcAreNa kulapAsanena jIvateti ardhabhaNite kSutaM zrIdharAbhidhAnena rAjamArgacAriNA nareNeti / nijakathApratibaddhaM ca rAjamArgagAmikairmahatA zabdena jalpitaM brAhmaNaiH 'bho ! kiM bahunA, na eSa doSakArI, atra vayaM+kozaviSayaH pratyAyayAmaH / etadAkarNya bhaNitaM vinayandhareNa / kumAra ! na tvaM durAcAraH, yato jalpitaM siddhAdezena 'nirdoSavastuviSayo vitIrNaste rAjJA viruddhAdezaH' iti / avitathAdezazca sa bhagavAn , na soDhazca bhavato durAcArAdizabdo'vitathasUcakaiH kSutAdinimittaiH / tataH kimetena pralApaprAyeNa / kathaya kathaM punarida vyavasthitam , yena vijJapayAmi mahArAjAya / mayA bhaNitam-bhadra ! kimahaM kathayAmi, ambA'tra pramANam / tena bhaNitam-kumAra ! na tavAtra doSaH, duSTA ca sA pApeti sAmAnyato nizcitamidam . vizeSaM nAvagacchAmi / tataH kiM mamaitena / evamevaitad vijJapayAmi mahArAjAya, tata sa evAtra antaM lapsyate iti bhaNitvotthito vinayandharaH, dhRto mayA bhujAdaNDe bhaNitazca / bhadra ! | 1 kosasabahehiM kh| + kozaH-satyaMkArArtha taptalohAdisparzapramukhadivvavizeSaH / CLASSES Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAicca- paJcamo kahA mA 1396 // // 396 // viNayaMdharo, dhario mae bhuyAdaNDe, bhaNio ya / bhadda, alaM ambAe uvari saMrambheNa / caJcalaM jIviyaM / na khalu eyaM bahu maniUNa guruyaNasaMkilesakaraNaM jujjai / viNayaMdhareNa bhaNiyaM / kumAra, putto tuma mahArAyajasavammaNo, kimettha avaraM bhaNIyai / ao ceva me tIe pAvAe uvari kovo / tA karehi pasAya; muzca maM, jeNa vinave mi eyaM vaiyaraM devassa / mae bhaNiyaM / alamimiNA nibbandheNa / teNa bhaNiyaM / kumAra, avassamiNaM mae devassa vinaviyabvaM ti / mae bhaNiyaM / bhadda, jai evaM, tA avassaM mae vi appA vAvAiyavvo tti| eyamAyaNNiUNa bAhullaloyaNo visaNNo vinnyNdhro| bhaNiyaM ca NeNa / aho devassa asamikkhiyakAriyA, jaMIisaM purisarayaNamevaM saMbhAvIyai / dhiratthu eyassa devsdo| mae bhaNiyaM / bhadda, mA tAyaM ahikkhivAhi ko ettha doso tAyassa, mama ceva puvakammapariNaI esa tti / tao mahAsoyAbhibhUpaNa bhaNiyaM viNayaMdhareNa / kumAra, jai evaM, tA Aisau kumAro, kiMmae pAvakammeNa kAyavvaM ti / mae bhaNiyaM bhadda, AesayArI tumaM, pAvakammo ahaM, tA saMpADehi rAyasAsaNaM / kiM mae du(sIleNa jIvantaraNa / teNa bhaNiyaM / alamambAyA upari saMrambheNa, cancalaM jIvitam, na khalvetad bahu matvA gurujanasaMklezakaraNaM yujyate / vinayandhareNa bhaNitam-kumAra ! putrastvaM mahArAjayazovarmaNaH, kimatra aparaM bhaNyate / ata eva me tasyA pApAyA upari kopaH / tataH kuru prasAdam , muJca mAm , yena vijJapayAmyetaM vyatikaraM devasya / mayA bhaNitam-alamanena nirbandhena / tena bhaNitam-kumAra! avazyamidaM mayA devasya vijJapitavyamiti / mayA bhaNitam-bhadra ! yadyevaM tato'vazyaM mayA'pyAtmA vyApAdayitavya iti / etadAkarNya bAppAlocano viSaNNo vinyndhrH| bhaNitaM ca tena-aho devasyAsamIkSitakAritA, yadIdRzaM puruSaratnamevaM saMbhAvyate / dhigastu etasya devazabdaH / mayA bhaNitam -bhadra ! mA tAtamadhikSipa, ko'tra doSastAtasya, mamaiva pUrvakarmapariNatireSeti / tato mahAzokAbhibhUtena bhaNitaM vinayandhareNa / kumAra! yadyevaM tata Adizatu 1 -mAyaSNiya / 2 ahikkhiva kha / Jain Education international row.jainelibrary.org Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 397 // sama0 34 Jain100 mAmAsa kumAro, kiM imiNA asaMbaddhapalAveNa vayaNaviSNAseNa, jahAha dumIlo pAtrakammo dhanno tumaM, bhAyaNaM sayalakallANANaM, Alao sayalaguNarayaNANaM, kappatarubhUo sayalasattANaM / kiM bahuNA, nivvuideoNappo te lokassa vi / tA jaI na vinayameyaM devasa, raviyanvA sA rAyaduTTapattI, tA cintehi etthuvAyaM, jahA bhavao pANadhAraNANandiyamaNo devassa aNavarAhI havAmiti / tao mae cintiyaM na vAtrAei eso; avAvAranto ya evamavarAhiyaM na pAvei, jai alakkhio pariyaNeNaM vasubhUiviio vipantiramudgacchAmiti / cintiUNa imaM caiva bhaNio viNayaMdharo / bhaNiyaM ca teNa / kumAra, ko amno uvAyannu ti, tA aNuci iNameva kumAro / annaM ca payahaM caiva vaihaNaM suvaNNabhUmi, ajjeva rayaNIe muzcissa tti / teNeva suvaNNabhUmigamaNeNa aNuggaheu maM kumAro / mae bhaNiyaM / jaM vo royai ti // I kumAraH, kiM mayA pApakarmaNA kartavyamiti / mayA bhaNitam-bhadra ! AdezakArI tvam, pApakarmA'ham, tataH saMpAdaya rAjazAsanam / kiM mayA duSTazIlena jIvatA / tena bhaNitam - maivamAdizatu kumAraH, kimanenAsaMbaddhapralApena vacanavinyAsena yathA'haM duSTazIlaH pApakarmA, dhanyastvam, bhAjanaM sakalakalyANAnAm, AlayaH sakalaguNaratnAnAm, kalpatarubhUtaH sakalasavAnAm kiM bahunA ? nirvRtidAnakalpalokyasyApi / tato yadi na vijJapayitavyametat, devasya rakSitavyA sA rAjaduSTapatnI, tatazcintayAtropAyam, yathA bhavataH prANadhAraNAnanditamanA devasthAnaparAdhI bhavAmIti / tato mayA ciMtitam na vyApAdayatyeSaH, avyApAdayaMzva evabhaparAdhitAM na prApnoti, yadi alakSitaH parijanena vasubhUtidvitIyo viprakRSTadezAntaramupagacchAmIti / cintayitvA imeva bhaNito vinayandharaH / bhaNitaM ca tena kumAra ! ko'nya upAyajJa iti, tato'nutiSThatvidameva kumAraH / anyacca - pravRttameva vahanaM suvarNabhUmim, adyaiva rajanyAM mokSyate iti / tenaiva suvarNabhUmi1- ghaNakappo kha / 2 pavahaNaM ka / paJcamo bhavo // 397 // inelibrary.org Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA paJcamo bhavI // 398 // // 398 // SCGOOMADIEAAAAAA __etthantaraMmi samAgao saMjhAsamao / niggo ahaM vasubhUiviNayaMdharasameo tAmalittIo, gao velAulaM / samappiyA amhe | viNayaMdhareNa sabahumANaM vahaNasAmiNo samudattassa, paDicchiyA teNa / aikantA thevavelA / sAmuggao kAmiNIgaNDapaNDuro cando, samAgayA saMkhuddhajalayaraninAyagambhiNA samuddavelA / samArUDho ya ahayaM vasubhUiduIo jANavattaM / calaNesu nivaDiUNa 'kumAra, na me kuppiyavvaM' ti bhaNiUNa bAhollaloyaNo 'niyatto viNayaMdharo / kayAI maGgalAI, uvautto kaiNNahAro, ApUriyaM jANavataM, payarTI pavaNavegeNa / etthantaraMmi vasubhUiNA bhaNiyaM / bho vayaMsa, kimayati / tao mae sAhio annnggvivuttnto| teNa bhaNiyaM / aha kiM puNa jahadviyaM ceva na nivezyaM mahArAyassa / mae bhaNiyaM / vayaMsa, aNaGgavaipIDAbhaeNaM ti / pattA amhe damAsa metteNa kAleNa suvaNNabhUmi, oiNNA pvhnnaao| gayA siriuraM nAma nayaraM / divo ya tattha seyaviyAvatthagamanenAnugRhNAtu mAM kumAraH / mayA bhaNitam-yad vo rocate iti // ____ atrAntare samAgataH sandhyAsamayaH / nirgato'haM vasubhUtivinayandharasametaH tAmaliptItaH, gato velAkulam / samarpitAvAvAM vinayandhareNa sabahumAna vahanasvAminaH samudradattasya / pratISTau tena / atikrAntA stokavelA / samudgataH kAminIgaNDapANDurazcandraH, samAgatA saMkSubdhajala caraninAdagarbhitA samudravelA / samArUDhazcAhaM vasubhUtidvitIyo yAnapAtram / caraNayornipatya 'kumAra ! na me kupitavyam' iti bhaNitvA bASpAdralocano nivRtto vinayandharaH / kRtAni maGgalAni, upayuktaH karNadhAraH, ApUritaM yAnapAtram , pravRttaM pavanavegena / atrAntare vasubhUtinA bhaNitam-bho vayasya ! kimetaditi / tato mayA kathito'naGgavatIvRttAntaH / tena bhaNitam-atha kiM punaryathAsthitameva na niveditaM mahArAjAya / mayA bhaNitam-vayasya ! anaGgavatIpIDAbhayeneti / 1 viNiyatto kha / 2 kaNNadhAro kha / Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 399 // 1 vvao samiddhidattasedvitto vANijjasamAgao maNorahadatto nAma bAlavayaMsao tti, teNa vi ya amhe / tao asaMbhAvaNIyAgamaNasaMkeNa nirUviyA kaMci kAlaM, vihasiyaM ca amhehiM / tao paJcabhinnAyA amhe / paNamiUNa harisavisAyagabbhiNaM japiyaM teNa / kumAra, avi kusalaM mahArAyasta / mae bhaNiyaM 'kusalaM' / nIyA teNa sagihaM / kao Ne vibhavapIisariso uvayAro / attattarakAlaMmi pucchio aagraj| tAnivveNa viNiggao, sIhalesara niyamAulasamIvaM gamissAmi' tti sAhiUNa sabahumANaM bhaNio ya eso / sIhalataara hiraNa hoyavvaM' ti / maNorahadatteNa bhaNiyaM / jaM kumAro ANavei / aikanto koi kAlo / pIilaDio vioyabhIruttaNeNa na sAhei Ne uvaladdhaM pi sIhaladIvagAmiyaM vahaNaM / annayA ya muNiuNa amhANa mUsUyattaNaM bhaNiyamaNeNa / kumAra, kimakssamAsannameva gantabvaM kumAreNa / mae bhaNiyaM / vayaMsa, paoyaNaM me asthi ti / teNa bhaNiyaM / jai evaM, tA khamiyandhaM kumAreNa, prAptAvAvAM dvimAsamAtreNa kAlena suvarNabhUmim / avatIrNau pravahaNAt / gatau zrIpuraM nAma nagaram / dRzca tatra zvetavikAvAstavyaH samRddhidattazreSThaputro vANijyasamAgato manorathadatto nAma bAlavayasya iti, tenApi cAvAm / tato'saMbhAvanIyAgamanazaGkena nirUpitau kaJcitkAlam, vihasitaM cAvAbhyAm / tataH pratyabhijJAtAvAvAm / praNamya harSaviSAdagarbhitaM jalpitaM tena / kumAra ! api kuzalaM mahArA jasya / mayA bhaNitaM kuzalam / nItau tena svagRham / kRto nau vibhavaprItisadRza upacAraH / bhutottarakAle pRSTa Agamanaprayojanam / 'tAtanirvedena vinirgataH siMhalezvaranijamAtulasamIpaM gamiSyAmi' iti kathayitvA sabahumAnaM bhaNitazcaiva: / 'siMhaladvIpagAmivahanopalambhe'vahitena bhavitavyam' iti / manorathadattena bhaNitam - yatkumAra AjJApayati / / atikrAntaH ko'pi kAlaH / prItilaGghito viyogabhIrutvena na kathayati nau upalabdhamapi siMhaladvIpagAmikaM vahanam / anyadA ca jJAtvA''vayorutsukatvaM bhaNitamanena / kumAra ! kimavazyamAsannameva 1 - maNasaM kiraNa kha / paJcamo bhavo // 399 // Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica paJcamo kahA ' bhavo // 4.0 // // 40 // jaM mae vioyabhIruttaNeNa padahametaM kAlaM ko poyaNavidhAo ti; jo pAraNamibho paidiNameva vahaNAI sIhaladIvaM gacchanti / mae bhaNiyaM / vayaMsa, jai evaM, tA ajjeva gacchamha / teNa bhaNiya, 'avigyaM kumArassa' / ubaladdhaM jANavataM, pasAhiyaM karaNijja / uvaNIo ya me phurantabhAsuracchAo mahApamANo accantasahiNarUvo pddo| bhaNiyaM ca teNa / kumAra, sakouyaM ti kariUNa geNhAhi eyaM nayaNamoDaNAnihANa paDarayaNa ti / mae bhaNiyaM 'kIisaM kougaM' ti / teNa bhaNiyaM / imeNa pacchAiyasarIro na dIsai nayaNehiM puriso tti / mae vi (ji)nAsiba jAva taheva ti / samuppannaM ca me kouyaM / bhaNio mnnorhdtto| vayaMsa, kahaM puNa tae esa pAvio ti / teNa bhaNiyaM / suNa ihevAgayassa samuppannA me pII ANandauranivAsiNA siddhavijjApaoeNa siddhaseNAbhihANeNaM siddhautteNa / bhaNiyo ya so mae / vayaMsa, ko uNa iha vijjAsAhaNaMmi paramattho, kiM havai saccameveha divasaMvAo na vatti / teNa bhaNiyaM / jahattayAriNo havai ti gantavyaM kumAreNa / mayA bhaNitam-vayasya ! prayojana me'stIti / tena bhaNitam-yadyevaM tataH kSantavyaM kumAraNa, yanmayA viyogabhIrutvena etAvanmAtra kAlaM kRtaH prayojanavighAta iti, yataH prAyeNa itaH pratidivasameva vahanAni siMhaladvIpaM gacchanti / mayA bhaNitam-vayasya ! yovaM tato'dyaiva gacchAvaH / tena bhaNitam-'avighnaM kumArasya' / upalabdhaM yAnapAtram , prasAdhitaM karaNIyam / upanItazca mahyaM pharabhAsuracchAyo mahApramANo'tyantazlakSNarUpaH paTaH / bhaNitaM ca tena-kumAra ! sakautukamiti kRtvA gRhANaitad nayanamohanAbhidhAnaM paTaratnamiti / mayA bhaNita- kIdRzaM kautukamiti ? / tena maNitam-anena pracchAditazarIro na dRzyate nayanAbhyAM puruSa iti / mayA binyAsitaM (jijJAsitaM) yAvattathaiveti / samutpannaM ca me kautukam / bhaNito manorathadattaH / vayasya ! kathaM punastvayA eSa prApta iti ? / tena bhaNitam-zRNu / ihaivAgatasya samutpannA meM prItirAnandapuravAsinA siddhavidyAprayogeNa siddhasenAbhidhAnena siddhaputreNa / bhaNitazca sa mayA / vayasya ! Jain Education n ational Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA paJcamo bhavo // 40 // // 401 // AHARASACREAK mae bhaNiyaM / vayaMsa, mahantaM me kouyaH tA daMsehi me dinavilasiyaM ti / teNa bhaNiyaM thevamiyaM, kiMtu kA yadhvaM maNDalaM / mae bhaNiyaM 'kareu vayaMso' / teNa bhaNiyaM / jai evaM, tA saMjattIkareha siddhatthamAiyaM maNDalovagaraNaM / saMpAiyaM mae / tao atyamie diNayare viyambhie andhayAre raDantesu nissAyaresu ghettUNa maNDalovagaraNaM vigiggayA amhe duve vi nayarAo ti / pattA ya peyevaNaM / AlihiyamaNeNa tattheya desammi maNDalaM, samappiyaM ca me maNDalaggaM, jAlio jlnno| bhaNiyaM ca teNa / vayaMsa, appamatteNa hoyacvaM ti / paDissuyaM mae / pAraddho teNa mantajAvo / tao thebavelAe ceva divA mae garuyaniyambavahaNAyAsajhINamajhA ahiNavumminnakaDhiNathaNavirAyantacchasthalA saMpuNNamayalanchaNamuhI viyasiyakandonayaNasohA suratarukusumamAlAvihUsiyaM dhammellamuvvahantI pariNayamahayakusumavaNNA pavaNadhuyavasaNapayarDa urujuyalaM ThaentI gayaNayalAo samovayamANA jakkhakanaya ti / tao mae cintiyaM / aho kaH punariha vidyAsAdhane paramArthaH, kiM bhavati satyameveha divyasaMvAdo naveti / tena bhaNitam -yathoktakAriNo bhavatIti / mayA bhaNitamvayasya ! mahad me kautukam , tato darzaya me divyavilasitamiti / tena bhaNitam-stokamidam , kintu kartavyaM maNDalam / mayA bhaNitam-'karotu vayasyaH' / tena bhaNitam-yadyevaM tataH saMyAtrIkuru siddhArthAdikaM (sapaMpAdi) maNDalopakaraNam / saMpAditaM mayA / tato'. stamite dinakare vijambhite'ndhakAre raTatsu nizAcareSu (ghakAdiSu) gRhItvA maNDalopakaraNaM vinirgatAvAvAM dvAvapi nagarAditi / prApta ca pretayanam / Alikhitamanena tatraikadeze maNDalam , samarpitaM ca me maNDalAyam , jvAlito jalanaH / bhaNitaM ca tena-cayasya ! apramatena bhavitavyamiti / pratizrutaM mayA / prArabdhastena mantrajApaH / tataH stokavelAyAmeva dRSTA mayA gurunitambavahanAyAsamINamadhyA abhinavodbhinnakaThinastanavirAjadvakSaHsthalA saMpUrNamRgalAJchana mukhI vikasita(kandoTa)nIlotpalanayanazobhA suratahakusumamAlAvibhUSitaM dhammi 1 piuvaNaM ka / ___Jaineducation international Janto1 t Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 402 // mahApahAvayA mantassa / toe paNamio siddhasego, bhaNio ya sabahumANaM / bhayavaM, kiM puNa me sumaraNapayaNaM ti / teNa bhaNiyaM / na kiMci annaM, avi divvadaMsaNANurAI me piyavayaso / tao tIe maM puloiUNa bhagiyaM / bhadda, parituTTA te ahaM imeNa dinadaMsaNANurANa; tA kiM te viyaM karemi ti / mae bhaNiyaM / tuha daMsaNAo vi arNpiyNti| tIe bhaNiyaM / tahAvi amohadaMsaNAo devayAo; gehAhi eyaM nayaNamohaNaM paDarayaNaM ti / tao mae sasaMbhamasaM bhAsaNa jaNiovaroheNa paNamiUNa tI se caLaNajuyalaM savahumANaM cetra gahiyaM imaM / gayA kyA / paviTThA amhe pabhAyAe rayaNIe nayaraM / tA evaM pAvio tti / / mae bhaNiyaM / sundarA saMpattI / gahio paDo / tao AucchiUNa maNorahadattapariyaNaM ahiNandiyA teNa saha maNorahadatteNa gayA velA ulaM / dihaM ca suravimANAgAramaNuga rentaM vicittadhayamAlovasohiyaM jANavattaM / anbhuTTiyA jANavattasAmiNA IsaradatteNa / kao lamudvahantI pariNatamadhUkakusumavarNA pavanadhUtavasanaprakaTamUruyugalaM sthagayantI gaganatalAtsamavapatantI yakSakanyeti / tato mayA cintitam - aho mahAprabhAvatA mantrasya / tathA praNataH siddhasenaH, bhaNitazca sabahumAnam ! bhagavan ! kiM punarme smaraNaprayojanamiti ? / tena bhaNitam--na kizcinyat api ca divyadarzanAnurAgI me priyavayasyaH / tatastayA mAM dRSTvA bhaNitam bhadra! parituSTA te divyadarzanAnurAgeNa, tataH kiM te priyaM karoti / mayA bhaNitam tava darzanAdapi aparaM priyamiti ? / tayA bhaNitam-tathA'dhyamoghadarzanA devatAH, gRhANaitad nayanamohanaM paTaratnamiti / tato mayA sasaMbhramasaMbhASaNajanitoparodhena praNamya tasyAzcaraNayugalaM sabahumAnameva gRhItamidam / gatA yakSakanyakA / praviSTAvAvAM prabhAtAyAM rajanyAM nagaram / tata evaM prApta iti / mayA bhaNitam - sundarA saMprAptiH / gRhItaH paTaH / tata ApRcchaya manoratha ittaparijanamabhinanditau tena saha manorathatena gatau velAkulam / dRSTuM ca suravimAnAMkAramanukurvad vicitradhvajamA lopazobhitaM yAna paJcamo bhavo // 402 // Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcamo bhavo // 403 // // 403 // || NeNa paNAmo / uvaNIyAI AsaNAI / samappiyA maNorahadatteNa / bhaNiyaM ca teNa / satyavAhaputta, ee khu mama sAmiNo vayasayA bandhayA | jIviya, na kei te je na havanti tti tA sundaraM daTThavyA / teNa bhaNiyaM / vayaMsa, kimaNeNaM puNaruttaviNNAseNa majjha vi ime IisA ceva tti / tao uvArUDhA jANavataM, khitto balI samudassa, Usio siyavaDo, dinnaM disisaMmuhaM nijAmae ga pavahaNaM ti| paNamiUNa amhe Thio mnnorhdtto| payarTa jANavattaM / gammae sIhaladIvAhimuhaM ti| evaM gacchamANANa terasame diyahe unno amhANamuvari kAlona kAlameho, jIviyAsA viya phuriyA vijjulehA, ummUliyagirikANaNo ya Agampayanto jalanihiM ukkhiyanto mahantakallole diyambhimo visapamAruo, nivaDiyaM asaNivarisaM, ummeNThamattahatyI viya aNiyamiyagamaNeNaM avasIhUyaM jANavataM, visaNNA nijaamyaa| tao mae aTThambhaM kAUNa chinnAo siyavaDanibandhagAo rajjUo, maulio siyaivaDo, vimukkA nnggraa| tahAvi ya gairuyayAra bhaNDassa | pAtram / abhyutthitA yAnapAtrasvAminezvaradattena / kRtastena praNAmaH / upanItAnyAsanAni / samarpitI manoratha ttena / bhaNitaM ca tena-sArtha vAhaputra ! etau khalu mama svAmino vayasyau bAndhavau jIvitaM, na kAvapi tau yau na bhavata iti, tataH sundaraM draSTavyau / tena bhaNitam-vaya-4 sya ! kimanena punaruktavinyAsena, mamApImo IdRzAveveti / tata upArUDhau yAnapAtram , kSimo baliH samudrasya / ucchritaH sitapaTaH / dattaM ksiMmukha nirvAmakena pravahaNamiti / praNamyAvAM sthito mnorthdttH| pravRttaM yAnapAtram / gamyate siMhaladvIpAbhimukhamiti / evaM gacchatAM trayodaze divase unnato'smAkamupari kAla isa kAlameghaH jIvitAzeva sphuritA vidyullekhA, unmUlitagirikAnanazcAkampayan jalanidhimukSipan mahataH kallolAn vijRmbhito viSamamArutaH, nipatitamazanivarNam , unmiNTha (hastipakotkrAnta) mattahastIvAniyamitagamanenAvazIbhUtaM yAnapAtram / viSaNNA niryAmakAH / tato mayA'vaSTambhaM kRtvA chinnAH sitapaTanibandhanA rajjavaH, mukulitaH sitapaTaH / vimaktAnA 1 Ne ka / 2 divase ka / 3 sIyavaDo k| 4 garuyAe c| Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umarAicca kahA // 404 // saMkhuddhayAe jalanihiNo ukaDayAe asaNivarisassa viruSNayAe nijjAmayANaM vicittayAe kammapariNAmassa civannaM jANavataM / bandhavA vi kAlapariyANaM vittA savvapANiNo / samAsAiyaM mae phailayaM / tao ahaM AuyasesayAe gamiUNa tiSNi ahorate phalayaduio patto taDasamIvaM / andhayAralehA viya diTThA vaNarAI / sapUsasiyaM me hiyaraNa / uttiSNo jalanihIo. nippIliyAI potAI / na tintaM ca nivasaNagaNThisaMThiyaM paDarayaNaM / aho eyassa sAmatthaM ti jAo me vimhao / tao gantUga thevaM bhUmibhAgaM upaviTTo jambupAyasamI / cintiyaM ca mae / eyANi tANi vihiNo jahicchiyAvilasiyANi, esA ya sA kammuNo acintaNIyA sattI, jamevamasiha NijjaM atratthantaramaNuhaviUNa pANe dhAremi / kiM vA egudaranivAsiNA viya vasubhrUNA viuttassa pANehiM / ahavA vicittA kammapariNaI, na visAiNA hoyavvaM ti / divasanisisamA saMjoyavioyA; kayAi so vi evaM caiva kahaMci pANe dhAreiti / tao GgarAH / tathA'pi ca gurukatayA bhANDasya saMkSubdhatayA jalanidherutkaTatayA'zanivarSasya viSaNNatayA niryAmakAnAM vicitratayA karmapariNAmasya vipannaM yAnapAtram / bAndhavA iva kAlaparyAyeNa viyuktAH sarvaprANinaH / samAsAditaM mayA phalakam / tato'hamAyuH zeSatayA gamayitvA trInahorAtrAn phalakadvitIyaH prAptaH rATasamIpam / andhakAralekheva dRSTA vanarAjiH / samucchvasitaM me hRdayena / uttIrNo jalanidhitaH, niSpADitAni potAni (vastrANi) / na timitaM (AI) ca nivasanagranthisaMsthitaM paTaratnam / aho etasya sAmarthyamiti jAto me vismayaH / tato gatvA stokaM bhUmibhAgamupaviSTo jamnUpAdapasamIpe / cintitaM ca mayA - etAni tAni vidheryathecchavilasitAni eSA ca sA karmaNo'cintanIyA zaktiH, yadevamapi azraddhAnIyamavasthAntaramanubhUya prANAn dhArayAmi / kiM vA ekodaranivAsineva vasubhUtinA viyuktasya prANaiH / athavA vicitrA karmapariNatiH, na viSAdinA bhavitavyamiti / divasanizAsamau saMyogaviyogo, kadAcit so'pi evameva kathaJcitprANAn dhAra1 phalaka / 2 timiyaM ka / 3 vAsiNo ka / Jain Education Intemational paJcamo bhavo // 404 // Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo samarAica kahA bhavo // 405 // // 405 // kc-4 khuhApivAsAbhibhUo uyayaphalanimittaM payaTTo uttarAhimuhaM / gao thevaM bhUmi / divA ya phaNasakeyalayasahayArasaMchannakUlA tIratarukumumarayaraMjiyajalA girinnii| kayA pANavittI / cimANeNa ya sahayArapAyavasamIve girimaIpuliNammi diTTho piyAe cADuyaM karemANo saarsjuvaanno| sumariyaM vilAsavaIe / jAyA me cintA / aho Nu khalu ee adiTThabandhuvirahaduskhA sAhINAhArapayArA avinAyajAyaNAdINabhAvA pAsaTTiyapaNaiNIpasaGgadullaliyA asaJjAyamahAvasaNabhayA muhaM jIvanti miypkkhinno| evaM cintayantassa atthagirisiharamuvagao sahassarassI, rayaNujovo viya sIyalIho aayvo| kayaM mae vimalasilAyalammi pallavasayaNijja / sampADiyaM saJjhAvasmayaM / uciyasamae kao devyaagurupnnaamo| Nuvanno vAmapAseNaM / ahiNandio kumumasurahiNA mArueNaM / bahudivasakheyo samAgayA me nidA / aikvantA rayaNI / viuddho nANAvihavihaMgamaviruyapAhAuraNa / kao devyaagurupnnaamo| payaTTo kANaNantarAI pulo. yatIti / tataH kSutpipAsAbhibhUta udakaphalanimittaM pravRtta uttarAbhimukham / gataH stokAM bhUmim / dRSTA ca panasakadalasahakArasaMchannakUlA tIratarukusumarajoraJjitajalA girindii| kRtA prANavRttiH / tiSThatA ca sahakArapAdapasamIpe girinadIpuline dRSTaH priyAyAzcATukaM kurvan sArasayuvA / smRtaM ca vilaasvtyaaH| jAtA me cintA / aho nu khalvete adRSTabandhuvirahaduHkhAH svAdhInAhArapracArA avijJAtayAcanAdInabhAvAH pArzvasthitapraNayinIprasaGgadurlalitA asaMjAtamahAvyasanabhayAH sukhaM jIvanti mRgpkssinnH| evaM cintayato'stagirizikharamupagataH sahasrarazmiH, ratnodyota iva zItalIbhUta aatpH| kRtaM mayA vimalazilAtale pallavazayanIyam / saMpAditaM sandhyAvazyakam / uci. tasamaye kRto devatAgurupraNAmaH / nipanno (zathitaH) vAmapArvaNa / abhinanditaH kusumasuramiNA mArutena / bahudivasakhedataH samAgatA me nidraa| atikrAntA rajanI / vibuddho nAnAvidhavihaGgamavirutaprAbhAtikena / kRto devatAgurupraNAmaH / pravRttaH kAnanAntarANi draSTum / pazyazca 1 kavaliya kha, kayala k| 102 Jain Education memnational Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA // 406 // ACCORECASEARCACARE hA iuM / pecchamAgo ya vicinakANaNabhAe patto sukumAravAluyaM aJcantasomadaMsaNaM girisariyApuliNaM / diTThA ya tattha supaiTiyaGguli-16 paJcamo talA pasatthalehAlakiyA takkhaNuTThiyA ceva pypntii| nirUpiyA harisiyamaNeNaM, vinAyA ya lahuyasukumArabhAvo itthiyAe iyaM bhavo na uNa purisss| laggo payamaggo / diTThA ya nAidUraMmi ceva sahiNavakkalanivasaNA taviyakaNayAvadAyadehA hiyayanibhacchieNa viya calaNatalalaggeNa rAeNa avibhAviyasirAgupphasambAheNa mayagabhavaNatoraNeNa viya jANujuyaleNa rasaNAkalAvajoggeNa viuleNaM niya-18 | // 406 // mbabhApaNaM bahudivasovavAsakhinneNa viya kisayareNaM majjheNaM sajjagacittagambhIrAe viya mayaNarasakUviyAe nAhIe tayaviNijjieNa viya mohandhayAreNa puNo hiyayappavesakAmeNaM romalayAmaggeNa sukayapariNAmehi viya samunnaehiM paoharehiM ahiNavuggayarattAsoyalayAvibbhamAhi bAhAhi kambuparimaNDalAe siroharAe pADalakusumasaniheNaM ahareNaM aJcantasacchavimalAhiM kabolabAlIhiM hariNabahUvicitrAn kAnanabhAgAn prAptaH sukumAravAlukamatyantasaumyadarzana girisaritpulinam / dRSTA ca tatra supratiSThitA litalA prazastarekhAslaMkRtA tatkSaNotthitaiva padapaMktiH / nirUpitA hRSitamanasA, vijJAtA ca laghukasukumArabhAvataH striyA iyaM na punaH puruSasya / lagnaH padamArgataH / dRSTA ca nAtidUra eva lakSNavalkalanivasanA, taptakanakAvadAtadehA hRdayanitsiteneva caraNatalalagnena rAgeNa, avibhAvitazirAgulphasaMbAdhena madanabhavanatoraNeneva jAnuyugalena, rasanAkalApayogyena vipulena nitambabhAgena, bahudivasopavAsakhinneneva kRzatareNa madhyena, sajjanacittagambhIrayeva madanarasakUpikayA nAbhyA, tapovinirjiteneva mohAndhakAreNa punarhadayapravezakAmena romalatAmArgeNa sukRtapariNAmAbhyAmiva samunnatAbhyAM payodharAbhyAm , abhinavodgataraktAzokalatAvinamAmyAM bAhubhyAm , kambuparimaNDalayA zirodharayA, pATa 1 vuNa ka / ya bAhiyAhiM ka / *CRACKAGAR Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo samarAica- kahA HOME bhavo kayasaMvibhAehi viya loyaNehiM pamANajutteNaM nAsiyAvaMseNaM dIhapamhalAhiM AyaDiyakoDaNDasannibhAhi bhamuhAhi susiNiddhadasaNeNaM candasannibheNa niDAlabaTTeNaM paDhidesasaMThiraNaM niyambasukayarakkhaNeNa viya ca khussavANuya riNA kuDilakesakalAveNa vAmahatyagahiyachajiyA dAhiNahatthega kusumAvacayaM karentI tAvasa kanapatti / taM daNa cintiyaM me| aho vaNavAsadukkhamaNuhavantIe vi lAyaNaM / uvagannUNaM ca thevabhUmibhAgaM savisesaM pulaiyA layAjAlayantareNaM jAva mottUNa vaNavAsavesaM savvaM ceva vilAsavaIe aNugarei tti / tao sumaragapavaNasandhukkiyo pajalio me maNammi mynnaannlo| bhariyA ya tIe kusumANa chjiyaa| payaTTA tAra vaNAhimuhaM / tao ahaM nigRhiUNa mayaNaviyAraM nigagAo layAjAlayAo, gayo tIe samIvaM / paNamiUNa bhaNiyA esA / bhayavai, bar3au te tabokammaM / ahaM khu puriso seyaviyAe vatthavyao tAmalittIo sIhaladIvaM payaTTo / antarAle vivannaM me jANavattaM / ao egA / // 407 // // 407 // OS. lAkusumasannibhena adhareNa, atyantasvacchavimalAbhyAM kapolapAlIbhyAm , hariNavadhUkRtasaMvibhAgAbhyAmiva locanAbhyAm , pramANayuktena nAsikAvaMzena, dIrghapakSmalAbhyAmAkRSTakodaNDasannibhAbhyAM bhrabhyAm, susnigdhadarzanena candrasannibhena lalATapaTTena, pRSThadezasaMsthitena nitambasukRtarakSaNeneva cakSuHzravAnukAriNA kuTilakezakalApena, bAmaharatagRhItachajjikA (puSpakaraNDikA) dakSiNahastena kusumAvacayaM kurvatI tApasakanyaketi / tAM ca dRSTvA cintitaM myaa| aho ! vanavAsaduHkhamanubhavantyA api lAvaNyam / upagatya ca stokabhUmibhAga savizeSaM dRSTA latAjAlakAntareNa yAvanmuktvA vanavAsavezaM sarvameva vilAsavatyA anukarotIti / tataH smaraNapavanasaMdhukSitaH prajvalito me manasi madanAnalaH / bhRtA ca tayA kusumaiH karaNDikA / pravRttA tAvad vanAbhimukham / tato'haM niguhya madanavikAraM nirgato latAjAlakA , gatastasyAH samIpam / praNamya bhaNitaiSA / bhagavati ! vardhatAM te tapAkarma / ahaM khalu puruSaH zvetavikAyA vAstavyaH tAma 1 duiyaacnd-k| 2 chajjiyA (de0) puSpabhAjanam, caMgerIti bhASAyAm / 3 lAyaNNaM ahurayA ka / 4 nigUheUga k| 5 layAo tAmalita kha / COM For Private & Personal use only Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcamI bhavo // 408 // tamarAica dagI saMvutto / tA kaheu bhayavaI, ko puNa imo paraso, kiM tAva jalanihitaDaM, kiM vA koi dIvo, kahiM vA tumhANamAsamapayaM ti / kahA to sAmaM daNa niuzciyadidvipasarA disAmaNDalaM puloemANI mandavaliyavitiricchaloyaNAyAma sasajjhasA viya khaNametaM ahomuhI ThiyA adinapaDivayaNA payaTTA tbovnnaahimuii| tao 'jubaI tAvasI egAgiNI ya, tA / muha / tao 'jubaI tAvasI egAgiNI ya, tAki iha imIeH annaM kaMci pucchi- 16 // 408 // ssAmi' ti cinti UNa niyatto ahaM paviTTho taM ceva sahAvasundaraM layAgahaNaM / cintiyaM ca me| pecchAmi tAva, kahiM puNa esA baccA tti / puloiuM pytto| diTThA ya savisesamantharAe gaIe bccmaannii| gayA ya thevaM bhUmibhAyaM / maggao puloiyaM tIe / na dihro | koi satto / tao mottUNa kusumachajiyaM parihiyaM pi puNo parihiyaM bakkalaM, parAmuTTho kesakalAvo, moDiyAI aGgAI, ubvelliyAo bAhulayAo, payarTI viyambhaNaM ti / tao mae cintiyaM / aha kiM puNa ima, ahavA kimaNeNa viruddhavatthuvisaraNaM aalociennN| liptItaH siMhaladvIpaM pravRttaH / antarAle vipannaM me yAnapAtram , ata ekAkI saMvRttaH tataH kathayatu bhagavatI, kaH punarayaM pradezaH, kiM || tAvajjalanidhitaTa kiMvA ko'pi dvIpaH, kutra vA yuSmAkamAzramapadamiti ? / tataH sA mAM dRSTvA nikuJcitadRSTiprasarA digmaNDalaM pazyantI mandavalitavitiryaglocanAyAma sasAdhvaseva kSaNamAtramadhomukhI sthitA'dattaprativacanA pravRttA tapovanAbhimukham / tato 'yuvatiH tApasI ekAkinI ca tataH kimiha anayA, anya kaMcit prakSyAmi' iti cintayitvA nivRtto'ham / praviSTastadeva svabhAvasundaraM latAgahanam / cintitaM ca mayA-pazyAmi tAvat , kutra punareSA vrajatIti / draSTuM pravRttaH / dRSTA ca savizeSamantharayA gatyA brajantI / gatA ca stokaM bhUmibhAgam / mArgataH pralokita tayA / na dRSTaH ko'pi sttvH| tato muktvA kusumakaraNDikA parihitamapi punaH parihitaM valkalam , parAmRSTaH kezakalApaH, moTitAnyaGgAni, udvellite bAhulate, pravRttaM vijRmbhaNamiti / tato mayA cintitam-atha kiM punaridam , athavA 1 kiM imIe kh| - familyainelibrary.org Jain Education a l Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavo samarAhacca-1|| tao giriNaI / kayA pANavittI / parimbhamantassa kANaNantare aikkanto vAsaro / pasutto ya pubdhavihiNA / divo ya jAmamettAva- po kahA sesAe vihAvarIe sumiNao / uvaNIyA me kazcaNapAyavAsanasaMThiyassa divyaitthiyAe sabindiyamaNoharAe kusumamAlA / bhaNiyaM ca tIe / kumAra, esA khu divdhakumumamAlA puvanivvattiyA ceva mae kumArassa uvaNIyA; tA geNhau kumaaro| gahiyA ya sA mae, // 409 // viiNNA kaNThadese / etthantaraMmi viyambhio sArasaravo, viudghoayaM parituTTho citteNa / cintiyaM mae / AsanakannayAlAhaphalasUyaNaM 5 // 409 // ti hoyavyamaNeNaM, aNukUlI khu sauNasaMghAo, aciraphaladAyago khu esa sumiNao, araNNaM ca eyaH tA na yANAmo kahaM bhavissai tti / etthantaraMmi phuriyaM me dAhiNabhuyAe loyaNeNa ya / tao mae cintiyaM / na annahA risikyaNaM ti hoyabvamaNeNa / aNukUlo sauNasaMghAo / na ya me vilAsarAyahANi vilAsavaI vajjiya anakannAlAhe vi bahumANo / bhaNiyaM ca sumiNaya devayAe 'kumAra, esA kimanena viruddhaviSayeNAlocitena / gato girinadIm / kRtA prANavRttiH / paribhramataH kAnanAntare'tikrAnto vAsaraH / prasuptazca pUrvavidhinA / | dRSTazca yAmamAtrAvazeSAyAM vibhAvaryA svapnaH / upanItA me kAJcanapAdapAsannasaMsthitasya divyastriyA sarvendriyamanoharayA kusumamAlA / bhaNitaM ca tayA-kumAra ! eSA khalu divyakusumamAlA pUrvanirvatitA eva mayA kumArasyopanItA, tato gRhAtu kumaarH| gRhItA ca sA mayA vitIrNA kaNThadeze / 7trAntare vijRmbhitaH sArasaravaH, vibuddho'haM parituSTazcittena / cintitaM mayA-AsannakanyakAlAbhaphalasUcakena (iti) bhavitavyamanena, anukUlaH khalu zakunasaMghAtaH, aciraphaladAyakaH khalveSa svapnaH / araNya caitat , tato na jAnImo kathaM bhaviSyatIti / atrAntare sphuritaM me dakSiNabhujayA locanena ca / tato mayA cintitam-nAnyathA RSivacanamiti bhavitavyamanena / anukUlaH zakunasaMghAtaH / na ca me vilAsarAjadhAnI vilAsavatI varjitvA'nyakanyAlAbhe'pi bahumAnaH / bhaNitaM ca svapnadevatayA-'kumAra! eSA khalu divyakusumasama035 1 kApaNaMtaresu kh| REPEECHUGUARCHCHERE 103 Jain Lacation Intern al Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca paJcamo | bhavo // 410 // 4 // 410 // khu divya kusumamAlA punanivvattiyA ceva' / to na annA divyakusumamAlAe uvamANasaMgayA, na annAe puvaparicao tti vilAsavailAheNa ceva hoyavvaM ti / aNuharai ya sA tAvasI vilAsabaIe / vicittANi ca vihiNo vilasiyAI / kayAi se cceva hojja tti / annahA kahaM tAvasI, kahaM mayaNaviyAro / kiM ca-jai vi sA vilAsabaI, tahAvi paDiyanavayAe viruddho visayasaGgo / ahavA saMpattadaMsaNasuhassa piyayamAmaggamaNugacchamANassa vayadhAraNaM pi me sundaraM ceva / evaM ca cintayantassa aikkantA rayaNI, uggao aMsumAlI, ghaDiyAiM rayaNivirahapIDiyAI cakkavAyAI / tao ahaM ukkaDayAe rAyassa rammayAe kANaNANaM vilohaNijjayAe sumiNayassa gahio kAmajarapaNa payatto taM tAvasiM gavesiuM / vaggabhaTThassa viya hariNayassa jUhabhaTThassa viya gaindassa taMmi ceva kANaNantare bhamantassa mahayA parikile seNaM aikantA kaivi diyahA / diTTho mAhagIlayAliGgio shyaaro| uvaviThTho tassa samIve / taM ceva muddhahariNaloyaNaM cintayanto ciTThAmi jAva, suo mae muktapattANaM maramarAravo / vAliyA siroharA, viyAriyA diTThI ya bhUi. mAlA pUrvanirvartitA evaM' / tato nAnyA divyakusumamAlAyA upamAnasaMgatA, na anyAyAH pUrvaparicaya iti vilAsavatIlAbhenaiva bhavitavyamiti / anuharati ca sA tApasI vilAsavatyAH / vicitrANi ca vidhevilasitAni, kadAcit saiva bhavediti / anyathA kathaM tApasI, kathaM madanavikAraH ? / kiMca yadyapi sA vilAsavatI tathApi pratipannavratayA viruddho viSayasaMgaH / athavA saMprAptadarzanasukhasya priyatamAmArgamanuga cchato vratadhAraNamapi me sundarameva / evaM ca cintayato'tikrAntA rajanI, udgato'zumAlI, ghaTitA rjniivirhpiidditaashckrvaakaaH| tato'hamutkaTatayA rAgasya, ramyatayA kAnanAnAM vilobhanIyatayA svapnasya gRhIto kAmajvareNa pravRttastAM tApasI gaveSayitum / vargabhraSTasyeva hariNasya yUthabhraSTasyeva gajendrasya tasminneva kAnanAntare bhramato mahatA pariklezenAtikrAntAH katyapi divsaaH| dRSTo mAdhavIlatAss 1 sA ceva kA Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA jI bhavo // 411 // // 411 // HASHARAMOD nimmieNaM niDAlapuNDaeNaM ubadreNa jaDAkalAveNa puttaMjIvayamAlAlaMkieNaM dAhiNakareNa vAmahatthagahiyakamaNDalU mahantavakkalaniva- saNA bahudivasasaMciyatavAyAseNa aDhicammAvase seNaM sarIraeNaM aikkantamajjhimavayasA tAvasi tti / tao taM daThUNa gRhio mae mayaNaviyAro / paNamiyA ya sA / tao vise seNa meM puloiUNa IsibAhollaloyaNAe bhaNiyaM tIe rAyaputta, ciraM jIvasu' tti / tao mae cintiyaM / kaI puNa esA meM viyANai tti / ahavA vimalanANanayaNo ceva tavassiyaNo hoiH tA kiM na yANai tti / etyantaraMmi puNA bhaNiyamimIe / kumAra, uvavisamha; atthi kiMci bhaNiyavvaM tae saha / tao mae 'jaM bhayabaI ANaveI' tti bhaNiUNa pamajjiyaM dharaNivaDhe / uvaviTThA tAvasI ahayaM ca bhaNiyaM ca tIe / kumAra, suNa / ____ atthi iheca bhArahe vAse veyaDro nAma pandhao / tattha gandhasamiddhaM nAma vijAharapuraM / tattha sahassabalAbhihANo rAyA hotthA, liGgitaH shkaarH| upaviSTastasya samIpe / tAmeva mugdhahariNalocanAM cintayan tiSThAmi yAvat , zruto mayA zuSkapatrANAM marmarAravaH / vAlitA zirodharA, vitAritA dRssttiH| dRSTA ca bhUtinirmitena lalATapuNDrakena Urdhvabaddhena jaTAkalApena putrajIvakamAlA'laMkRtena dakSiNakareNa vAmahastagRhItakamaNDalumahadvalkalanivasanA bahudivasasaMcitatapaAyAsena asthicarmAvazeSeNa zarIrakaNa atikrAntamadhyamavayAH tApasIti / tatastAM dRSTvA gUDho mayA mdnvikaarH| praNatA ca sA / tato vizeSeNa mAM dRSTvA ISadbASpAdralocanayA bhaNitaM tayA 'rAjaputra ! ciraM jIva' iti / tato mayA cintitaM-kathaM punarepA mAM vijAnAtIti / athavA vimalajJAnanayana eva tapasvijano bhavati, tataH kiM na jAnAtIti / atrAntare punarbhaNitamanayA-kumAra! upavizAvaH, asti kiMcid bhaNitavyaM tvayA saha / tato mayA 'yad bhagavatyAjJApayati' iti bhaNitvA pramArjitaM dharaNIpRSTham / upaviSTA tApasI ahaM ca / bhaNitaM tayA-kumAra ! zRNu / 1 uvavisasu k| 25-544-4-42-4 -4 -4 -4 4 Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca 24K paJcamo bhavo // 412 // // 412 // ASHASHISHASHASABASAHISA suppabhA se bhAriyA, tANaM suyA ahaM mayagamaJjarI nAma / saMpattajovaNA pariNIyA vilAsauranayarasAmiNo vijAharanarindassa putteNaM pavaNagaiNA / aikkanto ya koi kAlo visayasuhamaNuhavantANa / annayA ya AgAsajANeNaM gayAiM nandaNavaNaM, pavattAI kIliuM vicittakIlAhiM, jAva ayaNDaMmi ceva nivaDio kaNayasilAsaNAo pavaNagaI, aNAcikkhiyapaoyaNaM ca saMmilliyaM teNa viNijjiyakandoTTadalasohaM loyaNajuyaM, payampiyA siroharA, pabvAyaM vayaNakamalaM / tao asArayAe jIvaloyassa pecchamANIe ceva so pazcattamuvagao tti / to ahaM aNAhA viya gahiyA mahAsoeNa, sogAireyao ya sArasI viya aNivAriyaM paribhamantI sahasA ceva nivaDiyA dharaNivaDhe, laddhaceyaNA ya uppaiumAraddhA jAva na pasarai me gii| tao sumariyA nahaGgaNagAmiNI vijjA, tahAvi na pasaraI tti / tao mae cintiyaM 'hA kimeyamavara ti jAva thevavelAe samAgao tAyabiiyahiyayabhUo paDivaghnatAbasavao devANando nAma vijjaahro| bhaNiyaM ___ asti ihaiva bhArate varSe vaitADhayo nAma parvataH / tatra gandhasamRddhaM nAma vidyAdharapuram / tatra sahasrabalAbhidhAno rAjA'bhavat / suprabhA tasya bhAryA / tayoH sutA'haM madanamajarI nAma / saMprAptayauvanA pariNItA vilAsa puranagarasvAmino vidyAdharanarendrasya putraNa pvngtinaa| atikrAntazca ko'pi kAlo vissysukhmnubhvtoH| anyadA cAkAzayAnena gatau nandanavanam / pravRttau krIDituM vicitra krIDAbhiH, yAvadakANDe eva nipatitaH kanakazilA''sanAt pavanagatiH / anAkhyAtaprayojanaM ca saMmilitaM tena vinirjitakamaladalazobhaM locanayugam , prakampitA zirodharA, mlAnaM vadanakamalam / tato'sAratayA jIvalokasya prekSamANAyAmeva sa paJcatvamupagata iti / tato'hamanAtheva gRhItA mahAzokena / zokAtirekatazca sArasIva anivAritaM paribhramantI sahasaiva nipatitA dharaNIpRSThe / labdhacetanA ca utpatitumArabdhA yAvad na prasarati me gatiH / tataH smRtA nabho'GgaNagAminI vidyA, tathA'pi na prasaratIti / tato mayA cintitam-'hA kimetadaparam' iti yAvat stokavelAyAM samAgataH tAtadvitIyahRdayabhUtaH pratipannatApasatrato devAnando nAma vidyaadhrH| bhaNitaM ca tena-vatse Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA paJcamo bhavo // 413 // ca teNa / vacche mayaNamaJjari, kimeyaM ti / mae bhaNiyaM / bhayavaM, kayantavilasiyaM / teNa bhaNiyaM / 'kahaM viya' / mae bhaNiyaM / vivanno me | | ajautto, na pahavai ya nahagAmiNI vijjA / tao pAhollaloyaNeNa bhaNiyaM bhayavayA |vcche, alaM paridevieNaM, Iiso ceva esa sNsaaro| eyaM ca asArayaM saMsArasta adhuvayaM jIvaloyassa khaNabhaMgurayaM saMgamANaM cazcalayaM indiyANaM paricintiUNa pavajanti pANiNo sayalatelokaparamasthabandha dhamma / tao mae 'evameya'ti cintiUNa bhaNio bhayavaM / karehi me aNuggahaM vayapayANe / bhayavayA bhaNiyaM / vacche, juttameyaM, aha kiM puNa te nahagamaNavijAbhaMsakAraNaM / mae bhaNiyaM / bhayavaM, na yANAmi / tao nANAvaloeNa nirUviyaM bhayavayA, bhaNiyaM ca teNa / vacche, soyAbhibhUyAe laviyaM siddhAyayaNakUDaM, nivaDiyaM ca te eyassa ceva siharabhAe kusumadAma, tannimitto te vijAbhaMso tti / mae bhaNiyaM / bhayavaM, alamihaloyamettovayAriNIhiM vijAhi, karehi me aNuggahaM vayapayANeNaM ti / tao bhayavayA // 413 // madanamaJjari ! kimetaditi / mayA bhaNitam-bhagavan ! kRtAntavilasitam / tena bhaNitam-'kathamiva' / mayA bhaNitam vipanno me AryaputraH, na prabhavati ca nabhogAminI vidyaa| tato bAppArdralocanena bhaNitaM bhagavatA / vatse ! alaM paridevitena, IdRza epa saMsAraH / etAM cAsAratAM saMsArasya adhruvatA jIvalokasya, kSaNabhaGguratAM saMgamAnAM caJcalatAmindriyANAM paricintya prapadyante prANinaH sakalatrailokyaparamArthabAndhavaM dharmam / tato mayA 'evametad' iti cintayitvA bhaNito bhagavAn / kuru me'nugrahaM vratapradAnena / bhagavatA bhaNitamvatse yuktametad, atha kiM punaste nabhogaganavidyAbhraMzakAraNam ? / mayA bhaNitam -bhagavan ! na jAnAmi / tato jJAnAvalokena nirUpitaM bhagavatA, bhaNitaM ca tena / vatse ! zokAbhibhUtayA lacitaM siddhAyatanakUTam , nipatitaM ca te etasyaiva zikharabhAge kusumadAma, tannimittaste vidyAbhraMza iti / mayA bhaNitam-bhagavan ! alamihalokamAtropakAriNIbhi vidyAbhiH, kuru me'nugrahaM vratapradAneneti / tato bhagavatA 104 Jain Education anal ananelibrary.org Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA bhavo // 414 // // 414 // BASTARADISASARARRACK pucchi UNa tAyaM saMsiUNa niyayamAyAraM tabappabhAveNa ANiUNa tAvasINamuciyamuvagaraNaM etya ceva dImi dikkhiya mhi bhyvyaa| aikkanto koi kaalo| annayA ya kusumasAmiheyanimittaM gayA samuddatIraM / diTThA ya tatya jalahijalakallolanolliyA miyaGkalehA viya dehappahAe samujjoyayantI tamuddesaM phalahayaduiyA kannaya tti // eyaM soUNa, bho kumAra, viyambhio me pmoo| cintiyaM ca mae / dIsai maNorahapAyavassa kumumuggamo // tAbasIe bhaNiyaM / tao ahaM gayA tamuddesaM, diTThA ya lAyaNNasabhAvAo 'jIvaI' tti gammamANA kannaya tti / abbhuvikhayA kamaNDalupANieNaM, ummilliyaM tIe loyaNajuyaM, bhaNiyA ya sA me| vacche dhIrA hohi / tAvasI khu ahaM / tao bAhajalabhariyaloyaNaM paNamiyA tIe / sasaMbhamaM ca uvavisi UNa khijjiyaM citteNaM,lakkhio se bhAvo / taomae cintiyaM / aho se mahANubhASayA; bhaviyavvamimIe mahAkulapamyAe tti| uvaNIyAI ca se phlaaii| aNicchamANI vi ya karAviyA pRSTvA tAtaM zaMsitvA nijamAcAraM tapaHprabhAveNa AnIya tApasInAmucitamupakaraNamatraiva dvIpe dIkSitA'smi bhgvtaa| atikrAntaH ko'pi kAlaH / anyadA ca kusumasAmidheyanimittaM gatA samudratIram / dRSTA ca tatra jaladhijalakallolanoditA (preritA) mRgAGkalekheva dehaprabhayA samuiyotayantI tamuddezaM phalakadvitIyA kanyaketi / etacchrutvA bhoH kumAra ! vijRmbhito me pramodaH / cintitaM ca mayA-dRzyate manorathapAdapasya kusumodgamaH // tApasyA maNitam-tato'haM gatA tamuddezam , dRSTA ca lAvaNyasadbhAvAd 'jIvati' iti gamyamAnA kanyaketi / abhyukSitA kamaNDalupAnIyena, unmIlitaM tayA locanayugam , bhaNitA ca sA mayA / vatse ! dhIrA bhava, tApasI khalvaham / tato bASpajalabhRtalocanaM praNatA tayA / sasaMbhrama copavizya khinnaM cittena, lakSitastasyA bhAvaH / tato mayA cintitam-aho tasyA mahAnubhAvatA, 1 eyaM se ya dIvovargaThaM kha / 2 sAmiSeya-samidhA-kASThAnAM samUhaH / 2 SESSIE! Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 415 // C- R pANavittiM / nIyA AsamapadaM, dasiyA kulavaiNo, paNamio tIe bhayavaM, ahiNandiyA ya bhgaayaa| kayaM AvasyaM, pucchiyA ya sA mae / vacche,kuo tuma / tIe bhaNiyaM / bhayavai,tAmalitIo / mae bhaNiyaM / kA uNa tuma,kahiM vA paTThiya ti| to dIhadIhaM nIsasiya pazcamo na jaMpiyamimIe / tao mae cintiya / mahAkulapasUyA khu esA; tA kahamevamattANaM payAsei tA kiM eigA; kulapaI pucchissAmi tti / bhavo aikvanto vAsaro / kayaM samjhAsamaociyamaNuTANaM / gayAhaM kulavaisa yAtaM / paNamiUNa pucchio bhayavaM kulabaI / bhayavaM, kA uNa esA kannayA, kahaM vA imaM IisamavatyantaraM pattA, kIiso vA 'se vivAo bhavissai tti / tao dAUNamuvogaM riyANiUNa tabappahAveNaM | // 415 // bhaNiyaM bhayavayA / suNa / tApalilIsAmiNo IsANacandassa dhUyA khu esA bhattArasiNehapairAhINayAe imaM Iisa avatthantaraM patta tti / mae bhaNiyaM / bhayavaM, kinna esA kanmaya ti / bhayavayA bhaNiyaM / kannayA davvao, na uNa bhAvao ti / mae bhaNiyaM 'kahaM viya' / bhayabhavitavyamanayA mahAkulaprasUtayeti / upanItAni tasyAH phalAni / anIcchantyapi ca kAritA pravRttim / nItA''zramapadam , darzitA | kulapataye, praNataratayA bhagavAn , abhinanditA ca bhagavatA / kRtamAvazyakam, pRSTA ca sA mayA / vatse ! kutastvam ? / tayA maNi--18 tam-bhagavati ! taamliptiitH| mayA bhaNitam-kA punastvam, kutra vA prasthiteti ? / tato dIdIrgha niHzvasya na jalpitamanayA / tato gayA cintitam-mahAkulaprasUtA khalveSA tataH kathamevamAtmAnaM prakAzayati ? tataH kimetena, kulapati prakSyAmIti / atikrAnto vAsaraH / kRtaM sandhyAsamayocitamanuSThAnam / gatA'I kulapatisakAzam ! praNamya pRSTo bhagavAn kulapatiH / bhagavan ! kA punareSA kanyakA, kathaM vedamIdRzamavasthAntaraM prAptA, kIdRzo vA tasyA vipAko bhaviSyatIti / tato dattvopayoga vijJAya tapaHprabhAveNa bhaNitaM bhagavatA / zRNutAmaliptIsvAmina IzAnacandrasya duhitA khalveSA bhartRsnehaparAdhInatayA idamIdRzamavasthAntaraM prApteti / mayA bhaNitam-bhagavan / kinna 1 eyAe k| 2 parAyattayAe k| R960 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 416 // vayA bhaNiyaM / suNa / diTTho imIe mayaNamahusavammi tIe ceva nayarIe seyaviyAhivassa jasavammaNo puttI saNakumAro nAma / [*moyA viyA NeNa takarA / te ye kahaci diTThi vaJcAviUNa vAvAiyA se tAraNamAyaNNiyaM vayaNamaNeNa / tao nimgacchiNa tAyajjAo koNamAgao tAmaliti / paDicchio sabahumANaM IsANacandeNa / tao vasantasamae ] kIlAnimittaM aNaGgaNandaNaM ujja NaM gacchamANo fast sure, samupano ya se tammi aNurAo / paDivanno tIe esa bhattA maNorahehiM na uNa pariNIya tti / aikantesu kaivayadiNesu vAo viyANiyamimIe, jahA so vAvAio tti / tao tannehamohiyamaNA 'ahaM pi khu tammi ceva piuvaNe paJcattamuvayaM pitaM pecchiUNa pANe pariccayAmi' ti cintiUga aGkurattasamae patte pariyaNe egAgiNI caiva nimgayA rAyagehAo / oiNA rAyamaggaM, gahiyA takarehiM, geNDiUNa AharaNayaM vikkIyA babbarakUlagAmiNo ayalasatthavAhassa itthe / payaTTAviyA teNa niyayakUlaM / vivannaM ca eSA kanyaketi ? bhagavatA bhaNitam - kanyakA dravyato na punarbhAvata iti / mayA bhaNitam - 'kathamiva' ? | bhagavatA bhaNitam zRNu / dRSTo' nayA madanamadhUtsave tasyAmeva nagaryAM zvetavikAdhipasya yazovarmaNaH putraH sanatkumAro nAma / [mocitA anena taskarAH / te ca kathaJcid dRSTiM vaJcayitvA vyApAditAstasya tAtena, AkarNitaM vacanamanena / tato nirgatya tAtAryAt kopenAgato tAmaliptIm / pratISTaH sabahumAna mIzAnacandreNa / tato vasantasamaye ] krIDAnimitta manaGganandanamudyAnaM gacchan dRSTo'nayA, samutpannazca tasyAstasminnanurAgaH / pratipannazca tayA eSa bhartA manorathairna punaH pariNIteti / atikrAnteSu katipaya dineSu janaravAda vijJAtamanayA, yathA sa vyApAdita iti / tataH tatsneha mohitamanAH 'ahamapi khalu tasminneva pitRvane paJcatvamupagatamapi taM ( bhartAraM ) prakSya prANAn parityajAmi' iti cintayitvA'rdharAtrasamaye prasupte parijane ekAkinyeva nirgatA rAjagehAt / avatIrNA rAjamArgam / gRhItA taskaraiH / gRhItvA''maraNaM vikrItA barbara kulagAmino* ayaM koSTAntargataH pAThaH kapustakaprAntabhAge eva / paJcamo bhavo // 416 // Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo samarAicca kahA bhavo araU // 417 // // 417 // taM jANavataM, samAsAiyaM ca imIe phalahayaM / tao tira teNa pattA imaM kUla avasthaM ca / vivAo uNa, pAviUNa bhattAraM bhuciUNa bhoe paraloyasAhaNeNaM saphalaM ceva mANusattaNaM karissai tti | mae bhaNiyaM / bhayavaM, kinna vAvAio se hiyayavallaho / bhayavayA bhaNiyaM Ama ti / mae cintiyaM 'sohaNaM saMjAyaM' ti| aikkantA sA rynnii| biiyadiyahami ya bhaNiyA mayA sA / rAyaputti, paricaya visAyaM avalambehi dhiI Iiso esa saMsAro / ettha khalu sumigayasaMpattitullAo riddhIo, amilANakusumamiva khaNamettaramaNIyaM jovaNaM, vijjuvilasiya piva diTunaTTAI suhAI, aNicA piyajaNasamAgama tti / tIe bhaNiyaM / bhayavai, evameyaH tA karehi me pasAyaM kyA yANeNaM / mae bhaNiya / rAyaputti, alaM tava vayagahaNeNaM / dunnivAraNIo paDhamajoSaNatthassa pANiNo mayaNabANapasaro / pucchio ya mae divvanANasUro tujjha vuttantaM ceva bhayavaM kulvii| sAhio ya teNa seyaviyA hivsuydsnnaaio| tAmA saMtappa, bhavismai 'calasArthavAhasya haste / pravartitA tena nijakUlam / vipannaM ca tad yAnapAtram / samAsAditaM cAnayA phalakam / tatastrirAtreNa prAptedaM kUlamavasthA ca / vipAkaH punaH prApya bhartAraM bhuktvA bhogAn paralokasAdhanena saphalameva mAnuSatvaM kariSyatIti / mayA bhaNitam -bhagavan ! kiM na vyApAditastasyA vallabhaH ? / bhagavatA bhaNitam-Amamiti / mayA cintitam-'zobhanaM saMjAtam' iti / atikrAntA sA rajanI / dvitIyadivase ca bhaNitA mayA saa| rAjaputri ! parityaja viSAdam, avalambasva dhRtim , IdRza eSa saMsAraH / atra khalu svapnasaMpattitulyA RddhayaH, amlAnakusumamiva kSaNamAtraramaNIya yauvanam , vidyudvilasitamiba dRSTa naSTAni sukhAni, anityAH priyajanasamAgamA iti / tayA bhaNitam-bhagavati ! etametad, tataH kuru me prasAda vratatradAnena / mayA bhaNitam-rAjaputri ! alaM tava vratagrahaNena / dunivAraNIyaH prathamayauvanasthasya prANino mdnbaannprsrH| pRSTazca mayA divyajJAnasUrastava vRttAntaM sarvameva bhagavAn kulptiH| kavitazca 1 cimIe kA 2 kUla IdasaM (IdisiM) ava-ka / 3 -vilasiyAI piva ka / 4 tAva k| 555 tA 105 Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 498 // tuha teNa samAgamo, jIvai khu sau dIhAuo tti / tao pariosavinyasaNAhaM accanta sohaNamaNAcikkhaNIyaM avasthantaramuvagacchiUNa saMkapao asantaM pi oyAriUNa dinnaM mama kaDayajuyalaM, paNAmio ya hAralayAnimittaM siroharAe hattho, asaMpattIe ya tasma samAgayaM se cittaM, triliyA ya esA / tao mae bhaNiyaM / rAyaputti, alaM saMbhrameNaM, uciyA khu tumaM Iisassa tudvidANassa / tA alaM teva vayagahaNeNaM ti / tao 'jaM tumaM ANavesi 'tti paDissuyaM tIe / tAvasakannaocieNaM ca vihiNA aikanto koi kAlo / annayA gao ya Ne bhayavaM kulavaI dhammabhAu daMsaNatthaM siddhapavtrayaM ti / jAva io aIyakaivayadiNaMmi gantUNa esA kusumasAmiheyassa aikantAe uciyavelA maggao pulomANI aNuphusiyakolatalalagga bAhajalalavA seyasaliladhoyagattA khIroyamahaNatakkhaNuTTiyA viya sirI aparigayA AgayA AsamapayaM / tao mae pucchiyA 'rAyaputti, kimeyaM' ti / tIe bhaNiyaM / aJja mara bandhavANaM sumariyaM tena zvetavikAdhipasunadarzanAdikaH / tato mA saMtapyasva bhaviSyati tava tena samAgamaH jIvati khalu sa dIrghAyuSka iti / tataH pari toSavismayasanAthamatyantazobhanamavasthAntaramupagatya saMkalpato'sadapi avatArtha dattaM mahyaM kaTakayugalam, arpitaca hAralatAnimittaM zirodharAyAM hastaH / asaMprAptyA ca tasya samAgataM tasyAzcittam vyalIkA caiSA / tato mayA bhaNitam - rAjaputri ! alaM saMbhrameNa, ucitA khalu tvamIdRzasya tuSTidAnasya / tato'laM tava vratagrahaNeneti / tato 'yat tvamAjJApayasi' iti pratizrutaM tayA / tApasakanyocitena ca vidhinA'tikrAntaH ko'pi kAlaH / anyadA gatazca asmAkaM bhagavAn kulapatirdharma bhrAtRdarzanArtha siddhaparvatamiti / yAvadato'tItakatipayadine gatvaiSA kusumasAmidheyAya (kusuma - kASThasamUhAya) atikrAntAyAmucitavelAyAM mArgataH pazyantI anuprocchitakapolatalalagnabASpajalalavA svedasaliladhautagAtrA kSIrodamathanatatkSaNAdutthiteva zrIrivAratiparigatA''gatA''zramapadam / tato mayA pRSTA 1 tAva ka / 2 -gaMDA kha / paJcamo bhavo // 418 // . Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAhaccakahA // 419 // // 419 // CACAREE mae bhaNiyaM / paricaya visAyaM, jAva kulabaI Agacchai; taoso bandhavANaM naIsa i tti / paDisuyaM tIe / jAva to ceva divasAo Arambha mandAyarA devayApUyAe aNujjuttA atihibahumANe na karei kusumocvayaM, na paNamai huyAsaNaM, Alihai vijjAharamihuNAI, - puloei sArasajuyalAI, karei maNohavassa vi maNorahe jodhaNaviyAre, niyabhattAragayaitthiyANurAyapahANaporANiyakahAsuM ca uvyahai priosN| tao mae cintiyaM / aho se vayavise seNa uvAgaya jovvaNaM, jovaNeNaM mao, maraNa mayaNo, mayaNeNaM vilAsA, vilAsehiM sabahA na sulahaM nibbiyAraM jodhaNaM ti / avi ya na ya atthi navi ya hohI pAraNaM tihuyaNami so jiivo| jo jovvaNamaNupatto viyArarahio sayA hoii|| biiyadiyahami ya nAgavallIlayAliGgiya pUryapAyavamavaloiUNa tayAsannaM ca sahayaricayammakArayaM rAyahaMsaM vihuNiyakarapallavaM 'rAjaputri ! kimetad'iti / tayA bhaNitam-adya mayA bAndhavAnAM smRtam / mayA bhaNitam-parityaja viSAdam , yAvatkulapatirAgacchati, tataH sa bAndhavAn neSyatIti / pratizrutaM tayA / yAvad tata eva divasAdArabhya mandAdarA devatApUjAyAmanuyuktA'tithibahumAne na karoti kusumoccayam , na praNamati hutAzanam , Alikhati vidyAdharamithunAni, pazyati sArasayugalAni, karoti manobhavasyApi manorathAn yauvanavikArAn , nijabhartRgatastracanurAgapradhAnapaurANikakathAsu ca udvahati paritoSam / tato mayA cintitam-aho asyA vayovizeSeNopAgataM yauvanam, yauvanena madaH, madena madanaH, madanena vilAsAH, vilAsaH sarvathA na sulabhaM nirvikAraM yauvanamiti / api ca na cAsti nApi ca bhaviSyati prAyeNa tribhuvane sa jIvaH / yo yauvanamanuprApto vikArarahitaH sadA bhavati / / dvitIyadivase ca nAgavallIlatA''liGgitaM pUgapAdapamavalokya tadAsannaM ca sahacarIcATukarmakAraka rAjahaMsa vidhUtakarapallavaM vASpA1 naissai ka / 2 -juyala kha / 3 uvagayaM ka / 4 na iva ka 5 cUkpAyava- stra, asoyaayv-k| 6 cADuyammagArayaM ka / Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % kAha paJcamo samarAicca-da kahA bhavo AMAR / / 420 // // 420 // ACTERESTLECT-AL bAhollaloyaNA nIsasiUNa dIdIhaM niggayA tornnaao| to mae cintiyaM / na sohaNo se AgAro / tA pecchAmi tAva kahi esA vaccai tti / jAva ya geNhiUNa chajjiyaM gayA kusumoccayabhUmi, taralatArayaM ca payattA puloiuM / tao mae cintiyaM / kiM puNa esA puloeitti / jAba puloemANI ya gayA asoyabIhiyaM / kayalivaNantariyA ya ThiyA se ahaM mggo| paruNNA ya sA / bhaNiyaM ca tiie| bhayavaIo vaNadevayAo, eso khu so paeso, jahiM ajautteNa tAvasi tti kaliUNa saviNayaM paNamiya mhi, bhaNiyA ya / bhayavai, vaDuu te toka.mma ahaM khu puriso seyaviyAvatthavvao tAmalittIo sohaladIvaM payaTTo / antarAle vivannaM jANavataM, ao egAI saMvutto / tA kaheu bhayavaI, ko puNa imo paeso; kiM tAra jalanihitaDaM, kiM vA koI dIvo; kahiM vA tumhANamAsamapayaM ti / mae puNa sasajjhasahiyayAe na dinnaM paDivayaNaM pAmayAe sahAveNa ukkaDayAe mayaNassa na tiNNaM mae jaMpiuM / gayA thevaM bhUmibhAyaM / kAUNa dhIrayaM puloemANIe na uvaladdhoya pitttto| tAna yANAmi. kiM upekkhemi taM dIhAuyaM,Au hiyayAo me viNiggao, Au dralocanA niHzvasya dIrghadIrgha nirgatA tapovanAt / tato mayA cintitam-na zobhanastasyA AkAraH / tataH pazyAmi tAvat kutraiSA vrajatIti / yAvacca gRhItvA puSpakaraNDikAM gatA kusumoccayabhUmim , taralatArakaM ca pravRttA draSTum / tato mayA cintitam-kiM punareSA pazyatIti ? yAvat pazyantI ca gatA'zokavIthikAm / kadalIvanAntaritA ca sthitA tasyA ahaM maargtH| praruditA ca / bhaNitaM ca tayA-bhagavatyo vanadevatAH! eSa khalu sa pradezaH, yatra AryaputreNa tApasIti kalayitvA savinayaM praNatA'smi, bhaNitA ca / bhagavati ! vardhatAM te tapaHkarma, ahaM khalu puruSaH zvetavikAvAstavyaH tAmaliptItaH siMhaladvI pravRttaH / antarAle vipannaM yAnapAtram , ata ekAkI saMvRttaH / tataH kathayatu bhagavatI, kaH punaraya pradezaH, kiM tAvajalanidhitaTam, kiM vA ko'pi dvIpaH, kutra vA yuSmAkamAzramapadamiti / mayA punaH sasA 1 nIsasiya k| 2 vAmayAsa- ka 3 kiM mae uppakkhiyameyaM, / Jain Education payainelibrary.org Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA * la paJcamo bhavo S * // 421 // | // 421 // * * palohei meM ajjauttaveseNa koi amANuso, Au saccayaM cetra ajjautto tti / sabahA jaM hou taM hou / na sakkuNomi puNo pajjaliyamayaNANalA ajjauttavirahadukkhaM visahiuM / tA eyAe aimuttayalayAe ubbandhiUNa vAvAemi atANayaM / appamattA hojjaha sarIre ajjauttassa, sAhejjaha ya evaM vuttantaM jagaNinivisesAe ayAraNavacchalAe bhayavaIe / ahaM puNa lajjAparAhINayAe na sakkuNomi AcikkhiuM ti / bhaNiUNamArUDhA vammIyasIharaM, nibaddho layApAsao / tao mae cintiyaM / natthi dukaraM mynnss| ko tIe gurudevayANaM paNAmo, dinno pAsao siroharAe, pavattA melliuM appANayaM / etthantaraMmi parittAyaha tti bhaNantI gayA ahaM tIe pAsaM / avaNoo se pAsao, bhaNiyA ya sA / rAyautti, juttaM Nu imaM loyantarapayaTTAe ki aNApucchaNaM jaNaNitullAe ya me pao- yaNAkahaNaM ti / tao haiddhI savvaM ceva eyAe AyaNiyaM ti lajjAvaNayavayaNAe jaMpiyaM tIe / bhayavai, na tae kuppiyavvaM lajjA ya dhvasahRdayayA na dattaM prativacanam, vAmatayA svabhAvena utkaTatayA sadanasya na zaktaM mayA jalpitum / gatA stokaM bhUmibhAgam / kRtvA dhIratAM pazyantyA ca nopalabdhazca pRsstthtH| tato na jAnAmi-kimupekSe taM dIrghAyuSkam , athavA hRdayAnme vinirgataH athavA pralobhayati mAmAryaputravezeNa ko'yamAnuSaH, athavA satyamevAryaputra iti / sarvathA yad bhavatu tad bhavatu / na zaknomi punaH prajvalitamadanAnalA''ryaputravirahaduHkhaM visoDhum / tata etayA'timuktalatayA udbadhya vyApAdayAmyAtmAnam / apramattA bhaveH zarIre kAryaputrasya, kathayataM caitaM vRttAntaM jananInivizeSAyA akAraNavatsalAyA bhagavatyAH / ahaM punarlajjAparAdhInatayA na zaknomyAkhyAtumiti / NitvA''rUDhA valmIkazikharama, nibaddho latApAzaH / tato mayA cintitam nAsti duSkara madanasya / kRtastayA gurudevatAbhyaH praNAmaH, dattaH pAzaH zirodharAyAm , pravRttA kSeptumAtmAnam / atrAntare paritrAyadhvamiti bhaNantI gatA'haM tasyAH pArzvam / apanItastasyAH pAzaH / bhaNitA ca sA-rAjaputri ! yuktaM nvidaM lokA 1 puNo vi sa / 2 siharaMmi kha / 3 juttamimaM ka, juttamiNaM kha / 4 ahaddhI ka / 5 lajjA me kha / * AHASSAGES He sama036 A Minelibrary.org Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 422 // ajha / omae bhaNiyaM / rAyautti, alaM kovAsakAe, na kovaNo tavassijaNo hoi / sAhehi tAva, kiM tara tattha aucco his as first fare bhaNiyaM / suyaM caiva bhayavaIe / mae bhaNiyaM / rAyauti, dhIrA hohi; amohavayaNo khu bhayavaM kulavaI / tA avassamAsannaM te piyaM bhavissai / tA ehi tAva, gacchamha AsamaparyaM / tao 'jaM bhayavaI ANavei'tti paDisuyaM tIe / gayAo amhe AsamapayaM / pesiyA ya mae tujjha aNNesaNanimittaM muNikumArayA / appamattAya porANiyakahAviNoeNa ThiyA ahaM rAyauttisamI / niveiyaM ca me guNikumAra ehiM 'na amhehiM diTTho' ti / tao ahaM rAyauttisamI ve niuJjiya sayalapariyaNaM 'na ano 'sevAo' vicintiUNa egAgiNI ceva tujjha annesaNAnimittaM iha Agaya mhi / daMsio ya meM tumaM avassakajjaviNiogadakhAe bhaviyavyayAe / tA ehi, gacchamha AsamapayaM; jIvAvehi taM kaNThagayapANaM abandhavaM kannayaM ti / ntarapravRttayA'pi anAcchanaM jananItulyAyAzca me prayojanAkathanamiti / tato hA dhik, sarvametra etayA''karNitamiti lajjAvanatavadanayA jalpitaM tathA / bhagavati ! na tvayA kupitavyam, lajjA ca me'parAdhyati / tato mayA bhaNitam - rAjaputri ! alaM kopAzaGkayA, na kopanaH tapasvijano bhavati / kathaya tAvat kiM tvayA'tra apUrvaH ko'pi atithi iti ? / tathA bhaNitam - zrutameva bhagavatyA / mayA bhaNitam-rAjaputri ! dhIrA bhava, amoghavacanaH khalu bhagavAn kulapatiH / tato'vazyamAsannaM te priyaM bhaviSyati / tata ehi tAvat gacchAva Azramapadam / tato 'yad bhagavatI AjJApayati' iti pratizrutaM tathA / gate AvAmAzramapadam / preSitAzca mayA tatrAnveSaNanimittaM munikumArakAH / apramattA ca paurANikakathAvinodena sthitA'haM rAjaputrIsamIpe / niveditaM ca me munikumArakaiH 'nAsmAbhirdRSTaH' iti / tato'haM rAja putrIsamIpe niyujya sakalaparijanaM 'nAnyastasyA jIvitopAyaH' iti vicintya ekAkinyeva tavAnveSaNanimittamihAgatA'smi / darzitazca narratvaniyogadakSayA bhavitavyatayA / tata ehi, gacchAva Azramapadam jIvaya tAM kaNThagataprANAmabAndhavAM kanyakAmiti / paJcamo bhavo // 422 // Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA FASHASHA // 423 // tao mae bhaNiyaM 'jaM bhayavaI ANavei' tti / gayAiM tavovaNaM / paviThThA paDhamaM ceva tAvasI, pacchA ya muNi kumArayAo ahayaM paJcamo ti / uvaNIyaM me AsaNaM / divA ya muNAliyAvalayahAramubvahantI naliNidalasattharagayA vilAsabaI / sA ya maM datRRNa 'viliyA mottUNa PI bhavo sattharaM anbhantaraM gayA / uvaviTTho ya ahayaM, saMpAio agcho tIe vayaMsiyAhi tAvasakumAriyAhi / tAvasIsamAeseNaM ca ghettaNa calaNasoyaM saMThaventI uttarijjaM puloemANI valiyakandharaM disAmuhAiM samAgayA vilAsabaI / sociyA clnnaa|| etthantaraMmi Thio // 423 // gagaNamajjhayArI diNayaro, jAo ya sanioyatapparo muNijaNo, uvaNIyAI phaNasamAiyAI phalAI, kayA paannvittii| AgayA ya | tArasI / bhaNiyaM ca tIe / rAyaputta, taipajArisANaM AsamapayamAgayANaM kandaphalamettAhArANa paannvittii| vakkalanivasaNo ya tAvasajaNo, tA kiM kareu atihisakAraM / taM esA vilAsabaI mama jIviyAo vi valla hayarA puvyasaMpADiyA ceva vihiNA puNo me saMpADiya tato mayA bhaNitam-'yad bhagavatyAjJApayati' iti / gatau tapovanam / praviSTA prathamameva tApasI, pazvAcca munikumArakAhUto'miti / upanItaM ca me Asanam / dRSTA ca mRNAlikAvalayahAramudvahantI nalinIdalasrastaragatA vilAsavatI / sA ca mAM dRSTvA vyalIkA muktvA srastaramabhyantaraM gatA / upaviSTazcAham , saMpAdito'stasyA vayasyAbhiH tApasakumArikAbhiH / tApasIsamAdezena ca gRhItvA caraNazauca saMsthApayantI uttarIyaM pazyantI valitakandharaM diGmukhAni samAgatA vilAsavatI / zaucitau caraNau / atrAnare sthito gaganamadhyacArI dinakaraH ja.tazca svaniyogatatparo munijanaH / upanItAni panasAdikAni phalAni, kRtA prANavRttiH / AgatA ca tApasI / bhaNitaM ca tathA -rAjaputra ! tvatsadRzAnAmAzramapadamAgatAnAM kandaphalamAtrAhArANAM prANavRttiH, valkalanivasanazca tApasajanaH, tataH kiM karotvaticisatkAram / tadeSA vilAsavatI mama jIvitAdapi vallabhatarA pUrvasaMpAditaiva vidhinA punarmayA saMpAditeti / bhaNitvA valkalAntapihitAnanA rodituM pra- 1 -viliyaviliyA ka / 2 taerisANaM ka / 3 -hArapANa-kha / Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A tamarAicca paJcamo bhavo // 424 // tti / bhaNiUNa vakkalantapihiyANaNA roviuM peyattA / tao mara bhaNiyaM / bhayavai, viiyasaMsArasahAvA ceva tuma; tA kimeyaM ti| uvaNIyaM ca se tAvasakumAriyAe saviNayaM vayaNasoyaNasalilaM / sociyaM tIe bayaNaM, vakkalanteNamatramajjiUNa uThThiyA aasnnaao| sayameva homamaNDave homakuNDaMmi ceva maGgalaM ti kaliya pajjAlio huyavaho / niyayAharaNabhUsiyA samappiyA me vilAsabaI / gahiyA ya sA mae paDhama hiyaraNaM pacchA karayaleNaM / bhamiyAI maNDalAI / paNamiyA bhayavaI / tassamAe seNaM ca gayAiM amhe tavotraNAsannaM ceva sundaravagaM nAma ujjANaM / taM puNa samavAo viya uUgaM nivAso viya gandhariddhIe kulaharaM viya vaNassaINaM AyayaNaM viya myrddhyss| tattha vi ya kappUrarasasiccamANamAlaIgummaveDhiyaM paviTThA elAlayApiNadaM haricandaNagahaNaM / tattha ya mahuyararuyagIyasaNAhaM mandamalayANilavasanaccirIo piya gumaJjarIo aeNnne ya auvva vibhame loyaNasuhae tarugaNe pecchamANANamaikanto vaasro| viraiyaM pallavasa 5 // 424 // ASARASHISHASHA vRttA / tato mayA bhaNitam-bhagavati ! viditasaMsArasvabhAvA eva tvam , tataH kimeta diti ! upanItaM ca tasyai tApasakumArikayA savinaya vadanazocana(zucikaraNa)salilam / zocitaM (zucIkRta) tayA vadanam , valkalAntenAvamA utthitA''sanAt / svayameva homamaNDape homakuNDe eva maGgalamiti kalathitvA prajvAlito hutavahaH / nijakAbharaNabhUSitA samarpitA me vilAsavatI / gRhItA ca sA mayA-prathamaM hRdayena pazcAtkaratalena / bhramitAni maNDalAni praNatA bhagavatI / tatsamAdezena ca gatAvAvAM tapovanAsannameva sundaravanaM nAmodyAnam / tat punaH samavAya iva RtUnAM nivAsa iba gandhaRddhayAH kulagRhamiva vanaspatInAmAyatanamiva makaradhvajasya / tatrApi ca karpUrarasasicyamAnamAla tIgulmaveSTitaM praviSTau elAlatApinaddhaM haricandanagahanam / tatra ca madhukararutagItasanAthaM mandamalavAnilavazanRtyantIH priya maJjarIranyAM 1 pabattA kha / 2 uvaNIya ti ka / 3 muhaM ma / 4 varNa ujjANaM ka / 5 anney-g| 755-%ARE Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 425 // yaNijjaM / pattA ca amhe | samuppanno vIsambho / antA rayaNI / evamaNudiyahaM ciTThantANaM akkantesu ya kayavayadiNesu uvagayAI amhe kusumasAmiheyassa / gahiyAI mae phalAI / vilAsavaI puNa pavaNavasapakampiyAhiM soumallaloheNa viya parAmusijjamANI vaNalayAhi ubhinna kaliyA niyarehiM ca romazciehi viya puloijamANI tarubarehiM kusumagandhalohillayAe ya uvari nivaDamANeNa bhamarajAleNa samatapaNA vi akkhittahiyayA 'ehi gacchAmo'tti mae bhaNiyA vi na viramae kusumoccayassa / tao mae cintiyaM 'nayaNamohaNapaDapAuraNeNa vippalambhemi eyaM'ti samIyasaMThieNaM ceva apecchamANIe pAuo paDo / puloiyaM ca tIe, na diTTho ahaM / tao asaMbhaveNa gamaNaviyappassa 'hA ajjautta' tti bhaNamANI nivaDiyA gharaNivaTThe / tao mae 'hA ki meyamaNuciTThiyaM' ti cintiUNa mocUna taM paDaM kumuyAlA mahANAo vihaGgagaNakulaharAo ghetRRNa misiNIpattaM sIviUNa nicchiddaM puDayaM taM salila puNNaM kariya samAgao pUrvavibhramAn locanasukhadAn tarugaNAn prekSamANayoratikrAnto vAsaraH / viracitaM pallavazayanIyam / prasuptau cAvAm / samutpanno vizrambhaH / atikrAntA rajanI / evamanudivasa tiSThatoratikrAnteSu ca katipayadivaseSu upagatAvAvAM kusumasAmidheyAya (kusuma - kASThasamUhAya ) | gRhItAni mayA phalAni / vilAsavatI punaH pavanavazaprakampitAbhiH saukumAryalobheneva parAmRzyamAnA vanalatAbhirudbhinnakalikAnikaraizca romAcitairiva pralokyamAnA taruvaraiH kusumagandhalokitayA copari nipatatA bhramarajAlena samAptaprayojanA'pyAkSiptahRdayA 'ehiM gacchAvaH' iti mayA bhaNitA'pi na viramati kusumocyAt / tato yA cintitam - 'nayanamohanapaTaprAvaraNena vipralambhayAmi etAm' iti samIpasthitenaiva apekSamANAyAM prAvRtaH paTaH / pralokitaM ca tathA na dRSTo'ham / tato'sambhavena gamanavikalpasya ' hA Aryaputra' ! iti bhaNantI nipatitA dharaNIpRSThe / tato mayA 'hA kimetadanuSThitam' iti cintayitvA muktvA taM paTaM kumudAlayAbhidhAnAd vihaMgagaNakulagRhAd (sarasaH) gRhItvA 1 vuNa ka / 2 tao ya saMbhrameNa ka 3 vihaMgagamaNa-kha / 4 salilaM puNa ghettaNamAgao kha / 107 paJcamo bhavo / / 425 / / Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA AS paJcamo bhavo // 426 // // 426 // / R-ACCIRCRACKR huliyaM / parisittA ya jaleNa samAsAsiyA esA / bhaNiyaM ca tIe 'ajjautta, kimaya' tti / mae bhaNiya 'kiM tayaM / tIe bhaNiyaM / eNhi ceva na diTTho mae tumaM ti, eNhi ceva diTTho, tA kimeyaM ti / mae bhaNiyaM 'na yANAmo' tti / tIe bhaNiyaM / hA kahaM na | yANAsi / samuppannaM me sajjhasaM, tA sAhehi paramatthaM ti| tao mae 'kAyarANi itthiyAhiyayANi, mA annahA saMbhAvaissaI' tti ciMtiUNa sAhio paDarayaNavuttanto / vinAsio ya tIe, uvaladdhapaccayAe ya gahio pddo|| evaM ca vaDamANANurAyANa ikvanto koi kAlo / jAyA ya me cintA 'gacchAmo saesaM / sAhiyaM vilAsavaIe / bhaNiyaM ca tiie| ajautta, jaM vo royai ti| pucchiyA tAvasI / aNumayaM tIe / kao bhinnpoyddho| gayA kaivi diyahA / etyantaraMmi samAgayA gAlavAhiyAe nijjaamyaa| divA ya te mae / bhaNiyaM ca tehiM / bho mahApurisa, mahAkaDAhavAsiNA sANudevasatyavAheNa malayavisayapabisinIpatraM syUtvA nizchidrapuTakaM taM salilapUrNa kRtvA samAgataH zIghram / pariSiktA ca jalena samAzvAsitaiSA / bhaNitaM ca tayA 'Aryaputra ! kimetad' iti / mayA bhaNitam-'kiM tad' / tayA bhaNitam-idAnImeva na dRSTo mayA tvamiti, idAnImeva dRSTaH, tataH kimetaditi / mayA bhaNitam-'na jAnImaH' iti / tayA bhaNitam-hA kathaM na jAnAsi ? samutpanna me sAdhvasam , tataH kathaya paramArthamiti / tato mayA 'kAtarANi strIhRdayAni, mA'nyathA saMbhAvayiSyati' iti cintayitvA kathitaH pttrtnvRttaantH| vinyAsitazca tayA, upalabdhapratyayayA ca gRhItaH pttH| ___evaM ca vardhamAnAnurAgayoratikrAntaH ko'pi kAlaH / jAtA ca me cintA 'gacchAvaH svadezam / kathitaM vilAsavatyai / bhaNitaM ca tayAAryaputra ! yad vo rocate iti / pRSTA taapsii| anumataM tayA / kRtaH bhinnpotdhvjH| gatA katyapi divasAH / atrAntare samAgatA laghu 1 sittA pANieNaM kha / 2 ehi diho tuma kha / 3 kaivaya-kha / EUROLOROSANSAR Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo samarAiccakahA bhavo // 427 // // 427 // PRESTIGIOSESORIS thieNaM daTTaNa bhinnapoyaddhayaM pesiyA amhe / tA ehi gacchamha / tao mae bhaNiyaM / bhaddA, jAyAduio ahaM / tehiM maNiyaM na doso so, sA vi payaTTau tti / tao Apucchi UNa tAvasajaNaM aNugammamANo ya teNaM gao jalanihitaDaM / paNamiUNa tAvase jAyAduio ArUDho gAlavAhiyaM / patto ya jANavattaM bahamanio ya satthavAhaputteNa / taomae 'itthiyAsahAvao ghorayAe mahoyahissa peDhamamiliyAe vimbhameNa mA se pamAo paDarayaNammi bhavissaI' tti cintiUNa gahiyaM paDarayaNamappaNA / aikkantA kaivi vAsarA / annayA ya jAmAvasesAe rayaNIe pAsavaNanimittaM uTio ahaM satthavAhaputto ya / etthantaraMmi cintiyaM satyavAhaputteNa / imaM IisaM isthiyArayaNaM, sabyAvarAhacchAiNI ya savvarI; dullaho ya Iiso asro| tA pattiUNa mahoyahimi eyaM aGgIkaremi maaNamaJjUsaM itthIrayaNaM ti saMpADemi jahAsamIDiyaM / hiyae vavatthAviya bhaNiyaM ca teNa 'ThAyasu tuma' ti / Thio ahaM jANavattaNijjUhae, pellio ya teNa naukAyA niryAmakaH / dRSTAzca te mayA / bhaNitaM ca taiH / bho mahApuruSa ! mahAkaTAhavAsinA sAnudevasArthavAhena malayaviSayaprasthitena dRSTvA bhinnapotadhaja preSitA vayam / tata ehi, gacchAmaH / tato mayA bhaNitam-bhadrA ! jAyAdvitIyo'ham / taibhaNitam-na doSaH saH, sA'pi pravartatAmiti / tata ApRcchatha tApasajanamanugamyamAnazca tena gato jalanidhitaTam / praNamya tApasAn jAyAdvitIya ArUDho laghunAvam / prAptazca yAnapAtraM bahumAnitazca sArthavAhaputreNa / tato mayA 'strIsvabhAvato ghoratayA mahodadheH prathamamilitAyA vibhrameNa mA tasyAH pramAdaH paTaratne bhaviSyati' iti cintayitvA gRhItaM paTaratnamAtmanA / atikrAntAH kasyapi vaasraaH| anyadA ca yAmAvazeSAyAM rajanyAM prasravaNanimittamutthito'haM sArthavAhaputrazca / atrAntare cintitaM sArthavAhaputreNa / idamIdRzaM vIratnam , sarvAparAdhacchAdanI ca zarvarI, durlabhazca iidRsho'vsrH| tataH kSiptvA mahodadhAvetamaGgIkaromi madanamajjUSAM strIratnamiti saMpAdayAmi yathAsamIhitam / hRdaye vyavasthApya 1 jAyAdutIo kha / 2 padamamuNiyAi kha / 3 mA se vinbhameNa na paDarayaNaM bhavissai ka / 4 samIhiyaM ti / saMpahAriUNa hiyae bhaNiyaM teNa k| 5A525ASSACRECE Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R pazcamo bhavI 2 // samarAicca nivaDio saMsAravisAle sAyare / samAsAiyaM ca puvabhinnabohitthasantiyaM phelahayaM / laDio jIviyasesayAe pazcaratteNaM jlnihiiN| patto malayakUla, uttiNNo jlnihiio| cintiyaM mae / aha kiM puNa satthavAhaputtassa mama vAvAyaNapaoyaNaM / nRNaM vilaasviloho| tA mUDho khu so vANiyao aNabhinno vilaasvicittss| na khalu sA mama vioe pANe dhArei, vinnAyaM paDayasaMbhameNa / viNA ya tIe // 428 // IPIfokajaM me nipphaleNa pANasaMdhAraNeNaM / tA vAvAemi attANayaM ti / cintiUNa nijjhAiyAo disAo, diTTho ya nAimi ceva thala- C | saMThio nIvapAyavo / tI nivvovemi piyayamAvirahasatAviyaM ettha ukkalaMbaNeNa appANayaM ti cinti Uga payaTTo nIvapA dilu ca nAidUraMmi ceva tIratarusaNDamaNDiyaM viyasiyakamalasaGghAyasaMchAiyamajjhabhAyaM hasantaM viya kumuyagaNehiM puloyantaM viya kasaNuppalavilAsehi ruyantaM viya cakvAyakUDaehiM gAyantaM viya muiyamahuyararuehiM naccamANaM viya hallantavIihatthehiM kamalarayapiJjarajalaM mahAsaraM / bhaNitaM ca tena tiSTha tvam' iti / sthito'haM yAnapAtranirvRhake, preritazca tena nipatitaH saMsAravizAle saagre| samAsAditaM ca parvabhinnabohitthasatkaM phalakam / lacilo jIvitazeSatayA paJcarAtreNa jalanidhiH / prApto malayakUlam , uttIrNo jlnidhitH| cintitaM mayA / atha kiM punaH sArthavAhaputrasya mama vyApAdanaprayojanam ? / nUnaM vilaasvtiilobhH| tato mUDhaH khalu sa vANijako'nabhijJo vilAsavatIcittasya / na khalu sA mama vijoge prANAn dhArayati / vijJAtaM paTasaMbhrameNa / vinA ca tayA ki kArya me niSphalena prANasaMdhAraNena / tato vyApAdayAmyAtmAnamiti / cintayitvA nidhyAtA (avalokitA) dishH| dRSTazca nAtidUre eva sthalasaMsthito nIpapAdapaH / tato nirvApayAmi priyatamAvirahasatApitamatrotkalambanenAtmAnamiti cintayitvA pravRtto nIpapAdapasamIpam / dRSTaM ca nAtidUre evaM tIrataruSaNDama|NDita vikasitakamalasaMghAtasaMchAditamadhyabhAgaM hasavi kumudagaNaiH vilokayadiva kRSNotpalavilAsarudadiba cakravAkakUjitairgAyadiva mudi 1 phalayaM ka / 2 bAvAemi piyayamAvirahasatAviyaM appANayaM kh| For Private & Personal use only Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo samarAicca kahA bhavo // 429 // // 429 // diTTho ya tattha ekko kalahaMso kahavi piyymaarhio| piyadaiyArahio puNa imehi liMgehi vinaao| avaloei dasadisi egAgI taralatArayaM khinno / kaluNaM ca kUjiUNaM khaNamettaM niccalo ThAi // piyayamasarisaM haMsiM daTTaNaM harisio samalliyai / muNiUNa ya annaM taM niyattae navara savisAyaM // maraNAvesiyacitto pajaliya huyavahaM va kamalavaNaM / paisai muNAlakhaNDaM visaM va so pecchae purao / / vihuNai pavaNAyampiyakamalaraukkhuDiyapicaracchAyaM / virahANalapajjaliya va maNaharaM pehaNakalAvaM // miupavaNapahallAviyataliNataraMgucchalantasisirehiM / siJcanto mucchijjada vivaso jalasIyarehiM pi // vIijjanto ya puNo naliNIpattehi ceyaNaM lahai / daTTaNa 'niyaM chAyaM jalammi pariosamubahai // madhukararutairnRtyadiva kampamAnavIcihastaiH kamalarajApiJjarajalaM mahAsaraH / dRSTazca tatraikaH kalahaMsaH kathamapi priyatamAvirahitaH / priyadayitArahitaH punarebhirliGgairvijJAtaH // avalokayati daza diza ekAkI taralatArakaM khinnaH / karuNaM ca kUjitvA kSaNamAtraM nizcalastiSThati / / priyatamAsadRzIM haMsI dRSTvA hRSitaH samAlIyate / jJAtvA cAnyAM tAM nivartate navaraM saviSAdam / / maraNAviSTacittaH prajvalita hutavahamiva kamalavanam / pravizati mRNAlakhaNDaM viSamiva sa prekSate purataH / / vidhunAti pavanAkampitakamalarajomizritapiJjaracchAyam / virahAnalaprajvalitamiva manoharaM picchakalApam / / mRdupavanapracAlitacapalataraGgocchalacchiziraiH / sicyamAno mUrcchati vivazo jalasikarairapi / / 1 komalamu- ka / 2 navaraM kha / 3 niyaya- ka / -96796ROCHES ACEK 108 Jain Education melatonal withvayainelibrary.org Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mirAiccakahA // 430 // pecchiNa majjAyA cintA kahaSNu eso vi / piyavippaoyaduhio vihiNA viNaDijjai varAo || teNeya paNDiyA pariharati pemmaM ahiM bilagayaM va / jANanti jeNa piyavippaoyavisave yamAhappaM // ijA cinte ahaM tAva ya kalahaMsao vihivaseNa / patto paribbhamanto sarammi ekkaM saruddesaM // aNibhayavipaNA viDaM bhamiUNa saravaraM tattha / kuvalayachAyAe ThiyA diTTA kalahaMsiyA teNa || fareergart asamatthA kUhauM pi soeNa / daTThUNa ya taM haMso dhaNiyaM pariosamAvanno // daNaM piyajAyAghaDiyaM kalahaMsayaM vihivaseNa / majjhaM pi sAvaya tao maNammi cintA samupapannA // evaM jIvantANaM kAle kayAi hoi sampattI | jIvANa mayANaM puNa katto dIhammi saMsAre || vIjyamAnazca punarnalinIpatraizcetanAM labhate / dRSTvA nijAM chAyAM jale paritoSamudvahati // taM prekSya mama jAtA cintA kathaM nu eSo'pi / priyaviprayogaduHkhito vidhinA vigupyate ( vyAkulIkiyate) varAkaH // tenaiva paNDitAH pariharanti prema ahiM bilagatamiva / jAnanti yena priyaviprayogaviSavegamAhAtmyam // iti yAvaccintayAma ahaM tAvacca kalahaMsako vidhivazena / prAptaH paribhraman sarasyekaM zaroddezam | azanibhayavipranaSTA vikaTaM bhrAntvA sarovaraM tatra / kuvalayacchAyAyAM sthitA dRSTA kalahaMsikA tena // virahaparidurbalAGgI asamartha kUjitumapi zokena / dRSTvA ca tAM haMso gADhaM paritoSamApannaH || dRSTvA ca priyajAyAghaTitaM kalahaMsakaM vidhivazena / mamApi zrAvaka ! tato manasi cintA samutpannA // evaM jIvatAM kAlena kadAcid bhavati saMprAptiH / jIvAnAM mRtAnAM punaH kutaH dIrghe saMsAre // paJcamo bhavo // 430 // Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 431 // pANesu gharantesu ya niyamA ucchAhasattimamuyanto / pAvei phalaM puriso niyavavasAyANuruvaM tu // a ca / vilAsavaI va sAhio kulavaNA vivAo, jahA pAtriUNa bhattAraM bhuJjiUNa bhoe paraloyasAhaNeNa saphalaM ceva mANusattaNaM karisaiti / tA na vAvAei sA attANayaM / vicicANi ya vihiNo vilasiyAI / tA imaM tAva pattakAlaM, jaM tIe gavesaNaM ti / cintiNa nAraGgooeNa kayA paannvittii| payaTTo jalanihitaDeNaM, gao addhajoyaNametaM bhUmibhAgaM / dihaM ca vIIpaNollijja - mANaM samuddatIraMmi phalahayaM / payaTTo tassa samItraM / pattaM ca tIraM / diTThA ya tatyalaggA kaNThagayapANA vilAsavaI / harisio citteNaM, paJcabhinnAo ya ahaM tIe / roviDaM payattA, samAsAsiyA mae pucchiyA ya 'devi, kimeyaM' ti / tIe bhaNiyaM / ajjautta, suNa / mama mandabhAgadheyA apuNNehiM nivaDie tumammi ajjauttasoeNaM ca attANayaM samudapavAhaNujae setthavAhe tanivAraNatthaM ca saha mae prANeSu dhatsu (vidyamAneSu ca niyamAdutsAhazaktimamuJcan / prApnoti phalaM puruSo nijavyavasAyAnurUpaM tu || anyacca - vilAsavatyA api kathitaH kulapatinA vipAkaH, yathA prApya bhartAraM bhuktvA bhogAn paralokasAdhanena saphalameva mAnuSatvaM kariSyatIti / tato na vyApAdayati sA''tmAnam / vicitrANi ca vidhervilasitAni / tata idaM tAvatprAptakAlaM yattasyA gaveSaNamiti / cintayitvA nAraGgopayogena kRtA prANavRttiH / pravRtto jalanidhitaTena, gato'rdhayojanamAtraM bhUmibhAgam / dRTuM ca vIcipraNudyamAnaM samudratIre phalakam / pravRttastasya samIpam / prAptaM ca tIram / dRSTA ca tatralagnA kaNThagataprANA vilAsavatI / hRSTazcittena pratyabhijJAtazcAhaM tayA / rodituM pravRttA samAzvAsitA mayA pRSTA ca devi ! 'kimetad' iti / tayA bhaNitam Aryaputra ! zRNu / mama mandabhAgadheyAyA 1 " mami satthavAhaputte ya 'mama pattI hohi' ti bhaNante tao aNicchantI ahaM" iti pAThaH ka pustakaprAntabhAge evaM likhitaH, sa ca prakSipta AbhAti / purvApara saMdarbhavirodhAt / paJcamo bhavo // 431 // Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 432 // AlIhUe pariyaNe pahAyAe rayaNIe 'ava avaTTa' tti vAharante kaSNahAre rajjuparivattaNujjaesu nijjAmaesa ayaNDammi caiva girisiharanavaDiyaM piva civannaM jANavattaM / vihaDio jaNo / ajjauttaNubhAveNa mama puNNoyaeNaM ca samAsAiyaM mae phalahayaM / laDio jalanihI, diTTho yatumaM ti / tao mae cintiyaM / aho mAyAsIlayA aho akajjasaGkaSpapariNAmo satyavAhassa | ahavA kimettha acchariyaM / na khalu aNuvAyao kajjasiddhI, aNuvAyao pAvAyaraNaM suhANaM; jeNa tattha paDhamaM ceva attaNo saMkileso puNo ya parapIDA / tAmevaMvibhAsahapariNAmo / tahA vi avizyamuhasAhaNovAyA payaTTanti ettha pANiNo vippaladdhA mINa vva galasampattitullA vivAgadAruNAe suhasampattIe // etthantaraMmi bhaNiyaM vilAsavaIe / ajjautta, tumaM puNa kahaM nivaDio, kahaM vA uttiSNoti / tao 'na juttaM paradosa paDaNaM' ti cintiUNa jampiyaM mae / devi, pamAyao phellusiUNa nivaDio tadesasamAsAiyapuvvabhinnavahaNa - apuNyairnipatite tvayi Aryaputrazokena cAtmAnaM samudrapravAhaNodyate sArthavAhe ca tannivAraNArtha saha mayA AkulIbhUte parijane prabhAtAyAM rajanyAM 'apavartaya' iti vyAharati karNadhAre rajjuparivartanodyateSu nirvAmakeSu akANDe eva girizikharanipatitamiva vipan yAnapAtram / vighaTito janaH / AryaputrAnubhAvena mama puNyodayena ca samAsAditaM mayA phalakam / laGghito jalanidhiH, dRSTazca tvamiti // tato mayA cintitam - aho mAyAzIlatA, aho akAryasaMkalpapariNAmaH sArthavAhasya | athavA kimatrAccaryamiti / na khalvanupAyataH kAryasiddhiH, anupAyataH pApAcaraNaM sukhAnAm, yena tatra prathamameva AtmanaH saMklezaH punazca parapIDA / tataH kathamevaMvidhAbhyAsataH zubhapariNAmaH, tathApyaviditasukhasAdhanopAyAH pravarttante'tra prANino vipralabdhA mInA iva galasaMprAptitulyAyAM vipAkadAruNAyAM sukhasaMprAptau / atrAntare bhaNitaM vilAsavatyA / Aryaputra ! tvaM punaH kathaM vottIrNa iti / tato 'na yuktaM paradoSaprakaTanam' iti cintayitvA 1 phellisiUNa ka, phelasiUNa kha / Jain Education Intemational paJcamo bhavo | // 432 // Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo kahA ASSES bhavo // 433 // %ASI samarAiccA phalahaeNaM ca uttiNNo mhi // . aikantA kAi velA / tIe bhaNiyaM / ajautta, nisAbhibhUya mhi / mae bhaNiyaM / devi, io nAimi ceva mahantaM saravaraM / tA ehi | gacchamha / payaTTA vilaasbii| samAgayA thevaM bhuumibhaagN| tao garuyayAe niyambassa khINayAe samuddataraNeNaM somAlayAe dehassa viis||433|| sthAe mama sannihANeNaM ne sakkei caMkamiuM / tao mae bhaNiyaM / devi, ciTThAhi tAva tumaM naggohapAyavasamIve, jAva saMpADemi devIe naliNipattaNamudayaM ti / tIe bhaNiyaM / na me tuha vayaNadaMsaNataNhAo bAhae salilataNhA / mae bhaNiyaM / devi, dhIrA hohi Agao ceva ahayaM ti / kayaM ca se pllvsynnijj| samappio nayaNamohaNo pddo| bhaNiyA ya esA / devi, bahupaccavAyaM araNNaM, ao eyapacchAiyasarIrAe ciTTiyavvaM, jAva ahamAgacchAmi tti / abahamaya pi hiyapaNa apaDikUlayAe paDissuyaM tIe / ahaM gao saravaraM / jalpitaM mayA / devi ! pramAdataH (phellusiUNa de.) mRtvA nipatitastadezasamAsAditapUrvabhinnavahanaphalakena cottIrNo'smi // atikrAntA kA'pi velA / tayA bhaNitam-Aryaputra ! tRSA'bhibhUtA'smi / mayA bhaNitam-ito nAtidUre eva mahat sarovaram / tata | ehi gacchAvaH / pravRttA vilAsavatI / samAgatA stokaM bhUmibhAgam / tato gurutayA nitamyasya kSINatayA samudrataraNena sukumAratayA dehasya vizvastayA mama sannidhAnena na zaknoti caMkramitum / tato mayA bhaNitam-devi ! tiSTha tAvattvaM nyagrodhapAdapasamIpe yAvat saMpAdayAmi devyai nalinIpatreNokkamiti / tayA bhaNitam-na me tava badanadarzanatRSNAyA bAdhate salilatRSNA / mayA bhaNitam-devi ! dhIrA bhava, Agata evAhamiti / kRtaM ca tasyAH pallavazayanIyam / samarpito nayanamohano padaH / bhaNitA caiSA, devi ! bahupratya vAyamaraNyam , anaH etatpracchAditazarIrayA sthAtavyam , yAvadahamAgacchAmIti / abahumatamapi hRdayena apratikUlatayA pratizrutaM tayA / sama037 1 khinnayAe ka / 2 bhaNiyaM ca NAe 'na sakkuNAmi caMkamiu' ka / 3 cihaka / SASISRO 1 10ction international Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 434 // gayiyagaM nAraGgaphalANi ya / payaTTo paDivaNaM, samAgao tamuddesaM / bhaNiyA ya emaa| devi, muJca nayaNamohaNaM paDayaM, gevhA hi udagaM ti / jAva na bAhara ti, tao mae bhaNiyaM / devi, alaM parihAseNaM, mukha jayaNamohaNaM paDayaM / tahAvi na vAharai / tao mae citi / nRNaM natthi ceva iha devI / anaThA daNa meM kahaM na anbhuTThe, kahaM vA na cAdara ti / tabha parAmuDo sattharo, novaladdhA devI / tao AsaGkiyaM me hiyaeNaM, phuriyaM vAmaloyaNeNaM, nivaDiyaM ca me hatthAo payattagahiyaM pi soyayaM naliNivattaM / visAyaparAhiNo vivRNNavayaNataralacchaM 'devi devi' tti jaMpamANo pavatto gavesiuM / vAluyAthalIe ya uvaladdhA ayagaraghaseNI / vevamANahioTTo tayaNusAreNa / diTTho ya taruvaragahaNe aikasaNa dehacchavI viNintanayaNavisasihAjAlabhAsuro nayaNamohaNa paDagasaNavAvaDo mahAkAo agaroti / taM ca daTThUNa cintiyaM mae / haddhI vAvAiyA devI / tao na jANiyaM mae, kiM divamo kiM rattI ki unheM ki ahaM gataH sarovaram / gRhItamudakaM nAraGgaphalAni ca / pravRttaH pratipathena, samAgatastamuddezam / bhaNitA caiSA / devi ! muca nayanamohanaM paTam gRhANodakamiti / yAvanna vyAharatIti, tato mayA bhaNitam - devi ! alaM parihAsena, muca nayanamohanaM paTam / tathApi na vyAharati / tato mayA cintitam - nUnaM nAratyeva iha devI, anyathA dRSTvA mAM kathaM nAbhyuttiSThati, kathaM vA na vyAharatIti / tataH parAmRSTaH srastaraH, nopalabdhA ca devI / tata AzaGkitaM me hRdayena, sphuritaM vAmalocanena nipatitaM ca me hastAtprayatnagRhItamapi sodakaM nalinIpatram / viSAdaparAdhIna iva bhItavadanataralAkSaM 'devi devi ' iti jalpan pravRtto gaveSayitum / vAlukAsthalyAM copalabdhA'jagaragharSaNI / vepamAnahRdayaH pravRttastadanusAreNa / dRva taruvaragahane 'ti kRSNadehacchavi viniryantrayana viSazikhAjvAlAbhAsuro nayanamohanapaTagrasanacyAprato mahAkAyo'jagara iti / taM ca dRSTvA cintitaM mayA / hA dhigU, vyApAditA devI / tato na jJAtaM mayA, kiM divasaH kiM rAtriH, 1 - vehaNI ka ghasaraNI kha 2 garuyataruvara- kha / paJcamo bhavo | // 434 // Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lApazcamo samarAiccakahA // 435 // SROGREECE sIya kiM muhaM kiM dukkhaM ki usavo kiM vasaNaM kiM jIviyaM kiM maraNaM kiMgao kiM Thio tti; kevalamaNAcikkhaNIyaM bhavatyantaraM pAviUNa mucchAnimIliyanayaNo nivaDio dharaNivaDhe, viuttAsavo viya Thio kaMci kAlaM / jalahimAruyasamAgameNaM ca laddhA ceyaNA / |MI bhavo cintiyaM mae / jAva esa ayagaro na desantaramuvagacchai, tAva ceva imiNA atANayaM khevAvemi / mayassa vi bahumao ceva me devIsamAgamo tti / gao ayagarasamI / so ya maM daTTaNa kayAvarAho viya kupuriso saMkuDio aygro| cintiyaM mae / mayassa vi // 435 // piyayamAsamAgamo dullaho tti / tao kahaM akuvio mamaM gahe UNaM eso gasissa' ti Ahao uttimaGgabhAe aygro| bhayakAyareNaM ca teNa niggilio nayaNamohaNo paDo, AvaddhA maNDalI, nisAmio phnnaabhoo| to piyayamAgattasaGgabahumANeNa gahio paDo, viiNNo bacchatyale / cintiyaM ca mae / eyaM ceva nayaNamohaNaM diyae dAUNa ukkalambaNeNa vAvArami attANayaM ti / gao naggohasamIvaM, jatya piyayamA pasuttA Asi / nibaddho pAso, sAhAgaeNaM ca nimiA siroharA, vimukko appA, niruddho knntthdeso| tao kimuSNaM kiM zItapa , kiM sukhaM kiM duHkham , kimutsavaH kiM vyasanam , ki jIvitaM kiM maraNam , kiM gataH kiM sthita iti / kevala| manAkhyeyamavasthAntaraM prApya mUrchAnimilitanayano nipatito dharaNIpRSThe, viyuktAsuriva sthitaH kazcitkAlam / jaladhimArutasamAgamena ca | labdhA cetanA / cintitaM myaa| gAvadeSo'jagaro na dezAntaramupasarpati tAvadevAnenAtmAnaM khAdayAmi / mRtasyApi bahumata eva me devIsamAgama iti / gato'jagarasamIpam / sa ca mAM dRSTvA kRtAparAdha iba kupuruSaH saMkucito'jagaraH / cintitaM mayA mRtasyApi priyatamAsamAgamo durlabha iti / tataH 'kathamakupito mAM gRhItvA prasiSyati' iti Aita uttmaanggbhaage'jgrH| bhayakAtareNa ca tena nirgilito nayanamohanaH paTaH, AbaddhA maNDalI, nizAmitaH phaNAmogaH / tataH priyatamAgAtrasaGgabahumAnena gRhItaH paTaH, vitIrNo vakSaH 1 gilAvemika rao kuvieNa ciya kahaM NAmAkuvio gasirasai ti stra / HARIRLSAROKAR OREA Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA pazcamo bhavo // 436 // bhamiyaM viya kANaNehi, nivaDiyaM viya nahaGgaNeNaM, viNiggayAiM nayaNAI, avasIyaM sarIrayaM / ao paramaNAcikSaNIyaM aNaNubhayapuvvaM saMmohamaNupatto mhi / thevavelAe ya sumiNae viya divo mara kamaNDalupANiraNa mamaM cetra gattasizcagavAvaDo risii| samAgayA ceynnaa| cintiyaM ca / hanta, dharaNigao ahaM, na vivanno ceva mandapuNNo tti / tao parAmuTuM me aGgamisiNA / bhaNio ya so mae / bhayavaM, kiM tae vavasiyaM ti / teNa bhaNiyaM / suNa / diTTho tumaM attavAvAyaNujao mae dUradesavattigA kusumasAmiheyAgaeNaM / to 'hA ko puNa eso sappurisanindiyaM maggaM paba jai, kiMvA se vavasAyakAraNaM pucchi UNa nivAremi payaM' ti cintiUNa payaTTo turiyaturiya, jAva mukko tae appA / tao 'mA sAhasaM mA sAhasaM ti bhaNamANo turiyayaraM dhAvio patto ya naggohasamovaM / etyantaraMmi tuTTo te paaso| nibaDio dharaNivaThe / tao ya sitto mae kamaNDalupANieNa, laddhaceyaNaM muNiUNa parAmuTuM ca te aGgaM / eyaM me bavasiyaM sthle| cintitaM ca mayA-etameva nayanamohanaM hRdaye dattvA utkalambanena vyApAdayAmyAtmAnamiti / gato nyagrodhasamIpam , yatra priyatamA prasuptA''sIt / nibaddhaH pAzakaH, zAkhAgatena ca nyastA zirodharA, vimukta AtmA, niruddhaH kaNThadezaH / tataH bhrAntamiva kAnanaiH, nipatitamiva nabho'GgaNena, vinirgate nayane, avazIbhUtaM zarIram / ataH paramanAkhyeyamananubhUtapUrva saMmohamanuprApto'smi / stokavelAyAM ca svapne iva dRSTo mayA kamaNDalupAnIyena mamaiva gAtrasecanavyApRta RSiH / samAgatA cetanA, cintitaM ca / hanta, dharaNIgato'ham , na vipanna eva mandapuNya iti / tataH parAmRSTaM me'GgamRpiNA | bhaNitazca sa mayA / bhagavan ! kiM tvayA vyavasitamiti / tena bhaNitamzRNu / dRSTastvamAtmavyApAdanodyato mayA dUradezava tinA kusuma-sAmidheyA (kASThA) gatena / tato hA kaH punareSa satpuruSaninditaM mArga prapadyate, kiMvA tasya vyavasAyakAraNaM pRSTvA nivArayAmyetam' iti cintayitvA pravRttastvaritatvaritam, yAvanmuktastvayA''tmA / tato 'mA sAhasaM mA sAhasaM' iti bhaNan tvaritataraM dhAvitaH prAptazca nyagrodhasamIpam / atrAntare truTitaste pAzaH / nipatito dharaNIpRSThe / zAkhAgatena ca nyastAraNa / ataH paramanAkhyeyamAna cetanA, cintitaM ca ti / tena bhaNitam Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo // 437 // sanarApA ti / tA Acakha dhammasAla, ka puNa imassa vavasAyassa kAraNa / taA sAvAlaeNa japiya mae / bhayava, alaM me vavasAyakAraNegaM / kahA teNa bhaNiyaM / vaccha, alaM te ljjaae| sabyasta jagaNibhUo tavassijaNo hoi / anuNiyavuttanto ya kimahaM bhaNAmi tti / tA Aci kkhau bhavaM / tao mae 'akAraNavacchalo mANaNIo gihiNo jaijaNo' ti cintiUNa sAhio seyaviyAnignamagAio uklmbnnaa||437|| vasANo niyyvuttnto| bhaNiyaM ca teNa / vaccha, Iiso esa sNsaaro| ettha khalu sarayajalaharasamaM jIviyaM, kusumiyatarusamAo riddhIo, mumiNaovabhoyasarisA visayamogA, vioyAvasANAI piyjnnsmaagmaaii| tA paricaya imaM vavasAyaM ti / na pariccattapANo vi jIvo akAUNa kusalasaMcayaM samIhiyaM saMpAvei tti / mae bhaNiyaM / bhayavaM, evameyaM tahAvi na sakkuNomi piyayamArihajalaNanAlAvalIpairiyario khaNe khaNe maraNAirittaM dukkhmnnuhviuN| tA avassaM maraNujjayassa Acikkha bhayavaM, keNa uNa uvAeNa iya gi ceva me loya| tatazca sikto mayA kamaNDalupAnIyena / labdhacetanaM jJAtvA parAmRSTaM ca te'Ggam / etanme vyavasitamiti / tata Acava dharmazIla ! kiM punarasya vyavasAyasya kAraNam / tataH savyallIkena jalpitaM mayA-bhagavan ! alaM me vyavasAyakAraNena / tena bhaNitam-vatsa ! alaM te lajjayA, sarvasya jananIbhUtaH tapasvijano bhavati, ajJAtavRttAntazca kimahaM bhaNAmi iti / tata AcaSTAM bhavAn / tato mayA 'akAraNavatsalo mAnanIyo gRhiNo yatijanaH' iti cintayitvA kathitaH zvetavikAnirgamanAdika utkalambanAvasAno nijavRttAntaH / bhaNitaM ca tena-vatsa IdRza eSa saMsAraH / atra khalu zarajjaladharasamaM jIvitam , kusumitatarusamA RddhayaH, svapnopabhogasadRzA viSayamogAH, viyogAvasAnAH priyajanasamAgamAH / sa parityajemaM vyavasAyamiti / na parityaktaprANo'pi jIyo'kRtvA kuzalasaMcaya | samAhitaM saMprApnotIti / mayA bhaNitam-bhagavan ! evametad , tathA'pi na zaknomi priyatamAvirahajvalanajvAlAvaliparivRtaH kSaNe kSaNe 1 dhammasIlayA k| 2 pariyao ka / CRICANADANCE 110 Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 438 // ntaragayAe vi piyayamAe saMjogo havejja ti / teNa bhaNiyaM / jai evaM, tA suNa / asthi iheva malayapavvae maNorahApUrayaM nAma siharaM / taM cali kAmiyaM paDaNaM / tA eyamAruhiya kAUNa jahociyaM paNihANaM pAvihisi samIhiyaM ti / tao mae paNamiUNa calaNajuyalaM pucchi isI / bhaya, kahiM puNa taMmuddesaM maNorahApUrayaM ti / daMsiyamaNeNa / payaTTo ahayaM, patto taiyadiyahe / ArUDho sappurisAhi mI tu siharaM / 'jammantare vi tIe samAgamo havejja' tti bhaNiya kao paNihI, vimuko appA / 'aho pAo' ti bhaNamANeNa gayagayalacAriNA dhuvvantacINaM suraNaM vAmapAsanimiyAsiNA saMbhamovayaNaviyaliyamuNDamAleNa candANugAriNA accantasomadaMsaNeNa paDicchio vijjAhareNa, nIo sahAvasIyalaM candrakantamaNisaNAhaM candaNalayAharayaM / samAsAsiUNa bhaNio ya teNa / bho mahAsatta kiM puNa te annasarisAgiipiNiyamA purisabhAvassa imaM Iisa iyarapurisANurUvaM ceTThiyaM, kiMvA ettha kAraNaM sAhehi tAva, jai maraNAtiriktaM duHkhamanubhavitum / tato'vazyaM maraNodyatasyAcakSva bhagavan! kena punarupAyena idAnImeva me lokAntaragatAyA api priyatamAyAH saMyogo bhavediti / tena bhaNitam-padyevaM tataH zRNu / asti ihaiva malayaparvate manorathApUrakaM nAma zikharam / taca kila kAmitaM patanam | tata etacaruhya kRtvA yathoditaM praNidhAnaM prApsyasi samIhitamiti / tato mayA praNamya caraNayugalaM pRSTha RSiH / bhagavan ! kutra punastaduddezaM manorathApUrakamiti / darzitamanena / pravRtto'ham prAptastRtIyadivase / ArUDhaH satpuruSAbhimAnamiva tuGgaM zikharam / 'janmAntare'pi tathA samAgamo bhaved' iti bhaNitvA kRtaH praNidhiH, vimukta AtmA / 'aho pramAdaH' iti bhaNatA gaganatalacAriNA dhUyamAnacInAMzukena vAmapArzvanyastAsinA saMbhramAvapatanavicalitamuNDamAlena candrAnukAriNA'tyantasaumyadarzanena pratISTo vidyAdhareNa, nItaH svabhAvazItalaM candrakAntamaNisanArthaM candanalatAgRham / samAzvAsya bhaNitazca tena / bho mahAsattva ! kiM punaste'nanya 1 tamuddesa - ka / 2 - mANamivottuMgaM kha / paJcamo bhavo // 438 // Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 439 // aNIyaM na hoi / mae bhaNiyaM / kiM nAma parovayAra nirayassa dosavajiNo viiyapANidhammasma sajjaNassAvi akaraNIyaM / tA suNau bho / piyayamAvioyavAvA yaNujjayassa sAhiyaM me risiNA imaM magorahAvUrayaM kAmiyaM paDaNaM / tao 'jammantaraMmivi piyayamAjoo haveja' ti kAU paNihANaM vimuko appA / eyaM me ettha kAraNaM ti / tao Isi vihasiUNa bhaNiyaM vijjAhareNa / aho Nu khala natthidukaraM siha / siNehI hi nAma mUlaM savvadukkhANaM nivAso aviveyassa aggalA nivvuIe bandhatro kugaivAsassa paDivakkho kusala joyANaM desao saMsArADavIe vacchalo asaJcavavasAyassa / eeNa abhibhUyA pANiNo na gaNanti AyaI, na joyanti kAlociyaM, na sevanti dhammaM, na pecchanti paramatthaM, mahAlohapaJjaragayA viya kesariNo samatthA vi sIyanti ti / savisao vi esa evaM pAvo, kimaGga pur avisao / tA pariccaya imaM avisayasiNehaM / Aloehi viveyadIvAloeNa nimnAsiUNa mohatibhiraM, kahaM vicittasadRzAkRtipizunita mahApuruSabhAvasya imIdRzamitarapuruSAnurUpaM ceSTitam, kiMvA'tra kAraNam, kathaya tAvad yadyakathanIyaM na bhavati / mayA bhaNitam, kiM nAma paropakAraniratasya doSavarjino vitiprANidharmasya sajjanasyApyakathanIyam / tataH zRNotu bhadraH / priyatamA viyogavyApAdanodyatasya kathitaM me RSiNA i manorathApUrakaM kAmitaM patanam / tato 'janmAntare'pi priyatamAyogo bhaved' iti kRtvA praNidhanaM trimukta AtmA / etanme'tra kAraNamiti / tata ISad vihasya bhaNitaM vidyAdhareNa / aho nu khalu nAsti duSkaraM snehasya | sneho nAma mUlaM sarvaduHkhAnAM nivAso'vivekasya argalA nirvRteH bAndhavaH kugativAsasya pratipakSaH kuzalayogAnAM dezakaH saMsArATavyA vatsalo'satyavyavasAyasya / etenAbhibhUtAH prANino na gaNayantyA yatim, na pazyanti kAlocitam na sevante dharmam, na prekSante paramArtham, mahAlohapaJjaragatA iva kesariNaH samarthA api sIdantIti / saviSayo'pi eSa evaM pApaH kimaGga punaraviSaya iti / tataH paritya jemamaviSayasneham / Alocaya vivekadIpAleokena nirnAzya mohatimiram kathaM vicitrakarmapariNAmavazagAnAM jIvAnAM patanAnubhAvata ekA paJcamo bhavo // 439 // Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA SAKREC pazcamo bhavo // 440 // kammapariNAmavasayANaM jIvANaM paDaNANuhAvao egA gaI saMgamo vA / tahAkammapariNaibhAve ya kiM imiNA saMrambhega / ahilasiyasAhagovAo vi ya na dANasIlatave mottUNa ettha dihro paramatthapecchaehi ti / anna sAhemi ahaM paJcayajaNayaM tu savvasattANaM / jaM vitaM vaNiyANaM accantaviruddhayaM soma // neheNa paoseNa ya bhinnaM kAUNa ettha paNihANaM / jaha taM bhajjupaIyaM nihaNagayaM taM nisAmehi // atthi iha malayavisae kaNiyArasi nAma snniveso| tattha sabhilao nAma gAhAvaI / tassa nAmao vi amaNunA sIhA nAma bhAriyA / so vuNa imIse jIviyAo vi iTTayaro / tANaM jaM paropparaM vioyadaMsaNe bahu mannantANamaikanto koi kAlo / annayA ya AyaNNiyaM teNaM maNoharApUrayaM kAmiyaM paDaNaM / jAyAnivveyao AgantUrNamA mama jammantaraMmi vi esA bhAriyA haveja'tti kAUNa // 44 // RECOREGISTEREOGRE E CTRESS gatiH samAgamo vA / tathAkarmapariNatibhAve ca kimanena saMrambheNa / abhilaSitasAdhakopAyo'pi ca na dAnazIlatapAMsi muktvA'tra dRSTaH paramArthaprekSakairiti / anyatkathayAmyahaM pratyayajanakaM tu sarvasattvAnAm / yad vRttaM vaNijoratyantaviruddhakaM saumya ! // snehena pradveSeNa ca bhinnaM kRtvA'tra praNidhAnam / yathA tad bhAryApatyornidhanagataM tad nizAmaya // astIha malayaviSaye karNikArazivaM nAma sannivezaH / tatra sabbhilako nAma gRhapatiH / tasya nAmato'pi amanojJA siMhA nAma bhAryA / sa punarasyA jIvitAdapISTataraH / tayozca parasparaM viyogadarzane bahu manyatoratikrAntaH ko'pi kAlaH / anyadA zakaNitaM tena manorathA 1 samAraMbheNaM ka kha / 2 bhajjAIyaM kha, bhajjUpaIyaM ka / 3 savisao ga, sabhilao ka / 4 jAyAnizveSaNaM E RCACAS Jain Education on For Private & Personal use only I llainelibrary.org Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 441 // 111 Jain Education pahANaM vimuko appA mao ya so| muNio ya esa vuttanto bhAriyAe / gahiyA soraNaM / AgayA imaM paDaNaM / bhattArasiNehao kao tIe paNihI 'jammantaraMmi vi so cevaM me bhattA bhavejja' tti / vimuko appA, mayA ya sA / paropparavirohao ya takkemi, na saMpannA tesiM maNorahA / tA kiM eiNA juttivirahiyavisaeNa aNuhANeNaM / kahaM kayA vA viyayamAe vioo saMjAo titA Acikkha eyaM / tao mae 'sundaraM bhaNai' ti cintiUNa sAhio ayagaravuttanto / taiya diyaho ya imassa vattassa / vijjAhareNa bhaNiyaM / dUre varttati / mae bhaNiyaM / asthi io dattahiM joyaNehiM / vijjAhareNa bhaNiyaM / jai evaM, tA alaM visAeNa; na vinnA te piyayamA / mae bhaNiyaM / kahaM viy| teNa bhaNiyaM / suNa / asthi aNeyavijjAharanarindama ulimaNippabhAvisara vicchuriyapAyapIDho cakaseNo nAma vijjAharavaI / pAraddhaM ca teNa apaDihayacakAe mahAvijjAe sAhaNaM / duvAlasamAsiyA se kayA puvvasevA / tao aDayAlI se joyaNaM pUrakaM kAmitaM patanam / jAyAnirvedatazcAgatya 'mA mama janmAntare'H yeSA bhAryA bhaved' iti kRtvA praNidhAnaM vimukta AtmA, mRtazca saH / jJAtazcaiSa vRttAnto bhAryayA / gRhItA zokena / AgatedaM patanam / bhartRsnehataH kRtastayA praNidhiH 'janmAntare'pi sa eva me bhartA bhaved' iti / vimukta AtmA, mRtA ca sA / parasparavirodhatazca tarkayAmi na saMpannA tayormanorathAH / tataH kimetena yuktivirahitaviSayeNAsita / kathaM kadA vA priyatamAyA viyogaH saMjAta iti tAvad AcakSva etad / tato 'sundaraM bhaNati' iti cintayitvA kojagaravRttAntaH / tRtIyadivasazcAsya vRttasya / vidyAdhareNa bhaNitam-kiyaddUre vRttamiti / mayA bhaNitam astIto dazabhiryojanaiH / vidyAdhareNa bhaNitam - yadyevaM tato'laM viSAdena, na vipannA te priyatamA / mayA bhaNitam - kathamitra / tena bhaNitam zRNu / asti anekavidyAdharanarendra maulimaNiprabhAvisaravicchuritapAdapIThazvakaseno nAma vidyAdharapatiH / prArabdhaM ca tenApratihatacakrAyA mahAvidyAyAH 1 cceva ka / 2 -lIsaM kha / nal paJcamo bhavo // 441 // nelibrary.org Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcamo samarAiccakahA bhavo // 442 // // 442 // kAUNa khettamuddhiM savvasattANaM dAUNamabhayadANaM 'sattarataM jAva rakkhiyabA iha mahApayatteNaM hiMsa' ttinirUviUNa niyasarIrabhUe vijAhare pahANasiddhinimittaM egAgI ceva geNhi UNa phalihamaNivalayaM paviThTho siddhinilayAbhihANaM malayagiriguhaM ti| pAraddho teNa sattalakkhio mantajAvo / pUrANi ya se samaM paNaimaNorahe hiM ajjeva satta rAiMdiyAI, bhavissai ya sura sAmiNo vijAsiddhI / ao avagacchAmi, ehamettakhetamajjhagayA na vivanA te piyayamA jao ujjuttA sAmikajje vijjAharA / tao mae cintiyaM / evameyaM juttisaMgayaM ca / annahA kahaM paDarayaNapAuyAe kevalapaDarayaNagasaNaM, kaI vA takkhaNovabhuttAe tahA maNDalikaraNaM ayagarassa tti / cintiUNa bhaNio vijjaahro| bho mahApurisa, jai evaM, tA pujjantu te maNorahA / AsAsio ahaM bhayavayA, niyattio akuslvvsaayaao| tA ciTTha tumaM, ahaM puNa gacchAmi piyayama anne siuN| vijjAhareNa bhaNiyaM / alaM kile seNa / ahameva kallaM saMpADiyadevasAsaNo sAdhanam / dvAdazamAsikI tasyAH kRtA puurvsevaa| tato'STacatvAriMzadyojanAM kRtvA kSetrazuddhiM sarvasattvebhyo dattvA'bhayadAnaM 'saptarAtraM yAvad rakSitavyeha mahAprayatnena hiMsA' iti nirUpyaM nijazarIrabhUtAn pradhAnasiddhinimittaM ekAkyeva gRhItvA sphaTika maNivalayaM praviSTaH siddhinilayAbhidhAnAM malayagiriguhAmiti / prArabdhastena saptalakSiko mantrajApaH / pUrNAni ca tasya samaM praNayimanorathairathaiva sapta rAtriMdivAni, bhaviSyati ca zvaH svAmino vidyAsiddhiH / ato'vagacchAmi etAvanmAtrakSetramadhyagatA na vipannA te priyatamA, yata udyuktAH svAmikArye vidyAdharAH / tato mayA cintitam-evametad yuktisaMgataM ca / anyathA kathaM paTaratnaprAvRtAyAH kevalapaTaratnaprasanam , kathaM vA tatkSaNopabhuktAyAM tathA maNDalIkaraNamajagarasyeti / cintayitvA bhaNito vidyAdharaH / bho mahApuruSa! yadyevaM tataH pUryantAM te manorathAH / AzvAsito'haM bhagavatA nivatito'kuzalavyavasAyAt / tatastiSTha tvam , ahaM punargacchAmi priyatamA 1 niyaya- kha / 2 me te k| HARIECCAROCARDAMOREOGRAM Aer Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 443 // peDa puNNamaNoraho se savijjAharerhito uvalahiUNa jahadviyaM vuttantaM piyayamaM te ghaDissAmi / tao mae 'alavaNIyavayaNo hi ' ti cintiUNa 'jaM tumaM bhaNAsi' tti bahumabhio vijjAharo / aikkanto vaasro| addhajAmAva se sAe rayaNIe ayaNDammi cetra ujjoviyaM (ya) nahaGgaNaM, saMkhuhiyaijalanirhi paeNyampiyamahiyala gijjantamaGgalaM ca samAgayaM suravimANAgAramaNu garentaM vijjAhara vimANaM / tao saMbhanto udvio vijjAharo / bhaNiyaM ca teNa / bho bho pekkha peksa saMsiddhamahAvijjassa sAmiNo cakka seNassa riddhiM / pecchamANANa ya voliyaM caDagareNaM, pabhAyA rayaNI, uggao aMsumAlI / tao maM gheNa gao cakka seNasamIvaM nivvuikaraM nAma malayasiharaM / paNamio teNa vijjAharI saro / viiNNAI AsaNAI / uvavidvA amhe / sAhio teNa maidIyavuttanto cakkaseNassa / bhaNiyaM ca teNa / bho mahApurisa, mA saMtappa | ajjeva te piyayamaM ghaDissAmiti / etthamanveSayitum / vidyAdhareNa bhaNitam - alaM klezena / ahameva kalye saMpAditadevazAsanaH pratipUrNamanorathaH zeSavidyAdharebhya upalabhya yathAsthitaM vRttAntaM te priyatamAM ghaTayiSyAmi / tato mayA 'alaGghanIyavacanaH suhRd' iti cintayitvA 'yattvaM bhaNasi' iti bahu mAnito vidyAdharaH / atikrAnto vAsaraH / ardhayAmAvazeSAyAM rajanyAmakANDe evodyotitanabhogaNam, saMkSobhitajalanidhi, prakampitamahItalam, gIyamAnamaGgalaM ca samAgataM suravimAnAkAramanukurbrad vidyAdharavimAnam / tataH saMbhrAnta utthito vidyAdharaH, bhaNitaM ca tena / bho bhoH ! prekSasva | prakSasva saMsiddhamahAvidyasya svAminazcakrasenasya Rddhim / prekSamANayozcAtikrAntaM caTakareNa (samUhena ) / pabhAtA rajanI, udgato'zumAlI / tatazca mAM gRhItvA gatazcakrasenasamIpaM nirvatikaraM nAma malayazikharam / praNatastena vidyAdharezvaraH / vitIrNe Asane / upaviSTAvAvAm / 1 paripuNNa-ka / 2 uvalabhiUNa kha / 3 -mittika / 4 sugahi kha / 5 saMkhuhio jalanihI ka ga / 6 paryAmpiyaM mahiSalaM ka ga / 7 nAsti kha pustake / 8 sasaMto ke / 9 matIya kha / paJcamo bhavo // 443 // Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 paJcamo samarAicca kahA bhavo 1 // 444 // // 444 // STRUCACADARA ntaraMmi samAgayA duve vijAharA / paNamio tehiM ckksenno| bhaNiyaM ca egeNa / mahArAya, devasamAeseNeva sayalajIvovadhAyaparirakkhaNanimittaM bhamantehiM kANaNantarAI egammi uddese diTThA mahAkAyaayagarabhaeNa mottUNa uttarIyaM 'hA ajautta, hA ajautta'tti bhaNamANI [uDiyA pallavasayaNIyAo] palAyamANA itthiyaa| nivaDi UNa vAvattibhIehiM gahiyA ya amhehiM, uvaNIyA malayasiharaM, vimukkA ya pallavasayaNijje / mucchiyA viya ThiyA kazci kAlaM / tao bhayaveviraGgI 'hA ajauna hA ajautta' ti bhaNamANI uTThiyA pllvsynniiyaao| bhaNiyA ya amhehiM / sundari, alaM te bhaeNa; sAhehi tAva, kahiM te ajautto / tIe bhnniyN| udayassa saravaraM gao tti| tao gaviTTho tattha amhehi, na uNa uvlddhotti|saa uNa tao ceva divasAo Arambha akayapANavittI 'hA ajautta hA anja utta'ttiparAyaNA citttti| eyaM soUNa devo pamANaM ti| tao meM puloiUNa bhaNiyaM cakaseNeNa / bhadda, nirUve hi tAva, kiM sA bhavao piyayamA kathitastena madIyavRttAntazcakrasenAya / bhaNitaM ca tena-bho mahApuruSa ! mA saMtapyasva, adyaiva te priyatamAM ghaTayiSyAmIti / atrAntare | samAgatau dvau vidyAdharau / praNatastAbhyAM cakrasenaH / bhaNitaM caikena-mahArAja ! devasamAdezenaiva sakalajIvopaghAtaparirakSaNanimittaM bhramadbhayAM kAnanAntarANi ekasminnuddeze dRSTA mahAkAyAjagarabhayena muktvottarIya 'hA Aryaputra ! hA Aryaputra !' iti bhaNantI [ utthitA pallavazayanIyAt ] palAyamAnA strI / nipatya byApattibhItAbhyAM gRhItA cAvAbhyAm , upanItA malayazikharam / vimuktA ca pallavazayanIye // mUJchiteva sthitA kazcitkAlam / tato bhayavepamAnAGgI 'hA Aryaputra' ! Aryaputra' ! iti bhaNantI utthitA pallavazayanIyAt / bhaNitA cAvAbhyAm-sundari ! alaM te bhayena, kathaya tAvat kutra te AryaputraH / tayA bhaNitam-udakAya sarovaraM gata iti / tato gaveSitastatrAvAbhyAm , na punarupalabdha iti / sA punastata eva divasAdArabhya akRtaprANavRttiH 'hA Aryaputra : hA Aryaputra' ! iti parAyaNA tiSThati / 1 a pAThaH kapustakaprAntabhAge / 2 vuNa ka / 3 kahiM gao kahiM gao tti ka / 4 tAya tti parAyaNA kha / 5 paloiUNa ka / kamAla Jain Education nal inlainelibrary.org Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 445 // sama0 38 Jain 112 navati / tao vijjAharaduio gao candaNavaNAbhirAmaM malayasAM / diTThA ya sayalakalovaveyA vi vIyacendale hAgAra maNugArentI kaNThayajIviyA vilAsavaI / usasiyaM me hiyaeNa / samAsAsiyA esA, kAriyA vijjAharovaNIeNaM sayalindiovayAriNA divvAhAreNa pANavittiM / sAhiyaM cakraseNassa, jahA sa cceva me piyayama ti / cakkaseNeNa bhaNiyaM / sundaraM jAyaM / bhadda bhaNa, kiM te avaraM karaNijjaM kareti / mae bhaNiyaM / natthi ao vi avaraM karaNijjaM ti / teNa bhaNiyaM / bhadda, dehalakkhaNehiMto caivAvagacchAmi, bhavivvaM tara vijjAharanarindeNa / tA geNhAhi eyaM mahApurisayavasAyametta sAhaNaM ajiyabalaM nAma mahAvijjaM ti / pAeNavisANA esA pariNAmaphaladA ya / tao mae sumariUNa bAlabhAvasAhiyaM saMvacchariyatrayaNaM 'mANaNIyA mahApurisa' ci cintiUNa jaMpiyaM 'jaM tumaM bhaNAsi' tti / tao teNa viiNNA vijjA, sAhio sAhaNovAo / tao gaesu vijjAharesu samuetacchrutvA devaH pramANamiti / tato mAM pralokya bhaNitaM cakrasenena / bhadra ! nirUpaya tAvat kiM sA bhavataH priyatamA naveti / tato vidyAdharadvitIyo gatazcandanavanAbhirAmaM malayasAnu / dRSTA ca sakalakalopetA'pi dvitIyAcandralekhAkAramanukurvatI kaNThagatajIvitA vilAsavatI / ucchavasitaM me hRdayena / samAzvAsitaiSA, kAritA vidyAdharopanItena sakalendriyopakAriNA divyAhAreNa prANavRttim / katiM cakra senA yathA saiva me priyatameti / cakrasenena bhaNitam - sundaraM jAtam / bhadra ! bhaNa, kiM te'paraM karaNIyaM karomIti / mayA bhaNitam - nAstyatoSpi aparaM karaNIyamiti / tena bhaNitam bhadra! dehalakSaNebhya evAvagacchAmi bhavitavyaM layA vidyAdharanarendreNa / tato gRhANatAM mahApuruSavyavasAyamAtrasAdhanAmajitabalAM nAma mahAvidyAmiti / prAyeNAvighnasAdhanaiSA pariNAmaphaladA ca / tato mayA smRtvA bAlabhAvakathita sAMvatsarikavacanaM 'mAnanIyA mahApuruSAH' iti cintayitvA jalpitaM 'yattvaM bhaNasi' iti ! tatastena vitIrNA vidyA kathitaH sAdhanopAyaH / tato 1 canda ka 2 siddha-kha / paJcamo bhavo // 445 // inelibrary.org Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA // 446 // 'panA me cintaa| 'siddhikhettameyaM, eyAI ya ahaM / tA kahaM puNa viNA uttarasAharaNa evaM pasAhemi tti / sumariyaM ca vasUbhrUNo / etthantaraMmi bhaviyanvayAnioeNa sUyayanto viya mahAvijjAsiddhiM tAvasavesadhArI samAgao vasubhUI / bAhollaloyaNaM ca sagaggakkharaM 'aho devvapariNAmo' tti jaMpamANeNa AliGgio ahamaNeNa / kimeyaM ti saviyakkeNa paNamio so mae devIe ya / 'vayassa ciraM jIvasu, tumaM pi vihavA hohi' tti jaMpiyamaNeNa / vasubhUi ti paccabhinnAo mae saheNaM / saMpatto ahamaNAcikkhaNIyaM pariosaM / ANandavAhajalabhariyaloyaNaM dinnaM se mae pallavAsaNaM / saMpADiyaM devIe calaNasoyaM / kArAvio pANavitti, pucchio vRttantaM / vayassa, kahaM puNa tumaM nityaNNo samuddaH kiM vA pAviyaM tapaH kuo vA saMpayaM ti / vasubhrUNA bhaNiyaM / suNa | vivanne jANavatte saMpatte tahAvihe phalae tao phelahagAio bhaviyanvayAnioeNa paJcahiM diNehiM laGghiUNa jalanirhi laggo gateSu vidyAdhareSu samutpannA me cintA - siddhikSetrametad, ekAkI cAham, tataH kathaM punarvinA uttarasAdhakenaitAM prasAdhayAmIti / smRtaM ca vasubhUteH / atrAntare bhavitavyatAniyogena sUcayanniva mahAvidyAsiddhiM tApasaveSadhArI samAgato vasubhUtiH / vASpAlocanaM ca sagadga atri 'aho devapariNAmaH' iti jalpatA''liGgito'hamanena / kimetaditi savitarkeNa praNataH sa mayA devyA ca / 'vayasya ! ciraM jIva, tvamapi avidhavA bhava' iti jalpitamanena / vasubhUtiriti pratyabhijJAto mayA zabdena / saMprApto'nAkhyAnIyaM paritoSam | AnandavASpajalabhRtalocanaM dattaM tasmai mayA pahavAsanam / saMpAditaM devyA caraNazaucam | kAritaH prANavRttim / pRSTo vRttAntam / vayasya ! kathaM punastvaM nistIrNaH samudram, kiM vA prAptaM tvayA, kuto vA sAmpratamiti / vasubhUtinA bhaNitam - zRNu / tripanne yAnapAtre saMprApte tathAvidhe phalake tataH phalakadvitIyo bhavitavyatAniyogena paJcabhirdinairlaGghitvA jalanidhiM lagno malayakUle, 1 phalaga- ka / paJcamo bhavo ||446 // Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca- kahA yo bhava // 447 // // 447 // TESSAAREGISTRUOte malayakUle, diTTho ya samuddataDAvaloyaNagaeNaM tAvaseNaM / samAsAsio teNa bhaNio ya / vaccha, tavovaNaM gacchamha / gao tavovaNaM / divo kulabaI. vandio sabahumANaM / kArAviyo ya teNAraM pANavittiM / pucchio pacchA 'vaccha, kuo bhava' ti / sAhio se sayalavuttanto / 'Iiso esa saMsAro' tti aNusAsio teNaM / tao mae cintiyaM / veyassaviuttamsa tabovaNaM ceva ramaNIyaM / alamannahi gaeNa, alaM ca suviNayasamAgamavipame suyaNasaMgama mi ImiNA saMsAraparikile seNaM ti| cintiUNa niveio kulabaiNo niyayAhippAo / bhaNiyaM ca teNa / vaccha, uciyamiNaM kiM tu airodA kammapariNaI, duppariccayA siNehatantavo, visamAI indiyAI, abbhatthA visayA, duppariccao saMsAraparikileso, visamaM muNijaNacariyaM, abbhuvagayApAlaNaM ca aNatyasaGgayaM paraloe lajjAvaNi- | jjayaM ihaloyammi / tA nAUNamuciyamAgamatthaM tuliUNamappANayaM jujjae saMsAraparikilesacAo na uNa annaha ti / annaM ca / dRSTazca samudrataTAvalokanagatena tApasena / samAzvAsitastena bhaNitazca / vatsa ! tapovanaM gacchAvaH / gato tapovanam / dRSTaH kulapatiH, vanditaH sabahumAnam / kAritazca tenAhaM prANavRttim / pRSTaH pazcAd 'vatsa ! kuto bhavAn' iti / kathitastasmai sakalavRttAntaH / 'IdRza eSa saMsAraH' iti anuziSTastena / tato mayA cintitam-vayasyaviyuktasya tapovanameva ramaNIyam / alamantra gatena, alaM ca svapnasamAgamavibhrame sujanasaGgame'nena saMsArapariklezeneti / cintayitvA niveditaH kulapataye nijAbhiprAyaH / bhaNitaM ca tena-vatsa ! ucitamidam , kintu atiraudrA karmapariNatiH, duSparityajAH snehatantavaH, viSamANIndriyANi, abhyastA viSayAH, duSparityajaH saMsArapariklezaH, viSama munijanacaritam , abhyupagatApAlanaM cAnarthasaMgataM paraloke lajjanIyamihaloke / tato jJAtvocitAgamArtha tolayitvAtmAnaM yujyate 1 vyNs-k| 2 -sarisasa-ka / 3 na kAi pariniSThA kpustkpaantbhaage| 4 airoddakamma-ka-kha / Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA pazcamo bhavo // 448 // // 448|| nANo avagacchAmi, dharai te piyavayasso pANe, bhavissai teNa tuha saGgamo / tA imaM tAva ettha pattakAlaM, tavassijaNaM ceva pajjuvAsamANo kaJci kAlaM ciTThasu tti / tao ahaM muNivayaNAo tuha daMsaNa nAyapaccAso tabassinaNapajjuvAsaNaparo Thio ettiya kAlaM / taiyadiyahe ya suo mae tAva seNa kulabaiNo niveijjamANo tujjha vuttanto / kahAvatANe ya 'so ceva me vayassao' tti saMsiUNa kulavaiNo aNunaviya kulAI payaTTo magorahApurayaM sampatto ya kallaM / divo ya vijjAharo, pucchio te pattiM / puvvabandhaveNa viya niravasesA sAhiyA ya teNa / tao ahaM bhavantamannesamANo iha aago| esa me vuttanto ti|| tao mae cintiyaM / bhaviyacvaM vijjAsaMpayAe, annahA kahamayaNDammi ceva vasubhUiNA saha smaagmo| sAhio se vijjAla. mbhvuttnto| Isi vihasiUNa bhaNiyaM ca teNa / bho vayaMsa, na anahA saMvacchariyavayaNaM / vilAsavaivijjAsaMpattIo cevAvagasaMsArapariklezatyAgo na punaranyatheti / anyacca jJAnato'vagacchAmi, dharati te priyavayasyaH prANAn , bhaviSyati tena tava saMgamaH / tata idaM tAvatra prAptakAlam, tapasvijanamevaH paryupAsamAnaH kazcitkAlaM tiSTheti / tato'haM munivacanAt tava darzanajAtapratyAzaH tapakhijanaparyupAsanaparaH sthita etAvantaM kAlam / tRtIya divase ca zruto mayA tApapena kulapataye nivedyamAnastava vRttAntaH / kathAvasAne ca 'sa eva me vayasyaH' iti zaMsitvA kulapataye'nujJApya kulapati pravRtto manorathApUrakaM saMprAptazca kalye / dRSTazca vidyAdharaH, pRSTazca te pravRttim / pUrvavAndhaveneva niravazeSA (pravRttiH) kathitA ca tena / tato'haM bhavantamanveSamANa ihAgataH / eSa me vRttAnta iti / / ____tato mayA cintitam-bhavitavyaM vidyAsaMpadA, anyathA kathamakANDe eva vasubhUtinA saha samAgamaH / kavitastasmai vidyAlAmavRttAntaH / ISad vihasya bhaNitaM ca tena / bho vayasya ! nAnyathA sAMvatsarikavacanam / vilAsavatI-vidyAsaMpattyaivAvagacchAmi, bhavitavyaM tvayA vidyA 1 saha kh| RAKESAR Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica G kahA pazcamo bhavo // 449 // / / 449 // cchAmi, bhaviyabvaM tae vijjAharanarindeNa / tA karehi samIhiyaM // tao tami ceva maLayasihare pAraddhA pucasevA / aikvantA moNavvayasevaNAra parimiyaphalAhArassa visuddhavambhayAriNo chmmaasaa| samatto pubbasevAkappo / bhaNiyA vilAsabaI / devi, dhIrA hohi / saMpannaM samIhiya, kayaM jamiha dukaraM / saMpayaM ahorattasajjhaM phalaM ti / tIe bhaNiyaM / pujjantu maNorahA ajja uttassa / tao mae sA 'kAyarahiyayA itthiya' ti ThaviyA nAidUradesavattiNIe mlygiriguhaae| pAraddhA pahANasevA / uvaNIyAI dasavaNNAI kusumAI / ThAviyA devayA / vihio vasubhUI disAvAlo / ko paumAsaNabandho / niviTThAI muddaamnnddlaaii| pAraddho sayasAhassio mntjaavo| aikkantA kAi velA / jAba hasiyaM dhiya nahaGgaNeNa, gajjiyaM viya ayAlamehehi, gulaguliyaM viya samudeNa, kampiyaM viya meinniie| tao mae cintiyaM / pAvissai bhayaM piyayamA / sumariyaM cakkaseNavayaNaM 'na anno bihIsiya mottaNa ubaddavo'ti / payaTTo mntjaavo| dharanarendreNa / tataH kuru samIhitam / tatastasminneva malayazikhare prArabdhA pUrvasevA / atikrAntA maunavratasevanayA parimitaphalAhArasya vizuddhabrahmacAriNaH SaNmAsAH / samAptaH pUrva sevAkalpaH / bhaNitA vilAsavatI / devi ! dhIrA bhava, saMpannaM samIhitam / kRtaM yadiha duSkaram / sAmpratamahorAtrasAdhvaM phalamiti / tayA bhaNitam-pUrantAM manorathA Aryaputrasya / tato mayA sA 'kAtarahRdayA strI' iti sthApitA nAtidUradezavartinyAM malayagiriguhAyAm / prArabdhA pradhAnasevA / upanItAni dazArdhavarNAni kusumAni / sthApitA devatA / vihito vasubhUtidikapAlaH / kRtaH padmAsanabandhaH / niviSTAni mudrAmalani / prArabdhaH zatasAhasiko mantrajApaH / atikrAntA kAHpi velA / yAvad hasitamiva nabhogaNena garjitamivAkAlamedhaiH, guDuguDitamiva samudreNa, kampitamiva medinyA / tato mayA cintitam-prApsyati bhayaM priyatamA / 1 ThaviyA ka / 2 vasubhUI disAvAlo kao kha / 3 ply-k| 4 piva ka / 5 dAvei kh| AXTAREASACHSTEXAS RSS 113 Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BREA paJcamo bhavo // 450 // samarAica 14 tao thevavelAe ceva dihro mae dantaggavibhinnalambamANAhoraNo kaNNavAliluDhiyakuso amarisAve pakuNDaliyakaro karavikkhitta kahA sisirasIyarAsAro ApArapayaTTamayavAriparimalo parimalovayantamuhalamaihuyaraulo uttarameho va gulugulento 'hA ajjautta hA ajja utta'tti vilavanti vilAsavaimaikkamiUNa attaNo ceva samuvayanto mattavAraNo / na khuddho ya citteNa, avagayA vihiisiyaa| thev||450|| velAe ya aibhIsaNakasaNavaNNA soyAmaNiphuliGgaloyaNA galolambiyakaracaraNamAlA ruhirollanaracammanivasaNA kavAlacasaeNa hai ruhirAsavaM piyantI aTTahAsAgaleNa nahaGgaNamujjovayantI vAmaittheNa bhayasaMbhantaloyaNaM vilAsavaiM geNhiUNa 'are re vijjAharasaGga dubbiyaDa kAvurisa kahiM baccasitti japamANo AgamaNavegANilanivADiyasAhijAlA turiyaturiyaM abhimuhamavAgacchamANI divA mae pisAiya tti / na khuddho hiyaeNaM, uvasantA vihImiyA / thevavelAe ya aNabbhameva gajjiyaM mehehi, varisiyaM ruhiradhArAhiM, smRtaM cakrasenavacanaM 'nAnyo vibhISikAM muktvA upadravaH' iti / pravRtto mantrajApaH / tataH stokavelAyAmeva dRSTo mayA dantAprabibhinnalambamAnAdhoraNaH karNapAliluThitAMkuzo'marSAvezakuNTalitakaraH karavikSiptazizirasIkarAsAra AsArapravRttamadavAriparimalaH parimalAvapatanmukharama dhukarakula uttarameva iva guDuguDAyamAno 'hA Aryaputra ! hA Aryaputra ! iti vilapantI vilAsavatImatikrampa Atmana eva samupayan mattavAraNaH / na kSubdhazca cittena, apagatA vibhISikA / stokavelAyAM cAtibhISaNakRSNavarNA saudAminisphuliGgalocanA galAvalambitakaracaraNamAlA rudhirAInaracarmanivasanA kapAlacaSakena rudhirAsavaM pibantI aTTahAsAnalena nabho'GgaNamudyotayantI vAmahastena bhayasaMbhrAntalocanAM vilAsavatI gRhItvA 'are re vidyAdharasaGgadurvidagdha kApuruSa ! kutra vrajasi'iti jalpantI AgamanavegAnilanipAtitazAkhijAlA tvaritatvaritamabhimukhamupAgacchantI dRSTA mayA duSTapizAciketi / na kSubdho hRdayena, upazAntA bibhISikA / stokavelAyAM cAnabhrameva garjitaM meghaiH, ghRSTaM 1 -mahuyarAulo ka / 2 gulagulento kha / 3 dhAviyaM ka / SMSSSSSSSSSSC % B1- For Private & Personal use only www.janelibrary.org Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcamo kahA bhavo // 451 // samarAica phekkAriyaM sivAhi, dhAhAviyaM veyAle hi, nacciyaM kabandhehi, pajjalantanayaNatArayAhiM ca uddhakesiyAhi vimukkanivasaNAhi kiMlikiliyaM DAiNIhiM / na khuddho citteNaM, paNaTThA vihIsiyA / thevavelAe ya keNAvi amuNiyaM ceva paNacandadivAyare nirayaghorandhayAre pakkhitto mahApAyAlabhIsaNe ayaDe, divAo ya tatya bhayassa vi ya bhayaMkarIo dAdAviyarAlamIsaNehiM vayaNehiM kvaalmaalaapri||451|| gayAhiM siroharAhiM nAhimaNDalagAhiM thaNehiM palambamANamahoyarIo sUNasavavibbhamehi UruehiM tuGgatAlakhandhasaMThANAhiM jaGghAhiM nisiyakappaNIhiM narakalevare gittamAgI bho jailatanayaNatArayaM ca aibhIsaNamiyo tao puloramANIo duTTharakkhasIo 'haNa haNa chinda chinda bhinda bhinda' bhaNamANIo ya dhAviyAo abhimuha / na khuddho citteNaM, pasantA vihiisiyaa| tao paddhajAmAvase pAe | jAmiNIe samattapAe mantajAve surahikusumAmoyagambhiNo pavAio mahuramAruo, nivaDiyA kusumavuTThI, jaya jaya tti uDhio kalatarudhiradhArAbhiH, phetkArita zivAbhiH, dhAhAvitaM (citkArita) vetAlaiH, nartitaM kabandhaiH, prajvalannayanatArakAbhizca UrdhvakezikAbhivimuktani vasanAbhiH kilikilitaM DhAkinIbhiH na kSubdhazcittena, pranaSTA bibhISikA / stokavelAyAM ca kenApyajJAtameva pranaSTacandra divAkare nirayaghorAndhakAre prakSipto mahApAtAlabhIpaNe'vaTe / dRyAzca tatra bhayasyApi bhayaMkayoM dADhAvikarAlabhISaNairvadanaH kapAlamAlAparigatAbhiH zirodharAbhi bhimaNDalagataiH stanaiH pralambamAnamahoIyaH sUnAzavavibhramairUmiH tuGgatAlaskanvasaMsthAnAbhirjalikAbhinizitakartanIbhirnarakalevarAn vikartayantyo jvalannayanatArakaM vAtibhISaNamitastataH pralokayantyo duSTarAkSasyo 'hata hata chinta chinta bhinta bhinta'iti bhaNantyazca dhAvitA abhimukham / na kSubdhazcittena, prazAntA vibhISikA / tato'rdhayAmAvazeSAyAM yAminyAM samAptaprAye mantrajApe surabhikusumAmoi| garbhitaH pravAto madhuramArutaH, nipatitA kusumavRSTiH, jaya jaya ityutthitaH kalakalaravaH, gItaM kinnriibhiH| tataH stokavelAyAmeva 1 -nivasaNaM kha / 2 kiligiliyaM ka / 3 vikappamANIo k| 4 suujlnt-k| Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samagaica kahA bhavo // 452 // // 452 // AURELES CERISEX yalarakho, gAiyaM kinnarI hiM / to thevavelAra ceva ujjovayantI nahaGgaNaM aNeyadevayAparigayA AgayA ajiyabala ti| divA ya sAmae dittANalassa va sihA pahAsamiddhi va sArayaravissa / joNhA chaNacandassa va vasantakamalAyarasiri vy| ___bhaNiyaM ca tIe / aho te vavasAo, aho te porusaM, aho te nicchao, aho te uogo ti / tA siddhA te ahaM / uvarama io vavasAyAo tti / to mae asamattakaivayamantajAveNa vihIsiyAsaGkAe apaNamiUNa bhayavaI samANio manta jAvo, paNamiyA ya pacchA / etthantaraMmi pahANakAyasaMgayA suyandhagandhagandhiyA / avAyamallameNDiyA paiNNahAracandimA / lasanta hemasuttayA phurantabhAuhappahA / calantakaNNakuNDalA jalantasIsabhUsaNA / / uddayotayantI nabho'GgaNamanekadevatAparigatA'jitabaleti / dRSTA ca sA myaa| dIptAnalasyeva zikhA prabhAsamRddhiriva zAradaraveH / jyotsnA kSaNacandrasyeva vasantakamalAkarazrIriva / / / __ bhaNitaM ca tayA-aho ta vyavasAya:, aho te pauruSam , aho te nizcayaH, aho te upayoga iti / tataH siddhA te'ham / uparama ito vyavasAyAmiti / tato savA'samAptakatipayamantrajApena vibhISikAzaGkayA'praNamya bhagavatIM samApto mntrjaapH| praNatA ca pazcAt / atrAntare pradhAnakAyasaMgatAH sugandhagandhagandhitAH / amlAnamAlyamaNDitAH prkiirnnhaarcndrikaaH|| lasaddhemasUtrakAH sphuradAyudhaprabhAH / calakarNakuNDalA jvalacchIrSabhUSaNAH / / 1-maNDanA kI PIRURIAIPIRIPARICHIGAK Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 453 // Jain 114. nibaddhajonvaNuddharA sukantannasaMgayA / miyaGkasohiyANaNA navAravindamacchA || samattalakkhaNaGkiyA vicittakAmarUviNo / samuddadunduhissaNA paNAmasaMThiyaJjalI | samAgayA vijjAhara ti / bhaNiyaM ca devayA / putta, mahApurisavavasAyaguNANuraJjiyaM paDivannabhiccabhAvaM pagamaH caNDasIhappamuhaM bhavantameva vijjAharavalaM / oe 'esa bhavaIpasAo'tti bhaNiUNa samAicchiyA vijjaahraa| bhaNiyaM ca devayAe / puttaya, karemi te vijjAharanarindA hiseyaM / e bhaNiyaM / kare bhavaI, kiMtu devIe vasubhUiNo ya paccakkhaM ti / tatra saddAvio vasubhUI, jAva na jaMpai tti; tabhI nihAlio, jAva na dIsaha ti / tao AsaGkiyaM me hiyaraNa / vijjAharasameo ya nahaGgaNagamaNeNaM payaTTo gavesiuM / diTTho ya egaMmi nigubje io nibaddhayauvanoddharAH sukAntakarNasaMgatAH / mRgAGkazobhitAnanA navAravinda sacchAyAH || samastalakSaNAGkitA vicitrakAmarUpiNaH / samudradundubhisvanAH praNAmasaMsthitAJjalayaH / / samAgatA vidyAdharA iti / bhaNitaM ca devatayA / putraka ! mahApuruSavyavasAyaguNAnuraJjitaM pratipannabhRtyabhAvaM praNamati caNDasiMhapramukhaM bhavantameva vidyAdharam / tato mayA 'eSa bhagavatIprasAda H' iti bhaNitvA samAgatA (satkRtA) vidyAdharAH / bhaNitaM ca devatayA-putraka ! karomi te vidyAdharanarendrAbhiSekam / mayA bhaNitam karotu bhagavatI, kintu devyA vasubhUtezca pratyakSamiti / tataH zabdAyito vasubhUtiH, yAvad na jalpatIti / tato nibhAlito yAvad na dRzyate iti / tata AzaGkitaM me hRdayena / vidyAdharasametazca nabhoGgaNagamanena pravRtto gaveSayitum / dRSTazca 1 bhayavatI ka / paJcamo bhavo | // 453 // elibrary.org Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA paJcamo bhavo // 454 // // 454 // tao paribbhamanto vasubhUI / so ya pecchiUNa amhe ubhayakaragahiyarukkhasAlo 'are re duvijjAharA, piyavayaMsassa jIviyAo vi abbhahiyayaraM devi vilAsavaI avahariUNa kahiM gacchasitti bhaNamANo dhAvio ahimuhaM ti / tao mae cintiyaM / avahariyA devI, 2 aphalo me parissamo / pucchio vasubhUI 'kahiM kahi devitti| to teNa vijjAharavippaladdhabuddhiNA vAhio me ghaao| vazcio so mae avahariyA ya se saahaa| to geNhiUNa hatthe 'vayassa, alamannahAviyappieNa; sAhehi tAva, kahiM devi'tti puNo puNo pucchio| tao viseseNa pauttaloyaNavAvAraM maM puloiUNa bhaNiyamaNeNa / bho vayassa, suNa / pauttavijjAsAhaNArambhe tumaMmi jAe aDarattaptamae samAgayaM vijjAharavandra, vihIsiyAsaGkAe ya avamabhiyaM taM mae / tao thevavelAe ceva 'hA ajautta, hA aja utta'tti AyaNNio devIe sdo| AsaGkiyaM me hiyaeNaM / diTThA ya vijjAharavimANArUDhA 'ajja vasubhUI parittAyAhi parittAyAhitti akkandamANI devI / ekasmin nikuJja itastataH paribhraman vsubhuutiH| sa ca prekSyAsmAn ubhayakaragRhItavRkSazAkhaH 'are re duSTavidyAdhara ! priyavayasyasya jIvitAdapyadhikatarAM devIM vilAsavatImapahRtya kutra gacchasi' iti bhaNan dhAvito'bhimukhamiti tato mayA cintitam-apahRtA devI, || aphalo me parizramaH / pRSTo vasubhUtiH 'kutra kutra devI' iti / tatastena vidyAdharavipralabdhabuddhinA bAhito me ghAsaH / vaJcitaH sa mayA, apahRtA ca tasya zAkhA / tato gRhItvA haste 'vayasya ! alamanyathA vikalpitena, kathaya tAvat kutra devI' iti punaH punaH pRSTaH / tato vizeSeNa prayuktalocanavyApAraM mAM pralokya bhaNitamanena / bho vayasya ! zRNu / prayuktavidyAsAdhanAraMbhe tvayi jAte'rdharAtrasamaye samAgataM vidyAdharavandram / vibhISikAzaGkayA cAvamataM tanmayA / tataH stokavelAyAmeva 'hA Aryaputra ! hA Aryaputra ! ityAkarNito devyAH zabdaH / AzaGkitaM me hRdayena / dRSTA ca vidyAdharavimAnArUDhA 'Arya vasubhUte ! paritrAyasva paritrAyava' ityAkrandamAnA devI / saMbhramavizeSataH 1tti bhaNatIe kh| haste 'vayastha ! alamanvayasya ! zRNu / prayuktAvA hA Aryaputra ! ityAda Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 455 // 1 visesa saMjAyAsaMkeNa nirUviyA guhAe jAva natthi / tao vimANANusAreNa ghAvio maggao, na pAviyaM ca vimANaM / ao nayAmi; saMpayaM kahiM devi tti / mae cintiyaM / vijjAhareNa hariyA devI / asthi ya me gayaNagamaNasattI / tA kahiM so nahasa / bhaNio vasubhUI / paricaya visAyaM / siddhA me ajiyavalA / tA thevameyaM ti / etthantaraMmi samAgayA vijjA / bhaNiyaM ca tIe / vaccha, kimeti / sAhio se buttanto / ko puNa tumaM parihava tti kuviyA ya esA / pesiyA diso disaM tIe anesaNanimittaM pavaNavAha / vijjAsamAeseNa ya ThiyA amhe tarhi caiva malayasihare / taiyadiyahaMmi ya samAgao pavaNagaI / bhaNiyaM ca | deva uvalA devI / ma bhaNiyaM / kattha uvaladdha tti / teNa bhaNiyaM / deva, suNa / atthi veyaDUpavvae rahane uracakavAlauraM nAma nayaraM / tattha uvaladdha tti | mae bhaNiyaM / kahaM viya / teNa bhaNiyaM / deva, suNa / patthio devasamA seNAhaM paribbhamanto gao rahaneuracakavAlauraM nayaraM / dihaM ca taM savvameva undiggajaNavayaM savvAyayaNasaM pAiyapUovayAraM bhamantasagaDabalisahassasaMkulaM caccarasamAraddhavivihalakkhahoma ca / tao mae tattha pucchio ego bijjAharo 'bhadda, kimeyaM' ti / teNa bhaNiyaM / sAmiNo dunnayaphalassa kusumuggamo saMjAtazaGkena nirUpitA guhAyAM yAvannAsti / tato vimAnAnusAreNa dhAvito mArgataH ( pRSThataH), na prAptaM ca vimAnam / ato na jAnAmi sAmprataM kutra devIti / mayA cintitam - vidyAdhareNa hRtA devI / asti ca me gaganagamanazaktiH, tataH kutra sa neSyati / bhaNitazca vasubhUtiH / parityaja viSAdam, siddhA me'jitabalA, tataH stokametaditi / atrAntare samAgatA vidyA / bhaNitaM ca tayA - vatsa ! kimetaditi / kathitastasyai vRttAntaH / 'kaH punastvAM paribhavati' iti kupitA caiSA / preSitA dizi dizi tayA'nveSaNanimittaM pavanagatipramukhA vidyAdharAH / vidyAsamAdezena ca sthitA vayaM tatraiva malayazikhare / tRtIya divase ca samAgataH pavanagatiH / bhaNitaM ca tena deva ! upa1 maM ka / paJcamo bhavo // 455 // Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA ---OM // 456 // // 456 // OM4% tti / mae bhaNiyaM / kahaM viya / teNa bhaNiyaM / suNa / asthi ettha agaGgaraI nAma vijjAharanayarasAmI teNa / mayaNavasavattiNA kassai mahApurisassa vijAsAhaNujjayasya avahariUga piyayamA ihaM ANIya tti / aNicchamANi ca taM balA 'geNDiGa pavatto / etyantaraMmi 'kahA esa' tti aNavekkhiUNa ahayaM pavaDamANakovANalo 'are re duTThavijAharA, kahaM mae jIvamANami mama jAyaM parihavasitti 'ko ettha ciTThai; are khaggaM khaggaM' ti bhaNamANo uDhio amariseNa payaTTo ahimuhaM / tao 'pasIyau devoni jaMpiyaM pavaNagaiNA / bhaNiyaM ca teNa / deva, kahANayamiNaM na uNa kesarikisorajAyaM pasajhaM sArameo ahihavai / tA kahAvasANaM pi tAva nisAmeu devo tti / tao viliUNa uvaviTTho ahaM puNo / bhaNiyaM ca teNa / balA geNhaNapavattassa ya 'asamao' ti kAUNa uvaTiyA mahAkAlilabdhA devii| mayA bhaNitam-kutropalabdheti / tena bhaNitam-deva ! zRNu / asti vaitADhyaparvate rathanUpUracakravAlapuraM nagaram , tatropalabdheti / mayA bhaNitaM-kathamiva / tena bhaNitam-deva ! zRNu / prasthito devasamAdezenAhaM paribhraman gato rathanUpuracakravAlapuraM nagaram / dRSTaM ca tatsarvamevodvignajanavaja sarvAyatanasaMpAditapUjopacAraM bhramacchakaTabalisahasrasaMkulaM catvarasamArabdhavividhalakSahomaM ca / tato mayA tatra pRSTa eko vidyAdharo 'bhadra ! kimetad' iti / tena bhaNitam-svAmino durnayaphalasya kusumodgama iti / mayA bhaNitam-kathamiva / tena bhaNitam-zRNu / astyatra anaGgaratirnAma vidyAdharanagarasvAmI / tena madanavazavartinA kasyacid mahApuruSasya vidyAsAdhanodyatasya apahRtya priyatamehAnIteti / anicchantIM ca tAM balAd grahItuM pravRttaH / atrAntare 'kathA eSA' ityanavezyAhaM pravardhamAnakopAnalaH 'are re duSTavidyAdhara ! kathaM mayi jIvati mama jAyAM paribhavasi' iti 'ko'tra tiSThati, are khaGgaM khaDgamiti bhaNannutthito'marSaNa pravRtto'bhimukham / tataH 'prasIdatu devaH' iti jalpitaM pavanagatinA / bhaNitaM ca tena-deva ! kathAnakamidam , na punaH kesarikizorajAyAM prasahya sArameyo'bhibhavati / tataH kathAvasAnamapi tAvad 1 gahiuM ka / 2 pasIyau pasIyau devo tti ga / % % Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA // 457 // sama0 39 15 vijjA / jAo bhUmikampo, nivaDiyAo ukkAo, samunbhUo nigdhAo / bhaNio ya tIe aNaGgaraI / bho bho na juttaM imaM saMpattavijjAhara narindasahassa kAvurisaceTThiyaM / tao niyatto so imAo vavasAyAo kAraNa, na vuNa citteNa / peyaliyAe ya nayaradevayAe puNo nayaraviNAso Asi tti saMjAyasaMkehi patthuyaM santigammaM nAyaraehiM / tao mae bhaNiyaM / kahiM puNa sA itthiyA cist | teNa bhaNiyaM / narindabhavaNujjANe sahayArapAyavatale ti / tao mae nAidUradesavattiNA gayaNayalasaMThieNa nirUviyA devI / yi aNeyavijjAharIvandramajjhagayA vAmakara yalapaNAmiyatrayaNa kamalamubvahanti tti / ArakkhivijjAharasaMbAhabhAvao terreo ya devassa na gao tIe samIvaM / Agao ihaI / eyaM ca soUNa devo pamANaM ti || oma pulaio subhUI / bhaNiyaM ca teNa / bho vayassa, imaM tAva ettha pattakAlaM / nayara devaovae seNa lajjio khu so raayaa| nizAmayatu deva iti / tato brIDitvA upaviSTo'haM punaH / bhaNitaM tena, balAdgrahaNapravRttasya ca 'asamayaH' iti kRtvopasthitA mahAkAlIvidyA / saMjAto bhUmikampaH, nipatitA ulkAH samudbhUto nirghAtaH / bhaNitaca tayA'naGgaratiH / bho bho na yuktamidaM saMprAptavidyAdhara narendrazabdasya kApuruceSTitam / tato nivRttaH so'smAd vyavasAyAt kAyena na punazcittena / pracalitAyAM (prajvalitAyAM ?) ca nagara devatAyAM punarnagaravinAza AsIditi saMjAtAzaGkaH prastuta zAntikarma nAgarakaiH / tato mayA bhaNitam - kutra punaH sA strI tiSThati / tena bhaNitam - narendrabhavanodyAne sahakArapAdapatale iti / tato mayA nAtidUradezavarttinA gaganatalasaMsthitena nirUpitA devI / dRSTA cAnekaviyAdharIvandramadhyagatA vAmakaratalanyastavadanakamalamudvahantIti / ArakSakavidyAdhara saMbAdhabhAvato'nAdezataJca devasya na gatastasyAH samIpam | Agata iha / etacchrutvA devaH pramANamiti / / 1 paliyayAe ka / 2 Agao ya ka / Conal paJcamo bhavA // 457 // ainelibrary.org Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNanamA tAmApanamA samarAicakahA bhavo // 458 // RECHARACK tA pesehi se sAmapudhagameva devIjAyaNanimittaM kaMci dayaM ti / to bambhayattega bhaNiyaM / sadArANayaNe vi dayasaMpesaNamapuco sAma-dA bheo / samaraseNeNa uttaM / tassa vi dyasaMpesaNaM ti mahanto aNakkho / vAuvegeNa bhaNiyaM na saMpannamahilasiyaM / vAumittega bhaNiyaM / devo jANai tti / vihasiyaM caNDasIheNa, unnADiyaM piGgalagandhAraNa, payampiyaM mayaGgaNa, nIsasiyaM amayappaDeNa, paMcaliyaM devosaheNa / to subhaDabhAveNa vIrekarasANaM aNabhimao vi vijjAharANaM 'esa Tiitti paDibohiUNa te pavaNagaI ceva visajjio duuotti| // 458|| bhaNio ya eso| bhadda, vattavyo tae sa vijjaahrnrindo| jaM khalu ayasassa kArayaM attaNo hArayaM dhiIe vArayaM loyassa hAsayaM sattaNo ANandayaM ubhayaloyaviruddhaM ca, taM kahaM sappuriso samAyarai / viruddhaM ca pairadAraharaNaM / tA paricaya evaM asavvavasAyaM, pesehi me jAyaM ti / apaDivajjamANe ya vattavvA tae devI, jahA 'nakAyabyo tae kheo, uvaladdhA tumaM tiH assaM thopadiNabbhantare moyA tato mayA dRSTo vsubhuutiH| bhaNitaM ca tena-bho vayasya ! idaM tAvadatra prAptakAlam / nagaradevatopadezena lajjitaH khalu sa rAjA / tataH preSaya tasya sAmapUrvakameva devIyAcananimittaM kaMcid dUtamiti / tato brahmadattana bhaNitam-svadArAnayane'pi dUtasaMpreSaNamapUrvaH sAmabhedaH / samarasenenoktam-tasyApi dUtasaMpreSaNamiti mahAn (aNakkho de) apvaadH| vAyuvegena bhaNitam-na saMpannamabhilaSitam / vAyumitreNa bhaNitam devo jAnAtIti / vihasitaM caNDasiMhena, unnATitaM piGgalagAndhAreNa, prakampitaM mataGgena, niHzvasitamamRtaprabheNa, pracalitaM devarSabheNa / tataH subhaTabhAvena vIrekarasAnAmanabhimato'pi vidyAdharANAm 'eSA sthitiH' iti pratibodhya tAn pavanagatireva visajito dUta iti / bhaNitazcaiSaH, bhadra ! vaktavyastvayA sa vidyaadhrnrendrH| yat khalvayazasaH kArakamAtmano hArakaM dhRtyA vArakaM lokasya hAsakaM zatrorAnandakamubhayalokaviruddhaM ca, tatkathaM satpuruSaH samAcarati / viruddhaM ca paradAraharaNam / tataH parityajaitamasavyavasAyam , preSaya me 1 na caliyaM ka / 2 kAraNaM kha / 3 paradAragamaNaM kiM puNa haraNaM ti k| CACARRC XE Jain Educati o nal rom.jainelibrary.org Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA // 459 // 'ma' / tao 'jaM deva ANavei'tti bhaNiUNa gao patraNagaI / vizyadiyahe ya Agao / bhaNiyaM ca teNa / deva, bhaNio jahAiTadeveNa so vijjAharAhamo / na paDivannaM ca devasAsaNaM / bhaNiyaM ca teNa / kahaM dharaNigoyaro vi me 'pariccaya eyaM asavyavasAyaM 'ti ANaM pesei / tA na pesemi se jAyaM / sAheu jassa sAhiyavvaM ti / devIe ya viznatta / ajjauttassa ghariNisahaM vahantIe ko mahaM kheo tti || tao eyaM soUNa khuDiyA vijjAharabhaDA / garuyaviyambhamANAmarisaviseseNa huMkAriyaM vambhayatteNa, raNaramucchAhapulaipaNa aphAlio o samaraseNeNa, rosarajjantanayaNatArayA bhiuDIvise sabhIsaNA khaggarayaNaMmi nivAiyA diTTI vAuvegeNa, riupahAravisamaM unnAmiyaM vacchatthalaM vAumittaiNa, kovANalaja lieNaM piva andhAriye muhaM caNDasIheNaM, uvvelliuddhavAhujuyalaM viyambhiyaM piGgalagandhAreNa, payampiya mahiharaM samAhayaM dharaNiyalaM mayaGgeNa, Asannasamarapariosa phuriyanayaNamuheNa AsasiyaM amijAyAmiti / apratipadyamAne ca vaktavyA tvayA devI 'yathA na kartavyaratvayA khedaH, upalabdhA tvamiti, avazyaM stokadinAbhyantare moca yAmi' || to 'da deva AjJApayati' iti bhaNitvA gataH pavanagatiH / dvitIyadivase cAgataH / bhaNitaM ca tena deva ! bhaNito yathAdiSTa devena sa vidyAdharAdhamaH / na pratipannaM ca devazAsanam / bhaNitaM ca tena, kathaM dharaNIgocaro'pi me parityajaitamasad vyavasAyam' iti AjJAM preSayati / tato na preSayAmi tasya jAyAm / kathayatu yasya kathathitavyamiti / devyA ca vijJaptam Aryaputrasya gRhiNIzabda vahantyAH ko mama khed iti // tata etacchrutvA kSudhA vidyAdharabhaTAH / guruvijRmbhamANAmarSavizeSeNa huMkAritaM brahma tena, raNarasotsAha pulakitenAsphA lito bhujaH samarasenena, roSarajyamAnanayanatArakA bhRkuTivizeSabhISaNA khaDgaratne nipAtitA dRSTirvAyuvegena, ripuprahAraviSamamunnAmitaM vakSaHsthalaM vAyumitreNa, kopAnalajvalitenevAndhakAritaM mukhaM caNDasiMhena, udvellitordhvabAhuyugalaM vijRmbhitaM piGgalagAndhAreNa, prakampitama1 khi- kha / 2 unnADiyaM kha / paJcamo bhavo / / 459 / / Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 460 // paNa, nIsesabhariyagiriguhAkandaraM hasiyaM devo maheNaM // tao mae bhaNiyaM / AsannaviNivAo paNabuddhivihavo ya so vassI / tA alaM taMmi saMrambheNa | ciTThaha tubhe / ahaM puNa khagga duio caiva io gacchiUNa daMsemi se bhUmigoyaraparakamaM ti / vijjAharehi bhaNiyaM / deva, asamattho khu so devassa bhiccaparakkama pi pekkhiuM, kiMmaGga puNa devaparakkama ti / etthantaraM miliyaM vijjAharabalaM / uvaNIyaM me vimANaM, ajiyabalapaivatti uvArUDho vasubhUisameo vimANe / samAhayAI samaramaGgalatUrAI / aNugUlamAruyandoliravimANadhayavaDaM caliye vijjAharavalaM / samugghuTTo jayajayasaddo, nivaDiyA kusumabuTTI, samunbhUo ANando | AgAsagamaNeNaM ca pecchamANo nANAvihagAmAgaranagarasayasohiyaM mahimaNDalaM ajAyaparissamo raNaramucchAheNa yevavelAe caiva patto veyaDUpavyayaM / ajiyavalA esao ya AvAsio heo / kao tirattovavAso, savvavijjANaM ca saMpADiyAo pUyAo / hIdharaM samAhataM dharaNItalaM mataGgena, AsannasamaraparitoSasphurita nayanamukhenAzvasitamamRtaprabheNa niHzeSabhRtagiriguhAkandaraM hasitaM devarSabheNa // tato mayA bhaNitam - AsannavinipAtaH pranaSTabuddhivibhavazca sa tapasvI / tato'laM tasmin saMrambheNa / tiSThata yUyam / ahaM punaH khagadvitIya eva ito gatvA darzayAmi tasmai bhUmigocaraparAkramamiti / vidyAdharairbhaNitam - deva! asamarthaH khalu sa devasya bhRtyaparAkramamapi prekSituM kimaGga punardevaparAkrama miti // atrAntare militaM vidyAdharabalam / upanItaM me vimAnam, ajitacalApravartita upArUDho vasubhUtisameto vimAne / samAhRtAni samaramaGgalatUryANi / anukUlamArutAndolaya vimAnadhvajapaTaM calitaM vidyAdharabalam / samuddhuSTo jayajayazabdaH, nipatitA kusumavRSTiH, samudbhUta AnandaH / AkAzagamanena ca prekSamANo nAnAvidhagrAmAkaranagarazobhitaM mahImaNDalamajAtaparizramo raNarasotsAhena stokavelAyAmeva prApto 1 varAo ka / 2 dutIo kha / 3 pecchiu ga 4 kiM puNa ga 5 uvaNayaM kha / 6 - pavattiyaM u kha / 7 samAhayaM samaramaMgalatUraM kha / paJcamI bhavo // 460 // Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 461 // mugAme se savijjAharA / muNiyaM agaGgaraiNA avajjAvilasieNaM / pesio teNa dumnuho nAma segAvaI, samAgao mahayA vijjAharavaleNaM / AgayaM paravalaM ti uddhAio amhANa sennaMmi kalayalo / AhayA samarabherI / pavattA saMnajjhiuM vijjAharA / gahiyaM me khaggaraNaM // etthantaraM misamAgao dUo / bhaNiyaM ca teNa : bho bho pavanabhUmigoyarabhicca bhAvA vijjAhara bhaDA, nisA meha seNA vaisaH sa / pesio ahaM aNaGgaraiseNAvaNA dummuhAbhihANeNaM / bhaNiyaM ca teNa / asthi tumhANaM ahabhUnigayamohANaM apaDiyasAsaNeNa deveNa agaGgaraiNA saha samarasaddhA, payaTTA ya tubbhe devarAyahANiM / tA ki imiNA kileseNa / sajjA hoha / samANemi ahaM devarasa egabhico ettheva tumhANaM viggati / eyaM ca soUNa 'nAgaGgaraI Agao' tti mukkaM mae khaggarayaNaM, mauliyaM vijjAharavalaM / seNAvaI Agao tti, ahaM pi ihaI seNAvaI tti uDio caNDasIho / bhaNiyaM ca teNa / deveM, dehi ANatiM / pekkhantu devaissa bhiJcavilasiyaM vijjAharavaitAdvyapavartam / ajitabalAdezatazcAvaH sito'dhaH / kRtatrirAtropavAsaH sarvavidyAnAM ca saMpAditAH pUjAH / maitrImupagatA me zeSavidyA - dharAH / jJAtamanaGgaratinA'vajJA vilasitena / prepitastena durmukho nAma senApatiH samAgato mahatA vidyAdhara balena / AgataM parabalamityuddhAvito'smAkaM sainye kalakalaH / AhatA samarabherI / pravRttAH saMnaddhaM vidyAdharAH / gRhItaM mayA khaDgaratnam / atrAntare samAgato dUtaH / bhaNitaM ca tena / bho bhoH prapannabhUmigocarabhRtyabhAvA vidyAdharabhaTAH ! nizAmayata senApatizAsanam / preSito'hmanaGgara tisenApatinA durmukhAbhidhAnena / bhaNitaM ca tena-asti yuSmAkamatibhUmigata mohAnAmapratihatazAsanena devena anaGgaratinA saha samarazraddhA, pravRttAzca yUyaM devarAjadhAnIm / tataH kimanena klezena / sajjA vA / samApayAmyahaM devasyaikabhRtyo'traiva yuSmAkaM vigrahamiti / etaca zrutvA 'nAnaGgarati rAgataH' iti muktaM mayA khaDgaratnam, mukulitaM vidyAdharabalam / senApatirAgata iti, ahamapIha senApatirityutthitazcaNDa siMhaH / bhaNitaM 1 uThAio ga / 2 se samA- kha 3 iha uka / 4 deha ANattika / 5 devabhiccassa ka / 11 paJcamo bhavo // 461 // Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo samarAica kahA bhavo // 462 // // 462 // bhaDA / tao mae 'uciyame yaM' ti ciniUNa dinnaM kaNThakusumadAmaM / paNAmapuvvayaM gahiyaM ca Na, ThAviyamuttimaGge / dhAvio dummuhabalAbhimuhaM / Thiyo ahaM vimANe saha vijjAharehiM / AgayA samarapekkhagA surasiddhA accharAo ya / pavattamAohaNaM / mehajAleNa | viya otthayaM ambarayalaM sarajAleNa, nigghAyA viya paDanti khaggappahArA, Ahammanti vijjAharabhaDA, miliyA ya naaygaa| to jaMpiyaM caNDasIheNa / are re durAyAra, aggao hohi / ahaM caNDasIho, tumaM dummuho tti / samAgao eso / laggaM gayAjuddhaM / dinno pahAro dammuheNa, paDicchio caNDasI heNa / to rosAyambaloyaNeNaM 'kIiso tuha [vi dino havA] pahAro, sahasu me saMparya' ti bhaNamANeNa dino se uttimaGga, vidAriyaM ca [se uttimaGgaM] / jAo vihalaMghalo ya so mukkaruhirugNAraM nivaDio dharaNivaDhe / bhaggaM dammuhabalaM / ugghuTTo jayajayarayo / vimukaM surasiddhahi uvari caNDasIhassa kusumavarisaM / tao viNijjie seNAraiMmi caDio ahaM ca tena-deva ! dehi AjJaptimiti / prakSanyAM devasya bhRtyavilasitaM vidyaadhrbhttaaH| tato mayA 'ucitametad' iti cintayitvA dattaM kaNThakusumadAma / praNAmapUrvakaM gRhItaM ca tena, sthaapitmuttmaangge| dhAvito durmukhabalAbhimukham / sthito'haM vimAne saha vidyAdharaH / AgatA samaraprekSakAH surasiddhA apsarasazca / pravRttamAyodhanam / meghajAlenevAvastRtamambaratalaM zarajAlena, nirdhAtA iva patanti khaDgaprahArAH, Ahanyante vidyAdharabhaTAH, militAzca nAyakAH / tato jalpitaM caNDasiMhena / are re durAcAra ! agrato bhava, ahaM caNDasenastvaM durmukha iti / samAgata epaH / lagnaM gar3hAyuddham / dattaH prahAro durmukhena, pratISTazca'siMhena / tato roSAtAmralocanena 'kIdRzastava [api datto bhavati prahAraH, sahasva me sAmpratam' iti bhaNatA dattastasyottamAze, viTAritaM ca [tasyottamAGgam ] | jAto vihvalAGgazca sa muktarudhirodgAraM nipatito dharaNIpRSThe / bhagnaM durmukhabalam / upuSTo jyjyrvH| vimuktaM surasiddharupari caNDasiMhasya kusumavarSam / tato vinirjite 1 Thaviya-kha / 2 vijjAharA / 3 kha pustake nAsti / 4 teNa' ityadhikaH pAThaH khapustake / 5 ha kha / CARROC9 HECK Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA // 463 // veDUpa, gao rahanevAlaura visayaM / pesiyA mae agara isamItraM duve vijjAharA / bhaNiyA ya ee| bhagaha taM aMNaGgaraI, jahA miNa appoyayamINacedviSaNa; motUNa rajjaM tavazeSaNaM vA jAhi, mamAsamako hindhaNuppannasatyANaggAhuI vA havAhi tti / gayA te mama caraNajuyalaM vandiu~ / AgayA theva velAe / bhaNiyaM ca tehiM / deva, aNuciTThiyaM devasAsaNaM amhehi / maNio jahArameva deveNa raI / kuvio ya eso / samAdayaM dharaNivahaM / are gharaNigoyara, ahaM tava satthANalaggAhuI heAmi na ga tumaM mamaM ti; tA kiM iNA, yevametyamantaraM ti / bhaNiUNa samAiTuM ca teNa / dehe sannAhameriM eha saMgaDavUha; aibhUmimAgao gharaNigoyaroti / tao AyA bherI, nisAmio bherIkho agahA seNigehiM / paDhamaM bhayahitthaloyaNehiM kupurisehiM, AsannazsuiyagalantavAhAhiM seNAbhaDI, ciraphuDavaNa kandare hi raNaraha subhijamA pula eDiM sAmisukayapa DimoyaNAsayahehiM sudRDeTiM, paDhamaraNadaMsaNUsue hiM, gayakumA senApatau ArUDho'haM vaitAnyaparvatam gato rathanUpuracakravAlapuraviSayam / preSitau mayA'naGgaratisamIpaM dvau vidyAdharau / bhaNitau caita / bhaNata tamanaGgara tim, yathA kimaneta alpo kamInaceSTitena, muktvA rAjyaM tapovanaM vA yAhi, mamAsamako venvanotpannazastrAlAgrAhutirbha deti / gatau tau mama caraNayugalaM vanditvA / Agatau stokavelAyAm / bhaNitaM ca tAbhyAm deva ! anuSThitaM devazAsanamAvAbhyAm / bhaNito yathAmeva devenAnaGgatiH ! kupitazcaiSaH ! samAhRtaM dharaNIpRSTham / are dharaNIgocara! ahaM tava zastrAnalA mAhutirbhavAmi na punastvaM mameti, tataH kimetena, stokamatrAntaramiti / bhaNityA samAdiSTaM ca tena / datta sannAhamerIm racayata zakaTavyUham / atibhUmimAgato gocara iti / tata AhatA bherI, nizAnito bherIvosnekathA sainikaiH (zreNigaiH ? ) / prathamaM bhayantrastalocanaiH kApurupai:, AsannavirahautsukyagaladvAppAbhiH senAbhaTIbhiH cirarUDhasphuTitatraNakandare raNarabhasodbhidyamAnapulakaiH svAmisukRtapratimocanAsatRSNaiH subhaTaiH, prathama1 homi ka 2 vuNa ka / 3 bhaNiyA ya ete dehi kha 4 raehi kha / paJcamo bhavA // 463 // Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 464 // rehiM, niyaniogasaMpAyaNaturiehiM nioyakArI hiN| pavattaM saMna jjhiuM aNaGgaraibalaM / dittosa hiparigayA viya se lakUDA Dhoijjanti kaJcaNa nAhA, dujjaNavANIo vibheyakarIo ANIyanti bhallIo, jamajIhAsannigAsAo suhaDajaNaruhiralAlasAo subahujaNa jI viyao pAyaDijjanti asilaDIo, vesitthiyAo viya guNanibaddhAo vi payaikuDilAo ghaNuhIo, khalajaNAlAvA viya mammaghasamatthA ya nArAyA, asaNilayAsannigAsAo ya gyaao| evaM ca uvaNIyamANehiM samarovagaraNehiM keNAvi 'piyayamApaoharaphaMsarumbhao' tti na kao sannAho sarIraMmi, anneNa samarasuhabaddharAeNa thoraMsurya asaI ruyantI vi na gaNiyA piyayamA, anneNa takkhaNasiDhilavalayA viyaliyakazcidAmA nayaNaniggayabAhasalilA maGgalavilakkhahasiehiM avahIrayantI gADhasaMtAvaM 'eso ahaM Agao' ti samAsAsiyA piyayamA, annassa gaNusyassa pANabhariyaM vaDUyaM piyAvayaNasamappiyaM pIyamANaM pi tIe suTTayAM mariyamaMsura, anna e nigacchamANe piyame mucchAe cetra daMsio aNugao / evaM ca vaTTamANe aNaGgaraivale samAgayA amhe | saMpayaM devo pamANaM ti // raNadarzano sukai rAjakumAraiH, nijaniyogasaMpAdanatvaritairniyogakAribhiH / pravRttaM saMnaddhumanaGgaratibalam / diptauSadhiparigatA itra zailakUTA Dhokyante kAJcanasannAhAH, durjanavANya iva bhekarya AnIyante bhallayaH, yamajihvAsaMnikAzAH subhaTajanarudhiralAlasAH subahujana jIvitahaH prakaTyante'silaSTayaH, vezyAstriya iva guNanibaddhA api prakRtikuTilA dhanuSaH / khalajanAlApA iva maghaTTanasamarthAzca nArAcAH azanilatAnikAzAzca gadAH / evaM copanIyamAnaH samaropakaraNaiH kenApi 'priyatamA payodharasparzarodhakaH' iti na kRtaH sannAhaH zarIre, anyena tatkSaNa zibhilavalayA vicalitakAJcIdAmA nayananirgatavAsalilA maGgalavilakSahasitairavadhIrayantI gADhasantApaM 'eSo'hamAgataH' iti samAzvAsitA priyatamA, anyasya gamanotsukasya pAnabhRtaM vartakaM (vATakA ) priyAvadanasamarpitaM pIyamAnamapi tayA huSThutaraM bhRtamazrubhiH / anyathA ca nirgacchati yatame mUccheyaiva darzito'nurAgaH / evaM ca vartamAne'naGgaratibale samAgatA vayam / sAmprataM devaH pramANamiti // paJcamo bhavo // 464 // Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo samarAica kahA bhavo // 465 // tao mae bhaNiyaM / tADeha samarasannAhabheri / AesasamaNantaraM ca tADiyA samarabhAsureNa / sA ya kuviyakayantahuMkArasannihA vajjappahAraphuTTantagirisadabhIsaNA palayajalayaNAyasarisaM gajjiuM pavattA / samarasAhasarasiyANaM ca samuTio kalayalaravo vijjAharabhaDANaM / tao nIyamANavilevaNaM dijjamANasurahikusumamAlaM pijjamANapavarAsavaM hasijjamANavallahaM saMmANijjamANasuhaDaM auloijjamANasannijjha vaNijjamANapaDivakkhaM sajjijjamANavimANaM ubhijjamANabhaDaindhaM dijjamANapaDAyaM palambijamANacAmaraM vajjhamANakiGkiNIjAlaM raijjamANavUhavisesaM maNDijjamANAyavattaM saMpADijjamANagamaNamaGgalaM ugghosijjamANajayasaI suNijjamANapuNNAhaghosa AvRrijjamANarAyaGgaNaM pavaTTamANakalayalaM pahAvamANa pariyaNaM amhANaM pi sannaddhaM balaM ti / uppaiyA vijjAharabhaDA, payaliyANi vimANANi, nivesiyA paumavRharayaNA / Thio vRhassa aggo caNDasIho, vAmapAse samaraseNo, dakkhiNeNa devosaho, pacchimeNa mayaGgo, // 465 // 4%AE% % ___ tato mayA bhaNitam-tADayata samarasannAhabharIm / AdezasamanantaraM ca tADitA samarabhAsureNa / sA ca kupitakRtAntahuMkArasannibhA | vanaprahArasphuTagirizabdabhISaNA pralayajaladanAdasadRzaM garjituM pravRttA / samarasAhasarasikAnAM ca samutthitaH kalakalaravo vidyAdharabhaTAnAm / tato nIyamAnavilepanaM dIyamAnasurabhikusumamAlaM pIyamAnapravarAsavaM hAsyamAnavallabhaM samAnyamAnasubhaTam AlokyamAnasAnnidhya varNyamAnapratipakSaM sajyamAnavimAnam udbhidyamAnabhaTacihna dIyamAnapatAkaM pralambyamAnacAmaraM badhyamAnakiGkiNIjAlaM racyamAnavyUhavizeSa maNDa thamAnAtapatraM saMpAdyamAnagamanamaGgalam udghoSyamANajayajayazabdaM zrayamANapuNyAha(vAdya) ghoSam ApUryamANarAjAGgaNaM pravartamAnakalakalaM pradhAvamAnaparijanamasmAkamapi sannaddhaM balamiti / utpatitA vidyAdharabhaTAH, pracalitAni vimAnAni, nivezitA padmavyUharacanA / sthito vyUhasyAgratazca 1 samararasaharisiyANa ka / 2 dIyamANa- kha / 3 AlocijjamANasaMnejha kha / 4 -puppuyavisesa kh| 5 punnAhanigghosa ka / 110 Jain Education Interational Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo // 466 // samarAicca-16 majhe pingglgndhaaro| ahaM pi ya vimANArUDho vAuvegappamuhavijjAhararAyapariyo Thio gayaNamagge / to AsannIhUyaM annnggrivlN| kahA pucchio mae parabalarAINaM nAmAiM amiygii| bhaNiyaM ca teNa / deva, tuNDe Thio sayaDavRhassa kaJcaNadADho, vAmapAse asoo dakkhiNe kAlasIho, majjhe virUvo, piTTao agaGgaraI / tao parabaladaMsaNapahaDhe payaliyaM caNDasIhavalaM / purao se ThiyaM juddhasajjaM kshc||466|| NadADhasennaM / tao vajjantasamaratUraM vaggantavijjAharaM ugghosijjantapuvvapurisagottaM muJcantasIhanAyaM samAvaDiyaM juddhaM / tattha khalasamiddhIo viya asuhayAo nivaDanti bhallIo, kAlaratidisinnigAsA ainti nArAyA, jamamahisasiGgatullAo paDanti gayAo, lahuiyaasaNimAhappA viyambhanti moggarA, addhacandachinnANi uppAyamaNDalANi viya galanti AyavattANi / tao soNiyasittamahiyalaM vijjAharasIsasaMkulaM bahupaDiyakabandhamIsaNaM nivaDamANapaharaNasaddAlaM sannAhaniyaDiyAsisaMbhUyahuyavahajAlAulaM ca jAyaM mahAsamaraM ti| NDasiMhaH, vAmapArzva samarasenaH, dakSiNena devarSabhaH, pazcimena mataGgaH, madhye piGgalagAndhAraH / ahamapi ca vimAnarUDho vAyuvegapramukhavidyAdhararAjaparivRtaH sthito gaganamArge / tata AsannIbhUtamamanagaratibalam / pRSTo mayA paravalarAjAnAM nAmAni amitagatiH / bhaNitaM ca tena-deva ! tuNDe (mukhe) sthitaH zakaTavyUhasya kAJcanadaMSTraH, vAmapAzrve'zokaH, dakSiNe kAlasiMhaH, madhye virUpaH, pRSThato'naGgaratiH / tataH parabaladarzanaprahRSTaM pracalitaM caNDasiMhabalam / puratastasya sthitaM yuddhasajja kAJcanadaMSTrasainyam / tato vAghamAnasamaratUrya balAdvidyAdharam udghoSyamANapUrvapuruSagotraM mucyamAnasiMhanAdaM samApatitaM yuddham / tatra khalasamRddhaya ivAsukhar3A nipatanti bharUyaH, kAlarAtridRSTisannikAzA AyAnti nArAcAH, yamamahiSazRGgatulyAH patanti gadAH, laghUkRtAzanimAhAtmyA vijRmbhante mudrAH, ardhavandrachinnAni utpAtamaNlAnIva galanti AtapatrANi / tataH zoNitasiktamahItalaM vidyAdharazIrSasaMkulaM bahupatitakabandhabhISaNaM nipatatpraharaNazabdavat sannAhanipatitAsisaMbhUtahutavahajvAlAkulaM ca 1 vAyuvega- ka kha / 2 kAlajIho kha / 3 -saMgAsA ka / 4 ladhujhyAsa-ka / Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 467 // laggA do vi nAyagA / asisattikuntacakkehiM AvaDiyaM pahANajuddhaM / tao kaMci velaM jujjhiUNa visaNNA caNDasIhA Ahao kacaNada deNa khaggarayaNeNa, nivaDio ya eso / udvioo aNaGgaraibale visamatUranigghosaNAho uddAmakalayalo / bhaggaM caNDasIhasennaM / uTThiyaM aNaGgaraivalaM / tao ahaM samaraseNappamuhavijjAharanarindasahio ghAvio ahimuhaM aNaGgaraivalassa / AvaDiyaM teNa samaM mahasamaraM mukkatiyasakumumo haM / paDibhaDasaMghaDiyamaDohasaMkulaM takkhaNaM ceva // AyaNNAyaDiyajIvakoDicakaliyacAvamukkehiM / aphuSNaM gayaNayalaM sarehi ghaNajalaharehiM va // anonAvaDaNakhaNakhaNantakaravAlanivahasaMjaNio / taDiniyaro vva samantA viSphurio sihiphuliGgoho // nA ya vimANANaM khurupanivahehi takkhaNaM chinnA / saraghaNajAlantariyA dhavaladhayA rAyahaMsa vva // kuntaggabhinnaniddayadappiyavijjAharI sasaMghAyA / varisanti ruhikharisaM bhayajaNayA palayameha va // jAtaM mahAsamaramiti / lagnau dvAvapi nAyakau / asi - zakti - kunta- cakre patitaM pradhAnayuddham / tataH kAcid velAM yuddhvA viSaNNacaNDasena AhUtaH kAJcanadaMSTreNa lalATapaTTe khaDgaratnena nipatitazcaiSaH / utthito'naGgaratibale viSamatUryanirghoSasanAtha uddAmakalakalaH / bhagnaM siMha sainyam / utthitamanaGgaratibalam / tato'haM samarasenapramukhavidyAdharanarendrasahito dhAvito'bhimukhamanaGgara tibalasya / ApatitaM tena samaM mahAsamaraM mukta trizakusumogham / pratibhaTa saMghaTitabhadaughasaMkulaM tatkSaNameva || AkarNAkarSita jIva koTicakIkRtacApamuktaH / AkrAntaM gaganatalaM zarairghanajaladharairiva // anyonyApatanakhaNakhaNAyamAnakaravAlanivahasaMjanitaH / taDinnikara itra samantAd visphuritaH zikhisphuliGgaughaH // naSTAzca vimAnAnAM kSurapranivahaistatkSaNaM chinnAH / zaraghanajAlAntaritA dhavaladhvajA rAjahaMsA iva / / pazcamo bhavo // 467 // . Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 468 // mellanti sInAe sattIo bhiNDimAlacakAI | anonnaraNara suggayapulayA dappuddharaM suhaDA || 1 T evaM ca vaTTamANe mahAsamare diTTho mae aNaGgaraI, bhaNio ya eso / bho bho vijjAharIsara, kimeehiM bAbAiehiM vijjAhara bhaDehiM, tujhaM mamaM ca vivAo; tA io ehi / tao so vihasiUNa calio me ahimuhaM / bhaNiyaM ca NeNa / are dharaNigoyara, kIiso tujha ma saha vivAo / kiM suo. tae kesarisiyAlANa vivAo tti / mae bhaNiyaM / kiM imiNA jaMpiNaM / samAgyA niyANavelA, tA bhaNinti ee samarasahAsayA surasiddha vijjAharA, jo ettha siyAlo, jo vA kesari tti / etthantaraMmi viSNo surasiddhavijjAharehiM sAhuvAo / osariyAI balAI / ThiyA samaravavahAra sahAsayA vijjIharanarindA, amhe vi gayaNacAriNo / mukkaM ca NeNa mamovari asaNivarisaM, vAriyaM ca taM cammarayaNeNa bhyviie| ThiyA aMdUre phurantakaravAlabhAsurA vijjusaMgayA viya mehAvalI vAmapAraMmi bhayavaI / kuntAprabhinnanirdayadarpitavidyAdharezasaMghAtAH / varSanti rudhiravarSaM bhayajanakAH pralayameghA iva // muJcanti siMhanAdAn zaktIrbhindipAlacakrANi / anyonyaraNarasodgatapulakA darpodhuraM subhaTAH // evaM ca vartamAne mahAsamare dRSTo mayA'naGgaratiH, bhaNitazcaiSaH / bho bho vidyAdharezvara ! kimetairvyApAditairvidyAdharabhaTaiH, taba mama ca vivAdaH, tata ita ehi / tataH sa vihasya calito me'bhimukham / bhaNitaM ca tena - are dharaNIgocara! kIdRzastava mayA saha vivAdaH / kiM zrutastvayA kesarizRgAlayorvivAda iti / mayA bhaNitam - kimanena jalpitena / samAgatA nidAnavelA, tato bhaNiSyantyete samarasabhAsadaH sura-siddha-virdyAdharAH, yo'tra zRgAlo yo vA kesarIti / atrAntare vitIrNaH sura-siddha - vidyAdharaiH sAdhuvAdaH / apasRtAni balAni / sthitAH samaravyavahAra sabhAsado vidyAdharanarendrAH, AvAmapi gaganacAriNau / muktaM ca tena mamopari azanivarSam, vAritaM ca taccarmaratnena 1 nihasavelA ka / 2 vijjAhariMdA kha / 3 ya samIve ka Jain Education national paJcamo bhavo // 468 // Wainelibrary.org Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA paJcamo bhavo // 469 // // 469 // -SCHOOSSESSA mae bhaNiyaM / bho bho vijAharIsara, niyANameyaM / tA kiM imiNA mAyAjujjhieNa, niyabaleNa jujjhAmo tti / paDiyannaM ca teNa / Ahao ahaM sattIe ure / pahAraviyaNAuro niDio dhrnnibddhe| uTTAio kalayalaravo, kiligiliyaM aNaGgaraivaleNa / amarisaseNa uDhio ahayaM / rosaphuriyAharaM ca mae vi Ahao gayAe aNaGgaraI, bhinnasirattANamatthago nivaDio dharAe / uTThAio kalayalarakho, nivArio so mae / go tassa samIyaM / samAsAsiUNa uhAvio eso| laggo ya so marma bAhujujjheNa / tao dappudadhurA viya vasahA pavaNahayA viya jalaharA mattA viya disAgayA tahA saMpalaggA duve vi amhe, jahA ruhiradhArAparisittagattANaM pahArasaMcuNNiyamauDANaM ca na lakkhio viseso amhANaM surasiddhavijAharehiM / tao mae vijjAvalAiregeNa viNijjio anngaaii| umposio jayajayasado surasiddhavijjAharehi, vimukkaM ca me uvari kusumavarisaM, samAhayaM jayatUraM / tao mae dijjamANaM pi rajja aNicchi UNa gao bhagavatyA / sthitA adUre sphuratkaravAlabhAsurA vidyutsaMgadeva meghAvalI vAmapAveM bhagavatI / mayA bhaNitam-bho bho vidyAdharezvara ! nidA. nametat , tataH kimanena mAyAyuddhena, nijabalena yudhyAvahai iti / pratipannaM ca tena / Ahato'haM zaktyA urasi / prahAravedanAturo nipatito dhrnniipRsstthe| utthitaH kalakalaravaH, kilikilitamanaGgaratibalena / amarSavazenotthito'ham / roSasphuritAdharaM ca mayA'pi AhatogayA'naGgaratiH, bhinnazirastrANamastako nipatito dharAyAm / utthitaH kalakalaravaH, nivAritaH sa mayA / gatastasya samIpam / samAvAsya utthApita eSaH / lagnazca sa bhayA bAhayuddhena / tato dodhurAvitra vRSabhau pavanahatAviva jaladharau mattAviva diggajau tathA saMpralagnau dvAvapyAvAm , yathA rudhiradhArAparisiktagAtrayoH prahArasaMcUrNitamukuTayozca na lakSito vizeSa AvayoH sura-siddha-vidyAdharaiH / tato mayA vidyAvalAtirekeNa vinirjito'naGgaratiH / udghoSito jayajayazabdaH sura-siddha-vidyAdharaiH, vimuktaM ca mamopari kusumavarSam , 1 uddhAio kha / 2 varAo k| 3 uddhAio kh| 4 helAe triya kA AAAAAAEG sama040 118 Jain Education Dinelibrary.org Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamI bhavo ||470 // samarAica-5 tavovaNamaNaraI / ahamavi ya sayalavijjAharindasamuio paviTTho nayaraM / divA ya virahaparidubbalaGgI ANandavAhollaloyaNA devI / kahA Isi vihasiyaM mae / viliyA ya esA rUvavimhayakkhittahiyaehiM paNamiyA vijjAharindehiM / kayAo nayaravavatthAo / ahisitto ahayaM ubhayabalavijAharIsarehiM tattha rajje / ThAviyAo niiiio| // 47 // volINA kaivayadiyahA / tao samaM kaicayavijjAharehi vilAsavaIe ya gao gurujaNadasaNatthaM / vandiyA tesiM clnnaa| jaNio vibhUidasaNeNa ANando / vilAsavaIniggamaNaduhio ya siddhAesamuNiyasayalavuttanto tappabhUi kuvio aNaGgabaIe gantUNa saviNayaM pasAio IsANacando / evaM gamiUNa kaivayadiyahe samAgao niyayarajje / aikvanto koi kAlo rajjasuhamaNuhavantassa / annayA ya meru vya tuGgayAe ghaNatamAlabhamaraJjaNasarisadehacchavI erAvaNasariso caudantamusalo carimajAmAvasesAe rayaNIe diTTho samAhataM jayatUryam / tato mayA dIyamAnamapi rAjyamaniSTvA gataH tapovanamanagaratiH / ahamapi ca sakalavidyAdharasamuditaH praviSTo nagaram / | dRSTA ca virahaparidurbalAGgI AnandabASpAdralocanA devii| ISad vihasitaM mayA / trIDitA caiSA rUpavismayAkSiptahRdayaiH praNatA vidyaadhrendraiH| kRtA nagaravyavasthAH / abhiSikto'hamubhayabalavidyAdharezvaraistatra rAjye / sthApitA nItayaH / ___ vyatikrAntAH ktipydivsaaH| tataH samaM katipayavidyAdharaivilAsavatyA ca gato gurujanadarzanArtham / vanditAsteSAM caraNAH / janito vibhuutidrshnenaanndH| vilAsavatInirgamanaduHkhitazca siddhAdezajJAtasakalavRttAntastatprabhRti kupito'naGgavatyai gatvA savinayaM prasAdita IzAnacandraH / evaM gamayitvA katipara divasAn samAgato nijarAjye / atikrAntaH ko'pi kAlo rAjyasukhamanubhavataH / ___ anyadA ca meruriva tuGgatayA ghana-tamAla-bhramarA-anasadRzadehacchavirairAvaNasadRzazcaturdantamuzalazcaramayAmAvazeSAyAM rajanyAM dRSTo Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 471 // vilAsavaIe suhapasutAe sumiNayaMmi sayalalakkhaNovaveo vayaNeNamuyaraM pavisamANo mahAgaindo ci / suhapaDibuddhA esA, sAhio ya harisavasupphullaloyaNAe devIe mamaM / bhaNiyA esA mae / sundari, sayalavijjAharanamio vijjAharacakavaTTI putto te bhavissaha / payimimI / tayappabhiraM viseseNa tivaggasaMpAyaNarayAe aikantA nava mAsA aTTamANi ya rAiMdriyANi / tao sRpasatthati himuhute jAo o / vaddhAvio ahaM maJjariyAbhihANAe dAsaceDIe / dinnaM pAritosiyaM / kArAviyaM vaddhAvaNayaM jAva saMpanno mAso ti / ajiyAbhAveNa pAviyA rAyalacchittikAUga agAe cetra uladdho kayaM ca se nAmaM ajiyabalo ti / patto kumArabhAvaM / tyantaraMmi samupapannA me cintA / ko dArNi kAlo ammApiINaM divANaM ti / dupaDiyArANi ammApiyaro loyaMmi bhavanti / annaM ca / kiM tAe riddhIe sesapheNArayaNalAbhatullAe, jA suyaNehi na bhuttA, jA na ya diTThA salayaNehiM / tA sammaM pucchiUNa vilAsavatyA sukhaprasuptayA svapne sakalalakSaNopeto vadanenodaraM pravizan mahAgajendra iti / sukhapratibuddhaiSA, kathita harSavazotphulocanayA devyA mama / bhaNitaiSA mayA - sundari ! sakalavidyAdharanato vidyAdharacakravarttI putraste bhaviSyati / pratizrutamanayA / tatprabhRti vizeSeNa trivargasaMpAdanaratAyA'tikrAntA nava mAsA ardhASTamAni ca rAtriMdivAni / tataH suprazastatithimuhUrte jAtaH sutaH / vardhApito'haM maJjarikAbhidhAnayA dAsaceTyA | dattaM pAritoSikam | kAritaM vardhApana yAvatsaMpanno mAsa iti / ajitabalAprabhAveNa prApitA rAjyalakSmIriti kRtvA anayaivopalabdha [iti ] kRtaM ca tasya nAma ajitabalaH / iti / prAptaH kumArabhAvam / atrAntare samutpannA me cintA - ka idAnIM kAlo mAtApitRRNAM dRSTAnAmiti / duSpratikArAzca mAtApitaro loke bhavanti / kiM tathA RddhayA zeSaphaNAratnalAbhatulyayA, yA sujanairna bhuktA, yA na ca dRSTA khalajanaiH / tataH samyak pRSTvA vidyAdharanarendrAn ajitabalAM 1 pAriyA rAyalavvitti kha / 2 uvaladdho jAo me putto kh| 3 ammApiUNaM ka / 4 duSpaDiyArA ya mAyAniyaro bhavanti loyammi ka / 5 phaNAjAla - ka / paJcamo bhavo // 471 // Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA paJcamo bhavo // 472 // // 472 // SECRECROSCORCESS vijAharanarinde ajiyabalaM bhayabaI ca gacchAmi sadesaM ti cintiUNa saMpADiyaM samIhiyaM / aNumanniyaM ca tehiM / nirUviUNa koTTavAlaM devosahaM niggao rAyA mahayA caDagareNa, ajiyabalaviubhie telokavimhayajaNae vimANamArUDho vilAsavaisameo kumAraajiyabaleNa ya / kaivayadiyahe hiM patto seyaviyaM, Asio sabariusamUhasannihe ujjANe / pesio mae pavaNagaI niveIuM tAyassa, paviTTho paDihArasaMsUio tAyasayAsaM / niveiyaM kayaJcaliuDeNa mamAgamaNaM / to ANandabAhajalabhariyaloyaNo kaNTaiyasavaGgo uDhio mahArAo; niggao sayalante uraamacamahAsAmantanAyarehi ya parihario / paJcoNiM gantUNa nivaDiyAI calaNesu ammApiINa amhe| parunnaM ca pabhUyamubhayavaggehiM / samAsAsiyAI kahakahavi amaccamahAsAmantehiM / tao pavesiyAI rAhaNA mahAvibhUIe ( seyaviyaM / jaNaNijaNayANa niyayaIsaNeNa ANando kumAreNa kao / tao mahAvibhUie) aikkanto koi kAlo tAyasagAse ciTThantassa / teo bhagavatIM ca gacchAmi svadezamiti cintayitvA saMpAditaM samIhitam / anumataM ca taiH| nirUpya koTTapAlaM devarSabhaM nirgato rAjA mahatA caTakareNa (ADambareNa), ajitabalAvikurvitaM trailokyavismayajanaka vimAnamArUDho vilAsavatIsametaH kumArAjitabalena ca / katipayadivasaH prAptaH vetavikAm / AvAsitaH sarvartusamUhasannibhe udyAne / preSito mayA pavanagati nivedayituM tAtasya / praviSTaH pratIhAra saMsUcitaH tAtasakAzam / niveditaM kRtAJjalipuTena mamAgamanam / tata AnandavASpajalabhatalocanaH / kaNTakitasarvAGga utthito mahArAjaH, nirgataH sakalAntaHpurA-mAtya-mahAsAmanta-nAgaraizca pridhRtH| paccoNiM (de.) sanmukhaM gatvA nipatitAzcaraNayormAtApitRNAM vayam / praruditaM ca prbhuutmubhyvrgH| samAzvAsitAH kathaM kathamapi amaaty-mhaasaamntaiH| tataH pravezitA rAjJA mahAvibhUtyA [zvetavikAm / 1devatosayaM ka / 2 niveiog| 3 bhuuy-k| 4 kahakahavi samAsAsiyAI ka / 5 "annayA gannUNa tAmalitti (ttiAvi(lA)savainiggamaNaduhio siddhAesavayaNamuNiyasayalavuttato tayappabhiI kudio aNaMgavaIe gaMtUNa saviNayaM pasAio isApacaMdo kumAreNa | evaM so gamiUNa tattha kai (va)yadiyahe samAgao puNo vi ACAkara For Private & Personal use only Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica *50 paJcamo kahA // 473 // // 47 3 // AAAAAAAAEES pazcattamuvagaemu kAUNa jaNaNijaNaesu rajAbhiseyaM niyANujassa kittinilayAbhihANassa gayo yaM / paviTro rahane uracakkavAlapuraM / aikvanto koI kaalo| etthantaraMmi Agao bhayavaM bahusIsaparivAro saMpuNNasamaNaguNaharo caunANasaMgao cittaGgao nAma vijAhAsamaNago tti / AyaNNio mae pariyaNAo / niggo ahaM bhayavantadaMsaNavaDiyAe / vandio bhayavaM / dhammalAhio bhayavayA / bhaNiyaM ca teNa / bho bho vijjAharIsara, pAviyaM tae phalaM puvabhAgadheyANaM; tA imaM viyANiUNa puNo kusalapakkhe maI kohi tti / mae bhaNiyaM / koiso kusalapakkho ti / Acikkhio bhayavayA pasamasaMvegamalo jiNadesio dhmmo| pariNao amhANaM, paDivana sammattaM, gahiyAI aNuvvayAI / pucchio bhayavaM cittaGgao / bhayavaM, aha kiM puNa mae pucamAyariyaM, jassa imo 'vicitto piyayamAvirahajananIjanakayozca nijadarzanenAnandaH kumAreNa kRtaH / tato mahAvibhUtyA ] atikrAntaH ko'pi kAlaH tAtasakAze tiSThataH / tataH paJcatvamupagatayorjananIjanakayoH kRtvA rAjyAbhiSekaM nijAnujasya kIrtinilayAbhidhAnasya gato vaitADhyaparvatam / praviSTo rathanupUracakravAlapuram / atikrAntaH ko'pi kAlaH / atrAntare Agato bhagavAn bahuziSyaparivAraH saMpUrNazramaNaguNadharazcaturjJAnasaMgatazcitrAMgo nAma vidyAdharazramaNaka iti / AkarNito mayA parijanAt / nirgato'haM bhagavaddarzanavRttitayA / vandito bhagavAn / dharmalAbhito bhagavatA / bhaNitaM ca tena-bho bho vidyAdharezvara ! prApta tvayA phalaM pUrvabhAgadheyAnAm , tata idaM vijJAya punarapi kuzalapakSe matiM kurviti / mayA bhaNitam-kIdRzaH kuzalapakSa iti / AkhyAto bhagavatA paramasaMvegamUlo jinadezito dharmaH / pariNato'smAkam , pratipannaM samyaktvam , gRhItAnyaNuvratAni / pRSTo bhagatAyanagari(ri), Thio tattha kaivi diyehiM" ityadhikaH pAThaH ka pustake / 1 -gaNaharo ka / 2 vivitto ka-ga / Jaintre andionlonal linelibrary.org Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 474 // jalasaMtAat pariNAmo tti / bhayavayA bhaNiyaM / suNa / for sta bhAra vAse kampillaM nAma nagaraM / tattha candautto nAma naravaI hotthA | jagasundarI se bhAriyA / tANaM suo rAma nAmatuti / esA ya te uttarAvahanarIsaratArApIThadhUyA hArappahA nAma piyayama tti / kayaM ca tumae imIe saha visayasumahavanteNa aNAbhogao imaM / uvaiTThie vasantasamaai gayAI tumhe kIliuM bhavaNujjANaM / paivattA ya kIlA, majiyAI bhavaNadIhiyA / uvadviyAI tIrasaMThiesu kayalIharaesu / uvaNIyaM kuMkumavilevaNaM / kao aGgarAo / etthantaraMmi samAgayaM haMsamihuNayaM / tao kougeNa sarasakuMkumavilittahattheNa gahiyA tae haMsiyA iyarIe haMsao tti / jaNiyaM tesiM virahadukkhaM / phasaliyANi kuMkumarANa / vimukANivelAe / payaTTANi annonnaM gavesiuM / kuMkumarAyasaGgeNa cakavAyAsaGkAe daMsaNe vi paropparaM na paJcabhijAvAn citrAGgadaH / bhagavan ! atha kiM punarmayA pUrvamAcaritam, yasyAyaM vicitraH priyatamAvirahajvalanasaMtApaH pariNAma iti / bhagavatA bhaNitam zRNu / asta bhAra varSe kAmpilyaM nAma nagaram / tatra candragupto nAma narapatirabhavat / jagatsundarI tasya bhAryA / tayoH suto rAmagupta nAma tvamiti / eSA ca te uttarApathanarezvaratArApIThaduhitA hAraprabhA nAma priyatameti / kRtaM ca tvayA'nayA saha viSayasukhamanubhavatA'nAbhogata idam / upasthite vasantasamaye gatau yuvAM krIDituM bhavanodyAnam / pravRttA ca krIDA, majjitau bhavanadIrghikAyAm / upasthita tIrasaMsthiteSu kadalIgRheSu / upanItaM kuGkumavilepanam / kRtoGgarAgaH / atrAntare samAgataM haMsamithunakam / tataH kautukena sarasakuGkumaviliptahastena gRhItA tvayA haMsikA itarayA haMsaka iti / janitaM ca tayorvirahaduHkham / '[ phasaliyANi' (de.) ] zRGgAritau kuGkumarAgeNa / 1 uhie ka / 2 'mahayA vibhUtIe" ityadhikaH ka pustake / 3 tume ka / 4 saMbhavaNuka / 5 battA ka / paJcamo bhavo // 474 // Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarADacca- kahA paJcamo bhv| // 475 // | // 475 // ASSESSO NiyamaNehi / virahaveyaNAurAI ca kvasiyAI maraNaM / pAhio dohiM pi tehi gehadIhiyAe appA / niduddhanIsAsaM ca nibbuDANi jalamajjhe / to dupparicayayAe jIviyassa bhaviyaccayAe piyasaMgamassa acintasattIe kammuNo avaNIyakuMkumarAyaM kaNThagayapANANi ubbuDDANi sahasA / jAyaM paropparadasaNaM / paJcabhinnAyANi annonnaM // eyaM tae AyariyaM, eyavaiyaraM ca jaM baddhaM kammayaM, tassa eso pariNAmo ti / to mae cintiyaM / aho appaM niyANaM mahanto | vivAo tti / tA alamaNegadukkhasaMbaddharaNa imiNA payAsega / pavajAmi bhayavao samIve samaNataNaM ti / bhaNio ya bhayavaM cittnggo| bhayavaM, virataM, me cittaM imiNA niyariyasavaNeNa / tA karehi me aNuggaheM, uttArehi imAo bhavADavIo, dehi majnaM samaNaliGgaM / paDiyannaM bhayavayA / tabhI ahaM niyasuyAjiyabalassa dAUNa rajjaM AghosaNApubdhayaM davAviUNa ya mahAdANaM mahayA vibhUhae vasubhUiNA vimukto stokavelAyAm / pravRttau anyonyaM gaveSayitum / kuGkumarAgasaMgena cakravAkAzaGkayA darzane'pi parasparaM na pratyabhijJAtamAbhyAm / virahavedanAturau ca vyavasitau maraNam / pravAhito dvAbhyAmapi tAbhyAM gRhadIrghikAyAmAtmA / niruddhaniHzvAsaM ca nimagnau jalamadhye / tato duSparityajatayA jIvitasya bhavitavyata yA priyasaGgamasya acintyazaktyA karmaNo'panItakuGkumarAgaM kaNThagataprANau unmagnau sahasA / jAtaM parasparadarzanam / pratyabhijJAtAbanyonyam / __ etattvayA''caritam , etadvyatikaraM ca yad baddhaM karma, tasyaiSa pariNAma iti / tato mayA cintitam-aho alpaM nidAnam , mahAn vipAka iti / tato'lamanekaduHkhasaMvardhakenAnena prayAsena / prapaJce bhagavataH samIpe zramaNatvamiti / bhaNitazca bhagavAn citrAGgadaH / bhagavan ! viraktaM me cittamanena nijacaritazravaNena / tataH kuru me'nupraham , uttAraya asyA bhavATavItaH / dehi mahyaM zramaNaliGgam / pratipannaM bhaga 1 avaNIya ka, avaNIyo kuMkumarAyo kha / RS Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 476 // devIe ya pahANapariyaNeNa ya sameo pavanno samaNattaNaM / tA eyaM me visesakAraNaM ti // tao jayakumAreNa bhaNiyaM / bhaya, sohaNaM visesa kAraNaM / ghaNNo tumaM / aha kahaM puNa bhavADavIo uttaraNaM, uttiSNANa vA kattha gaNaM ti / bhayavayA bhaNiyaM / suNa / ettha aDavI duvihA, davvADavI bhAvADavI y| tattha davvADavIe tAva udAharaNaM / jahA kuo vinayarAo ko satthavAho purantaraM gantukAmo ghosaNaM kAreha 'jo mae saha amugaM puraM gacchA, tamahaM nidesakAriNaM avigheNa pAvemi'tti / nisAmiUNa tamAghosaNaM payaTTA teNa saha bahave satthiyA / tao so tesiM panthadosaguNe kaheI / bho bho satthiyA, ettha khalu ego pantho ujjuo, avaro maNAgamaNujjuo / tattha jo so aNujjuo, teNa suhayaraM gammaha, paraM bahuNA ya kAleNa, pajante vi ujjuyaM oyariUNa icchiyapuraM pAvijjai / jo puNa ujjuo, teNa dukkhayareNa gammadda lahuM ca pAvijjara, jamhA so atIva visamo vatA / tato'haM nijasutAjitabalAya dattvA rAjyamAghoSaNApUrvakaM dApayitvA ca mahAdAnaM mahatA vibhUtyA vasubhUtinA devyA ca pradhAnaparijanena ca sametaH prapannaH zramaNatvam / tata etanme vizeSakAraNamiti / tato jayakumAreNa bhaNitam-bhagavan ! zobhanaM vizeSakAraNam, dhanyastvam, atha kathaM punarbhavATavIta uttaraNam, uttIrNAnAM vA kutra gamanamiti / bhgvt| bhaNitam zRNu / atrATavI dvividhA, dravyATavI bhAvATavI ca / tatra dravyATavyAM tAvadudAharaNam / yathA kuto'pi ca nagarAt ko'pi sArthavAhaH purAntaraM gantukAmo ghoSaNaM kArayati 'yo mayA sahAmukaM puraM gacchati tamahaM nirdezakAriNamavighnena prApayAmi' iti / nizamya tadAghoSaNaM pravRttAstena saha bahavaH sArthikAH / tataH sa tebhyaH pathadoSaguNAn kathayati / bho moH sArthikAH ! atra khalvekaH panthA RjukaH, aparo manAganRjukaH / tatra yaH so'nRjukaH tena sukhataraM gamyate, paraM bahunA ca kAlena parive'pi Rju mava1 parANemi ka / 2 dukkhavaraM ka / paJcamo bhavo // 476 // Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica paJcamo - kahA bhavo - // 477 // // 477 // - saMkaDo ya / tattha khalu oyAre ceva accantabhIsaNA ahilasiyapurasaMpattivigghaheyavo duve vagdhasiMghA parivasanti / te ya oyari ceva no payacchanti tao te purisayAreNa uddhaMsiUNa oyariyavvaM / oiNNANa vi ya tAva aNuvanti jAva ahilasiyapurasamIvaM / ummaggalaggaM ca pANiNaM vAvAenti; maggalaggassa ya na pahavanti tti / rukkhA ya etya ege maNoharA siNiddhapattalA surahikusumasohiyA sIyalacchAyA, anne ya parisaDiyapaNDupattA kusumaphalavivijjiyA amaNoharA ya / tattha paDhamANaM chAyA vi viNAsakAraNaM, kiM puNa paribhogo tti / na tesu vIsamiyanvaM, iyaresu muhuttamettaM vIsamiyavvaM ti / maNohararUvadhAriNo mahuravayaNA ya ettha maggataDaThiyA bahave purisA hakArenti 'eha bho sasthiyA eha, evaM pitaM puraM gammai' tti / tesi vayaNaM na soyavvaM / musatthiyA uNa muhuttamettamavi kAlaM khaNamavi na mottavvA / eyAiNo niyamA bhayaM / duranto ya thevo davaggI appamattehiM Dhalhaveyavyo, aNolhavijjanto niyameNa Dahai / tIrtha IpsitapuraM prApyate / yaH punaRjukastena duHkhatareNa gamyate, laghu ca prApyate, yasmAt so'tIva viSamaH saMkaTazca / tatra khalvavatAre evAtyantabhISaNAvabhilaSitapurasaMprAptivighnahetU dvau vyAghasiMhau privstH| to cAvataritumeva na prycchtH| tatastau puruSakAreNa uddhvasyAvataritavyam / avatIrNAnAmapi ca tAvadanuvartete yAvadabhilaSiApurasamIpam / unmArgalagnaM ca prANinaM vyApAdayataH, mArgalagnasya ca na prabhavata iti / vRkSAzcAtra eke manoharAH snigdhapatrAH surabhikusumazobhitAH, zItalacchAyA anye ca parizaTitapANDupatrAH kusumaphalavivarjitA amanoharAzca / tatra prathamAnAM chAyA'pi vinAzakAraNam , kiM punaH paribhoga iti / na teSu vizramitavyam, itareSu muhUrtamAnaM vizramitavyamiti / manohararUpadhAriNo madhuravacanAzcAtra mArgataTasthitA bahavaH puruSA AkArayanti 'eta bhoH sArthikA eta, evamapi tatpura gamyate' iti / teSAM vacanaM na zrotavyam / susArthikAH punarmuhUrtamAtramapi kAlaM kSaNamapi na moktavyAH / ekAkino niyamAd bhayam / durantazca 1 kaMci ka / 2 olha-ga / -- -- AS 50 For Private & Personal use only Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA 1180611 Jain Education puNo yaduggo ucca ya patrao, so vi uvauttehiM laGghiyanvoH alaGghaNe ya niyamA marijjai / tao vi ya mahantI aguvilagandharA kuGgI, sAvi duyayaraM boleyavtrA / saMThiyANaM ca tIe samIve aNee uvadavA / tetha aNantaraM ca lahuo khaDDolao / tassa samI moro nAma bambhaNo niccameva parivasara / so bhaNai / bho bho satthiyA, maNAyaM pUreha eyaM, tao gaimissaha tti / tassa no sothavyaM vayaNaM, avagaNiUNa gantavvaM / na khalu so pUriyantro / so khu pUrijjamANo mahallayaro havai, panthAo ya paiDibhaMsaI / phalANi yaNaM ettha divvANi paJcappayArANi nettAimuhayarANi kiMpAgANaM, na pekkhiyavtrANi, na vA bhottavvANi / bAvIsaM ca NaM ettha ghorA mahAkAya karAlA pisAyAkhaNaM khaNamahiddavanti / te vi ya Na gaNeyavtrA / bhattapANaM ca ettha vibhAgao paribhujjamANamaIva virasaM dullahaM ca havaitti (vivAgao uNamaIva sarasaM jahA bAlassa ya javAbhesajaM) / tattha na bisAiNA hoyavvaM / apayANayaM na kAyavvaM ti, stoko davAgnirapramattairvidhyApitavyaH, avidhyApyamAno niyamena dahati / punazca durga uccazca parvataH so'pi upayuktairlaGghitavyaH, alaGghane ca niyamAd mriyate / tato'pi ca mahatI atigupila (gahana) gaharA vaMzakuGgI, sA'pi ca drutataramatikramitavyA / saMsthitAnAM ca tasyAH samIpe'neka upadravAH / tato'nantaraM ca laghuko gartAlayaH / tasya samIpe manoratho nAma brAhmaNo nityameva parivasati / sa bhaNati bho bhoH sArthikAH ! manA pUrayata etam, tato gamiSyatheti / tasya no zrotavyaM vacanam, avagaNayya gantavyam / na khalu sa pUrayitavyaH / sa khalu pUryamANo mahattaro bhavati, pathazca paribhrazyati / phalAni cAtra divyAni paJcaprakArANi netrAdisukhakarANi kiMpAkAnAm, na prekSitavyAni navA bhoktavyAni / dvAviMzatizcAtra ghorA mahAkAyAH karAlAH pizAcAH kSaNaM kSaNamabhidravanti / te'pi ca na gaNayitavyAH / bhaktapAnaM cAtra vibhAgataH paribhujyamAnamatIva virasaM durlabhaM ca bhavatIti (vipAkataH punaratIya sarasaM yathA vAlasya ca indrayavamaiSajyam ) / tatra na viSAdinA 1 aivilA ka / 2 nAsti khapustake / 3 pUrehiM kha / 4 gamissAsi kha / 5 avamanniUNa stra / 6 palihaMjai kha / 7 mahAkarAlA ka kha / 8 nAsti kha pustake | paJcamo bhavo // 478 // Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 479 // Jain Education rayaNIe vi jAmaduyaM niyameNa vahiyavyaM / evaM ca gacchamANehiM devANuppiyA, khippamevADavI laGghijjai, laGghittA ya tamegantadogaccavajayaM niogspuraM pAvijjaitti / tattha na honti puNo ke kilesodavA // esa dinto, imo uNa uvaNao // ettha satthavAhatoyacintAmaNI surAsurapUio arahA / ghosaNaM tu a+khevaNivikakhevaNisaMveyaNinivveyaNilakkhaNA dhammakA / satthiyA ya saMsArADavilaGghaNeNa nivvuipurapasthiyA jIvA / aDavI puNa nArayatiriyamaNuya devagailakkhaNo saMsAro / ujjuyapantho sAhudhammo; maNAgamaNujjuo sAvayadhammo, so vi pajjante sAhudhammaphalo ceva icchijjai / na ya bhAvao apaDivannasAhudhammA saMsArADa laGkenti / icchiyapuraM puNa jammajarAmaraNarogasogAi ubavara hiyaM tripuraM / vagghasiMghA ya mokkhavigvayavo rAgadosA / abhibhUyA ya hiM pANiNo pecchamANA vi mAindajAlasarisaM jIvaloyaM na caenti paDivajjiuM paramapayasAhayaM samaNattaNaM / pavanatrayANaM piye ee bhavitavyam / aprayANakaM na kartavyamiti / rajanyAmapi yAmadugaM niyamena voDhavyam / evaM ca gacchadbhirdevAnupriyAH ! kSipramevAvI laGghayate, laGghitvA ca tadekAntadaurgatyavarjitaM nirvRtipuraM prApyate iti / tatra na bhavanti punaH ke'pi klezopadravAH / eSa dRSTAntaH, ayaM punarupanayaH / atra sArthavAha triloka cintAmaNiH surAsurapUjito'rhan / ghoSaNaM tu AkSepaNI - vikSepaNI- saMvedanI- nirveda nIlakSaNA dharmakathA / sArthikAca saMsAraTavIlaGghanena nirvRtipuraprasthitA jIvAH / aTavI punarnArakatiryagmanujadevagatilakSaNaH saMsAraH / RjukapanthAH sAdhudharmaH / manAganRjuH zrAvakadharmaH so'pi ca paryante sAdhudharmaphala iSyate / na ca bhAvato'pratipanna sAdhudharmA saMsArATavIM laGghante / IpsitapuraM punarjanmajarAmara rogazokAdyupadravarahitaM zivapuram / vyAnasiMhau ca mokSavighnahetU rAgadveSau / abhibhUtAca tAbhyAM prANinaH prekSamANA api mRgendrajAlasadRzaM jIvalokaM na zaknuvanti pratipattu paramapadasAdhakaM zramaNatvam / prapannatratAnAmapi caitau asaMprAptakevalabhAvAnAM na mukhato mArgam, 1 laveitti kha, vilaMgheti ka / ional paJcamo bhavo // 479 // ainelibrary.org Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo samarAica kahA ---- // 480 // // 48 // - asaMpattakevalabhAvANaM na muyanti maggaM, vimukkajiNavayaNamagge ahihavanti jIve na uNa iyare tti| maNoramarukkhacchAyAo sapaDibandhAo thIpamupaNDayasaMsattAo vshiio| parisaDiyapaNDupattAo ya annvjjvshiio| maggataDatthA ya hakkAraNapurisA paraloyaviruddhovaesadAyagA pAsatthAI akallANamittA, susatthiyA uNa aTThArasasIlaGgasahassadhAriNo samaNA / davaggI koho, pabbao mANo, sakuDaGgI- | mAyA, khaDDolao loho / maNorahabambhaNo icchAviseso, thevapUraNe vi imassa apajjavasANagamaNaM / kiMpAgaphalANi saddAdao visayA sIoNhakhuhApivAsAiyA ya bAbIsaM parIsahA pisAyA / virasaM bhoyaNaM aNavajja mahuyaravittIe esnnijj| apayANayaM sayA appamAo / jAmaduyagamaNaM ca sajjhAyakaraNaM / evaM ca vaTTamANehi devANuppiyA, sigdhameva bhavADavI laGgijjai, lakittA ya tamegantamaNAbAhaM sivapuraM pAvijjai ti // tao saMjAyasammattadesavirahapariNAmeNa bhaNiyaM jayakumAreNa / bhayavaM, evameyaM na annahA / gahiyAI aNubbayAI / paviTTho nyriN| vimuktajinavacanamArgAna abhibhavato jIvAna na punaritarAniti / manoramavRkSacchAyAH sapratibandhA strIpazupaNDakasaMsaktA bstyH| prishttitpaanndduptraashcaanvdybstyH| mArgataTasthAzca AkAraNapuruSAH paralokaviruddhopadezadAyakAH pArzvasthAdayo'kalyANamitrANi, susArthikAH punaraSTAdazazIlAGgasahasradhAriNaH zramaNAH / vAgniH krodhaH, parvato mAnaH, vaMzakuDaGgI mAyA, gartAlayo lobhH| manorathabrAhmaNa icchAvizeSaH, stokapUraNe'pi asya (gartAlayasya) apryvsaangmnm| kiMpAkaphalAni zabdAdayo viSayAH / zItoSNakSutpipAsAdayazca dvAviMzatiH pariSahAH pizAcAH / virasaM bhojanamanavA madhukaravRtyA eSaNIyam / aprayANakaM sadA'pramAdaH / yAmadvikagamanaM ca svAdhyAyakaraNam / evaM ca vartamAnavAnupriya ! zIghrameva bhavATavI lajayate, lakvitvA ca tadekAntamanAbAdhaM zivapuraM prApyate iti / tataH saMjAtasamyaktvadezaviratipariNAmena bhaNitaM jayakumAreNa / bhagavan ! evametad nAnyathA / gRhItAnyaNuvratAni / praviSTo nagarIm / Jain Education sinelibrary.org Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca pazcamo kahA bhavo // 481 // // 48 // BASSASSASSASHASHASANSAR kao se piuNA juvarajjAhiseo / pavatto seviuM bhayavantaM saNaMkumArAyariyaM / vitto mAsakappo / go bhayavaM // etyantarami so dhaNasirIjIvanArao to narayAo ubaTTiUga saMsAramAhiNDiya aNantarajammaMbhi ya tahAvihaM kapi akAmanijjaraM pAviUNa mao samANo samuppanno imassa ceva jayakumArassa bhAuyattAra tti / jAo kAlakameNa, paiTAviyaM ca se nAma vijao tti / patto kumArabhAvaM / vallaho jayakumArassa, aballaho jayakumAro vijayassa / evaM ca aikvanto koi kaalo| ___annayA asArayAe saMsArassa niravekkhayAe maccugo vicittayAe kammapariNAmassa sapajjavasANayAe jammaNo paJcattamuvagao raayaa|ahisittorjNmi sAmantamaNDaleNa jykumaaro| vijayIya poseNa pailAyamANo rajjaTiiM kAUNa baddho rajacintaehiM / jAo ya se jaNaNIe soo|| annayA ya asthAiyAmaNDavagayasta rAiNo AgayA samudII viya muttAniyaravAhiNI pAusasirI viya samunnakRtastasya pitrA yauvarAjyAbhiSekaH / pravRttaH sevituM bhagavantaM sanatkumArAcAryam / vRtto mAsakalpaH / gato bhagavAn / atrAntare sa dhanazrIjIvanArakastato narakAduvRtya saMsAramAhiNDaya anantarajanmani ca tathAvidhAM kAmapi akAmanirjarAM prApya | mRtaH san samutpanno'syaiva jayakumArasva bhrAtRtayeti / jAtaH kAlakrameNa / pratiSThApitaM ca tasya nAma vijaya iti / prAptaH kumArabhAvam / ballabho jayakumArastha, avallabho jayakumAro vijayasya / evaM cAtikrAntaH ko'pi kAlaH / ___ anyadA'sAratayA saMsArasya nirapekSatayA mutyovicitratayA karmapariNAmasya saparyavasAnatayA janmanaH paJcatvamupagato rAjA / abhiSikto rAjye sAmantamaNDalena jayakumAraH / vijayazca pradveSeNa palAyamAno rAjyasthitiM kRtvA baddho rAjyacintakaH / jAtazca tasya jananyAH shokH| anyadA cAsthAnikAmaNDapagatasya rAjJa AgatAsamudrAcirikha muktAnikaravAhinI, prAvRddhIriva samunnatapayodharA malayamekhaleva 1 saNakumAraM kha / 2 eyassa ka / 3 jantuNo ka / 4 annattha vaccamANo ka / kakakakakakakakakcha sama041 Rucatiotriminational ainelibrary.org Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 482 // oharA malayamaihalA vi candaNagandhavAhiNI basantalacchI biya patatilayAharaNA paDihArI / tIe ya duhAvirikkasaMghaDiya kamasaMpuDhe vimatyayAvathieNa aJjaliNA paNAmaM kAUNa viNatto raayaa| deva, esA khu te jaNaNI keNAvi kAraNeNa devadaMsaNa mahilasantI paDihArabhUmIe cihna / tao sasaMbhramaM 'ciTThaha tumbhe' ti bhaNanto rAyasaMghAyaM udvio rAyA / gao duvArabhAgaM / paNamiyA jaNaNI bhaNiyA ya / amba, kiM na sadAvio ahaM, kiM vA AgamaNapaoyaNaM / tao paruiyA esA / bhaNiyaM ca NeNa / amba, kiMnimittamimaM / tIe bhaNiyaM / jAya, suyasiNehasaMvaiDriya soyANalaviyAro; tA dehi me puttajIviyaM / rAiNA bhaNiyaM / amba, kuo bhayaM kumArasa / tIe bhaNiyaM / jAya, ThiI esA payAparivAlaNujjayANaM naravaINaM, jaM paDivakkhabhUo mahayA jatteNa rakkhijjai / tao so kumAro'mA annasAmantapayArio saMpayaM ahiddavissa' tti gahio rajjacintaehiM, aNumayaM ca me eyaM / kiM puNa jahA tassa sarIre 1 candanagandhavAhinI vasantalakSmIriva rucirapatratilakAbharaNA pratIhArI / tayA ca dvidhAvirikta (vibhakta) saMghaTitakamalasaMpuTeneva mastakAvasthitena aJjalinA praNAmaM kRtvA vijJapto rAjA / deva ! eSA khalu te jananI kenApi kAraNena devadarzanamabhilaSantI pratihArabhUmau tiSThati / tataH sasaMbhramaM 'tiSThata yUyam' iti bhaNan rAjasaMghAtamutthito rAjA / gato dvArabhAgam / praNatA jananI bhaNitA ca / amba ! kiM na zabdAyito'ham, kiM vA''gamanaprayojanam / tataH praruditaiSA / bhaNitaM ca tena amba! kiM nimittamidam / tayA bhaNitam-jAta ! sutasnehasaMvardhitazokA nalavikAraH, tato dehi me putrajIvitam / rAjJA bhaNitam - amba ! kuto bhayaM kumArasya / tayA bhaNitam - jAta ! sthitireSA prajAparipAlanodyatAnAM narapatInAm, yatpratipakSabhUto mahatA yatnena rakSyate / tataH sa kumAro 'mA anyasAmantapratAritaH sAmpra1 ruireyatti tilayApaharaNA ka 2 kiMnimitto esa soo 3 vasavaDio eso soyAnala-ka / paJcamo bhavo // 482 // Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 483 // pamAo na habai, tahA tae jaiyavvaM ti / rAiNA bhaNiyaM / amba, kiM paDivakkhabhUo me kumAro; jai evaM, tA ko uga sapakkho tti / paJcamo tA kiM eiNA / ehi, anbhintaraM pavisamha / paviTTho raayaa| uvaNIyaM se jaNaNIe AsaNaM / uvaviThThA ya esA / bhaNiyaM ca NeNa / bho bhavo bho mahannayA, ANeha iha kumAraM / gayA kumArANayaNanimittaM rAyapurisA / cintiyaM ca rAiNA / aho Nu khalu Iisa imaM rajja, jassa kae mahaM aNAccikkhiyakAraNantaramavalambiUNa evaM pi vavasiyaM mahantaehiM ti / tA ki eiNA bandhujaNassa vi aNivvuikareNa vihalakilesAyAsametteNa paramapamAekahe uNA vivAgadAruNeNaM rajjeNaM / etthaM pi bahumANo aviiyasaMsArasarUvANaM jIvANaM / ao demi imaM lic // 483 // kumArassa, abaNemi suyasiha goyANalaviyAramambAe / etthantaraMmi puvakayakammadoseNaM rAiNo upari vahapariNAmapariNao ANio kumaaro| diTTho rAiNA, sabahumANaM ca Thavibho siihaasnne| ANAviyA sugandhodayabhariyA kaNayakalasA / gahio rAiNA tamabhidraviSyati' iti gRhIto rAjyacintakaiH, anumataM ca mayaitad / kiM punaryathA tasya zarIre pramAdo na bhavati tathA tvayA yatitavyam / rAjJA bhaNitam-amma ! kiM pratipakSabhUto me kumAraH, yadyevaM tataH kaH punaH svapakSa iti / tataH kimetena / ehi, abhyantaraM pravizAvaH / praviSTo raajaa| upanItamatha jananyA Asanam / upaviSTA caiSA / bhaNitaM ca tena-bho bho mahAntaH, Anayateha kubhAram / gatAH kumArAnayananimitta rAjapuruSAH / cintitaM ca rAjJA-aho nu khalvidRzamidaM rAjyam, yasya kRte mahad anAkhyAtakAraNAntaramavalambya etadapi vyavasitaM mahadbhiriti / tataH kimetena bandhujanasyApyanirvRtikareNa viphalaklezAyAsamAtreNa paramapramAdakahetunA vipAkadAruNena rAjyena / atrApi bahumAno'viditasaMsArasvarUpANAM jIvAnAm / ato dadAmIdaM kumArAya, apanayAmi sutasnehasaMvardhitazokAnalavikAramambAyAH / atrAntare pUrvakRtakarmadoSeNa rAjJa upari vadhapariNAmapariNata AnItaH kumaarH| dRSTo rAjJA, sabahumAnaM ca sthApitaH siMhAsane / AnAyitAH suga 1 aNovekkhiya-ka / 2 suyandho-kha / 3 sugndhtoy-k| Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 484 // yameva ekko, gahiyA ya anne pahANasAmantehiM / ahisittI kumAro / bhaNiyaM ca NeNa / bho bho sAmantA, bho bho mahantayA, esa bhe yati / chUDhA navajA rANA sesasAmanta hi ya / tao calaNesu nivaDiUNa pucchiyA ambA / amba, avi avagao te soyANalI / o mahApurisacariyavimyakkhittahiyayAe bhagiyamambAe / jAya, kahamevaM aveha; na khalu indhaNehiMto ceva avagamo soyANalassa / rANA bhaNiyaM / amba, kiM puNa ettha kAraNaM ti nAgavacchAmi / tIe bhaNiyaM / jAya, suNa / mahAbhisabhUyaM khu eyaM rajjaM / eyabahumANeNa ya kuNimagiddhA iva maNDalA aparamatyapecchiNo kAvurisA Na gaNenti sukayaM, na jAnanti uciyaM, na pecchanti AyaI; visasamohimA sA taM tamAyaranti, jeNa sAhINe sagganivvANagamaNasAhaNe acinta cintAmaNirayaNabhUe maNuyatte nirayameva gacchanti ti / mahApuriso ya tumaM ti kajjao'vagacchAmi / eso uNa te bhAyA kayAi na evaMviho havejja tti / akallANamittavaM ca rAyA havai / tassa khalu aNAriyA visayaloluyattaNeNa kaI nAma amhe piyA bhavissAmo / tao 'desa iNe esa visayasAhaNaM dhaNaM' ti ndhodakabhRtAH kanakakalazAH / gRhIto rAjJA svayameva ekaH, gRhItAzcAnye pradhAnasAmantaiH / abhiSiktaH kumAraH / bhaNitaM ca tena bho bhoH sAmantAH, bho bho mahAntaH, eSa yuSmAkaM rAjeti / kSiptA (NavajjA de.) namasyA rAjJA zeSasAmantaizca / tatazcaraNayornipatya puSTA'mbA | amba ! apyapagataste zokAnalaH / tato mahApuruSacaritavismayAkSiptahRdayayA bhaNitamambayA / jAta ! kathamevamapaiti, na khalu indhanebhya evApagamaH zokAnalasya / rAjJA bhaNitam - amba! kiM punaratra kAraNamiti nAvagacchAmi / tayA bhaNitam jAta! zRNu / mahA''miSabhUtaM khalvetad rAjyam / etadbahumAnena ca kuNimagRddhA iva maNDalA (kAkA) aparamArthaprekSiNaH kApuruSA na gaNayanti sukRtam, na jAnantyucitam, na prekSante Ayatim, viSayaviSamohitamanasaH sarvathA tattadAcaranti, yena svAdhIne svarganirvANagamanasAdhane acintyacintAmaNiratnabhUte manujatve nirayameva gacchantIti / mahApuruSazca tvamiti kAryato'vagacchAmi / eSa punaste bhrAtA kadAcinna evaMvidho bhavediti / akalyANamitravazca paJcamo bhavo // 484 // Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S samarAicca kahA paJcamo bhavo // 485 // 4 // 485 // ex Sex karenti akaraNijja, jaMpanti ajaMpiyavvaM, pabattanti ubhayalogaviruddhe, niyattanti dhmmvvsaayaao| tao so sayaM pi pAvakammo pAvakammehi ya pavattio, nasthi taM jana sevai / ao jamAsaGkiyamimassa, taM imAo niyameNa te saMbhAve mi / tA kahaM soyANalo me avei tti / rAiNA bhaNiyaM / amba, alamAsaGkAe / sattho khu kumAro / ahavA kimaNeNa / pavajjAmi ambAra aNunAo sayalajIvanivvuikAraya samaNattaNaM ti / tIe bhaNiyaM / jAya, alaM te samaNattaNaNaM / payaM parivAle hi, eyassa vi ya karehi jubara jAhiseyaM ti| rAiNA bhaNiyaM / amba, tAyapasAyalAliyAo dhannAo pyaao| niutto ya eyAsiM parivAlaNe kumAro / kayarajjAhiseyassa ya | viruddho juvrjjaahiseo| jiNadhammaboheNa virattaM ca me cittaM saMsAravAsAo / tA ki bahuNA / kareu pasAya ambA, parajAmi ahaM samaNataNaM ti / bhaNiUNa nivaDio calaNesu / tIe bhaNiyaM / jAya, jaM te royaiH kiM tu ahaM pi paDivajAmi tti / rAiNA bhaNiyaM / rAjA bhavati / tasya khalvanAryA vipayalolupatvena 'kathaM nAma vayaM priyA bhaviSyAmaH, tato dAsyati naH (eSa ) viSayasAdhanaM dhanam' iti kurvantyakaraNIyam , jalpantyajalpitavyam , pravartante ubhayalokaviruddhe, nivartante dharmavyavasAyAt / tataH sa svayamapi pApakarmA | pApakarmamizca pravartito nAsti tad yanna sevate / ato yakSAzaGkitamasya tadasmAd niyamena te saMbhAvayAmi, tataH kathaM zokAnalo me' paitIti / rAjJA bhaNitam-amba ! alamAzaGkayA / svasthaH khalu kumAraH / athavA kimanena / prapadye'mbayA'nujJAtaH sakalajIvanirvRtikAraka zramaNatvamiti / tayA bhaNitam-jAta ! alaM te zramaNatvena / prajA paripAlaya, etasyApi ca kuru yauvarAjyAbhiSekamiti / rAjJA bhaNitamamba ! tAtaprasAdalAlitA dhanyAH prajAH / niyuktazcaitAsAM paripAlane kumAraH / kRtarAjyAbhiSekasya ca viruddho yauvarAjyAbhiSekaH / jinadharmabodhena viraktaM ca me cittaM saMsAravAsAt , tataH kiM bahunA / karotu prasAdamambA, prapadye'haM zramaNatvamiti / bhaNitvA nipatitazcaraNayoH / tayA bhaNitam-jAta ! yatte rocate, kintvahamapi pratipadye iti / rAjJA bhaNitam-amba ! prakRtinirguNe saMsAre yuktametad / 65555 122 Jain Education Interational . Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA paJcamo bhavo // 486 // 4 // 486 // PRECAUSNESARIES amba, payainigguNe saMsAre jusameyaM / ettha khalu savve sapajjavasANA nicayA, paDaNantA ussehA, vibhoyapajjavasANA saMjoyA, maraNantaM jIviyaM / akayamukayakammANa ya dAruNo vivAo, dullahaM ca maNuyatte jiNindavayaNaM / tA kiccameyamambAe bi / bhaNio ya kumaaro| vaccha, tAyapasAyalAliyAo payAno taMtahA cedviyavyaM, jahA payAo keNai ubaddaveNa na sumareMti taayss| pariccaiyavvaM kumAraceTTiyaM, avalambiyavvaM rAyarisicariyaM, na mailiyabbo puvapurisaviDhatto jso| kiM bahuNA / jahA suladdhamiha mANusattaNaM havai, tahA kAyavvaM ti / bhaNiyA ya rajacintayA sAmantA ya / tumbhehiM pi uciyaM niyavivegassa sarisaM tAyapasAyANaM aNurUvaM mahAkulassaviddhikArayaM kittIe hiyaM payAkumArANaM ubhayaloyasuhAvahaM ceTThiyavvaM ti / tattha kehiMci ihaloyasAvekkhaehiM bhaNiyaM / mahArAya, kIisA amhANaM mahArAyavirahiyANaM duve vi loyA / tahAvi jaM devo ANavei / appaDihayasAsaNo devo / ke amhe samIhiyantarAyakaraNassa visesao paraloyamagge / tao ahiNandiUNa eyaM tesiM vayaNaM udvio raayaa| payaTTo saNakumArAyariyasamIvaM / atra khalu sarve saparyavasAnA nicayAH, patanAntA utsedhAH, viyogaparyavasAnAH saMyogAH, maraNAntaM jIvitam / akRtasukRtakarmaNAM ca dAruNo vipAkaH / durlabhaM ca manujatve jinendravacanam / tataH kRtyametadambAyA api / bhaNitazca kumAraH, vatsa : tAtaprasAdalAlitAH prajAH, tattathA ceSTitavyaM yathA prajAH kenacidupadraveNa na smaranti tAtasya / parityaktavyaM kumAraceSTitam , avalambitavyaM rAjarSicaritam , na malinayitavyaM pUrvapuruSArjitaM yazaH / kiMbahunA, yathA sulabdhamiha mAnuSatvaM bhavati tathA kartavyamiti / bhaNitAzca rAjyacintakAH sAmantAzca / yuSmAbhirapi ucitaM nijavivekasya sadRzaM tAtaprasAdAnAmanurUpaM mahAkulasya vRddhikArakaM kIyA hitaM prajAkumArayorubhayalokasukhAvaha ceSTitavyamiti / tatra kaizcidihalokasApekSaNitam-mahArAja ! kIdRzau asmAkaM mahArAjavirahitAnAM dvAvapi loko, tathA'pi yaddeva AjJApayati / apratihatazAsano devaH / ke vayaM samIhitAntarAyakaraNasya, vizeSataH paralokamArge / tato'bhinandya etatteSAM vacanamu Jain Educational whilainelibrary.org Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA pazcamo bhavo // 487 // // 487 // etyantaraMmi samAgao gurupavattikaiNaniutto siddhattho nAma bambhaNo / bhaNiyaM ca teNa / deva, saMsiddhA te maNorahA / ihevAgao bhagavaM saNaMkumArAyario, AvAsio tendugujANe / eyaM ca soUNa harisio rAyA / sattaTTa vA payANi gantUNa tappaesaDipaNeva paDilehiya mahiyalaM samullasiyaromaJca dharaNinihiyajANukarayaleNaM vandioNeNa, vandiUNa payaTTo bhyvntdNsnnvddiyaae| vinato mahantayasAmantehiM / deva, saMpannaM cetra samIhiyaM devassa / tA ettheva pasasthatihikaraNamuhattajoe pavaislai devo / paDisuyaM rAiNA / gao gurusamIyaM / iyarehiM pi vijayaM bhaNiUNa davAviyaM mahAdANaM, kArAviyA savvAyayaNesu puuyaa| annayA ya pasatthe tihikaraNamuhatvajoe samArUDho rahavaraM pariyario rAyaloeNa ugposijjamANAe varavariyAe pUrento atthijagamaNorahe 'aho accharIyanako uttimapurisa cedviyaM' ti bhaNamANehi puloijjamANo nAyarehiM 'agAhA kAyandI, ayAlo ya eso paca jAe' tti japamANIhi sadukkhaM kahakahavi | tthito rAjA / pravRttaH sanakumArAcArthasamIpam / ___atrAntare samAgato gurupravRttikathananiyuktaH siddhArtho nAma brahmaNaH / bhaNitaM ca tena-deva ! saMsiddhAste manorathAH / ihaivAgato bhagavAn sanakumArAcAryaH / AvAsitastindukodyAne / etacca zrutvA hRSTo rAjA / saptASTa vA padAni gatvA tatpradezasthitenaiva pratilekhya mahItalaM samuhasitaromA dharaNInihitajAnukaratalena vanditastena / vanditvA pravRtto bhagavadarzanavRttitayA / vijJapto mahatkasAmantaiHdeva ! saMpannameva samIhitaM devasya / tato'traiva prazastatidhikaraNamuhUrtayoge pratrajiSyati devaH / pratizrutaM rAjJA / gato gurusamIpam / itarairapi vijayaM bhaNitvA dApitaM mahAdAnam , kAritA sarvAyataneSu pUjA / anyadA ca prazaste tithikaraNamuhUrtayoge samArUDho rathavaraM parivRto rAjalovena udghoSyamANayA varavarikayA pUrayan arthijanamanorathAn 'aho Azcaryamaho uttamapuruSaceSTitam' iti bhaNadbhiH pralo 1 romaJceNa kh| RECIPES Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca paJcamo kahA bhavo // 488 // PROPERTI dissamANo nAyariyAhiM vajanteNa puNNAhatUreNa paDhantehiM maGgalAI bandivandrehiM pabajjAnimittaM niggao nayarIo rAyA / patto tendugujjANaM / penvaio eso saNaM kumArAyariyasamIve saha jagaNIe pahANapariyaNeNa ya / kaMci velaM ciTThiUNa ya vandiUNa ya lA bhayavantaM bAhollaloyaNA paviTThA kAyandi rAyanAyarayA / anayA ya samatte mAsakappe vihario bhayavaM / ahijjiyaM ca suttaM jayANagAreNa / tao niraiyAraM sAmaNNamaNubAlentassa aikvanto koi kAlo // io ya 'navAvAio pabbaio'tti jAo se maccharo vijayassa / pesiyA ya NeNa kuoi kAlaHo imassa niyapaccaiyapurisA vaavaaygaa| tehiM ciya 'kiMnimittaM aNimittaM vAvAyaNaM'ti avAvAiUNa 'vAvAio'tti niveiyaM vijayassa / parituTo khu eso|| annayA ya 'kayAi kassai maMdaThThaNa haveja jiNadhammapaDiboho' tti avassabhaviyavyayAnioeNa aNunaviya guruMkaivayasusAhuparivArio sayakyamAno nAgarakaiH 'anAthA kAkandI, akAlazcaiSa pravrajyAyAH' iti jalpantIbhiH saduHkha kathaM kathamapi dRzyamAno nAgarika niH, vAdyamAnena puAhatUryeNa paTharmiGgalAni bandivandraH pravrajyAnimittaM nirgato nagaryA rAjA / prAptastindukodyAnam / prabajita epa sanatku mArAcAryasamIpe saha jananyA pradhAnaparijanena ca / kAMcid velAM sthitvA ca vanditvA ca bhagavantaM bASpArdralocanAH praviSTAH kAkandI rAjanAgarakAH / anyadA ca samApte mAsakalpe vihRto bhagavAn / adhItaM ca sUtraM jayAnagAreNa / tato niraticAraM zrAmaNyamanupAlayato'tikrAntaH ko'pi kAlaH / / itazca 'na vyApAditaH prabajitaH' iti jAtazcAtha matsaro vijayasya / preSitAzca tena kutazcitkAlAdasya nijaprat yitapuruSA vyApAdakAH / taireva kiM nimittamanimittaM vyApAdanam' ityavyApAdya 'vyApAditaH' iti niveditaM vijayAya / parituSTaH khalveSaH / anyadA ca 1 maMgalapADhaehiM ka / 2 pavaio ya ka / A%A5% A5 I488 E S %Ara Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA // 489 // 123 Jain Education Is loNanimittaM kAyandi caiva gao jayANagAro / nivezyaM rAiNo / kuvio eso tesiM vAvAyagapurisANaM / saddAviyA NeNaM pucchiyA / are kattha vA kahaM vA tumbhehiM so samaNagarUpadhArI verio me vAvAio ti / tao tehiM vinAyatayAgamaNehiM bhaNiyaM / deva, nandivaddha sannivese / kesAlaMkAravigameNa na paJcabhinnAo amhehiM / tao pucchio tattha ego samaNago 'kahiM kayamo vA ettha jao' tti / teNa bhaNiyaM / ettha nAgadevaharae jo esa jhANamuvagao tti / tao 'sunnameva tamujjANaM' ti gantUNa vAvAio ahiM / rANA bhaNiyaM / anno koi tabassI tunbhehiM vAvAio, so uNa mahApAvo ihAgao ti / tehiM bhaNiyaM / deva, na sammaM viyANAmo / rAiNA bhaNiyaM / 'kiM gayaM ettha saMpayaM vAvAessAmo' / paDissuyaM ca NehiM / niggao ya eso niyaimandirAo bhayavantadaMsaNanimittaM / diTTho NeNa bhayavaM vandio ya / dhammalAhio ya bhayavayA / kahio se savvannubhAsio dhammo na viratto 'kadAcit kasyacid mAM dRSTvA bhaved jinadharmapratibodhaH' ityavazyabhavitavyatAniyogenAnujJApya guruM katipayasusAdhuparivRtaH khajanAlokanimitta kAkandImeva gato jayA nagAraH / niveditaM rAjJe / kupita eSa vyApAdakapuruSebhyaH / zabdAyitAstena pRSTAzca / are kutra vA kathaM vA yuSmAbhiH sa zramaNakarUpadhArI vairiko me vyApAdita iti / tatastairvijJAtatadAgamanairbhaNitam - deva ! nandivardhane sanniveze / kezAlaMkAravigamena na pratyabhijJAto'smAbhiH tataH pRSTa ekaH zramaNakaH 'kutra katamo vA'tra jaya' iti / tena bhaNitam atra nAgadevagRhe ya eSa dhyAnamupagata iti / tataH 'zUnyameva tadudyAnam' iti gatvA vyApAdito'smAbhiH / rAjJA bhaNitam - anyaH ko'pi tapasvI yuSmA - mirvyApAditaH sa punarmahApApa ihAgata iti / tairbhaNitam - deva! na samyag vijAnImaH / rAjJA bhaNitam - kiM gatam, atra sAmprataM vyApAdayiSyAmaH / pratizrutaM ca taiH / nirgata eSa nijamandirAd bhagavaddarzananimittam / dRSTastena bhagavAn vandita / dharmalAbha 1 hare ka / 2 nigaDIe ka SITING paJcamo bhavo // 489 // Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA bhavI // 49 // CORRUAROORA eso saMsAravAsAo tti muNio se ahippAo / bhaNio ya eso| mahArAya, avagayaM ceva tae eyaM, jahA kammapariNAmaphalaMda pazcamo saMsAriyANa sattANaM suhaM dukkhaM ca / savve ya sattA suhaM ahilasanti, na dukkhaM / mUlaM puNa imassa dhammo / tassa pariNAmo suruvayA | piyasamAgamamuhAI sohaggaM arogayA viulA ya bhoyA / tA avalambehi sayalasokkhanihANabhUyaM dhamma, Ayarasu metti, veTTahi dANaM, karehi savvasattemu dayaM ti / vijaeNa cintiyaM / samuppannaM imassa maraNabhayaM, ao evaM bhaNAi / tA kahiM baccai ti / cintiUNa // 49 // bhaNiyaM ca NeNa / bhayavaM, jaM tuma ANavesi / annaM ca, jayappabhUimeva paDivanno tumaM vIyarAgabhAsiyaM dhamma, taiyappabhUimeva ADhattaM mae imaM / bhayavayA bhaNiyaM / sohaNaM kayaM tae / tao kaMci velaM pajjuvAsiUNa paviTTho nayariM / cintiyaM ca NeNa / ajjeva evaM durAyAraM vAvAemi / pasante vi bhayavante pucakayakiliTTakammapariNaI cevettha kAraNaM vijayassa / bhaNiyaM ca tazca bhgvtaa| kathitazca tasmai sarvajJabhASito dharmaH / na virakta eSa saMsAravAsAditi jJAtastasyAmiprAyaH / bhaNitazcaiSaH / mahArAja ! avagatameva tvayaitad, yathA karmapariNAmaphalaM sAMsArikANAM sattvAnAM sukhaM duHkhaM ca / sarve ca sattvA sukhamabhilaSanti, na duHkham / mUlaM punarasya dhrmH| tasya pariNAmaH surUpatA priyasamAgamasukhAni saubhAgyamarogatA vipulAzca bhogaaH| tato'valambasva sakalasaukhyanidhAnabhUtaM dharmam , Acara maitrIm , vartaya dAnam , kuru sarvasattveSu dayAmiti / vijayena cintitam-samutpannamasya maraNabhayam, ata evaM bhaNati / tataH kutra brajati ? iti cintayitvA bhaNitaM ca tena / bhagavan ! yattvamAjJApayasi / anyacca yatprabhRtyeva pratipannastvaM vIta rAgabhASitaM dharma tatprabhRtyevArabdhaM mayedam / bhagavatA bhaNitam-zobhanaM kRtaM tvyaa| tataH kAzcid velAM paryupAsya praviSTo nagarIm / cintitaM ca tena-adyaiva etaM durAcAraM vyApAdayAmi / prazAnte'pi bhagavati pUrva kRtamliSTakarmapariNatirevAtra kAraNaM vijayasya / bhaNitaM ca 1 AroggayA kha / 2 davAvehi ka / 3 jayappabhiimeva ka / 4 tayappabhiimeva k| AAAAAAAAAACAR Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P samarAicca | paJcamo bhavo O - // 491 // // 49 // RASARAKA aisaMkiliTTakammANuveyaNe jo u hoi pariNAmo / so saMkilikammassa kAraNaM jamiha pAeNa // samAgayA rayaNI / bhaNiyA ya rAiNA pudhapesiyA vaavaaygpurisaa| are ajjaM taM durAyAraM vAvAemo tti / paDissuyamaNehiM / atthamio miyako / kaivayapurisaparivArio gao jayANagArasamIvaM vijyo| divo ya NeNa nivAyasaraNapadIvo vva sajjhANasaMgao bhayavaM / tivvANuhAvakasAodaeNaM ca kar3iyaM maNDalaggaM / ahiyayaraM gahio kasAehiM / avagayA sukayavAsaNA, pavatto mahAmoho, Asagaliyo tivvakammapariNaIe NakovANaleNa pahao siroharAe, egapahAreNeva pADiyaM uttimaGgaM / 'vijayakumAro ceva eso' tti 'aho vicittayA jIvacariyANaM, acintaNIyA kammuNo gai' tti cintiUNa avagayA sAhuNo // bhayavaM puNa gambhIrayAe Asayassa visuddhayAe mettIe acaliyayAe jhAgassa nimmamayAe sarIre bhAviyAe jiNavayaNassa khINa atisaMkliSTakarmAnuvedane yastu bhavati pariNAmaH / sa saMkliSTakarmaNaH kAraNaM yadiha prAyeNa // samAgatA rajanI / bhaNitAzca rAjJA pUrvapreSitA vyApAdaka puruSAH / are adya taM durAcaraM vyApAdayAma iti / pratizrutamebhiH / astamito mRgAGkaH / katipayapuruSaparivRto gato jayAnagArasamIpaM vijayaH / dRSTastena nivAtazaraNapradIpa iva saddhathAnasaMgato bhagavAn / tIvrAnubhAvakaSAyoiyena ca kRSTaM maNDalAyam / adhikataraM gRhItaH kaSAyaH / apagatA sukRtavAsanA, pravRtto mahAmohaH, (Asagalio de.) AkrAntaH tItrakarmapariNatyA / pravardhamAnakopAnalena prahataH zirodharAyAm / ekaprahAreNaiva pAtitamuttamAGgam / 'vijayakumArazcaiva eSaH' iti aho vicitratA jIvacaritAnAm, acintanIyA karmaNo gatiH' iti cintayitvA'pagatAH sAdhavaH / / bhagavAn punargambhIratayA''zayasya vizuddhatayA maitryA acalitatayA dhyAnasya nirbhamatayA zarIre bhAvitatayA jinavacanasya kSINa1 hare ka / 2 nibvAyasaraNapaivo ka / 3 -sannA ka / 4 jIvANamuvari mettIe ke / 5 bhAvaNAe / 8888 Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo bhavo // 492 // samarAicca-1 da pAyayAe pAvakammuNo visuddhayAe lesAbhAvassa thirayAe saMjamadhiIe AsannayAe paramapayassa aparivaDiyamuhapariNAmo caiUNa | kahA dehaM samuppanno ANayAbhihANe devaloe sirippahe vimANe aTThArasasAgarovamAU vemANio ti / vijayao vi ya taM vAvAiUNa mahANubhAvaM kayakiccaM mannamANo appANaM paviTTho nayariM / sesasAhuNo vi gose gayA saNaMkumArAyariyasamIvaM / sAhio syl492|| vuttanto Ayariyassa / susIso tti kAUNamaNannasarisaM kayaM paridevaNaM guruNA / iyaro vi ya vijayanaravaI tayappabhUimeva mahayA pAvodaeNa samuppannamahAvAhiveyaNo 'jao vAvAino' ti eDahametteNamappANaM kayatthaM mannamANo ahAuyaM pAliUNa dukkhamaccuNA mao samANo uppanno paGkappahAe puDhavIe dasasAgarovamAU mahAghoranArao ti // ||pnycmN bhavaggahaNaM samattaM // prAyatayA pApakarmaNo vizuddhatayA lezyAbhAvasya sthiratayA saMyamadhRtyA AsannatayA paramapadasya aparipatitazubhapariNAmazcyutvA deha samutpanna AnatAbhidhAne devaloke zrIprabhe vimAne aSTAdazasAgaropamAyuSko vaimAnika iti / vijayo'pi ca taM vyApAdya mahAnubhAvaM kRtakRtyaM manyamAna AtmAnaM praviSTo nagarIm / zeSasAdhavo'pi prAtargatAH sanatkumArAcAryasamIpam / kathitaH sakalavRttAnta AcAryAya / suziSya iti kRtvA'nanyasadRzaM kRtaM paridevanaM guruNA / itaro'pi ca vijayanarapatistatprabhRtyeva mahatA pApodayena samutpannamahAvyAdhive no 'jayo vyApAditaH' iti etAvanmAtreNAtmAnaM kRtArtha manyamAno yathAyuSkaM pAlayitvA duHkhamRtyunA mRtaH sannutpannaH paGkaprabhAyAM pRthivyAM dazasAgaropamAyuSko mahAghoranAraka iti / iti zrIyAkinImahattarAsUnu--paramaguNAnurAgi-paramasatyapriyazrIharibhadrAcAryaviracitAyAM samarAdityakathAyAM saMskRtAnuvAde pazcamabhavagrahaNa samAptam // CRASHTRA HEESECXICLESECRE S Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA // 493 // ||chttttho bhvo|| . jayavijayA ya sahoyara jaM bhaNiyamihAsi taM gayamiyANi / vocchAmi punavihiyaM dharaNo lacchI ya paibhajjA // ____ asthi iheba jambuddIve dIve mArahe vAse parihariyA ahammeNaM vajjiyA kAladoseNa rahiyA uvaddaveNa nivAso nayasirIe mAyandI nAma nyrii| jIe mahumattakAmiNilIlAcaMkamaNaNeuraraveNa / bhavaNavaNadIhioyararayA vi haMsA naDijjanti // jIe saralasahAvo piyaMvao dhmmnihiyniycitto| paDhamAbhAsI nehAluo ya purisANa vaggo ti // | tattha dariyArimadaNo mukayadhammAdhammavavattho [kAlo vdha rivUNaM] kAlameho nAma naravaI / tassa aIva bahumao sayalanayarisehicUDA jayavijayau ca sahodarau, yad bhaNitaM taM gatamidAnIm / vakSye pUrvavihitaM dharaNo lakSmIzca patibhAyeM / / / astIhaiva jambUdvIpe dvIpe bhArate varSe parihRtA'dharmeNa, varjitA kAladoSeNa, rahitA upadraveNa, nivAso nayazriyo mAkadInAma nagarI / yasyAM madhumattakAminIlIlAcaMkramaNanUpuraraveNa / bhavanadIpikodararatA api haMsA gupyante (vyAkulIkriyante) // rasyAM saralasvabhAvaH priyaMvado dhrmnihitnijcittH| prathamAbhASI snehAlukazca puruSANAM varga iti // tatra dRptArimardanaH sukRtadharmAdharmavyavasthaH kAla iva ripUNAM kAlamegho nAma narapatiH / tasyAtIva bahumataH sakalanagarIzreSThicUDAmaNIbhUto 1 nAsti sva pustake / 2 cUDAmaNI kha / sama042 124 For Private & Personal use only Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA / // 494 // maNIbhUoM bandhudatto nAma seTThiti / so ya parammuddoM parakalate na anmatthaNAeM, aMbuddhau paravibhave na dhamprovajjaNe, asaMtuDo parovayAre nAgame, ahio pIIe na macchareNaM, darido dosehiM na vihaveNaM / teNa sA nayI malaya pitra pArijAeNa vasanto viya kusumapAusasivimeAvalIe sarayakAlo viya candramaNDaleNaM ahiyaM vibhUsiya tti / tassa kamalAyarasta viya viluppar3a koso mittamaNDaleNa, kappataruvarassa viya khandhe pAyeM kAUNa gahiyAI phalAI asthividveNa / tassa samANa kularUva vihavasahAvA hArappahA nAma bhAriyA / sa imI saha dhammatthaabhaggapasaraM visaya muhamaNuheviMsu ti / io ya so ANayakappavAsI devo tammi devaloe ahAuyaM pAliUNa cuo samANa samuppanno hArappahAe kucchisi / diTThA ya NAe tIe ceva rayaNIe carimajAmaMmi sumiNae divyapa umAsaNodugullaviNA viviharayaNakha ciyarasaNAkalAvA sukumAlamiurpha sega uttarIpaNa pacchAiyapaoharA muttAvalI vihUsiyAe bandhudatto nAma zreSThIti / sa ca parAGmukhaH parakalatre nAbhyarthanAyAm, alubdhaH paribhave na dharmopArjane, asaMtuSTaH paropakAre na dhanAgame, adhigataH prItyA na matsareNa, daridro doSairna vibhavena / tena sA nagarI malayavanamiva pArijAtena vasanta iva kusumomena prAvRdazrIriva meghAvalyA zaskAla iva candramaNDalenAdhikaM vibhUSiteti / tasya kamalAkarasyeva vilupyate kozo mitramaNDalena, kalpataruvarasyeva skandhe pAdaM kRtvA gRhItAni phalAnyarthinivahena / tasya samAnakula- rUpa- vibhava-svabhAvA hAraprabhA nAma bhAryA / so'nayA saha dharmArthAbhagnaprasaraM viSayasukhamanvabhavat / itazca sa AnatakalpavAsI devo tasmin devaloke yathAyuSkaM pAlayitvA cyutaH san samutpanno hAraprabhAyAH kukSau / dRSTA cAnayA tasyAmeva rajanyAM caramayAme svapne divyapadmAsanopaviSTA dhavaladukUlanivasanA vividharatnakhacitarasanAkalApA sukumAramRduspazRNottarIyeNa pracchAditapayodharA muktAvalivibhUSitazirodharayA [vibhrAjamAnA ] ravanmadhukaro kuchagRhItakamalA dhavalakarivarAbhyAM divya1 - maNubhavisuka / 2 ahAuyamaNuka / 3 mahuyaraphulla - kha / cho bhavo / // 494 // Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA / // 495 // siroharAe tamaru phulalagahiyakamalA dhavalakarivarehiM divyakaJcaNakalasehiM ahisicyamANA sirI vayaNamyaraM pavisamANi ti / tataM daTTNa viddhA esA / sAhio tIe herisaninbharAe daiyassa / bhaNiyA ya NeNaM / sundari, sirinivAso te putto bhavissa / pasyamimI / tao viseseNa viggasaMpAyaNarayAe akanto koi kAlo / patto sUisamao / pasUyA ya esA, jAo se dArao niveio paritosa nAmAe ceDiyAra bandhudattasya / parituTTo eso / dinnaM tIe pAriosiyaM / kayaM uciyaM karaNijjaM / aikanto mAso dArayassa | paTTAviyaM ca se nAmaM priyAmahassa santiyaM dharaNoti / patto kumArabhAvaM / gAhio kalAkalAvaM / nimmAo ya tattha payANusArI saMvRtto // etthantaraMmi so vinayajIvanArao tao narayAo uccaviUNa puNo saMvAramAhiNDiya aNantarabhave tahAvihamaNudrANaM kAUNa atr caiva naroe kattiyassa sedvista jayAe bhAriyAe kucchisi itthiyattAe una ti / jAyA kAlakakameNa / paTTAviyaM ca kAJcanakalazAbhyAmabhiSicyamAnA zrIrva nenodaraM pravizantIti / tatastAM dRSTvA vibudvaiSA / kathitastayA harSanirbharayA dayitAya / bhaNitA ca tena - sundari ! zrInivAsaste putro bhaviSyati / pratizrutamanayA / tato vizeSeNa trivargasaMpAdanaratAyA atikrAntaH ko'pi kAluH / prAptaH prasUtisamayaH / prasUtA caiSA, jAtastastha dArakaH, niveditaH paritoSAnAmnyA ceTikA bandhuratAya / paritu eSaH / dattaM tasyai pArito kim, kRtamucitaM karaNIyam / atikrAnto mAso dArakasya / pratiSThApitaM ca tasya nAma pitAmahasya satkaM dharaNa iti / prAptaH kumArabhAvam, mAhitaH kalAkalApam / nirmAyaca tatra padAnusArI saMvRttaH || atrAntaresa vijayajIvanArakaH tato narakAduddhRtya punaH saMsAramA hiNDy anantarabhave tathAvidhamanuSThAnaM kRtvA tasyAmeva nagaryAM kArtikasya zreSThino jayAyA bhAryAyAH kukSau strItayopapanna iti / jAtA kAlakrameNa / pratiSThApitaM ca tasyA nAma lakSmIriti / prAptA ca 1 pariharisa- ka / 2 teNa ka / 3 piyAmahasaMtithaM ka / chaTTo bhavo / // 495 // Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA // 496 // se nAmaM lacchiti / pattA ya jovvaNaM / acintaNIyayAe kammapariNAmassa bhaviyanvayAe nioeNa mahAvibhUIe pariNIyA ya hi | atha pII dharaNata lacchIe, na uNa tIe dharaNaMmi / cintei esA / alaM me jIvaloeNa, jattha dharaNo paidiNaM dIsaha ti / evaM ca viDambaNApAyaM visaya muhamaNuhavantANaM akkanto koi kAlo || annAya payate mayaNamahUsave kIlAnimittaM payaTTo rahavareNa dharaNo malayasundaraM ujjANaM / patto nayariduvAradesaM / etthantaraM mi o caiva ujjANAo kIliUNAgao rahavareNa nayariduvAra desabhAyaM paJcanandi se dvitto devanandi tti / miliyA rahavarA duvAradesabhAe | vitthaSNayAe rahavarANaM na donhaM pi niggamaNapavesabhUmI / bhaNiyaM ca devanandinA / bho bho dharaNa, osArehi tAva rahavaraM, jAva visa raho ti / dharaNeNa bhaNiyaM / aigao me raho, na tIrae vAleuM / tA tumaM cena osArehi, jAva me nIsarai ti / devanandiNA yauvanam / acintanIyatayA karmapariNAmasya bhavitavyatAyA niyogena mahAvibhUtyA pariNItA ca tena / asti prItirdharaNasya lakSmyAM na punastasyA dharaNe / cintayatyeSA - alaM me jIvalokena, yatra dharaNaH pratidinaM dRzyate iti / evaM ca viDambanAprAyaM viSayasukhamanubhavato ratikrAntaH ko'pi kAlaH // anyadA ca pravRtte madanamahotsave krIDAnimittaM pravRtto rathavareNa dharaNo malayasundaramudyAnam / prApto nagarIdvAradezam atrAntare tata evodyAnAt krIDitvA gato rathavareNa nagarIdvAradezabhAgaM paJcanandizreSThiputro devanandIti / militau rathavarau dvAradezabhAge / vistIrNatayA rathavarayornadvayorapi nirgamanapravezabhUmiH / bhaNitaM ca devanandinA - bho bho dharaNa ! apasAraya tAvad rathavaram, yAvanme pravizati ratha iti / dharaNena bhaNitam - atigato me rathaH, na zakyate vAlayitum / tatastvamevApasAraya, yAvanme niHsaratIti / devanandinA bhaNitam 1 devanaMdiNA bhaNiyaM ka / 2 rahavaraM tAva kha / bhavo // 496 // Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA / // 497 // bhayaM / bho bho dharaNa, aha keNa uNa ahaM bhavao UNao, jeNa rahavaraM osAremi / dharaNeNa bhaNiyaM / bho bho devanandi, tulla meveyaM / evaM cakkA duve visedviSuttA / ruddho nimnamapave samaggo nAyarayANaM / pavitthiSNo jagavAo / vinnAo esa vuttanto nayarimahantarhi / AlociyaM ca NehiM / duve vikhu mahApurisaputtA, na khalu ettha egassa vi nirAgaraNaM jujjaiti / vA imaM ettha pattayAlaM; nibhacchinti ee / jahA 'kIsa tubbhe putrapurisajjieNaM viveNaM gavyamuvvahaha / keNa tumhANa niyabhuvajjieNaM daviNajA pUrNa dinnaM mahAdANaM | keNa vA kArAvio dhammAhigAro / keNa vA abhuddhario vihalavaggo / keNa vA pariosiyA jaNaNijaNayA / tA krimeNA niratthapaNa buhajaNovahasaNijjeNa aho purisiyApAraNa ceTThieNaM / ao uvasaMharaha eyaM, osAreha niyaniyathAmAo cetra pidvabho rahavare' kimanneti / evamAlociUNa 'iNameva tumbhehiM te vattavya' tti bhaNiUNa visajjiyA vayaNavizvAsakusalA dhammatyavisArayA pariNayA Tracere nivAsa usamasta ihaparaloyAvAyadaMsagA suTTiyA dhammapakkhe sayalanayarijaNa bahumayA cattAri cAriyA | gayA te tesiM bho bho dharaNa ! atha kena punarahaM bhavata UnaH, yena rathavaramapasArayAmi / dharaNena bhaNitam - bho bho devanandin ! tulyamevaitat / evaM ca virodhitau dvAvapi zreSThaputrau / ruddho nirgamapravezamArgoM naagrikaannaam| pravistIrNo janavAdaH / vijJAta eSa vRttAnto nagarImahadbhiH / AlocitaM ca taiH / dvAvapi khalu mahApuruSaputrau na khalvatra ekasyApi nirAkaraNaM yujyate iti / tata imatra prAptakAlam, nirbhatsyaite etau, yathA kasmAd yuvAM pUrvapuruSa jitena vibhavena garva mudrathaH / kena yuvayornijabhujopArjitena draviNajAtena dattaM mahAdAnam, kena vA kArito dharmAdhikAraH, kena vA'bhyudghRto dilavargaH kena vA paritoSitau jananIjanakau / tataH kimetena nirarthakena budhajanopahasanIyenAhopuruSikAprAyeNa ceSTitena / ata upasaMharataitad, apasArayata nija nijasthAnAdeva pRSThato rathavarau, kimanyeneti / evamAlocya 'idameva yuSmAbhistau 1 dhammassa ka / pa chaTTo bhavo / // 497 // . Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaickhaa| bhvo| samIvaM / abbhuDhiyA ya NehiM / aNusAsiyA cAriehiM / sAhio puraahippaao| 'aho sohaNaM ti' paritudyo devanandI / asohaNaM tilA o dharaNo / bhaNiyaM ca teNa / bho bho mahantayA, jaM tumbhe ANaveha, tamavassaM maai kaaycN| kiMtu paDivohio ahaM tumbhehiM lajio ya attaNo ceTTieNaM, mahaI me ohAvaNA, AmaganbhapAyaM ca mannemi attANayaM / tA evaM me aNuggahaM kareha / osArijjantu ee rahavarA / gacchAmo ya amhe io ajeya desantaraM / tao saMbacchareNa jo ceva Ne paihrayaM daviNajAyaM viDhaviUNa ihAgacchiya ahiyaM sappurisacedviyaM karessai, tasseva santio raho ipIe ceva terasIe pavisissai vA nikkhamissai vA / cAriehiM bhaNiyaM / alamehaNA abhiniveseNa / dharaNeNa bhaNiyaM / na annahA me nivvuI hoi / cAriehiM bhaNiyaM / paiurAmettha pamANaM / dharaNeNa bhaNiyaM / niveeha pau // 498 // // 498 // COSMOSLUGUST vaktavyau iti bhaNitvA visarjitA vacanavinyAsakuzalA dharmArthavizAradAH pariNatA vayo'vasthayA nivAsa upazamasya ihaparalokApAyadarzakAH susthitAH dharmapakSe sakalanagarIjanabahumatAzcatvArazcArikAH (prdhaanpurussaaH)| gatAste tayoH samIpam / abhyutthitAzca tAbhyAm / anuzAsitau ca cArikaiH / kathitaH paurAbhiprAyaH / aho zobhanamiti parituSTo devanandI / azobhanamiti lajjito dharaNaH / bhaNitaM ca tena bho bho mahAntaH ! yad yUyamAjJApayata tavazyaM mayA kartavyam / kiMtu pratibodhito'haM yuSmAbhiH, lajjitazcAtmanazceSTitena, mahatI me'pabhAvanA, AmagarbhaprAyaM ca manye AtmAnam / tata evaM me'nugrahaM kuruta / apasAryetAmetau rathavarau / gacchAvazcAvAmito'dyaiva dezAntaram / tataH saMvatsareNa ya evAvayoH prabhUtaM draviNajAtamupAya ihAgatyAdhika satpuruSaceSTitaM kariSyati tasyaiva satko ratho'syAmeva trayodazyAM pravekSyati vA niSkramiSyate vA / cArikarbhaNitam-alametenAbhinivezena / dharaNena bhaNitam-nAnyathA me nirvRtirbhavati / cAriNitam-paurA atra 1 me k| 2 bahuyaM ka / 3 pauramestha ka / Jain Education Interational Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 499 // rANaM / devanandiA bhaNiyaM / juttameyaM, ko ettha doso / tabha niveiyaM paurANaM / bahumayaM ca tesiM / sadAviyA ya tesiM jaNaNijaNayA / sAhio vuttanto, bahumao ya tesiM pi / tao kArAviyA savahaM 'na tumbhehiM eesiM saMvAhaNA kAyavvA' / sadAviyA dharaNa devanandI | semapiyaM patteyaM te siM paJcadINAralakkhamANaM bhaNDamollaM / kayaM vavasthApattayaM 'jo ceva eesi saMvaccharabbhantare adhiyayaradaviNajAeNa porusaM paDaimsa, tasseva santieNa rahavareNa gantavyaM, na iyarassa' / dinA ya NehiM sahatyA / muddiyaM pattayaM / chUDhaM paurabhaNDAre / niggayA niyaparivArapariyariyA mahayA caDayareNa dharaNadevanandI; gevhiUNa jahociyaM bhaNDaM payaTTA dekhantaraM, ego uttarAvaha, avaro putradesaM / etthantaraMmi cintiyaM lacchIe / dIhANi desantarANi, suheNa vioo, dukkheNa samAgamo; tA na yANAmo antarAle kimahaM pAviti / avAvA va viutto khu eso / gayA ya satthavAhaputtA evaM payANayaM / pesiyAo ya eesiM bandhudattapaJca nandIhiM pramANam / dharaNena bhaNitam- nivedayata paurebhyaH / devanandinA bhaNitam - yuktametat, ko'tra kSeSaH / tato niveditaM paurebhyaH / bahu teSAm | zabdAyitau ca tayorjananIjanakau / kathito vRttAntaH, bahumatazca tayorapi / tataH kAritau zapathaM 'na yuSmAbhiretayoH saMvAhanA (sahAyatA) karttavyA / zabdAyitau dharaNadevanandinau / samarpitaM pratyekaM tayoH paJcadInAralakSapramANaM bhANDamaulyam / kRtaM vyavasthApatram 'ya evaitayoH saMvatsarAbhyantare'dhikataradraviNajAtena pauruSaM prakaTayiSyate tasyaiva satkena rathavareNa gantavyam, netarasya ' / dattau cAbhyAM svahastau / mudritaM patram / kSiptaM paurabhANDAgAre / nirgatau nijaparivAraparivRttau mahatA''mbareNa dharaNadevanandinau, gRhItvA yathocitaM bhANDaM pravRttau dezAntaram / eka uttarApatham aparaH pUrvadezam / atrAntare cintitaM lakSmyA dIrghANi dezAntarANi, sukhena viyoga:, duHkhena samAgamaH, tato na jAnAmi, antarAle kimahaM prApsyAmi 1 AgatUNa uvavidyA paNAmapuNvayaM' ityadhikaH pAThaH ka pustake | 2 kimetthaM bhavissa ttika / chaTTo bhavo / // 499 / Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaTTho samarAica-dU khaa| bhvo| // 50 // // 50 // sarArAhAnAmattamAlAcaya AuAccha UNa nayAramahantae sapAravArAA vahuA, mAlayAA ya epAsa / pahAdaNapayANarAha ca gaccha / mANANaM aikantA kaivi diyahA // ____ annayA ya parivahante satthe divo dharaNeNa egami vaNaniuje aJcantasomavo uppAyanivAe karemANo vijjaahrkumaaro| gao tassa samIvaM / pucchio ya eso / bho kiMnimittaM puNa tumaM asaMjAyapakkho viya garuDapoyao muhaviyArovalavikhajjamANanahaGgaNagamaNasubho viya uppAyanivAe karesi / Acikkha, jai akahaNijjana hoi / tao aho se bhAvannuyayA, aho AgaI, aho vayaNavinnAso' tti cintiUNa bhaNiyaM vijjAhareNa / bho, suNa / ahaM khu veyaDupavae amarapuranivAsI hemakuNDalo nAma vijAharakumAro aNabhatthavijjo sayanioyaparo tattheva ciTThAmi, jAva samAgao tAyassa paramamitto vijjumAlI nAma vijjaahro| -iti / avyApAdita eva viyuktaH khalveSaH / gatau ca sArthavAhaputrau eka prayANakam / preSite caitayobandhudattapaJcanandibhyAM zarIrasthitinimittamAlocya ApRcchaca nagarImahataH saparivAre vadhvau, milite caitayoH / pratidinaprayANakaizca gacchatoratikrAntAH katyapi divasAH // anyadA ca parivahati sArthe dRSTo dharaNena ekasmin vananikubje'tyantasaumyarUpa utpAtanipAtAn kurvan vidyAdharakumAraH / gAstasya samIpam / pRSTazcaivaH / bhoH kiMnimittaM punastvamasaMjAtapakSa iva garuDapotako mukhavikAropalakSyamANanabhoGgaNagamanotsuka iva utpAtanipAtAn karoSi / AcakSva yadyakathanIyaM na bhavati / 'tato'ho tasya bhAvajJatA, aho AkRtiH, aho vacanavinyAsaH' iti cintayitvA bhaNita vidyAdhareNa / bhoH ! zRNu / ahaM khalu vaitAvyaparvate'marapuranivAsI hemakuNDalo nAma vidyAdharakumAro'nabhyastavidyaH svaniyogaparastatraiva tiSThAmi, yAvat samAgatastAtasya paramamitraM vidyunmAlI nAma vidyAdharaH / bhaNitazca tAtena / kutastvam, kasmAd vA vimanaskadurmanasko 1 -mAlociUNa pucchiUga k| Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9A khaa| bhvo| // 501 // // 50 // % bhANA ya tAraNa / kuA tuma, kAsa vA vimaNadummaNA daasaas| taNa bhoNaya / vijhAo ahaM / vimaNadummaNatte puNa imaM kAraNaM / di8 | mae viThajhAo ihAgacchamANeNa ujjegIe niveyakAraNaM / tAraNa bhaNiyaM / kIisaM nivveyakAraNaM / vijjumAliNA bhaNiyaM / suNa / asthi ujjeNIe sirippaho nAma raayaa| tassa rUviNi vva kusumAuhavejayantI jayasirI nAma dhRyaa| sA ya patthemANassa vi na dinA kokaNarAyaputtassa sisuvAlassa, dinA ya imeNa vacchesarasuyassa parokyArakaraNekalAlasassa sirivijayassa / kuvio sisu. vaalo| Agao jayasirivivAhanimittaM sirivijao / tao pAraddhe mahAvibhUIe vivAhamahasave niggayA mayaNavandaNanimittaM samAlociya vihAeNamavakkhandaM dAUNaM avahariyA sisuvAleNa jayasirI / uTThAibho kalayalo / muNio vutanto siravijaeNaM / laggo mggo| samAsAio sisuvAlo / AvaDiyamAohaNaM / gADhapahArIkaeNaM ca jeUNa sisuvAlaM niyattiyA jayasirI pahAragaruyayAe ya dRzyase / tena bhaNitam-bindhyAdaham , vimanodumanastve punarida kAraNam / dRSTaM mayA vindhyAdihAgacchatA ujjayinyAM nirvedakAraNam / tAtena bhaNitam-kIdRzaM nirvedakAraNam / vidyunmAlinA bhaNitam-zRNu / astyujjayinyAM zrIprabho nAma rAjA / tasya rUpiNIva kusumAyudhavaijayantI jayazrI ma duhitA | sA ca prArthayamAnasyApi na dattA koGkaNarAjaputrasya zizupAlasya, dattA'nena vatsezvarasutasya paropakArakaraNakalAlasasya zrIvijayasya / kupitaH zizupAlaH / Agato jayazrIvivAhanimittaM zrIjayaH / tataH prArabdhe mahAvibhUtyA vivAhamahotsave nirgatA madanavandananimittaM samAlocya vihAyasA'vaskandaM dattvA'pahRtA | zizupAlena jayazrIH / utthitaH kalakalaH / jJAto vRttAntaH zrIvijayena / lagno mArgataH / samAsAditaH zizupAlaH / ApatitamAyodhanam / 1 saMvutto ka / 2 mahAnivveya-kha / 3 ruvica ka-kha / 4 sisupAlassa kha / 5 imeNa sirippahanaravahaNA ka / 6 mayaNapUyAnimittaM / 7 uddhAio kha / 8 jiNiUNa k| % % % Jain onu na Vinelibrary.org Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica. khaa| bhvo| // 502 // // 502 // RSHIER & so mahANubhAvo pANasaMsae vaTTae / sA vi rAyadhUyA 'na ahameyaMmi akayapANabhoyaNe pANavittiM karemi' tti vAmakarayalapaNAmiyavayaNapaGkayA aNAcikkhaNIyaM avasthantaramaNuhavantI dukkheNa ciTai // eyaM me ettha kAraNaM / tAraNa bhaNiyaM / Iiso esa saMsAro / khellaNyabhUyA khu ettha kammapariNaIe pANiNo / tA alaM nivveeNa // tao mae cintiyaM / sAhiyaM me kallaM ceva himavantapavvayagayassa dariharuggayaM mahosahimavaloiUNa gandhabbarainAmeNa gandhavvakumAreNa mama vayaMsaraNa / jahA bho hemakuNDala, sacco khu esa loyavAo, jaM acinto hi maNimantosahINaM pabhAvo tti, jo eyAe osahIe eso pahAvo, jeNa vidAriyaTThI vi khamgAipahAro imIe pakkhAlaNoyaeNaM pi paNaTTaveyaNaM takkhaNA ceva rujjhai tti / diTThapaccayA ya maie sA / tA gacchAmi ahayaM himavantaM geNhiUNa tayaM osahiM uvaNemi sirivijayassa / tao sumariUNa kahaMci gayaNagAmiNi vijaM gao himavantapavvayaM / gahiyA osahI / gADhaprahArIkRtena ca jitvA zizupAla nirvartitA jayazrIH / prahAragurukatayA ca sa mahAnubhAvaH prANasaMzaye bartate / sA'pi rAjaduhitA | 'nAhametamminnakRtapAnabhojane prANavRttiM karomi' iti vAmakaratalArpitavadanapaGkajA'nAkhyAnIyamavasthAntaramanubhavantI duHkhena tiSThati / etanme'tra kAraNam / tAtena bhaNitam-Iza eSa sNsaarH| khelanakabhUtAH khalvatra karmapariNatyAH prANinaH / tato'laM nidena / tato mayA cintitam-kathitaM me kalye eva himavatparvatagatasya darIgRhodgatAM mahauSadhimavalokya gAndharvaratinAmnA gAndharvakumAreNa mama vayasyena / yathA bho hemakuNDala ! satyaH khalvepa lokavAdaH, yadacintyo hi maNimantrauSadhInAM prabhAva iti / yata etasyA oSadhyA eSa prabhAvaH, yena vidAritAsthirapi khaDgAdiprahAro'syAH prakSAlanodakenApi pranaSTavedana tatkSaNAdeva ruhyate iti / dRSTapratyayA ca mayA sA / tato gacchAmyahaM himavantaM gRhItvA tAmoSadhimupanayAmi zrIvijayAya / tataH smRtvA kathaMcid gaganagAminI vidyAM gato himavatparvatam / gRhItauSadhiH / avatIrNo 1 nAhameghami k| 2 khelnny-k| 3 khaggAipahAreNa k| 4 mama esA kha / Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA / // 503 // oiNNo himvntaao| 'mA sirivijayassa accAhiyaM bhavissa' tti paDiniyatto veSaNa / patto eyaM niujaM, khINayAe veyAgamaNavIsamaNanimittaM oiNo ihaI, kayaM calaNatoyaM upaviTTho kuravayapAyavasamIve, Thio muhuttametaM, uccalio ya ujjeNiM / sumariyA gayaNagAmiNI vijjA, jAva ahiNavagihIyettaNeNa gamaNasaMbhrameNa ya visumariyaM me paryaM / tao sA na vahaI ti upAyaniare karemi / dharaNeNa bhaNiyaM / bho evaM kvatthie ko iha uvAo / hemakuNDaleNa bhaNiyaM / natthi uvAo / ao ceva rAyauttaviNAsasaGkA uttama me hiyayaM, paNassai me maI / savvA na aSpapuNNANaM samIhiyaM saMpajjara ti daDhaM visaNNo mhi / dharaNeNa afi | at for re kappo, jaM sA annaissa samakkhaM paDhijjai / hemakuNDaleNa bhaNiyaM 'asthi' / dharaNeNa bhaNiyaM / jai evaM, tA paDha; kayAi ahaM te payaM lahAmi / tabha hemakuNDaleNa 'natthi avisao purisasAmatyassa' ti cintiyai sAmannasiddhiM kAUNa himavataH / 'mA zrIvijayasyAtyAhitaM bhaviSyati iti pratinivRtto vegena / prApta etad nikuJjam / kSINatayA vegAgamanena vizramaNanimitamavatIrNa iha / kRtaM caraNazaucam, upaviSTaH kurabakapAdapasamIpe sthitaH muhUrtamAtram, uccalitazcojjayinIm / smRtA gaganagAminI vidyA yAvadabhinavagRhItatvena gaganasaMbhrameNa ca vismRtaM mayA pam / tataH sA na vahatIti utpAtanipAtAn karomi / dharaNena bhaNitam - bho evaM vyavasthite ka ihopAyaH / hemakuNDalena bhaNitam - nAstyupAyaH / ata eva rAjaputravinAzazaGkayA uttAmyati me hRdayam praNazyati me matiH / sarvathA nAlpapuNyAnAM samIti saMpadyate iti dRDhaM viSaNNo'smi / dharaNena bhaNitam - bho astyeSa kalpaH yatsAnyasya sama paThyate / hemakuNGalena bhaNitam - ' asti' | dharaNena bhaNitam - yadyevaM tataH paTha, kadAcidahaM tava padaM labhe / tato hemakuNDalena 'nAstyaviSayaH puruSasAmarthyasya' iti cintayitvA sAmAnyasiddhiM kRtvA paThitA vidyA / padAnusAritvena labdhaM padaM dharaNena / kathitaM hemakuNDalAya / pari1 mahIyattaNeNa / 2 annANaM pika / 3 cintiUNa ka / chaDI bhavo / ||503 // Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaickhaa| bhavo // 504|| paDhiyA vijjA / payANusAritaNeNa laddhaM payaM dharaNeNa / sAhiya hemakuNDalassa / parituTTho eso| bhaNiyaM ca NeNa / bho bho mahApurisa, dinnaM tae jIviyaM mama samIhiyasaMpAyaNa rAyauttassa, tA kiM te karemi / dharaNeNa bhaNiyaM / kayaM te karaNijja; gaccha samIhiyaM saMpADehi / tao hemakuNDaleNa 'aho se mahANubhAvaya' ti cintiya paratyaM karejjAsi tti bhaNiUNa dinnaM osahivalayakhaNDaM / paNayabhaGgabhIruttaNeNa gahiyaM ca NeNa / gao vijjAharo, Agao ya dharaNo niyayasatthaM / aikantA kaivi diyhaa| annayA ya girin itIraMmi samAvAsie satthe gavalajalayavaNNA vellinibadhuddha kesahArA bakkaladdhanivasaNA kaNNiyakoDaNDavAvaDaggahatthA suNayavandrasaMgayA sadukkhaM ruyamANA diTThA dharaNeNa nAidUragAmiNA savarajuvANaya tti / sadAviyA NeNa pucchiyA ya / bho kiMnimittaM ruyaha tti / tehiM bhaNiyaM ajja, atthi amhANaM kAlaseNo nAma pallIbaI / // 504 // %EKAROCURE SAIRECAUSERECISION tuSTa essH| bhaNitaM ca tena-bho bho mahApuruSa ! dattaM tvayA jIvitaM mama samIhitasaMpAdanena rAjaputrAya, tataH kiM te karomi / dharaNena bhaNitam-kRtaM tvayA karaNIyam, gaccha samIhitaM saMpAdaya / tato hemakuNDalena 'aho tasya mahAnubhAvatA' iti cintayitvA 'parArtha kuryAH' iti bhaNitvA dattamoSadhivalayakhaNDam / praNayabhaGgabhIrutvena gRhItaM ca tena / gato vidyAdharaH, Agatazca dharaNo nijasArtham / atikrAntAH katyapi divsaaH| anyadA ca giriNadItIre samAvAsite sArthe gavalajalavaNoM ballinibaddho kezahArA valkalArdhanivasanAH karNikakodaNDavyApRtAgrahastAH zunakavandrasaMgatAH saduHkhaM rudanto dRSTA dharaNena nAtidUragAminA zabarayuvAna iti / zabdAyitAstena pRSTAzca / bhoH kiMnimittaM ruditeti / tairbhaNitam-Arya / astyasmAkaM kAlaseno nAma pallipatiH / Jain Education Infemational Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 505 / / jassa iha vimhiyAo sattiniyANANi cintyntiio| na samalliyanti duggaM paracakabhae vi vAhIo // ekasaraghAyaladdhA jassa ya karikumbhadAraNekarasA / na vihalantasarIrA gacchanti payaM pi kesariNo // sokhu kesarI Agao tti AyaNNiya ghettRNa kordaNDaM kaNNiyasaraMca egAgI caiva niggao plliio| na diTTho ya NeNa naggopAvantari kesarI | gao tassa samIvaM / gahio ya NeNa padvidese / vAvAio teNa valiUNa kaihAraeNa kesarI / teNa viya se toDiyaM uttimaGgakhaNDaM / tao so 'natthi me jIviyaM'' ti mannamANo jalaNapavesaM kAumAraddho / muNio se esa vuttanto gehiNIe / o sAvi AvanasattA taM cetra kAuM vavasiyA, vAriyA vi pallIvaiNA na viramai ti / tao teNa pesiyA amhe tIe saMdhAraNatthaM piuNo se ANayaNanimittaM / vIrarasapahANo khusI sayaNavacchalo ya / tA na yANAmo, kiM paDivajjispai ti / mahAdukkhapIDiyA yaha vismitA zaktinidAnAni cintayantyaH / na samAlIyante ( samAzrayanti) durga paracakrabhaye'pi vyAdhyaH (vyAghapatnyaH) ekazaraghAta labdhA ( prAptA) yasya ca karikumbhadAraNaikarasAH / nApi vihvalaccharIrA gacchanti padamapi kesariNaH // sa khalu kesarI Agata ityAkarNya gRhItvA kodaNDaM karNikazaraM ca ekAkyeva nirgataH palitaH / na dRSTavAnena nyagrodhapAdapAntaritaH kesarI | gatastasya samIpam / gRhItazca tena pRSThadeze / vyApAditastena valitvA kaTTArakeNa kesarI / tenApi ca tasya toDitamuttamAGgakhaNDam / tataH sa 'nAsti me jIvitam' iti manyamAno jvalanapravezaM kartumArabdhaH / jJAtastasyaiSa vRttAnto gehinyA / tataH sA'pi ApanasattvA tameva kartuM vyavasitA, vAritA'pi pachipatinA na viramatIti / tatastena preSitA vayaM tasyAH saMdhAraNArthaM pitustasyA Anayananimittam / vIrarasapradhAnaH khalu sa svajanavatsalazca / tato na jAnImaH kiM pratipatsyata iti / mahAduHkhapIDitA asamarthAzca dhartumimaM 1 soya kesarI ka / 2 koDaMDa ka / 3 churiyAe ka / 4 toDiyaM se uttimaGga ka / 5 jIyaM ka / 6 yayassa 7 pallika / 8 eso ka sama0 43 127 Jain Education Inational cho bhavo / ||505 / / ainelibrary.org Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 506 // asamatthAya dhari imaM sauyAireyaM avijamANovAyA ya paDivajjiUNa itthiyAbhAvaM kevalaM ruyamha | dharaNeNa bhaNiyaM / bhaddA, alaM soraNa | daMsehi me taM pallIvaI / kayAi jIvAvemi ahayaM / tao calaNesu nivaDiUNa harisavasupphullaloyeNerhi jaMpiyaM savarehiM / ajja, evaM tumaM devAvayAro viya aagiie| tA tumaM caiva samattho si devaM samAsAseuM / annaM ca / jai amhesu aNuggahabuddhI ajassa, tA turiyaM gaccha ajjo mA tassa mahANubhAvassa accAhiyaM bhave / tao ghettRNa vijjAhara viiNNaM osahivalayaM Aruhiya vesaraM kahavayanipurisaparivArio turiyaturiyaM gao satyavAputo / diTTho ya teNaM naggohapAyavatalammi ciyagAsannasaMThio ruhiradhArAparisittagatto siNehasAramasadaM ca romANIe jAyAe saMgao kAlaseNo / niveio se vuttanto savarajuvANaraNa / abbhuTumANo ya mucchAni - footo raise gharaNi / gharaNeNa bhaNiyaM / udayamudayaM ti / tao ANIyamudayaM nailiNipatteNaM / chUDhamosa hivalayaM dAU zokAtirekam, avidyamAnopAyAzca pratipadya strIbhAvaM kevalaM rudimaH / dharaNena bhaNitam bhadrA ! alaM zokena / darzaya me taM pallIpattim, kdaacijjiivyaamyhm| tatazcaraNayornipatya harSatrazo phullalocanairjalpitaM zaraiH / Arya ! evaM tvaM devAvatAra ivAkRtyA / tatastvameva samartho'si devaM samAzvAsitum / anyacca yadyasmAsvanugrahabuddhirAryasya tatastvaritaM gacchatvAryaH, mA tasya mahAnubhAvasyAtyahitaM bhavet / tato gRhItvA vidyAdharavitIrNamoSadhivalayamAruhya vesaraM katipaya nijapuruSaparivRtastvaritatvaritaM gataH sArthavAhaputraH / dRSTastena nyagrodhapAdapatale citAsannasaMsthito rudhiradhArApariSiktagAtraH snehasAramazabdaM ca rudatyA jAyayA saMgataH kAlasenaH / niveditastasya vRttAntaH zarayUnA | abhyuttiSThaMzca mUrcchAnimilitalocano nipatito dharaNIpRSThe / dharaNena bhaNitam -' udakamudakamiti / tata AnItamudakaM 1 -loyaNaM paryapi ka / 2 royamANIe ka / 3 saha ka 4 poiNittehiM ka / 5 choTUbhamo-ka / chaTTo bhavo / // 506 // Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 507 // NamuttimaGgakhaNDaM / sitto ya NeNe, jAva acintayAe osahipahAvassa punvarUvAo vi ahiyayaraM daMsaNIo alakkhijja mANavaNa vibhAo o kAlo / tRTThA ya se ghariNI saha pariyaNeNa / calaNesu nivaDiUNa bhaNiyaM ca NeNa / ajja, piyayamAjI yaravakhaNeNaM saMpADiyamahApaoyaNA tuha santiyA pANAH kimettha avaraM bhagIyaH / dharaNeNa bhaNiyaM / savvasAhAraNA cetra mahApurisa, pANA havanti / kimettha ahiyaM / kAlaseNeNa bhaNiyaM / tA Aisau ajjo, jaM mae kAyanvaM ti / dharaNeNa bhaNiyaM / mahApuriso khu tumaM; tA kiM avaraM bhaNIyahaH tahA vi sattesu dayA / kAlaseNeNa bhaNiyaM parivajjiyA jAvajjIvameva mae ajjavayaNega pAraddhI / dharaNeNa bhaNiyaM / kayaM me karaNijjaM / tao gao satthavAhaputto niyayasatthaM // aikantA kavi diyahA aNavarayapayANae / diTTho ya NeNa pakkhasandhIe upavAsaiTThieNaM AyAmuhIsaznivesammi AvAsie satthe nalinIpatreNa / kSiptamoSadhivalayaM dattvottamAGgakhaNDam | siktastena yAvadacintyatayA oSadhiprabhAvasya pUrvarUpAdapyadhikataraM darzanIyo'lakSyamANatraNavibhAga utthitaH kAlasenaH / tuSTA ca tasya gRhiNI saha parijanena / caraNayornipatya bhaNitaM ca tena / Arya ! priyatamAjIvi - tarakSaNena saMpAditamahA prayojanAstava satkAH prANAH, kimatrAparaM bhaNyate / dharaNena bhaNitam - sarvasAdhAraNA eva mahApuruSa ! prANA bhavanti, kimatrAdhikam / kAlasenena bhaNitam - tata AdizatvAryaH, yanmayA kartavyamiti / dharaNena bhaNitam - mahApuruSaH khalu tvam, tataH kimaparaM bhaNyate, tathApi sattveSu dyaa| kAlasenena bhaNitam - parivarjitA yAvajjIvameva mayA''ryavacanena pAparddhiH / dharaNena bhaNitam kRtaM me kara NIyam / tato gataH sArthavAhaputro nijasArtham / atikrAntA katyapi divasA anavarataprayANakena / dRSTastena pakSasandhau upavAsasthitena AyAmukhIsanniveze AvAsite sArthe jaraccI1 NeNa mosahidhovaudapaNaM ka - 2 a ka / 3 pANaehiM vacyamANeNa ka / 4 uvavAsasaMThieNa ka / chaTTo bhavo / // 507 / / Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PA bhvo| // 508 // samarAhacca-4 jaracIranivasaNo geruyavilittasavvagato khandhadesAroviyatikkhamUlio acoro ceva corotti kariya gahio vajjantavirasaDiNDimaM vajjhatyAmaM nIyamANo caNDAlajuvANao tti / teNa vi ya mahantaM satthamavaloiya suddhayAe Asayassa vallahayAe jIviyassa tassa samI | vaMmi ceva mahayA sadeNa jaMpiyaM / bho bho satthiyA, suNeha tumbhe / mahAsaranivAsI morio nAma caNDAlo ahaM, kAraNa ya kusatthalaM | // 508 // payaTTo, vippaladdhabuddhIhi ya daNDavAsiehi apecchiUNa core adosayArI ceva mandabhAgo gihI bho mhi / tA moyAveha, bho moyA veha saraNAgo ahaM ajjANaM / annaM ca, maraNadukkhAo vi me iyamabbhahiyaM, jaMtahAvihanikalaGkapubapurisajjiyassa jaisassa viNA vi doseNaM mailaNa tti / tA moyAveha, bho moyAveha / to suddhacittayAe cintiyaM dharaNeNa / Na khalu dosayArI evaM jaMpai / karuNApavanneNa bhaNiyA NeNa aarkkhiyaa| bho bho kulauttayA, mama karaNa vihIraha muhattayaM, jAva eyamantareNa vinaviUNa naravaI daviNayANeranivasano gerukaviliptasarvagAtraH skandhadezAropitatIkSNazUliko'cora eva cora iti kRtvA gRhIto vAdyamAnavirasaDiNDimaM vadhyasthAnaM nIyamAnazcaNDAlayuveti / tenApi ca mahAntaM sArthamavalokya zuddhatayA''zayasya vallabhatayA jIvitasya tasya samIpa eva mahatA zabdena jalpitam--bho bhoH sArthikAH zRNuta yUyam / mahAzaranivAsI mauyoM nAma caNDAlo'ham , kAraNena ca kuzasthalaM pravRttaH, vipralabdhabuddhibhizca daNDapAzikairaprekSya caurAna adoSakAryeva mandabhAgyo gRhIto'smi / tato mocayata bho mocayata, zaraNAgato'hamAryANAm / anyacca maraNaduHkhAdapi me idamabhyadhikam, yattathAvidhaniSkalaGkapUrvapuruSArjitasya yazaso vinApi doSeNa malinateti / tato mocayata bho bhocayata / tataH zuddhacittatayA cintitaM dharaNena / na khalu doSakArI evaM jalpati / karuNAprapannena bhaNitAstena aarksskaaH| bho bhoH kulaputrA ! mama kRtena pratIkSadhvaM muhUrtam , yAvadetadantareNa (etatsaMbandhena) vijJapya narapatiM draviNapradAnenApi mocayAmyetam / tairbhaNitam-yadyevaM tato laghu 1 suNaha ka / 2 moriyao ka / 3 kulajasassa k| 4 -payANeNa ya k| ECRECACEAECARECESS REALGARCARRANGARSA JainEducation Maile Mainelibrary.org Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA / // 509 // 128 NAvi moyAvemi eyaM / tehiM bhaNiyaM / jaI evaM, tA lahuM hohi' / tao ghetUNa narindadarisaNanimittaM dINArasayasa hasamullaM muttAhalamAlaM gao naravaisamIvaM / diTTho ya Nega rAyA / sAhiUNa vuttantaM vibhatto caNDAlamantareNa naravaI / kao se psaao| dUyasahio ya tassa mokaNanimittaM Agao tamudde / moyAvio eso / 'tumbhe imassa jIviyadAyaga' tti bhaNiUNa pUiyA ArakkhiyA / "devAviUNa pAheyaM bhaNio ya caNDAlo / bhadda, saMpADehi samIhiyaM / 'ajja, mA tu sA avasthA havau, jIe mae ciya patrayaNaM' ti bhaNiUNa [kaiyaJjaliuDa khiinimiyajANukarayalaputtimaGgo paNamiUNa satthavAhaputta]] gao caNDAlo / ' atta paryaNahiM patto uttarAvaha tilaya bhUyaM ayalauraM nAma paiTTaNaM / diTTho ya raayaa| bahumanio teNaM / vibhAgasaMpavikiNiyama bhaNDaM / samAsAio aguNo lAbho / Thio tattheva kayavikayanimittaM cattAri mAse / puNNoyaeNaM ca vittaM bhava / tato gRhItvA narendradarzananimittaM dInArazatasahasramUlyAM muktAphalamAlAM gato narapatisamIpam / dRSTazca tena rAjA / kathayitvA vRttAntaM vijJatazcaNDAlAntareNa ( caNDAlasaMbandhena ) narapatiH / kRtastasya prasAdaH / dUtasahitazca tasya mokSaNanimittamAgatastamuddezam / mocita eSaH / 'yUyamasya jIvitadAyakAH' iti bhaNitvA pUjitA ArakSakAH / dApayitvA pAtheyaM bhaNitazca caNDAlaH / bhadra ! saMpAdaya samIhitam | 'Arya ! mAva sA'vasthA bhavatu yasyAM mametra prayojanam' iti bhaNitvA [ kRtAJjalipuTaH kSitinyastajAnukaratalottamAGgaH praNamya sArthavAha putraM gatazcaNDAlaH // dharaNo'pi ca katipayaprayANakaiH prApta uttarApayatilakabhUtamacalapuraM nAma pattanam / dRSTazca rAjA / bahu mAnitastena / vibhAgasaMpattyA 1 ehi ka / 2 'parihAviUNa juvalaM' ityadhikaH kapustake / 3 ayaM pAThaH khapustake nAsti / 4 " tassa samIvAo kAeNa na vuNa cittena" ityadhikaH pAThaH kapustake | 5 tao dharaNo vik| 6 navaraM ka / 7 iThalAho ka / chaTTo bhavo / // 509 // Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaTTo bhyo| | // 510 // samarAicca-6 pabhUyaM daviNajAya / saMkhAviyaM ca Nega, jAva asthi koDimettaM ti to gahiyaM mAyandisaMvavahArociyaM bhaNDaM / bharAvio sttho| khaa| payaTTo niyadesAgamaNanimittaM mahayA caDayareNa / paidiyahapayANega ya savarabaha geyasu (mu) hiyAyajUhaM / thevadiyahehi satyo patto kAyambari aDavi / // 510 // vasahamayamahisasalakolasayasaMkulaM mahAbhImaM / mAindavindacandaNaniruddhasasisUrakarapasaraM // phalapuTTataruvaradviyaparayudvanimukavisamahalabolaM / *tarukeNaikayandolaNavANaravukkAraramaNijja // mayaNAhadariyaruciyasadasapulatthaphiDiyagayajUhaM / vaNa davajAlAveDhiyacalamayarAyantagiriniyaraM / / ca vikrItamanena bhANDam / samAsAdito'guNo lAmaH / sthitastatraiva krayavikrayanimittaM caturo mAsAn / puNyoiyena cArjitaM prabhUtaM draviNajAtam / saMkhyAtitaM ca tena, yAvadasti koTimAtramiti / tato gRhItaM mAkandIsaMvyavahArocitaM bhANDam / bharitaH sArthaH / pravRtto nijadezAgamananimittaM mahatA''imbareNa / pratidivasaprayANena ca zabaravadhUgeyamugdhamRgayUdhAm / stokadivasaiH sArthaH prAptaH kAdambarImaTavIm / / dhRSabha mRga-mahiSa-zArdUla-kolazatasaMkulAM mahAbhImAm / maakndvRnd-cndnniruddhshshi-suurkrprsraam| , phalapuSTataruvarasthitaparapuSTavimuktaviSamakolAhalAm / tarulatAkRtAndolanavAnaravutkAraramaNIyAm // mRganAthadRptaruJjitazabdasamutrastaspheTitagajayUthAm / vana davajvAlAveSTitacalanmRgarAjagiri nikarAm / / * kaNaI (de) tarulatetyarthaH / 1 -kaNaya k| -bhiddiy-k| samarAicca SAMRACHAR NARASIRAHABAR Jaineelalon Intemational Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niddayavarAhaghoNA DivAyajajjariyapallaloyanta / dappuddhurakariniurumbadaliya hintAlasaMghAyaM // tI hi satyo tiSNi payAgAi pallalasamIve / AvAsio ya pallalajalayara saMjagiyasaMkhohaM || AvAsiUNa tIre sarassa majjhammi kIliUNa suhaM / to rayaNIe satyo sutto dAUNa thANAI || reNIe carimajAmaMmi bhIsaNa (ya) siGgala ddagaddanbhA / aha savarabhillaseNA paDiyA satyaMmi vIsatthe || haNa haNa haNa tti gaddabhatadasaMjaNiyajuvaisaMtAsA | anonnasambhamAlaggadIhako daiNDasaMghAyA // tIse sasabohiyasatthiyapurisehi saha mahAbhImaM / jujjhamaha saMpalaggaM sarohavicchinnasaraniyaraM // satyapurasehi darda segA dappudhurekavIrehiM / AvAe citra khittA diso disaM hariNajUha vva // nirdayabara|hughoNAbhighAtajarjaritapalvalopAntAm / darpoddhurakarinikuramba dalita hintAlasaMghAtAm / / tasyAmUvA (vahanaM kRtvA) sArtha zrINi prayANAni palvalasamIpe / AvAsitazca palvalajalacarasaMjanitasaMkSobham / / AvAsya tIre saraso madhye krIDitvA sukham / tato rajanyAM sArthaH supto dattvA ( thANAI de.) rakSAH / / rajanyAzcaramayA me bhISaNazRGgazabda (gaddabhA de.) kaThorA / atha zabarabhillasenA patitA sArthe vizvaste || jahi jahi jahIti kaThora zabdasaMjanitayuvatisaMtrAsA / anyonyasaMbhramAd lagnadIkodaNDasaMghAtA || tasyAH svazabdabodhitasArthikapuruSaiH saha mahAbhImam / yuddhamatha saMpralagnaM zaraughavicchinnazaranikaram // sArthikapuruSairdRDhaM senA darpAddhu kabIraiH / ApAte eva kSiptA dizi dizi hariNayUthavad || 1 ciraM ka / 2 etthantaraMmi / ityadhikaH pAThaH kapustake / 3 - koDaMDa-ka / chaTTo bhavo / / / 511 // Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 512 // to vIraseNapamuhA savarA savve puNo vi miliUNa / annonnatajjaNAjaNiyarosapamarA samallINA // aha nijio satyattaNao a sabaraseNAe / payaro pivIliyANaM bhImaM pi bhuyaMgamaM Dasa || nijjeNiUNa ya satyaM ritthaM vettUNa niravasesaM pi / bandaM pi kiMpi savarA uvadviyA kAlaseNassa || bhaNiyaM ca NehiM / evaM ritthaM satthAoM deva ANIyaM bandaM ca kiMpi thevaM / saMpai devo pamANaM ti / tao kAla seNeNa pucchiyA bandayapurisA / bho kuo esa sattho karUsa vA santio tti / etthantaraMmi sIhakayapahArasaMrohaNanimittaM satthavAhaputreNa saihAgao uvaladdha paJcabhinnAo NeNa saMgamo nAma satyavAha puttapuriso / bhaNiyaM ca NeNa / bhadda, karhi tumaM mae diTThotti / teNa bhaNiyaM / na yANAmo, tumaM caiva jANasi tti / kAlaseNeNa bhaNiyaM / avi Asi tumaM io uttarAvahapayaTTassa mama pANapayANa he uNo avinnAyanAmadhe tato vIrasenapramukhAH zarAH sarve punarapi militvA / anyonyatarjanAjanitaroSaprasarAH samAlInAH || atha nirjitaH sa sArthaH stokatvAcca zavarasenayA / prakaraH pipIlikAnAM bhImamapi bhujaGgamaM dazati / / nirjitya ca sArtha rikthaM gRhItvA niravazeSamapi / bandinamapi kamapi zabarA upasthitAH kAlasenasya / / bhaNitaM ca taiH - etad rikthaM sArthAd deva ! AnItaM bandI ca ko'pi stokaH / saMprati devaH pramANamiti / tataH kAlasenena pRSTA bandipuruSAH / bhoH kuta eSa sArthaH kasya vA satka iti / atrAntare siMhakRtaprahArasaMrohaNAnimittaM sArthavAhaputreNa sahAgata upalabdhaH pratyabhijJAtastena saMgamo nAma sArthavAhaputra puruSaH / bhaNitaM tena-bhadra ! kutra tvaM mayA dRSTa iti / tena bhaNitaM na jAnAmi, tvameva jAnAsIti | kAlasenena bhaNitam api AsIttvamita uttarApathapravRttasya mama prANapradAnahetoravijJAtanAmadheyasya sArthavAhaputrasya samIpe / 1 aha nijjiUNa satyaM ka / 2 tu ka / 3 saha samAga ovaladdho ka / chaTTo bhavo / // 512 // Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka smraaicckhaa| OREOS udyo bhavo / // 513 // yassa satthavAhaputtassa samIve / saMgameNaM bhaNiyaM / ko kahaM vA tuha pANapayANa heU / kAlaseNeNa bhaNiyaM / asthi io aIyavarisaMmi kayanteNeva kesariNA kahaMci kaNThagayapANo ahaM ko Asi / tao io uttarAvahaM vaccamANa keNAvi satyavAhaputteNa na yANAmo kahici jIvAvio mhi / tA evaM majjha so pANapayANaheu tti / tao sumariUNa vuttantaM paJcabhiyANiUNa kAla seNaM bhaNiyaM saMgameNa / jai evaM, tA Asi diTTho tumae / kAlaseNeNa sabahumANamavaruNDiUNa pucchio sNgmo| bhadda, kahiM so sasthavAhaputto / tao bAhajalabhariyaloyaNeNa bhaNiyaM saMgamaraNa / bho mahApurisa, devyo viyANai tti / kAlaseNeNa bhaNiyaM / kahaM viya / saMgamaeNa bhaNiyaM / muNa, eso khu tassa santio ceva sattho / AvaDie ya kodaNDasarasahAo diTTho mae sabarasaMmuI dhAvamANo / tao na saMpayaM viyANAmi / tao eyamAyaNNiUNa dIhaM ca nIsasiya 'hA kayamakajaM' ti bhaNiUNa mohamuvagao // 513 // CARRAECRUS saMgamena bhaNitam-kaH kathaM vA tava prANapradAnahetuH / kAlasenena bhaNitam-astIto'tItavarSe kRtAnteneva kesariNA kathaMcit kaNThagataprANo'haM kRta Asam / tata ita uttarApathaM bajatA kenApi sArthavAhaputreNa na jAnImaH kathaMcijjIvito'smi / tata evaM mama sa prANapradAnaheturiti / tataH smRtvA vRttAntaM pratyabhijJAya kAlasenaM bhaNitaM saMgamena / yadyevaM tata AsaM dRSTastvayA / kAlasenena sabahumAnamAliGgaca pRSTaH / bhadra ! kutra sa sArthavAhaputraH / tato bASpajalabhRtalocanena bhaNitaM saMgamakena-bho mahApuruSa! daivaM vijAnA tIti / kAlasenena bhaNitam-kathamiva / saMgamakena bhaNitam-zRNu, eSa khalu tasya satka eva sArthaH / Apatite ca sArthaghAte kodaNDazarasahAyo dRSTo mayA zabarasaMmukhaM dhAvan / tato na sAmprataM vijAnAmi / tata etadAkarNya dIrgha ca niHzvasya 'hA kRtamakAryam' iti 1 paccahiyANiUNa ka / 2 saMgamo k| 3 saMgameNa ka / 4 -bu resa ka / 5 na vuNa k| lara 934 Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| Zakh // 514 // // 514 // 4-4 -4 kAlaseNo, vakkalANileNa vIio savarehi, laddhA ceyaNA / bhaNiyaM ca NeNa / hare, na ettha koi vAvAio ti / abarehiM bhaNiyaM / navAvAio, kevalaM pahArIko tti / tao nirUviyA paDibaddhapurisA, na diTTho ya dhrnno| tao egatya ritthaM kareUNa samA-8 sAsiUNa satthaM paDibaddhapurisANa ya vaNakammamAisiya dharaNagavesaNanimittaM payaTTAviyA diso disaM sabarapurisA / appaNA vi ye | 'hA duTu kayaM' ti cintayamANo gao taM gvesiuN| na diTTho ra teNa dharaNo / samAgao satthaM / miliyA savvasabarA / niveiyaM ca NehiM / deva, na diTTho tti / tao paraM sogamuvagao kAlaseNo / bhaNiyaM ca NeNa / / dujaNajaNaMmi mukayaM asuhaphalaM hoi sajjaNajaNassa / jaha bhuyagassa vidinaM khIraM pi visattaNamuveha // dinA ya geNa pANA majha jAyAe taha ya puttassa / eyassa mae puNa sabvameva vivarIyamAyariyaM // bhaNitvA mohamupagataH kAlasenaH, valkalAnilena vIjitaH zabaraiH, labdhA cetnaa| bhaNitaM ca tena-are nAtra ko'pi vyApAdita iti / zabarairbhaNitam-na vyApAditaH, kevalaM prahArIkRta iti / tato nirUpitAH pratibaddhapuruSAH / na dRSTazca dharaNaH / tata ekatra rikthaM kRtvA samAzvAsya sAtha pratibaddhapuruSANAM ca vaNakarmAdizya dharaNagaveSaNanimittaM pravartitA dizi dizi zabarapuruSAH / AtmanA'pi ca 'hA duSTha kRtam' iti cintayan gatastaM gaveSaritum / na dRSTazca tena dharaNaH / samAgataH sArtham / militAH srvshbraaH| niveditaM ca taiH-deva ! na dRSTa iti / tataH paraM zokamupagataH kAlasenaH / bhaNitaM ca tena-- durjanajane sukRtamazubhaphalaM bhavati sajjanajanasya / yathA bhujagAya vitIrNa kSIramapi viSatvamupaiti // dattAzca tena prANA mama jAyAyAstathA ca putrasya / etasya mayA punaH sarvameva viparItamAcaritam / / 1 ya ga / 2 cintemANo ka / 3 AraNNabhUmi ityadhikaH pAThaH ka pustake / 4 vadinnaM kha / Urakara 4=-50 3 , Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhvo| // 515 // samarAicca- tA kiM eiNA ayAlakusumaniggameNa viya niSphaleNaM vAyAvitthareNaM / bho bho satthiyA, bho bho sabarA, esA mahaM painnA / khaa| jai taM na ghaDemi ahaM imiNA vihaveNa paJcahi diNehiM / paisAmi suhRyahuyavahajAlAnivahaMmi ki bahuNA // evaM ca painnaM kAUNa kayaM kuladevayAe kAyambarinivAsiNIe ovAiyaM / ' jai taM mahANubhAvaM jIvantaM estha kahavi pecchissaM / dasahi purisehi bhayavai to tujjha baliM karissAmi // evaM ca ovAiyaM kAUNa gahiyANeyadivasapAheyA paTTaviyA dharaNagavesaNanimittaM diso disaM sabarA / appaNA vi ya aJcantavimaNadummaNo gao taM gavesiuM // so puNa dharaNo viNijjie satthe 'na ettha anno uvAo' ti cintiUNa osahivalayametarittho vettaNa lacchi palANo piTTaotataH kimetenAkAlakusumanirgameneva niSphalena vAgavistareNa | bho bhoH sArthikAH ! bho bhoH zabarA! eSA mama pratijJA / yadi taM na ghaTayAmyahamanena vibhavena paJcabhigniH / pravizAmi suhutahutavahajvAlAnivahe kiM bahunA / evaM ca pratijJAM kRtvA kRtaM kuladevatAyAH kAdambarInivAsinyA aupayAcitam / yadi taM mahAnubhAvaM jIvantamatra kathamapi prekSikSye / dazabhiH puruSairbhagavati ! tatastava baliM kariSyAmi // evaM caupayAcitaM kRtvA gRhItAnekadivasapAtheyAH prasthApitA dharaNagaveSaNanimittaM dizi dizi zabarAH / AtmanApi ca atyantavimanodurmanA gatastaM gaveSayitum / sa punardharaNo vinirjite sArthe 'nAtrAnya upAyaH' iti cintayitvA oSadhivalayamAtrariktho gRhItvA lakSmI palAyitaH pRSThatomukhaH / D. 1 pekkhissa ka / 2 uvAiyaM ka / 3 -maNedummaNo ka-kha / Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| // 516 // / jAyAe bhaeNaM ca mRDhadisAmaNDalaM turiyaturiyaM gacchamANo patto mahattamettasese vAsare bahuviharukkhasAhAsaMghaTTasaMbhavantavaNadavaM / vaNadavapalittakandaraviNintasIhaM / sIhahayapaDihayahatthikaDevara myAravisamaM / visamakhalaNadukkhahiNDantabhIyamuddhamayaM / mayaruhirapANamuiyaghorantasuttavagdhaM / vagghabhayapalAyantamahisaula / mahisaulacalaNaggalaggagaruyaayagaraM / ayagaravimuttanIsAsasaddabhImaM / bhImabahuvihabhamantakavyAyaluttasattaM / sattakhayakAlasacchaha silindhanilayaM nAma pavayaM ti / tattha ya aNuciyacalaNaparisakaNeNa khINagamaNasati seyajalalavAliyayaNakamalaM ca pecchi UNa lacchi cintiyaM dharaNeNa / aho // 516 // RECRECTORORSASRHAGA-% SonNORRA jAyAyA bhayena ca mUDhadigmaNDalaM tvaritatvaritaM gacchan prApto muhUrtamAtrazeSe vAsare bahuvidhavRkSazAkhAsaMghaTTasaMbhavadanadavaM, vanavapradIptakandarAviniryatsiMham / siMhahatapratihatahastikalevarakacavaraviSama, viSamaskhalanaduHkhahiNDamAnabhItamugdhamRgam / mRgarudhirapAnamuditaghuratasuptavyAghra, vyAghrabhayapalAyamAnamahiSakulam / mahiSakulacalanApalagnagurukAjagaraM, ajagaravimuktaniHzvAsazabdabhImam / bhImabahuvidhabhramatkravyAdaluptasattvaM, sattvakSayakAlasacchAyaM zilindhanilayaM nAma paryatamiti / 1 -muhaM ka, -muhao kh| 2 calaNamagmagavya ayagaraM kha, calaNa ybhgaagruuy-g| 3 -gmutt-k-kh| 4 NIlutta kh| 5 sigiMdha-kha, piliNdh-g| Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 517 // sama0 44 130 me kammapariNaI; jeNa piyayamAe vi IIsI avastha ti / lacchIe cintayaM / kileso vi me bahumao va essa AvaIe / gaviTTha dharaNeNa lacchI pANasaMdhAraNanimitta phaloyayaM, na uNa laddheti / aikanto vAsaro / pamuttAI pallavasatthare / aikantA rayaNI / (uo sumAlI / tao) viiyadiyahe ya jAmamettasese vAsare khuTTApivA sAhibhUyA naggoDapAyavacchAyAeM nivaDiyA lacchI / saMmilliya mimIe loyaNajyaM, vimUDhA se ceyaNA, nivaDiyaM tAluyaM, milAyaM vayaNakamalaM / tao dharaNeNa cintiyaM / aho dAruNo jIva logo, acintAkammapariNaI, na me jIvieNAvi ettha sAhAro tti / tahAtri bAhajalabhariyaloyaNeNaM saMvAhiyaM se a / samAgayA veNA / tao anvattasa jaMpiyamimIe / ajjautta, daDhaM tisAbhibhUya mhi / tao so 'sundari, dhIrA hohi, ANemi udayaM, tara tAba sta ciTThiyAM' ti bhaNiUNa ArUDho taruvaraM / paloiyaM udayaM, na uNa uvaladdhaM / tao 'udayamantareNaM na esA jIva' tti tuvariTThiyaM tatra cAnucitacaraNapariSvaSkanena (paricaMkramaNena) kSINagamanazakti svedajalalavAzliSTavadanakamalAM ca prekSya lakSmIM cintitaM dharaNena / aho me karmapariNatiH, yena priyatamAyA apIdRzI avastheti / lakSmyA cintitam -klezo'pi me bahumata eva etasyApadA / gaveSitaM dharaNena lakSmyAH prANasaMvAraNanimittaM phalodakaM na punarlabdhamiti / atikrAnto vAsaraH / pramuptau palvasrastare / atikrAntA rajanI / ugatoM'zumAlI / tato dvitIyadivase ca yAmamAtrazeSe vAsare kSutpipAsAbhibhUtA nyagrodhapAdapacchAyAyAM nipatitA lakSmIH / saMmilitamanayA locanayugam, vimUDhA tasyAzcetanA, nipatitaM tAlu, mlAnaM vadanakamalam / tato dharaNena cintitam aho dAruNo jIvalokaH, acintyA karmapariNatiH, na me jIvitenApyatra sAdhAraH ( upakAraH) iti / tathApi bAppajalabhRtalocanena saMvAhitaM tasyA aGgam / samAgatA cetanA / tato'vyaktazabda jalpitamanayA - Aryaputra ! dRDhaM tRpA'bhibhUtA smi / tataH sa ' sundari ! dhIrA bhava, AnayAmyudakam tvayA tAvadihaiva sthAtavyam' iti 1 IdisI ka 2 pahAyA ka ayaM pATho nAsti khaga pustake 4 hihUyA ka rational chaTTo bhavo / // 517 // ainelibrary.org Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| // 518 // // 518 // nA / pecchiUNa tIe ya kira raseNa saMgayaM silIbhUyamavi soNiyaM udayasAricche havaI' ti tA eeNa sumariyapaoeNaM 'dami se tuvariTThiyA- | raseNaM saMpADiodayabhAvaM bAhusirAmokkhaNeNa niyameva ruhiraM, imiNA ya vaNadavaggiNA paiUNa chuhAvaNoyaNanimittaM UrumaMsaM ti; annahA | nissaMsaya na hoi esA, vivanAe ya imIe ki mahaM jIvieNaM; atthi ya me vaNasaMgehaNaM osahivalayaM, teNa ruhirasaMgaraNeva avaNIyavaNaveyaNo imIe vi na dukkha kAraNaM bhavissai' ti cintiUNa niyacchuriyAe palAsapattapuDayaMmi saMpADiyaM samIhiyaM ti / gao ya tIse samIvaM / bhaNiyA ya esA / sundari, saMpannamudaya, tA piyau sundarI / piyaM ca NAe / samAsatthA esA / uvaNIyaM ca se maMsa / bhaNiyaM NeNaM / sundari, eyaM khu vaNadavavivannasasayamaMsaM, bhukkhiyA ya tuma, tA AhArasu tti / AhAriyamimIe // tao kaMci velaM gameUNa payaTTANi diNayarANusAreNa uttarAmuhaM / pattANi ya mahAsaraM nAma nayaraM / atthamio sUrio tti na paibhaNitvA ArUDhastaruvaram / pralokitamudakaM na punarupalabdham / tata 'udakamantareNa neSA jIvati' iti tuvarthasthikA prekSya tasyAzca kila rasena saMgataM zilIbhUtamapi zoNitamudakasadRzaM bhavati' iti tata etena smRtaprayogeNa dadAmi tasyai tuvaryasthikArasena saMpAditodakabhAvaM yAhuzirAmokSaNena nijameva rudhiram , anena ca vanavAgninA paktvA kSudapano nimittamUrumAMsamiti, anyathA niHsaMzayaM na bhavatyeSA, vipannAyAM cAsyAM kiM mama jIvitena, asti ca me vraNarohaNamoSadhivalayam , tena rudhirasaMgatenaivApanItavaNavedano'syA api na duHkhakAraNa bhaviSyati' iti cintayitvA nijacchurikayA palAzapatrapuTe saMpAditaM samIhitamiti / gatazca tasyAH samIpam / bhaNitA | caiSA-sundari ! saMpannamudakam , tataH pibatu sundarI / pItaM cAnayA / samAzvastaiSA / upanItaM ca tasya mAMsam / bhaNitaM ca tenasundari ! etatkhalu vanavavipannazazakamAMsam, bubhukSitA ca tvam , tata Ahareti / AhRtamanayA // 1 jIe ya ka / 2 tuvarahiyA ka / 3 nAsti ka-kha pustake / Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhvo| // 519 // samarAica-dA dvANi nayaraM / ThiyANi jakkhAlae / tao aikante jAmamette jaMpiyaM lacchIe / ajautta, tisAbhibhUya mhi / dharaNeNa bhaNiyaM / sundari, khaa| ciTTa tumaM, ANemi udayaM niio| gahio tattha vArao, ANIyamudayaM / pIyaM ca nnaae| pasutto dharaNo / carimajAmaMmi ya viuddhA lacchI / cintiyaM ca NAe / aNukUlo me vihI, jeNa eso Iisa avatthaM pAvio tti| tA keNa uvAeNa io vi ahiyayaraM se havejja // 519 // tti| etthantaraMmi ya Arakkhiyapurisapellio gahiyarayaNabhaNDo khINagamaNasattI paviTTho caNDaruddAbhihANo takkaro / rudraM ca se vaarN| bhaNiyaM cArakkhiyanarehiM / are, appamattA havejaha / gahio khu eso, kahiM vaccai ti / suyaM ca eyaM lacchIe, AyaNNio caNDa- | ruddpysdo| cintiyaM ca NAe / bhaviyadhvaM etya kAraNeNa / tA pucchAmi eyaM, kiM puNa imaM ti / kayAi pujanti me maNorahA / to dIhasuMkArapisuNiyaM gayA caNDaruddasamI / pucchio eso / bhadda, ko tuma, kiMvA ee duvAradesaMmi imaM bAharanti / teNa bhaNiyaM / tataH kAJcid velAM gamayitvA pravRttau dinakarAnusAreNottarAmukham / prAptau ca mahAzaraM nAma nagaram / astamitaH sUrya iti na praviSTau nagaram / sthitau yakSAlaye / tato'tikrAnte yAmamAtre jalpitaM lakSmyA-Aryaputra ! tRSA'bhibhUtA'smi / dharaNena bhaNitam-sundari / tiSTha tvam , 'AnayAmyudakaM nadyAH, gRhItastatra vArakaH (pAtram), AnItamudakam / pItaM caanyaa| prasupto dhrnnH| caramayAme ca vibuddhA lakSmIH / cintitaM cAnayA-anukUlo me vidhiH, yena eSa IdRzImavasthA prApita iti / tataH kenopAyena ito'pyadhikataraM tasya bhavediti / atrAntare cArakSakapuruSapIDito gRhItaratnabhANDaH kSINagamanazaktiH prvissttshcnnddrudraabhidhaanstskrH| ruddhaM ca tasya dvAram / bhaNitaM cArakSakanaraiH-are apramattA bhavata / gRhItaH khalveSaH, kutra vrajatIti / zrutaM caitad lakSmyA, AkarNitazcaNDarudrapadazabdaH / cintitaM cAnayAbhavitavyamatra kAraNena / tataH pRcchAmyetam , kiM punaridamiti / kadAcit pUryante me mnorthaaH| tato dIrghasutkArapizunitaM gatA caNDarudrasamIpam / pRSTa eSaH-bhadra ! kastvam , kiMvA ete dvAradeze idaM vyAharanti / tena bhaNitam-sundari ! alaM mayA (me praznena); SAAEAR Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 520 // sundari, alaM mae / kiM tu pucchAmi sundaraM 'avi asthi kahiMci yevamudayaM' ti / tIe maNiyaM / asthi, jai me paoyaNaM sAhesi / o cintiyamaNaM / aho dhIrayA itthiyAe, aho sAhasa, aho vayaNavinnAso; tA bhaNiyantramimIe pattabhUyAe tti / cintiUNa jaMpiyaM caNDaruddeNaM / sundari, mahantI khu esA kahA, na saMkhevao kahiuM pArIyai / tahAvi suNa / saMpayaM tAtra takaro ahaM, narindagehAo gaNa rayaNa bhaNDaM nIsaranto nayarAo uvaladdho daNDavAsiehiM / laggA me maggao bahuyA daNDavAsiyA, ego ya ahayaM / arunaNatI ya ettha paviTThotti / ee ya andhArayAe rayaNIe sAvekkhayAe jIviyassa sAhAraNayAe paoyaNassa 'saMpannaM caNe ahilasiya' ti mannamANA duvAradesabhAyaM nirumbhiUNa daNDavAsiyA evaM vAharanti / tao 'saMpanna me samIhiyaM, jai vihI aNutravattissai' tti cintiUNaM jaMpiyaM lacchIe / bhadda, jai evaM, tA alaM te unveSaNa; ahaM tumaM jIvAvemi, jai me vayaNaM suNasi / caNDarudeNa bhaNiyaM / ANaveu sundarI / lacchIe bhaNiyaM / suNa / ahaM khu mAyandInivAsiNo kattiya seTThissa dhUyA lacchimaI nAma puvcaverieNa viya kintu pRcchAmi sundarIm, 'apyasti atra kathaMcit stokamudakam ' iti / tayA bhaNitam - asti, yadi me prayojanaM kathayasi / tatacintitamanena - aho dhIratA striyAH, aho sAhasam, aho vacanavinyAsaH, tato bhavitavyamanayA pAtrabhUtayeti cintayitvA jalpitaM caNDarudreNa | sundari ! mahatI khalveSA kathA, na saMkSepataH kathayituM pArthate, tathApi zRNu / sAmprataM tAvattaskaro'ham, narendragRhAd gRhItvA ratnabhANDaM niHsaran nagarAdupalabdho daNDapAzikaiH | lagnA me mArgato ( pRSThataH) bahuvaH daNDapAzikAH, ekazcAham, kSINagamanazakticAtra praviSTa iti / ete cAndhakAratayA rajanyAH sApekSatayA jIvitasya sAdhAraNatayA prayojanasya 'saMpannaM no'bhilaSitam' iti manyamAnA dvAradezabhAgaM nirudhya daNDapAzikA evaM vyAharanti / tataH 'saMpannaM me samIhitaM yadi vidhinuvartiSyate' iti cintayitvA jalpitaM lakSmyA / bhadra ! yadyevaM tato'laM te udvegena, ahaM tvAM jIvayAmi, yadi me vacanaM zRNosi / caNDarudreNa bhaNitam - AjJApacatu chaTTo bhavo / // 520 // Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica kahA / // 521 // Jain 131 pariNIyA dharaNeNa / aNiTTo me bhattAro, pasutto ya eso ettha devaule / tA aGgIkarehi maM, pariccayasu mosaM, pAveu eso samma sarisaM garti / pahAyAe rayaNIe gihI ehiM tumbhehiM naravai samakkhaM pi bhaNissAmi ehayaM 'eso mahaM bhattAro, na uNa eso' tti / tao so caiva bhayavao kayantassa pAhuDaM bhavissai / caNDaruddeNa bhaNiyaM / sundari, atthi eyaM, kiM tu ahamettha vatthavyao caucaraNapaDibaddho / oviyA me 'taM agihIyanAmaM savvaloo caiva ettha mahiliyaM tti / lacchIe bhaNiyaM / jai evaM, tA ko puNa iDha utrAo / caNDaruddeNa bhaNiyaM / asthi ettha uvAo, jar3a thevamudayaM havai / tIe bhaNiyaM 'kahaM viya' / caNDaruddeNa bhaNiyaM / suNa / asthi me cintA - maNiraNabhUyA bhayavayA khandaruddeNa viSNA divapaccayA paradidvimohaNI nAma coraguliyA / tIe ya udaya saMjoeNa aJjiehi nayaNehiM sahasaloyaNo devAhivo vina pecchai pANiNaM, kimaGga puNa maccaloyavAsI jaNo / lacchIe bhaNiyaM / jai evaM tA karhi guliyA / sundarI / lakSmyA bhaNitam - zrRNu / ahaM khalu mAkandhInivAsinaH kArtikazreSThino duhitA lakSmIvatI nAma pUrvavairikenApi ca pariNItA dharaNena / aniSTo me bhartA, prasuptazca eSo'tra devakule / tato'GgIkuru mAm parityaja moSam (muSitam ), prApnotveSa svakarmasadRzIM gtim| prabhAtAyAM rajanyAM gRhItayoryuvayornarapatisamakSamapi bhaNiSyAmyaham 'eSa mama bhartA, na punareSa iti / tataH sa eva bhagavataH kRtAntasya prAbhRtaM bhaviSyati / caNDarudreNa bhaNitam - sundari ! astyetat kintu ahamatra vAstavyazcatuzcaraNapratibaddhaH ( bhAryAyukta:), ato vijAnAti me tAmagRhItanAm sarvaloka evAtra gahilAmiti / lakSmyA bhaNitam - yadyevaM tataH kaH punarihopAyaH / caNDarudreNa bhaNitam - astyatra upAyaH yadi stokamudakaM bhavati / tathA bhaNitam- 'kathamiva' | caNDarudreNa bhaNitam - zRNu / asti me cintAmaNiratnabhUtA bhagavatA skandarudreNa vitIrNA dRSTapratyayA paradRSTimohanI nAma cauraguTikA / tayA codakasaMyogena aJjitayornayanayoH sahasralocano devAdhipo'pi 1 so khkha / 2 so saMpayamasarisaM ka / 3 cceva naravaI ka / 4 paTThavissai ke / 5 biyANAi kha / 6 yaM ka / 7 etthuvAo ka / 8 kahaM so vi ya uvAo ka / chaTTo bhavo / // 521 // Minelibrary.org Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA / // 522 // caNDaruNa bhaNiyaM 'uTTiyAe / lacchIe bhaNiyaM / jai evaM, tA kiM na abjesi / caNDaruddeNa bhaNiyaM 'natthi udayaM' ti / lacchI e bhaNiyaM 'ahaM demi' | caNDaruddeNa bhaNiyaM 'jIvAvio bhoIe' / dinnamudayaM / duvehiM pi' aJjiyAI loyaNAI / bhaNiyA ya esA / sundari, aNINie satthavAhaputtaMmi na tara gantavyaM ti / paMDisyamimIe / mukkaM rayaNabhaNDaM dharaNasamIce / ThiyAI egadese || pahAyA rayaNI / uo dharaNo / gahio Arakkhi ehiM / nihAliyaM rayaNa bhaNDaM, uvaladdhaM ca tassa samIve / tao nINio devaulAo / baddho khu eso / cintiyaM ca NeNa / hanta kiseyaM ti | ahavA na kiMci annaM; avi ya paDikUlassa vihiNo viyambhiyaM ti / paDile ya eyaMmi amayaM pi hu visaM, rajjU vi ya kiNhamappo, goppaiyaM pi sAyaro, aNU vi ya girI, mUsayavivaraM pi rasAyalaM, suyaNo vidujjo, ovi vairI, jAyA vi bhuyaGgI, payAso vi andhayAraM, khantI vi koho, madavaM pi mANo, ajjavaM pi mAyA, saMtoso vi na prekSate prANinam, kimaGga punarmartyalokavAsI janaH / lakSmyA bhaNitam yadyevaM tataH kutra guTikA / caNDarudreNa bhaNitam- 'uSTrikAyAM' (pAtravizeSe ) / lakSmyA bhaNitam-yatra tataH kiM nAjjayasi / caNDarudreNa bhaNitam - nAstyudakamiti / lakSmyA bhaNitam ' ahaM dadAmi' | caNDarudreNa bhaNitam- 'jIvito bhavatyA' | dattamudakam / dvAbhyAmapi aJjite locane / bhaNitA caiSA / sundari ! anIte sArthavAhaputre na tvayA gantavyamiti / pratizrutamanayA / muktaM ratnabhANDaM dharaNasamIpe / sthitAvekadeze || prabhAtA rajanI / utthito dharaNaH / gRhIta ArakSakaiH / nibhAlitaM ratnabhANDam upalabdhaM ca tasya samIpe / tato nIto devakulAd, baddhaH khalveSaH / cintitaM ca tena hanta kimetaditi / athavA na kicidanyat api ca pratikUlasya vidhervijRmbhitamiti / pratikUle caitasmin amRtamapi khalu viSam, rajjurapi ca kRSNasarpaH, goSpadamapi sAgaraH, aNurapi ca giriH, mUSakavivaramapi rasAtalam, sujano'pi 9 dinnaM se upayaM lacchIe ka / 2 pi saMjoIUNa guNiyaM ka / 3 gopayaM pi kh| 5 mAyA kha / chaTTo bhavo / // 522 // . Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| // 523 // I loDo, sacca pi aliyaM, piyaM pipharusaM, kalataM pi (mittaM pi) veriottiM / tA kiM imiNA vi cintieNaM / eyassa vasavattiNAM na tIrae nATTi / imAovi ya kayatthaNAo imaM me ahiyaM bAhara, jaM sA tavassiNI advibandhuvirahA na dIsaha / ahavA varaM na diTThA ceva / mAsAvi me saMsaggikalaGkadUsiyA imaM caiva pAvissara ti / cintayanto nIo rAyaulaM / appatyAyo narindrassa tti vairio rAyamagge / anto vAsa / avasaro tti kaliya niveio narindassa / 'deva, salottao caiva mAyApaoyakusalo vANiyayavesadhArI gahio mahaGgo / saMpayaM devopamANaM ti / tabha rAiNA bhaNiyaM / kiM teNa, vAvAeha tti / nIo NehiM pANavADayaM / samappio rAyaulakamAgayANaM vahaniogakArINaM paccaiyapANANaM / bhaNiyA ya ee| hare, devo samAisai 'esa takaro vAvAiyavtro' tti / tehiM bhaNiyaM / jaM deva ANaveti / samappiUNa tersi gayA DaMDavAsiyA / bhaNiyaM caNDAlamayahareNa / hare, kassa vAvAyaNamAsavArao / caNDAle hiM durjanaH, suto'pi vairI, jAyA'pi [ mAtA'pi ] bhujaGgI (vyabhicAriNI), prakAzo'pi andhakAram, kSAntirapi krodhaH, mArdavamapi mAnaH, Arjavamapi mAyA, saMtoSo'pi lobhaH, satyamapi alIkam, priyamapi paruSam, kalatramapi (mitramapi ) vairikamiti / tataH kimanenApi cinti tena / etasya vazavartinA na zakyate'nyathA vartitum / asyA api ca kadarthanAyA idaM me'dhikaM bAdhate, yatsA tapasvinI aSTavandhuvirahAna dRzyate / athavA varaM na dRSTeva / mA sAvi me saMsargakalaGkadUSitA imAM (kadarthanA) eva prApsyatIti / cintayan nIto rAjakulam / aprastAvo narendrasyeti dhRto rAjamArge / atikrAnto vAsaraH / avasara iti kalitvA nivedito narendrasya / deva ! saloka eva mAyAprayogakuza lo vANijakaveSadhArI gRhIto mahAbhujaGgaH / sAmprataM devaH pramANamiti / tato rAjJA bhaNitam - kiM tena, vyApAdayateti / nItastaiH prANavATakam ( caNDAlabATakam) / samarpito rAjakula kramAgatAnAM pratyayitavizvastaprANAnAm / bhaNitA caite / are devaH samAdizati 'eSa taskaro 1 atra 'piyA vi miyArI, aMdhavA vidhA' ityadhikaH ka / 2 dhArio ka / 3 aikkaMtA kAi velA ka / 'bhaNiyamArakhie hiM' ityadhikaH pAThaH ka / chaTTo bhavo / // 523 // Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| // 524|| bhaNiyaM 'moriyasa' / teNa bhaNiyaM / lahuM sadAveha moriyaM / saddAvio morio, Agao ya / bhaNio mayahareNa / hare moriya, esa taka deveNa pesio vAvAiyacvo ti / tA neUNa masANabhUmiM lahuM bAbA ehi / jAmamettAvaseso ya vAsaro, eNDi avAvAie mA rayafor pAo bhavissa | moriyaeNa bhaNiyaM / jaM tumaM bhaNasi ti si samapio moriyayassa paccai bhinnAo ya NeNaM / 'kahaM so ceva eso jIviyadAyao me satthavAhato; aho kahUM, imassa vi IIsI avastha' ti cintiUNa visaNNo moriyao / cindiyaM ca NeNaM / ahavA pAventi candadivAyarA vi muhuttametaM gahakallolAo AvaI / bahumao ya me sAmisAlasamAeso eyassa daMsaNeNaM / tA nemi tAva eyaM masANabhUmiM / jANAmi ya imAo jar3a dviyaM vuttantaM / nIo masANabhUmi, choDiyA bandhA, calaNesu nivaDiUNaM pucchio ya NaM / ajja, avi sumaresi maM AyAmuhIe vimoiyaM / dharaNeNa bhaNiyaM / bhadda, na suTTTa sumaremi / "moriyaeNa bhaNiyaM / kahaM Na sumaresi, vyApAdayitavyaH' iti / tairbhaNitam - yad deva AjJApayati iti / samarpya tebhyo gatA daNDapAzikAH / bhaNitaM + caNDAlamukhyena - are kasya vyApAdanamAsavArakaH / caNDAlairbhaNitaM 'mauryasya' / tena bhaNitam - laghu zabdAyata mauryam / zabdAyito maurya Agatazca / bhaNito mukhya caNDAlena- are maurya ! epa taskaro devena preSito vyApAdayitavya iti / tato nItvA zmazAnabhUmiM laghu vyApAdaya / yAmamAtrAvazeSazca vAsaraH, idAnImavyApAdite mA rajanyAM pramAdo bhaviSyati / mauryeNa bhaNitam - yattvaM bhaNasIti / samarpito maurdasya pratyamijJAtazca tena / kathaM sa evaiSa jIvitadAyako sArthavAhaputraH, aho kaSTam asyApIdRzI avastheti cintayitvA viSaNNo maurthaH / cintitaM ca tena athavA prApnutazcandradivAkarAvapi muhUrtamAtraM grahakolAd ( rAhoH) Apadam / bahumatazca me svAmisamAdeza etasya darzanena / tato nayAmi tAvadetaM zmazAnabhUmim / jAnAmi cAsmAd yathAsthitaM vRttAntam / nIto zmazAnabhUmim, choTitA bandhAH, varaNayornipatya pRSTazcAnena / Arya ! api 1 saddAvehi kha / 1 paccahinnAoM ka 3 idisI ka / 4 sumarAmi ka / 5 morieNa ka + atra mahayarazabdo dezyo mukhyavAcI / chaTTo bhavo / // 524 // Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica chaTo bhvo| // 525 // // 25 // Re jo bhavaM viya acoro ceva 'coro'tti kaliya gahio ahaM mahayA daviNajAeNa pecchi UNa naravaI tae vimoio tti / dharaNeNa bhaNiyaM / | bhadda, thevameyaM / morieNa bhaNiya / tA sAheu ajo, kahaM puNa ajassa IisI atyatti / dharaNeNa bhaNiyaM / bhadda, devvaM ettha pucchasu tti / morieNa cintiyaM / na ettha kAlakkheveNa paoyaNaM, ahimANI ya eso kahaM kahaissai / kiM vA kahieNaM / vicittANi vihiNo vilasiyANi / tA kiM mameiNA nibbandheNa / ahavA kahiyaM cevANeNa paramatthao 'devaM pucchasuti bhaNamANeNa | tA imaM tAva ettha pattayAlaM, je eso io lahuM visajjIyai tti / cintiUNa bhaNio khueso / anja, kiM bahuNA jaMpieNa mottUNa visAyaM lahuM avaikamasu / dharaNeNa bhaNiyaM / bhadda, na khalu ahaM parapANehiM attaNo pANe rakkhemi / tA vAvAehi ma, nidesakArI khu tuma ti / morieNa bhaNiyaM / aja, alaM majjha pANaviNAsa saGkAe / satapuriso khu esa rAyA, na amhANaM avarAhasae vi ya pANavAvati karei / agacchamANe ya smarasi mAmAyAmukhyAM vimocitam / dharaNena bhaNitam na suSThu smarAmi / mauryeNa bhaNitam-kathaM na smarasi, yo bhavAniva acora eva 'cora' iti kalayitvA gRhIto'haM mahatA draviNajAtena prekSya narapatiM tvayA vimocita iti / dharaNena bhaNitam-bhadra ! stokametad / mauryaNa bhaNitamtataH kathayatvAryaH, kathaM punarArthasya IdRzI avastheti / dharaNena bhaNitam-bhadra ! daivamatra pRccheti / mauryeNa cintitam-nAtra kAlajhepeNa prayojanam, abhimAnI caiSa kathaM kathayiSyati, kiMvA kathitena / vicitrANi vidhevilsitaani| tataH kiM mamatena nirbandhena / athavA kathitamevAnena paramArthato 'devaM pRccha'iti bhaNatA / tata i tAvatra prAptakAlam, yadeva ito laghu visajyate iti / cintayitvA bhaNitaH khalveSaH / aary| kiM bahunA jalpitena, muktvA viSAdaM laghu apakrAma / dharaNena bhaNitam-bhadra ! na khalvahaM paraprANairAtmanaH prANAn rakSAmi / tato vyApAdaya mAm / nirdezakArI khalu tvamiti / mauryeNa bhaNitam-Arya ! alaM mama praannvinaashshngkyaa| satpuruSaH khalveSa rAjA, nAsmAkamaparAdhazate'pi ca 1 paoyaNaM ti ka / 2 kahissai ka / 3 visajjiyai kha / 4 avakamAhi ka / 5 AesayArI ka / 6-viNAsaNAsaMkAe ka / 7 sattaburisio ka 8 vivittika / Jain Education anal WOW ainelibrary.org Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica. khaa| ajje avassamahamappANaM vaavaaemi| tA gaccha u ajjo / tao 'natthi avisao sajjaNasiNehassatticinti UNa jaMpiyaM dharaNeNaM / bhadda, jai evaM, tA avakamAmi / morieNa bhaNiyaM / aNuggihI bho mhi / dasio se pntho| paNamiUNa ya niyatto morio| mittovaroheNa palANo dhrnno| cintiyaM ca NeNa / aha kahiM puNa sA muddhamayaloyaNA bhavissai / nUNavarohasIlayAe maM aNuTThaviya pAsavaNanimittamuTThiyA keNAvi takkareNaM samAsAiyA bhave, nIyA ya NeNaM, mama viNAsAsaGkiNIe na jaMpiyamimIe; annahA kahaM na diTTa tti / asaNeNaM ca tIse vihalameva pANalAhaM mannAmi tti / cintayanto payaTTo gavesiuM / hAo ujjuvAliyAe / kA io ya so caNDaruddo to devaulAo abakamiUNa gao ujuvAliyaM naI / cintiyaM ca NeNaM / aho dAruNayA ityivaggassa, // 526 // RSSION // 526 // prANavyApattiM karoti / agacchati cArye avazyamahamAtmAnaM vyApAdayAmi / tato gacchatvAryaH / tato 'nAstyaviSayaH sajjanasnehasya' iti cintayitvA jalpitaM dharaNena / bhadra ! yadyevaM tato'pakrAmAmi / mauryaNa bhaNitam-anugRhIto'smi | darzitastasya pnthaaH| praNamya ca nivRtto mauryaH / mitroparodhena palAyito dharaNaH / cintitaM ca tena-atha kutra punaH sA mugdhamRgalocanA bhaviSyati, nUnamuparodhazIlatayA mAmanutthApya prastravaNanimittamutthitA kenApi taskareNa samAsAditA bhavet , nItA ca tena, mama vinAzAzaGkinyA na jalpitamanayA anyathA kathaM na dRSTeti / adarzanena ca tasyA viphalameva prANalAbhaM manye iti / cintayan pravRtto gaveSayitum / snAta jubAlikAyAm / .. itazca sa caNDarudrastato devakulAdapakramya gata RjuvAlikA nadIm / cintitaM ca tena-aho dAruNatA strIvargasya, yadeSA ekapade eva mahA 1 appANaya ka / 2 'deva, mahApasAo' ityadhikaH pAThaH kapustake / 3 tao moriAvarohega gao dharaNoka / 4 -mavarohasIlayAe ka-kha / 5 viNAsasaMkiyAe k| 6 tIe k| 7 ujjumAliyAe ka / ujjuyAlipAe kh| 8 ujjAmAliyaM ka / Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica-! khaa| chaTTho bhvo| // 527 // // 527 // HAA%OMOMOM jamesA egapae ceva mahAvasaNapAyAlaMmi pakkhiviya bhattAraM aNavekkhiUNa niyakulaM siviNayaMmi vi adiTTapuvveNa mae saha payaTTa tti / | hA kiMha dareNa jiyaM visavagdhabhuyaGgasiddhasarahANaM / kalikAlavahirakkhasikayantacariyaM mahiliyAhi // asalilapaGkaggAhI hoi khaNeNaM akandarA vagyo / aNiyattA jamabhiuDI aNabbhavajjAsaNI mahilA // mahilA AlakulaigharaM mahilA lomi duccariyakhetaM / mahilA duggaidAraM mahilA joNI aNatthANaM // vijju va caJcalAo mahilAu visaM va pamuhamahurAo / maccu ba nigdhiNAo pAvaM piva vjnnijaao| tA alaM meM eyAeH mA majjha pi iNameva saMpADaissai ti cintiUNa ghettaNamaGgalaggaM suvaNNaya paricattA khu esA / cintiyaM ca tIe / tahAvi sohaNaM ceva eyaM, jaM so bAbAio tti / tA gacchAmi annattha / payaTTA naItIrAe / divA dharaNeNa vyasanapAtAle prakSipya bhartAramanapekSya nijakulaM svapne'pi adRSTapUrveNa mayA saha pravRtteti / hA kathaM dUreNa jita viSa-vyAva-bhujaGga-siMha-zarabhAnAm / kalikAlavahinarAkSasIkRtAntacaritaM mahilAbhiH / / asalilapaMkagrAhI+ bhavati kSaNenAkandarA vyaaghrii| anivRttA yamabhRkuTirana-vanAzanirmahilA // mahilA Ala(asadoSAropa)kulagRhaM mahilA loke duzcaritakSetram / mahilA durgatidvAraM mahilA yoniranarthAnAm / vidya diva caJcalA mahilA viSamiva prmukhmdhuraaH| mRtyuriva nighRNAH pApamiva varjanIyAH / / tato'la me etayA, mA mamApIdameva saMpAdayiSyati iti' cintayitvA gRhItvAGgalagna suvarNa parityaktA khalveSA / cintitaM ca tayA-tathApi zobhanamevaitat , yatsa vyApAdita iti / tato gacchAmyanyatra / pravRttA nadItIre / dRSTA dharaNena harSavazotphulla. 1 kahaM k| 2 kulaharaM ka + grAho jalajantuvizeSaH, tasya strIjAtitvAt graahii| ACCECARE Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaTo bhvo| // 528 // at samarAica-11 haarsvsupphulllaaynnnn| pucchiyA esA / sundAra, kuA tuma ti / tao sArIviu payattA bhaNiyA ya NaNaM / sundAra, mA rAva, iisA / / khaa| esa saMsAro / AvayAbhAyaNaM khu etya pANiNo / tA alaM visAraNa / dhanno ya ahayaM, jeNa tuma saMpatta tti / tao tIe bhaNiyaM / ajjautta, pAsavaNanimittamuTThiyA gahiyA takkareNa, itthIsahAvAo ajauttasiNehAisaraNa ya na kiMpi vAhariyaM / 'aNicchamANI yA // 528 // itthiyA na gheppai' tti kariya musiUNa ujjhiyA iI / annaM ca / takarakayatthaNAo vi me eyaM ahiyayaraM bAhai, jaM tumaM IisiM avattha mugabho diTTho tti / tao 'na annahA me viyappiyaM' ti cintiUga bhaNiyaM dharaNeNaM / sundari, themiyaM kAraNaM / na me uvvevakAriNoiyamavatthA tuha daMsaNeNaM / tA kiM einnaa| ehi, gacchamha / cintiyaM ca NAe / aho me pAvapariNaI, jaM kayantamuhAo viesa aagotti| payaTTA esA / samAgayAiM viyArauraM nAma sannivesaM / kayA paannvittii| atthamio srio| aivaahiyaarynnii| cintiyaM dharaNeNaM / evaM locanena / pRSTaiSA / sundari ! kutastvamiti / tataH sA rodituM pravRttA bhaNitA ca tena / sundari ! mA rudihi, IdRza eSa sNsaarH| ApadbhAjanaM khalvatra prANinaH / tato'laM viSAdena / dhanyazcAhaM yena tvaM saMprApteti / tatastayA bhaNitam-Aryaputra ! prasravaNanimittamutthitA gRhItA taskareNa, strIsvabhAvAd AryaputrasnehAtizayena ca na kimapi vyAhRtam / 'anicchantI ca strI na gRhyate' iti kRtvA muSitvA ujjhiteha / anyacca taskarakadarthanAyA api me etadadhikataraM bAdhate, yattvamIdRzImavasthAmupagato dRSTa iti / tato 'nAnyathA me vikalpitam' iti cintayitvA bhaNitaM dharaNena / sundari ! stokamidaM kAraNam / na me udvegakAriNIyamavasthA tava darzanena / tataH kimetena / ehi gacchAvaH / cintitaM cAnayA-aho me pApapariNatiH, yatkRtAntamukhAdapi eSa Agata iti / pravRttaiSA / samAgatau vicArapura nAma sannivezam / kRtA prANavRttiH / astamitaH sUya: / ativAhitA rajanI / cintitaM dharaNena-evaM kRtAntAbhibhUtasya na yuktamiha 1 -taM samuThiyA ka / 2- sahAvao ka / 3 dharaNeNa bhaNiyaM k.| 4 thevamidaM ka / esA a-ka / 5 eso k| 6 -mAmayassa ka / Res- - 24 Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| / / 529 // sama0 45 933 kayantAbhibhUyassa na juttamiha ciTTiuM / tA parANemi tAva eyaM dantauranivAsiNo khandadevamAulassa samIvaM; pacchA jahAjuttaM karessAmiti / sAhiyaM lacchIe / bahumayaM ca tIe / payaTTANi dantauraM // io ya na laddho satthavAhato tti saMjAyasoeNa paJcaiyaniyayapurisANa samappio satyo kAla seNeNa / bhaNiyA ya ee / hare, pAvayavo tumhehiM esa mahANubhAvassa gurUNaM ti / cintiyaM ca NeNa / jai vi na saMpannamovAiyaM, tahAvi kAyambarIe jahA bhaNiyameva bali vihANaM kAUNa painnaM pi tAva saphalaM karemi tti / pesiyA balipurisanimittaM savarapurisA / karAviyA kAyambarIe pUyA, majjio girinaIe, parihiyAI vakkalAI, kayA kaNavIramuNDamAlA, rayAviyA mahAmahallakaTThehiM ciyA, payaTTo caNDiyAyayaNaM // dantaurapatthao biIMyadiyahaMmi aruNuggame veva kAyambariM paribbhamanterhi samAsAio satyavAhaputtI kAlaseNasabarehiM / sthAtum / tataH parAnayAmi tAvadetAM dantapuranivAsinaH skandadevamAtulasya samIpam pazcAd yathAyuktaM kariSyAmIti / kabhitaM lakSmyai / bahumataM ca tayA / pravRttau dantapuram // itazca na labdhaH sArthavAhaputra iti saMjAtazokena pratyayitanijapuruSebhyaH samarpitaH sArthaH kAlasenena / bhaNitAJcaite / are prApayitavyo yuSmAbhireSa mahAnubhAvasya guruNAmiti / cintitaM ca tena yadyapi na saMpannamaupayAcitaM tathApi kAdambaryA yathAbhaNitameva balividhAnaM kRtvA pratijJAmapi tAvatsaphalAM karomIti / preSitA balipuruSanimittaM zavarapuruSAH / kAritA kAdambaryAH pUjA, majjito giriNadyAm, parihitA ni valkalAni, kRtA karavIramuNDamAlA, racitA mahAmahAkASThaizcitA, pravRttazcaNDikA''yatanam || itazca dantapuraprasthito dvitIyadivase'ruNodgame eva kAdambarIM paribhramadbhiH samAsAditaH sArthavAhaputraH kAlasenazabaraiH / baddho 1 -mAmayassa ka / 2 bIya-ka / 3 mahAmulla ga national chaTTo bhavo / // 529 // Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1-9815 bhvo| // 530 // samarAicca-18|| baddho vallirajjUe / payahAvio samahilio ceva caNDiyAyayaNaM / gao thevaM bhUmibhAgaM / didvaM ca NeNa caNDiyAyayaNapAsamaNDalaM / khaa| kIisaM / parisaDiyajiNNarukkhagudehiyakhaiyakaTThasaMghAyasaMkulaM bhuyaGgamihuNasaNAhaviyaDavammIyaM parattamuhalasau gagaNakayavamAlaM viyaData rukhandhabahalaruhirAyaDiyatisUlasaMghAyaM pAyavasAhAvabaddhamahisa mesamuhapucchakhurasiGgasiroharAcIranivahaM ti| avi ya // 530 // vAyasasauntasaMvaliyagiddhavandehi vipphurantehiM / paDibasUrakiraNaM karaGkakaliyaM masANaM va // gahabhUyajakkharakkhasapisAyasaMjaNiyahiyayapariosaM / ruhirabalikhittapasamiyanissesadharAraugghAyaM // taM ca evaguNAhirAma caNDiyAyayaNapAsamaNDalaM sabhayaM voliUNa AyayaNaM pecchiuM payatto / dhavalavaranarakalevaravitthiNNuttaGgapaDiyapAyAraM / ubbhaDakabandhaviraiyatoraNapaDibaddhasiramAlaM // vallirajjvA / pravartitaH samahilika eva caNDikAyatanam / gataH stokaM bhUmibhAgam / dRSTaM ca tena caNDikAyatanapArzvamaNDalam / kIhazam / parizaTitajIrNavRkSagodehikAkhAditakASThasaMghAtasaMkulaM bhujagamithunasanAthavikaTavalmIkaM praraktamukharazakunagaNakRta(vamAla de.) kolAhala vikaTataruskandhabahalarudhirAkRSTatrizUlasaMghAtaM pAdapazAkhAvabaddhamahiSa-meSamukhapucchakhurazaGgazirodharAcIranivahamiti / api ca vAyasazakuntasaMvalitagRdhavandra visphuradbhiH / pratibaddhasUryakiraNa karaGkakalitaM zmazAnamiva / grahabhUtayakSarAkSasapizAcasaMjanitahRdayaparitoSam / rudhirabalikSiptaprazamitaniHzeSadharArajauddhAtam (samUham ) // taM caivaMguNAbhirAmaM caNDikAyatanapArzvamaNDalaM sabhayaM vyatikramyAyatanaM prekSituM pravRttaH / dhavalavaranarakalevaravistIrNottuGgaghaTitaprAkAram / udbhaTakabandhaviracitatoraNapratibaddhaziromAlam // 1 uddehiyaa-k| Jain Education international Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 531 // mAhavaNabhIsaNa virayapAyAra siharasaMghAyaM / uttuGgaveNulambiyadIharapoNDariyakattijhayaM // dINamupAsapiNDiya bandayavI bhaccharuddhaovAsaM / nisiyakaravAlavAvaDakarasabarajuvANapariyariyaM // visa samAya paDupa hasavittatthasauNa saMghAyaM / accataruyantasa dukkha saba rivilayAjaNAiNaM // viDaga danta nimmiyabhittisamukkinnamUlasaMghAyaM / takkhaNamecu kattiyacammasamocchaiyagavbhaharaM // purisavasAparipUriyaka vAlapajjaliyamaGgalapaIvaM / ujjhantavillaguggulupaviyambhiyadhUmasaMghAyaM // savaraharuhira kkhayagayamotiyaraiyasatthiyasaNAhaM / candakaradhavaladIharaparilambiyacamarasaMghAyaM // ruhirakasavvAlambiyadI haravaNakolavanbhaniurumbaM / kaGkellipallavuppaGkanimiyarehenta dharaNitalaM // mRganAthavadanabhISaNaviracitaprakAra zikharasaMghAtam / uttuGgaveNulambita dIrghapauNDarIkakRttidhvajam // dInamukhapAzapiNDitabandikabIbhatsaruddhAvakAzam / nizitakaravA lavyApRta karazavara yuvaparikaritam // viSamasamAhatapaTupaTahazabda vitrasta zakunasaMghAtam / atyantarudatsaduHkhazabarIvanitAjanAkIrNam // vikaTagajadantanirmitabhittisamutkIrNazUlasaMghAtam / tatkSaNamAtrotka rtitacarmasamAcchAditagarbhagRham // puruSa vasA paripUritakapAlaprajvalitamaGgalapradIpam / dahyamAnabilvaguggulupravijRmbhitadhUmasaMgha zabaravadhUrudhirAkSatagajamauktikaracitasvastikasanAtham / candrakaradhavaladIrghaparilambitacAmarasaMghAtam // rudhira- (kasavva de.) vyAptAlambita dIrghavanakolavanikurambam / kaMkelli (azoka) pallavotpaka (rAzi) nyastarAjaddharaNItalam || // 1 dhUmaniuruM ka / 2 rAyaMta- ka / chaTTo bhavo / // 531 // Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| // 532 // // 532 // kodaNDakhaggaghaNTayamahisAsurapucchavAvaDakarAe / kaccAiNipaDimAe vihUsiyaM ghorarUvAe // tao taM daTTaNa cintiyaM dharaNeNaM sakkA sIhassa vaNe palAiuM vAraNassa ya taheva / sukayassa dukkayassa ya bhaNa kattha palAiuM sakkA // evaM ca cintayanto chUDho savarehi vandrama_mi / aha bandhiUNa gADhaM puvvaviruddhehi va khaTehi // etyantaraMmi samAgao caNDiyAyayaNaM kAlaseNo, paDio caNDiyAe calaNesu, bhaNiyaM ca sagaggayakkharaM / bhayavai, jai vi na ko tae mahaM pasAo, tahAvi jammantare vi jahA na evaM dukkhabhAyaNaM havAmi, tahA tara kAyavvaM ti / 'satyavAhaputtAvayArakaraNeNa jaM mahaM dukkha, taM tuma ceva jANasi tti bhaNiUNa bhaNio kurnggo| hare, niveehi bhayavaIe baliM / teNa jaM devo ANAvei' ti bhaNiUNa kodaNDakhaDgaghaNTAmahiSAsurapucchavyApRtakarayA / kAtyAyanIpratimayA vibhUSitaM ghorarUpayA // tatastaM dRSTvA cintitaM dharaNena / zaktAH siMhAdu bane palAyituM vAraNAttathaiva / sukRtAd duSkRtAcca bhaNa kutra palAyituM zaktAH // evaM ca cintayan kSiptaH zabarairvandramadhye / atha baddhvA gADhaM pUrvaviruddhairiva khalaiH // atrAntare samAgatazcaNDikAyatanaM kAlasenaH / patitazcaNDikAyAzcaraNayoH / bhaNitaM ca sagadgadAkSaram / bhagavati ! yadyapi na kRtastvayA mama prasAdaH, tathApi janmAntare'pi yathA naivaM duHkhabhAjanaM bhavAmi tathA tvayA kartavyamiti / 'sArthavAhaputrApakArakaraNena yanmahad duHkhaM tattvameva jAnAsi' iti bhaNitvA bhaNitaH kuraGgakaH / are nivedaya bhagavatyai balim / tena 'yaddeva AjJApayati' iti bhaNitvA 1 hathiNo bva mattassa ! ka / 2 cinti U kha / AACKAGRA Jain Education then.tional Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 533 // 134 Jain Education khitto NeNa kese kaDiUNa bhayaparAyattasavvagato duggalao nAma lehavAhao / DhoIyaM rattacandaNasaNAhaM bhAyaNaM / viyagapANo viva duggala / kAla seNeNa kaDriyaM vijjuchaDADovabhAsuraM maNDalaggaM, vAhiyaM Isi niya bhuyAsiha re / bhagio ya duggalabho / bhadda, suhiM jIvaloyaM karehi / saggaM tara gantavyaM, jIviyaM motUNa kiMvA te saMpADiyau tti / tao maiyAbhibhUSaNa na jaMpiyaM duggala puNo ki bhaNio, puNo vi na jaMpiyaM ti / aNAvUriyamaNoraho ya na vAvAijjaitti visaSNo kAlasego / taM ca daNa cintiyaM dharaNaM / hanta mae vi evaM mariyavvaM ti / tA varaM apecchiUNa dINasattaghAyaM kAUNa khaNamettapANaparikkhaNeNa imassa upacAraM paDhamaM arrafe | arast me viNivAyakara Nesu kayanto, eso vi nivvuo havau ti cintiUNa bhaNio kuraGgao / bhadda, niveehi eyarasa mahApurisasa, jahA 'bhayaviSNo khu eso tadassI, tA kiM eiNA; abhinno ahaM patthaNAe; tahAvi bhavao paoyaNaM sAhanIyaM ceva kSipto'nena kezeSu karSitvA bhayaparAvRtta sarvagAtro durgilako nAma lekhavAhakaH / DhaukitaM raktacandanasanArthaM bhAjanam / vigataprANa iva carcita durgilakaH / kAlasenena kRSTaM vidyucchaTATopabhAsuraM maNDalAgram, vAhitamISad nijabhujAzikhare / bhaNitaJca durgilakaH / bhadra ! sudRSTaM jIvalokaM kuru / svarga tvayA gantavyaM, jIvitaM muktvA kiM vA te saMpAdyatAmiti / tato bhayAbhibhUtena na jalpitaM durgilakena / punarapi bhaNitaH punarapi na jalpitamiti / anApUritamanorathazca na vyApAdyate iti viSaNNaH kAlasenaH / taM ca dRSTvA cintitaM dharaNena / hanta mayA'pyevaM martavyamiti / tato varamaprekSya dInasattvaghAtaM kRtvA kSaNamAtraprANaparirakSaNenAsyopakAraM prathamaM vipanno'smi / vyAvRtazca me vinipAta karaNeSu kRtaH eSo'pi na bhavatviti cintayitvA bhaNitaH kuraGgakaH / bhadra ! nivedaya etasmai mahApuruSAya, yathA 'bhayaviSaNNaH khatveSa tapasvI, tataH kimetena, anabhijJo'haM prArthanAyAm, tathApi bhavataH prayojanaM prasAdhanIyameva prArthaye ekAM prArthanAmiti / niveditaM kAla1 kese ka / 2 DhoiUNa kha / 3 'kiM bhaNa' ityadhikaH kapustake / 4 bhayAhihUe ka / 5 pasAhiNIyaM ka / chaTTo bhavo / // 533 // inelibrary.org Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| bhvo| // 534 // // 534 // patthemi eNaM patthaNaM' ti / niveiyaM kAlaseNassa / bhaNiyaM ca NeNa / jIviyaM mottUNa pattheu bhado tti / dharaNeNa bhaNiyaM / motUNa evaM maMvAvAsutti / tao bAhajalabhariyaloyaNeNa ahe ko uNa eso parovayAratalicchayAe appANayaM vAvAyaNe samappei sumarAveha me satthavAhaputtaM'ti bhaNiUNa mucchio kAlaseNo, nivaDio dharaNibaDhe / bIjio kisoraeNa / laddhA ceyaNA / bhaNiyaM NeNa / bhadda kisoraya, nirUvehi eyaM, ko uNa eso mahANubhAvo satyavAha puttassa ceTThiyaM aNukarei / nirUviUNa bhaNiyaM kisoraeNa / bho imAe aNanasarisIe AgiIe so ceve me paDihAyai ti / tA sayameva nirUveu pallIvaI / tao harisavisAyagambhiNaM nirUvio NeNa paJcabhinnAo ya / chorDiyA se bandhA / khaggaM mottUNa niviDio calaNesu / bhaNiyaM ca NeNa / satyavAhaputta, khamiyanyo maha esa avarAho / dharaNeNa bhaNiyaM / mo mahApurisa, ahippeyaphalasAhaNeNa guNo khu eso, kahamavarAho ti kAlaseNeNa cintiyaM / nRNaM senAya | bhaNitaM ca tena-jIvitaM muktvA prArthayatAM bhadra iti / dharaNena bhaNitam-muktvA etaM mAM vyApAdayeti / tato vASpajalabhatalocanena 'atha kaH punareSa paropakAratatparatayA AtmAnaM vyApAdane samarpayati, smarayati me sArthavAhaputram' iti bhaNitvA mUJchitaH kAlasenaH, nipatito dharaNIpRSThe / vIjitaH kizorakena / labdhA cetanA / bhaNitaM ca tena-bhadra kizoraka ! nirUpayaitam , kaH punareSa mahAnubhAvaH sArthavAhaputrasya ceSTitamanukaroti / nirUpya bhaNitaM kizorakena-bho anayA'nanyasadRzyA''kRtyA sa eva me pratibhAtIti / tataH svayameva nirUpayatu pallIpatiH / tato harSaviSAdagabhitaM nirUpitastena pratyabhijJAtazca / choTitAstasya bndhaaH| khaDgaM muktvA nipatitazcaraNayoH / bhaNitaM ca tena-sArthavAhaputra! kSantavyo mabheSo'parAdhaH / dharaNena bhaNitam-bho mahApuruSa ! abhipretaphalasAdhanena guNaH khalveSaH, kathama 1 aho kha / 2 sumarei ka / 3 samucchi o ka / 4 -sarisAe kha / cceva ka / 6 kAlaseNeNa lUNA se ka / 7 mama ka / 8 mahAsattaka / Jain Education on mainelibrary.org Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaTo samarAicca bhvo| // 535 // // 535 // na esa ma paiccabhijANai ti, teNa evaM mantei tA payAsemi se attANayaM / bhaNiyaM ca Na / sasthavAha putta, kiM te ahippeyaM phalaM sAhiya ti / dharaNeNa bhaNiyaM / bhada, patthue bAbAyaNe evaM ujjhiUNa mameva maraNamaNorahAvaraNaM ti / kAlaseNeNa bhaNiyaM / satyavAhaputta, kiM te imassa nivveyAisayasa maraNayavasAyassa kAraNaM / dharaNeNa bhaNiyaM / bho mahApurisa, alamiyANiM eyAe kahAe / saMpADeu bhavaM attaNo samIhiyaM ti / tao 'aho se mahANubhAzya' ti cintiUNa bhaNiyaM kAlaseNeNa / satyavAhaputta, na sumaresi maMsI haviNivAiyaM nAgapoyayaM piva attaNo viNAsanimit attaNA ceva jIvAviUNa kayagghaseharayabhUyaM kAlaseNaM / jIvAvio ahaM te| mae puNa kao tujha paccuvayAro; vioio tumaM satthAo, pAvio ya appattapuvvaM imaM IisiM abatthaM ti / tao sumariUNa puvyavuttantaM paJcahiyANiUNa ya kAlaseNaM lajjAvaNayavasaNaM jaMpiyaM dharaNeNa / bho mahApurisa, ko ahaM jIvAviyavvassa, tuha ce puNNapariNaI esa parAdha iti / kAlasenena cintitam-nUnaM naiSa mAM pratyabhijAnAtIti tenaivaM mantrayate, tataH prakAzayAmi tasmai AtmAnam / bhaNitaM ca tena-sArthavAhaputra ! kiM te'bhipretaM phalaM sAdhitamiti / dharaNena bhaNitam-bhadra ! prastute vyApAdane etamujjhitvA mamaiva maraNamanorathApUraNamiti / kAlasenena bhaNitam-sArthavAhaputra ! kiM te'sya nirvedAtizayasya maraNavyavasAyasya kAraNam / dharaNena bhaNitam-mo mahApuruSa ! alamidAnImetayA kathayA / saMpAdayatu bhavAnAtmanaH samIhitamiti / tataH 'aho tasya mahAnubhAvatA' iti cintayitvA bhaNitaM kAlasenena / sArthavAhaputra ! na smarasi mAM siMhavinipAtitaM nAgapotakamivAtmano vinAzanimittamAtmanaiva jIvayitvA kRtaghnazekharabhUtaM kAlasenam / jIvito'haM tvayA / mathA punaH kRtastava pratyupakAraH, viyojitastvaM sArthAt , prApitazcAprAptapUrvamimAmIhazImavasthAmiti / tataH smRtvA pUrvavRttAntaM pratyabhijJAya ca kAlasenaM lajjAvanatavadanaM jalpitaM dharaNena / bho mahApuruSa ! ko'haM jIvayitavyasya, tavaiva puNyapa 1 paccahiyANa ka / 2 kiM vA purisayAro bhaNIyai ka / RECERECENTER Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca-ta khaa| chaTo bhvo| / / 536 // // 536 // RASEARSECRECE tti / kahaM ca tumaM kayagyo, jo diTTameta vijaNe annANao kiMpi kAUNa evaM khijasi tti / tA almeinnaa| aha kiM puNa imaM patthuyaM ti / tao la jAparAhINeNa na jaMpiyaM kAlaseNeNa / sAhiyaM ca niravasesameva saMgamadasaNAiyaM niyapANapariccAyavavasAyAvasANaM ceTThiyaM ti kisoraeNaM / tao 'aho se kayannuyA, aho thirasiNehayA, aho mahANubhAvaya tti cintiUNa jaMpiyaM dharaNeNa / bho mahApurisa, juttameva gurudevapUyaNaM pupphabaligandhacandaNehiM, na uNa pANighAeNaM / avi ya hojA jale vijalaNo hojjA khIraM pi govisANAo / amayaraso vi visAo na ya hiMsAo havai dhmmo|| dAUNa ya ahioyaM devayajannANa je khalu abhavyA / ghAyanti jiyasayAI pAventi duhAi te narae // tA virama eyAo vavasAyAo tti / kAlasegeNa bhaNiyaM / jaM tumaM ANavesi tti / tao gAmadesalUDaNe annAbhAve ya bhavakhaNanimittaM NatireSeti / kathaM ca tvaM kRtaghnaH, yo dRSTamAtre'pi jane ajJAnataH kimapi kRtvA evaM khidyase iti / tato'lametena / atha kiM punarida prastutamiti / tato lajjAparAdhInena na jalpitaM kAlasenena / kathitaM ca niravazeSameva saMgamadarzanAdikaM nijaprANaparityAgavyavasAyAvasAna ceSTitamiti kizorakena / tataH 'aho tasya kRtajJatA, aho sthirasnehatA, aho mahAnubhAvatA' iti cintayitvA jalpitaM dharaNena / bho mahApuruSa ! yuktameva gurudevapUjanaM puSpabaligandhacandanaH; na punaH prANighAtena / api ca--- bhavejjale'pi jvalano bhavet kSIramapi goviSANAt / amRtaraso'pi viSAd na ca hiMsAyA bhavati dhrmH|| dattvA cAbhiyoga devatAyajJebhyo khlvbhvyaaH| ghAtayanti jIvazatAni prApnuvanti duHkhAni te narake // tato virama etasmAd vyavasAyAditi / kAlasenena bhaNitam-yattvamAjJApayasIti / tato grAmadezaluNTane annAbhAva ca bhakSaNanimittaM ca 1 pupphaphalagandha-ka / 2 va ka / 3 va ka / 4 ihaM purisA ka / 5 bhaNAsi kha / 6 gAmAidesa-kha / Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| chaTo bhvo| // 537 // // 537 // AAG ca mottaNa ko aNeNa kAyambariaDa vipaviTThassa satthasta pANighAyaNassa jAvajjIvio niyamo / phullabaligandhacandaNehiM pUiyA | devayA / nIo NeNa sayalabandasaMgao niyagehameva dharaNo / kao ucio uvayAro / bhututtarakAlaMmi ya uvaNIyaM se samattharitthaM 'ti / sabarAhiveNa turiyaM gahiyaM jaM satthabhaGgami // karikumbhasamutthANi ya mahallamuttAhalAi pvraaii| dantA ya gayavarANaM camarANi ya jaccacamarINaM / ghettUNa ya taM ritthaM dAUNa ya kiMci bandayANaM pi / viharaha jahAsuheNaM bhaNiUNa visajjiyA teNaM // dharaNo vi kAlaseNapIIe tattheva kaMci kAlaM gameUNa visajjio kAlaseNeNa, payaTTo niyayapuri, patto ya kAlakkameNaM / [vinAo ammApiIhiM nAyarehi ya] parituTo se guruyaNo / niggayA nayarimahantayA / paccuvekkhiyaM bhaNDaM saMkhiyaM ca molleNaM PI muktvA kRtA'nena kAdamparyaTavIpraviSTasya sArthasya prANighAtanasya yAvajjIviko niyamaH / puSpabaligandhacandanaH pUjitA devatA / nItastena | sakalabandisaMgato nijagehameva dharaNaH / kRta ucita upakAraH / bhuktottarakAle copanItaM tasmai samastarikthamiti / zarAdhipena tvaritaM gRhItaM yatsArthabhane / / karikumbhasamutthAni ca mahAmuktAphalAni pravarANi / dantAzca gajavarANAM cAmarANi ca jAtyacamarINAm // gRhItvA ca tad rikthaM dattvA ca kiMcid bandinAmati / viharata yathAsukha bhaNitvA visarjitAstena (dharaNena) / dharaNo'pi ca kAlasenaprItyA tatraiva kazcitkAlaM gamayitvA visarjitaH kAlasenena pravRtto nijapurIm, prAptazca kAlakrameNa / / [vijJAto mAtApitRbhyAM nAgarakaizca] / parituSTastasya gurujanaH / nirgatA ngriimhaantH| pratyavekSitaM bhANDam , saMkhyAtaM, ca mUlyena 1 uci uv-k-g| 2 ka / 3 jaM gahiyaM ka / 4 ayaM koSThAntargataH pATho nAsti kapustake / 5 mulleNaM kha / 135 -- Jain Education Hernational Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 538 // jAva savAyA koDitti / io aikkante adamAse Agao devanandI | tassa vi ya niggayA nayarimahantayA / paccuvekkhiyaM bhaNDa saMkhiyaM ca 'molleNaM jAtra addhakoDi tti / tao bilio devanandI | samadhiyaM paura bhaNDamollaM / se seNa ya paramagoraha saMpAyaNeNa saphalaM purisabhAvamavaNuhavantassa AgayA mayaNaterasI / bhaNio ya eso nayarimahantarahiM 'nIsarehi rahavaraM' | dharaNeNa bhaNiyaM / alaM bAlakIDAe | pasaMsio nayarimahanta ehiM // aikkanto ya se koi kAlo paratyasaMpAyaNasahamaNuhavantassa / nioiyapAyaM ca NeNa niyabhuvajjiyaM daviNajAyaM / samuppannA ya se cintA / avassameva puriseNa uttamakulapasUNa tivaggo seviyanyo / taM jahA, dhammo atyo kAmo ya / tattha aparicattasavvasaMgeNa atthappahANeNa hoyavvaM ti / tao caiva tassa duve saMpajjanti / taM jahA, dhammo ya kAmo ya / annaM ca, esa attho nAma mahantaM devayAruvaM / yAvat sapAdA koTiriti / ito'tikrAnte'rdhamAse Agato devanandI / tasyApi ca nirgatA nagarImahAntaH / pratyavekSitaM bhANDam saMkhyAtaM ca mUlyena yAvadardhakoTiriti / tato vyalIko ( lajjito ) devanandI | samarpitaM paurabhANDamUlyam / zeSeNa ca paramanorathasaMpAdanena saphalaM puruSabhAvamanubhavata AgatA madanatrayodazI / bhaNitazcaiva nagarI mahadubhiH 'niHsAraya rathavaram' / dharaNena bhaNitam alaM bAlakrIDayA' / prazaMsito nagarImahadbhiH // atikrAntazca tasya ko'pi kAlaH parArthasaMpAdana sukhamanubhavataH / niyojitaprAyaM ca tena nijabhujopArjitaM draviNajAtam / samutpannA ca tasya cintA / avazyameva puruSeNottamakulaprasUtena trivargaH sevitavyaH / tad yathA dharmo'rthaH kAmazca / tatrAparityaktasarvasaGgena arthapradhA bhavitavyamiti tata eva tasya dvau saMpadyete / tad yathA dharmazca kAmazca / anyacca - eSo'rtho nAma mahad devatArUpam / eSa khalu puruSasya cho bhavo / // 538 // Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAiccakahA / / / 539 // sokhu purisasa bahumANaM veddhAveda, gorakhaM jaNei, mahagghayaM uppAei, sohaggaM kare, chAyAmAvahara, kulaM payAsei, rUvaM payAsei, buddhi payAsei / atthavanto hi purisA adentA vi loyANaM salAiNijjA havanti / jaM cetra karenti, taM caiva tersi asohaNaM pi sohaNaM vaNijae / abhaggapaNaipatthaNaM ca aNuvanti paratyasaMpAyaNamuhaM / tA jai vi esa maha putra purisovajjio aipabhUo atthi, tahAvi alaM teNa gurupaNaiNisamANeNa / tA annaM vajjiNemi gacchAmi disAvaNijjeNaM ti / cintiUga viznattA jaNaNijaNayA / aNumanio yahiM gao mahayA satyeNaM samahilio putrasamuddataDanividve ve jayanti nAma nayariM / diTTho naravaI / bahumanio ya NeNaM / nioiyaM bhaNDaM, na samAsAio idvailAbho / cintiyaM ca NeNa / samAgao ceva jalanihitaDaM / tA gacchAmi tAva paratIraM / tattha me Tree kayAi alisiyapaoyaNasiddhI bhavissa tti / gahiyaM paratIragAmiyaM bhaNDaM / saMjattiyaM pavahaNaM / pasatthatihikaraNa jogeNa bahumAnaM vardhayati, gauravaM janayati, mahArghyatAmutpAdayati, saubhAgyaM karoti, chAyAmAvahati, kulaM prakAzayati, rUpaM prakAzayati, buddhiM prakA zayati / arthavanto hi puruSA adadato'pi lokAnAM zlAghanIyA bhavanti / yadeva kurvanti tadeva teSAmazobhanamapi zobhanaM varNyate, abhagnapraNayiprArthanaM cAnubhavanti parArthasaMpAdanasukhamiti / tato yadyapi eSa mama pUrvapuruSopArjito'tiprabhUto'sti, tathApi alaM tena guruprayinIsamAnena / tato'nyamupArjayAmi gacchAmi dikhANijyeneti cintayitvA vijJaptau jananIjanako anumatazca tAbhyAM gato mahatA sArthena samahilaH pUrvasamudrataTaniviSTAM vaijayantIM nAma nagarIm / dRSTo narapatiH / bahumAnitazca tena / niyojitaM (vikrI) bhANDama, na samAsAdita iSTalAbhaH / cintitaM ca tena samAgata evaM jalanidhitaTam, tato gacchAmi tAvatparatIram / tatra me gatasya kadAcidabhilaSitaprayojanasiddhirbhaviSyatIti / gRhItaM paratIragAmikaM bhANDam / saMyAtritaM pravahaNam / prazastatidhikaraNayogena nirgato nagaryAH, gataH 1 vadAre ka 2 uvajjiNAmi ka / ilAho ka / chaTTo bhavo / // 539 // Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| // 540 // SSSSSSSS niggao nayarIo, gao samuddatIraM, pUio atthijago, agghio jalanihI / tao vandiUNa gurudevae uvArUDho jANavattaM / Hel chaTo vegahAriNIo silAo, pUrio siyavaDo, vimukkaM jANavataM, gammae cINadIvaM ti // bhvo| ____ annayA ya aikkantesu kaivayadiNesu kusalapurisavimukke viya nArAe vahante jANavatte gayaNayalamajjhasaMvie diNayaraMmi Agampayanto viya meiNiM dhuNanto viya samudaM ummUlanto viya kula lajAlANi payaTTo mAruyo / tao eravaNo viya gulagulento paDisotta // 540 // vAhiyasariyAmuhaM khuDio mahaNNavo, visaNNA nijaamgaa| tao samaM gamaNArambheNa osArio siyavaDo, jIviyAsA viya vimukkA naGgarasilA nijAmarahiM / tahAvi ya tattha kazci velaM gameUNa vivannaM jANavattaM / jIviyasesayAe samAsAiyaM phailagaM, ahoratteNa laciUNa jalanihiM suvaNNadIvami laggo satyavAhaputto / cintiyaM ca NeNaM / aho pariNaI deivvassa / na yANAmi avatthaM piyayamAe pariyaNassa samudratIram , pUjito'rthijanaH, arpito jalanidhiH / tato vanditvA gurudevatAn upArUDho yAnapAtram / AkRSTA vegahAriNyaH zilAH, pUritaH sitapaTaH, vimuktaM yAnapAtram , gamyate cInadvIpamiti / ____ anyadA cAtikrAnteSu katipayadineSu kuzalapuruSavimukte iva nArAce vahati yAnapAtra gaganatalamadhyasaMsthite dinakare Akampayanniva medinI dhUnayanniva samudram unmUlayanniva kulazailajAlAni pravRtto mArutaH / tata erAvaNa iva gulagulAyamAnaH pratisrotovAhitasarinmukha kSubdho mahArNavaH, viSaNNA niryaamkaaH| tataH samaM gamanArambheNApasAritaH sitapaTaH, jIvitAzeva vimuktA nAgarazilA niryAmakaiH / / tathApi ca tatra kAJcid velAM gamayitvA vipannaM yAnapAtram / jIvitazeSatayA samAsAditaM phalakam, ahorAtreNa lakhitvA jalanidhi suvarNadvIpe lagnaH sArthavAha putraH / cintitaM ca tena-aho pariNativasya, na jAnAmyavasthAM priyatamAyAH parijanasya ca / athavA kiM 1 sarihA0 kha 'pahisattavAhiNIe' ityadhikaH ka / 3 phalayaM ka / 4 devassa kha / Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 541 // ya / alavA kiM visAraNaM / eso caiva ettha pamANaM ti / tao kayalaphalehiM saMpAiyA pANavitI / atthamio sUrio / kao NeNa pallavasattharo, sIyAveNayaNatthaM ca araNIpaoeNa pADio jalago taipiUga kaMci kAlaM paNamiUNa gurudevae ya pasuto eso / aikantArayaNI, viuddho ya / uggao aMsumAlI / diTThe ca NeNa taM jalaNacchikkaM savvameva suvaNNIhUyaM dharaNikhaNDaM / cintiyaM ca NeNa / aho eyaM khu dhAukhetaM; tA pADemi ettha suvaNNayaM ti / kayAo ITTayAo, aGkiyAo dharaNanAmaraNa, ullayANaM caiva saMpAiyA saMpuDA, pakkA ya suvaNNamayA jAyA / evaM ca kayA NeNa dasa iMdrayasaM puDasahassA / nibaddho bhinnapoyaddhao || io cINAo caiva suvaNa satthavAha puttasantiyaM asAra bhaNDabhariyaM anadIvalaggasaMpAviyalacchisahiyaM devauragAmiyaM samAgayaM tamuddesaM jANavataM / diTTho ya bhinnapoyaddhao satyavAheNaM / lambiyA ya naGgarA suvayaNA eseNa / samAgayA nijjAmagA / diTTho ya NehiM viSAdena / eSa evAtra pramANamiti / tataH kadalaphalaiH saMpAditA prANavRttiH / astamitaH sUryaH / kRtastena pallavasrastaraH, zItApanayanArtha cAra NiprayogeNa pAtito jvalanaH / tavA kaJcitkAlaM praNamya gurudaivatAMzca prasupta eSaH / atikrAntA rajanI, vibuddhazca / udgato'zumAlI / dRSTaM ca tena tad jvalanaspRSTaM sarvameva suvarNIbhUtaM dharaNIkhaNDam / cintitaM ca tena - aho etatkhalu dhAtukSetram, tataH pAtayAmyatra suvarNakamiti / kRtA iSTakAH, aGkitA dharaNanAmakena, ArdrakANAmeva saMpAditAH saMpuTAH, pakvAzca suvarNamayA jAtAH / evaM ca kRtAni tena daza iSTakA saMpuTasahasrANi / nibaddho bhinnapotadhvajaH // itazca cInAdeva suvadanasArthavAha putra satkamasArabhANDabhRtamanyadvIpalagna saMprAptalakSmIsahitaM devapuragAmikaM samAgataM tamuddezaM yAnapAtram / dRSTaJca bhinnapotadhvajaH sArthavAhena / lambitAzca nAGgarAH suvadanAdezena / samAgatA niryAmakAH / dRSTazca tairdharaNo bhaNitazca / bho 1 - vaNayatthaM kha / 2 vI samiUga kha / 3 dharaNitalaM ka / 4 igAo ka, igAo kha / 5 ' mahayA kaTThasiNIe' ityadhikaH ka / 6 iya0 ka / sama0 46 131 Jain Education ional cho bhavo / // 541 // Minelibrary.org Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA / // 542 // dharaNo bhaNio ya / bho bho mahApurisa, eso cINavatthantrago devauragAmI jANavatasaMThio suvayaNI nAma satthavAhaputto bhai, jahA ehi; kUlaM gacchamha | dharaNeNa bhaNiyaM / bhadda, bhiNDabhariyaM khu taM jANavattaM / nijAmaehiM bhaNiyaM / ajja, vihivaseNa parivaDio khu eso satthavAhato vihaveNa, na uNa poruseNaM / tA na suTTha sAra bhaNDabhariyaM ti / dharaNeNa bhUNiyaM / jai evaM, tA aNuvaroheNaM Agacchau aittiyaM bhUmiM satthavAhaputto / nivezyaM suvayaNassa / Agao ya eso, bhaNio dharaNeNa / satthavAhaputta, na tae kuppiyanvaM, paoyaNaM uddisiUNa kiMci pucchAmi tti / suvayaNeNa bhaNiyaM / bhagAu ajjo / gharaNeNa bhaNiyaM / ke ttiyassa te dviNAsa jANavatthaM / sutrayaNeNa bhaNiyaM / ajjU, devvassa paDikalayAe viNDo khu ahayaM / tahAvi 'purisayAro na mottavvo' tti ucchAhamettabhaNDamollo suvaNNa saharasamettassa ghettUNa kiMpi bhaNDaM devauraM payaTTo mhi / gharaNeNa bhaNiyaM / jai evaM, bho mahApuruSa ! eSa cInavAstavyo devapuragAmI yAnapAtrasaMsthitaH suvadano nAma sArthavAhaputro bhaNati, yathA ehi, kUlaM gacchAmaH / dharaNena bhaNitam-bhadra ! kiMbhANDabhRtaM khalu tad yAnayAtram / niryAmakairbhaNitam - Arya ! vidhivazena paripatitaH khalveSa sArthavAhaputro vibhavena, na punaH pauruSeNa / tato na suSThu sArabhANDabhRtamiti / dharaNena bhaNitam yadyevaM tato'nuparodhenAgacchatu etAvatIM bhUmiM sArthavAhaputraH / niveditaM suvadanasya / AgatazcaiSaH, bhaNito dharaNena / sArthavAhaputra ! na tvayA kupitavyam, prayojanamuddizya kiMcit pRcchAmIti / suvadanena bhaNitam - bhaNatvAryaH / dharaNena bhaNitam - kiyataste draviNajAtasya yAnapAtre riktham / suvadanena bhaNitam-Arya ! daivasya pratikUlatayA vinaSTaH khlvhm| tathApi 'puruSakAro na moktavyaH' iti utsAhamAtrabhANDamUlyaH suvarNasahasramAtrasya gRhItvA kimapi bhANDe devapuraM pravRtto'smi | dharaNena bhaNitam - yadyevaM tataH parityaja bhANDam vibhRhi me satkasya suvarNasya yAnapAtram, kUlaprAptasya ca bhavato 1 nijjAmaeNa ka / 2 ittiyaM ka / 3 kiMpi ka / 4 kittiyassa ka / 5 NaTTho ka bhavo / // 542 // Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhvo| nAgA // 543 // tA paricaya taM bhaNDaM, bharehi me santiyamsa muvaSNassa jANavataM; kUlapattassa ya bhavo payacchissaM suvaNNalavakhaM ti / suvayaNeNa samarAica-lA bhaNiyaM / kiM suvaNNalakkheNa, tumaM ceva bahuo ti / ujjhiyaM puvvabhaNDaM / bhariyaM suvaNNassa / ThAviyA saMkhA / uvArUDho dhrnno| divA ya NeNa lcchii| paritudvo esa hiyaeNaM miyA ya esA / 'jAyA mahaM esa' tti sAhiyaM suvayaNassa dharaNeNaM / ANandio eso| payarTa jANavataM / gayaM paJcajoyaNametaM bhUmibhAgaM / // 543 // etyantaraMmi gayaNayalacAriNI vegAgamaNeNAgampayannI samuI ayAlavijjU viya asuhayA loyaNANaM 'are re dusatyavAhaputta, akaovayAro aNaNujANiyaM mae karhi imaM maIyaM daviNajAyaM geNhiUNa gacchasi' ti bhaNamANI muraNNadIvasAmiNI samAgayA savaNNanAmA vANamaMtarI / dhariyaM jANavataM, bhaNiyaM ca NAe / bho bho nijAmayA, adAUNa purisabaliM na ettha attho gheppar3a, tA purisabaliM vA deha, atthaM vA muyaha, vAvAemi vA ahayaM ti / ' dharaNega cintiyaM / aho Nu khalu muyAvio niyayaritthaM suvayaNo, pradAsye suvarNalakSamiti / suvadanena bhaNitam-kiM suvarNalakSaNa, tvameva bahuka iti / ujjhitaM pUrvabhANDam / bhRtaM suvarNena / sthApitA saMkhyA / upArUDho dharaNaH / dRSTA ca tena lakSmIH / parituSTa eSa hRdayena / dUnA caiSA / 'jAyA mama eSA' iti kathitaM suvadanasya dharaNena / Anandita eSaH / pravRttaM yAnapAtram / gataM paJcayojanamAtraM bhUmibhAgam / atrAntare gaganatalacAriNI vegAgamanenAkampayantI samudram , akAlavidyudiva asukhadA lovanayoH 'arere duSTasArthavAhaputra ! akRtopacAro'nanujJAtaM mayA kutredaM madIyaM draviNajAtaM gRhItvA gacchasi' iti bhaNantI suvarNadvIpasvAminI samAgatA suvarNAnAmnI vAnavyantarI / dhRtaM yAnapAtram , bhaNita cAnayA / bho bho niryAmakA ! adattvA puruSabali nAtra arthoM gRhyate, tataH puruSabaliM vA datta artha vA muJcata, vyApAdayAmi vA ahamiti / yadyeteSAmekamapi na datta, tato'nayaH, kRte ca na tava bhinadmi pravahaNam ] dharaNena cintitam-aho 1 'jai eyANaM ekka pi na deha tao aNatyo, eka a Na tubha bhiMdemi vahNa' ityadhikaH kapustake, 'tujjha bhiMdAmi pavahaNaM' iti pAThastu gapustake / ADHAUU Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAica 1544 // // 544 // RECER uvayArI ya eso lacchI saMpAyaNeNa, esA ya evaM bhaNAi / tA imaM etya pattayAlaM, ahameva purisavalI havAmi tti / cintiUNa bhaNiyA vANamaMtarI / bhayavai, ayANamANeNa mae evaM vavasiyaM / tA pasIya / ahameva etya balipuriso; maM paDicchasu tti / tIe bhaNiyaM / jai evaM, tA ghattehi appANayaM samudde, jeNa te vAvAemi tti / lacchIe cintiyaM / aNuggihIyA bhayavaIe / tao dharaNeNa bhaNiyaM / vayassa sukyaNa, pAviyavvA tae lacchI maha gurUNaMti / bhaNiUNa pavAhio appA / viddho ya NAe sUleNa, nIo suvaNNadIvaM / uvasantA vANamaMtarI / payarTa jANavattaM devaurAhi muhaM // etyantaraMmi diTTho ya eso kaNThagayapANo suvelAo rayaNadIvaM patthieNaM hemakuNDaleNaM, paJcabhinnAo ya NeNa / punapariciyA ya sA hemakuNDalassa bANamaMtarI / tao 'hA kimeyamaka jamaNucidviyaM ti bhaNiUNa moyAvio vaannmtriio| pukhamaNiosahivalayavaiyareNa nu khalu mocito niz2arikthaM suvadanaH, upakArI caiSa lakSmIsaMpAdanena, eSA caivaM bhaNati / tata idamatra prAptakAlam , ahameva puruSabalirbhavAmi iti / cintayitvA bhaNitA vAnavyantarI / bhagavati ! ajAnataH mayaivaM vyavasitam / tataH prasIda / ahamevAtra balipuruSaH, mAM pratIccheti / tathA bhaNitam -yadyevaM tataH kSipa AtmAnaM samudre, yena tvAM vyApAdayAmIti / lakSmyA cintitam-anugRhItA bhagavatyA / tato dharaNena bhaNitam-vayasya suvadana ! prApayitavyA tvayA lakSmIrmama guruNAmiti / bhaNitvA pravAhita AtmA / viddhazcAnayA zUlena / nItaH suvarNadvIpam / upazAntA vAnavyantarI / pravRttaM yAnapAtraM devapurAbhimukham / / ___atrAntare dRSTazcaSa kaNThagataprANaH suvelAd ratnadvIpaM prasthitena hemakuNDalena, pratyabhijJAtazca tena / pUrvaparicitA ca sA hemakuNDalasya vAnavyantarI / tato 'hA kimetadakAryamanuSThitam' iti bhaNivA mocito vAnavyantaryAH / pUrvabhaNitauSadhivalayavyatikareNa kRtaM tasya vraNakarma / 1 vayaMsa ka / 2 suvaNNabhUmidIvaM ka / 3 mukkaM jANavataM, payaTTa deva urAbhimuhaM iti ka / -SCRECHAR For Private & Personal use only Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaickhaa| // 545 // HOROSAROKAR kayaM se vaNakammaM / jIviyase seNa ya pannatto eso paJcabhinnAo ya NeNa hemkunnddlo| pucchio dharaNeNaM sirivijyvRttnto| sAhio hemakuNDaleNa, jahA jIvio so mahANubhAvo tti / parituhro dhrnno| hemakuNDalo ya ghettRNa dharaNaM payaTTo rayaNadIvaM / patto ya se bhvo| bhuyaGagandhavvasundarIjaNAradamAgeyaravAyar3iyadinAvahANanicalaTThiyamayajUhaM dariyavaNakolaghoNAhighAyajajariyamahiyalucchaliyamutthAkasAyasurahigandhavAsiyadisAya tIratarukhuDiyakusumamayarandavAsiyAsesavimalajaladullaliyarAyahaMsAulasara pahassakaliyaM mh-6||545|| llatarusiharAvaDiyakumumaniyaracciyavitthiNabhUmibhAgaM uddAmanAgavallInivahasamAliniyAsesapUgaphalIsaDaM viyaDaghaNa surahimandAramandirAraddhavijjAharami huNaraisuhaM dariyavaNahatthipIvara karAyaDaNabhaggasamuttuGgagalainta candaNavaNaM tIrAsanahiyaSaNatamAlataruvIhiohasiyajalahijalaM taruNataruviyaDamaNaharAlavAlayajalasuhiyavivihavihaMganiyararavApUriuddesaM siddhavijjAhara lamuttuGgara yaNagirisaNAha dIvaM jIvitazeSeNa ca prajJapta eSa pratyabhijJAtazca tena hemakuNDalaH / pRSTo dharaNena zrIvijayavRttAntaH / kathito hemakuNa lega, rathA jIvitaH sa mahAnubhAva iti / parituSTo dharaNaH / hemakuNDalazca gRhItvA dharaNaM pravRtto ratnadvIpam / prAptazca bhujaGgagAndharvasundarIjanArabdhamadhurageyaravA kRSTadattAvadhAnanizcalasthitamRgayUthaM dRptayanakoladhoNAbhighAtajarjaritamahItalocchalitamustAkapAyasurabhigandhavAsitadikcakra tIratarukhaNDitakusumamakarandavAsitAzeSavimalajaladurlalitarAjahaMsAkulasaraHsahasrakalitaM mahAtaruzikharApatitakusumanikarArcitavistIrNabhUmibhAgam uddAmanAgavallInivahasamAliGgitaH zeSapUgaphalISaNDaM vikaTaghanasurabhimandAramandirArabdhavidyAdharamithunaratisukhaM dRptavanahastipIvarakarAkarSaNabhagnasamuttuGgagalacandanavana tIrAsannasthitaghanatamAlAruvIbhyupahasitajaladhijalaM taruNataruvikaTamanoharAlavAlajalamuhitavividhavihaGganikaravApUritodazaM siddhavidyAdharAlayottuGgaratnagirisanAthaM dvIpa nAmnA ratnasAramiti / api ca 1 bhuyaga0 k| 2 uddAmatIra0 ka / 3 kalilaM kha / 4 0vicchinna k| 5-labaMgagalaMta k| 137 Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 546 // Jain Education nAmeNa rayaNasAraM ti / avi ya / rayaNAyareNa dhaNiyaM viyaDatara gucchalantavAhAhiM / savvato piyakAmiNiruirasarIraM va uvagUDhaM // saMpAviNa phalaharanamiyamahI ruhanamijjamANo vva / pariNayakhuDanta bahuvihata rukusumovaNiyapUo vva // kamalamahupANa sevaNaja NikalAlAvamuhalama parehiM / kayasAgayasammANo vva aiMgao cUyata rusaNDaM // dIhAtIraM mi, vIsa mio muhuttayaM, gahiyAI sahayAraphalAI majjiyaM dIhiyAe, kayA pANavittI / pucchio hemakuNDaleNa dharaNa | kahaM tumaM imI pAvio tti / sAhio NeNa jahaDio sayalavuttanto / hemakuNDaleNa bhaNiyaM / aho se krUra hiyayattaNaM; tAki iNA, bhakiM te kairIyau ti / dharaNeNa bhaNiyaM / kayaM sayalakaraNijjaM kiM tu dutthiyA me jAyA, tA tIe saMjoyaM me karehi / ratnAkareNa gADhaM vikaTataraGgocchalad bAhubhiH / sarvataH priyakAminIrucirazarIramiva upagUDham // saMprApya phala bharanatamahIruhanamyamAna iva / pariNatatruTadbahuvidhatarukusumopanItapUja iva // kamalamadhupAnasevanajanitakalAlApamukhagbhramaraiH / kRtasvAgatasanmAna iva atigatazcUta taruSaNDam | " upafast dIrghikAtIre, vizrAnto muhUrtakam gRhItAni sahakAraphalAni, majjitaM dIrghikAyAm, kRtA prANavRttiH / pRSTo hemakuNDalena dharaNaH- kathaM tvamanayA prApta iti / kathitastena yathAsthitaH sakalavRttAntaH / hemakuNDalena bhaNitam aho tasyAH krUrahRdayatvam, tataH kimetena, bhaNa kiM te kriyatAmiti / dharaNena bhaNitam kRtaM sakalakaraNIyam, kintu duHsthitA me jAyA, tatastayA saMyogaM me kuru / 1 avagUDhaM kha, uvaUDhaM ka / 2 kIrauttika / chaTTo bhavo / // 546 // inelibrary.org Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaickhaa| lvii bhyo| // 547 // // 547 // RECE tao 'rayaNagirIo pahANarayaNasaMjuyaM saMjoemi' ti cintiUNa bhaNiyaM hemakuNDaleNaM / karemi saMjoyaM, kiMtu asthi iheva dImi rayaNagirI nAma pvvo| tattha suloyaNo nAma kinnarakumArao me mitto parivasai / tA taM pecchi UNa nemi taM devaurameva / tahiM gayasta niyameva tIe saha saMjogo bhavissai tti / paMDissuyaM dharaNeNa / tI ghettaNa dharaNaM payaho rayaNapavvayaM / patto ya mahuramAruyamandandolentakayalisaMghAyaM / saMghAyamiliyarkipurisajakkhaparihattavaNaraNDaM // vaNasaNDa vivihaphalarasasaMtuTavihaMgesaddagambhIraM / gambhIrajalahigajjiyahitthapiosattasiddhayaNaM // siddhayaNamiliyacAraNasiharavaNAra maharasaMgIyaM / saMgIyamurayaghosANandiyanaccantasihiniyara / / sihiniyaravukkaNThiyapasannavarasiddhakinnarinihAyaM / kinarinihAyaseviyalavaGgalavalIharacchAyaM // tato 'ratnagireH pradhAnaratnasaMyutaM saMyojayAmi' iti cintayitvA bhaNitaM hemakuNDalena / karomi saMyogama, kintu astIhaiva dvIpe ratnagiri ma parvataH / tatra sulocano nAma kinnarakumAro me mitraM parivasati / tatastaM prekSya nayAmi tvAM devapurameva / tatra gatasya niyamanaiva tayA saha saMyogo bhaviSyatIti / pratizrutaM dharaNena / tato gRhItvA dharaNa pravRtto ratnaparvatam / prAptazca madhuramArutamandAndolayatkadalIsaMghAtam / saMghAtamilitakimpuruSayakSaparibhuktavanaSaNDam / / vanaSaNDavividhaphalarasasaMtuSTavihaGgazabdagambhIram / gabhIrajaladhigarjitatrastapriyAvasaktasiddhajanam / / siddhajanamilitacAraNazikharavanArabdhamadhurasaMgItam / saMgItamurajaghoSAnanditanRtyacchikhinikaram // zikhinikararavotkaNThitaprasannavarasiddhakinnarIsamUham / kinnarIsamUhasevitalavalIgRhacchAyam // 1 saMjoya0 kA 2 paDivannaM k| 3-kinnr-k| 4-vihaMgamarasaMtaga0 ka / 5-ruddha-ka / 6-pddirvhrisiy-k| 7-kuviypsnnvrkinnri-k| SHARASHARE Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaTTo smgicckhaa| bhvo| OF // 548 // // 548 // RECRACT chAyAvantamaNo haramaNiyaDavilasantarayaNani urumbaM / niurumbaThiuppehaDasiharuppeyaM ca rayaNagiriM // tao yataM pAviUNa mahAmAllu narayaNasiharuppaGkaniruddharavirahamaggaM vivihavarasiddhavijAharaGgaNAlaliyagamaNacalaNAla tayarasaraJjiyavitthiNNamuttAsilAyalaM darivivaraviNiggayanijjharajharantajhaMkAraravAyaDiyadariyavaNahatthiniyarasamAiNNaviyaDakaDauddesaM uddAmamAhavIlayAharucchaGganiddayarayAyAsakhinnasuhapasuttavijjAharamihuNaM aikouhalleNa Aruhiu~ payatto / kiha cAliyalavaGgAlavalIcandaNagandhukkaDeNa sisireNa / avaNijjantaparissamasaMtAvo mahurapavaNeNa // pecchanto ya ruiradarimandirAmalamaNibhittisaMkantapaDimAvaloyaNapaNayakuviyapasAyaNasuyadaiyadaMsaNAhiyakuviyaviya sahiyaNohasiyamuddhasiddhagaNAsaNAhaM, katthai ya payAracaliyavaracamariniyaranIhArAmalacandamaUhanimmaluddAmacamaracavalavikkhevavIijamANaM, satthai ya chAyAvadmanoharamaNitaTavilasadratnanikurambam / nikurambasthitonnatazikharopetaM ca ratnagirim / tatazca taM prApya mahAmahottuGgara nazikharasamUhaniruddharavirathamArga vividhavarasiddhavidyAdharAGganAlalitagamanacaraNAlaktarasarajitavistINamuktAzilAtalaMdarIvivaravinirgatanijharajharatsaGkAraravAkRdRSTaplavanahastinikarasamAkIrNavikaTakaToddezam uddAmamAdhadhIlatAgRhoganiIyaratAyAsakhinnasukhaprasuptavidyAdharamithunam atikutUhalenAroDhuM pravRttaH / katham cAlitalavaGgalavalIcanda nagandho kaTana zizireNa / apanIyamAnaparizramasaMtApo madhurapabanena // prekSamANazca ruciradarImandirAmalamaNimittisaMkrAntapratimAvalokanapraNayakupitaprasAdanotsukavayitadarzanAdhikakupitavidagdhasakhIjanopahasitamugdhasiddhAGganAsanAtham kutracicca pracAracalitavaracamarInikaranIhArAmalacandramayUkhanirmaloddAmacAmaracapalavikSepavIjyamAnam nita 1-piysnt-k| 2-rucci, ga, -ruvivaM kA Jain Education Interational Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaickhaa| chaTTho bhvo| // 549 // 549 // Rea niyambovaiyaviyaDaghaNagajjiyAyaNNaNubbhantadhuyasaDAjAlanahayalucchaGganimiyakamadariyamayaNAharuJjiyaravAriuddesaM, annattha sarasaghaNacandaNavaNucchaGgavivihaparihAsakIlANandiyabhuyaGgamihuNaramaNijjaM ti / tao AruhiUNa rayaNasiharaM rayaNagiritilayabhUyaM tattha ya bAlakayalIpariveDhiyaviyaDapIDhaM sohAviNijiyamurindabhavaNaM uttaGgatoraNakhambhanimiyavarasAlibhaniyAsaNAhaM maNaharAlekkha vicittaviyaDabhittiM ruiragavakkhavei bhovasohi nimmalamaNikoTTimaM surahikusumasaMpAiyapUovayAraM ca gao suloyaNasantiyaM mandiraM ti / diTTho ya NeNa gandhabbadattAe saha vINaM vAyanto suloyaNo / abbhuTio suloyaNeNaM / saMpAio se uciovyaaro| pucchio suloyaNeNaM hemakuNDalo / kuo bhavaM kuo vA esa mahApariso kiMnimittaM vA bhavao AgamaNapaoyaNaM ti / tao suvelAo niyaM dharaNassa suvaNNabhUmimuvalabbhAiyaM cintiyarayaNappadANapajjavasANaM sAhiyamAgamaNapaoyaNaM / teNa vi upphullaloyaNeNa paDissuyaM / mbopacitavikaTaghanagarjitAkarNanobhrAntadhUtasaTAjAlanabhastalotsaMganyastakramahaptamRganAtharuJjitaravApUritodezam , anyatra sarasaghanacandanavanotsaMgavividhaparihAsakrIDAnanditabhujaGgamithunaramaNIyamiti / tata Aruhya ratnazikharaM ratnagiritilakabhUtaM tatra ca bAlakadalIpariveSTi tavikaTapIThaM zobhAvinirjitasurendrabhavanam unugatoraNastambhanyatavarazAlabhaJjikAsanAthaM manoharAlekhyavicitravikaTabhittiM ruciragavAkSavedikopazobhitaM nirmalamaNikuTTima surabhikusumasaMpAditapUjopacAraM ca gataH sulocanasatka mandiramiti / dRSTazca tena gandharvadattayA saha vINAM vAdayan sulocanaH / abhyutthitaH sulocanena / sampAditastasyocitopacAraH / pRSTaH sulocanena hemakuNDalaH / kuto bhavAn kuto vA eSa mahApuruSaH, kinimittaM vA bhavata Agamanaprayojanamiti / tataH suvelAd nijaM dharaNasya suvarNabhUmimupalabhyAdikaM cintitaratnapradAnaparyavasAnaM kathitamAgamanaprayojanam / tenApi utphullalocanena pratizrutam / tataH sthitvA katipayadivasAn gRhItAni pradhAnaratnAni / 1 bhaNiyaM hemakuMDaleNa / suvelAo ahamAgao, eso ya suvaNNabhUmIo, paoyaNaM puNa pahANarayaNehiM to dANi me dehi / teNa vi ka / 138 Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaickhaa| // 55 // // 550 // RECRACREAL tao ciTiUNa kaivayadiyahe gahiyAI phaannrynnaaii| nIo ya NeNa dharaNo devauraM / mukko nayarabAhiriyAe, samappiyANi se reyaNANi / bhaNio ya eso / ihaDio ceva jAyaM paDivAlamu tti / paDissuyaM dharaNeNa / gao hemkunnddlo|| dharaNo puNa bAhiriyAe ceva kazci velaM gameUNa paviTTho nayaraM / diTTho ya ToppaseTiNA / 'aho kallANAgiI adiTTapubbo egAgI ya dIsai, tA bhaviyavvaM etya kAraNeNaM'ti cintiUNa ahimayasaMbhAsaNapurassaraM nIo NeNa gehaM / kao uvyaaro| pucchio ya sedviNA 'kuo tuma ti / sAhio NeNa mAyandinivAsaniggamaNAio devaurasaMpattipajjavasANo niyyvuttnto| samappiyAI rayaNAI / bhaNio ya NeNa seTThI / eyAI saMgovAvasu tti / saMgovAviyANi seTiNA // io ya dharaNasamuddapaDaNasamaNantarameva samAsAsiyA subayaNeNa lacchI / bhaNiyA ya Nega / sundari, Iiso esa saMsAro, viyogAnItazca tena dharaNo devapuram / mukto nagarabAhyAyAm / samarpitAni tasmai ratnAni / bhaNitazcaiSaH-ihasthita eva jAyAM pratipAlayeti / prati zrutaM dharaNena / gato hemakuNDalaH ! dharaNaH puna bAhyAyAmeva kAzcidvelAM gamayitvA praviSTo nagaram / dRSTazca ToppazreSThinA / 'aho kalyANAkRtiradRSTapUrva ekAkI ca dRzyate, tato bhavitavyamatra kAraNena' iti cintayitvA abhimatasambhASaNApurassaraM nItastena geham / kRta upacAraH / pRSTazca zreSThinA 'kutastvam iti / kavitastena mAkandInivAsanirgamanAdiko devapurasamprAptiparyavasAno nijavRttAntaH / samarpitAni ratnAni / bhaNitazca tena zreSThIetAni saMgopayeti / saMgopAyitAni zreSThinA / itazca dharaNasamudrapatanasamanantarameva samAzvAsitA suvadanena lakSmIH / bhaNitA ca tena-sundari ! IdRza eSa saMsAraH, viyogAvasA1 pahANANi rayaNANi ka / 2 -seThiNo ka-kha / 3 ittha kha / 4 kAraNaM ti kha / 5 saMgoviyAI ka / 6 eva ga / RSHASIRSAR ASIK Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| // 551 // basANAi ettha saMgayAI; tA na tae saMtappiyanvaM / na vivano ya esa tujjha; avi ya maMjjhaM ti / tao niyaDippahANAe bAhajalabhariyaloyaNaM jaMpiyaM lacchIe / tara jIvamANaMmi ko maha saMtAvo tti / tao aikantesu kaivayadiNe jANavattasaMDiyaM pahUyaM sutraNamavalokaNa cintiyaM suvayaNeNaM / vivanno khu so tapassI, paibhUyaM ca eyaM daviNajAyaM, taruNA ya se bhAriyA rUtravaI ya, saMgayA ya me citteNa; tA kiM ettha juttaM ti / ahavA iyameva juttaM, jaM imIe gahaNaM ti / ko nAma abAliso sayamevAgayaM lacchi pariccayai / tA geNhAmi eyaM / tao 'parihAsasajjhA itthiya' tti viyaDUnAyagANurUtrA kayA parihAsA, AvajjiyaM se hiyayaM / nivi ghariNiso | attadviyaM suvaNNayaM || aikantA kavi diyahA / samAgayaM kUlaM jANavattaM / mahayA darisaNijjeNa diTTho sutrayaNeNa naravaI / parituTTo eso / 'ussuMkameva tuha jANavataM' ti kao se pasAo / gao jANavataM // nAnyatra saGgatAni, tato na tvayA saMtaptavyam / na vipannacaiva tava, api ca mameti / tato nikRtipradhAnayA bASpajalabhRtalocanaM jalpitaM lakSmyA / tvayi jIvati ko mama saMtApa iti / tato'tikrAnteSu katipayadineSu yAnapAtrasaMsthitaM prabhUtaM suvarNamavalokya cintitaM suvadanena | vipannaH khalu sa tapasvI, prabhUtaM caitad draviNajAtam, taruNI ca tasya bhAryA rUpavatI ca saMgatA ca me cittena, tataH kimatra yuktamiti / athavA idameva yuktam, yadasyA grahaNamiti / ko nAmAbAlizaH svayamevAgatAM lakSmIM parityajati / tato gRhNAmyetAm / tataH 'parihAsa sAdhyA strI' iti vidagvanAyakAnurUpAH kRtAH parihAsAH, AvarjitaM tasyA hRdayam niviSTo gRhiNIzabdaH / AtmasthitaM suvarNam // atikrAntAH katyapi divasAH / samAgataM kUlaM yAnapAtram / mahatA darzanIyena dRSTaH suvadanena narapatiH / parituSTa eSaH / 'ucchulkameva 1 mama mandapuNgassa / mA ahaM mahApurisasaNihANA NeNa imAo ahiyayaraM suhaM pAvissatti na tarei pekkhiDa' devo / tA kimaNeNa aIyavasthusoyaNeNa / tajio ya ahamajjate / saMgADemi tassa vayaNaM, parANemi esA ritthayaM ca sayaNasamIvaM ityadhikaH pAThaH ka / 2 pahUyaM ka / 3 juttayaM ti k| 4 ahiTThiyaM ka / 5 jANavataM chaTTo bhavo / // 551 // Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaickhaa| bhvo| %. - // 552 // // 552 // -CLAC patthantaraMmi 'cINadIvAo AgathaM jANavataM' ti muNiUNa niggao dhernno| divo ya NeNa suvayaNo lacchI ya / parituTTo hiyaeNaM, dRmiyA lacchI suvayaNo ya / dinnaM se AsaNaM, pucchio vuttantaM, sAhio NeNe / tao suvayaNeNa cintiyaM / aho me kammapariNaI, aho paDikUlayA devvassa / kevaLa kayamakaja, na saMpannaM samIhiyaM ti / cintiUNa bhaNiyaM / anja, sohaNaM saMjAyaM, jaM tuma jiivio| tA geNhAhi eyaM niyayaritthaM ti / dharaNeNa bhaNiyaM / satyavAhaputta, pANA vi ee tuha se ntiyA, jeNa lacchIe saha samAgamo kao, kimaGga puNa rityaM ti || aikkantA kAi velA / bhaNiyA ya lacchI NeNa / ehi, nayaraM pavisamha / lacchIe bhaNiyaM / ajautta, kallaM pavisissAmo, ana uNa ajjautteNAvi iheva vasiyavvaM ti / paDissayamaNeNa / abhaGio eso| AlociyaM ca lacchIe suvayaNeNa taba yAnapAtram' iti kRtastasya prasAdaH / gato yAnapAtram / / atrAntare 'cInadvIpAdAgataM yAnapAtram' iti jJAtvA nirgato dharaNaH / dRSTazca tena suvadano lakSmIzca / parituSTo hRdayena dUnA lakSmIH suvadanazca / dattaM tasyAsanam , pRSTo vRttAntam , kathitastena / tataH suvadanena cintitam-aho me karmapariNatiH, aho pratikUlatA devasya / kevalaM kRtamakArya na saMpanna samIhitamiti cintayitvA bhaNitam / Arya ! zobhanaM saMjAtam , yattvaM jIvitaH / tato gRhANaitad nijarikthamiti / dharagena bhaNitam-sArthavAhaputra ! prANA apyete tava satkAH, yena lakSmyA saha samAgamaH kRtaH, kimaGga punA rikthamiti / atikrAntA kAcidvelA / bhaNitA ca lakSmIstena-ehi nagaraM pravizAvaH / lakSmyA bhaNitam-Aryaputra ! kalye pravezyAvaH, adya puna rAyaputreNApi ihaiva vasitavyamiti / pratizrutamanena / abhyaGgita eSaH / AlocitaM ca lakSmyA suvadanena ca / yathA adyaivaitaM kRtapAnasukyaNo ka / 1 nayarAu / gao velAulaM-ityadhika k| 2 dharaNepa ka / 3 asthi kha / 4 tao cintiUga ka / 5 saMtayA k| 6 bhaNiyA ya NeNa lacchI ka / 7 pavisAmo k| 8 puNa kA Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca-4 khaa| chaTTho bhvo| // 553 // ya / jahA, ajjeva eyaM kayapANabhoyaNaM keNai uvAega rayaNIe vAvAissAmo tti / majio eso, pAio mahaM, kArAvio pANavittiM / aikvanto vAsaro, samAgayA rayaNI, atthuyaM sayaNijjaM / nivaNNo eso lacchI ya / to mayaparAhINassa simiNae viya anvataM cemaNuhavantassa dino imIe gale pAsao, balio ya eso / pariosaviyasiyacchIe lacchIe suvayaNeNa ya vimUDho dharaNo mao tti kAUNa ujhio jalanihitaDe / gayAI jANavattaM / jalanihipavaNasaMgameNa ya samAsattho eso| cintiyaM ca NeNaM / hanta kimayaM ti / kiM tAva suviNo Ayo indajAlaM Ao maivinbhamo Ao saccayaM ceva tti / uvaladdhaM jalanihitaDaM / saccaM ceva tti jAo se vinicchao / uhiUga cintiyamaNeNa / aho lacchIe cariya, aho suvayaNassa porusaM / ahayA dudvaiguMTho viya ummaggapatthiyA, kiMpAgaphalabhogo viya magulAvasANA, dussAhiyakiccai bba dosuppAyaNI, kAlarattI viya tamovalittA, IIsA ceva mahiliyA hoi / avi ya bhojana kenacidupAyena rajanyAM vyApAdayiSyAva iti / majjita eSaH, pAyito madhu, kAritaH prANavRttim / atikrAnto vAsaraH, samAgatA rajanI, AstRtaM zayanI dham / nipanna eSa lakSmIzca / tato matparAdhInasya svapne ivAvyaktAM cedAmanubhavato datto'nayA gale pAzakaH, balitazcaiSaH / paritoSavikasitAkSyA lakSmyA suvadanena ca vimUDho dharaNo mRta iti kRtvA ujjhito jalanidhitaTe / gatau yAnapAtram / jalanidhipavanasaMgamena ca samAzvasta eSaH / cintitaM ca tena-hanta kimetaditi / kiM tAvatsvapnaH, athavA indrajAlam , athavA mativibhramaH, athavA satyameveti / upalabdhaM jalanidhitaTam / satyameveti jAtastasya vinizcayaH / utthAya cintitamanena-aho lakSmyAzcaritam , aho suvadanasya pauruSam / athavA duSTAzva iva unmArgaprasthitA, kiMpAkaphalabhoga iva amaGgalAvasAnA duHsAdhitakRtyeva doSotpAdanI, kAlarA 1 kayaM ciMtiyANuThThANa-ityadhikaH k| 2 kArio kha / 3 accaMtaciTha-ka / 4 pAsao gale k| 5 nAsti kapustake / 6 ya samAsattho yk| sumiNao ka, siviNao kha / 8 Ai kh| 9 Au kha / 10 -duTThamuMTho kha / 11 -kiccA viya k| sama057 Jair a tion International Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca-1 khaa| bhvo| ||554 // // 554 // ACCESS . jalaNo vi gheppai suhaM pavaNo bhuyago ya keNai naeNe / mahilAmaNo na gheppai bahuehi vi nayasahassehiM // tAki imIe / suvayaNassa na juttameyaM ti / ahavA mairA viya mayarAyavaDuNI ceva itthiyA havai tti / visayavisamohiyamaNe teNAvi evaM vavasiyaM ti| __ evaM ca cintayanto seTiniuttehi kahavi purisehiM / sUruggamavelAe diTTho bAhollanayaNehi // bhaNio ya jehiM / satyavAhaputta, rayaNIe, na Ago tumaM ti saMjAyAsaGkeNa rayaNIe ceva tujjha anesaNanimittaM pesiyA amhe ToppaseTiNa tti / kahakahavi diTTho si saMpayaM / tA ehi, gacchamha, nibavehi aNeyacintANalapalittaM seTihiyayaM / tao 'aho purisAjamantaraM ti cinti UNa payaTTo dharaNo, paviTTho nayariM, divo ya NeNa setttthii| pairikaMmi bhaNio seTThiNA / baccha, kuo tumaM kiM vA tririva tamo'valiptA IdRzyeva mahilA bhavati / api ca ___jvalano'pi gRhyate sukhaM pavano bhujagazca kenacinnayena / mahilAmano na gRhyate bahubhirapi nayasahasraH / / tataH kimanayA / suvadanasya na yuktametaditi / athavA madireva madarAgavardhanyeva strI bhavatIti / viSayaviSamohitamanasA tenApyetad vyavasitamiti / evaM ca cintayan aSThiniyuktaH kathamapi purupaiH / sUryodgamavelAyAM dRSTo bASpAnayanaH // ___ bhaNitazca taiH / sArthavAhaputra ! rajanyAM nAgatastvamiti saMjAtAzatena rajanyAmeva tavAnveSaNanimitaM preSitA vayaM ToppazreSThineti / kathaMkathamapi dRSTo'si sAmpratam / tata ehi, gacchAmaH, nirvApaya anekacintAnalapradIptaM zreSThihRdayam / tataH 'aho puruSANAmantaram' iti 1 evaM ka / 2 tehiM ka / 3 nayaraM ka / Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 555 // 1 vidummaNo dIsasiti / tao 'lajjAvaNijjayaM aNAcikkhaNIyameyaM' ti cintiUNa bAhollaloyaNeNa ne japiyaM dharaNeNa / seTThiNA bhaNiyaM / vaccha, surya mae, jahA AgayaM jANavattaM cINAo, tA taM tumae uvaladdhaM na va / ta sagaggayavakharaM jaMpiyaM dharaNeNaM / ajja, uvaladdhaM ti / sogAi regeNa ya pavattaM se bAhasalilaM / tao 'nRNaM vivannA se bhAriyA, annA kahaM Iiso sogapasaro' ti cintiUNa bhaNiyaM TopaseAi / vaccha, avi taM caiva taM jANavattaM ti / gharaNeNa bhaNiyaM 'Ama' / seTThiyA bhaNiyaM / avi kusalaM te bhAriyAe / dharaNeNa bhaNiyaM / ajja, kusalaM / seTTiNA bhaNiyaM / tA kimannaM te ucvevakAraNaM / dharaNeNa bhaNiyaM / ajja na kiMci avikkhiya ti / seA bhaNiyaM tAki vimaNo si / dharaNeNa bhaNiyaM 'AmaM' / seTTiNA bhaNiyaM 'kimAmaM' | dharaNeNa bhaNiyaM 'eyaM' / seTTiNA bhaNiyaM 'kimeyaM' | dharaNeNa bhaNiyaM 'na kiMci' / seTTiNA bhaNiyaM / vaccha, kime ehiM sunnamAsiehiM / acikkha sanbhAvaM / na ya ahaM cintayitvA pravRtto dharaNaH, praviSTo nagarIm dRSTazca tena zreSThI / pratirikte bhaNitaH zreSThinA / vatsa / kutastvam, kiMvA vinodurmanA dRzyase iti / tato 'lajjanIyamanAkhyAnIyametad' iti cintayitvA vAppAlocanena na jalpitaM dharaNena / zreSThinA bhaNitam - vatsa ! zrutaM mayA, yathA''gataM cAnapAtraM cInAd, tatastat tvayopalabdhaM naveti / tataH sagadgadAkSaraM jalpitaM dharaNena / Arya ! upalabdhamiti / zokAtirekeNa ca pravRttaM tasya bASpasalilam / tato 'nUnaM vipanna tasya bhAryA, anyathA kathamIdRzaH zokaprasaraH' iti cintayitvA bhaNitaM TopazreSThinA / vatsa ! api tadeva tad yAnapAtramiti / dharaNena bhaNitam -'om' / zreSThinA bhaNitam api kuzalaM te bhAryAyAH / dharaNena bhaNitam - Arya ! kuzalam / zreSThinA bhaNitam tataH kimanyat udvegakAraNam / dharaNena bhaNitam - Arya ! na kiJcidAkhyAtavyamiti / zreSThinA bhaNitam - tataH kiM vimanA asi / dharaNena bhaNitam - 'oma' zreSThinA bhaNitam -'kimoma' / dharaNena bhaNitam -'etad' / zreSThinA 1 jaMriyaM dharaNeNaM Na kiMci AcikkhaNIyaM ti kha / 2 jaMpiyamaNeNa ka / " 1-9649 chaTTo bhavo / 1144411 Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca-4 ajoggo Acivikhayabassa, paDikano ya tae gurU / tao 'na juttaM guruANAkhaNDaNaM' ti cintiUNa jaMpiyaM dharaNeNa / anja, 'ajkhaa| ssa ANa' ti kariya Iisa pi bhAsIyai tti / seTiNA bhaNiyaM / vaccha, natthi avisao guruyaNANuvattIe / dharaNeNa bhaNiyaM / aja, jai evaM, tA kusalaM me bhAriyAe jIvieNaM, na uNa sIleNaM / seTiNA bhaNiyaM / kahaM viyANasi / dharaNeNa bhaNiyaM 'knjo'| // 556 // seTiNA bhaNiyaM / vahaM viya / tao Acikkhio se bhoyaNAio jalanihitaDapajjavasANo sylvuttnto| taM ca soUNa kuvio ToppaseTThI sukyaNassa / parisaMThaviya dharaNaM gao naravaisamIvaM / vinatto NeNa suvayaNaM pai jahaTiyameva nrbii| sadAviorAiNA suvayaNo,bhaNio ya eso| sasthavAhaputta,pabhUyaM te ritthaM suNIyai / tA phuDaM jaMpasu,kahameyaM tae viDhattayaM ti / tao ajAyAsaGkeNa bhaNiya sutrayaNeNa / deva, kulakamAgayaM / rAiNA bhaNiyaM / bhAriyA kahaM ti / teNa bhaNiyaM / guruviiNNA / tao pulaio ToppaseTTI / bhaNiyaM ca NeNa / deva, savvaM bhaNitam-'kimetad' / dharaNena bhaNitam-'na kizcit' / zreSThinA bhaNitam-kimetaiH zUnyabhASitaiH, AcakSva sadbhAvam / na cAhamayogya AkhyAtavyasya, pratipannazca tvayA guruH / tato 'na yuktaM gurvAjJAkhaNDanam' iti cintayitvA jalpitaM dharaNena / Arya ! 'AryasyAjJA' iti kRtvA IdRzamapi bhASyate iti / zreSThinA bhaNitam-vatsa! nAstyaviSayo gurujanAnuvRtyAH / dharaNena / bhaNitam-Arya ! yadyevaM tataH kuzala | me bhAryA yA jIvitena, na punaH zIlena / zreSThinA bhaNitam-kathaM vijAnAsi / dharaNena bhnnitm-kaarytH| zreSThinA bhaNitam-kathamiva / tata AkhyAtastasya bhojanAdito jalanidhitaTaparyavasAnaH sakalavRttAntaH / tacca zrutvA kupitaH ToppazreSThI suvadanasya / parisaMsthApya dharaNaM gato narapatisamIpam / vijJaptastena suvadanaM prati yathAsthitameva narapatiH / zabdAyito rAjJA suvadanaH, bhaNitazcaiSaH / sArthavAhaputra ! | prabhUtaM te rikthaM zrUyate, tataH sphuTaM jalpa, kathametattvayopArjitamiti / tato'jAtAzakena bhaNitaM suvadanena-deva kulakramAgatam / rAjJA 1 pAloIo ka, puloio kha / IAS ASSASAR HEAR APAR Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA / // 557 // ati / traNeNa bhaNiyaM / kiM puNa ettha saccayaM / seTTiNA bhaNiyaM / gharaNasantiyaM ritthaM bhAriyA yaH eyaM saccayaM ti / tao saMkhu atri jaMpiyaMtraNeNa / bho bho auvvajoisiya, ko ettha paccao rAyakulaM khu eyaM / ToppaseTTiNA bhagiyaM sAhAraNaM rAyakulaM; pacao puNa so ceva jIvai ti / suvayaNeNa bhaNiyaM / mahArAya, na mae dharaNassa nAma pi AyaNNiyaM ti / parivakhau devo / rANA bhaNi / bho bho se, ANehi dharaNaM, tumaM pi taM mahiliyaM ti / pesiyA Nehi saha rAyapuriserhi niyayapurisA / ANio ya NehiM hiraNANicchamANo visedvivaroha bhAviyacitto dharaNo, iyarehi ya maiyahityahiyyA lacchitti pulaiyAI rAiNA, bhaNiyaM ca NeNa / sundari, diTTho tae esa karhipi satthavAhaputto / tIe bhaNiyaM / deva. na diTTho ti / tao pucchio dharaNo / satyavAha putta, avi esA te bhAriyA / dharaNeNa bhaNiyaM / deva, kimaNeNa pucchieNa; suyaM caiva deveNaM, jaM jaMpiyamimIe / rAiNA bhaNiyaM / satthavAhaputta, ao ceva bhaNitam-bhAryA kathamiti / tena bhaNitam - guruvitIrNAM / tato dRSTaH ToppazreSThI / bhaNitaM ca tena deva ! sarvamalIkamiti / suvadanena bhaNitam - kiM punaratra satyam / zreSThinA bhaNitam-dharaNasatkaM rikthaM bhAryA ca etat satyamiti / tataH saMkSubdhahRdayena jalpitaM suvadanena / bho bho apUrvajyotiSika ! ko'tra pratyayaH, rAjakulaM khalvetat / ToppazreSThinA bhaNitam - sAdhAraNaM rAjakulam, pratyayaH punaH sa eva jIvatIti / suvadanena bhaNitam - mahArAja ! na mayA dharaNasya nAmApi AkarNitamiti / parIkSatAM devaH / rAjJA bhaNitam - bho bhoH zreSThin / Anaya dharaNam tvamapi tAM mahilAmiti / preSitA AbhyAM saha rAjapuruSairnijapuruSAH / AnItazca tairhRdayenAnicchannapi zreSThyuparodhabhAvi tacitto dharaNaH, itazca bhayatrastahRdayA lakSmIriti / dRSTau rAjJA / bhaNitaM ca tena - sundari ! dRSTastvayA eSa kutrApi sArthavAhaputraH / tayA tim-deva ! iti / tataH pRSTo dharaNaH / sArthavAhaputra ! apyeSA te bhAryA / dharaNena bhaNitam-deva ! kimanena pRSTena zrutameva devena 1 bho ki ka / 2 saccaM ti k| 3 'devassa' ityadhikaH kha / bhavabhinnahiyayA ka / 140 cho bhavo / // 557|| Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Kol chaTTho bhvo| // 558 // samarAicca-III pucchaami| dharaNeNa bhaNiyaM / deva, jai evaM devasta aNubandho, tA Asi bhAriyA, na uNa saMpayaM ti / rAiNA bhaNiyaM / emo styvaahkhaa| putto divo tae Asi / dharaNeNa bhaNiyaM / deva, eso cetra jANai tti / rAiNA bhaNio suvayaNo / satyavAha puttA kiviTTho tumae esa kahiMpi / sukyaNeNa bhaNiyaM / deva, mae tAva eso na diTTho tiM / rAiNA bhaNiyaM / hou, kiM eiNA; sAheha tubbhe kiM ettha ritth||558|| mANaM / suvayaNeNa bhaNiyaM / deva, ettha khalu dasasahassANi sovaNNigANa iTAsaMpuDANaM, anna pi thevayaM khu suritaM bhaNDaM ti / pucchio iyaro vi| dharaNeNa bhaNiyaM / deva, evameyaM / rAigA bhaNiyaM / bho kiMpamANA khu te saMpuDA / dharaNeNa bhaNiyaM / deva, na yANAmi / rAiNA bhaNiyaM / kaha niyayabhaNDassa vi pamANaM na yANAsi / dharaNeNaM bhaNiya / deva, evaM ceva te kayA, jeNa na jANAmi / tao | pucchio suvayago / bhadda, tumaM sAhehi / teNa bhaNiyaM / deva, ahamavi nissaMsayaM na yANAmi / rAiNA bhaNiyaM / bho evaM vavatyie rajjalpitamanayA / rAjJA gaNitam-sArthavAhapatra ! ata eva pRcchAmi / dharaNena bhaNitam-deva ! yadyevaM devasyAnubandhaH, tata AsId bhAryA, na punaH sAmpratamiti / rAjJA jhaNitam-epa sArthavAhaputro dRSTastvayA''sIt ? / dharaNena bhaNitam-deva ! eSa eva jAnAtIti / rAjJA bhaNitaH suvdnH| sArthavAhaputra ! kiM dRSTastvayaipa kutrApi / suvadanena bhaNitam-deva ! mayA tAvadeSa na dRSTa iti / rAjJA bhaNitam bhavatu, kisetena, kathayata yUyam , kimatra rikthamAnam / suvadanena bhaNitam-deva ! atra khalu daza sahasrANi sauvarNikAnAmiSTAsaMpuTAnAm , anyadapi stokaM khalu suriktaM bhANDamiti / pRSTa itaro'pi / dharaNena maNitam-deva! evametad / rAjJA bhaNitam-bhoH kiMpramANAH khalu te saMpuTAH / dharaNena bhaNitama-deva ! na jAnAmi / rAjJA bhaNitam-kathaM nijabhANasyApi pramANaM na jAnAsi / dharaNena bhaNitam-deva ! evameva te kRtAH, yena na jAnAmi / tataH pRSTaH suvadanaH / bhadra! tvaM kathaya / tena bhaNitam-deva ahamapi niHsaMzayaM na jAnAmi / rAjJA bhaNitam-bho evaM 1 bhaNiyaM suvayaNa ! kha / 2 mae so na diTTo ka / 3 ritthAmANaM ti kA 4 siribhaMDa ti ka / 5 'rAiNA ityadhika ka / ee iha ka / 7 yANAmi k| REACRECENSARAL Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica-4 khaa| // 559 // kiMmae kAyadhvaM ti / dharaNega bhaNiyaM / deva, thegameya' kAraNaM / kibahuNA jaMpieNaM / avivAugo ahaM eyassaH tA giNDau ritthaM bhAriyaM ca eso ti / mukyaNega bhaNiyaM / bho mahApurisa ! evaM vi bhavao pahayameva, jaM me Alo na dino tti / dharaNeNa bhaNiyaM / pasiddho ahaM AladAyago / suvayaNeNa bhaNiyaM / jai na AladAyago, tA kimeyaM patthuyaM ti / TopaseTigA bhaNiyaM / are re nillaja pAvakamma, evaM pi vahariuM evaM jaMpasi tti / puNo vi amarisAisaraNa bhaNiyaM ToppaseTigA / mahArAya, kiM bahuNA jaMpieNaM / jai eyaM na dharaNasantiyaM ritvaM esA ye bhAriyA, tA majjha savvassasahiyA pANA niyaraNaM ti / ANAveu devo mayale divve tti / dharaNeNaM cintiyaM / abahario khu eso maha siMNehANubandheNa; tA na juttaM saMpayaM pi udAsIgayaM kAuMti / jaMpiyamaNeNa / deva, jahA ettha aNubandho tAyassa, tA alaM divvehi; anno vi ettha uAo asthi ceva / rAiNA bhaNiyaM / kahe hi, kIiso ubAo tti| dharaNega bhnniyN| deva, te mae saMpuDA sanAmeNaM ghera aGkiya tti / rAiNA bhaNiyaM / vyavasthite kiM mayA kartavyamiti / dharaNena bhaNitam-stokametat kAraNam , kiMbahunA jalpitena / avivAdako'hametasya, tato gRhAtu rikthaM bhAryA capa iti / suvadanena bhaNitam-bho mahApuruSa ! etadapi bhavataH prabhUtameva, yanme Alo na datta iti / dharaNena bhaNitamprasiddho'hamAlAyakaH / subanena bhaNitA-padi nAlAyakastataH kimetatprastutamiti / ToppazreSThinA bhaNitam-arere nirlajja pApakarman ! evamapi vyavahRtya evaM jalpasIti / punarapi amaryAtizayena bhaNitaM ToppazreSThinA / mahArAja! kiM bahunA jalpivena, yadyetanna dharaNasakaM rikyameSA ca bhAryA tato mama sarvasvasahitAH prANA nikaraNamiti / AjJApayatu devaH sakalAn divyAniti / dharaNena cintatamapahRtaH khalu eSa mama snehAnubandhena, tato na yuktaM sAmpratamapi udAsInatA kartumiti / jalpitamanena / deva ! yadyatrAnubandhastAtasya 1 thevamiyaM ga / 2 vetthiyA k| 3 sahiyassa kha / 4 nehANubaMdhega ka / COSTA RICA OM Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaTTo bhvo| // 56 // samarAicca-1 lA kiM tujjha nAma / dharaNeNa bhaNiyaM / deva, dharaNo tti / iyaro vi pucchio / teNa bhagiyaM / deva, suvayaNo tti| rANA khaa| paNiyaM / jai evaM, to chinno khuvAharo; navaraM ANeha ettheva kaivi saMpuDe ti / taio pesiyaM pazcaulaM, ANiyA saMpuDA, nihA liyA rAiNA bAhiM, na diLaM dharaNanAmayaM / bhaNiyaM ca NeNa / bho natthi ettha dharaNanAmayaM / suvayaNeNa bhaNiyaM / devo pamANaM ti / // 56 // annaM ca deva, devasta purao esa mahantaM pi aliyaM jaMpiUNa ajja vi pANe dhArei tti / jANiyaM devega, jaM eeNa pamANIkayaM / | rAiNA bhaNiyaM / bho dharaNa kimeyaM ti / dharaNeNa bhaNiyaM / deva, na annahA eyaH phoDAviUNa majjhaM nirUveU devo| to eyamAyaNNiUNa saMkhuddho sutrayaNo, harisio ToppaseTThI / sadAviyA suvaNNayArA, phoDAviyA saMpuDA, diTTa dharaganAmayaM / kuvio rAyA suvayaNassa lacchIe ya / bhaNiyaM ca meNaM / hare vAvAeha evaM vANiyagavesadhAriNaM mahAbhuyaMgaM, nimyAseha ya eyaM mama rajjAo vivannatato'laM divyaH, anyo'pyatra upAyo'styeva / rAjJA bhaNitam-kathaya, kIdRza upAya iti / dharaNena bhaNitam-deva ! te mayA saMpuTAH svanAmnavAGkitA iti / rAjJA jhaNitam-kiM tava nAma | dharaNena bhaNitam-deva ! dharaNa iti / itaro'pi pRSTaH / tena bhaNitam-deva ! suvadana iti / rAjJA bhaNitam-yadhvaM tatachinnaH skhalu vyavahAraH, navaramAnayatAtraiva katyapi saMpuTAniti / tataH preSitaM paJcakulam , AnItAH saMpuTAH / nibhAlitA rAjJA bahiH, na dRSTaM dharaNanAma / bhaNitaM ca tena-bho ! nAstyatra dharaNanAma / suvadanena bhaNitam-devaH pramANamiti anyacca deva ! devasya purata eSa mahadapi alI ke jalpitvA adyApi prANAn dhArayatIti / jJAtaM devena, yadetena pramANIkRtam / rAjJA bhaNidAtam-bho dharaNa ! kimetaditi / dharaNena bhaNita-deva ! nAnyathA etad, sphoTayitvA madhyaM nirUpayatu devaH / tata etadAkarNya saMkSubdhaH suvadanaH, hRSTaH ttoppshresstthii| zamAthitaH suvrnnkaaraaH| sphoTitAH sNputtaaH| dRTa dharaNanAma / kupito rAjA suvadanasya lakSmyAzca / bhaNitaM 1 ettheva ANeha kha / 2 kai iha kha / 3 to pesiUNa paMca ulaM ANi yA k| 4 edahamettaM pika / 5 dharei ti k| 6 uvaladdhaM k| NASAALHASI-STRA Jain Education c Byainelibrary.org hanal Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca chaTo bhvo| khaa| // 56 // // 561 // sIlajIviyaM alacchi, samappeha ya samatthameva ritthaM dharaNasatyavAhassa / annaM ca bhaNa, bho mahApurisa, kiM te avaraM kIrau / dharaNeNa bhaNiyaM / deva, alaM me rittheNa / kareu devo pasAyaM suvayaNasta abhayappayANeNaM / to 'aho se mahANubhAvaya' tti cintiUNa bhaNiya rAiNA / satyavAhaputta, na juttameya, tahAvi alakSaNIyavayaNo tumaM ti; tA tumaM ceva jANasi / dharaNeNa bhaNiyaM / devapasAo tti, aNuggihIo ahaM deveNa / rAiNA bhaNiyaM / bho satthavAhaputta, geShAhi niyayarityaM / dharaNeNa bhaNiyaM / jaM devo ANavei / tao narinda- pazcaulAhiDio saha suvayaNeNaM gao velAulaM dharaNo, uvagaNiyaM suvaNNaya paMcaulega, samappiyaM dharaNassa / tao dharaNeNaM bhaNiyaM / bho subayaNa ! paricaya visAyaM, aGgIkarehi porusaM, devyovaroheNa kassa yA khaliyaM na jAyai ti / annaM ca, bhaNio mae tujjha | suvaNNalakkho, tae puNa mahANubhAvattaNeNa ahameva bahumabhio, na uNa suvaNNalakkho / bhaNiyaM ca tae Asi "kiM suvaNNalakkheNa, ca tena-are vyApAdayataitaM vANijakaveSadhAriNaM mahAbhujaGgam , nirvAsayata caitAM mama rAjyAd vipannazIlajIvitAmalakSmIm , samarpayata samastameva rikthaM dharaNasArthavAhasya / anyacca, bhaNa bho mahApuruSa! kiM te'paraM kriyatAm / dharaNena bhaNitam-alaM me rikthena / karotu devaH prasAda suvadanasyAbhayapradAnena / tataH 'aho tasya mahAnubhAvatA' iti cintayitvA bhaNitaM rAjJA / sArthavAhaputra ! na yuktametad, tathA'pyalaGghanIyavacanastvamiti, tatastvameva jAnAsi | dharaNena bhaNitam-devaprasAda iti, anugRhIto'haM devena / rAjJA bhaNitam-bhoH sArthavAhaputra ! gRhANa nijariktham / dharaNena bhaNitam-yaddeva AjJApayati / tato narendrapaJcakulAdhiSThitaH saha suvadanena gato velAkUlaM dharaNaH, | upagaNitaM suvarNa paJcakulena, samarpita dharaNasya / tato dharaNena bhaNitam-bhoH suvadana ! parityaja viSAdam , aGgIkuru pauruSam , devoparodhena kasya vA skhalitaM na jAyate iti / anyacca bhaNitaM mayA tava suvarNalakSam , tvayA punamahAnubhAvatvenAhameva bahu mataH, na punaH 1 karIyau kha / 2 niyaritthaM k| 3 divovaroheNa ka-kha / 4 saMjAyai tti k| 5 bahugo g| SCOTAARA 14 Jain Education X a l Manelibrary.org Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| // 56 // // 562 // NASAMACHAR & tumaM ceva me bahumo tti / agagveyaM ca evaM saMbhamavayaNaM / tA geNhAhi saMpayaM, jaM te paDihAyai / evaM ca bhaNio samANo lajiora suvayaNo / na jaMpiyaM ca NeNa / to dAUNa aTTha supaNNalakkhe saMpUiUNa naravaI to kAu sayalasutthaM bhaNDassa gao ToppaseTigehaM / Thio kaMci velaM saha se TiNA / uvagayAe bhoyaNa velAe kayamajjaNA pabhuttA ee| bhututtarakAle.ya calaNesu nivaDiUNa bhaNio dharaNeNa ToppaseTThI / jAemi ahaM kiMci vatthu tAyaM, jai na karei mama paNayabhaGga taao| to harisavamupphullaloyaNeNa 'aho ahaM kayattho, aho ahaM dhanno, aho mama mujIviyaM, aho mama sulado jammo tti, jao IiseNAvi mahANubhAveNa sayasattakappatarukappeNa tihuyaNacintAmaNIbhUeNa vi ahaM patthi jAmi' ti cintiUNa bhaNiya ToppaseTiNA / vaccha, jaha vi sakalattaM saputta pariyaNaM dAsattanimittaM mamaM jAesi, tahAvi ahaM tuha mahApurisaceTThieNa Akarisiyacitto na khaNDemi te patthaNApaNayaM / dharaNeNa G| suvarNalakSam / bhaNitaM ca tvayA''sIt 'kiM suvarNalakSaNa, tvameva me bahumata iti / anaya caitat saMbhramavacanam / tato gRhANa sAmprataM yatte pratibhAti / evaM ca bhaNitaH san lajjitaH suvadanaH / na jalpitaM ca tena / tato dattvA aSTa suvarNalakSAn saMpUjya narapati tataH S| kRtvA sakalasusthaM bhANDasya gataH ToppazreSThigeham / sthitaH kAzcid velAM saha shresstthinaa| upagatAyAM ca bhojanavelAyAM kRtamajjanau prabhu ktAvetau / bhuktottarakAle ca caraNayornipatya bhaNito dharaNena ttoppshresstthii| yAce'haM kiJcid vastu tAtam , yadi na karoti mama praNayabhaGgaM tAtaH / tato harSavazotphullalocanena 'aho ahaM kRtArthaH, aho ahaM dhanyaH, aho mama sujIvitam , aho mama sulabdhaM janmeti, yata IzeNApi mahAnubhAvena sakalasattvakalpatarukalpena tribhuvanacintAmaNIbhUtenApi ahaM prArye' iti cintayitvA bhaNitaM ToppazreSThinA / vatsa ! yadyapi sakalatraM saputraparijana dAsatvanimitta mAM yAcase tathApyahaM tava mahApuruSaceSTitenAkRSTacitto na khaNDayAmi te prArthanApraNayam / 1 AgayAe k| 2 aakrsiy-g| Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA / // 563 // bhaNiyaM / tAya, jai evaM tA dehi tinni vAyAo / Isi vihasiUNa 'jAya, jo egaM vAyaM loppai, so tini viloppayanto kiM hora at pAya' tti bhaNiUNa ToppaseTTiNA vayAo tini vaayaao| 'tAya, aNuggihIo' tti bhaNiUNa hemakuNDalavijAhara vidinamai hagveya putrasamappiyarayaNasahassaM maggiya ToppaseTTibhaNDArio / teNa vi ya 'jaM ajjo ANavei' tti bhaNiUNa samapiyAI gahiUNa rayaNAI / tao tANa majjhe addhaM gaheUNa ToppaseTThissa calaNapUyaM kaiAUNa puNo vi viDio pAe 'tAya, esA sA patthaNa' ti bhaNamANo gharaNo / tao 'aha kahaM chalio ahamaNeNaM' ti suiraM cinUiNa 'agahie ya vilakkhIbhavissa eso nivArio ahaM imiNA aNAgayaM ceva' uTThavio dharaNo 'vaccha, paDivannA te patthaNA' bhaNamANeNa Toppase dviNA || ta bahumanio sefNA mahayA satyeNa samAgao niyayanayariM / AvAsio vAhiM / jAo loyatrAo, jahA Agao dharaNo dharaNena bhaNitam - tAta ! yadyevaM tato dehi tisro vAcaH / ISad vihasya 'jAta ! ya ekAM vAcaM lupyati sa tisro'pi lupyan ki kenApi dhartu pAryate' iti bhaNitvA ToppazreSThinA kRtAstisro vAcaH / 'tAta ! anugRhItaH' iti bhaNitvA hemakuNDalavidyAdharavitIrNa mahArghyapUrvasamarpita ratnasahasraM mArgitaH ToppazreSThibhANDAgArikaH / tenApi ca 'yad Arya AjJApayati' iti bhaNitvA samarpitAni gRhItvA ratnAni / tatasteSAM madhye ardha gRhItvA ToppazreSThinaJcaraNapUjAM kRtvA punarapi nipatitaH pAdayoH 'tAta ! 'eSA sA prArthanA' iti bhaNan dharaNaH / tato'tha 'kathaM chalito'hamanena' iti suciraM cintayitvA 'agRhIte ca vilakSIbhaviSyati eSaH, nivArito'hamanena anAgatameva' utthA pito dharaNo 'vatsa ! pratipannA te prArthanA' bhaNatA ToppazreSThinA // tato bahumAnitaH zreSThinA mahatA sArthena samAgato nijanagarIm / AvAsito bahiH / jAto lokavAdaH, yathA Agato dharaNa iti / 1 keNavi ka 2 mahagghaya-ka / 3 kareUNa k| 4 agahIehi ka / 5 niyAio ka / chaho bhavo / // 563 // Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca khaa| // 564 // PERCASTEREOTERESTROG ti| niggao rAyA paccoNi / pavesio NeNa mahAvibhUIe / neUNa niyayabhavaNaM, pUio majjaNAiNA niyAbharaNapajjavasANamuvayAra- | chaTTo ppayANeNaM / gao niyayabhavaNaM / tuhA ya se jnnnnijnnyaa| viiNNaM mahAdANaM, kayA savvAyayaNesu puuyaa| aikantA kAi velaa| bhvo| tao uvaNimantiyaM mahArAyaM pUio aNeNa svisesN| sammANiyA ya jahAruhapaDivattIe pauracAuvejjoiyA, paDipUio ya tehi / tao pucchio jaNaNijaNaehiM / vaccha, avi kahiM te dheriNi ti| dharaNeNa bhaNiyaM / alaM tIe khaae| cintiyaM ca NehiM / hanta kayaM | // 564 // tIe, jaM ithiuciyaM / tA alaM imassa mammaghaTTaNeNa imiNA jaMpieNaM / anno avagacchisaM ti / etyantarami mahApurisayAkhittahiyao vimhayavaseNupphullaloyaNo karyamuddaGgasAsaNAvaNanimittaM puNo vi dharaNasamIvaM samAgao raayaa| kao dharaNeNa smuciovyaaro| pucchio ya AgamaNapaoyaNaM / siTTho se niyayAhippAo raainnaa| tao calaNesu nivaDiUNa bhaNiyaM dharaNeNa / deva, alaM muddaGgeDiM; kiMtu nirgato rAjA (paccoNI de.) sanmukham / pravezitastena mahAvibhUtyA, nItvA nijabhavanaM pUjito majjanAdinA nijAbharaNaparyavasAnopacArapradAnena / gato nijabhavanam / tuSTau ca tasya jananIjanako / vitINa mahAdAnam / kRtA sarvAyataneSu pUjA / atikrAntA kApi velA / tata | upanimantrya mahArAja pUjito'nena savizeSam / sanmAnitAzca yathAIpratipattyA pauracAturvidyAdayaH, pratipUjitazca taiH / tataH pRSTo jananIjanakAbhyAm / vatsa! api kutra te gRhiNIti / dharaNena bhaNitam-alaM tasyaH kathayA / cintitaM tAbhyAm-hanta kRtaM tayA yat scyucitam / tato'lamasya marmaghaTTanenAnena jalpitena / anyato'vagamidhyAva iti / atrAntare mahApuruSatAkSiptahRdayo vismayavazenotkulalo. canaH kRtamudrAGkazAsanArpaNanimittaM punarapi dharaNasamIpaM samAgato rAjA / kRto dharaNena smucitopcaarH| pRSTazcAgamanaprayojanam / ziSTa 1 aikkato koi kAlo k| 2 uvaNima teo mahArAyA k| 3 Na ka / 4-vijjAiyA kha / 5 dharaNi ttik-kh| 6 kahaudaMgasemeNAvainimittaM k| 7 -samuciuvayAro k| Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA // 565 // sama0 48 'mANaNIo devo' ti kariye patthemi patthaNIyaM / rAiNA bhaNiyaM / bhagAu ajjo / teNa bhaNiyaM / payacchau devo niyarajje saccasAndimokkhaNaM savvasattANamabhayappayANaM ca / tao aho se mahANubhAvayA, aho mahApurisaceTThiyaM satyavAhaputtassa' ci bhaNiUNa ANato paDihAro / hare kAravehi cArayaghaNTapaoeNa mama rajje sayalabandimokkhaM savvasattANamabhayapayANaM ca davAvehi tti / tao 'jaM devo ANave ' tti bhaNiUNa saMpADiyaM devasAsaNaM / sappurisaceTTieNa ya parituTThA se jaNaNijaNayA / pariosaviyasiyacchehiM kayamaNehiM rAiNo uciyaM karaNijjaM / tabha dharaNeNa saha kaMci velaM gameUNa niggao rAyA // dharaNo vicirayAlamiliyavayaMsayasameo gao malayasundarAbhihANaM ujjANaM / uvaladdho ya nAgalayAmaNDavaMmi kIlAnimittamAgao kuviyaM piyapaNaNi pasAyanto revilaMgo nAma kulauttago / sumariyaM lacchIe / cintiyaM ca NeNaM / aho Nu khalu evamapastasya nijAbhiprAya rAjJA / tatazcaraNayornipatya bhaNitaM dharaNena / deva! alaM mudrA H 'kintu mAnanIyo devaH' iti kRtvA prArthaye prArthanIyam / rAjJA bhaNitam - bhaNatvArthaH / tena bhaNitam prayacchatu devo nijarAjye sarvasattvAnAM bantimokSaNaM sarvasattvAnAmabhayapradAnaM ca / tataH 'aho tasya mahAnubhAvatA, aho mahApuruSaceSTitaM sArthavAhaputrasya' iti bhagilA AjJaptaH pratIhAraH / are kAraya cArakaghaNTAprayogeNa N mama rAjye sakalabandimokSam, sarvasatvAnAmabhayapradAnaM ca dApayeti / tato 'yad deva AjJApayati' iti NitvA saMpAditaM devazAsanam / satpuruSaceSTitena va parituSTau tasya jananIjanako / paritoSavikasitAkSAbhyAM kRtamAbhyAM rAjJa ucitaM karaNIyam / tato dharaNena saha kAcid velAM gamayitvA nirgato rAjA // dharaNospi cirakAlamilitavayasyasameto gato malayasundarAbhidhAnamudyAnam / upalabdhaca nAgalatAmaNDape krIDAnimittamAgataH kupitAM 1 baMdhaNamokkhaM / 2 davvAvehi tti ityadhikaH ka / 3 ravigo | 142 chaTTo bhavo / // 565 // Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica- chaTo khaa| bhvaa| // 566 // // 566 // BEESCRI ramatthapecchINi kAminaNahiyayAI havanti / samAgao saMvegaM / gao ya ujjANekadesasaMThiyaM asoyabIhiyaM / diTTho ya NeNa tahiyaM phAsuyadesaMmi viyliyviyaaro| sIsagaNasaMparibuDo Ayario arahadatto ti // aJcantamuddhacitto nANI vivihtvsosiysriiro| nijiyamayaNo vi dahaM annshsiddhitlliccho|| taM pecchiUNa cintA jAyA dharaNassa esa loyaMmi / jIvai saphalaM eko catto jeNaM gharAvAso // pariNI attho sayaNo mAyA ya piyA ya jIvaloyaMmi / mAindajAlasarisA tahavi jaNo pAvamAyarai // jA vi uvayArabuddhI ghariNIpamuhesu sA vi mohaphalaM / monUNa jao dhammaM na mrnndhmmiinnmuvyaaro|| 'so puNa saMpADeuM na tIrae AsavAniyattehiM / AsavaviNivittI vi ya gihAsamaM AvasantehiM // priyapraNayinI prasAdayan revilako nAma kulaputrakaH / smRtaM lakSmyAH / cintitaM ca tena-aho nu khalvevamaparamArthaprekSINi kAmijanahRdayAni bhavanti / samAgataH saMvegam / gatazca udyAnakadezasaMsthitAmazokavIthikAm / dRSTazca tena tatra prAsukadeze vigalitavikAraH / ziSyagaNasaMparivRta AcAryo'haMdatta iti / / atyantazuddhacitto jJAnI vividhatapaHzoSitazarIraH / nirjitamadano'pi dRDhamanaGgasukhasiddhitatparaH // taM prekSya cintA jAtA dharaNasyaiSa loke / jIvati saphalamekastyakto yena gRhAvAsaH // gRhiNI arthaH svajano mAtA ca pitA ca jIvaloke / mAyendrajAlasadRzAstathApi janaH pApamAcarati // yA'pi upakArabuddhiH gRhiNIpramukhe sApi mohaphalam / muktvA yato dharma na maraNadharmANAmupakAraH / / 1 -desahiyaM / 2 -sarisaM k| RECARREARRA Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica chaTTho bhvo| // 567 // // 567 // niyamA tatyArambho ArambheNaM ca vaDaI hiMsA / hiMsAe kao dhammo na desio satthayArehiM // pajante vi ya eso samveNaM ceva jIvaloyaMmi / niyameNamujjhiyanyo tA alameeNa pAvaNaM // evaM ca cintayanto patto saMjAyacaraNapariNAmo / gurupAyamUlamaNahaM saMvayaMso nibuipuraM va // aha vandio ya NeNaM bhagavaM savayaMsaraNa sAhU ya / tehiM ciya dhammalAho dino samvesi vihipuvvaM // ubaviTThA ya mRvimale muNINa purao u ubavaNucchaGge / aha pucchiyA ya guruNA katto tumbhe ti mahuragiraM // evaM ca pucchie samANe jaMpiyaM dharaNeNa / bhayavaM, io ceva amhe / annaM ca asthi me gihaasmpricaaybuddhii| tA Aisau bhayavaM, jaMmae kAyavvaM ti / tao 'aho se AgiI, aho vivego' ti cintiUNa AsayaparikkhaNanimittaM jaMpiyaM araihayatteNaM / vaccha, sa punaH saMpAdayituM na zakyate AsravAnivRttaH / AsravavinivRttirapi ca gRhaashrmmaavsdbhiH|| niyamAttatrArambha ArambheNa ca vardhate hiNsaa| hiMsayA kRto dharmo na dezitaH zAstrakAraiH / / paryante'pi caiSaH sarvegava jIvaloke / niyamenojjhitavyastato'lametena pApena / evaM ca cintayan prAptaH saMjAtacaraNapariNAmaH / gurupAdamUlamanaghaM savayasyo nirvRtipuramiva / / atha vandhitazca tena bhagavAn savayasyena sAdhavazca / taireva dharmalAbho dattaH sarveSAM vidhipUrvam / / upaviSTAzca suvimale munInAM puratastu upavanotsaMge / atha pRSTAzca guruNA kuto yUyamiti madhuragirA / / evaM ca pRSTe sati jalpitaM dharaNena-bhagavan ! ita eva vayam / anyacca, asti me gRhAzramaparityAgabuddhiH, tata Adizatu bhagavAn , yanmayA 1 vAi kha / 2 hiMsAi kao ya ka / 3 savayasso ka / 4 arahadattega k| CARALA Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umarAicakahA // 568 // paricatagihAsa meNaM nivbhacchiUNa niyaniyavisayalAlasAI indiyAI vijjheviya kasAyANalaM nirIheNaM citteNaM sayalasokkhanihANabhUo saMjamo kAyaort | annahA paricatto vi aparicatto gihAsamo ti / so puNa aNAivisayabhAvaNAbhAviyassa jIvassa accantadukkhayaro | pavajjiUNa vi eyaM putrakayakrammado seNa kei na taranti parivAliu~, mujjhanti niyayakajje, pairikappenti asayAlambaNAI, vimukasaMjamA ya te, Auso, na gihI na pavtraiyagA ubhayaloga vihalaM nAsanti maNuyattaNaM / evaM vavasthie amuNiUNa heovAyAI atulikaNamappANayaM na jutto gihAsamapariccAo tti / dharaNeNa bhaNiyaM / evameyaM, jaM tubbhe ANaveha / kiM o giAsamo me buddhI samaNattaNaM uvAeyaM / tulaNA dhi vivego cciya kilesavasayANa sattANaM / tu bhayavayA cintiyaM / aho se sauNNayA, muNio NeNa jahaDio saMsAro, samuppannA jiNadhammabohI / tA pasaMsemi eyaM sAhemi ya kartavyamiti / tataH 'aho tasyAkRtiH, aho vivekaH' iti cintayitvA AzayaparIkSaNanimittaM jalpitamarhadattena / vatsa ! parityaktagRhAzrameNa nirbharya nijanijaviSayalAlasAnIndriyANi vidhyApya kaSAyAnalaM nirIhena cittena sakalasaukhyanidhAnabhUtaH saMyamaH kartavyaH / anyathA parityakto'pyaparityakto gRhAzrama iti / sa punaranAviviSayabhAvanAbhAvitasya jIvasvAtyanta duHkhakaraH / prapadyApyetaM pUrvakRtakarmadoSeNa kespi na zaknuvanti paripAlayitum, muhyanti nijakArye, parikalpayantyasadAlambanAni, vimuktasaMyamAzca te AyuSman ! na gRhiNo na prabrajita kA ubhaya lokaviphalaM nAzayanti manujatvam / evaM vyavasthite'jJAtvA heyopAdeyAni atolayitvA''tmAnaM na yukto gRhAzramaparityAga iti / dharaNena bhaNitam - evametad yad yUyamAjJApayata / kintu gRhAzrama me buddhiH zramaNatvamupAdeyam / tulanA'pi viveka eva klezavazagAnAM sattvAnAm // 1 vivajjiya ka 2 dukkaro ka / 3 parigappaiti ka / 4 nayaMtika / chaTTo bhavo / // 568 // Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 569 // imassa imIe dullahattaNaM, jeNa vayaMsagANa vi se saMboho samuppajjai / bhaNiyaM ca NeNa / vaccha, dhanno tumaM, nAyaM tae jANiyantraM, saMpattA seyalaloyadullahA jiNadhammabohI / tA jaihadviyA sevaNeNa eyaM caiva saphalaM karehi, saMsijjhai yatuH samIhiyaM / na khalu abhaya niraiyArakusalamaggA evaMvidhA havanti, avi ya aparamatthapecchiNo visayaloluyA ya / eyavaiyaraM ca nisuNehi me cariyaM / dharaNeNa bhaNiyaM 'kaheu bhayavaM' / arahadattAyarieNa bhaNiyaM / suNa / asthi va vaise alaraM nAma nagaraM / tattha jiyasattU rAyA, pu~ttA ya se avarAjio samarakeU ya / aparAjio juvarAyA, iyaro ya kumAro | dinA imassa kumAramuttIe ujjeNI / evaM ca aikanto koi kAlo / amnayA ya vithako samarakerI nAma paccantanaravaI / tao arAjio tappasAhaNanimittaM gao / pasAhio ya eso / AgacchamANeNa ya muttimantotriya puNyodao bhagavatA cintitam - aho tasya sapuNyatA, jJAto'nena yathAsthitaH saMsAraH, samutpannA jinadharmabodhiH, tataH prazaMsAmyetam kathayAmi cAmmai asyA durlabhatvam, yena vayasyAnAmapi tasya saMbodhaH samutpadyate / bhaNitaM ca tena vatsa ! dhanyastvam jJAtaM tvayA jJAtavyam, saMprAptA sakalalokadurlabhA jinadharmabodhiH / tato yathAsthitAsevanena etAmeva saphalAM kuru, saMsidhyati ca tava samIhitam / na khalvanabhyastaniraticAra kuzalamArgA evaMvidhA bhavanti, api cAparamArthaprekSiNo viSayalolupAzca / etadvyatikaraM ca nizRNu me caritam / gharana bhaNitam - kathayatu bhagavAn | attAcAryeNa bhaNitam - zRNu / astI varSe acalapuraM nAma nagaram / tatra jitazatrU rAjA, putrau ca tasya aparAjitaH samaraketuzca / aparAjito yuvarAjaH, itarazca kumAraH / dattA'sya kumAramuktyAM ujjayinI / evaM cAtikrAntaH ko'pi kAlaH / anyadA ca ( vitthako de.) viruddhaH samarakesarI 1 tellokaduka / 2 jahaDiyaM se k| 3 bhArahe vAse / 4 putto ya ka kha / 143 chaTTo bhavo / ||569 // Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| bhavo IHAR // 570 // // 570 // | saMpato imeNa dhammArAmasannive se sayalamaNorahacintAmaNI rAho nAma Ayario tti / taM ca daLUNa samuppanno eyassa saMvego / pucchio NeNa jehAvihIe dhammo / kahio bhayavayA jahoiTTho paramagurUhi / paDibuddho ya eso / khaovasamamuvagayaM cArittamohaNIyaM / tao mAindajAlasarisaM jIvaloyamavagacchiya pavvaio eso / karei tavasaMjamujjoyaM // annayA ya gurupAyamUlaMmi ahA. saMjamaM viharamANo gao tagarAsannivesa / etthantaraMmi samAgayA tattha ujjeNIo rAhAyariyasa antevAsiNo ajarAhukhamAsamaNasantiyA gurusamIvaM sAhuNo ti / kayA se uciypddivttii| pucchiyA niruvsggvihaarmujjenniie| kahio ya NehiM sundaro vihAro; kevalaM rAyaputto purohiyaputto ya abhaddayA, te jahovaladdhIe khaliyArenti sAhuNo, tanimitto utsaggo tti / tao eyamAyaNNiya cintiyamavarAjieNa / aho pamattayA samarakeugo, jeNa pariyaNaM pi na niyamei / tI aNunaviya guruM gacchAmi ahanAma prtyntnrptiH| tato'parAjitastatprasAdhananimittaM gtH| prasAdhitazcaiSaH / AgacchatA ca mUrtimAniva puNyodayaH saMprApto'nena dharmArAmasanniveze sakalamanorathacintAmaNI rAho nAmAcArya iti / taM ca dRSTvA samutpanna etasya saMvegaH / pRSTo'nena yathAvidhi dharmaH / kathito bhagavatA yathopadiSTaH paramagurubhiH / pratibuddhazcaSaH / kSayopazamamupagataM cAritramohanIyam / tato mAyendrajAlasadRzaM jIvalokamavagatya pratrajita eSaH / karoti tapaHsaMyamodyogam / anyadA ca gurupAdamUle yathAsaMyamaM viharan gatastagarAsannivezam / atrAntare samAgatastatro jjayinyA rAhAcAryasyAntevAsina AryarAhukSamAzramaNasatkA gurusamIpaM sAdhava iti / kRtA teSAmucitapratipattiH / pRSTA nirupasargavihAramujjayinyAm / kathitastaiH sundaro vihAraH, kevalaM rAjaputraH purohitaputrazcAbhadrakau, to yathopalabdhyA khalIkurutaH (upadravataH) sAdhUna , tannimitta upasarga iti / tata etadAkarNa cintitamaparAjitena / aho pramattatA samaraketoH, yena parijanamapi na niyamayati / tato'nu 1 jahAvihaM dharma ka / 2 mAIdayAla-ka / 3 rAhAyariyadhammabhAisayAsAo ka / 4 ajjarAha-ka / 5 tesi ka / 6 to ka / 7 ayaM pATho nAstika / Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica 571 // // 571 // PANA mujjeNiM / uvasAmemi te kumAre, mA saMciNantu abohimUlAI / saMsArabaddhaNe ya sAhupaoso / asthi me taduvasAmaNasattI / to aNunaviya guruM pesio guruNA samAgao ujjeNiM, paviTTho ya ajarAhukhamAsamaNagacche / kayaM se uciyakaraNijja / samAgayA bhikkhAvelA / payaTTo eso / bhaNio ya sAhUhi / pAhuNayA tubbhe, tA acchaha tti / teNa bhaNiyaM / na acchAmi, attaladdhio ahaM, navaraM ThavaNakulAINi daMseha / tao dino se cello , dasiyANi kulANi, vArio ya NeNaM 'eyaM paDaNIyageha; mA pavi- senjamu' ti bhaNiUNa niyatto cellao / paviTTho ya eso paDhamameva kumAragehaM / mahayA sarveNa dhammalAhiyamaNeNaM / taM ca daLUNa bhIyAo anteuriyaao| 'hA kaTaM, isI kayatthinjissaI' ti cintiUNa samio ya NAhiM 'lahu niggacchasu' tti / to avahIriUNa baihirAviDaM ca kAUNa mahayA saddeNa dhampalAhiyamaNeNaM / etthantaraMmi dhammalAhasadaM soUNa immiyatalAo pahamuhapaGkayA jJApya guruM gacchAmyahamujjari nIm / upazamayAmi tau kumArau, mA saMcinvAtAmabodhimUlAni / saMsAravardhane ca sAdhupradveSaH / asti me tadupazamanazaktiH / tato'nujJa.gha guruM preSito guruNA samAgata ujjayinIm , praviSTazcAryarAhukSamAzramaNagacche / kRtaM tasyocitakaraNIyam / samAgatA mikSAvelA / pravRtta eSaH / maNitazca sAdhubhiH / prAghUrNakA yUyam , sata Adhvamiti / tena bhaNitam-na Ase, Atmalabdhiko'ham , navaraM sthApanAkulAdIni darzayata / tato dattaratasya ziSyaH, darzitAni kula ni, vAritazca tena 'etatpratyanIkarohama . mA praviza' iti bhaNitvA nivRttaH ziSyaH / praviSTazcaSa prathamameva kumArageham / mahatA zabdena dharmalAbhitamanena / taM ca dRSTvA bhItA antaH purikAH / hA kaSTam , RSiH kadarthayiSyate' iti cintayitvA saMjJitazca tAmiH 'laghu nirgaccha' iti / tato'vadhIrya badhiravRttitAM (?) ca kRtvA mahatA zabdena dharmalAbhitamanena / atrAntare dharmalAbhazabdaM zrutvA har2yAtalA prahRSTa mukhapaGkajau samAgatau kumArau / sthagitaM dvAram / 1-kulAdINi ka / 2 vahirAvahiroviDaM ca ka, bahirAvitru cakha / 3 dakiyaM taM kh| Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 572 // 1 samAgayA kumArayA / Dha~kiye duvAraM / aisaeNaM vandio NehiM sAhU / kayaM dhammalAhaNaM / bhaNio ya NehiM / bho pavyaiyagA, 'naccasu' tti / teNa bhaNiyaM / kahaM gIyaMvAieNa diNA naccAmi / kumArehiM bhaNiyaM / amhe gIyavAiyaM karemo / sAhuNA bhaNiyaM 'sundaraM ' tti | visamatAla kayaM gIyavAiyamaNehiM / akruddho vi hiyaeNaM kuddho sAhU / bhaNiyaM ca NeNa / are re govAladArayA, imiNA vinnANeNa mamaM naccAveha tti / eyaM soUNa kuviyA kumArA, sAhutADaNanimittaM ca dhAviyA abhimuhaM / teNa vi ya 'na anno uvAo' ti kaliUNa karuNApahANacitteNa nijjuddhavAvArakusaleNaM suNiyaM ceva vettUNa savvasaMdhIsu vioo eko / tao dhAvio duio, so vi tava / tao duvAramugdhA DiUNa gao sAhU / egante Thio sajjhAyajogegaM / iyare vi nicceTThA taheva ciTThanti / di pariyagaM, udaya siJcikraNa sasaMbhramaM vAhittA, jAva na jaMpanti, tao niveiyaM rAyapurohiyANaM, jahA imiNA vuttanteNa keNai sAhuNA kumArA evaM kayati / tao te nirUviUNa AyariyasamIvaM gao rAyA / paNamio ya NeNAyario, bhaNio ya / bhayavaM, khameha atizayena vanditastAbhyAM sAdhuH / kRtaM dharmalAbhanam / bhaNitazca tAbhyAm -'bho pravrajitaka! nRtya' iti / tena bhaNitam kathaM gItavA yena vinA nRtyAmi / kumArairmeNitam - AvAM gItavAdyaM kurvaH / sAdhunA bhaNitam sundaram' iti / viSamatAlaM kRtaM gItavAdyamAbhyAm / akruddho'pi hRdayena kruddhH| sAdhuH bhaNitaM ca tena - arere gopAlArakau ! anena vijJAnena mAM nartayatamiti / etacchrutvA kupitau kumArau, sAdhutADananimittaM ca dhAvitAvabhimukham / tenApi ca 'nAnyaH upAyaH' iti kalayitvA karuNApradhAnacittena niyuddhayApArakuzalena zanaireva gRhItvA sarvasaMdhi viyojita ekaH / tato dhAvito dvitIyaH so'pi tathaiva / tato dvAramudghATaya gataH sAdhuH / ekAnte sthitaH svAdhyAyayogena / itarAvapi nizreSTau tathaiva tiSThataH / dRSTau parijanena udakena siktvA sasaMbhramaM vyAhRtau yAvad na jalpataH / tato niveditaM rAjapurohitAbhyAm, yathA'nena vRttAntena kenacit sAdhunA kumArau evaM kRtAviti / tatastau nirUpya AcAryasamIpaM gato rAjA / praNata1 ahimuhaM ka / 2 ego ka 3 ega ka / cha) bhavo / // 572 // Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica-1 khaa| // 573 // phyamavarAhaM bAlayANaM / AyarieNa bhaNiyaM / kimayaM ti nAvagacchAmi / kahio se vuttanto rAiNA / to AyarieNa bhaNiyaM / chaTTo vIyarAgasAsaNasaMpAyaNareyA tappahAvo viiyaparamatthA paraloyabhIruyattaNeNa ya ihaloyasarIre daDhamapaDibandhayAe khamenti sayalasattANaM sAhuNo na puNa pANabhaeNaM ti / tahAvi kAraNaM pai samAyariyaM jai keNAvi bhave, to pucchAmi sAhuNo / tao AyarieNa pucchiyA sAhuNo / tehiM bhaNiyaM / bhayavaM, na amhe viyANAmo ti / AyarieNa bhaNiyaM / mahArAya, neyamiha sAhahiM vavasiyaM / rAiNA bhaNiyaM / bhayavaM, sAhuNA na ettha saMdeho / AyarieNa bhaNiyaM / mahArAya, jai evaM, tA evaM bhavissai / asthi ego Agantugo 18 // 573 // sAha teNeyamaNuciTThiyaM bhave / rAiNA bhaNiyaM / bhayavaM, kahiM puNa so sAhU / AyarieNa bhaNiyaM / daMseha se tayaM / daMsio egeNa sAhuNA nAiduraMmi ceva sAlataruvarasamIve jhANasaMThio ti / paccabhinnAo ya rAiNA / kumArAvarAhalajjieNaM paNamio ya NeNaM / zva tenAcAryaH, bhaNitazca / bhagavan ! kSamasvaitamaparAdhaM baalkyoH| AcAryeNa bhaNitam-kimetaditi nAvagacchAmi / kathitastasya vRttAnto rAjJA / tata AcAryeNa bhaNitam-vItarAgazAsanasaMpAdanaratAstatprabhAvato viditaparamArthAH paralokabhIrukatvena ca ihalokazarIre dRDhamaprativandhatayA kSamayanti sakalasattvAn sAdhavaH, na punaH prANabhayeneti / tathApi kAraNaM prati samAcaritaM yadi kenApi bhavet tataH pracchayAmi sAdhUn / tata AcAryeNa pRSTAH sAdhavaH / tairmaNitam-bhagavan ! na vayaM vijAnIma iti / AcAryeNa bhaNitam-mahArAja! nedamiha sAdhubhiyavasitam / rAjJA bhaNitam-bhagavan ! sAdhunA, nAtra saMdehaH / AcAryeNa bhaNitam-mahArAja ! yadyevaM tata evaM bhaviSyati / astyeka AgantukaH sAdhuH, tenedamanuSThitaM bhavet / rAjJA bhaNitam-bhagavan ! kutra punaH sAdhuH / AcAryeNa bhaNitam-darzayatAsya tam / darzita ekena sAdhunA nAtidUre eva sAlataruvarasamIpe dhyAnasaMsthita iti / pratyabhijJAtazca rAjJA / kumArAparAdhalajjitena praNatazca tena / dattastasya 1-raipahAvao kha, rayaNaM ka / 2 sAhU k| 3 Agantuo ka / A ___JainELCloni 144 Mulnelibrary.org Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaickhaa| RAHA bhvo| // 574 // // 574 // SSROROSCOROSARORSCOREOS dino se dhammalAho / bhaNio ya pacchA / bho mahAsAvaga, juttameyaM jaM tujjha santi e rajje isINaM kayatthaNA kumArANaM aNAhanaNaM ca / tao bAha jalabhariyaloyaNeNa rAiNA bhaNiyaM / bhayavaM lajio miha ahiyaM imiNA pamAyacarieNaM / asthi mama esa dauso; tahAvi bhayavaM kareha aNuggaraM, saMjoeha te kumAre / sAhuNA bhaNiyaM / saMjoemi caraNaguNavihANeNaM na uNa annaha tti / rAiNA bhaNiyaM / bhayavaM, aNumayaM mameyaM, navaraM kumArA pucchiyanca tti / sAhuNA bhaNiyaM / lahuM puccheha / rAiNA bhaNiyaM / bhayavaM, na sakenti te jaMpiuM / sAhuNA bhaNiyaM / ehi, tattheva vaccAmo; ahaM jaMpAvemi tti / AgayA kumArANa samIvaM / diTThA ya Nehi paramajoniNo bya niruddhasayalaceTA kumArA / AyattIkayaM ca tesiM sAhuNA vaiyaNamettaM / pucchyiA ya NeNaM / bho kumArayA, isikayatthaNApamAyajaNiyakammatarukusumuggamapubarUvameyaM, phalaM tu niraiyAiveyaNA / tA jai me atthi pacchAyAvo, tA pavajaha kammatarumahAkuhADaM pvjj| moemi ahaM imAo uvadavAo, bhavAmi ya paraloyasAhaNujjayANaM sahAo tti / kumArehi, bhaNiyaM / bhayavaM, aNuggaho ti / | dharmalAbhaH, bhaNitazca pazcAt / bho mahAzAvaka ! yuktametad yat tava satke rAjye RSINAM kadarthanA kumArANAmanAthatvaM ca / tato bASpajalabhRtalocanena rAjJA bhaNitam-bhagavan ! lajjito'smi adhikamanena pramAdacaritena / asti mamaiSa doSaH, tathApi bhagavan ! kurvanugraham, saMyojaya tau kumArau / sAdhunA bhaNitam-saMyojayAmi caraNaguNavidhAnena na punaranyatheti / rAjJA bhaNitam-bhagavan ! anumataM mamaitad, navaraM kumArau praSTavyAviti / sAdhunA bhaNitam-laghu pRcchata / rAjJA bhaNitam-bhagavan ! na zaknutasto jalpitum / sAdhunA bhaNitam-ehi tatraiva bajAvaH, ahaM jalpayAmIti / Agatau kumArayoH samIpam / dRSTau ca tAbhyAM paramayoginAviva niruddhasakalaceSTau kumArau / AyattIkRtaM ca tayoH sAdhunA vacanamAtram / pRSTau ca tena-bhoH kumArau ! RSikadarthanApramAdajanitakarmatarukusumodgamapUrvarUpametat , phalaM tu nirayAdivedanA / tato 1 kumArANa ya abuhattaNaM ti ka / 2 rAiNA bAha- | 3 ayaM ka / 4 kareu k| 5 paramajoiNo k| 6 vayaNameyaM ka / 7 nryaai-k| 8 'jai ya na nAraya tiriyamaNuyadukkhANa mAyaNo' ityadhikaH k| 9 havAmi ya ka / JainEducation abKAH K ional For Private & Personal use only M ainelibrary.org Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA / // 575 // lajjiyA amhe imiNA pemAyacarieNaM, atthi "Ne mahanto aNuyAvo, pavajjAmo ya pavvajjaM jai gurU aNujANanti / teMo aNubhAyA gurUhiM / saMjoiyA sAhuNA aGgasaMghAraNa paramaguNasaMghAraNa ya / tao pannA pavvajjaM / pariNayA ya tersi samaNaguNA / evaM ca jahuttakAraNaM anto koi kAlo / tANaM ca purohiya kumArassa kammodaraNaM viiyajiNadhammasArassa vi 'balA imiNA pavyAviya' tti samupano gurupaoso / na nindio jeNaM nAloio guruNo / tao mariUNaM ahAuyakkharaNa samuppanno IsANadevaloe bhuje divvabho / aikanto koi kAlo raisAgarAvagADhassa / anayA ya varaccha parigayassa milANAI surahikusumadAmAI, payampio kappapAyavo, paNaTTAo hirisirIo, jaivarattAI devadayadi yuvayorasti pazcAttApaH, tataH prapadyethAM karmataramahA kuThAraM pravajyAm / mocayAmyahamaramA dupadravAt bhavAmi ca paralokasAdhanodyatayoH sahAya iti / kumArairbhaNitam - bhagavan ! anugraha iti / lajjitAvAvAmanena pramAdacaritena, astyAvayormahAnanutApaH, prapadyAvahe ca pravajyAM yadi guravo'nujAnanti / tato'nujJAto gurubhiH / saMyojitau sAdhunA aGgasaMghAtena paramaguNasaMghAtena ca / tataH prapannau pravrajyAm / pariNatAzca tayoH zramaNaguNAH / evaM ca yathoktakAriNoratikrAntaH ko'pi kAlaH / tayozca purohitakumArasya karmodayena viditajinadharma sArasyApi 'balAdanena pratrAjitaH' iti samutpanno gurupradveSaH / na ninditastena, nAlocito guroH / tato mRtvA yathAyuHkSayeNa samutpanna IzAna devaloke bhuGkte divyabhogAn / atikrAntaH ko'pi kAlo ratisAgarAvagADhasya / anyadA ca varApsaraHparigatasya mlAnAni surabhikusumadAmAni, prakampitaH kalpapAdapaH pranaSTe hIzriyau, uparaktAni devadUSyAni, 1 asarisacarieNaM ka 2 amhANaM ka 3 aNunAva ka 4 'puloio rAyA sAhuNo ( NA) / tao sa sAhiUNa saMbaMdhivRttaMtaM imassa' ityadhikaH ka / 5- puttassa ka / 6 avaratAI ka chaTTo bhavo / ||575 // Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ magaiccakahA / // 576 // Jain Education sAI, samuppanno dINabhAvo, utthariyaM nidAe, viuDio kAmarAgo, bhamaDiyA diTThI, samuppanno kampo, viyambhiyA araiti / tao te cintiyaM' hanta, kiye' ti / triyANiyAI cavaNaliGgAI, visaNNo hiyaeNaM, viddANo pariyaNo, vilaviyaM accharAhiM / tao 'kimimaNA moharaNaM pucchAmi tAva bhayavantaM paumanAhaM titthayaraM, kahiM me uvavAo, sulahabohio vA na va' tti samAgao puvvavidehaM | paNamio telokkanAho pucchio ya / siddhaM bhayavayA / uvavAo te jambuddIvadAhiNaddhabhara he kosambIe nayarIe / dullahabohio tumaM / saMciNiyaM tumae gurupaoseNa imiNA pagAreNa avohivIyaM / nIsesamAcikkhio. punvabhavavaiyaro / tao teNa cintiyaM / hanta hamettassa vi gurUpaNIyabhAvassa dAruNo vivAgo tti / bhayavayA bhaNiyaM / bho devANuppiyA, na esa yedo| iha khalu ihalogovArI vikannuNA bahu manniyanvo, kimaGga puNa paralogovayArI / paralogovayAriNo ya guravo; jao pheDanti micchattavAhiM, paNAsamutpanno dInabhAvaH, utstRtaM ( AkrAntaM) nidrayA, vikuTitaH (vinaSTaH) kAmarAgaH, bhrAntA dRSTiH samuttannaH kampaH, vijRmbhitA aratiriti / tatastena cintitam -' hanta kimetad' iti / vijJatAni cyavanaliGgAni, viSaNNo hRdayena vidrANaH parijanaH, vilapitamapsarobhiH / tataH 'kimanena mohaceSTitena, pRcchAmi tAvad bhagavantaM padmanAbhaM tIrthakaram kutra me upapAtaH, sulabhabodhiko vA na vA' iti samAgataH pUrvavideham / praNatastrailokyanAthaH pRSTazca / ziSTaM bhagavatA - upapAtaste jambUdvIpa dakSiNArdhamarate kauzAmbyAM nagaryAm / durlabhabodhikastvam / saMcitaM tvayA gurupradveSeNa anena prakAreNa bodhibIjam / niHzeSamAkhyAtaH pUrvabhavavyatikaraH / tatastena cintitam - hanta etAvanmAtrasthApi gurupratyanIkabhAvasya dAruNo vipAka iti / bhagavatA bhaNitam - bho devAnupriya ! naiSa stokaH / iha khalu ihalokopakAryapi kRtajJena bahu mAnayitavyaH, kimaGga punaH paralokopakArI / paralokopakAriNazca guravaH, yataH spheTayanti midhyAtvavyAdhim, praNAzayanti ajJAnatimiram, 1 aNeNa ka 2 thovo kh| onal chaTTo bhavo / // 576 // ainelibrary.org. Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramarAiccakahA / // 577 // sama0 49 senti annANatimiraM Theventi paramapayasAhiyAe kiriyAe, cointi khalietu, saMthaiventi guNarayaNe / evaM ca devANupiyA moenti jammajarAmaraNaroya soya bahulAo saMsAravAsAo, pAventi sAsayaM muhaM siddhiM ti / tA evaMvihesu vi paoso guNapao - sabhAveNa nAsera sammattaM jaNei annANaM, cAlei sAhukiriyaM / tao ya se jIve tahAviha kiliTThapariNAmapariNae khaNametteNAvi, devApiyA, tahA bandhe kammaM, jahA pAvei aNegabhaviyaM micchattamohaM ti / ao ceva bemi / sammattanANasahiyA egantapamAyavajjiNo purisA / ihaparabhavaniravekkhA taraMnti niyameNa bhavajalahiM || na u~ga sesa tti / deveNa cintiyaM / evameyaM, na annahA / tA na yANAmi, kiMpajavasANI me eso avohilAbho ti / bhayavayA bhaNiyaM / yevaniyANo khu eso; tA aNantarabhave caiva bhavissara avasANaM ti / deveNa bhaNiyaM / bhayavaM, kuo sayAsAo / bhayavayA sthApayanti paramapadasAdhikAyAM kriyAyAm, codayanti skhaliteSu, saMstuvanti (prazaMsanti ) guNaratnAni / evaM ca devAnupriya ! mocayanti janmajarAmaraNarogazoka bahulAtsaMsAravAsAt, prApayanti zAzvataM sukhaM siddhimiti / tata evaMvidheSvapi pradveSo guNadveSabhAvena nAzayati samyaktvam janayatyajJAnam, cAlayati sAdhukriyAm / tatazca sa jIvastathAvidhakliSTa pariNAmapariNataH kSaNamAtreNApi devAnupriya ! tathA badhnAti karma yathA prApnotyanekabhavikaM midhyAtvamohamiti / ata eva bravImi / samyaktvajJAnasahitA ekAntapramAdavarjinaH puruSAH / ihaparabhavanirapekSAstaranti niyamena bhavajaladhim // na punaH zeSA iti / devena cintitam - evametad, nAnyathA / tato na jAnAmi kiMparyavasAno me eSo'bodhilAbha iti / bhagavatA bhaNitam - stokanidAnaH khalveSaH, tato'nantarabhave eva bhaviSyati avasAnamiti / devena bhaNitam-bhagavan! kutaH sakAzAt / bhagavatA 1 ThaviyaMti ka, ThaviMti kha 2 saMThaveMti ka / 3 sAsayasuhaM ka / 4 nAsei ka / 5 nittharaMti bhavannavaM ka / 6 vuNa ka / ation International chaTTo bhavo / // 577 // Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica- bhvo| // 578 // // 578 // RESSURSSESSES CHEGA bhaNiyaM / mUyagAvaranAmAo niyabhAuNo tti / deveNa bhaNiyaM / bhayavaM, kiM puNaM tassa paDhamanAma, keNa vA kAraNeNa imaM se duiyaM ti / bhayavayA bhaNiyaM / suNa / paDhamanAmaM se asogadatto; mUyago puNa imeNaM kAraNeNaM / imIe ceva kosambIe aIyasamayaMmi tAvaso nAma seTThI ahesi / so | ya dANAikiriyAsameo vi paMmAI, bahuvihavasaMpanno vi niccavAvaDo / tao aTTajjhANadoseNa mariUNa samuppanno niyayagehaMmi ceva suuyro| jAyaM se pubbovabhuttapaesAvaloyaNeNaM jAIsaraNaM / annayA ya uvaDhie pii~divasara siddhapAe bhoyaNe samAsanAe parivesaNavelAe avahariyamajjAramaMsAe savayArIe velAikamagiha~vaibhaeNaM maMsanimittaM pacchannameva vAvAiUga visasio kolo| tahA kohAbhibhUo ya mariUNa samuppanno tami ceva gehe bhuyaGgamattAe ti| tattha vitaM ceva daTTaNa hammiyaM taM ca sUvayAri bhayasaMbhamAbhibhUyassa pariNAma| bhaNitam-mUkAparanAmno nijabhrAturiti / devena bhaNitam-bhagavan ! kiM punastasya prathAnAma, kena vA kAraNenedaM tasya dvitIyamiti / | bhagavatA bhnnitm-shRnnu| prathamanAma tasyAzokadattaH, mUkaH punaranena kAraNena / asyAmeva kauzAmjyAmatItasamaye tApaso nAma zreSThayAsIt / sa ca dAnAdikriyA - sameto'pi pramAdI, bahuvibhavasaMpanno'pi nityavyApUtaH / tata ArtadhyAnadoSeNa mRtvA samutpanno nijagehe eva zUkaraH / jAtaM tasya pUrvopabhuktapradezAvalokanena jAtismaraNam / anyadA copasthite pitRdivase siddhaprAye bhojane samAsannAyAM pariveSaNavelAyAM apahRtamArjAramAMsayA (mArjArApahRtamAMsayA) sUpakAryA velAtikramagRhapatibhayena mAMsanimittaM pracchannameva vyApAdya vizastaH (pAcitaH) kolaH / tathA krodhAbhibhUtazca mRtvA samutpannastasminneva gehe bhujaGgamatayeti / tatrApi ca tameva dRSTvA hamya tAM ca sUpakArI bhayasaMbhramAbhibhUtasya pariNAmavizeSataH samutpanna 1 -sameto s| 2 pamAdI k| 3 piu-ka / 4 -gaha-ka / Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 579 // visesao samuppannaM se jAisaraNaM / vicittayAe kammapariNAmassa na gahio kasAehi, aNugampiyaM ca NeNaM / etyantaraM mi uvaladdho vArI / tabha NAe kao kolAhalo 'sappo sappo' ti / taM ca soUNa samAgayA moggaravAva DaggahatthA kammayarA / vAvAio | sappanna yatA akAmanijjarAe mariUNa niryeyapu tassa caiva nAgadattAbhihANassa bandhumaIe bhAriyAe kucchisi puttattAe ti / jAo uciyasamaraNaM / kayaM ca se nAmaM asogadatto tti / tao aikantasaMyaccharassa taM cetra sUtrayAriM pecchiya jaNaNijaNae ya acinta - yAe kammasAmatthassa samuppannaM se jAIsaraNaM / vintiyaM ca NeNaM / vahuyA jaNaNI, suzro caiva ya piyA / ao pecchaNayasamANa sa dhiratthu saMsAra vAsassa / tA kahamahaM vahuyaM caiva jaNaNi suyaM ca tAyaM vAharemi tti / paDivannaM mUyagavayaM / jAo loyavAo 'aho esa sUyago' ti / evaM ca akantA duvAlasa saMbaccharA / samAgao tattha caraNANAisayasaMpanno mehanAo nAma muNivaro / muNio ya se tasya jAtismaraNam / vicitratayA karmapariNAmasya na gRhItaH kaSAyaiH anukampitaM ca tena / atrAntare upalabdhaH sUpakAryA / tato'nayA kRtaH kolAhalaH 'sarpaH sarpaH' iti / taM ca zrutvA samAgatA mudgaravyApratAprahastAH karmakarAH / vyApAditastaiH / samutpannazca tathA'kAmanirjarayA mRtvA nijaputrasyaiva nAgadattAbhidhAnasya bandhumatyA bhAryAyAH kukSau putratayeti / jAta ucitasamayena / kRtaM ca tasya nAma azokadatta iti / tato'tikrAntasaMvatsarasya tAmeva sUpakAroM prekSya jananIjanako cAcintyatayA karmasAmarthyasya samutpannaM tasya jAtismaraNam / cintitaM ca tena - vadhUrjananI, suta eva ca pitA / ataH prekSaNa kasamAnasya dhigastu saMsAravAsasya / tataH kathamahaM vadhUmeva jananIM sutaM ca tAta vyAharAmIti / pratipannaM mUkavatam / jAto lokavAdaH 'aho eSa mUkaH' iti / evaM cAtikrAntA dvAdaza saMvatsarAH / samAgatastatra catunAtizayasampanno meghanAdo nAma munivaraH / jJAtazca tasyAnena hRdayabhAvaH / preSito vacanavinyAsakuzalaH sumaGgalAbhidhAna RSirnAgade3 tao moggaravAvaDamgahatthA AgayA kamma ka / 4 niyaputtassa ka / 5 naDapecchaNaya-ka / 1 sUvagArIe ka / 2 kao aNAe ko ka / chaTTo bhavo / // 579 // . Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umraaicckhaa| // 580 // aNa hiyayabhAvo / pesio vayaNavinnAsakusalo sumaGgalAbhihANo isI nAgadevageha, bhaNio ya eso / vattaccao tara tattha gihAlindeganivi asogadatto / jahA bho kumArayA, pesio mhi guruNA, so ya evaM bhaiNAi / tAvasa kimiNA mUNavaraNa paDivajja jANiuM dhammaM / mariUNa sUaroraga jAo puttassa putto ci // tao 'jaM bhayavaM ANavei' tti bhaNiUNa gao so risI / sAhio gurusaMdesao | paNAmapuvtrayaM bhaNiyaM ca NeNaM / bhayavaM kattha so gurU / isiNA bhaNiyaM / kumAra, sakkAvayAre ceiyaMmi / teNa bhaNiyaM / ehi, gacchamha / vimhi mUyagapariyaNo / cintiyaM caNaM / aho sAmatthaM bhayavao; tA jAu eso, kayAi sohaiMNayaraM bhave / gao mehanAyagurusamIvaM / vandio gurU / dhammalAhio guruNA / pucchi asodatteNaM / bhayavaM, kahaM puNa tumaM maIyaM vuttantaM jANAsi / teNa bhaNiyaM / nANavaleNaM ti / 'aho te nANA - vageham, bhaNitazcaiSaH / vaktavyastvayA tatra 'gRhAlindakaniviSTo'zokadattaH / yathA bhoH kumAra ! preSito'smi guruNA, sa caivaM bhaNati - tApasa! kimanena maunavratena pratipadyasva jJAtvA dharmam / mRtvA sUkaroragau, jAtaH putrasya putra iti / / tato 'yad bhagavAn AjJApayati' iti bhaNitvA gataH sa RSiH / kathito gurusaMdezakaH / praNAmapUrvakaM bhaNitaM ca tena / bhagavan! kutra sa guruH / RSiNA bhaNitam - kumAra ! zakrAvatAre caitye / tena bhaNitam - ehi, gacchAvaH / vismito mUkaparijanaH / cintitaM ca tenaaho sAmarthya bhagavataH, tato yAtu eSaH, kadAcit zobhanataraM bhavet / gato meghanAdagurusamIpam / vandito guruH / dharmalAbhito guruNA / pRSTo'zokadattena / bhagavan ! kathaM punastvaM madIyaM vRttAntaM jAnAsi / tena bhaNitam - jJAnabaleneti / 'aho te jJAnAtizayaH' iti vismito' 1 alindakaH - bahirdvAraprakoSThakaH / 2 bhagai kha / 3 sohaNaya (yaM) saMbhaveka / chaTTo bhavo / // 580 // Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| chaTo bhvo| // 581 // / / 581 // CECOTECHECSExorce sao' ti vimhio asogdtto| to bhayavayA 'peDibujhissaI' ti nAUNa kahio se dhammo / paDibuddho eso / pudhavAsaNAe ya nAvagayaM se mRyagAbhihANaM / tA eeNa kAraNeNa imaM duiyaM nAmaM ti| evaM ca siTTe samuppanno se pmoo| pucchio ya bhayavaM / aha kahiM keNa vA pagAreNaM ahaM saMbujjhissaM ti / bhayacyA bhaNiyaM / veyaDapavvae niyakuNDalajuvalayadarisaNeNaM bhavissai te pddiboho| to vandiUNa bhayavantaM gao kosambi nyriN| diTo mayago, sAhio se vuttanto, jahA upphAlio bhayavayA / sabahumANaM hatthe geNhiUNa bhaNio ya eso| tA avassamahaM tara paDibohiyo tti / teNa bhaNiyaM / jaissamahaM jahAsattIe / tao teNa nIo veyaDrapabvayaM, daMsiyaM siddhAyayaNakUDaM / bhaNio ya eso / bho mama duve ceva accantapiyANi etya jammaMmi, imaM siddhAyayaNakUDaM rayaNAvayaMsagAbhihANaM ca kuNDalarjuyalaM ti / tA ciTThau imaM iha, kAyavvaM 'zokadattaH / tato bhagavatA 'pratibhotsyate' iti jJAtvA kathitastasya dharmaH / pratibuddha eSaH / pUrvavAsanayA ca nApagataM tasya mUkAtidhAnam / tata etena kAraNenedaM tasya dvitIyaM nAmeti / ____ evaM ca ziSTe samutpannastasya prmodH| pRSTazca bhagavAn, atha kutra kena vA prakAreNAhaM sambhotsyAmIti / bhagavatA bhaNitam vaitADhayaparvate nijakuNDalayugaladarzanena bhaviSyati te pratibodhaH / tato vanditvA bhagavantaM gataH kauzAmbI nagarIm / dRSTo mUkaH, kathitastasya vRttAntaH, yathA kadhito bhgvtaa| sabahumAna haste gRhItvA bhaNitazcaiSaH / tato'vazyamahaM tvayA pratibodhitavya iti / tena bhaNitamyatiSye'haM yathAzakti / tatastena nIto vaitAThyaparvatam, darzitaM siddhAyatanakUTam / bhaNitazcaiSaH-bho ! mama dvAvevAtyantapriyAvatra janmani, idaM siddhAyatanakUTa ratnAvataMsakAbhidhAnaM ca kuNDalayugalamiti / tatastiSThatu idamiha, kartavyaM tvayA pUrvakathitamiti / nyastaM zilA 1 bhagavayA ka / 2 paDibujjhai ka / 3 to ka / 4 hatyeNaM ka / 5 bho bho ka / 6 -juvalayaM ti ka / aination onal Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / ||582 // sAhiyaM ti / 'nimiyaM silAsaMghAya vivaregade se kuNDalajuyalaM, samappiyaM ca imassa cintAmaNirayaNaM / bhaNio ya eso / eyaM khu cintAmettapaDiyannasahAyabhAvaM sAhei ihaloyapaDibaddhaM egadivase egapaoyaNaM / tA eyasAmatthao veyagamaNamaNuciTThiyanvaM ti / paDivanamaNeNa / AgayA kosambi / gao devo niyayavimANaM / vAvazno kAlaka meNaM / samuppanno bandhumaIkucchIe / jAo se sarayasamami sahayAresu dohalo | asaMpajamANe ya taMmi samuppannA se araI, pavvAyaM vayaNakamalaM, pIDio ganbho, saMjAyaM kisattaNaM / etthantaraMmi payaTTo loyabAo / aho esA asaMpAiyadohelA na jIvai tti / tao mAinehamohieNaM asogadatteNaM 'na titthayara bhAsiya niSphalaM, tA bhavissai, na annehA vi veyaDUgamaNaM' ti cintiUga cintiyAI cintAmaNirayaNasannihArNami sahayArAI / samuppannAi imAI | saMpADio dolo / pasUyA esA / jAo ya se dArao / kayaM ca se nAmaM arahadatto ti / saMghAtavivaraikadeze kuNDalayugalam samarpitaM cAsya cintAmaNiratnam / bhaNitazcaiSaH / etatkhalu cintAmAtra pratipannasahAyabhAvaM sAdhayati ihalokapratibaddhamekadivase ekaprayojanam / tata etatsAmarthyato vaitADhyagamanamanuSThAtavyamiti / pratipannamanena / Agatau kauzAmbIm / gato devo nijavimAnam | vyApannaH kAlakrameNa / samutpanno bandhumatIkukSau / jAtastasya zaratsamaye sahakAreSu dohadaH / asaMpadyamAne ca tasmin samutpannA tasyA aratiH, mlAnaM badanakamalam, pIDito garbhaH saMjAtaM kRzatvam / atrAntare pravRtto lokavAdaH, aho eSA'saMpAdita dohadA na jIvatIti / tato mAtRsneha mohitenAzokadattena 'na tIrthakara bhASitaM niSphalam, tato bhaviSyati nAnyathA'pi vaitAcyagamanam' iti cintayitvA cintitAni cintAmaNiratnasannidhAne sahakArANi / samutpannAni cemAni / saMpAdito dohadaH / prasUtaiSA / jAtazca tasyA dArakaH / kRtaM ca tasya nAma arhadatta iti / 1 gimmiyaM kha / 2 jAo ya kha / 3 - DohalA ka / 4 niSphalaM bhavissara kha / 5 annahA veyaDUDhakha / 6 Dohalo k| 7 jAo se ka / chaTTo bhavo / ||582 // Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| chaTTho bhv| BRUNESCRIP // 583 // | // 583 // patto ya bAlabhAvaM / tao so asogadatto nei taM sAhusanIva, pADei calaNe, ruyaha ya to| evaM ca kano koi kaalo|| patto kumArabhAvaM / sAhio NeNa jiNabhAsio dhammo, na pariNo ya tassa / puNo vi sAhio, puNo vi na pariNao tti / evaM ca aikvanto koi kAlo / puNo vi kahio asogadatteNa puncabhavavaiyaro, na pariNao ya arahayattasta / bhaNio ya NeNaM asogadatto / kisimiNA palavieNaM ti / tao so eyAiyareNeva 'aho sAmatyaM kammaparigaIe' ti cinniUNa paDiyano samagaliGgaM / araha dattaNa vi ya pariNIyAo cattAri seTidAriyAo / bhuJjamANassa pavarabhoe aikAnto koi kAlo / / tao parivAliUNamaNaiyAraM sAmaNNaM ahAuyasta kharaNa devaloyamuvagao asoyadatto / suyaM ca NeNaM, jahA ayogadattasamaNago paJcattamuvagao ti / tao samubhUo arahadattassa sogo| kayaM uddhadehiyaM / samuppanno yaso bhloe| dinno upayogo, vinnAo ya prAptazca bAlabhAvam / tataH so'zoka ratto nayati taM sAdhusamIpam , pAtayati caraNayoH, roditi ca tataH / evaM catikrAnaH ko'pi kAlaH / prAptaH kumArabhAvam / kathitastena jinabhASito dharmaH, na pariNatazca tasya / punarapi kathitaH, punarapi na pariNata iti / evaM cAtikrAntaH ko'pi kAlaH / punarapi ka ato'zokAttena pUrvanavavyattikaraH, na pariNatazcAhaddattasya / bhaNitazca tenAzoka ttaH, kimane pralapiteneti / tataH rA etadvyatikaraNA 'aho sAmarthya karmapariNateH' iti cintayitvA pratipannaH zramaNaliGgam / arhahatenApi ca pariNItAzcatasraH zreSThidArikAH / bhujJAnasya pravarabhogAn atikrAntaH ko'pi kAlaH / ____ tataH paripAlyAnaticAraM zrAmaNyaM yathAyuSkasya kSayeNa devalokamupagato'zokadattaH / zrutaM ca tena, yathA'zokadattazramaNaH paJca vamupagata iti / tataH samudbhUto'haMdattasya zokaH / kRtamaurdhvadehikam / samutpannazca sa brahmaloke / datta upyogH| vijJAtazcAvadhinA ahaha 1caraNesu ka / 2 arihayattassa ka / 3 ahAuyakkhaeNa kha / GARCA zezaka deva satyako yo calo dina bacena yathAvatabhAvanA prabAraH Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAhacca- bhvo| // 584 // // 584 // RECARRAR ohiNA arahadattavaiyaro / AbhoiyaM ca NaNaM 'na esa evaM paDibujjhai' ti / patthuo uvAo / ayaNDaMmi ceva samuppAio se vAhI / saMjAyaM jaloyaraM, parimukkAo bhuyAo, sUrNa calaNajuyalaM, milANAI loyaNAI, jaDDiyA jIhA, paNaTThA niddA, uvagayA araI, samunbhUyA mahAveyaNA / visaNNo ya eso / sadAviyA vejjaa| unnatthaM savvasAraM / bhaNiyaM ca Na / abahara eyaM veyaNaM / pauttAI osa hAIna jAo se viseso| paccakkhAo vejjehiM / tao veyaNAisayamohieNa bhaNiyaM / na caemi eyaM aNegaticaveyaNAbhibhUyaM divasamettamavi sarIragaM dhAreuM / tA dehe me kaTThANi, pavisAmi jalaNaM ti / aiyaM soUNa vidANA bandhavA, mucchiyAo pattIo, parovio pariyaNo / etthantaraMmi so devo sabarave jarUvaM kAUNa gahiyagoNatto Agao kosambi / ugghosiyaM ca NeNa arahadattagharasamIve / ahaM khu sabara| vejo pheDemi sIsaveyaNaM, sugAvemi bahiraM, avaNemi timiraM, paNAsemi khasaraM, ummUlemi malavAhi, pasaimemi mulaM, nAsemi jaloyaraM | ttvytikrH| AbhogitaM ca tena 'naiSa evaM pratibudhyate' iti / prastuta upAyaH / akANDe eva samutpAditastasya vyAdhiH / saMjAtaM jalodaram , parizuSkau bhujau, zunaM (zothavata) caraNayugalam , mlAne locane, jaDA jihvA, pranaSTA nidrA, upagatA'ratiH, samudbhUtA mahAvedanA / viSaNNazcaSaH / zabdAyitA vaidyAH / upanyastaM sarvasAram / bhaNitaM ca tena-apaharaitAM vedanAm / prayuktAnyauSadhAni, na jAtastasya vizeSaH / pratyAkhyAto vaidyaiH / tato vedanAtizayamohitena bhaNita-na zaknomyetadanekatIvravedanAbhibhUtaM divasamAtramapi zarIrakaM dhArayitum / tato datta me kASThAni, pravizAmi jvalanamiti / etachtvA vidrANA bAndhavAH, mUcchitAH palyaH, praruditaH parijanaH / atrAntare ma devaH sabaravaidyarUpaM kRtvA gRhItagoNItraya AgataH kauzAmbIm / udghoSitaM ca tena arhaddattagRhasamIpe / ahaM khalu zabaravaidyaH spheTayAmi zIrSavedanAm, zrAvayAmi badhiram , apanayAmi timiram , praNAzayAmi khasam (kacchUm ), unmUlayAmi malavyAdhim , prazamayAmi zUlam , nAza 1 dehi kha / 2 evaM k| 3 -goNataNo ka / 4 bahiriyaM ka / 5 samAmi k| 6 uyaraM kh| OMOMOMOMOM Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| // 585 // // 585 // RECCAAAAACSC ti / evaM soUNa sadio sbhumaannN| bhaNio ya se pariyaNaM / bhadda, apaNehi imassa mahoyaraMja maggiyaM dijjai tti / teNa bhaNiyaM / dhammavejo ahaM, na uNa atthaloluo; tA alaM me attheNaM / kiM tu kicchasajjho esa vAhI, na suheNaM avei / ettha khalu parihariyavvaM niyANaM, seviyanvo pddivkkho| niyANaM ca duvihaM havai, ihaloiyaM pAraloiyaM ca / tattha ihaloiyaM apacchAsevaNajaNio vAyAidhAukkhoho, pAraloiyaM pAvakammaM / tattha 'ihaloiyaM pi na pAraloiyasaMbandhamantareNaM' ti pAraloiyaM parihariyavvaM ti / tattha vi pahANabhAvI micchattaM / pariharie ya taMmi samuppannasammattabhAveNa paidivasameva AseviyavvAI nANacaraNAI, kAyano paDhamacarimaporusImuMcittamalavisohaNoniNavayaNa majjhAo,soyavyo biiyaporesIe hiyAhiyabhAvadaMsamo taissa attho,maNavayaNakAyajogehiM na hiMsiyacyA pANiNo, | na jaMpiyavyamaliyaM, na geNhiyabdhamadattayaM, na seviyavyamabambha, na kAyavyo mucchAi pariggaho, na bhuJjiyavvaM rayaNIe, khAyavvA khantI, | yAmi jalodaramiti / etacchatvA zabditaH sa bahumAnam , bhaNitazca sa parijanena / bhadra ! apanayAsya mahodaram , yanmArgitaM dIyate iti / tena bhaNitam ,-dharmavedyo'ham , na punararthalolupaH, tato'laM me'rthena / kicchrasAdhya eSa vyAdhiH, na sukhenApaiti / atra khalu parihartavya nidAnam , sevitavyaH prtipkssH| nidAnaM ca dvividhaM bhavati-aihalaukikaM pAralaukikaM ca / tatraihalaukikamapathyAsevanajanito vAtAdidhAtukSobhaH, pAralaukikaM pApakarma / tatra 'ehalaukikamapi na pAralaukikasambandhamantareNa' iti pAralaukikaM parihartavyamiti / tatrApi pradhAnabhAvato mithyAtvam / parihate ca tasmin samutpannasamyaktvabhAvena pratidivasamevAsevitavye jJAnacaraNe, kartavyaH prathamacaramapauruSyozci tamalavizodhano jinavacanasvAdhyAyaH, zrotavyo dvitIyapauruSyAM hitAhitabhAvadarzakastasyArthaH, manovacanakAyayogairna hisitavyAH prANinaH, na jalpitavyamalIkam , na grahItavyamadattam , na sevitavyamabrahma, na kartavyo mUrcchayA parigrahaH, na bhoktavyaM rajanyAm , kSantavyA kSAntiH, 1 porisIsuM ka / 2 porisIe ka / 3 tassattho ka / AAAAAAAAAAAA 147 Jain Education in Wonal Mainelibrary.org Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaicckhaa| ISISRA Do // 586 // // 586 // RECORDARSHASUR | bhAviyavyaM maddavaM, vajjaNijjA mAyA, nihaNiyavyo loho, hiNDiyavvaM apaDibaddhaNaM, basiyavvaM selakANaNujjANesu, bajjiyatro Arambho, bhaviyavvaM nirIheNaM / evaM ca, bho devANuppiyA, avei bhavajaloyaraM pi, kimaGga puNa eyaM ihaloyamettapaDibaddhaM // tao pariyaNeNa cintiyaM 'maraNAo varamimaM ti / bhaNio ya eso pariyaNeNa / bho arahadatta, alaM maraNeNaM, eyaM karehi'tti / tao 'maraNAo vi eyamahiyayaraM, tahAvi kA annA gai' ti cinti UNa jaMpiyamaNeNaM 'jaM vo royai'tti // sabaravejjeNa bhaNiyaM / jai evaM, tA peccha meM vejjasattiM / iyANi ceva pannavemiH kiMtu nicchieNa hoyavvaM, na dAyavvo mohapasaro, na soyadhvaM vayaNa makallANamittANaM, na kAyabvA kusIlasaMsaggI, na bahu manniyavvaM ihaloyavatthu, na mottavyo ahaM, na khaNDiyayA mama aannttii'| paDissuyamaNeNaM / tao AlihiyaM vejjeNa mantamaNDalaM, milio nayarijaNavao, ThAvio maNDalaMmi arahadatto, savvajaNabhAvayitavyaM mArdavam , varjanIyA mAyA, nihantavyo lobhaH, hiNDitabyamapratibaddhena, vastavyaM zailakAnanodyAneSu, varjayitavya ArambhaH, bhavitavyaM nirIheNa / evaM ca bho devAnupriya ! apaiti bhavajalodaramapi kimaGga punaretadihalokamAtrapratibaddham / tataH parijanena cintitam'maraNAd varamidam' iti / bhaNitazcaiSa parijanena-bho arhaddatta ! alaM maraNena, etatkurviti / tato 'maraNAdapyetadadhikataram , tathApi ko'nyA gatiH' iti cintayitvA jalpitamanena 'yad vo rocate' iti / zabaravaidyena bhaNitam-yadyevaM tataH prekSastra me vaidyazaktim / idAnImeva prajJApayAmi, kintu nizcitena bhavitavyam, na dAtavyo mohaprasaraH, na zrotavyaM vacanamakalyANamitrANAm , na kartavyaH kuzIlasaMsargaH, na bahu mAnayitavyamihalokavastu, na moktavyo'ham , na khaNDayitavyA mamAjJaptiH / pratizrutamanena / tata AlikhitaM vaidyena mantramaNDalam , milito nagarIjanavajaH, sthApito maNDale'rhaddattaH, sarvajanasamakSamevAbhimantrya prayuktAnyauSadhAni, sthagito dhavalapaTena, smRtA mAtRsthAnavidyA, 1 soyabvamakallANamittANaM vakka ka / KSE Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / / / 587 / / samakkhameva ahimantiUNa pauttAI osahAI, Thahao dhavalapaDaNaM, sumariyA mAidvANavijjA, devasattIe kolAhalI kao aiso / ta mAUNa akandabherave, lohAviUNa mahiyalaMmi, bhaJjAviUNa aGgamaGgAI gamiuM vicittamohe jambAlakalamalabho aibhIsaNo rUveNaM asobhAsI [saNapanthAo puTTho kiM puNa daMsaNassa] durahigandhiNA deheNa niyarUvasarisaThuttaravAhisaya parivArio vivAgaRoari for pAvakammassa nippheDio se muttimanto ceva mAyAvAhi tti / diTTho ya loeNaM / tao vihio loo / kao NeNa kolAhala | aho mahANubhAvayA savaravejjassa, auccavejjamaggeNa adipuNveNa amhArisehiM nippheDiyo muttimanto. caitra vAhiti / aho acchariyaM; paNa arahadatto vAhivigameNa samAgayA se niddA yevavelAe paDivohio sabaravejjeNaM / bhaNio ya NeNaM / bhadda, pecchapaNacayaM mahApAtrakammavAhiM / tA tahA karejjAsi, na uNo jahA imeNaM gheppasi ti / diyo arahadatteNaM / vihio eso / jAyaM se bhayaM / bhaNio ya savara vejjeNaM / bhadda, moyAvio tAva tumaM mae imAo pAvakammatrAhi kilesAo, pAvio AroggamudekadesaM / ao devazaktyA kolAhalI kRta eSaH / tato mocayitvAsskandabhairavAn loTayitvA mahItale bhajjayitvA'GgAGgAni gamayitvA vicitramohAn (jambAlakalamalao de.) durgandhI atibhISaNo rUpeNa azrotavyabhASI [ zravaNapathasyApi ca spRSTaH kiM punardarzanasya ] durabhigandhinA dehena nijarUpasadRzASTottaravyAdhizataparivRto vipAkasarvasvamiva pApakarmaNo niSpeTitastasya mUrtimAniva mAyAvyAdhiriti / dRva lokena / tato vismito lokaH / kRto'nena kolAhalaH / aho mahAnubhAvatA zavazvaidyasya, apUrvavaidyamArgeNa adRSTapUrveNAsmAdRzairniSpheTito mUrtimA netra vyAdhiriti / aho Azcaryam / praguNo'rhaddattaH, vyAdhivigamena samAgatA tasya nidrA / stokavelAyAM pratibodhitaH zabaravaidyena / bhaNitavAna-bhadra ! prersva Atmanazcaiva mahApApakarmavyAdhim / tatastathA kuryAH, na punaryathA'nena gRhyase iti / dRSTo'rhadattena / vismita 1 - mavaGgAI ka cho bhavo / // 587 // Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marAicca kahA / |588|| 1 para maddaNa saMyamava tahA kAyavya, jahA sayalapAvakammavAhAvagamA hAI, tAbvagama ya sapAjjassai ta jammajarAmaraNAvarAdhya egantAnappaccavArya AsaMsAramepattapuvvaM AroggamuhaM ti / ahaM pi gahio cetra imiNA pAvakammavAhiNA; avaNIyA ya bhavao viya kAi mattA imassa mae, sesAvaNayaNatthaM ca 'ajogo uttimovAyarasa' tti payaTTo imiNA payAreNaM / tA tumaM pi uttamovAyaM vA paDivajja eyaM vA majjha santiyaM ceTThiyaM ti / loeNa bhaNiyaM / 'ko u~Na ettha uttamovAoM / sabaravejjeNa bhaNiyaM / jiNasAsaNaMmi pavvajjApavajjaNaM / tattha khalu paDivannAe pavvajjAe parivAlijjamANIe jaihAvihina saMbhavai esa vAhI, sigghameva ya avei avasesaM ti / IisA ya majjha jAI, jeNa na hoi sA imIe sayaladukkha se lavajjAsaNI mahApavvajjA / tumaM puNa bhadda uttamajAiguNao joggo imIe mhaapvvjjaae| tA eyaM vA geNDa, gahiyagoNattao mae vA saha viharasu tti / loeNa bhaNiyaM / bho sundaramimaM tujjha bhAyA vi pavvaio ceva, tA evaM eSaH / jAtaM tasya bhayam / bhaNitazca zabaravaidyena / bhadra ! mocitastAvat tvaM mayA'smAt pApakarmavyAdhiklezAt, prApita Arogyasukhaikadezam / ataH paraM bhadreNa svayameva tathA karttavyam, yathA sakalapApakarmavyAdhivigamo bhavati, tadvigame ca saMpatsyate te janmajarAmaraNavarahitamekAntaniSpratyavAyamAsaMsAramaprApta pUrvamArogyasukhamiti / ahamapi gRhIta evAnena pApakarmavyAdhinA, apanItA ca bhavA iva kAcimAtrAssya mayA, zeSApanayanArtha ca 'ayogya uttamopAyasya' iti pravRtto'nena prakAreNa / tatastvamapi uttamopArthaM vA pratipadyastra, etadvA mama satkaM ceSTitabhiti / lokena bhaNitam - kaH punaratra uttamopAyaH / zatraravaidyena bhaNitam jinazAsane pravrajyA prapadanam / tatra khalu pratipannAyAM pravrajyAyAM paripAlyamAnAyAM yathAvidhi na sambhavatyeSa vyAdhiH zIghrameva cApatya zeSamiti / IdRzI ca mama jAtiH, yena na bhavati sA'syAM sakaladuHkhazailavajrAzanirmahApravrajyA / tvaM punarbhadra ! uttamajAtiguNato yogyo'syAH mahApravrajyAyAH / tata etAM gRhANa, 1 - mevamapattaka / 2 buNa ka kha 3 jahAvihaM ka / chaThThA bhavo / ||588|| Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaTo samarAica kahA bhvo| // 589 // // 589 // vavasasu' tti // tao arahadatteNa aNicchamANeNAvi citteNaM paDivanameyaM / Agao koi tahAviho saah| tao paDivano eyassa samIve pavvajjaM davao, na uNa bhAvao tti / gao sbrvejo|| ___aikantA kaivi diyahA / micchattodaeNaM ca samuppannA imassa araI / tao pariccaiya porusaM, aNavekkhiUNa niyayakulaM, agaNiUNa vayaNijja, aNAloiUNa AyaI paricattamaNeNa davvaliGgaM / Ago sagihaM / pavatto paDikUlasevaNe / gayA kaivi vAsarA / AbhoiyaM deveNa / kao se puvyavAhI / visaNNo eso| nindio loeNaM / saMsArasiNeheNaM gaviTho se bandhavehi sbrvejo| laddho devvajoeNaM / bhaNio ya Nehi / bhadda, kuvio so tassa vAhI / tA karehi se aNuggaha, uvasAmehi eyaM' ti / sabaravejjeNa bhaNiyaM / gRhItagoNatrayo mayA vA saha vihara iti / lokena bhaNitam-mo! sundaramidam , tava bhrAtA'pi prabajita eva, tata etad vyavasyeti / tato'rhahattanAnicchatA'pi cittena pratipannametad / AgataH ko'pi tathAvidhaH sAdhuH / tataH pratipanna etasya samIpe pravrajyAM dravyataH, na punarbhAvata iti / gataH shvrvaidyH|| ___ atikrAntAH katyapi divasAH / mithyAtvodayena ca samutpannA'syAratiH / tataH parityajya pauruSam , anapekSya nijakulam , agaNayitvA vacanIyam , anAlocyAyati parityaktamanena dravyaliGgam / AgataH svagRham / pravRttaH pratikUlasevane gatAH kanyapi vaasraaH| Abhogita devena / kRtastasya pUrvavyAdhiH / viSaNNa essH| nindito lokena / saMsArasnehena gaveSitastasya bandhavaiH zabaravaidyaH / labdho daivayogena | bhaNitazca taiH| bhadra ! kupitaH sa tasya vyAdhiH / tataH kuru tasyAnugraham, upazamaya etamiti / zabaravaiyena bhaNitam-kiM kRtamapathyamiti / 1 ke vik| RAGHAT sama050 148 Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaickhaa| RECEI // 590 // GOVERE kiM kayamapacchaMti / bandhavehi bhaNiyaM / bhadda, lajjiyA amhe tassa carieNaM; tahAvi kareha aNuggahaM ti / sabaravejjeNa bhaNiyaM / jai evaM puNo vi pavvayai / tao aNicchamANo vi hiyaeNa pabbaio / taheva upasAmiUga vAhiM gatto sabarave jo // | aikantesu kaivayadiNesu taheva uppancaio / AhoiyaM deveNaM / kao se tivvayaraveyaNo bAhI / bhaNio ya bandhavehiM / kiM tuma evaM pi attANayaM na lakkhesi / tA paricayasu vA jIviyaM, karehi vA tassa vayaNaM ti / teNa bhaNiyaM / karemi saMpayaM, jai ta pecchAmi tti / gavesio sabaravejo bandhavehi, diTTho ya devvajoeNaM / lajjAvaNayavayaNaM bhaNio ya NehiM / ajuttaM ceva yavasiyaM 'te puttaeNa, gahio ya eso tibvayareNa vAhiNA; tA ko uNa iha uvAo tti / sabaravejjeNa bhaNiyaM / natthi tassa uvAo; visayaloluo khu eso purisayArarahio ya / tA thevamiyameyassa, bahuyayarAo ya aggao tiriyanAraemu viddmbnnaao| tahAvi bAndhavairbhaNitam ! lajjitA vayaM tasya caritena, tathApi kurvanugrahamiti / zavaravaiyena bhaNitam-yadyayaM punarapi pravrajati / tato'nicchannapi hRdayena prabajitaH / tathaivopazamayya vyAdhiM gato zavaravaidyaH / ____ atikrAnteSu katipathadineSu tthaivotprvjitH| AbhogitaM devena / kRtastasya tIvrataravedano vyaadhiH| bhaNitazca bAndhavaiH / kiM punastvamevamapi AtmAnaM na lakSayasi ! tataH parityaja vA jIvitaM kuru vA tasya vacanamiti / tena bhaNitam-karomi sAmpratam , yahi taM pazyAmIti / gaveSitaH zabaravaidyo bAndhavaiH, dRSTazca daivayogena / lajjAvanatavadanaM bhaNitazca taiH / ayuktameva vyavasitaM te putraveNa, gRhItazcaiSa tIvratareNa vyAdhinA, tataH kaH punarihopAyaH iti / zabaravaidyena bhaNitam-nAsti tasyopAyaH, viSayalolupaH khalveSa puruSakArarahitazca / tataH stokamidametasya, bahutarAzcAgrataH tiryagnArakeSu viDambanAH / tathApi yuSmAkamuparodhatazcikitsAmyekazaH, yadi mayaiva saha hiNDate iti / 1 AbhoiyaM ka / 2 divva-kha / 3 teNa k| 4 vuNa ka-kha / RCRACKAGAR Jain Education interational Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 591 // tumhANa uvarohao cikicchAmi ekasi, jai mae caiva saha hiNDaiti / paDivanamaNehiM, sAhiyaM ca arahadattassa / saMbuddho ya eso / tahAfva 'kA annA gaha' ti cintiUNa paDivanamaNeNa / ANio sabaravejjo / bhaNio ya NeNaM / bhadda, pacchimA kheDDiyA; tA sundareNa hoyacvaM / savvahA jamahaM karomi, taM cetra tumae kAyavvaM na mottavyo ya ahayaM ti / paDivannaM arahadatteNaM / timicchio ya eso / bhaNio ya loeNaM / bho satthavAhaputta, mA saMpayaM pi kupurisacedviyaM ke rissasi / samapio se goNattao / niggayA nayarIo, gayA ya gAmantaraM / kayA deveNa mAyA / didaM ca NehiM dhUmandhayAriyaM nahayalaM, suo hAhArayagabhiNo saTTaNasado, pulaiyA dihidukkhayA jAlAvalI / vinAyaM ya NehiM, jahA palitto esa gAmo ti / tao vijjhatraNanimittaM vettUNa taiNabhArayaM afar deva / bhaNio ya NeNaM / bho ki taNabhAraeNaM palitaM vijjhavijjai / deveNa bhaNiyaM / kimettiyaM viyANAsi / teNa 1 pratipannamebhiH, kathitaM cArhaddattasya / saMkSubdhazvaSaH / tathApi 'kAnyA gatiH' iti cintayitvA pratipannamanena / AnItaH zavaravaidyaH / bhaNitaca tena / bhadra ! pazcimA ( kher3iyA de.) dvArikA (carama upAya ityarthaH) tataH sundareNa bhavitavyam / sarvathA yadahaM karomi tadeva tvayA kartavyam / na moktavyazcAhamiti / pratipannamarhaddattena / cikitsitazcaiSaH / bhaNitazca lokena / bho sArthavAhaputra ! mA sAmpratama kupuruSaceSTitaM kariSyasi / samarpitastasya goNatrikaH / nirgatau nagaryAH, gatau ca prAmAntaram / kRtA devena mAyA / ca tAbhyAM dhUmAndhakAritaM nabhastalam | zruto hAhAragarbhitaH vaMzasphuTTanazabdaH dRSTA dRSTiduHkhar3A jvAlA vali: / vijJAtaM ca tAbhyAm, yathA pradIpta eSa grAma iti / tato vidhyApananimittaM gRhItvA tRNabhArakaM dhAvito devaH / bhaNitazca tena / bhoH kiM tRNabhArakeNa pradIptaM vidhyApyate / devena bhaNitam - kimetAvad vijAnAsi / tena bhaNitam kathaM na jAnAmi / devena bhaNitam-yadi jAnAsi tataH kathamajJAnapatrana saMdhucitamanekade1 arahayattassa ka, arihadattassa kha 2 karejjasu ttika / 3 vaMsaphuDaNa ka / 4 taNabhAriyaM ka / chaho bhavo / // 591 // Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA // 592 // Jain Education bhaNiyaM / kahaM na - yANAmi / deveNa bhaNiyaM / jai jANasi, tA kahamabhANapatraNasaMdhukkiyaM aNegadehindhaNaM kohAisaMpalittaM gaihiyadehiNo puNo va hivAsaM pavisasi / Thio tuNDikko, na saMbuddho ya // gayA kaMci bhUmibhAgaM / payaTTo devo tikkhakaNTayAuleNaM aTavimaggeNaM / iyareNa bhaNiyaM / bho kiM puNa tumaM panthaM motUNa aDavi pavisasi / deveNa bhaNiyaM / kimettiyaM jANasi / teNa bhaNiyaM / kahaM na - yANAmi / deveNa bhaNiyaM / jar3a jANasi, tA kahaM mokkhamaggaM mottRNa agavasaNasAvayasaMkulaM saMsArADaviM pavisasi / Thio tuNDikko, na saMbuddho ya / gayA kaMci bhUmibhAgaM / AvAsiyA gAmadevale / tattha puNa vANamaMtaro loeNa accijjamANo heTThAmuhI paDai; puNo vi Thavio, puNo vi paDai / teNa bhaNiyaM / aho tara anayA, jo accao uvaritto ya kao hedvAmuhI paDar3a / deveNa bhaNiyaM / kimeyaM viyANasi / teNa bhaNiyaM / kimettha jANivvaM / deveNa bhaNiyaM / jaI evaM, tA kIsa tumaM accaNijjadvANe devagaisiddhigaIo paDucca uvaritto vi kijjamANo paridhanaM krodhAdisaMpradIptaM gRhItadehendhanaH punarapi gRhavAsaM pravizasi / sthitaH tUSNikaH, na sNbuddhdh| gatau kaMcid bhUmibhAgam / pravRtto devaH tIkSNakaNTakAkulenATavImArgeNa / itareNa bhaNitam bhoH kiM punastvaM panthAnaM muktvA'TavIM pravizasi / devena bhaNitam - kimetAvad jAnAsi / tena bhaNitam kathaM na jAnAmi / devena bhaNitam-yadi jAnAsi tataH kathaM mokSamArga muktvA'nekavyasanazvApadasaMkula saMsArAdavIM pravizasi / sthitaH tUSNikaH, na saMbuddhazca / gatau kaMcid bhUmibhAgam / AvAsitau grAmadevakule / tatra punarvAnamantaro lokenAyamAno'dhomukhaH patati, punarapi sthApitaH punarapi patati / tena bhaNitam aho vAnamantarasyAdhanyatA yosrcita (ritto de.) UrdhvAbhimukhazca kRto'dhomukhaH patati / devena bhaNitam - kimetad vijAnAsi / tena bhaNitam-kimatra jJAtavyam / devena bhaNitam - yadyevaM tataH kasmAttvamarcanIyasthAne devagatisiddhigatI pratItya UrdhvAbhimukho'pi kriyamANaH pariNAmadAruNagRhavAsaprapadane na 1 dhaNiyaM ka / ational chaTTo bhavo / // 592 // ainelibrary.org Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhvo| 5 laNAmadAruNagihavAsapavajaNeNaM nirayagaitiriyagaigamaNabhAvao heTThAmaho paDasi / Thio tuNDiko, na saMbuddho ya // smraaickhaa| gayA kaMci bhUmibhAgaM / diTTho ya nANApayAre kaNiya kuNDae caiUNa aJcantadurahigandhaasuiyaM bhuJjamANao sUyaro / teNa bhaNiyaM / aho avivego sUyarassa, jo kaNiyakuNDae caiUNa asuiyaM bhuJjai tti / deveNa bhaNiyaM / kimettiyaM riyANasi / teNa bhaNiyaM / kimettha viyANiyabvaM / deveNa bhaNiyaM / jai evaM, tA kIsa tumaM aJcantasuharUvaM samaNataNaM caiUNa asuie visae vaha manasi ti| // 593 // Thio tuhiko na saMbuddho ya // ___ gayA thevaM bhUmibhAgaM / kayA deveNa mAyA / divo ya NehiM chettantarovAriyAdUradesaTThiyavimukajujumayacArI mukabataDekkadesasaMjAyaduruvvApavAlalavabaddhAhilAso tanimittameva ajjharasAraNaM kuvapaDaNeNaM aNAsAiUNa durudhApavAlalavaM visamapaDikavekAdesesu 593 // --- | nirayagatitiryaggatigamanabhAvato'dhomukhaH patasi / sthitaH tUSNiko na saMbuddhazca / / gatau kaJcid bhUmibhAgam / dRSTazca nAnAprakArAn kaNikakuNDAn tyaktvA'tyantadurabhigandhAzucikaM bhuJjAnaH sUkaraH / tena bhaNitam- | | aho avivekaH sUkarasya, yaH kaNikakuNDAna tyaktvA'zucikaM bhukte iti / devena bhaNitam-kimetAvad vijAnAsi / tena bhaNitamkimatra vijJAtavyam / devena bhaNitam-yadyevaM tataH kasmAttvamatyantasukharUpaM zramaNatvaM tyaktvA'zucikAn viSayAn bahu manyase iti / sthitastUSNIkaH, na saMbuddhazca / gato stokaM bhUmibhAgan / kRtA devena mAyA / dRSTazca tAbhyAM kSetrAntara-(ovAriya dai.) rAzIkRtAdUradezasthitavimuktajujumayacAriH zuSkakUpataTaikadezasaMjAtadUrvApravAlalavabaddhAbhilASastannimittamevAdhyavasAyena kUpapatanenAnAsAdya dUrvApravAlalavaM 1 -durabhi-ka / 2 ajjavasieNaM k| %A6% -OMOMOMARIES A5 Jaine on na! hinelibrary.org Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca. kahA / // 594 // saMGgiGgaballoti / taM ca daNaM bhaNiyaM arahadateNaM / aho mUDhayA baddallassa, jega motRNa juMjaimayacAri kUvavaDataDasaMThiyaM duruvAla mahilasanto tattheva paDio | deveNa bhaNiyaM / kiMmettiyaM viyANasi / teNa bhaNiyaM / kahaM na- yANAmi / deveNa bhaNiyaM / jai jANasi, tA kahaM chettantarovAriyarjujumayacArikappaM mahantaM surasokkhamujjhiya duruvvApavAlalayatulle tucche mANusa - sokkhami baddhAhilAsa pADesi appANayaM sukkakUvasarisIe doggaIe ti // eyamAyaNiUNa viyalio se kammarAsI / cintiyaM ca NeNaM / aho amANuso eso / kahamannahA evaM bAharai / sohaNaM ca eyaM / bhAyA vi me evaM caiva kahiyavvaM ti / tA pucchAmi tAva, ko uNa ettha paramattho ti / pucchio ya / bho ko uNa tuma asoyadatto vi mama vacchalo ti / deveNa bhaNiyaM / pariyAyantaragao so ceva asoyadatto mhi / iyareNa bhaNiyaM / ko paccao / viSamapratimaikadezeSu saMcUrNitAGgopAGgo balIvarda iti / taM ca dRSTvA bhaNitamarhadattena / aho mUDhatA balIvaddesya, yena muktvA jujumayacAriM kUpAvaTataTasaMsthitaM dUrvA lavamabhilaSan tatraiva patitaH / devena bhaNitam - kimetAvad vijAnAsi / tena bhaNitam kathaM na jAnAmi / devena bhaNitam-yadi jAnAsi tataH kathaM kSetrAntararAzIkRta - (ovAriya de. rAzIkRtam) jujjumayacArikalpaM mahat surasaukhyamujjhitvA dUrvA pravAlalavatulye tucche mAnuSasaukhye baddhAbhilASaH pAtayasyAtmAnaM zuSkakUpasadRzyAM durgatyAmiti / etadAkarNya vicalitastasya karmarAziH / cintitaM ca tena - aho amAnuSa eSaH, kathamanyathaivaM vyAharati / zobhanaM caitad / bhrAtrA'pi me evameva kathayitavyamiti / tataH pRcchAmi tAvat kaH punaratra paramArtha iti / pRSTazca / bhoH ! kaH punastvamazokadatta iva mama vatsala iti / devena bhaNitam - paryAyAntaragataH sa evAzoka datto'smi / itareNa bhaNitam - kaH pratyayaH / devena bhaNitam tvayA mayA ca pratibodha 1-Ggu vaGgo ka kha / 2 jeju - ka kha / 3 kimeyaM ka / 4 jAva kha / chaho bhavo / // 594 // Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAica-dA I // 6SaNa mANa / marama55 pASAhAnAmata Asi jahA vayaDapabbae kuNDalajuvalaya ThAvaya, tAta cava dasAma ti: kimannaNa || paJca eNaMti / paDissuyamaNeNaM / tao divvarUveNa hoUNaM nIo veyapavvayaM, daMsiyaM se siddhAyayaNakUDa mirayaNAvayaMsayaM kuNDalajuvalayaMkA khaa| taM ceva pekkhiUNa vicittayAe kammapariNAmassa samuppannaM jAIsaraNaM / paDibuddho eso, pabbaio ya bhaavo| khAmio deveNaM / bhvo| gao devo|| // 595 // tANaM ca ahayaM, bhI dharaNa, purohiyakumAro tti / tA na evaM, devANuppiyA, aNabhatthakusalamUlANaM virAdhyAgaM ca buddhI havai, // 595|| na ya avirAyANaM viNijiyamahAmoha sattaNaM aNuTThANaM na nivvahai, na ya imAo annaM sundarayaraM ti / tA samIhiyasaMparAyaNeNa karehi sakalaM maNuyattaNaM / dharaNeNa bhaNiyaM / jaM bhayavaM ANavei, kiMtu sAhemi jaNaNijaNayANameyavaiyaraM, kayAi saMbujjhani ti / bhayavayA bhaNiyaM / juttameyaM / tao paDibuddhavayaMsayasameo paviTTho nayariM / kahio ya NeNa jaNaNijaNayANa vaiyaro / paDibuddhA ya ee / salAnimittamAsId yathA vaitATyaparvate kuNDalayugalaM sthApitam , tatastadeva darzayAmIti, kimanyena pratyayeneti / prtishrutmnen| tato divyarUpeNa bhUtvA nIto vaitAdhyaparvatam / darzitaM tasya siddhAyatanakUTe ratnAvataMsaka kuNDalayugalam / tadeva prekSya vicitratayA karmapariNAmasya samutpanna jAtismaraNam / pratibuddha eSaH / prabajitazca bhAvataH, kSAmito devena / gato devaH / teSAM cAhaM bho dharaNa ! purohitakumAra iti / tato naiva devAnupriya! anabhyastakuzalamUlAnAM virAdhakAnAM ca buddhirbhavati / na cAvirAdhakAnAM vinirjitamahAmohazatrUNAmanuSThAnaM na nirvahati, na cAsmAdanyat sundarataramiti / tataH samAhitasaMpAnena kuru saphalaM manajatvama / dharaNena bhaNitam-yad bhagavAnAjJApayati, kintu kathayAmi jananIjanakayoretadvyatikaram , kadAcit saMbhotsyate iti / bhagavatA bhaNitam-yuktametad / tataH pratibuddhavayasyasametaH praviSTo nagarIm / kathitazca tena jnniijnkyovytikrH| pratibuddhI caitau / 1 taM ceva paccayanimittaM tava daMsemi k| 2 tatto kha / Jain Education Interational Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaickhaa| chaTTho bhavo // 596 // hio gihaasmpriccaao| kayaM uciykrnnijj| pavano jahAvihIe saha jaNaNijaNaehiM vayaMsaehi ya arahadattagurusamI ve smnnttnnN| aikkanto koI kaalo| ahijiya muttaM, Aseviyo kiriyAkalAvo / saMpatto egallavihArapaDimApaDivattijoggayaM / samuppannA se icchA / pucchiyA ya NeNa gurakho, 'ucio' tti kaliUNa aNujANio ya NehiM / bhAviyAo bhaavnnaao| paDibanno egallavihArapaDimaM / gAme egarAeNa nagare paJcarApaNa ya viharamANo samAgao tAmalittiM / Thio paDimAe // io ya sA lacchI devauranivAsiyA gavesAviyA sukyaNeNa, diTThA ya nandivaddhaNAbhihANasannivese, ghaDiyA ya NeNaM / tao so taM gaheUNa gao niyayadIvaM // aikkanto koi kAlo / puNo Ago tAmalitiM / Thio baahiriyaae| divo ya so risI ujANamuvagayAe kahavi lacchIe, // 596 // zlAdhito gRhaashrmprityaagH| kRtamucitakaraNIyam / prapanno yathAvidhi saha jananIjanakAbhyAM vayasyaizcAI hattagurusamIpe zramaNatvam / atikrAntaH ko'pi kAlaH / adhItaM sUtram / AsevitaH kriyAkalApaH / saMprApta ekaakivihaarptimaaprtipttiyogytaam| samutpannA tasyecchA, pRSTAzca tena guravaH / 'ucitaH' iti kalayitvA'nujJAtazca taiH| bhAvitAH bhAvanAH / pratipanna ekAki vihArapratimAm / grAme ekarAtreNa nagare pazcarAtreNa viharan samAgatastAmaliptIm / sthitaH pratimayA / itazca sA lakSmIdevapuranirvAsitA gaveSitA suvadanena / dRSTAzca nandIvardhanAbhidhAnasanniveze, ghaTitA ca tena / tataH sa tAM gRhItvA gato nijadvIpam / atikrAntaH ko'pi kAlaH / punarAgatastAmaliptIm / sthito bAhyAyAm / dRSTazca sa RSirudyAnamupagata yA kathamapi lazyA, pratyabhi Jain Education Nonal wwkamanelibrary.org Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 597 / / 150 paccabhinnAo ya NAe / tao garuyayAe kammepariNAmassa viyambhio se kovaannlo| AhayA viya vajjeNaM / cintiyaM ca NAe / aho pAraNa, puNo vaso diTTho ti / tA imaM ettha pattayAlaM / Thavemi aivassa samIve chinakaGkaNaM kaNThAharaNaM, 'aho muTThA mudda' tti karemi kolAhalaM / tao vivittayAe ujjANassa darisaNeNa kaNThAharaNassa saMbhAviyacorabhAvo caNDasAsaNeNa rAiNA vAvAijjissaiti / gahiyA sue bhikkhurUvadhAriNo salottA caiva takkarA vAvAiyA ya / tA 'liGgiNo vi coriyaM karenti' samuppannA pasiddhi ti / cintiUNa saMpADiyamimI / dhAviyA ArakkhiyA, gahio so risI / bollAvio tehi ya jAva na jaMpa tti, gavesiyaM kaNThAharaNaM; dihaM ca nAidUre / tao 'chinnakaGkaNaM' ti saddAviyA naiyarijaNavayA / sAhiyaM naravaissa / 'aho aunco takkaroti vimhio rAyA / bhaNiyaM ca j, nirUviUNa vAvAhati / pucchio daNDavAsiehiM / jAva na jaMpai ci, tao 'aho se kavaDaveso ' tti ahiyayaraM kuviehiM jJAtazca tathA / tato gurukatayA karmapariNAmasya vijRmbhitastasya kopAnalaH / Ahateva vajreNa / cintitaM ca tayA - aho me pApapariNatiH punarapyeSa dRSTa iti / tata idamatra prAptakAlam | sthApayAmyetasya samIpe chinnakaGkaNaM kaNThAbharaNam, 'aho muSitA muSitA' iti karoni kolAhalam / tato viviktatayodyAnasya darzanena kaNThAbharaNasya saMbhAvitacaurabhAvazcaNDazAsanena rAjJA vyApAdayiSyate iti / gRhItAca vo bhikSurUpadhAriNaH saloptrA eva taskarA vyApAditAzca / tato 'liGgino'pi caurya kurvanti' samutpannA prasiddhiriti / cintayitvA saMpAditamanayA / dhAvitA ArakSakAH, gRhItaH sa RSiH / vAditazca taizca yAvanna jalpatIti, gaveSitaM kaNThAbharaNam dRSTaM ca nAtidUre // tataH 'chinnakaGkaNam, iti zabdAyitA nagarIjanavajAH / kathitaM narapataye / 'aho apUrva: taskaraH' iti vismito rAjA / bhaNitaM ca tena nirUpya vyApAdayateti' / 1 pAvakammassa ka / 2 eyasamIve k| 3 nayara-ka / chaTTo bhavo / // 597 // www.ainelibrary.org Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicakahA / // 598 // 1 pAvio vajjhAmaM ti / nihayA sUliyA / ukkhitto muNivaro / AghosiyaM caNDAleNaM / bho bho nAyarayA, eeNa samaNave sadhAriNA padavyAhAro kao vivAijjai eso; tA anno vi jai paradavyAvahAraM karissara, taM pi rAyA sutikkheNaM daNDeNa evaM caiva vAvAisaiti / bhaNiNa mukko yaso bhayavaM caNDAlehimuvari sUliyAe / tabappahAveNa dharaNitalamuvagayA sUliyA, na viddho khu ahAsannihi devayAnioeNaM, nivaDiyA kusumabuDI / 'jayai bhayavaM dhammo 'ti uDAio kalayalo / sAhiyaM naravaissa / saMjAyapamoo Agao rAyA / vandio NeNa bhayavaM / pucchio vihiyamaNeNaM / bhayavaM, kahaM puNa imaM vattaM ti / na jaMpiyaM bhayatrayA / bhaNiya mantiNA / deva, vayavisesasaMgao khu eso, kahamiyANi pi mantahassaha / tA taM cetra satthavAhadhariNi sahAveUNa puccheha | pRSTo daNDapAzikaiH yAvanna jalpatIti / tataH 'aho tasya kapaTavezaH' iti adhikataraM kupitaiH prApito vadhyasthAnamiti / nihatA zUlikA to munivaraH / AghoSitaM cANDAlena / bho bho nAgarA ! etena zramaNaveSadhAriNA paradravyApahAraH kRta iti vyApAdyate eSaH, tatos nyo'pi paradravyApahAraM kariSyati tamapi rAjA sutIkSNena daNDena evameva vyApAdayiSyati iti / bhaNitvA muktazva sa bhagavAn cANDAlairupari zUlikAyAm / tapaHprabhAveNa dharaNItalamupagatA zUlikA / na viddhaH khalu yathAsannihitadevatAniyogena nipatitA kusumavRSTiH / 'jayati bhagavAn dharmaH ityutthitaH kalakalaH / kathitaM narapataye / saMjAtapramodacAgato rAjA / vanditastena bhagavAn / pRSTo vismitamanasA | bhagavAn ! kathaM punaridaM vRttamiti / na jalpitaM bhagavatA / bhaNitaM mantriNA - deva ! vratavizeSasaMgataH khalveSaH, kathamidAnImapi mantrayiSyate / tatastAmeva sArthavAhagRhiNI zabdAyayitvA pRcchata / 1 uddhAo ka kha / kvii bhavo / // 598 // Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / / / 599 / / o pesiyA daNDavAsiyA / jeNaravAo imaM vaiyaraM AyaNNiUna palANA esA na diTThA daNDavAsiehiM / nivezya ca rAiNo deva, palANA khu aisA, na dIsae gehamAieyuM / bhaNiyaM ca NeNaM / are sammaM gavesiUNaM ANe / gayA daNDavAsiyA / gaviTThA ArAmasunnadeva lAie | na diTThA esA / diTTho ya kuoi eyamAyaNiya eyavaiyareNeva palAyamANo suvayaNo / gahio daNDavAsieDiM, ANIo naravaisamIvaM / nivezyaM rAhaNo / deva, natthi sA tAmalittIe, eso ya kila tIe bhattAro tti, diTTho ya palAyamANo gahi amhehi; saMpayaM devo pamANaM ti / nirUvio suvayaNo, bhaNio ya eso / bhadda, kahiM te ghariNitti / teNa bhaNiyaM / deva, na jANAmi / rAiNA bhaNiyaM / tA kIsa tumaM palANo tti / mutrayaNeNa bhaNiyaM / deva, bharaNa / rAiNA bhaNiyaM / kuo niravarAhassa bhayaM / sutrayaNeNa bhaNiyaM / deva, asthi avarAho / rAiNA bhaNiyaM / ko avarAho / suvayaNeNa bhaNiyaM / deva, tahAvihakalattasaMgaho / tataH preSitA daNDapAzikAH / janaravAdimaM vyatikaramAkarNya palAyitaiSA / na dRSTA daNDapAzikaiH / niveditaM ca rAjJe / deva ! palAyitA khalvepA, na dRzyate gehAdiSu / bhaNitaM ca tena-are samyagbhAvepayitvA''nayata / gatA daNDapAzikAH / gaveSitA''rAmazUnyadevakulAdiSu / na dRdvaiSA / kutazcidetadAkarNya etadvyatikareNaiva palAyamAnaH suvadanaH / gRhIto daNDapAzikaiH AnIto narapatisamIpam / niveditaM rAjJe / deva ! nAsti sA tAmalipyAm eSa ca kila tasthA bharteti dRSTazca palAyamAno gRhIto'smAbhiH sAmprataM devaH pramANamiti / nirUpitaH sutrainaH bhatiH / bhadra ! kutra te gRhiNIti / tena bhaNitam-deva ! na jAnAmi / rAjJA bhaNitam - tataH kasmAttvaM palAyita iti / suvadanena bhaNitam -deva ! bhayena / rAjJA bhaNitam kuto niraparAdhasya bhayam / suvadanena bhaNitam - deva ! astyaparAvaH / rAjJA bhaNitam - ko'parAdhaH / suvadanena bhaNitam-deva ! 1 sAya jaNa ka / 2 sA ka 3 me samIrva ityadhikaH ka / chaTTo bhavo / // 599 / / Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smraaickhaa| manA tti / rAiNA bhaNiyaM / bho abhayameva tujjha / tA sAhehi avitaha, ko uNa bhayavazro tIe ya vaiyaro ti / nirUvio suvayaNeNa || bhayavaM, paccabhinnAo ya NeNaM / tao mahApurisacariyavimhayakkhittahiyaeNaM bAhollaloyaNaM jaMpiyamaNeNaM / deva, agAcikkhaNIo vaiyaro, tA Na sakkuNomi AcikkhiuM / rAiNA maNiyaM / bhadda, Iiso esa saMsAro, kimettha apuncayaM ti tA sAheu bhaddo / suyavaNeNa bhaNiyaM / deva, jai evaM, tA vivittamAisau devo / taorAiNA puloio pariyamo osario ya / tao dharagadaMpaNasaMjAyapacchAyAveNa // 600 // jaMpiyaM suvayaNeNaM / deva pAvakammo ahaM purisasArameo, na uNa puriso tti / niveiyaM devassa / puriso khu deva akajAyaraNavirao saccAhisandhI kayannuo paraloyabhIrU parovayAranirao ya havai, jahA esa bhayavaM ti / rAiNA bhaNiyaM / kahamevaMviho purisasArameo. havai titA patthuyaM bhaNam / tao sAhio sukyaNeNaM dIvadaMsaNAio aTThasubannalakkhapayANapajjavasANo dhrnnviyro| tuTho ya se raayaa| // 600 // RECIPES tathAvidhakalatrasaMgraha iti / rAjJA bhaNitam-bho ! abhayameva tava / tataH kathayAvitatham , kaH punarbhagavatastasyAzca vyatikara iti / nirUpitaH suvadanena bhagavAn , pratyabhijJAtazca tena / tato mahApuruSacaritavismayAkSiptahRdayena bASpAlo vanaM jalpitamanena / deva / anAkhyAnIyo vyatikaraH, tato na zaknomyAkhyAtum / rAjJA bhaNitam-bhadra ! IdRza eSa saMsAraH, kimatrApUrvamiti, tataH kathayatu bhadraH / suvadanena bhaNitam-deva ! yadyevaM tato viviktamAdizatu devaH / tato rAjJA dRSTaH parijano'pasRtazca / tato dharaNadarzanasaMjAtapazcAttApena jalpitaM suvadanena / deva ! pApakarmA'haM puruSasArameyaH, na punaH puruSa iti / niveditaM devAya puruSaH khalu deva / akAryAcaraNavirataH satyAbhisandhiH kRtajJaH paralokabhIruH paropakAraniratazca bhavati, yatheSa bhagavAniti / rAjJA bhaNitam-kathamevaMvidhaH puruSasArameyo bhavatIti, tataH prastuta 5 bhaNa! tataH kathitaH suvadanena dvIpadarzanAdiko'STasuvarNalakSapradAnaparyavasAno dharaNavyatikaraH / tuSTazca tasya rAjA / muktazca tena suvadanaH / AAR For Private & Personal use only Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaTTo samarAica kahA bhvo| // 601 // // 601 // MOSAROSALAMAUSAMMALS mukko ya NeNa suvayaNo / vandiUNa bhayavantaM lajjAparAhINayAe turiyameva gao suvayaNo / dharaNANurAraNa ya ajjamaMgusamIve soUNa dhamma pariyANiUNa micchattaM pacchANuyAvANaladakammindhaNo pavanno samaNataNaM / rAyA vi pUiUNa bhayavantaM paviTTho nayariM // lacchI vi mahAbhayAbhibhUyA palAiUNa tAmalittIo ahariyavesaNAlaMkArA takarahiM jAmamettAe sabarIe pattA kusasthalAbhihANaM sannivesaM / tattha puNa tIe ceva rayaNIe pAraddhaM purohieNaM rAyamahisIe sambavigyavidhAyayaM carukammaM / pajjAlio sannivesapAhiriyAe cauppahathaNDilaMmi jalaNo, viiNNA nisiyakaDriyAsiNo disAvAlA, samArovio nahabhinnatandulasameo carU, patthuo mantajAvo / etthantaraMmi jalantamabaloiUNa 'satyo bhavissai' ti AgayA lacchI, sivArAsamaNantaraM ca divA disAbAlehiM / pecchiUNa 'aho esA sA rakkhasi' ti bhIyA ya ee, mukkAI maNDalaggAI, thambhiyA uruyA, payapiyAo bhuyAo, vimukkA viya | vanditvA bhagavantaM lajjAparAdhInatayA tvaritameva gataH suvadanaH / dharaNAnurAgena ca AryamagusamIpe zrutvA dharma parijJAya mithyAtvaM pazcAdanutApAnaladagdhakarmendhanaH prapannaH zramaNatvam / rAjApi pUjayitvA bhagavantaM praviSTo nagarIm / / lakSmIrapi mahAbhayAbhibhUtA palAyya tAmaliptyA apahRtavasanAlaMkArAstaskamamAtrAyAM zavayAM prAptA kuzasthalAbhidhAnaM sannivezam / tatra punastasyAmeva rajanyAM prArabdhaM purohitena rAjamahiSyAH sarvavighnavighAtakaM carukarma / prajvAlitaH sannivezabAhyAyAM catuSpathasthaNDile calanaH, vitIrNA nizitakRSTAsayo dikpAlAH, samAropito nakhabhinnatandulasametazcaruH, prastuto mantrajApaH / atrAntare jvalantamavalokya 'sArtho bhaviSyati' ityAgatA lakSmIH / zivArAvasamanantaraM ca dRSTA dikpAlaiH / prekSya 'aho eSA sA rAkSasI' iti bhItAzcaite, 1-sArAlaMkArA k| 2 rayaNIe k| sama051 Jaintallation mational Majainelibrary.org Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAiccakahA / // 602 // tari nivaDA viTTe / etthantaraMmi 'bho bho mA bIhasu, itthiyA ahaM' ti bhaNamANI samAgayA purohiyasamIvaM / diTThA vigavasaNA / tao porusamavalambiUNa 'khakhasI esa' tti kesesu gahiyA aNeNaM / 'are mA bIhasu' tti vivohiyA disAvAlA / uTTiyA ya ee / baddhA khu esA / pesiyA sannivesaM / sAhiyaM naravaissa / teNa vi ya 'na pIisajjhA rakkhasi ' tti khAviUNa niyama, viTTAliUNa asuiNA, kayatthiUNa nANAviDambanAhiM, nivbhacchiUNa ya sarosaM tao nivAsiya tti / alabhamANI ya gAmA pavesaM paribhamantI aDavIe puNvakayakammapariNAmeNa viya ghorarUveNaM vAvAiyA maindeNaM / samuppannA ya esA dhUmavahAe regate sarasasAgarovamaTTiI nAragoti // muktAni maNDalAmrANi, stambhitA UravaH, prakampitA bhujAH / vimuktA iva jIvitena jIvitena nipatitA dharaNIpRSThe / atrAntare 'bho bho ! mA bibhIta, strI aham' iti bhaNantI samAgatA purohitasamIpam / dRSTA vigatavasanA / tataH pauruSamavalambya 'rAkSasI eSA' iti kezeSu gRhItAsar | 'are mA bibhIta' iti vibodhitA dikpAlAH / utthitAyate / vaddhA khalveSA / preSitA sannivezam / kathitaM narapateH / tenApi ca 'na prItisAdhyA rAkSasI' iti khAdayitvA nijamAMsaM saMsRjyAzucinA, kadarthayitvA nAnAviDambanAbhirnirbhasya ca saroSaM tato nirvAsiteti / alabhamAnA ca grAmAdiSu pravezaM paribhramantyaTavyAM pUrvakRtakarma pariNAmeneva ghorarUpeNa vyApAditA mRgendreNa / caiSA dhUmaprabhAyAM nirayapRthivyAM saptadazasAgaropamasthitirnAraka iti / 1 pArao ti ka-kha Jain Educationtional cho bhavo / // 602 // ainelibrary.org Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarAicca kahA / ||603 // dharaNovi bhagavaM ahAsaMjayaM vihariUNa patraDUmANasuhapariNAmo kAUNa saMlehaNaM pavanno pAyavagamaNaM / vivanno kAlakka meNaM, samupapanno AraNAbhihANe devaloe candakante vimANe ekavIsasAgarovamAU vaimANio ti. // cha bhavaggaNaM samattaM // dharaNo'pi ca bhagavAn yathAsaMyamaM vihRtya pravardhamAnazubhapariNAmaH kRtvA saMlekhanAM prapannaH pAdapagamanam / vipannaH kAlakrameNa, samu tpanna AraNAbhidhAne devaloke candrakAnte vimAne ekaviMzatisAgaropamAyurvaimAnika iti / iti zrIyAkinI mahattarAsUnuparamaguNAnurAgibhagavacchrI haribhadrasUriviracitAyAM samarAdityakathAyAM paNDita bhagavAnadAsakRte saMskRtachAyAnuvAde SaSTho bhavaH samAptaH // chaTTo bhavo / ||603 // Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zratabhaktimAM sahAyaka puNyAtmAo * samarAica kahA I604nI. 60 karo. 50 zeTha ramaNIkalAla amRtalAla nANAvaTI-taLAjA ha: caMdulAla ramaNIkalAla 501 pArekha kAlIdAsa devacaMdanA zreyArthe ha: jasubhAI naTavaralAla-reyalavALA 50) sva. zAha caMpakalAla paramANuMda morArajInA smaraNArthe-taLAjA 501] a.sau. lIlAvatIbena ka9yANa rUganAthabhAi-kAmarela taLAjAthI siddhagirinA chIpALatA saMghanI smRtya 501 a. sau, zrImatI lIlAvatIbena jayaMtilAla gopALajI vAraiyA-taLAjA 501] zAha panAlAla lalubhAI- bhAvanagara 501salata DuMgarazI kulacaMda haH dhIrajalAla DuMgarazI-taLAjAvALA 50) zAha jerAjabhAI bhImajIbhAI varavALA-ThaLIyA 25) sva. zAha dhanajIbhAI lakhamIcaMdakuMDhaDA 25) zAha catrabhuja goradhanabhAI taLAjA 25jI zAha jayaMtilAla vIracaMdabhAI-taLAjA 25) zAha bhANajI premacaMda taLAjA 25 zAha hiMmatalAla ThAkarazI-taLAjA ra51) vimaLAbena vRdAvanabhAI gAMdhI-bhAvanagara 25zAha naTavaralAla dhanAbhAI-zAhapura amadAvAda Jain Education Thermonal For Private & Personal use only www.janelibrary.org Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________