Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઘર માં ની મમતાનો મનું વન સજાય
છે નામ
ધ
રિ - 1
કર :
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી ગંભીરાપાશ્વનાથાય નમઃ આચાર્ય મહારાજ શ્રીવિજયમેહનસૂરીશ્વરગુશ્વિક
શ્રી મોહન–અમૃત પ્રાચીન સ્તવન સઝાય દેવવંદનમાલાદિ સંગ્રહ.
ભાગ ૧-૨
તપગચછના પૂજ્યપાદ શ્રીમાનું મૂલચંદજી મહારાજના શિષ્ય આ૦ શ્રીવિજયકમનસૂરીશ્વરજીના શિષ્ય આ૦ શ્રીવિજય મેહનસુરીશ્વરજીના શિષ્ય આ૦ શ્રીવિજયપ્રતા૫ સૂરીશ્વરજીના સંઘાડાના ગુણીજી મહારાજ ગુલાબશ્રીજીના ગુરૂબેન પુણ્યશ્રીજીના શિષ્યા ઉમેદશ્રીજીના શિષ્યા જતનશ્રીજીના શિષ્યા
મેહનશ્રીજીના શિષ્યા અમૃતશ્રીજીના સદુપદેશથી
સહાયકર્તા. જૈનાબાદવાળા શા. કાલીદાસ માણેકચંદના વિધવા બાઈ સૂરજબેન તરફથી ભેટ.
–પ્રકાશક:પારેખ ગાંડાલાલ ભૂદરદાસ..
મુત્ર જૈનાબાદ, તા. દસાડ. કિંમત અમલ્ય વાચન મનન
E
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉપહાર:
વિ. સં. ૨૪૭૬
યુદ્ધક : ગોવિન્દલાલ મેહનલાલ જાની, શ્રી ક્રિશ્ના પ્રિન્ટરી, રતનપળ, અમદાવાદ,
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
नवपदजी.
गौतमस्वामी.
माणिभद्रजी.
सरस्वती.
Copyright Reserved N. P. MEHTA Ahmedabad.
DEEPAK PRINTERY. AHMEDABAD.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
શેઠ કાલીદાસ માણેકચંદના ધર્મ પત્ની શ્રી સુરજ બહેનને જીવન પરિચય.
જે કુળમાં જન્મેલા માળે ભલે સામાન્ય સ્થિતિમાં હેય તથાપિ વંશપરંપરાથી ઉતરી આવેલા ધાર્મિક
ખને વિશેષ ઉજવળ બનાવે છે, છતાં તેવા બંધ કે છે. નના શ્રદ્ધાળુપણાને છેટ સુધી સમાજ જાણી શકતા નથી. તેવું કંઈક સુરજ બહેન માટે હોય તેમ જણાય છે.
વણા (અલાવાડ) જૈન સમાજમાં એક યશવી અમીચંદભાઈનું કુટુંબ જાણીતું છે. સુરજ બહેન તેમના સુપુત્રી છે. તેમને જન્મ સં. ૧૯૪૨ ની સાલમાં થયે હતું. તેમના માતુશ્રી તથા પિતાશ્રી ધમ સંસ્કારથી અને ધાર્મિક ઉરા વિચારોથી દીપ્ત હતા. આવા માતા પિતાના સંસ્કારે તેમનામાં ઉતર્યા. તેથી સુરજ બહેનમાં પણ ધાર્મિક સંસ્ટારે સારી રીતે વિકાસ પામ્યા હતા. ૨૫ વયે તેમના લગ્ન નાબાદના શેઠ અલીદાસ માણે ચંદ્ર સાથે થયા હતા તેઓ નાનપણથી જ ધાર્મિક સંસ્કાર વાળા હેવાથી, પતિગૃહે આવ્યા બાદ આખા કુટુંબમાં ધાર્મિક સંસ્કાર પડયા ને બધાને જણા પ્રિય થયા. નાની ઉમરમાં થડા ટાઈમ બાદ તેમના પતિને વર્ગવાસ થયે, ત્યારે તેમને બે પુત્રીઓ હતી. તેમાં મોટી પુત્રી અમૃત હતી. તેને ધાર્મિક ઉચચ સંસ્કાર પડા હેવાથી સંસાર અસાર લાગવાથી પૂજ્ય આચાર્ય શ્રી વિજય મોહન સુરીશ્વરના સંધાડાના સાધ્વીજીશ્રી મોહનશ્રીજીની પાસે
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચારિત્ર અપાવ્યું હતું ને અમૃતશ્રીજી નામ રાખ્યું હતું. તેઓ હાલ વિદ્યમાન છે. આ સાધ્વીજી અમૃતશ્રીએ ૧ માસ ખમણ, ૧ સેળભથુ, ૧ ચૌદ ઉપવાસ; ૧ અગિઆર ઉપવાસ, ૧ અાઈ, ૧ નવ ઉપવાસ, ૧ સાત ઉપવાસ, ૧ વરસી ત૫, વીસ સ્થાનકની ઓળી, વર્ધમાન તપની ઓળી ૧૧ તે સિવાય નાની મોટી અનેક તપસ્યા કરી છે. '
તથા બીજી પુત્રીનો પોતાની હયાતિમાં સ્વર્ગવાસ થયા હતા. તેઓ કેટલાક વરસ જૈનાબાદમાં રહ્યા બાદ અમદાવાદ રહેવા સારૂ ગયા હતા. જૈનાબાદથી જવાનું કારણ એ હતું કે અમદાવાદ જવાથી ધર્મવૃદ્ધિ કરવાની દરેક જાતની સગવડતા મળે ને આત્મા નિર્મળ બને, તથા સુપાત્રે દાન દેવાય, આવા વિચારથીજ અમદાવાદ ગયા. તેઓ પિસે સુખી હતા ને સમાર્ગમાં દ્રવ્યને વ્યય કરતા હતા.” તેઓની તબીયત નરમ થવાથી વીરમગામ આવ્યા હતા. વીરમગામમાં પિતાનું મકાન હતું. પિતાની પાછળ કેઈ’ નહિ હોવાથી પોતાની જે જે મીલકત હતી તે બધી પોતાની હયાતિમાં વીલ કરી આપીને ધર્માદામાં આપી હતી. આ પ્રમાણે પિતાનું ધન સમાર્ગે વાપર્યું. તેઓ સં. ૨૦૦૫ના શ્રાવણ સુદી બીજે વીરમગામમાં સમાધિપૂર્વક દેવલોક પામ્યા.
આથી ધાર્મિક ભાવનાની ઝાંખી કરાવવા તેમનું જીવન આ ગ્રંથમાં આપવામાં આવ્યું છે. |} : આ ગ્રંથ તેમના તરફથી બહાર પાડવામાં આવ્યું છે, અને આ પ્રમાણે તેમણે જ્ઞાનવૃદ્ધિ માં લક્ષ્મીને સારો સંદવ્યય કર્યો છે. તેથી તેમને જેટલો ધન્યવાદ આપીએ તેટલ શેડે છે.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
જગતગુરૂ આ. મ. વિ. હીરવિજયસૂરિ
અને
સમ્રાટ અકબર બાદશાહ અને તેમના પ્રધાન
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
સંસ્મરણ
શ્રી સુરજ મ્હેન,
શેઠ કાલીદાસ માણેકચ દના-સ્વ૰ ધર્મ પત્ની. જૈનાબાદ (દસાડા)
વણાના સુપ્રસિદ્ધ શેઠ અમીચંદભાઈને ત્યાં સુખી કુટુંબમાં તમે જન્મ્યા છતાં મલ્ય ઢાળથીજ તમારામાં ઉત્તમ સંસ્કાર પડેલા, તેને લીધેજ તમે અમદાવાદમાં અત્યાર સુધી તમારૂં જીવન ધર્મ પ્રેમ, કુટુંબ પ્રેમ, સરળ સ્વભાવ અને ગૃહકાર્ય કુશળતાદિ ગ્રુણાથી દીપાવ્યું, એટલુંજ નહિ પણ તમે તમારા વિનયશીલ સ્વભાવથી સગાં સ્નેહીઓ અને પાડાશી સૌ કોઇના પ્રેમ સપાદન કરી જીવન સૌરભ મૂકતા ગયા.
આ ઉપરાન્ત જૈન ધમ અને તેની ક્રિયાઓ પ્રત્યેની તમારી અભિરૂચિ પ્રશંસનીય હતી. હંમેશાં પંચ પરમેષ્ટિ માળાના તપ, પ્રતિક્રમણ, પ્રસ ંગે સામાચિયાતિ નાના પ્રકાની ત્યાગી ક્રિયા, પ્રકૃતિની ઉદારતા, કુટુંબમાં સબધી વગેરે પ્રતિ વિવેક અને શક્તિ ભાવના આદશ આજે પણુ માનવ હૃદયાને માનવતાના પાઠ શીખવાની પ્રેરણા આપે છે.
અને તેથીજ આ પુસ્તકમાં તમારા ઉપરાત પ્રશ્નશનીય ગુણેાનું સંસ્મરણ મૂકી કૃતા' થાઉં છું.
પારેખ ગાંડાલાલ ભુદરદાસ જૈનાબાદ.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રસ્તાવના. આ પુસ્તકની અંદર પ્રાચીન–પૂર્વાશાયી થત ચેક વદને, સ્તવને,થો, સજઝા, ઢાળીયાં, છંદ વગેરે અનેક ઉપયોગી વસ્તુઓને સમૂહ ખાસ પસંદ કરીને આપવામાં આવ્યો છે. આ ઉપયોગી પસંદગી શ્રી વિજય મોહન સુરીશ્વરજીના અંધારામાંના શ્રીવિજયપ્રતાપ સુરીશ્વરજીના સંશાતાના સાધ્વીજીશ્રી અમૃતશ્રીજી મહારાજ તરફથી કરવામાં આવેલ છે. અને તે પસંદગી દરેક રીતે ચોગ્ય છે આ ગ્રંથમાં મુખ્ય છ વિભાગ રાખવામાં આવ્યા છે. ૧ ચૈત્યવંદનનો વિભાગ, ૨ સ્તવનેને સંગ્રહ, ૩ ઢાળીયાંને સંગ્રહ, ૪ યો-સ્તુતિઓને સંગ્રહ ૨ પરચુરણ વિભાગ, ૬ સઝાયાને સંગ્રહ. આ દરેક વિભાગમાં શું શું વિયે છે તેની ટુંક હકીકત નીચે પ્રમાણે –
: - ૧વિભાગ પહેલો:-શરૂઆતમાં પ્રભુ આગળ બેલ. વાના હતા ક વગેરે મૂક્યા છે. ત્યાર પછી ત્યવંદનો આપવામાં આવ્યા છે. તેની સંખ્યા ૪૫ છે. બીજા ઉપથાગી ત્યવંદનો પરચુરણ વિભાગમાં દાખલ કર્યા છે તેમાં બીજ વગેરે મુખ્ય તીથિએનાં તેમજ પર્યુષણ વિગેરે પર્વના, અષભદેવ વગેરે તીર્થકરનાં ચિત્યવંદનાને સમાવેશ થાય છે. - ૨ વિભાગ–બીજો આ બીજા વિભાગમાં સ્તવને આપવામાં આવ્યા છે. કુલ ૮ સ્તવનોનો સંગ્રહ છે. તેમાં પણ ઉત્તમ ભાવવાહી અનેક રાગ રાગમાં ગાઈ શકાય તેવાં સ્તવનો છે. મુખ્યતાએ તિથિઓનાં, શ્રી ત્રાપસાદિક
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
બાલ બ્રહ્મચારી આ. મ. વિ. કમલસૂરિ (સિદ્ધક્ષેત્ર) જન્મ : સં. ૧૯૧૩, ચિત્ર સુદી ૨ લઘુદિક્ષા : સં. ૧૯૩૬, વૈશાખ વદ ૮
બહુત દિક્ષા: સં. ૧૯૩૭, કારતક વદી ૧૨ ગણી તથા પન્યાસ પદ: સં. ૧૯૪૭, જે વદ ૧૩ આચાર્ય પદ : સં. ૧૯૭૩, માગશર સુદી ૬, રાજનગર નીર્વાણ : સં. ૧૯૭૪, આસો સુદી ૧૦, બારડોલી
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪ તીરાનાં, દીવાળી વગેરે પનાં, સિદ્ધાચલાદિ તીથીનાં સ્તવને મુખ્ય છે. આ સાથે શ્રી આનંદઘનજી મહારાજ કુત આખી ચોવીસીનાં સ્તવને આપવામાં આવ્યા છે. તેમજ મહાવીર સ્વામીનું હાલરડું પણ દાખલ કર્યું છે.
વિભાગ ત્રીજે–આ વિભાગમાં તવામાં ઢાળીયાં આપવામાં આવ્યાં છે. કુલ સંખ્યા ૨૮ છે. તેમાં બીજ વગેરે તિથિઓનાં ઢાળીયાં, જ્ઞાનપંચમી, મૌન એકાદશી વગેરે પર્વનાં ઢાળીયાં, દશ પચ્ચકખાણનાં, છ આવશ્યકનાં, વર્ધમાન તપનાં, સિદ્ધચક્રનાં, તેમજ મહાવીર સ્વામીના પાંચ કલ્યાણકનાં કાળીયાં મુખ્ય છે. તે ઉપરાંત આ વિભાગ ગમાં શ્રી શત્રુંજય ઉદ્ધાર, શ્રી શત્રુંજય તીર્થમાલા, પુણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન, ચાર શરણ, શ્રીગોડી પાર્શ્વનાથના અધિકાર મેઘાશાનાં ઢાળીયા વગેરે ઉપયોગી વિષય દાખલ કરવામાં આવ્યા છે.
૪ વિભાગ –આ વિભાગમાં થેય-સ્તુતિઓ આપવામાં આવેલ છે. તેની સંખ્યા ૩૩ છે. તેમાં પણ મુખ્યતાએ બીજ વિગેરે તિથિની, શ્રી સીમંધર જિનની, દીવાળી વગેરે પર્વની, રેહિણી વગેરે તપની, નંદીશ્વર દ્વિષિની વગેરેની સ્તુતિએ આપવામાં આવી છે. - ૫ વિભાગ પાંચમે–આ વિભાગ પરચુરણ વિભાગ તરીકે દાખલ કર્યો છે. આ વિભાગમાં પ્રથમ વિભાગમાં આપેલા પ્રભુ આગળ બોલવાના હો વગેરેમાં ઉમેરો કરવામાં આવ્યું છે. પ્રથમ વિભાગમાં ૧૬ તેમજ આ વિલાગમાં ૧૬ કલેકે ઉમેર્યું છે. તે ઉપરાંત સ્તુતિ ચાવિશી
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગાંથા ૨૮ આપી છે. શ્રીશત્રુ ંજયના ૨૧ નામના ખમાસમણુના કુહા ૩૯ આપી દીક્ષાની કવ્વાલી આપી છે. તે ઉપરાંત ઉપયાગી ચૈત્યવતના આપ્યાં છે. વિશેષમાં શ્રી ગૌતમ સ્વામીના રાસ, ભાવીસમા તીર્થંકર શ્રીનેમનાથના સલીકે દાખલ કરેલ તે ઉપરાંત મુહપત્તિના પચાસ મેલ, પંચ પરમેષ્ઠીનાં ૧૦૮ ગુણુા, સજીવ નિર્જીવ સૃષ્ટિ વિચાર, આશ્રવ અને મિથ્યાત્વનું સ્વરૂપ, સમકિતનું સ્વરૂપ, નિગાતું સ્વરૂપ વિગેરે આપ્યું છે.
૬ વિભાગ છઠ્ઠી—આ વિભાગમાં સજ્ઝાયાના સંગ્રહ છે. કુલ (૯૦) સજ્ઝાયા આપી છે. તેમાં બીજ વગેરે તિથિઓની સજ્ઝાયા, વૈરાગ્યની સજ્ઝાયા, વર્ધમાન તપની, તેર કાઠીયાની, ગજ સુકુમાલની, એલાચીપુત્રની, ધના શાલી ભદ્રની, મેતારજ મુનિની વગેરે મુખ્ય મુખ્ય ઉપયોગી સજ્ઝાયા માપી છે. તે ઉપરાંત શ્રો દશ વૈકાલિક સૂત્રનાં ના અધ્યયનાની તેમજ પાંચ મહાવ્રતાની સાચે આપવામાં આવી છે.
એ પ્રમાણે છ વિભાગેાના વિષયાના સાર અહીં આપ્યા છે. સર્પણ હકીકતના ખ્યાલ આની પછી આપવામાં આવેલ અનુક્રમણિકા જોવાથી આવશે. અનુક્રમણિકામાં ચૈત્યવાન વગેરેના દરેક વિષયનું ગાદિ પદ, તેમજ ગાયાની સંખ્યા પણ, આપવામાં આવી છે.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીક્ષા: સંવત ૧૯૬૬, સાણંદ
જન્મ : સંવત ૧૯૩૪, વીરમગામ
I૯ - -
IIre
ofeીe oveeve e 6
જન્મ: સંવત ૧૯૫૪ માગશર સુદ ૭
દીક્ષા : સંવત ૧૯૮૧ માગશર સુદં ૩
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાળાની પ્રસ્તાવના.
પ્રથમ ઘણું દેવવંદનમાળાઓ છપાઈ ગઈ છે. તથા દેવવંદનના પ ઘણા પ્રસિદ્ધ છે. આ દેવવંદનમાળામાં પાંચ પવનાં દેવવંદનો આપવામાં આવ્યા છે. આ દેવવંદનમાળામાં કેટલીક વિશેષતા છે તે આ પ્રમાણે
૧ અત્યાર સુધી છપાએલી દેવવંદનમાળાઓ સળંગ ગાથાબદ્ધ છે, ત્યારે આ દેવવંદનમાળા કડીબદ્ધ છાપવામાં આવી છે. જેથી દેવવંદન કરનારને વાંચવામાં સુગમતા પડશે.
૨ આમાં આપવામાં આવેલ દેવવંદનનેની પહેલાં તે દેવવંદન રચનારને કાંઈક ટુંક પરિચય આપી તે પછી તે પવને મહિમા જણવનારી તેની કથા આપવામાં આવી છે. તેથી દેવવંદન કરનારને તે કથા દેવવંદનને ભાવ સમજવામાં મદદરૂપ થશે. ત્યાર પછી દેવવંદન આપેલ છે.
૩ દેવવંદનમાં આવતાં સ્મરણે સતિકર, તિજયપહુત, નમિણ, અજિતશાંતિ, મોટી શાંતિ ભક્તાઅરે તથા ચૈત્યવદન ભાષ્ય પણ સાથે આપવામાં આવેલ છે. - આ દેવવંદનમાળામાં આપવામાં આવેલ દેવવંદને ટુંક ભાવાર્થ –
૧ જ્ઞાન પંચમીના દેવવંદનઆ દેવવંદન વિજયલક્ષ્મીસરિએ બનાવ્યાં છે. તેમાં પાંચ જ્ઞાનનું સ્વરૂપ ટૂંકા શુમાં ઘણું સુંદર રીતે જણાવ્યું છે. તેમજ જ્ઞાનાવરણીય કમ શાથી બંધાય છે, વગેરે હકીકત જણાવી છે.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦
૨ ચાર્માસીના દેવવદન-૫ શ્રી વોરવિજયજી મહારાજે આ દેવવંદન રચ્યા છે. આમાં ૨૪ તીથ કરાના ચૈત્યવાના આપ્યાં છે. તથા પહેલા, સાલમા, આવીશ્વમા, ત્રેવીસમા અને ચાવીસમા એ જિન પંચકના સ્તવન થાય સહિત ચત્યવંદના આપી તે શાશ્વત શાશ્વત જિનના તથા સિદ્ધાચલાદિ પાંચ તીર્થીનાં સ્તવના આપ્યાં છે. તે ચિત્રાય ત્રીજા ચામાસીના દેવવદનન પદ્મવિજયજી વિરચિત તથા શ્રીજ્ઞાનવિમળસૂરિ વિરચિત આપેલ છે. તેમાં ઉપર પ્રમાણેજ રચના છે.
૩ મૌન એકાદશીના દેવવદન—૫૦ શ્રીરૂપવિજયજીએ આ દેવવ ંદન રચ્યા છે. તેમાં વર્તમાન-ચાવીસ્રીના અને અનાગત ચાવીસીના મળી કુલ ઢાઢસા કલ્યાણકા થયાં છે તેનુ સ્વરૂપ જણાવ્યું છે સાથે મૌન એકાદશીનું ગણાણું આપવામાં આવ્યું છે.
૪ ચૈત્રી પુનમના દેવદુન—શ્રી દાનવિજયજીએ આ ધ્રુવદન રચ્યા છે. તેમાં શ્રીસિદ્ધાચલ ઉપર પહેલા શ્રી ઋષભદેવ ભગવાન સમેાસર્યાં, તેમણે શ્નો શત્રુજય તીના મહિમા વધુ બ્યા. તેમજ અહી આ તેમના પ્રથમ ગણધર શ્રીપુંડરીકસ્વામી પાંચ કરોડ મુનિવરી સાથે ચૈત્રી પુનમે સિદ્ધિપદને પામ્યા વગેરે વણુન કરી ચત્રી પુનમને મહિમા જણાવ્યો છે.
૫ દીવાળીના દેવવંદન—શ્રીજ્ઞાનવિમળ સૂરિએ અનાવ્યા છે. તેમાં આસે વધુ અમાવાસ્યાને દિવસે ચરમ તીથ કર શ્રીમહાવીર સ્વામી માન્ને ગયા, તેમજ તેમના
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રથમ ગણધર શ્રીગૌતમસ્વામીને કેવલજ્ઞાન થયું વગેરેનું વર્ણન કર્યું છે.
૬ એકાદશ ગણધરના દેવવંદન—શ્રીજ્ઞાનવિમલ સૂરિએ બનાવ્યા છે તેમાં ચરમ તીથ પતિ શ્રીમહાવીર સ્વામીના ૧૧ ગણધરા સંબંધી હકીક્ત જણાવી છે.
જ્ઞાન પંચમીના દેવવદન કારતક સુદ પાંચમે, ચે. માસીના કારતક સુદ ચૌકસે, ફ્રાગણ સુદ ચૌદસે તથા અષાઢ સુદ ચૌદસે એમ એક વર્ષીમાં ત્રણ વાર, મૌન એકાદશીના માગસર સુદી એકાદશીએ, ચૈત્રી પુનમના દેવ ચૈત્ર સુદ પુનમે તથા દીવાળોના દેવવંદન આસે વદ અમાસે ભણાવાય છે.
આ દેવવંદન ઉપાશ્રયમાં સાધુ તથા શ્રાવક સમુદાયમાં તથા સાધ્વીએ અને શ્રાવિકાઓના સમુદાયમાં જણા વાય છે. આ વખતે વિવિધ રાગ રાગણીવાળા ધ્રુવવ`દન ક સાંભળતાં અપૂર્વ ભાવ જાગે છે,તેથી વિશુદ્ધ પરિણામવાળા જીવ કર્મનો નિર્જરા કરે છે. માટે દરેક જણે આ દેવવ દને ભણાવવામાં ઉદ્યમવાળા થવું જોઈએ.
છેવટમાં આ પુસ્તકને શુદ્ધ કરવામાં તથા તેના પ્રા સુધારી આપવા માટે માસ્તર મંગળદાસ મનસુખરામના આભાર માનવામાં આવે છે.
ટુંકાણમાં આ એકજ પુસ્તક અનેક પુસ્તકાની ગરજ સારે એવું છે. શુદ્ધિ તરફ ખાસ લક્ષ રાખવામાં આવ્યું છે. તે છતાં છદ્મસ્થ પણાથી, દૃષ્ટિઢાષથી મગર પ્રેસ દાષથી જે કોઈ ભૂલચૂક રહી ગઈ હોય તે માટે મિચ્છામિ દુક્કડ સાથે સુધારીને વાંચવા ભલામણ છે.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
પૂર્ણાંક
૩-૪.
૪ -
અનુક્રમણિકા. (ભાગ પહેલાની) આ વિભાગ પહેલે–ચૈત્યવંદને (પૃ. ૧ થી ૮) માંક. કેનું
પ્રથમ પદ પ્રભુ પાસે બેસવાના કે નં. ૧૬ ૧ શ્રીષભ જિનેન્દ્રનું સદભકાત્યાનતોતિ (ગા ૨) ૨ શ્રી શક્તિનાથનું. | વિપુલનિભર કીતિ (ગા. ૩) ૩ શ્રી નેમિનાથનું વિશુદ્ધવિજ્ઞાનભૂતાં (ગા. ૩) ૪ શ્રી પાર્શ્વનાથનું
શ્રયામિ તં જિન સહા (ગા. ૩). ( ૫ શ્રીમહાવીરજિનેન્દ્રનું વરણ્યગુણ વારિધિ (ગા. ૩)
૬ શ્રી મહાવીર જિબેંકનું નામ દુવરરાગાદિ (ગા. ૩) - ૭ શ્રી પાર્શ્વનાથનું
જયચિન્તામણિ પાર્શ્વનાથ (ગા. ૩) ૮ શ્રી પાર્શ્વનાથનું
આશ પૂરે પ્રભુ પાસજી (ગા. ૩) ૯ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું સિવારથ સુત વંદીએ (ગા. ૩) ૧૦ વીસ જિનના ભાવનું પ્રથમ તીર્થકર તણા હુવા (ગા.૩) ૧૧ શ્રીજિન ચૈત્યવંદન ય જય જિનરાજ આજે (ગા. ૬) ૧૨ વીસ જિનનાં વણ પદ્મપ્રભુને વાસુપૂજય (ગા. ૩)
-૭
.
-
J
V.
'
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦-૧૧
-
૧૨
૧૩
૧૩ ચાવીસ તીર્થંકરના માળખાનું પ્રથમ તીર્થકર આઉખું(ગા. ૫) ૧૪ ચાવીસ તીર્થંકરના દેહમાનનું પ્રથમ તીર્થકર દેહડી (ગા. ૩) ૧૫ શ્રી વર્ધમાન તપનું ત્રીગડે ત્રિભુવન વાલહે (ગા. ૩) ૧૬ શ્રીવર્ધમાન તપનું બે કરજેડી પ્રણમીએ (ગા. ૩) ૧૭ શ્રીવાસસ્થાનક તપનું પહેલું પદ અરિહંત નમું (ગા. ૫)
શ્રીરવિણ તપનું રવિણ તપ આરાધીએ (ગા. ૬) બીજનું
ચોવીસમો બિનરાજજી (ગા. ૧૧) પંચમીનું
સકલ સુરસુર સાહિબ (ગા. ૧૦) અષ્ટમીનું.
શજગૃહી ઉદ્યાનમાં (ગા. ૯) ૨૨ મૌન એકાદશીનું નેમિ જિસર ગુણની (ગા. ૧૨) ૩ શ્રી પર્યુષણાનું પર્વ પર્યુષણ ગુણની (ગા. ૯)
શ્રી શત્રુંજય ગાર હાર (ગા. ૩) પ્રણમું શ્રીદેવાધિદેવ (ગા. ૩) કલપતરૂ સમ કપત્ર (ગા. ૩) સવMવિધિ કહે સુત (ગા. ૩) . જિનની બહેન સુદર્શન (ગા. ૩) પાર્શ્વ જિનેશ્વાર નેમિનાથ (ગા. ૩)
ક
૧૪-૧૫
૧૬
૧૮
, ૧૮
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૧૯
૧૯૨૦ ૨૦-૨૧
૧
પશજ (ગા. ૩) નવ માસી ત૫ (ગા. ૭)
સાલ મંગલ પરમ કમલા (ગા. ૮) નવપd
શ્રીસિટચ આશબીએ (૫) ૩૪ ગણધરનું
બિરૂદ ધરી સર્વર (3) ૩૫ ગણધરનું
કમ તણે સંચળ ધરી () ૩૬ શ્રી પાર્શ્વનાથનું
* નમઃ પાશ્વનાથાય (૨) ૨૭ શ્રી ચિંતામણી પાર્શ્વનાથનું નમવ નાગે (૭) ૩૮ દીવાલનું
મંગલદેશ પાવાપુરી (૯), ૩૯ દલાલીનું
ત્રીસ વરસ કેવલી (૭) ૪૦ પાર્શ્વનાથનું
પ્રણમામિ સદા પ્રભુ પાર્શ્વજિન (૭) ૪૧ પરમાત્માનું
પરમેશ્વર પરમાત્મા (૩) ૪૨ પરમાત્માનું
તુજ મૂરતિને નિરખવા (૩). ૪૩ પરમાત્માનું
બાર ગુણ અરિહંત દેવ (૩) ૪૪ રહેશે જવાના ફલનું પ્રણમું શ્રીગુરૂરાજ આજ (૧૪) ૪૫ વર્ધમાન તપનું વર્ધમાન જિનપતિ નમી ().
૨૧-૨૨ ૨૨-૨૩
२३
૨૪ ૨૪-૨૫
૨૫-૨૬
२६ ૨૬-૨૭ ૨૭-૨૮
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ
૩૬
વિભાગ બીજે, (સ્તવન ) (". ૨૮ થી ૧૩૪) ૧ નેમનાથનું તુજ હરિશન દીઠું (૫)
૨૮-૨૯ ૨ નેમનાથનું પરમાતમ પૂરણ કલા (૮)
૨૯-૩૦ 8 નેમનાથનું મેં આજે દરિશન પાયા (૭).
૩૦-૩૫ ૪ નેમનાથનું સુણે સહિયર મારી (૧૦)
૩૧-૩૨ પ ચિંતામણિ પાશ્વનાથનું શ્રી ચિંતામણિ પાWજી (૧૦)
૩૨-૩૩ ૬ અભિનંદન જિનનું ઈમે જો જે જે જે (૯)
૩૩-૩૪ ૭ શ્રીવીસનનું હે વીર વહેલા આવોર )
૩૪-૩૫ ૮ શ્રી જિન સ્તવન બિનરાજ ભજન કર પ્રાણ (૫) ૯ શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્વામીનું શ્રીવપૂજ્ય નરિજી (૫)
૩૧-૦૭ ૧૦ શ્રીસાયંધરલિનનું શ્રી સીમંધર સાહિબા (૫)
૩૭ ૧૧ શો પીસતાવીશ આગમનું ભવિ. તમે વર એ આદમ સુખકારી (૧૩) ૩૭–૩૯ ૧૩ એકાદશીનું સમવસરણ બેઠા ભગવત (૧૩)
૩૮-૩૯ ૧૩ વીસાનાનું - હરિ મારે પ્રમ્ સરસ્વતી (૮)
–ાર ૧૪ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું હાલરડું માતા પિતા ગુલાવે પુત્ર પાસે (૧૭) ર-૪૫ ૧૫ મી આકાપજીનું શ્રી કાજ ઉપરે (૨)
૧–૪૮ ૧૬ નાશકના ધમાનું ષમ જિનેશ્વર મ ાંત તે
૪૮-૪૯
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
: પૂણા
માંક - કનું ૧૭ ભરૂચમાં અષભદેવજીનું ૧૮ શાંતિનાથનું છે ૧૯ શ્રી મહાવીરસ્વામીનું ૨૦ શ્રી પાર્શ્વજિનનું ૨૧ શ્રી શાન્તિનાથનું ૨૨ મહાવીર સ્વામીનું ૨૩ નવપદનું . ૨૪ શ્રી સિદ્ધચક્રનું ૨૫ પદ્મપ્રભુનું ૨૬ શ્રી વીર પ્રભુનું દીવાલીનું ૨૭ શ્રી વાસુપૂજય જિનનું ૨૮ દીવાલીનું
શ્રી સિદ્ધચક્રજીનું ૩૦ શ્રી પાર્શ્વનાથનું ૩૧ શ્રી આદીશ્વરનું ૩૨ શ્રી પાર્શ્વનાથનું
પ્રથમપહ (ગાથા સાથે) આહિજિન અવધારી (૨૭)
૪-૫e હવે મારે શાંતિ જિદ () ૫૦પર હરિસણુ આવ્યા રે હો હરિસણ (૯) ૫૨-૫૩ પુરુષાદાની પાર્શ્વજીરે (૭)
૫–૪ - શાંતિ જિનેસર સહિમારે ૭)
૫૪ નારે પ્રભુ નહિ માનું (૭)
૫૫-૫૬ નર નારીરે, ભમતાં ભવભર દરિએ (૭) ૫૬. નવપદ ધરજે ચાન. (૧૩),
૫૬-૫૭ પદ્મ પ્રભુ પ્રાણ પ્યારા (૫)
પ૭-૫૮ મારગ દેશક મેક્ષનેરે (૯) વાસુપૂજ્ય જિનરાજ સુણ મુજ વિનતિ (૬) ૫૯-૬૦ સુર સુખ ભેગવી ત્રિશલા કુખે (૧૩) ૬૦-૬૧ શ્રી સિદ્ધચકની કર ભવી સેવનારે (૭) ૬૧-૬૨ શ્રી શંખેશ્વર પાસજી સુણે મુજ વિનતિ (૬) દર-૩ જગ ચિંતામણિ જગગુરૂ (૫)
૬૩-૬૪ જગપતિ કરજો સહાય મારી (૧) ૬૪-૬૫
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫
૩૩ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું પ્રભુ વીર જિણને વંહિયે (૫) ૩૪ શ્રી ઋષભદેવનું
કયાંથી રે પ્રભુ અવતર્યા (૧૨) પ-૬૬ ૩૫ શ્રી પજુસણનું
પ્રભુ વીર જિર્ણ વિચારી (૧૨) ૬૭–૬૮ ૩૬ આદીશ્વરનું
જગજીવન જગ વાહ (૫) ૩૭ શ્રી સુષભદેવનું, અષભ જિશું પ્રીતડી (૨) ૨૮ શ્રી અજિત લિનનું અંજિત જિદશું પ્રીતડી (૫) ૬૯-૭૦ શ્રી સંભવ જિનનું સંભવ જિનવર વિનતિ
૭૦-૭૧ શ્રી સુમતિ જિતેનું સુમતિનાથે ગુણશું મિલીજી (૫)
કરે શ્રી સીમંધર જિનનું સાહિબા શ્રી સીમંધર સાહિબા (૧૨) ૭ર-૪૩ શ્રી દીવાલીનું મારે દીવાળી થઈ આજ (૫)
૭૩-૭૪ શ્રી ચંદ્રપ્રભુજીનું સ્તવન ચંદ્ર પ્રભુજી હો,તમને કહું છું મારા લાલ (૧૪) ૭૪-૭૫ શ્રી સિદ્ધાચલનું શેત્રુ જા ગઢના વાસીરે (૫)
૭૫-૭૬ ૪૬ શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથનું નિત્ય સમરું સાહેબ સયણાં (૧૩) ૭૬-૭૭ ક૬ શ્રી પાશ્વનાથનું ગંગા તટે તપ વનમાં (૬)
૭૮-૭૯ ૪૭ શ્રી શાન્તિનાથનું તું પારંગત તું પરમેશ્વર વાલા મારા (૫) ૭૯ ૪૮ શ્રી વાસુપૂજય સ્વામીનું રાખે પ્રભુ મારી, (૧૩)
૭૯-૮૦ ૪૯ ભીલડીપુર પાર્શ્વજિનનું ભીલડીપુર ઇડણ સોહીએ (૦.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫. શ્રી પાર્શ્વનાથનું
રતનપુરના પાર્શ્વ પ્રભુના (૯) ૫ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું મહાવીર સુકાની થઈને સંભાળ (૫) ૮૨ પર જિન પ્રતિમા મંડન સ્તવન ભરતાદિકે ઉદ્ધારજ કીધે (૧૯) ૮૨-૮૪ ૫૩ શ્રી ચંદ્રપ્રભુજીનું
સાચે હો પ્રભુ સાચે તું વીતરાગ (૬) ૮૪-૮૫ ૫૪ શ્રી ગૌતમસ્વામીનું પહેલા ગણધર વીરને રે (૮)
૮૫-૮૬ ૫૫ શ્રી બાષભદેવ સ્વામીનું પારણું. શ્રી જિન વનમાં જઈ તપ કરે (૨૧) ૮૬-૮૮ ૫ શ્રી પાર્શ્વનાથનું.
માતા વામાટે બોલાવે જમવા પાસને (૯) ૮૮-૮૯ ૫૭ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું માતા ત્રિશલાના નંદકુમાર (૧૦) ૮-૧૦ ૫૮ શ્રી મલીનાથનું મન મોહનજી મલ્લીનાથ (૧) ૯૦-૯૧ ૫૯ શ્રી નેમિનાથ જિનનું પરમાતમ પુરણ કળા (૮)
૯૧-૯૨ ૬. શ્રી સિદ્ધાચળનું વિમળાચકગિરિ ભેટે ભવિયણ ભાવશું () ૯૨-૯૪ ૬૧ શ્રી સિદ્ધાચળનું શેત્રુંજા ગઢના વાસીરે (૫
૯૪-૯૫ ૬૨ શ્રી સિદ્ધાચલનું યહ વિમલ ગિરિવર (૯)
૯૫-૯૬ ૬૩ શ્રી વીરપ્રભુનું
હસ્તિપાલ રાજાની સભા મથેર (૧૧) ૯૬-૯૭ ૬૪ શ્રી સિદ્ધચકનું
સિદ્ધચક વર સેવા કીજે (૧૩) , ૯૭-૯૮ ૬૫ શ્રી શત્રુંજયનું
ડુંગર ટાઢા ને ડુંગર શીતલ (૬) ૬૬ શ્રી શાંન્તિનાથ જિનનું મહેર મુજરો ને રાજ (૫).
૧૦૦
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬૭ શ્રી શિખરજીનું
ધન્ય ધન્ય શિખર ગિરિરાજ (૧૬) ૧૦૦–૧૦૨ ૬૮ શ્રી નવપદ મહિમાનું ચૌદ પૂર્વને સાર (૬)
૧૦૩ ૬૯ શ્રી સીમંધર સ્વામીનું શ્રી સીમંધર મુજ મન સ્વામી (૫) ૧૦૩–૧૦૪ ૭૦ શ્રી અજારા પાર્શ્વનાથનું શરણું ધારલીયા
૧૦૪-૧૦૫ ૭૧ શ્રી સિદ્ધાચળનું વીરજી અભ્યારે વિમળાચલ કે મેદાન (૭) ૧૦૫-૧૦૬ ૭૨ થી ૫ શ્રી આનંદઘનજી અષભદેવથી મહાવીર સ્વામી - કૃત વીસી 1 સુધી ચોવીસ તવન)
૧૦૭-૧૨૯ ૯ શ્રી પાવાપુરી મંડન વીરજિનનું ભલાજી મેરા વીર ગયા નિરવાણ
૧૩૦ ૭ ખંભાત મંડન જિનભુવન સ્તવન. રૂડાં ખંભાતનાં દેવલ જુહારીએ ૧૩૦-૧૩૨ ૯૮ શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથનું હારી કલ્પ વેલડી મૂર્તિ ૧૩૨-૧૩૪
વિભાગ ત્રીજો (સ્તવનનાં ઢાળીયાં) (રૂ. ૧૩૪ થી ૩૨૯) ૧ શ્રી જ્ઞાન પંચમીનું
શ્રી વાસુપૂજ્ય જિનેસર વયણથી (ઢા ૫) ૧૩૪–૧૩૭ ૨ દસ પચ્ચખાણનું
સિદ્ધારથ નંદન નમું ( તા. ૩) ૧૩૭–૧૪૦ ૩ બીજનું
સરસ વચન રસ વરસતી [ કા. ૨) ૧૪૧-૧૪૩ ૪ પંચમીનું
શ્રી ગુરૂ ચરણ નમી કરી રે (ઢા. ૫) ૧૪૩-૧૫૧ ૫ અષ્ટમીનું
પંચ તીર્થ પ્રણમું સલા ઢિા. ૪] ૧૫૧-૧૫૪
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
પષ્ટીક
is કેનું
- આદિ પદ ૬ મીન એકાદશીનું
પ્રભુમી પૂછે વીરનેરે ાિ. ૩] ૧૫૪-૧૫૭ ૭ છ આવશ્યકનું
ચોવીસે જિનવર નર્મ. (ઢ. ૬) ૧૫૮-૧૬૨ ૮ ૧દ્ર પવી માહાભ્યનું શ્રી ગુરૂ પદ પંકજ નમીરે (ઢાળ ૯) ૧૬૩-૧૭૨ ૯ શ્રી કષભદેવનું
પરિસાદાણી પાસજી (ઢાળ ૬) ૧૭૨-૧૭૮ ૧૦ વર્ધમાન તપનું સ્તવન નવપદ ધર ધ્યાન ભવિક તુમે (ઢાળ૩) ૧૭૯-૧૮૨ ૧૧ અનું સ્તવન
સ્યાદ્વાદ શુદ્ધોદધિ (ઢાળ-૬) ૧૮૨-૧૮૮ ૧૨ શ્રી મહાવીર સ્વામીના સત્તાવીશ ભવનું સ્તવન -
શ્રી શુભ વિજય સુગર નમી (ઢા-૫) ૧૮–૧૫ ૧. શ્રી તરાનું સ્તવન. શારદાના સુપરે (ઢા-૪) ૧૫-૨૧ ૧૪ સાત નારકીનું સ્તવન વધુ માન જિન વિનવું (ઢાળ ૬) ૨૦-૨૫ ૧૫ શ્રી સીમંધર સ્વામીનું સ્તવન. સુણે સુણ સરવતી ભગવતી (ઢાળ ૮) ર૦૫-૨૧૦ ૧૬ શ્રી બિલ તપે શ્રી સિદ્ધચક્રનું સ્તવન છે હે પ્રણમું દિન પ્રત્યે જિનપતિ
લાલા (ઢાળ ૪) ૨૧૦–૨૧૩ ૧૭ શ્રી રોહિણી ત૫ વિધિનું સ્તવન, સુખકર શંખેશ્વર નમી (ઢાળ ૪) ૨૧૩-૨૧૯ ૧૮ શ્રી દિવાળીનું રતવન શ્રી શ્રમણ સંઘતિલકપમ ગૌતમ (તા.૧૦) ૨૧૯-૨૩૫
**
"
' .
'
એ
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯ શ્રી નેમીનું સ્તવન ૨૦ શ્રી શત્રુજય ઉદ્ધાર
૨૧
શ્રી ગાડી પાર્શ્વનાથ અધિકાર
મેઘાશાનું સ્તવન.
૨૨ શ્રી આદીશ્વરની ઢાળા
૨૩
૨૪
પુણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન
ચાર શરણાં
૨૫
પદ્માવતી આરાધના
૨૬
શ્રી શત્રુંજય તીથ માલા
૨૭ શ્રી મલ્લીનાથનું સ્તવન ૨૮ શ્રી મહાવીર સ્વામીના પંચ
કલ્યાણનું સ્તવન.
સરસતી ચણુ નમી કરીરે (ઢાળ ૧૨) ૨૩૬૨૪૫ વિમă ગિરિવર વિમલગિરિવર (ઢા. ૧૨) ૨૪૫-૨૫૯
૧ ખીજની સ્તુતિ ૨ પાંચમની સ્તુતિ ૩ અષ્ટમીની સ્તુતિ
પ્રણમ્ નિત પ્રમેસરી (ઢા.-૧૫)
૨૫૯-૨૭૬
શ્રી ગુરૂ ચરણ કમલ નસીજીરે (ઢા ૪) ૨૭૬-૨૮૦
-1
.
સકળ સિદ્ધિદાયક સદી (ઢાળ ૮) ૨૮૧–૧૯૨ મુજને ચાર શરણ હજો (ગાથા ૧૨)
૨૯૨–૨૯૪
૨૯૪–૨૯૮
હું ક્
હવે રાણી પદ્માવતી ( ગાથા ૩૬) વિમલાચ૩ વાલા વારી ( ઢાળ ૧૦) નવપદ સમરી મન શુદ્ધિ (ઢાળ ૧)
*
વિભાગ ચાથા, ( થાયા-સ્તુતિ ) (૩૩૦-૩૫૭ )
જબહીપે અહેનિશ દીપે (ગા. ૪) પાંચમને દિન ચાસ ઈંદ્રે ( ગા. ૪) ચાવીશે જિનવર (ગા. ૪)
૨૯૮–૩૧૭ ૩૧૭–૩૨૨
સાંભળજો સસનેહી સયણાં ( ઢાળ ૩) ૩૨૩-૩૨૯
૩૩૦
૩૧:
૩૦૧-૩૦૩
૧
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૩-૪૪૪
માંક કેવું?
શાહ પર
પ્રક ૪ આઠમની સ્તુતિ
અભિનંદન જિનવર (ગા. ૪) ૩૩૨-૩૩૩ ૫ એકાદશીની સ્તુતિ ગેપી પતિ પૂછે (ગા. ૪) ૬ એકાદશીની જાતિ નિરૂપમ નેમિ જિનેશ્વર ભાખે (ગા. ૪) ૨૩૪ ૭ શ્રી શાન્તિનાથ જિન સ્તુતિ શાનિ જિનેશ્વર સમરીયે (ગા. ૪) ૨૩૫ ૮ શ્રી નેમનાથની સ્તુતિ શ્રી ગિરનાર શિખર શણગાર (ગા. ૪) ૩૩૫-૩૩૬ ૯ શ્રી પાર્શ્વનાથની સ્તુતિ પિસી દશમ દિન પાસ જિણસર (ગા. ૪) ૩૩૭ ૧૦ શ્રી મહાવીર જિન સ્તુતિ ગંધારે મહાવીર જિણુંદા (ગા. ૪) ૩૩૭–૩૩૮ ૧૧ શ્રી સિદ્ધ ચક્રજીની સ્તુતિ અંગદેશ ચંપાપુર વાસી (ગા. ૪) ૩૩૮-૩૪૦ ૧૨ શ્રી દીવાળીની સ્તુતિ શાસન નાયક શ્રી મહાવીર (ગા. ૪) ૩૪૦–૩૪૧ ૧૩ શ્રી સિદ્ધચક્રની સ્તુતિ વીર જિનેશ્વર અતિ અલસર (ગા. ૪) ૩૪૧-૩૪૨ ૧૪ શ્રી શત્રુંજય તીર્થની સ્તુતિ. શ્રી શંત્રુજય તીથસાર (ગા. ૪) ૩૪-૩૪૩ ૧૫ શ્રી પાર્શ્વનાથની થોય શંખેશ્વર પાસ જુહારીએ (ગા. ૪) ૩૪૩ ૧૬ શ્રી સીમંધર સ્વામીની થાય. સીમંધર સ્વામી મહારારે. (ગા. ૪) ૩૪૩-૪૪૪ ૧૭ શ્રી પર્યુષણની થાય જિન આગમ ચઉપરવી ગાઈ [ ગા. ૪] ૩૪૪–૩૪૫ ૧૮ શ્રી શત્રુંજય ગિરિની થેય શ્રી શંત્રુજય મંડણ [ ગા. ૪] ૩૪૫–૩૪૬ ૧૯ શ્રી પાર્શ્વનાથની સ્તુતિ શ્રીપાય જિનેશ્વર (ગા. ૪)
૩૪૬
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦ રાત્રી ભોજનની થાય શાસન નાયક વીરજીએ (ગા. ૪) ૩૪૭ રા વીસ સ્થાનક તપની સ્તુતિ પૂછે ગોયમ વીર જિદ (ગા ૪) ૩૪૭–૩૪૮ રર નંદીશ્વર દ્વીપની સ્તુતિ નંદીશ્વર વર દ્વીપ સંભાર (ગા. ૪) ૩૪૯ ૨૩ બીજની સીમંધર જિન સ્તુતિ અજવાળી બીજ સાહા પેરે [ગ ૪] ૩૪૯ ૨૪ દશ ત્રિક વિગેરેની સ્તુતિ ત્રણ નિસિહી ત્રણ પ્રદક્ષિણા [ મા. ૪] ૩૫૦ ૨૫ શ્રીસમવસરણ ભાવ ગર્ભિત થાય. ટૅટૂંક ધપધ૫ [ ગા. ૪] ૩૫૦–૩૫૧ ૨૦ શ્રી રહિણી તપની સ્તુતિ નક્ષત્ર રોહિણી જે દિન આવે (ગા ૪) ૩૫૧-૩૫ર ૨૭ શ્રી પાર્શ્વ હતુતિ ગયા ગંગા તીરે (ગા. ૧)
૪૫૭ ૨૮ રૂધ્યાત્મની સ્તુતિ
સેવન વાડી ફુલડે છાઈ [ ગા. ૪] ૩૫૩ ૨૯ શ્રી પાર્શ્વનાથની સ્તુતિ શમ દત્તમ વસ્તુ મહાપણું [ગા, ૪] ૩૫૪ - ૭૦ જ્ઞાન પંચમીની સ્તુતિ શ્રી નેમિ પંચ રૂ૫ [ ગા. ૪] ૩૫૪-૩૫૫ ૩૧ શ્રી સિદ્ધચક્રની સ્તુતિ શ્રી સિદ્ધચક સે સુવિચાર ( ગા. ૪] ૩૫૫-૫૬ ૩૨ શ્રી સિદ્ધચક રસ્તુતિ જિન શાસન વંછિત પૂરણ [ ગા. ૪] ૩૫૬-૩પ૭ ૩૩ શ્રી સિદ્ધચક્રની થેય અહિત નમો વળી સિદ્ધ નામો (ગા. ૪) ૩૫૭
. વિભાગ ૫ મે (પરચુરણ વિભાગ ) ( ૩૫૮ થી ૧૬) ૧ પ્રભુ આગળ બેલવાના બહાદિ પ્રભુ દરિશન સુખ સંપદા (ગા. ૧૬] ૩૫૮-૩૦
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
સિમાંક , મિતું
આ શા
- પૂણાં ૨ સ્તુતિ ચોવીસી
શ્રી તીર્થરાજ વિમલાચલ નિત્ય
વ [ ગા. ૨૮ * ૩૬૦-૩૫ ૨ શ્રી શત્રુંજયના ૨૧ નામ સબંધી
ખમાસમણ આપવાના દડા સિદ્ધાચળ સમરું સદા [ ગા. ૩૯] ૩૬૫-૩૬૯ ૪ ગાથાને ઉમે થયે છે
૩૬૯-૩૭૬ અને પાનાં ૩૬૯ થી ૩૭૬ હબલ છપાયાં છે. ૪/૧ દીક્ષાની કવ્વાલી
ભવી જીવને પોષાય ( ગા. ૧૨] ૩૬૯-૩૭૦ ૫ સિહચકનું ચિત્યવંદન બાર ગુણ અરિહંતના (ગા. ૫] ૩૭૦-૩૭૧
પયષણનું ચિત્યવંદન વડાક૫ પૂરવ દિને (ગા. ૪) • ૩૭૧ ૭ પંચતીનું ચિત્યવંદન ધુર પ્રણમું શ્રીઆલિદેવ (ગા. ૬) ૩૭૧-૩૭૨ ૮ આદીશ્વર ભગવાનનું ચૈત્યવંદન કહ૫વૃક્ષની છાંયડી ( ગા. ૫ ) = ૩૭૨
૯ પંચમીનું ચેત્યવાન બાર પરખદા આગળ (ગા. ૫) ૩૭૨-૩૭૩ ૧૦ શ્રી આદીશ્વરનું ચૈત્યવંદન ધુર પ્રણમું શ્રી અદિવિ ગિા. ૯૭ ૩૭૩-૭૪ ૧૧ શ્રી વિચરતા જિનનું ચૈત્યવંદન સીમંધર પ્રમુખ નમું ( ગા. ) ૩૭૪-૩૭૫ ૧૨ શ્રી ઋષભદેવની થય પ્રહ ઉઠી વંદુ [ ગા. ૪) ૩૫-૩૭૬ ૧૩–૧૭ શ્રી સિદ્ધચક્રનું ચૈિત્યવંદન શ્રી સિદ્ધચક આરાધતાં (ગા. ૧૫) ૩૭૬-૩૭૭ ૧૮ એકાદશીનું ચૈત્યવંદન આજ ઓછવ થયે ( ગા. ૩ )
૩૭૭
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯ શ્રી સીમંધર સ્વામીનું ચિત્યવંદન, સીમંધર જિન વિચરતા ( ગા. ૫) ૩૭–૩૭૮ ૨૦ શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથનું સેવે પાસ શંખેશ્વરે
૩૭૮–૩૯ ૨૧ પાર્શ્વનાથને “ક ક્ષિતિ મંડલ મુકુટ (ગા. ૧].
૩૯ ૨૨ નેમનાથને કલેક રાજ ન સમીહતે [ ગા. ૧] ૩૭૯ ૨૩ ચિંતામણી પાર્શ્વનાથને લેક. શ્રીમન્માલવદેશ [ ગા. ૧] ૩૭૯-૩૮૦ ૨૪ એવિષહર પાર્શ્વનાથને મહામંત્રએ જિતું એ જિતું
૩૮૦–૩૮૩ ૨૫ જવર તાવને છંદ ઓં ન આણંદપુર ( ગા. ૬) ૨૬ શ્રી ગૌતમ સ્વામીને રાસ વીર જિણેસર ચરણ કમળ ( તા. ૬
- ગા ક૬] ૩૮૧-૩૮૯ ૨૬ નેમનાથને સલેકે સરસ્વતી માતા હું તુમ પાય લાગું (ગા.૮૨) ૩૯૦-૦૧ ૨૭ મુહપત્તિના ૫૦ બોલ સૂત્ર અર્થ તરત કરી
૪૦૧ ૨૮ પંચ પરમેષ્ટીના અર્થ તથા ૧૦૮ ગુણ
૪૦૨-૦૩ ૨૯ સજીવ નિર્જીવ સૃષ્ટિ યાને આગમ વિચાર
૪૦૩-૪૯૮ ૩૦ કુવાસના એજ મિખ્યાત–તેનું સ્વરૂપ
૪૦૮-૧૦ ૩૧ ચમતિનું સ્વરૂપ
૪૧૧-૪૩ ૩ર નિશાનનું સ્વરૂપ
૪૧૩-૪૬ ૩૩ દીવસ તથા રાત્રીનાં વિડીયો
૪૧૬
'
'
.
'
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
)
છે
* વિભાગ ૬ ઠો (સઝાયમાળા ) (૫, ૪૧૭ થી ૫૯૧ ) ૧ અષ્ટમીની સજાઝાય
અણ કર્મ ચૂરણ કરીરે લાલ [ ગ ૬] ૪૧૭ ૨ ગૌતમ સ્વામીની સાય સમવસરણ સિંહાસને (ગા. ૧૦) ૪૧૮-૪૧૯ ૩ મરણ વખતની સઝાય સુણે સાહેલી રે (ગા. ૮) ૪૧૯ ૪ સૂરિકાન્તાની સજઝાય સરસવતી સ્વામીને વિનવું ( ગા. ૯) ૪૨૦ ૫ શ્રી જીભલડીની સઝાય બાપલડીને જીભલડી તું ( ગા. ૮ ) ૪૨૧ ૬ સેળ સર્વસની સજઝાય સુપન દેખી પલડે [ ગા. ૧૭ ] ૪૨૨-૪૨૩ ૭ વૈરાગ્યની સઝાય જાઉં બલિહારીરે વૈરાગ્યની [ગા ૭] ૪૨૩-૨૪ ૮ વૈરાગ્યની સઝાય
તન ધન જીવન કારમું છ (ગા. ૭) ૪૨૪-૪૫ ૯ વૈરાગ્યની સઝાય
મરણ ન છુટર પ્રાણઆ (ગા. ૮ ૪૨૫-૪૨૬ ૧૦ ઉપદેશક
આ ભવ રત્નચિંતામણ સરીખ (ગા.૧૩)૪૨૧-૪ર૭ ૧૧ અંજના સતીની , અંજના વાત કરે છે મારી સખીગા.૧૬] ૪૨૭–૪૨૮ ૧૨ અગીયારસની , ગાયમ પૂછે વીરને સુણે સ્વામી(ગા.૧૪] ૪૨૯-૪૩૦ ૧૩ પંચમીની ,
શ્રી ગુરૂ ચરણ પસાઉલે રે લોલ (ગા. ૭] ૪૩૦-૪૩૧ ૧૪ બીજની , બીજ તણે દિને દાખવુંરે [ગા. ૯) ૪૩૧-૪૩૨ ૧૫ કડવું તુંબડું વહરાવ્યાની ,, સાધુજીને તુંબડું વહેરાવીયુરેગા. ૧૦) ૪૩૨-૪૩૩
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬ શ્રી મરૂદેવી માતાની સજઝાય મરૂદેવી માતારે એમ ભરે ( ગા. ૭ ) ૪૩૪ ૧૭ શ્રી વર્ધમાન તપની છે પ્રભુ તુજ શાસન અતિ ભલું [ગા. ૬] ૪૩૪-૪૩૫ ૧૮ વૈરાગ્યની
, જીવડલા આજે જવું કે કાલ [ ગા. ૫] ૪૩૫ ૧૯ મનુષ્ય ભવની દુર્લભતાની , મનુષ્ય ભવનું ટાણું રે [ ગા. ૯ ] ૪૩૬-૪૩૦ ૨. નારી સંગ ત્યાગની છે તે તરી રે ભાઈ તે તરીઆ (ગા. પ ] ૪૩૭ ૨૧ મેતારજ મુનિની , ધન ધન મેતારજ મુનિ (ગા. ૧૬] ૪૩૮-૪૩૯ ૨૨ દ્વારકા નગરીની છ દાનું બંધવા રડે
(ગા. ૨૨] ૪૩૯-૪૪૧ ૨૩ શ્રી નંદિષેણ મુનિની , રાગૃહી નગરીને વાસી [ કા. ૩] કજર-૪૪૪ ૨૪ શ્રી જંબુસ્વામીનાં ઢાળીયાં. જંબુસવામી જોબન ઘર વાસજ
મેલ્યાં. ( ઢાળ ) ૪૪૪-૪૪૯ ૨૫ શ્રી નેમિનાથની સક્ઝાય નેમ નેમ કરતી નારી [ ગા. ૧૩ ] ૪૪૯-૪૫૦ ૨૬ છ આરાની છે છઠો આરે એ આવશે [ગ ૭] ૪૫૧ ૨૭ ત્રિશલા માતાની , શિખ સુણે સખી માહરી (ગા. ૭) કપર ૨૮ તેર કાઠીયાની , ચેતન તું તારું સંભાળ કે (ગા. ૧૨] ૪૫ર-૪૫૩ ૨૯ પડિક્કમણાની , કર પડિકામણું ભાવથીજી (ગા. ૯ ] ૪૫૩-૫૪ ૩૦ ગજસુકુમાલની સઝાય એ દ્વારકા નગરી રાજેર [ ગા. ૮) ૪૫૪-૪૫૫ ૩૧ શ્રી ગૌતમ સ્વામીની , આધારજોરે એક મને તારેગા ૧૫૪૫૫-૪૫૭
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨ સુંદરીના આયંબિલની , સરસ્વતી સ્વામીની કરા પસાયર [ગા.૭] ૪૫૭-૫૮ ૩૩ મૂખને પ્રતિબંધની , જ્ઞાન કદી નવિ થાય. (ગા. ૯ ] ૪૫૮–૪૫૯ ૩૪ ગજસુકુમાલની , ગજસુકુમાલ મહામુનિજી ગિા. ૬) ૪૫૮ ૩૫ વૈરાગ્યની
સાર નહિરે સંસારમાં ગિ. ૮ ] ૪૫-૪૬૦ ૩૬ શાણા નરની
સારા રે નરને શીખામણું છે જેમાં ૪૦-૪ ૩૭ પડિકમણાની , ગેમ પૂછે શ્રી મહાવીરનેરે [ગા. ૧૩] કદા-જ ૩૮ માંકડની સજઝાય છે માંકડનો ચટકે રેહિલ ગા. ૭] ૪૬૩-૪૬૪ ૩૯ શ્રી દશ વૈકાલિની , શ્રી ગુરૂ પદ પંકજ નમીજી (ગા. ૫ ૪૬૪-૪૬૫ ૪૦ શ્રી દશ૦ પ્રથમાધ્યયનની દ્વિતી- " *
યાધ્યાયની સઝાય નમવા નેમિ જિjને ( ગા. ૧૫ ] ૪૫-૪૬૬ ૪૧ શ્રીદશ૦ તૃતીયાધ્યયની , આધાક આહાર ન લીજીએ ગા૧૨) ૪૬૭-૪૬૮ કર શ્રી દશ ચતુથદયાયનની સઝાય. સ્વામી સુધર્યા રે કહે જબૂને(ગા ૧૩) ૪૬૮-૪૭૦ ૪૩ શ્રી દશ૦ પંચમાધ્યયનની સઝાય સુઝતા આહારની ખપ કરેછ (ગા.૧૩) ૪૭૦-૭૧ ૪૪ શ્રી દશ. ષષ્ઠાધ્યયનની , ગણધર સુધમ એમ ઉપદેશ (ગા. ૭) ૪૭૧-૪૭૨ ૪૫ શ્રી દશ૦ સમાધ્યયનની, સાચું વયણ જે ભાખીયે ( ગા. ૯ ) ૪૭ર-૪૭૪ ૪૬ શ્રી દશ, અષ્ટમાધ્યયનની, કહે શ્રીગુરૂ સાંભલે ચેલા રે (ગા ૧૫) ૪૭૩–૪૭૪ ૪૭ શ્રી દશ૦ નવમાધ્યયની , વિનય કરજે ચેલા (ગા ૧૦)
ક૭૫-૪૭૬
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮
૪૯
૫૦
૫૧
પર
ચ'દમાલની સાય. શ્રી સરસ્વતીના ૨ પાય પ્રભુમી કરી (ગા. ૧૫) નવકાવાલીની સજ્ઝાય. કહેજો ચતુર નર એ કાણુ નારી (ગા. ૫) અયવંતી સુકુમાલનું ઢાળીયું. પાસ જિનેશ્વર મેવીએ (ઢાળ ૧૩) ૫૩ નેમ રાજુલની ગુજ્ઝાય. રાણી રાજીલ કરોડી કહે (ગા. ૧૫) ૫૪ ૫જીસણની આજે મારે મન વસ્યા (ગા ૭)
1.
,,
(ગા. ૫)
૫
સતાષની
99
૫૫ ચરખાંની સજ્ઝાય. મુણ ચરખેવાલી ચરખા ચાલે સજ્ઝાય ભલી રે સતાષની (ગા. ૧૬) ૫૭ ક્રમ ઉપરની ” સુખ દુ:ખ સરજ્યાં પામીયે રે
(ગા. ૮)
૫૦૭-૫૦૯
૫૦૯-૫૧૦
૫૮ શ્રી ગૌતમ પૃચ્છાની સજ્ઝાય, શ્રી ગૌતમ સ્વામી પૃચ્છા કરે (ગા ૨૧) ૫૦૫-૫૦૬ ૫૯ મનને શિખામણની કેસી વિષે સમજાવું હૈ। મન્ના (ગા. ૫) ૫૦૬-૫૦૭ ૬૦ સિદ્ધની સજ્ઝાય. શ્રી ગૌતમ પૃચ્છા કરે (ગા. ૧૬ ) ૬૧ પહેલા વ્રતની સજ્ઝાય. સકલ મનાથ પૂરવે રે ( ગા. ૬ ) ૬૨ બીજા મતની અસત્ય વચન મુખથી નવી ખેલીયે (ગા. ૫) ૬૩ ત્રીજા મતની સજ્ઝાય. ત્રીજી મહાનત સાંભળેા ( ગા. ૬ ) ૬૪ ચાથા મહાવ્રતની
"9
સરસતી કેરા હૈ ચરણ કમળ નમી (ગા. ૮)
તે મુનિ વા ( ગા. ૧૧ )
શ્રી શ॰ એકાદશાધ્યાયનની ,” સાધુજી સંચમ સુધા પાસેા (ગા. ૭)
શ્રી દશ દશમાધ્યયનની ""
» !
""
४७९-४७७
૪૭૭–૪૭૮ ૪૭૮-૪૮૩
૪૮૩-૪૮૪
૪૮૪૫૦૦
૫૦૦-૫૦૧
૫૦૨
૫૦૨-૫૦૩
૫૦૩
૫૦૪
૧૧
પા-પાર
૨૯
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬૫ પાંચમા મહાવ્રતની સઝાય. આજ મનોરથ અતિ વાણું ( ગા. ૬) ૫૧૨–૫૧૩ ૬૬ છઠ્ઠા વતની , સકલ ધર્મનું સાર તે કહિયે રે (ગા ૭) પ૧૩-૧૪ ૨૭ શ્રીપાલ રાજની , સરસતી માતા મયા કરે [ગા. ૧૨] ૫૧૪-૫૧૬
આંબલ તપનો સઝાય. ગુરૂ નમતાં ગુણ ઉપજે [ગા. ૯ ] ૫૧૨–૫૧૬ ૬૯ ઈરિયાવહીની સઝાય. ગુરૂ સન્મુખ રહી વિનય વિવેક [ગા. ૧૪] પ૧૬-૫૧૮ તેર કાઠીયાની
આળસ પહેલાજી કાઠીયો ( ગા. ૭) ૫૮ ૭૧ અરણિક મુનિની સઝાય. અરરિક મુનિર ચાલ્યા ગોચરી (ગા.૧૦) ૫૧૦-૫૧૦ ૭૨ મેધ કુમારની સજઝાય. ધારિણી મનાવે રે મેઘમારને રે (ગા. ૫) પર૦-પ૨૧ ૭૩ મેઘરથ રાજાની સઝાય. દશમે ભવે શ્રી શાંતિ (ગા. ૨૧) પર૧-૫૨૪ ૭૪ પજુસણના વ્યાખ્યાનની પર્વ પાસણ આવીયા (ઢાળ. ૧૧) ૫૨૪–૫૩૯ ૭૫ શ્રી સ્થૂલભદ્રની સઝાય. આંબે મારે આંગણે (ગા. ૬) ૫૩૯-૫૪૦ ૭૬ વણઝારાની સઝાય. નરભવ નાયર સેહામણું વણઝારારે (ગા. ૭) ૫૪૦ ૭૭ બાહુ બલિજીની સઝાય. બહેની લે હે બાહુબલ સાંભળજી (ગા ૫) ૫૪૦-૫૪૧ ૭૮ શ્રી શાલિભદ્રની સઝાય. પ્રથમ ગવલિયા તણે ભલેજીરે (ગા. ૩૬) ૫૪૧-૫૪૨ ૭૯ શ્રી ધનાજીની સઝાય. શીયાલામાં શીત ઘણી રે ધના. (ગા. ૨૩) ૫૪૫-૪૮ ૮૦ ઘડપણની સઝાય. ઘડપણ તું આવી રે (ગા. ૧૪) ૫૪૮-૫૪૯
૩૦
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૧ વૈરાગ્ય ઉપર સજાય. જીવ તું ક્રોધ ન કરજે (ગા. ૮).
૫૫૦ ૮૨ ઋતુવંતીની સઝાય. જનક સુતા હું નામ ધરાવું (ગા. ૧૧) ૫૫૧-૫પર ૮૩ રાત્રી ભેજનની સઝાય. પુન્ય સંજોગે નરભવ લાળે. (ગા. ૧૩) ૫૫–૫૫૨ ૮૪ કશી ને ગૌતમ ગણુધરની સજઝાય. એ દય ગણધર પ્રણમીયે (ગા.૧૬) ૫૫-૫૫૫ ૮૫ ભીલીની સઝાય. સરસતી સામીને વિનવું (ગા. ૨૦) ૫૫૫–૫૫૭ ૮૬ ચંદનબાલાની સઝાય, કોસંબી તે નગરી પધારીયા (ગા. ૩૨) ૫૫૭-૫૬ ૮૭ શ્રી ઈલાચી પુત્રની સઝાય નામ ઈલાચી પુત્ર જાણુએ. (ગા. ૧૦) ૫૨૧-૫૬૨ ૮૮ શ્રી અષાઢ ભૂતિની સઝાય. શ્રી શ્રુત દેવી હૈયે ધરી. ( ઢા. ૫) ૫૬૩-૫૬૭ ૮૯ પ્રતિક્રમણ કરતાં પહેલાં બેસવાનું માંગલિક
૫૬૭ ૯૦ પનર તિથિની થે. એક મિથ્યાત્વ અસંજમ અવિરતિ ( ૧)પ૬૭-૫૫૮ હર શ્રી યુગ મંદીર જિન સ્તવન શ્રી યુગ મંદીરને કહેજે (ગા. ૯) ૫૮૦–૧૮૧
૩ શંખેશ્વર પાર્શ્વજિન ચત્યવંદન સકલ ભાવિજમ ચમત્કારી (ગા. ૯) ૫૮૧-૫૮૩ ૯૪ શ્રી અંતરિક્ષ પાર્શ્વનાથને છઠ પ્રભુ પાસજી તાહરૂં નામ મીઠું (ગા. ૮) ૫૮૩–૫૮૪ ૯ દીવાળીની થેય સિદ્ધારથ તાતા જગત વિખ્યાત
૫૮૫ ૯૬ સુલસા શ્રાવિકાની સઝાય. ધન ધન સુખસા સાચી શ્રાવિકા
૫૮૬ ૯૭ ઉવ સગ્ગહર મહાપ્રસારિક તેત્રમ ઉવસગહર પાસે (ગા. ૨૭) ૫૮૭ ૯૮ શ્રી ઘંટાકર્ણ મહામંત્ર ૩૧ ઘંટા ક મહાવીર (ગા. ૪)
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૯૩ થી ૬૦૦
પૃષ્ટ.
ભાગ બીજો. ૧ સન્માએ (૯ થી ૧૦૪) સુધી
દેવવંદનમાલાની અનુક્રમણિકા. દેવવંદનનું નામ
- કર્તાનું નામ ૧ જ્ઞાનપંચમીના - શ્રી વિજયલક્ષ્મી રિજી ૨ ચમાસીના
પંશ્રી વીરવિજયજી . ૩ માસીના
પં. શ્રી વિજયજી ૪ મૌન એકાદશીના પં. શ્રી રૂપવિજયજી ૫ ચિત્રી પુનમના
પં. શ્રી દાનવિજયજી ૬ દીવાળીના
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિજી ૭ અગિયાર ગણાવના શ્રી જ્ઞાનર્વિમલસૂરિજી
૧ થી ૩૫ ૩૬ થી ૯૧ ૯૨ થી ૧૪૨ ૧૪૩ થી ૧૮૬ ૧૮૭ થી ૨૩૯ ૨૪૦ થી ૨૬૨ ૨૬૫ થી ૨૮૪
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્રાય નમો નમ: આચાર્યશ્રી વિજય મેહનસૂરીશ્વરે નમઃ
શ્રીચેત્યવંદન સ્તુતિ સ્તવન સઝાયાદિ સંગ્રહ.
પ્રભુ પાસે બોલવાના કે. પૂર્ણાનન્દમયં મહોલ્યમય, કૈવલ્યચિદગમય રૂપાતીતમય સ્વરૂપમણું, સ્વાભાવિકીશ્રીમયમ; જ્ઞાનોદ્યોતમય કૃપારસમય, સ્યાદ્વાદવિદ્યાલય શ્રીસિદ્ધાચલતીર્થરાજમનિશ, વળેહમાદીથરમ. નેત્રાનન્દકરી ભદધિતરી, શ્રેયરતરાજરી, શ્રીમદ્દ ધર્મ મહાનરેન્દ્ર નગરી, વ્યાપલ્લતા ધુમરી; હર્ષોત્કર્ષ શુભ પ્રભાવ લહરી, રાગષિાં જિવરી, મૂર્તિ શ્રી જિનપુંગવસ્ય ભવતુ, શ્રેયસ્કરી દેહિનામ. ૨ સરસ શાન્તિ સુધારસ સાગર, શુચિતર ગુણરત્ન મહાકર ભવિક પંકજ બોધ દિવાકર, પ્રતિદિનં પ્રણમામિ જિનેશ્વરં ૩ પાતાલે યાનિ બિમ્બાનિ, યાનિ બિમ્બાનિ ભૂતલે; વર્ગે ચ યાનિ બિમ્બાનિ, તાનિ વન્ડે નિરતરમ, ૪
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રશમ–રસ-નિમગ્ન, દણિયુગ્મ પ્રસન્ન વદનકમલમક, કામિનીસંગશૂન્ય કરયુગમપિ યત્તે, શસ્ત્રસમ્બન્ધર્વયં તદસિ જગતિ દેવો, વીતરાગમેવ, દર્શન દેદેવસ્ય, દન પાપનાશનમ; દર્શન સ્વર્ગ પાન, દર્શન મોક્ષસાધનમ. દર્શનાદ દુસ્તિવંસી, વન્દનાઃ વાંછિત પ્રદ; પૂજનાત્ પૂરક શ્રી, જિના સાક્ષાત્ સુરકુમાર અમે સફલ જન્મ, અધ મેં સફલા ક્રિયા શુભ દિને દસમા, જિતેન્દ્ર તવ દર્શનાત. જિન ભક્તિજિંને ભક્તિ, જિને ભક્તિદિને દિને, સદા મેતુ સદા મેતુ, સદા મેહુ ભવે ભવે. ૯. મંગલં ભગવાન વીર, મંગલ ગૌતમપ્રભુ, મંગલ સ્કૂલિભદ્રાઘા, જેને ધર્મોસ્તુ મંગલં. એક જંબૂ જગ જાણીયે, બીજા નેમિકમાર, ત્રીજા વયર વખાણીયે, ચોથા ગૌતમ ધાર. અંગુઠે અમૃત વસે, લબ્ધિ તણા ભંડાર; શ્રીગુરૂ ગૌતમ સમરીએ, વાંછિત ફળ દાતાર. ૧૨ બ્રાહ્મી ચંદનબાલિકા ભગવતી, રાજમતી દ્રૌપદી; કૌશલ્યા ચ મૃગાવતી ચ સુલસા, સીતા સુભદ્રા શિવા; કુંતી શીલવતી નસ્ય દયિતા, ચૂલા પ્રભાવિત્યપિ; પદ્માવત્યપિ સુંદરી પ્રતિદિન, કુવૈતુ મંગલં. ૧૩
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
અષ્ટાપદે શ્રી આદિ જિનવર, વીર પાવાપુરી વર વાસુપૂજ્ય ચંપા નયર સિદ્ધા, નેમ રૈવત ગિરિવર; સમેતશિખરે વીસ જિનવર, ક્ષે પહેમ્યા મુનિવરં, ચોવીશ જિનવર નિત્ય વંદુ, સકળ સંધ સુહંકાર. ૧૪ એન્દ્રશ્રેણિનતાય, દોષહુતભુનીરાય નીરાગતા, ધીરાજભિવાય જન્મજલધેસ્તીરાય ધીરાત્મને, ગંભીસગમભાષિણે, મુનિમને માર્કદીરાય સન નાસરાય સિવાવનિ રિતિકત વીરાય નિત્ય નમઃ ૧૫ યપસર્ગઃ સ્મરણેન યાતિ, વિશ્વે યદીયા ગુણાન માન્તિ; મૃગાંકલક્ષ્મીઃ કનકસ્યકાન્તિઃ સંઘસ્ય શાંતિસર કરતુ શાન્તિઃ ૧૬
વિભાગ પહેલે.
ચિત્યવન્દને.
૧ શ્રી રૂષભદેવ જિનેન્દ્ર ચૈત્યવન્દન,
[ શાર્દૂલવિક્રીડિત છન્દ ] સભક્ત્યાનતમૌલિનિરવરબ્રાજિષ્ણુલિપ્રભાસંમિશ્રા રૂણદીપ્તિશભિચરણભાજદ્રય સર્વદા; સર્વાર પુરૂષોત્તમ સુચરિતા ધર્માથિનાં પ્રાણિનાં ભૂયાઃ ભૂરિવિભૂતયે મુનિપતિઃ શ્રીનાભિસૂનુર્જિનઃ
૧
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
સોપચિતા સદૈવ દધતા પ્રૌઢપ્રતાપશ્રિયો, ચેનાડજ્ઞાનતમવિતાનમખિલં વિક્ષિપ્તમત્તાક્ષણમ; શ્રી શત્રુંજય પૂર્વ શૈલશિખર ભાસ્વાનિદભાસયન, ભાવ્યાંજહિતઃ સ એષ જતુ શ્રીમારૂદેવપ્રભુઃ. ૨ ૨ શ્રી શાન્તિનાથ જિનેન્દ્ર ચિત્યવન્દન.
(તવિલમ્બિત છન્દ ) વિપુલનિરકીર્તિભરાન્વિતો, જયતિ નિર્જરનાથનમસ્કૃત લઘુવિનિર્જિતોહ ધરાધિપો, જગતિય પ્રભુશાતિજિનાધિપ૧ વિહિત શાન્તસુધારસમજજન,
નિખિલદુદાવિવર્જિત પરમપુણ્યવતાં ભજનીયતાં,
ગમનન્તગુણ સહિત સતામ. તમચિરાત્મજમીશમનીથર,
ભવિક પદ્મ વિધિ દિનેશ્વરમ; મહિમધામ ભજામિ જગત્ર,
વરમનુત્તરસિદ્ધિસમૃદ્ધયે. ૩ શ્રી નેમિનાથ જિનેન્દ્ર ચેત્યવંદન,
(ઉપજાતિ-છંદ) વિશુદ્ધવિજ્ઞાનભતાં વરેણ, શિવાત્માન પ્રામાકરણ ચેન પ્રયાસન વિનૈવ કામ, વિજિત્ય વિક્રાન્તવર પ્રકામમ૧ વિહાય રાચં ચપલસ્વભાવ, રાજીમતી રાજકુમારિકા ચ,
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગOા સલીલ ગિરિનારશૈલ, ભેજ વ્રત કેવલમુકિતયુકતમ, ૧ નિઃશેષ યોગીશ્વરમૌલિરત્ન, જિતેન્દ્રિય વિહિત પ્રયત્નમ; તમુત્તમાનન્દનિધાનમક, નમામિ નેમિં વિલસદ્વિવેકમ, ૩
૧
૪ શ્રી પાર્શ્વનાથજિનેન્દ્ર ચેત્યવન્દન.
. (પંચ ચામર છન્દ) શ્રયામિ તં જિન સદા, મુદા પ્રમાદવજિત, વકીયવાગ્વિલાસતો, જિતરૂમેઘગતિમ; જગત્રકામકામિતપ્રદાનદક્ષક્ષત, પદં દધાનમુકે–રમૈતોપલક્ષિતમ. સતામવદ્યભેદક, પ્રભૂતસંપદાં પદ, બલક્ષયક્ષસંગત, જનેક્ષણક્ષણપ્રદર્ભ;. સદૈવ યસ્ય દર્શન, વિશાં વિમદિ તેનસાં, નિહત્યશાતજાતમાત્મ-ભકિતરકતચેતસામ . અવાપ્ય યપ્રસાદમાદિતઃ પુરૂશ્રિયે નરા, ભવતિ મુકિતગાનિસ્તતઃ પ્રભાપ્રભાસ્વરાજ ભયમાજસેનિદેવદેવમેવ સત્પદં, ; તમુચ્ચમાનસેન શુદ્ધબેધવૃદ્ધિલાભદમ. ૫ શ્રી મહાવીરજિનેન્દ્ર ચિત્યવન્દન,
(પૃથ્વી ઇન્ટ) વરેણ્યગુણવારિધિઃ પરમનિવૃતઃ સર્વદા, સમસ્તકમલાનિધિ સુરનરેન્દ્રકટિશ્રિત
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧
જનાલિસુખદાયક વિગતકમવારે જિના સુમુક્તજનસંગમસ્વમસિ વર્ધમાનપ્રભો ! જિનેન્દ્ર ! ભવ દૂભુત મુખમુારબિમ્બસ્થિત, વિકારપરિવર્જિત પરમશાન્તમુદ્રાંકિતમ; નિરીક્ય મુદિક્ષણ ક્ષણમિતાસ્મિ પદભાવના, જિનેશ જગદીશ્વરદ્દભવતુ સૈવ મે સર્વદા. વિજિનવલબં ભુવિ દુરાત્મનાં દુર્લભ, દુરન્તદુરિતવ્યથા-ભરનિવારણે તત્પરમ; તવાંગ પદપદ્માથુગમનિધ વીરપ્રમે, પ્રભુતસુખસિદ્ધયે યમ, ચિરાય સંપર્વતામ.
૩
૬ શ્રી મહાવીર ચૈત્યવંદન અથવા સ્તુતિ નમે દુવરરાગાદિ-વૈરીવારનિવારિણે
અહો ચેમિનાથાય, મહાવીરાય તથિને. પગ ૨ સુરેદ્ર ચ, કૌશિકે પાદસંસ્કૃષિ, નિવિશેષમનરકાય, શ્રી વીરસ્વામિને નમઃ કલ્યાણપાદપારામ, શ્રતગંગાહિમાચલમ, વિશ્વાજરનિદેવ, વંદે શ્રીજ્ઞાતનંદનમ.
૩
૭ શ્રી પાર્શ્વનાથનું ચૈત્યવંદન. જય ચિંતામણિ પાશ્વનાથ, જ્ય ત્રિભુવન વામી, અષ્ટ કર્મ રિપુ જિતને, પંચમી ગતિ પામી, ૧
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રભુ નામે આનંદ કંદ, સુખ સંપત્તિ લહીએ, પ્રભુ નામે ભવ ભય તણા, પાતિક સવિ દહીએ. ૨
જ હી વર્ણ જેડી કરીએ, જપીએ પાથ નામ, વિષ અમૃત થઈ પરગમે, પામે અવિચલ ઠામ. ૩
૮ શ્રી પાર્શ્વજિન ચૈત્યવંદન, આશ પુરે પ્રભુ પાસજી, ત્રોડે ભવ પાસ; વામા માતા જનમીયા, અહિ લંછન જાસ. ૧ અશ્વસેન સુત સુખકરૂ, નવ હાથની કાય; કાશી દેશ વણારસી, પુયે પ્રભુજી આય. ૧ એક વરસનું આખું એ, પાલી પાસ કુમાર; પદ્મ કહે મુગતે ગયા નમતાં સુખ નિરધાર. ૩.
૯ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું ચિત્યવંદન સિદ્ધારથ સુત નંદીએ, ત્રિશાલાનો જાયે, ક્ષત્રિયકુંડમાં અવતર્યો, સુર નરપતિ ગાયે. ૧ મૃગપતિ લંછન પાઉલે, સાત હાથની કાયા હેતેર વર્ષનું આખું, વીર જિનેવર રાય. ૨ ખિમાવિજિન રાજનાએ, ઉત્તમ ગુણ અવત; સાતલથી વર્ણ, પવિજય વિખ્યાત. ૩
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦ શ્રી વીસ જિનના સમકિતાશ્રયી ભવગણત્રીનું
ચિત્યવંદન. પ્રથમ તીર્થંકર તણા હુવા, ભવ તેર કહી; શાંતિ તણા ભવ બાર સાર, નવ ભવ નેમ લહીજે. ૧ દશ ભવ પાસ જિર્ણદના, સત્તાવીસ શ્રીવીર; શેષ તીર્થકર ત્રિસું ભવે, પામ્યા ભવજલ તીર. ૨ જીહાંથી સમકિત ફરશીયું એ, તિહાંથી ગણુએ તેહ, ધીર વિમલ પંડિત તણ, જ્ઞાનવિમલ ગુણગેહ.
૧૧ શ્રી જિન ચૈત્યવંદન, જય જય તું જિનરાજ આજ, મીલીયે મુજ સ્વામી અવિનાશી અકલંક રૂપ, જગ અંતર જામી. ૧ રૂપારૂપી ધર્મદેવ, આતમ આરામી, ચિદાનંદ ચેતન અચિંત્ય, શિવ લીલા પામી. સિદ્ધ બુદ્ધ તું વદતા, સકલ સિદ્ધિ વરબુદ્ધ રામ પ્રભુ ધ્યાને કરી, પ્રકટે આતમરિદ્ધ. કાલ બહુ થાવર ગયે, ભમી ભવમાંહી; વિકલેંદ્રિય એળે ગયે, સ્થિરતા નહી કયાંહી. તિર્યંચ પંચેન્દ્રિય મહી દેવ, કરમે હું આવ્યો; કરી કુકર્મ નરકે ગયા, તુમ દર્શન નવિ પાયે. એમ અનંત કાલે કરી એ, પાયે નર અવતાર હવે જગ તારક તુહી મલ્યો, ભવજલ પાર ઉતાર. ૬
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
.
.
To .
૧૨ વીસ જિનનાં વર્ણનું ચિત્યવંદન. પદ્મપ્રભુ ને વાસુપૂજય, દોય રાતા કહીએ ચંદ્રપ્રભુ ને સુવિધિનાથ, દો ઉજવલ લહીએ. મલ્લિનાથ ને પાર્શ્વનાથ, દો નીલા નીરખ્યા; મુનિસુવ્રત ને નેમનાથ, દો અંજન સરિખા. સોળે જિન કંચન સમા એ, એવા જિન ચોવીશ, ધીર વિમળ પંડિત તણે, જ્ઞાન વિમલ કહે શિષ્ય. ૩ ૧૩ શ્રી વીસ તીર્થંકરના આઉખાનું ચિત્યવંદન પ્રથમ તીર્થકર આઉખું, પૂર્વ ચેરાસી લાખ બીજા બઉતેર લાખનું ત્રીજું સાઠ ભાખ. પચાસ ચાલીસ ત્રીશ ને, વશ દશ ને દોય એક લાખ પૂર્વ તણું દશમાં શિતલ જોય. હવે ચોરાશી લાખ વર્ષ, બારમા બઉ તેર લાખ, સાયઠ ત્રીસ ને દશનું, શાંતિ એકજ લાખ. કુંથુ પંચાણું હજારનું, અર ચોરાશી હજાર; પંચાવન ત્રીસ ને દશનું, નેમ એક હજાર. પાર્શ્વનાથ સે વરસનું, બહુ તેર શ્રી મહાવીર એહવા જિન ચાવીસનું, આઉ સુણે સુધીર. ૧૪ શ્રી ચોવીસ તીર્થંકરના દેહમાનનું ચૈિત્યવંદન. પ્રથમ તીર્થ કર દેહડી, ધનુષ પાંચસેં માન, પચાશ પચાશ ઘટાડતાં, સ સુધી ભગુન્સન, ૧
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૦
૩
--
છે
છે
સોથી દશ દશ ઘટતું, પચાસથી પાંચ પાંચ, નેમિનાથ બાવીશમા, દશ ધનુષનું માન. પાર્શ્વનાથ નવ હાથનું, સાત હાથે મહાવીર; એવા જિન ચોવીશનું, કવિયણ કહે સુધીર.
૧૫ શ્રી વર્ધમાન તપનું ચૈત્યવંદન, ત્રિગડે ત્રિભુવન વાલહે, ભાખે તપના ભેદ, એક સો ત્રેવશ મુખ્ય છે, કરવા કર્મ વિચ્છેદ તેમાં પણ ધુર મોટકે, મહાઉગ્ર તપ એહ; શૂરવીર કોઈ આદરે, નિર્મળ થાશે દેહ. રેગ વિઘ દૂર કરે છે, ઉપજે લબ્ધિ અનેક; ક્ષમા સહિત આરાધતાં, ધર્મરત્ન સુવિવેક.
- ૧૬ શ્રી વર્ધમાન તપનું ચિત્યવંદન. બે કર જોડી પ્રણમીએ, વર્ધમાન તપ ધર્મ ત્રિકરણ શુદ્ધે પાળતાં, ટળે નિકાચિત કમ. વર્ધમાન તપ સેવીને, કઈ પામ્યા ભવપાર; અંતગડ સૂત્ર વર્ણવ્યા, વંદુ વાર વાર. અંતરાય પંચક ટળે એ, બાંધે જિનવર ગોત્ર; નમો નમો તપ રત્નને, પ્રગટે આતમ જાત.
૧૭ શ્રી વીરાસ્થાનક તપનું ચૈત્યવંદન, પહેલે પદ 'અરિહંત નમું, બીજે સર્વ સિદ્ધ ત્રીજ પ્રવૈચન મન ધર, ચોથે આચાર્ય પ્રસિદ્ધ.
૧
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન થેરાપાંચમે, પાર્ટેક પદ છકે, નમો લોએ સવ્વસાહૂણ જે છે ગુણગરિકે. નમો નાણસ્સ આઠમે, દર્શન મન ભાવે; વિનય કરો ગુણવંતનો, ચારિત્ર પદ ધ્યા. નમો બંનૈવયધારી, તેરમે ક્રિયી જાણ નમ તસ્ય ચૌદમે, ગોમ નમો જિર્ણ. સંયમે જ્ઞાને સુએસને એ, નમો તિર્થસ જાણી; જિન ઉત્તમ પદ પદ્મને, નમતાં હોય સુખ ખાણું. ૫.
૧૮ શ્રી રોહિણી તપનું ચેત્યવંદન. હિણું તપ આરાધીએ, શ્રી શ્રી વાસુપૂજ્ય; દુઃખ દહગ દરે ટળે, પૂજક હોએ પૂજ્ય, પહેલાં કીજ વાસક્ષેપ, પ્રહ ઉઠીને પ્રેમે; મધ્યાન્હ કરી ધોતી, મને વચન ાય ખેમે. અષ્ટ પ્રકારની વિરચીએ, પૂજા નૃત્ય વાજિત્ર; ભાવે ભાવના ભાવીએ, કીજે જન્મ પવિત્ર. ત્રિશું કાલે લઈ ધૂપ દીપ, પ્રભુ આગળ કીજે; જિનવર કેરી ભકિત શું, અવિચળ સુખ લીજે, જિનવર પૂજા જિન સ્તવન, જિનને કીજે જાપ; જિનવર પદને થાઈએ, ”િ ના સંતાપ. ૫ ક્રોડ ક્રોડ ફળ લીજીએ, ઉત્તર ઉત્તર ભેદ, સાન કહે ઈણ વિધા કરે, જિમ હેય ભવનો છે. ૬
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨
૧૯ બીજનું ચિત્યવંદન. ચોવીશ જિનરાજજી, ચંપાપુરી આવે, ચૌદ સહસ અણગારનાં, સ્વામી તેહ કહાવે. અઢી કોશ ઉંચે સહિ સમવસરણ વિરચાવે; ત્રિભુવન પતિ ગુરૂ તેહમાં, ઉપદેશ વરસાવે. જિતશત્રુ રાજા તિહાં, પ્રભુને વંદન આવે, તે પણ સમવસરણ માંહી, બેસી હરષિત થવે. ૩ ભવિક જીવ તારણ ભણ, ગૌતમ પૂછે જિનને, બીજ તિથિ મહિમા કહે, સંશય હરણ પ્રભુ અમને. ૪ તવ પ્રભુ પરખદા આગલે, બીજનો મહિમા ભાખે; પંચ કલ્યાણક જિનતણું, તે સહુ સંઘની સાખે. ૫ બીજ અજિત જૈનમીઆ બીજ સુમતિ ચ્યવન; બીજે વાસુપૂજયજી, લહું કેવળ નાણ. દશમા શીતલનાથજી, બીજે શિવ પામ્યા સાંતમાં ચક્રી અર જિન, જમ્યા ગુણ ધામ. એ પાંચે જિન સમરતાં એ, ભવિ પામો દોય ધર્મ સર્વવિરતિ ને દેશવિરતિ, ટાળે પાતિક મર્મ. વીર કહે દ્વિતીયા તિથિ, તે કારણે તમે પાળે ચંદ્રકેતુ રાજા પરે, આતમ અજવાળો. તે સાંભળી બહુ આદરે, પ્રાણુ બીજ તિથિ સાર; તે આરાધતાં કેઇનાં, થયા આતમ ઉદ્ધાર. ૧૦ ચઉ વિહાર ઉપવાસ કરી, બીજ આરાધે વિવેક નયસાગર કહે વીર જિન, ઘો મુજને શિવ એક. ૧૧
હ કેવળ નાણ.
-
૮
૧
૧
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩
૨૦ પંચમીનું ચૈત્યવંદન. સકલ સુરાસુર સાહિબ, નમીએ જિનવર જેમ પંચમી તિથિ જગ પરવડે, પાળ જન બહુ પ્રેમ. ૧ જિન કલ્યાણક એ તિથે, સંભવ કેવળજ્ઞાન : સુવિધિજિનેશ્વર જનમીયા, સેવ થઈ સાવધાન. ૨ ચ્યવન ચંદ્રપ્રભુ જાણીએ, અજિત સુમતિ અનંત, પંચમી દિન ક્ષે ગયા, ભેટે ભવિજન સંત. કંથ જિન સંજમ રહ્યો, પંચમી ગતિ જિનધર્મ નેમી જન્મ વખાણીએ, પંચમી તિથિ જગ શર્મ. ૪ પંચમીને આરાધએ, પામે પંચમ જ્ઞાન, ગુણમંજરી વરદત્ત તે, પહેચ્યા મોક્ષ સુઠાણ. કાર્તિક શુદિ પચમી થકી, તપ માંડીને ખાસ પંચ વરસ આરાધીએ, ઉપર વળી પંચ માસ. ૬ દશ ક્ષેત્રે નેવું જિન તણ, પંચમી દિનના કલ્યાણ એહ તિથે આરાધતાં, પામે શિવ પદ ઠાણ પડિઝમણાં દોય ટંકનાં, કરીએ શુદ્ધ આચાર દેવ વંદે ત્રણ કાળનાં, પહોંચાડે ભવ પાર. નમો નાણસ્સ ગુણણું ગણે, નવકારવાળી વીશ, સામાયિક શુદ્દે મને, ધરીએ શિયલ જગીશ. ૮ એણી પરે પંચમી પાળશે, ભવિજન પ્રાણી જેહ, અજરામર સુખ પામશે, હંસ કહે ગુણગેહ. ૧૦
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧ અષ્ટમીનું ચૈત્યવંદન.
ખાર;
રાજગૃહી ઉધાનમાં, વીર જિનેશ્વર આવ્યા; દૈવ ઇંદ્ર ચાસા મળ્યા, પ્રણમે પ્રભુ પાયા, રજત હૈમ મણિ રણનાં, તિહુણુ કાટ ખનાય; મધ્ય મણિમય આસને, બેઠા શ્રી જિનરાય. ચ વિહ ધર્મની દેશના, નિસુણે પરદા તત્ર ગૌતમ મહારાયને, પૂછે પર્વ વિચાર, પાંચ પી તુમે વણવી, તેમાં અધિકારી કાણ; વીર કહે ગૌતમ સણા, અષ્ટમી પર્વ વિષે. બીજ ભવી કરતાં થકાં, બહુવિધ ધર્મ ગુણ ત; પંચમી તપ કરર્તા કાં, પાંચે જ્ઞાન ભણ્ ત. અષ્ટમી તપ કરતાં થકાં, અષ્ટ ક્રમ હુણ ત; એકાદશી કરતાં થકા, અંગ અગ્યાર ભણત, ચૌદે પૂરધર ભલા એ, ચદશ આરાધે; અષ્ટમી તપ કરતાં થાં, અષ્ટમી ગતિ સાથે દંડવીરજ રાજા થયેા, પામ્યા કેવળનાણુ અમી તપ મહિમા વડેા, ભાખે શ્રીનિભાણ. અષ્ટ કમ હવા ભણીએ, કરીએ તપ સુજાણુ; ન્યાય મુનિ કહે ભવી તુમે, પામેા પરમ કલ્યાણુ, ૨૨ શ્રી મૌન એકાદશીનું ચૈત્યવંદન. નેમિ જિણેસર ગુણ નીલો, બ્રહ્મચારી સિરદાર; સહસ પુરૂષ શું આદરી, દ્વીક્ષા નિવર સાર.
૧
હું
૧
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫
પંચાવનમે દિન લહ્યું, નિરૂપમ ક્રેવલનાણુ; ભવિક જીવ ડિબેાધવા, વિચરે મહિયલ જાણુ. વિહાર કરતાં આવીયા એ, બાવીસમા જિનરાય; દ્વારિકા નયરી સમેાસર્યા, સમવસરણ તિહાં થાય. બાર પરખદા તિહાં મળી, ભાખે જિનવર ધર્મ; સર્વ પતિથ સાચવેા, જેમ પામેા શિવશર્મ. તવ પૂછે હર તેમને, ભાખા દિન મુજ એક; ચાડા ધમ કર્યા થકી, શુભ ફલ પામું અનેક. તેમ કહે કેશવ સુણે, વરસ દિવસમાં જોય; મૃગશર સુદ એકાદશી, એ સમેા અવર ન કાય. ઈણ દિન કલ્યાણક થયાં, તેવું જિનના સાર; એ તિથિ વિધિ આરાધતાં. સુત્રત થયા ભવ પાર. તે માટે મેટી તિથિ, આરાધે મત શુદ્ધ; અહોરત્તો પાસડુ કરી, મન ધરી આતમ બુદ્ દાઢસા કલ્યાણક તણુ, ગણણુ ગણા મનર ંગ; મૌન ધરી આરાધીએ, જિમ પામેા સુખ સગ. ઉજમણું પણ કીજીએ, ચિત્ત ધરી ઉચ્છ્વાસ; પૂંઠાં તે વીંટાંગણા, ઇત્યાદિક કરે। ખાસ. એમ એકાદશી ભાવશું એ, આરાધે નરરાય; ક્ષાયિક સમકિતને ધણી, જિન વઢી ધેર જાય, એકાદશી ભવિષણુ કરા એ, ઉજ્વલ ગુણ જીમ થાય; ક્ષમાવિજય જસ ધ્યાનથી, શુભ સુરતિ ગુણ ગાય. ૧૨
૧૧
૫
७
१०
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩ શ્રી પર્યુષણનું ચૈત્યવંદન. પર્વ પર્યુષણ ગુણનીલો, નવ કલ્પી વિહાર ચાર માસાન્તર સ્થિર રહે, એજ અર્થ ઉદાર. આષાઢ સુદ ચઉદશ થકી, સંવત્સરી પચાસ મુનિવર દિન સિત્તેરમે, પડિક્કમતાં ચૌમાસ , શ્રાવક પણ સમતા ધરી, કરે ગુરૂનાં બહુમાન; કલ્પસૂત્ર સુવિહિત મુખે, સાંભલે એક તાન. જિનવર ચત્ય જુહારીયે, ગુરૂભકિત વિશાલ પ્રાયે અષ્ટ ભવાંતરે, વરીયે શિવ વરમાલ. દર્પણથી નિજ રૂપને, જુવે સુદષ્ટિ રૂપ; દર્પણ અનુભવ અર્પણે, જ્ઞાનરમણ મુનિ ભૂપ. આત્મ સ્વરૂપ વિલોકતાં, પ્રગટ મિત્ર સ્વભાવ, રાય ઉદાયી ખામણાં, પર્વ પર્યુષણ દાવ. નવ વખાણ પૂજી સુણો, શુકલ ચતુથી સીમા; પંચમી દિને વચ્ચે સુણે, હોય વિરાધકે નિયમા. એ નહી પર્વ પંચમી, સર્વ સમાણી ચોથે ભવભીરૂ મુનિ માનશે, ભાખ્યું અરિહા નાથે. શ્રત કેવલી વયણાં સુણીએ, લહી માનવ અવતાર; શ્રી શુભવીરને શાસને, પામ્યા જય જ્યકાર.
૨૪ શ્રી કુંજણનું ચૈત્યવંદન. શ્રી શત્રુંજય શૃંગાર હાર, શ્રી આદિ જિર્ણ નાભિરાય કુળચંદ્રમા, મરૂદેવીનંદ,
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭
કાશ્યપ ગોગે ઈક્વાકુ વંશ, વિનીતાનો રાય; ધનુષ્ય પાંચસે દેહમાન, સુવર્ણ સમ કાય. ૨ વૃષભ લંછન ધુર વાદીએ એ, સંઘ સકળ શુભ રીત; અઈધર આરાધીએ, આગમ વાણી વિનીત, ૩
૨૫ શ્રી પર્યુષણ પર્વનું ચૈત્યવંદન. (3) પ્રણમું શ્રી દેવાધિદેવ, જિનવર મહાવીર; સુરવર સેવે શાંત દાંત, પ્રભુ સાહસ ધીર. પર્વ પર્યુષણ પુણ્યથી, પામી ભવી પ્રાણી; જૈન ધર્મ આરાધીએ, સમકિત હિત જાણી. શ્રી જિન પ્રતિમા પૂજીએ એ, કીજે જન્મ પવિત્ર જીવજતન કરી સાંભળો, પ્રવચન વાણી વિનીત. ૩
૨૬ શ્રી પર્યુષણ પર્વનું ચૈત્યવંદન, (૪) કલ્પ તરૂ સમ કલ્પસૂત્ર, પૂરે મન વાંછિત; કલ્પધરે ધુરથી સુણે, શ્રી મહાવીર ચરિત્ર. ક્ષત્રિયકુંડે નરપતિ, સિદ્ધારથ રાય; રાણું ત્રિશલા તણી કુખે, કંચન સમ કાય. પુત્તરવરથી ચગ્યા એ, ઉપન્યા પુણ્ય પવિત્ર ચતુરા ચૌદ સુપન લહે, ઉપજે વિનય વિનીત. ૩
૨૭ શ્રી પર્યુષણ પર્વનું ચૈત્યવંદન. રવપ્ન વિધિ કહે સુત, હોશે ત્રિભુવન ગાર; તે દિનથી બધે વધ્યાં, ધન અખૂટ ભંડાર
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩
સાડા સાત દિવસ અધિક, જમ્યા નવ માસે; સુરપતિ કરે મેરૂ શિખર, ઉત્સવ ઉલ્લાસે. મિ, ઉત્સવ ઉલાસે.
૨ કેમ હાથા દીજીયે એ, તોરણ ઝાકઝમાળ, હરખે વીર હુલાવીએ, વાણી વિનય રસાળ. ૩
૨૮ પર્યુષણ પર્વનું ચિત્યવંદન. (૫) જિનની બહેન સુદર્શના, ભાઈ નંદીવર્ધન, પરણું યશોદા પદમણી, વીર સુકોમળ રત્ન. દેઈ દાન સંવત્સરી, લેઈ દીક્ષા સ્વામી કમ ખપાવી કેવળી, પંચમી ગતિ પામી. દીવાળી દિવસ થકી એ, સંઘ સકલ શુભ રીત; અમ કરી તેલાધરે, સુણજે થઈ એકચિત્ત.
૨૯ પર્યુષણનું ચિત્યવંદન, (૬) પાર્થ જિનેશ્વર નેમિનાથ, સમુદ્રવિજય વિસ્તાર; સુણીએ આદીશ્વર ચરિત્ર, વળી જિનના અંતર. ૧ ગૌતમાદિક વિરાવલી, શુદ્ધ સામાચારી, પર્વદિન ચોથે દિને, ભાખે ગણધારી. જ્ઞાન દર્શન ચારિત્ર તપ એ, જિન ધર્મ દ્રઢ રીત; જિન પ્રતિમા જિન સારિખી, વંદુ સદા વિનીત. 3
૩૦ પર્યુષણ પર્વનું ચૈત્યવંદન. (૭) પર્વરાજ સંવત્સરી, દિન દિન પ્રતિ સેવા લેક બારસે કલ્પસૂત્ર, વીરનું નિસુણેવા.
કથિત
ه
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
પરમ પટ્ટધર બાર બેલે, ભાખ્યા ગુરૂ હીર; સંપ્રતિ શ્રી વિજયદાનસૂરિ, ગચ્છાગ્રણી હીર. ૨ જિન શાસન શોભા કરૂ એ, પ્રીતિવિજય કહે શિષ્ય વિનય વિજય કહે વીરને, ચરણે નામું શિર. ૩
૩૧ શ્રી પર્યુષણ પર્વનું ચિત્યવંદન, (૮) નવ ચોમાસી તપ કર્યા, ત્રણ માસી દાય; દોય દોય અઢી માસી તેમ, દોઢ માસી હોય. બહેતર પાસખમણ , માસખમણ કર્યા બાર; પડ દ્વિમાસી તપ આદર્યા, બાર અઠ્ઠમ તપ સાર. ૨ ષષ્માસી એક તપ કર્યો; પંચ દિન ઊણા ષડુ માસ; બસેં ઓગણીશ ૭૬ ભલા, દીક્ષા દિન એક ખાસ. ૩ ભદ્રપ્રતિમા હોય ભલી, મહાભદ્ર દિન ચાર; દશ દિન સર્વતોભદ્રના, લાગેટ નિરધાર. વિણ પાણી તપ આદર્યો, પારણાદિક જાસ દ્રવ્યાહારે પારણાં કર્યા, ત્રણસે ઓગણપચાસ. ૫ છદ્રસ્થા એ પરે રહ્યા એ, સહ્યા પરિસહ ઘેર; શુકલધ્યાન અનલે કરી, બાન્યાં કર્મ કઠોર. શુકલધ્યાન અંતે રહ્યા છે, પામ્યા કેવળજ્ઞાન, પદ્મવિજય કહે પ્રણમતાં, લહીએ નિત્ય કલ્યાણ. ૭
૩૨ શ્રી નવપદનું ચૈત્યવંદન. (૧) સકલ મંગલ પરમ કમલા, કેલી મંજુલ મંદિર ભવ કટિ સંચિત પાપનાશન, નમો નવ પદ જયકરં.૧
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
અરિહંત સિદ્ધ સૂરીશ વાચકસાધુ દર્શન સુખકરં; વર જ્ઞાનપદ ચારિત્ર તપ એ, નમો નવપદ જયકર ૨ શ્રીપાલ રાજા શરીર સાજ, સેવતાં નવ પદ વર; જગમાંહી ગાજા કીર્તિભાજા, નમે નવપદ જયકરે. 3 શ્રી સિદ્ધચક્ર પસાય સંકટ, આપદા નાસે અર; વળી વિસ્તરે સુખ મનવાંછિત, નમે નવપદ જયકર. ૪ આંબિલ નવ દિન દેવ વંદન, ત્રણ ટંક નિરતરં; બે વાર પડિકમણાં પલેવણ, નમો નવપદ જયકર. ૫ ત્રણ કાળ ભાવે પૂજીએ, ભવતારક તીર્થકરે; તિમ ગુણણું દોય હજાર ગણીએ, નમો નવપદ જયકરંદ એમવિધિ સહિત મન વચન કાયા, વશ કરી આરાધીએ; તપ વર્ષ સાડાચાર નવપદ, શુદ્ધ સાધન સાધીએ. ૭ ગદ કણ ચરે શર્મ પરે, યક્ષ વિમલેશ્વર વર; શ્રી સિદ્ધચક્ર પ્રતાપ પાણી, વિજય વિલસે સુખભરે. ૮
૩૩ શ્રી નવપદનું ચિત્યવંદન. (૨) શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધીએ, આ ચતર માસ નવ દિન નવ આંબિલ કરી, કીજે એની ખાસ. ૧ કેસર ચંદન ઘસી ઘણા, કસ્તુરી બરાસ; જુગતે જિનવર પૂજીએ, જિમ મયણું ને શ્રીપાલ. ૨ પૂજા અષ્ટ પ્રકારની, દેવવંદન ત્રણ કાળ; મંત્ર જપો ત્રણ કાળ ને, ગુણણું દોય હજાર
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧
૫
કષ્ટ આવ્યું ભરતણું, જપતાં નવપદ ધ્યાન; શ્રી શ્રીપાળ નરિંદ્ર થયા, વાન્ધ્યા બમણેા વાન. સાતસે। કાઢિયા સુખ લહ્યા, પામ્યા જિન આવાસ; પુણ્યે મુકિત વધુ વર્યાં, પામ્યા લીલ વિલાસ. ૩૪ ગણધરનું ચૈત્યવંદન (૧) બિરૂદ ધરી સર્વજ્ઞતુ, જિન પાસે આવે; મધુર વચને વીરજી, ગૌતમને બેાલાવે. પંચ ભૂતમાંહે છીએ, ઉપજે વિસે વેદ; અરથ વિપરીતથી કહેા, કિમ તે ભત્રથી તરસે. ૨ દાન દયા ક્રમ તિહું પઢે એ, જાણે તેહ જીવ; જ્ઞાનવિમલ ધન આતમા, સુખ ચેતના સદૈવ.
૩૫ ગણધરનું ચૈત્યવંદન. (૨) કર્મ તણેા સંશય ધરી, જિનચરણે આવે. અગ્નિભૂતિ નામે કરી, તવ તે બેાલાવે. એક સુખી એક દુઃખી, એક કિંકર ને સ્વામી; પુરૂષાત્ત એક કરી, કેમ શકત પામી. કમ તણા પ્રભાવથી એક, સકલ જગત મંડાણુ, જ્ઞાન વિમલથી જાણીયે, વેદારથ સુપ્રમાણ,
૩૬
૩૭ નમઃ પાર્શ્વનાથાય, વિચિન્તામણીયતે; હીં ધરણેદ્ર વૈરાટયા—પદ્માદેવી યુતાય તે,
શ્રી પાર્શ્વનાથનું ચૈત્યવંદન,
४
૧
૧
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાંતિ તુષ્ટિ મહાપુષ્ટિ-ધતિ કીર્તિ વિધાયિને ૩૦ હો ડિવ્યાલ વૈતાલ, સર્વાધિવ્યાધિનાશિને ૨ જયા જિતાખ્યા વિજયા-ખાપરાજિતયાન્વિત દિશપાલહેર્યક્ષે, વિદ્યાદેવીભિરન્વિત # અસિઆઉસાય, નમસ્તત્ર 2 ક્યનાથતામાં ચતુષષ્ટિ સુરેન્દ્રાસ્તે, ભાષાન્ત છત્રચામરેક શ્રી શંખેશ્વરમંડન ! પાર્શ્વજિન પ્રણત કલ્પતરૂ ક૯૫; ચરય દુષ્ટ વાત, પૂરય મે વાંછિત નાથ. ૫
૩૭ શ્રી ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથનું ચિત્યવંદન. નમદેવનાગૅદ્ર મંદારમાલા, મરિંદ છટા ધૌતપાદારવિંદ, પરાનંદસંદર્ભ લક્ષ્મીસનાથં દેવચિંતામણિ પાર્શ્વનાથંલ તમરાશિ વિત્રાસને વાસરેશં, હસ્તકલેશલેશં શ્રિયા સંનિશં; કમાલીને પદ્માવતી પ્રાણનાથં સ્તુ દેવચિંતામણિ પાર્શ્વનાથં. ૨ નવ શ્રીનિવાસં નવાંદતુલ્યનતાનાં શિવશ્રેણિદાને સલિલં; ત્રિલેખીશપૂયંત્રિલોકસ્ય નાથે તુવે દેવચિંતામણુપાર્શ્વનાથં ૩ હતવ્યાધિ વૈતાલભૂતાદિષ, કૃતાશેષભવ્યાવલિ પુન્ય પોષ મુખશ્રી પરાભૂતદોષાધિનાથં, તુવે દેવચિંતામણિ પાર્શ્વનાથં.૪ નૃપયાશ્વસનત્ય વિશેડવતં, જનાનાં મનમાનસે રાજહંસં; પ્રભાવપ્રભાવાહિનીસિંધુનાથં સ્તુવે દેવચિંતામણિપાર્શ્વનાથં૫ કલી ભાવિનાં કલ્પવૃક્ષોપમાનં જગત્પાલને સંતાં સાવધાન ચિમેદપાટસ્થિતં વિશ્વનાથં, તુવે દેવચિંતામણિ પાર્શ્વનાથ૬
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩
ઇતિ નાગેન્દ્રનરામરવદિતપાદભુજપ્રવરતેજાઃ; દેવકુલપાકસ્થઃ સ જતિ ચિંતામણુિપાર્શ્વ ૩૮ દીવાલીનું ચૈત્યવંદન. (૧)
મગધ દેશ પાવાપૂરી, પ્રભુ વીર પધાર્યાં; સાલ પહેાર દ્વીએ દેશના, ત્રિ છત્રને તાર્યાં, ભૂપ અઢારે ભાવે સુણે, અમૃત જીસી વાણી; દેશના દીએ રયણી એ, પરણ્યા શિવરાણી. રાય ઉઠી દિવા કરે, અજવાલાને હેતે; અમાવાસ્યા તે કહી, વલી ઢીવાળી છીઅે. મેરૂ થકી આવ્યા ઈંદ્ર, હાથે લેઇ દીવી; મેરઇયા ઢીન સલ કરી, લેાક કહે સત્ર જીવી, કલ્યાણ જાણી કરી, દવા તે ખ્રીજે; જાપ જપો જિનરાજનેા, પાતિક સત્રિ છીઅે. બીજે દિન ગૌતમ સુણી, પામ્યા કેવલજ્ઞાન; ખાર સહસ ગુણણું ગણુા, ધર હેારો ક્રોડ કલ્યાણુ, સુર નર કિન્નર સહુ મલી, ગૌતમને આપે; ભટ્ટારક પદવી દેઈ, સહુ સાખે થાપે. જીહાર ભટ્ટારક ચકી, લેાક કરે જુહાર; બેને ભાઈ જમાડીયા, નંદિવર્ધન સાર. ભાઇ ખીજ તિહાં થકી, વીરતણેા અધિકાર; જયવિજય ગુરૂ સ ંપદા, મુજને દીયે મનાહાર, ૯
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪
૩૯ દિવાળીનું ચૈત્યવંદન. (૨) ત્રીસ વરસ કેવલીપણે, વિચરી મહાવીર પાવાપુરી પધારિયા, શ્રી જિન શાસન ધીર. હસ્તીપાલનુપ રાયની, રજુકા સભા મઝાર; ચરમ ચોમાસું ત્યાં રહ્યા, લહી અભિગ્રહ સાર. ૨ કાશી કોશલ દેશના, ઘણા રાય અઢાર; સ્વામી સુણી સહુ આવીયા, વંદણને નિરધાર. ૩ સાળ પહોર દીધી દેશના, જાણી લાભ અપાર; દીધી ભવિ હિત કારણે, પીધી તેહીજ પાર. ૪ દેવશર્મા બોધન ભણો, ગોયમ ગયા સુજાણ કાર્તિક અમાવાસ્યા દિને, પ્રભુ પામ્યા નિર્વાણ ૫ ભાવ ઉદ્યોત ગયે હવે, કરો દ્રવ્ય ઉદ્યોત; ઈમ કહી રાય સર્વે મલી, કીધી દીપક જાત. ૬ દીવાલી તિહાંથી થઈ એ, જગમાંહે પ્રસિદ્ધ પદ્મ કહે આરાધતાં, લહીએ અવિચલ રિદ્ધ.
૪૦ પાર્શ્વનાથનું ચૈત્યવંદન, પ્રણમામિ સદા પ્રભુ પાર્શ્વજિન, જિનનાયક દાયક સુખઘન ઘનચારૂમનોહર દેહધરં, ધરણીપતિ નિત્ય સંસેવક. ૧ કરૂણારસરંચિત ભવ્ય ફણી, ફણી સપ્ત સુશોભિત મૌલિમણિ, મણિ કંચનરૂપ ત્રિકટી ઘટ, ઘટિતાસુર કિન્નર પાર્થત૮. ૨ તદિનીપતિ ઘોષ ગંભીર સ્વર, સ્વારનાકર અથસુસેન નરે;
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫
નરનારી નમસ્કૃત નિત્ય મુદ્દા, પદ્માવતી ગાવતી ગીત સદા. ૩ સહનેન્દ્રિય ગેાપ યથા કમઠ, કમડાસુર વારણુ મુકતહડ; હડ હેલિત ક કૃતાંતખલ, બલધામ ધુરધર પંકજલ, ૪ જલજ ય પુત્ર પ્રભાતયત, નયનઢિત ભવ્ય નરેશ મન; મનમન્મથસહીહ વન્ડિસમ, સમતામય રત્નકર પરમ. પ પરમાર્થ વિચાર સદા કુશલ; કુરૂ મે જિતનાથ અલ આલની નિલિન નિલ નીલતનું, તનુતા પ્રભુ પાŻજિન સુધન ૬ ધન ધાન્યકર` કરૂણા પરમ, પરમામૃત સિદ્દેિ મહાસુખદ સુખદાયક નાયક સ ંતભવ, ભવભૃત પ્રભુ પા‰જિન શિવદ, ૭ ૪૧ પરમાત્માનું ચૈત્યવંદન. (૧)
પરમેશ્વર પરમાતમા, પાવન પરિમ; જય જગદ્ગુરૂ દેવાધિદેવ, નયણે મે દિŕ. અચલ અકલ અવિકાર સાર, કરૂણા રસ સિંધુ જગત જન આધાર એક, નિષ્કારણુ બધુ ગુણ અનંત પ્રભુ તાહરા એ, થ્રીમહી કન્યા ન જાય; રામ પ્રભુ જિન ધ્યાનથી, ચિદાનંદ સુખ થાય. ૪૨ પરમાત્માનું ચૈત્યવંદન. (૨)
તુજ મૂતિને નિરખવા, મુજ નયણાં તરસે; તુજ ગુણ ગણને ભેાલવા, રસના મુજ હરખે. કાયા અતિ આનંદ મુજ, તુમ યુગપદ સે; તે। સેવક તાર્યા વિના, કહેા કિમ હવે સરશે.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬
એમ જાણીને સાહિબા એ, નેક નજર મેહે જોય; જ્ઞાનવિમળ પ્રભુ (સુ)નજરથી, તે શું જે નવી હેાય. ૪૩ પરમાત્માનું ચૈત્યવદન. (૩)
ખાર ગુણુ અરિહંત દેવ, પ્રણમીજે ભાવે; સિદ્ધ આઠ ગુણુ સમરતાં, દુઃખ દોહગ જાવે. આચારજ ગુણ છત્રીસ, પચવીશ ઉત્રજ્ઝાય; સત્તાવીસ ગુણ સાધુનાં, જપતાં શિવ સુખ થાય. અષ્ટોત્તરશત ગુણ મળીએ, એમ સમરા નવકાર; ધીરવિમલ પંડિત તણા, નય પ્રણમે નિત સાર.
૪૪ દેહેરે જવાના ફલ વિષે ચૈત્યવંદન. પ્રણમું શ્રી ગુરૂરાજ આજ, જિનમંદિર કરી; પુન્ય ભણી કરશું સલ, જિન વચન ભલેરા, દેહેરે જાવા મન કરે, ચેાથ તણુ ફલ પાવે; જિનવર હારવા ઉઠતાં, છડ પેાતે આવે. જાવા માંડયું જેટલે એ, અર્જુમ તળેા લ જોય; ડગલું ભરતા જિન ભણી, દશમ તણો ફલ હોય. જાઈરયું જિનહર ભણી, મારગ ચાલ તા; હોવે દ્વાદશતણુ, પુન્ય ભકતે માત્રતા, અર્ધ પંથ જિનવર ભણી, પનરે ઉપવાસ; દીઠું સ્વામિતણું ભુવન, હિએ એક માસ. જિનહર પાસે આવતાં એ, છમાસી ફૂલ સિદ્ધ;
૧
૧
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭
આવ્યા નિહર બારણે, વસિત લ સિદ્ સે। વરસ ઉપવાસ પુન્ય, પ્રદક્ષિણા દેતાં; સહસ વરસ ઉપવાસ પુન્ય, જિન નજરે જોતાં, ભાવે જિનહર જુહારીએ, લ હોવે અન ંત; તેહથી લહીયે સા ગુણો, જો પૂજો ભગવત. ફલ ઘણો ફુલની માલ, પ્રભુ કંઠે વતાં; પાર ન આવે ગીત નાદ, કેરા ફૂલ ભણતાં. જિન પૂછ પૂજા કરે એ; સુર ધૂપ તણું ધ્યાન; અક્ષત સાર તે અક્ષય સુખ, દિપે તનુ રૂપ. નિર્મૂલ તન મન કરીએ, સુણતાં ઇમ જંગીસ; નાટિક ભાવના ભાવતાં, પામે પદ્મવીજ સાર જિનહર ભકતે વલિ એ, પુન્ય પ્રકાસે; સુણી શ્રી ગુરૂ વયણુ સાર, પુરવ ઋષિ ભાખે, ટાલવા આઠ કને, જિનમંદિર જાણ્યું; ભેટી ચરણુ ભગવતના, હવે નિલ થાપ્યું. ખ્રીતિ વિજય ઉવજ્ઝાયના એ, વિનય કહે કર જોડ; સફલ હોજો મુજ વિનતિ, પ્રભુ સેવાના કાડ.
૪૫ શ્રી વર્ધમાન તપનું ચૈત્યવંદન. હુમાન જિનપતિ નમી, વમાન તપ નામ; એલી બિલની કરૂં, વમાન પરિણામ.
૧૦
૧૧
૧૧
૧૩
૧૪
૧
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
"
لم
એક એક દિન યાવત શત, ઓલી સંખ્યા થાય; કર્મ નિકાચિત તેડવા, વજ સમાન ગણાય. ચૌદ વર્ષ ત્રણ માસની એક સંખ્યા દિનની વીસ યથા વિધિ આરાધતાં, ધર્મ રત્ન પદ ઈશ.
ة
કર વિભાગ બીજે.
સ્તવને. ૧ નેમનાથનું સ્તવન. (૧) તુજ દરિશન દીઠું, અમૃત મીઠું લાગે રે યાદવજી, ખિણ ખિણ મુજ તુજશું ધર્મ સ્નેહે જાગેરે યાદવજી; તું દાતા ગાતા ભ્રાતા માતા તાતરે યાદવજી. તુજ ગુણના મોટા જગમાં છે અવદાતરે યાદવજી, ૧ કાચ રેતી માટે સુરમણ છોડે કુણુ યાદવજી, લઈ સાકર મૂકી કુણુ વળી ચુકી લુણરે યાદવજી; મુજ મન ન સુહાયે તુજ વિણ બીજે દેવ યાદવજી, હું અહનિશી ચાહું તુજ પય પંકજ સેવ યાદવજી૨ સુરનંદન હે બાગ જ જિમ રહેવા સંગરે યાદવજી, જીમ પંકજ ભૂંગા શંકર ગંગા રંગ રે યાદવજી; જીમ ચંદ્ર ચકોર મેહા મેશ પ્રીતિ રે યાદવજી. ૩ મેં તુમને ધાર્યા વિસાર્યા નહિ જાયા રે યાદવજી, દિન રાતે ભાતે થાઉં તે સુખ થાય ? યાદવજી;
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીન કરૂણા આણો જે તુમ જાણે રાગ રે યાદવજી, દાખો એક વેશ ભવજલ કેરો ત્યાગ રે યાદવજી. ૪ દુઃખ ટળી મીલી આવે મુજ જગનાથ યાદવજી, સમતા રસ ભરી ગુણગણ દરીયા શિવ સાથે રે યાદવજી; તુજ મુખડું દીઠે દુઃખ નીડે સુખ હોઈ રે યાદવજી, વાચક જશ બોલે નહિ તુજ તાલે કેઈરે યાદવજી.
- વૈરાગી રે લાગી રે યાદવજી. ૫ ૨ શ્રી નેમિનાથ સ્વામીનું સ્તવન. (૨) પરમાતમ પૂરણ કલા, પૂરણ ગુણ છે પૂરણ જના આશ, પૂરણ દષ્ટિ નીહાળીએ;
ચિત્ત ધરીએ હો અમચી અરીસ. પરમાર-૧ સર્વ દેશ ઘાતી સહુ, અઘાતી હે કરી ઘાતી દયાળ; વાસ કયો શિવમંદિર,
મેહે વિસરી હો ભમતો જગજાળ–પરમાર ૨ જગતારક પદવી લહી,તાર્યા સહિ હો અપરાધી અપાર; તાત! કહો મોહે તારતાં,
કિમ છીની ઈણ અવસર વાર–પરમા. ૩ મોહ મહામદ છાકથી, હું છકીય હો નહિ શુદ્ધિ લગાર; ઉચિત સહી ઇણે અવસરે,
સેવકની હ કરવી સંભાળ–પરમાર ૪ મેહ ગયે જો તારશે, તિણ વેલા હે કહાં તુમ
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉપગાર ? સુખ વેળા સજજન ઘણા,
દુઃખ વેળા હે વિરલા સંસાર–પરમા. ૫ પણ તુમ દરિશન યોગથી, થયે હૃદયે હૈ અનુભવ પ્રકાશ અનુભવ અભ્યાસી કરે,
દુઃખદાયી હે સહુ કમ વિનાશ-પરમા૦ ૬ કર્મ કલંક નિવારીને, નિજરૂપે હો રમે રમતારામ, લહત અપૂરવ ભાવથી,
ઈણ રીતે હે તુમ પદ વિશ્રામ. પરમાર ૭ ત્રિકરણ યોગે વિનવું, સુખદાયી હૈ શિવદેવીના નંદ; ચિદાનંદ મનમેં સદા,
તુમે આપો હે પ્રભુ! નાણદિણંદ-પરમાર ૮
૩ નેમનાથ સ્વામીનું સ્તવન. (3) મેં આજે દરિશન પાયા, શ્રી નેમિનાથ જિન રાયા; પ્રભુ શિવાદેવીના જાયા, પ્રભુ સમુદ્રવિજય કુળ આયા. કર્મો કે ફેદ છોડાયા, બ્રહ્મચારી નામ ધરાયા, જેણે તેડી જગતકી માયા, શ્રી નેમિનાથ જિનરાયા. ૧ રૈવતગિરિ મંડણ રાયા, કલ્યાણિક તીન સહાયા; દીક્ષા કેવળ શિવરાયા, જગ તારક બીરૂદ ધરાયા; તુમ બેડે ધ્યાન લગાયા, મેં આજે દરિશન પાયા. શ્રી ને ૨ અબ સુણે ત્રિભોવન રાયા, મેં કર્મો કે વશ આયા; હું ચતુર્ગતિ ભટકાયા, મેં દુઃખ અનંતા પાયા;
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩i
તે ગણતી નહી ગણાયા, મેં આજે દરિશન પાયા. શ્રી ને મેં ગર્ભવાસમે આવ્યા, ઉંધે મસ્તક લટકાયા; આહાર અરસ વિરસ ભુકતાયા, એમ અશુભ કર્મ ફલ પાયા; ઇણ દુઃખસે નહી મુકાયા, મેં આજે શ્રી એમ. ૪ નર ભાવ ચિંતામણિ પાયા, તબ ચાર ચોર મીલ આયા; મુજે ચૌટે મેં લુટ ખાયા, અબ સાર કરી જિન રાયા; કીસ કારણ ડેર લગાય, મેં આજે દરિશન થયા. શ્રી ને ૬ જેણે અંતરગત મિલાયા, પ્રભુ નેમ નિરંજન યાયા; દુઃખ સંઘના વિધન હટાયા, તે પરમાનંદ પદ પાયા; ફિરે સંસારે નહી આયા, મેં આજે દરિશન પાયા. શ્રી ને ૬ મેં દર દેશમેં આયા, પ્રભુ ચરણે શિશ નમાયા; મેં અરજ કરી સુખ દાયા, તે અવધારે મહારાયા; એમ વીર વિજય ગુણ ગાયા, મેં આજે શ્રી નેમ૭
૪ નેમનાથ ભગવાનનું સ્તવન. (૪) સુણો સહિયર મારી, જુઓ અટારી, આવે છે તેમજ શ્યામ. શીવાદેવીને નંદ છે વહાલો, સમુદ્ર વિજય છે તાત, કૃષ્ણ મોરારીના બંધુ વખાણું જાદવ કુળ મઝાર રે.
સુણે સહિયર૦ ૧ અંગજ ફરકે જાણું બેની, અપશુકન મને થાય; જરૂર વહાલે પાછો જ વળશે, નહિ ગ્રહે મમ હાથ રે; મને દુઃખ છે ભારી, કહું છું આ વારીસુણો સહિયર૦૨
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩ર પરણું તે બેની એમને પરણું, અવર પુરુષ ભાઈ બાપ હાથે ના ગ્રહે મારો કે તેમનો, મસ્તકે મુકાવું હાથ રે, હું તો થાવું વ્રતધારી, બાળ કુમારી સુણોઠ 3
સંયમ ધારી રાજુલ નારી, ચાલ્યા છે ગઢ ગીરનાર; મારગે જાતા, મેહુલો વર, ભિંજાયા સતીનાં ચીરરે, ગયા ગુફા મઝારી, મનમાં વિચારી. સુણે ૪
ચીર સુકવે છે રાજુલ નારી, નગ્નપણે તેની વાર; રહેનેમિ મુનિ કાઉસગે ઉભા, રૂપે મોહ્યા તેણી વાર; સુણે ભાભી અમારી, થાઓ ઘરબારી, સુણે સહિયર૦ ૫
વમેલે આહર કુકુ ના વછે, સુણે દિયરજી આ વાર; મુજને વમેલી જાણો દિયરજી, શાને ખે છેવતાચાર; હું તે સંયમ સુખકારી, દૂષણ ટાળી સુણે સહિયર૦૬
રહનેમિ મુનિ રાજુલ મુનિને ઉપન્યું છે કેવળજ્ઞાન, ચરમ શરીરે મોક્ષે સિધાવ્યા, સિધ્યા આત્મ કાજ; વીરવિજય આવારી, અતિ સુખકારી, સુણે સહિયર૦૭
૫ ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથનું સ્તવન શ્રી ચિન્તામણિ પાર્વજી, અરજ સુણો એક મોરી રે, માહરા મનના મનોરથ પૂરજો, હું તો ભકિત ન છોડું તોરી.શ્રી ૧ માહરી ખિજમતમાં ખામી નહિ, તારે ખોટ ન કાંઈ ખજાનેરે; હવે દેવાની શી ઢીલ છે, કહેવું તે કહીએ છાનેરે. શ્રી ૨ તેં ઉરલ સવી પૃથિવી કરી, ધન વરસી વરસી દાને રે;
આ ચિન્તામણિ
હું ભકિઈ
ખજાને
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
માહરી વેળા શું એહરા, દીઓ વાંછિતવાળો વાન રે. શ્રી ૦૩ હું તો કેડન છોડું તાહરી, આપ્યા વિણ શિવ સુખસામીરે; મૂરખ તે એ છે માનશે, ચિંતામણિ કરયલ પામી. શ્રી મત કહેશે તુજ કમેં નથી, કર્મે છે તો તું પામ્યો રે, મુજ સરિખા કીધા મોટકા,કહો તેણે કાંઈ તુજ પામ્યારે શ્રી૦૫ કાલ સ્વભાવ ભવિતવ્યતા, તે સઘળા તારા દાસે રે; મુખ્ય હેતુ તુ મોક્ષને, એ મુજને સબલ વિશ્વાસેરે. શ્રી ૦૬ અમે ભક્ત મુકિતને ખેંચશું, જેમ લેહને ચમક પાષાણે રે તમે હેજે હસીને દેખશો, કહેશો સેવક છે સંપરાણે રે.શ્રી૦૭ ભકિત આરાધ્યા ફળ દીએ, ચિંતામણિ પણ પાષાણેરે, વળી અધિકું કાંઈ કહાવશે, એ ભદ્રક ભક્તિ જાણેરે. શ્રી૦૮ બાળક તે જેમ તેમ બેલ, કરે લાડ તાતની આગેરે; તે તેહશું વાંછિત પુર, બની આવે સઘળું રાગેરે. શ્રી ૯ માહરે બનનારૂં તો બન્યું જ છે, હું તે લોકને વાત શીખાવુંરે, વાચક યશ કહે સાહિબા, એ ગીતે એ ગુણ ગાવું રે.શ્રી૧૦
૬ શ્રી અભિનંદન જિન રતવન.. . તમે જે રે, વાણીને પ્રકાશ તમે જેજે રે, ઉઠે છે અખંડ ધ્વનિ જજને સંભળાય; નર તિરિ દેવ આપણી સહુ, ભાષા સમજાય. તમે 1 તુમે દ્રવ્યાદિક દેખી કરીને, નય નિક્ષેપે જુત્તઃ ભંગ તણી રચના વણી કઈ જાણે સહુ અભુત. તુમેર
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫ય સુધા ને ઈશુ વારિ, હારી જાયે સર્વ પાખંડી જન સાંભળીને મૂકી દીયે ગર્વ, તુમે3 ગુણ પાંવીશે અલંકરી કાંઈ, અભિનંદન જિનવાણી સંશય છેદે મન તણા પ્રભુ, કેવળ જ્ઞાને જાણ. તુમે૪ વાણી જે જન સાંભળે છે, જાણે દ્રવ્ય ને ભાવ; નિશ્ચયને વ્યવહાર જાણે, જાણે નિજ પર ભાવ, તુમે૫ સાધુ સાધન ભેદ જાણે જ્ઞાન ને આચાર, હેય ક્ષેય ઉપાદેય જાણે, તવાતત્વ વિચાર. તુમે. ૬ નરક વર્ગ અપવર્ગ જાણે, થિર વ્યય ને ઉત્પાદ; રાગ દ્વેષ અનુબંધ જાણે, ઉત્સર્ગ ને અપવાદ. તુમે૭ નિજ સ્વરૂપને ઓળખીને, અવલંબે સ્વરૂપ ચિદાનંદ ઘન આતમા તે, થાયનિજ ગુણ ભૂપ. તમે ૮ વાણીથી જિન ઉત્તમ કેરા, અવલંબે પદ પદ્મ; નિયમા તે પરભાવ તજીને, પામે શિવપુર સ. તુમેરુ ૯
શ્રી વિરજિન સ્તવન. હે વીર વહેલા આવો રે, ગૌતમ કહી બોલાવો રે,
દરિશન બહેલા દીજીએ હોજી; પ્રભુ તું નિકાસનેહી, હું સનેહી અજાણ. હે વીર. ૧ ગૌતમ ભણે જે નાથ તેં, વિશ્વાસ આપી છેતર્યો પરણામ મુજને મોકલી, તે મુકિત રમણીને વયે; હે પ્રબુણ તારા ગુપ્ત ભેદથી અજાણ હે વીર. ૨
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫
શિવનગર થયું શું સાંકડું, કે હતી નહિ મુજ યોગ્યતા, જે કહ્યું હોત મુજને, તો કોણ કોઈને રેકતા. હે પ્રભુજી હું શું માગત ભાગ, સુજાણ. હે વીર. ૩ મમ પ્રશ્નના ઉત્તર દઈ ગૌતમ કહી કોણ બોલાવશે; કેણ સાર કરશે સંઘની, શંકા બિચારી ક્યાં જશે, હે પુન્ય કથા કહી પાવન કરે મુજ કાન. હે વીર. ૪ જિન ભાણ અસ્ત થયાં, તિમિર મિથ્યાત્વ સઘલે જાગશે; કુમતિ કુશલ્ય જાગશે વલી, ચોર યુગલ વધી જશે, હે ત્રિગડે બેસી દેશના, દીયે જિનભાણ હે વીર. ૫ મુનિ ચૌદ સહસ છે તારે, મારે તું એક છે; રડવડત મને મૂકી ગયા, પ્રભુ કયાં તમારી ટેક છે, કે પ્રભુજી સ્વમાંતરમાં પણ અંતર ન ધર્યો સુજાણ. હેવીરર૬ પણ હું આજ્ઞાવાટ ચાલ્યો, ન મલે કોઈ અવસરે; હું રાગવશે રખડું નિરાગી, વીર શિવપુર સંચરે; હેવીર વીર કહું, વીર ન ધરે કાંઈ કાન. હે વીર૦ ૦ કણ વીર ને કોણ ગૌતમ, નહિ કે કોઈનું કદિએ; એ રાગ ગ્રંથી છુટતાં, વળી જ્ઞાન ગૌતમને થતાં
સુરતરૂ મણી સમ ગૌતમ નામે નિધાન. હે વીર. ૮ કાર્તિક માસે અમાસ રાત્રે અષ્ટ દ્રવ્ય દીપક મળે; ભાવ દીપક જત પટે, લોકે દેવ દિવાળી કરે; તે વીરવિજયના, નરનારી ધરે ધ્યાન. હે વીર. ૯
છુટતાં, વળી કઇ કોઈનું
કે સુરત
વક
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬
૮ શ્રી જિન સ્તવન. જિનરાજ ભજન કર પ્રાણી, તેરી ક્ષણભંગુર છંદગાની,
જિનરાજ૦૧ ચંચલ કાયા, ચંચલ ભાયા. ગાફીલ ફેગટ જન્મ ગુમાયા; જબ આયના કાલકા નેતર, તબ સબ તજના માની; નિજ કર્મોને અનુસાર, એકલાજીવપરભવ ચાલે.જિન ૨ રહેતી ઘરમેં માલ મિલકત, ચૌટા તક ઘરનારી; સ્વજનલેક સ્મશાન લગે, તબ દેહ ચેહ આધારી,જિન૦ ૩ ચૌચ મુસાફર કેતુજ સંગી, દુનીયાફાની સ્વાર્થ સુરંગી; આયુ ઘટતી હે સમય સમય પર, ચેત હેચેતન માની. જિન-૪ જિનવર જગમેં શિવસુખદાયા, સુર તરૂસીહે જીનકી છાયા; નેમિ લાવણ્ય દક્ષ કહત હે, ભજ ભવ જલધિસુકાની.
જિનરાજ૦ ૫ ૯ શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્વામીનું સ્તવન. શ્રી વાસુપૂજ્ય નરિકનોજી, નંદન ગુણ મણિ ધામ, વાસુપૂજ્ય જિન રાજી, અતિશય રત્ન નિધાન.
- પ્રભુ ચિત્ત ધરીને, અવધારા મુજ વાત. ૧, દેષ સયલ મૂજ સાંસહોજી, સ્વામી કરી સુપસાય; તુમ ચરણે હું આવીયજી, મહેર કરી મહારાય. પ્ર. ૨ કમતિ કુસંગતિ સંગ્રહી, અવિધિ ને અસદાચાર, તે મુજને આવી મલ્યાજી, અનંત અસંતી વાર. પ્ર. ૩ જબ મેં તેમને નિરખીયાજી, તવ તે નાઠા દૂર
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૩૭ પુણ્ય પ્રગટે શુભ દશાજી, આયા તુમ હજુર. પ્ર. ૪ , જ્ઞાન વિમલ પ્રભુ જાણીને જી, શું કહેવું બહુ વાર; 'ઘસ આશ પૂરણ કરો, આપ સમકિત સાર. પ્ર. ૫ ૧૦ શ્રી સીમંધર જિન સ્તવન,
શ્રી સીમંધર સાહિબા, સુણો સંપ્રતિ હોભરતક્ષેત્રની વાત કે, અરિહા કેવલીકા નહિ,
કેને કહીયે હો મનના અવદાતક. શ્રી. ૧ ઝાઝું કહેતા જુગતું નહિ, તુમ સોહે હો જગ કેવલનાણ કે, ભૂખ્યાં ભોજન માગતાં, આપે ઉલટ હો અવસરના જાણકે. શ્રી૧ કહે તુમે જુગતા નહિ, જુગતાને હો વલી તારે સાંઈ કે, યોગ્ય જનનું કહેવું કહ્યું, ભાવહીનને
હો તારો ગ્રહી બાંહી કે. શ્રી. 3 ડુિં હી અવસરે આપીએ, ઘણાની હો પ્રભુ છે પછે વાત કે, પગલે પગલે પાર પામી,પછી લહીયેહોસઘળા અવદાતકે શ્રીજ મડું વહેલું તમે આપશો, બીજાને હોહું ન કરૂં સંગ કે શ્રી વીર વિમલ ગુરૂ શિષ્યને,
રાખી જે હો પ્રભુ અવિચલ રંગ કે. શ્રી ૫ ૧૧ શ્રી પીસ્તાલીસ આગમનું સ્તવન. ભવિ તમે વદે રે, સૂરીશ્વર ગચ્છરાયા–એ દેશી. ભવિ તુમે વદો રે, એ આગમ સુખકારી, પાપ નિક દોરે, પ્રભુવાણી દિલ ધારી, શાસન નાયક વીર જિણસર, આસન જે ઉપગારી;
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રભુમુખત્રિપદી પામી ગણધર, ગૌતમની બલિહારી, ભ૦ ૧ પ્રથમ અંગ શ્રી આચારાંગે, મુનિ આચાર વખા સહસ અઢાર તે પદની સંખ્યા, ઠાણબમણા સહુ જાણો. ભ૦૨ સુયગડાંગઠાણુગને સમવાયાંગ, પંચમો ભગવતિ અંગ લાખ બિહુ સહસઅઠયાસી, પદ રૂડાં અતિ ચંગ. ભ૦ ૩ શાતા ધર્મ કથા અંગ છઠું, કથા અઠ ઠોડ તે જાણે પંચમ આરે દુષમકાલે, કથા ઓગણીસ વખાણો. ભ૦૪ ઉપાસક તે સાતમો જાણે, દશ શ્રાવક અધિકાર તે સાંભળતાં કુમતિ બુઝયા, જિન પડિમા જ્યકાર. ભ૦ ૫ અંતગડ દશાંગને અનુત્તર ઉવાઈ પ્રશ્ન વ્યાકરણવખાણે શુભ અશુભ ફલ કમવિપાક અંગ અગ્યાર પ્રમાણે. ભ૦ ૬ હવાઈ ઉપાંગને રાયપણી, જીવાભિગમ મન આણે પન્નવણા ને જંબુપન્નત્તિ, ચંદપન્નત્તિ એમ જાણે. ભ૦૦ સુર્યપન્નત્તિનિરયાવલી તિમ, કપિયા કમ્પવૃત્તિક બાર ઉપાંગ એણી પરે બોલ્યા, પુફિયા પુવતિક ભ૦૮ ચઉસરણ પયને પહેલે, આઉર પચ્ચખાણ તેબીજ, મહાપચ્ચખાણને ભરપરિણા, તંડુલવિયાલિમનરીઠે.ભ. ચંદોવિજ્યને ગણિવિજા તિમ, મરણ સમાધિ વખાણે સંથારાપયને નવમે, ગચ્છાચાર દસ જાણે. ભ૦ ૧૦ દશ વૈકાલિક ભૂલ સૂત્ર એ, આવશ્યક ઓઘનિર્યુકિત, ઉતરાધ્યયન તે જાણે, શ્રી વીરપ્રભુની ઉકિત ભ૦ ૧૧
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિશીથ છેદ તે પહેલો જાણે, બહતક૫ વ્યવહાર - પંચકલ્પને જતકલ્પ તિમ, મહાનિશીથ મનોહાર. ભ૦૧૨ નદી અનુગ આગમ પીસ્તાલીસ, સંપ્રતિકાલે જાણે, જિનઉત્તમ પદ રૂપ નિહાલી, શિવલક્ષ્મી ઘર આણે. ભવિ તુને વંદોરે એ આગમ સુખકારી.
૧૨ એકાદશીનું સ્તવન
(પાઈની દેશી) સમવસરણ બેઠા ભગવંત, ધર્મ પ્રકાશે શ્રી અરિહંત, બારે પર્ષદા બેઠી રૂડી, માગશર સુદી અગીયારસ વડી. ૧ મલ્લિનાથનાં કલ્યાણક તીન, જન્મ દીક્ષાને કેવળજ્ઞાન, અર દીક્ષા લીધી રૂડી, માગશર સુદી અગીયારસ વિડી. ૨ નમિને ઉપન્યું કેવલજ્ઞાન, પાંચ કલ્યાણક અતિ પ્રધાન;
એ તિથિની મહિમા વડી. માત્ર 3 પાંચ ભરત એરવત ઇમહીજ, પાંચ કલ્યાણકહુતિમહીજ
પચાસની સંખ્યા પરગડી, મા. ૪ અતીત અનાગત ગણતાં એમ, દોઢ કલ્યાણક થાય તેમ
કુણ તિથિ છે એ તિથિ જેવડી. માત્ર ૫ અનંતવિશી ઈણ પરે ગણે, લાભ અનંત ઉપવાસ તણે;
એ તિથિ સહુ શીર એ પડી. મા. ૬ મૌનપણે રહ્યા શ્રી મલ્લિનાથ, એક દિવસ સંયમ વ્રત સાથ,
મૌન તણું પરે વ્રત ઇમ વડી. મા૭
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦
આઠ પોહોરી પાસા લીયે, ચોવિહાર વિધિશું કીજીયે; પણ પ્રમાદ ન કીજે ઘડી. મા૦ ૮ વર્ષ ઈચ્યાર કીજે ઉપવાસ, જાવજીત્ર પણ અધિક ઉલ્લાસ; એ તિથિ મેાક્ષ તણી પાવડી, મા॰ & ઉજમણુ કીજે શ્રીકાર, જ્ઞાનનાં ઉપગરણ ઇગ્યાર ઈગ્યાર; કરા કાઉસગ્ગ ગુરૂ પાયે પડી. મા૦ ૧૦ દેહેર સ્નાત્ર છીજે વલી, પેથી પૂજો જે મન રળી; મુકિત પુરી કીજે ફ્રેંકડી. મા૦ ૧૧ મૌન અગીયારસ માટુ પ, આરાધ્યાં સુખ લહીએ સવ વ્રત પચ્ચખ્ખાણ કરી આખડી. મા૦ ૧૨ જેસલ સાલ ઇકયાસી સમે, કીધું સ્તવન સહુ મન ગમે; સમય સુંદર કહે દાહડી. મા૦ ૧૩
૧૩ શ્રી વીશ સ્થાનકનું રતવન,
૧
હારે ભારે પ્રભુ સરસ્વતી માણુ વચન વિલાસ; વીશરે તપ સ્થાનક મહિમા ગાઈશું રે લાલ; હાંરે મારે પ્રથમ અરિહંત પદ લાગસ ચાવીસ જો, ખીજે રે સિદ્ધ સ્થાનક પુન્નર ભાવશું ? લેાલ, હાં ત્રીઅે પત્રયણ્યું ગણેા લેગસ સાત જો, ચાર્થરે આયરિયાણં છત્રીસના સહી રે લા; હાં ઘેરાણું પઢ પાંચમે દસ લેગસ ઉદાર ; છઠ્ઠરે ઉવજ્ઝાયાણં પચવીસના સહી રે લાલ.
૨
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧
હા, સાતમે ન લેએ સવ્વ સાહણું સત્તાવીસ જે. આઠમે નમો નાણસ પંચે ભાવશું રે લોલ; હાં. નવમે દરિસણ સડસઠ મનને ઉદાર છે, જે દશમે ન વિણસ દસ વખાણીએરે લોલ.. 3 હાં, અગિઆરમે નમ ચારિત્તસ્સ લોગસ્સ સત્તર જો બારમે નમે બંભમ્સ નવ ગણો સહી રે લોલ, હાંકિરિયાણું પદ તેરમે વલી ગણે પચવીસ જે, ચૌદમે નમે તવરસ બાર ગણે સહી રે લોલ, ૪ હાંપંદરમે નમો ગોયમરસ અવીસ જો, નમો જિણાણું ચઉવીસ ગણશું સોલમેરે લેલ. . હાં સત્તરમે નમે ચારિત્તસ લેગસ્ટ સિત્તેર જે, નાણરસનો પદ ગણશું એકાવન અઢારમેરે લોલ. ૫ હાં. ઓગણીસમે નમો સુઅસ વિશ પીસ્તાલીસ જે, વીશમે નમો તિથસ વીસ વીસ ભાવશું રે લોલ, હા, એ તપને મહિમા ચારસેં ઉપર વિસ છે, ષટમાસે એક એવી પૂરી કીજીએ રે લોલ. ૬ હાં એ તપ કરતાં વળી ગણીએ દેય હજાર જે, નવકારવાલી વીસે સ્થાનિક ભાવસું રે લોલ. હાં પ્રભાવના સંઘ રવામી વચ્છલ સાર છે, ઊજમણાં વિધિ કીજીએ વિનય લીજીયે રે લોલ. ' હાં તપનો મહિમા કહ્યા શ્રી વીર જિનરાય છે,
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિસતારે ઈમ સંબંધ ગોયમ સ્વામીને રે લોલ, હાં એ તપ કરતાં વલી તીર્થંકર પદ હોય છે, દેવ ગુરૂ ઈમ કાંતિ સ્તવન સહામણું રે લોલ ૮
૧૪ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું હાલરીઉં. માતા ત્રિશલા ઝુલાવે પુત્ર પારણે,
ગાવે હાલો હાલો હાલરવાનાં ગીત, સોના રૂપાને ને વલી રને જડીયું પારણું, શિમ દેરી ઘુઘરી વાગે છુમ છુમ રીત.
હાલો હાલો હાલો હાલો મારા નંદને. જિનાજી પાસે પ્રભુથી વરસ અઢીસે અંતરે,
હશે ચોવીસમો તીર્થકર જિત પરમાણુ કેશી સ્વામી મુખથી એવી વાણી સાંભલી,
સાચી સાચી હુઈ તે માટે અમૃત વાણ, હા. ૨ ચૌદે સ્વને હોવે ચકી કે જિનરાજ,
વીત્યા બારે ચડી નહિ હવે ચક્રી રાજ જિનાજી પાસે પ્રભુના શ્રીકેશી ગણધાર,
તેહને વચને જાણ્યા ચોવીશમા જિનરાજ મારી કુખે આવ્યા તારણ તરણ ઝહાજ,
મારી કુખે આવ્યા ત્રણ ભુવન શિરતાજ મારી કૂખે આવ્યા સંધ તીરથની લાજ,. છે તે પુણ્ય પતી ઇંધાણી થઈ આજ હા. ૩
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩
સુજને દેહોલ ઉપ જે બેસું ગજ અંબાડીએ,
સિંહાસન પર બેસું ચામર છત્ર ધરાય; એ સહુ લક્ષણ મુજને નંદન તારા તેજના,
તે દિન સંભારૂને આનંદ અંગ ન માય. હા. ૪ કરતલ પગાલ લક્ષણ એક હજાર ને આઠ છે,
તેથી નિશ્ચય જાણ્યા જિનનર શ્રી જગદીશ; નંદન જમણું જશે લંછન સિંહ બિરાજતે,
મેં પહેલે સ્વપ્ન દીઠે વિશવાવીશ. હા, ૫, નંદન નવલા બંધવ નંદિવનના તમે,
નંદન ભોજાઈઓના દેવર છે સુકુમાલ હસશે ભેજાઈઓ કહી દીયર મારા લાડકા,
હસશે રમશે ને વલી ચુંટી ખણશે ગાલ હસશે રમશે ને વલી હંસા દેશે ગાલ. હા૬
નંદન નવલા ચેડા રાજાના ભાણેજ છે, નંદન નવલા પાંચસેં મામીના ભાણેજ છો;
નંદન મામલીયાના ભાણેજા સુકમાલ; હસશે હાથે ઉછાલી કહીને નાહાના ભાણેજા,
આંખ આંજી ને વલી ટબકું કરશે ગાલ. હા. ૭ નંદન મામા મામી લાવશે ટોપી આંગલા,
રતને જડીયાં ઝાલર મોતી કસબી કોર, નીલાં પીલાં ને વળી રાતાં સરવે જાતિનાં,
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
પહેરાવશે મામી મારા નંદ કિશોર. હાઇ ૮ નંદન મામા મામી સુખડલી સહુ લાવશે,
નંદન ગજવે ભરશે લાડુ મોતીચૂર; નંદન મુખડાં જઇને લેશે મામી ભામણા,
નંદન મામી કહેશે છો સુખ ભરપૂર. હા. ૯ નંદન નવલા ચેડા મામાની સાતે સતી,
મારી ભત્રીજી ને બેન તમારી નંદ તે પણ ગુંજે ભરવા લાખણસાઈ લાવશે :
તુમને જોઈ જોઈ હોશે અધિકો પરમાનંદ. હા. ૧૦ રમવા કાજે લાવશે લાખ ટકાને ઘુઘરા,
વલી સુડા એનાં પિપટ ને ગજરાજ, સારસ હંસ કેથલ તીર ને વલી મેર છે;
મામી લાવશે રમવા નંદ તમારે કાજ. હા. ૧૧ છપ્પન કુમરી અમરી જલ કલશે નવરાવીયા,
નંદન તમને અમને કેલીઘરની માહે : ' ફૂલની વૃષ્ટિ કીધી જન એકને મંડલે,
બહુચિરંજીવો આશીષ દીધી તુમને ત્યાંહે. હા૧૨ તમને મેરૂ ગિરિ પર સુરપતિએ નવરાવીયા,
નિરખી નિરખી હરખી સુકૃત લાભ કમાય મુખડા ઉપર વારૂ કોટી કોટી ચંદ્રમા, વલી તન પર વારૂ ગ્રહ ગણને સમુદાય. હા. ૧૩
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંદન નવલા ભણવા નિશાલે પણ કહ્યું,
ગજ પર અંબાડી બેસાડી મહોટે સાજ પસલી ભરશું શ્રીફલ ફેફલ નાગરવેલશું,
સુખડલી લેશું નિશાલીઆને કાજ. હ૦ ૧૪ નંદન નવલા મોહોટા થાશો ને પરણાવશું,
વહૂ વર સરખી જોડી લાવશું રાજકુમાર; સરખા સરખી વેવાઈ વેવાણો પધરાવશું,
વર વહૂખી લેશું જોઈ જોઈને દેદાર. હા૧૫ પીઅર સાસર મારા બેહુ પક્ષ નંદન ઉજલા, :
માહારી કૂખે આવ્યા તાત પનેતા નંદ માહારે આંગણ વુડ્યા અમૃત દૂધ મેહુલા,
માહારે આંગણ ફલીયા સુરતરૂ સુખના કંદ, હ૦૧૬ ઈશું પરે ગાયું માતા શિલા સુતનું પારણું, '.
જે કોઈ ગાશે લેશે પુત્ર તણા સામ્રાજ. બીલીમેરા નગરે વરણવ્યું વીરનું હાલરૂં, જ જય જય મંગલ હોજો દીપવિજય કવિરાજ. હાઈ ૧
૧૬ શ્રી અષ્ટાપદજીનું સ્તવને.
(નીંદરડી વેરણ હુઈ રહીએ દેશી) શ્રી અષ્ટાપદ ઉપરે, જાણી અવસર તો આવ્યા આદિનાથ, ભાવે ચોસઠ ઇંદ્રશું, સમવસરણ હો મલ્યા મોટા સાથકે શ્રી જ વિનીતાપુરીથી આવિયો, બહુ સાથે હો વલી ભરત ભૂપાલ કે
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાંદીહીયડા હેજનું, તાત મુરતીહોનિકે નથણે નિહાલકે શ્રી. ૨ લઈ લાખીણ ભામણા, કહે વયણી હો મેરા નયણાં ધકે વિણ સાંકલવિણ દોરડે, બાંધી લીધું હો વહાલા તેં મન્નકે શ્રી૦૩ લધુ ભાઈએ લાડકા, તે તે તાતછ હો રાખ્યા હોયડા હજુર દેશના સુણી વાંદીવ, ધન્યજીવડા હો જે તર્યાભવપુર કે. શ્રી૦૪ પૂછે પ્રેમે પુરી, આ ભરતે હો આગલ જગદીશકે, તીર્થકરકેતા હોશે, ભણે નષભજી હોઅમ પછી ત્રેવીસકે. શ્રી. ૫ ભાઇની શામળી તેરસે, પ્રભુ પામ્યા હો પદ પરમાનંદકેશ્રી, જાણી ભરતેશ્વર ભણે, સસનેહા હો નાભિરાયાના નંદકેશ્રી-૬ મનમોહન દિન એટલા, મુજ સાથે હો ચણા નવિ લીધકે હેજ હિયાને પરહરી, આજ ઉંડી હો અબોલડા લીધકે શ્રી ૭ વિણુ વાંક કાંઈ વિસારિયા, તે તોડયા હો પ્રભુ પ્રેમના ત્રાગકે; ઈંદ્રભરતને બુઝગ્યા, દેસ એ દી હો એજિન વીતરાગકે.શ્રી. ૮ શાક મૂકી ભરતેસરૂ, વાર્દિકને હો વલી દીધ આદેશ શૂભ કરો જિન થાનકે, સંસ્કાર્યા હો તાતજી રિહેશક, શ્રી ૯ વલી બંધવ બીજા સાધુના, તીહાં કીધા હો ત્રણ મૂલ અનુપકે; ઉંચો ફટિકનો ફુટડે, દેખી ડુંગર હોહરખ્યા ભલે ભૂપકે, શ્રી ૦૧૦ રતન કનક શુભ ઢંકડે, કરો કંચન હો પ્રાસાદ ઉગકે; ચોવારે સુપે કરી. એક જયણ હો માનરંગકે. શ્રી. ૧૧ સિંહ નિષિદ્યા નામને, ચોરાસી હો મંડપ પ્રાસાદ
પણ કોશ ઉોકનકને, ધજ કલ હો કરે મેરૂસુવાદકે.શ્રી૧૨ વાન પ્રમાણે લંછને નિ સરખો હો તીહાં પ્રતિમા કીધકે;
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
હોય ચાર આઠ દસ ભણી,
ઋષભાદિક હો પૂજે પરસિદ્ધકે. શ્રી. ૧૩ કંચન મણું કમલે ઠવિ. પ્રતિમાની હો આણુ નાસિક, જોડકે, દેવ વંદે રંગ મંડપ, નીલા તોરણ હે કરી કારણ કે.કે. શ્રી. ૧૪ બંધવ બેન માતા તણી, મોટી મૂરતી હૈ મણી રતને ભરાયકે, મરૂદેવા ભયગલ ચઢી, સેવા કરતી હૈ નિજ મુરતિની પાય છે. શ્રી. ૧૫ પાડિહારજ છત્ર ચામરા, જક્ષાદિક હે કીધાં અનિમેષ ગોમુખ ચતુર ચકેસરી,
ગઢ વાડી હે કુંડ વાવ્ય વિશેષ કે. શ્રી. ૧૬ પ્રતિષ્ઠા પ્રતિમા તણી, કરાવે છે. રાજા મુનિવર હાથકે પૂજા સ્નાત્ર પ્રભાવના,
સંગ ભકિત હો ખરચી ખરી આથકે. બી. ૧૭ પડતે આરે પાપીયા, મત પડે છે કે વિરાટ એક એક જયણ આતરે,
ઇમ ચિંતવી હે કરે પાવડિયાં આઠ કે. શ્રી. ૧૮ દેવપ્રમાવે એ દેહરાંરહેશે અવિચલો છ આરાની સીમા વાંદે આપ લધિ લે,
નર તેણે ભવો ભવસાગર બીકે. શ્રી. ૧૮ કૈલાસગિરિના રાજીઆ, દીઓદરિસણ હોકાઈ કરે ઢીલક, અરથી હોયે ઉતાવેલા;
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
મત રાખો હૈ અમથું અડખીલ કે. શ્રી. ૨૦ મન માન્યાને મેલવે, આવા સ્થાને હો કોઈન મલે મિકે, અંતરજામી મીલ્યા પછી, * કિમ ચાલે હો રંગ લાગ્યો છઠકે. શ્રી. ૨૧ ગષભજી સિદ્ધિ વધુ વર્યા, ચાંદલિયા હો તે દેઉલ દેખાડકે ભલે ભાવે વાંદી કરી, "માગું મુકિતના હૈ મુજ બાર ઉઘાડકે, શ્રી. ૨૨ અષ્ટાપદની જાતરા, ફલ પામે છે ભાવે ભણે ભાસકે શ્રી ભાવવિજય ઉવઝાયને,
ભાણ ભાખે હો ફલે સઘળી શકે. શ્રી. ૨૩
- ૧૬ નાશકમાં શ્રી ધર્મનાથજીનું સ્તવન. હમ જિનેશ્વર તુજ મુજ આંતરું, કિમ ભાંજે ભગવંત ભવ મંડપમારે નાટક નાચતાં, હવે મુજ મલિયારે સંત. ધમ જિનેશ્વર તુજ મુજ આંતરું– એ આંકણું. ૧ મેહ નૃપતિનારે જોર થકી ભમ્યો, ભમિયો કાલ અનંત, શબ્દ રૂપ રસ ગંધ ને સ્પર્શથી, વિષયે રહ્યો “મંત. ધર્મ- ૨ કામ કટકની સહી બહુ વેદના, કહેતાં નારે પાર રાગ દ્વેષ પરિણતિ અતિ આકરી,તેણે કર્યો દુઃખ અપાર.ધર્મ કુ જે દુખ સહ્યારે નરક નિગોદમાં, તે જાણે અરિહંત; તિર્યંચ ગતિમાંરે જે પરવશપણે, સહ્યાં દુઃખ અનંત. ધર્મ૪ દેવગતિમાંરે વિષયની લાલચે, સેવ્યા પરવશ કામ;
*
*
*
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
મનુષ્ય ગતિમાંરે ધર્મ કર્યો નહી, દુખ લહ્યું ઠામ ઠામ.ધર્મ૦૫ હવે તુજ દર્શન ર૫ર્શન યોગથી, છમ હોય કનક પાષણ, તિમ મુજ આતમ સ્વામી યોગથી,પામશે પદ નિરવાણ, ધર્મ ૬ નાશક નગરેરે દક્ષિણ દેશમાં, દેખે તુજ દેદાર : કમલ વિજય કહે તુજ દર્શન થકી, પા ભવનેરે પારધર્મ છે
૧૭ ભરૂચમાં રૂષભદેવજીનું સ્તવન. |
(દેશી લલનાની. ) આદિ જિન અવધારીયે લલના, લાલ હો મહેર કરી મહેરબાન, એ પ્રભુ સેવો લલના ભગુપુર નગરે શોભતા લલના, લાલ હો કરીયે એક ચિત્ત ધ્યાન.
એ પ્રભુ સેવારે લલના. ૧ નાભીરાય કુલ ચાંદલે લલના, લાલ હો મરૂદેવી માત મલ્હાર; એ પ્રભુ સેરે લલના; ભરત ભૂપે કર્યો કે વળી લલના. લાલ હ આરિસા ભુવન મજાર,
. એ પ્રભુ સેવારે લલના. ૨ બાહુબલિને કહ્યું લલના, લાલ હો સનમુખ કેવલ નાણ, એ પ્રભુ સેવારે લલના જુદ્ધકરતાં વારિયા લલના, લાલ હ પુત્ર અઠાણું સુજાણ,
એ પ્રભુ સેવારે લલના., ૩ બ્રાહ્મી સુંદરી ઉદ્ભરી લલના, લાલ હો પુંડરિક કારજ કીધ એ પ્રભુ સેરે લલના એકસો આઠ પરિ.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦
વારશું લલના, લાલ હો અષ્ટાપદ ગિરિ સિદ્ધ,
એ પ્રભુ સવારે લલના. ૪ એમ અનેક તે તારિયા લલના, લાલ હો પાતાના પરિવાર, એ પ્રભુ સેવારે લલના; સાર કરા હવે માહરી લલના, લાલ હો જાણી પર ઉપગાર, એ પ્રભુ સેવારે લલના, ૫ ઉપગારી અરિહંતજી લલના, લાલ હો રાગ સેવારે લલના, મારા તારા કરિયે આપ સમાન,
રહિત ભગવાન, એ પ્રભુ મત કરી લલના, લાલ હૈ।
એ પ્રભુ સેવારે લલના. ૬
બાળક બુદ્ધિથી વિનવું લલના, લાલ હૈ। ખમજો મુજ અપરાધ, એ પ્રભુ સેવારે લલના; મુક્તિ વિજય પદ પામવા લલના, લાલ હો કમલને કા નિરાબાધ; એ પ્રભુ સેવારે લલના.
૧૮ શ્રી શાંતિનાથ સ્તવન.
(હાંરે મારું ઠામ ધર્મના સાડી પચવીસ દેશ જો-એ દેશી) હાંરે મારે શાંતિ જિષ્ણુ દશું લાગ્યે અવિહડ રંગ જો, ભગ ન પાડશેા ભક્તિમાં કાઇ જાતને ૨ લેાલ; હાંરે મારું નામ જપતા ઉછલે હરખ તરગો, રંગ વધ્યા ધણા સુખકારી ભલી ભાતને ૨ લેાલ, ૧ હારે મારે સ્થાપના દેખી અનુભવ પ્રભુને થાય એ,
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમવસરણની રચના સઘળી સાંભરે રે લોલ; હરે મારે ભાવ અવસ્થા ભાવતા પાતિક જાય છે, પ્રતિહાર્યની શોભા કહું હવે ભલી પરે રે લોલ. ૨ હાંરે માંરે વૃક્ષ અશોકે સુર પુષ્પ વૃષ્ટિ ઘણું હોય છે, દિવ્ય દવનિ સુર ચામર વિજયે ઘણાં રે લેલાં હરે મારે આસન ને ભામંડલ પૂઠે જાય છે, દુંદુભી દેવને છત્રતણી કાંઈ નહી મણ રે લોલ. ૩ હરે મારે જધન્ય થકી પણ કોડ દેવ કરે સેવ જે, કનક કમલ નવ ઉપરે પ્રભુ પગલાં ઠલે રે લોલ, હાંરે મારે ભક્તિ ભાવથી પામે શાશ્વત મેવ જે, ભાવ અવસ્થા વરણવી કહ્યું હવે રે લેલ. ૪ હરે મારે માતા અચિરા વિશ્વસેન મહારાય છે, હતીનાપુર નગર નિવાસી જાણુએ રે લોલ, હારે મારે લંછન પ્રભુ લાખ વર્ષનું આય જે, ચાલીસ ધનુષનું દેહમાન વખાણએ રે લોલ. ૫ હરે માંરે સમચર સ સંસ્થાને શેભિત કાય છે, ચેત્રીશ અતિશય પાંત્રીશ વળી ગુણે ભર્યા રે લોલ હરે મારે દોષ અઢાર રહિત શિવપુરના સાથે જે, આશ્રય કરતાં ભવિજન ભવસાયર તરે રે લોલ. ૬ હરે મારે સૂત્ર ઠાણને કહ્યા નિક્ષેપા ચાર છે, મૂઢમતિ નવિ માને શું કરવું તિસે રે લોલ,
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
હીરે મારે વિજયમુક્તિ ગુરૂ ચરણ કમલ આધાર જે;
સૂત્ર ઉવેખી નવ દંડકમાં તે જશે રે લોલ. ૭ - ૧૮ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું સ્તવને
દરિસણ આવ્યા છે દરિસણ આવ્યા હો દેવા નંદા બ્રાહ્મણીજી સાથે લીધે પિતાને કંથ, એક રથ બેસી રે હો દંપતિ દેય સંચર્યાજી, વંદણ આવ્યા તિહાં શ્રી ભગવંત; દરિસણ આવ્યા હે દેવાનંદા બ્રાહ્મણીજી. ૧
ઘરેણાં તે પહેર્યારે અહિ જડાવનાજી, શોભે શોભે અપસરા મનહાર; રૂમ ગુમ કરતીરે હે હિડે પ્રેમશું રે, અઢાર દેશના દાસી છે સાથ. દરિસણ)
અતિશય દેખીરે હે હેઠાં ઉતર્યાજી, પાળા થઇને આવ્યા પ્રભુજીની પાસ પંચ અભિગમ હૈ દંપતિ દોય સંચર્યા; સેવા તે કીધી મનને ઉલ્લાસ. દરિ૦
૩ ઉમાં તે થઈનેરે હો જુવે સુંદરીઝ, નયન કમલ કિહાં નવિ જાય; તન મન ઉલ્લાસરે હો દેવાનંદા બ્રાહ્મણી, નજર તે ખેંચી પાછી નવિ જાય. દરિસણ-
૪ પ્રભુજીને દેખીરે હો પાનો આવાજી, પ્રફુલ્લિત દેહડી ને અંગ ન માં, કશ તે તૂટીર હે કંચુકી તણું, બલૈયા તે બાહ્યોમાં નવિ સમાય. દરિ.
ગાયમ પૂછેરે હો શ્રી ભગવંતનેજી, આ નંદા કેમ જુવે છે મેંસા મેં; દેહડી ફુલીનેરે હો પાને આવી છે;
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩ આટલી નારીમાં દીસે છે. એક દરિ,
ભગવંત ભારે સુણો ગોયમાજી, આ નંદ છે મેરી માય; દેહડી ફુલીનેરે હો પાને આવીયજી, માય બેટાનું હત જણાય.
વાણી સુણીનેરે હો હરખા ગોયમાળ, હરખ્યા સર્વ સભાના લોક; જ્ઞાન વિમલ કહે ધન ધન એહ સતીજી, કર્મ ખપાવી ગયાં હોય મોક્ષ.
૨૦ શ્રી પાર્શ્વજિન સ્તવન પુરૂષાદાની પાર્શ્વજીરે, પાવન પરમ કૃપાલ, જગજીવન જગ વાલહોરે, શરણાગત પ્રતિપાલ. મોરે. ૧. કમઠ હઠી મદ ભંજનોરે, રંજને જગત્રયાધાર, મંગલવેલ વધારરે, જીમ પુuખલ જલધાર, મેરો. ૨ ત્રિભુવન તિલક સમો વડુરે, દીપે તે જગભાણ, જાદવ જરા નિવારણેરે, ભાવ મને રથ જાણ. મેરે. ૩ મરો રે સ્વામિ ભાવ મને૦ જલન જલતો ઉગારીઓ, નાગ તે નાગકુમાર; ઈંદ્ર તણું પરે સ્થાપીરે, એ તારો ઉપકાર. ૪ શંખેશ્વરા એ તારો ઉપકાર, ભટેવાજી એ તારો ઉપકાર; શામલીયાજી એ તારા, પંચાસરાજી એ તારે. ૫ પ્રભુપદ પૂજે પ્રેમશું, તેના પાતિક દૂર પલાય; અષ્ટ મહા સિદ્ધિ સંપર, નામે નવનિધિ થાય,
શંખેશ્વર નામે નવ૦ ૬
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુર નાર દાનવ વિમાનમાંરે, તારી તાહરી સેવ, જ્ઞાનવિમલ કહે જગતમાંરે, તુહી દેવનેક દેવ; શંખેશ્વરા તુહી દેવનકે દેવ, ભટેવાછતુહી દેવકે દેવ. - ૨૧ શ્રી શાંતિનાથનું સ્તવન શાંતિ જિનેસર સાહિબારે, શાંતિ તણે દાતાર સલુણ; અંતરજામી છો માહરારે, આતમના આધાર. સ. શ૦૧ ચિત્ત ચાહે પ્રભુ ચાકરી રે, મન ચાહે મલવાને કાજ, સ0 નયણુ ચાહે પ્રભુ નિરખવારે, ઘો દરિણમહારાજ. સશાં ૨ પલક ન વિસરો મન થકીરે, જેમ મોર મન મેહ, સહ એક પખ કેમ રાખીયે રે, રાજ કપટને નેહ. સ. શ૦૩ નેહ નજર નિહાલતા, વાધે બમણે વાન, સત્ર અખૂટ ખજાને પ્રભુ તારે, દિયે વંછિત દાન. સશ૦૪ આશ કરે જે કઈ આપણુંરે, નહીં મૂકીએ નીરાશ, સ) સેવક જાણી તે આપણેરે, દીજિયે તાસ દિલાસ. સશ૦૫ દાયકને દેતાં થકાં રે, ક્ષણ નવિ લાગે વાર, સટ કાજ સરે નિજ દાસનાંરે, એ મહોટ ઉપગાર. સ. શેર એવું જાણુને જગધણીરે, દિલ માંહી ધરજો યાર, સટ રૂપવિજય કવિ રાયનોરે, મોહન જય જયકાર. સ. શાં
૨૨ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું સ્તવન. નારે પ્રભુ નહિ માનું નહિમાનું અવરની આણ, નારે પ્રભુ
મહારે તાહારૂં વચન પ્રમાણે નારે પ્રભુ
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫
હરિ હરાદિક દેવ અનેરા, તે દીઠા જગ માંય; ભામિની ભ્રમર ભ્રકુટી ભૂલ્યા, તે મુજને સુહાય, નારે પ્રવેશ કઈક રાગીને કેઈક દ્વેષી, કેઈક લેભી દેવરે; કઈક મદ માયાના ભરિયા, કેમ કરીએ તસસેવ. નારે પ્ર૦૨ મુદ્રા પણ તેમાં નવિ દસે, પ્રભુતુજ મહેલી તિલ મારે; તે દેખી દીલડું નવિ રીઝે, શી કરવી તેહની વાતરે નારે...૩ તું ગતિ તું મતિ તુ મુજ પ્રીતમ, જીવ જીવન આધારરે, રાત દીવસ સ્વપ્નાંતર માંહી,તું માહારે નિરધાર. નારે બ૦૪ અવગુણ સહુ ઉવેખીને પ્રભુ, સેવક કરીને નિહાલરે; જગબંધવ એવિનતિ મેરી, ભારાસવિદુઃખ દૂરે ટાલ. નારે પ્ર૦૫ ચોવીશમા પ્રભુ ત્રિભુવન સ્વામી, સિદ્ધારના નંદરે; ત્રિસલાજીનાહાનડીઆ પ્રભુ, તુમદીઠે અતિ આણંદનારે પ્ર૦૬ સુમતિવિજય કવિરાય, રામવિજય કર જેડરે; ઉપગારી અરિહંતજી,માહરા ભવભવનાબંધન છોડ.નારે પ્ર૭
૨૩ શ્રી નવપદનું સ્તવન. નર નારીરે, ભમતાં ભવ ભર દરીએ, નવપદનું ધ્યાન સદા ધરીએ સુખકારી રે તે શિવસુંદરી વરીએ, નવપદનું ધ્યાન સદા ધરીએ.
પહેલે પદ શ્રી અરિહંતરે, કરી અષ્ટ રિપુનો અંતરે થયા શિવ રમણના કંતરે, પદ બીજે સિદ્ધ ભજી દુઃખ હરીએ નવપદનું થાન સદા ધરીએ સુખકારી રે,
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
તે શિવ સુંદરી વરીએ, નવપદનું દાન ૨ આચાર્ય નમું પદ ત્રીજે, ચોથે પદ પાઠક લીજે; પ્રીતેથી પાય પ્રણમીર, * પદ પાંચમેરે મુનિ મહારાજ ઉચરીએ. નવ 3 છઠે પદ દર્શન જાણું, જ્ઞાન ગુણ મુખ્ય વખાણું રે; આ જગમાં ખરું નાણું રે,
; બહુ ખરચરે તોએ ન ખૂટે જરીએ. નવ ૪ ચારિત્ર પદ નમું આઠમે, નવમેં તપ કરો બહુ ઠાઠે દુઃખ દારિદ્ર જેહથી નાસેરે, - જિનવરની પ્યારથી પૂજા કરીએ. નવ૦ ૫ નવ દિન શીયલ વ્રત પાળોર પડિકામણું કરી દુઃખ ટાળેરે; જમે ચંપાપતિ શ્રીપાલર, | મનમાંહીરે શંકા ન રાખો જરીએ. નવા ૬ ઓગણસ અઠાવન વર્ષે, પોષ માસ પુનમ તિથિ ફરશે ભાવે ગાવે તે ભવ નવિ ફરસે રે, નિર્ભયથી ધર્મ કહે ભવ તરીએરે. નવ૦ ૭
ર૪ સિદ્ધચક્રજીનું સ્તવન નવપદ ધરો ધ્યાન, ભવિ તુમે નવપદ ધરો ધ્યાન ' એ નવપદનું ધ્યાન કરતા, પામે છવ વિશ્રામ. ભવિ. ૧ અરિહંતસિદ્ધઆચારજ પાઠક સાધુસકલ ગુણ ખાણભ૦ ૨ દર્શન જ્ઞાનચારિત્રએ ઉત્તમ, તપ તપ કરી બહુ માન, ભ૦૩
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
આસો ચૈત્રની સુદી સાતમથી, પુનમ લગે પરિમાણ. ભ૦ ૪ એમ એકાશી આંબલ બ્રિજે, વરસ સાડાચારનું માન. ભ૦ ૫. પડિકમણાં દોય ટંકનાં કીજે, પડિલેહણ બે વાર. ભટ ૬. દેવ વંદન ત્રણ ટકનાં કીજે, દેવ પૂજે ત્રણ કાલ. ભ૦ ૭ બાર આઠ છત્રીશ પચીસન, સતાવીસ સડસઠ સાર. ભ૦ ૮ એકાવન સીત્તેર પચાસને, કાઉસગ્ગ કરો સાવધાન, ભ૦ ૯ એક એક પદનું ગુણણું ગણુએ દેય હજાર. ભ૦ ૧૦ એણે વિધે છે એ તપ આરાધે, તે પામે ભવને પાર, ભ૦ ૧૧ કર જોડી સેવક ગુણ ગાવે, મોહન ગુણ મણીમાલ. ભ૦ ૧૨ તાસ શિષ્ય મુનિ હેમ કહે છે, જન્મ મરણ દુઃખ વાર.ભ૦૧૩
ર૫ પદ્મપ્રભુનું સ્તવન, પદ્મ પ્રભુ પ્રાણસે યારા, છોડાવો કર્મની ધારા. કરમ ફેદ તોડવા બેરી, પ્રભુજી છે અર્જ હમારી; પદ્મ પ્રભુ પ્રાણસે યારા, છોડાવો કર્મની ધારા. ૧ લઘુ વય એક છે જીહાં, મુક્તિમાં વાસ તમે કીયા; ન જાણી પીડ તે મોરી, પ્રભુ અબ ખેંચ લે દેરી. પદ્મ ૨ વિષય સુખ માની મનમેં, યો સબ કાલ ગફલતમેં નરક દુઃખ વેદના ભારી, નીકલવા ના રહી બારી. પ૦૩. પરવશ દીનતા કીની, પાપછી પોઠ શિર લીની; ' કે ' ' ભકિતનહી જાણ તુમકેરી, રહ્યો હું નિશદિન દુઃખ ઘેરી. ૫૦૪ દણ વિધ વિનતિ મોરી, કરું હું ય કર જોડી . આતમ આનંદ મુજ દેજે, વીરનું કાજ સબ કીજ. પદ્મ૦૫
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮
૨૬ શ્રીવીરપ્રભુનુ' દીવાલીનું સ્તવન,
વીર૦ ૨
મારગ દેશક માક્ષનારે, કૈવલ જ્ઞાન નિધાન; ભાવ દયા સાગર પ્રભુરૈ, પર ઉપગારી પ્રધાનારે. વીર પ્રભુ સિદ્ધ થયા, સંધ સકલ આધારોરે. હવે ઋણુ ભરતમાં, કાણ કરશે ઉપગારોરે. નાથ વિઠ્ઠણું સૈન્ય જ્યુંરે, વીર વિઠ્ઠણુારે સંધ; સાધુ કાણુ આધારથીરે, પરમાનંદ અભંગારે. વીર૦ ૩ માત વિઠ્ઠા ખાલ જ્યેરે, અરહો પરહો અથડાય; વીર વિઠ્ઠણા જીવડારે, આકુલ વ્યાકુલ થાયરે. વીર૦ ૪ સંશયછેદક વીરનાર, વિરહ તે કેમ ખમાય; જે દીઠે સુખ ઉપજેર, તે વિષ્ણુ કેમ રહેવાયરે વીર૦ ૫ નિર્યામક ભવ સમુદ્રનાર, ભત્ર અડવી સત્યવાહ;
તે પરમેશ્વર વિષ્ણુ મલે?, કેમ વાધે ઉત્સાહર. વીર૦ ૬ વીર થકાં પણ શ્રુત તણો, હતા પરમ આધાર; હવે ઈંડાં શ્રુત આધાર છેર, અહો જિનમુદ્રા સારરે. વીં૦ ૭
ત્રણ કાલે ત્રિ છત્રને?, આગમથી આણું; સેવા ધ્યાવેા વિ જનારે; જિન પડિમા સુખક દરે, વીર૦ ૮ ગણધર આચાય મુનિરૈ, સહુને એણો પરે સિદ્ધ, ભવ ભવ આગમ સંગથીરે, દેવચંદ્ર પ૬લીધરે. વીર૦ ટ
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૭ શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન સ્તવન. (વિહરમાન ભગવાન સુણું મુજ વિનતિ-એ દેશી) વાસુપૂજ્ય જિનરાજ સુણો મુજ વિનતિ, જગતારક જિનરાજ તમે ત્રિભુવનપતિ; ચંચલ ચિત થકી હું ભમી ભવ ભવે, નિજ વિતકની વાત કહું સવામી હવે. ૧ હું સ્વમાને છેડી રમ્યો પરભાવમાં, નિધિ સમીપ હતો પણ ના દાવમાં થિરતાના પરિણામ જે થાય તો દેખીએ, તે વિના નિધિ રતનને પામી ઉવેખીએ. ૨ લાભ અને વિક્ષેભ જે કુરચક દ્રવ્ય કહ્યા, તેણે કરી જ્ઞાન દૂધને નાશ તે મેં લ; તે અસ્થિરપણાથી હું આપદા પામીઓ, અબ તુમ દર્શન દેખી સર્વ દુઃખ વામીએ. ૩ વાસવ વંદિત વાસુપૂજ્ય ચંપાપુરી, વસુપૂજય કુલ ચંદ્રમા માતા જ્યાં સુરી; સિતેર ધનુષ પ્રમાણ તે કાયા જાણીએ, લાખ તેર વર્ષનું આયુષ્ય વખાણએ. ૪ મહિષ લંછન જિનરાજ અનંત ગુણે ભર્યા, અશ્વનિ કુંભ રાશિથી રાક્ષસ ગણ વર્યા; મૌનપણે એક વર્ષ પ્રભુ તપસ્યા કરે,
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાડલ વૃક્ષની હેઠલ જ્ઞાન કેવલ વરે. ૫ વિચર્યા દેશ વિદેશમાં ભાવિકને તરતા જિન ગામિની વાણું પ્રભુ વિસ્તારતા પટ શત સાથે મોક્ષ વધુ વરવા ગયા, વિજય મુકિત વર પામી કમલનાં કારજ થયા. ૬ - ૨૮ દીવાળીનું સ્તવન. ( સાંભરે મારી સજની બેની, રજની કિહાં રહી
આવ્યાજીરે –એ દેશી.) સુર સુખ ભેગવી ત્રિશલા કૂખે, રહીને જન્મ લહીનેજીરે; અનુક્રમે લલના સંગ ઈડી, વિચર્યા દિક્ષા ગ્રહીને, પ્રગટી દીવાલીજીરે, પામ્યા કેવલજ્ઞાન કર્મ પ્રજાલીજીરે. ૧ એ આકણ. ચાર નિકાયના દેવ મલીને, સમવસરણ કરે સારો રે; તિહાં સિંહાસને બેસી પ્રભુજી, ધર્મ કહે બહુ પ્યારો. પ્ર.૨ અનાદિ મિથ્યાત્વી જીવ ભવ્ય, કરણ ત્રણ કરીને જીરે, અંતર કરણે આદિ સમયે, સુખ લહે સમકિત ધરીને ૩ તે શુદ્ધ દર્શન આત્મા કહીએ, શેષ બીજા હવે સુણીએજીરે; કરાય દ્રવ્ય ઉપયોગ, વિર્ય જ્ઞાન ચારિત્ર ભણીએ. પ્ર૦૪ એહવે ઇંદ્રભૂતિ જસ સુણીને, આવ્યા પ્રભુને પાસેજ રે; વેદના અર્થ સુણીને સાચા, સંજમ લીધે ઉલ્લાસે. બ૦૫ વીરના ગણધર થયાં ઈગ્યાર સાધુ ચૌદ હજારછરે;
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
છત્રીસ સહસ તે સાધવી જાણે, ચરણ કરણ સુવિચાર.પ્રવ૬ લાખ ને ઓગણસાઠ હજાર, શ્રાવક બહુ શ્રીકાર જીરે સહસ અઢારને ત્રણ લાખ, શ્રાવિકાને પરિવાર, પ્ર. ૭ ઈમ એ સંઘની સ્થાપના કરતાં, આવ્યા અપાપા ગામજીરે; હરિતપાલ હર્ષે ઈમ બેલે, મુજ ઘર આવ્યા સામ પ્ર૦૮ અલ્પ આયુ પોતાનું જાણી, અનુકંપા આણી નાથજી રે; સેલ પ્રહરની દેશના દીધી, મલિયા અઢાર નરનાથ. પ્ર૦૯ કાર્તિક વદ અમાસની રાતે, વર્ધમાન મેક્ષે પોહતાજીરે; નારી અપછરા સુર નર મલીયા,પણતમતિહાં નેતાપ્ર-૧ વીર નિર્વાણ સુર મુખથી જાણ, મોહકર્યો ચકચૂર કેવલજ્ઞાન ને દર્શન પ્રગટયું, મૈતમને ઊગતે સૂર. પ્ર.૧૧ વીર ગતિમ નિર્વાણ કેવલ, કલ્યાણક દિન જાણીજીરે; ભાવ દ્રવ્ય દેય ભેદે કીજે, દીવાલી ભલી પ્રાણી. પ્ર.૧૨ પિસહ પડિકમણાં જિન ભક્તિ, સુંદર વેષ કરીયેજીરે ધર્મચંદ્ર પ્રભુ ગુણ ગાતાં, જશ કમલા નિત્ય વરીયે.
પ્રગટી દીવાળીજીરે. ૧૭ ર૯ શ્રી સિદ્ધચક્રજીનું સ્તવન. શ્રી સિદ્ધચક્રની કરો ભવી સેવનારે, મન ધરી નિર્મળ ભાવ; ભાવની વૃદ્ધિ ભવ ભય સવી ટળે રે, પ્રગટે શુદ્ધ સ્વભાવ. શ્રી૧ બાર ગુણે સહિત અરિહંત નમો રે, પન્નરે ભેદે રે સિદ્ધ આચાર્ય આર્ય ત્રીજે નમે રે, ગુણ છત્રીસે પ્રસિદ્ધ શ્રી. ૨
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાઠક ૫૦ પ્રણમો એથે તુમેરે, ગુણ પચવીસ ઘરી નેહ, મુનિપદ કેરું ધ્યાન કરો સદા રે, સત્તાવીસ ગુણે જેહ. શ્રી. ૩ સડસઠ બેલ સહિત દર્શન નમે રે, નાણ એકાવન ભેદ, ચારિત્ર ધર્મ નમે તુમે આઠમેરે, જે ટાલે સવિ છે. શ્રી ૪ ખટવિધ બાહ્ય અત્યંતર વિધેરે, કરીએ તપ શુભ ચિત્ત, તજી ઈચ્છાઇહ ભવ પરભવતણી રે, કીજે જન્મ પવિત્ર શ્રી ૫ શ્રેણિક નરપતિ આગલે ગુણનિધિરે, ભાખે શ્રી વર્ધમાન; એનવપદવિધિ સહિત આરાધતાંરે, લહીયે અક્ષય ઠાણ. શ્રી૬ શ્રી શ્રીપાલ નરીંદ તણી પર, આરાધે નર જે; પુન્યવંત પ્રાણી મન રંગપું રે, અમૃત પદ લહે તેહ. શ્રી. ૭
૩૦ શ્રી પાર્શ્વનાથનું સ્તવન. શ્રી શંખેશ્વર પાસજી, સુણ મુજ વિનતિ આવ્યો છું હું આજ આશા મેટી ધરી, લાખ ચૌરાશી છવાયોનિ દ્વારા ભમ્યો, તે માંહે મનુષ્ય જન્મ, અતિશય દુઝરો. ૧ તે પણ પુરવ પુન્ય પ્રભાવે અનુભવ્યો, તે પણ દેવ ગુરૂ ધર્મ નવ ઓળખ્યો; શું થાશે પ્રભુ મુજ તુજ કરૂણ વિના, રઝ રાંકની પેરે, પામ્ય વિટંબના. ૨ ન દીધું શુદ્ધ દાન સુપાત્રે ભાવથી, ન પાલ્યું વળી શીયલ, વીર્ટબિયો કામથી;
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
તપ તો નહી કેઈ આતમને કારણે શું ઝાઝું કહું નાથ જાવું નરક બારણે. ૨ કીધે જે મેં કુકર્મ, જે તે વિવરી કહું, તે લાગે બહુ વાર ભજન કયારે કરૂં પૂર્વ વિરાધિક ભાવથી ભાવના ઉલ્લસે, ચારિત્ર ડોલ્યું નાથ, કરમ મોહની વશે. ૪ ક્ષણ ક્ષણમાં બહુ વાર પરિણામની ભિન્નતા, તે જાણો છો મહારાજ મારી વિક૯૫ના; નહી ગુણનો લવ લેશ જગત ગુણી કહે, તે સુણી મારું મન હરખે અતિ ગહગહે. ૫ માથું દીનદયાળ ચરણ તણું સેવના, હો જે વૃદ્ધિ ધર્મની ભવોભવ ભાવના, તુજ દરિશન દેવ અતિ ભલું, પૂરવ પુણ્ય પસાયે કલ્પવૃક્ષ ફલ્યું. ૬
૩૧ આદીશ્વર ભગવાનનું સ્તવન. જગ ચિંતામણિ જગગુરૂ, જગત શરણ આધાર, લાલરે; અઢાર કેડાછેડી સાગરે, ધર્મ ચલાવણહાર, લાલ ૧ અષાડ વદી એથે પ્રભુ, સ્વર્ગથી લીયે અવતાર, લાલરે; ચૈતર વદી આઠમ દિને, જમ્યા જગદાધાર, લાલરે; જ૦૨ પાંચસે ધનુષ્યની દેહડી, સેવન વરણ શરીર, લાલરે; ચૈતર વદી આઠમ લીયે, સંજમ મહા વડ વીર લાલરે જ03
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
ફાગણ વદી અગીઆરસે, પામ્યા પંચમ નાણ, લાલ રે; મહાવદી તેરસે શિવ વર્યા, જેગનિરોધ કરી જાણ લાલ રે, ૪૦૪ લાખ ચોર્યાસી પૂરવતણું જિનવર ઉત્તમ આય લાલરે; પદ્મવિજય કહે પ્રણમીએ, વહેલું શિવસુખ થાય, લાલરે જ૫
૩૨ પાર્શ્વનાથનું સ્તવન. જગપતિ કરજે સહાય મારી, મુજ સ્થિતિ મહા દુઃખીયારી;
આ છે કમેં ભયંકર ભારી. જગપતિ. ૧ પ્રભાવતીના પ્રીતમજી, વામદેવી નંદ વણારસી નગરી વિષે, અશ્વસેન કુળચંદ મતિયુત અવધિ સાથે રહીને, પ્રભુ જમ્યા જય જયકારી;
તુજ મુરતિ મોહનગારી. જગપતિ. ૨ ક્ષમા ખડગ કરમાં ધરી, કરવા ઉત્તમ કામ; કર્મ ખપાવી પામીયા, શિવપુરી સુખધામ; જ્ઞાન અને પમપ્રભુજી તમારું, નહી પામેલ જન કેઈ પારી,
" તુમ જ્ઞાન તણી બલિહારી. જગપતિ. ૩ વિષય મળે વળગી રહે, કીધાં કર્મ કઠોર ભાન બધું ભૂલી ગયો, પ્રભુ તમારો ચોર અતિ અજ્ઞાને હું અનંત જન્મથી, પ્રભુ રખડ્યો વારંવારી,
ગયો ખરેખર હારી. જગપતિ૪ લાખ ચોરાસી ચેકમાં, ભટ ભૂંડે હાલ, સમકિતની શ્રદ્ધા વિના, ગયો અન તો કાળ;
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
શેડ્યું નહિ મેં આત્મ સ્વરુપને, છે ગતિ કર્મની ન્યારી,
વાગે ગોળી અણધારી. જગપતિ૫ મેહર કરી મુજ ઉપરે, જાણી કિંકર ખાસ; નમન કરી અજીત કહે, પૂરો મુજ મન આશ; આપ વિના પ્રભુ શરણ નહી કેાઈ, પ્રભુ લેજે મુજને તારી;
આ દાસ તુમારે ધારી. જગપતિ- ૬ ૩૩ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું સ્તવન પ્રભુજી વીર જિણુંદને વંદીયે, ચોવીસમા જિનરાય હો; ત્રિશલાના જાયા. પ્રભુજીને નામે નવનિધિ સંપજે; ભવદુઃખ સવિ મિટી જાય હો, ત્રિશલાના જાયા. ૧ પ્રભુજી કંચનવાનકરસાતને, જગતાતનું એટલું માન હો. ત્રિ પ્રભુજી મૃગપતિલંછન ગાજતો,ભજતો મગજ માનતો.ત્રિ-૨ પ્રભુજી સિદ્ધારથ ભગવંત છો, સિદ્ધારથ કુલચંદ હો; ત્રિ પ્રભુજી ભકતવત્સલ ભવદુઃખ હસુરતરૂ સમસુખકંદહો. ત્રિ-૩ પ્રભુજી ગંધાર બંદર ગુણનિલ, જગતિલ જિહાં જગદીશહો ત્રિ પ્રભુજીનું દર્શન દેખીને ચિત્તર્યું, સમુજ વંછિતઈશહો.ત્રિ-૪ પ્રભુજી શિવનગરીને રાજી, જગ તારણજિન દેવ હત્રિ પ્રભુજી રંગવિજયને આપજે, ભવોભવ તુમ પાયસેવહો.ત્રિ૫
૩૪ ઝષભદેવનું સ્તવન. કયાંથી પ્રભુ અવતર્યા, ક્યાં લીધો અવતાર સર્વારથ સિદ્ધ વિમાનથી આવી, ભરતક્ષેત્ર અવતારજી;
" તારે રે. દાદા કષભજી. ૧
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથ ભલી અષાઢની, જનની કૂખે અવતારજી; ચૌદ સુપન નિર્મલ લહી, જાગ્યા જનની તેની વારજી.તા.૨ ચૈત્ર વદી આઠમ દિને, જમ્યા શ્રી ત્રિભુવન નાથજી; છપ્પન દિગકુમરી મલી, ટાલે શુચિકમ તેની વારજી. તા૦૩ ચોસઠ ઇંદ્ર તિહાં આવિયા, નાભિરાયા દરબારજી; પ્રભુને લઈ મેરૂ ગયા, સ્નાત્ર મહોત્સવ કરે તેની વારજી.તા૦૪ પ્રભુને સ્નાત્ર મહોત્સવ કરી, લાવ્યા જનનીની પાસજી; અવસ્થાપની નિદ્રા હરી કરી, રત્નનો ગેડી દડે મૂકેજ.તા. ૫ ત્રાસી લાખ પૂર્વ ગૃહવાસો વસ્યા, પરણ્યા હોયજ નારીજી; સંસારિક સુખ વિલસી કરી, લેવા સંજમ ભારજી, તા. ૬ લોકાંતિક સુર આવી કરી, વિનવે ત્રિભવન નાથજી; દાન સંવત્સરી આપીને, લીધે સંજમ ભારજી, તા. ૭ પંચમહાવ્રત આદરી, ચિત્ર વદી અષ્ટમી જાણજી; ચાર હજાર સાથે સંયમી, ઉપન્યું ચોથું જ્ઞાન. તા૮ કર્મ ખપાવી કેવલ લહી, કલેક પ્રકાશજી; સંશય ટાલી જીવના, લેવા શિવ રમણ સારજી. તા૦૯ ખોટ ખજાને પ્રભુ તારે નથી, દેતાં લાગે શું વાર; કાજ સરે નિજ દાસના, એ છે આપને ઉપગારજી તા.૧૦ ઘરનાને તાર્યા તેમાં શું કર્યું, મુજ સરીખાને તારાજી; કલ્પવૃક્ષ જિહાં ફ, તેમ દાદા દયાલજી. તા. ૧૧ ચરણે આવ્યાને પ્રભુ રાખશે, બાહુબલ ભરત નરેશજી; પદ્મવિજય કહે વંદણ, તારે તારે દાદા દયાલજી.તા.૧૨
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫ શ્રી પજુસણનું સ્તવન.
પ્રભુ વીર જિર્ણદ વિચારી, ભાખ્યાં પર્વ પજુસણ ભારી, આખા વર્ષમાં એ દિન મોટા, આઠે નહિ તેમાં છોટારે, એ ઉત્તમ ને ઉપગારી, ભાખ્યાં પર્વ પજુસણ ભારી. ૧ જેમ ઔષધ માંહે કહીએ, અમૃતને સારૂં લહીયે રે, મહા મંત્રમાં નવકારવાળી, ભાખ્યાં.
૨ તારા ગણમાં જેમ ચંદ્ર, સુરવર મહ. જેમ ઇંદ્ર રે; સતીઓ મહે સીતા નારી, ભાખ્યાં વૃક્ષ માંહિ કલ્પતરૂ સારે, એમ પર્વ પજુસણ ધારે રે; સૂત્રમાં કલ્પ ભવતારી, ભાખ્યાં. તે દીવસે રાખી સમતા, છેડે મેહ માયાને મમતા રે, સમતા રસ દિલમાં ધારી, ભાખ્યાં જે બને તે અઇ કીજે, વલી માસ ખમણ તપ લીજ રે; સેળભત્તાની બલિહારી, ભાખ્યાં. નહિ તો ચોથ છ8 તોલહીયે,વલી અમ કરી દુઃખ સહિયેરે, તે પ્રાણુ જુજ અવતારી, ભાખ્યાં. નવ પૂર્વ તણે સાર લાવી, જેણે કલ્પસૂત્ર બનાવી રે; ભદ્રબાહુ વીર અનુસારી, ભાખ્યાં.
૮ સેના રૂપાના ફુલડાં ધરીયે, એ કલ્પની પૂજા કરીયે રે? એ શાસ્ત્ર અને પમ ભારી, ભાખ્યાં.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧
સુગુરૂ મુખથી તે સાર, સુણે અખંડ એકવીશ વાર રે એ જુવે અષ્ટ ભવે શિવ પયારી, ભાખ્યાં ૧૦ ગીત ગાન વાજિંત્ર બજાવે, પ્રભુજીની આંગી રચાવે રે; કરે ભક્તિ વાર હજારી, ભાખ્યાં, એવા અનેક ગુણના ખાણી, તે પર્વ પજુસણ જાણી રે; સેવો દાન દયા મનોહારી, ભાખ્યાં.
૧૨ ૩૬ આદીશ્વરજીનું સ્તવન. જગજીવન જગે વાલહે, મરૂદેવીને નંદ લાલરે; મુખ દીઠે સુખ ઉપજે, દરિશણ અતિહિ આનંદ લાલરે. જ૦૧ આંખડી અંબુજ પાંખડી, અષ્ટમી શશી સમ ભાલ લાલ, વદન તે શારદ ચંદલો, વાણું અતિહિ રસાળ. લા. જ૦૨ લક્ષણ અંગે વિરાજતાં, અડહિય સહસ ઉદાર, લા. રેખા કર ચરણાદિકે, અત્યંતર નહિ પાર. લા. જ૦૩ ઇંદ્ર ચંદ્ર રવિ ગિરિ તણું, ગુણ લઈ ઘડીયું અંગ લાવ ભાગ્ય કિહાં થકી આવીયું, અચરિજ એહ ઉત્તમ.લા. ૦૪ ગુણ સઘળાં અંગે કર્યા, દૂર કર્યા સાવિ દેવ લાલ, વાચક જશવિજયે થ, દેજો સુખને પિષ. લા. જપ
૩૭ શ્રી કષભદેવનું સ્તવન.
(નિદ્રડી વેરણ હુઈ રહી–એ દેશી.). રષભ જિર્ણ દશું પ્રીતડી, કિમ કીજે હો કહો ચતુર વિચાર, પ્રભુજી જઈ અલગ વસ્યા,
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
તિહાં કિણે નવિ હૈો કોઈ વચન ઉચ્ચાર. ગsષભ૦ ૧ કાગળ પણ પહોંચે નહિ, નવી પહોંચે છે તીહાં કે પરધાન; જે પહેચે તે તુમ સમ, નવી ભાખે છે કેઈનું વ્યવધાન. ઋષભ૦ પ્રીતિ કરે તે રાગીયા, જિનવરજી હો તુમે તો વીતરાગ પ્રીતડી જેહ અરાગીથી, ભેલવવી છે તે કેત્તર ભાર્ગ. ઋષભ પ્રીતિ અનાદિની વિષ ભરી, તે રીતે હલ કરવા મુજ ભાવ, કરવી નિર્વિષ પ્રીતડી, કિણ ભાતે હૈ કહે બને બનાવ. હષભ. પ્રીતિ અનંતી પરથકી, જે તોડે છે તે જોડે એહ; પરમ પુરૂષથી રાગતા, એકતા હૈ દાખી ગુણ ગેહ, ષભ. પ્રભુજીને અવલંબિતાં, નિજ પ્રભુતા હે પ્રગટે ગુણરાશ; દેવચંદ્રની સેવના, આપે મુજ હૈ અવિચલ સુખવાસ. ગષભ૦
૩૮ અજિત જિન સ્તવન.
(નિદ્રડી વેરણ હુઈ રહી–એ દેશી.) અજિત જિર્ણદશું પ્રીતડી, મુજ ન ગમે છે બીજાને સંકે 'માલતી ફૂલે મોહિયે, મિ બેસે છે બાવલ તરૂ ભંગ કે. અજિત
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
so
ગંગા જલમાં જે રમ્યા, કિમ છિલ્લર હૈ। રતિ પામે મરાલ કે;
સરાવર જલધર જળ વિના,
નવી ચાહે હો જગ ચાતક બાળ કે. અજિત
કૈાલિકલ કૃજિત કરે, પામી મજરી હૈ। પંજરી સહકાર કે; આછાં તરૂવર નિવ ગમે,
3
ગિરૂમાથું હો હોયે ગુણના પ્યાર કે, અજિત૰ કમલિનીનિકર કર ગ્રહે, વળી કુમુદિની હો ધરે ચઢશું પ્રીત કે; ગૌરી ગીરીશ ગિરિધર વિના,
નિવ ચાહે હો કમલા નિજ ચિત્ત કે, અજિત
તિમ પ્રભુ શું મુજ મન રમ્ય, ખીજા શું હો નવી આવે દાય કે શ્રી નવિજય વિષુધતણેા,
વાચક જશ હો, નિત નિત ગુણ ગાય . અજિત॰ પ ૩૯ શ્રી સંભજન સ્તવન,
મન મધુકર મેહી રહ્યો—એ દેશી.
સભવ જિનવર વિનતિ, અવધારા ગુણ જ્ઞાતારે; ખામી નહી મુજ ખીજમતે, કદીય હોશાફલદાતારે. સંભવ૦ કર જોડી ઉભા રહું; રાત દિવસ તુમ ધ્યાનારે; જો મનમાં આણેા નહી, તેા શું કહીએ છાનેાર, સભવ ખાટ ખાને કા નહી, દીજીએ વછિત દાનારે; કર્ણા નજર પ્રભુજી તણી, વાધે સેવક વાનેરે. સંભવ૦ કાલ લબ્ધિ નહિ મતિ ગણા, ભાવ લબ્ધિ તુમ હાથે
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
લડચડતું પણ ગજ બચ્ચું, ગાજે ગયવર સાથેરે. સંભવ૦૪ દેશો તો તુમહી ભલું, બીજા તો નવિ જાણું રે; વાચક યશ કહે સાંઈશું, ફળશે એ મુજ સાચું રે. સંભવ.૫
૪૦ શ્રી સુમતિ જિન સ્તવન.
(ઝાંઝરીયા મુનિવરની દેશી.) સુમતિનાથ ગુણશું મિલીજી, વાધે મુજ મન પ્રીતિ; તેલ બિંદુ જેમ વિસ્તરેજી, જલમાંહે ભલી રીતિ; સભાગી જિનશું લાગ્યો અવિહડ રંગ. ૧ સજનજશું જે પ્રીતડીજી, છાની તે ન રખાય, પરિમલ કસ્તૂરી તણેજી, મહી માંહે મહકાય. ભાગી-૨ આંગળીએ નવી મેરૂ ઢંકાયે, છાબડીએ રવિ તેજ; અંજલિમાં જિમ ગંગ ન માયે, મુજ મન તિમ પ્રભુ હે જ. ભાગી હુઓ છીપે નહિ અધર અરૂણ જિમ, ખાતાં પાન સુરંગ, પીવત ભર ભર પ્રભુ ગુણ પ્યાલા, તિમ મુજ પ્રેમ અભંગ. સોભાગી ઢાંકી ઇશું પરાળશું, ન રહે લહી વિરતાર, વાચક યશ કહે પ્રભુ તણેજી, તિમ મુજ પ્રેમ પ્રકાર.ભાગી ૫
૪૧ શ્રી સીમંધર જિન સ્તવન, ( સાહિબા અજિત જિર્ણોદ હારિયે–એ દેશી) સાહિબા શ્રી સીમંધર સાહિબા, સાહિબતુમ પ્રભુદેવાધિદેવ,
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
સન્મુખ જુઓને મહારા સાહિબા સાહિબ મન શુદ્ધકર્તુમસેવ, એક વાર મળને મહારા સાહિબા. -એ આંકણું. ૧ સાહિબ સુખ દુઃખ વાતે હારે અતિ ઘણી, સાહિબ કેણ આગળ કહું નાથ; સાહિબ કેવળજ્ઞાની પ્રભુ જે મળે, સાહિબ તો થાઉં હું રે સનાથ. એક વાર ૨ સાહિબ ભરતક્ષેત્રમાં હું અવતર્યો, સાહિબ ઓછું એટલું પુણ્ય સાહિબ જ્ઞાની વિરહ પડ્યો આકરે, સાહિબ જ્ઞાન રહ્યો અતિ ગૂન. એક વાર ૩ સાહિબ દશ દુષ્ટાતે દેહિલ, સાહિબ ઉત્તમ કુળ સભાગ સાહિબ પામ્યો પણ હારી ગયે, સાહિબ જેમ રત્ન ઉડાડયો કાગએક વાર૦ ૪ સાહિબ ષટરસ ભોજન બહુ ક્ય, સાહિબ તૃપ્તિન પામ્યો લગાર; સાહિબ હુંરે અનાદિ ભૂલમાં સાહિબ રઝ ઘણે સંસાર, એક વાર ૫ સાહિબસ્વજન કુટુંબ માયા ઘણાં સાહિબતેહને દુખદુઃખી થાય, સાહિબ જીવ એક ને કર્મ જુજુઓ, સાહિબ તેહથી દુર્ગતિ જાય. એક વાર૦ ૬ સાહિબ ધન મેળવવા હું ધસમસ્યો, સાહિબતૃષ્ણાને નાવ્યો પાર સાહિબ લોભે લટપટ બહુ કરી, સાહિબ ન જે પુણ્ય ને પાપ વ્યાપાર, એક વાર. ૭
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૩
સાહિબ જેમ શુદ્દાશુદ્ધ વસ્તુ છે, સાહિબ રવિ કરે તેહ પ્રકાશ, સાહિબ તેમ રે જ્ઞાની મળે શકે,
સમકિત વાસ. એક વાર૦ ૮
તે ા આપે સાહિબ મેધ વરસે છે વાટમાં, સાહિબ વરસે છેગામા ગામ સાહિબ ઠામ કુડામ જુએ નહી,
સાહિબ એવાં મ્હાટાનાં કામ. એક વાર ૯ સાહિબ હું વસ્યા ભરતને છેડલે, સાહિબ તુમે વસ્યા મહાવિદેહ; માઝાર, સાહિબ દૂર રહી કરૂ વંદના,
સાહિબ ભવસમુદ્ર ઉતારો પાર. એક વાર૦ ૧૦ સાહિબ તુમ પાસે દેવધણા વસે, એક મેાકલજો મહારાજ; સાહિબ મુખને સદેશે! સાંભળો,
સાહિબ તા સહેજે સરે મુજ કાજ, એક વાર૦ ૧૧ સાહિબ હુંતુમ પગની મેાજડી, સાહિબ હું તુમ દાસને દાસ સાહિબ જ્ઞાનવિમલસૂરિ એમ ભણે,
સાહિબ મને રાખે। તમારી પાસ. એક વાર૦ ૧૨
૪૨ શ્રી દીવાલીનું સ્તવન.
મારે દીવાળી થઈ આજ, પ્રભુ મુખ જોવાને; સર્યાં સર્યા રે સેવકનાં કાજ, ભવદુઃખ ખોવાને—એ આંકણી. મહાવીર સ્વામી મુગતેપહેાંત્યા, ગૌતમ કેવળજ્ઞાનરે; ધન્ય અમાવાસ્યા ધન્ય દીવાળી, મહાવીર પ્રભુ નિરવાણુ. જિન મુખ જોવાને. ૧
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૪
ચારિન પાળી નિરમળું રે, ટાળ્યા વિષય કષાય રે, એવા મુનિને વંદીએ જે, ઉતારે ભવ પાર. જિન૨ બાકુલ હાર્યા વીર જિને, તારી ચંદનબાળા રે; કેવળ લઈને મુમતે પહત્યા, પામ્યા ભવને પાર. જિન-૩ એવા મુનિને વંદીએ જે, પંચમ જ્ઞાનને ધરતા રે, સમવસરણ દઈ દેશના પ્રભુ, તાર્યા નર ને નાર. જિન- ૪ ચોવીસમા જિનેશ્વરૂને, મુકિત તણા દાતાર રે; કરજેડીકવિ એમ ભણે પ્રભુ, દુનિયા કેરેટાળ, જિન. ૫
૪૩ શ્રી ચંદ્રપ્રભુજીનું સ્તવન. ચંદ્ર પ્રભુજી હો, તુમને કહું છું, મારા લાલ, • માર પડયાથી હો કે, હું બહું બિઉ છું મારા લાલ. ૧ ભાવ શત્રુયે હો કે, બહુ દુખ દીધું, મારા લાલ, કારજ મહારૂં હો કે, એક ન સિધું, મારા લાલ. ૨ રાગ દ્વેષનું હો કે, કલંક છે મોટું, મ્હારા લાલ; સાધન સર્વે હો કે, પાડયું ખોટું, મહારા લાલ. ૩ ચાર ગતિમાં હો કે, બ્રમણ તે ઓપ્યા, મ્હારા લાલ સૂક્ષ્મ નિગોદે હો કે, જઈ ઝંડા રોપ્યા, મ્હારા લાલ. ૪ બસે છપ્પન હો કે, આવલી જાણે, મારા લાલ ભુલક ભવમાં હો કે, આયુ પ્રમાણો, મારા લાલ. ૫ શ્વાસોશ્વાસમાં હો કે, સાડા સત્તર, મારા લાલ; ભવ તે કરવા હો કે, નહિ દુઃખ અંતર, મારા લાલ. ૬
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૧
વીતરાગ સજમ હો કે, આ રંગ પ્રીજે, મારા લાલ; ચઉર્જા પૂધર હો કે, ચઉ નાણી લીજે, મારા લાલ, ૭ એટલી પદવી હો કે, પામી પડિયા, મારા લાલ; નરક નિગેાદે હો કે, તે પણ જડિયા, મારા લાલ. ૮ પ્રમાદ જોરા હો કે, એહવા જાણી, મારા લાલ; કાંઠે આન્યા હો કે, પણ લીયેા તાણી, મારા લાલ, ૯ પણ હુશિયારે હો કે, જે નર રહેશે, મારા લાલ; મોહરાયને હો કે, તમાચા દેશે, મારા લાલ. ૧૦ રાગ દ્વેષનું હો કે, કાલું ચાઠું, મારા લાલ; વિધાવાયે હો કે, બહુ છે કાઠું, મારા લાલ. ૧૧ આગમ આરિસે હોકે, જોઇ નિહાલા, મારા લાલ; ધાવા કારણ હો કે, આપ સભારે, મારા લાલ, ૧૨ આતમની શુદ્ધિ હોકે, ખાર મિલાવેા, મારા લાલ; ઉપશમ જલથી હો કે, જઇ ઝટકાવેા, મારા લાલ, ૧૩ કાલેા ડાધા હો કે, તારે જાશે, મારા લાલ; ભાવિજયને હો કે, સુખ થાશે, મારા લાલ. ૧૪
૪૪ શ્રી સિદ્ધાચલજીનું સ્તત્રન,
શેત્રુંજા ગઢના વાસી રે મુજરો માનો રે, સેવકની સુણી વાત ૨ દિલમાં ધારજો રે; પ્રભુ મેં દિઠંડા તુમ દેદાર, આજ મને ઉપન્યા હૈ અપાર, સાહિબાની સેવા રે ભવદુઃખ ભાંજશે રે,
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૬
૨
એક અરજ અમારી રે દિલમાં ધારજો રે, ચારાશી લાખ ફેરારે દૂર નિવારો રે; પ્રભુ મને દુર્ગંતિ પડતા રાખ, દિરસણ વ્હેલેરૂ રે દાખ, સાહિખાની૰ દાલત સવાઇ રે સારઠ દેશની હૈ, બલિહારી જા હૈ પ્રભુ તારા વેશની ૐ, પ્રભુ તાહરું રૂડું ઢી’રૂપ, જોતાં માથાં સુર નર વૃ ને ભૂપ. સાહિખાની
૩
તીરથ કાઇ નહિરે શેત્રુંજા સારીયુ રે, પ્રવચન પેખીને ઝીધું મેં પારખું રે; ઋષભને જોઇ જોઇ હરખે જેહ, ત્રિભુવન લીન્ના પામે તેહ, સાહિબાની
સદા તે માગું રે પ્રભુ તાહરી સેવનારે ભાવાન ભાંગે રે જગમાં જે વિનારે; પ્રભુ માહરા પોહતા મનના કાડ, ઇમ કહે ઉદય રતન કર જોડ. સાહિબાની
૪૫ શ્રી શખેશ્વર પાર્શ્વનાથનુ સ્તવન. ( રાગ—મહાવીર પ્રભુ ઘેર આવે.)
નિત્ય સમરૂ સાહેબ સયણાં, નામ સુણતાં શીતલ શ્રવણાં; જિન રસણે વિકસે નયણાં, ગુણ ગાતાં ઉહ્લસે નયણાંરે; શ ંખેશ્વર સાહિબ સાચા, ખીજાનેા આશરા કારે. શું૦ ૧ દ્રવ્યથી દેવ દાનવ પૂજે, ગુણુ શાંત રૂચિપણુ લીજે; અરિહા પદ પરિમલ છાજે, મુદ્રા પદ્માસન રાજેરે. શું૦૨ સ ંવેગે તજી ધરવાસેા, પ્રભુ પાર્શ્વના ગણધર થાશે;
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
તવ મુક્તિપુરીમાં જાશે, ગુણ લકમાં વયણે ગવાશેરે, શ૦૩ એમ દામોદર જિન વાણી, આષાઢી શ્રાવકે જાણ જિન વંદી નિજ ઘર આવે,પ્રભુ પાર્શ્વની પ્રતિમા ભરાવેલ્સ ત્રણ કાલ તે ધૂપ ઉખે, ઉપગારી શ્રી જિન સેવે; પછી તેહ વૈમાનિક થા, તે પ્રતિમા પણ તિહાં લોવેરે શ૦૫ ઘણ કાળ પૂછ બહુ માને, વળી સૂરજ ચંદ્ર વિમાને; નાગલોકનાં કષ્ટ નિવાર્યા, જયારે પાર્થ પ્રભુજી પધાર્યારે. ૦૬ યદુ સૈન્ય રહ્યો રણ ઘેરી, જીયા નવ જાયે વૈરી; જરાસંધે જરા તવમેલી, હરિ બલ વિના સઘળે ફેરીરે. શં૦૭ નેમીશ્વર ચોકી વિશાલી, અઠ્ઠમ કરે વનમાળી; તુઠી પાવતી બાળી, આપે પ્રતિમા ઝાક માલીરે. શં૦૮ પ્રભુ પાર્શ્વની પ્રતિમા પૂજ, બલવંત જરા તવ ધ્રુજી છંટકાવ હવણ જળ જતી, જાદવની જરા જાય રેતીરે શ૦૯ શંખ પૂરીને સૌને જગાવે, શંખેશ્વર ગામ વસાવે; મંદિરમાં પ્રભુ પધરા, શંખેશ્વર નામ ધરાવેરે. શં૦ ૧૦, રહે જે જિનરાજ હજૂર, સેવક મનવાંછિત પૂર, એ પ્રભુજીને ભેટણ કાજે, શેઠ મોતીભાઈના રાજેરે. શ૦૧૧ નહાના માણેક કેરા નંદ, સંઘવી પ્રેમચંદ વીરચંદ રાજનગરથી સંધ ચલાવે ગામે ગામના લોક મળી આવે.શં૦૧૨
અઢાર અઠોતેર વરસે, ફાગણ વદી તેરસ દિવસે જિન વંદીને આનંદ પા; શુભવીર વચન રસ ગરે શ૦ ૧૩.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૬ શ્રી પાર્શ્વનાથનું સ્તવન. ગંગા તટે તપવનમાંરે, બની રચના ભારી; પંચ અગ્નિથી તપતેરે, તાપસ બહુ અહંકારી. ગંગા. ૧ પાર્થકુંવર આવી કહે, સુણ તપસી એક વાત; આવડી તપસ્યા ક્યા કરે, જીવ બળે સાક્ષાત; જાણ્યા વિના તપ ફળરે, નથી કામ શુભકારી; અજ્ઞાનીની તપસ્યારે, દુર્ગતિ અધિકારી. ગંગા. ૨ તવ તટકી તાપસ કહે, સુણ તું રાજકુમાર; અથ ખેલાવી જઈ કરી, શું જાણે તપસ્યા સાર; તવ અગ્નિ બલતેરે, કઢાવ્ય પન્નગ ભારી; નવકાર સુણાવીરે, કીધો ઈન્દ્ર અવતારી. ગંગા. ૩ કમઠકાર જોગી એવી, થયો તે મેઘકુમાર, પાર્થ પ્રભુની ઉપરે, વરસાવે જલધાર; પૂર્વ ભવ વૈરેરે, કરે ઉપસર્ગ ભારી; ઇંદ્રાસન ચલીયેરે, જુવે અવધિ ધારી. ગંગા૪ ધરણંદ્ર પદ્માવતી, આવ્યા તિહાં તતકાલ; ઉંચી પીઠ રચિ કરી, થાપ્યા ત્રિભુવન પાસ; ફણી છત્રની છાયરે, પ્રભુ મસ્તક ધારી, કષ્ટ કર્મને જાણીરે, દીયે શિક્ષા ભારી. ગંગા૫ ઓગણસે એકાવને, અહમદનગર સતવી સાલ; બાલમિત્રની અર્જથી, થાપ્યા ત્રીભુવનપાસ,
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
મેં જા ભાવ ગાવે, સુણે તમેનરનારી, કહે હંસવિજીરે, પામો તમે ભવપારી. ગંગા૬
૪૭ શાંતિનાથનું સ્તવન. તું પારંગત તું પરમેશ્વર વાલા મારા, તું પરમારથદી, તું પરમાતમ તું પુરૂષોત્તમ, તેહિ અછેટી અવેદીરે, મનના મોહનીયા, તારી કીકી કામણગારીરે જગના સોહનિયા. ૧ યોગી અયોગી ભેગી અભેગી,વાલા તુહીં જ કામી અનામી; તુંહી અનાથ નાથે સહુ જગને, આતમ સંપદ રામીરે. મનના, તારી0 એક અસંખ્ય અનંત અનુચર, વાલા મારા, અકળ સકલ અવિનાશી અરસ અવર્ણ અગંધ અફાસી, તું હી અપાસી અનાશીરે. મનના તારી. ૩ મુખ પંકજ ભમરી પરે અમરી, વાલા મારા તુંહી સદા બ્રહ્મચારી, સમવસરણ લીલા અધિકારી, તુ હીજ સંયમ ધારીરે, મનના, તારી ૪ અચિરાનંદન અરિજ એહી, વાલા મારા કહણી માંહિ ન આવે; ક્ષમા વિજય જિન વયણ સુધારસ, પીવે તેહીજ પારે. મનના, તારી ૫
૪૯ શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્વામીનું સ્તવન લાજ રાખો પ્રભુ મારી, દયાળુ દેવા, લાજ રાખો પ્રભુ મારી, બહુ ભવ ભટકી શરણે આવ્યે, શ્રી વાસુપૂજ્ય તમારી. દયાળુ૦૧
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાળ અનતે નરક નિગોદે, ખમિ બહુ દુઃખ ભારી.દયાળુ ૨ પરમાધામી દેવ મુજને, ત્રાસ પડાવ્યે અપારી. દયાળુ ૩ તિરીયગતિ પણ મહા પાપકારી,વધ બંધન કરનારી. દયાળુ૦૪ સુરનર ગતિમાં કામે વિટંખ્યો, કમેં કરી કીકીયારી. દયાળુ૦૫ એક ગતિમાં શાતા ન પામ્યો,શી કહું કથની હું મારી.દયાળુ ૬ તારકતાતુજ સાંભળી આજે, આવ્યો છું આશાધારી.દયાળુ ૭ મોહપિંજરથી છોડાવો મુજને, આપને હું છું આભારી.દયાળ૦૮ દિનદશામાં બાકી ન રાખી, બની ગયો છું લાચારી. દયાળુ નિર્ધામક થઈ ભવસાગરથી, લેજે મુજને ઉગારી. દયાળ૦૧૦ શુદ્ધ બુધ મારી ગઈ છે ચાલી,હિંમત ગયો છું હું હારી. દ૦૧૧ દયાના સિંધુ કરૂણા કરીને, સેવકને લેજે તારી. દયાળ૦૧૨ સૂરિ નીતિના બાળ ઉદયને, મેળવજો શિવ નારી. દયાળ૦૧૨
૪૯ ભીલડીપુર પાર્વજિન હૈ. ભીલડીપુર મંડણ, સોહીએ પાસ નિણંદ, તેહને તમે પૂજે, નર નારીના વૃંદ; મેહ ત્રઠ આપે ધણકણ, કંચન કોડ તે શિવ પદ પામે કર્મ તણું ભય છોડ. ધન ઘસીયા ઘનાઘન કેશરના રંગરોળ; તેહમાં તમે ભેળે કસ્તુરીના ઘોલ; તેણે શું પૂજે ચઉવીસે નિણંદ, જેમ દેવે દુઃખ જોવે આવે ઘર આનંદ
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધરા ત્રિગડે જિન બેઠા, સાહિએ સુંદર રૂપ; તસ વાણી સુણવા આવી પ્રણમે ભૂપ વાણી જોજનની, સુણજો ભવિયણ સાર; તે સુણતાં હશે પાતિકનો પરિહાર, પાય રૂમઝુમ રુમઝુમ ઝાંઝરનો ઝમકાર; પદ્માવતી ખેલે પાર્થતણે દરબાર સંઘ વિન હરજો કરજો જય જયકાર; એમ સોભાગ્ય વિજય કહે સુખ સંપત્તિ દાતાર. ૪
૫૦ પાર્શ્વનાથનું સ્તવન. સ્તંભનપુરના પાર્થ પ્રભુના મહિમાને નહી પાર, પ્રભુના મહિમાને નહી પાર. મૂરતિ દીઠી મોહનગારી, ભાના મનડા હરનારી : શોભા અપરંપાર. પ્રભુના મુખડું દીપે પુનમ ચંદા, દરિશન કરતાં પરમાનંદ, પામે જ્ઞાન અપાર. પ્રભુના કસ્તુરી શમ શ્યામ શરીર, સાગર સમ ગંભીર ધીર શાન્તિના સાગાર. પ્રભુના પ્રભાત સમયે દરિશન કરતાં, કાળ અનાદિ કષ્ટ હરતાં તેજ તણું ભંડાર. પ્રભુના નેમિઅમૃત પદ પુન્ય પામી, ધર્મ ધુરન્ધર જીવ વિશરામી; વંદુ વારંવાર, પ્રભુના
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૧ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું સ્તવન. મહાવીર સુકાની થઈને સંભાળ, નૈયા મધદરીએ બૂડતી, સાચે કીનારો કંઇક બતાવ, તું છે જીવનને સારથી; જીવન નૈયા ભવ સાગરમાં બૂડતી આફતની આગમાં અંધારે ગુલતી વાગે માયાના મોજા અપાર હાંક તારા આધારથી; મહાવીર સુકાની થઈને સંભાળ નૈયા, મધ દરીએ બૂડતી. ૧ વૈભવના વાયરા દિશા દિશા ભુલાવતાં. આશાના આભલા મનને ઝુલાવતાં, તોફાન જાગ્યું છે હૃદય મઝાર, હેડી હલકારો મારતી. મહા ઉચે છે આભ ને નીચે છે ધરતી, મનથી મને એક સાથે તે સારથી, જેઠે જાણ્યો આ સઘળો સંસાર, જીવું તારા આધારથી. મહા૦૩ કાયાની હેડીને કાચું છે લાકડું, તું છે મદારીને હું તારું માંકડું, દેરી ભકતોની ઝાલી કિરતાર,ગુલું તારા આધારથી. મહા૦૪ તોફાની સાગચ્છી ભકતને તારો, અરજી અમારી પ્રભુ જલ્દી રવીકારો, દરિસન દેજે હે વારંવાર જીવન તારા સંયોગથી. મહા
પર. જિન પ્રતિમા મંડન સ્તવન. ભરતાદિકે ઉદ્ધારજ કીધે, શત્રુંજય મોઝાર સેના તણાં જેણે દેહરાં કરાવ્યાં, રત્ન તણાં બિંબ સ્થાપ્યાં છે, કુમતિ કાં જિન પ્રતિમા ઉત્થાપી, એ જિન વચને થાપી હો. કમતિ કા જિન પ્રતિમા ઉથાપી–એ આંકણી. ૧
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
વીર પછી બસે તેવું વર્ષે, સંપ્રતિરાય સુજાણ; સવા લાખ જિન દેહરાં કરાવ્યાં, સવા કેડી બિંબ સ્થાપ્યાં
કુમતિ. ૨ દ્રૌપદીએ જિન પ્રતિમા પૂછ, સૂરમું શાખ ઠરાણી, છઠે અંગે વિરે ભાખ્યું, ગણધર પૂરે સાખી હો.
- કુમતિ. ૩ સંવત નવ ગાણું વરસે, વિમલ મંત્રીશ્વર જેહ, આબુ તણ જેણે દેહરાં કરાવ્યાં, પાંચ હજાર બિંબ સ્થાપ્યાં
- કુમતિ. ૪ સંવત અગિઆર નવાણું વર્ષે રાજા કુમારપાળે પાંચ હજાર પ્રાસાદ કરાવ્યાં
સાત હજાર બિંબ સ્થાપ્યાં હો. કુમતિ૫ સંવત બાર પંચાણું વર્ષે, વસ્તુપાળ તેજપાળ; પાંચ હજાર પ્રાસાદ કરાવ્યાં,
અગિઆર હજાર બિંબ સ્થાપ્યાં હો. કુમતિ. ૬ સંવત બાર બોતિર વર્ષે ધન સંઘવી જહ, રાણકપૂર જિન દેહરાં કરાવ્યાં,
કોડ નવાણું દ્રવ્ય ખરો હો. મતિ૭ સંવત તેર એકોતેર વર્ષે, સમશા રંગ શેઠ, ઉદ્ધાર પંદરમો શત્રુંજય કીધે,
અગીઆર લાખ દ્રવ્ય ખરો હો. કુમતિ૮ સંવત પંદર સયાશી વરસે, બાદશાહને વારે;
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉદ્ધાર સલમો શત્રુંજય કીધે, કર્માશાએ જશ લીધે હો.
કુમતિ૯ - જિન પ્રતિમા જિન સરખી જાણી, પૂજે ત્રિવિધે તમે પ્રાણ; જિન પ્રતિમામાં સંદેહ ન રાખે,
! વાચક જાની એ વાણું હતું. કુમતિ. ૧૦
પ૩ શ્રી ચંદ્રપ્રભુ જિન સ્તવન, સાચો હો પ્રભુ સાચો તુ વીતરાગ, જાયે હે પ્રભુ જાયે મેં નિશ્ચય કરી જી; કાચી હો પ્રભુ કાચો મોહ અંજાલ, છાંડો હો પ્રભુ છાંડે તે સમતા ધરી છે. ૧
સેવે હો પ્રભુ સેવે દેવની કેડી, એડી હો પ્રભુ જોડી નીજ કર આગેલેજી, દેવ હે પ્રભુ દેવ ઇંદ્રની નાર, દષ્ટિ હો પ્રભુ દષ્ટિ તુજ ગુણ રાગ લે.
ગાવે હો પ્રભુ ગાવે કિન્નરી ગીત, ઝીણે હો પ્રભુ ઝીણે રાગે રસ ભરીજી, બેલે હો પ્રભુ બેલે ખગ જ વાદ, ભાવે હો પ્રભુ ભાવે મુનિ ધ્યાને ધરી છે.
સોહે હે પ્રભુ, સહ અતિશય રૂ૫; બેસે હો પ્રભુ બેસે કનક સિંહાસનેજી, ગાવે હો પ્રભુ ગાવે સંકરો નાદ, રાજે હો રાજે, સંઘ તુજ શાસને જી.
તું તે હો પ્રભુ તું તો તાહરે રૂ૫, ભેજે હો પ્રભુ ભુજે સંપદ આપણી જી; નાઠી હો પ્રભુ નાઠી કમ ગતિ દર; ઉઠી હો પ્રભુ ઉઠી તુજથી પાપીજી.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
જુઉ હો પ્રભુ જુઉ મુજ એક વાર, સ્વામી હો પ્રભુ સ્વામી ચંદ્ર પ્રભુ ધણી છવાધે હો પ્રભુ વાધે કીર્તિ અપાર; પામે હો પ્રભુ પામે શિવ લચ્છી ઘજી.
૫૪ શ્રીગૌતમ સ્વામીનું સ્તવન. પહેલો ગણધર વીરને રે, શાસનને શણગાર; ગૌતમ ગોત્ર તણે ધરે, ગુણમણું રયણ ભંડાર જયંકર છવ ગૌતમ સ્વામ, ગુણ મણિ કે ધામ. જયંત્ર નવનિધિ હોય જસ નામ, જઠ પૂરે વિંછિત કામ. જ૦ ૧ જયેષ્ઠા નક્ષત્રે જનમીએરે, ગોબર ગામ મોઝાર; વિશ્વભૂતિ પૃથ્વી તરે, માનવી મોહનગાર. જ૦ ૨ સમવસરણ દેવે રચ્યું રે, બેઠા શ્રી વર્ધમાન; બેઠી તે બારે પર્ષદારે, સુણવા શ્રી જિનવર વાણ જ૦ 3 વિર કને દીક્ષા ગ્રહી રે, પાંચને પરિવાર; છઠ્ઠ છઠ્ઠ કરી પારણું રે, ઉગ્ર કરે વિહાર. ૪૦ ૪ અષ્ટાપદ લબ્ધ કરીરે, વાંધા જિન ચોવીસ જગ ચિંતામણિ તિહાં કરી, સ્તવીઆ એ જગદીશ. જ૦૫ પનરસે તાપસ પારણુંરે, ખીર ખાંડ ઘત આણ
અમૃત જસ અંગુઠડેરે, ઉગ્યો કેવળ ભાણ. જ૦ ૬ દિવાળી દિન ઉપર્યું રે, પ્રત્યક્ષ કેવલજ્ઞાન, અક્ષયલબ્ધિ તણે ધણુ, ગુણમણિ રયણ ભંડાર. જ૦ ૭ પચાસ વર્ષ ગૃહવાસમાં રે,છદ્મસ્થપણાએ ત્રીશ; બાર વર્ષ લગે કેવળી રે, આઉ બાણું જગીશ. જ૦ ૮
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગૌતમ ગણધર સરિખા, શ્રી વિજ્યસેન સૂરીશ; એ ગુરૂ ચરણ પસાહલેરે,વીર નમે નિશદિશ. જો જી ૯
૫૫ શ્રી મહષભદેવ સ્વામીનું પારણું. શ્રી જિન વનમાં જઈ તપ કરે, ફર્યા માસ છ માસ તપતાં તપતાં પુર મહીં, આવ્યા વહોરવા કાજ;
પ્રથમ જિનેશ્વર પારણે. ૧ વિનીતા નગરી રળીયામણું, ફરતાં શ્રી જિનરાજ ગલીએ ગલીએ રે જો ફરે, વહોરાવે નહી કોઈ આહાર. પ્ર૨ હાળી હાલેકું ફેરવે, બળદ ધાન્યજ ખાય; હાળી ભારે રે મૂરખ, તે દેખે જિનરાજ. પ્ર૩ શિકલી સારી શોભતી, કરી આપે જિનરાજ બળદને શિક બંધાવીયા, ઉદય આવ્યાં એ આજ. પ્ર. ૪ હાથી ઘોડા ને પાલખી, લાવી કરેરે હજાર; રથ શણગાર્યા શેતા, યો ો કહે વળી ઘૂર. પ્ર. ૫ થાળ ભર્યો સગ મોતીડે, ધુમર ગીતડી ગાય, વીરા વચને ઘણું કરે, તે લે નહી લગાર. પ્ર૬ વિનીતા નગરી વેશવું, ફરતા શ્રી જિનરાય, શેરીએ શેરીએ રે જો ફરે, આપે નહિ કેઈ આહાર. પ્ર હરિશ્ચંદ્ર સરખો રે રાજી, સુતારા સતી નાર; માથે લીધે રે મારી, નીચ ઘેર પાણીડાં જાય. પ્ર. ૮ સીતા સરખી રે મહાસતી, રામ લક્ષમણ દેય જુ કમેં કીધાં રે ભમંતડાં, બાર વરસ વન દર. પ્ર. ૯
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
કમ તે કેવળીને નડયાં, મૂકયા લેહીજ થામ કર્મથી ન્યારારે જે હુવા, પોંચ્યા શિવપુર ઠામ. પ્ર. ૧૦ કમેં સુધાકર સૂરને, ભમતાં કર્યા દિન રાત, કર્મ કરણ જેવી કરી, ઝપે નહી તિલ માત્ર. પ્ર. ૧૧ વિનીતા નગરી રળીયામણી, માંહી છે વર્ણ અઢાર; લેક કોલાહલ ઘણો કરે, કંઈ ન લે મહારાજ. પ્ર. ૧૨ પ્રભુજી તિહાં ફરતા થકાં, માસ ગયા દશ દેય; ત્યાં કને અંતરાય તૂટશે, પામશે આહારજ સેય. પ્ર. ૧૩ શ્રી શ્રેયાંશ નરેશરૂ, બેઠા ચોબારા બહાર, પ્રભુ ફરતારે નિરખિયા,વહેરાવે નહીં કેઈઆહાર. પ્ર૦૧૪ શ્રી શ્રેયાંશ નરેશરૂ, મોકલ્યા સેવક સાર; પ્રભુજી પધારો પ્રેમશું, છે સૂઝતો આહાર. પ્ર. ૧૫ સે દશ ઘડા ત્યાં લાવીયા, શેરડી રસને ૨ આહાર, પ્રભુજીને વહેારા પ્રેમશું, વહેરા ઉત્તમ ભાવ ૫૦ ૧૬ કરપાત્ર તિહાં માંડીયા, શગજ ચઢી અઘ નાશ છટા એક ન ભૂમિ પડે, ત્રીશ અતિશય સાર. પ્ર. ૧૦ પ્રથમ પારણું તિહાં કર્યું, દેવ બોલ્યા જેજેકાર, ત્યાં કને વૃષ્ટિ સેના તણી, ક્રોડ સાડાબાર, પ્ર. ૧૮ શ્રીશ્રેયાંસ નરેશરૂ, લેશે મુક્તિનો ભાર;
તમે તિ ઝળમળે, ફરી એના સંસાર. પ્ર. ૧૯ સંવત અઢારક શોભતું, વર્ષ એકાણું જાણું
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાગરચંદ કહે શોભતું, પારણું કીધું પ્રમાણ, પ્ર૨૦ જે એ શીખે જે સાંભળે, તેને અભિમાન ન હોય; તે ઘર અવિચળ વધામણાં, લેશે શિવપુર સેય. પ્ર. ૨૧
૫૬ શ્રી પાર્શ્વનાથજીનું સ્તવન. માતા વામાદે બોલાવે જમવા પાસને, જમવા વેળા થઈ છે રમવાને શિદ જાવ, ચાલો તાત તુમારા બહુ થાયે ઉતાવળા, વહેલા હાલોને ભોજનીયા ટાઢથાય. મા1
માતાનું વચન સુણીને જમવાને બહુ પ્રેમશું, બુદ્ધિ બાજોઠ ઢાળી બેઠા થઈ હોંશિયાર વિનય થાળ અજુઆલી, લાલન આગલ મૂકી, વિવેક વાટકીયો શોભાવે, થાલ મોઝાર.
માતા. ૨ સમકિત શેલડીના છોલીને ગ મૂકીયા, દાનના દાડિમ દાણું ફેલી આપ્યા ખાસ; સમતા સીતાફલો રસ પીજો બહુ રાજીયા, જુક્તિ જામફલ પ્યારા આરોગોને પાસ,
માતા3 | મારા નાનડીયાને ચેખા ચિત્તના ચુરમા, સુમતિ સાકર ઉપર ભાવશું ભેળું છૂત, ભકિત ભજીયા પીરસ્યા પાસકુમારને પ્રેમશું અનુભવ અથાણું ચાખે ને રાખો સરત.
માતા૪ " પ્રભુને ગુણ ગુ જ્ઞાન ગુંદવડા પીરસ્યા, પ્રેમના Vડા જમજો માન વધારણ કાજ, જાણપણની જલેબી
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૯
જમતાં ભાંગે ભૂખડી, દયા
આરાગાને આજ.
માતા ૫
પુન્યની પુરી પીરસી, ઢીલી દાળ; મેટાઇ
જમજો મારા લાલ.
સતા શીરા ને વળી સર્વંગ શાક ભલાં છે દાતાર માલપુવા ને પ્રભાવનાના પૂડલા, વિચાર વડી વધારી, માતા ૬ રૂચિ રાયતા રૂડા પવિત્ર પાપડ પીરસ્યા, ચતુરાઇ ચાખા એસાવી આણ્યા ભરપૂર, ઉપર ઇંદ્રિય દમન ધ તપ તાપે તાતુ કરી, પ્રીતે પીરસ્યું જમો જગજીવન સહે નૂર.
માતા ૭ પ્રીતિ પાણી પીધાં પ્રભાવતીના હાથથી, તત્વ તખેાલ લીધાં શીયળ સાપારી સાથ; અકલ એલાયચી આપીને માતા મુખ વદે, ત્રિભુવન તારી તરજો જગ
જીવન જગનાથ.
માતા૦ ૮
પ્રભુના ચાલ તણા જે ગુણ ગાવે ને સાંભળે, ભેદ ભેદાંતર સમજે જ્ઞાની તેહ કહેવાય; ગુરૂ ગુમાન વિજયના શિષ્ય કહે શીર નામીને, સદા સૌભાગ્ય વિજય ગાવે ગીત થાય સદાય માતા૦ ૯
દૂધપાક અમીરસ
૫૭ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું સ્તવન. માતા ત્રિશલાના નંદ કુમાર, વીર ઘણું જીવે રે; મારા પ્રાણ તણા આધાર, જગતના દીવારે. વીર૦ ૧
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
આમલકી કીડાએ રમતાં, હાર્યો સુર પ્રભુ પામી સુણજોને સ્વામીઆતમરામી, વાત કહું શિર નામીરે વિસ્કર સુધર્મા સુર લોકે રહેતાં, અમર મિથ્યા ભરાણે રે; નાગદેવની પૂજા કરતા, શિર ન ધરી પ્રભુ આણરે. વિર૦૩ એક દિન ઈંદ્ર સભામાં બેઠા, સોહમપતિ એમ બેલે રે, ધીરજ બલ ત્રિભુવનનું ના,ત્રિસલા બાલક તોલેરે. વી૪ સાચું સાચું સહુ સુર બોલ્યા, પણ મેં વાત ન માની; ફણીધરને લધુ બાલક રૂપે, રમત રમી છાની. વી. ૫ વર્ધમાન તમ ઘેર્યજ મેટું, બળમાં પણ નહિ કાચું રે, ગિરૂઓના ગુણગિરૂઆ ગાવે, હવે મેં જાણ્યું સાચું રે. વિ૦૬ એક મુષ્ટિ પ્રહારે મારે, મિથ્યાત્વી ભાગ્યો જાય, કેવલ પ્રગટે મોહરાયને, રહેવાનું નહિ થાય. વીર. ૭ આજ થકી તું સાહિબ મારે, હું છું સેવક તારો રે; ક્ષણ એકવામી ગુણ નવિસારું પ્રાણથકી તું પ્યારારે.વી૮ મોહ હરાવે સમક્તિ પાવે,તે સુર સ્વર્ગે સિધાવે રે; મહાવીર સ્વામીનામ ધરાવે, ઇંદ્રસના ગુણ ગાવે. વીર૦ ૯. પ્રભુ મલપતા નિજ ઘર આવે, સરખા મિત્રે સોહાવે રે; શ્રી સુભવીરનું મુખડું દેખી, માતાજી સુખ પારે.વીર. ૧૦
૫૮ શ્રી મલિનાથનું સ્તવન, મન મોહનજી મલ્લીનાથ, સુણો મુજ વિનતિ હું તે બૂડ ભદધિ માંહ્ય, પીડા કમેં અતિ. મન ૧
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
હા
૬
જ્યાં જ્યાં અધર્મ કેરાં કામ, તેમાં બહુ હરખીયા; ધર્માંકાજમાં ન દીધું ધ્યાન, માર્ગ નવી પરખીયેા. મન૦૨ ભર્યાં રે હું માલ, સુગુણુ ! નવી રમ્યા; માહે મચ્યા સદા કાળ, હર્ષના ફંદે ફર્યાં. મન૦ ૩ છલ કરીને ધણુ દગાબાજ, દ્રવ્યને મેં સચીયા; જુઠું લવી મુખ વાત, લૉકાનાં મન હર્યા. મન૦ ૪ પતિત પામર રક જે, જીવ તેને છેતર્યા હુ; પાપે કરી પિંડ ભરાય, કથા કેટલી કહું. મન॰ પૂ. પ્રભુ તાહરા ધર્મ લગાર, મેતા નિવ જાણ્યા; મેં તેા ઉથાપી તુજ આણુ, પાપે ભર્યાં પ્રાણીએ. મન૦ ૬ શુદ્ધ સમકિત તારૂં જેહ, તે મનથી ન ભાવિયું; શંકા કખા વિતિગિચ્છા માંદ્ય, પાખડે પકાવીશું. મન૦ ૭ તકસીરાણી મુજ નાય, મુખે નવી ગણી શકું છું કરા માફી ગુના જગ ભ્રાત, કહી કેટલા બકું. મન૦૮ રીઝ કરીને ધણું જગનાથ, બવ પાચ તાડીએ; શરણે રાખી મહારાજ, પછી કેસ છેાડીએ. મન॰ મળીયા વાચક વીર સુજાણુ, વિનયની આ વારમાં; જેથી ટળીયા કુમતિના ક્, પ્રભુજી દેદારમાં, મન૦ ૧૦ ૫૯ શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન (અજિત જિષ્ણુ થ્રુ પ્રીતડી—એ દેશી )
પરમાતમ પૂરણ કળા, પૂરણ ગુણ હૈ। પૂરણ જિન આશ;
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂરણદષ્ટિનિહાલીએ, ચિત્તધરીએ હે અમચીઅરદાસ ૫૦ ૧ સર્વ દેશ ઘાતી સહુ અઘાતી, હૈો કરી ઘાત દયાળ; વાસ કીશિવ મંદિરે, મોહેવિસરી હોભમતો જગજાળ.૫૦૨ જગતારક પદવી લહી, તાર્યા સહી હૈ અપરાધી અપાર; તાત કહોમેહે તારતાં, કિમકીની હે ઈશુઅવસર વાર. ૫૦૩ મોહ મહા મદ છાકથી, હું છકીયા નહિ શુદ્ધિ લગાર; ઉચિત સહી ઈણે અવસરે, સેવકની હો કરવી સંભાળ. ૫૦૪ મેહ ગયે જે તારશે, તેણી વેળા હે કિંહા તુમ ઉપકાર; સુખ વેળા સજજન ઘણ, દુઃખ વેળા હોવિરલા સંસાર,૫૦૫ પણ તુમ દરિશન જોગથી, થે હૃદયે હો અનુભવ પ્રકાશ અનુભવ અભ્યાસી કરે, દુઃખદાયી હો સહુ કમ વિનાશ. પ૦૬ કર્મ કલંક નિવારીને, નિજ રૂપે હો રમે રમતારામ લહે અપૂર્વ ભાવથી, ઇણ રીતે હો તુમ પદ વિશ્રામ. ૧૦૭ ત્રિકરણ જેગે વિનવું, સુખદાયી હો શિવાદેવીના નંદ; ચિદાનંદ મનમેં સદા તુમે આ હો પ્રભુ નાણદિણંદ. ૫૦૮
શ્રી સિદ્ધાચળનું સ્તવન. વિમળાચળ ગિરિ ભેટે ભવિયણ ભાવશું,
જેહથી ભભવ પાતિક દૂર પલાય; નિકાચિત બાંધ્યા જે કર્મજ આકરાં,
ગિરિ ભેટતાં ક્ષણમાં સવિ ક્ષય થાય. વિમલા ૧ સાધુ અનંતા ઈણ ગિરિવર સિદ્ધિ વિર્યા,
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૩
રામ ભરત ત્રણ કેડી મુનિ પરિવાર જે; પાંચસે સાથે શેલગે શિવપદ લહ્યું,
પાંડવ પચે પામ્યા ભવનો પાર જે. વિમલા૨ નમિ વિનમિ આદિ બહુ વિદ્યાધરા,
વળી થાવસ્યા અધમત્તા અણગાર જે; શુકરાજ વળી સુખ તે ગિરિ પર પામીયા,
બાહ્ય અત્યંતર શત્રુ કીધા છાર જે.વિમલા. ૩ યુગલા ધર્મ નિવારણ ઈણ ગિરિ આવિયા,
કહષભ નિણંદજી પૂર્વ નવાણું વાર જે; કાંકરે કાંકરે સાધુ અનંતા સિદ્ધીઆ,
માટે નિશ દિન સિદ્ધાચળ મન ધાર જે. વિમલા ગિરિ પાળે ચઢતાં તન મન ઉલસે,
ભવ સંચિત સવિ દુકૃત દૂર પલાય છે; સૂરજ કુંડે નાહી નિર્મલ થાઈએ,
જિનવર સેવી આતમ પાવન થાય છે, વિમલા. ૫ જાત્રા નવાણું કરીએ તન મન લગ્નથી,
ધરીએ શીલ સમતા વળી વ્રત પચ્ચખાણ જે ગણુએ ગરણું દાન સુપાત્રે દીજીએ,
દ્વેષ તજી ધરે શત્રુ મિત્ર સમાન છે. વિમળા૦૬ એ ગિરિ ભેટે ભવ ત્રીજે શિવ સુખ લહે;
પાંચમે ભવ તે ભવિયણ મુક્તિ ધરાય છે;
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
સૂરિ ધનેશ્વર શુભ સ્થાને છમ ભાખી
પાપી અભિવોનેએ ગિરિનવીફરસાય જો.વિમળા ૭ મૂળનાયક શ્રીઆદિ જિહંદજી ભેટીએ,
રાયણ નીચે પ્રભુને પ્રભુના પાય જે બાવન જિનાલય ચૌમુખ બિંબને વંદીએ,
સમેતશિખર અષ્ટાપદ રચના આંચજે. વિમળા. ૮ સકલ તીરથને એ ગિરિવર છે રાજી,
તારણ તીરથ ભવોલધિ માંહી પિત જે સેવતાં એ ગિરિવર કદિ પામી, વરીએ શિવપદ કેવળ જતા જત જે. વિમળા ૦૯
૬૧ શ્રી સિદ્ધાચલનું સ્તવન. શેત્રુંજા ગઢના વાસી રે મુજ માનજો રે, સેવકની સુણી વાર્તા રે ઢીલમાં ધારજો રે; પ્રભુ મેં દીઠો તુમ દેદાર, આજ મને ઉપજો હરખ અપાર,
સાહિબાની સેવારે ભવદુઃખ ભાંગશે રે,
સાહિબાની સેવારે, શિવસુખ આપશે રે. એક અરજ અમારી રે, દીલમાં ધારજો રે,
ચોરાસી લાખ ફેરા રે, દૂર નિવાર જે રે; પ્રભુ મને દુર્મતિ પડતે રાખ, પ્રભુ મને દરિસણ વહેલું દાખ.
સાહિબાગ ૨ દેલત સવાઈ રે, સોરઠ દેશની રે, બલિહારી હું જાઉં રે, પ્રભુ તારા વેશની રે;
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૫
પ્રભુ તારું રૂડું દીઠું રૂપ મોથા સુર નર વૃંદ ને ભૂપ.
સાહિબા. ૩ તીરથ કઈ નહિ રે, શેત્રજા સારખું રે; પ્રવચન પેખીને, કીધું મેં તો પારખું રે; ઋષભને જોઈ જોઈ હરખે જેહ, ત્રિભુવન લીલા પામે તેહ,
સાહિબા. ૪ ભાભવ મામું રે, પ્રભુ તારી સેવના રે; ભાવઠ ન ભાંગે, જગમાં જે વિના રે, પ્રભુ મારા પૂરે મનના કેડ, ઈમ કહે ઉદય રત્ન કરજેડ.
સાહિબાગ ૫ ૬ શ્રી સિદ્ધાચળનું સ્તવન, થત વિમલ ગિરિવર, શિખર સુંદર, સકલ તીરથ સાર રે; નાભિનંદન ત્રિજમવંદન, ઋષભ જિન સુખકાર, યહ વિ. ૧ ચૈત્ય તરૂવર રૂપ રાયણ, તેમ અતિ મનોહાર રે; નાભિનંદન તણાં પગલાં, ભેટતાં ભવપાર ર. વિ. ૨ સમવસર્યા આદિ છનવર, જાણી લાભ અનંત રે, અજિત શાંતિ ચોમાસું રહીઆ, ઈમ અનેક મહંત રે;વિ. 3 સાધુ સિથા જિહાં અનંતા, પુંડરીક ગણધાર રે, શાંબ ને પ્રધુમ્ન પાંડવ, પ્રમુખ બહુ અણગાર રે. વિમર ૪ નેમિ જીનને શિષ્ય થાવા , સહસ અષ્ટ પરિવાર રે; અંતગડ જિન સૂત્ર માંહે, જ્ઞાતા સૂત્ર મોઝાર રે. વિ. ૫
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભાવ સહિત જે ભવિક ફરશે, સિદ્ધ ક્ષેત્ર સુ ઠામ રે; નારક તિર્યંચ દાય નિવાર, જપે લાખ જિન નામ રે. વિ. ૬ રયણમય જે અષભ પ્રતિમા, પંચ સયા ધનુમાન રે, નિતુ પ્રત્યે ઈદ્ર પૂજે, દુષમ સમય પરમાણ રે. વિ. ૭ ત્રીજે ભવ જે મુક્તિ પહોંચે, સિદ્ધ ક્ષેત્ર સુઠામ રે; દેવ સાનિધ્ય સકળ વાંછિત, પૂરવે સસનેહ રે. વિ. ૮ એણી પેરે જેનો સબળ મહિમા, કહ્યો શાસ્ત્ર મોઝાર રે; જ્ઞાનવિમલગિરિ ધ્યાન ધરતાં, મુજ આવાગમનનિવારવિ. ૯
- ૬૩ વીર પ્રભુનું સ્તવન. .
| (વીર પ્રભુ સિદ્ધ થયા–એ રાગ) હસ્તિપાલ રાજાની સભા મળે રે, છેલ્લું ચોમાસું રે વીર; બેંતાળીસમું ત્યાં કર્યું રે, પ્રણમું સાહસ ધીર રે. વી. ૧ દેવશર્માને પ્રતિબોધવા રે, એમ જાયે ગૌતમ સ્વામ; ઉત્તરાધ્યયન પ્રરૂપતા રે, મોક્ષ ગયા ભગવાન રે. વી. સ્વાર્થ મુહુર્ત આવે થકે રે, છઠ્ઠ વિહા રે કીધ; દેશ અઢારના રાય મલી રે, સઘલા પિસહ લીધ રે. વી૩ પ્રભાતે ગૌતમ હવે, પાછા વલી આવે રે ઠામ, દેવ દેવી સહુ દેખીને રે, એમ કહે ગૌતમ સ્વામી રે. વી. ૪ રાજાને પ્રજા સહુ રે, સબ શોકાતુર હોય; દેવ દેવીઓ શોકાતુર થયા રે, શું કારણ તસ હોય છે. વી. ૫ તવ તે વલતું એમ કહે રે, સુણ ગૌતમ સ્વામ.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૭
આજની પાછલી રાતમાં રે, વીર પ્રભુ થયા નિરવાણુ રે, વી॰ વજાહત ધરણી ઢળ્યા રે, મૂર્છા ગૌતમ સ્વામ; સાવધાન વાયુયેાગે થયા૨ે, પછી વિલાપ કરે મેહ લાયરે. વી૦ ૭ ત્રણ લાકના સૂરજ આથમ્યારે, એમ કહે ગૌતમ સ્વામ; મિથ્યાત્વરૂપી અંધકારના હૈ, ઉદય થાશે ગામેગામ ૨. વી૦ ૮ રાક્ષસ સરખા દુષ્કાળ રે, પડશે ગામેા રે ગામ; પાંચમ આરાના માણસ દુઃખી થશે?,તમે ગયા મેાક્ષ માઝારવી ૯ ચંદ્ર વિના આકાશમાં રે, દયા વિના ધમ ન હેાય; સુરજ વિના જ બુદ્વીપમાં રે, તેમ તુમ વિનાપ્રભુ હાય રે. વી૦ ૧૦ પાખડી ગુરૂ તારે, કાણુ હઠાવશે જોર; જ્ઞાનવિમલર એમ કહે ?, દ્વીએ ઉપદેશ બહુ જોર રે.
૬૪ શ્રી સિદ્ધચક્ર—નવપદજીનુ સ્તવન.
?
વી ૧૧
1
સિદ્ધ્ચક્ર વર સેવા કીજે, નરભવ લાહા લીજે જી; વિધિ પૂર્વક આરાધન કરતાં, ભવાવ પાતિક છીજે; વિજન ભજીયે જીરે, અવર અનાદિની ચાલ;
નિત્ય નિત્ય તજીયે જીરે.—એ ટેક. ૧
, ૮
દેવના દૈવ ચાકર ઠાકર, ચાકર સુર નર ઈંદ્રાજી; ત્રિગડે ત્રિભુવન નાયક બેઠા, પ્રણમા શ્રીજિનચંદા, ભવી૦ ૨ આજ અવિનાશી અકળ અજરામર, કૈવલ દસણુ નાણીજી; અવ્યાખાધ અનંતુ વીરજ, સિદ્ પ્રણમે। ગુણખાણી. ભવી૦૩ વિદ્યા સૌભાગ્ય લક્ષ્મી પીઠ, મંત્રરાજ-ચેગ પીઠજી;
હ
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૮
સુમેરૂ પીઠ એ પંચ પ્રસ્થાને, નમો આચારજ ઈ. ભવી૪ અંગ ઉપાંગ નંદિ અનુગા, છ છેદ ને મૂળ ચાર; દસ પન્ના એમ ૫ણયાલીસ, પાઠક તેહના ધાર. વી. ૫ વેદ ત્રણ ને હાસ્યાદિક ષ, મિથ્યાત્વ ચાર કષાયજી; ચૌદ અત્યંતર નવવિધ બાહ્યની, ગ્રંથી તજે મુનિરાય. ભ૦ ૬ ઉપશમ ક્ષયઉપશમ ને લાયક, દર્શન ત્રણ પ્રકારજી; શ્રદ્ધા પરિણતિ આતમ કેરી, નમીયે વારંવાર. ભવી અઠ્ઠાવીસ ચૌદ ને ષ દુગ ઇગ, મત્યાદિકના જાણજી; એમ એકાવન ભેદે પ્રણો, સાતમે ૫૮ વર નાણ. ભવી૮ નિવૃત્તિ ને પ્રવૃત્તિ ભેદે, ચારિત્ર છે વ્યવહારજી; નિજ ગુણ સ્થિરતા ચરણ તે પ્રણ, નિચે શુદ્ધ પ્રકાર. ભ૦ ૯ બાહ્ય અત્યંતર તપ તે સંવર, સમતા નિર્જરા હેતુળ; તે તપ નમીયે ભાવ ધરીને, ભવ સાગરમાં સેતુ ભવી. ૧૦ એ નવપદમાં પણ છે ધર્મ, ધર્મ તે વરતે ચારજી; દેવ ગુરૂ ને ધર્મ તે એહમાં, દોય ત્રણ ચાર પ્રકાર.ભવી. ૧૧ માર્ગદશક અવિનાશીપણું આચાર વિનય સંકેતેજી; સહાયપણું ધરતા સાધુજી, પ્રણમા એહીજ હેતે, ભ૦ ૧૨ વિમળેશ્વર સાંનિધ્ય કરે તેહની, ઉત્તમ જે આરાધેજી; પદ્મ વિજય કહે તે ભવિપ્રાણી, નિજ આતમ હિત સાધે. ભ૦ ૧૩
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬૫ શ્રી શત્રુંજયનું સ્તવન. ડુંગર ટાઢાને ડુંગર શીતલ, ડુંગર સિધ્યા સાધુ અનંત૬ રે; ડુંગર પેલો ને ડુંગર ફુટડે ત્યાં વસે મારૂદેવીને નંદ રે; ત્યાં વસે સુનંદાનો કંથ રે. ફૂલને ચેસર પ્રભુજીને શિર ચડે–એ ટેક.
પહેલે આરે શ્રીપુંડરિકગિરિ, એશી જજનનું પ્રમાણ ૨; બીજે સીત્તેર જન જાણિઓ, તીજે સાઠ જોજનનું માન. ફૂલના
ચોથે આરે પચાસ જોજન જાણીએ, પાંચમે બાર જોજનનું માન રે, છ આરે સાત હાથ જાણીએ, એણિ પેરે બેલે શ્રી વર્ધમાન રે. ફૂલના
૩ એણે ગિરિ ગષભ નિણંદ સમાસર્યા, પ્રભુજી પૂર્વ નવાણું વાર રે; જાત્રા નવાણું જે જુગતે કરે, ધન ધન તે નરનો અવતાર રે. ફૂલના
જે નર શત્રુજય ભેટયા સહી, જે નરે પૂજ્યા આદિ જિર્ણ દરે; દાન સુપાત્રે જેણે દીધું સહી, તે ના ફરી ગર્ભાવાસ રે. કુલના
જે નર – જય ભેટા નહી, જેણે ન પૂજ્યા આદિ છણંદ રે; દાન સુપાત્રે જેણે દીધું નહી, તસ નવી ટે કર્મને પાસ રે; એમ કહે રૂપવિજ્યને દાસ રે, પૂરે પ્રભુજી | મારી આશરે. ફૂલના
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
o
૬૬ શ્રી શાંતિનાથ પ્રભુનું સ્તવન.
મ્હારા મુજરા ચાને રાજસાહેબ શાંતી સલુણા, અચિરાજીના નદન તારે, ન હેતે આવ્યા;
w
સમકિત રીઝ કરાને સ્વામી,
મ્હારા ૧
ભકિત ભેટછુ લાન્યા, દુઃખ ભંજન છે બિરૂદ તુમારૂ, અમને આશા તુમારી; તમે નિરાગી થઇને છૂટા, શી ગતિ ઢાશે અમારીમ્હારા ૨ કહેશે લેાક ન તાણી કહેવું, એવડુ સ્વામી આગે; પણ બાળક જો બાલી ન જાણે, તા કિમ વ્હાલા લાગે. મ્હા૦૩ મ્હારે ા તું સમરથ સાહિબ, તે કેમ આછું માગુ ચિંતામણિ જેણે ગાંઠે ખાંધ્યું, તેહને કામ કિશાનું. મ્હા॰ ૪ અધ્યાત્મ રવિ ઉગ્યેા મુજ ધર, માહ તિમિર " જીગતે; વિમલજિય વાચકને સેવક, રામ કહે શુભ ભગતે. મ્હા॰ ૫
૬૭ શિખરજીનું સ્તવન,
ધન્ય ધન્ય શિખર ગિરિરાજ, આનદ આજે અતિ ભલેા રે; મુજ સિધ્યાં સધળા કાજ, આ ભાવે ભેટયા શ્રી ભગવાન, દિન દિન ચડતે પરિણામ, આ
૧
શ્રી ધમ નાથજીને ભાણુ, આ॰ રતનપુરી હુવા ચાર કલ્યાણ; આ॰ પ્રથમ રૂષભ જિષ્ણુ દ અવતાર, આ॰ કલ્યાણક હુવા ત્રણ માહર. આ
૨
અજિત સુમતિ અનંત પ્રભુ જાણુ, આ કર્મે અભિ
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩
નંદન ચાર કલ્યાણ આ૦ થયા અયોધ્યા નગરી મેઝાર,આ શ્રી નાભિરાયા કુલ શણગાર. આ
નયરી કાશી વણારસી ઘાટ, આવ પાર્થ સુપાર્શ્વ કલ્યાણક આઠ; આ૦ તિહાં સિંહપુરી શ્રેયાંસ કુમાર, આ૦ થયાં કલ્યાણક નિરૂપમ ચાર. આ૦
વળી ચંદ્રાવતી ચંદ્ર પ્રભુ ધાર, આ૦ ભાગિરથી તીરે કલ્યાણક ચાર; આ પંચ નગરી ચંપાપુરી વાર, આ૦ થયા બારમા પ્રભુના દેદાર. આ
- ૫ પ્રથમ પટણપુર અભિરામ, આ૦ સુદર્શન સ્યુલિભદ્ર સ્વામ; આ વલી વિશાલા નગરી મઝાર, આ. ત્યાં જિન મંદિર છે ચાર. આ૦
વસે બાબુ ગોવિંદચંદ ધીર, આછ કરે સંધની ભકિત મન સ્થિર, આ સાત હાથ દેહ સુપ્રમાણ, આ૦ વીર પ્રભુ પાવાપુરી નિર્વાણ. આ 2અહિં કુંડલપુરી અભિરામ, આ૦ પ્રભુ ગૌતમ જન્મ કલ્યાણ આ૦ નારી રાજગૃહ સુવિશાલ, આ પૂર્વે હુવા શ્રેણિક ભૂપાલ. આ૦ - હુવા કલ્યાણક મનોહર ચાર, આ વિમલાચલ વિશ જિન ધાર આ વિથ સમેત શિખર ગિરિરાજ, અદેખી દરિશણ સીધાં મુજ કાજ. આ
ધના શાલિભદ્ર અણગાર, આ૦ વૈભારગિરિ અણુશણ
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૨
ધાર; આ॰ ચતુર્માંસી ચાર વીર જાણુ, આ૦ રચ્યું સમેાસરણ શુદ્ધ માન. આ
૧૦
ગુણ શીલ ચૈત્ય અતિ વડવીર, આ ચૌદ સહસ સાધુ સમધીર; આ॰ થયા શિવ સુંદરી ભરથાર; આ॰ વીર શિષ્ય પ્રથમ ગણધાર. આ
૧૧
ધન્ય ક્ષત્રીપુરી અવતાર, આ૦ રાય સિદ્દા કુલ શણગાર; આ॰ માતા ત્રીશલા દેવી ઉર ભાણુ, આ॰ વીર જિનવર ત્રણ કલ્યાણ. આ॰
૧૨
થયા કાઢી નયરી સુજાણ, આ॰ સુવિધિ જિન ચાર કલ્યાણુ; આ નવજીવ કર્યાં પચ્ચખાણ; આ છઠે તપ આંબેલ ગુણ ખાણુ. આ
૧૩
થયા ધના કાઢી. અણુગાર, આ॰ નહી વાલુકા વીર જિન નાણુ; આ વ્હૉત્યા સર્વાસિદ્ધ માઝાર, આ સંધને હાજો કલ્યાણુ. આ
સૌ
१४
વિશ જિન મુકિત પુરી જાણુ, આ॰ કરે શિવ સુંદરીનું આથુ; આ મેં કમ કર્યાં કંઇ કાટી, આ૰ અમને આશા પણ માટી. આ
૧૫
ધન ધન દીવસ ઘડી આજ, આ॰ પ્રભુ પૂરા મુજ મનડાની આશ; આ પામેા વૃદ્ધિ કપુર સુપસાય, આ થયા પુણ્યના ઉદય મહિમાંય. આ
૧૬
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૩ ૬૮ નવપદ મહીમા સ્તવન, ચૌદ પૂર્વને સાર, મંત્ર માંહિ નવકાર; જપતાં જય જયકાર. એ સહીયર હૃદય ધરો નવકાર. ૧ અડસઠ અક્ષરે ઘડીઓ, ચૌદ રત્ન સુકડીઓ; શ્રાવકને ચિત્ત ચિત્ત ચડીયો. એ સહીયર. ૧ અક્ષર પંચ રતન, જીવ દયા સુજતન; જે પાલે તેને ધન્ય.
ઓ સહીયરો ૩ નવપદ નવસરે હાર, નવપદ જગમાં સાર; નવપદ દહીલ આધાર.
એ સહીયર. ૪ જે નરનારી ભણશે, તે સુખ સંપદ લહેશે સેવકને સુખ થાશે.
ઓ સહીયર. ૫ હીરવિજયની વાણી, સુણતાં અમૃત સમાણી; મોક્ષ તણી નિસરણ..
એ સહીયર. ૬, ૬૯ શ્રી સીમંધર સ્વામીનું સ્તવન શ્રી સીમંધર મુજ મન સ્વામી, તુમે સાચા છો શિવપુર ગામી; કે ચંદા તુમે જઈ કે જે એક વાર, અહીંયા તુમે આ. હોરે મિથ્યાત્વને ઘણું સમજો કે ચંદા તુમે જઈ કે મારા વાલાને, કેજો જિનરાજને, તમે ભરત ક્ષેત્રમાં આવો કે ચંદા તુમે જઈ કેજો.
મનડું તે મારૂં તુમ પાસે રે છે ચંદા, ચરણે ચિત્ત ચાહું છું કે ચંદા તુમે જઈ કેજો -
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્યાં તે જિનજીના વૃક્ષ જ દીસે, જિનના ગુણ ગાવા દીલ હરખે .
ચં દા૦ ૨. - ભરતક્ષેત્રના જે મળી પ્રાણી, જિનની વાણી સુણ્યાની ઘણું પાણી કે મહાવિદેહ ક્ષેત્રના જે ભવિ પ્રાણ, નિત્યે સુણે છે તુમચી વાણી કે.
ચંદા. ૩ અનુભવ અમત ભેરીને લેજો, ચંદા રતી એક દરશન દેજો કે જે જિનવર વાણી ક્ષેત્રજ લઈએ, તે ચંદા અમે તમને શેના કહીએ કે.
ચંદા. ૪ તે તસ પદપંકજ જિનવિજયની, ચંદા નયણે આવ્યાની ઘણી હોંશું કે, વાચક જશકીર્તિ વિજ્યના શિષ્ય નિર્મલ બુદ્ધિ જગીશ કે.
ચંદા૫ ૭૦ શ્રી અજારા પાર્શ્વનાથનું સ્તવન. શરણા ધારે લીયા, ચિધન આતમરામી; રૂપ પીછાન લીયા, પાર્થ અજારા સ્વામી. શરણ ધારલીયા.૧ ત્રેવીસમા પ્રભુ પાર્શ્વ કહાયા, પુરૂષાદાની નામ ધરાયા; ઘટઘટકે વીસરામી.
શરણાત્ર ૨ કલ્યાણક પ્રભુ પાંચ તુમારે, આરાધીકા પાર ઉતારે, કર નીજ સમ શિવ ગામી.
શરણ૦ ૩ જિનવર જિન બનકર ધ્યા,ધ્યાતાં ધ્યાનસે જિનપદ પાવે; અજરામર પદ ધામી.
શરણાગ ૪ પ્રભુ દર્શનમેં ષટ દર્શન હૈ, ષટ દર્શનમેં ન પ્રભુ દર્શન હૈ,
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૫
નહિ ની મે નદી સ્વામી.
ષટ દર્શન એકાંગ મનાવે, પ્રભુદર્શન સર્વાંગ કહાવે;
ચરણા ૫
જય જય અંતરજામી.
શરણા દ્
પુન્ય ઉદય પ્રભુ દર્શન પાર્યેા, આતમ લક્ષ્મી હર્ષ સવાયે; ભેદન સેવક સ્વામી. ઓગણીસે તાંતેર પેાષ માસે, જાત્રા લાભ મળ્યા ઉન્નાસે; વલ્લભ આતમરામી.
શરણા ૭
ચરણા ૮
૭૧ શ્રી સિદ્ધાચળજીનું સ્તવન,
વીરજી આવ્યારે, વિમળાચળકે મેદાન, સુરપતિ પાયારે; સમેાવસરણુ કે મડાન. ટેક. દેશના દેવેવીરજી સ્વામ;શેત્રુજા મહિમા વર્ણવે તામ, ભાખ્યાં આઠ ઉપર સે। નામ, તેહમાં ભાખ્યું. પુડરગિરિ અભિધાન, સાહસ ઈંમરે તવ પૂછે બહુ માન, કેમ થયું સ્વામી ભાખા તાસ નિદાન. વીરજી ૧
પ્રભુજી ભાખે સાંભળ ઇંદ્ર, પ્રથમ જે હુઆ રીખસ જિંદ, તેહના પુત્ર તે ભરત નારદ, ભરતના હુમારે રીખભસેન પુંડરીક,રીખભજી પાસેરે દેશના સુણી તહકીક, દીક્ષા લીધીરે ત્રિપદી જ્ઞાન અધિક. વીરજી ૨ ગણધર પદવી પામ્યા જામ, દ્વાદશાંગી ગુથી અભિરામ, વિચરે મહીયલમાં સુધામ, અનુક્રમે આવ્યારે શ્રી સિદ્દાચળ ઠામ; મુનિવર કાડીરે પંચતણે પરમાણુ, અણુસણુ કીધારે નિજ આતમને ઉદ્દામ વીરજી ૩
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૬
ચૈિત્રી પુનમ દિવસે એહ, પામ્યા કેવળજ્ઞાન અપેહ, શિવ સુખ વરિયા અમર અદેહ; પુરણનંદીરે અગુરુલઘુ અવગાહ, અજ અવિનાશીરે નિજ પદ ભેગી અબાહ, નિજ ગુણ ધરતાંરે પર પુદ્ગલ નહિ ચાહ. વીરજી ૪
તેણે પ્રગટયું પુંડરીકગિરિ નામ, સાંભળો સહમ દેવલોક રવામ; એહને મહિમા આંતહિ ઉઠ્ઠમ, તેણે દિન કીજરે તપ જપ પૂજા ને દાન, વ્રત વળી સિહ જેહ કરે અતિ દાન, ફળ તસ પામેરે પંચ કેડી ગણું માન. વીર. ૫
ભગતે ભવ્ય જીવ જ હોય, પંચમે ભવ મુક્તિ લહે સોય; તેહમાં બાધક છે નહી કેય, વ્યવહાર કરીને મધ્યમ ફળની એ વાત, ઉત્કૃષ્ટ વેગેરે અંતમુહૂર્ત વિખ્યાત, શિવસુખ સાધેરે નીજ આતમ અવદાત.
વીરજી ૬. ચૈત્રી પુનમ મહિમા દેખ પૂજા પંચ પ્રકારી વિશેષ; તેહમાં નહી ઉણમ કાંઈ રેખએણી પેરે ભાખીરે જિનવર ઉત્તમ વાણ, સાંભળી બુઝયારે કંઇક ભાવીક સુજાણ, એણે પેરે ગાયોને પદ્મવિજય સુપ્રમાણ.
વીરજી ૭
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૭
શ્રી આનંદઘનજીકૃત ચોવીશી.
૭૨ શ્રી નષભદેવ સ્વામીનું સ્તવન (૧). (રાગ-મારૂ કરમ પરીક્ષા કરણ કુમર ચરે–એ દેશી) ગsષભ જિનેશ્વર પ્રીતમ માહારે, ઓર ન ચાહું કંત; રીયો સાહેબ સંગ ન પરિહરેરે, ભાંગે સાદિ અનંત. ૪૦ ૧ પ્રીત સગાઈરે જગમાં સહુ કરેરે, પ્રીત સગાઈ ન કેય; પ્રીત સગાઈરે નિરૂપાધિક કહીરે, પાધિક ધન ખાય. ૪૦ ૨ કેઈ કંથ કારણ કાષ્ટભક્ષણ કરેરે, મિલશું કંથને ધાય;
એ મેળ નવિ કહીયે સંભરે, મેળે ઠામ ન ઠાય. ૪૦ ૩ કઈ પતિરંજન અતિ ઘણું તપ કરે, પતિરંજન તન તાપ; એ પતિરંજન મેં નવિચિત્તધર્યું રે, રંજન ધાતુ મિલાપ. ૪૦૪ કોઈ કહે લીલારે અલખ લખ તીરે, લખ પૂરે મન આશ; ૨ દેષ રહિતને લીલા નવિ ઘટેરે, લીલા દેષ વિલાસ. ત્ર૫ ચિત્ત પ્રસનેંરે પૂજન ફલ કહ્યુંરે, પૂજા અખંડિત નેહ, કપટ રહિત થઈ આતમ અરપણરે, આનંદઘન પદ રેહ. ૦૬
૭૩ શ્રી અજિતનાથનું સ્તવન. (૨) રાગ-આશાવરી. મારું મન મોહ્યુંરે શ્રીવિમલાચલેરે-એ દેશી. પંથડે નિહાળું રે બીજા જિનતણેરે,અજિત અજિત ગુણધામ, જે તે જીત્યારે તેણે હું જીતીરે, પુરૂષ કહ્યું મુજ નામ. ૫૦૧ ચરમ ણ કરી મારગ જેવારે, ભૂલ્યો સયલ સંસાર; જેણે નયણે કરી મારગ જોઈએ, નયણ તે દિવ્યવિચાર.પ૦૨
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૮
પુરૂષ પરંપરા અનુભવ જેવતારે, અંધ અંધ પલાય; વસ્તુ વિચારે જ આગમે કરીરે, ચરણ ધરણ નહી ઠાય. પ૦૩ તક વિચારે વાદ પરંપરારે, પાર ન પહોંચે કાય; અભિમતે વસ્તુ વસ્તુગતે કહેર, વિરલા જગ જોય. પં૪ વસ્તુ વિચારે રે દિવ્ય નયણુતરે, વિરહ ૫ડયો નિરધાર; તરતમ જેગેરે તરતમ વાસના, વાસિત બંધ આધાર. પં. ૫ કાળ લબ્ધિ લહી પંથ નિહાળશું રે, એ આશા અવિલંબ એ જન જીવેરે જિનજી જાણ રે, આનંદઘન મત અંબ. ૫૦૬
- ૭૪ શ્રી સંભવજિન સ્તવન. (૩) રાગ રામગ્રી-રાતડી રમીને હિંથી આવીયારે—એ દેશી. સંભવદેવ તે ધુર સેવ સરે, લહી પ્રભુ સેવન ભેદ, સેવન કારણે પહેલી ભૂમિકારે, અભય અદ્વેષ અખેદ સં. ૧ ભય ચંચલતા હે જે પરિણામનીરે, દ્વેષ અરોચક ભાવ, ખેદ પ્રવૃત્તિ હે કરતાં થાકીયેરે, દોષ અબોધ લખાવ. સં. ૨ ચરમાવર્ત હો ચરમ કરણ તથા રે, ભવ પરિણતિ પરિપાક; દેષ ટળે વળી દષ્ટિ ખૂલે ભલી, પ્રાપ્તિ પ્રવચન વાક. સં. 3. પરિચય પાતિક ઘાતિક સાધુ શું રે, અકુશલ અપચય ચેત; ગ્રંથ અધ્યાત્મ શ્રવણમનન કરી, પરિશીલન નય હેત.સં૦૪ કારણ જેગે છે કારજ નીપજે, એમાં કેઈન વાદ; પણ કારણ વિણ કારજ સાધિયેરે, એનિજ મત ઉન્માદ, સં. ૫ મુગ્ધ સુગમ કરી સેવન આદર, સેવન અગમ અનૂપ, દેજે કદાચિત સેવન યાચનારે, આનંદઘન રસ રૂપ. સં. ૬
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૯ ૭૫ શ્રી અભિનંદન જિન સ્તવન, (૪)
રાગ ધન્યાશ્રી–સિંધુઓ. આજ નિહરે દીસે નાહ એ દેશી. અભિનંદન જિન દરિસણ તરસીએ, દરિસર્ણ દુર્લભ દેવ, મત મત ભેદેરે જેને જઈ પૂછીએ, સહુ થાપે અહમેવ. અ. ૧ સામાન્ય કરી દરિસર્ણ દોહવું, નિર્ણય સકલ વિશેષ; * મદમેં ઘરે અંધ કિમ કરે, રવિ શશિ રૂપ વિલેખ. અ. ૨ હેતુ વિવાદે હો ચિત ધરી જોઈએ, અતિ દુર્ગમ નયવાદ; આગમવાર હો ગુરૂગમ કે નહી, એ સબલો વિખવાદ. અ૦૩ ઘાતી ડુંગર આડા અતિ ઘણું, તુજ દરિસણ જગનાથ; ધીઠાઈ કરી મારગ સંચરૂં સેંચુ કોઈન સાથ. અ. ૪ દરિસણ દરિસણ રટતો જો ફરું તો રણ રોઝ સમાન; જેહને પીપાસા હો અમૃત પાનની, કિમ ભાંજે વિષપાન. અ૫ તરસન આવે છે મરણ જીવન તણું, સીજો દરિસણ કાજ; દરિસણ દુર્લભ સુલભ કૃપાથફી, આનંદઘન મહારાજ. અ. ૬
૭૬ સુમતિનાથ જિન સ્તવન. (૫)
શગ–વસંત તથા કેદારે. સુમતિ ચરણ કજ આતમ અરપણે, દર ૫ણ જિમ અવિકાર સુજ્ઞાની; મતિ તર૫ણ બહુ સમ્મત જાણિયે, પરિસર પણ સુવિચાર સુજ્ઞાની.
સુમતિ. ૧ ત્રિવિધ સકલ તનુ ધર ગત અમા, બહિરાતમ ધુરિ
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૦
ભે; સુ॰ બીજો અંતર આતમ તિસરા, પરમાતમ અતિસુમતિ॰ ૨
ચ્છેદ, સુ
આતમયુધ્ધ કાયાદિક ગ્રહ્યો, બહિરાતમ અધરૂપ; સુ॰ કાયાક્રિકને ઢા સાખીધર રહ્યો, અંતર આતમરુપ. સુગ્નુ૦ ૩
જ્ઞાનાનંદે હો પૂરણ પાવના, વર્જિત સકલ ઉપાધિ; સુ॰ અતીદ્રિય ગુણ ગણુ મણિ આગ, એમ પરમાતમ સાધે. સુ॰ સુમતિ॰ ૪ અહિરાતમ તજી અંતર આતમા, રૂપ થઇ થિર ભાવ; સુ॰ પરમાતમનું હૈ। આતમ ભાવવું, આતમ અર્પણુ દાવ, સુ॰ સુમતિ પ્ આતમ અર્પણ વસ્તુ વિચારતાં, ભરમ ટળે સતિષ; સુ॰ પરમ પદારથ સોંપત્તિ સપજે, આનંદધન રસ પા. સુ॰ સુમતિ॰ ૬
૭૭ પદ્મપ્રભ સ્વામીનું સ્તવન. (૬)
રાગ મારૂ તથા સિંધુઓ.
૫૦ ૧
ચાંદલીયા સદેશો કહેજે માહરા કતનેરે—દેશી. પદ્મપ્રભ જિન તુજ મુજ આંતર્રૈ, કિમ ભાંજે ભગવત; કમ વિષાકે કારણ જોઇનેરે, કાઈ કહે મતિમ ત. ઇ ઇિ અણુભાગ પ્રદેશથીરે, મૂલ ઉત્તર બહુ ભેદ; ધાતી અધાતી હૈ। બ ધેાદય ઉઢીરણારે, સત્તાકર્મવિચ્છેદ. ૫૦ ૨ કનકાપલવત પર્યાડ પુરૂષ તણીરે, જોડી અનાદિ સ્વભાવ;
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૧
અન્ય સંજોગી જિહાં લગે આતમારે, સ ંસારી કહેવાય. ૫૦ ૩ કારણ જોગે હે। બધે ખધનેરે, કારણ મુગતિ મુકાય; આશ્રવ સવર નામ અનુક્રમેરે; હેય ઉપાદેય સુણાય. ૫૦ ૪ ગુંજન કરણે હૈ। અંતર તુઝ પડયારે, ગુણ કરણે કરી ભગ; ગ્રંથ ઉકતે કરી પડિત જનકહ્યોરે,અંતર ભંગ સુઅંગ. ૫૦ ૫ તુજ મુજ અંતર અંતર ભાંજશેરે, વાજશે મગલ તૂર; જીવ સરેાવર અતિશય વાધશેરે, આન ંદધન રસપૂર, ૫૦૬ ૭૮ સુપાર્શ્વનાથ સ્વામીનુ' સ્તવન. (૭)
રાગ સારંગ તથા મલ્હાર. લલનાની દેશી.
શ્રી સુપાસ જિન દિયે, સુખ સ ંપત્તિના હેતુ લલના; શાંત સુધારસ જલનિધિ, ભવસાગરમાંહે સેતુ, લલના,શ્રીસુ૦ ૧ સાત મહા ભય ટાળતા, સપ્તમ જિનવર દેવ લ૦ સાવધાન મનસા કરી, ધારા જિનપદ સેવ. લ॰ શ્રીસુ॰ ૨ શિવ શંકર જગદીશ્વરૂ, ચિદાનંદે ભગવાન, લ॰ જિન અરિહા તીથૅ કર્, ચૈાતિ સરૂપ સમાન. ૧૦ શ્રીસુ॰ ૩ અલખ નિર ંજન વલ્લુ, સકલ જંતુ વિશરામ; લ૦
અભય દાન દાતા સદા, પૂરણ આતમરામ. લ॰ શ્રીસુ॰ ૪ વીતરાગ મદ કલ્પના, રતિ અતિ ભય શેગ; લ૦ નિદ્રા તંદ્રા દુર્દશા, રહિત અબાધિત યાગ. લ॰ શ્રીસુ॰ પ પરમ પુરૂષ પરમાતમા, પરમેશ્વર પરધાન; લ૦ પરમ પદારથ પરમેષ્ટિ, પરમદેવ પરમાન લ॰ શ્રીસુ દ્
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૨
વિધિ વિરંચિ વિશ્ર્વભરૂ, ઋષિકેશ જગનાથ લ૦ અઘહર અવમોચન ધણું, મુક્તિ પરમપદ સાથ. લશ્રીસુ ૭ એમ અનેક અભિધા ધરે અનુભવ ગમ્ય વિચાર; લઇ જે જાણે તેમને કરે, આનંદઘન અવતાર. લ૦ શ્રીસુ. ૮ ૭૮ શ્રી ચંદ્રપ્રભ સ્વામીનું સ્તવન. (૮)
- રાગ કેદારો તથા ગેડી. કુમારી રાવે આકંદ કરે, મને કેઈ મૂકા-દેશી.
દેખણને દે રે સપિ, મુને દેખણ , ચંદ્રપ્રભ મુખ ચંદસઉપશમ રસને કંદ સહ સે સુરનર ઇંદ સ. ગત કલિમલ દુઃખ વંદે સખિ.
મુને ૧ સુહમ નિગોદે ન દેખી, સખી, બાદર અતિહિ વિશેષ સ. પુઠવી આઉં ના લેખિયો, સર તેઉં વાઉ ન લેશ. . . .
૦ ૨ વનસ્પતિ અતિ ઘણા દિહા, સર દીઠે નહીય દિદાર, સબિતિ ચઉરિંદી જલ લિહાસિક ગતિ સન્નિ પણ ધારાસ-૩
સુર તિરિ નિરય નિવાસમા, સ. મનુજ અનારજ સાથ સઅપજજતા પ્રતિભાસમાં, સાચતુરન ચઢીઓહાથ.સ. ૪
એમ અનેક થલ જાણીએ, સત્ર દરિસણ વિણ જિન દેવ, સર આગમથી મતિ આણીએ, સ, કીજે નિર્મળ સેવ.સ.૫
નિર્મળ સાધુ ભકિત લહી,સવ એગ અવંશક હોય; સ. કિરિયા અવંચક વિમ સહી, સર ફલ અવંચક જેય. સ૬
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૩
પ્રેરક અવસર જિનવરૂ, સર મેહનીય ક્ષય જાય સત્ર કામિત પૂરણ સુરતરૂ, સ, આનંદઘન પ્રભુ પાય. સ. ૭
૮૦ શ્રી સુવિધિનાથ સ્વામીનું સ્તવન. (૯) રાગ કેદારે. એમ ધ ધણને પરચાવે–એ દેશી. સુવિધિ જિણેસર પાય નમીને, શુભ કરણી એમ કીજે; અતિ ઘણે ઉલટ અંગ ધરીને, પ્રહ ઉઠીને પૂછજેરે. સુ૧ દ્રવ્ય ભાવ શુચિ ભાવ ધરીને, હરખે દેહરે જઈએરે; દહ તિગ પણઅહિગમ સાચવતાં, એકમના ધુરિ થઈએરેસુ૨ કુસુમ અક્ષત વર વાસ સુગધે, ધૂપ દીપ મન સાખી; અંગ પૂજા પણ ભેદ સુણી એમ ગુરૂ મુખ આગમ ભાખીને સુત્ર ૩ એહનું ફળ દેય ભેદ સુણી, અનંતરને પરંપરરે; આણું પાલણચિત્તપ્રસન્ની,મુગતિ સુગતિ સુરમંદિર સુ08 ફૂલ અક્ષત વર ધૂપ પઈ, ગંધ નૈવેદ્ય ફલ જળ ભરી રે; અંગ અગ્ર પૂજા મળી અડવિધ ભાવિક શુભગતિવરીરસુ૫ સત્તર ભેદ એકવીશ પ્રકારે, અઠત્તર શત ભેદરે; ભાવ પૂજા બહુ વિધિ નિરધારી, દોહગ દુર્ગતિ છેદેરે. સુત્ર ૬ તુરિય ભેદ પડિવત્તિ પૂજા, ઉપશમ ખીણ સગીરે; ચઉહા પૂજા ઈમ ઉત્તરઝયણે, ભાખી કેવળ ભોગીરે. સુત્ર ૭ એમ પૂજા બહુ ભેદ સુણીને, સુખદાયક શુભ કરણી રે; ભવિક જીવ કરશે તે લહેશે, આનંદઘન પદ ધરણી રે. સુત્ર ૮
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૪
૮૧ શ્રી શીતલનાથ સ્વામીનું સ્તવન (૧૦)
મંગલિક માલા ગુરુહ વિશાલાએ દેશી. શીતલ જિનપતિ લલિત ત્રિભંગી, વિવિધ ભંગી મન મોહેરે, કરૂણા કેમલતા તીક્ષણતા, ઉદાસીનતા સહેરે. શી. ૧ સર્વ જંતુ હિત કરણી કરૂણા, કર્મવિદારણ તીક્ષણ હાનાદાન રહિત પરિણામી, ઉદાસીનતા વિક્ષણરે. શીર પરદુ:ખ છેદન ઈચછા કરૂણા, તીક્ષણ પર દુ:ખ રીરે; ઉદાસીનતા ઉભય વિલક્ષણ, એક ઠામે કેમ સરે. શી૩ અભય દાન તે મલક્ષય કરૂણા, તીક્ષણતા ગુણ ભારે પ્રેરણ વિણ કૃત ઉદાસીનતા, ઈમ વિરોધ મતિ નારે. શી૦૪ શકિત વ્યક્તિ ત્રિભુવન પ્રભુતા, નિગ્રંથતા સગેરે; ચાગી ભેગી વકતા મૌની, અનુપયોગી ઉપગેરે. શી૫ ઈત્યાદિક બહુભંગ ત્રિભંગી, ચમત્કાર ચિત્ત દેતી; અરિજદારી ચિત્ર વિચિત્રા, આનંદઘન પદ લેતીરે. શી. ૬
૮૨ શ્રી શ્રેયાંસનાથ સ્વામીનું સ્તવન. (૧૧)
રાગ ગોડી, અહે મતવાલે સાજના–એ દેશી. શ્રીશ્રેયાંસ જિન અંતરજામી, આતમરામી નામીરે; અધ્યાત્મમત પૂરણ પામી, સહજ મુગતિ ગતિ ગામીરે શ્રી૧ સયલ સંસારી ઈંદ્રિયરામી, મુનિ ગુણ આતમરામીરે; મુખ્યપણે જે આતમરામી, તે કેવલ નિકામી. શ્રી એ. ૨ નિજ સ્વરૂપ જે કિરિયા સાધે, તેહ અધ્યાત્મ લહીએરે;
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫
જે કિરિયા કરી ચઉગતિ સાધે, તેને અધ્યાત્મ કહીએરે. શ્રી ૦૩ નામ અધ્યાત્મ ઠવણ અધ્યાત્મ, દ્રવ્ય અધ્યાત્મ છેડેરે; ભાવ અધ્યાત્મ નિજ ગુણ સાધે, તો તેહશું રઢ મંડેરે. શ્રી૦૪ શબ્દ અધ્યાત્મ અરથ સુર્ણને, નિર્વિકલ્પ આદરજરે; શબ્દ અધ્યાત્મ ભજનાજાણી, હાન ગ્રહણ મતિ ધરજેરે. શ્રી. ૫ અધ્યાત્મ જે વસ્તુ વિચારી, બીજા જાણ લબાસીરે; વસ્તુગતે જે વસ્તુ પ્રકાશ, આનંદઘન મતવાસીરે. શ્રી. ૬ ૮૩ શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્વામીનું સ્તવન. (૧૨)
રાગ ગાડી તથા પરજીયે.
ગિયાગિરિ શિખરે સોહે–એ દેશી. વાસુપૂજય જિન ત્રિભુવન સ્વામી, ઘન નામી પરના મીરે; નિરાકાર સાકાર સચેતન, કરમ કરમ ફેલ કામરે. વા૧ નિરાકાર અભેદ સંગ્રાહક, ભેદ ગ્રાહક સાકારો રે, દર્શન જ્ઞાન દુભેદ ચેતના, વસ્તુ ગ્રહણ વ્યાપારેવાસુર ૨ કર્તા પરિણામી પરિણામે, કર્મ જે જીવે કરીયે એક અનેક રૂપ નય વાદે, નિયતે નર અનુસરીયેરે. વાસુ 3 દુઃખ સુખરૂપ કરમ ફલ જાણે, નિશ્ચય એક આનંદરે; ચેતનતા પરિણામ ન ચૂકે, ચેતન કહે જિનચંદેરે. વાસુ૦૪ પરિણમી ચેતન પરિણામે, જ્ઞાન કરમ ફલ ભાવી જ્ઞાન કરમ ફલ ચેતન કહીએ, લેજો તેહ મનાવી. વાસુ. ૫ આતમ જ્ઞાની શ્રમણ કહાવે, બીજા તો દ્રવ્યલિંગી રે; વતુગતે જે વસ્તુ પ્રકાશે, આનંદઘન મતિ સંગીરે, વાસુ. ૬
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૬ ૮૪ શ્રી વિમલનાથ સ્વામીનું સ્તવન (૧૩)
રાગ મલ્હાર, ઈડર આંબા આંબલીરે–એ દેશી. દુઃખ દેહગ ધરે જ્યારે, સુખ સંપરશું ભેટ ધીંગ ધણી માથે કિયારે, કુણ ગાજે નર બેટ, વિમલ જિન! દીઠાં લેયણ આજ, મહારાં સિધ્યાં વાંછિત કાજ, વિમલ જિન દીઠાં. ૧ ચરણ કમળ કમલા વસેરે, નિર્મલ થિર પદ દેખ; સમલ અથિર પદ પરિહરીરે, પંકજ પામર પેખ. વિદી. ૨ મુજ મન તુજ પદ પંકજેર, લીન ગુણ મકરંદ રંક ગણે મંદરધરા રે, ઇંદ્ર ચંદ નાગિંદ. વિ. દી. ૩ સાહિબ સમરથ તું ધણી, પામ્યો પરમ ઉદાર, મન વિશરામી વાલહેરે, આતમચો આધાર. વિ. દી. ૪ દરિસણ દીઠે જિન તણું, સંશય ન રહે વેધ દિનકર કરભર પસરતારે, અંધકાર પ્રતિષેધ. વિ. દી૫ અમિય ભરી મૂરતિ રચીર, ઉપમા ન ઘટે કાય; શાંત, સુધારસ ઝીલતીરે, નિરખત તૃપ્તિ ન હોય. વિ. ટી. ૬ એક અરજ સેવક તણી, અવધારો જિન દેવ કૃપા કરી મુજ દીજીએ રે, આનંદઘન પદ સેવ. વિ. દી૦૭
૮૫ શ્રી અનંતનાથ સ્વામીનું સ્તવન. (૧૪)
ધાર તરવારની સેહલી દોહલી, ચૌદમા જિનતણી ચરણ સેવા; ધાર પર નાચતાં દેખ બાજીગરા, સેવના ધાર પર ના દેવા. ધાર–એ અકણ.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૭
એક કહે સેવીએ વિવિધ કિરિયા કરી, ફળ અનેકાંત લોચન ન દેખે, ફળ અનેકાંત કિરિયા કરી બાપડા, રાવડે ચાર ગતિમાંહિ લેખે. ધારા
ગચ્છના ભેદ બહુ નયણ નિહાળતાં, તરવની વાત કરતાં ન લાજે; ઉદર ભરણાદિ નિજ કાજ કરતાં થક, મેહ નડિયા કલિકાળ રાજે. ધાર
૩ વચન નિરપેક્ષ વ્યવહાર જૂઠો કહ્યો, વચન સાપેક્ષ વ્યવહાર સાચે વચન નિરપેક્ષ વ્યવહાર સંસાર ફળ, સાંભળી આદરી કાંઈ રાચ. ધાર
દેવ ગુરૂ ધર્મની શુદ્ધિ કહા કિમ રહે, કિમ રહે શુદ્ધ શ્રદ્ધા ન આણે શુદ્ધ શ્રદ્ધાન વિષ્ણુ સર્વ કિરિયા કરી, છાર પર લીપણું તે જાણે, ધાર૦
પાપ નહી કે ઉસૂત્ર ભાષણજિયે, ધર્મ નહી કે જગ સૂત્ર સરિખે સૂત્ર અનુસાર જે ભવિક કિરિયા કરે, તેહનું શુદ્ધ ચારિત્ર પર. ધાર
એહ ઉપદેશને સાર સંક્ષેપથી, જે નરા ચિત્તમેં નિત્ય ધ્યાવે, તે નરા દિવ્ય બહુ કાળ સુખ અનુભવી, નિયત આનંદઘન રાજ પાવે. ધાર, ૮૬ શ્રી ધર્મનાથ સ્વામીનું સ્તવન. (૧૫)
રાગ ગેડી સારંગ, દેશી રશીયાની. ધર્મ જિનેસર ગાઉં રંગ, ભંગ કપડશો હે પ્રીત
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૮
જિનેસર, બીજે મન મંદિર આણું નહી, એ અમ કુલટ રીત. જિ. ધર્મ,
ધરમ ધરમ કરતે જગ સહુ ફિરે, ધરમ ન જાણે હો મર્મ, જિ. ધરમ જિનેસર ચરણ રહ્યા પછી, કોઈ ન બાંધે છે કર્મ. જિ. ધર્મ
પ્રવચન અંજન જે સશુરૂ કરે, દેખે પરમ નિધાન, જિ. હૃદય નયણ નિહાળે જગધણી, મહિમા મેરૂ સમાન
જિ. ધર્મ, ૩ દોડતા દેડત દેડિત દેડીયા, જેતી મનની દોડ, જિ. પ્રેમ પ્રતીત વિચારે ઠંડી, ગુરૂગમ લેજરે જોડ.
જિ. ધર્મ, ૪ એક પખી કેમ પ્રીતિ વરે પડે, ઉભય મિલ્યા હુએ સંધિ જિ. હું રાગી હું મેહે ફંદિયે, તું નિરાગી નિબંધ
( જિ. ધર્મ છે પરમનિધાન પ્રગટ મુખ આગળ, જગત ઉલ્લંઘી હો જાય, જિતુ તિ વિના જુઓ. જગદીશની, અંધે અંધ પલાય.
જિ. ધર્મ ૬ નિર્મળ ગુણમણિ રહણ ભૂધરા, મુનિજન માનસ હંસ, જિ. ધન તે નગરી ધન વેળા ઘડી, માત પિતા કુળ વંશ.
જિન ધર્મ છે મને મધુકર વર કર જોડી કહે, પદકજ નિકટ નિવાસ,
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૯
જિ॰ ધનનામી આનંદધન સાંભળે, એ સેવક અરદાસ, જિ॰ ધર્મ૦ ૮
૮૭ શ્રી શાંતિનાથ સ્વામીનુ સ્તવન. (૧૬) રાગ મલ્હાર, ચતુર ચામાસુ પડિકકમી—એ દેશી.
શાંતિ જિન એક મુજ વિનતિ, સુણા ત્રિભુવન રાય રે; શાંતિ સ્વરૂપ કિસ જાણીએ, કહે। મન પરખાયરે. શાંતિ॰૧ એ આંકણી. ધન્ય તું આતમા જેહને, એવા પ્રશ્ન અવકાશ રે; ધીરજ મન ધરી સાંભળેા,કહું શાંતિ પ્રતિભાસરે. શાંતિ॰ ૨ ભાવ અવિશુદ્ધિ સુવિશુદ્ધ જે, કથા જિનવર દેવ રે; તે તેમ અવિતથ સહે, પ્રથમ એ શાંતિપદ સેત્રરે. શાંતિ૦૩ આગમધર ગુરૂ સમકિતી, ક્રિયા સવર સાર રે; સંપ્રદાયી અવંચક સદા, શુચિ અનુભવાધારરે
શાંતિ ૪ શુદ્ધ આલંબન આદરે, તજી અવર જંજાળરે; તામસી વૃત્તિ સવિ પરિહરી, ભને સાત્વિકી શાલરે શાંતિપ્ કુલ વિસંવાદ જેહમાં નહી, શબ્દ તે અર્થ સબંધી રે; સકલ નય વાદ વ્યાપી રહ્યા,તે શિવ સાધન સધીરે. શાંતિ ૬ વિધિ પ્રતિષેધ કરી આતમા, પદારથ અવિરોધ રે; ગ્રહણવિધિ મહાજને પરિગ્રહ્યો, ઇસ્યા આગમે બેધરે,શાંતિ૦૭ દુષ્ટ જન સગતિ પરિહરી, ભજે સુગુરૂ સતાન રે; જોગ સામર્થ્ય ચિત્ત ભાવ જે,ધરે મુગતિ નિદાન હૈ. શાંતિ॰ ૮
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૦
માન અપમાન ચિતમ ગણે, સમ ગણે કનક પાષાણ, વંદક નિંદક સમ ગણે હેયે તું જાણજે. શાંતિ૮ | સર્વ જગાજતુને સમ ગણે, સમ ગણે તૃણ મણિ બાવરે, મુક્તિ સંસાર બેહુ સમગણે, મુ ભવ જળનિધિ નાવરે શાં ૧૦
આપણે આતમભાવ જે, એક ચૈતનાધાર રે; અવર સવિસા સંગથી એહનિજ પરિકર સાર રે શાંતિ.૧૧
પ્રભુ મુખથી એમ સાંભળી, કહે આતમરામ રે તારે દરિશણે નિસ્તર્યો, મુજ સિધ્યાં સવી કામ રે. શાંતિ.૧૨
અહો અહો હું મુજને કહું, ન મુજ નમો મુજ રે; અમિત ફલ દાન દાતારની, જેહની ભેટ થઈ તુજને શાંતિ. ૧૩
શાંતિ સ્વરૂપ સંક્ષેપથી, કયો નિજ પર રૂ૫ રે; આગમમાંહે વિસ્તર ઘણે, કહો શાંતિ જિન ભૂપરે શાંતિ-૧૪
શાંતિ સ્વરૂપ એમ ભાવશે, ધરી શુદ્ધ પ્રણિધાન રે, આનંદઘન પદ પામશે, તે લહેશે બહુ માન રે. શાંતિ. ૧૫
૮૮ શ્રી કુંથુનાથ સ્વામીનું સ્તવન. (૧૭) રોગ ગુર્જરી. અંબર દેહ મોરારી, હમારે–એ દેશી.
કુંજિન, મનડું કિમહી ન બાજે, હો કુંજિમ જિમ જતન કરીને રાખું, તિમ તિમ અળગું બાજે. હો કું. ૧
રજની વાસર વસતી ઉજડ, ગયણ પાયાલે જાયઃ સાપ ખાય ને મુખડું થોથું, એહ ઉખાણે ન્યાય, હો કું૨
મુગતિતણા અભિલાષી તપીયા, જ્ઞાન ને ધ્યાન અભ્યાસે;
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૧ વયરીડું કાંઈ એહવું ચિત, નાખે અવળે પાસે. હો કું ૩
આગમ આગમધરને હાથે, નાવે કિવિધ આં કિહાં કણે જે હઠ કરી હટ, તે વ્યાલતણ પરે વાંકું. હે કે ૪ - જે ઠગ કહું તો ઠગતું ન દેખું, શાહુકાર પણ નાહી; સર્વ માંહે ને સહુથી અલગું, એ અચરિજ મન માંહી. હો કું. ૫
જે જે કર્યું તે કાન ન ધારે, આપ મતે રહે કાળે; સુર નર પંડિત જન સમજાવે, સમજેન માહરો સાળો. હોકુ ૬
મેં જાણ્યું એ લિંગ નપુંસક, સકળ મરદને ઠેલે બીજી વાતે સમરથ છે નર, એહને કેઈ ન જેલે. હો કું) ૭
મન સાધ્યું તેણે સઘળું સાધ્યું, એ વાત નહિ બેટી; ઈમ કહે સાધ્યું તે નવિનાનું, એકહી વાત છે મેટી, હોકું ૦૮
મનડું દુરાધ્ધ તેં વશ આપ્યું,તે આગમથી મતિ આણું; આનંદઘન પ્રભુ માહરૂં આણે, તો સાચું કરી જાણે હોકે ૯
૮૯ શ્રી અરનાથ સ્વામીનું સ્તવન. (૧૮) રાગ પરજ અષભનો વંશ રાયણુયરૂએ દેશી.
ધરમ પરમ અરનાથને, કેમ જાણુ ભગવંત રે; પર સમય સમજાવીએ, મહિમાવંત મહંત રે. ધએ આંકણી.૧
શુદ્ધાતમ અનુભવ સદા, સમય એહવિલાસ રે; પરબડી છાંડી જેહ પડે, તે પર સમય નિવાસરે. ધ૦ ૨
તારા નક્ષત્ર ગ્રહ ચંદની, જાતિ દિનેશ મઝાર રે; દર્શને જ્ઞાન ચરણ થકી, શક્તિ નિજાતમ ધારરે. ધ. ૩
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભારી પીલો ચીકણા, કનક અનેક તરંગરે; પર્યાય દષ્ટિ ન દિજીએ, એકજ કનક અભંગરે. ધ.
દર્શન જ્ઞાન ચરણ થકી, અલખ સરૂપ અનેક રે; નિર્વિકલ્પ રસ પીજીએ, શુદ્ધ નિરંજન એક રે. ધ૫
પરમારથ પંથ જે કહે, તે રંજે એક સંતરે વ્યવહાર લખ જે રહે, તેહના ભેદ અનંત રે. ધ. ૬
વ્યવહારે લખ દોહિલ, કાંઈ ન આવે હાથ રે; શુદ્ધ નય થાપના સેવતાં, નવિ રહે દુવિધા સાથરે. ધ૦ ૭
એક પખી લખી પ્રીતિની, તુમ સાથે જગનાથ; કૃપા કરીને રાખજે, ચરણ તળે ગ્રહી હાથ રે. ધ૮
ચક્રી ધરમ તીરથતણે, તીરથ ફલ તતસાર રે; તીરથ સેવે તે લહે, આનંદધન નિરધાર રે.
ધ૯ ૯૦ મલ્લીનાથ સ્વામીનું સ્તવન (૧૯)
રાગ કાફી. સેવક કિમ અવગણિયે હે મક્ષિજિન ! એહ અબ શોભા સારી અવર જેહને આદર અતિ દીયે, તેહને ભૂલ નિવારી.
| હો મલિ. ૧ જ્ઞાન સ્વરૂપ અનાદિ તમારૂં, તે લીધું તમે તાણ જુઓ અજ્ઞાન દશા રીસાવી, જાતાં કાણ ન આણી. હો મલ્લિ ૨
નિદ્રા સુપન જાગર ઉજાગરતા, તુરીય અવસ્થા આવી; નિદ્રા સુપન દશા રીસાણી, જાણી ને નાથ મનાવી.હો. મલ્લિકુ
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૩
સમકિત સાથે સગાઈ કીધી, પરિવારશું ગાઢી, મિથ્યા મતિ અપરાધણ જાણી, ઘરથી બાહિર કાઢી. હો મલ્લિ ૪
હાસ્ય અરતિ રતિ શેક દુગછા, ભય પામર કરસાલી; નેકષાય શ્રેણી ગજ ચડતાં, શ્વાન તણું ગતિ ઝાલી. હો મ. ૫
રાગ દ્વેષ અવિરતિની પરિણતિ,એ ચરણમેહના દ્ધા, વિતરાગ પરિણતિ પરિણમતાં, ઉઠી નાઠા બેઠ્ઠા. હે મા ૬
વેદેાદયકામાં પરિણામ, કામ્યકરમ સહુ ત્યાગી; નિકામી કરૂણરસ સાગર, અનંત ચતુષ્ક પદ પામી. હે મલ્લિ૦ ૭
દાન વિન્ન વારી સહુ જનને, અભય દાન પદ દાતા; લાભ વિઘન જગ વિઘન નિવારક,પરમ લાભ રસ માતા. હૈ મ ૮
વિર્ય વિઘન પંડિત વી હણી, પૂરણ પદવી ગી; ભગોપભગદેયવિઘન નિવારી, પૂરણ ભોગસુભગી. હે મ૯
એ અઢાર દૂષણ વર્જિત તનુ,મુનિજન વૃદેવાયા; અવિરતિ રૂપક દેાષ નિરૂપણ, નિર્દૂષણ મન ભાયા. હો મ૦ ૧૦.
ઈણ વિધ પરખી મન વિશરામી, જિનવર ગુણ જ ગાવે, દિનબંધુની મહેર નજરથી. આનંદઘન પદ પાવે. હો મ૦૧૧
૯૧ શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામીનું સ્તવન (૨૦) રાગ કાફી, આઘા આમ પધારે પૂજ્ય–એ દેશી.
મુનિસુવ્રત જિનરાય, એક મુજ વિનતિ નિસુણે, આતમ તત્વ કયું જાણ્યું જગત ગુરૂ, એહ વિચાર-મુજ કહિયા; આતમ
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
તત્ત્વ જાણયા વિણ નિર્મળ, ચિત્ત સમાધિ નવિ લહિયો,મુ
કોઈ અબંધ આતમતત માને, કિયિા કરતો દિસે, ક્રિયા તણું ફળ કહે કુણુ ભગવે, અમ પૂછયું ચિત્તરિસે.મુ. ૨
જડ ચેતન એ આતમ એકજ, થાવર જંગમ સરિખ દુઃખ સુખ શંકર દૂષણ આવે, ચિત્ત વિચારી જે પરીખો.
- મુ. ૩ એમ કહે નિત્યજ આતમતત, આતમ દરિસણ લીને; કૃિત વિનાશ અકૃતાગમ દ્વષણ, નવિ દેખે મતિહી. મુ. ૪
સૌગત મતિ રાગી કહે વાદી, ક્ષણિક એ આતમ જાણે; બંધ મોક્ષ સુખ દુખ ન ઘટે,એહ વિચાર મન આણે. મુ.પ | ભૂત ચતુષ્ક વર્જિત આતમતત, સત્તા અલગી ન ઘટે, અધે શકટ જો નજર ન દેખે, તે શું કીજ શકો. મુ. ૬
એમ અનેક વાદી મત વિભ્રમ, સંકટ પડિયો ન લહે; ચિત્ત સમાધતે માટે પૂછું, તુમ વિણ તત કાઈ ન કહે, મુ૭
વળતું જગગુરૂ ઈણિ પરે ભાખે, પક્ષપાત સબ ઠંડી; રાગદ્વેષ મોહ પખ વજિત, આતમરું રઢ મંડી. મુ. ૮
આતમ ધ્યાન કરે છે કેઉ, સો ફિર ઇણમેં ના; વાગજળ બીજું સહુ જાણે, એહ તત્ત્વ ચિત્ત આવે. મુદ્દે
જિણે વિવેક ધરીએ પખ હિએ, તે તત જ્ઞાની કહિયે, શ્રી મુનિસુવ્રત કૃપા કરો તે, આનંદઘન પદ લહિયે. મુ. ૧૦
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫
હર શ્રી નેમિનાથ સ્વામીનું સ્તવન. (૨૧) રાગ આશાવરી. ધન ધન સંપ્રતિ સાચો રાજાએ દેશી.
૧૯ દરિસણ જિન અંગ ભણુજ, ન્યાયષડંગ જો સાધે રે, નમિ જિનવરના ચરણ ઉપાસક, ષટદરિસણ આરાધે રે. ૧૦૧
જિન સુરપાઇપ પાથ વખાણું, સાંખ્ય જોગ દાય ભેદે રે, આતમ સત્તા વિવરણ કરતાં, લહે દુગ અંગ અખેરે. ૧૦ ૨
ભેદ અભેદ સીંગત મિમાંસક, જિનવર દેય કર ભારી રે, લેકલિક અવલંબન ભજીયે, ગુરૂગમથી અવધારી રે. ૫૦ ૩
લોકાયતિક કુખ જિનવરની, અંશ વિચારી જે કીજરે તત્વ વિચાર સુધારસ ધારા, ગુરૂગમ વિણ કેમ પીજ રે. ૧૦૪
જૈન જિનેશ્વર વર ઉત્તમ અંગ, અંતરંગ બહિરગે રે, અક્ષર ન્યાસ ધરા આરાધક, આરાધે કરી સંગેરે. ૫૦ ૫
જિનવરમાં સદળાં દરિસણ છે, દર્શને જિનવર ભજનારે સાગરમાં સઘળી તટિની સહી, તટિનીમાં સાગર ભજનારેષ૦૬
જિન સ્વરૂપ થઇ જિન આરાધે, તે સહી જિનવર હેરે ભંગી ઇલિકાને ચટકાવે, તે ભંગી જગ જોવે રે. ૬૦ ૭.
ચૂર્ણ ભાષ્ય સૂત્ર નિર્યુક્તિ, વૃત્તિ પરંપર અનુભવ રે; સમય પુરૂષનાં અંગ કહ્યાં છે, જે છે તે દુર્ભવરે. ૫૦ ૮
મુદ્રા બીજ ધારણું અક્ષર, ન્યાસ અરથ વિનિગેરે; ધ્યાવે તે નવિ વંચિજે, ક્રિયા અવંચક ભગેરે. ષ૦ ૮
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૬
- શ્રત અનુસાર વિચારી બોલું સુગુરૂ તથાવિધ ન મિલેરે, કિરિયા કરી નવિ સાધી શકીએ, એ વિષવાદ ચિત્ત
સઘળે રે. ૧૦ ૧૦ તે માટે ઉભા કર જોડી, જિનવર આગળ કહીએ રે સમય ચરણ સેવા શુદ્ધ દેજે, જેમ આનંદઘન લહીએરે. ૧૦ ૧૧ ૯૩ શ્રી નેમિનાથ સ્વામીનું સ્તવન. (૨૨)
પગ મારૂણી. ઘણા લા–એ દેશી. અષ્ટ ભવંતર વલહીરે, તું મુજ આતમરામ મારા વાલા; મુગતિ સ્ત્રીશું આપણેરે, સગપણ કાઈન કામ. મ. ૧
ઘર આવો હે વાલમ ઘર આ મહારી આશાનાવિશરામ; ભ૦ રથ ફેરો હે સાજન રથ ફેરે, સાજન મહારા
મનોરથ સાથ. મ૦ ૨ નારી પ શો નેહલોરે, સાચ કહે જગનાથ મ ઈશ્વર અગે ધારીરે, તું મુજ ઝાલે ન હાથ. મ૦ ૩
પશુ જનની કરૂણા કરી, આણું હૃદય વિચાર; મ0 માણસની કરૂણ નહિરે, એ કણ ઘર આચાર. ભ૦ ૪
પ્રેમ કલ્પતરૂ છેદિયેરે, ધરિ જેગ ધતૂર; મ ચતુરાઈ કુણ કહેરે, ગુરૂ ભલિયે જગ સર. ભ૦ ૫
મારૂં તો એમાં યુંહી નહિરે, આપ વિચારે રાજ; મ. રાજસભામાં બેસતારે, કિસડી બધસી લાજ. મ૦ ૬
પ્રેમ કરે જગ જન સહુને, નિર્વાહે તે ઓરમા
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ર૭
પ્રીત કરીને છોડી દે રે, તેહશું ન ચાલે જેર. ભ૦ ૭
- જે મનમા એહવું હતું રે, નિસપત કરત ન જાણ; ૧૦ નિસપત કરીને છાંડતાં રે, માણસ હુવે નુકશાન. મ. ૮
દેતાં દાન સંવત્સરી, સહુ લહે વંછિત પોષ, મ. સેવક વંછિત નવિ લહે રે, તે સેવકનો દોષ. મ. ૯
સખી કહે એ શામલો રે, હું કહું લક્ષણ સેત; મ. ઈણ લક્ષણ સાચી સખી રે, આપ વિચારે હેત. મ. ૧૦
રાગીણું રાણી સહુ રે, વૈરાગી ક્ષે રાગ, મ રાગ વિના કિમ દાખવો રે, મુગતિસુંદરી માગ. મ. ૧૧
એક ગુહ્ય ઘટતું નથી રે, સઘલઈ જાણે લેક મ૦ અનેકાંતિક ભેગોરે, બ્રહ્મચારી ગત રેગ. મ. ૧૨
જિણ જેણિ તુમને જોઉં રેતિણ જેણિ જેવો રાજ; મ0 , એક વાર મુજને જુઓ, તે સીઝે મુજ કાજ. મ. ૧૩ :
મોહદશા ધરી ભાવના, ચિત્ત લહે તત્વ વિચાર; મ0 વિતરાગતા આદરી રે, પ્રાણનાથ નિરધાર. મ૧૪
સેવક પણ તે આદરે રે, રહે સેવક મામ; મટ આશય સાથે ચાલીએ રે, અહી જ રૂડું કામ. મ. ૧૫
ત્રિવિધ વેગ ધરી આદર્યો રે, નેમિનાથ ભરતાર; મ. ધારણ પોષણ તારણે રે, નવરસ મુગતાહાર. મ૧૬ કારણ રૂપી પ્રભુ ભજો રે, ગણ્ય ન કાજ અકાજ; ભ૦ કૃપા કરી મુજ દીજીએ રે; આનંદઘન પર રાજ. મ. ૧૭
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૮
૯૪ શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્વામીનું સ્તવન. (ર)
રાગ સારંગ રસીઆની દેશી. ધ્રુવપદ રામી હો સ્વામી મહારા, નિકામી ગુણરાય, સુજ્ઞાની, નિજ ગુણ કામી હો પામી તું ધણી, ધ્રુવ આરામી
હૈો થાય. સુજ્ઞાની છુટ ૧ સર્વ વ્યાપી કહે સર્વ જાણગપણે પર પરિણમન સરૂપ, સુટ વરરૂપે કરી તત્વપણું નહી, સ્વસત્તાચિરૂપ. સુoધુ૨
શેય અનેકે હો જ્ઞાન અનેકતા, જળભાજન રવિ જેમ, સુટ દ્રવ્ય એકત્વ પણે ગુણ એકતા, નિજપદ રમતા હો
એમ. સુધ. ૩ પર ક્ષેત્રે ગત શેયને જાણ, પરક્ષેત્રે થયું જ્ઞાન, સુ. અસ્તિપણું નિજ ક્ષેત્રે તુમે કહ્યું, નિર્મળતા ગુણ
માન. સુ. ધ. ૪ શેય વિનાર હો જ્ઞાન વિનરૂ, કાળ પ્રમાણે રે થાય, સુત્ર સ્વકાળે કરી સ્વસત્તા સદા, તે ૫ર રીતે ન જાય. સુધ૫
પરભાવે કરી પરના પામતા, સ્વસત્તા થિર ઠાણ સુo આત્મ ચતુષ્કમથી પરમાં નહી, તો કિમ સહુને રે
જાણ. સુધ. ૬ અગુરુલઘુ નિજ ગુણને દેખતા, દ્રવ્ય સકળ દેખત; સુત્ર સાધારણ ગુણની સાધમ્યતા, દર્પણ જળને દષ્ટાંત.સુ. ધ. ૭
શ્રી પારસજિનપારસ રસ સમો, પણ ઈહાં પારસ નાહિ;
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુવ પૂરણ રસીઓ હો નિજ ગુણપરસને, આનંદધન મુજ માંહિ. સુ૦ ધ૦ ૮ ૯૫ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું સ્તવન. (૨૪)
(રાગધનાશ્રી ) વીરજીને ચરણે લાગું, વીરપણું તે મારું રે, મિથ્યા મોહતિમિર ભય ભાગું, જિન નગારૂં વાગ્યું રે.વી.૧
છઉમધ્યે વિય લેશ્યા સંગે, અભિસંધિજ મતિ અંગેરે, સૂક્ષ્મ સ્થૂલ ક્રિયાને રંગે, યોગી થયો ઉમંગેરે. વી. ૨
અસંખ્ય પ્રદેશે વીર્ય અસંખે, યોગ અસંખિત કંખેરે, પુદ્ગલ ગણ તેણે લે સુવિશેષે, યથાશક્તિ મતિ લેખેરે. વી. ૩
ઉત્કૃષ્ટ વીરજને વેસે, વેગ ક્રિયા નવી પેસે રે, ગ તણી પ્રતાને લેશે, આતમ સગતિ ન બેસેરે. વીજ
કામ વિયવશે જેમ ભેગી, તેમ આતમ થયો ભોગી રે, શૂરપણે આતમ ઉપયોગી, થાય તેહણે અગી રે. વી. ૫
વીરપણું તે આતમ ઠાણે, જાણ્યું તુમચી વાણે રે; ધ્યાન વિનાણે શકિત પ્રમાણે, નિજ ધ્રુવપદ પહિચાણે રે.વી. ૬
આલંબન સાધન જે ત્યાગે, પર પરિણતિને ભાગેરે; અક્ષય દર્શન જ્ઞાન વૈરાગે, આનંદધન પ્રભુ જાગેરે. વી. ૭.
શ્રી આનંદઘનજી ચાવીશી સંપૂર્ણ
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૦
૯૬ શ્રી પાવાપુરી મંડન વિરજિનનું સ્તવન.
(રાગ કે.) ભલાજી મેર નેમ ચા ગિરનાર-એ ચાલ.
ભલાજી મેરા વીર ગયા નિરવાણ એકિલા હેાય કે, મેરા વીર ગયાનિરવાણ એ આંકણી ગૌતમ ગણધર સચ કરતા હે, ભલાજી મેરા કેણ હશે આધાર. એકિ. ૧
ઇંદ્રભૂતિ નામે કરી મુજને ભલાજી, કણ બોલાવશે ધરી યાર. એકિ.
વિનય કરી તુમ વિન ડીસા આગે ભલાજી, પ્રશ્ન કરૂં જાઈને ઉદારા. એકિ.
વીર વીર કરતો ઇમ ગૌતમ ભલાજી, વીતરાગ થઈ ગ લાર, એકિ.
પાવાપુરીમાં વીર પ્રભુનું ભલાજી, સરોવર બીચ દેવલ સાર. એકિ
જેમ માનસર રાજહંસલો ભલાજી, તેમ દેવલ શોભે શ્રીકાર. એકિ.
૯૭ ખંભાત મંડન જિન ભુવન સ્તવન. વહાલા વીર જિનેશ્વર જન્મ જરા નિવાર–એ રાગ.
રૂડાં ખંભાતનાં દેવલ જુહારીરે, કર્મ કચવર દૂર કરવા ચૈત્ય જુહારીએ રે.
એ આંકણી કુમારપાળ આવી ઈહાં ચઢીઓ, હેમ સૂરીશ્વર ચરણે પડી,
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૧
શત્રુ થકી ઉગરીઓ, ગુરૂ એવા ધારીએ રે. રૂડાં૧ હીર સૂરીશ્વર યહાં પર આવ્યા,અઢળક દ્રવ્ય ખરચી પધરાવ્યા; મૂર્તિ શક્કરપુર ગુરૂ મંદિરમાં ભાલીએ રે. રૂડાં રે થંભણ પાસ પ્રભુની મૂર્તિ, યહાં મણિમય શોભે દુખ સુરતી; જયતિહુઅણ સ્તોત્રથી સ્તુતિ ઉચ્ચારીએ રે. રૂડાં૩ અભયદેવ સૂરીશ્વર રાયા, સ્તોત્ર રચી નીજ કુષ્ટમિટાયા; નવ અંગની ટીકા રચી એ ઉપગારીએ રે. રૂડાં૪ ચિગી નાગાર્જુને પ્રભુ પાસે, કરી હતી તેના સિદ્ધિ ઉલ્લાસે; એવા સિદ્ધિ દાયક પ્રભુ ગુણ સંભારીએ રે. રૂડાં૫ માણેક નું દેવલ સુંદર, ભૂમિ પર શોભે તસ અંદર; અજિત દેવ પુંડરીક પૂછ દિલ ઠારીએ રે. રૂડાં. ૬ ઓગણસ દેવલ સહિત બીરાજે, મહટું દહેરૂં ગગનમાં ગાજે; સાત શિખરનું દેખી દુઃખ નિવારીએ રે. રૂડાં૭ શહેર બિચ શોભે તે દહેરૂં, જબૂદ્વીપમાં જેમ મેરૂ મૂલનાયક ચિંતામણી પાસ પખાલીએ રે, રૂડાં૮ આરિસા ભુવન સમાન મનોહર, કાચ જડિત દેવલમાં સુખકર, અજિત વીર પ્રભુ પધરાવ્યા ઉપગારીએ રે. રૂડાં૯ આત્મ કમલ લાયબ્રેરી જ્યાં, ચિત્ય ચિંતામણી પાસનું ત્યાં; થંભણનાથ પૂજી ભેંયરૂ સુધારીએ રે. રૂડાં૧૦ ઇત્યાદિક સાઠ મોટા દેરાં, પંદર દેરાં જિન કેરાં હંસ પરે જુહારી આતમ તારીએ રે.--- રૂડાં. ૧૧
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩ર
સંવત એગણશે એકાશી, ફાગણ સુદી એકમ તિથિ ખાસી, સ્તવન રચ્યું ભક્તિથી રહી જૈનશાલીએ રે. રૂડાં. ૧૨
૯૮ શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથનું સ્તવન, હારી રસ શેલડી ઋષભ જિનેશ્વર કિયે પારણે–એ દેશી.
હારી કલ્પ વેલડી મૂર્તિ શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વની. એક સમય લંકાપતિ રાવણ, હુકમ આપ ફરમાવે; માલી સુમાલી વિદ્યાધર બે, કાર્ય કારણ તસ જવેરે. હાલ જાય વિમાન ઝડપથી તેહનું, જેમ ગગને ગુબાર; મધ્યાહન ભોજન વેલાઓ, વિમાન હેઠે ઉતાર્યા છે. હા. ૨ તવ સેવક મન સંશય ઉપજે, પ્રતિમા ઘેર વિસારી, પ્રભુ પૂજનવિના ભજનન કરે, મુજ સ્વામી ભાગ્યશાળી રે.હા.૩ વેલુમય મૂતિ નીપજાવી, કરી પૂજન તૈયારી; સ્વામીએ પૂજન કરી ભોજન, લીયા શરીર સુખકારી રે. મહા૦૪ જાતાં મૂર્તિને પધરાવી, સરોવરમાં ઉછરંગે; અધિષ્ઠાયક દેવે અખંડિત, રાખી તહાં ઉમંગેરે. મહા૫ એક દિન બીંગલપુરનો રાજા, શ્રીપાલ કુછી આવે, હાથે મુખ પ્રમુખ અગોને, પખાલી નીજ ઘર જોવેરે. હા૦૬ મુખડું નીરોગી દેખી રાણી, ફરી ત્યાં જઈ નવરાવે, કંચન સમ કાયા રાજાની જાઈ, જેઈ અચરીજ પાવેરે.હા૭ બેલી બકુલ નાખી પટરાણી, બેલી મધુરી વાણી, દેવી દેવ જે કોઈ હોય તે, ઘ દરશન હિત આર. હા. ૮
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૩
એમ કરી ઘેર જઈને સુતી, સ્વપ્ન દેવી દીઠી; પાર્થપ્રભુની પ્રતિમા ઈહા છે, એમ વાણી સુણી મીઠીરે હા, રેગી રાજા નિરોગી થયો, તે જિનછ તણે પસાય; તે કારણ પ્રતિમા કાઢીને, ગાડે દીયે પધરાય. હા. ૧૦ કાચે તાંતણે ગાડલું બાંધે, રાજાયે થવું ધુરમાં; પણ પાછું વાળી જોયા વિના, જવું જરૂરનીજ પુરમાંરે હા૧૧ જે પાછું વાલીને જશે, તો પ્રતિમા તિહાં રહેશે, ભૂલ્યો બાજીગર શેચે તેમ, ચિંતા દુઃખ સહશેરે, હા૧૨ એવું સ્વપ્ન દેખીને રાણી, નિદ્રામાંથી જાગી પ્રેમ ધરીને દેવ ગુરૂનું સ્મરણ કરવા લાગીરે, હારી. ૧૩ તેમજ કરી પૃથ્વીપતિ ચાલ્યો, બેજથી હાથ ન હાલ્યો; શંકા ઉપની પ્રતિમા કેરી, મુખ વાલી તિહાં ભાલ્યારે. હા ૧૪ પ્રતિમા અધર રહી ત્યાં આગળ, ગાડું નીકળી ચાલ્યું; વિના વિચાર કીધું કે, રાજાના દીલમાં સાલ્યું રે. મહા ૧૫ પણ પ્રતિમા ઉપર પ્રીતિથી, શ્રીપુર નગર વસાવી, રહેવા લાગ્યો ત્યાં રાજા, નગર લોકને વાસી. હા. ૧૬ ચિત્ય પ્રતિષ્ઠા મહોચ્છવ કીધે, જગમાં જશ બહુ લીધે પ્રતિદિન ત્રિકાળ પૂજા કરીને, નીજ ભવસફલ કીધેરે.હા૧૭ તે કાલે પનીહારી બેહડું, લઈ નીચે જઈ શક્તી હવણે તો બંગલોહણું નીકળે,દીપ શાખા જુઓઝતીરે હા ૧૮ દુખમ કાલમેં એમ પ્રભુની મૂર્તિ અધર બીરાજ
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
- - ૧૪
તે કારણ અંતરીક્ષ પાસજી, નામ જગતમાં ગાજર, મહા.૧૯ તે પ્રભુની યાત્રા કરવાને, અમલનેરથી આવે; રૂપચંદ મોહનચંદ પોતે, સંઘ લઈ શુદ્ધ ભારે. મહા૨૦ સંવત ઓગણીસે છપ્પનના, મહા સુદ દસમી સારી; લક્ષ્મી વિજય ગુરૂરાજ પસાયે હંસનમે વારંવારીરે, હા.૨૧
વિભાગ ત્રીજે.
નાં ઢાળીયાં. ૧ શ્રી જ્ઞાન પંચમીની ઢાળે.
ઢાળ પહેલી.
જાલમ ગીડારે-એ દેશી. શ્રી વાસુપૂજ્ય જિનેસર વયણથી રે, રૂપકુંભ કંચનકુંભ મુનિદાય, રહિણી મંદિર સુંદર આવીયારે. નમી ભવ પૂછે દંપતી સોય.ચઉ નાણી વિયણે દંપતી મહીયાં રે-એઆંકણું. ૧
રાજા રાણી નિજ સુત આઠના રે, તપ ફલ નિજ ભવ ધારી સંબંધ, વિનય કરી પૂછે મહારાજનેર, ચાર સુતાના ભવ પ્રબંધ.
ચ૦ ૨ રૂપવતી શિયલવંતી ને ગુણવંતી, સરસ્વતી જ્ઞાનક્તા ભંડાર જન્મથી રાગ શેક દીઠે નથી, કુણ પુજે લીધે
એહ અવતાર, ચ૦ ૩
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫
ઢાલ બીજી. વાલાછ વાગે છે વાંસળીરે-એ દેશી. ગુરૂ કહે વૈતાઢ્ય ગિરિવરૂ, પુત્ર વિદ્યાધરી ચાર; નિજ આયુ જ્ઞાનીને પૂછયું રે, કરવા સફલ અવતાર. અવધારો એમ વિનતિરે–એ આંકણી.
ગુરૂ કહે જ્ઞાન ઉપગથી રે, એક દિવસનું આયુ એહવાં વચન શ્રવણે સુણ્યારે મનમાં વિમાસણ થાઓ. અ૦૨
થાડામાં કારજ ધર્મનારે, કેમ કરીએ મુનિરાજ, ગુરૂ કહે જેમાં અસંખ્ય છે?, જ્ઞાનપંચમી તુમ કાજ, અe 3
ક્ષણ અરધે સવિઅઘ ટલે, શુભ પરિણામે સાધ્ય કલ્યાણક નવ જિન તણું રે, પંચમી દીવસે આરાધ. અ. ૪
ઢાળ ત્રીજી.
જઈને કહેજે–એ દેશી. ચૈત્ર વદી પંચમી દિને, સુણે પ્રાણિજીરે, ચીયા ચંદ્રપ્રભુ સ્વામી; લહે સુખઠામ, સુણ પ્રાણિજી રે–એ આંકણું. '
અજિત સંભવ અનંત, સૂર પંચમી સુદી શિવ ધામ, શુભ પરિણામ,
૧ વૈશાખ સુદી પંચમી દિને, સુત્ર સંજસ લિયે કુંથુનાથે બહુ નર સાથે, સુ. જેમાં શુદિ પંચમી વાસરે, સુત્ર મુગતિ પામ્યા ધર્મનાથ, શિવપુરી સાથે.
સુ. ૨ શ્રાવણ સુદી પંચમી દિને, સુ. જનજ્યા નેમ સુરંગ;
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૬
અતિ ઉછરંગ,સુર માગશર વદ પંચમી દીને, સુવિધિ જન્મ શુભ સંગ પુન્ય અભંગ - કાર્તિક વદ પંચમી તીથિ સુડ સંભવ કેવલ જ્ઞાન કરે બહુ માન, સુત્ર દશ ક્ષેત્રે નેવું જિનના સુર પંચમી દિનના કલ્યાણ, સુખનાં નિધાન,
સુ. ૪ ઢાળ ચેથી. હાંરે મારે જેબનિયા–એ દેશી. હારે મારે જ્ઞાની ગુરૂનાં, વયણ સુણી હિતકાર; ચાર વિદ્યાધરી પંચમી, વિધિશું આદરે લોલ.એ આકણી ૧ હારે મારે શાસન દેવતા, પંચમ જ્ઞાન મહાર; ટાલીરે આશાતના, દેવવંદન સદારે લેલ. હાંરે મારે તપ પૂરણથી, ઉજમણાને ભાવ એહવે વિધુત મેગે, સુરપદવી વર્યા રે લોલ. હરે મારે ધર્મ મનોરથ, આલસ તજતાં હોય; ધન્ય તે આતમ અવલંબી, કારજ કર્યા રે લોલ. ૪ હાંરે મારે દેવ થકી તુમ, કુખે લીયે અવતાર છે; સાંભલી રોહિણી જ્ઞાન, આરાધન ફલ ઘણાં રે લોલ. ૫ હાંરે મારે ચારે ચતુરા વિનય વિવેક વિચાર ગુણ કેતાં આલેખાયે તુમ પુત્રી તણાં રે લોલ.
ઢાળ પાંચમી.
આસણનારે ભેગીએ દેશી. જ્ઞાની વયથી ચારે બેહની, જાતિસ્મરણ પામ્યારે જ્ઞાની
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગુણવંતા, ત્રીજા ભવમાં ધારણા કીધી, સિધ્યાં મનનાં જ્ઞાની ગુણવંતા.
એ આંકણું. ૧ શ્રીજિનમંદિર પંચ મનોહર, પંચવરણ જિન પડિમારે, જ્ઞાજિનવર આગમને અનુસાર, કરીએ ઉજમણું મહી
મારે. જ્ઞાની- ૨ - પંચમી આરાધન તિથિ પંચમી, કેવલનાણ તે થાએરે; જ્ઞા શ્રી વિજયલક્ષ્મીસુરિ અનુભવ નાણે સંઘ સયલ સુખદાયારે,
જ્ઞાની. ૩ પંચમી તપ સ્તવન ઢાલો સંપૂર્ણ
૨ દસ પચ્ચખાણનું સ્તવન. દુહા–સિદ્ધારથ નંદન નમું, મહાવીર ભગવંત ત્રિગડે બેઠા જિનવરૂ, પરખદા બાર મિલંત. ૧ ગણધર ગૌતમ તિણે સમે, પૂછે શ્રી જિનરાય; દસ પચ્ચકખાણ કીસાં કહ્યાં, કહાં કવણ ફલ થાય. ૨
ઢાળ પહેલી
સીમંધરકર—એ દેશી. શ્રી જિનવર ઈમ ઉપદિશે, સાંભલ ગૌતમ સ્વામ; દશ પચ્ચખાણ કીધાં થકા, લહીએ અવિચલ ઠામ. શ્રી. ૧ "નવકારશી બીજી પરિસી, સાઢપરિશી, પુરિભદ્ર "એકાસણ નિવિ કહી, એકલઠાણું, દિવઢું.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૮
દત્તિ “અબેલ, ઉપવાસ સહિ, એજ દશ પચ્ચખાણ; એહનાં ફલ સુણે ગૌતમા, જુજુ કરૂં વખાણ શ્રી ૩ રત્નપ્રભા શરામભા, વાલુકાપ્રભા કીજીય જાણ; પંક્તભા ધમપ્રભા, તમપ્રભા તમતમા ઠામ. શ્રી ૪ નરક સાતે રહી સહી, કરમ કઠન કરે જોર; જીવ કરમ વશ કરે જૂદા, ઉપજે તિણહીજ ઠેર. શ્રી. ૫ છેદન ભેદન તાડના, ભૂખ તૃષા વલી ત્રાસ; રોમ રોમ પીડા કરે, પરમાધામીને ત્રાસ. શ્રી. ૬ રાત દિવસ ક્ષેત્ર વેદના, તિલ ભર નહી તિહાં સુખ, કીધાં કરમ તિહાં ભગવે, પામે જીવ બહુ દુખ. શ્રી ૭ એક દિનની નવકારસી, જે કરે ભાવ વિશુદ્ધ સો વરસ નરકનો આઉખો, દૂર કરે જ્ઞાની બુદ્ધ. શ્રી. ૮ નિત્ય કરે નવકારશી, તે નર નરકે નહી જાય; ન રહે પાપ વળી પાછલા, નિર્મળ હજી કાય. શ્રી. ૯
ઢાળ બીજી.
વિમલાસર તિલે–એ દેશી. સુણ ગૌતમ પરિસી કિયા, મહામોટો ફલ હોય; ભાવશું જે પિરિસી કરે, દુર્ગતિ છેદે સોય. સુ. ૧ નરક માંહે જીવ નારકી, વરસ એક હજાર; કરમ ખપાવે નરકમાં, કરતાં બહુત પુકાર. સુર ૨ દુર્ગતિ માંહે નારકી, દશ હજાર પરિમાણ,
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩
નરકનો આઉ પણ એકમે, સાઢ પેરસી કરે હાણુ. સુ॰ ૩ પુરિમ કરતાં જીવડાં, નરકે તે નહી જાય;
સુ॰ ૧
લાખ વરસ કરમના કર્ટ, પુરિમ⟩ કરત ખપાય. સુ૦ ૪ લાખ વરસ દશ નારકી, પામે દુઃખ અનđ; એટલા કરમ એકાસણું, કૂરિ કરે મન ખત, એક દાડિ વરસાં લગે, કરમ ખપાવે છત્ર; નિવિ કરતાં ભાવશું, દુર્ગતિ હણે સઢીત્ર. સુ॰ ૬ દસ કાડી જીવ નરકમે, જીતરા કરે ક દૂર; તિતરા એકલઠાહિ, કરે સહી ચકચૂર, દત્તિ કરતા પ્રાણીયા, સા કાડે પરમાણુ; ઇતરાં વરસ દુર્ગતિ તણાં, છેદે ચતુર સુજાણુ. આંબિલના ફલ બહુ કહ્યા, કાડી દસ હજાર; કરમ ખપાવે ઇણી પર, ભાવે આંખિલ અધિકાર, કાડી હજાર દસ વરસ સહી, દુઃખ સહે નરક મઝાર; ઉપવાસ કરે એક ભાવશું, પામે મુક્તિ દુવાર.
૩૦ ૭.
૩૦૯
સુ॰ ૧૧
હાલ ત્રીજી.
કાઈક વર માગે સીતા ભણી—એ દેશી.
લાખ કાડી વરસાં લગે, નરકે કરતા બહુ રીવરે; ઋતુ તપ કરતાં થકાં, નરક નિવારે જીવરે.
સુ॰ ૮
૧
સુણ ગૌતમ ગણધર સહી, નરક વિષે દશ કાડી લાખહી; જીત્ર લડે તિહાં અતિ દુઃખરે, તે દુ:ખ અઠ્ઠમ તપ હુંતી, દૂર કરે પામે સુખરે. સુ
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૦
છેદન ભેદન નારકી, કાડાકાડી વરસ સાઈરે; સુ॰ દુર્ગંતિ કમને પરિહરે, શમે એટલા ફ્લ હાઈરે. સુ॰ ૩ નિત્ય ફાસુ જલ પીવતાં, કાડાકાડી વરસનાં પાપરે; સુ૦ દૂર કરે ક્ષણ એકમાં, જીવ નિશ્ચયે નિરધારરે. સુ ૪ એ તા વલી અવિશેષે ફલ કહ્યો, પંચમી કરતાં ઉપવાસરે.સુ તેતેા પામે જ્ઞાન પાંચ બલાં, કરતાં ત્રિભુવન ઉજાસરે; સુ૦ ૫
ચૌદશ તપ વિધિ શું કરે, ચૌદ પૂરવના હાય ધારરે; સુ॰ ખાદ્ય તપ એકાદશી, કરતાં લહીએ શિવવાસરે, સુ॰ ૬
અષ્ટમી તપ આરાધતાં, જીવન ફેરે ઇ! સ ંસારરે; સુ ઈમ અનેક ફૂલ તપ તણાં, કહેતાં વલી નાવે પારરે, સુ૦ ૭ મન વચન કાયાયે કરી, તપ કરે જે નર નારીરે; સુ અનંત ભવના પાપથી, છૂટે જીવડા નિરધારરે. સુ
તપ હુંતિ પાપી તર્યાં, નિસ્ત† અર્જુન માલીરે; સુ॰ તપ હુંતિ દિન એકમાં, શિવ પામ્યા ગજસુકુમાલરે. સુ૦ ૯ તપના ફલ સૂત્રે કહ્યાં, પચ્ચખાણ તણા દશ ભેદરે; સુ અવર ભેદ પણ છે ઘણાં, કરતાં છેદે તીન વેદરે. સુ૦ ૧૦
કલશ—પચ્ચખાણ દશ વિધ ફલ પ્રરૂપ્યાં, મહાવીર જિન દેવ એ; જે કરે ભવિયણ તપ અખંડિત, તાસ સુરપતિ સેવ એ; સંવતવિધુ ગુણ અશ્વ શિવળી,પાશશુદ દશમી દિને; પદ્મ રગ વાચક શિષ્ય તસ ગણુિ, રામચંદ્ર તપ વિધિ ભણે, ઇતિ શ્રી દશ પચ્ચખાણુ સ્તવન.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૧
૩ બીજનું સ્તવન, દુહા-સરસ વચન રસ વરસતી, સરસ્વતી કલા ભંડાર બીજ તણે મહિમા કહું, જિમ કહ્યો શાસ્ત્ર મોઝાર, ૧
જ બુદ્વીપના ભરતમાં, રાજગૃહી નગરી ઉદ્યાન વીર નિણંદ સમોસર્યા, વાંદવા આવ્યા રાજન.
શ્રેણિક નામે ભૂપતિ, બેઠા બેસણુ ઠાય, પૂછે શ્રી જિનરાયને, ઘો ઉપદેશ મહારાય.
ત્રિગડે બેઠા ત્રિભુવનપતિ, દેશના દિયે જિનરાય, કમલ સુકેમલ પાંખડી, ઈમ જિનવર હૃદય સહાય. ૪
શશિ પ્રગટે જિમ તે દિને, ધન તે દિન સુવિહાણ, એક મને આરાધતાં, પામે ૫૦ નિર્વાણ.
ઢાલ પહેલી. કલ્યાણક જિનનાં કહું સુણ પ્રાણજીરે; અભિનંદન અરિહંત, એ ભગવંત ભવિ પ્રાણીજીરે; મહા સુદ બીજને દીને, સુ પામ્યા શિવ સુખ સાર, હરખ અપાર, ભ૦ ૧
વાસુપૂજ્ય જિન બારમા સુર એહજ તિથે નાણ સફલ વિહાણ,ભવિ. અષ્ટ કરમચૂરણ કરી, સુણો અવગાહન એક વાર; મુગતિ મઝાર, ભ૦
અરનાથ જિનજી નમું, સુણો અષ્ટાદશમો અરિહંત એ ભગવંત, ભવિ૦ ઉજવલ તિથિ ફાગુણની ભલી સુણો, વરીયા શિવ વધુ સાર, સુંદર નાર '
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૨ દશમા શીતલ જિનેશ્વરૂ, સુણે પરમ પદની વેલ, ગુણની ગેલ, ભવિ, વૈશાખ વદી બીજને દિને સુવ મૂક્યો સર્વ એ સાથે સુરનરનાથ, ભવિ.
શ્રાવણ સુદની બીજ ભલી, સુણે સુમતિનાથ જિનદેવ; સારે સેવ, ભવિ. ઈણ તિથિએ જિન ભલા, સુવ કલ્યાણક પંચ સાર, ભવને પાર. ભવિ.
ઢાલ બીજી. જગપતિ જિન ચોવીસરે લાલ, એ ભાખ્યો અધિકારરે, ભવિક જન, શ્રેણિક આદે સહુ મલ્યા રે લાલ શક્તિ તણે અનુસાર ભવિક જન, ભાવ ધરીને સાંભળે રે લોલ, આરાધો ધરી ખેતરે. ભવિકટ દાય વરસ દેય માસનીર લાલ, આરાધે ધરી છેતરે ભ૦ ઉજમણું વિધિશું કરરે લાલ, બીજ તે મુગતિ મહતરે. ભ૦ ૨ મારગ મિથ્યા દૂરે તરે લાલ, આરાધો ગુણના કરે; ભવ વિરની વાણી સાંભલીરેલાલ, ઉછરંગ થયે બહુ લકરે, ભ૦ ૩ ઇશું બીજે કઈ તર્યારે લાલ, વળી તરશે કે શેષરે ભ૦ શશિ નિધિ અનુમાનથીરે લાલ,સઈલા નાગધર અંકરે. ભ૦ ૪ અસાડ સુદી દશમી દિનેરે લાલ એ ગાયો સ્તવન રસાલરે ભ૦ નવલ વિજય સુપસાયથીરે લાલ, ચતુરને મંગલ માલ ભ૦ ૫
કેલશ–દય વીર જિનવર, સયલ સુખકર, ગાયે અતિ ઉલટ ભરે, અસાડ ઉજવલ દશમી દિવસે, સંવત અઢાર અકો
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૩
રે; બીજ મહિમા એમ વરણો , રહી સિદ્ધપુર ચોમાસુ એ; જેહ ભવિક ભાવે ભણે ગુણે, તાસ ઘર લીલ વિલાસ એ. 1
૪ પંચમી સ્તવન.
ઢાળ પહેલી
ઈડર આંબા આંબલીરે—એ દેશી. શ્રી ગુરૂ ચરણ નમી કરી, પ્રણમી સરસ્વતી માય; પંચમી તપ વિધિશું કરેરે, નિર્મલ જ્ઞાન ઉપાય; ભવિક જન કીજે એ તપ સાર. જનમ સફલ નિરધાર, ભવિક લહીએ સુખ શ્રીકારે. ભ૦ કી–એ આંકણી. ૧ સમવસરણ દેવે રચ્યું રે, બેઠા નેમિ જિર્ણ બારે પરખદા આગેલેરે, ભાખે શ્રી જિનચંદ. ભ૦ ૨ જ્ઞાન વડો સંસારમાંરે, શિવપુરનો દાતાર; જ્ઞાન રૂપી દી કારે, પ્રગટ તેજ અપાર. ભ૦ ૩ જ્ઞાન લેચન જબ નિરખીયેરે, તવ દેખે લેક અલોક, પશુઆ પરે તે માનવીર, જ્ઞાન વિના સવિ ફેક. ભ૦ ૪ જ્ઞાની શ્વાસોશ્વાસમાંરે, કરમ કરે જે નાસ; નારકીના તે જીવનેરે, કેડી વરસસું વિલાસ. ભ૦ ૫ આરાધક અધિકે કહ્યુંરે, ભગવતી સૂત્ર મઝાર; દિયાવંતને આગલેરે, જ્ઞાન સકલ સિરદાર. ભ૦ ૬ કષ્ટ ક્રિયા તો સહુ કરેરે, તેહથી નહિ કોઈ સિદ્ધ જ્ઞાન ક્રિયા જબ દો મિલેરે, તબ પામે બહુલ રિદ્ધ. ભવિક ૭
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૪
ભ॰ ૧૦
કુણે આરાધી એહવીરે, કાઈ ને ફલી તતકાલ; તેહ ઉપર તુમે સાંભલારે, એહની કથા રસાય, ભવિક૦ ૮ જ મૂદ્દીપ સાહામણેાર, ભરત ક્ષેત્ર અભિરામ; પદ્મપુર નગરે શાભતારે, અજિતસેન રાય નામ. ભ૦૯ શીલ સૌભાગી આગલેરે, યશેામતી રાણી નાર; વરદત્ત બેટા તેહનારે, મૂરખમાં સિરદાર, માત પિતા મન રંગતુ રે, મૂકે અધ્યાપક પાસ; પણ તેને નવી આવડેરે, વિદ્યા વિનય વિલાસ. ભ૦ ૧૧ જિમ જિમ યૌવન જાગતારે, તિમ તિમ તનુ બહુ રેગ; કાઢ થયેા વળી તેહનેરે, વસમા કરમના ભાગ. આદરીએ આદર કરીર, સૌભાગ્ય પંચમી સાર; સુખ સલાં સહે મિલેરે, પામે જ્ઞાન અપાર.
ભ૦ ૧૨
ભ ૧૩
૧
દુહા—તિલકપુર શેઃ વસે તિહાં, સિંહદાસ ગુણવંત; જૈન ધરમ કરતા લહે, ક ંચન કાર્ડિ અનંત. કપુરતિલકા સુંદરી, ચાલે કુલ આચાર; તેહની કુખે અવતરી, ગુણમજરી વર નાર.
મુગી થઇ તે બાલિકા, વચન વઢે નહી એક જિમ જિમ અતિ ઔષધ કરે, તિમ તિમ તનુ બહુ રાગ. ૩
સાલ વરસ તેહને થયાં, પરણે નહિ કુમાર; એહુને કાઇ વછે નહી, સ્વજનાદિક પરિવાર.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૫
ઢાલ મીજી.
( બન્યારે કુ ંવરજીના સેહા-એ દેશી.) એન્ડ્રુવે આવી સમાસર્યાં, શ્રી વિજયસેન સુરિ ંદરે સુંદર, જ્ઞાની ગુરૂને વાંદવા, પુત્ર સહિત ભૂપ વૃંદરે, સુંદર૦ ૧ સદ્ગુરૂ દ્વીએ દેશનારે, સાંભલા ચતુર સુજાણ; સુંદર૦ જ્ઞાન ભણેા ભવિ ભાવશું, જિમ લહેા કેાડી કલ્યાણ રે, સું॰ સ૦ ૨ સિંહદાસ સુત આપણા, આવી નમ્યા કર જોડીરે; સુ૦ વિધિશું વાંદી દેશના, સાંભલવાના કાડરે. સું॰ સ જ્ઞાન અશાતના જે કરે, તે લહે દુ:ખ અનેકરે; સુ॰ વાચા પણ નિવ ઉપજે, માલ પરે વિવેકરે. સુ॰ સ૦ ૪ ઇહ ભવ પરભવ દુ:ખ લહૈ, દુષ્ટ કુષ્ટાદિક રાગરે સુ પરભવ પુત્ર ન સપજે, કલત્રાદિક વિયાણરે. સુ૰ સ૦ ૧ સિંહદાસ પૂછે હવે, નિજ એટીની વાત; સુ
શે કરમે રાગ ઉપને, તે કહે। સકલ અવઢાતરે, સુ॰ સ૦ ૬ ગુરૂ કહે શેઠજી સાંભલા, પૂરવ ભવ વિતતરે; સુ ધાતકી ખંડ મધ્ય ભરતમાં, ખેટક નગર નિરખતરે સું॰ સ૦ ૭ જિનદેવ વણિક વસે તિહાં, સુંદરી નામે નારરે; સુ પાંચ બેટા ગુણ આગલા, ચાર સુતા મનેાહારરે, સું॰ સ૦ ૮ એક દિન ભણવા મુકીયા, હોશ ધરી મનમાંહીરે; સું ચપલાઇ કરે ચાગુણી, ન ભણે હરખે ઉચ્છાહિર, સું॰ સ૦ ૯ શીખામણ પડયા ક્રીએ, આવી તે માતા પાસરે; સુ
૧૦
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૬
કાપ કરી વલતું કહે, બેઠા રહે ઘરવાસરે. સુંસ૧૦ ચૂલામાંહિ નખિયાં, પુસ્તક પાટી સાયરે સુ રીસે ધમધમતી કહે, આખર મરશે સહુ કોયરે, સું૦ સ૦ ૧૧ કંથ કહે નારી પ્રત્યે, કેણ દીએ કન્યાદાન મૂરખ ગુણ રહે નહિ, ન લહે આદર મારે. સુ. સ. ૧૨ બિહુ જણ માંહિ બોલતાં, ક્રોધ વચ્ચે વિકરાલરે; સું જિનદેવે માથું મૂલું, મરણ પામી તતકાલરે. સુંસ. ૧૩ તેહ મરી ગુણમંજરી, અવતરી તાહરે ગેહરે. સું જાતિ સ્મરણ ઉપનું, પ્રગટી પુન્યની વેલરે. સુંઠ સ. ૧૪ સાચું સાચું સહુ કહે, જ્ઞાન ભણે ગુણ ખાણ, સું તપને જે ઉદ્યમ કરો, તે કહે કેવલ નાણરે. સુંઠ સ ૧૫
દુહા—પાંસઠ મહિના કીજીએ, માસ માસ ઉપવાસ પિથી થાપ આગલે, સ્વસ્તિક પૂરે ખાસ. પાંચ પાંચ ફલ મૂકીએ, પાંચ જાતિનાં ધાન; પાંચ વાટી દીવા કરે, પાંચ ઢઉ પકવાન. કુસુમ ભલાં આણું કરી, ધૂપ પૂજા કરી સાર; નમો નાણસ ગુણણું ગણે, ઉત્તર દિશિ દેય હજાર. ૩ ભક્તિ કરે સાહષ્મી તણી, શક્તિ તણે અનુસાર, જિનવર જુગતે પૂજતાં, પામે મેક્ષ દુવાર. બાર ઉપવાસ ન કરી શકે, વરસ માંહિ દિન એક જાવજીવ આરાહિયે, આણું પરમ વિવેક
می
بم
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૭
હાલ ત્રીજી.
ચુડલે યૌવન ઝલ રહ્યા–એ દેશી. રાયજન, મુનિવર દીએ ધર્મદેશના, સુણએ દેઈ કાન. રાત્ર આલસ મૂકી આદર, અજુઆલ નિજ જ્ઞાન. રાવે મુવ ૧ રાય પૂછે હરખે કરી, સાંભલો ગુરૂ ગુણવંતા; રાયજન વરદત્ત કર્મ કશ્યાં કર્યા, કેઢે અંગ ગલંત. રા. ૨ ભવિક જીવ હિત કારણે, ગુરૂ કહે મધુરી વાણું; રાઇ પૂરવ ભવની વારતા, સાંભલો ચતુર સુજાણી. રા૦ ૩ જબૂદીપ ભરતક્ષેત્રમાં, શ્રીપુરનગર વિલાસ; ર૦ વસુ શેઠના સુત બે ભલા, વસુસાર વસુદેવ નિહાલ. રા. ૪ વન રમતાં ગુરૂ વાંદિયા, શ્રી મુનિ સુંદરસૂરિ, રા. સાંભળતાં સંજમ લીયે, તપ કરે આનંદપુર. રા. ૫ સકલ કલા ગુણ આગ, લધુભાઈ અતિસાર; રાત્રે વસુદેવને કીધો પાટવી, પંચ સયાં સિરદાર. રાગ ૬ પગ પગ પૂછે તેહને, સૂત્ર અરથ નિરધાર, રા. પલક એક ઉઘે નહી, તવ ચિતે અણગાર. રાગ ૭ પાપ લાગ્યું મુજ કહાં થકી, એવડો શો કંઠે શેષ, રાવ મૂઢ મૂરખ સંસારમાં, કાયા કરે નિજ પોષ રા. ૮ બાર દિવસ મૌન રહ્યો, પ્રગટ થયા તવ પાપ, રા. જેવાં કરમ છે કે કરે, તે લહે સલાં આપ. રા. ૯ તુજ કુલે આવી અવતર્યો, દીપાવ્યે તુજ વંશ, રાય
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૮
વૃદ્ધ ભાઈ મરી ઉપજે, માન સરોવર હંસ. રા૧૦ સયલ કથા સુણતાં લહ્યો, જાતિ સમરણ બાલ, રા. ધન ધન જ્ઞાની ગુરૂ મિલ્યા, રેગ થયા આલમાલ. રા. ૧૧ વિધિ સાથે પંચમી કરે, રાજાદિક પરિવાર, રા. રેગ ગયા સવિ તેહના, જિમ જાયે તડકે ઠાર. રાવ ૧૨ સ્વયંવર મંડપ માંડીયા, પરણું એક હજાર, રા. હરખ્યો વરદત ઇમ કહે, જૈન ધરમ જગ સાર. રાત્રે ૧૨ રાજ થાપી નિજ પુત્રને, સાધે શિવપુર સાથ, રાવ અજિતસેન ચારિત્ર લી, સાચા શ્રીગુરૂ હાથ. રા. ૧૪ સુખ વિલસે સંસારના, વરતાવે નિજ આણ, રાવ પુત્ર જનમ એહવે થા, ઉો અભિનવ ભાણુ. રા૧૫ દુહા-ગુણમંજરી સુંદર ભઈ, પરણી સા જિનચંદ, ચારિત્ર સાધી નિર્મલું, પામે વૈજયંત સુરિંદ. વરદત્ત મનમાં ચિંતવે, આપું સુતને રાજ; હવે હું સંજમ આદ, સાધુ આતમ કાજ. અશુભ ધ્યાન દરે કરે, ધરવા જિનવર ધ્યાન, કાલ ધરમ પામી ઉપજે, પુષ્કલાવતી વિજય પ્રધાન. ૩
હાલ ચેથી. સહીયાં છે પીઉં ચાલી–એ દેશી. સૌભાગ્ય પંચમી આદર,જિમ પામોહે સુખ સઘલાં વડવીર ચોથતિશુદી પંચમી, વ્રત ધરવું ભયે સૂવું ધીર તો. સૌ. ૧
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૯ ત્રણ કાલદેવ વાંચીએ, કીજે દી હૈ ગુરૂને બહુ માન તે; પડિકમણુદાયવારનાં, જિમ વાધે હો ઉત્તમ ગુણ જ્ઞાનતે.સૌ૦૨ નયરી પુંડરીગિણી સોહતી,વિરાજે છે અમરસેન ભૂપાલતો તસ ઘરણી શીલે સતી ગુણવતી, કુખે હો અવતરીયે
- બેસતો. સૌ૦ ૩ સજન સંતોષી સામટાં,નામ થોપે છે સુરસેન અભિરામ તે ચંદ્રકલા જેમ વાધતી,તેમ સાધે છે, વાધે નિજનામતો.સૌ. ૪ યૌવન વય જાણી પિતા, સો કન્યા પરણાવી સાર તો રાજ દેઈનિજ પુત્રને, અમરસેન પહેતા હો પરલોકમજારતો. સૌ૦૫ શ્રી સિમંધર આવ્યા સાંભલી, વાંદવાને હો આવે તિહાં ભૂપત; જ્ઞાન આરાધન દેશના, દેખાડે હો વરદત્ત સ્વરૂપ તો.સૌ. ૬ સૂરસેન હવે વિનવે, પ્રભુ પ્રકાશો હે તે કુણ વરદત્ત તે; સકલ વાત માંડી કહી, તપ માંડે છે જે રંગરસ્ત તા.સૌ. ૭ જિનવર વાંદી આવીઆ, સંવેગે હો મૂકે ઘર ભાર તે; સિંહતણું પરે આદરી, જિણે લહીએ હે ભવજલને પાર
. સૌ૦ ૮ પંચ મહાવ્રત આદર્યો, સહસ વરસે હો પામે કેવલજ્ઞાન તે; અવિચલ સુખ એણે લહ્યાં, ઈમ નિસુણું હે આરાધ જ્ઞાન
તા. સૌ૦ ૯ જબૂદ્વીપ માંહે વલી, વિજય રમણી હે નગરી ચાસાલ તે અમરસેનઅમરાવતી,પુણ્યપ્રગટો હે આવ્યોએબાલતો સૌ૧૦
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૦
ગુણમંજરી જીવ ઉપજે, રાજાને હે હુઓ ઉછરંગ તે રાજ કરે નિજ તાતનું, પ્રેમે પરણે છે કન્યા સુખ સંગત.સી.૧૧ એક દિન મનમાંચિંતવે, હું તો સાધુનિજ આતમ કાજતે ચારસહસ બેટાથયા,પાટઆપેહનિજસુત શિરતાજ તો સૌ૧૨ સિંહતણી પરે નીકલે, લાખ પૂરવ હો સંયમ શીરતાજ તો તપ તપે અતિઆકરા, કેવલ પામી હે લહેશિવરાજતો.સૌ. ૧૩
ઢાળ પાંચમી.
(રાગ-ધનાશ્રી, ખજાનાની) તપ ઉજમણું એણી પરે સુણીએ, વિત્ત સારૂ ધન ખરજી પાંચમ દિન પામી કીજીએ, જ્ઞાનાદિકને આચરાજી; પાંચ પ્રતિ સિદ્ધાંતની સારી, પાઠાં પાંચ રૂમાલજી; ખડીયો લેખણ પાટી પિાથી, ઠવણ કવલી ઘો લાલજી. ૧ નાત્ર મહેત્સવ વિધિશું કીજે, રાતી જગે ગીત ગાઓજી; ચૈત્યાદિકની પૂજા કરતાં, જિનવરના ગુણ ગાઓજી; ગુણમંજરી વરદત્તતણી પેરે, કીજ કિરણ શુદજી; એ વિધ કરતાં થોડે કાલે, લહીએ સઘળી રિદ્ધજી. ૨ વાસપી ધૂપધાણું વલી કીજીયે, ઝરમર પાંચ મંગાવાજી; ગુરૂને વાંદી પુસ્તકને પૂછ, સામી સામણે નેતાજી, ગુરૂને તેડી બે કર જોડી, આદરણું વહેરાવળ, પારણું કીજે લાહે લીજે, પાંચમ તપ ઉજવાઇ. ૩ નેમિ જિસેસર અતિ અલસર, કેશર વર સમ કાયાજી;
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૧
એ ઉપદેશ સુણીને સમજ્યા, જ્ઞાન લેચન દેખાયાજી, વરદત્ત ગણધર આગે કહીએ, લહીઓ ભવિજન પ્રાણજી; સૌભાગ્ય પંચમી તપ આરાધો,નિસુણે જિનવર વાજી. ૪ દેહ નિગી સોભાગી થાઓ, પામો રંગ રસાલજી; મૂરખપણું દૂરે છડે, માંડો જ્ઞાન વિશાલજી; સૌભાગ્ય પંચમી જે નર કરશે, તે વરશે મંગલ માલજી; ગજ રથ છોડો સુંદર મંદિર, મણિમય ઝાકઝમાલજી. ૫ સંવત સત્તર અઠ્ઠાવન માંહિ, સિદ્ધપુર રહી ચેમાસું કાર્તિક સુદી પાંચમ દિને ગાયે, સફલ ફલી મુજ આશજી; તપગચ્છ નાયક દિનકર સરીખા, શ્રીવિજયપ્રભ સુરિંદાજી શ્રીવિજયરત્ન સૂરીશ્વર રાજે, પ્રણમે પરમાનંદાજી. ૬ કલશ-ઇનેમિનવર સયલ સુખકર, ઉપદિશ ભવિહિતકર, તપગચ્છ નાયક શિવસુખદાયક, લાયક માંહી પુરંદર, શ્રીલાભકુશલ વિબુધ સુખકર, વીર કુશલ પંડિત વર; સૌભાગ્ય કુશલ સુગુરૂ સેવક કેશવ કુશલ કરે. ૭
શ્રી સૌભાગ્ય પંચમી સ્તવન સંપૂર્ણ
૫ અષ્ટમીનું સ્તવન. દોહા-પંચ તીર્થ પ્રણમ્ સદા, સમરી શારદ માય; અષ્ટમી સ્તવન હરખે રચું, સુગુરૂ ચરણ પસાય. ૧
ઢાળ પહેલી. હાંરે લાલા જબૂદીપના ભરતમાં, મગધ દેશ મહંતરે, લાલા. રાજગૃહી નયરી મનહરૂ, શ્રેણિક બહુ બળવંત રે લાલા,
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉપર
અષ્ટમી તીથિ મનેહરૂં હારે લાલો૦ ૧ ચેલણ રાણી સુંદરી, શિયલવતી શિરદાર લાલા; શ્રેણિક સુત બુધ છાજતા, નામે અભયકુમાર લાલા. અ. ૨ હારેલાલા વર્ગણ આઠ મીટે એહથી, અષ્ટ સાધે સુખ નિધાન લાલા, અષ્ટ મદ ભંજન વજ છે, પ્રગટે સમકિત નિધારે લાલા, અ૦ ૩ હરે લાલા અષ્ટ ભય નાસે એહથી, અષ્ટ બુદ્ધિ તણે ભંડારરે લાલા; અષ્ટ પ્રવચન માતા સંપજે, ચારિત્ર તણા આગારરે. લાલા અ૦ ૪ હરિ લાલા, અષ્ટમી આરાધના થકી, અષ્ટ કરમ કરે ચકચૂરરે લાલા; નવનિધિ પ્રગટે તસ ઘરે, સંપૂર્ણ સુખ ભરપૂરરે. લાલા અ૦૫ હાંરે લાલા, અડ દષ્ટિ ઉપજે એહથી, શિવ સાધે ગુણ અનૂપરે લાલા, સિદ્ધના આઠ ગુણ સંપજે, શિવ કમલા રૂપસ્વરૂપ લાલા. આ૦ ૬
ઢાલ બીજી. જહે રાજગૃહી રળિયામણી, છહે વિચરે વિર જીણું છો સમવસરણ ઈંદ્ર રચ્યું, છહ સુરાસુરને વૃદ. ૧
જગત સહુ વદ વીર જિર્ણદ–એ આંકણી. જીહો દેવરચિત સિંહાસને, જીહો બેઠા વીર નિણંદ
હે અષ્ટ પ્રાતિહારજ શોભતા, હે ભામંડલ ઝલકંત જ ૨ જીહે અનંત ગુણી જિનરાજજી, જીહ પર ઉપગારી પ્રધાન હે કરૂણા સિંધુ મનોહરૂ, હે રિલેકે જગભાણ જ૦૩
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૩
જીઢા ચેાત્રીસ અતિશય વિરાજતા, હેા વાણી ગુણુ પાંત્રીસ; છડો બારે પદા ભાવશું, છઠ્ઠો ભગતે નમાવે શીશ,જ૦ ૪ છઠ્ઠો મધુર થ્વિને ઢીચે દેશના, છઠ્ઠો જિમરે અષાઢારે મેહ; જીહો અષ્ટમી મહિમા વણ્ વે,જીજ્હો જગત બધુ કહે તેહ.જ૦૫ ઢાળ ત્રીજી.
(રૂડી ને રળિયામણી રે વહાલા તારી દેશના રે, તે તા મારા મંદિરીયે સંભળાય—એ દેશો )
રૂડી ને રઢયાલીરે પ્રભુ તારી દેશના રે, તે તા જોજન લગે સંભળાય; ત્રિગડે વિરાજે રે જિન દિયે દેશનારે. શ્રેણિક દે પ્રભુના પાય, અષ્ટમી મહિમા કહો કૃપા કરી રે, પુછે ગાયમ અણુગાર; અષ્ટમી આરાધન ફળ સિધ્ધિરે. ૧. વીર કહે તિથિ મહિમા એહુના હૈ, ઋષભનુ જન્મ કલ્યાણુ, ઋષભ ચારિત્ર હોય નિમણુ રે,અજિતત્તુ જન્મકલ્યાણુ, અ૦૨ સંભવ ચ્યવન ત્રીજા જિનેશ્વરૂ, અભિનંદન નિર્વાણુ; સુમતિ જન્મ સુપાર્શ્વ ચ્યવન છે રે,સુવિધિનેમિ જન્મ કલ્યાણુ. અ૦ ૩ મુનિસુવ્રત જન્મ અતિગુણુ નિધિરે; નેમિ શિવપદ લીયુ સાર, પાર્શ્વનાથ નિર્વાણુ મનેાહરૂ, એ તિથિ પરમ આધાર. અ૦ ૪ ગૌતમ ગણધર મહિમા સાંભલીરે, અષ્ટમી તિથિ પ્રમાણ; મગલ આડતણી ગુણ માલિકારે, તસ ધેર શિવ કમલા પ્રધાન. અ૦ ૫
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૪
- હાલ ચોથી. આવશ્યક નિર્યુકિતએ, ભાખે મહાનિશીથ સૂત્રેરે અષભ વંશ ધુર વીરજી આરાધે, શિવસુખ પામે પવિત્ર રે, શ્રી જિનરાજ જગત ઉપકારી—એ આંકણી. 1 એ તિથિ મહિમા વીરજી પ્રકાશે, ભવિક જીવને ભાસેરે, શાસન તારું અવિચલ રાજે, દિન દિન દોલત વાધેરે. શ્રી ૦ ૨ ત્રિસલા નંદન દોષ નિકંદન, કર્મ શત્રુને છત્યારે; તીર્થકર મહંત મનોહર, દેષ અઢારને વર
જ્યારે શ્રી ૩ મન મધુકર જિનપદ પંકજ લીને, હરખી નિરખી પ્રભુ ધ્યાઉંરે શિવકમલા સુખ દીયે પ્રભુજી, કરૂણાનંદ પદ પાવું રે. શ્રી. ૪ વૃક્ષ અશોક સુર કુસુમની વૃષ્ટિ, ચામર છત્ર વિરાજેરે; આસન ભામંડલ જિન દિપે, દુંદુભી અંબર ગાજેરે. શ્રી. ૫ ખંભાત બંદર અતિ મનોહર, જિનપ્રાસાદ ઘણા સોહિએ, બિંબ સંખ્યાનો પાર ન લેવું, દર્શન કરી મન મહિએરે. શ્રી ૬ સંવત અઢાર ઓગણચાલિસ વર્ષ, આધિન માસ ઉદારોરે, શુકલપક્ષ પંચમી ગુરૂવારે, સ્તવન રચ્યું છે ત્યારે. શ્રીટ ૭ પંડિત દેવ સોભાગ્ય બુદ્ધિ લાવણ્ય, રત્ન સૌભાગી તેણે નામ; બુદ્ધિ લાવય લીઓ સુખ સંપૂર્ણ, શ્રી સંઘને કોડ કલ્યાણરે. શ્રી૮
૬ મૌન એકાદશીનું સ્તવન.
A વાળી પહેલા,
(વૈરાગી થયે-એ દેશી.) પ્રણમી પૂછે વીરને, શ્રી ગોયમ ગણરાય; મૃગશિર સુદિ એકાદશી, તપથી શું ફલ થાય;
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૫
જિનવર ઉપદિશે, તિહાં સાંભલે સહુ સમુદાયરે, જિ૰ વીર કહે ગાયમ સુારે, હરિ આગલ કહ્યા તેમ; તેમ તુમ આગળ હું કહુ રે, સાંભલા મનધરી પ્રેમરે. જિ૦ ૨ દ્વારિકા નયરી સમેાસર્પારે, એક દિન નેમિ જિષ્ણુ દેં; કૃષ્ણ આવ્યા તિહાં વાંદવારે, પૂછે પ્રશ્ન:નાર દરે. જિ વર્ષ દિવસનાં દિન મિલીરે, તિન સા સાઠ કહેત; તેહમાં દિન કુણુ એહવારે, તપથી બહુ ફુલ હું તરે, જિ॰ ૪ મૃગશિર શુદ્ધિ એકાદશીરે, વર્ણવી શ્રી જગનાથ; દાઢસા કલ્યાણક થયાંરે, જિનનાં એકણુ સાથરે. જિ૦ શ્રી અરજિન દીક્ષા ગ્રહીરે, ન મને કેવલ નાણુ; જન્મ દીક્ષા કેવલ લહ્યારે, શ્રીમ‚િ જગભાણુ. જિ૰ વર્તમાન ચેાવિશીનાર, ભરતે પાંચ કલ્યાણુ, એ પાંચ ભરતે થઇરે, પંચાધિક વીશ જાણુ, જિ
૧૪
3...
૫
૬
પાંચે અરવતે મિલીરે, કલ્યાણક પંચ પંચ; દશ ક્ષેત્ર સહુ એ મિલીરે, પચાસ કલ્યાણક સંચરે. જિ૦ ૮ અતીત અનાગત કાળનાંરે, વર્તમાનના વલી જે; દાઢસા કલ્યાણક કહ્યાં રે, ઉત્તમ ઈણ દિણ એહરે. જિ॰ ટુ જે એકાદશી તપ કરેરે, વિધિ પૂર્વક ગુણ ગેહ; દોઢસેા ઉપવાસા તણારે, લ લહે ભત્રિયણ તેહરે, જિ૦ ૧૦
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૬
ઢાળ બીછ. (ઘેડી તે આવી તારા દેશમાં મારૂછ-એ દેશી.) - હવે એકાદશી તપ તણે માધવજી, વિધિ કહું નિર્મલ બુદ્ધિહો ગુણરાગી નરેશ્વર, સાંભલો જાદવજી દેવ જુહાર દેહરે. ભા. ગુરૂ વંદે ભાવ વિશુદ્ધિ હો. ગુ. અહોરો પોસહ કરી,માગુરૂમુખે કરો પચ્ચખાણ હો; ગુરુ દેવ વંદે ત્રણ અંકના, માત્ર સાંભલો સદગુરૂ વાણુ હો. ગુ૨ દોઢસો કલ્યાણક તણે, માત્ર ગુણણે ગુણે એક મને હોગા ભણણ ગુણણ કિરીયા વિના,માનવિલે અન્ય વચન હો.૩ મૌન ગ્રહો નિશિદિવસને, મારા શુભ પરિણામ હો ગુરુ મૌન એકાદશી તે ભણી, માત્ર નિરૂપમ એવું નામ હો. ગુ૦૪ પ્રથમ દિને એકાસણું, મારા પારણે હિજ રીત હો. ગુ. બાર વર્ષ તપ ઈમ કરે, માશુદ્ધ ધર્મશું પ્રીત હો. ગુ. ૫ અંગ અગ્યારે તે ભણે, માત્ર પડિમા તપ અગ્યાર હો.ગુ. પ્રતિમાસે ઉપવાસનો, મા તપ કરે નિરૂપમ વાર હો. ગુ૦ ૬ સુવ્રત શેઠ તણી પરે, મારુ મન રાખે સ્થિરતા જોગ હો; ગુરુ તે એકાદશી દશમે ભવે, મા લહે શિવવધ સંજોગ હો.ગુ. ૭
હાલ ત્રીજી.
લલનાની દેશી. હવે ઉજમણું તપ તણું, એકાદશી દિન સાર લલના, દિન ઈગ્યારે દેહરે, સ્નાત્ર પૂજા અધિકાર લલના. ભગવંત ભાખે હરિ ભણી.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૭
ઢણું ઢાવિયે દેહરે, ધાન્ય અગ્યાર પ્રકાર લલના, શ્રીફલ ફેફલ સુખડી, નવ નવી ભાત ઇગ્યાર. લ૦ ભ૦ ૨ કેસર સુખડ જોતીયાં, કાંચન કલશ ગાર લલના;
પધાણા ને વાટકી, અંગલુહણાં ઘસાર. લ૦ ભ૦ ૩. અંગ ઇગ્યારે લિખાવીયે, પુંઠાં ને રૂમાલ લલના; ઝાબી દોરા દાબડી, લેખણ કાંબી નિહાલ. લ૦ ભ૦ ૪ ઝીલમલ ચતૂઆ ભલા, ઠવણું સ્થાપના કરજ લલના; પાટી જપમાલા ભલી, વાસના વટુઆ સાજ. લ૦ ભ૦ ૫. મીજણાને વળી પૂજણ, કવલી કોથળી તામ લલના; રેશમની પાટી રૂડી, મુહપત્તિ જયણું કામ. લ૦ ભ૦ ૬ જ્ઞાનના ઉપગરણ ભલા, ઈગ્યાર ઈગ્યાર માન લલના, સાધર્મિક ઈગ્યારને, પિષી જે પકવાન. લ૦ ભ૦ ૭ . તે સાંભલી હરિ હરખીયા, આદરે વત પચ્ચખાણ લલના; તિથિ એકાદશી તપ કરે, બાર વર્ષ ગુણ ખાણ લ૦ ભ૦ ૮ તીર્થંકર પદ તિણ થકી, ગોત્ર નિકાચિત કીધ લલના અમમ નામે જિન બારમા, હસે તપ ફલ સીધ. લગભગ ૯ ઇણ વિધિ શ્રીવીરે કહ્યો, એ અધિકાર અશેષ લલના; તેહ ભણી તપ તુમે આદરો, લેશો સુખ સુવિશેષ. લ૦ ભ૦૧૦ કળશ –શ્રીવીર જિનવર સયલ સુખકર વર્ણવી એકાદશી,... તે સુણીય વાણું ભવિક પ્રાણું તપ કરણ મન ઉલસી, જશવંત સાગર સુગુણ આગર, શિષ્ય જિનેન્દ્ર સાગરે, એકાદશી યહ સ્તવન કીધો, સુણીય ભવિયણ આદરે ૧:
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭ શ્રી જ આવશ્યકનું સ્તવન, દુહા –ચોવીસે જિનવર નમું, ચતુર ચેતના કાજ; આવશ્યક જિણે ઉપદિશ્યા, તે ગુણયું જિનરાજ ૧ આવશ્યક આરાધી, દિવસ પ્રત્યે દોય વાર; દુરિત દોષ દૂરે ટલે, એ આતમ ઉપકાર. ૨ સામાયિક ચઉવિસો , વંદન પડિકમણેણ, કાઉસગ્ગ પચ્ચખાણ કરે, આતમ નિર્મળ એણ. ૩ ઝેર જાય જિમ જાંગુલી, મંત્ર તણું મહિમાય, તેમ આવશ્યક આદરે, પાતક દૂર પલાય. ૪ - ભાર તજી જિમ ભારવહી, હેલે હળવો થાય; અતિચાર આલેયતાં, જન્મ દેશ તિમ જાય. ૫
ઢાળ પહેલી (કપુર હૈયે અતિ ઉજવુંરે-એ દેશી.) પહેલું સામાયિક કરેરે, આણું સમતા ભાવ, રાગ દ્વેષ દૂર કરોરે, આતમ એહ સ્વભાવરે; પ્રાણું સમતા છે ગુણ ગેહ, એ તે અભિનવ અમૃત મેહર પ્રાણી ૧ આપે આપ વિચારીએરે, રમીએ આપ સ્વરૂપે મમતા જે પરભાવની, વિષમાં તે વિષ કૂપરે. પ્રાણું૦ ૨ ભવ ભવ મેળવી મૂછીયર, ધનકુટુંબ સંજોગ, વાર અનંતી અનુભવ્યારે, સવિ સંજોગ વિજોગરે. પ્રાણ ૩
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૯
શત્રુ મિત્ર જગ કા નહી રે, સુખ દુ:ખ માયા જાલ; જો જાગે ચિત્ત ચેતનારે, તેાસવી દુઃખ વિસરાલરે. પ્રાણી ૪ સાવઘ જોગ સવી પરિહરારે, એ સામાયિક રૂપ; હુઆ એ પરિણામથીરે, સિદ્ધ અન ંત અરૂપરે, પ્રાણી ૫ હાલ મીજી.
( સાહેલડીની–એ દેશી )
આદીશ્વર આરાહીયે સાહેલડીર, અજિત ભજો ભગવંત તા; સભવનાથ સાહામણા સા॰ અભિનદન અરિહંત તા. ૧ સુમતિ પદ્મપ્રભુ પૂજીએ સા॰ સમરું સ્વામી સુપાર્શ્વ તા; ચંદ્રપ્રભ ચિત્ત ધારીએ સ!॰સુવિધિસુવિધિ ઋદ્ધિ વાસ તા. ૨ શીતલ ભૂતલ સ્ક્રિનમણી સા॰ શ્રી પૂરણ શ્રેયાંસ તા; વાસુપૂજ્ય સુર પૂછઆ સા॰ વિમલ વિમલજસ હૈાત તા.૩ કરૂં અનત ઉપાસના સા॰ ધર્મ ધર્મ ધુર ધાર તા; શાંતિ કુંથુ અર મલ્લિ નમું સા॰ મુનિસુત્રત વડે વીર તેા. ૪ ચરણુ નમું નિમનાથના સા॰ નેમીશ્વર કરૂં ધ્યાન તા; પાર્શ્વનાથ પ્રભુ પૂજીએ સાહેલડીરે, વ૬ શ્રી વમાન તા. ૫ એ ચાવીસે જીનવરા સા॰ ત્રિભુવન કરણ ઉદ્યોત તા; મુક્તિ પથ જેણે દાખન્યા સા॰ નિર્મલ કૈવલ જ્ગ્યાતિ તા.૬ સમકિત શુદ્ધ એહથી હાય સાથે લીજે ભત્રના પાર તા, બીજું આવશ્યક ઈશ્યુ સા॰ ચવિસથ્થા સાર તા.
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાલ ત્રીજી. ગિરિમાં ગેરે ગીરૂઓ એ—એ દેશી. બે કર જોડી ગુરૂ ચરણે દેઉવાંદરે, આવશ્યક પચવીશ ધારીરે, ધારે ધારે દોષ બત્રીશ નિવારીએ. ચાર વાર ગુરૂચરણે, મતક નામીએ, બાર કરી આવી ખારેક ખામેરે ખામોરે વલી તેત્રીસ આશાતનારે. ૨
ગીતાર્થ ગુણી ગિરૂએ ગુરૂને વંદતાંરે, નીચ ગોત્ર ક્ષય જાય; થાયે થાયેરે લંચ ગોત્રની અરજનારે. 3
આણ ઓલંગે કોઈ ન જગમાં તેહનીર, પરભવ લહે. સૌભાગ્ય, ભાગ્યરે ભાગ્યરે દીપે જગમાં તેહનું રે. ૪ કૃષ્ણરાય મુનિવરને દીધાં વાંદણુંરે, ક્ષાયિક સમકિત સાર પામ્યારે પામ્યારે પામ્યા તીર્થંકર પદ પામશેરે. ૫
શીતલ આચાર્ય જિમ ભાણેજનેરે, દ્રવ્ય વાંદણ દીધા ભારે ભારે દેતાં વલી કેવલ લહ્યું.
એ આવશ્યક ત્રીજું એણી પેરે જાણજે, ગુરૂવંદણ અધિકાર કરજોરે કરે રે વિનયભક્તિ ગુણવંતની રે. ૭
ઢાળ ચેથી. (ચેતન ચેતેરે ચેતના–એ દેશી.) જ્ઞાનાદિક જિનવર કહ્યારે જે પાંચે આચાર તે દોય વારતે દિન પ્રતિરે, પડિકમીએ અતિચારજો જિન વીર.૧ આલેઈને પડિકમી, મિચ્છામિ દુક્કડં દેય, મન વચ કાયા શુદ્ધ કરીને, ચરિત્ર ચેકડું કરે. જે
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૧
અતિચાર શલ્ય ગોપવે, ન કરે દોષ પ્રકાશ માછી મલ્લ તણી પરેરે, તે પામે પરિહાસ. જયેo 3 શલ્ય પ્રકાશે ગુરૂ મુખેરે, હોય તસ ભાવ વિશુદ્ધ તે હસી હારે નહીરે, કરે કર્મશું યુદ્ધ. જા. ૪
અતિચાર ઈમ પડિઝમીરે, ધર્મ કરો નિરાલ્ય; જિતપતાકા તિમ વરરે, જિમ જગ પલ્લી મલ. જયો૦૫ વંદિતુ વિધિશું કહોરે, તિમ પડિકમણા સૂત્ર ચોથું આવશ્યક ઇફ્ફરે, પડિઝમણ સૂત્ર પવિત્ર જાદ
ઢાળ પાંચમી (હવે નિસુણે ઈહાં આવીયાએ દેશી) વૈદ્ય વિચક્ષણ જેમ હરે એ, પહેલાં સોલ વિકાર તે; . દોષ શેષ પછી રૂઝવા એ, કરે ઔષધ ઉપચાર તે, ૧
અતિચાર ત્રણ રૂઝવા એ, કાઉસ્સગ તિમ હોય તે નવપલ્લવ સંયમ હુવે એ, દૂષણ નવી રહે કેોય તે. ૨ કાયાની સ્થિરતા કરી એ, ચપલ ચિત કરો ઠામ તે; વચન જોગ સવિ પરિહરીએ, રમીએ આતમરામ તા. ૩ ધાસ ઉથાસાદિક કહ્યા છે, જે સેલે આગાર તે; તેહ વિના સવિ પરિહરો એ, દેહ તણું વ્યાપાર તો. ૪ આવશ્યક એ પાંચમું એ, પંચમ ગતિ દાતાર તે; મનશુધે આરાધીયે એ લહીએ ભવનો પાર તે. ૫
૧૧
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૨
ઢાળ છઠ્ઠી. (વાલમ વહેલારે આવજોએ દેશી) સુણું પચ્ચખ્ખાણુ આરાધજો, એહ છે મુક્તિનું હેતરે; આહારની લાલચ પરિહરા, ચતુર ચિત્ત તું ચેતરે. સુ૦૧ શલ્ય કાઢયું ત્રણ રૂઝયું, ગઇ વેદના દૂરરે;
પછી ભલા પથ્ય ભાજન થકી, વધે દેહ જેમ તૂરરે.સુ૦ ૨ તિમ પડિક્કમણુ કાઉસગ્ગથી, ગયા દાષ સવી દુષ્ટરે; પછી પચ્ચખાણ ગુણ ધારણે, ઢાય ધમ તનુ પુરે, સુ૦ ૩ એહથી કર્યાં કાદવ ટલે, એહ છે સવર રૂપરે; અવિરતિ ક્રૂપથી ઉદ્ધૃરે, તપ અકલંક સ્વરૂ૫રે. ૪ પૂર્વ જન્મ તપ આર્યાં, વિશટ્યા થઇ નારરે; જૈહના નવણના નીરથી, શમે સકલ વિકારરે. સુ૦ ૫ રાવણે શક્તિ શસ્ત્ર હણ્યા, પડયો લક્ષ્મણ સેજરે; હાથ અડતાં સંચેતન થયેા, વિશલ્યા તપ તેજરે, સુ૦ ૬ આવશ્યક કહ્યું, એહવુ તે પચ્ચખાણરે;
છએ આવશ્યક જેણે કથાં, નમું તે જંગ ભારે સુ॰ ૭ કલશ—તપગચ્છનાયક મુક્તિદાયક, શ્રી વિજયદેવ સુરીશ્વરા; તસ પદ્મ દ્વીપક મેાહ ઝીપક, શ્રીવિજયપ્રભ સુરિ ગણધરે; શ્રીકીર્ત્તિવિજય ઉવજઝાય સેવક, વિનયવિજય વાચક કહે; છ આવશ્યક જે આરાધે, તેહ શિવ સંપ લહે. ૧ ષઢાવશ્યક સ્તવન સપૂછુ .
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૩
૮ પવી માહાભ્ય સ્તવન
ઢાળ પહેલી. શ્રીગુરૂપદ પંકજં નમી રે, ભાખું પર્વ વિચાર; આગમ ચરિત્રને પ્રકરણે રે, ભાખ્યો જ પ્રકારે રે, ભવિયણ સાંભ, નિદ્રા વિકથા ટાળીરે; મૂકી આમળે. ૧ ચરમ જિર્ણદ વીશમો રે, રાજગ્રણી ઉદ્યાન; ગૌતમ ઉદેશી કહેર, જિનપતિ શ્રીવમાનરે. ભવિ. ૨ પક્ષમાં ષટ તિથિ પાળીએ, આરંભાદિક ત્યાગ; માસમાં ષટપવી તિથિરે, પિસહ કેરા લાગરે. ભવિ. ૩ દુવિધ ધર્મ આરાધવારે, બીજ તે અતિ મહાર પંચમી નાણુ આરાધવારે, અષ્ટમી કર્મ ક્ષયકારરે. ભવિ. ૪ ઈગ્યારસ ચૌદશી તિથિ, અંગ પૂર્વને કાજ; આરાધી શુભ ધર્મને, પામો અવિચલ રાજરે, ભવિ. ૫ ધનેશ્વર પ્રમુખે થયા રે, પર્વ આરાધ્યા રે એહ પામ્યા અવ્યાબાધરે, નિજ ગુણ રિદ્ધિ વિહરે. ભવિ. ૬ ગૌતમ પૂછે વીરનેરે, કહે તેને અધિકાર સાંભળી પર્વ આરાધવારે, આદર હેય અપારરે. ભવિ. ૭
ઢાળ બીછે.
એકવીસાની–એ દેશી. ધનપુરમાં રે, શેઠ ધનેશ્વર શુભમતિ, શુદ્ધ શ્રાવક રે, પર્વ તિથે પિસહ વતી, ધનથી સરે, પત્ની નામ સોહામણો;
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૪
ધનસાર સૂત રે, તેહને જન્મને કામણે. ત્રાટક-કામણે નિજ હિત કારણ માટે, શેઠજી આઠમ દિને, લઈ પોસહ શૂન્ય ઘરમાં રહ્યા કાઉસગ્ગ સ્થિર મને, ઇણ અવસરે સોહમ ઇંદે, બેઠે નિજ સુર પર્ષદા, કરે પ્રશંસા શેઠની ઈમ, સાંભલે સહુ સુર તદા. ૨ જે ચળાવે રે સુરપતિ જઈને આપ હિ, પણ શેઠજીરે પિસહમાંહિ ચલે નહિ, ઈમ નિસુણી રે, મિથ્યાત્વી એક ચિંતવે, હું ચળાવું રે જઈને હરકેઈ કૌતુકે. ત્રાટકશેઠના મિત્રનું રૂપ કરીને, કેટી સુવણને ઢગ કરી; કહે કે એ શેઠ તે પણ, નવિ ચયા જેમ સુરગિરિ, પછી પત્નીનું રૂપ કરીને, આલિંગનાદિક બહુ કરે, અનુકૂલ ઉપસર્ગો તેહી શેઠજી, ધ્યાન અધિકેરૂં ધરે. ૪ કરે બિહામણું રે, તાપ પ્રમુખ દેખાડનારીને સત રે આવી ઈણિ પરે ભાખતા,પારે પિસહરે, અવસર અમે બહુ થયે તબ શેઠજીરે, ચિંતવે કાલ કેતે થે. ત્રાટક-સઝાયને અનુસાર કરીને, જાણ્યું છે હજી રાત એક પસહ હમણાં પારીયે કિમ, નવી થયે પ્રભાત એ તબ પિશાચનું રૂપ કરીને, ચામડી ઉતાડતા; ઘાત ઉછાલન શિલા ફાલન, સાયરમાંહિ નાંખતે. ઈમ પ્રતિકૂલ રે, ઉપસર્ગો પણ નવિ ચળ્યા; પ્રાણાંતરે અષ્ટમી વતથી નવી ચયા; તબ તે સુર રે, માગ માગ મુખ ઇમ
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
કહે; પણ ધ્યાનમાંરે તે વાત પણ નવી લહે. કોટક-તવ તેણે રત્ન અનેક કટિ, વૃષ્ટિ કીધી જાણુએ, બહુ જણ પર્વ આરાધવાને, સાદરા ગુણખાણ એ; રાજા પણ તે દેખી મહિમા, શેઠને માને ઘણું કહે ધન્ય ધન્ય શેઠજી તુમ, સફલ જીવિત હું ગયું. ૮
ઢાળ ત્રીજી..
સાહેલડી-એ દેશી. તેહ નગરમાંહે વસે સાહેલડીરે, ત્રણ પુરૂષ ગુણવંત તે; ઘાંચી હાલી એક ધોબી સાહેલડીરે, ષટપવી પાલંત તો. ૧ સાધર્મિક જાણું કરી, સા. શેઠ કરે બહુ માન તો પારણે અશન વસન તથા, સારુ દ્રવ્યતણું બહુ દાન તા. ૨ સાધર્મિક સગપણ વિવું, સા. એ સમ અવર ન કોઈ તો શેઠ સંગે તે ત્રણ જણા, સા સમક્તિ દષ્ટિ હોય તો. ૩ એક દિન ચૌદસને દિને સારુ રાય બેબીને ગેહ તે; ચિવર રાય રાણું તણ, સાક મોકલિયાં વર નેહ તો. ૪ આજ જ જોઈ આપજે, સા. મહેચ્છવ કૌમુદી કાલ તે રજક કહે સુણે માહરે, સારુ કુટુંબ સહિત ત્રત પાલ તો. ૫ ધવું નહિ ચૌદસ દિને, સાથ તવ નૃપ બોલે જાણ; નૃપ આણાયે નિયમ શો, સાર જેહથી જાયે પ્રાણ તે. ૬ સજન શેઠ પણ ઈમ કહે,સાર એહમાં હઠ નવિ તાણ તે રાજકોપ અપભ્રાજના, સા. ધર્મ તણ પણ હાણ તા. ૭
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૬ વળી રાજ્યાભિયોગેણં, સારુ છે આગાર પચ્ચખાણ તે; તવ બેબી ચિત્ત ચિંતવે, સારા દઢતા વિણ ધર્મ હાણ તો.૮ ધોવું નવિ માન્યું તિણે, સા રાયે સુણ તે વાત તો કુટુંબ સહિત નિગ્રહ કરૂં, સાવ કાલે જે હું તૃપ સાચ તે. દૈવ યોગે તે રાતમાં, સાશૂલ વ્યથા નૃપ થાય તે હાહાકાર નગર , સાઇમ દિન ત્રણ વહી જાય તો.૧૦ પડવે દિન જોઈ કરી, સાર આપ્યા વસ્ત્ર તે રાય તે નિર્વાહ સુખે થયે, સાવ ધર્મતણે સુપરસાય તે. ૧૧
ઢાળ ચોથી.
ભરત નૃપ ભાવશું-એ દેશી. નરપતિ ચૌદસને દિનેએ,ઘાણી વહન આદેશ કરે તેલી પ્રતે એ, રજક પર તે અશેષ, વ્રત નિયમ પાલિયે એ –આંકણી. ૧ ભૂપતિ કેપે કલકલ્યો એ, ઇણ અવસર પરચક્ર આવ્યું દેશ માં જવા એ, મહાદુર્દાન્ત તે ચક્ર. વ્રત નિ ૨ નૃપ પણ સન્મુખ નીકલ્યો એ, યુદ્ધ કરણને કાજ; વિકલ ચિત્તથી થયા એ, ઈમ રહી તેલીની લાજ. વ્રત. ૩ હાલીને આઠમ દિને એ, દીધું મુહુર્ત તત્કાલ; તણે પણ ઈમ કહ્યું એ, ખેડીશ હલ હું કાલ, વ્રત- ૪ કેપે ભરાણો ભૂપતિ એ, ઈણ અવસર તિહાં મેહ; વરસણ લાગ્યો ઘણું એ, ખેડી ન થાશે હેવ. વ્રત૫ ત્રણે અખંડ વ્રત પાલતાં એ, પુણ્ય અતલથી તે; મરણ પામી રવર્ગે ગયા એ, છ દેવ કે જેહ. વ્રત- ૬
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે
ચઉદ સાગરને આઉખે એ, ઉપના તે તતખેવ, હવે શેઠ ઉપના એ, બારમે દેવલોકે દેવ. વ્રત મિત્રી થઈ તે ચારને એ, શ્રેષ્ટી સુરને તામ * કહે ત્રણ દેવતા એ, પ્રતિબેધજો અમ સ્વામ. વ. ૮ તે પણ અંગીકરે તદા એ, અનુક્રમે ઐવિઆ તેહ, ઉપન્યા ભિન્ન દેશમાં એ, નરપતિ કુલમાં તેહ. વ્રત- ૯ જે ધીર વીર હીર નામથી એ, દેશ ધણી વડરાય; થયા વ્રત દઢ થકી એ, બહુ નૃપ પ્રણમે પાય. વ્રત૧૦
ઢાળ પાંચમી.
સુરતિ માસનીએ દેશી. ધીરપુરે એક શેઠને, પર્વ દિને વ્યવહાર કરતાં લાભ ઘણે હોવે, લેકને અચરિજકાર; અન્ય દિને હાનિ પણ, હોયે પુન્ય પ્રમાણ એક દિન પૂછે જ્ઞાનીને, પૂર્વ ભવ મંડાણ. જ્ઞાની કહે સુણ પરભવ, નિર્ધન પણ વ્રત રાગ; આરાધીને પર્વ તિથે, આરંભનો ત્યાગ અન્ય દિને તમે કીધો, સહેજે પણ વ્રત ભંગ; તિણે એ કર્મ બંધાણા, સાંભળો એ કત. ૨ સાંભલી તે સહ કુટુંબ શું, પાલે વ્રત નિર્માય; બીજ પ્રમુખ આરાધે, સવિશેષે સુખદાય; ગ્રાહક પણ બહુ આવે અથે, થા લાભ અપાર;
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિશ્વાસી બહુ થી, થે કટી સરદાર. ૩ નિજકુલ શોષક વાણીઆ, જાણે આ જગત પ્રસિદ્ધ તિણે જઈ રાયને વાણુએ, ઈણ પરે ચુગલી કીધ; ઇણે કેટી નિધાન લાધે, તે સવામીને હોય; નરપતિ પૂછે શેઠને, વાત કહો સહુ કાય. ૪ શેઠ કહે સુણે નરપતિ, મહારે છે પચ્ચખાણ; થળ મૃષાવાદને વલી, સ્થૂલ અદત્તાદાન; ગુરૂ પાસે વ્રત આદર્યું, તે પાવું નિર્માય; પિશન વણિક કહે સ્વામી એ, ધર્મ ધુતારે થાય. ૫ તસ વચને કરી તેહના, દ્રવ્ય તણે અપહાર, કરીને ભૂપતિ રાચે, પુત્ર સહિત નિજ દ્વાર; રાજાર રહ્યો ચિંતવે, આજ લહ્યો મેં કી; પણ આજ પંચમી તિથિ તિણે, લાભ હોય કેઈલણ.૬ પ્રાતસમે નૃપ દેખે, ખાલી નિજ ભંડાર શેઠ ઘરે મણિ રત્ન સુવર્ણ, ભર્યા શ્રી શ્રીકાર; આવી વધામણિ રાયને, તે બિહુની સમકાળ; શેઠ તેડી કહે નરપતિ, વાત સુણે ઇણ તાલ. ૭
ઢાળ છ8ી. હરણી જવ ચરે લલના-એ દેશી. ભૂપતિ ચમકયો ચિત્તમાં લલના, લાલહે, દેખી એ અવદાત વ્રત ઈમ પાલી લલના;
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૯
ખેદ લહી ખામે ઘણું લલના, લાલહો;
પ્રશ્ન પૂછે સુખ શાત વ્રત ઇમ પાલીયે લલના. ૧ કહો શેઠ એ કેમ નીપજ્યું લલના; લાલહો તુજ ઘર ધન કિમ હોય. વ. શેઠ કહે જાણું નહિ લલના, લાલહો કિણું પરે એ મુજ થાય. બ૦ ૨ પણ મુજ પર્વને દિહાડલે લલના, લાલતો લાભ અણુચિ થાય, ત્ર) પર્વદિને વ્રત પાલીયું લલના લાલહો, તે પુન્યને મહિમાય. ત્ર- ૩ પર્વ મહિમા ઈમ સાંભલી લલના, લાલહો ભૂપતિને તતકાલવ્રય જાતિ સમરણ ઉપવું લલના, લાલહો નિજ ભવ દીઠે રસાલ. વ્ર ૪ બેબીનો ભાવ સાંભર્યો લલના, લાલો પાલ્યું જ વ્રત સાર; વ્ર જાવજીવ નૃપ આદરે લલના, લાલ હો ષટપવી વ્રતધારબ૦ ૫ આવી વધામણું તેણે સમે લલના, લાલહો સ્વામી ભરાણા ભંડાર; વ્ર વિસ્મિત રાય થયો તદા લલના, લાલહો હિયડે હર્ષ અપાર. – ૬
ઢાળ સાતમી. સાહેબજી શ્રી વિમલાચલ ભેટિયે હો લાલ-એ દેશી. સાહેબજશેઠ અમર પ્રગટ થયો હો લાલ, ભાખે રાયને એમ સારુ તું નવિ મુજને ઓળખે હો લાલ, હું આવ્યો તુજ પ્રેમ, સાહેબજી પર્વ તિથિ ઈમ પાળીએ હો લાલ. ૧ સાહેબજી શ્રી સુર હું જાણજો હો લાલ, તુજ પ્રતિબંધન આજ. સા. શેઠ સાનિધ્ય કરવા વાલી હો લાલ, કીધું મેં સવિ કાજ, સા
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૦
પર્વ ૨ સાહેબજી ધર્મ ઉદ્યમ કરે છે સદા હો લાલ, જાવું છું સુણી વાત; સા તેલિક હાલિક રાયને હો લાલ, પ્રતિબેધન અવદાત. સાપર્વ. ૩ તિહાં જઈ પૂર્વ ભવ તણા હો લાલ, રૂપ દેખાવે તાસ; સાવ દેખીને તે પામીયા હો લાલ, જાતિ સ્મરણ ખાસ. સા. પર્વ૪ તે બેઉ શ્રાવક થયા હો લાલ, પાલે નિત પટ પર્વ સાવ ત્રણે તે નર રાયને હો લાલ સહાય કરે તે સુપર્વ. સાપર્વ૫ નિજ નિજ દેશે નિવારતા હો લાલ, મારી વ્યસન સવિ જેહ, સાવ ચિત્ય કરાવે તેહવાં હો લાલ, પ્રતિમા ભરાવે તેહ, સાટ પર્વ. ૬ સંઘ ચલાવે સામટા હો લાલ, સ્વામીવચ્છલ ભલી ભાત; સા. પર્વ દિને નિજ નગરમાં હો લાલ; પડહ અમારી વિખ્યાત. સા. પ૦ ૭ પર્વ તિથિ સહુ પાલતા હો લાલ, રાજા પ્રજા બહુ ધર્મ સાવ ઇતિ ઉપદ્રવ સહુ ટળે હો લાલ, નહિ નિજ ચક્ર પરચક્ર ભર્મ. સા. પર્વ૦ ૮ ધર્મથી સુર સાનિધ્ય કરે હો લાલ, ધર્મ પાલી પાસે રાજ; સાકઈ સદ્દગુરૂ સંગથી હો લાલ, થયા ત્રણે ઋષિરાજ. સા. ૫૦ ૯
ઢાળ આઠમી.
ટુંક અને ટોડા વિચરે રે-એ દેશી - ત્રણે નરપતિ આદર્યો રે, ચેખો ચારિત્ર ભાર, સંયમ રંગ લાગ્યો રે; તપ તપતાં અતિ આકરારે, પાલે નિરતિચાર. સંયમ
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૧
ધ્યાનમલે ખેરૂ કર્યાં રે, ધનધાતી જે ચાર; સચમ૦ કેવલ જ્ઞાન લહિ કરીર, વિચરે મહિયલ સાર. સયમ૦ ૨ શ્રેણી સુર મહિમા કરેરે, ઠામ ઠામ મનેાહાર; સંયમ૦ દેશના દેતા કૈવલી રે. ભાખે નિજ અધિકાર. સયમ૦ ૩ પર્વ તિથિ આરાધીયેરે, ભવિયણુ ભાવ ઉલ્લાસ; સયમ૦ ઈમ મહિમા વિસ્તારીનેરે, પામ્યા શિવપુર વાસ. સંયમ૦૪ બારમા દેવલાકથી ચવીરે, શ્રી સુર થયા રાય; સયમમહિમા પર્વના સાંભળીરે, જાતિ સ્મરણ થાય, સચમ૦ ૫ સજમ ગ્રહી કેવલ લહીરે, પામ્યા અવિચલ ઠાણુ; અન્યામાધ સુખી થયા રે, કેવલ ચિત્ આરામ. સયમ૦ ૬ ઢાળ નવમી.
ગીરૂઆરે ગુણુ તુમ તણા-એ દેશી.
.
ઉજમણાં એ તપ તણાં કરા, તિથિ પરિમાણ ઉપગરણાંરે; રત્નત્રય સાધન તણાં ભવિ, ભયસાયર નિસ્તરણાંરે ૯૦ ૧ જો પણ સહુ દિન સાધવા, તા પણ તેની અણુશકતેરે; પર્વ તિથિ આરાધીને, તુમે ઉજવો બહુ ભકિતરે. ૬૦.૨ શ્રાદ્ધૃવિધિ વર ગ્રંથમાં, ભલા ભાગ્યો. એ અવદ્યાતા રે; ભગવતી ને મહા નિશીથમાં કહ્યો, તિથિ અધિકાર વિખ્યાતાર,૯૦૩ તપગચ્છ ગુગનાંગણુ રવિ, શ્રી વિજયસિંહ ગણુધારે રે; અંતેવાસી તેહના, શ્રી સત્યવિજય સુખકારારે. ૩૦ ૪ કપૂરવિજય વર તેહતા, વર ક્ષમાદ્રિય પન્યાસ;
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
જિનવિજ્ય જગમાં જ શિષ્ય ઉત્તમવિજયતે ખાસરે.ઉ૦ ૫ તસપદચરણ ભ્રમર સમા, રહી સાણંદ ચોમાસું રે; અઢાર ત્રીસ સંવત્સરે, સુદ તેરસ ફાગુણ માસેરે. ઉ૦ ૬ પદ્મવિજય ભકતે કરી, શ્રી વિજયધર્મ સૂરિ રાજે; વર્તમાન જિન ગાઈઆ, શ્રી અમીઝરા પ્રભુ પાસેરે. ઉ૦ ૭ કળશ-પર્વ તિથિ આરાધે, સુવ્રત સાધે, લાવ્યો ભવ સફલો કરે; સંગ સંગી,તત્વરંગી, ઉત્તમ વિજય ગુણાકરે; તસ શિષ્ય નામે સુગુણ કામે, પદ્મવિજયે આદર્યો, શુભ એહ આદર ભવિ સહાઘર, નામ ષટપવી .
૯ શ્રી ઋષભદેવ સ્વામીનું સ્તવન દુહા-પુરિસાદાણુ પાસજી, બહુ ગુણમણિ વાસ; અદ્ધિ વૃદ્ધિ મંગલ કરણ, પ્રણમું મન ઉલ્લાસ. ૧ સરસતી સામિની વિનવું, કવિ જન કેરી માય; સરસ વાણી મુજને દીયે, માટે કરી પસાય. લબ્ધિ વિનય ગુરૂ સમરીએ, અહર્નિશ હર્ષ ધરેવ; જ્ઞાન દષ્ટિ જેથી લહી, પદ પંકજ પ્રણમેવ. ૩ પ્રથમ વિણેસર જે હુએ, મુનિવર પ્રથમ વખાણ કેવલપર પહેલો જે કહે, પ્રથમ ભિક્ષાચર જાણ પહેલા દાતા એ કહ્યો, આ ચોવીસી મઝાર; તેહ તણા ગુણ વરણવું, આણે હર્ષ અપાર.
બહુ ગઇ
સરસતાગલ કરણ
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૭
ઢાળ પહેલી. ધન્ય ધન્ય સંપ્રતિ સાથે રાજાએ દેશી.
રાગ-આશાવરી, પહેલે ભવ ધન સાર્થવાહ, સમકિત પામ્યા સારરે; આરાધી બીજે ભવ પામ્યા, જુગલત અવતાર રે. ૧ સેવો સમક્તિ સાચું જાણું, એ સવિ ધમની ખારે; નવિપામેજે અભવ્ય અનાણી,એવી જિનની વાણી રે. સે૨ જુગલ ચવિ પહેલે દેવકે ભાવ તિજ સુર થાય રે; ચોથે ભવે વિદ્યાધર કુલે થયા, મહાબલ નામે રાય રે.સે. ૩. ગુરુ પાસે દીક્ષા પાલીને, અણુસણુ કીધું અંતરે પાંચમે ભવે બીજે દેવલોક, લલિતાગ સુર દીપંતરે. સે. ૪ દેવ ચવી છડે ભવે રાજા, વાજા ધ એણે નામેરે; તીહાથી સાતમે અવતરીઆ, જુગલા ધર્મશું ટામેરે સેટ ૫ આય કરી આઠમે ભવે, સુધર્મ દેવલોકે દેવરે; દેવ તણી અહિ બહુલી પામ્યા, દેવતણ વળી ભગરે. સે. ૬ મુનિભાવ છવાનંદ નવમે ભવે, વેદ ચવી થયો દેવરે સાધુની વૈયાવચ્ચ કરી, દિક્ષા લઈ પાળે સ્વયમેવરે. સેટ૭. વૈદ જીવ દસમે ભવે સ્વર્ગો, બારમે સુર હાય રે, તિહા કણે આયુ ભોગવી પુરૂં, બાવીસ સાગર જોરે. સેટ ૮ અગીઆરમેં વે દેવ ચવીને, ચકી હુએ વજનભરે; દીક્ષા લઈવીસ સ્થાનક સાધી, લીધે જિનપ્રદલાભરે. સેવો૦૯
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૪ ચૌદ લાખ પૂર્વની દીક્ષા, પાલી નિર્મળ ભરે; સર્વાર્થસિદ્ધ અવતરીયા, બારમે ભવ આરે, સે. ૧૦ તેત્રીસ સાગર આયુ પ્રમાણે, સુખ ભગવે તિહાં દેવરે; તેરમા ભવ કેરો હવે , ચરિત્ર કહું સંખેરે. સેવો૧૧
ઢાળ બીછ. વાડી ફૂલી અતિ ભલી મન ભમરારે-એ દેશી. જંબુદ્વીપ સોહામણું, મન મોહનારે; લાખ જજન પરિમાણ, લાલ મન મોહનાર; દક્ષિણ ભારત ભલું તિહાં. મન મોહનાર;
અનુપમ ધર્મનું ઠામ, લાલ મન મોહનારે. ૧ નયરી વિનિતા જાણીએ, મન સ્વર્ગપુરાં અવતાર લાલ નાભીરાય કુલગર તિહાં, મન મરૂદેવી તસ નારી. લાલ૦ ૨ પ્રીતિ ભક્તિ પાસે સદા, મન, પીયુશું પ્રેમઅપાર; લાલ૦ સુખ વિલસે સંસારનાં,મન સુરપેરે સ્ત્રી ભરથાર. લાલ૦૩ એક દિન સૂતી માલીયે, મન ભરૂદેવી સુપવિત્ર લાલ ચોથ અંધારી અષાડની, મન, ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્ર.લાલ૦૪ તેત્રીસ સાગર આઉખે, મન ભેગવી અનુપમ સુખલાલ સર્વાર્થસિદ્ધથી ચવી, મન, સૂર અવતરીઓ કુખ. લાલપ ચઉદ સુપન દીઠાં તીસે, મન રાણું મધ્યમ રાત; લાલ, જઈકહેનિજ તને, મન સુપન તણી સવિ વાત, લાલ૦૬ કંથ કહે નિજ નારીને મન સુપન અર્થે વિચાર લાલ
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૫
કુલદીપક ત્રિભુવનપતિ, મન, પુત્ર હશે સુખકાર. લાલ૦૭ સુપન અર્થ પીઉથી સુણી, મન, મન હરખ્યા મરૂદેવીલાલ સુખે કરી પ્રતિપાલના, મન ગર્ભ તણી નિતમેવ. લાલ૦૮ નવ ભસવાડા ઉપરે, મન દિન હુવા સાડાસાત લાલ૦ ચૈત્ર વદ આઠમ દીને, મન, ઉત્તરાષાઢા વિખ્યાત. લાલ૦૯ મઝિમ સ્પણીને સમે, મન જો પુત્ર રતન, લાલ, જન્મ મહેચ્છવતવકરે, મન દિશીકુમારી છપ્પન. લાલ૦૧૦
ઢાળ ત્રીજી.
દેશી-મચડીની. આસન કયુ ઇંદ્રતણું રે, અવધિજ્ઞાને જાણ જિનને જન્મ મહેચ્છવ તવકરવા આવે ઇન્દ્ર ઈંદ્રાણીરે. હ૦૧ સુર પરિવારે પરિવર્યા રે, મેરૂ શિખર લઈ જાય; પ્રભુને નમણુ કરીને પૂછ, પ્રણમી બહુ ગુણ ગાય. હમ૨ આણી માતા પાસે મેહેલી, સુર સુરલોકે પહું તા;, દિન દિન વાધે ચંદ્ર તણી પરે, દેખી હરખે માતારે. હમ. ૩ વૃષભ તણું લંછન પ્રભુ ચરણે, માતપિતાએ દેખી; સુપન માંહે વલી વૃષભ જે પહેલો,દીઠ ઉજવલ વિષરે. હમજ તેહથી માત પિતાએ દીધું, ગષભ કુમાર ગુણ ગેહ, પાંચસે ધનુષ પ્રમાણે ઊંચી, સેવન વરણ દેહરે. હમ, ૫ વિસ પૂર્વ લખ કુમારપણે રહીયા પ્રભુ ઘરવાસે; સુમંગલા સુનંદા કુંવારી, પરણ્યા દોય ઉલ્લાસેરે. હમ ૬
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૬ ત્યાશી લાખ પૂર્વ ઘરવાસે, વસીય રાષભ નિણંદ ભરતાદિક સુત શત દુઆરે, પુત્રી દેય સુખ કંદરે, હમ ૬ તવ કાંતિક સુર આવીને, કહે પ્રભુ તીર્થ સ્થાપિ; દાન સંવછરી દેઈ દિક્ષા,સમય જાણી પ્રભુ આપેરે. હમર ૮ દીક્ષા મહેચ્છવ કરવા આવે, સપરિવાર સુરિ દો; શિબિકા નામે સુદર્શનારે, આગલ ઠવે નરીદરે. હમ૯
| દાળ થી.
રાગ-મારૂ. એ દેશી. ચૈત્ર વદી આઠમ દિનેર, ઉત્તરાષાઢા રે ચંદ, શિબિકાયે બેસી ગયારે, સિધારી વનચંદારે. અષભ સંયમ લીયે–એ આંકણી.૧ અશોક તરૂ તલે આવીને, ચઉ મૂઠી લેચ કીધ; ચાર સહસ વડ રાજવીરે, સાથે ચારિત્ર લીધરે. ૪૦ ૨ ત્યાંથી વિચર્યા જિનપતિ, સાધુ તણે પરિવાર, ઘર ઘર ફરતાં ગૌચરીર, મહીઅલ કરે વિહારરે. 2 3 ફરતાં તપ કરતાં થકા રે, વરસ દિવસ હુઆ જામ; ગજપુર નયર પધારીયા, દીઠા શ્રેયાંસે તામરે. ૪૦ ૪ વરસી પારણું જિન જઈરે, શેલડી રસ તિહાં કીધ; શ્રેયાંસે દાન દઈને રે, પરભવ શંબલ લીધરે. ૪૦ ૫ સહસ વરસ લગે તપ તપીરે; કર્મ કર્યા ચકચૂર; પુરિમતાલ પુર આવીયારે વિચરતાં બહુ ગુણ પૂર રે. . ૬ ફાગણ વદી અગીયારસેરે, ઊત્તરાષાઢા રે ગ; અઠ્ઠમ તપ વડ હેઠલેરે, પામ્યા કેવલ નાણરે. ૦ ૭
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૭
ઢાળ પાંચમી (કપૂર હવે અતિ ઉજલેરે–એ દેશી.) સમવસરણ દેવે મલીર, રચિયું અતિહિ ઉદાર; સિંહાસન બેસી કરી, દીએ દેશના જિન સાર. ચતુર નર કીજે ધર્મ સદાઈજિમ તુમ શિવસુખ થાય. ચતુર નર કીજે૦૧ બારે પરખદા આગલેરે, કહે ધર્મ પ્રકાર અમૃત સમ દેશના સુરે, પ્રતિબધ્ધા નરનાર. ચતુરનર૦ ૨ ભરત તણું સુત પાંચસેરે, પુત્રી સાતમેં જાણ; દિક્ષા લીયે જિનજી કનેરે, વૈરાગે મન આણ. ચતુર નર૦ ૩ પંડરીક પ્રમુખ થયા, ચોરાસી ગણધાર; • સહસ ચોરાસી તિમ મલીરે, સાધુ તણે પરિવાર, ચતુરનર૦ ૪ બ્રાહ્મી પ્રમુખ વલી સાહુણ, ત્રણ લાખ સુવિચાર પાંચ સહસત્રણ લાખ ભલારે, શ્રાવક સમકિત ધાર. ચતુર નર૦ ૫ ચેપન સહસ પંચ લાખ કહીરે, શ્રાવિકા શુદ્ધ આચાર; ઈમ ચઉહિ સંધ થાપીને, અષભ કરે વિહાર. ચતુર નર૦ ૬ ચારિત્ર એક લખ પૂર્વનુંરે, પાલ્યું બાષભ નિણંદ ધર્મ તણે ઉપદેશથી, તાર્યા ભવિજન વૃદ, ચતુર નર૦ ૭ મક્ષ સમય જાણું કરી, અષ્ટાપદ ગિરિ આવે, સાધુ સહસ દશનું તિહારે, અણસણુ કીધું ભાવ. ચતુર નર૦ ૮ મહા વદી તેરસ દિનેર, અભિજીત નક્ષત્ર ચંદ્ર ગ, . મુક્તિ પહત્યા બદષભજીરે, અનંત સુખ સંજોગ. ચતુર નર૦ ૯
૧)
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
- - ૧૭૮
ઢાળ છઠ્ઠી. (રાગ ધનાશ્રી-કડખાની દેશી.) તું જો તું જ, કષભ જિન તું જ, અલ હું તુમ દરસન કરવા, મહેર કરો ઘણી, વિનવું તુમ ભણું, અવર ન કોઈ પણ જગ ઉદ્ધરવા. તુજ જગમાંહે મેહને મેર જિમ પ્રીતડી, પ્રીતડી જેવી ચંદ્રચકેરા; પ્રીતડી રામ લક્ષ્મણ તણી જેહવી, રાતદિન નામ ધાયું દરસ તારા. તુજ. શીતલ સુરતરૂ તણી તિહાં છાંયડી, શીતલ ચંદ ચંદન ઘસારે; શીતલું કેલ કપૂર જિમ શીતલું, શીતલ તિમ મુજ મન મુખ તમારે તુજ મીઠડો શેલડી રસ જિમ જાણીએ, ખટરસ દ્રાખ મીઠી વખાણી; મીઠડી આંબલા શાખ જિમ તુમ તણી, મીઠડી મુજ મન તિમ તુમ વાણી. તુજ તુમ તણું ગુણ તણે પાર હું નવિ લહુ, એક જીભે કેમ મેં કહી તાર મુજ તાત સંસાર સાગર થકી, રંગશું શિવરમણી વરી. તુજ
કલશ–ઈમ ઝષભ સ્વામી, મુક્તિગામી ચરણ નામી શિરએ મરૂદેવી નંદન સુખ નંદન, પ્રથમ જિન જગદીશ એ, મન રંગ આણી, સુખ વાણી, ગાઈઓ જગ હિતકરૂં; કવિરાય લબ્ધિ નિજ સુસેવક, પ્રેમ વિજય આનંદ વરો. ૧
શ્રી રૂષભ સ્વામીના તેર ભવનું સ્તવન સમાપ્ત.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૯
૧૦ વર્ધમાન તપનું સ્તવન..
ઢાળ પહેલી. નવપદ ધરજે ધ્યાન, ભવિક તમે, નવપદ ધરજે ધ્યાન-એ દેશી. તપપદ ધરો ધ્યાન, ભવિક તમે, નામે શ્રી વર્ધમાન, દિન દિન ચઢતે વાન, ભવિક તમે, સેવ થઈ સાવધાન. ભ. ૧ પ્રથમ ઓલી એમ પાલીને, બીજીએ આંબીલ દેય, ભ૦ બીજી ત્રણ ચોથી ચાર રે, ઉપવાસ અંતરે હોય. ભ૦ ૨ એમ આદિલ સે વૃત્તની, સેમી એલી થાય; ભ૦ ચકિત અભાવે આંતરેરે, વિશ્રામે પહોંચાય. ભ૦ ૩ ચૌદ વરસ ત્રણ માસનીર, ઉપર સંખ્યા વિસ; ભ૦ હાલ માન એ જાણવુંરે, કહે વીર જગદીશ. ભ૦ ૪ અંતગડ અંગે વરણવ્યુંરે, આચાર દિનકર લેખ. ભ૦ ગ્રંથાંતરથી જાણવુંરે, એ તપનું ઉલ્લેખ. ભ૦ ૫ પાંચ હજાર પચાસ છે, આંબિલ સંખ્યા સર્વ ભ૦ સંખ્યા સે ઉપવાસની, તપ માન ગાલે ગર્વ. ભ૦ ૬ મહાન કૃષ્ણ સાધવીરે, વમાન તપ કીધ, ભય અંતગડ કેવલ પામીનેર, અજરામર પદ લીધ. ભ૦ ૭ શ્રીચંદ કેવલીએ તપ સેવીએરે, પામ્યા પદ નિવણ ભ૦ ધર્મ રત્ન પદ પામવારે, એ ઉત્તમ અનુમાન. ભ૦ ૮
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૦
ઢાળ બીજી. જેમ જેમ એગિરિલેટીએર, તેમ તેમ પાપ પલાય સલુણા-એદેશી જિમ જિમ એ તપ કીજીએ, તિમતિમ ભવપરિપાક સલુણા નિકટ ભવિછવ જાણુએરે,એમ ગીતાર્થ સાખસલુણ જિમ 1 આંબિલ તપ વિધિ સાંભરે, વહેંમાન ગુણખાણ સલુણા પાપ મલક્ષય કારણેરે, કતક ફલ ઉપમાન સલુણા. જિમ ? શુભ મુહૂર્ત શુભ યોગમારે, સદગુરૂ આદિ ગ સલુણ; આંબિલતપ ૫દઉચરીરે, આરાધો અનુગ સલુણ. જિમ ગુરૂ મુખ બિલ ઉચરીરે, પૂછ પ્રતિમા સાર સલુણા; નવપદની પૂજા ભણુંરે, માગે પદ અણહાર સલુણા. જિમ ૪ ખટ રસ ભોજન ત્યાગવારે, ભૂમિ સંથારો થાય સલુણા બ્રહ્મચર્યાદિ પાલવારે, આરંભ જયણા થાય સલુણા.જિમ ૫ તપ પદની આરાધનારે, કાઉસગલેગસ્ટ બાર સલુણ; ખમાસમણાં બાર આપવારે,ગણણું દેયહજાર સલુણા.જિમ અથવા સિદ્ધપદ આશ્રયીરે, કાઉસગ્ગ લેગસ આઠ સલુણ ખમાસમણાં આઠ જાણવા,નમો સિદ્ધાર્ણ પાઠ સલુણા.જિમ બીજે દિન ઉપવાસમાંરે, પૌષધાદિ વ્રત યુક્ત સલુણ; પડિકમણાદિ ક્રિયા કરીને ભાવના પરિમલયુકત સલુણા.જિમ૦૮ એમ આરાધતાં ભાવથીર, વિધિ પૂર્વક ધરો પ્રેમ સલુણ લાવો ધા ભવિ જનારે ધર્મરત્ન પળ એમ સલુણા.જિમ૦૯
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૧
ઢાળ ત્રીજી. નરભવ નયર સેહામણું વણજારાએ દેશી. જિનધર્મ નંદનવન ભલો રાજહંસારે શીતલ છાયા સેને રાજ; પ્રાણ તું થી સાવધાન અહીં રાજ હંસારે. ૧ અમૃતફલઆસ્વાદીને રાજ હંસારે, કાઢઅનાદિની ભૂખ અહે૦ ભવ પરિભ્રમણમાં ભમતુ રાજ ૦અવસર પામી ન ચૂક અહે. ૨ શત શાખાથી શોભત, રાજય પાંચ હજાર પચાસ, અહા આંબિલ ફૂલે અલંક, રાવ અક્ષયપદ ફલ તાસ, અ. ૩ વિમલેસર સુર સાંનિધ્યે, રાજવે તું નિર્ભય થયો આજ; અહે, કૃત્યકૃત્ય થઈ માગ , રાજએકલ સ્વરૂપી રાજ અહ૦૪ વિગ્રહગતિ વિસરાવીને, રાજ૦ લોકાગ્રે કર વાસ, અહીં ધન્ય તું કૃત્યપુણ્ય તું, રાજ૦ સિદ્ધ સ્વરૂપ પ્રકાશ. અહ૦ ૫ તપ ચિંતામણું કાઉસગ્ગ, રાજ, વીર તપોધન ધ્યાન અહા મહાસેન કૃણા સાધવી, રાજ શ્રીચંદ ભવજલ નાવ. અહ૦૬ સૂરિશ્રી જગચંદ્રજી, રાજ ૦ હીરવિજય ગુરૂહીર અહ૦. મલવાદી પ્રભુ ફૂગડુ, રાજ, આચાર્યો સુહસ્તી વીર. અહ૦૭ પારંગત તપાજલધિના, રાજ જે જે થયા અણગાર, અહો જીત્યા છે સ્વાદને રાજ ધન્ય ધન્ય તસ અવતાર.અહો ૮ એક આંબિલે તુટશે, રાજ એક હજાર દસ ક્રોડ, અહો. દસ હજાર ક્રોડ વરસનું, રાજ. ઉપવાસે નરક આયુષ.અહ૦૯ તપ સુદર્શન ચક્રથી, રાજ૦ કરો કર્મને નાશ, અહો ધમ રત્ન પદ પામવા, રાજ, આદરો અભ્યાસ. અહ૦૧૦
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
કલશ, તપ આરાધન ધર્મસાધન, વર્ધમાન તપ પરગડે; મનોકામના સહુ પૂરવામાં, સર્વથા એ સુરઘડે; અન્નદાનથી શુભ ધ્યાનથી, સુભવિ જીવ એ તપસ્યા કરે; શ્રી વિજયધર્મ સરિય સેવક, રત્નવિજય કહે શિવ વરે. ૧
વર્ધમાન તપ તવન સંપૂર્ણ
૧૧ અઈનું સ્તવન દુહા-સ્યાદવાદ શુદ્ધોદધિ, વૃદ્ધિ હેતુ જિનચંદ, પરમ પંચ પરમેષ્ઠીમાં, તાસ ચરણ સુખકંદ. ત્રિગુણ ગોચર નામ જે, બુદ્ધિ ઈશાનમાં તેહ થયા લોકોત્તર સત્વથી, તે સર્વે જિનગેહ. પંચ બરણ અરિહા વિભૂ, પંચ કલ્યાણક થેય; ખટ અ૬ઈ સ્તવન રચું, પ્રણમી અનંત ગુણગેહ. ૩
તાળી પહેલી. કપૂર હોએ અતિ ઉજલે–એ દેશી. ચૈત્ર માસ સુદી પક્ષમાં રે, પ્રથમ અઈ સંગ; જીહાં સિદ્ધચક્રની સેવના રે, અધ્યાતમ ઉપયોગ રે; ભવિકા પર્વ અઈ આરાધ, મન વિંછિત સુખ સાધરે. ભ૦૧ પંચ પરમેષ્ઠી ત્રિકાલનાં રે, ઉત્તર ચઉ ગુણકત; રાશ્વતા પદ સિદ્ધચક્રના રે, વદતાં પુન્ય મહંત રે. ભ૦ ર લોચન કર્ણ યુગલ મુખે, નાસિકા અગ્ર નિલાડ;
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૧
તાલ શિર નાભિ દે રે, ભમુહ મધ્યે ધ્યાન પાઠ રે, ભ૦ ૩ આલંબન સ્થાનક કહ્યાં છે, જ્ઞાનીએ દેહ મઝાર; તેહમાં વિગત વિષયપણે રે, ચિતમાં એક આધારરે. ભ૦ ૪. અષ્ટ કમલ દલ કર્ણિકા રે, નવપદ થાપ ભાવ; બહિર યંત્ર રચી કરી રે, ધારે અનંત અનુભાવ રે. ભ૦ ૫ આસો સુદિ સાતમ થકીરે, બીજી અ૬ઈ મંડાણ * બસેં સેંતાલીસ ગુણે કરી રે, અસિઆઉસાદિક ધ્યાન. ભ૦ ૬. ઉત્તરાધ્યયન ટીકા કહે છે, એ દોય શાશ્વતી યાત્ર, કરતાદેવ મંદીરે રે, નર જિમ ઠામ સુપાત્ર રે.
ભ લે વાળી બીજી. ભવિકા સિદ્ધચક પદ વંદો-એ દેશી. અસાઢ ચોમાસાની અઠ્ઠાઈ, જિહાં અભિગ્રહ અધિકાર કૃષ્ણ કુમારપાલ પરે પાલો, જીવદયા ચિત્ત લાઈ રે, પ્રાણી અઠ્ઠાઈ મહોચ્છવ કરી,સચિત્ત આરંભ પરિહરીયેરે. પ્રા૦૧ દિશિગમન તો વર્ષા સમયે, ભક્ષ્યાભઢ્ય વિવેક અછતી વસ્તુ પણવિરતિ બહુ ફલવંકચૂલ વિવેકરે. પ્રા. ૨ જે જે દેહે ગ્રહીને મૂક્યાં, દેહથી જે હિંસા થાય; પાપ આકર્ષણ અવિરતિ વેગે, તે જીવ કર્મ બંધાય છે. પ્રા. 3. સાયક દેહતા જીવ જે ગતિમાં, વસિયા તસ હેય કર્મ : રાજા રંકને કિરિયા સરિખી, ભગવતી અંગનો મર્મ રે. પ્રા. ૪ ચામાસી આવશ્યક કાઉસગ્ગના, પંચ શત માન ઉસાસ છ8 તપની આલયણ કરતો, વિરતિ સધર્મ ઉલ્લાસ, પ્રા. ૫
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢાળ ત્રીજી. જિન રયણજી દશ દિશા નિમલતા ધરે–એ દેશી. કાર્તિક સુદીમાં જ, ધરમ વાસર અડ ધારીએ, તિમ વળી ફાગણે છે, પર્વ અઠ્ઠાઈ સંભારીએ, ત્રણ અઠ્ઠાઈ છે, ચૌમાસી ત્રણ કારણ ભવી જીવનાં , પાતિક સર્વ નિવારણ. ૧ ગૂટક-નિવારણ પાતિક તણી એ જાણ, અવધિજ્ઞાને સુરવરા, નિકાય ચારના ઇંદ્ર હર્ષિત, વંદે નિજ નિજ અનુચરા; અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ કરણ સમયે, શાથતા એ દેખીએ; સવિ સજજ થાઓ દેવ દેવી, ઘટ નાદ વિશેષિએ. ૨ ચાલ–વલી સુરપતિ છે, ઉદઘોષણા સુરલોકમાં નિપજાવે છે, પરિકર સહિત અસેકમાં દ્વીપ આઠમે છે, નંદીશ્વર સવિ આવિયા, શાશ્વતી પ્રતિમાજી, પ્રણમી વધારે ભાવિયા. ૩ ત્રુટક-ભાવિયા પ્રણમી વધારે પ્રભુને, હરખ બહુલે નાચતા; બત્રીસ વિધના કરીય નાટિક કોડી સુરપતિ માચતા, હાથ જોડી માન મોડી, અંગ ભાવ દેખાવતી; અપછરા રંભા અતિ અચંભા, અરિહા ગુણ આલાવતી. ૪ ચાલ–ત્રણ અઠ્ઠાઇમાં, ખટ કલ્યાણક જિનતણા; તથા આલયજી, બાવન જિનનાં બિંબ ઘણાં તસ સ્તવનાજી; સદ્દભૂત અર્થ વખાણતાં કામે પહોંચે છે, પછે જિન નામ સંભારતા. ૫
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૫
ત્રુટક–સંભારતાં પ્રભુનું નામ નિશ દિન,
પરવ અદૃાઈ મન ધરે; સમક્તિ નિર્મલ કરણ કારણ, શુભ અભ્યાસ એ અનુસરે; નર નારી સમક્તિવંત ભાવે,એહુ પવ આરાધશે, વિશ્વત નિવારે તેહનાં સહિ,સૌભાગ્ય લક્ષ્મી વાધશે. ૬ ઢાળ ચેાથી.
આદિ જિણ મયા કરી એ દેશી.
પરવ પન્નુસણમાં સદા, અમારી પડહો વજડાવા રે, સંધ ભગતિ દ્રશ્ય ભાવથી, સાહમિવચ્છલ શુભ દાવરે; મહોય પર્વ મહિમા નિધિ.
૨
સાહમીવચ્છલ એકણુ પાસે, એકત્ર કમ સમુદૃાયરે; બુદ્ધિ તુલાયે તાલીયે, તુલ્ય લાભ કુલ થાય . મ૦ ઉઢાઈ ચરમ રાજઋષિ, તિમ કરા ખામણાં સત્ય રે; મિચ્છામિ દુક્કડ ક્રેઈને, ફ્રી સેવે પાપ વત્તરે. મ તેહ કહ્યા માયા મૃષાવાઢી, આવશ્યક નિયુક્તિ મારું રે; ચૈત્ય પરવાડી કીજીયે, પૂજા ત્રિકાલ ઉછાડુ રે. છેડેલી ચાર અઠ્ઠાઈયે, મહા મહેાત્સવ કરે દેવા રે; જીવાભિગમે ઇમ ઉચ્ચરે, પ્રભુ શાસનના એમેવા રે, મ૦
મ
ઢાળ પાંચમી.
૪
૧
અરણિક મુનિવર ચાલ્યા ગોચરી-એ દેશી.
અઠ્ઠમના તપ વાર્ષિક પર્વમાં, શહ્ય રહિત અવિરૂદ્ધ રે; કાર સાધક પ્રભુના ધમના, ઈચ્છારાધે હેય સુજ્ઞાની,
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૬ તપને સેવો રે કાંતા વિરતિના. છૂટે તે વરસે રે કર્મ અકામથી, નારકી તે તે સકામે રે, પાપરહિત હોય નવકારસી થકી, સહસ તે પારસીઠામરે. ત. ૨ વધતા વધતરે તપ કરવા થકી, દસ ગુણ લાભ ઉદારરે; દશ લાખ કેડ વરસનું અમે, દુરિત મિટે નિરધાર રે.૦૩ પંચાસ વરસ સુધી તપ્યાં લખમણ, માયા તપ નવી શુદ્ધ રે; અસંખ્ય ભવભજ્યારે એકકુવચન થકી પદ્મનાભ વારે સિદરેત૦૪ આહાર નિરીહતા રે સમ્યગ તપ કર્યો, જુઓ અત્યંતર તત્ત્વરે; ભવોદધિ સેતુ રે અમ તપ ભણી, નાગકેતુ ફલ તરે.ત. ૫
ઢાળી છઠ્ઠી.
સ્વામી સીમંધર વિનતિ-એ દેશી. વાર્ષિક પડિકામણ વિષે, એક હજાર શુભ આઠરે; સાસ ઉસાસ કાઉસગ્ગ તણ, આદરી ત્યજો કર્મે કાઠ રે; પ્રભુ તુમ શાસન અતિ ભલું. દુગ લખ ચઉ સય આઠ કહ્યાં, પલ્ય પણયાલિસ હજાર રે; નવ ભાગે પલ્યનાં ચઉ પ્રથા, સાસમાં સુર આયુ સારરે..૨ ઓગણસ લાખ ને ત્રેસઠી, સહસ બર્સે સતસકિ રે; પલ્યોપમ દેવનું આઉખું, નેકાર કાઉસગ્ન જી રે. પ્ર. ૩ એકસઠ લાખ ને પણતીસા, સહસ બસેં દશ જાણ રે; એટલા પલ્યનું સુર આઉખું, લેગસ કાઉસગ્ગ માન રે.૦૪ ધેનુ થણ રૂપે રે જીવનાં, અચલ છે આઠ પ્રદેશ રે; તેહ પર સર્વ નિમલ કરે, પર્વ અઠ્ઠાઈ ઉપદેશ છે. પ્ર. ૫
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૭
ઢાળ સાતમી.
લીલાવંત કુંવર ભલે–એ દેશી. સોહમ કહે જંબૂ પ્રતે,જ્ઞાનાદિ ધર્મઅનંતરે વિનીત–એ અકણી, અર્થ પ્રકાશે વીરજી, તિમ મેં રચિઓ સિદ્ધાંતરે વિનીત, પ્રભુ આગમ ભલો વિશ્વમાં. પઠ લાખ ત્રણસેં ને તેત્રીસ, એગણ સાઠ હજાર રે, વિ. પીસ્તાલીસ આગમ તણે, સંખ્યા જગદાધાર રે. વિપ્ર૨ અથમીએ જિન કેવળ રવિ, સુત દીપે વ્યવહાર રે વિ. ઉભય પ્રકાશક સૂત્રને, સંપ્રતિ બહુ ઉપગાર રે. વિ૦ પ્રત્ર ૩ પુન્ય ક્ષેત્રમાં સિદ્ધગિરિ, મંત્રમાંહે નવકાર રે; વિ. શુકલ ધ્યાન છે ધ્યાનમાં, કલ્પસૂત્ર તિમ સારરે. વિ. પ્ર. ૪ વીર વર્ણન છે જેહમાં, શ્રી પર્વ તસુ સેવ રે; વિટ છÉ તપે કલ્પસૂત્ર સુણે મુદા,ઉચિત વિધિ તતખેવરે. વિબ૦૫
ઢાળ આઠમી.
તપશુ રંગ લાગ્યો–એ દેશી. નેવુ સહસ સંપ્રતિ નૃપે રે, ઉદ્ધાર્યા જૈન પ્રાસાદ રે; છત્રીસ સહસનવાં કર્યારે, નિજ આયુ દિનવારે, મનને ભદેરે પૂજે પૂજે મહોદય પર્વ મહોત્સવ માટે રે.
a એ રૂ.
૧ અસંખ્ય ભરતના પાટવી રે, અઠ્ઠાઈ ધર્મનાં કામી રે; સિદ્ધગિરિએ શિવપુરી વર્યા રે, અજરામર શુભ ધામી. મ૨ યુગપ્રધાન પૂરવ ધણુર, વયર સ્વામી ગણધાર રે;
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૮
નિજ પિતુ મિત્ર પાસે જઈ રે, જાચ્યાં ફૂલ તઈયાર રે.મ૩ વીસ લાખ ફૂલ લેઇને રે, આવ્યા ગિરિ હિમવંત રે; શ્રીદેવી હાથે લીયા રે, મહા કમલ ગુણવંત રે. ભ૦ ૪ પછે જિનરાગીને સપિયા રે, સુમિક્ષ નયર મઝાર રે; સુગત મત ઉછ દિને રે, શાસન શોભા અપાર રે. ભ૦ ૫
ઢાળ નવમી.
ભરત નૃપ ભાવશું-એ દેશી. પ્રાતિહારજ અડ પામીયે એ, સિદ્ધ પ્રભુના ગુણ આઠ; હરખ ધરી સેવીયે એ, જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રનાં એ આઠ આચારનાં પાઠ, હવે સેવો સે પર્વ મહંત. હ. પણ માતા સિદ્ધિનું એ, બુદ્ધિ ગુણ અડ દષ્ટિ; હ૦ ગણિ સંપદ અડ સંપદા એ, આઠમી ગતિ દિયે પુષ્ટિ. હ૦ ૨ આઠ કર્મ અડદેષને એ, અડ મદ પ્રમાદ; હ૦ પરિહરી આઠ વિધ કારણ ભજીએ, આઠ પ્રભાવક વાદ. હ૦૩ ગુજર હલિ દેશમાં એ, અકબરશાહ સુલતાન હ૦ હીરજી ગુરૂનાં વણથી એ, અમારી પડહ વજડાવી. હ૦ ૪. વિજયસેનસૂરિ તપગછ મણિ એ,તિલક આણંદ મુણિદહ૦ રાજયમાન રિદ્ધિ લહે એ, સૌભાગ્ય લક્ષ્મી સુરદ. હ૦ ૫ સે એવો પર્વ મહંત, હ૦ પૂજ જિનપદ અરવિંદ હ૦ પુન્ય પર્વ સુખકંદ. હવે પ્રગટે પરમાણંદ હ૦ કહે એમ લક્ષ્મી સૂરદ. હર ૬
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૯
કલશ-એમ પાસપ્રભુને પસાય પામી, નામે અઠ્ઠાઈગુણકાર ભવી જીવ સાધો નિત આરાધ, આત્મ ધમે ઉમટ્યા. ૧ સંવત જિન અતિશય વસુ શશી, ચત્ર પુનમે થાઈયા સૌભાગ્યસુરિ શિષ્ય લક્ષ્મી સૂરિ, બહુ સંઘ મંગલ પાઈયા. ૨
શ્રી અઠ્ઠાઈ મહેત્સવ સ્તવન સંપૂર્ણ. ૧૨ શ્રી મહાવીર સ્વામીના સત્તાવીશ ભવનું
પંચ ઢાળીયું. દોહા –શ્રી શુભવિજય સુગુરૂ નમી, નમી પદ્માવતી માય; ભવ સત્તાવીશ વર્ણવું, સુણતાં સમકિત થાય. સમકિત પામે છવને, ભવ ગણતીએ ગણાય, જો વલી સંસારે ભમે, તો પણ મુગતે જાય. વીર જિનેશ્વર સાહેબ, ભમિયો કાલ અનંત; પણ સમકિત પામ્યા પછી, અતિ થયા અરિહંત,
ઢાળ પહેલી, કપૂર હોયે અતિ ઉજલો રે–એ દેશી. પહેલે ભવે એક ગામનો રે, રાય નામે નયસાર, કાષ્ટ લેવા અટવી ગયો રે, ભેજન વેલા થાય રે પ્રાણું, ધરિયે સમકિત રંગ, જિમ પામિયે સુખ અભંગ રે, પ્રાણી ધરિયે સમકિત રંગ–એ આંકણી. મન ચિતે મહિમા નીલે રે, આવે તપસી કાયા દાન દેઈ ભોજન કરૂં રે, તે વંછિત ફળ-હાય રે. પ્રાણી સ
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૦
મારગ દેખી મુનિવરા હૈ, વઢે ઈ ઉપયાગ,
પૂછે કેમ ભટકા ઈહાં હૈ, મુનિ કહે સાથે વિજોગરે. પ્રાણી॰ ૩ હરખ ભરે તેડી ગયા રે, પડિલાલ્યા મુનિરાજ;
ભેાજન કરી કહે ચાલીએ રે,સાથ ભેળા કરૂં આજ રે,પ્રા૦ ૪ પગવટીયે ભેળા કર્યાં રે, કહે મુનિ દ્રવ્ય એ મા
સ ંસારે ભૂલા ભમા હૈ, ભાવ મારગ અપવ રે. પ્રાણી ૫ દેવ ગુરૂ આલખાવીયારે, દ્વીધા વિધિ નવકાર;
પશ્ચિમ મહાવિદેહમાં રે, પામ્યા સમકિત સાર ૐ, પ્રાણી ૬ શુભ ધ્યાને મરી સુર હુએ હૈ, પહેલા સાઁ મઝાર, પડ્યેાપમ આયુ ચવી રે, ભરત ધરે અવતારરે, નામે મરીચી ચાવને રે, સયમ લીયે પ્રભુ પાસ; દુષ્કર ચરણુ લહીં થયા હૈ, ત્રિદડીક શુભ વાસ રે. પ્રાણી૦ ૮ ઢાળ બીજી. વિવાહલાની દેશી.
પ્રાણી ૭
O
નવેા વેષ રચે તેણી વેળા, વિચરે આદ્રીશ્વર ભેળા જળ ચાડે સ્નાન વિશેષે, પગ પાવડી ભગવે વેષે ૧ ધરે ત્રિદંડ લાકડી મ્હાટી, શીર મુંડ ને ધરે ચાટી; વળી છત્ર વિલેપન અંગે, સ્થૂલથી વ્રત ધરતા રંગે, ૨ સાનાની જનેાઇ રાખે, સહુને મુનિ મારગ ભાખે; સમેાસરણે પૂછે નરેશ, કાઇ આગે હાથે જિનેશ, જિન જપે ભરતને તામ, તુજ પુત્ર મરીચી નામ;
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૧
વીર નામે થશે જિન છેલ્લા, આ ભરતે વાસુદેવ પહેલા. ૪ ચક્રવતી વિદેહે થાશે, સુણી ભારત આવ્યા ઉ૯લાસે; મરીચીને પ્રદક્ષિણા દેતા, નમી વંદીને એમ કહેતા. ૫ તમે પુન્યાઇવંત ગવાશે, હરિ ચદી ચરમ જિન થાશે; નવિ વંદુ ત્રિદંડીક વેષ, નમું ભક્તિયે વીર જિનેશ. ૬ એમ સ્તવના કરી ઘર જાવે, મરીચી મનહર્ષ નમાવે; મહારે ત્રણ પદવીની છાપ, દાદા જિન ચક્રો બાપ. ૭ અમે વાસુદેવ ધુર થઈશું, કુલ ઉત્તમ હારું કહીશું નાચે કુળ મદથું ભરાણે, નીચ ગોત્ર તિહાં બંધાણે. ૮ એક દિન તનુ રાગે વ્યાપે, કોઈ સાધુ પાણી ન આપે; ત્યારે વછે ચેલ એક તવ મળિયે કપિલ અવિવેક. ૯ દેશના સુણી દીક્ષા વાસે, કહે મરીચી લીયે પ્રભુ પાસે; રાજપુત્ર કહે તુમ પાસે, લેશું અમે દીક્ષા ઉલ્લાસે. ૧૦ તુમ દર્શને ધર્મને વહેમ, સુણી ચિતે મરીચી એમ; મુજ યેાગ્ય મળે એ ચેલે, મૂળ કડવે કડવો વેલો. ૧૧ મરિચી કહે ધર્મ ઉણયમાં, લીયે દીક્ષા જવાન વયમાં, એણે વચને વસંસાર, એ બીજે કહો અવતાર. ૧૨ લાખ ચોરાશી પૂરવ આય, પાળી પંચમે સર્ગ સધાય દસ સાગર જીવિત ત્યાંહી, શુભવીર સદા સુખ માંહી. ૧૩
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯ ઢાળ ત્રીજી.
પાઈની દેશી. પાંચમે ભવ કલ્લા સરિવેશ, કેશિક નામે બ્રાહ્મણ વેષ; એંસી લાખ પૂરવ અનુસરી, ત્રિદંડીયાને વેષે મરી. ૧ કાલ બહુ ભમી સંસાર, થુણાપુરી છઠ્ઠો અવતાર બહેતર લાખ પૂરવને આય, વિપ્ર ત્રિદંડી વેષ ધરાય. ૨ સીધે મધ્ય સ્થિતિ થે, આઠમે ચૈત્ય સન્નિવેશે ગ; અગ્નિદ્યોત દ્વિજ ત્રિદંડીયા, પૂર્વ આયુ લખ સાઠે મૂઓ. ૩ મધ્ય સ્થિતિયે સુર સ્વર્ગ ઈશાન, દશમે મંદિર પુરબ્રિજઠાણ, લાખ છપ્પન પૂરવાપુરી, અગ્નિભૂતિ ત્રિદંડીક મરી. ૪ ત્રીજે સરગે મધ્યાયુ ધરી, બારમે ભવ શ્વેતાબીપુરી, પૂરવ લાખ ચુમ્માલીસ આય, ભારદ્રીજ ત્રિદંડીક થાય. ૫ તેરમે ચોથે સ્વર્ગ રમી, કાળ ઘણે સંસારે ભમી, ચઉદને ભવ રાજગૃહી જાય,ત્રીસ લાખ પૂરવને આય. ૬ થાવર વિપ્ર ત્રિદંડી થયો, પાંચમે સ્વર્ગે મરીને ગયે; સોળમેવકોડ વરસસમાય, રાજકુમાર વિશ્વભૂતિ થાય. ૭ સંભૂતિમુનિ પાસે અણગાર, દુકર તપ કરી વરસ હજાર માસ ખમણ પારણું ધરી દયા, મથુરામાં ગોચરીએગયા. ૮ ગાયે હણ્યા મુનિ પડિયા વશી, વિશાખનંદી પિતરીયાહયા ગૌશંગે મુનિ ગર્વે કરી, ગયણ ઉછાળી ધરતી ધરી. ૯ તપ બળથી હજ બળ ધણી કરી નિયાણું મુનિઅણસણી; સત્તરમે મહાશુકે સુરા, શ્રી શુભવીર સત્તર સાગરા. ૧૦
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૩
ઢાળ ચોથી. નદી યમુના કે તીર, ઉડે દય પંખીયા–એ દેશી. અઢારમે ભવે સાત સુપન સૂચિત સતી,
પિતનપુરીયે પ્રજાપતિ રાણી મૃગાવતી તસ સુત નામે ત્રિપૃષ્ટ વાસુદેવ ની પન્યા,
પાપ ઘણું કરી સાતમી નરકે ઉપન્યા. ૧ વીશમે ભવ થઇ સિંહ ચેાથી નરકે ગયા,
તીહાંથી ચવી સંસારે ભવ બહુલા થયા; બાવીશમે નર ભવ લહી, પુણ્ય દશા વર્યા,
વીશમે રાજધાની મૂકાયે સંચર્યા. ૨ રાય ધનંજય ધારણા રાણીયે જનમિયા,
લાખ ચારશી પૂરવ આયુ છવિયા, પ્રિય મિત્ર નામે ચક્રવતી દીક્ષા લહી,
કાડી વરસ ચારિત્ર દશા પાલી સહી. ૩ મહાશુદે થઈ દેવ ઇણે ભરતે ચવી,
છત્રિકા નગરીયે જિતશત્રુ રાજવી, ભદ્રામાય લખ પચવીશ વરસ સ્થિતિ ધરી,
નંદન નામે પુત્ર દીક્ષા આચરી. ૪ અગીઆર લાખ ને એંસી હજાર છસ્સે વળી,
ઉપર પીસ્તાલીસ અધિક પણ દિન ૩ળી, વિશ સ્થાનક માસખમણે જાવ જજીવ સાધતા,
તીર્થકર નામ કમ તિહાં નિકાચતા. ૫
૧૩,
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________
લાખ વરસ દીક્ષા પર્યાય તે પાળતા,
છવ્વીસમે ભવ પ્રાણત કલ્પે દેવતા; સાગર વીરનું જીવિત સુખ ભર ભગવે, શ્રી શુભવીર જિનેશ્વર ભવ સુણજો હવે. ૬
હાળ પાંચમી. ગજવામા ચાલ્યા ચોરી રે–એ દેશી. નયર માહણ કુંડમાં વસે રે, મહા બાષભદત્ત નામ; દેવાનંદા દ્વિજ શ્રાવિકારે, પેટ લીધે પ્રભુ વિશરામરે,
પેટ લીધે પ્રભુ વિશરામ. ૧ ખ્યાશી દિવસને અંતરે રે, સુર હરિણમેષી આય; સિદ્ધાર્થ રાજા ધરે રે, સિસલા છટકાય છે. વિ. ૨ નવ માસાંતરે જનમીયા રે, દેવ દેવીએ ઓચ્છવ કીધ; પરણી યશોદા યૌવને રે, નામે મહાવીર પ્રસિદ્ધ છે. નાગ ૩ સંસાર લીલા ભોગવી રે, વીથ વર્ષે દીક્ષા લીધ બાર વરસે હુઆ કેવળી શિવ વહુનું તિલાશિર રીધરે.શિ૦૪ સંધ ચતુર્વિધ થાપીઓ રે, દેવાના કષભદત્ત પ્યાર સંયમ ઈશિવ મોકલ્યા રે, ભગવતી સૂત્રે અધિકાર છે. ભ૦ ૫ ચેત્રીશ અતિશય શોભતા રે, સાથે ચઉદ સહસ અણગાર; છત્રીસ સાહસતાધારી રે, બીજે દેવદેવી પરિવાર. બી. ૬ ત્રીશ વરસ પ્રણ કેવળી રે, ગામ નગર તે પાવન કી, બહેતર વરસનું આખુંરે, દીવાળીએ શિવપદ લીપ ર. દીઠ ૭ અગુરૂવધુ અવગાહને રે, છ સાદિ અનંત નિવાસ;
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૫
મોહરાય મહમૂળથુંરે, તન મનસુખનો હોય નાશરે તન મન૮ તુમ સુખ એક પ્રદેશનું, નવિ આવે લોકાકાશ; તે અમને સુખીયાકરોરે, અમે ધરીએતુમારી આશરે અમે અક્ષય ખજાને નાથને રે, મેં દીઠે ગુરૂ ઉપદેશ; લાલચ લાગી સાહિબારે નવિ ભજીએ કુમતિનો લેશરે. નવિ૦૧૦
હેટાનો જે આશરોરે, તેથી પામોએ લીલ વિલાસ; દ્રવ્ય ભાવ શત્રુ હણી, શુભવીર સદા સુખવાસરે શુભવીર૦૧૧
કળશ-ઓગણીસ એ કે વરસ છેકે, પૂર્ણિમા શ્રાવણ વરો, મેં યુ લાયક વિષ નાયક, વર્ધમાન જિનેરા સંવેગ રંગ તરંગ ઝીલે, જય વિજય સમતા ધરે, શુભ વિજય પંડિત ચરણસેવક, વીર વિજ જયકરે, ૧
૧૩ શ્રી આંતરાનું સ્તવન. દુહા-શારદ શારદના સુપરે, પદ પંકજ પ્રમેય ચેવિશે જિન વર્ણવું, અંતર યુત સંખેય૧ વીર પાર્થને આંતરું, વરસ અઢીસે હાય; પંચકલ્યાણક પાર્થના, સાંભલજે સહુ કોય. ૨
વી પહેલી. " નિરૂપમ નયરી વણારસી), શ્રી અશ્વસેન નદિ તો; વામાં રાણુ ગુણ ભર્યા છે, મુખ જિમ પુનમ ચદ તે; ભવિભાવરીને પ્રણ પાસ જિર્ણદ તે એ આંકણી. ૧ પ્રાણત કહ૫ થકી ચવ્યાજ ચૈત્ર વદી ચોથને દિન તે;
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૬
તેહની કૂખે અવતર્યાજી, પ્રભુ જિમ કિંદર સિંહતો. ભવિ૦૨ પિસ બહુલ દશમી દિનેજી, જમ્યા પાસ કુમાર તે; જોબનવયપ્રભુ આવીયાજી, વરીયા પ્રભાવતી નારી તો. ભ03 કમઠ તણે મદ ગાલી, ઉર્યો નાગ સર તે વદ અગીઆરસ પસની જી, સંજમ લીયે અદ્ધિ છોડો. ભ૦ ૪ ગાજ વીજ ને વાયરેજી, મુસલધાર મેઘ તે; ઉપસર્ગ કમઠે કર્યોજી, ધરણેન્દ્ર નિવાર્યો તેહ છે. ભવિ૦ ૫ કર્મ ખપાવી કેવલ લહીજી, ચૌત્ર વદ ચોથ સુજાણ તે શ્રાવણ સુદ દીન આઠમેજી, પ્રભુજીનું નિવાણ તો ભવિ. ૬ એકસો વરસનું આઉખું છે. પાસ ચરિત્ર કહ્યું એમ તો; વરસ ચોરાસી સહસનું જ ખાંતરૂ પાસ ને નેમ છે. ભવિ.
ઢાળ બીછે. સોરીપુર નયર સોહામણું જગજીવના રે નેમ, સમુદ્રવિજય નરપાલ હો, દિલરંજના રે ને; ચવિયા અપરાજિત થકી, જગ જીવના રે નેમ કારતક વદ બારસ દીન હો, દીલ રંજના રે નેમ. ૧ શિવા દેવી કુખે અવતર્યા જગ માનસર જિમ મરાલ હેદીલ શ્રાવણ સુદી દિન પંચમી, જગ પ્રસો પુત્ર રતન હે. દિલ જોબન વય પ્રભુ આવીયા જશ૦ નીલ કમલ દલ વાન હે; દી પરણે સુંદર સુંદર જગ ઈમ કહે ગોપી કાન હો. દીઠ 3 શ્રી ઉગ્રસેનની કુંવરી, જગ વરવા કીધી જાન હો. દીલ
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૭
પશુ દેખી પાછા વળ્યા, જગ હુવા જાદવકુળ હેરાન હો. દી.૪ તેડે હારને તિહાં રડે, જગ, રાજુલ દુઃખ ન માયહો; દી. કહે પીયુજી પાયે પડું, જગ છોડી મુને મત જાઓ. દિલ૦ ૫ કીડીશું કટક કાં કરો, જગ એ તુમ કુણ આચાર હો. દીલ માણસના દીલ દુહો, જગ૦પશુઆં શું કરો પ્યાર હો. દી. ૬" નવ ભવને નિવારીરે, જગટ દેઈ સંવછરી દાન હો દી શ્રાવણ સુદ છઠ્ઠને દિનેરે, જગસંજમલીએ વડ વાન હો.દી૦૭ તારી રાજુલ સુંદરી, જગ, દઈને દીક્ષા દાન હો; દીલ૦ અમાવાસ્યા આજ તરે, જગપ્રભુલહેકેવલ જ્ઞાન હો.દી૦૮ સહસ વરસ પ્રભુ આઉખું રે, જગ પાલીશ્રી જિનરાજ હો દી. અષાઢ સુદીદીન આઠમે રે, જગટ પ્રભુ કહે શિવપુરરાજ હો. દી૦૯
ઢાલ ત્રીજી. થાર મહેલા ઉપર મેહ, ઝબુકે વીજળી લાલ-એ દેશી.
પાંચ લાખ વરસ નમિ નેમને આંતરૂ હો લાલ, નમિ નેમને આંતરૂ; મુનિસુવ્રત નમિનાથને છ લાખ ચિત્ત ધરું હો લાલ, છ લાખ ચિત્ત ધરું ચોપન લાખ વરસ મુનિસુવ્રત મહિને હો લાલ, મુનિસુવ્રત મલ્લિને, કોડ સહસ વલી જાણે મલ્લી અરનાથને હો લાલ, મલ્લી અરનાથને. ૧
કોડ સહસ વરસ કરી, ઊણે ૫લ્યનું હો લાલ, ઉણો પલ્યનું; ચેાથો ભાગ અરનાથ વલી કં) નાથને હો લાલ, વલી કુંથુનાથને; પલ્યોપમનું અરધ જાણે શાંતિ
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૮ યુને હો લાલ, જાણે શાંતિ કુંથુને શાંતિ ધર્મ પામે Gણે સાગર ત્રણનું હો લાલ, સાગર ત્રણનું ૨
સાગર ચાર અનંતને ધર્મ નિણંદને હો લાલ, ધર્મ જિર્ણને, નવ સાગર વળી અનંત વિમલ જિન ચંદ્રને હો લાલ, સાગર ત્રીસ વિમલ વાસુપૂજ્યને હો લાલ, વિમલ વાસુપૂજ્યને, સાગર ચેપન શ્રીવાસુપૂજ્ય શ્રેયાંસને તો લાલ, વાસુપૂજ્ય શ્રેયાંસને. ૩
લાખ પાંસઠ સહસ છવીસ વરસ સો સાગરૂ હો લાલ. વરસ સો સાગરૂ; ઉ સાગર કેડ શ્રેયાંશ શીતલ કરે તો લાલ, શ્રેયાંશ શીતલ કરે; સુવિધિ શીતલને નવ કેડ સાગર ભાવજે હો લાલ, સાગર ભાવજે, સુવિધિ ચંદ્રપ્રભુ નેઊ કડી સાગર ભાવજો હો લાલ, સાગર મન ભાવજે. ૪ - સાગર નવસૅ કાડ સુપાસ ચંદ્રપ્રભુ હો લાલ, સુપાસ ચંદ્રપ્રભુ સાગર નવ સહસ કેડ સુપાસ પદ્મ પ્રભુ હો લાલ, સુપાસ પદ્મ પ્રભુ સુમતિ પદ્મપ્રભુ નેવું સહસ કોડ સાગરૂ હો લાલ, કોડ સાગરૂ; સુમતિ અભિનંદન નવ લાખ કોડ સાગરૂ હો લાલ, કોડ સાગરૂ. ૫ | દશ લાખ કેડ સાગર સંભવ અભિનંદને હોલાલ, સંભવ અભિનંદને, ત્રીસ લાખ કોડ સાગર સંભવ અજિતને હો લાલ, સંભવ અજિતને, પચાશ લાખકેડ સાગર અજિત જિન અષાભને હો લાલ, અજિત જિન જમને એકકડાકોડ સાગરૂ રાષભને વીરને હો લાલ, ઋષભને વીર. ૬
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧લક
સહસ બેંતાલીશ તીન વસવેલી જાણીએ હોલાલ, વરસ વલી જાણએ સાડા આઠ મહિના ઉણ તે વખાણું હોલાલ, ઉણા તે વખાણી, નવસેં એંસી વરસે હોઈ પુસ્તક વાંવના હો લાલ, પુસ્તક વાંચના અંતર કાલ જાણે જિન ચાવીસની હો લાલ, કે જિન ચોવીસ, ૭
ઢાળ ચોથી.
દિન સકલ મનેહર-એ દેશી. જ આદિ જિણેસર, ત્રિભુવનને અવતંસ, નાભી રાજા ભરૂદેવા, કુલ માનસર હંસ સર્વાર્થ સિદ્ધથી ચાવી, ઈક્વાકુ ભૂમિવર ઠામ, અસાડ વદી ચોથે, અવતર્યા પુરૂષ પ્રસન્ન. ૧ ચૈત્ર વદી આઠમે, જન્મા શ્રી જિનરાય, આવે ઇંદ્ર ઈંદ્રાણી, પ્રભુજીના ગુણ ગાય; સુનંદા સુમંગલા, વરિયાં જોબન પાય; ભરતાદિક એક સે, પુત્ર પુત્રી દે થાય. ૨ કરી રાજની સ્થાપના, વાસી વનિતા ઈન્દ્ર, જગમાં નીતિ ચલાય, મા દેવીને મંદ પ્રભુ શિલ્પ દેખાડી, ચારે જુગલ આચાર; નરકલા બહેતર, ચોસઠ મહિલા સાર. ૭ ભરતાદિકને દીએ, અંગાદિકનું રાજ્ય, સુર નર ઈમ જપ, જય જય શ્રી જિનરાજ
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેઈ દાન સંવછરી, પ્રભુ લીએ સંયમ ભાર, ચાર સાહસ રાજાશું, રૌત્ર વદ આઠમ સાર. ૪ પ્રભુ વિચરે મહીયલ, વરસ દિવસ વિણ આહાર; ગજ રથ ને ઘોડા, જન એ રાજકુમારી પ્રભુ તે નવિ લેવે, જુએ શુદ્ધ આહાર, પડિલાવ્યા પ્રભુજી, શ્રી શ્રેયાંસ કુમાર. ૫ ફાગણ અંધારી, અગિઆરસ શુભ ધ્યાન, પ્રભુ અઠ્ઠમ ભકત, પામ્યા કેવળનાણ; ગઢ ત્રણે રચે સુર, સેવા કરે કર જોડ; ચક્ર રત્ન ઉપન્યો, ભરતને મન કેડ. ૬ ભરૂદેવા મેહે, દુઃખ આણે મન જેર, મારે બહષભ સહે છે, વનવાસી દુઃખ ધાર; તવ ભરત પર્યપિ, ત્રિભુવન કેર રાજ; તુમ પુત્ર ભેગવે, જુઓ માતા આજ. ૭ ગજ રથ બેસાડી, સમવસરણની પાસ, ભારતેસર આવે, પ્રભુવંદન ઉલ્લાસ; સુણી દેવની દુંદુભી, ઉલ્લસિત આણંદપુર, આવ્યાં હરખનાં આંસુ, તિમિર પડલ ગયાં દૂર. ૮ પ્રભુની અદ્ધિ દેખી, એમ ચિંતે મનમાંહે, વિક ધિક કડી માયા, કાના સુત કાના તાત; એમ ભાવના ભાવતા, પામ્યા કેવલજ્ઞાન,
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૧
તત્ક્ષણ મરૂદેવા, તિહાં લો નિર્વાણ. ધન્ય ધન્ય એ પ્રભુજી, ધન્ય એહને પરિવાર, લાખ પૂર્વ ચોરાશી, પાલી આયુ ઉદાર; મહા વદી તેરસ દિને, પામ્યા સિદ્ધિનું રાજ; અષ્ટાપદ શિખરે, જય જય શ્રીજિનરાજ. ૧૦
કલશ–ચોવીશ જિનવર તણું અંતર, ભણ્યો અતિ ઉલ્લાસ એ, સંવત સત્તર તહેતરે, એમ રહી ચોમાસું એ સંઘ તણે આગ્રહ રહી મેં, શ્રી વિમલવિજય ઉવઝાય એ તસ શિષ્ય રામવિજય નામે, વર્ષો જય જયકાર એ. ૧.
શ્રી આંતરાનું સ્તવન સંપૂર્ણ.
સાત નારકીનું સ્તવન,
ઢાળ પહેલી, વર્ધમાન જિન વિનવું, સાહિબ સાહસ ધીરેજી; તુમ્હ દરિસણ વિણ હું ભમે, ચિહું ગતિમાં વડવીરાજી. ૧ પ્રભુ નરગ તણું દુઃખ દહિલા, મેં સહ્યાં કાલ અને તોજી શોર કિયે નવિ કે સુણે, એક વિના ભગવતેજી. પાપ કરીને પ્રાણુઓ, પહેલે નરગ મઝારીજી; કઠિણ કુભાષા સાંભલી, નયણ શ્રવણ દુઃખકારો. ૩ શીતલ એનિમેં ઉપન્યો, રહેવું તપતે ઠામજી; જાનુ પ્રમાણે રૂધિરના, કીચ કહ્યા બહુ તાજી.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
ર૭૨
તવ મનમાંહીં ચિંતવે, જોઈએ કિણિ દિરો નાસી, પરવશ પઢિ પ્રાણો , કર કોડ વખાસીજી. ૫ ચંદ નહી ત્યાં સુરજ નહી, જયાં ઘેર ઘટા અંધકાર સ્થાનક અતીવ અસોહામણું, ફરજિસ્ય પૂર ધીરાજી. ૬ નવો નરગમાં ઉપજે, જાણે અસુર તિવારી કેપ કરીને આવે તિહાં, હાથ ધરી હથિયારેજી. ૭ કરે કાતરણ દેહડી, કરતો ખંડ ખંડજી; રીવ અતિય કરે બહુ પામે દુઃખ પ્રચંડ.
તાળ બીછે.
(વૈરાગી થયેએ દેશી.) ભાંજે કાયામાં જતો રે, મારેચારે માહે ઉધે માથે અગ્નિ દીએ, ઉંચા બાંધે પાયરે, જિનછ સાંભલો; કઠુઆ કર્મ વિપાકરે, વીરજી સાંભળે એ આંકણું. વિતરણ તણું તારે, જલમાં નાખેરે પાસ કરિય કુહાડા તરૂપરે, છેદે અધિક ઉલ્લાસ રે. જિનાજી સાંભલો કટ વિરજી ઉંચા જોજન પાંચસેરે, ઉછાલે આકાશ, શ્વાનરૂપ કરે તિહારે; મૃગ જિમ પાડે પાશરે જિ૦ ક. વી. પન્નરે ભેદે સુર મલીરે, કરવત દીરે કપાલ આપે શૂલિ શિરે રે, ભાંજે જિમ તરૂડાલરે. જિકવી. બાળે તાતા તેલમાંરે, તળી કરી કાઢેરે તામ; વલી ભાભરમાં ખેપર, વિરૂઆ તાસવિરામરે. જિકરવી જ
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________
ખાલ ઉતારે દેહનીરે, આખીય દાઈ આહાર બહુ આરઢ પાડતારે, તનવિચ ધાવે ખારરે. જિયની ૬
હાભ બીજી. રાગ મારૂ–જિનછ કબ મિલેરે, ભેલાણુ વલવલે-એ દેશી.. તાપ કરીને તે વલી ભૂમિકા, મનસુ શીતલ જાણ આવી બેસેતરૂઆ છાંહડેર,પડતાં ભાંજે પ્રાણ,ચતુર મરાચજરે. વિરૂઆ વિષય વિલાસ, સુખ ચેડાં દુખ બેહલા જેહથી, લહિયે નરગ નીવાસ.
૨ કુંભી માહે પાક કરે તસ દેહને, તિલ જિમ ઘણી મહે પીલી પીલીને રસ કાઢે તેને રે, મહેર ન આવે તહિં. ૩ નાઠે જાય ત્રીજી નરગ લગેરે, મન ધરત ભય બ્રાંત, પછે પરમાધામી શૈલી ઉપરે રે, જેહવા કાલ કૃતાંત. ૪ ખાલ ઉતારે તેની ખાતર્યુ રે. ખાર ભરે તસ દેહે ખાસ પૂરાની પરે તે તિહાં ટલવલેરે, મેહેર ન આવે તાસ. ૫ દાંત વિચે દઈ દસ આંગુલીજી, ફરી ફરી લાગે પાય; વેદન સેહેતાં કાલ ગયો ઘણાજી, હવે એ સહ્યો ન જાય. ૬ જિહાં જાઈ તિહાં ઉઠે મારવારે, કોઈ ન પૂછે સાર; દુખ ભરી રેવે દીનપણે કરીનિપટહિયાં નિરધાર. ૭;
ઢાળ ચેથી. રાગ–વેલાઉલ. રે જીવ જિન ધર્મ કીજીએ-એ દેશી પરમાધામ સુર કહે, સાંભલ તું ભાઈ
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૪
કહે દોષ અમારડે, નિજ દેખ કમાઈ ૧
પરમાધામી સુર કહે–એ આંકણું. પાપ કરમ કીધાં ઘણું, બહુ જીવ વિણાયા; પીડા ન જાણું પરતણી, કુડા મુખે ભાખ્યાં. પરમા૦ ૨
ચેરી લાવ્યાધન પાર, સેવી પરનાર; આરંભકામ કીધા ઘણું, પરિગ્રહનો નવિ પાર. પરમા.
૩ નિશિ ભજન કીધાં ઘણું, બહુ જીવ સંહાર, અભક્ષ અથાણાં આચર્યા, પ્રાતિક નહિ પાર. પરમા માત પિતા ગુરૂ ઓલવ્યા, કીધા ક્રોધ અપાર; માન માયા લાભ મન ધર્યા, મતિહીણ ગમાર. પરમા૦ ૫
ઢાળ પાંચમી.
વેવડીની–એ દેશી. ઈમ કહી સુર વેદનાએ, વલિ ઉદીરે તેહ તે ખીલા કંટાલા વા તણું એ, તીહાં પછાડે દેહ તા. ૧ તૃષા વસે તાતા તરૂએ, મુખમાં ઘાલે તામ તે; અગ્નિ વરણ કરી પૂતલી એ, આલંબન દે જામ તો. ૨ સયલ વદન કીડાવહે એ, જીભ કરે સત ખંડ તે; એ ફલ નિશિભોજન તણાં એ, જાણે પાપ અખંડ તા. ૩ અતિ ઉને અતિ આકરો એ, આણે તાતો તીર તો; તે ઘાલે તસ આંખમાં એ, કાને ભરે કથીર તે. ૪ કાલા અધિક બિહામણું એ, હૂંડકે સંઠાણ તે; તે દીસે દીન દયામણા એ, વલી નિરધારા પ્રાણ તે. ૫
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૫
ઢાળ છઠ્ઠી. વાડી ફૂલી અતિ ભલી મન ભમરારે—એ દેશી. એની પેરે બહુ વેદના સહી ચિત ચેતારે, વસતા નરક માઝાર ચતુરચિત ચેતારે; જ્ઞાની વિષ્ણુ ન જાણે કાઇ, ચિ કહેતા નાવે પાર. ૨૦ ચિ૰૧ દશ દષ્ટાંતે ઢાઢીલા, ચિ॰ લાગૈા નર ભવ સાર; પામ્યા એળે હારી ગયા, ચિ॰ કરજો એહ વિચાર. ૨૦ ચિ૦ ૨
સુધા સચમ આદરા,ચિ॰ ટાલા વિષય વિકાર; ચ૰ પાંચ ઈંદ્રિય વશ કરાચિ॰, જિમ àાય છુટક બાર, ચ૦ ચિ॰ ૩
નિદ્રા ત્રિકથા પરિહરા, ચિ॰ આરાધા જિન ધર્મ;૨૦ સમકિત રત્ન હીચે ધરા, ચિ॰ ભાંજે મિથ્યા ભમ. ૨૦ ચિ૦૪ વીર જિંદ્ર પસાì, ચિ॰ અહીર નગપૂર મઝાર, ૨૦ સ્તવન રચ્ચારલિયામણા, ચિ૦ પરમકૃત ઉદાર. ચ૰ ચિહ્ન ૫ સાત નારકીનું સ્તવન સ ંપૂર્ણ.
૧૫ શ્રી સીમંધર સ્વામીનું સ્તવન. ઢાળ પહેલી.
સુણ સુણ સરસ્વતી ભગવતી, તારી જગ વિખ્યાત; કવિ જનની પ્રીતિ વધે, તેમ તુ કરજે માત. સીમંધરસ્વામી મહાવિદેહમાં, બેઠા કરે વખાણુ;
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૬
- વંદણ મારી તિહાં જ, કહેજેયો ચંદા ભાણ ૨ મુજ હિયડું સંશય ભર્યું, કુણ આગળ કહું વાત;
શું માંડી ગોઠડી, તે મુજ ન મલે થાત. ણે આવું તુમ કને, વિષમ વાટ પરે દૂર ડુંગર ને હરીઆ ઘણુ વિચે નદી વહે પર. તે માટે બહાં કને રહી, જે જે કરું વિલાપ, તે તમે પ્રભુજી સાંભળો, અવગુણુ કજો માફ.
ઢાળ બીછે. - ભરતક્ષેત્રના માનવીર, જ્ઞાની વિણ મુંઝાય; તિયું કારણ તુમને સહુ, પ્રભુજી મનમાં ચાહેર,
સ્વામી આ આણે ક્ષેત્રે જો તમદરિસણુદેખીયેરે, તો નિર્મલ કી મેરા નેત્રરે. સ્વા૦૧ ગાડરિયા પરિવાર મલ્યોરે, ઘણું કરે તે ખાસ પરીક્ષાવત થાડા હુવેર, શિર ધારૂ વિકાસરે. સ્વામી. ૨ ધમિની હાંસી કરે, પક્ષ વિહુણો સિદાય; લાભ ઘણે જગ વ્યાપીયેરે, તે સાચો નવી થાય. વા૦૩ સમાચારી જુઈ વસુઇરે, સહુ કહે માહ વર્મ ખે ખર કિમ જાણીયે રે, તે કણ ભાંજે ભરમ રે. વા૦૪
હાળ બીછ. * વીર પ્રભુ જ્યારે વિચરતા, ત્યારે વર્તતી શાંતિ -જે જન આવીને પૂછતા, તહારે ભજતી બ્રાંતિ. ૧
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭
હું હૈ જ્ઞાનીના વિરહે। પડયા, તે તે દ્રેષ સુજ દુઃખરે; સ્વામી સીધર તુજ વિના, તે તેા ક્રુષ્ણ કરે સુખરે. હૈ૦ ૨ ભૂલા ભમેરે વાડાલી,ઝીહાં કૅનલી નાહીરે; વિરહીને ચણી સીરે, તીસીજ ઘડી જાયરે, હૈ ૩ વાત મુખે નવ નવી સાંભળી, પણ નિરતી નવી થાયરે; જે જે દુર્ભાગી છવડા, તે તે। અવતર્યાં હીર, હૈ॰ ૪ ધન્ય મહાવિદેહના માનવી, જિહાં જિનજી મારેાગ્યરે; નાણુ દર્શન ચરણ આદર, સયમ નીચે ગુરૂયેાગરે હૈ૦ ૫ વળ ચેાથી.
સીમધર સ્વામી મહારારે, તુ ગુરૂ તે તું દેવ; તું વિન અવર ન એલરે, ન કરૂ વરની સેવરે. અહિંયા કને આવી, વળી તુવિધ સધરે સાથે લાવજો, ૧ તે સધ કેમ ક્રિીયા કરેરે, ક્રિણી પર ધ્યાને ધ્યાન; વ્રત પચ્ચખાણ કેમ દરે, તેની પર દેશે દાનરે, હાં ઉચિત રિયા ધણીરે, અનુકંપા લવશેશ અભય સુપાત્ર અહપ હુવારે, એહુવા ભરતમાં દેશરે ૩ નિશ્ચય સરસવ એટલેાર, બહુ ચાલ્યેા વ્યવહાર; અભ્યંતર વિરલા હુવા, ઝાા ખાલ આચારો,
ઢાળ પાંચમી.
સીમંધર તું માહા સાહિબ, હું સેવક તુજ દાસરે; ભમી ભમી ભવ કરી થાકીયા, હવે આવ્યે શિવરાજ રે. સી-૧
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૮
ઘણુ વાટે વટેમણુ નાવે, નાવે કાસીદ કાઈ રે; કાગળ કુણ સાથે પહેાંચાડુ, હું મુખ્યે। તુમ મેાહેરે. સી॰ ૨ ચાર કષાય ઘટમાં રહ્યા વ્યાપી, રાતા ઈંદ્રિય રસેરે; મદ કહો પણ કયારે વાયે, મન નાવે મુજ વેશરે. સી૦ ૩ તૃષ્ણાનું દુઃખ હેાત નહી મુજને, હોત સતૈાષના ધ્યાનરે; હું ધ્યાન ધરત પ્રભુ તારે, સ્થિર કરી રાખત મન્તરે. સી૦ ૪ નિબિડ પરિણામે ગાઠડી બાંધી, તે છૂટુ' કિમ સ્વામીરે; તે હુંનર તુજમાં છે પ્રભુજી, આવે। અમારી કનેરે. સી॰ પ્ ઢાળ છઠ્ઠી. સીમંધર જીન એમ કહે, પૂછે તિહાંના લેાકરે; ભરત ક્ષેત્રની વારતા, સાંભળે સુર નર થાકરે, ત્રીજો આરો બેઠા પછી, જાશે કેટલા કાલરે; પદ્મનાભ જિન હારશે રે, જ્ઞાની ઝાકઝમાલરે. કે આરે જે ઢાશે, તે પ્રાણીનાં બહુ પાપરે; શાતા નહિરે એક ઘડી, રિવને ઝાઝેરો તાપરે. એવું આણું માણસ તણું, મેાટા દેવના આયરે; સુખ ભાગવતાં સ્વર્ગનાં, સાગર પક્ષ્ચાપમ જાયરે. સરાગીને એમ કહે, તુમે તારા ભગવતરે; આપથી આપે તરે, ઇમ સુણો સહુ સતરે.
ત્
ઢાળ સાતમી.
એહ સૂત્રમાં જીવ તે વાતા સાંભળીરે, મકર હવે જીવ
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિખવાદ છે ? તે પુન્ય પૂરવ કીધા નહિ ર, ત કહીંથી પહેચે આશ; જિનછ કિમ મળે.
કહે ભલા સુવ્યલેલે, તું સરાગી પ્રભુ વૈરાગીમાં વડો રે કિમ આવે પ્રભુ આંહી. જિ.
ચલ મજીઠ સરખો જિન સાહિબરે, તું તો ગલીને રંગ, કટ કાચ તણો મૂલ તુજમાં નહીર, પ્રણ નગીને રંગ. જિ.
શ્રી ભમર સરીખો ભેમી શ્રી ભગવંતજીરે, તું તો માખી તોલ સરીખા સરીખે વીણું છીણ બાજે ગોઠડીરે, તું હૃદય વિચારી બોલ. લિ૦
૪ કરમ સાથે લપટાણા તું છતાં લગેરે, તીહાં લગે તુજને કાસ, સમતાનો ગુણ જ્યારે તુજમાં આવશે, તિહારે જઈશ પ્રભુની પાસ. જિ.
ઢાળ આઠમી સીમંધર સ્વામી તણી ગુણમાલા, જે નર ભાવે ભણરોરેતસ શિર વૈરી કેઈ નહી વ્યાપે, કરમ શત્રુને હણશેરે. હમચડી.
હમચડી મારી હેલર, સીમંધર મોહન વેર, સત્યકી રાણીનો નંદન નીરખી, સુખ સંપત્તિની ગેલરે. હમ... ૨
સીમંધર સ્વામી તણી ગુણમાલા, જે નારી નિત્ય ગણશે; સતી સોહાગણ પીહર પસરી, પુત્ર સુલક્ષણ જશેરે, હમ,
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦
સીમંધરસ્વામી શિવપુર ગામી, કવિતા કહે શિર નામી; વણા માહરી હૃદયમાં ધારી, ધરમલાન ઘો સ્વાસીરે, હમચડી
૪
શ્રી તપગચ્છના નાયક સુંદર, શ્રીવિજય દેવ પટાધરરે, પ્રીતિ જૈહુની જગમાં ઝાઝી, બેાલે નરને નારીરે. હમ॰ પ
શ્રી ગુરૂવયણ સુણી બુદ્ધિ સારૂ, સીમંધર જિન ગાયેારે; સતાષી કહે દેવ ગુરૂ ધમ, પૂરવ પુન્યે પાયારે. હમ૦ ૬ શ્રી સીમંધર સ્વામીનું સ્તવન સંપૂર્ણ,
૧૬ આંબીલ તપ-શ્રીસિહ્રચક્રનુ સ્તવન, ઢાળ પડેલી.
જી હા કુઅર એઠા ગામડે-એ દેશી જી હો પ્રમું દિન પ્રત્યે જિનપતિ લાલા, શિવ શિવ સુખકારી અરશેષ; છ હો આશાઈ ચૈત્રી ભણી લાલા, અઠાઇ વિશેષ. ભવિક જન, જિનવર જગ જયકાર; જી હો જિહાં નવપદ આધાર. ૧૦ એ આંકણી.
:
૧
જિયો તેહ દિવસ આરાધવા લાલા, નંદીસર સુર જાય; છઠ્ઠો જીવાભિગમ માંહે કહ્યું; લા॰ કરે અડદિન સહિમાય. ભ૦
૧
છઠ્ઠો નવપદ કૈરા યંત્રની, લા॰ પૂજા ઋીજે રે જાપ જીહો રાગ શેક વેિ આપદા, લા॰ નાશે પાપનાવ્યા૫ભ૦ ૩
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૧
હો અરિહંત સિદ્ધ આચારા, લાવિષ્ણાય સાધુ એ પંચ, છહો દંસણું નાણું ચારિત્ર તો, લા. એ ચઉ ગુણને પ્રપંચ, ભ૦
છો એ નવપદ આરાધતાં, લા. ચંપાપતિ વિખ્યાત જહોનૃપ શ્રીપાલ સુખી થયેલા. તે સુણજો અવદાત. ભ૦૫
ઢાળ બીજી. કોઈ લે પર્વત ધંધલે રે લે–એ દેશી. માલવ ધુર ઉજજેણુયે રે લો, રાજય કરે પ્રજાપાલરે સુગુણનર, સુરસુંદરી મયણાસુંદરી રે લો, બે પુત્રી તસ બાલ રે. સુત્ર શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધીયે રે લો, જેમ હેય સુખની માલ રે, સુત્ર શ્રી એ આંકણી પહેલી મિથ્યા શ્રત ભણી રે લો, બીજી જિન સિદ્ધાંત રે; સુત્ર બુદ્ધિ પરીક્ષા અવસરે રેલો, પૂછી સમસ્યા તુરંતરે. સુત્ર શ્રી. ૨ તુઠો નૃપ વર આપવા રે લે, પહેલી કરે તે પ્રમાણ રે; સુહ બીજી કમ પ્રમાણથી રેલો, કે તે તવ નૃપ ભાણ રે.સુ. શ્રી. ૩ કુછી વર પરણાવિયા રે લો, મયણા વરે ધરી નેહ રે; સુત્ર રામા હજીયવિચારીયે રેલો, સુંદરી વિણસેતુજ દેહરે. સુશ્રી. ૪ સિદ્ધ ચક્ર પ્રભાવથી રે લે, નીરોગી થયો જેહ રે; સુ પુણ્ય પસાથે કમલાલહીરે લો, વાધ્યો ઘણે સસનેહ રે.સુ. શ્રી ૫ માઉલે વાત તે જવ લહી લે, વંદવા આવ્યે ગુરૂ પાસરે સુત્ર નિજ ઘર તેડી આવિયા રે લો, આપે નિજ આવાસરે. સુત્ર શ્રી ૬
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૨
શ્રીપા કહે કામિની સુણે રેલે, જવું પરદેશ રે; સુત્ર માલમત્તા હુલાવરેલે, પૂરણું તુમ તણખત રસુશ્રી અવધિ કરી એક વરસની રે લે, ચા નૃપ પરદેશ રે સુ શેઠ ધવલસાથે ચાહે રેલે જ સુવિશેષરે સુ શ્રી. ૮
હાલ ત્રીજી. ઈડર આંબા આંબલી એ દેશી. પરણી બમ્બરપતિ સુતા રે, ધવલ મૂકાવ્યા જ્યાં; જિનવર બાર ઉઘાડતે રે, કનકકેતુ બીજી ત્યાં ચતુર નર સુણો શ્રીપાલ ચરિત્રએ આકણી પરણુ વસ્તુપાલની જે સમુદ્ર તટે આવત; મકરકેતુ નૃપની સુતા રે, વીણા વાદે રીઝત. ચ૦ ૨ પાંચમી શૈલેયસુંદરી રે, પણ કુન્જા રૂપ, છઠ્ઠી સમસ્યા પૂરતી ૨, પંચ સખીશું અનૂપ. ચ૦ ૭ રાધોધી સાતમી ૨ આઠમી વિષ ઉતાર; પર આવ્યો નિજ ઘરે રે, સાથે બહુ પરિવાર, ચ૦ ૪ પ્રજાપાલે સાંભલી ૨, પર દુલ કેરી વાત ખધે કુહાડે લેઈ કરી રે, મયણા હુઈ વિખ્યાત, ચ૦ જ ચંપારાજ્ય લેઈ કરીને ભેગવી કામિત ભેગ; ધર્મ આરાધી અવતર્યો છેપહેતે નવમે સુરગ. ચ૦ ૬
ઢાળ ચોથી.
કંત તમાકુ પરિહરો-એ દેશી. એમ મહિમા સિદ્ધચક્રનો, સુણી આરાધે સુવિવેક મોરે લાલ,
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૩
શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધીએ આકણી. અડ દલ કમલની સ્થાપના, ચરો અરિહંત ઉદાર, મો. ચિહું દિશે સિદાદિક ચઉ દિશે તું ગુણ ધાર. મોશ્રી.૨ બે પડિકમણાં જંત્રની પૂજા દેવવંદન ત્રિકાલમો નવમે દિન સવિશેષથી, પંચામૃત કીજે પખાલ, મો. શ્રી. ૩ ભૂમિશયન બલવિઘા ધારણું, ધી રાખો ત્રણ બેગ, મો. ગુરૂ વૈચ્યાવચ્ચ કીજીયે, ધુરા સદુહણા ભેગ. મ. ૪ ગુરૂ પડિલાથી પારીયે, સાતમી વચ્છવ પણ હય, મો. ઉજમણાં પણનવ નવાં, ફલ ધા રણદિકાય. મેથી ૫ ઇહ ભવ સરિ સુખ સંપદા, પરભાવે સાવ સુખ થાય; મેટ પંડિત શાંતિવિજય તણો, કહે માનવિથ ઉવજઝાય. મે-૬
૧૭ શ્રી રોહિણું ત૫ વિધિનું સ્તવન.
સુખકર શંખેશ્વર નમી, શુભ ગુરૂને આધાર; રોહિણી તપ મહિમા વિધિ, કહીશું ભવિ ઉપગાર. ૧ ભક્ત પાન કુત્સિત દીએ, મુનિને જાણ અજાણ; નરક તિર્યંચમાં છવ તે, પામે બહુ દુખ ખાણ, તે પણ રોહિણી તપ કી, યામી સુખ સંસાર; મેક્ષે ગયા તેહના કહું, સુંદર એ અવિકાર. ૩
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________
રા૪
ઢાળ પહેલી.
શીતળ જિન સહજાનંદ--એ દેશી. મઘવા નગરી કરી ઝુંપા, અરિવર્ગ થઈ નહિ કંપા, આ ભરતે પુરી છે ચંપા, રામ સીતા સરોવર પંપા. પનેતા પ્રેમથી તપ કીજે, ગુરૂ પાસે તપ ઉચરીએ. ૧ વાસુપૂજ્યના પુત્ર કહાય, મઘવા નામે તિહાં રાય; તસ લક્ષ્મીવતી છે રાણ, આઠ પુત્ર ઉપર એક જાણું. ૫૦ ૨
હિણી નામે થઈ બેટી, નૃપ વલ્લભશું થઈ મટી; યૌવન વનમાં જબ આવે, તવ વરની ચિંતા થા. ૫૦ ૩ સ્વયંવર મંડપ મંડાવે, દૂરથી રાજપુત્ર મિલાવે; શહિણી શણગાર ધરાવી, જાણું ચંદ્રપ્રિયા બહાં આવી. ૪ નાગપુર વીતશોક ભૂપાલ, તસ પુત્ર અશોક કુમાર; વરમાળા કઠે ઠા, નૃપ, રોહિણને પરણાવે. - ૫૦ ૫ પરિકરશું સાસરે જાવે, અશોકને રાયે ઠાવે; પ્રિયા પુયે વધી બહુ મહદ્ધિ, વીતશેકે દીક્ષા લીધી. ૫૦ ૬. સુખ વિલસે પંચ પ્રકાર, આઠ પુત્ર સુતા થઈ ચાર; રહી દંપતી સાતમે માલે, લધુ પુત્ર રમાડે ખોલે. ૫૦ ૦ લોકપાલાભિધાનને બાલ, રહી ગોખે જુએ જન ચાલક તસ સન્મુખ રેતી નારી, ગયે પુત્ર મરણ સંભારી. ૫૦ ૮ શિર છાતી કુટે મળી કેતી, માય રેતી જલજલી દેતી; માથાના કેશ તે રોલે, જોઈ રોહિણી જંતને બોલે. ૫૦ ૮
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૫ આજ મેં નવું નાટક દીઠું, જોતાં બહુ લાગે મીઠું નાચ શીખી કિહાંથી નારી, સુણી રોષે ભર્યો નૃપ ભારી. ૫૦ ૧૦ કહે નાચ શીખ ધણી વેલા, લેઈ પુત્ર બાહિર દીએ લા; કરથી વિછોડો તે બાલ, નૃપ હાહા કરે તત્કાલ. ૧૦ ૧૧ પુરદેવ વિચેથી લેતાં, ભુંય સિંહાસન કરી દેતાં, રાણ હસતી હસતી જુએ હેઠું, રાજાએ કૌતુક દીઠું. ૫૦ ૧૨ લેક સઘળા વિસ્મય પામે, વાસુપૂજ્ય શિષ્ય વન ઠામે, આવ્યા રૂપ સેવન કુંભ નામ, શુભવીર કરે પ્રણામ. ૫૦ ૧૩
ઢાળ બીછ.
( પાઈની દેશી. ) ચઉ નાણી નૃપ પ્રણમી પાય, નિજ રાણીનું પ્રશ્ન કરાય આ ભવ દુઃખ નવિ જાણ્યા એહ, એ ઉપર મુજ અધિક નેહ૧ મુનિ કહે છણ નગરે ધનવતે, ધનમિત્ર નામા શેઠ જ હતો; દુર્ગધા તસ બેટી થઈ કુબ્બા કુરૂપ દુર્ભગા ભઈ. ૨ યૌવન વય ધન દેતાં સહી, દુર્ભગપણે કઈ પરણે નહિ, નૃપ હણતાં કૌતવ શિષ્યણ, રાખી પરણાવી સા તેણ ૩ નાઠે તે દુર્ગધા લઇ, દાન દેતાં સા ઘેર રહી; જ્ઞાનીને પરભવ પૂછતી, મુનિ કહે રૈવતગિરિ તટ હતી. પૃથ્વીપાલ નૃપ સિદ્ધિમતી, નારી નૃપ વનમાં ક્રીડતી; રાય કહે દેખી ગુણવંતા, તપસી સુનિ ગોચરીએ જતા. ૫ દાન દીયાં ઘર પાછા વળી, તવ ક્રીડારસે રીસે બળી -
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૬
મૂર્ણપણે કરી બળવે હૈયે, કહે તુંબડ મુનિને દીએ. ૬ પારણું કરતાં પ્રાણજ ગયા, સુરલેકે મુનિ દેવજ થયા; અશુભ કર્મ બાંધે સા નારી, જાણી તૃપ કાઢે પુર બારે. ૭ કુછ રાગ દિન સાતે મરી, ગઈ છઠે નરકે દુઃખ ભરી; તિરિય ભવે અંતરતા લહી, મરીને સાતમી નરકમાં ગઈ. ૮ નાગણ કરી ને કુતરી, ઉદર ઘીરોલી જલો સુકરી, કાકી ચંડાલણ ભવ લહી, નવકાર મંત્ર તિહાં સહી. ૯ મરીને શેઠની પુત્રી ભઈ, શેષ કર્મ દુર્ગધા થઈ; સાંભળી જાતિ સ્મરણ લઈ, શ્રી શુભવીર વચન સહી. ૧૦
ઢાળ ત્રીજી (ગજરા મારૂછ ચાલ્યા ચાકરી રે-એ દેશી.) દુધા કહે સાધુને રે, દુઃખ ભોગવીઆ અતિરેક કરૂણા કરીને દાખીએ ૨, જિમ જાએ પાપ અનેક રે. જિ. ૧ જિમ મુનિ કહે રોહિણી તપ કરોરે, સાત વરસ ઉપર સાત માસ; રોહિણી નક્ષત્રને દિને રે, ગુરૂ મુખ કરીએ ઉપવાસરે. ગુ. ૨ તપથી અશોક નૃપની પ્રિયા, થઈ ભોગવી ભોગ વિલાસ, વાસુપૂજય જિન તીરે,તમે પામશો મોક્ષ નિવાસરે.તમે ૩ ઉજમણું પુરે તપે રે, વાસુપૂજ્યની પડિમા ભરાય; ચૈત્ય અશોક તરૂ તળે રે, અશક રોહિણી ચિતરાયરે, અ. ૪ સાહમીવચ્છલ પધરાવીને રે, ગુરૂ વચ્ચે સિદ્ધાંત લખાય; કુમાર સુગંધ તણી પરે , દુક્કમ સકલ ક્ષય જાયરે. દુષ્કર્મ ૫
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૭
સાધુ કહે સિંહપુરમાં રે, સિંહસેન નરેસર સાર; કનકપ્રભા રાણી તણી રે, દુધી અનિષ્ટ કુમાર . દુર્ગધી. ૬ પદ્મપ્રભુને પૂછતાં રે, જિન જલ્પ પૂર્વ ભવ નાસ; બાર જોજન નાગપુરથીરે,એક શિલા નિલગિરિ પાસ રે.એક છે તે ઉપર મુનિ ધ્યાનથી રે, ન લહે આહેડી શિકાર ગોચરી ગત શિલા તળે રે કે ઘરેઅગ્નિ અપારકા ૦૮ શિલા તપી રહ્યા ઉપરે, મુનિ આહાર કરે કાઉસગ્ગ; ક્ષપકશ્રેણી થઈ કવલી રે, તત્ક્ષણ પામ્યા અપવગેરે.તત્ક્ષણ૯ આહેડી કુછી થઈ રે, ગયા સાતમી નરક મેઝાર; મચ્છ મઘા અહિ પાંચથી, સિંહ થી ચિત્ર અવતારસિં૦૧૦ ત્રીજી બિલાડા બીએરે, ધૂક પ્રથમ નરક દુખ જાલ; દુઃખના ભવ ભમીતે થશે રે, એક શેઠ ઘરે પશુપાશરે એ ૧૧ ધમ લહી હવામાં બે રે, નિદ્રાએ હૃદય નવકાર; શ્રી બુભવીસ્તા થકનથી, તુજ પુણપણે અવતાર. તુ ૧૨
કાળ થી. ( મારી અંબાના વડલા હેઠ—એ દેશી.) નિસુણી દુર્ગ ધકુમાર, જાતિસ્મરણ પામતો છે, પદ્મપ્રભુ ચરણે શીશ, નામી ઉપાય તે પૂછતા રે, પ્રભુ વયણે ઉજમણે યુકત, રોહિણીને તપ સેવી રે, દુગંધપણું રયું દૂર, નામે સુધી કુક્સાર થરે, રોહિણી ત૫ મહિમા સાર, સાંભળતાં નવ વિસરે. ૧
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૮
રહી વાત અધુરી એહ સાંભળશો રોહિણીને ભરે; ઈમ સુણી દુર્ગધા નારી, રોહિણી તપ કરે ઓચ્છવે રે, સુગંધી લઈ સુખ ભોગ, સ્વર્ગે દેવી સેહામણી રે; તુજ કાન્તા મઘવા ધુઆ, ચવી ચંપાએ થઈ રોહિણી રોડ ૨ તપ પુણ્ય તણે પ્રભાવ, જન્મથી દુઃખ ન દેખીઓ રે; અતિ સ્નેહ કી અમ સાથ, અશેકે વળી પુછીયું રે; ગુરૂ બેલે સુગંધી રાય, દેવ થઈ પુષ્કલાવતી રે વિજયે થઈ ચકી તેહ, સંજમધર હુઆ અચુતપતિરે. રો] ચવીને થયા તમે અશોક, એક તપે પ્રેમ બને ઘણેરે; સાત પુત્રની સુણજે વાત, મથુરામાં એક માણો રે; અગ્નિશર્મા સુત સાત, પાટલીપુત્ર જઈ ભિક્ષા ભમે રે; મુનિ પાસે લઈવૈરાગ, વિચર્યા સાતે રહી સંજમે રે. રો- ૪ સૌધર્મ હુઆ સુર સાત, તે સુત સાતે રોહિણી તણા; વૈતાઢયે ભિલલ ખેટ, સમક્તિ શુદ્ધ સહામણેરે, ગુરૂદેવની ભક્તિ પસાય, ધુર સ્વર્ગે થઈ દેવતારે; લધુ સુત આઠમો લોકપાલ, રોહિણીને તે સુર સેવતારે.રોજ વળી ખેટ સુતા છે ચાર, રમવાને વનમાં ગઈ રે; તીહાં દીઠા એક અણગાર, ભાખે ધર્મ વેળા થઈ રે; પૂછયાથી કહે મુનિ ભાસ, આઠ પહેાર તુમ આયુ છે રે; આજ પંચમીને ઉપવાસ, કરશો તે ફળદાય છે રે. રો- ૬ ધ્રુજતી કરી પચ્ચકખાણ, મેહ અગાસે જઈ સોવતીરે, પડી વિજળી એ વળી તેહ, ધુર સુરલેકે દેવી થતી રે;
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૯ ચવી થઈ તુમ પુત્રી ચાર,એક દિન પંચમી તપ કરી રે ઇમ સાંભળી સહુ પરિવાર, વાત પૂર્વ ભવની સાંભળીરે.રો૦૭ ગુરૂ વંદી ગયા નિજ ગેહ, રોહિણું તપ કરતાં સહુ, મટી શક્તિ બહુમાન, ઉજમણું વરતુ બહુરે; ઈમ ધર્મ કરી પરિવાર સાથે મોક્ષપુરી વારી રે; શુભવીરના શાસન માંહિ, સુખફળ પામે તપ આદરી. રોટ૮
કળશ. ઇમ ત્રિજગ નાયક, મુક્તિ દાયક, વીર જિનવર ભાખીઓ; . તપ રોહિણીને ફળ વિધાને, વિધિ વિશેષે દાખીઓ; શ્રીક્ષાવિજય જસવિજય પાટે, શુભવિજય સુમતિ ધરો; તસ ચરણ સેવક કહે પંડિત, વીરવિજયો જય કરે. ૧
શ્રી રોહિણી તપનું સ્તવન સંપૂર્ણ.
૧૮ શ્રી દિવાલીનું સ્તવન,
ઢાળ પહેલી.
શગ રામગિરિ. શ્રી શ્રમણ સંધ તિલકેપમ ગૌતમ, સુગતિ પ્રણિપત્ય પાદારવિંદ; ઈન્દ્રભૂતિ પ્રભવમ હંસો મેચક, કૃત કુશલ કોટિ કલ્યાણ કંદ.
મુનિ મન રંજણે; સયલ દુઃખ ભંજણે, વીર વધમાન જિણ દે; મુગતિ ગતિ જિમ લહી, તિમ કહું સુણ સહી,છમ
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૦
હોએ હર્ષ હઈડે આ દે. મુક
કરીય ઉદઘોષણું દેશ પુર પાટણ, મેવ જિમ દાન જલ બહુલ વરસી, ધણ કણગ મતિયા ઝગમગે જેતિયા, જિન દેઈ દાન ઈમ એક વરસી. મુ.
દય વિણ તેય ઉપવાસ આદે કરી, માસિર કૃષ્ણ દશમી દિહાડે, સિદ્ધિ સામ્હા થઈ, વિર દીક્ષા લેઈ, પાપ સંતાપ મેલ દૂર કાઢે. મુત્ર
બહૂલ બંભણ ઘરે, પારણું સામીએ, પુણ્ય પરમાન મધ્યાન્હ કીધું ભુવન ગુરૂ પારણા પુન્યથી બંણે, આપ. અવતાર ફલ સહેલ લીધું. મુ.
કર્મચંડાલ ગોસાલ સંગમ સુર, જિણે જિન ઉપર ઘાત મંડયો; એવડે વઈર તેં પાપિયા મેં કર્યો, કમ કોડિ તુહિજ સબલ દંડયો. મુક
સહજ ગુણ રષિઓ, નામે ચંડકાશિઓ, જિનપદે પાન જિમ જેહ વિલાહને બુઝવી ઉદ્ધ જગપતિ, કીધલે પાપથી અતિ હે અલગો. સુ
છે દયામા નિયામ લગે ખેદિ, ભેદિયે તુજ નવિ ધ્યાન કુંભ, શૂલપાણિ અજાણી અહે બુઝ, તુજ કૃપા પાર પામે ન શંભો. મુ.
સંગમે પીડીઓ, પ્રભુ સજલ લેયણે, ચિંતવે છુટશે કિમ એ હે; વાસ ઉપર દયા એવડી સી કરી, સાપરાધે જને સબલ નેહા. મુ.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________
રો
ઈમ ઉપસર્ગ સહેતાં તરણું ભિત વરસ, સા ઉપર અધિક પક્ષ એક, વીંર કેવલ લઘુ, ક્રમ દુ:ખ સવિહ્યું,. ગહંગğ સુર નિકર નર અનૈકે. ૪૦ ઈંદ્રભૂતિ પ્રમુખ સહસ્ર ચઉદશ મુનિ
૧૨
સાહુણી સહસ છત્રીસ વિહંસી, એગણસાઠ હંસ એક લાખ શ્રદ્ધાલુ શ્રાવિકા ત્રિલખ અઢાર સહસી. મુ
૧૧
ઈમ અખીલ સાધુ પરિવાર પરનો, જ્લષિ જંગમ છસ્યા ગ્રુહિર ગાજે, વિચરતા દેશ પરદેશ નિય દેશના, ઉપદિશે ચલ સદેહ ભાંગે, સુ
૧૨
કાળ મીજી વિવારની શી.
હવે નિય આય અંતિમ સમે, અણિય શ્રીજિનરાયરે, નયરી અપાપાએ આવીયા રાય સમાજને ઢાયરે; હસ્તિપાલગરાસે ઢીલા, માવિયા અગણુ ખારે; નણુ કમલ રામ વિક્રેસી, હરસીલા હાડા મારરે,
13.
ભલે ભલે પ્રભુજી પધારીયા, નયન પાવન કીધાંૐ; જનમ સફલ આજ અમ તણે અમ્હે ધરે પાડ્યાં દ્વીધારે;રાણી રાય નિ પ્રણમીયા, મેટે મેાતિયડે વધાવીરે; જિન સન્મુખ કર જોડીય, બેઠલા આગલે આવીરે ૧૪
ધન અવતાર અસારડે, ધન દિન આજીના એહાર,
સુરતરૂ આંગણે મેરિએ, માતિયડે વ્હેલા મેઢાર; આ
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧
હ્યું અમારડે એવડા, પૂર્વ પુન્યના નેહેાર; ઢુંડલા હૅજે હરસ, જો જિન મલિએ સજોગેારે
૧૫
અતિ આદર વધારીએ, ચરમ ચામાસનું રહિયારે; રાય રાણી સુર નર સર્વે, હિયડલા માંહે ગઢગઢિયારે; અમૃતથી અતિ મીઠડી, સાંભલી દેશના જિનનીરે; પાપ સંતાપ પરા થયા, શાતા થઈ તન મનનીરે.
૧૬
ઇંદ્ર આવે આવે ચંદ્રમા, આવે નર નારીના વૃંદરે; ત્રણ પ્રદક્ષિણા દૈઈ કરી, નાટિક નવ નવે છંદ રે, જિનસુખ વાણુની ગાઠડી, તિહાં ઢાયે અતિ ઘણી મીઠીરે; તે નર તેહુજ વરણવે, જણે નિજ નયલે દીઠીરે. ૧૭
ઈમ આણુદે અતિક્રમ્યા, શ્રાવણ ભાદ્રા આસેરે; કૌતક કાડલા અનુક્રમે, આવિયા કાર્તિક માસે રે; પાખી ૫ પન્હાતવું,પોહતલુ પુન્યપ્રત્રાહિર, રાય અઢાર તિહાં મિલ્યા, પાસડ લેવા ઉછાહિરે.
૧૮
ત્રિભુવન જન સવિ તિહાં મિલ્યા, શ્રી જિન વંદન કામારે; સહેજ સંકીણ તિહાં થા, તિલ પડવા નહિ ઠામારે; ગાયમ સ્વામી સમેાવડી, સ્વામીસુધર્માં તિહાં બેઠારે; ધન ધન તે જિણે આપણે, લેાયણે જિનવર દિઠારે. ૧૯
પૂરણ પુન્યના ઐષધ, પાષધ વ્રત વેગે લીધાંરે; કાર્તિક કાલી ચઉદશે, જિન મુખે પચ્ચખાણ કીધારે; રાય અઢાર પ્રમુખ ધણે, જિન પગે વાંદણાં દ્વીધારે; જિત વચના સુજ્ઞ તિહાં ણે, ભત્રિયણે ટ ટ પીધારે.
२०
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૩
ઢાળ ત્રીજી.
રાગ મારૂ. શ્રી જગદીશ દયાલુ દુઃખ દૂર કરેરે, કૃપા કેડી તુજ જેડી; જગમાંરે જગમારે, કહિએ કેહને વીરરે. ૨૧
જગ જનને કુણ દેશે એવી દેશનારે, જાણી નિજ નિર્વાણ નવ રસરે નવ સરે, સેલ પહાર દીયે દેશનારે. ૨૨
પ્રબલ પુન્ય ફલ સંસુચક સોહામણુંરે, અયણું પણ પન્ન કહિયારે કહિયારે, મહિયાં સુખ સાંભલી હાએરે. ૨૩
પ્રબલ પાપ ફલ અફેયણાં તિમ તેટલાંરે, અણપૂછયાં છત્રીસ, સુણતાંરે સુણતારે, ભણતાં સંવિ સુખ સંપર. ૨૪ પુણ્યપાલ રાજા તિહાં, ધર્મ કયાંતરેરે, કહો પ્રભુ પ્રત્યક્ષ દેવ; મુજનેરે મુજનેરે સુપન અર્થ સવિ સાચલેરે. ૨૫
ગેજ વાનર ખીરે મેં વાયંસ સિંહ ઘડારે, કમલબીજ ઇમ આઠ, દેખીરે દેખીરે, સુપન સભય મુજ મન હુઓરે.
ઉખર બીજ કમલ અસ્થાનકે સિંહનું રે, જીવ રહિત શરીરનું સેવનરે સેવન, કુંભ મલિન એ શું ઘટે રે. ૨૭
વીર ભણે ભુપાલ સુણે, મન થીર કરીરે; સુમિણ અર્થ સુવિચાર, હેડે હૈડેરે ધરજે ધર્મ ધુરંધરૂ. ૨૮
હાળી ચેાથી. શ્રાવક સિંધુર સારિખા, જિનમતના રાગી, ત્યાગી
૨૬
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૪
સહ ગુરૂ દેવ ધર્મ, તત્વે મતિ જાગી; વિનય વિવેક વિચાર વંત, પ્રવચન ગુણ પૂરા; એહવા શ્રાવક હાયસે, મતિમંત સનુરા.
૨૯ લાલચે લાગા ડિલે, સુખે રાચી રહિયા; ઘરવાસે આશા અમર, પરમારથ દૂહિયા; વ્રત વૈરાગ થકી નહિ, કઈ લેશે પ્રાગજ સુપને ફલ એહ, નેહ નવિ મહામહેર
વાનર ચંચલ ચપલ જાતિ, સરખા મુનિ મેટા, આગલ હશે લાલચી, લેભી મન ખોટા; આચારજ તે આચારહણ પ્રાપ્રમાદી ધર્મ ભેદ કરશે ઘણુ, સહજ સ્વારથ વાદી.
31 કે ગુણવંત મહંત સંત, મોહન મુનિ રૂડા; મુખ મીઠા માયાવિયા, મનમાંહે કુડા; કરશે માંહોમાંહે વાદ, પર વાદે નાસે, બીજા સુપન તણે વિચાર, ઈમ વીર
૩૨ કલ્પવૃક્ષ સરિખા હશે, દાતાર ભલેરા, દેવ ધર્મ ગુરૂ વાસના, વરિ વારિના વેરા સરલ વૃક્ષ સવિને દીએ, મનમાં ગહગહતા; દાતા દુર્લભ વૃક્ષ રાજ, ફલ ફુલે ત્રહતા. ૩૩ પટી જિનમત લિંગિયા, વળી બબૂલ સરિખા, ખીર વૃક્ષ આડા થયા, જીભ કંટક તિખા; દાન દેયંતાં વારસી, અન્ય પાવન પાત્રી; ત્રીજા સુપન વિચાર કહ્યો, જિનધમ વિધાત્રી.
૩૪.
પ્રકાશે.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________
સિંહ કલેવર સારિખ, જિન શાસન સમલે અતિ દુર અગાહનીય, જિનવાયક જામલો; પરશાસન સાવ જ અજ, તે દેખી કંપે ચઉવા સુપન વિચાર ઇમ, જિનમુખથી જપ.૩૫
તપ ગચ્છ ગંગાજલ સારિ, મૂકી મતિહાણ, મુનિ મન રાચે છિલ્લરે, જીમ વાયસ દીણું વેચક આચારજ અનેક, તિણે ભૂલવિયા; તે ધર્માતર આદરે, જડમતિ બહુ ભવિયા.
- ૩૬ પંચમ સુપન વિચાર એહ, સુણીઓ રાજાને જે સેવન કુંભ દીઠ, મઈલે સુણ કાને છે કે મુને રણ ચારિત્ર, જ્ઞાન પૂરણ દેહા, પાલે પંચાચાર ચારૂ, ઠંડી નિજ ગેહા.
૩૭ કો ૫ટી ચારિત્ર વિષ, લેઈ વિરતારે, ભાઈ લો સોવન કુંજ જિમ, પિંડ પાપે મારે, છઠ્ઠા સુપન વિચાર એહ,
સાતમે ઇંદિવર ઉકરડે ઉત્પત્તિ થઈ, તે શું કહો જિણવર, ૩૮ - પુણ્યવંત પ્રાણી હુયે, પ્રાહિ મધ્યમ જાતિ, દાતા
ભોક્તા અદ્ધિવંત, નિરમલ અવદાસ; સાધુ અસાધુ જરિ વદે, તવ સરીખા કિજે તે બહુ શાક ભવિણે, યે ઉલંબો દીજે.
રાજા મંત્રિપર સુસાધુ, આપોપું ગોપી; ચારિત્ર સુધુ રાખસ્પે, સવિ પાપ વિલોપી; સપ્તમ સુમન વિચાર વીર, જિનવરે ઈમ કહીયે, અમ સુપ તણે વિચાર,
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુણું મન ગહગહિ.
૪૦ ન લહે જિનમત માત્ર જેહ, તેહ પાત્ર ન કહિએ; દીધાનું પરભવ પુણ્ય ફલ, કાંઈ ન લહિયે; પાત્ર અપાત્ર વિચાર બે ભલા નવિ લહેર્યો, પુણ્ય અથે તે અર્થ આથ, કુપાત્રે દેહયે. ! ઉખર ભૂમિ દષ્ટ બીજ, તેહને ફલ કહીએ, અષ્ટમ સુપન વિચાર ઈમ, રાજા મન રહિયે; એહ અનાગત સવિ સરૂ૫, જાણ તિણે કાલે દીક્ષા લીધી વીરે પાસ, રાજા પુન્યપાલે.
ઢાળ પાંચમી.
રાગ ગોડી ઈંદ્રભૂતિ અવસર લહીરે, પૂછે કહે જિનરાય શું આગલ હવે હશેરે, તારણ તરણ જહાજો રે. કહે જિન વીરજી.
૪૩ મુજ નિર્વાણ સમય થકી, વિહુ વરસે નવ માસ માટે તિહાં બેસશેર, પંચમ કાલ નિરાશોરે. કહે ૪૪ - બાર વરસે મુજ થકીરે, ગૌતમ તુજ નિર્વાણ સોહમ વિષે પામશેરે, વરસે અખય સુખ ઠાણેરે. કહે૪૫
ચહેસઠ વરસે મુજ થકીર, જંબૂને નિરવાણ, આથમશે આદિત્ય થકી, અધિકું કેવલ નાણેરે. કહેક૬
મનપજજવ પરમાવધિ, ક્ષપકેપશમ મન આણ
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________
२२७
સચમ ત્રણ જિન કલ્પનીરે, પુલાગાહાર હાણુરે. કહે૦ ૪૭ સિજ્જ ભવ અઠાણુવેર, કરશે દસ વૈઆલિય; ચઉદ પુત્રી ભદ્રખાહુથીરે, થાશે સયલ વિલિઆરે, કહે
૪૮
ઢાય શત પન્નરે મુજ થકીર, પ્રથમ સંધયણ સઠાણુ; પુત્રશું ઉગતે નિવે ડ્રોરે, મહાપ્રાણ નવિ ઝાણાંરે. કહે૦ ૪૯ ચઉ ત્રયપને મુજ ષ્ઠીરે, હૈારો કાલિક સૂર; કરશે ચી પસણેરે, વર ગુણુ રયણના પૂરારે. કહે
૫૦
મુજથી પણ ચારાશિએરે, હેાશે વયરકુમાર; દસ પૂર્વી અધિકા લિએરે, રહેશે તિહાં નિરધારારે, કહેત ૧૧
મુજ નિર્વાણ થકી છસેરે, વિસ પછી વનવાસ; મૂકી કરશે નગરમાંરે, આ રક્ષિત મુનિ વાસારે. કહે॰ પર
સહસે વરસે મુજ થકીરે, ચર્જા પૂરવ વિચ્છેદ; જોતિષ અણુ મિલતાં હ્રસેરે, બહુલ મતાંતર ભેદાર- કહે ૫૩
વિક્રમથી પંચ પંચાશિએરે, હૈાશે હરિભદ્ર સિર; જિન શાસન અજીવાલોરે, જેહથી રિયાં સવિદ્વારે. કહે૦ ૫૪ દ્વાદશ શત સત્તર સમેરે, મુજથી મુનિ સૂર હીર; બપ્પભટ્ટ સૂરિ હોયશેરે, તે જિન શાસન વીરરે. કહે૦ ૫૫ મુજ પ્રતિબિંબ ભરાવશે?, મરાય ભૂપાલ; સા ત્રિકાટી સાવન તણા, તાસ વયણુથી વિશાલેારે. કહે૦ ૫૬ ષોડશ શત એગણાતરેરે, વરસે મુજથી મુણિ; હેમસૂરિ ગુરૂ હેાયશેરે, શાસન ગયણ દ્વિ દારે, કહે ૫૭
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮
હેમરિ પડિહોરે કુમારપાલ ભૂપાલ જિન મંડિત કરશે મહીર, જિન શાસન પ્રતિપાલેરે. કહે, ૫૮
ગૌતમ નબળા સમયથીર, સુજ શાસન મન મેલ; માંહોમાંહે નવિ હોશેરે, મચ્છ ગલાગલ કેરે. કહે, ૫૯
મુનિ મોટા પાયાવિયારે, વેઢીગારા વિશેષ, આપ સવારથ વશી થયા, એ વિટંબણ્ય વેરે. કહે ૬૦
લભી લખપતિ હેયશેરે, જમ સરિખા ભૂપાલ સજજન વિરોધી જન હુસે, નવિ લજજાઉં દયાલેરે. કહે૦૬૧
નિરલોભી નિરયાઈયારે, સુધા ચારિત્રવંત; થોડા મુનિ મહિલે હુશેરે, સુણ ગૌતમ ગુણવંતરે. કહેદર
ગુરૂ ભગતિ શિષ્ય થોડલારે, શ્રાવક ભગતિ વિહીણ માતા પિતાના સુત નહીરે, તે મહિલાના આધિનોર. કહે. ૬૩
દુપસહ સરિ ફલ્યુસિરી, નાયલ શ્રાવક જાણ સચ્ચસિરિ તિમ શ્રાવિકારે, અંતિમ સંધ વખાણ કહે ૬૪
વરસ સહસ એકવીસ તેરે, જિન શાસન વિખ્યાત અવિચલ ધર્મ ચલાવશે, ગૌતમ આગમ વાતરે. કહે૫
દૂષમા કાલનીરે, તે કહિયે શી વાત, કાયર કંપ હૈડલેરે, જે સુણતાં અવદા રે. કહે ૬૬
" ઢાળ છઠ્ઠી.
પિડ ઘરે આવે-એ દેશી. મુજસું અવિહડ નેહ બળે, હેજ હૈડા રંગે, દઢ મેહ બંધણ સબલ બાં, વેજ જિમ અભંગ, અલગા
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________
થયા મુજ થકી એને, ઉપજોર ડેવલ નિયા અંગ; ગૌતમ ગુણવતા.
અવસર જાણી જિનવર, પુછિયા ગાયમ સ્વામ; દોહગ દુખિયા જીગને, આવીયે પણ કામ, દેવશમાં ખંભણે, જઈ બુઝવરે એણે ઢંકડે ગામડે. ગૌ૦ ૬૮
સાંભલી વયણ જિર્ણનું, આણંદ અંગ ન થાય; ગૌતમ બે કર જોડી, પ્રણમ્યા વીર જિનના પાય; પાંગર્યા પૂરવ પ્રીતથી ચલવાણિરે મનમાં નિરમાયકે ગૌ દક્લ
ગૌતમ ગુરૂ તિહાં આવિયા, વંદાવિઓ તે વિપ્ર, ઉપદેશ અમૃત દીધા, પીવેલા તિણે ક્ષિપ્ર; ધસમસ કરતાં ખંભણે, બારી વાગીરે થઈવેદન વિપ્રક. ગૌ૦ ૭૦
ગૌતમ ગુરૂનાં વયણલાં, નવિ ધ èિ કાન, તે મરી તસ શિર કૃમિ , કામની એક તાન, ઉઠિયા ગાયમ જાણિઓ, તસ ચરીયોરે પિતાને જ્ઞાનકે. ગો૭૧
ઢાળ સાતમી
રાગ સમગિરિ ચાસક મણનાં તે મોતી ઝગમગેરે, ગાજે ગુહિર ગંભિર સિરેરે, પૂરાં તેત્રીસ સાગર પૂરરે, નાદે લીણા લવ સત્તમિયા સૂરરે વીરજી વખાણેરે જગ જીત મહિચારે, ૭૨
અસતથી અલિકી મીઠી વાણી, સુણતાં સુખડા જે મનડે સંપજે રે; તે લહેશે જે પોંચશે લિવણ વીક ૭૩
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાણી પડદે સુર પડિહીયાર સુણતાં પામે સુખ સંપત્તિની કોડરે બીજા અટલ ઉલટથી ઘણાર, આવી બેઠા આગલ બે કર જેડ જે. વી.
७४ સોહમ ઈદ શાસન મહીયારે, પૂછે પરમેશ્વરને તુમ આયરે બેઘડી વધારે સ્વાતિ થકી પરહું, તો ભસ્મગહ. સઘલે દૂર જાય. વી.
* ૭૫ શાસન શોભા અધિકી વાધશેરે, સુખીઆ હશે મુનિવરના વૃંદરે સંધ સયલને સવિ સુખ સંપદારે, હશે દિન દિનથી પરમાનંદર. વી.
ઈદા ન કદા રે કહીએ કેહનું રે, કેણે સાંધ્યું નવિ જાઓ આયરે ભાવી પદારથ ભાવે નિપજે, જે જિમ સરજો, તે તિમ થાય. વી.
૭૭ સેલ પહોરની દેતા દેશનારે, પરઘાનક નામા રૂડો અર્પણ; કહેતાં કાતી વદી કહું પરડિરે, વીરજી પહોતા પંચમી ગતિ રયણ. વી.
૭૮ જ્ઞાન દીરે જબ દરે થયો છે, તવ કીધી દેવે દીવાની શ્રેણિ; તિમરે ચિહું વરણે દીવા કિધલારે, દીવાલી કહીયે છે કારણ તેણ. વી.
૭૯ આંસૂ પરિપૂરણ નયણુ આમંડલેરે, મૂકી ચંદનની ચેહમાં અંગરે; દીધે દેવે દહન સઘલે મિલિજીરે, હા ધિગ ધિગ સંસાર વિરંગરે. વી. ૮૦
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૧
ઢાળ આઠમી. રાગ વિરાગ.
વદીસુ વેગે જઇ વીરને, ઇમ ગૌતમ ગઢગહતા; મારગે આવતાં સાંભલિ, વીર મુગતિ માંહે પાહતારે; જિનજી તું નિસનેહી માટા, અવિહડ પ્રેમ હતા તુજ ઉપરે, તે તે કીધા ખાટાર, જિનજી ૮૧
:
હૈ હૈ વીર કર્યો અણુધટતા, મુજ મેાકલીએ ગામે; અતકાલે બેઠાં તુજ પાસે, હું યે નાવત કામરે. જિ૰
૮૧
ચૌદ સહસ મુજ સરખા તાહરે, તુજ સરખા મુજ તુહિ; વિશ્વાસી વીરે છેતરીએ, તે શ્યા અવગુણ મુદ્ઘિ,જિ૦૮૩
કા કેહને છેડે નવ વલગે, જો મિલતા હોએ સખલા, મિલતાશું જેણે ચિત્ત ચાર્યાં, તેતિણે કર્યાં નિખલા, જિ૦ ૮૪
..
નિષ્ઠુર હૈડા નેહ ન કીજૈ, નિસ્નેહી નર નીરખી; હૈડાં હેજે મિલે જિહાં હરખી, તે પ્રીતલડી સરીખીરે. જિ૦ ૮૫ તે મુજને મનડા નિવ ઢીધા, મુજ મનડા તે લીધા; આપ સવારથ સધલા શ્રીધા, મુગતિ જઈને સિદ્દોરે. જિ૦ ૮૬
આજ લગે તુજ મુજશું અંતર, સુપનતર નવ હું તા; હૈડા હૈજે ક્રિયાલિ છડી, મુજને મૂકયા રાવતા રૂ. જિ૦ ૮૭
કા કેહશું બહુ પ્રેમમ કરશેા, પ્રેમ વિટ ંબણુ વિરૂઈ; પ્રેમે પરવશ જે દુઃખ પામે, તે કથા ધણું ગિઈ રેજિ॰ ૮૮ નિસનેહી સુખિયા રહે સધલે, સસનેહી દુ:ખ દેખે; તેલ
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૩ર
દુગ્ધ પરે પરની પીડા, પામે નેહ વિશે. જિ ૮૮
સમવસરણ કહિએ હવે હેશે, કહો કણ નયણે જશે, દયા ધેનુ પૂરી કણ દહશે, વૃષ દધિ કુણ વિલેસેરે. જિ. ૯૦
ઈણ મારગ જે વાલ્હા જોવે, તે પાછા નવિ આવે; મુજ હેડો દુઃખડે ન સમાએ, તે કહો કણ સમાવેરે. જિ. ૯૧ ધો દરિસણ વીરા વાલાને, જે દરિસણના તરસ્યારે જ સુહણે કેવારે દેખશું, તે દુખ દૂર કરશું રે. જિ. ૯૨
પુણ્ય કથા હવે કુણ કેલવશે, કુણ વાલ્હા મેલવશે; મુજ મનડે હવે કુણ ખેલવશે, કમતિ જિમતિમ લવાશેરે.જિ. ૯૩
કુણ પુછયાને ઉત્તર દેશે, કુણ સંદેહ ભાંજશે, સંઘ કમળ વન કિમ વિકસશે, હું છદ્મસ્થાશેરે. જિ. ૯૪
હું પરા પુરવણું અજાણ, મેં જિન વાત ન જાણી; મેહ કરે સવિ જગ અનાણી, એવી જિનજીની વાણું રે.
જિક
એહવે જિન વયણે મન વા, મોહ સબલ બલ કાપો; ઇણ ભાવે કેવલસુખ આપ્યો, ઇંદ્રજિનપદથારે. જિ. ૯૬ ઈંદ્ર હાર્યા ભટ્ટારક, જુહાર ભટ્ટારક તેણે; પર્વ પોતે જગમાં વ્યાપ્યું, તે કીજે સવિ કેસેરે. જિ. ૯૭
રાજા નંદિવર્ધન તરીઓ, ભાઈ બહિનર બીજે; તે ભાવડ બીજ હુઈ જગ સઘલે, બેહેન બહુ પરે કીજેરે. જિ. ૯૮
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૩
૧૦૦
ળ નવમી.
વિવાહલાની દેશી. પહિરીએ નવરંગ ફાલડીએ, માંડી મૃગમદ કેસર ભાલડીએ ઝબકે ઝબકે શ્રવણે ઝાલડીએ, કરી કહૈ મુગફલ માલડીએ.
" ૯૯ ઘર ઘર મંગલ માલડીએ, જપે ગોયમ ગુણ જપમાલડીએ, પહેતલ પર દીવાલડીએ, રમે રસ ભર રામત બાલડીએ.
શોક સંતાપ સવિ કાપીઓ એ, ઈદ્ર ગોયમ વીરપદે થાપીઓ એ નારી કહે સાંભલ કંતડા એ, જપ ગોયમ નામ એકતડાએ. - લખ લાભ લખેશરી એ, યે મંગલ કેડી કોડેશરી એક જાપ જપો થઈ સુત પેસરી એ, જિમ પામીએ ઋદ્ધિ પરમેસરી એ.
૧૦૨ લહિએ દીવાલડી દાડલો એ, એ તો પુણ્યને બઠે ટાલ એ સુત સિરિ દઢ કરે પાલડીએ, જિમ ઘર હોય નિત્ય દિવાલડી એ..
અગીયાસ્મી. હવે મુનિસુવ્રત સીસોરે, જેની સબલ જગીસે તે ગુરૂ ગજપુર આવ્યા રે, વાદી સવિ હાર મનાવ્યા. ૧
પાવૃષ ચઉમાસું રહિયારે, લવિયણ હઈડે ગળીઆરે;
૧૦૧
૧૦૩
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________
નવમે ચક્રવતી પદ્યરે, જસુ હિયડે નવિ છા. ૨
નમુચિ તસ નામે પ્રધાન, રાજા દિયે બહુ માનક તિણે તિહાં રિઝવી રાયરે, માગી મેટ પસાય. ૩
લીધે ષટ ખંડ રાજ, સાત દિવસ માંડિ આજ પૂર્વે મુનિશું વિરેરે, તે કિણે નવિ પ્રતિબધ્ધો. ૪
તે મુનિ શું કહે બંડારે, મુજ ધરતી સવિ છેડે વિનવીઓ મુનિ મેટા રે, નવિ માને કામે ખેટે. ૫
સાઠ સયાં વર્ષ તપ તપિઓરે જે જિનકિરીયાને ખપીઓ; નામે વિષ્ણુમાર રે, સયલ લબ્ધિને ભંડાર.
ઉઠ ક્રમ ભૂમિ લેવા, જેવા ભાઈની સેવા; હ્યું ત્રિપદી ભૂમિ દાન, ભલે ભલે આવ્યા ભગવાન.
ઇણે વયણે ધડહડીએ, તે મુનિ બહુ કાપે ચઢિઓ, કીધે અદ્દભૂત રૂપરે, જેયણ લાખ સરૂપ. ૮
પ્રથમ ચરણ પૂર્વે દીધેરે, બીજે પશ્ચિમે કીધે; ત્રીજો તસ પુઠે થારે, નમુચિ પાતાલે ચાં. ૯
થરહરીએ ત્રિભુવન્નર, ખલભલિઓ સવિ જન, સલસલીઓ સુર દિન્તરે, પડયે નવિ સાંભલીએ કન્ન. ૧૦
એ ઉત્પાત અત્યંતરે, દુરિ કરી ભગવંતહ હૈ શું હવે થાશે રે, બેલે બહુ એક સાસે.
૧૧ કરણે કિનર દેવા રે, કઠુઆ ક્રોધ સમેવા, મધુર મધુર ગાએ ગીત, બે કર જોડી વિનીત. ૧૨
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ
વિનય થકી વેગે વળીરિ, એ જિન શાસન બળી; દાનવ ધ્રુવે ખમાન્યારે, નર નારીએ વધાવ્યેા.
૧૩
ગાવલડી ભેંસ ભડકી રે, જે દેખી દૂર તડકી રે; તે જતને ગ્રહી છે ?, આરતિ ઉતારી મેરઇએ રે.
૧૪
નવલે અવતારે આવ્યા રે, જીવિત ફૂલ લહી ફાવ્યા; સેવ સુવાલી કસાર હૈ, લ યું નવે અવતાર રે. ૧૫ છાણુ તણા ધરબાર રે, નમુચિ લખ્યું ઘર નારે; તે જિમ જિમ ખેરૂ થાય રે, તિષ તિમ દુઃખ દૂર જાય રે. ૧૬
મંદિર ભડાણુ માંડયા હૈ, દારિદ્ર દુઃખ દૂર છાંડયા; કાતિ સુદી પડવે પરવેરે, ઇમ એ આદરીએ સર્વે. ૧૭ પુણ્ય નરભવ પામી રે, ધર્મ પુન્ય કરી નિરધામી; પુન્ચે ઋદ્ધિ રસાલી રે, નિત નિત પુન્યે દિવાલી.
૧૮
કળશ.
જિન તુ નિર જણ સજલ રજણુ દુઃખ, ભજષ્ણુ દેવતા; ઘો સુખ સામી મુતિ ગામી, વીર તુજ પાસે સેવતા; તપ ગચ્છ ગયણુ દિણુંદ દહ દિસે, દ્વીપતા જગ જાણીએ; શ્રી હીરવિજય સૂર સહગુરૂ, તાસ પાટ વખાણીયે. ૧૯
શ્રી વિજયસેન સુરીશ સહગુરૂ, વિજયદેવ સૂરિસર્; જે જપે અનિશ નામ જેહના, વમાન જિણેશ્વરૂ; નિર્વાણુ સ્તવન મહિમા ભવન, વીર જિનના જે ભણે; તે લહે લૌલા લબ્ધિ લચ્છી, શ્રી ગુણુ હર્ષ વધામણે. ૨૦. શ્રી વીરનિર્વાણુ. મહિમા દીપાલિકા સ્તવન સંપૂર્ણ.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯ નેમછનું સ્તવન.
- હાથી પહેલી ગુરૂ મહારા શહેરમાં પધારીયારેએ રાગ. સરસતી ચરણ નમી કરી, શ્રી શંખેસર રાયારે; વાલા મારાને જિર્ણને ગાઈશુંરે, અરિહંત ગુણસંભારતા, ભવોભવ પાતિક જાય, વાલે એ તો બાવીસમો જિનરાય,
વાલ૦ ૧ મિત્ર વચને પ્રભુ આવીયારે, આયુધ શાલા માંહરે, વાલલીલાએ શંખ વજાડીયેરે, નેમિસર ઉછાહરે, વાલ૨ શંખ શબ્દને સાંભળીર, ચિતે દામોદર ધીર વાલે કુણ મુજ વયરી ઉપરે, થો હરિ દીલગીરરે. વાલ૦ ૩ આયુધ શાલાએ આવીયારે, દીઠે નેમિકુમાર; વાલો બળની પરીક્ષા તેણે કરીરે, હરિદુઃખભરી અપારરે. વાલો૦૪ અંબરે સુર બેલ્યા હરિરે, ન કરે ફિકર લગાર; વાલે અણુપરણ્યા નેમિ થશે, શિવ સુંદરી ભરતારરે. વાલે. ૫ એમ સુરવાણી સાંભળીરે, હરખે મોરારી ત્યારે વાલ૦ તો પણ સંશય ટાળવારે, આવે અંતે ઉરમાંહે રે. વાલો૦ ૬ વિવાહ મનાવો ને મનોરે, કહે ગેપીને શ્યામરે, વાલે રૂષભવિજય કહે આગેલેરે, રચના રસ અભિરામરે. વાલો૦ ૭
હાળ બીછ.
રાયણને સહકાર વાલાએ રાગ, સોળે શણગાર સજીરે સાહેલી, ગોપી બત્રીસ હજાર વાલા; નેમી જિનેસર સાથે લેઈ, આ સરોવર તીર વાલા. સોલે-૧
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૭
પ્રભુને સાનાને સિંહાસન થાપી, ગામીચિ તે મનમાંહી વાલા, જળથી પ્રભુ અકળાશેરે, માનસેત્યારે વિવાહવાલા સાથે ૨ જ્યાં તત્ક્ષણ આકારો થઈ યાણી, સાંભળો હરિનાર શા; એક હારને માટે કલશે, નવરાવ્યા એક વાર વાલા રોલેજ જી હે ધરી જળ કેલ કરર, મને છાંટે નીર વાલા; ફુલડા કઇ હ્રદયે મારે માનની મદરસ પૂર વાલા. સાલે૦૪ કામ કટાક્ષે કેઈક ધેરે, લાલ શિવાને નંદ વાલા; કૈસર સેાવનારી પીચકારી, મારતી નેણાનઢવાલા, સા૦ ૫ જલક્રીડા કરીને નીસરીયા, ટાલે મિલી સહુ નાર વાલા; રૂષા કહે પહેલી પટરાણી, બેાલે વયણ રસાલ વાલા. સે।૦ ૬ ઢાળ ત્રીજી.
સુંદરમાઈ ચાલ્યાં સાસરીએ—એ રાગ
કહે રૂખમણી હસ્ટિકાણી જો કે, તેમની ડીલની જાણી જો; કાચર છે. તેમ નગીના જો કે, નારી ખર્ચે ખીહને જો; પ્રભુ જાદવ કુલના રાયા જો કે, લાલ શિવાના જાયા જો. ૧ નેઉરને કાંબી વહાલી જો કે ચુંદડી માગે વાલી જો; વલી માગે વસ્તુ પ્યારી જો કે, ખરચની ચિંતા ભારી જો. ૨ તુજ ખાત્ર જે ગિરધારી જો કૈં, તેને છન્નુ હુજારી જો; શું રભા હારી જો કે, કામ તણી અવતારી જો. ૩ હું હરની જાઉં બલિહારી જો કે, સરખી પાલે નારી જો. તે સહુના ખરચ ચલાવે જો કે, એક થકી શું જાવે જો. ૪
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________
પણ પરણે નારી હરખે છે કે, બાંધવ પૂરૂં કરશે જે; બહુ બળીયા નામ ધરા જો કે, બલને આપ લજા જે. ૫ તું કાંઈ દીયરીયા જાણે છે કે, સાંભળે નારી ટાણે જે, . એમ સખીઓ મલી સમજાવે કે, રૂષભ કવીશ્વર ગાવે છે. ૬.
- ઢાળ થી.
રાગ-મનમંદિર આરે. સત્યભામા ભારે, કે માનીએ વાતલડી; દીયર એક પરણેરે, કે માનની પાતલડી. કુણ નારી ના વરીયારે, કે સાંભળ સામળીયા, સઘલા અબલાને રે, કે સબલા વશ પડીયા. જેણે નીપાઈરે, કે આદીશ્વર રાયા; તે પણ પરણ્યા છે, કે લાલ શિવાના જાયા. પછી સંજય લીને કે, જઈ સિદ્ધમાં વસીયા, તું કોણ ને ભારે, કે સિદ્ધ તણે રસી. કણ કણ દલવાને રે, કે જલ ભરવા જાશે; દિલીયર મત રહેજો રે, કે ભેજાઈના વિશ્વાસે. પરણ્યા વિણ કહો કુણરે, કે પોતાની પાવે; નિજ નારી વિના કુણ રે, કે સર્વ વાગે નવરાવે. અલબેલા સાહેબ રે, કે શું રહ્યા હઠ તાણ; એક પદ્મણી પરણે રે, કે ઋષભ તણું વાણી.
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯
ઢાળ પાંચમી.
જ
કહે જ યુવતી અલબેલી, જો કે સાચુ કહીએ સામલી; તુમ વશ થયા છે પહેલા, જો કે સાચુ મુનિસુવ્રત જિન મહાભાગી. જો કે સાચું॰ પ્રભુ સાલમા સંસારી, જો કે સાચું એક લાખ ને ખાણુ હારી, જો કે સાચું તે પણ પરણ્યા છે નારી, જો કે સાચું પછી વિષય દશાને વારી. જો કે સાચુ તે જિનજી સજમ રસીયા, જો કે સા જઈ શિવમંદિરમાં સિયા; જો કે સા॰ તું મત કર છેાકરવાદી, જો કે સા॰ નહિ શેાથે જાદવ ગાદી. જો કે સા તને વાંઢા કહીને ગાશે, જો કે સારુ પર ધર પિરસણુ કાણુ દેશે, જો કે સા॰ પર નાર હસી બાલાવશેા, જોકે સા॰ તખ તેના મહેણા ખાશેા, જો કે સા॰
વલી વશ વધારણુ નારી, જો કે સા॰ જીહાં તુમ સરીખા અવતારી, જો કે સા॰ એમ હિરની ગેાપી બાલે, જો કે॰ નયણા રસ અમૃત તાલે. જો કે સા
૧
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢાળ છી, - જિમ જિમ એ ગિરિ ભેટીએરેએ રાગ. જિમ જિમ કહી એને, તિમ તિમ મુંગો થાય સાહેલી; જાદવને કહેવાપણુંરે, આપણનું શું જાય સાહેલી. માને તે ઘણું ઇમ ભલુંરે, નહી તો કહીએ ન કાંઈ સાહેલી. ૧ જ નહી પરણે નેમજી રે, લટકાળી એક નાર સાહેલી; વનના ફૂલ તણ પરે રે, જાશે એને અવતાર સાહેલી. ૨ શેભા જે કરશે દેહનીર, નારી વિના તે ફોક સાહેલી, છેલાઈ વેશે ચાલતા, મહેણ દેશે લોક સાહેલી. મુખ મટેકે લટકે કરી રે, દેખાડશે કુણ હેજ સાહેલી; અલબેલી વિણ એહનીર, પાથરશે કુણસેજ સાહેલી. ૪ આપણે તે કહીએ ઘણું રે, તે તો એને કાજ સાહેલી પદ્માવતી જાણે માનશેરે, બાવિસમો જિનરાજ સાહેલી. ૫
ઢાળ સાતમી. સહિયર સફળ થયે દિન આજ, ગુરૂને દીઠડારેલ–એ રાગ. ગાંધારી કહે નારી વિના કણ લાડ લડાવશે રે લોલ, પરણ્યા વિણ કણ બીજી વહુ વર નામ ધરાવશેરે લેલ; ભોજાઈઓ ફરી ભાખે છે, કે ઝાઝું ન તાણીયેરે લોલ, છેલ છબીલા મહારાજ કે અમે કહ્યું માનીએરે લોલ. ૧ સગો પરણે નારી વિના કેઈ ના બારણે રે લોલ, સંઘ લઇ સિદ્ધાચલ જાશે જાત્રા કારણે રે લોલ,
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૧
સંધવણ કહીને કોને ગાશે ગીત તે બાલિકા રે લોલ, માલ પહેરીને અવસર જોઈએ જાયા લાડકી રે લોલ, ૨ કન્યા વિણનેમ દીયરીયાં ગુહલી કોણ કરે રે લોલ; કન્યા રત્નની ખાણ વખાણું શા સાંભલી રે લોલ, ગુરૂ મુખ વાણી સાંભલવા જાય કે હૈયડે ઉલટ ધરી રે લોલ, ઘર વિવાહ ને વલી ઉજાણી તિહાં પણ આગલી રે લોલ. ૩ એક દિન શરદ પૂનમની રાત જેવા હું નીસરી રે લોલ, દેખીને મને અંગ વિનાની પીડા આકરી રે લોલ, અણુપરણ્યા શામલીયા વાત તુમારી સાંભળી રે લોલ, જાયા વિણ જન્મારે જાણે તેમને કેમ કરી રે લોલ. હું ભાખું છું તુમ દુઃખ મારી માને માહરારે લોલ, પણ જાણું વૈરાગી થવાનું છે મન તાહરૂં રે લોલ, હરિની ગોપી કોપી કહે છે કેમ બેલે નહી રે લોલ, તેમ નગીનો ઉત્તર નાલે રાષભ કહે સહરી રે લોલ.
ઢાળ આઠમી. હરિ નારી બેલે મોહન દીયરીયા, એ તો ધીંગાણું મલી ટોળી રે; મો પણ કહું છું હું અંતર ખોલી, હું તો બાલપણાની ભોળી રે. મોહન કાંઈ અંતર કપટ નવી રાખું, જેવું હોય તેવું ભાખું; જ્ઞાની સરવને નીહાલે, અજ્ઞાનીની પ્રીત ન પાલેરે. મે ૨ આકાશે ફરતા સુડારે, તુમથી તો પંખી રડારે;
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૪ર
-
ક્ષીણ એક નારી રહે દેહર, તસ વિરહ કરી ઝૂરે રે. મે૩ દિવસે ગુણ કરવા જાવે સાંજે નિજ માલે આવે; સુખ માને રમણ મહાલેરે, પશુ જાત થકી શું હારે છે. મો૦૪ છે જાદવ કુલના રાયા, માન માને શિવાના જાયા; ઈમ ગોપી કહે કર ઝાલી, કવિ રૂષભની વાણી રસાલીરે, મો૫
ઢાળ નવમી.
મનમેહન મેરે–એ રાગ. લખમણ કહે નેમજી મનમોહનગારે, શું હઠ લેઈ બેઠા તુમે જાઓ ઠગારા. હું મનમાંહે જાણતી, પ્રભુજી મહાજ્ઞાની; પણ સંસાર તણી ગતિ, કઈ ન જાણી. ચંદ્રવદની મૃગલેચની, ગતિ બાલ મરાલી; મોતી જડી સેના તણી, નાકમેં વાળી. હાર હૈયે સોહામણો દાંત રેખા સોનાની; કંચન વાનને કામની, દેખત મતહારી. અતિશે રૂપ દેખીને રઢ લાગશે તમને, અંગ વિનાને પડશે, શું કહા અમને. એહવા વચને સ્થિર રહ્યા, ધન નેમકુમાર; રૂષભ કહે તે વાંદી, નવિ પરણ્યા નાર.
૨
થી
૮
ટ
૧
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૩
ઢાળ દશમી. રાયણુને સહકાર વાલા–એ શગ. સુસીમાની વાણી લીરે, જાણે અમીય સમાન વાહલા; મુનિવર આવશે આંગણેરે, તેને દેશે કુણુ દાન વહાલા.સુસી૰૧ આવ્યા ગયાને સાહેબારે, સરવ વચ્ચે હોય નાર વ્હાલા; ઘર માંડણ રમણી કહો રે, સાત્રનમાંજયકાર વહાલા.સુસી૰૨ ચૌવનના લટકા પ્રભુરે, તે તેા દહાડા ચાર વહાલા; અવસર ફરી આવે નહિ રે,હૈયડે કરો વિચાર વહાલા.સુ૦૩ એહવા વચન સુણી ગોપીનારે,અહો જગ માહ વિકાર વહાલા; મેાહ દશા દેખી કરીરે, તેમ હસ્યાતેણી વાર વહાલા. સુસી૦૪ સહુ ગેાપી મળી તાળી દીધી રે; માન્યા માન્યા વિવાહ વહાલા; કૃષ્ણ નરેશ્વર સાંભળીરે, હરખ થયા મનમાંહિ વહાલા, સુસી૦૧ ઉગ્રસેન તણે ધેર જઈને, માગી સુતા ગુણવંત વહાલા; રાજુલ સાચેજોડી સગાઇ, જોશીડાને પુછત વહાલા,સુસી૦૬ જોશી શ્રાવણ સુદ દિન છઠ્ઠનુ રે, લગન ઢીં નીરધાર વહાલા; માત શિવાને સમુદ્રવિજયને,યાદવ હર્ષ અપાર વહાલા સુ૦૭ ધવલ મંગલ ગાવે ગીત રસીલા, સહુ મલી સધવા નાર વહાલા; રૂષભ કહે પ્રભુ પરણવા જાશે, કહુ તેના અધિકાર વહાલા,સુ૦૮ વાળ અગીઆરસી.
જીરે સ્નાન કરે હરખે ધરી, મથી સધવા કરે ગીત ગાન; સુંદર વર શામળીયા, સાલે સજી શણુગાર, લીધા હાય મેં પાન, સુંદર૦
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૪ છરે મંગલ મુખ ગાવતી, રથે બેઠા નેમ કુમાર દશરથ રાયને શ્રીપતિ વલી, સાથે દશ દશારહ સાથ. સું- ૨ જોવા મલ્યાં સુર નર તિહાં, કાંઈ યાદવ લેક અપાર; જાનયા સાથે ઘણેરે, જાણે તેજ કરી દિન કાર. સં. ૩ છરે છ— હજાર રાણી ભલી, મલી શાહુકારની નાર, જિમ રૂપે રંભા હારી, વસુદેવની તેર હજાર. ૪ જીરે યાદવની બીજી ઘણી, તેહની નારીઓને કુણ ગણે પાર; મંગલ ઘવલ ગાવે પુઠે, રામણ દી કરે માતા સાર. સં. ૫ જીરે એણી પરે બહુ આડંબરે, પ્રભુ નેમજી પરણવા જાય જોળી તરા ઘર દેખી કરી, પૂછે સારથિ જિનરાય. સું- ૬ જીરે સારથિ કહે કર જોડીને, પ્રભુ સસરાના ઘર એહ; તારણ આવ્યા નેમજી, કવિ રૂષભ કહે ગુણ ગેહ. સુત્ર છે
ઢાલ બારમી. ' અની હારે વાલે વસે વિમળાચલેર–એ રાગ. 'સખી હારે કંત આવે કેણ શેરીએ, હું તો જોઉં મારા કંતની વાર; કંત આવે કેણ શેરીએ, સખી રાજીમતી કેતી તિણે હર્ષમાં રે, આવી બેઠી ગોખ મજાર; મૃગચનાને ચંદ્રનારે સખી સાથે જે વર સાર. કંત. ૧ સખી મૃગલોચના કહે રાજિમતીરે, વડભાગીણ સહ સીરદાર; ત્રિભુવન નાથે ધ્યાની નીલેરે, જેને નેમીથર નાથ. કે ૨ સખી એહવું સુણીને ચંદ્રાનનારે, કાંઇ બોલી મુખ મચકોડ
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________
એ વર રૂડો વણાગીઓરે, પણ એહમાં છે એક ખેડ, કં૦ 3 સખી જોઈને અતિ શામલેરે, તબ બોલી રાજુલ નાર; કાળી કસ્તુરી ને કરીવલીરે, કાલે મેઘ કરે જલધાર. કં૦ ૪ સખી કાલી કીકી નેત્ર શોભતારે, ચિત્રામણે કાલી રેખ ચિત્રા વેલને ભુમિકારે, કાલે શેહે માથાનો કેશ. કં૦ ૫ સખી હિમ દહે ખારૂં લૂણ છે , ગોરામાં ગુણ નહી બહેન તે સમે રામતી તણું રે, કાંઈ દાહિણ ફરકે નેત્ર. કં. ૬ સખી જમણી ફરકે મુજ આંખલડીરે, તવ પશુડે કીધે પિકાર સારથિને પૂછે નેમજી રે, કવિ રૂષભ કહે નીરધાર. કં૦ ૭
નિમજીની ઢાલે ૧૨ લખેલા પાના ઉપરથી મળેલી છે. પરંતુ બીજી ઢાલે મળતી નથી જેથી અધુરૂં છે.)
૨૦ શ્રી શત્રુંજય ઉધ્ધાર વિમલ ગિરિવર, વિમલ ગિરિવર, મંડણે જિનરાય, શ્રી રિસહસર પાય નમીય ધરીય ધ્યાન શારદાદેવીય, શ્રોસિદ્ધાચળ ગાયસ્યું એ હૈયે ભાવ નિર્મળ ધરેવી, શ્રી શત્રુંજય તીરથ વડું એક જીહાં સિદ્ધ અનંતી કાડિ, જિહાં મુનિવર મુગતે ગયા, તે વંદુ બે કર જોડી.
ઢાળ પહેલી,
આદનરાય પૃહતા-એ દેશી. બે કર જોડીને જિન પાય લાગુ, સરસ્વતી પાસે વચન
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૬
રસ માગુંશ્રી શત્રુંજયગિરિ તીરથ સાર, યુવા ઉલટ થયારે અપાર.
તીરથ નહી કોઈ શત્રુંજય તેલ, અનંતતીર્થકર એણી પર બેલે; ગુરૂ મુખે શાસને લહીય વિચાર, વરણવું શેત્રુંજા તીરથ ઉદાર.
સુરવર માંહી વડે જિમ ઇંદ્ર, ગ્રહ ગણ માંહિ વડો જિમ ચંદ્ર, મંત્ર માંહિ જિમ શ્રી નવકાર, જળદાયક માંહ્ય જિમ જળધાર.
ધર્મ માંહિ દિયા ધર્મ વખાણ, વ્રત માંહિ જિમ બ્રહ્મવ્રત જાણ, પર્વત માંહિ વડે મેરૂ હૈય, તિમ શત્રુંજય સમ તીરથ ન કાય.
ઢાળ બીછ.
રાગ-વિણ પvમને. આગે એ આદિ જિણેસર, નાભિનંદ નરિદ મલ્હાર; શત્રુ શિખર સમસર્યા, પૂરવ નવાણું એ વાર. ૬ કેવળજ્ઞાન દિવાકર, સ્વામી શ્રી રિષભ નિણંદ, સાથે ચારાશી ગણધરા, સહસ ચોરાશી મુણિદ. ૭ બહુ પરિવારે પરિવર્યા, શ્રી શત્રુંજય એક વાર રિષભજિણુંદ સમોસર્યા, મહિમા કહીએ ન પાર. ૮ સુર નર કેડી મિલ્યા તિહાં, ધર્મદેશના જિન ભાસે; પુંડરિક ગણધર આગળ, શત્રુજ્ય મહિમા પ્રકાસે. ૮
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાંભળી પુંડરિક ગણધરા, કાળ અનાદિ અનંત; એ તીરથ છે શાયતું, આગે અસંખ્ય અરિહંત. ૧૦ ગણધર મુનિવર કેવળી, પામ્યા અનંતી એ કેડી; મુમતે ગયા એણે તીથે, વળી જાશે કર્મ વિછોડી. ૧૧ ક્રૂર હોય જે જીવડા, તિર્યંચ પંખી કહે છે, એ તીરથ સેવા થકી, તે સીજે ભવ ત્રીજ, ૧૨ દીઠા દુર્ગતિ નિવારે; સારે વંછિત કાજ; સેવ્યો શ્રી શત્રુ જય ગિરિવર, આપે અવિચળ રાજ. ૧૩
ઢાળ ત્રીજી. સહીઅર સમાણી આ વેગે-એ રાગ. ઉત્સર્પિણી અવસર્પિણી આરા બેહ મિલીને બાર, વીસ કોડાકોડી સાગર તેહનું, માન કહ્યું નિરધાર. ૧૪ - પહેલો આરો સુષમસુષમા, સાગર કેડઠિડી ચાર; ત્યારે એ શત્રુંજય ગિરિવર, એંસી જન અવતાર છે. ૧૫
ત્રણ કેડીકેડી સાગર આરો, બીજો સુષમ નામજી; તે કાળે એ શ્રીસિદ્ધાચળ, સીત્તેર જેયણ અભિરામજી. ૧૬
ત્રીજે સુષમ દુષમ આરો, સાગર કડાકાડી દોય; સાઠ જોયણનું માન શત્રુંજય, તદાકાળે તું જોયછે. ૧૭
ચોથા દુષમ સુષમ જાણે, પાંચમે દુષમ આરો; છઠ્ઠો દુષમ દુષમ કહીએ, એ ત્રણ થઈ વિચારાઇ. ૧૮
એક કડાકોડી સાગર કરૂં, એહનું કહીએ માન9;
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચેાથે આરે શત્રુંજય ગિરિ, પચાસ જેયણ પરધાન. ૧૯ પાંચમો છકો એકવીસ એકવીસ, સહસ વરસ વખાણેજી; બાર જોયણને સાત હાથનો, તદા વિમળગિરિ જાણે. ૨૦
તેહ ભણું સદાકાળ એ તીરથ, શાશ્વત જિનવર બોલે મષભદેવ કહે પુંડરિકનિસુણે, નહિ કોઈ શત્રુંજય તોલેજ. ૨૧ નાણ અને નિર્વાણ મહાજસ, લેશો તમે ઈણ ડામોજી; એહગિરિ તીરથ મહિમાઈણ જગે, પ્રગટ હશે તુમ નામેજી. ૨૨
- ઢાળ ચેથી.
જિનવરશું મેરો મન લીણે-એ દેશી. સાંભળી જિનવર મુખથી સાચું, પુંડરિક ગણધાર; પંચ કોડી મુનિવરશું અણગિરિ,અણસણ કીધું ઉદારરે. ૨૩ નરે નમો શ્રોત્રજા ગિરિવર, સકળ તીરથ માંહી સારરે; દીઠે દુર્ગતિ હર નિવારે, ઉતારે ભવ પારરે. નમો૦ ૨૪ કેવળ લેઈ ચૈત્રી પૂનમ દિન, પામ્યા મુગતિ સુઠામરે, તદાકાળથી પૃથ્વી પ્રગટિઉં, પુંડરિકગિરિ નામ, નમે ૨૫ નયરી અયોધ્યાએ વિચરતા પહેતા,તાતજી ઋષભજિર્ણદરે; સાઠ સહસ એમ ખટ ખંડ સાધી, ઘેર આવ્યા ભરત
નદિરે. ન. ૨૬ ઘેર જઈ માને પાયે લાગી, જનની ઘો આશીષરે; વિમળાચળ સંઘાધિપકેરી, પહોંચજે પુત્ર જગીશ.નમો ૨૭ ભરત વિમાસે સાઠ સહસ સમ, સાધ્યા દેશ અનેકરે,
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________
२४८
હવે હું તાત પ્રત્યે જઈ પુછું, સંઘપતિતિલકવિવેકરે નમો ૨૮ સમોસરણે પહોંચ્યા ભરતેસર, વંદી પ્રભુના પાયરે, ઇંદ્રાદિક સુર નર બહુ મિલિયા દેશના દે જિનરાય. ન. ૨૯ શત્રુજા સંધાધિપ યાત્રા ફળ, ભાખે શ્રી ભગવંતરે; તવ ભરતેસર કરેરે સજાઈ, જાણ લાભ અનંતરે નમે ૩૦
ઢાળ પાંચમી. કનક કમળ પગલાં હવે એ—એ રાગ.
રાગ-ધનાશ્રી મારૂણી. નયરી અયોધ્યાથી સંચર્યાએ, લેઈ લેઈ રિદ્ધિ અશેષ, ભરત નૃપ ભાવશું એ, શત્રુંજય યાત્રા રંગ ભરે એક આવે આ ઉલટ અંગ, ભરત નૃપ ભાવશું એ. ૩૧
આવે આવે ગામનો પુત્ર, વિમળગિરિ યાત્રાએ એ લાવે લોવે ચક્રવતીની રિ, ભ૦ મંડળીક મુગટ વહન ઘણુએ, બત્રીસ સહસ નરેશ. ભ૦
૩૨ ઢમઢમ બાજે છુંદણું એક લાખ ચોરાશી નિસાણ, ભટ લાખચોરાશી ગજ તૂરીએ, તેહના રત્ન જડિત પલાણ ભ૦ ૩૩
લાખ ચોરાશી રથ ભલાએ, વૃષભ ઘેરી સુકુમાળ; ભટ ચરણે ઍઝ સેના તણુએ, કેડે સેવન ઘૂઘરમાળ. ભ૦ ૩૪
બત્રીસ સહસ નાટક સહીએ, ત્રણ લાખ મંત્રી દક્ષ, ભ૦ ટીવીધરા પંચ લાખ કક્ષાએ,સોળ સહસ સેવા કરે યક્ષ.ભ૩૫
દશ કાડી આલંબ ધજારાએ, પાયફળનું કડ; ભ૦
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૦
૦
ચોસઠ સહસ અતિઉરીએ, રૂપે સરખી જોડ. ભ૦ ૩૬
એક લાખ સહસ અઠાવીસએ વારાંગનાનાં રૂપ નિહાળ,ભ૦ શેષ તુરંગી સવિ મિલીએ, કડી અઢાર નિહાળ. ભ૦ ૩૭
ત્રણ કેડી સાથે વેપારીયાએ, બત્રીસ કેડી સૂઆર ભ૦ શેઠ સાર્થવાહ સામટાએ, રાય રાણાને નહી પાર ભ૦૧૮
નવનિધિને ચૌદ સ્પણું એ,લીધે લીધે સવી પરીવાર ભ૦ સંઘપતિ તિલક સહામણું એ, ભાલે ધરાવ્યું સાર, ભ૦ ૩૯
પગે પગે કરમ નિકદતાએ, આવ્યા આસન જામ; ભ૦ ગિરિ પેખી લોચન ઠર્યાએ, ધન ધન શેત્રુંજા નામ. ભ૦ ૪૦
સેવન કુલ મુગતાફળે એ, વધાળે ગિરિરાજ; દેઈ પ્રદક્ષિણા પાખતીએ, સીધાં સઘળાં કાજ. ભ૦ ૪૧
ઢાળ છી.
જયમાળાની દેશી. કાજ સીધાં સકલ હવે સાર, ગિરિ દીઠે હરખ અપાર; એ ગિરિવર દરિસણ જેહ, યાત્રા ફળ કહીએ તેહ. ૪૨
સૂરજ કુંડ નદીય શેત્રુજી, તીરથ જળે નાહ્યા રંજી; રાયણ તળે ગષભ જિમુંદા, પહેલાં પગલાં પૂજે નરિંદા. ૪૩
વળી ઈંદ્ર વચન મન આણી, શ્રી ઋષભનું તીરથ જાણી, તવ ચક્રી ભરત નરેશ, વાર્દિકને દીધે આદેશ ૪૪ - તિણે શેત્રુંજા ઉપર ચંગ, સોવન પ્રાસાદ ઉત્તુંગ, નીપજે અતિ મનોહર, એક કેસ ઉંચા બાર, ૪૫
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૯.
ગાઉ દ વિસ્તારે કહીએ,સહસધનુષ્ય પહોળપણે કહીએ એકેક બારણે જોઇ, મંડપ એકવીસ જ હોઈ.
એમ ચારે દિશે ચોરાશી, મંડપ રચિયા સુપ્રકાશી; તિહાં રયણમેં તોરણ માળ, દીસે અતિ ઝાકઝમાળ. ૪૭
વિચે ચિહું દિશે મૂળ ગભારે, થાપી જિનપ્રતિમા ચારે મણિમય મૂરતિ સુખકંદ, થાણ્યા શ્રી આદિ જિર્ણદ. ૪૮
ગણધર વર પુંડરિક કેરી, થાપી બિહુ પાસે મૂર્તિ ભલેરી, આદિજીની મૂર્તિ કાઉસગીયા, નમિ વિનમિ બહુ પાસે ઠવીયા.
મણિ સોવન રૂપ પ્રાકાર, રચ્યું સમોસરણ સુવિચાર ચિહું દિશે ચઉ ધર્મ કહેતા થાપી મૂતિ શ્રીભગવંતા. ૫૦
ભરતેસર જોડી હાથ, મૂર્તિ આગળ જગનાથ રાયણ તળે જમણે પાસે, પ્રભુ પગલાં થાપ્યાં ઉલ્લાસે, ૫૧
શ્રીનામિ અને મરૂદેવી, પ્રાસાદશું મૂર્તિ કરવી; ગજવર ખંધે લઈ મુક્તિ, કીધી આઇની મૂર્તિ ભક્તિ પર
સુનંદા સુમંગલા માતા, બ્રાહ્મી સુંદરી બહેની વિખ્યાતા વળી ભાઈ નવાણું પ્રસિદ્ધ, સવી મૂર્તિ મણિમય ક. ૫૩
નીપાઈ તીરથભાળ, સુપ્રતિષ્ઠા કરાવી વિશાળ ચલ ગેમુખ ચડેસરી દેવી, તીરથ રખવાળ વેવી. ૫૪
એમ પ્રથમ ઉધ્ધારજ કીધે, ભરત ત્રિભુવન જસ લીધે ઇંદ્રાદિક કીરતિ બેલે, નહિં કેાઈ ભરતકૂપ તેલે. ૫૫
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૨ શત્રુજય મહામ્ય માંહિ, અધિકાર જે ઉછાંહી; જિન પ્રતિમા જિનવર સરખી, જુઓ સૂત્ર ઉવાઈનિરખી. ૧૬
વસ્તુ છંદ. ભરતે કીધે, ભરતે કીધા, પ્રથમ ઉદ્ધાર; ત્રિભુવન કીતિ વિસ્તારી, ચંદ સૂરજ લગે નામ રાખ્યું તિણે સમે સંધપતિ કેટલાક હવા સૌ એમ શાસે ભાખ્યું, કડી નવાણું - નર વર હુઆ, નેવ્યાસી લાખ, ભરત સમે સંઘપતિ વળી સહસ ચોરાશી ભાખ.
પ૭ ઢાળ સાતમી.
( ચોપાઈની ચાલ.) ભરત માટે હુવા આદિત્યયસા, તસ પાટે તસ સુત મહાજા; અતિબળભદ્ર અને બળવીર્ય, કીર્તિવીર્ય અને જળવીયે.
૫૮ એ સાતે હુઆ સરિખી જેડી, ભરત થકી ગયા પૂરવ છ કોડીદંડવીર્ય આઠમે પાટે હવે, તેણે ઉદ્ધાર કરાવ્યો નવો.
ઇંદ્ર સેઈ પ્રશસ્ય ઘણું નામ અજવાળ્યું પૂર્વજ તણું ભરત તણી પેરે સંઘવી થયે, બીજો ઉદ્ધાર એહને કહો.૬૦
ભરત પાટે એ આઠે વળી, ભુવન આરીસામાં કેવળી; એણે આડે સવિ રાચી રીતિ, એક ન લોપી પૂર્વજ રીતિ.૬૧
એક સો સાગર વીત્યા જિસે, ઈશાનેન્દ્ર વિદેહમાં વિસે,
૫૯
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩
જિન મુખે સિદ્ધગિરી સુણ્યા વિચાર,તિણે કીધા ત્રીજોઉલ્હાર.૬ એક ઢાડી સાગર વળી ગયાં, ઢીઠાં ચૈત્ય વિસ’સ્થૂળ થયાં; માહેદ્ર ચાચા સુર લેાકેંદ્ર, કીધા ચાચા ઉાર ગિરીન્દ્ર. ૬૩
સાગર કાડી ગયાં દશ વળી, શ્રીશ્ર મેન્દ્ર ધણું મન રૂળી; શ્રી શત્રુંજય તીરથ મનેાહાર, કીધા તેણે પાંચમેા ઉદ્દાર,૬૪
એક ઢાડી લાખ સાગર અંતરે,ચમરેન્દ્રાદિક જીવન ઉદ્ભરે; છઠ્ઠો ઈન્દ્ર ભુવનપતિતણા, એ ઉદ્ધૃાર વિમગિરિ સુણી ૬૫
પચાસ કાડી લાખ સાગર તણુ, આદિ અજીત વચ્ચે અંતર ભણુ, તેહ વચ્ચે હુવા સુક્ષ્મ ઉદ્ધાર, તે કહેતાં નવ લહીએ પાર,
૬૬
તુવે અજિત બીજા જિન દેવ, શ્રીશેત્રુજે સેવામિસિ હેવ; સિદ્ઘ ક્ષેત્ર દેખી ગહગહ્યા, અજિતનાથ ચામાસું રહ્યા. ૬૭ ભાઈ પિતરાઈ અજિત જિનતણો, સગર નામે બીજો ચક્રવતી ભણો; પુત્ર મરણે પામ્યા વેરાગ, ઇન્દ્રે પ્રીછન્યા મહાભાગ્ય.
૬૮
ઈન્દ્ર તે વચન હૈડાપાં ધરી, પુત્ર મરણ ચિ’તા પરિહરી; ભરત તણી રે સંધવી થયા, શ્રીશત્રુંજય યાત્રા ગયા. ૬૯ ભરત મણિમય ભિંખ વિસાલ, કર્યાં કનકભય પ્રાસાદ ઝમાલ; તે પેખી મન હરખ્યા ધણુ, નામ સાંભળ્યું પૂર્વજ તણું.
७०
જાણી પડતા કાળ વિશેષ, રપ્રે-વિનાશ ઉપજે ફેષ;
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૪
સેાવન ગુફા પશ્ચિમ દિશિ જિહાં,રયણ ભિખભ’ડાર્યાં તિહાં. ૭૧ કરી પ્રાસાદ સયળ રૂપાનાં, સાવન ખબકરી થાપના; કર્યાં અજિત પ્રાસાદ ઉદાર, એ સાગર સાતમેા ઉધ્ધાર. ૭૨
પચાસ કાડી પંચાણુ લાખ,ઉપર સહસ ૫ચાતેર ભાખ; એટલાસંધવી ભૂપતિ થયા, સાગર ચક્રવતી વારે કહ્યા.૭૩
ત્રીસ કેાડી દસ લાખ કોડી સાર,સગર અતર કર્યાં ઉદ્દાર; વ્યંતરૅન્દ્ર આઠમે સુચગ, અભિનંદન ઉપદેશ ઉ-gગ. ૭૪
વારે શ્રીચદ્રપ્રભુ તણે, ચંદ્રશેખર સુત આદર ધણે; ચંદ્રજસા રાજા મન રંગ, નવમા ઉધ્ધાર કર્યાં રોયુજ. પ
શાંતિનાથ સેાળમા સ્વામ, રહ્યા ધામાસું વિમળિગિર ઠામ;તસ સુત ચક્રાયુધરાજિયા, તેણે દશમા ઉદ્ધારજ થ્રી, ૭૬
ખ્રીએ શાંતિ પ્રાસાદ ઉદ્દામ, હવે દશરથ સુત રાજા રામ; એકાદશમા કર્યાં ઉદ્દાર, મુનિસુવ્રત વારે મનેાહાર. ૭૭ નેમિનાથ વારે નિરધાર, પાંડવ પાંચે કર્યાં ઉધ્ધાર; શ્રી શત્રુંજયગિરિ પુગી રળી, એકાદશમા જાણો વળી, ૭૮ ઢાળ આઠમી.
( શગ-વર્ષશડી. )
૭
પાંડવ પાંચ પ્રગટ હવા, ખાઈ અક્ષેાણી અઢાર; પેાતાની પૃથ્વી કરી, છીધો માયને જુહારરે. કુંતા મા એમ ભણે, વત્સ સાંભળેા આપરે; ગાત્ર નિકંદન તુમે કર્યાં, તે ક્રિમ છુટશે। પાપ,
८०
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૫
પુત્ર કહે સુણ માવડી, કહો અમ શો ઉપાયરે; તે પાતિક કિમ છુટીયે, વળતું પભણે માયરે. શ્રી શત્રુંજય તીરથ જઈ, સૂરજકુંડે સ્નાન કષભ નિણંદ પૂજા કરી, ધરો ભગવંતનું ધ્યાન રે. ૮૨ માત શિખામણ મન ધરી, પાંડવ પાંચે તામરે; હત્યા પાતિક છૂટવા, પહોંચ્યા વિમળગિરિ ડામરે. ૮૩ જિનવર ભકિત પૂજા કરી, કીધો બારમો ઉદ્ધારરે, ભુવન નિપાયો કાઠમય, લેપમેય પ્રતિમા સારરે. ૮૪ પાંડવ વીર વચ્ચે આંતરૂ, વરસ ચારાથી સહસરે, ચારસેં સીતેર વરસે હવ, વીરથી વિક્રમ નરેશરે. ૮૫
ઢાળ નવમી. ધન્ય ધન્યત્ર જય ગિરિવર, જિહાં હુવા સિદ્ધ અનંતરે વળી હેશે ઇણે તીરથે, ઈમ ભાખે ભગવંતરે. ધન્ય ૮૬ | વિક્રમથી એકસો આઠે, વરસે બાવડશાહ તેરમો ઉદ્ધાર શેત્ર કર્યો, થાપ્યા આદિ જિન નાહરે, ધ૦ ૮૭
પ્રતિમા ભરાવી રંગયું, નવા શ્રીઆદિ જિર્ણો શ્રોત્રજયશિખરે થાપીયા, પ્રાસાદે નયણાસુંદરે, ધ, ૮૮
પાંડવ જાવડ આંતરો, પચવીસ કેડી મયારે લાખ પંચાણું ઉપર, પંચોતેર સહસ પાળશે. ધ૦ ૮૯
એટલા સંઘવી તિહાં હુવા, ચૌદસ ઉદ્ધાર વિશાળ બાર તેરાતીસેય કરે, મંત્રી બાહડદે શ્રીમાળશે. ધ૦ ૯૦
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫
ખારસે યાસીએ મંત્રી વસ્તુપાળે, જાત્રા શેત્રંગર સારરે; તિલકા તારણુ કર્યાં, શ્રી ગિરનારે અવતારરે.ધ૦૯૧ સંવત તેર ઇકાતરે, શ્રી એસવશ શૃંગારરે;
શાહ સમરો દ્રવ્ય વ્યય કરે, પંચદસમા ઉદ્દારરે, ધ૦ શ્રી રત્નાકર સૂરીસર્, વડતપગચ્છ શૃંગારરે; સ્વામી ઋષભજ થાપીયા, સમરો શાહ ઉદ્ધારરે, ૧૦ ઢાળ દશમી. ( રાગ–ઉલાળાના. )
હર
૯૩
જાવડ સમરા ઉદ્ધાર, એહ વિષે ત્રણ લખ સાર; ઉપર સહસ ચારાશી, એટલા સમકિતવાશી.
૯૪
શ્રાવક સધપતિ હુઆ, સત્તર સહેસ ભાવ સાર જી; ખત્રી સેાળ સહસ જાણુ, પન્નર સહસ વિપ્ર વખાણું. ૯૫ કુલખી ખાર સહસ કહીયે, લેઉઆ નવ સહસ લહીયે, પંચ સહસ પિસતાળીશ, એટલા ક’સારા કહીશ,
૯૬
એ સવી જિનમત ભાવ્યા, શ્રીશત્રુ ંજય જાત્રાએ આવ્યા; અવરની સ ંખ્યા તે જાણું, પુસ્તક દીઠે વખાણુ
૯૭
સાતસે મેહર સંધવી, યાત્રા તલટી તસ હવી; બહુશ્રુત વચને રાચુ, એ સત્રી માનજો સાચું,
ભરત સમરાશાહ આંતરે,સ ંધવી અસખ્યાતા ઇણી પરે;, દેવળી વિણ કુણ જાણે, કિમ છદ્મસ્થ વખાણું.
૯૯
નવ લાખ ખંદી અંધ કાપ્યા, નવ લખ હેમટકા આપ્યા;
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________
તે શિલહિરિએ અન ચાખ્યું સમરાશાહે નામ રાખ્યું.૧૦૦
પંદર સત્યાસીએ પ્રધાન, બાદરશા દિએ બહુમાન કરમાશાહે જસ લીધે, ઉદ્દાર સોળમો કીધે.
એણી ચોવીસીએ વિમળગિરિ, વિમળવાહન નૃપ આદરી દુપસહ ગુરૂ ઉપદેશે, ઉદ્ધાર છેલ્લો કરશે. ૧૦૨
એમ વળી જે ગુણવંત, તીરથ ઉદ્દાર મહંત, લક્ષ્મી લહી વ્યય કરશે, તસ ભવ કાજ તે સરશે.
૧૦૩ ઢાળ અગીઆરમી.
(રાગ-માઈ ધન સુપર તું એ.) ધન ધન શત્રજયગિરિ, સિદ્ધક્ષેત્ર એ ઠામ, કર્મ ક્ષય કરવા, ઘર બેઠા જ નામ. ૧૪ ચોવીસી એણુએ, નેમ વિના જિન ત્રેવીસ, તીરથ ભુંઈ જાણું, સમસય જગદીશ. ૧૫ પુંડરિક પંચ કોડિશું, દ્રાવિડ વાલિખિલ્લ જેડી, કાર્તિક પુનમ સિદ્ધા, મુનિવરશું દસ કેડી. ૧૦૬ નમિ વિનમિ વિધાધર, દોય કેડી મુનિ સંજુત્ત, ફાગણ સુદી દશમી, એણું ગિરિ મોક્ષ પહુત. - ૧૦૭ શ્રી કષભ વંશી નૃપ, ભરત અસંખ્યાતા પાટ; મુકત ગયા ઈણ ગિરિ, એ ગિરિ શિવપુર વાટ. ૧૦૮ રામ મુનિ ભરતાદિક, મુનિ ત્રણ કોડીશું ઈમ; નારદશું એકાણું, લાખ મુનિવર તેમ,
૧૦૯ ૧૭
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૮ મુનિ શાંબ પ્રદ્યુમ્નશું, સાડી આઠ કેડી સિદ્ધ વિસ કાડીશું પાંડવા, મુકતે ગયા નિરાબાધ. ૧૧૦ વળી થાવસ્થા સુત, શુક્ર મુનિવર ઈણે ઠામ, સહસ સહસશું, સિધ્ધા પંચ શત સેલગ નામ. ૧૧૧ ઈમ સિધા મુનિવર, કાડાકડી અપાર; | વળી સિઝશે ઇણે ગિરિ, કુણ કહી જાણે પાર. ૧૧૨ સાત છઠે દોય અટ્ટમ, ગણે એક લાખ નવકાર; શત્રજય ગિરિ સેવે, તેહને નહિ અવતાર. ૧૧૩
ઢાળ બારમી.
(રાગ વધાવાને) માનવ ભવમેં ભલે લહ્યો,તો તે આરિજ દેશ; શ્રાવકકુળ લાણું ભલું, જે પારે વાહે 2ષભ જિણેશ કે. ૧૧૪
ભેટોરે ગિરિરાજ, હવે સિધ્યારે માહરાં વંછિત કાજકે મુને ત્રઠરે ત્રિભુવનપતિ આજ કે, ભેટ ૧૧૫
ધન ધન વંશ કુલગર તણે, ધન ધન નાભિ નરિદ; ધન ધન મરૂદેવી માવડી, જેણે જા રે વહાલો ષભ નિણંદ
૧૧૬ ધન ધન રાવુંજય તીરથ, રાયણ રૂખ ધન ધન; ધન ધન પગલાં પ્રભુ તણાં, જે પેખીરે મોહિયું મુજ મન કેજે. ૧૧૭
ધન ધન તે જગે જીવડા, જે રહે શેત્રુંજા પાસ; અહનિશિ ઋષભ સેવા કરે, વળી પૂરે પ્રભુ મતિ ઉલ્લાસ કે.
૧૧૮
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૯
આજ સખી મુજ આંગણે, સુરતરૂ ફળીયા સાર; રાષણ જિર્ણોસર વંદિયા, હવે તરિઓરે ભવજળધિ પાર કે. ભેટ ૧૧૯
સોળ અડવીસે આસો માસમાં, શુદી તેરશ કુજવાર; અહમદાવાદ નયરમાં, મેંગારે શેત્રુંજા ઉધાર કે. ભ૦ ૧૨૦
વડ તપગચ્છ ગુરૂ ગષ્ણપતિ, શ્રી ધનરત્ન સુરિંદ તસુ શિષ્ય તસુ પાટે જયકરૂ, ગુરૂ ગચ્છાતિરે અમરરત્ન સુરિંદ કે, ભ૦ ૧૨૧ | વિજયમાન પટોધરૂ, શ્રી દેવરત્ન સુરીશ, શ્રી ધનરત્ન સુરીશના, શિષ્ય પંડિત ભાનુ મેરૂ ગણેશ કે. ભ૦ ૧૨૨ • તસ પર કમળ બ્રમરતણે, નયસુંદર દેઆશીષ, ત્રિભુવન નાયક સેવતાં, પૂગીરે શ્રોસંધ જગીશકે. ભેટ ૧૨૩
કળશ, ઇમ ત્રિજયનાયક મુગતિદાયક, વિમળગિરિ મંડણ ધણી; ઉધાર શત્રુંજય સાર ગાયો, સ્તવ્યો જિન ભગતિ ઘણી; ભાનુ મેરૂ પંડિત શિષ્ય દોએ, કર જોડી કહે નર સુંદર, પ્રભુ પાય સેવા નિત્ય કરેવા, દેઇ દર્શન જયકરો. ૧૨૪
૨૧ શ્રી ગેડીપાર્શ્વનાથ અધિકારે મેઘાશાનું સ્તવન, દુહા-પ્રણમું નિત પરમેસરી, આપ અવિચલ માત; લધુતાથી ગિરૂતા કરે, તું શારદ સરસત. મુજ ઉપર ભયા કરી, દેજે દલિત દાન; ગુણ ગાઉં ગિરૂઆ તણા, મહીયલ વાધે વાન.
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધવલ જિંગ ગાડી ધણી, સહુકા આવે સંધ; મહિમાવાદી મેાટકા, નારગ ને નવ રંગ. પ્રતિમા ત્રણે પાસની, પ્રગટી પાટણ માંહી; ભકિત કરે જે વિજન, કુણુ તે વલી કહેવાય. ઉત્પત્તિ તેહની ઉચ્ચરૂ, શાસ્ત્ર તણી કરી શાખ; મેાટા ગુણ માટા તણા, ભાખે કવિજન ભાંખ. ઢાળ પહેલી. નદ્રી જમુના એ દેશી.
કાશી દેશ મઝારકે નયણી વણારસી,એ સમા અવર નકાય જાણે લંકા જિસી; રાજ કરે તિહાં રાજકે અશ્વસેન નરપતિ, રાણી વામા માર્ક તેહની દ્વીપતી.
દ
- જન્મ્યા પાસ કુમારકે તેહની રાણીયે, ઉચ્છવ કીધા દેવક ઇંદ્ર ઇંદ્રાણીયે; જોવન પરણ્યા પ્રેમ કન્યા પ્રભાવતી,નિત નિત નવલા વેશ કરી દેખાવતી.
e
દીક્ષા લેઈ વનવાસ રહ્યા કાઉસગ્ગ જિહાં, ઉપસર્યાં કરવા મેધનાલી આન્યા તિહાં, કષ્ટ દેશને તેહ ગયે. જે દેવતા, ચાસડ ઈંદ્ર તેહને નિત નિત સેવતાં,
.
વરસ તે સાને આઉખા ભેાગવી ઉપના, જોતમાંહી મટ્ટી જચેાત તિહાં કઈ રૂપ ના, પાટણમાંહે મૂરત ત્રણે પાસની, મેલી ભોંયરા માંહિ રાખે કંઈ શાસની.
૯
એક દિન પ્રતિમા તેહ ગાડીની લેઈ કરી, પેાતાના
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________
આવાસમાહે કે તુરકે હિત ધરી; ભૂમિ ખણુને માહે ઘાલી તુર તિહાં, સુવે નિત પ્રતે તેહકે સેજવાલી તિહાં. ૧૦
એક દિન સહણ માંહિ કે જક્ષ આવી કહે, તિણ અવસર તે તુક હૈયામાં ચિંતવે, નહિતર મારીશ મરડીશ હવે હું તુજને, તે માટે ઘરમાંહેથી કાઢજ મુજને.
- ૧૧ પારકરમાંહેથી મેધાશા ઇહાં આવશે, તે તુજ દેશે લાવી ટકાએ પાંચસે, દેજ મુરતિ એહ કાઢીને, મત કે જે કોઈ આગલ વાત તું કહને.
૧૨ - થાશે કાટિ કલ્યાણ કે તારે આજથી, વાધશે પંચમહ કે નામ તે લાજથી; મનશું બીજેતુક થઈને આકલો, આગલ જ થાયે વાત તે ભવિજન સાબલે.
૧૩ લાઈ છે.
સાંભલે થલ-એ દેશી. લાખ યોજન જંબુ પરિમાણ તેમાં ભરતક્ષેત્ર પ્રધાન મહારા સુગુણ સનેહીં સુણજે; પારકર દેશ શોભે રૂડે, કિમ નારીને સોહે ચડારે. માત્ર . શાસ્ત્રમાં જેમ ગીતા, જિમ સતીયો માટે સીતાર માટે વાજિંગમાંહેજિમ ભેર, જિમ પર્વતમાંહે મોટો મેરે મા ૧૫
દેવમાહે જિમ ઇંદ્ર, ગ્રહમાંહે જિમ ચંદ્રમાબગસ સહસ તે દે, તે માટે પારકર દેશ વિશે રે. ભા. ૧
ભૂદેશર નામે નયર, તિહાં કાઈ ન જાણે વેર, મારુ
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬ર
રાજ કરેરે ખેંગાર તે તે જાત તણે પરમારરે. મા. ૧૮
તિહાં વણિક કરે વેપાર, અપછરા સરખી નારરે, માત્ર મોટા મંદિર પ્રધાન, તે તે ચૌદસેં બાવન. મા. ૧૯
તિહાં કાજલશા વ્યવહારી, સહુ સંઘમાં છે અધિકારી રે; મા પુત્ર કલત્ર પરિવાર, જસમાં નિત છે દરબારરે. મા૨૦
તેહ કાજલશાની બાઈ, શા મેઘાશું કીધ સગાઈરે; માત્ર એક દિન સાલે બનેવી, બેઠાં વાતું કરે છે એવીર. મા. ૨૧
અહીંથી દ્રવ્ય ઘણે લેઈ, જઈ લો વસ્તુ કેમાત્ર ગુજરાતમાંહે તુમે જાજે, જે માલમન આવે તેલેરે. મા ૨૨
ઢાળ ત્રીજી. જે લાભ મળે તે લાવજોરે પ્રણમું–એ દેશી. સાલ કાજલ કહે વાત, મેઘા તણી અવદાત; સાંભલી સાહે એક, વલતું એમ કહે એ. ધન ઘણે લઈ હાથ, પરિવાર કર્યો સાથ કુકમ તિલક કર્યો એ શ્રીફલ હાથે દી એ. જઈશ હું પ્રભાત, સાથ કરી ગુજરાત શકુન ભલા સહી એ, તે ચાલું વહી એ. લઈ ઉંટ કંતાર, આ ચઉટા મોઝાર; કન્યા સન્મુખ મલી એ, કરતી રંગ રેલી એ. માલણ આવી તામ, છાબ ભરી છે દામ, વધાવે શેઠ ભણી એ, આશીષ દે ઘણી એ.
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૩ મચ્છયુગલ મલ્યા ખાસ, વેદ બોલતો વ્યાસ, પતરી ભરી જોગણું, વૃષભ હાથે ઘણું એ. ડાબો બેલે સાંઢ, દધિને ભરિયે માટ; ખરડાવો ખરે એ, સહુ કોઈએ ધરા એ. આગલ આવ્યા જામ, સારંગ ગુઠા તામ; ભેરવ જમણું ભલીએ, દેવ ડાબી ચાલી એ. જમણી રૂપા રેલ, ઠાર બાંધી તિણ વેલ; નીલકંઠ તારણ કિયે એ, ઉલ અતિ હો એ. હનુમાન દીધી હાંક, મધુરાં બોલે કાક; લોક હશે સહુ એ, કામ હોશે બધુ એ. અનુક્રમે ચાલ્યા જાય, આવ્યા પાટણમાંહિ, ઉતારા યિા એ, શેઠજી આવીયા એ. નિશીભર સુતા જયાંહિ, જક્ષ આવીને ત્યાંહિ; સુહણે એમ કહે છે, તે સઘલે સહે એ. તુર્કતણે જઈ ધામ, તું જઈ દેજે દામ; પાંચસે રોકડા એ, તું જે દોકડા એ. દેશે પ્રતિમા એક, પાસતણું સુવિવેક; એહથી તુજ થાશે એ, ચિંતા દૂર જાશે એ. સંભલાવી જસરાજ, તુર્લભણ કહે સાજ; પ્રતિમા તું દેય એ, પાંચસે ધન લેયજે એ. એમ કરતાં પરભાત, તુરક ભણું કહે વાત; મનમહિ ગહગ એ, અચરિજ કુણ લહે એ. '
'
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢાળ ચોથી.
આયણ એ દેશી. તુક ભણી દીયે પાંચસેં દામ, પ્રતિમા આણે નિજ કામરેપાસજી અને ગુઠા પૂજે પ્રતિમા હર્ષ ભરાણે, ભાવ આણને ખર નાણોરે, પા
૩૯ મુજ વખતે એ મૂર્તિ આવી, મુજ આપશે દામ કમાવી રે પાળ નાણું દઈને રૂ તિહાં લીધે, મનમાન્ય કાર્ય સીધરે. પાત્ર
૪૦ રૂના ભરીયા ઉંટ વસ, માંહે બેસાડ્યા પ્રભુને ઉછાંહે પાઠ અનુક્રમે ચાલ્યા પાટણમાંથી, સાથે મુરતિ લઈ તિહાંથી રે. પાત્ર
આગલ રાણપુરે આવ્યા, દાણ દાણ લેવાને આવ્યા પા. ગણે ઉંટ રૂને કર લેખ, એક અધિકે એ છે
૪૨ | મેઘાશાને દાણી મલી પૂછે; કહો શેઠળ કારણ શું છેરે, પા. દાણી મલી વિચારે મનમાં, એ તો કૌતક દિસે છે એણુમારે. પા
૪૩ તવ મેઘ કહે સાંભલો દાણી, અમે મૂર્તિ ગેડીની આણ, પા. તે મુર્તિએ વકિમાંહે, કિમ જાલવીએ બીજે ઠામેરે. પાત્ર
પારસનાથ તણે સુપસાથે, દાણી દાણ મેલી પરે
છે ' ઉટ રૂનો કરે જણ દાણ લેવાને 31
४४
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________
જાય, પા. યાત્રા કરી સહુ નિજ ઘર આવે, જિનપૂજા આનંદ પાર. પા
૪૫ તિહાંથી આવ્યા પારકર માંહે, ભૂદેશર નયર ઉછાહેરે; પાત્ર વધામણી દીધી જેણે પુરૂષે, થયો રળિયાત સહુ હરખેરે. પા
ઢાળ પાંચમી.
રાણપુર રલિયામ-એ દેશી. સંઘ આવે સહુ સામટારે લો, દરિસણ કરવા કાજ, ભવિ પ્રાણરે, ઢોલ નગારા દડહડેરે લો, નાદે અંબર ગાજ; ભ૦ સુણજે વાત સુહામણી લે. ૪૭
ઓચ્છવ મહોછવ ઘણા કરેરે લો, ભેટે શ્રી પાર્વનાથ; ભ૦ પૂજા પ્રભાવના કરે ઘણી લે, હરખ પામ્યા સહુ સાથ. ભ૦ સુe
૪૮ સંવત ચૌદ બત્રીસમેરે લો, ફાગણ સુદની બીજ; ભ૦ થાવરવારે થાપીયારે લો, નરપતિ પામ્યા રીઝ. ભ૦ સુત્ર
૪૯ એક દિન કાજલશા કહેરે , મેધાશાને વાત, ભ૦ નાણે અમારે લેઈ કરી લો,ગયા હતા ગુજરાત ભ૦ સુ૦ ૫૦
તે ધન તમે કિહાં વાવયું રે લો, તે દી લેખો આ જ ભ૦ તવ મેઘ કહે શેઠજી રે લે, ખરા ધરમનાં કાજ. ભ૦ સુe
- ૫
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________
રવામીજી માટે સંપરે લે, પાંચસેં દીધા દામ, ભ૦ કાજલ કહે એ શું કર્યુંરે લે, પત્થર કેણ આવે કામભ૦ સુત્ર
૫૨ કાજલને મેઘ કહેર લે, એ વ્યાપારમેં ભાગ ભ૦ તે પાંચસે શિર માહરે રેલો,તે માંહિ તુમને લાગભસુ ૫૩
મેવાસાની ભારજા લે, મૃગાર છે નામ, ભ૦ મહિયો ને મેરે બેહુ સારિખારે લે, દોએ સુત રતિય સમાન. ભ. સુ
૫૪ ઢાળ છી.
કંત તમાકુ પરિહરએ દેશી. સા કાજલ મેધામણી, બેહું જણમાંહે વાસંદ મેરે લાલ, તિહાં મેધ ધનરાજને, એક દિન કીધે સાજ. ૫૪ સુણજે વાત સુહામણી, એ પ્રતિમા પૂજે તમે, ભાવ આણીને ચિત્તમે બાર વરસ લગે તિહાં, પૂજે ખરચે વિત્ત. મેપપ એક દિન સુહણે એમ કહે, મેવાસાને વાત, મે. તું અમ સાથે આવજે, પરિવારી પરભાત. મે સુઇ પદ વેલ લેજે ભાવલિતણી, ચારણ જાત છે તેડમે દેવાનંદ અંકતણી, દેય વૃષભ છે જેહ. મે સુલ ૫૭ વેલ ખેડે તું એકલો, મત લેજે કોઈ સાથ; મે થલાવાડી ભણી હાંકજે મુજને રાખજે હાથ. મેસુરા ૫૮ એમ મેઘાને વિનવી, જક્ષ ગે નિજ ઠામ, મે..
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૭
રવિ ઉગે મેઘે તિહાં, કરવા માંડ્યો કામ. મે સુ૦ ૫૯ વેલ લીધી ભાવલતણું, વૃષભ આપ્યા વલી દેય મે. વેલ જેડી સ્વામી તણી, તે જાણે સહુ કેય. મે. સુ૬૦ તવ મેઘો તે વેલને, ખેડી ચાલ્યા જાય; મેટ અનુક્રમે મારગ ચાલતાં, આવ્યા થલાવાડી માંય. મે સુદ
ઢાળ સાતમી. - તિહાં મેટાને છોટા થલ ઘણાં, દિસે વૃક્ષતણે નહિ પારારે, વલી ભૂત પ્રેત વ્યંતર ઘણું, તિહાં ડરતેણે નહિ પારો રે.
સાહા મે એણું પરે ચિંતવે, હવે મુજને કવણ આધારો, તિહાં જક્ષ આવીને એમ કહે, તું મત કરે ફિકર લગારરે. સા
તિહાં વેલ હાંકીને ચાલિયો, આવ્યું ઉજડ ગોડિપુર ગામ તિહાં વાવ સરોવર કુવા નહિ, નહિ મેલ મંદિરને ઠામ. સા.
તિહાં વેલ થંભાણું હાલે નહિ, તવ સાહ હુએ દિલગીરરે, મુજ પાસે નથી કોઈ દેકડે, કેમ ભાજસે મુજ મન ભીડરે. સારા
તિહાં રાત પડી રવિ આથમ્યો, ચિંતાતુર થઈને બેઠેરે સા મેઘાભણું આવી કહે, સેહણામાં જક્ષ એકતારે.. સારા
૬૩.
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૮
હવે સાંખલ મેશ્વા હું કહુ, આવ્યા છે. ગાડિપુર ગામરે, મોટા દેરાસર કરજે ઇહાં, ઉત્તમ જોઇને ઠામરે. સા૦ ૬૭
'
તું જાજે દક્ષિણ દિશભણી, તિહાં પડયું છે લીલુ છાણું ; તિહાં કૂત્રેા ઉમટસે પાણીતા, વલી પ્રગટશે પાણીની ખાણુરે. સા॰
૬૮
પાસે ઉગ્યા છે ઉજડ આકડા, તે હેઠલ છે ધન આહેાળારે, પૂર્યાં છે ચાખાતા સાથિયા, તિહાં પાણી તા કૂવા પાતારે.
સા
૬
ઢાળ આઠમી.
સીતા રૂપે રૂડી-એ દેશી.
શિલાવટ સિરોહી ગામે, તિહાં રહે છે ચતુર બહુ ક્રામે ઢા, શેઠજી સાંભલા, રાગ છે તેહને શરીરે, નમણું કરી છાંટએ નીર ા. શે
७०
રોગ જાશેને સુખ થાશે, બેઠે। ઈંડાં કામ ક્રમાસે હા; શે જક્ષ ગયા એમ કહીને, કરે શેઠજી ઉદ્યમ હિને હો. શે ૭૧ જ્યાતિષ નિમિત્ત જોવરાવે, દેરાસર પાયા માંડાવે હો; શે
શિલાવટને તેડાવે, વલી ધનની ખાણ ખણાવે હો. શે॰ ૭૨ ગાડીપુર ગામ વસાવે, સગા સાઇને તેડાવે હો; શે એમ કરતાં બહુ દિન વીતાં, થયા મેધા જગતવિદ્વિતા ડૉ. શે૦ ૭૩ એક દિન સા કાજલ આવી, કહે મેધાને વાત બનાવી હો; શે એ કામમાં ભાગ અમારો, અરધ તારાને અરધ મારો ડો. શે૦ ૭૪
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૯
૭૧.
એમ કરી દેરાસર કરીએ, જિમ જગમાં જશે વરીજે, હો શે હવે મેધા કહે તેહને, દામ જોઇએ છે કેઇને હો, શે સ્વામીજીને સુપસાયે, ઘણા દામ છે ભાઇ આંહિ; હો શે એક દિન કહેતા આમ, એ પત્થરના કુણ કામ હો. શે૦ ૭૬ ક્રોધ વશે પા। વલીયા, પણ ઢંગા મનમાંહે ભલિયેા હો; શે હવે કાજલ મનમાંચિત, મારૂ મેધા થાઉં નિચ તે હો. શે॰ ૭૭.
ઢાળ નવસી.
કાયલા પરવત–એ દેશી.
પરણાવું પુત્રી માહરીરે લેા, ખરચી દ્રવ્ય અપારરે, ચતુર નર, નાત જમાડું આપણીરે લા, તેડું મેશ્વો તિ વારરે; ૨૦ સાંશલજો શ્રોતા તમે ફ્ લેા.
૭૮
જો મેધો મારૂ તા ખરારે લા, મુજ હોય કરારરે; ચ દેવલ કરાવું હું એકલારે લેા, તેા નામ રહે નિરધારરે. ૨૦
७८
એમ ચિંતવી વિવાહને લેા, કરે કાજલ તતકાલરે; ૨૦ સાજનને તેડાવીયારે લેા, ગારી ગાવે ધમાલરે, ૨૦૮૦ સા મેધાભણી નાતૉંરે લેા, મેાકલે કાજલશાહરે; ચ વિવાહ ઉપર આવજોરે લેા, અવશ્ય કરીને આંહીર, ચ૦ ૮૧ સાંભલી મેધો ચિતવેરે લેા, કિસ કરી જઇયે ત્યાંહિ રે; ૨૦ કામ અમારે છે ધણુ રે લા, દેરાસરને આંહિરે. ૨૦ તવ મેધો કહે તેહનેરે લેા, તેડી જાએ પરિવારરે; ૨૦
૮૧
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૦
કામ મેલી કિમ આવી લો, તે જાણે નિરધારરે. ચ૦ ૮૩ મેવાસાના સહુ સાથમા લે, પુત્ર કલત્ર પરિવાર ચ૦ અગાદે સાથે લઈ કરી લો, તેડી આવ્યા પરિવારરે. ચ૦૮૪ કહે કાજલ મેઘો કિહાંરે લે, ઈહાં ન આવ્યો શા માટે ચ૦ કિમ મેધા વિણ ચાલશે? લો, નાતતણી સવિ વાતરે ચ૦ ૮૫
ઢાળ દશમી. કહે જક્ષ મેઘા ભણી લે, તારે હવે આવી બનીર લો કાજલ આવશે તેડવારે લે, ફૂડ કરી તુજ છેડવારે લો. ૮૬ તું મત જાજે તિહાં કણેરે લે, ઝેર દઈ હશેરે લે; તેડયા વિણજાએ નહિ રેલે, નમણ કરી લેજે સહિરે લો. ૮૭ દૂધમાંહે દેશે ખરૂં લે, નમણું પીધે જાશે પરૂ રે લો; તે માટે તુજને ઘણુ લો, માને વચન સહામણુ લો. ૮૮ * જક્ષ કહી ગયો તેહરે લો, કાજલશા આવ્યો એહવે લો; કહે મેઘાને સાંભલોરે હો,આ મેલી મને આમળારે લો. ૮૯ તુમ આવ્યા વિણ કેમ સરેરે લો, નાતમાં શભા કેણિ પરેરેલો;
તમ સરિખા આવે સગારે લો, તે મન થાયે ઉમંગોરે લો. ૯૦ - જે અમને કાંઈ લેખો લો, તે આડું અવલું મત દાખવોરેલો;
હઠ કરી બેઠા તુમેરે લો, બેટી થાઈએ છીએ અમે લો.૯૧ હું આવ્યો ધરતી ભરીરે લોતે કિમ જા પાછો ફરી લે, સામે મનચિંતવ્યું, અતિ તાણ્યુંકિમ પરવરેરે લ.૯૨ કાજલ સાથે ચાલિયરે લો, ભૂદેશરમાં આવીને લે; નમણવિસાણું તિહાં કણેરે લે,ભાવી વસ્તુ આવી બનેરેલ. ૯૩
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭
ઢાળ અગીઆરમી.
કંબલ મત ચાલે-એ દેશી. નાત જમાડી આપણું, દેહને બહુ માન; વરકન્યા પરણુંવીયાં, દીધાં બહુલા દાન. કાજલ કહે નારી ભણી, મેઘાશું અમ ભેલાં, જમણ દેજે વિષ ભૂલીને, જિમતાં દૂધ જ વેલાં. દૂધતણી છે આખડી, તુમને કરીશ હું રીસ; મેઘાને મેલે નહિ, જમણ તવ તે પ્રીય. તવ નારી કહે પિઉછ, મેધાને મત મારે, કુલમાં લંછન લાગશે, જાશે પંચમાકારો. કાજલ તે માને નહિ, નારી કહી કહી હારી મન ભાંગ્યું મોતી તણું, તેહને ન લાગે કારી. ૯ એમ શીખવી નિજ નારીને, જમવાને બેઉ જણ બેઠા, ભેલા એકજ થાલીએ, હિયે હરખે હેઠા.
૯૯ દૂધ આપ્યું તિણ નારીયે, પીરસ્યુ થાલી માહિક કાજલ કહે આખડી, પીધું મેઘાશાહે. મેઘાને હવે તતખીણે, વિષ વ્યાપ્યું અંગો અંગ; શ્વાસોશ્વાસ રમી ગયા, પામ્યા ગતવરંગ.
ઢાળ બારમી. આવી મૃગાદેવી ઉ દેખને રે, રાતી કહે તિણિ વાર રે, મહિ ને મેરૂ તે પણ બહુ જણાવે, અતિ ઘણે કરે રે કારરે.
૧૦૨
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૨
ફિટ કુલહીણા કાજલ શું કર્યું કે લો, નાવી લાજ લગાર; મુખ દેખાડીશ કેમ લોકમરે, ધિક ધિક તુજ અવતાર રે. ફિ
૧૦૩. વીરડા તેં ન જાણ્યું મન એહવું રે, તારી ભગિનીને કુણ સલુકરે, મારે તો કમેં એ છાક્યું નહીં રે પડી દીસે છે મુજમાં ચકરે. ફિ
- ૧૦૪ - એહવા લખીયા છઠી અક્ષરા રે, તો હવે દીજે કુણને દરેક નિરધારી મેલી ગયો નાહલ મુજને ન કીધે કહિઈ (કોઈ) રીસરે. ફિ.
૧૦૫ એમ વલવલતી મૃગાદે કહેરે, વીરા તેં ત્રોડી મરી આશરે તુજને કિમ ઉકહ્યું એહવું રે, કાઈ ન થઈ પૂરી આશરે. ફિ
૧૦૬ ફૂડ કરીને મુજને છેતરી રે, કીધો તેં મેટ અન્યાયરે; મારાં નાનકડાં બિહુ બાલુડાં રે, મિલશે કેહને ધ્યાયરેફિર
१०७ અધવચ દેરાસર રહ્યા છે, જગમાં નામ રહ્યું નિરધારરે, નગરમાં વાત ઘર ઘર વિસ્તરી રે, સહુકોના દિલમાં આ ખારરે. ફિ.
૧૦૮ - ફેષ રાખીને મે મારિ રે, એ તો કાજલ કપટ ભંડાર રે, મનનો મેલો દીઠે એહો રે, એમ બેલે છે નર નારરે. ફિ૦
૧૦૯
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩
હાળ તેરમી
હવે સાહિ૦ એ શી. હે બહેની અગ્નિદી હવે દેઈ કરી, સહુકે આવ્યા નિજ ઠામ હો કાજલ કહે તું મત રૂએ, ન કરૂં એવાં કામ હો.૧૧૦
હો બહેની લેખ લખ્યો તે લાભીઓ,દી જે કાણુને દેશ હો; હો. જન્મ મરણ હાથે નહિ, તે શું રાખો રોષ, હો૦૧૧
હો બહેની એ સંસાર છે કારમે, ખોટી માયા જાલ હો, હો બહેની, એક આવે ઠાલી ભરી, જહવી અરહટની માલ હો. હો
૧૨ હો બહની સુખ દુખ સરજ્યાં પાણી, નહિ કોઈને હાથ હો હો મ કરે ફિકર લગાર તું, બાહળા દામ છે આપણે હાય હો. '
૧૧૩ હો હેની ખાઓ પીઓ સુખ ભોગવો, મ કરો ાિ લગાર હો હો જે જોઈએ તે મુજને કહો, તે આવું નિરધાર હો. હો
હો બહેની જિનનો પ્રાસાદ કરાવશું, મહિતલ રાખશું નામ હો હો ઈજત તે આપણા ઘરતણું, બેશું કિમ કરી નામ હો. હો
- ૧૧૫ હો બની, સેઢાને હાથે સંપશું, એ ગોડીપુર ગામ હો હો ચાલોને આપણે સહુ તિહાં, હું લઈ આવું દામ હો. હો.
૧૧૬
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________
२७४
હો બહેની અનુક્રમે ચાલ્યા સહુ મળી,ગોડીપુર ગામ મોઝાર હો. હોટ જિનને પ્રાસાદ કરાવિયો, કાજલશાહે તિણવાર હો. હો.
११७ ઢાળ ચૌદમી. દેરે શિખર ચડાવીઓ, થીર ન રહે તિણી વારજી, કાજલ મનમાં ચિંતવે, હવે કુણ કર પ્રકારy. ૧૧૮
ભવિજન સાંભલો ભાવનું. બીજી વાર ચઢાવીએ, પડે છેઠે તતકાલ છ, સહણ માંહિ જક્ષ આવીને, કહે મેહરાને સુવિલાસજી. ભ૦ - તું ચઢાવે જઈને, થિર રહેશે શિર જહજી કાજલને જસ કિમ હે, મે માર્યો તેહજી. ભ. ૧૨૦
મેહર શીખર ચઢાવીઓ, નામ રાખ્યાં જગમાજી મૂર્તિ સ્થાપી પાસની, સંધ આવે ઉત્સાહજી. ભ૦ ૧૨૧
દેશ પરદેશી આવે ઘણું, આવે લેક અનેક ભાવ ધરી ભગવંતને, વદે અનેક વિવેકજી. ભ૦ ૧૨૨
સંવત ચૌદ ગુમાલમાં, દેરે પ્રતિષ્ઠા કીધ મહીઓ મેરે મેઘાતણ, રંગે જગમાં જસ લીધજી. ભ૦૧૨૩
ખરચે દ્રવ્ય ઘણાં તિહાં, રાય રાણ તિણ વાર માનતા માને લાખની, ટાલે કણ અપારજી. ભ૦ ૧૨૪
નિર્ધાનીયાને ધન દીએ, અપુત્રીયાને પુત્રજી, રોગ નિવારે રોગીનાં, ટાળે દારિદ્ર સૂત્રછ, ભ૦
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૭૫
ઢાળ પંદરમી.
રાગ-ધનાશ્રી. આજ અમ ઘર રંગ વધામણ, આજ ગુઠા ગોડી પાસ આજ ચિંતામણ આવી ચઢ, આજ સફલ ફલી મન આશ. આ
૧૨૬ આજ સુરતરૂ ફલિઓ આંગણે, આજ પ્રગટી મોહનવેલ આજ બિછડીયા વાહલા મિલ્યા, આ જ અમ ઘર હુઈ રંગરેલ. આ
૧૨૭ આજ અમઘર આંબો મારિઓ,આજ વઠી સેવનધાર; આજ દૂધે વઠા મેહુલા, આજ આવી ગંગા ખાર. આ૦૧૨૮
આજ ગાય ગોડીપુરને ધણી, શ્રીસંધ કેરે ઉછાંહ ચોમાસું કીધું ચુંપણું મોટી તે મહિયલ માંહે. આ૦ ૧૨૯
ચઉઆણાં વાચા ચિહું ખૂટમાં, તેમાં મે જાણો મેઘદાસ દૂલભજી જાણીયે, એહવા ધરતીમાં ધણી નહિ કાય. આ
૧૩૦ - રામના રાજતણું પરે, ચલાવે જગમાં રીત સેલંકી સાથમાં શોભતા,વિવેકી વાઘા સુવિનીત. આ૦ ૧૩૧
પરમાણ વોરા પરતાપતી, સમસ્ત રાજકાજમાં કામ ભણસાલી નાથ તિહાં શોભતા, તેહને ઘરે બહલા દામ. આ
૧૩૨ સંધવી લાવે તે જાણીયે, મેતામાં ય
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૬ શેઠમાહે દીપ વખાણી, વલી મનનનેમજી જાય. આ૫૩૩
સા રૂપ ટોલી જાણિયે, તપગચ્છમાં તિલક સમાન, મહીયળ મહાજન શોભતા,દિનદિન દેલત કરી વાન.આ૦૧૩૪
શ્રીહીરવિજયસૂરીશ્વરૂ, તેનાં શુભવિજય કવિ શિષ્ય; તેના ભાવવિજ્ય કવિ દીપતા, તાસ શિષ્ય ધનમુનિ દીસ, આ
- ૧૩૫ તેના રૂપવિજય કવિરાજના, તેના કૃષ્ણ નમું કર જોડ; વલી રંગવિજય રંગે કરી, હું પ્રણમું પ્રણિપાત કેડ,આ૦૧૩૬
સંવત અઢાર સતલોતરે, ભાદ્રવ ભાસ ઉદાર; હજી તેરસ મુજવાસર, એમનેમવિજય જયકાર. આ૦ ૧૩૭
શ્રી આદીશ્વરજીની ઢાળે.
ઢાળ પહેલી. શ્રી ગુરૂ ચરણ કમલ નમીછરે, સમરી સરસતી માય; મા કષભદેવને ગાવતાં જીરે, હિરડે હરખ ન માય. ૧
આદીશ્વર મુજ મન મોહનેવેલ. એ આંકણી. નયરી અયોધ્યા જાણીએ છરે, ઇંદ્રપુરીથી સાર; નાભિ કુલગર રાજી જીરે, વિશ્વતણો આધાર. આ૦ ૨ 1 સુખ ભુવન સુખ સેજડી જરે, પોઢયાં મરૂ દેવી માત, સર્વાર્થસિદ્ધથી ચવી જીરે, ઉતર્યો ઉદર મઝાર. આવ૩
અાજ નિદ્રામે છતાં જીરે, સુપન દીઠાં છેશ્રીકાર; ચૌદ સુપન પૂરાં લહ્યાં છરે, ફલ ભાખો ભરથાર, આ ૪
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________
પહેલે સુપને હાથિયો છર, બીજે વૃષણ જિર્ણો ત્રીજ સિંહ સોહામણે જીરે, ચેાથે લખમી સાર, આ૦ ૫
ફૂલમાળા છે પાંચમે રે, છકે ઉજવલ ચંદ, સાતમે દિનકર દીપ જીર, આઠમે ધજા આણંદ. આ૦ ૬
રજત કળશ નવમે ભય છર, દસમે પડ્યુસર ખાસ; સમુદ્ર અગિયારમે સુંદરું જીરે, બારમે અમર વિમાન, આ૦ ૭.
રણુડ વળી તેરમે રે, ચઉદમે અગ્નિ પ્રધાન, દશ ચાર સુપન એ સહિ રે, તો દીઠા એમ. આ૦ ૮
સુપન પાઠક તો છે નહિ જીરે, નાભિ કરે મન સુવિચાર ગેલેકય સુત હશે ભલે રે, સુપનતણે અનુસાર, આ૦ ૯ | મરદેવા તિહાં હરખીયા જીરે, સાંભલી ભૂપતિ વેણ નિજ થાનક આવી રહ્યા છરે, ગર્ભવાસે ગુણગેહ, આ૦ ૧૦
નવ માસ દિન ચાર વળી જીરે, ઉત્તરાષાઢ નક્ષત્ર, ચવ વદની આઠમ દિને છરે, પ્રસ પુત્ર પવિત્ર. આ. ૧૧
જન્મ ઓચ્છવ સુરે કર્યો જીરે, આવી છપન કુમારી જન્મવિશેષ એણી પરેકરી જીરે, ગયા નિજ નિજને ઠામ. આ
ઢાળ બીછ. જુઓ જન્મ થયે જિનન જાણું, દેવ ઘર ભરે ધન આપ્યું જિનની ધન રાશી લખાણ ૨, જિન.વાધે છે ત્રણ નાણર. ૧ જિનાજી રમત વાંછે જયાંહીર, દેવ છોકરા થાય ત્યાંહી; બિનજરમતા તે કાંઇન હારે છે. ધન ધન જિનને અવતાર૨
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ર૭૮
જિનના અતિશય જન્મના ચારરે, સોહે સોવન કાયા સારરે, જિનને સૌ કરે જુહારરે, માય બાપને હર્ષ અપારરે.
અનુક્રમે તે એવન આવે; દોય કન્યા હરિ પરણાવેર, ષભ પરણને નિજ ઘેર આવે રે, ઈંદ્રાણી મુખે ગીત ગવેરે.
હવે સમય રાજ્યનો જાણીરે, લેવા ગયા જુગલીયા પાણી આભરણ પહેરાવે આરે, હરિ રાજયે થાપે અવસર જાણું રે.
જળ લાવ્યા જુગલીયા જામરે, દીઠે નવલો અંગુઠે તામરે, પાણી નાખ્યું તેણે ઠામરે, વનિતા નગરી દીધાં નામરે. ૬
ત્યાસી લાખ પૂરવ ઘરબારરે, ત્યાં લગે દેવકરૂ આહાર સો પુત્ર દોય પુત્રી હુઈ સારરે, લેકાંતિક કહે થાઓ અણગારરે.
ઢાળ ત્રીજી. જુવો રે રિષભજી, દીક્ષા લીધે, વૈરાગી વડ વિરેજી; સેય પુત્રને રાજ, જુદાં જુદાં વહેંચીને આપે ધીરેજી. ૧
દિન પ્રતે દાન એટલું દીએ, આઠ લાખ એક કેડીજી જિનનું તે દાન જે નર લેશે, તેની તે ભવગતિ થોડી છે. ૨
ગોત્રીને જો ભાગજ આપે, સાર્યા વંછિત કાજજી; મણિ મુગલાદિક ધનને છાંડી, લેવા મુગતિના રાજજી. ૩
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૮
વરસીદાન અષભજી આપે, સાંભલો સાવધાન ત્રણસેં ક્રોડ અકાસી ઉપર એંસી લાખ કહો માનજી. ૪
સબલ સુગંધક પાણી ઉગતડી, રિષભને નવડાવે, બહુ આભરણ અલંકાર પહિરાવો, શિબિકામાં પધરાવો છે. ૫
સુદંસણ શિબિકા પહેલાંઈ, નર ઉપાડે સારા; પછી અસુર સુર નાગના એવો, જાણો એ વિચારો, ૬
ઇંદ્ર ધજા આગળથી ચાલે, અષ્ટ મંગલિક વળી જડેજી; ગજ રથ જોડા ને બહુ પાખરિયા, જુવે લેક મન કોડે.
સૌધર્મ ને ઈશાનના ઇંદ્ર, બિહું પાખે ચમર વિંગ્રેજી તેના રે દંડ મણિ માણેક જડિયાં, જોતાં સૌ મન રીઝ.૮
પંચ વરણનાં ફૂલ વિખેર્યા, દુંદુભિ વાજાં વાગેજી; ચાર નિકાયના દેવતા મળીયા, સહુ મેહ્યા તેના નાદેખ. ૯
વનિતા નગરી માહે થઈને, દીક્ષા લેવાને જાય લધુ પતાકા ઝાઝીરે દીસે, સોહાગણનારી મંગળ ગાયછ.૧૦
વન સિદ્ધારથ અશોક તરૂ હેઠે, ચાર હજાર વળી સાથેજી; ચઉ મુષ્ટિએ લોચજ કરીયે, દીક્ષા લીધી શ્રી આદિનાથજી.
૧૧ આ ઢાળ ચોથી. દીક્ષા લેઈને વરસ એક ભજ્યારે વૈરાગીઝ, પછી વહો ઇશ્ય આહાર હારે ધન રિષભ શ્રેયાંસ ઘેર
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________
શું પારણું વૈ પંચ દિવ્ય થયા સાર. હારે ધe 1
વિગડે બેસી જિનવફરે, વૈ પ્રભુ પામ્યા કેવળ જ્ઞાન, હા ધ૦ ગણધર ચિરાથી થાપીયારે, વૈ૦ તિહાં મલીરે પરષદા બાર; હાંધ.
સંધ સ્થાપના સહુ પરે કરી રે, વૈવ ત્યાં વર જય જયકાર, હ. ધ અષ્ટાપદ વિહાર કર્યો, વૈ૦ ચઉદશ ભક્ત પચ્ચખાણ, હાં. ધ.
દશ હજાર સાધુ સાથે શું, વૈ પ્રભુ પામ્યા પદ નિરવાણ હોય છે. સંવત સત્તર દાહરેવૈ૦ મેં થો રિષભ જિદ. હાં ધ.
શ્રી વિજયાનંદ સુરીશ્વરૂ, વિ. શ્રી વિજય પાટ સળંગ હાં. ધરુ તસ માટે શ્રી વિજયરાજ સૂરદર, વૈ૦ તસ વિજય પાટ સારંગ. હાંધ
કળશ. શ્રી આદિ જિનવર, સયલ સુખકર, કામિત પુરણ પરણે ગાય ભક્ત, વિવિધ જુગતે, શ્રી સેનાપુર મંડણ; તપ ગચ્છ નાયક, સુખ દાયક, શ્રી વિજયાનંદ સૂરીશ્વરો, તસ શિષ્ય અમર વિજય જપ, સયલ સંઘ મંગળ કરો.
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૨
૨૩ પુણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન.
કુહા
સકળ સિદ્ધિદાયક સદા, ચોવીસે જિનરાય, સદગુરૂ સ્વામિની સરરવતી, પ્રેમે પ્રણમું પાય. ત્રિભુવન પતિ ત્રિશલા તણે, નંદન ગુણ ગંભીર શાસન નાયક જગ જ, વર્ધમાન વડ વીર. એક દિન વીર જિર્ણને, ચરણે કરી પ્રણામ વિક જીવના હિત ભણું, પૂછે ગૌતમ સ્વામ. મુક્તિ મારગ આરાધીએ, કહા કિણ પદે અરિહંત, સુધા સરસ તવ વચન રસ, ભાખે શ્રી ભગવંત, ૪ એતિચાર આલેઈએ, વૈત ધરીએ ગુરૂ શાખ જીવ ખમાવો સયળ જે, યોનિ ચોરાશી લાખ. *વિધિશું વળી સરાવીએ, પાપસ્થાનક અઢાર ચાર શરણ નિત્ય અનુસર, નિંદે દુરિત આચાર. ૬ શુભકરણી અનુમોદીએ ભાવ ભલે મન આણ અણસણ અવસર આદરી, નવ પદ જપે સુજાણ શુભ ગતિ આરાધન તણ, એ છે દસ અધિકાર ચિત આણને આદરે, જેમ પામો ભવ પાર.
ઢાળ પહેલી. (કુમતિએ છેડી કહાં રાખી-એ દેશી.) જ્ઞાન દરિસણું ચારિત્ર તપ વિરજએ પાચ આવાર;
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૨
એહ તણાએહ ભવ પરભવના,આઈએ અતિચાર રે પ્રાણી. જ્ઞાન ભણે ગુણખાણું, વીર વદે એમ વાણી રે. પ્રાણી. ૧
ગુરૂ એળવીએ નહિ ગુરૂ વિનય, કાળે ઘરી બહુ માન; સૂત્ર અરથ તદુભય કરી સૂધાં, ભણુએ વહી ઉપધાન છે. પ્રાણુ જ્ઞા - જ્ઞાનપગરણ પાટી પોથી, ઠવણી નેકારવાલી, તેહ. તણ કીધી આશાતના, જ્ઞાનભક્તિ ન સંભાલી રે. પ્રા. જ્ઞા૦૩
ઈત્યાદિક વિપરીતપણાથી, જ્ઞાન વિરાછું જેહ, આ ભવ પરભવ વળી ભવભવે, મિચ્છામિ દુક્કડં તેહરે. પ્રા. શા. ૪
પ્રાણ સમતિ લ્યો શુદ્ધ પાણી, વીર વદે એમ વાણી રે, પ્રાણી સમક્તિ લ્યો શુદ્ધ જાણી. જિન વચને શંકા નવિ કીજે, નવિ પરમત અભિલાષ; સાધુ તણી નિંદા પરિહરજે, ફળ સંદેહ મ રાખો રે. પ્રાસ. ૫
મૂઢપણું છડો પરશંસા, ગુણવંતને આદરીએ, સામીને ધરમે કરી સ્થિરતા, ભક્તિ પ્રભાવના કરીએરે. પ્રા. સ. ૬
સંધ ચિત્ય પ્રાસાદ તણે જે, અવર્ણવાદ મન લેખે દ્રવ્ય દેવકે જે વિણસાડયો, વિણસંતો ઉવેખ્યો છે. પ્રા. સ. ૭ જ ઇત્યાદિ વિપરીત પણાથી, સમતિ પંડયું જેહ; આ ભવ પરભવ વળીરે ભવભવ, મિચ્છામિ દુક્કડ તેહ રે. પ્રા. સ. ૮
પ્રાણું ચારિત્ર લ્યો ચિત્ત આણી, પંચ સમિતિ ત્રણ ગુપ્તિ વિરોધી; આઠે પ્રવચન માય; સાધુ તણે ધર્મો પ્રમાદે,
ચતિ વિરાર લ્યો કિડ તે
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૩ અશુદ્ધ વચન મન કાય છે. પ્રા. ચાર
શ્રાવકને ધમેં સામાયિક, પિસહમાં મન વાળી, જે જયણાપૂર્વક જે આઠે, પ્રવચન માયન પાળી રે.પ્રાચા. ૧૦
ઇત્યાદિક વિપરીતપણાથી, ચારિત્ર ડાહયું જે આ ભવપરભવવળીભવોભવ,મિચ્છામિ દુક્કડં હરે. પ્રાવ્યા.૧૧
બારે ભેદે તપ નવિ છો, છતે જોગે શકિત શક્તિ ધમેં મનવચ કાયા વીરજ, નવિફેરવીયું ભગતેરે. પ્રાચા.૧૨
તપ વીરજ આચાર એણી પરે, વિવિધ વિરાણા જેહ, આ ભવ પરભવ વળી રે ભવોભવ, મિચ્છામિ દુક્કડ તેહ રે, પ્રાચા.
૧૩ , વળીય વિશેષે ચારિત્ર કેરા, અતિયાર આઈએ વીર જિણેસર વયણ સુણીને, પામેલ સવિ જોઈયેરેબાચા ૧૪
ઢાળ બીછ. (પામી સુગુરૂ પસાય-એ દેશી.) પૃથ્વી પાણી તેફ, વાયુ વનસ્પતિ, એ પચે થાવર કહ્યા એ. કરી કષણ આરંભ, ખેત્ર જ ખેડીયાં, કૂવા તળાવ ખણાવીયાં એ. ઘર આરંભ અનેક, ટાંકાં ભોયરાં મેડી ભાળ ચણાવીયા એ. લીંપણ શું પણ કાજ, એણી પરે પર પરે,
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________
"પૃથ્વીકાય વિરાધીયા રે. ધયણ નાહણ પાણી, ઝીલણ અપકાય, છતિ ધતિ કરી દુહવ્યા એ. ભાઠીગર કુંભાર, લેહ સુવનગર; ભાડભુંજા લીહા લાગર એ. તાપણ શેકણ કાજ, વસ્ત્ર નિખારણ રંગણ રાંધન રસવતી એ. એણી પરે કર્માદાન, પરે પર કેળવી તેઉ વાયુ વિરાધીયા એ. વાડી વન આરામ, વાવી વનસ્પતિ, પાન ફૂલ ફળ ચુંટીયાં એ. પિંક પાપડી થાક, શેકયાં સૂકવ્યાં; છેદ્યાં છુંઘાં આથીયાં એ. અળશી ને એરંડા, ઘાણી ઘાલીને ઘણા તિલાદિક પીલીયા એ. ઘાલી કેલુ માંહે, પીલી શેલડી, કંદમૂળ ફળ વેચીયાં એ. એમ એકેંદ્રી જીવ, હણ્યા હણાવીયા; હણતાં જે અનુમોદિયા એ. આ ભવ પરભવ જેહ, વળીય ભોગવે, તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડ એ.
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________
કૃમિ કરમીયા કીડા, ગાડર ગંડાલા, ઇયળ પૂરા ને અળશીયાં એ. વાળા જળ ચૂડેલ, વિચલિત રસ તણું, વળી અથાણું પ્રમુખનાં એ. એમ બે ઈદ્રી જીવ જેહ મેં દુહવ્યા તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડં એ. ઉપેહી જુ લીખ, માકડ મકાડા; ચાંચડ કીડી કંશુઆ એ. ગધી ધીમેલ, કાનખજુરીઆ ચીંગોડા ધનેરીયાં એ. એમ ઈદ્રી જીવ, જેહ મેં હવ્યા તે મુજ મિચ્છામિ દુકાં એ માખી મછમ ડાંસ, મસા પતંગીયા કંસારી કાલિયાવડા એ. હકણ વીછુ તીડ, ભમસ જમરીયે, કુંતાં બગ ખડમાંકડી એ. એમ ચઉરિદ્રી જીવ, જહ મેં દૂહવ્યા; તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડં એ. જળમાં નાખી જાળ, જળચર દુહવ્યા; વનમાં મૃગ સંતાપીયા એ. પીયા પંખી જીવ, પાડી પાશમાં
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૬
પોપટ ઘાલ્યા પાંજરે એ. એમ પંચંદ્રી જીવ, જે મેં દૂહવ્યા; તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડ એ.
ઢાલ ત્રીજી. (વાણુ વાણી હિતકારી છએ દેશી.) * ક્રોધ લેભ ભય હાંસથી જ, બોલ્યા વચન અસત્ય ફૂડ કરી ધન પારકા છ, લીધાં જેહ અદત્ત રે; જિનજી, મિચ્છામિ દુક્કડં આજ. તુમ શાખે મહારાજ રે જિનજી, દેઈ સારૂ કાજ રે જિનજી, મિચ્છામિ દુક્કડં આજ. ૧ - દેવ મનુષ્ય તિર્યંચમાં છે, મૈથુન સેવ્યાં જેહ, વિષ
યા રસ લંપટપણે છે, ઘણું વિડો દેહ રે. જિનy૦ ૨ - પરિગ્રહની મમતા કરી છે, ભવે ભવે મેલી આ
જે જિહાં તે તિહાં રહ્યું છે, કોઈ ન આવે સાથે રે, જિનજીક
રયણ ભજન જે કર્યાજી, કીધાં ભક્ષ અભક્ષ; રસના રસની લાલચે છે, પાપ કર્યો પ્રત્યક્ષ રે. જિન9. ૪
ત્રત લેઈ વિસારીમાં છે, વળી ભાંગ્યાં પચ્ચખાણ કપટ હેતુ કિરિયા કરીજી, કીધાં આપ વખાણ. જિનજી૫
ત્રણે ઢાળે આઠે દુહે છે; આલયા અતિચાર શિવ ગતિ આરાધન તણે છે, એ પહેલો અધિકાર રે. જિન મિચ્છામિ દુક્કડં આજ.
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૭ ઢાળ ચેથી.
(સાહેલડીજી-એ દેશી. ) આ પંચ મહાવ્રત આદરી સાહેલડીરે, અથવા તે વ્રત બાર તે; યથાશક્તિ ત્રત આદરી સાહેલડીરે, પાળો નિરતિચાર તે.
વ્રત લીધાં સંભારીરે સા, હડે ધરીએ વિચાર તો શિવ ગતિ આરાધન તણે સા, એ બીજો અધિકાર છે. ૨
જીવ સેવે ખમાવીએ સા, યોનિ ચોરાશી લાખ ત: મન શુદ્ધ કરી ખામણું સારુ, કેઈશું રોષ ન રાખ તે.
સર્વ મિત્ર કરી ચિંતવો સારુ કોઈ ન જાણે શત્રુ તે રાગ દ્વેષ એમ પરિહરે સા, કીજે જન્મ પવિત્ર છે.
સ્વામી સંઘ ખમાવીએ સારુ, જે ઉપની અપ્રીત તે; સ્વજન કુટુંબ કરી ખામણાં સારુ, એ જિનશાસન રીતિ તો.
ખામીએ ને ખમાવીએ સારુ, એહજ ધર્મને સાર તો શિવગતિ આરાધના તણે સારુ, એ ત્રીજે અધિકારતો.૬
મૃષાવાદ હિંસા ચોરી સા, ધનમૂછ મિથુન તે ક્રોધ ભાન માયા તૃષ્ણ સા., પ્રેમ ઠેષ પશુન્ય તે. છ
નિંદા કલહ ન કીજીએ સાત ફૂડે'ન દીજે આળ
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯
1; રતિ અરતિ મિથ્યા તો સા, માયા માહ
જંજાળ તા.
ረ
ત્રિવિધ ત્રિવિધ વેાસરાત્રિએ સા॰, પાપસ્થાન અઢાર તે; શિવગતિ આરાધન તણા સા॰, એ ચાથા અધિકાર તા. ૯ ઢાળ પાંચમી.
(હવે નિભ્રુણો ઇંડાં આાવીયા – એ દેશી. )
જનમ જરા મરણે કરી એ, આ સંસાર અસાર તે1; કર્યાં કર્યાં સહુ અનુભવે એ, કાઈ ન રાખણહાર તેા. શરણુ એક અરિહંતનુ એ, શરણ સિદ્ધુ ભગવંત ચરણ ધર્મ શ્રી જૈનના એ, સાધુ શરણુ ગુણવત તા.
૧
તા;
અવર્ માહ સર્વ પિરહરી એ,ચાર ચરણ ચિત્ત ધાર તા; ચિત્રગતિ આરાધન તણા એ, એ પાંચમા અધિકાર તા. ૩
આ ભવં પર ભવ જે કર્યાં એ, પાપ કન કંઈ લાખ તે; આત્મ શાખે તે નિ’ઢીએ એ, પડિકકમીએ ગુરૂ શાખ તે, ૪ મિથ્યામતિ વર્તાવિયા એ, જે ભાખ્યાં ઉત્સૂત્ર તે; કુમતિ *દાગ્રહને વશે એ, જે ઉત્થાપ્યાં સૂત્ર વા.
મ
ઘડયાં ઘડાવ્યાં જે ધણાંએ, ધરટી હુ હથિયાર તે; ભવ નવ મેલી મૂછીયાં એ, કરતાં જીવ સંહાર તા.
૬
પાપ કરીને પેાષીયા એ, જનમ જનસ પિરવાર તા; જન્માંતર યાહત્યા પછી એ, કાણે ન કીધી સાર તા.
આ ભવ પર ભવ જે કર્યાં એ, એમ અધિકરણ અનેક તે1;
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૯
ત્રિવિધ ત્રિવિધ સરાવીએ, આણી હૃદય વિવેક તો. ૭
દુકૃત નિદા એમ કરી એ, પાપ કરો પરિહાર તો શિવગતિ આરાધન તણે એ, છઠ્ઠો અધિકાર તો. ૯
ઢાળ છી. (આઘે તું જોઈને જીવડા–એ દેશી.) ધન ધન તે દીન માહરા, જીહાં કીધે ધર્મ દાન શીયળ તપ ભાવના, ટાળ્યાં દુષ્કૃત કર્મ. ધન ધન
શત્રજયાદિક તીર્થની, જે કીધી જાત્ર જુગતે જિનવર , પૂછયા, વળી પિષ્યાં પાત્ર, ધન
પુસ્તક જ્ઞાન લખાવીયાં, જીર્ણહર જિન ચૈત્ય, સંઘ ચતુવિધ સાચવ્યા, એ સાતે ખેત્ર. ધન
પડિકકમણાં સુપરે કર્યા, અનુકંપા દાન; સાધુ સરિ વિઝાયને, દીધાં બહુ માન. ધન
ધર્મ કાજ અનુમોદી, એમ વારો વાર; શિવગતિ આરાધન તણે, એ સાતમો અધિકાર. ધન
ભાવ ભલે મન આણીએ, ચિત્ત આણું ઠામસમતા ભાવે ભાવીયે, એ આતમરામ, ધન,
સુખ દુઃખ કારણ જીવને, કોઈ અવર ન હોય; કર્મ આપ જે આચર્યા, ભેગવીયે સેય. ધન
સમતા વિણ જે અનુસરે, પ્રાણું પુણ્ય કામ, છાર ઉપર તે લીપણું, ઝાંખર ચિત્રામ. ધન
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભાવ ભલી પરે ભાવીયે, એ ધર્મનો સાર; શિવગતિ આરાધન તણો,એ આઠમો અધિકાર. ધન ૯
ઢાળ સાતમી. (રૈવતગિરિ હુઆ, પ્રભુનાં ત્રણ કલ્યાણ –એ દેશી. )
હવે અવસર જાણી, કરી લેખણ સાર; અણસણ આદરીયે, પચ્ચખી ચારે આહાર, લલુતા સવિ મૂકી, છાંડી મમતા અંગ; એ આતમ ખેલે, સમતા જ્ઞાન તરંગ. ૧
ગતિ ચારે કીધાં, આહાર અનંત નિઃશંક; પણ તૃપ્તિ ન પામે, જીવ લાલચી રક: દુલહો એ વળી વળી, અણસણને પરિણામ એહથી પામી, શિવપદ સુરપદ ઠામ. ૨
ધન ધનો શાલિભદ્ર, ખધો મેઘકુમાર,અણસણ આરાધી, પામ્યા ભવન પાર; શિવ મંદીર જાશે, કરી એક અવતાર; આરાધન કેરો એ, નવમો અધિકાર.
દશમે અધિકારે, મહામંત્ર નવકાર; મનથી નવિ મૂકે, શિવ-સુખ ફલ સુહકાર, એહ જપતાં જાયે, દુર્ગતિ દોષ વિકાર; સુપરે એ સમરે, ચિદ પૂરવને સાર. ૪
જન્માંતર જાતાં, જે પામે નવકાર; તે પાતિક ગાળી, પામે સુર અવતાર; એ નવપદ સરિખો, મંત્ર ન કોઈ સાર; એહ ભવ ને પરભવે, સુખ સંપત્તિ દાતાર
ભલ ભલડી, અજ રાણી થાય, નવપ્રદ મહિમાથી, રાજસિંહ મહારાય, રાણી રત્નાવતી, બેહુ પામ્યા છે
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૧
સુરભગ એક ભવ પછી લેશે, શિવ વધુ સોગ. ૬
શ્રીમતીને એ વળી, મંત્ર ફળે તત્કાલ ફણિધર ફીટીને, પ્રગટ થઈ ફૂલમાળ, શિવકુમાર જોગી, સોવન પુરુષો કીધ; એમ એણે મને, કાજ ઘણાંનાં સિદ્ધ.
૭ એ દશ અધિકારે, વીર જિણેસરે; ભાગે આરાધન કેરે વિધિ, જેણે ચિત્ત માંહી રાખે તેણે પાપ પખાળી, ભવ ભય દુરે નાખે;જિન વિનય કરંતાં, સુમતિ અમૃત રસ ચાખ્યો.૮
ઢાળ આઠમી. (નમે ભવિ ભાવશું–એ દેશી.) સિદ્ધારથ રાજા કુળ તિલો એ, ત્રિશલા માત મલ્હાર તે, અવનિતલ તમે અવતર્યા એ, કરવા અમ ઉપકાર તો જયો જિન વીરજી એ.
મેં અપરાધ કર્યા ઘણાં એ, કહેતાં ન લહું પાર ; તુમ ચરણે આવ્યા ભણી એ, જે તારે તો તાર તો; જય૦ ૨
આશ કરીને આવી એ, તુમ ચરણે મહારાજ તે; આવ્યાને ઉવેખશો એ, તો કેમ રહેશે લાજ તો. જય૦ ૩
કરમ અલુજણ આકરાં એ, જન્મ મરણ જંજાલ તો હું છું એહથી ઉભગો એ, છોડવ દેવ દયાળ તો. જયે ૪
આજ મારથ મુજ વન્યા એ, નાઠાં દુઃખ દંદોલ તો; તુઠો જિન ચાવીશ એ, પ્રગટયાં પુણ્ય કલોલ તો. જય૦
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભવે ભવે વિનય કુમારડે એ, ભાવ ભક્તિ તુમ પાય તે દેવ દયા કરી દીજીયે એ, બોધિ બીજ સુપસાયા તે. જ
કળશ, ઈહ તરણતારણ સુગતિ કારણ,દુઃખ નિવારણ જગ જા, શ્રી વીર જિનવર ચરણ થતાં, અધિક મન ઉલ્લટ થયો. ૧
શ્રી વિજય દેવ સૂવિંદ પટધર, તીરથ જંગમ એણી જગે; તપગચ્છપતિ શ્રીવિજયપ્રભ સૂરિ તેજે ઝગમગે. ૨
શ્રી હીરવિજયસૂરિશિષ્ય વાચક, કીર્તિવિજય સુરગુરૂ સમ, તસ શિષ્ય વાચક વિનયવિજયે, થો જિન વીશ.
૩ સય સત્તર સંવત એગણત્રીશે, રહી રાંદેર ચોમાસ એક વિજ્યા દશમી વિજય કારણ, કી ગુણ અભ્યાસ એ. ૪
નરભવ આરાધન સિદ્ધિસાધન, સુકૃત લીલ વિલાસ એક નિર્જરા હેતે રતવન રચિયું, નામે પુણ્ય પ્રકાશ એ. પ
શ્રી પુણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન સંપૂર્ણ
ર૪ ચાર શરણાં. મુજને ચાર શરણ હશે, અરિહંત સિદ્ધ સાધુ કેવલી ધર્મ પ્રકાશી, રત્ન ત્રણ અમુલખ લાધે.
મુજને,
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૩
ચઉ ગતિ તણું દુઃખ છેદવા, સમર્થ શરણ એ છે; પૂર્વે મુનિવર જે હુઆ, તેણે કીધાં શરણું તે છે. મુજને
સંસાર માંહી જીવને, સમરથ શરણ ચારો છે; ગણી સમયસુંદર એમ કહે, કલ્યાણ મંગળકારી છે. મુજને 3
લાખ ચોમાશી છવ ખમાવીએ, મન ધરી પરમ વિવેક જી; મિચ્છામિ દુક્કડં દીજીએ, જિનવચને લહિએ ટેક છે. લાખ
સાત લાખ સુદ્ર ગતિ તેઉ વાઉના, દશ ચૌદ વનના ભેદે છે; ખટ વિગલ સુર તિરિ નારકી, ચઉ ચઉ ચઉદે ભેદો નરના છે. લાખ છવા નિ એ જાણીને, સઉ સઉ મિત્ર સંભવ છે ગણી સમયસુંદર એમ કહે, પામીયે પુન્ય પ્રભાજી, લાખ૦ ૩
પાપ અઢારે જીવ પરિહરે, અરિહંત સિદ્ધની શાખે છે; આલોવ્યાં પાપ છૂટીએ, ભગવંત એણે પેરે ભાખે છે. પાપ
આશ્રવ કષાય દેય બંધના, વળી કલહ અભ્યાખ્યાન જ રતિ અરતિ પિશુન નિંદના, માયા મેહ મિથ્યાત્વ છે. પાપ
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૪
મન વચન કાયાએ જે કર્યા, મિચ્છામિ દુક્કડ તેહ
ગણી સમયસુંદર એમ કહે, જન ધર્મને મમી એહ છે, પાપ૦
ધન ધન તે દિન મુજ કદી હશે, હું પામીશ સંજમ સુધી જી; પૂર્વ ઋષિ પંથે ચાલશું ગુરૂ વચને પ્રતિબુધે . ધન
અંત પંત ભિક્ષા ગોચરી, રણુ વણે કાઉસગ્ગ કરશું છે, સમતા શત્રુ મિત્ર ભાવશું, સંગ સૂધે ધરણું છે. ધન
સંસારના સંકટ થકી, હું છુટીશ અવતારો જ; ધન ઘન સમયસુંદર તે ઘડી, તે હું પામીશ ભવને પાર છે. ધન
૨૫ પદ્માવતી આરાધના. હવે રાણી પદ્માવતી, જીવરાશિ ખમાવે; જાણપણુ જગતે ભલું, ઇણ વેળા આવે.
તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડ, અરિહંતની શાખ જે મેં જીવ વિરાધીયા, ચઉરાશી લાખ. તે મુજ ૨
સાત લાખ પૃથ્વી તણા; સાતે અપકાય; સાત લાખ તેઉકાયના, સાતે વળી વાય. તે
દશ પ્રત્યેક વનસ્પતિ, ચઉદ સાધારણ; બિત્રિ
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૫
ચઉરિદ્રિ જીવના, બે બે લાખ વિચાર, તે
દેવતા તિર્યંચ નારકી, ચાર ચાર પ્રકાશી, ચઉદક લાખ મનુષ્યના, એ લાખ ચોરાશી. તે
ઇણ ભવ પરભવે સેવીયા, જે પાપ અઢાર; વિવિધ ત્રિવિધ કરી પરિહરૂં, દુર્ગતિના દાતાર. તે ૬
હિંસા કીધી જીવની, બેલ્યા મૃષાવાદ દોષ અદત્તાદાનના, મૈથુન ઉન્માદ. તે
પરિગ્રહ મે કારમે, કીધે ક્રોધ વિશેષ; માન માયા લેભ મેં કયાં, વળી રાગ ને દ્વેષ. તે ૮
કલહ કરી જીવ દુહવ્યા, કીધાં કૂડાં કલંક; નિ કીધી પારકી, રતિ અરતિ નિશકે. તે ૯
ચાડી કીધી ચેતરે, કીધે થાપણ મેસે; કુગુરૂ કુદેવ કુધર્મને, ભલે આ ભરોસો. તે ૧૦
ખાટકીને ભવે મેં કીયા, જીવ નાનાવિધ ઘાતક ચીડીમાર ભવે ચરકલા, માર્યા દિન રાત. તે ૧૧
કાછ મુલ્લાને ભવે, પઢી મંત્ર કઠોર, જીવ અનેક ઝભે કીયા, કીધાં પાપ અઘોર. તે
૧૨ માછીને ભવે માછલાં, ઝાલ્યાં જળવાસ; ધીવર ભીલ કેળી ભવે, મૃગ પાડ્યા પાશ. તે
૧૩ કેટવાળને ભવે મેં કીયા, આકરા કર દંડક બંદીવાન ભરાવીયા, કારડા છડી દંડ. તેવ
૧૪
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________
પરમાધામીને ભવે, કીધાં નારકી દુઃખ, છેદન ભેદન વેદના, તાડન અતિ તિખે. તે
૧૫ કુંભારને ભવે મેં કીયા, નીમાણે પચાવ્યા, તેલી જ તિલ પીલીયા, પાપે પિંડ ભરાવ્યાં. તે ૧૬
હાલી ભવે હળ ખેડીયાં, ફાડયાં પૃથ્વીના પેટ; સુડ નિદાન ઘણાં કીધાં, દીધાં બળદ ચપેટ. તે ૧૭
માળીને ભવે રોપીયાં, નાનાવિધ વૃક્ષ મૂળ પત્ર ફળ ફૂલનાં લાગ્યાં પાપ તે લક્ષ. તે
૧૮ અધોવાઈયાને ભવે, ભર્યા અધિક ભાર; પિડી પુઠે કીડા પડ્યા, દયા નાણી લગાર. તે
૧૮ - છીપાને ભવે છેતર્યા, કીધા રંગણ પાસ; અગ્નિ આરંભ કીધા ઘણું, ધાતુવાદ અભ્યાસ. તે
૨૦ શૂરપણે રણ મુઝતાં, માય માણસ વૃંદમદિરા માંસ માખણ ભખ્યાં, ખાધાં મૂળ ને કંદ, તે
૨૧ ખાણખણાવી ધાતુની, પાણી ઉલેચ, આરંભ કીધા અતિ ઘણા, પોતે પાપજ સંચ્યાં. તે
૨૨ કર્મ અંગાર કીયા વળી, ઘરમેં દવ દીધા; સમ ખાધા વીતરાગના, કૂડા કેસજ કીધા. તે
ર૩ બીલી ભવે ઉંદર લીયા, ગીરાલી હત્યારી; મૂઢ ગમાર
૧ વિનાશ. ૨ નીંભાડા. ૩ ખેડુત. ૪ ગાડાં ભાડે ફેરવનાર ૫ પિઠી-બળદ. ૬ ન આણી.
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૭
તણે ભવે, મેં જૂ લીખ મારી. તે॰ ભાડભુજા તણે ભવે, એકેન્દ્રિય ધહું શેકીયા, પાડતાં રીવ, તે
ખાંડણુ પીસણુ ગારના, આર ંભ અગ્નિનાં, કીધાં પાપ ઉર્દૂક, તે
જીવ; જવારી
અનેક; રાંધણુ
૨૪
ચણા
૨૫
ત્રિકથા ચાર કીધી વળી, સેન્યા પાંચ પ્રમા; ઈષ્ટ વિયેાગ પાડયા કીયા, રૂદન વિખવાદ. તે
૨૭
સાધુ અને શ્રાવક તણાં, વ્રત લઈને ભાંગ્યાં; મૂળ અને ઉત્તર તણાં, મુજ દૂષણ લાગ્યાં.
૨૮
સાપ વીંછી સિંહૈં ચીવરા, શકરા ને સમળી; હિંસક જીવ તણે ભવે, હિ ંસા ઝીલી સબળી. તે
૨૯
ઈંધણ
૨૬
વાવડી દૂષણ ધણાં, વળી ગર્ભ ગળાવ્યા; છત્રાણી ઢાળ્યાં ઘણાં, શીળ વ્રત ભજાગ્યાં. તે
૩૦
સવ અનંત ભમતાં થકાં, કીધાં દેહ સંબંધ; ત્રિવિધ ત્રિવિધ કરી વેાસિરૂં, તીશું પ્રતિબંધ, તે॰
૩૧
ભવ અનંત ભમતો થકાં, કીધાં પરિગ્રહ સંબંધ, ત્રિવિધ ત્રિવિધ કરી વાસિરૂ, તીશું પ્રતિખધ. તે
ભવ અનંત ભમતાં થકાં, કીધા કુટુ ંબ સબંધ, ત્રિવિધ કરી વાસિરૂ, તીશું પ્રતિખ ંધ. તે ઇણી પરે ઇહ ભવ પરભવે, કીધાં પાપ ત્રિવિધ કરી વાસિરૂ, તીનું પ્રતિબંધ, તે
અખત્ર;
५
33
ત્રિવિધ
33
૧ ભીઠ્ઠીથી ચણા વિગેરે અનાજ શેકનાર ર રાડેા. ૩ અધિક. ૪ બાજ પક્ષી. ૫ નઠારાં.
૩૨
ત્રિવિધ
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________
કરૂં જન્મ પવિત્ર. તે
૩૪ એણી વિધે એ આરાધના, ભવિ કરશે જેહ, સમયસુંદર કહે પાપથી, વળી છૂટશે તેહ. તે ૩
રાગ વેરાડી જે સુણે, એહ ત્રીજી ઢાળ, સમયસુંદર કહે પાપથી, છૂટે તે તત્કાળ. તે
૨૬ શ્રી શત્રુંજય તીર્થમાલા.
ઢાળ પહેલી. તમે શાને રેકે છે રાનમાં-એ દેશી. વિમલાચલ વાલા વારૂરે,
ભલે ભવિઅણ ભેટે ભાવમાં તુમ્હ સેવો એ તીરથ તારૂ રે,
જિમ ન પડો ભવના દાવમાં. ભલે ૧ જગ સઘળા તીરથને નાયક,
તમે સેવ શિવસુખ દાયક રે. ભલે રે એ ગિરિરાજને નયણે નીહાળી,
તમે સેવ અવિધિ દોષ ટાળી રે, ભલે. ૩ મુક્તાસાધન ફૂલે વધાવી,
નમી પૂજી ભાવના ભાવો રે. ભલે ૪ કાંકરે કાંકરે સિદ્ધ અનંતા, - સંભારે પાજે ચઢતાં રે.
ભલે. ૫ આદિ અજિત શાંતિ ગૌતમ કેરાં,
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯
ભલેટ ૬
ભલે ૭
ભલે. ૮
ભલે ૯
ભલે ૧૦
પહેલાં પગલાં પૂજે ભરેલાં રે. આયે ઘોળી પરબ કે ચઢીએ,
તિહાં ભરત ચક્રપદ નમીએ રે, નીલી પરબ અંતરાલે આવે,
હાંરે નેમી વરદત્ત પગલાં સોહાવે રે. આદિ શૂભ નમી ફંડ કુમારા,
હીંગલાજ હડે ચઢે પ્યારા રે. તિહાં કલિકુંડ નમી શ્રીપાસ,
હારે ચઢો માન મોડી ઉલ્લાસ રે. ગુણવંતગિરિના ગુણ ગાઈ,
છાલાકુ ડે વિસામે ભાઈ રે. તિહીંથી મકાગાલી પંથે ધસીએ, - પ્રભુગઢ દેખીને ઉલ્લસીએ રે. નમીએ નારદ અયમત્તાની મુરતી,
વળી દ્રાવિડ વારિખીલ સુરતી રે. તીરથ ભૂમી દેખી સુખ જાગે,
નીરખો હેમકુંડની આગે રે. રામ ભરત શુક સેલગ સ્વામી,
થાવસ્થા નમું શીર નામી રે. ભુખણકુંડ વાડી જઈ વંદે,
સુકોમલ મુનિપદ સુખ કંદો રે,
ભલે ૧૧
ભલે ૧૨
ભલે. ૧૪
ભલે ૧૫
ભલે ૧૬
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૦
આગળ હનુમત્ત વીર કહાવે, હાંરે તિહાંથી બે વાટે જવાએ રે.
ડાખી દિશા રામપેાળ હુરજી, સામી ીસે નદી શેત્રુંજી રે. જોતાં જમણી ઢીસે વા ભાળી,
મુનિ જાલી મયાલી ઉયાલી રે. તિહાંથી ડાબી ક્રિશી સામા સાહાવે, નમા દેવકી ખટસુત ભાવે રે, ઇમ શુદ્ધ ભાવ થકી ઉત્કર્ષ,
રામપાળમાં પેસીએ હરખે રે. કુંતાસરે પાળે નવઘણ ભાળે, જેહુ કીધી શાહ શૃગાલેા રે. ધાઈ સાપાન ચઢી અતિ હરખા,
જઈ વાઘણપાળે નીરખા રે,
સ્થીરતા એ શુભ જોગ જગાવે, કહે અમ્રુત ભાવના ભાવે રે.
ભલે ૧૭
ભલે૦ ૧૮
ભલે ૧૯
ભલે ૨૦
ભલે ૨૧
ભલે૦ ૨૨
ભલે૦ ૨૩
ભલે૦ ૨૪
ઢાળ બીજી.
સીતા હરખોજી હરખોજી–એ ટેક.
નીરખીજી નીરખીજી, હું તેા હરખું રે નીરખોજી, હરખીજી હરખીજી, હું તેા પ્રખું રે નીરખીજી, ૧ હું અતિ હરખે સ ંચરતાં જોતાં, જિનધર એળા આળેજી;
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૧ જીવ જગાવી શીષ નમાવી, આવી હાથી પાળે. હું તો ૧
આગલી પુંડરીકપાળે ચઢતાં, પ્રણમું બે કર જેડીતીર્થપતિનું ભુવન નીહાળી, કરમ મંજરમેં તોડી. હું તા. ૨
મૂળ ગભારે જાતાં માનું, સુકૃત સઘળાં તેડીજી; તક્ષણ દુષ્કૃત દૂરે પળાયાં, નાખી કુમતિ ઊખેડી. હું તો૦ ૩.
દીઠે લાડક મરૂદેવીને, બેઠે તીરથ થાપીજી પૂરવ. નવાણું વાર આવ્યાથી, જગમાં કરતિ વ્યાપી. હું તો. ૪
શ્રી આદીશ્વર વિધિશું વંદી, બીજા સર્વ જુહારૂં નસિવિનમિકાઉસગીઆપાસે જોઈ જોઈ આતમ તારૂ-હું તો૦૫
સાહમા ગજવર બંધે બેઠાં, ભરતચક્રીની માડીજી; તિમ સુનંદા સુમંગળા પાસે, પ્રણમું તે ધન લાડી. હું તો ૬
મૂળ ગભારામાં જિનમુદ્રા, એકે ઉણા પચાસજી; રંગમંડપમાં પડિમા એંશી, વંદી ભાવ ઉલ્લાસે. હું તો ૭
ચૈત્ય ઉપર ચૌમુખ થાઓ છે, ફરતી પ્રતિમા વંદુજી, વળી ગૌતમ ગણધરની ઠવણ શી તારીફ વખાણું. હું તો૦૮
દેહેરા બાહિર ફીરતી દરી, ચૌપન રૂડી દીસે, તેમાં પ્રતિમા એકસે ત્રાણું, દેખી હિયડું હસે. હું તે૦૯
નીલુડી રાયણ તરૂવર હેઠલ, પીલુડા પ્રભુજીના પાયજી) પૂછ પ્રણમી ભાવનાભાવી,ઉલટ અંગે ન માય. હું તા. ૧૦
તસ પદ હેઠળ નાગોરની, મૂરત બેઉ હાજી; તસ. સુર પદવી સિદ્ધાચળના, માહામ્યમાંહીકહાવે. હું તે૧૧
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૨
સાહમા પુડરીકસ્વામી વિરાજે, પ્રતિમા છત્રીસ સગેજી; તેહમાં બૌદ્ધની એક જિન પ્રતિમા, ટાળી નમીએ રગે. હું તા
૧૨
તિહાંથી બાહિર ઉત્તર પાસે, પ્રતિમા તેર કૈદારજી; એક રૂપાની અવર ધાતુની, પંચ તીરથ છે વારૂ, હું તા૦ ૧૩
ઉત્તર સન્મુખ ગણધર પગલાં, ચઉદ સાં બાવનનાંજી; તેહમાં શાંતિ જિષ્ણુ જુહાર, પૂગ્યા કાડ તે મનના. હું તા॰૧૪
દક્ષિણ પાસે સહસ ફ્રૂટને, દેખી પાપ પળાયાજી; એક સહસ ચાલીસ જિનેશ્વર; સ ંખ્યા એ કહેવાય. હું તા૦ ૧૫
દસ ક્ષેત્રે મળી ત્રીસ ચાવીસી, વળી વિહરમાનવિદેહજી; એક સા આઠ ઉત્કૃષ્ટ કાળે, સપ્રતિ વીસ સનેહી. હું તા૦ ૧૬
ચાવીસજિનનાં પંચ કલ્યાણક, એક સાવીસ સ ંભાળી′5 શાશ્વતા ચાર પ્રભુ સરવાળે, સહસફ્રૂટ નિરધારી. હું તેા ૧૭ ગેામુખ યક્ષ ચક્રકેસરી દેવી, તીરથની રખવાળીજી; તે પ્રભુના પદ પંકજને સેવે, કહે અમૃત નિહાળી.હુ તા ૧૮ ઢાળ ત્રીજી.
મુનિસુવ્રત જિન અરજ અમારી–એ દેશી.
એક દિશાથી જિન ઘર સંખ્યા, જિનવરની સ ંભળાવું રે; આતમથી એળખાણ કરીને, તે અહિં ઠાણ બતાવું રે; ત્રિભુવન તારણ તીરથ દે.
૧
રાયણથી દક્ષિણને પાસે, દેહરી એક ભલેરી રે;
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૩
તેહમાં ચૌમુખ ય જુહારૂ; ટાળું ભવની ફેરીરે. ત્રિભુ. ૨
ચૌમુખ સર્વ મળીને છુટા, વીસ સંખ્યાએ જાણું રે. છુટી પ્રતિમા આઠ જુહારી, કરીએ જનમ પ્રમાણરે. વિભ૦૩
સંઘવી મોતીચંદ પટણીનું, સુંદર જિનઘર શોહે રે તિહાં પ્રતિમા ઓગણસ જુહારી, હિયડું હરખિત હોય રે. ત્રિભુ ૪
શ્રીસમેતશિખરની રચના, કીધી છે ભલી બ્રાન્ત રે વીસ જિનેશ્વર પગલાં વંદુ, બાવીસ જિન સંગાથે રે. ત્રિભુ ૫
કુશલબાઈના ચૌમુખ માંહી, સિત્તેર જિન સોહાવે રે, અંચળગચ્છના દેહરા માંહી, બત્રીસજિનછ દિખાવેરે.ત્રિભુવ૬
સામુલાના મંડપમાંહિ, છેતાલીસ જિમુંદો રે; ચોવીસવો એક તિહાં છે; પ્રણમું પરમાણંદો રે. ત્રિભુત્ર ૭
અષ્ટાપદ મંદીરમાં જઈને, અવિધિ દોષ તજીસ રે, ચાર આઠ દસ દોય નમીયે, બીજા જિન ચાળીસ રે. ત્રિભુત્ર 2
શેઠજી સુરચંદની દહેરીમાં, નવ જિન પડિમા છાજે રે; ઘીયા કુંવરજીની દહેરીમાં, પ્રતિમા ત્રણ વિરાજે છે. ત્રિભુ ૯
વસ્તુપાળના દેહરામાંહિ, થાણ્યા શ્રી ઋષભ જિર્ણદારે; કાઉસગીઆબેએકત્રીસજિનવર,સંઘવી તારાચંદરે ત્રિભુ ૧૦
મેરૂશિખરની રચના મળે, પ્રતિમા બાર ભલેરી રે; ભાણ લીંબડીયાની દેહરીમાં, દસ પ્રતિમા જુઓહેરી રે. ત્રિભુ ૧૧
સંઘવી તારાચંદ કેવળ પાસે, દેહરી છે અનેરી રે, તેહમાં દસ જિન પ્રતિમા નીરખી, સ્થીર- પરિણતિ થઈ
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉo
૧૫
મેરી રે. ત્રિભુo
૧૨ પાંચ ભાઈઓના દેહરા માંહી, પ્રતિમા પાંચ છે મેટી રે; બીજી તેત્રીસ જિન પડિમા છે, એ વાત નહી બેટર. ત્રિભુ
૧૩ અમદાવાદીનું દેહરૂં કહીએ, તેહમાં પ્રતિમા તેર રે; પછવાડે દેહરી માંહિ, પ્રણમું આઠ સવેરી રે. ત્રિભુત્ર ૧૪
શેઠ જગન્નાથજીએ કરાવ્યું, જિન મંદિર ભલે ભાવે; તેમાં નવ જિન પડિયા વંદી, કવિ અમૃત ગુણ ભાવે રે, ત્રિભુ
ઢાળ ચેથી. તમે પીળાં પીતાંબર પહેર્યા છે, મુખને મરકલડે-એ દેશી.
રાયણજી ઉત્તર પાસેજી, તીરથના રસીઓ; જિનવર જિનઘર ઊલાસે, મુજ હઈડે વસીઆ.
સહુ ભાખ્યો જોઈ શીરનામીજી, તીમુજ મનના અંતરજામીજી. મુજ
જિનમુદ્રાએ અષમ જિદોજી, તીતીમ ભરત બાહુબળી વંદોજી, મુજ નમિ વિનમિ કાઉસગ સીમાજી; તી. બ્રાહ્મી સુંદરી એક દેહરીમાં છે. મુજ
૨ પક્ષ કિસન શુકલ બ્રહ્મચારીજી, તી. શેઠ વિજયને વિજયા નારીજી મુજ એહવા કો ન હુવા અવતારી, તી. જાઉં તેહની હું બલિહારીજી. મુજ
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૫
ગચ્છ અંચલ ચિત્ય કહાવે, તીર વીસ પડિયા વંદુ ભાઈ, મુજ તાસ મંડપ થંબા મહીજી, તી, તેર પડિમા થાપી ઉછાહી. - વાછરડા મંગલ ખંભાતી, તી. તસ ચૈત્યમાં ત્રણ સેહાતીજી, ચઉદ પડિયા વંદુ ત્યાંહી. મુજ૦ ૫ - ભુખણદાસના દેહરા માંહીજી, તી. તેર પડિમાં થાપી ઉછાંહી; મુજ૦ વાછરડા મંગળ ખંભાતીજી, તી. તસ ચૈત્યમાં ત્રણ સોહાતાજી. મુજ૦
સાકરબાઇની દહેરી વંદો, તી. સાત પ્રતિમા નીરખી આણું દોજી, મુજ તિહાંથી વળી આગલ ચાલે છે, તી. માતા વિસેતાનું કહેવું ભાળો. સુજ
પણ તે વસ્તુપાળે કરાવ્યું છે, તી. આઠ પ્રતિમાઓ સહાચુંજી; મુજ. તે ઉપર ચૌમુખ રાજે), તી. ચાર ચાયત જિન વિરાજે છે. મુજ
ઉગમણી બે છે દહેરીજી, તી. જિન પડિમા ઈગ્યાર ભલેરી), મુજ. શા. હેમચંદની દક્ષણાતીજી, તી. દહેરીમાં જેડી સોહાતીજી. મુજ
શા. રામજી ગંધારીએ કીધેજી, તીપ્રાસાદ ઉત્તમ પ્રસિદ્ધોજી; મુજ તિહાં ચૌમુખ દેખી આણંદુજી, તી. સાત પ્રતિમા શોખે વંદુજી. મુજ
૧૦ ખટ દેહરી છે તસ સંગેજી, તી, નમીએ બેંતાલીસ ૨૦
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૬
રંગેજી, મુજ તિહાં ચોવીસ જિનની માડીજી, તી. જિન સંગે લેઈને કહાડીજી. મુજ
૧૧ મૂલકારની ભમતી માંહીજી, તી ફરતી છે ચાર દિશાએજી મુજ પાંચસેહે સડસઠ સુખ કંદોજી, તી. કરતા જિન સઘળે વંદોજી. મુજ
મૂળકાટનાં ચૈત્ય નીહાળજી, તી. એક સો પાંસઠ સરવાળેજી, મુજ તિહાં પ્રભુ સગવીસ સેંહે વંદેજ, તી. કહે અમૃત ચિર નંદોજી. મુજા
૧૩ ઢાળ પાંચમી. વાત કરે વેગળા રહી વિસરામી રેએ દેશી.
હવે હાથીપળની બાહિરે વિસરામી રે, બે ગોખે છે જિનરાજ, નમું શીર નામી રે, તેહથી દક્ષિણ એણુએ, વિટ કહું જિનઘર જિનને સાજ, નમું.
કુમર નરીંદે કરાવીઓ, વિ. ધન ખરચી સાર વિહાર નમું નમું બાવન શિખરે વંદીઓ, વિ. તિહું તર જિન પરિવાર, નમુંo
વળી ધનરાજને દેહરે, વિ૦ પ્રતિમા વંદુ સાત નમું હરે વર્ધમાન શેઠને, વિ, પ્રતિમા સાત વિખ્યાત. નમું 3
સા રવજી રાધનપુરી, વિટ તેહનું જિનઘર જોય; નમું તિહાં પનર જિન દીપતા, વિ. પ્રણમી પાતિકાય. નમું છે
તેહ ની પાસે વિરાજતા, વિ. મંદિરમાં જિન ચાર;
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭
નમું હાથી આગળ જોઈએ, વિટ અદભુત રચના સાર. નમું૦૫
જગત શેઠજીએ છીએ, વિ, ત્રીશિખરે પ્રાસાદ,મુંo તિહાં પન્નર જિન પેખતાં, વિ. મુજ પરિણતી હુઈ આલ્હાદ. નમું
પાસે ભુવન જિનરાજનું, વિ. તિહાં ખટ પ્રતિમા ધાર; નમું મૂચ્છ ઉતારી કીયું, વિ. તે હીરબાઈએ સારનમું૭ - કુંવરજી લાધા તણું,વિદેવળ ખાસ નમું તેત્રીસ જિનશું થાપીઆ, વિ. સહસફણા શ્રીપાસ નમું- ૮
વિમળ વસહી એ ચિત્ય છે, વિ. જુઓ ભૂલી વાણુમાં ચાર નમુંવળી ભમતીએ ચૌમુખ બે મળી, વિ૦ તિહાં એકાશી જિન ધાર. નમુંo
નેમીસર ચારી તિહાં, વિ. એક સે સિત્તેર દેવ નમું મૂલ નાયક શું વંદીએ, વિ. વળી લોકનાલ તતખેવ, નમું ૧૦
વિમલ વસહી પાસૈ અકે, વિર દેહરી હોય વિશાળ નમું પ્રતિમા આઠ જુહારીએ, વિ૦ આતમ કરી ઉજમાળ. નમું
૧૧ પુન્ય પાપનું પાખું, વિથ કરવાને ગુણવંત, નમું મોક્ષ બારી નામે છે, વિ. તિહાં પેસી નીકળે સંત; નમું ૧૨
તીરથની ચાકી કરે, વિ, વળી સંધ તણું રખવાળ; નમુંકરમાસાહી થાપીયા, વિ. સહુ વિઘન હરે વિસરાળ. નમું
૧૩
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૮
સઘળે અંગે શોભતા, વિ. ભૂષણ ઝાકઝમાળ; નમું ચરણ ચોળી પહેરણે, વિ, સોહે ઘાટડી લાલ ગુલાલ, નમું.
૧૪ ચતુર ભુજા ચક્રેશ્વરી,વિ. તેના પ્રણમી પાય નમું સંધ સકળ ઓળગ કર, વિબુદ્ધ અમૃત ભર ગુણ ગાય. નમું ૧૫
ઢાળ છઠ્ઠી. ભવિ તમે વલે રે શંખેશ્વર જિનરાયા–એ દેશી.
ભવિ તુમે સેવો રે એ જિનવર ઉપગારી, કે નહી એવો રે, તીરથમાં અધિકારી. એ આંકણી.
હાથીપાળથી ઉત્તર શ્રેણી, જિનઘર જિનછ છાજે. સમવસરણ સુંદર છે તેહમાં, પ્રતિમા ચાર વિરાજે.ભવિ. ૧
સમવસરણ પછવાડે દેહરી, આઠે અનોપમ સોહે; વીસ જિનેશ્વર તેહમાં બેઠા, ભવિયણનાં મન મોહે. ભવિ. ૨
રતનસીંધ ભંડારી જેણે, કીધું દેવળ ખાસ; તિહાં જિન ચાર સંઘાથે થાપ્યાં, વિજય ચિંતામણી પાસ. ભવિ. ૩
તેની પાસે ચાર છે દેહરી, તિહાં જિન પડિયા વિસ, પ્રેમજી વેલજી સાહને દેહરે, પ્રણમું પાંચ જગીસ. ભવિ. ૪
નથમલ આણંદજીએ કીધું, જિન મંદિર સુવિસાલ; તિહાં જઈ પાંચ જિનેશ્વર ભેટે, મે ભવ જંજાળ. ભવિ. ૫
વધુસા પરણીને દેહરે, અણદસ જિનરાય; પાસે દેહરી ચિનાઈ બિંબની, દેશ બંગાળા કહીયા. ભવિ.
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________
gok અતિ અદ્દભુત જિન મંદિર રૂડું, લાધા વહેારા કેરું તિહાં સત્તર જિન પડિમાનંદે; તેહનું ભાગ્ય ભલેરૂં. ભવિ. ૭
સા મીઠાચંદ લાધા જાણું, પાટણ શહેરના વાસી જિનમંદિર સુંદર કરી પડિયા, પાંચ ઠવી છે ખાસી. ભવિ. ૮
ગુણત જયમલજીને દેહરે, ચૌમુખ જઈને જુહારૂં પ્રતિમા દોય દિગંબર દેહર, ભુવને નિરખી ભાખ્યું સારૂ. ભવિ.
રિખમ મોદીએ પ્રાસાદ કરાવ્યો, તિહાં દસ પડિમા વંદે રાજસી સાહના દેહરામાંહી, ભેટયા સાતજિમુંદો.ભવિ. ૧૦
તીરથે સંઘ તણે રખવાલો, યક્ષ કપર્દિ કહીએ, બીજી માત ચશ્કેસરી વંદી, સુખ સંપત્તિ સહુ લહીએ. ભવિ. ૧૧
નહાનાં મહટાં ભુવન મળીને, બેંતાલીસ અવધારે સંખ્યાએ જિનજીની ડિમાં, પાંચસેંસાળજુહાર. ભવિ. ૧૨
ઈણિ પરે સઘળાં ચય મળીને, નાહી સુરજ કુંડ; જ્યણાએ શુચિ અંગ કરીને, પહેરો વસ્ત્ર અખંડ. ભવિ. ૧૩
વિધિ પૂર્વક સામગ્રી મેલી, બહુ ઉપચાર સંઘાત, નાભિનંદન પૂછ સહુ પૂજે,જિનગુણ અમૃત ગાવે. ભવિ૦ ૧૪
ઢાળ સાતમી. - ભરત ગૃ૫ ભાવશું એ-એ દેશી.
બીજી ટુંક જુહારીએ એ, પાવડીએ ચઢી જાય નમો ગિરિરાજને એ, એ આકણી.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦
પહેલાં તે અઃખદ દેખીએ, મુજ મન અરિજ ઢાય. નમા૰
તિહાંથી આગળ ચાલતાં એ, રહરી એક નીહાળી, નમા તેહ ઠામે જઈ વઢીએ એ, જિનજી દેાય નિહાળ. નમા૦ ૨
સંધવી પ્રેમચંદે કર્યાં એ, જિન મંદિર સુખકાર. નમા॰ સતા ભદ્ર પ્રાસાદમાં એ, ભિ ંખ નવાણુ સાર. નમેા॰ ૩
હેમચંદ્ર લવજીએ કર્યાં એ, દેહરા તિહાં શુભ ભાવ; નમા બિંબ પચવીસ તીઢાં વીએ એ, ભવેાધિ તારણુ નાવ. તમા॰
४
પ્
આગળ પાંડવ વઢીએ એ, પાંચ રહ્યા કાઉસગ્ગ; નમા કુંતા માતા દ્રૌપદીએ, ગુણમણીનાં તે વર્ગી. નમા ખરતર વસહીની બારીએ એ, પહેલુ શાન્તિ ભ્રુવન્ન; નમા સિત્તેર જિનને વઢીએ એ; ચાવીસવદ્યા ત્રણ્ય, નમે।૦ ૬
પાસે પાસ જિનેશ્વએ, બેઠા ભુવન મઝાર, નમે।॰ ચાવીસવટ્ટો એક તેહમાં એ, સાધુ મુદ્રા હોય ધાર. નમા૦ ૭ તેહમાં નંદીશ્વરથાપના એ, બાવન જિન પરિવાર;નમા॰ અવિધિ આશાતના ટાળીને એ, બિંબ આગણ્યાશી જુહાર. નમા
જિન ધરમાં થાપીઆ એ, શ્રીસીમધર જિનરાય, નમા॰ પ્રતિમા ચારશું વઢીએ એ, પરિણતી શુદ્ધ ઠરાય. નમા॰ ૯ ત્રણ જિનરાય શું જીવનમાં એ, બેઠા શ્રીઅજિત જિણું
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧
નમા॰ પાસે માત ચક્કેસરી એ, અષ્ટ ભુજા અમઢ, નમા૦ ૧૦ છુટા ચૌમુખ તેહની એ, પ્રતિમા વઢો ખાર; નમા રાયણ તળે ચઉ પાદુકા એ, તિહાં એક પડિયા સાર. નમા૦ ૧૧ ગણધર પાદુકા વઢીએ એ, ચક્ર સર્યાં ખાવન પરિવાર; નમા॰ પાસે દેહરીદ્વીપતી એ, કીધી ધન તે જન્મ. નમેા૦ ૧૨ શા હૈમચ શીખર તણે, એ, ભુવનમાં ત્રણ જિનરાજ, નમા॰ પ્રણમીએ પાસ જિનેશ્વરૂ એ, એક શિરતાજ, તમા
હેર
૧૩
આંમણી સામા છે તૅહરાં એ, શ્રી શાન્તિનાથનાં ઢાય;નમા॰ એકમાં સાહી બત્રીસનનું એ,બીજે પચાશતું જોય, નમા॰ ૧૪ મૂળ કાટ માંહી દક્ષિણ દિશે એ, દેહરી ત્રણ્ય છે જોડ,નમા તિહાં ખટ પ્રતિમા વઢીએ એ, કહે અમૃત મદ માડનમા૦ ૧૫ ઢાળ આઠમી.
એ તે ઘેલા છે ગિરધારીજી, એહુને શું કહીએ-એ દેશી. ઉત્તર પુરત્ર વિચલે ભાગે, દેહરી ત્રણ સાહાવે રે; હરખીને તે સ્થાનક ફરસી,
વરસી સમતા ભાવે; એહને સેવાને, હાંરે તુમે સેવા સહુ નર નાર એ; એ તા મેવા એણે સંસાર એ, એ તે બવજત તારણહાર એ. આંકણી
૧
તેહમાં યાવચ્છા સુત સેલગ, સુરી પ્રમુખ઼ સુખદાઇ રે; ઈશુ ગિરિ સિદ્ધાં તેહનાં પગલાં, વધુ સહસ અઢાઇ.
એ ૨
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૨
પાસે વિહાર ઉત્તુંગ વિરાજે, રંગ મંડપ દિસી ચાર રે શેઠ સવા સોમજીએ કરાવે, ખરચી વિત ઉદાર. એ3
અનંત ચતુષ્ટય ગુણ નીપજયાથી, સરખા ચારે રૂપરે, પરમેશ્વર શુભ સમે થાપ્યા, ચાર દિશાએ અનૂપ. એ. ૪
તે મૂળનાયક કષભ જિનેશ્વર, બીજા જિન ત્રેતાળ રે શુદ્ધ નિમિત્ત કારણ લહીએ એવા, હું પ્રણમું ત્રણ કાળ. અ. ૫
ઉપર ચૌમુખ છવીસ જિનશું, દેખી દુરિત નિકંદુ રે; ચાવીસટ્ટા એક મળીને, ચોપન પ્રતિમા વંદું રે. એ દ.
સાહમા પુંડરિક સ્વામી બેઠા, પુંડરિકવણું રાજે રે; એ તમ પર વંદી બહાર દેહરી, તેમાં શૂભ વિરાજે છે. એક છે
ઋષભ પ્રભુને પુત્રનવાણું, આઠ ભરત સુત સંગે રે,એકસો આઠ સમય એક સિદ્ધા, પ્રણમું તલ ૫દ રંગે. એ. ૮
ફરતી ભમતીમાંહી પ્રતિમાનું એક છે છત્રીસ રે; તેમાં ચોવીસવા સાથે એક સાઠ જમીસ, એ. ૯
પોળ બાહિર મરૂદેવી ટુંકે, ચૌમુખ એક પ્રસિદ્ધો રે, ધનવેલ બાઈએ નિજ ધન ખરચી, નરભવ સફળ કીધે. એ૦૧૦
પશ્ચિમને મુખ્ય સામા સોહે, દેવળમાં મનોહારી રે; ગજવર ખધે બેઠા આઈ, તીરથનાં અધિકારી. એ. ૧૧ - સંપ્રતિરાએ ભુવન કરાવ્યું, ઉત્તર સન્મુખ સોહે રે; તેમાં અચિરાનંદનનિરખી, કહે અમત મનમોહે એહનેસે રે. ૧૨
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૩ ઢાળ નવમી. આઠ કુવા નવ વાવડી-એ દેશી. હવે પછી પાવસહીમાં વાલા, તુમે ચાલો ચેતન લાલા રાજ; આજ સફળ દિન એ રૂડો–આંકણું, જિન મંદિર જિન મુરત ભેટ, ભવ ભવનાં પાતિક મેટે રાજ. આજ૦૧
તિહાં પાંચ ગભારે જઈ અટકળીયા, માનું પાંચ પ્રમેયી મળીયા રાજ; આજ૦ રાયણ તણે પગલાં સુખદાઇ, તિહાં રૂષભ પ્રભુને ગાઈ રાજ. આજ
નેમી જિનેશ્વર શીશ પ્રવીણ, મુનિ નંદીષેણ નવીન રાજ આજ શ્રી શત્રુંજય ભેટણ આવ્યા, તિહાં અજિત શાંતિ ગુણ ગાયા રાજ; આજ
તેહ તવન મહિમાથી જોડે, બિહું જિનવર વંઘા કેડે રાજ આજ તેહ મંદિર બે જોડે નીરખી, મેં ભેટયા બેહુ જિન હરખી રાજ. આજ
નયર ડહી તણે જે વાસી, મનુ પારખ ધર્મ અભ્યાસી રાજ આજ તેણે જિન મંદિર કીધું સારું, તિહાં ત્રણ પ્રતિમાને જુહારૂ રાજ. આજ૦ ૫
એક ભુવનમાં ત્રણ જિન રાજે, બીજામાં નેમ વિરાજે રાજ, દેવળ એક દેખી દુરિત નિકંદુ, તિહાં પાર્થ પ્રભુને વંદુ રાજ. આજ
બાવન હરી પાછળ ફરતી, જિન મંદિર શોભા
૪
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪
કરતી રાજ આજ તેહમાં અજિત જિનેશ્વર રાયા, મેં પ્રણમીને ગુણ ગાયા રાજ. આજ
બાજુ નાનાં મોટાં ભુવન નિહાળી, સતીસ ગણ્યા સંભાળી રાજ આજ સંખ્યા એ જિન પ્રતિમા જાણી, એ પાંચસેં નેવ્યાસી ગણીએ રાજ. આજ ૮
એ તીરથ માળા સુવિચારી, તુમે જાત્રા કરી હિતકારી રાજ આજ દર્શન પૂજા સફળી થાઓ, શુભ અમૃત ભાવે ગાવે રાજ. આજ
ઢાળ દશમી મુને સંભવ જિનશું પ્રીત અવિહડ લાગી રે-એ દેશી.
તુમે સિદ્ધગિરિનાં બેવું ટુંક જઈ જુહારીરે, તમે ભૂલ્યા અનાદિની મુંકય એ ભવ આરો રે, તુમે ધરમી જીવ સંઘાત, પરિણતિ રગેરે, તમે કરજો જાત્રા સનાથ, સુવિહિત સંગે રે.
તુમે વાવર એક વાર, સચિત્ત સહુ ટાળો રે; કરી પડિઝમણાં દોય વાર, પાર પખાળી રે. તુમે ધરજો શીલ શણગાર, ભૂમી સંથારો રે; અથુઆણે પાય સંચાર, છરી પાળો રે.
ઇમ સુણી આગમ રીત, હિયડે ધરજો કરી સહણ પરતીત, તીરથ કરજે રે; આ દુઃામ કાળે જોય, વિધન થરાં રે, કીધું તે સીધું સાય, શું છે સવેરારે.
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫
એ હિતશીક્ષા જાણ, સુગુણા હરખો રે, વળી તીરથનાં અહિઠાણ, આગે નીરખે રે દેવકીના ખટ નંદ, નમી. અનુસરીએ રે, આતમ સકતે મંદ, પ્રદક્ષિણા ફરીએ રે. ૪
પહેલી લિખાળ, ભરી તે જળશું રે, જાણે કેસરનાં કાળ, નમણુના રસશું રે પૂજે ઇંદ્ર અમૂલ રણ પડિયાને ૨, તે જળ આખ્ય કપાળ, ઠ શિર ઠામે રે.
૫ આગળ દેહરી દોય સમીપે જા રે, તિહાં પ્રતિમા પગલાં હોય, નમી ગુણ ગાઉં રે; વળી ચીલણ તલાવડી દિપી, મનમાં ધારૂં રે; તિહાં સિદ્ધશિલા સંક્ષેપ, ગુણું સંભારું રે. ૬
ભાવે ભવિયણ વૃદ, આપણે જાણ્યું રે; જે સ્થાનક અજિત જિર્ણદ, રહ્યા ચોમાસું રે; સાંબ મુનિ પરજુન, થયા અવિનાશી રે, તે ધન્ય કૃતારથ પુન્ય, ગુણે ગુણ રાશિ રે. ૭.
તે સિદ્ધવડ પગલાં સાધ, નમું હિત કાજે રે, હાં શિવસુખ કીધું હાથ, બહુ મુનિરાજે રે; ઈમ ચઢતાં ચારે પાજ, ચહગતિ વારે રે,એ તીરથ જગત જહાજ, ભવજલ તારે રે. ૮
જે જગ તીરથ સંત, તે સહુ કરીએ છે, પણ એ ગિરિલેટે: અનંત, ગુણફળ વરીએ રે, પુંડરીકાદિકનાં નામ, એકવીસ લીજે રે; જિમ મનવાંછિત કામ, સઘળાં સીજે રે. ૯
કરીએ પંચ સ્નાત્ર રાયણ આડે રે; તિમ રૂડી રથયાત્ર, પ્રભુ પ્રસાદે રે, વળી નવાણું વાર, પ્રદક્ષિણા ફરીએ રે, સ્વસ્તિક દીપક સાર, તેજ કરીએ રે.
૧૦.
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૬ પૂજા વિવિધ પ્રકાર, નૃત્ય બનાવો રે, ઈમ સફળ કરી અવતાર, ગુણ ગુણ ગાવો રે; નિજ અનુસારે શક્તિ, તીરથ સગે રે; તુમે સાધુ સ્વામીભક્તિ, કરજો રગે રે. ૧૧
પાલીતાણા ધન્ય ધન્ય ધન્ય તે પ્રાણ રે જિહાં તીરથ વાસી જ, પુન્ય કમાણી રે; પ્રહ ઉગમતે સૂર, રિખભજી ભેટો રે, કરી દસ ત્રિક આણા પુર, પાપ સમેટો રે. ૧૨
જિહાં લલીતા સરપાળ, નમી પ્રભુ પગલાંરે, ડુંગર ભણી ઉજમાળ, ભરીએ ડગલાંરે વિચમાં ભુખણ વાવ, જોઈ તે ચાલો રે, તમે ગુણ ગણતાં શુભ ભાવ, સાથે ભાલો રે. ૧૩
તમે ધૂપ ઘટી કર માંહી, મુલા દેતા રે; વડની છાયા માંહી, તાળી લેતા રે આવી તલેટી ઠાણ, તનુ શુચિ કરીએ રે, પુરવ રીત પ્રમાણ, પછી પરવરીએ રે. ૧૪
ઈણી પરે તીરથમાળા, ભાવે ભણશે રે, જેણે દીઠું નયણ નિહાળ, વિશેખે સુણશે રે; લહેશે મંગળમાળ,કઠેજેધરશે રે; વળી સુખ સંપત સુવિશાળ, મહદય વરશે રે. ૧૫
તપગચ્છ ગયણ દિણંદ, રૂપે છાજે રે; શ્રી વિજયદેવ સરદ, અધિક દીવાજે રે; રત્નવિજય તસ શિશ, પંડીત રાયા રે, ગુરૂરાજ વિવેક જગીશ, તાસ પસાયા રે.
- ૧૬ કીધે એહ અભ્યાસ અઢાર ચાળીસે રે, ઉજવળ ફાગણ માસ, તેરસ દીવસે શ્રી વિમળાચળ ચિત્ત ધરી ગુણ ગાયા કહે અમૃત ભવિયણ નિત નમો ગિરિરાયા રે,
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૭
કળશ. ઈમ તીરથમાળા, ગુણહ વિશાળા, વિમળ ગિરિવર રાજની; કહે પર તે, પુણ્ય સંકેત, એહ જિનધર સાજની તપગચ્છ મયણદિણંદ ગણધર, વિજય જિર્ણ સુરીયર; રચી તાસ રાજે, પુન્ય સાજે, અમૃતરંગ સુહ કરો.
- ૧૮
ર૭ શ્રી મલ્લીનાથનું સ્તવન. દુહા-નવપદ સમરી મન , વલી ગૌતમ ગણધાર; સરસ્વતી માતા ચિત્ત ધરું, વાધે વચન ઉદાર, મલ્લીનાથ ઓગણીસમા, જિનવર જગમાં જેહ, ગુણ ગાઈશું તેહના, સુગુણ સુણે ધરી નેહ. કિણ દેડી કિણ નગરમેં, કવણ પિતા કુણ માત, પાંચ કલ્યાણક પરગડા, વિગત કરી કહું વાત.
ઢાળ પહેલી રામચંદ્ર કે બાગમેં ચંપે મારી રહ્યોરીએ દેશી. અણહીજ જંબુદ્વીપ ક્ષેત્ર ભારત સુખકારી નયરી મિથીલા નામ, અલકાને અણુહારી તિહાં નૃપ કુંભ નરેસરાય, રાણી પ્રભાવતી નામે, શીયલ ગુણ સમિહિત, જસ પસ ઠામ ઠામ. એક દિવસ તે નાર, સુતી સેજ મઝારી,
૨
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૮ દેખી ચોટે સુપન, તે જાગી તિણિ વારે. પતિની પહેાતી પાસે, સુપન સહુ તે કહીયા; નૃપ હરો મનમાંહે, અનુપમ હેતે લહીયા. સુપન તણે અનુસાર, પુત્રી હશે પુન્યવતી; અરથ સુણીને તેહ, ઘર પહેાતી ગહગહતી. કહું પર્વ ભવ વાત, જિહાંથી ચડી આવ્યા; વીતશેકા નામે નગરી, મહાબલ નામ કહાયા. તે મલીયા છએ મિત્ર, સહુ મલી ઢક્ષા લીધી; મહાબલ વંચા મિત્ર, તપમેં માયા કીધી. સેવ્યાં સ્થાનક વીસ ગોત્ર તીર્થકર બાં; શ્રી વેઠ ઉદાર, પુન્યમેં પાપ એ સા. અણુસણ કરી તે વાર, જિન ધર્મશું લય લાઈ; છએ છવ જયન્ત વિમાન, સુર પદવી તિહાં પાઈ. ૯
ઢાળ બીછ.
શ્રી ચંદ્રપ્રભુ પ્રાહ એ દેશી. અણહીજ જંબુદ્વીપમરે, ભરત ક્ષેત્ર કહેવાયરે; છએ મિત્ર તિહાં ઉપનારે, તે સુણજે ચિત્ત લાયરે, ઈણ ૧ પડિબુદ્ધા ઇખવાબમારે, વદછાય અંગરાયરે; શંખ કાશીને રાજીરે, રૂપી કુણાલ કહાયરે. ઇણ૦ ૨ આદિત શત્રુ કુરૂ દેશમારે, જિતશત્રુ પંચાલ કહાયરે; યંતથી ચવી તે સહુ, ઈહાં અવતાર લહાયરેઈણ ૩
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૯ મહાબલ છવ નિહાં થીરે પુણવંત પ્રધાન ફાગણ સુદી ચોથનેર, ચરિયા શ્રી જયંતવિમાનરે ઇણ ૪ પ્રભાવતી ઉર અવતર્યારે, માસ હુઆ જબ તીનરે; ડેહલો એવો ઉપરે, વિણ પૂજયા રહે દીન, ઈણ ૫ જલ થલ ઉપના ફૂલનીરે, સૂવું સેજ બિછાયરે, પાંચ વરણ ફૂલ ચંદુઆરે, સુગંધ સરૂપ સહાયરે. અણ. ૬ નવસરો હાર ફૂલો તારે, હું પહેરું મન રંગ; વાણવ્યંતર તે દેવતારે, પૂરે તેહ સુગંધરે. ઇણ ૭ અગસિર સુદી અગિઆરસેરે, જાયી પુત્રી નરે; અર્ધ નિદ્રા વીત્યા પછી, માતાજી હરખી મનેરે. ઈણ ૮
ઢાળ ત્રીજી. આદર છવ સમા ગુણ આદર-એ દેશી. છપન કુમરી આવી તિહાં હરખે, જિનવર નંદી પાયજી; જન્મ મહોત્સવ કરીય જુગતીશું, ગઈ નિજ ગૃહમતી લાયઝ, છપન
ચોસઠ ઈન્દ્ર તિહાં કણે આવી, મેરૂ શિખર નવરાથજી, ગીત મધુર ધ્વનિ નાટક કરકે, મુકી ગયા નિજ ઠામજી. છપન
હવે પ્રમાત થયે કુંભ રાજા જન્મ મહોત્સવ શ્રીધજી, દશ ઉડણે બહુ જન જમાવી, મહિલા કુંવરી નામ ઢીધજી. છપ્પન
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨૦
એક રાત વરસ થયા કેઈ ઉણ, અવધિ પ્રયુંછ જ્ઞાનજી; પૂર્વ ભવ છએ મિત્રો કેરા, લહી આવાગમને નામજી. ૫૦.
તે મુજ રૂપે મેહ્યા સધલા, આશા એણે ઠામજી ઈમ જાણું કુંવરી ગૃહમાંહ, કનક મૂર્તિ કરી તામછ. છપન..
મસ્તકે રાજ કવલ એક મુકે, આપ જિમે તિણે માંહી; દિવસ કેતે તે દુર્ગધ પ્રગટી, મિત્રો દેખાઇ ઉછાંહીજી, છપન
તે દેખી છએ મિત્ર પ્રતિબોધ્યા, સહુ ગયા નિજ નિજ ગેહજી; હવે મલ્લી દીક્ષા અવસર જાણીદે વર્ષદાન તેહ. છપન
ઢાળ ચોથી. જિન પ્રતિમા છે જિન સારીખી કહી-એ દેશી.
મૃગશીર સુદી અગિઆરસે આવીયા, તીન મેં નર લઈ સાય, તીન સેં નારી હે વલી લીધી દીક્ષા, છોડી સહુ ઘર આય. મૃગશીર
તણહીજ દિન સંધ્યા સમય થયાં, લહીએ કેવલ નાણ તક્ષણ સમવસરણ દેવે કીધાં, સિધ્યાં સઘલાં કાજ. મૃગ
પર્ષદા બારહ લહી બેઠાં તિહાં, સુણી ધર્મ ધરી
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨૧ નેહ. તિણ સમે છએ મિત્ર પણ આવીયા, લઈ દિક્ષા તજી નેહ. મૃગ
અઠ્ઠાવીસ ગણધર થાએ જિનવરને, સાધુ સહસ ચાલીશ; સાધ્વી સહસ પંચાવન જેહને, કરે ધર્મ નિશદિશ. મૃગ
સહસ ચોરાસી એક લાખ શ્રાવક, શ્રાવકણી લખ તિન; સહસ પાંસઠ છે ઉપર જેહને, તપ જપ કરે નિશદિન. મૃગ
સહસ પંચાવન આયુ પાલીને, ઉપશમ ધરીયે ઉદાર પર ઉપગારી હૈ શ્રી જિનવર તણે, નામ લીયા નિસ્તાર. મૃગ
પાંચસે સાધુ અઢીસું સાધ્વી, લઈ સાથે પરિવાર, સમેત શિખર જિનવર ચાલીયા, સુમતિ ગુપ્તિ સુવિચાર. પ્રગટ
ઢાળ પાંચમી. આજ હે પરમારથ થાય-એ દેશી. મલી હે સમેત શિખર સીધાયા, ગિરિવર દેખી બહુ સુખ પાયા; સઘલાં સાધ્યા રે મન ભાયા, છોડી સકલ સંસારની માયા. મલ્લિ૦
સહુ જીવનાં પુઢવી પદ પમજણ કીધાં, સાધ્યા મન વંછિત સિદ્ધા, ડાભ સંથારે સુમન વીધા, ઘમ શુકલ ધ્યાન સાથે લીધા. મલ્લી
૨
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોરાશી લાખ જીવ પમાયા, પાપ અહાર દૂર ગમાયા; સિ િવ મિલવા ઉમાયા, પડિલેહી છોડી નિજ કાયા. લી.
સાધવી અંતર પરખા રહીયે બારહ પરપદા સાધુની કહીયે; કાઉસગ કરીને કાયા દહીયે, સિદ્ધ સ્થાનશું શિવ લહીયે. મલ્લી,
જતુ વસંત ફાગણ સુખદાઇ, શુક્લ પક્ષ બારસ અતિ સાસાઈ; અરધી નિશા જીમ ભરણી આઈ, તબ મલિ નિજ મુગતિ સિરી પાઈ. મલ્લી
અવિનાશી અવિકાર કહાઈ, પરમ અતીન્દ્રિય સુખ લહાઈ, સમાધાન સરવંગ સહાઈ, પરમ સ સરવા સહાઈ. મલ્લી,
સિદ્ધ યુદ અવિરૂદ્ધ એ કહીએ, આદિન કેઈ એકને લહીએ; મૃગશિર સુદ અગિઆરસ આયા, જિનવચને કરી સહીએ. મલ્લી,
સંવત સર, વરસ છપ્પન, આ માસ ઉદાર એ; પ્રતિપદા તિથિ શુકલ પક્ષે, જેસલમેર મઝાર એક પ્રધાન પાઠક શ્રી કુથલધીર, ગુરૂએ સાંનિધ્ય કરી; એ તન કીધે કુશલ લાભે, ધર્મ માર્ગ મનમેં ધરી. ૧
શ્રીમલ્લિનાથજી સ્તવન સંપૂર્ણ
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮ મીમહાવીર સ્વામી બા બચયમાણનું કાવત
શુભ શાસન નમક શિકારણુ વંદુ પીર નિણંદ પર ચાણક તેહા, ગામ ધણ આનંદ, સુણતાં શુગર પ્રાણ તણા, ગુણ ગીરમા એકતાર, અતિ કૃતિ સુખ સંહા, મીફળ હોમ અતાર.
વાળ પહેલી. (આપડી સુ છે હાઈ-એ દેશી) સાંભળો સસનેહી સયણ, મજીના ચરિત્ર ઉલાસે રે, જ સાંભળરો પ્ર ગુણ તેહના, સમકિત નિર્મળ થાશે રે. સાંe.
જબુતમે દક્ષિણ ભારત, માહણડ ગામે, બાભદત શ્રાવણ તસ નારી દેવાના નામે રે, સાં.
અષાડ સુદી છઠે પ્રભુજી, પુત્તરથી ચડીયા; ઉતરાફાલ્સની જેગે આવી, તલ કુખે અવતરીયા રે. સાં ૩
તે અણુએ સા દેવાનદા, સુપન ગજદિક નિરખે રે; જમાતે સુણી કમ મહત્ત, હિય માંહી કરે. ૪
ભાખે ભાગ અર્થે સુખ હશે, દેશે પુત્ર સુભા તે નિણી સા દેવાનંદા, કીધુ નયન પ્રમાણ રે. સાં. ૫
ભાગ ભલા ભોગવતા વિરે, એહવે અરિજ કેવે રે, કાતિક છ સુપર હીએ, અવધે પ્રભુને જે રે. સાં, ૬
કરી વંદનને ઇંદ્ર સન્સ, સાત આઠ પગ આવે, શા
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩ર૪
સ્તવ વિધિ સહિત ભણીને, સિંહાસન સોહાવે રે. સાં. ૭
સંશય પડી ઈમ વિમાસે, એ જિન ચક્રી હરિ રામ તુચ્છ દરિદ્ર માહણકુળ નાવે, ઉગ્રભાગ વિણ ધામે રે. સાં૦૮
અંતિમ જિન માહણ કુળ આવ્યા, એહ અરૂ કહીએ અવસર્પિણું ઉત્સર્પિણ અનંતી, જાતાં એહવું લહીએરે.સાં ૮
ઈણ અવસર્પિણી દશ અછરાં, થયાં તે કહીએ તેહર; ગહરણ ગોશાળા ઉપસર્ગ, નિષ્ફળ દેશના જેહ રે. સાં ૧૦
મૂળ વિમાને રવિ શશી આવ્યા, ચમરાને ઉત્પાત રે; એ શ્રી વીર જિનેશ્વર વારે, ઉપન્યા પંચવિખ્યાત રે. સાં૧૧
શ્રી તીરથ મલિ જિન વારે, શિતલને હરિવંશરે ૨ષભને અફોતરસે સિધા, સુવિધિ અસંયતિ શંશ રે. સાં. ૧૨
શંખ શબ્દ મળીયાહરિહરિશું નેમીથરને વારેતેમ પ્રભુ નીચ કુળે અવતરીયા, સુરપતિ એમ વિચારે રે. સાં ૧૩
ઢાળ બીછે. નદી યમુનાકે તીરે ઉડે દેય પંખીયા-એ દેશી.
ભવ સત્યાવીશ સ્થૂલ માંહિ ત્રીજે ભવે, મરીચી કી કુળને મદ ભરત યદા સ્ત, નીચ ગોત્ર કર્મ બાંધ્યું તીહાં તેહથી, અવતરીય માહણ કુલ અંતિમ જિનપતિ. ૧
અતિશે અઘટતું એહ થયું થાશે નહિ, જે પ્રસવ જિન ચકી નીચ કળે નહિ, એહ મારે આચાર ધરૂં ઉત્તમ કુળે, હરિણગમેલી દેવ તેડાવે એટલે.
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨૫
કહે માહણકુંડ નયરે જઈ ઉચિત કરો, દેવાનંદા કુખેથી પ્રભુને સંહરા, નયર ક્ષત્રિય કુંડ રાય સિદ્ધારથ ગેહિની, ત્રિશલા રાણી ધરે પ્રભુ કુખે તેહની. - ત્રિશલા ગર્ભ લઈને, ધરો માહણુ ઉરે, બાસી રાતે વસીને કહ્યું તેમ સુર કરે; માહણ દેખે સુપન જાણે ત્રિશલા હર્યા, ત્રિશલા સુપન લહે તવ ચૌદ અલંકર્યા. ૪ - હાથી વૃષભ સિંહ લક્ષ્મી માળા સુંદરૂં, શશી રવિ ધ્વજ કુંભ પદ્મ સરવર સાગરૂ દેવ વિમાન રમણ મુંજ અગ્નિ વિમળ હવે, દેખે ત્રિશલા એહ કે પીયુને વિને. ૫
હરખે રાય કે સુપન પાઠક તેડાવિયા, રાજભગ સુતફલ સુણી તેહ વધાવિયા, ત્રિશલા રાણું વિધિશું ગર્ભ સુખે હવે, માય તણે હિત હેત કે પ્રભુ નિશ્ચલ રહે.
૬ માય ધરે દુઃખ જેર વિલાપ ઘણું કરે, કહે મેં કીધાં પાપ અધેર ભવાંતરે ગમ હર્યો મુજ કાણે હવે કેમ પામીએ, દુઃખનું કારણ જાણું વિચાર્યું સ્વામીએ.
અહો અહે મોહ વિટંબણા જાલમ જગતમેં, અણદીઠે દુઃખ એવડું ઉપાયું પલકમેં તામ અભિગ્રહ ધારે પ્રભુ તે કહું, માતપિતા જીવતાં સંજમ નવિ ગ્રહ
૮ કરૂણા આણું અંગ હલાવ્યું. જિનપતિ,બોલે ત્રિશલા માત હૈયે ઘણું હિસતી; અહો મુજ જાગ્યાં ભાગ્ય રે ગભ મુજ સળસ, સેવ શ્રી જિન ધર્મ કે સુરતરૂ જેમ ફ. ૯
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________
સખીયા કહે શીખામણ સ્વામીની સાંખી, હળવે હળવે બાબા સો રગે ચાલેઈમ આનો વિચરતા ડેક્ષાપતા, નવ મહિના ને સાડાસાત દિવસ તા.
ચિત્ર તણી સુધી તેરશ નક્ષત્ર ઉતરા, જેને જો વીર, સુહાર સુંદરાત્રિભુવન થયે ઉદ્યોત કે હરખ વધામણ, સેના રૂપાને ફૂલે વધારે સુર ઘણાં.
૧૧ આવી છપ્પન કુમારીક ઓચ્છવ પ્રભુ તણે ચાલે રે સિંહાસન છે કે ઘટા રણઝણે મળી સુરની કેડ કે સુરવાર આવી, પંરૂપ કરી પ્રભુને સુરગિરિ લાવી. ૧૨
એક ક્રોડ સાઠ લાખ કળશ જળશું ભય, કેમ સહેશે લધુ વીર કે ઇંદ્ર સંશય ધર્યા પણ અંગુઠે મેરૂ ચાખ્યો અતિ થડથયા, ગડગડયા પૃથ્વી લોક જગત જન લડથડ્યા. ૧૩
અનંત બળી જાણ પ્રભુ, ઇંઢે ખમાવીયા, ચાર વૃષભનાં રૂપ કરી જળ નામીઆ પૂછ અર્શી પ્રભુને માય પાસે ધરે, ધરે અંગુઠે અમૃત ગયા નંદીશ્વરે.
૧૪ હાળી શીછ.
(દેશી-હમાચડીની) કરે મહત્સવ સિદ્ધારથ નૃપ, નામ ધર્યું વર્ધમાન, દિન દિન જાથે પ્રભુ સુરતરૂ જેમ, રૂપ કળા અસમાનરે. હમચડી ૧
એકદિન પ્રભુજી રમવા કારણ, પુર બાહિર જબ જાવે, ઇંદ્ર મુખે પ્રશંસા સુર્ણને, મિથ્યાત્વી સુર આવે રે. હમચડી. ૨
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________
અહિ રે વિટાણે તફ શું પ્રખએ ના ઉછાળી સાત તાકતું રૂપ કર્યું તબ, શુષ્ટ ન વાળી . હમચડી. ૩
પાય લાગીને તે સુર ખામે, નામ ધરે મહાવીર જવા ઇંદ્ર માણવા સવામી, તેવા સાહસ ધીર રે. હરડી, ૪
માતાપિતા નિશાળે મૂકે આઠ વરસના જણjતણ તિહાં સંશય ટhયાં, નવ વ્યાકરણ વખાણી છે હમહ. ૫
અતુમે યૌવન પામ્યા પ્રભુજી, વય યશેલા રાણી અાવીશ વરસે પ્રભુનાં, માતપિતા નિર્વાણ છે. હમચડી. દ
દેય વારસ ભાઈને આગ્રહે, પ્રભુ ઘર વાસ વસીયા ધર્મ પંથ દેખાડો એમ કહે કાંતિક ઉલસિયા રે. હમચડી..
એક કરોડ આઠ લાખ સોનૈયા, દિન નિ પ્રભુજી આપે, ઈમ સંવત્સરી દાન દઈને, જગનાં દારિદ્રય કાપે હમાડી. ૮
રાજ છું અતેકર પ્રભુજી ભાઈએ અનુમતિ દીધી; માગશર વદ દશમી ઉત્તરાએ, વીર દીક્ષા લીધી છે. હમચી.
ચઉનાણી તે દિનાથી પ્રભુ, વરસ દિવસ આ રે, ચીવર અપ બ્રાહણને આપ્યું, ખડ ખડ બે રે રે. હમચડી. ૧૦ - ઘોર પરિસહ સાડાબારે, વરસે જે જે સહીઆ ઘેર અભિગ્રહ જે જે ધરીયા,તે નવિ જાએ મહીયા રે હમચડી ૧૧
શૂલપાણી ને સંગમ, ચંડકી ને સાલે દીધું દુઃખને પાયસ રાંધી, પગ ઉપર ગોવાળે રે. હમચડી. ૧૪
કાને ગેપ પીલા કયા, કાઢતા નાખી રાડી, જે
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮
સાંભળતાં ત્રિભુવન કંપ્યા, પર્વત શિલા ફાટી રે, હમચડી. ૧૩
તે તેં દુષ્ટ સર્વે ઉદ્ધરીઆ, પ્રભુજી પર ઉપગારી; અડદ તણું બાકુલા લઈને, ચંદનબાળા તારી રે. હમચડી. ૧૪
દોય છમાસી, નવ ચઉમાસી, અઢી માસી ત્રણ માસી; દેઢ માસી બે બે કીધાં, છ કીધાં બે માસી રે. હમચડી.૧૫
બાર માસ ને પક્ષ બહેતર, છઠ બસે ઓગણત્રીસ વખાણું બાર અઠ્ઠમ ભદ્રાદિ પડિયા, દિન દેઈ ચાર દશ જાણું રે. હમચડી.
ઈમ તપ કીધાં બારે વરસે, વિણ પાણી ઉલ્લાસે તેમાં પારણાં પ્રભુજીએ કીધાં,ત્રણસેં ઓગણપચાસરે. હમચડી. ૧૭
કર્મ ખપાવી વૈશાખ માસે, શુદી દશમી શુભ જાણ; ઉત્તરા જોગે શાળી વૃક્ષ તળે, પામ્યા કેવળ નાણરે. હમચડી.૧૮ - ઈંદ્રભૂતિ આદિ પ્રતિબોધ્યા, ગણધર પદવી દીધી; સાધુ સાધ્વી શ્રાવક શ્રાવિકા, સંઘ સ્થાપના કીધી રે. હમચડી. ૧૯
ચૌદ સહસ અણગાર સાધવી, સહસ છત્રીસ કહી, એક લાખ ને સહસ ઓગણસાઠ, શ્રાવક શુદ્ધ લડીજે રે. હમચડી.
- ૨૦ ત્રણ લાખ ને સહસ અઢાર વળી, શ્રાવિકા સંખ્યા જાણી, ત્રણસેં ચઉદશ પૂર્વધારી, તેરસેં એાહી નાણું રે. હમચડી.
સાત સયાં તે કેવળ નાણું, લબ્ધિ ધારી પણ તેના
૨૧
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨૯
વિપુલમતિ પાંચસેકહી જે, ચારસેં વાદી જીત્યારે. હમચડી. ૨૨
સાતસે અંતેવાસીસિદ્ધા, સાધવી ચૌદસેં સાર; દિન દિન દીપે તેજ સવાઈ, પ્રભુજીને પરિવાર રે. હમચડી. ૨૩
ત્રીસ વરસ ઘર વાસે વસીઆ, બાર વરસ છદ્મસ્થ; ત્રીશ વરસકેવળ બેંતાલીશ, વરસ શમણું મળે છે. હમચડી. ૨૪
વરસ બહોતેર કેરું આયુ, વીર જિર્ણદનું જાણે; દિવાળી દિન સ્વાતિ નક્ષત્રે પ્રભુજીને નિર્વાણ રે. હમચડી. ૨૫
પંચ કલ્યાણક ઈમ વખાણ્યાં, પ્રભુજીનાં ઉલ્લાસે, સંઘ તણા આગ્રહે હર્ષભર, સુરત રહી ચોમાસું રે. હમચડી. ૨૬
કળશ. એમ ચરમ જિનવર સયલ સુખકર, થા અતિ ઉલટ ભરે; અષાઢ ઉજજવલ પંચમી દિને સંવત સત્તર તહોંતરે, શ્રી વિમળ વિજય ઉવજઝાય પયજ, ભાદરવા સુદ પડવા તણે દિન, રવિવારે ઉલટ ભરો. ભ્રમર સમ શુભ શિષ્ય એ, રામ વિજય જિનવર નામે, લહેએ અધિક જગીશ એ.
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચોથો
થાયા-સ્તુતિ.
૧ બીજની સ્તુતિ. જંબુદ્રીપે અહેનિશ દ્વીપે, ઢાય દાય ચદ્રાજી; તાસ વિમાને શ્રી માકિ, સાયતા શ્રી જિનચંદાજી; તેહ જણી ઉમતે શશિ નિરખી, પ્રણમે ભવિષ્ન ચઢોજી; બીજ આરાધા ધર્મની ખીજે, પૂજી શાંતિ જિણાજી, ૧ દ્રવ્ય ભાવ ઢાય ભેઢે પૂજો, ચાવીશે જિનચંદ્રાજી; ખન ઢાય દૂર કરીને, પામ્યા પરમાણુદાજી; દુષ્ટ ધ્યાન ક્રોય મત્ત મતગજ, ભેદન મત્ત મહે દાજી; બીજ તણે દ્દિન જે આરાધે, જેમ જગ મહા ચિરન દાજી. ૨ દ્વિવિધ ધર્મ જિનરાજ પ્રકાશે, સમવસરણ મંડાણુંજી; નિશ્ચય ને વ્યવહાર બેહુદું, આગમ મધુરી વાણુજી; નરક તિર્યંચગતિ હોય ન ઢાવે, બીજ તે જે આરાધેજી; દ્વિવિધયા ત્રસ સ્થાવર કેરી, કરતાં શિવસુખ સાધે”. ૩ ખીજવંદન પર ભુષણ ભૂષિત, દીપે લલવટી ચીજી; ગરૂડ જક્ષ નારી સુખકારી, નિર્વાણી સુખકઢાજી; ખીજ તણા તપ કરતાં ભવીને, સમકિત સાંનિધ્યકારીજી; ધીરવિમળ શિષ્ય કહે ઈવિધ શીખ,સ ંધના વિઘ્નનિવારીજી.૪
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાંચમને દિને શાક કે નેન મા કીધા, રૂપે રંભા રામતીને, ચારિક હનીપાજી, અંજન રત્ન સમ કાયા લિપિ, જખ ન સિલે કેવળ પામી મુક્તિ પશ્ચા, જાળાં કારજ સિવ્યિાં. ૧ આબુ અષ્ટાપદ ને તારગા, શાનથગિરિ સાહેબ, રાણકપુરને પાર્થ શંખેશ્વર, ગિરનારે મન મહેચ્છ, સમેતશિખર ને વાળા ભારગિરિ, ગાડી જાણ દેe; પંચમીને દિન પૂબ કરતાં, અશુભ કર્મ નિકંછ. ૨ નેમિ જિનેશ્વર મિડ ડા, પંજમાં મહિમા મેલેજી; બીજ તપ જજે છે અતિ હેતાળ, નહાઈ પચી તેલ પાટી પિાથી ઠવા કવળી, નકારવાળી સારી છે; પંચમીનું ઉજમણું કd, જીએ શિવ પારીજી. ૩ શાસનદેવી સાંનિધ્યકારી, આરાધે અતિ દીપે, કાને કુંડળ સુવણ ચુડી, રૂપે રમઝમ દીપેજી; અંબિકા દેવી વિંન હરેવી, શાસન સાનિધ્યકારીજી; પંડિત હેતવિથ થકારી, જિન જ થકારીછ. ૪
૩ અષ્ટમીની સ્તુતિ. વીશે જિનવર, હું પ્રણમું નિયમેવ; આમ દિન કરીએ, ચંદ્રપ્રભુની સેવ મૂર્તિ મનમોહન, જાણે પુનમચંદ, - દીઠે દુઃખ જાયે પામે પરમાનંદ.
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૨
મળી ચોસઠ ઇંદ્ર, પૂજે પ્રભુજીના પાય; ઇંદ્રાણી અપ્સરા, કર જોડી ગુણ ગાય; નંદીશ્વર દ્વીપે, મળી સુરવરની કેડ; અફાઈ મહોત્સવ, કરતાં હડાહડ. શત્રુંજય શિખરે, જાણી લાભ અપાર; ચોમાસું રહીયા, ગણધર મુનિ પરિવાર, ભવિયણને તારે, દેઈ ધર્મ ઉપદેશ; દૂધ સાકરથી પણ, વાણી અધિક વિશેષ. પિસહ પડિકમણું કરીએ વ્રત પચ્ચકખાણ આઠમ દિન કરીએ, અષ્ટ કર્મની હાણ અષ્ટ મંગલ થાયે, દિન દિન કેડ કલ્યાણ; એમ સુખસુરિ કહે જીવિત જન્મ પ્રમાણ
૪ આઠમની સ્તુતિ. અભિનંદન જિનવર, પરમાનંદ પદ પામે, વળી નેમ જિનેશ્વર, જન્મ લહી શિવ કામે; તેમ મેક્ષ ચ્યવન બેહુ, પાર્વદેવ સુપાસ; આઠમને દિવસે, સુમતિ જન્મ સુપ્રકાશ વળી જન્મ ને દીક્ષા, ગષભ તણાં જિહાં હોય; સુવ્રત જિન જનમ્યા, સંભવનું ચ્યવન જોય; વળી જન્મ અજિતને, એમ અગ્યાર કલ્યાણ સંપ્રતિ જિનવરના, આઠમને દિન જાણ
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૩
જિહાં પ્રવચન માતા, આઠ તણે વિસ્તાર અડ ભંગી એ જાણે, સવિ જગજીવ વિચાર; તે આગમ આદર, આણુને આરાધે; આઠમને દિવસે, આઠ અક્ષય સુખ સાધો. શાસન રખવાળી, વિદ્યાદેવી સાળ; સમકિતની સાંનિધ્ય, કરતી છાકમછળ; અનુભવ રસ લીલા, આપે સુજસ જગીશ; કવિ ધીર વિમળને, જ્ઞાન વિમળ કહે શિષ્ય.
૫ એકાદશીની સ્તુતિ ગોપી પતિ પૂછે, પભણે નેમિ કુમાર, ઇહાં થોડે કીધે, લહિએ પુણ્ય અપાર, મૃગશર અજવાળી, અગ્યારસ સુવિચાર પિસહ વિધિ પાળી, લહુ તરીએ સંસાર. કલ્યાણક હુવા, જિનના એક સો પચાસ તસ ગુણણુ ગણતાં, પહેચે વાંછિત આશ; છતાં ભાવ ધરીને, વ્રત કીજે ઉપવાસ; મૌન વ્રત પાળી, છાંડી જે ભવ પાસ, ભગવતે ભાખ્યો, શ્રી સિદ્ધાંત મઝાર; અગ્યારશ મહિમા, મૃગશિર પખ શુદી સાર; સવિ અતીત અનાગત, વર્તમાન સુવિચાર જિનપતિ કલ્યાણક, છોડે પાપ વિકાર,
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________
33%
અરાવણ વાહન, સુરતિ અતિ બલવત; જિમ જગ જશ ગાજે,રમણિકાંત હસત; તપ સાનિધ્ય કરને, મૌન મારી સત; ત્તવ કીર્તિ પ્રસરે, થ્રાસન વિનય કરત. ૬ એકાદશીની થાય.
નિરૂપમ નેમિ જિનેશ્વર ભાખે, એકાદશી અભિરામજી; એક મને કરી જેડ઼ આરાધે, તે પામે શિવ ઠામજી, તેહ નિસુણી માધવ પૂછે મન ધરી અતિ આનંદ્રાજી; એકાદશીના અડવા મહિમા, સાંભળી કહા જિષ્ણુદાજી,
૧
એક શત અધિક પ્રયાસ પ્રમાણુ, કલ્યાણક સત્રિ જિનનાંજી; તેહ ભણી તે દિન આરાધા, પાપ છીંડા સત્રિ મનનાંજી, પાસહ કરીએ મૌન આદરીએ, પરિહરીએ અભિમાનજી; તે નિમાયા મમતા તએ, મજીએ શ્રી ભવાનજી. ૨
પ્રભાતે પડિક્કમણુ કરીને, પેસહ પશુ તિહાં પારીજી; દેવ જીહારી ગુરૂને વાંદી, દેશનાની સુછુ વાણીજી; સ્વામી જમાડું કર્યું ખાવું, ઉજમણું ધરે માંડુજી, અનાદિક ગુરૂને વહેારાવી પારણુ કરૂ પછી નારૂ છે.
3
ખાવીશમા જિન એણી પર ખેલે, સુનું કૃષ્ણ નિરાજી; એમ એકાદશી જેડે આરાધે, તે પામે સુખ વૃંદાજી; દેવી અખાઇ પુણ્ય પસાયે, નેમીશ્વર હિતકારીજી; પંડિત હરખવિજય તસ શિષ્ય માનવિજય જયકારીજી.
૪
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૫ ૭ થી શાન્તિનાથ જિન હતુલિ. સાવિત જિનેશ્વાર સામે, રની આરિણ , વિશ્વસેન કુલ ઉપન્યા, મગ લંછન પાય; ગજપુર નયની ધણી, કરશનવરાણી છે જાય, મનુષ્ય ચાલીસની હડી, લાખ વારસાનું આય. શાન્તિ જિનેશ્વર સેલમા, ચકી પંચમ શું કુંથુનાથ ચાકી છક્કા, અરનાથ વખાણું એ રણે ચડી રહી, દેખી આણંદ સંજમ લેઇ સુગતે ગયા, નિત્ય ઉઠીને બંદુ. શાંન્તિ જિનેશ્વર કેવલી બેકા ધર્મ પ્રમાણે, દાન શિયળ તપ ભાવના, નર સાય અભ્યાસે; એરે વચન જિન” તણુજો હૈડે વીઆ સુણતાં સમકિત નિર્મલા, જાણે કેવળ વરીઆ. સમેત શિખર ગિરિ ઉપર, એ અણુસણ કીધાં કાઉસ્સગ ધ્યાન ના રહી, જેણે મોક્ષ જ લીધાં જક્ષ ગરૂડ સમરૂ સદા, દેવી નિવણી; ભવિક જીવ મે સાંભળો, રખજાસની વાણું
૮ શ્રી નેમિનાથ (ગિસ્તાર)ની સ્તુતિ.
ગિરનાર શિખર શણગાર, રાભિતી હૈડાનો હાર, જિનવર નેમિ કુમાર, પુણુ કરૂણા રસ ભંડાર, ઉગામાં પશુઓ એ વાર, સમુદ્રવિજય મલ્હારમેર કરે મધુર કંકાર,
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૬
વચ્ચે વચ્ચે કેયલના ટહુકાર, સહસ્ત્ર ગમે સહકાર; સહસા વનમેં હુઆ અણગાર, પ્રભુજી પામ્યા કેવળ સાર, પહોંચ્યા મુક્તિ મઝાર. - સિદ્ધગિરિ એ તીરથ સાર, આબુ અષ્ટાપદ સુખકાર; ચિત્રકૂટ વૈભાર, સુવર્ણગિરિ સમેત શ્રીકાર, નંદીશ્વર વર દ્વીપ ઉદાર, જિહાં બાવન વિહાર કુંડલ રૂચક ને ઈષકાર, શાશ્વતા અશાશ્વતા ચિત્ય વિચાર, અવર અનેક પ્રકાર; કુમતિ વયણ મં ભૂલ ગમાર, તીરથ ભેટે લાભ અપાર, ભવિયણ ભાવે જુહાર,
પ્રગટ છઠે અંગે વખાણી, દ્રૌપદી પાંડવની પટરાણી; પૂજા જિન પ્રતિમાની, વિધિશું કીધી ઉલટ આણી, નારદ મિથ્યાદષ્ટિ અનાણી, છાંડ અવિરતિ જાણું; શ્રાવક કુળની એ સહીનાણી, સમકિત આલાવે આખાણી, સાતમે . અંગે વખાણું પૂજનિક પ્રતિમા અંકાણી, ઈમ અનેક આગમની વાણી, તે સુણજે ભવિ પ્રાણી.
કેડે કટિમેખલા ઘુઘરીયાળી, પાયે નૂપુર રણઝમ ચાલી, ઉજજયંત ગિરિ રખવાળી, અધર લાલ જમ્યા પરવાળી, કંચનવાન કાયા સુકમાળી, કર હલકે અંબડાળી, વૈરીને લાગે વિકરાળી, સંઘના વિન હરે ઉજમાળી, અંબાદેવી મયાળી, મહિમાએ દશ દિશ અજુઆળી, ગુરૂ શ્રી સંઘવિજય સંભાળી, દિન દિન નિત્ય દિવાળી.
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________
3269
૪૯ શ્રી પાર્શ્વનાથની સ્તુતિ. પિસી દશમ દિન પાસ જિણેસર, જનમ્યા વામા ચાવજી જન્મ મહોત્સવ સુરપતિ કીધે, વલિય વિશેષે રાયજી, છપ્પન દિકુમરી ફુલરા, સુર નર કિન્નર ગાળ; અશ્વસેન કુલ કમલાવત સે, ભાનુ ઉદય સમ આવે છે. ૧ પિસ દશમ દિન આંબિલ કરી એ, જેમ ભવસાયર તરીએ, પાસ જિર્ણનું ધ્યાન ધરતાં, સુકૃત ભંડાર ભરીએ; મષભાદિક જિનવર ચોવીશે, તે સેવો ભલે ભાવેજી શિવ રમણી વરી જિન બેઠા, પરમ પદ સોહાવેજી. ૨ કેવળ પામી ત્રિગડે બેઠા, પાસ જિનેસર સાર; મધુર ગિરાએ દેશના દેવે, ભવિ જન મન સુખકાર; દાન શીલ તપ ભાવે આદરશે, તે તરશે સંસારજી આ ભવ પરભવ જિનવર જપતાં, ધર્મ હશે આધાર. ૩ સકલ દિવસમાં અધિક જાણી, દશમી દિન આરાધોજી, ગેવિશ જિન મનમાં થાતાં, આતમ સાધન સાધેજી; ધરણે પદ્માવતી દેવી, સેવા કરે પ્રભુ આગેજી; શ્રી હર્ષવિજ્ય ગુરૂચરણકમલની, રાજવિજયસેવા માગે છે. ૪
જ ૧૦ શ્રી મહાવીર સ્વામીની સ્તુતિ.
ગધારે મહાવીર જિર્ણદા, જેને સેવે સુર નર અંદા, દીઠે પરમાનંદ, ચેતર શુદિ તેરસ દિન જાયા, છપ્પન દિગમસ ગુણ ગાયા, હરખ ધરી હુલરાયા; ત્રીશ વરસ પાલી ઘરવાસ,
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૮
માગશર વદી દશમી વ્રત જાસ, વિચરે મન ઉલ્લાસ; એ જિન સેવો હિતકર જાણી, એહથી લહીએ શિવ પટરાણી, પુણ્ય તણું એ ખાણું.
રિખવ જિનેશ્વર તેર ભવ સાર, ચંદ્રપ્રભુ ભવ આઠ ઉદાર, શાંતિકુમાર ભવ બાર; મુનિસુવ્રત ને નેમકુમાર, તે જિનના નવ નવ ભવ સાર, દશ ભવ પાર્થકુમાર; સત્તાવીશ ભવ વીરના કહીએ, સત્તર જિનના ત્રણ ત્રણ લહીએ, જિન વચને સહીએ, ચોવીસ જિનને એહ વિચાર, એહથી લહીએ ભવને પાર, નમતાં જય જયકાર.
વૈશાખ સુદ દશમી લહી નાણ, સિંહાસન બેઠા વર્ધમાન, ઉપદેશ દેવે પ્રધાન, અગ્નિ ખુણે હવે ૫ર્ષદા સુણીએ, સાધી વૈમાનિક સ્ત્રી ગણીએ, મુનિવર ત્યાંહી જ ભણુએ, વ્યંતર જોતિષિ ભુવનપતિ સાર, એહને નૈરૂત્ય ખુણે અધિકાર - વાયવ્ય ખુણે એની નાર; ઈશાને સોહીએ નર નાર, વૈમાનિક સુર થઈ ૫ર્ષદા બાર, સુણે જિનવાણી ઉદાર, ૩
ચકેસરી અજિયા દુરિયારિ, કાલી મહાકાલી મનહારી, અચુઅ સંતા સારી જવાલા ને સુતારા અસોયા, શિરવત્સા વર ચંડા માયા, વિજયકસી સુખદાયા; પન્નતિ નિવાણી અચુઆ ધરણ, વૈરૂટ છુપ્ત ગધારી અઘહરણ, અંબા ૫૭માં સુખ કરણ સિદ્ધાર્થ શાસન રખવાલી, કનકવિજય બુધ આનંદકારી, જસ વિજય જયકારી.
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૯
૧૧ શ્રી સિદ્ધચક્રજીની સ્તુતિ. અંગદેશ ચંપાપુરવાસી, મયણા ને શ્રીપાલ સુખાસી, સમકિતશું મન વાસી, આદિ જિનેશ્વરની ઉલ્લાસી, ભાવે પૂજા કીધી મન આસી, ભાવ ધરી વિશ્વાસી, ગલિત કોઢ ગયો તેણે નાશી, સુવિધિશું સિદ્ધચક્ર ઉપાસી, થ વર્ગને વાસી, આસો ચૈતર પુરણમાસી, પ્રેમે પૂજે ભક્તિ વિકાશી, આદિ પુરૂષ અવિનાશી.
કેસર ચંદન ગમદ ઘોળી, હરખેશું ભલી હેમ કોલી, શુદ્ધ જલે અંધેલી; નવ આંબિલની કીજે ઓલી, આસો સુદ સાતમથી ખેલી, પૂજે શ્રી જિન ટાળી ચઉ ગતિની મહા આપદા ચોલી, દુર્ગતિના દુખ દૂરે ઢળી, કર્મ નિકાચિત રોળી, કર્મ કષાય તણા મદ રોળી, મશિવ રમણી ભરમભોળી, પામ્યા સુખની ઓળી.
આસો સુદ સાતમ સુવિચારી, ચૈત્રી પણ ચિત્તશું નિરધારી, નવ આંબેલની સારી એાળી કીજે આળસ વારી, પ્રતિક્રમણ બે કીજ ધારી, સિદ્ધચક્ર પૂજો સુખકારી, શ્રી જિન ભાષિત પર ઉપકારી, નવ દિન જાપ જપે નર નારી, જેમ વહીએ મોક્ષની બારી નવપદ મહિમા અતિ મનોહારી, જિન આગમ ભાખે ચમત્કારી, જાઉં તેહની બલિહારી. ૩
શ્યામ ભ્રમર સમ વેણું કાલી, અતિ સોહે સુંદર સુકમાલી, જાણે રાજ મરાલી, ઝલહલ ચક્ર ધરે રૂપાળી, શ્રી
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________
જનશાસનની રખવાલી, ચકેસરી મેં ભાલી; જે ઓળો કરે ઉજમાળી, તેના વિન હરે સા બાલી, સેવક જિન સંભાળી ઉદય રત્ન કહે આસનવાળી, જે જિન નામ જપે જપમાલી, તે ઘર નિત્ય દિવાલી.
કર શ્રી દિવાળીની સ્તુતિ. શાસન નાયક શ્રી મહાવીર, સાત હાથ હેમ વરણ શરીર, હરિ લંછન જિન ધીરા જેહનો ગૌતમ સ્વામી વછર, મદન સુભટ ગંજન વડવીર, સાયર પર ગંભીર, કાર્તિક અમાવાસ્ય નિર્વાણ, દ્રવ્ય ઉદ્યોત કરે નૃપ જાણ, દીપક શ્રેણી મંડાણ, દિવાલી પ્રગટયું અભિધાન, પશ્ચિમ રજનીએ ગૌતમ જ્ઞાન, વર્ધમાન ધરું ધ્યાન,
ચઉવીસ એ જિનવર સુખકાર, પર્વ દિવાળી અતિ મને હાર, સકલ પર્વ શિણગાર; મેરાયાં કરે ભવિ અધિકાર, મહાવીર સર્વજ્ઞાય પદ સાર, જપીએ દેય હજાર મઝિમ રજની દેવ વંદી જે, મહાવીર પારંગતાય નમી, તસ સહસ દેય ગુણી જે; વળી ગૌતમ સર્વશાય નમીજે, પર્વ દિવાળી એણપર કીજે, માનવ ભવફલ લીજે. ૨
અંગ અગિયાર ઉપાંગજ બાર પન્ના દસ છ છેદ મૂલ ચાર, નંદી અનુગાર; છ લાખ ને છત્રીસ હજાર, ચૌદ પૂરવ વિચ્ચે ગણધાર, ત્રિપદીના વિસ્તાર વીર પંચમ કલ્યાણક જેહ, કલ્પસૂત્ર માંહિ ભાખ્યું તેહ, દીપચ્છવ ગુણ
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગેહ; ઉપવાસ છછ આમ કરે , સહસ્ર લાખ કારી ફલ લહે તેહ, શ્રી જિનવાણી એહ.
વીર નિર્વાણ સમય સુર જાણી, આ ઇદ્ર અને ઈંદ્રાણી ભાવ અધિક મન આણી, હાથ હી હીવી નિશી જાણી મેરાયા મુખ બેલે વાણું, દીવાલી કહે વાણએણે પરે દીપોત્સવ કર એ પ્રાણી, સકલ સુમંગલ જાણું, લાભવિમળ ગુણખાણી; વદતિ રત્ન વિમલ બ્રહ્માણી, કમલ કમંડલ વીણા પાણી, ઘો સરસ્વતી વરવાણી.
| _૧૩ શ્રી સિદ્ધચક્રની સ્તુતિ.
વીર જિનેશ્વર અતિ અલસર, ગૌતમ ગુણના દરિયાજી, એક દિન આણા વીરની લઈને, રાજગુહી સંચર રીયાજી; શ્રેણિક રાજા વંદન આવ્યા, ઉલટ મનમાં આણુંજી; પર્ષદા આગલ બાર બિરાજે, હવે સુણે ભવી પ્રાણી છે. ૧
માનવ ભવ તમે પુજે પામ્યા, શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધોજી અરિહંત સિદ્ધ સૂરિ ઉવઝાયા, સાધુ દેખી ગુણ વાળ, રિસણ નાણ ચાસ્ત્રિ તપ કીજ, નવપદ ધ્યાન ધરી પુર આસોથી કરવા આબેલ, સુખ સંપદા પામીજs. ૨
શ્રેણીક રાય ગીતમને પૂછે, હવામી એ તપ કાણે કીધાજી; નવ બિલ વિધિ શું તપ કરતાં, વાંછિત સુખ કાણે લીધજી, મધુર ધ્વનિ બોલ્યા શ્રીગૌતમ, રામ શ્રેણિક વચણા, શગ ગયે ને સંપદા પામ્યા, શ્રી શ્રીપાળને મયણાજી.
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________
३४२ રૂમઝુમ કરતી પાયે નેઉર, દીસે દેવી રૂપાલી; નામ ચઢેસરી ને સિદ્ધાઈ, આદિ જિનવર રખવાલીજીવિન દોડ હરે સહુ સંઘનાં, જે સેવે એના પાયજી, ભાણવિજય કવિ સેવક નય કહે, સાનિધ્ય કરજે માય. ૪
૧૪ શ્રી શત્રુંજય તીર્થની સ્તુતિ. શ્રી શત્રુંજય તીરથ સાર, ગિરિવરમાં જેમ મેરૂ ઉદાર, ઠાકોર રામા પાર મંત્ર મહે નવકારજ જાણું, તારામાં જેમ ચંદ્ર વખાણું, જળધર જળમાં જાણું પંખીમાં જેમ ઉત્તમ હંસ, કુળ માંહે જેમ રાષભને વંશ, નાભિ તણે એ અંશ, ક્ષમાવતમાં શ્રી અરિહંત, તપશુરામાં મુનિવર મહંત, શત્રુંજય ગિરિ ગુણવંત
રષભ અજિત સંભવ અભિનંદા, સુમતિનાથ મુખ પુનમચંદા, પદ્મપ્રભુ સુખ કંદા, શ્રી સુપાર્શ્વ ચંદ્રપ્રભુ સુવિધિ, શિતળ શ્રેયાંસ સેવો બહુ બુદ્ધિ, વાસુપૂજ્ય મતિ શુદ્ધિ વિમલ અનંત ધર્મ જિન શાંતિ, કુંથુ અર મલ્લિ નમું એકાંતિ, મુનિસુવ્રત શુદ્ધ પતિ નમિ નેમ પાસ વીર જગીશ, નેમ વિના એ જિન ત્રેવીશ, સિદ્ધગિરિ આવ્યા ઇશ. ૨
ભરતરાય જિન સાથે બેલે, સ્વામી શત્રુંજય ગિરિ કુણ તેલે, જિનનું વચન અમેલે, ઋષભ કહે સુણે ભરતજી રાય, છરી પાલતાં જે નર જાય, પાતક બુકે થાય, પણ પંખી જે ઈણ ગિરિ આવે, ભવ ત્રીજે તે સિદ્ધ જ થાવે,
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪3
અજરામર પદ પાવે, જિન તમેં શેત્રુ જ વખા, તે મેં આગમ દિલ માંહે આયે, સુણતાં સુખ ઉર ઠા. ૩
સંઘપતિ ભરત નરેસર આવે, સાવન તણા પ્રાસાદ કરાવે, મણિમય મૂરતિ ઠા; નાભિરાયા મરૂદેવી માતા, બ્રાહ્યી સુંદરી બહેન વિખ્યાતા, મૂર્તિ નવાણું બ્રાતા; ગૌમુખ યક્ષ ચશ્કેસરી દેવી, શત્રુંજય સાર કરે નિત્યમેવી, તપગચ૭ ઉપર હેવી, શ્રી વિજયસેન સૂરોલરરાયા, શ્રીવિજયદેવ સૂરી પ્રણમી પાયા; ઋષભદાસ ગુણ ગાયા.
૧૫ શ્રી પાર્શ્વનાથની થાય. શંખેશ્વર પાસ જુહારીએ, દેખી લોચન ઠારીએ; પૂછ પ્રણમીને સેવા સારીએ, ભવ સાયર પાર ઉતારીએ. ૧ શકુંજય ગિરનાર ગિરિવર્યા, પ્રભુ આબુ અષ્ટાપદ શિવ વર્યા એવા તીરથ પાય લાગીએ ઝાઝા મુકિત તણા સુખ માગીએ. ૨ સમવસરણ આવી પર્વદા મળે, સ્વામી ઉપર છત્ર ચામર ઢાળે, વાણું સુણતાં સવી પાતક ટળે, ભવી જીવનાં મનવાંછિત ફ૩ પદ્માવતી પરતો પૂરતા, સેવકના સંકટ સૂરતા; પાર્યઝનનો મહિમા વધારતા, વીરવિજયના વાંછિત પૂરતા.૪
૧૬ શ્રી સીમંધર સ્વામીની થાય. સીમંધર સ્વામી મેરારે, હું તો ધ્યાન ધરું છું તેરારે, રાણ રૂક્ષ્મણના ભરતારરે, મન વાંછિત ફલ દાતારે. ૧ વિસ વિહરમાન જિન નામેરે, વીસેને કફ પ્રણમરે .
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________
જનું દર્શન આનંદકારીરે, તેને પાય નમે નર નારીર. ૨ ગણધરને ત્રિપદી દીધીરે, સિદ્ધાંતની રચના કીધીરે; એને અર્થ અનુપમ લહીએ, સુગુરૂને વચને રહીએ. ૩ દેવી ચકકે થરી સાનિધ્યકારીરે, તેણે પાય નમે નર નારીરે; એ તે થયરચી છે સારીરે, એવા કનકસેભાગી જયકારીરે.૪
૧૭ પર્યુષણની થાય. જિન આગમ ચઉ પરવી ગાઈ ત્રણ ચોમાસાં ચાર અફાઈ, પજુસણના સવાઈ તેરે શુભ દિને આવ્યા જાણી, ઉઠે આળસ છેડે પ્રાણી, ધર્મની નેક મંડાણી, પિસહ પડિકમણા કરે ભાઈ, માસખમણ પાલખમણ અકાઈ, કલ્પ અમે સુખદાઈ, દાન દેવા પૂજા દેવ સુરીની, વાચન સુણીએ કહ૫ સત્રની, આશા વીર જિનવરની.
૧ સાંભળી વીરનું ચરિત્ર વિશાલ,ચૌદ સુપન જમ્યા ઉજમાલ, જન્મ મહોચ્છવ સુવિશાળ, આમલ ક્રીડાએ સુરને હરાવ્યો, દીક્ષા લઈ કેવળ ઉપજા; પાસ નેમિ સંબંધ સાંભળીએ, એવીણ જિનના આંતરા સુણીએ, આદિ ચરિત્ર સાંભળીએ વીરતણું ગણધર અગિયાર, થિરાવલીને સુણીએ અધિકાર, એ કરેણી અપાર.
અષાડીથી દિન પચાસ, પજુસણ પડિકમણ ઉલ્લાસ, એક ઉણું પણ માસ; સામાચારી સાધુના પંથ, તરત જયણાએ નિર્ગથ, પાપ ન લાગે અંસ ગુરૂ આણાએ
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૫
મુનિવર રાચે, રાણી ઘેર જઈ વસ્તુ ન જાચે, ચાલે મારગ સાચે, વિગય ખાવાને સંચ આણે, આગમ સાંભળતાં સર્વ જાણે, શ્રી વર્ધમાન વખાણે.
કુંભાર કાનમાં કાંકરી ચપે, પીડાએ શુલ્લક પણ કપિ, મિચ્છામિ દુક્કડ જપે જે એમ મન નવી આમલો છેડે,
આ ભવ પરભવ દુઃખ બહુ જોડે, પડે નરકને ખાડે; આરાધક જે ખમે ખમાવે, મન શુદ્ધ અધિકરણ સમાવે, એ અક્ષય સુખ પાવે, સિદ્ધાયિકા સુરી સાંનિધ્યકારી, શ્રી મહિમા પ્રભુ ગચ્છ ધારી, ભાવ રતન સુખકારી.
૧૮ શ્રી શત્રુંજય ગિરિની થાય. શ્રી શત્રુંજય મંડણ, અષભ જિર્ણ દયાલ મરૂદેવાનંદન, વંદન કરૂં ત્રણ કાળ; એ તીરથ જાણે, પૂર્વ નવાણું વાર; આદીશ્વર આવ્યા, જાણે લાભ અપાર, ત્રેવીસ તીર્થકર, ચઢીયા ઇણ ગિરિરાય; * એ તીરથના ગુણ સુર સુરાદિક ગાય; એ પાવન તીરથ, ત્રિભુવન નહી તસ તેલ, એ તીરથના ગુણ, સીમંધર મુખ બોલે. પુંડરગિરિ મહિમા, આગમમાં પરસિદ્ધ વિમલાચલ બેટી, લહીએ અવિચલ રિદ્ધપંચમ ગતિ હત્યા, મુનિવર કેડિ ;
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________
Uણ તીરથે આવી, કર્મ વિપાતક છેડ શ્રી શત્રુંજય કેરી, અહોનિશ રક્ષાકારી; શ્રી આદિ જિનેશ્વર, આણ હૃદયમાં ધારી, શ્રી સંધ વિઘહર, કવડ જક્ષ ગણુભૂર શ્રી રવિ બુધ સાગર, સંઘના સંકટ ચૂર,
૧૯ શ્રી પાર્શ્વનાથની સ્તુતિ. શ્રીપાસ જિનેશ્વર, પૂજા કરૂં ત્રણ કાળ; મુજ શિવપુર આપ, ટાલ પાપની જાળ; જિન દરિસણ દીઠે, પહેચે મનની આસ; રાય રાણા સેવે, સુરપતિ થાયે દાસવિમલાચલ આબુ, ગઢ ગિરનારે એમ અષ્ટાપદ સમેત શિખર, પચે તીરથ એમ; સુર અસુર વિદ્યાધર, નર નારીની કડક ભલી જુગતે વાંદું, થાવું બે કર જોડ. સાકરથી મીઠી, શ્રીજિનકેરી વાણું બહુ અરથ વિચારી, ગુંથી ગણધર જાણી; તેહ વચન સુણીને, મુજ મન હર્ષ અપાર; ભવસાયર તારે, વારે દુર્ગતિ વાર. કાને કુંડલ ઝળકે, કઠે નવસર હાર; પદ્માવતી દેવી, સોહે સવિ શણગાર; જિન શાસન કેરા, સલા વિઘન નિવાર; પુણ્ય રસને જિન, સુખ સંપત્તિ હિતકારક
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૭
–૨૦ રાત્રિ ભોજનની થાય. શાસન નાયક વિરજીએ, પામી પરમ આધાર તે; રાત્રિ ભોજન મત કરો એ, જાણ પાપ અપાર છે, ધુએડ કાગ ને નાગના એ, તે પામે અવતાર તે; નિયમને કારસી નિત્યકરોએ, સાંજે કર ચેવિહાર તે. ૧ વાસી બાળ ને રીંગણું એ, કંદમૂળ તું ટાળ તે; ખાતા ખોટ ઘણું કહીએ, તે માટે મન વાળતો; કાચા દૂધ ને છાશમાં એ, કઠળ જમવું નિવારતો; રૂષભાદિક જિન પૂજતાં એ, રાગ ધરે શિવનાર તા. ૨ હોળી બળેવ ને નેરતાં એ, પીંપળે પાણી મ રેડત; શીલ સાતમના વાસી વડાએ, ખાતાં મટી ખેડ તે; સાંભળી સમતિ રૂઢ કરે એ, મિથ્યાત્વ પર્વ નિવાર તે સામાયિક પડિકમણુનિત કરીએ,જિનવાણું જળસારતો,
તુવતી અડકે નહીં એ, નવિ કરે ઘરના કામ તે; તેનાં વાંછિત પૂરશે એ, દેવી સિહાયિકા નામ તે હિત ઉપદેશે હર્ષ ધરી એ, કેઈન કરશો રીશ તે; કીતિ કમલા પામશો એ, જીવ કહે તસ શિષ્ય તો. ૪
૨૧ વીશ સ્થાનક તપની સ્તુતિ. પૂછે ગૌતમ વીર જિર્ણા, સમવસરણ બેઠા સુખદા, પૂજિત અમર સૂરિંદા; કેમ નિકાએ ૫દ જિનચંદા, કિણ
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૮ વિધ તપ કરતાં ભવફંદા, ટલે દૂરિત દંદા તવ ભાખે પ્રભુજી ગત નિંદા, સુણ ગૌતમ વસુભૂતિ નંદા, નિર્મલ તપ અરવિંદા, વીશ સ્થાનક તપ કરતાં મહિંદા, જેમ તારક સમુદાયે ચંદા, તેમ એ તપ સવિ ઈંદા. ૧
પ્રથમ પદે અરિહંત નમીજે, બીજે સિદ્ધ પવયપદ ત્રીજ, આચારજ થિર ઠવી, ઉપાધ્યાય ને સાધુ રહી, નાણ દંસણ પદ વિનય વહીજે, અગીયારમે ચારિત્ર લીજે, ખંભવય ધારિણું ગણજે, કિરિયાણું વાસ કરીજ, ગાયમ જિણાણું લહજે; ચારિત્ર નાણુ સુઅરસ તિથ્થસ્મ કીજે, ત્રીજે ભવ તપ કરત સુણજે, એ સવિ જિન તપ લી. ૨
આદિ ન પદ સઘળે ઠવીશ, બાર પન્નર વલી બાર છત્રીશ દસ પણવીસ સગવીસ પાંચ ને સડસઠ તેર ગણેશ, સિત્તર નવ કિરિયા ૫ણવીસ, બાર અઠ્ઠાવીશ ચાવીશ સર ઇગવન પીસ્તાલીશ, પાંચ લેગસ્સ કાઉસગ રહીશ, નૌકારવાલી વિશ; એક એક પદે ઉપવાસ વીશ, માસ ખટે એક ઓલી કરીશ, એમ સિદ્ધાંત જગીશ. ૩
શકતે એકાસણું તિવિહાર, છ અઠ્ઠમ માસખમણ ઉદાર, પડિકણાં હોય વાર ઇત્યાદિક વિધિ ગુરૂગમ ધાર, એક પદ આરાધન ભવ પાર, ઉજમણું વિધિ પ્રકાર, માતંગ જક્ષ કરે મહાર, દેવી સિદ્ધાર્થ શાસન રખવાળ, સંઘ વિદ્ધ અપહાર, ખિમાવિજય જસ ઉપર પ્યાર, શુભ ભવિયણ ધમાં આધાર, વીર વિજય જ્યકાર,
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨ નંદીશ્વર દીપની સ્તુતિ. નંદીશ્વર વર કપ સભારું, બાવન ગેસુખ જિનવર જુહાર એકે એકે એકસો ચોવીશ, બિંબ સાઠ સય આહાળીશ ૧ દધિમુખ ચાર રતિકર આઠ, એક અંજનગિરિ તેરે પાઠ; ચઉ દિશીના એ આવન જુહારૂં, ચાર મામ
શાશ્વતા સંભારું. ૨ સાત દીપ તિહાં સાગર સાત, આઠમો દ્વીપ નંદીશ્વર શતક એ કેવળીએ ભાખ્યું સાર, આગમ સાંભળો જય જયકાર, ૩ પહેલો સુધર્મો બીજે ઇશાન, આઠ આઠ મહિષીનાં સ્થાન, સેળ પ્રાસાદ તિહાં વાંદી જે, શાસન દેવી સાંનિધ્ય કીજે, ૪
૨૩ બીજની સીમંધર જિન સ્તુતિ. અજવાળી બીજ સોહાવે રે, ચંદા રૂપ અનુપમ લાવે; ચંદા વિનતડી ચિત્ત ધરજો રે, સીમંધરને વંદણ કહેજો રે. ૧ વીશ વિહરમાન જિનને વંદુરે, જિન શાસન પૂછઆણંદુ રે ચંદા એટલું કામ જ કરજો રે, સીમંધરને વંદણું કહેજો રે. ૨ સીમંધર જિનની વાણું રે, તે તો અભિય પાન સમાણું રે ચંદા તમે સુણ અમને સુણાવે રે, ભવ સંચિત
પાપ ગમા રે. 3 સીમંધર જિનની સેવારે, તે તો શાસન ભાસન મેવા રે ચંદા હૈોજ સંધના ત્રાતા રે, ગજ લંછન ચંદ્રવિખ્યાતા રે. ૪
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫e
૨૪ દશત્રિક વિગેરેની સ્તુતિ. ત્રણ નિરિસહી ત્રણ પ્રદિક્ષણા, ત્રણ પ્રણામ કરીને ત્રણ પ્રકારી પૂજા કરીને, અવસ્થા ત્રણ ભાવી છે, ત્રણ દિશી વઈ જિન જુઓ, ભૂમિકા ત્રણ પુંજીજેજી; આલંબન મુદ્રા ત્રણ પ્રણિધાન, ચૈત્યવંદન ત્રણ કીજે. ૧ પહેલે ભાવજિન દ્રવ્યજિન બીજ, ત્રીજ એક ચૈત્ય ધારાજી; ચોથે નામજિન પાંચમે સર્વ લેક ચિત્ય જુહારાજી; વિહરમાન છકે જિન વદે, સાતમે નાણ નિહાળો સિદ્ધ મહાવીર જિન ઉજિત અષ્ટાપદ, શાસન સુર
સંભાળે છે. ૨ શકતવમાં દેય અધિકાર, અરિહંત ચેઇયાણું ત્રીજી;
વિસત્થામાં દેય પ્રકાર, શ્રુતસ્તવ દોય લીજજી; સિદ્ધ સ્તવમાં પાંચ પ્રકાર, એ બારે અધિકારી, નિર્યુક્તિએ ક્રિયા જાણે, ભાષ્ય માંહિ વિસ્તારો. ૩ તબેલ પાન ભોજન વાહન, મેહુણ એકચિત્ત ધારો શુંક સળેખમ વડી લધુ નીતિ, જુગટે રમવું વારેજી, એ દશે આશાતના મોટી, વ જિનવર દ્વારા, ક્ષમા વિજય જિન એણી પરે જપ, શાસન સુર સંભાળ. ૪ ૨૫ શ્રી સમવસરણ ભાવ ગર્ભિત થાય.
કેંદ્રકિ ધપમપ દુમિ છે ધ્રસકિ ધર ધપ ધરવમ, દકિ દોદ દાિિદ દાગ્ઝિદિકિ દ્રમકિ દ્રણ રણ ફેણવામાં
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૧ ઝિઝૂંકિ ઝેરૃ ઝણણ રણ રણનિજકિ નિજજન રંજન,સુર શેલ શિખરે ભવતુ સુખદં પા* જિનપતિ મજજનમ. ૧
કટ રેંગિનિ ઘગિનિ કિટાતિ ગિગુડદાં ધૃધુકિ ઘુટનટ પાટવમ; ગુણ ગુણણ ગુણ ગણ રણ િણેણે ગુણણ ગુણગણ ગૌરવમ ઝઝિ કૅકિ ઝણણ રણુ રણ નિજછી નિજજન સજજના, કલયંતિ કમલા કલિત કલમલ મુલમીશ મહેજિજના.
ઠકિ કિડું ઠહિ ઠહિક ઠહિ પટ્ટા તાડયતે; તલ લેકિ લેલો નૈષિ –ષિનિ ડેષિ ડેષિનિ વાઘતે કિ છે ચુંગ થુંગિનિ ઘગિ ઘગિનિ કલરવ,જિન મત મનંત મહિમ તનુતા નમતિ સુર નર મહોત્સવે.
ષુદાંકિષુદાં સુષુડદિ ગુંદા પુષડઢિ દોદ અંબરે,ચાચપટ ચચપટ રકિણું છું ડણણ ડેડેડબરે; તિહાં સરગમપધનિ નિધ૫મગરસ સસસસસ સુર સેવતા, જિન નાટયરગે કુશલ મુનિશં દિશતુ શાસન દેવતા.
ર૬ શ્રીરહિણી તપની સ્તુતિ. નક્ષત્ર રોહિણું જે દિન આવે, અહેરત પૌષધ કરી શુભ ભાવે, ચઉવિહાર મન લાવે; વાસુપૂજ્યની ભક્તિ કીજ, ગણુણું પણ તસ નામ જપીજ, વરસ સત્તાવીશ લીજ થેલી શક્તિ વરસ તે સાત, જાવજીવ અથવા વિખ્યાત, તપ કરી કરે કમઘાત; નિજ શક્તિ ઉજમણું
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫ર આવે, વાસુપૂજયનું બિંબ ભરાવે, લાલ મણિમય ઠા. ૧
ઈમ અતીત અને વર્તમાન, અનામત વંદે જિન બહુ માન, કીજે તસ ગુણ ગાન, તપકારકની ભક્તિ આ દરિયે, સાધર્મિક વલી સંધની કરિયે, ધર્મ કરી ભવ તરી, રાગ શગ રહિણી તપ જાય, સંકટ ટલે તસુ જસ બહુ થાય, તમ સુર નર ગુણ ગાય; નીરાશેસપણે તપ એહ, શંકા રહિતપણે કરો તેહ, નવનિધિ હેય જિણ ગેહ.
ઉપધાન થાનક જિનકલ્યાણ,સિદ્ધચક્ર શત્રુજ્ય જાણ, પંચમી તપ મન આણ પડિમા તપ રહિણું સુખકાર, કનકાવલી રત્નાવલી સાર, મુક્તાવલી મનોહાર, આઠમ ચઉદશ ને વર્ધમાન, ઇત્યાદિક તપમાંહે પ્રધાન, રોહિણી તપ બહુમાન Uણીપરે ભાખે જિનવર વાણી, દેશના મીઠી અમિય સમાણ, અને તે ગુંથાણી.
ચંડા જક્ષણી યક્ષમાર, વાસુપૂજય શાસન સુખકાર, વિન્ન મિટાવન હાર; રોહિણી તપ કરતાં જન જેહ, ઈહ ભવ પરભવ સુખ લહે તેહ, અનુક્રમે ભવનો છે; આચરી પંડિત ઉપકારી, સત્ય વચન ભાખે સુખકારી, કપૂરવિજય વ્રતધારી; ખિમાવિજય શિષ્ય જિન ગુરુ રાય, તસ શિષ્ય મુજ ગુરૂ ઉત્તમ થાય, પદ્મવિજય ગુણ ગાય.
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૩
૨૭ પાર્શ્વ સ્તુતિ. ગયા ગંગાતીરે, અવધિ બલથી નાગ જલતો; દીઠે દીધી દીક્ષા, તપસી જન તે ક્રોધ કરતો નિયાણું બાંધીને, મરી કમઠ થઈ કષ્ટ કરતો; કરૂણા વારિધે! પ્રભુ ! નમું નમું વાર શસે.
-૧૮ રૂખ્યાત્મની સ્તુતિ, સેવન વાડી ફૂલડે છાઈ, છાબ ભરી હું લાવુંજી; ફૂલ જ લાવું ને હાર ગુંથાવું, પ્રભુજીને કંઠે સોહાવું છું; ઉપવાસ કરું તો ભૂખ લાગે, ઉનું પાણી નવી ભાવેજી; આંબીલ કરું તે લખું ન ભાવે, નીવીએ ડુમા આવે છે. ૧
એકાસણું કરૂં તો ભૂખે રહી ન શકે, સુખે ખાઉં ત્રણ ટંકણ, સામાયિક કરૂં તો બેસી ન શકું, નિંદા કરૂં સારી રાતજી; દેરે જાઉં તો બેટીજ થાઉં, ઘરનો ધંધે ચૂકેજી; દાન દઉં તો હાથજ ધ્રુજે, હૈયે કં૫ વછુટે છે.૨
જીવને જમડાનું તેડું આવ્યું, સર્વ મેલીને ચાલેજી; રહે રહો જમડાજી આજનો દહાડે, શેત્રુંજે જઈને આવું છે; શેત્રજ જઈને દ્રવ્ય જ ખર્ચ, મોક્ષ માર્ગ હું માગુંજી; ઘેલા જીવડા ઘેલું શું બોલે, એટલા દિવસ શું કીધું છે. ૩
જાતે જે જીવે પાછળ ભાતું, શું શું સાથે આવે છે; કાચી કુલેર ખાખરી હાંડી, કાઠીના ભારા સાથેજી; જ્ઞાન વિમળ સૂરિ એણી પેરે ભાખે, ધ્યાને અધ્યાત્મ ધ્યાન ભાવ ભક્તિશું જિનજીને પૂજે, સમકિતને-અજવાળો છે. ૪
૨૩
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૪ ૨૮ પાર્શ્વનાથની સ્તુતિ.
(કુતવિલંબિત વૃતમ) અમદમોત્તમવસ્તુ-મહાપણું, સકલ-કેવલ-નિર્મલ-સાસુણમ નગર–જેસલમેર-વિમૂષણમ, ભજત પાર્થજિત ગતદૂષણમ.
સુરનરેશ્વર-નમ્ર-પદાબુજમ, સ્મરમહીરૂહ-મંગ-માંગજમાં સકલતીર્થકરા સુખકારકા, ઈહિ જયતુ જગજજનતારકા
શ્રયતિ યઃ સુકૃતી જિનશાસનમ, વિપુલમંગલદેલીવિલાસનમ; પ્રબલપુચરમોદયધારિક, ફલતિ તસ્ય મનોરથમાલિકા.
વિકટ–સંકટ-ટિ–વિનાશનમ, જિનમતાશ્રિત–સી-વિકાસનમ! સુરનરેશ્વર-કિન્નર-સેવિતા, જયતુ સા જિન–શાસનદેવતા.
૩૦ જ્ઞાન પંચમીની સ્તુતિ. અનેમિ પંચરૂપ-વિદેશપતિકૃત-પ્રાયજન્માભિષેકચંચ, પંચાક્ષમતદિરદમદબિદા પંચવોપમાન નિર્મુક્તાપંચદેશા. પરમસુખમય પ્રાસ્તકર્મપ્રપંચ, કલ્યાણું પંચમી સતતપસિ વિતતુતાં પંચમજ્ઞાનવાન વડ
૧ સંપ્રીણન સકેરાન શિવતિલકસમ કૌશિકાનંદમૂતિ, પુણ્યાબ્ધિ પ્રીતિદાયી સિતરુચિરિવ યઃ સવાયગોભિતમાંસિક
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૫
સાંદ્રાણિ દવંસમાનઃ સકલવલલ્લાસમુચકાર, જ્ઞાનં પુધ્યાજિજની સ તપશિ ભવિનાં પંચમીવાસરસ્ય. ૨
પીવા નાનાભિધાથમતરસમસમં યાંતિ યાટ્યતિ જમ્મુ-જીવા યસ્માદનેકે વિધિવમરતાં પ્રાયનિર્વાણપુર્યામ; ચાવા દેવાધિદેવાગમદશમસુધાકુંડમાનંદહેતુસ્તત્ પંચમ્યાસ્તપસ્યઘતવિશદધિયાં ભાવિનામસ્તુ નિત્યમ. ૩
સ્વર્ણાલંકારવલ્સન મણિકિરણગણુવ્રસ્ત-નિત્યાંધકાર, હુંકારારાવદ્રીકૃત–સુકૃતિજનવ્રાતવિદનપ્રચારા, દેવી શ્રીઅંબિકાખ્યાજિનવરચરણોભોજભંગીસમાના,પંચમ્યહૂનારૂપાળું વિતરતુ કાલં ધીમતાં સાવધાના.
૩૧ સિધ્ધચક સ્તુતિ, શ્રીસિદ્ધચક્ર સે સુવિચાર, આણી હયડે હરખ અપાર, જિમ લહ સુખ શ્રીકાર; મન શુદ્ધ ઓલી તપ કીજ, અહોનિથિ નવપદ ધ્યાન ધરી જિનવર પૂજા રચીજ પઠિકમણું હોય ઢકનાં કીજે, આઠ યુઇએ દેવ વંદી, મિ સંથારો કી મૂર્ખ તણે કીજે પરિહાર, અગે શીયલ ધરજ સાર, દીજ દાન અપાર.
૧ અરિહંત સિદ્ધ આચાર્ય નમી જે, વાચક સર્વે સાધુ વંદી, દૂસણું નાણું સુણીને ચારિત્ર તપનું ધ્યાન ધરીજ, અહે નિશિ નવ૫દ ગુણણું ગણજે, નવ આબિલ પણ કીજે; નિશ્ચલ રાખી મન હો નિશે, જપીએ પદ એક એક
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૬ ઈશ, નેકારવાલી વીશ, છેલ્લે આંબિલ પણ કીજે, સતરભેદી જિન પૂજા રચીજ, માનવ ભવ લાહે લીજે. ર
સાતમેં કષ્ટિના રોગ, નાઠા યંત્ર નમણ સંજોગ, દૂર હુઆ કર્મના ભોગ અઢારે કષ્ટ દૂરે જાએ, દુખ દોહગ દૂર પલાએ, મનવંછિત સુખ થાએ નિર્ધનિયાને દે બહુ ધન્ન, અપુત્રિયાને ઘે પુત્ર રતન, જે સેવે શુદ્ધ મન્ન, નવકારસો નહી કેઈ મંત્ર, સિદ્ધચક્ર સમે નહિ કઈ તંત્ર, સેવો ભવી હરખંત. - જિમ સેવ્યા મયણાં શ્રીપાલ, ઉંબર રેગ ગયા તત્કાલ પામ્યા મંગલ માલ, શ્રીપાલ તણી પેરે જે આરાધે, દિન દિન દોલત તસ ઘર વાધે, અતિ શિવસુખ સાધે; વિમલેશ્વર યક્ષ સેવા સારે, આપદા કષ્ટને દૂર નિવારે, દેલત લક્ષ્મી વધારે મેઘવિજય કવિયણના શિષ્ય, આણી હૈયડે ભાવ જગીશ, વિનય વંદે નિશદિશ ૪
૩૨ શ્રી સિદ્ધચક્ર સ્તુતિ. જિન શાસન વછિત, પૂરણ દેવ રસાલ; ભાવે ભવી ભણી, સિદ્ધચક્ર ગુણમાલ, તિહું કાલે એહની, પૂજા કરે ઉજમાલ; તે અમર અમર પદ, સુખ પામે સુવિશાલ. ૧
અરિહંત સિદ્ધ વંદે, આચારજ ઉવઝાય; મુનિ દરિસણ નાણ, ચરણ તપ એ સમુદાય; એ નવપદ સમુદિત, સિદ્ધચક્ર સુખદાય; એ ધ્યાને ભવિનાં, ભાવકોટિ દુઃખી જાય. ૨
આ ચિત્રમાં, સુદિ સાતમથી સાર, પૂનમ લગે
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૭
કીજ, નવ આંબિલ નિરધાર; દેય સહસ ગણવું, પદ સમ સાડા ચાર એકાશી આંબિલ તપ, આગમને અનુસાર. ૩
સિદ્ધચક્રનો સેવક, શ્રીવિમલેસર દેવ શ્રીપાલ તણે પરે, સુખ પરે સ્વયમેવ દુઃખ દેહગ ના, જે કરે એહની સેવ; શ્રીસુમતિ સુગુરૂનો, રામ કહે નિત્યમેવ.
૩૩ શ્રી સિદ્ધચક્રની થાય. અરિહંત નમો વલી સિદ્ધ નમો, આચારજ વાચક સાહુ નમો દર્શન જ્ઞાન ચારિત્ર નમે, તપ એ સિદ્ધચક્ર સદા પ્રણમો.
અરિહંત અનંત થયા થાશે, વલી ભાવ નિક્ષેપે ગુણ ગાશે, પડિક્રમણ દેવવંદન વિધિશું, આંબિલ તપ ગણવું ગણે વિધિશું.
છરી પાલી જે તપ કરશે, શ્રીપાલ તણું પરે ભવ તરશે; સિદ્ધચક્રને કુણ આવે તેલે, એહવા જિન આગમ ગુણ બોલે.
સાડાચારે વરસે તપ પૂરે, એ કર્મ વિદ્યારણ તપ શૂરે, સિદ્ધચક્રને મન મંદિર થાપ, નય વિમલેસર વર આપો. ૪
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પાંચમો.
પરચુરણુ વિષયા.
૧ પ્રભુ આગળ ખેલવાના દુહાદિ.
પ્રભુ દરિશન સુખ સંપદ્મા, પ્રભુ દરિશન નવ નિધ; પ્રશ્ન દરિશનથી પામીએ, સકળ પદારથ સિદ્ધ, ભાવે જિનવર પૂજીએ, ભાવે દીજે દાન; ભાવે ભાવના ભાવીએ, ભાવે કેવળજ્ઞાન. જીવડા જિનવર પૂજીએ, પૂજાનાં ફળ ઢાય; રાજા નમે પ્રજા નમે, આણુ ન લેાપે કાય. ફૂલા ઠંરા ખાગમાં, બેઠા શ્રી જિનરાજ; જેમ તારામાં ચંદ્રમા, તેમ શાથે મહારાજ, પ્રભુ નામની ઔષધિ, ખરા ભાવથી ખાય; રેગ શાક આવે નહિ, સવિ સંકટ દૂર થાય. વાડી ચા મારીયા, સાવન પાંખડીએ; પાસ જિનેશ્વર પૂછએ, પાંચે આગળીએ. ત્રિભુવન નાયક તું ધણી, મહી મેાટા મહારાજ; માટે પુન્યે પામીયા, તુમ દરશન હું આજ, આજ મનેરથ સર્વિ ફ્રેન્ચા, પ્રગટયા પુન્ય કલ્લેાલ;
૧
સે
3
૬
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૬
પાપ કરમ દૂર કન્યાં, નાઠા દુઃખ દદોલ. પંચમ કાળે પામ, દુલહે પ્રભુ દેદાર; તો પણ તેના નામને, છે માટે આધાર,
છે પ્રતિમા મનેહારિણું દુઃખહરી, શ્રી વીર નિણંદની, ભક્તોને છે સર્વદા સુખકારી, જાણે ખીલી ચંદની; આ પ્રતિમાના ગુણ ભાવ ધરીને, જે માણસા ગાય છે, પામી સઘળાં સુખ તે જગતનાં, મુકિત ભણું જાય છે. ૧૦ આવ્યો શરણે તમારા જિનવર કરજે, આશ પૂરી અમારી; ના ભવપાર મારે તુમ વિણ જગમાં, સાર લે કેણ મારી; ગાયો જિનરાજ આજે હરખ અધિકથી, ૫ર્મ આનંદકારી, પાયા તુમ દર્શનાએ ભવ ભય બ્રમણ, નાથ સરવે અમારી. ૧૧
જેનો પ્રબોધ પ્રસરે જગમાં પવિત્ર, જેનું સદા પરમ મંગળ છે ચરિત્ર, જેનું જપાય જગમાં શિવરૂપ નામ, તે વીરને પ્રણયથી કરીને પ્રણામ.
૧૨ અંગુઠે અમૃત વસે, લબ્ધિ તણા ભંડાર તે ગુરૂ ગોતમ સમરીએ, વંછિત ફળ દાતાર,
સરસ્વતીની સ્તુતિ. યસ્યા પ્રસાદ-પરિવર્ધિતશુદ્ધ–બધા, પારં વ્રજતિ સુધિયઃ કૃતતાયરાશે; સાનુગ્રહો મમ સમીહિતસિદ્ધયેડસ્તુ, સર્વજ્ઞશાસનરતા મૃતદેવતાસો
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૦
સરસ્વતી જય. ૩૦ હું સરવતિ વઢ વદ વાવાદિનિ
તુલ્ય નમઃ | ૧૫ અહત ભગવંત ઇંદ્રમહિતા સિદ્ધાચ સિદ્ધિસ્થિતા આચાર્યા જિનશાસનન્નતિકરાર પૂજ્યા ઉપાધ્યાયકા છે શ્રીસિદ્ધાંતસુપાઠકા મુનિવરા રત્નત્રયારાધકાર પંચેતે પરમેષ્ટિનઃ પ્રતિદિનં કુર્વ તુ મંગલમ || ૧૬
૨ સ્તુતિ ચોવીશી.
(વસંતતિલકા. ) શ્રી તીર્થરાજ વિમલાચલ નિત્ય વંદે, દેખી સદા નયનથી જેમ પૂર્ણ ચંદ; પૂજે મલી સુરવરે નરનાથ જેને, ધોરી સદા ચરણ લંછન માંહી તેને. શ્રેયાંસના ઘર વિષે રસ ઈશું લીધે, ભિક્ષા ગ્રહી નિજ પ્રપૌત્ર સુપાત્ર કીધે; માતા પ્રતિ વિનય ભાવ ધરી પ્રભુએ, અણું અહો પરમ કેવળ શ્રી પ્રભુએ. દેવાધિદેવ ગજલંછન ચંદ્રકાન્તિ, સંસાર સાગર તણી હરનાર બ્રાન્તિ; એવા જિનેશ્વરતણા યુગપાદ પૂજો, દિઠ નહિ જગતમાં તુમ તુલ્ય છે.
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬
જમ્યા તણી નયરી ઉત્તમ જે અયોધ્યા, ત્રાતા નરેશ પ્રભુના જિતશત્રુ રાજા દેદીપ્યમાન જનની વિજયા વીકારી, સેવો સદા અજિતનાથ ઉમંગકારી. વાધે ન કેશ શિરમાં નખ પામ વ્યાધિ, પ્રવેદગાત્ર નહિ લેશ સદા સમાધિ છે માંસશોણિત અહે અતિ શ્વેતકારી, હે સ્વામિ સંભવ સુસંપદ ગાત્ર તારી. છે શ્વાસ અંબુજ સુગંધ સદા પ્રમાણે, આહારને તુમ નિહાર ન કોઈ જાણે, એ ચાર છે અતિશયો પ્રભુ જન્મ સાથે, વંદુ હમેશ અભિનંદન જોડી હાથે. ભૂમંડલે વિહરતા જિનરાજ જયારે, કાંટા અધોમુખ થઈ રજ શુદ્ધ ત્યારે; જે એક જે જન સુધી શુભ વાત શુદ્ધિ એવા નમ્ સુમતિનાથ સદા સુબુદ્ધિ. વૃષ્ટિ કરે સુરવર અતિ સૂક્ષ્મ ધારી, જાનું પ્રમાણ વિરચે કુસુમો શ્રીકારી; શબ્દ મનહર સુણ શુભ શ્રોત્રમાંહી, શ્રી પદ્મનાથ પ્રભુને પ્રણમું ઉછાંહિ. સેવા કરે યુગલ યક્ષ સુહંકરો ને
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦
૩૬૨ વિજે ધરી કર વિષે શુભ ચામરોને વાણું સુણે સરસ જોયણ એક સારી, વંદુ સુપાર્શ્વ પુરૂષોત્તમ પ્રીતિકારી. જન્મે જિનેંદ્ર મુખ માગધી અધભાષા, દેવો નરેશ તિરિગણે સમજ સ્વભાષા આ અનાર્ય સઘલાં જન શાન્તિ પામે, ચંદ્રપ્રભુ ચરણ લંછન ચંદ્ર નામે. વૈર વિરોધી સઘલાં જન ત્યાં વિસારે, મિથ્યાત્વીઓ વિનય વાક્ય મુખે ઉચારે; વાદી કદી અવિનયી થઈવાદ માંડે, દેખી જિનેશ સુવિધિ જિન સર્વ છાંડે. જે દેશમાં વિચરતા જિનરાજ જ્યારે, ભીતિ ભયંકર નહિ લવલેશ ત્યારે ઇતિ ઉપદ્રવ દુકાળ તે દૂર ભાજે, નિત્યે કરૂં નમન શિતળનાથે આજે. છાયા કરે તરૂ અશોક સદેવ સારી, વૃક્ષો સુગંધ શુભ શીતળ પ્રયકારી પચ્ચીસ જેયણ લગે નહિ આધિ વ્યાધિ, શ્રેયાંસનાથ તુમ સેવનથી સમાધિ.
ને ચતુદશ લહે જિનરાજ માતા, માતંગને વૃષભ સિંહ સુલક્ષ્મી દાતા;
૧૨
૧૩
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૩ નિમ અગ્નિ શુભ છેવટ દેખી તેને, શ્રી વાસુપૂજ્ય પ્રભુના શુભ સવM થાને. જે પ્રાતિહાર્ય શુભ આઠ અશોક વૃક્ષ, વૃષ્ટિ કરે કુસુમથી સુરનાદ દક્ષે બે ચામરો શુભ સુખાસ નમસ્કરો તે, છે છત્ર હે વિમળનાથ સુદુંદુભી તે. સંસ્થાન છે સમ સદા ચતુર તારા, સઘણુ વજરૂષભાદિ દીપાવનારૂં અજ્ઞાન ક્રોધ મદ મોહ હર્યા તોએ, એવા અનંત પ્રભુને નમીએ અમોએ. જ કર્મથી પ્રભુ તમેજ મૂકાવનારા, સંસાર સાગર થકી તમે તારનારા; છો વળ લાંછન તમે શેભાવનારા, શ્રી ધર્મનાથ પદ શાયત આપનારા. શ્રી વિશ્વસેન નૃપનંદન દિવ્ય કાન્તિ, માતા સુમખ્ય અચિરા તસ પુત્ર શાન્તિ; શ્રી મેઘના ભવ વિષે સુર એક આવી, પારેવ સિંચનકનાં સ્વરૂપ બતાવી. પારેવને અમય વિતદાન આપ્યું, પિતાતણું અતિય કામલ માંસ કાપ્યું; તેવા મહા અભયદાનથી ગમસે,
૧૬.
૧૮:
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૪
મારી ઉપદ્રવ ભયકર સ નાસે. શ્રી તીથૅનાયક થયા વલી ચક્રવતી, બન્ને લહી પદવીએ જાવ એકવતી જે સાર્વભૌમ પદ પચમ ભાગવીને, તે સાલમા જિનતણા ચરણે નમીને. ચૌરાશી લક્ષ ગજ અન્ય રથે કરીને, છનું કરાડ જત લશ્કર વિસ્તરીને; તેવી છતે અતિ સમૃદ્ધિ તજી ક્ષણીક, શ્રી કુંથુનાથ જિન ચક્રી થયા વિવેકે. રત્ના ચતુર્દશ નિધાન ઉમંગકારી, અત્રીશ બહુ નિત નાટક થાય ભારી; પ્રધાન ને સહસ ચેાસ અંગનાએ, તેવી તજી અર જિનેશ્વર સપદાઓ. નિત્યે કરે કલા ક્ષેપન કંઠ સુધી, ષટ મિત્રને તરણ કાજ નિપાઇ બુદ્ધિ; ઉદ્યાન મેાહન ગૃહે રચી હેમ મૂર્તિ, મલ્લિ જિનેશ પડિમા ઉપકાર કતી, નિસગદાન્ત ભગવંત અને તજ્ઞાની, વિશ્વાપકારી કરૂણાનિધિ આત્મધ્યાની; પંચેન્દ્રિયા વશ કરી હણી કમ આઠે, વો જિનેદ્ર મુનિસુત્રત તે માટે.
૧૯
૨૦
૨૧
૨૨
૨૩
૨૪
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૫
ઈંદ્રો સુરા નરવરા મળી સર્વ સંગે, જન્માભિષેક સમરે અતિ શક્તિ રંગે; વિદ્યાધરી સુરવરી શુભ શબ્દ રાગે, સંગીત નાટક કરે નમિનાથ આગે. રાજીમતી ગુણવતી સતી સૌમ્યકારી, જેને તમે તજી થયા મહા બ્રહ્મચારી; પૂર્વે ભવે નવ લગે તુમ સ્નેહ ધારી, હે નેમિનાથ! ભગવંત પરાપકારી, સમ્મેત શૈલ શિખરે પ્રભુ પાર્શ્વ સાઢે, શંખેશ્વરા અમીઝરા કલિકુંડ માઢે; શ્રી અશ્વસેન કુલ દ્વીપક માત વામા, નિત્યે અચિંત્ય મહિમા પ્રભુ પાર્શ્વ નામા. સિદ્ધાર્થ રાય ત્રિશલા સુત નિત્ય વદો, આનકારક સદા ચરણારવિદ્યો; જે શાસનેશ્વર તણા ઉપકાર પામી, પૂજી પ્રભુ ચરણ શ્રીમહાવીર સ્વામી.
૨૫
૨૬
૨૭
૨૮
૩ શ્રી શત્રુંજયના ૨૧ નામ સંબધી ખમાસમણુ આપવાના દૂહા.
સિદ્ધાચળ સમરૂ સદા, સારઠ દેશ માઝાર; મનુષ્ય જન્મ પામી કરી, વધુ વાર હાર, અંગ વસન મન ભૂમિકા, પુોપગરણ સાર;
t:
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન્યાય દ્રવ્ય વિધિ શુદ્ધતા, શુદ્ધિ સાત પ્રકાર. કાર્તિક સુદી પુનમ દિને, દશ કેડી પરિવાર; દ્રાવિડ વારિખિલ્લજી, સિદ્ધ થયા નિરધાર. તિણે કારણ કાર્તિકી દિને, સંધ સકળ પરિવાર, આદિદેવ સન્મુખ રહી, ખમાસમણ બહુ વાર. એકવીસ નામે વર્ણવ્યા, તિહાં પહેલું અભિધાન; શત્ર જય શુકરાજથી, જનક વચન બહુમાન. (સ. ૧) ૫ સમોસર્યા સિધ્ધાચળે, પુંડરીક ગણધાર; લાખ સવા માહાતમ કહ્યું, સુર નર સભા માઝાર. ૬ ચૈત્રી પુનમને દિીને, કરી અણસણ એક માસ પાંચ કેડી મુનિ સાથશું, મુક્તિનિલયમાં વાસ. ૭ તિણ કારણ પુંડરીકગિરિ, નામ થયું વિખ્યાત; મન વચ કાર્ય વંદીએ, ઉઠી નિત્ય પ્રભાત. (સ. ૨) ૮ વીશ કેડીશું પાંડવા, મોક્ષ ગયા છણે ઠામ, એમ અનંત મુક્ત ગયા, સિદ્ધક્ષેત્ર તિણ નામ. (સ. ૩) ૯ અડસઠ તીરથે નહાવતાં, અંગરંગ ઘડી એક તુબી જળ સ્નાન કરી, જા ચિત્ત વિવેક. ૧૦ ચંદ્રશેખર રાજા પ્રમુખ, કરમ કઠણ મલ ધામ, અચળપદેવિમલા થયા, તિણે વિમલાચલ નામ. (સ. ૪) ૧૧ પર્વતમાં સુરગિરિ વડે, જિન અભિષેક કરાય; સિદ્ધ હુવા સ્નાતક પદે, સુરગિરિ નામ ધરાય. ૧૨
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________
અથવા ચૌદે ક્ષેત્રમાં, એ સમ તીરથ ન એક તિણે સુરગિરિનામે નમું, જહાં સુરવાસ અનેક. (સ. ૫) ૧૩ એંસી યોજન પૃથુલ છે, ઉંચપણે છવીસ, મહિમા મહાટો એ ગિરિ, મહાગિરિનામનમીશ. (સ. ૬)૧૪ ગણધર ગુણવંતા મુનિ, વિશ્વ માંહે વંદની; જહ તેહ સંયમી, એ તીરથે પૂજનીક.. વિપ્રલોક વિષધર સમા, દુઃખીઆ ભૂતળ માન;
વ્યલિંગી કણ ક્ષેત્ર સમ, મુનિવર છીપ સમાન. ૧ શ્રાવક મેઘ સમા કહ્યા, કરતા પુન્યનું કામ પુન્યરાશિ વધે ઘણું, તેણે પુન્યરાશિ નામ. (સ. ૭) ૧૭ સંયમધર મુનિવર ઘણા, તપ તપતા એક ધ્યાન કર્મ વિયોગે પામીયા, કેવળ લક્ષમી નિધાન. લક્ષ એકાણું શિવ વર્યા, નારદમું અણગાર; તામ નમે તેણે આઠશું, શ્રીપદગિરિ નિરધાર. (સ. ૮)૧૯ શ્રી સીમંધર સ્વામીએ, એ ગિરિ મહિમા વિલાસ ઈન્દ્રની આગે વર્ણવ્યો, તેણે એ ઈન્દ્રપ્રકાશ. (૯) ૨૦ દશ કોટી અણુવ્રતધરા, ભક્ત જમાડે સાર; જૈન તીર્થ યાત્રા કરે, લાભ તણે નહી પાર. તેહ થકી સિધ્યાચળે, એક મુનિને દાન; દેતાં લાભ ઘણો હુવે, મહા તીરથ અભિધાન. (સ.૧૯) ૨૨ પ્રાયે એ ગિરિ શાળતો, રહેશે કાળ અનંત,
- ૧૮
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૮
ચત્રુજય મહાતમ સુણી, નમા શાશ્વતગિરિ સંત. (સ, ૧૧)૨૩
ગૌ નારી ખાળક મુનિ, ચહત્યા કરનાર; જાત્રા કરતા કાર્તિકી, રહે પાપ લગાર. જે પરદારા લંપટી, ચારીના કરનાર; દેવ દ્રવ્ય ગુરૂ દ્રવ્યના, જે વળી ચારણહાર. ચૈત્રી કાર્તિકી પૂનમે, કરૈ યાત્રા એણે ઠામ; તપ તપતાં પાતિક ગળે, તાણુ દૃઢકિત નામ, (સ.૧૨) ૨૬ ભવ ભય પામી નીકળ્યા, થાવર્ચીા સુત જેહ, સહસ મુનિથું શિવ વર્યાં, મુક્તિનિલયગિરિતેહ. (સ.૧૩)૨૭ ચંદા સુરજ બેઉ જણા, ઉભા ઇણે ગિરિ શૂગ; કરી વર્ણવને વધાવિયેા, પુષ્પદંતગિરિ રંગ, સ. ૧૪) ૨૮ ક કલણ ભવજળ તજી ઈંડાં પામ્યા શિવ સદ્મ, પ્રાણી પદ્મનિર ંજની, વંદે ગરિ મહા પદ્મ. (સ, ૧૧)૨૯ શિવ વિવાહ આત્રે, મડપ રચીયા સાર; સુનિવર વર બેઠક ધણી, પૃથ્વીપીઠ મનેાહાર, (સ,૧૬) ૩૦ શ્રી સુભદ્રગિરિ નમા, ભદ્ર તે મંગળ રૂપ; જલ તરૂ રજ ગિરિવર તણી, શીશ ચડાવે ભૂપ, (સ. ૧૭) ૩૧ વિદ્યાધર સુર અચ્છરા, નદી શેત્રુંજી વિલાસ; કરતાં હરતાં પાપને, ભજીએ ભવી કૈલાસ. (સ. ૧૮) ૩૨ બીજા નીરવાણી પ્રભુ, ગઈ ચેાવીશી મેઝાર; તસ ગણધર મુનિમાં વડા, નામે કબ અણુગાર,
૨૪
૫
૩૩
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬
પ્રભુ વયણે અણસણું કરી, યુક્તિપુરીમાં વાસ નામે કદંબગિરિ નમે, તે હોય લીલવિલાસ. (સ. ૧૮) ૩૪ પાતાળે જસ મૂળ છે, ઉજવળગિરિનું સારા ત્રિકરણ વેગે વંદતાં, અલ્પ હોય સંસાર. (સ. ૧૦) ૩૫ તન મન ધન સુત વલ્લભા, રવર્ણાદિ સુખભેગ; જે વછે તે સંપજે, શિવરમણે સંગ વિમળાચળ પરમેષ્ટિનું ધ્યાન ધરે ખટ માસ; તેજ અપૂરવ વિસ્તરે, પૂરે સઘળી આશ. ત્રીજે ભવ સિદ્ધિ લહે, એ પણ પ્રાયિક વાચક ઉત્કૃષ્ટ પરિણામથી, અંતર મહુરત સાચ. સર્વ કામદાયક નમો, નામ કરી ઓળખાણ શુભ વીરવિજય પ્રભુ, નમતાં કોડ કલ્યાણ. (સ.૨૧) ૩૮
૪ દીક્ષાની કવાલી. ભવી જીવને પોષાય, એવી લહેર દીક્ષામાં
અભવીને ભારે પડી જાય, એવી લહેર દીક્ષામાં. ૧ એ લેવાય છે ને, મુહપતિ ઝલાય છે;
જેથી જીવની રક્ષા થાય, એવી લહેર દીક્ષામાં ચાલપટ્ટો પહેરાય છે ને, કંદરે બંધાય છે ,
ઉપર કપડા પહેરાય, એવી લહેર દીક્ષામાં. કામળી ઓઢાય છે ને, ડાંડે હાથ ઝલાય છે;
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________
Ge
પછી દર્શન કરવા જવાય, એવી લહેર ઢીક્ષામાં. પાતરાં લેવાય છે ને, તરપણી ગ્લાય છે;
જેથી ગોચરીએ જવાય, એવી લહેર ઢીક્ષામાં, આધાકમી ન લેવાય ને, શુદ્ધ આહાર લેવાય છે;
એથી સજમ સારૂ` પળાય, એવી લહેર દ્વીક્ષામાં. ૬ ઉપધિને પાતરાં વળી, ખભા પર મૂકાય છે;
ગુરૂજી સાથે વિહાર કરાય, એવી લહેર દીક્ષામાં. દેશા દેશ ફરાય છે તે, જાત્રા નવી નવી થાય છે;
એથી ભવેાભવ પાતિક જાય, એવી લહેર દ્વીક્ષામાં, ૮ વિનય ગુરૂના થાય ત્યારે, વિદ્યા આવડી જાય છે;
એથી જગતના ઉદ્ધાર કરાય, એવી લહેર દ્વીક્ષામાં, ૯ લાચ કરાય છે તે, સમતા ધરાય છે;
જેથી ક્રમના ભૂકા થાય, એવી લહેર દ્વીક્ષામાં, જયણાથી વલી ખેાલીએ ને, જયણાથી વલી ચાલીએ; એથી કની નિજૅરા થાય, એવી લહેર દ્વીક્ષામાં ૧૧ શક્તિસૂરિ ગુરૂરાયના જે, શિષ્ય વિનય કહેવાય છે; ભૂલચૂક માફી મગાય, એવી લહેર ીક્ષામાં. ૫ સિચક્રનું ચૈત્યવન
૧૨
ખાર ગુણુ અરિહંતના, તેમ સિદ્ધના આઠ; છત્રીસ ગુણુ આયાના, જ્ઞાન તણા ભડાર. પચીશ ગુણ ઉપાધ્યાયના, સાધુ સત્યાવીશ;
૧૦
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્યામ વર્ણ તનુ શોભતા, જિન શાસનના ઈશ. નાણ નમું એકાવને, દર્શનના સડા; સિત્તર ગુણ ચારિત્રના, તપના બાર પ્રધાન. એમ નવ પદ જુગતે કરી, તિન શત અડ ગુણ થાય, પૂજે જે ભવિ ભાવશું, તેનાં પાતક જાય. પૂજ્યા મયણાસુંદરીયે, તેમ નરપતિ શ્રીપાલ, પુણ્ય મુક્તિ સુખ લહ્યા, વર્યા મંગલ માલ
૬ પર્યુષણનું ચૈત્યવંદન, વડાકલ્પ પુરવ દિને, ઘરે કલ્પને લાવો રાતી જગા પ્રમુખે કરી, શાસન સોહા. હય ગય શિણગારી કરી, કુમર લો ગુરૂ પાસે; વડાકલ્પ દિન સાંભલો, વીર ચરિત્ર ઉલ્લાસે. છ દ્વાદશ તપ કીજીયે, ધરીયે શુભ પરિણામ સાતમી વચ્છલ પ્રભાવના, પૂજા અભિરામ જિન ઉત્તમ ગૌત્તમ પ્રત્યે એ, કહેજે એકવીસ વાર ગુર મુખ એ ભાવથે સુણે તે પામે પાર
( ૭ પંચતીર્થનું ચિત્યવંદન. ધુર પ્રણમું શ્રી આદિદેવ, વિમલાચલ ભંડ, . : નાભિરાયા કુળ કેશરી, મારૂદેવી નંદન, ગીરનારે ગીરૂ વાદળું, સવામી નેમ કુમાર - બાલપણે ચારિત્ર લીયા, તારી રાજુલ નાર.
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________
aહર ખંભણવાડે વીર જિર્ણ, મન વાંછિત પૂરે સાયણ દાયણ ભૂત પ્રેત, તેહના મા રે. 3 શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ, મહિમાએ મહંત તે ગેડી દડી જોઈએ પૂરે, મનની ખાંત તો. ચાવતી પદવી તજ, લીધે સંજમ ભાર; શનિ જિનેશ્વર સોળમા, નિત્ય નિત્ય કરું જુહાર. ૫ પાંચે તીરથ જે નમે, પ્રહ ઉઠી નર નાર, કમલ વિજય કવિ એમ કહે, તસ ઘર જય જયકાર. ૬
૮ આદીશ્વર ભગવાનનું ચૈત્યવંદન. કલ્પ વૃક્ષની છાયડી, નાનડીઓ રમતો, સેવન હિંડલે હિચત, માતાને મનગમતો. સુદેવી બાલક થયા રૂપમઝ ક્રીડે વહાલા લાગો છે, પ્રભુ હૈયડાચું ભીડે. જિનપતિ યૌવન પામીબા, ભાવે સુભગવાન; ઇંદ્ર ઘાલ્યો માંડવો, વિવાહનો સામાન, ચારી બાંધી ચિહું દિશી, સુર ગૌરી આવે, સુનંદા સુમંગલા, પ્રભુજીને પરણાવે. ભરતે બિંબ ભરાવી એ, સ્થાપ્યા થવું જય ગિરીશ શ્રી વિજયપ્રભસૂરિ મહિમા ઘણે, ઉદયરત્ન ગુણ ગાય. ૫
૯ પંચમીનું ચૈત્યવંદન. બાર પરખદા આમળે, શ્રી નેમિ જિનરાય,
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________
3093
મધુર ધ્વનિ દીયે દેશના, ભવિજનને હિતાય, પંચમી તપ આરાધીએ, જિમ લહીએ જ્ઞાન અપાર; કાર્તિક સુદ્રી પંચમી ચઢા, હરખ તણા બહુમાન. પાંચ વર્ષ ઉપર વળી, પંચ માસ લગે જાણુ; અથવા જાવજજીવ લગે, આરાધા ગુણુ ખાણું. વરદત્ત ને ગુણમજરી, ૫ચમી આરાધી; અંતે આરાધન કરી, શિવપુરીને સાધી. ઇણી પર જે આરાધશે એ, પંચમી વિધિ સંયુક્ત; જિન ઉત્તમપદ્મ પદ્મને, નમી થાય શિવભકત, ૧૦ શ્રી આદીશ્વરનું ચત્યવંદન.
1
સ્
ર પ્રણમ્ શ્રીઆદિદેવ, વિમલાચલ સાહીએ; સુરતી મૂરતિ અતિ સરૂપ, ભત્રિયણુના મન માહીએ, ૧ સુંદર રૂપ સાહામણેા, જોતાં તૃપ્તિ ન ઢાય; ગુણુ અનંત જિનવર તણા, કહી શકે ન કાઇ. વીતરાગ દર્શન વિના, ભવસાગરમાં લીએ; કગુરૂ કુદેવે ભાળન્યા, ગાઢા જલ ભરીએ. પૂત્ર પૂણ્ય પસાલે, વીતરાગ મે` આજ; દર્શીન દ્વીઠા તાહરા, તારણ તરણ જહાજ. સુરયટ ને સુર વેલડી, આંગણે સુન્ન આઇ; કલ્પવૃક્ષ રૂળીએ વળી, નવ નિધિ મે પાઈ, તુજ નામે સકટ ટળે, નાશે વિષય વિકાર,
૧
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૪
- સર કિન
વંદુ
રાત મલ
તુજ નામે સુખ સંપદા, તુજ નામે જય જયકાર, ૬ આજ સફળ દિન માહો એ, સફળ થઈ મુજ જાત, પ્રથમ તીર્થકર ભેટીઆ, નિર્મળ કીધાં ગાત્ર. ૭ સુર નર કિનર કિનરા, વિદ્યાધરની કાડ; મુકિત પહોંચ્યા કેવળી, વંદુ બે કર જોડ. શત્રુંજય ગિરિ મંડણે એ, મરૂદેવી માત મલાર સિદ્ધ વિજય સેવક કહે, તમે તરીયા મુજ તા. ૯
૧૧ શ્રી વિચરતા જિનનું ચૈત્યવંદન. સીમંધર પ્રમુખ નમું, વિહરમાન જિન વિશ; અષભાદિક વલી વાદીએ, સંપઈ જિન ચોવીશ. ૧ સિદ્ધાચલ ગીરનાર આબુ, અષ્ટાપદ વળી સાર; સમેતશીખર એ પંચ તીર્થ, પંચમી ગતિ દાતાર. ૨ ઉર્વ લેકે જિનહર નમું, તે ચોરાશી લાખ; સહસ સતાણું ઉપરે, તેવિશ જિનવર ભાખ. ૩ એક બાવન કડી વળી, લાખ ચોરાણું સાર; સહસ ગુમાલીશ સાતસેં, સાઠ જિન પડિયા ઉદાર. ૪ અલેકે જન ભવન નમું, સાત કેડી બહેતેર લાખ તેરસો કેડી નેવાશી કેડી, સાઠ લાખ ચિત રાખ. ૫ વ્યંતર જોતીષીમાં વલી એ, જિન ભવન અપાર; તે ભવિ નિત્ય વંદન કરી, જેમ પામો ભવ પાર. ૬ તીર્થો લેકે શાશ્વતાં, શ્રી જિન ભવન વિશાલ;
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________
બત્રીશસેંને ઓગણસાઠ, વંદુ થઈ ઉજમાલ. ૭ લાખ ત્રણ એકાણુ સહસ્ત્ર ત્રણસેં વીશ મને હાર; જિન પડિમા એ શાશ્વતી, નિત નિત કરૂં જુહાર. ૮ ત્રણ ભુવન માંહે વલીએ, નામાદિક જિન સાર, સિદ્ધ અનંતા વંદીએ, મહદય પદ દાતાર. ૯
૧૨ ઋષભદેવની થાય. પ્રહ ઉઠી વંદુ, ષમદેવ ગુણવંત; પ્રભુ બેઠા સોહે, સમવસરણ ભગવંત, ત્રણ છત્ર વિરાજે, ચામર ઢાળે ઈન્દ્ર, જિનના ગુણ ગાયે, સુર નર નારીના વૃન્દ. બાર પર્ષદા બેસે, ઈન્દ્ર ઇન્દ્રાણી રાય, નવ કમલ રચે સુર, તિહાં ઠવતા પ્રભુ પાય; દેવ દુંદુભિ વાજે, કુસુમ વૃષ્ટિ બહુ હુંત; એવા જિન વીશે, પૂજો એકણું ચિત્ત. જિન જન ભૂમિ, વાણુને વિસ્તાર પ્રભુ અર્થ પ્રકાશે, રચના ગણધર સાર; સો આગમ સુણતાં, છેદી જે ગતિ ચાર જિન વચન વખાણી, લીજ ભવને પાર. જક્ષ ગોમુખ ગિર, જિનની ભકિત કરવ, તિહાં દેવી સરી, વિવન કેડી હરેવ; શ્રી તપગચ્છ નાયક, વિજયસેન સુરિરાય,
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________
તસ કેર શ્રાવક, ઋષભદાસ ગુણ ગાય. ૪
૧૩–૧૭ શ્રી સિદ્ધચકનું ચૈત્યવંદન. શ્રીસિદ્ધચક્ર આરાધતા, સુખ સંપત્તિ લહીએ, સુરતરૂ સુરરમણી થકીઅધિકજ મહિમા કહીએ, જે અષ્ટકમ હાણી કરી, શિવ મંદિર રહીએ, વિધિશું નવપદ ધ્યાનથી, પાતિક સવી દહીએ. સિદ્ધચક્ર જે સેવશે, એકમના નર નાર; મન વાંછિત ફળ પામશે, તે સવિ ત્રિભુવન મોજાર. ૩ અંગ દેશ ચંપાપુરી, તસ કેરો ભૂપાલ માયણ સાથે તપ તપે, તે કુંવર શ્રીપાલ. ૪ સિદ્ધચક્રજીના નમન થકી, જસ નાઠા રાગ તક્ષણ ત્યાંથી તે લહે, શિવસુખ સંજોગ. સાતમેં કાઢી હોતા, હુવા નિરોગી રે; સેવન વાને જલહલે, જહને નિરૂપમ દેહ. તેને કારણે તમે ભવી જનો, પ્રહ ઉઠી ભક્તિ, આ માસ ચૈત્ર થકી, આરાધ જુગતે. સિદ્ધચક્ર ત્રણ કાલના, વંદે સવી દેવ; પડિકમણું કરી ઉમય કાલ, જિનવર મુનિ સેવ, ૮ નવપદ ધ્યાન દુદે ધરો, પ્રતિપાલ ભવિ શીયલ, નવપદ આંબિલ તપ તપે, જેમ હેય લીલમ લીલ. ૯ પહેલો પદ અરિહંતને, નિત્ય કીજે ધ્યાન,
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૯
પ્રભુ વયણે અણસણ કરી, મુક્તિપુરીમાં વાસ; નામે કબગિરિ નમે, તો હોય લીલવિલાસ, (સ.૧૯)૩૪ પાતાળે જસ મૂળ છે, ઉજ્વળગિરિનું સાર; ત્રિકરણ યોગે વદતાં, અલ્પ હાય સંસાર. (સ. ૨૦) ૩૫ તન મન ધન સુત વલ્લભા, સ્વર્ગાદિ સુખભેગ જે વછે તે સંપજે, શિવરમણ સંગ.
૩૬ વિમળાચળ પરમેષ્ટિનું, ધ્યાન ધરે ખટ માસ; તેજ અપુરવ વિસ્તરે, પૂરે સઘળી આશ. Bર સઘળી આશ.
૩૭ ત્રીજે ભવ સિદ્ધિ લહે, એ પણ પ્રાયિક વાચ ઉત્કૃષ્ટા પરિણામથી, અંતર મહુરત સાચ. ૩૮ સર્વ કામદાયક નમે, નામ કરી ઓળખાણ શ્રીગુભ વીરવિજય પ્રભુ, નમતાં દોડ કલ્યાણ (સ. ૨૧) ૩૯
૪ દીક્ષાની કવ્વાલી, ભવી જીવને પિાષાય, એવી લહેર દીક્ષામાં
અભવીને ભારે પડી જાય, એવી લહેર દીક્ષામાં. ૧ ઓધો લેવાય છે ને, મુહપત્તિ ઝલાય છે
જેથી જીવની રક્ષા થાય, એવી લહેર દીક્ષામાં. ૨ ચલપટ્ટો પહેરાય છે ને, કંદોરે બંધાય છે
ઉપર કપડાં પહેરાય, એવી લહેર, દીક્ષામાં. ૩ કામની ઓઢાય છે ને, ડાડે હાથ ઝાય છે કે
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૨
પછી દર્શન કરવા જવાય, એવી લહેર દીક્ષામાં. પાતરાં લેવાય છે ને, તરપર્ણી ઝલાય છે;
જેથી ગૌચરીએ જવાય, એવી લહેર દીક્ષામાં. ૫ આધા કરમી ન લેવાય ને, શુદ્ધ આહાર લેવાય છે;
એથી સંજમ સારૂં પળાય, એવી લહેર દક્ષામાં. ૬ ઉપધિને પાતરાં વળી, ખંભા પર મૂકાય છે;
ગુરૂજી સાથે વિહાર કરાય, એવી લહેર દીક્ષામાં. ૭ દેશો દેશ ફરાય છે ને, જાત્રા નવી નવી થાય છે;
જેથી ભવોભવ પાતિક જાય, એવી લહેર દીક્ષામાં. ૮ વિનય ગુરૂનો થાય ત્યારે, વિદ્યા આવડી જાય છે
એથી જગતને ઉદ્ધાર કરાય, એવી લહેર દીક્ષામાં ૯ લેચ કરાય છે ને, સમતા ધરાય છે;
જેથી કર્મ ભૂકો થાય, એવી લહેર દક્ષામાં. ૧૦ જયણાથી વલી બેલીએ ને, જયણાથી વલી ચાલીએ;
એથી કર્મની નિર્જરા થાય, એવી લહેર દીક્ષામાં. ૧૧ ભક્તિસૂરિ ગુરૂરાયનો જે, શિષ્ય વિનય કહેવાય છે ભૂલચૂક માફી મગાય, એવી લહેર દીક્ષામાં. ૧૨
પ પર્યુષણાનું ચૈત્યવંદન. પર્વ પજુસણ ગુણનીલો, નવ કલ્પી વિહાર ચાર માસાંતર સ્થિર રહે, એજ અર્થ ઉદાર અસાઢ સુદી ચઉદસ થકી, સંવછરી પચાસ
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨
૪
૫
૬
મુનિવર દિન સિત્તેરમે, પડિકમતા ચઉ માસ. શ્રાવક પણ સમતા ધરી, કરે ગુરૂનું બહુ માન, કલ્પસૂત્ર સુવિહિત મુખે, સાંભલીએ એક તાન. જિનવર ચત્ય જુહારિએ, ગુરૂભકિત સુવિશાલ પ્રાયે અષ્ટ ભવાંતરે વરીએ શિવ વરમાલ. દર્પણથી નિજ રૂપને, જે સુદષ્ટિ રૂ૫; દર્પણ અનુભવ અર્પણે, જ્ઞાન રયણ મુનિ ભૂપ. આત્મસ્વરૂપ વિકતાએ, પ્રગટય મિત્ર સ્વભાવ રાય ઉદાઈ ખાંસણાં, પર્વ પજુસણ દાવ. નવ વખાણુ પૂજી સુણે, શુકલ ચતુથી સીમા પંચમી દિન વાંચે સુણે, હેય વિરાધક નિયમા. એ નહિ પર પંચમી, સર્વ સમાણી રે; ભવભીરૂ મુનિ માનશે, ભાખ્યું અરિહા નાથે. શ્રુત કેવલી વયણાં સુણીએ લહી માનવ અવતાર
શુભવીરને શાસને, પામે જય જયકાર. - ૬ સિહમકનું ચિત્યવાના. " શ્રી સિદ્ધચા આરાધિ, ચિતાર માસ નવ દિન નવ આંબિલ કરી, કીર એકી ખાસ. કેશર ચંદન ઘસી ઘાણાં, કરવી ભરાણ જુગતે જિનવર પૂછઆ મયણાં મતા ઉહાસ. પૂજા અષ્ટ પ્રકારની, દેવલબ શુ કાલક-
'
'
.
.
૧
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૨
મંત્ર જપે ત્રણ કાલને, ગણણું તેર હજાર. કષ્ટ કહ્યું ઉંબર તણું, જપતા નવપદ ધ્યાન, શ્રી શ્રીપાલ નીંદ થયા, વા બમણે વાન. સાતમેં મહીપતિ સુખ લહ્યાં, પિતા નિજ આવાસ, પુણ્ય મુક્તિવધુ વર્યા, પામ્યા લીલ વિલાસ,
શ્રી સિદ્ધચકનું ચૈત્યવંદન. બાર ગુણ અરિહંતના, તેમ સિદ્ધના આઠ છત્રીસ ગુણ આચાર્યના, જ્ઞાન તણા ભંડાર, ૧ પચવીશ ગુણ ઉપાધ્યાયના, સાધુ સત્યાવીશ શ્યામ વર્ણ તનુ શોભતા, જિન શાસનના ઈશ. ૨ નાણુ નમું એકાવને, દર્શનના સડા; સિત્તર ગુણ ચારિત્રના, તપના બાર પ્રધાન. ૩ એમ નવપદ જુગતે કરી, તિન શત અડ ગુણ થાય; પૂજે જે ભવિ ભાવથું, તેનાં પાતક જાય. પૂજ્યા મયણાસુંદરીયે, તેમ નરપતિ શ્રીપાલ પુણ્ય મુક્તિ સુખ લહ્યાં, વત્ય મંગલ માલ.
૮-૧૬ પર્યુષણનાં ચૈત્યવંદન. (૧) શ્રી શેત્રુંજો શિણગાર હાર, શ્રી આદિ જિનંદ, કી નાભિરાયા કુલ ચંદ્રમા, મારૂદેવાનંદ.
૧. કાશ્યપ ગોત્ર ઈફ્લાક વંશ વિનીતાને રાય ધનુષ પાંચસે દેહમાન, સેવન સમ કાય, ૨
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________
393
વૃષભ લંછન પુર નહિઁચે એ, સંધ સકલ શુભ રીત; અઠ્ઠાઇધર આરાધીએ, આગમ વાણી વિનીત.
(૨) પ્રણમું શ્રીદેવાધિદેવ, જિનવર શ્રીમહાવીર; સુર નર સેવે સંત ઢંત, પ્રભુ સાહસ ધીર, પ પસણુ પુન્યથી, પામી ત્રિ પ્રાણી; જૈન ધરમ આરાધીએ, સમકિત હિત જાણી. શ્રી જિનપ્રતિમા પૂછએ, કીજે જન્મ પવિત્ર; જીવ યત્ન કરી સાંભલા, પ્રવચન વાણી વિનીત. (3) *લ્પતરૂવર કલ્પસૂત્ર, પૂરે મનષ્ઠિત, ૪૫ધર પૂરથી સુણા, શ્રીવીર ચરિત્ર. ક્ષત્રીયડે નરપતિ, સિદ્દારથ રાય; રાણી ત્રિશલા તણી કુખે, કંચન સમ કાય. પુષ્પાત્તરવરથી ચવી એ, ઉપન્યા પુન્ય પવિત્ર; ચતુરા ચદ સુપન લહે, ઉપજે વિનય વિનીત. (૪) સુપન વિધિ કહે સુત ઢાશે, ત્રિભુવન શિગા૨; તે દિનથી દ્ને વધ્યા, ધન અખૂટ ભંડાર. સાડાસાત દિવસ અધિક, જનમ્યા નવ માસે; સુરપતિ કરે મેરૂ શિખરે, ઓચ્છવ ઉલ્લાસે,
3
૧
3
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૪
કુંકુમ હાથા દિજિયે એ, તેરણઝાકઝમાલ હરખે વીર ગુલરાવીએ, વાણું વિનીત રસાલ,
જિનની બહેન સુદર્શના, ભાઈ નંદિવર્દાન; પરણી જસોદા પદ્મની, વીર સુકામલ રત્ન. દેઈ દાન સંવછરી, લેઈ દીક્ષા સ્વામી કર્મ ખપી થયા કેવલી, પંચમ ગતિ પામી. દિવાલી દિવસ થકી એ, સંધ સકલ શુભ રીત, અઠમ કરી તેલા ધરી, સુણજે એકેહ ચિત.
પાસ જિણેસર નેમનાથ, સમુદ્ર શ્રી વિષ્ણુમાર સુણએ આદીશ્વર ચરિત્ર, વલી જિનના અંતર. ગૌતમાદિક થીરાવલી, શુદ્ધ સામાચારી, પરમ હિત ચોથે દિને, ભાંગે ગણધારી. જ્ઞાન દર્શન ચારિત્ર તપ એ, જિનધર્મ જિન ચિત જિન પ્રતિમા જિન સારિખી, વંદુ સદા વિનીત. 3
(૭) પર્વરાજ સંવછરી, દિન દિન પ્રત્યે સેવ; શ્લેક બારસેં કલ્પસૂત્ર, સુણે વીર મુનિ મુખ એ. ૧ પરમ પટધર બાર બેલ, ભાખ્યા ગુરૂ હીર; સંપ્રતિ શ્રી વિજયસેન સરિ, ગછ ગણુ ધીર
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________
થ૭૫
જિન શાસન શોભા કરૂ એ, પ્રીતિવિજય કહે શાસ વિનયવિજય કહે વીરને, ચરણે નામું શીસ.
૩
વડાકલ્પ પુરવ દિને, ઘરે કલ્પને લાવો; રાતી જગા પ્રમુખે કરી, શાસન સોહાવો. હય ગય શિણગારી કરી, કુમર લાવો ગુરૂ પાસે, વડાકલ્પ દિન સાંભલો, વીર ચરિત્ર ઉલ્લાસે. છ8 દ્વાદશ તપ કીજીયે, ધરીયે શુભ પરિણામ સાતમી વચ્છલ પ્રભાવના, પૂજા અભિરામ. જિને ઉત્તમ ગૌતમ પ્રત્યે એ, કહેજે એકવીસ વાર ગુરૂ મુખ પદે ભાવશું, સુણે તો પામે પાર.
નવ માસી તપ કર્યા, ત્રણ માસી દોય; દય દોય અઢી માસી તિમ, દોઢમાસી હાય. બહેતર પાસખમણ કર્યા, મા ખમણ કર્યા બાર; ખટમાસી આદર્યા, બાર અઠમ તપ સાર. ૧ ખટમાસી એક તિમ કર્યો, પણ દિન ઊણ ખટમાસા ' બસે ઓગણત્રીસ છઠ ભલા, દિન એક ખાસ. ૩ ભદ્ર પ્રતિમા દોય તિમ, પારણ દિન જાસ; દ્રવ્યાહાર પાનક કહ્યો, ત્રણસે ઓગણપચાસ. છાથે ઇણ પરે રહ્યા, સલ્લા પરિસહ ધાર; શુકલ ધ્યાન અનલે કરી, બાલ્યાં કમ ર.
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૬ શુકલ ધ્યાન અંતર રહ્યા એ, પામ્યા કેવલ નાણ પદ્મવિજય કહે પ્રણમતાં, લહિએ નિતુ કલ્યાણ
૧૭ શ્રી સિદ્ધચકનું ચૈત્યવંદન. શ્રીસિદ્ધચક્ર આરાધતાં, સુખ સંપત્તિ કહીએ સુરતરૂ સુરરમણ થકી, અધિકજ મહિમા કહીએ. ૧ અકર્મ હાણી કરી, શિવ મંદીર રહીએ, વિધિશું નવપદ ધ્યાનથી, પાનિક સવી દહીએ. સિદ્ધચક્ર જે સેવશે, એકમના નર નાર; મન વાંછિત ફલ પામશે, તે સવિ ત્રિભુવન મોજાર. ૩ અંગ દેશ ચંપાપુરી, તસ કેરો ભૂપાલ; મયણા સાથે તપ તપે, તે કુંવર શ્રીપાલ. સિદ્ધચક્રજીના નમન થકી, જસ નાઠા રેગ; તત્ક્ષણ ત્યાંથી તે લહે, શિવસુખ સંજોગ. . સાતમેં કેડી હતા, હુવા નિરોગી જેહ, સોવન વાને જલહશે, જેહને નિરૂપમ દેહ. તેણે કારણ તમે ભવી જને, પ્રહ ઊઠી ભક્ત; આસો માસ ચિત્ર થકી, આરાધ જુગતે. સિદ્ધચક ત્રણ કાલના, વંદો વલી દેવ; પડિકકમણું કરી ઉભય કાલ, જિનવર મુનિ સેવ. ૮ નવપદ ધ્યાન હ્રદે ધરે, પ્રતિપાલ ભવિ શીયલ નવપદ આંબિલ તપ તપ, જેમ હોય લીલમ લીલ. ૯ પહેલો પદ અરિહંતને, નિત્ય કિજે ધ્યાન,
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૦
૧૭
બીએ પદ્મ વલી સિદ્ધતા, કરીએ ગુણ ગ્રામ, આચારજ ત્રીજે પદે, જપતાં જય જયકાર; ચેાથેા પદ્મ ઉવજ્ઝાયના, ગુણ ગાવું ઉદાર. સર્વ સાધુ વૐ સહી, અઢી દ્વીપમાં જેહ; પંચમ ૫માં તે સહી, ધરજો ધરી સ્નેહ, છઠ્ઠ પદે દરસણુ નમું, દન અજવાલુ જ્ઞાન પદ નમું સાતમે, તેમ પાપ પખાલુ. આઠમે પદ્મ રૂડે જપું, ચારિત્ર સુસગ; નવમે પદ્મ બહુ તપ તા, જિમલ લહે અભગ, ૧૪ એહી નવપદ્મ ધ્યાનથી, જપતાં નાઠે કાડ; પંડિત ધીરવિમલ તણેા, નય કે કર જોડ ૧૮ એકાદશીનું ચૈત્યવ‘જૈન.
આજ આચ્છવ થયા, મુજ ધરે એકાદશી મંડાણ, શ્રીજિનનાં ત્રસે ભલાં, કલ્યાણક ઘર જાણુ. સુરતરૂ સુરમણિ સુરધટ, કલ્પત્રી ફળી મ્હારે; એકાદશી આરાધના, બેાધિષ્મીજ ચિત્ત ઠારે. નેમિ જિનેશ્વર પૂજતાં એ, પહેાંચે મનના કાડ; જ્ઞાનવિમળ ગુથી લડે, પ્રણમા બે કર જોડ.
૧૯ શ્રી સીમંધર સ્વામીનું ચૈત્યવંદન, સીમંધર જિત 'વિચરતા, સાઢે વિજય મેાઝાર; સમત્રસરણ રચે દેવતા, બેસે પા ભાર.
૧૦.
૧૧
૧૨
૧૩
૧૫
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૮ નવતત્વની દીએ દેશના, સાંભળી સુર નર કેડ, ષટ દ્રવ્યાદિક વર્ણવે, લે સમકિત કર જોડ. ૨ ઈહા થકી જિન વેગળા, સહસ તેત્રીસ રાત એક સત્તાવન જન વળી, સત્તર કળા સુવિશેષ. ૩ દ્રવ્ય થકી જિન વેગળા, ભાવથી હૃદય મઝાર; વિહું કાલે વંદન કરૂં, શ્વાસ માંહે સો વાર. શ્રી સીમંધર જિનવરૂએ, પૂરે વાંછિત કેડ; કાંતિવિજય ગુરૂ પ્રણમતાં, ભક્તિ બે કર જોડ. ૫
૨૦ શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથનું ચિત્યવંદન.
સે પાસ શંખેશ્વરો મન શુધે, નમો નાથ નિ કરી એક બુધે દેવી દેવલાં અન્યને શું ન છો? અહે ભવ્ય લેકે ભૂલાં કાં ભમો છો ?
ત્રિલોકના નાથને શું તજે છો?, પડયા પાશમાં ભૂતને કાં ભજે છે, સુરધેનુ છડી અજા શું અજો છો ? મહાપંથ મૂકી કુપથ વ્રજે છે.
તએ કોણ ચિંતામણિ કાચ માટે, ગ્રહે કોણ રાસભાને હસ્તિ સાટે સુરક્મ ઉપાડી કોણ આક વાવે?, મહામૂઢ તે આકુલા અત પાવે. - કિહાં કાંકરો ને કિહાં મેરૂગ, કિહાં કેસરી ને કિહાં તે કુરંગ, કિહાં વિશ્વનાથ કિહાં અન્ય દેવા, કરો એક ચિત્ત પ્રભુ પાસ સેવા.
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________
e
પુજો દૈવી પ્રભાવતી પ્રાણનાથ, બહુ જીવને જે કરે છે સનાથ, મહા તત્ત્વ જાણી સદા જેહુ ધ્યાવે, તેનાં દુખ દારિદ્ર દૂર પલાવે.
૫
પામી માનુષત્વ વૃથા કાં ગમેા છે?, કુશીલે કરી દેહને કાં ક્રમે છે; નહી મુક્તિવાસ વિના વીતરાગ, ભો ભગવત તો દિષ્ટ રાગ,
૬
ઉયરત્ન ભાખે સદા હેત આણી, દયાભાવ કીજે પ્રભુ દાસ જાણી; આજ માહરે માતીડે મેહ વુઠયા, પ્રભુ પાસ શખેશ્વરા આપ તુટયા.
× ૨૧ પાર્શ્વનાથના શ્ર્લોક.
ક્ષિતિ મંડલ મુકુટ; ધાર્મિક નિકટ, વિશ્વ પ્રગટ ચારૂ ભટ્ટ; ભવરેણુ સમીર,જલનિધિ તીર, સુરગિરિ–ધીર, ગંભીર, જગત્રય-શરણું, દુમતિ હરણું, દુરચરણું, સુખકરણ; શ્રી પાર્શ્વજિનેદ્ર, નતનાગે, નમત સુરેંદ્ર, ક્રિત ભદ્ર. ૧ ૨૨ તેમનાથના શ્લાક.
18
રાજં ચે। ન સમીહતે ગજ ટાટ કાસ રાજિત; વૈવાકય ક્ષતિ મારૂ ચંદ્રવદની લીલાવત ચેકિંગન યહ સંસાર મહા સમુદ્ર થને, ભાવિયમ પાચલે; સેાડ્ય' નેમિ જિનેશ્વરે। વિજયતે, ચાગીદ્ર ચૂડામણિ ૧ ૨૩ ચિંતામણી પામનાથના શ્લાક. શ્રીમન્ત્રાલવ દેશ ભૂમિ લલનાભાલે ચલે ભૃગુ, સેવેય મક્ષીશ્વર જિનપતે, પાય પ્રમામ;
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૦
આધિ વ્યાધિ વિનાશને દુઃખહર, મિથ્યા અપવાદ નામ, દુષ્ટ પ્લેચ્છ રિપુ કષ્ટ હરણું, શ્રીપાર્થ ચિંતામણિ ૧ છે ૨૪ ઐવિષહર પાર્શ્વનાથને મહામંત્ર.
જિતુ આ જિતુ જિઉપશમધરી, હી પાર્વ અક્ષરજપતે ભૂત ને ખેત જતિષ વ્યંતરસુરા, ઉપશમે વાર એકવીશ ગુણતે. જિતુ.
દુષ્ટ ગ્રહ રે ગ શોક જરા જંતુને, તાવ એકાંતરો દિન તપતે; ગર્ભ બંધન વારણ સર્ષ વીંછી વિષ બાલિકા બાળની વ્યાધિ હતે. ઓ.
શાયણિ ડાયણિ એહિણી રાંધણી, ફેટીકા ટીકા દુષ્ટ હંતિ, દાઢ ઉંદર તણી કાલ નોલા તણું, વાન શીયાળ વિકરાળ દંતિ.
ધરણ પદ્માવતી સમરી શોભાવતી, વાટ અઘાટ અઢવી અટતેલક્ષ્મી તું મળે, સુજસ વેળા વળે સયળ આશા ફળે, મન હસતે. -
અષ્ટ મહા ભય હરે, કાન પીડા ટળે ઉતરે શૂલ શીશક ભણત, વદતિ વર પ્રીતશું પ્રીતિ વિમળ પ્રભો, પાર્શ્વ જિન નામ અભિરામ મતે. .
2૧ ૨૫ અર્થ જવર–તાવને છંદ.
નમ આણંદપુર અજેપાલ રાજન, અજયા માતા જનમી જવર કૃપા નિધાન.
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૧ સાત રૂપ સમ તે હુઆ, કરવા ખેલ જગત, નામ ધરાવે જૂજૂઆ, પ્રસર્યો તું ઇત્ત ઉત્તગ
એકાંતરે વલી જવ, ત્રીજે ચોથા નામ, ઉષ્ણ શીત બિષમ જવરે, એ સાતે તુજ નામ ઉમંગા, તે નામ્યા છે ઝાલીમ ઝગા, જગમાં વ્યાપી તુજ જસ ગંગા. ૪
તુજ આગે ભૂપતિ સવિ રંક, ત્રિભુવનમાં માને તુજ. ડંકામાને નહિ તે કેહની શંકા, ત્રુઠે આપે સેવન ટંકા. ૫
સાધક સિધ્ધ તણું મદમોડે, અસુર સુરા તુજ આગલ દોડે, દુક ધિ8ના કંધર ત્રોડે, નમી ચાલે તેહને તું છોડે. ૬ 2 ૨૫ શ્રી ગૌતમસ્વામીને રાસ.
ઢાળ પહેલી-ભાષા. વીર જિણેસર ચરણ કમલ, કમલાકવાસે, પણવિ પભણીશું સામિ સાલ, ગોયમ ગુરૂરાસે મણ તણુ વયણ એકાંત કરવી, નિસુણે જો ભવિયા, જિમ નિવસે તુમહ દેહ ગેહ, ગુણગણ ગહગહીયા. .
૧ છે જબૂદીવ સિરિભર પિત્ત, ખેતલ મંડણ ભગધ દેસ સેણિય નરેસ, રિલે દલ બલ ખંડણ; ધણુવર ગુવાર છે ગામ નામ, જિહાં ગુણગણ સજજા, વિષ્પ વસે વસુઈ તથ્ય, જસુ પુવી ભજા.. : તાણ પુર સિરિ. ઈંદભૂઈ, ભૂવલય પસિદ્ધો ચઉદહ વિજા વિવિહ રૂવ, નારી રસ વિદ્દો (લુદ્ધો, વિનય
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૨
વિવેક વિચાર સાર, ગુણગણહ મનહર સાત હાથ સુપ્રમાણ દેહ, રૂપહિ રંભાવર,
નયણ વયણ કર ચરણ, જિણવિ પંકજ જળે પાડિય, તેજે તારા ચંદ સૂર, આકાશ ભાડિય; રૂવે મયણ અનંગ કરવી, મેલ્હિ નિરધાડિયા, ધીરમેં મેરૂ ગંભિર સિંધુ, ચંગમચયચાડિય. આ પખવી નિરૂવમ રૂવ જાત, જણ જપે કિંચિય, એકાકી કલિ ભીત ઈચ્છ, ગુણ મેહત્યા સંચિય અહવા નિશે પુત્ર જમ્મ, જિણવર ઇણ અંચિય: રંભા પઉમા ગૌરી ગંગ, રતિ હા વિધિ વંચિય.
નહિ બુધ નહિ. ગુરૂ કવિ ન કેઈ, જસુ આગલ રહિયે, પંચ સયા ગુણપાત્ર છાત્ર, હીંડે પરિવરિએ; કરે નિરંતર યજ્ઞકર્મ, મિથ્યામતિ મહિય, ધણ છળ હોશે ચરમ નાણ, દંસણુહ વિસહિય.
૬ વસ્તુછંદ-બૂ દીવહ, જંબૂ દીવહ, અરહવામિ, ખેતલમંડણ મગધ દેસ, સેણિય નરેસર, વર ગુબબર ગામ તિહાં, વિષ્પ વસે વસુભૂઈ સુંદર તસુ ભજજા પુત્વવી સયલ, ગુણ ગણ રૂવ નિહાણ તાણ પુર વિજઅનિલ, ગેયમે અતિહિ સુજાણ,
૭ ઢાળ બીછ-ભાષા. ચરમ જિણેસર કેવલનાણી, ચઉન્રિહ સંઘ પઈક જાણી, પાવાપુરી સ્વામી સંપત્તો, ચઉવ્હિહ દેવનિકાયહિ જુત્તો.૮
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૩૮૩ દેવે સમસરણ તિહાં કીજ, જિણ દીઠે મિથ્યાતિ બીજે; ત્રિભુવન ગુરૂ સિંહાસન બઈઠા, તતખિણ મેહ દિગતે ઈઠા.૯ ક્રોધ માન માયા મદ પૂરા, જાયે નાઠાજિમ દિન ચૌરા; દેવ દુદુહિ આકાશે વાજે, ધર્મ નરેસર આવ્યા ગાજે. ૧૦ કુસુમવૃષ્ટિ વિરચે તિહાં દેવા, ચોસઠ ઈંદ્ર જસુ માગે સેવા; ચામર છત્ર શિરોવરિસોહે,પેહિ જિણવર જગ સહુહે.૧૧ વિસમ રસભર ભરી વરસતા, જોજન વાણુ વખાણ કરતા; જાણુવિ વિદ્ધમાણ જિણ પાયા,સુર નર કિન્નર આરાયા. ૧૨ કાંતિ સમૂહે ઝઝલકતા, ગયણ વિમાણે રણરણકતા; પેખવિ ઇંદભૂઇ મનચિંતે, સુર આવે અખ્ત યજ્ઞ હેવત. ૧૩ તીર તરંડક જિમ તે વહતા, સમવસરણ પુછતા ગહગહતા; તો અભિમાને ગાયમ જપ, ધણુ અવસરે કાપે તળુ કપ.૧૪ મૂઢ લેક અજાણીઉં બેલે, સુર જાણતા ઈમ કાંઈ ડેલે, મૂ આગળ કે જાણ ભણું, મેરૂ અવર કિમ ઉપમા દીજે.૧૫ વસ્તુ છંદ–વીર જિણવર, વીર જિણવર, નાણુ સંપન્ન પાવાપુરી સુરમહિય, પનાહ સંસાર તાણતિહિંદહિં નિમ્મવિય, સમવસરણ બહુ સુખકારણ જિણવર જગ ઉજજોય કરે; તેજ કરી દિનકાર, સિંહાસણે સામિય હો, હુએ સુજયજયકાર,
હાળ સીજી-શા. તવ ચઢિયે ઘણુ માન ગજે, ઇંદ્રભઈ ભૂદેવ તે હુંકારો કરી સંચરિએ, કવણ સુજિણવર દેવ તે જે
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૪
જન ભૂમિ સમોસરણ, પેખે પ્રથમારંભ તે દહ દિસિ દેખે વિબુધ વધુ, આવતી સુરરંભ તો. ૧૭
મણિમય તેરણ દંડ ધજા, કેસીસે નવઘાટ તે, વૈર વિવર્જિત જંતુગણ, પ્રાતિહારજ આઠ તે; સુર નર કિન્નર અસુર વર, ઇંદ્ર ઈંદ્રાણ રાય તેચિત્તે ચમકિય ચિંતવે એ, સેવંતા પ્રભુપાય તો.
૧૮ સહસકિરણ સમ વિર જિણ પખવી રૂપ વિશાળ તે; એહ અસંભવ સંભવે એ, સાચે એ ઈંદ્રજાળ તે; તે બેલા ત્રિજગ ગુરૂ, ઇંદભૂઈ નામેણુ તે શ્રીમુખ સંશય સામી સંવે, ફેડે વેદપણ તે.
૧૯, માન મેલ્હી મદ ટેલી કરી, ભગત નામે સીસ તે પંચ સયાશું વ્રત લી એ, ગોયમ પહિલે સીસ તે બંધવ સંજમ સુણવી કરી, અગ્નિભૂઈ આઈ તે નામ લેઈ આભાષ કરે, તે પણ પ્રતિબોધઈ તે. ૨૦
ઈણ અનુક્રમે ગણહર રણ, થાણા વીર અગ્યાર તે; તવ ઉપદેશ ભુવનગુરૂ, સંજમશું વ્રત બાર તે; બિહું ઉપવાસે પારણું એ, આપણુપે વિહરંત તે; ગોયમ સંજમ જગ સલ, જય જયકાર કરંત તે. ૨૪
વસ્તુ છંદ-ઇંદભૂઈઅ ઇંદભૂઈએ, ચઢિય બહુ માન, હુંકાર કરી સંચરિઓ, સમવસરણ પુહો તુરંત; ઈહિ. સંસા સામી સંવે, ચરમ નાહ ફેડે ફુરંત; બોધિબીજ સ
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________
ટપ
જ્ઝાય અને, ગાયમ જાવહ વિત્ત; દિખ્ખ લેઈ સિખ્ખા સહિય ગહર પય સપત્ત.
ઢાળ ચેાથી-ભાષા.
આજ હુએ સુનિતાણુ, આજ પલિમાં પુણ્ય ભા; ીઠા ગેાયમસામી, જો નિય નયણે અમિય ભરે; સિરિ ગાયમ ગણુહાર, પંચ સયા મુનિ પરિવરિયા; ભૂમિય કરચ વિહાર, વિયાં જણુ પરિમાહ કરે; સવરણુ મઝાર, જે જે સા ઉપજે એ; તે તે પર ઉપગાર, કારણ પૂછે મુનિષવરા.
૨૩
જિન્હ જિહાં ઢીને ખ્ખુિ, તિત્ક્રાંતિહાં કેવલ ઉપજે એ આપ કન્ડે અણુહુ ત ગૈાયણુ ઢીએ દાન મ; ગુરૂ ઉપર ગુરૂભકિત, સામિય ગાયમ ઉપનીય, ઈણુ છેલ દેવલનાણુ, રાગજ રાખે રંગ ભરે.
૨૪
જો અષ્ટાપદ્મ શૈલ, વંદે ચઢી ચઉંવીશ જિણ આત્મલબ્ધિ વસેણુ, થમ શરીરી સાઇટ મુનિ, ઇઅ દેસણુ નિસુણું, ગાયમ ગણહર સંચલિએ; તાપસ પન્નર સએણુ, તે સુનિ દીઠે। આવતા એ.
૨૫
તવ સાસિય નિય અંગ, અમ્હે શકિત નવિ ઉપરૢ એ, ક્રિસ ચઢશે દૃઢકાય, ગજ જિમ દિસે ગાજતા એ; ગિ એણે અભિમાન, તાપસ જો મનચિ તવે એ; તે મુનિ ચઢીયા વેગ, આલબત્રી દિનકર કિરણ,
૨૬
કચણુ મણિ નિષ્પન્ન, દંડ કલસ ધ વૂડ સહિય;
૫
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૯
પખવી પરમાણંદ, જિણહર ભરફેસર મહિય; નિત્ય નિય કાય પ્રમાણ ચઉદિસિ સંઠિઅ જિણહ બિંબ પણમવી મન ઉલ્લાસ, ગોયમ ગણહર તિહાં વસિય.
૨૭ વયર સ્વામીને જીવ, તિર્યકજભક દેવ તિહાં પ્રતિબધે પુંડરીક, કંડરીક અધ્યયન ભણી; વળતા ગાયમસામી, સવિ તાપસ પ્રતિબધ કરે, લેઈ આપણે સાથ, ચાલે જેમ જુથાધિપતિ.
૨૮ - ખીર ખાંડ વૃત આણું, અમિઅ વુડ અંગુઠ ઠગોયમ એકણું પાત્ર, કરાવે પારણું સેવે, પંચ સયા શુભ ભાવ, ઉજવલ ભરિયો ખીર મીસે; સાચા ગુરૂ સંજોગ, કેવળ તે કેવળરૂપ હુએ.
૨૯ - પંચ સયા જિણનાહ, સમવસરણ પ્રાકાર ત્રય પખવી કેવલનાણ, ઉપવું ઉજજોય કરે જાણે જિણવિ પીયૂષ, ગાજતી ઘણ મેઘ જિમ, જિણ વાણુ નિસુeઈ નાણી હુઆ પંચ સયા.
વસ્તુછંદ-ઈણે અનુક્રમે, નાણસંપન્ન પન્નરહ સય પરિવરિય, હરિય દુરિય જિણનાહ વંદઈ જાણવિ જગુરૂ વિચણ, તિહ નાણુ અપ્પાણ નિંદઈ, ચરમ જિણેસર ઈમ ભણ, ગોયમ મ કરિસ ખેલ, છહ જઈ આપણું સહી, હેસું તુલ્લા બેઉં.
.:
,
૩૦
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૭
ઢાળ પાંચમી-ભાષા. સામિઓ એ વીર જિર્ણ, પુનિમચંદ જિમ ઉલ્લસિસ, વિહરિઓ એ ભરહવાસમ્મિ, વસિ બહેતર સંવસિઆ ઠવતા એ કણય પઉમેરું, પાયકમળ સંઘહિ સહિય; આવીઓ એ નયણાણંદ, નયર પાવાપુરી સુરમહિય. ૩૨
પેખિઓ એ ગાયમસામી, દેવશર્મા પ્રતિબંધ કરે, આપણુ એ ત્રિશલા દેવી-નંદન પહોત પરમ પએ વળતાં એ દેવ આકાશ, પખવી જાણિય જિણ સમે એ; તે મુનિ એ મન વિખવાદ, નાદ ભેદ જિમ ઉપનો એ. ૩૩ - કુણુ સમો એ સામિય દેખી, આપ કહે હું ટાલિયો એ, જાણતો એ તિહુઅણ નાહ લેક વિવહાર ન પાલિઓ એ, અતિ ભલું એ કીધલું સામી, જાણ્યું કેવલ માગશે એ ચિંતવીયું એ બાળક જેમ, અહવા કેડે લાગશે એ. ૩૪
હું કિમ એ વીર નિણંદ, ભગતે ભેળો ભેળવ્યો એ આપણો એ અવિહડ નેહ, નહિન સંપે સાચવ્યો એ સાચો એ તુંહી વીતરાગ, નેહ ન જેણે લાલિઓ એ ઈણ સમે એ ગોયમ ચિત્ત, રાગ વૈરાગે વાળિઓ એ.
૩૫ આવતું એ જે ઉલટ્ટ, રહેતું રાગે સાહિઉં એ કેવલ એ નાણ ઉપન, ગોયમ સહેજે ઉન્માહિએ એક તિહુઅણ એ એ જય જયકાર, કેવલ મહિમા સુર કરે એ ગણહર એ કરય વખાણ, ભવિયણ ભવ ઈમ નિસ્તરે એ.
૩૬
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૮
વસ્તુ ઈદ-૫ટમ ગણહર પઢમ ગણહર, વરિસ પચાસ ગિહિવાસે સંવસિય, તીસ વરિસ સંજમ વિભૂસિય; સિરિ કવલનાણ પુણ બાર વરિસ તિહુથણ નમંતિય રાયગિહિ નયરીહિં કવિ, બાણું વય વરિલાઉસામી ગાયમ ગુણ નીલ, હેરો શિવપુર ઠાઉ.
૩૭ ઢાળ છી-ભાષા. જિમ સહકારે કોયલ ટહુકે, જિમ કુસુમહ વને પરિમલ મહકે, જિમ ચંદન સુગધનિધિ જિમ ગંગાજળ લહેરે લહકે, જિમ કણયાચલતેજે ઝલકે, તિમ ગોયમ સૌભાગ્ય નિધિ ૩૮
જિમ માનસરોવર નિવસે હંસા, જિમ સુરવર સિરિ કણયવતંસા, જિમ મહુયર રાજીવ ને જિમ રયણાયર રયણે વિલસ, જિમ અંબર તારાગણ વિકસે, તિમ ગોયમ ગુણ કેલિવને.
- ૩૯ - પુનમ નિશિ જિમ શશિહર સેહે, સુરતરૂ મહિમા જિમ જગ મોહે, પૂરવ દિસિ જિમ સહસદરે પંચાનન જિમ ગિરિવર રાજે, નરવઈ ઘર જિમ મયગલ ગાજે, તિમ જિનશાસન મુનિપવો.
જિમ સુરતરૂવર શહેર શાખા, જિમ ઉત્તમ મુખ મધુરી ભાષા, જિમ વન કેતકી મહમહે એ જિમ ભૂમિપતિ
યબલ ચમકે, જિમ જિનમંદિર ઘંટા રણકે, તિમ ગોયમ લધે ગહગ એ.
૪૧
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૯ ચિંતામણિ કર ચઢીઓ આજ, સુરતરૂ સારે વંછિત કાજ, કામકુંભ સવિ વશ હુઆ એક કામગવી પૂરે મનકામિય, આણ મહાસિદ્ધિ આવે ધામિય, સામિય ગાયમ અણુસરે એ.
૪૧ પશુવમ્બર પહેલો પભણુજ, માયાબીજ શ્રવણ નિસુણી, શ્રીમતી શોભા સંભવેએ, દેવહ પૂરિ અરિહંત નમીજ, વિનય પહુ ઉવજઝાય ગુણજે, ઈણ મ ગોયમ નમો એ. ૪૩ - પુર પુર વસતાં કાંઈ કરી જે, દેશ દેશાંતર કઈ ભમીજે; ઠવણ કાજ આયાસ કરે; પ્રહ ઉઠી ગાયમ સમરીજ, કાજ સમગહ તતખણુ સીઝ, નવનિધિ વિકસે તાસ ઘરે. ૪૪
ચઉદ સય બારોત્તર વરસે, ગોયમ ગણહર કેવલ દિવસે, કિલ કવિત્ત ઉપગાર પર, આદેહિ મંગલ એહ પણ જ, પરવ મહોત્સવ પહિલો લીજ, બદ્ધિ વૃદ્ધિ કલ્યાણ કરો.
- ૪૫ - ધન્ય માતા જિણે ઉદરે ધરીયા, ધન્ય પિતા જિણ કુલ અવતરીયા, ધન્ય સહગુરૂ જિણે દિખિયા એ વિનયવંત વિદ્યાભંડાર, જસ ગુણ કેઈ ન લભે પાર, વિદ્યાવત ગુરૂ વિનવે એ ગૌતમસ્વામીને રાસ ભણીજ, ચઉન્રિહ સંધ રલિયાયત કીજ, ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ કલ્યાણ કરો. ૪૬
: શ્રી ગૌતમસ્વામીન રાસ સંપૂર્ણ.
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯૦ ૨૬ નેમનાથને સલેકે. - સરસ્વતી માતા હું તુમ પાય લાગું, દેવ ગુરૂ તણી આજ્ઞા માગું; જિહુવા અગે તું બસ આઈ, વાણી તણું નું કરજે સવાઈ. , આઘો પાછા કઈ અક્ષર થા, માફ કરજે જે દોષ કઈ ના, તગણુ સગણ ને જગણના ઠાઠ, તે આદે દઈ ગણ છે આઠ.
છીયા સારા ને છીયા નિષેધ, તેને ન જાણું ઉંડાર ભદ, કવિજન આગળ મારી શી મતિ, દેષ કાળજે માતા સરસવતી. | નેમજી કરો કહીશું સલેકે, એક ચિત્તેથી સાંભળજે લેકે રાણું શિવાદેવી સમુદ્ર રાજા, તસ કુળ આવ્યા કરવા દીવાજ.
ગર્ભે કાર્તિક વદી બારસે રહ્યા, નવ માસવાડા આઠ દિન થયા પ્રભુજી જગ્યાની તારીખ જાણું, શ્રાવણ સુદિ પાંચમ ચિત્રા વખાણું.
જનમ્યા તણી તો નોબત વાગી, માતા પિતાને કીધાં વડભાગી; તરિયા તોરણ બાંધ્યા છે બાર, ભરી મુક્તાફળ વધાવે નાર.'
અનુક્રમે પ્રભુજી મોટા રે થાય, ક્રીડા કરવાને નેમજી જાય સરખે સરખા છે સંગત છોરા, હાટકે બહુ મૂલા કલગી તારા,
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧
રમત કરતા જાય છે તિહાં, ઢીઢી આયુધશાળા છે જિહાં; તેમ પૂછે છે સાંબળા ભ્રાત, આ તે શું છે ? હા તમે વાત,
ત્યારે સરખા સહુ ખેલ્યા ત્યાં વાણુ, સાંબળા તેમજી ચતુર સુજાણુ, તમારા ભાઈ કૃષ્ણ કહીચે, તેને બાંધવા આયુધ જોઇએ.
શંખ ચક્ર તે નહી હામ, એ હવે આયુધ તેને બધાય.
»
ગદા એ નામ, બીજો ખાંધવા થાલે બીજો કાઈ ખળીયા જો થાય, આવા
'
1
નેમ કહે છે ઘાલુ હું હામ, એમાં ભારે શું મ્હાટુ છે કામ; એવું કહીને શંખ જ લીધા, પાતે વગાડી નાદજ થ્રીધા,૧૧
તે ટાણે થયે। મહાટા ડમડાલ, સાયરના નીર ચઢયા લેાલ, પરવતની ટુંકા પડવાને લાગી, હાથી ધાડા તાજાય છે ભાગી.
૧૧
+
ઝાઝી નારીઓ નવ લાગી વાર, તૂટયા નવસરા માતીના હાર; ધરા ધ્રુજી ને મેષ ગડગડીયા, મહેાટી ઈમારતા તૂટીને પડીયેા.
૧૩′
સહુના કાળજા કરવાને લાગ્યાં, સ્ત્રી અને પુરૂષ છે ભાગ્યાં; કૃષ્ણે ખલભદ્ર કરે છે વાત, ભાઈ શેા આ તે ઉત્પાત.
જાય
થયા
૧૪
શંખ નાદ તે। બીજે નવ થાય, એહવા અળિયા તે
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯૨
ક્રાણુ લેવાય; કાઢા ખબર આ તે શું થયું, ભાગ્યું નગર કે કાઇ ઉગરીયું.
૧૫
તે ટાણે કૃષ્ણ પામ્યા વધાઇ, એ તા તમારા નેમજી ભાઇ,કૃષ્ણ પૂછે છે નેમને વાત,ભાઇ શે। કીધા આ તે ઉત્પાત,૧૬
નેમજી કહે સાંભળેા હરિ, મેં તાં અમસ્તી રમત કરી; અતુલી ખળ ઢીઢું નાનુડે વેત્રે, કૃષ્ણજી જાણે એ રાજને લેશે.૧૭
ત્યારે વિચાયુ દેવ મારારિ, એને પરણાવું સુંદર નારી; ત્યારે ખળ એનું ઓછુ જો થાય,તા તા આપણે અહીં રહેવાય.૧૮
એવા વિચાર મનમાં આણી, તેડયા લક્ષ્મીજી આદે પટરાણી; જળક્રીડા કરવા તમે સહુ જાએ, તેમને તમે વિવાહે મનાવા.
૧૯
ચાલી પટરાણી સવે સાથે, ચાલે! દેવરીયા નાવાને કાજે; ફ્ળક્રીડા કરતાં બેાઢ્યાં રૂકમણી, દેવરીયા પરણા ખીલી રાણી.
૨૦
વાંઢા નવિ રહીએ દેવર નગીના, લાવા ભીના; રંગના નારી વિના તેા દુઃખ છે ઘાટું, કાણુ ખાર ઉધાડું.
દેરાણી
રાખશે
૨૧.
પરણ્યા વિના તે। ક્રમ જ ચાલે, કરી લટકા ધરમાં કાણુ માલે; લેા ક્રૂ કરો। પાણીને ગળશેા, વેલાં મેાડાં તેા ભાજન કરશેા.
૨૨
ખારણે જારો। અટકાવી તાળું, આવી અસુરા કરશે! વાળુ;
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩
દીવાબત્તીને કાણુ જ કરશે,લીંપ્યા વિના તે ઉકેડા વળશે. ૨૩
વાસણ ઉપર તો નહીં આવે તેજ, ફેણ પાથરશે તમારી સેજ; પ્રભાતે લુઓ ખાખરે ખાશે, દેવતા લેવા સાંજરે જાશે.
૨૪ મનની વાત છે કેણુને કહેવાશે, તે દિન નારીને એરિત થાશે; પણ આવીને પાછી જાશે, ઝ8 વિદેશે વાત બહુ થાશે.
૨૫ મહટાના છોરૂ નાનેથી વરીયા, મારૂં કહ્યું તો માનો, દેવરીયા ત્યારે સત્યભામા બોલ્યાં ત્યાં વાણુ સાંભળો દેવરીયા ચતુર સુજાણ
ભાભીને ભરોસે નાશીને જાશે, પરણ્યા વિના કે પિતાની થાશે પહેરી ઓઢીને આંગણે ફરશે, ઝાઝાં વાનાં તો તમને કરશે.
૨૭ ઊંચા મન ભાભી કેરાં કેમ સહેશો, સુખ દુઃખની વાત કોણ આગળ કહેશે માટે પરણને પાતળીયા રાણી, હું તો નહિ આપું ન્હાવાને પાણું. - વાંઢા દેવરને વિશ્વાસે રહીએ, સગાં વહાલામાં હલકાંજ. થઈએ; પરણ્યા વિના તો સુખ કેમ થાશે, સગાને ઘેર, ગાવા કેણ જાશે.
૨૯ ગણેશ વધાવા કેને મોકલશે, તમે જાણે તે શી રીતે ખલશે; દેરાણી રે પાડ જાણીશું! છોરૂ થાશે વિવા તો ભાણુશું.
૩૦.
૨૮
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯૪
મેહું
વાત કરી કામ,
માટે દેવરીયા દેરાણી લાવે, અમ ઉપર નથી તમારો દાવો ત્યારે રાધિકા આઘેર આવી, બોલ્યા વચન તે મોઢું મલકાવી.
- ૩૧ શી શી વાતો કરે છે સખી, નારી પરણવી રમત નથી, કાયર પુરૂષનું નથી એ કામ, વાવરવા જોઈએ ઝાઝેરા દામ,
૩૨ ઝાંઝર નુપૂરને ઝીણી જયમાલા, અણઘટ વીંછી આ ઘાટે રૂપાળા; પગપાને ઝાઝી ઘુઘરીઓ જોઈએ, માટે સાંકળે ઘુઘરા જોઈએ.
33 સોના ચુડલો ગુજરીના ઘાટ, છેલ્લા અંગુઠી અરિસા ઠાઠ, ઘુઘરી પચી ને વાંક સેનેરી, ચંદન ચડીની શોભા ભલેરી
૩૪ કલ્લાં સાંકળા ઉપર સિંહમેરા, ભરત બહુ મુલા નંગ ભલેરા, તુલશી પાટીયાં જડાવ જોઈએ, કાલીકઠથી મનડું મહિએ.
કાંઠલી સેહીએ ઘુઘરીયાળી, મનડું લાભાયે ગુમણું જાળી, નવસેરો હાર મતીની માળા, કાને ટડેડા સોનેરી ગાળા.
મચકણિયાં જોઈએ મૂલ્ય ઝાઝાનાં, ઝીણાં મેતી પણ પાણી તાજાનાં નીલવટે ટીલડી શોભે બહુ સારી, ઉપર દામણું મૂલની ભારી; ચીર ચુંદડી ઘરચોળા સાડી, પીલી પટોલી ભાગશે દહાડી.
૩૭
A
'
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯૫
બાંટ ચુંદડીઓ કસબી સોહીએ, દશરા દીવાળી પહે રવા જોઈએ, મેંઘા મૂલના કમખા કહેવાય, એવડું મથી પૂરું કેમ થાય.
૩૮ માટે પરણ્યાની પાડે છે નાય, નારીનું પૂરૂં શી રીતે થાય, ત્યારે લક્ષ્મીજી બોલ્યાં પટરાણી, દીયરના મનની વાતે મેં જાણી.
" ૩૯ - તમારૂં વય માથે ધરીશું, બેઉનું પૂરૂં અમો કરશું, માટે પરણેને અનોપમ નારી, તમારા ભાઈ દેવ મોરારી.૪૦
બત્રીસ હજાર નારી છે જેહને એકને પાડ ચડશે તેહને માટે હૃદયથી ફકરૂ ટાળો,કાકાજી કેરું ઘર અજવાળો,૪૧
એવું સાંભળી નેમ ત્યાં હસિયા, ભાભીના બોલ હદયમાં વસિયા, ત્યાં તે કૃષ્ણને દીધી વધાઈ નિચ્ચે પરણશે તમારા ભાઈ ઉગ્રસેન રાજા ઘેર છે બેટી, નામે રાજુલ ગુણની પેટી.
૪૨ નેમજી કેરે વિવાહ ત્યાં કીધે, શુભ લગ્નનો દિવસ લીધે મંડપ મંડાવ્યા કૃષ્ણજી રાય; તેમને નિત્ય કલેક થાય..
૪૩ પીઠી ચોળે ને માનુની ગાય, ધવળ મંગલ અતિ વરતાય, તરીયાં તરણ બાંધ્યાં છે બહાર, મળી ગાય છે સોહાગણ નાર.
૪૩ જાન સજાઈ કરે ત્યાં સારી, હલબલ કરે ત્યાં
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯૬
દેવ મેરારી; વહુવારૂ વાતા કરે છે છાને, નહી રહીયે ઘેર ને જાઈશું જાને,
૪૧
છપ્પન કરાડ જાદવને સાથ, ભેળા કૃષ્ણ બલભદ્ર ભાત; ચડીયા ધાડલે મ્યાના અસવાર, સુખપાલ કેરા લાધે નહિ પાર. ૪૬
ગાડાં વેલા ને બગીઓ બહુ જોડી, મ્યાના ગાડીએ જોતર્યા ધારી; બેઠા જાદવ તે વેઢ વાંકડીયા, સેાવન મુગટ હીરલે જડિયા.
४७
કડાં પાંચીયા ખાજુ બંધ કશીયા, શાલે! દુશાલા ઢ છે રસીયા; છપ્પન કાટી તા બરાબરીયા જાણુ, ખીજા જાનૈયા કેટલા વખાણુ,
૪૮
જાનડીએ શેાભે બાલુડે વેષે, વિવેકે મેાતી પરાવે કેશે; સાળ શણગાર કરે છે અંગે, લટકે અલબેલી ચાલ ઉગે, ૪૯ લીલાવટ ટીલી દામણી ચળકે, જેમ વિજળી વાદળે સળંÈ; ચંદ્રવદની મૃગા જો નેણી, સિ હલકી જેની નાગશી વેણી, ૫૦ રથમાં બેસી બાળક ધવરાવે, બીજી પેાતાનું ચીર સમરાવે; એમ અનુક્રમે નારી છે ઝાઝી, ગાય ગીત ને થાય છે રાજી.૫૧
કાઇ કહે ધન્ય રાજુલ અવતાર, તેમ સરીખા પામી ભરથાર; કાઇ કહે પુણ્ય તેમનું ભારી, તે થકી મળી છે રાજુલ નારી.
પર
એમ અન્યાન્ય વાદ વદે છે, મહેાડાં મલકાવી વાતા કરે
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________
' મેલિ .
૩૮૭ છેકોઈ કહે અમે જઈશું વહેલી, બળદને ધી પાઈશું પહેલી ૫૩
કાઈ કહે અમારા બળદ છે ભારી, પહોંચી ન શકે દેવ મોરારિ, એવી વાતેના ગલા ચાલે, પિત પિતાના મગનમાં મહાલે.
૫૪ બહોંતરે કળાને બુદ્ધિ વિશાળ, નેમજી નાહીને ધરે શણગાર; પહેર્યા પીતામ્બર જરકસી જામા, પાસે ઉભા છે તેમના મામા.
માથે મુગટ તે હીરલે જડિયો, બહુ મૂલો છે કસબીને ઘડીયે ભારે કુંડલ બહુમૂલાં મોતીને હાર, બાંધ્યા બાજુબંધ નવ લાગી વાર; દશે આંગળીએ વેઢ ને વીંટી, ઝીણી દિસે છે સેનેરી લીટી.
૫૭ હીરા બહુ જડીયા પાણીના તાજા, કડાં સાંકળ પહેર વરરાજા; મોતીને તેરે મુગટમાં ઝળકે, બહુ તેથી કલગી ચળકે.
૫૮ રાધાએ આવીને આંખડી આઇ, બહુ ડાહી છે નવ જાય ભાંજી, કુમકુમનું ટીલું કીધું છે ભાલે, ટપકે કસ્તુરી કરૂ છે ગાલે.
૫૯ પાન સોપારી શ્રીફળ જોડે, ભરી પાસને ચડીઆ વરઘોડે ચડી વડે ચટામાં આવે, નગરની નારી મોતીએ વધાવે. - વાજાં વાગે ને નાટારંભ થાય, તેમ વિવેકી તારણ જાય,
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯૮. ધું સળ મુસળને રવઈઓ લાવ્યા, પખવા કારણ સાસુજી આવ્યાં.
દેવ વિમાને જુવે છે ચડી નેમ નહિ પરણે જાશે આ ઘડી, એવામાં કીધે પશુએ પિકાર,સાંભળો અરજીનેમ દયાળ. ૬૨ - તમે પરણશો ચતુર સુજાણ, પરભાતે જાશે પશુના પ્રાણ; માટે દયાલ દયા મનમાં દાખ, આજ અમને જીવતાં રાખો. ' એવો પશુઓનો સુણી પિકાર, છોડાવ્યાં પશુઓ નેમ દયાલ પાછા તે ફરિયા પરણ્યાજ નહી, કુંવારી કન્યા રાજુલ રહી. | રાજુલ કહે છે ને સિદ્ધાં કાજ, દુશ્મન થયા છે પશુઓ આજ સાંભળો સર્વે રાજુલ કહે છે, હરણીને તિહાં ઓલમેં દે છે. , " . " * ચંદ્રમાને તે લંછન ઠેરા, સીતાનું તેં તો હરણ કરાવ્યું. મહારી વેળા તે કયાંથી જાગી, નજર આગળથી જાને તું ભાગી. - કરે વિલાપ રાજુલ રાણી, કર્મની ગતિ મેં તો જાણી; આઠ ભવની પ્રીતિને ઠેલી, નવમે ભવ કુંવારી મેલી. ૬૭
એવું નવ કરીએ નેમ નગીના, જાણું છું મન રંગના ભીના તમારા ભાઈએ રણમાં રઝલાવી, તે તે નારી ઠેકાણે લાવી.
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૩૯૯
તે તમે કુલતણે રાખો છ ધારે, આ ફેરે આવ્યો તમારે વારે વરઘોડે ચડી મહટે જશ લીધે, પાછો વળીને ફજેતો કીધે; આંખો અંજાવી પીઠી ચોળાવી, વરઘોડે ચડતાં શરમ ન આવી. - મહેકે ઉપાડે જાન બનાવી, ભાભીઓ પાસે ગાણાં ગવરાવી, એવા ઠાઠથી સર્વેને લાવ્યા, સ્ત્રી પુરૂષને ભલા ભમાવ્યા.
ચાનક લાગે તો પાછેરા ફરજો, શુભ કારજ એ મારૂં રે કરજે, પાછા ન વળિઆ એક જ ધ્યાન, દેવા માંડયું તિહાં વરસીજ દાન.
૭૧ દાન દઈને વિચાર જ કીધે, શ્રાવણ સુદી છઠનું મુહુરતજ લીધું; દીક્ષા લીધી ત્યાં ન લાગી વાર, સાથે મુનિવર એક હજાર.
: , . ૭૨ ગિરનારે જઇને કારજ કીધું, પંચાવનમે દિન કેવલ લીધું પામ્યાં વધાઈ રાજુલ રાણી, પીવા ન રહ્યાં ચાંગળું પાણી.
૭૩ તેમને જઈ ચરણે લાગી, પીઉજી પાસે જ ત્યાં માગી, આપ કેવલ તમારી કહાવું, શુકન જેવાને નહી જાઉં. ૭૪ દીક્ષા લઈને કારજ કીધું, ઝટપટ પોતે કેવલ લીધું મળ્યું અખંડ એવા તમ રાજ, ગયાં શિવ સુંદરી જોવાને કાજ. ૭૫
સુદિની આઠમ અષાઢ ઘારી, નેમજી વરીયા શિવ
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦૦ વધુ નારી, નેમ રાજુલની અખંડ ગતિ, વર્ણન કેમ થાયે મારી જ મતિ.
७६ યથાર્થ કહું બુદ્ધિ પ્રમાણે, બેઉનાં સુખ તે કેવલી જાણે ગાશે ભણશે ને જે કોઈ સાંભળશે, તેના મને રથ પુરા એ કરશે.
સિદ્ધનું સ્થાન હૃદયે જે ધરશે, તે તે શિવવધૂ નિશ્ચય વરશે; સંવત ઓગણસ શ્રાવણ માસ, વદની પાંચમનો દિવસ ખાસ.
૭૮ વાર શુકને ચોઘડીઉં સારું, પ્રસન્ન થયું મનડું મારું, ગામ ગામડાના રાજા રામસિંઘ, કીધે શલે કે મનને ઉછરંગ.૭૯
મહાજનના ભાવથકી મેં કીધે, વાંચી શકે માટે જશ લીધે દેશ ગુજરાત રહેવાશી જાણે, વિશા શ્રીમાલી નાત પ્રમાણે.
પ્રભુની કૃપાથી નવનીધિ થાય, બેઉ કર જોડી સુર શશી ગાય નામે દેવચંદ પણ સુરશશી કહીયે, બેઉને અર્થ એકજ લઈએ. | દેવ સુરજ ને ચંદ્ર જ છે શશી, વિશેષ વાણી હૃદયામાં વસી, બ્યાસી કડીથી પૂરો મેં કીધે, ગાઈ ગવડાવી સુયશ લીધે.
શ્રી નેમિનાથને સલેકે સંપૂર્ણ
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦૧ ૨૬ ૨૭ મુહપત્તિના પચાસ બેલ,
સૂત્ર અર્થ તત્વ કરી સદ્દઉં ૧, સમકિત મોહની ૨,મિશમોહની ૩, મિથ્યાત્વ મેહની પરિહરૂં ૪, કામરાગ, ૫, નેહરાગ ૬, દષ્ટિરાગ પરિહરૂં ૭, સુદેવ ૮૪ સુગુરૂ ૯, સુધર્મ આદરૂં ૧૦, કુદેવ ૧૧, કુગુરૂ ૧૨, કુધર્મ પરિહરૂં ૧૩, શાન ૧૪, દર્શન ૧૫, ચારિત્ર આદરૂં ૧૬, જ્ઞાનવિરાધના ૧૭, દર્શનવિરાધના ૧૮, ચારિત્ર વિરાધના પરિહરૂં ૧૯, મનપ્તિ ૨૦, વચનગુપ્તિ ૨૧, કાયગુપ્તિ આદરું ૨૨, મનદંડ ૨૯, વચનદંડ ૨૪, કાયદંડ પરિહરૂ. ૨૫. | હાસ્ય ૧ રતિ ૨ અરતિ ૩ પરિહરૂં, ડાબે હાથે પડ લેવા. ૪ ભય ૫ શોક ૬ દુગચ્છા પરિહરૂં. જમણે હાથે પડિલેહવા. ૭ કૃષ્ણલેશ્યા, ૮ નીલેશ્યા, ૯ કાપતલેશ્યા, પરિહરૂં. માથા ઉપર પડિલેહવા. ૧૦ રસગારવ, ૧૬ રિદ્ધિગારવ, ૧૨ સાતાગાર પરિહરૂં મોઢે પડિલેહવા. ૧૩ માયાશલ્ય, ૧૪ નિયાણશલ્ય, ૧૫ મિથ્યાત્વશલ્ય પરિહરૂં. છાતી આગળ પડિલેહવા. ૧૬ ક્રોધ ૧૭ માન પરિહરૂં. પૂ કે ડાબે ખભે પડિલેહવા, ૧૮ માયા ૧૯ લાભ પરિહરૂં. પૂઠે જમણે ખભે પડિલેહવા. પૃથ્વીકાય ૨૦ અપકાય ૨૧ તેઉકાયની
યણ કરૂં. ૨૨ ડાબે પગે પડિલેહવા, ૨૩ વાઉકાય, ૨૪ વનપતિકાય, ૨૫ ત્રસકાયની રક્ષા કરૂ, જમણે પગે પડિલેહવા.
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦૨ તે મળે સાધુ તથા શ્રાવકે ૫૦ બેલ કહેવા અને ૩ લેશ્યા 3 શલ્ય ૪ કષાય એ દશ સિવાય ૪૦ બોલ સાથ્વી તથા શ્રાવિકાઓ કહેવા. ૨૮ પંચ પરમેષ્ટિના અર્થ તથા તેના ૧૦૮ ગુણ.
અરિહંત, સિદ્ધ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને સાધુ એ પંચ પરમેષ્ટિ છે, તેને કંઇક અર્થ નીચે કહીએ છીએ
અરિહંત-અરિહંત-અરિ કહેતાં રાગદ્વેષાદિ જે શત્રુ, તેને હંત કહેતાં હણનાર. બાર ગુણે કરી સહિત સમવસરણને વિષે બિરાજમાન વિહરમાન તીર્થંકર જે શ્રી અરિહંત તેમને પ્રથમ નમરકાર. તેમના બાર ગુણનાં નામ-૧ અશોકવૃક્ષ, ૨ ફૂલની વૃષ્ટિ, ૩ દિવ્યધ્વનિ, ૪ ચામર, ૫ સિંહાસન, ૬ ભામંડલ, ૭ દુંદુભિ, ૮ છત્ર, એ આઠ પ્રાતિહાર્ય હમેશાં ભગવાનની સાથે રહે છે. તે આઠ ગુણ તથા ૯ અપાયા ગમાતિશય ૧૦ જ્ઞાનાતિશય, ૧૧ પૂજતિશય, ૧૨ વચનાતિશય.
સિદ્ધ-જે સર્વ કમનો ક્ષય કરી લેકના અંતે સિદ્ધ શિલા ઉપર પોતાની કાયાને ત્રીજો ભાગ ઉણ કરતાં બે ભાગની અવગાહનાયે બિરાજમાન થયા છે તેવા આઠ ગુણે કરી સહિત સિદ્ધ ભગવાનને બીજે નમરકાર, તે આઠ ગુણનાં નામ-1 કેવલજ્ઞાન, ૨ કેવલદર્શન, ૩ અવ્યાબાધ સુખ, ૪ સાયિક સમ્યકત્વ ૫ અક્ષય સ્થિતિ, ૬ અરૂપી, ૭ અરૂલધુ, ૮ અનંત બળ.
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________
આચાર્ય–સાધુઓમાં જે રાજા સમાન છત્રીસ ગુણે કરી સહિત હોય, તથા સાધુઓને સૂત્રના અર્થ ભણાવે તે આચાર્ય ભગવાનને ત્રીજો નમરકાર. આચાર્યના છરીસ ગુણનું વર્ણન નીચે પ્રમાણે –
ફરસ, રસ, ઘાણ, ચહ્ન અને શ્રોત–એ પાંચ ઇંદ્રિના જે ૨૩ વિષષ છે તે વિષયને રોકવા એ પાંચ ગુણ, તથા નવ પ્રકારની બ્રહ્મચર્ય વ્રતની ગુપ્તિને ધારણ કરવી તે નવ ગુણ તથા દોધ, માન, માયા, લોભ એ ચાર કષાયને તજવા એ ચાર ગુણ એમ અઢાર ગુણ થયા.
ફરસ ઈંદ્રિયના વિષય ૮–હળવો, ભારે, લુખ,પડો, ખરબચડે, સુવાલ, ટાઢ અને ઉો.
રસ ઈદ્રિયના વિષય પ–મીઠ,ખાટ, કડવો, કષાયલે, અને તીખો.
દ્માણ ઈદ્રિયના વિષય ૨-સુરભિગંધ અને દુરભિમ.
ચક્ષુઈદ્રિયના વિષય પ–સફેદ કાલે, પીલો, લીલે અને રાતો. ૨૯ સજીવ નિર્જીવ સૃષ્ટિ યાને આગમ વિચાર,
૧ અપૂર્ણ આત્માઓની પ્રગતિ મુખ્યત્વે જ્ઞાનશક્તિ ઉપર અવલંબી રહી છે. વ્યવહારમાં જેમ વાંચન લેખન અને ગણિતનો જાણકાર સારૂં જીવન ગુજારી શકે છે તેમ અધ્યાત્મ વિષયમાં જર અઝરના સમ્યમ્ સ્વરૂપને જાણ પિતાનું
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦૪
જીવન કંઈક કહેવા જેવી દશામાં નિર્વાહ કરી શકે છે. આ વિદ્યામાં નિપુણ થનારા ઝડપથી આગળ વધે તેમાં તે નવાઈ જ નથી. પશ્ચિમના જર્મની તથા અમેરીકા વગેરે દેશની અર્વાચીન આર્થિક સરસાઈ એ તેમની પૌલ્મલિક વિદ્યાની નિપુણતાને આભારી છે. ભારતની પ્રાચીન ધાર્મિક સરસાઈ જેમાં આર્થિક ઈશ્વરતા પણ રહેલી હતી તે સાચી જ્ઞાનની અધ્યાત્મ જ્ઞાનની નિપુણતા છે.
૨ જ્ઞાનને સાદા અર્થમાં જાણવાની શક્તિ કહીએ. જ્ઞાન એ આત્માને જ એક ગુણ છે, તથાપિ દુનિયામાં બધા સરખું જાણનારા નથી. તે સંસારી ઓની અપૂર્ણતા બતાવે છે કે જેને આપણે “ક્ષયોપશમ ની વિચિત્રતાઓ લેખીએ છીએ. એથી કરીને કર્મની પ્રતીતિ દઢતાથી સિદ્ધ થાય છે. કેમકે સુખ વિરૂદ્ધ દુઃખ, શ્વેત વિરૂદ્ધ કૃષ્ણ જન્મ વિરૂદ્ધ મરણ વિગેરેની જેમ ગુણ વિરૂદ્ધ અવગુણ-દોષ છે એ સહેલાઈથી સમજાય છે. જે અવગુણ અર્થાત દોષ છે તે કર્મ છે.
૩ કર્મ વરંતુ જડ-પુદ્ગલ દ્રવ્ય છે. જેમ રફટિકને મલિન કરવાને ધુળને સ્વભાવ છે, તેમ આત્માને મલીનકરવું એ કર્મનો સ્વભાવ છે. કર્મ વસ્તુ બહોલી છે, તથાપિ મન વચન અને શરીરનાં જુદાં જુદાં લક્ષણોથી તેનું કંઇક દર્શન થાય છે. જયાં સુધી જીવને એ ત્રણમાંનું એક પણ લાગેલું હોય છે, ત્યાં સુધી તે સંસારી જ હોય છે. સંસાર એ કમ દોષથી દુષિત થયેલા
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫
ઓની વિહાર ભૂમિ છે. જેને વિદ્વાને ભૂલભૂલામણીની ઉપમા. આપે છે. જ્યાં સુધી આત્મા કર્મ દેષને ક્ષય ન કરે, લાગેલા મેલને સંપૂર્ણપણે ઘોઈન નાખે, ત્યાં સુધી એ ભુલભુલામણીની બહાર આવી શકે જ નહિ. વિહારમુમિ ઉપર વિના વિશ્રામે વિહરનારને બંધન જ રહે. કર્મ મેલને જેઓએ સર્વથા ટાળે છે, તે અસંસારી સંપૂર્ણ સિદ્ધ પરમાત્મા કહેવાય છે. આત્માના સ્વાભાવિક જ્ઞાન દર્શન પ્રમુખ ગુણાનું પૂર્ણ પ્રગટ થયું તે જ પરમાત્માપણું.
૪ મુખ્ય કર્મ આઠ છે. તેના ઉત્તર ભેદમાં વધારેમાં વધારે ૧૫૮ પ્રકૃતિ છે, જેનો વિશ્વમાં સર્વથા પ્રચાર જોઈએ છીએ. કર્મ વસ્તુ પુદગલ છે અને તે ગ્રહણ કરાય છે. શબ્દ રૂ૫ રસને ગંધની જેમ જેનું ગ્રહણ થાય તે કર્મ. ગ્રહણ કરનાર આત્મ પ્રદેશો કે દેહ સંબંધી શુભાશુભ ચેષ્ટા કર્મ બતાવી આપે છે અને સુખ દુખ તથા સંશવાદિકના જ્ઞાનથી આત્માનું અસ્તિત્વ સમજાય છે. આ આત્મ પ્રદેશ સંખ્યામાં અસંખ્ય છે. તે સદા એક જુથમાંજ રહેવાવાળા છે. કદાપિ વિખુટા પડતા નથી. શરીરવશ પડવાથી તેમનું દર્શન શરીર દ્વારા થાય છે. તેમનાં શરીર બહુ જુદાં જુદાં પ્રમાણવાળાં હોય છે તે પણ એક સૂક્ષ્મ શરીરમાં એ બધા અસંખ્ય આત્મ પ્રદેશ અને મોટા બૃહદ સ્થળ શરીરમાં પણ તેટલાજ આત્મ પ્રદેશ હોય છે. હલકાં હોવાથી તેમના સ્થાન અનુસાર રૂની જેમ સંકેચ વિકેચ થઈ શકે છે. પરંતુ રૂ દેખી શકાય તેવું છે, રૂપી
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે અને આત્મપ્રદેશ અરૂપી–નજરે નહી પડનાર છે અર્થાત અમરજ છે.
૫ નિયમ પ્રમાણે દરેક કાર્ય કારણ પૂર્વક બને છે. જામ સોનું ન હોય તે આભૂષણ ન બને. લોખંડ ન હોય તે રેલના પાટા વગેરે ન બને. અજીર્ણ ન થયું હોય તો રોગ ન સંભવે, જીવ કર્મને જે મેલાપ છે એ કાર્ય સકારણ છે. જીવ મિથ્યાભાવવાળે થાય તો કર્મ બાંધે. જીવ કષાયી કોથી માની કપટી અને લેભી બને તે કર્મ બાંધે, જીવ કામી બને, ભેગ–તૃષ્ણાવાળો રહે, અવિરતિપણું સેવે તો કર્મ બાંધે. માનસિક વાચિક અને દેહિક વ્યાપાર–ચેષ્ટાવાળો છવ કર્મ બાંધે. પ્રમાદીજીવ-નિદ્રા વિકથા ખોટું બોલવા જેવા તથા સાંભળવાના રસીયા પણ કર્મ બાંધે. પુણ્ય એ કર્મની શુભ પ્રકૃતિ અને પાપ તે કર્મની અશુભ પ્રકૃતિ છે, સારાં પ્રશરત કારણોથી-દાનાદિકથી–ન્યાયથી પુણ્ય બંધાય છે. નરસાં કારણથી-હિંસા, જૂઠ,ચેરી, અશીયળ વિગેરે અન્યાચથી પાપ બંધાય, સંસારમાં અનુકૂળ સંજોગો મળે તે પુણ્યનું ફળ, પ્રતિકુળ સંજોગો મળે તે પાપનું ફળ. દેવતાઈ સુખ પુણ્યનું ફળ બતાવે છે. નારકીનું દુઃખ તે પાપનું ફળ છે. તીર્થકર ભગવાનનું ઐશ્વર્ય એ પુણ્યનો આદર્શ છે. એકજ ડબામાં પુરાયેલા અગણિત પશુગની જેમ એકજ શરીરમાં અનન્તા જીવો સાથે રહેવું એ તિર્યંચ જાતિનું નિગોદપણું એ પાપને આદર્શ
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦
૬ પુણ્ય તથા પાપને બંધ તત્વમાં સમાવી શકાય છે, કેમકે જે બંધ પડે છે તે પુણ્યનો અથવા પાપનો બંધ એટલે ગાંઠ. એકનું બીજા સાથે સંલગ્ન થવું તે બંધ કહેવાય છે. લગ્ન ગ્રંથીથી ઓળખાતો વરકન્યાને લગ્ન સંબંધ તે એક પ્રકારને બંધ છે. લગ્નવિધાન ચાર મંગળ ફેરાથી વિહિત છે. તેની જમ કર્મ સાથે જીવનું લગ્ન યાને બંધ વિધિ ચાર પ્રકારે વિહિત છે. પ્રકૃતિ સ્થીતિ અનુભાગ એટલે રસ અને પ્રદેશ એ ચાર પ્રકારના બંધ છે. કર્મ બાંધનાર જીવ આ ચારે જાતના બંધ બાંધે છે. કર્મ બાંધતાં તેને સ્વભાવ, તેનું કાલ પ્રમાણ તેની ચિકારા અને પુદગલ પરમાણુની સંખ્યા એ સઘળું એકી સાથે બંધાય છે. જે સ્વભાવ તે પ્રકૃતિ, જે રથીતિ તે કાળ પ્રમાણ, જે અનુભાગ તે ચિકાશ અને જે પ્રદેશ તે પુદગલ પરમાણુની સંખ્યા. કર્મ બંધનાં કારણ ઉપર કહી જ ગયા તે મિથ્યાત્વ કષાય અવિરતિ અને ગ.
૭ મિથ્યાત્વ એ અજ્ઞાન છે. દરેક જન્મ ધારીને એ જાણવાની શક્તિ સ્વાભાવિક હોય છે. કારણ કે પ્રાણીમાત્રને નિગોદીને પણ, અક્ષરનો અનંતમો ભાગ સદા ઊઘાડે ખુલ્લો હોય છે. આ જાણવાની શક્તિ સઘળા જીવોની એક સરખી નથી હોતી. મોટા ભાગને અવાસિત શક્તિ હોય છે. જયારે બાકીના બહુ અલ્પ ભાગને વાસિત જાણવાની શક્તિ હોય છે. જે અવાસિત શક્તિ તે અજ્ઞાન અને વાસિત શક્તિ તે જ્ઞાન. દારૂને ઘડે દારૂની વાસનાથી અપવિત્ર અસ્પૃશ્ય થાય
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૯૮ છે. માંસનું ભોજન પણ એવી રીતે અપવિ. ઘીને ઘડે ઘીની વાસનાથી પવિત્ર ગણાય છે. ઘડે ઘડાનું કાર્ય કરે છે તથાપિ વાસનાનાભેદથી તેમાં ફરક પડે. એક અપવિત્ર અને બીજો પવિત્ર. એક અગ્રાહ્ય બીજે ગ્રાહ્ય, તેની જેમ સુવાસ ના વાસિત જાણવાની શક્તિ તે જ્ઞાન, કુવાસનાવાલું તે અજ્ઞાત. જાણવાની શકિતને વાસિત કરવાવાળી શ્રદ્ધા તે સુવાસતા જ એક ગુણ છે. કર્મ લેપથી તેને આ ગુણ પણ તરેહ તરેહના દોષથી દુષ્ટ બને છે. બેટી શ્રદ્ધા એ છેલ્લી જ પંકિતની કુવાસના અને સાચી શ્રદ્ધા એજ ઊંચી પંકિતની સુવાસના જાણવી.
- ૩૦ કુવાસના એજ મિથ્યાત્વ છે. તેનું કિંચિત્ સ્વરૂપ
નીચે પ્રમાણે. આશ્રવ અને મિથ્યાત્વનું સ્વરૂપ,
જેટલો અવગુણ અગ્નિ ન કરે, જેટલો અવગુણ વિષ ન કરે, જેટલે અવગુણ કાળે સર્ષ ન કરે, તેટલે અવગુણ મહા દેષરૂ૫ અજ્ઞાન કરે છે. માટે અજ્ઞાન રૂપ આકરો દોષ તે મિથ્યાત્વ જાણવું.
કઈ જીવ અનેક પ્રકારે કષ્ટ ક્રિયા કરે તથા પંચાગ્નિ સાધના તપશ્ચર્યાદિક કરે, પાંચ ઈદ્રિયને વશ કરવા સારૂ આત્માને
મે, પ્રેમને અર્થે ધન પ્રમુખનો ત્યાગ કરે, એટલાં સર્વ કાર્ય કરે, પરંતુ જે એક મિથ્યાત્વને નથી છોડતા તો તેની ક્રિયા વિષના સરખી કદાગ્રહ હઠરૂપ જાણવી, અને તે જીવ સંસાર
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦૯
સમુદ્રમાં બૂડે. કારણ કે એક મિથ્યાત્વ છતાં સર્વ ક્રિયા સંસાર હેતુ જાણવી, મિથાત્ર પાંચ પ્રકારનું છે તે આગળ દેખાડે છે. (હો-સામ િવવિંશ, તેનો સંસા इणि परे चंवर आउ, (जीव) जाग सके तो जाग ॥१॥
આ અપાર સંસારને વિષે સંસારી જીર આશ્રવને વસ પડયા થકા ધર્મ પામી શકતા નથી. તે આશ્રવ આવવાનાં મૂળ હેતુ ચાર છે. અને ઉત્તર હેતુ સત્તાવન છે. તે મૂળ હેતુનું વિવરણ લખીએ છીએ –
પ્રથમ મિથ્યાત્વ, બીજું અવત, ત્રીજું કષાય, ચેાથે જોગ. એ ચાર મૂળ હેતુ છે. હવે મિથ્યાત્વથકી મૂકાવું તે ઘણું કઠિણ છે. જ્યાં સુધી મિથ્યાત્વનો ઉદય ગયો નથી ત્યાં સુધી કોઈ જીવ સમકિત પામી શકે નહિ, અને સમકિત વિના કોઈ જીવનું આત્મહિત કાર્ય થાય નહિ તે માટે પ્રથમ મિથ્યાત્વને તજવું. તે મિથ્યાત્વના જઘન્યથી પાંચ ભેદ છે, ઉત્કૃષ્ટ દશ ભેદ છે. પાંચ ભેદમાં પ્રથમ–
૧ અભિગ્રહ મિથ્યાત્વ, તે કેવું છે, કે લીધે હઠ છોડે નહિ, કેની પેઠે કે ગધેડાના પૂછવત.
૨ અનભિગ્રહ મિથ્યાત્વ, તે કેવું છે? સર્વેને દેવ ગુરૂ જાણે. પણ કોઈની પરીક્ષા જાણતો નથી, ભલા ભુંડાની ખબર નથી.
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૦
૩ આભિનિવેશિક મિથ્યાત્વ, તે કેવું છે ! ખાટુ જાણે પણ છેડે નહિ. વીતરાગના મારગ સાચા જાણે પણ આદરે નહિ. કની પેઠે ? જેએ પાર્શ્વનાથજીના ચારિત્ર થકી ભ્રષ્ટ થઈને ગેાસાળા પાસે રહ્યા તેની પેઠે.
૪ સશયિક મિથ્યાત્વ, જે વીતરાગના વચનમાં સમયે સમયે સશય પડે, જેમ કે એ વચન સાચું છે કે જીઠું છે; અથવા એ વાત આમ હશે કે નહિ હૈાય એમ ડામા ડાળ મન રહે.
૫ અનાભાગ મિથ્યાત્વ કહેતાં અજાણપણું જેથી ધની કશી ખબર છે નહિ. તે સર્વથી અજાણુ, નખળે છે. થા વાસ્તે જે જાણુ અાણુના ભાંગા આઠ છે. એ આઠ ભાંગાના વિસ્તાર ઘણા છે, તે ગ્રંથ ગૌરવ થાય માટે લખ્યા નથી. તથા દશ ભેદ મિથ્યાત્વના કહ્યા છે તે શ્રી ઠાણાંગછમાં છે તે રીતે જાણજો. એવી રીતે મિથ્યાત્વને ભજતા જીવ અનતા કાળ પરિભ્રમણ કરે, માટે મિથ્યાત્વને ત્યાગ કરી, દેવ ગુરૂ ધમને એાળખી, સમકિત સહિત ધમ કરણી કરે તે લેખામાં આવે, અને સમકિત વિના સર્વ ધર્માં કરણી છાર પર લીંપણ જેવી કાંઇ કામ આવે નહીં. કહ્યુ છે કે “ પ્રથમ જાણ પછી કરે કિરિઆ, એ પરમાર્થ ગુણકા રિયા,” માટે દેવ ગુરૂ ધર્મને પીછાની સમકિત સહિત ધર્મ કૃત્ય કરવાં,
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૧
૩૧ સમક્તિનું સ્વરૂપ. સમકિતના ઘણા પ્રકાર છે, પણ અલ્પ માત્ર લખું છું. સમકિતના મુખ્ય બે પ્રકાર છે, એક વ્યવહાર સમકિત અને બીજુ નિશ્ચય સમકિત. તેમાં વ્યવહાર સમકિત તે અઢાર દુષણ રહિત દેવને દેવ માનવા. તે અઢાર દુષણ નીચે મુજબ જાણવાં, જેમાં અંતરાય પાંચ તે
એક દાનાંતરાય, બીજું લાભાંતરાય, ત્રીજું ભેગોતરાય, ચોથું ઉપભેગાંતરાય, પાંચમું વિયતરાય એ પાંચ અંતરાય તથા હાય, રતિ, અરતિ, ભય, દુર્ગા, શેક, કામ, મિધ્યાત્વ, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવ્રત, રાગ અને દ્વેષ. એ અઢાર દુષણ રહિત રિખભાદિ ચોવીસ તીર્થકરને શુદ્ધ દેવ, તરણ તારણ જહાજ રૂપ માનવા અને જે દેવ સંસારથી તર્યા નથી તેવાને દેવ બુદ્ધિએ માનવા નહિ.
૨ ગુરૂ તે પ્રભુએ મુનિને જે માર્ગ બતાવ્યો છે તે માર્ગે ચાલનાર, પંચ મહાવ્રતના પાળનાર, છકાયના રક્ષક, શુદ્ધ પ્રરૂપક, તેમને ગુરૂ બુદ્ધિએ માનવા.
૩ ધર્મ તે કેવળીએ પ્રરૂપે જે આગમમાં સાત નય તથા એક પ્રત્યક્ષ, બીજું પરાક્ષ એ બે પ્રમાણ અને ચાર નિક્ષેપે કરી સહે. આ ત્રણ તત્વ ઉપર શ્રદ્ધા રાખવી તે વ્યવહાર સમિતિ.
બીજું નિશ્ચય સમકિત તે આવી રીતે–દેવ તે આપણે આત્મા જ તથા નિશ્ચય ગુરૂ તે પણ આપણે આત્મા જ
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________
- તત્વ રમણી અને નિશ્ચય ધર્મ તે આપણા જીવને સ્વભાવ છે. એવી સહણ તથા પોતાના આત્માનું સ્વરૂપ અને પુલનું સ્વરૂપ જાણે, આત્મા ચેતન ગુણ છે, અને પુરાલ જડ ગુણ છે, તેથી આત્મામાં સર્વ પદાર્થ જાણ વાની શક્તિ છે, પણ કમેં કરીને અવરાયો છે. એવો નિરધાર થવાથી બાહ્ય પદાર્થો છે તેના ઉપરથી મેહને નાશ કરે છે. ફક્ત આત્મ ગુણમાં આનંદ માને છે એવી સહણી તે મોક્ષનું કારણ છે, કેમકે જીવ સ્વરૂપ ઓળ
ખ્યા વિના કર્મ ખપે નહિ. આવી શુદ્ધ સહણ તે નિશ્ચય સમકિત જાણવું.
એમ સમકિત સહિત અલ્પ ક્રિયા અનુષ્ઠાન ધર્મ કરણી સ્વર્ગનાં સુખ અને મોક્ષનાં શાશ્વત સુખ આપે છે,
जन्मदुःखं जरादुःखं, मृत्युदुःखं पुनः पुनः। संसारसागरे दुःखं, तस्मात् जागृत जागृत ॥१॥
અર્થ–જન્મનું દુઃખ, જરાનું દુખ, વારંવાર મૃત્યુનું દુઃખ, સંસાર સમુદ્રમાં દુઃખ છે, તે કારણ માટે હે ચેતના જાગ જાગ ૧
આ સંસાર દુઃખથી જ ભરેલું છે. તેમાં પ્રાણી માત્ર સુખ મેળવવાની વાંછા અજ્ઞાનતાથીજ કર્યા કરે છે, પરંતુ વાસ્તવિક સુખ તેમાં છે જ નહી. પણ ચારે ગતિમાં ભ્રમણ રૂપજ છે, તે ઉપરના વિચારે વાંચી મનન કરી શુદ્ધ શ્રદ્ધા પૂર્વક સમકિતને ગ્રહણ કરે કે જેનાવડે કરી આ પારાવાર
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩
સંસારના અનંત દુઃખો મટી ખરૂં સ્વમાવિક સુખ જે મિક્ષ અર્થાત જન્મ–જરા–અને મૃત્યુના ભય વિનાનું અનંતુ સુખ પ્રાપ્ત કરી શકાય.
બધુઓ ! એટલાજ માટે ધર્મની કેલવણી આપણા બાલકોને આપવાની ખાસ જરૂર છે. સંસારની ચારે ગતિના બ્રમણરૂપ કેલવણી તો આ જીવે અનંતી વાર મેલવી અને મેળવ્યાજ કરશે, પરંતુ શુદ્ધ સમકિતને પમાડનારી તત્વશ્રદ્ધા રૂપ કેલવણની ખાસ જરૂર છે, માટે ગામેગામ દરેક જન ભાઈઓએ તનથી મનથી અને ધનથી યથાશક્તિ મદદ કરી જૈનશાળાઓ પાઠશાળાએ અગર વ્યવહારિક સાથે ઉંચા પ્રકારની ધર્મ કેલવણું ભલે તેવો પ્રબંધ અવશ્ય કરે જ જોઈએ. અહીંઆ પ્રસંગોપાત સંસારનું દુઃખ બતાવવા ખાતર નિગોદનું ટુંકુ સ્વરૂપ બતાવવામાં આવે છે.
27 ૩ર નિગદનું સ્વરૂપ. ચૌદ રાજલોમાં અસંખ્યાતા ગોળા છે. એકેક ગાળામાં એસંખ્યાતી નિગોદ છે. એક નિગોદમાં અનંતા જીવ છે, નિગાદિયા જીવ સંજ્ઞી પંચેંદ્રિય મનુષ્યના એક શ્વાસોશ્વાસમાં સત્તર ભવ ઝાઝેરા કરે છે. તેવા (ઉસ) ઘાસોશ્વાસ એક મુહુર્તમાં ૩૭૭૩ થાય છે. નિગોદિયા જીવ એક મુહુર્તમાં ૬૫૫૩૬ ભવ કરે છે. તે નિગોદનો એક ભવ ૨૫૬ આવે લિકાનો છે. એ એક ક્ષુલ્લક ભવનું પ્રમાણ છે.
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૪
નિગેાદમાં અનંતા જીવ એવા છે કે, જે જીવ ત્રસપણ' દેવારે પણ પામ્યા નથી, અન ંતા કાળ પૂર્વે વહી ગયા, વળી અને તેા કાળ આગળ જશે તાપણુ તે જીવેશ વારંવાર ત્યાંજ ઊપજે છે અને ત્યાંજ ચવે છે. તે એકેકી નિગોદમાં અનંતા જીવ છે.
નિગેાદના બે ભેદ છે. એક વ્યવહાર રાશી નિગેાદ અને બીજી અવ્યવહાર રાશી નિગેાદ. તેમાં જે જીવ ખાદર એકદ્રિયપણું અથવા ત્રસપક્ષુ' પામીને પાછા નિગેાદમાં જાય છે તે નિગેઢિયા જીત્ર વ્યવહાર રાશીયા કહેવાય છે; તથા જે જીવકાઈ કાળે પણ નિગેાદમાંથી નીકળીને ભાદર એકેદ્રિયપણું પામ્યા નથી તે જીવ અવ્યવહાર રાશીયા કહેવાય છે, એઅવ્યવહાર રાશી નિગોદમાં ભવ્ય અને અન્ય એવા બે જાતિના જીવ છે. એ સ્વરૂપ શ્રી ભુવનભાનુ કેવલીના ચિરત્રની સાખે લખેલું છે. તથા અહીયાં મનુષ્યપણામાંથી જેટલા જીવ કમ ખપાવી એક સમયમાં મેાક્ષે જાય છે, તેટલા જીવ તે સમયમાં અવ્યવહારરાશી સૂક્ષ્મ નિગોદમાંથી નીકળીને ઊંચા આવે છે. એટલે જો દશ છત્ર મેક્ષે જાય ના દશ જીવ અવ્યવહાર રાશીથી નીકળે. ત્યાં કાઇ સમયે તે જીવમાં ભવ્ય જીવ એછા નીકળે તે એક એ અભવ્ય જીવ નીકળે, પણ વ્યવહાર રાશી જીત્રમાં વધ ઘટ થાય નહી, તેટલાને તેટલાજ રહે છે. એવા એ નિગોદના ગોળા લાકમાં અસંખ્યાતા છે. તે છ દિણીના આવ્યા પુદ્ગલને આહા
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૫
રાદિકપણે લે છે. એ જે છ દિશીને આહાર લે છે તે સકલ ગોળા કહેવાય છે અને લોકના અંત પ્રદેશે જે નિગોદિયા ગોળા રહ્યા છે તે ત્રણ દિશીને આહાર ફસ્ટનાએ લે છે, તેથી વિકલ ગોળા કહેવાય છે. એ સૂક્ષ્મનિગોદમાં પાંચ થાવરના સૂક્ષ્મ જીવ તે સર્વ લોકમાં કાજળની કુપલીની પેરે ભર્યા થકા વ્યાપી રહ્યા છે, અને એક સાધારણ વનસ્પતિના સૂક્ષ્મ જીવે છે અને પૃથિવ્યાદિક ચાર સુમ જીવ છે, તે લેક વ્યાપી છે, તે સર્વ પ્રત્યેક છે, પરંતુ સાધારણપણું એક વનસ્પતિકાયમાં જ છે, પૃથિવ્યાદિક ચાર સ્થાવરમાં નથી. એ સૂક્ષ્મ નિગોદમાં અસંતુ દુઃખ છે. તે દષ્ટાંત કરી દેખાડે છે – - સાતમી નરકમાં ઉત્કૃષ્ટ આઉખું તેત્રીસ સાગરોપમનું છે. તે તેત્રીસ સાગરોપમના જેટલા સમય થાય તેટલી વાર કઈ જીવ સાતમી નરકમાં પૂર્ણ તેત્રીસ તેત્રીસ સાગરોપમને આઉખે ઉપજે, તે વારે તેને અસંખ્યાતા ભવ નરકના થાય, તે અસંખ્યાતા ભવમાં સાતમી નરકને વિષે તે જીવને જેટલું છેદન ભેદનનું દુઃખ થાય તે સર્વ દુઃખ એકઠું કરીયે. તેથી પણ અનંતગણું દુઃખ નિગાદિયા જીવ એક સમયમાં ભગવે છે. વળી બીજું દષ્ટાંત કહે છે –
મનુષ્યની સાડાત્રણ દોડ રેમરાજી છે. તેને કોઇ દેવતા સાડાત્રણ કોડ લોખંડની સૂઈ (સય) અગ્નિમાં તપાવીને સમકાલે રોમે રોમે ચપે તે વારે તે જીવને જે
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિદના થાય તેથી પણ અનંતગુણી વેદના નિગોદમાં છે.
આ ઉપરની હકીકતથી દુખની શ્રેણી સમજાશે કે અનંતા કાલથી જીવ દુઃખ ભોગવી જ રહ્યો છે, તે દુઃખને નાશ ભક્ષ પ્રાપ્તિ થયા વિના થવાને જ નથી.
દિવસના ચોઘડીયા રવી સેમમગળ બુધ ગુરૂ શુક્ર શની ઉદવેગ અમૃત રોગ લાભ શુભ ચલ કાળ ચલ કાળ ઉદવેગ અમૃત રોગ લાભ શુભ લાભ શુભ ચલ કાળ ઉદવેગ અમૃત રોગ અમૃત રોગ લાભ શુભ ચલ કાળ દિવેગ કાળ ઉદવેગ અમૃત રોગ લાભ શુભ ચ શુભ ચલ કાળ ઉદવેગ અમૃત રોગ લાભ રિગ લાભ શુભ ચલ કાળ અમૃત | ઉદવેગ અમૃત રોગ લાભ શુભ કાળ'!
રાત્રીના વડા
in
રવી સામગળ બુધ ગુરૂ શુકશાની શુભ ચલ કાળ ઉદવેગ અમૃત રોગ લાભ અમૃત રિગ લાભ શુભ ચલ કાળ ઉદવેગ ચલ કાળ ઉદવેગ અમૃત રિગ લાભ શુભ રિોગ લાભ શુભ ચલ કાળ ઉદવેગ અમૃત કાળ ઉદવેગ અમૃત રોગ લાભ શુભ ચલ લાભ શુભ ચલ કાળ ઉદ્વેગ અમૃત રોગ ઉદવેગ અમૃત રોગ લાભ શુભ ચલ કાળ શુભ ચલ કાળ ઉદવેગમૃત રિગ લાહ
( સમાત,)
is
En he
=1
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ છો.
સજઝાયમાળા.
૧ અષ્ટમીની સજઝાય. અષ્ટ કર્મ ચૂરણ કરીરે લાલ, આઠ ગુણે પ્રસિદ્ધ મેરે પ્યારે; ક્ષાયિક સમકિતના ધણીરે લાલ, વંદુ વંદુ એવા સિદ્ધ મેરે. અણ૦
અનંત જ્ઞાન દર્શન ધરારે લાલ,ચોથું વીર્ય અનંત મેરે અગુરુલઘુ સુખમય કહ્યારે લાલ,અવ્યાબાધ મહંત.મેરે અ૦૨ જહની કાયા જહાવીરે લાલ, ઊણી ત્રીજો ભાગ, મેરે સિદ્ધ શિલાથી જેણે લાલ,અવગાહના વીતરાગ મેરે અ૩
સાદિ અનંતા તિહાં ઘણાં રે લાલ, સમય સમય તેહ જાય, મેરે મંદિર માંહિ દીપાલિકારે લાલ, સઘળાં તેજ સમાય, મેરે અટ
માનવ ભવથી પામીએ લાલ, સિદ્ધ તણું સુખ સંગ, મેરે એનું ધ્યાન સદા ધરે લાલ, એમ બેલે ભગવતી અંગ. મેરે. અ શ્રીવિજયદેવ પટધરૂરે લાલ, શ્રી વિજયસેન સૂરીશ, મેરે સિદ્ધ તણા ગુણ એ કારે લાલ,દેવ દીએ આશીષ. મેરેટઅ૬
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૮
૨ ગૌતમ સ્વામીની સજ્જાય. સમવસરણ સિંહાસનેજી, વીરજી કરે રે વખાણ, દસમા ઉત્તરાધ્યયનમાંછ, દે ઉપદેશ સુજાણ, સમયમાં ગોયમ મ કરે પ્રમાદ. વીર જિણેસર શીખવેઝ, પરિહર મદ વિખવાદસમય૧ જિમ તરૂ પંડુર પાંદડા, પડતા ન લાગેજી વાર તેમ એ માણસ જીવડે, સ્થિર રહે સંસાર. સમય ૨ ડાભ અણી જલ એસજી, ક્ષણ એક રહે જલબિંદુ તેમ એ નર તિરી જીવડાજી, ન રહે ઇંદ્ર નરેદ્ર, સમય૦ ૩ સૂક્ષ્મ નિગોદ ભમી કરી છે, રાશિ ચઢયે વ્યવહાર લાખ ચોરાશી છવાનીમાંછ, લાવ્યો નર ભવસાર. સમજ શરીર જરાએ જાજરછ, શીર પર પલીયાજી કેસ ઇંદ્રિય બલ હીણા થયાજી, પગ પગ પેખે કલેશ. સમય ય ડંકા વાગે મોતનાજી, શીર પર સાતે પ્રકાર જીવને ઉપક્રમ લાગતાંજી, ન જુવે વાર કુવાર, સમય : ૬ દશ દષ્ટાંતે તે દેહિલેજી, નર ભવ મલીયો છે હાથ શિવપુર દુવારને ખોલવા, આવી છે સંગાત, સમય છે ભવસાયર તરવા ભણું, ચારિત્ર પ્રહણ પુર; તપ જપ સં જમ આદરણ, મોક્ષનગર છે દૂર, સમય ૮ ઇમ નિસુણી પ્રભુ દેશનાજી, ગણધર થયા સાવધાન પાપ પડલ પાછા પડયાજી, પામ્યા કેવલ જ્ઞાન. સમય૦ ૯
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૦
ગોયમના ગુણ ગાવતાં, ઘર હાય કાડ કલ્યાણ વાચક શ્રીકરણ ઈમ ભણેજ, વંદુ બે કર જોડ, સમય- ૧૦
૩ મરણ વખતની સજ્જોય. સુણે સાહેલીરે, કહું હૃદયની વાત જરૂર છવને મરવું સાચું, કંઈ નથી બાંધ્યું ભાતું, મરવા ટાણે, મારાથી કેમ ભરાશે; કેમ ભરાશે શી ગતિ થાશે, નરકમાં કેમ રહેવાશેરે. સાસુ સંતાપ્યારે, નણદીને કાંઈ ન આપ્યું હાથમાં તો કરવત લઈને, મૂળ પિતાનું કાપ્યું. ૨ બે બાળકડાં રે, બાઈ મારા છે લાડકડાં અંગથી અળગા રહેશે, પોતાના કેમ કહેવાશે. . ભર્યા ભાણ્યારે, આ ઘર કેનાં કહેવાશે; મરવાની તે ઢીલજ નથી, આ ઘર કાને સંપાશે. ૬. પરવશ થઈને, પથારીએ પડશું; હતું ત્યારે હાથે ન દીધું, હવે શી ગતિ થાશે. પાસ ચડશે, ધબકે આંખ ઉઘડશે; અહિંથી ઉઠાતું નથી, ભૂખ્યા કેમ ચલાશે. જમદૂત આવશે રે, એકદમ ભડકા બળશે; ઝાઝા દુખની જવાળા ચડશે, ડચકા કેમ લેવાશે. સમય સુંદર કહે રે, સહુ સમજીને રહેશો સમજ્યા તે તે સ્વર્ગે પહોંચ્યા, બીજા ગાફેલગોથાં ખાશે. ૮
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૦
૪ સૂરિકાન્તાની સઝાય. સરસ્વતી સ્વામીને વિનવું, સદ્દગુરૂ લાગુછપાય ભવિયણ સાંભળે; સૂરિકાના મનમાં ચિંતવે, નકામો ભરથાર. ભવિયણ ૧ સરિકાન્તા પૂછે પુત્રને કેવા વહાલા તારા તાત, ભવિ. એ શું બોલ્યારે મારી માવડી, પિતા પિતારે પિતા; ગુરૂ પિતા ગુરૂને ઠામ. ભવિયણ ૭૬ અમના રાયના પારણા, જમવા તેડું રાય, ભવિ. વિખ ઘોળું ને વિખ કેળવું, જમવા આવે રાય. ભવિ૦ ૩ સોના કાળે વિખ ઘોળીયા, જમવા આવ્યા રાય; ભવિ. રત્ન કાળે વિષ પીરશ્યા, જમવા બેઠા રાય. ભવિ. ૪ ચતુરે એ વિખ ઓળખ્યા, ક્ષમા આણી ત્યાંહી; ભવિ. અરિહંત મનમાં સમરીને, ગ્રહણ કર્યું છે ઠામ. ભવિ. ૫ નારી તે વિખની વેલડી, નારી નરકની ખાણ ભવિ. ચળું કરીને રાય ઉભા થયા, ગયા પૌષધ શાળ, ભવિ. ૬
ય સંથારે રાયે કર્યો, લોચે એકાએક ભવિ. પરંપરાએ વાત સાંભળી, સરિકાન્તા આવે ત્યાંહી. ભવિ. ૭ મારગ હીંડે મલપતી, મૂકી ટીવેણ ભવિ. મિત્રને કહે ખસો આઘા રહે, આ શું થયું તત્કાળ. ભવિ. ૮
હૈ કરતી હૈડે પડી, નખ દીધો ગળા હેઠ; ભવિ. અરિહંત મનમાં સમરીયા, દેવલોક પહોંટ્યા તેણે ઠામ. હીરવિજય ગુરૂ હીરલા, ધન્ય એના પરિણામ, ભવિ. ૮
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨
૫ શ્રી જીભલડીની સજઝાય. બાપલડીરે જીભલડી તું, કાં નવિ બેલે મીઠું; વિવાં વચન તણું ફળવિરૂવાં, તેં શું તે નવ દીઠું રે.બાપ૦ ૧ અન્ન ઉદક અણગમતાં તુજને, જે નવિ રૂચે અનીડાં; અણબોલાવી તું શા માટે, બેલે કુવચન ધીડારે. બાપ૦ ૨ અગ્નિ દાઝે તે પણ બાળે, કુવચન દુર્ગતિ ઘર ઘાલે, અગ્નિ થકી અધિકું તે કુવચન, તે તો ખીણ ખીણુ સાલે
| બાપ૦ ૩ તે નર માન મોટપ નવિ પામે, જે નર હેય મુખ રાગી, તેહને તે કઈ નવિ બોલાવે, તે તો પ્રત્યક્ષ રેગીરે. બાપ૦ ૪ તેહને કાઈ નવિ બેલે, અભિમાને અણગમત, આપ તણે અવગુણનવિ દેખે,તે કિમ જાશે મુમતેરે બાપ૦૫ જનમ જનમની પ્રીત વિણાશે, એકણ કડુચે બેલે; મીઠાં વચન થકી વિણ ગરથે, લેવા સબ જગ મલેરે. બાપ૦૬ આગમને અનુસરે હિત મતિ, જે નર રૂડું ભાખે; પ્રગટ થઈ પરમેશ્વર તેહની, લજા જગતમાંહિ રાખેરે બાપ૦૦ સુવચન કવચનનાં ફળ જાગી, ગુણ અવગુણ મન આણી વાણી બેલે અભિય સમાણુ,લબ્ધિ કહેસુણ પ્રાણી, બાપ૦૮
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૨
૬ સાળ સ્વપ્નની સજ્ઝાય. (વીર જિનેશ્વરની દેશનાએ દેશી.) સુપન દેખી પેલડે, ભાંગી છે કલ્પવૃક્ષની ડાળ રે; રાજા સજમ લેશે નહિ, દુષઞ પ ંચમ કાલ રે;
ચંદ્રગુપ્ત રાજા સુણા, ૧
અકાલે સુરજ આથમે, તેના શેા વિસ્તાર રે; જન્મ્યા તે પંચમ કાળમાં, તેને કેવળ નહિ હૈાશે રે. ચંદ્ર૦ ૨ ત્રીજે ચદ્રમાં ચારણી, તેના શે। વિસ્તાર ૨; સમાચારી જીઈ જીઈ હશે, ભારે વાટે ધમ હેાશે રે. ચંદ્ર૦ ૩ ભૂત ભૂતાદિ દીઠા નાચતા, ચાથા સુપનના વિસ્તાર રે; દેવ કુધર્મની, માન્યતા ઘણી હારશે ?. ચંદ્ર૦ નાગ ઢી। ખાર ફેણા, તેના શે। વિસ્તાર રે; વરસ થાડાને આંતરે, હૈાશે ખાર દુકાળ રે. ચંદ્ર દૈવ વિમાન અે વર્યાં, તેના વિસ્તાર રે; વિધા તે જ ધાચારણી, લબ્ધિ તે વિચ્છેદ હારશે રે. ચંદ્ર૦ ૬ ઉગ્યું તે ઉકરડા મધ્યે, સાતમે કમળ ત્રિમાસે રે; એક નહિ તે સવ વર્ષીયા, જુદા જુદા મન હેાશે રે. ચદ્ર૦ ૭ થાપના થાપશે આપ આપણી, પછી વિરાધક ઘણા હૈાશે રે; કુચ્છેદ હશે જૈનધર્મના રું, વચ્ચે મિથ્યાત્વ ધાર અધાર રે. ચંદ્ર૦ ૮
સુકા સરાવર દીઠા ત્રણ દિરો, દક્ષિણ દિશે ડેાળા પાણી રે;
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૩
ત્રણ દિશે ધર્મ હોશેનહિ, દક્ષિણ દિશે ધર્મ હશે રે. ચંદ્ર ૯ સેનાની થાળી મળે, કુતરડા ખાવે ખીર રે ' ઉંચતણું રે લક્ષ્મી, નીચતણે ઘેર હશે રે. ચંદ્ર ૧૦ હાથી માથે બેઠો રે વાંદરો, તેને શો વિરતાર રે, સ્વેચ્છી રાજા ઉંચા હેશે, અસલી હિન્દુ હેઠા હાથ રે, ચંદ્ર૦૧૧ સમુદ્ર મર્યાદા મૂકી બારમે રે, તેને શો વિસ્તાર રે; ' શિષ્ય ચેલને પુત્રપુત્રીઓ, નહિરાખે મર્યાદાલગારરે. ચંદ્ર ૧૨ રાજકુંવર ચઢયો પિઠીએ, તેને શે વિસ્તાર રે, ઉતે જૈનધર્મ છાંડીને, રાજાનીચધર્મ આદરશે રે. ચંદ્ર. ૧૩ રત્ન ઝાંખા રે દીઠા ચૌદમે, તેનો શે વિસ્તાર રે, ભરતક્ષેત્રના સાધુ સાધ્વી,તેને હેત મેળાવા થોડા હશેરે.ચંદ્ર૧૪ મહાવતે જીત્યા વાછડા, તેને શો વિસ્તાર રે; બાળક ધર્મ કરશે સદા,બુદ્રા પરમાદી પડયા રહેશે રે. ચંદ્ર ૧૫ હાથી લઢે રે માવત વિના, તેને શો વિસ્તાર રે, વરસ થોડાને આંતરે, માગ્યા નહિ વરસે મેહ રે. ચંદ્ર. ૧૬ વ્યવહાર સૂત્રની ચૂલિકા મળે, ભદ્રબાહુ મુનિ એમ ભાખે રે; સોળ સુપનને અર્થ એ, સાંભળો રાય સુધીર રે. ચંદ્ર ૧૭
૭ વૈરાગ્યની સેક્ઝાય. (૧) જાઉં બલિહારી રે વૈરાગ્યની, જેના મનમાં એ ગુણ આ રે, મોક્ષના મોતી તે જીવડા, નરભવ સફળ તેને પાયો રે. જાઉં,
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૪
જેમ ભિખારીને ભાંગે ઠીકરો, તે તે તો દેહિલે હાય રે; ખટ ખંડ તજવા સહિલા, જે વૈરાગ્ય મનમાં હોય રે, જાઉં
નથી સંસારમાં કોઈ કોઈનું, સૌ સ્વારથીયા સગાંવહાલાં રે, કર્મ તણે સંગે સહુ સાંપડ્યાં, અંતે જાણે સઘળા ઠાલા રે. જાઉં
મારૂં મારૂં મત કરો પ્રાણયા, તારું નથી કે એણી વેલા રે; ખાલી પાપના પિોટલા બાંધવા, થાશે નરકમાં ટેલમ ઠેલા રે. જાઉં.
ગરજ સારે જે એહથી, તે સંસાર મુનિ કેમ છોડે રે; પણ જુઠી બાજી છે સંસારની, ઈંદ્રજાળની બાજી તેડે રે. જાઉં - નગારા વાગે માથે મોતનાં, કેમ નિશ્ચિત થઈને સુતે રે મધુબિંદુ સુખની લાલચે, ખાલી કીચડમાં કેમ ખુતો રે, જાઉં
લાખ ચોર્યાશી છવાયોનિમાં, નથી છૂટવાને કોઈ આરો રે, એક જ મલ્લ વૈરાગ્ય છે, તમે ધર્મ રત્ન સંભાળે છે. જાઉં
૮ વૈરાગ્યની સઝાય. (૨) તન ધન જોવન કારમુંજી રે, કોના માત ને તાત; કાના મંદીર માલિયાંજી રે, તે સહુ સ્વપ્નની વાત.
સૌભાગી શ્રાવક સાંભળો ધર્મ. ૧
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર
પૂરા થયા
ડીજી શેખ
ફેગટ ફાંફાં મારવા, અંતે સગું નહિ કોઈ, ઘેબર જમાઈ ખાઈ ગયા, કુટાઈ ગયે કંઈ. સી. ૨ પાપ અઢાર સેવીને, લાવે પિસે એક પાપના ભાગી કો નહીંછ, ખાવાવાળા છે અનેક, સૌ. ૩ જીવતાં જસ લીધે નહીંછ, મુવા પછી શી વાત; ચાર ઘડીનું ચાંદણું, પછી અંધારી રાત, સૌ૦ ૪ ધન્ય તે મોટા શ્રાવકેજી, આણંદ ને કામદેવ; ઘરને બે છોડીનેજી, વીર પ્રભુની કરે સેવ. સી. બાપ દાદા ચાલ્યા ગયાજી રે, પૂરા થયા નહિ કામ; કરવી દેવાની વેઠડીજી, શેખચલ્લીના પરિણામ. સી. ૬ જે સમજે તો સાનમાંછ, સદગુરૂ આપે છે જ્ઞાન,
- આપે છે જ્ઞાન, જે સુખ ચાહો મેક્ષનાંખ, ધર્મ રત્ન કરે ધ્યાન, સૌ. ૭
૯ વૈરાગ્યની સઝાય. (૩) મરણ ન છૂટે રે પ્રાણીઓ, કરતાં કેટી ઉપાય રે, સુર નર અસુરા વિધાધરા, સહુ એક ભારગજાય રે. મરણ્ય ૧ ઇંદ્ર ચંદ્ર રવિ હળી મળી, ગણપતિ કામ કુમાર રે; સુર ગુરૂ સુર વૈદ્ય સારીખા, પહોંચ્યા જ મ દરબારશે. મરણ ૨ મંત્ર જત્ર મણિ ઔષધિ, વિદ્યા હુન્નર હજાર રે; ચતુરાઈ કરે રે ચેકમાં, જમડા લુંટે બજાર રે. મરણ 3 ગર્વ કરી નર ગાજતો, કરતાં વિવિધ તોફાન રે; માથે મેરૂ ઉપાડતાં, પહોંચ્યા તે શમશાન રે. મરણ ૪
જે સમ
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________
કપડાં ઘરેણાં ઉતારશે, બાંધી ઠાઠડી માંય રે.
ખલી હાંડલી આગળ, રોતા રોતા સહુ જાય રે. મરણ ૫ કાયા માયા સહુ કારમી, કારમો સહુ ઘરબાર રે; રંકને રાય છે કારમો, કારમો સકળ સંસાર રે. મરણ ૬ ભીડી મુઠી લઈ અવતર્યો, મરતાં ખાલી છે હાથ રે જીવડા જોને તું જગતમાં, કેઈ ન આવે છે સાથરે. મરણ૦૭ નાના મોટા સહુ સંચર્યા, કેઈ નહિ સ્થિર વાસ રે નામ રૂપ સહુ નવિ કરે, ધર્મરત્ન અવિનાશ રે, મરણ ૮
૧૦ ઉપદેશક સઝાય. આ ભવરત્નચિંતામણી સરીખો, વારાવાર ન મળશેજી; ચેતી શકે તે ચેતજે જીવડા, આવો સમયનહિ મળશે. આ૦ ૧ ચાર ગતિ ચોરાસી લખનિ, તેમાં તું ભમી આઇ; પુન્યસંગે સ્વપ્નની સંગતે, માનવને ભવ પામ્યા છે. આ ૨ વહેલે થી તું વહેલ જીવડા, લે જિનવરનું નામ, કુગુરૂ, કુદેવ, કુધર્મને ઈડી, કીજે આતમ કામજી, આ૦ ૩ જેમ કઠીયારાએ ચિંતામણી લીધો, પુણ્ય તણે સંગ; કાંકરાનીપરે નાખી દીધે, ફરી નહિ મળવા જોગ. આ૦ ૪ એક કાલે તું આવ્યો જીવડા, એક કાલ તું જાશેજી; તેહની વચ્ચે તું બેઠો છવડા, કાલ આહેડી નિકાસે. આ૦૫ ધન્ય સાધુ જે સંયમ પાલે, સુ મારગ દાખે; સાચું નાણું ગાંઠે બાંધે, બેટી દષ્ટિ ન રાખે છે. આ૦ ૬
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૭
ર
આ
માતાપિતા દ્વારા સુત બાંધવ, બહુવિધ અવિરતિ જોડેજી; તેમાંહેથી જો કાજ સરે તા, સાવર કેમ છેાડેજી. આ૦ ૭. માયા મમતા વિષય સહુ છડી, સવર ક્ષમા એક કીજે; ગુરૂ ઉપદેશ સાસુખકારી, સુગ્ગી અમૃતરસ પીજેજી. આ ૮ જેમ અંજલીમાં નીર ભરાળુ, ક્ષણ ક્ષણ એછું થાયજી; ઘડી ઘડીયે ઘડીયાલાં વાજે, ક્ષણ લાખીણા જાયછે. સામાયિક મન શુદ્ધે કીજે, શિવરમણી ફળ પામેજી; ભવ મુક્તિને કામી તેમાં, ભરેશા શાને લીĐ, આ૦ ૧૦ દેવ ગુરૂ તમે દઢ કરી ધારા, સમક્તિ શુદ્ધ આરાધાજી; છક્કાય જીવની રક્ષા કરીને, મુક્તિને પથજ સાધેાજી,આ૦૧૧ હિયડા ભિંતર મમતા નિવ રાખેા, જનમ ફ્રીવિ મલશેજી; કાયર તેા કાદવ માં ખુતા, શૂરા પાર ઉતરશે”. આ ૧૨ ગુરૂ કંચન ગુરૂ હિરા સરીખા, ગુરૂ જ્ઞાનના દરીમાજી; કહે અભયરામગુરૂ ઉપદેશે,જીવ અન તાતરીયાજી. આ૦૧૩ ૧૧ અ’જના સતીની સજ્ઝાય.
૯
અજના વાત કરે છે મારી સખી, મને મેલી ગયા મારા પતિ; અંતર ંગ મહેલમાં મેલી રેતી, સાહેલી મને ક્રમે મલ્યા વનવાસ. સાહેલી મારા પુન્ય જોગે તુમ પાસ, ૧ લશ્કરે ચઢતાને શુકન દીધા, તે તેા નાથે મારા નહિ લીધા, ઢીકા પાટુ પાતે મને દીધા. સાહેલી
સખી ચકલાના સુણી પેકાર, રાતે આવ્યા પવનજી
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________
દરબાર બાર વરસે લીધી છે સંભાર. સાહેલી ૩
સખી કલંક ચઢાવ્યું ભારે માથે, મારી સાસુએ રાખી નહિ પાસે; મારા સસરે મેલી વનવાસે, સાહેલી. ૪
પાંચસે સખી દીધી છે મારે બાપે, તેમાં એકે નથી મારી પાસે એક વસંતબાળા મારી સાથે. સાહેલી. ૫
કાળો ચાંલ્લો ને રાખડી કાળી, મેલ્યાં વન મઝારી, હવે સહાય કરો દેવ મારી. સાહેલી
મારી માતાએ લીધી નહિ સાર, મારા પિતાએ કાઠી ઘર બહાર; સખી ન મળ્યો પાણીને પાનાર. સાહેલી. ૭
મને વાત ન પૂછી મારે વીરે, મારા મનમાં નથી રહેતી ધીર; મારે અંગે ફાટી ગયા ચીર. સાહેલી ૮
મને દીશા લાગી છે કાળી, મારી છાતી જાએ છે ફાટી, અંતે અંધારી અટવીમાં કમે નાખી. સાહેલી ૮
મારૂં જમણું ફરકે છે અંગ, નથી બેઠી હું કેઈની સંગ, આ તે શી પડ રંગમાં ભંગ. સાહેલી. ૧૦
સખી ઘાવતા છોડાવ્યાં હશે બાળ, નહિતર કાપી હશે કુણી ડાળ; તેના કમૅ પામી ખોટી આળ, સાહેલી ૧૧ - વનમાં ભમતાં મુનિ દીઠા આજ, પૂર્વ ભવની પૂછી છે વાતજીવે શ્યા કીધાં હશે પાપ. સાહેલી. ૧૨
બેન હસતા જે હરણ તમે લીધા, મુનિરાજને બહુ દુઃખ ન દીધાં, તેના કર્મો તમે વનવાસ લીધાં. સાહેલી ૧૩
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂર્વે હશે શક્યને બાળ, તેને દેખી ઉછળતી મનમાં ઝાળ; તેણે કમેં જોયા વનનાં ઝાડ, સાહેલી. ૧૪
સખી વનમાં જનમ્યો છે બાળ, કયારે ઉતરશે અમારી આળ; ઓચ્છવ કરશું માને મોસાળ. સાહેલી. ૧૫
વનમાં ભમતાં મુનિ દીઠા આજ, અમને ધર્મ બતાવો મુનિરાજ; કયારે સરશે અમારાં કાજ. સાહેલી. ૧૬
૧૨ અગીયારસની સઝાય. ગોયમ પૂછે વીરને સુણે સ્વામીજી, મૌન એકાદશી કોણે કહી, કોણે પાલી કોણે આદરી. સુણે એહ અપૂર્વ દિન સહી.
વીર કહે સુણ ગોયમા ગુણ ગેહાજી, નેમે પ્રકાશી એકાદશી સુણે ગોમાજી, ગોવિંદ કરે મલારસી. ૨
દ્વારામતી નગરી ભલી સુણગ્નવ જયણ આયામ વસી, છપ્પન કેડ જાદવ વસે, સુણો કૃષ્ણ બિરાજે તિણી નગરી.૩ વિચરતાવિચરતા નેમજી સુણો, આવી રહ્યા ઉજવલ શિખરે; મધર ઇવનિ દીયે દેશના, સુણે ભવિયણને ઉપગાર કરે. ૪
ભવ અટવી ભીષણ ઘણી, સુણો તે તરવા પંચ પવી કહી; બીજે બે વિધ ધર્મ સાચો, સુણો દેશ વિરતિ સર્વ વિરતિ સહી. પચમી જ્ઞાન આરાધીએ,સુણો પંચવરસ પંચ માસ વળી; અષ્ટમી દિન અષ્ટકમને, સુણો પરભવ આયુને બંધ કરે ૬ ત્રીજે ભાગે નવમે ભાગે, સુણો સતાવીશમે ભાગે સહી,
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૦
અથવા અંત મુહૂર્ત સમે, સુણો, શ્વાસોશ્વાસમાં બંધ કરે. ૭. માયા કપટ જે કેળવે, સુણો નરક તિર્યંચનું આયુ ધરે, રાગ તણે વશ મોહીયે, સુણો વિકલ થયે પરવશપણે. ૮ કરણ અકરણ નવી ગણેસુણો મોહ તિમિર અંધકારપણે મોહે મદ ગાઢ ફિરે, સુણો દે ઘુમરી ઘણું જોરપણે ૯ ઘાયલ જીમ રહે ઘુમતા, સુણો કહ્યું ન માને નેહપણે જીવ રૂલે સંસારમાં,સુણસ્વામીજી મેહકમની સહીલાણી ૧૦ અલ્પ સુખ સરસવ તું, સુણો તે તું મેરૂ સમાન ગણે; લોભે લંપટ વાહીયે, સુણો નવિ ગણે તે અંધપણે. ૧૧ જ્ઞાની વિણ કહો કુણ લહે સુણે, શું જાણે છદ્મસ્થપણે; અષ્ટમી એકાદશી ચતુર્દશી, સુણો સામાયિક પિસહકરે. ૧૨ ધર્મને દિવસે કર્મને, સુણો આરંભ કરે જે નરનારી નિશ્ચય સતિનવિ લહેસુણો અશુભ કર્મનાં ફલ છે ભારી.૧૩ પાંચ ભરત પાંચ ઐરાવત, સુણો, મહાવિદેહે તે પાંચ ભણે કર્મ ભૂમી સઘળી થઈ, સુણો કલ્યાણક પંચ સયગણે. ૧૪ શ્રીવિશાલ સોમ સૂરીશ્વર પ્રભુ,સુણો તપગચછના સિરદાર ગુણી, તસ ગુરૂ ચરણ કમલ નમી, સુણો સુવ્રત શેઠ સઝાયભણી. ૫
૧૩ પંચમીની સઝાય. શ્રી ગુરૂ ચરણ પસાઉલે રે લોલ, પંચમીને મહિમાયઆત્મા; વિવરીને કહેશું અમે રે લલ, સુણતાં જાય પાતક આત્મા; પંચમી તપ પ્રેમ કરો રે લોલ.
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩૧
મન શુદ્ધ આરાધીએ રે લોલ, તટે કર્મ નિહાન આત્મા ઈહ ભવ સુખ પામે ઘણે રે લોલ, પરભવ અમર વિમાન આત્મા, ૫૦ સકળ સૂત્ર રચ્યા થકી રે લોલ, ગણધર હુવા વિખ્યાત આત્મા; જ્ઞાન ગુણે કરી જાણતા રે લોલ, સ્વર્ગ નરકની વાત આત્મા. ૫૦ જે ગુરૂ જ્ઞાને દીપતારે લેલ, તે તરીયા સંસાર આત્મા જ્ઞાનવંતને સહુ નમે રે લોલ, ઉતારે ભવપાર આત્મા.પં. ૪ અજવાળી પક્ષ પંચમીરે લેલકરો ઉપવાસ જગીશ આત્મા;
હી નમો નાણસ ગુણણું ગણે રે લોલ, નવકાર વાળી વીશ આત્મા. ૫૦ પાંચ વર્ષ એમ કીજીએ રે લોલ, ઉપર વળી પંચ માસ આત્મા, યથાશક્તિ કરી ઉજવો રે લોલ, જેમ હેય મનને ઉલ્લાસ આત્મા. ૫૦ વરદત્ત ને ગુણમંજરી લેલ, તપથી નિર્મળ થાય આત્મા; કીર્તિવિજય ઉપાધ્યાયને રે લોલ, કાંતિ વિજય ગુણ ગાય આત્મા. ૫૦
૧૪ બીજની સજઝાય. બીજ તણે દિન દાખવું રે, દ્વિવિધ ધર્મ પ્રકાર પંચ મહાવત સાધુને, શ્રાવકને વ્રત બાર રે; પ્રાણી ધર્મ કરો સહુ કેઈ.
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩૨
પા
પ્રાણાતિપાત વ્રત જે કહ્યું રે, જાત્રુજ્જીવ તે જાણ; ખીજું મૃષાવાદ જાણીએ રે, માઢુ તેડુ વખાણુ ૨. પ્રા૦ ૨ જાવજ્જીવ ત્રીજું વળી ?, નામે અદત્તાદાન, ચાથુ મત શું પાળતાં રે, જગમાં વાધે બહુ માનરે, પ્રા૦ ૩ નવિધ પરિગ્રહ છાંડતાં રે, પંચમી ગતિ સુઠામ; ચેાથુ વ્રત સધુ એ પાળતાં રે, અણગારી કહ્યો નામ રે.પ્રાજ પાંચે વ્રત પાળે સદા રે, સાધુના એ આચાર; પરિષ્કમણાં બેઉ ટકનાં રે, રાખે ધમશું પ્યાર હૈ, પ્રા૦ એહવા વ્રત પાળે સદા રે, ગ્રંથ તણે અનુસાર, આરાધક એહના કહ્યો રે, તે પામે ભવપાર રે. પ્રા મિથ્યાત્વમાં ભૂલે ભમ્યા રે, એહ અનાદિને જીવ; સાર ધમ નિવ એળખ્યા રે, જેહથી મેાક્ષ સદીવ ૨. પ્રા૦ ૭ આરંભ છાંડી આત્મા હૈ, કરા સુમતિ ગુપ્તિસુ પ્રીત, આઠે મ ર તજી રે, કરા ધમ સુવિનીતરે. પ્રા પાળા જિનની આણને રે, જો ચાહે શિવરાજ; શ્રીવિજય રત્ન સુરીંદ્રના રે, દેવનાં સર્યાં... સવ કાજરે મા૦૯ ૧૫ કડવુ તુંબડું વહેારાખ્યાની સજઝાય,
.
સાધુજીને તુંબડું વહેારાવીયુજી,કરમે હલાહલ થાય રે; વિપરીત આહાર વઢારાવિયેા જી, વધાર્યાં અને ત સંસારરે. સાજીને૦
૧
આહાર લેઈ મુનિ પાછા વળ્યા, આવ્યા આવ્યા
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગુરૂજીની પાસ; ભાત પાણી આવીયાજી; એ આહાર નહીં તુજ લાગરે. સા
નિરવદ્ય ઠામે જઈને પરઠજી, તમે છે દયાની જાણ રે; બીજો આહાર આણી કરી છે, તમે કરે નિરધાર. સા. ૩
ગુરૂ વચન શ્રવણે સુણી છે, પહોંચ્યા વન મોઝાર રે; એક જ બિંદુ તિહાં પરઠા છ, દીડા છવના સંહારરે, સા. ૪
જીવ દયા મનમાં વસીજીઆવી આવી કરૂણા સારરે, માસ ખમણને પારણે છે, પડિવજયાં શરણાં ચાર રે. સાવ ૫
સંથારે બેસી મુનિ આહાર કર્યો છે, ઉપષ્ટ ઉપs દાહ, જવાળ રે; કામ કરી સર્વાર્થસિહેજી, પહોંચ્યા પહે ચા સ્વર્ગ મઝાર રે. સા - દુખણ ભારણું બ્રાહ્મણજીતુંબડા તણે અનુસાર કાળ અનંતા તે ભમીજી, રૂલી રૂલી તિર્યંચ મઝારરે, સા. ૭ - સાતે નરકે તે ભમીજી, પામી પામી મનુષ્યની દેહ રે ચારિત્ર લહી તપસ્યા કરી, બાંધ્યું બાંધ્યું નિયાણું તેહ રે. સાવ ! . . . ૮
દ્રુપદ રાજા ઘર ઉપજીજી પામી પામી યૌવન વેષ પાંચ પાંડવે તે વરીષ્ઠ, હુઇ હુઇ દ્રોપદી એયર. સા. ૯ ' તે મનુષ્ય જન્મ પામી કરી લેશે ચારિત્ર નિરધાર રે, કેવળ જ્ઞાન પામી કરી , જરા કહે જશે બુકિત મોઝારરે. સા.૧૨
''''
.' '
,
"
:..
-
I
-
- . :
: ૨
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩૪
- ૧૬ શ્રી મરૂદેવી માતાની સજઝાય, ,
મરૂદેવી માતારે એમ ભણે, ગષભજી આવોને ઘેર;", હવે મુજ ઘડપણ છે ઘણું મળવા પુત્ર વિશેર. મરૂદેવી. ૧
વત્સ તુમે વનમાં જઈ શું વસ્યા તમારે ઓછું શું આજ ઇંદ્રાદિક સર્વ શોભતાં, સાધ્યાં ષટ ખંડ રાજ. ભરૂ૦ ૨
ષમજી આવી સમસ, વિનીતા નગરી મઝાર; હરખે દેઉં રે વધામણાં, ઉડી કરૂં રે ઉલ્લાસ. ભરૂદેવી. ૩
આઈ બેઠા ગજ ઉપરે, ભરત સ્વજન વાંદવા જાય; પર્ષદા દીઠી રે પુત્રની, ઉપવું કેવળજ્ઞાત. મરૂદેવી ૪ * દૂરથી વાજાં રે વાગીયા, હરડે હરખ ન માયા હરખે આંસુ આવીયાં, પડલ દૂરે પલાય. મરૂદેવી. ૫ ' સાચું સગપણ માતણું બીજા કારમા લેક રડતાં પડતાં મેળે નહિ, હૃદય વિચારીને જે. મરૂદેવી ૬
ધન્ય માતા ધન્ય બેટડે, ધન્ય તેમને પરિવાર, વિનય વિજય ઉવજઝાયના, વર્યો જય જયકાર. મફદેવી
- ૧૭ શ્રી વર્ધમાન તપની સજઝાય.
પ્રભુ તુજ શાસન અતિ ભલું, તેમાં ભલું તપ એહર સમતા ભાવે સેવતાં, જલદી લહે શિવ ગેહ રે. પ્રભુત્ર ૧
'પટ રસ તજી ભજન કરે, વિગય કરે પટ દૂર છે, ખટપટ સઘળી પરિહરી, કર્મ કરે ચકરાર છે. પ્રભુ ૨
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________
પડિકમણાં દેય ટંકના, પિષ વ્રત ઉપવાસ રે, નિયમ ચિંતારે સર્વા, જ્ઞાન ધ્યાન સુવિલાસ રે. પ્રમુઠ 3
દેહને દુખ દેવા થકી, મહાફળ પ્રભુ ભાખે રે, ખગ ધારા ત્રએ સહી, આતમ અંતગડ શાખે રે. પ્રભુ ૪
ચૌદ વર્ષ સાધિક હેવે, એ તનું પરિમાણ, દેહના દંડ દૂર કરે, તપ ચિંતામણું જાણરે. પ્રભુ ૫
સુલભ બોધિ જીવને, એ તપ ઉદયે આવે રે; શાસન સુર સાંનિધ્ય કરે, ધર્મ રત્ન પદ પાવે છે. પ્રભુત્ર દ
૧૮ વૈરાગ્યની સજઝાય. જીવડલાઆજે જવું કે કાલે મરણ ભય સર્વને માથે ચાલેછે, પડયા જળ પંખીડાં તિહાં પકડાશે, કમલ ખીલ્યાં તે તો ખચિત કરમાશે, જમ્યા તે તો જરૂર મરી જાશે. જીવ. ૧
કાને બે કુંડળ લટકાવી ફાંકડા ફરતા, ધમક સહુ ધરતી ઉપર પગ ધરતા; એવા નરને દીઠા ઠાઠડીઓમાં ઠરતા. જીવ૨
ગયારે જાણે ગાદીપતિ મેલી ઠેઠાં, ગયા રે પંડિત પડ્યા મેલી પોથાં, એ તો સડી સડી થઈ ગયાં થોથાં. જી૩
નવારે નવા પોશાક પહેરી નિસરતા, મોટા રે મોટા મહીપતિને જઈમળતા એવાનરને દીઠા મસાણમાં બળતા.જીવ૦૪
ખમા રે ખમા કહેવાતા પડતા આખડતા, રસ્તન મુનિ દુર્યોધન પેઠે ફરતા, એવા નરનાં નામ શોધ્યાં નથી જડતા. જીવ
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૧૯ મનુષ્ય ભવની દુર્લભતાની સઝાય.
મારું મન મોહ્યું રે શ્રી સિદ્ધાચલે -એ દેશી.
મનુષ્ય ભવનું ટાણું રે, કાલે વડી જશે રે, અરિહંત ગુણ ગાવો નર નાર, રત્નચિંતામણિ આવ્યું હાથમાં રે; ભાગવત ગુણ ગાવે નર નાર, મનુષ્ય ભવનું ટાણું રે... ૧ " બળદ થઈને રે ચીલા ચાંપશો રે, ચડશો વળી ચોરાશીની ચાલ, નેતરે બાંધીને ઘાણીએ ફેરવશે રે, ઉપર બેસી મુખ દેશે માર, મનુo
કુતરા થઈને રે ઘર ઘર ભટકશે રે, ઘરમાં પેસવા નહી દીએ કાય; કાનમાં કીડા રે પડશે અતિ ઘણા રે, ઉપર પડશે લાકડીઓના માર. મનુo
ગધેડા થઈને રે ગલીઓમાં ભટકશો રે, ઉપાડશો અણતોલ્યા ભાર ઉકરડાની ઓથે રે જઈને ભૂકશે રે, સાંજ પડે ધણું નહી લીએ સંભાર. મનુ
ભેડ થઈને પાદર ભટકશો રે, કરો વલી અશુચિના આહાર; નજરે દીઠા રે કઈને નવી ગમો રે, દેશે વળી પથરાના પ્રહાર. મનુ
૫ - ઊંટ થઈને રે બોજા ઉપાડશો રે, ચરણો વળી કાંટાને
થેરફ હાથને હડસેલે ઘર ભેગા થશો રે, ઉપર પડશે પાટુના પ્રહાર. મનુ
ઘડા થઈને રે ગાડીઓ ખેંચશો રે, ઉપર પડશે ચાબુક
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________
ના પ્રહાર, ચાકડું બાંધીને ઉપર બેસશે ? રાયજાદા અસ્વાર. મનુ
ઝાડ થઈને રે વનમાં ધૂજો રે, સહેશો વળી તડકા ને ટાઢ, ડાલે ને પાંદડે રે પંખી માળા ઘાલશે રે, ઉપર પડશે કુહાડાના ઘા. મનુ
ઉત્તમ નર ભાવ ફરી ફરી આત્મા રે, મળવો બહુ છે મુશ્કેલ હર્ષ વિજયની એણે પેરે શીખડી રે, સાંભળો અમૃત વેલ. મનુ
૨૦ નારી સંગ ત્યાગની સઝાય.. તે તરી રે ભાઈ તે તરીઆ, જે નારી સંગથી ડરીઆ રે, તે ભવસમુદ્રને પાર ઉતરી આજઈ શિવ રમણુને વરીઆરતે ૧
લિભદ્રને ધન્ય છે જઇને, વેશ્યાને ઘેર રહી રે, સરસ ભેજન ને વેશ્યા મલિઆ, પણ શીલે નવિ ચલિઆ રે, તે.
૧ સીતા દેખી રાવણ ચલિએ, પણ સીતા નવિ પડિઆ રે; રહનેમિ રાજુલને મલિઆ, પણ રાજુલ નવિ ગલિઆ રે. તે
રાજુલે તેહને ઉદરીઆ, તે પણ શિવ ઘર મલિઆરે; રાણી દોડ ઉપાય તે કરીઆ, સુદર્શન નવિ ગલિઆર. તે ૪ | લપક શ્રેણિ આરોહણ કરીને, કેવલ ઘરણી વરીઆ , ઉત્તમ પદ પદ્યને અનુસરિઆ,તે ભવ ફેલ્થ ટળીઆરે, તે ૫
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮
૧. ૧૦
૨૧ મેતારક મુનિની સઝાય. ધન ધન મેતારજ મુનિ, જેણે સંયમ લીધે
જીવદયાને કારણે, જેણે કેપ ન કીધા. ધર મા ખમણને પારણે, ગોચરી જાય
સવનકાર તણે ઘરે પહોંચતા મુનિરાય. ધ. સેવન જવ શ્રેણિકના, ઋષિ પાસે મૂકી
ઘર ભીતર તે નર ગયે, એક વાત ન ચૂકી. ધ. ૩ જવ સઘળા પંખી ગળે, મુનિવર તે દેખે,
તવ સોની ઘર આવીઓ, જવ તિહાં ન દેખે, ધ૦ ૪ કહો મુનિવર જવ કિહાં ગયા, કહોને કાણે લીધા
મુનિ ઉત્તર આપે નહિ, તવ ચપેટા દીધા. મુનિવર ઉપશમ ભર્યા, પંખી નામ ન ભાસે;
કાપ કરીને એમ કહે, જવ છે તુમ પાસે. ધ. જવ ચર્ચા રાજા તણા તું તે મેટ ચોર,
આળા ચર્મ તણે કરી, બાંધે મસ્તકે દોર. ધ. ૭ નેત્ર યુગલની વેદના, નીકળી તત્કાળ;
કેવળજ્ઞાન તે નિર્મળું, પામી કીધો કાળ, ધ, ૮ શિવ નગરી તે જઈ ચડયો, એવો સાધુ સુજાણ;
ગુણવંતના ગુણ જે જપે, તસ ઘર કલ્યાણ ધ. ૯ નવ કન્યા તેણે તજી, કંચન કાડી,
નવ પૂરવધર વીરના, પ્રણમું કર જોડી.
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩૯
સિંહ તણ પર આદરી, સિંહની પરે શૂરે, - સંયમ પાળી શિવ લહી, જરા જગમે પૂરો. ધ૦ ૧૧ મારી કાયા તણી લહા, ઉંચેથી નાખે;
ધડકી પંખી જવ વાગ્યા, તે દેખી આંખે. ધ૦ ૧૨ તવ સેની મન ચિંતવે, કીધું ખાટું કામ
વાત રાજા જે જાણશે, તો ટાળશે કાય. ધ. ૧૩ તવ તે મનમાં ચિંતવે, કીધું ભયથી જિન હાથે
સેવનકારી દીક્ષા લીયે, નિજ કુટુંબ સંઘાતે. ધ૦ ૧૪ શિવ નગરી તે જઈ ચઢ, એહો સાલુ સુજાણ;
ગુણવતિના ગુણને જે જપ, તસ ઘરકેડીકલ્યાણ. ધ૦૧૫ શ્રી કનકવિજય વાચકવરૂ, શિષ્ય જપે રામ સાધુ તણા ગુણ ગાવતાં, લહીએ ઉત્તમઠામ. ધ. ૧૬
૨૨ દ્વારિકાનગરીની સક્ઝાય. દોનું બંધવા રડે, દુઃખ ધરતા મન માંય; બળતી દેખી દ્વારિકા, કીજે કવણ ઉપાય. રત્ન ભીંત સુવર્ણ તણું, તેહ, બળે તત્કાળ; સુવર્ણ થંભા કાંગરા, જાણે બળે પરાળ.
ઢાળ પહેલી. બળતી દ્વારિકા દેખીને રે ભાઈ, ઘણ થયા દીલગીર હઈ તે લાગ્યું ફાટવારે ભાઈ નયણે વછુટયા નીર રે,
માધવ એમ બોલે. ૧
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૪૦
એ બધવ મળીને તિહાં રે ભાઇ, વાત કરે કરૂણાય; દુઃખ સાલે દ્વારિકા તણ્રે ભાઈ, અબ કીજે કત્રણ ઉપાયરે માર કાર દ્વારિકાની સાડીબારે ભાઈ, કહાં ગજલને ઠા$; સજ્જનના મેળા કિ હાર ભાઈ, ક્ષણમાં હુવા ઘણા ઘાટર. મા૦૩
હાથી ધાડા રથ ભલે રે બાઇ, બેતાળી શ્વેતાળી લાખ; અડતાળી ક્રોડપાળા હુતારે ભાઇ,ક્ષણમાં હુઇગયા રાખ૨ે. મા૦૪
હળધરને હરજી કહે ૨ ભાઈ, ધિક કાયરપણું મેય; નગરી ખળે મુજ દેખતાં રે ભાઈ,મુજ જોર ન ચાલે કાયરે, માપ
નગરી બળે મુજ દેખતાંરે ભાઈ, રાખી ન શકુ? જેમ; ઇંદ્ર ધનુષ મે ચડાવીરે ભાઇ,એ બળ ભાગ્યુ કેમરે. મા
જેણી દિશે જોતાં તેણી દિશેરે ભાઈ, સેવક સહસ્ર અનેક, હાથ જોડી ઉમા ખડારે ભાઈ, આજ ન દીસે એક રે.મા૦ ૭
મેાટા મેટા રાજવીરે ભાઈ, શરણે રહેતા આય; ઉલટા શરણો તાકીયા રે ભાઇ, વેરણ વેળા આય ૨, મા૦
.
વાદળ વીજ તણી કરેરે ભાઇ, ઋદ્ધિ બદલાયે સાય; ક્રમ દાડીલી મે આપણા રે ભાઈ,સાન ઢીયે કાઈ ર. મા૦ ૯
મહેલ ઉપગરણ આયુધ ભળે રે ભાઈ, બળે સહુ પરિવાર; એ આપદા પુરી પડીરે ભાઈ, કીજે કત્રણુ વિચાર રે. મા૦૧૦
વળતાં હળધર એમ કહે રે ભાઈ, પ્રગટયાં પૂર્વનાં પાપ; બીજા તા સઘળુ રહ્યુ રે ભાઈ, માંહિ બળે માય બાપ રે, મા૦ ૧૧ દાનુ બધવ માંહે ધસ્યા રે ભાઈ, નગરીમાં ચાલ્યા જાય;
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૪૧
રથ જોડી તેણે સમેરે ભાઈ,માંડે ચાણ્યા માણ તાય ૨મા૦૧૨ દાતુ બધવ સ્તુતિયારે ભાઇ, આવ્યા પાળતી માંય; દાતુ અંધવ બહાર નીક ત્યારે ભાઇ,દરવાજો પડી આયરે, મા૦૧૩
પાછું વાળી જીવે તિહાં રે ભાઈ, ઘણા થયા દિલગીર; છાતી તે લાગી ફાટવારે ભાઇ,નયણે વછુટયાં નીરરે. મા૦૧૪
હલધરને જીિકહેરે ભાઈ, સાંભળ બાંધવ વાત; કિણિ દિશિ આપણે જાડયુંરે ભાઈ, તે દિશા મેાય બતાવè. મા૦૧૫ વયણ સુગી બાંધવતાંરે ભાઇ, હળધર મેલે એઠુ; પાંડ ભાઇ કુંતા તણારે ભાઈ, અમ ચાલે તેડને ગેહરે, મા૦ ૧૬ વયત સુણી હળધરતારે ભાઇ, માધવ માલે એમ; દેશા દેઈ કાઢીખારે ભાઈ, એ ધેર જાવું કેમરે. મા
૧૭
વળતાં હળધર એમ કહેર ભાઇ, દેખી હોશે દિલગીર; તે કેમ અવગુણુ ખોરે માઇ, શિખા ગુણુ ગમીરર. મા૦ ૧૮
તે તેડનાં કારજ કીધારે ભાઇ, ધાતકી ખંડમે જાય, દ્રોપઢી સાંપી આણીનેરે ખાઇ, તે કેમ ભૂલશે ભાય રે. મા૦ ૧૯ અહંકારી શિર શિડા રે ભાઈ, એન્ડ્રુવી સંપદા પાય; તે નર પાળા ચાલીયા રે ભાઇ, આપદા પડી બહુ આય રે. મા૦૨૦ પાંડવ મથુરા પ્રગટી જિંહાંરે ભાઈ, અગ્નિ ખૂણ સમુદ્ર તીર; તે નમરી ભણી ચાલીષાર ભાઈ, બાંધય બેઠુ સધીરરે, મા૦ ૨૧
જે નર શય્યાએ પાઢતાંરે ભાઇ,તે નર પાળા હેાય; કર જોડી વિનયવિજય ઇમ ભણેરે ભાઇ,આ ભત્ર પાર ઉતારરે. મા૦ ૨૨
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૪૨ ૨૩ શ્રી નંદિષણ મુનિની સજઝાય
ઢાળ પહેલી. રાજગૃહી નગરીનો વાસી, શ્રેણિક સુત સુવિલાસી હે;
મુનિવર વૈરાગી; નંદિષેણ દેશના સુણી ભીને, ના ના કહેતાં વ્રત લી. મુ.૧ ચારિત્ર નિત્ય ચોકખું પાળે, સંયમ રમણીશું હાલે હે મુવ એક દિન જિન પાયે લાગી, ગીચરીની અનુમતિ માગી હે.મુળર પાંગરિયો મુનિવર વહોરવા, સુધા વેદની કર્મ હરવા હો; મુ ઉંચનીચ મધ્યમકુળ મોય,અને સંયમ રસ લય હો. મુ૦૩ એક ઉચું ધવલ ઘર દેખી, મુનિવર પેઠે શુદ્ધ ગણી હો મુળ તિહાં જઈ દી ધર્મલાભ, વેશ્યા કહે ઈહાં અર્થ લાભ હો. મુ૦૪ મુનિ મન અભિમાન ન આણી, ખંડ કરી નાખ્યું તરણું તાણી
હો, મુનિ સેવન વૃષ્ટિ હુઈ બારડી, વેશ્યા વનિતા કહેકર જોડી હો. મુ૦૫
ઢાળ બીજી. મેં તે ઉભા રહીને અરજ અમારી સાંભળો સાધુજી; | મેં તો હેટા કુળના જાણી મુકી આમળો સાધુજી; મેં તો લેઈ જાઓ સોવન કેડી ગાડાં ઊંટે ભરી સાધુ
નહીં આવે તમારે કામ ગ્રહો પાછા ભરી સાધુજી. ૧ ! થારાં ઉજવળ વક્ષ દેખી મોહે મન મહારૂં સાધુણ;
થારો સુરપતિથી પણ અધિક છે વાહરા સાધુ
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________
re
થારાં મૃગ સમ સુંદર નેણુ દેખી હશ લાગણેા સાધુજી; થારો નવલા જોવનવેશ વિરહ દુઃખ માંત્રણા સાધુજી.ર એ તે। જંગ જડીત કબાટ કુંચી ને કર ગ્રહી સાધુજી;
મુનિ વળવા લાગ્યા જામ આડી ઉભી રહી સાધુજી; મેં તા ઓછી સ્ત્રીની જાતિ મતિ કહે પાછલે સાધુજી; ચેતા સુગુણ ચતુર સુજાણુ વિચારો સાધુજી. થેં તા ભાગ પુરુંદર હું પણ સારી સુંદરી સાધુજી;
થૈ તા પહેરો નવલા વેશ ધરાણાં જર તારી સાધુજી; મણિ મુગતાફળ મુગટ બિરાજે હેમના સાધુ;
અમે સબ્ઝયે સેાળ શણગારકે પિયુરસ અંગના સાધુજી૪ જે હોય ચતુર સુજાણ ક્રિય ન ચુકશે સાધુજી;
એહુવા અવસર સાહિબ કદીય ન આવશે સાથ; એમ ચિંતે ચિત્ત મઝાર નદિષેણુ વાહલા સાધુĐ; રહેવા ગણિકાને ધામકે થઇને નાહલા સાધુજી. પ ઢાળ ત્રીજી.
ભાગ કરન ઉદય તસ આવ્યા, શાસનદેવીયે સભળાવ્યેા હૈ, મુનિવર વૈરાગી, રહ્યો બાર વરસ તસ આવાસે, વેશ મેં એકણુપાસે હૈ. મુ ૦૧ દશ ના દિન પ્રત પ્રતિમૂકે, દિન એક મૂરખ નત્રિ વ્યૂઝે; હો, મુ યુઝવતાં હુઇ બહુ વેલા, ભાજનની થઇ અવેળા હૈા. મુ૦ ૨ કહે વેશ્યા ઉઠ। સ્વામી, એ દશમા ન યૂઝે કામી; હો ૩૦
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૪
વેશ્યા વનિતા કહે ધસમસતી, આજ દશમા તુમેહી જ હસતી હો. મુ॰ ૩ એહ યણ સુણીને ચાઢ્યા, ફરી સંયમનું મન વાઢ્યા હો; મુ ફરી સયમ લીયેા ઉલ્લાસે, વેશ લેઝ ગયેાજિન પાસે હો.મુજ ચારિત્ર નિત્ય ચાકપુ પાળી દેલેકે ગયા દેવ તાળી હો; મુ તપ જપ સ જન્મ કિરિયા સાધો,ધણા જીવનેહીપ્રતિક્ષેાધીડો.સુપ્ જયવિજય ગુરૂ શીશ તસ હાઁ નમે નિક્રિશ હો; મુ વિજય ઇમ બેલે એહવા ગુરૂને કુણ તાલે હો. મુ ૬
૨૪ શ્રી જંબુસ્વામીની સજઝાય. ઢાળ પહેલી.
જંબુસ્વામી જોબન ધરવાસ જ મેશ્યાં, તિહાં કનકને કાડે માતાયે મેહ જ મેલ્યાં; તીડાં દાય ઉપવાસે માતા આંબેલ કરતા, તીહાંનવ માસ વાડા, માતા ઉત્તર ધરીયાં. ૧
તિહાં જનમીયા રે જીંબુ સ્વામી રૂડા, જંબુ સ્વામી રૂડાને એમના નામ રૂડા; કુંવર પરભાતે ઉઠીને રૂડા ચારિત્ર લેશે, કુવર જન્મ કરતાં તુમને ધર્મજ વહાલું ર
કુંવર એક વાર પરણાને વળી આઠજ નારી, કુંવર ઢાલ દદામા રૂડાં વાજીંત્ર વાગે, કુવર હાથે મીંઢળ કાર્ટ વરમાળા રાપી.
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાળ બીજી છે. કુંવર કહે છે, સુણો માતાજી મારે નથી પણ વાની અભિલાષજી, મેં તો બાળપણેથી વ્રત આદર્યો. ૧
કુંવર એક વાર પરણાવું રૂપવંતી રે, કુંવર પરણીને પાય લગાડવાં તે હું જાણું ઘરના સુખ રે. રોતા રોતા માતાજી એમ કહે. દ્વાી ત્રીજી.
! કુંવર કહે છે ? ભાજી જેમ હેય સાર, તેડાવો લગનીયા માજી. લગન જોવરાવો લાલ કુંવર કહે છે. ૧
લગનીયા જઈ વેવાઇને માંડવે ઉભા, નિત્ય નવા ગીત સુવાસણ ગાય લાલ. કુંવર કહે છે ૨૦
૨ - દરબારમાંથી લવજી વેગે પધાર્યા, લગન વાંચે ને પિતાજી માથું ધુણાવે લાલ. કંવર
૩ - કન્યાના બાપ લગનીયા આધા મંગાવે, તેમ તેમ લગનીયાં કુંવરી ઓપરેરા મંગાવે લાલ તાત કહેરે કુંવરી જેમ હોય સાર.
. પરણીને લેશે જખુ સંજમ ભાર લાલ, તાત જ છે ન કાશો કુંવરી વાંક અમારો લાલ તાતા રોતાં ન આવશે દિીકરી ઘેર અમારે લાલ. તા. . .: ૫
: : ચતુર કન્યા તો આઠે ચેસીને બેલી લાંબી ને છી પિતાજી વાત શું કહો છો લાલ. તત
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________
એકની રીત એવી આઠની પ્રીત, પરણીને આઠ કન્યા વિલમાં બેઠી લાલ. તાત. | ચતુર કન્યા તો આઠે પરણીને પધાર્યા, થાળ ભરીને સાસુએ મોતીડે વધાવ્યા લાલ. કુંવર કહે છે રે મા. ૮
આઠે કન્યા તે લાવી માતાને સોંપી, અમે લઈશું હવે સંજમ ભાર લાલ. કુંવર૦
૯ સાસુના પાય પડીને શું શું રે આપ્યું, સવા લાખ સેનૈયા સાસુએ ભંડારે નાખ્યા લાલ. કુંવર૦ ૧૦
સાસુના પાલવ સહીને શું શુંરે આપ્યું એકેકીને આપ્યા સાસુ બાણું બાણુ બેલા લાલ. કુંવર૦ ૧૧
- ઢાળ ચેથી. સાસુ શીખ દે છે વહુવારુ, કોરે સંતાપી જેમ તેમ કરીને પીયુ પતરાવો તો મત જાણું તમારી રે મારી વહુવારૂરે વસ કર વાલમ તારો. | પહેરો પીતાંબર અનુપમ સાડીને સોળ સજી શણગાર; જેમ તેમ કરતા મહેલે પધારો, જો રાખો ભરથારરે. મા. ૨
કોબી ને કહેલાં ઝાંઝર પહેર્યા, કાને ઝાલ ઝબુકે રૂમ ગુમ કરતા મહેલે પધાર્યા, મોલ ગરડવા લાગ્યો. મારી૦૩
આઠ મળીને આઠ બારીયે બેઠાં વચમાં વાલમ ધેર્યા; મુખે વચન વાલા કાંઈ ન બોલ્યા, અમે ફેગટ ફર્યા છે ફેરારે. મારી
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________
આડે મળીને વળી એમજ કહે છે, સુણે વાલમ મારી વાત, દુનિયા તમને ઠપકો દેશે, મુર્નાઈમાં ગણાશેરે. મારી.'
આઠે મળીને વળી એમજ કહે છે, વાલા સુણે અમારી વાત નર ભમર ચતુરાઈ ન શીખ્યા, શું રહ્યાં દીલ હેઠાં છે. મારી આ
" " ઢાળ પાંચમી અમે આડે છે રમણી ને ગમણી. અમે આ જોબ નવંતી રહે છે શું કપડે વાલા તમને, ત્યારે લેહી તપેરે વાલા અમને. | નહિ મારે જેઠ નહિ દીયર નગીને, તમ વિના વાલા સંસાર સૂને તમે ઉપર મારે આસો ને વાસ, તુમ વિના વાલા સંસાર સુને.
જે આવ્યા હોય જમનારે તેડા, તે વાલા અમથી નહીર ઉપાય, દીક્ષા લેવાની જે વાત વધે છે, તે વાલા અમથી સહન ન થાય.
જે એક પુત્ર થશે વહાલા અમને, તે પણ શીખ ના દઇશું તમને.
ઢાળ છઠ્ઠી. આટલું કહેતાં વહાલા નવી બોલ્યાં રે, હૈયું કઠણ કડોર સુણે મુજ વાતડી રે, મેં જાણ્યું અથીર સંસાર. ૧
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૪૮
રે
કઠણ સાસુજી કઠણ છે.રે, કઠણુ તુમારી ૨ કુખ, સુણા કઠણું નટ્ટી કઠણ છે. રે, તારે વીરે દીધાં દુઃખ. સુ॰ ૨ એવુ સુણી જ યુ એમ ભણ્યારે, સુર્ણા એક કામણગારી નાર; સુર્ણા એક કામની રે, આ સંસાર છે અસાર. ૩ તુમ ચતુરાઈ છે અતિ ધણી ?, મારૂં માત દિવસ કે રાત; સુણા॰ એક કામની રે અમ ચતુરાઈ નિહ એહુ તણી રે, તેની અમને શી ખબર. સુર્ણા॰ મુજ વાતડી ૨ મેં જાણ્યું અથીર સંસાર.
એવી કાલાહલ થઇ રહી હૈ, ત્યાં તે આવ્યા પાંચસે ચાર; સુણા॰ ધનના તે માંધ્યા ગાંસડા હૈ, ઉપર પ્રભવે છે એક ચાર. સુણા
૫
કાલે જંબુ સ્વામી પરણીયારે, પ્રભાતે લેશે સજમ્ ભાર; સુણા॰ ધરનેા તે ધણી તજી ગયા, પરધન લઇને શું કરીશ. સુણા એક
૬
ધનનાં તે ગાંસડાં પાછાં મેલ્યાં રે, પાંચસેાને ઉપન્ય વૈરાગ, સુણા ત્યાંથી જ બુસ્વામી ઉઠીયા રે, રજા આપે। આઠે નાર, સુણા એક આ સંસાર છે અસાર; આઠે સ્ત્રીઓ મૂર્છા ખાઈ ૨ે પડી ધરતી ધર હેઠ, સુણા એક વાતડી; આ સંસાર છે અસાર, એકે ખ્રીને ઉભી કરી રે, આવીશું તમારી રે સાથે, રહેવુ હતુ વાલમા રે, સંસાર છે અસાર.
·
આ
૮
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________
ત્યાંથી જંબુ સ્વામી ચાલીયારે, આવ્યા માતપિતાની પાસ, સુણે એક માવડી રે, આ સંસાર માતા પિતાને પાયે નમ્યા રે, અમે લઈશું હવે સંજમ ભાર; સુણે એક માવડી રે, આ સંસાર છે અસાર
ઢાળ સાતમી, ઉઠી પ્રભાતના પહોરમાં, આવ્યા સુધર્મા સ્વામી પાસ ધન ધન ધન જંબુ સવામીને, લીધે છે સંજમ ભાર. ધન ૧
સાસુ સસરાને જંબુએ બુઝવ્યા, બુઝવ્યા માયને બાપ ધન પાંચસે ચોરને જંબુએ બુઝવ્યાં, બુઝવી આડે નાર. ધન..
પાંચસો સતાવીસ જબુએ બુઝવ્યા, બુઝો પ્રભાવ ચેર, ધન કમ ખપાવી કેવળ પામીયા, પચ્યા છે. મુક્તિ મઝાર, ધન, - હીરવિજય ગુરૂ હીરલે, તજી છે આઠે નાર; ધન એવું સુણીને કેઈ નરનારી પાળશે, શીયળ વ્રત સાર, ધ૦ ૪ ' ૨૫ શ્રી નેમનાથની સઝાય. નેમ તેમ કરતી નારી, કાઇની ન ચાલી કારી, રથ લીધે પાછો વાળી રે, સાહેલી મોરી. કરમે કુંવારા રહ્યા છે, સાહેલી મારી. મનથી તે માયા મૂકી, સુની તો દીસે સેજલડી; હવે મારૂં કેણુ બેલી, સાહેલી મારી..
૨૯ -
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________
3
૪૫૦ ચિત્ત મારૂં ચારી લીધું, પ્રીતિથી પરવશે કીધું
ખડું તે અમને દીધું રે, સાહેલી મોરી. જાવ મા જાદવરાયા, આઠે ભવની મૂછી માયા, આવો શિવા દેવી જાયારે, સાહેલી મોરી. આજ તો બની ઉદાસી, તુમ દરિસન દો પ્યાસી; પરણવાની હતી આશરે, સાહેલી મોરી. માછલી તે વિણ નીર, બચલી તો રાખી ક્ષીણ; દા'ડા કેમ જાશેરે પીયરીયે, સાહેલી મારી. જોતાં નવિ મળી જોડી, આઠે ભવની પ્રીતિ તેડી, બાલપણે ગયા ડીરે, સાહેલી મોરી. જે બન્યું તો કેમ જાશે, સ્વામી વિણ કયમ રહેવાશે, દુખડા કેને કહેવાશે, સાહેલી મેરી. દેહી તો દાઝે છે મોરી, સ્વામી શું વિસારી મેલી, તમે જીત્યા મને તારીરે, સાહેલી મોરી, પશુડા છોડાવી લીધા, પ્રભુએ અભયદાન દીધાં ઉદાસી તે અમને કીધારે, સાહેલી મોરી. રાજુલ વિયારે એવું, સુખ છે સ્વપ્ના જેવું હવે પ્રભુ નેમ સેવુંરે સાહેલી મારી. વનમાં વૈરાગ્ય આણી, સહસાવન ગયા ચાલી, સંજમ લીધે મન બાવરે, સાહેલી મોરી. કરમનો કરીને નાશ, જઈ પહોચ્યા શિવપુર વાસ, ત્નવિજય કહે શાબાશરે, સાહેલી મારી.
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧
૨૭ છઠ્ઠા આરાની સજ્ઝાય. છઠ્ઠો આરો એવે। આવશે, જાણશે જિનવર દેવ; પૃથ્વી પ્રલય થાશે, વરસશે વિરૂવા મેહ; ૨ જીવ ! જિન ધર્મ થ્રીજીએ.
તાવડે ડુંગર તરડશે, વાએ ઉડી ઉડી જાય; ત્યાં પ્રભુ ગૌતમ પૂછીએ,પૃથ્વી બીજે ક્રમ થાય રે. ૧૦ ૨ વૈતાઢયિંગર નામે શાશ્વતી, ગંગા નદી નામ;
તેણે બેંકે બહુ ભેખડ ખાતેર બીલની ખાણુરે. જીવ સરવે મનિષ તિહાં રેહશે, મનખા કરી ખાણુ, સાલ વરસનું આખું, સુઢા હાથની કાયરે, રે જી૧૦ છ વરસની સ્ત્રી ગર્ભ ધરે, દુઃખી મહાદુઃખ થાય. રાતે ચરવા નીકળે, દિવસે બિલ માંહે જાયરે. રે છત્ર૦ ૫ સરવ ભખી સર્વે માછલાં, અરી મરી દુર્ગતિ જાય; નર નારી હૈાશે બહુ દુર્ગંધિત સકારે. રે જીવ૦ પ્રભુ ખાલની પરે વિનવું, છઠ્ઠું આરે જનમ નિવાર; ક્રાંતિવિજય કવિરાયને, મેધ ત્રણે સુખમાલ . જીવ ૨૮ ત્રિશલા માતાની સાય
શિખ સુણેા સખી માહરી, ભાલેીને વચન રસાળ; તુમ કુખડીએરે ઉપજ્યા, સૌભાગી સુકુમાળ, ત્રિશલા ગર્ભને સાચવે.
તીખુ કડવું કસાયલું, ખાટા ખારાની જાત;
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫૨
મધુરા રસ નવિ સેવિએ, વપુ મલય પરિહાર. ત્રિશલા ૨ અતિ નું અતિ શિતલડુ, નયણે કાજળ રેખ; અતિભાજન નવી ખ્રીજીચે, તેલ નચાપડીયે રેખ. ત્રિશલા ૩ સ્નાન વિલેપન તાહેરૂ, મન જાગી દુઃખમાંય; હળવે મધુરે બેાલીયે, આસી સુખની વાડ. ત્રિશલા ૪ ગાડા વેહેલ વિડાળતા, ધમધમ બંધન ચાલ મ ચાલ; અતિ શિયળ જગ સેત્રના, વિસે પુત્રના કાજ. ત્રિશલા॰ ય જેમ જેમ ઢાહલા ઉપજે, તેમ તેમ દેજો બહુમાન; બેગ સયેાગ ને વારજો, હોશે પુત્ર નિદાન, ત્રિશલા એણી પરે ગર્ભને પાળતાં, પુત્ર થયા શુભ ધ્યાન; સંધમાં જેરે સહુ કરે, હીરવિજય ગુણ ગાય. ત્રિશલા ૭ ૨૮ તેર કાઠીચાની સજ્ઝાય.
ચેતન તું તારૂ સ ંભાળ કે કયાંથી આવીયા; કયાંરે જવાના વિચાર કે કેમ બેસી રહ્યો. ધર લાગ્યું છે તારૂ એલવતા કાં નથી; પછી થાશે વિનાશ કે ચારના ભય થકી. તેર કાંઠીયા નિત્ય તારૂં ધન હરણુ કરે; ક્રોધ માન માયા લાભ કે જઈને એમ કહે. એના માલ અનર્ગળ કે ચાકી વિના રહે આપણે કરોને વિચાર કે જઈયે એને ધરે. માહરાયની ધાડ પડી એને ઘેર જઈ;
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩
: જ્ઞાન દ્રવ્ય તેણે લીધું ત્રણે રત્ન સહી. : પછી થયો નિરધન કે દારિદ્ર વિષયો; જ્ઞાની બોલે એમ વાણી એને માલ બહુ ગમે. ૬
કરે છે રોજગાર દેવાલું કીધું; અધોગતિનું દુઃખ તેણે બહુ વેઠીયું. સૂક્ષ્મ બાદર પજજ અપજજ નિગોદમાં પૃથ્વી પાણી તેઉ વાઉ કે વનસ્પતિમાં. કાળ અનંતા અનંત કે ઉચો આવી શ્રાવક કુલ સહિત મનુષ ભવ પામી. દેવ ગુરૂ સંજોગ દૃષ્ટાંત દશે ભલા;
પૂર્વ વિચારીને જોય કે દુઃખ નિરધન તણ. - હવે હું ક્ષણ એક ગાફલમાં નવી રહું;
ચંદ્રપ્રભુ અવધાર કે સેવા નિત્ય કરું. ભાવે કરી ભવસાગરે કર્મ કથા કહી; તુમે છે જ્ઞાની ભંડાર સકલ ગુણે સહી.
૨૯ પડિક્કમણુની સજઝાય. કર પડિકકમણું ભાવથીજી, સમભાવે મન લા વ, અવિધિ દેષ જે સેવશજી, તો નહિ પાતિક જાય ચેતન9. ચેતનજી ઇમ કિમ તરશોજી. - સામયિકમાં સામટીજી, નિદ્રા નયન ભરાય વિકથા કરતાં પારકીજી, અતિ ઉલ્લસિત મન થાય. ચેતનજી ૨
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાઉસગમાં ઉભા થઈજી, કરતાં દુખે પાય; નાટિક પંખણ દેખતાંજી, ઉમા રમણ જાય. ચેતનજીક ૩ સંવરમાં મન નવિ ઠરેજી, આશ્રવમાં હુંશિયાર; સૂર સુણે ન શુભ મનેજી, વાત સુણે ધરી યાર. ચેતનજી ૪ - સાધુ જનથી વેગલાઇ, નીચાણું ધરે નેહ, કપટ કરે કેડો ગમેજી, ધરમમાં દૂજે દેહ. ચેતનજી ૫
ધરમની વેલા નવિ દીએ, ફુટી કેડી એક રાતમાં રૂોિ થકેજી, પૂણે ગણી દયે છે. ચેતનજી દ - જિનપૂજા ગુરૂવંદણાજી, સામાયિક પચ્ચકખાણ નકારવાલી નવિરૂજી, કરે મન આરત ધ્યાન, ચેતન ૭
ખીમા દયા મન આણીએજી, કરીએ વ્રત પચ્ચકખાણુ ધરી મન માંહે સદાજી, ધરમ શુકલ દોય ધ્યાન, ચેતનy૦૮
શુદ્ધ મને આરાધશો, જો ગુરૂના પદપા, રૂપવિજય કહે પામશો, તો નર સુર શિવસ, ચેતનજી ૯ " ૩૦ ગજસુકુમાલની સજઝાય.
એક દ્વારિકા નગરી રાજે રે, કૃષ્ણ નિરંજ તારા છે લધુ બ્રાતા નામેરે કે, ગજસુકમાલ જો. ૧ - તે પૂછે નેમજી નિણંદનેશે કે ગજ સુકમાલ મુનિ, તે મુજથી દુઃખ ન ખમાય રે કે, સુણે જિનરાજ ગુણી. ૨
તે કારણે એવું રાખો રે કે અક્ષય જેમ વહેલું હું પામું જગગુરૂ ભાખો છે કે, સુણે મુનિ છે દેહલું , ૩
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫૫
આજ હર્ષ ભૂમિ જઇને કે, કાઉસગ જે કરશો આજ રજની કેવળ પામી રેકે, શિવપદને વરશે. ૪, - તેવી સુણી પ્રભુજીની વાણી રે કે, દધ ભૂમિ ચાલે તિહાં થાણેણું ઝાણું મેણેણું કે, કાઉસગ્ગમાં માહા
તવ શોમલ સસરે આવી રે કે શિર ઉપર સઘી કરી ભરી અંગારા તાજા રે કે, ચાલ્યો દુષ્ટ ધણી.
તિહાં મુનિવર સમતા ભાવે રેકે, ક્ષપક શ્રેણે ચડી તું રંગમાં કેવલ બેસી રેકે, શિવપંથ ચાલ્યો ચડી. છે..
સખી ગજસુકમાલ મુનિને રે કે, ભવિયણ જે નમશે, તે શિવકમલા વિવેકે રે કે, ન્યાય મુનિ લેશે.
૩૧ શ્રી ગૌતમસ્વામીની સજઝાય. આધાર જ હું રે એક મુને તાહરાર, હવે કુણ કરશેરે સાર; પ્રીતડી હુંતીને પહેલા ભવ તણી; તે કિમ વિસરી જાય. આ તે મુજને મેરે હલવલતો, હાંરે નથી કોઈ આંસુ લોવણહાર, ગૌતમ કહીને કણ લાવશે રે, કુણ કરશે મેરી સાર. આ૦.
અંતરજામીર અણઘટતું કર્યું છે, મુજને મોકલીયો રે, ગામ અંત કાલે રે હું સમજ્યો નહી રે, જે છેહ દેશે મુજને આમ આ૦ : ગઈ હવે શોભારે ભરત લોકની રે, હું અજ્ઞાની રહ્યો
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________
છું આજ કુમતિ મિથ્યાત્વી રે જિમ તિમ બેલશે રે, કેણ રાખશે મોરી લાજ, આ..
વળી સુરપાણી અજ્ઞાની ઘણેરે, દીધું તુજનેરે દુઃખ; કરૂણા આણીરે તેના ઉપરરે, આવ્યું બહેતું રે સુખ. આ ૫
જે અમારે બાળક આવીયો રમતો જલશુંરે તેહ કેવલ આપીરે આપ સમકિયેરે,એવડો સે તસ સ્નેહ. આ૦૬
જ તુજ ચરણે આવીડંસીયેરે, કીધે તુજને ઉપસર્ગ સમતા લાવીરે તે ચંડકોસીયેરે, પામો આઠમો વર્ગ આ૦૭
ચંદનબાલારે અડદના બાકલા, પડિલાવ્યા તુમે સ્વામી તેહને કીધીરે સાહુણીમાં વડી, પોંચાડી શિવધામ. આ૦ ૮
દિન વ્યાસીના માતપિતા હુવો બ્રાહ્મણ બ્રાહ્મણ હોય; શિવપુર સંગીરે તેહને તેં કર્યા રે,મિથ્યા મલ તસધાય. આ૦૯
અજુન માલીકે જે મહાપાતકીરે, મનુજનો કરતો સંહાર; તે પાપીને પ્રભુ તમે ઉધરે, કરી તેહ સુપસાય. આ૦૧૦
જે જલચારી હુંતો દેડકોરે, તે તુમ ધ્યાન સુહાય, સોહમવાસીરે તે સુરવરકિરે,સમકિત કરે સુપસાય.આ૦૧૧
અધમ ઉદ્ધરે એહવા તેં ઘણા, કહું તસકતારે નામ; માહરે તારા નામને આશરોરે, તે મુજ ફળશે કામ.આ૦૧૨
હવે જાણ્યુંરે ૫દ વીતરાગનુ રે, જે તે ન ધરે રાગ રાગ ગયેથી ગુણ પ્રગટયા સવેરે તેતુજ વાણી મહાભાગ.આ૦૧૩
સંવેગ રંગીરે સપક શ્રેણે ચડયે કરતો ગુણને જમાવ,
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪પ૭
કવલ પામ્યારે લેકા લોકનારે, દીઠા સઘળારે ભાવે. આ૦ ૧૪ - ' ઇંદ્રે આવીરે જિનપદે થાપીયેરે, દેશના ઢીયે અમૃતધારા પરખદા બૂઝીરે આતમ રંગથીરે,વરિયા શિવપદ સાર.આ૦૧૫
૩૨ શ્રી સુંદરીના આયંબિલની સજઝાય.
સુણ મેરી સજની રજની ન જાવે છે–એ દેશી.
સરસ્વતી સ્વામીની કરે સુપસાયરે, સુંદરી તપનો ભણ સજઝાયરે ૪ષભ દેવ તણું અંગજાત રે, સુંદરીની સુનંદા માત રે, ભવિજન ભાવે એ તપ કીજે રે, મનુષ્ય જનમને લાહો લીજે રે.
શષભદેવે જબ દીક્ષા લીધીરે, સુંદરીને આજ્ઞા નવી દીધી રે; ભરતરાય જબ પટ ખંડ સાથે રે, સુંદરીએ તપ માંડી આરા રે; સાઠ હજાર વર્ષ લગે સાર રે, આંબીલ તપ કીધાં નિર્ધાર રે. ભવિ૦
૨ ચૌદ રત્ન ને નવ નિધાન રે, લાખ ચોરાશી હાથીનું માન રે; લાખ ચોરાશી જહને વાછરે, ભરતરાય આવ્યા તબ ગાજી રે. ભવિ.
ભરતરાય મોટા નરદેવ રે, દાય સહસ યક્ષ કરે સેવ રે; અયોધ્યા નગરીએ ભરતજી આવ્યા રે, મહીલા સર્વે મોતીડે વધાવ્યા. ભવિ.
આ કુણ દીસે દુબળ નારી રે, સૌ કહે સુધરી બેન તમારી રે; કહે તુમે એને દુબળી કીધી છે, મુજ બેનીની ખબર ન લીધી રે. ભવિ.
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫૮ ,
સહુ કહે આંબીલને તપ કીધે રે, સાઠ હજાર વરસ પ્રસિહો રે જાઓ તુમે બેની દીક્ષા પામોરે, ઋષભદેવનું કુળ અજવાળેરે. ભવિ.
ભરતરાયની પામી શિક્ષા રે, સુંદરીએ તવ લીધી દીક્ષા રકમ ખપાવીને કેવલ પામી રે, કાન્તિવિજય પ્રણમે શિર નામીરે. ભવિ. - ૩૩ મૂખને પ્રતિબંધની સજઝાય. જ્ઞાન કદી નવિ થાય, મૂરખને જ્ઞાન કદી નવિ થાય; કહેતાં પણ પોતાનું જાય, મુરખને. (એ આંકણી) ૧ થાન હોય તે ગંગા જળમાં, સો વેળા જે નહાય; અડસઠ તીર્થો ફરી આવે પણ, થાનપણું નવિ જાય. મુ. ૨ ફૂર સર્પ પયપાન કરતાં, સંતપણું નવ થાય; કસ્તુરીનું ખાતર જ કીજે, વાસ લસણ નવિ જાય. મૂરખને ૩ વષ સમે સુગ્રીવ તે પક્ષી, કપિ ઉપદેશ કરાય; તે કપિને ઉપદેશ ન લાગે, સુગ્રીવ ગૃહ વિખરાય. મૂરખને ૪ નદી માંહે નિશદિન રહે પણ, પાષાણપણું નવિ જાય, લેહધાતુ કણ જો લાગે, અગ્નિ તુરત ઝરાય. મૂરખને૫ કાગ કંઠમાં મુક્તાફળની માળા તે ન ધરાય; ચંદન ચર્ચિત અંગ કરીને, ગભ ગાયન થાય. મૂરખને ૬ સિંહ ચમકાઇ શિયાળ સુતને, ધારે વેષ બનાય; શિયાળ સુત પણ સિંહ ને હેવે, શિયાળપણું નવિ જાય.
-
મૂરખને છે
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫૦
તે માટે મૂરખથી અલગા રહે, તે સુખીયા થાય ઉખર ભૂમિમાં બીજ ન ઉમે, ઉલટું બીજ તે જાય. મૂરખને સમકિતધારી સંગ કરી છે, ભવ ભય ભીત મીટાય; મહાવિજય સદગુરૂ સેવાથી, બોધિ બીજ પમાય. મૂરખને ૮.
૩૪ ગજસુકુમાલની સજઝાય. ગજસુકમાલ મહામુનિજીરે, રમશાને કાઉસગ્ગરે; સામિલ સસરે દેખીનેજીરે,કીધા મહાઉપસર્ગ, પ્રાણી ધન એહ.. અણગાર, વંદે વારંવાર પ્રાણી. ધન પાલ બાંધી શિશ ઉપરેજી, અગ્નિ ઘરી તેહ માંહ, જલજલવાલા સળગતી,ષિ ચડિયા ઉત્સાહરે. પ્રા ૨. એ સસરો સાચે સગોજીરે, આપે મુકિતની પાઘ ઈણ અવસર ચુકું નહીં જીરે, રાલે કર્મ વિપાકરે. પ્રાણ ધન૦ ૩ મારૂં કાંઈ બલતું નથી, બળે બીજાનું એહ; પાડોશીની આગમાં જીરે, આપણે અલગ ગેહ રે. પ્રાણી ધન.. જન્માંતરમાં જે કર્યા જીરે, આ જીવે અપરાધ; ભોગવતાંભલી ભાતશું રે, શુલ ધ્યાન આવારે, પ્રાપ દ્રવ્યાનલ ધ્યાનાનલેરે, કાયા કર્મ દહંત; અંતગડ હુઆ કેવલીજીરે, ધર્મરત્ન પ્રણમંતરે. પ્રાણ- ૬
૩૫ વૈરાગની સજઝાય સાર નહીં રે સંસારમાં, કર મનમાં વિચાર નેત્ર ઉઘાડીને જોઈએ, કરીએ દષ્ટિ પસાર છે. સારી ૧
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________
:
જાગ જાણ ભવિ પ્રાણીયા, આયુ ઝટ ઝટ જાય; વખત ગયો ફરી નવિ આવશે, કારજ કાંઈ ન થાય. સાર૦૨ દશ દષ્ટાંત હિલે, પામી નર અવતાર છે; દેવ ગુરૂ જગ પામીને, કરીએ જન્મ સુધારજી. સાર૦ ૩ મારૂં મારૂં કરી જીવ તું, ફરી સઘળે ઠાણજી; આશા કઈ ફળી નહી, પામ્ય સંકટ ખાણજી. સાર૦ ૪ માતપિતા સુત બાંધવા, ચડતી સામે આવે પાસ; પડતી સમે કઈ નવિ રહે, દેખો સ્વારથ સારછે. સાર૦ ૫ રાવણ સરીખારે રાજવી, લંકાપતિ જે કહ્યા છે ત્રણ જગતમાંહિ ગાજતે, ધરતે મન અભિમાનજી. સાર૦ ૬ અંત સમય ગયા એકલા, નહી ગયું કોઈ સાથ; એહવું જાણુને ધરમ કીજીએ, હશે ભવજલ પારજી. સાર૦ ૭ મેહ નિદ્રાથી જાગીને, કરે ધરમશું પ્રેમજી; એવી સૌભાગ્યની વાણીને, ધારો મનશું પ્રેમજી. સાર૦ ૮
૩૬ શ્રી શાણા નરની સઝાય. સારા તે નરને શીખામણ છે સેજમાં જાર ન રમીયે પરનારીની સાથ; વ્યસન પડયું તે જાય કદી નહી જીવતા, હોય કાયા પણ જીવ ન રહે હાથ જે. રાત દિવસ લગે જતન કરે પરનારનું, લાજ ઘટે ને જીવનું જોખમ થાય છેકાછડી છુટ લંપટ સહુમાં કહે, કુલ વિષે ખપણ લાગ્યું કહેવાય છે. સા.
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૬૧
દ્રૌપદી ઉપર કૂડી નજરે ચાલતા, કયાકસર મા એક જો; શું સાર પામ્યા તે વલી આ સંસારમાં, જીએ વિયારી હાથ ન રહ્યું કાંઇ જો, સા॰
3
કેટલાક નરની જીંદગી મૂડી ગઇ, આ જગતમાં પામ્યા નહી કાઇ માન જો; કેટલાક નર તેા નરકે પડીયા સાંભળ્યા, તુ તપ ત્રત ખાયું સુકૃત દાન જો.
સા
૪
આ જગતમાં રાવણ સરીખા રાજવી, જેને ધેર છે. ચૌદ ચાકડીનું રાજ જો; દશ મસ્તક ને વીશભુજા ગઈ તેહની, કુટુંબ ખાયુ પર નારીને કાજ જો. સા
૫.
બ્રહ્મા માહ્યા માહનીના રૂપને, ચંદ્રમા ઘેર આવ્યા ગારાણી દુવાર જો; હજાર ભગ થયા તે ઇંદ્ર રાયને, એવા નર તા સહુ પણ ખરાબ જો. સા
હીરવિજય કહે ચતુર પુરૂષ તમે સાંખલા, પર નારી તજતાં નહી બેસે દામ જો, લાજ વધે તે જગમાં જશ પામશે, પ્રભુ રાજી તેા પુરણ મલશે રાજ જો, સા॰ ૩૭ પડિકમણાની સાય,
ગાયમ પુછે શ્રીમહાવીરને ૨, ભાખે। ભાખા પ્રભુજી સબંધ, પડિમણાથી શું ફલ પામીએ ૨, શું શું થાયે પ્રાણીને ખધરે. ગા
સાંભળ ગાયમ એ કહું પુન્યથી ?, કરણી કરતાં જે પુન્યનું બધ રે; પુન્યથી દુજો અધિકા કા નહી?, જેથી થાય સુખ સબંધ ૨. ગે૦
૧
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન ઈચછા પડિકપણું કરી પામીએ છેપ્રાણીને થાયે પુન્યને બંધ રે, પુન્યની કરણ જે ઉખશે, પરભવ થાશે અંધ અંધરે. ગો - પંચ હજાર ને ઉપર પાંચસેર, દ્રવ્ય ખરચી લખાવે જેહ જે જીવાભગવાઈ પન્નવણા તણી રે. મૂકે ભંડાર પુન્યની રેહશે. ગો. - પાંચ હજાર ને ઉપર પાંચસેર ગાય ગર્ભવતી હરે તે તે અભયદાન દેતાં થકાં રે, મુહપતિ આપ્યાનું પુન્ય એહરે. ગો
: ૫ દશ હજાર ગોકુલ ગાયે તણુંરે, એકેકે દસ હજાર પ્રમાણે તેને અભયદાન દેતાં થકાં રે, ઉપજે પ્રાણને નિર્વાણ રે. ગો.
તેથી અધિકું ઉત્તમ ફલ પામીએ છે, પરને ઉપદેશ દીધાનું જાણઉપદેશ થકી સંસારી તરે રે, ઉપદેશે. પામે પરિમલ નાણું રે. ગે
શ્રી જિનમંદિર અભિનવ શેલતે રે શિખરનું ખરચ કરાવે જેહરે એકે મંડપ બાવન ચેત્યારે, અરવલે આપ્યાનું પુન્ય એહરે. ગો
માખણની તપસ્યા કરે, અથવા પંજર કરાવે હ રે એવા કોડ પંજર કસ્તી થઈ છે. કાંબશિય આપ્યાનું ફલ એહ રે. ગો.
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________
સહસ અઠયાસી હાન શાલાતશું રે, ઉપ પ્રાણિને પુન્યનું બંધ રે, સવામી સંગાથે ગુફને સ્થાનકે રે, પ્રવેશ થાએ પુન્યનું બંધ છે. ગ
૧૦ - શ્રીજિન પ્રતિમાસે વનમાં કરે છે, સહસ અઠયાસીનું પ્રમાણ; એકેફી પ્રતિમા પાંચસે ધનુષની, ઈરિયાવહિ પડિકમવાનો એ પ્રમાણરે. ગો.
૧૧ આવશ્યક પનર જુગતે ગ્રંથમરેલાખો એ પરિશ્રમને સંબંધ છવા ભગવઈ આવશ્યક જઈને , સ્વયં સુખ ભાખે વીર જિર્ણોદરે. ગો.
વાચક જસ કહે શ્રદ્ધા રે, મારો પડિકણાનો વ્યવહારરે, અનુત્તર સમ સુખ પામે મોટર, પામરો ભવિજન ભવજલ પાર રે. ગો.
A
13 - ૨૮ માંકડની સજઝાય. માંકડને ચટકે દોહિલ, કેહને નવિ લાગે સોહિલે રે, માંકડ મૂલે એ તે નિર્લજજ ને નહી કાન, એહને હયડે નહીં માન રે. માં
એ તે પાટ પલંગમાં આવે છેઈશ્નનો જવેરમાં રાતે રાણે થઈને ફરતો, રાજ રાણીથી નવિ ડરતારે. માં- ૮
એ તે ચરણ ચીર છોડો, નર નારીની નિંદ ગમા રે માં શિરૂઆ ગુણસાગર સાધ, તેહની તુમે સખજે લાજ ૧ માં
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________
- વરસાલે થાયે મદમાતા, શીયાલે સુહાલે સાત રે માં ખાટ માંહે ખલ ગોત્રજ ખોટા, સવિ સરિખા ન્હાના મોટા રે. ભ૦
એ તે ન જુએ ઠામ કુઠામ, અને પેટ ભર્યા શું કામ છે એ તે હરામી હઠીલી જાત, એહને રૂડી
લાગે છે રાત રે,
લોહી પી થાયે રાતે લાલ, એ તે સોડ માંહેલો સાલ રે માં એ ઉપકાર તણી મતિ આણી, ચટકે દેઈ સજ કરે પ્રાણ રે. માં
ગુણી હુઓ તે ગુણ કરી લેજે, માંકડને દોષ ન દેજો રે, માં, માંકણ ભરૂચ નગરથી આવ્યો, એ તે રાધનપુરમાં ગવરા રે માં માણેક મુનિ કહે સુણે સાણ, તુમે જીમની કરશે જ્યનું છે. માં ૭
શ્રી દશવૈકાલિની સઝાય. ૩૯ પ્રથમાશ્ચયનની સઝાય. (૧)
સુગ્રીવ નયર સોહામણું છએ દેશી.' | શ્રી ગુરૂપદપંકજ નમી છે, વલી ધરી ધર્મની બુદ્ધિ સાધુક્રિયા ગુણભાંખશું છે, કરવા સમકિત શુદિ મુનીશ્વર
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫
ધર્મ સંચલ સુખકાર, તુમ્હે પાલા નિરતિચાર મુનીશ્વર, ધર્મ સયલ સુખકારે.
જીવદયા સચમ તવા જી, ધર્મ એ મગલરૂપ, જેહનાં મનમાં નિત્ય વસે છ, તસ નમે સુર નર ભૂપ. મુ
ન કરે કુસુમ કિલામણાજી, ત્રિયરતા જિમ તરૂંછુ કે; સતાધે વળી આતમાજી, મધુકર ગ્રહી મકરંદ મુ
3
તેણી પરે મુનિ ધર ધર ભમીજી, લેતા શુદ્ધ આહાર; ન કરે બાધા કાઇને જી, દિયે પિંડને આધાર, ૩૦ પહિલે દશવૈકાલિકે જી, અધ્યયને અધિકાર, ભાંખ્યા તે આરાધતાંછ, વૃદ્ધિવિજય જયકાર, સુ૦
૫
૪૦ દ્વિતીયાધ્યયનની સજ્ઝાય. (૨) શીલ સે।હામણું પાલીયેએ દેશી.
નમવા તેમી જિ ં≠ને, રાજીલરૂડી નાર રે; શીલસુરગી સચરે, ગારી ગઢ ગિરનાર રે. શીખ સુહામણી મન ધરા. ૧ તુમે નિરૂપમ નિથ રે, સવિ અભિલાષ તજી કરી, પાલા સચમ પથ રે. શી
પાસ ભીની પદ્મિની, ગઈ તે ગુફા માંહિ તેમરે; ચતુરા પીર નિચાવતી, દીઠી ઋષિ રહનેમ રે. શી
3
ચિત્ત ચલે ચારિત્રિયા, વયણ વદે તવ એમ રે; સુખ નાગવીયે સુંદરી, આપણે પૂરણ પ્રેમ રે. શ્રી
ܘ
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________
તવ રાયજાદી એમ ભણે, ભૂડા એમ શું ભાંખે રે, વયવિરૂદ્ધ એ બોલતાં, કાંઈ કુલલાજ ન રાખે છે. શી. ૫
હું પુત્રી ઉગ્રસેનની, અને તું યાદવકુલ જાય રે; એ નિર્મલ કુલ આપણું, તે કેમ અકારજ થાય છે. શી ૬
ચિત્ત ચલાવી એણી પરે, નિરખીશ જો તું નારી રે, તે પવનાહત તરૂપરે, થાઈશ અથિર નિરધારી રે. શી૦ ૭
ભાગ ભલા જે પરહર્યા,તે વલી વાંછે જેહ રે; વમનભક્ષી કુતર સમે, કહીયે કુકમી તેહ રે. શીટ
સરપ અંધક કુલતણું, કરે અગ્નિ પ્રવેશ રે પણ વસિયું વિષ નવિ લીયે, જુઓ જાતિ વિશેષ છે. શી
તિમ ઉત્તમ કુલ ઉપના, છેડી જોગ સંજોગ રે ફરી તેહને વાં છે નહિ, હુવે જે પ્રાણ વિણ રે. શી ૧૦
ચારિત્ર કિમ પાલી શકે, જે નવિ જાયે અભિલાષ રે, સીદાતો સંકલ્પથી, પગ પગ ઈમ જિન ભાંખે રે. શ૦ ૧૧
જે કણ કંચન કામિની, ઈચ્છતા અને ભાગવતા રે, ત્યાગી ન કહિએ તેહને , મનમેં શ્રી જોગવતા . શી. ૧૨
ભેગ સંગ ભલા લહી, પરહરે જેહ નિરીહ રે, ત્યાગી તેહજ ભાખિયો, તસ પદ નમું નિશ દીહ રે. શી. ૧૩
એમ ઉપદેશને અંકુશ, મયગલ પરે મુનિરાજે રે, સંયમ મારગ રિથર કર્યો, સાથું વંછિત કાજ રે. શી. ૧૪
એ બીજા અધ્યયનમાં, ગુરૂહિત શીખ પયાસે રે, લાભવિજય કવિરાયને, વૃદ્ધિવિજય એમ ભાસે રે. શી૧૫
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૬૭
૪૧ તૃતીયાધ્યયનની સજ્ઝાય (૩) પંચ મહાવ્રત પાલીયે-એ દેશી.
આધાકી આહાર ન લીજિયે, નિશિમેાજન નિવે કરીયે; રાજપિંડ ને સમાંતરનેા, પિડ વલી પરહરચે કે; સુનિવર એ મારગ અનુસરીયે, જિમ ભવજલ નિધિ તરીકે મુતિ. એ સાહામા આણ્યા આહાર ન લીજૈ, નિત્યપિંડ નિવ આદરીયે; શી ઈચ્છા એમ પૂછી આપે, તેહ નવિ અંગી કરીયે છે. ૩૦
કદમૂલ ફુલ ખીજ પ્રમુખ વલી, લવણાદિક સચિત્ત; વજ્રતિમ વલી નવિ રાખીજે,તેહ સન્નિધિ નિમિત્ત કે. ૩૦ ૩
વટ્ટણ પીઠી પરિહરીચે, સ્નાન કદા નિવ કરીયે; ગંધ વિલેપન નવિ આચરીયે, અંગ કુસુમ નિવધરીયે કે, ૩૦ ૪ ગૃહસ્થનુ ભાજન નવ વાવીયે, પરહરીયે લી આભરણુ; છાયા કારણ છત્ર ન રિચે, ધરે ન ઉપાનહ ચરણ કે. ૩૦ દાતણ ન કરે દણુ ન ધરે, દેખે નવિ નિરૂપ; તેલ ન ચાપડીયે ને કાંકસી ન ખ્રીજે, ઢીજે ન વજ્ર ધૂપ કે. મુ
પ
માંચી પલંગ નિવે બેસીજે, કિજૈ ન વિજ્રણે વાય; ગૃહસ્થ ગેડુ નવ બેસીજે, ત્રણ કારણુ સમુદ્દાય કે, મુ૦૭ વમન વિરેચન ચિકિત્સા, અગ્નિ આરંભ ત્રિ કીજે;
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૬
સાગઠાં શેત્રજ પ્રમુખ જે ક્રીડા,તે પણ સાવ વરજીઅે, ૩૦ ૮
પાંચ ઇંદ્રિય નિજ વશ આણી, પંચાઋત્ર પચ્ચકખીજે; પંચ સમિતિ ત્રણ ગુપ્તિ ધરીને,છક્કાય રક્ષા તે કીજે કે. ૩૦ ૯
ઉનાળે આતાપના લીજે, શોયાલે શીત સહીયે; શાંત ક્રાંત થઈ પરિસંહ સહેવા, સ્થિર વરસાલે રહિયે કે. મુ૦ ૧૦
ઈમ દુક્કર કરણી બહુ કરતાં, ધરતાં ભાવ ઉદાસી; ક્રમ ખપાવી કેઈ હુઆ, શિવરમણીયું વિલાસી કે. ૩૦ ૧૧
દશવૈકાલિક ત્રીજે અધ્યયને, ભાંખ્યો એડ આચાર, લાભવિજય ગુરૂ ચરણ પસાયે, વૃદ્ધિવિજય જયકાર કે, મુ૦ ૧૨
૪૨ ચતુર્થાંધ્યયનની સજ્ઝાય. (૪)
સુણ સુણ પ્રાણી, વાણી જિત તણી-એ દેશી. સ્વામી સુધર્યાં રે કહે જંબુ પ્રત્યે, સુણ તું ગુણ ખાણી; સરસ સુધારસ હતી મીડી, વીર જિણેસર વાગી. સ્વા૦ ૧
સૂક્ષ્મ બાદર ત્રસ થાવર વલી, છત્ર વિરાહણુ ટાલ; મન વચ કાયા રે ત્રિવિધ સ્થિર કરી, પહિલુ વ્રત સુવિચાર. સ્વા૦૨ ક્રોધ લાભ ભય હાર્યે કરી, મિથ્યા મ ભાંખા રે વયણ; ત્રિકરણ શુદ્ધે વ્રત આરાધજે, બીજી દિવસ નેરયણ્. સ્વા૦ ૩
ગામ નગર વનમાં વિચરતાં, સચિત્ત અચિત્ત તૃણ માત્ર; કાંઈ અઢીધાં મત અંગીકરા, ત્રીજું વ્રત ગુણપાત્ર. સ્વા૦ ૪ સુરનર તિ ચાતિ સબધિયાં, મૈથુન કર
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૬૯ પરિહાર વિવિધ વિવિધે તું નિત્ય પાલજે, ચોથું વ્રત સુખકાર. સ્વા.
ધન કણ કંચન વસ્તુ પ્રમુખ વલી, સર્વ અચિત્ત સચિત્ત, પરિગ્રહ મૂચ્છ રે તેની પરહરી, ધરી વ્રત પંચમ ચિત્ત. વા.
પંચ મહાવ્રત એણું પરે પાલજ, ટાલ ભજન રાતિ પાપસ્થાનક સઘલાં પરહરી,ધરજે સમતા સવિ ભાંતિ. સ્વા. ૭
પુઢવી પાછું વાયુ વનસ્પતિ, અગ્નિ એ થાવર પંચક બિ સિ ચઉ પંચિંદિ જલયર થયરા, ખયરા ત્રાસ એ પંચ. સવાટ
એ છક્કાયની વારો વિરાધના, જયણા કરી સવિ વાણિ વિણ જયણા રે જીવ વિરાધના, ભાંખે તિહુઅણુ ભાણ વા. ૯
જયણા પૂર્વક બોલતાં બેસતાં, કરતાં આહાર વિહાર પાપકર્મ બંધ કદિયે નવિ હુવે, કહે જિન જગદાધાર. સ્વા. ૧૦
જીવ અજીવ પહિલા ઓલખી, જિમ જયણા તસ હોય જ્ઞાન વિનાનવિ જીવદયા પલેટલે નવિ આરંભકાય. સ્વા૦૧૧
જાણપણાથી સંવર સંપજે, સંવરેક ખપાય; કર્મક્ષયથી રે કેવલ ઊપજે, કેવલી મુક્તિ લહેય. રવા. ૧૨
દશવૈકાલિક ચઉથાધ્યયનમાં, અર્થ પ્રકા રે એહ, શ્રી ગુફલામવિજયપદ સેવતાં, વૃદ્ધિવિજય લહે તેહવા ૧૩
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩ પંચમધ્યયનની સઝાય. (૫) | વીર વખાણી રાણી ચેલણા–એ દેશી.
સુઝતા આહારની ખ૫ કરો ,સાધુજી સમય સંભાલ, સંયમ શુદ્ધ કરવા ભણી છે; એષણ દૂષણ ટાલ. સુઝ૦ ૧
પ્રથમ સજઝાયે પિરિસી કરી, અણુસરી વલી ઉપગ; પાત્ર પડિલેહણું આચરો જી, આદરી ગુરૂ અણુ.સુ. ૨
ઠાર ધુઅર વરસાતના છે, જીવ વિરાહણ ટાલ, પગ પગ ઈર્યા શોધતાં જ, હરિકામાદિક નાલ. સુ ૩
ગેહ ગણિકા તણું પરિહરે , જિહાં ગયાં ચલ ચિત્ત હેય હિંસક કુલ પણ તેમ તજે જ પાપ તિહાં પ્રત્યક્ષ જોય. સુત્ર
નિજ હાથે બાર ઉઘાડીને જી, બેસીયે નવિ ઘરમાંહિ, બાલ પશુ ભિક્ષુક પ્રમુખને સંઘરે, જઈયે નહિ ઘરમાંહિ.સુ. ૫
જલ ફલ જલણ કણ લુણશું જ, ભેટતાં જે દિયે દાન, તે કલ્પે નહિ સાધુને છે, વરજવું અન્ન ને પાન. સુ. ૬
સ્તન અંતરાય બાલક પ્રત્યે જ, કરીને રડતા ઠયદાન દિયે તે ઉલટ ભરી છે, તોહિ પણ સાધુ વરજેય. સુ. ૭
ગર્ભવતી વલી જે દિયે છે, તેહ પણ અકલ્પ હોય; માલ નિસરણ પ્રમુખે ચઢીજી,આણી દિયે કલ્પેન સાય.સુ૮
મૂલ્ય આપ્યું પણ મત લીયો છે, મત લિયે કરી અંતરાય વિહરતાં થંભ ખંભાદિક છે, ન અડે થિર ઠે પાય, સુo
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૭૧
એથી પરે દાષ સવે છાંડતાં જી, પામીયે આહાર જો શુદ્ધ; તા લહિયે ઢઢ ધારણ ભણી છ, અણુલડે તેા તપવૃદ્ધિ, સુ॰
૧૦
વણું લજ્જા તૃષા ભક્ષના જી, પરિસહથી સ્થિર ચિત્ત; ગુરૂ પાસે ઇરિયાવહી ડિઝમી જી,નિમત્રી સાધુને નિત્ય.સુ૦ ૧૧ શુદ્ધ એકાંત ઠામે જઈ જી, પડિઝમી ઇરિયાવહી સાર; ભાયણુ દોષ સિવ છાંડીને જી, સ્થિર થઈ કરવા આહાર,સુ૦ ૧૨ દશવૈકાલિક પાંચમે જી, અધ્યયને કહ્યો એ આચાર; તે ગુરૂ લાભવિજય સેવતાં છ, વૃદ્ધિવિજય જયકાર. સુ૦ ૪૪ ષષ્ટાધ્યયનની સજ્ઝાય, (૬)
૧૩
ઞ માં કશ માયા કાયા કારમી-એ દેશી. ગણધર સુધ એમ ઉપદેશે, સાંભલા મુનિવર વૃંદૐૐ સ્થાનક અઢાર એ એલખા, જેહ છે પાપના કંઢે રે, ગ૦ ૧
પ્રથમ હિંસા તિહાં છાંડેયે, જૂઇ નવિ ભાંખિયે વય, તૃણુ પણ અદત્ત વિ લીજીયે, તયે મેહુણ સયણ . ગ૦ ૨
પરિગ્રહ મૂર્છા પરિહરા, નિવ કરા ભાયણ રાતિ રે; છડા છક્કાય વિરાધના, ભેદ સમજી સહુ ભાંતિ રે. ગ૦ ૩
અકલ્પ આહાર વિ લીયે, ઉપજે દાષ જે માંહિ રે; ધાતુનાં પાત્ર મત વાત્રા, ગૃહીતણાં મુનિવર પ્રાહી રે, ગ૦ ૪ ગાદીયે માંચીયે ન બેસીયે, વારિયે શય્યા લગ રે; રાત રઢિયે નવિ તે સ્થલે, જિહાં હૈાત્રે નારી પ્રસંગ રે. ગ૦ ૫
:
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ્નાન માજન નવિ કીજીયે, જિણે હવે માતણે લોભ , તેહ શણગાર વલિ પરિહરે, દંત નખ કેશ તણું શેભ રે. ગo
છદ્દે અધ્યયને એમ પ્રકાશીય, દશવૈકાલિક એહ રે; લાલવિજય ગુરૂ સેવતાં, વૃશ્ચિવિજ્ય લો તેહ રે. ગઇ છે
૪૫ સપ્ત માધ્યયનની સઝાય. (૭)
કપૂર હવે અતિ ઉજલે રે–એ દેશી. સાચું વયણ જે ભાખિયે રે, સાચી ભાષા તેહ, સચ્ચા મોસા તે કહિયે રે, સાચું મૃષા હેય જેહ રે. સાધુજી કરજે ભાષા શુદ્ધ કરી નિર્મલ નિજબુદ્ધિ રે. સાધુજી ૧
કેવલ જૂઠ જિહાં હવે રેતેહ અસચ્ચા જાણ સાચું નહિ જાડું નહી રે, અસત્યા અમૃષા ઠાણ રે. સા. ૨
એ ચારે માંહે કહી રે, પહેલી ભાષા હૈય, સંયમ ધારી બોલવી રે, વચન વિચારી જાય છે. સા. ૩
કઠિન વયણ નવિ ભાંખિયે રેતુંકારો રેકાર; કેઇના મર્મ ન બેલિયે રે, સાચા પણ નિર્ધાર છે. સા. ૪
ચારને ચાર ન ભાંખિયે રે, કાણાને ન કહે કાણું કહીયે ન અધે અંધને રે, સાચું કઠિન એ જાણ છે. સા. ૫
જેહથી અનરથ ઉપજે રે, પરને પીડા થાય, સાચું વયણ તે ભાંખતાં રે, લાભથી ગોટે જાય છે. સા. ૬
ધર્મ સહિત હિતકારીયા રે, ગર્વરહિત સમતલ થોડલા
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________
તે પણ મીઠડા રે, લોલ બિયારી બોલ રે, સા. ૭
એમ સરિ ગુણ અંગીકરી રે, પરહરી દેષ અશેષ, બેલતાં સાધુને હુવે નહિ રે, કર્મનો બંધ લવલેશ રે. સા. ૮
દશવૈકાલિક સાતમે રે અધ્યયને એ વિચાર, લાસવિજય ગુરૂથી લહે રે, વૃદ્ધિવિજય જયકાર રે. સા. ૯
૪૬ અષ્ટમાધ્યયનની સઝાય, (૯) રામ સીતાને ધીજ કરાવે–એ દેશી. કહે શ્રીગુરૂ સાંભલો ચેલા રે, આચારજ એ પુણ્યના વેલારે છકાય વિરોહણ ટાલો રે, ચિત્ત શેખે ચારિત્ર પાલો રે. ૧
પુઢવી પાષાણ ન ભેદો રે, ફલ ફૂલ પત્રાદિ ન છેદો રે; બીજ કંપલ વન મત ફરજે રે, જીવ વિરાધનથી ડર રે. ૨ - વલી અગ્નિ મ ભેટશ ભાઈ રે,પીજે પાણી ઉનું સદાઈ રે, મત વાવરો કાચું પાણી રે, એવી છે શ્રી વીરની વાણી રે. 3
હિમ ધૂઅર વડ ઉબરાં રે, ફલકુંથુઆ કીડી નગરાં રે, નીલ ફૂલ હરી અંકૂરા રે, ઇંડાલ એ આઠે પૂરા રે. ૪
સ્નેહાદિક ભેદે જાણી રે, મત હણજે સૂક્ષ્મ પ્રાણ રે પડિલેહી સવિ વાવજો રે, ઉપકરણે પ્રમાદ મ કરજો રે. ૫
જયણાયે ડગલાં ભરજે રે, વાટે ચાલતાં વાત મ કરજો રે, મત જોતિષ નિમિત પ્રકાશે રે, નિરખો મત નાચ તમાસ રે.
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીઠું અણદીઠું કરજે રે, પાપ વ્યસન ન શ્રવણે ધરજે રે અણસુજતો આહાર તજજો રે, રાતે સાનિધસવિવર રે.૭
બાવીસ પરિસહ સહેજો રે, દેહ દુઃખે ફલ સહજે; અણપામે કાર્પષ્ય મ કરજે રે, તપ શ્રતને મદ નવિ ધરજો રે.
સ્તુતિ ગતિ સમતા રહેજો રે, દેશ કાલ જોઈને રહેજો રે; ગૃહસ્થાશું જાતિ સગાઈ રે, મત કાઢજો મુનિવર કઈ રે. ૮
ન રમાડે ગૃહસ્થનાં બાલ રે, કરે ક્રિયાની સંભાલ રે; યંત્ર મંત્ર ઔષધને ભામો રે, મત કરો કુગતિકામો રે. ૧૦
ક્રોધે પ્રીતિ પૂર વલી જાય રે, વલી માને વિનય પલાય રે, માયા મિત્રાઈ નસાડે રે, સવિ ગુણ તે લાભ નસાડે રે. ૧૧
તે માટે કાર્યએ ચાર રે, અનુક્રમે દમ અણગાર; ઉપશમશું કેવલ ભાવે રે, સરલાઈ સંતોષ સભાવે રે ૧૨
બ્રહ્મચારીને જાણનારી રે, જસી પિોપટને માંજારીરે, તેણે પરિહર તસ પ્રસંગરે, નવ વાડ ધરો વલી અંગરે;૧૩
રસલુપ થઈ મત પો રે, નિજ કાય તપ કરીને શોષ રેજાણો અથિર પુગલ પિંડ રે, વ્રત પાલજો પંચ અખંડ રે.
१४ કહિૐ દશવૈકાલિકે એમરે, અધ્યયને આઠમે તેમ રે ગુરૂ લાવિયથી જાણું રે, બુધ વૃદ્ધિવિજય મન આણી રે. ૧૫
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૭૫
૪૭ નવમાધ્યયનની સજઝાય. (૯) શેત્રુજે જઈયે લાલન, શેત્રુંજે જયેએ દેશી.
વિનય કરજો ચેલા, વિનય કરજે; શ્રીગુરૂ આણ શીશ ધરજે. ચેલા. શીટ ક્રોધી માની ને પરમાદી, વિનય ન શીખે વલી વિષવાદી. ચેવ
વિનય રહિત આશાતના કરતા, બહુ ભવ ભટકે દુર્ગતિ ફરતાં, ચે. ૬૦ અગ્નિ સર્પ વિષ જિમ નવિ મારે, ગુરૂ આસાયણ તેથી અધિક પ્રકારે. ૨૦ અ૦ ૨
અવિને દૂષિ બહુલ સંસારી, અવિનયી મુક્તિનો નહિ અધિકારી, ચે. ન કહ્યા કાનની કૂતરી જેમ, હાંકી કાઢે અવિનયી તેમ. ચેઅત્ર - વિનય શ્રત તપ વલી આચાર, કહીયે સમાધિનાં ઠામ એ ચાર ચ. ઠા. વલી ચારે ચાર ભેદ એકેક, સમજો ગુરૂ મુખથી સવિવેક. ચેટ થી
તે ચારેમાં વિનય છે પહેલો, ધર્મ વિનય વિણ ભાંખે તે ઘેલો, ચેભાંમૂલથકી જિમ શાખા કહિયે, ધર્મક્રિયા તિમ વિનયથી લહિયે. એ વિ.
પગુરૂ માન વિનયથી લહે સો સાર, જ્ઞાન ક્રિયા તપ જે આચાર ચેટ જેગરથ પખે જિમ ન હૈયે હાટ, વિણ ગુરૂવિનય તેમ ધર્મની વાટ. ૨૦ ધ૦ ---
ગુરૂ નાને ગુરૂ મહટે કહિયે, રાજા પર તસ આણ
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૭
વહિયે; ચે॰ આ॰ અપશ્રુત પણ બહુશ્રુત જાણેા, શાસ્ત્ર
સિદ્ધાંતે તેહ મનાણેા, ચેતે જેમ શથી ગ્રહગણે વિરાજે, મુતિ ગુરૂ ગાજે; ચે તે॰ ગુરુથી અલગા મત સૈન્યે લહેશેા ગૌરવાઈ. ચે॰ શેા
૭
પરિવારમાં તેમ રહેા ભાઈ, ગુરૂ
૮.
ગુરૂવિનયે ગીતારથ થાશેા, વતિ સવિ સુખલક્ષ્મી ક્રમાશે!; ચે૦ લ॰ શાંત ક્રાંત વિનયી લાલુ, તપ જપ ક્રિયાવત યાલુ. ચૈ૦ ૧૦
ગુરૂકુલવાસી વસતા શિષ્ય, પૂજનીય હાયે વિસવા વીશ; ચે॰ વિ॰ દશવૈકાલિક નવમે અધ્યયને, અર્થ એ ભાંગ્યો કેવલી વયણે; ચૈ૦ કે॰ ઇણિ પરે લાવિજય ગુરૂ સેવી, વૃદ્ધિવિજય સ્થિર લખમી લહેવી. ચે૦ લ ५०
૪૮ દશમાધ્યયનની સજ્ઝાય. (૧૦) તે તરીયા ભાઈ તે તરીયા-એ દેશી.
તે મુનિ વા તે મુનિ વા, ઉપશમ રસના કરે; નિર્મલ જ્ઞાનક્રિયાના ચ, તપ તેજે જેહવા દિણુદા ૨. તે૦૧ પચાશ્રવના કરી પરિહાર, પંચ મહાત્રત ધારો રે; ષટ જીવ તણા આધાર, કરતા ઉવિહારો રે, તે
.
૨
પંચ સમિતિ ત્રણ ગુપ્તિ આરાધે, ધર્મસ્થાન નિરાબાધરે; પંચમ ગતિના મારગ સાધે, શુભ ગુણ તેા ઇમ વાધે રે, તે૦૩ ક્રય વિક્રય ન કરે વ્યાપાર, નિમમ નિરહંકાર રે, ચારિત્ર
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાલે નિરતિચારે, ચાલતે ખરુંની ધાર રે. તે ૪
ભેગ ને રોગ કરી જે જાણે, આપે પુણ્ય વખાણે છે, તપ શ્રુતનો મદ નવિ આણે, ગોપવી અંગે ઠેકાણે રે. તે ૫
છાંડી ધન કણ કંચન ગેહ, થઈ નિસ્નેહી નિરીહ રે; ખેહ સમાણી જાણી દેહ, નવિ પોતે પાપે જેહ રે. તે ૬ | દોષ રહિત આહાર જે પામે, જે લૂખે પરિણમે છે, લેતે દેહનું સુખ નવિ કામે, જાગતો આઠેઈ જામે ૨તે ૭
રસના રસ રસી નવિ થા, નિર્લોભી નિર્માય રે સહ પરિસહસ્થિર કરી કાયા, અવિચલજિગિરિરાય રેતે ૮ રાતે કાઉસ્સગ કરી શ્મશાને, જે તિહાં પરિસહ જાણે રે, તો નવિ સૂકે તેહવે ટાણે, ભય મનમાં નહિ આણે રે. તે ૯
કોઈ ઉપર ન ધરે ક્રોધ, દિયે સહુને પ્રતિબોધ રે કર્મ આઠ. ઝીંપવા જેધ, કરતો સંયમ શોધ રે. તે
દશવૈકાલિક દશમાધ્યયને, એમ ભાખ્યો આચાર રે, તે ગુરૂ લાભ વિજયથી પામે, વૃદ્ધિવિજય જયકાર રે. તે ૧૧
૪૯ એકાદશાધ્યયનની સઝાય. નમે રે નમે શ્રીશંત્રુજય ગિરિવર–એ દેશી
સાધુ સંયમ સુધો પાલો, વ્રત દૂષણ સવિ ટાલો રે દશવૈકાલિક સૂત્ર સંભાલો, મુનિ મારગ અજુઆલે રે. સા૧
રાણાંતિક પરિસહ સંકટ, પરસંગે પણ ધાર રે, ચારિત્રથી. મત ચૂકે પ્રાણી, ઈમ ભાંખે જિનસાર રે સા, ૨.
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૭૮
3
ભ્રષ્ટાચારી મુંડા કહાવે, ઇહુ ભત્ર પરભવ હાર રે; નરક નિગેાદ તણાં દુઃખ પામે, ભમતા બહુ સ ંસાર રે. સા ચિત્ત રાખે ચારિત્ર આરાધે, ઉપશમ નીર અગાધ રે; ઝીલે સુંદર સમતા રિચે, તે સુખ સ ંપત્તિ સાધે રે. સા
૪
કામધેનુ ચિંતામણિ રિપુ, ચારિત્ર ચિત્તમે આણા રે; -ઇડુ ભવ પરભવ સુખદાયક એ સમ, અવર ન કાંઈ જાણા રે, સા૦ ૫ સિન્ડ્ઝભવ સૂરિયે રચીયાં, દશ અધ્યયન રસાલાં રે; મનકપુત્ર હેતે તે ભણતાં, લહિયે મંગલમાલા રે. સા॰ ૬
શ્રીવિજયપ્રભસૂરિને રાજ્યે, બુધ લાભવિજયને શિષ્યે રે; વૃદ્ધિવિજય વિબુધ આચાર એ, ગાયા સકલ જગીશે ૨. સા૦ ૭ દશ વકાલિક સજ્ઝાય સપૂર્ણ,
૫૦ ચંદનમાલાની સજ્ઝાય. ઢાળ પહેલી.
અરણિક મુનિવર ચાલ્યા ગાચરી-એ દેશી. શ્રીસરસ્વતીનાૐ પાય પ્રણમી કરી, શુશું ચંદન બાલાજી; જેણે વીરના રે અભિગ્રહ પૂરિયેા, લીધી મંગલ માલાજી, દાન ઉલટ ધરી ભવિયણ દ્વીજિયે,જેમ હિયે જગ માનેાજી; -સ્વતાં સુખ સહેજે પામીયે,નાસે દુર્ગતિ સ્થાનેાછાન૦૨ -નયરીદાસબીરે રાજ્ય કરે તિહાં,નામે સતાનિક જાગ્રુ છે; - મૃગાવતી રાણીરૂ સહિયર તેહની,નદી નામે વખાણું જી. દા૦૩
:
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩૯
શેઠ ધનારે જિણ નગરી વસે, ધનવંતમાં સિર દાર છે; મૂલા નામેરે ગૃહિણી જાણિયે, રૂપે રતિ અવતારોજી,દા. ૮ એણે અવસર શ્રીવીર જિનેશ્વરૂ, કરતા ઉગ્ર વિહારે જી; પિષ વદ પડવેરેઅભિગ્રહ મનધરી,આવ્યાતિપુર સારો છે. ૫ રાજ સુતા હોયે મસ્તક ક્ષીર કરી,કીધા ત્રણ ઉપવાસ; પગમાં બેડી રોતી દુઃખ ભરી, રહેતી પર ઘરવાસોજી.દા.૬ ખરે રે બપોરે બેઠી ઉંબરે એક પણ બાહિર એક મહે; સુપડાને ખુણેરે અડદના બાલા,મુજને આપે ઉત્સાહજી.દાહ એહવું ધારીરે મનમાંહે પ્રભુ, ફરતા આહારને કાજેજી; એક દિન આવ્યારે નંદીને ઘરે, ઈર્ષા સમિતિ વિરાજજી.દા૦૮
તવ સા દેખીરે મન હર્ષિત થઈ, મોદક લેઈ સારે જી; વહેરાવે પણ પ્રભુજી નવિ લીયે ફરી ગયા તે ગુવાર જી.દા૦૯ નંદી જઈને રે સહિયરને કહે, વીર જિનેસર આવ્યા; ભિક્ષાકાજેરે પણ લેતા નથી,મનમાં અભિગ્રહ લાવ્યા.દા.૧૦
તેહનાં વયણ સુણી નિજ નયરમાં, ઘણા રે ઉપાય કરાવે છે, એક નારી તિહાં મોદક લેઈ કરી, એક જણ ગીતજ ગાવે છે. દાનવ
૧૧ એક નારી શૃંગાર સહામણ, એક જણ બાલકલેઈજી; એક જણ મૂકે વેજ મોકલી, નટકએક કરેઈજી. દા.૧૨ એણપરેરામારે રમણી રંગ ભરી, આણી હર્ષ અપાર; વહેરાવે બહુ ભાવે ભકતે કરી, તેય ન લીગે આહારજી.દા૧૩
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૯
ધન્ય ધન્ય પ્રભુજી વીરજિસરૂ, તુમ ગુણને નહિ પારો; દુક્કર પરિસહ ચિત્તમાં આદર્યો,એહ અભિગ્રહ સારોજી.દા૧૪ એણપરે ફિરતારે પાંચ માસ થયા, ઉપર દિન પચવી છે; અભિગ્રહ સરિખરે જગ ભલે નહી, વિચરે શ્રી જગદીશોજી.દા.૧૫
ઢાળ બીજી. નમ નમે મનક મહામુનિ-એ દેશી. તેણે અવસર તિહાં જાણિ, રાય સંતાનિક આવ્યો રે; ચંપાનગરી ઉપરે, સેના ચતુરંગી દલ લારે, તેણે ૧
દધિવાહન નબળો થા, સેના સઘલી નાઠી રે, ધારણ ધુઆ વસુમતી, બાંદ પડ્યા થઈ માઠી રે. તે ૨
મારગમાં જાતાં થકાં, સુભટને પૂછે રાણી રે, શું કરશો અમને તમે, કરશું ગૃહિણું ગુણખાણી રે. તે ૩.
તેહ વચન શ્રવણે સુણી, સતીય શિરોમણી તામ રે તતક્ષણ પ્રાણ તજ્યાં સહી, જે જે કર્મનાં કામ રે. તે ૪
વસુમતી કુમરી લેઈ કરી, આ નિજ ઘર માંહી રે, કપ કરી ઘરણ તિહાં, દેખી કુમરી ઉત્સાહી છે. તે છે
પ્રાતઃ સમય ગયો વેચવા, કુમરીને નિરધારો રે; વેશ્યા પૂછે મૂલ્ય હતુંતે કહે શત પંચ દિનારો રે. તે ૬
એહવે તિહાં કણે આવિયે, શેઠ ધન નામ રે, કહે કુમરી લેશું અમે, ખાસા આપશું દામ રે. તે ૭.
શેઠ વેશ્યા ઝગડે તિહાં, માંહો માંહે વિવાદો રે
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮ ચકકેસરી સાનિધ્ય કરી, વેશ્યા ઉતાર્યો નાદ રે. ૮ વેશ્યાથી મુકાવીને, શેઠ તેડી ઘરે આવે રે, મનમાં અતિ હર્ષિત થક, પુત્રી કહીને બોલાવે રે. તે ૯ કુમારી રૂપે રૂઅડી, શેઠ તણું મન રે, અભિનવ જાણે સરસ્વતી, કલા ચોસડ સોહે રે. તે ૧૦ કામ કાજ ઘરનાં કરે, બેલે અમૃત વાણું રે ચંદનબાલા તેહનું, નામ દીધું ગુણ જાણી રે. તે ૧૧ ચંદનબાલા એક દિને શેઠ તણે પગ પેવે રે; વેણ ઉપાડી શેઠજી, મૂલા બેઠી જેવે રે. તે ૧૨ તે દેખીને ચિંતવે, મૂલા મન સંદેહ રે; શેઠજી રૂપે મહિયા, કરશે ગૃહિણું એહ રે. તે ૧૩ મનમાં ક્રોધ કરી ઘણે નાવીને તેડાવી રે, મસ્તક ભદ્ર કરાવીયુ, પગમાં બેડી જડાવી રે, તે ૧૪ ઓરડામાંહિ ઘાલીને, તાલું ને જાવે રે; મૂલા મના હર્ષિત થઈ બીજે દિન શેઠ આરે. તે ૧૫ શેઠ પૂછે કુમારી કિહાં, ઘરણીને તિણ કાલે રે; તે કહે હું જાણું નહી, એમ તે ઉત્તર આલે રે. તે ૧૬ એમ કરતાં દિન ત્રણ થયા, તેહિ ન જાણે વાત રે; પાડેશણ એક કરી, સઘલી કહી તેણે વાત રે. તે ૧૭ કાઢી બાર ઉઘાડીને, ઉંબરા વચ્ચે બેસારી રે; આપ્યા અડદના બાકુલા, સૂપડામાંહે તિણ વારીરે. તે ૧૮
૩૨
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________
શેઠ લહાર તેડણ ગયો, કુંવરી ભાવના ભાવે રે, ઇણ અવસર વહોરાવિયે, જે કઈ સાધુજી આવે રે. તે ૧૯
ઢાળ ત્રીજી. બેડલે ભાર ઘણે છે રાજ, વાત કેમ કરો છો એ દેશી.
ઇણ અવસર શ્રી વીર જિનેસર, જંગમ સુરતરૂ આયા અતિભાવે તે ચંદનબાલા, વાંદે જિન સુખદાયા. ૧
આઘા આમ પધારો પૂજ્ય, અમ ઘર વિહારણ વેલા; આજ અકાલે આંબો મહેર્યો, મેહ અમી રસ વુડા રે; કર્મતણા ભય સર્વે નાઠા અમને જિનવર તઠા; આઘા આમ પધારો વીર, મુજને પાવન કી જે. ર એમ કહીને અડદના બાકુલા, જિનજીને વહેરાવે રે યોગ્ય જાણીને પ્રભુજી વહારે, અભિગ્રહ પૂરણ થાવે. આ૦૩
બેડી ટલીને ઝાંઝર હૂઆ, મસ્તક વેણી રૂડી રે; દેવકરે તિહાં વૃષ્ટિ સુવનની,સાડી બારહ કેડી. આવા
વાત નગરમાં સઘલે વ્યાપી, ધન લેવા નૃપ આવે મૂલાને પણ ખબર થઈ છે, તે પણ તિહાં કણે જાવે. આપ
શાસનદેવી સાન્નિધ્ય કરવા, બેલે અમૃત વાણું રે, ચંદનબાલાનું છે એ ધન, સાંભલ ગુણમણિ ખાણું.આઘાર
ચંદનબાલા સંયમ લેશે, તવ એ ધન ખરચાશે રે, રાજાને એણિ પરે સમજાવે, મનમાં ધરી ઉલ્લાસે. આધાર ૭
શેડ ધના કુમરી તેડી, ધન લેઈ ઘર આવે રે,
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૩
સુખે સમાધે તિહાં કણે રહેતાં, મનમાં હર્ષ નમાવે આઘા૦૮
હવે તિણ કાલે વીર જિર્ણદજી, હુઆ કેવલ નાણું રે ચંદનબાલા વાત સુણીને, હિયડામાં હરખાણી. આઘા૯
વીર કને જઈ દીક્ષા લીધી, તક્ષણ કર્મ ખપાવ્યાં રે; ચંદનબાલા ગુણહ વિશાલા, શિવમંદિર સિધાવ્યાં. આ૦ ૧૦
એહવું જાણી રૂડા પ્રાણી, કરજો શિયલ જતન રે; શિયલ થકી શિવ સંપદ લહીયે,શિયલે રૂપ રતન. આઘા.૧૧ - નયન વસુ સંયમને ભેદ, સંવત (૧૭૨૮) સુરત મઝારે, વદિ આષાઢ તણી છ૭ દિવસે,ગુણ ગાયા રવિવારે. આ૦૧૨
શ્રીવિદ્યાસાગર સૂરિ શિરોમણિ, અચલગચ્છ સેડાયા રે; મહિયલ મહિમા અધિક બિરાજે,દિન દિનતેજ સવાયા.આ૧૩
વાચક સહજ સુંદરને સેવક હર્ષ ધરી ચિત્ત આણીરે શીલ ભલી પરે પાલો ભવિયણ કહે નિત્યલાભ એવાણી.આ૦૧૪
૫૧ શ્રી નવકારવાલીની સજઝાય. કહેજે ચતુર નર એ કેણ નારી, ધરમી જનને પ્યારી રે, જેણે જાયા બેટા સુખકારી, પણ બાળકુમારી રે. ક. ૧ કઈ ઘેર રાતી ને કેઈ ઘેર લીલી, કઈ ઘેર દીસે પીળી રે, પંચ રૂપી છે બાળકુમારી, મનરંજન મતવાળી રે કે ૨ હૈડા આગળ ઊભી રાખી, નયણાણું બંધાણું રે નારી નહી પણ મોહનભારી, જોગીશ્વરને યાર રે. કo ૩
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૪ એક પુરૂષ સ ઉપર ઠાલે, ચાર સખીશું ખેલે રે, એક બેર છે તેહને માથે, તે તલ કેડ ન મેલે રે. ક. ૪ નવ નવ નામે સહુ કોઈ માને, કહેજો અર્થ વિચારી રે, વિનયવિજય ઉવજઝાયને સેવક,રૂપવિજય બુદ્ધિ સારીરે. ક૫ પર શ્રી અયવંતી સુકમાલનું ૧૩ ઢાળીયું.
દેહા " પાસ જિનેસર સેવીયે, ત્રેવીસમો જિનરાય, વિદન નિવારણ સુખ કરણ નામે નવ નિધિ થાય ૧ ગુણ ગાઉ અંતે કરી, અયવંતી સુકમાળ, કાન દઈને સાંભળે, જેમ હેય મંગળ માળ.
હાળ પહેલી | (દેશી-ત્રિપદીની) (બે કર જોડી તામ રે, ભદ્રા વીને–એ દેશી.)
મુનિવર આર્યસહસ્તી રે, કિણહિક અવસરે, નરી ઉજજયણી સમેસર્યા એ.
ચરણ કરણ વ્રતધાર રે, ગુણમણિ આગરૂ, બધું પરિવારે પરિવર્યા એ.
વન વાડી આરામ ૨ લેઈ તિહાં રહ્યા, હોય મુનિ નગરી પઠાવીયા એ.
કે. ૩ થાનક માગણ કાજ રે, મુનિવર મલપતા ભદ્રાને ઘેર આવીયા એ,
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૫ શેઠાણી કહે તામ રે, શિષ્ય તુમે કહના, શે કાજ આવ્યા ઈહાં એ.
આસુહસ્તિના શિષ્ય રે, અમે છું શ્રાવિકા, ઉઘાને ગુરૂ છે તિહાં એ.
માગું તુમ પાસ રે, રહેવા સ્થાનક પ્રાણુક અમને દીજીએ એ.
વાહનશાળ વિશાળ રે, આપી ભાવશું, આવી ઇહાં રહીએ એ.
સપરિવાર સુવિચાર , આચારજ તિહા, આવી સુખે રહે સદા એ. - નલિની ગુલ્મ અધ્યયન રે, પહેલી નિશા સમે, ભણે આચારજ એકદા એ.
૧૦ ભદ્રા સુત ગુણવંત રે, સુખી સુરોપમ, રૂપવંત રળીયામણે એ. - અયવંતી સુકમાળ રે, સાતમી ભૂમિકા, પામ્યો સુખ વિકસે ઘણું એ.
- ૧૨ નિરૂપમ નારી બનીશ , રૂપે અપચ્છરા શશીવયણી અગલેયણ એ.
૧૩ કહે જિનહર્ષ વિનોદ રે પરમ પ્રમોદણું, લીલા લાડે અતિ ઘણી એ.
૧૪
૧૧
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૬
દોહા. પ્રથમ નિશા સમયે મુનિ, કરી પડિકમણું સાર; આલયણ આલોચતાં, કુમર સુ તેણે વાર. ૧ રાગ રંગે ભીને રહે, અવર નહી કે આજ; વે દે ભાતાવશું, કુમર વડે શિરતાજ
ઢાલ બીજી. માયા મેહે દક્ષિણ મેલાઈ–એ દેશી. મધુર સ્વરે મુનિવર કરે, હજી સૂત્રણ સઝાય, શ્રવણે સુપર સાંભળી, હેજી, આવી કમરને દાય, અયવની સુકુમાર સુણી ચિત્ત લાય.
વિષય પ્રમાદ તછ કરી, હજી તન મન વચન લગાય, એ સુખ મે કિહાં અનુભવ્યાં, હજી જે કહે મુનિવર રાય.એ૨
કમર કરી એમ શોચના, હજી બેઠે ધ્યાન લગાય; હદયમાંહી વિચારતાં, રોમ રોમ ઉલ્લસિત થાય. અય૦ ૩
ઈમ ચિતવતાં ઉપન્યું, હે જી જાતિસમરણ જ્ઞાન, આવ્યો તિહાં ઊતાવળા, હાજી ધરતો મન શુભ થાન. અ૦૪
ગુરૂના ચરણ કમળ નમી, હાજી બેઠો મનને કડક ભગવંત ભદ્રાસુત અછું, હજી પૂછું બે કર જોડ. અય૦ ૫
નલિનીકુલમ વિમાનનાં, હજી તુમે સુખ જાણે કેમ સરિ કહે જિન વચનથી, હજી અમે જાણું છું એમ. એ. ૬
પૂરવ ભવે હું ઉપન્યો, હજી નલિની ગુમે વિમાન,
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________
४८७ તે સુખ મુજને સાંભર્યું, હાજી જાતિસમરણ જ્ઞાન. અય૭
તે સુખ કહો કેમ પામીયે, હજી કેમ લહિયે તે ઠામ, કૃપા કરી મુજને કહે, હજી મારે તેહશું કામ. અથ૦ ૮
એ સુખ મુજને નવિ ગમે, હેજી અપૂરવ સરસ વિમાન; ખારોદધિ જળ કિમ ગમે, હે જેણે કીધે પય પાન. અ. ૯
એટલા દિન હું જાણતો, હજી સુખ લહ્યાં શ્રીકાર; મુજ સરીખો જગકાઈ નહી, હોજી સુખીયો ઇણે સંસાર.અ૦૧૦
હવે મેં જાણ્યાં કારમાં, હોજી એ સુખ ફળ કિપાક; કહેજિનહર્ષ હવે કહે, હોજી કિમ પામું તે નાક. અય૦૧૧
દેહા. એ સંસાર અસાર છે, સાચે સ્વર્ગને દ્વાર, તીન જ્ઞાન ઘટમેં વસે, સુખ તણે નહી પાર. ૧ રયણ મોતી તિહાં ઝળહળે, કૃષ્ણગર ધમકાર; તાલ મૃદંગ દભિતણુ, નાટકને નહી પાર. ૨
" ઢાલ ત્રીજી તું કુળદેવી સેવી સદા-એ દેશી. સંયમથી સુખ પામીયે, જાણે તુમે નિરધાર કુમર છે; સુર સુખનું કહેવું કિશું, લીયે શિવ સુખ સાર. કુમરજી.સ ૧
નર સુર સુખ એણે જીવડે, પામ્યાં અનંતી વાર કુમરજી નરપતિ સુરપતિ એ થયો, ન લહી તૃપ્તિ લગાર કુમરજી.સં ૧૨
કાગ લિળી પ્રિય કરે, પરિહરે મીઠી દ્રાખ સુગુરૂજી;
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૮
નલિની ગુમ વિમાનને, મુજને છે અભિલાખ સુગુરૂજી, સં૦૩
તે ભણી મુજશું કરી મથા,ઘો ગુરૂચારિત્ર સુગુરૂજી; ઢીલ કિસીહ કીજીયે,વ્રત લીજીએ સુપવિત્ર સુગુરૂજી. સં૦૪ * શ્રી આચાર એમ કહે, હજીય અછે તે બાળ કુમરજી, તું લીલાને લાડણ, કેળિગર્ભ સુકમાળ કુમાર જી. સં૦ ૫ - દીક્ષા દુકર પાળવી, પંચ મહાવ્રત ભાર કુમર છે; માથે મેરૂ ઊપાડે, તો જળધિ અપાર કુમરજી. સં. ૬ | મીણ તણે દાત કરી, લેહ ચણા કોણ ખાય કુમાર છે, અગ્નિ ફરસ કોણ સહી શકે, દુકર વ્રત નિરમાય કમરણ. સં૦૭
કુમાર કહે પ્રભુ સાંભળો, દુઃખવિણ સુખ કિમ થાય સુગુરૂજી; અલ્પ દુખે બહુ સુખ હવે, તે તે દુખ ન ગણાય સુગરૂ.સં૦૮
તપ કરવો અતિ દેહિ, સહેવા પરિસહ ધેર કુમરજી કહે જિનહર્ષ સુભટ થઈ હણવાં કર્મ કર કમરણ. સં૦૯
દેહા. કમર કહે મુનિરાયને, વંદુ બે કર જોડ; શરા નરને સેહલું, મુઝે રણમેં દોડ. તે માટે મુજ દીજીએ, સંયમ ભાર અપાર; કર્મ ખપાવું સદૂગુરૂ, પામું ભવજળ પાર. ૨
ઢાળ ચેથી. કપૂર હેય અતિ ઊજળે રે-એ દેશી. કર જોડી આગળ રહી રે, કુમાર કહે એમ વાણ, શૂરાને
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૭
શું દાહિતુ કે, જે આથમે નિજ પ્રાણુ; મુનીર, માહર વ્રતશું કાજ; મુજને ઢીડાં નત્રિ ગમેર,દ્ધ રમણી એ રાજ, મુ૦૧ સાચાં કરી જાણ્યાં હતાં રે, કાાં સહુ સુખ એડ જ્ઞાન નયણુ પ્રગટયાં હવે રે, હવેહુંછડીશ તેહ, મુ૦ ૨ દુષ્કર વ્રત ચિર પાળવાં રે, તે તેા મેન ખમાય; વ્રત લેઇ અણસ આદર્ રે, કષ્ટ અલપ જેમ થાય, મુ૦૩
જો ત્રત લીએ સુગુરૂ કહે હૈં, તા સાંભળ મહાભાગ; ઘેર જઈ નિજ પરિવારની રે, તું તેા અનુમતિ માત્ર મુ॰ ૪ ઘેર આવી માતા ભગી રે, અયવતી સુકુમાળ, કામળ વણે વિનવે રે, ચરણે લગાડી ભાલ; માતા જી માહરે વ્રતનુ કામ.
૫
અનુમતિ દ્યો ત્રત આરે, આ સુહસ્તિ ગુરૂ પાસ; નિજ નરભત્ર સફ્ળા કરૂå, પૂરા માહરી આશ. મા॰ ૬ મૂરખ નર જાણે નહી ?, ક્ષણ લાખેણી જાય; કાળ અચિંત્યા આવશે રે, શરણુ ન કાઇ થાય. મા॰ ૭ જેમ પંખી પાંજર પડયા રે, વેકે દુઃખ નિશ દિશ; માયા પંજરમાં પયેા રે, તેમ હું વિશ્વા વીશ, મા૦ ૮
એ બંધન મુત્ર નવ ગમે ?, ઢીડાં પશુ ન મુહાય; કહે જિનહ અંગજ ભણી રે, સુખીયેા કર મારી માય, માટુ દોહા.
આ કાયા અશાશ્વતી, સંધ્યા જેહવા વાન;
અનુમંત આપે। માતજી, પામું અમર વિમાન. ૧
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૯૦
કેનાં છે।રૂ કેનાં વાછરૂં, કેહનાં માય ને બાપ; પ્રાણી જાશે એકલા, સાથે પુણ્ય ને પાપ ઢાળ પાંચમી.
વાત મ કાઢે હા વ્રત તણી-એ દેશી. માય કહે વચ્છ સાંભળેા, વાત સુણાવી એસી રે; સા વાતે એક વાતડી, અનુમતિ કાઈ ન દેસીરે. મા૦ ૧ વ્રત ચ્યું તું યૈ। નાનડા, એ શી વાત પ્રકાશી ; ઘર જાએ જિણ વાતથી, તે કેમ પ્રીજે હાંસી . મા૦ ૨ કૈણે ધૂતારે ભેાળવ્યા, કે કેણે ભૂરકી નાંખી રે; બાલે અવળા બેલડા, ટ્વીસે છબી મુખ ઝાંખી રે. મા૦ ૩
તુ નિશ દિન સુખમાં રહ્યો, બીજી વાત ન જાણી રે; ચારિત્ર છે વચ્છ દેહિલ, દુઃખ લેવું છે તાણી ૨. મા૦ ૪
ભૂખ તૃષા ન ખમી શકે, પાણી વિષ્ણુ પળ જાય રે; અરસ નીરસ જળ ભેાજને, માળવી છે નિજ કાય રે. મા૦ ૫
ઈહાં તા કામળ રેશમી, સૂવું સેાડ તળાઈ ૨; ડાસ સથારી પાથરી, ભૂયે સૂવુ છે ભાઇરે, મા૦ ૬
આછાં પહેરણ પહેરવાં, વાધા દિન દિન નવલા રે; તિહાં તા મેલાં કપડાં એઢવાં, છે નિત્ય પહેલાં રે. મા૦ ૭
માથે લેાચ કરાવવેા, રહેવું મિલન સદાઈ ૨; તપ કરવા અતિ આકરા, ધરવી મમતા ન કાંઈ રે. મા૦ ૮ કઠણ àાએ તે એ સહે, તે દુઃખ તે ન ખમાય રે; કહે જિત હ ન કીજીયે, જિણ વાતે દુઃખ થાય રે. મા૦૯
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેહા.
કુમર કહે જનની સુણે, મુનિ ચકી બળદેવ; સંયમથી સુખ પામિયા, તે સુણ સુખજો હેવ. ૧ અજુનમાળી ઉઠ, દઢ પ્રહારી સય; પ્રદેશી વળી રોહિણે, ભાત સુણાવું તેય. ૨ સમદષ્ટિ હુએ સમકિતી, સંયમ સુર સુખ લીન કઈ તર્યા વળી તારશે, મુજ મન હુએ પ્રવીન. ૩.
એકજ અંગજ માહરે, તું પણ આદરે એમ; કિમ આપું હું અનુમતિ, નેહ તૂટે કહે કેમ. ૪.
ઢાળ છઠ્ઠી. લાલ રંગાવે વરનાં મેળીયા-એ દેશી. હવે કમર ઈચ્છું મન ચિંતવે, તે મુજને કઈ નામે શિક્ષા રે. જે જાઊં છું વિણ અનુમતે, ગુરૂ પણ ન દીયે દીક્ષારે. હ૦૧
નિજ હાથે કેશ લેસન કી, ભલે વેષ જતિને લીધે રે; ગૃડાવાસ તો સંયમ ભજ્યો, નિજ મન માન્યો તેમ કીધે રે. હ.
- ભદ્રા દેખી મન ચિંતવે, એ તો વેષ લેઇને બેઠો રે એહને રાખ્યાં હવે શું હવે જમીયે મીડા ભણી એડ રેહ૦૩
વચ્છ સાંભળ તેં એ શું કીયો,મુજ આશ લતા ઉમૂળી તુજ સુખ દેખી સુખ પામતી, દેઈ જાય છે દુખની શૂળી રે.હ૦૪
તુજ નારી બત્રીશે બાપડી, અબળા ને વનવંતી રે
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૯૧
કુળવતી રહેતી નિશ દિને, તુજ મુખ સામું નિરખ તી રે. હ૦૫ રગે રહેતી ત્તાહરે મન ઉપરે, તુજ વયણ કઢી નિવ લાપ્યારે;અવગુણ પાખેએ નારીશું,કહેને શા માટે કાપ્યા રે.હ૦૬ એ દુઃખ ખમ્યું જાશે નહિ, પણ જોર નહિ તુજ કેડે રે; જિનહર્ષ ભદ્રા નારી મળી, આંખડીયે આંસુ રેડે રે, ૦૭ દોહા. ખત્રીશે નારી મળી, કહે પિયુને સુવિચાર; વય લઘુતા રૂપે ભલા, શે! સંયમને ભાર. વ્રત છે. કરવત સારિખાં, મન છે પત્રન સમાન; ખાવીશે પરિસહ સહે, વચન અમારા માન. મયગળ ઢંત જે નીકળ્યા, તે ક્રિમ પાછા જાય; કરમ સુભટ દૂર કરી, પહેાંચવુ શિવપુર ઠાય.
ઢાળ સાતમી.
ઘરે આવે। જી આંખ મારીયા એ દેશી. અનુમતિ દ્વીધી માયે રાવતાં, તુજને થાએ ક્રોડ કલ્યાણ રે; સફળ થા તુજ આડી, સયમ ચઢો સુપ્રમાણ રે. અનુ॰
૧
કુમર તણાં વછિત ફળ્યાં, હાઁ નિજ ચિત્ત મઝારT; આવ્યો શુરૂ પાસે ઊમળ્યો, સાથે પરિવાર અપાર રે. અ૦૨ સદ્ગુરૂનાં ચરણ કમળ નમી,ભાંખે કર જોડી કુમારા રે; પ્રવહુ સમ ગુરૂ મુજ ભણી, સંસાર સમુદ્રથી તારા. અ૦ ૩
२
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૯૩.
આચાર જે ઉચ્ચરાવીયાં, વ્રત પંચ વિધે સહુ સાખે રે, ધન ધન એવાં જેણે સુખ તયાં, નર નારી મળી એમ માંખે રે.
ભદ્રા કહે આચારજ ભણી, તુમને કહું છું કર જડ રે; જાળવજે એને રૂડી પરે, મુજ કાળજડાની કાર છે. અહ ૫
તપ કરતાં એને વારો, ભૂખ્યાની કરજ સારો રે, જનમારે દુઃખ જાણ્યું નથી, અહમિંદ્ર તણે અવતારી રે. અ૬
માહરે આથી પિથી એ હતી, દીધી છે મચે હાથ રે, હવે જિમ જાણે તેમજાણજે,વહાલી મારી એ આગેરે.અ૭
સાંભળ સુત જે વ્રત આવ્યું, તે પાળજે નિરતિચાર રે, દૂષણમ લગાડીશ વ્રત ભણીતુ જેમ પામે ભવ પાર રે. અ૦૮
ધન્ય ગુરૂ જેહનો એ શિષ્ય થયો, ધન્ય માત પિતા કુળ જાસરે જેહને કુળ એ સુત ઉપન્યો,ઈમ બોલાવી જશવાસરે અ૮
એમ કહી ભદ્રા પાછી વળી દુઃખણી વહુઅરી લેઈ સાથે જિનહર્ષ અ૯પ જળ માછલી,ઘેર આવી થઈ છે અનાથરે. અ૦૧૦
. દેહા. ઘેર આવી સાસુ વહુ, મન માન્યો ઉદાસ; દીપક વિણ મંદિર કિશ, પિયુ વિણ સ્ત્રીની રાશ. ૧ પિયુ વિણ પલક ન રહી શકું, સેજ લગે મુજ ખાય, , પત્થર પડે ભુયંગકા, તળફ તળફ જીવ જાય. ૨
ઢાળ આઠમી. |
પ્રાણાની દેશી. સદગુરૂ જી હાં કહું તુમને કર જોડ, ચિર ચારિત્ર
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૯૪
પળે નહીં'; સદગુરૂ જી હા, તપ કિરિયા નત્રિ થાય, કમ
ખપે જેહથી સહી. સ॰
૧
તુમચી અનુમતિ થાય, તેા સ॰ ચેાડા કાળ મઝાર, કષ્ટ કરી
હું અણુસણુ આદર્ શિવપદ વરૂ. સ૦ ૨
મુનિવરજી હો, જેમ સુખ થાયે તુજ, તેમ દેવાણુપિયા; મુનિ॰ ગુરૂને ચરણે લાગી, સહુ શું મડોં કીયાં, મુનિ
કરે!
ખા
3
આન્યા જિહાં મશાન, બળે મૃતક વન્દુિ ધગધગે; મુનિ બિહામણા વિકરાળ, દેખતાં મન ઊભગે, મુનિ૦૪ પિતૃવન ઇણે નામે, દીસે યમવન સરિખા; મુનિ કાંટાળા તિહાં રૂખ, ક્રૂર કથેરી સારિખા, મુનિ
૫
આવ્યા તણુ વન માંહે, તિહાં આવી અણસણુ કર્યાં; કાંટે વિધાણા પાય, તત્ક્ષણ લેાહીજ નિત્યું,મુનિ૦૬ પગ પીડી પરનાળ, લેાહી પાત્રસ ઉન્નત્થો; મુનિ સેાભાગી સુકુમાળ, કઠણ પરિસહ આર્યાં. મુનિ
lo
શક્રસ્તવ તિણિ વાર, કીધા અરિહંત સિદ્ધને, મુનિ॰ ધર્માચારજ ધ્યાનજ ધ્યુ, જિનહ ભલે મને. મુનિ૦ ૮ દોહા.
વર્દન આવી ગારડી, પ્રાત સમય ગુરૂ પાસ; કર જોડી મુખથી વધે, નાહન દીસે તાસ.
મુનિ કહે અનુમતિ લહી, કાઉસ્સગ રહ્યો રમશાન; મન ઇચ્છા ધર પામિયા, પહોંચ્યા દેવ વિમાન.
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૯૫
ઢાળ નવમી. (બીડા તું જે મનનું ઘેટીયું રે–એ દેશી.) તિણ અવસર એક આવી જ બુકી છે, સાથે લઈ પોતાનાં બાળ રે; ભક્ષ કરવાને દશ દિશે ફિરેરે, અવળી સવળી દેતી ફળ રે. તિણ
ચરણ રૂધીરની આશી વાસના, બાળ સહિત આવી વન માંહ રે પૂરવ વૈર સંભારી શોધતી રે ખાવા લાગી પગશું સાહિ રે. તિણ૦
ચટ ચટ ચૂંટે દાંતે ચામડી રે, ગટ ગટ ખાયે લોહી માંસ રે, ચર્મતણાં લટકાં ભરે રે ત્રટ ગટ ગોડે ના નસ રે. તિણ.
પ્રથમ પ્રહરે તે જ બુક જંબુછી રે, એક ચરણનું ભક્ષણ ઝીધ છે. તે પણ તે વેદનાએ કંપો નહી રે, બીજ પ્રહરે બીજો પગ લીધો . તિણ
ખાયે પિંડી સાથળ ગોડીને રે, પણ તે ન કરે તિલભર રીવ રે, કાયા માટી ભાંડ અશાશ્વતી ૨, તૃપ્તિ થાઓ, એહથી જીવ રે. તિણ
ત્રીજે પ્રહર પિટ વિદારીયું રે, જાણે કર્મ વિદ્યાર્થી એ રે; એથે પ્રહર પ્રાણ તજી કરી રે, નલિની ગુલ્મ લઘાં સુખ તેણ છે. તિણ૦
સુર વંદીને તાસ શરીરનો રે, મહિમા કરે અનેક પ્રકાર રે, વંદણ આવી સઘળી નાર રે. તિણ ૭
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેહા. ગોરી સબિ ઝાંખી થઈ, આવી નગરી મઝાર; મુખ કરમાણું માલતી, સાસુ દેખે તેણિ વાર. ૧ કુળમાં કેળાહળ થયે, મંદિર ખાવા ધાય; તન ભેગી જોગી હુએ, કરમ કરે તે થાય
ઢાળ દશમી. ભણે દેવકી કેણે ભેળવ્યા–એ દેશી. વાંકી પૂછે ગુરૂ ભણી, અમ દીસે નહી ભરનાર પુજ્ય જી, કિહાં ગયે મુનિ તે કહે, ઉપગે કહે તેણી વાર, કામિની વાંદી
આવ્યા હતા પેહત્યા તિહાં, દુખ પામી મરણ સુણે, કામિની હા હા કરે ધરણું ઢળે, આંસુડાં ઘટયાં નયણેય. કામિની વાંદી
હિયડું પીટે હાથશું,ઉપાડે શિરના કેશ કામિની વિલવે પિયુ વિણ પદમણી, સનેહી પામે કલેશ, કામિની વાં?
* એટલા દિનમાં દીલ હતી, વ્રતધારી હતો ભરતારક પૂછ એટલું કહી સુખ અમતણું સાચું નહી કિરતાર. પૂજ્યજી વાંદી
એમ મન માંહે જાણતી, દેખશું દરિસણ નિત્ય પૂજયજી ચરણ કમળ નિત્ય વાંદશું ચિંતવતી ઇણ પરે ચિત્ત, પૂરવા ૫ - દેવે દીધ રંડાપણું, હવે અમે થયાં અનાથ છે,
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________
મનનાં દુઃખ કહિયે કેહને, અમચા પડયા ભૂઇ હાથ ૫૦વાંદ
શું કહીએ કરીએ કિડ્યું, અમને હુઓ સંતાપ, પૂજયજી, દુઃખ કહીયે કેહને હવે, અમચાં પૂરણ પાપ, પૂજયજી વાં-૭.
ઉભી પસ્તા કરે, નાખતી મુખ નિશ્વાસ, કામિની, કહે જિનહર્ષ ઘરે ગઈ, બવિશે થઈ નિરાશ કામિની. વાં૮
ઈણિ પરે ઝરે ગોરડી, તિમ ઝૂરે વળી માય; મોહતણી ગતિ વંકડી, જેહથી દુર્ગતિ થાય.
૧ જિમ જિમ પિયુ ગુણ સાંભરે, તિમ તિમ હૃદય મઝાર; દુખ વિરહે સુખ હેય કિહાં, નિકુર થા કિરતાર. ૧
ઢાળ અગિરમી. દેખે ગતિ દેવની રે, અથવા ગજરાજની દેશી.
કખભર બત્રીશ રાવતી રે, ગદ ગદ બેલ વચન; પરલેકે પહિત્યા સહી રે, સાસુ તુમ પુત્ર રતન; દેજો અને મુજરો રે અરે સાસુના જાયા, અરે નણંદના વીરા, અરે અમૂલક હીરા, અરે મન મોહનગારા, અરે પ્રીતમ પ્યારા, દેજે મુને મુજરો રે.
ભદ્રા સુણી દુખણુ થઈ રે, પુત્ર મરણની વાત; ચાર પહાર દુઃખ નિર્ગમી રે, પહેાતી તિણે વન પરભાત. દે. ૨
ઘેરી વન ટૂંઢતાં રે, પુત્ર કલેવર દીઠ, નારી માય રાઈ પડી રે, નયણે જળ ધારા નીઠ. દેજો
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮
હીયડા ફાટે કાં નહી રે, જીવી કાંઈ કરેશ; અતરામી વાલઢા રે, તે તા પાાંત્યા પરદેશ, દેજો
૪
હીયડા તું નિહુર થયું રે, પહાણ જડયુ ં કે લાહ; ફીટ પાપી ફાટયું નહી રે, વહાલા તણે વિચ્છેાહ. દેજો॰
૫
હીયડુ હણું કટારિયે રે, ભુજી અગારે દેહ; સાંભળતાં ફાયુ નહી ?, તેા ખાટા તાહરો નહ. દેજો
ઈણી પર પૂરે ગારડી રે, તિમહી જ ઝૂ માય, પિયુ પિયુ મુખથી કહી કહી રે, બાપૈડા મુર જિમ જાય. દેજો૦ ૭
દુઃખભર સાયર ઉલટયેારે, છાતીમાંન સમાય, પ્રેતકારજ સુતનું કિયું રે, જિનહ હિયે અકળાય. દેજો દોહા.
વૈરાગ્યે મન વાળીયા, સમજાવે તે આપ; હૈી હટક્રયા હાથ કર, હવે મત કરો વિલાપ.
૧
એક નારી ધર રાખીને, સાસુ સહિત પરિવાર; ગુરૂનાં ચરણુ નમી કરી, લીધા સયમ ભાર રે.
ઢાળ બારમી.
રાજકુમર બાઈ ભલા ભરતાર, અથવા મેારી અહિની રે એ દેશી.
ક્ષિપ્રા તટે ઊભી રહે રે, માય ચિતા ખળતી જોય; આંસુ ભીના કંચુએ તિહાં, રહે નિચાય નિચેાય, મારી બ્રુઅર, એ શું થયુ રે અકાજ; ગયા સુજ ધરથી રાજ, મારી
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૯. હું દુઃખણું થઈ છું આજ, મોરી,
એ ઘર મંદિર કેહનાં રે, કેહની એ ધનરાશિ, પુત્ર વિના, સૂનાં સહુ રે, કહી જીવિત આશ. મોરી
૨ દીસે સહુ એ કારમાં રે, વિણસતાં કાંઈ ન વાર, સંધ્યારાગ તણી પરે રે, કારમો સહુ પરિવાર. મારી. ૩
બાજી બાજીગર તણી રે, દીસતી જેમ અમૂલ્ય દિવસ ચારકા પંખણા રે, અંતે ધૂળકી ધૂળ. મોરી
૪ માત પિતા સુત કામિની રે, સંગે મળિયાં આય. વાયે મળ્યાં જેમ વાદળાં રે, વાયે વિખરી જાય. મોરી ૫
સુપન માહે જેમ રાંકડે રે, ધન પામી હુઓ શેઠ જાગી નિહાળે ઠીકરૂં રે, ભાંગ્યું માથા હેઠ, મરી, ૬
વમ જેમ અશાશ્વતાં રે, સહુ દેખાય છે એ કહે જિનહર્ષ વૈરાગીયાં રે, સાસુ વહુઅર તેહ મોરી છે.
કાળ તેરમી. સુણ બહેન પીયુડે પરદેશી-એ દેશી
ભદ્રા ઘર આવી એમ ભાંખે, ગર્ભવતી ઘર સખે રે અન્ય વધુ પહેતી ગુરૂ પાસે, ગત અમૃત રસ ચાખે રે ભ૦૧
પંચ મહાવ્રત સુધાં પાળે, દૂષણ સઘળાં ટાળે . દુક્કર તપ કરી કાયા ગાળે, કળિ મળ પાપ પખાળે રે. ભદ્રા. ૨
અંત કાળે સહુ અણસણ લેઈ તજી દારિક દેહી રે . દેવલોકનાં સુખ તે લેહી, ચારિત્રનાં ફળ એહી રે. ભદ્રા૩
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૦
કેડે ગર્ભવતી સુત જાયે, દેવળ તેણે કરાયે રે પિતા મરણને ઠામે સુહા, અયવંતી પાસ કહાય રે. ભદ્રા. ૪
પાસ જિણેસર પ્રતિમા થાપી,કુમતિ લતા જડ કાપીર કીર્તિ તેહની ત્રિભુવન વ્યાપી, સૂરજ જેમ પ્રતાપી રે. ભ૦પ
સંવત સત્તર એકતાળીશે, શુકલ અષાઢ કહીશે રે; વાર શનિશ્ચર આઠમ દિવસે, કીધી સઝાય જગશે રે, ભદ્રા ૬
અયવંતી સુકુમાર મલા, મધુર સ્વરે ગુણ ગાવે રે તે જિનહર્ષ દીપે વડદો, શાંતિવર્ષ સુખ પાવે રે. ભદ્રા. ૭
પર નેમ રાજુલની સજઝાય. રાણી રાજુલ કર જોડી કહે, જાદવ કુલ શિણગાર રે, વહાલા મારા આઠેર ભવન નેહલે, તમે મત મૂકે વિસારરે,
હું તે વારી ૨ જિનવર નેમજી. ૧ હું તો વારી રેજિનવર નેમજી, મોરીવિનતડી અવધાર રે, વહાલા સુરતરૂ સરીખો સાહેબ,નિત્ય નિત્ય કરું દીધારે. હું ૨ પ્રથમ ધનપતિને ભ, તું ધન નામે ભરતાર રે, વેવિશાળ મળતાં મુજને, છાનો મેકલ્યા મેતીને હાર હું 3
લેઈ ચારિત્ર સૌધર્મમાં દેવ તણે અવતાર રે, વટ ક્ષણ વિરહ ખમતા નહીં, ત્યાંહી પણ ધરતા પ્યારરે. હુંજ
ત્રીજે ભવે વિદ્યાધરૂ, ચિત્રાંગદ રાજકુમાર રે, વહાલા ભેગવી પદવી ભૂપની, હું રત્નવતી તુજ નારરે, હુંપ
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________
મહાવ્રત પાળી સાધુના, પામ્યાજ સદ્ધિ અપાર રે, વહાલા સાહેંદ્ર સુરલોકમાં, ચોથે ભવે સુવિચાર છે. હુતો ૬
પાંચમે ભવે અતિદીપત, નૃપ અપરાજિત સાર રે; વહાલા પ્રીતિમતી હું તાહરી, થઈ પ્રભુ હૈડાનો હારરે. હું
ગ્રહી દીક્ષા હરખે કરી, એ તો છઠે ભવે ઉદાર રે, ૧૦ આરણ દેવલેકે બહુ જાણું, સુખ લિસ્યાં સુખકારરે હું ૧૮
શંખ રાજા ભવ સાતમે, જસુમતી પ્રાણ આધાર રે, વહાલા વીસથાનક સેવ્યા, તિહાં તેં કીધે જય જયકારરે હું ૧૯
આઠમે ભવે અપરાજિતે, વરસ બત્રીસ હજાર રે, ૧૦ ઈચ્છારે ઉપજેઆહારની, એ તો પૂરવ પુન્ય પ્રકારે હું ૧૦
હરિવંશ માહે ઉપના, મોરી શિવદેવી સાસુ મહાર રે; વ૦ નવમે ભવે કાંઇ પરિહરે, રાખે છ લોક વિચારરે. હું ૧૧
એ સંબંધ સુણ પાછલે, ભણેજી નેમ બ્રહ્યચારી રે ૧૦ તે તુજને સાથે તેડવા, આવ્યાજી સસરાને કારણે હું ૧૨
એમ સુણી રાજિમતી, ગઈ પિઉડાજીને લાર રે, વઅવિચળકઈણે સાહિબે, રૂડનેહલ મુક્તિને સારરે હું ૧૩
ધન્ય ધન્ય જિન બાવીસમો, જેણે તારી પોતાની નાર રે, વધન્ય ધન્ય ઉગ્રસેનનંદિની, જે સતી સાહિરિદારરે હું ૧૪
સંવત સત્તર એકાણું એ, શુભવેલા શુભ વાર મુનિ વહાલા સુંદરે રાજુલનાં, ગુણ ગાયા સુખકાર છે. હું ૧૫
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૨
- ૫૪ પજુસણની સઝાય. આજ મારે મન વસ્યારે, ભવિજન પર્વ પજુસણ મોટા હોળી બળેવને નેરતા, જાણે એ સર્વે છે ખોટા, આજ01
ચોથ છ8 અઠ્ઠમ અઠાઈ, માસક્ષમણ પણ કરીએ, કેવ ગુરૂ આણ મન ધરીએ, તો ભવ સાયર તરીએ. આ ૨
અઠાઈધર પિસ લીજે, ગુરૂ વાણી રસ પીજે; કલ્પ ઘરે પધરા ભગત, ભાવે મન ઉલસી જ. આજ૦ ૩
કુંવર ગયવર બંધ ચડાવો, ઢેલ નિશાન વજડા; કલ્પસૂત્ર ગુરૂ પાસે રાખી, પૂજા ભાવના ભાવે. આજ૦ ૪
તેલાધર દિન રૂડો જાણી, કાઠીયા તેરને વારો; સંવત્સરી દીન બારસે સુણીને, ક્રોધ કષાયને મારો. આ૦ ૫
મન વચન કાયાએ જે કીધાં, પાપકર્મ જે ફૂડ મિચ્છામિ દુક્કડં દઈ કરીને, પડિક્રમણ કરો રૂડાં, આદ
સરલ ચિત્ત આણી મન વાળી, જે નરનારી ભણશે, કહે લધુ બાળક નીતિવિજયને, અવિચલ લીલા વરશે આ૦૭
૫૫ ચરખાની સક્ઝાય. સુણ ચરખેવાલી ચરખો ચાલે છે તારો ચું ચું ચું, જલ જાઈ થલ ઉપનીજી, ઉપની આપોઆપ; એક અચંભ એસે છીને, બેટી જાયો બાપ રે સુણ ચરખેવાલી ચરખો ચાલે છે તારો ચું ચું ચું.
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૩
- સુજ્ઞાની કેરો વિવાહ કરશે, વિણ જા ભરથાર વિણ જાયે વર નહિ મલે તે અમસું તમસું વિવાહરે. સુ૦૨
સાસુ મર ગઈ સસરો મર ગયે, પરાબી મર જાય; એક બુઢલો રહી ગયો, મને ચરખો દેવું બતાવશે. સુ૦ ૩
ભાવ ભગતકી રૂઈ મંગા, સુત પીંજારણહાર; જ્ઞાન પીંજારણ પીંજણ બેઠે, સાતો રહી જણકાર છે. સુ૦ ૪
ચરખો તારો રંગ રંગીલે, પુણી એ ઘનસાર; આનદઘન કહે વિધિશું કરતે, જેમ ઉતરો ભવપાર રે. સુ. ૫
પદ સંતોષની સજઝાય. ( રે જીવ માન ન કીજીએ-એ દેશી. ) સક્ઝાય ભલીરે સતષની, કીજીએ ધર્મ રસાળરે, મુક્તિ મંદિરમાં પિઢીયાં, સુતાં સુખ અપારરે. સ. ૧ સંયમ તળાઈ ભલી પાથરી, વિનય શીશાં સારરે; સમતા એ ગાલમસુરીયાં, વિઝણ વત ધારરે. સ. ૨ ઉપશમ ખાટ પિછેડી, સોઢણીયું વૈરાગ રે; ધર્મશિખરે ભલી ઓઢણું, ઓઢે તે ધર્મજાણું રે. સુત્ર ૩ એરે સજા જાયે કેપઢશે, પોઢશે શીયળવંતી નારીરે, કવિ આણામુખ એમ ઉચ્ચર, પિઢશે વ્રતધારીરે. સ૪ ધર્મ કરો તમે પ્રાણુઆ, આતમને હિતકારી, વિનયવિજય ઉવઝાયને, લ્યો કેવળ સુખકારી. સ. ૫
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૪
પ૭ શ્રી કર્મ ઉપર સજઝાય.
(કપુર હવે અતિ ઉજળેરે–એ દેશી.) સુખ દુખ સરજ્યાં પામીયેરે, આપદ સંપદ હોય; લીલા દેખી પરતણીર રોષ મ ધરજો કાય રે પ્રાણ, મન નાણે વિષાદ,એ તે કર્મ તણે પ્રસાદ રે.પ્રા. ૧ ફળને આહારે જીવીયારે, બાર વરસ વન રામ; સીતા રાવણ લઈ ગયે રે, કર્મ તણું એ કામ છે. પ્રા. ૨ નીર પાખે વન એકલેરે, મરણ પામ્ય મુકુંદ; નીચ તણે ઘર જળ વહ્યોરે, શિશ ધરી હરિચંદ રે. પ્રા. ૩ નળે દમયંતી પરિહરીરે, રાત્રી સમય વનમાંય; નામ ઠામ કુલ ગોપવીર, નળે નિરવા કાળ રે. પ્રા. ૪ રૂ૫ અધિક જગ જાણો, ચક્રી સનત્કુમાર; વરસ સાતમેં ભેગવીરે, વેદના સાત પ્રકારરે. પ્રા. ૫ રૂપે વળી સુર સારિબારે પાંડવ પાંચ વિચાર તે વનવાસે રડવડયા, પામ્યા દુઃખ સંસારરે. પ્રાણ- ૬ સુર નર જસ સેવા કરેરે, ત્રિભુવનપતિ વિખ્યાત તે પણ કર્મ વિટંબીયારે, તો માણસ કે વિસાત. પ્રા૭ દેષ ન દીજ કેહને રે કર્મ વિટંબણહાર; દાન મુનિ કહે જીવને, ધર્મ સદા સુખકારશે. પ્રાણી, ૮
૫૮ શ્રી ગૌતમ પૃચ્છાની સઝાય. ૫૧
ગૌતમ સ્વામી પૃચ્છા કરે, કહેને સવામી વર્ધમાન જીરે કણે કમેં નિધન નિર્વશી, કેણે કમેં નિષ્ફલ હેય. વામી ૧
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૫
પર ઘર ભાંગે મૈં પર દહૈ, તેણે કમે નિર્ધન ઢાય; ગૌતમ, થાપણ મેાસે। જે કરે, તેણે કમે નિશી હૈાય. ગૌતમ- ૨
કણે ક્રમે વેશ્યા ને વિધવા, કેણે કમે નપુસક હૈાય,સ્વામી, દુર્ગા છા કરે. જિનધર્મની, તેણે ક્રમે વેશ્યા ઢાય. ગૌતમ૦ ૩
શીયલ ખંડીને ભાગ ભાગવે,તેણે કમે વિધવા હેાય,ગૌતમ, વેશ્યાના સંગ જેકરે, તેણે કમે નપુ ંસક àાય, ગૌતમ૦ ૪
O
કેણે કમે ગભથી ગલી જાએ,કેણે કમે પીઠી ભર્યાં જાય, સ્વામી; વાડી વેડે કુણા મેગર, તેણે કમે ગભ થી જાય. ગૌતમ૦૫ ફુલ વિંધીને કમ બાંધીયા,તેણે ક્રમે પીઠી ભર્યાં જાય,ગૌતમ, કણેકમે ુઠા ને પાંશુલા, કેળું ક્રમે જાતિ અધ હાય.સ્વામી ૬ આંખા કાપે પરજીવની, તેણે ક્રમે પાંચુલા ઢાય, ગૌતમ, વધ કરે પરજીવના, તેણે ક્રમે જાતિ અધ હૈાય. ગૌતમ૦ ૭ કણે ક્રમે શાક ઉપજે, કેણું ક્રમે" કલંક ચડંત; સ્વામી; વેરા વચા જે કરે, તેણે કમે શાક ઉપજે. ગૌતમ૦ ૮ ઝૂડી સાખ ભરી કમ બાંધીયા, તેણે કમે કલક ચડત, ગૌતમ, ક્રણે ક્રમે વિષધર ઉપજે, કૈણે ક્રમે જશ હીણુ ઢાય.સ્વામી૦ ૯ રીસ ભર્યાં મરે અણુ બાલીયા,તેણે ક્રમે વિષધર હોય; ગૌતમજે જીવ રાગે વાંછીયા, તેણે કર્મે વિષધર હોય. ગૌતમ૦ ૧૦ કેણે કમે જીવ નિાદમાં, કેણે કમે. તિય ચમાં જાય સ્વામીş જે છત્ર માહે વ્યાપીયા, તેણે કમે નિગાહમાં જાય. ગૌતમ૦ ૧૧ જે જીવ માયામાં વ્યાપીયા, તેણે કમે તિય ંચમાં જાય;ગૌતમ,
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૬
ણે ક્રમે જીવ એકદ્રીમાં,કેણે કર્યું પચેદ્રીમાં જાય.સ્વામી૦૧૨ પાંચ ઇંદ્રી વશ નવી કરી, તેણે ક્રમે એકદ્રીમાં હોય ગૌતમ, પાંચ ઇંદ્રી વશ જેણે કરી, તેણે કમે પચેદ્રીમાં જાય. ગૌતમ ૧૩
કેણે ક્રમે છવ ડામ દુભમે, ણે ક્રમે થાડેશ સ ંસાર, હો સ્વામી, જે જીવ માહ મચ્છર કરે, તેણે કમે સંસાર હરત. ગૌતમ૦
૧૪
જે જીવ સતાષ પામીયા, તેણે કમે થાડેરા સસાર, ગૌતમ, કેણે ક્રમે જીવડા નીચ કુલે, થે ક્રમે ઉંચ કુલ હોય. સ્વામી
૧૫
દાન દીયા અણુસૂતા, તેણે ક્રમે નીચ કુલ હોય, ગૌતમ, દાન દીધા સુપાત્રને, તેણેકને ઉંચ કુલ હોય, ગૌતમ૦ ૧૬ દેશે ક્રમે જીવડા નરકમાં, કેણે ક્રમે સ્વયં વિમાન‚ સ્વામી, જે જીવ લેાભે વ્યાપીયેા, તેણે કર્મે નરકમાં જાય. ગૌતમ૦૧૭
દાન શીયલ તપ ભાવના,તેણે ક્રમે સ્વગ વિમાન ગૌતમ, રાજગૃહી પ્રભુ આવીયા, શ્રેણિક વદવા જાય, ગૌતમ૦ ૧૮
ચેલણા કરે અતિ ગુહલી, હરડે હરખ ન માય; ગૌતમ, ગૌતમ દેવલ માગીયેા, ઢીયેા તે વીર વધમાન સ્વામીજી. ૧૯ એણે માઢે કેવલ ન પામીયે, માહે ન હોએ નિર્વાણુ; ગૌતમ, રૂપ વિજય ગુરૂ ઇણી પેરે, ભાખે શ્રીભગવત. ગૌતમ જે નર ભણે જે સાંભલે, તસ ધર મંગલ માલ હો, ગૌતમ. ૨૧
૨૦
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૭
૫૯ મનને શિખામણની સઝાય. કેસી વિષે સમજાવું હો મન્ના, તને કીસી વિષે સમજાવું. હાથીજી હોય તે મે પકડ મંગાવું, ઝાંઝર પાએ જડાવું કર માહાવતને માથે બેઠાવું તે, અંકમાં દેઈ સમજાવું છે મન્ના. તને
ઘોડાજી હોય તે મેં જિત કરાવું, કરડી લગામ દેવરાવું, કરી અસવારીને ફેરણ લાગું તે, નવ નવા ખેલ ખેલાવું હો મના. ત.
હોય તો મે ચુંગી મૂકાવું, કરડે તાપ તપાવું લઈ પુકસણને ફુકણ લાગુ તે, પાણી ક્યું પિંગલાવું હો મન્ના તટ
લોઢું હોય તે મેં એરણ મંડાવું, દેય દય ધમણ ધમાવું માર ઘણા ઘમસાણ ઉડાવું તો, જંતર તાર કઢાવું હો મન્ના. ત. - જ્ઞાનીજી હોય તો મેં જ્ઞાન બતાવું, અંતર વિણા બજાવું રૂપચંદ કહે નાથ નિરંજન, જતિશું જાતિ મિલાવું. હો મન્ના. ત.
૬૦ સિદ્ધની સઝાય. શ્રી ગૌતમ પૃછા કરે, વિનય કરી શીષ નમાય; હે. " પ્રભુજી, અવિચલ થાનિક મેંસુ, કૃપા કરી માય બતાય. પ્રભુજી, શિવપુર નગર સોહામણે.
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૯૮
આઠ કરમ અલગાં કરી, સાય અંતિમ કામ; પ્રભુજી, છુટયા સંસાસ્ના દુખ થકી, એને રહેવાને કુણ ઠામ. પ્રભુજી. શિ.
વીર કહે ઉર્ધ્વ લેકમાં,સુગતિશિલાએણે ઠામહો ગૌતમ, વર્ગ છવીસન ઉપરે, તેહના બારે નામ હો ગૌતમ. શિo૩
લાખપિસ્તાલીસ જોયણે, લાંબી પોહલી જાણ ગૌતમ, આઠ જોજન જાડી વચ્ચે, છેડે પાતલિ સંત હો. ગૌતમ. ૪ ઉજવલ હાર મોતી તણે ગાય દુધ શંખ વખાણ છે ગૌતમ, એહથી ઉજલી અતિ ઘણી, સમચોરસસથાન હે ગીશિ૦૫ અજુન સેનામય દીપતી, ગઠારી મઠારી જાણ હે ગૌતમ, રફટિક રતન વચ્ચે નિર્મલી, સુહાલી અત્યંત વખાણ હ, ગૌતમ શિ. સિદ્ધ રિલા ઓલંગી ગયા,અર્ધ રહ્યા છે વિરાજ હો ગૌતમ
અલેકે શું જઈ અડયા, સર્યા અંતિમકાજહો.ગૌતમ શિou જિહાં જનમ નહી મરણ નહિ નહિ જરા નહિ રોગ હોગૌતમ શત્રુ નહિ મિત્ર નહિ, નહિ સચિગ વિગ, ગૌતમ.શિ જ ભૂખ નહિ તૃષા નહિ, નહિ હરખ નહિ શક હો ગૌતમ કર્મ નહિ કાયા નહિ નહિ વિષયા રસ લેગ હો. શિ. ૯ શબ્દ રૂ૫ રસ ગંધ નહિ નહિ ફરસ નહિ વેદ હો ગૌતમ, બોલે નહિ ચાલે નહિમૌનજિહાં નહિ ખેદ હો ગૌશિ૦૧૦ ગામનગર તિહાંકે નહિ નહિ. વસ્તિ નહી ઉજડહો ગૌતમ
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાલ સુશાલ વરતે નહિ, નહિ રોત દિવસ તિથિ વાર. હો ગૌતમ. શિ. રાજા નહિ પ્રજા નહિ, નહિ ઠાકારનહિ દાસ હો ગૌતમ મુગતિમાં ગુરૂ ચેલા નહિ, નહિ લહોડ લડાઈ તાસ હો ગૌતમ. શિ.
૧૨ અને પરમ સુખમાં ઝીલી રહ્યા, અરૂપી જોતિ પ્રકાશ હો ગૌતમ, સલાને સુખ સારીખું,સહુને અવિચલવાસહાગૌતમ શિ૦૧૩.
કેવલજ્ઞાન સહિત છે, કેવલ રિસણ પાસ હો ગૌતમ સાયિક સમક્તિ હીમતો કદિય ન હોવે ઉદાસ હો ગૌતમ શિ૦૧૪ અનંત સિહ મુગતિ ગયા, ફેર અનતા જાય હો ગૌતમ; . એર જગ્યારૂધે નહિતિમાં જાતિસમાયહોગૌતમ,શિ૦૧૫ " એ અર્થરૂપી સિદ્ધ કઇ એલખે, આણી મન વૈરાગ્ય હોગૌતમ શિવ સુંદરીવનય પામસુખઅથાગહોગૌતમ.શિ૦૧૬ ૬૧ પાંચ મહ્મવ્રતમાં પહેલા વ્રતની સજઝાય.
કપુર હવે અતિ ઉજલે રે-એ દેશી. | સકલ મનોરથ પુરવેર, સંખેરો જિનરાય, તેહ તણા સુપસાથી કરૂં પંચ મહાવ્રત સક્ઝાય. મુનિજન એહ. પહેલું વ્રત સાર, એહથી લીએ ભવને પાર રે. સુ. ૧ . . એ પહેલુ વ્રત સાર પ્રાણાતિપાત વિરમણ કહ્યું રે, પહેલું વત સુવિચાર, ત્રસ થાવર બેહું જીવની, રક્ષા કરે
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૧૦.
પ્રાણાતિપાત કરે નહિરે, ન કરાવે કેઈની પાસ કરતાં અનુમોદે નહિ ?, તેહને મુગતિમાં વાસરે. ૩
જયણાએ મુનિ ચાલતારે, જયણાએ બેસંત, જણાએ ઉભા રહેશે, જયણાએ સુવંત રે..
જણાએ ભજન કરેરે, જયણાએ બોલત, પાપ કરમ બાંધે નહિ રે, તે મુનિ મોટા મહંતરે
મહષિ પાંચે વ્રતની ભાવનાર, જે ભાવે મહષિરાય કાંતિવિજય મુનિ તેહનારે, પ્રેમે પ્રણમે પાયરે,
બીજા વ્રતની સઝાય. ભોલીડા હંસારે વિષય ન રાચીએ—એ દેશી.
અસત્ય વચન મુખથી નવિબોલીએજિમ નારે સંતાપ; મહાવત બજરે જિનવર ઈમ ભણે, મૃષા સમે નહિ પાપ.
ખારા જલથીરે તૃપ્તિ ન પામીએ, તિમ ખેટાની રે વાત સુણતાં શાતારે મિહી ન ઉપજે, વલી હેએ ધર્મને ઘાત. અત્ર
અસત્ય વચનથી વયર પરંપરા, કેય ન કરે વિશ્વાસ, સાચા માણસ સાથે ગોઠડી, મુજ મન કરવાની આસ. અ૩.
સાયા નરને સહુ આદર કરે, લેક ભણે જસ વાદ; ખોટા માણસ સાથે ગોઠડી, પગ પગ એ વિખવાદ, અટક
પાળી ન શકેરે ધર્મ વીતરાગને, કરમ તણે અનુસાર, કાંતિ વિજય કહે તે પ્રશંસીએ, કહે જે શુદ્ધ આચાર, અ૦
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર
૬૩ ત્રીજા વ્રતની સઝાય.
ચંદન મલયાગિરિ તણુંએ દેશી. ત્રીજું મહાવત સાંભલો, જે અદત્તાદાન દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાલ ભાવથી, ત્રિવિધે એ પચ્ચખાણ, તે મુનિવર તારે તરે. ૧
નહિ લાભને લેશ, કરમ ક્ષય કરવા ભણું, પેહર્યો સાધુને વેશ. તે૦
ગામ નગર પુર વિચરતાં, તૃણ માત્રજ સાર; સાધુ હેય તે નવિ લીયે, અણ આપ્યું લગાર. તે ૩ આ ચોરી કરતાં ઈહ ભવે, વધ બંધન પામંત, રૌરવ તે નરકે પડે, ઈમ શાસ્ત્ર બેલંત. તે
પર ધન લેતાં પર તણ, લીધે બાહ્ય પ્રાણ પરધન પરનારી તજે, તેહનાં કરૂં વખાણ તે
ત્રીજું મહાવ્રત પાલતાં, મોક્ષ ગયા કેહી કડી; કાંતિવિજય મુનિ તેહના, પાય નમે કર જોડી. તે ૬
૬૪ ચોથા મહાવતની સઝાય. સુમતિ જિણેસર સાહિબ સાંભ-એ દેશી. સરસતી કેરા ચરણ કમલ નમી, મહાવ્રત ચોથું રે સાર, કેહશું ભારે ભવીયણ સાંભલો, સુણતાં જયજયકાર. ૧
એહવા મુનિવરને પાએ નમું, પાલે શીયલ ઉદાર અઢાર સહસ શીલાંગ રથના ધણી, ઉતારે ભવ પાર. એટ૨
ચેથા વ્રતને સમુદ્રની ઉપમા, બીજા નદીય સમાન,
૫
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાર ઉત્તરાધ્યયને રે તે બચીસમેં, ભાખે જિન વધમાન, એ. ૩
કશ્યા મંદિરે ચોમાસો રહ્યાં, ન ચલ્યા શિયલે લગાર; તે યુલિભદ્રનેરે જાઉં ભામણે, નમો નમોરે સો સો વાર. એક
સીતા દેખીરે રાવણ મોહિયે, કીધાં કોડ ઉપાય સીતા માતારે શીલે નવી ચલ્યાં, જગમાં સહુ ગુણ ગાય. એ૫
શીયલ વિહૂણારે માણસ ફુટરા, જેવાં આવેલ કુલ શીયલ ગુણે કરી જે સોહામણું, તે માણસ બહુ મૂલ. એ૬ - નિત ઉઠીને તે સમરણ કરૂં, જેણે જગ જીત્યારે કામ; વ્રત લેઈને પાલે નહી, તેહનું ન લીજે રે નામ. એ. ૭
દશમા અંગમાંરે શીયલ વખાણુઓ,સકલ ધર્મનુંરે સારા કાંતિવિજય મુનિવર ઇમ ભણે, શીયલ પાળો નરનાર.૦ ૮
૬૫ પાંચમા મહાવ્રતની સજઝાય.
હવે રાય શેઠ વિહુ જણ–એ દેશી આજ મને રથ અતિ ઘણું, મહાવ્રત ગાવા પંચમાતણું તિહાં સર્વ થી પરિગ્રહ તજીએ, જેહને સંજમ રમણ અતી ભજીએ.
આ૦ ૧ જેહથી સંજમ યાત્રા નિરવહીએ, તે તે પરીગ્રહમાંહિ. નવી કહિએ, જે ઉપરે મુનિ ઈચ્છા હૈયે ઘણી, તેહને પરિગ્રહ ભાખે ભગધણી. આ
જે તૃષ્ણા તરૂણું શું મહિયા,તિણે વીસે વીખા ખેહીયા; તૃષ્ણ તરૂણી જસ ઘર બાલા, તે જગ સઘલાના એસીયાલા.૩
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૧૩
તૃષ્ણ તરૂણી જિણે પરિહરી, તિણે સંજમશ્રી પિતે વરી સંયમ રમણું જ ઘર પટરાણ, તેહને પાય નમે. ઇંદ્ર ઇંદાણું. આ
સંજમ રાણી શું રાતા, તેહને ઈહ ભવ પરભવ સુખસાતા પાંચે વ્રતની ભાવના કહી,તે આચારાંગ સૂ નહી ૫
શ્રી કીતિવિજય ઉવજઝાય તણો જગમાંહે જસ મહિમા ઘણો તેહને શિષ્ય કાંતિવિજય કહે, એહ સજઝાય ભણે તે સુખ લહે. આ
૬૬ શ્રી છના વતની સઝાય. સકલ ધર્મનું સાર તે કહિયે રે, મનવાંછિત સુખ જહથી લહિયે રે; રાત્રી ભોજનને પરિહાર રે, એ છ8 વત જગમાં સાર એ મુનિજન ભાવે એ વ્રત પાલે રે, રાત્રી ભોજન ત્રિવિધે ટાલો રે.
દ્રવ્ય થકી જે ચાર આહાર રે રાત્રે ન લીએ તે અણગાર રે; રાત્રી ભોજન કરતા નિરધાર રે, ઘણા જીવનો થાય સંહાર રે. મુ. " - દેવ પૂજા નવી સુજે સ્નાન રે, સ્નાન વિના કેમ ખાઈએ પાન રે પંખી જનાવર કહિયે જેહા રે, રાત્રે ચણ ન કરે તેહરે. મુ.
માકડ પીસર બેલ્યા વાણું રે, રૂધિર સમાન તે સઘલું પાણું રેઅને તે આમીષ સરીખું જાણો રે,
૩૩
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________
દિનાનાથ જબ થયે રાણે રે. મુ.
સાબર સુઅર ઘુવડ કામરે,મંજાર વિધુ ને વલી નાગ રે; રાત્રી ભોજનથી એ અવતારરે,શિવ શાસ્ત્રમાં એસો વિચાર મુN
શું ખાધાથી જલોદર થાયરે, કીડી આવે બુદ્ધિ પલાયરે; કાલીયાવડે જ ઉદરે આવે રે, કુષ્ટ રેગી તે નર થાવે રે. ૬
શ્રી સીદ્ધા જિનાગમમાં હિરે, રાત્રી ભોજનદોષ ત્યાંહિરે; કાન્તિ વિજયે કહે એ વ્રત પાલો રે, જે પાલે તે ધન્ય અવતારે રે. મુળ
૬૭ શ્રી શ્રીપાલ રાજાની સઝાય. સરસતી માત મયા કરે, આપે વચન વિલાસો, મયણાસુંદરી સતી ગાઈશું, આણી હૈડે ભાવો રે. ૧ નવ પદ મહિમા સાંભલે, મનમેં ધરી ઉલાસો રે, મયણાસુંદરી શ્રીપાલને, ફલીયો ધરમ ઉદારારે. નવ૨ માલવ દેશ માંહે વલી, ઉજેણી નયરી જાણે રે; રાજ કરે તિહાં રાજી, પુછવીપાલ નીંદર. નવ ૩ રાય તણી મનમોહની, ઘરણી અને પમ દેયરે; તાસ કુખે સુતા અવતરી, સુરસુંદરી મયણા ડરે. નવ૦૪ સુરસુંદરી પંડિત પાસે, શાસ્ત્ર ભણી મિથ્યાત રે; મયણાસુંદરી સિદ્ધાંતનો અર્થ લી સુવિચારોરે નવ ૫ રાય કહે પુત્રી પ્રત્યે, હું તુઝે તુમ જેહ રે; વંછિત વરમાગો સદા, આપું અનોપમ તેહરે. નવ ૬
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૧૫
સુરસુંદરી વર માંગીયે, પરણાવી શુચિ ઠામ રે, મયણાસુંદરી વયણ કહે, કરમ કરે તે હોરે. નવ. ૭ કરમે તુમારે આવીયે, વર વરે બેટી જેહ , તાત આદેશે કર ગ્રહી, વરીયે કુછી તેહરે. નવ૦ ૮ આબીલનો તપ આદરી, કોઢ અઢાર નિકાલ રે, સદગુરૂ આજ્ઞા શિર ધરી, હુઓ રાય શ્રીપાલશે. નવ૮ દેશ દેશાંતર ભમી કરી, આયો તે વર સંતરે, નવ રાણી પર ભલી, રાજ્ય પાપે મન રંગેરે.નવ૦૧૦ તપ પસાય સુખ સંપદા, પ્રત્યક્ષ વર્ગે પહૃતેરે; ઉપસર્ગ સવી પૂરે ટો, પાયે સુખ અનંતરે નવ૦૧૧ તપગચ્છ દિનકર ઉગી, શ્રીવિજયસેન સુરી દો, તાસ શિષ્ય વિમલ એમ વિનવે,સતી નામે આણું દોરેન ૧૨
૬૮ અબેલ તપની સઝાય જ શરૂ નમતાં ગુણ ઉપજે, બોલે આગમવાણુ શ્રી શ્રીપાલ ને મયણું, સદા એ ગુણ ખાણ. શ્રી મુનિચંદ મુનીસર, બેલે અવસર જાણ. ૧ આંબેલને તપ વરણવે, નવ ૫૦ નવેરે નિધાન, ક ટલે આશા ફલે, વાધે વસુધા વાણું. શ્રી. ૨ રોગ જાએ રોગી તણ, જાએ શેક સંતાપ; વાલા વૃંદ બેલા મિલે, પુન્ય વધે ઘટે પાપ. બી. ૩ - જજવલ આસો સુદ થકી, તપ માંડવે તિર રહ;
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૬
પરો તપ પૂનિમ લગે, કામની કંથ સનેહ. શ્રી ૪ ચૈત્ર સુદ સાતમ થકી, નવ આંબિલ નિરમાય; એમ એકાસી આંબિલે, એ ત પૂરી થાય. શ્રી૫ રાજ નિકટક પાલતો, નવ શત વર્ષ વિલિન; દેશવતીપણું આદર્યું, દીપા જગ જન. શ્રી૬ ગજ રથ સહસ તે નવ ભલા, નવ લખ તેજી તેનાર; નવ કેટી પાયદલ ભલું, નવ નંદન નવ નાર. શ્રી તપ જપ ઉજવી તે થકી લીધું નવમું સ્વર્ગ સુર નરના સુખ ભોગવી, નવમે ભવ અપવર્ગ.શ્રી ૮ હંસવિજય કવિરાયને, છમ જલ ઉપર નાવ; આપ તર્યા પર તારશે, મોહન સહજ સ્વભાવ.શ્રી,
૬૯ ઈરિયાવહિની સજઝાય. ગુરૂ સન્મુખ રહી વિનય વિવેકે, ઈરિયાવહિ પડિકમીયે પરમવ આવ પાતિક હીયે, ગુણશ્રેણિએ ચડીએ, મૃત અનુસરીયે રે.
તરીકે આ સંસાર, પાતિક હરીયેજી સશુરૂને આધાર પાર ઉતરીયેજીરે; અક્ષરને અરથ સુણીને જાણે નિમસ્ત ગદાયેલું જીરે, મિચ્છામિ દુકકડ નિકતી, ભદ્રબાહુ ગુરૂ બેલે. કૃત
પુઢવી અપતેઉ વાઉ સાધારણ તરૂબાદર સહમ સમજીને પ્રત્યેક તરૂ વિગલેંદ્રી પજતા, અપજતા અડવીસ. ૩
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________
હવે પંચંદ્રી જલચર ખેયર, ઉરપરિ ભુજપરિસર્પછરે; મણ સમુર્ણિમ દસ પજતા, અપજતા એ વીસ. શ૦ ૪
નારકી સાતે પજજ અપજજ, ચઉદ ભેદ મન ધોરાજીરે, કર્મભૂમિ અકર્મભૂમિના, નર તિસ વિચાર. મૃ. ૫
છપન અંતરદ્વીપના માણસ,ગર્ભ સં મુર્ણિમ ભેદજીરે, તે અપજના ગર્ભજ ત્રણસેં ત્રણ વલી ભેદ. કૃ૦ ૬
ભુવનપતિ દસ દસ તિરી ભક, પંદર પરમાધામીજીરે, વ્યંતર સેલ ને જોતિષી દસ ત્રિણ, છબીલીયા સુર પામી. મુ. બાર સ્વર્ગ ને નવ લોકાંતિક, નવ રવેયક પંચ અનુત્તર એ નવાણુ પજ અપજજતા, એક અઠ્ઠાણું સુરનાં મૃ૦૮
અહિયા આદે દસ પદ સાથે, પાંચસે ત્રેસઠ ગણાતાજી, છપ્પનસે ને ત્રીસ થયા તે, રાગ ને શ્રેષે હણતાં. કૃ૦ ૯ અગીયાર સહસ ને બસે સાઠ એ, મન વી કાયા તિગુણાજીરે, તેત્રીસસેને સાતમેં એંસી, તે વલી આગલ તિગુણ શુ.૧૦
કરે કરાવે ને અનુમોદે, એક લાખ તેરસેં ચાલીસછરે; ત્રણ કલસું ગણતાં તિગ લખ, ચાર હજાર ને વિસ. શ્રુ૧૧
કેવલી સિદ્ધ મુનિ સુગુરૂ આતમ, છ ગુણ લાખ અઢાર, ચોવિસ સહસ ને એકસો વિસ, સરવાલે અવધાર. શ્રત
૧૨. છઠું વરસે દીક્ષા લીધી, નવમે કેવલ ધારીરે જલ કીડા કરતાં અયમા, મુનિવરની બલીહારી. શ્રત ૧૩
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાટ
એમ સાધુ શ્રાવક પાતિક ટાલી, લહે ભવ પારજીરે; શ્રીગુભવીરનું શાસન વરતે, એકવીસ વરસ હજાર, શ્રુ॰ ૧૪ ૭૦ તેર કાઢીયાની સજ્ઝાય.
આલસ પહેલેાછ કાઠિંચા, ધમે ઢીલ કરાય રે; નિવારાજી કાર્ડિયા તેર દૂર કરશ; બીજો તે મેાહ લત્રશું, રંગે રહે લપટાય રે. નિવારેાજી કા॰
પુત્ર
૧
ત્રીજો તે અવરણ ધમાં, ખેલે અવર્ણવાદ રે; નિવારાષ્ટ્ર, કા॰ ચાયા તે દંભજ કાર્ડિયા, ન લહે વિનયે સંવાદ રે, નિવારાજી કા
ક્રોધ તે કાર્ડિયા પાંચમા, રીશે રહે અમલાય રે; નિવારેાજી. કા॰ છઠ્ઠા પ્રમાદ તે કાર્ડિયા, વ્યસને વિષ્ણુતા થાય રે. નિવારેાજી કા
3
કૃપણ કાર્ડિયે। સાતમા, ન ગમે દાનની વાત રે, નિવા આઠમા ભયથી નવી સુણે, નરકાદિક અવદા હૈ, નિવા૦ ૪ નવમે તે શેક નામે કહ્યો, શેકે છાંડે ધમ રે, નિવા દશમા અજ્ઞાને તે નિવે લહે, ધમ અધમને મમ રે. નિ૰ ૫
વિકથા નામે અગ્યારમા, લેાક વાતે ધરે પ્રીત રે; નિવા કુતુહલ કાર્ડિયા ખારમા, કૌતુક જોવા ધરે ચિત્ત રે. નિ૦૬
વિષય તે કાર્ડિયા તેરમા, નારી સાથે ધરે નેહ રે; નિવા॰ શ્રી મહિમાપ્રભસૂરિના, ભાવ સાધુ ધન તેહ રે.નિ૦૭
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________
3
૭૧ અરણિક મુનિની સજઝાય. અરણિક મુનિવર ચાલ્યા ગોચરી, તડકે દાઝે શીશો ; પાય અણુવા રે વે પરજલે, તનુ સુકમાલ મુનીશ ઇ. ૧
મુખ કરમાણું રે માલતી ફુલ મ્યું, ઉભો ગોખની હેઠે ખરેરે બપોરે રે દીઠે એકલ, મહી માનની દે છે. અરણિ
વયણ રંગીલી રે નયણે વિધિ, ઋષિ શૃંયો તેણે ઠાણે છે દાસીને કહે ભારે ઉતાવલી, એ ઋષિ તેડી આણે છે. અરણિ.
પાવન કીજે રે ઋષિ ઘર આંગણું વહારો મોદક સારાજી, નવયૌવન વય કાયા કાં દહે, સફલ કરો અવતારે છે. અર૦
ચંદ્ર વદની એ ચારિત્ર ચૂકવ્યું, સુખ વિલસે દિન રાતાજી; એક દિન રમતાં રે ગોખે સેગડે, તવ દીઠી નિજ માતાજી. અર૦
અરણિક અરણિક કરતી માં ફિરે, ગલિયે ગલિયે મજા છે, કહો કેણે દીઠા રે મહારે અરણિકે, પૂછે લેક હજાર જી. અરણિ.
હું કાયર છું રે મારી માવડી, ચારિત્ર ખાંડાની ધારે છ ધિગ ધિગ વિષયા રે માહરા જીવને મેં કીધે અવિચારો છે, અરણિ.
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર૦. ઉતર્યો તિહાંથી રે જનની પાય પડયે, મનશું લાન્ય તિવાર છે, વછ તુજ ન ઘટે રે ચારિત્ર ચૂછ્યું, જેહથી શિવ સુખ સારે છે, અરણિ.
૮ એમ સમજાવી રે પાછો વાલી, આણો ગુરૂને પાસો છે; સદગુરૂ દીએ રે શીખ ભલી પરે, વૈરાગે મન ભાસ્યો છે, અરણિ૦
અગ્નિ ધખંતી રે શિલા ઉપરે, અરણિકે અણસણ કીધે જી; રૂપવિજય કહે ધન્ય તે મુનિવરૂ, જિણે મનવંછિત લીધે . અરણિ.
૧૦, કર અથ મેઘકુમારની સઝાય. ધારિ મનાવે રે મેઘકુમારને રે, તે મુજ એકજ પૂત તુજ વિણ સુનાં રે મંદિર માલિયાં રે, રાખો રાખો ઘર તણાં સૂત. ધારિણી,
તુજને પરણાવું રે આઠ કુમારિકા રે, સુંદર અતિ સુકમલ, મલપતી ચાલે રે વન જેમ હાથણ રે નયણ વયણ સુવિશાલ. ધારિણું..
મુજ મન આશા રે પુત્ર હતી ઘણું રે, રમાડીશ વહુનાં રે બાલ, દેવ અટારો રે દેખી નવિ શક્યો રે, ઉપાયો એહ જંજલ. ધારિણી,
ધણ કણ કંચન રે ઋદ્ધિ ઘણી અ રે, ભગવો ભેગ સંસાર; છતી ઋદ્ધિ વિલસો રે જાયા ઘર આપણે રે, પછે
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર
લેજે સંયમ ભાર. ધારિણી
મેવકુમારે જે માતા પ્રત્યે બૂઝાવી રે, દીક્ષા લીધી વીરજીની પાસ, પ્રીતિવિમલરે ઈણિ પરે ઉરે રે, પહોતી મહારા મનડાની આશ. ધારિણી, ૭૩ શ્રી શાંતિનાથને દશમે ભવ મેઘરથ રાજાની
સઝાય. * દશમે ભવે શ્રી શાંતિજી, મેઘરથ જીવડા રાય; રૂડારાજા. પિસહ શાલામાં એકલા પોસહ લિયો મન ભાયા રૂડા રાજા. ધન્ય ધન્ય મેઘરથ રાય છ, જીવદયા ગુણ ખાણ ધમી રાજા. ધન્ય
ઈશાનાધિપ ઇંદ્ર, વખાણ મેઘરથ રાય, રૂડા રાજ, ધર્મ ચલાવ્યો નવિ ચલે, મહાસુર દેવતા આય; રૂડા રાજા. ૨ - પારેવું સીંચાણા મુખે અવતરી, પડીયું પારેવું ખોલા માહે રૂડા રાજા. રાખ રાખ મુજ રાજવી, મુજને સીંચાણે ખાતે, રૂડા રાજા, ધન્ય
સીંચાણે કહે સુણે રાજીયા, એ છે મહારો આહાર રૂડા રાજા મેઘરથ કહે સુણ પંખીયાં, હિંસાથી નરક અવતાર, રૂડા પંખી, ધન્ય
શરણે આવ્યું રે પારેવડું, નહીં આપું નિરધાર; રૂડા પંખી. માટી મગાવી તુજને દીઉં, તેહનો તું કર આહાર, રૂડા પંખી. ધન્ય
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર
માટી ખપે મુજ એહની, ઢાં વલી તાહરી દે; રૂડા રાજ. જીવદયા મેધરથ વસી, સત્ય ન મેલે ધમી તેહ; રૂડા રાજા. ધન્ય
કાતી લેઈ પિંડ કાપીને, લે મસ તું સીંચાણુ, રૂડા પંખી. ત્રાજીયે તાલાવી મુજને ઢીએ, એ પારેવા પ્રમાણ; રૂડા રાજા. ધન્ય
e
ત્રાજીએ મગાવી મેધરથ રાયજી, કાપી કાપી મૂકે છે મસ, રૂડા રાજા, દેવ માયા ધારણ સમી, નાવે એકણુ અશ, રૂડા રાજા. ધન્ય
ભાઈ સુત રાણી વલવલે, હાથ ઝાલી કહે તેહ; ધેલા રાજા. એક પારેવાને કારણે, શું કાપેાછે। દેહ, ધેલા રાજાધ૦ ૯
મહાજન લેાક વારે સહુ, મ કરે। એવડી વાત. રૂડા રાજા, મેરથો કહે ધમ લ બલાં, જીવયા મુજ યાત; રૂડા રાજા. ધન્ય
૧૦
ત્રાજીચે બેઠા રાજવી, જે ભાવે તે ખાય; રૂડા પ’ખી. જીવથી પાવા અધિકા ગણ્યા, ધન્ય પિતા તુજ માય; રૂડા રાજા, ધન્ય
૧૧
ચડતે પરિણામે રાજવી, સુર પ્રગટયા તિહાં આય; રૂડા રાજા. ખમાવે બહુ વિષે કરી, લળી લળી લાગે છે પાચ ા રાજા. ધન્ય
કર
ઈંદ્રે પ્રશંસા તાહારી કરી, તેહવેા તુ છે. રાય, રૂડા
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩ રાજ, મેઘરથ કાયા સાજી કરી, સુર પોતે નિજ ઠાય, રૂડા રાજા. ધન્ય
- ૧૩ સંયમ લી મેઘરથ રાયજી, લાખ પૂરવનું આય; રૂડા રાજા. વિશસ્થાનક વિધે સેવિયાં તીર્થકર ગાત્ર બંધાય; રૂડા રાજા. ધન્ય
૧૪ ઈગ્યારમે ભવે શ્રી શાંતિજી, પિતા સર્વારથ સિદ્ધ રૂડા રાજા. તેત્રીસ સાગર આઉખું, સુખ વિલસે સુર બહુ રૂડા રાજા. ધન્ય
૧૫ એક પારેવા દયાથી, બે પદવી પામ્યા નરિંદ, રૂડા રાજા. પાંચમા ચક્રવર્તિ જાણિયે શેલમા શાંતિજિર્ણદ; રૂડા રાજા. ધન્ય
૧૬ બારમે ભવે શ્રી શાંતિજી, અચિરા કૂખે અવતાર રૂડા રાજા. દીક્ષા લેઈને કેવલ વર્યા, પહેતા મુગતિ મજાર; રૂડા રાજા. ધન્ય
ત્રીજે ભવે શિવસુખ લહ્યા,પામ્યા અનંતુ જ્ઞાન રૂડા રાજા. તીર્થંકર પદવી લહી, લાખ વર્ષ આયુ જાણ; રૂડારાજા.૦૧૮
દયાથકી નવનિધિ હોવે, દયા તે સુખની ખાણ, રૂડારાજા, ભવ અનંતની એ સગી,દયાતે માતા જાણ રૂડા રાજા,ધ૧૯.
ગજ ભવે શશલો રાખિયે, મેઘકુમાર ગુણ જાણ રૂડા રાજા શ્રેણિકરાય સુત સુખ લહ્યાં, પોકાતા અનુઘર વિમાન; રૂડા રાજા. ધન્ય
૧૭
- ૧૦
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર:
એમ જાણી દયા માલજે, મનમાંહે કરૂણા આણ રૂડા રાજા. સમય સુંદર એમ વિનવે, દયાથી સુખ નિવણ રૂડા રાજા. ધન્ય
૭૪ પ્રથમ વ્યાખ્યાન પ્રથમ સજઝાય.
હાલ પહેલી. પર્વ પmષણ આવિયાં, આનંદ અંગે ન માય રે, ઘર ઘર ઉત્સવ અતિ ઘણા, શ્રી સંધ આવીને જાય રે. પd પજુષણ આવિયાં.
જીવ અમારી પલાવિયે, કીજિયે વ્રત પચ્ચખાણ ભાવ ધરી ગુરૂ વંદિયે, સુણિયે સૂગ વખાણ રે. ૫૦ ૨
આઠ દિવસ એમ પાલિય, આરંભનો પરિહારો રે નાવણું ઘોવાણ ખંડણ, લેપણ પીસણ વારો રે પર્વ. ૩
શક્તિ હોય તે પચ્ચખીયે, અઢાયે અતિ સારો છે પરમ ભક્તિ પ્રીતિ લાવીયે, સાધુને ચાર આહારે રે. ૫૦૪
ગાય સોહાગણ સવિ મલી, ધવલ મંગલ ગીત રે પકવાને કરી પિોષિ, પારણે સાહામિ મન પ્રીત રે. ૫૦ ૫
સત્તર ભેદી પૂજા રચી, પૂજિયે શ્રી જિનરાય રે આગલ ભાવના ભાવિયે, પાતક મલ જોવાય છે. ૫૦ ૬
લેર કરાવે રે સાધુજી, બેસે બેસણાં માંડી છે શીર વિલેપન કીજિયે, આલસ અંગથી છડી રે. ૫૦ છે.
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર૫
ગજગતિ ચાલે ચાલતી, સોહાગણ નારી તે આવે રે, કુંકુમ ચંદન ગયુંઅલી, મોતિયે એક પૂરાવે રે, ૫૦ ૮
રૂપા મોહરે પ્રભાવના, કરિયે તવ સુખકારી રે શ્રી ક્ષમાવિયકવિ રાયને, બુધ માણકવિજયજયકારી રે, ૫૯ પ્રથમ વ્યાખ્યાન દ્વિતીય સક્ઝાય.
ઢાલ બીજી. (એ છીંડી કિહાં રાખીએ દેશી) પહેલે દિન બહુ આદર આણી, કલ્પસૂત્ર ઘર શાહે; કુસુમ વસ્ત્ર કેસરશું પૂછ, રાતિજગે લિયે લાહેરે, પ્રાણું, કલ્પસૂત્ર આરાધો, આરાધી શિવ સુખ સા રે ભવિ જન કલ્પસૂત્ર આરાધો.
પ્રહ ઉઠીને ઉપાશ્રયે આવી, પૂછ ગુરૂ નવ અંગે વાજિંત્ર વાજતાં મંગલ ગાવતાં, હુંલી દિયે મન રંગેરે પ્રાર
મન વચ કાય એ ત્રિકરણ શુદ્ધ, શ્રીજિનશાસન માંહે સુવિહિત સાધુતણે સુખ સુણિયે ઉત્તમ સૂત્ર ઉમાહી રે. પ્રાર૩
ગિરિમ હે જિમ મેરૂ વડે ગિરિ, મંત્રમાંહે નવકાર વૃક્ષમાંહે કલ્પવૃક્ષ અનુપમ, શાસ્ત્રમાંહે કહ૫ સાર રે. પ્રા. ૪
નવમા પૂર્વનું દશા શ્રુત, અધ્યયન આઠમું જેહ, ચૌદ પૂર્વધર શ્રીમદ્રબાહુ, ઉદ્વર્યું શ્રીક૯૫ એહ રે. પ્રા. ૫
પહેલા મુનિ દશ ક૯૫ વખાણે, ક્ષેત્ર ગુણ કહ્યા તે વતીય રસાયન સરિખું એ સૂત્ર, પૂરવમાં નહિ ફેરરે. પ્રા૦૬
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૨૬
નવશે... ત્રાણું વરસે વીરથી, સદા કપ વખાણુ, ધ્રુવસેન રાજા પુત્રની આરતી, આનંદ પુર મડાણરે. પ્રા૭ અઠ્ઠમ તપ મહિમા ઉપર, નાગકેતુ દૃષ્ટાંત; એ તા પીઠિકા હવે સૂત્ર વાંચના, વીરચરિત્ર સુણા સત રે. પ્રા૦ ૮
જમૂદ્રીપમાં દક્ષિણ ભરતે, માહણ કુંડ સુઠામ; આષાઢ શુદ્ધિ છેડે વિયા, સુરલેાકથી અભિરામ રે. પ્રા૦૯
રૂષભદત્ત ધરે દેવાનંદા, કુખે અવતરિયા સ્વામી, ચૌદ સુપન દેખી મન હરખી, પિયુ આગલ કહી તામરે.પ્રા૦૧૦
સુપન અ કથો સુત ઢાશે, એહવે ઇંદ્ર આલેાચે બ્રાહ્મણુ ધર અવતરિયા દેખી, બેઠે। સુર લોક શેાધેરે, પ્રા૦૧૧
ઈંદ્રે સ્તત્રી ઉલટ આણી, પૂરણ પ્રથમ વખાણ; મેઘકુમાર કથાથી સાંત્રે, કહે બુધ માણુક ાણી ૐ, પ્રા॰ ૧૨
દ્વિતીય વ્યાખ્યાનની સજઝાય. ઢાળ ત્રીજી.
પ્રથમ ગાવાલાતણે ભવે જી–એ દેશી.
ઇંદ્ર ત્રિચારે ચિત્તમાં છ, એ તા અરિજ વાત; નીચ કુલે નાવ્યા કદા જી, ઉત્તમ પુરૂષ અવાત, સુગુણ નર, જુએ જુએ ક્રમ પ્રધાન; ક્રમ સબલ બલવાન, સુ૦ ૧ આવે તે। જન્મે નહી જી, જિન ચક્રી હરિ રામ;
',
ઉગ્ર ભાગ રાજનકુલે જી, આવે ઉત્તમ ઠામ. સુ ર
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર૭
કાલ અનતે ઉપના છે, દશ અચ્છેરા રે હાય, તિણે અચ્છેરું એ થયું છે, ગભહરણ દશમાંહે. સુ. ૩
અથવા પ્રભુ સત્યાવીશમાં જી, ભવમાં ત્રીજી જન્મ મરીચિ ભવ કલમદ કિયે છે, તેથી બાંધ્યું નીચ કર્મ.સુ.૪
ગાત્ર કમ ઉદયે કરી છે, માહણકુલે ઉવવાય; ઉત્તમ કુલે જે અવતરે છે, ઇંદ્રિજીત તે થાય. સુ ૫
હરિણમેષી તેડીને જી, હરિ કહે એહ વિચાર વિપ્ર કુલથી લેઈ પ્રભુજી, ક્ષત્રિય કુલે અવતાર. સુઈ ૬
રાય સિદ્ધારથ ઘર ભલી જી, રાણું ત્રિશલા દેવી; તાસ કુખે અવતરિયા જી, હરિ સેવક તતખેવ. સુર ૭
ગજ વૃષભાદિક સુંદરૂ છ, ચૌદ સુપન તિણિ વાર દેખી રાણી જેહવાં છે, વર્ણવ્યાં અને સાર. સુ૦ ૮
વર્ણન કરી સુપન તણું જ, મુકી બીજુ વખાણ શ્રીક્ષાવિજય ગુરૂ તણે છે, કહે માણક ગુણખાણ. સુલ ૯ તતીય વ્યાખ્યાન સજઝાય. ઢાલ ચોથી.
મહારી રહી છે સમાણી–એ દેશી. દેખી સુપન તવ જાગી રાણી, એ તો હિયડે હેતજ આણું રે, પ્રભુ અર્થ પ્રકાશે, ઉઠીને પિયુ પાસે તે આવે. કામલ વચને જગાવે રે
કર જોડીને સુપન સુવે, પતિને મન ભાવે છે. પ્ર. કહે રાજા સુણ પ્રાણુ પિયારી, તુમ પુત્ર દેશે સુખકારી રે....૦૨
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૨૮ જાઓ સુભગે સુખસક્ઝા, શયન કરોને સાથે રે પ્રક નિજ ઘર આવી રાત્રિ વિહાઈ, ધર્મ કથા કહે બાઈ રે. પ્ર ૩
પ્રાતઃ સમય થયો સૂરજ ઉગ્યો,ઉો રાય ઉમારે, પ્રવ કૌટુંબિક નર વેગે બોલાવે, સુપન પાઠક તેડાવે રે. પ્ર. ૪
આવ્યા પાઠક આદર પાવે, સુપન અર્થ સમજાવે રે, દ્વિજ અર્થ પ્રકાશે. જિનવર ચઢી જનની પેખે, ચૌદ સુપન સુવિશેષે. કિ .
વાસુદેવની માતા સાત, ચાર બલદેવની માત રે, દિ. તે માટે એ જિન ચક્રી સારે, હશે પુત્ર તુમારો ૨. દ્વિ- ૬
સુપન વિચાર સુણ પાઠકને સંતોષ નૃપ બહુ દાને રે, સુપન પાઠક ઘરે બોલાવી, નૃપરાણી પાસે આવી રે. દિ. ૭
સુપન કહ્યાં તે સંખે, સુખ પામી પ્રિયા તતખેવે રે. દિ.. ગર્ભપોષણ કરે હવે હર્ષ, રાણી અંગે આનંદ વધે છે. હિન્દુ પંચ વિષય સુખ રગે વિલસે, અબપુણ્ય અને રથ ફલશે રે એટલે પૂરું ત્રીજું વખાણ કરે માણક જિનગણ શાન દ્વિ-૯ચતુર્થ વ્યાખ્યાન સજઝાય, હાલ પાંચમી.
મન મેહનારે લાલ–એ દેશી. ધનદ તણે આદેશથીરે, મન મોહનાં રે લાલ તિર્ય ગુજભક દેવ રે, જગ સેહનાં રે લાલ, રાય સિદ્ધારીને ધિરે રે. મe વૃષ્ટિ કરે નિત્યમેવ છે. જવ - ૧
કનક રણ મણિ રીગની રે, મ ઘણ કણ ભૂષણ
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર" પાન રે. ૪૦ વરસાવે ફલ ફુલનીરે,મ. નૂતન વસનિધાન.જજર
વાધે દોલત દિન પ્રત્યે રે મ તેણે વર્ધમાન હેત રે જ દેશું નામજ તેહનું રે, મ માત પિતા સંકેત છે. જ૦ ૩
માતાની ભક્તિ કરી રે, મનિશ્ચલ પ્રભું રહ્યા તામ રે; જ માતા આરતી ઊપની રે, મ શું થયું ગર્ભને આમ રે. જ૦ ૪ ચિંતાતુર સહુ દેખીને રે, મ પ્રભુ હાલ્યા તેણી વાર જ હર્ષ થયે સહુ લેકને રે, મ આનંદમય અપાર છે. જ૦ ૫
ઉત્તમ ડેહલા ઉપજે રે, મ દેવપૂજદિક ભાવ રે, જ પૂરણ થાયે તે સહુ રે, મા પૂરવ પુણ્ય પ્રભાવ રે. જ૦ ૬.
નવ માસ પૂરા ઉપરે, મ૦ દિવસ સાહાડા સાત રે, જ ઉચ્ચ સ્થાને રાડ આવતાં રે, મ વાયે અનુકુલ વાત રે. જ
વસંત ઋતુ વન મોહિયાં રે, મજન મન હર્ષ ન માય રે, જચૈત્ર માસ શુદિ તેરશે રે. ભ૦ જિન જમ્યા આધી રાત રે, જ
અજુવાલું વિહું જગ થયું રે મ વ જય જયકાર રે, જરા ચોથું વખાણ પૂરણ ઇહાં રે મા. બુધ માણેક વિજય હિતકાર રે. જ
પંચમ વ્યાખ્યાન સજઝાય, ઢાલ છી.
સુણે મેરી સજની રજની ન જાવે -એ દેશી - જિનનો જન્મ મહત્સવ પહેલો, છપ્પન દિશિ કુમરી
૩૪
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________
પરવ
વહેલા રે; ચાસઠ ઈંદ્ર મલી પછે ભાવે રે, જિનને મેરૂશિખર લઈ જાવે રે,
१
ક્ષીર સમુદ્રનાં નીર અણાવી રે, કના રજત મણિ કુંભ રચાવી રે; એક ક્રાટિ સાઠ લાખ ભરાવે ?, એહવે ઈંદ્રને સંદેહ આવે ૨.
૨
જલધારા કેમ પમશે બાલ રે, તત્ર પ્રભુ હરિનેા સંશય ટાલ રે; અંગુઠે કરી મેરૂ હલાવે રે, હિર ખામીને જિન વ્હેવરાવે રે.
૩'
ખાવનાચન અંગે લગાવે હૈં, પૂછ પ્રણમી ઘરે પધરાવે રે, સબલ વિધાની સિદ્ધારથ રાજા ૨, દશ જિન ઉત્સવ કરી તાજા રે.
*
કુકુમ હાથ દિયે ધરબારે રે, વાજાં વાગે વિવિધ પ્રકારે ૨, ધવલ મંગલ ગારી ગાવે રે, સ્વજન મન પાવે રે.
કુટુંબ તે
૫
પકવાનશું પાષી નાત રે, નામ થયું વમાન વિખ્યાત રે; ચંદ્રકલા જિમ વાધે વીર રે, આઠ વરસના થયા વડ વીર રે.
દેવ સભામાં ઇંદ્ર વખાણે રૈ, મિથ્યાદષ્ટિ સુર નવિ માને રે; સાપનું રૂપ કરી વિકરાલ હૈ, આયૈ। દેવ ઔીવરાવવા ખાલ રે,
નાખ્યો નીરે હાથે સાહી હૈ, બાલક રૂપ કરી સુર ત્યાંહી રે, વીરની સાથે આવ્યા રમવા રે, જાણી હાર્યાં સુર તે ખલમાં ૨,
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫31
નિજ ખેલે વીરને ચઢાવે , સાત તાડ પ્રમાણ તે ચાવે; વીર માર્યો મુષ્ટિપ્રહાર, બનાસુર તે કર્યો પિકાર ૨.૯
દેવ ખમાવી કહે સુણ ધીર રે, જગમાં મોટો તું મહાવીર રે; માત પિતા હવે મહુરત વારૂ રે, સુતને એહલે ભણવા સારૂ છે.
૧૦ આવી ઇંદ્ર તે પૂછવા લાગ્યો રે, વીરે સંશય સહેલો ભાગ્યે જ જન વ્યાકરણ તિહાં હેવે રે, પંડયા ઉમે આગલ જોવે રે.
૧૧ મતિ મૃત અવધિજ્ઞાને પૂરા રે સંખેમાતપે શરા રે અતિ આગ્રહથી પરણ્યા નારી રે, સુખ ભોગવે તેહશું સંસારી રે.
નંદિવદ્ધન વડે ભાઈ રે, બહેની સુદંસણ બહુસુખદાયી રે, સુરલોકે પહેતાં માય ને તાય રે, પણું અભિગ્રહ વીરને થાય છે.
૧૩ દેવ લોકાંતિક સમય જણાવે રે, દાન સંવત્સરી દેવા મંડાવે રે, માગશિર વદિ દશમી વ્રત લીન રે, તીવ્ર ભાવથી લાચ તવ કીને રે.
૧૪ દેશ વિદેશે કરે વિહાર રે, સહ ઉપસર્ગ જે સબલ ઉદાર રે; પૂરું પાંચમું વખાણ તે અહીં ૨, પરભણે માણુક વિબુધ ઉમાહી રે,
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩૨
ષષ્ટ વ્યાખ્યાન મક્ઝાય.
હાળ સાતમી,
થયની દેશી. ચારિત્ર લેતાં બંધ મુક્યું, દેવદુષ્ય સુરનાથે જ અર્ધ તેહનું આપ્યું પ્રભુ છે, બ્રાહ્મણને નિજ હાથે છે. ૧
વિહાર કરતાં કોટે વળગ્યું, બીજું અર્થ તે ચેલ છે, તેર માસ સચૅલક રહિયા, પછે કહિયે અવેલ છે.
પન્નર દિવસ રહી તાપસ આશ્રમે સ્વામી પ્રથમ ચોમાસેજી અસ્થિગામે પહોંતા જગગુરૂ, શુલપાણિની પાસે છે. ૩ | કષ્ટ સ્વભાવ વ્યંતર તેણે કીધા, ઉપસર્ગ અતિ ઘોર, - સહી પરિસહ તે પ્રતિબંધી, મારી નિવારી શેર છે. ૪
મેરાક ગામે કાઉસ્સગ પ્રભુજી તાપસ તિહાં કરભેટ્રીઝ, અહજીંદનું માન ઉતાર્યું, ઇંદ્ર આંગુલી છેદી જી ૫
કનકબલે કેશિક વિષધર, પરમેશ્વર પડિબાહ્યો છે ધવલરૂધિર દેખી જિન દેહે જાતિ સમરણ સેહ્યા છે. ૬
સિંહ દેવ જી કિયો પરિસહ, ગંગા નદી ઉતારે છે, નાવ નેમ જ્ઞાન કરતો દેખી,કંબલ સંબલ નિવારે છે. ૭
ધર્માચાર્ય નામે મંખલી, પુત્રે પરિઘલ જલાલા , તેજલેશ્યા મૂકી પ્રભુને, તેહને જીવિત દાન આલ્યાં છે. ૮ તે વાસુદેવ ભવે પૂતના રાણી, વ્યંતરી તાપસ પે છે, જટા ભરી જલ છાંટે પ્રભુને, તે પણ ધ્યાનસ્વરૂપ છે. ૯
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ઇંદ્ર પ્રશંસા અણુમાનો સંગમ ફરે બહુ દુઃખ દીધાં છે, એક રાત્રિમાં વીશ ઉપસર્ગ, કર મિઠેર તેણે કીધા છે. ૧૦ - છમાસવાડા કે પડિયે, આહાર અસૂઝતો કરતો છે; નિશ્ચલ ધાને નિહાળી પ્રભુનું, નાઠે કર્મથી ડરતે છે. ૧૧
હજી કમ તે અઘેર જાણી, મને અભિગ્રહ ધારે જી; ચંદનબાલા અડદને બાલે, ષટમાસી તપ પારે છે. ૧૨
પૂરવ ભવ વેરી ગોવાલે, કોને ખીલા ઠેક્યા છે, ખરક વૈધે ખેચી કાઢયા, ઇશુપેરે સહુ કર્મ રોક્યાં છે. ૧૩ તે બાર વર્ષ સહેતાં ઇમ પરિસ, વૈશાખ શુદિદિન દશમીજી કેવલજ્ઞાન ઉપન્યું પ્રભુને, વારી ચિવું ગતિ વિષમી છે. ૧૪
સમોસરણ તિહાં દેવે રચિયું, બેઠા ત્રિભુવન ઈશ છે, શમિતા અતિશય ચોત્રાશે, વાણુ ગુણ પાંત્રીસ જી ૧૫ - ગૌતમ પ્રમુખ એકાદશ ગણધર, ચૌદસહસ મુનિરાય છે; સાધવી છત્રીસ સહસ અને પમ, દીઠે દુર્ગતિ જાય છે. ૧૬
એક લાખને સહસ ઓગણસાઠ, શ્રાવક સમકિતધારી છે, ત્રણ લાખને સહસ અઢારશે, શ્રાવિકા સેહે સારી છે. ૧૦ - સ્વામી ચઉહિ સંધ અનુક્રમે, પાવાપુરી પાય ધારે છે, કાર્તિક વદિ અમાવાસ્યા દિવસે, પહોતા મુકિત મઝારે છ. ૧૮
પર્વ દીવાલી તિહાંથી પ્રગટયું, કીધે દીપ ઉદ્યોત છે રાય મલીને તિણે પ્રભાતે, ગૌતમ કેવલ હેત છે. ૧૯
તે શ્રીગૌતમ નામ જપતાં, હે મંગલમલ છે
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩૪
વીર સાતે ગયાથી નવશે, એંશી વરસે સિદ્ધાંત છે. ૨૦
શ્રી ક્ષમાવિજય શિષ્ય બુધ માણેક કહે, સાંભલો શ્રોતા સુજાણજી(કલ્પસરની પુસ્તક રચના દેવાદિગણે કીધીજી) રમ જિણેસર તવ એ ચરિત્ર, મૂક્યું છ વખાણ છે. ૨૧ ષષ્ઠ વ્યાખ્યાન દ્વિતીય સઝાય.
ઢાળ આઠમી.
દેશી ભમરાની. કાશી દેશ બનારસી, સુખકારી રે, અશ્વસેન રાજાન, પ્રભુ ઉપકારીરે, પટ્ટરાણી વામા સતી, સુટ રૂપે રંભ સમાન. પ્ર૧ ચૌદ વમ સુચિત ભલાસુo જમ્યા પાસ કુમાર;મ પિષ વદિ દશમી દિને, સુસુર કરે ઉત્સવ સાર. પ્ર. ૨ દેહમાન નવ હાથનું, સુ૦ નીજ વરણ મને હાર; પ્ર. અનુક્રમે જોબન પામિયા, સુ પણ પારવતી નાર. પ્ર. ૩ કમઠ તણે મદ ગાલી, સુ કાઢયો જલતે નાગ; પ્રક નવકાર સુણાવી તે કિયા, સુo ધરણરાય મહાભાગ. પ્ર. ૪ પિષ વદી એકાદશી, સુ. શ્રત લેઈ વિચરે સ્વામપ્ર વડતલ કાઉસગે રહ્યા, સુત્ર મેઘમાલી સુર નામ. પ્ર૫ કરે ઉપસર્ગ જલવૃષ્ટિને, સુઇ આવ્યું નાસિકા નીર, પ્ર. ચૂક્યા નહિ પ્રભુ ધ્યાનથી, સુર સમરથ સાહસ ધીર. પ્ર. ૬ ચિત્ર વદી ચોથને દિને, સુ પામ્યા કેવલ નાણુ પ્ર. ચઉવિહા સંઘ થાપી કરી, આવ્યા સમેતગિરિ ઠાણ. પ્ર. ૭
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩૫ પાળી થાય તે વર્ષનું, પહેલા મુકિત મહંત, મe શ્રાવણ શુદિ દિન અમી, શુ કીધે કમો અંત. પ્ર. ૮ પાસ વીરને ખાંત, સુ૦ વર્ષ અઢીશે જાણ; પ્ર૦ કે માણસ જિન દાસને, સુ કી કાદિ કલ્યાણ ૫૦ ૯
સપ્તમ વ્યાખ્યાન સઝાય.
હા નવમી.
છેમતવાલે સાજના–એ દેશી. શૌરીપુર સમુદ્રવિજય ઘરે, સિવા દેવી કુખે, સારે છે કાર્તિક વદી બારસ દિન, અવતર્યા નેમ મારો રે, જો જય જિન બાવીશમો. ચૌદ સ્વમ રાણુએ પેખિયાં, કર મ તણે વિચાર રે શ્રાવણ શુદિ દિન પંચમી, પ્રભુ જન્મ દુઓ જયકારરે, જ૦૨ સુરગિરિ ઉત્સવ સુર કરે, જિનચંદ્ર કલા જિમ વાધે છે એક દિન રમતાં રંગમાં, હરિ આયુધ સઘલાં સાધે રે. જa ખબર સુણુ હરિ શંકિયા, પ્રભુ લધુ વય થકી બ્રહ્મચારી રે; બલવંત જાણુ જિનને, વિવાહ મનાવે મુરારી રે. જો ૪ જાન લઈ જાદવ આગ્રહે, જિન આવ્યા તેરણ બાર રે, ઉગ્રસેન ઘર આંગણે, તવ સુણુ પશુ પિકાર રે. જ૫ કરૂણાનિધિ રથ ફેરવ્ય, નવિ મા કહેશું કેહને રે, રાજુલને ખટકે ઘણું, નવ ભવનો સ્નેહ છે જેહ ને રે જ૬ દાન દેઈ સંચમ લિયે, શ્રાવણ છ અજુઆલી રે;
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩૬ ચાપન દિન છસ્થ રહી, લઘુકેવલ કમને ગાલી રે જ છે આશ વદી અમાવાસે, દેઈ દેશના પ્રભુજી સારી રે; પ્રતિબંધ પામી વ્રત લિયે, રહે નેમ રાજુલ નારી રે. જ૦૮ આષાઢ શુદી દિન અષ્ટમી, પ્રભુ પામ્યા ૫૪ નિર્વાણે રે; રેવતગિરિવર ઉપરે, મધ્યરાત્રિયે તે મન આણે રે. જ૦ ૯ શ્રી પાર્શ્વનાથ થયા પહેલાં, કયારે નેમ થયા નિરધાર રે, સાડા સાતસે વ્યાશી હજાર વર્ષે, ચિત્ત માંહે ચતુર
વિચારે. જ૦ ૦ સહુકે જિનનાં આંતરા, મન દઈ મુનિવર વાચે રે, ઈહાં પુરણ વ્યાખ્યાન સાતમું સુનું પુણ્ય ભંડારને સાચે રે. ૪૦ ૧૧
અષ્ટમ વ્યાખ્યાન સજઝાય.
ઢાળ દશમી બે બે મુનિવર વિહરણ પાંગજી-એ દેશી. ઈક્ષાકુ ભૂમે નાભિ કુલગર ઘરે જી, સોહે મરૂદેવી તસ નાર રે; અષાઢ વદી સુર લેકથી ચલી રે, અવતરિયા જગ સુખકાર રે. પ્રણો ભવિજન આદિ જિણેસર રે. ગજ વૃષભાદિક ચૌદ સુહણેજી, દીઠાં માડિયે માઝમ રાત રે, સુપન અર્થ કહે નાભિકુલગરૂજી, હોશેનંદન વીરવિખ્યાતરે....૦૨ ચત્ર અંધારી આઠમે જનમિયા છ, સુર મલો ઉત્સવ સરિગરિ કીધ રે દી વૃષભ તે પહેલે સુપને છે, તેણે કરી નામ રૂષભ તે દીધી . પ્રક વાધે રૂષભજી કલ્પ વેલી ક્યું રે દર્શન દીઠે સકલ સમૃદ્ધિ રે,
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________
બાલકરૂ કરીને દેવતા છે, ખેલે જિન સાથે હિત વૃદ્ધિ પ્રઈ ; . કુમારી સુનંદા બીજી સુમંગલા જી, જિનને પરણાવી હરિ આય રેથાપી અધ્યા નગરી વસાવીને રે. થાપી રાજનીતિ તિણ હાય રે મ
પ રીતિ પ્રકાશી સઘલી વિશ્વની રે, કિ અયિ મણી કૃષી વ્યવહાર રે, એકશ વીશ અને નર નારી કહ્યા રે, પ્રભુજી યુગલા ધર્મ નિવાર રે. પ્ર . ૬ - ભરતાદિક શત પુત્ર સહામણા રે બેટી બ્રાહ્મી સુંદરી સાર રે. લાખ ત્રાશી પૂરવ ગુડીપણે જી, ભોગવી ભોગ ભલા મહાર રે. પ્ર.
દેવ કાંતિક સમય જણાવિયો રે, જિનને દીક્ષાનો વ્યવહાર રે, એક કટિ આઠ લાખ સેવન દિન પ્રત્યે રે, દેઈ વરષીદાન ઉદાર રે પ્ર
ચૈત્ર અંધારી આઠમ આઇ રે, સંયમ મુષ્ટિ કરી લોચ રે, શ્રેયાંસ કમર ઘરે વરષી પારણું , કીધું ઈશ્નરસે ચિત્ત સાથ રે, પ્ર
સહસ્ત્ર વર્ષ લાગે છદ્મસ્થપણે રહ્યા છે, પછી પામ્યા કેવલ જ્ઞાન રે, ફાગુણ અંધારી અગ્યારસા દિને છ, સુર કરે સમવસરણ મંડાણ રે. પ્ર.
૧૦ ત્યાં બેશી પ્રભુ ધર્મ દેશના રે, સાહસી ને સુણે પર્ષદા બાર રે, પ્રતિબોધાણ કે વ્રત રહે છે, કેઈ શ્રાવ
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
________________
3.
નાં વ્રત પ્યાર હૈ, ૫૦
૧૧
થાપ્યા ઊરાશી ગણધર ગુણનીલા જી, મુનિવર માન મારાથી હાર રે; સાધની ત્રણુ લાખ આવક એટલા ૭, ઉપર પાંચ સહસ અવધાર રે. મ
૧૧
પાંચ લાખ ચાપન સહસ શ્રાવિકા જી, થાપી ચવિહ સંધ સુજાણ રે, મહા વિદે તેરસે સુતે પધારિયા જી, સુધ માણુક નમે વિહાણ રે. ૫૦
૧૩
વાંચે વિસ્તારે મુનિવરા વલી છ, મુકયું આઠમું વખાણ ઋણુ ઠામ ; બુધશ્રી ક્ષમાવિજયજી ગુરૂ તણે! જી, કરે માણુક મુનિ ગુણગ્રામ ૨. પ્ર૦
१४
નવમ વ્યાખ્યાન સઝાય. ઢાળ ૧૧મી.
ભરત નૃપ ભાવશું—એ દેશી.
સંવત્સરી ટ્વીન સાંભલો એ, ખારસા સૂત્ર સુજાણ; સફળ દિન આજના એ.
સ૦ ૧
સ૦ ૧
ફલની પ્રભાવના એ, રૂપા નાણું જાણુ, સામાચારી ચિત્ત ધરા એ, સાધુ તણે। આચાર; સ વડલહુડાઇ ખામણાં એ, ખામે। સહુ નર નાર. રીસ વશે મન રૂણાં એ, રાખીને ખમાવે જેહ; સ॰ કાલ્લું પાન જિમ કાઢવું એ, સધ બાહેર સહિ તેહ, સ૦૩ ગલિત વૃષા વધકાર એ, નિર્દય જાણી વિપ્ર સ
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩૯ પંક્તિ બાહિર તે કહ્યો એ, જિમ મહાસ્થાને ક્ષિપ્ર. સ. ૪ ચંદનબાલા મૃગાવતી એ, જેમ ખમાવ્યું તેમ સ0 ચંડપ્રદ્યતન રાયને એ, ઉદાયન ખમાયું જેમ. સમ. કુંભકારક શિષ્યની પરે એ, તિમ ન ખમાવો જેમ સત્ર બાર બેલે પદાવલી એ, સુણતાં વાથે પ્રેમ. સ૬ પડિકામણું સંવત્સરી એ, કરિયે સ્થિર કરી વિ. સ. હાન સંવત્સરીને દઈને એ, લીજ લાહો નિજ સાર છે. ચઉવિહ સંધ સંતષિયે એ, ભક્તિ કરી ભલી ભાતિ. સા. ઇણ પરે પર્વ પજાષણ એ, ખરએ લક્ષ્મી અનંત. સ. ૮ જિનવર પૂજા રચાવિયે એ, ભક્તિ મુક્તિ સુખદાય; સ ક્ષમાવિજય પંડિત તણે એ, બુધ માણક મન જાય. સ૦ ૯.
૭પ શ્રી સ્કૂલિભદ્રની સઝાય. આંબે માર્યો હે આંગણે, પરિમલ પુવી ન માય; પાસે ફૂલી હે કેતકી, ભ્રમર રહ્યા હે લુભાય. આંબે. ૧
આ સ્થલીભદ્ર વાલહા, લાલદેના હો નંદ. તુમ શું મુજ મન મહિયું, જિમ સાયરને ચંદ. આ૦ ૨
સુગુણા સાથે હો પ્રીતડી, દિન દિન અધિકી છે થાય; બેઠે રંગ મજીઠનો, કદીયે ચટક ન જાય. આ૦ ૩
નેહ વિહુણ કે માણસા, જેહવા આવેલ ફુલ, દીસંતા રલીયામણાં, પણ નવિ પામે છે મૂલ્ય.
૪. કોયલડી ટહુકા કરે અને લેહકેરે લુંબ, સ્થૂલભદ્દે સુરતરૂ
Page #589
--------------------------------------------------------------------------
________________
૦
સરિખો કાયા કણયર કંબ.
આ ૫ સ્થૂલિભદ્ર સ્થાને બૂઝવી, દીધો સમક્તિ સારા રૂપવિજય કહે શીલથી, લહિયે સુખ અપાર. ઓ. ૬
૭૬ અથ વણઝારાની સઝાય. નરભવ નયર સોહામણું, વણઝારા રે; પામીને કરજ વ્યાપાર, અહે મારા નાયકરે સત્તાવને સંવર તણી, વરુ પિઠી ભર ઉદાર,
અહો૧ શુભ પરિણામ વિચિત્રતા, વ૦ કરિયાણું બહુ મૂલ; અ. મોક્ષનગર જાવા ભણી, વ૦ કરજે ચિત્ત અનુફલ. અ. ૨
ક્રોધ દાવાનલ એલિવે, વ૦ માનવિષય ગિરિરાજ અ. ઓલંગને હલ કરી, વ સાવધાન કરે કાજ, અ. ૩
વંશ જાલ માયા તણ, વનવિ કરજે વિશરામ અ. ખાડી મરથ ભટ તણું, વ પૂરણનું નહિ કામ. અo ૪
રાગ દ્વેષ દયારા, વ૦ વાટમાં કરશે હેરાન, અo વિવિધ વીર્ય ઉલ્લાસથી, વતે હણુજે રે ઠાય. અ. ૫
એમ સવિ વિઘન વિદારીને, વટ પહોંચજે શિવપુર વાસ, અક્ષયક પશમ જે ભાવના, વપડે ભર્યા ગુણરાસ. અ૦૬
ખાયક ભાવે તે થશે, વ લાભ હશે તે અપાર; અo ઉત્તમ વણજ જે એમ કરે, વ પદ્ય નમે વારંવાર. અ. ૭ - ૭૭ બાહુબલિની સઝાય. - બહેની બેલે હો, બાહુબલ સાંભલો છે; રૂડા રૂડા
Page #590
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૧
રગનિધાન. ગયવર ચઢિયા હો, કેવલ કેમ હુવે છે, જાણ્યું જાયું પુરૂષ પ્રધાન.
- બ૦ ૧. તુજ સમ ઉપશમ જગમાં કુણ ગણે છે, અલ નિરંજન દેવ, ભાઈ ભરતેસર વાહાલા વિનવે છે, તુજ કરે સુર નર સેવ. બ૦
ભર વરસાલ હો વનમાં વેઠીઓ છે, જિહાં ઘણું પાણીનાં પૂર ઝરમર વરસે હો મેહુલો ઘણું છે, પ્રગટયા પુણ્ય અંકર. બ૦
ચિહું દીસી વીંટયો હો વેલડીએ ઘણું છે, જેમ વાદલે છાયો સૂર; આદિનાથે હો અમને મોકલ્યા છે, તુમ પ્રતિબોધન તૂર, બ૦
વર સંવેગ સે હો મુનિવર ભર્યા છે, પામ્યું પામ્યું કેવલ નાણુ માણક મુનિ જસ નામે હે હરખે ઘણું છ, દિન દિન ચઢતે છે વાન. બ૦
- ૭૮ શ્રી શાલિભદ્રની સઝાય. પ્રથમ ગોવાલિયાતણે ભવે જી રે, દીધું મુનિવરદાન; નયરી રાજગૃહી અવતર્યો જી રે, રૂપે મયણ સમાન, સોભાગી છે. શાલિભદ્ર ભગી રે હેય.
બત્રીસ લક્ષણ. ગુણે ભર્યો જી રે, પરણ્ય બનીશ નાર; માણસને ભવે દેવનાં છ રે, સુખ વિલસે સંસાર, સે. ૨
ગોભદ્ર શેઠ તિહાં પૂરજી રે, નિત નિત-નવલા રે ભેગ;
Page #591
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર
કરે સુભદ્રા ઓવારણાં જી રે, સેવ કરે બહુ લેગ, સો. ૩
એક દિન શ્રેણિક રાજયો જી રે, જોવા આવ્યા રે રૂ૫; અંગ દેખી સકેમલાં જી રે, થયે મન હરખિત ભૂપ.૦૪
વછ વરાગી ચિંતવે જી રે, મુજ શિર શ્રેણિક રાય, પૂરવ પુણ્ય મેં નવિ કર્યા જીરે, તપ આદરશું માય. સો. ૫
ઈણે અવસરે શ્રીજિનવરૂ જી રે, આવ્યા નયરી ઉદ્યાન, શાલિભદ્ર મન ઉજપે જી રે, વાંધા પ્રભુજીના પાય. સો. ૬
વિરતણી વાણી સુણી જી રે, વઠો મેહ અકાલ અકેકી દિન પરિહરે જી રે, જિમ જલ છડે પાલ. સ. ૭
માતા દેખી હલવલે જી રે, માછલડી વિણનીર, નારી સઘલી પાયે પડે જી રે, મને છેડે સાહસ ધીર. સે. ૮
વહુઅર સઘલી વિનવે જી રે, સાંભલા સાસુ વિચાર, સર છાંડી પાલે ચડો જી રે હંસલો ઉડણ હાર. સ. ૯
ઈણ અવસર તિહાં નહાવતાં જી રે, ધના શિર આંસુ પડંત; કવણ દુખ તુજ સાંભર્યું જી રે, ઊંચું જોઈ કત, સેવ
ચંદ્રમુખી મૃગલોચની છરે, બોલાવી ભરતાર બંધવ વાત મેં સાંભલી જી રે, નારીને પરિહાર. સ. ૧૧
ધને ભણે સુણ ઘેલડી જી રે, શાલિભદ્ર પૂરો ગમાર જો મન આણ્યું છાંડવા છે જે વિલંબ ન કીજે લગાર. સો. ૧૨
કર જોડી કહે કામિની જી રે, બંધવ સમે નહી કેય,
૧૦
Page #592
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૩
કહેતાં વાતજ હલી જી રે મુકતદેહલી હેય. સૌ ૧૩
જારે જા તે ઈમ કહ્યો છે રે, તો મેં છાંડી રે આઠ પિઉડામેં હસતાં કહ્યું છે કે, કણશું કરશું વાત. . ૧૪
ઇણે વચને ધનો નિસર્યો જી રે, જાણે પંચાયણ સિંહ; જઈ સાળાને સાદ કર્યો છે રે ઘેલા ઊઠ અબી. સી. ૧૫
કાલ આહેડી નિત ભમે જી રે, પૂઠે મોઈશ વાટ નારી બંધન દેરડી જી રે, ધવ ધવ છેડે નિરાશ. સ. ૧૬
જિમ ધીવર તિમ માછલે જી રે, ધીરે નાખ્યો રે જાલ પુરૂષ પડીજિમમાછલે છરે, તિમહિ અચિંચો કાલ.સ. ૧૭
જોબન ભર બિહું નીસર્યાજી રે, પહેતા વીરછની પાસ દીક્ષા લીધી અડી જી રે, પાલે મને ઉલ્લાસ. સ. ૧૮
માલખમણને પારણે જીરે, પૂછે શ્રી જિનરાજ; અમને શુદ્ધજ ગોચરી જી રે, લાભ દેશે કુણ આજ, સે. ૧૯
માતા હાથે પારણું જી રે, થાશે તુમને રે આજ; વીર વચન નિશ્ચય કરી જી રે, આવ્યા નગરીમાંજ. સે. ૨૦
ઘરે આવ્યા નવિ ઓલખ્યા જી રે, ફરિયા નગરી મઝાર મારગ જાતાં મહિયારડી જી રે, સામી મલી તેણી વાર, સો.
સુનિ દેખી મન ઉલ્લલ્યું જીરે, વિકલિત થઈ તસ દેહ, મસ્તક ગોરસ જતા જી રે, પડિલા ધરી મેંહ. સો ર૨
મુનિવર હેરી ચાલિયા જીરે, આવ્યા શ્રીજિનપાસ,
२१
Page #593
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૪
મુનિ સંશય જઇ પૂછિયા જી રે, માય નદીધું દાન. સે।૦ ૨૩ વીર કહે તુમે સાંભલે! જી રે, ગારસ વેઢાર્યા૨ે જે; મારગ મલી મહીયારડી જી રે, પૂર્વ જન્મ માય એહુ. સા ૨૪
પૂરવ ભવ જિનમુખે લહી જીરૂ, એકત્ર ભાવે રે દેાય; આહાર કરી મુનિ કારિયા જીરે, અણસણ શુદ્ધ જ હોય. સા૦ ૨૫
જિન આદેશ લહી કરી જી રે, ચઢિયા ગિરિ વૈભાર; શિલા ઊપર જઇ કરી જી રે, દેય મુનિ અણુસણુ ધાર. સા૦ ૨૬ માતા ભદ્રા સંચર્યાં જી રે, સાથે બહુ પરિવાર; અંતેર પુત્રજ તણા જી રે, લીધા સèા સાર. સા
૨૯
સમવસરણે આવી કરી જી રે, વાંધા વીર જગતાત; સકલ.સાધુ વાંઢી કરી જી રે, પુત્ર જોવે નિજ માત, સા॰ ૨૮ જોઈ સધલી પરષદા જી રે; નવ ઢીઠા ઢાય અણુગાર; કર જોડી કરે વિનતિ જી રે, ભાંખે શ્રીજિન રાજ. સા
૧૯
વૈવારિગિર જાઇ ચડયા જી રે, મુનિ રિસણ ઉમંગ, સહુ પરિવારે પરવર્યાં જી રે, પહેાતા ગિરિવર શૃંગ. સે॰
દેય મુનિ અણુસણુ ઉચ્ચરી જી રે, ઝીલે ધ્યાન મઝાર; મુનિ દેખી વિલખા થયા જી રે, નયણે નીર અપાર,સા॰ ૩૧
ગદ્દગઢ શબ્દે બાલતી જી રે, મલી ખત્રીસે નાર; પિડા બેલા બેાલડા જી રે, જિમ સુખ પામે ચિત્ત, સા॰ ૩૨ અમે તા અવગુણે ભર્યાં જી રે, તું સહી ગુણ ભંડાર; સુનિવર ધ્યાન ચૂકા નહી જી રે, તેહને વચને લગાર. સા॰ ૩૩
','
Page #594
--------------------------------------------------------------------------
________________
કે
તે
વીરા નયણે નિહાલીયે જી રે, જિમ મન થાયે પ્રમે નથણ ઉપાડી જોઈએ છે કે માતા પામે મેદ સ. ૩૪
શાલિભદ્ર માતા મહિને જી રે, પહોતા અમર વિમાને, મહાવિદેહે સીઝશે જી રે, પામી કેવલજ્ઞાન. સ ૩૫
ધન ધખી મુકત ગયે જીરે, પામી શુકલ ધ્યાન, જેનર મારી ગાવરો છે , સમયસુંદરની વાણ. સ.
૭૯ અથ શ્રી ધનાજીની સક્ઝાય. શીયાલામાં શીત ઘણી રે ધન્ના. ઉનાળે લૂ વાય; એમાસે જલ વાદલાં રે ધન્ના, એ દુઃખ સહ્યું ન જાય; હું તે વારીરે ધનજી આજ નહી સે કાલ.
૧ - વનમેં તે રહેવું એકલું રે ધન્ના, કોણ કરે તારી સાર, ભૂખ પરિસહ દેહિ રે ધન્ના, મત કર એસી વાત રે હો ધનજી મત લીયે સંયમ ભાર, ૨ - વનમાં તે યુગ એકલે રે માતા, કેણ કરે ઉનકી સાર, કરણી તે જેસી આપછી રે માતા, કણ બેટે કુણ બાપ રે, હો જનની હું લેતું સંયમ ભાર. ૩
પંચ મહાવ્રત પાલો રે ધન્ના, પાંચ મેરૂ સમાન, બાવીસ પરિસહ જીતવા રે ધના, સંયમ ખાંડાઝી ધાર ૨. હે ધનજી ! મત
૪ નીર વિનાની નદી કીસી રે ધન્ના, ચંદ વિના કેસી રાત, પિયુ વિના કેસી કામિની રે ધના, વદન કમલ
(૩૫
Page #595
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિલખાય છે. હો ધનજી! મત
દીપક વિના મંદિર કિસ્યાં રે ધન્ના, કાન વિના કરો રાગ નયણ વિના કિસ્યું નિરખવું રે ધન્ના, પુત્ર વિના પરિવાર રે. હે ધનજી! મત
તું મુજ અંધાલાકડી રે ધના, સો કોઈ ટેક રેહાય, જો કોઈ લાકડી તોડશે રે ધન્ના, અધે હશે ખુવાર રે. હે ધનજી! મ.
રત્નજડિતકે પિંજરે રે માતા, તે સૂડો જાણે બંધ, કામ જોગ સંસારના રે માતા, જ્ઞાનીને મન ફરે. જનની! હું લેહું સંયમ ભાર.
આયુ તે કંચન ભર્યો રે ધન્ના, રાઈ પરબત જેમ સાર, મગર પચ્ચીશી અસતરી રે ધના, નહિ સંયમકી વાત રે. હે ધનજી ! મ0
નિત્ય ઉઠી ઘોડલે ફરતા રે ધન્ના, નિત્ય ઉઠી બાગમેં જાય; એસી ખુબી પરમાણે રે ધન્ના, અમર હુલાયાં જાય છે. હો ધનજી! મ0
એડી પાલખીયે પિઢતો રે ધન્ના, નિત્ય નઈ ખુબી માણુ એ તો બત્રીશ કામિની રે ધન્ના, ઉભી કરે અરદાસ રે, હો ધનજી ! મને
નારય સકારા હું ગ રે માતા, કાને આ રાગ મુનીશ્વરની વાણી સુણી રે માતા, આ સંસાર અસાર રે
૧૦
Page #596
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૭
હો જનનિ ! હું લેશું
૧૨ હાથમેં લેનો પાતરા રે ધન્ના, ઘેર ઘેર માગવી ભીખ, કોઈ ગાળજ દેઈ કાઢશે રે ધન્ના, કેઈ દેગે શીખ રે. હો ધનજી ! મત.
૧૩ તજ દિયાં મંદિર માલિયાં રે માતા, તજ દીયા સબ સંસાર; તજ દીની ઘરકી નારીયે રે માતા, છોડ ચો પરિવાર રે. હો જનનિ ! હું લેટ ૧૪
જૂડાં તો મંદિર માલિયાં રે માતા, જો તે સબ સંસાર જીવતાં ચૂંટે કાલ રે માતા, મુવા નરક લઈ જાય રે. હો જનની ! હું લે
૧૫ રાત્રિભોજન છોડ દે હો ધના, પરનારી પચ્ચખાણ પર ધનશું દૂરા રહો રે ધના, એહજ સંયમ ભાર રે. હો ધનજી ! મત,
માત પિતા વર નહિ રે ધન્ના, મત કર એસી વાન; એહ બત્રીશે કામિની રે ધન્ના, એસા દેગી શાપ રે. હો ધનજી ! મ.
૧૭ કર્મ તણાં દુખમેં સહ્યાં રે માતા કોઈ ન જાણે ભેદ, રાગદ્વેષકે પુછડે રે માતા,વાધ્યાં વેર વિરોધરે. હો જ૦ હું ૧૮
સાધુપણામેં સુખ ઘણું રે માતા, નહિ દુઃખો લવલેશ; મલશે સેઈ ખાવશું માતા, સેઈ સાધુ ઉદ્દેશ છે. હો જનનિ ! હું
૧૯.
Page #597
--------------------------------------------------------------------------
________________
*
*
૫૪૮ એકલો ઉડી જાશે માતા, કાઈ ન રાખણહાર એક છવકે કારણે રે માતા, કયું કરે છે તે વિલાપ રે. હે જનનિ ! હું
- ૨૦ ૬ : ન કેઈ ને મર ગ રે માતા, ન કેઇ ગયે પરદેશ ઉગ્યા સઈ આથમે રે માતા, ફુલ્યા સે કરમાય
છે. હો જનનિ ! ૯૦ : ૬
૮ !
'
'
1. કાલ એચિતે ભારશે રે માતા, કેણ છોડાવણ હાર, કર્મ કાટ મુક્ત ગયા રે માતા, દેવલેક સંસાર છે. હે જનનિ ! હું - જે જેસી કરણ કરે રે માતા, તિન તેમાં ફેલ હોય, દયા ધરમ સંયમ વિના રે માતા, શિવ સુખ પામે ન કાય છે. હે જનનિ! લેશું.
૮૦ ઘડપણની સઝાય. અયવંતિ સુકુમાર સુણે ચિત્ત વાય-એ દેશી. ઘડપણ તું કાં આવિયો રે, તુજ કુણ જે છે વાટ, તું સહુને અલખામણે રે, જેમ માંકણ ભરી ખાટરે ઘડ. ૧ ગતિ ભાંજે તું આવતાં રે ઉઘમ ઉડી જાય; દાંતડલા પણ ખરી પડે , લાળ પડે મુખ માંય રે. ઘ૦ ૨ બલ ભાગે આંખો તણે રે, શ્રવણે સુણિયો ન જાય; તુજ આવે અવગુણ ઘણા રે, ધવલી હાયે રેમરાય રે. ઘ૦૩ કેડ દુખે ગુડા રહે છે. મુખમાં સાસ ન માય,
Page #598
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૯
ગાલે પડે કરચલી રે, રૂ૫ શરીરનું જાય છે. ઘ૦ ૪ જીભલડી પણ લથડે રે, આણ ન માને કેય; ઘરે સહુને અલખામણો રે, સાર ન પૂછે કોય ૨. ઘ૦ ૫ દીકરડા નાસી ગયા રે, વહુઅર દીયે છે ગાલ; દીકરી નાવે હંકડી રે, સબલ પડે છે જે જાલ ૨. ઘ૦ ૬ કાને તો ઢાંકે વલી રે, સાંભલે નહી અ લગાર; આખે તો છાયા વલી ૨, એતે દેખી ન શકે લગાર રે. ઘ૦ ૭ ઉંબરે તે ડુંગર થયું છે, પિલ થઈ પરદેશ, ગોલી તે ગંગા થઈ રે, તમે જૂઓ જરાના વેશ છે. ઘ૦ ૮ ઘડપણ વહાલી લાપસી રે, ઘડપણ વહાલી ભીત; ઘડપણ વાહાલી લાકડી રે, જુઓ ઘડપણની રીત રે. ઘ૦ ૯ ઘડપણ તું અકહ્યાગરે રે, અણુતો માસ; જોબનીયું જગ વાલો રે, જતન હું તાસ કરેશ રે. ઘ૦ ૧૦ ફટફટ તું અભાગીયા રે, યૌવનને તું કાલ; રૂપ રંગને ભંગી જતો રતું તે મહટ ચંડાલ રે. ઘ૦ ૧૧ નિસાસે ઉસાસમેં રે, દેવને દીયે ગાલ, ઘડપણ તું કાં સરજી રે, લાગો મહા રેનિલાડરે, ઘ૦ ૧૨ વડપણ તું સદાવડો રે, હું તુજ કરૂં રે જુહાર જે મેં કહી છે વાતડી રે, જાણજે તાસ વિચાર રે ઘ૦ ૧૩ કોઈ ન વછે તુજને રે, તું તે ઘર વસાય, * વિનયવિજય ઉવજઝાયનાં ૨, રૂપવિજય ગુણ ગાય. ઘ૦૧૪
Page #599
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૦
૮૧ વૈરાગ્ય ઉપર સજ્ઝાય.
જીવ તું ક્રોધ ન કરજે, લાભ ન ધરજે, માન મ લાવીશ ભાઈ; કૂંડાં ક્રમ ન બાંધીશ, મમ ન બાલીશ, ધમાઁ ન ચૂકીશ ભાઈરે બોલા દુલહૈ। માનવ ભવ લીધા, તુમે કાંઈ કરી આતમ સાધા રે. જો ૧
ઘર પાસે દેરાસરે જાતા, વીસ વીસામા ખાય; ભૂખ્યા તરસ્યા રાઉલ રાયા, ઉપર રહેતા ધાયર. ભો૦ ૨ પુન્યતણી પેાશાળે જાતા, સુણવા સદ્ગુરૂ વાણી; એક ઉંધે બીજો ઉડી જાએ, નયણે નિદ્રા ભરાણીરે; જો ૩ નામે બેઠા લાલે પેઠા, ચાર પહોર નીથી જાગ્યા; બે ઘડીનું પડિક્કમણુ કરતાં, ચાખ્ખુ ચિત્ત ન રાખેરે,ભા૦ ૪ આઠમ ચૌદશ પુનમ પાખી, પત્ર પર્યુષણ સાર, બે ઘડીનું પચ્ચખ્ખણ કરતાં, એક ખીજાને વારેરે. ભા
શ્રીતિ કારણ પગરણ માંડયું, લાખ લેાક ધન લૂટે; પુણ્ય કારણ પારકુ પેાતાનું, ગાંડડીથી નવી છૂટે. શો દ ઘર ધરણીના ધાટ ઘડાવ્યા, પેરણુ આછા વાધા; દશ આંગળીએ દશ વેઢ વલાન્યા,નીરવાણે જાશેા નાગારભા૦૭ વાંદા અક્ષર માથે મીડું, લલાટે અાઁ ચંદા, સુનિલાવણ્ય વિજય એમ બાલે, તે ચિર કાલે નિદોરે. ભો૮
Page #600
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫
૮૨ રતુવંતીની સજઝાય. જનક સુતા હું નામ ધરાવું, રામ છે અંતરજામી-એ રાગ. સરસ્વતી માતા અદે નમીને, સરસ વચન દેનારી; અસજઝાયનું સથાનક બોલે, તુવતી જે નારી, અલગી રહે જે ઠાણગ સુત્રની વાણી. કાને સુણજે. ૧ મટી આશાતના કુલવતીની, જિનજીએ પ્રકાશી; મલીનપણું જે મન નવી ધારે, તે મિથ્યાતિવાસી. અ૦ ૨ પહેલે દિન ચંડાલ સરખી, બ્રાઘાતીની વળી બીજ, પરશાસન કહે ઘોબણ તીજે, ચોથે શુદ્ધ વદીજે. અ૦ ૩ ખાંડી પીસી, રાંધી પીયુને, પરને ભેજન પીરસે; સ્વાદ ન હોવે ખટ રસ પોષે, ઘરની લક્ષ્મી ખીસે. અ. ૪ ચોથે દીવસે દર્શન સુજે, સાતમે પૂજા જાણુ
તુવતી મુનિને વહેરાવે, સગતિ સઘળી હણી જે. અ૦ મહતુવંતી પાણું ભરી લાવે, જિન મંદિર જલ આવે બેધ બીજ નવી પામે ચેતન, બહુલ સંસારી થા. અ. ૬ અજઝાયમાં જમવા બેસે, પાંતી વિશે મન હર્ષે નાત સેવે અભડાવી જમતી, દુર્ગતિમાં બહુ ભમશે. અ૦ ૭. સામાયિક પડિકમણું ધ્યાને, સૂત્ર અક્ષર નવી જોગી કોઈ પુરૂષને નવી આભડીએ, તસ ફરશે તનુરાગી. અ. ૮ જિન મુખ જોતાં ભવમાં ભમશે, ચંડાલ અવતાર જીંડણ લુંડણ સાપણ હેવે, પર ભવમાં ઘણું વાર. અ. ૯
Page #601
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાપડ વડી ખેરાદિક ફરસી, તેહને સ્વાદ વિણાસી; આતમને આતમ છે સાખી, હૈડે જેને તપાસી. અ. ૧૦ એવું જાણી ચોખ્ખાઈ ભજીએ, સમકિત ક્રિયા શુદ્ધિ બહષભ વિજય કહે જિન આણાથી,વહેલી વરશેસિદ્ધિ. અ૦૧૧
૮૩ રાત્રી ભેજનની સજઝાય. પુન્ય સંજોગે નર ભાવ લાવ્યા, સા આતમ કાજ; વિષયારસ જાણે વિષ સરીખો, એમ ભાખે જિનરાજો; પ્રાણી રાત્રી ભોજન વારે, આગમ વાણી સાચી જાણી; સમકિત ગુણ સહિનાણીને પ્રાણી, રાત્રી ભોજન વારે ૧ અભક્ષ બાવીશમાં રયણ ભોજન, દેવ કહ્યા પરધાન; તેણે કારણે રાતે મત જમજો, જો હાય હેડે સનરે. પ્રાણી-૨ દાન સ્નાન યુદ્ધ ને ભેજન, એટલાં રાતે ન કીજે; એ કરવા સુરજની સાખે, નીતિ વયન સમજી જરે, પ્રાણ ૩ ઉત્તમ પશુ પંખી પણ રાતે, ટાળે ભોજન ટાણે; તમે તો માનવી નામ ધરાવો, કેમ સંતોષ ન આણે રે. પ્રા.8 માખી જ કીડી કેળીયાવડા, ભોજનમાં જે આવે; કાઢ જળદર વમન વિકળતા, એવા રેગ ઉપારે. પ્રાણ૫ છનુ ભવ જીવ હત્યા કરતાં, પાતક જેહ ઉપાયું એક તળાવ ફાડતાં તેટલું દૂષણ સુગુરૂ બતાવ્યું. પ્રાણી ૬ એકાતર ભવ સર ફાડ્યા સમ, એક દવા દેતાં પાપ; અઠ્ઠોતેર ભવદવ દીપા જિમ, એક કુવાણિજ સંતાપરે. પ્રા.૭
Page #602
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫૩
17
,
- '*
*
:
. મેં
-
એકસો રુમાલીસ ભવ લગે કીધાં, કુવણિજના જે દોષ, કુડું એક કલાક દાયતા, તેહે પાપને પણ પ્રાણી ૮ એક એકાવન ભવ લગે દીધાં, કુડાં કલંક અપાર; એક વાર શાળ ખંડયા , અને વિસ્તારરે. પ્રાણી ૯ એકસે નવાણું ભવ લગે ખંડયા, શિયળ વિષય સંબંધ તેહને એક રાત્રી ભોજનમાં, કમનિકાચિત બંધ, પ્રાણ૦૧૦ રાત્રી ભોજનમાં દોષ ઘણા છે, કહેતાં નવે પાર કેવલી કહેતાં પાર ન પાવે, પૂરવ કેડી મઝાર છે. પ્રાણી ૧૧ એહવું જાણીને ઉત્તમ પ્રાણી,નિત ચઉવિહાર કરીને માસે માસે માસખમણને, લાભ એણી વિધ લીજે.પ્રા. ૧૨ મુનિ વસ્તાની એહ શીખામણ, જે પાળે નરનારી; સુરનર સુખવિલાસીને હવે મોક્ષ તણા અધિકારીને પ્રાણી ૧૩
૮૪ કેશીને ગૌતમ ગણધરની સઝાય.
એ દોય ગણધર પ્રણમીએ, કેશી ગાયમ ગુણવંત હો અણુ બહુ પરિવારે પરિવર્યા, ચઉ નાણુ ગુણ ગાજત હો મુણ. એ દોય
સંઘાડા દાય વિચરતા, એકદા ગોચરીએ મિલંત છે પૂછે ગૌતમ શિષ્યતિહા, તમે કાણુ ગચ્છના નિર્ચ થકે હે મુણ. એ દેય."
અમગુરૂ કેશી ગણધરૂ, પ્રભુ પાસતણું પટોધાર હોય સાવથ્થી પાસે સમોસર્યા તિહાંતિક વન મનોહાર હોઈએ
:
'
: ધ !
Page #603
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫૪
ચાર મહાવ્રત અમતણું, કારણે પડિક્રમણ દય હો રાતા પીળાં વસ્ત્ર વાપરું, વળી પંચવરણ જે હોય હોએ૪
શુદ્ધ મારગ છે મુક્તિન, અમને કલ્પે રાજ પિંડ હો ધામ જિણેસર ઉપદિ, તુમ પાળો ચારિત્ર અંખડ હો એ દેય.
ગૌતમ શિષ્ય કહે સાંભળો, અમે પંચ મહાવ્રત ધાર હો. પડિકમણાં પંચ અમ સહિ, વસ્ત્ર શ્વેત વરણ મનેહાર હો એ દેય.
રાજપિંડ કર્ભે નહિ, ભાખે વીર જિન પર્વદા માંહી હો. એક મારગ સાધે બેહુ જણ, તે એવડું અંતર કાંઈ હો એ દોય
સંશયવંત મુનિ બે થયા, જઈ પૂછે નિજ ગુરૂ પાસે હો. ગૌતમ કાષ્ઠક વન થકી, આવે કેશી પાસે ઉલ્લાસ હો એ દેય.
કેશી તવ સાહા જઈ ગૌતમને દીયે બહુ માન હો, ફાસુ પરાલ તિહાં પાથરી, બિહુ બેઠા બુદ્ધિ નિધાન હો એ દોય.
ચર્ચા કરે જિન ધર્મની, તિહાં મળીયા સુર નર વૃંદ હો ગણધર સોહે અતિ ભલા, જાણે એક સૂરજ બીજે ચંદ હો એ દોય.
૧૦ એક મુક્તિ જાવું બિહુ તણે તે આચારે ક ભેદ હો.
Page #604
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫૫
જીવ વિશેષે જાણો , ગૌતમ કહે કરો ખેદરે.એ દોય. ૧૧
સંશય ભાંજવા સહુ તણ, કેશી પૂછે ગુણખાણ હો ગૌતમ ભાવિ જીવહિત ભણી, તવ બોલ્યા અમૃત વાણું હો એ દોય.
વક્ર જડજીવ ચરમના, પ્રથમના જુ મુરખ જાણ હો. સરલ સુબુદ્ધિ બાવીસના, તિણે જુજુઓ આચાર વખાણ હો. એ દેય.
૧૩ ઈમ કેશીયે પ્રશ્ન જે પૂછીયા, તેના ગૌતમે ટાન્યા સંદેહ હો ધન ધન કેશી કહે ગાયમા, તુમે સાચા ગુણમણ ગેહ હો એ દાય૦
૧૪ મારગ ચરમ નિણંદને, આદરે કેશી તેણુ વાર હો; કેશી ગૌતમ ગુણ જપે તે પામે ભવજલ પારહો એ દેય૧૫
ઉત્તરાધ્યયન ત્રેવીસમે, એમ ભાંખે શ્રી જિનરાય હો.. શ્રી વિનય વિજય ઉવજઝાયને, શિષ્ય રૂપવિજય ગુણ ગાય હો એ દોય,
૮૫ શ્રી ભીલીની સઝાય. સરસતી સ્વામીને વિનવું, માગું એક પસાય સતીરે શિરામણું ગાઈશું, ધિંગડ મલરાય. વન છે અતિ રૂયડે. ભીલી કહે સૂણે સ્વામીજી, મારે વચન અવધારે; ફલને ખાવા અમે જાઈશું, ઈણ વન મોજાર. વન ૨
Page #605
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫૬
ભીલ કહે સુણે ગોરડી, ઈણ વન ન જાસે; પર પુરૂષ તમને દેખશે, ધિંગડ ભલરાણે. વન ૩ -ભીલી કહે સુણે સ્વામીજી, મારે વચન અવધારે; પર પુરૂષ ભાઈ બધવા, ભારે ભીલજ રાય. વન- ૪ સ્વામી તણું આજ્ઞા લઈ, ભીલી રમવાને ચાલી, વનરે દીઠું રળીયામણું ભીલી ખેલવા લાગી. વન, ૫ દ્રમકરાય પેઠે હુ, ઝબકી નાઠીરે ભીલી, કમલ કમલે ગુફા અ છે, ભીલી ભીતિમે પેઠી, વન૬ ગજગતિ ચાલે ચાલતી, તારા દુઃખશે પાય; જમણી પદમણી વાલહી, પરણ પર્યાં છે પાન. વન૭ રાય કહે પ્રધાન સુણે, ભીલી રૂપે છે રૂડી, ભલ કરીને ભેળ, મારે મંદિર લાવો. વનપ્રધાન ચડીને આવીયે, લાગે ભીલીને પાય; રાય કહે પ્રાણ તણું, કરવું મારી માય. વન- ૯ કે તું અપછરા દેવ કન્યા, નહિ હું દેવજ પુતલી, જનમ દીયો મુજ માવડી, રૂપ દીઓ કરતાર. વન- ૧૦ વન વસો તુમે ઝુંપડા, આ અમારે વાસ; અમરે સરીખા રાજીયા, કેમ મેરે નિરાસ. વન- ૧૧ વન ભલાર ભારે ઝુંપડા, ખપ નહિરે આવાસ, અમરે સરિખી ગોરડી, તારે ઘેર છે દાસ. વન ૧૨ સાલ દાલ ધૃત સાલણ, નિત નવાર તલોલ;
Page #606
--------------------------------------------------------------------------
________________
'
વાલ, વન
છે
' '
.
.
. .
પણ ચિર પોલીયાં, બેસો હિંચકે હિડાલ. વન ભજન કઈક સરાવી છે, રાજા અરથે અજાણે બજ અમારે કંત કિય, તાંદલ દે વછર. વન ૪ પરણ કાંઈક સરાવિઈ, રાજા અરથ અજ, પરણ પાન પટેલીયાં, મુજ ભીલને સાહે. વન- ૧૫ પૃથ્વીપતિને રાજી, તે તેં કહીંય બાપજી અમનેય રીસે કાં કરો, તમને લાગે છે પાપ. વન પર મેરૂ ઉગે તે હું ડગુ, ઉગે પશ્ચિમ ભાણ શીયલ પંડીત મારૂં નવી કરૂં, જે જાયે પ્રાણ. વન ૧૭. રાય તુરગેથી ઉતર્યો, લાથી ભીલીને પાય, વચન કુવચન છીવા ઘણ, તે મને મારી માય. એન૧ ભેર વાગે ભૂગલ વાજે, વાજ નવ રંગ તાલ, ભીલી પધાર્યા મંદિર, વર જય જયકાર, વન૧૯ ઉદય રત્નની વિનતિ, એ ઢાલ છે પૂરી, સાંભળનારા તમે સાંભળે, એ સતી છે રૂડી. વનટ ૨૦.
૮૬ શ્રી ચંદનબાલાની સઝાય. કોસંબી તે નગરી પધારીયા, વિહરતા શ્રી મહાવીર અભિગ્રહો જેણે ધારી, જેણે ચિંતવિયા જગદિશ હો સ્વામી. ભામણાં લે જાવા સતગુરૂ.
૧ ભોમિ તળે એક દાડેલ વામી, ભમ્યા તે ઘર ઘરબાર; ઘેબર પકવાન તે ઢાંકી મેલ્યાં, તો મનમાં ન
Page #607
--------------------------------------------------------------------------
________________
પપ૮
આપ્યું લગાર હો સ્વામી. ભા
રાજાના મોહોલ લુંટાઈ ગયા, લુંટાઈ તે ચંપાપાળ; પગથીએ મેડી ચડયા, ત્યાં તે દીઠી છે ચંદનબાલા હો સ્વામી. ભાગ
મા બેસાડીને લઈ ચાલ્યા, બેલે છે કડવા બેલ; હું છું તાહરા નાવલે, હવે તું છે મારે ઘેર નાર હો સ્વામી. ભા
માફેથી પડતાં નાખીયા, ટળવેલે છે ચંદનબાલ, બાઈ મ કરીશ આપઘાત હો સ્વામી ભા.
માફે બેસાડીને લઈ ચાલ્યા, છે મીઠા બેલ, તું છું મારે ઘેર બેટડી, હવે હું છું તાહરા તાત હૈ સ્વામી. ભ૦૬
માફે બેસાડીને લઈ ચાલ્યા, ઘેર છે ચેતા નાર; ચેતાએ મનમાં ચિંતવ્યું, એને જઈવેચે બજારમાં હે સ્વામી, ભા૭
માફે બેસાડીને લઈ ચાલ્યા, લઈ ચાલ્યા તે બજાર માંહિ; એને રાખે ગુણકા નાર હે સ્વામી. ભા
લાખ ટકાએ બાઈને મૂલ્યાં, મેહ માગ્યાં આપ્યાં મૂલ; લાખ ટકાના બાઈ સવાલાખ, બાઈ તું ઘરે કહેવો ચાલ હે સ્વામી. ભા - હિંડલા માટે હિંચવા, ચાવવા એલઇયા પાન મન ગમત બાઇ તાહરા, બાઈ અમ ઘરે એહો ચાલ હો સ્વામી. ભા
૧૦
Page #608
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫૯
મારો ભઠ પડયો અવતાર છે સ્વામી, મેં તો ભાગી છે પૂન્યની પાળ હો સ્વામી, મેં તો આરાધ્યાં અરિહંત હો સ્વામી, ભાવ
- ૧૧ અંતરીક્ષથી દેવતાએ સાંભળ્યું, મોટી છે ચંદનબાલા, અંતરિક્ષથી વાંદરાં ઉમટયાં, વલુર ચંદનબાલ, કાસ્યા હતી તે નાસી ગઈ એ તે નાસી ગઈ તત્કાળ હે સ્વામી, ભા. ૧૨
માફે બેસાડીને લઈ ચાલ્યા, લેઈ તે બજાર માંહિ, એને રાખે સાધમી શેઠ હે રવામી. માં ૧૩
લાખ ટકાએ બાઈને મૂલવ્યાં, મેં માગ્યાં આપ્યાં મુલા લાખ ટકાના ભાઈ સવા લાખ, ભાઈ તમ ઘરે કહેવો ચાલ હૈ સ્વામી. ભા
૧૪ - આબેલ એકાસણું અતિ ઘણા, ઉપવાસને નહિ પાર; પિસા પડિક્રમણ તો છે ઘણા ભાઈ દેવવંદન ત્રણ કાળ. તે સ્વામી. ભાગ
મારો સફળ થયો અવતાર હે સ્વામી, મેં તો બાંધી છે પુન્યની પાળ હે સ્વામી, મેંત સેવ્યા શ્રી અરિહંત હે સ્વામી ભા
માફે બેસાડીને લઈ ચાલ્યા, ઘેર છે મૂલાનાર મૂલાએ મનમાંહિ ચિંતવ્યું, એને રખે કરે ઘરનાર હે સ્વામી. ભા. ૧૭
શેઠ તે આવ્યા દરબારથી,ચંદનબાલા છે પણ મલાએ મનમાંહિચિંતવ્યું,એને રાખી કરી ઘરનાર હારવામી.ભા.૧૮
Page #609
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ 1
છેઢ ઘાટી હાશ . પાયે લોઢાની બેડી, મસ્તકે મુંડયા વેણીના કેસ છે સ્વામી, એને ઘાલી છે ગરથ ભંડાર છે સ્વામી. ભા.
૧૮ શકે તે આવ્યા દરબારથી, કયાં ગઈ તે ચંદનબાલા; સરખી સાહેર્લિયામાં ખેલવા, એ તે ઘરમાં ન આવે લગાર હો સવામી. ભાગ
બીજુ દહાડું જિહાં થયું કિહાં ગઇ તે ચંદનબાલા; સાથે સહિયરામાં ખેલવા એ તે અમને ન વદે લગાર હો સવામી. ભાવ
૧૧ ત્રીજું દહાડું જિહાં થયું કિહાં ગઈ તે ચંદનબાલા એને તમે લાડવાઈ કરી મેલી, એતો તમને ન વદે લગાર કે સ્વામી, ભા.
૨૨ શેઠે તે લીધી કટારડી, મારીશ મારે પેટ જઈને પાડોસણને પૂછિયું, કયાં ગઈ તે ચંદનબાલા, હો સવામી. ભાર૩
હાથે તે ઘાલી હાથે કડી, પાયે લેઢાની બેડી; મરતક મુંડયા વેણિના કેશ હો સ્વામી ચંદના ઘાલી છે ગરથ ભંડાર હે સ્વામી, ભાવ
- ૨૪ શેઠે તે તાલાં તેડીયાં, ચંદનબાલાને કાઢી બાર મૂલા હતી તે નાસી ગઈ,એ તેનાસી ગઈ તતકાલહોસ્વામી.ભા.રપ
હાથે તે દીઠી હાથકડી, પાયે લોઢાની બેડી મસ્તક ન દીઠા વેણિના કેસ હો સ્વામી. ભાવ
Page #610
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૬
- સાધુ તે આવ્યા વહોરવા, તે પાછા વળીને જાય; હાથે તે દીઠી હાથ કડી, પાયે લેઢાની બેડી, મસ્તક દીઠા મુંડયા વેણીના કેસ હૈ સ્વામી, આંખે ન દીઠી આંસુની ધાર છે સ્વામી. ભા
૧૭ પાછું વાળીને ભાલિયું, આંખે દીઠી આંસુની ધાર બેડી ભાંગીને ઝાંઝર થયા, હાથે તે સોના ચુડા મસ્તકે થયા છે સોનાના કેસ હેસ્વામી; આંસુ થયા છે ખેતીની સેર છે સ્વામી. ભાવ
શેઠ લવારને તેડી આવિયા, શું થયું તે ચંદનબાલા; દાદા તુમારે પસાય હો સ્વામી ભા.
એટલે તે મૂલા માતા આવિયા, શું થયે તે ચંદનબાલ; માતા તુમારે પસાય હો સ્વામી. ભાવ - ૩૦
દેશ પરદેશના સંઘ આવે, મહાવીર સ્વામીને વાંદવા જાય; એમને છમાસી તપના પારણુ હો સ્વામી. ભા. ૨૧ - દેશ પરદેશના સંધ આવે, ચંદનબાલાને વાંદવા જાય, એમને છ અઠ્ઠમના પારણા હે સ્વામી, ત્યાં તો સુમતિવિજય ગુણ ગાય હો વામી. ભા.
૩૨
૮૭ શ્રી ઈલાચી પુત્રની સજઝાય. નામ ઈલાચીપુત્ર જાણીયે, ધનદ શેઠને પુત્ર, નટવી દેખીને મહીયે, જે રાખે ઘર સુત; કરમ ન છુટેરે પ્રાણાયા. ૧
Page #611
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂરવ નેહ વિકાર, નિજ કૂળ છડી નટ થયે, નાણી શરમ લગાર. કરમ
એક પુર આવ્યા રે નાચવા, ઉો વાંસ વિશેષ, તિહાં રાય જેવારે આવીયે, મળીયા લેક અનેક. કરમ’ ૩
દેય પગ પહેરીને પાવડી, વાંસ ચડયો ગજ ગેલ; નિરાધાર ઉપર નાચતે, ખેલે નવ નવા ખેલ. કમ્મ. ૪
ટેલ વિજોરે નટવી, ગાવે કિંનર સાદ પાયતલ ઘુઘરારે ઘમઘમે, ગાજે અંબર નાદ કરમ,
સિંહા રાય ચિત્તમેંરે ચિંતવે, લુબ્ધ નટવીની સાથ, જો નટ પડેરે નાચતે, તે નટવી મુજ હાથ. કરમ૦ ૬
દાન ન આપેરે ભૂપતિ, નટ જાણે નૃપ વાત હું ધન વંછુરે રાયને, રાય વછે મુજ ઘાત. કરમ૦ ૭
તવ તિહાં મુનિવર પિખીયા, ધન ધન સાધુ નિરાગ ધિક્ ધિક્ વિષયારે જીવને, એમ તે પામે વૈરાગ, કરમ૦ ૮
થાળ ભરીને મોદકે, પદમણી ઉભેલાં બહાર; લ લે કેછે લેતા નથી, ધન ધન મુનિ અવતાર, કરમ૦ ૯.
સંવર ભારે કેવળી, થયો મુનિ કર્મ ખપાય; કેવળ મહિમારે સુર રે, લવિખ્ય વિજમ ગુણ ગાય કરમ૦ ૧૦
Page #612
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૮ શ્રી આષાઢમતિની સજઝાય.
ઢાળ પહેલી.
હમીરીયાની–દેશી. શ્રી શ્રીદેવી હૈયે ધારીરે, સદગુરૂને સુપસાય રે, સાધુ, માથાપિંડ લેતાં થકારે, આષાઢભૂતિ સંવાદ સાધુજી માયાપિંડ ન લીજીયેરે.
વછપાટણ માંહિ વસે રે, શૈડ કમળ સુવિભૂત રે સારુ તાસ યશોદા ભારજાર, તસ સુત આષાઢબુતરે. સાલ મા. ૨
વર્ષ ઇગ્યારમે વ્રત રહ્યોરે, ધર્મરૂચિ ગુરૂ પાસ; સારુ ચારિક ચેકખું પાળ રે, કરતો જ્ઞાન અભ્યાસરે. સામા ૩
મંત્ર યંત્રમણિ ઔષધિ રે, તેહમાં થયા મુનિ જાણુરે; સાવ વિહાર કરતાં આવિયા રે, રાજગૃહી સુઠાણ રે. સામા. ૪
ગુરૂને પૂછી ગોચરી ગયેરે, આષાઢભૂતિ તેહરે સારુ ભમતાં ભમતાં આવીયેરે, નાટકીયાને ગેહરે. સામાત્ર ૫
લાડ વિહરી આવી રે, ઘર બાહિર સમક્ષર, સા લાડુ એ ગુરૂને હોયે રે, સાતમું જશે શિષ્યર. સા. મા. ૬
રૂ૫ વિદ્યાયે ફેરવ્યું રે, લાડુ હર્યા પંચરે, સા : ગોખે બેઠાં નિરખિયારે, નાટકીયે સવિ સંચરે. સામાન્ય છે
પગે લાગીને વિનવે, અમ ઘરે આવજે નિત સાવ હાડપંચ હરી જર ન રાખે મનમાં ભીતર. સામા૮
લાલચ લાગી લાડુએ, દિન પ્રતે હરવા જાય સારુ બાવરતન કહે સાંભર, આગલ જે હવે શાયર. સામાત્ર ૯
Page #613
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૬૪
હાલ જી. માંગલીયાની મેદિની દેશો.
નિજ પુત્રીઓને કહેર, નાટકીયેા નિરધારરે મેહનીયા, ચિંતામણી સમ છે યતિરે, કરા તુમે ભરતારરે, મારુ ૧ મધ્યાન્હે મુનિવર આવીયારે, લાડુ વાહરણ કાજરે, મે॰ તાત આદેશે તિણે કર્યારે, સવિ શિણગાર ને સાજરે, મા૦ ૨
જીવનસુંદરી જયસુંદરી, રૂપ યૌવન યમાંહે, મા॰ મુનિવરને કહે મલપતી, આ સોંપી તુમને દેહર મા॰ ૩
ઘર ઘર ભિક્ષા માંગવી, સહેવાં દુ:ખ અસરાલ, મેા કુમળી કાયા તુમ તણી રે, દાહિલા દુઃખત્ર ઝાલ રે, મા॰ ૪ મુખ મરકલર્ડ બોલતીરે, નયણ વયણ ચપલાસીરે; મે ચારિત્રથી ચિત્ત ચુકવ્યારે, વ્યાપ્યા વિષય વિલાસરે, મે।૦ ૫ જલ સરીખા જગમાં જીઆરે પાડે પહાડમાં વાટરે મે તિમ અબળા લગાડતી, ધીરાને પણિધારે. મે॰ મુનિકહે મુજગુરૂને કહિરે, આવીશ વહેલા આહિર; મા ભાવરતન કહે સાંભળેાર, વાટ જુવે ગુરૂ ત્યાંહીર,
દ
ઢાળ ત્રીજી.
નદી યમુનાકે તીરે ઉડે દાય ૫ખીયાં-એ દેશી ગુરૂ કહે એવડી વેલા કે ચેલા કિડાં થઈ, ત્રુટી એક્લ્યા તામ તે ભાષા સુમતિ ગઈ, ઘર ઘર ભિક્ષા માંગવી દુઃખ અપાર એ, ચારિત્ર પાલા તેહ (ઉપર તુમ વચન) ખાંડાની ધાર એ.
દ
Page #614
--------------------------------------------------------------------------
________________
આજ નાટકણ બે મળી મુજ જાવું તિહાં, તુમચી આણા લેવાને હું આવ્યો ઇહાં ગુરૂ કહે નારી ફૂડ પટની ખાણ એકિમ રા તુમે એને વયણે સુજાણ એ.૨
ગરજ પડે થાઈ ઘેહલી બેલે હસી હસી, વિણ ગરજે વિકરાલ પ્રત્યક્ષ જાણે રાક્ષસી; આપ પડે દુર્ગતિમાં પરને પાડતી, કરી અનાચાર અને પતિને પાય લગાડતી. ૩
ખારે જૂડા સમ ને ભાંજે તણખલાં, ડેર દેરા તમેં, ઘાલે ડાખલાં એકને ધીરજ કર દેઈ એક એકર્યું રમે, તે નારીનું મુખડું દીઠું કિમ ગમે.
અનેક પાપની રાશિ કે નારીપણું લહે, મહાનિશીથેર વીર જિણેસર એમ કહે, અતિ અપજશને ઠામ, નારીને સંગ એ, તે ઉપર કિમ ધરી, ચેલા રંગ એ. ૫
એમ ગુરૂની શીખામણ, ન ધરી કાને સાર એ તવ ગુરૂ તેહને, મદિરા માંસ નિવાર એ; નાટકણીને ઘરી તિહાંથી આવી, પર નારી દોય, અભક્ષ નિવારી. ૬
વિલાસે ભોગ જેમ, ભૂખે જમે ઉતાવળે ધન ઉપાવે વિવિધ વિદ્યા નાટિક બળે, વળ છેડાવિઓ ઘર મંડાવિઓ જુઓ જુઓ, ભારતન કહે નારી અથાગ કપટ કૂ. ૭
હાલ ચેથી. - સુખ વિલસતા એક દિને નાટીયા પરદેશી રે, આવી સિંહરથ ભૂપને, વાત કહે ઉદ્દેશી. સુo : ૧
Page #615
--------------------------------------------------------------------------
________________
છયા નટ અનેક અમે, બાંધ્યા પુતલા એહરતુમ નટ હોય તો તેડીયે, અમથું વાદ જે હેયરે. સુ. ૨
રાયે આષાઢ તેડીયે, છત્યા તે સઘલા નરે; છોડાવ્યાં તસ પુતળાં, ઘર આવ્યા ઉદભરે. સુત્ર ૩
કડેથી નારીયે કર્યો, મદિરા માંસનો આહાર રે, નગન પડી વમન કરી, માંખીને ભણકારોરે. સુત્ર ૪
દેખી આષાઢો ચિંતવે, અહ અહ નારી ચરિત્રો, ગંગાયે ગઈ ગદભી, ન હોયે કદીયે પવિગોરે. સુ. ૫
ઘરથી એક ઘડી ગયો, તવ એહના એ અંગે રે નારી ન હેયે કહની, ગુરૂવયણે ધરે રગેરે. સુત્ર ૬ આ નૃત્ય દેખાડી રાયને, સસરાને ઘન આલ્યો રે; ભાવરતન કહે સાંભળો, આષાઢ મન વાલ્યો. સુ.
પાંચમી. પાંચસે કુમાર તે મેલીયા, નાટક કરતા રે જહ; લઈ અષાઢો આવીયારે, ગુરૂ પાસે ગુણ ગેહરે.
ગુરૂ આજ્ઞા ધરે, માયાપિંડનિવારો; મમતા પરિહારો અષાઢે વ્રત આદરે પાંચસે વળી કુમાર, દીયે ભવિયણને રચનારે વિચરે દેશ મઝારે. ગુ
પાંચસે મુનિર્યું પરિવર્યો રે, ત૫ જપ કરે વિશેષે, પાપ આલોએ આપણું રે ટાલે કર્મ એ શેરે. ગુરુ
અણસણ લેઈ અનિમિષ થયો, અષાઢ મુનિ તેહ,
Page #616
--------------------------------------------------------------------------
________________
પિંડવિશુદ્ધિની વૃત્તિમાંરે, એમ સંબંધ છે એહરે. ગુ. ૪
માયાપિંડ ન લીજીયેરે, ધરીએ ગુરૂનાં વખાણ જુઓ અષાઢાની પરે રે, ફરી લહે વ્રત રણેરે.
૫ શ્રીપુનિમ ગચ્છ ગુણની રે, પ્રધાન શાખા કહિવાય શ્રુત અભ્યાસ પરંપરા પુસ્તકના સંપ્રદાયરે. ગુ.
વિચક્ષણ શ્રાવક શ્રાવિકારે, સાંભળે શ્રત નિશદિન, શ્રીમહિમાપ્રભ સૂરિનારે, ભાવરતન સુજગીશારે. ગુ. ૯૦ પ્રતિક્રમણ કરતાં પહેલાં બોલવાનું માંગલિક.
શ્રી વીરસ્વામીજીના પટ્ટધર પાંચમા ગણધર શ્રી સુધમાં સ્વામી શ્રી જબુસ્વામી ચરમ કેવલી શાસન ઉપગારી છત્રીસ ગુણે બિરાજમાન, પચાસ વરસ ઘર વાસે વસ્યા. ત્રીસ વરસ વીર સ્વામીની સેવામાં રહ્યા, બાર વરસ શ્રીગૌતમ સ્વામીની પ્રભુપના પાલી, આઠ વરસ કેવલી પર્યાય પાલી, એક સે વરસનું આયુષ્ય ભોગવી અને ક્ષે સિધાવ્યા, એવા મારા સ્થાપનાજી આગળ છ આવશ્યકની ક્રિયા કરું છું.
૯૧ પન્નર તિથિની થો.
પ્રતિપદા સ્તુતિ, મંગલ આડ કરી જસ આગલ-એ દેશી. એક મિથ્યાત્વ અસંજમ અવિરતિ, દૂર કરી શીવ વસીયા, સંજમ સંવર વિરતિ તણું ચણ, ક્ષાયિક સમદ્ધિ રસીયા, કંથ જિjદ શતરમા જિનવર, જે છ મરદેવાજી
Page #617
--------------------------------------------------------------------------
________________
५८ પડવા દિન તે શિવગતિ પહેતા, એવું તે નિત્યમેવાઇ. ૧ એક કલ્યાણક સંપ્રતિ જિનનું, ઈમ દશનું પરિમાણ, દસ ક્ષેત્રે મળી ત્રણ ચોવીસ, તેહનાં ત્રીશ કલ્યાણકજી; પડવાનો દિન અને પમ જાણી, સમક્તિ ગુણ આરાધે; સકલ જિસેસર યાન ધરીને, મનવંછીત ફલ સાધો. ૨ એક કૃપારસ અનુભવ સંયુત, આગમ રણની ખાણજી ભવિક લેક ઉપકાર કરવા, ભાખેશ્રી જિનભાણજી; જિમ મીડાં લેખે નવિ આવે, એકાદિક વિષ્ણુ અંકજી, તિમ સમકિત વિણ પક્ષ ન લેખે, પ્રતિપદ સમ સુવિવેકછ.૩ કુયુ જિનેસર સાંનિધ્યકારી, સેવે ગંધર્વ યક્ષ વંછિત પૂરે સંકટ ચરે, દેવી લાલા પ્રત્યક્ષજી; સંવેગી ગુણવંત મહાશય, સંયમ રંગ રંગીલા શ્રી જ્ઞાનવિમલ કહે શ્રીજિન નામે, નિત નિત હવે લીલાછ.૪ છે, બીજની રતુતિ.
બીજ દિને ધર્મનું બીજ આરાધીએ, શીતલ જિનતણી સિદ્ધિગતિ સાધીએ; શ્રીવત્સ લંછન કંચન સમ તનુ, દહાથ નૃપ સુત દેહ નેઉ ધણુ.
અર અભિનંદન સુમતિ વાસુપૂજ્યના, ચ્યવન જનમ જ્ઞાન થયા એહના; પંચકલ્યાણક બીજ દિને જાણીએ, કાલ ત્રિહું ત્રણ ચોવીસી જીન આણીએ.
ધર્મ બિહુ ભેદે જે જિનવર ભાખીયે, સાધુ શ્રાવકતણે
Page #618
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૬૯
ભવિક ચિત્ત વાસીયે; એ સમકિત તણે સાર છે મૂલગુ, અહ• નિશ આગમ જ્ઞાન ને એલ).
મનુજ સુર શાસન સાનિધ્ય કારકુ, શ્રી અશોકભિધા વિક્ત ભય વાર શીતલ સ્વામીના ધ્યાનથી સુખ લહે, ધીર ગુરૂ સીસ નય વિમલ કવિ ઇમ કહે.
અથ ત્રીજની સ્તુતિ. સંખેસર પાસજી પૂજીએ-એ દેશી. શ્રેયાંસ જિણેસર શિવ ગયા, ત્રીજા દિને નિરમલ થયા એંશી ધનુ સોવનમય કાયા, ભવ ભવ તે સાહિબ જિનરાયા.
વિમલ કુંથુ ધર્મ સુવિધિ જિના, જસ જન્મ જ્ઞાન જનું જ્ઞાન ધના વર્તમાન કલ્યાણક પંચ થયા, જિનજી દિન નિત કરજે મયા. ત્રણ તત્વ જિહાં કિણે ઉપદિશ્યો,તે પ્રવચન વયણું ચિત્ત વસ્યા ત્રણ ગુપ્તિ ગુપ્તા મુનિવરો, તે પ્રવચન વાંચે શ્રુતધરા. ૩
ઈશર સુર માનશી સુહંકરા, જે સમકિત દષ્ટિ સુરવરા વિકરણ શુદ્ધ સમકિત તણું,નય લીલા હેજે અતિ ઘણી.૪
ચેથની સ્તુતિ. શ્રાવણ સુદ દિન પંચમીએ-એ દેશી. ચ સર્વાર્થસિદથી ચવિ એ, મરૂદેવી ઉયરે ઉપન્ન તે, એગલા ધર્મ શ્રીગષભજી એક ચોથ તણે દિન ધન તો. ૧
તે
ર સા
કિરણ
Page #619
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૭૯ મણિ પાસ અભિનંદન એ, ચવિયા વળા પાસ નાણત વિમલ દીક્ષા મ ખટ થયા એ, સંપ્રતિ જિન કલ્યાણ તો ૨
ચાર નિશાપે સ્થાપના એ, ચલ વિહ દેવ નિકાય તે ચઉમુખ ચવિધિ દેશના એ, ભાખે સૂત્ર સમુદાય તો. ૩ | ગમખ, યક્ષ ચકકેસરી એ, શાસનની રખવાલ તે સુમતિ સબગ સુવાસના એ, નય ધરી નેહ નિહાલતો. 4
* પાંચમની સંતુતિ.
શ્રી શત્રુંજય ગિરિ તીરથ સાર–એ દેશી. ધર્મ નિણંદ પરમ પદ પાયા, સુવ્રતા નામે રાણી જાયા, સુર નર મનડે ભયા; પણ ચાલીસ ધનુષની કાયા, પંચમી દિન તે ધ્યાને ધ્યાયા, તવ મેં નવનિધિ પાયા. ૧
નેમિ સુવિધિના જનમ કહીન, અજિત અનંત સંભવ શિવ લીજે, દીક્ષા કુંથું ગ્રહી, ચંદ્ર યવન સંભવ નાણ સુણીજ ચિહું ચાવીસીઈમ જાણજે, સહું જિનવર પ્રણમીજે.૨
પંચ પ્રકારે આગમ ભાખે, જિનવર ચંદ સુધારસ ચાખે, વિજન હૈયડે રાખે પંચ જ્ઞાન તણે વિધિ દાખે, પંચમી ગતિને મારગ ભાખે, જહથી સવી દુખ નાસે. ૩
જિન ભકિત પ્રજ્ઞપ્તિ દેવી, ધર્મનાથ જિનપદ પ્રણમેવી, કિન્નર સુરસસેવી, બેધિબીજ શુભ દષ્ટિ લહેવી,શ્રી નવિમ સદા મતિ દેવી, દમન વિજ્ઞ હરવી.
Page #620
--------------------------------------------------------------------------
________________
પછી
છની સ્તુતિ.. શંખેશ્વર પાસ પૂછયે–એ દેશી. શ્રી નેમિ જિણેસર લહે દીક્ષા, છ8 દિવસે સુવિધિ ચરણ શિક્ષા; એક કાલજ એક શશિકર ગોરા, નિત સમરૂં જિમ જલધર મો.
પપ્રભુ શીતલ વીરજીના, શ્રેયાંસ જિર્ણ લહે તિહાં ચવના વિમલ સુપાસ જ્ઞાન અડ હેઈ, કલ્યાણક સંપ્રતિ જિન જોઇ.
જિહાં જયણા ખટવિધ કાય તણી, ખટ વત સંપદ મુનિરાય તણી, જે આગમ માહે જાણુ, તે અપમ ચિતમાં આણીએ,
જે સમક્તિ દષ્ટિ ભવિયાં, સંવેગ સુધારસ સેવીયા નય વિમલ કહે તે અનુસરે, અનુભવ રસ સાથે પ્રીતિ ધરે.૪
સાતમની સ્તુતિ. ચંદ્ર પ્રભુ જિન જ્ઞાન પામ્યા, વળી લદ્યા ભવ પાર; મહસેન નૃ૫ કુલ કમલ દિનકર, લખમણ ભાત મલ્હાર; શશિ અંક શશી સમ ગૌર દેહે, જગત જિન શિણગાર સપ્તમી દીને તેહ નમતાં, હુવે નિત્ય જયકાર. ૧
ધર્મ શાંતિ અનંત જિનવર, વિમલનાથ સુપાસ વન જન્મ દે વન શિવપદ, પામીયા દેઈ ખાસ એમ વર્તમાન જિર્ણ કેરા, થયા સાત કલ્યાણ
મહસે પ્રભુ જિનાજની સ્તુતિ.
Page #621
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૭૨
તે સાતમ દિન સાત સુખનું, હેતુ લડીએ જાણુ. જિહાં સાત નયનું રૂપ લહીએ, સપ્ત ભંગી ભાવ; જે સાત પ્રકૃતિના ક્ષય કર્યાંથી, લહે ક્ષાયિક ભાવ; તે જિનવર આગમ સકલ અનુભવ, લહેા લીલ વિલાસ. ૩ જિમ સાત નરકનું આયુ છેઢી, સાત ભય હોવે નાસ; શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિનરાય શાસન, વિજયદેવ વિશેષ; તસ દૈવી જ્વાલા કરે સાંનિધ, ભવિક જન સુવિશેષ; દુઃખ દુરિત ઇતિ સંમત સળે, વિધન કાડી હરત; જિનરાય ધ્યાને લહે લીલા, જ્ઞાનવિમલ ગુણવત.
આઠમની સ્તુતિ.
પ્રહ ઉઠી વંદું—એ દેશી.
અભિનન જિનવર, પરમાનંદ પદ પામ્યા; વણી નમિ નેમિસર, જન્મ લહી શિવ કામ્યા; તિમ મેાક્ષ ચ્યવન બેહુ, પાસ દેવ સુપાસ; આઠમને દિવસે, સુમતિ જન્મ સુપ્રકાશ. વલી જન્મ ને ઢીક્ષા, ઋષભ તણા જિહાંઢાય; સુન્નત જિન જન્મ્યા, સભવ ચ્યવનું જોય; વળી જન્મ અજિતને, ઈમ ઇગ્યાર કલ્યાણુ; સંપ્રતિ જિનવરના, આઠમને દિન જાણુ. જિહાં પ્રવચન માતા, આઠ તણેા વિસ્તાર; અડ ભંગીએ જાણ્ણા, વિ જગ જીવ વિચાર;
Page #622
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૭૩
તે આગમ આદર, આણુને આરાધો આઠમને દિવસે, આઠ અક્ષય સુખ સાધે. શાસન રખવાલી, વિદ્યાદેવી સેલ સમક્તિની સાનિધ્ય, કરતી છાકમછોલ; અનુભવ રસના, આપે સુજશ જગીસ કવિ ધીરવિમલને, જ્ઞાનવિમલ કહે શીશ.
નવમીની સ્તુતિ, સુવ્રત સુવિધિ સુમતિ શિવ પામ્યા, અજિત સુમતિ નમિ સંયમ કામ્યા; કુંથુ વાસુપૂજ્ય સુવિધિ જિન ચવિયા, નવમી દિને તે સુરવર નમિયા
શાંતિ જિર્ણદ થયા જિહાં જ્ઞાની, વર્તમાન જિનવર શુભ સ્થાની, દશ કલ્યાણક નવમી દિવસે, સવિ જિનવર પ્રણમું મન હરખે.
જિહાં નવ તત્ત્વ વિચાર કહીજ, નવવિધ બ્રા આચાર લહજે; તે આગમ સુણતાં સુખ લહીએ, નવવિધ પરિચહ વરતિ કહીએ.
સમકિત દૃષ્ટિ સુર સંદોહા, આપે સુમતિ વિલાસ જસ મહા; શ્રી જ્ઞાનવિમલ કહે જિન નામે, દિન દિન દોલત અધિષ્ઠી પામે.
Page #623
--------------------------------------------------------------------------
________________
પષ્ટ - રામની સ્તુતિ.
કનક તિલક ભાલે–એ દેરી, અર નમિ જિમુંદા, ટાલિયા દુખદંદા; પ્રભુ પાસ નિણંદ, જન્મ પૂજ્ય મહિંદ દશમી દિન અમદાનંદમાકંઇ કંદભવિજન અરવિંદા, શાસને જે દિશૃંદા. ૧
અર જન્મ સુહાવે, વિર ચારિત્ર પા; અનુભવ રસ લાવે, કેવલજ્ઞાન થાખટ જિનવર કલ્યાણ, સંપ્રતિ જે પ્રમાણ સવિ જિનવર ભાણ, શ્રીનિવાસાદિ ઠાણ, ૨
દશવિધ આચાર, જ્ઞાન માં વિચાર; દશ સત્ય પ્રકાર, પચ્ચખાણાદિ ચાર; મુનિ દશ ગણધાર, ભાખીયા જિહાં ઉદાર તે પ્રવચન સાર, જ્ઞાનના જે આગાર. ૩
દસ દિશિ દિશીપાલા, જે મહા લેમ્પાલા સુર નર મહિપાલા, શુદ્ધ દષ્ટિ કૃપાલા, જ્ઞાનવિમલ વિશાલા, લીલા લચ્છી મયાલા; જય મંગલમાલા, પાસમે સુખાલા. ૪
અગીઆરસની સ્તુતિ
સાતસ્થાપ્રતિમાર્ચ–એ દેશી. મલ્લિદેવને જન્મ સંયમ, મહા જ્ઞાન તથા જે દિને એ એકાદશી વાસા શુભક, કલ્યાણ મલાલચ વૈદહેશ્વરકુંભાજલધિ વસોલ્લાસને ચંદ્રમા માતા ય પ્રભાવતી ભગવતી કુંભવો વ્યાજતા.
જ્ઞાન શ્રીગષભાજિત, સુમતિપ્રાદુર્ભાવ સામે
Page #624
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૭૫
પારી ચરણું ચ મોક્ષમગમત, પvમાખ્ય પ્રભુ ઈતદૃશકે ચ યત્ર દિવસે, કલ્યાણકાનાં શુભ જાત સંપ્રતિ વર્તમાનજિન-પદઘુમહામંગલમ.
સાગપાંચમનંતપર્યાવગુણોપેત સદા પાસકે, એકાદશ્યક પ્રતિમા યત્ર ગદિતા, શ્રદ્ધાવતાં તીર્થપે, (સિદ્ધાંતાભિધતીર્થપે, સિદ્ધાંતાભિધભૂપતિર્વિજયતે, બિશ્રત સદૈકાદશાચારાંગાદિમયં પુર્વિલસિત, ભકત્યા નુત ભાવતઃ ૩
વૈરોટયા વિદધતિ મંગલનતિ, સનાનામિક શીમન્સલિજિનેશશાસનરસુઃ કુબેરનામા પુન દિપાલયદક્ષનિવહા, સેડપિ યે દેવતા, તે સર્વે વિદધાતુ સૌષ્યમતુલં, જ્ઞાનાત્મનાં સૂરીશું.
બારસની સ્તુતિ. વાઢિયાં મંગલ કેલિસાએ દેશી જે દ્વાદશીને દિને જ્ઞાન પામ્યા, અર સુવ્રત ચરણ સુરેંદ્ર નામ્યા; મલ્લી લહે સિદ્ધિ સંસાર છોડી, વિમલ યવન વંદુ બિહું હાથ જોડી.
પ પ્રભુ શીતલચંદ્ર ભાયા, સુપાસ શ્રેયાંસ ચવે નમિરાયા; અભિનંદન શીતલ ચરણ પાન, ઈમ તેર કલ્યાણ વર્તમાન..
જિસ તણું જ પ્રતિમા છે બાર, તે દ્વાદશાંગી રચતા વિચા, ઉમા બારહ, અમરા દ્વાર, છ છે. પચત્રાઉસ મૂલ ચાર
Page #625
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૭૬
શ્રી સંધરક્ષા કરે દેવ ભયા, સુરાસુર દેવપદ પ્રશહત્યા, સદા દિએ સુંદર બેધ બીજ, સધર્મ પાખે ને કિમે પતિજ.
સ્તુતિ. શ્રી શત્રુંજય ગિરિ તીરથ સાર–એ દેશી. પઢમ જિસર શિવ પદ પાવે, તેરસે અનુભવ એપમ આવે, સકલ સમિહિત લો, શાંતિનાથ વળી મોક્ષ સીધાવે, દર્શન જ્ઞાન અનંત સુખ પાવે, સિદ્ધ સ્વરૂપે થા; નાભિરાય ભરૂદેવી માત, ઋષભદેવના જે વિખ્યાત, કંચન કમળ ગાત; વિશ્વસેન નૃપ અચિરા માત, સેવો શાંતિ જગતના તાત, જેહના શુભ અવદાત.
પદ્ય ચંદ્ર શ્રેયાંસ જિનેશ, ધર્મ સુપાસ જે જગજન ઇશા, સંયમ લે શુભ લેશા, વિર અનંત ને શાંતિ મહીશા, જન્મ થયા એહના સુજગીસા, ચવીયા અજીત જિનેશા એકાદશ કલ્યાણક હિસા, તેરસ દિને સવિ અમર મહીશા, પ્રણમે જેની સદિશા, સકલ જિનેસર ભવન દિનેસા, મદન માનનિર્મથન મહિશા, તે સેવો વસવાવીસા. ૨ તેર કાઠિયાને જે ગાળે, તેર ક્રિયાના સ્થાનક ટાળે, તે આગમ અજુવાલે તેર સાગીના ગુણઠાણ, તે પામીને ઝાએ ઝાણ, તેહને કેવલ નાણ; ભકિતમાન બહુમાન ભજે, આશાતના તેહની ટાલી, જિન મુખ તેર પદ લીજે, ચાર ગુણ ને તેર
Page #626
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૭૭
કરી, બાવન ભેદ વિનય ભણુજ, જિમ સંસાર તરી જ. ૩
ચકેસરી ગોમુખ સુર ઘરણી, સમકિતધારી સાનિધ્યકરણી, ઋષભ ચરણ અનુસરણી; ગોમુખ સુરનો મનડે હરણ, નિર્વાણી દેવી જય કરણી, ગરૂડ યક્ષ સુર ઘરણી; શાંતિનાથ ગુણ બેલે વણી, દુશમન દૂર કરણ રવિ ભરણ સંપ્રતિ સુખ વિસ્તરણ; કીતિ કમલા ઉજવલ કરેણ, રાગ રોગ સંકટ ઉદ્ધારણ, જ્ઞાનવિમલ દુઃખ હરણ.
ચૌદશની સ્તુતિ. વાસુપૂજ્ય જિનેસર શિવ લહ્યા, તે રકત કમલને વાને કહ્યા, વસુપૂજ્ય નૃપતિ સુત માત જયા, ચંપા નગરીયે જન્મ થયા, ચૌદશી દિવસે જે સિદ્ધ ગયા, જસ લંછન રૂપે મહિષ થયા તે અજર અમર નિકલંક ભયા, તસ પાય નમી કૃત્ય કૃત્ય થયા.
શ્રી શીતલ સંભવ શાંતિ વાસુપુજ્ય જિના, અભિનંદન કંચું અનંત જિના; સંજમ લીએ શુભ ભાવના, કે પંચમ નાણ લહે ધના; કલ્યાણક આઠ સોહામણ, નિત નિત તસ લીજે ભામણ સવિગુણ મણિ સ્પણ રોહિણી, પુરવે સવિ મનની કામના. - તિહાં ચઉદસ ભેદ છવ તણા, ન્ગ ભેદ કહ્યા છે અતિ ઘણ; ગુણઠાણું ચઉદ તિહાં ભણ્યા, ચઉદશ પૂર્વની વર્ણન
Page #627
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭.
ના; નિવછીજે શા દુષણા, અતિચાર તણી તિહાં ધારણા, પ્રવચન રસ ખ્રીજે વારણા, એહ છે ભવજલ તારણા. ૩
શાસન દેવી નામે ચંડા, દિગ્મે દુતિ દુનને દંડા; આલ કલા ધરી સમ તુડા, જસાિ અમૃતસર કુંડા; જસ કર જપમાલા કાઉંડા, સુર નામ કુમાર છે ઉદ્દંડા; જિન આગલે અવર છે. એરંડા, જ્ઞાન ત્રિમલ સદા સુખ અખડા.
પુનમની સ્તુતિ,
શ્રી જિનપતિ સમવ ગે સંજય જિહાં, શ્રીમુનિસુનંત નમિ ચ્યવનું તિહાં; સકલ નિમલ ચંદ્ર તણી વિશ્વા, વિશદ પક્ષ તણા શિર પૂર્ણિમા.
૧
ધર્મનાથ જિન દેવશ પામી, પદ્મ પ્રભ જિન નાણુ સમાધિ, પંચ ક્લ્યાણુક સંપ્રતિ જિન તણા, થયા પુનમ દિવસે સાહામણા.
પન્નર ચેમ તણે વિરહે લહ્યા, પાર ભેદે સિદ્ધ જિહાં કલા; પન્નર બંધન પ્રમુખ વિચારણા, જિનવર આગમ તે સુણીએ જતા.
3
સકલ સિદ્ધિ સમિહિત દાયકા, સુરવર જિન શાસન નાયકા; વિધુ કરેાજલ પ્રીતિ કુલા ઘણી, જ્ઞાનવિમલ જિનના તા ગુણી.
Page #628
--------------------------------------------------------------------------
________________
અમાવાસ્યાની સ્તુતિ
સિપાઈને - અમાવાસ્યા તે થઈ ઉજલી, વીરતણે નિર્વાણેમિલી દિવાલી દિન તિહથિી હેત, રાય અઢાર કર ઉઘાત, ૧
શ્રી શ્રેયાંસ નેમિ લહે જ્ઞાન, વાસુપૂજ્ય ગહે સંયમ ધ્યાન, સંપ્રતિ જિનનાં થયાં કલ્યાણ અમાવાસ્યા દિવસે ગુણખાણ.
કાલ અનાદિ મિથ્યાત્વ નિવાસ, પૂરણ સંશા કહીએ તાસ આગમ શાન લો જેણુ વાર, કૃષ્ણપક્ષી જીત્યો તેણી નાર,
માતંગ પક્ષ સિફાઇ દેવી, સાંનિધ્યકારી ઈજ સ્વયમેવી, કવિ જ્ઞાનવિમલ કહે શુભ ચિત્ત, મંગલ લીલા કરો નિત નિત.
પનર તિથિની થાય.
દિીન સકલ મનોહાએ દેશી. સાય ને અશ્વાસથ ત્યતણા બિહુ ભેદ, સાન રવરૂપે રૂઝાતીત બેહ ભેદ મિલ્ક પશે ધ્યા, જિ હૈયે ભવ છેદ, અવિચલ સુખ પ્રા, નાસે સાલા એક. ૧
ઉત્સર્ષિની અવસર્પિણી, કાલ બે ભેદ પ્રયાણ વિશે કે ચોથે, આ જિનાવર ભાણ, ઉત્કૃષ્ટ કાલે, સંતરિક્ષય જિનરાજ, તિમ વિસ જાન્યથી, વંદે સારે કાલ. ૨
Page #629
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮૦.
બિહુ ભેદ ભાખ્યાં, જીવ સકલ જગમાંહે એક કૃષ્ણ પક્ષી એક શુકલપક્ષી પણ માહે વલી દ્રવ્ય કહ્યા છે, જીવ અજીવ વિચાર; તે આગમ જાણે, નિશ્ચય ને વ્યવહાર. ૩
સંજમધર મુનિવર શ્રાવક જે ગુણવંત, બિહુ પક્ષના સાનિધ્ય કારક સમકિતવંત; જે શાસન સુર નર, વિશ્વ કડી હરત, શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિ, લીલા લબ્ધિ લહંત. ૪
પન્નર તિથિની થાયે સંપૂર્ણ.
૯૨ શ્રી યુગમંદીર જિન સ્તવન. શ્રી યુગમંદીરને કહેજો, કે દધિસુત વિનતડી સુણજોરે; કાયા પામી અતિકુડી, પાંખ નહિ આવું ઉડી; લબ્ધિ નહિ કેાઈ રૂડીર, શ્રીયુગમંદીરને કહેજો. ૧ તુમ સેવા માંહિ સુર કાડી, ઈહ આવે જો એક દેડી, આશા ફળે પાતક મેડી રે શ્રીયુગમંદીરને કહેજે. ૨ દુષમ સમયમાં ઈણે ભરતે, અતિશય નાણી નવિ વરતે; કહીએ કહો કણ સાંભળતેરે, શ્રીયુગમંદીરને કહેજે. ૩ શ્રવણ સુખી તુમ નામે, નયણાં દરિશણ નવિ પામે, એ તો ઝગડાને કામે શ્રીયુગમંદીરને કહેજે. ચાર આંગળ અંતર રહેવું, શોકલડીની પેરે દુઃખ સહેવું પ્રભુ વિના કોણ આગળ કહેવું રે, શ્રીયુગમંદીરને કહેજે, ૫ મહોટો મેળ કરી આપે, બેહુનો તોલ કરી સ્થાપે;
Page #630
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮૧.
રાજજન જશે જગમાં વ્યાપેરે, શ્રી યુગમીરને કહેજો. ૬ બેહુના એક મત થાયે, કેવલ નાણુ જુગલ પાવે; તા વિ વાત બની આવે, શ્રી યુગ મીરને કહેજો. ગજ લછન ગજ ગતિ ગામી, વિચરે વપ્ર વિજય સ્વામી; નયરી વિજયા ગુણુ ધામીર, શ્રી યુગ મીરને કહેજો, માતા સુતારાએ જાયે!, સુદૃઢ નરપતિ કુલ આયે; પંડિત જિત વિજયે ગાયેાર, શ્રી યુગમદીરને કહેજો. ૯૩ શખેશ્વર પા જિન ચૈત્યવદન,
፡
સકલ વિજન ચમત્કારી, ભારી મહિમા જેહના; નિખિલ આતમરમા રાજીત, નામ જપીએ તેને; દુષ્ટ કર્યાંષ્ટક ગજરીજે, વિક જન મનસુખકરી; નિત્ય જાપ જપીએ પાપ ખપીએ, સ્વામી નામ શંખેશ્વરા. ૧ બહુ પુન્ય રાશિ દેશ કાશી, તત્વ નયી વણારસી; અશ્વસેન રાજા રાણી વામા, રૂપે રતિ તનુ સારીખી; તસ કુખે સુપન ચૌદ સૂચિત, સ્વર્ગથી પ્રભુ અવતર્યાં; નિત્ય જાપ જપીએ પાપ ખપીએ, સ્વામી નામ શંખેશ. ૨ ત્રણ લેાક તરૂણી મન પ્રમાદી,તરૂણ વય જન્મ આવીયા; તમ માત તાતને પ્રસન્ન ચિત્તે, ભામીની પરણાવીયા; ક્રમ શ કૃત અગ્નિકુંડે, નાગ ખલતા ઉદ્ધર્યાં; નિત્ય જાપ જપીએ પાપ ખપીએ, સ્વામીનામ શુંખેશ્વરા. ૩ પેાશ માસે કૃષ્ણ પક્ષે, દશમી દિન પ્રશ્ન જનમિ;
Page #631
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨
સુરકુમરી સુરપતિ ભાવે, મેરૂ શૃંગે સ્થાપી, પ્રભાતે પૃથ્વીપતિ પ્રમેાદે, જન્મ મહેાત્સવ અતિ ક્રર્યાં; નિત્ય જાપ જપીએ પાપ ખપીએ, સ્વામી નામ શંખેશ્વરો, ૪ પેાશ વઢી એકાદશી દિન, પ્રત્રજ્યા જિન આદરે; સુર અસુરરાજ ભક્તિ રાજ, સેલના ઝાઝી કરે; કાઉસગ્ગ કરતા દેખી ક્રમળે, કીધ પરિસહ આકર1; નિત્ય જાપ જપીએ પાપ ખપીએ, સ્વામી નામ શ ંખેશ્વરા. ૧ તવ ધ્યાન ધારારૂઢ જિનપતિ, મેધ ધારે નિવ ચયે; ત્યાં ચલિત આસન ધરણ આયા,કમઠ પરિસહુ અટકયે; દેવાધિદેવની કરે સેવા, કમઠને કાઢી પા; નિત્ય જાપ જપીએ પાપખપીએ,સ્વામી નામશંખેશ્વરા. ૬ ક્રમ પામી કેવળ જ્ઞાન ક્રમળા, સંધ ચવિત સ્થાપીને; પ્રભુ ગયા માહ્ને સમૈતશીખરે, માસ અણુસણુ પાળીને; શિવ રમણી ર ંગે રમે રસીએ, વિક તસ સેવા કરા; નિત્ય જાપ જપીએ પાપ ખપીએ, સ્વામી નામ શંખેશ્વરા. ૭ ભૂત પ્રેત પિશાચ વ્યંતર, જલણુ જલેાદર ભય ટળે; રાજ રાણી રમા પામે, ભકિત ભાવ જો મલે; પતરૂ અધિક દાતા, જગત ત્રાતા જપ કરા; નિત્ય જાપ જપીએ પાપ ખપીએ, સ્વામીનાથ શંખેશ્વરા, ૮ વઢીઆર દેશે નિત બિરાજે, બત્રિક જીવને તારતા; જરા જરીભૂત યાદવ, સૈન્ય રોગ નિવારતા;
Page #632
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮૭
એ પ્રભુ તણું પદ પમ સેવા, રૂપ કહે પ્રાતા રે; નિત્ય જાપ જપીએ પાપ પપીએ, સવામી નામ સંખેશર. ૯
૯૪ થી અંતરિક્ષ પાર્શ્વનાથને છંદ. પ્રભુ પાસજી તાહરૂં નામ મીઠું; વિહુ લેકમાં એકલું સાર ઢઠું, સદા સમરતાં સેવતાં પાપ નીઠું મન મારે તારું ધ્યાન બેઠું મન તુમ પાસે વસે રાત દિસે, સુખ પંકજ નિરખવા હિંસ દીસે; ધન્ય તે ઘડી જે ઘડી નમણું દીસે, ભકિત ભાવે કરી વિનવી. અહો એ સંસાર છે દુઃખ દેરી, ઈન્દ્રજાળમાં સ્થિત લાગ્યું ઠગોરી પ્રભુ માનીએ વિનતિ એક મોરી, મુજ તાર તું તાર બલીહારી તેરી. રાહી સ્વમ જંજાળને સંગ મોહ્યો, ઘડીયાળમાં કામ ગમતો ન જો; મુધા એમ સંસારમાં જન્મ ખોયે, અહે ઘતતણે કારણે જળ વિલે એ તો ભમરલો કેસુડા બ્રાન્તિ ધામે, જઈ શુક તણું ચંચું માહે ભરાયે,
Page #633
--------------------------------------------------------------------------
________________
શુકે જાબુ જાણી ગળે દુઃખ પાયે, પ્રભુ લાલચે જીવડા એમ વાળ્યો. ભમ્યા ભ્રમ ભૂલ્યે રમ્યા ક્રમ ભારી, દયા ધર્મની શ* મેં ના વિચારી; તારી નમ્ર વાણી પરમ સુખકારી, ત્રિહું લેાકના નાથ મેં નવ સભારી, વિષય વેલડી શેલડી કરીએ જાણી, ભજી માહ તૃષ્ણા તજી તુજ વાણી; એડવા ભલે! ભુંડા નિજ દાસ જાણી, પ્રભુ રાખીએ માંડીની છાંય પ્રાણી. મારા વિવિધ અપરાધની કાઢી સહીએ, પ્રશ્ન શરણે આવ્યા તણી લાજ વહીએ; વળી ઘણી ધણી વિનતિ એમ કરીએ, સુજ માનસ સરે પરમ હુંસ રહીએ.
រឺ
કળશ,
એમ કૃપા મુર્તિ પાર્શ્વ સ્વામી, મુક્તિ ગામી ધ્યાઇએ; અતિ ભકિત ભાવે વિપત્તિ જાવે, પરમ સંપત્તિ પાઈએ; પ્રશ્ન મહીમા સાગર ગુણ વૈરાગર પાસ અંતિરક્ષ જે સ્તવે, તસ સકળ મંગળ જય જયારવ, આતં વન વિનવે.
Page #634
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૫ દીવાળીની થેય. સિદ્ધારથ તાતા જગત વિખ્યાતા ત્રિશલાદેવી માત, તિહાં જગગુરૂ જગ્યા સવી દુખ વિરમ્યા મહાવીર જિનરાય પ્રભુ લઈને દીક્ષા કરે હિત શિક્ષા દેઈ સંવછરી દાન, બહુ કમ ખપેવા શિવ સુખ લેવા કીધે તપ શુભ થાન.
વર કેવલ પામી અંતર જામી વદ કાતિક શુભ રીસ, અમાવાસ્યા જાતે પાછલી રાતે મુગતિ ગયા જગદીસ વલી ગૌતમ ગણધર મોટા મુનિવર પામ્યા પંચમ જ્ઞાન, જયાં તત્વ પ્રકાસી, શીલ વિલસી પહોતા મુગતિ નિધાન. ૨
સુરપતિ સંચરીયા રતન ઉદ્ધરિયા રાત થઈ તીહ કાલી, જન દીવા કીધા કારજ સિદ્ધા નિશા થઈ અજવાળી, સહુ લોકે હરખી નજરે નિરખી પર્વ કીયો દિવાળી, વલી ભોજન ભગતે નિજ નિજ શક્તિ સેવ સુહાળી.
સિદ્ધાયિકા દેવી વિન હરેવી વાંછિત દે નિરધારી, કરી સંઘને શાતા જેમ જગ માતા, એહવી શકિત અપારી એમ જિન ગુણ ગાવે શિવ સુખ પાવે સુણજે ભવીજન પ્રાણી, જિનચંદ્ર યતીસર મહામુની સર જપે એવી વાણી. ૪
Page #635
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮૬
૯૬ શ્રી તુલસા શ્રાવિકાની સજઝાય. (ઈણ અવસર એ આવી જંબુકી રે-એ દેશી)
ધન ધન સુલસા સાચી શ્રાવિકાછ, જેહને નિકાળ ધર્મનું ધ્યાન રે, સમકિતધારી નારી જે સતીજી; જહને વીર દિ બહુ ભાન રે. ધન ધન
એક દિન આંબેડ તાપસ પ્રતિબોધવા છે, જે પે એવું વીર જિણેશ રે; નયરી રાજગૃહી સુલસા ભણુજી, કહેજ અમારો ધર્મ સંદેશ રે. ધન,
સાંભળી અંબડ મનમાં ચિંતવેજી, ધર્મલાભ ઈશજી વયણ રે એવું કહાવે જિનવર જે ભણુજી, કેવું રૂડું દઢ તસ સમકિત રયણ રે. ધન,
અંબડ તાપસ પરીક્ષા કારણેજી, આવ્યો રાજગૃહીને બાર રે; પહેલું બ્રહ્મારૂપ વિવું, વૈક્રિય શક્તિતણે અનુસાર રે. ધન
પહેલી પોળે પ્રગટ પેખીનેજી, ચૌમુખ બ્રહ્મ વંદન કરોડ રે સઘળી રાજ પ્રજા સુલસા વિનાજી, તેને આવી નમે કર જેડ ૨. ધન
બીજ દિન દક્ષિણ પિળે જઈજી, ધરી કૃષ્ણ અવતાર રે આવ્યા પુરજન તિહાં સધળા મળી છે, નારી સુલતા સમકિત ધારરે. ધન
ત્રીજે દિવસે પશ્ચિમ બારણે છે, ધરીયું ઈશ્વર રૂપ મહંત
Page #636
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨, તિમહિજ ચાથે થઈ પસવિલેજ, આવી સમવા અરિહંત રે. ધન
તે પણ અલસા નાવી વાહવાઇ, તેહનું જાણી સમકિત સાચા રે, અંબડ સુલાસાને પ્રણમી કરી, કર એ કહે એવી વાચ રે. ધન,
ધન્ય તુ સમકિતધારી શિરોમણિજી, ધન્ય તું સમકિત વિશવા વશ રે, એમ પ્રશંસી કહે સુલસા ભણુજી, જિનજીયે કહિ છે ધર્મ આશિષ છે. ધન
નિશ્ચલ સમકિત દેખી સતી તણું છે, તે પણ હુએ દઢ. મન માંય રે; ઈણિ પરે શાંતિવિમળ કવિરાયના જી, બુદ્ધિ કલ્યાણ વિમળ ગુણ ગાય છે. ધન, ૯૭ ઉવસગ્ગહર મહાપ્રભાવિક સ્તોત્રમ્ ઉવસગ્ગહરં પાર્સ, પાસે વંદામિ કમ્માણમુક, વિહર-વિસ-નિના, મંગલકવાણ–આવાસં. ૧ વિસહર-ફુલિંગ-મંત, કંઠે ધાઈ જે સયા મણુએ તસ ગહ–રોગ–મારી, દુક–જરા જતિ ઉવસામં. ૨ ચિઠ્ઠઉ દૂરે મતિ, તુજજ પણ વિ બહુફલો હાઈ; નરતિરીએ સુ વિ જીવા, પાવૅતિ ન દુખ–દગયું જ અમરતરૂ-કામધેણુ, ચિંતામણિ-કામ-કંબ-માયા સિરિપાસનાહસેવા, ગહાણ સરવે વિ દાસતમ.
Page #637
--------------------------------------------------------------------------
________________
હી શ્રી ઍ તુહ દંસણ સામિય,
પણાઈ રોગ-સોગ-દુખ્ખ–દેહગં; કમ્પતરૂમિવ જાયઈ, ઓ તુહ દંસણ સવફલહેઉ સ્વાહા. ૫ # હનમિઉણ વિશ્વનાય, માયાબિએણ ધરણના;િ સિરિકામરાજ કલી, પાસજીણુંદનમંસામિ. ૬ » હીં સિરિણાસવિસર–વિજ જામણ ઝાણ-ઝાઝા; ધરણ-૫૯માવઈ દેવી, એ હી બ્ રવાહા. ૭ ૩૦ જ્યઉ ધરણિ-પઉમ-ઈ ય નાગિણી વિજા વિમલઝાણહિ, 8 છે સ્ સ્વાહા. » ગુણામિ પાસનાલં, જે હી પણમામિ પરમમતીએ અફખર—ધરણેન્દ, ઉમાવઈ પડિયા કિરી. ૯ જસ પથકમલમજ}, સયા વસેઈપઉમાવઈ ય ધરણિ કે તસ નામઈ સયલ, વિહરવિસ નાઈ તુહ સમ લશ્કે, ચિંતામણિકપુપાયવષ્ણહિએ; પાવતિ અવિઘેણું, જીવા અયરામરંઠાણું. ૪ નફ-મઠાણે, પણ કમનડુ–સંસાર; પરમ-નિકિ અકે, અગુણાધિસર વૈદે.
ગરૂડે વનિતાપુત્રો, નાગલ મહાબલ તેણમુચ્યતિ મુસા, તેણ મુર્યંતિ પન્નગાઃ સ તુવું નામ સુમંત, સમ્મ જે વેઈ સુભાવેણ
Page #638
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮૯
શરણ તાતિ.
૧૬
સો અયરામ ઠાણું, પાવઈ ન ય દેગઈ દુખે વા. ૧૪ ૩૦ પંડુ-ભગંદર-દાઉં, કાસં સાસં ચ ભૂલમાઈણિ , પાસપહુપભાવેણ, નાસંતિ સયલરગાઈ હોં વાહા. ૧૫ ૪ વિસહર-દાવાનલ–સાઈણિ–વેયાલ–સારિ–આયંકા; સિરિનિલકંઠપાસરસ, સમરમિણ નાસંતિ. પન્નાસં ગોપીડાં કુરગ્રહ, તુહ દંસણ ભયંકાયે; આવિનકુંતિ એ તહ વિ, તિસજજ જંગુણિજા. ૧૭ પીંડ અંત ભગંદર ખાસ, સાસ ભૂળ તત નિવાહ, સિરિસામલપાસ મહંત, નામ પર પણ ૧૮
શ્રી પાસધરણસંજુત્ત, વિસહરવિજ જઈસુદ્ધમણે પાવઇ ઇયિં સુઈ, કહી શ્રી ફળ્યું સ્વાહા. ૧૯ રેગ-જલ-જલણ-વિસહર–ચૌરારિ–મઈદગય–રણ-ભયાઈ; પાસજીણુનામસંકિરણેણ, સમંતિ સવાઈ હી સ્વાહા. ૨૦
જ્યઉ ધરણિંદ નમંસિય, પઉમાવઈ પમુહ નિસેવિય પાયા 4 કલ હો મહાસિદ્ધ, કોઈ પાસ જગનહે. ૨૧ » હોં કી નમ પાસનાહ, » હૈ શ્રી ધરણેન્દ્ર નમસિયં દુહવિણાસં; ' હો શ્રી જસ પભાવેણ સયા,
» હીં શ્રી નાસંતિ ઉવવા બહવો.
Page #639
--------------------------------------------------------------------------
________________
તે
. શું
છે ૪૯
જ હો શ્રી પઈ સતાણ મણે, » હીં શ્રી ન હોઈ વાહિ ન ત મહાદુર્બ્સ છે હોં હૈ નામ પિ હિ અંતમં,
હીં કાયય નથી સદેહે. આઠ શ્રી જલ-જવણ-ભય તહ સપસિંહ, * હીં શ્રી ચૌરારિ સંભવે ખિયું છે હોં શ્રી સમઈ પાસપહું,
શ્રી ક્લી પુહરિ ક્યાત્રિ ૬િ તાસ છે હોં હૈ કલી હી ઈહ લગી પરગદ્દી, છે હોં શ્રી એ સમરેઠ પાસનાહ;
હીં હી હું છું ને શીશુ , તે તહ સહજીઈ ખિપૃ. ઈહ નાહ સ્મરહ ભગવંત, હો 8 કલી શ્રી | કલોં ક્લીં શ્રીકલિકંડસ્વામિને નમઃ ૨૬ ઇહ સંયુઓ મહાયસી, ભાિર-નિખરેણ હિથયેણ તા દેવ દિજજ હિં, ભવે ભવે પાસ છણચંદ. ૨૭ છે શાંતિ
શાંતિ
2. જંક
Page #640
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૮ શ્રી ઘંટાકર્ણ મહામંત્ર. * ઘંટાકર્ણ મહાવીર સર્વવ્યાધિવિનાશક વિસ્ફોટકભયે પ્રાણે, રસ સ મહાબલ! ચત્ર – તિકસે દેવ, લિખિતે ક્ષરપંક્તિલિ રાગાસ્તત્ર પ્રશ્યક્તિ, વાતપિત્તકફેક્શવાદ તત્ર રાજય નાસિત, યાન્તિ કણેજપાતુ ક્ષયમ : શાકિની ભૂત નેતાલા, રાક્ષસા પ્રભવનિત ન. નાકલે ભરણું તસ્ય, ન ચ સર્ષણ કશ્યતે અગ્નિ ચૌરભર્યા નાસ્તિ, હો ઘંટાકણે નમોસ્તુ તે. ઠક ઠક ઠઃ સ્વાહા.
pocP
પ્રથમ ભાગ સમાપ્ત. Licend
Page #641
--------------------------------------------------------------------------
________________
Honora
Contoh
શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથાય નમઃ
ભાગ બીજો.
શ્રી દેવવંદન માલા.
noncorrentono
6
5
%
Page #642
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો.
૯૯ શ્રી બાર વ્રતની સઝાય. ગૌતમ ગણધર પાય નમી જ, સુગુરૂ વચન એણે પેરે પ્રાણી બારે વ્રત કીજ.
પહેલે જીવદયા પાળી, તે નિગી કાયા પામી છે, એણી
બીજ મૃષાવાદ ન કીજ, કીઠું અણદીઠું આળ ન કીજે. એ
ત્રીજે અદત્તાદાન ન લીજ, પડયું વિસર્યું હાથ ન લી. એણી.
થે નિર્મળ શિયળ પાલી, રન પાવડીએ મુક્તિ સુખ લીજ. એણી,
પાંચમે પરિગ્રહનું માન રીજ, પાંચ ઇંદ્ધિ પિતાવશ કીજ. એણ.
છ દિશીનું ભાન કરી, પચ્ચખાણ કર્યા ઉપર પાય ન દીજે. એ.
સાતમે સચ્ચિત્તને ત્યાગ કરી, સચિત્ત મિશ્રને આહાર ન લીજ. એણી..
આઠમે અનર્થ દંડ ન દીજ, હીંસા તણે ઉપદેશ ન દીજ. એણી,
નવમે નિર્મળ સામાયિક કી, અવતીને આવકાર ન પ્રજ, એણી
Page #643
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૪
દશમે દેશાવગાશિક પ્રીજે, એક આસને બેસી ભણીજે.
એણી.
૧૧
અગીયારમે પાસહત્રત છીઅે, છક્કાય જીત્રને અભય દાન દીજે. એણી
१२
ભારમે અતિથિ સંવિભાગ કીજે, સાધુ સાધવીને સુજતું
ઢીજે, એણી
૧૩
સલેષણાના પાઠ ભણીને, પાપાપગમ અણુસણ કીજે.
અણી
૧૪
દશ શ્રાવકે સચારા કીધા, મનુષ્ય જનમના લાહૈ।
૧૫
મારે ત્રત એણી પેરે કીજે, નર૪ તિર્યંચનાં બારણાં
ઢોજે. એણી
૧૬
O
લીધા. એણી
કાન્તિવિજય ગુરૂ એણીપેરે બાલે, નહિ સાધુ સાધવીને
તાલે. એણી
१७
૧૦૦ મરૂદેવી માતાની સજ્ઝાય.
તુજ સાથે નહિ મેલુ' રિપન્નજી, તે ધ્રુજતે વિસારીજી. અનંત જ્ઞાનની તુ ઋદ્ધિ પામ્યા, તા જનની ન સાંભલીજી, तुभ० મુજને મેાહ હતા તુજ ઉપરે,
૧
Page #644
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫
ઋષભ જાષણ કરી જતી તુજ મુખ જોવા તલપતીજી, તુજ તું બેઠો શિરછત્ર ધરાવે, સેવે સુર નર કી, તે જનની કેમ ન સંભાર, જોઈ તાહરી પ્રીતિજી, તુજ તું નથી કેનો ને હું નથી કેની, ઇહાં નથી કાઈ કનુજી. મમતા મેહ ધરે જે મનમાં, મૂર્ણપણું તેનું સવી તેહનું છે. તુજ અનિત્ય ભાવે ચડયા મારૂદેવા, બેઠા ગજવર ખાજી; અંતગડકેવલી થઈ ગયા અગતે, રિખવને મન આણંદજી, તુજ.
૧૦૧ મારૂદેવી માતાની સજાય માતાજી મારૂદેવીર ભરતને એમ કહે, ધન ધન પુત્ર મુજ કુળ તુજ અવતારજો,પણ દાદીનાં દુખડાં તે નવિ આણ્યાં, કે વિધ કરી તુજ આગળ કરૂં પિકાર છે. માતાજી
જે દિનથી રાષભજીએ દિક્ષા આદરી, તેહિનાથી જ આ સઘણું ન ખાય, આંખલડી અલુણી થઈ ઉજાગર, રાવ દિવસ સુજ નિદ્રાવિહુણા જાય છે. મારુ
Page #645
--------------------------------------------------------------------------
________________
તુજ સરીખે પુત્ર જ મારે લાડકે,તાતની ખબર લેતે દેશ વિદેશ જો, અનેક સુખ વિલસે તું રહી રંગ મહેલમાં, અષભજી તે વનમાં વિરૂએ વેષ, મા.
૩ ખરારે બપોરે રે ફરતા ગૌચરી, શીર ઉઘાડે પાય અડવાણે હોય, અરસ નીરસ ઉના જળ મહેલા કપડાં, ઘર ઘર આગણ ફરતા હીંડે સેય છે. મારા
બાલ લીલા મંદીરીએ રમત આંગણે, યક્ષ વિદ્યાધર સોહમ ઇંદને સંગ જે, દેખી મન માહી હૈડે હસતી, ચોસઠ ઇંદ્ર આવી કરતા ઉલંગ જે. માત્ર
મારાંરે સુખડરે સુત સાથે ગયાં, દુઃખના હૈડે ચડી આવ્યાં છે પૂર જે; પુરવની અંતરાય તે આજ આવી નડી, કઈ વિધે કરીને ધીરજ રાખું ઉર જે. મારા
પુરી અધ્યા કેરો સુત તું રાજીઓ, રાજ બધિ મંદીર બહેળો પરિવારરાજધાનીના સુખમાં તાત ન સાંભરે, રાત દિવસ રહેતા રંગ મહેલ મોઝાર જે. માત્ર ૭.
: સહસ વરસ ઋષભજીને ફરતાં વહી ગયાં, હજુ ખબર નહિ સંદેશો નહિ નામ છે, એવું જે કઠણ તે હયું કેમ થયું, સુગુણ સુતનાં આવા કામ ન હોય છે. માત્ર ૮ - ખબર કઢાવો સુભટ બહુધા મોકલી, જુ તાત તણી ગતિ શી શી હાય જો; સેવકના રવામીને એટલું કહાવ જજે, ની જ માતા નીત નીત વાટલડી જાય છે, માટે
Page #646
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૨ થી પ્રસન્નચંદ્ર રાજર્ષિની સજઝાય.
પ્રણમું તમારા પાય પ્રસનચંદ્રપ્રણમું તમારા પાય, રાજ છોડી રળીઆમણું રે, જાણી અસ્થીર સંસાર. વૈરાગે મન વાળીયું રે, લીધે સંયમ ભાર. પ્રસન્ન
રમશાને કાઉસ્સગ રહી રે, પગ ઉપર પગ ચઢાય; બાહુ બે ઉંચા કરીને, સુરજ સામી દષ્ટિ લગાય. પ્ર. ૨
દુર્મુખ દુત વચન સુણર, કપ ચઢયો તત્કાળ; મનશું સંગ્રામ માંડીયેરે, જીવ પડયો છે જંજાળ. પ્ર. ૩
શ્રેણિક પ્રશ્ન પૂછે તીસર, વામી એહની ગતિ શું થાય, ભગવંત કહે હમણાં મરે તે, સાતમી નરકે જાય, પ્ર ૪
ક્ષણ એક આંતરે પૂછીયું રે, સરવારથ સિદ્ધ વિમાન; વાછ દેવની દુંદુભિ રે, કષિ પામે કેવલ જ્ઞાન, પ્ર. ૫
પ્રસનચંદ્ર ઋષિ મુગતે ગયા, શ્રી મહાવીરના શિષ્ય રૂપવિજય કહે ધન્ય ધન્ય, દીઠા એ પ્રત્યક્ષ પ્રવ
૧૦૩ કલાવતીની સઝાય, નયરી કેસાબીનો રાજા કહીએ, નામે જયસંગ રાય - બેન ભર જેણે, બેરખડા મોકલીયા
કરમે ભાઈના કહેવાય રે. ૧ કલાવતી સતી શિરોમણિ નાર, પહેલીને રયણીએ રાજા
- મેહલે પધારીયા, પૂછે બેરખડાની વાત, કહોને સવામી તમે બેરખડા ઘડાવ્યા;
Page #647
--------------------------------------------------------------------------
________________
સરખી ન રાખી નારી. કટ ૨ બીજીને યણી રાજા મહલે પધારીયા, પૂછે બેરખડાની વાત; કહને કણે કણે તમને બેરખડા ઘડાવ્યા,
તું નથી શિયલવંતી નાર. ક. ૩ થયું છે જેણે બેરખડા મોકલીયા, અવસર આવ્યો એહ; અવસર જાણીને જેણે બેરખડા મોકલીયા,
તેહ મેં પહેર્યા છે એહરે. કટ ૪ મારા મનમાં એહના મનમાં, તેણે મેલીયા એહક રાતદિવસ મારા હઈડે ન વિસરે, દીઠે હરખ ન માયરેક૦૫ એણે અવસરે રાજા રોષે ભરાણે, તેડાવ્યા સુભટ બે ચાર; સુકી નદીમાં છેદન કરાવી, કર લેઈ વહેલારે આવજે. ક૦ ૬ બેરખડા જોઈ રાજા મનમેં વિમાસે, મેં કી અપરાધ; વિણ અપરાધે મેં તો છેદન કરાવીઆ,
તે મેં કીધે અન્યાય. ક. ૭ એણે અવસર રાજા ધાન ન ખાય, તેડાવ્યા રાજા બે ચાર રાત દિવસ રાજા મનમેં વિમાસે,
જો આવેશિયલવંતી નારરે, ક. ૮ સુકુ સરોવર લહેરે જાય, વૃક્ષ નવપલ્લવ થાય; કર નવા આવે ને બેટડ ધવરાવે,
તે શિયલતણે સુપસાયરે, કર ૯ એણે અવસર મારા વીરજી પધાર્યા, પૂછે પરભવની વાત
Page #648
--------------------------------------------------------------------------
________________
શા શા અપરાધ મેં કીષ પ્રજ,
તે મને કહે આજે. • ૧૦ તું હતી બાઈ રાજાની કુંવારી, એ હતો સુડાની તે જ સે સેજે તે તો ખાણ ખજ, ભાંગી સુડાની પાંખ- ૧૧ તમે તમારી વસ્તુ સંભારે, માર સંજયકરો ભાવ દીક્ષા લેશું મહાવીરસ્ટની પાસે,
પહોંચશું સુક્તિ મેગારી. ક. ૧૨ પુત્ર હતો તે રાયને સોંપી, પોતે લીધો સંજામ ખાર; હીર વિજય ગુરૂ ઈણિપર બેલે, આવાગપણ નિવાર,
કલાવતી સતી શિરોમણી નાર૧૩ ૧૦૪ શ્રી રૂપાણીની સઝાય. વિચરતા ગામોગામ, નેમિ બિનસર ગ્રામ
આ છે લાલ, નયરી દ્વારામતી આવીયાજી. (૧) કૃષ્ણાદિક નરનાર, સહુ મળી પર્વદા બાર;
આ છે લાલ નેમિનંદણ તિહાં આવીયા. જે દેશના જિનરાય, આ સહુને જાય
આ છે લાલ રુકિમણી, પૂછે બી નેમિને, પુત્રને મહારે વિયોગ, શી હસે કમ સંચાગ
આ છે લાલ જસવંત, મુજને તે કહે છે. તું હતી નૃપની નાર, પૂવ ભવ કઈ વાર ,
આ છે લાલ ઉપવન, રમવાને સંચર્યોછે.
Page #649
--------------------------------------------------------------------------
________________
$06
ફરતાં વન મોઝાર, દીઠે એક સહકાર
આ છે લાલ મોરલી વીયાણી તિહાં કણેછે. (૬) સાથે હતા તુમ નાથ, ઈડા ઝાલ્યા હાથ; - આ છે લાલ, કંકુવરણ તે થયાં છે. નવિ ઓળખે તિહાં મેર, કરવા લાગી સેર;
આ છે લાલ, સેળ ઘડી નવી સેવીયા. તિણ અવસર ઘમર, મોરલી કરે છે સેર,
આ છે લાલ, ચૌદિશ ચમકે વિજળીજી, (૮) પછી વેઠયો તિહાં મેહ, ઈડા વાણા તેહ,
આ છે લાલ, સોળ ઘડી પછી સેવીયાજી. (૧૦) હસતા તે બાંધ્યા કર્મ, નવી ઓળખ્યો જિન ધર્મ
આ છે લાલ, રોતાં ન છુટે પાણીયાજી. (૧૧) તિહાં બાંધ્યાં અંતરાય, જાણે શ્રી જિનરાય;
આ છે લાલ, સોળ ઘડીના વરસ સોળ થયાંછ. (૧૨) દેશના સુણી અભિરામ, રૂકમણી રાણી તામ;
આ છે લાલ સુધે તે, સંયમ આદર્યોજી. (૧૩) થિર રાખ્યાં મન-વચ-કાય, શિવપુરી નગરીમાં જાય;
આ છે લાલ, કર્મ ખપાવી મુક્તિ પહોંચ્યા છે. (૧૪) તેહનો છે વિસ્તાર, અંતગડ: સત્ર મોઝાર;
આ છે લાલ, રામવિજય રગે ભણેજી, (૧૫)
Page #650
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદનના રચનાર
શ્રી વિજયલક્ષ્મી સૂરિ. આ આચાર્યશ્રીને જન્મ આબુ પાસેના પાલડી ગામમાં સંવત ૧૭૯૭ના ચૈત્ર સુદ પાંચમે થયો હતો. તેમને પિતાનું નામ હેમરાજ અને માતાનું નામ આપ્યું હતું. તેમનું નામ સુરચંદ હતું. તેઓ જ્ઞાતિએ પિરવાડ વણિક હતા. સં. ૧૮૧૪ ના મહા સુદ પાંચમને શુક્રવારે સૌભાગ્ય સૂરિ પાસે તેમણે દીક્ષા લીધી. સુવિધિવિજય નામ રાખ્યું. આચાર્ય પદ પણ સીનોરમાં સં. ના ચિત્ર સુદ ૯ ગુરૂવારે આપવામાં આવ્યું. તેઓ સંવત ૧૮૬૮ માં પાલીમાં સ્વર્ગવાસ પામ્યા.
૬૪ મી પાટે વિજ્ય રદ્ધિ સુરિ થયા. તેમના બે પટ્ટધર થયા-૧ સૌભાગ્ય સાર, ૨ પ્રતાપ સૂરિ. વિજય સૌભાગ્ય સૂરિના વિજયલક્ષ્મી સૂરિ અને વિજય પ્રતાપસૂરિના વિજય ઉદય સૂરિ થયા. ઉદયસૂરિના સ્વર્ગવાસ પછી સં. ૧૯૪૮ માં તેમની પાટ પર વિજય લક્ષ્મી સૂરિ આવ્યા. તેઓશ્રીએ વિંશતિ સ્થાનક, ઉપદેશ પ્રાસાદ, પદાવલિ વગેરે ઘણી સંસ્કૃત કૃતિઓ રચેલી છે.
તેઓએ ગુર્જર ભાષામાં પૂજ, સ્તવને, ઢાળીયાં વગેરે અનેક કૃતિઓ બનાવી છે. તે વિદ્યમાન છે. પ્રસ્તુત દેવવંદનમાળામાં જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન પણ તેઓશ્રીએ બનાવ્યા છે. તેથી તેમને ટૂંક પરિચય અહીં આવે છે. તેમનું વિશેષ ચરિત્ર જેનયુગ, એતિહાસિક રાસમાળા વગેરેમાંથી જિજ્ઞાસુઓએ જાણવું.
આ જ્ઞાન પંચમીની આરાધના કરી વરદત્ત અને ગુણમંજરી શ્રેષ્ઠ મેક્ષ પદવી પામ્યા છે. અહીં પ્રસંગ હોવાથી જ્ઞાન પંચમીના દેવવંદનની શરૂઆત કરતાં પહેલાં તે બંનેએ જ્ઞાનની વિરાધના કરવાથી કેવાં દુઃખ ભોગવ્યાં અને પછીથી જ્ઞાનની આરાધના કરવાથી સુખ ભગવી અંતે મેક્ષ પામ્યા તે સંબંધી તેમની જીવનકથા ટૂંકમાં આ પ્રમાણે –
Page #651
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
વરદત્ત ગુણમંજરીની જીવનકથા. જંબુદ્વીપમાં ભરત ક્ષેત્રમાં પદ્મપુર નામે પ્રસિદ્ધ નગરમાં અજિતસેન નામે રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તેમને રૂપ લાવણ્યવાળી ચેસઠ કળામાં નિપુણ યશોમતી નામે રાણી તથા વરદત્ત નામે કુમાર હતા. તે પાંચ ધાવ માતાઓથી લાલન પાલન કરાતો આઠ વર્ષને થયે. તે વખતે માત પિતાએ શુભ મુહૂર્ત વિદ્યાભ્યાસ કરવા માટે પંડિત પાસે મૂક્યો. પંડિત પણ વરદત્ત રાજાને કુંવર હોવાથી તેને ખંતથી ભણાવવા લાગ્યા. પરંતુ કુમારને એક અક્ષર પણ મે ચઢતા નહોતા. તેથી ન્યાય વ્યાકરણ વગેરે ભણવાની તે શી આશા? વરદત્ત કુમારે પૂર્વભવમાં તીવ્ર જ્ઞાનાવરણીય કર્મ બાંધેલ હોવાથી તે ભણું શક્ય નહિ. એમ વર્ષો જતાં અનુકમે તે યુવાવસ્થામાં આવ્યું. તે વખતે શરીરે કેઢ રેગ થવાથી તે દુઃખમાં દહાડા કાઢવા લાગે.
તેજ નગરમાં સાત કેટિ સુવર્ણ માલિક સિંહદાસ નામે ઉત્તમ શેઠ હતું. તેને કપૂરતિલકા નામની સ્ત્રીથી ગુણમંજરી નામે એક પુત્રી હતી. તે જન્મથી રોગી અને મૂંગી હતી. અનેક જાતના ઉપચાર કરવા છતાં તેની અસર થઈ નહિ. તેથી તે દુઃખ ભગવતી યુવાવસ્થાને પામી. પરંતુ કઈ તેને પરણવા તૈયાર થયું નહિ. તેથી પરિવાર સાથે તેના મા બાપ દુઃખી થાય છે.
એવામાં એક વાર ચાર જ્ઞાની શ્રી વિજયસેન સૂરિ નામના ગુરૂ મહારાજ ત્યાં પધાર્યા. તે વખતે પુત્ર તથા
Page #652
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીની કથા.
પરિવાર સાથે લઈને રાજા, તેમજ પુત્રીની સાથે સિંહદાસ ગુરૂને વંદના કરવા આવ્યા. નગર લેકે પણ વંદન કરવા આવ્યા. સૈ યોગ્ય સ્થાનકે બેઠા. તે વખતે ગુરૂ મહારાજે ધર્મદેશના આપવા માંડી.
હે ભવ્ય પ્રાણીઓ ! નિર્વાણને ઈચ્છતા એ જ્ઞાનની આરાધનામાં ઉદ્યમ કરવું જોઈએ. જે જીવે તે જ્ઞાનની મનથી વિરાધના કરે છે તેઓ ભવાન્તરમાં વિવેક રહિત શૂન્ય મનવાળા થાય છે. જેઓ જ્ઞાનની વચનથી વિરાધના કરે છે તેઓ મૂંગાપણું તેમજ મુખના રંગને પામે છે. તેમજ જયણ વિના કાયાથી જેઓ વિરાધના કરે છે તેમના શરીરમાં દુષ્ટ કઢ વગેરે રોગો ઉત્પન્ન થાય છે. માટે પિતાનું ભલું ઈચ્છનારે જ્ઞાનની વિરાધના કરવી નહિ.”
ગુરૂ મહારાજની ઉપર પ્રમાણેની દેશના સાંભળી સિંહદાસ શેઠે પૂછયું કે “હે પ્રભે ! આ મારી પુત્રી ગુણમંજરી કયા કર્મથી રેગી તથા મૂંગી થઈ છે?” જવાબમાં ગુરૂએ ગુણમંજરીને પૂર્વભવ નીચે પ્રમાણે કો:
ધાતકીખંડના પૂર્વાર્ધમાં ભરતક્ષેત્રમાં ખેટક નામના નગરમાં જિનદેવ નામે ધનવાન શેઠ રહેતું હતું. તેને સુંદરી નામે સ્ત્રીથી પાંચ પુત્ર અને ચાર પુત્રીઓ થઈ. ભણવા લાયક થયા ત્યારે શેઠે પાંચ પુત્રોને ગુરૂ પાસે ભણવા માટે નિશાળે મૂક્યા. તેઓ કાંઈ ભણતા નહિ, પરસ્પર રમત કરતા અને ગુરૂ ઠપકે આપે અથવા શિક્ષા કરે ત્યારે મા પાસે આવીને ગુરૂ તેમને મારે છે એવી ફરિયાદ કસ્તા. આથી
Page #653
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવનમાલા
,,
માતા ગુરૂને ઠપકો આપતી અને છોકરાંનાં પુસ્તકો વગેરે ખાળી નાખતી. શેઠે આ વાત જાણીને સ્ત્રીને ઠપકા આપતાં કહ્યું કે “પુત્રાને અભણ રાખશું તે તેમને કન્યા કાણુ આપશે? અને વેપાર કેવી રીતે કરશે ? ” તે વખતે શેઠાણી ખેલી કે “તમે જ પુત્રાને ભણાવાને ? કેમ નથી ભણાવતા ? ” અનુક્રમે પુત્રા મોટા થયા. પરંતુ તેમને અભણ જાણી કાઈ કન્યા આપતું નથી. તે વખતે શેઠે સ્ત્રીને કહ્યું કે “તે જ પુત્રાને ભણવા દીધા નહિ તેથી તેમને કાઈ કન્યા આપતું નથી. ” ત્યારે તે શેઠના વાંક કાઢીને કહેવા લાગી કે “ પુત્રા પિતાને સ્વાધીન હાય છે તે તમે તેમને કેમ ભણાવ્યા નહિ ? ” ઉલટા પેાતાના વાંક કાઢતી સ્ત્રી ઉપર ગુસ્સે થએલા શેઠે કહ્યું કે “હું પાપિણી ! પાતાના દોષ છતાં તું મારા સામે કેમ લે છે ? તે વખતે તે સ્ત્રી પણ ખાલી કે તમારા ખાપ પાપી છે. આથી કાપેલા શેઠે તેણીને પથરો માર્યા. સ સ્થાને વાગવાથી તે સુંદરી મરણ પામી. ત્યાંથી મરીને તે સુદરી તમારી ગુણમંજરી નામે પુત્રી થઈ છે, પૂર્વ ભવમાં જ્ઞાનની વિરાધના કરવાથી તે આ ભવમાં મૂંગી અને રોગી થઇ છે. માટે જ કહ્યું છે કે કરેલાં કર્મોના ભાગવ્યા સિવાય નાશ થતા નથી. ”
૪
ગુરૂના ઉપદેશ સાંભળીને જ્ઞાન થયું. તેથી તેણે ગુરૂએ કહ્યા ભવ જોયે. તેથી ગુરૂને કહ્યું કે “હે ગુરૂજી ! તમારૂ કહેવું સાચુ છે.” ત્યાર પછી શેઠે ગુરૂને પૂછ્યું કે “મારી પુત્રી નીરોગી થાય તેવા કાઈ ઉપાય જણાવેા.” ત્યારે ગુરૂએ કહ્યું કે, જ્ઞાનની
ગુણમંજરીને જાતિસ્મરણ પ્રમાણેના પોતાના પૂર્વ
Page #654
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીની કથા.
આરાધનાથી સુખની પ્રાપ્તિ અને દુ:ખને નાશ થાય છે. માટે આ જ્ઞાન પંચમી અથવા સૌભાગ્ય પંચમીની આરાધના કરવાથી તેના રે નાશ પામશે અને સુખી થશે.” આ પર્વની આરાધના આ પ્રમાણે કરવી:
કારતક માસની સુદ પંચમીએ વિધિપૂર્વક ઉપવાસ કરો. ઉંચા આસને પુસ્તકાદિ જ્ઞાનને સ્થાપન કરી તેની સુગંધિદાર પુષ્પ તથા વાસક્ષેપથી પૂજા કરવી. ધૂપ કરે. પાંચ દિવેટને દીપક કરવું. પાંચ વર્ણનાં ધાન્ય, પાંચ પ્રકારનાં પકવાન્ન તથા પાંચ જાતિનાં ફળો મૂકીને એકાવન સાથીયા કરવા. “નામે નાણસ્સ' એ પદની ૨૦ નવકારવાળી ગણવી. જ્ઞાનનું ચૈત્યવંદન કરવું. તથા જ્ઞાનની આરાધના માટે ૫૧ લોગસ્સનો કાઉસગ્ન કર. આ પ્રમાણે જાવજજીવ સુધી કારતક સુદી પાંચમની આરાધના કરવી. બીજી રીત એવી પણ છે કે કારતક સુદ પાંચમથી આરંભી દરેક માસની સુદ પાંચમે ઉપરની વિધિ કરવી. એ પ્રમાણે પાંચ વરસ અને પાંચ માસ કરે તે આ તપ પૂરે થાય. આ દિવસે પૌષધ કર્યો હોય તે પારણને દિવસે વિધિ કરવી. તપ પૂરે થાય ત્યારે યથાશક્તિ પાંચ જ્ઞાનનું ઉદ્યાપન (ઉજમણું) કરવું” ગુરૂનાં વચન સાંભળી ગુણસુંદરીએ જ્ઞાન પંચમીનું આરાધન કરવાનું ગુરૂ પાસે સ્વીકાર્યું. અને તેણે ત્યાર પછી તેનું વિધિપૂર્વક પાલન કર્યું.
તે વખતે અજિતસેન રાજાએ પણ ગુરૂ મહારાજને પૂછ્યું કે “હે ગુરૂ મહારાજ! આ મારે પુત્ર' વરદત્ત એક અક્ષર પણ ભણી શકતા નથી તથા કઢના રેગથી પીડા
Page #655
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
પામે છે તેનું શું કારણ હશે તે કૃપા કરી જણાવે.”• ગુર મહારાજે પણ કહ્યું કે હે રાજન્ ! તમારા પુત્રની આવી દશા શાથી થઈ તે માટે તેને પૂર્વ ભવ સાંભળ:--
આ જંબુદ્વીપમાં ભરતક્ષેત્રમાં શ્રીપુર નામે નગરમાં વસુદેવ નામે શેઠ રહેતા હતા. તેને વસુસાર અને વસુદેવ નામે બે પુત્ર હતા. યુવાવસ્થામાં આવેલા તે બંને એક વાર ક્રીડા કરવાને વનમાં ગયા. ત્યાં શ્રી મુનિસુન્દર નામના સૂરીશ્વરને જોઈને તે બંનેએ તેમને વંદન કર્યું. ગુરૂએ પણ તેમને ધર્મોપદેશ આપ્યું. તેમાં આ દારિક શરીરની નશ્વરતા (નાશ પામવાપણું) જણાવી. આવી નાશ પામ નારી કાયાથી ધર્મ સાધી લે તેજ એક સાર છે.”
“ગુરૂની દેશનાથી બોધ પામીને તે બંને ભાઈઓએ આજ્ઞા લઈ ચારિત્ર ગ્રહણ કર્યું. તેમાં નાનો ભાઈ વસુદેવ બુદ્ધિશાળી હોવાથી ચારિત્રનું સુંદર રીતે પાલન કરતાં ઘણું સિદ્ધાન્તના પારગામી થયા.ગ્ય જાણીને ગુરૂએ પણ તેમને આચાર્યપદ આપ્યું. વસુદેવસૂરિ દરરોજ પાંચસો સાધુઓને વાચના આપતા હતા.”
એક વખત વસુદેવસૂરિ સંથારામાં સૂતા હતા. તે વખતે એક સાધુ આગમને અર્થ પૂછવા આવ્યા. તેમને તેને અર્થ જલદી સમજાવ્યું. તે મુનિના ગયા પછી બીજા મુનિ સંદેહ પૂછવા આવ્યા. તેમનું સમાધાન કર્યું. તેવામાં ત્રીજા સાધુ આવ્યા. એ પ્રમાણે અનેક સાધુએ આવ્યા ને પૂછીને ગયા.”
Page #656
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીની કથા.
“ આથી કંટાળેલા ગુરૂના મનમાં એવા કુવિકલ્પ આવ્યા કે મારો માટેા ભાઈ કાંઈ ભણ્યા નથી તેથી તે કૃતાર્થ અને સુખી છે. તેને નિરાંતે ઉંઘવાનું મળે છે. તે મૂર્ખ હોવાથી તેને કઈ પૂછતું નથી, તેથી કાઈ પ્રકારની માથાફેડ તેમને નથી. તે મરજી મૂજબ ખાય છે અને ચિત્તની શાંતિમાં રહે છે. આવું મૂર્ખાપણું મને પણ મળે તેા ઘણું સારૂ, કારણ કે મૂખપણામાં મુખ્ય આઠ ગુણા રહેલા છે: મૂર્ખ ૧ નિશ્ચિન્ત હોય છે, ૨ ઘણું ખાઈ શકે છે. ૩ લજ્જા રહિત મનવાળા હાય છે. ૪ રાત દિવસ સૂઇ રહે છે. ૫ કાર્યાકા ની વિચારણામાં આંધળા અને મહેરા હાય છે. ૬ માન અને અપમાનમાં સમાન હોય છે. ૭ રોગ રહિત હાય છે. ૮ મજબૂત શરીરવાળા હોય છે.”
“ આવું વિચારીને મનમાં નક્કી કર્યુ કે હવેથી કાઈને ભણાવીશ નહિ. પૂર્વનું ભણેલ ભૂલી જઈશ, નવું ભણીશ નહિ. ત્યાર પછી માર દિવસ મૌન રહ્યા. આ પ્રકારના રૌદ્રધ્યાનમાં પાપની આલેાચના કર્યા સિવાય મરીને તે વસુદેવ સૂરિ તમારા પુત્ર થયા છે. પૂર્વ ભવમાં બાંધેલ તીવ્ર જ્ઞાનાવરણીય કર્મના ઉદયથી તે અત્યંત મૂર્ખ અને કુષ્ઠ રોગી થયેલ છે. માટે ભાઇ વસુસાર મરીને માનસ સરોવરમાં હુંસ થયા છે. કર્મોની વિચિત્ર ગતિ છે
""
ઉપર પ્રમાણેનાં ગુરૂનાં પેાતાના પૂર્વ ભવને જણાવનારાં વચના સાંભળીને વરદત્ત કુમારને જાતિ સ્મરણ જ્ઞાન થયુ. ક્ષણ માત્ર મૂર્છા પામીને સ્વસ્થ થઇને કુમારે ગુરૂને કહ્યું કે ગુરૂનુ વચન સત્ય છે.
Page #657
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
રાજાએ ગુરૂને પૂછ્યું કે “આ કુમારના શરીરના રે કયારે નાશ પામશે? અને અમને શાંતિ ક્યારે મળશે તે કૃપા કરીને જણાવો.” ત્યારે દયાળુ ગુરૂ મહારાજે કહ્યું કે તપના પ્રભાવથી રોગ નાશ પામશે અને સંપત્તિની પ્રાપ્તિ થશે. કારણ કે કહ્યું છે કે “તપના પ્રભાવથી જે દ્વર હોય, જે દુઃખે આરાધાય તેવું હોય તે સઘળું તપ વડે સાધ્ય બને છે” ગુરૂએ વરદત્ત કુમારને પણ જ્ઞાન પંચમીને તપ કરવાનું કહ્યું. કુમારે પણ તે તપ કરવાનું ગુરૂ પાસે અંગીકાર કર્યું રાજા રાણી અને બીજા લેકેએ પણ તે તપ કરવાનું અંગીકાર કર્યું. ત્યાર પછી સર્વે સ્વસ્થાને ગયા.
વિધિ પૂર્વક પંચમીનું તપ કરતા કુમારના સર્વે રેગ નાશ પામ્યા. શરીર સુંદર થયું. જ્ઞાનાવરણીય કર્મનો સારે પશમ થવાથી તે સઘળી કળા શીખે. તથા અનેક રાજકન્યાઓ પર. રાજાએ વરદત્તને રાજ્ય સેંપી ચારિત્ર લીધું. વરદતે પણ લાંબે કાળ રાજ્યનું પાલન કર્યું. દરેક વર્ષે ઉત્સાહ પૂર્વક વિધિ સાથે પંચમીનું આરાધન કરતાં છેવટે પુત્રને રાજ્ય સેંપી વરદત્ત કુમારે પણ દીક્ષા લીધી.
આ તરફ ગુણમંજરીના મહારગે પણ તપના પ્રભાવથી ચાલ્યા ગયા, તેથી તે અતિ રૂપવતી થઈ તે મોટા ઉત્સવ પૂર્વક જિનચન્દ્ર સાથે પરણી. તેણે પણ તપનું આરાધન કરી લાંબો કાળ ગૃહનું સુખ ભોગવી ચારિત્ર ગ્રહણ કર્યું. એ પ્રમાણે વરદત્તે તથા ગુણમંજરીએ ચારિત્રનું
Page #658
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીની કથા.
અતિચાર રહિત લાંબા કાળ સુધી આરાધન કર્યું. અંતે કાળ કરીને તે બંને વિજયન્ત નામના અનુત્તરવાસી વિમાનમાં દેવ થયા.
ત્યાંથી આયુષ્ય પૂરું કરીને ચવીને વરદત્તને જીવ જબૂદ્વીપમાં મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં પુષ્કલાવતી વિજયમાં પુંડરિકિણી નગરીમાં અમરમેન રાજાની ગુણવતી રાણીની કૂખને વિષે પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયે. પૂર્ણ કાલે ઉત્તમ લક્ષણવાળા પુત્રને રાણીએ જન્મ આપે. તેનું શરસેન નામ પાડયું. અનુક્રમે સર્વ કળા ભણીને યુવાવસ્થાને પામ્યા. અનેક કન્યાઓ પર. ત્યાર પછી પિતા પુત્રને રાજ્ય સેંપીને પરલેકમાં ગયા. શ્રી સીમન્વરસ્વામી વિહાર કરતાં એક વાર તે નગરમાં સમેસર્યા. પ્રભુનું આગમન સાંભળીને રાજા વંદન કરવા ગયા. વાંદીને બેઠા તે વખતે શ્રી જિનેશ્વર દેવે ઉપદેશ આપતાં જણાવ્યું કે “હે ભવ્ય જી! તમે જ્ઞાન પંચમીની આરાધના વરદત્તની જેમ વિધિ પૂર્વક કરે. પ્રભુનાં વચન સાંભળી રાજાએ વરદત્તને વૃત્તાંત પૂછશે. તે વખતે પ્રભુએ વરદત્તનો (શૂરસેનના પૂર્વ ભવનો) સર્વ વૃત્તાંત કહીને જ્ઞાન પંચમીનું વિશેષ માહાસ્ય જણાવ્યું. તેથી ઘણું લેકેએ પંચમીનું તપ અંગીકાર કર્યું. શૂરસેન રાજાએ પણ દશ હજાર વર્ષ સુધી રાજ્ય સુખ ભોગવીને અનેક પુણ્ય કાર્યો કરીને પ્રભુ પાસે દીક્ષા લીધી. એક હજાર વર્ષ ચારિત્ર પાળીને કેવલજ્ઞાન પામી તેઓ મેક્ષે ગયા. ' હવે દેવલેકમાં ગએલ ગુણમંજરીને જીવ આયુષ્ય પૂર્ણ થએ ત્યાંથી ચવીને જબૂદ્વીપમાં મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં
Page #659
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
Ta
ઉમા નામની વિજયમાં શુભા નામની નગરીમાં અમરસિંહ રાજાની અમરાવતી રાણીની કુક્ષીમાં પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયે, યોગ્ય સમયે જન્મેલા તે પુત્રનું સુગ્રીવ નામ પાડ્યું. વીસ વર્ષની ઉંમર થએ સુગ્રીવને રાજ્ય સેંપી પિતાએ દીક્ષા લીધી. સુગ્રીવ રાજા ઘણી રાજ કન્યાઓ પરણ્યા. તેમને અનેક પત્ર થયા, તેમાં મેટા પુત્રને ગાદીએ બેસાડી તેમણે દીક્ષા લીધી. કેવલજ્ઞાન પામી ભવ્ય જીને બોધ પમાડતાં એક લાખ પૂર્વ સુધી ચારિત્ર પાળી સર્વ કર્મને ક્ષય કરી ક્ષે ગયા.
એ પ્રમાણે વરદત્ત અને ગુણમંજરી બંને જણા જ્ઞાન પંચમીની આરાધના કરીને મોક્ષે ગયા. આ જ્ઞાન પંચમીની આરાધનાથી સૌભાગ્યની વૃદ્ધિ થતી હોવાથી એને સૌભાગ્ય પંચમી પણ કહે છે. આ બંનેની બોધદાયક કથા વાંચીને ભવ્ય જ જ્ઞાનપંચમીની આરાધનામાં ઉદ્યમી બને ! !
આપણા બાળકોને ખાસ વે ચાવોજ્ઞાનપંચમીને મહિમા યાને વરદત્ત-ગુણમંજરી. (સચિત્ર)
આ પુસ્તક બાળકને ગમે તેવું સુંદર ને સહેલાઈથી સમજી શકે તેવી સરળ ભાષામાં લખાયેલ છે.
આ પુસ્તક જ્ઞાનપંચમી વિષેનું છે, તેમાં જ્ઞાનની મહત્તા. તેનાથી થતા લાભો અને તેની આશાતનાથી થતા ગેરલાભો સુંદર રીતે પૂ.મુનિશ્રી નિરંજનવિજયજી મહારાજશ્રીએ આલે છે, અને સુંદર ભાવવાહી દસેક ચિત્રો પણ મૂકવામાં આવ્યા છે. જે બાળકોને ખૂબ ગમશે માટે મંગાવે.
પ્રાપ્તિસ્થાન-નાગરદાસ પ્રાગજીભાઈ કે. દેસીવાડાની પોળ, મહાવીર સ્વામીનો ઢાળ-અમદાવાદ,
Page #660
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન—વિજય લક્ષમીસૂરિકૃત
શ્રીઘાર્શ્વનાથ નમઃ | આચાર્ય વિજયલક્ષ્મી સૂક્તિ શ્રી જ્ઞાનપંચમી દેવવંદન
- પ્રથમ વિધિ. પ્રથમ બાજોઠ અથવા ઠવણી ઉપર રૂમાલ ઢાંકી પાંચ પુસ્તકો મૂકીને વાસક્ષેપથી જ્ઞાનની પૂજા કરીએ, વળી પાંચ દીવેટને દીવો કરીએ. તે દી યણ પૂર્વક પુસ્તકની જમણી બાજુએ સ્થાપીએ અને ધૂપધાણું ડાબી બાજુએ મૂકીએ. પુસ્તક આગલ પાંચ અથવા એકાવન સાથીયા કરી ઉપર શ્રીફળ તથા સોપારી મૂકીએ. યથાશક્તિ જ્ઞાનની દ્રવ્ય પૂજા કરીએ, પછી દેવ વાંધીએ. સામાયિક તથા પિસહ મધ્યે વાસક્ષેપ પૂજાએ પુસ્તક પૂજીને દેવ વાંદીએ, અથવા દહેશ મધ્યે બાજોઠ ત્રણ ઉપરા ઉપર માંડી, તે ઉપર પાંચ જિનમૂર્તિ સ્થાપીએ, તથા મહાઉત્સવથી પોતાને ઠામે સનાત્ર ભણાવીએ. પ્રભુ આગળ જમણી તરફ પુસ્તક માંડ્યું હોય, તેની પણ વાસક્ષેપ પ્રમુખે. પૂજા કરીયે; તથા ઉજમણું માંડયું હોય ત્યાં પણ યથાશક્તિ. જિનબિંબ આગળ લઘુ સ્નાત્ર ભણાવીને અથવા સત્તરભેદી. પૂજા ભણાવીને પછી શ્રી સૌભાગ્ય પંચમીનાં દેવ વાદીએ..
દેવ વાંદવાનો વિધિ કહે છે. પ્રથમ પ્રગટ નવકાર કહી ઈરિયાવહીપડિક્ટમી એકલેગસને કાઉસ્સગ્ન કરી, ન આવડે તે ચાર નવકારને કાઉસગ્ગ કરી, પ્રગટ લેગસ્સ કહી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! મતિજ્ઞાન આરાધનાથે ચૈત્યવંદન. કરૂ?એમ કહી પછી ગમુદ્રાએ ચૈત્યવંદન કરીએ, તે કહે છે.
જ શક પુસ્તકમાં પાત્ર ભણવા સ્થાપીએ જ
Page #661
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨
દેવવ નમાલા
શ્રી મતિજ્ઞાનનું ચૈત્યવંદન,
શ્રી સૈાભાગ્યપચમી તણા, સયલ દિવસ શિણગાર; પાંચે જ્ઞાનને પૂછયે, થાય સફલ અવતાર. સામાયિક પાસહ વિષે, નિરવઘ પૂજા વિચાર; સુગંધ ચર્ણાદિક થકી, જ્ઞાન ધ્યાન મનેાહાર. પૂર્વ દિશે ઉત્તર દિશે, પીઠ રચી ત્રણ સાર; પંચ વરણ જિત બિંબને, સ્થાપીજે સુખકાર. પંચ પાંચ વસ્તુ મેલવી, પૂજા સામગ્રી ભેગ; પંચ વરણ કલશા ભરી, હરીએ દુ:ખ ઉપભોગ. ૪ યથાશકિત પૂજા કરો, મતિ જ્ઞાનને કાજે;
પંચ જ્ઞાનમાં 'રે કહ્યુ', શ્રી જિનશાસન રાજે. ૫ મતિ શ્રુત વિણ હાવે નહિ, એ અવધિ પ્રમુખ મહાજ્ઞાન; તે માટે મતિ રે કહ્યું, મતિ શ્રુતમાં મતિ માન. ૬ ક્ષય ઉપશમ આવરણના, લબ્ધિ હાર્ય સમકાલે; સ્વામ્યાદિકથી અભેદ છે, પણ મુખ્ય ઉપયાગ કાલે, છ લક્ષણ ભેદે ભેદ છે, કારણ કારજ યાગે; મતિ સાધન શ્રુત સાધ્ય છે, કચન કલશ સયેાગે. ૮ પરમાતમ પરમેસરૂ એ, સિદ્ધ સયલ ભગવાન;
૧ પ્રથમ.
Page #662
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન-વિજય લક્ષ્મસૂરિકૃત
૧૩.
મતિ જ્ઞાન પામી કરી, કેવલ લક્ષ્મી નિધાન. ૯
ઈતિ ચિત્યવંદન. ૧ પછી જંકિંચિત્ર નમુત્થણું જાવંતિજાવંત નમેડીંતર કહી સ્તવન કહેવું. તે આ પ્રમાણે–
શ્રી મતિજ્ઞાનનું સ્તવન.
રસિયાની દેશી. પ્રણો પંચમી દિવસે જ્ઞાનને,ગાજે જગમારે જેહ સુજ્ઞાની. શુભ ઉપગે ક્ષણમાં નિર્જરે,મિથ્યા સંચિત ખેહ.
સુકાની પ્રણ૦ (આ પ્રમાણે દરેક ગાથામાં બેલવું) ૧ સંતપદાદિક નવ દ્વારે કરી, મતિ અનુયોગ પ્રકાશ; નય વ્યવહારે આવરણ ક્ષય કરી, અજ્ઞાની જ્ઞાન ઉલ્લાસ. ૨. જ્ઞાની જ્ઞાન લહે નિશ્ચય કહે, દો નય પ્રભુજીને સત્ય; અંતરમુહુર્ત રહે ઉપયોગથી, એ સર્વ પ્રાણીને નિત્ય. ૩ લબ્ધિ અંતરમુહુર્ત લઘુપણે, છાસઠ સાગર જિ; અધિક નરભવ બહુવિધ જીવને, અંતર કદિયે ન દિ. ૪ સંપ્રતિ સમયે એક બે પામતા હોય અથવા નવિ હોય; ક્ષેત્ર પલ્યોપમ ભાગ અસંખ્યમાં પ્રદેશ માને બહુ જોય. ૫ મતિજ્ઞાન પામ્યા જીવ અસંખ્ય છે, કહ્યા'પડિવાઈઅનંત; સર્વ આશાતન વરએ જ્ઞાનની વિજયલક્ષ્મી લહે સંત. સુજ્ઞાની પ્રણામો પંચમી દિવસે જ્ઞાનને.
ઈતિ શ્રી મતિજ્ઞાનનું સ્તવન. ૧ મતિજ્ઞાન પામીને પડેલા.
Page #663
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪
દેવવંદનમાલા
પછી જયવીયરાય કહી, ખમાસમણ દઈ, ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! શ્રી મતિજ્ઞાન આરાધનાર્થ કાઉસગ કરૂં? ઈચ્છા ! શ્રીમતિજ્ઞાન આરાધના કરેમિ કાઉસગ્ગ વંદભુવત્તિઆએ. પછી અન્નત્થ ઉસસિએણું કહી એક લગસને ચંદેસુ નિમલયરા સુધીને અને ન આવડે તે ચાર નવકારને કાઉસ્સગ કરી, કાઉસ્સગ પારી, “નમોડસિદ્ધાચાર્યોપાધ્યાય સર્વસાધુશ્ય કહી થાય કહેવી. તે નીચે પ્રમાણે–
થય– શ્રી શંખેશ્વર પાસ જિસર-એ દેશી.) શ્રી મતિજ્ઞાનની તવભેદથી, પર્યાયે કરી વ્યાખ્યા; ચઉહિ દ્રવ્યાદિકને જાણે, આદેશ કરી દાખ્યા છે; માને વસ્તુ ધર્મ અનંતા, નહિ અજ્ઞાન વિવક્ષા છે; તે મતિજ્ઞાનને વંદે પૂજે, વિજયલક્ષ્મી ગુણ કાંક્ષા છે;
પછી ખમાસમણ દેઈ એક ગુણને દુહો કહી, પછી બીજું ખમાસમણ દઈ બીજે ગુણ વરણ. એ રીતે મતિજ્ઞાન સંબંધો અાવીશ ખમાસમણ દેવાં. તેની પીઠિકાના દુહા પ્રથમ કહેવાના તે આ પ્રમાણે–
શ્રી મૃતદેવી ભગવતી, જે બ્રાહ્મી લિપિ રૂપ, પ્રણમે જેહને ગોયમા, હું વંદું સુખ રૂપ. શેય' અનંતે જ્ઞાનના, ભેદ અનેક વિલાસ; તેહમાં એકાવન કહે, આતમધર્મ પ્રકાશ.
૧ જાણવા લાયક વસ્તુ.
Page #664
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન–વિજય લક્ષ્મીસૂરિકૃત
ખમાસમણ એક એકથી, સ્તવીયે જ્ઞાન ગુણ એક; એમ એકાવન દીજીએ, ખમાસમણ સુવિવેક. ૩ શ્રી સૌભાગ્યપંચમી દિને, આરાધ મતિજ્ઞાન; ભેદ અટ્રાવીશ એહના, સ્તવીકે કરી બહુમાન. ૪. ઈદ્રિય વસ્તુ પુગ્ગલા, મલવે અવત્તવ નાણ; લોચન મન વિણ અક્ષને, વ્યંજનાવગ્રહ જાણુ. ૫ ભાગ અસંખ્ય આવલી લધુ, સાસપહત્ત ઠિઈ જિ; પ્રાપ્યકારી ચઉ ઇંદ્રિય, અપ્રાપ્યકારી દુગ દિ. ૬
ખમાસમણના દુહા. સમકિત શ્રદ્ધાવંતને, ઉપન્ય જ્ઞાન પ્રકાશ; પ્રણમું પદકજ તેહના, ભાવ ધરી ઉલ્લાસ.
અહીં પહેલું ખમાસમણ દેવું ને એ પ્રમાણે એ દુહો ગુણ ગુણ દીઠ કહે અને કહ્યા પછી ખમાસમણ આપવું. ખમા૦ ૧.
દુહા. નહી વર્ણાદિક યોજના, અર્થાવગ્રહ હોય; "ઈદ્રિય પંચઈદ્રિય, વસ્તુગ્રહણ કાંઈ જોય. સમ૦ ૨ અન્વય વ્યતિરેકે કરી, અંતરમુહુર્ત પ્રમાણ; પંચેન્દ્રિય મનથી હોયે, ઈહા વિચારણા જ્ઞાન. સમર ૩ ૧અવ્યક્ત. ૨ ઈન્દ્રિયોને કે બેથી નવની સંજ્ઞા ચરણકચલ ૫ મન
Page #665
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬
દેવવ નમાલા
વર્ણાદિક નિશ્ચય વસે, સુર નર એહિ જ વસ્ત; પંચદ્રિય મનથી હાયે, ભેદ અપાય પ્રશસ્ત. સમ॰ ૪ નિર્ણીત વસ્તુ સ્થિર ગ્રહે, કાલાંતર પણ સાચ; પંચેન્દ્રિય મનથી હૈયે, ધારણા અર્થ ઉવાચ. સમ પ્ નિશ્ચય વસ્તુ ગ્રહે છતે, સતત ધ્યાન પ્રકામ; અપાયથી અધિકે ગુણે,અવિચ્યુતિ ધારણા ઠામ.સમ૦૬ અવિચ્યુતિ સ્મૃતિતણું, કારજ કારણ જે; સખ્ય અસંખ્ય કાલજ સુધી,વાસના ધારણ તેહ.સમ૦૭ પૂર્વોત્તર દર્શન હ્રય, વસ્તુ અપ્રાપ્ત એકત્વ; અસંખ્ય કાલે એ તેહ છે, જાતિસ્મરણે તત્ત્વ. સમ૦ ૮ વાજિંત્ર નાદ લહી ગ્રહે, એ તેા દુદુભિ નાદ; અવગ્રહાદિક જાણે બહુ, ભેદ એ મતિ આહ્વાદ. સમ૦ ૯ દેશ સામાન્ય વસ્તુ છે, ગ્રહે તપિ સામાન્ય; શબ્દ એ નવ નવ જાતિના,એ અબહુ મતિમાન. સમ૦૧૦ એકજ ‘તુરિયના નાદમાં, મધુર તરૂણાદિક જાતિ; જાણે બહુવિધ ધર્માંશુ, ક્ષય ઉપશમની “ભાતિ. સમ૦૧૧ મધુરતાદિક ધર્મમાં, ગ્રહવા અલ્પ સુવિચાર; અબહુવિધ મતિ ભેદના,કીધા અર્થવિસ્તાર. સમ૦ ૧૨ ૧ વાજિંત્રના. ૨ પ્રકાર.
૧
Page #666
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન—વિજયલક્ષ્મીસૂરિષ્કૃત
શીઘ્રમેવ જાણી સહી, નવી હાય બહુ વિલખ; ક્ષિપ્ર ભેદ એ જ્ઞાનને, જાણેા મતિ અવલંબ. સમ૦ ૧૩ બહુ વિચાર કરી જાણીએ, એ અક્ષિપ્રહ ભેદ; ક્ષાપશમ વિચિત્રતા, કહે મહાજ્ઞાની સંવેદ. સમ૦૧૪ અનુમાને કરી કે ગ્રહે, ધ્વજથી જિનવર ચૈત્ય; પૂર્વ પ્રબંધ સ ંભારીને,નિશ્રિત ભેદ સ ંકેત. સમ૦ ૧૫ માહિર ચિહ્ન ગ્રહે નહીં, જાણે વસ્તુ વિવેક; અનિશ્રિત ભેદ એ ધારીએ,આભિનિષેાધિક ટેક.સમ૦૧૬ નિઃસ ંદેહ નિશ્ચયપણે, જાણે વસ્તુ અધિકાર, નિશ્ચિત અર્થ એ ચિંતા,મતિ જ્ઞાન પ્રકાર,સમ૦ ૧૭ એમ હેાયે વા અન્યથા, એમ સદેહે જીત્ત; ધરે અનિશ્ચિત ભાવથી,વસ્તુ ગ્રહણ ઉપયુત્ત. સમ૦ ૧૮ બહુ પ્રમુખ ભેદે ગ્રહ્યું,જિમ એકદા તિમ નિત્ય, બુદ્ધિ થાયે જેહને, એ ધ્રુવ ભેદનું ચિત્ત. સમ૦ ૧૯ બહુ પ્રમુખ રૂપે કદા, કદા અબવાદિક રૂપ;
એ રીતે જાણે તદા, ભેદ અધ્રુવ સ્વરૂપ. સમ૦ ૨૦ અવગ્રહાદિક ચઉ ભેદમાં, જાણવા યેાગ્ય તે જ્ઞેય, તે ચઉભેદે ભાખીયા, દ્રવ્યાદિકથી ગણેય. સમ૦ ૨૧ જાણે આદેશે કરી, કેટલા પર્યાય વિસિટ્રુ;
૧૭
Page #667
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮
દેવવંદનમાલા
ધર્માદિક સવિ દ્રવ્યને, સામાન્ય વિશેષ ગરિ.સમ૨૨ સામાન્યાદેશે કરી, લોકાલોક સ્વરૂપ; ક્ષેત્રથી જાણે સર્વને, તત્વ પ્રતીત અનુરૂપ. સમ૦૨૩ અતીત અનામત વર્તન, અદ્ધા સમય વિશેષ; આદેશે જાણે સહ, વિતર્થ નહિ લવલેશ. સમ૦૨૪ ભાવથી સવિહુ ભાવના, જાણે ભાગ અનંત ઉદયિકાદિક ભાવ જે, પંચ સામાન્ય લહંત. સમ૦૨૫ અમૃતનિશ્ચિત માનીયે, મતિના ચાર પ્રકાર; શીધ્ર સમય રહા પરે, અકલ ઉતપાતકી સાર. સમ૦૨૬ વિનય કરતાં ગુરૂતણે, પામે મતિ વિસ્તાર તે વિનયકી મતિ કહી, સઘલા ગુણ સિરદાર. સમ૦૨૭ કરતાં કાર્ય અભ્યાસથી, ઉપજે મતિ સુવિચાર; તે બુદ્ધિ કહી કામિકી, નંદીસૂત્ર મઝાર. સમર ૨૮ જે વયના પરિપાકથી, લહે બુદ્ધિ ભરપૂર કમલ વને મહાહંસને, પરિણામિકી એસબૂર. સમ૦૨૯ અડવીશ બત્રીશ દુગ ચઉ, ત્રણસેં ચાલીશ જેહા દર્શનથી મતિ ભેદ તે,વિજય લક્ષ્મી ગુરુગેહ. સમ૦૩૦ ઈતિ શ્રી મતિજ્ઞાન.
૧ બેટા. ૨ ઉંમર વધવાથી.
Page #668
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન-વિજયલક્ષમીરિકૃત
શ્રી શ્રુતજ્ઞાન, પછી ખમાસમણ દઈ ઈચછાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! શ્રીશ્રુતજ્ઞાન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે ! કહી ચિત્યવંદન કહેવું. તે નીચે પ્રમાણે–
દ્વિતીય શ્રુતજ્ઞાન ચિત્યવંદન. શ્રી શ્રુતજ્ઞાનને નિત્ય નમે, સ્વપર પ્રકાશક જેહ, જાણે દેખે જ્ઞાનથી, શ્રતથી ટલે સંદેહ.
અનભિલાખ અનંત ભાવ, વચન અગોચર દાખ્યા; તેહને ભાગ અનંતમો, વચન પર્યાયે આખ્યા. વલી કથનીય પદાર્થનો એ, ભાગ અનંત જેહ, ચઉદે પૂરવમાં રચ્યો, ગણધર ગુણ સનેહ. ૧ મહેમાંહે પૂરવધરા, અક્ષર લાભે સરિખા;
છઠાણવડીયા ભાવથી, તે મૃત મતિય વિશેષા; તેહિજ માટે અનંતમે, ભાગ નિબદ્ધા વાચા સમકિત શ્રતના માનીયે, સર્વે પદારથ સાચા.
૧ ન કહી શકાય તેવા. ૨ કહેવાય તેવા ( અભિલા ) ૩ વટુ સ્થાન પતિત અથવા છ પ્રકારની વૃદ્ધિ અને છ પ્રકારની હાનિવાળા. તેમાં છ પ્રકારની વૃદ્ધિ આ પ્રમાણે–૧ અનંત ભાગ વૃદ્ધિ, ૨ અસંખ્યાત ભાગ વૃદ્ધિ, ૩ સંખ્યાત ભાગ વૃદ્ધિ, ૪ સંખ્યાત ગુણ વૃદ્ધિ, ૫ અસંખ્યાત ગુણ વૃદ્ધિ, ૬ અનંતગુણ વૃહિ. એ પ્રમાણે હાનિ પણ છ પ્રકારની સમજવી. તેમાં વૃદિને બદલે હાનિ કહેવી.
Page #669
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦
દેવવંદનમાલા
==
દ્રવ્ય ગુણ પર્યાયે કરી, જાણે એક પ્રદેશ; જાણે તે સવિ વસ્તુને, નંદીસૂત્ર ઉપદેશ. ચોવીસ જિનના જાણીએ, ચઉદ પૂરવધર સાધક નવ શત તેત્રીશ સહસ છે, અટ્ટાણું નિરૂપાધ; પરમત એકાંતવાદીનાં, શાસ્ત્ર સકલ સમુદાય; તે સમતિવંતે ગ્રહ્યાં, અર્થ યથાર થાય; અરિહંત શ્રત કેવલી કહે એ, જ્ઞાનાચાર ચરિત્ત, શ્રુતપંચમી આરાધવા, વિજયલક્ષ્મીસૂરિ ચિત્ત. ૩
ઈતિ શ્રતજ્ઞાન ચિત્યવંદન. પછી નમુથુર્ણજાવંતિ ચેઈ જાવંત કેવિ નમોહંતુ કહી રતવન કહીએ. તે આ પ્રમાણે –
શ્રી શ્રુતજ્ઞાનનું સ્તવન.
હરીયા મન લાગેએ દેશી. શ્રી શ્રુત ચઉદ ભેદે કરી, વરણવે શ્રી જિનરાજરે ઉપધાનાદિ આચારથી, સેવિયે શ્રત મહારાજ રે; શ્રુતશું દિલ માન્યો, દિલ માન્યો રે, મન માને, પ્રભુ આગમ સુખકારરે. શ્રત ૧. એકાદિ અક્ષર સંયોગથી, અસંયોગ અનંત રે, સ્વપ૨ પર્યાયે એક અક્ષર,ગુણ પર્યાય અનંતરે થત૦૨
Page #670
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન–વિજયલક્ષમીસૂરિકૃત
૨૧
અક્ષરનો અનંતમ, ભાગ ઉઘાડો છે નિત્ય રે; તે તે અવરા નહી, જીવ સૂક્ષ્મનું એચિત્તરે શ્રત ૩ ઇચ્છે સાંભલવા ફરી પૂછે, નિસુણી ગ્રહે વિચારતો નિશ્ચય ધારણા તિમ કરે, ધગુણ આઠએ ગત રે.
શ્રત. ૪ વાદી ચોવીશ જિનતણુ,એક લાખ છત્રીસ હજાર રે, બેસે સયલ સભામાંહે પ્રવચન મહિમા અપાર શ્રત ૦૫ ભણે ભણવે સિદ્ધાંતને, લખે લખાવે જેહ રે; તસ અવતાર વખાણીયે,વિજયલક્ષ્મી ગુણગેહરે શ્રુત૦૬
ઈતિ શ્રુતજ્ઞાન સ્તવન. પછી જયવીરાય કહી, ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! શ્રી શ્રુતજ્ઞાન આરાધનાર્થ કાઉસગ્ગ કરું? ઈ ! કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ વંદણ વરિઆએ અન્નત્થા કહી લેગસ્સનો અથવા ચાર નવકારનો કાઉસગ્ગ પારીને થાય કહેવી. તે કહે છે –
શ્રી શ્રુતજ્ઞાનની થાય.
ગાયમ બોલે ગ્રંથ સંભાલી–એ શી. ત્રિગડે બેસી શ્રી જિન “ભાણ, બાલે ભાષા અમીય સમાણુ, મત અનેકાંત પ્રમાણુ
* બુદ્ધિના ગુણ + સૂર્ય + અમૃત.
Page #671
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨
દેવવંદનમાલા
અરિહંત શાસન સફરી સુખાણ, ચઉઅનુગજિહાં ગુણ ખાણ, આતમ અનુભવ ઠાણું સકલ પદારથ ત્રિપદી જાણ, જોજન ભૂમિ પસરે વખાણ, દોષ બત્રીશ પરિહાણ; કેવલી ભાષિત તે શ્રેત નાણુ, વિજયલક્ષ્મી સૂરિ કહે બહુમાન, ચિત્ત ધરજો તે સયાણ
ઈતિ શ્રતજ્ઞાનની થોય. પછી ખમાસમણ દઈ શ્રત જ્ઞાનના ચૌદ ગુણ વર્ણવવાને અર્થે દુહા કહેવા, તે આ પ્રમાણે. તેમાં પહેલા બે દુહ પિઠિકાના છે અને તે પછીને દો દરેક ગુણ દીઠ કહે
શ્રી શ્રુતજ્ઞાનના દુહા. વંદે શ્રી શ્રુતજ્ઞાનને, ભેદ ચતુર્દશ વીશ; તેહમાં ચઉદશ વરણવું, શ્રુત કેવલી મૃત ઈશ. ૧ ભેદ અઢાર પ્રકારના, એમ સવિ અક્ષરમાન; લબ્ધિ સંજ્ઞા વ્યંજન વિધિ, અક્ષર મૃત અવધાન. ૨ પવયણ મૃત સિદ્ધાંત તે, આગમ સમય વખાણું; પૂએ બહુવિધ રાગથી, ચરણ કમલ ચિત્ત આણ. ૧
(આ દુહ દરેક ગુણ દીઠ કહે.) કરપદ્વવ ચેષ્ટાદિકે, લખે અંતર્ગત વાચ; એહ અનક્ષર શ્રતતઅર્થ પ્રકાશક સાચ. પવ) 2
૧ ઉત્પન્ન થાય, નાશ પામે, અસલ સ્વરૂપે કાયમ રહે.
Page #672
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન-વિજયલક્ષ્મીસૂરિકૃત
૨૩
સંજ્ઞા જે દીહકાલિકી, તેણે સન્નિયા જાણુ મન ઇંદ્રિયથી ઉપવું, સંજ્ઞી કૃત અહિઠાણુ. પવ૦૩ મન રહિત ઇંદ્રિય થકી, નિપજ્યું જેહને જ્ઞાન; ક્ષય ઉપશમ આવરણથી મૃત અસંશી વખાણુ. પવ૦ ૪ જે દર્શન દર્શન વિના, દર્શન તે પ્રતિપક્ષ દર્શન દર્શન હોય જિહાં, તે દર્શન પ્રત્યક્ષ; લલિત ત્રિભંગી ભંગભર, નૈગમાદિ નય ભૂર; શુદ્ધ શુદ્ધતર વચનથી, સમકિત ગ્રુત વડનૂર. પવ૦ ૫ ભંગજાલ નર બાલ મતિ, રચે વિવિધ આયાસ; તિહાં દર્શન દર્શન તળે. નહી નિદર્શન ભાસઃ સદ્ અસદુ વેહેચણ વિના, ગ્રહે એકાંતે પક્ષ; જ્ઞાન ફલ પામે નહી, એ મિથ્યા શ્રત લક્ષ. પવ૦ ૬ ભરતાદિક દશ ક્ષેત્રમાં, આદિ સહિત શ્રતધાર; નિજ નિજ ગણધર વિરચિ, પામી પ્રભુ આધાર.
પવ૦ ૭ દુખસહ સૂરીશ્વર સુધી, વર્તશે શ્રુત આચાર; એક જીવને આશરી, સાદિ સાંત સુવિચાર. પવ૦ ૮
૧ જેનાથી લાંબા કાલની વિચારણા કરી શકાય તે દીર્ધકાલિકી સંશા ૨ ઘણું. ૩ સાદ સાંત એટલે શરૂઆ૪ અને છેડાવાળું.
Page #673
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવ નમાલા
શ્રુત અનાદિ દ્રવ્ય નય થકી, શાશ્વત ભાવ છે એહ; મહાવિદેહમાં તે સદા, આગમ રયણ અછેહ, પવ૦ ૯ અનેક જીવને આશરી, શ્રૃત છે અનાદિ અન’ત; દ્રવ્યાદિક ચર્ચા ભેદમાં, આદિ અનાદિ વિરત ત.
૧૦૦ ૧૦
સરખા પાઠ છે સૂત્રમાં, તે શ્રત ગમિક સિદ્ધાંત; પ્રાયે દૃષ્ટિવાદમાં, શોભિત ગુણ અનેકાંત. વ૦ ૧૧ સરિખા આલાવા નહી, તે કાલિક શ્રુતવ’ત; આગમિક શ્રુત એ પૂછયે, ત્રિકરણ યાગ હસ’ત.
પ૦૦ ૧૨
૨૪
અઢાર હજાર પદે કરી, આચારાંગ વખાણુ, તે આગલ દુગુણા પદે, અગપ્રવિષ્ટ સુઅનાણુ
૧૦ ૧૩
ખાર ઉપાંગહ જેહ છે, અંગ બાહિર શ્રત તેહ; અંગપ્રવિષ્ટ વખાણીયે, શ્રુત લક્ષ્મીસૂરિ ગેહ. પ૧૦ ૧૪ ઈતિ શ્રી શ્રુતજ્ઞાન.
શ્રીઅવધિજ્ઞાન.
પછી ખમા ઇ ઇચ્છાકારેશ સંદિસહુ ભગવન્ ! શ્રો અધિજ્ઞાન આરાધનાર્થે ચૈત્યવંદન કરૂ ? Éચ્છ કહી ચૈત્ય વંદન કહેવું, તે સ્થા પ્રમાણે—
Page #674
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન–વિજયલક્ષમીસૂરિકૃત
૨૫
તૃતીય શ્રી અવધિજ્ઞાન ચૈત્યવંદન. અવધિજ્ઞાન ત્રીજું કહ્યું, પ્રગટે આત્મ પ્રત્યક્ષ ક્ષય ઉપશમ આવરણને, નવિ ઇંદ્રિય આપેક્ષ; દેવ નિરય ભવ પામતાં, હાય તેહને અ વય; શ્રદ્ધાવંત સમય (અવધિ) લહે, મિથ્યાતવિભંગ વશ્યક નર તિરય ગુણથી લહે, શુભ પરિણામ સંગ; કાઉસ્સગ્નમાં મુનિહાસ્યથી, વિઘટયો તે ઉપયોગ. ૧ જઘન્યથી જાણે જુએ, રૂપી દ્રવ્ય અનંતા; ઉત્કૃષ્ટા સવિ પુગલ મૂર્તિ વસ્તુ મુણું તા; ક્ષેત્રથી લઘુ અંગુલતણે, ભાગ અસંખિત દેખે, તેહમાં પુગલ બંધ , તેને જાણે પેખે, લોક પ્રમાણે અલોકમાં એ, ખંડ અસંખ્ય ઉકિક ભાગ અસંખ્ય આવલિતણે, અદ્ધા લઘુપણે દિ. ૨ ઉત્સર્પિણ અવસર્પિણી એ, અતીત અનાગત અદ્ધા અતિશય સંખ્યાતિગપણે, સાંભલો ભાવ પ્રબંધા; એક એક દ્રવ્યમાં ચાર ભાવ, જઘન્યથી તે નિરખે; અસંખ્યાતા દ્રવ્ય દીઠ, પર્યવ “ગુરૂથી પરખે; ચાર ભેદ સંક્ષેપથી એ, નંદીસત્ર પ્રકાશે; વિજયલક્ષ્મીસૂરિ તે લહે, જ્ઞાન ભક્તિ સુવિલાસે. ૩
પછી નમુથુછુંજાવંતિ. જાવંતવ નમોડર્ડર કહી સ્તવન કહેવું, તે આ પ્રમાણે ૧ અપેક્ષા. ૨ રૂપી. ૩ જાણતા. ૪ ઉત્કૃષ્ટપણે.
Page #675
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલ
શ્રી અવધિજ્ઞાનનું સ્તવન કમર ભારે નજરે દેખતાંજી–એ દેશી. પૂજો પૂબે અવધિજ્ઞાનને પ્રાણિયા રે, સમકિતવંતને એ ગુણ હોય રે, સવિજિનવર એ જ્ઞાને અવતરી રે, માનવ મહદય એયરે.
પૂજે. ૧ શિવરાજ ઋષિ વિપર્યય દેખતો રે, દ્વીપ સાગર સાત સાતરે વીર પસાયે દોષ વિભંગ ગયા રે, પ્રગટ અવધિ ગુણ વિખ્યાત રે. પૂજે ર ગુરૂ સ્થિતિ સાધિક છાસઠ સાગર રે, કોઈને એક સમય લઘુ જાણ રે, ભેદ અસંખ્ય છે તરતમ યોગથી રે, વિશેષાશ્યકમાં એહ વખાણ રે. પૂ૦ ૩. ચારશે એક લાખ તેત્રીશ સહસછે રે, આહીરાણી અણદ રે ગષભાદિક ચઉવીશ જિણુંદનાં રે, નમે પ્રભુપદ અરવિંદ રે.
પૂજે - ૧ વિપરીત પણે.
Page #676
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન–વિજયલક્ષ્મસૂરિકૃત
૨૭
અવધિજ્ઞાની 'આણંદને દીએ રે, મિચ્છામિ દુક્કડં ગોયમ સ્વામી રે; મરજો આશાતન જ્ઞાન જ્ઞાનીતણી, વિજયલક્ષ્મી સુખધામ રે.
પૂજે. ૫ પછી જયવીયાય કહી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારે સંદિસહ ભગવન! શ્રી અવધિજ્ઞાન આરાધનાથે કાઉસગ કરું? ઈચ્છે ? કરેમિ ક ઉસગ્ગ વંદણુ અન્નત્થ૦ કહી એક લોગસ્સને, ન આવડે તો ચાર નવકારને, કાઉસગ્ન કરી પારી થાય કહેવી, તે આ પ્રમાણે
શ્રી અવધિજ્ઞાનની થેય.
શંખેશ્વર સાહિબ જે સમરે–એ દેશી. ઉહનાણુ સહિત વિજિનવરૂ, ચવી જનની કુખે અવતરૂ, જસ નામે લહીયે સુખરૂ, સવિ ઈતિ ઉપદ્રવ સંહરૂ; 'હરિપાઠક સંશય સંહરૂ, વીર મહિમા જ્ઞાન ગુણયરૂ; તે માટે પ્રભુજી વિશ્વભરૂ, વિજયાંકિત લક્ષ્મી સહેકરૂ. ૧
પછી ખમાસણ દેઈ ઊભા થઈ અવધિજ્ઞાનના ગુણ વર્ણવવાને અર્થે દુહા કહેવા, તે આ પ્રમાણે–
- શ્રી અવધિજ્ઞાનના દુહા. અસંખ્ય ભેદ અવધિ તણ, ષટુ તેહમાં સામાન્ય; ક્ષેત્ર *પનક લઘુથી ગુરૂ, લોક અસંખ્ય પ્રમાણુ. ૧ ૧ આનંદ શ્રાવકને ૨ ઈન્દ્ર, ૩ અધ્યાપક, ૪ સર્ભ વનસ્પતિકાય.
Page #677
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮
દેવવંદનમાલા
-
-
લોચન પરે સાથે રહે, તે અનામિક ધામ; છાસઠ સાગર અધિક છે, એક જીવ આશરી ઠામ. ૧ ઉપન્ય અવધિજ્ઞાનને, ગુણ જેહને અવિકાર; વંદના તેહને માહરી, શ્વાસ માંહે સે વાર. ૧
( આ હે દરેક ખમાસમણે કહે. ) જે ક્ષેત્રે એહી ઊપચું, તિહાં રહ્યો વસ્તુ દેખંત; થિર દીપકની ઉપમા, અનનુગામી લહંત. ઉપ૦ ૧ અંગુલ અસંખ્યય ભાગથી, વધતું લોક અસંખ્ય; લોકાવધિ પરમાવધિ, વર્ધ્વમાન ગુણ કંખ્ય. ઉપ૦ ૨ યોગ્ય સામગ્રી અભાવથી, હીયમાન પરિમાણુ અધ અધ પૂરવ યોગથી, એહવે મનકે કામ ઉપર ૩ સંખ્ય અસંખ્ય એજન સુધી, ઉત્કૃષ્ટ લોકાંત, દેખી પ્રતિપાતી હોય, પુદ્ગલ દ્રવ્ય એકાંત. ઉપર ૪ એક પ્રદેશ અલોકનો, પેખે જે અવધિનાણ; "અપડિવાઈ અનુક્રમે, આપે કેવલનાણ. ઉપર ૫ ઈતિ શ્રી અવધિજ્ઞાન.
શ્રીમન:પર્યવજ્ઞાન, પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રીમન:પર્યવજ્ઞાન આરાધનાથં ચૈિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ, કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે–
૧ સાથે આવનાર. ૨ સાથે નહિ આવનાર. ૩ ઘટતા. ૪ પડનારું, જતું રહેનાર. ૫ આવેલું ન જાય તે.
Page #678
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન-વિજય લક્ષ્મીસૂરિકૃત
શ્રી ચતુર્થી મન:પર્યવજ્ઞાન ચૈત્યવંદન, શ્રી મન:પર્યવ જ્ઞાન છે, ગુણપ્રત્યયી એ જાણે અપ્રમાદી ઋદ્ધિવંતને, હૈયે સંયમ ગુણઠાણે; કેઈક ચારિત્રવંતને, ચઢતે શુભ પરિણામે મનના ભાવ જાણે સહી, સાગર ઉપયોગ ટામે; ચિંતવિતા મને દ્રવ્યના એ, જાણે ખંધ અનંતા; આકાશે મનોવણ, રહ્યા તે નવિ મુકુંતા.
૧ સંજ્ઞી પંચેંદ્રિય પ્રાણયે, તનુ યોગે કરી ગ્રહીયા મનયોગે કરી મનપણે, પરિણમે તે દ્રવ્ય મુણીયા; તીર્ણ માણસક્ષેત્રમાં, અઢી દ્વીપ સહિ વિલોકે; તીછલોકના મધ્યથી, સહસ યણ અધોલેકે; ઊર્ધ્વ (ઉરધ) જાણે જ્યોતિષી લાગે છે, પલિયને ભાગ અસંખ્ય કાલથી ભાવ થયા થશે, અતીત અનાગત સંખ્ય. ૨. ભાવથી ચિંતિત દ્રવ્યના, અસંખ્ય પર્યાય જાણે,
જુમતિથી વિપુલમતિ, અધિકા ભાવ વખાણે; મનના પુગલ દેખીને, અનુમાને ગ્રહે સાચું વિતથપણું પામે નહી, તે જ્ઞાને ચિત્ત રાચું;
૧ જગ્યા
Page #679
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦
દેવવંદનમાલા
في
ره
અમૂર્ત ભાવ પ્રગટપણે એ, જાણે શ્રી ભગવંત; ચરણ કમલ નમું તેહનાં, વિજયલમી ગુણવંત. ૩
પછી નમુશ્કેણું જાવંતિજાવંત નમેë કહી સ્તવન કહેવું, તે આ પ્રમાણે ચતુર્થ શ્રીમન પર્યાવજ્ઞાન સ્તવન,
છ રે છ–એ દેશી. જી રે મહારે શ્રી જિનવર ભગવાન, અરિહંત નિજ નિજ જ્ઞાનથી; જી રે જી.
સંયમ સમય જાણુંત, તવ લોકાંતિક માનથી.
જી રે જી. ૧ જીવ તીર્થ વર્તાવે નાથ, ઈમ કહી પ્રણમે તે સુરા; જી રે જી. . જી. પટ અતિશયવંત દાન, લઈ હરખે સુર નરા.
જી રે જી રે જીવ ઈશુ વિધ વિ અરિહંત, સર્વવિરતિ જબ ઉચ્ચરે; જી રે જી. જીમન:પર્યવ તવ નાણુ, નિર્મલ આતમ અનુસરે. જી રે જી. ૩ જીવ જેહને વિપુલમતિ તેહ, -અપ્રતિપાતી પણે ઊપજે; એ જી રે જી.
وه
له
ره
وه
Page #680
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન-વિજયલક્ષ્મી સૂરિકૃત
૩૧
رہ
رہ
رہ
છે. અપ્રમાદી દ્વિવંત, ગુણઠાણે ગુણ નીપજે.
જી રે જી... ૪ જીવ એક લક્ષ પિસ્તાલીશ હજાર, પાંચશે એકાણું જાણીયે; જી રે જી. જીવ મનનાણી મુનિરાજ, ચોવીશ જિનના વખાણીયે. જી રે જી ૫ છે. હું વંદુ ધરી નેહ, સવિ સંશય હ મનતણું; જી રે જી જી. વિજયલક્ષ્મી શુભ ભાવ, અનુભવજ્ઞાનના ગુણ ઘણું. જી રે જી. ૬
પછી જયવીયરાય કહી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારણ સંદિસહ ભગવાન ! ચતુર્થ શ્રીમન:પર્યવજ્ઞાન આરાધના કાઉસ્સગ કરૂં? ઈચ્છે ! કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ વંદણુ અન્નત્થ૦ કહી એક લોગસ્સને અથવા ન આવડે તે ચાર નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી થાય કહેવી, તે આ પ્રમાણે
શ્રી મન:પર્યવજ્ઞાનની થાય.
શંખેશ્વર પાસ જિનેશ્વર–એ દેશી. પ્રભુજી સર્વ સામાયિક ઉચ્ચરે, સિદ્ધ નમી મદવારીજી; છઘસ્થ અવસ્થા રહે છેજિહાં લગે,માસનત પધારીજી;
Page #681
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨
દેવવંદનમાલા
ચોથું મન:પર્યવ તવ પામે. મનુજ લોક વિસ્તારીજી; તે પ્રભુને પ્રણ ભવિ પ્રાણી,વિજયલક્ષ્મી સુખકારી.૧
પછી ખમાસમણ દઈ ઊભા રહી મન:પર્યવજ્ઞાનના ગુણ સ્તવવા અર્થે દુહા કહેવા, તે આ પ્રમાણે –
કુહા. મન:પર્યવ દુગ ભેદથી, સંયમ ગુણ લહી શુદ્ધ ભાવ મનોગત સંશીના, જાણે પ્રગટ વિશુદ્ધ ૧ ઘટ એ પુરૂષે ધારીયા, ઈમ સામાન્ય ગ્રહંત પ્રાયે વિશેષ વિમુખ લહે, જુમતિ મનહ મુણું તા. ૨ એ ગુણ જેહને ઉપજે, સર્વ વિરતિ ગુણઠાણ; પ્રણમું હિતથી તેહના, ચરણ કમલ ચિત્ત આણ. ૩ નગર જાતિ કંચન તણો, ઘાર્યો ઘટ એહ રૂપ, ઈમ વિશેષ મન જાણુતા, વિપુલમતિ અનુરૂપ. ૪ એ ગુણ જેહને- એ આંકણી. ઈતિ શ્રી મન:પર્યવજ્ઞાન.
શ્રી કેવલજ્ઞાન, પ્રથમ ખમાસમણ દઈને ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્ ! પંચમ શ્રી કેવલજ્ઞાન આરાધનાથ ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ'! કહી પંચમ શ્રીકેવલજ્ઞાનનું ચૈત્યવંદન કરવું, તે આ પ્રમાણે
૧ રહિત.
Page #682
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન-વિજય લક્ષમીસૂરિકૃત
૩૩
ર
,
પંચમ શ્રી કેવલજ્ઞાનનું ચૈત્યવંદન. શ્રી જિન ચઉનાણી થઈ, શુકલ ધ્યાન અભ્યાસે; અતિશય આત્મરૂ૫, ક્ષણ ક્ષણ પ્રકાશ નિદ્રા સ્વપ્ન જાગર દશા, તે સવિ દૂરે હવે, ચોથી ઊજ જાગર દશા, તેહને અનુભવ જેવે; ક્ષપકશ્રેણી આરહિયા એ, અપૂર્વ શક્તિ સંયોગે; લહી ગુણઠાણું બારમું, 'તુરીય કષાય વિયોગે. ૧ નાણુ દેસણું આવરણ મેહ, અંતરાય ઘનઘાતી કર્મ દુષ્ટ ઉછેદીને, થયા પરમાતમ જાતી; દેય ધરમ સવિ વસ્તુના, સમયાંતર ઉપયોગ; પ્રથમ વિશેષપણે ગ્રહે, બીજે સામાન્ય સંયોગ સાદિ અનંત ભાંગે કરી, દર્શન જ્ઞાન અનંત; ગુણઠાણું લહી તેરમું, ભાવ જિણુંદ જયવંત, ૨ મૂલ પડિને એક બંધ, સત્તા ઉદયે ચાર ઉત્તર પયડીને એક બંધ, તિમ ઉદયે રહે બાયાલ સત્તા પંચાસી તણી, કર્મ જેહવાં રજુ છાર; મન વચ કાયા યોગ જાસ, અવિચલ અવિકાર, સગી કેવલી તણી એ, પામી દશાથે વિચરે; અક્ષય કેવલજ્ઞાનના, વિજયલક્ષ્મી ગુણ ઉચરે. ૩
પછી નમુથુ. જાવંતિ ચેઈ જાવંત કેવિ નમે હેતુ કહી સ્તવન કહેવું, તે આ પ્રમાણે– ૧ સંજવલન કષાય. ૨ સામાન્ય ધર્મ અને દ્વિશેષ ધર્મ એ બે ધર્મ.
Page #683
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪
દેવવંદનમાલા
પંચમ શ્રી કેવલજ્ઞાનનું સ્તવન,
કપૂર હોયે અતિ ઉજલે --એ દેશી. શ્રી જિનવરને પ્રગટ થયું રે, ક્ષાયિક ભાવે જ્ઞાન દેષ અઢાર અભાવથી રે, ગુણ ઉપન્યા તે પ્રમાણ, ભવિયા, વંદે કેવલજ્ઞાન; પંચમી દિન ગુણ ખાણ, ભવિયા,વં –એ આંકણી. ૧ 'અનામીના નામને રે, કિયે વિશેષ કહેવાય એ તે મધ્યમ વૈખરીરે, વચન ઉલ્લેખ કરાય રે.ભ૦૨ ધ્યાન ટાણે પ્રભુ તું હોય રે, અલખ અગોચર રૂપ પરા પયંતિ પામીને રે,કાંઈપ્રમાણે મુનિ ભૂપરે.ભ૦૩ છતી પર્યાય જે જ્ઞાનની રે, તે તે નવિ બદલાય, શેયની નવનવી વર્તનારે,સમયમાં સર્વ જણાયરે ભ૦૪ બીજા જ્ઞાન તણી પ્રભારે, એહમાં સર્વ સમાય; રવિ પ્રભાથી અધિક નહીરે, નક્ષત્ર ગણુ સમુદાયરે ભ૦૫ ગુણ અનંતા જ્ઞાનના રે, જાણે ધન્ય નર તેહ; વિજ્યલક્ષ્મી સૂરિ તે લહેરે,જ્ઞાનમહદય ગેહ રે.ભ૦ ૬
પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવાન શ્રીકેવલજ્ઞાન આરાધનાથે કાઉસગ્ગ કરું? ઈચ્છ. કમિ કાઉસગ્ગ વંદણવરિઆએ અન્નત્થ૦ કહી એક લેગસ્સને અથવા ન આવડે તે ચાર નવકારનો કાઉસગ્ગ કરી નમેડત કહી થેય કહેવી, તે આ પ્રમાણે
૧ નામ રહિતના. ૨ અવસ્થાએ.
Page #684
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન-વિજય લક્ષમીસૂરિકૃત
૩૫
થય–-પ્રહ ઉઠી વંદુ--એ દેશી. છત્રત્રય ચામર, તરૂ અશોક સુખકાર; | દિવ્ય ધ્વનિ ભિ, ભામંડલ ઝલકાર; વરસે સુર કુસુમે, સિંહાસન જિન સાર; વંદે લક્ષ્મીસૂરિ કેવલજ્ઞાન ઉદાર.
પછી ખમાસમણ દઈ ઊભા રહી કેવલજ્ઞાનના ગુણ સ્તવવા અર્થે દુહા કહેવા, તે આ પ્રમાણે
પંચમ શ્રી કેવલજ્ઞાનના દુહા, બહિરાતમ ત્યાગ કરી, અંતર આતમ રૂપ અનુભવી જે પરમાતમા, ભેદ એકજ ચિદ્રુપ. પુરૂષોત્તમ પરમેશ્વરૂ, પરમાનંદ ઉપયોગ જાણે દેખે સર્વને, સ્વરૂપ રમણ સુખ ભેગ. ગુણ પર્યાય અનંતતા, જાણે સઘલાં દ્રવ્ય કાલત્રય વદિ જિસુંદ, ભાષિત ભવ્યાભવ્ય. અલોક અનંતે લેકમાં, થાયે જેહ સમલ્ય; આતમ એક પ્રદેશમાં, વીર્ય અનંત પસ. કેવલ દંસણુ નાણુને, ચિદાનંદ ઘન તેજ પંચમી દિન પૂછયે, વિજયલક્ષ્મી શુભ હે જ.
શ્રીવિજયલક્ષમીસૂરિવિરચિત પર શ્રીજ્ઞાનપંચમી દેવવંદન સંપૂર્ણ વાત ૧ જાણનાર. ૨. હર્ષ.
Page #685
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
માસી દેવવંદનના રચનાર
પંન્યાસ શ્રીવોરવિજયજી.
આજ રાજનગરમાં ઔદિચ્ય બ્રાહ્મણ કુળમાં જગદીશ્વર પિતા અને માતા વિજકેરને ત્યાં સંવત ૧૮૨૯ ના આસો સુદી ૧૦ મે જન્મ. નામે કેશવરામ. તેઓને ગંગા નામની બેન હતાં. રળીયાત નામની બ્રાહ્મણી સાથે લગ્ન. સં. ૧૮૪૮ માં ખંભાત નજીકના ગામમાં પં. શુભવિજય પાસે દીક્ષા. ત્યાર બાદ પંન્યાસ પદ. સં. ૧૮૬૭ માં ગુરૂનું સ્વર્ગગમન. સં. ૧૯૧૦ માં તેઓનું સ્વર્ગગમન.
આ મહાત્માનાં કાવ્યો એટલાં બધાં મનહર છે કે શ્રેતાને તદ્રુપ બનાવે છે. તેઓના બનાવેલ અનેક પ્રકારનાં રતવનો, જાઓ, શુભવેલી, મોતીશાના ઢાળીયાં, હઠીભાઈના દેરાનાં ઢાળીયાં વગેરે અનેક વિદ્યમાન છે, તેમજ તેઓશ્રીની તીથિ આજે પણ રાજનગરની તમામ જનતા ધધ રાજગાર બંધ કરી ધર્મમાં લીન રહી ઉજવે છે. આ સંબંધી વિશેષ હકીક્ત જૈન ધર્મ પ્રચારક સભા તરફથી બહાર પડેલ તેઓશ્રીના જીવન ચરિત્ર દ્વારા જાણવી.
ચોમાસીની કથા.
વર્ષની આદિમાં કારતક માસમાં આવતા જ્ઞાનપંચમી પર્વની કથા તથા દેવવંદન કહીને ત્યાર પછી કારતક માસમાં સુદ ચૌદશે ચૌમાસી ચતુર્દશી (ચૌદશ) આવે છે. માટે હવે
માસી દેવવંદન કહેવાને અવસર હેવાથી શરૂઆતમાં ચૌમાસીની કથાને સાર ટૂંકાણમાં કહું છું.
Page #686
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીની કથા.
વર્ષમાં ત્રણ ચૌમાસી આવે છે. કારતકી ચેમાસી, ફાગુણ માસી અને આષાઢ માસી. ત્રણ ચૌમાસીમાં પણ આષાઢ માસીમાં વ્રતધારી શ્રાવક જેણે બાર વ્રત ગ્રહણ કર્યા હોય તેમાં પાંચમું વ્રત અંગીકાર કર્યું હોય તેણે દરેક ચોમાસામાં તેના નિયમેને સંક્ષેપ કરે. જેણે તે વ્રત અંગીકાર ન કર્યું હોય તેવા શ્રાવકે પણ દર ચૌમાસીમાં અમુક અભિગ્રહ સ્વીકારવા જોઈએ. તેમાં પણ આષાઢ ચોમાસામાં ( વર્ષ ચતુર્માસીમાં) વિશેષતાથી વિધિ પૂર્વક ગ્રહણ કરવા જોઈએ.
વર્ષા ઋતુમાં હળથી ખેતર ખેડવું, ગાડી ચલાવવાં વગેરેને ત્યાગ કરવે, કારણકે આ ચોમાસામાં વર્ષાદને લીધે અનેક વનસ્પતિઓ તથા અનેક પ્રકારના વિકલેન્દ્રિય જીવે તથા દેડકાં વગેરે પંચેંદ્રિય જીવની ઉત્પત્તિ થાય છે. તેથી ઉપરની ક્રિયાઓથી ઘણું જીવહિંસા થાય છે. આજીવિકા નિમિત્ત ખેતીને ત્યાગ ન બને તે પણ એકાદિ ખેતરથી અધિક ખેતર ખેડવાનો નિયમ કરે. આ કાળમાં સર્વ દિશાઓમાં જવાને નિષેધ કર્યો છે. કહ્યું છે કે “ વર્ષા ઋતુમાં સર્વ જીની દયા માટે એક સ્થાનકે રહેવું.”
પ્રથમ બાવીસમા શ્રીનેમિનાથના ઉપદેશથી કૃષ્ણ મહારાજાએ ચોમાસામાં દ્વારકાની બહાર નહિ નીકળવાનો નિયમ ગ્રહણ કર્યો હતે. તેવી જ રીતે કલિકાલ સર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્ર સૂરીશ્વરની પાસે ગુર્જરેશ્વર કુમારપાળે પણ અષાઢ માસામાં નગર બહાર નહિ જવાને નિયમ લીધે હતે. તેને ટૂંક સાર આ પ્રમાણે –
Page #687
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮
દેવવનમાલ
આષાઢ ચેકમાસામાં સંકટ આવ્યા છતાં વ્રત નહિ કુમારપાળ નરેશની કથાના સાર.
એક વાર પાટણ નગરમાં ચામાસુ રહેલા શ્રી હેમચંદ્ર સૂરીશ્વરે કુપારપાળ રાજાની આગળ છઠ્ઠા દિવિરમણ વ્રતનું વર્ણન કરતાં જણાવ્યુ કે “ વિવેકી પુરૂષાએ જીવદયાન પાલન માટે છઠ્ઠા વ્રતનું ગ્રહણ કરવું જોઇએ. તેમાં પણ વર્ષા ઋતુમાં તે અવશ્ય ગ્રહણ કરવું જોઇએ. ગુરૂનાં વચન સાંભળીને કુમારપાળ ભૂપાળે પણ ગુરૂ પાસે નિયમ ગ્રહણ કર્યો કે નગરનાં સર્વાં ચૈત્યાને વંદન તથા ગુરૂને વંદન કરવ સિવાય નગરમાં પણ ચામાસાની અંદર હું કરીશ નિહ.
મૂકનારે
કુમારપાળે ગ્રહણ કરેલ નિયમની વાત મધે ફેલા ગઈ. તે અભિગ્રહની તથા ગુજરાતની સમૃદ્ધિની વાત ચરના મુખથી સાંભળીને ગઝનીના રાજાએ ગુજરાત દેશ ભાગવાને સારા લાગ છે એવું જાણીને ગુજરાત તરફ પ્રયણ કર્યું. પોતાન ચરના મુખથી આ હકીક્ત જાણીને ચિન્તાતુર રાજા પ્રધાનને સાથે લઇને ગુરૂ પાસે આવ્યા. ગુરૂને વંદન કરીને હકીકત જણાવીને કહ્યું કે “ જો હું તેની સામે જતા નથી તે તે દેશને લૂટશે, તેથી લાકોને પીડા થશે. તેમજ ધર્મની નિ ંદા થશે. ને સામે જાઉં તે નિયમના ભંગ થાય છે. ”
રાજાનાં વચન સાંભળી ગુરૂએ કહ્યું કે‘ ‘ તમે લગાર પણ ચિન્તા કરશેા નહિ કારણ કે તમારા આરાધેલા ધર્મ જ તમને સહાય કરશે.” એ પ્રમાણે રાજાને આશ્વાસન આપી પદ્માસન ૧ ગુપ્તચર, જાસુસ, ખાતમીદાર.
Page #688
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોમાસીની કથા.
કરીને બેઠેલા ગુરૂ કાંઈક ધ્યાન કરવા લાગ્યા. એક મુહૂર્ત પછી આકાશ માર્ગે સૂતેલા મનુષ્ય સાથે એક પલંગ ગુરૂ પાસે આવ્યા. આ પલંગ કેને છે એ પ્રશ્ન રાજાએ કર્યો. ત્યારે ગુરૂએ સત્ય જણાવ્યું. તેવામાં ઉંઘમાંથી એકદમ જાગેલે તે ગઝનીને રાજા વિચારવા લાગ્યું કે “તે મારું સ્થાન કયાં? સૈન્ય કયાં ? આ ધ્યાન કરનાર કોણ? આ રાજા કેણુ?” વિચારમાં પડેલા તેને ગુરૂએ કહ્યું કે “હે શકેશ! (શક જાતિના લશ્કરને અધિપતિ હોવાથી) શે વિચાર કરે છે? પૃથ્વી ઉપર પિતાના ધર્મનું એક છત્ર રાજ્ય કરતા જે રાજાને દેવે પણ સહાય કરે છે તે ધર્માત્મા ગુર્જરેશ્વરના શરણને તમે અંગીકાર કરે.”
સૂરીશ્વરનાં ઉપરનાં વચને સાંભળી નિ:સહાય તે ગઝનીપતિએ ભય ચિન્તા અને લજજાથી સૂરીશ્વરને પ્રણામ કરીને કુમારપાળને પ્રણામ કર્યો. પછી કહ્યું કે “હે રાજન! મારે અપરાધ ક્ષમા કરે. હવેથી હું તમારી સાથે કાયમની સુલેહ સન્ધિ કરૂં છું. મારા જીવનનું રક્ષણ કરીને જગજજીવપાલક (જગતના જીવોના પાળનાર) એવું તમારૂં બિરૂદ સાચું કરે. પ્રથમ પણ તમારું પરાક્રમ મેં સાંભળ્યું હતું. છતાં હું તે ભૂલીને અહીં આવ્યું. હવેથી કદાપિ તમારી આજ્ઞા ઓળંગીશ નહિ. તમારું કલ્યાણ થએ. મને મારા સ્થાને પહોંચાડવા કૃપા કરે.”
તે વખતે કુમારપાળ ભૂપાળે કહ્યું કે જે છ મહિના સુધી તમારા નગરમાં અમારી (અહિંસા) પળાવે તે
Page #689
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
તમને છૂટા કરવામાં આવે. આ મારી આજ્ઞા અને ઈચ્છા પ્રાણીઓના રક્ષણ માટે છે. તેના પાલનથી તમારું પણ કલ્યાણ થશે.” ગઝનીપતિએ પણ તેમ કરવા કબૂલ કર્યું.
પછી રાજા તેને પિતાના મહેલમાં લઈ ગયા. ત્યાં તેને ગ્ય સત્કાર કરી જીવદયાની મહત્તા સમજાવી પિતાના પુરૂષ સાથે કુમારપાળે તેને તેના સ્થાને પહોંચાડે. ત્યાં છ મહિના જીવરક્ષા પળાવીને રાજાના પુરૂષે પણ ગઝનીપતિએ આપેલા ઘણુ ઘેડા વગેરે ભેટ સાથે સ્વસ્થાને આવ્યા.
ઇતિ કુમારપાળ કથા. અહીંઆ આ બાબતમાં બીજા પણ દષ્ટાન્ત ઘણાં આપ્યાં છે. પરંતુ તે બધાં દષ્ટાન્ત આપવાને આ પ્રસંગ નથી. ટુંકાણમાં કહેવાને સાર એ છે કે વર્ષો ત્રાતમાં સર્વ દિશાઓમાં જવાને નિયમ કરો. પરંતુ તે કરવાની અશક્તિ હોય તે જેટલી દિશાને ત્યાગ બની શકે તેટલી દિશામાં જવાને ત્યાગ કર.
વળી ચોમાસામાં સર્વ સચિત્તને ત્યાગ કરે. પરંતુ તેમ કરવાને અશકત હોય તેણે જે જે સચિત્ત વસ્તુ વિના નિર્વાહ શકય હોય તે તે સચિત્તને ત્યાગ કરે. વળી જે જે દેશમાં જે જે વસ્તુઓ મળતી જ ન હોય, તેમજ જે જે ઋતુમાં જે જે સચિત્ત વસ્તુ હોતી નથી તેને તે અવશ્ય ત્યાગ કરે જ. કારણ કે તેટલે અંશે પાળેલી વિરતિ પણ મહાફલદાયી થાય છે. જેમાં એક વખત ખાય પરંતુ એકાશનનું પચ્ચકખાણ ન કરે તે તેને એકાશનનું ફલ મળતું નથી, તેમ જે જે વસ્તુ મળતી નથી અને તેથી વાપરે નહિ
Page #690
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોમાસોની કથા.
પરંતુ નિયમ કર્યો ન હોય તે તેનું ફળ પણ મળતું નથી. (આ બાબતમાં વંકચૂલનું દષ્ટાંત અન્ય ગ્રંથેથી જાણવું.)
વિશેષમાં વર્ષો માસામાં અષ્ટ પ્રકારી પૂજા, દેવવંદન, સ્નાત્ર મહોત્સવ, ગુરૂને વંદન, નવીન જ્ઞાનાભ્યાસ, બ્રહ્મચર્યનું પાલન, ઉકાળેલું પાણી પીવું તથા સચિત્તને ત્યાગ કર, આ વાનાં અવશ્ય કરવાં. આદ્રા નક્ષત્ર બેસે કે રાયણ તથા કેરીને ત્યાગ અવશ્ય કરે. કારણ કે વૃષ્ટિ થવાથી રાયણમાં ઈયળ તથા કેરીના રસમાં તેના રસ સમાન વર્ણવાળા કીટકે ઉત્પન્ન થાય છે. વળી આ વર્ષા માસીમાં બીજા પણ પાપકારી કાર્યોને ત્યાગ કરે અથવા તેમ ન બને તે તેમાં સંક્ષેપ કર.
વિશેષમાં ફાગણ ચોમાસાથી કારતકી પૂર્ણિમા સુધી પાન ભાજી વિગેરે તથા તલને પણ ત્યાગ કરે. કારણ કે તેમાં ઘણુ ત્રસ જીવની વિરાધનાને સંભવ છે.
જે કે ત્રણે માસીઓ યથાયોગ્ય વિધિ વડે આરાધવા ચોગ્ય છે. તે પણ તેમાં શરૂઆતમાં તિથિઓ જેવી. તિથિઓ ત્રણ પ્રકારે છે. તેમાં બે ચતુર્દશી, બે અષ્ટમી, અમાવાસ્યા તથા પૂર્ણિમા એ છે ચારિત્ર તિથિઓ (ચારિત્રને આરાધવા
ગ્ય તિથિઓ) છે. બીજ, પંચમી અને એકાદશી એ જ્ઞાન તિથિઓ (જ્ઞાન આરાધવાની તિથિઓ) છે. બાકીની દર્શન તિથિઓ છે. તેમાં દર્શનની આરાધના કરવી
ઉપરાંત છ આવશ્યક તથા પૌષધ વગેરે તેમજ બીજી પણ જે જે બની શકે તે તે ધર્મ ક્રિયાઓમાં વિશેષ ઉદ્યમ રાખવો.
ઈતિ ચેમાસી કથા.
Page #691
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા,
પંડિત શ્રીવીરવિજયવિરચિત
ચૌમાસી દેવવંદન. વિધિ-પ્રથમ ઈરિયાવહિ પડિકકમી, ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિ. ભગવદ્ ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ. કહી નીચે મુજબ ચિત્યવંદન કહેવું.
દુહા. શ્રી સંખેશ્વર ઈશ્વર, પ્રણમી ત્રિકરણ યોગ, દેવ નમન ચઉમાસી, કરશું વિધિ સંયોગ. ૧ કષભાજિત સંભવ તથા, અભિનંદન જિનચંદા સુમતિ પદ્મપ્રભ સાતમા, સ્વામી સુપાસ જિણું. ૨ ચંદ પ્રભ સુવિધિ જિન, શ્રી શીતલ શ્રેયાંસ; વાસુપૂજ્ય વિમલ તથા, અનંત ધર્મ વર વંશ. ૩ શાંતિ કુંથુ અર પ્રભુ, મલ્લી સુવ્રત સ્વામ, નમિ નેમીસર પાસ જિન, વદ્ધમાન ગુણધામ. ૪ વર્તમાન જિન વંદતાં એ, વિદ્યા દેવ ત્રિકાલ; પ્રભુ શુભ ગુણ મુગતા તણી, વીર રચે વરમાલ. ૫
અહિંયાં જંકિંચિ૦ નમુત્થણું કહી અર્ધા જયવીયરાય કહેવા. પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન ! શ્રી ઋષભ જિન આરાધનાથે ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ કહી નીચે મુજબ ચૈત્યવંદન કહેવું.
૧. ખેતી
Page #692
--------------------------------------------------------------------------
________________
=
ચૌમાસીના દેવવંદન-૫૦ વીરવિજયજીકૃત
શ્રી ઋષભ જિન ચૈત્યવંદન. સર્વરથ સિદ્ધ થકી, ચવિયા આદિ જિર્ણ પ્રથમ રાય વનિતા વસે, માનવ ગણ સુખકંદ. ૧. યોનિ નકુલ જિણુંદને, હાયન એક હજાર; મનાતીતે કેવલી, વડ હેઠે નિરધાર. ઉત્તરાષાઢા જનમ છે એ, ધન રાશિ અરિહંત દશ સહસ પરિવારશું, વીર કહે શિવમંત.
પછી જંકિંચિ નમુત્થણું કહી અરિહંતઈયાણું અન્નત્થ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી, પારી એક થેય કહેવી. પછી લોગસ્સ અવેલેએઅન્નથ, કહી બીજી ય કહેવી. પછી પુખરવરદી, સુઅસ્સે ભગવઓ અન્નત્થ૦ કહી ત્રીજી થાય કહેવી. પછી સિદ્ધાણં બુદ્ધાણં, વેયાવચ્ચગરાણું અન્નત્ય કહી એથી ય કહેવી. તે આ પ્રમાણે
શ્રી ઋષભદેવ પ્રભુની થાય. ત્યાશી લાખ પૂરવ ઘરવાસે, વસીયા પરિકર યુક્તાજી જનમ થકી પણ દેવતરૂ, ફલ ક્ષીરદધિ જલ ભોક્તાજી, મઈ સુઅ ઓહિ નાણે સંયુત્ત, નયણુ વયણ *કજ
ચંદાજી: ચાર સહસશું દીક્ષા શિક્ષા, સ્વામી ઋષમ જિમુંદાજી.૧
૧ સમુદાય, ૨ વર્ષ, ૩ પરિવાર. ૪ કમળ.
Page #693
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
મન:પર્યવ તવ નાણુ ઉપન્યું, 'સંયત લિંગ સહારાજી; અઢિય દ્વીપમાં સંન્ની પંચેંદ્રિય, જાણે મને ગત ભાવાજી દ્રવ્ય અનંતા સૂક્ષ્મ તીર્જી, અઢારશે ખિત્ત ઠાયાજી; પલિય અસંખમ ભાગ ત્રિકાલિક, દ્રવ્ય અસંખ્ય
પરજાયા. ૨ 2ષભ જિણેસર કેવલ પામી, રાયણસિહાસન ઠાય છે અનભિલ... અભિલપ અનંતા, ભાગ અનંત
ઉચ્ચરાયાજી તાસ અનંતમે ભાગે ધારી, ભાગ અનંતે સૂત્રેજી; ગણધર રચિયાં આગમ પૂજી, કરીયે જનમ પવિત્રજી.૩ ગોમુખ જક્ષ ચકકેસરી દેવી, સમકિત શુદ્ધ સોહાવેજી આદિ દેવની સેવા કરતી, શાસન શેભ ચઢાવેજી; શ્રદ્ધા સંયુત જે વ્રતધારી, વિઘન તાસ નિવારેજી; શ્રી શુભ વીરવિજય પ્રભુ ભગતે, સમરે નિત્ય સવારે.૪
અહીં નમુત્થણું૦ જાવંતિ ચેઈઆઈ. જાવંત કેવિસાહૂ નડ કહી સ્વતન કહેવું. તે આ પ્રમાણે
શ્રી ઋષભદેવ પ્રભુનું સ્તવન.
કપૂર હેય અતિ ઉજલે રેએ દેશી. જ્ઞાનરયણ ‘યણાયર રે, સ્વામી ગષભ જિશૃંદ; - ૧ સાધુ વેશ, રે કહી શકાય નહિ તેવા. ૩ કહી શકાય તેવા. ૪ સમુદ્ર.
Page #694
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત
ઉપગારી અરિહાપ્રભુરે, લોક લોકોત્તરાનંદરે; ભવિયાં; ભાવે ભજો ભગવંત, મહિમા અતૂલ અનંત રે. ભવિયાં, ભા. એ–આંકણી.
૧. તિગ તિગ આરક સાગરૂ રે, કેડાર્કડિ “અઢાર; યુગલાધર્મ નિવારી રે, ધર્મ પ્રવર્તનહાર રે ભ૦ ૨. જ્ઞાનાતિશયે ભવ્યનારે, સંશય છેદનહાર; દેવનરાતિરિ સમજીયારે, વચનાતિશય વિચાર ભ૦૩. 'ચાર ઘાને મધવા સ્તવે રે, પૂજાતિશય મહંત: પંચ ઘને યોજન ટલેરેકષ્ટ એ તર્ય પ્રસંત રે.ભ૦૪
ગ ક્ષેમંકર જિનવરૂ રે, ઉપશમ ગંગા નીર; પ્રીતિ ભક્તિપણે કરી રે, નિત્ય નમે શુભ વીરરે.ભ૦૫
પછી જ્યવીયરાય “આભવમખેડા સુધી કહી ખમાસમણ દેઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! શ્રી અજિતનાથ જિન આરાધનાથે ચૈત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છ, કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે–
* ઉત્સર્પિણીના ચોથા આરાના ૨ કડાકોડી સાગરોપમ, પાંચમા આરાના ૩ કડાકોડી સાગરોપમ, છઠ્ઠા આરાના ૪ કેડા સાગરોપમ પછી અવસર્પિણીના પહેલા આરાના ૪ કેડા, સાગ, બીજા આરાના ત્રણ કેડાસાગ, ત્રીજા આરાના ૨ કેડા સારા મળી કુલ ૧૮ ડિકેડી સાગરોપમ પ્રમાણુ યુગલિક કાળ જાણુ. ૧ ચારને ઘન એટલે ૪૪૪૪૪=૪૪ x પાંચને ધન એટલે: ૫૫૫=૧૨૫ પેજન. ૨ ઇંદ્ર. . . . . . . .
Page #695
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
શ્રી અજિતનાથ જિન ચૈત્યવંદન. આવ્યા વિજય વિમાનથી, નારી અયોધ્યા કામ; માનવ ગણ 'રિખરોહિણી, મુનિ જનના વિશ્રામ. ૧ અજિતનાથ વૃષ રાશિયે, જનમ્યા જગદાધાર; યોનિ ભુજંગમ ભયહરૂ, મિને વર્ષ તે બાર. ૨ ‘સસ(ત)પરણ તરૂ હેઠલે એ, જ્ઞાન મહોત્સવ સાર: એક સહસ્સશું શિવ વર્યા, વીર ઘરે બહુ પ્યાર. ૩
પછી જંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈ અનથ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ કરી પારી થાય કહેવો.
થેય-(પ્રહ ઊઠી વંએ દેશી.) જબ ગર્ભે સ્વામી, પામી વિજયા નાર; જીતે નિત્ય પીયુને, અક્ષ ક્રીડન હુંશિયાર; તિણે નામ અજિત છે, દેશના અમૃત ધાર; મહાજક્ષ અજિતા, વીર વિઘન "અપહાર. ૧
આ થેય કહી ઊભા ઊભા જયવીયરાય “આભવમખેડા સુધી કહેવા. આ પ્રમાણે સર્વે તીર્થકરેના દેવવંદનને વિધિ જાણો. એટલે કે સલમા, બાવીસમા, ત્રેવીસમા અને ચેવીસમા તીર્થંકર પ્રભુના દેવવંદનને વિધિ પ્રથમ પ્રભુના વિધિ પ્રમાણે જાણુ, અને બાકીના પ્રભુને વિધિ બીજા શ્રીઅજિતનાથ પ્રભુના વિધિ પ્રમાણે જાણ.
૧ નક્ષત્ર. ૨ એ નામનું વૃક્ષ. ૩ રમવાના પાસા. ૪. વીરવિજયજીના. ૫ દૂર કરનાર.
Page #696
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–૫૦વીરવિજયજીકૃત
૪૭
૪૭
શ્રી સંભવનાથ જિન ચૈત્યવંદન. સત્તમ ગેવિજ ચવન છે, જનમ્યા મૃગશિર માંહિ; દેવ ગણે સંભવ જિના, નમીયે નિત્ય ઉત્સાહી. ૧ સાવOી પુરી રાજી, મિથુન રાશી સુખકાર; પન્નગ યોનિ પામીયા, યોનિ નિવારણ હાર. ૨ ચઉદ વરસ છદ્મસ્થમાં એક નાણુ સાલ તરૂ સાર; સહસ વતીશું શિવ વર્યા, વીર જગત આધાર. ૩
થાય-( શાંતિ જિનેસર સમરીયે એદેશી. ) સંભવ સ્વામી સેવીએ, ધન્ય સજજન દીહા; જિન ગુણ માલા ગાવતા, ધન્ય તેહની જીહા; વયણ સુગંગ તરંગમાં, નહાતા શિવગેહી; ત્રિમુખ સુર દૂરતારિકા, શુભ વીર સનેહી.
શ્રી અભિનંદન સ્વામીનું ચૈત્યવંદન. ચવ્યા જયંત વિમાનથી, અભિનંદન જિનચંદ; પુનર્વસુમાં જનમીયા, રાશિ મિથુન સુખકંદ. ૧ નયરી અયોધ્યાને ધણી, યોનિ વર મંજાર, ઉગ્ર વિહારે તપ તયા, ભૂતલ વરસ અઢાર. ૨
૧ સાતમા ગ્રેવેયકથી (ચરિત્રમાં આનત દેવલોકથી). ૨ વૃક્ષનું નામ પ્રયાસ પણ કહે છે. ૩ ચરિત્રમાં વિજય છે. ૪ ચરિત્રમાં અછિત છે.
Page #697
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮
દેવવંદનમાલા,
વલી રાયણ પાદપ તલે એ, વિમલ નાણુ ગણદેવ; મક્ષ સહસ મુનિશું ગયા, વીર કરે નિત્ય સેવ. ૩
થય(અપ પદમ લંઘનં—એ ચાલ.) અભિનંદન ગુણ માલિકા, ગાવતિ અમરાલિકા કુમતકી પરજાલિકા, શિવવહુ વર માલિકા; લગે ધ્યાનકી તાલિકા, આગમની પરનાલિકા; ઈશ્વરો સુરબાલિકા, વીર નમે નિત્ય કાલિકા. ૧
શ્રી સુમતિનાથ જિન ચૈત્યવંદન. સુમતિ જયંત વિમાનથી, રહ્યા અયોધ્યા કામ; રાક્ષસ ગણ પંચમ પ્રભુ, સિંહ રાશિ ગુણ ધામ. ૧ મઘા નક્ષત્ર જનમીયા, મૂષક નિ જગદીશ; મહરાય સંગ્રામમાં, વરસ ગયા છવીશ. (છે વીસર
ત્ય પ્રિયંગુ તરૂએ, સહસ મુનિ પરિવાર અવિનાશી પદવી વસ્યા. વીર નમે સો વાર. ૩
થેય-( ત્વમશુભા ભિનંદનનંદિતા–એ દેશી.) સુમતિ સ્વર્ગ દિયે અસુમંતને, મમત મોહ નહિ ભગવંતને પ્રગટ જ્ઞાન વરે શિવ બાલિકા, તુંબરૂ વીર નમે મહાકાલિકા.
Page #698
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચામાસીના દેવવંદન-૫૦ વીરવિજયકૃત
૧
શ્રી પદ્મપ્રભ જિન ચૈત્યવ દન. ગ્રેવેયક નવમે થકી, કૈાસંબી ધરવાસ, રાક્ષસ ગણુ નક્ષતરૂ, ચિત્રા કન્યા રાશ. વૃશ્ચિક (વૃકની) યાનિ પદ્મપ્રભ, છદ્મસ્થા ષટ્ માસ; તર છત્રાધે કેવલી, લેાકાલાક પ્રકાશ, ત્રણ અધિક શત આઠશુ એ, પામ્યા અવિચલ ધામ; વીર કહે પ્રભુ માહરે, ગુણશ્રેણિ વિશ્રામ.
૨
થાય— નંદીશ્વર વર દ્વીપ સંભાર્—એ ચાલ. ) પદ્મપ્રભુ હત છદ્મ અવસ્થા, શિવસદ્મ સિદ્ધા અરૂપસ્થા; નાણુ ને દસણુ હાય વિલાસી, વીર કુસુમ શ્યામા જનુપાસી.
શ્રી સુપાસ જિન ચૈત્યવંદન.
ગેવીજ છટ્રેથી ચન્યા, વાણારસી પુરી વાસ; તુલા વિશાખા જન્મીયા, તપ તપીયા નવ માસ. ૧ ગણુ રાક્ષસ વૃક યાનિયે, શોભે સ્વામી સુપાસ; શિરિષ તરૢ તલે કેવલી, જ્ઞેય અનંત વિલાસ. મહાનદ પદવી લહી એ, પામ્યા ભવના પાર; શ્રી શુભ વીર કહે પ્રભુ, પંચ સમ્રા પરિવાર.
૧
ર
Page #699
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવ નમાલા
થાય—( શ્રાવણ સુદિ દિન પંચમી એ-એ દેશી. ) અષ્ટ મહાપડિહારશુ` એ, શોભે સ્વામી સુપાસ તા: મહાભાગ્ય અરિહા પ્રભુ એ,સુર નર જેહના દાસ તેા; ગુણુ અતિશય વરણવ્યા એ, આગમ ગ્રંથ માઝાર તા, માતંગ શાંતા સુરસુરી એ,વીરવિધન અપહાર તા. ૧ શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન ચૈત્યવંદન,
૫૦
ચંદ્રપ્રભ ચદ્રાવતી, પુરી ચવિયા વિજયંત; અનુરાધાયે જનમીયા, વૃશ્ચિક રાશિ મહત. મૃગયાનિ ગણુ દેવના, કેવલ વિણ ત્રિક માસ; પામ્યા નાગ તરૢ તલે, નિર્મલ નાણુ વિલાસ. પરમાનદ પદ પામીયા એ, વીર કહે નિરધાર; સાથે સલુણા શોભતા, મુનિવર એક હજાર.
થાય—શાંતિ જિનેસર સમરીયે એ દેશી. ) ચંદ્રપ્રભ મુખ ચંદ્રમા, સિખ એવા જઇએ; દ્રવ્ય ભાવ પ્રભુ દરિસણું, નિર્મલતા (લ) થઈએ; વાણી સુધારસ વેલડી, સુણીએ તતખેવ; ભજે ભદત ભૃકુટિકા, વીરવિજય તે દેવ. શ્રી સુવિધિનાથ ચૈત્યવંદન. સુવિધિનાથ સુવિધે નમું, શ્વાન યાનિ સુખકાર;
ર
૧
Page #700
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોમાસીના દેવવ`દન—૫૦ વીરવિજયજીકૃત
આવ્યા આણુત સ્વર્ગથી, કાકદી અવતાર. રાક્ષસ ગણ ગુણવંતને, ધન રાશિ રિખ મૂલ; વરસ ચાર છદ્મસ્થમાં, કર્મ શશક શાલ. મઠ્ઠી તરૂ તલ કેવલી એ, સહસ મુનિ સધાત; બ્રહ્મ મહાદય પદ વર્યા, વીર નમે પરભાત.
૫૧
૧
થાય—— પાસ જિણુંદા વામાન દા—એ દેશો. ) સુવિધિ સેવા કરતા દેવા, તજી વિષય વાસના; શિવ સુખ દાતા જ્ઞાતા ત્રાતા, હરે દુ:ખ દાસના; નય ગમ ભંગે રંગે ચંગે, વાણી ભવહારિકા; અમર અતીતે મેહાતીતે, વિરંચ સુતારિકા. શ્રી શીતલનાથ ચૈત્યવંદન. દશમા સ્વ થકી ચગ્યા, દશમા શીતલનાથ; દ્દિલપુર ધન રાશિ એ, માનવગણુ શિવસાય, વાનર યાનિ જિષ્ણુ દને, પૂર્વાષાઢા જાત; તિગ વરસાંતર કેવલી, પ્રિયંગુ વિખ્યાત. સંયમધર સહસે વર્યા એ, નિરૂપમ પદ નિર્વાણુ; વીર કહે પ્રભુ ધ્યાનથી, ભવ ભવ કાર્ડિ કલ્યાણુ. ૩ થાય પ્રહ ઊઠી વંદ્—એ દેશી. )
શીતલ પ્રભુ દર્શન, શીતલ અગ ઉવગે,
૧
૧
ર
Page #701
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર
દેવવંદનમાલ.
-કલ્યાણક પંચે, પ્રાણી ગણ સુખ સંગે તે વચન સુણુતા, શીતલ કિમ નહિ લોકા; શુભ વીર તે બ્રહ્મા, શાસનદેવી અશકા.
શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિન ચૈત્યવંદન. અય્યતથી પ્રભુ ઊતર્યા, સિંહપુર શ્રેયાંસ, યોનિ વાનર દેવ ગણુ, દેવ કરે પરશંસ. શ્રવણે સ્વામી જનમીયા, મકર રાશિ દુગ વાસ; છદ્મસ્થા હિંદુકોલે, કેવલ મહિમા જાસ. ? 'વાચંયમ સહસે સહીએ, ભવ સંતતિના છે; શ્રી શુભ વીરને સાંઈશું, અવિચલ ધર્મ સનેહ. ૩
થાય—(શ્રી સીમંધર દેવ સુહંકર—એ દેશી.) શ્રી શ્રેયાંસ સુહંકર પામી, ઈછે અવર કુણુ દેવા છે: કનક તરૂ સેવે કુણુ પ્રભુને, છડી સુરતરૂ સેવા છે; પૂર્વાપર અવિરોધી સ્યાસ્પદ, વાણી સુધારસ વેલી છે; માનવી મણુએસર સુપસાય, વીર હૃદયમાં ફેલીજી, ૧
શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન ચૈત્યવંદન. પ્રાણતથી પ્રભુ પાંગર્યા, ચૂપે (ચપે) ચંપા ગામ;
૧ મુનિવરે
Page #702
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત શિવ મારગ જાતાં થકાં, ચંપક તરૂ વિસરામ. અશ્વ યોનિ ગણ રાક્ષસ, શતભિષા કુંભરાશિ; પાડલ હેઠે કેવલી, મનપણે ઈગ વાસિ. ૨ ષ શત સાથે શિવ થયા એ, વાસુપૂજ્ય જિનરાજ; વીર કહે ધન્ય તે ઘડી, જબ નિરખ્યા મહારાજ. ૩
થાય–કનક તિલક ભાલે–એ દેશી.) * વિમલ ગુણ અગાર, વાસુપૂજ્ય સફારં; નિહત' વિષ વિકારં, પ્રાપ્ત કેવલ્યસારં; વચનરસ ઉદારં, મુક્તિત વિચાર વીર વિઘન નિવાર, ઑમિ ચંડી કુમારં. ૧
શ્રી વિમલનાથ જિન ચૈત્યવંદન. અષ્ટમ સ્વર્ગ થકી ચાવી, કંપિલપુરમાં વાસ; ઉત્તરભાદ્રપદે 'જનિ, માનવ ગણ મીન રાશ. યોનિ છાગ અહંકડું, વિમલનાથ ભગવંત દય વરસ તપ નિર્જલે, જંબૂતલે અરિહંત. ૨ વટ સહસ મુનિ સાથશું એ, વિમલ વિમલ પદ પાય; શ્રી શુભ વીરને સાંઈશું, મલવાનું મન થાય. ૩
થાય-(પાઈની ચાલ) વિમલનાથ વિમલ ગુણ વર્યા,
૧ નાશ કર્યો છે. ૨ જન્મ, 2 બોકડે.
Page #703
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪
દેવવંદનમાલા
૧
૨
જિનપદ ભેગી ભવ નિસ્તર્યા; વાણી પાંત્રીશ ગુણ લક્ષણ, છમ્મુહ સુર પ્રવરા જક્ષણી.
શ્રી અનંતનાથ જિન ચિત્યવંદન. દેવલોક દશમા થકી, ગયા અયોધ્યા ઠામ, હસ્તિ યોનિ અનંતને, દેવ ગણે અભિરામ. રેવતીએ જનમ્યા પ્રભુ, મીન રાશિ સુખકાર; ત્રણ વરસ છસ્થમાં, નહિ પ્રશ્નાદિ ઉચ્ચાર. પીંપલ વૃક્ષે પામીયા એ, કેવલ લક્ષ્મી નિધાન; સાત સહસશું શિવ વર્યા, વીર કહે બહુમાન.
થાય—(વસંતતિલકાવૃત્તમ) જ્ઞાનાદિકા ગુણુવરા નિવસંત્યતંતે, વજિા સુપર્વમહિતે જિનપાદપ ગ્રંથાર્ણવે મતિવરા પ્રતિસ્મ ભફત્યા, પાતાલ ચાંકુશિગુરી શુભવીરદક્ષા.
શ્રી ધર્મનાથ જિન ચિત્યવંદન. વિજય વિમાન થકી ચળ્યા. રત્નપુરે અવતાર; ધર્મનાથ ગણુ દેવતા, કર્ક રાશિ મનોહાર.
૩
Page #704
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત
૫૫
જનમ્યા પુષ્ય નક્ષત્રમાં, યોનિ છાગ વિચાર; દેય વરસ છઘસ્થમાં, વિચર્યા ધર્મ દયાલ. દધિપણુ કેવલી, વીર વય બહુ ગદ્ધ; કર્મ અપાવીને હુવા, અડસય સાથે સિદ્ધ.
થય–(શંખેશ્વર પાસજી પૂજીએ—એ દેશી.) સખિ ધર્મ જિસેસર પૂજીએ, જિન પૂજે મોહને ધ્રુજીએ; પ્રભુ વયણ સુધારસ પીજીએ, કિન્નર કંદર્પ રીજીએ.
શ્રી શાંતિનાથ જિન ચૈત્યવંદન. સર્વારથ સિદ્ધ થકી, ચીયા શાંતિ જિનેશ; હસ્તીનાગપુર અવતર્યા, યોનિ હસ્તિ વિશેષ. માનવ ગણ ગુણવંતને, મેષરાશિ સુવિલાસ; ભરણીએ જનમ્યા પ્રભુ, ઇન્દ્રસ્થા ઈગ વાસ. કેવલનંદી તરૂતલે એ, પામ્યા અંતર પ્રાણ; વીર કરમને ક્ષય કરી, નવ શતશું નિરવાણુ.
થાય—(શાંતિ જિનેસર સમરીયે–એ દેશી.) શાંતિ અહંકર સાહિબે, સંયમ અવધારે; સુમતિ (સુમિત્ર)ને ઘરે પારણું, ભવ પાર ઉતારે; ૧ દધિપણું જાતિના વૃક્ષ નીચે. -
૩
Page #705
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૬
દેવવંદનમાલા
વિચરતા અવનીતલે, તપ ઉગ્ર વિહારે, જ્ઞાન ધ્યાન એકતાનથી, તિર્યંચને તારે; પાસ વીર વાસુપૂજ્ય ને, તેમ મલ્લી કુમારી, રાજ્ય વિહુણ એ થયા, આપે વ્રતધારી; શાંતિનાથ પ્રમુખ સવિ, લહી રાજય નિવારી, મધી નેમ પરણ્યા નહિ, બીજા ઘરબારી. કનક કમલ પગલાં ઇવે, જગ શાંતિ કરજે, રયણ સિંહાસન બેસીને, ભલી દેશના દીજે; યગાવંચક પ્રાણીયા ફલ લેતાં રીઝે, પુષ્પરાવર્તના મેઘમાં, મગશેલ ન ભીંજે. કોડવદન શુકરાઢે, શ્યામરૂપે ચાર; હાથ બીએફ કમલ છે, દક્ષિણ કર સાર; જક્ષ ગરૂડ ગામ પાણીએ, નકુલાલ વખાણે નિર્વાણીની વાત તો, કવિ વીર તે જાણે.
શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવન.
(રાગ-પૂર્વ) ક્ષણ ક્ષણ સાંભરો શાંતિ સલુણા, ધ્યાન ભુવન જિનરાજ પરણુ ક્ષણ શાંતિ જિનંદકે નામ અમીમેં,
* મુંડના જેવા મુખવાળો. * ભુંડ ઉપર બેઠેલે.
Page #706
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત ઉલ્લસિત હેત હમ રોમ વાપુના; ક્ષણે ભવ ચોગાનમેં ફિરતે પાએ, છારત મેં નહિ ચરણ પ્રભુનાં. ક્ષણ છીલ્લરમેં રતિ કબહુ ન પાવે, જે ઝીલે જલ ગેગ યમુના; ક્ષણ તુમ સમ શિર નાથ ન થાશે, કર્મ અધુના દના ધુના. ક્ષણ મોહ લાઈમેં તેરી સહાઈ તો ક્ષણમેં છિન્ન છિન્ન કરૂના; ક્ષણ નહિ ઘટે પ્રભુ આના કુના, અચિરા સુત પતિ મોક્ષ વધુના. ક્ષણ ઓરકી પાસ મેં આશ ન કરતું, ચાર અનંત પસાય કરના. ક્ષણ કયું કર માગત પાસ ઘતૂરે, યુગલિક યાચક કલ્પતરૂના. ક્ષણ ધ્યાન ખગ વર તેરે આસંગ, મેહ ડરે સારી ભીક ભરના. ક્ષણ ધ્યાન અરૂપી તે સાંઈ અરૂપી, ભકતે ધ્યાવત તીન તુના ક્ષણ
.
.
Page #707
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮
દેવવંદનમાલા
અનુભવ રંગ વળે ઉપગે, ધ્યાન સુપાનમેં કાથા ચુના. ક્ષણ ચિદાનંદ ઝકઝોલ ઘટાસે, શ્રી શુભ વીરવિજય પડિપુન્ના. ક્ષણ
શ્રી કુંથુનાથ જિન ચૈત્યવંદન, લવસત્તમ સુરભવ તજી, ગજપુર ન્યર નિવાસ રાક્ષસ ગણ કૃતિકા જની, કુંથુનાથ વૃષરાશિ.૧ ૧ સેલ વરસ છવાસ્થમાં, જિનવર નિ છાગ; ઘાતકર્મ ઘાતે કરી, તિલક તલે વીતરાગ. ર. શૈલીશીકરણ કરી એ, એક સહસ પરિવાર શિવમંદિર સિધાવતાં, વીર ઘણું હુશિયાર. ૩
થાય–ત્રાટક છંદ, બ્રિજરાજ મુખી–એ દેશી.) વશી કુંથુ વતી તિલક જગતિ, મહિમા મહતી, નત ઈંદ્રતતી; પ્રથિતાગમ જ્ઞાનગુણા વિમલા, શુભ વીરમતા ગાંધર્વ બલા.
શ્રી અરનાથ જિન ચૈત્યવંદન. ઠાણ સબૂદુ થકી ચવ્યા, નાગપુરે અરનાથ;
Page #708
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત
૧૯
રેવતી જન્મ મહોત્સવ, કરતાં નિર્જર નાથ. ૧ જયકર નિ ગજવરૂ, રાશિ મીન ગણદેવ; ત્રણ વરસમાં સ્થિર થઈ, ટાલે મોહની ટેવે. પામ્યા અંબ તરૂ તલે એ, ખાયિક ભાવે નાણ; સહસ મુનિવર સાથશું, વીર કહે નિર્વાણ. ૩
થોય–ત્વમશુભા ભિનંદનનંદિતાએ દેશી.). અરવિભૂરવિ ભૂતલદ્યોતક, સુમનસા મનસાર્ચિતપંકજં; જિનગિરા ન ગિરા પરતારિણી, પ્રણત યક્ષ પતિ વીર ધારિણી.
શ્રી મલ્લિનાથ જિન ચૈત્યવંદન. મલ્લી જયંત વિમાનથી, મિથિલા નયરી સાર; અશ્વની યોનિ જયંકર, અશ્વિનીયે અવતાર. સુર ગણુ રાશિ મેષ છે, વંદિત સ્વર્ગે લોક; છવસ્થ અહે રાતિની, કેવલ વૃક્ષ અશોક. ૨ સમવસરણે બેસી કરી એ, તીર્થ પ્રવર્તન હાર; વીર અચલ સુખને વર્યા, 'પંચ સયા પરિવાર, ૩.
થાય–(નંદીશ્વર વર દ્વીપ સંભાળું -એ દેશી.) મલ્લિનાથ મુખચંદ નિહાલું, અરિહા પ્રણમી પાતક ટાલું; ૧ ઈન્દો, ૨ ૫૦૦ સાધુ અને ૫૦૦ સાધ્વી' ચ૦
Page #709
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
જ્ઞાનાનંદ વિમલપુર સેર, ધરણ પ્રિયા શુભ વીર કુબેર.
શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામીનું ચૈત્યવંદન. સુવ્રત અપરાજિતથી, રાજગૃહી રહેઠાણ વાનર યોનિ રાજતી, સુંદર ગણુ નિર્વાણ. - ૧ શ્રવણ નક્ષત્ર જનમીયા, સુરવર જય જયકાર; મકરરાશિ છદ્મસ્થમાં, મન માસ અગીયાર. ૨ ચંપક હેઠે ચાંપીયાં એ, જે ઘનઘાતી ચાર; વીર વડો જગમાં પ્રભુ, શિવ પદ એક હજાર. ૩
થાય—(પાસ જિમુંદા વામા નંદાએ દેશી.) સુવ્રત સ્વામી આતમરામી, પૂજે ભવિ મનરૂલી; જિનગુણ થણીએ, પાતક હણીએ, ભાવસ્તવ સાંકલી, વચને રહીએ, જાઠ ન કહીએ, ટલે ફલ વંચક વીર જિષ્ણુ પાસી સુરી નરદત્તા, વરૂણ જિનાર્ચક. ૧
શ્રી નમિનાથ જિન ચૈત્યવંદન. દશમા પ્રાણુત સ્વર્ગથી, આવ્યા શ્રી નમિનાથ; મિથિલા નયરી રજી, શિવપુર કેરો સાથ. ૧
નિ અશ્વ અલંકરી, અશ્વની ઉદયા ભાણુ મેષ રાશિ સુર ગણુ નમું, ધન્ય તે દિન સુવિહાણ. ર ૧ નાશ કર્યો.
Page #710
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત
નવ માસાંતર કેવલી એ, બકુલ તલે નિરધાર; વીર અનુપમ સુખ વર્યા, મુનિ 'પરિતંત હજાર. ૩
થેય-(શ્રાવણ સુદિ દિન પંચમી એ—એ દેશી) શ્રી નમિનાથ સેહામણુ એ, તીર્થ પતિ સુલતાન તે વિધ્વંભર અરિહા પ્રભુ એ, વીતરાગ ભગવાન તો રત્નત્રયી જસ ઉજલી એ, ભાખે ષ દ્રવ્ય જ્ઞાન તે; ભકુટી સુર ગંધારિકા એ, વીર હૃદય બહુમાન ત. ૧ શ્રી નેમિનાથ જિન દેવવંદન.
ચૈત્યવંદન. નમિનાથ બાવીસમા, અપરાજિતથી આય; સિરીપુરમાં અવતર્યા, કન્યા રાશિ સુહાય. યોનિ વાઘ વિવેકીને, રાક્ષસ ગણુ અભુત; રિખ ચિત્રા ચેપન દિન, મનવતા મનપૂત. ૨ વેતસ હેઠે કેવલી એ, પંચ સયા છત્રીસ વાચંયમશું શિવ વર્યા, વીર નમે નિશદીશ.
થય–(કનક તિલક ભાલે–એ દેશી.) દુરિત ભયનિવાર, મોહ વિધ્વંસકાર; ગુણવતમવિકાર, પ્રાપ્તસિદ્ધિમુદારં;
૧ પરિવાર, ૨ મુનિવરે સાથે.
Page #711
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
જિનવર જ્યકારે, કર્મ સંકલેશહારે; ભવજલ નિધિતા, નિમિ નેમિકુમાર. અડ જિનવર માતા, 'સિદ્ધિસૈધે પ્રયાતા; અડ જિનવર માતા, સ્વર્ગ ત્રિજે વિખ્યાતા અડ જિનવર માતા, પ્રાપ્ત માહેંદ્ર શાતા; ભવ ભય જિન ત્રાતા, સંતને સિદ્ધિ દાતા. નષભ જનક જાવે, નાગ સુર ભાવ પાવે; ઈશાન સગ કહાવે, શેષ કાંતા સભાવે, પદમાસન સુહાવે, નેમ આત્યંત પાવે, શેષ કાઉસગ્ન ભાવે, સિદ્ધિસૂત્રે પઠા. વાહન પુરૂષ જાણી, કૃષ્ણ વણે પ્રમાણી; ગમેધ ને પટ પાણી, સિંહ બેઠી વાણી તનું કનક સમાણી, અંબિકા ચાર પાણી; નેમ ભગતિ ભરાણી, વીરવિજયે વખાણી.
શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન. (મલ્લીનાથ વિના દુઃખ કેણ ગમે-એ દેશી.) રહે રહે રે યાદવ દે ઘડીયાં, રહે૦ દો ઘડીયાં દે ચાર ઘડીયા રહે રહો રે યાદવ દો ઘડીયાં. રહે૦
૧ મેક્ષ રૂપી મહેલમાં.
Page #712
--------------------------------------------------------------------------
________________
રહે. ૧
રહે.
રહે. ૨
રહે.
ચૌમાસીના દેવવંદન–પંવીરવિજયજીકૃત શિવા માતા મલ્હાર નગીને, કયું ચલીયે હમ વિડીયો. તે બિન ઓરસે નેહ ન કીને, એર કરનકી આખડીયાં; ઈતને બિચ હમ છોડ ન જઈએ, હેત બુરાઈ લાજડીયાં. પ્રીતમ પ્યારે કેહ કર જાનાં, જે હેત હમ શિર બાંકડિયાં; હાથસેં હાથ મિલાદે સાઈ, કુલ બિછાઉં સેજડીયાં. પ્રેમકે ખ્યાલ બહુત મસાલે, પીવત મધુરે સેલડીયાં; સમુદ્રવિજય કુલ તિલક નેમકે, રાજુલ ઝરતી આંખડીયાં. . રાજુલ છોર ચલે ગિરનારે, નેમ યુગલ કેવલ વરીયાં રાજિમતી પણ દીક્ષા લીની, ભાવના રંગ રસે ચડીયાં. કેવલ લઈ કરી મુગતિ સિવારે,
રહે. ૩
રહે.
રહે. ૪
રહો.
રહો. ૫
Page #713
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
દંપતી મોહન વેલડીયાં,
રહો. શ્રી શુભ વીર અચલ ભાઈ જેડી, મહરાય શિર લાકડીયાં.
રહ૦ ૬ શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન દેવવંદન.
ચૈત્યવંદન નયરી વાણુરસી થયા, પ્રાણતથી પરમેશ;
ની વ્યાઘ સુહંકરી, રાક્ષસ ગણ સુવિશેષ. ૧ જન્મ વિશાખાયે થયો, પાર્શ્વપ્રભુ મહારાય; તુલા રાશિ છઘસ્થમાં, ચોરાશી દિન જાય. ર. ધવ તરૂ પાસે પામીયા એ, ખાયિક દૃગ ઉપયોગ, મુનિ તેત્રીશે શિવ વર્યા, વીર અખય સુખ ભેગ. ૩
થેય-(સુવિધિ સેવા–એ દેશી. ) પાસ જિર્ણોદા વામાનંદા, જબ ગરબે ફલી; ' . સુપનાં દેખે અર્થ વિશેષે, કહે "મઘરા મલી;.. જિનવર જાયા સુર હલરાયા, હઆ રમણી પ્રિય નેમિ રાજી ચિત્ત(ચિત્ર વિરાજી,વિલોકિત વ્રત લીયે.. વીર એકાકી ચાર હજારે, દીક્ષા ધુર જિનપતિ : પાસ ને મલ્લી ત્રય શત સાથે, બીજા સહસે વ્રતી;
૧ ઇન્દ્ર.
Page #714
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજ્યજીકૃત
ષટ શત સાથે સંયમ ધરતા, વાસુપૂજ્ય જગધણી; અનુપમ લીલા જ્ઞાન રસીલા, દેજે મુજને ઘણું. ૨ જિનમુખ દીઠી વાણી મીઠી, સુરતરૂ વેલડી, દ્રાક્ષ વિહાસે ગઈ વનવાસે, પીલે રસ સેલડી; સાકર સેંતી તરણુ લેતી, મુખે પશુ ચાવતી અમૃત મીઠું સ્વર્ગ દીઠું, સુરવ૬ ગાવતી. ગજમુખ દક્ષો વામન ય, મસ્તકે ફણાવણી; ચાર તે ભાંહી ક૭૫ વાહી, કાયા જસ શામલી; ચઉકર પ્રઢા નાગારૂઢા, દેવી પદ્માવતી; સોવન કાંતિ પ્રભુ ગુણ ગાતી, વીર ઘરે આવતી. ૪
શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન.
(જિસંદરાય –એ દેશી.) આજ શંખેશ્વર જિન ભેટીએ, ભેટતા ભવ દુઃખ નાસે, સાહેબ મોરા રે; જો અશ્વસેન કુલ ચંદ્રમા, માતા વામા સુત પાસ. સા૦ આજ૦ ૧ ભક્તિવત્સલ જન ભયહરૂ, હસતાં હણીયા ષટ હાસ્ય; સાહે૦
Page #715
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
દાનાદિક પાંચને હવ્યા, ફરી નાવે પાસની પાસ. સા. આજ૦ ૨ કરી કામને કારમી કમકમી, મિથ્યાત્વને ન દીઉં માન; સાહે૦ અવિરતિને રતિ નહિ એક ઘડી, અગુણી અલગું અજ્ઞાન. સા. આજ૦ ૩. નિંદક નિદ્રાને નાસવી, મૃત રાગને રોગ અપાર; સાહે૦ એક ધક્કે દ્વેષને ઢેલીઓ, એમ નાઠા દોષ અઢાર. સા. આજ૦ ૪ વલી મત્સર માહ મમત ગયા, અરિહા નિરિહાનિરદેષ; સાહે૦ ધરણંદ્ર કમઠ સુર બિહુ પરે, તુસ માત્ર નહી તોસ રોષ. સા. આજ ૫ અચરિજ સુણજે એક તિણે સમે, શત્રુને સમકિત દાય; સાહે. ચંદન પારસ ગુણ અતિ ઘણું, અક્ષર ડે ન કહાય.
સાવ આજ. ૬ જાગરણ દશા ઉપર ચઢયા,
Page #716
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત ઉજાગરણે વીતરાગ; સાહે૦ આલંબન ધરતાં પ્રભુત, પ્રભુતા સેવક સિભાગ્ય.
સા. આજ૦ ૭ ઉપાદાન કારણ કારજ સળે, અસાધારણ કારણ નિત્ય, સાહે. જે અપેક્ષા કારણુ ભવિ લહે, ફિલદા કારણ નિમિત્ત.
સા. આજ૦ ૮ પ્રભુ ત્રાયક સાયકતા ધરી, દાયક નાયક ગંભીર; સાહે૦ નિજ સેવક જાણ નિવાજીયે, તુમ ચરણે નમે શુભ વીર. સા. આજ૦ ૯
શ્રી વદ્ધમાન જિન દેવવંદન.
ચિત્યવંદન. ઉર્વલોક દશમા થકી, કુડપુરે મંડાણ; વૃષભ યોનિ ચઉવીશમા, વદ્ધમાન જિન ભાણ. ૧ ઉત્તરાફાલ્ગની ઉપન્યા, માનવ ગણ સુખદાય; કન્યા રાશિ છઘસ્થમાં, બાર વરસ વહી જાય. ૨ શાલ વિશાલ તરૂ તલે એ, કેવલ નિધિ પ્રગટાય; વીર બિરદ ધરવા ભણી, એકાકી શિવ જય.
Page #717
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
થાય– ગૌતમ બેલે ગ્રંથ સંભાલીએ દેશી.) વીર જગ(ન)પતિ જન્મજ થાવે, નંદન નિશ્રિત શિખર રહો, આઠ કુમારી ગાવે, અડ ગજદંતા હેઠે વસાવે; રૂચક ગિરિથી છત્રીસ જાવે, દ્વીપ રૂચક ચઉ ભાવે; છપ્પનદિગકુમારી હુલાવે, સૂતીકરમ કરી નિજ ઘર પાવે શક્ર સુષા વાવે, સિંહનાદ કરી જોતિષી આવે; ભવન વ્યંતર શંખ પડહે મિલાવે, સુરગિરિ જન્મ મલ્હાવે. ગષભ તેર શશિ સાત કહીએ, . શાન્તિનાથ ભવ બાર સુણીજે; મુનિસુવ્રત નવ કીજે, પાસ નેમીશ્વર નમન કરીને; પાસ પ્રભુના દશ સમરીજે, વીર સત્તાવીશ લીજે; અજિતાદિકજિન શેષ રહીજે,ભવ સમકિતથી ગણીને જિનનામબંધ નિકાચિત કીજે, ત્રણ ત્રણ ભવ સઘળે ઠવીજે; ત્રીજે ભવ તપ ખંતી ધરી, જિનપદ ઉદયે સિ. ૨ આચારાંગ આદે અંગ અગ્યારે, ઉવવાઈ આદે ઉપાંગ તે બાર; દશ પન્ના સાર, છ છેદ સૂત્ર વિચિત્ર પ્રકાર;
૧ ચંદ્રપ્રભુના.
Page #718
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત
ઉપગારી ભૂલ સૂત્ર તે ચાર, નંદી અનુયાગદ્વાર; એ પીસ્તાલીશ આગમસાર, સુણતાં લહીયત ઉદાર; વસ્તુ સ્વભાવ વિચાર,વિષયભુજંગિનીવિષ અપહાર;
એ સમો મંત્ર ન કે સંસાર, વીરશાસન જયકાર. ૩ નકલ બીજોરું દેય કર ઝાલી, માતંગ સુર શામ કાંતિ તેજાલી; વાહન ગજ શુંઢાલી, સિંહ ઉપર બેઠી રઢીયાલી; સિદ્ધાયિકા દેવી લટકાલી, 'હરિતાભા ચાર ભૂજાલી; પુસ્તક અભયાજિમણેઝાલી, માતુલિંગનેવીણા રસાલી, વામ ભુજ નહિખાલી;શુભ ગુરૂ ગુણપ્રભુ ધ્યાન ઘટાલી, અનુભવ નેહશું દેતી તાલી, વીર વચન ટંકશાલી. ૪ તીર્થપતિ શ્રી વર્ધમાન જિન સ્તવન,
(રાગઅંગાલ.) ત્રિશલાનંદન ચંદન શીત, દર્શન અનુભવ કરીયે નિત; સ્વામી સેવીયે; તુમ દશરનથી અલગા જેહ, વલગ્યા કર્મ પિશાચને છે. સ્વામી સેવીયે. ૧ હું પણ ભમી આ સંસાર, દર્શન દીઠા વિણ નિરધાર, ' સ્વામી સેવીયે;
૧ લીલા વર્ણવાલી, ૨ બીજોરું.
Page #719
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૦
દેવવંદનમાલા
અબ તુમ દર્શન દીઠું રત્ન, નિજ ઘરમાં રહી કરશું યત્ન, સ્વામી સેવીયે. ૨ દર્શનથી જે દર્શન થાય, તે આણંદ તે (તિ)જગત ન માય; સ્વામી સેવીયે; ભવ ભ્રમણાદિક દૂરે જાય, ભવ થિતિ ચિંતન અલ્પ ઠરાય; સ્વામી સેવીયે. ૩ તસ લક્ષણ પ્રગટે ઘટમાંહિ, વિશાલિક પ્રભુ તુઠો ઉછાહી; સ્વામી સેવીયે;
અમૃત લેશ લહે એક વાર, રોગ ફરી નહી અંગ મોઝાર; સ્વામી સેવીયે. ૪ દર્શન ફરશન હવે તાસ, સંવેદન દર્શનને નાશ; સ્વામી સેવીયે: પણ એ જાય પલાંદુ પાસ, તો મહ મહકે વાસ બરાસ; સ્વામી સેવીયે. ૫ દેવ કુદેવની સેવા કરંત, ન લહ્યું દર્શન શ્રી ભગવંત; સ્વામી સેવીયે; એક ચિત્ત નહિ એકની આશ, પગ પગ તે દુનિયાના દાસ; સ્વામી સેવીયે. ૬ વેશ ખાટ પરે ક્ષીણ કેઈ ઘાટ,
૧ ડુંગરી.
Page #720
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજ્યજીકૃત
તસુ સુ(મુ)ખ દર્શન દૂરે દાટ; સ્વામી સેવીયે; લોક કહે હિંગ ચિત્ત ઉચ્ચાટ, ઘર ઘર ભટકે તે બારે વાટ; સ્વામી સેવીએ. ૭ તિણુવિધ ભટકયો કાલ અનંત, મલિયા કલિયા નહિ અરિહંત; સ્વામી સેવીયે; તે દિન દર્શન તો પ્રતિપક્ષ, હવે દર્શન ફલશે પ્રત્યક્ષ; સ્વામી સેવીયે. ૮ પ્રીતિ ભકિતયે ચલને રંગ, ગુણદર્શને ગયો રંગ પતંગ; સ્વામી સેવીયે; અણુમલવે હુવે મન ઉત્કંઠ, મલવે દુઃખ કરે વિરહે ઉલ્લંઠ; સ્વામી સેવીયે. ૯ અનુભવ દશને બિહું દુ:ખ નાસ, રાતી દિવસ રહે હઈડા પાસ; સ્વામી સેવીયે; ક્ષય ઉપશમ ગુણ ખાયક દાય, ગર્ભવતી પ્રિયા પુત્ર જણાય; સ્વામી સેવીયે. ૧૦ રંગ મહેલમાં ઉત્સવ થાય, મહ કુટુંબ તે રોતું જાય; સ્વામી સેવીયે; શ્રી શુભવિજય સુણે જગદીશ, વીર કહે છે દેજે આશિષ; સ્વામી સેવીયે. ૧૧
Page #721
--------------------------------------------------------------------------
________________
Gર,
દેવવંદનમાલા
શાશ્વતા અશાશ્વતા જિન દેવવંદન.
ચૈત્યવંદન. ચતુર્વિશતીરાઈતા વંદિતાશ્ચાધુના, સંસ્તવિષે ત્રિલોકે વિકાસ, 'ચતુર્ધાભિધાઃ સદ્ગુણાલંકૃતેભ્યો, નમામિ મુદા શાશ્વતા શાશ્વતેભ્યઃ. સુધર્માદિકે તાવિષે ચૈત્યમાલા, તથા ચાંતિ મેડનુત્તરેડીંદ્ધિશાલા વસુર્વેદનંદર્ષિ ખદ્વિત્રિકે. નમામિત્ર ૨ ગભસત્યાલયે' શીતરશિમ નિવાસે, ગ્રહે તારકે ચેડનિ ચૈત્યગેહા; અસંખ્યાજિનંદ્રાવિહેંદ્રાવિતંદ્રા)ફતેભ્યો નમામિ૦૩ વસદ્ધિકૃત વ્યંતરેસંખ્ય ચિત્ય, દશાનાં જિનકાઃ સ્મતા; સુરાઘા ગ્રહકામિતા પારગાસંતિ તેભ્યો નમામિ૦૪
૧. ઋષભ, ચંદ્રનન, વારિષભ, વર્ધમાન નામવાળા.
૨ સ્વર્ગે. ૩ સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાને ૪ વસુ વગેરે સંખ્યાવાચક શબ્દો અહીંયાં દક્ષિણાવર્ત ગણવા, સામાન્ય રીતે વામાવર્ત- અવળા ગણાય છે. (૮૪૯૭૦૨૩ થાય) ૫ સૂર્ય વિમાને, ૬ ચંદ્ર, ૭ નક્ષત્રોના વિમાનમાં, ૮ વસુ એટલે ૮ ને બમણું કરવાથી ૮x૨=૧૬ થાય.
Page #722
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોમાસીના દેવવંદન—૫૦ વીરવિજયજીકૃત
સુરાદ્ર નગે નૈષધે નીલવંતે, ગિરા કુડલે રેચકે નાગ તે;
હિમાદ્રા ચ વૈતાઢય–ગ્રામ્યતિભ્યા—— નમામિ॰ પ
૭૩
તરા શાલ્મલી જંબુ નદીશ્વરેજી, વખારે વિચિત્રે ત્રિકૂટે ચ કૂટે; મુકુટે ક્ષિતા ચક્રવાલાંતરેભ્યા— સ્થિતે ચિત્રકૂટ′′દે સિદ્ધક્ષેત્રે, સમેતેાયતાચલાઽષ્ટાપદેષ;
કુલાદ્રા ચ વિધ્યાચલે રાહણેભ્યા—નમામિ૦ ૭
નમામિ॰ ૬
વિરાટે અધાટે કુરૈશ મેદપાટે, શ્રીમાલે ચ ભાટે સ્થિતા ચક્રકેટે; કહે દેવકુટે દ્રવિડે તેભ્યા—— તિલંગે કલિંગે પ્રયાગે ચ ખાધે [ ખાદ્ધે ], સુરાષ્ટ્રાંગવગા ગંગાપગાસુ;
નમામિ૦ ૮
જને: કાન્યકુબ્જે તમાલેઽચિંતેભ્યા— નમામિ॰ ૯
જલે કૈાશલે નાહલે જ ગલે વા, સ્થલે પીદેશે વને સિંહલે વા; નગયું જર્જયિન્યાદિકાસ્ત્ર તરેભ્યા
નમામિ૦ ૧૦
Page #723
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા,
અનેનવ સંધ્યત્વવંધ્યું ત્રિસંધ્યું, જિનાઃ સંતુવંતિ ચતુર્માસિ ઘટ્ય; ભવેત્તીર્થયાત્રા ગૃહે તિષ્ઠતો – નમામિ. ૧૧ ઈતિ શાશ્વતમુખ્યવિભોઃ સ્તવન, રચિત લચિત સુગુણ:પ્રવસભાપરિરંજિતદક્ષનિક, કુરૂતાં શુભ વીર સુખ (સુખે) સખરે.
પછી જંકિંચિ, નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈયાણું, કહી એક નવકારને કાઉસગ્ન કરી મારી પ્રથમ ય કહેવી. તેમજ પૂર્વોકત વિધિએ અનુક્રમે બીજી ત્રણ છે પણ જાણવી.
થાય—(નંદીસર વર દ્વીપ સંભારું-એ દેશી.) ૮ષભાનન ચંદ્રાનન જાણો, વારિષણ શાશ્વત વર્ધમાને; પૂરવ પશ્ચિમ ઉત્તર ઠાણે, દક્ષિણ પડિમા ભાગ પ્રમાણે. ઉર્ધ્વલોક જિનબિંબ ઘણેરો, ભવનપતિમાં ઘર ઘર દહેરા; વ્યંતર તિષી તીઈ અનેરાં, ચારે શાશ્વત નામ ભલેરો.
Page #724
--------------------------------------------------------------------------
________________
=
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજ્યજીકૃત ભરતાદિક જે ક્ષેત્ર સુહાવે, કાલત્રિકે જે અરિહા આવે; ચાર નામ એ નિશ્ચય થાવે, અંગ ઉવંગે વાત જણાવે. પંચ કલ્યાણુકે હર્ષ અધુર, નંદીશ્વર દ્વીપે જઈ પૂરે; હર્ષ મહોત્સવ કરત અાઈ, દેવ દેવી શુભ વીર વધાઈ.
પછી બેસી નમુત્થણું જાવંતિ ચેઈટ ખમા દઈ જાવંતકેવિ સાહૂ૦ નમે કહી સ્તવન કહેવું.
શ્રી શાશ્વતા અશાશ્વતા જિન સ્તવન.
( રાગ ફાગ. છેવા ગબ્બયએ દેશી) સાસય પડિયા સુંદર, જિનધર કહેશું તેહ; ચારણ મુનિવર બંદી, ભગવઈ માંહે જેહ; ઉદ્ગલોકે ચુલસી લખ, સહસ સત્તાણું ત્રેવીસ; સાત કોડિ લખ બિહુત્તેિર, ભુવણે ચૈત્ય ગણીશ. ૧ જોઈ વસુ અસંખા, કુંડલ રૂચકે ચાર; નંદીસર વર બાવન, એ સાઠે ચઉ બાર; તિદુવારે શેષ જિનઘર, દ્વાર દ્વાર તિહાં દીઠ મુખમંડપ રંગમંડપ, સખરી મણિમય પીઠ. ૨.
Page #725
--------------------------------------------------------------------------
________________
७६
દેવવંદનમાલા
તસ (આગલ) ઉપર વર શુભે, ચિહુ દિશિ પડિમા ચાર; તદનંતર મણિપીઠ, યુગલ વરતે સુખકાર; વૃક્ષ અશોક ધરમધ્વજ, વાવ પુકખરિણી જ્યાંહી; ભવન ભવન પ્રતિ પડિમા, અષ્ટોત્તર શત માંહી. ૩ પંચ સયાં ધનુમાટી, પડિમા લઘુ સાત હાથ; મણિપીઠે દેવદે, સિંહાસન બેઠા નાથ; છત્ર ધરે એક ચામર, ધારી પડિમા દોય; નાગ ભૂઆવલી જખા, કુડધરા દેય દેય. ૪ જેઈસ વ્યંતર કલ્પ નિવાસી, ભવણ નિકાય; ઉપપાતી અભિષેકાલંકારા વ્યવસાય; સભા સુધર્મા પંચમી, મંડપ ષટકે જુત્ત; પ્રત્યેકે તિદુવારા, જિનધર જિન અદ્દભુત. ૫
ઈસાદિક માંહિ, શુભ પ્રત્યેકે બાર; પ્રત્યેક પ્રતિમા નતિ, કરીયે નિત્ય સવાર; શુભ સભાસું ગણતાં, સાસય પડિયા સાઠ; ચેઈઅ બિંબ મિલતાં, ભણે અસિ સો પાઠ. ૬ શત પંચાસ બહુર, જન કહીયે જેહ, લાંબા પહેલાં ઉંચાં, અનુક્રમે મવિએ તેહ;
Page #726
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન-૫૦ વીરવિજયજીકૃત
સ્વર્ગ નદીશ્વર કુંડલ, રૂચકે ભવન પ્રમાણ; તીસ કુલ ગિરિ દશ કુરૂ, મેરૂવને અસિઆણુ. અયસી વક્ભારે જિન ઘર, ગજજ્જતાયે વીશ; મઅ નગે ઈકપુકારે, ચાર ચાર સુજગીશ; પૂવિહિત પરિમાણુથી, અર્ધ પ્રમાણે જાણ; તેહથી અર્ધ પ્રમાણે, નાગાદિ પરિમાણુ. તેથી વ્યંતર અરધા, ચાલીસ દિગ્ગજ સાર; અયસી દ્રહે કંચનગિરિ, દેહરાં એક હજાર; સિત્તેર મહાનઈ દી, વૈતાઢયે એકસા સિત્તેર; ત્રણસે અયસી કુડે, જિન વચને નહિ ફેર.
CG
७.
૯
વીશ જમગ પચ ચૂલા, જિનધર પડિમા (પેર) ઘેર; જંબૂ પમુહ દશ તરૂએ, અગિઆરસે સિત્તેર: વૃત્ત વૈતાઢયે વીશ કાશ, દીહ અ વિત્થાર; ધણુ સય ચઉદશ ચાલીસ, ઉચપણે અવધાર. નંદીશ્વર વિદિશે સક્કીશાણુ પ્રિયા આઠ આઠ; તસ નયરે તીઅે સિવ, (ખત્તી) ૬ત્રીસ સય ગુણુ સાઠ; ત્રિભુવન માંહે દેહરાં, સગવન લખ અડ કેડિ; દાયસે બ્યાસી હવે સુણા, બિંબ નમું કર જોડી. ૧૧
૧૦
Page #727
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૮
દેવવંદનમાલા
તેરસેં નેવ્યાસી કોડિ, સાઠ લાખ અસુરાઈ જાણ; તિગ લખ સહસ એકાણું, ત્રણશે વીશ તીર્ણો પ્રમાણુ એક સે બાવન કેડિ, ચોરાણું લાખ સમેત; સહસ ચુઆલીસસગ ય, સાઠ વિમાનિક ચૈત્ય. ૧૨ પન્નરશે દુચત્ત કોડિ, અડવત્ત લાખ સુહાય; છત્રીસ સહસ ને અયસી, ત્રિભુવન બિંબ કહાય; ચઉ માસી દિન ચિંતિએ, ચતુરાભિધ નિજ ચિત્ત; બે હેત વિદ્યા લબ્ધિ તો, વીર વિજય નમે નિત્ત. ૧૩
પછી વયરાય સંપૂર્ણ જ્હી ખમાસમણ દઈ, ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવદ્ ! શાશ્વતા અશાવતા જિન આરાધનાર્થ કાઉસ્સગ કરૂં? ઈચ્છે ! શાવતા અશાવતા જિન આરાધનાર્થ કરેમિ કાઉસગ્ગ. અન્નત્થ ઉસસિએણું કહી પૂર્ણ ચાર લેગસ્સનો કાઉસગ્ગ કરી મટી શાંતિ સાંભળી મારીને એક લેગસ્સ પ્રગટ કહે.
મેટી (બૃહતુ) શાંતિ. ભે ભે ભવ્યા! શુગૃત વચનું પ્રસ્તુત સર્વમેત૬, યે યાત્રામાં ત્રિભુવન ગુરાઈતા ભક્તિભાજ, તેષાં શાંતિભવતુ ભવતા–મીંદાદિ ભાવા-દારેગ્યશ્રી પ્રતિમતિકરી કલેશવિધ્વસહેતુ: ૧.
ભે ભે ભવ્યલેકા! ઈહ હિ ભરતૈરાવતવિદેહસંભવાનાં સમસ્ત-તીર્થકૃતાં જન્મવાસન–પ્રકંપાજંતર-મવિધિના વિજ્ઞા
Page #728
--------------------------------------------------------------------------
________________
-મટી શાંતિ
ચ, સૌધર્માધિપતિઃ સુઘોષાઘંટાચાલનાનંતર સકલ–સુરાસુરેન્દ્ર સહ સમાગટ્ય, સવિનયમભટ્ટારક ગ્રહીત્યા ગત્વા કનકાદ્રિ-શંગે, વિહિત જન્માભિષેક: શાંતિમુર્ઘષયતિ, યથા તતે હું કૃતાનુકારમિતિ કૃત્વા, મહાજને ચેન ગત: સ પંથા, ઈતિ ભવ્યજનૈઃ સહ સમેત્ય, સ્નાત્રપીઠે સ્નાત્ર વિધાય શાંતિમુર્ઘષયામિ, તપૂજા યાત્રા-સ્નાત્રાદિ-મહેસવાનંતરમિતિ કૃત્વા કર્ણ દત્વા નિશમ્યતાં નિશમ્યતાં સ્વાહા.
» પુણ્યાતું પુણ્યાહં પ્રીયંતાં પ્રીયંત ભગવંતે ઉંન્તઃ સર્વજ્ઞા: સર્વદેશિનસ્ટિકનાથા-સિલેકમહિતા–સ્ટિલેકપૂજ્યા-સિલોકેશ્વરા–સ્ત્રિકતકરા..
૩૪ રાષભ અજિત સંભવ અભિનંદન સુમતિ પદ્મપ્રભ સુપાર્શ્વ ચંદ્રપ્રભ સુવિધિ શીતલ શ્રેયાંસ વાસુપૂજ્ય વિમલ અનંત ધર્મ શાંતિ કુંથુ અર મલિ મુનિસુવ્રત નમિ નેમિ પાર્શ્વ વર્તમાનાંતા જિનાઃ શાંતાઃ શાંતિકરા ભવતુ સ્વાહા.
» મુન મુનિપ્રવરા રિપ–વિજય-દુભિક્ષકાંતારેષ દુર્ગમાળેષ રક્ષતુ વે નિત્યં સ્વાહા.
૪ હી શ્રી પ્રતિ મતિ કીર્તિ કાંતિ બુદ્ધિ લક્ષ્મી મેધા વિદ્યાસાધન–પ્રવેશ–નિવેશનેષુ સુગ્રહીત–નામાને જયંતુ તે જિનેંદ્ર. આ છે હિણી પ્રજ્ઞપ્તિ વજેશંખલા વાંકુશ અપ્રતિચકા પુરૂષદત્તા કાલી મહાકાલી ગૌરી ગાંધારી સમ્રા-મહાજવાલા
Page #729
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
માનવી વેરેટ અછુપ્તા માનસી મહામાનસી ષોડશ વિદ્યાદે રક્ષતુ વે નિત્ય સ્વાહા.
આચાર્યોપાધ્યાય-પ્રભૂતિ-ચાતુર્વણસ્ય શ્રીશ્રમણસંઘસ્ય શાંતિર્ભવતુ તુષ્ટિર્ભવતુ, પુષ્ટિર્ભવતુ.
» ગ્રહાશ્ચંદ્ર સૂર્યાગારક બુધ બૃહસ્પતિ શુક શનૈશ્ચર રાહુ કેતુ-સહિતા: સલેપાલા: સેમ-યમ-વરુણ-કુબેરવાસવાદિત્ય-સ્કંદ-વિનાયકેપેતા એ ચાન્ટેડપિ ગ્રામ-નગર–ક્ષેત્રદેવતાદયતે સર્વે પ્રીયતાં પ્રીયંતાં અક્ષીણ-કેશ-કેષ્ટાગારા નરપતયશ્ચ ભવંતુ સ્વાહા.
૩૪ પુત્ર-મિત્ર-ભ્રાતૃ-કલત્ર-સહ-સ્વજન–સંબંધિબંધવર્ગ–સહિતા નિત્યં ચામુંદપ્રમેદ-કારિણ, અમિશ્ર ભૂમંડલાયતનનિવાસ-સાધુ-સાધ્વી-શ્રાવક-શ્રાવિકાણાં રોપસર્ગ–વ્યાધિ-દુ:ખ-દુર્ભિદૌર્મનોપશમનાય શાંતિભવતુ.
૩ તુષ્ટિ–પુષ્ટિ–ઋદ્ધિ-વૃદ્ધિમાંગલ્યત્સવાદ, સદા પ્રાદુભૂતાનિ પાપાનિ શાયૅતુ દુરિતાનિ, શત્રવ: પરાક્ષુખા ભવંતુ સ્વાહા.
શ્રીમતે શાંતિનાથાય, નમ: શાંતિવિધાયિને, ઐલેક્યસ્યાડમરાધીશ, મુકુટાગ્યચિતાંઘયે. ૧
શાંતિ: શાંતિકર: શ્રીમાન, શાંતિ દિશતુ ગુરુ શાંતિદેવ સદા તેષાં, યેષા શાંતિગૃહે. ૨ ઉત્કૃષ્ટરિક દુષ્ટ ગ્રહગતિદરવખ–દુનિમિત્તાદિ, સંપાદિત–હિત-સંપન્નામગ્રહણું જયતિ શાંતેઃ ૩ શ્રી સંઘ-જગજનપદ, રાજાધિપરાજસનિશાનામ. ગેણિકપુરમુખાણાં, વ્યાહરણે–વ્યહાંતિમ, ૪
Page #730
--------------------------------------------------------------------------
________________
માટી શાંતિ
૮૧
શ્રીશ્રમણ સ ંઘસ્ય શાંતિભ વતુ. શ્રીજનપદાનાં શાંતિ વતુ, શ્રીરાજાધિપાનાં શાંતિ વતુ શ્રીરાજસન્નિવેશાનાં શાંતિલ વતુ, શ્રીગોષ્ઠિકાનાં શાંતિ વતુ શ્રીપૌરમુખ્યાણાં શાંતિ વતુ, શ્રી પૌરજનસ્ય શાંતિભવતુ, શ્રી બ્રહ્મલેાકસ્ય શાંતિવતુ, ૐ સ્વાહા ૐ સ્વાહા ૐ શ્રીપાર્શ્વનાથાય સ્વાહા. એષા શાંતિ: પ્રતિષ્ઠા-યાત્રા-સ્નાત્રાઘવસાનેષુ શાંતિકલશ ગૃહીત્વા કુંકુમ-ચંદન-કપૂરાગરું-ધૂપવાસ-કુસુમાંજલિસમેત:; સ્નાત્ર-ચતુષ્ટિકાયાં શ્રીસંઘસમેત: શુચિક્ષુચિવપુઃ–પુષ્પ-વસ્ત્ર—— ચંદના—ભરણાલંકૃત: પુષ્પમાલાં કઠે કૃત્વા શાંતિમુક્થાયિત્વા શાંતિપાનીય મસ્તકે દાતવ્યમિતિ.
નૃત્યતિ નૃત્ય મણુિ–પુષ્પ-વર્ષ, સતિ ગાયતિ ચ મંગલાનિ, સ્તેાત્રાણિ ગાત્રાણિ પઋતિ મંત્રાન, કલ્યાણભાજો હિ જિનાભિષેક, ૧.
શિવમસ્તુ સર્વ જગત:, પરહિત–નિરતા ભવતુ ભૂતગણા:5 દોષા: પ્રયાંતુ નાશ, સર્વાંત્ર સુખીભવન્તુ લેાકા:. ૨ અહં તિસ્થયર–માયા, સિવાદેવી તુમ્હનયર-નિવાસિની; અન્ડ સિવ' તુમ્હે સિવ, અસિવેાવસમાં સવ... ભવતુ સ્વાહા. ૩. ઉપસર્ગા: ક્ષય ચાંતિ, દ્યિંતે વિઘ્નવય:; મન:— પ્રસન્નતામેતિ, પૂજ્યમાને જિનેશ્વરે, ૪.
સર્વ મંગલ–માંગલ્ય, સર્વ કલ્યાણ—કારણમ્ ; પ્રધાન સર્વ ધર્માણાં, જૈન જયતિ શાસનમ્. ૫.
પ્રગટ લેાગસ કહી પછી તેર વાર નવકાર ગણી ‘શ્રી સિદ્ધાચલ સિધ્ધક્ષેત્ર, અષ્ટાપદ આદીશ્વર; પુંડરીક ગણધર ભગવાનને નમા જિણાણ'' એ પાઠ તેર વખત (ખમાસમણ પૂર્ણાંક) કહેવા. પછી બેસીને પાંચ તત્તીનાં પાંચ સ્તવના કહેવાં. તે આ પ્રમાણે—
Page #731
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
તીર્થાધિરાજ શ્રી સિદ્ધાચલજીનું સ્તવન.
( શીતલ જિન સહજાનંદી–એ દેશી.)
વિમલાચલ વિમલા પાણી, શીતલ તરૂ છાયા ઠરાણી; રસધક કંચન ખાણી, કહે ઇંદ્ર સુણે ઈંદ્રાણી. ૧ સનેહી સંત એ ગિરિ સેવા; ચઉદ ક્ષેત્રમાં તીર્થ ન એ.
સ 'હરી’ પાલી ઉલ્લસીએ, છત્ અટ્ટમ કાયા કસીએ; મેહ મલ્લના સામા ધસીએ, વિમલાચલ વેગે વસીએ.
સત્ર ૨ અન્ય સ્થાનક કર્મ જે કરીએ, તેહિમગિરિ હેઠે હરીએ; પાછલ પ્રદક્ષણિ ફરીએ, ભવજલધિ હેલા તરીએ.
સ) ૩ શિવમંદિર ચઢવા કાજે, સોપાનની પંકિત વિરાજે; ચઢતાં સમક્તિી છાજે, દૂરભવ્ય અભવ્ય તે લાજે.
સવ ૪ પાંડવ પમુહા કેઈ સંતા, આદીશ્વર ધ્યાન ધરતા;
૧છરી” આ પ્રમાણે-બ્રહ્મચારી ૧ ભૂમિસંથારી, ૨, પાદચારી ૩, પ્રતિક્રમણકારી ૪, સચિત પરિહારી ૫, એકલ આહારીક, ૬
Page #732
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસી દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત પરમાતમ ભાવ ભજતા, સિદ્ધાચલ સિદ્ધ અનંતા.
સ૦ ૫ ષટમાસી ધ્યાન ધરાવે, શુક રાજાનું રાજ્ય નિપાવે; બહિરંતર શત્રુ હરાવે, શત્રે જય નામ ધરાવે.
સ૬ પ્રણિધાને ભજો ગિરિ જાશે, તીર્થંકર નામ નિકા; મેહરાયને લાગે તમાચો, શુભવીર વિમલગિરિ સાચે.
શ્રી ગિરનારજી તીર્થનું સ્તવન. (જાત્રા નવાણું કરીએ વિમલગિરિ એ દેશી.)
સ. ૭
સહસાવન જઈ વસીએ, ચાલોને સખી સહસાવન જઈ વસીએ; ઘરનો ધંધો કબુ અને પૂરો, જે કરીએ અહ નિશિએ.
ચાલો૦ પિયરમાં સુખ ઘડીય ન દીઠું, ભય કારણ ચઉ દિશિયે.
ચાલો૦ ૧ નાક વિહુ સહેલ કુટુંબી, લજજા કિમપિ ન પસિયે; - ચાલો૦
Page #733
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૪
દેવવંદનમાલા
ચાલો૦ ૨
ચાલો૦
ચાલો૦ ૩
ચાલે,
ભેલાં જમીએ ને નજર ન હસે, રહેવું ઘર તમસીએ. પીયર પાછલ છલ કરી મહેલ્યું, સાસરીએ સુખ વસીએ; સાસુડી તે ઘર ઘર ભટકે, લોકને ચટકે ડસીએ. કહેતાં સાસુ આવે હતું, ભુશીએ મુખ લેઈ મશીએ; કંથ અમારે બાલો ભોલે, જાણે ન અસિ મસિ કસીએ.
ઠા બેલી કલહણ શીલા, ઘર ઘર શુની ભસીએ; એ દુ:ખ દેખી હઈડું મું, દુર્જનથી દૂર ખસીએ. રૈવતગિરિનું ધ્યાન ન ધરીયું, કાલ ગયે હસમસીએ; શ્રી ગિરનારે ત્રણ કલ્યાણક, નેમિ નમન ઉલ્લેસીએ. શિવ વરસે ચોવીશ જિનેશ્વર;
ચાલો૦ ૪
ચાલો.
ચાલે. ૫
ચાલે,
ચલિ૦
Page #734
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત
- ST
અનાગત ચઉવીશીએ;
ચાલો૦ કલાસ ઉજ્જયંત રેવત કહીએ, શરણુ ગિરિને ફરસીએ.
ચાલો૦ ૭ ગિરનાર નંદભદ્ર એ નામે, આરે આરે છબ્રવિશિએ;
ચાલે દેખી મહીતલ મહિમા મહેટ, પ્રભુ ગુણ જ્ઞાન વસિયે.
ચાલો૦ ૮ અનુભવ રંગ વધે તેમ પૂબે, કેશર ઘસી ઓરશીએ;
ચાલો૦ ભાવસ્તવ સુત કેવલ પ્રગટે, શ્રી શુભ વીર વિલસીએ.
ચાલે ૯ શ્રી અર્બુદગિરિ તીર્થ સ્તવન.
| ( ચિત્ત ચેતે રે–એ દેશી.) આદિ જિણેસર પૂજતાં દુઃખ મેટે રે, આબુગઢ દઢ ચિત્ત ભવિક જઈ ભેટે રે; દેલવાડે દેહરાં નમી દુ:ખ૦ ચાર પરિમિત નિત્ય.
ભવિ. ૧ ૧ કૈલાસથી નંદભવ સુધીનાં છ ગિરના નામ અનુક્રમે છ આરામાં બ્રવિશિએ એટલે કહીએ.
Page #735
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૬
વીશ ગજ બલ પદ્માવતી, દુ:ખ
ચક્કેસરી દ્રવ્ય આણું; શંખ દ્વીયે અખીસુરી, દુ:ખ પંચ કાશ વહે બાણુ. બાર પાદશાહ જીતીને, દુ:ખ
વિમલ મંત્રી આલ્હાદ;
દ્રવ્ય ભરી ધરતી કીયા, દુ:ખ
ઋષભદેવ પ્રાસાદ.
બિહ્ત્તેર અધિકાં આઠશે, દુ:ખ
બિંબ પ્રમાણ કહાય; પન્નરશે... કારીગરે, દુ:ખ વરસ ત્રિકે તે થાય.
દ્રવ્ય અનુપમ ખરચીયા, દુ:ખ૦ લાખ ત્રેપન બાર કાડી; સંવત દેશ અટ્ઠાશીએ; દુઃખ પ્રતિષ્ઠા કરી મન હાડી.
દેરાણી જેઠાણીના ગાખલા, દુ:ખ
લાખ અઢાર પ્રમાણ;
દેવવ નમાલા
ભવિષ્ટ
વિ ૨
ભવિ॰
ભવિ॰ ૩
ભવિ
વિ ૪
ભવિ॰
ભવિ॰ ૫
ભવિ॰
Page #736
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોમાસીના દેવવંદન–પં વીરવિજયજીકૃત
૮૭
ભવિ૦ ૬
ભવિત્ર
ભવિ. ૭
ભવિ.
વસ્તુપાલ તેજપાલની, દુઃખ
એ દોય કાંતા જાણ. મૂલ નાયક નમીસરૂ, દુઃખ, ચારશે અડસટું બિંબ ગષભ ધાતુમય દેહરે, દુઃખ એક પિસ્તાલીશ બિંબ. ચઉમુખ ચત્ય જુહારીએ, દુઃખ, કાઉસ્સગીયા ગુણવંત; બાણું મિત્ત તેહમાં કહું, દુખ, અગન્યાસી અરિહંત. અચલગઢે પ્રભુજી ઘણ, દુ:ખ જાત્રા કરે હુંશિયાર; કેડી તપે ફલ જે લહે, દુ:ખ૦ તે પ્રભુ ભક્તિ વિચાર. સાલંબન નિરાલંબને, દુ:ખ પ્રભુધ્યાને ભવપાર, મંગલ લીલા પામીયે, દુ:ખ વીરવિજય જયજયકાર.
ભવિ. ૮
ભવિ.
ભવિ૦ ૯
ભવિ.
ભવિ. ૧૦
Page #737
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
શ્રી અષ્ટાપદગિરિ મહાતીર્થ સ્તવન (કુંવર ગભારે નજરે દેખતાં –એ દેશી.) ચઉ અઠ દસ ટોય વંદીયે છે, વર્તમાન જગદીશ રે; અષ્ટાપદ ગિરિ ઉપરે છે, નમતાં વાઘે જગીશરે.
ચઉ ૧ ભરત ભરતપતિ જિનમુખે જ, ઉચ્ચરીયાં વ્રત બાર રે દર્શન ગુદ્ધિને કારણે છે, ચવીશ પ્રભુને વિહારરે.
ચઉ૦ ૨ ઉંચપણે કેશ તિગ કહ્યો, જન એક વિસ્તાર રે; નિજ નિજ માન પ્રમાણુ ભરાવીયાજી, બિંબ સ્વપર ઉપગાર રે.
ચઉ૦ ૩ અજિતાદિક ચઉદાહિણે છે, પરિમે પઉમાઈઆઠ રે, અનંત આદે દશ ઉત્તરે છે, પૂરવે છેષભ વીર પાઠ રે.
ચઉ૦ ૪ ગષભ અજીત પૂર્વે રહ્યા છે, એ પણ આગમ પાઠ રે, આતમ શકતે કરે જાતરા છે, તે ભવ મુક્તિ રે હણી આઠ રે. ચઉ૦ ૫ દેખો અચંબો શ્રી સિદ્ધાચળે છે,હવા અસંખ્ય ઉદ્ધાર રે, આજ દિને પણ ઈણે ગિરિ છે,
Page #738
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન-પં. વીરવિજયજીકૃત ઝગમગ ચિત્ય ઉદાર રે.
ચઉ૦ ૬ રહેશે ઉત્સર્પિણી લાગે છે, દેવ મહિમા ગુણ દાખ રે સિંહનિષદ્યાદિક વિરપણે છે, વસુદેવહિંડની સાખ રે.
ચઉ ૭ કેવલી જિનમુખમેં સુષ્ય જી, ઈણ વિષે પાઠ પઠાય રે, શ્રી શુભવીર વચન રસે છે, ગાય ગષભ શિવ હાય રે.
ચઉ ૮ શ્રી સમેતશિખર ગિરિ તીર્થ સ્તવન. નામ સુણત શીતલ શ્રવણ, જસ દર્શન શીતલ નયનાં સ્તવન કરત શીતલ વયણ રે. સમેત શિખર ભેટણ અલજે, મુજ મન બહુ ભવિ સાંભળજો રે; અનુભવ મિત્ર સહિત મલજો રે. સ૦ ૨ જંબૂદ્વીપ દાહિણ ભરતે, પૂરવ દેશે અનુસરતે સમેતશિખર તીરથ વરતે રે. સ૦ ૩ જસ દર્શન ઘન કર્મ દહે, દિનકર તાપ ગગન વહે શશી વસી પદ્મ વિનાશ લહે રે.
સ. ૪ અજિતાદિકદશશિવરિયા,વિમલાદિકનવભયતરિયા પાર્શ્વનાથ એમ વીશ મલીયા રે.
સ. ૫
Page #739
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
-
મુક્તિ વર્યા પ્રભુ ઈણ ઠામે, વિશે ટુંકે અભિરામે. વીશ જિનેશ્વરને નામે રે. ઉત્તરદિશ એરવત માંહિ શ્રી સુપ્રતિષ્ઠગિરિ જ્યાંહિ, સુચંદ્રાદિક વીશ ત્યાંહિ રે.
સર ૭ ઈમ દશલેવીશ લહ્યા, એક એક ગિરિવરસિદ્ધ થયા; તીવ્વોગાલી પયને કહ્યા રે.
સ ૮ રત્નત્રયી જેહથી લહીએ, ભવજલ પાર તે નિરવહીએ; સજજન તીરથ તસ કહીયે રે. - સ. ૯ કલ્યાણક એક જિહાં થાય, તે પણ તીરથ કહેવાય; વીશ જિનેશ્વર શિવ જાય રે.
સ. ૧૦ તેણે એ ગિરિવર અભિરામ, મુનિવર કોડિ શિવ ઠામ; શિવ વહુ ખેલણ આરામ રે. સ૮ ૧૧ મુનિવર સૂત્ર અરથ ધારી, વિચરે ગગન લબ્ધિ પ્યારી; દેખી તીરથ પયચારી રે.
સ. ૧૨ સમેતશિખર સુપ્રતિષ્ઠ તણી, વણ પૂજનદુઃખ હરણી ઘેર બેઠાં શિવ નિસરણી રે. દર્શન જસદર્શન વરીએ, લહીશુભસુખ દુ:ખડા હરીએ; વીર વિજય શિવ મંદિરીયે રે.
સ. ૧૪ ઇતિ ૫૦ વીરવિજયજીકૃત ચેમાસી દેવવંદન.
Page #740
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. પવવિજયજીકૃત
ચોમાસી દેવવંદ્મના રચનાર
૫૦ પદ્યવિજયજી. આજ રાજનગરમાં શામળદાસ ( શામળા)ની પળમાં શ્રેષ્ઠી ગણેશ અને તેમની પત્ની ઝમકુ આદશ દંપતી હતા. તેમને ત્યાં સંવત ૧૯૯૨ ના ભાદરવા સુદી ૨ ના દિવસે પુત્રને જન્મ થયો. તેમનું પાનાચંદ નામ રાખ્યું. આ પાનાચંદની છ વર્ષની ઉંમર થતાં તેમની માતા મૃત્યુ પામ્યાં. તેથી તેમની માસી જીવીબાઇની છત્રછાયામાં ઉછરતાં તેઓ ધર્મ સંસ્કાર પામ્યા. માસી સાથે વ્યાખ્યાને જતાં મહાબલ મુનિને અધિકાર સાંભળી વેરાગ્ય પામી સંવત ૧૮૦૫ ના મહા સુદી ૫ ને દિવસે પાછા વાડીમાં ઉત્તમવિજય પાસે દીક્ષા લીધી.
ધાર્મિક, સંસ્કૃત, ન્યાય વગેરેના સારા અભ્યાસ પછી વિદ્વાન પદ્યવિજયજીને રાધનપુરમાં વિક્રમ સંવત ૧૮૧૦ માં તપગચ્છમાં તે વખતના બિરાજમાન આચાર્ય વિજય ધર્મ સૂરિએ પંડિત પદ આપ્યું.
સુરત. બુરાનપુર ઘોઘા, પાલીતાણ, પાલનપુર, પાટણ, સિદ્ધપુર, સાણંદ, લીંબડી, વિસનગર, રાધનપુર, અમદાવાદ વગેરે સ્થળોએ મુખ્યત્વે તેઓનાં ચાતુર્માસ (માસ) થયાં છે.
તેઓએ તેઓના જીવનમાં સુરત, રાધનપુર, પાટણ, ઘોઘા, પાલીતાણું અમદાવાદ વગેરે ઠેકાણે સેંકડો બિંબની પ્રતિષ્ઠા ઉપધાન ઉજમણું વગેરે કરાવેલ છે. તેમજ ૧ જયાનંદ કેવલી ચરિત્ર ગઘ, ૨ જયાનંદ કેવલીને રાસ સં. ૧૮૫૮, ૩ સમરાદિત્ય કેવલીને રાસ વગેરે ભાવવાહક અનેક પ્રકારનું ગેય [૫] ગુજર સાહિત્ય સર્યું છે. જે આજે પણ અનેક ભવ્ય પુરૂષોમાં કંઠસ્થ થઈ પ્રચાર પામી રહ્યું છે. તેઓ સં. ૧૮૬૨ ના ચિત્ર સુદ –નાં દિવસે પ્રતિક્રમણ બાદ કાળધર્મ પામ્યા.
Page #741
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૨
શ્રી પદ્મવિજયવિરચિત ચામાસી–દેવવંદન.
દેવવંદનમાલ,
પ્રથમ તીર્થપતિ શ્રી આદિજિન દેવવંદન. વિધિ—પ્રથમ ઇરિયાવહી ડિકકમી પછી ખમાસમણુ દઈ ઈચ્છાકારેણ સદિસહ ભગવન ! ચૈત્યવંદન કરૂ ? ઈચ્છ એમ કહી ચૈત્યવદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે:—
ચૈત્યવંદન. વિમલ કેવલજ્ઞાન કમલા, કલિત ત્રિભુવન હિતકર, સુરરાજ સ ંસ્તુત ચરણુપ કજ, નમે આદિજિનેશ્વર. ૧ વિમલ ગિરિવર શ`ગ મ`ડણ, પ્રવર ગુણગણભૂધર'; સુર અસુર કિન્નર કોડિ સેવિત, તમા॰ ર કરતી નાટક કિન્નરી ગણુ, ગાય જિન ગુણુ મનહર; 'નિર્જરાવલી નમે અહેાનિશ. તમા૦ ૩ પુંડરીક ગણપતિસિદ્ધિ સાધિત,કાડિ પણ મુનિમનહર'; શ્રી વિમલ ગિરિવર શૃંગ સિદ્દા. તમા॰ ૪ નિજસાધ્ય સાધન સુર મુનિવર, કેાડિન ત એ ગિરિવર’; સુગતિ રમણી વર્યા ર`ગે. પાતાલ નર સુર લેાકમાંહે, વિમલ ગિરિવર તેા પર; નહિ અધિક તીરથ તીર્થ પતિ કહે.
તમા॰ પ્
તમા॰ ૬
૧ દેવાતા સમૂહ,
Page #742
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત ઈમ વિમલ ગિરિવર શિખર મંડણ, દુઃખ વિહંડણ બાઈએ;. નિજ શુદ્ધ સત્તા સાધનાર્થ, પરમ જયોતિ નિપાઈએ.
નમ ૭ જિત મોહ કહ વિછોહનિદ્રા, પરમપદસ્થિતજયકરગિરિરાજ સેવા કરણતત્પર, પદ્મવિજયસૂહિતકરે. ૮
અહીં અંકિચિ, નમુથુલું કહી અર્ધા જયવીરાય કહેવા. પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન ! શ્રી ઋષભજિન આરાધનાથ ચિત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છ, એમ કહી ચિત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે –
ચૈિત્યવંદન, આદિદેવ અવલેસરૂ, વિનીતાનો રાય, નાભિરાયા કુલ મંડણ, મરૂદેવા માય. પાંચશે ધનુષની દેહડી, પ્રભુજી પરમ દયાળ; ચોરાશી લખ પૂર્વનું, જસ આયુ વિશાલ. વૃષભ લંછન જિન વૃષધરૂ એ, ઉત્તમ ગુણમણિ ખાણુ તસ પદપવા સેવન થકી, લહીએ અવિચલ ઠાણુ. ૩:
પછી અંકિંચિત્ર નમુથુણં, અરિહંત ચેઈઆણું એક . નવકારને કાઉસગ્ગ કરી મારી પહેલી ય કહેવી. પછી લેગસ સવલએ અન્નત્થ૦ કહી બીજી ય કહેવી, પછી
Page #743
--------------------------------------------------------------------------
________________
-૯૪
દેવવંદનમાલા
=
પુકખરવરદી સુઅસ્સે ભગવઓ અનW૦ કહી ત્રીજી થેય કહેવી, પછી સિદ્ધાણં બુદ્ધાણં વેયાવચગરાણું અન્નત્થ૦ કહી ચેથી થાય કહેવી. તે થેયે આ પ્રમાણે –
થાય, આદિ જિનવરરાયા, જાસ સેવન્ન કાયા; મરૂદેવી માયા, ઘોરી લંછન પાયા; જગત સ્થિતિ નિમાયા, શુદ્ધ ચારિત્ર પાયા; કેવલ સિરિરાયા, મોક્ષ નગરે સધાયા, સવિ જિન સુખકારી, મોહ મિથ્યા નિવારી; દુર્ગતિ દુઃખ ભારી, શોક સંતાપ વારી; શ્રેણી ક્ષપક સુધારી, કેવલાનંત ધારી; નિમીયે નર નારી, જેહ વિશ્વોપકારી. સમવસરણે બેઠા, લાગે જે જિનછ મીઠા; કરે ગણુ પઈદ્રા, ઇંદ્ર ચંદ્રાદિ દીઠા દ્વાદશાંગી વરિદ્રા, ગુંથતાં ટાલે રિઢ ભવિજન હેય હિા, દેખી પુણ્ય ગરિદ્રા, સુર સમકિતવંતા, જેહ ટ્વે મહંતા; જેહ સજજન સંતા, ટાળીયે મુજ ચિંતા; જિનવર સેવંતા, વિશ્વ વારો દૂરંતા; જિન ઉત્તમ થર્ણતા, પદ્મને સુખ દિતા. ૪
Page #744
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત
૯૫
પછી બેસીને જંકિંચિત્ર નમુત્થણુંજાવંતિ ચેઈટ જાવંત કેવિ નમેડીંત કહી સ્તવન કહેવું.
સ્તવન. પ્રથમ જિણેસર પ્રણમીયે, જાસ સુગંધી રે કાય; કલ્પવૃક્ષ પરે તાસ, ઇંદ્રાણી નયન જે, ભંગપર લપટાય. રોગ ઉરગ તજ નવિ નડે, અમૃત જે આસ્વાદ તેહથી પ્રતિહત તેહ, માનું કોઈ નહિ કરે, જગમાં તુમશું રે વાદ. વિગર જોઈ તુજ નિરમલી, કાયા કંચન વાન; નહિ પ્રસ્વેદ લગાર, તારે તું તેહને, જે ઘરે તાહરૂં રે ધ્યાન. રાગ ગયો તુજ મન થકી, તેહમાં ચિત્ર ન કેઈ; રૂધિર આમિષથી રાગ, ગયે તુજ જન્મથી, દૂધ સહોદર હોય. શ્વાસોશ્વાસ કમલ સમા, તુજ લોકોત્તર વાત; દેખે ન આહાર નિહાર, ચરમચક્ષુ ઘણી, એહવા તુજ અવદાત.
Page #745
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
“ચાર અતિશય મૂલથી, ઓગણીશ દેવના કીધ; કર્મ ખખ્યાથી અગ્યાર, ચોત્રીશ એમ અતિશયા, સમવાયાંગે પ્રસિદ્ધ. જિન ઉત્તમ ગુણ ગાવતાં, ગુણ આવે નિજ અંગ; પવિજય કહે એહ, સમય પ્રભુ પાલજે, જિમ થાઉં અખય અભંગ.
૭ શ્રી અજિતનાથ જિન દેવવંદન. પછી આભવમખેડા સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન! શ્રી અજિતનાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
ચેત્યવંદન. અજિતનાથ પ્રભુ અવતર્યા, વિનીતાને સ્વામી; જિતરશત્રુ વિજ્યા તણે, નંદન શિવગામી. ૧ બહેતર લાખ પૂરવ તણું, પાલ્ય જિણે આય; ગજ લંછન લંછન નહિ, પ્રણમે સુરરાય. ૨ સાડા ચારશે ધનુષની એ, જિનવર ઉત્તમ દેહ પાદ પ તસ પ્રણમીયે, જિમ લહીયે શિવગેહ. ૩ ( ૧ પ્રભુને મૂલથી એટલે જન્મથી, ૪ અતિશય હોય છે. દેવનાં કરેલાં ૧૯ અતિશય અને ઘાતી કર્મના ક્ષયથી ૧૧ અતિશય મળી કુલ ૩૪ અતિશય જાણવા. ૨ ચિહ્ન. ૩ કલંક.
Page #746
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્મવિજયજીકૃત
અહીં નમુત્થણું૦ જાવંતિ ચેઈઆઈ. જાવંત કેવિ સાહૂ નમેહંતુ કહી સ્તવન કહેવું. તે આ પ્રમાણે –
થાય. વિજયા સુત વંદો, તેજથી ક્યું દિદે; શીતલતાએ ચંદો, ધીરતાએ ગિરીદો; મુખ જિમ અરવિંદો, જાસ સેવે સુરીદે લહ પરમાણું દો, સેવના સુખ કંદો,
શ્રી સંભવનાથ-જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડા” સુધી જયવીયરાય કહેવા. પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા. સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રી સંભવનાથ જિન આરાધનાથે ચૈત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છ, કહી ચિત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે–
ચૈત્યવંદન. સાવત્થી નયરી ધણી, શ્રી સંભવનાથ; જિતારિ ગૃપ નંદને, ચલવે શિવ સાથ. સેના નંદન ચંદને, પૂજે નવ અંગે; ચારશે ધનુષનું દેહમાન, પ્રણો મનરંગે. ૨ સાઠ લાખ પૂરવતણું એ, જિન વર ઉત્તમ આય; તુ લંછન પદ પદ્મને, નમતો શિવ સુખ થાય. ૩
Page #747
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૮
દેવવંદનમાલા
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું અરિહંત ચેઈઆણં, અન્નત્થ કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ્ગ પારી થાય કહેવી.
થાય.
૧
સંભવ સુખદાતા, જેહ જગમાં વિખ્યાતા; ષ જીવના ત્રાતા, આપતા સુખસાતા; માતા ને ભ્રાતા, કેવલજ્ઞાન જ્ઞાતા; દુ:ખ દેહગ ત્રાતા, જાસ નામે પલાતા.
- શ્રી અભિનંદન જિન દેવવંદન.
પછી આભવમખંડો’ સુધી જ્યવયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રી
અભિનંદન જિન આરાધનાર્થ ચૈિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચિત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
ચૈત્યવંદન. નંદન સંવર રાયને, ચોથા અભિનંદન, કપિ લંછન વંદન કરે, ભવદુ:ખ નિકંદન. સિદ્ધારથા જસ માવડી, સિદ્ધારથ જિન રાય; સાડા ત્રણ હનુમાન, સુંદર જસ કાય. વિનીતાવાસી વંદીયે એ, આયુ લખ પંચાસ; પૂરવ તસ પદ પધને, નમતાં શિવપુર વાસ.
-
Page #748
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. પવવિજ્યજીકૃત
૯
. પછી અંકિંચિ૦ નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણં અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ્ગ પારી થેય કહેવી.
થાય. સંવર સુત સાચો, જાસ સ્યાદ્વાદ વાચા; થયો હીરો જો, મેહને દેઈ તમાચો પ્રભુ ગુણગણ મા, એહને ધ્યાને રા; જિનપદ સુખ સાચો, ભવ્ય પ્રાણી નિકા. ૨
શ્રી સુમતિનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડો’ સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન્! શ્રી સુમતિનાથ જિન આરાધનાથ ચેત્યવંદન કરૂં? ઈરછું કહી ચિત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે–
ચૈત્યવંદન. સુમતિનાથ સહકરૂ, કેસલ્લા જસ નયરી; મેઘરાય મંગલા તણે, નંદન જિતવયરી. ફ્રેંચ લંછન જિન રાોિ , ત્રણસેં ધનુષની દેહ, ચાલીસ લાખ પૂરવ તણું, આયુ અતિ ગુણગેહ. ર સુમતિ ગુણે કરી જે ભર્યા એ, તર્યા સંસાર અગાધ, તસ પદ પદ્મ સેવા થકી, લહે સુખ અવ્યાબાધ. ૩
Page #749
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૦
દેવવંદનમાલા
પછી જંકિંચિત્ર નમુસ્કુર્ણ, અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ પારી થેય કહેવી.
થાય. સુમતિ સુમતિદાયી, મંગલા જાસ માઈ મેરૂને વલી રાઈ, એર એહને તુલાઈ ક્ષય કીધાં ઘાઈ, કેવલજ્ઞાન પાઈ; નહિ ઊણિમ કાંઈ, સેવીયે તે સદાઈ.
શ્રી પદ્મપ્રભ જિન દેવવંદન. . પછી “આભવમખંડો’ સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન! શ્રી પવપ્રલ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે--
ચિત્યવંદન. કોસંબીપુર રાજિય, ધર નરપતિ તાય; પદ્મપ્રભ પ્રભુતામયી, સુસિમા જસ માય. ત્રીસ લાખ પૂરવ તણું, જિન આયુ પાલી; ધનુષ અઢીશે દેહડી, સવિ કર્મને ટાલી. પઘલંછન પરમેશ્વરૂ એ, જિનપદ પદ્મની સેવ; પદ્મવિજય કહે કીજિએ, ભવિજન સહુ નિતમેવ. ૩
Page #750
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. પવિજયજીકૃત
૧૦૧ * પછી જંકિંચિત્ર નમુથુણંઅરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ પારી થય કહેવી.
થાય.
અઢીશે ધનુષ કાયા, ત્યક્ત મદ મોહ માયા; સુસીમા જસ માયા, શુકલ જે ધ્યાન ધ્યાયા; કેવલ વર પાયા, ચામરાદિ ધરાયા; સેવે સુર રાયા, મોક્ષનગરે સધાયા.
શ્રી સુપાસ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડા” સુધી જ્યવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન્! શ્રી સુપાસ જિન આરાધનાથ ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચછું કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણેશ્રી સુપાસ નિણંદ પાસ, ટાલ્યા ભવ ફેરો; પૃથિવી માત ઉરે જ, તે નાથ હમેરો. પ્રતિષ્ઠિત સુત સુંદરૂ, વાણારસી રાય વિશ લાખ પૂરવ તણું, પ્રભુજીનું આય. ધનુષ બસેં જિન દેહડી એ, સ્વસ્તિક લંછન સાર; પદપ જસ રાજતા, તાર તાર ભવ તાર. ૩
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈયાણું અન્નથ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ન.પારી થેય કહેવી.
-
૧
Page #751
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૨
દેવવનમાલા
થાય.
સુપાસ જિન વાણી, સાંભલે જેહ પ્રાણી; હૃદયે પહોંચાણી, તે તર્યાં ભવ્ય પ્રાણી; પાંત્રીશ ગુણખાણી, સૂત્રમાં જે ગુથાણી ષટ્ દ્રવ્યશુ જાણી, કર્મ પીલે જ્યું ધાણી. શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન દેવવંદન.
૧
પછી ‘આભવમખંડા' સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દેઇ ઇચ્છા॰ સદિસહ ભગવન્ ! શ્રીચંદ્રપ્રભ જિન આરાધના' ચૈત્યવંદન કરૂ ? ઈચ્છ` કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે—
ચૈત્યવંદન.
લક્ષ્મણા માતા જનમીયે, મહસેન જસ તાય; ઉડુપતિ લંછન દીપતા, ચંદ્રપુરીનેા રાય. દેશ લખ પૂરવ આઉખું, દોઢસા ધનુષની દેહ; સુર નરપતિ સેવા કરે, ધરતા અતિ સસનેહ. ચંદ્રપ્રભુ જિન આઠમા એ, ઉત્તમ પદ દાતાર; પદ્મવિજય કહે પ્રણમીયે, મુજ પ્રભુ પાર ઉતાર. ૩
.
પછી જકિચિ૰ નમ્રુત્યુણ અરિહંત ચૈઇઆણું કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ પારી થાય કહેવી.
Page #752
--------------------------------------------------------------------------
________________
માસીના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત
૧૦૩
થાય. સેવે સુરવર વૃંદા, જાસ ચરણારવિંદા; અમ જિન ચંદા, ચંદ વણે સોહંદા; મહસેન નૃપ નંદા, કાપતા દુ:ખદંદા; લંછન મિષ ચંદા, પાય માનું સેવિંદા.
શ્રી સુવિધિનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડો’ સુધી જયવયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન્! સુવિધિનાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છે કહી ચિત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે –
ચૈત્યવંદન. સુવિધિનાથ નવમ નમું, સુગ્રીવ જસ તાત; મગર લંછન ચરણે નમું, રામા રૂડી માત. ૧ આયુ બે લાખ પૂરવ તણું, શત ધનુષની કાય: કાકદી નયરી ધણી, પ્રણમું પ્રભુ પાય. ૨ ઉત્તમ વિધિ જેહથી લહ્યો એ, તેણે સુવિધિ જિન નામ; નમતાં તસ પદ પદ્મને, લહિયે શાશ્વત ધામ. ૩
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસ પારી થેય કહેવી.
Page #753
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૪
દેવવંદનમાલા
થાય.
નરદેવ ભાવેદે, જેની સાથે સે; જેહ દેવાધિદેવ, સાર જગમાં ક્યું કે, જોતાં જગ એહ, દેવ દીઠે ન હો, સુવિધિ જિન જેહવો, મેક્ષ દે તતખેવો.
શ્રી શીતલનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડા સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રીશીતલનાથ જિન આરાધનાથે ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે--
ચૈત્યવંદન.
નંદા દદ્ધરથ નંદને, શીતલ શીતલનાથ; રાજા ભક્િલપુરતણે, ચલવે શિવ સાથ. લાખ પૂરવનું આઉખું, નેવું ધનુષ પ્રમાણ; કાયા માયા ટાલીને, લલ્લા પંચમ નાણુ. શ્રીવત્સ લંછન સુંદરૂ એ, પદપશે રહે જાસ; તે જિનની સેવા થકી, લહીએ લીલ વિલાસ. ૩
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ પારી થાય કહેવી.
Page #754
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન-પં. પદ્યવિજયજીકૃત
૧૦૫
=
==
થાય, શીતલ જિન સ્વામી, પુણ્યથી સેવ પામી, પ્રભુ આતમરામી, સર્વ પરભાવ વામી; જે શિવગતિ ગામી, શાશ્વતાનંદ ધામી, ભવિ શિવસુખકામી, પ્રણમીયે શીશ નામી.
શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિન દેવવંદન પછી “આભવમખંડા” સુધી વીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન! શ્રીશ્રેયાંસ નાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
ચૈત્યવંદન. શ્રીશ્રેયાંસ અગ્યારમા, વિષ્ણુ નૃપ તાય; વિષણુ માતા જેહની, એંશી ધનુષ્યની કાય. ૧ વરસ ચોરાશી લાખનું, પાલ્યું જેણે આય; ખગી લંછન પદક જે, સિંહપુરીને રાય. રાજ્ય તજી દીક્ષા વરી એ, જિનવર ઉત્તમ જ્ઞાન, પામ્યાતસ પદાઘને, નમતાં અવિચલ થાન. ૩
પછી અંકિચિ નમુત્થણુંઅરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થવ કહી એક નવકારને કાઉસગ પારી થેય કહેવો.
Page #755
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૬
દેવવંદનમાલા
થાય.
વિણ જસ માત, જેહના વિષ્ણુ તાત; પ્રભુના અવદાત, તીન ભુવને વિખ્યાત; સુરપતિ સંઘાત, જાસ નિકટ આયાત; કરી કર્મને ઘાત, પામીયા મોક્ષ સાત.
શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન દેવવંદન પછી “આભવમખંડા સુધી વીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રી વાસુપૂજય જિન આરાધનાર્થ ચંત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છે કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે--
ચૈત્યવંદન.
વાસવ વંદિત વાસુપૂજ્ય, ચંપાપુરી ઠામ, વાસુપૂજય કુલ ચંદ્રમા, માતા જયા નામ. ૧ મહિષ લંછન જિન બારમ, સિત્તેર ધનુષ પ્રમાણુ કાયા આયુ વરસ વલી, બોંતેર લાખ વખાણું. ૨ સંઘ ચતુર્વિધ થાપીને એ, જિન ઉત્તમ મહારાયઃ તસ મુખ પદ્મ વચન સુણી, પરમાનંદી થાય. ૩
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણે અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થર કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ પારી થેય કહેવી.
Page #756
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન-૫૦ પદ્મવિજયજીકૃત
થાય.
વિશ્વના ઉપગારી, ધર્મના આદિકારી; ધર્મના દાતારી, કામક્રોધાદિ વારી; તાર્યાં નરનારી, દુ:ખ દાહગ હારી; વાસુપૂજ્ય નિહારી, જાઉં હું નિત્ય વારી.
શ્રી વિમલનાથ જિન દેવવંદન.
100:
પછી ‘આભવમખંડા' સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણુ ઈ ઈચ્છા સક્રિસહ ભગવન્ ! શ્રી વિમલનાથ જિન આરાધના ચૈત્યવન કરૂ? ઈચ્છ" કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
ચૈત્યવંદન.
કપિલપુર વિમલપ્રભુ, શ્યામા માત મલ્હાર; કૃતવર્માં નૃપ કુલ નભે, ઉગમીયા દિનકાર. લછન રાજે વરાહનું, સાઠ ધનુષની કાય; સાઠલાખ વરસાં તણું,આયુ સુખદાય. વિમલ વિમલ પોતે થયા એ, સેવક વિમલ કરેહ; તુજ પદ પદ્મ વિમલ પ્રતિ, સેવું ધરી સસનેહ.
પછી જ 'કિંચિ॰ નમ્રુત્યુણ અન્નત્ય કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ
૧.
અરિહંત ચેઈઆાણું પરી થાય કહેવી.
૧
૩.
Page #757
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૮
દેવવંદનમાલા
થાય. વિમલ જિન જુહારો, પાપ સંતાપ વારે;
શ્યામ મહારે, વિશ્વ કીર્તિ વિફર; યજન વિસ્તાર, જાસ વાણી પ્રસાર ગુણગણ આધાર, પુણ્યના એ પ્રકારો.
શ્રી અનંતનાથ જિન દેવવંદન, પછી “આભવમખંડા” સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રી અનંતનાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચિત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે–
ચૈત્યવંદન. અનંત અનંત ગુણ આગરૂ, અધ્યા વાસી, સિંહસેન નૃપ નંદને, યે પાપ નિકાસી. ૧ સુજસા માતા જનમીયો, ત્રીશ લાખ ઉદાર; વરસ આઉખું પાલીયું, જિનવર જયકાર. ૨ લંછન સિંચાણ તણું એ, કાયા ધનુષ પચાસ; જિન પદ પ નમ્યા થકી, લહિયે સહજ વિલાસ. ૩
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણુંઅરિહંત ચેઈઆણું કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ પારી થાય કહેવી.
Page #758
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્મવિજયજીકૃત
૧૦૯
થાય. અનંત અનંતનાણી, જાસ મહિમા ગવાણી; સુર નર તીરિ પાણી, સાંભલે જાસ વાણી એક વચન સમજાણી, જેહ સ્યાદ્વાદ જાણી; તર્યા તે ગુણ ખાણી, પામીયા સિદ્ધિ રાણી. - ૧.
શ્રી ધર્મનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડા સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન્! શ્રી ધર્મનાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં ? ઈ કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
ચત્યવંદન. ભાનુનંદન ધર્મનાથ, સુવ્રતા ભલી માત, વજા લંછન વજનમે, ત્રણ ભુવનવિખ્યાત. - ૧ દશ લાખ વરસનું આઉખું, વપુ ધન પિસ્તાલીશ રત્નપુરીને રાજીયો, જગમાં જસ જગીશ. ર ધર્મ મારગ જિનવર કહીએ, ઉત્તમ જન આધાર; તેણે તુજ પાદ પ તણ, સેવા કરૂં નિધાર. ૩
૧ ઈન્દ્ર
Page #759
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૧૧૦
દેવવંદનમાલા
પછી જંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ પારી થેય કહેવી.
થાય. ધરમ ધરમ ધરી, કર્મના પાસ તારી; કેવલ શ્રી જેરી, જેહ ચોરે ન ચોરી, દર્શન મદ છેરી, જાય ભાગ્યા સટેરી, નમે સુર નર કરી, તે વરે સિદ્ધિ ગોરી.
શ્રી શાંતિનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડા સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન ! શ્રી શાંતિનાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છ, કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે–
ચિત્યવંદન. શાંતિ જિનેસર સેલમા, અચિરા સુત વંદે, વિશ્વસેન કુલ નભમણિ, ભવિજન સુખ કંદો. ૧ મૃગ લંછન જિન આઉખું, લાખ વરસ પ્રમાણ; હથિણઉર નયરી ઘણી, પ્રભુ ગુણ મણિ ખાણ. ૨ ચાલીશ ધનુષની દેહડી એ, સમ ચરિંસ સંઠાણ: વદન પદ્મ ચંદલો, દિઠે પરમ કલ્યાણ.
લાણુ.
૩
Page #760
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોમાસીના દેવવંદન–પં. પવિજ્યજીકૃત ૧૧૧
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણું એક નવકારને કાઉસ્સગ્ન કરી પારી પહેલી થેય કહેવી. પછી લોગસ્સવ સવ્વલેએ અન્નત્થ કહી બીજી ય કહેવી. પછી પુષ્પવરદી, સુઅસ્સે ભગવઓ૦ અન્નત્થ૦ કહી ત્રીજી થાય કહેવી. પછી સિદ્ધાણં બુદ્વાણુંવેયાવચ્ચગરાણું૦ અન્નત્થ કહી ચોથી થાય કહેવી. તે થેયે આ પ્રમાણે–
થાય. વદ જિન શાંતિ, જાસ વન કાંતિ; ટાલે ભવ ભ્રાંતિ, મોહ મિથ્યાત્વ શાંતિ; દ્રવ્ય ભાવ અરિ પાંતિ, તાસ કરતા નિકાંતિ; ધરતાં મન ખાંતિ, શક સંતાપ વાંતિ. દય જિનવર નીલા, દોય ઘેલા સુશીલા; દય રક્ત રંગીલા, કાઢતા કર્મ કીલા; ન કરે કોઈ હીલા, દેય શ્યામ સલીલા; સોલ સ્વામીજી પીલા, આપજે મોક્ષ લીલા. જિનવરની વાણી, મોહવલ્લી કૃપાણી; સૂત્રે દેવાણી, સાધુને યોગ્ય જાણી; અરથે ગુંથાણી, દેવ મનુષ્ય પ્રાણી; પ્રભુ હિત આણું, મોક્ષની એ નિશાણું. વાઘેસરી દેવી, હર્ષ હિયડે ઘરેવી; જિનવર પય સેવી, સાર શ્રદ્ધા વરવી;
Page #761
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૨
જે નિત્ય સમરેવી, દુ:ખ તેહનાં હરેવી; પદ્મવિજય કહેવી, ભવ્ય સંતાપ ખેથી.
દેવવ નમાલા
જિહાં જિનછ વિચરે રંગ કે, અ૦ નિવ મુષક શલભ પતંગ કે; અ
૪
શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવન.
( ગરા કાણુને કેરાજ્યે કે નંદના લાલરે—એ દેશી. ) સાલમા શાંતિ જિનેશ્વર દેવ કે, અચિરાના નદ રે; જેહની સાથે સુરપતિ સેવકે; અ॰ તિરિ નર સુર સમુદાય કે, અ એક યેાજન માંહે સમાય કે. અ તેહને પ્રભુજીની વાણી કે, અ પરિણમે સમજે ભવિ પ્રાણી કે;અ સહુ જીવના સ ંશય ભાંજે કે, અ પ્રભુ મેધધ્વનિ એમ ગાજે કે. અ જેહને જોયણુ સવાસેા માન કે, અ જે પૂર્વના રોગ તેણે થાન કે; અ સસિવ નાશ થાયે નવા નાવે કે, અ ષટ્ માસ પ્રભુ પરભાવે કે, અ૦
દ
ર
૩
Page #762
--------------------------------------------------------------------------
________________
ૌમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્વવિજ્યજીકૃત નવિ કેઈને વેર વિરોધ કે, અત્ર
અતિવૃષ્ટિ અનાવૃષ્ટિ રાધ કે અ૦ નિજ પરચક્રને ભય નાસે કે, અ૦ વળી મરકી નાવે પાસ કે; અટ પ્રભુ વિચરે તિહાં ન દુકાલ કે, અ૦ જાયે ઉપદ્રવ સવિ તતકાલ કે. અ જસ મસ્તક પૂઠે રાજે કે, અત્ર ભામંડલ રવિ પરે છાજે કે; અને કર્મ ક્ષયથી અતિશય અગીયાર કે, અત્ર માનું યોગ્ય સામ્રાજ્ય પરિવાર કે અન્ય કબ દેખું ભાવ એ ભાવે કે, અત્ર એમ હોંશ ઘણી ચિત્ત આવે કે અવે શ્રી જિન ઉત્તમ પરભાવે કે, અત્ર કહે પદ્મવિજય બની આવે છે. અત્રે
શ્રી કુંથુનાથ જિન દેવવંદન.. પછી “આભવમખંડા” સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન્! શ્રી કુંથુનાથ જિન આરાધનાથે ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી અત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે–
Page #763
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૪
દેવવંદનમાલા
- ચૈત્યવંદન. કંથુનાથ કામિત દીયે, ગજપુરને રાય; સિરિ માતા ઉરે અવતર્યો, શૂર નરપતિ તાય. ૧ કાયા પાંત્રીશ ધનુષની, લંછન જસ છાગ; કેવલ જ્ઞાનાદિક ગુણે, પ્રણમે ધરી રાગ. ૨ સહસ પંચાણું વરસનું એ, પાળી ઉત્તમ આયા પદ્મવિજય કહે પ્રમીયે, ભાવે શ્રી જિનરાય. ૩
પછી જંકિંચિ નમુક્કુણુંઅરિહંત ચેઇઆણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ્ગ પારી થાય કહેવી.
થાય. કુંથુ જિનનાથ, જે કરે છે સનાથ; તારે ભવપાથ, જે ગ્રહી ભવ્ય હાથ; એહને તજે સાથ, બાવલ દીયે બાથ; તરે સુરનર સાથ, જે સુણે એક ગાથ.
શ્રી અરનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડા’ સુધી જ્યવયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રી અરનાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચૈત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે –
Page #764
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચીમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્ધવિજયજીકૃત ૧૧૫
ચૈત્યવંદન. નાગપુરે અર જિનવરૂ, સુદર્શન નૃપ નંદ દેવી માતા જનમ, ભવિ જન સુખકંદ. ૧ લંછન નંદાવર્તનું, કાયા ધનુષહ ત્રીશ; સહસ ચોરાશી વરષનું આયુ જાસ જગીશ. ૨ અરૂજ અજર અજ જિનવરૂ એ, પામ્યો ઉત્તમ ઠાણ; તસ પદ પદ્મ આલંબતાં, લહીયે પદ નિવારણ. ૩
પછી જંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઇઆણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ્ન પારી થાય કહેવી
થાય. અર જિનવર રાયા, જેહની દેવી માયા; સુદર્શન તૃપ તાયા, જાસ સુવર્ણ કાયા; નંદાવર્ત પાયા, દેશના શુદ્ધ દાયા; સમવસરણ વિરચાયા, ઇંદ્ર ઇંદ્રાણી માયા.
શ્રી મલ્લિનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડા સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન્! શ્રીમલિનાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચિત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે
Page #765
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમોલી
ચૈત્યવંદન.
મલ્લિનાથ ઓગણીસમા, જસ મિથિલા નારી; પ્રભાવતી જસ માવડી, ટાલે કર્મ વયરી. ર તાત શ્રી કુંભ નરેસરૂ, ધનુષ પચવીશની કાય; લંછન કલશ મંગલ કરૂ, નિર્મમ નિરમાય. ૨ વારસ પચાવન તહસનું એ, જિનવર ઉત્તમ આય; પાવિજય કહે તૈહને, નમતાં શિવસુખ થાય. ૩
પછી જંકિચિ નમુત્યુનું અરિહંત ચેઈઆણુ ક્ષી એક નવકારને કાઉસગ્ગ પારી થાય કહેવી.
મદ્વિજિન નમીયે, પૂર્વલાં પાપ ગમીયે; ઇદ્રિય ગણુ દમિય, આણુ જિનની ન ક્રમીયે; ભવમાં નવિ ભમીયે, સર્વ પરભાવ વધીયે; જિન ગુણમાં રમીયે, કર્મ મલ સર્વ ધમીયે. ૧
શ્રી મુનિસુવ્રત જિન દેવવંદન પછી “આભવમખંડા’ સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન! શ્રી મુનિસુવ્રત જિન આરાધનાથ ચેત્યવંદન કરૂં છું કહી ચત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે –
Page #766
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીવા દેવવંદન–પં. પવિજયજીકૃત
ચૈત્યવંદન. મુનિસુવ્રત જિન વીશમા, કચ્છપનું લંછના પઢા માતા જેહની, સુમિત્ર નૃપ નંદન. રાજગૃહી નયરી ધણી, વીશ ધનુષ શરીર; કર્મ નિકાચિત રેણુવ્રજ,' ઉદ્દામસમીર. ત્રીસ હજાર વરસતણું એ, પાલી આયુ ઉદાર, પવિષે કહે શિવ લહ્યા, શાશ્વત સુખ નિરધાર, ૩
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ પારી થેય કહેવી.
થોય. . મુનિસુવ્રત નામે, જે ભવિ ચિત્ત કામે; સવિ સંપત્તિ પામે, સ્વર્ગનાં સુખ જામે. દુર્ગતિ દુઃખ વામે, નવિ પડે મોહ ભામે; સવિ કર્મ વિરામે, જઈ વસે સિદ્ધિ ધામે.
શ્રી નમિનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડોર સુધી વીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા, સંદિસહ ભગવન્! શ્રી નમિનાથ જિન આરાધનાથ ચેત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે હી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે–
૧ રેતીને સમુહ ૨ આકરે.
Page #767
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૮
દેવવંદનમાલા
ચૈત્યવંદન.
મિથિલા નયરી રાજી, વપ્રાસુત સાચો; વિજયરાય સુત છેડીને, અવર મત મા. ૧ નિલ કમલ લંછન ભલું, પન્નર ધનુષની દેહ,
નમિ જિનવરનું હતું, ગુણ ગણ મણિગેહ. ૨ દશ હજાર વરસતણું , પાલ્યું પરગટ આય; પદ્મવિજય કહે પુણ્યથી, નમીયે તે જિનરાય. ૩
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઇયાણું અન્નત્થ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ પારી થેય કહેવી.
થાય. નમિયે નમિ નેહ, પુણ્ય થાયે ર્યું દેહ, અઘ સમુદાય જેહ, તે રહે નહી રેહ લહે કેવલ તેહ, સેવાના કાર્ય એહ; લહે શિવપુર ગેહ, કર્મને આણી છે.
શ્રી નેમિનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડા” સુધી વીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન્! શ્રી નમિ નાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈ કહી ત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે –
Page #768
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત ૧૧૯
ચૈત્યવંદન. નેમિનાથ બાવીસમા, શિવાદેવી માય; સમુદ્રવિજય પૃથિવીપતિ, જે પ્રભુના તાય. દશાહ ધનુષની દેહડી, આયુ વરસ હજાર; શંખ લંછનધર સ્વામીજી, તજી રાજુલ નાર. ૨ સૈરીપુર નયરી ભલી એ, બ્રહ્મચારી ભગવાન જિન ઉત્તમ પદ પદ્મને, નમતાં અવિચલ ઠાણ ૩
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું અરિહંત ચેઈઆણંદ એક નવકારને કાઉસ્સગ કરી પારી પહેલી થેય કહેવી. પછી લેગસરા: સવલએ અન્નત્થ કહી બીજી ય કહેવી. પછી પુખરવરદી, સુઅસ્સે ભગવઓ૦ અન્નત્થ૦ કહી ત્રીજી થાય કહેવી. પછી સિદ્ધાણું બુદ્ધાણું૦ વેયાવચ્ચગરાણું૦ અન્નત્થ૦ કહી થી થાય કહેવો. તે થેયે આ પ્રમાણે—
થાય.
રાજુલ વર નારી, રૂપથી રતિ હારી; તેહના પરિહારી, બાલથી બ્રહ્મચારી; પશુ ઉગારી, હુઆ ચારિત્રધારી; કેવલથી સારી, પામીયા ઘાતી વારી ત્રણ જ્ઞાન સંયુત્તા, માતની કુખે હું તા;
Page #769
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૦
દેવવંદનમાલા
E
જનમે 'પુરતા, આવી સેવા કરંતા; અનુક્રમે વ્રત કરેતા, પંચ સમિતિ ધરંતા મહિયલ વિચરતા, કેવલથી વરતા. સવિ સુરવર આવે, ભાવના ચિત્ત લાવે; ત્રિગડું સોહાવે, દેવદો બનાવે સિંહાસન ઠાવે, સ્વામીના ગુણ ગાવે; તિહાં જિનવર આવે, તવાણી સુણાવે. શાસન સુરી સારી, અંબિકા નામ ઘારી જે સમકિતી નર નારી, પાપ સંતાપ વારી; પ્રભુસેવા કારી, જાપ જપી સવારી સંધ દુરિત નિવારી, પદ્મને જેહ પ્યારી.
શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન. અહીં નમુત્થણું જાવંતિ ચેઈઆઈ. જાવંત કેવિ સાહૂ નમેહંતુ કહી સ્તવન કહેવું. તે આ પ્રમાણે
(આ જમાઈ પ્રાહુણ, જયવંતા-એ દેશી.) નિરખે નેમિ જિણંદને, અરિહંતા છે; રાજમતી કર્યો ત્યાગ, ભગવંતા છે;
૧ ઇકો. ૨ પાપ.
Page #770
--------------------------------------------------------------------------
________________
એમસીના દેવવંદન-પંચ પદ્ધવિજયજીકૃત
૧૨૧
ભગ
૧
ભગ ૨
બ્રહ્મચારી સંયમ ગ્રા, અરિ૦ અનુક્રમે થયા વીતરાગ. ચામર ચક્ર સિંહાસન, અરિ૦ પાદપીઠ સંયુક્ત; ભગવ છત્ર ચાલે આકાશમાં, અરિ૦ દેવ૬ દુભિ વર ઉત્ત. સહસ જોયણુ ધ્વજ હતો, અરિ૦ પ્રભુ આગલ ચાવંત; ભગ કનક કમલ નવ ઉપરે; અરિ વિચરે પાય ઠવંત. ચાર મુખે દીયે દેશના, અરિક ત્રણ ગઢ ઝાકઝમાળ; ભસવ કેશ રેમ મમ્ નખા, અર૦ વાધે નહિ કેઈ કાલ. કાંટા પણ ઉંધા હોય, અરિ પંચ વિષય અનુકૂલ, ભગ ષટ્યતુ સમકાલે ફલે, અરિ૦ વાયું નહિ પ્રતિકૂલા.
ભગ
૩
ભગ ૪
#ગ
૫
Page #771
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૨
દેવવંદનમાલા,
પાણી સુગંધ સુર કુસુમની, અરિ. વૃષ્ટિ હોય સુરસાલ; ભગ પંખી દીયે સુપ્રદક્ષિણા, અરિ૦ વૃક્ષ નમે અસરાલ.
ભાગ ૬ જિન ઉત્તમ પદ પત્રની, અરિ, સેવા કરે સુર કેડી; ભગ ચાર નિકાયના જઘન્યથી, અરિ૦ ચૈત્યવૃક્ષ તેમ જેડી.
ભગ ૭ શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન દેવવંદન, પછી “આભવમખંડા’ સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન્! શ્રી પાશ્વનાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છ. કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે –
ચૈત્યવંદન. આશ પૂરે પ્રભુ પાસજી, ગેડે ભવ પાસ વામાં માતા જનમીયા, અહિ લંછન જાસ. ૧ અશ્વસેન સુત સુખકરૂ, નવ હાથની કાયા કાશી દેશ વાણુરશી, પુણ્ય પ્રભુ આયા.
Page #772
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન-પં. પવવિજ્યજીકૃત
૧૨૩
એક સે વરસનું આઉખું એ, પાલી પાસ કુમાર; પદ્મ કહે મુકતે ગયાં, નમતાં સુખ નિરધાર. ૩:
પછી અંકિંચિત્ર નમુશ્કેણું, અરિહંત ચેઈઆણું. એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી મારી પહેલી થેય કહેવી. પછી લેગસ્સ સવલેએઅન્નત્થ૦ કહી બીજી ય કહેવી, પછી પુકખરવરદી, સુઅસ ભગવઓ અન્નત્થ૦ કહી ત્રીજી થાય કહેવી, પછી સિદ્ધાણં બુદ્ધાણં વેયાવચ્ચગરાણું અન્નથ૦ કહી ચેથી થેય કહેવી. તે થેયે આ પ્રમાણે –
થાય. શ્રી પાસ જિમુંદા, મુખ પૂનમ ચંદા; પદ યુગ અરવિંદા, સેવે ચોસઠ ઈંદા; લંછન નાગિંદા, જાસ પાયે સેહદા; સેવે ગુણી વૃંદા, જેહથી સુખ કંદા. જનમથી વર ચાર, કર્મ નાસે અગ્યાર; ઓગણીશ નિરધાર, દેવે કીધા ઉદાર; સવિ ચેત્રીશ ધાર, પુણ્યના એ પ્રકાર; નમિયે નર નાર, જેમ સંસાર પાર. એકાદશ અંગા, તેમ બારે ઉવંગા; ષટું છેદ સુગંગા, મૂલ ચારે સુરંગા; દશ પઈન સુસંગા, સાંભલો થઈ એકંગા; અનુગ બહુ ભંગા, નંદીસૂત્ર પ્રસંગા. ૩.
Page #773
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૪
દેવવંદનમાલા પાસે યક્ષ પાસે, નિત્ય કરતે નિવાસ અડતાલીશ જાસે, સહસ પરિવાર પાસે; સહુએ પ્રભુ દાસે, માગતા મોક્ષ વાસે, કહે પદ્મ નિકાસો, વિધ્રના વૃંદ પાસો.
અહીં નમુત્થણે જાવંતિ ચેઈઆઈ ખમાર જાવંત કવિ સાહૂનમે હતુ કહી સ્તવન કહેવું. તે આ પ્રમાણે
શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન,
(મહારા પાસજી રેલેએ દેશી. ) જિન ત્રેવીસમો જિન પાસ, આશ મુજ પૂરવે રે લો; માહરા નાથજી રે લો, જિનછ ઈહ ભવ પરભવ દુઃખ, દોહગ સવિ યુ રે લો; માહ૦ જિન આઠ પ્રાતિહાર્યશું, જગમાં તું જો રે લો; માહ૦ જિન તાહરા વૃક્ષ અશકથી શોક દરે ગયે રે લો. માહ. ૧ જિનજી જાનુ પ્રમાણુ ગીર્વાણ', કામવૃષ્ટિ કરે રે લો;
માહ૦ ૧ ટે.
Page #774
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચેમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત જિનછ દિવ્ય ધ્વનિ સુર પૂરે કે, વાંસલીયે સ્વરે રે લો; માહટ જિનછ ચામર કેરી હાર, ચલંતી એમ કહે રે લો; માહ જિન જે નમે ચમર' પરે તે ભવિ. ઊર્ધ્વગતિ લહે રે લો. મહ૦ જિનજી પાદપીઠ સિંહાસન વ્યંતર વિરચિરે લો;
હ૦ જિન તિહાં બેસી જિનરાજ, ભવિક દેશના દિયે રે લો; માહo જિન ભામંડલ શિર પૂઠ, સૂર્ય પરે તપે રે લેં માહ. જિન નિરખી હરખે નેહ, તેહનાં પાતક ખપે રે લો. જિન દેવ૬ દુભિને નાદ, ગંભિર ગાજે ઘણે રે લો; માહ જિનજી ત્રણ છત્ર કહે તુજ કે, ત્રિભુવન પતિપણે રે લે; માહ૦ * ૧ ચામરની માફક
માહ૦
Page #775
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૧
જિનજી એ ઠકુરાઈ તુજ કે, બીજે નિવ ઘટે રે લે; જિનજી રાગી દ્વેષી ઢેલ કે, તે ભવમાં અઢે રે લેા. જિનજી પૂજય નિર્દેક દાય કે, તાહરે સમપણે રે લા; જિનજી કમઠ ધરણુપતિ ઉપર, સમ ચિત્ત તું ગણે રે લે; જિનજી પણ ઉત્તમ તુજ પા, પદ્મ સેવા કરે રે લા; જિનજી તેહ સ્વભાવે ભવ્ય કે, ભવસાયર તરે રે લેા.
માહ
માહ
માહ
માહે
માહ॰
દેવવ નમાલા
માહ
શ્રી વમાન સ્વામી દેવવંદન.
૪
સિદ્ધારથ સુત વદિયે, ત્રિશલાનેા જાયા; ક્ષત્રિયકુંડમાં અવતર્યાં, સુરનરપતિ ગાયા.
૫
પછી ‘આલવમખડા’ સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણુ દઇ ઇચ્છા॰ સંદિસ ભગવન્ ! શ્રીવધ માન જિન આરાધના ચત્યવંદન કરૂ ? ઈચ્છું કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે—
ચૈત્યવંદન.
Page #776
--------------------------------------------------------------------------
________________
-ચોમાસીના દેવવંદન–પં. પવિજયજીકૃત
-
૧૨૭
મૃગપતિ લંછન પાઉલે, સાત હાથની કાયા; બહેનતેર વરસનું આઉખું, વીર જિનેશ્વર રાયા. ૨ ખિમા વિજય જિન રાયના એક ઉત્તમ ગુણ અવદાત; સાત બેલથી વર્ણવ્યા, પદ્મવિજય વિખ્યાત. ૩ અહીં વિધિ પૃષ્ઠ ૧૨૩ પ્રમાણે
થાય. મહાવીર જિમુંદા, રાય સિદ્ધાર્થનંદા; લંછન મૃગેંદા, જાસ પાયે સેહંદા; સુર નર વર ઇદા, નિત્ય સેવા કરંદા; રાલે ભવ ફંદા, સુખ આપે અમંદા. આડ જિનવર માતા, મોક્ષમાં સુખ સાતા: અડજિનની (જનની) ખ્યાતા, સ્વર્ગ ત્રીજેઆખ્યાતા; અડ જિનપ જનેતા, 'નાક માહેંદ્ર યાતા સવિ જિનવર નેતા, શાશ્વત સુખ દેતાં. મસ્ત્રી નેમિ પાસ, આદિ અમ ખાસ; કરી એક ઉપવાસ, વાસુપૂજ્ય સુવાસ શેષ છ સુવિલાસ, કેવલજ્ઞાન જાસ; કરે વાણી પ્રકાશ, જેમ અજ્ઞાન નાશ.
૧ દેવલોક.
Page #777
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૮
દેવવંદનમાલા.
જિનવર જગદીશ, જાસ મહટી જગીશ; નહિ રાગને રીશ, નામીયે તાસ શીશ; માતંગ સુર ઈશ, સેવ રાતિ સિ; ગુરૂ ઉત્તમ અધીશ, પદ્મ ભાંખે સુશિષ.
અહીં નમુથુણં જાવંતિ ચેઇ. જાવંત કેવિ નમે. ર્હત્ કહી સ્તવન કહેવું તે આ પ્રમાણે –
શ્રી વર્ધમાન જિન સ્તવન. (ગેબર સાગરી પાલ ઉભી દેય નાગરી મારા લાલ–એ દેશી.) શાસન નાયક, શિવ સુખદાયક જિનપતિ મારા લાલ, પાયક જાસ સુરાસુર ચરણે નરપતિ મારા સાયક કંદર્પ કેરાં જેણે નવિ ચિત્ત ધર્યા, મારા ઢાયક પાતક છંદ ચરણ અંગી કર્યા. મારા. ૧ સાયિક ભાવે કેવલ-જ્ઞાન દર્શન ધરે,
મારા જ્ઞાયક લોકાલોકના ભાવશું વિસ્તરે; મા-૦ ઘાયક ઘાતિકર્મ માની આપદા, મારા લાયક અતિશય પ્રાતિહાર્યની સંપદા. મારા રે કારક ષક થયાં તુજ આતમ તત્તવમાં, મારા ધારક ગુણ સમુદાય યલ એકત્વમાં; મારા
૧ બાણ
Page #778
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોમાસોના દેવવ`દન-૫૦ પદ્મવિજયજીકૃત
ધારક ગુણ સમુદાય સયલ એકત્વમાં; નારક નર તિરિ દેવ ભ્રમણથી હું થયે, કારક જેહ વિભાવ તેણે વિપરીત ભયેા. તારકતુ ભવ(વિ) જીવનેસમરથમેં લહ્યો, ઠારક કરૂણા રસથી ક્રોધાનલ દહ્યો; વારક જેહ ઉપાધિ અનાદિની સહચરી, કારક નિજ ગુણુ ઋદ્ધિ સેવકને બરાબરી, મારા૦ ૪ વાણી એહવી સાંભળી જિન આગમ તણી, મારા૦ જાણી ઉત્તમ આશ ધરી મનમાં ઘણી; ખાણી ગુણની તુજ પદ પદ્મની ચાકરી, આણી હૈયડે હેજ કરૂ નિજ પદ કરી. મારા૦ ૫
મારા
મારા
મારા
પછી જયવીરાય પૂરા કહેવા.
શ્રી શાશ્વતા અશાશ્વતા જિન દેવવંદન.
ખમા॰ ઇચ્છા શ્રો શાશ્વતા અશાશ્વતા જિન આરાધનાથ" ચૈત્યવંદન કરૂ ?' ઈચ્છ', કહી ચૈત્યવંદન કહેવું. ચત્યવદન.
કેાડી સાત ને લાખ બેહેાંતર વાણું, ભુવનપતિ ચૈત્ય સંખ્યા પ્રમાણ; એશી સેા જિનબિંબ એક ચૈત્ય ઠામે, નમેા સાસય જિનવરા મેાક્ષ કામે.
'
મારા
મારા
૧૨૯
મારા૦ ૩
મારા॰
મારા
Page #779
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૦
દેવવંદનમાલા
કેડી તેરશે ને નેવ્યાશી વખાણે, સાઠ લાખ ઉપર સવિ બિંબ જાણે, અસંખ્યાત વ્યંતર તણું નગર નામે, નમો- ર અસંખ્યાત તિહાં ચિત્ય તેમ તિષીયે, બિંબ એક શત એંશી ભાખ્યાં છષિ; નમે તે મહા (દ્ધિ) સિદ્ધિ નવનિધિ પામે, ન. ૩ વલી બાર દેવલોકમાં ચિત્ય સાર, પ્રિયક નવ માંહિ દેહરાં ઉદાર; તિમ અનુત્તરે દેખીને મ પડે ભામે, નમ : ચોરાશી લખ તેમ સત્તાણું સહસ્સા, ઉપર વીશ ચિત્ય શોભાયે સરસા; હવે બિંબ સંખ્યા કહું તેહ ધામે, નમો ૫ સે કોડી ને બાવન કડી જાણે, ચોરાણું લખ સહસ ચાલ આણ; સય સાત ને સાઠ ઉપરે પ્રકામે, નમો૬ મેરૂ રાજધાની ગજદંત સાર, જમક ચિત્ર વિચિત્ર કાંચન વખાર; ઈબ્યુકાર ને વર્ષધર નામ ઠામે, નવ ૭ વળી દીર્ધ વૈતાઢય ને વૃત્ત જેહ,
Page #780
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત
જંબુ આદિ વૃક્ષે દિશા ગજ છે તેહ; કુંડ મહાનદી દ્રહ પ્રમુખ ચય ગ્રામ, નમો. ૮ માનુષોત્તર નગવરે જેહ ચિત્ય, નંદીસર રૂચક કંડલ છે પવિત્ત; તીછલોકમાં ચિત્ય નમિયે સુકા(ઠ પ્રભુ નષભ ચંદ્રાનન વારિણ, વળી વર્લૅમાનાભિધે ચાર શ્રેણ; . એહ શાશ્વતા બિંબ સવિ ચાર નામે, નમે૧૦ સવિ કોડિ રાય પનર બાયાલ ધાર, અઠ્ઠાવન લખ સહસ છત્રીશ સાર; એંશી જોઈશ વણ વિના સિદ્ધિ ધામે, નમો- ૧૧ અશાશ્વત જિનવર નમે પ્રેમ આણી, કેમ ભાંખિયે તે જાણી અજાણી; બહુ તીર્થને ઠામે બહુ ગામ ગામે, નમો૧૨ એમ જિન પ્રણમીજે, મેહ નૃપને દમીજે; ભવ ભવ ન ભમીજે, પાપ સર્વે ગમીજે; પરભાવ વમીજે, જે પ્રભુ અઠ્ઠમીજે; વિજય નમીજે, આત્મતત્વે રમીએ. નમો ૧૩
૦૫ ૦૦૦
Page #781
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૨
દેવવંદનમાલા
પછી અંકિંચિ૦ નમુત્થણું અરિહંત ચેઇયાણું કહીને એક લેગસને કાઉસગ્ગ “ચદે, નિમ્મલયરા” સુધી કર. એક જણે કાઉસગ્ગ પારી ચારે ય કહેવી. તે આ પ્રમાણે–
થાય. અષભ ચંદ્રાનન વંદન કીજે, વારિણ દુઃખ વારે છે; વદ્ધમાન જિનવર વલી પ્રણ, શાશ્વત નામ એ ચારે છે; ભારતાદિક ક્ષેત્રે મલી હોવે, ચાર નામ ચિત્ત ધારે છે; તેણે ચારે એ શાશ્વત જિનવર, નમિયે નિત્ય સવારે જ.૧ ઉર્ધ્વ અઘો તિછ લોક થઈ, કોડિ પન્નરસું જાણે છે; ઉપર કેડી બહેંતાલીશ પ્રણમે, અડવન લખ મન આણે છે; છત્રીસ રહન અસી તે ઉપરે, બિંબ તણો પરિમાણોજી અસંખ્ય ન વ્યતર જ્યોતિષીમાં, પ્રણમું તે સુવિહાણે છે. રાયપણી અભિગમ, ભગવતી સૂત્રે ભાખી છે; જંબુદ્વીપ નત્તિ ઠાગે, વિવરીને ઘણું દાખી છે;
Page #782
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દૈવવંદન-૫.૦ પદ્મવિજયજીકૃત
વલી અશાશ્વતી જ્ઞાતાલ્પમાં, વ્યવહાર પ્રમુખ આખી જી; તે જિનપ્રતિમા લેાપે પાપી, જિહાં બહુ સૂત્ર છે સાખી છે.
એ જિનપૂજાથી આરાધક, ઈશાન ઈંદ્ર કહાયા છ; તેમ સૂરિયાભ પ્રમુખબહુ સુરવર, દેવી તણા સમુદાયા છ; નદીશ્વર અઠ્ઠાઈ મહાત્સવ, કરે અતિ હર્ષ ભરાયા જી; જિન ઉત્તમ કલ્યાણક દિવસે, પદ્મવિજય નમે પાયા છે.૪
૧૩૩
M
''
અહીંયાં લગતી જ મેાટી શાંતિ ( પેજ ૭૮ જીઆ ) એક જણે કહેવી અને બીજા સર્વ કાઉસગ્ગ પારીને પ્રગટ એક લેાગસ પૂર્ણ કહે. પછી બેસાને સ જણ તેર નવકાર ગણે. ત્યાર પછી ખમાસમણુપૂર્ણાંક “ શ્રી સિદ્ધક્ષેત્ર, અષ્ટાપદ આદીશ્વર, પુડરીક ગણુધરાય નમાં નમઃ પાઠ તેર વખત સ જનાએ કહેવા. પછી પાંચ તીનાં પાંચ સ્તવન કહેવાં. તે આ પ્રમાણે
” એ
શ્રી તીર્થાધિરાજ શત્રુ જય ગિરિવર સ્તવન. ( જસાદા માવડી—એ દેશી. )
જાત્રા નવાણું કરીયે વિમલગિરિ, જા॰ એ આંકણી. પૂરવ નવાણું વાર શત્રુંજયગિરિ, ઋષભ જિદ સમાસરિયે,
વિમ॰
Page #783
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૪
દેવવંદનમાલ
૩
કડી સહસ ભવ પાતિક તૂટે, શત્રુંજય સાહબે ડગ ભરિયે. વિમ સાત છઠ્ઠ દોય અઠ્ઠમ તપસ્યા, કરી ચઢીયે ગિરિવરિયે.
વિમ૦ પુંડરીક પદ જપીએ હરખે, અધ્યવસાય શુભ ધરિયે. પાપી અભવી ન નજરે દેખે, હિંસક પણ ઉદ્ધરિયે. વિમત્ર ભુંઈ (ભૂમિ) સંથારો ને નારી તણે સંગ, દૂર થકી પરહરીયે. વિમ0 સચિત્ત પરિહારી ને એકલ આહારી, ગુરૂ સાથે પદ ચરિયે. વિમ *પડિક્કમણું દેય વિધિશું કરીયે, પાપ પડલ વિખરીયે.
વિમ૦ કલિકાલે એ તીરથ મોટું, પ્રવાહણ જેમ ભરદરિયે.
વિમ૦ ઉત્તમ એ ગિરિવર સેવતાં, પર્વ કહે ભવ તરિયે. વિમ૦
૯
૧૦
Page #784
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૧૫
ચામાસીના દેવવંદન-૫૦ પવિજ્યજીકૃત
શ્રી ગિરનાર ગિરિવરનું સ્તવન.
(માહારા વાલાજી-એ દેશી.) તેરણથી રથ ફેરી ચાલ્યા કંત રે, પ્રીતમ જી; આઠ ભવની પ્રીતડી ત્રોડી તંત, માહરા પ્રીતમજી; નવમે ભવ પણ નેહ ન આણે મુઝ રે; પ્રીત તો શું કારણ એટલે આવવું તુજજ. માહ૦ ૧ એક પોકાર સુણ તિર્યચને એમ રે, પ્રીત મૂકે અબલા રોતી પ્રભુજી કેમ; માહ૦ ષ જીવના રખવાલમાં શિરદાર રે, પ્રીત ' તો કેમ વિલવતી સ્વામી મૂકો નારી. માહ૦ ૨ શિવવધ કેરૂં એવું કેહવું રૂપ રે, પ્રીત મુજ મૂકીને ચિત્તમાં ધરી જિન ભૂપ; માહ૦જિનછ લિયે સહસાવનમાં વ્રતભાર રે, પ્રીત ઘાતી કરમ ખપાવીને નિરધાર. માહ૦ ૩ કેવલ દ્ધિ અનંતી પ્રગટ કીધ રે, પ્રીત જાણી રાજુલ એમ પ્રતિજ્ઞા લીધ; માહ૦ જે પ્રભુજીયે કીધું કરવું તેહ રે, પ્રીત એમ કહી વ્રતધર થઈ પ્રભુ પાસે જેહ. માહ૦ ૪
Page #785
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૬
દેવવંદનમાલા,
પ્રભુ પહેલાં નિજ શક્યનું જેવા રૂપ રે, પ્રીત કેવલજ્ઞાન લહી થઈ સિદ્ધ સરૂપ; માહ૦ શિવવધુ વરીયા જિનવર ઉત્તમ નેમ રે, પ્રીત પદ્મ કહે પ્રભુ રાખ્યો અવિચલ પ્રેમ. માહ૦ ૫
શ્રી અબુંદ ગિરિવરનું સ્તવન. (કેયલે પરવત ધુલે રે -એ દેશી. ) આબુ અચલ રશિખામણે રેલો, દેલવાડે મને હાર સુખકારી રે; વાદલીયે જે સ્વર્ગશું રે લો, દેઉલ દીપે ચાર બલીહારી રે. ભાવ ધરીને ભેટીયે રે લો. (એ આંકણી) બાર પાદશાહ વશ કીયા રે લો, વિમલ મંત્રીરસર સાર, તેણે પ્રાસાદ નિપાઈ રે લો, ૯ષભજી જગદાધાર બલીહારી રે.
આબુ. ૨ તેહ ચિત્યમાં જિનવરૂ રે લો, આઠશે ને છોતેર, સુજેહ દીઠે પ્રભુ સાંભરે રે લોલ, મોહ કર્યો જેણે જેર, બલી આબુ ૩
Page #786
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત ૧૩૭ દ્રવ્ય ભરી ધરતી મવી રે લો, લીધી દેઉલ કાજ, સુત્ર ચૈત્ય તિહાં મંડાવીયે રે લો, લેવા શિવપુર રાજ. બલી. આબુ૪ પન્નરશે કારીગરા રે , દીવીધરા પ્રત્યેક, સુત્ર તેમ મર્દનકારક વલી રે લોલ, વસ્તુપાલ એ વિવેક. બલીટ આબુ૫ કરણી ઘોરણી તિહાં કરી રે લો, દીઠેબને તે વાત, સુપણ નહિ જાય મુખે કહી રે લોલ, સુર ગુરુ સમ વિખ્યાત. બલીટ આબુ૬ ત્રણે વરસે નીપજે રેલો, તે પ્રાસાદ ઉત્તુંગ, સુત્ર બાર કેડી ત્રેપન લક્ષ ને રે લો, ખરચ્યા દ્રવ્ય ઉછરંગ. બલી- આબુ૭ દેરાણી જેઠાણીના ગોખલારેલો,દેખતાં હરખતેથાય,સ લાખ અઢાર ખરચીયા રે લોલ, ધન્ય ધન્ય એહની માય. બલી આબુ૮ મૂલ નાયક નેમીશ્વર રેલો, જન્મ થકી બ્રહ્મચાર, સુ નિજ સત્તા રમણી થયે રે લો, ગુણ અનંત આધાર. બલી- આબુ, ૯
Page #787
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૮
ચારશેને અડસઠ ભલા રે લેા, જિનવર ભિખ વિશાલ, સુ
આજ ભલે રે ભેંટીયા રે લેા,
પાપ ગયાં પાયાલ. બલી ઋષભ ધાતુમયી દેહરે રે લેા, એકસા પીસ્તાલીસ બિબ, સુખ ચામુખ ચત્ય જુહારીયે રે લેા, મધરમાં જેમ બ. ખલી ખાણુ કાઉસગ્ગી તેહમાં રે લેા, અગન્યાસી જિનરાય, સુખ અચલગઢ બહુ જિનવરા રે લેા,
વંદુ તેહના પાય. ખલી
દેવવંદ્યનમાલા
આખુ
આખુ
૧૦
૧૧
આખુ
૧૨
આખુ
ધાતુમયી પરમેશ્વરા રે લેા, અદ્ભુત જાસ સ્વરૂપ, સુ ચામુખ મુખ્ય જિન વદતાં રે લેા, થાયે નિજ ગુણ ભૂપ. ખલી અઢારશે ને અઢારમાં રે લે, ચૈતર વદ્દી ત્રીજ દિન, સુખ પાલણપુરના સધશુ' રે લે, પ્રણમી થયો ધન્ય ધન્ય. બલી
૧૩
આબુ ૧૪
Page #788
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત તિમ શાંતિ જગદીશ રેલો, યાત્રા કરી અદભૂત, સુખ, જે દેખી જિન સાંભરે રે લો, સેવા કરે પુરૂહૂત. બલી- આબુ ૧૫ એમ જાણું આબુતણી રે લે, જાત્રા કરશે જેહ, સુખ, જિન ઉત્તમ પદ પામશે રે લો, પદ્મવિજય કહે જેહ. બલી- આબુ. ૧૬
શ્રી અષ્ટાપદ ગિરિવર સ્તવન. અષ્ટાપદ અરિહંતજી, મહારા વ્હાલાજી રે; આદીશ્વર અવધાર નમીયે નેહશં, હા. દશ હજાર ગુણીંદણું,
મહા વરિયા શિવવધૂ સાર,
નમીયે. ૧. ભરત ભૂપ ભાવે કર્યો,
હા, ચઉમુખ ચૈત્ય ઉદાર,
નમીયે, જિનવર વીશે જિહાં,
મહ૦ થાપ્યા અતિ મનોહાર. નમીયે. ૨. વરણ પ્રમાણે બીરાજતા, * લંછન ને અલંકાર,
નમીયે. સમ નાશાયે શોભતા,
મહાચિહું દિશે ચાર પ્રકાર. નમીયે. ૩.
હા
Page #789
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૦
દેવવંદનમાલ
ન્હા નમીયે.
મહા
નમીયે. ૪
મહાવ નમીયે.
મહાનમી ૫
મંદોદરી રાવણ તિહાં, નાટક કરતાં વિચાલ, ત્રુટી તાંત તવ રાવણે, નિજ કર વીણા તતકાલ. કરી બજાવી તિણે સમે, પણ નવિ ત્રિોડયું તે તાન, તીર્થંકર પદ બાંધીયું, અદ્ભુત ભાવશું ગાન. નિજ લખે ગતમ ગુરૂ, કરવા આવ્યા તે જાતે, જગચિંતામણિ તિહાં કર્યું, તાપસ બેઘ વિખ્યાત. એ ગિરિ મહિમા મોટકે, તેણે પામે જે સિદ્ધિ, જે નિજ લબ્ધ જિન નમે, પામે શાશ્વત ઋદ્ધિ . પવિજય કહે એહના, કેતાં કરૂં રે વખાણ,
૧ કેટલાં.
મહા નમીયે.
મહા નમીયે ૬ મહા
નમીયે.
મહા નમીયે૭
મહ૦ નમીયે.
Page #790
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્વવિજ્યજીકૃત ૧૪૧ વીર સ્વમુખે વરણુ, મહા નમતાં કેડી કલ્યાણ, નમીયે નેહશું હારા વહાલાજી રે.
શ્રી સમેતશિખરજીનું સ્તવન.
( ક્રીડા કરી આવીએ દેશી. ) સમેતશિખર જિન વંદીયે, મોટું તીરથ એહ રે; પાર પમાડે ભવતણે, તીરથ કહિયે તેહ રે.
સમેત ૧ અજિતથી સુમતિ જિર્ણદલગે, સહસ મુનિ પરીવાર રે; પદ્મપ્રભ શિવસુખ વર્યા, ત્રણસેં અડ અણુગાર રે. સમેત ૨ પાંચશે મુનિ પરિવારશું, શ્રી સુપાસ નિણંદ રે; ચંદ્રપ્રભ શ્રેયાંસ લગે, સાથે સહસ મુણિંદ રે. સમેત ૩ છ હજાર મુનિરાજશું, વિમલ જિનેશ્વર સિદ્ધા રે; સાત સહસશું ચાદમા, નિજ કાર્ય વર કીધા રે. - સમેત ૪
Page #791
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવ દૈનમાલા
૧૪૨
એકો આઠથ્થુ ધર્મજી, નવશે શુ શાંતિનાથ રે; કુંથુ અર એક સહસશુ, સાચા શિવ પુર સાથ રે.
સમેત॰ પ્
મશ્ર્વિનાથ શત પાંચથ્થુ, મુનિ નમી એક હજાર રે;
તેત્રીસ મુનિ યુત પાસ,
વરીયા શીવસુખ સાર રે.
સમેત ૬
સત્તાવીશ સહસં ત્રણશે, ઉપરે આગણપચાસ રે;
જિન પરિકર બીજા કેઇ,
પામ્યા શિવપુર વાસ રે.
સમેત
એ વીશે જિન એણે ગિરે, સિયા અણુસણુ લેખ રે; પદ્મવિજય કહે પ્રણમીયે,
પાસ સામલનું ચેકરે.
સમેત॰
૬ ઈતિ શ્રી પંડિતપ્રકાંડમુનિવરાત્તસ પદ્મવિજયગણિ વિરચિત ચૌમાસી દેવવંદન. F
८
Page #792
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૩
એકાદશીના દેવવંદન-૫૦ રૂપવિજયજીકૃત મૌન એકાદશીના દેવવંદનના રચનાર
પં૦ રૂપવિજયજી. આમનું જન્મ સ્થાન તેમજ માત પિતા વગેરેની બીના પ્રાપ્ત થતી નથી. પરંતુ તેમને દીક્ષા પર્યાય લગભગ પચાસ વર્ષને હશે. કારણ કે તેમના ગુરૂ સં. ૧૮૬૨ ના ચૈત્ર સુદ પાંચમના દિવસે સ્વર્ગ વાસી થયા છે. અને તેઓશ્રી સં. ૧૯૦૫ માં સ્વર્ગવાસી થયા છે. તેઓએ સ્નાત્રપૂજા, પંચકલ્યાણક પૂજા, પંચજ્ઞાન પૂજા, પીસ્તાલીસ આગમ પૂજા, વાસ સ્થાનક પૂજા વગેરે અનેક કૃતિઓ બનાવી છે. વળી પૃથ્વીચંદ્ર ચરિત્ર સંસ્કૃત ભાષામાં ગલમાં બનાવ્યું છે. તેમજ તેઓશ્રીને ૫૦ કીર્તિવિજય ગણિ, ૫૦ અમીવિજય ગણિ, ૫૦ ઉદ્યોતવિજય મેહન વિજય (લટકાળા) વગેરે શિષ્યો હતા. આજે વિજય પદને શોભાવનારા ઘણું ખરા મુનિઓ પ્રાયઃ તેઓશ્રીની પરંપરાના છે. તેઓશ્રી સંબંધી વિશેષ હકીકત પ્રાપ્ત થઈ નથી.
મૌન એકાદશીની કથા. ચામાસી ચઉદશ વીત્યા પછી માગસર સુદ અગિયારસને દિવસે મૌન એકાદશીનું પર્વ આવે છે. આ દિવસે ત્રણ
વીસીએનાં તીર્થકરેના ૧૫૦ કલયાણુકે થયાં છે. તેથી આ દિવસ એ શ્રેષ્ઠ છે કે આ દિવસે ઉપવાસ કરનારને ૧૫૦ ઉપવાસનું ફળ મળે છે. આવા ઉત્તમ ફલને આપનાર આ પર્વની દરેકે અવશ્ય આરાધના કરવી જોઈએ. આ તિથિની આરાધના કરનાર સુર શેઠની કથા ટૂંકાણમાં કહેવાય છે.
એક વાર બાવીસમા શ્રીનેમનાથ પ્રભુ દ્વારિકા નગરીમાં સેમેસર્યા. તે વખતે કૃષ્ણ મહારાજા પ્રશ્નને વાટીને સભામાં
દિવસે ન તીર્થકર
દિવસે ઉપવા
આપનાર
Page #793
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૪
દેવવંદનમાલા
બેઠા. પ્રભુએ વરાગ્યમય દેશના આપી. દેશના અને કૃષ્ણ પૂછયું કે “હે ભગવન્ ! વર્ષના ૩૬૦ દિવસમાં એ કે ઉત્તમ દિવસ છે કે જેમાં કરેલું થોડું પણ ત્રતાદિ તપ ઘણું ફળ આપે?” જવાબમાં પ્રભુએ જણાવ્યું કે “હે કૃષ્ણ! માગસર સુદ એકાદશીને દિવસ સર્વ પર્વોમાં ઉત્તમ છે, કારણ કે તે દિવસે ત્રણ વીસીના તીર્થકરોના ૧૫૦ કલ્યાણકે આવે છે, તે આ પ્રમાણે-આ ભરત ક્ષેત્રમાં વર્તમાન ચોવીસીમાં આ દિવસે ૧ અઢારમા શ્રી અરનાથ પ્રભુની દીક્ષા થઈ છે, ૨ એકવીસમા નમિનાથને કેવલજ્ઞાન. થયું છે. ૩ ઓગણીસમા શ્રી મલ્લીનાથને જન્મ થયે છે. – તેમની દીક્ષા તથા કેવલજ્ઞાન પણ તેજ દિવસે થયાં છે. એમ ભારતક્ષેત્રમાં આ વીસીમાં પાંચ કલ્યાણક થયાં છે. એ પ્રમાણે કુલ પાંચ ભરત ક્ષેત્રે અને પાંચ અરવતક્ષેત્રમાં પાંચ પાંચ કલ્યાણક થયા હોવાથી પ૦ થયા. આ પ્રમાણે વર્તમાન
વીસીના ૫૦ થયા છે. તે પ્રમાણે અતીત (ગએલી) ચેવીસીમાં ૫૦ થયા છે. અને અનાગત (આવતી) ચોવીસીમાં પણ ૫૦ થશે તેથી કુલ દેઢ કલ્યાણકે આ તિથિએ થયા છે. માટે આ તિથિએ ઉપવાસ કરવાથી પણ દેટસે ઉપવાસનું ફલ મળે છે. પરંતુ આ તપની વિધિ પૂર્વક જેઓ આરાધના કરે છે તેમના ફળનું તે કહેવું જ શું ? આ તપ ૧૧ વર્ષ પૂરો થાય છે. આ દિવસે મુખ્યતાએ મૌન જાળવવાનું હવાથી મૌન એકાદશી કહેવાય છે.
કૃષ્ણ મહારાજે ફરીથી પ્રભુને પૂછયું કે “હે ભગવંત! પૂર્વે કઈ ભાગ્યશાળી જીવે આ પર્વની આરાધના કરી છે?
Page #794
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીની કથા.
૧૪૫
તેમજ આરાધના કરવાથી તેને શું ફળ મળ્યું ? તે કૃપા કરી જણાવે ”
ત્યારે ભગવંતે આ પર્વની આરાધના કરનાર સર શેઠની કથા કહી, તેને સાર આ પ્રમાણે –
ધાતકી ખંડમાં દક્ષિણ ભારતમાં વિજયપુર નામના નગરમાં નરવમાં નામે પરાક્રમી રાજા રાજ્ય કરતે હતે. તેને ચંદ્રાવતી નામે રાણી હતી. તેનગરમાં સૂર નામે મેટે વ્યવહારી (વેપારી) રહેતું હતું. તે ઘણે ધનવાન તથા દેવ ગુરૂને પરમ ભક્ત હતે.
તે શેઠે એક વાર ગુરૂને પૂછયું કે “મારાથી રેજ ધર્મ બની શક્તો નથી, માટે મને એ એક દિવસ કહે કે જે દિવસે કરેલો ધર્મ ઘણા ફળવાળો થાય.” તે વખતે ગુરૂએ તેને મૌન એકાદશીને મહિમા કહ્યો. તે દિવસે વિહાર ઉપવાસ, આઠ પહેરને પૌષધ કર વગેરે વિધિ જણાવી. શેઠે આદર પૂર્વક તે તપ શરૂ કર્યો. અને વિધિ પૂર્વક તે તપની આરાધના કરી. આયુષ્ય પૂર્ણ થયે શેઠ મરણ પામીને આરણ નામના અગિયારમા દેવલોકમાં દેવ થયા.
ત્યાં દેવતાઈ ભેગે ભેગવીને આયુષ્ય પૂર્ણ થયે જંબુદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં સૌથીપુર નગરમાં સમુદ્રદત્ત શેઠની પ્રીતિમતી સ્ત્રીની કુક્ષિામાં પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયે. તે વખતે માતાને વ્રત પાલવાની ઈચ્છા થઈ. તેણીએ પૂર્ણ માસે સુંદર પુત્રને જન્મ આપે. મધ્ય રાતે બાલકના નાલને છેદીને ભૂમિમાં
Page #795
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૬
દેવવંદનમાલા
દાટતાં નિધાન નીકળ્યું. તેનાથી પુત્રને માટે જન્મોત્સવ કર્યો. ગર્ભમાં હતું ત્યારે માતાને વત પાલવાની ઈચ્છા થઈ તેથી તે બાળકનું મુત્રત નામ પાડયું.
પાંચ ધાવ માતાથી લાલન પાલન કરાતો તે સુવત આઠ વર્ષને થયે ત્યારે મેટા ઉત્સવપૂર્વક નિશાળે ભણવા મૂક્યું. ત્યાં તે સઘળી કળાઓ શીખે. અનુક્રમે યુવાવસ્થામાં આવે ત્યારે પિતાએ ૧૧ સુંદર કન્યાઓ પરણાવી. તેમની સાથે વિષય સુખ ભગવતે તે કાળ પસાર કરે છે.
સમુદ્રદત્ત શેઠે પુત્રની યેગ્યતા જોઈને તેને ઘરને ભાર ખે. અને પિતે સામાયિક, પ્રતિકમણાદિ ધર્મ કાર્ય કરવામાં સાવધાન થયા. અને અનશન કરી મરણ પામી દેવલેકમાં ગયા. ત્યાર પછી સુવ્રત શેઠ અગિયાર કોડ ધનના માલિક થયા. તેમાં પણ માનનીય થયા.
એક વખતે તે નગરના ઉદ્યાનમાં શીલસુંદર નામે ચાર જ્ઞાની આચાર્ય પધાર્યા. વનપાલકે વધામણી આપવાથી રાજા પરિવાર સાથે ગુરૂને વાંદવા ગયે. તે વખતે સુવ્રત શેઠ પણ ગુરૂને વાંદવા આવ્યા. આચાર્યશ્રીએ સભા આગળ ધર્મોપદેશ આપે તેમાં મૌન એકાદશીનું માહાસ્ય જણાવ્યું. મન એકાદશીના તપની હકીકત સાંભળી સુવ્રત શેડને તેને વિચાર કરતાં જાતિ સ્મરણ જ્ઞાન ઉપર્યું. તેથી પિતે દેવ ભવના પૂર્વ ભવમાં આ તિથિની આરાધના કરી તેથી દેવ થયે અને ત્યાંથી ઍવી અહીં સુવ્રત શેઠ થયે એમ જાણ્યું. આ પ્રમાણે પિતાને પૂર્વ ભવ જાણુને ઉભા થઈને બે હાથ
Page #796
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીની કથા.
૧૪૭ જેડીને સુવ્રત શેઠે ગુરૂને કહ્યું કે “મારે અંગીકાર કરવા
ગ્ય ધર્મ જણાવે.” તે વખતે ગુરૂએ પણ સભા સમક્ષ સુવ્રત શેઠને પૂર્વ ભવ કહ્યો, પછી કહ્યું કે તમે પૂર્વભવમાં મૌન એકાદશીનું તપ કર્યું તેથી આ ભવમાં આવી અદ્ધિ પામ્યા છે. અને હવે પણ તેજ તપ કરે જેથી મોક્ષનાં સુખ પણ મળશે.
શેઠે પણ ભાવ પૂર્વક કુટુંબ સહિત મોન એકાદશીનું વ્રત ગ્રહણ કર્યું. મૌન અગિઆરસને દિવસે શેઠ ઉપવાસમાં મૌન રહે છે એવું જાણવાથી ચેર લેક તે દિવસે શેઠને ઘેર ચેરી કરવા આવ્યા. ચેરેને જેવા છતાં શેઠ તે મૌન જ રહ્યા અને ધર્મ ધ્યાનમાં નિશ્ચલ રહ્યા. ચારે ધન લઈને ચાલવા લાગ્યા. પરંતુ શાસન દેવીએ એને થંભાવી દીધા, તેથી તેઓ ત્યાંથી ખસી શક્યા નહિ.
સવારે શેઠ કુટુંબ સાથે ધર્મશાલાએ જઈ ગુરૂને વાંદીને પિસહ પારીને જ્ઞાનની પૂજા કરી ઘેર આવ્યા. ચેરેને તેવી જ અવસ્થામાં ઉભેલા જોયા. પરંપરાએ આ વાત રાજા પાસે ગઈ. રાજાએ ચેરેને પકડવા સુભટોને મોકલ્યા. રાજા સુભટને ન મારે એ ચેરે ઉપર શેઠને દયા ભાવ થવાથી સુભટો પણ શેઠના તપના પ્રભાવે થંભી ગયા. આ વાત જાણીને રાજા પોતે ત્યાં આવ્યો. શેઠે રાજાને આદર સત્કાર કર્યો. શેઠે રાજાને નમીને શેરોને અભયદાન અપાવ્યું, શેઠની ઈચ્છા જાણી શાસન દેવે ચે તથા સુભટેને મુક્ત ક્ય. સર્વે સ્વસ્થાને ગયા. આથી જૈન શાસનને મહિમા વચ્ચે.
Page #797
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૮
દેવવંદનમાલા
એક વાર મૌન એકાદશીને દિવસે નગરમાં આગ લાગી. તે આગ ફેલાતી ફેલાતી શેઠ પિસહમાં રહયા છે, ત્યાં સુધી આવી પહોંચી. લેકેએ શેઠને ઘરમાંથી નીકળી જવાનું કહ્યું. પરંતુ શેઠ તે કુટુંબ સહિત કાઉસગ્ગ ધ્યાનમાં રહ્યા. શેઠના ધર્મના પ્રભાવથી તેમનાં ઘર, હાટ, વખારે પૌષધશાલા વગેરે સઘળું બચી ગયું, તે સિવાય બધું નગર બળી ગયું.
પ્રભાતે શેઠની સઘળી સંપત્તિ બચી ગએલી જોઈને સર્વ લેકે આશ્ચર્ય પામ્યા, શેઠની ધર્મશ્રદ્ધાનાં વખાણ કરવા લાગ્યા. આ વાત જાણીને રાજા પણ મંત્રી સામતાદિ પરિવાર સાથે શેઠને ત્યાં આવ્યું. તે પણ શેઠની સર્વ સંપત્તિ અખંડ રહેલી જોઈને આશ્ચર્ય પામ્ય. સર્વેએ જૈન ધર્મના વખાણ કર્યા. અને આજે જૈન ધર્મને પ્રભાવ નજરે જે એમ બેલવા લાગ્યા. શેઠે પણ તપ પૂરે થયે ત્યારે તપનું મોટું ઉજમણું કર્યું. બીજા પણ ધર્મનાં અનેક કાર્યો કર્યા.
શેઠને અનેક પુત્ર પુત્રીને પરિવાર હતું તે બધાને પરણાવ્યા. પછી વૃદ્ધ ઉંમરે પહોંચેલા શેઠે વિચાર કર્યો કે હવે મારે ગુરૂ પાસે ચારિત્ર લઈ જન્મ સફળ કરે જઈએ. પુણ્યગે ચાર જ્ઞાની ગુણસુંદર નામે આચાર્ય ત્યાં પધાર્યા. શેઠે મોટા પુત્રને ઘર સેંપીને તેમની પાસે દીક્ષા લીધી. તે વખતે ઘણું દ્રવ્ય વાપર્યું. શેઠની ૧૧ સ્ત્રીઓએ પણ તેમની સાથે દીક્ષા લીધી.
Page #798
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીની કથા.
૧૪૯
એક વાર મૌન એકાદશીના દિવસે સુન્નત સાધુ કાઉસગ્ગ ધ્યાનમાં રહયા છે તે વખતે મિથ્યાત્વી દેવે તેમની પરીક્ષા કરી. તેમાં દેવે અન્ય સાધુના શરીરમાં પ્રવેશ કરી સુત્રત સાધુને આઘા માર્યાં. તે વખતે સુવ્રત સાધુ કોપ નહિ કરતાં ક્ષમા પૂર્વક વિચારણા કરે છે. વિચારણામાં શુકલ ધ્યાનમાં ઘાતી કર્મો ક્ષય કરી કેવલ જ્ઞાન પામ્યા. દેવાએ માટો ઉત્સવ કર્યો.
ત્યાર પછી સુન્નત કેવલી અનેક જીવાને ધર્મ પમાડી ઘણાં વર્ષો કેવલ પર્યાય પાળી છેવટે અનશન કરી મેાક્ષે ગયા. ખીજા પણ ઘણાં જીવા આ તપનું આરાધન કરી અનેક ઋદ્ધિ પામી મેાક્ષે ગયા છે.
આ પ્રમાણે શ્રી નેમનાથ ભગવાને કૃષ્ણ વાસુદેવને મૌન એકાદશીના મહિમા કહ્યો. તે સાંભળી કૃષ્ણ વાસુદેવ પણુ ધમ કાર્થીમાં ઉદ્યમી થયા અને તીર્થંકર નામ કર્મ આંધ્યુ.
કથાના વાંચનાર ભવ્ય જીવા પણ કથા વાંચી આ તપના આરાધક અનેા.
Page #799
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૦
શ્રી માન એકાદશીનુ ઢાઢઞા કલ્યાણુકનું ગણુણું.
(૧) જંબૂદ્રીપે ભરતે અતીત ચાવીશી. ૪ શ્રી મહાયશ:સર્વજ્ઞાય નમ: ૧ ૬ શ્રી સર્વાનુભૂતિઅ ંતે નમ: ૨ ૬ શ્રી સર્વાનુભૂતિનાથાય નમ: ૩ ૬ શ્રી સર્વાનુભૂતિ સજ્ઞાય નમ: ૪ ૭ શ્રી શ્રીધરનાથાય નમઃ ૫
(૨) જમૃદ્ધીપે ભરતે વર્તમાન ચાવીશી. ૨૧ શ્રી નમિનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૬ ૧૯ શ્રી મન્નિનાથ અતે નમ: ૭ ૧૯ શ્રી મલ્લિનાથનાથાય નમ: ૮ ૧૯ શ્રી મલ્લિનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૯ ૧૮ શ્રી અરનાથનાથાય નમ: ૧૦
દેવવ ક્રેનમાલા
(૩) જ બુઢીપે ભરતે અનાગત ચોવીશો. ૪ શ્રી સ્વય’પ્રભસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૧ ૬ શ્રી દેવશ્રુતઅંતે નમ: ૧૨ ૬ શ્રી દેવશ્રુતનાથાય નમ: ૧૩
Page #800
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીનું ગણુણું
૧૫૧
૬ શ્રી દેવકૃતસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૪
૭ શ્રી ઉદયનાથનાથાય નમ: ૧૫ (૪) ધાતકીખડે પૂર્વ ભારતે અતીત ચોવીશી.
૪ શ્રી અકલસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૬ ૬ શ્રી શુભંકરનાથ અર્હતે નમ: ૧૭ ૬ શ્રી શુભંકરનાથનાથાય નમ: ૧૮ ૬ શ્રી શુભંકરનાથસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૯ ૭ શ્રી સતનાથનાથાય નમઃ ૨૦ (૫) ધાતકી ખંડે પૂર્વ ભારતે વર્તમાન ચોવીશી. ૨૧ શ્રી બ્રહ્મદ્રનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૨૧ ૧૯ શ્રી ગુણનાથ અર્હતે નમઃ ૨૨ ૧૯ શ્રી ગુણનાથનાથાય નમઃ ૨૩ ૧૯ શ્રી ગુણનાથ સર્વજ્ઞાય નમ: ૨૪ ૧૮ શ્રી ગાંગિકનાથનાથાય નમ: ૨૫ (૬) ધાતકી ખડે પૂર્વ ભારતે અનાગત ચોવીશી.
૪ શ્રી સાંપ્રત સર્વજ્ઞાય નમ: ૨૬ ૬ શ્રી મુનિનાથ અર્હતે નમ: ૨૭ - ૬ શ્રી મુનિનાથનાથાય નમઃ૨૮
Page #801
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫ર
દેવવંદનમાલ
૬ શ્રી મુનિનાથસર્વજ્ઞાય નમ: ર૯
૭ શ્રી વિશિષ્ટનાથનાથાય નમ: ૩૦ (૭) પુષ્કરવરદ્વીપે પૂર્વ ભારતે અતીત વીશી.
૪ શ્રી સુમૃદુનાથસર્વજ્ઞાય નમ: ૩૧ ૬ શ્રી વ્યક્તિનાથ અર્હતે નમ: ૩૨ ૬ શ્રી વ્યક્તિનાથનાથાય નમ: ૩૩ ૬ શ્રી વ્યક્તનાથસવ જ્ઞાય નમ: ૩૪
૭ શ્રી કલાશતનાથાય નમ: ૩૫ (૮) પુષ્કરદ્વીપે પૂર્વભરતે વર્તમાન ચોવીશી: ૨૧ શ્રી અરણ્યવાસસર્વજ્ઞાય નમ: ૩૬ ૧૯ શ્રી યોગનાથ અર્હતે નમ: ૩૭ ૧૯ શ્રી યોગનાથનાથાય નમ: ૩૮ ૧૯ શ્રી યોગનાથ સર્વજ્ઞાય નમ: ૩૯ ૧૮ શ્રી યોગનાથનાથાય નમ: ૪૦ (૯) પુષ્કરવીપે પૂર્વ ભારતે અનાગત વીશી.
૪ શ્રી પરમસર્વજ્ઞાય નમઃ ૪૧ - ૬ શ્રી શુદ્ધાર્તિનાથ અર્હતે નમઃ ૪૨ ૬ શ્રી શુદ્ધાર્તિનાથનાથાય નમઃ ૪૩
Page #802
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીનું ગણણું
૬ શ્રી શુદ્ધાર્તિનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૪૪
૭ શ્રી નિકેશનાથનાથાય નમઃ ૪૫ (૧૦) ધાતકીખડે પશ્ચિમ ભરતે અતીત ચોવીશી.
૪ શ્રી સર્વાર્થ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૪૬ ૬ શ્રી હરિભદ્રઅહંતે નમઃ ૪૭ ૬ શ્રી હરિભદ્રનાથાય નમઃ ૪૮ ૬ શ્રી હરિભદ્રસર્વજ્ઞાય નમઃ ૪૯
૭ શ્રી મગધાધિપનાથાય નમઃ ૫૦ (૧૧) ધાતકીખંડે પશ્ચિમ ભરતે વર્તમાન ચોવીશી.
૨૧ શ્રી પ્રયછસર્વજ્ઞાય નમઃ ૫૧ ૧૯ શ્રી અક્ષભનાથ અર્હતે નમઃ પર ૧૯ શ્રી અક્ષભનાથનાથાય નમઃ ૫૩ ૧૯ શ્રી અક્ષોભનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૫૪
૧૮ શ્રી મલયસિંહનાથાય નમઃ ૫૫ (૧૨) ધાતકીખડે પશ્ચિમ ભરતે અનાગત વીશી.
૪ શ્રી દિનરૂફસર્વજ્ઞાય નમઃ ૫૬ ૬ શ્રી ઘનદનાથ અર્હતે નમ: ૫૭. ૬ શ્રી ઘનદનાથનાશાય નમઃ ૫૮
Page #803
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૪
દેવવંદનમાલા
૬ શ્રી ધનદનાથ સર્વજ્ઞાય નમ: ૫૯
૭ શ્રી પિષધનાથનાથાય નમ: ૬૦ (૧૩) પુષ્કરવરકીપે પશ્ચિમ ભારતે અતીત ચોવીશી.
૪ શ્રી પ્રલંબસર્વજ્ઞાય નમ: ૬૧ ૬ શ્રી ચારિત્ર નિધિ અહંતે નમ: ૬૨ ૬ શ્રી ચારિત્ર નિધિનાથાય નમઃ ૬૩ ૬ શ્રી ચારિત્ર નિધિ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૬૪
૭ શ્રી પ્રશમરાજિતનાથાય નમ: ૬૫ (૧) પુષ્કરવરકીપે પશ્ચિમ ભરતે વર્તમાન ચોવીશી.
૨૧ શ્રી સ્વામિસર્વજ્ઞાય નમ: ૬૬ ૧૯ શ્રી વિપરીતનાથ અર્હતે નમ: ૬૭ ૧૯ શ્રી વિપરીતનાથનાથાય નમ: ૬૮ ૧૯ શ્રી વિપરીતનાથ સર્વજ્ઞાય નમ: ૬૯ ૧૮ શ્રી પ્રસાદનાથનાથાય નમ: ૭૦ (૧૫) પુષ્કરવરદ્વીપે પશ્ચિમ ભારતે અનાગત વીશી.
૪ શ્રી અઘટિતનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૭૧ ૬ શ્રી ભ્રમણેન્દ્રનાથ અર્હતે નમ: ૭૨ ૬ શ્રી ભ્રમણન્દ્રનાથનાથાય નમઃ ૭૩
Page #804
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન એકાદશીનું ગણુણું
૧૫૧
૬ શ્રી ભ્રમણેન્દ્રનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૭૪
૭ શ્રી કષભચંદ્રનાથાય નમ: ૭૫ ૬) જંબુદ્વીપે ઐરાવતે અતીત ચાવીશી.
૪ શ્રી દયાંતસર્વજ્ઞાય નમઃ ૭૬ ૬ શ્રી અભિનંદનનાથ અર્હતે નમ: ૭૭ ૬ શ્રી અભિનંદનનાથનાથાય નમ: ૭૮ ૬ શ્રી આભનંદનનાથ સર્વજ્ઞાય નમ: ૭૯ ૭ શ્રી રત્નશનાથનાથાય નમઃ ૮૦ ) જંબુદ્વીપે એરક્ત વર્તમાન ચોવીશી. ૨૧ શ્રી શ્યામકેષ્ટ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૮૧ ૧૯ શ્રી મરૂદેવનાથ અર્હતે નમઃ ૮૨ ૧૯ શ્રી મરૂદેવનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૮૩ ૧૯ શ્રી મરૂદેવનાથનાથાય નમઃ ૮૪ ૧૮ શ્રી અતિપાર્શ્વનાથનાથાય નમઃ ૮૫ ૮) જંબુદ્વીપે અરવતે અનાગત ચાવીથી. ૪ શ્રી નંદિષેણસર્વજ્ઞાય નમ: ૮૬ ૬ શ્રી વ્રતધરનાથઅહંતે નમઃ ૮૭ ૬ શ્રી વ્રતધરનાથનાથાય નમઃ ૮૮
Page #805
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૬
દેવવંદનમાલા
૬ શ્રી વ્રતધરનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૮૯
૭ શ્રી નિર્વાણુનાથનાથાય નમઃ ૯૦ (૧૯) ધાતકીખડે પૂર્વ ઐરાવતે અતીત ચોવીશી.
૪ શ્રી સોંદર્યસર્વજ્ઞાય નમઃ ૯૧ ૬ શ્રી ત્રિવિક્રમનાથઅહંતે નમ: ૯૨
૬ શ્રી ત્રિવિક્રમનાથનાથાય નમ: ૯૩ - ૬ શ્રી ત્રિવિક્રમનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૯૪
૭ શ્રી નરસિંહનાથનાથાય નમ: ૫ (૨૦) ધાતકીખડે પૂર્વ અરવતે વર્તમાન ચેવશી.
૨૧ શ્રી બેમંત સર્વજ્ઞાય નમઃ ૯૬ ૧૯ શ્રી સંતષિતનાથ અર્હતે નમઃ ૯૭ ૧૯ શ્રી સતષિતનાથનાથાય નમ: ૯૮ ૧૯ શ્રી સંતષિતનાથસવજ્ઞાય નમ: ૯૯
૧૮ શ્રી કામનાથનાથાય નમઃ ૧૦૦ . (૨૧) ધાતકીખંડ પૂર્વ અરવતે અતીત વીશી.
૪ શ્રી મુનિનાથસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૦૧ ૬ શ્રી ચંદ્રદાહઅહંતે નમ: ૧૦૨ ૬ શ્રી ચંદ્રદાહનાથાય નમ: ૧૦૩
Page #806
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૉન એકાદશીનુ ગણુણુ
૬ શ્રી ચંદ્રદાહસજ્ઞાય નમઃ ૧૦૪ ૭ શ્રી દિલાદિત્યનાથાય નમઃ ૧૦૫ (૨૨) પુષ્કરાષે પૂર્વ ઐરવતે અતીત ચાવીશી. ૪ શ્રી અષ્ટાહિકસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૦૬ ૬ શ્રી વિષ્ણુનાથ અંતે નમ: ૧૦૭ ૬ શ્રી વિદ્નાથનાથાય નમ: ૧૦૮ ૬ શ્રી વણિનાથસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૦૯ ૭ શ્રી ઉદયજ્ઞાનનાથાય નમઃ ૧૧૦ (૨૩) પુષ્કરાષૅ પૂર્વી એરવતે વમાન ચાવીશી. ૨૧ શ્રી તમાકંદસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૧૧ ૧૯ શ્રી સાયકાક્ષઅહંતે નમઃ ૧૧૨ ૧૯ શ્રી સાયક્રાક્ષનાથાય નમઃ ૧૧૩ ૧૯ શ્રી સાયકાક્ષસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૧૪ ૧૮ શ્રી ક્ષેમતનાથનાથાય નમઃ ૧૧૫ (૨૪) પુષ્કરાષે પૂર્વ ઐરવતે અનાગત ચાવીશી. ૪ શ્રી નિર્વાણિકસ જ્ઞાય નમઃ ૧૧૬ ૬ શ્રી વિરાજઅહંતે નમઃ ૧૧૭ ૬ શ્રી રવિરાજનાથાય નમઃ ૧૧૮
૧૫
Page #807
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૮
દેવવંદનમાલા
૬ શ્રી રવિરાજ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૧૯
૭ શ્રી પ્રથમનાથનાથાય નમઃ ૧૨૦ (૨૫) ધાતકીખડે પશ્ચિમ એરવતે અતીત વીશી.
૪ શ્રી પુરૂરવાસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૨૧ ૬ શ્રી અવબોધઅહત નમઃ ૧૨૨ ૬ શ્રી અવધનાથાય નમઃ ૧૨૩ ૬ શ્રી અવબોધસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૨૪
૭ શ્રી વિક્રમેંદ્રનાથાય નમઃ ૧૨૫ (૨૬) ધાતકીખડે પશ્ચિમ ઐરાવતે વર્તમાન ચોવીશી.
૨૧ શ્રી સુશાંતિસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૨૬ ૧૯ શ્રી હરદેવઅહંતે નમ: ૧૨૭ ૧૯ શ્રી હરદેવનાથાય નમ: ૧૨૮ ૧૯ શ્રી હરદેવસર્વ જ્ઞાય નમ: ૧૨૯
૧૮ શ્રી નંદિકેશનાથાય નમ: ૧૩૦ (ર૭) ધાતકીખંડે પશ્ચિમ ઐરવતે અનાગત ચોવીશી.
૪ શ્રી મહામૃગેંદ્રસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૩૧ ૬ શ્રી અશેચિતનાથાય નમ: ૧૩૨ ૬ શ્રી અશેચિસતર્વજ્ઞાય નમ: ૧૩૩
Page #808
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીનું ગણુણું
૬ શ્રી અશોચિત સર્વજ્ઞાય નમ: ૧૩૪
૭ શ્રી ધર્મેન્દ્રનાથનાથાય નમ: ૧૩૫ (૨૮) પુષ્કરવર દ્વીપે પશ્ચિમ એરવતે અતીત ચવીશી.
૪ શ્રી અશ્વવંદસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૩૬ ૬ શ્રી કુટિલઅર્વતે નમઃ ૧૩૭ ૬ શ્રી કુટિલકનાથાય નમઃ ૧૩૮ ૬ શ્રી કુટિલસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૩૯
૭ શ્રી વર્ધ્વમાનનાથાય નમઃ ૧૪૦ (ર૯) પુષ્કરવરદ્વીપે પશ્ચિમ ઐરવતે વર્તમાન ચોવીશી.
૨૧ શ્રી નંદિકેશસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૪૧ ૧૯ શ્રી ધર્મચંદ્રઅહંતે નમઃ ૧૪૨ ૧૯ શ્રી ધર્મચંદ્રનાથાય નમઃ ૧૪૩
૯ શ્રી ધર્મચંદ્રસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૪૪ ૧૮ શ્રી વિવેકનાથનાથાય નમઃ ૧૪૫ ૩૦)પુષ્કરવરદ્વીપે પશ્ચિમ એરવતે અનાગત ચોવીશી.
૪ શ્રી કલાપસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૪૬ ૬ શ્રી વિશોમનાથ અર્હતે નમઃ ૧૪૭ ૬ શ્રી વિશોમનાથનાથાય નમઃ ૧૪૮ ૬ શ્રી વિશે મનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૪૯ ૭ શ્રી અરણ્યનાથનાથાય નમ: ૧૫૦
Page #809
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
પંડિત શ્રી રૂપવિજ્યજી વિરચિત મન એકાદશીનાં દેવવંદન.
પ્રથમ દેવવંદન જોડો. સ્થાપનાચાર્ય આગળ અથવા નવકાર પંચિંદિય વડે પુસ્તકની સ્થાપના સ્થાપીને પ્રથમ ઈરિયાવહી, તસ્ય ઉત્તરી અન્નત્થ૦ કહી એક લેગસ્સને કાઉસગ્ગ કરે અને ન આવડે તે ચાર નવકારનો કાઉસગ્ગ કરી પારી પ્રગટ લેગસ્ટ કહી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ, કહી યોગમુદ્રાએ બેસી નીચે પ્રમાણે ચૈિત્યવંદન કરવું.
પ્રથમ ચિત્યવંદન. નગરગજપુરે પુરંદરપુર–શૈભયા અતિજિત્વરે, ગજવાજિરથવરકોટિકલિત, ઇંદિરાભૂતમંદિર; નરનાથબત્રીસસસસેવિતચરણપંકજસુખકરે સુરઅસુરવ્યતરનાથપૂજિત-નમે શ્રીઅરજિનવરં. ૬ અપ્સરા સમરૂપઅદૂભુત-કલાવનગુણુભરી, એક લાખ બાણુ સહસ ઉપર, સોહિયે અંતેઉરી; ચોરાશી લખ ગજ વાજી ચંદન, કટિ છનૂ ભટવરં–સુર અ૦
Page #810
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીના દેવવંદન–પં. રૂપવિજયજીકૃત
૧૬૧
સગ પશૃિંદી સગ એગિંદી, ચઉદ રત્નશું શોભિતં; નવ નિધાનાધિપતિ નાકી', ભક્તિભાવભૂતૈિર્નતં; કોટિ છબૂ ગ્રામનાયક, સકલશત્રુવિજિત્વરં–સુર અ. સહસ અષ્ટોત્તર સુલંછન–લક્ષિત કનકચ્છવિં, ચિહનનંદાવર્તશેભિત, સ્વપ્રભાનિર્જિતરવિં; ચક્રી સપ્તમ ભક્તભેગી, અષ્ટાદશમ જિનવરં–સુર અ૦ લોકાંતિકામરબંધિત જિન, ત્યક્તરાજ્યમાભરે; મૃગશિર એકાદશી શુકલપક્ષે, ગ્રહિતસંયમ સુખકરં; અરનાથ પ્રભુપદ પદ્મસેવન, શુદ્ધરૂપ સુખાકર—સુર અ
પછી પંકિંચિત્ર નમુઘૃણું અને જયવીયરાય અર્ધા કહી પછી ખમાસમણ દેઈને બીજું ચિત્યવંદન કહેવું તે આ પ્રમાણે–
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. રાય સુદર્શન કુલ નભે, નૂતન દિનમણિરૂપ; દેવી માતા જનમિયો, નમે સુરાસુર ભૂપ. * ૧ દેવ. ૨ સૂર્ય.
Page #811
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૨
દેવવંદનમાલા
=
કુમર રાજય ચક્રીપણે, ભોગવી ભોગ ઉદાર; ત્રેસઠ સહસ વરષા પછી, લીયે પ્રભુ સંયમભાર. ૨
સહસ પુરૂષ સાથે લીયે, સંયમ શ્રીજિનરાય: તસ પદ પત્ર નમ્યા થકી, શુદ્ધ રૂપ નિજ થાય.
પછી જંકિંચિ૦ નમુત્થણું અરિહંત ચેઈઆણં, અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ કરી પારી થાય એક કહેવી. પછી લેગસ્સ સલેએ અરિહંત, અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરે. પછી મારી બીજી ય કહેવી. પછી પુખરવર૦ સુઅસ ભગવઓ કરેમિ કાઉસગ્ગ વંદણ વત્તિઓએ અન્નથઇ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી ત્રીજી થાય કહેવી. પછી સિદ્ધાણં બુધ્ધાણં વેયાવચાગરણું૦ અન્નત્ય કહી ચોથી થેય કહેવી. તે થે આ પ્રમાણે
શ્રી અરજિનની થાય.
શ્રી અરનાથ જિનેશ્વર, ચક્રી સપ્તમ સોહે કનક વરણ છબી જેહની, ત્રિભુવન મન મોહે; ભાગ કરમનો ક્ષય કરી, જિન દીક્ષા લીધી; મન:પર્યવ નાણી થયા, કરી યોગની સિદ્ધિ. ૧
Page #812
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીના દેવવંદન-૫૦ રૂપવિથજીકૃત ૧૬૩ મામશિર શુદિ એકાદશી, અર દીક્ષા લીધી; મલ્લિ જનમ વ્રત કેવલી, નમી કેવલ બદ્ધિ; દશ ક્ષેત્રે ત્રણ કાલનાં, પંચ પંચ કલ્યાણ; તિણે એ તિથિ આરાધતાં, લહીએ શિવપુર ઠાણુ. ૨ અંગ ઈગ્યાર આરાધવા, વલી બાર ઉપાંગ; ભૂલ સૂત્ર ચારે ભલા, ષ છેદ સુચંગ; દશ પન્ના દીપતા, નંદી અનુયોગદ્વાર; આગમ એહ આરાધતાં, લહે ભવ જલ પાર. ૩ જિનપદ સેવા નિત્ય કરે, સમકિત શુચિકારી; જયેશ જક્ષ સહામણ, દેવી ધારણી સારી; પ્રભુ પદ પની સેવના, કરે જે નરનારી; ચિદાનંદ નિજ રૂપને, લહે તે નિરધારી.
પછી બેસી નમુત્થણું કહી અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થવ કહી એક નવકારનો કાઉસગ્ગ કરી પારી નમે કહી બીજા છેડાની પ્રથમ થાય કહેવી. ત્યાર પછી લેન્ગસ્ટ સવલોએ અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી બીજા છેડાની બીજી ય કહેવી. પછી પુખરવરદી, સુઅસ્સે ભગવઓ૦ અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારનો કાઉસગ્ગ કરી મારી ત્રીજી થાય કહેવી. પછી સિદ્ધાણું, વેયાવચ્ચ૦ અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારનો કાઉસગ્ગ કરી
Page #813
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૪
દેવવંદનમાલા
પારી ચેથી થેય કહેવી. એ રીતે ચારે ય કહેવી. તે થે નીચે પ્રમાણે –
- શ્રી અરજિનની થો. શ્રી અરજિન ધ્યાવો, પુણ્યના થોક પાવો; સવિ દુરિત ગરમાવો, ચિત્ત પ્રભુ ધ્યાન લાવે; મદ મદન વિરાવ, ભાવના શુદ્ધ ભાવે; જિનવર ગુણ ગાવે, જિમ લહે મેક્ષ ઠા. ૧ સવિ જિન સુખકારી, ક્ષય કરી મોહ ભારી; કેવલ શુચિ ધારી, માન માયા નિવારી; થયા જગ ઉપગારી, ક્રોધ દ્વાપહારી; શુચિ ગુણ ગણધારી, જે વર્યા સિદ્ધિ નારી. . કર નવ તત્ત્વ વખાણી, સપ્તભંગી પ્રમાણી; સગ નયથી મિલાણી, ચાર અને ખાણી: જિનવરની વાણી, જે સુણે ભવ્ય પ્રાણી; તિણે કરી અઘહાણી, જઈ વરે સિદ્ધિ રાણી. ૩ સમકિતિ નરનારી, તેહની ભક્તિકારી; ઘારણ સુરી સારી, વિદ્મના થોક હારી; પ્રભુ આણુ કારી, લચ્છી લીલા વિહારી; સંઘ દુરિત નિવારી, હે આણંદ કારી.
૧. પાપને નાશ,
Page #814
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીના દેવવંદન–પં. રૂપવિજયજીકૃત ૧૬૫
પછી નમુત્થણું કહી જાવંતિ ચેઈઆઈ. કહી જાવંત કેવિ સાહુ કહી પછી નમેહં કહી સ્તવન કહેવું. તે આ પ્રમાણે – શ્રી અરજિન દીક્ષા કલ્યાણક સ્તવન.
ફતેમના ગીતની દેશી. જગપતિ શ્રી અરજિન જશદીશ, હસ્તિાનાગપુર રાજી; જગપતિ રાય સુદર્શનનંદ, મહિમા મહી માંહે ગાજી. જગપતિ કંચન વરણ શરીર, કામિત પુરણ સુરતરૂ; જગપતિ લંછન નંદાવર્ત, ત્રણ ભુવન મંગલ કરૂ.૨ જગપતિ ષટ ખંડ ભરત અખંડ, ચક્રવર્તીની સંપદા જગપતિ સહસ બત્રીસ ભૂપાલ, સેવિત ચરણ કમલ સદા. જગપતિ હે સુંદર વાન, ચઉસઠ સહસ અંતેહરી; જગપતિ ભેગવી ભેગ રસાલ,
ગદશા ચિત્તમાં ધરી. જગપતિ સહસ પુરૂષસંધાત, મૃગશિર શુદિ એકાદશી જગપતિ સંયમ લીયે પ્રભુ ધીર, ત્રિકરણ થાગે ઉલસી.
Page #815
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૬
દેવવંદનમાલા
જગપતિ ચોસઠસુરપતિતામ,ભક્તિ કરે ચિત્તગહગાહી જગપતિ નાચે સુરવધુ કોડી, અંગ મેડી આગલ રહી. જગપતિ વાજે નવ નવછંદ, દેવ વાજિંત્ર સેહામણા સુરપતિ દેવદુષ્ય ઠવે બંધ, પુષ્પવૃષ્ટિ કરે સુર ઘણું. જગપતિ ધન્યવેલાઘડી તેહ, ધન્ય તે સુરનર ખેચરા; જગપતિ જેણે કલ્યાણક દીઠ, ધન્ય જનમ તે ભવ તર્યા. જગપતિ પ્રભુપદ પદ્મની સેવ, ત્રિકરણ શુદ્ધ જે કરે, જગપતિ કરીય કરમને અંત, શુદ્ધ રૂપ નિજ તે વરે.
પછી જ્યવયરાય અર્ધા કહીને ખમાસમણ દઈ ચિત્યવંદનને આદેશ માગી ત્રીજું ચિત્યવંદન કહેવું તે આ પ્રમાણે
તૃતીય ચૈત્યવંદન. અવધિજ્ઞાને આભેગીને, નિજ દીક્ષા કાલ; દાન સંવછરી જિન દીયે, મનોવાંછિત તતકાલ ૧ ધન કણ કંચન કામિની, રાજ ઋદ્ધિ ભંડાર છડી સંયમ આદરે, સહસ પુરૂષ પરિવાર. ૨
Page #816
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીના દેવવંદન–પં. રૂપવિજયજીકૃત
૧૬૭
મૃગશિર શુદિ એકાદશી એ, સંયમ લીયે મહારાજ; તસ પદ પવા સેવન થકી, સીઝે સઘલાં કાજ. ૩
પછી અંકિંચિત્ર કહી નમુશ્કેણું કહીને, જયવીયરાય સંપૂર્ણ કહેવા. ઈતિ પ્રથમ દેવવંદન જોડે.
દેવવંદનને બીજે છેડે. વિધિ-પ્રથમના જેડાની માફક જ હવે પછીના સઘળા જેડાની વિધિ જાણવી.
પ્રથમ ચૈત્યવંદન. જય જય મલ્લિ જિણુંદ ચંદ, ગુણ કંદ અમંદ; નમે સુરાસુર ચંદ, તિમ ભૂપતિ વંદ. કસમગહ શવ્યા કસુમ, કસુમાભરણુ સહાય; જનની કુખે જબ જિનહુતા, મલ્લિ નામતિણે ઠાય. ૨ કુંભ નરેશ્વર કુલતિલ એ, મલ્લિનાથ જિનરાજ; તસ પદ પદ્મ નમ્યા થકી, સીઝે સઘલાં કાજ. ૩
દ્વિતીય ચૅયવંદન. નીલ વરણુ દુ:ખ હરણ, શરણુ શરણાગત વત્સલ; નિરૂપમ રૂપ નિધાન સુજસ, ગંગાજલ નિરમલ. ૧ સુગુણ સુરાસુર કેડિ, દોડી નિત્ય સેવા સારે; ભકિત જુતિ નિત્યમેવ, કરી નિજ જન્મ સુધારે. ૨
Page #817
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૮
દેવવંદનમાલા
બાલપણે જિનરાજને એ, સવિ મલી હલરાવે; જિન મુખ પદ્મ નિહાલીને, બહુ આણંદ પાવે. ૩
થયાને પ્રથમ જોડે. સુણ સુણ રે સાહેલી, ઉઠી સહુથી પહેલી; કરી સ્નાન વહેલી, જિમ વધે પુણ્ય વેલી; તજી મોહની પલ્લી, ખંડ કરી કામવલ્લી; કરી ભકિત સુભલી, પૂજી જિનદેવ મલ્લી. સવિ જિન સુખકારી, મોહનિદ્રા નિવારી; ભવિજન નિતારી, વાણી સ્યાદ્વાદધારી; નિર્મલ ગુણધારી, દૈત મિથ્યાત ગારી; નમિએ નર નારી, પાપ સંતાપ છારી. મૃગશિર અજુઆલી, સર્વ તિથિમાં રસાલી; એકાદશી પાલી, પાપની શ્રેણિ ગાલી; આગમમાં રસાલી, તિથિ કહી તે સંભાલી; શિવવધૂ લટકાળી. પરણશે દેઈ તાલી. વરૂટયા દેવી, ભક્તિ હિયડે ઘરેવી; જિન ભકિત કરેવી, તેહનાં દુઃખ હરેવી; મમ મહિર કરેવી, લચ્છી લીલા વરેવી; કવિ રૂપ કહેવી, દેજે સુખ નિત્યમેવી.
Page #818
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીના દેવવંદન-૫૦ રૂપવિજયજીકૃત ૧૬૯
થાને બીજે છેડે. મિથિલાપુરી જાણી, સ્વર્ગ નગરી સમાણુ કુંભ નૃપ ગુણખાણ, તેજથી વજાપા; પ્રભાવતી રાણી, દેવનારી સમાણી તસ કુબ વખાણી, જમ્યા જિહાં મહિલ નાણી. ૧ દિશિકુમરી આવે, જન્મ કરણ ઠરાવે; જિનના ગુણ ગાવે, ભાવના ચિત્ત ભાવે; જન્મોત્સવ દાવે, ઇંદ્ર સુર શૈલ ઠાવે; હરિ જિન ગૃહ આવે, લેઈ પ્રભુ મેરૂ જોવે. અચુત સુર રાજા, સ્નાત્ર કરે ભકિત ભાજા; નિજ નિજ સ્થિતિ ભાજા, પૂજે જિન ભક્તિ તાજા; નિજ ચઢત દિવાજા, સૂત્રમર્યાદ ભાજા, સમકિત કરી સાજા, ભગવે સુખ માજા. સુરવધુ મલી રંગે, ગાય ગુણ બહુ ઉમંગે; જિન લઈ ઉછરંગે, ગોદે થાપે ઉમંગે; જિનપતિને સંગે, ભકિતરંગ પ્રસંગે; સંધ ભકિત તરંગે, પામે લચ્છી અભંગે.
Page #819
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૦
દેવવંદનમાલા
શ્રી મલિજિન જન્મ કલ્યાણક સ્તવન, મારો પીયુડ પર ઘર જાય, સખી શું કહીએ રે,
કિમ એકલડાં રહેવાય, વિયેગે મરીએ રેએ દેશી. મિથિલા તે નયરી દીપતી રે, કુંભ નૃપતિ કુલહંસા મલ્લિ જિણુંદ સોહામણે રે, સયલદેવ અવતંસ. ૧ સખી સુણ કહિયે રે, મહારે જિનજી મોહનવેલી; હિયડે વહિયે રે–એ આંકણી. છપ્પન દિશી કુમરી મલી રે, કરતી જન્મનાં કાજ; હે જાલી હરખે કરી રે, હુલાવે જિનરાજ. સખી. મહારો૦ ૨ વીણ વજાવે વાલહી રે, લળી લળી જિનગુણ ગાય; ચિરંજી એ બાલુડો રે, જિમ કંચનગિરિ રાય. સખી. મહારો૦ ૩ કેઈ કરમાં વીંજણ ગ્રહી રે, વીજે હરખે વાય; ચતુરા ચામર ઢાલતી રે, સુરવધુ મન મલકાય. સખી. મહાર. ૪ નાચે નાચે પ્રેમથી રે, રાચે માચે ચિત્ત જાચે સમકિત શુદ્ધતા રે, ભવજલ તરણ નિમિત્ત. સખી. મહારો૦ ૫
Page #820
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીના દેવવંદન–પં. રૂપવિજયજીકૃત ૧૭૧ ઉર શિર કંધ ઉપર ધરે રે, સુરવધૂ હેડાછેડી; જગત તિલક ભાલે ધરી રે, કરતી મોડા મેડી. સખી. મહારે ૬ તવ સુરપતિ સુરગિરિ શિરે રે, નમન કરે કર જોડી; તીર્થોદક કુંભા ભરી રે, સાઠ લાખ એક કોડી. સખી. મહારો. ૭ જિન જનની પાસે ઠવી રે, વરશી રાયણની રાશિ સુરપતિ નંદીશ્વર ગયા રે, ધરતાં મન ઉલ્લાસ. સખી. મહારે ૮ સુરપતિ નરપતિએ કર્યો રે, જન્મ ઉચ્છવ અતિ ચંગ; મહિલ જિર્ણોદ પદપદ્મશું રે, રૂપવિજય ધરે રંગ. સખી. મહારો. ૯
તૃતીય ચિત્યવંદન. પુરૂષોત્તમ પરમાતમા, પરમ તિ પરધાન; પરમાનંદ સ્વરૂપ રૂપ,જગતમાં નહિ ઉપમાન. મરકત રત્ન સમાન વાન, તનુ કાંતિ બિરાજે; મુખ સોહા શ્રીકાર દેખી, 'વિધુમંડલ લાજે. ઇંદિવરદલ નયન સયલ, જન આણંદકારી; કુંભરાય કુલ ભાલ ભાલ, દીધિત માહારી.
૧. ચંદ્ર મંડલ. ૨. કમલના પત્ર જેવી નયન.
Page #821
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૨
દેવવંદનમાલા
સુરવધુ નરવધૂ મલી મલી, જિનગુણ ગણ ગાતી; ભક્તિ કરે ગુણવંતની. મિથ્યા અઘ ઘાલી. ૪ મલ્લિ જિર્ણોદ પદ પદ્મની એ, નિત્ય સેવા કરે જેહ રૂપ વિજય પદ સંપદા, નિશ્ચય પામે તેહ.
ઈતિ દ્વિતીય દેવવંદન જોડે. ૨
દેવવંદનને તૃતીય જોડે. વિધિ–હવે પછીના બધા જોડામાં પ્રથમ જેડાની પેઠે સર્વે વિધિ કરવી.
પ્રથમ ચિત્યવંદન. અભુત રૂપ સુગંધિ શ્વાસ, નહિ રોગ વિકાર; મેલ નહી જસ દેહ રેખ, પ્રસ્વેદ લગાર. ૧ સાગર વર ગંભીર ધીર, સુરગિરિ સમ જેહ; ઔષધિપતિ સમ સિમ્ય કાંતિ, વર ગુણગણ ગેહ. ૨ સહસ અષ્ટોત્તર લક્ષણે એ, લક્ષિત જિનવર દેહ, તસ પદ પદ્મ નમ્યા થકી, ન રહે પાપની રેહ. ૩
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. મલ્લિનાથ શિવ સાથે, આઠ વર અક્ષયદાયી; છાજે ત્રિભુવન માંહિ, અધિક પ્રભુની ઠકુરાઈ. ૧
Page #822
--------------------------------------------------------------------------
________________
મોન એકાદશીના દેવવંદન-૫૦ રૂપવિજયજીકૃત
અનુત્તર સુરથી અનંત ગુણુ, તનુ ાભા છાજે; આહાર નિહાર અદશ ાસ, વર અતિશય રાજે મૃગશિર શુદી એકાદશી એ, લીયે દીક્ષા જિનરાજ; તસ પદ પદ્મ નમ્યા થકી, સીઝે સહ્યલાં કાજ. થાયાના પ્રથમ જોડા.
નમેા મલ્લિ જિષ્ણુદા, જિમ લહેા સુખ વૃંદા; દલી દુરગતિ દદા, ફેરી સ’સાર ફંદા; પદ્મ યુગ અરવિંદા, સેત્રિયે થઈ અમદા; જિમ શિવ સુખ કદા, વિસ્તરે છડી દદા. જિનવર જયકારી, વિશ્વ ભવ્યાપકારી; કરે જખ વ્રત ત્યારી, જ્ઞાન ત્રીજે નિહારી, તવ સુર અધિકારી, વિનવે ભકિત ધારી; વરા સંયમનારી, પરિગ્રહાર ભ છારી. મણુપજ્જવ નાણી, હુઆ ચારિત્ર ખાણી; સુરનર ઇંદ્રાણી, વદે બહુ ભાવ આણી; તે જિનની વાણી, સૂત્રમાંહિ લખાણી; આદરે જેહ પ્રાણી, તે વરે સિદ્ધિ રાણી. પારણું જસ ગેહે, નાથ કરે જઈ સ્વદેહે; ભરે કંચન મેહે, એક તસ દેવ હે;
૧ ઘર.
૧૭૩
૩.
૧.
Page #823
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૪
સંધ દુરિત હહિ, દેવ દેવી વરેહિ; કુબેર સુરેહિ, રૂપ વિજય પ્રદેહિ.
દ્વિતીય થાય જોડા.
દેવવ દનમાલા
મલ્લિ જિન નામે, સ’પદા કાડી પામે, દુરગતિ દુ:ખ વામે, સ્વર્ગના સુખ જામે; સંયમ અભિરામે, જે યથાખ્યાત નામે; કરી કર્મ વિરામે, જઇ વસે સિદ્ધિ ધામે. પંચ ભરહ મઝાર, પંચ ઐરવત સાર; ત્રિહું કાલ વિચાર, નેવુ... જિનનાં ઉદાર; કલ્યાણક વાર, જાપ જપયે શ્રીકાર જિમ કરી ભવ પાર, જઈ વરે સિદ્ધિ નાર. જિનવરની વાણી, સૂત્રમાંહે ગુયાણી; ષટ દ્રવ્ય વખાણી, ચાર અનુયાગ ખાણી; સગ ભંગી પ્રમાણો, સપ્ત નયથી ઠરાણી; સાંભળે દિલ આણી, તે વરે સિદ્ધિ રાણી. વૈરૂઢયા દેવી, મલ્લિ જિન પાય સેવી; પ્રભુ ગુણ સમરેવી, ભકિત હિયડે ધરેવી; સંધ દુરિત હરેવી, પાપ સંતાપ ખેવી; રૂપવિજય કહેવી, લચ્છી લીલા વરેવી.
૪
૧
.
Page #824
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીના દેવવંદન-૫૦ રૂપવિજયજીકૃત શ્રી મલ્લિજિન દીક્ષા કલ્યાણક સ્તવન (સખી આવી દેવ દિવાલી રે—એ દેશી.)
પંચમ સુરલેાકના વાસી રે, નવ લેાકાંતિક સુવિલાસી રે; કરે વિનતિ ગુણની રાશિ. મલ્લિજિન નાથજી વ્રત લીજે રે, ભવિ જીવને શિવસુખ દીજે. મલ્લિ॰—એ આંકણી. તુમે કરૂણારસ ભંડાર રે,
પામ્યા છે. ભવજલ પાર રે;
સેવકના કરા ઉદ્ધાર. પ્રભુ દાન સંવત્સરી આપે રે, જગનાં દારિદ્ર દુ:ખ કાપે રે;
૧૯૫
પ્રભુ ચરણે શીશ નમાવે. તીર્થોદક કુંભા લાવે રે, પ્રભુને સિંહાસન ઠાવે રે; સુરપતિ ભકતે નવરાવે.
૧
મલ્લિ॰ ભવિ૦ ૨
ભવ્યત્વ પણે તસ છાપે. (થાપે) મલ્લિ॰ ભવિ॰ ૩ સુરપતિ સઘલા મલી આવે રે, મણિ રયણુ સાવન વરસાવે રે;
મલ્લિ॰ ભવિ૦ ૪
મલ્લિ ભવિ૦ ૫
Page #825
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૬
દેવવંદનમાલા
વસ્ત્રાભરણે શણગારે રે, ફૂલ માલા હૃદય પર ધારે રે, દુખડાં ઈંદ્રાણી ઉવારે. મલિક ભવિ. ૬ મલ્યા સુર નર કોડાકડી રે, પ્રભુ આગે રહ્યા કર જોડી રે, કરે ભકિત યુકિત મદ મડી. મલિ. ભવિ૮ ૭ મૃગશિર સુદીની અજુઆલી રે, એકાદશી ગુણની આલી રે; વર્યા સંયમ વધુ લટકાલી. મલિ૦ ભવિ૦ ૮ દીક્ષા કલ્યાણક એહ રે, ગાતાં દુઃખ ન રેહ રે; લહે રૂપવિજય જસ નેહ. મલ્લિ૦ ભવિ૮ ૯
તૃતીય ચિત્યવંદન, જય જય મલ્લિ જિર્ણોદ દેવ, સેવા સુરપતિ સારે; મૃગશિર સુદી એકાદશી, સંયમ અવધારે. અત્યંતર પરિવારમેં, સંયતિ ત્રણસેં જાસ; ત્રણ ષટ નરસંયમે, સાથે વ્રત લીએ ખાસ. ૨ દેવદુષ્ય ખંધે ધરી એ, વિચરે જિનવર દેવઃ તસ પસ પત્રની સેવના, રૂપ કહે નિત્ય મેવ.
(ઈતિ તૃતીય જેડ. ૩)
Page #826
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીના દેવવંદન–પં. રૂપવિજ્યજીકૃત ૧૭૭
દેવવંદનને ચેાથે જોડે. વિદર્ભદેશ મિથિલાપુરી, કુંભ પતિ કુલ ભાણ પુણ્યવલ્લી મલ્લિ નમે, ભવિયણ સુહ ઝાણુ. પણુવિશ ધનુષની દેહડી, નીલ વરણ મને હાર; કુંભ લંછન કુંભની પરે, ઉતારે ભવ પાર. મૃગશિર સુદી એકાદશી એ, પામ્યા પંચમ નાણુ; તસ પદ પદ્મ વંદન કરી, પામો શાશ્વત ઠાણુ.
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. 'પહેલું ચોથું પાંચમું, ચારિત્ર ચિત્ત લાવે; ક્ષપક શ્રેણી જિનજી ચઢી, ઘાતી કર્મ ખપાવે. ૧ દીક્ષા દિન શુભ ભાવથી, ઉપન્ય કેવલનાણુ સમવસરણ સુરવર રચે, ચઉ વિહ સ ધ મંડાણું. ૨ વરસ પંચાવન સહસનું એ, જિનવર ઉત્તમ આય, તસ પદ પ નમ્યા થકી, ચિદ્રુપ ચિત્ત ઠાય. ૩
પ્રથમ સ્તુતિ, નમો મલ્લિ જિમુંદા, જાસ નમે દેવ વૃંદા; તિમ ચોસઠ ઇંદા, સેવે પાદારવિંદા; દુરગતિ દુ:ખ દંદા, નામથી સુખકંદા; પ્રભુ સુજસ સુરિંદા, ગાય ભકતે નરિંદા. ૧
૧. સર્વ વિરતિ સામાયિક, ૪ સૂક્ષ્મ સં૫રાય, ૫ યથાખ્યાત.
૧૨
Page #827
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૮
દેવવંદનમાલા
ઉંવતિ જિનરાયા, શુકલ ધ્યાને સુહાયા સહં પદ પાયા, ત્યકત મદ મોહ માયા; સુર નર ગુણ ગાયા, કેવલશ્રી સુહાયા; તે સવિ જિનરાયા, આપજે મેક્ષ માયા. કેવલ વર નાણે, વિશ્વના ભાવ જાણે બાર પરષદ ઠાણે, ધર્મ જિનછ વખાણે ગણધર તિણે ટાણે, ત્રિપદીએ અર્થ માણે, જે રહે સુહ ઝાણે, તે રમે આત્મ નાણે. ૩ વૈરૂટયા દેવી, ભકિત હિયડે ઘરેવી; જિન સેવા કરવી, વિધ્રનાં વૃંદ ખેવી સંઘ દુરિત હરેવી, લચ્છી લીલા વરેવી; રૂપવિજયે કહેવી, આપજે માજ દેવી. ૪
દ્વિતીય સ્તુતિ. મલ્લિ જિનરાજા, સેવીયે પુણ્યભાજા, જિમ ચઢત દિવાજા, પામીએ સુખ તાજા; કઈલેપે ન માજા, નિત્ય નવા (૨) સુખ સાજા, કેઈ ન કરે જા જા, પુણ્યની એહ માજા. ૧
૧ મર્યાદા.
Page #828
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧
મૌન એકાદશીના દેવવંદન-પં૦ રૂપવિજયજીકૃત મલ્લિ નમી નામે, કેવલજ્ઞાન પામે; દસ ક્ષેત્ર સુઠામે, તિમજ ભિન્ન ભિન્ન નામે ત્રણ કાલ 'નિમામે, ઘાતિયાં કર્મ વાગે; તે જિન પરિણામે, જઈ વસે સિદ્ધિ ધામે. ૨ જિનવરની વાણી, ચાર અનુયોગ ખાણી; નવ તત્વ વખાણી, દ્રવ્ય ષટમાં પ્રમાણ ગણુધરે ગુંથાણી, સાંભલે જેહ પ્રાણી; કરી કર્મની હાણી, જઈ વરે સિદ્ધિ રાણી. સુર કુબેર આવે, શીશ જિનને નમાવે; મિથ્યાત્વ ખપાવે, શુદ્ધ સમ્યકત્વ પાવે; પુણ્ય થાક જમાવે, સંધ ભકિત પ્રભાવે; પદ્મવિજય સુહાવે, શિષ્ય તસ રૂ૫ ગાવે.
શ્રી મક્ષિજિન કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક સ્તવન, ( સાંભલ રે તું સજની મેરી, ૨જની કિહાં રમી
આવી રે–એ દેશી.) મલિ જિનેશ્વર અરચિત કેશર, અલસર અવિનાશી છે; પરમેશ્વર પૂરણ પદ કતા, ગુણરાશિ શિવ વાસી, જિનજી ધ્યાવો છે.
૧ નિમમત્વ. ૨ ખપાવે.
Page #829
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૦
દેવવંદનમાલા
મલ્લિ જિષ્ણુદ મુણિંદ, ગુણ ગણ ગાવો છ–એ આંકણી. મૃગશિર સુદી એકાદશી દિવસે, ઉપન્યું કેવલનાણ જી; લોકાલોક પ્રકાશક ભાસક, પ્રગટયો અભિનવ ભાણુ; જિનજીવ મલિવ મત્યાદિક ચઉ નાણુનું 'ભાસન, એહમાં સકલ સમાય છે; ગ્રહ ‘ઉડુ તારા ચંદ પ્રભા જિમ,
તરણી તેજમાં જાય; જિનજી, મલ્લિ૦ શેય ભાવ સવિ જ્ઞાને જાણે, જે સામાન્ય વિશેષ છે; આપ સ્વભાવે રમણ કરે પ્રભુ, તજી પુદ્ગલ સંક્લેશ; જિનજી. મલ્લિ ૪ ચાલીશસહસ મહામુનિ જેહના, રત્નત્રય આધાર છે; સહસ પંચાવન સાહણી જાણે, ગુણમણિરયણ ભંડાર; જિનy૦ મલ્લિ૦ શત સમન્યૂન સહસ પંચાવન, વરસ કેવલ ગુણ ધરતા છે; વિચરે વસુધા ઉપર જિનજી, બહુ ઉબારને કરતા; જિનછ મલિ
૧ પ્રકાશ. ૨ નક્ષત્ર. ૩ સૂર્ય. ૪ વર્ષ.
Page #830
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૌન એકાદશીના દેવવંદન–પં. રૂપવિજયજીકૃત
કેવલનાણ કલ્યાણક જિનનું, જે ભવિયણ નિત્ય ગાવે છે; જિન ઉત્તમ પદ પદ્મ પ્રભાવે, શુદ્ધ રૂપ તે પાવે; જિનy૦ મદ્ધિ
તૃતીય ચિત્યવંદન. જય નિર્જિત મદ મદ્ય, શલ્યત્રય વર્જિત સ્વામી; જય નિર્જિત કંદર્પ દર્ય, નિજ આતમ રામી. ૧ દુર્જય ઘાતી કર્મ 'મર્મ, ભંજન વડવીર; નિર્મલ ગુણ સંભાર સાર, સાગર પર ગંભીર. ૨ અનંત જ્ઞાન દર્શન ધરૂ એ, મલ્લિ જિદ મુર્ણિા વદન પતસ દેખતાં,લહે ચિટૂ૫ અમંદ. ૩
(ઈતિ ચોથો જોડે. ૪) દેવવંદનને પાંચમો જોડે.
પ્રથમ ચિત્યવંદન. સકલ સુરાસર ઇંદ વંદા, ભાવે કર જોડી; સેવે પદ પંકજ સદા, જઘન્ય થકી એક કેડી. ૧ જાસ ધ્યાન એક તાન, કરે જે સુર નર ભાવે; સંકટ કષ્ટ દૂરે ટલે, શુચિ સંપદ પાવે.
૨ સર્વ સમિહિત પૂરવા એ, સુરતરૂ સમ સહાય; તસ પદ પદ્મ પૂક્યા થકી, નિશ્ચય શિવ સુખ થાય. સ.
૧ ઘાતી કર્મને મર્મ એટલે મેહનીય કર્મ. ૨ મનવાંછિત.
Page #831
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૨
દેવવંદનમાલા
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. નમો નમો શ્રીનમિ જિનવરૂ, જગનાથ નગીને; પદ યુગ પ્રેમે જેહના, પૂજે પતિ શચિને.' ૧ સિહાસન આસન કરી, જગ ભાસન જિનરાજ; મધુર ધ્વનિ દીયે દેશના, ભવિ જનને હિત કીજ. ૨ ગુણ પાંત્રીસ અલંકરી એ, પ્રભુ મુખપદ્મની વાણી; તે નમિ જિનની સાંભલી, શુદ્ધ રૂપ લહે પ્રાણી. ૩
પ્રથમ સ્તુતિ. શ્રી નમિજિન નમિયે, પાપ સંતાપ ગમીયે, નિજ તત્ત્વમાં રમીયે, સર્વ અજ્ઞાન વમીએ; સવિ વિઘને દમયે, વતએ પંચ સમિયે; નવિ ભવન ભમીયે, નાથ આણુ ન ક્રમીયે. ૧ દશે ખેત્રના ઈશ, તીર્થપતિ જેહ ત્રીશ; ત્રિહું કાલ ગણીશ, નેવું જિનવર નમીશ; અહંત પદ ત્રીશ, સાઠ દક્ષા જપીશ; કેવલી જગદીશ, સાઠ સંખ્યા ગણીશ. સગ નય સુત વાણી, દ્રવ્ય છકકે ગવાણી; સમ ભંગી ઠરાણી, નંદ તત્વે વખાણું; - ૧ ઈંદ્રાણી ૨ નવ.
Page #832
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૩
મૌન એકાદશીના દેવવંદન–પંરૂપવિજયજીકૃત જે સુણે ભવિ પ્રાણી, શુદ્ધ શ્રદ્ધાન આણી; તે વરે શિવરાણી, શાશ્વતાનદ ખાણી. દેવી ગંધારી, શુદ્ધ સમ્યકત્વ ધારી; પ્રભુ સેવા કારી, સંઘ ચઉવિહ સંભારી; કરે સેવના સારી, વિઘ દૂરે વિદારી; રૂપવિજયને પ્યારી, નિત્ય દેવી ગંધારી.
- દ્વિતીય સ્તુતિ. નામ જિન જયકારી, સેવિયે ભક્તિ ધારી; મિથ્યાત્વ નિવારી, ધારીએ આણ સારી; પરભાવ વિસારી, સેવિયે સુખકારી; જિમ કહો શિવનારી, કર્મમલ દૂરે ડારી. વર કેવલનાણી, વિશ્વના ભાવ જાણું; શુચિ ગુણ ગણુ ખાણું, શુદ્ધ સત્તા પ્રમાણ; ત્રિભુવનમાં ગવાણી, કીર્તિ કાંતા વખાણી; તે જિને ભવિ પ્રાણી, વંદીય ભાવ આણી. આગમની વાણી, સાત નયથી વખાણી, નવ તત્વ ઠરાણી, દ્રવ્ય કર્મ પ્રમાણ; સગ ભંગ ભરાણી, ચાર અનુયોગે જાણી; ધન્ય તાસ કમાણી, જે ભણે ભાવ આણી.
૩
Page #833
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૪
. દેવવંદનમાલા
એકાદશી સારી, મૃગશીર્ષે વિચારી; કરે જે નર નારી, શુદ્ધ સમ્યકત્વ ધારી; તસ વિધ વિદારી, દેવી ગંધારી સારી; રૂપવિજયને ભારી, આપજે લચ્છી પ્યારી.
શ્રી નમિનાથ જિન સ્તવન. [થાર મહેલા ઉપર મેહ ઝબૂકે વીજલી, મારા લાલ-એ દેશી ] પરમ રૂપ નિરંજન, જન મન રંજણે લલના ભક્તિવત્સલ ભગવંત, તું ભવ ભય ભંજણ; લલના જગત જંતુ હિતકારક, તારક જગધણી; લલના તુજ પદપંકજ સેવ, હેવ' મુજને ઘણુ. લલના ૦૧ આ રાજ હજુર, પૂરવ ભકિત ભરે; લલના આપ સેવના આપ, પાપ જિમ સવિ ટલે; લલના તુમ સરિખા મહારાજ, મહેર એ નહિ કરે લલના તે અમ સરિખા જીવન, કારજ કિમ સરે. લલના ૨ જગતારક જિનરાજ, બિરૂદ છે તુમ તણે લલના આપ સમકિત દાન, પરાયા મત ગણે, લલના સમરથ જાણી દેવ, સેવના મેં કરી લલના તેહિ જ છે સમરથ, તરણ તારણ તરી. લલન ૦૩ - ૧ ટેવ. ૨ વહાણ.
Page #834
--------------------------------------------------------------------------
________________
મોન એકાદશીના દેવવંદન–પં. રૂપવિજયજીકૃત
૧૮૫
મૃગશિર શિત એકાદશી, ધ્યાન શુલ ધરી; લલના ઘાતી કરમ કરી અંત કે, કેવલ શ્રી વરી; લલના જગનિસ્તારણ કારણુ, તીરથ થાપીયો; લલના આતમ સત્તા ધર્મ, ભવ્યને આપી. લલના ૦૪ અમ વેલા કિમ આજ, વિલંબ કરી રહ્યા; લલના જાણે છે મહારાજ, સેવકે ચરણું ગ્રહ્યાં; લલના મન માન્યા વિના મારું, નવિ છેવું કદા; લલના સાચે સેવક તેહ છે, સેવ કરે સદા. લલના૦૫ વપ્રા માત સુજાત, કહાવે છ્યું ઘણું લલના આપ ચિદાનંદ દાન, જનમ સફલો ગણું લલના જિન ઉત્તમ પદ પદ્મ, વિજય પદ દીજીએ; લલના રૂપવિજય કહે સાહિબ, મુજરો લીજીએ. લલના ૦૬
તૃતીય ચૈત્યવંદન. સકલ મંગલ કેલિ કમલા, મંદિર ગુણસુંદર વર કનક વર્ણ સુપર્વ પતિ જસ, ચરણ સેવે મનહરં; અમરાવતી સમનયરી મિથિલા, રાજ્ય ભાર ધુરાધર; પ્રણમામિ શ્રી નમિનાથ જિનવર, ચરણ પંકજ સુખકરં.
૧ શુકલ. હિંદી
છે
Page #835
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૬
દેવવંદનમાલ
ગજ વાજિ સ્પંદન' દેશ પુર ધન, ત્યાગ કરી ત્રિભુવન ધણી; ત્રણશે અઠયાશી કેડિ ઉપર, દીએ લખ એંશી ગણી દીનાર જનની જનક (નામાં) અંકિત; દીયે ઈચ્છિત જિનવરં.
પ્રણવ ૨ સહસ્સામ્ર વનમાં સહસ નર યુત, સૈમ્ય ભાવ સમાચરે; નરક્ષેત્ર સંી ભાવ વેદી, જ્ઞાન મન:પર્યવ વરે; અપ્રમત્ત ભાવે ઘાતી ચઉ ખય, લહે કેવલ દિનકર
પ્રણ૦ ૩ તવ સકલ સુરપતિ નતિ કરી, તીર્થ પતિ ગુણ ઉચ્ચરે; જય જગત જંતુ જાત કરૂણાવંત તું ત્રિભુવન શિરે જય અકલ અચલ અનંત અનુપમ, ભવ્ય જન મન ભયહરે.
પ્રણવ ૪ સમદશ જસ ગણધરા મુનિ, સહસ વિંશતિ ગુણુનીલા સહસ એકતાલીશ સાહણી, સેલસે કેવલી ભલા જિનરાજ ઉત્તમ પત્રની પરે, રૂપવિજય સુહા(હ)કરે.
પ્રણવ પ પંડિત રૂપવિજ્યજીકૃત મૌન એકાદશી દેવવંદન સંપૂર્ણ ૧. રથ. ૨. ચારિત્ર. ૩. સૂર્ય. ૪. નમસ્કાર
Page #836
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિત્રી પુનમની કથા. ચિત્રી પુનમના દેવવંદનના રચનાર
૫૦ દાનવિજયજી. આ મુનિરાજ વિજયરાજસૂરિજીના કાળમાં થયા છે. વિજય-- રાજસરિજી સં૦૧૭૦૩માં સીહીમાં આચાર્ય પદ પામ્યા છે. અને સં. ૧૭૪૨ ના અશાડ વદી ૧૩ ખંભાતમાં કાળ ધર્મ પામ્યા છે. તેથી દાનવિજયજી તે દરમિઆનમાં થએલા સંભવે છે. તેઓશ્રીએ બનાવેલા અષ્ટાપદ સ્તવનના અંત ભાગમાં જણાવ્યું છે કે સંવત ૧૭૫૬ માં બારેજામાં ચોમાસું રહીને આ સ્તવન બનાવ્યું છે. એજ સ્તવનમાં પોતે વિજયરાજરિના ચરણની સેવા કરનાર છે એમ જણાં છે.
વળી સંવત ૧૭૭ર માં તેમણે બનાવેલ સપ્તભંગી ગર્ભિત વિરતવનમાં જણાવ્યું છે કે વિજયરાજસૂરીશ્વરના રાજયમાં ગુરૂ શ્રી તેજવિજયના ચરણ કમલની સેવા કરી દાનવિજય હર્ષિત થાય. છે. આ ઉપરથી તેઓના ગુરૂ શ્રી તેજવિજય છે. તેમજ તેમની કૃતિઓ સં. ૧૭૩૦થી સં.૧૭૭૬ સુધીની સંભવે છે, તેમની વિશેષ હકીકત મળતી નથી.
ચૈત્રી પુનમની કથા. तीथराजं नमस्कृत्य, श्रीसिद्धाचलसंज्ञकम्।
चैत्रशुक्लपूर्णिमायाः, व्याख्यानं क्रियते मया । १ ॥ • અથ–શ્રીસિદ્ધાચલ નામના તીર્થરાજને નમસ્કાર. કરીને ચિત્ર શુકલ (સુદી) પૂર્ણિમા-પૂનમનું વ્યાખ્યાન હું કરું છું. .
સર્વ પૂનમની અંદર ચિત્રી પૂનમ ઘણુપુન્યને વધારનાર છે. કારણકે શ્રી સિદ્ધાચલ તીર્થને વિષે અનેક વિદ્યારે
Page #837
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૮
દેવવંદનમાલા
તથા ચક્રવતી આદિ મહાપુરૂષે આ તિથિએ સિદ્ધિ પામ્યા છે. પ્રથમ તીર્થપતિ શ્રીકષભદેવના નમિ-વિનમિ નામના બે પુત્ર મેક્ષે ગયા છે.
આ કારણથી આ ચેત્રી પૂનમને દિવસ સર્વથી માટે કહ્યો છે. આથી આ દિવસને ઉત્તમ પર્વ સમાન જાણીને તેનું આરાધન કરવું.
પ્રથમ નમિ વિનામને સંબંધ આ પ્રમાણેજ નમિ વિનમિ શ્રી ઋષભદેવના પુત્ર હતા. અષભદેવ ભગવાને જ્યારે દીક્ષા લીધી ત્યારે મોટા પુત્ર ભરતને અધ્યાનું રાજ્ય, નાના પુત્ર બાહુબલિને તક્ષશિલાનું રાજ્ય ને બીજા પુત્રને પણ યથાયેગ્ય રાજ્ય વહેંચી આપ્યું. આ વખતે નમિ વિનમિ કેઈ કામ પ્રસંગે બહાર દૂર દેશાંતર ગયા હતા. તેથી તેમને રાજ્યને ભાગ આપવાનો રહી ગયે. તેઓ જ્યારે પરદેશથી પાછા આવ્યા ત્યારે ભગવાનને નહિ જેવાથી ભારતને પૂછયું કે, “આપણા પિતા કયાં ગયા છે?” જવાબમાં ભરતે જણાવ્યું કે, “પિતાએ તે દીક્ષા લીધી છે માટે તમે જે મારી સેવા કરે તે હું મારા ભાગમાંથી કેઈક દેશનું રાજ્ય આપીશ.”
પરંતુ તેમને ભારતની વાત પસંદ નહિ આવવાથી રાજ્યને ભાગ મેળવવા પ્રભુ પાસે ગયા. છદ્મસ્થપણે વિચરતા ભગવાન તે કાંઈ પણ જવાબ આપતા નથી, તો પણ તેઓ ભગવાનની પાછળ પાછળ ભમવા લાગ્યા અને જ્યાં જ્યાં ભગવાન કાઉસગ્ગ ધ્યાને ઉભા રહે, ત્યાં ત્યાં પ્રભુની ચારે બાજુએથી કાંટા કાંકરા વગેરે દૂર કરે, પાણી છાંટી ભૂમિ
Page #838
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિત્રી પુનમની કથા.
૧૯
શુદ્ધ કરે, ડાંસ, મચ્છર વગેરે ઉડાડે. તથા સવાર સાંજ પ્રભુને વાંદીને “રાજ્ય આપે.” એમ વિનતિ કરે.
એક વખત ધરણેન્દ્ર પ્રભુને વાંદવા આવ્યા. પ્રભુની સેવા ભક્તિ કરતા નમિ વિનમિને જોઈને તેમના ઉપર પ્રસન્ન થએલા ધરણેન્ટે તેમને અડતાલીશ હજાર સિદ્ધવિદ્યાઓ આપી અને વતાઢય પર્વત ઉપર ઉત્તર દક્ષિણ એણિમાં નગર વસાવ્યાં. તેમાં વિદ્યાના બલે વિદ્યાધરને વસાવ્યાં. ત્યાં બંને ભાઈઓ રાજ્ય કરવા લાગ્યા. કેટલાક કાળ સુખે રાજ્ય કરીને પિત પિતાના પુત્રને રાજ્યગાદી સેંપીને તેમણે દીક્ષા લીધી. સિદ્ધાચલ તીથે આવીને પ્રભુ ઉષભદેવને વાંદીને તેજ તીર્થ ઉપર બે કેડી સાધુઓ સાથે મેક્ષે ગયા.
પ્રથમ તીર્થંકર શ્રી અષભદેવના પહેલા ગણધર શ્રી પુંડરિકજી ચિત્રી પુનમના દિવસે એ પર્વત ઉપર મોક્ષે ગયા તેથી આ તીર્થનું નામ પુંડરિકગિરિ પણ કહેવાય છે. તે પુંડરિક ગણધરની કથા આ પ્રમાણે
રાષભદેવ પ્રભુ છઘસ્થપણે વિહાર કરતાં અધ્યા નગરીની બહાર પરિમતાલ ઉદ્યાનમાં આવ્યા. ત્યાં તેમને કેવલજ્ઞાન ઉપન્યું. દેવેએ સસરણની રચના કરી. સેવકે ભરતરાજાને પ્રભુને કેવલજ્ઞાન ઉપજ્યાની ખબર આપી. તે વખતે બીજા સેવકે આયુધશાલામાં ચકરત્ન ઉત્પન્ન થયાની હકીકત હતી. બંને વધામણીઓ સાથે આવવાથી ભરતરાજ પ્રથમ કેને મહત્સવ કરે તેના વિચારમાં પડયા. તેમણે વિચાર્યું કે ચકરત્ન તે કર્મબંધનું કારણ અને આ ભવમાં જ લાભદાયી છે. પરંતુ તીર્થકરના કેવલજ્ઞાનને ઉત્સવ તે
Page #839
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૦
દેવવંદનમાલા
આ લેક અને પરલેકમાં લાભદાયી છે. આવું વિચારી પ્રભુને વાંદવા જવાની તૈયારી કરી.
પછી પુત્રના વિયોગથી જેમનાં આંખે પડલ વન્યાં છે તથા પિતાના પુત્રની બીલકુલ કાળજી રાખતું નથી એમ કહીને વારંવાર ઠપકે આપતા મરૂદેવા માતાને, “ચાલે તમારા પુત્રની ઋદ્ધિ દેખાડું” એમ કહી હાથી ઉપર બેસાડીને ભરત રાજા ચતુરંગી સેના લઈને પ્રભુને વાંદવા ગયા. દેવદુંદુભીને નાદ સાંભળી મરૂદેવાએ ભરતરાજાને પૂછયું કે “આ શું વાગે છે?” તે વખતે ભરતરાજાએ કહ્યું કે તમારા પુત્રને કેવલજ્ઞાન થયું છે તેથી દેવદુદંભીને આ ધ્વનિ સંભળાય છે. તમે તમારા પુત્રની અદ્ધિ જુઓ. માતાને હર્ષનાં આંસુ આવ્યાં, તેથી પડલ ઉતરી જતાં પુત્રની ઋદ્ધિ જોઈ. તે વખતે હું પુત્રની પાછળ આંધળી થઈ અને આટલી ઋદ્ધિવાળા પુત્રે તે મારી ખબર પણ પૂછી નહિ એવી અન્યત્વ ભાવના ભાવતાં શુકલ ધ્યાનથી કેવલજ્ઞાન પામી અંતકૃત કેવલી થઈ મેક્ષે ગયા. ભરત મહારાજાએ માતાના શરીરને ક્ષીર સમુદ્રમાં પધરાવ્યું.
પછી ભરત મહારાજા સસરણમાં આવ્યા. પ્રભુને ત્રણ પ્રદક્ષિણા દઈ વિધિ પૂર્વક વાંદીને ચેાગ્ય સ્થાને બેઠા. ભગવાને વૈરાગ્યમય ધર્મોપદેશ આપ્યું. તે સાંભળીને ભરત રાજાએ શ્રાવક ધર્મ સ્વીકાર્યો. તે વખતે ભરત રાજાના પુત્ર ઋષભસેન જેમનું બીજું નામ પુંડરિક હતું તેમણે ઘણું પરિવાર સાથે પ્રભુ આગળ ચારિત્ર લીધું. પ્રભુએ ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરી. તે વખતે પ્રભુએ ૮૪ ગણધરે સ્થાપ્યા. તેમાં પુંડરિકજીને પ્રથમ ગણધર સ્થાપ્યા.
Page #840
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્રી પુનમની કથા.
શુદ્ધ ચારિત્રનું પાલન કરતા શ્રી પુંડરિક ગણધર પ્રભુની સાથે વિચરે છે. કેટલાક સમય પછી ભગવાન પરિવાર સાથે શ્રીસિદ્ધાચલ તીર્થને વિષે રાયણ વૃક્ષ તલે સમસય. ઈન્દ્રાદિક વંદન કરવા આવ્યા. તે વખતે પ્રભુએ તેમની તથા પુંડરિકાદિ મુનિરાજોની આગળ શ્રી શત્રુંજય તીર્થને મહિમા કહ્યો. તેમ જ આ તીર્થ ઉપર પુંડરિક ગણધરને મેક્ષ મળશે એમ જણાવીને કહ્યું કે “હે ભવ્ય છે ! આ તીર્થ અનાદિ કાળનું શાશ્વતું છે. અહીં અનેક તીર્થકરને અનંતા મુનીશ્વરે ઘાતી કર્મોને ક્ષય કરી સિદ્ધિ પામ્યા છે. તેમજ પામશે. અભવ્ય છે તે પ્રાયે આ તીર્થને નજરે પણ જોતાં નથી. વળી આ અવસર્પિણમાં એ તીર્થ પંડરિકગિરિ નામથી વિશેષ પ્રસિદ્ધિ પામશે. આ પ્રમાણે તીર્થને મહિમા કહીને પ્રભુએ અન્યત્ર વિહાર કર્યો.
હવે એક વાર પુંડરિક ગણધર પાંચ કેડી સાધુના પરિવાર સાથે ગામે ગામ વિહાર કરતા સેરઠ દેશમાં આવ્યા. તે વખતે તેમને વાંદરાને રાજાદિક ઘણા લોકે આવ્યા. વાંદીને ઊચિત આસને સૌ બેઠા, તે વખતે ગણધર મહારાજાએ ધર્મદેશના આપી. તે વખતે કેઈક ચિંતાતુર સ્ત્રી પિતાની દુઃખી વિધવા પુત્રીને ત્યાં લઈને આવી. ગણધર મહારાજને નમસ્કાર કરીને “પિતાની પુત્રીએ એવું કયું પાપ કર્મ કર્યું હશે કે જેથી તેણી લગ્ન મંડપમાં જ હાથ મેળાવા વખતે જ વિધવા થઈ?” એમ પૂછયું. તે વખતે ચાર જ્ઞાની શ્રીપુંડરિક ગણધરે કહ્યું કે “દરેક જીવને જેવું કર્મ બાંધ્યું તેવું ભેગવ્યા વિના છુટકે નથી. અશુભ કર્મનું
Page #841
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૨
દેવવંદનમાલા
ફૂલ પણુ અશુભ જ હોય. દરેક જીવ પોતે કરેલાં શુભાશુભ કર્માંનાં ફળ પામે છે. બીજા તા નિમિત્ત માત્ર છે. હુ એના પૂર્વ ભવ કહું તે સાંભળઃ—
“ જમૃદ્વીપમાં પૂર્વ મહાવિદેહમાં ચંદ્રકાતા નગીના સમરથસિંહ નામના રાજા હતા. તેને ચારણી નામે રાણી હતી. તેજ નગરનાં પરમ શ્રાવક મહાધનવાન ધન્વાહ નામે શેઠને ચાશ્રી અને મિત્રશ્રી નામની બે સ્ત્રીઓ હતી. તે અને વારા પ્રમાણે પતિ સાથે વિષયસુખ ભાગવતી હતી. પરંતુ એક દિવસે કામવશ થએલી ચંદ્રશ્રી મર્યાદા મૂકીને શાકયના વારા હતા છતાં શેઠ પાસે ગઇ. શેઠે તેને કહ્યું કે 66 આજ તારો વારો નથી તે છતાં મર્યાદા મૂકાને કેમ આવી કામવશ થએલી ચંદ્રશ્રીએ કહ્યું કે “ એમાં મર્યાદા શી ? ” શેઠે તેને કહ્યુ કે “ ફુલવંતને મર્યાદા છોડવી યોગ્ય નથી. ” તેથી ગુસ્સે થએલી તે વીલા માંએ પાછી ફરીને મિત્રશ્રી ઉપર ઘણેષ રાખવા લાગી.
•
કેટલાએક દિવસ પછી પિતાને ઘેર ગએલી ચદ્રશ્રીએ મંત્ર, તંત્ર, કામણ વગેરે કરીને મિત્રશ્રીના શરીરમાં ડાકણુના પ્રવેશ કરાવ્યો. તેથી શેઠ શાભા રહિત થએલી મિત્રશ્રીના ત્યાગ કરીને ચશ્રીને વશ થયા. પાછળથી શેઠે ખરી હકીકત જાણી તેથી ચંદ્રશ્રીના ત્યાગ કર્યો. આ ચંદ્રથી શ્રાવક ધમ પાલવા લાગી. કરેલા પાપને આલે સિવાય મરણ પામીને તારી પુત્રી રૂપે ઉત્પન્ન થઇ છે. એણે પૂ ભવમાં મિત્રશ્રીને પતિના વિયેાગ પાડયા તેથી તે વિષકન્યા થઈ છે. એને એવું કર્મ ઉદય આવ્યું છે કે ભરતાર એનું મુખ પણ ન જુવે. કર્મની ગતિ વિચિત્ર છે. તેણે પે તે પૂર્વ
""
Page #842
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્રી પુનમની કથા.
૧૭
ભવમાં કરેલાં પાપ જ તે ભોગવે છે. તેથી તે દુઃખી થઈ છે ?
ઉપર પ્રમાણેનાં પુંડરિક ગણધરનાં વચને સાંભળીને તે કન્યાની માતાએ કહ્યું કે “ભરતારના વિરહથી પીડાએલી એ આજે વૃક્ષની ડાળને વિષે ફાસો ખાઈને મરતી હતી. તેને ફાંસામાંથી બચાવીને હું આપની પાસે લાવી છું. માટે આપ એને સર્વ દુઃખથી મૂકાવનારી દીક્ષા આપે.”
તે વખતે ગણધર મહારાજે કહ્યું કે “આ તારી પુત્રી દીક્ષા લેવાને અગ્ય છે.” ત્યારે માતાએ કહ્યું કે
હે કૃપાળુ મહારાજ ! એને માટે જે એગ્ય ધર્મ હોય તે બતાવે.” તે વખતે ગુરૂએ કહ્યું કે “એને ચિત્રી પુનમની આરાધના કરાવે તે તેના અશુભ કર્મોને નાશ થાય.” તે વખતે કન્યાએ કહ્યું કે “મહારાજ ! તમે મને એની આરાધનાને વિધિ બતાવે.”
તે વખતે ગણધર મહારાજે કહ્યું કે “ચત્ર સુદ પુનમના દિવસે શુભ ભાવથી ઉપવાસ કરે. ભગવંતના દેરાસરે જઈને તેમની પૂજા કરવી, સ્નાત્ર મહેત્સવ કર. સર્વ દેરાસરે વંદન કરવું. ગુરૂની પાસે ચેત્રી પુનમનું વ્યાખ્યાન સાંભળવું. દીન હીન જનેને દાન આપવું. શીયલ પાલવું,
જીવની રક્ષા કરવી, મોતીથી અથવા ચાવલથી પાટ ઉપર વિમલગિરિની સ્થાપના કરવી. ગુરૂની પાસે પચે શસ્ત દેવ વાંદવા. દશ, વીશ, ત્રીસ, ચાલીશને પચાસ લેગસના કાઉસગ્ન કરવા. સ્તવન કહેવાં. બે ટંક પડિક્કમ્રણ કરવાં વગેરે દિવસ રાત્રીનાં કર્તવ્ય કરવાં. પારણને દિવસે મુનિ મહારા૧૩
Page #843
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૪
દેવવંદનમાલા
જને વહેરાવીને પારણું કરવું. આ પ્રમાણે પંદર વર્ષ સુધી તપસ્યા કરવી. તપસ્યા પૂરી થાય ત્યારે શક્તિ પ્રમાણે ઉજમણું કરવું આ તપથી જે દરિદ્રી હોય તે ધનવાન થાય. પુત્ર, કલત્ર, સૌભાગ્ય, યશ કીર્તિ વધે. સ્ત્રી ભરતારને વિયોગ ન થાય. રેગ, શેક, વિધવાપણું, મૃતવત્સા પણું વગેરે દોષોને નાશ થાય. વળી વિષકન્યાપણું તથા ભૂત, પ્રેત, શાકિની, ડાકિની વગેરેના દોષ નાશ પામે. ભાવથી આ ચિત્રી પુનમની આરાધના કરનાર સ્વર્ગનાં તથા મેક્ષનાં સુખ પામે છે.”
શ્રી ગણપર મહારાજની વાણી સાંભળીને હર્ષિત થએલી કન્યાએ કહ્યું કે “હે મહારાજ ! હું આ તપ કરીશ” ગુરૂ પાસે તપ અંગીકાર કરી ગુરૂને નમીને તે માતપિતા સાથે ઘેર ગઈ. પછી ચૈત્રી પુનમ આવી ત્યારે ભાવ પૂર્વક આરાધના કરી. જ્યારે તપ પૂરો થયે ત્યારે ઉજમણું કર્યું. સિદ્ધગિરિની યાત્રા કરી ષભદેવનું ધ્યાન કરીને રહી. છેવટે અનશન કરી આયુ પૂર્ણ થયે સૌધર્મ દેવલેકે દેવતા થઈ. ત્યાં દેવ સંબંધી ભેગે ભેગવી આયુ પૂર્ણ થયે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં સુકચ્છ વિજયમાં વસંતપુર નગરમાં નરચંદ રાજા રાજ્ય કરે છે. તે નગરમાં તારાચંદ નામે શેઠની તારા નામે ભાર્યાની કૂખને વિષે પુત્રપણે ઉપજશે. તેનું પૂણચંદ નામ થશે. બોંતેર કલાને જાણકાર થશે. કોડ દ્રવ્યને સ્વામી થશે. પંદર સ્ત્રીઓને પંદર પુત્ર પામશે. ઘણું સુખ ભેગવશે. છેવટે જયસમુદ્ર નામના ગુરૂ પાસે દીક્ષા લઈને ચારિત્ર પાળી મોક્ષે જશે.” *
બીજા પણ ઘણું જીવો ચૈત્રી પુનમનું તપ કરી દેશે ગયા છે. વળી આ તીર્થ ઉપર શ્રીકૃષ્ણના પુત્ર શાંબ ને
Page #844
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિત્રી પુનમની કથા.
પ્રદ્યુમ્ન, દશરથ રાજાના પુત્ર ભરત, શુક મુનિરાજ, લકજી, પંથકજી, રામચંદ્ર, દ્રવિડરાજા, નવ નારદ, પાંચ પાંડવ વગેરે મેક્ષે ગયા છે. ચૈત્રી પુનમને ઉપવાસ કરી જે પ્રાણી સિદ્ધાચલની યાત્રા કરે તે પ્રાણ નરક તિર્યંચની અશુભ ગતિને નાશ કરે છે. તે દિવસે મંત્રાક્ષરે પવિત્ર સ્નાત્રજળ ઘરમાં છાંટે તે મરકી વગેરે ઉપદ્રવ ન થાય. સર્વદા છાંટે તે જીવ ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ સુખ સંપદા પામે. શુભ ભાવથી આરાધતાં માંગલિકની માલા વધે. મેક્ષનાં સુખ પામે. નંદીશ્વર દ્વીપને વિષે શાશ્વતા ભગવાનને પૂજવાથી જે પુણ્ય થાય તેનાથી અધિક પુણ્ય ચૈત્ર સુદી પુનમે શત્રુંજય તીર્થ ઉપર ભગવાનની પૂજા કરવાથી થાય છે. બીજે ઠેકાણે રહેલે મનુષ્ય આ ચૈત્રી પુનમે શ્રી ઋષભદેવની તથા પુંડરિક ગણધરની પૂજા કરે તે દેવતાની પદવી પામે. વિમલાચલ ઉપર રહીને ભક્તિ કરે છે તેથી ઘણું જ અધિક ફલ પામે. આ દિવસે કરેલું દાન, તપસ્યા, ધ્યાન, સામાયિક તથા જિનપૂજા વગેરે ધર્મકાર્ય પાંચ કેડી ગુણાં ફળને આપે છે. વળી જે જીવ શુદ્ધ વિધિથી ચૈત્રી પૂનમનું આરાધન કરે તે જીવ પોતાના સ્થાનમાં બેઠો થકે ભાવના ભાવે તે પણ તીર્થ યાત્રાનું ફળ પામે. માટે હે ભળે ! તમે આવા પ્રભાવશાલી ચૈત્રી પુનમની આરાધના કરી શાશ્વત સુખને મેળવે.
ચૈત્રી પુનમની કથા સંપૂર્ણ.
Page #845
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
મુનિવર્ય શ્રીદાનવિજ્યજીકૃત
ચૈત્રી પૂનમનાં દેવવંદન વિધિ-પ્રથમ ચૌમુખ પ્રતિમા સ્થાપી સ્નાત્ર ભણાવવું, પછી પ્રભુને દશ તિલક કરવાં, ફૂલના હાર દશ ચઢાવવા, દશ વખત અગરબત્તી ઉખેવવી, દશ વખત ચામર વીંજવા, દશ દીવેટને દી કરે, પછી દશ વખત ઘંટ વગાડ, ચેખાના સાથિયા દશ કરવા, સાથિયાની ઉપર દશ બદામે મૂકવી, ચૌમુખજીને ચારે પાસે ચાર શ્રીફળ મૂકવાં, અખિયાણું ગધૂમ (ઘઉં) શેર ત્રણ મૂકવું, તેની ઉપર એક શ્રીફલ મૂકવું, નેવેદ્ય મળે સર્વે જાતિનાં પક્વાન્ન દશ દશ મૂકવાં. પછી જે જે જાતિનાં ફળ મલે તે તે સર્વ ફળ ઉત્તમ જાતિનાં લેવાં. પછી દેવ વાદીએ.
દેવવંદનને પ્રથમ જોડે. વિધિ-પ્રથમ ઈરિયાવહિ પકિકમી એક લેગસ્સને કાઉસગ્ન કરી, પારી પછી પ્રગટ લેગસ્સ કહીને ચૈત્યવંદન કહીયે, તે આ પ્રમાણે –
પ્રથમ ચત્યવંદન. નાભિ નરેસર વંશ ચંદ, મરૂદેવા માત; સુર રમણી રમણીય જાસ, ગાયે અવદાત; કંચન વર્ણ સમાન કાંતિ, 'કમનીય શરીર;
૧. સુંદર.
Page #846
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિત્રી પુનમના દેવવંદન-પં દાનવિજયજીકૃત ૧૭ સુંદર ગુણગણ પૂર્ણ, ભવ્ય જન તરૂ કીર; આદીશ્વર પ્રભુ પ્રણમી એ, પ્રભુત સુરાસુર વૃંદ મન મોદે મુખ દેખતાં, દાન મિટે દુ:ખ દંદ.
પછી નમુત્થણું કહી અડધા જયવીયરાય કહેવા. પછી બીજું ચિત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. પૂર્ણ ચંદ્ર ઉપમાન જાસ, વેદનાબુજ દીઠે ભવ ભવ સંચિત પાપ તાપ, તે સઘલા નીઠે ભવિજન નયન ચકોર (ચક્ર)ચંદ્ર, તવ હરખિત થાય; અંધકાર અજ્ઞાન તિમ, નિર્વિષયી જાય; સમતા શીતલતા વધે એ, પૂર્ણ જ્યોતિ પરકાશ બહષભ દેવ જિન સેવતાં, દાન અધિક ઉલ્લાસ.
પછી અંકિંચિ૦ નમુત્થણુંઅરિહંત ચેઈયાણું કહી અનુક્રમે થેયે કહેવી. તે આ પ્રમાણે
પ્રથમ થાય જોડે. સિરિ શત્રુંજય ગિરિ મંડ, દુિઃખ દેહગ કુરિય વિહંડણેક
૧. પિપટ. ૨. હર્ષ પામે. ૩ મુખ રૂપી કમળ.
Page #847
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૮
ચૈત્રી પુનમે સિરિ રિસહેસર, પૂજો પુ'ડરીક ગણિ સુદરુ. અતીત અનાગત વર્તમાન, જિનવર આવી અનંત તાન; ચૈત્રી પૂનમ દિવસે સમેાસર્યાં, તે ધ્યાયી મુક્તિ વધુ વર્યા. વિમલાચલ મહિમા ભાખિયા, જિનવર ગણધર તિહાં દાખીયા; તે આગમ સમરે ધિરય ભાવ,
દેવવ નમાલા
૧
ર
દુસ્તર ભવસાગર સાર નાવ.
ચક્કેસરી દેવી સુરવરા, જિનવર પય સેવે હિતકરા; વિમલાચલ ગિરિ ૨વાલિકા, વરદાન દેજો ગુણ માલિકા,
ઉ
પછી નમ્રુત્યુણું અરિહંત ચેઇઆણું વગેરે કહી પૂર્વની માકક ચાર થાયા કહેવી.
થાય જોડા બીજો.
વિમલાચલ ભૂષણ, ઋષભ જિનેશ્વર દેવ; તસ આણુ લહીને, ઋષભસેન 'ગણુદેવ;
૧ ગણધર
O
Page #848
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત
૧૯૯
તે તીરથ મંડપ (તીરથમાં મુખ્ય),પરણી શિવ વહુ સાર; ચિત્રી પૂનમ દિન, આણી હર્ષ અપાર. વિમલાચલ મહિમા, જિનવર કેડી અનંત; ઉપદેશે પંડિત, પરિષદ માંહિ અનંત; તે જિનવર દેજે, મંગલ માલા ઋદ્ધિ; ચૈિત્રી પૂનમ તપ, આરાધકને સિદ્ધિ. અષ્ટાપદ પમુહા, તીરથ કડી અનેક; તેહમાં એ રાજ, એમ કહે આગમ છેક; તે આગમ નિસ, આણી હૃદય વિવેક; ચૈત્રી પૂનમ દિન, જિમ હેય પુણ્ય વિવેક. ચકેસરી દેવી, જિનશાસન રખવાલી; સિંહાસન બેઠી, સિંહલંકી લટકાલી; ચૈત્રી પૂનમ તપ, વિધ્ર હર માય; શ્રી વિજય રાજસૂરિ, દાન માન વરદાય.
પછી નમુત્થણુંજાવંતિ ચેઈઆઈ કહી ખમાસમણુ દેઈ જાવંત કેવિ સાહૂનમેડëÇ કહી નીચેનું સ્તવન કહીયે.
શ્રી સિદ્ધાચલજીનું સ્તવન.
(એકવીશાની દેશી) સુખકારી રે, સિદ્ધાચલ ગુણ ગેહ રે; ભવિ પ્રણમે રે, હૃદય ધરી બહુ નેહરે; ત્રુટક
Page #849
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૦
દેવવંદનમાલા
બહ નેહ આણી એહ જાણી, સકલ તીરથ સેહરો; શ્રી ઋષભદેવ જિણુંદ પૂજી, પૂર્વ સવિ દુત હરે; અસુર સુર મુનિરાજ કિન્નર, જાસ દરસન અહિલસે; જેહનું ફરસન કરી ભવિજન, મુકિત સુખમાં ઉલ્લસે. ઢાલ-આદીશ્વર રે. વિહરતા જગમાંહિ રે; સિદ્ધાચલ રે, આવી સમસર્યા ત્યાંહિરે. ત્રુટક
ત્યાંહિ ગણધર પુંડરીકને, ભુવન ગુરુ એમ ઉપદિશે; તુમ નામથી એ તીર્થ કેરો, અધિક મહિમા વધશે; કર્મ સહિ તોડી મેહ મોડી, લહી કેવલ નાણું રે; ચૈત્રી પૂનમ દિવસે ઈશુ ગિરિ, પામશો નિર્વાણ રે. ઢાલ ઈમ નિસુણી રે, શ્રી ગણધર પુંડરીક રે; ભવજલથી રે, અલગુ જિમ પુંડરીક રે; ત્રુટકપુંડરીક પરે જે ભય ન પામે, પરોસહ ઉપસર્ગથી; ક્રોધને મદ માન માયા, જાસયિ રતિ નથી, પંચ કોડિ મુનિવર સંધાતે, તિહાં અણસણ ઉચ્ચરે; અડ કર્મ જાલી દોષ ટાલી, સિદ્ધમંદિર અનુસરે. ૩
૧. કમળ, ૨. સિંહ. ૩. લેશ માત્ર ૪ બાળી.
Page #850
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચશ્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત
૨૦૧
ઢાલ–તદિનથી રે, એ ગિરિનું અતિ બદ્ધિ રે; પુંડરિક ઈતિ રે, નામ થયું (સુ) પ્રસિદ્ધરે; ત્રુટકસુપ્રસિદ્ધ મહિમા ચૈત્રી પૂનમ, દિને જેહને જાણીયે; બહુ ભાવ આણી સાર જાણી, સુગુણ જાસ વખાણીયે; દશ વીશ ત્રીશ ચાલીસને, પચાસ પુષ્પની માલ રે; લોગસ્સ તે તો કાઉસગ્ન થઈ, નમુક્કાર રસાલ રે. ૪ ઢાલ-ફેલ તેતા રે, હેય તેની પ્રદક્ષિણા; ચિત્રી પૂજા રે, ઈણિ વિધ કીજે વિચક્ષણ. ત્રુટકવિચક્ષણુ જિનરાજ પૂજ, પુંડરીક હિયડે ઘરે; શત્રુંજયગિરિવર આદિ જિનવર, નમી ભવસાયર તરો; ઈમ ચિત્રી પૂનમ તણો ઓચ્છવ, જે કરે ભવિ લોય રે; શ્રી વિજયરાજ સૂરદ વિનયી, દાન શિવસુખ હરે. ૫
પછી જયવીયરાય આભવમખેડા સુધી કહેવા. પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિ. ભગવન ચત્યવંદન કરું ? ઈચ્છ, કહી ત્રીજું ચેત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે–
તૃતીય ચૈત્યવંદન. ચૈિત્રી પૂનમને અખંડ, શશીધર છમ દીપે અંગારક આદિ અનેક, ગ્રહ ગણને આપે
૧ ચંદ્ર
Page #851
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૨
દેવવદનમાલા.
તિમ પર તીથી દેવથી, જેહ અધિક વિરાજે; લેાકેાત્તર અતિશય અનંત દ્વીપત દિવાજે; ચૈત્રી પૂનમને દિને એ, ભો અહ ભગવત; શ્રી વિજયરાજ સુરીદના, દાન સકલ સુખ હુંત. ૩ પછી અહીંયાં નમ્રુત્યુણું તથા જયવીયરાય સંપૂર્ણ કહેવા પછી સતિકર' સ્નેાત્ર કહીયે
સતિકર” સ્તવન.
૧
સંતિકર. સતિજિષ્ણુ, જગસરણું જયસિરિઇ દાયાર; સમરામ ભત્ત-પાલગ,-નિવ્વાણી—ગરૂડ-કય સેવ, તમા વિષ્પાસહિ–પત્તાણુ. સતિસામિ– પાયા; સ્રો સ્વાહા . તેણં, સવ્વાસિવ–દુઅિ હરણાણું. ૨ સતિ–નમુક્કારો, ખેલેાહિમાઇલદ્ધિપત્તાણું; સાં હી. નમા સવ્વાસહિ–પત્તાણુ ચઇ સિરિ ૩ વાણી તિહુઅણુ–સામિણી, સિરિંદેવી જક્બરાય ગિણપડગા, દાહ– િિસપાલ–સુરિંદા, સયાવિ રખ`તુ જિણભત્તે. ૪ રફખતુ મમ રાહિણી, પન્નત્તી વસ`ખલા ય સયા; વજ્જ સિ ચકકેસરી, નરદત્તા કાલી મહાકાલી. ૫ ગારી તહુ ગંધારી, મહુજાલા માણવી અ વઈરૂદ્ના; અચ્છત્તા માસિઆ, મહારાણુસિયાએ દેવી. ૬ જખા ગામુહ મહુજખ, તિમુહુ જ ખેસ તુંબરૂ કુસુમા; માયંગ-વિજય-અજિયા, ખભા મધુએ સુકુમારો. છ છમ્મુહ પયાલ કિન્નર, ગલેા ગંધવ્વ તહય જિકખ દો; કુબર વરૂણેા ભિઉડી, ગામેહા પાસ–માયગા ૮ દેવીએ ચકેસરી, અજિઆ દુરિઆરી કાલી મહાકાલી; અચ્ચુઅ સતા જાલા, સુતારયા–સાય ાિરવચ્છા. ૯ ચડા
مد
Page #852
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત
'
૨૦૩:
રણ સરછવિ છાયણ મિત્ર ભાઈ:
વિજયંકુચિ, પન્નઈત્તિ નિવ્વાણું અચુઆ ધરણ; વઈરૂઢ છત્ત અંધારી, અંબ પઉમાવઈ સિદ્ધા. ૧૦ ઈઅ તિર્થી–રફખસુરયા, અનેવિ સુરાસુરી ય ચઉહાવિ, વંતર જેઈણિ પમુ-- હા, કુણંતુ રખે સયા અમ્યું. ૧૧ એવં સુદિદ્ધિ સુરગણ, સહિઓ સંઘરસ સંતિ જિણચંદે; મજઝવિ કરેઉ રફખં, સુણિસુંદરસૂરિશુઅ-મહિમા. ૧૨ ઈ સંતિનાહ સમ્મદિઠ્ઠી રખં સરઈ તિકાલં જે, સવૅવવ-રહિએ, સલહઈ સુહસંપકૅ પરમ ૧૩. તવગચ્છગયણ દિણયર, જુગવર-સિરિસેમસુંદરગુરૂછું, સુપસાય-લદ્ધ-ગણહર, વિજાસિદ્ધી ભણઈ સાસે. ૧૪
પછી શ્રી જગુંજયનાં એકવીશ નામ (દશ વખત) લેવાં. તે એકવીશ નામ આ પ્રમાણે ૧ શ્રી વિમલાચલાયનમ: ૧૨ શ્રી અકર્મણે નમ: ૨ શ્રી પુંડરીકગિરયે નમ: ૧૩ શ્રી શાશ્વતગિરયે નમ: ૩ શ્રી સિદ્ધક્ષેત્રાય નમ: ૧૪ શ્રી સર્વકામદાય નમ: ૪ શ્રી સુરાચલાય નમઃ ૧૫ શ્રી પુષ્પદંતાય નમ: ૫ શ્રી મહાચલાય નમઃ | ૧૬ શ્રી મહાપદ્માય નમ: ૬ શ્રી શ્રીપદગિયે નમ: ૧૭ શ્રી પૃથ્વીપીઠાય નમ: | ૭ શ્રી પવાઁદ્રાય નમ: ૧૮ શ્રી પ્રભુપદગિરયે નમઃ ૮ શ્રી પુણ્યરાશયે નમ: - ૧૯ શ્રી પાતાલમૂલાય નમ:
૯ શ્રી દઢશક્તયે નમ: ૨૦ શ્રી કૈલાસ પર્વતાય નમ: ૧૦ શ્રી મુક્તિધરાય નમઃ ૨૧ શ્રી ક્ષિતિમંગલપર્વ. ૧૧ શ્રી મહાતીર્થાય નમ:
તાય નમ:
Page #853
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૪
દેવવંદનમાલા
એ એકવીશ નામ (દશ વાર) કહીને, પછી દશ નવકાર ગણીએ, પછી ખમાસમણ દશ દેઈએ, પછી ભંડાર ઢેઈએ, એટલે તહાં યથાશક્તિયે રૂપાનાણું મૂકીએ, પછી પ્રદક્ષિણે દશ દેઈએ, એ રીતે દેવવંદનના પ્રથમ જેડામાં સર્વ કહી અને નૈવેદ્ય, દિવેટ, ટીલી, ચામર, આરતી, ચેખાના સાથિયા પ્રમુખ સર્વ દશ દશ કરવા. તેમજ બીજા જેડામાં વીશ, ત્રીજા જોડામાં ત્રીસ, ચેથા જેડામાં ચાલીશ અને પાંચમા જોડામાં પચાસ એમ અનુક્રમે વસ્તુ મૂકવી.
દેવવંદનને બીજે જોડો. વિધિ-બીજા જોડાની વિધિ પણ શરૂઆતના જેડાની વિધિમાં દર્શાવેલી છે ત્યાંથી (પૃષ્ઠ ૧૬ જુઓ) જોઈ લેવી.
પ્રથમ ચત્યવંદન. શ્રી શત્રુંજય સિદ્ધક્ષેત્ર, સિદ્ધાચલ સાચો; આદીસર જિનરાયને, જીડો મહિમા જા; ઈહાં અનંત ગુણવંત સાધુ, પામ્યા શિવવાસ; એ ગિરિ સેવાથી અધિક, હેય લીલ વિલાસ દુષ્કૃત સાવિ દૂરે હરે એ, બહુ ભવ સંચિત જેહ; સકલ તીથી શિર સેહર, દાન નમે ધરી નેહ. ૧
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. આદીસર જિનરાયને, ગણધર ગુણવંત; પ્રગટ નામ પુંડરીક જાસ, મહી માંહે મહંત;
Page #854
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત
૨૦૫:
પંચ કડી સાથે મુણીંદ, અણસણુ તિહાં કીધ; શુકલ ધ્યાન ધ્યાતાં અમૂલ, કેવલ તિહાં લીધ; ચૈત્રી પૂનમને દિન એ, પાયા પદ મહાનંદ, તે દિનથી પુંડરીક ગિરિ, નામ દાન સુખકંદ. ૨
પ્રથમ થાય જોડે. શ્રી શત્રુંજય ગિરિવર વાસવ. વાસવ સેવિત પાયજી જયવંતા વરતે તિહું કાલે, મંગલ કમલા દાયજી; સિરિ રિસફેસર શિષ્ય શિરોમણિ, પુંડરીકથી તે સાધ્યો; ચૈત્રી પૂનમ આ ચાવીસી, મહિમા જેહને વાળે, અનંત તીર્થકર શત્રુંજય ગિરિ, સમસર્યા બહુ વાર છે; ગણધર મુનિવરશું પરવરિયા, તિહઅણુના આધાર છે; તે જિનવર પ્રણમે ભવિ ભાવે, તિહું અણુ સેવિત ચરણ છે? ભવ ભય ત્રાતા મંગલ દાતા, પાપ જે ભર હરણું છે.
૧ પાપ રૂપી રજને સમૂહ.
Page #855
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૬
દેવવ નમાલા
૩
શ્રી આદીસર વચન સુણીને, પુંડરીક ગણધાર જી; આગમ રચના કીધી(મા) પેઢી, નય નિક્ષેપાધારજી; ચૈત્રી પૂનમને દિન આગમ, આરાધા વિપ્રાણી છ; આતમ નિર્મલતા વર ભાવા, તક ફલે જિમ પાણી જી. શત્રુજય સેવાના રિસયા, વસિયેા ભવિજિન ચિત્તે જી; ચવિહ સંધનાં વિધન હરેવા, ઉદ્યત અતિશયનિત્ત જી; કવડ યક્ષ જિન શાસન મંડપે, મંગલવેલો વધારે જી; શ્રી વિજયરાજ સૂરીશ્વર સેવક, સફલ કરે। અવતારો જી.
४
દ્વિતીય થાય જોડે.
શત્રુજય મંડણુ માહુ ખંડણુ, નાભિ નંદન દેવ; વાર પૂર્વ નવાણું આવ્યા, સહિત ગણધર દેવ; રાયણ હેઠે ઠવી આસન, સુણત પદ બાર; શત્રુજય મહિમા પ્રગટ કીધા, લેાકને હિતકાર. ૧ વિમલ ગિરિવર સેવનાથી, પાપના 'ભડવાય; રતમ ઘટા જિમ સૂર દેખી, દૂર હ દિશિ જાય; ચૈત્રી પૂનમ ઉપદેશ ઇમ, તીર્થંકરની કાડી; ૧ સુભટા, ૨ અધકારના સમૂહ.
Page #856
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિવ પુનમના દેવવંદન-પં દાનવિજ્યજીકૃત
૨૦૭
સેવિયે ભવિકા તેહ જિનવર, નિત્યનિજ કર જોડી, ૨ સાત છ૮ ને એક દોય અટુમ, જાપ વિધિશું મેલી, શત્રુંજય ગિરિ આરાધી ઈમ, વાધે ગુણની કેલી; ઈમ કહે આગમ વિવિધ વિધિશું, કર્મ ભેદ ઉપાય; તે સમયનિસુણે ભકિત આણી, દલિત દુર્મતિ દાય. ૩ ગોમુખ સુંદર યક્ષ ગોમુખ, યક્ષ વર્ગ પરધાન; જૈન તીરથ વિઘન વારણ, નિપુણ બુદ્ધિ નિધાન; શ્રી નાભિનંદો શિષ્ય મુનિવર, પુંડરીક ગણધાર; શ્રી વિજયરાજસૂરદ સંઘને, કરો કુશલ વિસ્તાર. ૪
શ્રી શત્રુજય ગિરિવરનું સ્તવન
(પાઈની દેશી) શ્રી શત્રુંજય તીરથ સાર, પ્રણો આણુ ભકિત ઉદાર; નંદીશ્વર યાત્રાએ ફલ જેહ, કંડલગિરિ બમણું હોય તેહ. તેહ ત્રમણું ચકાચલ જોય,તેહગજદૂતે ચઉગુણું હોય; તેહથી બમણું જંબૂવૃક્ષ, ચિત્યવંદતાં હેય પ્રત્યક્ષ. ૨ ચૈત્ય જે ઘાતકીખંડ મઝાર, છ ગણું તેહ ફલ નમતાં સાર; છત્રીશ ગણું ફલ તેહથી હોય, પુષ્કરવર જિન નમતાં જોય.
Page #857
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૮
દેવવંદનમાલા
મેરૂ ચૂલાના જિન પ્રણમંત, તેથી તેરગણું ફલ હુંત તેહથી સહસગુણું ફલ થાય, સમેત શિખર જે યાત્રા જાય. તે લખ ગુણું અંજનગિરિ જાણ, તે દશલાખ ગુણ રેવત ઠાણ; અષ્ટાપદ વંદે મન ભાય, તેહને પણ એહિજ ફલ થાય. પુંડરગિરિ પ્રણમી ગહ ગહે, તેહથી કોડીગણું ફલ લહે; ભાખ્યું એહ ફલ પરિમાણ, ભાવથી જન અધિક મન આણુ. પુંડરીક ગણધર જિહાં સિદ્ધ, પુંડરીક ગિરિ તેહ પ્રસિદ્ધ વંદી એ ગિરિ લહી સંપદા, દાનવિજય ભાખે એમ મુદા.
તૃતીય સૈત્યવંદન. સકલ સુહંકર સિદ્ધક્ષેત્ર, સિદ્ધાચલ સુણીએ; સુર નર નરપતિ અસુર બેચર, નિકરે જે થુણીએ
૧. સમૂહવડે.
Page #858
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચત્રી પુનમના દેવવંદન—૫૦દાનવિજયજીકૃત
સકલ તીરથ અવતાર સાર, બહુગુણુ ભંડાર; પુંડરીક ગણધાર જબ, પામ્યા ભવપાર, ચૈત્રી પૂનમને દિત એ, કર્મ મ કરી દૂર તે તીરથ આરાધિયે, દાન સુયશ ભરપૂર.
૨૦૯
અહીં જકિચિ૰ નમ્રુત્યુણ તથા જયવીયરાય૦ પૂર્ણ કહી નમિઊંણુ॰ કહેવું.
નમિઊણુ સ્તંત્ર.
મિશ્રણ પય સુરગણુ-ચૂડામણિ કિરણ રજિથ્થ' મુણિા; ચલણ નુઅલ મહાભય-પણાસણું સથવ તુચ્છ.... સડિય કર—ચરણ—નહ–મુહ, નિમુ· નાસા વિવન્તલાયન્ના; કુઠ્ઠું મહારોગાનલ,-કુલિંગ નિ′′ સર્વાંગા.
તે તુ· ચલણારાહણુ-સલિલ જલિ સેય વ્રુદ્ધિય—ચ્છાયા; વણુદવદડતા ગિરિપા,—ચવવ પત્તા પુણા લચ્છિ દુવાય—ખુભિય જલનિહિ, ઉબ્લડ લેાલ ભીસારાવે; સંભંત ભય વિસ ́હુલ-નિામય મુક્કે વાવારે. અવિદ્યલિઅ જાણુવત્તા, ખણેણ પાવતિ ઇચ્છિઅ ફૂલ; પાસજિણચલણુન્નુઅલ, નિચ્ચ ચિઅ જે નતિ નરા.
ખરપવઝુ ય વણુદવ—જાલાવલિ મિલિય સયલ દુમગહણે; ડેઅંત મુદ્ધ મયવહુ–ભીસરવ ભીસમિ વર્ષે. જગદ્ગુરુણા કમન્નુઅલ', નિન્ત્રાવિઅ સયલ તિહુઅણુાલા; જે સાંભરતિ મણુ, ન કુર્દ જલણા ભય તેસિ
૧૪
3
Page #859
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૦
દેવવ દનમાલા
વિલસત ભાગભીસણ–કુરિઆરૂણ નયણુ–તરલજીહાલ; ઉગ્ગ@અંગ નવ જલય-સત્થšં ભીસણાયા.
મન્નતિ કીડસરિસ, દૂર પરિઢ વિસમ વિસ વેગા; તુહુ નામખર ફુસિદ્ધ,-મતગુરુઆ નરા લાએ. અવિદ્યુત્ત વિહવસારા, તુહ નાહુ પણામ મત્ત વાવારા; વવગયવિશ્વા સિગ્ધ, પત્તાહિય ઇચ્છિય ઠાણું. યજજલિનલનયણું, દૂર વિયારિય મુર્હું મહાકાય; નહકુલિસઘાય વિઅલિઅ-ગઇંકું ભત્થલાભાઅ. પય સસંભમ પત્થિત્ર-નહમણિ માણિક્કે પડિઅપડિમસ્સ; તુહુ વયણું પહેરણુધરા, સીહું કુદ્ધ પ ન ગતિ. સિસ ધવલ દંતમુસલ’, દીઠુ કરૂલ્લાલ વુડ્ઢ ઉચ્છાડું; મહુપિંગ નયણુન્નુઅલ, સલિલ નવજલહરારાવ. ભીમ' મહાગÜદ, અચ્ચાસનપિ તે નવિ ગણુતિ; જે તુમ્હેં ચલણ જુઅલ, મુણિવઇ તુંગ સમલ્લોણા સમરશ્મિ તિખ્ખા—ભિન્ધાયપવિદ્ધ ઉલ્લુય કા ધે; કુત વિણિભિન્ન કરિકલહ-મુક્ક સિક્કાર પઉરમિ. નિન્જિંઅ ધ્રુપુદ્ધરરિક–નિરદિનવા ભડા જસ' ધવલ; પાવતિ પાવ-પસમિણુ, પાસજિષ્ણુ ! તુRsપભાવેણુ. રોગ-જલ-જલણ-વિસહર-ચાર-મÜદ-ગય–રણભયાઈ; પાસજિણ–નામસ કિત્તણેગુ, પસમતિ સવાઇ.
૧૫
૧૪
એવં મહાભયહર, પાણિ દસ સથવમુર લવિયજણાણુ દયર, કલાણુ–પરંપર–નિહાણું.
૧૦
૧૨
૧૨
૧૩
૧૪
૧૩
૧૭
૧૯
Page #860
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩
ચિત્રી પુનમના દેવવંદન-૫૦ દાનવિજયજીકૃત ૨૧૧ રાયજય-જખ-રખસ્સ-કુસુમિણ-દુસ્સઉણ–રિફખપીડાસુ સંઝાસુ દેસુ પંથે, ઉવસગે તહય રયણસ. ૨૦ જે પઢઈ જે આ નિસુણઈ, તાણું કઈ ય માણતુંગસ્ટ, પાસ પાવ પસમે, સયલભુવણશ્ચિમચલણે. ૨૧ ઉવસતે કમઠા-સુરશ્મિ, ઝાણુઓ જે ન સંચલિએ સુર-નર–કિન્નર-જુવઈહિં, સંયુઓ જયઉ પાસજિ. ૨૨ એઅલ્સ મજ્જયારે, અદારઅફખરેહિં જે મંતે જે જાણઈ સે ઝાયઈ પરમ–પયર્થ કુર્ડ પાસે. પાસહ સમરણ જે કુણઈ, સંતુ હિયએણ અદ્ધરસય વાહિ ભય, નાસઈ તસ્સ રેણુ. ૨૪
દેવવંદનને ત્રીજે જેડ–પ્રથમ ચૈત્યવંદન. એ તીરથ ઉપર અનત તીર્થકર આવ્યા; વલી અનંતા આવશે, સમતા રસ ભાવ્યા;
આ ચાવીશી માંહિ એક, નેમીશ્વર પાખે; જિન ત્રેવીસ સમોસર્યા, એમ આગમ ભાખે; ગણધર મુનિવર કેવલી, સમોસર્યા ગુણવંત પ્રેમે તે ગિરિ પ્રમુમતાં, હરખે દાન હસંત.
દ્વિતીય ચિત્યવંદન. એ તીરથના ઉપરે, થયા ઉદ્ધાર અસંખ્ય તિમ પ્રતિમા જિનરાયની, થઈ તાસ નવિ સંખ્ય;
Page #861
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૨
અજિત શાંતિ જિનરાજ ઇત્ઝ, રહ્યા ચૈામાસી, એ તીરથે મુનિ અનંત, હુઆ શિવપુર વાસી; ચૈત્રી પૂનમને દિને એ, મહિમા જાસ મહાન; એ તીરથ સેવન થકી, દાન વધે બહુ વાન. પ્રથમ થાય જોડા.
દેવવંદ્યનમાલા
ર
વિમલાચલ સહર શામણિ, તનુ તેજે નિર્જિત દિનમણિ, શ્રી નાભેય જિન જગ ગૃહણ, જયા તિહુઅણુ વાંછિત સુરમણિ. એશત અડ સાનુ' સેહામણા, નિષધાદિક છે ગુણે વામણા; શિખરે શિખરે બહુ જિનવરા, આવી સમાસર્યા ગુણ સાયરા. પુંડરીક (કે) તાવિધ ભાખિયા, મધુરાકારે શત્રુંજય સાખીયા; સુહ ગુરૂ સંધ પ્ા જિહાં કહી, તે આગમ અભ્યાસે ગહગહી. શશી વયણી કમલ વિલેાચના, ૧. શિખર. ૨. સુંદર.
ર
Page #862
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્રી પૂનમનાં દેવવંદન-૫૦ દાનવિજયજીકૃત.
ચક્કસરી દેવ વિરાચના, રિસહેસર ભક્તિવિધાયિકા, વરદાન દેજો સુપ્રભાવિકા.
દ્વિતીય થાય જોડા.
(સતી) મરુદેવી ઉર સરેાવર હંસ, નૃપ નાભિ 'કુલાંખર (જે) વર હંસ સિરિ રિસહેસર સેવા સદા, ચૈત્રી પૂનમ લહેા સંપદા. એરવત વિદેહ ને ભરતે જેહ, તે જિન પ્રશસે તીરથ એહક તે તીર્થંકર ભવ ભયહરે, ભવિયણ ચૈત્રી તપ અનુસરો. તીરથ યાત્રા તે દુ:ખ હરે, એ કરણીથી શિવસુખ વરે, ઈમ ઉપદેશે ગણધર દેવ, ચૈત્રી તપ કરે નિત્યમેવ. શ્રુત દેવી સતકમલે રહી, વિમલાચલ સેવા ગહુગહી; ૧. કુલ રૂપી આકાશને વિષે. ૨. ધેાળા,
૨૧૩
૧
ર
છ
Page #863
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૪.
દેવવંદનમાલા
ચિત્રી તપ સાન્નિધ્ય કરે માય, (જિમ) દાન સકલ દુઃખમાં દૂર જાય.
શ્રી પુંડરીક ગિરિનું સ્તવન.
(રસીયાની દેશી ) પ્રણો પ્રેમે પુંડરીક (ગિરિ) રાજીયે, ગાજી જગમાં રે એહ; સેભાગી, યાત્રાયે જાતાં પગે પગે નિર્જરે, બહ ભવ સંચિત બેહ. ભાગી. પ્રણવ પાપ હોય વાલેપ સમાવડ, તેહ પણ જાય રે દૂર સે . જો એહ ગિરિનું દર્શન કીજીએ, ભાવ ભગતિ ભરપૂર સેવ પ્રવ ગેહત્યાદિક હત્યા પંચ છે, કારક તેહના જે હોય સેવ તે પણ એ ગિરિ દર્શન જે કરે, પામે શિવગતિ સેય. સે. પ્ર. શ્રી શુકરાજ નૃપતિ પણ ઘણુ ગિરિ, કરતો જિનવર ધ્યાન; સેટ
૧. ગેહત્યા, બ્રહ્મહત્યા, સ્ત્રીહત્યા, બાલહત્યા, રાજહત્યા.
Page #864
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્રી પૂનમના દેવવંદન-પંદાનવિજયજીકૃત. ૨૧૫ ષટ માસે રિપુ વિલય ગયા સવે, વાળે અધિક તસ વાન. સ. પ્ર. ચંદ્રશેખર નિજ ભગિની ભેગવી, કીધું પાપ મહંત સત્ર તે પણ એ તીરથ આરાધતાં, પામ્યો શુભ ગતિ સંત. સે. પ્ર. મેર સર્પ ને વાઘ પ્રમુખ બહુ, જીવ છે જે વિકરાલ સેવ તે પણ એ ગિરિદર્શન પુણ્યથી, પામે સુગતિ વિશાલ. સેટ પ્ર. એહ મહિમા એ તીરથ તણે, ચૈત્રી પૂનમે વિશેષ સોટ શ્રી વિજયરાજસૂરીશ્વર શિષ્યને, દાન ગયાં દુ:ખ લેશ. સે. પ્ર.
તૃતીય ચૈત્યવંદન. અષ્ટાપદ આદિ અનેક. જગ તીરથ મેટાં. તેહથી અધિકું સિદ્ધક્ષેત્ર, એહ વચન નવિ ખાટાં; જે માટે એ તીર્થ સાર, સાસય પ્રતિ; જેહ અનાદિ અનંત શુદ્ધ, ઈમ કહે જિન ભૂપ;
Page #865
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૬
દેવવંદનમાલા
કલિકાલે પણ જેહને એ, મહિમા પ્રબલ પ્રપુર શ્રી વિજયરાજસૂરીદથી, દાન વધે બહુ નૂર. ૩ આ જેડા પછી તિજયપહુત્તા કહેવું.
તિજય મહત્ત સ્તોત્ર. તિજય-પહત્ત–પયાસય, અઠ–મહાપાડિહેર–પુરાણ સમયકિપત્ત-ઠિઆણં, સરેમિ ચક્કજિણિંદાણું. ૧પણવીસા ય અસીઆ પરસ પન્નાસ જિણવર સમૂહે નાસે સયલ દુરિ, ભવિઆણું ભત્તિ-જુત્તાણું. રવીસા પણુયાલાવિય, તીસા પન્નત્તરી જિણવરિંદા, ગહ-ભૂઅ-રફખ-સાઈણિ, ઘર્વસગ્ગ પણ સંતુ. ૩ સત્તરિ પણતીસાવિય, સઠી પંચેવ જિણગણે એસે; વાહિ–જલજલણ–હરિકરિ, ચેરારિ-મહાભયં હરઉ. ૪ પણ પન્નાય દસેવ ય, પન્નઠી તહય ચેવ ચાલીસા રફખંતુ મે સરીર, દેવાસુર-પણમિઆ સિદ્ધા. ૫૩ હરહુંહઃ સરસ્સ: હરહંહઃ તહય ચેવ સરસ્સ આલિહિય–નામ-ગર્ભે, ચ કિર સબ્યુએભ. ૬ % રેહિણી પન્નત્તિ, વજજસિંખલા તહ ય વજઅંકુસિઆ ચફકેસરી નરદત્તા, કાલી મહાકાલી તહ ગેરી. ૭ ગંધારી મજજાલા, માણવી વઈરૂટ તય અચ્છત્તા માણસી મહમાણસિઆ, વિઝાદેવીઓ રકખતુ. ૮ પંચદસ કમ્પભૂમિસુ, ઉપન સત્તરિ જિણાણ સયં, વિવિ- રયણાઈ-વ-વહિએ હર૩ દુરિઆઈ. ૨૩તીસ અઈસય-જુઆ, અઠ-મહાપડિહેર–કયહા તિથયરા ગયહા, ઝાએઅબ્બા પયતેણું. ૧૦ ૩૦ વરકણય સંખવિ૬ ન, -મરગય -ઘણસનિ વિગપમે; સતરિસર્ષ જિગાણું, સવા
Page #866
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્રી પૂનમના દેવવંદન-પંદાનવિજયજીકૃત
૨૧૭
મર–પૂઈએ વંદે સ્વાહા. ૧૧ ૩ ભણવઈ વાણવંતર, જેઈસ -વાસી વિમાણવાસી અ, જે કેવિ દુદ દેવા, તે સર્વે ઉવસગંતુ મમ સ્વાહા. ૧૨ ચંદણકપૂરેણું ફલએ, લિહિઊણ ખાલિએ પીઅં; એગતરાઈ–ગહ-ભૂઅ, સાઈણિ–મુગૅ પણઈ. ૧૩ ઈસત્તરિસર્યા જત, સમ્મ મંતં દુવારિ પડિલિહિઅં; દુરિઆરિ વિજયવંત નિદ્ભુતં નિચ્ચ-મચેહ. ૧૪.
અહીંયાં પૂર્વની પરે વિધિ ત્રિગુણે કરે. દેવવંદનને ચોથે જોડા–પ્રથમ ચત્યવંદન. યણ 'શત પરિમાણ એક, જે પહિલે આરે; બીજે આરે જોયણ જેહ, એંશી વિસ્તારે; તિમ ત્રીજે જોયણ સાઠ, ચોથે પચાસ; પાંચમે આરે બાર સાર, વિસ્તાર છે જાસ; છટ્રાને અંતે હુશે એ, એક હસ્ત જસ માન; એવ અવસ્થિત છે સદા. તે પ્રણમે મુનિ દાન. ૧
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. ભરત નરેસર ભરત ક્ષેત્ર, ચક્રી ઈણ ઠામે, આવ્યા સંધ સજી સબૂર, મન આણંદ પામે; કંચનમય પ્રાસાદ કીધ, ઉત્તમ ઉદાર; મંડપ તારણ વિવિધ જાલ, માલિત ચઉ બાર;
૧. જ્ઞાનવિમલસરિકૃત ત્રિી પૂનમનાં દેવવંદનમાં તેમજ અન્યત્ર સ્થલે પ્રથમ દ્રિતીય આરે અનુક્રમે ૮૦, ૭, જન માન દર્શાવ્યું છે.
Page #867
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૮
દેવવંદનમાલ
રે
ધણુ પણ સય મિત્ત મણિતણી એ, થાપી ગઇષભની મૂર્તિ દાન દયાકર તીર્થથી, પ્રસરી જગ જસ કીર્તિ
પ્રથમ થાય જોડે. ચત્રી તપ તીરથ ભાવતો, અનુભવમાં આતમ રાખ (આવ) તે; રિસફેસર જિન ભવિ ભજે, જિમ થાયે ભવ જલશું ત્યજે. જયવંતા વરતો જિનવરા, તિહુઅણવર ભવિયણ હિતકરા; પુંડરિક તપવિધિ જાણુતા, ચૈત્રી પૂનમ દિવસ વખાણતા. નય ગમ પર્યાયે પૂરિ, નવિ પાખંડીયે ચૂરિયે; જિનવરને આગમ મન ઘરે, જિમ દુર્મતિ દુષ્કૃત પરિહર. જિન શાસન દેવી ચક્કસરી, જિન હેતે દાન ઘ ઈશ્વરી, જિનશાસન ઉદય વધારજો. ચિત્રી ત૫ વઘન નિવારજે.
Page #868
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્રી પૂનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજ્યજીકૃત
૨૧૯
દ્વિતીય થય જોડે.
શત્રુંજય મહિમા, પ્રગટયો જેહથી સાર ચત્રી પૂનમ દિન, ઓપ્યો એહ ઉદાર; રિસહેર સેવા, શિર વહ ધરી આણંદ તિહુ અણ 'ભવિકૈરવ, વિપિન વિકાસન ચંદ. ૧. જિનવર ઉપદેશે, ભરતાદિક નૃપ છેક; શત્રુંજય શિખરે, ચૈત્ય કરાવ્યાં અનેકઃ તે જિન આરાહ, ભકિત ધરી અતિ છેક; આતમ અનુભાવી, વાધે બુદ્ધિ વિશેષ; શત્રુંજય સિહરે, સમોસર્યા જિનરાજ; આગમ ઉપદેશે, પ્રતિબધી સસમાજ; તે આગમ નિસુણી, ચેત્રી તપ કરે સાર; પુંડરીક મુનીસર પરે, લેહશે જ્યકાર. ગોમુખ ચકકેસરી, શાસન ચિંતાકારી; રિસહેતર સેવા, રસિક વસે સુખધારી; વિમલાચલ સેવક, વિઘન નિવારો માઈ; શ્રી વિજયરાજસૂરિ, શિષ્ય કહે ચિત્ત લાઈ.
૧, ભવ્ય રૂપી કુમુદ. ૨. વન.
Page #869
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૦
દેવવંદનમાલા
શ્રી સિદ્ધાચલજીનું સ્તવન.
(વેલની દેશી. ) શ્રી સિદ્ધાચલ શત્રુંજય, સિદ્ધક્ષેત્ર અભિરામ; દર્શન કરતાં દુરગતિ તૂટે, છુટે બંધ નિદાન; શ્રી રિસહસર પટ્ટ ધુરંધર, અસંખ્યાત નરરાય; શ્રી આદિત્યયશાથી યાવતુ-અજિત જિનેશ્વર તાય. ૧ ચઉદશ ઈગ ઈગ ચઉ દશ ઈણ વિધ, થઈ શ્રેણિ અસંખ્યાત; સિદ્ધદંડિકા માંહે સઘલો, એહ છે અવદાત; સર્વાર્થસિદ્ધને શિવગતિ વિણ, ત્રીજી ગતિ નવિ પામી તિણે પણ એ તીરથ ફરો, વંદે ભવિ શિર નામી. ૨ નમિ વિનમિ વિદ્યાધર નાયક, દો કોડી મુનિ સંઘાતે; એ ગિરિ સેવ્યાથી શિવગતિ પામ્યા, સકલ કર્મ નિપાતે; શ્રી આદીશ્વર સુતના નંદન, દ્રાવિડ વારિખિલ જાણ; કાર્તિક પૂનમદિન દશકોડી, ઋષિ યુત લહે નિર્વાણ. ૩ અષ્ટાદશ અક્ષહિણી દલના, ચરક જે બલવંત;
૧. એક અક્ષોહિણી સેનામાં ૨૧૮૭૦ રથ, ૨૧૮૭૦ હાથી, ૬૫૬૧૦ અશ્વ અને ૧૦૯૩ ૦ પાયદળ હેાય છે.
Page #870
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચેત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત
૨૨૧.
ગેત્ર નિકંદન કરીને સંચ્યા, જેણે પાપ અનંત; તે પણ એહ જ તીરથ ઉપરે, કરી અણસણ ઉચ્ચાર; ઉત્તમ નર તે પાંચે પાંડવ, પામ્યા ભવજલ પાર. ૪ ત્રણ કોડી ને લાખ એકાણું, નષિ યુત રામ મુણાંદ; તિમ નારદાદિક સાધુ અનંતા, પામ્યા પદ મહાનંદ તે માટે એ ગિરિનું સાચું, સિદ્ધક્ષેત્ર ઈતિ નામ; શ્રી વિજયરાજ સૂરીશ્વર વિનયી, દાન કરે ગુણગ્રામ. ૫
તૃતીય ચિત્યવંદન. 2ષભની પ્રતિમા મણિમયી, ભરતેશ્વર કીધી; તે પ્રતિમા છે ઈશુ ગિરિ, એહ વાત પ્રસિદ્ધિ; દેખે દરિસણ કઈ જાસ, માનવ ઈસુ લોકે, ત્રીજે ભવે જે મુક્તિ યોગ્ય, નર તેહ વિલોકે; સ્વગુફા પશ્ચિમ દિશે એ, એ છે જાસ અહિઠાણુ દાન સુહંકર વિમલગિરિ, તે પ્રણમું હિત આણ. ૩
અહીંયાં ભક્તામર સ્તોત્ર કહીને જે પૂર્વે વિધિ લખે. છે, તેથી એણે વિધિ કર.
Page #871
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૨
દેવવંદનમાલા
શ્રી ભક્તામર સ્તોત્ર. ભક્તામર પ્રણત માલિમણિપ્રભાણા-મૃતક દલિતપાપવિતાનમઃ સમ્યક પ્રણમ્ય જિનષાદયુમં યુગાદા –વાલંબનું ભવજલે પતતાં જનાનામ્ ૧ ય સં તુતઃ સકલવાલ્મયતવબોધા-દુદ્દભૂતબુદ્ધિપટુભિઃ સુરકના સ્તોત્રજગત્રિત ચિત્તહરેદારો-ઑષ્ય કિશાહમપિ તં પ્રથમં જિનેન્દ્ર. ૨ બુદ્ધયા વિનાપિ વિબુધાતિપાદપીઠ !, તું સમુદતમતિવિગતત્રડમ બાલં વિહાય જલસંસ્થિતસિંબિંબ-મન્ય ક ઈતિ જનઃ સહસા ગ્રહીત. ૩ વકતું ગુણનું ગુણસ કે : શશકકાંતાન, કસ્તે ક્ષમા સુરગુરુપ્રતિમાડપિ બુયા; કલ્પાંતકાલયવનોદ્ધતનકયર્ક, કે વા તરીમલમબુનિહિં ભુજાભ્યામ્. ૪ સેલહું તથાપિ તવ ભક્તિવશ મુનીશ, કતું સ્તવં વિગતશક્તિરપિ પ્રવૃત્ત પ્રત્યાત્મિવીર્યમવિચાર્ય મૃગ મૃગેન્દ્ર, નાભેતિ કિનિજ શિશ પરિપાલનાર્થમ. પ અશ્રત તવતાં પરિડા ધામ, ત્વદ્ભક્તિરેવ મુખરીકરૂતે બલાત્મા યોકિલ કિલ મધ મધુરં વિરતિ, તારુતકલિકાનિકરેકઃ ૬ ત્વત્સસ્તન ભવસંતતિસન્નિબદ્ધ, પાપં ક્ષણાતુ ક્ષયમુપૈતિ શરીરભા જામ; આકાંતલેકમલિનીલમશેષમા, સૂર્યાશભિન્નમિવ શાર્વરઅંધકારમ્ ૭ મતિ નાથ !
Page #872
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચત્રી પુનમના દેવવંદન-૫૦ દાનવિજયજીકૃત
તવ સંતવનં મદ-માન્યતે તનુધિયાપિ તવ પ્રભાવાત ચેતે હરિષ્યતિ સતાં નલિનીલેષ, મુક્તાલઘુતિમુપૈતિ નનૂદબિંદુ. ૮ આસ્તાં તવ સ્તવનમસ્તસમસ્તદોષ, ત્વસંકથાપિ જગતાં દુરીતાનિ હન્તિ; દરે સહસકિરણઃ કુરુતે પ્રભવ, પદ્માકરેષ જાનિ વિકાશમાંજિ. ૯ નાત્યદ્ભુત ભુવનભૂષણ! ભૂતનાથ !, ભૂતૈગુણભુવિ ભવંતમભિપ્ટવન્ત તુલ્યા ભવન્તિ ભવતે નનું તે ન કિંવા, ભૂત્યાશ્રિતં ય ઈહિ નાત્મસમં કરોતિ. ૧૦ દૃદ્ધ ભવન્તમનિમેષવિલોકનીય, નાન્યત્રતેષમુયપાતિ જનસ્ય ચક્ષ, પીત્યા પયઃ શશિકરયુતિ દુગ્ધસિંધે, ક્ષાર જલ જલનિધેરશિતું ક ઈચ્છતુ. ૧૧ ચૈઃ શાંતાગરુચિભિઃ પરમાણુભિવં નિર્માપિતસ્ત્રિભુવનલાભભૂત તાવંત એવ ખલુ તે ખૂણવઃ પૃથિવ્યાં, યત્તે સમાનમપરં ન હિ રૂપમસ્તિ. ૧૨ વર્ગ કવ તે સુરનરેગનેત્રહારિ, નિઃશેષનિર્જિત જગત્રિતોપમાનમ; બિંબ કલંકમલિનં કવ નિશાકરસ્ય, યાસરે ભવતિ પાંપલાશક૫. ૧૩ સંપૂર્ણ મંડલ શશાંકકલાકલાપ, શુભ્રા ગુણાત્રિભુવનં તવ લંઘયક્તિ; સંશ્રિતાસિજગદીશ્વરનાથમક કસ્તાનિવારયતિ સંચરતે યથેષ્ટમ. ૧૪ચિત્ર કિમત્ર યદિ તે ત્રિદશાંગનાભિન્નતં મનામપિ મને ન વિકારમાર્ગમ કલ્પાંતકાલમતા ચલિતાચલેન,
Page #873
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૪
દેવવંદન કાલા
કિં મંદરાદ્વિશિખરં ચલિતં કદાચિત્ ૧૫ નિર્ધમવતિ ૨૫વર્જિતતૈલપૂર, કૃમ્નજગત્રયમિદં પ્રગટીકરાષિ; મોન જાતુ મરતાં ચલિતાચલાનાં, દીપરત્વમસિ નાથ ! જગત્મકાશ. ૧૬ નાસ્ત કદાચિપયા ન રાહુગમ્ય, સ્પષ્ટીકરોષિ સહસા યુગપજગંતિ; • - ધરેદરનિરૂદ્ધમહાપ્રભાવ: સૂર્યાતિશાયિ મહિમાસિની લેકે. ૧૭ નિત્યદયે દલિતાહમહધકારં, ગમ ન રાહુવકનસ્ય ન વારિદાના વિશ્વાજતે તવ મુખ જમનલ્પકાંતિ, વિદ્યોતયજગદપૂર્વશશાંકબિંબમ. ૧૮ કિં શર્વરીષ શશિનાહિં વિવસ્વતા વાયુમ્રભુખે દલિતેવુ તમસુ નાથ; નિષ્પન્નશાલિ વનશાલિનિ જા કે, કાર્ય યિન્જલધરિજંલભારના. ૧૯ જ્ઞાન યથા ત્વયિ વિભાતિ કૃતાવકાશનવં તથા હરિહરાદિષ નાયકેજ
સ્ફરન્મણિષ યાતિ યથા મહત્વ; નવ તુ કાર કલે કિરણાકડપિ. ૨૦ મને વર હરિહરાદય એવ દશ, દષ્ટષ ચેષ હદયં ત્વયિ તેષમેતિ; કિં વીક્ષિતેને અવતા ભુવિયેનના ન્યા, કશ્ચિન્મને હરતિ નાથ ! ભવાં રાધિ. ૨૧ સ્ત્રીણ શતાનિ શતશે જયન્તિ પુત્રાન, તાન્યા સુતં ત્વદુપમં જનની પ્રસૂતા; સર્વાદિશે દધતિ માનિ સહસરાશિમ,પ્રાચ્ચેવ દિગ જનયતિ ખુરદંશુમ.રર ત્રામામનતિ મુનઃ પરમં પુમાસ–મોદિત્ય નમલ તમસ પુરસ્તા; ત્વમેવ સમ્યગુપલભ્ય જયંતિ મૃત્યું,
Page #874
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત ૨૨૫ નાન્યઃ શિવઃ શિવપદસ્ય મુનીંદ! પંથા. ૨૩ ત્વામવ્યયં વિભુમચિંત્યમસંખ્યમાઘ, બ્રહ્માણીશ્વરમનંતમનંગકેતુમ યોગીશ્વવિદિતમામનેકમેકે, જ્ઞાનસ્વરૂ૫મમલં પ્રવદંતિ સંતઃ ૨૪ બુદ્ધત્વમેવ વિબુધાચિતબુદ્ધિધાતુ, ત્વરાંકડસભુવનયશંકરસ્વાત્ ધાતાસિધીર!શિવમાર્ગવિધવિધાનાત,વ્યક્ત ત્વમેવભગવન પુરષોત્તમેડસિ. ૨૫ તુલ્યુંનમસ્ત્રિભુવનાન્નિહરાય નાથી તુલ્ય નમઃ ક્ષિતિતલામલભૂષણાયતુલ્ય નમક્સિજગતા પરમેશ્વરાય, તુલ્યું નમે જિના ભદધિશોષણાય. ૨૬ કે વિસ્મયાત્રયદિ નામ ગુણરરો–વંસંશ્રિતનિરવકાશયા મુનીશ દોર્ષપાતવિવિધાશ્રયાતમ, સ્વખાંતરેડપિ ન કદાચિદપીક્ષિતેસિ. ર૭ ઉચ્ચેરશોકતરસંશ્રિતમુન્મયુખ-માભાતિ રૂપમમલ ભવતે નિતાંતમે સ્પષ્ટપ્લસકિરણમસ્તતમવિતાનં, બિમૅ રવેરિવ પધરપાર્થવર્તિ. ૨૮ સિહાસને મણિમયખશિખાવિચિત્ર, વિભાજતે તવ વધુ કનકાવાત ભિંબંવિયદ્વિલસદંશુલતાવિતાનં, તુંગાદયાદ્વિશિરસીવ સહસ્રરમે, ૨૯ કુંદાવાતચલચામરચાયુશાભં, વિબ્રાજવે તવ વપુઃ કલધતકાંત ઉઘચ્છશકશુચિનિજેરવારિધાર–મુચ્ચસ્ત૮ સુરગિરિવ શાતકૌમ્મુમુ. ૩૦ છત્રવયં તવ વિભાતિ શશાંકકાંત-મુ સ્થિત
Page #875
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવ નમાલ
સ્થગિતભાનુકરપ્રતાપમ્ ; મુક્તાફલપ્રકરજાલવિરૃદ્ધો, પ્રખ્યાપયત્રિજગતઃ પરમેશ્વરત્વમ્. ૩૧ ઉન્નિદ્રહેમનવાકજપુ જકાંતિ-પર્યુ જ્ઞસન્નખમયૂખશિખાઽભિરામી; પા પદાનિ તવ યત્ર જિતેદ્ર ! ધત્તઃ, પદ્માનિતંત્ર વિબુધા પરિકલ્પયંતિ ૩૨ ઇથ યથા તવવિભૂતિભૂત્તિને ધર્મોપદેશનવિધી ન તથા પરસ્ય; યાદક પ્રભા દિનક઼ 1: પ્રહતાંધકા, તાદક્ કતા ગ્રહગણસ્ય વિકાશિનાઽપિ.૬૩ ચ્ચેાતન્માવિલવિલાલકોલમૂલ,-મત્તભ્રમ ભ્રમરન દવિવૃદ્ધકેમ્; ઐરાવતાભમિભમુદ્દતમાપતન્ત, દૃષ્ટવા ભય ભવતિ ના ભવદાશ્રિતાનામ્. ૧૪ ભિન્નેભ મઞલક્રુજવલશાણિતાક્ત- મુક્તાફલપ્રકરભૂષિતભૂમિબા ઞઃ; અક્રમઃ ક્રમગત હરિણાધિપોઽર્ષિ, ના*મતિ ક્રર્યુ. ગાચલસ શ્રિત તે. ૩૫ કલ્પતકાલ પવનેદ્રતદ્વિકલ્પ', દાવાનલ જ્વલિતમુજલમુત્યુલિ’ગમ્; વિશ્વ જય સુ મિવ સમાપતત, શામ ઈનજર મયારોષમ્ ૩૬ ૨કતેક્ષણ સમકકડનીલ, ક્રોધે ત ણિનમુત્ફણમાપત તમ્, આક્રમનિ ક્રમયુગેન નિસ્ત શક-ન્નામનાગદમની હદિ યસ્ય પુસઃ ૩૭ ૦૯ગસુરંગ જ િતભીમનાદ-માજા બલબલવતામષ્પિભુપતીનામ; ઉાિકરમયૂખશિખ પવિધ વત્ઝીનાત્તમ શુ ભિદામુપૈતિ. ૩૮ કુંતાગ્ર ભઋગજાતિ
૨૨૬
r
Page #876
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત
૨૭
વારિવા,વેગાવતારતરણનુરોધભીમે યુદ્ધ જયં વિજિતદુર્જયજેયપક્ષા–સ્વત્પાદપંકજવનાશ્રુચિ લભતે. ૩૯ અંનિધૌક્ષભિતભીષણનક્રચક–પાઠીનપીઠભયદે૯ભણવાડવાગ્ની રંગત્તરંગશિખરસ્થિતયાનપાત્રા ત્રાસ વિહાય ભવતઃ સ્મરણઃ વ્રજતિ, ૪. ઉદ્દભૂતભીષણજદરભારમ્ભગ્ના, શોચ્યાં દશામુપમતાસ્યુતછવિતાશા, ત્વત્પાદપંકજરજેડમૃતદિગ્દદેહા, મર્યાં ભયંતિ મકરધ્વજતુલ્યરૂપાક. ૪૧ આપાદકંઠમુશૃંખલવેષ્ટિતાંગા, ગાઢ બહત્રિમડકેટિનિવૃષ્ટજઘા ત્વનામમંત્રમનિશ મનુજાઃ સ્મરંત, સઘઃ સ્વયં વિગતબંધભયા ભવંતિ. ૪૨ મત્તદ્વિરેંદ્રમૃગરાજદવાનલાહ-સંગ્રામવારિધિ-મહાદરબંધનત્યમ્ તસ્યાશુ નાશમુપયાતિ ભયં ભિયેવ, યસ્તાવક સ્તવમિમ મતિમાનધીતે ૪૩ સ્તોત્રતજ તવ જિનેન્દ્ર ! ગુણનિબદ્ધાં, ભકત્યા મયા રુચિરવર્ણવિચિત્રપુષ્યામ; ધ જનો ય ઈહ કંઠગતામજન્સં તે માનતું ગમશા સમુપૈતિ લક્ષ્મી, ૪૪.
Page #877
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૮
દેવવંદનમાલા
દેવવંદનને પાંચમે જડે.
પ્રથમ ચૈત્યવંદન. સગરાદિક નરપતિ અનેક, ઈણે પર્વત આવ્યા, વિવિધ વિચિત્ર વિરાજમાન, પ્રાસાદ કરાવ્યા; ભક્તિ ઘરી જિનવર તણી. બહ પ્રતિમા થાપી: તિણે મહિયલમાં તેહની, કીતિ અતિ વ્યાપી; સુરપતિ નરપતિના થયા એ, ઈહાં બહુ ઉદ્ધાર; તે શત્રુંજય સેવિયે, દાન સકલ સુખકાર.
દ્વિતીય ચિત્યવંદન. એહ ગિરિ ઉપર આદિ દેવ, પ્રભુ પ્રતિમા વંદે રાયણ હેઠે પાદુકા, પૂજી આણંદ એહ ગિરિનો મહિમા અનંત, ફણ કરે વખાણ ચેત્રી પૂનમને દિવસે, તેહ અધિકે જાણ એહ તીરથ સે સદા એ, આણી ભક્તિ ઉદાર; શ્રી શત્રુંજય સુખદાયક, દાનવિજય જ્યકાર.
પ્રથમ થાય છે. પરમ સુખ વિલાસી, શુદ્ધ ચિદ્રપભાસી; સહજ રુચિ વિકાસી, મોક્ષ આવાસ વાસી
૨
Page #878
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન-પંદાનવિજયજીકૃત
૨૨૯
-
--
મદ મદન નિવાસી, વિશ્વથી જે ઉદાસી ઇષભ જિન અનાસી, વંદીયે તે નિરાસી. જિનવર હિતકાર, પ્રાપ્ત સંસાર પારા કૃત કપટ વિદાર, પૂર્ણ પુણ્ય પ્રચારા; કલિમલ મલહારા, મર્દિતાનંગ ચારા, દુઃખ વિપિન કુઠારા, પૂછયે પ્રેમ ધારા. પ્રબલ નયન પ્રકાશા, શુદ્ધ નિક્ષેપ વાસા વિવિધ નયન વિલાસા, પૂર્ણ નાણાવભાસા, પરિહરિત કદાસા, દત્ત દુર્વાદિ વાલા; ભવિજન સુણી ખાસા, જૈનવાણી જયાસા. સકલ સુર વિશિષ્ટા, પાલિતાનેક શિષ્ટા ગરિમ ગુણગિરિષ્ટા, નાશિકાશેષરિષ્ટા જનમ મરણ નિષ્ઠા, દાન લીલાપદિ હરતુ સકલ દુષ્ટા, દેવી ચકા વરિ.
દ્વિતીય થાય ડે. વિમલાચલ તીરથ સુંદર, એકાશત અડ નામ અહંક, *ઈતિ ઉપદ્રવ સંહરૂ, જસ નામે લહીએ સુખ વરૂ તસુ સિહરે શ્રીરિસહસરૂ, મૂરતિ છે મહિમા સાયરૂ
૧ સાત પ્રકારની ઇતિ ૧ અતિવૃષ્ટિ, ૨ અનાવૃષ્ટિ, ૩ ઉંદર, ૪ તીડ, ૫ પોપટ, ૬ સ્વચક્રભય ૭ પરચક્રભય.
Page #879
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવ નમાલા
જપતાં જસ નામ ગુણાયરૂ, પામીજે શિવસ ંપદતરૂ. ૧ આ ચઉવીશી જિનવરા, એક નેમિ વિના ત્રેવીશ વરા; વિમલાચલ આવ્યા સાદરા, જસ સેવે સુર નર કિન્નરા; વલી કોડાકોડી મુનીશ્વરા, અણુસણ કરી નિવૃત્તિધરા; એ તીરથફરસા વિ નરા, ચૈત્રી પૂનમદિન ગતડરા'. ૨ ઉપદેશી વાણી જિનેશ્વરે, તે શ્રુતિપથઆણી ગણુધરે; તે અગાદિક રચના કરે, જિહાં જીવાદિક ભાંખ્યા વિવરે; તે નિપુણી ભવિ ઉચ્છાહ ધરે, પુંડરિકાદિક તપ આદરે; તે આગમ જ! દુરમતિ હરે,
શિવનારી મેલેા દૃઢ કરે. વજાસેન સૂરીશ્વરની વાણી, સાંભલીને મન મમતા નાણી; પચ્ચખ્ખાણુ કર્યુ. તિણુ શુભ જાણી, તેહથી થયે વ્યંતર સુ” નાણી; તેહ યક્ષ કદી બહુમાણી, મુજ દુ:ખ દોહગ નાંખે તાણી; શ્રી વિજયરાજ ગુરુ ગુણખાણી, એમ દાન કહે સુણા ભવ પ્રાણી. ૧ ભય રહિત.
૨૩૦
Page #880
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત
-
-
-
૧
શ્રી સિદ્ધગિરિનું સ્તવન ( રાગ ગોડી, મન લાગે—એ દેશી.) ભાવ ભગતિ ભવિજન ધરી, ભેટો એ ગિરિરાય રે; એ તીરથ વારૂ અતિશય ગુણ એ ગિરિ તણું, એક મુખે ન કહેવાય રે; એ તીરથ વારૂ. જેયણ દશ જસ ચૂલિકા, પચાસ એયણ વિસ્તાર રે; એ. આઠ જોયણુ ઉન્નતપણે, એહ માન નષભને વરે . એ ઈણ કામે આદિસરૂ, સાથે બહુ પરિવાર રે, એ રાયણ રૂખ સમેસર્યા, પૂર્વ નવાણું વાર રે. થાવચ્ચા સુત મુનિવરૂ, તિમ શુકરાજ મુનીશ જે. એ. પંથગ શેલગ ઈશુ ગિરિ, આપ થયા જગદીશ રે. એ શાબ પ્રદ્યુમ્ન આદિ જિહાં, અસંખ્યાત મુનિરાય રે; એ.
૧ વૃક્ષ.
૩
Page #881
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૨
દેવવંદનમાલા
શાશ્વત સુખ પામ્યા સહી, વંદુ તેહનાં પાય રે. એક સીમંધર સ્વામી ઉપદિશે, પરષદ બાર મઝાર રે. એ ઇંદ્ર પ્રતે કહે ભરતમાં, એક શત્રુંજય સાર રે. એ ઈમ નિસુણી એ ગિરિ નમી, આવ્યા કાલિકસૂરિ પાસ રે, એક પૂછી વિચાર નિગોદના, વાત કહી તવ ખાસ રે. એક પ્રતિમા ચિત્ય થયાં ઈહાં, તિમ અસંખ્ય ઉદ્ધાર ૨; એ ચૈત્રી પૂનમ દિન એહનો, મહિમા ભાંખે અપાર રે. એ. ચિત્રી ઉત્સવ જે કરે, તે લહે ભવદુઃખ ભંગ રે; એક શ્રી વિજયરાજસૂરીસરૂ, દાન અધિક ઉછરંગ રે. એ
Page #882
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજ્યજીકૃત
૨૩૩
તૃતીય ચૈત્યવંદન. ચૈિત્રી પૂનમને દિવસ, શત્રુંજય ભેટે; ભકિત ધરે જે ભવ્યલોક, તે ભવ દુઃખ મિટે આદીશ્વર જિનની અમૂલ, પૂજા વિરચાવે; ઈતિ ભીતિ સઘલી ટળે, સુખ સંપદ પાવે; પરમાતમ પરકાશથી એ, પ્રગટે પરમાનદ, શ્રી વિજયરાજસૂરીશ્વરૂ, દાન અધિક આણંદ. ૩
પછી નમુત્થણું જયવીયરાય સંપૂર્ણ કહી દેવવંદન ભાષ્ય (પાના ૨૩૪થી) કહીને અને વિધિ પૂર્વે લખે છે, તેથી પાંચ ગુણે કરીએ. મુનિરાજ શ્રીદાનવિજયજી વિરચિત ચિત્રીપૂનમના
દેવવંદન સમાપ્ત. 4
Page #883
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૪
દેવવંદનમાલા.
-
-
-
ચૈત્યવંદન ભાષ્ય વંદિત્ત વંદણિજે, સગ્યે ચિઇવંદણાઈ સુવિચાર બહુ વિત્તિભા ચૂર્ણ-સુયાણસારેણ ગુચ્છામિ. ૧ દહતિગ અહિંગમાણગં, દુદિસિ તિહુગ્રહ તિહાઉ વંદ
યા; પણિવાય નમુક્કારા, વણા સોલસય સીયાલા. ૨ ઈગસિઇસયંતુ પયા, સખનઉઈ સંપયા ઉ પણ દંડા બાર અહિંગાર ચઉર્વ-દણિજજ સરણિજજ ચઉહ જિણા. ૩ ચઉરે થઈ નિમિત્તટુ-બારહ હેઉ આ સેલ આગારા; ગુણવીસ દસ ઉસ્સગ્ન-માણ થરં ચ સમવેલા. ૪ દસ આસાયણચાઓ, સવે ચિઈવંદણાઈ ઠાણા ચઉવીસ દુવારેહિં, દુસહસા હુતિ ચઉ સયરા. પ તિત્રિ નિસહી તિનિઉ, પયાવિણ તિક્સિ ચેવ ય પણામા; તિવિહા પૂયા ય તહા, અવસ્થતિય ભાવણું ચેવ, ૬ તિદિસિ નિરિકપણ વિરઈ, પયભૂમિ પમજણું ચ તિકડુત્તો; વન્નાઈતિયં મુદ્દા-તિયં ચ તિવિહં ચ પણિહાણું ૭ ઘર જિણહર જિણપૂઆવાવાગ્યાયઓ નિસાહિતિગં; અગ્ગદ્દારે મઝે, તઈયા ચિઇવંદણાસમએ. ૮ અંજલિબદ્ધો અદ્દો –ણ આ પંચંગ અ તિપણામા; સવસ્થ વા તિવારં, સિરાઈનમણે પણામતિય. ૯ અંગગ્ન ભાવ જોયા, પુષ્કાહાર
Page #884
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત ૨૩૫ શુઈહિં પૂયતિ; પંચવયારા અડ્ડો-વયાર સવયારા વા. ૧૦ ભાવિજ અવસ્થતિય, પિંડત્યપયસ્થ રૂવ- . રહિઅd; છઉમલ્થ કેવલિત્ત, સિદ્ધત્ત ચેવ તસ્સો , ૧૧ ન્હવણચગેહિ છઉમત્ય, વત્થપડિહારગેહિ કેવલિ. યં; પલિયંકુસ્સઍહિય,
જિસ્મ ભાવિજજ સિદ્ધાં. ૧૨ ઉહ તિરિઆણું, તિદિસાણ નિરિક્ષ્મણે ચઈજહવા પછિમ દાહિણુ વામણ, જિણમુહનસ્થ દિદ્રિજીઓ. ૧૩ વન્નતિય વન્નત્થા–લંબણમાલંબકુંતુ ડિમાઈ જેગ જિણમુત્તાસુત્તી-મુદ્દાભેણ મુદતિય ૧૪ અન્નંતરિ અંગુલિ-કોસાગારેહિ દેહિં હસ્થેહિ પિટ્ટોવરિ કુપરિસંઠિઓહિં તહ જોગમુદ્દત્તિ. ૧૫ ચત્તાર અંગુલાઈ, પુરઓ ઉણાઈ જી પછિમઓ; પાયાણું ઉસ્સગ્ગો, એસા પુણ હોઈ જિણમુદ્દા. ૧૬ મુરાસુરી મુદા, જસ્થ સમાવિગલ્મિઆ હત્યા; તે પણ નિલાડદેસે, લગ્ન અને અલગ્નત્તિ. ૧૭ પંચંગે પણિવાઓ, થયપાઢો લેઈ જેગમુદ્દાએ; વંદણ જિણમુદ્દાએ, પણિહાણું મુત્તસુરીએ. ૧૮ પણિહાણતિગં ચેઈઅ-મુણિવદણ પત્થણા સરૂવં વા; મણ વય કાએગd, સેસતિગત્યે ય પયડુત્તિ ૧૯ સચ્ચિત્ત દ4મુજણ -મચિત્તમણુજણ મણેગવં; ઈસાડિ ઉત્તરાસંગ, અંજલિ સિરસિ જિણદિ. ૨૦ ઈય પંચ
Page #885
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૬
દેવવંદનમાલા
વિહાભિગમે, અહવા મુચતિ રાયચિન્હાઈ ખખ્ખું છત્તાવાણહ, મઉડ ચમરે આ પંચમએ. ૨૧ વંતિ જિર્ણ દાહિણ, દિસિઆિ પુરિસ વાદિસિ નારી; નવકર જહનુ સક્િકર, જિ મઝુમ્મહે સે. ૨૨ નમુક્કારેણ જહના, ચિઈવંદણ મજઝ દંડથુઈજુઅલા; પણદંડ થુઈ ચઉગ, થયપણિહાણેહિં ઉક્કોસા. ર૩ અને બિતિ ગેણં, સક્કથએણે જહન વંદણયા તદ્દગતિગણ મઝા, ઉક્કોસા ચઊહિં પંચહિંવા. ૨૪ પણિવાએ પંચંગે, દે જાણ કરદુગુત્તમંગં ચ સુમહથ નમુક્કારા, ઈગ દુમ તિમ જાવ અસયં. ૨૫ અડસદ્િ અવસા, નવનીય સયં ચ સયસગનઉઆ: દેગુણતીસ કુસમ્રા, દુસોલ અડનઉઅસય કુવયં ૨૬ ઈઅ નવકાર ખમાસમણ, ઇરિય સક્કWઆઈદ સુ; પણિહાણે અહુરૂત્ત, વન્ના સેલમય સીયાલા, ૨૭ નવ બત્તીસ તિત્તીસા, તિચત્ત અડવીસ સેલ વીસ પયા મંગલ ઈરિયા સત્ય-વાઈસ ઈગલીસર્યા. ૨૮ અ’ નવટુ ય અવસ, સાલસ , વીસ વીસામા; કમસે મંગલ ઇરિયા, સથયાઇ સુ સંગનઉઈ. ૨૯ વન્નદ્િ નવ પય, નવકારે અટું સંપયા તથ; સમ સંપચ પય તુલા, સત્તરખર અમી દુપયા. ૩૦ પણિ વાય અખરાઈ, અાવીસ તહ ય ઈરિયાએ નવન
Page #886
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન-પંદાનવિજ્યજીકૃત
૨૩૭
ઉમખરસયું, હુતીસાયસંપયા અટુ ૩૧ દુર દુગઈગ ચઉ ઈગ પણ, ઈગાર છગ ઇરિય સંપયાઈ પયા; ઈચ્છા ઈરિગમ પાણા, જે મે એનિંદિ અભિ તસ્સ. ૩૨ અમુવમે નિમિત્ત, એયર હેઉ સંગહે પંચક જીવ વિરોહણ પડિક્ષ્મણ-ભેય તિનિચલાએ. ૩૩ દુતિ ચઉ પણ પણ પણ દુચાઉ, તિમય સજ્જસ્થય સંપયાઈ પયા નમુ આઈગ પુરિસે લગુ, અભય ધમ્મપ જિણ સવં. ૩૪ થોઅશ્વ સંપયા એહ, ઈયરહે-વઓગ ત; સવિસે સુવઓગ સરૂવહેઉ, નિયમફલય મુખે. ૩૫ દો સગનઉઆ વણ, નવ સંય પય તિત્તીસ સત્યએ ચેઈથય સં૫ય, ચિત્ત પય વણ દસયગુણતીસા. ૩૬ દુછ સમ નવ તિય છ , છપ્પય ચિUસંપયા પયા પઢમા; અરિહં વંદણ સદ્ધા, અન્ન સુહુમ એવ જા તાવ. ૩૭ અભુવગમે નિમિત્ત, હેઉ ઈગ બહુવયંત આમારા; આગંતુગ આમારા, ઉસ્સગાવહિ સરૂવટુ. ૩૮ નામથયાઈસુ સંય, પયસમ અડવીસ સેલ વીસ કમા; અદુરૂત્ત વન દેસ, કુસયસેલનઉઅ સયં ૩૯ પણિહાણિ તુવન્નસર્યા, કમેણું સગતિ ચઉવીસ તિત્તીસા ગુણતીસ અદ્વીસા,ચ9તીસિગતીસ માર ગુરુ વણા. ૪૦ પણ દંડા સક્કWય, ચેઈઅ નામ સુઅ સિદ્ધસ્થય ઈન્થ દો ઈગ દો દો પંચ ય, અહિમારા બારસ કમેણ. ૪૧ નમુ જેય અરિહં,
Page #887
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવવંદનમાલા
લેગ સવ્વ પુખ્ તમ સિદ્ધ એ દેવા; ઉજિન્જ' ચત્તા વૈયાવચ્ચગ, અહિસાર પઢમય, ૪૨ પઢમઅહિમારે વંદે, ભાવજિણે બીયઅમિ દવજિણે; ઇગચે ચઢવણજિણે, તઇય ચઉત્થ’મિ નામણેિ, ૪૩ તિહુઅણુ ડવઊજિણે પુણ, પંચમએ વિહરમાણુજિણ ; સત્તનએ સુચનાણુ, અમએ સવ્વસિદ્ધથઈ. ૪૪ તિત્થાડિવ વીર શુઇ, નવમે દસમે ય ઉજ્જયંત શુઇ; અલ્ટ્રાવયાઈ ઇંગિદસ, દિ§ સુરસમરણા રિમે. ૪૫ નવ અહિંગારા હિ લલિ-અવિશ્વરા વિત્તિઆઇ અણુસારા, તિનિ સુયપર પરયા, આયએ દસમા ઇગારસમા. ૪૬ આવસયચુણીએ, જ ભણિય' સેસયા જહિચ્છાએ; તેણ ઉřિજ્જતાઇ વિ, અહિંગારા સુયમયા ચેત્ર. ૪૭ છીએ સુઅત્યયાઈ, અત્થ વગ્નિએ તહુ ચેવ; સ≠ય તે પતિએ, દખ્વારહવસરિ પયડત્થા. ૪૮ અસઢા-ઈન્ત ગુવજ્જ ગીઅર્થ અવારયતિ મઝત્થા; આણા વે હું આ—ત્તિ, વયએ સુખહુ મન્નતિ ૪૯ ચત્ર ત્રણજ્જ જણ મુણિ, સુય સિધ્ધા હુ સુરા યસર ગુજા; ચ ંદુ જિણા નામ વણ, દન્ત્ર ભાવ જણ ભેએણ ૫૦ નામણિા જિણનામા, વગુજિણા પુરા જિષ્ણુ દ પડિમા; વજિષ્ણા જિજીવા, ભાવજિણા સમવસન્ થા. ૫૧ અહિંગયજિણ પઢમથુ, બી... સવ્વાણુ તઇઅ નાણસ્સ; વેલા તચ્ચગરાણ, ઉવગર્ત્ય' ચથ
૨૩૮
Page #888
--------------------------------------------------------------------------
________________
*
*
*
*
ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન–પંચ દાનવિજ્યજીકૃત ૨૨૯ શુઈ પર પાવખવકૃત્ય ઇરિયાઈ વંટણવરિઆઈ છે નિમિત્તા; પવયણ સુર સરણë, ઉસ્સગે ઈઅ નિમિત્ત. ૫૩ ચઉ તસ્સ ઉતરીકરણ-પમુહ સપ્લાઈયા ય પણ હઊ; વૈયાવચ્ચગરતાઈ, તિત્નિ ઈઅ હેલ્ફ બારસગં ૫૪ અનWયાઈ બારસ, આગરા એવમાઈયા ચઉરે અગણ પર્ણાિદિ જિંદણ, બેહીં બેભાઈ ડો ય. ૫૫ ઘોડગલય ખંભાઈ માલુદ્ધિ નિઅલ સબરિ ખલિણ વહુ લંબુર થણ સંજઈ ભમુહંગુલિ વાયસ કવિઠ્ઠો. પ૬ સિરકપ મૂબ વાણિ, હિત્તિ ચઈજજ દેસઉસ્સગે, લંખુત્તરથણ સંજઈ, ન દોસ સમણી સવઠ્ઠીણું પ૭ઈ૨ઉસ્સગ્ય પમાણું, પણ વીસુસ્સાસ અટુ સેમેસુ ગંભીર મહુરસદ, મહીજુત્ત હવઈ થુd. ૫૮ પડિક્કમણે ચેય જિમણ, ચરમ પડિક્કમણ સુચણ પડિબો; ચિઈવંદણ ઈ જઈ, સત્ત ઉ વેલા અહેર. ૫૬ પડિમએ ગિહિણવિ હ સગવેલા પંચલ ઈયરસ્સઃ પૂઆસુ તિસંઝાસુ અ, ઈતિવેલા જહનેણ. ૬. તબેલ પાણ ભાવણ-વાણહ મેહન સુઅણુ નિવણ મુpભ્યારે જુમ્મ, વજે જિણનાહજીએ ૬૧ ઇરિ નમુક્કાર નમુત્થણ, અરિહંત થઇ લેમ સશ્વ યુઈપુખ; થઈ સિદ્ધા આ થઈ, નમુલ્થ જાવંતિ થય જયવી. દર સોવાહિ વિસુદ્ધ, એવં જે વંદએ સયા દેવે દેવિંદવિંદ મહિઅં, પરમપર્ય પાવર લહુસે. ૬૩. ચિત્યવંદન ભાષ્ય સમાપ્ત
Page #889
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૦
દેવવંદનમાલ,
દિવાળીના દેવવંદનના કર્તા
શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિ. આ સૂરિને જન્મ સં. ૧૬૯૪ માં ભિન્નમાલ શહેરમાં થયે. હતું. તેમનું મૂળ નામ નાથુમલ હતું. તેમના પિતા વાસવ શેઠ અને માતાનું નામ કનકાવતી હતું. તેમની વિશા ઓશવાળ જ્ઞાતિ હતી. તેમણે સં. ૧૭૦૨ માં આઠ વર્ષની ઉંમરે ધીરવિમલ પાસે દીક્ષા લીધી. નવિમલ નામ પાડ્યું. તેમણે અમૃતવિમલગણ તથા મેરૂવિમલમણુ પાસે અભ્યાસ કર્યો. તેમને સં. ૧૭૨૭ના મહા સુદી ૧૦ મે તપાગચ્છાધિપતિ આચાર્ય વિજયપ્રભસૂરિએ સાદડી પાસે ઘાણેરાવ ગામમાં પંડિત (પન્યાસ) પદ આપ્યું. તેમના ગુરૂ ધીરવિમલગણ સં. ૧૭૩૯ માં સ્વર્ગવાસી થયા છે.
- આચાર્ય વિજયપ્રભસૂરિની આજ્ઞાથી મહિમાસાગરસૂરિએ પાટણ પાસે આવેલા સંડેસર (સંડેર) માં સં. ૧૭૪૪ ના ફાગણ સુદી પાંચમને ગુરૂવારે આચાર્ય પદવી આપી. તેમનું જ્ઞાનવિમલસૂરિ નામ રાખ્યું. તે વખતે શેઠ નાગજી પારેખે આચાર્યપદને મહેસવ કર્યો હતો.
તેમને બિહાર ઘણે ભાગે સુરત, અમદાવાદ, પાટણ, સાદી, રાધનપુર, ખંભાત, ઘણેરાવ, શિરોહી, પાલીતાણ, જુનાગઢ વગેરે સ્થળમાં થયો છે. તેમના ઉપદેશથી સુરતના શેઠ પ્રેમજી પારેખે સં. ૧૭૭૭ માં શ્રી સિદ્ધાચળને સંધ કાઢયા હતા. તે સંધનું વર્ણન કવિ દીપસાગરગણીના શિષ્ય સુખસાગર કવિએ પિતાના પ્રેમવિલાસ નામના રાસમાં કર્યું છે. પાલીતાણામાં તેમના હાથે જિનપ્રતિમાની
સત્તર વાર પ્રતિષ્ઠા થઈ છે. તેમણે છેલ્લું ચોમાસું ખંભાતમાં સં. - ૧૭૮૨ માં કર્યું. ત્યાં આ વદમાં ૮૯ વર્ષની ઉંમરે તેઓ
Page #890
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીવાલી પર્વની કથા.
૨૪૧
સ્વર્ગવાસી થયા. ત્યાં શ્રાવકેએ તેમના પગલા યુકત દેરી ખંભાતમાં સકીપરામાં કરાવી જે આજે વિદ્યમાન છે.
તેઓશ્રીએ ઘણાં ગ્રંથ રચ્યા છે. ૧ નરભવ દષ્ટાંતમાળા, ૨ પાક્ષિક વિધિ પ્રકરણ, ૩ સાધુ વંદન રાસ તથા ૪ ઉપાસક દશાંગ ટબાઈ વગેરે ૧૩ ગ્રંથ નિયવિમલગણુની અવસ્થામાં રસ છે. તથા ૫૦૦ શ્લેક પ્રમાણ પ્રશ્ન વ્યાકરણ વૃત્તિ, તથા સંસારદાવાવૃત્તિ વગેરે ૧૫ ગ્રંથ આચાર્યપણામાં બનાવ્યા છે. તે સિવાય અનેક સ્તવને, સજઝા, થેયે વગેરે બનાવ્યા છે. આ પ્રમાણે ગુજરાતી પદ્ય સાહિત્યમાં તેમણે મોટો ફાળો આપે છે તેમનું વિશેષ અત્રિ જાણવા ઈચ્છનારે વીજાપુરનો ઇતિહાસ તથા પં. મુકિતવિમલપણું સંગ્રહિત પ્રાચીન સ્તવન સંગ્રહ જેવા.
દીવાલી પર્વની કથા.
ઉજજયિની નામની માટી નગરી હતી. તેમાં સંપતિ નામે રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તે નગરીમાં જીવતસ્વામીની પ્રતિમાને વંદન કરવા માટે આર્યસુહસ્તીનામના આચાર્ય આવ્યા હતા. એક વખતે રથયાત્રાને વરઘોડે નીકળે. તે વરઘોડામાંઆર્ય સુહસ્તિસૂરિ સંઘ સાથે ચાલતા હતા. રાજા પિતના મહેલના ગેખમાંથી વરઘોડે જોઈ રહ્યો હતે. વઘેડામાંઆર્ય સહ
સ્તી સૂરિને જોઈને સંપ્રતિ રાજાને વિચાર થયે કે આ વેશ મેં કેઈક સ્થળે જે છે. વિચારમાં તલ્લીન થતાં તેમને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું. પિતાને પૂર્વ ભવ છે. તેથી આર્ય સુહસ્તી જે પિતાના પૂર્વ ભવના ગુરૂ હતા તેમને ઓળખ્યા.
Page #891
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૨
દેવવંદનમાલા
ગુરૂને ઓળખીને સંપ્રતિ રાજા નીચે આવી ગુરૂને નમીને કહેવા લાગ્યા કે “મને ઓળખે છે?” ગુરૂએ કહ્યું કે “દેશના રાજાને કણ ન જાણે?” રાજાએ કહ્યું કે “હું જાણવાનું કહેતા નથી.” ગુરૂએ શ્રતના ઉપગથી જાણીને કહ્યું કે “તું મારે શિષ્ય હતે.” રાજાએ પૂછ્યું કે “મને ચારિત્ર કેમ ફળદાયી થયું તે હું જાણતા નથી.” .
આચાર્યે કહ્યું કે “હે રાજન! પૂર્વ ભવમાં તું ભિક્ષુ હતે. ભીખ માગવા છતાં તને કઈ ખાવા આપતું નહોતું. એક વાર તું ઘણે ભૂખ્યું હતું પરંતુ તેને કઈ ખાવાનું આપતું નથી. એવામાં ગોચરી લેવા માટે નીકળેલા સાધુઓને તે જોયા. તેઓને લેકે આદરથી બેલાવી લાડવા વગેરે આપે છે, તેથી તે વિચાર કર્યો કે હું ઘેર ઘેર માગું છું છતાં કઈ કાંઈ આપતું નથી અને આ સાધુઓને લેકે આદરપૂર્વક બેલાવીને આપે છે. આ સાધુઓને ઘણા લાડવા મળે છે, માટે હું તેમની પાસે માગું. એમ વિચારી અમારા ઉપાશ્રયે આવીને તે લાડવા માગ્યા. અમે તને કહ્યું કે અમારા જે થાય તે ખાવાનું આપીએ. તેથી ખાવાની લાલચે તેં અમારી પાસે દીક્ષા લીધી. અમે તને લાડવા ખાવા આપ્યા. ઘણે ભૂખે હેવાથી તે હદ ઉપરાંત લાડવા ખાધા. તેથી રાત્રીએ વિષચિકા (ઝાડા, ઉલટી) થઈ. સાધુઓ તથા શ્રાવકે તારી વેયાવચ્ચ કરવા લાગ્યા. તે વખતે તે વિચાર કર્યો કે મને કઈ ખાવાનું પણ આપતું નહોતું, પરંતુ મેં આ વેશ ધારણ કર્યો તે સાધુઓ તથા શ્રાવકે મારી કેટલી વેયાવચ્ચ કરે છે. આ સાધુ વેશ ઘણે ઉત્તમ છે.” આવા શુભ વિચારમાં તેજ
Page #892
--------------------------------------------------------------------------
________________
ટ્વીવાલી પ ની કથા.
૨૪૩
રાત્રીમાં મરણ પામી તું અહીં સ ંપ્રતિ રાજા થયા છે. આ પ્રમાણે તેં ચારિત્રના કારણભૂત સાધુ વેશની અનુમાદના કરી તેનું તને આ ફળ મળ્યું છે. ”
તે વખતે સંપ્રતિ રાજાએ ગુરૂને કહ્યું કે “આપની કૃપાથી મને રાજ્ય વગેરે ઋદ્ધિ મળી છે, માટે તમે તે રાજ્ય ગ્રહણ કરો. ” આચાર્ય મહારાજે કહ્યું કે “ હું રાજા ! અમને તે અમારા શરીર ઉપર પણ મમતા નથી તે રાજ્યને શુ કરીએ. અમારે રાજ્યની ઇચ્છા નથી. એ રાજ્ય તે તમને તમારા પુણ્યથી મળ્યુ છે. પરંતુ હવે ફરીથી પણ તમે સમકિત ધારણ કરો. અને જૈન શાસનની પ્રભાવના કરી ધ ને દીપાવેા. સદ્ગુરૂની પાસે ધર્મ સાંભળેા. દાન શીલ તપ અને ભાવ રૂપ ચાર પ્રકારના ધર્મ કરો. વળી પ દિવસે તે ધર્મ કરી વિશેષતાથી કરો. ”
ઉપર પ્રમાણેનાં ગુરૂનાં વચન સાંભળી સંપ્રતિ રાજાએ ગુરૂને પૂછ્યુ કે “ પર્યુષણાદિક પવ તે જિન આગમમાં પ્રસિદ્ધ છે. પરંતુ દિવાલી પર્વ શાથી થયું ? તે દિવસે લેાકેા નવાં વસ્ત્રો તથા ઘરેણાંકિ શા માટે પહેરે છે તથા દીવાઓ શા માટે કરે છે તેનું સ્વરૂપ જણાવે.”
તે વખતે આ સુહસ્તીસૂરિએ સપ્રતિ રાજાને દિવાળી પુની કથા આ પ્રમાણે કહી:—
“ ભરત ક્ષેત્રમાં ક્ષત્રિયકુંડ નગરમાં સિદ્ધાર્થ રાજાની ત્રિસલા રાણીની કૂખમાં શ્રી વીર-વર્ષ માનસ્વામીને ધ્રુવ
Page #893
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૪
દેવવંદનમાલ.
લાવીને મૂકયા તે વખતે રાણીએ ચૌદ મોટાં સ્વપ્ન જોય. ચૈત્ર સુદ તેરસે ભગવાન જન્મ્યા. ઈબ્રો સહિત દેએ જન્મ - ત્સવ કર્યો. પ્રભુ જ્યારથી ગર્ભમાં ઉપન્યા ત્યારથી સિદ્ધાર રાજાને ત્યાં ધન ધાન્યાદિકની વૃદ્ધિ થવાથી વધમાન એ હું તેમનું નામ પાડયું. પ્રભુએ ઘેર ઉપસર્ગો સહન કર્યા, તેથી દેવેએ મહાવીર એવું નામ પાડ્યું. અનુક્રમે યોવન પાયો જશોદા નામે રાજકન્યા પરણ્યા. સુદર્શના નામે એક પુત્રી તેમને થઈ. તેમને નંદિવર્ધન નામે મોટા ભાઈ હતા.
જ્યારે ભગવાન અઠ્ઠાવીસ વર્ષના થયા ત્યારે તેમ છે માત પિતા મરણ પામ્યા. ભગવાન ગર્ભમાં હતા ત્યારે તેમણે એ અભિગ્રહ કર્યો હતો કે માતા પિતા જીવતા હશે ત્યાં સુધી ચારિત્ર લેશું નહિ. એ અભિગ્રહ પૂરો થવાથી મેટા ભાઈના આગ્રહથી બે વર્ષ ઘરવાસમાં રહ્યા. તે વખતે લેકનિક દેએ “હે ભગવન્! ધર્મ તીર્થ પ્રવર્તા” એમ પ્રાર્થના કરી
પ્રભુએ સંવત્સરી દાન આપી કારતક વદ ૧૦ ને દિવસે દીક્ષા લીધી. તે વખતે તેમને ચોથું મન:પર્યવ જ્ઞાન ઉપન્યું. દીક્ષા લીધા પછી સાડાબાર વર્ષ સુધી તપ કરી તે દરમિઆન તેમણે અનેક ઘેર ઉપસર્ગો સહન કર્યો. ત્યાર પછી આજુવાલિકા નદીના તીરે શુકલ ધ્યાન ધ્યાવતાં તેમને કેવલ જ્ઞાન ઉપર્યું. તે વૈશાખ સુદ દશમને દિવસ હતું ?
તે પ્રસંગે દેવોએ સમવસરણની રચના કરી. તે વખતે ઈદ્રભૂતિ વગેરે અગિયાર ગણધર થયા. ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરી. ત્યાર પછી ત્રીસ વર્ષ સુધી કેવલીપણે વિચ
Page #894
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીવાલી પર્વની કથા.
રીને છેલ્લું ચામાસુ પાવાપુરીમાં હસ્તિપાલ રાજાની સભામાં કર્યું. ત્યાં પોતાનુ અલ્પ આયુષ્ય જાણીને અંત કાલ વખતે પ્રભુએ સાત્ર પહેાર સુધી દેશના દીધી.
તે વખતે પુણ્યપાલ નામે રાજા ત્યાં આણ્યે. તેણે પૂછ્યું કે “હે ભગવંત મેં આજે આઠ સ્વપ્ન જોયાં તે સ્વપ્નાના અર્થ મને કહેા. ” તે વખતે પ્રભુએ તે આઠે સ્વપ્નાના ભાવાર્થ સમજાણ્યે. તેમાં આ પાંચમા આરામાં કેવી સ્થિતિ પ્રવર્તશે તેનું સ્વરૂપ વિસ્તારથી જણાવ્યું.
તે વખતે ગૌતમ સ્વામીએ ભગવાનને પૂછ્યું કે આપના નિર્વાણ પછી શુ થશે તે જણાવેા. તે વખતે ભગવાને પેાતાની પાટે સુધર્મા સ્વામી થશે. તે પછી જ ખૂસ્વામી, તે પછી પ્રભવસ્વામી, તેમની પાટે સખ્ય'ભવસૂરિ, તે પછી યશેાલગ્નસૂરિ વગેરેથી માંડીને આ મહાગિરિજી સુધી પરપરા જણાવી. બીજા પણ અનેક જાતના પાંચમા આરામાં બનનારા અનાવા તથા છેવટે કલકીનું સ્વરૂપ વિસ્તારથી જણાવ્યુ.
હવે પ્રભુએ પેાતાના માક્ષ ગમન કાલ નજીક જાણીને તથા ઔતમ સ્વામીના પાતાના ઉપર ઘણા સ્નેહ છે એમ જાણીને પાસેના ગામમાં દેવશર્મા નામે બ્રાહ્મણ રહે છે તેને પ્રતિધ કરવાને ગૌતમસ્વામીને આજ્ઞા અપીને મેકલ્યા.
પ્રભુ શ્રી મહાવીર સ્વામી ૩૦ વર્ષ ગૃહસ્થાવાસમાં, સાડા બાર વર્ષ છદ્મસ્થપણામાં, ૩૦ વર્ષ કેવલી અવસ્થામાં એમ સ મળીને કુલ મતેર વર્ષાધિક આયુષ્ય પૂરૂ કરીને
Page #895
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૬
દેવવંદનમાલ:
ki
આસા વદ અમાવાસ્યાને દિવસે પલાંઠીવાળીને બેઠા. તે વખતે ત્યાં આવેલા શક્રેન્દ્રે કહ્યું કે “હે ભગવન્ ! આપના મરણું નક્ષત્ર ઉપર બે હજાર વર્ષની સ્થિતિના ત્રીસમે. સમગ્રહ આવશે. તે ઘણા ક્ષુદ્ર છે, માટે એક મુહૂત માત્ર આષ્ય વધારો તે તમારા તીની પૂજા પ્રભાવના સારી થશે. નહિ તે પાછળ શિષ્યાક્રિક ચતુર્વિધ સંઘને પીડા થશે, તે મારાથી પણ ટાળી શકાશે નહિ. ”
}}
તે વખતે પ્રભુએ કહ્યું કે “ હે ઇન્દ્ર ! આ વાત ત્રણ કાળમાં કદાપિ અને તેમ નથી. કારણ કે આયુષ્યમાં એક સમયના વધારો કરવાને પણ કાઈ સમર્થ નથી. વળી ભાવો કાળમાં જે મનવાનુ છે તે પણ અન્યા વિના રહેવાતુ નથી.”
ત્યાર પછી ૫૫ અધ્યયન પુણ્ય ફળ વિપાકનાં અને ૫૫ અધ્યયન પાપ ફળ વિપાકનાં કહ્યાં. ત્યાર પછી ત્રણ ચોગાને રૂધી ચૌદમા અયેાગી ગુણુઠાણે પાંચ હવાક્ષર કાલ રહીને સર્વ કર્મને ક્ષય કરી પ્રભુ મેક્ષે ગયા.
આ આસા વદ અમાસની રાતના કાળ હતા.
તે દિવસે નવ મલકી જાતિના રાજા તથા નવ લેચ્છકી જાતિના રાજાએ તથા કાશી કેશલના અધિપતિ પ્રભુને વાંદવા આવ્યા હતા. તે પાસડુ ઉપવાસ કરીને રહ્યા હતા. તેમણે ભગવતનું નિર્વાણુ સાંભળ્યુ. તેથી જાણ્યુ કે ભાવ ઉદ્યોત તા ગયા પણ દીપકના દ્રવ્ય ઉદ્યોત કરે. એમ વિચારી દીવા કર્યા. વળી ભગવાનના નિર્વાણ મહાત્સવ કરવા માટે આકાશ માર્ગે જતા આવતા દેવ દેવીઓની જ્યોતિને
Page #896
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીવાલી પર્વની કથા.
૨૪૭
લીધે તે રાત્રી ઉદ્યોતવાળી થઈ. તેમ જ “મેરઈયાં મેરઈયાં” એ દેના મુખથી કેલાહલ થયે. તેથી લોકોમાં દીવાના મેરઈયા કરવાની પ્રથા શરૂ થઈ.
હવે શ્રી ગૌતમ સ્વામી દેવેના મુખથી ભગવંતનું નિર્વાણ જાણુને વિચારવા લાગ્યા કે “હે પ્રભુ! મને અંતકાલ વેગળો કાઢયે ! હું તમારે ભક્ત તેને જ તમેએ દૂર કાઢયે. હું તમારા મેક્ષમાં ભાગ તો પડાવવાને નાતે. વીર વીર એ પ્રમાણે બેલતાં બેલતાં વિચાર આવ્યો કે પ્રભુ તે વીતરાગ હતા અને હું તે રાગવાળે છું. વીતરાગને નેહ કયાંથી હોય? મારી જ મટી ભૂલ હતી કે અત્યાર સુધી હું સમજ્યો નહિ. એ પ્રમાણે એકત્વ ભાવનામાં આગળ વધતાં ક્ષપક શ્રેણિમાં ચઢી કેવલજ્ઞાન પામ્યા. આ કારતક સુદ ૧ ની પ્રાત:કાલને સમય હતે.
આ પ્રમાણે પ્રભુ શ્રી મહાવીર સ્વામીના મેક્ષ કલ્યાણુક નિમિત્તે આ વદ અમાસના દિવસે દીપાલિકા–દીવાળીનું પર્વ લોકોમાં શરૂ થયું. વળી દેઓ તે વખતે ભગવાનને નિર્વાણ મહોત્સવ કર્યો. તથા સુદ પડવાને દિવસે ગૌતમ રવામીને કેવલ મહોત્સવ કર્યો. તેથી લોકોમાં આ દીવાળી પર્વ શરૂ થયું.
પ્રભુનું નિર્વાણ સાંભળીને ભગવંતના ભાઈ નંદિવર્ધન રાજાએ શેકાકુલ થઈને પડવાને દિવસે ઉપવાસ કર્યો. સુદર્શના બહેને કારતક સુદ બીજને દિવસે નંદિવર્ધનને
Page #897
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૮
દેવવંદનમાલ.
પિતાને ઘેર જમાડીને શોક દૂર કરાવ્યું. તે દિવસથી કેમ ભાઈ બીજની પ્રવૃત્તિ શરૂ થઈ
આ પર્વમાં આ વદ ચૌદશ તથા અમાવાસ્યાને દિવસે છઠ્ઠ કરીને અષ્ટપ્રકારી પૂજા કરીએ. પચાસ હજાર ફૂલથી શ્રુતજ્ઞાનની પૂજા કરીએ. ગૌતમ સ્વામીને સુવર્ણકમલમાં સ્થાપીને ધ્યાન કરીએ. વીશ જિનનાં પટ આગળ પ્રત્યેક જિન આશ્રયી પચાસ હજાર અક્ષત એટલે કુલ બાર લાખ અક્ષત મૂકી તેની ઉપર, દી મૂકી શ્રી ગૌતમ સ્વામીનું આરાધન કરવું. આ આરાધનાથી સર્વોત્કૃષ્ટ સંપત્તિ તથા પરંપરાએ પરમ પદ-મેક્ષ મળે છે.
તથા અમાવાસ્યાને દિવસે ઉજમણું કરે, નંદીશ્વર તપ માંડે. તે દિવસે નંદીશ્વર પટની પૂજા પૂર્વક ઉપવાસ કરવો. એમ સાત વર્ષ સુધી દરેક અમાવાસ્યાએ ઉપવાસ કરે. સાત વર્ષ પૂરાં થાય ત્યારે મહાવીર સ્વામીના નિર્વાણ કલ્યાણકની અમાવાસ્યાએ ઉજમણું કરવું. નંદીશ્વર દ્વીપના પટ આગળ બાવન પ્રકારનાં પકવાન શ્રીફળ, નારંગી વગેરે બાવન બાવન મૂકવા.
વળી એ દીવાલી પર્વને દિવસે અક્ષતનો સાથી કરી પવિત્ર થઈ શ્રી ગૌતમ સ્વામીને “ » હો શ્રી ગૌતમાય નમ:” એ મંત્રને સાડી બાર હજાર વખત તથા “ હું શ્રી ગૌતમ સુવર્ણલબ્લિનિધાનાય નમ:”એને સાડી બારસે વખત જાપ કરે.
Page #898
--------------------------------------------------------------------------
________________
દિવાળી પર્વની કથા.
૨૯ આ દીવાલી પર્વ અન્ય સર્વ પર્વોમાં મોટું છે, કારણ કે તે શાસન નાયક શ્રીવીર ભગવાનને પ્રેક્ષકલ્યાણકને દિવસ છે. તે મહા પ્રભાવક છે. વળી શ્રી ગૌતમસ્વામી કેવલજ્ઞાન પામ્યાને દિવસે ઘણા રાજાઓએ દીપોત્સવ કર્યો છે. તેથી આ દીવાલી પર્વ શરૂ થયું છે.”
ગુરૂના મુખમાંથી દીવાલી પર્વની હકીકત જાણીને સંપ્રતિ રાજા પણ દીવાલી પર્વનું આરાધન કરવા લાગ્યા. તેમજ સર્વ લેકે પણ એ પર્વ કરવા લાગ્યા. મિથ્યાત્વીઓને
એ પર્વ કર્મબંધના કારણ રૂપ અને સમકિતી જીવેને કર્મની નિજેરાનું કારણ થયું. એ પ્રમાણે ટુંકાણમાં દીવાળી પર્વની કથા જાણવી.
દિવાળી પર્વ કથા સમાપ્ત
દીવાળીનું ઝરણું.
૧ શ્રી મહાવીર સ્વામી સર્વજ્ઞાય નમઃ ૨ શ્રી મહાવીરસ્વામી પારગતાય નમ: ૩ શ્રી ગૌતમસ્વામી સર્વજ્ઞાય નમ: દરેક પદની વીશ વિશ (૨૦) નવકારવાળી ગણવી.
Page #899
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૦
દેવવંદનમાલા
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત દિવાલીનાં દેવવંદન, સ્થાપનાચાર્ય આગળ અથવા નવકાર પંચિંદિય વડે પુસ્તકની સ્થાપના સ્થાપીને પ્રથમ ઈરિયાવહી, તસ્સ ઉત્તરી અન્નત્ય કહી એક લેગસ્સનો કાઉસગ્ન કરે અને ન આવડે તે ચાર નવકારનો કાઉસગ્ગ કરી પારી પ્રગટ લેગસ્ટ કહી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ, કહી ગમુદ્રાએ બેસી નીચે પ્રમાણે ચૈિત્યવંદન કરવું.
પ્રથમ ચૈત્યવંદન. વિર જિનવર, વીર જિનવર, ચરમ ચામાસ, નયરી અપાપાયે આવીયા; હસ્તિપાલ રાજન સમાયે, કાર્તિક અમાવાસ્યા રયણીયે, મુહર્ત શેષ નિર્વાણ તાંહિ; સોલ પર દે દેશના, પહત્યા મુક્તિ મોઝાર; નિત્ય દિવાલી નય કહે, મલિયા નૃપતિ અઢાર. ૧
પછી જંકિંચિત નમુત્થણું કહી આભવમખેડા સુધી અર્ધા જ્યવયરાય કહેવા.
Page #900
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીવાલી પર્વના દેવવંદન–પં. શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ૨૫૧.
પછી ખમાસમણ દેઈને ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્!! ચૈત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છે કહી બીજું ચૈત્યવંદન કહેવું તે. આ પ્રમાણે–
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. દેવ મતિયા દેવ મલિયા, કરે ઉત્સવ રંગ, મેરઈયાં હાથે ગ્રહી; દ્રવ્ય તેજ ઉદ્યોત કીધે, ભાવ ઉદ્યોત નિંદ્રને; ઠામ ઠામ એહ ઓચ્છવ પ્રસિદ્ધ; લખ કેડી છટુ ફલ કરી, કરે એહ કવિ ન્યવિમલ કહે ઈયું, ધન ધન દહાડો તેહ. ૨. - પછી જંકિંચિ૦ નમુત્થણું કહી અરિહંત ચેઈયાણું
અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી નમેડતુ” કહી પ્રથમ થાય કહેવી. પછી લોગસ્સ સત્રએ અરિહંત, અન્નત્થ૦ હી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી બીજી થય હેવી. પછી પુખરવરદી, સુઅસ્ટ ભગવઓ, કરેમિ. અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી, ત્રીજી ય કહેવી. પછી સિદ્ધાણં બુધાણું૦ વેયાવચ્ચગરાણું અન્નત્થ કહી એક નવકારનો કાઉસગ કરી પારી નમેડ . હતુ કહી ચેથી થેય કહેવી. તે ચાર થયો આ પ્રમાણે–
પ્રથમ વરસ્તુતિ. મનહર મૂર્તિ મહાવીર તણી, જિણે સેલ પહોર દેશના પભણી;
Page #901
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૨
દેવવંદનમાલા
•
નવ મલ્લી નવ લચ્છી નૃપતિ સુણી, કહી શિવ પામ્યા ત્રિભુવન ધણી. શિવ પહેયા ઝષભ ચઉદશ ભકતે, બાવીશ લહ્યા શિવ માસ થિત; છટે શિવ પામ્યા વીર વલી, કાતિ વદી અમાવાસ્યા નિરમલી. આગામી ભાવી ભાવ કહ્યા, દિવાલી કલ્પ જેહ લહ્યા; પુણ્ય પાપ ફલ અજઝયણે કહ્યાં, સવિ તહત્તિ કરીને સહ્યાં. સવિ દેવ મલી ઉઘાત કરે, પરભાતે ચૈતમ જ્ઞાન વરે, જ્ઞાનવિમલ સદા ગુણ વિસ્તરે, જિન શાસનમાં જયકાર કરે.
પછી બેસી નમુત્થણું કહી અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી નમે કહી બીજા જેડાની પ્રથમ થાય કહેવી. ત્યાર પછી લેન્ગસ્ટ સવ્વલાએ અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી. પારી બીજા જેડાની બીજી ય કહેવી. પછી પુખરવરદીવ - સુઅસ્ટ ભગવઓ૦ અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને
છે.
Page #902
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
દિવાલી પર્વના દેવવંદન–પં. શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ૨૫ . કાઉસગ્ગ કરી પારી ત્રીજી થાય કહેવી. પછી સિતાણું . વેયાવચ્ચ૦ તસ્સ ઉતરીઅન્નત્થ૦ કહી પારી નમઃ કહી ચાથી થોય કહેવી. એ રીતે પૂર્વની પેઠે ચારે : થાય કહેવી.
અથ દ્વિતીય વરસ્તુતિ. જય જય ભવિ હિતકર, વીર જિનેશ્વર દેવ; સુર નરના નાયક જેહની સારે સેવ;. કરૂણ રસ કંદ, વંદ આણંદ આણી; ત્રિસલા સુત સુંદર, ગુણમણિ કે ખાણી. જસ પંચ કલ્યાણ, દિવસ વિશેષ સુહાવે; 'પણ થાવર નારક, તેહને પણ સુખ થાવે; તે ચ્યવન જનમ વ્રત, નાણુ અને નિર્વાણ સવિ જિનવર કેરાં, એ પાંચે આહઠાણુ. જિહાં પાંચ સમિતિ યુત, પંચ મહાવ્રત સાર; જેહમાં પરકાશ્યા, વલિ પાંચે વ્યવહાર પરમેષ્ટિ અરિહંત, નાથ સર્વજ્ઞને પાર; એહ પંચ પદે લો, આગમ અર્થ ઉદાર. માતંગ સિદ્ધાઈ, દેવી જિનપદ સેવી દુ:ખ દુરિત ઉપદ્રવ, જે ટાલે નિતમેવ;
૧ પાંચ
Page #903
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૪
દેવવંદન માલા
શાસન સુખદાયી, આઈ સુણે અરદાશ શ્રી જ્ઞાનવિમલ ગુણ, પૂરો વંછિત આશ. ઇતિ દ્વિતીય થુઈ જોડા. બેસી નમ્રુત્યુ જાવતિ ચૈઇઆઇ માસ તણુ॰ જાવંત કેવિ સાહ્॰ નમે ત્॰ કડી સ્તવન કહેવું. તે સ્તવન આ પ્રમાણે—
શ્રી મહાવીરજિન સ્તવન.
(આજ સખી સ ંખેશ્વરે—એ દેશી. ) શ્રી મહાવીર મનેાહરૂ, પ્રણમુ શિર નામી; કથ જસેાદા નારીના, શિવગતિ ગામી ભગની જાસ સુદસણા, નંદીવર્ધન ભાઈ; હિર લછન હેાલુએ, સહુકાને સુખદાયી. સિદ્ધાર્થ ભૂપતિ તણા, સુત સુંદર સાહે; નંદન ત્રિશલા દેવીના, ત્રિભુવન મન માહે. એક શત દશ અધ્યયન જે, પ્રભુ આપ પ્રકાશે; પુણ્ય પાપ ફલ કેરડાં, સુણે ભવિક ઉલ્લાસે. ઉત્તરાધ્યયન છત્રીશ જે, કહે અર્થ ઉદાર;
સાલ પહેાર દિયે દેશના, કરે ભિવક ઉપગાર. સર્વાર્થસિદ્ધ મુહૂર્તમાં, પાછલી જે રયણી; યોગનિરોધ કરે તિહાં, શિવની નીસરણી.
૧
૫
૬
Page #904
--------------------------------------------------------------------------
________________
દિવાલી પર્વના દેવવંદન–પં. શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત
રાજ્ય
"ઉત્તરાફાશુનની ચંદ્રમા, જોગે શુભ આવે; અજરામરપદ પામીયા, જયજય રવ થાવે. ૭ ચોસઠ સુરવર આવીયા, જિન અંગ પખાલી; કલ્યાણક વિધિ સાચવી, પ્રગટી દિવાલી, લાખ કેડી ફલ પામીયે, જિન ધ્યાને રહીયે; ધીરવિમલ કવિરાજનો, જ્ઞાનવિમલ કહીયે. ૯
ઈતિ વીરજિન સ્તવન. પછી અર્ધા જયવીયરાય કહેવા.
પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન! ચિત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છ, કહી ત્રીજું ચેત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે
તૃતીય ચૈત્યવંદન. શ્રી સિદ્ધાર્થ નૃપ કુલ તિલો, ત્રિશલા જસ માત, હરિ લંછન તન સાત હાથ, મહિમા વિખ્યાત, ત્રીશ વરસ ગૃહવાસ ઈડી, લીયે સંયમ ભાર; બાર વરસ છદ્મસ્થ માન, લહી કેવલ સાર; ત્રીસ વરસ એમ વિમલી એ, બહોતેર આ પ્રમાણુ દિવાલી દિન શિવ ગયા, કહે નય તેહ ગુણખાણ. ૩
પછી જંકિંચિત્ર નમુત્થણું કહી આખા વીરાય કહેવા. * ૧ વીર પ્રભુ સ્વાતી નક્ષત્રમાં મેક્ષે ગયા છે. એ
Page #905
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૬
દેવવંદનમાલા
ઈતિ પ્રથમ જોડે,
બીજે છેડે. આ બીજા જેડામાં પણ પ્રથમ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ, ભગવન્! અત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છે કહી પ્રથમ ચૈત્યવંદન કહેવું વગેરે પ્રથમના જેડાની પેઠે સર્વ વિધિ કરવી.
પ્રથમ ચૈત્યવંદન. ન ગણધર નમો ગણધર, લબ્ધિભંડાર; ઇંદ્રભૂતિ મહિમા નિલે, વડ વજીર મહાવીર કેર; ગાતમ ગોત્રે ઉપજે, ગણિ અગ્યાર માંહે વડેરો; કેવલજ્ઞાન લહ્યું જિણે, દિવાલી પરભાત; જ્ઞાનવિમલ કહે જેહનાં, નામ થકી સુખ શાત, ૧
| દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. ઇંદ્રભૂતિ પહિલો ભાણું, ગતમ જસ નામ; ગોબર ગામે ઊપન્યા, વિદ્યાનાં ધામ; પંચ સયા પરિવારશું, લેઈ સંયમ ભાર; વરસ પચાસ ગૃહે વસ્યા, વ્રતે વર્ષજ ત્રીસ બાર વરસ કેવલ વર્યા એ, બાણું વરસ સવિ આય, નય કહે મૈતમ નામથી, નિત્યનિત્ય નવનિધ થાય. ૩.
Page #906
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૭
દીવાલી પર્વના દેવવંદન-પં. શ્રોજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત
પ્રથમ થાય જોડે. ઈદ્રભૂતિ અનુપમ ગુણ ભર્યા, જે મૈતમ ગોત્ર અલંકર્યા; પંચ શત છાત્રશું પરિવર્યા, વીર ચરણ લહી ભવજલ તર્યા. ચઉ અઠ દશ દોય જિનને સ્તવે, દક્ષિણ પશ્ચિમ ઉત્તર પૂરે; સંભવ આદિ અષ્ટાપદ ગિરિયે વલી, જે ગતમ વંદે લળી લળી. ત્રિપદી પામીને જેણે કરી, દ્વાદશાંગી સકલ ગુણે ભરી; દીયે દીક્ષા તે લહે કેવલસિરિ, તે મૈતમને રહું અનુસરી. જક્ષ માતંગ ને સિદ્ધાયિકા, સૂરિ શાસનની પરભાવિકા; શ્રી જ્ઞાનવિમલ દીપાલિકા, કરે નિત્ય નિત્ય મંગલમાલિક.
ઈતિ સ્તુતિ.
Page #907
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૮
દ્વિતીય થઈ જોડા.
શ્રી ઋદ્રભૂતિ ગણવૃદ્ધિભૂતિ', શ્રી વીરતીર્થાધિપમુખ્યશિષ્યમ્; સુવર્ણ કાંતિ કૃતક શાંતિ, નમામ્યહં ગૈતમગાત્રરત્નમ્
તીથંકરા ધર્મધુરાધુરીણા, યે ભૂતભાવિપ્રતિવ માનાઃ; સપંચ કલ્યાણુક વાસરસ્થા, દિશતુ તે મ ંગલમાલિકાં ચ. જિનેદ્રવાકય પ્રચિત પભાવ, કર્નાટકાનેકપ્રભેદસિ’હમ્; આરાધિત શુદ્ધમુનીંદ્રવર્ગ -, જેંગત્યમેય' જયતાત્ નિતાંતમ્.
સમ્યગ્દશાં વિઘ્નહરા ભવતુ, માતંગયક્ષા: સુરનાયકાશ્ચ; દીપાલિકાપણિ સુપ્રસન્ના:, શ્રી જ્ઞાનસૂરિવરદાયકાશ્ચ.
ઇતિ ગાતમસ્વામી સ્તુતિઃ.
દેવવનમાલા
૧
と
თ
Page #908
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીવાલી પર્વના દેવવંદન–પં. શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ૨૫૯
અથ સ્તવન, ( તુગીયા ગિરિ શિખર સહે- એ દેશી.) વીર મધુરી વાણી ભાંખે, જલધિ જલ ગંભીર રે; ઈદ્રભૂતિ ચિત્ત ભ્રાંતિ રજકણુ, હરણ પ્રવર સમીર રે.
વીર. ૧ પંચ ભૂત થકી જ પ્રગટે, ચેતના વિજ્ઞાન રે; તેહમાં લયલીન થાયે, ન પરભવ સંજ્ઞાન રે.
વીર. ૨ વેદ પદને અર્થ એહવો, કરે મિથ્યરૂપ રે; વિજ્ઞાનઘન પદ વેદ કેરાં, તેહનું એહ સ્વરૂપ રે.
વીર. ૩ ચેતના વિજ્ઞાનઘન છે, જ્ઞાન દર્શન ઉપયોગ રે; પંચભૂતિક જ્ઞાનમય તે, હેય વસ્તુ સંયોગ ૨.
વીર. ૪ જિહાં જેહવી વસ્તુ દેખિયે, હોય તેહવું જ્ઞાન રે; પૂરવ જ્ઞાન વિપર્યયથી, હોય ઉત્તમ જ્ઞાન રે.
વીર. ૫ એહ અર્થ સમર્થ જાણ, મ ભણુ પદ વિપરીત રે; અણી પરે ભ્રાંતિ નિરાકરીને, થયા શિષ્ય વિનીત રે.
વીર૦ ૬
Page #909
--------------------------------------------------------------------------
________________
२१०
દેવવંદનમાલા
•
ભવિ. ૧
દીપાલિકા પ્રભાતે કેવલ, લહ્યું તે ગતમસ્વામિ રે; અનુક્રમે શિખ સુખ લહ્યા તેહને, નય કરે પ્રણામ રે.
વીર. ૭ દ્વિતીય સ્તવન,
અલબેલાની દેશી. દુઃખહરણી દીપાલિકા રે લોલ, પરવ થયું જગમાંહિ, ભવિ પ્રાણ રે; વીર નિવાણુથી થાપના રે લોલ, આજ લગે ઉછાહિ. સમકિત દષ્ટિ સાંભલો રે લાલ–એ આંકણી. સ્યાદ્વાદ ઘર ઘોલીએરે લાલ, દર્શનની કરી શુદ્ધિ; ભવિ. ચરિત્ર ચંદ્રોદય બાંધિયે રે લાલ, ટાલ (રજ) દુ:કર્મ બુદ્ધિ. ભવિસમર ૨ સેવા કરો જિનરાયની રે લાલ, દિલ દેઠાં મિઠાશ; ભવિ. વિવિધ પદારથ ભાવના રે લોલ, તે પકવાનની રાશિ.
ભવિ૦ સમ. ૩.
Page #910
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીવાળી પર્વનાદેવવંદન–પં. શ્રીરાનવિમલસૂરિકૃત ૨૬૧ ગુણિજન પદની નામના રે લાલ, તેહિજ જુહાર ભટ્ટાર; ભવિ. વિવેક રતન મેરાઈયાં રે લાલ, ઉચિત તે દીપ સંભાર. ભવિ. સમય. ૪ સમતિ સવનિતા હેજશું રે લાલ, મન ઘરમાં કરો વાસ; ભવિ. વિરતિ સાહેલી સાથશું રે લાલ, અવિરતિ અલચ્છી નિકાસ. ભવિ. સમર ૫ મૈત્રાદિકની ચિંતના રે લોલ, તેહ ભલા શણગાર; ભાવિ દર્શન ગુણ વાંધા બન્યા રે લોલ, પારિમલ પર ઉપગાર.
વે, સમ૦ ૬ પૂર્વસિદ્ધ કન્યા પંખે રે લોલ, જાનીયા અણગાર; ભવિ૦ સિદ્ધશિલા વર વેદિકા રે લોલ, કન્યા નિવૃત્તિ સાર. ભવિ. સમ૦ ૭ અનંત ચતુષ્ટય દાયજો રે લોલ, શુદ્ધા લેગ નિધ; ભવિ.
Page #911
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૨
દેવવંદનમાલા
પાણિગ્રહણ પ્રભુજી કરે રે લોલ, સહુને હરખ વિષેધ. ભવિ. સમ૦ ૮ ઈણિ પેરે પર્વ દીપાલિકા રે લોલ, કરતાં કોડિ કલ્યાણ, ભવિ. જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ ભક્તિશું રે લોલ, પ્રગટે સકલ ગુણ ખાણ.
ભવિ૦ સમ૦ ૯ તૃતીય ચૈત્યવંદન. છકેરો છકેર, અછે મનમાંહિ; સંશય વેદ પદે કરી, કહી અર્થ અભિમાન વાર્યો, શ્રી મહાવીર સેવા કરી, ગ્રહી સંયમ આપ તાર્યો ત્રિપદી પામી ગુંથીયા, પૂરવ ચઉદ ઉદાર; નય કહે તેહના નામથી, હૈયે જય જયકાર. ૧
ઈતિ ગૌતમ ચૈત્યવંદનત્રયમ. શ્રી દિવાલીનાં દેવ વાંદવાને વિધિ સમાપ્ત.
પર દીવાલીના દેવ સમાપ્ત
Page #912
--------------------------------------------------------------------------
________________
GIFG
]EJESHEETIES છપાય છે! છપાય છે!
છપાય છે!
ટૂંક સમયમાં જ બહાર પડશે. શ્રી ચૈત્યવંદન સ્તુતિ સ્તવન
સજઝાયાદિ સંગ્રહ.
આ સોળ પેજી લગભગ ચાલીસ ફરમાના પુસ્તકમાં પ્રાચીન આચાર્યોના બનાવેલાં ચૈત્યવંદને
તુતિઓ, સ્તવને તથા સઝા, ઢાળીયાં વગેરે આપવામાં આવેલાં છે. કિંમત રૂ. પાંચ.
32525252525252525252S2S2525252525X
પ્રાપ્તિસ્થાન. મહેતા નાગરદાસ પ્રાગજીભાઈ. છે. દોશીવાડાની પોળ સામે, તાળમાં–અમદાવાદ SESESSES2S28SEGPGIS
Page #913
--------------------------------------------------------------------------
________________
$ છપાય છે !!!
ક
છપાય છે ! ! ! !
દથી પુજા સાહક
રર--MRઝર બ્ર
પંચ કલ્યાણક, નવાણું પ્રકાર, બારવ્રત, નવપદ, વિશ સ્થાનક, એસઠ પ્રકારી વગેરે અનેક પ્રચલિત પૂજાના સંગ્રહ અમારા તરફથી છપાઈને બહાર પાડવામાં આવશે. શુદ્ધિ તરફ ખાસ ધ્યાન આપવામાં આવે છે. આ
ફથી સઝાયનાળા. છે
પૂજ્ય પૂર્વાચાર્યોએ તથા પૂ. મુનિએ રચેલી પ્રાચીન સક્ઝાનું પુસ્તક પણ અમારા છે તરફથી થોડા વખતમાં બહાર પાડવામાં આવશે.
પ્રાપ્તિસ્થાન. મહેતા નાગરદાસ પ્રાગજીભાઈ. કે. દેસીવાડની પિળ સામે ઢાળમાં–અમદાવાદ, તા. ક. અમારે ત્યાંથી દરેક જાતનાં જૈન
ધર્મનાં પુસ્તકે મળશે.
રર ર %
Page #914
--------------------------------------------------------------------------
________________
॥ શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત॥ અગીઆર ગણધરના દેવવંદન
વિધિ-પ્રથમ સ્થ પના સ્થાપો ઇરિયાવહી પડિકમીને ચૈત્યવંદન કહેવુ' તે આ પ્રમાણે
॥ ગણધર શ્રી ગીતમસ્વામીનું ચૈત્યવંદના
બિરૂદ ધરી સર્વજ્ઞનું, જિન પાસે આવે ॥ મધુરે વચને વીરજી, ગૌતમ ખેાલાવે ! પાંચ ભૂતમાંડુ થકી,જે એ ઉપજે વિસે ! વેદ અ` વિપરીતથી, કહેા કિમ ભવ તરશે !! દાન દયા દમ ત્રિ' પદે એ, જાણે તેહુજ જીવ જ્ઞાનવિમલ ધન આતમા, સુખ ચેતના સદૈવ ॥૧॥ ઇતિ ॥ પ્રથમ ચૈત્યવંદન સમાપ્ત
પછી જકિનિમૃત્યુણું॰ અહિ તચેર્જીયાણું અન્નત્થ૦ કહી, એક નવકારના કાઉસ્સગ્ગ કરી પારી નમે। અરિહંતાણું કહી પછી થાય કહેવી અને લેાગસ્ટ આદિ કહીને અનુક્રમે ચારે થાયેા કડેવી તે આ પ્રમાણે— પ્રથમ ગણધર શ્રોગૈાતમસ્વામીની થે યા
ા માલિની વૃત્ત કનક તિલક ભાલે-એ દેશી ॥ ગુરૂ ગણપતિ ગાઉ, ગૌતમ ધ્યાન જ્યાં ।। વિ સુકૃત સખાડું, વિશ્વમાં પૂજ્ય થા` જગજીત બન્ન', ક્રને પાર જા` ! નવ નિધિ ઋદ્ધિ પાઉ, શુદ્ધ સમકિત ડાઉ`ડા વિજિનવર કેરા,સાધુમાંહે વડેરાા
Page #915
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૬
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત દુગવન અધિકેરા, ચઉદ સય સુભલેરા દલ્યા દુરિત અંધેરા, વંદીયે તે સવેરા છે ગણધર ગુણ ઘેરા [નામ) નાથે છે તે મેરા ારા સવિ સંશય કાપે, જૈન ચારિત્ર છાપે તવ ત્રિપદી આપે, શિષ્ય સૌભાગ્ય વ્યાપે છે ગણધર પદ થાયે, દ્વાદશગી સમાપે છે ભવદુઃખ ન સંતાપે, દાસને ઈષ્ટ આપે છે ૩ કરે જિનવર સેવા જે ઈંદ્રાદિ દેવા છે સમકિતગુણ સેવા આપતા નિત્ય મેવા ! ભવ જલનિધિ તરવા, ન સમી તીર્થસેવા છે જ્ઞાનવિમલ લહેવા, લીલ લચ્છી રેવા છે જ છે
ઈહાં નમુહૂર્ણ જાવંતિખમાસમણ જાવંત અને નમે ડર્ડ કહોને સ્તવન કહેવું તે આ પ્રમાણે છે. પ્રથમ ગણધર શ્રીગંત મવામી સ્તવના છે આજ સખી સંસો, મેં નયણે નિરખે-એ દેશી છે
સકલ સમીહિત પૂરણ,ગુરુ ગૌતમસ્વામી દ્વિભૂતિ નામે ભલે, પ્રમુખું શિર નામી હાંરે પ્રણમું શિર નામી ૧. મમધ દેશમાં ઉપજે, ગોબર ઘાત ગામ છે વસુભૂતિ દ્વિજ પૃથિવીતો, નંદન ગુણ ધામ છે ૨. જયેષ્ઠા નક્ષત્રે જો , સોવન વન દેહ વરસ પચાશ ઘરે વસી, ધર્યો વોરશું નેહ ૩ છે ત્રીશ વરસ
૧. બાવન.
Page #916
--------------------------------------------------------------------------
________________
અગીયાર ગણધરના દેવવંદન
૨૬૭. છઘસ્થને, પર્યાય આરાધે મા બાર વરસ લગે કેવલી. પછી શિવસુખ સાધે ૪ વીર મેક્ષ પહોંચ્યા પછી, લહ્યા કેવલ મુકિતાારાજગૃહે તે પામીયા,સવિ લબ્ધિની શક્તિ છે ૫ બાણું વરસ સવિ આઉખું, થયા માસ સંલેખા જેહને શિર નિજ કર દીયે, તે કેવલ દેખાદા પંચસયા મુનિને ધણી, સવિ શ્રતને દરિયો છે જ્ઞાન વિમલ ગુણથી જિણે, તાર્યો નિજ પરિયો | ૭ |
પછી અહીયાં જયવોયરાય સંપૂર્ણ કહીયે, પછી“નૌતમ સ્વામી
શાક (જળધરાય) રામ” એ પાઠ અગીયાર વાર ગણ, પછી અગીયાર નવકાર ગણવા, પછી ઉભા થઈને શ્રી ગોત. મસ્વામી ગણધર આરાધનાર્થ કરેમિ કાઉસ્સ કરી, એક લેટ્સ પ્રગટ કહીયે, આ પ્રમાણે પ્રથમ ગણધરદેવને વાંદ
વાને વિધિ સંપૂર્ણ થયે. એજ રીતે બીજા દશ ગણધરોને . પણ વાંદવા, પરંતુ પ્રત્યેક ગણધરનું નામ, નમસ્કાર, ચૈત્યવદન
સ્તુતિ અને સ્તવન એ પાંચ જુદાં કહેવાં, તેમાં વલો ચાર થો માંહેaો પાછલી ત્રણ થો તે તેજ કહેવી અને એક પ્રથમ થોય પ્રત્યેક ગણધરની જૂદી કરેલી છે, તે કહેવી આ રીતે સર્વત્ર વિધિ જાણો.
ર ગણધર શ્રી અગ્નિભૂતિજીદેવવંદના
ત્યવંદન કર્મતણે સંશય ધરી, જિન ચરણે આવે છે અગ્નિભૂતિ નામે કરી, તવ તે બોલાવે છે એક
Page #917
--------------------------------------------------------------------------
________________
२६८
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિ કૃત સખી એક છે દુઃખી, એક કિંકર સ્વામી છેપુરૂત્તમ એકે કરી, કેમ શક્તિ પામી છે કર્મતણું પરભાવથી એ, સકલ જગત મંડાણ જ્ઞાનવિમલથી જાણી, વેદારથ સુપ્રમાણ છે ઇતિ ચેત્યવંદન છે
થાય [ માલિની વૃત્ત અગ્નિભૂતિ સહા, જેહ બીજે કહાવે છે મણ ધરપદ પાવે, બંધુને પક્ષ આવે છે મન સંશય જાવે, વીરના શિષ્ય થાવે છે સુર નર ગુણ ગાવે, પુ પવૃષ્ટિ, વધારે છે ૬ છે
આ પ્રથમ થાય કહી બાકીની ત્રણે થાય પ્રથમ પણ ધરદેવના વદનમાં જે “સવિ જિનવર કેરા' એ ત્રણ થાય તે અહીં કહેવી એ રીતે દરેક ગણુની સ્તુતિમાં 1ણવું ૨ ગણધરબી અગ્નિભૂતિજીનું સ્તવન!
છે ઢાળ લલનાની દેશી છે બીજે ગણધર ગાઈએ, અગ્નિભૂતિ ઇતિ નામ | લલના વસુભૂતિ હિજ પૃથિવી માયને. નર ને પણ અભિશામ ! લ ૧૨ બી ગેર કામ મ . મૌન માત્ર રતન્ન સે લ છે કૃત્તિકા નક્ષત્ર જ છે, સંશય કર્મનો મર્મ] મન્ન છે લ ાગા બી વ છેતાલીશ ઘર વસ્યા, પર્યાયે બાર : લા સાલ વરસકેવલપણે, પંચ સયા પરિવાર લવ મેરા ભાર ચિહુંત્તર વરસનું આખુ, ખલી પામ્યાં મિતિ ૨ -
Page #918
--------------------------------------------------------------------------
________________
અગીયાર ગણધરના દેવવંદન
૨૬૯
માસશક્ત સંલેષણ, પૂર્ણ માદ્ધિ સમૃદ્ધિ છે લ૦ કલા ધાબીના વીરથકાં શિવ પામીયા, રાજગૃહી સુખકાર હલવા કચન કાંતિ ઝલહલે, જ્ઞાનવિમલ ગુણધાર
લવા ૫ બી| તૃતીય ગણધરશ્રીવાયુભૂતિજીનું દેવવંદના
| | ચિત્યવંદન વાયુભૂતિ ત્રીજે કહો, તસ સંશય છે એ છે જીવ શરીર બેડ એક છે, પણ ભિન્ન ન દેહ ૧ બ્રહ્મજ્ઞાન તપે કરી, એ આતમ લહીયે છે કર્મ શરીરથી વેગલે, એ વેદ સહિયે . ૨. જ્ઞાનવિમલ ગુણ ઘન ધણી એ, જડમાં કેમ હોય એક વીર વયથી તે લધી, આણું હૃદય વિવેક છે ૩
થાય [ માલીની વૃત્ત ] વાયુભૂતિ વલી ભાઈ, જેહ ત્રીજે સહાઈ જિણે ત્રિપદી પાઈ જીતભંભા વજઇ જિનપદ અનુયાયી, વિશ્વમાં કીર્તિ ગાઈ | જ્ઞાનવિમલ ભલાઈ, જેને નામ પાઈ ૧
- તથા “સવિ જિનવર કેરા” ઈત્યાદિ ત્રણ થીય પૂર્વની પેર કહેવી. છે તૃતીય ગણધર શ્રી વાયુભૂતિનું સ્તવન .
છે મહાવિદેહ ક્ષેત્ર સોહામણું—એ દેશી છે ત્રીજે ગણપતિ ગાઈએ, વસુભૂતિ પૃથિવી નંદ
Page #919
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૭૦
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત લાલ રે સ્વાતિ નક્ષત્રે જઈઓ, ગૌતમ ગોત્રે અમદા છે લાવે છે ૧પાત્રીના મગધદેશગામ ગોબરે, સગા સહદર તીન છે લા વરસ બેંતાલીશ ઘરે વસ્યા, પછે જિનચરણે લીન છે લા છે ૨ાત્રી છદ્મસ્થ દશ વરૂ સની, કેવલી વરસ અઢાર છે લાકંચન વર્ણ સાવિ આઉખું, સિત્તર વરસ ઉદાર માલાબારા ત્રી છે રાજગૃહીએ શિવ પામીયા, માંસભક્ત સુખકાર લાગે પાંચશે પરિકર સાધુનો, સવિ શ્રતનો ભંડાર લાખ છે. ત્રીબા વીર છતે થયા અણુસણી, લબ્ધિ સિદ્ધિ દાતાર છે લા છે જ્ઞાનવિમલ ગુણ આગ, વાયુભૂતિ અણગાર છે લા છે ૪ ૫ ઈતિ ચતુર્થ ગણધર શ્રી વ્યકતજીને દેવવંદન
ચિત્યવંદન છે પંચભૂતનો સંશયી, ચોથો મણિ વ્યક્ત છે ઇંદ્રજાલ પરે જગ કહ્યો, તે કિમ તસ સક્ત છે કે પૃથિવી પાણી દેવતા, ઈમ ભૂતની સત્તા છે પણ અધ્યાતમ ચિંતને, નહિ તેની મમતા ૨ ઈમ સ્યાદ્વાદ મતે કરી એ, ટાલ્ય તસ સંદેહ જ્ઞાનવિમલ જિનચરણશું, ધરતા અધિક સ્નેહ છે
થાય [ માલિની વૃત્ત ] ચોથા ગણધર વ્યકત, ધર્મ કમેં સુકત છે સુર નર જસ ભક્ત, સેવતા દિવસ નક્ત છે જિનપદ અનુ
Page #920
--------------------------------------------------------------------------
________________
અગીયાર ગણધરના દેવવંદન
૨૭૧
રકત, મૂઢતા વિપ્રમુકત, કૃત કરમ વિમુફત, જ્ઞાન લીલા મસત ૧ |
તથા “સવિ અનવર કેરા ” એ ત્રણે યો કહેવી. ચતુર્થ ગણુધરશ્રી વ્યકતજીનું સ્તવન છે
છે ઝુંબડખડાની દેશી છે ચેથ ગણધર ચેપશું રે, વંદૂ ચિત્ત ધરી ભાવ છે. સલ સાજના કેલ્લાગ ત્રિવેસ થયે રે, પાપે ભવજલ નાવ ! સ છે ૧ધનમિત્રદ્ધિ જ વારુણી પ્રિયારે, નંદન દિયે આનંદ | સ | શ્રવણ નક્ષેત્રે જનમિયેરે ભારદ્વાજ ગોત્ર અમંદ સને ૨ | વરસ પચાશ ઘરે રહ્યા રે, બાર છમી પર્યાય | સ | વરસ અઢાર કેવલી રે, વરસ એંશી સવિ આય સગા ૩ | પાંચશે શિષ્ય કંચન ને રે, સંપૂર્ણ શ્રુતલબ્ધિ સન માસભકત રાજગૃહે રે, વીરથકે લહ્યા સિદ્ધિ આ સત્ર | ૪ | પઢમ સંઘયણ સંસ્થાન છે રે, વીર તણા એ શિષ્ય
સ | જ્ઞાનવિમલ તેજે કરી રે, દીપે અધિક જગીશ | સ | ૫ | પંચમ ગણધર શ્રી સુધર્માજીના દેવવંદના
ચૈત્યવંદન . સેહમસ્વામીને મને, છે સંશય એવા છે જે ઈહા હાય જેહ, પરભવ તે- તેહો || ૧ | શાલિ થકી શાલિ નીપજે પણ ભિન્ન ન થાય તે સુણી એહવે
Page #921
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૨
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂકૃિત
નિશ્ચય નથી, ઈમ કહું જિનરાય ॥ ૨ ॥ ગામયથી વિછી હાય એ, એમ વિસર્દેશ પણ હાય ! જ્ઞાનવિમલ મતિશુ કરી, વેદારથ શુદ્ધ જોય || ૩ ||
થાય માલિની વૃત્ત ]
ગણધર અભિરામ, સાહમ સ્વામી નામ ।। જિત દુર્ગંધ કામ, વિશ્વમાં વૃદ્ધિ મામા દુષ્પસ, ગણિ જામ, તિહાં લગે પદ્મ ઠામ ।। બહુ દોલત દામ, જ્ઞાન (વિજ્ઞાન) વિમલ ધામ ।। ૧ ।।
તયા ‘સવે જિનવર કેરા ' ઇત્યાદિ ત્રજી યોય કહેવી. ॥ પંચમ ગણધર શ્રીસુધર્માજીનું સ્તવન ॥
૫ દેશી નાયકાની ૫
સાહમ ગણુંધર પાંચમા રે લાલ, અગ્નિવેશાયન ગેાત્ર ।। સુખકારી હૈં ।। કાલ્રામસન્નિવેશે થયેલાલ, ભાિ કમ્મિલ પુત્ર ।। સુ॰ ।। ૧ ।। સા॰ ! ઉત્તરાફાલ્ગુનીયે જણ્યા રે લાલ, પ્રંચસયા પરિવાર | સુ॰ ॥ વરસ પારા ઘરે કહ્યા રે લાલ, વ્રત ખેતાલીશ સાર ।। સુ॰ । ૨ । સે॰ i॥ આઠ વરસ કેવલીપણું રે લાલ, એક શત વરનું આય ।। સુ॰ । વાધે પટ્ટપર પગ લાલ, આજ લગે જસ થાય ।। (યાવત દુષ્પમહુ રાય) ॥ સુ॰ ॥ ૩ ॥ સે॰ | સંપૂરણ શ્રુતને ધી રે લાલ, સ` લબ્ધિ ભંડાર || સુ॥ વીશ વરસ જિથી પછી રે લાલ, શિવ પામ્યા જયકાર ! સુ ॥ ૪ ॥ સ॰ ||
:)
Page #922
--------------------------------------------------------------------------
________________
અગીયાર ગણધરના દેવવંદન
૨૩
ઉદય અધિક કચન વને રૈ લાલ, શત શાખા વિસ્તાર II સુ॰ । નામ થકી નવનિધિ લહું રે લાલ, જ્ઞાનવિમલ ગણધાર ।। સુ॰ || ૫ | સા॰ ॥
II ષષ્ઠ ગણધર શ્રીમડિતજીનુ દેવવંદના ॥ ચૈત્યવંદન ॥
છઠ્ઠો મડિત ભણા, અધ મેક્ષ ન માને વ્યાપક વિગુણુ જે આતમા, તે ક્રમ રહે છાને ॥ ૬ ॥ પણ સાવરણ થકી ન હેાય, કેવલચિદ્રૂપ ॥ તેહ નિરાવરણ થઈ, હાય જ્ઞાન સરૂપ ।। ૨ ।। તરણિકિરણ જેમ વાદલે એ, હાય નિસ્તેજ સતેજ । જ્ઞાનગુણે સંશય હરી, વીર ચરણે કરે હેજ ॥ ૩ ॥
થાય [ માલિની વૃત્ત...]
ગણિમંડિત વારૂ, જે છઠ્ઠો કરારૂ ॥ ભવ જનિધિ તારૂ, દીસતા જે દિદારૂ ॥ સકલ લબ્ધિ ધારૂ, કામગ૬ તીવ્ર દારૂ ।। દુશ્મન ભય વાર્, તેહને ધ્યાન સારે ॥ ૧ ॥
તથા ‘સવિ જિનવર કેરા' ઈત્યાદિ ત્રણ થોય કહેવી.
।। ૫ષ્ઠ ગણધર શ્રીડિતજીનું સ્તવન
જી હૈ। જાણ્યું. અવધિ પ્રયુ જીને—એ દેથી ! જી હા છઠ્ઠો મ ંડિત ગણધરે, જી હા મા સન્નિવેશ ગામ ।। હે। વિજયા માતા જેહની, ાધનદેવ જનકતું નામ ॥ ૧ || વિકજન, વ ંદે મધર દેવ # હેા
Page #923
--------------------------------------------------------------------------
________________
રહ૪
શ્રી જ્ઞાનવિમલકૃિત
વીરતણી સેવા કરે, હો ભાવ ધરી નિત્યમેવ | ભ| એ આંકણી હો જન્મ નક્ષત્ર જેહનું મઘા, જી વરસ ત્રેપન ઘરવાસ | જહા ચાદ વરસ છઘાથમાં, જહા કેવલ સેલહ વાસ | ભ | ૨ ૩ જી હા વાળી વરસ સવિ આઉખું, જે સયલ લબ્ધિ આરાસ !! જીહા સંપૂરણ શ્રતને ધણી, જી. કંચને વરને ખાસ
ભ૦ છ માસ તણું સંખણા, જહે. આ રાધી અતિસાર કે જી વીર છતે શિવ પામીયા. જો ઉસયા પરિવાર || ભ૦ | ૪ | જીહો વાળ ગોત્ર સોહામણું, હે નામ થકી સુખ થાય છે. જો જ્ઞાનવિમલ ગણધર તણા, જીહ વાધે સુજસ સહાય
ભ૦ / ૧
પાસપ્તમ ગણધરશ્રી માર્યપુત્રનું દેવવંદના
| | ચેત્યવંદન છે
સાતમ મર્યપુત્ર જે, કહે દેવ ન ર સે !! વેદ પદે જે ભાખિયા, તિહાં મન નવિ હસે ૧ | યજ્ઞ કરતે લહ સર્ગ, એ વેદની વાણી | લકપાલ , દિક, સત્તા કિમ જાણું ૨ મ મંદ હું નિરાકરી એ વારે વયથી તેહ | જ્ઞાનવિમલ જિનને કહે, હું તુમ મને ખેહi !!
થાય મલિન વૃત્ત મૈર્યપુત્ર મણીશ, સાતમો વીર શિષ્ય તું નહિ
Page #924
--------------------------------------------------------------------------
________________
અગીયાર ગણધરના દેવવંદન
૨૭૫ રાગ ને રીશ, જાગતી છે જગીશ નમે સુર રે ઈશ, અંગ લક્ષણ હુતીશ . જ્ઞાનવિમલસૂરીશ, સંથણે રાતિ દીશ ૧ છે.
તથા “સવિ જિનવર કેરા” ઈત્યાદિ ત્રણ થી કહેવી. છે સપ્તમ ગણધર શ્રી માર્યપુત્રનું સ્તવન
| | કર્મ ન છૂટે રે પ્રાણીયા–એ દેશી છે
માર્યપુત્ર ગણિ સાતમે, મૈર્યસન્નિવેશ ગામ છે દેવી વિજયા રે માલી, મૈરીય જનકનું નામ છે ૧ | વદો ગણધર ગુણનાલા એ આંકણી રેહિણી નક્ષત્ર જેહનું, જનમ ચંદશું જેમ આ પાંસઠ વરસ ઘરે રહ્યા, દશ ઉછઉમલ્થ જોગ વં૦ ૫ ૨ સેલ વરસ લાગે કેવલી, વરસ પંચાણું રે આયા ઉસય મુનિવરે જેહને, પરિવારે સુખદાય વ૦ ૩ સંપૂરણ શ્રતને ધણી, કંચન કોમલ ગાત્રા લબ્ધિ સયલના રે આમર, કાશ્યપ ગાત્ર વિખ્યાત છે વં૦ ના વીર છતે શિવ સુખ લહ્યો, માસ સંલેખણ લીધ ારાજગૃહે ગુણના ધણી,જ્ઞાનવિ મલ સુખ દીધ વં૦ ૫ |
-
-
અષ્ટમ ગણધર શ્રી અકંપતિજીનું દેવવંદન
છે ચૈત્યવંદન અકંપિત હિજ આઠમે, સંશય છે તેહને છે નારક-હાય પરલોકમાં, એ મિr જનને છે ૧છે જે દ્વિજ શૂદ્રાસન કરે, તસ નાક સત્તા છે ડામી દે
Page #925
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૬
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત નવિ કહે, એ તુજ ઉન્મત્તા પર મેરૂપરે શાશ્વત કહે એ, પ્રાયિક એવી ભાખી છે તે સંશય દરે કર્યો“જ્ઞાનવિમલ જિન સાખી આરા
થાય [ માલિની વૃત્ત ] અકંપિત નમી જે, આઠમો જે કહી જે તસ ધ્યાન ધરીજે, પાપ સંતાપ છીએ ! સમકિત સુખ દીજે, પ્રહ સમે નામ લીજે દુશમન સવિ ખીજે, જ્ઞાનલીલા લડીજે || 1 |
તથા “સવિ નિજ૨ કેરા ” ઈત્યાદિ ત્રણ થાય કહે. અષ્ટમ ગણધર શ્રી અકંપિતાજીનું સ્તવન
વાઢ ફૂલી અતિ ભલી મન મમરા કે એ દેશી છે
અપતિ નામે આઠમે તે ભવિ વરે છે ગણધર ગુણની ખાણ છે સદા આદરે છે. મિથિલા નગરી દીપતી છે ભ૦ ) ગૌતમ ગોત્ર પ્રધાન રાસ || ૧ દેવ નામે જેહનો પિતા ભ | જયંતી જસ માત સમા ઉત્તરાષાઢાયે જણ્યા મા ચાતુર્વેદી કહાય | સ | }રા વરસ અડતાલીશ ઘર રહ્યા | ભ | છબચ્ચે નવાવાસ સને એકવીશ વરસ લગે કેવલી | ભ | વીર ચરણકજ વાસ છે સવારે ૩ વરસ અડતર આપ્યું છે જે તે ત્રણ શિય મુનિ પરિવાર ને સર છે સંપૂરણ ભુતકેવલી ભાલબ્ધિતણ ભંડારામાં પાકા કવન વન માસ અણસણ છે ભ | વીર છને
Page #926
--------------------------------------------------------------------------
________________
રહ૭.
અગિયાર ગણધરના દેવ દિન ગુણગેહ સર રાજગૃહે શિવ પામિયા ભો જ્ઞાન ગુણે નવ મેહ | સ | પ. નવમગણધર શ્રીઅચલભ્રાતાજીનું દેવવંદન
છે ચૈત્યવંદન છે અચલજાતને મન વશ્ય, સંશય એક ખોટો પુણ્ય પાપ નવિ દેખીયે, એ અચરિજ માટે છે ? પણ પ્રત્યક્ષ દેખીચે. સુખ દુઃખ ઘણેરાં બીજાની પરે દાખીયાં, વેદ પદે બહોતેરાં ૨ સમજાવી તે શિષ્ય કર્યો એ, વીરે આણી નેહ જ્ઞાનવિમલ પામ્યા પછી, ગુણ પ્રગટયો ત દેહ ૩ |
થાય [ માલીના વૃત્ત ] નવમે અચલાત, વિશ્વમાં જે વિખ્યાત છે સુત નંદલ માત, ધર્મ કુંદાવદાત છે કૃત સંશય પાત, સંયમે પરિજાત દલિત દૂષિત વાત, ધ્યાનથી સુખશાંતા
તથા “ સવિ જિનવર કેરા ” ઈત્યાદિ ત્રણ થાય કહેવી નવમ ગણધર શ્રોઅલભ્રાતાજીનું સ્તવન. છે નમે રે નમે શ્રી શત્રુંજય ગિરિવર–એ દેશો
નવમે અલભ્રાત કહીજે, ગણધર ગિરૂઓ જાણે રે કેશલા નગરીએ ઉપને, હારિયગોત્ર વખાણે રે ના ભાવ ધરીને ભવિય વંદા એ આંકણી છે નંદા નામે જેહની માતા, વસુદેવ જનક કહીએ રે મૃગશિર નક્ષત્ર જન્મતણું જસ, કંચનકાંતિ ભણી
Page #927
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૮
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત જેરે છે ભાવ છે ૨ વરસ બેંતાલીશ ઘરમાં વસયા, રસીયા વ્રતે વરસ બાર રે ચઉદ વરસ કેવલપર્યાયે, તીન સયા પરિવાર રે ભાવ છે ? તે બહેર રસ ચાકે પરિણામે, સખ્ય સિદ્ધિ સુવિલાર રે ૧ સં છું શ્રધર ગુણવંતા, વીર રણનિતુ વાસી રે જ છે
ક વીર ને રાજી નગર, માનભર્ત રાવ પામ્યા રે ગાનવિમલ ગુણથી સવિ સુરવર, આવી
ચરણે નમ્યા રે છે . . પ . ને દશમ ગણધર શ્રીમેતાર્યજીનું દેવવંદના
છે ત્યવંદન | પરભવને સંદેહ છે, મેતાર્થ ચિત્તે છે ભાખે ભુ તવ તેહને, દાખી બહુ જુગતે છે ૧વિજ્ઞાન પદ ત, એ અર્થવિચારો પરલેકેગમનામમે, મન નિશ્ચય ધારે તારા પૂર્વારથ બહપરે કહીએ, છેવો સંશય તાસા જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ વીરને, ચરણે થયો તે દાસ 3ી
થાય [ માલિની વૃત્ત ] દશમ ગણધર વખાણો, આર્ય મેતાર્યા જાણે છે લહ્યો શુભ ગુણઠાણ, વાર સેવા મંડાણ | અછે એહજ ટાણે. કર્મને વાજ આણે,એજ પરમ દુજા, જ્ઞાનગુણ ચિત્ત આ છે ૧
તથા “સવિ જિનવર કેરા ” ઈત્યાદિ ત્રણ થાય કહેવી,
Page #928
--------------------------------------------------------------------------
________________
અગીયાર ગણધરના દેવવંદન
ર૭ દશમ ગણધર શ્રી મેતાર્યજીનું સ્તવન આ છે આદર છવ ક્ષમા ગુણ આદર–એ દેશી છે
મેતારજ આરજ ગણી દશમે, સુપ્રભાતે નિત્ય નમીયે રે વત્સભૂમિ તું ગય સન્નિવેશે, તેહને દયાને રમીએ રે ૧ | ગણધર ગુણવંતાને વંદો છે એ આંકણ વરૂણદેવા જેહ ને છે માતા, દત્ત જનક જસ કહીયે રે કેડિનગેત્ર નક્ષત્ર જન્મનું, અશ્વિની નામે લહીએ રે ગ ૨ વરસ છત્રીશ રહ્યા ઘરવાસે, છદ્મસ્થ દશ વરિસાજી સેલ વરસ કેવલી પર્યાયે, ત્રણસેં મુનિવર શિષ્યાજી . ગ . ૩ બાસઠ વરસ સવિ આઉખું પાલી, ત્રિપદીના વિસ્તારી જી. કનક કાંતિ સવિ લબ્ધિ સિદ્ધિના, જ્ઞાનાદિક ગુણ ધારી છે ગમે ૪ ૫ માસ સંલેષણ રાજગૃહીમાં. વીર થકે શિવ લહિયાજી ! જ્ઞાનવિમલ ચરણાદિકના ગુણ, કિહિ ન જાયે કહીયાજી | ગ | ૫ | એકાદશ ગણધર શ્રીપ્રભાસજીનું દેવવંદન
ચેત્યવંદન એકાદશમ પ્રભાસ નામ, સંશય મન ધારે ભવ નિર્વાણ લહે નહિ, જીવ ઈણે સંસારે છે ૧, ને અગ્નિહોત્ર નિત્યે કરે, અજરામર પામે, વેદારથ ઈમ
Page #929
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૦
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિ કૃત દાખવે, તસ સંશય વામે ર છે વીચારણનો રાગીઓ એ, તેહ થયે તતકાલ જ્ઞાનવિમલ જિનચરણતણી, આણ વહે નિજ ભાલ છે ૩
થાય [ માલીની વૃત્ત ] એકાદશ પ્રભાસ, પૂરતે વિશ્વ આશા સુરનર જસ દાસ, વિર ચરણે નિવાસ છે જગ સુજસ સુવાસ, વિસ્તર્યો ધું બરાસ | જ્ઞાનવિમલ નિવાસ, હું જવું નામ તાસ છે ૧.
તથા “સવિ જિનવર કેરા ” ઇત્યાદિ ત્રણ થાય કહેવી એકાદશ ગણધર શ્રી પ્રભાસજીનું સ્તવ
નક કમલ પગલાં –એ દેશી કે ગણધર જે અગ્યારમો એ, આશાપૂરણ પ્રભાસ છે નમે ભવિ ભાવશું એ કે ડિનગેત્ર છે જેનું એ રાજગૃહે જસ વાસ છે ન ૧ અતિભદ્રા જસ માવડી એ, બલભદ્રા નામે તાય છે નવ પુષ્ય નક્ષત્ર જન્મીયા એ, ઘર ઘર ઉત્સવ થાય છે ન૦ ૨ સેલ વરસ રહ્યા કેવલી એ, ચાલીશ વરસ સવિ આય છે ન છે ત્રણ સય મુનિ પરિકર ભલે એ, સંપૂરણ શ્રતધાર છે નવો લબ્લિનિધાન કંચન વને એક કરતાં ભવિ ઉપગાર ન ૪વીર છતે શિવ
Page #930
--------------------------------------------------------------------------
________________
અગીયાર ગણધરના દેવવંદન
૨૮૧
પામીયા એ, માસ સલેખણ જાસ । ન॰ ! જ્ઞાનવિમલ કીરતી ધણી એ, સુંદર, જિમ કૈલાસ । ન॰ ॥ ૫ ॥ ॥ ઇતિ શ્રી એકાદશ ગણધર દેવવદન સપૂણા
અહિં પ્રથમ ગણધરના દેવવંદનમાં ચાર ગાથાની ચાર થોય અને પછીના દશ ગણધરના ધ્રુવવનમાં એકેકે ગાથાની એકેક ચાય મલીને ચૌદ ગાથાનું. ( માલિની છઠ્ઠું કમલબંધ ) સ્તવન પણ થાય છે, તેમજ અગિયાર ચૈત્ય વંદનનું પણ સ્તવન થાય છે
વલી ઉપર એક અધિક ચૈત્યવંદન કહી સર્વ ગણુ ધરનું એક દેવવંદન પણ થાય છે, એ રીતે પશુ વિધિ કહ્યો છે તે આ પ્રાઃ—
૫ અગ્યાર ગણધરોનું સાધારણ ચૈત્યવંદના
એક ગણધર એહુ ગણધર થયા અગ્યાર ।। વીર જિનેસર પયકલલે. રહી ભ્રંગપરે જેહ લીણા । સંશય ટાલી આપણા, થયા તેહ જિનમત પ્રવીણ ! ઈંદ્ર મહાત્સવ તિહાં કરે એ, વાસક્ષેપ કરે વીર ॥ લબ્ધિ સિદ્ધિ દાયક ડેાજે, જ્ઞાનવિમલ ગુણ ધીર ।। ૧ । ॥ સર્વ ગણધનું સાધારણ ચૈત્યવંદન ॥ સયલ ગણધર સયલ ગણુધર,જેહુ જગ સાર ।। સકલ
Page #931
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૨
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત જિનેસર પથકમલે રહી, ભંગપરે જેહ લણા છે જિનમતથી ત્રિપદી લહી, થયા જે સ્યાદ્વાદે પ્રવીણા છે વાસક્ષેપ જિનવર કરે એ, ઈંદ્ર મહોત્સવ સાર છે ઉદય અધિક દિન દિન હવે, જ્ઞાનવિમલ ગુણધાર છે ૩ છે
| સર્વ ગણુધરેની સાધારણ થાય છે
ચિદ સયાં બાવન ગણધાર, સવિ જિનવરને એ પરિવાર છે ત્રિપદીના કીધા વિસ્તાર, શાસન સુર સવિ સાનિધ્યકાર છે ૧.
આ થોય ચાર વાર કહેવી. | સર્વ ગણધરનું સાધારણ સ્તવન છે
છે સકલ સદા ફલ પાસ છે એ દેશી છે
વંદૂ સવિ ગણધર, સવિ જિનવરના એ સાર છે સમચઉસ સંઠાણુ, સવિને પ્રથમ સંઘયણ ૧ | ત્રિપદીને અનુસાર, વિરચે વિવિધ પ્રકારે સંપૂરણ શ્રતના ભરિયા, સવિ ભવજલનિધિ તરિયા . ૨. કનકવણું જસ દેહ, લબ્ધિ સકલ ગુણગેહ છે ગણધર નામકર્મ ફરસી, અજર અમર થયા હરસી . ૩જનમ જરા ભવ વાગ્યા, શિવસુંદરી સવિ પામ્યા. અખય અનંત
Page #932
--------------------------------------------------------------------------
________________
અગીયાર ગણધરના દેવવંદન
૨૮૩ સુખ વિલસે, તસ ધ્યાને ભવિ મલશે . ૪ પ્રહ સામે લીજે એ નામ, મનવાંછિત લહી કામ જ્ઞાનવિમલ ઘણ કૂર, પ્રગટે અધિક સજૂર ! પો સકલ સુરાસુર કેડી, પાય નમે કર જોડી | ગુણવંતના ગુણ કહીયે, તે શુદ્ધ સમક્તિ લહિયે . ૬. '
*
3
* * * * * * * છે શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત અગીયાર ગણધરના
દેવવંદન સમાપ્ત છે
Page #933
--------------------------------------------------------------------------
________________
થોડા વખતમાં બહાર પડશે. શ્રી પ્રાચીન સ્તવનાદિ સંગ્રહ.
આ પુસ્તકમાં પૂર્વાચાર્યોએ રચેલાં ચૈત્યવંદને, સ્તવને, ઢાળીયાં, સ્તુતિઓ (યો) સઝાયો વગેરે આપેલાં છે. બાજ, પંચમી વગેરે તિથિઓનાં તેમજ પજુસણું, દીવાળી વગેરે પનાં ચિત્યવંદને તથા સ્તવને ને સજઝાયો ઉપરાંત બીજા પણ પ્રભુ આગળ બેલવાના હતા વગેરે આપવામાં આવેલ છે. જંબૂસ્વામીનાં ઢાળીયાં, મેઘાશાના ગેડી પાર્શ્વ નાથના ઢાળીયા, અવંતી સુકુમાળનાં ઢાળીયાં તેમજ અનેક વિરાગ્ય ભાવનામય સજઝાયે આપવામાં આવી છે. અનેક રીતે ઉપયોગી સેળ પેજી ચાલીસ ફોરમના આ પુસ્તકની
કિંમત રૂપીઆ છે.
પ્રાપ્તિસ્થાન – મહેતા નાગરદાસ પ્રાગજીભાઈ છે. ડોશીવાડાની પોળ સામે, ઢાળમાં-અમદાવાદ
વિદુલ્લતા સતી ચરિત્રની પહેલી આવૃત્તિ વિક્રમ સંવત ૨૦૦૪ માં સદ્દગૃહસ્થોની આર્થિક મદદથી બહાર પડેલ જે ટુંક સમયમાં ખલાસ થઈ જતાં અને જનતાની ખુબ જ માગણી વધતાં આ બીજી આવૃત્તિ ઉપર મુજબ ઉદાર મહાશયની આર્થિક મદદથી બહાર પડે છે. એ સઘળા જ્ઞાન પિપાસુ ભાઈ બહેનોને નમ્ર ભાવે અભિનંદન આપવામાં આવે છે.
Page #934
--------------------------------------------------------------------------
________________ 像多多学 三的