Book Title: Sharda Ratna
Author(s): Shardabai Mahasati
Publisher: Saurashtra Sthanakvasi Jain Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023371/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LQUzalecos yuuji : "caallN bhaal jvli N britt Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIrAya namaH sva. AcArya, gacchAdhipati bA. bra. pU. ratnacaMdrajI gurUdevAya namaH zrI uttarAdhyayana sUtra-namirAjaSine adhikAra tathA sAgaradatta caritra zA 2DhA 2tna (saMvata 237nA amadAvAda (nagarazeThane vaDa) cAturmAsanA vyAkhyAne --: pravacanakAra :- khaMbhAta saMpradAyanA zAsana ziromaNI, cAritra cuDAmaNI, siddhAMta mahedadhi, gacchAdhipati sva. bA. bra. pU. gurUdeva zrI ratnacaMdrajI mahArAja sAhebanA suziSyA zAsana ratna, prakhara vyAkhyAtA, viduSI bA. bra. pU. zrI zAradAbAI mahAsatIjI : saMpAdaka : . viduSI pu. zAradAbAI mahAsatIjInA suziSyAo bA. bra. pU. saMgItAbAI mahAsatIjI tathA bA. bra. pU. sAdhanAbAI mahAsatIjI prakAzaka : zrI saurASTra sthA. jaina saMgha ghIkAMTA nagarazeThane vaMDe, amadAvAda-1 Te. naM. 20676 vecANa kiMmata rU. 10=00 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka : saMvata 2038 I. sa. 1982 zAradA rana : prata 6000 (cha hajAra) pravacanakAra : prakhara vyAkhyAtA bA. bra. viduSI pU. zrI zAradAbAI mahAsatIjI saMpAdaka : bA. bra. pU. saMgItAbAI mahAsatIjI bA. bra. pU. sAdhanAbAI mahAsatIjI prakAzaka : jAdavajI mohanalAla zAha, maMtrI zrI saurASTra sthA. jaina saMgha ghIkAMTA, nagara zeThane vaDe amadAvAda-1 Te. naM. 20676 jayaMtilAla maNIlAla zAha navanItabhAta prinTIMga presa. ghIkAMTA roDa, amadAvAda-1 Te. naM. 20019 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " zrI zAradAratna' rUpiyA nAma 10.001 zrI puraNabhAI gaNapatarAja zAhe 6001 cunIbhAI dhArIbhAI paTela (pArzvanAtha korporezanavALA) kAMtIlAla jIvaNulAla zAhe ema, pratAparAyanI kuAM. ha. nagInadAsa pItAMbaradAsa) mahAsukhalAla bhAIlAla sakhIdAsa 4061 201 2001 2001 2001 2001 001 2003 2001 2001 2001 2001 2003 2001 "" *5 .. ', ,, khImacaMda chaganalAla dozI navajI mohanalAla zAha lapatabhAI pAnAcaMdabhAi lADIyA kAMtIlAla premacaMda magaphaLIvALA jayaMtilAla ANuMcha talasANIyA zIvalAla padamazIbhAI talasANIyA ha. nagInabhAI tathA ramezabhAI ,, ,, .. "" "" , ' 22 "" "" "" "" 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 umedacaMda DAkarasIbhAI geApANI zrImatI De| . sarasvatIbena zeTha 2001 zrI jIvaNa kAla cunIlAla saMdhavI DerIvALA 2001 IzvaralAla zAmaLadAsa tathA kAntAbena IzvaralAla ha. lAlabhAI kAcavALA 2001 " jIvaNalAla padamazIbhAi saMdhavI surendranagara dhIrajalAla talakacaMda zAha malADa-muMbaI 2001 zrImatI subhadrAbena rasIkalAla jhaverI pAlanapuravALA muMbaI 2003 39 37 pustakamAM sahAya ApanAra dAtAonI nAmAvalI , premaca'da gulAbacaMda zAhe tathA jAjI gulAbacaMda TokarALAvALA jayaMtIlAla manasukhalAla lokhaMDavALA huM navInabhAI khuzAladAsa haThIsIMgabhAi sakhIdAsa prItamalAla kAnajIbhAI zAhu maNIlAla odhaDabhAI zAha amRtalAla TI. ajamerA caMdrakAMta vADIlAla DelIvALA muMbaI zAMtilAla amRtalAla vArA ramaNalAla kezavalAla mahAdevIyA zAMtilAla TI. ajamerA rUpiyA nAma 2001 zrI cImanalAla hIrAcaMda zAha sALu >> bAbulAla pI. gAMdhI surata 2001 rasIkalAla vADIlAla mahetA DIsAvALA 2001 201 cImanalAla harajIvanadAsa meAdI 31 ,, mahAsukhabhAI DosAbhAI paTela baLadevabhAI DosAbhAI paTela 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 " l .. "" "" 15 . '' ,, 99 . 29 ,, ,, 2) .. 39 "" "9 23 "" cImanabhAi DosAbhAI paTela aravIdabhAi popaTalAla zAha vanarAvanadAsa vallabhadAsa mahetA kizAracaMdra nyAlacaMda dozI cheATAlAla jeThAlAla zAhe kizorabhAI lAlacaMda zAha maNIlAla purUSottamadAsa sakhIdAsa lIlAdhara popaTalAla zAhu "" rajanIkAnta kasturacaMda zAha nyAlacaMda popaTalAla mAthakIyA 2001 2001 cImanalAla tulasIdAsa udANI pAcAlAla pItAmbaradAsa zAha 2001 maNIlAla zAmajI virANI muMbaI 2001 zrImatI dhyAbena gIrajAzaMkara "" pravINacaMdra narasiddhadAsa kheDelI ratIlAla durlabhajIbhAI kAmadAra mohanalAla gulAbacaMda zAhe praphulla copaDA bhAMDAra vinubhAI jagajIvanadAsa vArA cunIlAla vrajalAla enANI caMdulAla prANalAla ghaDIyALI jagajIvanadAsa DAmarazI vakIla khImacaMdabhAI zeTha muMbaI 2001 zrI chaganalAla zAmajI virANI muMbaI 2001 cunIbhAI mULajIbhAI mAkANI muMbaI 2001 2001 surendranagara ramezabhAI pI. daphatarI amRtalAla DI. koThArI muMbaI muMba Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2001 zrI upendrakumAra dhIrajalAla motIlAla 1001 zrI sumanabhAI jemaNamAIza 2001 , De. dhIrajalAla harIlAla gosaLIyA sumanabhAI mA 2001 , nemacaMdabhAI ena. zAha muMbaI 1001 , caMpakalAla choTAlAla zAha navasArIvALA 1001 zrImatI nIlAbena vinayacaMdra 1001 ,, harIcaMda jagajIvanadAsa dezAI cIMcapokalI 101 , zAMtIlAla eca. kAmadAra 10.1 zrI caMdulAla zIvalAla saMdhavI che ke 1001 , ratIlAla viThThaladAsa zAha bAbarAvALA 1001 , jagajIvanadAsa ratanazI bagaDIyA 1001 , kezavalAla hImacaMda letA 1001 , bhavAnajIbhAI hAthIbhAI gaDArA 1001 ,, pannAlAla jIvarAjabhAI jAMbuvALA 1001 , kAntIlAla premacaMdabhAI ha. pIra 1001 , mULacaMda premacaMda ghIvALA bArejA 1001 9 anubhAI zIvalAla talasANIyA 1001 , kIrtikAnta amulakhabhAI lokhaMDavA 1001 [, hiMmatalAla hIrAcaMda meghANI 1001 , kAntIlAla pipaTalAla ghIvALA 1001 , ramaNalAla nAgaradAsa zAha nAyakAvALA 1001 , bhAnucaMdra kezavalAla pAlanapuvALA 1001 , tArAcaMda dIpacaMda avalANI muMbaI sAyana 1001 zrImatI suzIlAbena ramaNIkalAla , 1001, lAlabhAI bAlAbhAI zAha ha. kAntAbena 1001 zrI jagajIvanadAsa maNIlAla 1001 - anaMtarAya cunIlAla zAha 1001 , ramezabhAIvADIlAla zAhavalepAla 1001 , gIradharalAla parasottamadAsa zAha. 1001 , cImanalAla choTAlAla kApaDIyA 1001 ) amRtalAla jagajIvanadAsa dozI khaMbhAtavALI 1001 gaM. sva ajavALIbena ratIlAla sakhIdAsa 1001 zrImatI suzIlAbena rasIkalAla caudharI 1001 zrI vinayacaMda hemacaMdabhAI vorA 1001 zrI bhArata kalIpamenyuphekacarIMga karyuM? 1001 , prabhudAsa lallubhAI koThArI 1001 , gIradharalAla maMchAcaMda dhAnerAvALAM 1001, bhAIlAla amRtalAla desAI 1001, bhogIlAla kAlabhAI zAha dhAnerA 1001 ,, vasaMtalAla kezavalAla paTela khaMbhAta 10 0 zrImatI AnaMdIbena bhAIcaMdabhAI ? 1001 a. sau. lattAbena pravINabhAI paTela vajecaMdabhAI 1001 a. sau dIpakabena jayaMtIlAla paTela 1001 zrI rasIkalAla cImanalAla pAlanapurva 1001 zrI pravINacaMdra kasturacaMda zAha lokhaMDavALA 1001 zrImatI kamaLAbena bAlacaMda sAkaracaMt 1001 , traMbakalAla tArAcaMda zAha sANaMdavALA 1001. hiMmatalAla vADIlAla kacarAbhAI saMghavI 10 01 zrI baMsIlAla zIvalAla kApaDIyA 1001 , nAthAlAla lAlacaMda zAha khaMbhA vALA 1001 maNIlAla zIvalAla ajamerA 501 , caMdubhAI bhIkhAbhAI satIyA 1001, caMdulAla trIbhovanadAsa lIbaDIvALA 251 , narottamadAsa kezavalAla 1001 9 jazarAjabhAI haragovanadAsa zAha 251 - caMdrakAMtabhAI narottamadAsa 1001 , maphatalAla amRtalAsa dezAIbApedarAvALA 251 , manubhAI choTAlAla 1001 , gulAbacaMda choTAlAla zAha 251 , kAntIlAla cheTAlAla zAha 1001 , vADIlAla amRtalAla 251 , bhavAnajIbhAI meghajIbhAI muMbaI 1001 , naTavaralAla talakacaMda # huM malADa muMbaI 221 zrImatI lakSmIbAI mAvajI khImajI 1001 khoDIdAsa kasturacaMda vasANI 101 zrI ramaNalAla nAgaradAsa lela Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana zrI khaMbhAta saMpradAyanA prakhara vyAkhyAtA, jaina zAsananA jhaLahaLatA sitArA bA.bra. viduSI pU. zrI zAradAbAI mahAsatIjInuM saMvata 2028 nuM cAturmAsa zrI saurASTra sthA. jaina saMdhanA upAzrayamAM thayuM hatuM ane tyAra bAda pU. mahAsatIjI muMbaI padhAratA temanuM bIju cAturmAsa nava varSa bAda meLavavA ApaNe zrI saMgha mahAna bhAgyazALI bane. bIjI vakhata cAturmAsa maLyAnI mUka saMmati maLatA zrI saMghamAM bhAre utsAha ane AnaMdanuM moju pharI vaLyuM. saMvata 2028 nA cAturmAsamAM pU. mahAsatIjInI saraLatA, udAratA ane vyAkhyAna ApavAnI suMdara sAdI zailInA madhura smaraNe sau koIne Atma-maMdiramAM jAgRta hatA. temAM pU. mahAsatIjI tathA satIvRMda cAturmAsa padhAratA zrI saMghe utsAhapUrvaka tapa tyAga dvArA bhavya svAgata karyuM. vItarAga vANInuM mULa tyAga ane tapanI divyatA ane parAkASTA upara avasthita che. adhikArarUpe prarUpelA vyAkhyAnonuM arthagAMbhIrya samudranI mAphaka atAga ane apAra che, pU. mahAsatIjInI tejasvI, ojasvI ane preraNAdAyaka vANI AmAnI rasagaMgAnuM payapAna karAve che. pU. zrI nI vyAkhyAnolI sAdI, hRdayasparzI, AdhyAtmabhAvothI bharelI ane samajaNa paDe tevI hAI vItarAgavANI para avicaLa zraddhA ane apratima bhakti ud bhavyA vagara rahe nahi. pU. zrInA cAturmAsanA maMgala pravezathI ja satIvRMdamAM mAsakhamaNanI ugra tapazcaryA zarU thaI, ane je lagabhaga cAturmAsa pUrNa thatAM sudhI cAlu rahI. cAturmAsa pravezanA maMgala divase bA. bra. 5 sujAtAbAI mahAsatIjIe mA khamaNa zarU karyuM, tyAra bAda bA. bra. pU. harSidAbAI mahAsatIjI tathA bA. ba. pU. uvIzAbAI mahAsatIjIe mA khamaNa karyA ane tyAra bAda bA. bra. pU. bhAvanAbAI mahAsatIjIe ane pachI bA. bra. pU. caMdanabAI mahAsatIjIe mA khamaNa karyA. evI rIte zrI saMghanA bhAI-bahenoe vipula saMkhyAmAM dhArmika anuSThAne, tapa, japa zarU karyA. pU. zrInI prabhAvazALI vANI sAMbhaLavA jena jainetare mAnava maherAmaNa umaTatA hatA. sUtrajJAnathI jhaLahaLatI aneka saiddhAMtika temaja mAnavajIvana upayogI daSTAMtathI jAjavalyamAna vANuM hRdaya soMsarI utarI jAya te temane parama prabhAva che. temanI vANI tejasvI ane prabhAvazALI heI zrotAo upara dhArI asara kare che. vaLI jainetara zAstronA avataraNo paNa pitAnA vyAkhyAnamAM utArI teo upadezanI syAdvAdapaddhatine Adara kare che. jeoe mahAsatIjInI vANI dvArA upadezAmRtanuM pAna karyuM hoya che, teo tenuM punaH punaH manana karavAne utsuka hoya che, ane te zubha bhAvanAthI prerAIne zrI saMghe cAturmAsa daramyAna apAtA AtmA upayogI vyAkhyAne pustaka dvArA bahAra pADavA mATenI vinaMtI pU. zrIne karI, paNa pU. zrI tathA satIoe kahyuM ke vyAkhyAna saMgraha ghaNuM bahAra paDI cUkyA che, eTale have chapAvavA nathIA rIte temaNe potAnI anicchA darzAvI paNa, zrI saMghe tenI vinaMtI cAlu rAkhI ane saunA sAtha ane sahakArathI, mIThI huMphathI "zAradA ratna = pustaka pragaTa karavAnuM saubhAgya zrI saMghane sAMpaDayuM, te mATe zrI saMdha dhanyatA anubhave che. ghaNuM kSetre sAdhu-sAdhvInA lAbhathI, vIravANI sAMbhaLavAthI vaMcita rahe che, temanA saunA mATe vyAkhyAnanuM vAMcana, manana AzIrvAdarUpa banI rahe che. - A vyAkhyAna saMgraha " zAradA ratna mAM pU. zrI e uttarAdhyayana sUtranA navamA adhyayana nami rAjarSi ane adhikAra ane saune Atmika rasapAna karAvatuM "sAgaradatta" caritra pharamAvela che. A adhikAra khUba vairAgyabhAvathI sabhara, tatvajJAna ane tenA aneka pAsA sAthe gUMthIne viziSTa Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zailImAM varNavAmAM Avela che. karmanI bhekhaDe teDavA, AtmAnI sAcI pIchANa karavA ke pracaMDa puruSArtha karavo joIe ane te paNa manuSyabhavamAM thaI zake che tenI sacoTa pratIti "zAradA ratna" mAM jovA jANavA maLaze. pU zrInA vyAkhyAne khUba rasaprada, bodhadAyaka ane vairAgya sabhara bhAvathI bharelA hoya che. cAturmAsa daramyAna jJAna, darzana, cAritra, tapa, dAna, ziyaLa, bhAva uparanA mananIya, ciMtanIya, prabhAvazALI vyAkhyAnathI prerAIne zrI saMdhamAM tapa, tyAga, dhArmika anuSThAne tathA dAnanA pUra umaTayA. zrI saMdhanA bhAI bahene e ghaNI moTI saMkhyAmAM tapazcaryA karI zrI saMghanA nAmane rezana karyuM che. A cAturmAsa amArA zrI saMghanA itihAsamAM haMmezane mATe yAdagAra ane yazasvI banI raheze. zrI saMghe tapasvI ane bhavya varaghaDe kAryo hato ane sAruM bahumAna paNa karyuM hatuM. pU. zrInA darzanArthe bahAragAmanA saMghonA bhAvika bhAI bahene ghaNuM moTI saMkhyAmAM padhAryA hatA. pU. zrInA darzanane tathA vyAkhyAna vAne suMdara lAbha lIdho hato. AvA suMdara yAdagAra cAturmAsanI vinaMtIne mAnya rAkhavA mATe amAre zrI saMdha pU. zrI saraLa svabhAvI kAMtiRSijI mahArAja sAhebane tathA khaMbhAta zrI saMghane tathA bA. bra. pU. zrI zAradAbAI mahAsatIjIne khUba AbhAra mAne che. zrI saMghe pU. zrInA vyAkhyAne "zAradA ratna' prasiddha thavAnI jAherAta karatAnI sAthe bhAvika bhAI bahenoe zrI saMdhanA nirNayane khUba utsAhabhera AvakArI nAnI moTI rakamathI suMdara Arthika sahaga Ape te badala ame te saune hArdika AbhAra mAnIe chIe ane te saunI tana-mana-dhananI arpaNatAthI A pustakanI kiMmata paDatara karatA cothA bhAganI rAkhavAmAM Avela che. zrI saMghe pustaka noMdhavAnuM kArya zarU karatAnI sAthe tamAma prate lakhAI gaI. e pU. zrInA vyAkhyAnenI jokapriyatA tathA AvA ucca saMskAra patA vAMcana pratyenI samAjanI abhirUci darzAve che. vyAkhyAnanA saMpAdana kAryamAM pracaMDa puruSArtha karanAra AtmAnA saMgItanI vINA vagADatA 5 bA. bra. saMgItAbAI mahAsatIjIne tathA AtmAnI sAdhanAmAM mastI mANatA pU. bA. bra. sAdhanAbAI mahAsatIjIne ke jemaNe pU. mahAsatIjInA vyAkhyAno zabdazaH lakhavAmAM je jahemata uThAvI che te mATe temane tathA zaradamaMDaLano zrI saMgha khUba khUba AbhAra mAne che. ( zrI saurASTra sthA. jaina saMghe paccIsa varSanA gALAmAM sArI pravRttio ane pragati karI che. zrI saMghe zaheranI madhyamAM vizALa bhavya vADI, upAzraya banAvyo che. zrI vinodacaMdra virANI kAyamI AyaMbIla graha, pauSadhazALA, siddhAMtazALA, jainazALA, zIvaNavarga, pU. zrI gulAbavIra pustakAlaya tathA zrI kAMtIlAla jIvaNalAla tathA ratIlAla jIvaNalAla kAyamI anAja rAhatakhAtuM tathA zrI kizoracaMda nyAlacaMda dezI jaina tabIbI rAhatakhAtuM saunA sAtha ane sahakArathI suMdara rIte cAle che. ' cAturmAsa daramyAna bahAragAmathI darzanArthe padhAratA AtmAthI bhAI bahenonI sAdharmika bhakti tana-mana-dhanathI karavA badala zrI mahAsukhabhAI bhAIlAlabhAI sakhIdAsa tathA temanA kuTuMbIjanene AbhAra. A pustaka taiyAra karavA mAM sAtha ane sahakAra ApanAra nAraNapurA sthA. jaina saMghanA maMtrI, zrI saurASTra sthA. jaina saMghanA kArobArI kamiTInA sabhya tathA amadAvAda samasta sthA, jena samAjanA agragaNya sevAbhAvI kAryakara zrI jayaMtilAla caMdulAla saMghavIno A take khUba AbhAra mAnIe chIe A pustakanA prupha tapAsavAnuM kArya sthA. jaina peparanA utsAhI taMtrI zrI jIvaNalAla che. saMghavIe tathA vAMcananA kAryamAM temane sahakAra ApanAra ku. pravINAbena sI. zAhe khUba utsAhathI karyuM che, te mATe temane AbhAra. navaprabhAta prinTIMga presanA mAlika zrI jayaMtIlAla maNIlAla chaganalAle A pustaka samayasara suMdara rIte chApI ApyuM te mATe AbhAra. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA saMdhanA mUkasevaka, sevAbhAvI, pAyAnA paththara samAna, saMdhanA naline rezana karanAra, zrI saMghane unnatinA zikhare pahoMcADanAra satata sevA ApanAra saMdhanA maMtrI zrI amRtalAla maganalAla gAMdhInA tA. 6-6-81 nA roja thayela duHkhada avasAnanI noMdha letA ame anahada duHkha anubhavIe chIe. (sva.) gAMdhInA avasAnathI zrI saMghane na pUrAya tevI khoTa paDI che. mahuM manA AtmAne cira zAMti maLe tevI aMtaranI prArthanA A prakAzana pahelA amArA zrIsaMghe bA.bra. viduSI pU. lIlAvatIbAI mahAsatIjInA, prakhara vaktA pU. vinayacaMdrajI mahA. sAhebanA, pU. sumatikuMvarajInA, pU. jayAbAI mahAsatIjInA, pU. vasubaI mahAsatIjI nA tathA bA. bra. pU zAradAbAI mahAsatIjInA vyAkhyAne pustaka rUpe pragaTa karela, jene ghaNuM sAre AvakAra maLela che. zrI saMdhanA nAmI, anAmI, pratyakSa ke parokSa saMdhanI dareka pravRttimAM sahakAra ApanAra tamAma sabhya bhAI bahenane AbhAra. pU. zrInA vyAkhyAne haMmezAM sUtra siddhAMtane anusarIne thatAM hoya che tema chatAM A pustakamAM kaI kSati dekhAya te e zravaNa doSa ke dRSTideSa samajI vAcake kSamA kare e ja prArthanA. pU. zrInA zAradA sudhA, zAradA saMjIvanI, zAradA mAdhurI, zAradA parimala, zAradA saurabha, zAradA, saritA, zAradA ta, zAradA sAgara, zAradA zikhara, zAradA darzana, zAradA suvAsa, zAradA-siddhi, Adi pustakonuM prakAzana thaela che je deza videzamAM khyAti pAmela che. pU. zrInA parama upakArI khaMbhAta saMnA Atma jJAnanA divya jyotirdhara, zAsana ziromaNi gacchAdhipati, AcArya sva. bA. bra. pU. zrI ratnacaMdrajI mahArAja sAhebanA yatkiMcita RNamAMthI mukta banavA A pustakanuM nAma " zAradA ratna" rAkhavAmAM Avela che. A zAradA ratnanI suvAsa sarvatra prasarI rahe ane sau koIne sanmArge vaLavAmAM sahAyabhUta thAo evI parama bhAvanA sAthe viramIe chIe. 10 che, zrI saurASTra sthA. jaina saMgha nagara zeThane vaMDo amadAvAda tA. 10-2-82 lI. saMdhasevaka hasamukhalAla jIvaNalAla zAha-pramukha khImacaMda chaganalAla dozI-upapramukha jAdavajI mohanalAla zAha-maMtrI prItamalAla kAnajIbhAi zAha-sahamaMtrI - Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka vAMcatA pahelAM khaMbhAta saMpradAyanA jJAna divAkara, Agama javAhara sva. AcArya bA. bra. pU. ratanacaMdrajI. mahArAja sAhebanA suziSyA cAritra cuDAmaNI, zAsana ziromaNI, siddhAMta mahedadhi, prakhara vyAkhyAtA bA. bra. viduSI pU. zAradAbAI mahAsatIjI ke jemanA jIvanane jhaLahaLa prakAza, cAritranI maghamaghatI suvAsa, vyAkhyAnane mIThe raNakAra dezadezanA khUNe khUNe gAjI rahyo che, jemanA vyAkhyAnanA pustaka bhAratamAM ne videzamAM khyAti pAmyA che. je pustakoe jainenA te zuM jainetaranA paNa jIvananA vaheNa badalAvI nAMkhyA che. vizeSatA te e che ke pU. mahAsatIjInA vyAkhyAnanA pustakonI pAMca sAta hajAra nahi paNa daza daza hajAra prate prakAzana thavA chatAM Aje eka paNa nakala jovA maLatI nathI. A uparathI vAcake samajI zakaze ke pU. mahAsatIjInA vyAkhyAnanA pustakonI keTalI mAMga che ane keTalA amUlya ne alabhya che. zrAvaka zrAvikAo, sAdhu sAdhvIo ne jainetaro ke jemaNe pU. mahAsatIjIne kadI najare nihALyA paNa nathI te leke pustaka vAMcIne pUchatA Ave che ke jemanA pravacane ATalAM prabhAvazALI che te mahAna vibhUti koNa che? e kevA haze ! emanA darzana karIne te pAvana banIe! ane pustaka meLavavA mATe talase che. A pustaka e te kamAla karI che. jene te zuM jainetare paNa A pustaka vAMcIne kahe che ke A pustakoe te amArA jIvanamAM ghaNe tyAga karAvyo che. amArA aMdhakAramaya jIvanamAM jJAnane prakAza pAtharyo che. are, vadhu zuM lakhuM ! A pustakanA vAMcanathI kaMIka hRdaya palTA thayA che. ghaNAM haLukama AtmAoe jIvanaparyata sAmAyika, pratikramaNa, cauvihAra tathA brahmacarya Adi kaThora vrata aMgIkAra karyA. kaMIka che vairAgyanA paMthe vaLyA. A pustaka dvArA paradezamAM jaina bhAI-bahene tenuM vAMcana karI paryuSaNa parva ujave che. nAnA gAmaDAmAM te A pustake parokSa rIte saMtanuM kAma kare che. A pustakanuM vAMcana duHkhI jIvanamAM zAMtinA jharaNuM vahAve che, garamIthI AkuLa vyAkULa thayela mAnava vaDalAnI zItaLa chAyA maLatAM jema zAMti pAme che tema saMsAranA Adhi, vyAdhi ane upAdhinA trividha pathI cha baLI jhaLI rahyA che, tevA cho A pustakonuM vAMcana, manana karI jIvanamAM sukha ane zAMtino anubhava kare che. are ! vadhu zuM kahuM ? A pustaka vAMcIne kaMIka nA hRdayapalTA thayA potAnI mAtAne, benane, bhAIne bolAvatA na hatA evA kaMIka jInA veranA visarjana thayA ne sneha ane kSamAnA jharaNuM vahyA che. A addabhUta ane anokhe jAdu pU. mahAsatIjInI vANImAM che. dezanA tathA paradezanA ghaNAM leke pU. mahAsatIjInA vyAkhyAne Tepa karavAnI mAMgaNI kare che ane kahe che ke ame Tepa dvArA dUra rahyA rahyA paNa Apane pratyakSa sUra sAMbhaLI zakIe, paNa pU. mahAsatIjIe cokhkhI nA pADI dIdhI ke sAdhu jIvanamAM e akalpanIya che. A rIte pU. mahAsatIjInA pustakane prabhAva ane keTalAya nA thayelA hadayapaTAnA anubhava kalamathI lakhI zakAya nahi teTalA che. pU. mahAsatIjInI pustaka chapAvavAnI bilakula IcachA na hovA chatAM paNa janatAnA tathA zrI saMghanA atyaMta Agrahane vaza thaIne anicchAe mUka saMmati ApavI paDe che. jinezvaradevanI vANInA vacanAmRtathI gUMcAyeluM A pustaka ApanI AtmalakSmIne urdhvagAmI banAvI paramagatine prApta karavAmAM khUba khUba upayogI nIvaDe evI aMtaranI abhilASA. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakhara vyAkhyAtA, bAla"brahmacArI, viduSI pU. zAradAbAI mahAsatIjInI jIvanarekhA " preraNAdAyI vairAgyamaya jIvana' pavitra bhAratabhUmi e aneka vIraratnAnI khANa che. je bhUmimAM aneka tIrthaMkarA, kevaLI bhagavaMtA ane zAsananA vIralA ane hIralA jevA aneka tejasvI rahnA thayA che, tevA zAsana ratnAthI Aje paNa A bhUmi jhaLahaLI rahI che. te rAmAM eka che jaina zAsanamAM eka sAdhvI tarIke rahI jemaNe jaina zAsananA DaMkA deze| dezamAM vagADI, jJAnanI parama tejasvI prabhA pragaTAvI aneka suSupta AtmAonI cetanA jAgRta karI adhyAtma mArge vALyA che, jemaNe divya jIvana jIvavAnI kaLAnA apUrva edhapATha jagatane ApyA che, jemanA nAmathI Aje kAI paNa vyakti ajANu nahi hAya, evA che khaMbhAta saMpradAyanA prakhara vyAkhyAtA, zAsana ratnA, mahAna viduSI khA. bra. pU. zrI zAradAbAI mahAsatIjI, saMta puruSAne janma ApanAra mAtA paNa amara banI jAya che. tArAonA samUha rUpa hajArA bALakAne janma ApanAra aneka mAtAe hAya che, paNa sUrya samAna mahAna tejasvI, yazasvI zAsana ratnAne janma ApanAra mAtAe virala hAya che. Adeza mAtA ja jaina zAsanamAM dharma dhuraMdhara banI zakanAra AtmAone janma ApI zake che, ane peAtAnA saMtAnAne vIratAnA, dhaiyatAnA pATha paDhAvI, sadguNAnA zaNagArathI zaNagArI saMtAnAnI mahAmUlya bheTa jaina zAsanane arpaNa karI zake che, tethI AvA zAsana ratnA satIjInA jIvananI rUparekhA AlekhatA pahelA temanA janmadAtA mAtA-pitAnuM Alekhana karavAnuM mana thaI jAya che. zAsanapremI dharmarasika pitA vADIbhAI tathA sadguNAthI zAbhatA mAtA zakarIbahene jaina zAsanane ujjavaLa karanAra ane sa`pradAyanI zAna vadhAranAra, jIvana uddhAraka, pratibhAzALI, mahAna satI ratna khA. bra. pU. zAradAbAI mahAsatIjIne sa'vata 1981 nA mAgazara suda 11 nA pavitra divase madhyarAtrie sANaMda zaheramAM janma ApyA. kharekhara kAne khabara hatI ke A nAnakaDI khALA bhaviSyamAM vIra prabhunA mahAna tyAga mAge prayANa karI peAtAnA sadguNu-sumananI saurabha sArI duniyAmAM prasarAvI, amRtavANInA siMcanathI bhavya jIvAne maLatA dAvAnaLamAMthI tyAganI zItaLa tapAvana bhUmimAM lAvI mAtA-pitAnA nAmane duniyAmAM rAzana karaze. A bhAgyazALI mAtA zakarIbahenane pAMca dIkarIe ane e dIkarA hatA. jemAM atyAre cAra dIkarIe ane e dIkarA che. ApaNe tA mukhya vAta jaina zAsanane jayavaMta rAkhanAra zAsana dIpikA khA. bra. viduSI pU. zAradAbAI mahAsatIjInA jIvananI rUparekhA lakhavI che, tethI temanA jIvananA prasaMgeA vicArIe. zizuvayane vaTAvI bAlyavayanA prAMgaNamAM paga mUkatA zAradAbahenane temanA upakArI mAtA pitAe sANaMdanI gujarAtI zALAmAM abhyAsa arthe mokalyA. jInnanamAM susaMskAra Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane saddaguNa rUpI negeTIva ane pejheTIva vAyaranA tAro jyAM kAma karI rahyA hoya tyAM jIvanamAM jhaLahaLatA prakAzanI rozanI pragaTe temAM zuM Azcarya! tema ApaNA zAradAbahenane eka tarapha susaMskArI Adarza mAtApitAnA saMskAranuM siMcana maLyuM ane bIjI tarapha temanA pUrvanA saMskAronA kiraNe puruSArtha dvArA prakAza pAmatA gayA. te anusAra skUlamAM che gujarAtI sudhIno abhyAsa karyo ane sAthosAtha jainazALAmAM jaI dhArmika - abhyAsa karavA lAgyA. zAradAbahena bAlapaNamAM skUlamAM jAya che, chatAM virakta bhAvamAM rahe che. temanI bAlasakhIo zALAmAM ramatI hoya, garabA gAtI hoya chatAM A bALA kyAMya rasa letI nathI. tenuM mana kyAMya coMTatuM nathI. jenazALAmAM A bALA dhArmika abhyAsa mATe jAya che. mahAna vIra puruSonI, satIonI kathAo sAMbhaLI tenuM mana kaI agamya pradezamAM vicAravA lAge che. caMdanabALA, nema rAjula, mallIkuMvarI, mRgAvatI, padmAvatI vigere satIonI kathAo sAMbhaLI jainazALAmAM bhaNatI bALAone kahe ke sakhI! cAle, ApaNe dIkSA laIe. A saMsAramAM kaMI nathI. AvA manabhAva bAlyAvasthAmAM kumArI zAradAbahenane Ave che. temAM potAnI bahena vimaLAbahenanA prasUtinA prasaMge thayela mRtyue cauda varSanI bahena zAradA upara saMsAranI asAratAnI sacoTa asara karI. kharekhara, mAnavInI jiMdagIno zo bharoso !! mRtyu kaI kSaNe Avaze tenI keIne khabara nathI. AjanI kSaNa sudhAravI emAM mAnava jIvananI mahattA che. AvA vicArothI A bALAnuM mana dIkSA pratye daDha thatuM hatuM. mAtApitAe jANyuM ke bahena zAradAnuM mana saMsArabhAvathI virakta banyuM che. te saMsAranA svarUpane lAvArasa samAna mAnI AtmakalyANanI kolejamAM dAkhala thavA mATe vinaya, namratAnA kiMmatI alaMkArothI sajja banavA mahAna bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karavAnI AzA sevI rahI che. mAtApitAnuM vAtsalyabharyuM haiyuM pitAnI lADalI vahAlasoyI dIkarIne khAMDAnI dhAra samAna saMyamamAge prayANa karavA AjJA ApI zakatuM nathI. zAsana ziromaNa, AdhyAtma yegI pra. ratnacaMdrajI gurudevane samAgama" -saMvata 15 mAM khaMbhAta saMpradAyanA gacchAdhipati, jinazAsananA namaNI, cAritra cuDAmaNI AcArya bA.bra. pU. zrI ratnacaMdrajI mahArAja sAhebanuM cAturmAsa sANaMdamAM thayuM. pU. gurUdevanA upadezathI zAradAbahenane vairAgya vadhu daDha banyo. 5. gurudevane khabara paDI ke vADIlAlabhAI zrAvakanuM kanyAratna dIkSA levAnA bhAva rAkhe che. tethI temaNe zAradAbahenanI kasoTI karI. he bahena ! saMyama mArga e khAMDAnI dhAra che. e mAge vicaravuM kaThIna che. saMsAranA sukha ane raMgarAga choDavA sahelA nathI. bAvIsa pariSaha sahana karavA muzkela che. bahena ! tArI uMmara sAva choTI che. Atmonnatino mArga ghaNI sAdhanA mAMge che. tame A badhuM karI zakaze ? mAtA-pitAnI zItaLa chAyA choDI zakaze? mAtApitA rajA Apaze? juo, have vairAgI zAradAbahenane javAba paNa kevo vairAgya bharyo che ! temaNe kahyuM-gurUdeva ! mArI saMpUrNa taiyArI che. (aMtaranA uMDANane aMtaraMga vairAgyane A raNakAra hato. jene mana saMsAra anarthanI khANa che Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane jene choDavuM che tene keNa rokanAra che ? kSaNika jIvanamAMthI A za levAnI mArI ahoniza bhAvanA che.) - haju bAlyavayanA prAMgaNamAM ramatI bALAnI saMyama paMthe prayANa karavAnI keTalI tIvra utkaMThA che! saMyamI jIvananI moja mANavA tenuM aMtara jhaMkhI rahyuM che, jethI have saMsAramAM vyatIta thatI kSaNe tene yugo jevI vasamI lAge che. pU. gurUdevane khAtrI thaI ke A kanyAratna dIkSA laIne jaina zAsanane ajavALaze, saMpradAyanI zAna vadhAraze ane khaMbhAta saMpradAyamAM bhaviSyamAM evo prasaMga Avaze ke saMpradAyanuM sukAna te calAvaze ane zAsanane rozana karaze. e cAturmAsamAM vairAgI zAradAbahene pU. gurUdevanI sAnidhyamAM TUMka samayamAM dazavaikAlika sUtra, uttarAdhyayana sUtra ane thokaDA kaThastha karyA. temaNe mAtra 15 varSanI uMmaramAM TreInanI musApharI na karavI ane basamAM amadAvAdathI AgaLa na javuM tevI manathI daDha pratijJA karI. A batAvI Ape che ke zAradAbahenane vairAgya keTalI ucca keTIne haze ! daDha vairAga zAradAbahenanI kasoTI :- zAradAbenanA mAtApitAe temanA bhAIjI hIrAcaMdabhAI, sakaracaMdabhAI, nyAlacaMdabhAI, khImacaMdabhAI, cImanabhAI, temanA mAmA narasiMhabhAI saMghavI temaja kezavalAlabhAI Adi badhAe bahena zAradAne ; samajAvavAnA ghaNA prayatno karyA ne ghaNI AkarI kasoTI karI, chatAM zAradAbena potAnA ? nizcayamAM aDaga rahyA. te ekanA be na thayA, tethI mAtA pitAne ghaNuM duHkha thayuM ne * kahyuM ke ame annajaLano tyAga karIzuM. jenI rageragamAM vairAgyano srota vahI rahyo che, jenA cittaDAmAM cAritranI caTapaTI lAgI che ane saMsAra rUpI javALAmukhIthI surakSita rahevA mATe jemaNe merU parvata jevI aDola, aDaga, daDha zraddhAne dhAraNa karI che te zuM vairAgya bhAvathI calita thAya kharA ? vividha prakAranI AkarI kasoTI karyA bAda temane bhAvanAmAM aDaga, niSkapana joIne mAtApitAe kahyuM ke atyAre soLa varSanI uMmare nahi paNa 21 varSanI uMmare dIkSA levA mATe rajA ApIzuM, paNa zAradAbahena te 16 varSanI uMmare dIkSA levAmAM makkama hatA. temaNe kahyuM ke sattara varSanA vimaLAbahenanA mRtyune kaI rokI zakayuM nahi, te mArI jiMdagIne ze bharoso? mAruM mana vairAgyanA raMge raMgAyeluM che, temAM pIchehaTha thanAra nathI. aMte zAradAbahenane vijaya thayo ne mAtApitAe rAjIkhuzIthI dIkSAnI AjJA ApI. zAradAbahenane bhAgavatI dIkSA mahotsava - saMvata 1996 nA vaizAkha suda chaThTha tA. 13-5-1947 ne somavAre sANaMdamAM temanA mAtApitAnA gherathI bhavya rIte khUba dhAmadhUmathI zAradAbahenane dIkSA mahotsava ujavA. sANaMda zaheramAM bahene mAM sau prathama dIkSA zAradAbahenanI thaI, tethI AkhuM gAma harSanA hiloLe caDhayuM. dIkSA vidhi pU. gurUdeva ratnacaMdrajI mahArAja sAhebe karAvI. gurUdeva pU. ratnacaMdrajI mahArAja sAheba ane gurUdeva pU. pArvatIbAI mahAsatIjInA ziSya banyA. temanI sAthe sANaMdanA bIjA bahena jIvIbahena paNa dIkSita thayA hatA ane te paNa pU. pArvatIbAI mahAsatIjInA ziSyA banyA. jIvIbahenanuM nAma pU. jazubAI mahAsatIjI ane zAradAbahenanuM nAma bA bra. pU. zAradAbAI mahAsatIjI rAkhavAmAM AvyuM. A rIte vairAgI vijetA banyA. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanA pU. pitAzrI vADIbhAI ane mAtuzrI zakarIbahena, bhAIzrI naTavarabhAI tathA prANalAlabhAI, bhAbhI a.sau. nAraMgIbahena, a. sI. IndIrAbahena, bahene a. sI. gaMgAbahena, e. sI. zAntAbahena, a.sau. hasumatIbahena badhA dharmapremI che ane saMskArI kuTuMba che. sANaMdamAM temane kApaDano sAro vahepAra che. pU. zAradAbAI mahAsatIjInA saMsArI pitAzrI zrIyuta vADIlAla chaganalAla zAha saMvata 2021 nA vaizAkha suda 4 ne maMgaLavAre tA. 4-5-65 nA roja sANaMda mukAme pahelI vakhatanA hArTahelanA humalAthI avasAna pAmyA che. mRtyunI aMtima ghaDI sudhI vizuddha bhAvo ane mana dharmadhyAnamAM rahyuM hatuM. teozrI ane temanA dharmapatnI tathA putro, putravadhUo ane putrIo badhA pU. mahAsatIjInI sAnidhyamAM jeTalA divasa rahe teTalA divasa dharmadhyAnamAM vyatIta karatA ane jyAre pU. mahAsatIjInA darzana karavA Ave tyAre zubha khAtAmAM sArI rakama bheTa ApatA. Adarza mAtAnuM samAdhimaya mRtyu '- pU. zAradAbAI mahAsatIjI muMbaIthI vihAra karI saMvata 2023 mAM dezamAM padhAryA tyAre vihAra karatA karatA saMvata 2025 mAM sANaMda padhAryA. te vakhate temanA saMsArI mAtuzrI zakarIbahenanI tabiyata hArTanI Trabala ane DAyAbITIzane kAraNe narama hatI. asahya dardamAM paNa temanI samatA ajaba hatI. zakarIbahenanA putra, putravadhUo tathA putrIoe premathI ane lAgaNIthI temanI je sevA karI che te AjanA saMtAne bhAgye ja karI zake. pU. mahAsatIjI jyAre sANaMdathI vihAra karavAnA hatA tyAre zakarIne kahyuM mahAsatIjI ! Apa bhAvanagara cAturmAsa padhArazo pachI huM ApanA darzana nahi karI zakuM. mArA mATe ApanA A chelA darzana che, tyAre mahAsatIjIe kahyuM ke tame Ama kema bele che? tyAre temaNe. kahyuM-A nazvara dehano bharoso nathI, mATe mane dharmArAdhanA karAvo. pU. mahAsatIjI pAse eka mahinA sudhI satata zAstravAMcana sAMbhaLyuM. ghaNuM vrata-paccakhANa lIdhA ane potAnI AtmasAdhanAmAM joDAvA lAgyA. pachI pU. mahAsatIjIe bhAvanagara tarapha vihAra karyo. zakarIbahenanI tabiyata vadhu bagaDatA vI. esa. hospitAlamAM dAkhala karyA. 10 divasa bAda aSADha suda 11 nA tabiyata vadhu bagaDatA sAMjanA pAMca vAge temaNe kahyuM ke, mane saMthAre karAvo. have mArI jIvanayAtrA pUrNa thAya che, AthI temano parivAra vicAramAM paDI gaye ne bAjunA rUmamAM dAkhala thayelA zvetAMbara mUrtipUjaka jaina sAdhvIjIne belAvyA. temaNe tarata sAgArI saMthAre karAvyo. badhA vrata paccakhANa lIdhA ane aDadhA kalAka bAda samAdhipUrvaka nazvara dehano tyAga karyo. kharekhara je mAtAe jena zAsanane AvuM aNameluM ratna arpaNa karyuM hoya te mAtAnA jIvanamAM dharma otaprota hoya e sahaja che, te temanI aMtima bhAvanA uparathI jaNAI Ave che. - A virATa saMsAra sAgaramAM jIvananaiyAnA kuzaLa sukAnI mAtra gurUdeva che, te pramANe pU. zAradAbAI mahAsatIjIe potAnI jIvananaiyAne pU. pArvatIbAI mahAsatIjInA zaraNe haMmezane mATe taratI TU ane tAjuM jana temanI AjJAmAM arpaNa karI dIdhuM. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. gurUdeva ane pU. gurUNIdeva pAse saMyamI jIvananI badhI kaLA zIkhI lIdhI. cheTI uMmaramAM dIkSA levA chatAM saMyama laIne pU. gurUdeva ane pU. gurUdevanI AzAmAM evA samAI gayA ke potAnA jIvanakALa daramyAna kayAre paNa gurU AjJAnuM ulaMghana te zuM paNa temanI sAme dalIla ke apIla paNa karI nathI. kharekhara muktinagaranA pathika bananAra AtmAnA upavanamAM jyAre gurUdevanI AjJA rUpa sarcalAITa prakAze che tyAre temanuM jIvana hajAra TayubalAITanA prakAza karatAM paNa vadhu prakAzita bane che, te Aje paNa Apa pratyakSa nihALI rahyA cho. A rIte pU. gurUdeva ane pU. gurUNIjInI zItaLa chatrachAyA meLavyA pachI pU. mahAsatIjInA dhArmika abhyAsane purUSArtha prabaLa banyo ane ghaNuM AtmajJAna prApta karyuM. zAstranuM vAMcana karyuM. saMskRta, prAkRta bhASAnuM jJAna meLavyuM, A jJAnano lAbha bIjAne ApatA alpa samayamAM pratibhAzALI ane prakhara vyAkhyAtA tathA viduSI tarIke pU. zAradAbAI mahAsatIjI khyAti pAmyA. kharekhara khaMbhAta saMpradAyanuM A zAsanaratna potAnA jJAna, darzana, cAritra ane tapanI maghamaghatI suvAsathI sArAye jaina zAsananuM kehInura ratna banIne prakAzI rahyuM che. pU. mahAsatIjI jyAre vyAkhyAna Ape che tyAre mAtra vidvatA ja nahi paNa AtmAnA caitanyanI vizuddhino raNakAra temanA aMtaranA uMDANamAMthI Ave che. dharmatattvanA zabdArtha, bhAvArtha, gUDhArthane evI gaMbhIra ane prabhAvaka zailImAM vividha nyAya dRSTAMta ApIne samajAve che ke zrotAgraMda temAM tamaya-cinmaya banI jAya che, ane apUrva zAMtithI zAradA sudhAnuM rasapAna kare che. temanI vANImAM AtmAne aMtaravani Ave che ane te vanie aneka jIvone pratibodha pamADyA che. suSupta AtmAone DhALIne saMyama mArge doryA che. temAM pU. mahAsatIjInA pravacanonA pustakoe te lokomAM evuM jAdu karyuM che ke je pustakanuM vAMcana karI luhANa jevA bhAIoe AjIvana brahmacarya vrata aMgIkAra karyuM che. kaMIka jIvoe vyasanono tyAga karyo, nAstikamAMthI Astika banyA. pApImAMthI punita banyA ne bhegImAMthI tyAgI banyA. AvA te kaMIka dAkhalA che, paNa atyAre lakhavA mATe jagyA nathI. are, vadhu zuM lakhuM ? A purata mIsAnA kAyadAmAM pakaDAyelA jaina bhAIo pAse gayA. te pustakonuM vAMcana karatA teo ArtadhyAna choDIne dharmadhyAnamAM joDAvA lAgyA, ane karmanI philesephiI samajatA zIkhyA. pU. mahAsatIjInI aMtara vANuno nAda temanA dila sudhI pahoMcatA eka vakhatanI jela dharmasthAnaka jevI banI gaI ane tyAM rahelA bhAIoe tapa tyAganI ane dharmArAdhanAnI maMgala zarUAta karI. ghaNe bhAIo masAmAMthI mukta thayA pachI pU. mahAsatIjInI pAse AvIne raDI paDayA ne kahevA lAgyA ke he mahAsatIjI ! ApanA vyAkhyAne je pustaka rUpe pragaTa thayA che te vANIe amArA baLatA dilamAM zItaLa jaLa chAMTayuM che, pachI temaNe ghaNuM vrata niyama aMgIkAra karyA. TUMkamAM pU. mahAsatIjInA bahAra paDelA vyAkhyAnanA pustakoe jIvono keTale jIvanapaTTo karyo che te A uparathI vAcake vicArI zakaze. pU. mahAsatIjImAM mAtra vidvatA ja che ema nathI. sAthe temanA jIvanamAM aneka Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ajoDa mahAna guNa rahelA che. je guNenuM varNana karavA keInI zakti nathI, chatAM temanA jIvanamAM mukhya guNo gurUbhakti, saraLatA, nirAbhimAnatA, namratA, laghutA, apUrva kSamA, sahanazIlatA, bIjA pratye ananya lAgaNI, guNAnurAga, karUNuM e guNe temanA jIvanamAM otaprota vaNAI gayA che. te guNonA prabhAve jema bhramara puSpanI sugaMdhathI AkarSAya che tema jagatanA jIvo temanA guNa tathA vANI tarapha AkarSAIne dharmanA mArge vaLe che. temaja pU. mahAsatIjInA dilamAM satata eka mIThuM saMgIta guMjatuM hoya che ke sarva jIvo zAsana rasI kema bane" vItarAga mahAvIranA zAsanane pAmelA mArA vIranA saMtAna vIranA mArgane pAmyA vinA na rahevA joIe. pU. mahAsatIjInI tabiyata game tevI nAdurasta hoya chatAM teo pravacananI prabhAvanA karavAnuM kayAre paNa cUkatA nathI. atyAra sudhInA 42 varSanA saMyamI jIvanamAM pU. mahAsatIjIne vihAra gujarAta, saurASTra ane mahArASTramAM thayo che. temanA upadezathI ghaNA AtmAoe AjIvana brahmacarya vrata temaja vrata-paccakhANa aMgIkAra karela che. pU. mahAsatInA pratibodhathI 23 bahene vairAgya pAmIne temanI pAse dIkSA aMgIkAra karIne temanA suziSyAo thayela che, ane jaina zAsananI abhivRddhi karI rahela che. jaina zAsanamAM pU. mahAsatIjIe eka jaina sAdhvI tarIke rahIne temaNe pU. gurUdeva zrI ratnacaMdrajI mahArAja sAheba ane pU. zrI gulAbacaMdrajI mahArAja sAhebanA kALadharma bAda khaMbhAta saMpradAyanuM sukAna calAvela che, je jaina zAsanamAM virala che, eTaluM ja nahi paNa khaMbhAta saMpradAyanA saMghapati zrI kAMtibhAInI dIkSA paNa pU. mahAsatIjInA hastaka thaI che. je Aje mahAna vairAgI pU. kAMtiSijI mahArAja sAheba tarIke prasiddhi pAmyA che. Aje khaMbhAta saMpradAyamAM pU. kAMtiMtraSijI mahArAja sAheba ThANuM 13 vidyamAna che. temAM pahelA pAMca saMtone dIkSAnI preraNA ApanAra viduSI pU. mahAsatIjInI addabhUta vANuM che. khaMbhAta saMpradAyamAM rane samAna 13 saMte jainazAsanane zebhAvI rahyA che. pU. mahAsatIjIe AjathI 20 varSa pahelA kAMdAvADI saMghanI cauda cauda varSanI vinaMtIne mAna ApI saMvata 2018nuM cAturmAsa kAMdAvADImAM karyuM hatuM tyAre pU. mahAsatIjInI tejasvI prabhAvazALI vANIo ane khAsa karIne brahmacarya paranA sacoTa vyAkhyAnee janatAmAM alaukika asara karI ane pariNAme kAMdAvADImAM temanA sAnidhyamAM zrI saMghanA maMtrI zrI ramaNIkabhAI keDArI sahita 51 bhAI bahenee eka sAthe brahmacaryanI pratijJA lIdhI hatI. mehamayI muMbaI nagarI mATe A abhUtapUrva banAva hato. kAMdAvADInA cAturmAsa pachI anukrame pU. mahAsatIjIe mATuMgA, dAdara, vilepArla ane ghATakopara cAturmAsa karyA. A cAturmAsamAM tapazcaryAnA pUra AvyA hatA. A cAturmAsamAM temaja zeSakALamAM pU. mahAsatIjI pAse kula 108 hAthaDa thaI hatI. A rIte mahAsatIjIe muMbaImAM khaMbhAta saMsTanuM nAma rozana karI gujarAta tarapha vihAra karyo. gujarAtamAM khaMbhAta, amadAvAda, bhAvanagara, rAjakeTa, dhrAMgadhrA ane amadAvAda (nagarazeThano vaMDo) cAturmAsa karyA. A cAturmAsamAM pU. mahAsatIjInI prabhAvazALI vANIthI tapa-tyAganI bharatI AvI hatI, Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 pU. mahAsatIjI eka vakhata tA muMbaI nagarIne pAvana karI cUkayA hatA, paNa pU. mahAsatIjInI vANI mubaInI janatAmAM evu ACNa pedA karI gaI hatI ke pU. mahAsatIjI dezamAM padhAravA chatAM muMbainI janatA temanA cAturmAsa mATe jha MkhI rahI hatI, eTale kAMdAvADI, mATuMgA Adi saMdhAnI vinatI avAranavAra cAlu hatI. tethI muMbaI saMdhanI AgrahabharI vina'tine mAna ApI cha varSamAM pU. mahAsatIjIne pharI vAra muMbaImAM javAnu` banyuM ne janatAnA dila AnaMdathI chalakAI gayA. vAcakA ! Apa A uparathI samajI zakazeA ke pU. zAradAbAI mahAsatIjIe mu`baI nagarInI janatAnA dilanA prema keTalA sapAdana karyA haze ! saMvata 2029mAM kAMdAvADI sa`dhanI AgrahabharI vinaMtIne mAna ApI pU.mahAsatIjIe kAMdAvADImAM cAturmAsa karyuM. te cAturmAsamAM pU. mahAsatIe mAtra bRhada mu`baimAM nahi paNa sArAye bhAratamAM dAna, zIla ane tapamAM ajoDa ane abhUtapUrva vikrama sthApyA. khaMbhAtasapradAyanA, bhagavAna mahAvIranA ane jaina zAsananA jaya jayakAra karyAM. parvAdhirAja paryuSaNa parva daramyAna dAnamAM judI judI janakalyANanI, mAnavatAnI ane svadhamI - vAtsalyanI pravRttie mATe rU. 10 lAkha bhegA thayA. tapazcaryA-chakAIthI laI ne 45 upavAsa sudhInI sakhyA . pAMcasA (500) upara paheAMcI. A rIte satIjInA sA prabhAve kAMdAvADInuM cAturmAsa abhUtapUrva banI gayuM. kAMdAvADInA cAturmAsa pachI anukrame pU. mahAsatIjIe mATuMgA, vAlakezvara, ghATApara, bArIvalI ane malADa cAturmAsa karyo. A cAturmAsamAM pU. mahAsatIjInA prabhAvazALI pravacaneAthI zrI sa`ghamAM ajoDa tapazcaryAM temaja AjIvana brahmacarya vratanI pratijJAo thaI che. A rIte pU. mahAsatIjIe bRhada mu`baInA kSetromAM jaina zAsanane ne khabhAta saMpradAyane ujajavaLa khanAvI surata zrI saMghanI 22-22 varSInI joradAra vinatIne mAna ApI surata cAturmAsa padhAryA. te cAturmAsa pU. mahAsatIjInA prabhAvathI tapa-tyAgathI khUba gAjatuM khanyuM. tyAramAda sANaMda zahera ke je pavitra bhUmimAM pU. mahAsatIjI jevA aNumAla ratna pAkayA che evA sANaMda zrI saMghanI 24-24 varSAthI AgrahabharI vinaMtI hAvAthI pU. mahAsatIjIe saMvata 2036nu cAturmAsa sANuM karyuM.. 24-24 pU. mahAsatIjInuM maMgala cAturmAsa thatA nAnAmoTA saunA dilamAM AnaMdanA sAgara laherAvA lAgyA. rAmacaMdrajI 14-14 varSa vanavAsa bhAgavyA pachI ayeAdhyAmAM padhAryA tyAre gAmanI janatAnA haiyA harSanA hileALe caDhayA hatA tema pU. mahAsatIjInI pavitra janmabhUmimAM cAturmAsa mATe 24 varSe punita padArpaNu thatA saunA haiyA thanaganI uThayA. badhAnA mukhamAM eka avAja hato ke virala-vibhUti ApaNA pU. zAradAbAI mahAsatIjI padhAryA che. jorazeArathI tapazcaryA, dharmadhyAna karI laI e. AvA aNumAle lhAvA krIskrIne niha maLe. teeAzrInA punita pagalAthI sANaMdanI zuSka bhUmi hariyALI banI gaI. temanI addabhUta vANInA prabhAve mAtra jainA nahi paNa jainetaro khUba lAbha letA, tethI sANaMdanA mATo upAzraya paNa cikkAra bharAI jatA. pU. mahAsatIjInA vyAkhyAnAnA prabhAva janatA upara evA alaukika ne adbhUta paDayA ke sANaMdamAM Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ghara che paNa khullA 75 gharomAM 19-19 te mAsakhamaNuM ane 22 soLa bhaththA thayA. aThThAI, navAIne te pAra na hatA. temaja jaina tathA jainetara bhAI bahenee AjIvana brahmacarya vratanI pratijJA karI. AvuM zAnadAra, bhavya cAturmAsa sANaMdanA ItihAsamAM suvarNAkSare lakhAyuM. amadAvAdamAM cAturmAsa mATe pU. mahAsatIjInuM Agamana":-saMvata 2037 mAM amadAvAda saurASTra sthA. jaina saMghanI Agraha bharI vinaMtIne mAna ApI zrI saMghanA mahAna bhAgyeAdaye pU. mahAsatIjI ThANA-14 maMgala cAturmAsa padhAryA. pU. mahAsatIjInuM maMgala Agamana thatA nAnA moTA saunA haiyAmAM utsAhanI umIe uchaLavA lAgI. pU. mahAsatIjInI prabhAvazALI, tejasvI, hRdayasparzI jozIlI vANIe janatAnA dilamAM evuM anekhuM AkarSaNa pedA karyuM ke upAzraye nahi AvanArA kaMIka yuvAna bhAIbahene dararoja vyAkhyAnamAM AvatA thaI gayA, tethI vizALa vADI paNa cikkAra bharAI jatI hatI. pU. mahAsatIjIne cAturmAsa maMgala praveza thayo tyArathI mahAsatIjIeAe tapanI maMgala zarUAta karI. te tapano pravAha cAturmAsa pUrNa thayuM tyAM sudhI akhalitapaNe vahyA karyo. pAMca pAMca mahAsatIjIeAe AtmalakSe karmanirjarAnA arthe mA khamaNanI ugra tapazcaryA karI. te uparAMta pU. mahAsatIjInA tapa paranA sacoTa pravacananA prabhAve zrI saMghamAM kyAre paNa nahi thayela 45 ane 42 upavAsanI ugra tapazcaryAo thaI. je saurASTra saMghanA itihAsamAM ajoDa ne addabhUta che. mAsakhamaNa saMta thayA ane chakAIthI laIne mA khamaNa sudhInI tapazcaryAo 145 thaI. pU. mahA bhAve cAturmAsamAM dAna-zIla-tapa ane bhAvanAmAM bharatI AvI hatI. pU. mahAsatIjI padhAryA tyArathI nAnI moTI tapazcaryA, navakAramaMtranA jApa, sAmAyikanI pacaraMgI, daza tithinA pauSadha, Adi dharmadhyAnathI upAzraya gAjate ne guMjate rahyo che. vizeSa AnaMdanI vAta to e che ke Aja sudhImAM pU. mahAsatIjanA vyAkhyAnanA purataka ghaNuM bahAra paDyA che. ATha hajAra ane daza daza hajAra kopIo bahAra paDavA chatAM eka paNa pustaka Aje maLatA nathI. A uparathI vAcakone khyAla AvatuM haze ke pU. mahAsatIjInA vyAkhyAnonuM keTaluM AkarSaNa che ! je pustake khalAsa thaI gayA che tenI eTalI badhI mAMgaNI che ke kadAca pharIne bahAra pADavA paDaze. pU. mahAsatIjInA saMvata 2037 nA amadAvAda (nagarazeThane vaMDa) cAturmAsanA vyAkhyAno "zAradA ratna" (bhAga 1-2-3) nAmathI 6000 (cha hajAra) nakala prakAzita thatAM teozrInA vyAkhyAnanA pustakamAM eka vadhu vyAkhyAna saMgrahane umere thAya che. e ApaNA samAja mATe sadbhAgyane viSaya che. A badhe prabhAva prakhara vyAkhyAtA bA.bra. viduSI pU. zAradAbAI mahAsatIjIno che. saMvata 2038 nA vaizAkha suda chaDUnA pavitra divase pU. mahAsatIjInA saMyamI jIvananA 42 varSa pUrA thAya che. bA. bra. pU. mahAsatIjInI saMyama yAtrAnI A rajata jayaMti ApaNane saune AdhyAtmika mArge javA dIvAdAMDI rUpa banI rahe. pU. mahAsatIjInA caraNakamaLamAM amArA keTI keTI vaMdana ho ! Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ U3Yc De rest aejcde :// studie 00@ync D | S6ll_12le raNakamaLamAM * lI. Apano bhavo bhaNo thI pra@icle * ///*|*|*|*||******** Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIrAya namaH khaMbhAta saMpradAyanA va. AcArya, gacchAdhipati bA. bra. pR. gurUdevazrI ratnacaMdra gurudevAya nama: prakhara vyAkhyAtA, mahAna viduSI bA. bra. pU. zAradAbAI mahAsatIjIne mArA vaMdana zrI navakAra maMtra e sarva dharmano sAra DEWA nAmA mArihatANA namo siddhAra nAmo mAyariyANa nAmor3abAnjhAyANa namoloesabAsAhuNe esaupaMcanAmulakArI sabbApAvApAgAsAgo / li maMgalAcA sabbosisa 7 pAlamA hu~bAi magalaM. - sahara-tha ta25thI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. pU. pitAzrI zAmajI velajI virANI "vahetA jaLa nirmaLa bhalA ane dhana dolata detA bhalA" e saMskAra Ape amone gaLathuthImAM pAyA. saMpatti ane samRddhi, saMpa ane sadAcAra e te puNyanI prasAdI che. eTale maLelI lakSmI samAja kalyANanA janatA janArdananA svadharmI vAtsalyatAnA kAryomAM vAparI, puNya upArjana karavA Ape amAruM je cAritra daDatara karyuM te mATe ame samasta virANI parivAra ApanA janmajana nA trANI chIe. | lI. maNilAla zAmajIbhAI virANI ane parivAra Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva chaganalAla zAmajIbhAI virANI jemanA dAna vaDe jana tathA jainettara samAjanI janakalyANanI ane mAnavatAnI anekavidha pravRttione navajIvana maLyuM che. teo zrI rAjakoTanI aneka saMsthAomAM TrasTI tathA Trejharara hatA. temaNe saurASTramAM ghaNA sthaLoe upAzraya, virANI hAIra-kula, virANI kanyA vidyAlaya, baherA-muMgAnI zALA jevI aneka saMsthAomAM moTuM dAna ApyuM che. pote ghaNA dayALu dhArmikavRtivALA ane premALa hatA. lI. A pano parivAra Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cunIlAla mulajI meATANI-mubaI . mAnava jIvana e kamANInuM kendra sthAna che. te sthAnethI ja zAzvata sukha maLe che ane janmamaraNanuM pUrNa virAma thaI zake che. ' dullaDe khalu mAse bhave 'e vItarAganA vayAne zraddA sAthe hRdayagat karanAra sujJa zrAvaka zrI cunImAi meATANInuM jIvana samAja mATe preraNA rUpa che. teoe jIvanamAM dhabIjanuM bIjAropaNa karI vana vRkSane khUba ja vikasIta ne suvAsita banAvyuM che. tethI khUba ja sAttvika svabhAvanA ane dharmapriya che, ane deva gurU te dharma pratye tene ghaNA ja pUjyabhAva che. temAM udAratA te nikhAlasatA bhArAbhAra bharI che. sArmika ane kauTuMbika pratye to svabhAva ghaNA ja dayAda che. tae dazA zrImALI sevA saghanA TrasTI che ane bhojanAlayanA upapramukha ane TrasTI che. ta jaina samAjamAM agragaNya sthAna dharAve che. temanuM jIvana saraLa ane sAdagIbharyuM che, ane ta punyarAzIe prApta thayela sapattine suMdara sadupayoga karI rahyA che. 5 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMbhAta saMpradAyanA jaina zAsananA sitArA bo. bra. pU. zrI zAradAbAI mahAsatIjInA saMsArI pitAzrI sva. vADIlAla chaganalAla zAha (sANaMda) [ janma : tA. 16-10-1896 ] [ sva. : saM. 2021 vaizAkha suda-3 tA. 4-5-196 5 ] - parama upakArI pU. pitAzrI ! Apa to cAlyA gayA paNa ApanA sadguNonuM smaraNa kSaNe kSaNe yAda Ave che. Ape kuTuMbanA sukAnI banI amArA jIvanamAM saMskAra, sadAcAra, tapa, tyAga, dAna, dayA tathA dharmabhAvanA Adi sadgaNenuM siMcana karyuM che, ApanuM jIvana saraLatA, smA, namratA, saMtA pratyenI apUrva lAgaNI, dharma pratyenI daDha zraddhA, nikhAlasatA ane pramANikatA Adi saguNAthI suzamita hatuM. Apane amArA para te anaMta (2) upakAra che, paNa zAsanane ApanuM kanyA ratna arpaNa karI mahAna upakAra karyo che. jenA nAmathI koIpaNa vyakti ajANa nahi hoya evA che vyAkhyAna vAcaspati bA. ba. pU. zrI zAradAbAI mahAsatIjI. suputrIo 1 li. ApanA bhavobhavanA RNI, suputra naTavarabhAI_ * a.sa. nAragIbena asa. gaMgAbena parasetamadAsa zAha prANalAlabhAI % a.sau IndIrAbena a.sau. zAntAbena kAMtIlAla saMghavI a.sau. hasumatIbena vinayacaMdra saMghavI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. kAMtIlAla jIvaNalAla zAha svargavAsa : 8-11-1971 jaina samAjanA atragaNya temaja saurASTra saMdhanA rilA ane viralA sama pramukhanA ucca hAddA upara varSo sudhI rahI saurASTra saMdhranA nAmane ucca Adarzo dvArA, ujjavaLa banAvyuM che. dAna, dayA, nikhAlasatA, satA pratyenI apUrva bhakti bhAvanA Adi guNAnI suvAsa cAmera maghamaghI rahI che. dazAzrImALI jJAtIbaMdhAraNamAM varSo sudhI menejIMga kamITImAM rahI sevA Apela che. saurASTra saMdhamAM dareka kAryamAM tana, mana, dhanA bhAga ApI saMpathI, kunehathI kAma karI pramukhasthAnane dIpAvyuM hatuM. ApanA lagguba zrI hasamukhabhAI, zrI caMdubhAI tathA bhatrIjA khIpInabhAI gIrIzabhAI taraphathI mAnava rAhata khAtAmAM meoTI rakamanuM dAna ApI madhyama varganA aneka svadharma bhAI hetAnA AzIrvAda meLavI rahyA che. gIrIza, atula, nayana tathA parivAra sva. ratIlAla jIvaNalAla zAha janma : sa. 1976 AsA suda-ra svargavAsa : sa. 2025 prathama aSADha vada-14 zrI saurASTra sthA. jaina saMgha amadAvAdanA pramukha zrI hasamukhalAla jIvaNalAlanA meATAbhAI ratIbhAi khUba ja dhArmikavRtinA ane jaina dharmanA bhAre anurAgI hatA. temanA jIvanamAM sahAnubhUti, satyatA, samatA ane anukaMpAnA susaMskArAnI suvAsa prasarI hatI. sAdhusAdhvIjI pratyenI apAra lAgaNI tathA sAmAjIka ane mAnavatAnA kSetre temanuM jIvana preraNArUpa che. saMvata 2008mAM caMdulAla jIvaNalAla nAmathI peDhInI sthApanA karI temAM ApanI pramANIkA, kute ane kAryadakSatAe khUba ja vikAsa sAhyo che. sthA. jaina saMsthya (nAraNapurA)nA te mUka sevaka hatA. bIpIna, nUtana, anIla tathA parivAra Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtR devo bhava: sva. caMcaLabena jIvaNalAla vijyAbena janma : saMvata 1949 svargavAsa : saMvata 2012 Apa manuSya janma pAmI deva, gurU ane dharma pratye athAga zraddhA rAkhI nAnI uMmaramAM mAnava bhavane sArthaka karI gayA. | " kula gayuM pherama rahI gaI , - ApanI dhArmika bhAvanA, kuTuMbavAtsalya prema vagere suvAsa kadI bhUlI zakAze nahi. ApanA acAnaka avasAnane e phara divasa visarI zakAto nathI. amArAmAM dhArmika saMskAronuM Ape je siMcana karyuM enAthI amArA jIvanane sanmArge laI javAmAM ane sadAcArI saMskAritAnA supaMthe vicaravAmAM ame saphaLa banyA te mATe ame ApanA bhobhavanA traNa chIe. ApanA suputro lI. ApanA suputro, sva. zrI kAMtIlAla jIvaNalAla sva. zrI ratIlAla jIvaNalAla zrI hasamukhalAla jIvaNalAla zrI caMdulAla jIvaNalAla Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. rasIkalAla harIlAla jhaverI (pAlanapuravALA) janma tA. : -4-1921] [svargavAsa : tA. 27-9-19 . saM. 203 4 bhAdaravA vada-11 budhavAra | manaramya lIlAchama udyAnamAM khIlelA gulAbanA phUla sArAye udyAnane sugadhathI madhamadhAyamAna banAvI de che. tema Ape jhaverI kuTuMba rUpI udyAnamAM jamIne AkhA kuTuMbamAM dAna, dayA, kSamA, saraLatA, namratA, mAtRbhakti, gurUbhakti, satya, nIti sadAcAra, vinaya, viveka, saMpa ane samarpaNatA Adi aneka guNarUpa puSponI parimala prasarAvI che, temaja mAyALu svabhAve, kuTuMba ane dharma pratyenI lAgaNI A badhA saM'skArathI kuTuMbane amUlya vAraso maLyo che. bhale Aje amArA jhaverI kuTuMbamAM A5 deharUpe amArI samakSa nathI paNa ApanA guNAnI suvAsa tA amArA jIvanamAM mahekI rahI che. Ape jhaverI kuTuMbanA sukAnI banI amArA jIvanabAganA mALI banIne amArAmAM saMskAra, sadAcAra, tapa, tyAga ane dAna-dayAnA sumane khIlavIne amArA jIvanabAgane saguNarUpI saurabhathI madhamadhatA banAvyo che. Ape niSkAma ane niHsvArthabhAve amane dharmakArya-sakAryo karavAnI preraNA ApI dhArmika kSetre, sAmAjika kSetre temaja vahepAranA kSetre khUba AgaLa vadhArI amArA upara mahAna upakAra karyo che. Ape ApelA A saMskAranI amUlya vArasA badala ame ApanA RNI chIe. e guggAne amArA jIvanamAM tAgAvANAnI jema vaNIne yatkiMcita RNamAMthI mukta thaIe eja aMtaranI ArajhuM. - eja lI. ApanA bhavabhavanA RNI, zrImatI subhadrA rasIkalAla jhaverI putra, putravadhuo-narendra, candrA, satedra, IlA. mukeza mInA, rAjena, vibhA dikarIe-mAyA, belA. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zrI pAnAcaMdabhAI parasotamadAsa lAThIyA sva. zrI vasanajIbhAI parasetamabhAI - lAThIyA janma : tA. 13-8-1897 svargavAsa : tA. 11-9-1968 janma : tA. 17-18 6, svargavAsa : tA. 6-10-1956 vahetA jaLa nirmaLA bhalA, ane dhana dolata detA bhalA' e 'kAra Ape ane pAyA, saMpatti ane samRddhi, saMpa ane sadAcAra e tA punyanI prasAdI che. A Apano vinamra tathA dayALu svabhAva, savicAra tathA dharma pratyenA ananya bhAve, deva, gurU, dharma pratyenA athAga prema, tathA saMta sevA e ApanA Adarzo amane kAyama jAgRta banAvI ApanA saddaguNAne. vAraso amArA zAzvata zvAsa banI rahe e prArthanA, teozrI amane kahetA...ke nyAya, nIti naukA nija tanakI, A bhavasAgara sI tAro, kaMI dInajanonAM duHkha haraje, 'thAna vIranuM dharajo. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (sva.) mehanalAla gulAbacaMda zAha | sva. narottamadAsa mehanalAla zAha avasAna : tA. 15-1-57 saurASTra saMgha temaja jhA. dazA. jJAtinA Adya sthApaka hatA. sva. zAMtIlAla mohanalAla zAha avasAna : tA. 12-3-72 sau. saMghamAM Trejharara tarIke temaja jJAtinA che maMtrI tarIke mUka sevA ApI hatI. harilAla mohanalAla zAha avasAna H 6-9-79 zAMta svabhAvI, nikhAlasa, maLatAvaDA svabhAva temanA guNo hatA. janma : tA. 26-9-1913 vyavahAra zuddhi ane chevaTa sva-svarUpanuM bhAna rahe te mATe satatU jAgRta rahe che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. maNIbena bhagubhAI ajamerA sva. kaMcanabena amRtalAla ajamerA svargavAsa : saMvata 2026 nA kArataka sudI-1 * kula gayuM pherama rahI gaI" * svargavAsa : saMvata 2013 rItra sudI-ra Ape mArAmAM dAna-dayA ane anukazmAnA | sarakAra reDI mArU" ane mArA parivAranuM jIvana khaMthI mahekatuM karyuM ane amane sukhI jIvana jIvavAno maMtra Apyo ke dAna vagara, saMpatti zobhatI nathI. amArI badhAnI hAjarI vacce jovAmAM svapnA mAphaka A khanA palakArAmAM tame amane choDIne cAlyA gayA paraMtu tamArA mIThA smaraNo tamArI ugya bhAvanA, tamAro zAMta ane harahaMmeza hasamukha premALa svabhAva haju sudhI zakAtA nathI. ApanA amUlya saMskArone vArasa muktA gayA jethI badhA kSetramAM je kAMI pragati karI che te Apane AbhArI che. lI. amRtalAla thobhaNabhAI ajamerA tathA sahaparivAra lIva amRtalAla TI. ajamerA ane sahaparivAra rAjendra... a.sau. bhAvanA ajamerA dineza... a.sau. devIkA ajamerA rohita... a.sA, rekhA ajamerA azoke, jyotsanA, viNA vigere - Te. naM 23330 6, jaya mahAvIra sesAyaTI, bombe gereja pAchaLa, zAhIbAga, amadAvAda-380 001. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. kakilAbena panAlAla jabuvAlA A pustakane amArA abhinaMdana...zraddhAMjali ApaNA mahekanA jIvana madhuvanamAMthI tArU Ama ociMtuM kharI ja!'...dIkarI, bahu ja vasamuM lAge che. jyAM 'kokilA nathI tyAM vasaMta nathI, tArI vasamI vidAya amArAthI bhulI zakAtI nathI. prabhu tArA punita AtmAne cira:zAMti Ape tevI amArA saunI aMtaHkaraNa pUrvaka prArthanA che. lI. panAlAla jIvarAjabhAI jebuvAlA nimaLAbena panAlAla jabuvAlA piyuSabhAI panAlAla jabuvAlA De. devInA panAlAla jabuvAlA koNI ka panAlAla jabuvAlA varSA kaNIkabhAI jabuvAlA svargavAsa : 16 jAnyu khArI 1979 , amulakhabhAI muLajIbhAI zAha , jItubena amulakhabhAI zAha aga svargavAsa : tA. 1-5-1975 | svargavAsa : tA. 31-1-1982 phezana : 386637 | lI. jarI banArasI tathA bharatakAmanA kIratIkAMta amulakhabhAI adyatana kalAtmaka sADI kendra, 26 55/4, ratanapALanAkA, kusumabena kIratIkAMta rIlIpha roDa, amadAvAda. hIrendrakumAra kIratIkAMta Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI baLadevabhAI DAsAbhAI paTela sANaMda nivAsI zrI baLadevabhAI DAsAbhAI eka jANItA mUka sevAbhAvI kArya kara che. gujarAta vahepArI mahAmaMDaLanA pramukha che. temaja kAlupura kamarazIyala benkanA ceramena che. zrI baLadevabhAI DAsAbhAI khI. DI. paTela kATana kuAM. peDhInA mukhya sudhAra che. dilamAM amIratA ane mAnA sumeLavALA dharma priya, dharma zreSThI, saMta-sationI vaiyAvacca ane satasamAgama dvArA satsamajaNa meLavavA teo khUba ja utsAhI che. sAdAI, sadAcAra, nAnI uMmaramAM brahmacarya vrata ane dararAja vahelI savArathI sAmAyika dhyAna vagere dhArmika nityakrama temanA jIvananA maMtra banI gayA che. zAstrodhAra samItI ane Agama anuyoga vagere dhArmika saMsthAnA pramukha che. tenA jIvanamAM sAdAI, saccAI, saraLatA-nAnAmAM nAnA mAnavInI vAta sAMbhaLI tene satASa ApavAnA guNa avarNanIya che. tenA Atma maoNMdiramAM eka dhuta laganI che. seve sadgurU caraNane, tyAgI daI nIja pakSa, pALe te paramAne, nija padA le lakSa. a.sau. rUkSmaNIbena baLadevabhAI paTela amArAmAM dhArmika saMskArAnuM Apa je sioNMcana karI rahyA che. enAthI amArA vanane navI preraNA ane susaMskAra maLI rahyA che. ApanA asIma upakArate bhUlI zakAya tema nathI, Apa ameAne dayA, dAna, satya, nItinA susa`skAra ApI rahyA che. vaMdana heA. aMtaranA. ApanA ame| bhavAbhava RNI chIe. lI. ApanA suputrA, bacubhAI baLadevabhAI paTela bakAbhAI baLadevabhAI paTela Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zAha cunIlAla premacaMda ghIvALA (baravALA ghelAzA) hAla bArejA sva. zAha mulacaMda premacaMda ghIvALA (baravALA ghelAzA) hAla bArejA janma saMvata : 1985 janma saMvata : 1942 svargavAsa saMvata : 2034 svargavAsa saMvata : 2015 ApanA sadavyavahAranA guNA jIvanamAM maLatAM samabhAve amee meLavyo che. Ape Apela saMskArothI amArI pragati thaI che. ame ApanuM RNa kadApi adA karI zakIzuM nahIM'. ApanA suputro, zAha nagInadAsa mulacaMda tathA zAha caMdulAla cunIlAla ane ghIvALA parivAra bArejA pUjya pitAzrI bhegIlAla kakalabhAI zAha pUjya mAtuzrI tArAbahena bhegIlAla zAha (dhAnerAvALA) Ape amArA jIvanamAM dAna, dayA, dharmanA saMskAra ApyA che. Apa saMta satIonA darzana karI satasaMgane lAbha laI rahyA che. amane paNa te ja mArge javA preraNA Ape che. li. ApanA suputrA, jayaMtibhAI, giradharabhAI, praviNabhAI tathA parivAra Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. khImacaMda vIbhavana zeTha (upaleTA (saurASTra) jemaNe potAnA vatanamAM pU. saMta-satIonI dhArmika sevA karI che. upaleTA pAMjarApoLa sArvajanika aMgrejI skula, jaina dhArmikazALA, jIvadayA khAtu vagere saMsthAomAM tana-mana-dhanathI sevA ApI che. zeTha kuTuMbana sadAvrata varSothI calAvyuM che ane potAnuM jIvata atyaMta sAdAi dharmabhAvanAmAM vItAvela che. Ape kuTuMbamAM je saMskAronuM sIMcana karyuM te haravakhata yAda karanAra Apane guNAnurAgI. gIrajAzaMkara khImacaMdra Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khImacaMda chaganalAla dozI sva. maMgaLAbena khImacaMda dozI svargavAsa. tA. 18-7-73 samAjanAM saniSTha kAryakara che sAmAjIka ane dhAmika kSetre ukarSAya tana-mana-dhanathI prayatnazIla che. zrI jhAlAvADa vIsA zrImALI sthAnakavAsI jaina jJAtI maMDaLa amadAvAdanA trIsa varSathI kAre mArI sayuM che. ane paMdara varSa sudhI pramukha sthAne rahyA che. hAlamAM zrI saurASTra sthA. jaina saMdhanA upapramukha che. vahepAra kSetre paNa agraNya amArAmAM susaMskAronuM siMcana karI, amArU' jIvana ghaDatara karyuM', ApanA asIma upakArane - bhulI zakAya tema nathI. Ape amArA pU. pitA zrIne haMmezA dhamasevA karavA mATe preraNA ApI che te preraNA Aje paNa teozrI yathArtha karI rahyA che. li. ApanA AjJAki ta putro, mugaTalAla, bhUpendra, nareza tathA parivAra. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cImanalAla hIrAcada zAhu sANaMda zrI cImanalAla jemaNe sANaMdanA sthA. jaina saMdhanuM varSo sudhI saMcAlana karela che. te game tyAM dIkSA hoya tyAM tenI acuka hAjarI hoya ja te svabhAve bALA, saraLa, udAra ane dharmAMnI ghaNI zradhdhA vALA che. te kaccha, gujarAta ane saurASTramAM sthA. jaina samAjanA jANItA AgevAna che. te sANaMda ana ke. ekamAM varSothI TheTha 1999 nI sAlathI kamITI membara temaja chellA keTalAya varSathI menejIMga DIrekaTara che. A rIte sANaMda kaleAtha maracanTa eseAsIesanA presIDanTa che. zAstrAdhdhAra samitinI sthApanA thaI tyArathI te temAM kamITI membara che. A sivAya paNa zreNI badhI sasthA sAthe saMkLAyela che. te pU. zrI zAradAbAI mahAsatIjInA saMsAra pakSe bhaIjInA dIkarA bhAI che. zrImatI tArAbena cImanalAla zAhu sANaMda zrI tArAbena zAhu cImanalAla hIrAcadanA dhapatnI che. jemaNe nAnI uMmaramAM e vakhata mAsakhamaNa tapa karela che. te dhArmika sa'skArothI TevAyelA che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjya mAtuzrI sva. surajabena tArAcaMdabhAI zAha pU. bA ! Apano tathA mArA pitAzrIne mArA upara anahada upakAra che. kAraNa ke saMskAranuM siMcana karanAra ane jIvananuM ghaDatara karanAra pAyAmAM mAtA-pitA haiAya che. mATe ApanA upakAramAMthI yukicita mukta thavA mATe mane je taka maLI che te tane vadhAvI phUla nahI te phUlanI pAMkhaDI rUpe zAradA ratna pustakamAM ApavA prerAyo chuM temaja A take bA. bre. mahAna viduSI pU. zrI zAradAbAI mahAsatIne jeTalA upakAra mAnu teTalA ochA che. dharmanI preraNA ApanAra ane jIvana jIvavAnI kaLA zIkhavADanAra bA.bra.pU. zrI zAradAbAI mahAsatI che, li. Apano putra ramezabhAi vADIlAla zAha maMjIlAbena ramezabhAI zAha mahA viduSI bA, zra. prakhara vaktA pU. zrI zAradAbAI mahAsatIjInA vyAkhyAna saMgraha * zAradatta " pustakane amArA abhinadana..... zra hAM ja li ApanI preraNa . dharmabhAvanA, saraLa premALa svabhAva ane kAryazIlatA amArA jIvanamAM ApanI huM huM meza yAdInu pratika banyu che. je anusaravA prabhu amene saM zakti Ape eja e nA ApanA punita AtmAne ciraHza ti tha A evI amAro saunI uMDA aMtaHkaraNathI pragaTatI prArthanA, eja lI. ApanA, traMbakalAla tArAcaMda zAha a.sau. hIrAbDena bakalAla zAha tathA parivAra ramezacaMdra, madhukara, nirajana a.sau. mi lA, nalInI, mInA a sau, kAntAbena vADIvAla zAha ( hArIjavALA ) Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. gulAbacaMda trIbhovanadAsa TekarALAvALA sva. kAzIbena gulAbacaMda TekarALAvALA Ape amArAmAM dayA, dAna, tapa ane tyAganA saMskAronuM siMcana karyuM che, tamArA jIvananA Adarzone amArI sanmukha rAkhI niSkAma ane niHsvArtha bhAve yathAzakti ane satkarmo karI zakIe chIe. amane dharmAbhimukha banAvyA tenuM RNa vALavAnA AkAMkSI. li. ApanA suputro, premacaMda, jAdavajI, hiMmata, maNalAla, zAMtilAla, manasukha, cImana ane amIcaMda TekarALAvALA, Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janma : tA 28-8-1948 sva. zrI caMdrAbena zAMtIlAla TI. ajamerA vizALa vaDalAne chAyA samAna premanA pagane sIMcIne jIvana unnata banAvanAra, ApanA mAyALu ane premALa svabhAva, sadAya hasamukhA cahero, kuTuMba pratyenuM vAtsalya, dharma pratyenI zraddA tathA sahanazIlatA vagere ApanA guNAe amArAmAM, satya, nIti ane sadAcAranuM siMcana karyuM che, te kadI vIsarI zakAya tema nathI. li. zAMtilAla TI. ajamerA tathA parivAranA sabhyA : svargavAsa : tA. 1-4-1978 savata 2034 phAgaNavada-8 kirITa, pa`ja, harSA, haMsA, bhAratI, dakSA nirAlI, kArtika, mIhIranA a`taranA vaMdana,.. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. jayaMtIlAla manasukhalAla gesalIyA (lokhaMDavALA) vahetA jaLa nirmaLa bhalA ane dhana dolata detA bhalA " e saMskAra Ape amone gaLathuthImAM pAyA, saMpatti ane samRddhi saMpa ane sadAcAra e to punyanI prasAdI che. eTale maLelI lamI samAjakalyANanA, janatA janArdananA, vadhuma vAtsalyatAnA kAryomAM vAparI. punyAnubaMdhI pUnya upArjana karavA mATe Ape amAruM je cAritra ghaDatara karyuM te mATe amo ApanA janmAjamanA RNI chIe. lI0 zrImatI kAntAbena jayaMtIlAla putra ' zrI navInabhAI jayaMtIlAla dilIpa jayaMtIlAla ane parivAra Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. pUjaya mAtuzrI aMbAbena hu2jIvanadAsa modI turakhIyA sva. pUjya mAtuzrI kaMcanabena cImanalAla medI turakhIyA svargavAsa tA. 16-11-1974 svargavAsa tA. 6-1-1970 zrI cImanalAla harajIvanadAsa modI ane parivAra vaDhavANa sITIvALA hAla, amadAvAda. janma tA. ra 6-6-1925 svargavAsa tA. 1611-1974 tuM kevI hatIne kevI nahI mAM, mane sAMbhare nahIM', tArA snehanA amRta binduonuM pAne karyuM na karyuM tyAM to prabhucaraNane pyArU gayu ane ame tArA lADakoDathI vaMcIta rahyA. yathA zakti satakarmo karI zakIe tevI preraNA maLe evI abhilASA sAthe lI. ApanA putro sudhIra cImanalAla modI dIpaka cImanalAla modI vaDhavANa sITI vALA hAla, amadAvAda, Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMghavI ghelIbena cunIlAla saMghavI cunIlAla hIrAcaMda puNya nubaMdhI puya upArjana karavA mATe tamee amArAmAM saMskAra - sadAcAra ane cAritranuM dhaDatara karI amane niSkAma ane nisvArtha bhAve yathA zakti dharma kArya - sa kArya karavAnI je preraNA ApI che tethI ame sevAnA kSetre ke mAnavatAnA kSetre je kAMI karI zakIe chIe te mATe ame sau ApanA janmojanmanA RNI chIe. popaTalAla cunIlAla saMghavI jIvaNalAla cunIlAla saMghavI jagajIvana cunIlAla sa ghavI caMdulAla cunIlAla saMghavI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ku. nalInIbena (M. A.) : pitAzrI : maNIlAla oghaDabhAI H mAtuzrI : (sva) savItAbena maNIlAla zAha dasa bhautIkavAda, pazcimanI saMskRtI comera vikatI phelAvI rahela che. tyAre Ape bALapaNamAM ja abhyAsanI sAthe dhArmika abhyAsa zarU karyo, upAzrayamAM avAranavAra jatA guruNI pU. nAthIbAInuM sAnidhya mahyuM "sayaMma rUDa che" "saMsAra bhU DI che" maMthana thakI darzana maLe, khIle jIvanano bAga. ciMtanabharI pagathArathI, pAme tyAga virAga, bAlyAvasthA, sadaguru samAgama, vairAgya mArgo nuM ciMtana, vairAgyanI parIkSA, guNAnurAga, "A mA nI che ja, mukita nI meja" abhaya bhAvanA saMyamanI tamannA, guru sevA prANamaMtra, jJAnagrahaNa prAptatA, viyegamAM vikAsa (pU. nAthIbAI svAmInA kALadhama bAda vizeSa vairAgya mArganI makkamatA) svAdhyAyamAM sajAgatA, nikhAlasatA, vagere guNonuM jatana karatAM (a9pa bhava) parita saMsArI' banI mekSa mAgane siddha kare eja zubha bhAvanA. li. ApanA laghu badhu tathA bhAbhI, narendra nitina, bhAratI aMjanA Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cuDAnivAsI sva. pU. kAkAzrI premacaMda oghaDadAsa gesalIyA tathA kAkIthI kaMkubena premacaMda gosalIyAnA caraNakamaLamAM.... sva. zrI premacaMda oghaDadAsa gosalIyAne janma cuDAmAM thayelA ane teone abhyAsa amadAvAdamAM B. Sc. sudhI thayelo. B. Sc. thayA pachI tarataja bhAvanagaramAM teonI nimaNuMka sanAtana dharma hAIskUlamAM sAyansa TIcara tarIke thayela ane teja skulamAM heDamAstara tarIke rITAyara thayA. teo pramANika zikSaka tarIke jANItA hatA ane zistamAM kaDaka hatA. teo temanA vIlamAM temanA avasAna pachI kula rakama sArvajanika kAmomAM vAparavA mATe lakhI gayA che ane te pramANe teno upayoga thaI rahyo che. cuDAmAM kanyAzALA bAMdhavA mATe rUA. doDha lAkha ApavAnuM nakakI thayuM che. te uparAMta navaraMgapurA sthAnakavAsI jaina upAzrayamAM "zrI premacaMda oghaDadAsa gosalIyA sabhAgRha" mATe rUA. 35000nuM dAna Apela che ane te sivAya bIjA ghaNAM nAnA meTA sArvajanika kAmamAM nAnI moTI rakama Apela che. prabhu temanA baMnenA AtmAne zAMti Ape. lI. Apano bANI parivAra Da, dhIrajalAla harIlAla gosalIyA zrI bhA I lA la harI lA la gesalIyA zrI bharatakumAra dhIrajalAla gesalIyA zrI jayezakumAra dhIrajalAla gesalIyA zrI pra | va bhA I lA la gesalIyA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. dhIrajalAla motIcaMda [janma : tA. 29-5-1907 gurUvAre savAranA 4-56 ] [ dehavilaya : tA. 23-1-81 zukravAra savAranA 4-30] dharma parAyaNa, sevAbhAvI, satyanA upAsaka, saraLa, saMtApI, nyAyI, pramANIka ne niDara evA mokSagAmI AtmAne ame pUjya bhAve vaMdana karIe chIe ne temanA AtmAne cira: zAMti maLe tevI prabhu prArthanA sAthe.... sarasvatIbena, Do. vinubhAI upendra, sureza, jazubhAi tathA parIvAranA sabhyo. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : janma : tA. 11-2-54 sva. nareza jIvaNalAla saMghavI ( surendranagara ) (nareza meDIkala sToravALA) : svargavAsa : saMvata 2037nA kArataka suda-5 tA. 13-11-80 66 kula gayu ane phorama rahI gaI " bharayuvAna vayamAM tuM ekAeka amAne cheDIne cAlyA gayA paNa tArA mIThA smaraNA, uccabhAvanA, mAtA-pitA pratyenA mIThA prema ane bhAI bhaginI pratyenA madhurA sneha harahuMmeza ameAne tArI yAda apAve che. tArA nirdoSa hasatA caherA ane tArI mIThI madhurI yAdane ame kAI Aje paNa bhUlI zakatA nathI. tArA dhArmika mAyALu svabhAva ane umadA guNAne yAda karIne ameA sarve azrubhInI AMkhe zraddhAMjalI arpIe chIe ane parama kRpALu paramezvarane prArthanA karIe chIe ke tArA punita AtmAne ciraH ane zAzvata zAMti Ape. li pitA :- jIvaNalAla padamazIbhAI saMghavI sAtA :- a. sau. lIlAvaMtIbena jItraNalAla saMghavI bhAIe H- rameza, dilIpa, mukeza, bahena alkA bhAbhIo :- ha'sA, nayanA, Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zrI lalubhAI gIgAbhAI koThArI sadagata zrI lallubhAI gIgAbhAI koThArI saurASTramAM amarelI jIllAmAM jADA gAme janmelA tyAMja prAthamika zikSaNa meLavI anAjanA jaththAbaMdha dhaMdhAmAM joDAyA hatA. teozrInA putra zrI prabhudAsabhAI koThArI amadAvAdamAM jathAbaMdha kApaDane dhaMdhA karatA hovAthI pAchalI vaye teo amadAvAda rahetA hatA. sadagata svabhAve zAMta, nirAbhimAnI ane dharmaparAyaNa hatA. (prabhudAsa lallubhAI koThArI tarakkI) zrI maNIlAla zIvalAla ajamerA (raMgapurA jhAMjharakA ) hAla amadAvAda jemaNe potAnA vatanamAM pU. saMta-satIonI dhArmika sevA karI che. dhaMdhukA dhana sthAnaka AMbela zALA, raMgapura dhana sthAna, gujara dharma sthAnaka, lelIyA dharma sthAnaka, jhAMjharakA gAmanI sArvajanIka kula jIvadayA mAnava dharma vigere saMsthAomAM tana mana dhanathI sevA ApI che. temaja jhAMjharakA gAmanA sarapaMca tarIke 6NA varSo rahI lekAnI sArI sevA karI che ane hAla pAtAvuM jIvana amadAvAdamAM atyaMta sAdAIthI dhana bhAvanAmAM vItAve che. lI. ajamerA bradhasI darIyApura, amadAvAda, [ uMmara : varSa 71 ] Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva, zeTha zrI jesIMgabhAI pAcAbhAI amadAvAda. ApanuM jIvana eka Adarza namunA rUpa hatuM. Ape amadAvAda zrI saMghanA pramukha pade rahIne caturvidha saMghanI tathA saMta-satIjInI tana, mana, dhanathI je sevA bajAvI che. te vArasA Apa amete ApatA gayA che. Ape adhArA jIvanamAM dAna, dayA, saraLatA, gurUbhakti, satya, nIti, sadAcAra Adi guNAnA sumane khIlavIte amArA vanabAgane sadguNa rUpI saurabhathI maghamaghatA banAvyA che. temaja amArA jIvanane dharmanA pavitra pathe vALavA preraNAnuM siMcana karyuM che. lI bhavAbhavane RNI ApanA piravAra hiMmatabhAI * sau. padmAbena aravi'dabhAi sau, zAntAbena sau kokIlAbena navInabhAI caMdrakAntabhAI * sau. pannAbena zeDa zrI maNIbhAI pAcAbhAI amadAvAda. aheA parama upakArI pitAzrI ! Ape amArA jIvanamAM bAlapaNathI suMdara saMskAronu ghaDatara karyuM . dAna, zIla, tapa, ane tyAganA saMskAronuM siMyanakarIte amArAmAM dharma pratyenI zraddA dRDha banAvI che. Apa Aje paNa zrI "kaiATI sAraMgapura sanA pramukhapaNe rahIne svadharmI vAtsalyanA kAryomAM lakSmI vAparIne puNyAnubaMdhI puNya upArjana karI rahyA che. Ape te sa`skAra amArA vanamAM ApyA che tethI phUla nahi ne phUlanI pAMkhaDI rUpe arpaNu karIne amArA vanane dhanya banAvIe chIe, lI sau. suzIlAbena bhavAsavane RNI ApaneA parivAra praviNabhA kITabhAI * sau. milAbena mahendrabhAI * sau. prajJAbena macurabhAI sau, jyAtsanAbena Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. jIvIbena mohanalAla zAha sva. rAyacaMda mehanalAla zAha Ape amArAmAM bALapaNathI satya, samatA, anukaMpA ane dharmanA saMskAronI suvAsa apI tathA cAritranuM ghaDatara karIne mAnavatAnuM siMcana karyuM che ane amane tapa, tyAga ane dharmane marma samajAvI dharma pratyenI aDaga zraddhA draDha karAvI che. ApanA amArA para anaMta anaMta upakAra che. ApanAmAM je guNo hatA te amArAmAM utare tevI zakita prabhu amo saune Ape eja abhyarthanA. Ape amArA kuTuMbanosukAnI banI, amArA kuTuMbamAM satya, nIti, ane sadAcAranuM siMcana karI amone niSkAma ane niHsvArthabhAve yathAzakti dharmakArya--satkArya karavAnI preraNA ApI. ApanAdharmamaya jIvanathI amArAmAM dharma pratyenI dhagaza ane anerI zradhdhA pragaTI che. ApanI preraNA ane mUrtimaMta banAvIe eja aMtaranI Arajhu. prabhU ! tamArA AtmAne jayAM hoya tyAM apUrva zAMti Ape. lI, Apane AjJAMkIta parivAra jAdavajI, caMpAbena, bipina, hasamukha, sureza. punita. cirAga, raseza, dipaka guNavatI, prabhAvatI, hasumatI, puSpA, bhAvanA. viNA, praNAlI, rozanI. apA. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ramaNalAla kezavalAla mahAdevIyA janma : tA, 5-10-1910 ApanA saraLa, udAra ane sevAbhAvI svabhAva, nItimaya ane pramANika jIvana, samAja pratyenI sevAe, izvara pratyenI akhUTa zraddhA,garIbo pratyenI kAyamI hamadardI, sAdhu saMtAne samAgama ane sevA, A badhAya ApanA saguNAne ame anusarIe eja Izvara pratye prArthanA. ApanuM amArA uparanuM RNa ame kadIe visarI zakIe tema nathI. ApanuM mArgadarzana amAna maLatu rahe eja abhyarthanA. sva. kAMtAbena ramaNalAla mahAdevIyA janma : tA. 16-1-1914 svargavAsa : tA. 9-10-1974 Ape amArA jIvanamAM sadaguNe ane saMskAranuM siMcana karyuM' te badala ame ApanA RNI chIe. ApaneA sadAya hasamukhA caherA, sarvene peAtAnA karIne temanAmAM etapreta thai javAne mAyALu ane premALa svabhAva, garIbe| pratyenI sahRdayatA ane dharma pratyenI uMDI bhAvanA vi. avismaraNIya che. amene ApanA saMtAna hovAnuM khUba khUba gaurava che. lI. narendra, arUNa, zaileSa ane bIjo parivAra Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zrI mahAsukhabhAI bhAIlAlabhAI sakhIdAsa [ janma : tA. 15-1-22 ] [ svargavAsa : tA. 4-11-81 ] vahetA jaLa nirmaLA bhalA, ane dhana-dolata daMta bhalA ? A ukti mujaba Apa deva, guru; dharmamAM saMpUrNa zraddhA rAkhI mAnava janmane sArthaka karI rahyA che. Apane maLelI lakSmIno sadupayega karI rahyA cho. Apa dhaMdhAnA kSetre paNa AgavuM sthAna dharAve che. e jana samAja mATe gauravarUpa che. ApanA suputra ane putravadhuo narendra jItendra, azvIna, mInA, kokIlA. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAthakIyA pipaTalAla mehanalAla a.sau, caMpAbahena popaTalAla zAha uMmara varSa 80 janma : 27 me 1901 uMmara varSa 81 zrI jaina zAsananA zaNagAra anaMta guNI pa. pU. bALa brahmacArI zrI zAradAbAI mahAsatIjInA sacoTa upadezathI ghaNA mumukSa AtmAo ArAdhanA karI rahyA che, ane jJAna, darzana, cAritra ane tapanA tejanI mastI mANI rahyA che. 9ii. mAthakIyA popaTalAla mehanalAla a.sau. caMpAbahena popaTalAla ha, nyAlacaMda popaTalAla zAha Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suzIlAbena khuzAladAsa sakhIdAsa | mAruM priya gIta : - mAnavatAno dI tAro je je jhAMkhA thAya nA, | sAdhanAnA paMtha je je cukI javAya nA, mamatAnA vAdaLane kADhe aMtarathI, pApe jalAvI deje navakAra maMtrathI. mahAvIranA Adaze je je bhUlAya nA. | sAdhanAno paMtha je je cukI javAya nA . samaya malyA che te dharma karI le, | duSkara bhavasAgara sukhe tarI jA. ahiMsA satyane je je bhUlAya nA, sAdhanAno paMtha je je cukI javAya nA. saMta - samAgama sanehe karI le, | dhama ArAdhanA umaMge karI le. sonerI e sara je je cAlyo jAya nA, - sAdhanAno paMtha je je cukI javAya nA, mAnavatAno dI tAro je je jhAMkhA thAya nA, sAdhanAno patha je je cukI javAya nA. lI. suzIlAbena khuzAladAsa sakhIdAsa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. bhAIcaMdabhAI vajecaMda zAhanA smaraNArthe temanA dharma patnI gaM. sva. AnaMdIbena ane temanA putra mULacaMdabhAI, mahendrabhAI tathA vinodabhAI taraphathI. sva. kasturacaMda harIcaMda vasANI ( bATAdavALA) ApanA mAyALu ane premALa svabhAva, ane dharma pratye aDaga zraddhA ane preraNA rUpa che. ApanI preraNA ane satata jIvana patha batAve eja abhyarthanA.. Apane putra, kheDIdArU ane kuTuMbIjano Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjaya mAtuzrI sva. kesarabena punamacaMda gAMdhI ( [ svargastha : tA. 15-12-01 ] bhU to nahi kadI mA-bApane re, enAM anaMta che, upakAra. aDasaDa tIratha gharanA AMgaNe re, sevA karaje sadA amApa, mAtRprema e snehanI saravANI ane vAtsalyanuM vahe che. jIta nAM badhu 1Lo paNa jananInI joDa maLavI muzkela che. evA he mAtuzrI ! Ape amArA jIvanamAM paropakAratA, karUNA, anukaMpA mAnava nA Adi mahAna saddagAnA saMskAra reDIne Ape sArA kurane gaLAnI parimalathI 2hekatuM karyA che. sAdhu saMtonI sevA e to ApanA jIvanane prANa hatA. ApanI sahunazakti tathA kSamA ajoDa hatI. Apa amane nAnI uM'maramAM mUkIne cAlyA gayA. paNa saMskArano amUlya vAraso amane ApatA gayA. Aje dhAnika kSetramAM je kaMI pragati karI rahyA che, te Apane AbhArI che, te mATe ame ApanA bhAbhavanA RNI chIe . lI. ApanA parivAra, putrI : maMjulAbena, suzIlAbena, ramIlAbena. putra : bAbu bhAla, caMpakabhAI. azvInabhAI. putravadhu sI nimaLAbena, sau pravINAbena, sau. jyotsanAbena, tRptI, pIyuSa, rAkeza, mItula, pAyala, amIta, Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. jagajIvanadAsa ratanazIbhAI bagaDIyA dAmanagara 75, varSanI uMmare khUba samAdhi bhAve pUjya satIonA sAnidhyamAM tA.4--19 nA rAja prasannacira vidAya lIdhAnuM drazya Aje paNa amArI AMkho samakSa tare che. roganA AgamanathI aMtima samaya vaccenA be mAsanA gALA Azu prekSA karavAnI suMdara taka ApI gayo jethI emanA vIrala ane sAdhaka AtmAnI AjIvana dharmakaraNIne saravALA pratyakSa jevA ame bhAgyazALI thayA chIe. lI. Apane, samasta parIvAranA vaMdana vasaMtalAla kezavalAla paTela khabhAta Ape amArA jIvanamAM satya, nItI, sadAcAra ane dharmanAM saMskAronuM siMcana karI sata preraNA ApI jIvananA dareka kArya mAM yogya mArgadarzana ApI rahyA che. temaja 20 vanane ujajavala banAvavA harahamezA prayatnazIla rahyA cho. ApanA amArA para anaMta (2) upakAra che, te upakAra mAMthI yutakicita mukta thaIe eja bhAvanA. lI. A pane parivAra Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. lAlabhAI bAlAbhAI zAha kAntAbena lAlabhAI zAha [ avasAna : tA. 30-y-81 ] A5 svabhAve AnaMdI, melA, udAra ane sAdhu-saMtonI sevA karavAmAM tatpara rahyA cho. dharmanI bhAvanA ApanI rageragamAM vaselI hatI. tapasvI kAntAbene ekAMtara varSItapa traNa, cheke ane amane eka ema kula pAMca varSItapa karI cUkayA che. A uparAMta dharmacakra, siddhacakra, siddhatapa, mAsakhamaNa, 16 upavAsa tathA nAnI moTI ghaNI tapazcaryAe karI potAnA jIvanane kartavyazIla banAvela che. emAM Apane pUro sAtha ane sahakAra hatA. 35 varSanI nAnI vayamAM brahmacarya vrata aMgIkAra karela che. lo. ApanA parivAra sva, vADIlAla sva maNIbena kacarAbhAI saMghavI vADIlAla saMghavI mA-bApane bhUlazo nahi. (sANaMdavALA) | (sANaMdavALA) mAtA-pitA amRta chIyA, enuM avanImAM mUlya nathI, saMtAna bhUle sevA karavI, enA jevI koI bhUla nathI, aDasaTha tIratha ghara AMgaNIe, to tIratha karavA kayAM jaIe, e carAnA caraNAmRtathI, gaMgAjaLanA kAMI mUlya nathI. saMghavI hiMmatalAla vADIlAla saMghavI rasIkalAla vADIlAla tathA temanA parivAra sahItanA lAkha lAkha vaMdana. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. mAtuzrI maNIbena kAmadAra dhArAjI nivAsI hAla muMbai sva. kAmadAra hiMmatalAla popaTabhAinA dharmapatni ane zrI zAMtilAla eca. kAmadAra amadAvAda, ane bhAIonAM pUjya mAtuzrI maNIbena hiMmatalAla kAmadAra. lI zAMtilAla eca. kAmadAra umara varSa 86 zrI vinayacaMdra mohanalAla desAI* zrImatI nilAbena vinayacaMdra ( vavANIyA-mArI ) karme zurA ane dhame zurA e mujaba karmanI jemaja Ape dharma ne paNa jIvanamAM sevyAM. sAdhusadhvIjIo pratyenI ApanI apAra lAgaNI tathA sAmAjIka kSetre ApanuM pradAna amane preraNA rUpa che. pramANikatA, tapa, dAna, karakasara, saMyama ane saccAInA A ucca saskAra amArAmAM reDayA tenA mATe ame ApanuM RNa kadI nahI cukavI zakIe. A guNNAnuM jatana ame jIvanabhara karI ApavAnuM RNa yakRcita paNa adA karavAnI kozIza karIzuM. ApanA dAkhavela rAhu uparathI ame kadI cilata na thaIe evI vIra prabhune prArthanA. ApanA AjJAkita parivAra, milana, mayurI, vipula, rAjulA ( cI'capeAlI-muMbaI ) Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraddhAMjalI sva. zeThazrI zAha vRjalAla gAgajIbhAI (praphulla cApaDA bhaMDAravALA ) Aje ame| je kAMI chIe te ApanAM ja siMcelA dharmazraddhA, mAnavasevA ane kuTuMba vAtsalya bhAvanAnA susa`skAronuM ja pariNAma che. ApanI saraLatA, nikhAlasatA, premALa svabhAva, ane amI dRSTi ameAne haMmezA preraNA ApatA rahyA che. vahetA jaLa nirmaLA bhalA ane dhanadaulata detA bhalA" e saMskAra Ape ameAne pAyAmAMthI ja Apela che. sa`patti ane samRddhi, sapa ane sadAcAra, e teA pUnyanI prasAdI che. ApanA vinamra tathA dayALu svabhAva, saddavicAra tathA dharma pratyenA ananya bhAva, deva-gurU dharma pratyenA athAga prema tathA saMta sevAe ApanA AzA amane kAyama jAgRta banAvI ApanA saguNeAnA vArasA amArA zAzvavata zvAsa banI raheA e prArthanA. ApanA punita AtmAne cira zAMti prApta thAe evI amArI saunA UMDA aMtaHkaraNamAMthI pragaTatI prArthanA. ApanA parivAra vatI, ga', sva, subhadrAbena vRjalAla zAha, praphullacaMdra vRjalAla zAha, pArUla praphullacaMdra zAhu praphulla cApaDA bhaMDAra krATana hAla baoNlDIMga, mANekaceka, amadAvAda. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. ca'pakalAla cheoTAlAla zAha (kha'bhAta) sva. tArAbena capakalAla zAha Ape amArAmAM bAlapaNathI satyatA, samatA, anukaRpA ane dharmanA saMskArAnI suvAsa tathA cAritranu ghaDatara karIne mAnavatAnI aeka sIMcI che, ane amene tapa-tyAga tathA dharma nA mama samajAvI dharma pratyenI aDaga zraddhA daDha karAvI che. ApanA amArA upara anaMta anaMta upakAra che. tamArAmAM je guNeA hatA te amArAmAM utare tevI zakti prabhu ameAne Ape. lI. ApanA AjJAMkita mukeza, sudhA, haDasA, dipIkA, sva. zrI amrutalAla maganalAla gAMdhI janma tA. 5-6-1908 svarga vAsa tA. 6-6-1981 jeoe zrI saurASTra sthAnakavAsI jainasa'gha amadAvAdanA mAnad maMtrI tarIke chellAM 25 varasa sudhI rahI zrI saMghanI tana, mana ane dhanathI sevA karI che ane zrIsa ghanA pAyAnA patthara banI saghanI jAheAjalAlI vadhAravAmAM teone mukhya hissA hatA. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cImanalAla DAsAbhAI paTela ( sANaMda ) zrI kAntAbena cImanalAla paTela pratyenI zradhdhA, dAdA pU. DosAbhAi ApanAmAM rahela saraLatA, deva - gurU - dharma mAnavabhavane sArthaka karavAnI ucca bhAvanA temaja amArA nI dharmakriyA pratyenI aDaga zradhdhA Apa ApanA jIvanamAM utArI amArAmAM susa'raskAronuM si'cana karI rahyA che, te badala ame ApanA RNI chIe. li. ApanA putrA, nathInatabhAI saparivAranA koTI koTI va'dana Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praviNacaMdra narasIdAsa zAha a, sau. kamaLAbena praviNacaMdra zAha (boDelI). pU. pitAjI. pU. A, Aje ame je kAMi chIe "te Apa- Ape amArAmAM dAna, dharma ane anunAja siMcelA dharma zraddhA, mAnava sevA ane kapAnA susaMskAra reDI amArU tathA samagra kuTuMba vAtsalya bhAvanAnA susaMskAronuM ja parivAranuM jIvana sadAcAra rUcI khuthI phaLa che. ApanI saraLatA, nikhAlasatA, mahekatuM banAvI rahyA cho ApanA jIvana premaLa svabhAva ane amidaSTi amane maMtra banI rahyo che. ochu belavuM te ApanA hamezA prareNA ApI rahyA che. bALapaNamAM sAdAI, saraLatAnA guNa joI amane navI taphAnI bhaNavAmAM sAdhAraNa paratuM mAdarevatana preraNA maLe che. ApanuM svAsthaya sArU rahe sANu damAMthI boDelI pU. mAmAM saMghavI teja aMtaranI zubha bhAvanA rAyacaMda dharamazIthInI nizrAmAM rahevAnuM thayuM. bALapaNathIja sAhasIka ane niDaratAnA guNone kAraNe Aje api rU nA vepAra kSetra ne sArthaka karI rahyA chebe DelImAM padhAratAM AgavuM sthAna dharAve che. beDelI zrI sthA. saMta-satIjIenA paricayamAM A5 AvatAM jaina saMghanA pramukha tathA sArvajanIka hospI rasI, DI. saMtene khUbaja dhArmika prema meLavyA che. TalanA pramukha temaja aneka nAnI moTI aneka saMsthAo sAthe Apa joDAyelA che ApanA suputro tathA putra vadhu "vahetA jaLa nirmaLAbhalA" ane dhana dolata jItendra-jhanaka detA bhalA A ukita mujaba Apa deva, guru a. so. dharmiSThA jItendrakumAra dharmamAM saMpUrNa zraddhA rAkhI mAnava janmane suputrI :-snehala-uSA-haMsA-nalInI Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. tulasIdAsa kalyANajI udANI muLa vatana zIyANI (saurASTra) sva, cImanalAla tulasIdAsa udANI 1. tA. 14-4-81 caitra sudI-11ne maMgaLavAra ApanAM jIvanamAM sahAnubhUti 'satyatA' samatA ane anuka MpAnA susaMskAronI suvAsa amArA haiyAmAM prasarI che ApanA dharmamaya jIvanathI amArAmAM dharma pratyenI dhArA ane anerI zradhdhA pragaTI che. Aje ame je kaMi chIe te Apane ja AbhArI che ApanI preraNAA ame mUrtimaMta banAvIe eja aMtaranI mahecchA. paramakRpALu paramAtmA Apane parama zAntI Ape tevI prArthanA li. ApanA udANI parivAra. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. sau, prabhAvatIbena kizoraca'da zAha zrI kizAracaMda lAlacaMda zAha dayA, dAna, samatA, kSamA, satya, tyAga ane vairAgyanA jyAM jyAM lakSaNa jovAmAM Ave tyAM tyAM dharma rahyo che. anyathA dharma nathI. jIvana pathane ajavALI zake nahI' te dharma nathI, paNa adharma che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zrI maNilAla purUSottamadAsa sakhIdAsa - janma tA. 20-9-1903 sva, tA. 24-3-1976 sva. zrImati caMcaLabahena maNilAla sakhIdAsa svargavAsa tA. ra3-4-1973 | - potAnI jIvanacaryA dvArA Adarza jIvananA sa deza kuTuMbanA save sabhyone pAThavIne Ape amAra upara je mahAna upakAra karyo che tenA yatkiMcita RgurU pe Apane aMjalI arpatA ame sau ApanI mRti aranArA dIlamAM kAma karI rahyA chIe. vejathI paNa kaThaNa chatAM phulathI paNa komaLa hRdayavALA ApazrIe nAnI vayathI ja samagra kuTuMbanI javAbadArI vahana karatA samAjamAM mebhAnuM sthAna meLavIne sujhe, samaja ane himatanA je pratyakSa paricaya amene ApyA che te ApanA parivAranA ame sau sabhyo mATe preraNArUpa che. javAbadArI vahana karavAmAM AvatI muzkelIe hasatA mukhe sahaja bhAve pAra karavAnI ApanI zakti ame paNa meLavI zakIe ane ApanA cIMdhelA samAjopayogI kAryonI paraMparA cAlu rAkhI zakIe eja abhyarthanA. sahanazIlatA dharma pratyenI UMDI zraddhA ane sagA-nehIo pratye athAga premane vArase ame so nibhAvI zakIe eja abhilASA. lI. ApanA suputro, kAntilAla, narezacaMdra, praphulacaMdra tathA saparivAra. lI. ApanI putravadhuo, a.sau. lIlAvatIbahena, a.sau. subhadrAbahena a, sau. IndIrAbahena tathA saparivAra. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. ANuMdajI valamajI talasANIyA ga.sva. kasturabena ANaMdajIbhAi talasANIyA amArA jIvanamAM Ape dharmanA saMskArAnu sIMcana karI, dharma kAryo ane satkAryA karavAnI preraNA ApI dareka kAryamAM yAgya mArgadarzana ApI jIvanane ujjavaLa banAvavA badala ApanA ame RNI chIe. ApanA suputrA, jayatilAla ANaM dRSTa talasANIyA harizacaMdra ANaMdajI talasANIyA Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI lIlAdharabhAI popaTalAla zAha (gujaravadI) janma : tA. 10-1-1911 ] [ svargavAsa : 14-6-81 vRkSanI jema saMsArane tApa tame sahana karyo ane amArA mATe tA zILI chAMya ApI che. tame ApelA dharmanA saMskAra amone mArga batAvanAra dIvAdAMDI rU5 nIvaDayA che. tame darzAvelA paMtha upara ame samAjane kAMIka upayogI thaI zakIe to ame paNa kRtArtha thaIzuM. prabhu tamArA AtmAne zAMtI Ape eja amArI prArthanA. pI. lIlAdhara enDa ku. zAha lAITa koraporezana phAguna sTava InDasTrIjha eja lI. praviNa lIlAdhara zAha tathA parivAra Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. sumaMtalAla je. zeDa (mATuMgA) ApanA jIvana mAM sAdAI, saumatA, sabhya nA ane sadAcAra mahAmaMtrI hatA. temaja bA. vya. pU. zAradAbAI mahAsatIjInA paricayamAM AvyA pachI Ape ghaNAM vrata niyama lIdhA ane AdhAmika kSetre sAro A vikAsa sAdhyo ane samAja mAM tathA dharmanA dareka kSetre mane Ape saMpU sAtha ane sahakAra Apyo che. lI. ApanI lAvobhavanI RNI, lalitA sumatalAla zeTha | rava, tA. 16 - 1-79 ] zrIyuta tArAcaMda dIpacaMda avalANI muMbaI. (sAyana) . ApanuM jIvana nyAya saMpanna, satya, nIti ane sadAcAranI saurabhathI suvAsita che. Apa dharmanA anurAgI tA hatA. temAM mahAviduSI bA. ba, pU. zAradAbAI mahAsatIjIne samAgama thatAM ApanA jIvanamAM dharmanA teja anero prakAza pAtharI rahyA che. ApanA jIvanamAM sAdAI, saumyatA, sabhyatA ane sadAcAra te to ApanA 04vanamA che. -lI. bhavobhavane RNI Apane parivAra, Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva, ramaNIkalAla nAraNadAsa zAha ( khAMDIyAvALA ) ApanA mAyALu svabhAva, satA pratyenI sabhAvanA ane kuTuMba vAtsalyatA, amAne hara hamezA yAda raheze. bhArata kalIpa menyuphekacarIMga kuAM. muMbaI-400 002, vizALa vaDalAnI chAyA samAna premanA parAgane sIMcIne jIvana unnata banAvanAra ApanA mAyALu ane premALa svabhAva, sadAya hasamukhA caherA, kuTuMba pratyenuM vAtsalya, dharma pratyenI zraddA, sahanazIlatA ane sAdhu sa MtAnI sevA karavAnI tamannA vigere ApanA guNAe amArAmAM satya nIti sadAcAranu siMcana karyuM che te kadI visarI zakAya tema nathI. lI. ApanA parivAra hAla-amadAvAda, hAthIchApa gALavALA a.sau. kesarabena bhavAnajIbhAI (kacchavALA) [ sva. 29-9-70 ] Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. kAnajIbhAI catrabhuja zAha : janma : tA. 3-9-1893 sa. 1949 zrAvaNa vada-8 H avasAna : tA. 18-8-1973 sa. 2029 zrAvaNa vada-5 sva. vijayAbena kAnajIbhAI zAha [ avasAna ; tA. 30-11-1965 pUjya bApujI, Ape ApanA jIvanamAM dhadhA sAthe rASTrIya, sAmAjIka tathA dhArmikakSetre aneka saMsthAomAM sevA ApI che temaja jIvananA aMta sudhI saMta, satIjInI sevA karI che. ApanA AzIrvAdathI Aje ame paNa e kAryA karI rahyA chIe. Apane putra, prItama, jayA, bhAratI, gIrA tathA ApanA parIvAranA sabhyAnA vaMdana, Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemanI suvAsa sArAye jaina samAjamAM sadAya maghamaghatI raheze evA pa. pU. pitAzrI | sva, vakIla jagajIvanadAsa DAmarasIbhAI zAha zataH javam zarada: pa. pU. mAtuzrI gaM. lalItAbena jagajIvanadAsa zAha mak K L che * * ******* ke * jeo niraMtara zubhAzIrvAda amArA upara varasAvI rahyA che tevA anahada upakArI amArA pU. mAtuzrInA caraNomAM lAkha lAkha vaMdana karIe chIe. jammu : tA. 21-8-1907 dhAMdhalapura (saurASTra) svargavAsa : tA. 9-4-1981 surendranagara. nAnapaNathI vakIlAtanA dhaMdhAmAM jhUkAvI lakhatara sTeTanA mahuma rAjavI nAmadAra IndrasiMhajInuM mAnuM meLavyuM tathA tenA cAhaka rahyA samasta jhAlAvADa jIllAmAM dhaMdhAkIya kSetre AgavuM sthAna prApta karyuM tenI samaja ane kuzAgra buddhithI aneka mitro ane saMsthAnA rAhabara banyA. surendranagara sthAnakavAsI jaina saMdha, jhAlAvADa jaina sabhA, surendranagara zAkhA, sthAnakavAsI jene be DIga, vi. aneka saMsthAomAM pramukha hatA. temaja surendranagara ejyukezana sosAyaTI, tabIbI rAhata maMDaLa jena triAtya vi. aneka saMsthAomAM sakriya kArobArImAM chellA 25 varSathI hatA. AvI rIte sAmAjIka kSetre, zaikSaNika kSetre tathA dhArmika kSetre chevaTanA zvAsa sudhI kuzaLa kAmagIrI bajAvI ane lokonA dIla jItI lIdhA ane jIvana dhanya banAvyuM evA parama upakArI pU. pitAzrInA caraNa kamaLamAM mastaka namAvI koTI koTI vaMdana karIe chIe. ame chIe temanA parIvAra, zrI dhIrajalAla jagajIvanadAsa zAha zrI ramezacaMdra jagajIvanadAsa zAha vakIla narendra jagajIvanadAsa zAha zrI praviNacaMdra jagajIvanadAsa zAha zrI Do. hasamukha jagajIvanadAsa zAha zrI bIpInacaMdraja gajIvanadAsa zAha a.sau. nilAbena dhIrajalAla zAha a.sau. arUNAbena ramezacaMdra zAha a.sau. haMsAbena narendra zAha a.sau. cArUlatAbena praviNacaMdra zAha a.sau. AzAbena hasamukhabhAI zAha a.sA. praphulAbena bIpInacaMdra zAha Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMtIlAla premacaMda zAha kA. pre, (magaphaLIvALA) a. so, muktAbena kAMtIlAla zAha [ janma : tA. 25-5-1931 ] janma : tA. 15-9-1927] jemanAmAM dharmanA saMskAro sAthe svabhAvanI saraLatA ane nikhAlasatAne suMdara sumeLa thayo che. ApanA haiyAmAM dayA ane dAna sahaja che. samAja sevAnA kAryomAM sadAya utsAhI ane tapara. jIvana sAdagI bharyuM che ane puNya yoge prApta thayelI lamIne suMdara saupayoga kare che ane amane preraNA Ape che. dhaMdhAnA kSetre pramANIkatAnA saMskAra reDayA che. menejIMga kamiTimAM sabhya : saurASTra sthA. jaina saMgha jhAlA. dazAzrImALI jJAti maMDaLa sthA. jaina saMgha (nAraNapurA) saurASTra sthA. jaina yuvaka maMDaLa A sivAya aneka nAnI-moTI saMsthAemAM mUkasevA ApI rahyA che. mudrAmAM rane kaNIkA " jema zobhe tema amArA pU. mAtuzrI a. sau. muktAbena ApanI dareka zubha pravRtiomAM otapreta banI utsAra preraNA ApI Adarza gRhINI tarIke ApanI pratibhAne vadhu ujajavaLatA apI rahyA che. ame ApanA RNI chIe-Apa dIrdhAyu banI amane satkAryanI preraNA ApatA rahe eja abhyarthanA. - ApanA putro tathA ApanI putrI, putravadhu. girIza, jayeza, kalapeza, bInA, naMdA. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rasikalAla vADIlAla mahetA (DIsAvALA) sva. kAMtAbena rasIkalAla mahetA (DIsAvALA) [ janma : saMvata 1985nA Aso suda-9 ] pU. pitAzrI Ape dAna, dayA ane dharma tathA sadAcAranA saMskAronuM amArAmAM sicana karI. vyavasAyamAM nItIne Adara sevI jIvanane sadAcArI ane dhArmika banAvavAnI amane je preraNA Ape che. te amArA jIvanane sadA unnata ane pavitra banAve tevI bhAvanA ame sevIe chIe. svargavAsa : saMvata 1933nA bIja zrAvaNanI 7mIne zukravAra | deva, gurU ane dharma pratyenI ApanI zraddhA, mahAsatijI 5.pU. tArAbAI, prabhAvatIbAI ane hIrAbAI pratyeno Apane bhaktibhAva, cothA aNuvratane Ape karelA aMgIkAra tathA sAdhusAvIonI sevA karavAnI ApanI bhAvanA amArAmAM utare ane amArA jIvanane dharmaya banAve evI bhAvanA ane sevIe chIe. ApanA parivAra : putro : kirITa, pIyuSa ane atula. putrIo : anilA, AzA, zi9pA ane saMgItA putravadhuo : jyotsanA ane nayanA. patra : hIrena. pautrI karimA, dohitra : banTI. dohitrAo : pInka, amI ane rUpA, Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a.sau. kAntAbahena cImanalAla kApaDIyA (khaMbhAta) vizALa vaDalAne chAyA samAna, premanA parAga sIMcIne jIvana utA banAvanAra Apane premALamAyALu sva mAva, sadAya hasamukho cahero, kuTuMba pratyenuM vAsaya, dharma pratyenI zrA tathA sa tA pratyenI lAgaNI vagere ApanA guMgA amArAmAM satya, nIti ane sadAcAranuM siMcana karI rahyA che te Apane amArA para mahAna upakAra che. lI. Apane parivAra, a.sau kamaLAbahena bAlacaMdabhAI (sANaMdavALA) ke e ja Ape nAnapaNathI amane sarvene dhArmika saMskArone vAraso Apyo che. AvA bhautika yugamAM paNa je saMskAra vAraso amArA jIvanane zAMti ApI rahyA che. temaja ApanI hAjarI ane salAhe dareka kAryomAM upayogI thaI rahyA che. ApanA upakAronuM RNa cUkavavA ame samartha nathI chatAM phula naDine phulanI pAMkhaDI rUpe A jJAna pracAramAM phALo ApI kRtakRtyatA anubhavIe chIe. lI, Apane parivAra, narendra, yogeza, jayeza, Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. DA. kasturacaMdabhAI bAlAbhAi zAha janma - bhAdaravA vada-10 sa Mvata 1946 tArIkha 8-9-1891 avasAna - poSa vada-8 savata 1993 tArIkha 27-1-1965 a.sau. sva. nAnIbahena DA, kasturacaMdubhAI bAlAbhAI zAhanA dhama patni janma - sa`vata 1950. sane 1893 avasAna - mAgasara vadda-0)) saMvata 1990 tArIkha 17-12-1933 Aje ame " je kAMi chIe " te ApanA ja siMcelA dharma zraddhA, mAnava sevA, ane kuTuMba vAtsalya bhAvanAnA susa'skAronu ja phaLa che. ApanI saraLatA nikhAlasatA, premALa svabhAva ane amiSTi amane haMmezAM preraNA ApatA rahyA che ame ApanA khUba ja RNI chIe. rajanIkAnta kasturacaMda parivAra lI. ApanA, hasamukhabhAI kasturaca'da parivAra Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtIlAla amRtalAla vorA zrImatI ajavALIbena zAMtIlAla vorA [ janma : tA. 6-9-1912 ] mAtR sneha, vAtsalya ane premanuM karAyuM che. kaDavuM pIne amRta vahAvanAra che. sAnukuLa athavA pratikuLa saMyogomAM darya rAkhI amArAmAM susaMskAranA bIja Apa ropI rahyA che. Apane amArA hArdika koTI koTI vaMdana. ApanuM jIvana dAna, dayA, nikhAlasatA, saMto pratyenI apUrva bhaktibhAva Adi guNonI suvAsathI 'madhamadhI rahyuM che. jIMdagInI lIlI sukI joyA pachI saMpatI maLavA chatAMya saMpatinA mehamAM nahI phasAtA tene dhArmika kSetromAM svadharmI vAtsalyatAnA kAryomAM sauga karI rahyA cho. vahetA jaLa nirmaLa bhalo, sAdhu vicaratA bhalA, dhana dolata detA bhalA. lI0 ApanA suputro tathA suputrI ku. nityAbena Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zIvalAlabhAi padamazIbhAI talasANIyA janma : tArIkha 2-9-190 3 sva. : tArIkha 28-5-1969 K6 janAra to jatA rahyA saddaguNa enA sajIva ? jemaNe amArA jIvanamAM sadAcArI saMskAranuM siMcana karyuM che. te tenuM Aje ame dharmakSetre upayoga karIne amArA AtmAne kRtya mAnIe chIe. li. nagInadAsa zIvalAla talasANIyA (lokhaMDavALA) anubhAI zIvalAla ramezabhAi zIvalAla mahesANAvALA tathA parivAra, 99 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zrI kizoracaMdra nyAlacaMda dozI sva. zrI kamaLAbena kizorabhAI dozI janma tA. : 8-1-12 svargavAsa tA. 20-2-77 manuSya janma saMhA mUlyavAna che, manuSyatva pAmIne tene Athika karavuM eja manuSyajanma pAmyAne sAce ane mULabhUta siddhAnta che. Ape serASTra sthAnakavAsI jaina saMgha tathA aneka nAnI moTI saMsthAomAM mUka sevaka banIne sevAo ApI che. ApanA guNo bhUlI zakAya tema nathI ApanA ame RNI chIe. amArAmAM dhArmika saMskAronuM Ape je sicana karyuM', susaMskAronA bIja ropyAM te mATe ame ApanA bhavobhavanA RNI che. bhAratIbena mahezabhAI sakhIdAsa raMjanabena ramezabhAI parIkha nIrUbena pradIpabhAI zAha Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ramaNalAla nAgaradAsa zAha (nAyakovALA) "vahetA jaLa nirmaLa bhalA, ane dhanadolata detA bhalA" A ukti mujaba Apa deva, gurU, dharmamAM sa'paNa zraddhA rAkhI mAnava janmane sArthaka karI rahyA che. Apane maLelI lamIne sadupayoga karI rahyA cho. Apa dhaMdhAnA kSetre paNa AgavuM sthAna dharAve che, A jaina samAja mATe gauravarUpa che li. ApanA suputro araviMda, mahendra, kIrITa, DaeN. rajanI , tendranA antaranA vaMdana. ga, rava, zrImatI narmadAbena jagajIvanadAsa dozI (rabola-lIMbaDI) jemanI satata dharma tathA tapanI varyA parivArane sicana karatI rahI che. li. amRtalAla ja, dozI Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAsukhabhAI DosAbhAI paTela a. sau. zAMtAbena mahAsukhabhAi paTela amArA jIvanamAM Ape dharmarUpI bIja vAvyuM ane saMskArarUpI jaLanuM sicana karyuM. Ape pUjya dAdAnA punita pagale cAlI, amane dharma saMskAra ApI amArA jIvanane unnata banAvavAmAM preraNA ApI rahyA che, te badala ame ApanA RNI chIe. ApanuM svAstha sArU rahe te ja aMtaranI bhAvanA. li. ApanA suputronA aMtaranA vaMdana DAhyAbhAi mahAsukhabhAI paTela naMdubhAI mahAsukhabhAI paTela baMsIbhAI mahAsukhabhAI paTela bAbubhAI mahAsukhabhAI paTela Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatI suzIlAbena baMsIlAla kApaDIyA pa. pU. bA.bra. zrI zAradAbAI mahAsatIjI tathA anya satIvRMdanI preraNAthI tathA pa. pU. (sAsu) bhUrIbAnA AzivAdathI mArI ghaNI lAMbA samayanI vaSItapa karavAnI bhAvanA saphaLa thaI che, te saune mArA koTI koTI vaMdana. suzIlA baMsIlAla kApaDIyA sva. vIracaMdabhAI meghajIbhAI meghANI gAma lAkheNI (hAla amadAvAda) "mAnava sevA eja mahAna dharma che.?? - evA saMskAronuM amArAmAM nAnapaNathI sIMcana karI amArA jIvanane sadAcAranA samAge laI javAmAM preraNA ApI te badala ame ApanA bhavabhavanA RNI chIe. ka ja che li. e punA putro, hiMmatalAla vIracaMda meghANI araviMdakumAra vIracaMda meghANI tathA parivAra . che. A tene ja kArI paNa Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya pitAzrI sva. zeTha sukhalAla DAhyAbhAI (eDavokeTa) bI.e.ela.ela.bI. pUjya mAtuzrI sva. DAhIbena sukhalAla zeTha [ janma : saMvata 1880 (vaDhavANa zahera ] | | avasAna H 3-12-61 - amadAvADha] [ janma : saMvata 1890 - dhrAMgadhrA , avasAna : tA. 27-10-79 - amadAvAda] amone Ape keLavaNI ApI tathA susaMskAra jIvanamAM reDI, samAjamAM mAnabharyuM jIvana bakyuM che te sadAya yAda raheze. Ape bAhoza dhArAzAstrI tarIke kIrti meLavI ane jaina dharmanA UMDo abhyAsa karyo tathA samAjane sevA ApI zAMtithI vage sidhAvyA te jIvana ane sadAya preraNA Apaze. li. Apano, punyadeva mukhalAla zeTha iM. sarasvatI sukhalAla zeTha eDavokeTa ema.bI.bI.esa. amadAvAda amadAvAda Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zrI IzvaralAla zAmaLadAsa modI sva. zrI kAntAbena IzvaralAla modI pAlaDIvALA pAlaDIvALA jemanA mukha para sadAye prasannatA prasarI rahetI, garIbo pratye jemanA dilamAM athAga karuNA bharI hatI. mAnava dharma eja mahAna dharma che Ape mAnava janma pAmI kharekhara tene sArthaka karyo che. Ape ApanI hayAtImAM lakSmIno saddaupaga karyo ane hayAtibAda saMpatinuM TrasTa banAvyuM. TrasTamAMthI nAnA-moTA dAna aneka saMsthAomAM TrasTanA kAryakara zrI lAlabhAI kAcavAlA, navInabhAI ane zrI kAMtIbhAI vageree karyo che. dhanyavAda, ApanuM jIvana dAna, dayA, nikhAlasatA, saMto pratyenI apUrva bhaktibhAvanA Adi guNonI suvAsathI maghamaghatuM hatuM. saMpatti maLavA chatAMya saMpattinA mehamAM nahI phasAtA, tene dhArmika kSetromAM svadhama vAtsalyatAnA kAryomAM sa6upayoga karI Ape modI kuTuMbanA nAmane ujajavaLa banAvyuM che. dhanya che. Apane sva. izvaralAla modI ne ane nIce mujabanA TrasTIone lI. A pano guNAnurAgI lAlabhAi. kAcavALA, navInacaMdra, kAMtIlAla rajanIbhAI ane jayaMtIbhAI Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya mAtuzrI zakarIbahena vADIlAla DelIvALA. amArAmAM susaMskAronuM siMcana karI, amAru jIvana ghaDatara karyuM. amane preraNA ApI amArA jIvanane ujjavaLa banAvavAmAM Apano amUlya phALo che te mATe ame ApanA bhavobhavanA RNI chIe. li. candrakAnta vI. DelIvALA hAla adhUrI Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIyuta cunIbhAI dhArIbhAI paTela janma saMvata 1969 bhAdaravA vada 2 budhavAra tA. 17-9-1913 zrI navanItabhAinA pa. pUjaya pitAzrI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtRdeva bhava a. so, sUrajabena cunIlAla dherIbhAI paTela (suNAvavALA) ApazrI amArAmAM je dhArmika saMskAronuM siMcana karI rahyA cho ane amArA jIvanane sanmArge laI javAmAM je preraNA ApI rahyA che te mATe amo ApazrInA bhAvanA trANI chIe. zizuvayamAMthI Ape amArA jIvanamAM dhArmika saMskAranAM bIja vAvyAM che jene kAraNe satya, nIti ane saMtasevAnA sumane amArAmAM sahaja rIte khIlyA te upakArano badalo vALavA ame samartha nathI, te upakAranA traNathI mukata thavA 'kula nahi to phulanI pAMkhaDIrUpa dharmakSetre kaMIka arpaNa karIne ame kRtakRtya thayAno saMtoSa anubhavIe chIe. li. ApanA guNAnurAgI navanItalAla cunIlAla paTela pravINacaMdra cunIlAla paTela jayaMtIlAla cunIlAla paTela (pAzvanAtha kerporezanavALA) Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIzItha jayaMtIbhAI paTela bhAvika jayatIbhAI paTela RSabha navanItabhAI paTela rAjIva pravINabhAI paTela Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kula gayuM ane kerama rahI gaI evA 22, nAthAlAla lAla 6 zAhe janma : 30-12-1915 svargavAsa : 17-2-76 sA. pitAzrI gaM. sva. mAtuzrI hemacaMda kezavajIrA maNIbena hemacaMda vorA hajIvana ghaDatarane pAyA mAtA-pitA che. Ape amArA jIvana ghaDataramAM dhArmika saMskAronuM siMcana karyuM temaja amane eja saMskArAe dharma kAryo temaja satakAryo karavAnI preraNA Apela che. | ApanA jIvanamAM sahAnubhUti, satyatA, samatA ane anukaMpAnA susaMskAronI suvAsa amArA haiyAmAM prasarI che. ApanA dharmamaya jIvanathI amArAmAM dharma pratyenI dhagaza ane anerI zraddhA pragaTI che. li. ApanA putra vinayacaMdra verA - praviNabhAI vorA a.sau. saralAbena vi. verAnA vaMdana Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ga' sva. zAntAbena vADIlAla desAI (bApodarAvALA ) desAI kuTuMbanA vaDalo mAtuzrI ApanI chatrachAyA nIce dhArmika saMskAro meLavI saccAIthI ApanI sevA karavA ame izvara pAse prArthanAM karIe chIe. li. putra navinacaMdra vADIlAla desAI (jayazrI sTezanarI mATavALA ) . sva. kezavalAla hImacaMda letA nAgalapuravALA sva. pAvatIbena kezavalAla salata nAgalapuravALA janma : sane 1885 janma : sane 1889 sva. sane 1963 sva. sane 1955 Ape manuSya janma pAmIne tene sArthaka kayuM". Ape amArA jIvanamAM je saMskAronuM sicana karyuM che. tene AcaraNamAM mUkI zakIe eja abhyarthanA li. Apano parivAra Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva, phAgunI caMdrakAnta boTAdarA umara vaSa- rA eka nI eka sva, jamakabena cunIlAla bATAdarA : janma : tA. 5-3-72, : svargavAsa : tA. 9-9-6 4 : svargavAsa : | tA. 16-5-81 puSpa khIlyAnI sAthe ja karamAI gayuM amArA manamaMdiramAM tAruM smaraNa rAta-divasa rahyA kare che. bhagavAna tArA AtmAne zAMti Ape. mAtAnA premathI jagatamAM kAMI vizeSa nathI, Ape amArA mATe ghaNuM karyuM che, paNa RNa cUkavavAnI taka ApyA vinA Ape vidAya lIdhI. prabhu ApanA AtmAne zAntI Ape. ApanA putro tathA sahaparivAra, ana'tarAya, ramaNIkalAla, caMdrakAnta - tathA putravadhue saralA, madhukAntA ane IndIrA lI caMdrakAnta cunIlAla boTAdarA-pitA IndIrA cadrakAMta boTAdarA-mAtA - tathA sahaparivAra ajavALIbena ratIlAla sakhIdA vahetA jaLa nirmaLa bhalA, ane dhana-dolata detA bhalA. e yukti mujaba ApanA dharmapremI pa. bha. zrI ratIbhAI tathA Ape maLela lakSmIne dAna-dharma mAM sadaupayoga karI aneka saMsthAmAM nAnA-moTA dAna karyA che. saurASTra saMgha vADI, gAMdhInagara upAzraya, lIMbaDA pauSadhazALA dhrAMgadhrA upAzrayamAM temaja nAnI-moTI aneka saMsthAomAM udAra hAthe Ape lakSmIno upaga karI mAnavajIvanane sArthaka banAvyuM che. tathA keLavaNI kSetre lIMbaDImAM moTuM dAna ApI zrI ratIlAla zIvalAla sakhIdA A Tesa koleja zarU karI che, te mATe aMtaranA vaMdana .... Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. choTAlAla cunIlAla banANI zradhAMjali svargavAsa 18-12-1980 jemaNe sabhyatA, saumyatA, sAdAI, sadAcAra ane satyanA paMthe kuTuMbIjanonI prati mATe ucca saMskAra tathA mAnava sevAnI uraca vRttiA vArasAmAM ApI tevA prAta: maraNIyane vaMdana. cunIlAla vRjalAla banANI ane kuTuMbIjano. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaM.sva. dIvALIbena viThThaladAsa zAha (bAbarAvALA-hAla amadAvAda) rAkhIne dila sApha niraMtara tame premathI prabhu bhakti karI aLagI karI AzA parAI arihaMtanI tame eka AzA karI o dharma premI vAtsalya mUrtimAM namratA tamArI tA vazI kahuM ? "vasudaiva kuTuMba kama" jIvI rahyA tame vAraMvAra praNamI me tamane ame, ApanA parivAra. gaM. sva. mAtuzrI maNIbena talakacaMda zAha Ape amArAmAM bALapaNathI ja susaMskAranuM siMcana karyuM. Ape saMtAne samAgama karI jIvanamAM tapa ane kayA dharmane AcaraNamAM mukAyo che. nAnI moTI aneka tapasyAo Ape jIvanamAM karI che ane A uMmare paNa Apa tapasyA ane dAna dayA dharmamAM jIvana vitAvI rahyA cho. Apa ApaNA kuLane ujamALa banAvI rahyA che. ApanA tapatyAga-dAna satya dharmanA saMskAra amArA jIvanamAM utare eja abhyarthanA. t OR ApanA suputro, putravadhuo tathA _ samasta parIvAra. 2SA Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargastha choTAlAla jeThAlAla zAha (visalapuravALA) [ nirvANa dina : tA. 23-9-75 ] prabhu tamArA AtmAne zAMtI Ape tevI prArthanA. ha, jayaMtIlAla choTAlAla kAcavALA tathA navinacaMdra cheTAlAla kAcavALA sareja, vINA, rAjeza, pannA, zazIna, manISa, ketana. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zrI talakacaMda sAMkaLacaMda zAha janma sthaLa : rAjacarADI. (dhAMgadhrA) pUjya pItAzrI, | vahetA jaLa nirmaLA bhalA ane dhana dolata detA-bhalA e saMskAra Ape amone pAyA, saMpatti ane sRddhi, saMpa ane sadAcAra e to punyanI prasAdI che. Apane vinamra tathA dayALu svabhAva, sadavicAra tathA dharma pratye ananyabhAva, deva gurU dharma pratyene athAga prema, tathA saMta sevAo ApanA Adarzo amane kAyama jAgRta banAvI ApanA sadaguNone vAraso amArA zAzvata zvAsa banI raho eja prArthanA. nyAya nIti naukA nija tanakI, A bhavasAgara sau taraje, kaMI dInajanonAM dukha haro, dhyAna vIranuM dharaje'. li. ApanA dhamapatnI, putra, putrIo tathA samarata parivAra Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. pItAMbara gulAbacaMda saMghavI sva. devakuMvarabena pItAMbara saMghavI Ape amArAmAM je dhArmika saskAronu siMcana karyuM hatuM. ane amArA jIvanane sanmArge lai javAmAM je preraNA ApI hatI. te mATe ameA ApanA bhavAbhavanARNI chIe. ' Apane RNI samagra parivAra, Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. amRtalAla kekArInI puNya smRtimAM dhrAMgadhrA nivAsI hAla mATuMgA janma : tA. 30-7-1918 ] [ svargavAsa : tA. 27-12-80 mAgazara vada-6 saM. 2037 jaMdagInI deNagI, dIdhI izvare premathI ! pALavI-poSavI-paMpALavI, bahu jatanathI ! lIdhI dIkSA zikSaNa taNI, pUrvanA ho puNyathI, nA rAkhI apekSA phaLa taNI, kAryo zubha karatAM rahI. svajana saMge parajananI sevA karI bahu khaMtathI; sevA eja dharma che, samajAvIyuM svakarmathI, vitAvI jIMdagI AnaMdathI sukhadu:khamAM samatolathI, nA leza garva ure dharI, vidAya lIdhI hasatAM rahI. lIkAMtAbena amRtalAla kekArI tathA kekArI parivAra, Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asI madhukAntAbena sevaMtIlAla zAha zrI kAMtIlAla popaTalAla zAha (rAjasItApuravALA) ghIvALAnA suputra sevaMtIlAla kAMtIlAlanA dharma patnI madhukAnAbene paryuSaNa parva nImItte nava upavAsanI tapasyA karI te prasaMge. svastha surajabena parasotamadAsa zAha, teo udAra ane saraLa svabhAvI hatA ane varSItapanI tapazcaryA karI hatI. ha, gIradharalAla parasotamadAsa zAha janma : sane 1902 avasAna : sane 1973 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhAnerA samAjanA eka pratiSThita ane zrI gIradharalAla maMchAcaMda zAha samAjasevI agragaNya vyakti che. zrI dhAnerA che. sthAnakavAsI jaina saMdhanA teozrI pramukha che. muMbaImAM jAtamahenata ane potAnA svabaLe jhaverAtano dhaMdho vikasAvI AgavuM sthAna prApta karyuM che, eTaluM ja nahIM paNa sAmAjika-dhAmika zikSaNa ane tabIbI kSetre temanI kArakIrdi ujajavaLa che. dhAnerAnI keTalIka saMsthAonA teozrI prANa samAna che. zrI dhAnerA Arogya samiti-zrI dhAnerA keLavaNI maMDaLa zrI pArasa sevA samiti saMcAlita bhojanAlaya Adi saMsthA enA pramukha che. dhAnerA pAMjarApoLanA mAnanIya TrasTI che. duSkALa samaye dhAnerA pAMjarApoLane pUrNa sahayoga ApI jIvadayAnA kAryamAM moTo phALA ekatra karavAmAM teozrI mokhare rahyA che. jIvanamAM sAdAI-saraLatA ane vatana pratye prema hovAthI Aje paNa 75 varasanI bu jhavaye paramArthanA sarvAgI kSetre tana-mana ane dhanathI sevA ApI lamIno sadupayoga karI rahyA che. emanuM jIvana AjanI yuvA peDhIne khUba ja preraNAdAyI che. prabhu te ne dIrdhAyu bakSe ! jasarAjabhAI haragoviMdadAsa zAha eca. rajanIkAnta enDa kAM. che. :- jasarAjabhAI haragoviMdadAsa zAha 30 varSa sudhI lokhaMDa hArDaveramAM kAma karI 1975nI sAlamAM dukAnamAM mukhyatve mArA chokarAoja mArI sAthe kAma karatA hatA te amerIkA jatAM sadarahu peDhI baMdha karI hAla tadana nivRta chuM. saM. 2038 kArataka mAsa, Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya pitAzrI dulabhajIbhAI rAghavajIbhAI kAmadAra pUjya mAtuzrI maNIbena durlabhajIbhAI kAmadAra svargavAsa : saMvata 2001 Do. suda-8 tA. 19-5-1945 svargavAsaH saMvata 2026 DaoN. vada-14 tA. 3-6-1970 pavitratAnA ucca guNavALA, sunItivALA, sarakArI, saMyamI, kSamAvata, dharmaparAyaNa ane vAtsalya bhAvathI amAruM jIvana sukhI karavA Ape je zrama sevyo te ApanA aneka zubha guNonA maraNArthe ApanA RNI ratIlAla durlabhajIbhAI kAmadAra a, sau. sayu bAbA ratIlAla kAmadAra ApanA parivAranA aMtaHkaraNapUvaka keTI keTI vaMdana tathA Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : pitAzrI : sva. popaTalAla jagajIvanadAsa zAha svargavAsa : tA. 6-1-1957 mAtuzrI : sva. cacaLabena pApaTalAla zAha svargavAsa : saMvata 1996 poSa suda trIja vahetA jaLa nirmaLa bhalA ane dhana dolata detA bhalA '" e saMskAra Ape amAne gaLathUthImAM pAyA. sapatti ane smRddhi, sapa ane sadAcAra e te puNyanI prasAdI che eTale maLelI lakSmI samAjakalyANanA janatA janArdananA, svadharmI vAtsalyatAnA kAryamAM vAparI puNyAnubaMdhI puNya upArjana karavA mATe Ape amArU je cAritra ghaDatara karyuM che te mATe ame ApanA janmA--janmanA RNI chIe. li arivaMdabhAI popaTalAla zAha madhubena aravidabhAI zAha tathA kuTuMbIjane. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. bhAIlAla amRtalAla desAI mAnava jIvana vAraMvAra maLatuM nathI." mATe - jIvanamAM je kAMI paLa maLI che tene yathArtha sadupayoga karavAno samAga, gurUdeva pAsethI jANI, Ape ApanuM jIvana sevAmAM samarpaNa karyuM. Ape zrI sI. sthA. jaina saMgha temaja zrI jhA. dazA. zrImALI jJAtibaMdhAraNanA dareka kAryomAM Apela agragaNya phALo haMmezane mATe yAda raheze. li. ApanA putro, dInezabhAI, anilabhAI, surezabhAI tathA parivAra svargavAsa : tA. 14-2-1974 zrI caMdulAla trIbhovanadAsa parIkha, (lIMbaDIvALA) a. sI. kasuMbAbena caMdulAla parIkha, janmathI mANasa thavAtuM nathI, jAgRtithI mANasa thavAya che. mANasanI mAphaka janmavuM e ekavAta che. ane mANasa banavuM te taddana judI vAta che. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva, kasturacaMda catrabhuja zAha caMcaLabena kasturacaMda zAha tu2khAvALA Ape ApelA dharma saMskAro amArA jIvanane unnata banAve evI aMtaranI bhAvanA praviNacaMdra kasturacaMda zAha bhAilAla kasturacaMda zAha ramezacaMdra kasturacaMda zAha jazavaMtalAla kasturacaMda zAha (lokhaMDavAlA) sva. maMgaLAbena zIvalAla talasANIyA mAtRprema e snehanI saravANI ane vAtsalyanuM vahetu jharaNuM che. jagatamAM badhuM maLaze paNuM jananInI joDa maLatI nathI. evA he mAtAjI Ape amArA jIvanamAM mAnavatA, dayA, karUNA, anukaMpA ane paropakArarUpI mahAna sadaguNothI saMsakAronA amRta pAyA che. te badala amo ApanA bhavabhavanA RNI chIe. Apane putra, anubhAI zIvalAla zAha tathA parivAra (mahesANAvALA) Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva, vRMdAvanadAsa valabhadAsa mahetA janmasthaLa : rAjakoTa. te svargavAsa amadAvAda tA. 23-12-1990 saddagata zrI vRMdAvanadAsabhAIe garIbImAM janma lIdhela prAthamika zikSaNa rAjakoTamAM laIne vyavasAye barmA gayelAM tyAM sArI pragatI karI. bIjA vizvayuddha daramyAna svadeza pAchI AvI amadAvAdamAM sthIra thaI kApaDane vepAra zarU karela ane temAM temanI kunehu ane khaMtathI sArA vepAra ane AbarU meLavI hatI teozrIe saurASTra dazAzrImALI mitramaMDaLanA pramukhasthAne 14 varSa rahIne samAjanI ghaNI suMdara sevA karI che zrI saurASTra sthAnakavAsI jaina saMdhanA kAryavAhaka samItInA sabhya hatA cItADagaDha jIllAmAM hindu phasAIne jaina (vIravAla jaina) banAvavAmAM temaNe ghaNA rasa lIdhelo hatA.. svabhAve ghaNA ja mAyALu hasamukhA dharma parAyaNa ane dayALu hatA. sadgatanA dharma patnI vasaMtabena tathA putro zrI devendrabhAI ane zrI vIrAjabhAI yathAyogya samAja-sevAmAM phALo ApI rahyA che. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (sva.) ca'dulAla zIvalAla saMghavI (sva.) kaMcanabena caMdulAla saMghavI vizAla vaDalAnI chAyA samAna premanA parAgane sIMcIne jIvana unnata banAvanAra Apane mAyALu ane premALa svabhAva, sadAya hasamukho cahero, kuTuMba pratyenuM vAtsalya, dharma pratyenI zraddhA tathA sahanazIlatA vagere ApanA guNAe amArAmAM satya, nIti ane sadAcAranuM siMcana karyuM che te kadI visarI zakAya tema nathI ame ApanA bhavabhavanA RNI chIe. ame chIe ApanA, suputro :- jayaMtI, rameza, bharata, anIla, rajanI putra vadhu :- indu, surekhA, uSA, rITA, reNukA. putrIe - kalAsa 'bakalAla zAha thA dhamikA 2janIkAnta pANI | sva. kAMtIlAla premacaMda saMghavI. I - aNamela mokSa :(lIMbaDIvALA ) phula to kharI gayu paNa phorama tenI rahI gai tema Apa to cAlyA zyA, paNa ApanA sadaguNA khuba sAMbhare che. Ape aneka kaSTa sahana karIne amane pragatinA paMthe mUkI dIdhA. paNa e pragati jovA Apa na rahyA. tenuM amone khuba duHkha che. paisA karatA saMskArane A pa vadhu mahatva ApyuM. Ape amArA jIvana ghaDataramAM dhArmika saMskAronuM siMcana karyuM. Apane mAyALu ane premALa svabhAva, dharma pratyenI zraddhA, sahunazIlatA ane sAdhu-saMtonI sevA karavAnI tamannA vigere ApanA guNAe amArAmAM satya, nIti, sadAcAranuM siMcana karyuM che. amArA jIvanane sanmArge laI javAmAM je preraNA ApI hatI te mATe ame Apano bhavobhavanA RNI chIe. ApanA guNAne vArase amArA jIvanamAM Ave ane te amArA jIvanane ujajavaLa banAve. Apane haraghaDI yAda karanAra, 1 li. ApanA dharmapatni :savitAbena kAMtIlAla saMghavI tathA Apane ri, va , dilIpamAra dAMtIlAla saMghavI Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. geApANI ThA karasIbhAI DAhyAbhAI a. sau. kacanabena umedacaMda geApANI pitAzrI amArAmAM dhArmika saMskArAnuM Ape je siMcana karyuM. ApanI sAdAi, saraLatA, dharmapratyenI dhagaza, amArA vanane nmArge laI javAmAM ApanI mIThI huM haMmeza yAda raheze. amArA vanane sanmArge laI javAmAM ae sadAcArI saMskAritAnA supaMthe vicaravAmAM ame saphaLa banyA te mATe ApanA bhavAbhavanA RNI chIe. lI. ApanA suputro. 6. umedacaMdabhAI zeApANI (saurASTa sthA. jaina saMdha menejIMga kamITInA sabhya zrI umedacaMdabhAI DA. geA pANInA dharma patnI) Ape amArAmAM bALapaNathI ja dharmanA saMskArAnuM siMcana karyuM. Apa kuTuMbanI avahuMnIya sevA karI rahyA cheA-eTalu ja nahI paratuM saMta-sa tIjInI vaiyAvacca temaja saurASTra samAM mUkasevaka banI mallI bhagavatI mahilA maDaLanA nAmane ujajavaLa banAvI rahyA cheApanI nAdurasta tabiyatamAM paNa ApanI dhArmikavRtI samAja sevA, khUbaja prasasanIya che. svabhAve milanasAra ApanA RNI chIe pU. kAkA (zrI umedacaMda geApANI) amArA kuTuMbanA parama upakAraka che. lI. ApanA suputrA jayasukha, bharata. ajIta, suketu nA vadana. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamaLAbena caMdulAla dozI sva. caMdulAla prANalAla dozI (ghaDIyALI) svargavAsaH 12-6-71 bAvana varSanA bharyA bharyA AyuSya daramyAna aneka utAra-caDAva joyA. garIbAI...abhAva... ulApa...vaMcItatAthI mAMDI--sukha...samRddhi...samabhAve...ane svA5Na sudhInA jIvananA judA judA tabakakAomAMthI pasAra thaI 12-6-'71 nA divase jyAre A bhautika jagatane chellA praNAma karI temaNe AMkho mIMcI dIdhI tyAre...temanA caherA upara sUryanA aMtIma kiraNo je zItaLa prakAza patharAyelo hatA. samagra jIvana temaNe saMdharSa ane sAdagImAM vitAvyuM hatuM. dharma ane karma no samajadArIpUrvaka samanvaya karI...temaNe jIvanane yathAtatha svarUpe svIkAra karyo hato...eTale ja vizALa parivAra ane svajano-mitromAM temanA prANano aMza...smRti banI Aje paNa sugaMdha phelAvI rahyo che. A badhu chatAM...sva, caMdulAla prANalAla dozI e mahAna siddhao hAMsala karI na hatI... paraMtu saccAI...sadguNa ane saujanya pUrvaka aMdagIne nIkaTatAthI saMparzavAnA-samajavAne temaNe A jIvana prayatna karyo hato. 1929mAM temaNe "nyu bhArata vaica kaMpanI nI sthApanA karI. 1955mAM temaNe "jayahida voca kaMpanI" zarU karI ane cAra saMtAna tathA premALa ane dharmapArAyaNa patnI kamaLAbena ne... potAnI jIvanayAtrAne zeSa-bhAga soMpI 1971 mAM temaNe bhautIka jIvana samApta karyuM. Aje paNa zrI kamaLAbena tathA temanA cAra putro...temanI patnIo... parIvAra badhA ja sAthe rahI sva. caMdulAla prANalAla dozInA saMvAdI ane saMtRpta jIvanane zAbhAvI rahyA che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. AcAya gacchAdhipati bA. zra. pU. gurUdeva ratnacaMdrajI gurave namaH saMvata 2037 nA saurASTra sthA. jaina saMghanA upAzraye cAturmAsamAM ApelA pravacane adhikAra: namirAjiSa tathA sAgaradatta caritra vyAkhyAna na-1 aSADa suda punama ne gurUvAra cAturmAsanA mahimA sujJa baMdhuo, suzIla mAtA ane bahenA ! AjanA maMgala divasanA cAturmAsanA maMgala prAMgaNamAM jIve zuM ArAdhanA karavAnI che tenA vicAra karavAnA che. AjanA maMgala prabhAtathI jaina zramaNeAnA ma`gala cAturmAsanA prAraMbha thAya che. vItarAga bhagavAnanI AjJAmAM vicaratA jaina satA ane satIjIe A cAturmAsanA cAra mahinAmAM jJAnadarzanacAritranI ArAdhanA karatA eka sthAnamAM sthira thAya che. pANIthI bharelA ghanavAra vAdaLAo eka ja jagyAe varasatA nathI paNa aneka judA judA sthaLAmAM varase che, bhramara eka ja puSpanA rasAsvAda letA nathI paNa aneka puSpAnA rasa cUsIne khUba AnaMdathI phare che, tevI rIte jaina satA peAtAnA jJAnanA lAbha eka ja sthAne besIne ApatA nathI. ATha mahinA grAmAnugrAma vicare che ane cAturmAsamAM eka sthAnamAM rahIne temanI jJAnagaMgAnA pravAha vahAve che. bhAgyazALI AtmAe A vIravANInA rasAsvAda mANI zake che. tA. 16-7-81 66 cAturmAsamAM zuM karazeA ? * varSARtumAM medharAjAnuM Agamana thatAM mayUrAnA haiyA thanagana nAcI uThe che tema saMta-satIjIe maMgala cAturmAsa padhAre tyAre bhavya jIvAnA haiyA mAranI mAphaka nAcI uThe che. satA cAra mAsa eka sthAnamAM rahe che. tenuM zuM kAraNa? jaina dharma ahiMsA-pradhAna dharma che. jaina darzanamAM ahiMsAnuM khUba UMDuM nirUpaNa karyu" che. saMtAne cAturmAsanA cAra mahinA eka sthaLe rahevAnI bhagavAne AjJA karelI che. cAmAsAmAM varasAdanA kAraNe vanaspati tathA nAnA moTA aneka jIvAnI utpatti thAya che. vihAramAM vicaratA stha AtmAthI joIe tevI jIvAnI jatanA thatI nathI. cAturmAsamAM eka ja sthAne rahevAnI prabhunI AjJA pAchaLa jIvA ane jIvavA de"nI parama pavitra ahiMsAnI sadUbhAvanA ramI rahI che. khIjuM kAraNa cAturmAsamAM gRhasthAne ATha mahinA karatA gheADI nivRtti heAya che. nivRtti hAya tA e sArI rIte satAnA vyAkhyAnanA tathA dharmadhyAnanA lAbha laI zake. trIjI vAta jJAnIo kahe che ke ATha mahinA khUba vicaraNa karyuM. paNa A cAra mahinA have tArA AtmAmAM vicaraNa kara, svabhAvamAM sthira thaIne AtmAne edha Apa, 1 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna cAturmAsamAM zrAvakoe paNa zuM karavuM che teno uddeza nakkI karavAnuM che. vyavahAramAM jozo te mAnava koI paNa kArya karato hoya te tene uddeza temAM samAyeluM hoya che. mAne ke tame navA baMgalAnI jagyA lIdhI paNa pachI baMgalo kevo banAvavo, tenA bArIbAraNuM kevI rIte banAvavA? badhe uddeza pahelA nakakI karo cho ne? vahepArI vahepAra kare to temAM paNa tene kamAvAne uddeza che. bALake bhaNe, kelejamAM jAya, moTI moTI DIgrIo meLave temAM paNa tene uddeza kamAvAne, dhana meLavavAne hoya che. maMgala cAturmAsana Aje prAraMbha thAya che te ApaNe paNa uddezane samajIne cAturmAsamAM zuM karavAnuM che? manamAM nirNaya kare ke roja eka kalAka vItarAga vANIne lAbha laIza. mAro AtmA anaMtakALathI ghaNuM bhoga bhogavato Avyo che te have tene tyAga karI brahmacaryanuM pAlana karIza. cAra gatinI rakhaDapaTTIthI AtmA thAkI gayo che te have saMtanA zaraNamAM jaI mArA bhavabhavane thAka utArIza. indrionA viSayamAM zakti nAza pAme che tene kendrita karI saMtanA zaraNamAM jaI temanuM sAnidhya svIkArIza. saMtenA vicAronuM AMdolana pavitra hoya che tethI tyAM jaIza te AtmAne parama zAMti maLaze ne jIvana pavitra banaze. divasanA tApathI AkuLa vyAkuLa banele mAnavI caMdranI zItaLa cAMdanImAM jAya to tene ukaLATa zamI jAya ne zAMti thAya che. dAhajavaranA rogIne caMdananuM vilepana karavAmAM Ave to tene zItaLatA lAge che. cAMdanI ane caMdana karatA paNa tenuM sAnidhya vadhu zItaLa che. A saMsAramAM jIve AkuLatA vyAkuLatA khUba anubhavI, temAMthI zAMti joItI he te saMtanA caraNamAM ne vIravANInA zaraNamAM javAthI parama zAMti maLe che. che. saMtanA samAgame bhAvi ujajavaLa thAya, e caraNanI raja letA. janma-maraNa TaLI jAya." - saMtanA samAgamathI jIvana ujjavaLa bane che, ane janma-maraNanA pherA TaLI jAya che. comAsAmAM roja eka kalAka avazya saMtanA caraNamAM jaIza, temanI pavitra vANI sAMbhaLIza. je ATaluM jIvanamAM thaze to paNa jIvana AdhyAtmika unnatinA zikhare pahoMcI zakaze. . varSARtu AvatA varasAdanAM Agamana pahelA kheDUte khetaramAMthI badho kacaro kADhIne khetarane svaccha banAve che ane varSAnuM Agamana thAya tyAre te bhUmimAM bIja vAve che. samaya jatAM te kaNamAMthI maNanA maNa anAja prApta kare che, tevI rIte bhavya jIvo, tharasIka AtmAo tenA mukhamAMthI vahetI vItarAga vANInA zravaNathI ane saMtasamAgamathI samyaktva rU5 dhibIja pitAnA Atma pradezamAM vAve che. A samyakatva bIjamAMthI tene vikAsa vadhatA aMte zAzvatA mekSanA sukhane prApta kare che. ke eka varSanA mahinA bAra ane Rtu traNa-ziyALo, unALo ane comAsu. dezanA Arthika vikAsamrATe comAsu jeTaluM anivArya che tenAthI vadhu anivArya Atmazuddhi ane AtmasAdhane mATe che. cAturmAsanA A cAra mahinA AtmAne saMskAravA ane Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna ajavALavA mATe ghaNI anukULatAo pUrI pADe che. bhagavAna khelyA che-mAnava jIvananI ekeka paLa mUlyavAna che. je paLa gai te kadI pAchI maLatI nathI, mATe paLe paLa jAgata rahevu joIe ane dharma sAdhanAmAM apramatta rahevu joIe. paLepaLa apramatta dharmasAdhanA thaI zake te te uttamAttama che. ema na khanI zake teA zuM vanA cAra mahinA paNa ApaNe utsAhathI ne AtmalaganIthI dharmasAdhanA na karI zakIe ? jo dhArIe tA karI zakIe. e karavAnA nirNaya karavA joie. A cAra mahinAmAM prakRti zItaLa ane zAMta hAya che, vAtAvaraNa khuzanumA rahe che. AvA vAtAvaraNanI tana ane mana para sAnukULa asara paDe che. bIjI RtuenI apekSAe cAmAsAmAM vrata-tapa, dharmArAdhanA vadhu svastha, zAMta ane prasanna citte thAya che. * vikAranA vamana mATe tapane ArAdhe " : jJAnInA saMdezA che ke huM sAdhaka ! ceAmAsAnA cAra mAsamAM bAhya ane AbhyaMtara tapathI vikArAnuM vamana karaje. savAra-sAMja pratikramaNa, cauvihAra karaje, rAtrI bhAjananA tyAga karaje. manamAM ciMtavA karaje ke huM kANu chuM ? mAruM svarUpa zu` che? mAruM kartavya zuM che ? mAre ahIthI kAM javAnuM che ? A vicArathI Atma svarUpanuM bhAna thaze. gurubhaktimAM pramAda karIza nahi. vItarAga vANInA zravaNathI tArA AtmArUpI khalmamAM prakAza pragaTAvaje. anAtha, apa'gA, du:khIe, garImA pratye karUNA karaje. pramAdathI pApa na thaI jAya ane AtmA kathI - malIna na bane te mATe satata sAvadhAna raheje. Aje cAmAsAnA prAraMbhanA maMgaladina che. AjathI nakkI karo ke mAre mArA jIvana rUpI khetaramAM samakitanuM khIja reApavuM che. ene vrata-niyama, tapa, vinaya-viveka, AcAra ane kriyAthI siMcana karavuM che. jJAna-dayA-tyAgathI jIvana rUpI khetarane naMdanavana anAvavuM che. AtmAne dharmarUpI varSothI gulAkhanA phula jevA suvAsita ane sAdhanAthI sauMdaryavAna anAvIzuM teA jIvana rUpI bagIcA mhekatA thaI jaze. "eka kSaNa paNa sAdhanA vinAnI na jAya te samajavu' ke 'mAruM jIvana have dhanya banyu che. ' manuSya jIvananI je kSaNA jAya che te mAkimatI che. eka kSaNa paNa dharma vinAnI na jAya ane jIvanamAM dharma tANAvANAnI jema vaNAI jAya tyAre A jIvananI sAthI saphaLatA che. deva bhavanA patyeApamanA ane sAgaropamanA AyuSya karatA mAnava bhavanA eka kSaNanA AyuSyane mahAki`matI kahyuM che, kAraNa ke manuSya dhAre teA kSaNamAM je sAdhanA sAdhI zake te sAdhanA devA sAgaropama ane paLyeApamanA samayamAM sAdhI zakatA nathI. tame eka sAmAyika kare. tene kALa keTaleA ? ( zreAtAmAMthI avAja : mAtra 48 miniTanA) eTaleA samaya jIvo kharAkhara zubha bhAvamAM rahyo hoya te 925925925 (92 kroDa 59 lAkha 25 hajAra 925) paDyeApamathI adhika devabhavanu AyuSya baMdhAya che. have vicAra kare ke manuSya bhavanI ekeka miniTa keTalI kiMmatI che ? va bhavanA be kreDa padmAm Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna karatA manuSyanA bhavanI ekeka miniTanI kiMmata vadhu che. ceAthA ArAnA kALa hAya tA eka aMtarmuhurtanA kALamAM ghAtI karmonI ghaTAne vikheravAnI tAkAta manuSyamAM rahelI che. game tevA devA hAya, are! samakitI devA naya-nikSepA ane cha dravyanA ciMtanamAM samaya pasAra karatA hAya te paNa cAthA guNasthAnakathI AgaLa jaI zakatA nathI, tyAre manuSya tA krame krame guNasthAnanI zreNIe caDhatA meAkSa padmane meLavI le che. tamane koI pUche ke cauda guNasthAnakamAM amara guNasthAnaka keTalA ? teA trIjuM, khAramuM ane teramu, A traNa guNusthAnake jIva maratA nathI tethI traNa guNasthAnaka amara che, khAkInA 11 guNasthAnake vatA jIva mRtyu pAmI zake che, pahelA bIjA ane cAthA guNusthAna sivAyanA kAI paNu guNasthAnaka bhavAMtaramAM jIvanI sAthe jatA nathI. phakata mithyAtva, sAsvAdAna ane avirata sabhyaSTi e traNa guNasthAnake bhavAMtaramAM jIvanI sAthe jAya che. " Atma vikAsanI carama sImAe paheAMcavAnI tAkAta mAtra manuSyamAM che. vikAsanI carama sImAne manuSya pAra karI zake che." manuSya sivAyanA devalAkamAM vasanArA devA ane nArakIe ceAthA guNasthAna sudhI paheAMcI zake che, ane tiyaceA pAMcamA guNasthAnaka sudhI paheAMcI zake che. tiya cAmAM sannI pa'cendriya tiya conI apekSAe pAMcamA guThANAnI bhUmikA kahI che. bAkI guNuThANAnI carama sImAe manuSya bhavamAM AvelA AtmAo pahoMcI zake che. Atma vikAsanuM mULa pagathiyuM samyaktva che. eka zrlAkamAM kahyuM che ke, tamhA kammANIaM je u maNo daMsaNammi pajaijjA / daMsaNavao hi saphalANi, huMti tava nANa caraNAI || krama rUpI senAne jItavAnI icchA rAkhanAre samyakdarzanamAM prayatna karavA joie, kAraNa ke samyakdana vinA karmonA kSaya thaI zakatA nathI. samyavI AtmAe karelA tapa, jJAna, cAritra saphaLa thAya che, mATe samyaktva prApta karavA prayatna karavA joI e. " sAdhanAnI ki`mata kayAre ? " samyaktvanA artha che nirmaLa dRSTi, sAcI zraddhA ane sAcuM lakSya. sabhyatva e muktimahelanu prathama seApAna che. jevI rIte ekaDA vagaranA mIDAonI game teTalI lAina karA to vya che, tenAthI keAI saMkhyA banatI nathI, te rIte samyaktvanA ekaDA vinA jJAna ane cAritrane koI upayAga nathI. je samyaktva rUpI ekaDA AgaLa AvI jAya te jema ekaDA AvavAthI mIDAnI ki'mata aneka gaNI vadhI jAya che tema jJAna ane cAritranI kiMmata vadhI jAya che. samyaktva e AtmAnA svAbhAvika dharma che, paNa anAdi kALathI darzana mAhanIya karmanA kAraNe AtmAnA A guNa DhaMkAI gayA che. jema vAdaLA dUra thavAthI sUryanA prakAza nIkaLe che tema darzIna mAhanIya karmAM dUra thavAthI samyaktvanA guNa pragaTa thAya che. samakitanI prApti be rItathI thAya che. nisagathI ane adhigamathI. je gurU AdinA upadeza vagara svayaM thAya che te nisarga samakti ane gurU AdinA upadeza dvArA thAya che te adhigama samakita kahevAya che. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna baMdhuo ! A saMsAra meha rUpI rAjAnuM kArAgAra che. moTA bhAganA cha A kArAgAramAM baMdhAIne ghaNuM kaSTa bhogavI rahyA che. A kArAgArane paheregIra ajJAna che. te kArAgArane rAga-dveSa rUpI be majabUta bAraNA che. tene mithyAtva rUpI tALuM mAryuM che. emAMthI samyaktva rUpI ratnane kADhavuM e ghaNuM agharuM kAma che, paNa jemaNe A kaThIna kAma-samyakatva ratna prApta karyuM che temanA puNyanI keI sImA nathI. A samyakatva ratnane prApta karIne pachI je AtmA gumAvI deze te caurAzInA cakkaramAM paDI jaze. AcArAMga sUtramAM eka nyAya Apyo che. eka vizALa sarovara che. temAM ghaNuM kaccha, maccha rahetA hatA. sarovaramAM badhe ThekANe zevALa chavAI gaI hatI, tethI kAI jaLacara jIva dA. ta. kAcabA pANInI bahAranI koI paNa vastunuM darzana karI zaktA nahotA. ekavAra zaradapUrNimAne divasa AvyA. te divase acAnaka joradAra AMdhI AvavAthI eka jagyAe zevALanuM paDa thoDuM khasI gayuM. temAMthI kAcabAe potAnI garadana bahAra kADhI. bahAra najara karI te tene zarada RtunA candramAnI cAMdanIthI kSIra sAgaranA pravAha samAna suzobhita, tArAonA samUhathI jhagajhagAyamAna AkAzanuM darzana thayuM. AvuM suMdara dazya joIne tene khUba AnaMda tho. tenuM mana praphullita thaI gayuM. tenA manamAM thayuM ke meM agara mArA sahacArIoe keI divasa AvuM anupama dazya joyuM nathI, to huM temane belAvIne svarganA samAna sukha ApanAra A dazya temane batAvuM to kevuM sAruM! ApaNe badhAe candra che. tethI ApaNane enA pratye kAcabA jevuM AkarSaNa thatuM nathI paNa jeNe pahelIvAra cama joyo hoya tene keTaluM AnaMdadAyaka, manahara ane suMdara lAge ! ahIM kAcabAe A dazya joyA pachI te potAnA mitro ane parivArane bolAvavA gaye. jaIne badhAne kahyuM : tame badhA mArI sAthe cAle, huM tamane Aje eka dazya batAvuM. kAcabA pitAnA svajane tathA mitrone laIne te jagyAe AvyuM, paNa te chidra pavananA jhapATAthI DhaMkAI gayuM hatuM, eTale e dazya kyAMya dekhAyuM nahi. tenA kuTuMbIo pUche che kayAM che tamAruM apUrva dazya ? juThuM bolIne amane ahIM laI AvyA ? kAcabo te chidra zodhavA mATe sarovaramAM khUba pharyo paNa kyAMya chidra maLyuM nahi. A nyAya ApaNe AtmA upara ghaTADe che. A saMsAra eka vizALa jaLAzaya che. temAM jIva rUpI kAcaba che. saMsArarUpI jaLAzaya kammarUpI zevALathI chavAI gayuM che. bhavitavyatAnA yegathI karmarUpI zevALamAM eka chidra paDI gayuM, tethI manuSya kSetra, uttama kuLa ane tethI adhika samyakatva ratnarUpI suMdara nabhastalanuM darzana thayuM. candramA samAna samyaktvane prakAza che. samyakatva e AtmAne candra samAna zItaLatA Ape che. ajJAnaaMdhakArane dUra kare che ne AtmAmAM apUrva AnaMda utpanna kare che. samyakatva rUpI candramAne zItaLa prakAza prApta thavA chatAM jIva potAnA jJAtijane athavA viSayapabhega pratyene mohathI gherAIne te samyakatvane AnaMda na letAM pharIthI karmarUpI zevALathI AcchAdita thaI jAya che. jevI rIte kAcabo AkAzanA suMdara darzanane suyAga maLavA Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rane chatAM jJAtijanomAM Asakta thaIne tene lAbha na laI zake tevI rIte A AtmA samyakatva rUpI caMdrane anupama prakAza maLavA chatAM mehanA udayathI padArthonA athavA saMbaMdhIonA mohamAM paDIne samyakatvane AnaMda laI zakatA nathI ane prApta thayelA avasarane gumAvI de che. baMdhuo! samyakatvanI lahejata kaI ora che. zAstromAM tyAM sudhI batAvyuM che ke samyakatva sahita jIva narakamAM paDe chete te prazaMsanIya che ane samyaktva rahita jIva kadAca svargamAM hoya te paNa te prazaMsanIya nathI." A vAta khUba samajIne vicAro. be vAta che. Ama te samakita pAmyA pachI jIva narakagatine baMdha pADe nahi eTale narakamAM jAya nahi, paNa je samakita pAmyA pahelA narakagatine baMdha paDI gayA hoya te jIvane naraka gatimAM javuM paDe. samakti pAmyA pachI jIva sAta bolamAM AyuSyane baMdha pADe nahi te sAta bela kayA? bele, AvaDe che? 10 narakagati, 2) tiryaMcagati, 3) bhavanapati, I vANavyaMtara, pazu tiSI, veda, 9 napuMsakaveda. A sAta bolamAM samakitI jAya nahi. devamAM jAya te vaimAnikamAM jAya, paNa samakita pAmyA pahelA AyuSyane baMdha paDI gayo hoya ke pachI samakita pAme te narakAdi sAta bolamAM jaI zake. jema ke zreNIka mahArAjA. samakitI jIva narakanuM bhayaMkara vedana vede. tyAM kaMI evuM nathI ke samakitIne ochuM duHkha ane mithyAtvIne vadhu dukha. duHkha te baMnene samAna che paNa samakitI AtmA e duHkhe bhegavatA zuM vicAra kare? je karmo karyA che te mAre bhogavavAnA che. meM karmo bAMdhatA pAchuM vALIne joyuM nathI te e karmonA phaLa mAre bhogavavA paDe emAM zI navAI! bhayaMkara dukhanA vedanamAM paNa enI sajAga dazA che, tethI e bIjA cIkaNuM karmo bAMdhatA nathI ne junA karmone khapAve che. jJAnI kahe che karmo bAMdhatA vicAra nahi kare te tenA kaDavA phaLa jogavatA AMkhe aMdhArA AvI javAnA." ciMtAmaNI samAna dharmane tyAga karI jIvo pApa karmo karI kAcanA TukaDA samAna bhautika sukhanI manamAM AzAo rAkhatA hoya che. ciMtAmaNI AgaLa kAcanA TukaDAnI zI kiMmata? dharmanA prabhAve jIvanI unnati thAya che, ane paraMparAe zAzvata sukhane prApta kare che. koIne pagamAM kAca vAgyo hoya to kayAreka cha mahinAne khATalo Ave tyAre pApakarmo rUpI kAcanA TukaDA vAgyA hoya te ghaNuM lAMbA kALa sudhI ati dArUNa duHkho bhegavavAne samaya Ave che. pApa bAMdhatA ke karatAM jIvane khabara na paDe, paNa jyAre pApa bhegavavAne TAIma thAya che tyAre khabara paDe che ke pApa zI vastu che? tenA phaLa kevA kaDavA che? temAM paNa je tIvrarasathI bAMdhelA hoya te bhegavavAnA samaye AMkhe aMdhArA AvI jAya che. pradezadayathI karmo bhegavAI jAya temAM khabara na paDe paNa jyAre vipAkedayathI bhogavavAno samaya Ave tyAre barAbara khabara paDI jAya che, mATe jJAnI kahe che pApa karmo rUpI kAcanA TukaDA saMgraha karavA jevA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna nathI. huM tamane pUchuM, keAI mANasa aNita kAcanA TukaDA bhegA kare te zu tenI garIbAi maTe kharI ? (zrotAmAMthI avAja--kayAreya paNa na maTe). jyAre dharmArUpI ci'tAmaNInA evA amUlya prabhAva che ke te garIbAI ke duHkhane tA dUra kare paNa sAthe kama rUpI kAcanA TukaDAne pheMkI dai jIvane zAzvata sukhanA dhAmamAM pahoMcADI de che. .. ApaNI vAta e che ke samakitI jIva narakamAM hAya chatAM prazaMsanIya che. samakitI jIva kanA udaye bhavasamudramAM rahyo hAya paNa temAM te ramatA na hAya. game tevA bhautika sukho tenI pAse hAya chatAM samakitIne temAM tIvra Asakti na thAya. badhA samitI jIvA dIkSA le evuM nathI, kAraNa ke jyAM samakita che tyAM cAritranI bhajanA paNu jyAM samyak cAritra che tyAM samakitanI niyamA. samakitIne sauMsAramAM rahevuM paDe tA rahe kharA paNa te temAM rame nahIM, rahevuM ne ramavuM temAM AkAza pAtALa jeTalu aMtara che. rahevu' e cAritra mAhanIyanA udaye ane ramavuM e mithyAtva meAhanIyanA udaye che, mATe jIva saMsAramAM rahe te paNa ramatA na heAya. te jIva pApa ghaNAM alpa badhe. jema koi samakatI AtmA jamavA beThA. kadAca miSTAnna pIrasAya paNa temAM rasa na hAya. khAtA khAtA te karmAM khapAve. AthI kahyu` che ke samakitI jIva narakamAM hAya chatAM prazaMsanIya che, ane samakita rahita jIva svargamAM hAya tA paNa te prazaMsanIya nathI. mithyAtvI jIva akAma nirjarAnA kAraNe svargImAM jAya che, paNa tyAM IrSyA, mamatA, mAyA AdinA kAraNe duHkhI che. kharekhara samati e amRta samAna che. ane mithyAtva e mahA viSa samAna che. devasabhAmAM indra mahArAja mRtyuleAkanA mAnavInI prazaMsA kare tA irSyALu deva te sahana karI zake nahI. temanA para tene dveSa Ave. sagame Apela upasarga : eka vAra devasabhAmAM bhagavAna mahAvIranI prazaMsA thaI ke mRtyuleAkamAM vamAnakumAra sArA saMsArane! tyAga karI saMyama laIne karmo sAme kesarIyA karavA nIkaLyA che. emaNe tapa-dhyAnanI kevI laganI lagAvI che ! e kevA mahAna sAdhaka che! A vAta sAMbhaLI samakitI devA badhAM AnaMda pAmyA. temanA mukhamAMthI zabdo sarI paDayAM. dhanya che dhanya che e mahAna sAdhakane ! temane amArA kATI keATI vaMdana ! paNa mithyAtvI saMgama devane A vAta na gamI. Indra mahArAja amArA keAinI prazaMsA nathI karatA ne mRtyuleAkanA mAnavInI prazaMsA kare che? lAva tA jaIne jouM ke temanI tapa sAdhanA kevI che! aDagatA kevI che ! sa`gama deva tyAMthI uThayo ne AvyA bhagavAna mahAvIra pAse. saMgame cha mahinA sudhI bhagavAnane upasargA ApavAmAM bAkI na rAkhyA. are! bhagavAna gaucarI jAya tyAre rastAmAM DhIMcaNu samI retI manAvI de. vihAramAM cAlatAM theADI retI AvI jAya te paNa paga upaDatA nathI, teA ATalI retImAM bhagavAna kevI rIte cAle ? sAre saMga dunane sajjana banAvI de che paNa ghaNIvAra sArA saMga maLavA chatAM durjana du na rahe che. saMgame bhagavAnane cha mahinA sudhI bhaya'kara upasargA ApyA, chatAM ApaNA kSamAsAgara Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna prabhue te tenA para karUNAne ja dhadha vahAvyuM che. emaNe mekSa meLavavA mATe keTalI tapa sAdhanA karI, pariSaha upasargone veThayA tyAre mekSa maLe. ApaNe darekane mokSa joIe che paNa khAtA pitA mokSa maLe te le che. te zuM ema mekSa maLe? nA. bhagavAna zAstramAM bolyA che ke "huM tama mAruM" sAthe bIjI vAta paNa belyA ke "huM tama mahApA" IndriyanuM damana karavAmAM Ave, agara tapa, saMyama dvArA je dehanuM damana karavAmAM Ave te mahA phaLane meLave che ane kaSA dvArA dehanuM damana thAya te mahApApanuM kAraNa bane che, mATe jJAnI belyA che ke - appA ceva dameyavyo, appA hu khalu duimo / appA danto suhI hoi, assiM loe parattha ya // u. sU. a. 1. gA. 15 duImya evA AtmAnuM nizcayathI damana karavuM joIe. mAtra paralokanA sukhanI vAta nathI, paNa A loka ane paralokamAM sukha keNa meLavI zake ? Atmadamana kare che. AtmAnuM damana kevI rIte thAya? AtmA te arUpI che. AtmAne kAnethI sAMbhaLI zakAya nahIM, AMkhethI joI zakAya nahIM, nAkethI suMghI zakAya nahIM, jIbhethI cAkhI zakAya nahIM ne AtmAne sparzI zakAya nahIM. te prazna thaze ke AtmAnuM damana kevI rIte thAya? tame sAmAcika le tyAre cothA pAThamAM chelle zuM belo che? "tAva kArya, ThANeNaM, mereNuM jhANeNaM apANe vasirAmi." huM mArA AtmAne sarAvuM chuM. je AtmAne sarAvaze te sAmAyika koNa karaze? bhagavatI sUtramAM AtmAnA ATha prakAra batAvyA che. dravya AtmA, kaSAya AtmA, yoga AtmA, upayoga AtmA, jJAna AtmA, darzana AtmA, cAritra AtmA, ane vIrya AtmA. AtmA eka che paNa tenA prakAra ATha che. jema keI vyakti kApaDane dhaMdho kare te kApaDI kahevAya, jhaverAtane baMdha kare te jhaverI kahevAya, ghaDIyALane dhaMdho kare te ghaDIyALI kahevAya, tema je AtmA jJAnamAM ramaNatA kare te jJAna-AtmA kahevAya. kaSAyamAM joDAyelo hoya te kaSAya AtmA. je rIte kArya karato hoya te rIte oLakhavAmAM Ave che. sAmAyika kare tyAre kaSAya AtmAne sarAvo cho. ATha AtmAmAMthI kaSAya AtmAnuM damana karavAnuM che. kaSAyanI cikaDImAM phasAyelo AtmA urdhvagamana karI zakato nathI, ne sukhane anubhava karI zakti nathI. jeNe upazama zreNI karI che te AThamAM guNasthAnakathI caDate navame, dazame thaIne agIyAramAM guNasthAnake jAya. agIyAramAM guNasthAnake kaSAyone nAza nathI thaye paNa upazAMta che, tethI te upazAMta meha guNasthAnaka kahevAya che. tyAMthI kALa kare te jIva anuttara vimAnamAM jAya, pachI manuSya thaI mokSe jAya. agIyAramA guNanI sthiti pUrI thatAM dazame Ave. tyAM pahelA ja samaye sukSama lobhane udaya thAya. dazamethI paDe te pahelA guNaThANuM sudhI paNa jAya. paNa agyAramethI caDhavuM te nathI, paNa jeNe lapaka zreNI karI che te 13 muM guNa. cheDIne eTale dasamethI sIdho bArame jAya, ne kaSAyane sarvathA kSaya kare che, pachI tenuM kayAreya patana thavAnuM nathI. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna vitarAgI banavA mATe pahelA adI banavuM paDaze, pachI akaSAyI bane. avedI banjI mATe pAMca indriyonA viSayo ane vikAro dUra karavA paDe, pachI kaSAya AtmAne damevo joIe. "aA Tu vahu kumo" AtmAne damo duSkara che, kaThIna che. te zuM e na thaI zake? thaI zake. hiMmata hAravAnI jarUra nathI. purUSArtha karIe te kaMI kaThIna nathI, azakaya nathI, paNa kSaNe kSaNe jIve jAgRta rahevAnI jarUra che, ke rakhe ne mane viSaya kaSAya spazI na jAya. jema voTaraprupha-pANa pravezI na zake evI majabUta tijorImAM Dabala lekamAM rUpiyA eka lAkha hoya to kaMI ciMtA kharI? nA, paNa te ja paisA dIkarAne beMkamAM bharavA mekalo tyAre keTalI bhalAmaNa kare che? khUba sAcavIne jaje. TekasImAM jaje. basamAM jaIza nahIM. basamAM lUMTAvAne bhaya. basa, A ja rIte je AtmA voTaraprupha tijorInI mAphaka viSaya kaSAyathI sarvathA rahita banI gayA tene kaI phikara nahi paNa je AtmA anAdi anaMta kALathI viSaya kaSAyathI bhaTakI rahyo che tene pitA samAna gurU bhagavaMte hita zikhAmaNa Ape che ke tame viSaya kaSAyanA bhaktA na banazo. samaye samaye AtmAnA mAlanuM jatana karaje. AtmA viSaya-kaSAyamAM joDAya che tyAre AtmA para karmonI bhekhaDo khaDakAya che, paNa kSaNe kSaNe jAgRti hoya te lUMTAvAne bhaya nahIM. je viSaya-kaSAyanA . bhegI na banIe te cAritra Adine khajAno lUMTAI jato nathI, mATe jJAnIne saMdeza che ke viSayanuM vamana karI jJAnInA vacane haiyAmAM ketarAvo. kaSAyonuM zamana karI AtmAnuM damana karo. AtmAnuM damana karanArane zuM lAbha thAya che? te gAthAmAM batAvyuM che ke AtmAnuM damana karato jIva A loka ane paralokamAM sukhI thAya che. dareka jIva lAbhane Icche che. dharmadhyAna Adi kriyAo karavAthI jIva jUnAM karmo khapAve che ne nIcagatimAM ravAnAM karmo bAMdhato nathI. Amadamana karavAthI jIva ghAtI karmone khapAvI kevaLajJAnanI prApti kare che. tethI te A lokamAM sukhI ane paralokamAM mokSanA zAzvatA sukhane meLave che. kadAca kaI kodhanA AvezamAM AvIne AtmahatyA kare te pahelekamAM zuM tene sukha maLavAnuM che? nA, ApAta karavAthI anaMtA janma maraNa vadhe che, mATe kaSAya AtmAnuM 17 prakAranA saMyama ane 12 prakAranA tapathI damana karavuM joIe. je saMyama ane tapathI AtmAne nathI dama tene vadhu ane baMdhanathI damAvuM paDe che, mATe vadha ane baMdhanathI damAvA karatAM saMyama ane tapa dvArA AtmAnuM damana karI parama zAMtine meLave. ApaNu bhagavAne saMyama, tapa dvArA AtmAnuM damana karyuM. bhayaMkara upasargonA ulkApAta macyA chatAM upasarga denAra pratye jarA paNa krodha karyo nahi. AcArAMga sUtramAM hya cha hai vigi' ca kohaM avikapamANe ima niruddhAuya sapehAe dukkhaM ca jANa adu ameraraM, puto sAruM ja che ! he sAdhake ! manuSyabhavane apAyu jANIne, adhIra na thaIne krodhane tyAga kare. krodhanA kAraNathI thavAvALo zArIrika duHkhone ane AgAmI bhavamAM thavAvALA narakAdi dukAne jANe. kodhanA kAraNe narakAdi gatimAM jIva vividha prakAranA duHkhane anubhava kare che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna krodha vivekarUpI dIpakane mATe vAyu samAna che. pavana dIpakane bujhAvI nAkhe che tema krodharUpI pavana viveka rUpI dIpakane bujhAvI nAkhe che. viveka rUpI dIpaka vinA manuSya AMdhaLe thaI jAya che. koi vivekane zatru che. krodhI manuSyane hitAhita ane kartavyAkartavyanuM bhAna nathI rahetuM. koI agninA samAna che. te jale ne bIjAne jalAve. bhavabhavamAM tapazcaryA karIne je karama bALyA, ghaDIbhara kedha karavAthI, pharI pAchA vadhI jaze.kare nA kedha ugra tapa karIne pUrva saMcita karmone bALI nAkhyA hatA paNa jIvanamAM je ghaDIbharane kodha AvI jAya te pAchA bIjA karmo navA vadhI jaze, mATe koI krodha karaze nahIM. anubhava -saMta satIjI gharagharamAM gaucarI jAya eTale emane ghaNuM anubhavo thAya. eka gharanI sIDInuM pagathiyuM caDhatAM mane eka benanI cIsa saMbhaLAI. hAya bApA ! mArA manamAM thayuM ke zuM thayuM ? jevuM te pAMca lITara unuM dUdhanuM tapeluM hAthamAMthI chaTakI gayuM ne badhuM dUdha DhoLAI gayuM tethI tenAthI cIsa paDI gaI. vicAra thayo ke hamaNAM sAsu dhamadhamatA Avaze, paNa dhAryA karatA juduM ja jovA maLyuM. sAsu oraDAmAMthI bahAra AvyA ne mIThA zabdomAM bolyA vahu beTA ! zuM thayuM ? sAsunA mukhamAMthI vahu beTA zabda sAMbhaLatA vahuno zvAsa nIce beTho. bA ! dUdha DhoLAI gayuM, paNa tuM dAjhI nathI ne ? tapeluM vAgyuM nathI ne? nA bA, mane kaMI thayuM nathI. te tuM raDe che kema? Aje ApaNuM mahAna puNyadaya ke tuM bacI gaI. A zabdo sAMbhaLatA vahunA mukhamAMthI zabdo sarI paDayA bA ! mane piyaramAM AvI mA paNa maLI nathI. have kaI divasa A vahu sAsunA upakArane bhUle kharI ke tene sAcavavAmAM bAkI rAkhe ? nA. je sAsu kauzalyA bane to vahu sItA banyA vagara raheze nahIM. have bIje anubhava kahuM. vahu kAcanA kapa rakAbI laIne Tebala para mUkavA AvatI hatI. jarA ThebuM vAgatAM kapa rakAbI hAthamAMthI paDI gayA ne cAra pAMca kapa rakAbI phUTI gayA. tyAM rUmamAMthI mALA gaNatAM sAsujI doDatA AvyA ne bolavA lAgyA ke jyArathI A zaMkhaNuM gharamAM AvI tyArathI nukazAna-nukazAna ne nukazAna ja karyA kare che. A pApaNa kyAMthI gharamAM AvI? paNa vahu vIsamI sadInI hatI. sAMbhaLIne besI rahe tevI na hatI. teNe kahyuM bA ! tame besI rahone, kamAya che te mAro dhaNIne, tamAruM zuM jAya che? basa have sAsujI zuM bole ? A karatAM mIThI bhASAmAM kahyuM hota to vahunA AvA zabdo na sAMbhaLavA paData ne ! A jIbha maLI che te mIThuM madhuruM bolaje paNa kaTuvANa balIne keInA dilaDA dubhAvazo nahIM. pUrvanA puNyodaye jIbha maLI che. jIva ekendriyamAM gayo tyAM jIbha maLI hatI ? nA. mahAna puNyadaye jIbha, AMkha, kAna maLyA che. vyavahAramAM tamane kaI pUche ke AMkha sArI ke kAna ? (zrotAmAMthI avAja :AMkha sArI ) paNa jJAnI bhagavaMta kahe che ke kAna sArA. kema ? te jIva caurendriyamAM Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArA ratna game tyAM AMkha maLI paNa kAna nahetA maLyA. jIva jyAre paMcendriyapaNanejame che tyAre AMkha sAthe tene kAna maLe che. kAnathI jIva sRtavANInuM zravaNa karI zake. mRtavANuM sAMbhaLatAM jIva samyaktva pAmI zake che. samakitI jIvane koI pUche ke tame AnaMdamAM che ne ? te te ema nahIM kahe ke huM AnaMdamAM chuM. e te kaheze ke huM saMsArarUpI kArAgRhamAM pApanA piMjarAmAM paDe chuM. emAMthI mAro kayAre chUTakAro thaze ? saMsAra e eka jela che. e baMdhanamAMthI kayAre chUTIza ? ajJAnI jIva dharmasthAnakamAM Ave te paNa e saMsArane bhUlato nathI. jyAre samakitI saMsAramAM rahe paNa temAM Asakta, na bane. saMte anaMtakALathI saMsAra rUpI piMjarAmAM pUrAyelA jIvane uDavAnuM kahe che, paNa haju tamane samajAtuM nathI. kema barAbara ? eka piMjArAne dIkaro muMbaI rahe. puNyadaye sukhI thayo. tenA manamAM thayuM ke mArA bApujI piMjArAne dhaMdho kare che. ne ATalI jiMdagI piMjyA karyuM che. te have temane muMbaI bolAvI lauM. ema vicAra karI dIkarAe pitA piMjArAne muMbaI bolAvyo. muMbaImAM gayA pachI dIkarAe tene bApane eroDrAma, pAlavA baMdara Adi jevA lAyaka sthaLe badhA batAvyAM. eka vAra pharatA pharatA rastAmAM piMjArAnI dukAna AvI. tenI dukAnamAM rU ne ghaNe meTo Dhagalo paDe che. piMjArAnI najara te dukAnamAM rU nA DhagalA para paDI. ATaluM badhuM rU jeIne tenA manamAM thayuM ke hAya ! ATaluM badhuM rU kayAre pIMjAze ? temAM tenuM magaja caskI gayuM. dIkarAe bApane sukha mATe bolAvyo paNa A te duHkha thayuM. te te bolyA kare che hAya..hAya... ATaluM badhuM kayAre pIMjAze ? (2) paNa putra hoMziyAra hate. thoDA divasa bAda dukAnamAM rU nA DhagalA khAlI thaI gayA tyAre tyAM pitAne laI gayo. badhuM rU pUruM thayeluM joyuM tethI temanuM magaja ThekANe AvI gayuM. Apa paNa saMsArane rAga choDe. cAra mahinA tenA mukhethI eka dhAruM zrutavANInuM zravaNa karo. dhRtavANunA zravaNathI jIvane mahAna lAbha thAya che. samakitanuM bIja vAvavA mATe zrutavANInuM zravaNa ati upayogI nIvaDe che. lAkheNI paLane oLakhI le. varSanI tue traNa che. ziyALe, unALe ane cemAsuM, tema ApaNI paNa traNa avasthA che. bALapaNa khelakUdamAM ramatagamatamAM gUmAvyuM, ghaDapaNamAM idriye zithila thaI jAya, eTale te avasthAmAM, paNa kaMI thaI zake nahIM, rahI mAtra yuvAnI. yuvAnIne upayega savaLo thAya, eTale dharma ArAdhanA sArI thAya te yuvAnI saphaLa bane ane je gopabhogamAM paDyA to yuvAnI divAnI bane. kUvA kAMThe eka saMnyAsI beTho hato. te mALA gaNa ane balate " agalI bhI acchI, pichalI bhI acchI, bicalIke jurokA mAra" Ama bolyA karate hatuM. te samaye tyAM traNa bene pANI bharavA AvI. A traNamAM sauthI AgaLa vANIyAnI dIkarI che. vacce kSatriyANa che ne pAchaLa brAhmaNanI dIkarI che. saMnyAsI te temanI dhUnamAM masta hatA ane belatA hatA "agalI bhI arachI, pichalI bhI acchI. bicalI Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zAradA ratna kAjUrokA mAra Ama khelyA karatA hatA. sanyAsInuM A vAkaca A traNe benAe sAMbhaLyuM ane khaMdhabesatI pAghaDI paherI lIdhI. A jogIDA zu' khAlI rahyo che? traNe benAne enA upara gussA AvyA, paNa e tA pANI bharIne cAlI gaI. traNamAM vacce kSatriyANI hatI. tene "khicalIkeA jUttakA mAra" A zabdo sAMbhaLatA khUba krodha AvI gayA. teNe te ghera jaIne eTalA para mATInuM kheDu pachADayuM, tenA pati pUche che ke paga che zuM ? ATaleA badhA gussA zA mATe kare che ? tane zu thayu ? are! tamArA kSatriyapaNAmAM ne puruSapaNAmAM dhULa paDI, paNa je banyu hAya te vAta kara. ame traNe benapaNIe kuve pANI bharavA gaI hatI. tyAM kuvA kAMThe eka sanyAsI beThA hatA te bAlatA hatA ke " agalI bhI acchI, pichalI bhI acchI, khicalIkA jUtte kA mAra" A zabdo sAMbhaLIne kSatriyanuM leAhI uchaLyuM. tenuM zUrAtana jhaLakI UThayuM. teNe patnIne kahyuM, tuM gabharAIza nahI. huM tyAM jAuM chuM. saMnyAsIne mArIne tenuM mAthuM laI ne AvIza. mA kSatriya tA gayA. tyAre paNa sanyAsI tA e ja khAlyA karatA hatA. kSatriya yuvAne cAre bAju najara karI paNa eTalAmAM koI dekhAyuM nahi. tyAre te sanyAsI pAse jaine pUche che. tame A pramANe kema khelyA kare che? sanyAsI kahe huM kAI ne kaMI kahetA nathI. mArA AtmAne upadeza Apu chuM. " agalI bhI acchI " eTale khALapaNu sAruM. kAraNa bALaka sAva nirdoSa hAya che. tenAmAM mAyAkapaTa hatu` nathI, tethI bALapaNa sAruM. ghaDapaNamAM joma-zakti hAtI nathI, tethI te pazu sArUM, paNa yuvAnImAM indriyAnA gheADA bephAma doDe che tenA para jo breka nahI lagAvIe te yuvAnI narakamAM laI jAya, mATe huM kahuM chuM ke " khicalIkA jIokA mAra A zabdo sAMbhaLIne kSatriya baccAnA krodha zAMta thaI gayA. teNe saMnyAsI pAse satya vAta raju karI ane pAte tenuM mAthu uDAvavAnA bhAvathI AvyA hatA te badala temanI mAphI mAMgIne ghera gayA. tenA manamAM pazcAtApa thayA ke jo me* eka strInA kahevAthI sanyAsI mahAtmAnuM zIrA uDADayuM hota te huM kevA pApa bAMdhata ? mArI zI gati thAta ? TuMkamAM AtmAnI kamANI karavA mATe paNa yuvAnI e ja sAcI mAsama che. ,, Aje cAturmAsanA prAraMbhanA dina che. vItarAganI AjJAmAM vicaratA jaina saMtA jene jyAM cAturmAsa javAnuM haze te sthaLe Aje badhA sthira thaI jaze. meADAmAM moDA Aje teA cAturmAsanA sthaLe pahoMcI jaze. te A maMgala divaseAmAM zuM karavuM nirNaya karI lejo. A cAra mahinA rAtrieAjana na karavu, kaMdamULanA tyAga, brahmacarya nuM pAlana, vItarAga vANInu zravaNa, reja eka sAmAyika karavI ne jema bane tema pApathI pAchA vaLavu. varlDa avasare tenA OM zAMti Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna - vyAkhyAna naM-2 aSADa vada ekama ne zukravAra - tA. 17-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne baheno! vizvavaMdanIya, lokya prakAzaka, zAsanapati carama tIrthakara zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe Adhi, vyAdhi ane upAdhinA saMtApathI saMtapta banelA vizvanA jIvone zAzvata zAMti ApavAne mATe karUNAthI prerita thaIne divya dezanAnI nirmaLa gaMgA vahAvI. tenI zItaladhArAmAM snAna karIne bhUtakALamAM anaMtA jIvoe trividha tApathI mukti prApta karI che. vartamAnamAM saMkhyAtA cha mukti pAme che ane bhaviSyakALamAM anaMtA jIvo mukti prApta karaze. bhagavAnanI divya dezanA udeza batAvatAM praznavyAkaraNa sUtramAM kahyuM che ke jIvanamAM zAstra kevA AdhArabhUta che -" sadava najIvI rahyA TuvANa pAvacaLa mavacA su"i saMsAranA sarva jInI rakSA rUpa dayAne mATe bhagavAne dharmadezanAnuM divya dAna ApyuM che. A paMcama ArAmAM jIvone bhagavAnanA zAstra AlaMbana rUpa che. jema bhUkhathI pIDita jIvone annane AdhAra che, tarasyA mANasane pANane AdhAra che. keI mANasa musApharIe nIkaLyo ne avaLe raste caDhI gayo. mArga : bhUlI javAthI sAcI dizA jaDatI nathI, tethI bhayaMkara aTavImAM AthaDI rahyo che. AvA mArga bhUlelA jIvane kaI mAgane jANakAra bhamI maLI jAya che te tene keTale upakAra mAne? te jIvanamAM tene kayAre paNa bhUle kharo! na bhUle. aTavImAM bhUlA paDelA chAne bhemI AdhAra che. keI mANasa samudranI musApharIe nIkaLe. ghaNe dUra javuM che, paNa rastAmAM bhayaMkara tephAna zarU thayuM ane e tephAnamAM temanI naukA pANImAM DUbI gaI ane mANase badhAM pANImAM taNAvA lAgyA. pANImAM DUbatA jIvo zuM che? mane bIjI kaI naukAno agara lAkaDAnA pATIyAne sahAro maLI jAya te huM tarate tarata sAme kinAre pahoMcI zakuM." samudramAM DUbatA jIvone naukA athavA lAkaDAnA pATIyA AdhArabhUta lAge che. keI mANasa mahAbhayaMkara rogathI pIDAtA hoya ne koI hisAbe daI zAMta thatuM na hoya tyAre tene kaI sArA vaida ke DekaTara maLI jAya ne tenA roganI cikitsA karIne davA Ape. je tene zAtA vedanIyano udaya hoya to te davAthI tene roga zAMta thaI jAya. rogI mAnavane auSadhane AdhAra che. keI AMdhaLe mANasa heya, bicAro AMkhethI kaMI joI zakato na hoya, tene eka sthAnathI bIje sthAne javuM hoya te te lAkaDInA AdhAre jaI zake che. AMdhaLA mANasane lAkaDIne AdhAra che, mATe samajo. parabhava jAtAM jIvane keI AdhAra hoya te zubhAzubha karmo che, tema bhavya jIvone sUtrano AdhAra che. A kALamAM ApaNu pAse taravA mATe zAstra sivAya bIjA kene sahAro che? je zAstro che te tenuM vAMcana, manana karIne jANI zakIe ke jIva karmo kevI rIte bAMdhe che ne kevI rIte cheDe che? A manuSya janma pAmIne jIve zuM karavA jevuM che ne zuM choDavA jevuM che? je zA ApaNI pAse na hota te ApaNane A Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zAradA rana mArgadarzana koNa karAvata? mATe kahyuM che ke jema bhUkhyAne annane, tarasyAne pAIne, aTavImAM bhemIyAne, samudramAM nAva, rogIne auSadhIne, AMdhaLAne lAkaDIne, parabhava jatA jIvone puNya pApano (zubhAzubha karmone) AdhAra che tema bhavI ane saMsAra sAgara taravA mATe zAstrane AdhAra che. zAstra e prakAza che - mehanA aMdhakArathI gherAyelA jIva mATe A jagatamAM zAe eka (Aleka) prakAza che, eTaluM ja nahi paNa pAparUpI roganuM auSadha paNa thAya che. zAstra e sarvatra prasAra pAmatI cakSu che. saMsAra samudramAM athaDAtA jIvone mATe zAstra e dIvAdAMDI samAna che. te ApaNane samajAve che ke saMsAranA mArge moTI bIgo che. e mArga jIvane adhogati tarapha laI jAya che, ane saMyamane mArga e rAjamArga che. dekhAvamAM kadAca kAMTALe lAgatuM hoya, paNa e mArga jIvane urdhvagati tarapha laI jAya che. janma maraNanI kedamAMthI mukta karI zAzvata mekSanA rAjyane apAve che. jemane zAstra pratye prema nathI, zraddhA nathI, teonI gharmakiyA nirjarAnA kAraNarUpa banatI nathI, ahaMkArane tyAga karIne ane guNAnurAgI thaIne je AtmA zAstranA bhAvone zraddhApUrvaka mAne che temanI dharmakriyA karmanirjarAnuM kAraNa bane che. jema pANI melA kapaDAnI zuddhi kare che tema zAstro e AtmAnI zuddhi karAvanAra nirmaLa pANu samAna che. tIrthakara bhagavatee ApaNA upara mahAna karUNA karI zAstronI anupama bheTa ApaNane ApI che. zAsomAM ajabagajabanI zakti che. zAstromAM zabda zabda akSaya zAMti bharelI che. karmanA baMdhanamAMthI chUTavAnA upAyo paNa temAM batAvyA che. baMdhana khaTake te baMdhana tUTe :-anAdi anaMta kALathI ja karmonA baMdhanathI baMdhAyelA che, tethI cAre gatimAM bhamI rahyA che. mohanIya Adi karmone mahA baMdhanothI baMdhAyelo jIva A baMdhanane baMdhana mAnatA nathI, tethI baMdhanathI mukta thavAnI bhAvanA paNa thatI nathI. je baMdhanane baMdhana mAne te mukta thavAnI bhAvanA thAya ne! karmanA baMdhana je jIvane baMdhanarUpa lAgI jAya te tene toDavA mATe eka nAnI zakti che. te zakti kaI? zubha dhyAna. zubhadhyAna kayA? cAra prakAranA dhyAna che. ArtadhyAna, raudradhyAna, dharmadhyAna ane zukaladhyAna. ArtadhyAna ane raudradhyAna be azubha dhyAna che. tenAthI jIva naraka tiryaMca jevI gatimAM jAya che. dharmadhyAna ane zukaladhyAna e be zubha dhyAna che. e dhyAnathI jIva devaleka ke mekSane meLave che. sauthI zreSThamAM zreSTha dhyAna zukaladhyAna che. dharmadhyAna chaThThA ane sAtamA e be guNasthAne hoya che. AThamAM guNaThANuthI 14 mAM guNa. sudhI zukaladhyAna che. e zubha dhyAnamAM ekAgra thayelA mahApApI jIva paNa karmabaMdhanane toDI zAzvata sukhanA svAmI banyA che. baMdhanathI mukti kevI rIte thAya te mATe ahIM mane eka rUpa yAda Ave che. pa nAmanuM eka vizALa manohara vana hatuM. te vanamAM hAthI, siMha jevA ghaNAM jaMgalI prANIo tathA bIjA jIva paNa vasatA hatA. A badhA pazuomAM eka vizALa Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 15 kAcavALA mahAna hAthI hatA. te hAthI sAtase| hAthaNIenA svAmI hatA. A vanamAM eka uttara rahetA hatA. eka vakhata te udara hAthI pAse AvyA ne temanA caraNamAM paDIne kahe che huM gajarAja ! Apa mArI eka vAta sAMbhaLaze| ? hAthI kahe, tArI zI vAta che? khuzIthI kahe. uMdara kahe, tamane game te huM tamArI mArAthI banatI sevA karu. A vAta sAMbhaLatA hAthIne hasavuM AvyuM, tamane paNa hasavuM AvyuM. hAthI hasIne kahe che he uMdara ! tuM mArAthI ghaNA moTA ! tu mArI sevA kare te ja zatruethI mAruM rakSaNa thaze ! ApaNane manamAM thAya ke nAnA zuM karI zakaze ? paNa ghaNI vAra mATAthI je na thAya te nAnAthI thAya che. baMdhanamAMthI mukta thavAnI yukti :--hAthInI mazkarIbharI vANI sAMbhaLIne uMdare kahyuM he gajarAja ! keAIvAra halakI jAtinA nAnA zarIravALA paNa meTA zarIravALAne sahAya karanAra bane che. uMdaranI vAta sAMbhaLIne hAthI vadhu ne vadhu hasavA lAgyA. uMdaranA kahevAthI chevaTe hAthI kahe che. jo tu mane ekavAra ApattithI, sa`kaTamAMthI bacAvaze tA huM tane mahAna mAnIza. eka vakhata prasaga evA banyA ke te hAthI zikArIoe gAThavela phAMsAmAM phasAI gayA. phrAMsAmAM phasAvAthI te ati duHkhane bhAgavI rahyo che, khaMdhanamAMthI bahAra nIkaLavAnI yukti zeAdhI rahyo che, paNa nIkaLI zakAtuM nathI. cAre mAjI daSTi kare che. kAI Ave ne mane phrAMsAmAMthI cheADAve. keAInI sahAya maLI jAya tA huM A baMdhanamAMthI chUTI zakuM. kharAkhara A samaye peleA uMdara tyAM AvyA. hAthInI A madhanayukta dazA joIne te elyeA. huM gajarAja ! meM tamane mArA svAmI mAnyA che. jethI jo tamane game te huM tamane baMdhanamAMthI mukta karuM. hAthI kahe tuM mane A phAMsAmAMthI kevI rIte cheDAvIza? uMdara kahe, Apa mArU parAkrama jojo. huM evA prayatna karIza ke tame A badhanamAMthI chUTA thaI zakazeA. udara vanamAM gayA ane badhA uMdarAne meAlAvI lAvyeA. hAthIne je vAdharanA phrAMsA baMdhAI gayeA hatA tyAM badhA uMdarA kAme lAgI gayA. vAdharane dAMtavaDe te teDavA lAgyA. hAthI teA A udarAnu' parAkrama joI ja rahyo. pahelA hAthI uMdaranI vAta para hasatA hatA paNa udarAe temanuM kharAkhara batAvyuM. thADI vAramAM teA hAthInA khaMdhana tuTI gayA. hAthI khaMdhanathI chUTA thaI gayA. tenA AnaMdanA pAra na hatA. badhA uMdarA para teNe prema varasAvyA ane kahyuM, kayAreka nAnA paNa meTAne kAma lAge che, kapaDu. sIvavA talavAra ke kAtara nahI paNa sAya ja kAma lAge che. A tA eka rUpaka che paNa temAMthI ghaNuM jANavAnuM maLe che. basa, A nyAya AtmA upara ghaTAvavA che. hAthI jema baMdhanamAM baMdhAyA hatA tema jIva paNa karma baMdhanathI khaMdhAyelA che. te baMdhanamAMthI mukta thavA mATe zubha dhyAna AlaMbana che. ahI jIva hAthI che. karmo e dhana samAna che, ane zubha dhyAna dara samAna che. zubha dhyAnanI paraMparA jo satata prayatnapUrvaka cAlu rahe, to AtmA kanA phrAMsAmAMthI mukta thaine mukti sukhanA bheAktA khane, mukti sukhanA Icchuka AtmAe dAna Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zAradA ratna zIla-tapa bhAvarUpa dharmanuM zubha dhyAna bhAvapUrvaka sevavuM joIe. AvuM zubha dhyAna puNyAnubaMdhI puNya hoya te karI zakAya che. puNyanI lIlA keI ora che. duniyAmAM puNyavAna jIvonI bolabAlA che. jyAre tenAthI viparIta pApa te taNakhalA karatA tuccha che. pApanA paDachAyA jIvane sukhI thavA detA nathI. game teTalI mahenata karIne meLave paNa pApane udaya heya te keIpaNa kAraNasara meLavelI te lakSamI paNa cAlI jAya che ane te duHkhI ne duHkhI rahe che. ahIM mane eka vAta yAda Ave che. - mathurA nagarImAM kezava nAmane brAhmaNa hato. tene kurUpA, kuTila svabhAvavALI, jenI vANamAM sadA krodhAgni saLagI rahyo che evI kalahapriya kapilA nAme patnI hatI. eka vakhata te garbhavatI thaI tyAre teNe tene patine kahyuM, svAmI ! Aja sudhI ApaNe be hatA, have traNe thaIzuM. cha pagavALA thaIzuM, mATe Apa paradeza jaI zeDI kamANI karI Avone ! Ama ALasunI mAphaka kayAM sudhI paDayA rahezo? ApaNI junI kahevata che ke "vasu vinA nara pazu" dhana vinAnA mAnavInI kaI kiMmata nathI. saMsAramAM Dagale ne pagale dhananI jarUra paDe che. Apa Ama bekAra kayAM sudhI pharazo? Apa kamAvA jAva. patnInA vacana sAMbhaLI kezave kahyuM ke mArA jIvanamAM dhana kevI rIte kamAvuM te huM zIkhyo nathI. konI pAse javuM? kenI pAse dhananI mAMgaNI karuM? mArA mAtA-pitA bAlapaNamAM gujarI gayA. mArA svajanee mane ucherIne meTe karyo. gharamAM je thoDI ghaNI khuDI hatI tenAthI tArI sAthe lagna karyA. have mArI pAse kAMI nathI. huM kayAM jAuM? AhmaNanI AvI vAta sAMbhaLIne kapilA tADUkI uThI ane kahevA lAgI, je dhane kevI rIte -LavavuM te jJAna na hatuM te zA mATe ghoDe caDhIne mane paraNavA AvyA hatA ? tyAre vicAra karavo hato ne? ahIMthI thoDe dUra suvarNabhUmi nAme nagarI che. Apa tyAM jAva ne tyAMthI dhana laI Avo. je dhana nahIM lAve to A gharamAM paga mUkavAne tamAro adhikAra nathI. chevaTe patnInI vAtane svIkAra karIne kezava gharethI dhana kamAvA nIkaLyo. vikaTa rastAo pasAra karate, bhUkha tarasanA duHkhane veThato veThate, kezava suvarNabhUmimAM pahoMcI gayA. mahAmahenata karIne eka hajAra senA mahoro meLavI, pachI te potAnA gAma javA nIkaLyo. mAyAnI jALa : kezava rastAmAM cAlyA jAya che. hajAra sonAmahora maLI tethI manamAM AnaMda che. aneka aramAne ghaDate cAlI rahyo che. rastAmAM tene eka IndrajAlikane bheTe thayo. IndrajAlike pUchayuM, Apa kayAMthI AvyA cho? kayAM jaI rahyA che? A bhoLA kezave badhI satya vAta kahI dIdhI. kezava sAva bhoLo che ne IndrajAlika kapatrakaLAmAM mahA kuzaLa che. tenA manamAM ema thayuM ke atyAre barAbara dAva hAthamAM Avyo che. game tema karIne tenI hajAre hajAra sonAmahoro paDAvI lauM. iMdrajAlike tenI vidyAnA baLathI navayuvAna, rUpa nA avatAra samI devakanyA samAna dIkarI ane tenA mA-Apa traNa jaNane tyAM hAjara karyA. rUpakanyAne jotAM bhramaranI jema kezava tenAmAM mugdha banya, eTalethI ne Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 17 aTakayuM. teNe kahyuM mane A kanyA Apo. kAmavAsanAmAM Asakta banelA kezave eTale vicAra na karyo ke mAre ghera to eka patnI che. amArA baMnene jIvana-nirvAha mAMDamAMDa thaI zake che tyAM A trIjIne laI jaIne zuM karIza? viSaya lupI jIva bhAnasAna gumAvI de che. viSayamAM aMdha banatA kevI dazA -kezave A rUpakanyAnI mAMgaNI karI, tyAre IndrajAlike zuM kahyuM? tuM mane hajAra sonAmahoro Apa te huM mArI kanyA tane ApuM. mahAmahenate je hajAra senAmahoro meLavI hatI te paNa ApI devA taiyAra thaye. viSayalelupI jIva zuM nathI karato ? huM sonAmahora ApI daIza ne pachI ghera khAlI hAthe pAcho jaIza te mArI patnI mane zuM kaheze ? te vicAra paNa na karyo. kAmAMdha banelA kezave IndrajAlikane hajAra sonAmahoro ApI dIdhI. re kAmAMdhatA! tArI sattA saMsAramAM ajabagajabanI che. tArI sattAmAM Avela mAnavI potAnuM kuLa, jAti, dharma badhAne bhUlI jAya che. IndrajAlikane hajAra sonAmahoro maLI gaI. potAne dAva barAbara saphaLa thaye ema mAnIne teNe badhI mAyAjALane saMharI lIdhI ne IndrajAlika pitAne svArtha sarI gayo jANIne tyAMthI cAlyo gayo. viSayAMdha banelo kezava have tyAM eka ja rahyo. te cAre bAju najara kare che te kaI dekhAtuM nathI. nathI IndrajAlika ke nathI rUpakanyA ! keIna maLe. arere...te rU5kanyA kyAM gaI? cAre bAju zedhavA lAge paNa kayAMya na dekhAI. mahAmahenate meLavelI hajAra sonAmahore gaI ne rUpakanyA paNa gaI, AthI khUba nirAza thaI gayA, paNa have zuM thAya? chevaTe potAnA gAma tarapha cAlavA lAgyo. cAlatAM cAlatAM thAkI gayo, tethI visAmo khAvA eka jhADa nIce jaIne sUI gayo. khUba thAka hato tethI ghasaghasATa uMghI gayo. uMghamAM teNe eka svapna joyuM. te svapna zuM hatuM ? huM mArA gAmamAM pahoMcI gayo. mArA gharanI nIce bedatA mane ratnothI bharela carU maLyo. te ratnothI meM mArA kuTuMbIjanene-svajanone jamADyA. nagarajanoe ane rAjAe mArA khUba satkAra-sanmAna karyA. A svapna cAlatuM hatuM tyAM gadheDAne bhUMkavAne avAja AvatA te jAgI gayo ne svapna pUruM thayuM. AzA bAMdhI rahelI patnI :-kezava svapnane sAcuM mAnate vicAra karavA lAgyA ke have mAre bIje kaI sthaLe javAnI jarUra nathI. ahIMthI sIdhe ghera jaI rane bahAra kADhIza ne mAruM dAridra maTADIza, paNa A mUkhane bhAna nathI ke zuM svapna sAcA ja paDe che ? nA..nA...paNa kezave te sAva sAcuM mAnyuM ke kaMI paNa kamAyA vinA manamAM harakhAto potAnA gAmamAM pahoMcI gayo. pite jANe keTalI kamANI karIne na AvyuM hoya e khuzakhuzAla banate hasate hasato AnaMdabhera gharamAM praveza karyo. potAnA patine khuzakhuzAla ane hasatA hasatA AvatA joIne kapilA samajI gaI ke mArA pati ghaNuM dhana kamAIne AvyA lAge che, nahIM to ATalA AnaMdamAM na hoya. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna tethI te harSabhera uThI ane temanI sAme jaIne temanuM svAgata karyuM. pachI mIThuM bhojana karAvyuM ne pUchyuM-Ape dhana kayAM rAkhyuM che ? mane jaldI batAva. mAruM mana te jevA pUba talasI rahyuM che. kezave kahyuM ke pahelAM tuM ghI goLa udhAra laI Ava. kAle ApaNA svajanene jamADIne pachI temanI hAjarImAM huM tane dhana batAvIza. kapilAe kezavanI vAta badhI sAcI mAnIne tenA kahyA pramANe badhuM karyuM. raI vagere taiyAra thaI gayA pachI svajanene belAvIne jamADayA. jamavAnuM badhuM patI gayA bAda kapilA kezavane kahe che, have te mane batAvo ke dhana kayAM che ? atyAre svajano badhA hAjara che. svapna upara AdhAra rAkhato ajJAna jIva mUkhane saradAra kezava kodALI laIne makAnanI nIce davA lAgyo. badhA svajano pUche che ke tuM zuM kare che? teNe kahyuM, makAnanI nIce ratnane carU dATelo che tene bahAra kADhuM chuM. tane koNe kahyuM ke makAnanI nIce carU dATele che, te tuM khede che? keIe tArA mATe thApaNa mUkI che ke tane ema maLI jAya. enA javAbamAM kezave kahyuM, mane kAMI khabara nathI. te tuM khede che zA mATe ? buddhihIna kezave kahyuM ke amuka gAmamAM huM vaDanA jhADa nIce sUto hato. tyAM nidrAmAM mane svapna AvyuM ke tArA gharanI nIce ratnone bhAre carU dATelo che. eTale huM kADhavA uTharyo. tyAM gadheDAne bhUMkavAne avAja Avyo eTale jAgI gayo. e svapnane yAda karatA karate huM jaldI jaldI Avyo chuM ane A pramANe tene meLavavA prayatna karI rahyo chuM. (hasAhasa) bhegA thayelA badhA svajane tathA mANasoe tALIonA gaDagaDATa sAthe khUba hAMsI- mApha karI. badhA tenI ThekaDI uDAvavA lAgyA ke kezavane ratnone kiMmatI carU maLI ga. A badhuM joIne kapilAne te gussAne pAra na rahyo. eNe te kAdavanI muThThI bharIne kezavanA mastaka upara nAMkhIne hajAro dhikkAronI varSA varasAvI. tene khUba tiraskAra karyo. ATaluM karavA chatAM kezava potAnA kAryane baMdha karatuM nathI. tenuM kArya te cAlu ja che. tyAM makAnanI eka taraphanI bhIMta tUTI paDI ne tenA para paDatAM tenI kammara tUTI gaI ane te duHkhI thaI gaye. baMdhuo ! A daSTAMtathI zuM samajavAnuM che? puNya, pApanI lIlA ajaba che. puNyane udaya hoya tyAre ochI mahenate ghaNuM maLI jAya che ane pApane udaya hoya tyAre mahAmahenate meLavelI lakSamI paNa keI lUMTI jAya che. dhana dhAnyanA bharyA nagaramAM bhUkhe maravuM paDe che, tethI puNyAnubaMdhI puNya joItuM hoya te dharmanA zaraNe Avo. maMgala cAturmAsane prAraMbha thaI cUkI che mATe have dharma ArAdhanAmAM tatpara thaI jAo. cAturmAsamAM ApaNe uttarAdhyayana sUtranA navamA adhyayanamAM namirAjanA adhikAranuM vAMcana karavuM che. uttarAdhyayana sUtra e bhagavAnanI aMtima dezanA che. bhagavAna mokSe javAnA hatA tyAre pAvApurImAM soLa prahara sudhI akhaMDa dezanAno dhodha vahAvyA. temAM uttarAdhyayana sUtra atima vANI che. uttarAdhyayana sUtra e Agama-zAstranuM eka bahu Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 19 mUlyavAna ratna che. vaiSNavamAM jema gItAnuM sthAna mukhya che tema jaina darzananA dhArmika graMthamAM uttarAdhyayana sUtranuM sthAna anekhuM che. uttara eTale pradhAna. Agama sAhitya uttarAdhyayana sUtra potAnI viSaya, vastu, zilI tathA AdhyAtma sauSThavane kAraNe tene zreSTha temaja pradhAna mAnavAmAM AvyuM che. uttarAdhyayana sUtra e mULa sUtra che. uttarAdhyayana dazavaikAlika, naMdI ane anuyoga A cAra mULa sUtra che. tene mULa sUtra zA mATe kahevAmAM AvyA che ? kaI graMthakAra ema kahe che ke temAM bhagavAna mahAvIra svAmInA potAnA zabdonI gUMthaNI thayelI che, paNa jo AvuM kaheze te bIjA traNa sUtrane A vAta lAgu nahi paDe, tethI mULa sUtrane artha e che ke te sUtromAM sAdhu jIvananI zarUAtamAM je vrataniyamo tathA AcAronI AvazyakatA che tene A graMthamAM upadeza hovAthI A graMthane mULa sUtro kahevAmAM AvyA che. keIema kahe che ke A graMtha agra graMthonI apekSAe pAchaLathI racAyeluM hovAthI ene uttara eTale pAchaLano graMtha kahe che. bhagavAna mahAvIra svAmIe temanA chellA comAsAmAM A chellI aMtima vANuM vahAvI che, tethI uttara zabdano artha barAbara ghaTI zake che. siddhAMta zI preraNuM Ape che -vartamAnamAM upalabdha sUtranA be bhAga paDe che. (1) aMga praviSTa (2) aMga bAhya. e sUtronuM guMthana gaNadharoe karyuM che. uttarAdhyayana sUtrano samAveza aMga bAhyamAM thAya che. AcAraMgAdi 11 sUtre e aMga praviSTa kahevAya che, ne bAkInA badhA sUtrane samAveza aMga bAhyamAM thAya che. A sUtramAM cAre anuyogane samAveza thAya che. (1) dravyAnuyoga (2) caraNakaraNanuyoga (3) gaNitAnuyoga (4) dharmakathAnuyoga. ApaNe je adhyayananuM vAMcana karavuM che temAM dharmakathAnuyoganI vAta Ave che. dharmakathAnuganI dRSTie vicAra karIe te jaina dharmakathAonI samAnatAmAM bIjI kaI kathA nahi AvI zake. kathA kone kahevAya? je kathA aMtaranA thAka ane vyathAne dUra karI aMtarane svaccha banAve. nAne nirdoSa bALaka jenAmAM haju samajaNanuM kiraNa paNa phUTayuM nathI te potAnI dAdI athavA mammI pAse jaIne potAnI jijJAsA saMtoSavA eka ja mAMgaNI kare-mammI...mammI mane eka vArtA kahene! kathA athavA vArtA e eka evI AkarSaka chatAM ye gammatanI sAthe jJAna ApanArI cIja che ke jemAM mananA manoraMjananI sAthe eka evo uttama Adarza zrotAonI sAme raju kare che ke jemAMthI vyavahArika jIvana jIvavAnI kalA sAthe vikAsanA paMthe paNa tene dorI jAya che. dharmakathA mAtra bALako mATe che evuM nathI paNa jemanI pAse viziSTa buddhi nathI. jeone pazama tIvra nathI tevA jIva paNa dharmathI vimukha na rahI jAya, kadAca tattva pakaDavAnI zakti na hoya tene paNa dharmakathA dvArA Agamana amRtanuM pAna maLI rahe te rIte dharmakathA vibhAga paNa mahatvanuM sthAna dharAve che. A rIte dharmakathAnuM mUlya jevuM tevuM nathI. kathAnI kiMmata kyAre? mAnava je sTeIja para hoya tyAMthI uThADIne dharmanI sanmukha laI jAya tevI dharmakathA heya te tenI kiMmata che. bhautikatAmAM Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna gaLADUba khUcelA jIvone dharmakathA AdhyAtmika duniyAnuM darzana karAvIne AdarzarUpa darpaNamAM pitAnuM pratibiMba dekhADe che. A rIte dharmakathA amUlya che. AjanA jIvanamAM te nevelenA vAMcanathI jIvananuM utthAna thavAne badale mAnavI patananI gartAmAM kheMcI jAya che. A rIte mAnavI potAnA kiMmatI jIvanane kAmanA tathA vAsanAnA gherA aMdhakAramAM jhaboLIne potAnuM jIvana khatama karI nAkhe che. jyAre dharmakathAnI e vizeSatA che ke te sahelI saraLa bhASAmAM manane khuza karI AtmAne avanavI preraNuM pIrasI jAya che. jenAthI jIvananA vartananuM parivartana paNa thaI zake che. AvA duSTate ItihAsamAM tathA AgamamAM aneka che. jaina AgamAM "jJAtA dharmakathA" eka dharmakathAnuyoga dvArA dharmanuM jJAna ApanAra alaukika Agama che. A rIte dhamakathA eTale dUdhamAMthI prakriyA karIne pIrasAtuM, puSTi ApatuM navanIta. dharmakathA eTale zArIrika mAnasika tathA bhavano thAka utAranAra tathA tana, mana ane jIvanane haLavuM phUla banAvIne ucca Adarzo dvArA uttama jIvana jIvavAnI preraNA ApatuM baLa. A rIte dharmakathA eTale dharmane jIvanamAM kega karAvanAra kathA. dharmakathAnuM mahattva samajIne jIvanane ujjavaLa banAvIne dharmane prakAza aMtara gokhe bharI aMtararUpI AMgaNane cAMdanInI jema ajavALIe. dharmakathAnuM vAMcana jIvana jIvavAnI kalA zIkhavIne jIvanane sukhamaya, saurabhamaya ane samRddhimaya banAvavAnI preraNA Ape che. che. A sUtramAM 36 adhyayane che. A sUtramAM zikhAmaNanA rUpamAM sUtrAtmaka zikSAva , saMtane mekSamArga tarapha doranAra preraNAzIla bhAva bharyA kathane, dharmazikSA, zraddhA tathI saMyamarUpa catuSThayane mekSa prAptimAM upayoga vagere vividha vividha viSayonuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. te sivAya viSayane saraLa karavA mATe tene anurUpa nAnA paNa suMdara . dAkhalAo ThekANe ThekANe jovA maLe che. corane dAkhala, gADuM hAMkanArane dAkhala, traNa vepArIne dAkhala, AmraphaLane dAkhale vigere nAnA dAkhalAo to kuMdanamAM (senAmAM) goThavelA hIrAnI mAphaka jhaLakI uThe che. A sUtranA prathama adhyayananuM nAma che "vinaya kRta" A adhyayanamAM vinaya ane avinayanI vyAkhyA karI che. vinaya dharmavRkSanuM mULa che. vinaya e jIvanamAM jaDIbuTTInuM kAma kare che. vinaya e varIne vaza karavAne vazIkaraNa maMtra che. vinayInuM citta ahaMkAra rahita hoya che. te saraLa, nirdoSa, vinamra ane anAgrahI haiya che, tethI tene paramajJAnanI prApti sahaja thAya che. avinayI tenAthI viparIta ane abhimAnI hoya che, tethI avinIta potAnA jIvananuM nirmANa sAcI dizAmAM karI zakatA nathI. vinaya e gurUziSyanI vacce eka setunuM kAma kare che. vinaya kone kahevAya? cAra gatiomAM bhramaNa karAvanAra kalezane utpanna karAvanAra jJAnAvaraNIya Adi ATha karmone je dUra kare che tene vinaya rahe che. bhagavAna dazavaikAlika sUtranA vinaya-samAdhi nAmanA adhyayanamAM vinayanuM svarUpa samajAvatA bolyA che - Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna " vinaya dhaMnuM mULa, kramathI meAkSane phaLe, kItijJAna prazaMsA ne kalyANa prApti te thakI ' 21 gurUjana AvatA ubhA thaI javuM, vaMdA karavI, temanI AjJAnuM pAlana karavuM tathA temanI icchAne anukULa AcaraNa karavuM, enuM nAma vinaya. dharmanuM mULa vinaya che. vinayatu sarvotkRSTa phaLa meAkSa che. vinayathI saMte tathA satIjIne kIrti tathA samasta dvAdazAMganI samyak prApti thAya che. vinayanI vRkSanI sAthe sarakhAmaNI karavAmAM AvI che. jema vRkSanuM mULa hoya che, tema dharmArUpI vRkSanu` mULa vinaya che. vRkSanA mULathI skandha thAya che tema prazasta bhAvathI mahAvrata Ave che, mahAvratathI prazAkhAonI jema samiti-gupti che. samiti-guptithI pAMdaDAnI samAna kIrtinA kAraNarUpa Indriya-nigraha thAya che, tenAthI puSpAnA samAna pAMca prakAranA svAdhyAya tathA svAdhyAyathI utpanna thatAM kSamA, dhyAna ane tapanI prApti thAya che. tenAthI vRkSanA phaLa samAna sakarmInA kSayarUpa meAkSanI prApti thAya che. meAkSa prApta thavAthI phaLanA rasa samAna anaMta avyAbAdha sukhanI prApti thAya che. jevI rIte hAthI athavA gheADA vinIta arthAt AjJA pramANe cAlavAvALA heAvAthI mahAna yaza pAme che. te aneka prakAranA AbhUSaNAthI icchita anukULa khArAka khAIne sukhI jovAmAM Ave che tevI rIte gurU mahArAjanI AjJAne anukULa rahIne cAlavAvALA suvinIta sAdhu cavidha saMdhamAM kIrti prApta kare che, tathA jJAnAdi ratnarUpa samRddhithI samRddha banIne meAkSanA sukhanA anubhava kare che. vinIta ziSya gurUne putra jevA vahAlA lAge che, ane avinIta saDelI kUtarInI jema tiraskArane pAtra bane che. A rIte prathama adhyayanamAM vinIta ane avinItanuM suMdara varNana karyuM che. have bIjA adhyayanamAM bhagavAne kayA bhAva samajAvyA che tenA bhAva avasare. vyAkhyAna na. 3 aSADa vada bIja ne zanivAra tA. 18-7-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtA ne bahenA ! anaMta jJAnI bhagavatA bhavya jIvAne upadeza ApatA pharamAve che ke, samyak dana zuddhyA jJAna' virati sevApnAti / du:kha nimittamapidaM tena sulabdha. bhavati janma 1 duHkhanA nimittabhUta evA janmane saphaLa karavA hAya te tame samyag darzana dvArA zuddha banela evA jJAna ane viratInI sAdhanA karo. samyag darzananI keTalI mahattA che ! samyagdarzana vinAnuM sADA nava pUrvAMnuM jJAna paNa Atma zuddhi karAvI zakatuM nathI, ane samyagdarzana vinAnA ugra saMyama paNa siddhinA sAdhaka banatA nathI. sarva sadguNAnuM mULa samyag darzana che. jema kAI melA kapaDAne gaTaranA gaMdhAtA pANIthI dhAve te te zuM svaccha ane zuddha ane kharA ? nA, te rIte samyagdana vinA game teTalu jJAna Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna bhaNe ane ugra saMyama pALe paNa karmathI malIna banelA AtmA zuddha banatA nathI, mATe sauthI prathama samyag jJAna prApta karavAnI jarUra che. samyagdarzana prApta karavA mATe zrI jinezvara bhagavAnanA vacana para pUNa prema rAkhavA paDaze, jinezvara bhagavAnanA vacana para jo prema nathI teA A manuSya janma e duHkhanuM nimitta banaze. A vAta haiyAmAM esavI e sahelI nathI. maraNa pachI janma na levA zuM karaze ? :-samasta du:khAnA janma janmamAMthI thAya che. jemaNe ajanma dazA prApta karI che temane kacAreya paNa kaMI du:kha nathI. janma pAchaLa du:khAnI lAMbI hAramALA cAlI Ave che; mATe have pharI janma na levA paDe evA prayatna karavA joIe. janmyA pachI na maravuM e ApaNA hAthanI vAta nathI, kAraNa ke janma che tenuM mRtyu teA nizcita che, paNa pharIne janma levA ke na levA e ApaNAM hAthanI vAta che. A janmamAM evI sAdhanA karIe ane karmA teDavA jakhkhara puruSA upADIe teA ghAtI-adyAtInA baMdhanamAMthI mukta thaIne meAkSanA sukhAne pAmI zakIe. A kALamAM bhale sIdhA meAkSamAM na javAya, paNa ekAvatArI te banI zakAya che. siddha bhagavaMtA je siddhakSetramAM birAjI rahyA che. temane have pharIne janma levAnA nathI. temaNe AThe karmAnA kSaya karyo tethI tyAM janma maraNanuM duHkha nathI. zAstrakAro pAkArI pAkArIne kahe che. turuphe hyujI mAnuSe mave / maLA bahu durlabha che te eTalA mATe ke A manuSya janmathI ajanma dazA prApta karI zakAya che. samikatI AtmAne janmanA bhaya che. ne mithyAtvIne maraNanA bhrama DAya che. samyak darzana prApta karavAthI jIvane kayA guNanI prApti thAya che? gautama svAmInA praznanA javAbamAM bhagavAna bAlyA huM gautama ! saLasavamnayAh na mamita yaNa karei / paraM na vijjhAyai / paraM avijjJAemANe aNuttareNaM nANa daMsaNeNaM appANaM saMgomALe tammamavemALe vik / utta. a. 29 manuSya bhava dana sa`panna-kSAyeApazamika samyakRtvathI yukta jIva kSAyika sabhyane prApta kare che. kSAyika samyaktva prApta karavAthI jIva saMsAranA hetubhUta janma maraNa para'parAne kAraNabhUta mithyAtvanA savathA nAza kare che, pachI bhaviSyamAM paNa tenA darzananA prakAza bujhAtA nathI eTale ke te samyaktva AvyA pachI jatuM nathI. jo samyaktva jAya ane mithyAtva Ave te samyaktvanA prakAza bujhAI jAya paNa kSAyika samakita te AvyA pachI jatuM nathI. te samyaktvanA prakAzathI yukta jIva anuttara jJAna darzanathI AtmAne joDe che tathA samyak prakArathI bhAvita karatA thakA vicare che. kSAyika samyaktvanA prakAzavALA jIva te bhavamAM mekSe jAya che ane te bhavamAM mekSe na jAya te vadhumAM vadhu trIjA bhavamAM tA avazya kevaLajJAnane prApta kare che ane bhavastha kevaLI thaI vicare che. phrI phrIne janma na levA paDe te mATe samakitI AtmA zuddha samyag jJAna ane samyag cAritrane jha Mkhe che. te mAne IMdreka A mAnava jIvana samyag darzana, samyag jJAna ane samyag cAritranI sAdhanA mATe che. tene mana A ratnatrayInI kiMmata khUba hoya che. te A ratnatrayInA bheAge keAI dunyavI vastune meLavavA icchatA nathI. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna samakitIne mana jIvananuM sarvasva kahe, prANa kaho te A ratnatrayI che. natrayI e mAnava jIvanane sAce zaNagAra che, e ja mAnava jIvanane sAra che. sakala zAstronuM rahasya paNa ratnatrayI che. A ratnatrayI meLavavAnuM sthAna hoya te A mAnavabhavarUpI ratnadvIpa che. jema bhautika ratna meLavavA mATe mANase ratnadvIpamAM jAya che, tyAM jaIne ro meLavIne te pAcho Ave che ne potAnuM dAridra maTADe che tema A mAnavabhava e ratnadvIpa samAna che. A ratnadvIpamAM tamArA bhautika rane nathI maLatA paNa AdhyAtmika samyagU jJAna, darzana, cAritra rUpI rane maLe che. tamArA ratno te eka bhavanuM dAridra maTADaze, paNa A rane te bhavabhavanuM dAridra maTADe che. tamArA ratno te nAzavaMta che, jyAre A ratno zAzvata che. mAnavabhava rUpI ratnadvIpamAM AvIne je jIva pramAdamAM paDyo raheze te tenuM bhavabhavanuM dAridra TaLaze nahIM, mATe A bhavamAM to A traNa rane meLavavAnuM lakSa hovuM joIe. kAraNa ke ratnatrayI e sAce mokSamArga che. tatvArtha sUtramAM kahyuM che ke, "saT vana, jJAna, vAritrALa mokSamA " sabhya darzana, jJAna, cAritra e mekSano mArga che. anaMtakALanA cakrAvAmAMthI chUTavuM hoya ne AtmAne bhavabhramaNamAMthI bahAra kADhavA hoya to A ratnatrayInI ArAdhanA kare. ratnatrayI e AtmAnuM , svarUpa che. ratnatrayI e ziva sukhadAyI che. A ratnatrayInA kAraNe arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu A paMca parameSTI vizvamAM vaMdanIya banyA che. paMca parameSTIne vajana karIne meLavavAnI che ratnatrayI. chevaTe AtmAe ratnatrayIrUpI mAtAnI godamAM kAyama samAI javAnuM che, mATe devone paNa durlabha evo mAnava janma pAmIne puruSArtha karo te ranatrayIne meLavavAno karo. kaMcana, kAminI ane kuTuMba rUpI tripuTInI sAdhanA anaMtI vAra karI ne anaMta saMsAra vadhAryo. have A samyam darzanAdi ratnatrayInI sAdhanA kare ne anaMtA mekSanA sukhane meLavo. manayoga zaktine prabhAva :-jemaNe ratnatrayInI ArAdhanA dvArA ane zukla dhyAna rUpa agnithI karmo rUpI lAkaDAne bALI nAkhyA che, evA bhagavAnane ApaNe yogezvara ane yogIzvara kahIe chIe. yogezvara zA mATe kahIe chIe. ga + Izvara. meMga traNa che. mana, vacana ane kAyA. jemanA mana, vacana ane kAyAnA jega khUba nirmaLa hoya che, jemanA mana, vacana, kAyAnA yegamAM ajoDa zakti, ajoDa baLa ane ajaba tAkAta hoya che. jinezvara bhagavAnanA maneyoganI tAkAta keTalI hoya che? anuttara vimAnavAsI devo bhagavAnane manathI prazna kare ane paramAtmA kevaLajJAnathI jANIne dravya manogathI emanA praznano javAba Ape che, ane emanA praznanuM samAdhAna kare che. devo prazna pUche ane kevaLI bhagavAna tene javAba Ape temAM keTalo samaya lAge ? te kahe che ke bhagavAnanI dezanA cAlatI hoya ane te samaye bolatA ka ane kha vaccenuM aMtara pUrAya e pahelA dee potAnA sthAnathI pUchelA praznono javAba bhagavAna temane ApI de che. A che bhagavAnanA maneyeganI tAkAta ane zakti. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna vacanayoga zaktine prabhAva : have vacanaganI tAkAta keTalI hoya che? bhagavAnane vacanayoga uttama keTine che. je tIrthakara nAmakarma bAMdhIne AvyA hoya evA tIrthakara bhagavAna te ardhamAgadhI bhASAmAM upadeza Ape che, paNa temanA vacanAtizayanA kAraNe sau saunI bhASAmAM samajI jAya che. bhagavAnanI dezane sAMbhaLavA devadevIo, manuSya-manuSyANI, tiryaca, tiryaMcANIo Adi 12 prakAranI parSada Ave che. devadevIonI bhASA judI hoya. manuSyamAM keI hindI bolanAra hoya, keI gujarAtI bolanAra hoya Adi judI judI bhASA bolanArA hoya, tiryacenI bhASA paNa judI hoya che, paNa bhagavAnanA vacanaganI evI tAkAta hoya che ke bhagavAna bhale ardhamAgadhImAM bole paNa sau saunI bhASAmAM samajI jAya. temanA eka zabdathI aneka jInA saMza nAza pAme che. bhagavAnanA vacanagano evo prabhAva hoya che ke kadAca bhagavAna kAyama dezanA Ape te paNa sAMbhaLanAra kadI thAke nahIM ke jarAya kaMTALe paNa na Ave. evI emanI ojasa bharelI vANI hoya che. bhagavAnanA vacanoganI tAkAta alaukika ane ajoDa hoya che. kAga zakitane prabhAva : jinezvara bhagavAnanA kAyAganI zakti paNa ajabagajabanI che. devalokamAM sUrya-caMdra nathI paNa tyAM devanA zarIra prakAzita hoya che. tenA gaTamAM rahela maNane prakAza te eTale badhe che ke sUrya-caMdranI jarUra na raha, paNa prabhunI divya kAnti AgaLa denA e rUpa paNa jhAMkhA paDI jAya che. bhaktAmara stotranI prathama gAthAmAM mAnatuMga AcArya bhagavAnanI stuti karatAM bolyA che ke, bhaktAmara praNata mauli maNi prabhANuM mudyotakaM dalita pApa tame vitAnam | samyapha praNamya jina pAda yuge yugAdA vAlaMbana bhava jale patatAM janAnAm che 1 he prabhu! bhaktine vaza thayelA de Apane namaskAra kare che. temanA mastaka para mugaTa hoya che, ane te mugaTamAM jaDelA maNIo khUba camakI rahyA hoya che. jyAre devo prabhunA caraNomAM temanuM mastaka namAve che tyAre bhagavAnanA caraNenA nakhanI kAMti te maNIo para paDe che. bhagavAnanA nakhanI kAMti eTalI badhI che ke tenAthI devonA mugaTanA maNIone prakAza paNa vadhu camakI uThe che. A rIte bhagavAnanA caraNuyugala pitAnI apUrva kAtithI devanA mugaTanA maNIone paNa vadhu prakAzita kare che. bhagavAnanA caraNanI kAMti dravya prakAzamaya te che ja paNa temanAmAM bhAva prakAza paNa che. prabhunA pavitra caraNomAM pAparUpI aMdhakArane paNa naSTa karavAnI zakti che. sUrya, dIpaka AdinA prakAzathI te bAhya aMdhakArane nAza thAya che, paraMtu jinendradevanA caraNamAM te bhAvaaMdhakArano paNa aMta karavAnI anaMta zakita che. bhagavAnanA caraNa saMsArarUpI asIma sAgaramAM paDelA jIvone mATe AlaMbana rUpa che. eka naukA samAna che. samudramAM paDelo Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA raMne repa mANasa taravAmAM game tevo kuzaLa hoya paNa tene kinAre pahoMcavA mATe kaI paNa Alekhana to joI e che, pachI bhale naukA hoya ke lAkaDAnuM pATIyuM hoya, paNa AlaMbana vinA te kinAre pahoMcI zakato nathI. A rIte janma maraNa rUpa saMsAranA kinAre pahoMcavAne mATe jinendra bhagavAnanA caraNone Azraya ati Avazyaka che. temanA Azraya vinA bhavasAgarane pAra pahoMcavuM azakya che. temanA zaraNamAM ane caraNamAM je jAya che tene uddhAra thAya che. bhagavAnanA kAyayoganI zakti keTalI alaukika che! kahyuM che ke 2000 siMhanuM baLa eka aSTApada pakSImAM, dasa lAkha aSTApadanuM baLa eka baLadevamAM, be baLadevanuM baLa eka vAsudevamAM, be vAsudevanuM baLa eka cakravatImAM, dasa lAkha cakavatanuM baLa eka devatAmAM, dasa lAkha devatAnuM baLa eka IndramAM evA aneka Idro maLIne paNa arihaMta bhagavaMtanI TacalI AMgaLIne paNa halAvI na zake. AvA bhagavAnanI bhaktimAM, dhyAnamAM ekatAra banI jaIe te kalyANa thayA vinA na rahe. A vAta thaI ke bhagavAnane ApaNe yogezvara (mana, vacana, kAyAnA yogamAM ajoDa zaktizALI) kahIe chIe te. have yogIzvara zA mATe kahIe chIe? yogIzvara eTale dharmadhyAna ane zukaladhyAnanA svAmI je sAdhu mahAtmAo che temane bhegI kahevAya che. e yogIonA Izvara paramAtmA hevAthI bhagavAnane yogIzvara kahyA che. dhyAnAvasthAmAM prabhunA svarUpanuM, prabhunI zaktinuM ciMtana manana karIe te ApaNuM pApa palAyana thaI jAya. bhagavAne dhyAna cAra prakAranA kahyA che. ArtadhyAna, raudradhyAna, dharmadhyAna ane zukaladhyAna, ArtadhyAna, raudradhyAnathI jIva naraka tiryaMca gatimAM jAya che. dharmadhyAnathI devagatimAM jAya che ane zukladhyAnathI mekSamAM jAya che. tamAre karyu dhyAna joIe che? (zrotAmAMthI avAja-zukladhyAna) pratikamaNamAM roja bolo che ne ke ArtadhyAna, zaidradhyAna karyuM hoya ne dharmadhyAna, zukladhyAna na karyuM hoya te tassa micchAmi dukkaDaM. je nathI karavA jevuM te dhyAna mArA AtmAe karyuM hoya ne karavA jevuM dhyAna karyuM na hoya, te pApa doSa lAgyo hoya to micchAmi dukkaDaM. anAdi kALathI AtmA udhe cAlyo che. je AtmAne hitakArI, kalyANakArI mAge che te paMthe nathI cAlato ne je AtmAne ahitakArI, durgatimAM laI janAra che tevA mArgamAM Agekuca karI che. have dizA badalavAnI jarUra che. bhaTakavuM kayAM lagI tAre, pravAsI paMtha badalI le, pahoMcavA mukitanA dvAre, pravAsI paMtha badalI le. " he AtmA ! je tAre bhavaTI karavI hoya ane muktinA dvAre pahoMcavuM hoya te paMthe badalI nAkha. badhAne joIe che mokSa. jeI e che zukaladhyAna ane rAta divasa karo cho ArtadhyAna ane raudradhyAna, pachI mekSa kayAMthI maLe? zukaladhyAna eTale zuM ? eka artha e che ke zukala eTale ta-ujajavaLa dhyAna ke je dhyAnathI AtmA kaSAyanA melathI dUra thaI jAya ne sphaTika jevo ujajavaLa ane zveta banI jAya. bIjo artha zuphala eTale zu + phala, jenA sukAI gayA che kalezo-saMtApo Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 zAradA ratna jenA sukAI gayA che rAga ane dra enuM nAma zukla dhyAna. arthAt je zokano sarvathA nAza kare tenuM nAma zukla, jenAthI cittanI ekAgratA prApta thAya tenuM nAma dhyAna. je zubhadhyAnamAM AtmAne parovavo hoya te cittanI caMcaLatA rokavI paDe ne temAM ekAkAra thaI javuM paDe. soyamAM doro parovavo hoya te paNa ekatAra joIe che, te jyAre AtmAne mekSamAM parovavo hoya to keTale ekatAra joIze ! jenA cAlI gayA che kaleze, saMtApo, rAgadveSa, meha mamatA ane je zukladhyAnamAM ekatAra banI gayA che evA AtmAo ghAtI karmo khapAvIne kevaLajJAna ane kevaLadarzananI jyota pragaTAve che. jemanA mana, vacana ane kAyAnA yoga khUba nirmaLa, pavitra ane zubha che, jemanI kAyA paNa aneka jIvone zAtA pamADe che evA dhyAnI munio kadAca mauna beThA haze te paNa temanA darzana mAtra karavAthI ApaNuM pApa dhovAI jAya che, mATe prabhune ApaNe yogezvara kahIe chIe. evA bhagavAnanI vANuM tenuM nAma Agama. AgamamAM hAla 32 siddhAMte upalabdha che. ApaNe uttarAdhyayana sUtranA navamA adhyayananuM vAMcana karavuM che. uttarAdhyayana sUtra e bhagavAnane aMtima saMdeza che. aMtima saMdezAnuM khUba mahatva hoya che. jyAre pitA paraka prayANa karatA hoya tyAre dIkarAne je rita zikhAmaNanA be zabdo kahe che te aMtima zabdo dIkarAnA haiyAmAM ketarAI jAya che. vakare te zabdone bhUlato nathI. bhISma pitAmaha jyAre mRtyunI aMtima zayyAmAM sUtA che tyAre pAMDavone vicAra thayo ke ApaNe dAdA pAse jaIne temanA aMtima uddagAro sAMbhaLIe. je uddagAre ApaNane jIvanamAM upayogI bane. bhISma pitAmaha nAma kema paDyuM ? te jANe cho ? temanuM nAma te gAMgeya hatuM. Aje kaMIka jagyAe jovA maLe che ke, pitA potAnA saMtAne mATe sukhane tyAga kare che. patnI gujarI jAya to pitAnA manamAM thAya ke huM bIjI patnI lAvuM ane te karkaza svabhAvavALI hoya te saMtAne duHkhI thAya e daSTithI pitA tyAga kare che, paNa ahIM te dIkaro pitAne khAtara sukhane tyAga kare che. je kanyA dIkaro paraNavAno hato te kanyA gAMgeyanA bApane paraNavI hatI paNa kanyAne bApa kahe-mArI dIkarI tamane paraNAvuM ne pachI je dIkaro thAya tene rAjya te na ja maLe. rAjyane vArasadAra te mATe dIkare ja thAya . tyAre gAMgeya kahe che huM pratijJA lauM chuM ke huM rAjagAdI nahIM lauM. kanyAne bApa ghaNo hoMziyAra, te kahe tame rAjagAdIe na beso e kabUla paNa bhaviSyamAM tamAre putra thAya ne e putra khUba parAkramI nIkaLe te mArI dIkarInA putrane kyAMya besADIne rAjya laI le te ? mAtA-pitA dIkarInuM keTaluM sukha cAhatA hoya che ? jo dIkarI sukhI te mA-bApa sukha ane dIkarI duHkhI te mA-bApa duHkhI. jyAre kanyAne bApe A vAta karI tyAre gAMgeye tyAM pratijJA karI ke huM sUryanI sAme pratijJA lauM chuM ke huM lagna karIza nahIM ne jAvajIva sudhI akhaMDa brahmacaryanuM pAlana karIza. AvI bhISma pratijJA lIdhI tethI temane badhA bhISma pitAmaha kahetA. pitA mATe keTaluM choDayuM? Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 27 evA bhISma pitAmaha pAse pAMDavA gayA, tyAre temaNe kahyuM he pAMDavA ! tume mArA mukha sAme rdiSTa karo. hu. mukha kheAluM chuM temAM tamane zuM zuM dekhAya che ? te kaho. pAMDavA kahe, ApanA mukhamAM jIbha dekhAya che. zuM dAMta dekhAtA nathI ? nA, jue, A ja ApaNane saMdeza Ape che ke dAMta jIbhanI pachI AvyA hatA chatAM dAMtanI aDAInA kAraNe tene pahelAM javu' paDyuM, mATe Apa kayAre paNa abhimAna na lAvazeA. bhISma pitAnI atima zikhAmaNa pAMDavAe haiyAmAM kAtarI dIdhI. ApaNe nima rAjiSa nA adhikAra vAMcavA che. keAI mANasane makAnamAM upara javuM hAya tA sIdhuM na javAya. upara javA mATe pahelA pagathIyA caDhe pachI javAya. vidyArthIne sAyansa ke keAmarsa lAInamAM javuM che teA sIdhuM keAlejamAM javAya ? nA, te mATe pahelA prAyamarI skUlamAM bhaNavuM paDe, pachI keAlejamAM dAkhala thavAya. ApaNe navamuM adhyayana levuM che. te pahelAM tenI pUrva bhUmikA tA jANavI joie. prathama adhyayanamAM bhagavAne vinayanu suMdara svarUpa samajAvyuM hatu. vinaya kene kahevAya ? vinayathI jIvane zeA lAbha thAya ? te vAta ApaNe gaI kAle karI hatI. vinaya pachI khIjuM adhyayana pariSahanu' che. AtmAmAM vinayanA guNa Ave te te sAdhumAmAM AvatA pariSahAne samabhAvathI sahana karI zake. bhagavAne 22 pariSaha batAvyA che. kSudhAnA, tRSAneA, ThaMDIneA, garamInA Adi rara pariSa che. 22 pariSaha e sAdhu jIvanane pArakhavAnI kaseATI che. ene sahana karavAmAM suni jIvananI kharI maulikatA che, mATe vItarAga prabhue batAvela tyAga pradhAna sayama mArga para cAlavAvALA sAdhake A 22 pariSA para vijaya prApta karIne saMyamane vadhu dRDha ane vizuddha manAvavA joi e. pariSaha eTale zuM ? "varItti sarva praznAraLa sahyate kRti vid / ' je sarva prakArathI sahana karAya tene pariSaha kahe che. pariSaha 22 che. prathama kSudhA pariSaha. ghaNIvAra kSudhAnA pariSahathI, tRSAnA pariSathI sAdhakane deha cheDavAnA prasaMga AvI jAya che. are, ghaNIvAra garamI sakhata paDI hoya ne tRSA khUba lAgI hoya, kaMTha rUdhAtA hAya tA garamIthI paNa prANa cAlyA jAya che, zIta pariSaha paNa evA che. Apane kadAca ema thAya ke bhUkhathI, tarasathI, garamIthI teA prANa cAlyA jAya paNa zIta eTale "DInA pariSahathI evu' mane ? carataM virayaM lUhaM, sIyaM phusai egayA navaruM muLI che, socALa nikAsanuM / / utta. a. 2 gAthA 6 sAvadya pravRttinA tyAgI ane rUkSa vRttivALA sAdhakane grAmAnugrAma vicaratA kayAreka zItanA pariSaha AvI jAya teA te svAdhyAyanA samayanuM ullaMghana karIne sthAnakamAM ke jyAM javAthI ThaMDInA pariSaha na lAge tevA sthAnamAM javAnA prayatna na kare paNa vItarAga bhagavAnanI zikhAmaNa--AjJA mAnIne zIta pariSaddha sahana kare. ThaMDImAM mArI pAse ThaMDIthI rakSaNa karavAnuM kAI sthAna nathI, ane Tha'DIthI bacavA vastra Adi sAdhana paNu nathI, te huM ad tu ti semi " huM agninuM sevana karu' evA vicAra sarakhA paNu kare nahIM. ,, Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zAraMda ratna bhagavAnanI je AjJA che te pramANe vicaratA saMte kadAca zIta pariSaha AvI jAya, deha choDavAne prasaMga Ave to deha choDe paNa bhagavAnanI AjJAnuM ullaMghana kayAre paNa na kare. ahIM mane eka vAta yAda Ave che. zIta pariSaha sahanathI siddhiH rAjagRhI nagarI ke je nagarImAM bhagavAne cauda cauda cAturmAsa karyA evI pavitra nagarImAM sema, kamAla, bhIma ane dhana nAmanA cAra vaNiko vasatA hatA. eka vakhata bhadrabAhusUrIjI grAmAnugrAma vicaratA vicaratA rAjagRhI nagarImAM padhAryA. A cAre vaNike AcArya padhAryAnA samAcAra maLatAM temanA darzane gayA. temanI pAsethI dharmopadeza sAMbhaLe. gurUdevane upadeza cAre vaNikanA haiyAmAM utarI gaye. saMsAra asAra lAgatA cAre jaNAe AcArya pAse dIkSA lIdhI. gurUdevanI sAnidhyamAM temanI AjJAmAM rahI khUba abhyAsa karyo. "gurU AjJA ja jemanuM sarvasva che" evA ziSya gurU AjJAmAM rahetA bahuzruta banyA. kAle ja kahyuM hatuM ke je gurUAjJAmAM otaprota che evA vinIta ziSyone jJAnanI, kIrtinI prApti thAya che. saMyama mATe prANunuM balidAna De samaya jatAM gurUdevanI AjJAthI teo bIjA kSetrone lAbha ApavA judA vicaratA hatA. gurU AjJAnuM pAlana karatAM vicarI rahyA che. savAra-sAMja vihAra kare che. sAMje sUryAsta thAya eTale je sthAne hoya tyAM ja rAta rahI jAya che. eka vAra vihAra karatA karatA teo vaibhAragirI pAse AvyA ne sUryAsta thaI gaye rastAmAM eka muni vaibhAragirInI guphA pAse rahyA, bIjA muni udyAnamAM rahyA, trIjA muni udyAnanI najIka rahyA ane cothA muni rAjagRhI nagarI pAse rahyA. rAtre ekadama sakhata ThaMDI paDI. hima paDayuM hoya evI ghaNI ja ThaMDI, pANI paNa barapha thaI jAya. A munio te dhyAna dharIne ubhA che. te te pitAnA dhyAnamAM masta che. ATalI bhayaMkara ThaMDI paDavA chatAM bhagavAnanI AjJA ja jemanA jIvanano prANa che evA munioe zItapariSahathI bacavA mATe sthAnAMtara paNa na karyuM. bIjA sthAnamAM na gayA, paNa teo te tyAM ja dhyAnamAM masta rahyA. baMdhuo ! jyAre hima jevI ThaMDI paDe ke hIma paDe tyAre upAzrayamAM beThA hoya te paNa kAyA tharathara dhruje che, jyAre A te vanavagaDAmAM, khullI jagyAmAM ubhA che, to kalpanA karo ke kevI ThaMDI lAgatI haze! ati ThaMDInA kAraNe girI guphA pAse je muni ubhA hatA te pahelA prahare mRtyu pAmyA. bhagavAnanI AjJAne keTalA vaphAdAra saMto ! zIta pariSaha sahana karyo paNa na te sthAnAMtara karyuM ke na te potAnA dhyAnathI calita thayA. sUryAsta pachI bIje javAya nahIM. e bhagavAnanI AjJAmAM rahI saMtoe prANa choDyA paNa daDhato na choDI. jyAre AvI vAta sAMbhaLIe tyAre manamAM thAya ke kevA e munivaro ! dhanya che dhanya che e munivarone temanA caraNakamaLamAM koTI koTI vaMdana ! cAre munivare kALa karIne devalokamAM gayA. A zIta pariSahanI vAta karI. A ja rIte Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 29 vItarAgI sa'tA 22 parihA sahana kare. pariSaha sahanamAM AtmAnI siddhi samAyelI che. khIjA adhyayanamAM bhagavAne 22 pariSahanu' suMdara varNana karyuM che. - dula bha zu che te vicAra : pariSahAne sahana karavAmAM manuSyabhava sAdhana che. paraMtu manuSyanA cAra aMgAnI prApti thavI ati kaThIna che; tethI trIjA adhyayanamAM dubha evA cAra aMgAnuM nirUpaNa karyu che. A cAra aMgeAnA nirUpaNunA kAraNathI A adhyayanane cAtura`gIya adhyayana kahe che. te cAra aMgeA kayA ? (1) manuSyatva (2) zrutavANInuM sAMbhaLavuM (3) tenA para zraddhA thavI (4) saMyamamAM purUSArtha. A cAra aMgeAnI prApti thavI ghaNI kaThIna che. saMsAra cakramAM bhramaNa karatA jIve anekavAra manuSyabhava tA prApta karyA che, paNa temAM manuSyatvanuM prApta thavuM e ghaNuM kaThIna che. manuSyatva kAne kahevAya ? manuSyeAcita kavyapArAyaNatAnA medha ane AcaraNu hAya tene manuSyatva kahevAya che. e prApta thavuM ghaNuM muzkela che. kadAca puNyayeAge manuSyatva prApta thaI jAya paNa temAM zrutavANI sAMbhaLavAnA sayeAga maLavA vizeSa kaThIna che. kadAcit zrutinI prApti thAya paNa tenA para zraddhA thavI e te adhika kaThInatara che. zraddhA vinA sAMbhaLelu zrutavANInuM zravaNu ukhara bhUmimAM vAvelA bIjanI mAphaka nirarthaka che. A traNe agA maLI gayA paNa ka je dhamAM puruSArtha na hoya teA kalyANu thaI zakatuM nathI. A rIte trIjA adhyayanamAM cAra aMgAnI durlabhatAnuM varNana karyuM. che. jIvana kevu che? : cAthA adhyayananuM nAma che " asaMkhaya... " puNyAye jIvane cAra aMgAnI prApti thaI jAya teA tenA mATe e ceAgya che ke te dharmanA AcaraNamAM kayAre paNa pramAda na kare. A cAthA adhyayanamAM pramAdanA tyAga ane apramAdanA sevananA suMdara upadeza karyAM che. jIvana asaMskRta che. sa`sAramAM AveleA pramAdI jIva mAne che ke mArA svajano, dhana, badhu mane sahAyaka thaze, paNa paraleAkamAM jatAM jIvane keAI trANabhUtazaraNabhUta thatu nathI. vitteNa tANaM na labhe pamatte, imammi loe aduvA paratthA / dIpaNava anaMta mohe, neyAjyaM damadameva // 1 // pramAdI puruSane AleAka tathA paraleAkamAM pApanA phaLa bhAgavatI vakhate dhana tenI rakSA nathI karI zakatuM. te pramAdI puruSa dIpakanA abhAvathI aMdhakArane kAraNe jovAvALA puruSanI jema anaMta mAha, ajJAnanA kAraNe nyAyAcita mArgane paNa dekhatA nathI. mArgane na jotA thakA bhagavAna kahe che ke pramAdI jIva mahenata karIne puNyAye aDhaLaka dhana meLave che, ane te mAne che ke te dhana mane zaraNu Apaze athavA mRtyunA mukhamAMthI bacAvI zakaze paNa te dhana tenI rakSA karI zakatuM nathI. khIjA padamAM e batAvyuM che ke samyagdarzana Adine prApta karIne paNa anaMta meAhavALA jIva nyAyayukta mAthI vaMcita rahe che. kevI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zAradA ratna rIte? te nyAya ApIne samajAvuM. keI eka vizALa parvata upara keTalAka puruSe rahetA hatA. teo eka divasa saLagate dIvo laIne temanI guphAmAM gayA. guphAmAM keTaleka dUra aMdara gayA tyAM pavananA jhapATAnA kAraNe dIvo bujhAI gayo. have zuM kare? dIpaka bujhAvAthI cAre tarapha aMdara aMdhakAra chavAI gayo. hAthanI hatheLI paNa joI zakAtI na hatI. guphAmAMthI bahAra nIkaLavAne mArga zodhavA ghaNuM phAMphAM mAryA paNa temane bahAra javAne mArga na jaDyo, AthI te badhA muMjhAI gayA. eTalAmAM eka bhayaMkara jherI sarve AvIne temane DaMkha dIdho. sarpanA jherathI AkuLavyAkuLa banI te eka khADAmAM paDyA ane tyAM ja marI gayA. A dRSTAMtano sAra e che ke parvatanA loko e dIvo laIne guphAmAM dAkhala thayA tyAre mArga te joI lIdho hate paNa pavananA jhapATAthI (pramAdathI) dIvo bujhAI gaye ne temane e mArga pharIne na maLI zakyo ane mahA aMdhakAramAM phasAIne mUDha jevA banI gayA, ane sarpa DaMsathI khADAmAM paDI gayA ne tyAM ja mRtyu pAmyA. basa, A ja dazA ajJAnagrasta pramAdI jIvanI che. puNyodaye kyAreya gurUdevanA saMgathI jIvanA hRdayamAM sasvaphavane prakAza thAya che ane tethI te nyAyamArgane jANe che paNa meha rUpa prabaLa vAyunA jhapATAthI tene te samyaga darzana rUpI dIpaka bUjhAI jAya che tyAre te mithyAtvanA aMdhakArathI gherAI javAthI nyAyayukta mArgathI bhraSTa thaIne kumArgamAM bhaTakato ane meLave che mATe samyakatva rUpa dIpaka bujhAI na jAya te mATe sAvadhAna rahevuM joIe. te mATe pramAda choDIne apramAdI banavAnI jarUra che. ApaNuM jIvana kSaNagura che, mATe jIvananI kSaNikatAne samajIne AtmAe nyAyamArgamAM pravRtti karavI e je A adhyayanane sAra che. pAMcamA adhyayanamAM bhagavAne zuM bhAva prarUpyA che tenA bhAva avasare. Aje sva. mahAna vairAgI pUjya tArAbAI mahAsatIjInI nImelI puNyatIthi che. puNyatIthi kenI ujavAya ? jene jIvana jIvatAM AvaDyuM che, jeNe jIvana jIvIne eka mahAna Adarza jagata sAme raju karyo che tevA AtmAnI puNyatIthi ujavAya che. sva. mahAna vairAgI . tArAbAI mahAsatIjInuM jhagamagatuM jIvana : AkAzamAM tArA camake che tema tArAbAI mahAsatIjI mArA ziSyA-parivAramAM eka camaktA tArA hatA. temane janma amadAvAda zaheramAM thayuM hatuM. temanA pitAnuM nAma ugaracaMdabhAI ane mAtAnuM nAma samaratabena hatuM. temanA lagna paNa thayelA. A saMsAra saMga-viyoganA duHkhothI bhareluM che. tadanusAra temAM 24 varSe du:khano pahADa tUTI paDe tema temanA patinuM acAnaka duHkhada avasAna thayuM. pachI eka varSamAM amAro (bA. bra. pU. zrI zArAbAI mahAsatIjIno paricaya thatAM teo dhArmika pravRttimAM joDAyA. ane vairAgyanA che raMgAI gayA. mArI dIkSA pachI A badhA ziSyAomAM teo sauthI prathama vairAgya pAmelA hatA, paNa cAra cAra nAnA putranI javAbadArI hatI, eTale na chUTake anAsakta bhAve saMsAramAM rahI tapa-tyAga ane jJAna-dhyAnamAM masta rahetA hatA. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna ra samaya jatAM moTA putranAM lagna karI putrane javAbadArI soMpI saMsAranI riddhi-sidhi. ane mahAna sukha tathA putronA moha choDI saMvata 2014mAM aSADha suda bIjanA divase dIkSA aMgIkAra karI. Aje dIkSA te ghaNA le che paNa bALakone meha choDI dIkSA levI e mahAna kaThIna che. teo jJAna-dhyAna ane cAritramAM khUba daDha hatA. dIkSAe teo nAnA chatAM moTA jevI pharaja bajAvatA. saMvata 2018 mAM muMbaI-kAMdAvADI cAturmAsa javAnuM thayuM. anukrame kAMdAvADI, mATuMgA, dAdara ane 2001mAM pArlA cAturmAsa karyuM. tyAM temane kensara thayuM. TrITamenTathI sAruM thayuM. ane 2022 nA ghATakeparanA cAturmAsa pachI mahA suda bIjanA divase tArAbAI mahAsatIjIne mAthAmAM casakA upaDyA. daInA nidAna mATe moTA moTA sarjanane belAvyA. pite khUba samatAbhAve darda sahana karatA hatA. temanA mukha para jyAre juo tyAre prasannatA. potAnA kALadharmane pAmavAnA samaya agAu traNa divasa pahelAMthI temaNe mane badhA saMketa karyA hatA. mane pAse besADIne kahyuM. mahAsatIjI! A jIvana kSaNabhaMgura che. huM aDhI divasa chuM. huM emanA gUDha arthane samajI na zakI. temaNe kahyuM mane aMtima AlecanA karAvo. tA. 24-2-67 ne zukravAra 10-10 miniTe "deha mare che huM nathI maratI, ajara amara pada mAruM A pramANe dhUna zarU karI. tA. 25 mI ne zanivAre savAre mane kahe che mahAsatIjI! Aje je gaucarI lAvyA hoya te badhuM patAvI deje kaMI rAkhazo nahi. A deha vaheluM ke meDo choDavAne che, mATe enI mamatA bahu na rAkhavI. mane goLagoLamAM badhuM samajAvI dIdhuM. AgalA divase mane kahyuM hatuM ke huM kevI bhAgyazALI chuM ke mAre gurUNInA kheALAmAM mAthuM mUkIne mArA gurudeva pU. ratnacaMdrajI mahArAja pAse jaIza. vyAkhyAno samaya thayo eTale huM vyAkhyAnamAM javA sIDI utaravA gaI tyAM avAja Avyo ke jA mA, huM aDhI divasa chuM ema kAM to che, tuM kayAM jAya che? be traNa vakhata avAja Avyo eTale vyAkhyAnamAM na jatAM pAchI AvI. temanA mAthA AgaLa beThI. temaNe mArA khoLAmAM mAthuM mUkayuM. emanI AtmaramaNatA to cAlu hatI. mane kahe che mahAsatIjI! huM nathI maratI, mAro deha mare che. tame kaMI joyuM nathI mATe hiMmata rAkhaje. ema kahI potAnI jAte hAtha joDIne traNa vakhata bolyA ke he Adezvara dAdA ! mane bhavobhava tamAruM zaraNuM heje, eTale mane ema thaI gayuM ke mArA tArAbAI cAlyA. chelle meM emane 9-45 miniTe saMthAra karAvyo. saMthArAnA paccakhANa letAM emanA mukha upara eTalo badhe harSa thaye ke basa have mArI bhAvanA pUrNa thaI. vyAkhyAna pUru thayela. A saMgha hAjara hatuM. saMgha tathA ame badhAM emane navakAra maMtranA zaraNuM detAM hatA, paNa pote to chellA zvAsa sudhI "deha mare che huM nathI maratI, ajaraamara pada mAruM" e dhUna cAlu rAkhI ane tA. 25-2-67 nA 10-10 miniTe dhUna bolatA bolatA 48 varSanI uMmare, sADAATha varSanI dIkSA paryAya pALI samAdhipUrvaka A nazvara dehano tyAga karyo. pU. tArAbAI mahA Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 zAradA ratna satIjI khUba saraLa, bhadrika, vinayavAna ane guNIyala hatA. teo sAtamA ziSyA hovA chatAM saMpUrNa javAbadArI saMbhALatA hatA. tArAbAI mahAsatIjInA guNaratnothI bharapUra jIvanamAMthI alpa guNenuM varNana karyuM che. temanA jIvanamAM rahelA guNaratnonI mALAmAMthI ekAda guNarana laIne ApaNuM jIvana kalyANanI keDI para rahI jIvIe te ApaNe temane sAcI zraddhAMjalI arpaNa karI kahevAya. ujajavala jIvana jIvI janArA, vAtsalya vaheNonI vahAvatA dhArA, nayananA tArA ne haiyAnA hArA, gUMthI meM guNapuSponI suvAsita mALA, temanI puNyatithI nimitta 40 akhaMDa adyuma thayA che. 75 pauSadha, sAmAyikanI pacaraMgI 100 thaI che. zrI saMghe pU. tArAbAI mahAsatIjIne azrubhInI AMkhe zraddhAMjalI apI hatI. samaya thaI gayo che, vadhu bhAva avasare. OM zAMti vyAkhyAna-naM. 4 aSADha vada 3 ravivAra jIvananI paLane oLakho tA. 19-7-81 huM sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene! keTalAya bhavanI sAdhanA ane puNyAI hari tyAre jIva tIrthakara banI zake che. tIrthakara bhagavAna ghAtI karmono nAza karI kevaLasiAna pAme, pachI tIrthakara nAmakarmanuM puNya udayamAM Ave che. teo ATha pratihAryathI zobhI rahyA che. temanA atizaya e prabhAva che ke aSTa pratihAryanI zobhAnI jema prabhune cha e hatu anukULa thAya che. ATha pratihArya kayA che te Apa jANo cho? gaplA mudaggvRSTi-ciniyAma mAsanaM 4. bhAmaNDalaM dundubhirAtapatraM, aSTa prAtihAryANi jinezvarANAm // (1) azokavRkSa (2) puSpavRSTi (3) divyadhvani (4) cAmara (5) siMhAsana (6) bhAmaMDala (7) duMdubhI (8) traNa chatra . (1) azokavRkSa bhagavAna upara chAyA karI rahe che. jyAre bhagavAna cAle che tyAre AkAzamAM rahIne azokavRkSa chAyA kare che, ane jyAre bese, dezanA de che tyAre jamIna para sthita thaIne chAyA kare che (2) deve maMdAra, suzobhita, namerU, sarasa, pArijAta, saMtAna, ItyAdi vRkSonA aceta kulenI vRSTi kare che. (3) amRta rasa samI, kAnane ati priya lAge, sAMbhaLavA mATe tamAma kAryo choDI daI tyAM AvI pahoMce evI sarva prANIone AnaMda denArI bhagavAnanI vANI divya hoya che. (4) ama manohara dedIpyamAna kiraNonA samUhanI jema, ratnamAMthI nIkaLatA kiraNa hoya tevA suvarNanA daMDavALA cAmaro prabhunI upara devo DhaLe che. (5) dedIpyamAna merU parvatanA zikhara jevA uMcA siMhAsanane devo vikuve che. (6) akhaMDa kiraNovALA sUryamaMDaLa jevA ane AMkhane paNa AMjI nAkhanArA tathA svabhAvathI ja ati dedIpyamAna Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna evA tIrthaMkara prabhunA rUpane AcchAdita karIne mastakanI pAchaLa gALa AkAranA bhakrama`DaLane devA vive che. (7) bhagavAna jyAM jyAM vicare che tyAM devatAe AkAzamAM duMdubhI nAda karatA rahe che. te duMdubhI nAda bhagavAnanA AgamananI sucanA Ape che. bhagavAnanI vANI paNa duMdubhInA nAda jevI gaMbhIra hAya che. bhagavAnanI vANI jANe pApane naSTa karavAnI du'dubhI DAya che (8) traNe bhuvanAnA paramezvarapaNAne sucavanArA, zaradaRtunA caMdranI jema, meAtIenI mALAethI maneAhara thayelAM evA traNa chatrone prabhunA mastaka para devA dhAraNa kare che. A ATha pratihAryanA dhAraNahAra che, ane 34 atizaye sahita che. temAM cAra atizaya teA janmathI hAya che. tIrthaMkaranA keza, nakha na vadhe, suAAbhita rahe. zarIra nirAgI rahe. lAhI masa gAkSIra jevA hAya, zvAseAzvAsa padmakamaLa jevA sugaMdhI heAya che. A cAra teA janmathI ja heAya che. 11 atizaya kevaLajJAna thayA pachI pragaTe. AhAra, nihAra adRzya, AkAzamAM dharmacakra cAle. AkAzamAM traNa chatra dharAya. be cAmara viMjhAya. aze|kavRkSa rahe. bhAmaDaLa hAya, kAMTA uMdhA thaI jAya. chaye Rtu anukULa thAya, Adi kevaLajJAna thayA pachI pragaTe. 33 prabhu jyAM sudhI kevaLajJAna na pAmyA tyAM sudhI adhAra tapazcaryA karI. e sAdhanA- kALamAM chae Rtu anukULa na hAya tethI kaDakaDatI ThaMDI lAge ane bhISaNa garamI paNa lAge., eTale 'DI ane garamInA pariSaha sahana karavA paDe. paNa sAdhanAkALa pUro thAya ane kevaLajJAna pAmI tIrthakara banyA pachI chae Rtu anukULa thaI jAya. chae Rtuo anukULa varte. ziyALAnI kaDakaDatI ThaM`DI hoya ke unALAnI dhadheAkha garamI hAya, e temane jarA paNa duHkharUpa na bane. temane tenI asara na thAya. sakhata ThaMDaDI ane garamI jagatanA jIvAne pratikULa bane, paNa tIthaMkara bhagavAnane pratikULa na bane. e temanA atizayanA prabhAva che. paraMtu vItarAgatA prApta karavA mATe pahelA tA bhAre pratikULatA Ave, ane tene sahana karavI paDe. tItha kara prabhune paNa kevaLajJAna prApta karavA mATe kaSTa veThavA paDe che tA ApaNA jevA thADA puNyavALA jIvA mATe tA vAta ja zI karavAnI ? AvA caramazarIrI bhAvinA bhagavAna paNa bhautika sukhAthI chalakatA saMsAranA tyAga karI pravaryAMnA paMthe nIkaLI kaSTanI keDIe cAlyA, teA ApaNe keTalI sAdhanA karavI paDaze, mATe jJAnI purUSa jIvAne samajAvatA kahe che ke have tamane saMsAra cheADavAnuM mana thAya che ? saMsAra paribhramaNathI kaMTALA AvyA che? " punaripa janma punarapi maraNuM " vAravAra janma levA ane maravuM, janma maraNanA trAsa sahana karavA. kanI bhAre parAdhInatAne kAraNe jIva sa`sAra meDImAM jakaDAI rahyo che tA have enAthI chUTu ? evA kaTALeA AvyA che ? bhava pratye kheda thayA che? ane bhavaparaparAthI chUTavAnI ane mekSapadane meLavavAnI tAlAvelI lAgI che ? kAi paNa kArya karavAnI je tAlAvelI lAge, te e kAma jaldI siddha thAya che. ekavAra tAlAvelI lAgavI joIe, jo bhavabaMdhanamAMthI chUTavAnI tAlAvelI lAgI hoya tA sau prathama samyak dana prApta karA, pachI ethI AgaLa vadhIne vrata, niyama, tapazcaryAnI sAthe bhUkha, tarasa, TADha, tApa, apamAna, niMdA Adi prati 3 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna kULatA bo veThavAnI, te paNa samabhAve, e veThatAM jarA paNa arUci nahI. kheda ke dveSa nahIM, glAni nahIM, hAya.. hAya ! A kyAM sudhI sahana karavAnuM, evA bhAva paNa manamAM nahi lAvavAnA paNa AnaMda AnaMda ne AnaMda, e AnaMda ke? mane ke sonerI avasara Avyo ke mArA karmo kSaya thAya che. hAza! have huM A baMdhanamAMthI chUTIza. pariSahonI pIDAo to karmagUmaDAnA nastaranI pIDA che. ene te hasatA mukhaDe vadhAvavAnI hoya ne? je hasatA mukhaDe vadhAvIza te anaMtakALathI je karmorUpI gUmaDAM thayA che te nAza thaI jaze. A rIte bhUkha, tarasa, TADha, tApa, apamAna vigere pratikULa bAbate saharSa samabhAve veThavI e paNa mahAna sAdhanA che. A sAdhanAthI karmagUmaDA kapAvAne anupama lAbha maLe che. ane tenuM prayANa siddhi tarapha thAya che. tIrthakara de mATe paNa eja kAyado te ApaNe mATe paNa e ja hoya ne? tIrthakara dene ApaNI najara samakSa rAkhIne sAdhanA karIe te ApaNe mArga saraLa bane. kSaNabhaMgura jIvanamAM jAgRti lAve -AtmasAdhanA karavAnI A ghaDI-paLa AvI che. ApaNuM jIvana kitAbane, jIvananA ItihAsane vahelI paLe tapAso. roja savAramAM uThIne pahelA pepara vAMce, ane pachI prabhunuM nAma lo che. pahelA pepara ane pachI prabhu sAthe prIti ! jene pastI sAthe prIti nathI, ane prabhu sAthe prIti che tevA che te prArthanAmAM Ave che. Aje moTA bhAganA jIvone pepara sAthe prIti che, teTalI haju prabhu sAthe nathI. jJAnI kahe che tArI jIvana DAyarI tapAsa. ApaNuM AyuSyane vizvAsa nathI. Aje peparamAM paheMlI lITImAM vAMcyuM ke dilhIthI amadAvAda AvatI TreIne kalola-mahesANA najIka "AvatA temAMthI 18 thI 20 DabbA uthalI paDyA ne eka hajAra jeTalA ja mRtyu pAmyA, kalola eTale amadAvAdanI taddana najIka. dilhInI apekSAe to te sAva amadAvAdanA kinAre AvI gaya kahevAya ne ! gADImAM besanArA jIva zuM jANatA haze ke ame ghera pAchA nahi jaIe ! temane keTale sAmAna haze, jokhama haze! kaI AkhuM kuTuMba haze ! badhAne kaccaraghANa vaLI gaye, mATe jJAnI kahe che ke "saMyuksa viMna vukSa vohI raju dara duhA " he jI ! jAge, bedha pAme. kema samajatA nathI ne bodha pAmatA nathI ? tArI paLa, taka sonerI jAya che. varSAkALanI sIjhanamAM je kheDUte pramAda karIne besI rahe ne vAvaNI na kare te pAchaLathI pastAvA sivAya bIjuM che zuM? cAturmAsa e AtmakamANInI mosama che. A kesamAM hRdayarUpI khetaramAM samakita rUpI bIjanI vAvaNI karavAnI che. lAkha maNa rUne bALavA mATe lAkho maNa agninI jarUra nathI. tenA mATe te eka cinagArI basa che. agninI eka cinagArI lAkho maNa rUne bALIne sApha karI nAkhe che, tema samyaphatvanI eka cinagArI pragaTAvavAnI che. temAM je kSAyika samyakatva AvyuM che te ApaNe beDe pAra thaI jaze, mATe jJAnI kahe che ke bedha pAme. paralokane viSe samyaphavanI prApti thavI durlabha che. je samaya jAya che te pharIne pAcho Avato nathI. jIvanane bharoso nathI. dilhInA meIlamAM eka hajAra mANasone kaccaraghANa vaLI gaye. mAre naMbara paNa Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 35 AvI rIte to nahIM AvI jAya ne? jayapuramAM 50 mANasanI basa pANImAM taNAI gaI ne mANase mAryA gayA. A badhA kissA paNa ApaNane bedha Ape che ke A jIvanane jarA paNa vizvAsa na rAkhazo. jIvananI AgaboTa kyAre upaDaze? -kAThiyAvADa, kaccha, govA vagere sthaLe javAnI AgaTe muMbaInA baMdarethI upaDe che. temAM AgaboTane upaDavAno TAIma cekasa thayelo hoya che, chatAM mANaso potAne sarasAmAna laIne kinAre AgaboTa upaDavAnI vATa jetA besI rahe che. kAraNa ke je e pramANe agAuthI taiyArI rAkhe nahi, te AgaboTa upaDI jAya. ane pote rahI jAya tethI dhArelA sthaLe ane samaye pahoMcI zake nahIM. je te samayasara na pahoMce te emAM AgabeTavALAne kAMI nukazAna thAya kharuM? nA. jene temAM javuM hoya tene nukazAna thAya. evI nukazAnImAM na utaravuM paDe, mATe DAhyA mANase agAuthI ja baMdara upara jaIne bese che. te rIte mahApuruSe ApaNane samajAve che ke A deha kyAre paDaze ne jIvana kyAre puruM thaI jaze tenI kAMI khabara nathI. e AgaboTa kyAre upaDaze tene cakkasa TAIma ApaNe jANatA nathI. paNa thoDA samayamAM upaDavAnI che e to ApaNane khabara che. atyAre ApaNuM AyuSya keTaluM? A kALamAM vadhumAM vadhu AyuSya paNa baso varSa deze uNuM che. mATe A AgaboTamAM besI paraleka mATe banatI badhI taiyArIo karI levI joIe evI taiyArIo karavAne atyAre samaya che, mATe pramAdamAM rahI javAya ne AgaboTa upaDI jAya ema na thAya te khAsa dhyAna rAkhaje. dharmadhyAna, paramArtha, paropakAra bhAvanA, ahiMsA, brahmacarya pAlana, kSamA, saMyama Adi je karavA jevuM che te karyA vinA cAlyA na javAya e khAsa dhyAna rAkhavAnuM che. jIvane jatAM ryuM dhana joize ? -have bIjI vAta karuM, tamane khabara che ke je dezamAM tamAre javuM hoya te dezanA sikko je tamArI pAse na hoya te te dezamAM jatAM ghaNI muzkelIo paDe che. kAraNa ke judA judA dezamAM judA judA sikkAo cAlatA hoya che. te rIte A saMsAramAM jIvana vyavahAra calAvavA mATe je dhana kAma lAge che te dhana jauM che. ane mokSamArgamAM javA mATe je dhana kAma lAge che te paNa juduM che. saMsAramAM rokaDA rUpiyA, pacAsa paisA, paccIsa paisA vigere je sikkAo ane hIrA, mANeka, metI Adi pRthvIkAya dhAtuo ane paththaranuM dhana saMsAramAM kAma lAge che. jyAre AtmAne mekSamArgamAM javuM che tyAM te dharmanuM ghana kAma lAge che. te mArgamAM tamAruM dhana kAma AvatuM nathI. tamAruM dhana nAzavaMta ane anitya che. ane dharmarUpI dhana zAzvata che. je jIvane mekSa dhAmamAM javuM che te tyAM cAlI zake evuM dhana meLavI levuM joIe, kAraNa ke tyAM rUpiyA, neTa, gInI, daratAvejo, khatapatra tathA jamIna jAgIranuM dhana kAma lAgaze nahIM. te mATe te dhana joize, samyaka darzana, samyaka jJAna, cAritra, kSamA, nirlobhatA, Adi Atmika dhana. tyAM javA mATe kAMI senA cAMdInuM dhana, neTanA kAgaLIyAnuM dhana kAma lAgaze nahi. mATe have mokSa dhAmamAM javA mATe Atmika dhana meLavI leje, Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zAradA ratna gati kevI karazA ! -vicAreA. meAkSamAM javuM eTale ApaNA sAcA gharamAM javuM. gheADA ke baLada bahu thAkI gayA hoya te paNa jyAre tee pAtAnA ghara tarapha vaLe che tyAre khUba joramAM vegathI cAle che tema ApaNe paNa meAkSamAM javuM tA dharmanA mArge khUba jhaDapathI cAlavuM paDaze. A sa`sAramAM te kAI 25-50 ke sAva mATe AvyA che pachI ahIMthI javAnuM che, paNa jyAM gayA pachI tyAMthI pAchu AvavAnu nathI ne anaMtakALa sudhI AtmAnA anaMtA sukhamAM rahevAnuM che evA ghara tarapha javA mATe purUSA karo. gheADAe ane maMLado jevA janAvarA khUba thAkI gayelA hoya chatAM paNa pAtAnA ghara tarapha javA mATe utAvaLa kare che. tyAre e pazue karatAM te mAnavA vadhu samaju che, jJAnI che, anubhavI che mATe teNe teA khUba jhaDapathI meAkSamAga tarapha cAlavu ie. te jo mANasane lAMbI musApharIe javuM hoya te pAtAne jarUrIyAtanI vastuonI agAuthI taiyArI karI rAkhe che, kAraNa ke jo agAuthI taiyArI na karI rAkhe teA lAMkhI musApharImAM ghaNI jAtanA duHkho bhAgavavA paDe che. je DAhyA mANasA hAya che tA badhI taiyArIe agAuthI karI le che. tema huM AtmA ! A jIvane paNu paraleAkanI lAMbI musApharIe javAnu che. mAtra eka ja divasanI musApharI karavI hAya tA paNa khAvA pIvAnA sAdhanA kapaDAM vagere rAkhavA paDe che. teA A jIvane tA lAMbI musApharIe javAnuM che. peAtAnA meAkSarUpI gharamAM javuM che ke jyAM ana'takALa sudhI rahevAnu che, pAchu' AvavAnuM nathI, te e mATe keTalI badhI taiyArIo joIze ? mATe have pramAdamAM na rahetA. AtmasAdhanAmAM lAgI jAva. bhale A kALamAM sIdhA mAkSamAM na javAya paNa ekAvatArI tA thai zakAya che. e mATe AtmAe khUba taiyArI karavAnI che. pramAdamAM peADhelA AtmAne have jAgRta karavAnA che. Aja sudhI ajJAna dazAe jIva dehanA pUjArI banyA paNa have AtmAnA pUjArI banavAnI jarUra che. kahe che ke dehaTaSTie karma daLAya nahI. ne deha vinA mukti sadhAya nahIM. jyAM sudhI zarIra tarapha dRSTi che, zarIra pratye rAga che tyAM sudhI karmI daLAvAnA nathI. dRSTi badhAnI alaga alaga heAya che, dariyAne kinAre aneka manuSyA ubhA hAya paNa badhAnI dRSTi jIddI heAya che. keAI dariyAnA mAjAne jue, teA keAI bharatI-oTane dekhe, mAchImArA mAchalA dekhe. ane keAI dariyAnI madhyamAM rahelA ratnAkarane dekhe che. badhA ubhA dariyAnA kinAre paNa dRSTi saunI alaga alaga che, sa'sAramAM vaselA jIvAe saMsAramAM sukhaduHkhanA aneka taraMgA joyA. aneka jIvA sAthe sabadhA khAMdhyA paNa have e badhAmAMthI mukta banI meAkSanu meAtI meLavavuM che ? meAkSanu meAtI meLavavA mATe A audyArika zarIra e amUlya sAdhana che. meAkSe javA mATe vakriya zarIra ke AhAraka zarIra kAma nathI AvatuM, paNa e mATe te audArika zarIra joI ze. sarvArthasiddha vimAnathI siddhakSetra keTaluM najIka che ? chatAM devA vaikriya zarIrathI tyAMthI Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA retna sIdhA mokSamAM jaI zakatA nathI. e mATe te temane A manuSyabhavamAM AvavuM ja paDe, dArika zarIra dhAraNa karavuM paDe ne sAdhanA kare tyAre mekSa maLe. mATe kahyuM che ke "deha vinA mukita sadhAya nahIM." dArika zarIra vinA mukti maLe nahIM. sAthe bIjI vAta e karI ke "deha daSTie karma daLAya nahI." dArika zarIra e mese javA mATe sAdhana che. te zarIra dvArA tapa saMyama dvArA karmabaMdhane teDIne mokSa meLavAya che paNa jo A zarIra pratye rAga bhAva Abe, tenA pratye mamatA rAkhI ane mamatAnA kAraNe mAruM zarIra sukAI jaze, e bhAvathI kAMI vrataniyama, tapa tyAga ke dharma sAdhanA karI nahIM, te pachI karmo daLAya kevI rIte? jenI deha pratyenI mamatA uThI gaI che evA jevo ja tapa saMyamanuM pAlana karI zake che. ne tenA dvArA karmone bhasmIbhUta banAvI zake che. mATe kahyuM che ke "deha daSTie karmo daLAya nahIM." daha pratyeno rAga chUTe e jI tapazcaryA karI zake. Atma sAdhanAnA maMgaladivase cAlI rahyA che. AtmAe zuM sAdhanA karavI che te nakakI karI leje. AtmA te anaMta zaktine dhaNI che. paNa kAyaranA saMgamAM rahIne nabaLA banI jAya che. siMhanuM baccuM gheTAnA ToLA bheguM rahe che te enA jevuM banI jAya che. siMhanI zakti ghaNI hovA chatAM kAyara evA gheTAnA saMgamAM rahevAthI te gheTA jevuM banI gayuM. eka vAra siMhanI, garjanA sAMbhaLI gheTAnuM ToLuM bhAgI gayuM. tyAre tenA manamAM thayuM ke evuM karyuM prANI haze ke jenI eka hAthe AkhuM ToLuM bhAgI jAya. siMhanA baccAe eka vAra pANImAM pitAnuM pratibiMba joyuM hatuM tethI siMhane joIne thayuM ke aho ! A to mArA jevuM prANI che. tyAM teNe eka garjanA karI ke gheTAnuM ToLuM tyAMthI bhAgI gayuM. te rIte anaMta zaktine svAmI AtmA mehamAM paDI jaI potAnI zaktine bhUlI gayo che. siddhAMtano sahAro laIne saMte jagADavA AvyA che. te AtmA ! jAga ane badhibIjane prApta kara. kaSAyono tyAga kara. brahmacaryanuM pAlana karo. jyAre AtmA jAge tyAre zuM bolaze ? he prabhujI! mAre caMdana jevuM banavuM che. caMdananA lAkaDAne keAI karavatathI kApI nAkhe, koI ghase ke kaI bALe to paNa te bIjAne sugaMdha Ape che. tema huM paNa mAruM jIvana caMdana jevuM sugaMdhImaya banAvuM. tema karatAM mane kaSTa paDaze to veThI laIza paNa mArA jIvanane te sugaMdhamaya banAvIza. phUlamAM sugaMdha nathI to te phUlanI kiMmata nathI. bhajanamAM mIThuM nathI to te bhojananI kiMmata nathI. mukhamAM dAMta nathI te mukhanI zobhA nathI, tema jenA jIvanamAM mAnavatA nathI, paraduHkha bhaMjananI bhAvanA nathI, tenuM jIvana kalevara jevuM che. mATe jIvanamAM karUNa lAvo. duHkhIonA belI bano. bIjAnA duHkha maTADo te te jIvana sugaMdhamaya banI jaze. gaI kAle ApaNe cAra adhyayananI vAta karI. have pAMcamA adhyayanamAM sakAma maraNa ane akAmamaraNa, paMDita maraNa ane bAla maraNanI vAta samajAvavAmAM AvI che. sakAma Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rane maraNa athavA paMDita maraNa kene kahevAya? paMDita jJAnI jIvanuM maraNa e sakAma maraNa che. ane bAlAjInuM maraNa akAma maraNa che. je mRtyumAM bhaya, kheTha ane kaSTa che, ane AtmajJAna nathI, tevA mRtyune bAlajInuM tathA ajJAnIonuM akAma maraNa kahyuM che. akAma maraNa asaMyama tathA ajJAnathI thAya che. sAdhaka hamezA sakAma maraNa Irache che. bAlajInA akAma maraNa vAraMvAra thAya che paNa paMDitenA sakAma maraNa kevaLajJAnInI utkRSTa bhUmikAnI daSTie eka ja vAra thAya che. bAlamaraNe maranAro jIva saMsAramAM rajhaLe che, paMDita maraNe maranAra jIva bhavasamudrane tarI jAya che. bAla eTale ajJAnI jIva mAne che ke "A leka mIThe te paraleka keNe dITha? pratyakSa je kAmo hAthamAM AvyA che te bheLavI levA de. keNa jANe paraloka che ke nahIM? A pramANe mAnate jIva hiMsA kare che. corI kare che. kAmagamAM Asakta thaI asatya karmone Acare che ne ghaNu krUra kRtya kare che. pachI enI dazA kevI thAya che? jahA sAgaDio jANaM samaM hiccA mahApaha / visama magga moiNNo, akkhe bhaggammi soyaI // 14 // evaM dhamma viukkamma, ahammaM paDivajjiyA / bAle maccumuhaM patta, akkhe bhagge va soyaI // 15 // jema gADIvAna jANavA chatAM sArA gherI rastAne choDI daIne viSama mArgamAM jatAM gADAnI dhUMsarI bhAgI jAya tyAre zeka kare che. te rIte dharmane choDIne adharma aMgIkAra karIne mRtyunA mukhamAM gayele pApI (bAla) jIva jIvanadhuMsarI bhAMgI gaI hoya tema zoka kare che AvA bAla cha akAma maraNe mare che, ane saMsArathI nivRtta thayele eTale saMyamanuM sArI rIte pAlana karanAro zramaNa hoya che te sarva duHkhane nAza karIne mukta thAya che. athavA mahAna RddhivALA deva thAya che. jIva jyAre bIjI gatimAM jAya che tyAre AyuSyane baMdha paDyA pachI ja jAya che. gautama svAmI bhagavAnane pUche che ke he bhaMte ! jIva eka AyuSyane vede che ne keI jIva be AyuSyane vece che te kevI rIte ? bhagavaMta kahe che ke AyuSyane baMdha AyuSyanA trIjA bhAge paDe che. je trIjA bhAge na paDe te navamA, satyAvIsamA, ekAsImAM ne 243 mA bhAge paDe che. eTalA samayamAM paNa je na paDe te AyuSya puruM thavAnuM aMtarmuhurta bAkI rahe tyAre parabhavanA AyuSyane baMdha paDe che. jIva jyAre paralekamAM jAya tyAre cha bela bAMdhIne jAya che. gati, sthiti, jAti, avagAhanA, AyuSya ane anubhAga. je jIvane parabhavanA AyuSyane baMdha paDI gayo hoya tevA jIvone parabhavanuM AyuSya pradezadayathI te jhayAla thaI gayuM. tethI te jIvo cAlu bhavanuM AyuSya vede che. ne parabhavanuM AyuSya paNa veda che, ane je jene AyuSyane baMdha nathI paDo tevA jIvo mAtra A bhavanuM AyuSya vere che. mATe kahyuM che ke koI jIva eka AyuSyane veda che ne keI javA be AyuSyane vede che. jIva je gatimAM javAnuM hoya te gatinI vezyA jIvane Ave che. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna uttarAdhyayana sUtranI 34 mAM adhyayanamAM lezyAnI ghaNI suMdara vAte samajAvI che. jIvane potAne kaI gatimAM javAnuM che, enuM tharmomITara pitAne AtmA mUkI zake che. jIvane jevI vezyA, jevA pariNAma vartatA hoya e parathI AtmA samajI jAya ke mAre kaI gatimAM javAnuM che. je naraka ane tiryaMca gatimAM na javuM hoya te AraMbha parigrahanA kAma choDI de, mAyA kapaTane tyAga kare, ane jIvanamAM je durganI durgadha bharAI gaI hoya ene dUra karI saddaguNonI khube emAM bharI de. jyAre AtmAnI jAgRti thAya tyAre "bhave kheda aMtara dayA" te saMsAramAM vasyo hoya chatAM ene bhava pratye kheda thAya che, ane jyAre AtmA raMgarAgamAM, ramaNInA premamAM paDe che tyAre saMsAra duHkharUpa banI jAya che, mATe temAM lapaTAvA jevuM nathI. saMsAramAM jAtajAtanI aneka prakAranI kahAnIo jovA maLe che. ke gharamAM sAsu jamAdAra hoya, te koI gharamAM vahu jamAdAra hoya. keI gharamAM bApa jamAdAra hoya, to kaI gharamAM dIkarA jamAdAra hoya che. saMsAramAM najara karIe to kaMIka navI kahAnIo jovA maLe che. A saMsAramAM paDavA jevuM ke rahevA jevuM nathI. karmo jIvane kevA nAca nacAve che, karmothI jIva kevuM duHkha bhogave che te sAMbhaLo. saMsAra ke -garIba mAtApitAne eka dIkaro hato. dIkaro bAra tera varSano thaye ne pitA te mRtyu pAmyA. dIkarAnI tamAma javAbadArI mAtAnA mAthe AvI paDI. mAtAe peTe pATA bAMdhIne, kALI majurI karIne bhaNAvya-gaNAvyo. mAtA dIkarAne moTo kare, bhaNAve tyAre enA manamAM te moTI AzAo hoya che. bhale huM duHkha bhegavuM paNa tene bhaNAvuM te e bhaviSyamAM sukhI thAya. tene amArA jevA garIbAInA duHkho bhegavavA na paDe. e sukhI thAya te huM sukhI. paNa ghaNIvAra mAtAnA A aramAne jamInadosta thaI jatAM dekhAya che. A daSTAMtathI huM to tamane saMsAranI anityatA samajAvavA mAguM chuM. dIkaro bhaNI gaNIne taiyAra thayo eTale mAtAne vahu lAvavAnA keDa jAgyA. eka sArI sukhI gharanI kanyA sAthe dIkarAnA lagna thayA. vahu gharamAM AvI. A mAtAne potAnA patine viga khUba sAlate hate. ghaNIvAra temanA viyogamAM A mAjI raDatA hatA. temanA manamAM ema thAya ke mAro dIkaro sukhI thayo. have sukhanA divase AvyA. paNa te te jovA na rahyAne? A rIte ghaNIvAra pArvatImA raDatA. A DozImA raDe te paNa vahune gamatuM nahi. vahu vIsamI sadInI khAdhelA jamAnAnI AvI hatI. te ghaNI vAra kahI detI ke AvA sukhI gharamAM vAraMvAra raDavuM e barAbara nathI. rameze paNa kahyuM ke bA ! mRtyu pAmelA badala zeka karIne jIvatA mANasonA sukhamAM zA mATe viddha nAkhe che ? duHkhane TALavA jAya kathAmAM -dIkarA vahue oma kahyuM tyArathI pArvatImAM kayAre paNa gharamAM raDatA nahIM. mAtA pitAnA duHkhane bhUlavA gAmamAM jyAM kathA thatI hoya tyAM sAMbhaLavA jAya ne potAnuM duHkha haLavuM kare. eka divasa zAstrIjIe kathAmAM Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zAradA ratna kauzalyAnA vilApa vAMcyA. A vilApa sAMbhaLatA temane patinI yAda AvatAM AMkhamAMthI AMsunI dhArA vahevA lAgI. cAra pAMca varSa pahelAM ramezanA pitA TAI phAiDanI bimArImAM sapaDAyA hatA. traNa vakhata uthale mAryA hatA. chelle lAgyuM ke huM khacIrA nahi tyAre pAtImAne kahyuM hatuM ke mane maravAnI bIka nathI. paNa mArA mRtyu pachI tAru' zuM thaze ? teneA mane vicAra Ave che. ATaluM kheAlatA te svargavAsa thai gayA. A badhu` pA`tImAne yAda AvI gayuM ne tethI raDavA lAgyA. chevaTe thADI vAre zAMta thayA ne ghera AvyA. patnIne mana pati sarvasva che. DozImA ghera AvyA. ramezanI vahu te nirAMte hiDALAkhATe jhule che. pAtImA pUche che beTA ! mane bhUkha lAgI che. Aje haju rasAI nathI karI ? A zabdo sAMbhaLatA vahu teA tADUkavA, meM teA mAre ghera kaI kAma karyuM nathI. mATe huM kAMI nahi karuM. badhu kAma tame karo. beTA ! A to sAsaruM kahevAya, tuM vahu kahevAya. ahI tA kAma karavu' paDe ne ? tArA bApe mAruM ghara joIne ja dvIdhI che ke ghara bahu sukhI nathI. mATe kAma to karavuM paDe ne ? DozImA bicArA mAnatA hatA ke vahu Avaze eTale nirAMte prabhu bhajana karIza paNa karmInA khela keAi era che. jIve jevA karmo bAMdhyA hoya tevA bhAgavavA paDe che, je pArvatInA nasIkhamAM sukha hAta te pati zA mATe marI jAta ? maNe ThekANe sAsu vahunA prema evA jovA maLe che ke ApaNA ukaLATa zAMta thaI jAya. jo sAsu vahune dIkarI samAna gaNe ane vahu sAsune mAtA tarIke mAne teA saMsAra svarga jevA banI jAya che. jene tyAM puNyanA udaya tyAM AvA sarUpa, prema ane ekatA jovA maLe che. jemanA gharamAM sapa che, prema che. temanA sasAra svarga jevA lAge che. jenA gharamAM ekatA nathI, prema nathI. paNa rAta divasa kaleza kaleza hAya che temanA saMsAra dAvAnaLa jevA lAge che. ramezanI vahu sukhI gharanI dIkarI che, tethI kariyAvara khUba lAvI che paNa tenAmAM sa*skAra nathI. jIvana jIvavAnI kaLA nathI. tethI A sthiti sarjANI. pahelAnA jamAnAmAM mANasA kanyAnA rUpane ke kariyAvarane jotA nhAtA, paNa saMskArane jotA hatA. Aje tA mATA bhAge leAkeA dhanane ane rUpane dekhe che, paNa kanyA sa`skArI che ke nahIM te koI jotA nathI. jo saskArI vahu gharamAM Ave teA sasAra svarga jevA ane khinasaskArI vahu Ave tA saMsAra dAvAnaLa jevA banI jAya che, mATe rUpane ke lakSmIne nahi jotA saMskAra jotA zIkheA. kevA kauzalyA sItAnA prema ! e Adarza jo jIvana sAme rAkheA tA paNu jIvana Adarza bane. patine ApelI damadATI eka divasa DeAzImA kathA sAMbhaLavA gayA che. ghera dIkarA vahu uparanA oraDAmAM beThA che. patnI ramezane kahe che, have mAre A gharamAM rahevuM nathI. tane zuM lagnu che te rahevu' nathI ? rameza ghaNuM pUche che, paNa udhdhatAIthI javAba Ape che. rameza tene kAlAvAlA kare che, paNa barAbara javAba ApatI nathI, ane raDatA raDatA khele jAya che. A samaye barAbara DozImA kathAmAMthI ghera AvyA. upara tA Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna dhamadhama thaI rahyuM che. DozImA nIce ubhA ubhA badhuM sAMbhaLe che ke che zuM? sAMbhaLatA zabdo sAMbhaLyA ke ema kaMTALI zuM jAya che? uTha... mArA mATe te uTha.eDozI khAtara nahi paNa nAnA chokarAo mATe to uTha... chokarAo bhUkhyA che temane to jamADI le. khabaradAra ! mArI sAthe behyA che te ? tamArA mIThA zabdothI huM chetarAvAnI nathI. tamArI mA che ema samajIne Aja sudhI ghaNuM sahana karyuM. kaMI belI nahIM, paNa have mArAthI sahana thatuM nathI. te huM zuM karuM? huM marI jAuM ? are ! maravA karatAM sahelI vAta to e che ke huM tamane keTalAya divasathI kahuM chuM paNa karatA nathI. A DosalIne gharanI bahAra kADha, je ene nahi kADhe te huM piyara cAlI jaIza. zImAno nirNaya uparanI badhI dhamAdhama pArvatImAe sAMbhaLI. te samajI gayA ke nakkI mane gharamAMthI kADhavAnI vAta thAya che. je gharamAM mArA nimitte kaleza thato hoya, karmo baMdhAtA hoya ane vahu chokarAne satAvatI hoya to AvA gharamAM rahevA karatA mAre mAre raste pakaDo sAro che. A badhuM sAMbhaLatA DozInI AMkhamAM codhAra AMsu vahevA lAgyA, pachI bAtharUmamAM jaIne AMkhe dhoIne bahAra AvyA. jo AMkha raDelI juve te paNa temanuM AvI bane. pArvatImAM bAtharUmamAMthI bahAra nIkaLyA te samaye vaha nIce AvI. sAsune jotAM manamAM thayuM ke A amAro baMnene saMvAda sAMbhaLI to nahi gayA hoyane? eTale pUchyuM- Apa kayAre AvyA? hamaNuM ja AvI. DozImAe raseI karI, badhAne jamADayA, pachI ramezane kahe che beTA ! huM rAjakoTa caMpAmAsInA ghera jAuM chuM. caMpAmAsIne kAgaLa AvyuM che ke temanI tabiyata sArI nathI, mATe tyAM jaIza. temanI sevA karIza ane dharmadhyAna karIza. rameza kahe-jevI tamArI marajI. Apa kaho to huM basa sudhI mukI jauM, tAre ophIsamAM rajA levI paDe ne? e te eka doDha kalAkanI rajA paDaze. nA dIkarA ! evuM kaMI karavuM nathI. huM te ekalI jaIza. bhADA jeTalA paisA mArI pAse che. mATe huM jaIza. DozImAnA A zabdo sAMbhaLatA dIkarA vahu manamAM malake che ke TADhA pANIe khasa gaI. bIje divase DozImA pitAnA kapaDAnI thelI bharIne ravAnA thAya che. tyAM vahunA be dIkarA yAda AvyA. be chokarA para DozImAne khUba vahAla ane prema che. temane choDIne jatAM AMkhamAM AMsu AvyA. chelle jatAM jatAM chokarAone UMcakIne vahAla karyuM ane kathAmAMthI be peMDA lAvyA hatA te baMne chokarAone ekeka ApI dIdhuM. bALakonI yAdI mATe eka DhIMgalI ane be ramakaDA pATalImAM bAMdhI dIdhA. baMne bALako temane vaLagI paDyA ke Apa kayAre Avaze ? nAnA bALako te bicArA sAva nirdoSa che. emane zuM khyAla hoya ? kesaranI ramezane dhamakI : pArvatImAM te uparA, basamAM beThA, caMpAbena koNa che te paNa oLakhatA nathI. kayAM javuM? manamAM rAma nAmanuM raTaNa karatA rAjakoTa pahoMcyA. DozImAe eka sAruM sukhI ghara zodhI kADhyuM ane temane tyAM rAI karanAra bAI tarIke Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA raddha te rahyA. te gharanA mANase A kezImAne pitAnI janatA mAtAne sAcave tema tene sAcave che. gharanA je jame te tene jamADe che ne mahine 30 rUA. pagAra Ape che. AthI pArvatIbenane khUba saMtoSa thayo. eka divasa pArvatImAnA oLakhItA prophesara te zeThane tyAM jamavA AvyA. phesara jamavA beThA che. pArvatIbena pIrasavA Ave che. temane pIrasatA joIne prophesara eLakhI gayA. aho ! A to mArA mitra ramezanI mAtA che. te ahIM kyAMthI AvyA haze ? gharanI AjubAjunA mANasane pUchIne DozImAne badho ItihAsa jANI lIdho. temanA manamAM thayuM ke A bena te kevA guNIyala, gaMbhIra ane DAhyA che. A mAtAe kaI sthitimAM ramezane mATe karyo ne bhaNAvyo che? e mAtAnA upakArane badale vALavo te dUra rahyo paNa enI A dazA ! eka rasoI karanAra bAI tarIke tene rahevuM paDyuM! dhikkAra che AvA putrane. kharekhara rameze potAnI AbarU para pANI pheravyuM che. prephesare te rameza para dhamadhamate patra lakhyo ke bhAI rameza ! tArI mAtA rAjakoTamAM phalANuM sAhebane tyAM rasoI karanAra bAI tarIke nokarI kare che. tArI mAtAe peTe pATA bAMdhIne tane bhaNAvyo, paraNAvyo tenI teM A dazA karI ! temaNe te patramAM khUba dhamakI ApI. rameza kAgaLa vAMcIne dhUvApUvA thaI gayo. teNe patnIne vAta karI. mAtAe te ApaNuM nAka kApyuM. zuM tamArI avaLacaMDI mA ! A sAsujI to mAthAna lAge che. rameza kahe - have mAtAnI virUddha bolI mane gusse na karatI. have mAjInI sthiti zuM che tenI tapAsa karavA huM rAjakoTa jAuM chuM. mAnI pAse ja rameza - rameza rAjakoTa gaye. ne mAjI jyAM rahe che te zeThane tyAM pahoMcI gayo. mA-dIkaro maLe che paNa dIkarAne te koI pAra nathI. AvezamAM AvIne kahe che he mA ! te A zuM karyuM? te amArI AbarU ghaTADI che. dIkarA! AmAM AbarU ghaTADavAne kayAM prasaMga che ? meM tArI AbarUnA kAMkarA nathI karyA. tamArA gharamAM mArI jarUra na hatI tethI huM ahIM AvI chuM. ghera ghera mAMgIne khAvuM enA karatAM mahenata karIne khAvuM zuM khoTuM ? mA! have tuM pAchI ghera cAla. dIkarA ! tane joIne mane AnaMda thAya che. paNa tyAM AvavAthI kaleza thAya. lehI ukaLATa thAya te karatAM mAre ahIM zuM khoTuM che? ahIMyA badhA mane janetA karatAM adhika sAcave che. te je khAya pIve te mane khavaDAve che. paheravA vastro Ape che ne mahine 30 rUA. pagAra Ape che. mane tArA dIkarA dIkarI khUba vahAlA hatA tevA ja ahIM maLyA che. temane huM vahAla karuM chuM. ramADuM chuM. chokarAonI yAdI mATe ramakaDA lAvI chuM. beTA! have mAre ghera nathI AvavuM. meM rAMdhavAnI karI lIdhI, temAM zaramAvA jevuM zuM che? meM te janma dharIne rAMdhavAnuM ja kAma karyuM che. sAsarAmAM te rasAI karavAnI hoya ja. tArA lagna thayA e vahu AvI paNa tamane rAMdhI khavaDAvavAnuM kAma te huM ja karatI hatI. ahIM paNa rasoI karuM chuM. mA! game tema te ya e ghara te ghara. zuM e ghara mAruM che? hA mA, tethI huM tane teDavA Avyo chuM. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArada ratna mA dIkarAnA savAla javAba :- rameza tuM mane laI javAnI vAta choDI de, Apa baMnenI vAte meM rAtre sAMbhaLI hatI ke tamane baMnene huM napuM chuM. Apa mane "gharanI bahAra kADhavAnA hatA. te je gharamAM huM bhArarUpa houM te gharamAM rahevAne zuM artha? pitAnI gupta vAta pragaTa thayelI jANI, tethI ramezanuM mukha phikku paDI gayuM. have mAne ghera laI javAno Agraha zI rIte karavo? rameza kahe, je mA, A te ApaNuM kuTuMbanI AbarUne savAla che, mATe tuM bhUtakALa badhuM bhUlI jA. mArA pitAe svamAnapUrvaka jIvana vitAvyuM hatuM. temanA jevA khAnadAna gRhasthanI patnI AvI nokarI kare e ThIka nathI. mArA pitAnA nAmane jarApaNa jhAMkhapa lAge tevuM ApaNe na karavuM joIe. basa kara. rameza ! temanI vAta tuM kayA moDhe kare che? pitAe keTalI karakasara karIne paisA bacAvyA. ane teo te cAlyA gayA. meM kALI majUrI karI tane bhaNAvya, paraNAvyo. e tyAgI premALa pitAnI pAchaLa tuM e kRtajJa pAka ke tane tArI anAtha vidhavA vRddha mAtA paNa bhArarUpa lAgavA mAMDI. vRddha mAtAne gharamAMthI jAkAro ApanAra putra kuTuMbanI AbarU vadhAre che ke ghaTADe che? mA dIkarAnuM rUdana :- ATaluM bolatA mAtAne kaMTha rUMdhAI gayo. tenI AMkhamAM AMsu AvI gayA. mAtAnI badhI vAta sAMbhaLIne ramezanuM hRdaya paNa palaTAI gayuM. te raDatA raDate be - mA! mA! teM mArI AMkha ughADI che. huM tAro mahAna aparAdhI chuM. vahunI vAta sAMbhaLIne huM caDhI gaye. huM mArI pharaja cUkyo chuM. ne mAtRsneha bhUlyo chuM. meM tArI avagaNanA karI. mAtA! mane mApha kara. A dIkarAnA gunAne mApha kara. ema kahI rameza mAtAnA caraNamAM paDI gayo. mAtAe ramezane beThe karI bAthamAM laIne kahyuM beTA! tuM have nAnuM nathI. mA ! nAnapaNamAM huM bhUla kare tyAre tuM mane mAratI paNa bIjI ja kSaNe mane chAtIsarase cAMpIne mArA AMsu luchatI. Aje meM tAro bhayaMkara aparAdha karyo che, eTale tuM gusse thaI che. meM mArI bhUla kabUla karI che. have tAre gusso zAMta kara. A pArakuM ghara che. tene ahIMthI laIne ja javAne chuM. mA, tane nahIM javA daIe - osarImAM nAnA bALako ramatA hatA. temaNe ramezanA A zabdo sAMbhaLyA ke huM tane laIne ja javAno chuM. eTale tarata mAjI pAse AvyA, ane pUchavA lAgyAH mAjI! A keNa che? ame tamane nahi javA daIe, paNa mAjIne thayuM ke je atyAre ghera nahi jAuM te dIkarIne duHkha thAya ne tenI Ijajata jAya mATe javuM joIe. bAkI saMsAra saLagatI sagaDI che, duHkhane dariye che. emAM rAcavA jevuM nathI. mAjI dIkarAnI sAthe ghera gayA. have tene sAcuM samajAI gayuM che. tenI patnIne kahe che. A mArI mAtAne sahejapaNa duHkha thAya tevo eka zabda paNa tAre kahevAnuM nahIM. mAjIne rAkhanArA ghaNuM che mATe have temanI sAthe premathI raheje. AvA te kaMIka dAkhalAe saMtane jovA maLe che. have kuTuMbamAM sAsu-vahu ane dIkare badhA premathI rahevA lAgyA. temanuM ghara svarga jevuM banI gayuM. A parathI Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zAradA ratna samajavAnuM e che ke krarmA jIvane kevA nAca nacAve che! karmAM rUThe tyAre mA-dIkarAnA saMbadha paNa rahetA nathI. mAtA e mAtA nahi paNa zatru dekhAya che. karma baMdhana teADavAnA pavitra divase AvI rahyAM che. dilhInA meIlanI hAnAratanA kissA sAMbhaLIne AtmAne jagADajo. kAlanI keAI ne khabara nathI. mATe tapanI jyAta jagAvA. kAmabhoganA tyAga karI. tapa tyAganI sAdhanAthI ApaNA sadya guMjatA ne gAjatA thaI jAya evA raMga jamAvA. Aje khA. bra. sujAtAbAi mahAsatIne 13 me upavAsa che. ame ahIM cAturmAsa padhAryA tyArathI temanI maMgala ArAdhanA zarU thaI che. temanA tapa joI ne paNa AtmAne jagADA. vizeSa bhAva avasare. vyAkhyAna tarU5 aSADa vada 4 ne zanivAra tA. 20-7-81 sujJa baMdhue, suzIla mAtA ne bahenA ! anatajJAnI bhagavaMtAe jagatanA jIvA samakSa jaDa ane cetananuM svarUpa samajAvyuM. A vizvamAM jaDa ane cetana e benI bAlabAlA che. bhagavAne navatattva batAvyA. temAM mukhya be tava batAvyA. jIva ane ajIva. jIva eTale caitanya ane ajIva eTale jaDa. duniyAmAM jIva sivAyanA jeTalA padArtho dekhAya che te badhA jaDa. anAdI kALathI AtmAe jaDa sAthe prIti karI che. jaDa mATe jhUmI mare, kAhInuranI kadara nA kare " caitanya evA AtmA ajJAnanA kAraNe jaDa padArtho je peAtAnA thayA nathI, thatA nathI ane thaze nahI', evA padArthone meLavavA tenI pAchaLa jhajhUmI rahyo che, ane kAhInura samAna cetana AtmAne bhUlI gayA che. jaDa padArtho badhA nAzavaMta anitya ane azAzvata che. jyAre AtmA nitya, zAzvata ane dhruva che. jIva nAzavaMta, anitya sukhA meLavavA khAtara nitya evA AtmAne bhUlI gayA che. evA ajJAnI jIvAnI AMkhe jaDavAdanA evA cazmA caDhI gayA che ke jethI tene te pAtAnA mAne che. je peAtAnuM nathI tene peAtAnA mAnavA e teA keTalI meATI bhUla, mATe jJAnI kahe che ApanI AMkhA parathI jaDavAdanA cazmA dUra karo. A jaDavAde jIvAne parAzrayI ane gulAma banAvyA che. A jaDavAda jo dUra thaze nA caitanyanA darzana thaze. jyAre AApaNane caitanya zaktinu' bhAna thaze tyAre game tevA aDhaLaka dhanavaibhava, bhAgavilAsa jIvane pAtAnA tarapha AkarSita nahIM karI zake. Akhare teA A dhana, vaibhavavilAsa geA daIne cAlyA javAnA che. A para padArtho pratye jarA paNa vizvAsa na rAkhazeA. jeTalA vizvAsa khAdya padArthamAM rAkhA che. eTalA vizvAsa cetana evA AtmA para rAkheA tA te kayAre paNa dagA nahi de. para padArthA (jaDa) pratye jo vizvAsa rAkhavAnI bhUla karaze te jarUrathI dagAnA bhAga banI jaze. e padArtho svecchAe ke anicchAe paNa cheDavA teA paDaze. rAganA baMdhanamAM paDIne manuSya ema samaje che ke mAtA mArI, pitA mArA, patnI, putra, bahena, kAkA, mAmA A badhA mArA che ne huM tenA chuM. hAthI, gheADA mArA, Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 45 mahela baMgalA mArA, dolata mArI, vastro mArA-A rIte jIva badhAmAM mArApaNuM mAnIne besI gayo che. ethI adhika A zarIra mAruM. A badhAmAM mArApaNuM mAnIne jIve temAM gumAna kare che e pitAnA vaibhavane garva kare che. potAnI sattAmAM moTAI dekhe che, ane kaMcana jevI kAyAnuM abhimAna kare che. sanatkumAra cakravatIne potAnI kAyAnuM abhimAna AvyuM. enuM pariNAma zuM AvyuM ? je kAyA Aje rUDI rUpALI khUba suzobhita lAgatI hatI te bIje divase mahAbhayaMkara meTA soLa rogonuM ghara banI gaI, mATe koI vastunuM abhimAna karavA jevuM nathI. aneka dezano dhaNI mahAna vijayI samrATa sikaMdare mRtyu samaye potAnI sAme potAnI vipula saMpattine Dhagale karAvyuM ane tene joIne AMkhamAMthI AMsu sArate te bolyo ke je saMpattine mATe meM seMkaDo laDAI karI, hajAro sainikonA prANa gumAvyA. bIjA asaMkhya jIvo marAyA. A bhArata bhUmi para lehInI nadIo vahAvI. senAne laIne dUra dUra deza sudhI pharyo paNa ATalI aparimita saMpattimAMthI eka tAra paNa mArI sAthe nahIM Ave? kevI dhananI azaraNatA! uttarAdhyayana sUtranA 19mA adhyayanamAM mRgAputra mAtAne samajAvatA bolyA che ke he mAtA ! khettaM vanthu hiraNaM ca, putta dAraM ca baMdhavA / varUttA rUma 4, antavyamavarase che . gAthA-16 kSetra-jaMgalanI bhUmi, vAstu-ghara, sonuM, putra, patnI, bhAI ane A ati vahAluM , zarIra choDIne avazya eka divasa mATe javAnuM che. A badhuM ahIMnuM ahIM rahI javAnuM che. eka kSaNamAM e badhuM, huM paNuM ane mArApaNuM chUTI javAnuM che. sarva priya, apriya padArthone choDIne A jIva ekale cAlyo jAya che, ene sAtha ApanAra zubhAzubha karmo sivAya bIjuM koI nathI, mATe jJAnI kahe che dhanavaibhava ane vilAsanA dAsa na bane. je dAsatvathI mukta banavA cAhatA ho te dharmanuM zaraNuM svIkAre. A manuSya janmamAM dAsatvathI mukta thavAno avasara prApta thayo che. A svataMtratAnA avasarane tamArI bekALajInA kAraNe parataMtratAnA rUpamAM pheravI na nAMkhazo. thoDA samaya mATe A suavasara prApta thayo che, tethI enI dareka kSaNa mahAmUlyavAna che. AcAraMga sUtra bole che. "mari , gA=rtha menejiM mALe " A saMsAramAM manuSyanuM AyuSya bahu thoDuM che. tenI ekeka kSaNa aNamelI che. je vastu alpa hoya che, tenuM mUlya adhika hoya che. e rIte manuSyanuM AyuSya a85 hevAthI mAnava jIvananI kSaNe kSaNa aNamolI che, paraMtu viSayAsakta prANI A durlabha jIvananA mahattvane samajAtuM nathI, ne tene upayoga viSayabhegamAM kare che tevo manuSya ciMtAmaNI ratnane kAgaDAne uDADavAmAM pheMkI de che. zAstrakAre manuSyanI sthiti ja. aMtamuhurta ane utkRSTa sthiti traNa palyopamanI kahI che. temAM paNa atyAre te manuSyanuM AyuSya keTaluM alpa che. temAM paNa sAmAnya manuSyonuM AyuSya sopakama (kAraNathI vacce tUTavAvALuM) hoya che. AyuSya bAMdhavAnA samayano aMtarmuharta pramANakALa nirUpakrama AyuSya hoya che. bAkI badhuM AyuSya nimitte kAraNathI Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 zAradA rana vacce tUTI jAya che. daMDa, cAbuka, zastra, deraDuM agni, pANImAM DUbavuM, viSa, sapa, ThaMDI, garamI, bhUkha, tarasa, vyAdhi Adi AyuSyane vaccethI toDanAra upakrama che. temaja A jIvananI cArebAju Apattione pAra nathI. khabara nathI ke kyAre A jIvanane aMta AvI jaze. kayAre jAgaze ? AvA kiMmatI jIvanane ghaNe bhAga te pasAra thaI gaye, paraMtu gaI se gaI aba rAkha rahI he" e sUtra pramANe je samaya bAkI rahyo che ene lAbha uThAvavA mATe tatpara thaI javuM joIe. je vahANa dariyAmAM sapATAbaMdha cAlyA jatA hoya tene paNa jyAre baMdara Ave tyAre pheravavA paDe che ane tenI dizA badalavI paDe che. e mATe khalAsIo halesAM mArI vahANane bIjI dizAmAM badale che, tema jJAnI paNa ApaNane e samajAve che ke he jI ! jaladIthI cete. jaladIthI jAgRta bane, kAraNa ke jiMdagInA vahANane pheravavAne samaya have bahu najIka AvI gayo che. Aja sudhI jiMdagInuM vahANa saMsAranA mArga tarapha saDasaDATa cAlI rahyuM hatuM. have te mArga taraphathI pheravIne dharmanA mArga tarapha lAvavAnuM che. kinAre pAse che, ane laMgara nAkhavAnI taiyArI thaI rahI che. chatAM pavananuM jora judI dizAnuM che, tethI vahANa uMdhA raste cAlyA jAya che. e kAMI sahelAIthI sIdhA raste Ave tema nathI, mATe tamAre vahANanA zaDha utArI nAkhavA joIe ane thoDuM jera karI vahANanI dizA badalI nAkhavI joIe, eTale ke atyAra sudhI sAra bhaNI cAlyA che tene badale dharma tarapha vaLI javuM joIe. dharma e uttama : zAMtine mArga che. saMsAranI AzA jALamAM phasAte ajJAnI : kaMIka che ema kahe che ke amAruM A kAma thaI jAya pachI dharma karIzuM. to e tenI bahu moTI bhUla che. kAraNa ke A jagatamAM je sAMsArika kAryo che te kAryo dhAryA thatAM nathI. eTaluM ja nahIM paNa eka kAma pAra paDe tyAre bIjA kAmanI IrachA thAya, ane bIjuM kAma pAra paDe tyAre trIjA kAmanI IcchA thAya. A rIte jema kAme pAra paDatA jAya tema tema vadhAre AzAo, tRSNAo vadhatI jAya che ane temAM vacamAM koI evo maTe ghA vAgI jAya che ke te rUjhAtA bahu vakhata cAlyA jAya che. A rIte sAcA khoTA banAvo banyA karavA evo A saMsArane pravAha che. eTale je evA bahAnA nIce paDyA raheze to dharma karI zakazo nahi ane mRtyu AvI jaze. dharmanA kAma karavAnA rahI jaze ne khAlI hAthe jIvane javuM paDaze. kavie kahyuM che ke : bAMdhakara muThThI terA duniyAmAM jaba AnA huA, nara phira mehake pharme phesa jAnA huA dharma saMcaya nahIM kIyA, nahIMza guNagAtA huA, nara janma puMcha hAra, khAlI hAtha phira jAnA huA, Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna bALapaNa khelakUdamAM pasAra thayuM. yuvAnI yuvatIo sAthenA raMgarAgamAM vyatIta thaI prauDha avasthA dhana bheguM karavAmAM cAlI gaI, vRddhAvasthAmAM zakti na rahI ane chevaTe kALarAjAe AvIne tene gherI lIdho. Avyo tyAre jIva muThThI bAMdhIne Avyo hato. ane AvIne mohanA phaMdAmAM phasAI gaye paNa dharmarUpa kamANIne saMcaya karyo nahIM ke prabhunA guNa paNa gAyA nahIM. tethI manuSya janma rUpI puMjIne gumAvIne mAnavI khAlI hAthe ahIMthI vidAya thAya che. AvI avasthAmAM devane paNa durlabha evo mAnava janma maLyo to ya zuM ane na maLe te ya zuM? mAnava jIvananI sArthakatA zemAM? : ajJAnI jIva A mAnava jIvana kAmago bhegavIne puruM kare che, jyAre jJAnI AtmA A jIvana dvArA carama lakSma-mokSane prApta kare che. ajJAnI mANasa sAgarane nimakanI khANa mAne che ane jJAnI tene ratnonI khANa mAne che. manuSya potAnI svArthamaya saMkucita sthitimAMthI upara AvIne vizvanA kalyANa mATe potAnI jAtane samapI de temAM A durlabha mAnava jIvananI sArthakatA rahelI che. samasta vizvane eka ja kuTuMba samajIne enA duHkha dUra karavAnA puruSArthamAM je ApaNA jIvanano upayoga thAya to samajavuM ke A manuSya jIvana sArthaka thayuM che. "vasudhaiva : kuTuMbakama"ne udAra vizALa siddhAMta jeTalo ApaNA jIvanamAM utaraze teTaluM ApaNuM jIvana saphaLa thaze. jeNe A mAnava jIvanane oLakhI lIdhuM che te A vaibhava vilAsa ane . viSaya vAsanAone atyaMta halakA ane duHkhadAyaka gaNIne Thokara mAre che. jene ranne maLI jAya, te kAcanA TukaDAonI IrachA kare ? tema jene vaibhava vilAsane Thokara mArI ratnatraya samAna saMyama mArganI prApti thaI jAya te pachI kAcanA TukaDA samAna saMsAranA sukhane keNa iche? keI nahIM. je ratnatrayInI ArAdhanA kare che tenuM mAnava jIvana saphaLa bane che, ane te AtmA parama-5da mokSane meLave che. ApaNe uttarAdhyayana sUtrane adhikAra cAle che. ApaNuM paramapitA bhagavAna mahAvIra svAmIna e aMtima saMdezo che. ApaNuM hRdayanA dvAra kholAvavA ane AtmAnA zAzvata sukhanA jhaverAta meLavavA mATenI temAM 36 cAvIo batAvI che. amArI bene cAvIne jhuDA keDe besIne phare che paNa te cAvIo mehanuM kAraNa hovAthI DubADanAra che, jyAre bhagavAna mahAvIranI A cAvIo ApaNuM jIvanane tAranArI che. A cAvInA jhuDAthI je kaLa kholavAnI AvaDI jAya to tene beDo pAra thaI jAya. 36 adhyayanamAM pAMca adhyayananI vAta karI. pAMcamA adhyayanamAM e vAta batAvI che ke anaMtakALathI jIva bAla maraNe akAma maraNe marato Avyo che. haju sakAma paMDita maraNe jIva maryo nathI. paMDita maraNa jIvanamAM eka vAra evuM Ave ke jIvane mekSamAM laI jAya. jJAnI AtmAene maraNano Dara hato nathI. emane te janmane Dara hoya che. janma che tenuM mRtyu te che paNa have evA maraNe maruM ke mAre pharIne janma levo na paDe. jJAnI maraNane mahotsava mAne che. ajJAnIne maraNane Dara hoya che, janmanI vedanA kAMI jevI tevI nathI, Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna anaMtI vedanA janmanI kahI che. jema AMbA para kerI laTake che tema jIva mAtAnA garbhamAM uMdhA mastake laTake che. tyAre te te bhagavAnane pokAra karatA hoya che ke he bhagavAna ! mane A duHkhamAMthI choDAva, paNa jyAM jIva bahAra AvyA tyAM tuM hI tuM hI ema raDe che. have bhagavAna tuM tyAM ane huM ahIM. bhagavAnane bhUlI jAya che. A janmamAM evI sAdhanA karavAnI che ke vAraMvAra mAtAnA garbhamAM AvavuM na paDe te mATe zuM karavAnuM che? kaSAyanI upautatA, mAtra mokSa abhilASa, bhave kheda aMtara dayA, kahIe te jijJAsa. jijJAsu kone kahIe? je khUba bharyo hoya tene? TalATapakAM karato hoya tene ? pAMca-daza mALA pheravatA hoya tene? nA. "kaSAyanI upazAMtatA" kone upazama karavAne che? kone zAMta pADavAnI che? kaSAyane, ethI AgaLa vadhIne te kaSAyane sarvathA kSaya karavAno che. jyAre kaSAye sarvathA nAza pAmaze tyAre jIva kevaLajJAnI banIne mekSamAM jaze. jIvane jijJAsA ke tamannA koI hoya te te mAtra eka ja hovI joIe ke kaSAyavijetA banavAnI. jene A jijJAsA che tenI pAse game tevI saMpatti Ave; vaibhavanI choLo uDe, ke saMsAra sukhanA sAdhane maLe te emAM rAce nahIM. e te ema ja Irache ke haju sudhI pAmyo nathI. evo apUrva avasara kayAre pAmIza? eTale ke saMyama laIne makSa kayAre meLavIza? saMsArI jI apUrva avasara kone mAne che? dIkarA-dIkarI paNa tene, peDhI ke dukAnanuM udghATana kare tene, sAta mALanI havelInuM uddaghATana kare . tene mAne che paNa A avasarathI te jIva karmonA gaMja ekaThA kare che, pachI e karmo bhegavavAno vakhata Avaze tyAre raDatA paNa purA nahi thAya. DhaMDhaNa muninuM nAma to sAMbhaLyuM che ne ? e kenA dIkarA ! khabara che? trikhaMDa adhipati kRSNa vAsudevanA putra. temanA aneka kanyAo sAthe lagna thayA hatA. eka vAra bhagavAna nemanAtha prabhu dvArakA nagarImAM padhAryA. badhA bhagavAnanI vANI sAMbhaLavA gayA. A te tIrthaMkara prabhunI vANI ! "jANe bAre meha varasyA" bhagavAnanI vANImAM te alaukika zakti hoya che. kadAca ApaNane Akho divasa sAMbhaLavA maLe te uThavAnuM mana paNa na thAya. bhagavAnanI vANInI varSAne dhodha vahI rahyo che. DhaMDhaNakumAre bhagavAnanI vANI sAMbhaLI. temanA rUMvADA khaDA thaI gayA. haLukamI, sulabha badhI jIvane eka upadeza basa che. kALI bhUmimAM be iMca pANI paDe te paNa varasAda paDyo che ema dekhAI Ave ane paththara para paDe te thoDI vAra pachI kaMI ja na dekhAya. DhaMDhaNakumAranuM hRdaya kALI bhUmi jevuM hatuM. temAM eka upadezanI varSA paDI ke teo vairAgya raMgathI bhIMjAI gayA. temanAtha bhagavAna pAse jaIne dIkSA lIdhI. DhaMDhaNa muninI evI aMtarAya hatI ke teo bhagavAnanA ziSyo sAthe gocarI jAya, to gocarI maLatI nathI. jyAM jAya tyAM asujhatuM thaI jAya agara koIne vahArAvavAnA bhAva na thAya. je saMtanI sAthe DhaMDhaNamuni jAya te sAdhune paNa gaucarI na maLe. temane ekalA ekale te paNa gaucarI na maLe, chatAM manamAM jarA paNa glAni ke kheda nahIM. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna DhaMDhaNu munine pUrvabhava kahetA bhagavAna : A rIte thavAthI eka vAra paga muni nemanAtha bhagavAnane vaMdana namaskAra karIne pUche che. huM mArA tAraNahAra, mokSamArganA batAvanAra, parama upakArI prabhu! meM evA kevA cIkaNuM karmo bAMdhyA che ke mane, jyAM jAuM tyAM gIcarI na maLe ? bIjA saMtonI sAthe jAuM to mArA kAraNe emane paNa gaucarI na maLe ? mArA kayA kamane udaya che te Apa kRpA karIne pharamAvo. bhagavAne kahyuM ke he DhaMDhaNa muni! ghaNAM bhava pahelAM bAMdheluM karma A bhavamAM udayamAM AvyuM che. pUrva bhavomAM tuM pArAzara nAme kheDUta hato. e bhavamAM majuro pAse, baLado pAse khUba kAma karAvatA ane ghaNe trAsa Apato hato. je teo kAma na kare te temane cAbukanA mAra mArate, damadATI Apata. baLadone pUratuM khAvA pIvA Apato nahIM ane nokarIne paNa jamavAnuM Apate nahIM, AthI temanA aMtara baLatA hatA. A pApI peTane bharavA mATe kALI majurI karIe chIe chatAM ApaNe mAlika kevo niSThura che ke Akho divasa kAma karIe chatAM roTale ApatA nathI. A rIte khUba julma gujArato hato. jyAM jAya tyAM trAsa vartAvatuM hatuM. Aje ghaNAM mANasanI prakRti evI hoya che ke e bahAra jAya tyAre gharanA badhAne lIlAlahera ane e gharamAM Ave eTale badhA phaphaDe. bhaya ke na hoya? mAnavano ke rAkSasane ? je ApaNAthI badhA bhaya pAmatA hoya to samajavuM ke huM mAnava nahi paNa rAkSasa chuM. sUrya keTalo tape che ? paNa keIne bALa nathI. e rIte tamAre gharamAM tApa hovo joIe ke jethI saMtAne khoTA raste caDhI na jAya, paNa jenAthI gharanA mANase trAsa pAmatA hoya evo mAnava bhale AkRtithI mAnava hoya paNa prakRtithI rAkSasa che. | nemanAtha bhagavAna DhaDhaNamunine temane pUrvabhava kahI rahyA che. te kheDUtanA bhavamAM nekarone, baLadone, bhayaMkara trasa ApyA ane e pApakarmone kAraNe tuM tyAMthI marIne narakamAM gayo. naraka gatimAM asahya duHkhane veDyA. tyAMnI bhavasthiti pUrNa karIne tiryaMcamAM gayo. tiryaMcamAMthI nIkaLIne aneka bho karyA. jIva karmo hasI hasIne bAMdhe che paNa bhogavavAno vakhata Ave che tyAre raDatA paNa pUrA thatA nathI. tiryaMcanA bhAmAM akAma nirjarA karatA karatA bAMdhelA karmone khapAvate khapAvate lepa jeTaluM kama bAkI rahI gayuM te tane udayamAM AvyuM che. A vAtamAMthI ApaNane e samajavA maLe che ke ajJAnI che saMsAranA raMgarAgamAM paDI mAyAjALamAM phasAIne karmo bAMdhe che, paNa pachI zI dazA thaze ! uttarAdhyayana sUtrane chaThThA adhyayananuM nAma che "kSullaka nigraMthapaNuM ?' nigraMtha zabda jaina AgamamAM mahattvapUrNa zabda che. zAstromAM bhagavAna mahAvIra svAmIne paNa "nircatha" "jJAtaputra" nAmathI aneka jagyAe saMbodhana karela che. bhagavAna mahAvIra svAmInA nirvANa pachI paNa seMkaDo varSo sudhI prabhu mahAvIranA dharmane nigraMthadharma kahevAmAM Avyo che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 zAradA ratna sUyagaDAMvaMga sUtranA seLamAM adhyayanamAM nirgathe kene kahevAya tenI suMdara rajuAta karI che. prasthavi nija ne vijha yuddha saMjhino, susaMgate, sumite, gulAmarUpa, AyavAyapatte, viU duhao vi soyapalicchinne No puyA sakkAra lAbhaTTI dhammaTThI dhammaviU, LiyA parivane ciMco te vara volANa nitti vaLe che je sAdhaka prANAtipAta Adi 18 prakAranA pApathI rahita hoya, samiti yukta, jJAnAdiyukta, akrodhI, amAnI, rAgadveSa Adi je je karmabaMdhanA hetuo che te te dethI rahita, apratibaddha vihArI, niyANA rahita, sadA damitendriya, choDavA gya dene tyAga kare, ne grahaNa karavA yogya guNone grahaNa kare, pariSaha upasargone samabhAve sahana karanAra, nirdoSa AhArane bhogavanAra, zuddha nirmaLa cAritravAna, mokSamArgamAM sthita, padArthonA svabhAvane jANanAra, Azrava dvArone rokanAra, projana vinA zarIranI kriyA nahi karanAra, indriyo tathA manane vaza rAkhanAra, pAMca samitithI yukta, zatrumitramAM samabhAva rAkhanAra, Atma svarUpanA jANanAra, samasta padArthone sasvarUpa jANanAra, vidvAna, saMsAramAM utAravAnA mArganuM dravya tathA bhAvathI baMne prakArathI chedana karanAra, pUjA tathA satkAranA lAbhanI IcchAthI rahita, dharmanI bhAvanAvALA, dharmanA tatvane jANanAra, kSamArga sanmukha samabhAve vicaranAra, jitendriya, muktigumanane vegya, zarIra pratye mamatva rahita AvA guNothI yukta sAdhune nirgastha kahevAya. rAgahelAM baMdhanane graMthi kahe che. te granthine teDanAra sAdhakane nirgastha kahe che. - A adhyayanamAM duHkhanuM kAraNa zuM che ? te batAvatA prathama gAthAmAM bhagavAna beryo che ke jAvanta' vijjApurisA, samve te dukkha saMbhavA / suSpatti vAto , saMafma maids | u. a. 6 gA. 1 jeTalA aNasamaju ajJAnI jevo che te badhA duHkhanI saMbhAvanAvALA che. te mUDha puruSe ghaNI vAra anaMta evA saMsAramAM naSTa thAya che. (duHkha pAme che.) bhagavAna AcArAMgamAM paNa belyA che ke "soni vALa badiyA tu " saMsAramAM duHkhanuM kAraNa ajJAna athavA meha che. te AtmAnuM ahita karanAra che. vAstavika svarUpathI ajJAna e ja lakha che. jyAM sudhI jIvane Atma svarUpanuM tathA vastu svarUpanuM pUrepUruM sAcuM jJAna nathI thatuM tyAM sudhI te sukhane anubhava karI zakatuM nathI. ajJAnathI duHkhane janma thAya che. ajJAna aMdhakAra che, ne jJAna e prakAza che. chaThThA adhyayananI prathama gAthAmAM e batAvyuM ke jIva kyA karmothI saMsAramAM rakhaDe che? karma kevI rIte bAMdhe che ne enA phaLa kevA bhegavavA paDe che. DhaDhaNamunine AtmA pApane khapAvate khapAvate mAtra lepa jeTaluM karma rahI gayuM haze te sAdhupaNAmAM udayamAM AvyuM. badhAne pahoMcI zakazo paNa karmanA kAyadAne koI pahoMcI zakatuM nathI. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna che kAyado karmarAjane, hisAba che pAI pAIne, voraMTa vagaDe Avaze, rAja nathI pipAbAInuM. tuM pAtALamAM jaIza ke pahADa para jaIza, jaMgalamAM jaIza ke guphAmAM jaIza, game tyAM jaIza, paNa karmarAjAnuM voraMTa te pAchaLa AvavAnuM che, temAMthI bacavA maMgalakArI divaso AvI rahyA che. tapa kare, karA ane anumodana Apo. DhaMDhaNamunine jIva azubha karmone khapAvate khapAvate manuSya bhavamAM Avyo. bhagavAna nemanAtha prabhu temane kahI rahyA che te DhaMDhaNa ghaNuM bhava pachI tuM ahIM kRSNa vAsudevane ghera putrapaNe utpanna thayo. pArAzaranA bhavamAM ajJAnapaNe te AvA karmo bAMdhyA. jyAM sudhI jIva ajJAna hoya che tyAM sudhI tene khyAla nathI hoto ke huM je karmo karI rahyo chuM tenA phaLa avazya mAre bhogavavA paDaze. ajJAna e duHkha che ne jJAna e sukha che, tethI bhagavAna bolyA che ke ajJAnI che duHkhanI saMbhAvanAvALA che. tevA mUDha saMsAramAM anaMtakALa sudhI rakhaDe che, mATe karma karatA pAchA vaLo. bhagavAna kahe che te DhaMDhaNa! te ajJAnapaNAmAM jIvone trAsa Apyo, tenA para julama karavAmAM bAkI na . rAkhyo, tArA dilamAM mAno ke pazuo pratye anukaMpA nahotI tethI kALI majurI karAvate, ne puratuM khAvA Apate nahIM. te khAvApIvAnI aMtarAya pADIne cIkaNuM kare bAMdhyA te tuM Aje jogavI rahyo chuM. savve puvva kayANa kammANaM pAvae phala vivAge / avarAhesu guNesu ya, nimittamitta paro hoi // badhAne potAnA karmanA phaLa prApta thAya che. arthAt bhogavavA paDe che. aparAdha athavA guNonA viSayamAM bIjA te nimitta mAtra che. sukhaduHkhane ApavAvALA bIjA kaI nathI. bIjA mane sukha duHkha Ape che, ema mAnavuM e ApaNI Tubuddhi che. badhuM huM ja karuM chuM. A manuSyanuM beTuM abhimAna che. kAraNa ke saMsAranA dareka jIvo potapotAnA karmo rUpI darathI baMdhAyelA che. AtmA potAnA karelAM karmothI baMdhanamAM paDe che. karelAM karmone bhagavyA vinA mukti nathI. jIva jevA karmo kare che tevA tene bhogavavA paDe che. sArA. karmonA phaLa sArA maLe che ne azubha karmonA phaLa azubha maLe che. TreInanA pleTaphorma para aneka musAphare ubhA hoya che. badhA eka sthaLe janArA hotA nathI. judI judI dizAmAM janAra hoya che paNa jeNe jevI TikiTa lIdhI hoya tevA kalAsamAM besavAnuM maLe che. pharsTa kalAsanI TikiTa lIdhI hoya to pharsTa kalAsamAM besavAnuM, sekaMDa kalAsanI TikiTa lIdhI hoya te sekaMDa kalAsamAM paNa tharDa kalAsanI laIne pharsTamAM besavA jAya te zI dazA thAya? Dabala pasA gArDane cUkavavA paDe che. te chatAM kayAreka gArDa tene adhavaca utArI paNa de. te rIte jIve azubha karmo karIne durgatinI TikiTa kharIdI hoya te pachI tene mekSagati samAna pharsTa kalAsamAM besavAnuM kayAMthI maLe? Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna karmo khapAvavA karelI taiyArI : bhagavAna pAsethI pitAne pUrvabhava sAMbhaLIne DhaDhaNamunie pUrvakRta karmone khapAvavA bhagavAna pAse abhigraha karyo ke mane mArI labdhithI prApta thayela bhikSA vAparavI paNa bIjAnI labdhithI prApta thayela gaucarI mATe vAparavI nahi. DhaDhaNa muni ja gaucarI jAya che paNa kaI AhAra vaherAvatuM nathI. keI temane tiraskAra kare, niMdA kare, paNa temane AtmA te badhuM samabhAve sahana kare che. koI pratye rAga ke dveSa karatA nathI. te koIne doSa detA nathI. potAnA karmone doSa Ape che. te chava! te hasI hasIne karmo bAMdhyA che te have jogavatA paNa zA mATe raDavuM joIe? khUba harSathI ane premathI samabhAve karmone bhegave che. gaucarI nathI maLatI te paNa manamAM kheda nathI ke loko pratye dveSabhAva nathI. Ama karatAM cha mahinA jeTalo samaya thaI gayo. - kRNujIe bhagavAnane karelA prazna : ekavAra trikhaMDa adhipati kRSNa vAsudeva nemanAtha bhagavAnane vaMdana karavA gayA. utkRSTabhAve vaMdana karyA pachI pUche che, he mArA trilokanAtha bhagavAna! ApanA aDhAra hajAra saMte che temAM kaTIvALuM mahAduSkara cAritra pALanAra koNa bhAgyazALI saMta che? bhagavAne kahyuM-kRSNa-vAsudeva! mArA aDhAra hajAra saMtamAM duSkara cAritra pALanAra mATe ziSya ane saMsAra pakSe tamArA vahAlasoyo dIkaro DhaMDhaNu muna che. bhagavAna ! ApanA badhA saMta mekSanA motI samAna che. badhA cAritranI suMdara, rAdhanA kare che, chatAM Apa zAthI kahe che ke DhaMDhaNa muni duSkara saMyamanA pALanAra che? tyAre bhagavAne kahyuM ke sAMbhaLe. A DhaMDhaNa muni gaucarI mATe gAmamAM phare che tyAre temanA Agamana mAtrathI lokone temanA pratye napharata thAya che. koI gaucarI pANI te vaherAvatuM nathI paNa tenA badale kaTu zabdonA prahAra paDe che. te gaucarI jAya tyAre jevAM gharamAM dAkhala thAya ke loko bole che. bahAra nIkaLo... ahIM zA mATe AvyA che ? A gaMdA vastradhArI ! o muMDIyA ! te to mane apazukana karyA vagere aneka tarjanAbharyA vA saMbhaLAve che. Akroza vacananA pariSahane samatA bhAve sahana kare che. te samabhAvamAM ramaNatA kare che, paNa keI pratye krodha karatA nathI. AvA kaThora vAkaye temane kamaLa lAge che. karNamAM amRtapAna samA lAge che. jANe keI temane mIThA zabdothI AvakAratA hoya tevA lAge che. AthI kahuM chuM ke DhaMDhaNamuni mahAna duSkara cAritranI sAdhanA karanAra che, - bhagavAna pAsethI A vAta sAMbhaLIne kRSNavAsudevane khUba AnaMda thayo. dhanya che dhanya che e munivarane ! temane mArA koTI koTI vaMdana. huM temanI pAse jaI vaMdana namaskAra karI sukhazAtA pUchuM, paNa khabara paDI ke teo te gaucarI gayA che, eTale bhagavAna pAsethI uThIne kRSNavAsusunine zodhavA nIkaLyA. rastAmAM temane muni maLI gayA. munine jotA ja temanA sADA traNa kroDa marAya khaDA thaI gayA. te hAthInI aMbADI uparathI nIce utarI gayA ne muninA caraNamAM paDI utkRSTabhAve vaMdana karyA. A dazya najIkamAM rahetA DozImAe joyuM. tenA manamAM thayuM ke aha ! jenA caraNamAM kRSNavAsudeva name che, mATe e koI Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna mahAtmA hovA joIe. Ama vicArIne teNe kaNamunine gaucarI mATe bolAvyA. prabhu! Apa padhArI ne mArI jhuMpaDI pAvana karo. muni DezIne ghera gaucarI gayA. DozIjI temanA gharamAM lADavA hatA te munine vahorAvI dIdhA. keTalA lAMbA samaye gaucarI maLI chatAM manamAM harSa nahIM, kAraNa ke lAbhamAM alAbhamAM jeNe samabhAva keLavyA che evA munine maLe te harSa nathI. na maLe te kheda nathI. bhagavAnane pRcchA karatAM DhaMDhaNamuni DhaDhaNamuni gaucarI laIne AvyA. bhagavAnane vaMdana namaskAra karIne kahe che mArA tAraNahAra prabhu! Aje mane mArI labdhine AhAra maLe che? zuM ghaNA divasothI cAlatA mArA lAbhAMtarAya karmano kSaya thayo? ahIM te gurU mahAna ane ziSya paNa mahAna. Aje AvA saMta maLavA durlabha che. bhagavAna belyA-he DhaMDhaNa! A AhAra tArI labdhine nathI, paNa kRSNa vAsudevanI labdhine che, mATe A AhAra tamane kalpato nathI. A AhAra tame nirjIva jagyA joIne tyAM paraThavI de. manamAM vicAra paNa nathI Avato ke ATalA samaye mane AhAra maLyo. chatAM Ama kahe che ! bhagavAnanI AjJAne tahat karI DhaMDhaNamuni nirjIva bhUmimAM lADavA paraThavavA gayA. haLukamI makSagAmI jIva che, paraThavavA mATe lADavAne cALe che dravyathI lADavA caLe che paNa AtmAnuM maMthana juduM ja che. aho ! mArA jIve kevAM cIkaNuM karmo bAMdhyAM che ! pitAnA pApane pazcAtApa kare che. pazcAtApa karatAM AtmA vicAra dhArAe caDhatI AThamAM guNaThANe jaI kSapakazreNI mAMDI ane tyAMthI navame, dazame ane bAramAne che samaya ane temAM guNaThANanA pahelA samaye ghAtI karmane kSaya karI kevaLajJAna ane kevaLa darzana pAmI gayA. lADavAne cUra karatAM karmane cUro karI nAkhyo. dhanya che AvA munine ! temane ApaNe keTI keTI vaMdana ! tapa sAdhanAnA divaso najIka AvI rahayA che. tapanI moralI vAgI rahI che, merilInA sUre AtmAne jagADaje. ArAdhanA karavA elAna vAgI rahayuM che. tapodhanI AbhAo jAgaje. tapa karavA zUravIra thaje. vadhu bhAva avasare vyAkhyAna naM.-6 aSADa vada 5 ne maMgaLavAra tA. 21-7-81 anaMta upakArI sarvajJa bhagavAna bhavya jIne samajAvatAM kahe che ke kaSAyo ane IndrithI chatAyele evo A AtmA saMsArI che, ane e ja AtmA jyAre kaSAye ane Indriyone vijetA bane che tyAre mekSa svarUpane pAme che. e AtmA siddha che. je je AtmAo mekSapadane pAmyA che te badhA AtmAe kaSAyo ane IndriyonA vijetA banIne mokSa pAmyA che. atyAra sudhImAM anaMta AtmAoe pitAnA mekSa svarUpane Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rana pragaTa karyuM che. AtmAnuM potAnuM zuddha svarUpa e mokSa svarUpa che. kaSAyo ane IndriyonA vijetA banyA vagara AtmA mekSa svarUpane prApta karI zakatA nathI. jene mokSa meLava che ene kaSAya ane indriyanA vijetA banavuM joIe. je AtmAoe kaSAya ane IndriyonA vijetA banIne mekSanI prApti karI che. teo te siddha sthAnamAM birAjI gayA che. siddha sthAnamAM birAjatA anaMta siddha bhagavaMtene ApaNe reja namo siddhANuM pada dvArA namaskAra karIe chIe ane divasamAM aneka vAra zrI siddha bhagavAnane namaskAra karatA hoya tevA jIvane saMsAra zuM che ane mekSa zuM che te mATe samajAvavuM paDe ? eTaluM te samajatA hoya. siddha bhagavAnane roja bhAvathI namaskAra karanArAone saMsAranA svarUpane ane mikSanA svarUpane thaDe paNa khyAla na hoya e kema bane? | navakAra maMtramAM arihaMta bhagavaMtane, siddha bhagavaMtane, AcArya, upAdhyAya ane - sAdhu sAdhvIne namaskAra karAya che. navakAramaMtra bolatA kaI divasa evo vicAra Ave che ke arihaMta bhagavAna Adine roja keTalIya vAra namaskAra karIe chIe te emanAmAM evuM zuM che ke jethI badhA namaskAra kare che? name arihaMtANuM eTale jemaNe karmo rUpI zatruone haNI nAkhyA che ne kevaLajJAnanI jyota jagAvI che evA arihaMta bhagavAnane mArA namaskAra ho. saMsAramAM je ApaNI virUddha khelatA hoya, jenA pratye dveSabhAva heya be zatru kahIe chIe, paNa te zatru te A bhava puratA che. te zatru ApaNuM nuksAna karaze te A bhava puratuM paNa bhavobhava nahi bagADe, chatAM tevA zatru para jIva vijarya meLavavA irache che. jyAre arihaMta bhagavAnane saMsAramAM kaI zatru ke mitra UI. sarva pratye temane samabhAva che, paNa je AtmAnA guNono nAza kare che evA karmo rUpI zatruone jeNe nAza karyo che evA he arihaMta bhagavAna ! Ape kaSAne jItI lIdhI che ne huM kaSAyathI chavAI gayo chuM. Apa samatArasanA dariyA che, jyAre huM mamatAthI bharelo chuM. AvA vicAra Ave che kharA ? name siddhANaM bolatA anaMta sukhamAM birAjatA siddha bhagavaMte kevA ne huM kevo? evo vicAra Ave che? siddha eTale te AtmAo ke je AtmAoe, kaSAyenA ane IndriyonA vijetA banI aSTakarmane kSaya karI mokSapadane pAmyA che. ahI beThelA dareka AtmAo mokSane te jhaMkhe che, paNa jenI rageragamAM mekSanI laganI che ane prayatna paNa te che. tevA AtmAne koI kahe ke tAre mekSa joIe che? tuM zA mATe mokSane irache che? te e kaheze ke huM saMsArathI kaMTALI gayo chuM. enAthI have bhayabhIta banya chuM. te ene pharI pUche ke tuM zA mATe saMsArathI kaMTALI gaye chuM ? te e kaheze ke A saMsAramAM kAMI sukha ke sAra nathI. saMsAranA sukhanI icchA paNa duHkhanuM kAraNa che, mATe AvA duHkhanA dariyA samAna saMsArathI chUTakAro meLavI mAre mekSane meLavo che ke jyAM sukha, sukha ne sukha-duHkhanuM nAmanizAna nahi. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 zAradA ratna trIjuM AcArya pada "AcAra" eTale AcaravA ceAgya, AcaravA yAgya vana e ja hoya ke jenAthI sukhanI prApti thaI zake. sukha-prAptinA kAraNabhUta pAMca paDhAya che. jJAna, darzana, cAritra, tapa ane vI. A pAMca AcAranuM je samyak prakAre AcaraNa kare che te AcAya kahevAya che. AcAryajI 5 mahAvrata, 5 AcAra, 5 samiti. 3 gupti, 5 indriya vaza kare, 9 vADa vizuddha brahmacarya pALe ane 4 kaSAyane tyAge e 36 guNAthI yukta hAya che, tevA AcArya bhagavaMtane namaskAra. ceAthuM upAdhyAya padma. jee guru vagere gItA mahAtmAonI pAse haMmezA rahI vinayabhakti karI, vicakSaNatApUrvaka tene prasanna rAkhI temanI AjJAmAM rahI sauMpUrNa zAstronA abhyAsa karI pAraMgata thayA che. jeo ghaNA sAdhu tathA gRhasthAne yathAyeAgya jJAnanA abhyAsa karAve tevA sAdhuone upAdhyAya kahe che. pAMcamuM pada sAdhu-sAdhvI je aneka upasargo pUrNa dRDhatAthI sahana karI AtmAnI siddhi karavA eTale ekAMta meAkSanA hetu mATe ja Atma sAdhanA kare che tene sAdhu kahevAya che. AvA maMgalakArI, AtmAne zreyakArI, navakAra maMtranu smaraNa karo tyAre vicAra karA ke A pAMca-padamAM mArA naMbara kayAre lAgaze ? ane nathI lAgyA te kema nathI lAgyA : anaMtakALathI jIva saMsAramAM rakhaDI rahyo che, bhamI rahyo che. jIvane sasAramAM bhamavAnu` kAI kAraNa hAya tA mithyAtva che. mithyAtva gayu* nathI ne samakita AvyuM nathI. tyAM sudhI AtmAne sAcI dizA sujhatI nathI. mithyAtva e bhayaMkara pApa che. hi'sAki pApAthI tA abhavyA ane durvyA pAchA haThI zake che. abhavyA ke dubhavyAne mATe dravya cAritranA niSedha nathI. e saravaratI dIkSAne grahaNa kare ane enuM pAlana paNa evI rIte kare ke khIjAone kadAca ema paNa thAya ke A lAko gajabanu kaDaka cAritra pALe che. dheAra sacama ane dhAra tapa e abhavyA ke durbhAvyAne mATe azakaya nathI. paNa A mithyAtva nAmanA pApanA tyAga tA mAtra bhavya AtmAe karI zake che. eTale nathI te abhavyeA mithyAtva nAmanA pApane tajI zakatA, nathI teA durvyA tajI zakatA. mAtra bhavyAtmAe mithyAtva nAmanA pApane tajIne samyak dana rUpa dharmane pAmI zake che. mithyAtva mUDhatAne pedA karanAru che. jyAre samyaktva dharmanA rasane pedA karanAruM che. samakitI AtmA je kAMI thADA ke vadhu pramANamAM dharma ne Acare che, te dharma tenA meAkSamAM kAraNabhUta bane che. pApanA sarvathA tyAga karyA vinA sAcA dharmamaya jIvanane pAmI zakAya nahi. jyAM sudhI dharmamaya jIvana prApta thAya nahi tyAM sudhI mukitanI prApti azakaya che. chatAM paNa pApAne tajavAne asamartha evA mANase mithyAtvane cheDavAnA prayatna tA avazya karavA joi e. jemanuM mithyAtva gayu che ne samakita prApta thayuM che evA AtmAe kaDhAca hiMsAdi pApAnA sarvathA tyAgI na hAya, te paNa te AtmAe apudgala Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna parAvartana kALathI paNa ochI kALamAM avazya muktine pAme che. ekavAra samyaktva AvyA pachI cAlyuM jAya ne mithyAtvane udaya thAya te paNa e AtmA ardha pudgala parAvartana kALathI ochA kALamAM mukti pAmyA vinA rahe nahi. badhA samakitI dIkSA letA nathI. te saMsAramAM rahe ane mithyAtvI saMsAramAM rahepaNa baMnemAM AkAza-pAtALa jeTaluM aMtara che. samakitI saMsAramAM kevI rIte rahe? eka pANIthI bharela Dela hoya temAM telanA be cAra TIpA nAkhyA te e TIpA pANImAM tare che ke DUbI jAya che ? tare che paNa DUbI jatA nathI. tema samakitI AtmA pANIthI bharelI Dela samAna saMsAramAM rahe chatAM temAM DUbatA nathI. te saMsAramAM udAsIna bhAve rahe che. jema ke I mAtAne vIsa varSano yuvAna dIkaro gujarI jAya to tenI pAchaLa mAtAthI kaMI jIvanane aMta lAvI zakAto nathI. saMsAramAM rahe che, khAya che, pIve che paNa te badhuM udAsIna bhAve kare che. te rIte samakitI AtmA saMsAramAM rahevuM paDe te rahe paNa udAsInabhAve rahe che. - ApaNuM ghara kyuM? -bIjI vAta karuM. koI mANasa bhADUtI makAnamAM rahe che. te mANasa te bhADUtI makAnane sAcave ke nahi? sAcave che. thoDuM raMgarogAna karAve che ne jariyAta jeTalI sagavaDa paNa karAve, kAraNa ke ene emAM rahevAnuM che, paNa enA manamAM zuM hoya? A makAnamAM bahu paisA naMkhAya nahI. kAraNa ke A ghara ApaNuM nathI. bhADUtI che. kayAre A ghara khAlI karavuM paDaze enI khabara nathI. kadAca dIkaro kahe bApujI! gharamAM A sagavaDa karAvo, A phanacara karAvo, te e pitA zuM kaheze? dIkarA, A ghara ApaNuM nathI. game tyAre khAlI karavuM paDaze. bhADAnA gharamAM rahenArane manamAM ema te thAya ne ke mAre mAruM ghara hoya te sAruM! mAruM ghara hoya to khAlI karavAnI ciMtA te nahi ne ! kayAre gharadhaNInI noTIza Avaze e khabara nathI eTale bhADUta paNa potAnuM ghara karavA Icche che. kadAca potAnI pAse paisA na hoya te kaI mitrasvajananI pAsethI laI Ave, sarakAranI lena le, e rIte kadAca paisA na maLe te dAgInA gIre mUkIne paNa potAnuM ghara karavA taiyAra thAya che. pitAnuM kareluM ghara paNa aMte te choDIne javAnuM che, chatAM e ghara mATe jIvane keTalI ciMtA che? jJAnI kahe che, A tArUM mAneluM ghara paNa tAruM nathI. aMte eka divasa to choDIne javAnuM che. tuM have evuM ghara zodha ke je gharamAM gayA pachI kayAreya jAkAro na maLe. e ghara kayuM? khabara che? mekSa e ApaNuM zAzvatuM ghara che, paNa jeTalI ciMtA nazvara gharanI che teTalI ciMtA haju AtmAe potAnA gharanI nathI karI. samakitI AtmA samaje che ke A ghara mArUM nathI. mAruM ghara te mokSa che. bhADUtI gharavALAne e ciMtA che ke kayAre gharadhaNanI neTIsa Ave ne ghara khAlI karavuM paDe. tema A deharUpI bhADUtI gharane kALarAjAnI kayAre noTIsa Avaze ne A ghara khAlI karavuM paDaze te khabara nathI. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna paDe mRtyu mATe taiyArI karI che ne? jeno janma che tenuM mRtyu te nizcita che. ApaNe ahIMthI javAnuM e karmAdhInapaNe ane ahIMthI jaIne kayAM utpanna thavAnuM e vAta paNa karmAdhIna che. karmanA kartA to ApaNe ja chIe ne? jIva pote karma bAMdhe che ne potAne ja bhogavavA paDe che. jevA karma hoya tevI gati thAya. karmane svarUpane samajanAra AtmA vicAra karaze ke mAre ahIMthI kaI gatimAM javAnuM ? savAre uTho, khA, pIvo, kAmakAja kare, rAtre sUI jAva cho paNa mAre ahIMthI javAnuM che e te nakkI che. mAre kayAM javAnuM che te huM nakkI karI zakuM tema chuM. mAnavI potAnA kartavya pramANe nakakI karI zake ke mAre A gatimAM javAnuM che. jyAM javAne vicAra hoya tyAM javAnI taiyArI paNa karavI paDe ne? huM tamane pUchuM chuM ke cAra gatiomAMthI tamane kaI gatimAM javuM game? naraka ke tiryaMca gatine te keI na I che. Ama to javAnI gati pAMca che, paNa atyAre ahIMthI sIdhA mekSamAM javAtuM nathI. mATe bAkI rahI cAra gati naraka ane tiryaMcane durgati kahI che. manuSya ne devagati e be gatine sugati kahI che. je sugatimAM javuM game che te te gatimAM javAya tevAM kAryo jIva kare che ? ane je durgatimAM javuM gamatuM nathI te te gatiomAM mane laI jAya evA kAryothI huM cetate rahuM chuM ke nahi ? AvA vicAra kayAre paNa Ave che kharA? huM amuka sthAne ja jaIza evuM ApaNane jJAna nathI, paNa sArI gatimAM javuM che te sArI gatimAM javAne ? mATe amuka amuka karavuM joIe eTalo te khyAla che ne? relvenI musApharI karavI che te te mATe TikiTa levI paDaze, ne rIjharvezana karAvavuM paDaze. gADImAM pharsTa kalAsa, sekaMDa kalAsa ne tharDa kalAsa hoya che. badhA kalAsamAM sagavaDa ane sugamatAmAM phera che. jevA kalAsa evA nANAM ApavA paDe che. tema je pAMcamI gati mekSanI TikiTa meLavavI che te jJAnI kahe che ke ghara, baMgalA, putra, patnI, parivAra, dhana badhAne moha choDI do. "eka dhakkA ora de, saMsAra ke choDa da" (hasAhasa) je mokSa meLave che te saMsArane choDI de. ahIMthI javAnuM che enI khabara che, te kayAM javuM che ne jyAM javuM che tyAM kevI rIte javAya tene vicAra karIne agAuthI taiyArI karI lo. jeNe agAuthI taiyArI karI che evA AtmAne game tyAre ane game tyAM maraNa Ave te paNa ene muMjhavaNa nahIM thAya. e te ema ja vicAre che ke huM janme chuM eTale maravAne chuM ane haju karmo khapAvyA nathI eTale kyAMka utpanna paNa thavAno chuM. paNa meM mAruM jIvana evI rIte vyatIta karyuM che ke ahIMthI marIne huM jyAM jaIza te sthAna A sthAna karatAM paNa sAruM haze. baMdhuo! tame ATalI badhI dharmakriyAo kare che te tamane eTalI te khAtrI che ne ke ame durgatimAM nahi jaIe. tame je dharma karo cho te rUcipUrvaka kare che ne ? ghera gayA vinA cAle nahi, mATe ghera jAo che, paNa karavA lAyaka te dharma che e Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zoDho ratna tamArA manamAM nirNaya che ne ? jo haiyAmAM dharmanI rUcI haze teA ghera jaze! tA paNa gRhavAsa sArA che ema nahi lAge. bhale AkhA divasa dharmakriyA karI na zake| paNa dharmanI rUcI tA cAvIse kalAka rahI zake ne ? ahIM AvIne dharmakriyA karatA hA paNa jo haiyAmAM dharma pratyenI rUcI na heAya te vicAro paNa kharAba AvI jAya. evA samaye jo AyuSyaneA baMdha paDI jAya teA sugatimAM javAnA nirNaya dhULamAM maLI jAya ne krutinA baMdha paDI jAya. AyuSyane baMdha jIvanamAM eka vAra paDe che, mATe samaye samaye jAgRta rahevAnI jarUra che. Avu' suMdara jIvana pAmIne paNa jo jIva jAgRta na bane ane viSaya kaSAyamAM, saMsAranA raMgarAgamAM peAtAneA amUlya samaya veDaphI nAMkhe te pachI A jIvana pharIne maLavuM bahu dubha che. eka vakhatanA prasaMgamAM rAjA rAjamahelamAM jaI rahyA hatA. rastAmAM radhA kuMbhAra sAmA maLyA. rAjAnA manamAM thayuM ke Aje raghA kuMbhAra sAme maLyeA che, teA hu. jou* ke enA zukana kevA che ? rAjA mahelamAM gayA ane aDadhA kalAke vadhAmaNI AvI ke rANIe putrane janma ApyA che. A vadhAmaNI sAMbhaLatAM rAjAnuM haiyuM nAcI uThayuM. tenA manamAM thayuM' ke mAre tyAM saMtAnanI khATa hatI. Aje raghAku MbhAranA zukana phaLyA ke rAjyamAM putranA janma thayeA. je je mANaseA rAjAne putranI vadhAmaNI devA AvyA te badhAne sArI bheTa ApIne saMtApyA. raghAkuMbhArane A vAtanI khabara nathI, paNa tenA zukanathI putranI vadhAmaNI maLI che, tethI rAjAe sipAIone raghAkuMbhArane kaMIka bheTa ApavA lAvavA mokalyA. rAjAnA sipAI A rahyA bhArane ghera gayA. peAlIsAne jotA raghAnA peTamAM te jANuM tela reDAyuM. tene thayuM ke Aje mAru' AvI banyuM, paNa vAta judI ja hatI. raghA kuMbhAra teA thaDakatA haiye sipAInI sAthe rAjamahelamAM AvyA. zu thaze ? rAjA mane zuM karaze ? e vicArAthI gamagIna banelA rahyA tyAM ubhA rahyo. bApu! je kAma heAya te pharamAveA. me' tamArA kaMI gunA karyA hAya ke bhUla karI hAya tA mane mAph karajo. mane abhayadAna Apo. rAjA kahe rahyA! tArA kaMI vAMka gunA nathI. Aje rAjamahelamAM rANIe putrane janma ApyA che, tenA AnaMdamAM huM tane nyAla karavA mAguM chuM. rAjA InAmamAM zu Ape ? rAjamahelamAM teA seAnA-cAMdIneteTA ja na hoya. rAjAe raghA kuMbhArane eka suMdara sAnAnu` tAMsaLuM InAmamAM ApyuM. garIba bicArA raghAe te svapnamAM paNa sAnAnA darzana karyA nathI. tene sAnAnI oLakhANu nathI. tenA manamAM thayuM ke vADAmAM je gadheDA rAkhyA che tyAM gadheDAnI lAda ekaThI karavA je mATInuM vAsaNa rAkhyuM che te cekIe ghaDIe phUTI jAya che. tenI jagyAe A vAsaNu majabUta che teA sAruM kAma Avaze ne Takaze paNa vadhAre. A vAta sAMbhaLIne tamane hasavuM AvyuM paNa hamaNAM tamArA naMbara lAgaze ( hasAhasa ). Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paha zAradA ratna raghukuMbhAra A tAMsaLuM laIne ghera gayo. gadheDAnI lAda emAM bhare ne kacarApeTImAM lAda nAkhI Ave. divase para divase jatAM 1 varSa pUruM thayuM. rAjakumArane janmadivasa Avyo. rAjAnA manamAM thayuM ke A vakhate paNa pahelAnI jema badhAne bolAvI InAma ApIzuM ane badhAne pUchazuM ke gayA varSe ApelI InAmanI vastuone dareke kaI rIte upayoga karyo? jeTalA vadhAmaNI devA AvyA hatA te badhAne bolAvyAM. raghAkuMbhArane paNa bolAvyuM. rAjAe badhAne pUchyuM. meM tamane inAma ApyuM hatuM tene tame zo upayoga karyo ? badhA pAkA vANIyA hatA. keI dazA, keI vizA ne tame te tIsA ( hasAhasa) badhAe barAbara goThavIne javAba Apyo. pachI raghAne naMbara Avyo, raghAne pUchyuM, meM tane senAnuM tAMsaLuM ApyuM che tene te zuM upayoga karyo ? ragha bicAro sAva bhaLe hate. te vANIyA jevo pAko na hato, eTale eNe kahyuM, mahArAjA ! Ape mane je vAsaNa ApyuM. tenAthI te mane khUba zAMti thaI che. gadheDAnI lAda tathA kare temAM bharIne ukaraDAmAM nAkhI AvuM chuM. mAre navA navA mArIne ThIba lAvavA maTayA che. raghAnI A vAta sAMbhaLI badhA tenI mUrkhAI para hasavA lAgyA. tamane paNa hasavuM AvyuM. huM tamane pUchuM chuM ke A mAnava janmarUpI sonAnuM suMdara tAMsaLuM tamane mahyuM che emAM tame rAga, dveSa, viSaya, kaSAya ane bUrI vAsanAnA kacarA te nathI bharatA ne? raghAnI vAta sAMbhaLI rAjAne gussAne pAra na rahyo. emanI bhrakuTI caDhI gaI. meM tane putra janmanI khuzAlImAM senAnuM tAMsaLuM ApyuM. tene te Avo durUpayoga karyo? pradhAna kahe, rAjA sAheba ! A rIte raghAe ApanA InAmanuM nahIM paNa khuda ApanuM ja apamAna karyuM che. ene te phAMsInI zikSA barAbara che. rAjAe hajurIyAone bolAvyA ane kahyuM ke A raghAne phAMsIe caDhAvI de. eka vAra rAjA rIjhayA te senAnuM tAMsaLuM daI dIdhuM ne Aje khIjyA te phAMsInI zikSA. phAMsInI zikSAthI ra jarAya gabharAye nahIM. A raghe sAmAnya mAnavI na hate. e Izvarane zraddhAvAna bhakta hato. kAyAnI ane mAyAnI mamatA tene vaLagI na hatI. phAMsIne hukama sAM maLI te raDavAne badale khaDakhaDATa hasavA lAgyo. raghAne hasatA joIne badhAne Azcarya thayuM. ene eTalI te khabara haze ne ke phAMsIthI marI javAya. rAjA pUche che raghA ! phAMsI eTale zuM e te tane khabara che ne ? hA, mahArAjA. phasI eTale mRtyu. to tuM ATaluM badhuM hase che zA mATe ? phAMsInuM nAma paDe tyAM loko dhrujI uThe che ne raDavA lAge che ne tuM ATalA badhA AnaMdamAM kema? kuMbhArane dehano rAga na hato. tene te AtmAne rAga hatuM. teNe kahyuM mahArAjA ! mane aMdarathI avAja Ave che. ze avAja Ave che? Apane kahevAya nahi, Apane savaLuM paDe te ThIka ne avaLuM paDe te phAMsI Ape. eka vakhatanI pharI te ApelI che. have tame zI AjJA pharamAvo te te bhagavAna jANe. rAjA kahe jA, tane abhayadAna, paNa kahe to kharo ke zo avAja Ave che? Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna raghAe kahyuM-mahArAjA! Ape mane senAnuM tAMsaLuM ApyuM paNa mane tenI kiMmatanI khabara na hatI. tenI oLakhANa na hatI eTale meM emAM lAda bharI, tethI Apa mane phAMsI devA taiyAra thayA. e tAMsaLuM mArA jevA garIbanA kaMIka kAmamAM AvyuM. e evAI jAya te bIjuM paNa lavAya. jyAre ApaNane A manuSya zarIrarUpI je bhAjana maLyuM che jene sonA, cAMdI, hIrA, mANeka jevI kiMmatI vastuothI paNa kharIdI zakAtuM nathI. evA amUlya mAnava jIvanamAM rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lebha, viSayavAsanAne kacaro bharI rahyA che. temaja tame rAjA che. tame kaIne phAMsInI zikSA Ape, vadha karAvo vigere pApakarmo karIne kevA cIkaNuM karmo bAMdhI rahyA cho? A karmone bhogavavAno samaya Avaze tyAre raDatA paNa pUrA nahi thAya. kuMbhAranI vAta sAMbhaLI rAjA kahe-raghA ! te te mATInA ghaDAnA ghaDataranI sAthe tArA AtmAnuM paNa ghaDatara karyuM che. tArI vAta sAcI che. A manuSyanuM zarIra e bhAjana che, temAM kSamA, saMtoSa, sadAcAra, samatA, nirlobhatA Adi sadguNe bharavAne badale kaSAya, rAga, dveSane kacaro bharatA hoya te enA jevuM mUkha kezu? raghAnI eka Take re rAjAne AtmA jAgI gaye. temaNe potAno jhAjho samaya prabhu bhajana Adi dharmadhyAnamAM vItAvavA mAMDyo. . ApaNe uttarAdhyayana sUtranA navamA adhyayanane adhikAra vAMcave che. tenI pUrva bhUmimAM ApaNe cha adhyayana sudhI jaI gayA. sAtamA adhyayananuM nAma che "elaka" e eTale bokaDe. A adhyayanamAM bhagavAna bolyA che ke jyAM Asakti che tyAM mata che ke jyAM anAsakita che tyAM sukha che. Asakita jIvane kyAM laI jAya che? 'ThaNuga sUtramAM bhagavAne cothe ThANe zrAvakane cAra prakAranI mAkhInI upamA ApI che. eka mAkhI madha para bese te temAM eMTI jAya che. bIjI mAkhI baLakhAmAM beThI hoya te tyAM guMgaLAIne marI jAya che. trIjI mAkhI sAkara para beThI che. te sAkarane svAda le ne uDI paNa jAya che. jethI mAkhI paththara para bese che te uDI zake che paNa svAda laI zakatI nathI. A rIte cAra prakAranA zrAvaka che. pahelI mAkhI samAna zrAvaka bhautika sukhane svAda le che paNa Icche tyAre choDI zakatA nathI, paNa temAM ceTI jAya che, te madhanI mAkhInI jema bIjA prakAranA zrAvaka sukhano svAda paNa letA nathI ane cheDI zakatA paNa nathI te baLakhAnI mAkhInI samAna. trIjA prakAranA zrAvake sukhone svAda paNa le che ane icche tyAre tyAga paNa karI de che. te sAkaranI mAkhInI samAna, ane cothA prakAranAM zrAvake sukhane anubhava karatA nathI paNa jyAre I che tyAre tyAga karI zake che. te paththaranI mAkhI samAna. A rIte cAra prakAranA zrAvake che. temAM tamAro naMbara kayAM Ave che? tamAre tenA jevuM banavuM che? (zrotAmAMthI avAja-sAkaranI mAkhI jevA) tame re sAkaranI mAkhI jevA zrAvaka banavuM hoya te zuM karavuM joIze? te mATe saMsAramAM rahevA chatAM anAsakta bhAva keLavo. indriyonA viSayomAM Asakata banavAthI Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna jIvane kevAM kaDavAM phaLa bhogavavA paDe che, mATe sAdhake evA viSayothI sadA rahevuM joIe. A adhyayanamAM bhagavAne jIvone vizeSa samajAvavA mATe cAra dRSTAMta ApyAM che. (1) bekaDAnuM (2) AMbAnI kerInuM (3) traNa vaNikanuM (4) bhikhArInuM. eka mANase gharanA cekamAM eka bAju gAya ane vAchaDIne bAMdhI hatI, ane bIjI bAju bekaDo bAMdhyo hate. A TArano mAlika bekaDAne roja tAje, lIle cAro khavaDAvatA hatA. tethI bekaDo hRSTapuSTa thayA hatA. gAyane te sukuM ghAsa khavaDAvato. gAya A badhuM joyA karatI paNa samajatI hatI, jyAre vAchaDuM nAnuM hovAthI tenI mAne kahe, ApaNane mAlIka lIle cAro kema nathI Apate ? jema nAnuM bALaka kaI chokarAne peMDA sAkara khAtA jue, navuM kapaDuM paheratA jue te ghera AvIne tenI mAtA pAse mAMgaNI kare che. tene khabara nathI ke mArI mAnI sthiti kevI che? eTale te vastu levA mATe kajIyA kare che. tema ahIM vAchaDuM gAyane kahe che he mA ! ApaNe mAlikane dUdha ApIe, mAlika temAMthI paisA pedA kare, dUdhamAMthI dahIM jamAve ne dahIMmAMthI ghI karI paisA meLave, chatAM tane khAvA mATe sUkuM ghAsa Ape che ane mane te kacarAvALuM ghAsa Ape che. pele bekaDe te mAlikane dUdha Apato nathI chatAM ene kevuM sarasa khAvAnuM maLe che ? mAlika Avo anyAya kema kare che? gAya vAchaDAne kahyuM, beTA ! e sAru khAvAmAM majhA nathI. ene sAruM sAruM khavaDAvIne haSTapuSTa kare che paNa e sAruM bhojana nA mRtyune notaranAra che. ApaNuM khANuM bhale sukuM hoya, paNa tane netaranAra nathI. enA sArA khANAnuM pariNAma evuM Avaze ke enI Doka para talavAra pharaze. mAtAnI vAta sAcI mAnI vAchaDuM zAMta thayuM. paMdara divasa vItyA tyAM mAlikane ghera pAse AvyA. A mAlika kasAI hatuM. sAruM khavaDAvIne hRSTapuSTa karelA bekaDA pAse mAlika gayo. ane paroNAnA svAgata mATe tenI Deka para chare pheravyo. A dazya joIne vAchaDuM gabharAI gayuM. zuM ApaNane paNa mArI nAkhaze? gAya kahe nA, beTA ! ApaNe sUkuM ghAsa khAIe chIe. je sUkA ghAsa para jIve che tene AvuM duHkha veThavuM paDatuM nathI. paNa je sArA sArA bhejana jame che tene eka divasa kapAI javAnuM che. amAruM sukha sUkA ghAsa jevuM che. bhale amArI pAse gADI moTara nathI. vihAra karIe ne kaSTo veThIe, ne tamArI pAse gADI moTara hoya, are ! saMsAranuM badhuM sukha hoya paNa aMte duHkhane netaranAra che. jyAre amAruM kaSTa sukhane ApanAra che. A daSTAMtathI mahApurUSo ApaNane e samajAve che ke sArA svAda pratyenI Asakti jIvane duHkhadAyaka che? uttarAdhyayana sUtranA 3ra mA adhyayanamAM bhagavAne e ja vAta batAvI che. rasA pagAmaM na niseviyavvA, pAyaM rasA dittikarA narANaM / . dittaM ca kAmA samabhidavanti, duma jahA sAuphala va pakkhI // 10 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna jema phaLa vinAnA vRkSane keI pakSIo kecatA nathI, paNa je vRkSa para nAraMgI mosaMbI jevA svAdiSTa phaLo hoya che. tyAM pakSIo AvIne tene kece che, ne herAna kare che, tema je sArA rasavALA svAdiSTa bhojana jame che tene kAmavAsanArUpI pakSIo AvIne kilAmanA upajAve che. mATe rasane vadhu upayoga na karavo joIe. raso prAyaH unmAda vadhAranAra che. sArA bhojana jamavAthI vikAro vadhe che. pahelAnA mANase badhuM kAma hAthe karatA tethI khAdheluM pacatuM hatuM. Aje kAma karavAnA gayA eTale barAka pace nahi Aje jyAM joIe tyAM khATalA-pATalAM ane bATalA vadhI gayA che. A bekaDAnA nyAyathI e samajavAnuM che ke jyAM Asakti che tyAM duHkha che, tyAM mRtyu che, ane jyAM anAsakti che tyAM sukha che. have AmAM adhyayanamAM zuM vAta cAlaze te avasare vicArIzuM. AjathI ApaNe vyAkhyAnanI pAchaLa eka bedhadAyaka caritrane prAraMbha karavAnuM che. caritra :-nAnA bALake temaja ghaNA yuvAna ane vRddha bhAI-bahenane caritra sAMbhaLavAmAM ghaNe rasa Ave che. A caritra jIvane khUba lAbhadAyI bane che. kaMIka cho emAMthI bodha meLavI emanuM jIvana dharmanA mArge dore che. A caritra khUba rasIka ane AtmAnI cetanAne jagADe evuM che. jema makAna khAvuM che to pahelA pAye bedyo emAM makAnanI zobhA na dekhAya. jyAre dhAbu rAMca ne thoDuM taiyAra thAya tyAre thoDI zobhA dekhAya, ane makAna saMpUrNa taiyAra thaI jAya tyAre enI zobhA barAbara dekhAya. ahIM Aje caritrane prAraMbha karIe chIe tethI makAnanA pAyA samAna caritranA racanAra keNa che, caritranA nAyaka keNa che, kSetra, nagara kayuM che te vAta pahelA jANI joI e. caritranA racanAra caritranI zarUAta karatA pahelAM zAsanapati bhagavAna mahAvIra svAmInuM, paMca parameSThI bhagavaMtanuM ane gurUdevanuM smaraNa karI, vaMdana namaskAra karI temanuM zaraNuM laI caritranI zarUAta kare che. mahAna purUnuM zaraNuM levAthI ApaNuM kArya dedIpyamAna bane che. A caritranuM nAma che "sAgaradatta caritra." sAgaradatta jevuM nAma che tevA te sAgara jevA gaMbhIra che. zrAvakanA vratamAM keTalA daDha che, dharma mATe keTaluM kaSTa veThe che te Apa sAMbhaLazo tyAre khyAla Avaze. tame pratikramaNamAM khAmaNAmAM bole che ne ke zrAvako kevA hoya? daDhadhamI ane priya dhamI e baMnemAM zuM phera ? tame jeTalA ahIM beThA che te badhA priyadhamI te cho. tamane dharma priya che. mATe A che. kaMIka eva-jIvo haze ke haju pathArImAM poDhelA haze. nyujha pepara vAMcavAmAM samaya pasAra kare paNa upAzrayamAM AvavAnuM mana na thAya. Aje priyadhamI te ghaNuM jovA maLaze paNa daDhAma bahu ochA jovA maLaze. dharma karatAM kaSTa Ave, vino Ave. upasargo Ave, chatAM dharmanI zraddhA choDe nahIM tenuM nAma daDhadhamI. AvA daDhadhamI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 63 zrAvakanI vAta ApaNe cAlavAnI che. paNa te pahelA zeThanI nagarI kaI phi? e gAmanA rAjanareza kANu che ? e vAta pahelA Avaze. ja buddhipakA bharata kSetrame, vasatapura guNadhAma, chatrapati rAjendra vahAM para, vijayasena zubha nAma hA... zrotA tuma suno sAgaradattakA caritra suhAvanA...(2) jaMbudvIpanA bharatakSetramAM vasaMtapura nAmanuM nagara che. nagara kAne kahevAya ? je nagaramAM karaverA na hAya, Tekasa na hAya, cAra DAkUnA bhaya na heAya. jemAM bAgabagIcA, ughAnA hAya, dharmAMzALAo, skulA temaja dareka dharmanA dharmasthAnakA hoya tene nagara kahevAya. A nagaranI gheAbhA jANe devapurIne paNa AMkhI karI de tevI hatI. A nagarI khUba ramaNIya ane suAAbhita hatI. bAga, bagIcA, mahela, mahelAtA, gaDha ne kAMgarAthI atyaMta zAbhAyamAna che. aneka jAtanA zrIkatA dhaMdhA ane bharapura khArA che. tyAM 36 jAtinI kAma vase che. jyAM dhananA bhaMDAra bharapura che ne annanA bhaMDAra paNa bharapura bharyAM che. prajAne keAI jAtanuM du:kha nathI. A rIte A vasatapura nagarI eTale jANe alkApurI ! A nagarImAM badhA rAjAemAM Indra samAna evA vijayasena nAme rAjA rAjya kare che. bhUtakALanI bhavyatA saMskRtinA bhavya AyeAjana para avalaMbe che. saskRtinA sAdarabhAva AtmAne ane zarIrane samartha anAve che. pachI te rAjya zAsana hAya ke dharma zAsana, rAjyazAsana ane dharmazAsanane samRddha banAvanAra AtmAmAM sva-paranA kalyANanI bhAvanA hAya che. itihAsanA pAne keAnA nAma suvarNAkSare lakhAyA che? je rAjya sattA para AvyA pachI jeNe sattAnuM ke rAjyanuM abhimAna rAkhyuM nathI paNa ahabhAvane dUra karyAM che tevA AtmAethI itihAsanA pAnA camakatA AvyA che. je sattAnA prale|bhanamAM paDayA tevA samrATa dhULamAM zALAI gayA. vasaMtapura nagaranA rAjA vijayasenanA manamAM rAta-divasa A vAta ramyA karatI hatI. A saskRti ane dharma saMskRti temane mana prANa jevI priya hatI. rAjA vijayasenanI rAjyadhUrA khUba nyAya, nIti, pramANikatAthI cAlatI hatI, tethI prajA paNa khUba saMskArI ane rAjA pratye sanmAnanI dRSTithI jonArI hatI. prajAne game te dhadhA karavAnI rAjya taraphathI chUTa hatI. prajAnI vyApAra kuzaLatAthI vasaMtapura nagaranI jAheAjahAlI daze dizAe jhaLakatI hatI. rAjA sukhI ane prajA paNa sukhI tethI jANe ema lAge ke rAjA ane prajAnI samRddhi eka bIjA sAthe hADa karatI na hAya ! te naga-rImAM kANu zeTha rahe che ? lakSAdhipati zeTha base kaMI kare zuddha vyApAra sata pIDhiyA sAhUkAra jahAM para sAgaradatta sukhakAra Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna te nagaramAM sAgaradatta nAme lakSAdhipati zeTha vase che. teo paNa khUba pramANikatAthI, nItithI vyApAra karI rahyA che. A zeThane tyAM dhana vaibhavane pAra nathI. aDhaLaka paise che. dhananI sAthe dharmanuM sthAna paNa zeThanA jIvanamAM mokhare hatuM. AvA dharmaparAyaNa zeTha vijayasena rAjAne potAnA sagAbhAI karatAM paNa adhika priya hatA. rAjadarabAramAM temanuM khUba mAna hatuM. rAjA samajatA hatA ke saMsAramAM bIjA sAtha ApanArA ghaNuM maLe paNa dharmane sAtha ApanArA ochA maLe. sAgaradatta zeTha rAjAne dharmane sAtha ApanArA hatA. rAjAne zeTha pratye khUba AdarabhAva hovA chatAM zeTha kayAre paNa chalakAtA nahi ke abhimAna lAvatA nahi, paNa gaMbhIrabhAvane dhAraNa karI rAjAne mArgadarzana ApatA. kAryadakSatA ane hadayanI ekatA batAvatA. zeThanI rAjA sAthenI sudaDha prItimAM mukhya kAraNa dharma saMskRtithI raMgAyela sadAcAranI bhAvanA hatI. A zeThane mana te mAna-apamAna baMne sarakhA hatA. satya vAta kahetA rAjAthI paNa DaratA nahi, ane dharma mATe prANa detA acakAtA nahi. sAgaradatta zeTha rAjyanI eka gauravazALI vyakti gaNAtI. zeTha kIrtimAM jevA AbAda hatA tevI temanI saMpatti hatI. sAgaradatta zeThane tArAmatI nAme zeThANI hatA. te svabhAve khUba saraLa hatA. "yathA nAma tathA guNa" jevA nAma tevA temanAmAM guNe hatA. tArAmatInA jIvanamAM jema AkAzamAM tAI zebhe tema sadguNo rUpI tArA zobhI rahyA hatA ane guNa, zIla ane sauMdaryanA saMgamithI manahara evI tArAmatI te zreSThInA gRhasaMsArane zobhAvI rahI hatI. ATaluM hovA chatAM tenA jIvanamAM garva te hate ja nahi. akhUTa saMpatti ane sauMdarya malyA hatA. chatAM jIvanamAM uddhatAI na hatI. aviveka ane asabhyatAe te kayAreya paNa tenA jIvanamAM sthAna lIdhuM na hatuM. tenI sAhelIo sAthe dharmacarcA karatI paNa kyAre ya mazkarI ke niMdA karatI na hatI. patinA pagale pagale cAlatI. temane jarAye duHkha thAya tevuM vartana karatI na hatI. AvI anupama pativratA Adarza patnIne joIne sAgaradatta zeThane AnaMda samAte na hato. te kayAreka hasIne kahetA, devI ! saMsAramAM tArA jevuM zrI ratna prApta thavuM e paNa eka pUrva puNyanI balihArI che, tyAre tArAmatI kahetI, svAmI ! ApanA jevA udAra, gaMbhIra ane dharmaniSTha nararatnane meLavavA badala mArA janmane huM kRtArtha mAnuM chuM. - sAgaradatte kahyuM-devI ! saMsArane kRtArtha banAva e kaMI agharuM kAma nathI. je mAnavInuM jIvana saMskAra ane AcArathI bharapUra hoya ane amRta sarakhI jinavANIthI haiyAnI dharatI bhIMjANI hoya te dAMpatya jIvanamAM saphaLatA maLavAnI che. svAmI ! Apa AvI rIte samaye samaye dharmaraMgathI raMgane ApanA suMdara vicAronI dhArA vahAvazo te aMtaramAM hala aMdhakArane nAza thaze ne jIvananI jyota jhaLahaLatI rahI mArA jIvanamAM dIvAdAMDI rUpa banI mArgadarzaka banaze. zeTha kahe tArA dharmatatva taraphanI jijJAsAne pUrNa karavA huM tAzmara rahIza. dharmasAdhanA e sAcI sAdhanA che. temAM samajaNa ane zraddhApUrvakane dharma, saMsAramAM naMdanavana ubhuM karI de che. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zADhA ratna saMsAranI tamAma sAmagrIonI sAnukULatA, yuvAnI ane sauMdaryanI anupama,bakSIsa hovA chatAM baMnenA jIvanamAM maryAdA ane saMtoSa khUba hatA. vaibhavamAM divase pasAra karavA chatAM jIvananA pAtheya rUpa dharmane kadI bhUlatA na hatA. pApanuM prakSAlana karavA haMmezA pratikamaNu tathA cauvihAra karatA. sAmAyika karyA sivAya saMsAranuM eka paNa kAma karatA nahi. sAdharmika bhakti, paropakAra ane saMtasevA e temanA mukhya guNe hatA. AMgaNe AvelA atithine koI divasa pAchA mekalatA nahi. A rIte sAgaradatta zeTha ane tArAmatI zeThANa AnaMdathI divasa pasAra karI rahyA che. have tyAM zuM banaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM-7 aSADa vada 6 ne budhavAra tA-22-7-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene! vAtsalya vAridhi, premanA podadhi, guNanIdhi sarvajJa bhagavatee ApaNA jevA bAlajI mATe Agama vANanI prarUpaNa karI. prAcIna bhAratIya vANImAM jaina Agama sAhityanuM khUba viziSTa ane mahattvapUrNa sthAna che. jaina Agama sAhitya mAtra kalpanAnuM uDDayana nathI. kevaLa bhautika vilAsa nathI, matamatAMtaronA khaMDana maMDananI tarka jALa nathI paNa te che jJAna sAgaranA maMthanathI utpana thayela jIvanaspazI amRtarasa. emAM tyAga vairAgyanuM akhaMDa teja camake che. AtmasAdhanAno amara svara gUMje che. ane mAnavIya sadguNenA pratiSThAnanI mehaka sugaMdha maheke che. . Agama mAtra darzana zAstra nathI, paNa sAdhanA zAstra che. jaina AgamonA puraskartA mAtra dArzanika nathI. teo sAdhaka paNa hatA. temaNe potAnA jIvanane ghaNe bhAga sAdhanAmAM vyatIta karyo che. AgamamAM jeTalI uMcAIthI (mahattA) sAdhanAne vicArapakSa batAvyo che teTalI mahattA para teno AcArapakSa paNa upasthita karyo che. AgamamAM batAvyuM che ke sAdhaka kevI rIte cAle ? ubho rahe, bese, khAya, bele, kevI rIte jIvananI dinacaryA kare, jethI AtmA pApathI lepAya nahI ne bhavabhramaNamAM bhaTake nahi. A vAta bIjA darzanamAM maLavI durlabha che, mATe AgamanuM jJAna meLave. jema jema jIva jJAna bhaNate jAya tema tema te pApathI aTakato jAya. jJAna te aMdhakAramaya jIvanamAM prakAzanuM kAma kare che. mahApurUSo kahe che ke "ajJAnamera mahASTam " ajJAna e mahAkaSTa che. ajJAnanA jevuM bIjuM kaSTa nathI. jJAna jevuM bIjuM sukha nathI. Aje navatattvAdinA viSayamAM jIva ajANa hoya te e ajJAna khaTakatuM nathI. vyavahArika jJAna meLavavAnI jeTalI laganI che teTalI dhArmika jJAna meLavavAnI nathI. are ! abhaNa mA-bApa paNa chokarAonI zaktinI uparavaTa thaIne temane bhaNAvavA mathe che. pitAnA saMtAna cheDA moTA thAya eTale e ajJAna na rahe tenI keTalI kALajI rAkhe che? teTalI dhArmika jJAna mATe rAkhe che? vyavahAramAM jIvane ajJAna keTaluM DaMkhe che? tAra Ave ane e vAMcatA na AvaDe te duHkha thAya ne? dharmanI bAbatamAM evuM thAya che? nA, Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna mithyAtvane dUra karavA mATe jIvAdi tattvAnA svarUpanA jJAtA banavAnA prayatna karavo joI e. abhaNa mAbApane jyAre samajAya ke ApaNe abhaNa rahyA te meATI bhUla karI che tethI karAne bhaNAvavAnI ciMtA kare che. iMglIza nahi bhaNelA khApa chekarAne iMglIza bhaNAve che. jo chokaro kharAkhara bhaNutA na hoya teA khApa zuM kahe ? huM IMglIza bhaNyA nahi tethI peDhInA vyavahAra khIjA pAse karAvavA paDe che. kAMI lakhavA vAMcavAnuM hAya tA khIjAnI rAha jovI paDe che, ane trIjA pAse peDhInI khAnagI vAta khullI thaI jAya che. mATe kahu chu... ke tame dhyAna daI ne bhaNA ke-jethI tamAre evA vakhata na Ave. amane teA bhaNAvanAra na maLyA tethI abhaNa rahyA paNa tamane ATalI sagavaDa che, chatAM ATalA badhA bedarakAra kema raheA che ? tatvajJAnanA viSayamAM tamane Avu... thAya che kharuM ? nA, pitAthI aMgrejI bhaNAyuM nahi tenuM jeTaluM duHkha che teTalu duHkha dhArmika jJAna nathI maLyuM enuM che ? iMglIzanA bhaNataranI jeTalI jarUra lAge che teTalI jarUra tatvajJAnanI lAge che? jo kharekhara dharmanA raMga lAgyA hAta teA tatvajJAna meLavavAnI mahenata karI hAta, paNa haju dhanA raMga lAgyA nathI. saMtAnA tattvajJAnathI rahita rahe che. emAM doSa mAbApanA che. haju paNa mAbApane e doSa bahu doSarUpa lAgatA nathI, kAraNa ke tattvajJAna prApta karavAnI tAlAvelI jevI jAgavI joIe tevI tAlAvelI jAgI nathI. have tattvola para rUci jagADA, prema jagADe, tA tattvajJAnanA amRta ghUMTaDA pI zakaze|. tattvajJAnanA amRta pINA pAnAra evA zAsanapati bhagavAne potAnA aMtima samaye jJAnanA mIThA madhurA jharaNAM vahAvyAM. bhavya jIvAe te amRta ghuTaDAnuM AsvAdana karyuM", ApaNe uttarAyana sUtranA sAtamA adhyayananI vAta karI. jyAM Asakti che tyAM duHkha che. ne anAsakti che tyAM sukha che. beAkaDA mIThA khANAmAM Asakta banyA tA mRtyunA zaraNe thayA. mATe anAsakta bhAva keLaveA. zAstramAM mATInA e geALA ApIne samajAvyuM che. eka bhInI mATInA gALA ne bIjo sUkI mATInA geALA. bhInI mATInA gALeA bhIMta para kuMkatho tA te cAMTI gayA ane sUkI mATInA gALA phrekaco tA bhIte athaDAine pAche AvyA. tamAre konA jevuM banavuM che ?sUkI mATInA gALA jevuM ke bhInI mATInA gALA jevu... ? evaM lagganti dummehA, je narA kAmalAlasA / virattA u na lagganti, jahA sukke u golae | u. a. 25 gA. 43 e je manuSya buddhi ane kAmabhAgamAM Asakta che te viSayAmAM cAMTI jAya che, ane kAmabhAthI virakta AtmA sUkA gALAnI jema cAMTatA nathI. jyAM Asakti che tyAM sa'sAra che bhamavApaNu che. kahyu` che ke-- pahelA khIjA devalAkamAM rahelA devA pRthvI, pANI, vanaspati, manuSya ne tiya ca e pAMca kamAM jAya che. manuSya tiya iMcamAM Ave te ThIka paNa pRthvI, pANI, vanaspatimAM zA Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna mATe Ave che? devalokamAM rahelA hIrA, mANeka, ratno tathA vAvaDImAM ne sArI vanaspatimAM Asakti rahI jAya che tethI devaparyAyane choDIne pRthvI pANI vanaspatimAM AvavuM paDe che. Asakti choDo ne anAsakta bhAva lAvo. bokaDa khAvAmAM Asakta banyo te tenA gaLA para charo pharyo, tema je jIva raMgabhegamAM, viSayamAM Asakata banaze tene karmanA ghA veThavA paDaze; mATe karmathI bIo, pApano Dara rAkhe. eka nyAya ApuM. rAjAnA rajavADAmAM eka rakAbI hatI. e rakAbI evI ke rAjA jamavA bese tyAre pahelA vArApharatI badhuM rakAbImAM mUkavAnuM. jo rakAbI khakhaDavA maMDe rAjA samajI jAya ke A vastumAM jhera che ane je na khakhaDe te samaje ke A nirviSa che. rAjAone bIka ghaNI hoya. rAjA pratye koI IrSAnA kAraNe ne rAjasattAnA lobhe temanuM mRtyu kayAre thAya te IcchatA hoya che tethI potAnI murAda pAra pADavA kapaDAmAM, khAvAmAM viSa nAMkhI de. jethI kaMIka rAjAonA mRtyu thayA che. rAjAne be rIte bhaya che. kherAkamAM duzamana kayAre viSa ApI de ane kyAre kaI ghA kare. tethI cokIyAte sAthe ja hoya. bhagavAna kahe che ke rAjA rAjapATa cheDe nahI te rAjezrI te narakezrI, ene narakanA duHkha bhegavavA javuM paDe, eTale rAjAne AlekamAM bIka ane paralokamAM paNa bIka. rakAbI khakhaDe te rAjA samajI jAya ke A AhAramAM viSa che. rakAbI jherathI khakhaDe tema AtmAthI, mekSAthI ja pApathI khakhaDe. jyAM pApanI kriyA hoya, pApamaya vartana hoya tyAM mekSagAmI cha khakhaDI uThe. A kArya mArAthI nahi bane. pApa dekhe ne dhruje. te AtmA te kahe che ke mane game te zikSA karazo to veThIza, are, sApanA rAphaDA para sUvAnuM kaheze te sUI jaIza paNa huM pApa to nahIM ja karuM. AnuM nAma bhavabhIrU, mATe pApathI pIche haTha karo ne karmo bAMdhatAM khUba vicAra karo. na have AThamAM adhyayanamAM kapila kevaLInI vAta Ave che. kapila brAhmaNane dIkare che, paNa pachI kevaLI banyA tethI kapila kevaLI kahevAyA. pApI kayAre punita bane che te khabara nathI paDatI. A adhyayananI prathama gAthAmAM bhagavAne saMsAranuM varNana karyuM ke A saMsAra kevo? - "gapure sAsami, saMpArika duraNA ! " he jIva! A saMsAra adhruva che paNa dhruva nathI. azAzvata che, paNa zAzvata nathI ane duHkhane dariyo che. AvA adhava saMsAramAM jIvana paNuM dhruva nathI ane tenA kAryo paNa dhruva nathI. saMsArane duHkhano dariyo athavA duHkharUpa zAthI mAnIe chIe ? tenuM kAraNa e che ke te sAMsArika viSayone saMsAra kahyo che ane sAMsArika sukhopabhega A mAne bhayaMkara dukhe utpanna karAvanAra che. viSaya bhogone AdhAra saMsAra che ane viSayabhoga Adheya che. viSayabhogonI bhayaMkaratAthI saMsAra paNa bhayaMkara manAya che. jevI rIte coronI pallI pote bhayaMkara nathI hotI, paNa cArenA kAraNathI te bhayaMkara manAya Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna che. te rIte viSayanA kAraNethI saMsAra bhayaMkara manAya che. kavioe A saMsArane rAkSasanI upamA ApI che. avidyAyAM rAtrau carati vahane bhUni viSamaM / kaSAya vyAlaudhaM kSipati viSayAsthIni ca gale // mahAdoSAn dantAn prakaTayati vakra smara bhuso / na vizvAso)'yaM bhavati bhava naktaMcara iti // A saMsAra naktacara-rAtricara eTale rAtrine viSe pharanAra rAkSasa che, kAraNa ke te raMkathI rAjA sudhI sarvanuM bhakSaNa karanAra che. tethI te vizvAsa rAkhavA yogya nathI. vaLI te rAkSasa ajJAnadazArUpI rAtrImAM svecchAe phare che tathA te rAkSasa mastaka para bhayaMkara eTale jene viSa vega utarI na zake tevA kodhAdika kaSAye rUpI sarponA samUhane dhAraNa kare che. kaSAyavALAne saMsAra dukhaprada thAya che tathA viSayo rUpI asthinI mALAne te gaLAmAM dhAraNa kare che. viSayI puruSone saMsAra gaLe lAge che. te jIvahiMsA, moTA AraMbhe, parastrIgamana Adi narakane ApanArA mahAdoSa rUpI dAMtane pragaTa kare che. eTale ke vikarALa rUpa dekhADavA mATe mukha ughADIne batAve che. te vaka eTale viSama ravabhAvane kAraNe vikarALa kAmadeva rUpI mukhane dhAraNa kare che. AvA prakArane saMsAra rUpI rAkSasa vizvAsa karavA gya nathI. AvA saMsAramAM rAcavA jevuM nathI. - kapilane bApa purohita hato te rAjAne mAnanIya hato. je bhaNelo gaNelo hoya te badhe pUjAya che. "ze pUre nA, vidvAna sarvatra pUSya rAjA potAnA dezamAM pUjAya che. jyAre vidvAna badhe pUjAya che. bhejarAjAnA darabAramAM kAlIdAsa paMDita hatA. 500 paMDitamAM te mukhya hatA. koI temane harAvI zake nahi. evA DAhyA buddhizALI paMDita pAse eka duHkhI paMDita AvyA. A jJAnathI paMDita na hato. paNa tenI aTaka paMDita hatI. nAma majhAnuM hIrAlAla, motIlAla hoya paNa hIrA-motInA te darzana paNa karyA na hoya. tevA nAmanI zI vizeSatA ? ahIM A paMDitajI bhaNelA na hatA. paNa aTakathI paMDitajI kahevAtA, paNa potAnA duHkhane dUra karavA AvyA hatA. te kAlIdAsa paMDitajI pAse bhaNyA, paNa sabhAjanone rIjhavavAno samaya Avyo tyAre jJAnataMtu nabaLA paDI gayA. AjIvikA calAvavAnuM sAdhana rahyuM nahi. ghera gayA tyAre patnI kahe che, kamAvavAnI trevaDa nahotI te ghaDe caDhIne AvyA hatA zuM karavA? pUrvanA puNyodaya hoya te guNavAna patnI maLe ane pApane udaya hoya te karkazA patnI maLe. kapilanAra pitA maraNa pAmyA, ane kapila bhaze nahI. kapilanA pitAnA sthAne bIjo purohita Avyo. eka vAra te purohita joDe besIne jaI rahyo che. tene joIne kapilanI mAtAnI AMkhamAM AMsu AvI gayA. kapila pUche che, mAtA ! AMkhamAM AMsu kema che? beTA, pele purehita gheDe besIne jAya che, je tuM bhaNyo hato Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna te e purohitanuM pada tane maLata ne? tuM abhaNa rahyo tyAre mAre AMsukhaDavAne samaya Avye ne? dIkarAnI AMkha ughaDI gaI pitAnA mitra paMDita Indradatte kahevaDAvyuM ke tame kapilane bhaNavA mokale, paNa jamavAnI vyavasthA kevI rIte karavI ? eka zeThane tyAM jamavA javAnuM nakkI karyuM. kapila bhaNavA gaye. zeThane ghera jamavA jato. temanA gharanI eka dAsI je kapilane roja jamADatI hatI tenI sAthe kapilane gADha saMbaMdha baMdhAyo. bhagavAne kahyuM che ke ekAMta sthAna bahu kharAba che. so varSanI gharaDI DozI hoya, jenA hAtha, nAka, kAna kapAI gayA hoya evI strIne paNa ekAMtamAM saMga na karavo. kAraNa ke brahmacArI AtmAne sadA strInA saMsargano bhaya hoya che. jema kukaTa baccAne, bilADIne sadA bhaya; tema che. brahmacArIne, strInA saMsargane bhaya, jema kukaDAnA baccAne bilADIne sadA bhaya hoya che tema brahmacArI AtmAne strInA saMsargano bhaya hoya che. ahIM kapilane dAsI sAthe khUba saMbaMdha thayo. te vidyArthI jIvana vIsarI gayo ane viSayamaya jIvana jIvavA taiyAra thayo. keTalAka samaya bAda te dAsIe kapilane kahyuM ke he , svAmI ! have te huM tamArI patnI chuM. mAruM bharaNapoSaNa tamAre karavuM paDaze. A vAta ? sAMbhaLIne kapilane khUba ciMtA thaI. dAsIe kahyuM ke ahIMnA rAjAne savAramAM prathama je brAhmaNa AzIrvAda Ape che tene rAjA be mAsA sonuM Ape che. tame savAramAM vahelA tyAM pahoMcI jAva te Apane maLaze. bIje divase tenI pahelA bIjA pahoMcI jAya che. tethI trIje divase ciMtAmAM uMgha AvatI nathI. ATalI ciMtA AtmA mATe thAya che? ATalo ajaMpo jIvane mokSa mATe che? huM mokSamAM kayAre jaIza? baMdhanathI mukti kayAre thAya? vyAkhyAnamAM jaladI kayAre pahoMcuM? gADI keTalA vAge upaDe che te jANe che chatAM tyAM pahoMcavA mATe keTale ajaMpo che? A jIvana rUpI gADI te kayAre upaDaze tenI khabara nathI. chatAM jIva tyAM zAMtithI beTho che. je ghaDI, paLa jAya che, te pharIne pAchI AvatI nathI. jIvana dIpaka kayAre bujhAI jaze tenI khabara nathI. Aje peparamAM zuM vAMcyuM? rAjasthAnamAM nadIe mAjhA mUkI ane pa00 gAma DUkhyA. eka gAma te sAva sApha thaI gayuM. A vAMcIe tyAre vicAra thAya ke A badhAnA jIva kevA pANImAM gUMgaLAI gayA haze? AvA samaye jIvanA pariNAma kevA rahe? honAratanA kissAo paNa AtmAne bedha Ape che. te AtmA ! tuM jAga. tuM manamAM AzAnI moTI moTI ImArata cIne beTho chuM paNa e ImArate jyAre jamInadosta thaI jaze, enI khabara nathI. bharata mahArAjAe potAnA AtmAne jagADavA mATe eka pagAradAra mANasa rAkhyo hatuM ke jyAre huM siMhAsane besuM tyAre tuM belaje "ceta ceta he bharahe rAyA, kALa capeTA detA hai." Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'zAradA ratna kapila ajaMpAmAM rAtre 9. keTalA vAgyA che khabara nathI. Aje badhA karatA. vahelo pahoMcI jAuM. te te madharAte nIkaLyo. rAtre rAjadarabAramAM praveza karavA jAya che. piolIsoe tene cAra mAnIne pakaDI lIdhe. bIje divase savAre tene rAjA pAse hAjara karyo. rAjA pUche che bhAI! tAre zA mATe rAtre AvavuM paDayuM? kapila thoDI vAra bolI zakyo nahi. pachI rAjA pAse potAnI badhI satya vAta pragaTa karI dIdhI. rAjAnA manamAM thayuM ke kapile bhUla karI che, paNa bhUlane nahi chUpAvatA satya vAta kahI dIdhI che tethI kahyuM huM tArA para prasanna chuM. tArI je IcchA hoya te mAMgI le. tuM satya bolyo che mATe tAro guno mApha. mAMga mAMga. kapile kahyuM thoDo vicAra karIne AvuM chuM. ema kahI te bAjunA bagIcAmAM jaIne beTho. ghaNIvAra sudhI vicAra karyo ke huM zuM mAMguM? cAra sonAmahora mAMgu? nAnA.... eTalAmAM zuM thAya? daza, bAra.nA... vadhatAM vadhatAM karoDa sudhI pahoMcI gayo. be mAsA senAne badale karoDo senAmahero mAMgavA chatAM saMtoSa na thayo. manamAM thayuM ke senAmahorane badale aDadhuM rAjya mAMgu? are ! aDadhAmAMthI AkhuM rAjya laI levuM, eTale sudhI pahoMcI gayA. lebha saMsAnuM prabaLa jera kevuM che? jahA lAho tahA loho, lAhA loho pavaDhai / to mAthuM kAM, hipa vi ja nidiya phaLI u. a. 8 - jema jema lAbha vadhatuM jAya che tema tema tebha vadhatuM jAya che. kapila be : basa sonuM levA jatAM karoDe suvarNa mudrikAthI paNa saMtoSa na pAmyA. jJAnIo kahe che ke jenA hRdayamAM bharUpI pizAce praveza karyo che te zuM nathI karate? are ! potAnA mAtA-pitAnI hatyA kare, potAnA putra ane mitranI ghAta kare, potAnA sahodara bhAInA paNa prANa letA aTakta nathI. are! lebhane mAhAbhyanuM varNana kayAM sudhI karAya? lebhane vazIbhUta banelA bAdazAhe potAnA putronI AMkhe phADI nAkhI ne hAtha kApI nAkhyA. keTalAka putroe rAjyanA lebhamAM potAnA janmadAtA pitAne keda karI kArAgAramAM rAkhyA ne chevaTe temanA prANa lIdhA. Apa kaMsa ane ugrasenanI vAta jANe che ne? karo lobhane kAraNe potAnA pitA ugrasenane kedamAM pUrI dIdhA. potAnA bhAIone jhera ApIne mArI nAkhyAnI ghaTanAo paNa banelI che. temanA kAraNe munIma ane nekare potAnA zeThane mArI nAkhyA. lobha badhA pApone saradAra che. subhUma cakavatI lebhanA kAraNe samudramAM DUbI gayA ne ? tRSNAne keAI pAra nathI. jema jema manuSyanuM jIvana DhaLatuM jAya che tema tema tRSNa harIbharI thatI jAya che. loko dhana upArjana karIne dhananI tRSNa zAMta karavAne I che paNa jJAnI puruSe kahe che ke tRSNane zAMta karavA mATe A upAya barAbara nathI. jema ene zAMta karavA agninI jarUra nathI. e rIte dhananI tRSNA dhanathI zAMta thatI nathI. jene agnimAM lAkaDA nAMkhavAthI agni vadhu prajavalita thAya che, evI rIte dhananI prAptithI dhananI tRSNA vadhe che." Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaradI ratna niHsvo vyaktiH zataM zatI dazazata lakSaM shstraadhiyo| lakSezaH kSitirAjatAM kSitipatizcakrezatAM vAMchati / cakrezaH sura rAjatAM surapati-brahmA spadaM vAMchati // brahmA viSNupadaM hariH zivapadaM tRSNAvadhi ko gataH 1 // kaMgAla mANasa so rUpiyAnI irachA kare che. se rUpiyAvALA hajAranI IcchA kare che. hajAravALA lakhapati banavAnI kAmanA kare che. lakhapati rAjA banavAnI IcchA kare che. rAjAne rAjyathI saMtoSa nathI thato, te cakravatI banavAnI kAmanA rAkhe che. cakravatIne IndranI padavI meLavavAnI IcchA hoya che ane Indra tenAthI paNa moTA banavAnI bhAvanA rAkhe che. kahevAno Azaya e che ke lobhane kayAMya pAra nathI. lebhI mANasane ucita-anucita vAtane vicAra karavAnI zakti naSTa thaI jAya che. te kaI regIne ghera zAtA pUchavA jAya, to tyAMthI paNa corI karIne laI Ave che. eka bhAI bIjA bhAIne ghera zAtA pUchavA gayA. rogI te bebhAna avasthAmAM hatA. pachI kahevAnuM zuM ? bhAIsAhebe samaya joIne te rogInA baMne kAnamAMthI paheravAnA senAnA kuMDala utArIne laI Avyo. lebhI mANasanA patananI koI sImA nathI. dhana dhAnyathI bharapUra bharelo e A samagra loka lebhI mANasane ApI devAmAM Ave to paNa tene saMtoSa thatuM nathI.) pRthvI paranA tamAma pradeze, cekhA, java, sonuM tathA pazuo paNa eka lobhI manuSyanI IcchA mATe pUrA paDavAnA nathI. are, sonA ane cAMdInA kailAsa parvata jeTalA asaMkhya parvate hoya te paNa lebhI manuSyane tRpti thatI nathI, kAraNa ke IcchAo AkAzanI jema anaMta che. jJAnI puruSe kahe che ke lobhI mANasa game teTalA pApa, adharma karIne aDhaLaka lakSamI bhegI kare paNa maraNa samaye zuM te tenI sAthe javAnI che? tene mRtyunA mukhamAMthI bacAvI zakavAnI che? nA... nA. tyAre to jIva ekalo jAya che. tenuM tijorIomAM rahI jaze. jhaverAta DabbAmAM bhareluM rahI jaze. cAra jaNe upADIne laI jaze tyAre mAtra eka cAdara ja upara nAkhaze. zarIra parathI vastrAbhUSaNa utArI leze. sAthe janAra hoya te mAtra zubhAzubha karmo. mATe lobha upara vijaya meLavavAnI jarUra che. 11 mAM guNasthAnaka sudhI caDhelA AtmAne paNa pachADanAra hoya to lAbha che, mATe lAbhane tyAga karI saMtoSanA gharamAM Avaze. uttarAdhyayana sUtranA 29mA adhyayanamAM gautama svAmIe bhagavAnane prazna karyo he prabhu! sroma vina9 mate nIce dhiM ? lobha para vijaya meLavavAthI jIvane zuM lAbha thAya che? bhagavAne kahyuM jema vijJALa saMto , maraNika varSa 2 kaSa, pUvava ja nijhA lobha upara vijaya meLavavAthI jIvane saMteSanI prApti thAya che. lobha upara je vijaya meLave che te vedanIyakarma baMdha karatA nathI, ane pUrve bAMdhelA karmonI nirjarA kare che. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6i zAradA ratna ApaNe vAta cAle che kapilanI. kapila be mAsA seAnuM levA gayA paNa tenA lAbha vadhatAM vadhatAM kayAM sudhI vacce| ? rAjAnuM sAruM rAjya mAMgI lauM. jo huM rAjA khanuM te brAhmaNIne rANI banAvI zakuM ne? rAjAe mane vacana ApeluM che, tethI te vacanathI pharI zakavAnA nathI. teA pachI zA mATe rAjya na mAMguM? chatAM tene saMtASa na thayeA. chevaTe kapilanI vicAradhArAe pravAha badalyA. leAbhane badale nirlobha vRtti tarapha vaLyA. arara... rAjAe prasanna thaI ne mane mAMgavAnuM kahyuM tyAre mArI lAbhavRtti uttarAttara keTalI AgaLa vadhatI gaI. rAjAnu rAja paNa levA taiyAra thaI gayA. dhikkAra che mane ! duniyAmAM game teTaluM mAnava meLave paNa jyAM sudhI te saMteASanA gharamAM nathI AvyA tyAM sudhI te atRpta che. saMtASa e AtmAnA guNa che. te prApta thaI jAya pachI bIjA padArthonI zI AvazyakatA che ? kapile tRSNAnI dizA badalI. rAjAne kahe che, mAre kAMi ja levAnI icchA nathI. mAre kAMI joItuM nathI. kapilakumAra nigraMtha banIne jaMgalamAM vicaratA pAMcase cArAnI TALI maLI. cArAe gherI lIdhA. tyAM kapilamunie temane upadeza ApyA. tamAre cArInA dhaMdhA tamane durgatimAM laI jaze. durgatimAM jatA khacavuM hAya tA tyAga-sayama ane vivekanI jarUra che. kAmabhAga ane parigrahanA tyAga tamane mukti apAvaze, ava, azAzvata ane duHkhathI bharapura evA A saMsArathI mukti meLavavI hoya te sayama mArga e zreSTha mArga che. tame cArI karIne game teTaluM dhana meLavaze| tA te dhana tamAruM durgAMtithI rakSaNa nahi karI zake, mATe karmabaMdhananA heturUpa badhA prakAranA parigrahanA tyAga karI. AvI vairAgyabharI vANIthI badhA cArAnuM hRdaya parivartana thayuM, ane saMsAra tyAgI sAdhu banI gayA. AThamA adhyayanamAM bhagavAne A bhAva batAvyA che. have ApaNe jenA adhikAra levA che evA nimarAjanA adhikAra AvatI kAlathI zarU thaze. thADI vAra caritra laie. caritra:- sAnAnA bAjoThe snAna karanAra puNyava'tA zeTha :-sAgaradatta zeThane ghera vaibhavanA kAI pAra nathI. dhananI sAthe dharmInu paNa jemanA jIvanamAM sthAna che. saMsArI sukhamAM tA kAI kamInA nathI. A zeThane tyAM sAtapeDhIthI aDhaLaka lakSmI cAlI AvI che. puNyAnubaMdhI puNya heAya tyAM sAta peDhI sudhI lakSmI TakI zake. bAkI eka peDhI sudhI paNa sthira rahetI nathI. sAgaradatta zeThe lIlAlhera karI rahyA che. temane tyAM lakSmI kevI hatI ? seAnArI sillA para nahAtA, sAnA rA bAje, sAnA rA sama bana gharame', nahIM kAgaja rA neTa. snAna karavA mATe seAnAnI zIlA hatI. tenA para besI zeTha snAna karatA hatA. temane besavAnA khAje paNa sAnAnA hatA. makAnanA bArI bAraNA seAnAnA ane gharamAM vAsaNa paNa sAnAnA hatA. atyAranA jevI kAgaLanI nATA na hatI. pArka calaNI nANuM hatuM. sAnA cAMdInA sikkAnA tA pAra nahIM. jemane tyAM 500 teA seAnAnA moTA thALa Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna hatA. Apa kalpanA karo ke jene tyAM gharamAM vAsaNa senAnA hoya, bArIbAraNA senAnA heya tene ghera saMpatti keTalI haze? game teTaluM dhana hoya paNa potAnI jAte vAparyuM heya e huM ja pitAnuM. hukamIcaMda nAme eka abajapati zeTha hatA. temane keI saMte pUchyuM-tamArI saMpatti keTalI? zeThe kahyuM 25 lAkha. zeTha! Apa te abajopati che ne kaho cho mArI milakata 25 lAkhanI. milkata game teTalI hoya paNa jeTalI ApaNA hAthe vAparazuM te ApaNe sAthe AvavAnI che. mATe mArI mita 25 lAkhanI. zeThajI! tamAre dIkarA keTalA ? eka. tamAre cAra dIkarA che ne eka ja ema kema kaho cho? saMta pAse asatya belAya nahIM, mATe satya bolaje. mArA cAra dIkarAmAM mAro dharmane vAra sAcave e eka ja dIkaro che. bIjA traNa dIkarA te dharmane mAnatA nathI, tethI kahuM chuM ke mAre eka ja dIkaro che. mahApurUSe kahe che ke vApare te dhana ane dharma sAcave te dIkarA. - sAgadatta zeThane tyAM vaibhavane pAra nathI. senAnI zilA para besIne snAna kare che. temanI patnI tArAmatI paNa khUba guNIyala ane DAhI che. badhA sukhe che paNa e badhA sukhane jhAMkhA pADe tevI eka ciMtA temane korI khAya che. temane eke ya saMtAna nathI. dIkaro ke dIkarI kAMI nathI. saMtAnanI apekSA eTalA mATe nathI rAkhatA ke mAre putra gAdIne vArasadAra thAya, paNa jo saMtAna hoya te mAro dharmane vAraso sAcave, mArA gharanA dvAra khullA rahe ke jethI saMta-satInA pagalA thAya. je dIkaro na hoya to mArA gharanA dvAra baMdha thaI jAya, pachI te mAre AMgaNe kayAMthI Ave? saMtAna vinAne saMsAra zunya lAgatA tArAmatInuM hRdaya kyAreka darda anubhavatuM, paNa dharmane samajelA hevAthI karmanI gati viSama che ema mAnI te saMteSa anubhavatA. chatAM khaLakhaLa vahetA saMsAranA vaheNamAM jhaMjhAvAtenA kAraNe te kyAreka taNAI jatA. kayAreka vicAra vaToLamAM evA vyAkuLa banI jatA ke strIpaNAnI gauravatA zuM mAtRtvamAM che ke je mane ATalI satAvI rahI che? eka bALaka vinA ATaluM duHkha zA mATe? duniyAmAM saMtAna vinAnuM jIvana zUnya che. vaMdhyatva e strIpaNAnuM kalaMka che. e kayAre utaraze? bALaka vinAnI saghaLI AzA, saMpatti nahivat gaNAya. zeThANIne AzvAsana ApatA zeTha : Ama vicAramAM samaya pasAra karI rahyA che. pitAnI vyAkuLatA, vyathA zeThanA manamAM khyAla na Ave tevI rIte tArAmatI rahetI. chatAM kayAreka sAgaradatta zeTha tenI vyathAne samajI jatA ane dharmanA mIThA madhurA zabdo kahIne sAMtvana ApatA. devI! tuM ATalI badhI adhIrI zA mATe bane che? dharyanA AlaMbane ane dharma zraddhAnA teje tArA manoratho pUrNa thaze. zeThanA vacanathI tArAmatI nirAzAne khaMkherI dharmamAM vadhu lIna banatI. chatAM kyAreka tenuM aMtara raDI uThatuM, tyAre sAgaradatta zeTha kahetA-jIvanamAM rUpa, Arogya, parivAra, sattA vigere sAnukULa sAmagrI maLavI e Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAreda ratna pUrvanA puNyanI nizAnI che ane je nathI maLyuM te ApaNuM pUrvakRta azubha karmane udaya che. jIvanamAM je nathI maLyuM te mATe rAta-divasa aphasesa kare te ArtadhyAna kahevAya. ArtadhyAnathI jIva durgatimAM jAya che. dharmadhyAnathI manavAMchita phaLanI prApti thAya che. je saMtAna saMskArI ane dharmaniSTha nIvaDe te saMtAna maLyAnI sArthakatA. evA saMtAne mAtA-pitAnA kuLane ujALe che, ane je saMtAna saMskArI ke dharmiSTha na nIvaDe te pitAnuM jIvana bagADe che ane mAtA-pitAnA nAmane, kULane lajave che. mATe putranA viyogathI rAta-divasa duHkhI thavuM e ApaNane chAje nahIM. vaLI tuM to dharmanA saMskAra vALI che. mATe ArtadhyAna cheDI dharmadhyAnamAM joDAI jA. dharma pratye zraddhA che te e zraddhA tArI AzA jarUra pUrI karaze. kharekhara ema ja banyuM. zraddhAnA sahAre jene jIvanaratha AgaLa dhapI rahyo che tenuM kArya, tenI AzA jarUra saphaLa thAya che. tArAmatI madhyarAtre sUtA che. pAchalI rAtre kaMIka uMghatA ne jAgatA temaNe eka svapna joyuM. have zuM svapna joyuM tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM-8 aSADa vada 7 ne guruvAre tA. 23-7-81 ' sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene ! anaMta upakArI jinezvara bhagavaMte anA upakAranI bhAvanAthI pravacana dvArA suSupta AtmAne jAgRta karI jIvananI jhAMkhI vI. jJAnI puruSee A jIvanane tAnapura taMburAnI upamA ApI che. te svara prAptine mATe apUrva sAdhana che. temAMthI anupama saMgIta pragaTa thAya che. temAM paNa traNa tAra hoya che. jenA sumeLathI madhura saMgIta nIkaLe che. tevI rIte jIvananA traNa tAra che. samyapha jJAna, darzana, cAritra. jIvanamAM A traNane sumeLa thaI jAya che temAMthI nIkaLatuM saMgIta parama AnaMda Apaze. te saMgItanI sAdhanA dvArA jIvana pUrNa ane pavitra banaze, ane zraddhAnI saragamathI jIvana suMdara, madhura ane paraMparAthI mokSane ApanAra banaze. te ghaNune preraNA Ape che. te jIvana sadAcArI graMtha ane preraNAnuM tetra bane che. tenuM jIvana pAvarahAusa jevuM bane che. jenAthI pitAne, parane ane sarvane prakAzanI prApti thAya che. tene prakAza maLavAthI tenI pravRtti ane vyavahAra paNa AdarzarUpa bane che. anubhavIoe mAnava jIvanane jhaverAtane khajAne kahyuM che. A sAMbhaLIne tamane vicAra thaze ke mAnava jIvanane jhaverAtane khajAne zA mATe kahyo haze? A jIvanamAM evuM te zuM che? huM Apane samajAvuM. tame bajAramAM te ghaNIvAra gayA haze. jyAM kApaDa vecAtuM hoya, kApaDanI dukAne hoya ene kApaDa bajAra kahevAya. jhaverInI dukAne hoya tene jhaverI bajAra gRhevAya. kariyANAnI dukAne hoya te kariyANA bajAra ne jyAM vAsaNanI dukAne hoya ene kaMsArA bajAra kahevAya che. tame jhaverInI dukAne jaI daSTi karaze te zekezamAM sonA, cAMdI, hIrA ane khetInA dAgInA suMdara rIte goThavelA hoya che ke Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rata pa ene levAnuM mana thaI jAya. amArI beneA navI DIjhAInanI sADIo jue, dAgInA dekhe teA levAnu mana thAya. khAvApIvAnI navI vastu athavA zAzamAM rAkhavAnA navA ramakaDA dekhe teA e levAnuM mana thAya che te| A bhagavAnanI peDhIe Ave! tyAre kaMI levAnuM mana thAya che? jema dukAneAmAM jAta jAtanI vividha vastuo hAya che tema A mAnava- jIvanamAM aneka jAtajAtanI vastuo maLe che. A jIvanamAM sauthI meghAmAM moMghA pAMca mahAvata rUpI ratnA che. pAMca samiti ane traNa gupti rUpI seAnAnA dAgInA che. mAra vrata rUpI meAtInA dAgInA che, ane sa ya sadAcAra, nIti, pApakAra bhAvanA, kSamA, dayA, nibhitA rUpI AchI kimatanA ratnA che. A rIte A mAnavajIvanamAM jAta jAtanA ki`matI mAla bharelA che. tethI tene jhaverAtanA khajAnA kahyo che. tamArA ratnA, metI, dAgInA nAzavata che. enA pratyenI mUrchA jIvane krutimAM laI jAya che. jyAre mAnava- jIvanamAM ratnAnA je khajAnA bharelA che te zAzvata che e zAzrvatanI sAdhanA karavAthI jIva zAzvata sukhane meLavI zake che. A khajAnAmAM sauthI zreSThamAM zreSTha sayama che. sayamanI sAdhanA vinA siddhi nathI. traNa kALamAM paNa saMyama vinA zAzvata sukha maLavAnuM nathI. A mAnava jIvanamAM jo kaMI paNa sAdhanA thaze nahi teA pAchaLathI pastAvAnA pAra nahI rahe. jhaverI dukAnanuM dhyAna rAkhe nahi ane bedarakAra rahe, te kayAreka tenA kiMmatI mAla paNa lUMTAI javAnA prasaMga Ave che, tema A jIvanamAM paNa jIvAtmA sAdhanA karavAmAM bedarakAra rahe, te tenA khajAnA paNa kaSAyeA rUpI DA dvArA lUMTAI javAnA bhaya rahe che. eka vakhata bAdazAha vajIranA kAryathI tenA para khUba prasanna thayA ane prasanna thaine ki`matI duzAlA ApyA. vajIre te duzAlAnA upayAga zuM karyA ? tenAthI teNe nAka sApha karyuM. koIkane A vAtanI khabara paDI gaI. teNe jaine rAjAne A vAtanI pharIyAda karI. A sAMbhaLI bAdazAha te tenA para khUba gusse thayA ane vajIrane nAkarImAMthI kADhI mUkayo. A nyAya ApaNA para ghaTAvavA che. vAta teA sAva nAnI che paNa samajavA jevI che. mahAna puNyanA udaye A manuSya janma rUpa duzAle maLye che. tenAthI ApaNe vajIranA jevuM teA nathI karatAne? je A janmamAM pApanuM, adharma nuM AcaraNa karavAmAM Ave teA karmI paNa A manuSya janmamAMthI barabAda karI deze ne naraka-tiya ca gatimAM mUkI deze. janmanI sAkatA zemAM che? e vAta ApaNe kharAkhara jANI levI joie, kAraNa ke e jANavAthI ApaNane raste samajAI jAya che. jiMdagInI sAkatA zemAM che te samajAvavA mATe jagatanA mahApuruSA, tIrthaMkara bhagavaMtA ane dharmazAstro kahe che ke manuSya peAtAnI pUrNatAe pahAMcavuM, AtmAnA pUro vikAsa thavA devA tathA tene karma baMdhanamAMthI mukta karavA emAM sAcI sAkatA samAyelI che. dharmInA svarUpane jANyA vinA gADarIyA pravAhathI jema sa`sAramAM cAlyA karavuM tenuM nAma jiMdagInI sArthakatA nathI paNu, jIvanane Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 1 zAradA ratna pavitra banAvavuM, kiMmatI banAvavuM, nispRha jIvana jIvavuM, jJAna, darzana, cAritranA zaNagArathI zaNagAravuM ane pitAnA sva svarUpamAM karavuM e ja jIvananI sAcI sArthakatA che. Atma svarUpane nahi jANanArA, tattvane nahi pichANanArA evA ajJAnI che ema mAne che ke huM karoDapati banI jAuM, meTA baMgalA baMdhAvI lauM, saMsArI sukhanA sAdhana vasAvI lauM, eTaluM maLe te mAruM jIvana saphaLa. A nAzavaMtA sukho meLavavA mathate jIva keTalA kaSTo veThe che, paNa ene khabara nathI ke huM je sukhanI pAchaLa doDI rahyo chuM, bhaTakI rahyo chuM te sukha sAcuM nathI. mahApurUSe ApaNI cetanAne jagADavA kahe che he jIva! je sukha tuM jagamAM zodhI rahyo chuM, e te sukha nathI, paNa sukhane AbhAsa che. sAcuM sukha te tArA AtmAmAM che. koI benanI seya oraDAmAM khovAI gaI hoya ane te roDa para zodha te zuM tene te samaya maLe kharI ? na maLe. AcAraMga sUtramAM bhagavAna belyA che ke AtmA anaMta zakti saMpanna che. akSaya sukha tArI aMdara bharyuM che. tuM je sukha mATe phAMphA mArI rahyo chuM te sukha tArAmAM che. jevI rIte kasturIyo mRga potAnI nAbhImAM rahelI sugaMdhathI AkarSAIne tene meLavavA mATe chalAMgo mAro kUde che. sArA vanamAM ghUme che paraMtu sugaMdhanuM prAptisthAna tene maLatuM nathI. pANIthI taraphaDato paNa sugaMdhane zeAdhe che, te ajJAna mRga e jANatA nathI ke je sugaMdha mATe huM ATalI mahenata karuM chuM; DA doDa karuM chuM, te sugaMdha te mArAmAM che. e sugaMdhanuM udgama sthAna huM ja chuM. mArI sugaMdhathI ja sAruM vana maheMkI rahyuM che. te levA huM bahAra zodhuM chuM. te mane kevI rIte maLe? je cIja aMdara che te bahArathI kevI rIte maLe? e rIte AtmA rUpI mRgalo potAnA sukhamaya svarUpane bhUlI gayo che ane bahArathI sukha meLavavAnI AzA rAkhe che, paNa je AtmAnI vastu che te bahArathI kevI rIte maLI zake? jIva pitAnA anaMta sukhamaya svarUpane bhUlIne jema jema bAhya padArthonuM zaraNa le che tema tema te vAsanAmAM phasAte jAya che ane potAnA svarUpathI dUra thato jAya che. nazvara padArthomAM ane duHkharUpa viSayamAM sukha zodhavuM e ajJAna che. eTalA mATe zAstrakAre Atma zaktinuM bhAna karAvavAne mATe sAdhakane kahyuM che. purisA ! tuma meva tuma mittaM, ki bahiyA mitta micchasi ? tuM ja tAro mitra che. tuM bahAranA mitronI IcchA zA mATe kare che? tArI zaktinuM Atmadarzana kara. tArAmAM tane anaMta zaktine sAgara laherAte dekhAze. AtmA pitAne mitra che. A kathanane Azaya e che ke AtmAnI zubha pariNati mitranuM kAma kare che. azubha pariNati zatrunuM kAma kare che. zubha pariNati zubha karmonuM baMdhana kare che. te karmone udaye sukharUpa hovAthI mitra che. ane azubha pariNati azubha karmonuM baMdhana kare che. te karmone udaya duHkharUpa hovAthI te zatru che, Atma pariNatine ahIM AtmA kahevAya che. gItAmAM paNa kahyuM che ke, Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 77 ADa che. uddhareyAtmanA''tmAnaM nAtmAnamavasA dayet / -* Atmeva hyAtmano bandhurAtmaiva ripurAtmanaH // gItAmAM zrIkRSNa arjunane kahyuM he arjuna! tame tamArA uddhAraka che, manuSya e vicAravuM joIe ke potAne uddhAra te pite ja kare ne potAnI avanati paNa pote kare. kAraNa ke dareka manuSya svayaM pote potAne baMdhu che, ane ravayaM potAne zatru che. mATe bahArathI sukhanI AzA rAkhavI vyartha che. mAtA-pitA, putra, patnI, bhaginI, gADI, vADI, dhanamAM sukha mAne che. paNa temAMthI tene kyAre ya sukha maLavAnuM nathI. chatAM sukha meLavavA mATe "kaho rA varitaSpa mALe samuda" rAtadivasa ciMtA karatA thakA, kALa akALanI paravAha nahi karatA kuTuMba ane dhanAdimAM lubdha banIne viSayamAM cina joDIne, ka-ya ane akartavyane vicAra karyA vagara nirbhayatAthI saMsAranA kAryo kare che. dhana prApta karavA potAnA zarIranI paNa paravAha nathI karatA. kAla-akAlane paNa vicAra nathI karatA. dhana meLavavAnI tamannAmAM ThaMDI, garamI, varasAda, bhUkha, tarasa badhuM sahana kare che, muzaLadhAra varasAda varasato hoya, prabhAta hoya ke sAyaMkAla hoya, madhya rAtrIne bhayaMkara aMdhakAra heya, jIva keInI paravADa nathI karate. saMsAramAM sukha nahIM hovA , chatAM je sukha mAne che te mUkha nahIM paNa mahAmUrkha che. uttarAdhyayana sUtranA AThamA adhyayanamAM kapila kevaLInI vAta ApaNe karI hatI. nazvara rAjya levA jatAM zAzvata rAjya laI lIdhuM. dravya lakSamI meLavavA jatAM AtmAnI zAzvata lakSamI meLavI lIdhI. have navamuM adhyayana che nami rAjarSinuM. namirAjane saMsAramAM hovA chatAM paNa namirAjarSi kahyA che. traSi kene kahevAya. je saMyama laIne tapa kare tene RSi kahevAya. ahIM namirAja te saMsAramAM che, chatAM temane namirAjarSi zA mATe kahyA te vAta AgaLa Avaze. A adhikAra sAMbhaLavA jevo che. namirAjarSi pratyeka buddha thayA che. A cAvIsImAM cAra pratyeka buddha thayA che. karakaNDu kaliMgesu, paMcAlesu ya dummuho / nAnA rAjA vipu. nA che a. 18 gA. 46 kaliMga dezamAM karakaMDu, pAMcAla dezamAM dvimukha, videha dezamAM namirAjA, ane gaMdhAra dezamAM nagnati nAmanA rAjA thayA. A cAra pratyeka buddha thayA. kaMI nimitta dekhIne jAtismaraNa jJAna thAya ne pachI vairAgya pAmI dIkSA le tene pratyeka buddha kahevAya. pahelAnA sAmAnya nimitta maLe ne vairAgya pAme. - eka vakhata rAjA vasaMtsava ujavatA hatA. te utsavamAM eka thAMbhalAne nADAchaDI, mIMDhaLa bAMdhI tenuM pUjana karyuM. badhA tenuM pUjana karatA hatA. tame paraNyA tyAre paNa mANekastaMbha ropyo hate. tene paNa nADAchaDI, mIMDhaLa vigere bAMdhIne pUjana karyuM hatuM ne ? tyAre tenI kiMmata kerlI? ane lagna patI gayA, cAra pAMca divasa pachI te kayAM Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 zAradA sna paDI che te keI jevA jAya che? nA, ahIM utsava paDyA pachI e thAMbhalI paDI che tenA para loko badhA eMThavADa nAkhe che, nAnA bALake saMDAsa jAya che. A joIne rAjAnA manamAM vicAra thaye ke be divasa pahelA A thAMbhalInuM keTaluM sanmAna hatuM. hajAro rUpiyAnA dhUmADA jene mATe karyA hatA te thAMbhalInI A dazA ! mArI dazA paNa enA jevI thavAnI ne? zarIramAM AtmA beThe che tyAM sudhI enI khamA khamA thAya che, paNa jyAM dehamAMthI hasalo uDI gayo tyAM kaheze-palaMgathI nIce utArI nAkhe. AMgaLImAMthI vIMTI na nIkaLe to AMgaLI kApI nAkhe. A sagAI kayAM sudhI? rAjAne samajAI gayuM. piMjaramAM haMsalo che tyAM sudhI kiMmata che. jyAM haMsa uDI gayo ke zarIrane bALI nAkhaze. mATe vicAro. prANa che tyAM sudhI sagapaNa che. jJAnIo kahe che A saMsAra svapna samAna che. svapna be prakAranA che. eka svapna evuM che ke AMkha baMdha thAya eTale sattA cAlI jAya. ane bIjuM ravapna evuM che ke AMkha khule eTale sukha jAya. svapnanI duniyAmAM tuM mhAle AMkha khule tAruM kAMI nathI. A duniyA paNa khatama mAnI le, AMkha mIMce tAru kAMI nathI. zakti paMthe varavAne kAje, prabhu smaraNa vinA kAMI nathI. strInI niMdamAM je svapnAmAM sukha dekhAya che te AMkha baMdha che tyAM sudhI. AMkha khule eTale sukha gayuM, kema barAbara ne? atyAre lADI, vADI, gADI, baMgalA badhuM che te AMkha khullI che tyAM sudhI che. yAda rAkhajo ke AMkha mIMcAze tyAre tAruM kaI nathI, mATe ghaDIne oLakhI le, jANI lo, mRtyu AvyuM nathI tyAM sudhI kArya karI le mRtyune Dara kone hoya? "mRtyunI bhIti dilamAM kone lAge jIvanabhara aMdhArAne je nA tyAge." varasAda Avyo, pANI bharAI gayA, bahAra javAtuM nathI, paNa jenA gharamAM anAjanA koThAro bharyA che tene bhUkhyA rahevAne prasaMga na Ave, paNa je bicAro rajanuM lAvIne roja khAto hoya tene bhUkhyA rahevAnuM thAya. tema jeNe sAdhanA karI lIdhI che, zubha karaNInA koThAro bharyA che tene maraNa Ave to paNa Dara nathI. jeNe dharmanuM, satkAryanuM bhAthuM bAMdhI lIdhuM che tene gabharAvAnI ciMtA nathI. mATe mRtyu AvatA pahelAM agAuthI taiyArI karI levI joIe. pATImAM ke varaghoDAmAM javuM hoya te eka kalAka agAuthI taiyArI karo cho. keIne tyAM lagnaprasaMga hoya tyAre paMdara divasathI taiyArIo thAya che, rAjA mahArAjA gAmamAM AvavAnA hoya te agAuthI gAmamAM vijApatAkao bAMdhe che. rastAo ane baMgalAo sAphasUpha karAve che. A rIte badhAmAM agAuthI taiyArIo thAya che. paNa mRtyu AvatA pahelAM agAuthI taiyArIo karI che? kadAca koI kahe ke uparanA prasaMgonI pahelethI khabara hoya che, paNa mRtyu Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna kyAre Avaze tenI khabara nathI. are bhalA, kALanI khabara te ApaNe jamyA-kyArathI maLelI che. zAstro kahe che jene janma che tenuM mRtyu te nizcita che. kALa koIne cheData nathI. chatAM jIva tenI darakAra karatA nathI. je darakAra karatA ho te samajyA tyAMthI savAra gaNIne dharmArAdhanAmAM lAgI jAva. saMsAranA kAryanI taiyArIo agAuthI kadAca nahIM karI hoya te bahu nukazAna nahi thAya. paNa jo mRtyu mATe agAuthI taiyArIo nahi karI hoya, dharma rUpI bhAthuM nahi bAMdhyuM hoya te naraka tiryaMca gatimAM javuM paDaze. kALa kayAre Avaze tenI khabara nathI. mATe paLe paLe jAgRta raho ane Atma sAdhanAmAM joDAI jAva. jeNe satkarmonuM, tapa tyAganuM bhAthuM bAMdhyuM che tene gabharAvAnI ciMtA nathI. ApaNe namirAjarSinA adhikAranuM vAMcana karavuM che. paNa te pahelA namirAja koNa hatA? temane deza kayo? temanA mAtApitA koNa? te namirAjarSi kema kahevAyA? vigere pUrvabhUmikA tapAsavI joIe. mALavA dezamAM sudarzanapura nAmanuM eka nagara hatuM. mALavA deza bhAratanI madhyamAM Avela che. je madhyamAM hoya che tenuM mahatva ghaNuM mAnavAmAM Ave che. zarIramAM nAbhinuM sthAna mahatvanuM manAya che. A pramANe mALavA deza bhAratanI madhyamAM hovAthI tenuM paNa ghaNuM mahatva che. mALavA dezanI bhUmi evI pavitra che ke tyAM duSkALa paDato nathI. ane kadAca paDe to evo bhayaMkara nathI paDato ke jethI tyAMnA lokone bhIkha mAMgavI paDe. A mALavA dezamAM sunapura nAmanuM eka nagara hatuM. tyAM maNiratha nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. te khUba nyAyanItivALA ane rAjyanI nItinA jANakAra hatA. temanA laghubhAInuM nAma yugabAhu hatuM. yugabAhu kharekhara yugabAhu ja hatA. bAhu te badhAne hoya che paNa yugabAhunA bAhu keAI judA prakAranA hatA. hAtha mUkhane paNa hoya che, paNa te hAthano kAMI sadupayoga karatA nathI. hAtha samajadArane hoya che te tenAthI kalyANa kare che. yugabAhunA hAthamAM vIratA ane zakti bharelI hatI. temanA moTAbhAI maNiratha rAjA pUba pavitra ane khAnadAna che. te duHkhIonA duHkha joI zakatA na hatA. te pavitra, nirmaLa ane pramANika che. maNiratha ane yugabAhu baMne bhAIomAM khUba prema che. kaMIka jagyAe jovA maLe che ke sagA bhAIo hovA chatAM eka bIjA vacce vera hoya che. keI ThekANe pahelA bhAIomAM prema hoya che, ne lagna thayA pachI strIonA kAraNe prema tUTI jAya che. A baMne bhAI vacce gADha prema hato. jANe rAma, lakSamaNanI joDI. rAma, lakSamaNane badhA zA mATe yAda kare che? vanavAsa rAmane malyo hato. lakSamaNane malyA na hatA, paNa lakSamaNa zuM kahe-mAro bhAI vanavAsa jAya, vananA duHkha veThe te huM ahIM tenA vagara kevI rIte rahI zakuM? rAma vinA rAjyanA sukha aMgArA jevA che. rAme ghaNuM samajAvyA chatAM na mAnyA. bhAInA prema khAtara rAjapAnA sukhe cheDyA ne vanavAsanA dukhe Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 zAradA ratna vecA vahAlA mAmApa che|DacA. peAtAnI pyArI patnI urmilAne cheDI. ane bhAInI sAthe vanavAsanI vasamI vATa pakaDI lIdhI. rAma vanavAsa jAya che. pAchaLa bharata Ave che. khabara paDI ke mArA mATe bhAi vanavAsa jAya che. te rAmanI pAchaLa gayA. bhAI ! Apa pAchA padhArA. huM rAjya nahi lauM. ApanA vinA rAjya mane dAhavara lAge che. bharatane rAjya maLe te mATe kaikeyI mAtAe rAmane vanavAsa apAvyA, paNa bharatane rAma vinA rAjyanA sukha AMkhamAM kAI bhAlA mAre ne vedanA thAya evA duHkharUpa lAge che. peAtAnI mAtA kaikeyInA svAmaya putra mehanI durgaMdha sahana thatI nathI. bhAI pAse gadgad kaThe kahe che, mArA pApa na heAta tA pUjya janetAne AvuM kema sujhata ? parama baMdha !kRpA kareA, mArA agaNita pApAthI maLIjaLI rahelA dilane zAMta karA, kSamA karo, punaH ayeAdhyA padhArA. AvA bhrAtRprema ane bhaktithI tarabALa thayelA bharatane zrIrAma kahe che. bhAI ! je bhaktithI tuM mane AmaMtrI rahyo che te ja bhAvanAthI anAsakata bhAve ayeAdhyAnI rAjagAdI sa`bhALa. e mArI hRdayanI icchA che. moTAbhAI ! Apane vanavAsa ane mAru rAjagAdI para adhiSThAna e baMne dRzya mane kapAve che. chevaTe rAma bharatanA vAryo na vaLyA tyAre bharata kahe che, bhAI ! ApanI pAvaDI (pArksa) ApeA. ene siMhAsana para mUkIne huM rAjya calAvIza paNa rAjisaMhAsane tA meM nahi besuM. A hatA bhAI-bhAIonA prema! AvI joDI maLavI muzkela che, chatAM ratna vasuMdharA che. puNyavAnanA gharamAM haze AvI bhAI-bhAInI joDI. matha ane yugabAhu baMne bhAIonA prema ajoDa hatA. yugamAhunI udAratA : maNiratha rAjAnA manamAM thayuM ke yugamADu mAre nAnAbhAI che. te khUba vicakSaNa ane buddhizALI che. mATe tene yuvarAjanI paDhavI ApavI joie. yugabAhu khUba vinIta hatA te hamezA meATAbhAine vaMdana karavA AvatA. eka divasa yugamAhu AvyA tyAre maNiratha khUba AnaMdamAM hatA. yugabAhue kahyuM moTAbhAI ! Aje Apa ATalA badhA AnaMdamAM kema che ? maNirathe kahyuM bhAI! tArA jevA bhAIne joIne AnaMdita na banu' teA kayAre AnaMda anubhavIza ? bhAI ! mArA mahAna bhAgye tArA jevA bhAI maLyA. maNirathe kahyuM bhAI! Aje AnaMdanA divasa che. mArI evI bhAvanA che ke huM tane yuvarAja padavI ApuM. maNirathanA A vacana sAMbhaLIne yugamA ekadama zAMta banI gayA. maNirathe yugamAhune zAMta joine pUchyuM bhAI ! me` tA AnaMdanI vAta karI ane tArA mukha para ekadama glAni kema chavAI gaI! tArA AnaMda kayAM AsarI gayA ! bhAI pAeka tA tame mArA pitA samAna moTAbhAI che. khIjuM mArA prANarakSaka che. Aje tamArI vAta sAMbhaLI mane evA vicAra AvyA ke Apane mArA upara zu' avizvAsa che? maNizne kahyuM bhAI! zuM tuM mArI vAtanA ulTA atha samajyA ? je mane tArA Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna upara vizvAsa na hota te tane huM yuvarAja banAvavAno nirNaya zA mATe karatagabAhu kahe bhAI ! ema karavAthI mArI turachatA gaNAze ke yugabAhu rAjyanA lebhathI ApanI sevA kare che. vaLI huM je kaMI karuM chuM te sevA mATe karuM chuM. Apa mane yuvarAja padavI Apo e to sevAne badalo Apyo kahevAya. bhAI! tArA vacane prazaMsanIya che. huM tane sevAnA badalAthI nathI Apato paNa tArA upara prasanna thaIne ApuM chuM. tArI zobhA mATe nahi paNa dezanI zobhA mATe, tArA hita mATe nahi paNa dezanA hita khAtara A padavI ApuM chuM. yugabAhue kahyuM, e to ThIka paNa bhAInuM kAma yuvarAjanI padavI lIdhA vagara na karAya? mane te e sAruM lAge che. maNirathe yugabAhune Apela javAba - maNirathe kahyuM-bhAI ! tArI vAta ThIka che paNa tuM eTale vicAra kara ke tuM yuvarAja ane jethI huM ane tuM baMne thaI cAra hAthe prajAnI rakSA karavA lAgIe te prajAnI keTalI badhI rakSA thAya? ane e kAraNe ja huM tane yuvarAja banAvI rahyo chuM. bhAI ! ApanI vAta ThIka che. Apa mane sahAyatAne mATe yuvarAja banAvI rahyA che, paNa yuvarAjanI padavI laIne huM ApanI sevA karuM te ene artha e thAya ke huM kaIpaNa pada laIne ApanI sevA karI zakuM chuM. nahi te karI, zakato nathI. maNirathe joyuM ke yugabAha yuvarAjapada levAnI AnAkAnI kare che paNa je huM AvA gya buddhizALI bhAIne mAre yuvarAja nahi banAvuM te pachI tene banAvIza? tethI kahyuM bhAI ! bhrAtRpremane teDavAne mATe tane A pada Apato nathI, paNa rAjyanI rakSA barAbara thAya mATe ApuM chuM. keInI pAse mahAmUlyavAna kiMmatI hIro che. te hIrAne barAbara sacavAya te mATe kayAM mUke? tijorImAM ke bahAra? (zrotAmAMthI avAjatijorImAM) tijorI te hIrAne zuM surakSita nahi rAkhe? zuM te ema kaheze ke huM hIrAne rAkhavA IcchatI nathI. te tijorI hIrAne potAnI peTImAM rAkhIne kAMI laI letI nathI, paNa tenI rakSA kare che. te pramANe mArI pAse A rAjyarUpI hIro che. A rAjya rUpI hIrAne sAcavavA mATe bhAdarUpI tijorIne sepavA IcchuM chuM. tijorInI mAphaka A rAjyanI rakSA karavAnI tuM nA pADI zake nahi. mATe bhAI! tuM mAruM kahyuM mAnIne yuvarAjapadane svIkAra kara. tethI kAMI bhrAtRprema nAza thavAne nathI. maNirathanI udAra bhAvanA - maNirathanI vAta sAMbhaLI yugabAha muMjhavaNamAM paDe ke eka bAju moTAbhAI yuvarAja pa levAnuM kahe che, ne bIjI bAju mAru hRdaya yuvarAja pada levAnI nA pADe che. mAre zuM karavuM? maNirathe kahyuM bhAI ! A mATe kaMI bahu vicAra karavAnI jarUra nathI. tuM mArI vAtane mAnI jA ne yuvarAja pada svIkAra kara. kAle kadAca mAre tyAM putrano janma thAya to loko ema kahe ke tene rAjya Apo. te A sthitimAM mArA bhAI padathI vaMcita rahI jAya, mATe huM pahelethI tane yuvarAja pada ApavA IcchuM chuM, Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 zAradA ratna aMdhuo ! ahI samajavA jevI vAta che ke ghaNIvAra eka mAtAnA be putra thADA dhana mATe, ghara mATe laDatA hoya che, temanI laDatamAM vacce khIjAne paDavu paDe che. are! kA sudhI jAya che. te samaye kayAM jAya bhAI bhAInI sagAi? are! koika vAra tA eka khIjAnA khUna karavA sudhI pahoMcI jAya che. jyAre ahIM tA moTobhAI nAnAbhAIne yuvarAjanI padavI levA mATe keTalA kAlAvAlA kare che, chatAM levA taiyAra nathI. kalyANamitra rUpa patnI : maNirathanI A vAta sAMbhaLI yugabAhu mauna thaI gayA. maunamAM jANe teNe aDadhI saMmati ApI hoya tema bhAI ne namaskAra karI peAtAnA mahelamAM gayA. yugamAhu rastAmAM cAlyA jAya che, paNa haju tenA manamAM te e ja vicAra che ke moTAbhAi mane zA mATe rAjya sAMpe che ? atyAre huM kAne pUchavA jAuM ? kAnI salAha lau* ? muzkelInA samaye peAtAnA priya mitranI salAha levAya che. mArA mATe tA mArI patnI sAcA mitranA sthAne che. mATe tenI salAha levI ceAgya che. patinI muzkelInI vAta sAMbhaLavAne mATe yAgya guNavAna patnI che. ane patnIne muzkelInA samaya Ave tyAre tenI vAta sAMbhaLavA mATe tenA pati che. Ama vicAra karatA yugamAhu peAtAnA mahelamAM AvyA. tenI patnInuM nAma mayaNarehA che. mayaNarehA khUba DAhI, gabhIra, pavitra ane zIlavAna che. te gharanA sAcA zaNagAra che. tene keAI mayaNurehA kahe che ane kAI madanarekhA pazu kahe che. te badhA guNeAnI khANu ane pativratA satI hatI. te patinI rAha joIne beThI hatI.. yugabAhune udAsa gamagIna joI ne samajI gaI ke temane koi prakAranI ciMtA AvI che. cuMgamAhune Asana para besADIne pUchyuM-Aje tamAruM mukha ATaluM udAsa ne gamagIna "kema che? zuM mArA taraphathI kAMI mana duHkha thayuM che ? meM mArA mATe ghaNA vicAra karyA paNa mArI samajamAM keAi evI vAta AvatI nathI ke jethI tamane mArA taraphathI ciMtA thatI hAya. ghaNA mAbApane saMtAnA hoya che paNa e evA uddhRta nIkaLe ane vyasanAmAM krUsAI jAya ke temanI ciMtA rAtadivasa mA-bApane kArI khAtI hoya che, paNa ApaNe tyAM tA putra susa'skArI che. AjJAmAM rahenAra che. manane AnaMda ApanAra ane tamArI ciMtA dUra karanAra che. te vinIta ane pitRbhakta che. kayAreka saheAdara bhAI hAvA chatAM eka bIjA vacce prema na hAya, gheADIsI lakSmI mATe jhaghaDatA hAya paNa tamAre tA baMne bhAI vacce evA prema che ke jANe zarIra judA ane baMneneA AtmA eka na hAya! evA kSIranIra jevA saMbaMdha che. tA have tamane kaI vAtanI ciMtA che ? me' khUba vicAra karyo paNa mane te ApanI ciMtAnuM koI kAraNa dekhAtuM nathI. mATe Apa ja kaheA ke Apane kaI ci'tA che, jenA kAraNe Apa Aje ATalA badhA udAsa che ? mayaNAnI vAta sAMbhaLI yugamADue kahyuM, mArA manamAM ciMtA che tenuM nirA Aje mane eka meATI ciMtA thaI hAya che, paNa te ciMtA kaI ? karaNa karavA atyAre tArI salAha levA AvyA chuM. che. mayaNurehA kahe, mATA mANasAne meATI citA Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zAradA ratna yugabAhue kahyuM-te ciMtA bIjI kaI nathI paNa moTAbhAI mane yuvarAja pada ApavA Icche che. meM yuvarAja pada levAnI ghaNI nA pADI, ghaNuM samajAvyA, paNa teo mAnatA nathI. temaNe kahyuM ke huM tane bhAI bhAInA saMbaMdha teDAvavA rAjya nathI Apate, paNa cAra hAthathI rAjyanI rakSA sArI rIte thAya mATe tane yuvarAja pada ApuM chuM. meM kahyuM bhAI! huM yuvarAja pada lIdhA vinA Apane rAjyanI rakSA karavAmAM sahAyaka thaIza. tyAre temaNe mane kahyuM ke jema kiMmatI hIrAne tijorImAM rAkhavAthI tijorI kAMI laI letI nathI, paNa tenI rakSA kare che. tema A rAjya rUpI harAne sAcavavA tijorI samAna Apane eNpavA IcchuM chuM. huM temanI A vAtane InkAra paNa karI zakato nathI. have mAre zuM karavuM? mArI A meTI ciMtA che. A bAbatamAM tArI zI salAha che? te jANavA Avyo chuM. have mayaNaretA yugabAhane zuM javAba Apaze te sAMbhaLavA je che. mayaNarehA e kAMI sAmAnya strI na hatI. pativratA dharmane barAbara samajanArI hatI. pati dukhI to huM duHkhI ane pati sukhI te huM sukhI ema te mAnatI hatI. yugabAhune yuvarAja pada maLavAnuM che. je ene yuvarAja pada maLe te mayaNarehA yuvarAjarANI bane e prasaMge upasthita thayo che, paNa mayaNarehA yuvarAjarANI banavAnA keDamAM phasAya tevI nathI. yuvarAjarANInA sukho sAme AvIne ubhA che, chatAM e sukhane duHkha mAnanArI, bhautika rAjyanAM mehamAM nahIM phasAnArI mayaNarehA yugabAhune zo javAba Apaze te avasare vicArIzuM. caritra : sAgaradatta zeThanI dharmanI bhAvanA alaukika che. temane badhe vahepAra nyAya nItithI cAlatuM hatuM. deza-paradezamAM temanI peDhIo cAlatI hatI. cAre bAju temanI kIrti khUba phelAyelI hatI. temanA guNethI rAjAe temane nagarazeThanI padavI ApI hatI. AkhA nagaranA loko temane khUba cAhatA hatA. temanI dhana dolatanI te gaNatrI na thAya teTalI lakSamI hatI. nyAyathI meLaveluM dhana Take che. anyAya-anItithI meLaveluM dhana vadhumAM vadhu 10 varSa sudhI Take che. pachI cAlyuM jAya che. aDhaLaka lakSamI hovA chatAM zeTha tenA dAsa banyA na hatA. paNa lakSamIne dAsI banAvI hatI. eTale ke te dhanamAM Asakata banyA na hatA. roja sAmAyika, pratikramaNa, cauvihAra karatA. tArAmatI zeThANuM paNa evA dharmiSTha hatA, paNa temane saMtAnanI khoTa sAlatI hatI. dharma pratApe te beTa pUrAvAne divasa paNa AvI gayo. tArAmatI zeThANIe rAtre kaMIka sUtA ane kaMIka jAgRta avasthAmAM eka suMdara svapna joyuM. jhaLahaLatA divya ratnanI rAzi tenA kheALAne zobhAvI rahI che. A svapna jetA nidrAmAMthI jAgRta banyA. dharmasAdhanA karI sAruM svapna joyA pachI sUvAya nahi. tema zeThANI paNa sAruM svapna joyA pachI dharma ArAdhanAmAM masta banyA. savAre zeThANIe zeThane svapnanI vAta karI. zeThe kahyuM devI ! A tamAruM svapna uttama putraratnanI AgAhI Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna batAve che. svapnanuM phaLa sAMbhaLIne tArAmatInA romeromamAM AnaMda thaye. puNyane udaya heya tyAre saMtAna paNa sArA maLe che. tArAmatI te have dharma pravRttimAM vizeSa joDAI gaI. samaya paripakava thatAM zeThANIe putraratnane janma Apyo. tArAmatIne mane Aje te zaradupUrNimAnI cAMdanI hatI. zeThe putrane janma-mahotsava ujavyuM. ane tenuM nAma guNadatta pADayuM. saMskAra ApatI tArAmatI - gharamAM saMpatti ane dAsadAsI hovA chatAM putranuM lAlanapAlana tArAmatI pote ja karatA hatA. te jANatA hatA ke "se zikSakanI zikSA ane eka mAtAnA saMskAra" temAM janmathI sIMcAtA saMskAra bALakanA jIvanamAM jyAre AlekhAI paripakava bane che tyAre guNanuM AropaNa sAruM thAya che. saddaguNothI ghaDAyela jIvanamAM prakAza maLatAM e dIpI uThe che. kAraNa ke saddaguNe e jIvananuM parama tatva che. putranA jIvanamAM saddaguNonuM vAvetara karavA mATe zeTha zeThANa baMne khUba kALajI rAkhe che. bAlapaNathI guNadattane sArI sArI zauryavALI sAhasa vALI uttama purUSonI kathAo kahe che. dharmasthAnamAM sAthe laI jAya che. dhArmika jJAna paNa pote Ape che. A rIte thoDA varSe vyatIta thayA bAda tArAmatIe zubha lakSaNa yukta bIjA putrane janma ApyA. tenuM nAma guNacaMdra pADayuM. sAgaradatta zeThanuM ghara bALakanA guMjanathI guMjI rahyuM che. hANe jIvanamAM vasaMtanuM Agamana thayuM na hoya ! zeThanA bAraNuM garIba mATe sadA khullAM - sAgaradatta zeTha vaibhavanA hiMcaLe hiMcI rahyA che. temane tyAM 500 senAnA thALa hatA. sAta sAta peDhIthI jene tyAM saMpatti cAlI AvI che, delata gaNa gaNAya tema nathI. ATalI lakhalUTa lakSamI hatI chatAM teo lakSamInA dAsa banyA na hatA. paNa lakSamIne dAsI banAvI hatI. te samajatA hatA ke A te puNya-pApanA khela che. jyAM sudhI puNyane udaya haze tyAM sudhI lamI raheze ne pApane udaya thaze tyAM jatA vAra nahi lAge, A pramANe vicAra karI dharmamAM vadhu daDha zraddhAvAna banatA gayA. lakSamInA mehamAM kheMcI gayA na hatA. roja dAnazALA cAlatI. sUryodayathI sUryAsta sudhI hajAro garIbe dAnazALAmAM AvatA. dAna letA ne zeThane AzIrvAda ApatA. ATaluM dAna devA chatAM e samajatA hatA ke A dAna mAruM nathI. vaDIlonA puNya maLyuM che. badhA laI jAva. temanI dAnazALAmAM keTalAya apaMga, anAtha, nirAdhAra badhAne rakSaNa maLatuM hatuM. te lakSamInA mAlika banIne rahetA nahi paNa drasTI banIne rahetA. temane tyAM daivika saMpatti AvelI che. eTale temanA jIvanamAM AsurIvRtti kayAreya AvI nathI. A sAgaradatta zeThanI kIrti, temane yaza cAre dizAmAM phelAyelo hatuM. temanI mAsA mAtra mRtyulokamAM ja nahi paNa devalokamAM thavA lAgI. A rIte zeTha dhanane sadvyaya karatA AnaMdathI divasa pasAra kare che. have tyAM zuM banaze tenA bhAva avasare. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradAM ratna vyAkhyAna naM. - 8 aSADa vada 8 ne zukravAra viSaya : baMdhanane jANe, tA. 24-81 baMdhuo ! anaMtajJAnI bhagavate jagatanA A rAganI AgamAMthI kema mukata thAya, saMsAra baMdhanamAMthI kevI rIte chUTakAro meLave ne bhavamAM bhamavAnuM kema aTakI jAya e mATe tyAgane mArga batAvyo. keInA ghera Aga lAge ne myunisipAliTImAM khabara Ape to tarata baMbAvALA Avaze ne Agane kAbumAM lAvI zakaze. A AgamAM kadAca mAlasAmAna gharavakharI badhuM baLI gayuM haze paNa je puNyane udaya haze te te pharIvAra badhuM ubhuM karI zakaze paNa rAganI Aga bhayaMkara che. A jagata rAgadveSa rUpI agnithI jalI rahyuM che. te agnimAM paDelA che samyapha bedhane prApta karI zakatA nathI. uttarAdhyayana sUtranA 14mA adhyayanamAM nyAya Apyo che ke jevI rIte vanamAM bhayaMkara dAvAnaLa lAgavAthI aneka jIvo temAM baLIne bhasmIbhUta thaI jAya che paNa te vananI bahAra rahelA che te baLatA jene joIne rAga-dveSane kAraNe AnaMda mAne che ne paMkhIo pratyenA zreSanA kAraNe temanA hRdayamAM evA bhAva thAya che ke A amArA parama zatru hatA. sAruM thayuM ke te baLI gayA. ame A vanamAM have sukhapUrvaka nivAsa karazuM te rIte evameva vayaM mUDhA kAmabhogesu mucchiyA / DajjhamANaM na bujjhAmo, rAgaddosaggiNA jagaM // 43 // jema vanamAM lAgela dAvAnaLamAM jaMtuo bhaDathuM thaI jAya tyAre rAgadveSanA kAraNe bIjA cha khuza thAya che. mera vadhe gUDhA, tevI ja rIte kAmagamAM mUcchita che rAgadveSanI agnimAM baLatA jagatane samajatA nathI, bedha prApta karI zaktA nathI, kAraNa ke rAgadveSa rUpI agnithI A jagata baLI rahyuM che. rAgadveSa rUpI AgamAM AtmAnA guNo baLI jAya che. karmane bAMdhavAnA mULa pAyA rAga ane dveSa "rAjo 2 roNo vi tha thI" karmanA bIja rAga ane dveSa. je vRkSanuM bIja sajIvana hoya che te vRkSa phaLaphUlathI haryuMbharyuM bane che, ane je vRkSanuM bIja sUkAI gayuM che te vRkSa navapallavita banatuM nathI. tema jenA rAgadveSa rUpI bIja sajIvana che tyAM sudhI saMsAra phulyo phAlyo raheze, paNa jyAre karmarUpI bIja sUkAI jaze tyAre saMsAra sukAI jaze. eTale tene saMsAra aTakI jaze. jIvane saMsAramAM jakaDAvanAra hoya te rAga-dveSa e be baMdhana che. baMdhana kone kahevAya ? jIva kayA baMdhanathI baMdhAya che ? zuM karavAthI e baMdhana tUTe? sUyagaDAMyaMga sUtranA prathama adhyayanamAM bhagavAna belyA che ke, bujjJijjatti tiuTTijjA baMdhaNaM parijANiyA / kimAha baMdhaNaM vIro, kiM vA jANaM tiuTTai ? // 1 // yunniti eTale be prApta karavo joIe. te e jANavuM joIe ke bodha kathA jo prApta karI zake? manuSya janma pAmatA pahelA jIva keTaluM rakhaDe che? sau prathama Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna jIva nigada tathA ekendriya (pAMca sthAvara) nI bhavamAM hatA. tyAM te chava bedha pAmI zake nahi, kAraNa ke ekendriya jIvonI cetanA atyaMta suSupta che. ekendriyamAM akAma nirjarA karatA puNyanI rAzI vadhatAM anukrame beIndriya, teIndriya, ane corendriya sudhI pahoMcyo. A vigalendriyanA bhavamAM ekendriya karatA thoDo vikAsa vadhyo. ekendriyamAM mAtra kAyA hatI. jyAre ahIM jIbha, nAka ane AMkha maLyA, chatAM Atma svarUpane bedha pAma durlabha hato, tethI tyAM paNa baMdha pAmI zakyo nahi, tethI AgaLa vadhatA asaMjJI paMcendriyamAM game tyAM paNa bedha pAmavA duzakya hatA, kAraNa ke A badhA jIne mana nahi hevAthI te spaSTa vicAra karI zakatA nathI. asaMjJI paMcendriyamAMthI saMjJI tiryaMca paMcendriya banyo. saMjJI tiryaMcamAM kaI kaI jIva pUrvajanma kRta jJAnAvaraNIya karmanA kSapazamathI bodha pAmI zake che. dA. ta. naMdamaNIyArane jIva marIne deDakAmAM utpanna thaye. tyAM pUrvajanmanA smaraNathI tene jAti smaraNa jJAna thayuM. jAtismaraNa jJAna thatAM pitAne pUrvabhava je ne tyAM bedha pAmI gayo ne zrAvakanA vrata grahaNa karyA. tyAM bhagavAna padhAryAnA samAcAra panIhArIonA mukhethI sAMbhaLyA. eTale kUdate kUdata bhagavAnanA darzana karavA nIkaLyo. A rIte keTalAka hAthI, baLada, ghoDA Adi pazuone jAtismaraNa jJAnathI kayAre kayAre kathaMcit bodhanI prApti thAya che, paNa te bahu alpa tiyAne thAya che. saMsI tiryaMca paMcendriyamAMthI AgaLa vadhatAM asIma puNyane puMja ekatra thayo tyAre manuSya janma maLe. A janmamAM paNa jo anAdeza ane anAryakuLa maLyuM te tyAM bidha pAmavo bahu durlabha thAya che. te ane eTaluM bhAna nathI hotuM ke huM koNa chuM ? mAro A janma zA mATe che ? mAre kyAM kAryo karavA joIe ? mArA AtmAnA vikAsane mATe kayA kyA to che ne AtmAne bAdhaka kayA to che? A badhA jJAnathI ajANa hevAne kAraNe tyAM badha pAmavo azakya hoya che, mATe bhagavAna kahe che ke jIve bedha prApta karavo joIe, kAraNa ke ekendriyathI paMcendriya sudhI ane manuSya janma sudhI keTalA janmo thaI gayA. jemAM baMdhanuM eka buMda paNa mahyuM? nA. have manuSya janma, uttama zarIra, AryakSetra, AryakuLa, pAMca Indriya ane dIrgha AyuSya maLyuM che. te emAM sarvazreSTha, sauthI durlabha, mahattvapUrNa vastu Atmabodha che. tene prApta karavAno prayAsa kare. have e prazna thAya ke bodha zuM che? ene prApta karavAne bhagavAnano zo upadeza che? tathA baMdha keNe prApta karavo joIe ? A praznonA javAbamAM bhagavAne A gAthAmAM baMdhanane bedha prApta karavAnI vAta kahI che. jJAnIone sarva prathama Azaya te Atmabodha karavAne che. je A na mAnavajanma pAmIne Atmabodha prApta nahIM karIe te pharI pharIne Ave avasara nahIM maLe, chatAM kaMIka ajJAnI che ema vicAre che ke atyAre viSayabhogano AnaMda luMTI laIe ne pachInA janmamAM badha prApta karIzuM, hamaNuM zI utAvaLa che? te Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna bhagavata kahe che jIvana kSaNabhaMgura che, pachInA jIvanamAM baMdha prApta karI zakazuM evI kaI geranTI nathI mATe A janmamAM atyAre badha pAmavAno puruSArtha kare. -je. kadAca koIne prazna thAya ke ekendriyamAM cetanA zakti suSupta che paNa traNa vigalendriya, asaMsI paMcendriya, saMjJI tiryaMca paMcendriyamAM bhUkha tarasa, ThaMDI garamInuM jJAna thAya che te bodha na kahevAya ? ahIMyA jJAnIe e bodhanI vAta nathI karI, paNa AtmA saMbaMdhI baMdhanI vAta karI che. asthi ne mAyA karavArUNa | mAro AtmA punarjanma karavAvALo che. mAro AtmA parakamAM javAvALo che ke nahIM? bhUtakALamAM huM keNu hato ? mAro AtmA kaI dizAmAMthI AvyA che? ne kaI dizAmAM javAnuM che? jJAnIoe samyaka darzana, samyapha jJAna yukta bodhane bodha kahyo che. A baMdha ghaNe durlabha ane meLe che. anAdi anaMtakALathI mohanIya Adi karmonA baMdhanamAM phasAyelA jIvane A bodha prApta tha mahAdurlabha che. jyAre AtmAne e bedhanI prApti thaze ke huM zuddha niraMjana avinAzI samyaphadarzana, jJAna, sukha, vIrya saMpanna AtmA chuM tyAre ene prazna thaze ke te AtmAne A zarIranI sAthe saMbaMdha zA mATe thayo ? vicAra karatAM samajAze ke zubhAzubha karmonA kAraNe manuSya Adi zarIranA baMdhanamAM baMdhAye chuM. nizcayanayanI daSTie to AtmA svataMtra che. paNa karmonA kAraNe te baMdhanamAM paDyo che, mATe bhagavAna belyA che ke, "japanuM varanA navA tidiranA" pahelA baMdhanane jANe, samaje ane pachI teDe. baMdhananA svarUpane jANe pachI tene toDavAno puruSArtha karI zake. AtmAnuM vAstavika svarUpa baMdhanamaya nathI, paNa karmane vaza thaIne baMdhanamAM paDyo che. AtmA dhAre to baMdhanane teDI zake che. baMdhana khaTake te chaTake -sarva prathama baMdhanane oLakhavAnI jarUra che. baMdhana khaTakaze. te ja chaTakavA prayatna karaze. je baMdhana toDavAnI pUrNa taiyArI nahIM hoya te tene sAmano nahi karI zake. vyavahAramAM joIe chIe ke koI paNa zatrune parAjita karavo hoya to tenI pAse kayA kayA zastro che ? kaNa kaNa tenA sahAyaka che? tenI keTalI taiyArI che? tenuM sAhasa ane utsAha keTalA che? te zatru para kevI rIte AkramaNa kare che tenI pahelA barAbara tapAsa kare che. te rIte baMdhana paNa AtmAnA zatru che. tene parAjaya karavA mATe barAbara baLa lagADavuM paDaze. ane sAthe e jANavuM paDaze ke baMdhanarUpI zatru kyA rUpamAM kevI rIte AtmA para AkramaNa kare che? tenA sahAyaka mitra koNa che? tenI pAse za kayA che? ATalI vAtane jANyA vinA je baMdhana rUpa zatrunI sAthe jhajhumazuM to kyAreka hAra khAvAne prasaMga Avaze. athavA baMdhana rUpI pralobhanamAM phasAIne AtmA pite tene gulAma banI jaze, mATe bhagavAnane saMdeza che ke pahelA baMdhananuM jJAna kare, pachI pratyAkhyAna pariNAthI tene tyAga kare. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna baMdhanane teDavAnI kaLA -Atma pite pUrva taiyArI sArI rIte karIne ahiMsA, satya, brahmacarya, aparigraha, samyaka darzana, jJAna, cAritrAdi zastrothI susajjita thaIne kSamA, dayA, sevA, vinaya, viveka Adi mitronI sahAya laIne zraddhA, utsAha, sAhasa ane baLa vIryathI baMdhanane teDI zakaze. baMdhanathI akaLAyele AtmA zuM bole che? 1 akaLAyele Atama kahe che mane muktabhUmimAM bhamavA de, nA rAga rahe nA dveSa rahe evI kakSAmAM mane ramavA de; mitrAcArI A tanaDAnI (ra) be cAra ghaDIne camakAre. baMdhana. . jyAre AtmAne baMdhana khaTake che tyAre e baMdhanathI chUTavA prayatna kare che. baMdhanathI akaLAyelo AtmA zuM bele che he prabhu! huM baMdhanathI akaLAI gaye chuM. have mAre baMdhanathI mukti meLavI muktabhUmimAM pharavuM che. jyAM nathI rAga, nathI cheSa evI kakSAe pahoMcavuM che. e kakSAe pahoMcavA mATe je baMdhanee AtmAne paravaza banAvyo che te baMdhane dUra karo. te baMdhana AtmAne vAraMvAra herAna kare che. vividha yanIo ane gatiomAM paribhramaNa karAve che. baMdhana athavA baMdha kone kahevAya ? Atma-pradezanuM karma pudagalenI sAthe kSIranIravat ekarUpa thaI javuM tenuM nAma baMdha, karmonA baMdhathI vividha gatiomAM janma levuM paDe che. jJAnAvaraNIyAdi ATha prakAranA karmo AtmAne baMdhanarUpa che. rAgadveSathI yukta AtmA sArA beTA kAryamAM pravRtta thAya che, tyAre karma rUpI ja jJAnAvaraNIyAdi rUpathI temAM praveza kare che. baMdha cAra prakAranA che. prakRti baMdha, sthiti baMdha, pradeza baMdha ane anubhAga baMdha. jIva pAMca prakArathI karmonA baMdha kare che. kiMthyAtva, avata, pramAda, kaSAya ane azubha yoga. mithyAtvAdi pAMca athavA jJAnAvaraNIyAdi ATha prakAranA karmo te baMdhana che, baMdhanane sArI rIte jANIne tapa, saMyama, vrata, paccakakhANa Adi anuSThAnethI teDavA joIe. jene rAga ane dveSa e baMdhana rUpa lAgyA nathI. evA jIvo rAga dveSanI AgamAM rIbAyA kare che. ne ane te saMsAra rakhaDe che. rAganA kAraNe mAtA, pitA, putra, parivAra patnI, badhAne mArA mAne che paNa jJAnI kahe che jenA pratye tane rAga che. e keI tane rAgamAMthI ke mRtyumAMthI bacAvI zakavAnA nathI. e trANa-zaraNa rUpa thavAnA nathI. mATe jIvananI ghaDIo tapAso. vIravANane bela - skulamAM bhaNatA vidyArthI skulamAM jAya ane je bela vAge te te potAnA kalAsamAM dAkhala thaI jAya che. ramavA, khelavA, kUdavAnuM badhuM choDI de che. te rIte saMte tamArI pAse vItarAgavANIne bela vagADe che ne kahe che, anAdi anaMtakALathI saMsAramAM ramyA, pelyA, kUdyA, have A belane avAja sAMbhaLIne jAgRta bane jAge re...jAge re...e mArA cetana rAjA, aMtaranA paTa khelene...jAge. bahAra bhaTake sukhane mATe, kSaNika mukhe pAye, Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna tRpti maLI nA cetana tarasya, sadagurU zaraNe Avyo, Ave re. A re....e mArA bhAIbene, vANI suNavA Avo re... - saMte tamane sAda karIne bolAve che he devAnupriya ! tame vItarAga vANI suNavA Ave. ne tamArA cetanarAjAne jagADe. sukha meLavavA bahAra ghaNuM phAMphA mAryA chatAM sukha na maLyuM ane maLyuM to kSaNika sukha maLyuM. have saddagurUnA zaraNe Avo ne tamArI tarasa chIpAvo. aMtaranA daravAjA khela. tijorImAM nANAM paDyA che paNa tijorInA dvAra khole nahi to nANuM kyAMthI maLe ? tema aMtaramAM jJAna, darzana rUpI rane paDyA che, paNa aMtaranA dvAra khele to maLe ne? A bhagavAna mahAvIra svAmInI vidyApITha che. tame badhA vidyArthI banIne doDI Avo te tamArA ajJAna aMdhArA jaze. rAgadveSanI Aga olavavA mATe vItarAganI vANI e pANInuM kAma kare che. cAturmAsamAM saMte cAra mAsa eka dhAro vANane pravAha vahAve che he AvatA karmone rokavA mATe vrata, paccakhANa saMyamanI jarUra che. purANA karmone bALavA mATe tapanI jarUra che. melA kapaDAne sAbunA pANImAM palALIne ene bhaThThApara bAphe che tyAre emAM parapoTA vaLe che. ne avAja jevuM lAge che. te kahe che ke mArAmAM melAza ane cIkAza hatI te bhaThThAmAM baphAvuM paDayuM. tema tamAre cAra gatinA bhaThThAmAM baphAvuM na hoya te rAgadveSanI cIkAza na rAkhaze. tapanI ti zuM jagAvo te pUrANAM karmo temAM baLIne sApha thaI jaze. bA. bra. sujAtAbAIne Aje 18 me.. upavAsa che. jeNe daDha nirNaya karyo che tenI sAdhanA pAra paDe che. have Apa badhA cetanarAjAne jagADo. jenI jeTalI zakti hoya teTalI bhakti karavA taiyAra thAva. je samaya, je ghaDI jAya che te pAchI AvatI nathI. ApaNe uttarAdhyayana sUtranA navamA adhyayananI vAta cAle che. adhikAranA nAyakanuM nAma che namirAja, paNa te vAta cAlatA pahelAM tenI pUrvabhUmikA batAvavAmAM Ave che. namirAja kenA putra che ? Aje te dIkarAne bApanuM nAma gamatuM nathI. potAne aTakathI oLakhAve che. jyArathI madhara kahetA thayA tyArathI mAtAne addhara uDADatA thayA ne phAdhara kahetA thayA tyArathI judA thayA. eka vAta yAda Ave che. mA-bApane ekano eka dIkaro hate. mahenata majurI karIne bhaNAvyo. dIkaro bhaNIne taiyAra thayo. ophisane heDa menejara banyo. pachI to mA-bApane patra paNa nathI lakhate ne maLavA paNa jato nathI. dIkare yAda kare ke na kare paNa mA-bApa te na bhUle. mAbApane khabara paDI ke mAro dIkaro ephIsano heDa bane che te lAva tene maLavA jAuM. mahAmahenate pitA muMbaI pahoMcyA. zodhatA zodhatA dIkarAnI ophIsa zodhI kADhI. ophise pahoMce tyAM dUrathI potAnA dIkarAne khurazImAM beThele che. putra sukhI che tethI bApane saMtoSa thayo. dIkarAnI paNa bApa tarapha najara paDI. paNa bApanA dedAra sArA nathI. eTale te tarapha dhyAna na ApyuM ne potAnA kAmamAM lAgI gayo. tenA manamAM thayuM ke AvAne Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna bApa kANu kahe ? mATe mAre emane khelAvavA nathI. mAtAnA garbhamAM nava mahinA rahyA tyAM zarama na AvI. ane ahIM bApane bApa kahetA zarama Ave che! saMsAramAM jIva AvuM najare dekhe che, jANe che, chatAM tenA raMgarAga mAhamamatA chUTatA nathI. sa'sAra kevA ? : bApa ephIse pahoMcyA ne nAkarane kahyu pelI khurazI para je heDasAheba beThA che tene khelAvA te mArA dIkarA che. mAre temane maLavu che. nAkare jaIne sAhebane kahyuM, tamArA pitA tamane maLavA AvyA che, mATe bahAra AveA. sAhema kahe che. e mAre bApa nathI paNa mArA bApane Servant sanTa (nAkara) che. A sAMbhaLatA bApA AvyA ne kahe che ke huM nAkara nathI paNa tenI mAnA Husband ( hasabanDa ) pati chuM. kahevAnA Azaya e ke sa`sAra keTale svAthI che ? emAM jarA paNa rAcavA jevuM nathI. mATe samajIne sarakI jAva. samajIne sarake te ja DAhyo che. 8. namirAjanA mAtA pitAnI vAta cAle che. sArA saMtAnA mAtA pitAnuM mULa ujjavaLa kare che. caMDArAjA eka vAra mhe che bhagavAna ! mAre sAta dIkarIe che. dIkarA nathI. bhagavAna khelyA he rAjan ! tArI sAte dIkarIe satI che. kahevata ne ke dIkarIe dIvA che, e sAte dIkarIe pAtAnuM kalyANa karaze ne karAvaze. prabhAtamAM badhA rAja sAte satInA nAma khelaze. enA guNa gAze. tu bhAgyavAna che. jyAre kaMIka jagyAe evuM paNa jovA maLe che ke dIkarA hAya chatAM mAbApane sAcavatA na hoya te chate dIkare mAtA duHkhI che. tame tamArA jIvanamAM keAInA nisAsA leze nahi. bIjAne sukhI karavA jatAM kadAca peAtAne duHkha bhAgavavuM paDe teA duHkha veTho paNa bIjAne sukhI karo. amerikAnI rAjadhAnInuM zahera nyUyA che. je zahera khUba sukhI samRddha che. duniyAmAM 108 mALanuM makAna mAtra nyUyAmAM che. e zaheramAM eka bahena jhaverInI dukAne kharIdI karavA gaI. teNe nAkarane kahyuM mane khATA meAtInI eka mALA ApeA. nAkare ApI. bhAi ! mALAnI ki*mata keTalI che? traNa rUpiyA. bAi sAdhAraNa hovAthI manane rAjI karavA mALA lIdhI. A mALA paherI satASa anubhavatI. : mALAnA mUlyathI Azcaya' : ema karatAM pAMca varSo vItI gayA. eka divasa e mALA tUTI gaI. ne metI badhA verAI gayA. bahene badhA meAtI vINI lIdhA. mAtI bhegA karatAM khabara paDI ke eka meAtI khUMTyu che. A bahena je dukAnethI mALA lAvI hatI, te dukAne gaI. te pahelA jyAre mALA lAvI tyAre dukAnamAM nAkara beThI hatA ne atyAre gaI tyAre zeTha beThA hatA. bahene dukAne jaine zeThane kahyuM, A mArI mALA tUTI gake che. Apa tene pharI bAMdhI ApeA. eka mAtI khUTe che, tenA ane bAMdhavAnA keTalA paisA thAya te lejo. te mAne che ke AkhI mALAnI kiMmata mAtra traNa rUpiyAnI che, teA eka meAtI umeravAnA ane tene bAMdhavAnA keTalA paisA thaze ? zeThe Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna mALA hAthamAM lIdhI ne samajI gayA ke A mALA mArI dukAnanI che. A mALA beTI nathI paNa sAcI che. teNe kahyuM-bahena! A mALAmAM eka motI nAkhIza ane tene bAMdhIza tenI kiMmata rUA. 300 thaze. bahena te A zabdo sAMbhaLIne camakI gaI. te AzcaryathI bolI uThI-zuM kahyuM? traNaso rUpiyA A mALA meM ApanI dukAnethI kharIdelI che. te vakhate meM AkhI mALAnA mAtra traNa rUpiyA ApyA hatA ane have phakta eka ja matI umeravA mATe ATalI moTI rakama ApavI paDaze? zeThajI! lUMTa...lUMTa...te keTaluM? badhuM ja lUMTI le che? mALAe karele aMjAma : zeTha kahe bahena ! sAMbhaLe, vAta ema che ke pAMca varSa pahelA A tArIkhe ane A vAre Apa A dukAne AvyA hatA. te vakhate gAdI para nekara beThA hatA. Ape khoTA motInI mALA mAgI paNa nokaranuM lakSa cUkAI javAthI teNe sAcA motInI mALA Apane traNa rUpiyAmAM ApI. ApanI vAta satya che. paNa bahena ! mALA laIne Apa thoDe dUra gayA tyAM huM Avyo ne khabara paDI ke nokare moTI bhUla karI che. A mALA sAmAnya kiMmatanI nathI. paNa rUpiyA dasahajAranI che. ApanuM nAma-ThAma kAMI lakhyuM na hatuM. ATalA moTA nyUyorka jevA zaheramAM ApanuM ghara kayAM hoya ke tapAsa karIe. mAre nokara sAthe khUba jhaghaDo thayo. AvezamAM AvIne traNa tamAcA mAryA. tene kahyuM ke AjathI tane nekarImAMthI chUTe karavAmAM Ave che. nekara mArA pagamAM paDyo ne khUba raDyo. meM tenI bocI pakaDIne bahAra kADho; ne kahyuM ke tane DIsamIsa karavAmAM Ave che. tene bhAna che ke te zuM karyuM? rUA. 10000 nI mALA mAtra 3 rUpiyAmAM ApI dIdhI. keTalI nukazAnI karI ! bahena ! tame mALA baMdhAvA AvyA tyArathI mALA joIne huM samajI gayo ke A mALA mArI lAge che. je pAchI laI lauM te AbarU, Ijajata jAya ne mane kalaMka lAge. temaja tame Ape paNa nahIM. vAta sAMbhaLIne pelI bahene kahyuM bhAI! evuM te kAMI thatuM haze ? kharI rIte e mALA mArI na kahevAya. bele have zuM karavuM? (zrotAmAMthI avAja-mALA pAchI daI devAnI) samajIne sAcuM bolajo. A bahene vicAra karyo ke mArI eka mALA mATe nekarane keTalA duHkha veThavA paDyA? apamAna, tiraskAra sahana karavA paDyA ane nokarImAMthI chUTuM thavuM paDayuM. kharekhara meM mALA nathI paherI paNa AganI varamALA paherI che. garIbonA AMsu paheryA che. dhikkAra che mane ! dhanya che zeThane, zeTha jANe che ke A mALA mArI che chatAM mAMgatA nathI. keTalI khAnadAnI! keTalI amIrI ! zeTha te mane satya vAta karata nahi paNa meM pUchyuM tyAre satya vAta kahI. zeThajI, mArI eka zarata kabula karaze ? huM tamane A mALa pAchI ApI dauM chuM. paNa pelA nekaranI bhUla mApha karIne ene pAcho nekarImAM rAkhI le. bahenanA pagamAM paDato nokara -zeThe bahenanI zarata kabUla karI. ne nekarane Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 zAradA ratna bolAvavA mokalyA. bIto mANasa bIte phare. tema nokarane bhaya lAgyo ke mane nokarImAMthI te kADhI mUkyo che. have mArA para zuM hukamanAmuM lAvavuM haze? zuM daza hajAra rUpiyA levA haze? kharekhara garIbI te taNakhalA karatA tuccha che. ghAsanA pULAnI kiMmata che, teTalI garIbanI kiMmata nathI. meTaranI, sAyakalanI kiMmata che. are ! moTaranA spera pArTasanI kiMmata che paNa mAnavInI kiMmata nathI. AkhA jagatane ugAravA jaI zakavAnA nathI paNa tamArA gharamAM duHkhI hoya tene ugAro. ethI AgaLa vadhIne pADezIne ugAra. ethI AgaLa kuTuMba, pachI jJAti, gAma ne pachI rASTrane ugAro. pele nekara te bicAro dhrujate dhrujato Avyo. zeTha mane mApha kare. ApanA daza hajAra rUpiyA gayA che te huM majurI karIne bacaze temAMthI ApIza. zeTha kahe sabUra kara. tAre bhaya gaye. AjathI tuM mAre tyAM nekarI para cAlu thaI jAya che. baMdhuo ! AzIrvAda mAMge nahi maLe. are, bhIkha mAMgo to paNa nahi maLe, paNa garIbanA AMsu luche. duHkhIonA belI bane. jIvana pramANika banAvo te AzIrvAda maLaze ne kalyANa thaI jaze. zeThe nokarane kahyuM bhAI! A dayALu bena AvI. teNe dasa hajAranI mALA eka paNa paiso lIdhA vinA mane pAchI ApI. te tane nekarIe rAkhavAnI zarate. nekara bahenanA pagamAM paDyo. AMkhanA AMsuthI benanA paga bhIMjavI dIdhA. bahene kahyuM dIkarA ! dIrdhAyuSa bana. huM eTalA paisAvALI nathI. je sukhI hatA te tArA pAMca varSanA pagAranA jeTalA rUpiyA gumAvyA che te tane ApI deta. mArI mALAe tArI A dazA karIne? A bahenane sati varI cUkI hatI. nIti, sadAcAra, pramANikatA, karUNA vigere saddaguNanI ta jaMlatI hatI. mAnavatAne dIvaDe jhaLahaLI rahyo hato. ahIM maNiratha rAjA banyA che. ne nAnAbhAI yugabAhune yuvarAja padavI levA mATe samajAvI rahyA che. paNa yugabAhune joItI nathI. enAmAM keTalA guNa che. rAjyamAM rahevA chatAM rAjyamAM lepAtA nathI. yugabAhu ghera gayA. temanI patnI mayaNarehA pUche che, Aje Apa udAsa kema cho? mane mArA moTAbhAI e baMdhanamAM nAkhyo che. yuvarAjanI padavI ApI che. mayaNarehA kahe, ApaNe padavI joItI nathI. Apa lezo nahi. rAjyamAM vasavA chatAM padavIne meha nathI. temane mana te padavI eTale patana. evI padavI joItI nathI. jyAre AtmAmAM samyagadRSTi Ave che tyAre yuvarAjanI padavI paNa tene baMdhanarUpa lAge che. mithyASTi AtmA duHkha Ave tyAre gabharAI jAya che. ne sukha Ave tyAre phUlAI jAya che. jyAre samyagRSTi AtmA sukhamAM phUlAta nathI. ne duHkhamAM gabharAte nathI. e anaMta timaya AtmA potAnI divyatAne prApta karIne dhanya banI jAya che. kRtakRtya banI che. je kAMI meLavavAnuM hatuM te meLavI lIdhuM. tene have meLavavAnuM kaMI bAkI rahetuM nathI. eka mANase kaThIna tapanI sAdhanA karIne deva prasanna thayA. deva belyA bela, tArI zI IcchA che? tArI zI abhilASA che? tuM je mAMgIza te huM tane ApIza. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 93 mANasa vicAra kare che ke mArA ghaNA ahobhAgya che ke varSonI sAdhanA pachI dhruva mArA para prasanna thayA. ane te pAte ja mane varadAna mAMgavAnu` kahe che. A kiMmatI kSaNathI vadhIne mArA jIvanamAM bIjI kaI kSaNa Avaze ? kharekhara huM bhAgyazALI chuM ke deva mArA para prasanna thayA che. te mANase hAtha joDIne mIThI vANIthI kahyuM tame mArA para prasanna thaIne varadAna mAgavAnuM kahe che. teA huM e mAguM chuM ke asIma dharatI para jyAM jyAM mArA paganI ThAkara vAge tyAM khajAnA nIkaLe. A je mANasane devanuM varadAna maLI jAya pachI ene khIssAmAM paisA rAkhavAnI zI jarUra ? tene beMkamAM ceka rAkhavAnI zI jarUra ? jene Dagale Dagale khajAnA che tene duniyAnI keAI paNa cIjanI jarUra rahetI nathI. A tA eka nyAya che. temAMthI ApaNe zuM samajavu che ? A mANasanI jema saMsAramAM pratyeka sAdhaka sAdhanA kare che. te siddhi prApta karavA mATe kare che. adhyAtmabhAvanI sAdhanA karatA karatA te svayaM peAtAnA AtmAne prasanna kare che tyAre tene samyagdarzananA akSaya nIdhi maLI jAya che. jene A akSaya nIdhi maLI gayA tene khadhu' maLI gayuM. teNe badhuM prApta karI lIdhuM. anaMta jyotinA khajAno meLavIne keAnuM jIvana jyeAtiya nathI khanatuM ? badhAnuM bane che. te anaMta jyAtinA prakAzamAM jIvananA keAI paNa khUNAmAM mithyAtva ajJAnanA adhakAra rahI zakate nathI. samyagdarzananA anaMtarAzI jene prApta thaI jAya tenA jIvanamAM daridratA kevI rIte TakI zake ? na TakI zake. ' e bhakta prabhune prArthanA karatA kahe che ke he prabhu! huM ApanI prArthanA eTalA mATe karuM chuM ke mAre dhana vaibhava nathI joItA. patnI nathI joItI. e badhA teA saMsAranA tuccha phaLa che. e mAMgavAnI IcchA nathI. huM te ApanI pAse e ja IcchuM chuM ke eka vAra mane tame tamAru rahevAnuM dhAma batAveA. lAgasamAM ApaNe elIe chIe ke he prabhu ' " samAhivaramuttamaM dintu " "siddA siddhi' mama disaMtu ' uttama prakAranI samAdhi ApeA. akSaya darzana ApeA. siddha pada mane Ape. mAre bIjuM kAMI nathI joItuM. bhakte A prArthanAmAM zuM mAMgyuM ? badhuM mAMgI lIdhuM. teNe pAtAnA jIvananA mahAprasAda ane meAkSa mArganuM prathama seApAna evu samyagdarzana mAMgI lIdhu ane aMtima zikhara mAkSa paNa mAMgI lIdhA. have kaMI mAMgavAnuM khAkI rahyuM ? nA. A tA kavinI kalpanA che. kharI rIte samyaktva e kAine devAnI ke levAnI cIja nathI. jeNe samyakdarzana meLavI lIdhuM teNe badhuM meLavI lIdhuM. kAI paNa bhavya AtmA samyakdananA zAMta suMdara sareAvaramAM eka vAra paNa DUbakI mAre che tyAre e vAta nizcita che ke tenA jIvananA duHkhA ane kalezeAnA aMta jaldI Ave che. sava guNAmAM keAI zreSTha hAya tA samyagdarzana che. jIvananA mULa AdhAra paNa samyagdarzana che. samyaktvanA sadUbhAvamAM jJAna samyagUjJAna thaI jAya che ane Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna cAritra samyapha cAritra thaI jAya che. jenA jIvanamAM samyagadarzana che te badhuM che ane samyagadarzana nathI to kAMI nathI. samyakatvane ciMtAmaNI ratnanI upamA ApavAmAM AvI che. ciMtAmaNI ratnane artha e che ke mAnavI kAMI saMka, IcchAo kare te pUrNa thAya. ciMtAmaNuM ratna te bhautika padArtha che. te Aje che ne kAle nathI. paNa samyagadarzana te evuM AdhyAtmika ciMtAmaNuM ratna che ke je ekavAra paripUrNa zuddha rUpathI prApta thaI jAya te e pharIne jyAre pAchuM jAya nahi. A che kSAyika samyakatva ratna. A eka evI zakti che ke je meLavyA pachI saMsAranA bIjA koI paNa padArthanI AzA rahetI nathI. tene AtmAmAM AnaMda AnaMda hoya che. eka janmAMdha mANasane puNyodayathI netra jyoti prApta thaI jAya to tene keTalo harSa thaze? tene keTalI prasannatA ane keTalo AnaMda thaze? tenA AnaMdane pAra nahIM hoya. janmAMdha mANasane netra ti maLavAthI jeTale AnaMda thAya che tenAthI keTalAya gaNe adhika AnaMda jeNe potAnuM anaMta jIvana mithyAtvanA ghera aMdhakAramAM pasAra karyA pachI samyagadarzananI nirmaLa jyoti prApta karI che tene thAya che. mATe A janmamAM prApta karavA jevuM je kaMI hoya te samyakatva che. cAturmAsanA maMgala divaso cAlI rahyA che. A divasemAM vizeSa na karI zako to pAMca belanuM pAlana kare. (1) saMtadazana : divasamAM jyAre TAIma maLe tyAre upAzraye AvavuM ne saMtana karavA. saMtanA darzanathI mahAna lAbha thAya che. kahevAya che ke guru vinA jJAna nahi. phana vinA sthAna nahIM. sthAna vinA lAbha nahi ne lAbha vinA karma nAza nahi. karmanAza vinA mukti nahi. saMtanA darzanathI chava aMdhArI rAta jevo hoya te ajavALI rAta jevo banI jAya che. kALA aDada sarakhe heya te chaDIdALa jevo thaI jAya che. utkRSTa bhAve vaMdana karatA jIva nIcagotra karmane khapAve che ne uccagotra karma bAMdhe che. mATe saMtadarzana te avazya karavA joIe. (2) prArthanA : prArthanA eTale AtmAne paramAtmA banAvanAra sAcuM ane uttama rasAyaNa athavA sAcuM mAnavajIvana jIvADanArI saMjIvanI che. saMsAramAM khuMcelAne hAtha pakaDI bahAra kADhanAra anupama kAvya che. jJAnI puruSe prArthanAne mokSanI nIsaraNa kahe che. prArthanA eTale IzvaranA guNenuM smaraNa. je smaraNa karatA utkRSTa rasa Ave te Izvara banI javAya. vAsanAnA viSama vAvAjhoDA dUra thAya ne sAtvika bhAva aMtaramAM saMcare enuM nAma prArthanA. izvara sAthe saMga prApta karavAne manuSyane prayAsa eTale prArthanA. ALasa ane pramAdane tyAga thAya te prArthanA karavAnuM mana thAya. (3) sAmAyika : AkhA divasamAM ochAmAM ochI eka sAmAyika te avazya karavI joIe. sAmAyika eTale zuM? jema gharane tALuM mAryuM hoya te cAra aMdara dAkhala thaI zake nahIM. je makAna khulluM hoya te cera badhuM lUMTI jAya, tema sAmAyika Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna eTale pApa rUpI cerone dAkhala thatA aTakAvanAra jambara paheregIra. zuddha-bhAve eka sAmAyika karavAthI jIva mahAna lAbha meLave che. pannavaNuM sUtramAM gautama svAmIe bhagavAnane pUchyuM bhagavAna ! eka muhurta zuddha samakita sahita sAmAyika kare te tene zuM lAbha thAya? bhagavAne kahyuM he gautama! 92 kroDa palyopama, 59 lAkha pApama, 25 hajAra palyopama, 925 palyopama ane eka palyopamanA sAta bhAga karIne temAMthI traNa bhAga jhAjherA zubha devatAnuM AyuSya bAMdhe. A mahAna lAbha thAya che. mATe roja avazya sAmAyika karavI joIe. (4) pratikramaNa : comAsAmAM bane te avazya pratikramaNa karavuM joIe. pratikramaNa eTale pApane ekarAra karavAnI keTe, divasabhara je aticAra lAgyA hoya te doSane dUra karanAra sAvaraNI. pApanA melathI malIna thayelA AtmAne svaccha banAvavAnuM spezIyala sarovara. jema savAre uThI arisAmAM mukha juvo che ke kaI kharAba DAgha te nathI ne? tema jyAre pratikamaNa karatA hoya tyAre AkhA divasamAM meM kayA kayA pApa karyA che tenI khabara paDe che. mATe pratikramaNa avazya karavuM joIe. (5) tapazcaryA : purANuM karmone sApha karavA mATe tapa e amegha jaDIbuTTI che. keTI bhavanA saMcita karmo tapathI nAza thAya che. mATe jeTalI zakti hoya teTalo ta5 kare jarUrI che. A pAMca belanI je cAturmAsamAM ArAdhanA karaze te cAturmAsa saphaLa banaze ne jIvana ujajavaLa banaze. samaya thaI gayA che. vadhu bhAva avasare. vyAkhyAna naM-10 aSADa vada 9 ne zanIvAra tA. 25-7-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene ! ahiMsAnA avatArI, satyanA pUjArI, alakhanA aNagArI zAsanapatie jagatanA jIvonA kalyANa mATe AgamanI prarUpaNuM karI. Agama e ApaNuM amUlya mUDI che. bApa dIkarA mATe mUDI mUkIne jAya paNa dIkaro sAro nIkaLe, lakSamIne sadvyaya kare te nyAla thaI jAya paNa je dIkaro uDAu nIkaLe te badhI mUDI phanA karI nAMkhe. ApaNane bhavasAgarathI taravA mATe Agama rUpI amUlya khajAne malyo che. e khajAnAnI jIvane kiMmata che? oLakhANa che? jIvane jeTalI dravya khajAnAnI kiMmata che eTalI haju Agama rUpI khajAnAnI kiMmata nathI. tamAre khajAno te A leka pUratuM che. paNa Agama rUpa khajAno te AtmAnI sAthe A lokamAM rahe che ne paralekamAM paNa sAthe jAya che. mATe tenI oLakhANa karo. AgamanI oLakhANa eTale samajaNa mAnavabhavamAM thaI zake che. mAnava janmane jJAnIoe melane daravAje kahyuM che. je zaheramAM praveza kare che te pahelA daravAjAmAM Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da zAradA ratna thaI ne pachI zaheranI aMdara jaI zakAya che, tema mAkSa rUpI nagaramAM praveza karavA mATe mAnava janma e bhavya dvAra che. 84 lAkha jIvAyeAnImAM AvajA karatA, viSayA rUpI kIcaDamAM atyaMta lapaTAyeA che. paNa athAga puNyanA prabhAve zreSTha evA manuSya janma maLyA che, je davAne paNa dula bha che. devA paNa manuSya janmane jhaMkhe che. AvA amUlya janma ApaNe eLe gumAvI daIe teA tenA jevI mUrkhatA khIjI kaI hoI zake ? A vAta khAsa yAda rAkhavI joIe ke manuSya janma bhavaparaparA kApavA mATe maLelA che. paNu bhavaparaparA vadhAravA mATe nahi mATe svamAM TharI javu' e ati Avazyaka che. jo ApaNe svasvarUpa tarapha dRSTi nahI doDAvIe ane vibhAvadazAmAM ALeTacA karIe te temAM doSa kAnA ? A janmamAM ApaNe meAkSamATenA purUSArtha karIe nahi ane zreSTha evA mAnavabhavane eLe gumAvI daIe teA pachI meAkSanI prApti mATe kayA bhavamAM ane kayAre purUSArtha karIzuM ? je manuSya janmane vya gumAvI de che tene zAstroe AtmaghAtI kahyo che. viSaya lAlasAemAM lubdha banI gADI, vADI, lADI, bAgabagIcA, baMgalA, putra parivAra, kuTuMbIjanA, AptajanA, lakSmI Adi vaibhavAmAM temaja ahaMtA, mamatA rUpa dRDha pAzathI aMdhAI ne ajJAnanI dRSTithI A asAra evA sauMsAramAM je mAha pAmI rahyo che tethI te janma maraNa rUpI viSacakrathI chUTI zakatA nathI. AcAra`ga sUtramAM Ana bAlyA che. * bhuseva navvarAjusaMti, guru se hrAmA, tamo te mArate, no te mArate, tamo se dUre, naiva se aMto netra pUre " // ,, atattvadazI jIvAne mATe viSaya bhAge cheADavA ati kaThIna che. eTale te janmamaraNanI paraMparAthI chUTI zakatA nathI, ane tethI te meAkSanA sukhathI dUra rahe che. bhAna bhUlelA AtmA zakhvAdi viSayAmAM sukha zodhavAnA prayatna kare che. paNa tene sukha maLavAne badale duHkha maLe che. kAmAgAmAM Asakta rahevAthI jIva sa`sAra rUpI samudramAM gAthA khAya che. A saMsAra cakramAM niraMtara paribhramaNa karatA rahe che. tethI te meAkSanA sukhathI vegaLA rahe che. saMsAramAM kAI paNa jIva khAdyaSTithI sukhI hAya paNa te rAgazokathI mukta nathI. mATe zAstromAM je dhArmika anuSThAnA batAvyA che te eTalA mATe ke temAM pravRtti karAvI aMte nivRttimAM laI jaI peAtAnuM mULa svarUpa samajAvI bhavabhramaNathI mukta kare che. thAya che. kAraNa ke ane bIje virAga. AtmA rUpI nadImAM DUbakI mAravAthI ajJAnarUpI mela dUra AtmAnA zuThThuM jJAna che. AtmA rUpI nadIne be kinArA che. eka jJAna te nadImAM sukha, AnaMda leAla bhareluM che. A nadImAM snAna avaNanIya lhAvA che, ane temAM ramaNatA karatA chevaTe nivi`kalpa dazA prApta kare che. vyavahAramAM purUSArtha karavAthI athavA teA nahIM karavAthI paNa prArabdha pramANe yathAkALe karavuM te jIvananA Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArAM ratna je je sukha-duHkhanuM phaLa maLavAnuM nirmANa thayuM hoya che, te te maLyA kare che. ApaNe najare joIe chIe, ghaNIvAra kaMIka bicArA A divasa kALI majurI karatA hoya che, chatAM bahu a9pa maLe che, ane zrImaMta mANaso alpa mahenate ghaNuM meLave che. sAMsArika sukha te yatna karo ke na karo. je maLavAnA haze te maLaze, paNa AtmasAkSAtkAra mATe to viveka, virAgya, zama, damAdi, sAdhana saMpatti meLavavA satata purUSArtha karavAnI jarUra che. vinaya, viveka, samatA, vairAgya Adi sAdhana saMpattithI manuSya bhava kaTI karI zake che. bhava ochA thAya te A janmanI sArthakatA thaI kahevAya. paththara jyAre khANamAMthI nIkaLe che tyAre te kharabacaDo hoya che. te sthitimAM te paththarane khAsa upayoga thato nathI, paNa jyAre te kaDiyAnA hAthamAM Ave che tyAre te pitAnA ojAro vaDe tene makAnanA bAMdhakAmamAM upayogI thAya tevo banAve che. koI kalAkAranA hAthamAM Ave che te temAMthI suMdara AkRti banAve che, ane te kiMmatI banI jAya che. AvuM ja mAnava jIvananuM che. mAnava jIvana paNa paththaranI jema kharabacaDuM che. viSayakaSAyathI bhareluM che, chatAM prayatna vaDe tene deva jevuM banAvI zakAya che. samyapha dizAmAM prayatna karavAmAM Ave te te deva jevuM bane che ane ulTI dizAmAM jIvanane vALavAmAM Ave te te dAnava jevuM banI jAya che. mAnavanA prayatna para te nirbhara che. tamAre deva banavuM che ke dAnava? vicAra kare. je deva jevA banavuM hoya te samyapha dizAmAM prayatna karo. AtmAne kSaNe kSaNe jAgRta rahevAnI jarUra che. "jAgRti e ja jIvana che. pramAda tyAM patana che nAnI DAyarImAM eTaluM neMdhI le ke mRtyuno vizvAsa karavA jevo nathI, meDA ke vahelA eka divasa te mRtyunA mahemAna banavAnuM che. yamarAjAnuM ociMtu AmaMtraNa AvI jaze tyAre AdarelAM kAryo adhUrAM mUkIne javuM paDaze. eka dina Avaze evA, laI jaze kALa lUMTAre sahune te rIte karavuM prayANa re .. pUrA thaI zakayA je kAma pUrA, adhurA haze te raheze adhurA kALanI ghaMTaDI vAgaze jyAre, kSaNa eka gharamAM nahi rAkhe tyAre eka bhavanI sagAI kare AtmAnI kamAI..sahune.. kALarUpI lUMTAro Avaze tyAre jIvane pakaDIne laI jaze. jIva jaze tyAre sAthe kaMI laI jaze nahi. Aja sudhI koI laI gayuM nathI ne laI javAnuM nathI, mATe meha cheDe. vicAra karo ke A milakata, A mAyA mArI nathI. huM milakatane nathI. putra, patnI parivAra badhuM para che. aMte te badhAne choDIne javAnuM che. je jamyA te maravAnA che. jIva mAtAnA garbhamAM Avyo tyArathI mRtyu tenI sAthe AvyuM che, paNa te kayAre Avaze tenI khabara nathI. jema siMha mRgalAne pakaDe che tyAre sAmuM mRgalAnuM TenuM ubhuM hoya chatAM koI tene bacAvavA jaI zakatuM nathI, tema kALarUpI siMha jIvane pakaDIne Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArA ratna laI jAya che tyAre mAtA pitA parivAra keI tene bacAvI zakatuM nathI, mATe jyAM sudhI kALa rAjAnA teDA nathI AvyA tyAM sudhI sAdhanA karI le. bIjI vAta e che ke atyAre zarIra sAruM che. kAyA nirogI che. mATe sAdhanA karI le. Aje ghaNIvAra bhAI-benene kahIe bhAI! dharma karI lo tyAre e badhA zuM bele che No Time, amane kurasada nathI. ame pAchalI avasthAmAM dharma karIzuM. AvuM belanArA para jyAre mRtyunuM AkramaNa thaze tyAre tene zuM kAyamane mATe phurasada maLI jaze ne? durgatinA mahemAna banavuM paDaze. jyAre kALarAjAnuM ociMtu voraMTa Avaze tyAre A kaMcanavarNa kAyA rAkhamAM roLAI jaze. jIvatAM je zarIranI kiMmata lAkhanI hatI te keDInI thaI jaze. mananA mArA manamAM rahI jaze. badhuM abhimAna AkAzamAM uDI jaze, ane tamArI garviSTha AnA dvAra sadAne mATe baMdha thaI jaze, mATe haju paNa cetI jAo. A manuSya bhava pharI pharIne nahi maLe, je A bhava gumAvI dezuM te pachI zuM thaze? trIjI vAta e yAda rAkho ke anyAya, anIti ane prapaMcathI meLavelI dhanasaMpatti jIvane durgatimAM kheMcI jaze. karelA pApakarmonA phaLa bhegavavA paDaze tyAre pavanathI pAMdaDA dhruje tema jIva dhrujI uThaze. gAtro DhIlA thaI jaze, paNa karelAM karmo bhagavyA sivAya keIne TakA thayo nathI. mammaNa zeThe keTalI saMpatti meLavI hatI. tenI pAse karaDenuM dhana hApha samudronI bahAra dvipamAM tathA dezavidezamAM tene mATe vahepAra cAlatuM hatuM. tenI yuvAnI vItI gaI hatI. chatAM dhana meLavavAmAM tene eTaluM mamatva hatuM ke sAta rAtrI divasa mUzaLadhAra varasAdamAM nadInA pUramAM taNAIne AvatA lAkaDA levA jato hato. ghaNuM pApa karIne meLavelI lakSamI tene kayAM laI gaI ? narakanA dvAre. narakanA dukhe bhogavatA A lakSamI zuM tene bacAvI zakaze? nAchatAM jIvanuM mamava keTaluM che? kRtakarma kSayo nAsti, kalpa koTi zatairapi / avazyameva bhoktavyaM, kRtaMkarma zubhAzubhaM // na karelAM karmo koDe upAya karavA chatAM nAza thatA nathI. zubhAzubha karmo jIvane avazya bhogavavA paDe che, mATe atyArathI cetI jAva. tamane keI oLakhe ke na oLakhe, mAna ane moTAIne ADaMbaramAM masta banelA tamArI mazkarI karatA hoya paNa enAthI jarAya hatAza na thatAM satkAryo karavAnA cAlu rAkhaje. je tamAruM jIvana pavitra ane niSpApa haze te aMte AtmAne vijaya thavAne che. tamAro AtmA sadagatine mahemAna thaze ne AgAmI bhava A bhava karatAM paNa sAre haze, mATe mRtyulokamAM AvyA cho te AtmAnI kamANI karI le. AtmAne oLakhI le, jANI le. jhave badhuM jANyuM che paNa haju jANanArAne jANyuM nathI. jene oLakhavA jevuM che tene bhUlI gayA che. Aje kaIka mANasane Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 99 ghera beThA bahAranI pacAtA karavAnI Teva hoya che. bahAranI vAto kare che. paNa AtmAnI vAtA cAre ya karI che kharI ? zrAvakanA 12 vrata che. temAM AThamA vratanuM nAma anarthAIDa. anaDa eTale ? artha vinA IMDAvAnuM. jemAM paisA jeTalA paNa lAbha thatA nathI, chatAM jIva vinA kAraNe anarthI daDe iDAyA kare che. gAMDA mANasA hAya e badhA ThIkarA vINIne bhegA kare emAM ene zuM e paisA paNa maLavAnA che? phUTelA kAMThalAne DAkamAM pahere ane kacarA bhegA kare emAM kaMI maLavAnuM che ? nA. e tA gAMDA che tethI khIna jarUranuM bheguM kare che, paNa tame te ? (zrotAmAMthI avAja--gAMDAnA gAMDA) jyAM kaMI svArtha nathI, kamANI nathI, kalyANu thavAnuM nathI tyAM anarthoda DeDAine zA mATe karmo bAMdhe che ? AtmA keTalA prakAre daMDAya che ? khabara che ? pratikramaNamAM rAja kheleA che ne mana dareNu', vaya daMDeNuM, kAya daDeNu.. A traNa prakAre mArA AtmA daMDAyA hoya teA tassa micchAmi dukkaDa, ApaNane pAMca indriyA maLI che, temAM keAInI AMkhanA teja cAlyA gayA haiAya ene khIjI cakSu nAMkhe te e dekhatA thaI jAya che, paNa badhA dekhatA thatA nathI. jenA snAyu kAma kare che, nasA sUkAI gaI nathI, evA dekhatA thAya che. aMdhane jotA dilamAM karUNA AvI jAya ke jIve kevA karmo karyA haze ke aMdhApAnA duHkha veThavAnA AvyA ? AvA duHkhA veThavA na hoya tA jJAnI kahe che, "madha samaye cetIe, udaye zA ucATa ?'' karma bAMdhatA pahelA khUkha cetavAnI jarUra che. khIjI ArAdhanA na karI zakatA hai| tA eTaluM teA karo ke mAre keAI jIvane duHkha devuM nathI. tenuM kharAkha citavavu. nAM ne kharAba kaTuvacana kholIne mana dubhAvavuM nahi. ekendrithI paMcendriya sudhInA jIvAne duHkha thAya tevu vartana karIza nahi. tamane ema thAya ke ekendriyanA jIvAne duHkha thAya ? hA, AcAra`ga sUtramAM bhagavAne vanaspatinI sarakhAmaNI manuSyanI sAthe karI che. " 3 maMpi jAi dhammayaM eyaM pi jAi dhammayaM, imaMpi buDhi dhammayaM eyaM pi dhammayaM ipi cittamaMtayaM eyaMpi cittamaMtaya imaMpi chinna milAti eyaMpi chinna milAti, imaMpi AhAragaM, eyaMpi AhAragaM, imaMpi aNizcayaM epi aNiccayaM, imapi asAsaya, eyaMpi asAsayaM, imapi caovacaiyaM epi cacaya, imapi vipariNAma dhammaya, eyapi vipariNAma dhammayaM / a. 1. u. pa jevI rIte mAnava zarIra utpanna thavAnA svabhAvavALuM che tevI rIte vanaspati paNa utpanna thavAnA svabhAvavALI che. ApaNuM zarIra vadhe che tema e paNu vadhe che. ApaNA zarIramAM cetana che tema enAmAM paNa cetana che. zarIrane kApavAthI, chedavAthI duHkha thAya tema vanaspatine paNa chedavAthI duHkha thAya che. jema zarIrane AhAranI jarUra che tema vanaspatine paNa AhAranI jarUra che, ApaNuM zarIra anitya, azAzvata che tevI rIte te Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zAradA ratna paNa anitya, azAzvata che. ApaNuM zarIra vadhe che-ghaTe che, tevI rIte enAmAM paNa hAni vRddhi thAya che. mAnavanA zarIramAM vikAra hoya che tevI rIte enAmAM paNa vikAra hoya che, tethI ApaNI jema vanaspati paNa sacetana che. kadAca tamane prazna thAya ke pRthvIkAyAdi ine AMkha, kAna, nAka, jIbha, vANuM ane mana nathI te temane duHkhane anubhava kevI rIte thAya? A praznane javAba samajAvavA bhagavAne nyAya ApIne samajAvyuM. jema koI mANasa janmathI aMdha hoya, bahere hoya, mUMge hoya, laMgaDo hoya evA mANasane keI bhAlAthI hAtha paga kApI nAkhe, kAna, nAka Adi avayave chede te te mANasane vedanA thAya che, paNa te vANI dvArA vyakta karI zakatA nathI. evI rIte pRthvIkAya Adi chone avyakta vedanA thAya che, mATe kaI jIvone duHkha thAya tevuM vartana karavuM nahi, ane tevA jIvonI dayA pALavI. "yAdazI bhAvanA tAdazI phala." jevI bhAvanA hoya tevuM phaLa maLe che, mATe bhAvanA uMcI rAkho. vanaspati para paNa bhAvanAnA veganI kevI asara thAya che. jevA vicAre tevI asara thAya che. rUpaka - be rAjAo najIka najIka rAjyamAM rAja karatA hatA. eka rAjAnuM rAjya khUba suMdara rIte cAle che. prajA sukhI che. sAthenA gAmamAM rAjA gAdIe Ave ne 10 vaTa thAya eTale marI jAya. dareka rAjAne AvuM ja bane che. te rAjyane pradhAna, sukhI zaa cAle che te rAjA pAse Avyo, ne vAta karI ke amArA gAmamAM game te rAjA gAdIe Ave te 10 varSa thAya eTale mRtyu pAme che, Ama kema? rAjA kahe pradhAna ! sAme lIlechama gaMbhIra mATe vizALa vaDale che. e vaDalAnA pAna sukAI jAya, kharI paDe - ne jhADa sAva ThuMThuM banI jAya tyAre mArI pAse Avaje. pachI javAba ApIza. pradhAnane te nisAso paDyo. ATale maTe vaDale jyAre sUkAya? mane kayAre javAba maLe? dararoja savArathI sAMja sudhI pradhAnanI zI bhAvanA hoya? A vaDale jhaTa sUkAI jAya. pAna kharI jAya, ema karatAM cha mahine vaDalo sUkAI gaye. ne jhADa sAva ThuMThuM banI gayuM. - pradhAna gayo rAjA pAse. mahArAjA ! vaDale sukAI gayo, pAna kharI gayA, jhADa huM thaI gayuM. have te javAba Apaze ne? rAjA kahe! Apa vaDalA pAse jAva te je hatA te lIlAchama thaI jAya, pachI javAba maLaze. garaja sAkara karatAM paNa mIThI che. pradhAnane garaja che eTale rAjA kahe tema badhuM karavuM paDe che. pradhAnajI vaDalA nIce gayA. tyAM beThA, ne kahevA lAgyA he vaDalA! hatuM te lIlAchama banI jA. savArathI sAMja sudhI A bhAvanA. samaya jatAM cha mahine lIluMchama pAMdaDAthI DALIothI zobhata vizALa vaDale bane. pachI pradhAna rAjA pAse gayA ne vAta karI. mahArAjA ! sukAyele vaDalA lIlAchama banI gayo. mArA praznano javAba Apo. rAjA kahe pradhAnajI! tamArA praznano javAba maLI gaye. kevI rIte? jevI bhAvanA tevuM phaLa. - basa, tArA rAjA mATe AvuM che. tArA rAjyamAM rAjA 10 varSathI vadhu rAjya karI Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rene 101 zakatA nathI ne mRtyu pAme che. tenuM kAraNa e che ke tArA rAjA prajA para Tekasa karaverA khUba nAMkhe che. prajAne lUMTI le che. prajAnA lehI cUse che. ne prajAmAM trAsa trAsa vartAve che. prajA duHkhI thaI jAya che. tethI zuM bole? AvA rAjA rAjya parathI jaladI jAya te sAruM. ATale trAsa ApatA hoya tene dIrdhAyuSI koNa che? eTale rAjA mRtyu pAme che. jyAre mArA rAjyamAM prajA para koI jAtanA karaverA nahi. rAjA prajAnA sukhe sukhI, ane duHkhe duHkhI che. tethI prajA rAjAne e ja AzIrvAda Ape ne ke amArA rAjA dIrdhAyuSa bane. A rIte rAjAe pradhAnanA kahevAthI pradhAne potAnA rAjyamAM jaI badhA Tekasa baMdha karI dIdhA. prajA rAjAnI che ane rAjA prajAne che ema premathI, snehathI rahe che. cha mahinAmAM te AkhA rAjyanI ronaka badalAI gaI. lake kahevA lAgyA ke amArA rAjA ghaNuM che. sau maraje, paNa saunA pAlanahAra rAjA na maraze. daza varSa pUrA thayA. rAjA jIvI gayA. prajAne sukhI karI. A te eka rUpaka che. prajAnI azubha bhAvanAthI kaMI rAjAnuM AyuSya tUTavAnuM nathI ne zubha bhAvanAthI vadhavAnuM nathI. AyuSya jeTaluM hoya teTaluM bhogavavAnuM che paNa A rUpaka parathI e samajavAnuM ke bhAvanAnI asara keTalI thAya che? mATe koIne nisAsA na leze. thAya te keInuM bhaluM karavuM, paNa keInuM . bUruM te mAre nathI karavuM. yadi bhalA kisIkA kara na sake te bUrA phriIkA mata karanA, yadi ghara na kisIkA bAMdha sake te jhAMpaDIyA na jalA denA, yadi marahamapaTTI kara na sake te khAra namaka na lagA denA.. mahApurUSe kahe che ke keInuM bhaluM thAya te karajo paNa keInuM kharAba te na ja karaze. je tamane buddhi maLI che te kaIne sAcI salAha Apaje paNa beTI salAha te na Apazo. buddhine devI banAvaje paNa vezyA na banAvaze. keIne mahela na banAvI zake te khera paNa duHkhI mANasanI jhuMpaDI bALavA na jaze. keIne gumaDuM thayuM hoya te sApha karIne paTTI lagADajo paNa tenA para khAra ke mIThuM nAkhavA na jaze. saunuM sadAya hita IcchatA evA bAMdhava belaDI maNIratha ane yugabAhunI vAta cAlI rahI che. maNaratha rAjA yugabAhune yuvarAjapada ApavA mATe vinave che. yugabAhu mayaNarehAnI salAha levA gayo che. mayaNarehA sAdhAraNa strI na hatI. te khAnapAnamAM tathA mejamajhAmAM rahenArI na hatI. te svAthI na hatI. paNa patinI sahAyikA ane sahadharmiNI hatI. te guNIyala DAhI hatI. mayaNarehAe kahyuM-nAtha! padavIne meha karavA jevo nathI. padavI patana rU5 che. abhimAna lAve che. mATe huM yuvarAja padavI levAnI nA pADuM chuM, paNa moTAbhAIne khoTuM lAgatuM hoya te Apa padavIne svIkAra karo e gya che. bhAIne khUba Agraha hovA chatAM je padavI svIkArazo nahi, te bhAI-bhAInA prema ochA thaI jaze. tamArAmAM je moTAbhAI pratye aMtarane prema hoya te pada svIkAryo pachI Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rata 102 paNa te premane jIvatA rAkho. brAtRpremane bhUlI na jazA ane padavI svIkAryA pachI abhimAna AvI na jAya te khAsa dhyAna rAkhavAnuM. mayaNurehAnI vAta sAMbhaLI cugamAhue kahyuM devI ! tuM te sAkSAt devI che. satI kahe che jo Apa deva che teA huM devI chuM. nahi tA huM devI kevI rIte hAI zaku? yugamAhu mayaNarehAne devI kahe che. huM tamane pUchuM chuM ke tame daivI kaheA che ne? maNiratha rAjAe umaMga-utsAhapUrvaka maheAtsava karI yugamAhune yuvarAja pada ApyuM. A samaye lAkA kahetA ke bhAI hA teA AvA ja hA. leAkeA be jAtanI vAtA karatA hatA. kAI rathanA guNu gAya tA kAI yugamADunA guNa gAya.. koI mitha mATe ema kahetA ke temane putra thAya tyAre bhAInA adhikAra cAlyA na jAya, tethI emaNe atyArathI yugamAhune padavI ApI. kAI kahetA ke yugamADu keTalA niHravAthI ane nirabhimAnI che. tene yuvarAja pada levAnuM mana nahI' hAvA chatAM bhAInI AjJA ziromAnya karI padavIne svIkAra karyAM. rAjya zAsana maLavA chatAM kevA gaMbhIra ane namra banI gayA che, ke jANe tenA mAthe koI prakAranA bhAra paDatho na hoya ! AMbAnuM jhADa kerIe Ave tyAre nIce namI jAya che ane eraDA tA akkaDa rahe che. pachI bhale te tUTI jAya, paNa namatA nathI, tethI eraDAnI kadara thatI nathI ane AMbAne mahattva ApavAmAM Ave che. ahIM yugamAhu padavI maLavA chatAM keTaleA namra banI gayA che. zeraDInA sAMThA khetaramAM paNa mIThA rahe che ane rasa kADhavA mATe yaMtramAM pIlavAmAM Ave tyAre paNa mIThA rahe che. sAnu vIMTImAM hoya ke khANamAM hoya paNa te seAnuM ja rahe che. tema, dharmAtmA sukhamAM rahe ke duHkhamAM rahe paNu te badhe ThekANe dharmAtmA rahe che. mayaNarehAne eka putra thayelA che. putra thayA tyAre teNe svapnamAM caMdra joyA hatA. tethI tenuM nAma caMdrayaza pADayuM hatuM. te caMdra samAna zItaLa ane saumya hatA. thADA samaya khAdya eka rAtre mayaNarehA jyAre sUtI hatI te vakhate teNe svapna joyuM ne svapnamAM kalpavRkSa joyuM. te kalpavRkSa sukha dvArA peTamAM utaryuM. A svapna joyA pachI te jAgRta thaI. sAruM svapna Ave pachI sUvAya nahi. te rIte mayaNarehA sUtI nahi. dhajAgrikAmAM peAtAnA samaya pasAra karyAM. sAruM svapna AvyuM hAya tA jevA tevA mANasanI pAse kahevAthI tenuM phaLa cAlyuM jAya, mATe sAruM svapna uttama puruSane, gAmamAM saMtasatIjIe hoya teA temane kahevuM. satA na hoya teA sArA mANasane kahevuM. eka bahenane svapna AvyuM ke huM dariyApI gaI. teNe sAruM svapna mAnIne dha dhyAna karyuM paNa sUtI nahi. gAmamAM saMta birAje che, tethI savAra thatAM te upAzraye javA nIkaLI utAvaLI utAvaLI jAya che. rastAmAM sAmI khaTaka beAlI maLI. jenI jIbha talavAranI dhAra jevI che. khAtA AvaDe che paNa khelatA nathI AvaDatuM, evI strInA bheTA thayA. te kahe alI ! atyAramAM utAvaLI utAvaLI kayAM jAya che? A kapaTI che Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 zAradA ratna ane pelI bheLI che. bheLIe kahyuM, huM upAzraye jAuM chuM. atyaramAM zA ane upAzraya jAya che? mane svapna AvyuM te saMtane kahevA. tane zuM svapna AvyuM che? bicArIe sAce sAcuM kahyuM ke huM dariyo pI gaI. evuM mane svapna AvyuM che. jenA zabdo jhera jevA ane tIkSaNa kAMTA jevA che, evI kapaTI bAIe kahyuM. tuM dariye pI gaI te tAruM peTa phATI na gayuM? AvA kupAtrane saMga na karavo ke tenI pAse vAta paNa na karavI. pelI bAI te gaI muni pAse. muninA matijJAna ane zrutajJAna nirmaLa hatA. temaNe jANyuM ke A bAI have 48 miniTa jIvavAnI che. tene svapna sAruM AvyuM paNa kupAtrane kahyuM, tethI anartha thaI javAne. bahene muni pAse svapnanI vAta karI. samaya joIne aMte kahyuM bena! svapnanuM phaLa meLavavA tuM ghera jaIne sAmAyika laIne besI jA. temAM game tevuM kaSTa paDe to temAM samAdhi rAkhaje, ane eka kalAkanA badhA paccakhANa laIne ja. saMtanA kahevA pramANe te bahena ghera jaIne sAmAyika laIne besI gaI. thoDI vAra thaI tyAM peTamAM khUba pIDA thavA lAgI. tyAM ne tyAM te DhaLI paDI ne tenuM prANapaMkheruM uDI gayuM. te te samAdhi maraNe marIne devamAM utpanna thaI. ahIM mayaNarehAe svapnamAM kalpavRkSa joyuM. te svapnanuM phaLa pUchavA yugabAhu pAse; jaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. caritra - zeThanI dRDha zradhdhA - sAgaradatta zeThanI udAratA ane dharma bhAvanAnA yazogAna khUba gavAvA lAgyA. devalokamAM IndranI sabhAmAM temanA vakhANa thavA lAgyA ke sAgaradatta zeTha keTalA sajjana ane khAnadAna che. temanI dharmazradhdhA te eTalI daDha che ke devo tene phelAvavA jAya, tene upasargo Ape te paNa zradhdhAthI calita thAya nahi. ATalI bharapUra lakSmI hovA chatAM temAM lalacAtA nathI. deva, gurU, dharmanI zradhdhA te tenA aNu aNumAM che. saMto gocarI karIne na jAya tyAM sudhI te khAtA nathI. sAmAyika karyo pahelA dUdha pItA nathI. kuberane khajAne hovA chatAM tene dAsa na banatAM lakSamIne dAsI banAvI che. garIbonA belI che. temane AMgaNe garInA satkAra sanmAna thAya che. lakhalUTa lakSamI hovA chatAM abhimAna nathI. are devo ! tamArI pAse ATalI samRddhi che chatAM choDavAnuM mana thatuM nathI, paNa sAgaradatta to garIbane dIdhA kare che. AvatI kAlanI ciMtA karatA nathI parigrahane meha choDavo sahelo nathI. devasabhAmAM A zeThanI ATalI prazaMsA thaI. tyAM badhA devo samakitI nathI letA. ne badhA mithyAtvI nathI hotA. samakitI devo te AvA dharmiSTha guNIyala AtmAone joIne AnaMda anubhave che, paNa mithyAtvI ane IrSALu hoya che te bIjAnI prazaMsA sAMbhaLI zaktA nathI. IrSAnA kAraNe mRtyulokamAM Avela deva :- ahIM paNa ghaNI vAra jovAmAM Ave che ke kaI guNIyala mANasanA guNa gavAtA hoya te IrSALu mAnava te sahana karI zakatuM nathI. devakamAM paNa eka devane IrSA AvI. A vANIye zuM dharma rAkhavAne che? Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zAradA ratna prasaMgo Ave kaMIka moTo AtmAo paNa DagI gayA che, tyAre A te jAtane vANI ne! e zuM dharma rAkhavAnuM che ? kSatrIya dharma rAkhe. e te karmamAM paNa zUrA ne dharmamAM paNa zUrA. huM jaIne tenI parIkSA ka2, ke zeTha temanA dharmamAM keTalA aDaga zradadhAvAna che? ema vicAra karI deva devakamAMthI utarI sIdhe mRtyu lekamAM Avyo. zeTha jyAM sonAnI zIlA para snAna karI rahyA hatA tyAM AvIne kahe che zeTha! ubhA thaI jAva. he pAkhaMDI ! he DhAMgI ! dharmanA nAme peTa bharIne khAnArA ! khoTA khoTA dharmanA nAme DhoMga kare che? beTA dhatIMga karI lekene lalacAve che? he DhAMgIyA ! kapaTI! daMbhI ! dharmanA bahAne bheLA mANasone bhamAvanAra je tuM tArA prANanI rakSA irachata hoya te kahI de ke mAre jainadharma cheTe che. tuM mArI vAta mAnI jA. je tuM mArI vAtane svIkAra nahIM kare te samajI leje ke AjathI tArA annajaLa uThI gayA che. je tuM kahe ke mAro dharma che che te tArA prANa bacI jaze, nahitara tArA annajaLa cAlyA jaze ne prANa paNa cAlyA jaze. sAgaradatta zeTha badhuM sAMbhaLI rahyA che. deve temane damadATI ApavAmAM bAkI na rAkhI, chatAM gharma zraghAthI jarA paNa calita na thayA. kAyAthI te calita na thayA. vacanathI paNa mAre dharma cheTe che ema na kahyuM, ne manamAM eTale vicAra paNa nathI Avyo ke huM dharmane beTe kahI dauM, nahi te huM khedAnamedAna thaI jaIza. mana, vacana, kAyAthI jenI zradhdhA che tene keNa calAvI zake ? haju deve temane dharmazraddhAthI calAvavA mATe kevA kevA kaSTomAM nAkhaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 11 . aSADa vada 10 ravivAra tA. 26-7-81 - rAgadveSanA vijetA, jagatanA jIvanA tAraNahAra, mekSanA pradAtA, anaMta jJAnI bhagavaMtonI vANI rUpI Agamane akhUTa nidhi ApaNane malyo che. jagatamAM je sUrya na hoya te zuM thAya? tenI kalpanA karavI azakya che, chatAM mAnI laIe ke, sUrya na hoya te jagatamAM aMdhakAra sivAya zuM rahe? sAdhakanA jIvanarUpI AkAzamAM jo Agamane sUrya prakA na hoya te bhAvijIvanamAM ajJAna aMdhArAnA oLA utarI paDe, paNa ApaNe mahAbhAgyazALI chIe ke, kevalI bhagavaMtanA zAstrane prakAza ApaNane maLe che. prakAza te maLI gaye paNa je tene upayoga na thAya te prakAza malyA te ya zuM ne na ma te ya zuM? AgamamAM karUNAsAgare bhavya ane AtmakalyANane divya saMdeza ApatAM kahyuM, he che ! janma pachI maraNa, ane maraNa pachI janma. A kramathI chava anAdi anaMta kALathI A saMsAramAM reTanI jema paribhramaNa karI rahyo che. anaMtA du:kha bhogavatA bhagavatA te mAMthI thoDI rAhata maLe cheDo vizrAma maLe, evA sthAnarUpa A manuSya bhavamAM AvyuM Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 105 che. A bhavamAM mAneluM thADuM sukha maLI jAya eTale jIva mAnI le che ke khasa, sukha te ahI' ja che; ane e bahArathI rUDArUpALA bhabhakAbaMdha dekhAtA sukhamAM Asakta banI jAya che. tene e bhAna nathI ke A kSaNika sukhanI pAchaLa duHkhanA sAgara chaleAchala bharelA paDyo che. tethI enA piraNAme pharIne evA duHkhanA sAgaramAM pheMkAI jaIza. ahIMnA alpa sukha pAchaLa ghaNAM kALanu duHkha ubhuM che. "laLamitta muddA vajju zAha tuvA" kSaNa mAtranu' sukha bhAgavatA lAMbA kALa sudhI duHkha bheAgavavAnA prasa`ga Ave che. 12 cakravartI emAM 10 ( dasa ) cakravarti ee te A saMsAranA sukha cheADavA, tA mahAna sukhane pAmI gayA. paNa subhUma cakravartI ane brahmadatta cakravarti e baMnee cakravartipaNAnA sukhA na cheDayA. te marIne narake gayA. brahmadatta cakravartinuM AyuSya keTalu` ? 700 varSanuM. temanA zvAseAzvAsa keTalA ? 2852,38,80,000 ( aThThAvIsase bAvana kroDa, ADatrIsa lAkha, eMsI hajAra ) thayA. eTalA zvAseAzvAsa pUrA karIne sAtamI narake apaIThANu narakAvAse 33 sAgaropamanI sthitie gayA. manuSyanA bhavamAM brahmadatta cakrIe je zvAseAzvAsa lIdhA te ekeka zvAseAzvAsa upara narakamAM temane kevuM duHkha bhAgavavuM paDe che te batAvatAM, kahyuM che ke 11 lAkha 56 hajAra 950 palyeApama ane eka patyeApamanA trIjo bhAga jhAjhereA narakamAM duHkha bhAgave che. vicArA karA, karyAM 700 varasanA sukha ane kayAM 33 sAgaropamanA bhayaMkara duHkha ! anAdi kALathI AtmA sa`sAra-sukhanA praleAbhaneAmAM bhUlA paDI gayA che. peAtAnA svarUpanuM ene bhAna nathI. tethI ajJAna ceSTAe karIne pAte duHkhanA sarjaka bane che. mAtra thoDA samaya paNa rAganI jALamAM phasAyele AtmA lAMbA kALa mATenA du:khonu sarjana kare che. eka pachI eka upAdhi cAlu hoya che. eka duHkhanA nAza na thAya, eTalAmAM khIju duHkha AvI paDe che. janma pachI maraNu e saMsAranA anArdikALanA niyama che. Aja sudhI kAi paNa jIva A mRtyunA zikAramAMthI bacI zakayA nathI. mRtyu avazya'bhAvI che. eTalu` ja nahi paNa e anizcita che. AcAraga sUtra khele che. " nathi jAhala bAmo" mRtyunuM Agamana nathI, evu` nathI. eTale ke mRtyu AvavAnu che e nizcita che, paNa e kayAre Avaze e nizcita nathI. sApakrama AyuSyavALA jIvAnI evI kaI avasthA nathI. ke jemAM mRtyu na Ave. jevI rIte lAkhanA geALAne agnimAM nAkhavAmAM Ave te e vilIna thaI jAya che, tevI rIte kALa rUpI agnimAM paDelA jIva mRtyunA grAsa banI jAya che. mRtyu evA vicAra nathI karatu' ke, A bALaka che, yuvAna che, A vRddha che, A kaThAra che, A kAmaLa che, A paMDita che ke mUkha che, dhIra che ke adhIra che, guNavAna che ke doSita che, sa`ti ke asaMyati che, jaMgalamAM che ke zaheramAM che, prakAzamAM che ke aMdhakAramAM che, kAMipaNa vicAra karyo vinA koIpaNa sthitimAM mRtyu anizcita samaye Ave che. jJAnIo kahe che ke janmanI sAthe ApaNA mRtyunA prAraMbha thai cUkayA che. dAnika bhASAmAM janma ane maraNanI gUMthAyelI kaDInuM nAma sa`sAra che. A saMsAramAM rAja keTalA janme che, ne mare che. jayAM janma thAya che, tyAM AnaMdanI cheALA uchaLe che ane mRtyu Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zAradA rata thAya che tyAM zokanA kAraNe azrudhArA vahe che, pUrve khAMdhelA AyuSyakanA kAraNe ApaNe A jIvana bhAgavIe chIe. A bhavanuM AyuSya pUruM thAya eTale cchiA hoya ke na hoya chatAM javuM paDe che. bahu lakSmIne meLavI, ghaNA nArI parivAra, ghaNAM manAvyA maMgalA, paNa cokkasa maranAra. game teTalI aDhaLaka lakSmI bhegI karI hAya, parivAra ghaNA vizALa hAya, dezamAMparadezamAM moTA baMgalA baMdhAvyA hoya, paNa AyuSyarUpI dvIpaka bujhAya eTale ene cAkkasa maravuM paDe che. zAsanapati bhagavAne sauMsArI jIvAne janma maraNanI bhaya kara pIDAmAMthI mukta karavA mATe dharmAMtInI sthApanA karI che. jyAMsudhI AtmA peAtAnA zuddha svarUpane prApta na kare eTale meAkSa padane na meLave tyAM sudhI janma maraNanI A paraMparAnA aMta kayAre paNa AvavAnA nathI. AtmAnA zuddha svarUpane pAmelA sarvajJa, sadI, tI"kara bhagavatA janma maraNanI kedamAM jakaDAyelA jIvAne mukta karavA sAcA mArga batAve che. je jIvA tItha karAe batAvelA rAhe cAle che te jIvA avazya alpakALamAM alpa bhavAmAM meAkSanA sukhA pAme che. ane je jIvA prabhunI AjJAnuM ullaMdhana kare che, temanA batAvelA mArge cAlatA nathI te jIvA saMsAra cakramAM bhramaNa kare che. vItarAga bhagavAnanI AjJAnuM pAlana e AtmAnA uddhAranA mArga che, ane temanI AjJAnu virAdhana karavuM e AtmAnA patananA mArga che. - bhagavAnanI AjJA zuM che? temanA mArga kayeA che batAvatA kaheche ke. e ApaNe samajavu joI e. AkolamiyamAjJA te, heyopAdeya gocarA / AzravaH sarvathA heya, upAdeyazva saMvaraH // hamezane mATe prabhunI AjJA e ja che ke Azrava sarvathA tyAgavA yAgya che. ane saMvara grahaNa karavA yAgya che. Azrava eTale ? Azrava zabdanI vyutpatti A pramANe che. " bAnnayanti bALantivanAni cazmAsa bAlavaH / ' je thakI pApakarma Ave tenu nAma Azrava. Azrava eTale karmIne AvavAnA mArga. Azrava eTale evI pravRtti ke jenAthI AtmA azubha karmone grahaNa kare. atrata ane apaccakhANe karI, viSaya kaSAyane sevave karI AtmArUpa taLAvane viSe indriyAkrika garanALe chidre karI ka pAparUpa jaLanA pravAha Ave tene Azrava kahevAya. savara eTale AvatA kane rAkavAnA mArga, azubha pApa pravRttithI nivRtti athavA jIvarUpa taLAvane viSe karUpa jaLa AvatA vrata paccakhANa Adi dvArathI rAkIe tene savara kahevAya. prabhunI AjJAnA sAra e che ke je kriyAthI AtmA malIna thAya enA sarvathA tyAga karavA, ane je kriyAdvArA AtmA peAtAnA zuddha svarUpane prApta kare, ene grahaNa kare. janma maraNanI paraparA tADavA mATe A sIdhA, saraLa ane sahelA upAya che. cAragatinA jIvAmAM eka mAtra mAnavabhava evA che ke bhagavAnanI AjJAnuM utkRSTa ArAdhana karI zake che. khIjA bhavA karatAM mAnava Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaradA ratna 107 bhava caDhIyAta ane zreSTha che, kAraNa ke enI pAse pAMca Indriya ane mana che. enAmAM vicAra karavAnI zakti che. buddhi che. e pitAnA hitAhitane vicAra karI zake che. Atma kalyANanI utkRSTa sAdhanA mAnavabhava sivAya bIje kyAMya zakya nathI, mATe mahApurUSoe A caturgatinA bhavacakramAM mAnava jIvananI prApti ati muzkela kahI che. janma maraNanI anaMta paraMparA teDavAnI tAkAta manuSyamAM che, paNa e tAkAta kayAre Ave ? jIvanamAM samAdhi ane prazamabhAva pragaTe tyAre. bhagavAne jIvanamAM samAdhinI ghaNuM kiMmata AMkI che. jIvanamAM sAdhanA hoya te maraNa vakhate samAdhi TakI zake, ane maraNa samAdhi sahita hoya te bhavanI paraMparAne nAza thaI zake. samAdhi eTale sama+Adhi. je Adhi, vyAdhi ane upAdhine zAMta kare enuM nAma samAdhi. AtmasvabhAvanI jAgRta avasthA tenuM nAma samAdhi. vibhAvane bhUlI parapadArthamAM Atmabuddhi karIe to te asamAdhi kahevAya. huM koNa chuM? mAruM svarUpa zuM che? A jIvanamAM karavA jevuM zuM che? kayAMthI Avyo chuM ne kayAM javAne chuM? A bAbatone vicAra karavo ane svabhAva dazAthI vicalita na thavuM e samAdhi avasthA che. rAga karavAnA samaye vastu para rAga na kare, ane vicAra kare ke AtmA sivAyanA badhA padArtho nAzavaMta ane nazvara che. zAzvata eka mAro AtmA che. jagatanI tamAma vastuo anitya ane kSaNabhaMgura che. kSaNe kSaNe vastumAM parivartana thayA kare che. AvI parivartanazIla padArtho pratye rAga kare e ThIka nathI. keI pratye dveSane prasaMga ubhuM thAya te e vicAra kare ke koI paNa jIva pratye dveSa karavo joIe nahi. jagatanA dareka che mArA mitra che. koI mAro zatru nathI. keI kodha kare te vicAre ke A bicAro krodhane vaza thaI pharI navA navA karmo bAMdhI rahyo che. e te mAtra dayApAtra che. krodha Ave tyAre kSamA rAkhavI. keI mAna-sanmAna Ape te vicAra kare ke A sanmAnane yogya te arihaMta bhagavAna che, kAraNa ke temaNe ghAtI karmone khapAvI dIdhA ane pUrNa jJAnI banyA che. huM te haju apUrNa chuM. prabhu guNa sAgara che ane huM te doSane dariyo chuM. A rIte jIvanamAM dareka prasaMgamAM AtmasvabhAvane pragaTa karavAne, Atma svarUpane pAmavAne prayatna karavo joIe. anAdi kALathI jIvane abhyAsa vibhAva dazAne pAmavAne che tethI prazama bhAva ke samAdhibhAva ekadama AvI jAya e azakya che, paNa dararoja AtmanirIkSaNa karavAthI ane potAnI bhUlane svIkAra karavAthI e azakaya zakya banI zake che. AtmasvarUpane pAmavA mATe sthiratA keLavavI paDaze. dahIM kevI rIte bane che? dUdhamAM sthiratA AvavAthI dahIM bane che. dUdhamAM dahIMnuM meLavaNa nAMkhI eka jagyAe mUkI rAkhe te dahIM banI zake che, paNa kaI bena vAre ghaDIe joyA kare ke dahIM maLyuM ke nahi, te dahIM maLe kharuM? nA. dahIM meLavavA mATe sthiratA rAkhavI paDaze, tema AtmAnuM darzana karavuM che, svabhAva dazAne pragaTa karavI che, to AtmAne svabhAvamAM Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zAradA ratna rithara thavuM paDaze. saMkalpa vikapanA vALane phagAvI de, te AtmAmAM sthiratA Avaze. nirNaya kare ke AtmA che. AtmA che te karmone kartA ane bhekatA paNa che. karmabaMdhana karanAra AtmA che ne baMdhanane teDanAra paNa AtmA che. jIva kevI rIte baMdhane baMdhAya che te samajAvatA bhagavAne kahyuM che ke rAgo ya doso vi ya kammavIyaM, kammaM ca mohappabhavaM vayanti / janma ja nA mAnasa pUruM, suvarSa 2 vArU mA vAtta che utta. 32-7 karmanA bIja rAgadveSa che. karma mehathI pedA thAya che. te karma janma maraNanuM mULa che. ane janma-maraNa te ja duHkha che. dAkhalA tarIke bIja hoya te vAvaNuM thAya. bAjarAnuM bIja hoya te bAjarAnI vAvaNI thAya che. kapAsanuM bIja hoya te kapAsanI vAvaNI thAya. bIja vagara phaLanI prApti thatI nathI, tema A saMsAramAM rajhaLavApaNuM, rakhaDavApaNuM, zAthI thAya che? rAga ane dveSa e karmanA bIja che. karmanA kAraNe jIva caugatinA cakakaramAM rakhaDI rahyo che. rAga dveSa rUpI bIjanA kAraNe saMsAranavapallavita rahe che. te rAga pachI saMsArane hoya, kuTuMba parivArane hoya ke dhanane heya paNa rAga jIvane karmabaMdha karAve che. rAgadveSa e karmanA bIja che. karma mehathI pedA thAya che. mohanIya karma ATha karmomAM pradhAna che. senAdhipati che. jene senAdhipati pakaDAI jAya tenuM lazkara te pakaDAI javAnuM che. mohanIya karmanI mULa prakRti 28 che. temAM 25 cAritra mohanIyanI ane traNa darzana mohanIyanI che. 16 kaSAya ane nava nakaSAya e 25 cAritra mohanIyanI ne traNa darzana mehanIyanI, A 28 prakRti jIvane saMsAramAM rakhaDAve che. te jIvane satya vastunuM bhAna thavA detI nathI. mehanA vAtAvaraNamAM paNa jIva samaje te tene upadezabodha maLe tema che. tame paraNavA gayA tyAre cerI bAMdhI hatI. cerInA cAra choDa hoya che. ekeka cheDe nAnI moTI keTalI mATalI hoya te te khabara che ne? (zrotAmAMthI avAja-sAta) eka choDa para sAta eTale cAra cheDe keTalI thaI? 28, AmAM tame kaMI samajyA ? cAra choDa samAna cAra gati ane 28 mATalI samAna mahanIya karmanI 28 prakRti. A tamane bodha Ape che ke paraNavA AvyA che te A 28 prakRti tamane cAra gatinA cakkaramAM rakhaDAvaze, mATe rAga, dveSa ane mahine choDavAnI jarUra che. eka blekamAM kahyuM che ke : ete rAga dveSa mohA udyantamapi dehinA / mUlAdra me nikRntanti, mUSakA iva pAdapam // jevI rIte uMdare vRkSane kApI nAMkhe che tevI rIte prANIonA vRddhi pAmelA dharmane vairAgyane A Sa tathA meha jaDamULathI chedI nAMkhe che. rAga-dveSa tathA mohanI tripuTI chone pAyamAla kare che. rAga-dveSa jyAM hoya tyAM meha hoya, jyAM meha che tyAM rAgadviSa paNa che. jyAM A tripuTI ekatra maLe che tyAM ke dha, mAna, mAyA, lebha, rati, arati Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 109 Adi ke je tripuTInA nAkarA che teo paNa maLe che. te badhA ekatra thaI bacA jIvanA bUrA hAla karI dharmavRkSanA suMdara phaLa tene khAvA ApatA nathI, ane viSayA rUpI viSavRkSanA kaTu phaLeA khAvAnuM tene zIkhavADe che. AthI jIva mUti thaI heya, jJeya, upAdeyanI pIchANa karI zakatA nathI, deva-guru-dharmane jANatA nathI. pAMca indriyAnA viSayeA vaDe te zarIranuM pASaNa kare che. manane caMcalavRttithI cAre bAju doDAve che. munie rakhene mane upadezathI, dAkSiNyathI athavA khaLAtkArathI niyama karAve athavA paisAnA khaca karAve e zakAthI munionA dana karavA jatA paNa Dare che. pachI upadeza sAMbhaLavAnI tA vAta ja kayAM karavI ! AvA jIvAne kAI dAna karavAnuM kahe, satkAryomAM vAparavAnuM kahe tA paNu tene dhananA mAha chUTatA nathI, te dAna daI zakatA nathI. eka zeTha hatA. ghaNI mahenata karI sa`patti bhegI karI, paNa leAbhI khUba hatA. emanA haiyAnI ane hAthanI muThThI evI vALI rAkhatA ke dAnamAM koIne eka keADIpaNu Ape nahi arthAt dAna ApavA mATe emanA dilanA dvAra baMdha hatA. AthI koIpaNa emanA ghera jatuM nahi. kahevata che ne ke "camaDI tUTe paNa damaDI na chUTe " evA atilAbhIyA. tene ghera kAI sAta vAra jAya paisA levA tA paNa Ape e khIjA. janArA paga ghasatAM pAchA Ave. eka vakhata kAI saMsthAe rAhata phaMDa zarU karyuM. badhA kAryakartAo bhegA thayAM ke kevI rIte krUDa bheguM karavuM ? kAryakartAone e AvaData hAya ke sAmAne ghera jaine paisA kevI rIte levA ? badhA buddhizALI hatA. te kahe, ApaNe pelA kaMjusa zeThanetyAM jaIe. bhalA, jaIzuM te ApaNane dhakko mAraze. e teA pUrA makhkhI cUsa che. Aje ghaNA mANasA paisA lakhAvI jAya paNa khAra chAra mahinA sudhI bharapAI kare nahi. AvA mANasA jovA maLe che ne kaMIka evA paNa hAya che ke je rakama saMsthAmAM lakhAvI hAya e jeTalA samaya sudhI bharapAI na kare eTalA divasanuM vyAja gaNIne vyAja sahita mUDI ApI jAya. evA pramANika paNa jovA maLe che. A saMsthAnA kArya kartAoe eka yukti zeAdhI kADhI, kimiyA racyA ke ApaNe zeThane ghera jaI mIThAzathI vAta karavI ne kahevu ke Apa amane daza hajAra rUA.nA ceka lakhI Ape. ame sAMje ceka pALe ApI jaIzuM. cApaDImAM Apanu nAma paheluM Ave tA badhA paisA lakhAvaze. Ama vicAra karIne zeThanI dukAne gayA. saMsthAnA kArya kartAoe kahyuM-zeThajI ! ame rAhata phaMDa zarU karyu" che. te te Apane khabara che ne ! zeThanA manamAM thayuM ke Aje huM dukAne na AvyeA hAta tA sAruM thAta. A vAta sAMbhaLatA zeThanA zarIre parasevA chUTavA lAgyA, A aNudhArI Aphata kayAM AvI ? zeTha kahe ApanI vAta sAcI paNa huM teA eka paiseA paNa ApI zakuM tema nathI, zeTha ! Apa na daI zakA tA paNa amAre dAtAra banAvavA che. Apa paisA na ApeA tA khera, paNa eTalI sahAya kare ke daza hajAra rUpiyAnA eka ceka lakhI Ape.. ame sAMje Apane pAchA ApI jaIzuM. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArA rana ApanI maMgala zarUAtathI amAruM badhuM kAma saphaLa thaze. cepaDIne prathama pAne badhA ApanuM nAma vAMcaze te bIjA paNa amane jaladI paisA Apaze. kAryakartAo para vizvAsa rAkhI zaramAzarame zeThe daza hajAra rUpiyAne ceka lakhI Apyo. badhA tyAMthI vidAya thayA. kAryakartAo jyAM jyAM jAya tyAM A zeThanuM nAma batAve, tyAM badhAne thAya ke devA tayA ke A zuM? kaI divasa rAtI pAI paNa koIne Ape nahi evA lobhIyA zeThe je daza hajAra rUpiyA lakhAvyA te ApaNe te lakhAvavA ja joIe ne! ema mAnI badhAe sArI rakama lakhAvI. sAMja paDatA te rUpiyA eka lAkha bhegA thaI gayA. temanuM kAma saphaLa banI gayuM. A bAju zeTha vicAra kare che ke A to paisAne mAmalo che. kadAca beMkamAM jaIne daza hajArane ceka vaTAvI Ave to? ema vicArI zeTha beMkamAM gayA. beMkamAMthI nava hajAra navase rUpiyA rAkhI vadhArAnI rakama zeThe upADI lIdhI. ceka kadAca geravalle jAya to paNa enA nANuM na maLe. evo pAka baMdobasta karyo, ne zeDa dukAne pAchA AvyA. lebhanuM keTaluM sAmrAjya! kAryakartAone te pharatA pharatA rAtre be lAkha rUpiyA bhegA thaI gayA. jeTalA paisAnI jarUra hatI tethI adhika maLI gayA. sAMje ceka laIne pAchA AvyA. zeTha to badhAne joIne sajajaDa thaI gayA. manamAM thayuM ke A te bhAre ceka mane pAcho devA AvyA paNa cAra huM nIkaLyo ke beMkanA khAtAmAMthI badhuM uDI lIdhuM. AvanAra bhAIo kahe che zeTha! tamArA eka zubha nAme te keTaluM kAma karyuM? Apane ceka zukanavaMte nIkaLe. bIjAo para khUba sArI asara thaI. jyAM jyAM gayA tyAM tyAM dhAryA karatA sArI rakama maLI. badhAne manamAM ema thayuM ke pelA zeke ATalI badhI udAratA karI te ApaNI pharaja che ke zakaya hoya teTalo phALo Apa joIe. gAmamAM badhe tamArA yazogAna gavAvA lAgyA. kAle badhA tamAruM sanmAnasatkAra karaze. A vAta sAMbhaLI zeThanA dilamAM camatkArika rIte parivartana thayuM. tame zAhukAra ane huM cora! tamAre eka khoTa paDe te mATe meM rasto zo hate. pitAnuM pApa prakAzana karyuM. pApa karanArA te ghaNuM che paNa pApane prakAzanArA bahu ochA jovA maLe che. zeThe satya vAta kahI dIdhI. ane thoDA TAIma pUrate Apele ceka kAryakaronA hAthamAM premathI pAcho Apyo. ne kahyuM, Aja sudhI huM dAna detA zIkhyo na hato ke dAnane mahimA samaja na hato. Aja mAruM aMtara ane AMkha khulI gayA. haiyuM, hAtha ane haTha ughaDI gayA. lokee mArI prazaMsA karI. guNa gAyA. A badho dAnane ja prabhAva che. Apa A rAhata phaMDamAMthI duHkhI lokone rAhata Apaze tyAre emane keTalI zAMti maLaze! e vicAriNI- mane khUba AnaMda thAya che. Apa AvatI kAle ja mAro ceka vaTAvI lejo. saMpattine sadupaga mAnava jIvanane sAco AnaMda che, jyAM puNyAnubaMdhI puNya hoya tyAM badhAne lakSamI vAparavAnuM mana thAya. duHkhInA AMsu lUchavAnuM mana thAya. dhana vadhe tema dharmanI bhAvanA vadhatI jAya. paNa kaIka ghara evA jovA maLe che ke, aDhaLaka Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAhA ratna 111 layamI hoya chatAM mA-bApa codhAra AMsue raDatA hoya che. temane khAvAno paNa AvakAra nathI hoto. karmanI kitAba ora che. mehamAM paDIne jIva badhuM mAruM mAruM kare che, paNa karmano udaya thAya tyAre mArApaNuM dUra thaI jAya che. dharatIne dhrujAvanAro karmanA udaye rAMka banI jAya che. zeTha zeThANI hatA. paraNyA pachI thoDA varSo zeThANIe dIkarAne janma Apyo, paNa chokarAnA pApane udaya ke haju te be mahinAne thayo tyAM te zeThANI mRtyunI zayyAmAM piDI gayA. be mahinAnA dIkarAne ucheravo e zeTha mATe keTaluM kaparuM kAma kahevAya ! kuTuMbanA ane jJAtinA loko temane vAraMvAra kahetA ke Apa hAthe karIne zA mATe duHkhI thAva cho? ApanI uMmara to haju 30 varSanI che. pharIne lagna karo. zeTha kahetA, mAre pharIvAra lagna nathI karavA. huM pharIvAra lagna karUM ne AvanAra strI mArA bALakane na sAcave te A mAro phUla jevo vahAlasoye bAluDo karamAI jAya. nAnA bALakanA sukha mATe zeThe potAnuM sukha jatuM karyuM. dIkarAne khuba lADakeDathI ucheryo, bhaNAvyo ne kamAto karyo. sArA gharanI dIkarI sAthe dIkarAnA lagna karyA. zeTha mAne che ke have mAre sukhanI ghaDI Avaze. manamAM AzAnA mAratha sevI rahyA che. pitAnA upakArane bhUlate putra H dIkarAnA lagna pachI thoDA divasa te zeThane barAbara sAcavyA, paNa pachI sAcavavAmAM oTa AvavA lAgI. bApe cha mahinA paNa sukha joyuM nahi, mAnavI manasUbAnA minArA caNate hoya che, paNa e minArA tenA bhAMgIne bhUkko thatAM vAra lAgatI nathI. zeThanA jIvanamAM paNa ema ja banyuM. A vahu pitAnA sasarAne anukULa raI paNa banAvI ApatI nathI. roTalo te khUba kaDaka kare tyAre zeTha kahe vahu beTA ! A roTalo khUba kaDaka banAvyo che, mArA dAMta paNa bhAMgI jAya. bIje divase sAva kA roTalo Apyo. vahu beTA ! sAva kAco roTale che, zI rIte khAuM? vahu kahe, tamAro te kakaLATa maTato ja nathI, kaDaka roTalo banAvuM te kaThaNa lAge che ne kuNe banAvuM to kAco lAge che. patnIne avAja sAMbhaLI kare tyAM Avyo ne potAnA bApane kahe che, have tamane mUMgA besI rahetA zuM thAya che? tamAro svabhAva bagaDI gayo che. "sAThe buddhi nAThI.dUdha bagaDI jAya te ukaraDe pheMkI devAya. tyAM bApa bolyA ke, zuM tuM mane ukaraDe pheMkavA mAge che. arere dIkarA ? tAre mane bahAra kADhe che ne? huM to kAMI bolatuM nathI. te divase roTale taddana kAco lecA jevo rahI gayo hato, tethI meM khAdho nahi, bhUkhyo rahyo ane cAra divasathI eTale kaDaka roTalo banAve che ke dAMtathI bhaMgAte nathI paNa te eTaluM ja kahyuM, ke bApAne anukULa hoya tema banAvaje. tethI mAre kahevuM paDayuM, tuM kahe che ke, tamAro svabhAva bagaDI gayo che. beTA ! tane nAnapaNathI keTaluM kaSTa veThIne ucheryo, bhaNAvyo tene badalo A ja le che? dIkaro bhAna bhUlI gayo che ke, mAre mATe mArA bApe kevA kaSTo veThyA che? Ama karatAM karatAM 10 varSe duHkhamAM roI reIne kADhyA. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zAradA ratna duHkhamAMthI mukti meLavavAnI yuktiH--eka vakhata pitA dIkarAne pAse belAvIne kahe che beTA! sAme khuNAmAM eka loDhAnI DabbI paDI che. vIsa vIsa varSathI sAcavI rAkhelI e vastune Aje tArA AgaLa khAlavAnI che. dIkarA DabbI levA gayA. enA manamAM thayuM' ke, A DabbImAM kiMmatI ratnA mUkayA haze, tethI e khAMdhelI DabbIne cheDatA nahi hoya. dIkarA vahu mAne ke AmAM kaMIka haze. e jovA mATe adhIrA banyA che. chevaTe pitAe DabbI kholI, ughADIne joyu' tA kAMkarA che. pitAe putrane kahyuM, dIkarA, A gaNu. dIkaro tADUkayo. A te| kAMkarA che, rUpiyA hoya teA gaya. kAMkarAne zuM gaNavA che? tamane ramata sUjhI dekhAya che ? beTA ! enI pAchaLa eka nAnakaDI vArtA samAyelI che. mATe kahuM chuM ke ene gaNI batAva. dIkarAe kAMkarA gaNyA. kharAkhara 30 thayA kAMkarA gaNIne pAchA DabbImAM mUkI dIdhA. ne zeThane hAthamAM ApIne kahyuM, lo, saMbhALA, A tamArI mUDIne ane have je kahevuM hAya te kaho. kAMkarAnI kahAnI kahetA pitAH--pitAe pAtAnI vAta raju karatAM kahyuM. beTA, tuM mAtra be mahinAnA hatA, ne tArI mAtA mRtyu pAmI tyAre mArI uMmara mAtra 30 varSanI hatI. badhAe mane ghaNu' kahyuM-Apa pharIne lagna karo. meM kahyuM mAre phrIne lagna nathI karavA. AvanAra kanyA mArA phUla jevA bALakane na sAcavI zake teA duHkhI thaI jAya. mATe mAre lagna nathI karavA. tArA sukha khAtara meM mAruM sukha jatuM karyuM.... tane ucheratA mane keTaluM kaSTa paDayuM haze ! samaya jatAM tuM be varSanA thayA. tuM kheAlatA zIkhyA. gAmaDAmAM ramavAnA ramakaDA kayAMthI hAya ? tuM cAkamAM kAMkarAone DhagaleA karIne ramatA hatA. eTalAmAM kharAkhara tArI sAme jhADa para kAgaDA AvIne beTho. putrane have vAta sAMbhaLavAnA rasa jAgyA. tethI pitAne kahe che pachI zuM thayuM ? beTA ! teM mArI sAme eka kAMka phekIne tArI kAlIghelI bhASAmAM mane pUchyuM-khApA ! A zuM ? beTA ! e kAgaDA che. hajI eka miniTa thaI haze tyAM te pharIne kAMkarA nAkhyA. bApA ! A zuM? e kAgaDA che. tuM tArI ramatamAM joDAI jatA ne mAruM kahevuM bhUlI jatA ne vAravAra kAMkarA nAMkhIne mane pUchyA karatA, bApA ! A kANu che ? beTA ! e kAgaDA kahevAya. tArA kAMkarA mane mAthAmAM, chAtImAM vAgatA hatA chatAM e badhuM huM hasatA mukhe sahana karatA hatA. tu' ekanA eka putra ane khALakatA nirdoSa hoya ema mAnIne kAMkarAnA ghA veThatA hatA. Avu karatAM karatAM teM mane jeTalA kAMkarA mAryA te badhA bhegA karIne mUkI rAkhyA. tArA kAMkarA vAgavA chatAM mane thatuM ke kAMkarA nathI vAgatA. tuM mane ATaleA vahAlA hatA. tArA kAMkarAe mane 30 vAra mAra khavaDAvyA. chatAM mane tArA upara jAya rASa ke gussA na AvyA. e kAMkarAne me Aja sudhI DabbImAM sAcavIne mUkI rAkhyA che, kAraNa ke A kAMkarA tArA pratyenA premanA, vahAlanA sAkSIbhUta che. emAM mAruM hA--daya samAyelu che. arere...duHkha veThIne moTo karelo dIkarA ja ema kahe che ke dUdha phATyuM che teA gharamAM na rakhAya. ene teA ukaraDe na khAya. tema mane paNa gharanI bahAra kADhavA mAMge che ? Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 113 kAMkarAnI kahAnIthI jIvana po: pitAnA zabdoe kamAla karI. mANusa game tevI bhUla kare paNa jo tenAmAM lajjA che, mAnavatA che, te te jarUra ThekANuM Avaze. cheAkarAmAM lajjA hatI. saMskAranuM khIja paDayuM hatuM teA bhUlanA pastAvA karyAM. dIkarA ane vahu pitAnA pagamAM paDayA. AMsuothI khApAnA paga bhIMjavI dIdhA. bApujI ! amane mApha karo. huM adhama pApI chuM. mArA uddhAra kareA. tenA jIvananuM parivartana thayuM. badhA AnaMdathI jIvana pasAra kare che. zeThane samajAI gayuM ke A saMsAra eTale sukha duHkhanA akhADA, svArthanuM samarAMgaNa, Adhi, vyAdhi ane upAdhinA ukaraDA. emAM rAcavA jevuM nathI. ene rAga karavA jevA nathI. mATe bhagavAne kahyuM rAga ane dveSanA khIjathI sa*sAra lIleAchama rahe che. sArA saMsAra nabhe che rAganA pAyA para, sasAra jIvatA che rAganA zvAsAzvAsathI, saMsAra racAya che snehanA taMtuothI, saMsAra vRkSanI salAmatI paNa A rAganA pANIthI. jo rAga chUTI jAya, snehanA kha'dhana tUTI jAya ane mehanA nAza thAya tA sauMsAranI samApti tarata thaI jAya, mATe rAga dveSane cheADavAnI jarUra che. ApaNA adhikAramAM yugamAhune eka putra caMdrayaza che. te badhAne khUba priya che. samaya jatAM mayaNurehAe svapnAmAM kalpavRkSa joyuM. pachI rAtre dharma jAgrikA karI. savAra thatAM macaNurehA patinI pAse jai jaya vijaya zabdothI yugakhAhune vadhAvyA ane pachI, kahevA lAgI he svAmI! mane Aje rAtre evuM svapna AvyuM che ke jANe kalpavRkSa mArA mukha dvArA peTamAM utarI gayuM. A sAMbhaLIne yugamADu khUba harSita thaI ne kahe che, tamAruM svapna zreSTha che. bhAgyazALI mAtAne AvA svapnA Ave che. jema kalpavRkSanI nIce besavAthI chAyA maLe che ne manamAM je vastunI ciMtavaNA kare te maLe che, tema A svapnanuM phaLa e khatAve che ke tamane rAjyalAbha, dhanalAbha ane putralAbha thaze, ane je putra thaze te kuLadIpaka banaze. satInI bhAvanA pUrNa karatA yugabAhuH--mayaNarehA patinA mukhethI svapnAnuM phaLa jANIne khUba AnaMdita thaI. garbhanA prabhAvathI satIne sArAsArA dohada utpanna thavA lAgyA. yugamAhu tenA badhA dohada pUrA kare che. te kahevA lAgyA, satI ! leAkeA kahe che ke putranA lakSaNa pAraNAmAMthI parakhAya che paNa mane teA putranA lakSaNA garbha mAMthI parakhAya che. A gabhanA prabhAvathI ja tamane sArA sArA dohada thAya che. tamArI kAMti paNa tejasvI dekhAya che. mayaNarehA ucca vicAra karatI, dharmanuM vAMcana karatI, Adarza jIvana jIvatI garbhanuM pratipAlana karI rahI che. have zuM ane che ? eka divasa macaNurehA peAtAnI sakhIo sAthe mahelanI gelerImAM AnaMda-killAla karI rahI che. peAtAnI sakhIo sAthe masta rIte vAtA kare che. keAI sakhI kahe che, pahelA putra caMdrayaza tejasvI ane guNavAna che, tevA khIje mahAna AtmA tArA garbhamAM AvyA che. mayaNurehA kahe, sakhI ! A badhA prabhAva dharmanA che. dharmanA prabhAvathI ja AnaMda < Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zAradA ratna vartAI rahyo che. A rIte vArtAlApa karI rahyA che, paNa tene khyAla na rahyo ke sAme ja mArA je maNiratha rAjAnA baMgalA che. kharAkhara A samaye maNaratha paNu pAtAnA mahelanI gelerImAM ubhA hatA. cAre bAju dRSTi karatAM mithanI STi AnaMda-pramAda karatI mayaNurehA para paDI. maNuithanI kudRSTi :--mayaNurehAne jotAM maNirathanA manamAM thayuM ke A to sAkSAt devAMganA ja joI leA. zuM enu rUpa che ! zuM enI kAMti che! mayaNurehAnuM rUpa hatuM paNa sAthe cAritra che, eTale rUpa khUba khIlelu' dekhAtuM hatuM. rUpa hoya paNa cAritra na hoya te rUpa sAva phikku lAge che. maNirathanI sAthe tenA bIjA mANasA hatA. te samajI gayA rAjAnI dRSTimAM viSa AvyuM che. temanI AMkhaDI mayaNurehA tarapha doDI rahI che. tethI nAkarAe kahyuM rAjan ! e mahela ApanA nAnA bhAI yugamAhunA che. atyAre e gelerImAM tenI patnI sakhIonI sAthe AnaMda karI rahI che, mATe have Apa e tarapha dRSTi na karatAM ApanI AMkhaDIne tyAMthI pAchI vALA. nAkaranI vAta sAMbhaLIne maNirathane gussA AvyA, ne kahyuM zuM tame mane sAva ajJAnI mAneA che ? zuM huM eTaluM paNa nathI jANatA ke e mahela yugamAhunA che. e mahela meM ja khaMdhAvIne ApyA che. zuM mane e khabara nahI. hAya ke te mahelanI gelerImAM yugamAhunI patnI beThI che! zuM tame mane luccA lagA mAnA che ? huM jANuM te yugamAhunI patnI che. tenI sagAi karIne lAvanArA to huM ja chuM ne? dRSTimAM vikAre jamAvelI sattA H--ghaNI vAra hitastrIe sAcI salAha Ape paNa duSTamativALAne e gamatI nathI, paNa ulTI pariName che. sarpane dUdha pIvarAvavAthI * dUdha jhera bane che, tema maNiratha rAjAne sAcI zikhAmaNa paNa viSanA rUpamAM pariNamI. kAraNa ke tenI dRSTimAM viSa bharyuM" hatuM. eka yuvAna gelerImAM AMTA mAratA mAratA vAMcI rahyo hatA. te samaye sAmenA gharamAM eka bahena snAna karIne uThI. te yuvAnanI dRSTi tenA para gaI. pelI bahenane kAMI khabara nathI, benAe kapaDAM badalatAM khUba maryAdA rAkhavI joIe. te samaye mArI bAraNAM baMdha karI devA, jethI tenI maryAdA jaLavAI rahe. A yuvAna peAtAnI dRSTine tyAMthI pAchI khece che, paNa tenI AMkha tyAM vAraMvAra jAya che. jyAM na levAnuM hoya tyAM AMkhaDI vahelI doDe che, AMkha kAmaNagArI che. o yuvAne peAtAnI STi sudhAravA zuM karyuM? gharamAM jaIne pIselA lAla maracA lai AvyA. ne baMne AMkhamAM AMjI dIdhA. kaivI baLatarA thAya ! e tA veDhe te jANe. yuvAna kahe che--hai AMkha ! tArA gunAnuM phaLa tuM bhAgava, nahi te! narakamAM AMkhamAM bhAlAe vAgaze. tArI bhUla sudhArI le. A yuvAna bIje kAI nahi, paNa e hatA svAmI vivekAnaMda. jeNe paradezamAM bhAratanI khyAti vadhArI che, ane pAtAnuM nAma ujjavaLa karyuM" che. satInA rUpamAM mugdha banelA maNiratha H--maNiratha rAjA mayaNurehA tarapha dRSTi phUMkIne tAkIne jovA lAgyA. mayaNarehAne A vAtanI kAMI khabara nathI. mayaNuhAne joine peAtAnA manamAM kahevA lAgyA, A kevI suMdarI che ! apsarAne paNa zaramAve evuM enu rUpa Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 115 che. AvuM strIratna te mArA aMteramAM cAle. huM tene mArA aMteuMranI paTTarANI majAvuM. A rUpasuMdarI jANe mArA mATe na hoya ! jema pataMgIyu dIpakamAM mAhita thAya che, tema maNitha mayaNurehAnA rUpamAM mugdha banyA. viSama sthaLe paga khasatA je kAI pAtAnI jAtane saMbhALI letA te bacI jAya che nahi te te nIce paDI jAya che. maNiratha rAjA mayaNarehAnu' sau da joI ne lapasI paDayA. agninI eka cinagArI paDatAM rU baLIne khAkha thaI jAya che. te pramANe kAmAgnithI maNirathanA hRdayanA bhrAtRsneha paNa khaLIne khAkha thaI gayA. sarpanA jhera utare che, paNa viSayAnA viSe utaravA bahu muzkela che. maNiratha rAjAne viSayAnA viSe caDhyA che tethI te keAInI vAta sAMbhaLatA nathI. rathane mayaNarehA tarapha tAkI tAkIne jotA joine tenA hitastrI nokarAe vicAra karyAM ke rAjA samajatA nathI. temanI dRSTimAM jhera bharyuM... che. rAjAne have kaDaka zabdothI paNa sAvadhAna karavA joIe. hitasvI nAkarA A pramANe vicArI rahyA che, paNa maNiratha teA juduM ja vicArI rahyA che. nAkarA have rAjAne kevI rIte samajAvaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. Aje amArA parama upakArI, AcArya, gacchAdhipati pU. chaganalAlajI mahArAja sAhebanI puNyatIthinA pavitra divasa che. AvI puNyatIthinA divase ApaNe gurU guNagrAma karIe chIe. teA temanA mahAna jIvananI gheADI jhAMkhI kahIza. chaganabhAI jJAtie rajapUta-garAsIyA hatA. temanA pitA avalasaMga ane mAtA revAbAI hatA. A bALaka nAnapaNathI ja khUba tejasvI ane prabhAvazALI hatA. skUle bhaNatAM e vaNika mitranI dostI thaI. A bALaka badhAne ati priya lAgatA. samaya jatAM tene jaina sAdhunA samAgama thatAM temanA AtmA jhaLakI uThayA. chaganabhAI jJAnamAM rasa dharAvatA khUba ja AgaLa vadhyA. dhama zikSake anyA : chaganabhAInI vANImAM ghaNI ja mIThAza hatI. bALake temane khUba ja cAhatA. te temanI pAse dhArmika jJAna levA lAgyA. ghaNAM ja bALake jainazALAmAM AvatA thayA. temaja temaNe zrAvikA zALA, yuvaka maMDaLa vigerenI sthApanA karI. aneka jIvAne keLavI saMskAra ApyA. Ama karatAM peAtAne ja vairAgya AvyA ne temaNe nakkI karyuM" ke mAre dIkSA levI che. teone mitra hatA. temAM eka mitra dhaMdhAmAM joDAI gayA, paNa khIjA mitra suMdaralAla ane peAte dIkSA levAnu nakkI karyuM.. kAkA-kAkIne ciMtA thaI ke chagana upAzrayanuM khAraNuM mUkatA nathI. upavAsa, trata niyama vigere kare che. kadAca sAdhu thaI jaze tA! te bhayathI temane upAzraye jatA ghaNAM ja rokavA lAgyA. paNa chaganabhAI kayAM rokAya tevA hatA! chevaTe vaNika mitra ane pote ema baMne jaNA nAsI chUTayA. gharanA badhAe zeAdha karI. chevaTe amadAvAda teonA sagAe jhaDapI lIdhA ane ghera laI gayA. ghaNuM ja samajAvyA sudarabhAI teA DhIlA paDacA paNa ApaNA nAyaka chaganabhAI dRDha vairAgI sheja paNa vairAgyathI DhIlA na paDyA. temaNe te kAkAne kahI dIdhu ke mane jaldI AjJA Ape, Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna have ghaDIbhara huM rokAvAne nathI. tamArA kuLamAM eka vyakti AtmAnuM kalyANa kare che. tenuM tame gaurava lo. zA mATe mane roke che? zuM tame mRtyune rokI zakavAnA che? "nA" te mane na roke. A rIte temane ghaNI ja vairAgyabharI vAtethI kuTuMbane samajAvyuM. Akhare virAgInI jIta thaI ne AjJA maLI. dIkSA mahatsava : saMvata 1944 nI sAla poSa suda dazamanA divase AcArya pU. harSacaMdrajI mahArAja sAheba surata birAjatA hatA tyAM pahoMcI gayA. temane vairAgya, jJAna ane prabhAvazALI AtmAne jotA gurUdevane paNa ghaNo ja harSa thayo ne bhAgavatI diIkSA nakakI thatAM aneka gAmanA zrIsaMghe AvyA ane bhAIzrI chaganabhAInI dhAmadhUmathI dIkSA ujavANa ne chaganabhAImAMthI chaganalAlajI mahArAja banyA. dhanya che emanA jIvanane ! dIkSA laI gurUnI sAnidhyamAM khUba ja jJAna prApta karyuM. sArA vikhyAta pravacanakAra thayA. jemanI vANImAM tyAga vairAgyanI amI jharatI. hajAro loke temanI vANI sAMbhaLavA AvatA. mahAna prakhara vaktA banyA. pAMca varSe temanA gurUdeva kALadharma pAmatA teozrI bhANajI svAmInI sevAmAM rahyA. 1983mAM AcArya bhANajI svAmI kALadharma pAmatA AcArya padavI chaganalAlajI mahArAjazrIne ApavAmAM AvI. AcArya padavI para rahIne zAsanane rozana banAvyuM. eka jIvane vairAgya pamADyA, ane zAstrone khUba zekha hovAthI kaMIka sUtronA artha, vivaraNa sahita Do. jIvarAja ghelAbhAI mAraphata bahAra paDAvyA. AvA zAsanaratna pU. gurUdeve darzAsana upara ghaNuja upakAra karyA che. teo saMvata 1975mAM muMbaI padhAryA. muMbaImAM - ghaNo sAro upakAra karyo. te vakhate muMbaImAM AjanuM kAMdAvADI dharmasthAnaka na hatuM paraMtu gurjara kacchI dazAzrImALI vADImAM mahArAjazrI cAturmAsa rahyA hatA. A vakhate pUjyazrInA eka ziSya zrI AtmArAmajI mahArAja kALa dharma pAmyA. te vakhate muMbaI saMghamAM phALAmAM 22000 rU. thayA hatA. te rUpiyA anAthAzrama, jIvadayAmAM vAparatAM bAkI rahyA te jainazALA vageremAM vAparavAnuM nakkI thayuM hatuM. A vakhate pUjyazrIe barAbara samaya joI vyAkhyAna ApyuM ke tame hajAro rUpiyAne vepAra kare che, tamArA mejazokha pAchaLa seMkaDe rUpiyA khacI zake che, te pachI tamArI muMbaI nagarImAM sAdhu sAdhIne jatAM AvatAM utaravA mATe sthAnaka na maLe. tema svAmI zrAvakane dharmakriyA karavA mATe saMghane potAnuM makAna paNa na hoya e keTaluM khedajanaka kahevAya ! are tamArA mATe lajajAspada kahevAya. A sAMbhaLI tarataja dAnavIra zeTha meghajIbhAI bhaNu, zeTha lakhamazIbhAI napu, zeTha tulasIdAsa manajI vageree pAMca pAMca hajAra upara rUpiyA sthAnaka phALajImAM ApavAnI jAherAta karI. pachI anya sAdhana saMpanna bhAIo paNa phALo seMdhAvavAmAM evA te utsAhI banyA ke te phaMDa vadhIne Azare doDha lAkha thayuM. A rIte pU. gurUdevanI TakarathI muMbaI kAMdAvADInA dharmasthAnakanuM nirmANa thayuM. tyArabAda 198lmAM ajameramAM bRhad sAdhu saMmelana bharAyuM, tyAM pU. gurUdeva pitAnA Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA renja 117 ziSyaratna ratnacaMdrajI ma. Adi ziSya sahita padhAryA hatA. pU. zrI nA ratnacaMdrajI ma. pU. choTAlAlajI ma. pU. kheDAjI ma. pU. phUlacaMdajI ma. Adi ziSyo ane pU. jaDAvabAI ma. pU. pArvatIbAI ma. pU. parasanabAI ma. Adi zikhyA vaga hate. pUjyazrInI vANI jANe siMha garjanA gAje tevI joradAra hatI. temanuM kSatriyabaLa ajoDa hatuM. teo jyAM jyAM vicaryA tyAM tyAM seMkaDo loko temanI hRdayasparzI vANuM sAMbhaLavA AvatA. temanuM jIvana caritra to evuM prabhAvazALI che ke te varNana A carmajIbhathI thaI zake nahi. divasanA divaso paNa ochA paDe. have samaya thaI gayo che mATe vadhu nahi kahetA AvA prabhAvazALI AtmAne potAnI aMtima ghaDI sujhI AvI. saMvata 1995 nA vaizAkha vada dazamanA divase savArathI kahyuM ke huM upara jAuM chuM. vyAkhyAna daza vAge pUrNa karazo. temaja gocarI pANI kAMI rAkhazo nahi. badhuM ja patAvI do. A rIte ghaNA saMketa karyA hatA. AtmasAdhanAmAM joDAI saMthAro karI daza vAge khaMbhAta saMpradAyano jhaLahaLato dIpaka bujhAI gayo. pU. gurUdeva mATe jeTaluM kahuM teTaluM ochuM che. pUjyazrInA dehane caMdanAdi kASTa vaDe agni saMskAra karavAmAM Avyo. tejasvI ratna gUma thayuM. jaina samAjanuM javAhira adazya thayuM. chatAM temanA smaraNa tAjAM ja rahyA che. ane raheze. saMpradAya-samrATa nA guNe ApaNe grahaNa karIe ane huM Aja sArA sArA vrata niyama laIne upakArI gurUdevanA RNamAMthI yatkiMcita mukta thaIe eja bhAvanA. 3% zAMti. vyAkhyAna naM-12 aSADa vada 11 ne somavAra tA. 27-7-81 anaMta upakArI jinezvara bhagavatee sarva jIvone ahiMsAno upadeza Apyo. bhagavAne sthApele dharma saMpUrNa ahiMsAmaya che. duniyAmAM bIjA dharmo paNa temaNe svIkArela ahiMsAnA svarUpamAM bhinnatA ane adhUrApaNuM hovA chatAM pradhAnatA te ahiMsAne Ape che. ahiMsA e saghaLA dharmonI mAtA che. ahiMsA vinAne dharma e vAstavika dharma nathI. pragatinA paMthe AgaLa vadhavAnI jenI bhAvanA che, tenA mATe ahiMsaka vRttino vikAsa sarva prathama Avazyaka che. ahiMsaka bhAvanAthI utthAna che ne hiMsAnI bhAvanAthI patana che. ahiMsA sukhane rAjamArga che ane hiMsA, duHkha ane azAMtine mArga che. saMsAranA dareka jIvo sukhanA abhilASI hovA chatAM dukhanI AgamAM jalI rahyA che. cAre bAju hAhAkAra, azAMti, karUNa rUdana ane vyAkuLatAnuM sAmrAjya che. moTA moTA yuddho khelAya che. pUMjIvAda ane sAmyavAda vaccenuM saMgharSa, saMhAraka zastra zaktino prayoga A badhA hiMsAnA phaLa che. hiMsA saMsArane naraka samAna banAvI de che. duniyAmAM kayAMya Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zAradA ratna zAMtinuM nAma nizAna jovAmAM AvatuM nathI. A azAMtithI khacavAne mATe bhagavAne ahisAnA upadeza ApyA che. ahiMsA evI saMjIvanI che ke duHkhathI bebhAna banelA jIvAne navajIvana Ape che. ahiMsA evI rAmabANa auSadhi che ke jenu' sevana karavAthI azAMti rUpI rAga naSTa thAya che. ahiMsA amRta che ne hiMsA viSa che. hiMsAnA viSathI dUra rahI ahiMsAnu. amRta pAna karavAthI jIvAtmA narakagati jevA bhayaMkara duHkhAthI kheMcI zake che. isa caiva jIviyasa parivaMdaNa mANaNa pUyaNAe, jAi maraNa moyaNAe dukkha parigyAya rUOM / / AcArAMga a. 1. u. 1 ajJAnI jIva nazvara, vijaLI samAna caMcaLa ane nissAra jIvanane lAMbA kALa sudhI TakAvI rAkhavAnI bhAvanAthI pApamaya kriyAo kare che. mAru zarIra nirogI rahe te huM vadhu jIvI zakuM vadhuM jIvuM te sAMsArika sukhAne bhAgavuM. AvI AkAMkSAthI te zarIrane puSTa banAvavA mATe abhakSa AhAra kare che ne pApakarmAne bAMdhe che. parivaMdaNu eTale prazaMsAne mATe paNa jIva sAvadya hi...sA kare che. huM amuka abhakSa vastune khAIza te huM haSTapuSTa tejasvI devakumAra jevA banI jaIza, ethI duniyA mArA vakhANa karaze. prazaMsAnA praleAbhanamAM paDIne paNa jIva hiMsA kare che. mAna-satkAra prApta karavAne mATe paNa jIva hi`samaya pravRtti kare che. huM AvuM to badhA ubhA thaIne mAro satkAra kare, mane cA Asane besADe, mane namana kare, A rIte mAna sanmAna meLavavA mATe jIva sAvadya hiMsAkArI kAryo kare che, janma-maraNathI mukta thavA mATe mAla jIvA vivekane bhUlIne, dharmanA rahasyane nahIM samajatA dharmanA nAme paNa hiMsA kare che, ane te hiMsAne jIva kalyANakArI samaje che. paNa bhagavAne spaSTa kahyuM ke dharmanA nAma para karAyelI hi'sA paNa hiMsA ja che. te ahiMsA na kahevAya. jIva janma prasaMga, maraNa prasaMgamAM paNa hiMsA kare che. putranA janma thAya tyAre AnaMda manAvavAne mATe badhA svajanAne jamADe che . tethI AraMbha samArabha thAya che. A rIte maraNu prasaMgamAM paNa pitRone piMDadAna ApavAnA bahAne sAvadya kriyAo kare che. zatrunu vaira levA mATe paNa jIva hiMsA kare che. amuka mANase mAruM tathA svajanAnuM aniSTa ahita karyuM. che tenA badalA levA joIe, ema vicArIne te tenuM ahita karavA taiyAra thaI jAya che. A rIte ajJAnI jIvA hisA kare che ane pApanA bhAthA khAMdhe che. sema je aIyA, jeya paDupannA, je ya AgamissA / bhUtakALamAM jeTalA tIthaMkara bhagavAna thaI gayA, vartamAnakALamAM thAya che ane bhaviSyakALamAM thaze te badhAnA eka ja upadeza che ke sava prANIne " na tantrA, nag2aveyavA, na riSittA, maiM vidyAvecavA, na dveyantra / " lAkaDIthI mAravA na joIe, temanA para AjJA calAvavI na joie, temane dAsanI jema rAkhavA joie, temane zArIrika, mAnasika saMtApa nahI' ApavA joie, ane temane prANathI rahita na karavA joIe. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 119 sarva tIrthakaronA upadezano sAra e che ke 7 hiMsaM; f I koI paNajIvanI jarA paNa hiMsA na karavI joIe. ahiMsA paramo dharma e agAdha zruta sAgaranA maMthanano sAra che. A nAnA vAkyamAM badhA tIrthakarono upadeza ane sarva zAstrono sAra chUpAyela che. zrI sudharma svAmIe ahiMsAnI gAgaramAM samarata mRta sAgarane bharIne ahiMsAnI mahattA batAvI che, bhagavatI ahiMsAnI nirmaLa ArAdhanAmAM samasta tIrtha - karonI AjJAnuM pAlana raheluM che. jaina dharmane prANa ahiMsA che. jenendra pravacana ahiMsA maya che. ahiMsAnI AdhAra zilA para jaina dharmane mahela ubho che. vizva zAMtinuM mULa ahiMsA che. ahiMsAthI sarva jI surakSita ane nirbhaya rahI zake che. ahiMsA saMsAranA sukha ane kalyANanI mAtA che. ahiMsAnI nirmaLa chAyA nIce jIvo zAMti anubhave che. je dharmamAM AvI ahiMsA batAvI che te satya ane sanAtana che. ahiMsAmaya dharma nityazAzvata ane zuddha che. anaMta tIrthakaroe ahiMsAmaya dharma kahe che, kahe che ane kaheze. jevI rIte kALanI Adi ane aMta nathI. tevI rIte ahiMsA dharma anAdi anaMta che. A ahiMsA dharma mekSanuM kAraNa hovAthI zAzvata che. A dharma AtmAne pavitra banAvanAra ane karmamelathI rahita karanAra che, tethI zuddha che. jaina dharme ahiMsAnI khUba vyApaka vyAkhyA karI che. daza vikAlika sUtramAM bhagavAna bolyA ke "gho maMtra muzirda hiMsA saMgamo tavo " ahiMsA, saMyama ane tapa rUpa dharmane utkRSTa maMgala kahyuM che. ahIM ahiMsAne prathama sthAna ApyuM che. ahiMsA dharmanI vArtA je jIvo mekSanA arthI bane tene yathArtha svarUpamAM rUce che. mAnava bhavanI kiMmata kyAre ? -AjanA vartamAna yugamAM game te kAraNa hoya paNa dharmanI bAbatamAM viSamatA ghaNI AvI gaI che. mokSanI vAto Aje moTA bhAge bhUMsAI gaI che. pariNAme manuSya je manuSya ghaNI bAbatamAM pazu karatAM paNa nIcI kakSAe utarI gaye che, ema kahIe to cAle. je AtmA mAtra mekSane athI bane tene mATe A manuSya janma uMcAmAM UMce che. jene mokSa pratye aNagame che, mekSanI vAta racatI nathI tene mATe te A kiMmatI mAnava janma paNa nirarthaka che. A janma pAmIne jIva je mekSane athI na bane ane artha-kAmane athI bane te A janma kadAca narakamAM laI janAra paNa bane. Aje duniyAmAM joIe chIe ke jeTalA pApa tirya-pazupakSIo nathI karatA tethI adhika gaNu pApa manuSya kare che ane te paNa AnaMdathI harSathI kare che. Aje manuSya mATe duniyAmAM DhagalAbaMdha kArakhAnA, polIsenA kAphalA ane lazkaranI TukaDIo karoDa rUpiyAnA kharce nibhAvavAmAM Ave che. janAvare mATe nahi. ahiMsA pradhAna bhArata deza Aje hiMsA pradhAna banI gayA che, ema kahIe te cAle. A bhArata deza kadI ATale hiMsaka hoya ? kadI ATalo juThTho ke cora hoya? Aje ghaNuM mANase ema kahe che ke ame cora ke jUThThA nathI. kheTuM lakhatA nathI ke khoTuM belatA paNa nathI. to pachI bhArata deza ATalI nIcI kakSAe kema utarI gayo? paiso Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 zAradA ratna, ane paisAthI maLatuM sukha yenakena rIte meLavavuM che. evI mane vRtti AjanI saghaLI AvanatinuM mULa che. samAjamAM sukhI zrImaMta gaNAtA loko thoDA paisA sArA kAryomAM kharca che, paNa temAM kIti ane nAmanAnI lAlaca vadhAre hoya che. dharmabuddhithI kharcanArA bahu alpa che. kaMIka zrImaMte zALA ane kolejomAM pisA Ape che paNa huM te kahuM chuM ke je zALA kolejomAM susaMskAro maLatA hoya, jyAM mAnavatAne vikAsa thatuM hoya ne jemAM dharmanuM sthAna hoya evI zALAomAM bhale paisA apAya, paNa je zALA mANasane hevAna banAve, jyAM mAnavatAnI nyAta bujhAtI hoya ane je taddana nAstikatAnA saMskAra ApatI hoya temAM paisA ApavA yogya nathI. AjanI zALAo keleje chokarAone mAMsAhAra tarapha vALI rahI che, IMDAM khAtAM zIkhavADe che. AvI zALAo to chokarAone saMskAra ApavAne badale kusaMskAra ApI rahI che. AvI zALAo chokarAone patanane mArge laI jAya che. ne dharmathI dUra rAkhe che. tame mA-bApa banyA che te tamArA chokarA zuM bhaNe che? je pustake temane bhaNAvavAmAM Ave che temAM zuM Ave che? enI kaMI khabara rAkhe che ? kaMIka saMsthAomAM jJAnanA nAme AvA pAThya pustake alpa kiMmate Ape che ne temAM gaurava anubhave che, paNa yAda rAkhajo ke, e zikSaNanA kAraNe eka divasa evo Avaze ke tamArA saMtAne tamArI pAse besIne mAMsa ane IDa khAze. te vakhate tame kaMI kahI zakatA nathI, tame kahezo te te mAnavAnA paNa nathI, ? : ahiMsA dharmane jeNe jIvanamaMtra banAvyo che tevA marajIvAo kadI kaIne DarAvatA nathI ke kadI keIthI DaratA nathI. eTaluM ja nahi, paNa teo haMmezA nabaLAonuM rakSaNa karatA hoya che. teo mRtyuthI DaratA nathI, paNa mRtyu temanAthI DaratuM hoya che. AvA pitAnuM nAma duniyAmAM amara banAvIne jAya che. je jagata zAMtine IcchatuM hoya te teNe ahiMsAne apanAvavI paDaze. dareka dezanA sUtradhAroe pitAnI rAjanItimAM ahiMsAne mukhya sthAna ApavuM joIe. sAmyavAda hoya ke samAjavAda hoya, game te vAda hoya, paNa temaNe potAnA siddhAMtanuM caNatara ahiMsA ane premanA pAyA para karavuM joIe. sUkSama ane skUla yuddho nAbUda karavAno A upAya che. bhAvi vinAzamAMthI duniyAne ugAravI hoya te ahiMsA apanAve ja chUTake che. ahiMsA e nirbaLAnuM hathiyAra nathI paNa virenuM hathiyAra che. hiMsAne upayoga karavAmAM bhIrutA che. jyAre ahiMsA apanAvavAmAM nIDaratA hoya che. keI mANasa mAravA Ave tyAre ja tenI sAme hathiyAra ugAme che te bhayanI lAgaNI anubhave che, tethI potAnI jAtane bacAvavA hathiyAra upADe che. ahiMsAne upAsaka tema nathI karato, kAraNa ke tenAmAM nIDaratA che. te te nIDaratAthI jemane tema UbhuM rahe che ane jarA paNa bhayanI lAgaNI anubhavatA nathI. ahiMsAnA upAsakamAM jyAre AtmabaLa vadhe che tyAre zatru potAnI zatrutA bhUlI jAya che ne mitra banI jAya che. game tevo hiMsaka manuSya paNa ahiMsAnA pUjArI pAse namra banI jAya che. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 121 bhagavAna mahAvIra svAmInA samosaraNamAM siMha ane gAye, vAdha ane vakarI, uMdara ane bilADI sAthe besatA. eka bIjAne mAravAne svabhAva bhUlI jatA. gAyane siMhanI bIka na lAgatI. A badhAnuM kAraNa ahiMsAmAMthI pragaTatA premane divya prabhAva che. caMDakauzika nAga potAnI viSamaya phaNAvaDe aneka jInA prANa harato hato. teNe bhagavAna mahAvIra svAmInA ahiMsAnA prabhAvathI aMjAIne DaMkhavAnuM choDI dIdhuM. svAmI rAmatIrthanI AMkhamAM eTaluM badhuM teja hatuM ke siMha ane vAgha temanI jhuMpaDI pAse besatA paNa keIne herAna karatA nahi. A che ahiMsAne prabhAva. aMgulImAla lUMTAra je jaMgalamAMthI pasAra thatA te dareka mANasanA hAthanA kAMDA kApIne temanI AMgaLIonI mALA banAvIne paherato hato. te gautamabuddhanA ahiMsAnA prabhAvathI zAMta thaI gaye. jene kaI pakaDI zakatuM na hatuM te lUMTAre temane ziSya banI gaye. A badho che ahiMsAne addabhUta prabhAva. ahiMsAthI sarvatra premanuM vAtAvaraNa prasare che. hiMsAthI bhayanuM vAtAvaraNa prasare che. AvI kalyANakArI ahiMsA apanAvavAthI vizva, zAMtine zvAsa laI zakaze. je dareka deze potAnI rAjanItimAM ahiMsA apanAve ane hiMsaka baLa vadhAravAnuM choDI de te bhAva vinAzamAMthI vizva bacI zake. jo keIpaNa deza pote jIvavA IcchatA hoya te temaNe bIjAne jIvavA devA paDaze. je deza zAMtine zvAsa, levA IcchatA haze teNe sarvatra zAMti phelAya tevuM vAtAvaraNa sarjavuM paDaze. bIjAnI zAMtimAM khalela pahoMcADIne te zAMtine zvAsa laI zakaze nahi. bhagavAna mahAvIre A ja vAta kahI che "jIvo ane jIvavA do." jo tame bIjAne haNaze, chedazo te tamAre haNavuM paDaze, chedavuM paDaze. zAMtithI jIvavAne A ja rAjamArga che. ApaNA cAlu adhikAramAM ahiMsAnA avatArI evA maNiratha ane yugabAhu vacce kSIranara jevo prema che. baMne vacce snehanI saravANI vahI rahI hatI. tethI maNiratha rAjAe yugabAhune yuvarAjanI padavI ApI. yuvarAjanI patnI mayaNarehA khUba rUpavaMtI, sauMdaryavAna che. ghaNAM mANasamAM rUpa hoya paNa varNa na hoya te te zobhatA nathI. zreNIkarAjAe maMDIkukSa bAgamAM anAthI munine joyA. jotAM temanA mukhamAMthI zabdo sarI paDayA. aho ! ao, aho! , zuM tamAre varNa che ! zuM tamAruM rUpa che! Ama zreNIkarAjAe anAthI muninuM rUpa joIne prazaMsA karI tema yugabAhunI patnI mayaNarehAnuM rUpa ane varNa evA che ke caMdra sUrya bhegA thAya, ne prakAza thAya evuM prakAzita che. ATaluM badhuM prakAzita thavAnuM kAraNa? rUpanI sAthe nirmaLa zIlane prakAza bhaLe che. ghaNI vAra mANasa zyAma hoya che, paNa cAritranA baLathI tenuM teja lalATe jhaLakatuM dekhAya che. AvI mayaNarehA pitAnI sakhIonI sAthe AnaMda kIDA karI rahI che. tene khabara nathI ke sAme mahelanI aTArImAM tenA jeTha ubhA che. maNIratha mayaNarehAnuM rUpa jaIne temAM mugdha banyA che. temanI dRSTi mayaNarehAnA pudgala tarapha hatI. AtmAthI Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA renja jIvo AtmAne juve che ne pugalanA rAgI pugala tarapha juve che; jema camAranI dRSTi cAmaDA tarapha hoya che tema dehanA rAgI dehane-cAmaDAne juve che. janakavidehI mahArAjanI sabhAmAM seMkaDo paMDite Ave ne jAya, paNa haju sudhI aSTAvakra paMDitajI AvyA nathI. rAjAne thayuM ke huM aSTAvakajIne mArI sabhAmAM bolAvuM. paMDitenI sabhA bharAI che. janaka videhI rAjAe aSTAvakrajIne AmaMtraNa mokalyuM ke amArI Apane namra vinaMtI che ke Apa amArI sabhAmAM padhAre, ane ApanA jJAnane dhadha vahAve. lake kahe che ke "gaMgA pApaM zazI tApa" gaMgA nadImAM snAna karavAthI pApa dhovAya che, je gaMgA nadImAM snAna karavA mAtrathI pApa dhovAI jatA hota to pANImAM keTalAya magara ane mAchalA hoya che te badhAnA pApa dhovAI jAta, ne temano mokSa thAta, paNa evuM banatuM nathI. gaMgA nadI kahe che ke, mAruM pANI nirmaLa ane pavitra che, tema ApanuM hRdaya nirmaLa ane pavitra banAvaze, to tamArA pApa dhovAI jaze. caMdra tApane dUra karI zItaLatA Ape che, tema mahAna purUSone saMga, jIvanane pavitra banAve che. janakavidehInA AgrahathI aSTAvakrajI paMDitenI sabhAmAM AvyA. aSTAvakajInA ATha aMge vAMkA hatA. tethI temane aSTAvakajI kahetA. aSTAvakajI pAchaLanA daravAjethI dAkhala thayA. sabhAe temane AvatA joyA. loke hasavA lAgyA. janaka rAjA pUche che, sabhAna ! tame badhA kema hase che ? lokone hasatA joIne aSTAvakajI pAchA vaLI go, A sabhAmAM javA jevuM nathI. janaka rAjAne khabara paDI ke, aSTAvakajI pAchA gayA eTale te temanI pAchaLa gayA ne kahe padhAro...padhAro..gurUdeva, padhAro, mArI bhUla thaI gaI. Apa sabhAmAM padhAro. paMDitonI sabhA bharANI che. rAjan ! tArI sabhA paMDitanI nathI, paNa camAranI sabhA che. huM camAranI sabhAmAM zuM AvuM? tArI sabhA mAruM zarIra Ine hasavA lAgI, teNe mArA dehane je, paNa mArA jJAnane, tyAgane ke mArA AtmAne na je. jenI dRSTi cAmaDA para che, paNa guNa tarapha nathI, te pitAnA AtmAne oLakhI zakato nathI. kAmanAnA rAge jalI rahela maNIratha -satI mayaNarehA zIlavAna, guNavAna ane saMdaryavAna che. maNiratha rAjA tenA dahanA rAgamAM AkarSAyA. mayaNarehAnA rUpane jete manamAM vicAre che ke AnA jevuM rUpa traNe lokamAM koInuM nahi hoya. AvuM rUpa Aja sudhI jovAmAM AvyuM nathI. mArA saddabhAgye Aje mane jovA maLyuM che. apsarAne paNa zaramAvI de, evuM enuM rUpa che. kaI paNa vastune rAga jIvane saMsAramAM rakhaDAve che. maNirathane mayaNarehAnA deha para ati rAga thaye. tethI zuM bole che? he sauMdaryavAna ! he mRgAkSI ! zuM tArI AMkha che! tArUM tejasvI mukhaDuM che ! tArA jevI strI te mArA aMteuramAM zobhe. eka vAra nekaroe maNirathane A bAju daSTi karatAM aTakAvyA chatAM na mAnyA, tyAre pharIvAra hitasvI nekaree kahyuM. mahArAjA ! nAnAbhAInI strI tarapha A pramANe Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 123 bhakSaka dRSTi karavI e kharAbara nathI. tamAre maryAdAnI rakSA karavI ja joI e. jo rakSaka thAya tA kAne kaheluM ? tame A maryAdAne bhUlI jazeA tA pachI koI maryAdAnuM pAlana karaze nahi. mATe maryAdAnuM pAlana karavuM' e ApanA dharma che. nAkarAnA A pramANenA vacana sAMbhaLI maNiratha vicAravA lAgyA ke A lokone have zu' kahevu' ane temane kevI rIte cUpa karavA ! A pramANe vicAra karIne te mahelathI nIce utarI gayA. peAtAnA rUmamAM gayA paNa tene cena paDatuM nathI. tenI zayyA tene aMgArA jevI lAge che. bhAjana jhera jevA lAge che, ne rAjya zmazAna jevu' lAge che. tenA manamAM tA have mAtra mayaNarehA sivAya bIjuM kAI nathI. vAsanAnI pUrti mATe kevA adhama vicAra :-te mayaNurehAne peAtAnA paMjAmAM sapaDAvavA mATe vicAra karavA lAgyA. ghuvaDa divase aMdha che, kAgaDA rAtre aMdha che, paNa kAmI purUSa teA divase ne rAtre aMdha che. nAnAbhAInI vahu peAtAnI dIkarI samAna gaNAya tene badale tenA pratye ja aMdha banyA. sihaNunA dUdha meLavavA sAnAnuM pAtra joIe tema satI strIone peAtAne AdhIna banAvavI e ghaNuM kaThIna kArya che. maNiratha tA e ja vicArI rahyo che ke huM kaI yukti karu` ke jethI mayaNurehA mane maLe. vicAra karatA karatA tene eka kImIyA hAthamAM AvyA ke jyAM sudhI te mayaNurehAnA pati ahI che, tyAM sudhI te mArA hAthamAM AvI zakaze nahi, mATe kAI paNa upAye mArA bhAine ahIthI dUra karavA joIe. te dUra jaze pachI tene sapaDAvavAnA avasara maLaze. baMdhuo ! maNiratha ane yugakhADu vacce kevA bhrAtRprema hatA, paNa mayarehA uparanA mAhabhAve maNirathanA hRdayanA bhrAtRprema naSTa karI nAkhyA. maNirathane yugakhAhu have ADakhIla rUpa lAgyA. buddhi dvArA kayuM kAma thaI zakatuM nathI ? buddhithI sAru kAma paNa thAya che ne kharAba kAma purNa thAya che. maNirathe peAtAnI buddhithI yugabAhune dUra karavAnA upAya vicArI lIdhA. teNe e vicAra karyo ke huM sabhA. badhA saradArAne jaIne kahuM ke rAjyanA sImADe zatruo AvyA che. temaNe vidroha macAvI dIdhA che ne badhAne herAna kare che. zAMta thatA nathI. temane kAbUmAM lAvavA mATe temanI sAme laDAI karI temane harAvavA joI e, mATe Apa senA taiyAra karI. baMdhue ! ApaNA AtmA anAdi anaMta kALathI saMsAramAM bhaTakI rahyo che. rajhaLI rahyo che. ATha karmI rUpI zatruo jIvane zAMti pAmavA detA nathI. teA A zatrue sAme ApaNe laDAI karavA javu' che. serInAda vAge ne raNazIMgA phUMkAya tyAre zUravIra sainikanuM leAhI uchaLavA lAge. ahI vIra bhagavAnanI bherI vAgI rahI che, ane tapanA raNazIMgA phUMkAya che. je AtmA karmIne teADavAmAM zUravIra che, tevA sAdhakAnuM leAhI uchaLavA lAgaze ne kadegmedAnamAM jhUkI paDaze. tene thaze ke huM sAdhanA karI lauM. cAturmAsanA divaseAmAM tapa tyAga karavAnA je bhAva thAya che te bIjA divaseAmAM nathI thatA. bhagavAnanI vANInA raNazIMgA phUMkAI rahyA che. mATe jAgeA...baMsarI vAgI rahI che. kAlanI rAha na joze. kALa kayAre Avaze te khabara nathI. kahe che ne ke " na jANyuM jAnakInAthe, kAle savAre zuM thavAnuM Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 zAradA ratna che? jAnakInAtha (rAmacaMdrajI) jANatA hatA ke mAre rAjagAdIne badale vanavAsa Avaze? dhAryuM hatuM zuM ane banyuM zuM? mATe jJAnI kahe che sAbadA bane. tapazcaryAmAM mUkI jAva. je je AtmAo tapa kare che te dehaparano rAga choDe to ja tapa karI zake. "daha rAga gayA vinA mekSa sadhAya nahIM." jyAM sudhI deha draSTi che eTale deha para rAga che ke huM tapa karyuM te mArI kAyA dubaLI paDI jAya, te tyAM sudhI tapa thAya nahi. tapa thAya nahi te karmo daLAya kyAMthI? deha pratyene rAga che tyAM sudhI mokSa maLavAne nathI. gajasukumAle eka rAtrImAM sAdhanA sAdhI lIdhI. temanI deha draSTi chUTI gaI. mAthe aMgArA khadakhadavA lAgyA. tyAre AtmAne zuM kahe che he, cetanarAjA! jeje, deha tarapha draSTi na karatA. tArI jhuMpaDI baLe che paNa teno mAlika evo AtmA te ajara-amara che. tAre siddhinA sopAnane varavuM che te deha pratye rAgabhAva lAvIza nahi. deha ane AtmA bhinna che. te je karmo bAMdhyA che te tAre bhogavavAnA che. gajasukumAlane keTaluM kaSTa paDayuM, paNa dehanA rAgamAM raMgAyA nahi ne deha tarapha draSTi karI nahi, te temanA badhA karmo kSamA-samatArUpI ghaMTImAM daLAI gayA ne AtmA mokSanA sukhane pAmI gayo, mATe A vIravANanA bhorI nAde AtmAne jagADe ne karyasaMgrAmamAM kezarIyA karavA taiyAra thAva. - maNirathanI mAyAjALa -maNirathane thayuM ke huM zatruo sAme laDavA javAnuM kahI eTale yugabAhu mArI vAta sAMbhaLI laDavA javAnI potAnI IcchA pragaTa karaze, ane mane laDavA javA deze nahi. kAraNa ke tene mArA pratye sabhAva che, ane zraddhAbhAva che, tethI te gayA vagara nahi rahe. huM tenI zraddhAne lAbha laI zakIza ne mArI IcchA paNa pAra paDaze. jyAre yugabAhu laDavA jaze tyAre mayaNarehA ekalI rahI jaze eTale tene pralobhana dvArA mArA vazamAM karI laIza. je te eka vAra mane vaza thaI jaze pachI yugabAhu AvI jAya te paNa kaMI ja nahi. maNirathe A pramANe vicArI yugabAhune dUra karavAno nizcaya karI lIdho. bIjA divase savAre sabhAmAM jaIne sabhAjano samakSa kahevA lAgyA ke ApaNuM rAjyanI sImA upara zatruoe vidroha macAvyo che. te badhAne herAna kare che. he sarakAre ! Apa lazkara taiyAra karo. zatruo sAme ANa vartAvavI e mAruM kartavya che. have kAM te ANa che, kAM to prANa che. huM ApanI sAthe laDAImAM laDavA AvIza. kAM to e zatruo upara ANa vartAvIza ane kAM to prANa ApIne AvIza. rAjAnI vAta sAMbhaLI badhA sabhAjano taiyAra thayA. yugabAhune viveka -yugabAhu sAme ja beTho che. A badhuM drazya joI te vicAra karavA lAge ke moTAbhAI yuddha karavA laDAImAM jAya ane huM gharamAM besI rahuM e mArA mAgya nathI. moTAbhAIne badale mAre ja yuddhamAM javuM joIe, ane yuvarAja tarIke yuddhamAM javuM e mAruM kartavya che. yugabAhu khUba vinayI-vivekI che. te hAtha joDIne kahevA lAge moTAbhAI! Apa laDAImAM jAva ane huM ahIM besI Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 125 rahuM e kema bane ? jo huM ema karuM. tA mAtAne kalaMkita karavA samAna che. mATe Apa mane yuddhamAM javAnI AjJA ApeA. huM yuddhamAM jai zatruone harAvI temanA upara ANu vartAvIne AvIza. yugamADunI vAta sAMbhaLI maNiratha manamAM prasanna thatA vicAravA lAgyA ke, mArA pAseA Akhare sIdhA paDyo. have mAruM kArya avazya saphaLa thaze. manamAM tA A pramANe vicAratA hatA, chatAM uparathI kahevA lAgyA, ke bhAI! zatruonI vacce laDAImAM tane mAkalavA mATe mAruM mana mAnatuM nathI. vaLI tuM yuddhamAM jAya teA tArA viraha mArAthI sahana nahi thAya, mATe tuM ahIM rahe. huM yuddhamAM jaine zatruonuM damana karI AvIza. yugamAhu kahe bhAI !tamane mArI ATalI badhI ciMtA che ! zuM huM kSatriyaputra nathI ? huM zatruo sAme laDI zakIza nahi ? Apa mArA mATe ema mAnatA ho ke huM zatruA sAthe laDI zakIza nahi, teA e mArA mATe eka kalaMkanI vAta che, mATe huM ja yuddhamAM jaIza ane mArA parAkramanA paraco batAvIza. bhAI pratyenu keTaluM' bahumAna che? moTAbhAie yugabAhune javAnI nA pADI paNa aMdarathI e bhAvanA che ke e jAya tA TADhA pANIe khasa jAya ne mane mayaNurehA maLe. uparathI mITho che paNa aMdara viSa bharyu" che. ThANAMga sUtranA cothe ThANe cAra prakAranA ghaDA batAvyA che. (1) amRtanA ghaDo ne amRtanuM DhAMkaNuM. (2) amRtanA ghaDo ne viSanuM DhAMkaNuM (3) viSanA ghaDo ne amRtanu DhAMkaNuM. (4) viSanA ghaDo ne viSanu DhAMkaNuM, A cAramAM kayA ghaDo sArA ? amRtanA ghaDo ne amRtanuM DhAMkaNuM. ahIM maNIratha te viSanA ghaDo ne amRtanuM DhAMkaNuM enA jevA che. aMdara bhAvanAmAM bhArobhAra viSa bharyuM che, paNa uparathI amRtanuM DhAMkaNu DhAMkayu* hoya evA ghaDA jevA banI gayA che. tenA peTamAM teA pApa hatuM paNa uparathI kahevA lAgyA ke bhAI ! huM mAnuM chuM ke tuM sAcA vIra che. huM teA muMjhavaNamAM paDayA chuM zuM karuM tenI mane sujha paDatI nathI. tuM yuddhamAM jA ema mArA mukhe kevI rIte kahI zakuM ? ane yuddhamAM javAnA tArA atyAgraha che tene paNa kevI rIte rAkI zakuM ? mATe bAlavAmAM keTalI mIThAza che, paNa peTamAM tA pApa bharyuM che. A viSanA ghaDA ne amRtanuM DhAMkaNuM. jyAre yugabAhu prathama naMbaranA ghaDA samAna che. amRtanA ghaDA ne amRtanuM DhAMkaNuM che. tenI bhAvanA zuddha ane vacana paNa zuddha che. te maNathanA jevA kapaTI na hatA. te saraLa hRdayI vIra hatA, eTale maNirathanI duSTa bhAvanAne te samajI zakayA nahI. yuddhamAM javAnI rajA meLavIne rmANuthane praNAma karI sIdhA patnInA mahele gayeA. have te laDAImAM jaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. caritra :-sAgaradatta zeTha seAnAnI zIlA para besIne snAna karatA hatA. te samaye mithyAtvI IrSyALu deva temanI parIkSA karavA mRtyu leAkamAM AvyA che. AvIne kahyuM ke tuM eka vAra kahe ke mArA dharma khATA che. jo tuM nahIM mAne te tAre khAvA roTalA paNa nahIM rahe. keTalI damadATI ApI, paNa A zeTha tA dRDhadhamI che. zira jAya tA bhale jAya Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zAradA ratna paNa mArA dharma tA nahIM ja jAya. jenI prazaMsA, dharma pratyenI dRDhatAnA vakhANu devalAkamAM IndranI sabhAmAM thayA. te vicAra kare ke teNe keTalI dRDhatA keLavI haze ! zeThanI AkarI kasATI :- sAgaradatta zeThane tyAM lakSmI ghaNI che, paNa abhimAna jarAya nathI. jene mana dhana karatAM dharma vahAlA che, paisA karatAM paramezvara ane satAnA karatAM satA vahAlA che, evA zeThanI parIkSA karatA deva damaDhATI Ape che. Adeza vacanAne varasAda varasAve che. tIra jevA zabdo kahe che. tamane rakhaDatA, rajhaLatA karIza, duHkhI duHkhI karIza. AvA paththaranA prahAra jevA vacanA kahe che tyAre zeTha kahe che deva ! tame zA mATe dakhAvA che? tame mane DarAvavA AvyA che, paNa huM tamArAthI jarA paNu DatuM tema nathI. tame kAna khullAM mUkIne kharAkhara sAMbhaLI lejo ke nizcayathI mArA dharma sAcA che. dharmane khATA tA kayAre paNa nahi kahuM. tamArI AvI kaseATI Ave tA tame zuM karazeA ? (pAkA vANIyA beAle ja nahi. tame samajo che ke jo bAlazu' tA baMdhAI jazu' mATe belA nahi) dharmiSTha jIvA samaje che ke duHkha Ave, kasATI Ave teA sArA mATe. duHkha Ave te karmAM khapAvavAnA meAkeA maLaze. tu deva sAme zeThanA paDakAra: zeTha kahe che dharma tA mArA prANa che. dhama mArA zvAsa che. dharma rahetA badhuM raheze teA rAkhavu che paNa dhama ne gumAvIne mAre kaI joItuM nathI. deva kahe, haju ane eka vAra kahu chuM, tuM kAna kheAlIne sAMbhaLaje. tane eka vAra meAkeA ApuM chuM. kahI de dharma khATA che, pachI tuM sukhethI raheje ane jo nahIM kahe teA mArI zaktinA purA joI leje. deve zAma, dAma ane daMDathI zeThane khUba samajAvyA, paNa zeThanA eka ja javAba che. mArA dharma sAcA....sAcA....sAcA. jyAre zeTha na mAnyA tyAre deva tenA para gusse thaI gayA. tArI badhI sapatti, mAlamilkata laI jaIza ne tane sAva behAla banAvI daIza. ATaluM kahIne deva peAtAnA sthAne cAlyA gayA. zeThane ATalI dhamakI ApI chatAM zeTha tA prasanna citta AnaMdathI rahe che. have deve zuM karyu? zillA se jyU hI haTe uDa gaI zikSA abdura lATo khAlTI svaNukA Ave nahI. najara hA.... devanA gayA pachI zeTha sAnAnI zilA parathI snAna karIne jevA uThayA ke tarata ja mAlTI badhu adRzya thaI gayuM. sAnAnI zilA AkAzamAM addhara uDI. seAnAnA lATA, zeTha samajI gayA ke have mAru' puNya ghaTavA lAgyu che. mArA pApane udaya jAgyA che, tethI lakSmI javA lAgI che. tA have mArA mATe e zreSTha che ke jyAM sudhI lakSmI che tyAM sudhI huM mAruM. badhu kAma karI lau. zeTha peDhI para gayA ne temanI peDhI para jenI jenI milkata jumA hatI te badhAne samAcAra mAkalAvyA ke Apa badhAM jenI jenI milkata che te laI jAva. 24 kalAkamAM badhA AvI jAva. jyAM sudhI peDhI dhamadhAkAra cAlatI hAya tyAM sudhI badhA kahe, tamArA gharamAM che e mArA ja gharamAM che ne! paNa jyAM eka IMTa khasatI dekhAya tyAM badhA pharA pADavA taiyAra thaI jAya, zeThe jenI jenI rakama hatI Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 127 te badhAne lAvIne ApI dIdhI. A zeThano eka mitra hatuM. tenA daza hajAra rUpiyA zeThanI peDhImAM jamA hatA. tene ApavA mATe ghaNA kAlAvAlA karyA paNa teNe keIhisAbe pisA lIdhA nahi. te kahe mAre jarUra nathI. zeThe ghaNuM samajAvyo paNa te mAnyo nahIM. have zeThanI lamI kevI rIte jaze ne zuM banaze tene bhAva avasare. bA. bra. sujAtAbAI mahAsatIjIne Aje 20 me upavAsa AvI gaye. bIjA traNa cAra bhAI bahenee tapanI sAdhanA zarU karI che. Apa badhA paNa have tapamAM vadhu joDAvA ane AtmAne ujajavaLa banAve e ja bhAvanA sahita viramuM chuM. vyAkhyAna naM-13 aSADa vada 12 maMgaLavAra tA. 28-7-81 - sujha baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahena ! tIrthaMkara prabhunA mukhakamaLamAMthI jharelI zAzvatI vANI tenuM nAma siddhAMta. siddhAMtane anubhavIoe sAgaranI upamA ApI che. samudranA kAMThe ubhele mAnava vizALa agAdha jaLavALA sAgaranuM darzana kare che, tyAre tene mukhamAMthI zabdo sarI paDe che. aDe ! kevo che vizALa udadhi! keTalIya nadIonA nIra sAcavIne beTho che jalanIdhi ! bhale tenuM pANI khAruM hoya paNa metIne pakAvanAra te ! A ja sAgara che nesAgaramAM rahelA sAcA metInI kiMmata keTalI? amUlya. tethI , samudramAM mAtra khAruM pANI bharyuM che tema kahIne sAgaranI avagaNanA ke upekSA na karAya. daSTi hamezA guNo tarapha karo paNa avaguNa tarapha na karo. A ja rIte ApaNI pAse siddhAMta rUpa vizALa, anupama sAgara che. jenA pratyeka akSara sAcA metI samAna che. siddhAMte gahana che. gUDha arthavALA che. ApaNI alpabuddhithI te ApaNane na samajAya ema kahIne zAstranA pAnA baMdha rAkhavA ne bolavA nahi, temaja siddhAMtanI upekSA karavI vIranA vArasadArane na zobhe. game te siddhAMtanI game te gAthA lo. temAM bharelA che bhavya bhAvo, tenA pade (2) che parama nipAna, akSare akSare che AtmajJAna, za zabdamAM bharI che zakti sarvajJatA pragaTa karavAnI. bhagavAnanI vANI saMsArabhAvamAM DhaLatA vicArone vilIna karI tenAmAM dhIratA, vIratA ane zUravIratA pragaTa karAve che. tIrthakara bhagavaMtonI vANI haMmezane mATe pramANabhUta hoya che, tethI tIrthakara devAe kahelA kathana-vacano siddhAMta ane Agame traNe kALamAM abAdhita rIte avicchinnapaNe pramANa rUpe cAlyA Ave che-kAraNa ke keIpaNa sarvajJa kevaLI tIrthakara bhagavAna heya ke sAmAnya kevaLI bhagavAna hoya paNa baMnenuM jJAna pUrNa hoya che, ane ekasarakhuM hoya che. keInA kathanamAM leza mAtra pharaka paDato nathI. kevaLajJAnInuM jJAna kayAre ochuM vadhatuM thatuM nathI. A vAtane je badhA barAbara samaje te aneka tarka vitarko ane zaMkA-kuzaMkAo heje zAMta thaI jAya, dA. ta. be ne be cAra, A vAta game tyAre Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zAradA ratna game tene pUchazo te sI kaI ra+raja kaheze. bhUtakALamAM karoDo, abajo varSo pahelA be ne be cAra hatA. vartamAnakALamAM paNa be ne be cAra che. bhaviSyakALamAM paNa be ne be cAra raheze. A satyamAM aMza mAtra pharaka paDato nathI. pharaka kayAM paDe? jyAM asatya che ne apUrNatA che tyAM. A vAtane vizeSa spaSTa samajavA mATe bIje nyAya ApuM. eka Ijanere koI eka meTuM makAna joyuM. makAnamAM keTalA bArIbAraNuM che. hola keTalo lAMbo paheLo che, badhuM jhINavaTapUrvaka joIne te Ijanere tenuM mApa kADhyuM. pachI bIjA dezathI bIje Ijanera Avyo. teNe badhuM mApa lIdhuM. teNe paNa badhI noMdha karI lIdhI. thoDA divase trIje Ijanera Avyo teNe mApa lIdhuM. ema judAjudA ThekANethI AvelA aneka kuzaLa Ijaneroe sukama rIte cokasAI pUrvaka mApa lIdhuM ane tenI noMdha karI lIdhI. A badhA Ijanere eka bIjAne maLyA nathI. eka bIjA sAthe vAtacIta paNa thaI nathI. te badhAnuM makAna bArIbAraNA vagerenuM mApa chApAmAM pragaTa karyuM. ane badhAe vAMcyuM te badhAnuM mApa eka sarakhuM che. je te makAna che tema ja rahe ne thoDA varSa pachI je mApa levAmAM Ave te te paNa eka sarakhuM ja Avaze. temAM jarAya pharaka nahi paDe. kAraNa ke te satya che, satyamAM kadI pheraphAra hote nathI. je koI Ijanere bhUla karI hota te jarUra te badhAthI judA paData. evA ajANa athavA bhUla karanArA mANasanuM kathana eka sarakhuM hetuM nathI, ane satya kathana karanAramAM kaI divasa pharaka paDato nathI. dareka tIrthakaro ane kevaLI bhagavaMte pUrNa jJAnI hoya che. te trikALajJAnI hoya che. eTale emanA vacanamAM leza mAtra pharaka paDato nathI. bhUtakALamAM ApaNe AtmA kayAM hatuM, kevA kevA bhava karyA ane bhaviSyakALamAM kayAM hoIzuM, A vAta koI paNa tIrthakara bhagavaMtane, mahAvideha kSetramAM vicaratA visa tIrthakarane pUchavAmAM Ave te paNa badhAne javAba eka sarakhe Avaze. tevI rIte jaMbudvipa, lavaNasamudra athavA asaMkhyAta yojana dUra bIjA koI paNa samudranA mApa, devAnA vimAnanuM mApa, nadIonuM mApa, cAre gatinuM svarUpa, navatattva ane SaTradravyanuM svarUpe kaI paNa kSetramAM rahelA, game te kALe thayelA, ane thanArA tIrthaMkaradevane pUchavAmAM Avaze te saune javAba eka sarakho haze. keIpaNa tIrthakaranI prarUpaNAmAM talamAtra phera paDato nathI, kAraNa ke badhAnuM jJAna pUrNa che, mATe tIrthakara bhagavaMtanA vacanapara zraddhA karo. zraddhA karavAthI mahAlAbha thAya che. jinezvara bhagavAnanA vacana upara jeTalo vadhAre vizvAsa teTalI zraddhA daDha bane, ane tethI dharmanI ArAdhanA suMdara thAya, mATe zraddhAne khUba daDha banAvavAnI jarUra che. kAraNa ke daDha zraddhAthI karelI ArAdhanA mahAna phaLa Ape che. ane aMte - AtmAne ajara amara padanI prApti karAve che. ajara amara padanI prApti mATe suMdara ArAdhanA ArAdhavAne A suMdara mAnavadeha maLyo che. te tenI ghaDI ane paLa oLakhe. kAraNake A jIvana paNa nAzavaMta che. jIvananA rAta-divasa Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rahe 130 rUpI ekeka taNakhalA vikhUTA thatAM tArA AyuSyanA mALA tUTI jaze ne jIvane pustakamAM prayANa karavuM paDaze. jIva A badhu jANe che, chatAM tenI khaLatarAnA pAra nathI. hAya paisA / hAya paisA kare che, paNu samaje. dhananI ka`mata saMgraha karavAthI nahi paNa tenA saddavyaya karavAthI che, dhUpasaLIne mAtra sAcavI rAkhavAthI enI sugaMdha maLatI nathI, pa ene saLagAvavAmAM Ave te enI sugaMdha maLe che. rAjAne eka putra hatA. acAnaka rAjAnu mRtyu thayuM, tethI rAjakumArane rAjatilaka karIne gAdIe besADayo. rAjakumAra nyAya, nIti ne pramANikatAthI rAjya calAve che. tethI tenI khyAti dezeAdezamAM phelAI. rAjAne AzIrvAda ApavA eka sanyAsI padhAryA. saMte rAjAne AzIrvAda ApatA kahyuM-rAjan! dhupane sAcavI rAkhavAthI enI sugaMdha nathI maLatI paNa ene bALavAthI maLe che. saMtanA A gUDha zabdo yuvAna rAjAnA hRdayamAM kotarAI gayA ne zabdonuM rahasya samajI gayA. TakAre cakAra banelA rAjakumAra :-rAjakumAranA pitAnA bhaMDAramAMsAnA, cAMdI, jhaverAtanA bhaDArA bharyAM hatA. pitAe koI divasa dhanane tijorInI bahAra kADhyuM na hatuM. lakhalUTa lakSmI hAvA chatAM lAbhanA pAra na hatA. cenakena prakAre prajA pAsethI sapatti meLavIne bhaMDArA bharyo paNa kAI divasa garIba, anAtha, apaMgAnI saMbhALalIdhI na hatI. duHkhI prajAnA AMsu lUchyA na hatA. game teTaluM meLavyuM paNa aMte tA badhu... ahI mUkIne javuM paDayuM. A rAjakumAra sa`tanI gUDha vAta samajI gayA ke dhUpasaLIne kAI mANasa varSAM sudhI gharamAM rAkhI mUke chatAM enI sugadha maLatI nathI, paNa ene khALavAthI enI sugaMdha maLe che, tema lakSmInA bhaMDArA gharamAM sAcavI rAkhavAthI jIvanamAM parApakArabhAvanA, tRpti, saMtASa Adi sadguNAnI sugaMdha maLatI nathI. e lakSmI jo paraduHkhabhajananA kAryamAM vaparAya, duHkhIenI rAhatamAM vaparAya, satkAryomAM enA sadupayeAga thAya te jIvana sadguNAnI sugaMdhathI mheMkI uThe che. saMtanI vAtanuM rahasya samajAtAM rAjakumAre zuM kayuM"? teNe mahelamAM tapAsa karI teA enA pitA dhananA meATA moTA bhaDArI mUkIne gayA che. e bhaMDArAmAMthI lakSmI kADhIne rAjakumAre chUTe hAthe garIbene, anAtha, apaMgAne ane nirAdhAra leAkeAne vaheMcavA mAMDI. karaverA, Teksa badhu` mApha karyuM. sipAionA, nokarInA badhAnA pagAra bamaNA karI dIdhAM. rAjakumAranuM A vana eka vajIrane na gamyuM. teNe kahyuM-mahArAjA ! dhana vaheMcavuM hAya te vahecA paNa e dAna vyavasthita rIte karA. rAjA kahe tame kevI rIte dhana vaheMcavAnuM kaheA che. ? vajIra kahe-rAjavInI rIta tA evI che ke ApaNe raiyatane cAkhAnA ekeka dANA ApIe ane tenA badalAmAM temanI pAsethI seAnAnA ekeka dANA laIe tA dhana vahecyu kahevAya. khajAnA khAlI na thAya. kahevata che ne ke " rAjA dAna de ne bhaMDArI peTa kuTe. " rAjA kahetame kahA ma e rAjavInI rIta nathI. vajIre kahyuM-duniyAmAM je mATA cakravatI rAjAo, mahArAjAe dd Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zAradA ratna thaI gayA te badhA A ja rIte sukhI, samRddha banyA che. rAjAe kahyuM-mane e rIta pasaMda nathI. rAjan ! tamArI rIte jo tame lakSmInA sadupayeAga karatA raheze| teA sAta peDhInA saMgraha karelA dhana bhaDArA paNa sApha thaI jaze. rAjA kahe vajIra ! e rIte bhaMDArA sApha nahi thAya. mAtra enu sthAna badalAze eTaluM ja. rAjAnI vAta vajIra samajI zakayo nahIM, eTale pUchyu ke tamArA kahevAno Azaya zu che ? rAjA kahe sAMbhaLeA. mArA dhanabhaDArA mArA mahelamAM nahi, leAkeAnA gharAmAM haze. Aje jema huM mArA bhaMDAra lokone mATe khullA mUkuM chuM tema kAle leAkeA mArA mATe emanA bhaMDAra khullA mUkaze. tame cAkhAnA dANAne sAnAneA dANeA karavAnuM kahyuM tevI ja A rIta che. kharekhara cAkhAnA dANA sAnAnA banI gayA. rAjAnI A udAra nItithI enI prajA khUba sukhI thaI gaI. ghara gharamAM enA yazAgAna gavAvA lAgyA. rAjAe prajAnA hradaya siMhAsana para sthAna jamAvyuM. cAre bAju rAjAnI prazasA thavA lAgI. eka rAjAe A rAjAnI prazaMsA sAMbhaLI. te tenAthI sahana na thaI. tene rAjA pratye IrSA jAgI. AthI duSTa bhAvanAvALA rAjAe rAjya laI levA mATe rAjya para caDhAI karI. prajAne khabara paDI ke amArA rAjA kaSTamAM che, tyAM te akhUTa dhana rASTabhaMDAramAM AvI gayuM. sainike zatrue sAme barAbara jhajhUmyA. pariNAme zatru rAjA hArIne AyA gayA. rAjAnA vijayaDakA vAgyA. rAjAnA vijaya e raiyatanA vijaya che. ema mAnI rAjAnA vijaya-mahAtsava ujavyA. rAjAe kahyuM- ne huM mAtra mArA khajAnA sAcavIne besI rahyo ha|ta teA Aje e khajAnA lUMTAI jAta ane huM raste rakhaDatA thaI jAta. huM rAjA banyA chuM te khajAnAnI cAkI karavA nahi paNa khajAnAnA, leAkonA bhalA mATe upayAga karavA. vajIranI AMkha ughaDI gaI. teNe kahyu -he rAjana ! ApanI vAta sAcI che. dhUpane sAcavI rAkhavAthI nahi, khALavAthI sugaMdha maLe che. ApaNe vAta cAle che ratha ane yuvarAjanI. tamane thaze ke yugamAhunI patnInuM nAma mayaNurehA che te jANyuM, paNa maNarathanI panInuM nAma zuM che ? tenuM nAma Avatu N nathI. te je pAtra jIvanamAM ujjavaLatA kare che, jenA nAma para vAta cAlavAnI che, je mAtA bhAgyavAna putrane janma ApavAnI che, tenI vAta cAle, pazu jeNe jIvanamAM kaMI ujjavaLatAnA kAryA nathI karyA tenuM nAma kheAlAtuM nathI. ApaNA zAsananAyaka vamAnakumAra ane naMdIvardhana e be bhAi hatA, pazu bhagatrAna mahAvIra svAmIe keTalA kaSTo veThyA ne kevaLajJAna pAmyA, pachI keTalAya jIvAne dharmanA mArge vALyA, tethI temanI vizeSa vAta Ave che, paNa naMdIvardhananI khAsa vAta AvatI nathI. rAmAyaNamAM paNa rAmasItAnuM pAtra mekhare gaNAya che. kAraNa ke eka vAta to e ke rAmacaMdrajIe pitAnI AjJAnA svIkAra karI rAjagAdIne badale vanavAsa veThyo. rAma tA gayA, paNa sItAjI sAthe gayA sItAjI pativratA nArI hatI. vananA bhayaMkara duHkhA veThyA. rAvaNa sItAjIne upADI gayA ne cha mahinA azAka vATikAmAM rAkhI paNa rAmane jhaMkhatI jhaMkhatI teNe cha mahinA vItAvyA. AvA kaSTo veThyA, paNa cAritra Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 13 na cheDayuM, tyAre temanuM nAma Aje sau keI yAda kare che. mayaNarehAnuM nAma vAraMvAra AvavAnuM kAraNa e che ke, samaya Ave, kaSTa Ave tyAre prANa deze paNa cAritra nahi choDe. maNirathane yuddhamAM nahi javA detA yugabAhu pite javA taiyAra thayo. pahelAnA samayamAM nAne bhAI moTAbhAIne kevo Adara karato hata? ke vinaya-viveka jALavato hato te yugabAhunA pAtra uparathI samajAya che. yugabAhune mana te moTAbhAI eTale tIrthanuM dhAma. te samaje che ke temanI mArA pratye keTalI lAgaNI ne prema che. tethI mane yuddhamAM javAnI hA pADatA nathI. jevI dRSTi tevI sRSTi. yugabAhunI dRSTi pavitra che, eTale tene maNiratha paNa pavitra lAge che. chevaTe yugabAhu moTAbhAI pAsethI yuddhamAM javAnI rajA laI temane praNAma karI mayaNarehAnA mahele gaye. A bAju maNirathane khUba AnaMda thaye ne manamAM vicAre che ke hAza! kAMTe dUra tha, paNa uparathI bIjAne sAruM lAge te mATe potAnA sabhAsadone kahevA lAgyo. mAro laghu baMdhava yuddhamAM jAya e bahu ciMtAno viSaya che. huM teno viraha kevI rIte sahana karI zakIza? teNe A pramANe sabhAjane samakSa kheda vyakta karyo paNa manamAM te prasannatAne pAra nathI. yugabAhunI guNa grAhakatA -yugabAhu pitAnA mahele AvyA eTale macaNI rehAe temane egya Adara satkAra karIne besADyA. mArA gya sevA pharamAvo. kRpA karIne kAMI lAbha Apo. AjanI strIe patinI sAthe A pramANe bele kharI? mayaNarehAnA mIThA vacana sAMbhaLI yugabAhu vicAravA lAgyo ke A patnI te sAkSAt devI che. te te mArA jevA leDhAne sonA jevo banAvI dIdhuM che. Aje mArAmAM vinaya, namratA, zIla Adi je saddaguNa che, te tArA pratApe che. mayaNarehAe kahyuM, mArA yogya sevA, Apa pharamAvo ! yugabAhue kahyuM ke Aje sabhAmAM moTAbhAIe rAjadrohIo ke jeo rAjyanI sImA upara upadrava karI rahyA che temane kAbUmAM levAnI vAta kahI ane rAjadrohIone kAbUmAM levAne bhAra meM mAthe upADe paNa e bhArane mAre vahana karavo joIe. e mAruM kartavya che ema mAnI meM te bhAra mArA mAthe upADe che, ane e samAcAra tane ApavA mATe huM Avyo chuM. mayaNarehAe kahyuM, tame e bhAra tamArA mAthe upADo e ThIka karyuM. moTAbhAI yuddha karavA jAya ane tame ghera besI rahe e barAbara na kahevAya. yugabAhue kahyuM mane paNa tArA jevo ja vicAra Avyo hato. A uMce vicAra AvavAnuM kAraNa paNa tuM ja che. jyAM sudhI mArA lagna thayA na hatA tyAM sudhI huM me jazokhamAM DUbelo hato, paNa, te AvIne mane kartavyanuM bhAna karAvyuM che. A kartavyabhAna thavAnA kAraNe huM moTAbhAIne ema kahI zake ke huM tamAre badale laDAImAM jaIza. paNa moTAbhAIne mArA pratye khUba snehabhAva tethI mane AnAkAnIthI chevaTe hA pADI. bAkI te mane javA detA paNa na hatA. yuddhamAM jatA patine mayaNarehAnA AzIrvAda he nAtha, huM ApanA kAryamAM vikSa. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra zAradA ratna nahI' kaTu', Apa prasannatApUrvaka yuddhamAM padhAre| ane vijaya prApta karI jaladI pAchA pharA huM Apane eTaluM kahu chuM ke, tamArI pAse bIjI sAmagrI rahe, ke na rahe. paNa Apa dha ne ane prabhune bhUlazeA nahi. prabhune ane dharmane hamezA yAda rAkhajo. yuddhanA samaye senA ghaNIvAra niraparAdhIAne mArI nAkhe che, ne prajAne lUTI le che. jo tame senA upara kharAbara dhyAna na rAkheA tA leAkeA upara atyAcAra thAya che, te Apa khAsa dhyAna rAkhaze ke ahiMsA ja mAru' jIvana che. hiMsA pApa che, yuddhanA samaye maraNanA Dara rAkhazeA nahi, ne prabhune bhUlaze nahi. mayaNurehA yugamAhune kahI rahI che. huM' paNa Apane kahuM chuM ke jIvanamAM kayAre pazu dharmane ke prabhune bhUlazo nahIM. mRtyu game te samaye Ave paNa prabhune sadA yAda rAkhajo. chevaTe hiMmatathI mayaNarehAe yugamAhune vidAya ApI. yugabAhu cAlyA, sAthe senA lIdhI ne sAthe dharmane paNa rAkhyA che. yugamAhunA paDelA prabhAva :--tenA manamAM te evA pavitra vicAre che ke huM rAjAonuM damana karavA cAhateA nathI, paNa temanAmAM je anyAya, anIti vigere che temanuM damana karIne nyAya nItinA mArge caDhAvavA IcchuM chuM. A bAju je lokoe upadrava macAvyA hatA ane jee maNarathanI ANu mAnatA na hatA, temaNe tathA temanI prajAe sAMbhaLyuM. ke yuvarAja yugamAhu senA laIne AvI rahyA che. ane temaNe tenI senAne evI AjJA ApI che tamAre kAInI hAni karavI nahi. ane kAI upara anyAya ke atyAcAra gujAravo nahi. A mANe sAMbhaLIne zatrue vicAravA lAgyA ke yuvarAja AvA nItinipUNa ane dharmiSTha che paMtu ApaNe ANI mUrkhatAthI temanI viruddha cAlIne vidroha karyAMkarIe chIe. je thayuM te thayuM, paNa have khoTA mArga cheDIne sanmArge AvavuM joie. A pramANe vicAra karIne vidrohIe yuvarAjanI sAme AvyA, yuvarAje vidrohIone kahyuM ke tame prajAnA rakSaka che ane ame tamArA rakSaka chIe, pazu ame tamAruM rakSaNa tyAre karIe ke jyAre tame A prajAnI rakSA kare. yugamAhue A pramANe vidrohIone samajAvIne temanI sAthe sneha-prema sabaMdha joDI dIdhA. A pramANe teNe yuddhane badale premathI jItI lIdhA. yugabAhue kaTTara zatruone paNa premathI jItI lIdhA. je pAte vinIta hoya che te khIjAne paNa vinIta banAve che, ane je avinIta hAya che te bIjAne avinIta banAve che. maNuithanI kubuddhimAM sAtha ApatI dAsI :-A bAju avinIta maNitha pAte cAritrathI bhraSTa thaI rahyo che, ne khIjAne paNa bhraSTa karavAnA prayatnA karI rahyo che. yugabAhu laDAImAM nIkaLyA tyAre maNiratha manamAM vicAravA lAgyA ke huM' kevo buddhimAMna ane bhAgyazALI chu. me' je karavA dhAryuM' hatuM te karyuM. Akhare mArI dhAraNA saphaLa thai. yugabAhu yuddhamAM gayA che. have mayaNurehAnekAbUmAM levI muzkela nathI. maNirathe peAtAnI dAsIne kahyuM ke tuM jANe che ne ke meM zA mATe yugabAhune yuddhamAM mAkalyA che ? dAsIe kyuM, kAMI rahasya hAvuM joie. paNa zu che te Apa kaheA. maNirathe potAnI dAsIne kahyu, te mayaNarehAne joI che ne ? hA. te teA apsarAne paNa zaramAve evI rUpasuMdarI che. dAsI ! e ja rUpasuMdarInuM mAre kAma che. zuM mArU te kAma tu pAra pADI zakIza ? dAsIe Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna kahyuM mahArAjA ! huM dhAruM te AkAzamAMthI tArAne paNa lAvI zakuM chuM. te A to sAdhAraNa kAma che. A kAma karavuM e te mArA DAbA hAthanI vAta che. tamArI AzAne jarUra pUrI karI zakIza. mANasa eka te kharAba kArya karavA taiyAra thAya, ne pachI temAM harakhAya che; paNa tene kyAM khabara che ke karmo bhegavavAnA Avaze tyAre bApalIyA belI jaze. dAsInA zabdo sAMbhaLIne rAjA pUche che, A kArya karavA mATe tAre kaI kaI vastuonI jarUra che? mahArAjA ! strIone vastrAbhUSaNa para jeTalo prema hoya che teTale bIjA koI para hai nathI. mATe Apa te vastuonI sagavaDa karAvI Apa, pachI juo ke mayaNa rehAne huM kevI rIte ApanI banAvI ApuM chuM. icchAnI pUti karavA maNirathanI yukti kAmamAM aMdha banelA maNiratha rAjAe khajAnAmAMthI suMdara vastrAbhUSaNe kADhI ApyA, ane pakavAna paNa maMgAvI ApyA. dAsI kahe basa, have kAMI khAmI nathI. A sAmagrIthI mayaNarehAne te zuM are devAMganAne paNa vaza karI zakAya. maNiratha mAne che ke have mAruM kAma thaI jaze. dAsI vastrAbhUSaNanA be thALa ane eka pakavAnane ema traNa thALa bharelA laIne mayaNarehAnA mahelamAM AvI ane tene kahyuM ke A tamArA jeThe tamane bheTa mokalI che. tame A dAgInA, vastro pahere ane mIThAIo khAo, te mArI mahenata ane tamArA jeThanI icchA saphaLa thAya. mayaNarehA vicAra kare che, zA mATe rAjAe traNa thALa mane mokalyA haze? atyAra sudhI mArA je. kaI divasa AvI bheTa mekalI nathI te Aje zA mATe mekalI haze? mArA jeTha eTale amArA pitA samAna. emanI bhAI pratye ananya lAgaNI che tethI ema thayuM hoya ke nAne bhAI yuddhamAM gaye che e pAcho na Ave tyAM sudhI macaNarehAne kaI vastunI jarUra paDe te zuM kare ! e mATe tene ochuM na Ave. vaLI te garbhavatI che mATe tenA manasUbA pUrA karavA joIe, mATe A mokalyuM haze ema samajIne svIkAra karyo, ane dAsIne kahyuM-tuM jeThane mArA vaMdana kaheje ane kaheje ke Ape mArA mATe je prasAda mekalyo che te Ape mArA para kRpA karI che. Ape mekalela sAmagrIne prasAda mAnI svIkAra karuM chuM. mayaNarehAe A vastune svIkAra karyo tyAre tene evI kalpanA paNa na hatI ke jeThanI duSTa buddhi thaI che ke tenA manamAM koI prakAranuM pApa che! mayaNarehAe vastune svIkAra karyo. dAsIe jaIne vAta karI. rAjAnA manamAM thayuM ke ThIka, khIlI te vAgI. temaNe dAsAne pUchyuM ke mayaNarehAe kayA bhAve te bheTa sAmagrIne svIkAra karyo? zuM te mArI vAta tene jaNAvI hatI ? mahArAjA! AvI vAta zuM spaSTa kahevAya kharI ? tamArI bheTane svIkAra karyo tethI ema lAge che ke te Apane cAhe che. maNiratha dAsIne kahyuM. A pramANe samajI levuM e barAbara nathI. rAjA kahe dAsI ! pharI vAra thALa laIne jA. have pharI vAra jaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. caritra -sAgaradatta zeTha dharmamAM keTalA daDha che! dharmasaMkaTa AvyuM che chatAM jarA paNa gabharAtA ke muMjhAtA nathI. temanuM caritra sAMbhaLIne ApaNe paNa ApaNA Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zAradA ratna jIvanamAM daDhatA lAvavAnI che. temane dharmathI calita karavA mithyAtvI deva Avyo ne koTI karavA lAge. pote te potAnA sthAne cAlyo gaye. ahIM zeThanI senAnI zIlA, Dola, loTa uDavA lAgyA. aMdara gayA te gharanI badhI gharavakharI uDIne ravAnA thatI joI. zeTha samajI gayA ke have mArI lakSamI jaze. tethI potAnA leNIyAtone bolAvIne badhuM ApI dIdhuM, paNa eka mitra na mAnyo. cAre bAjuthI AvelI zeThane viTaMbaNuM -sAgaradatta zeTha temanI peDhI para beThA che, tyAM piTamena tAra, TapAla laIne Avyo. zeThe tAra vAM. zeThe vAMcyuM ke karoDonI saMpatti bharelA pitAnA vahANa AvI rahyA hatA, paNa acAnaka tephAna thavAthI badhA vahANa mAlasahita pANImAM DUbI gayA che. Apa pAMca karoDa rUpiyA mokale. bIjo kAgaLa vAMcaye te temAM lakhyuM che ke peDhInA ja mANasoe badhuM dhana uDADI dIdhuM che, ane badhI milkata phanA thaI gaI che, ne peDhI DUla thaI che. manamAM thayuM ke A kevI addabhUta mAyA che ! puNya pApanA khela che. zeTha badhI vAta jANIne AbhA banI gayA. pAMca karoDa mekalavA kevI rIte? have badhI bAjuthI lAva.. lAvo.lAvonI bUma AvavA lAgI. nekaro, mANaso badhA paTAI gayA. pApane udaya thAya tyAre kaI saguM thatuM nathI. sAgaradatta zeTha peDhI para beThA che tyAM bUma AvI gAmamAM je bIjI peDhI che temAM Aga lAgI. badhuM baLIne sApha thaI gayuM. zeTha vicAra kare che, ghera jAuM. je eraDAmAM 500 senAnA thALa mUkyA che te oraDe baMdha che mATe e sahIsalAmata ha, lAva jadI ghera jAuM. e thALane vecI nAkhuM ne paisA bharapAI karuM. ema vicAra karI zeTha ghera AvyA, tyAM zuM banyuM. ** kiThAmeM pAMcase thALa suvarNakA, koThA khulatA hI uDI thAliyA, mahArAja pakaDavA hAtha laMbAve, kora TuTakara rahe hAthameM saba uDA. A badhuM gayuM paNa zeThane eTalo vizvAsa hato ke haju oraDAmAM 500 senAnA thALa che. zeTha A thALa levA oraDAmAM gayA te jema mANaso deDatA hoya tema senAnA thALa paNa doDavA lAgyA. jyAre puNya paravAre che tyAre lakSmI paga karIne cAlI jAya che, mATe jyAM sudhI puNyane udaya che tyAM sudhI jeTalA zubha kAryo karavA hoya teTalA karI leje. dhana cAlyuM jaze tyAre game tevI IrachA haze to paNa dAna karI zakaze nahi. garIbAImAM cAre bAjuthI dukho vIMdhI nAkhatA hoya tyAM dharma karavAnuM mana paNa kevI rIte thAya? mATe puNyanA udayamAM cetIne dharma-dAna-tapa karavAnI jarUra che. zeThe pAMcase senAnA thALa uDatA joyA. ghaDIbhara manamAM thayuM ke A zuM? chatAM manamAM eTale vicAra paNa nathI AvatuM ke deve mane kahyuM hatuM ke tuM dharma khoTo che ema nahIM kahe te traNa divasamAM ja thaI jaIza. A badhuM deve karyuM haze. te samaye meM dharma khoTo che ema kahyuM hatuM te sAruM hatuM. nA hoM, eTalI kalpanA paNa nathI AvatI. dharmamAM keTalI aDagatA! thALIo ravAnA thatI hatI temAM ekane pakaDavA gayA te phakta hAthamAM kAMTho rahyo. A Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna rIte zeTha te sAva khAlI thayAnI khabara paDI. A samaye temano mitra ke jene zeThe daza hajAra rUpiyA ApavA mATe keTalA kAlAvAlA karyA hatA, te Avyo ne kahe, mane daza hajAra rUpiyA Apo. mitranI vAta sAMbhaLIne zeThane te AMkha karatAM AMsu moTA.mitra ! mArI pAse hatA tyAre meM tane levA keTaluM manAvyo, chatAM tuM mAnya nahi, ne Aje mArI pAse kaMI rahyuM nathI tyAre tuM levA Avyo chuM. tane kevI rIte ApuM ? karmanI dazA vicitra che. Aje peparamAM vAMcyuM ne ke jayapura rAjasthAna keTaluM parezAna thaI gayuM che. megharAjAe kALe kera vartAvyo che, mATe karmane vipAkone samajI pApa karatAM aTako. have zeThane kevA karmano udaya thaze ne zuM banaze, tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM-14 aSADa vada 13 ne budhavAra - tA. ra9-7-81 anaMtajJAnI mahApuruSo kahe che ke jagatanA dareka jIva hamezA potAnuM maMgala thAya evuM icche che, paNa A Akho saMsAra amaMgalathI bharelo che. eka sekaMDanuM paNa amaMgala ApaNe jIvanane astavyasta karI nAkhe che. eka sekaMDamAM relvene ekasIDanTa thaI jAya che ne hajAro mAnavInA jIvana khavAI jAya che. thoDA divasa pahelA dilhIthI amadAvAda AvatI TreInanA 18 DabA uthalI paDayA ne hajAro mANaso mRtyune bheTI gayA jayapuramAM basa pANImAM taNAI gaI ne keTalAya mANaso marI gayA. A AkhuM jagata Akasmika banAvothI bhareluM che. kayAreka acAnaka Aga phATI nIkaLe ne temAM keTalAya mANaso agninI javALAmAM bharakhAI jAya che. goDAunamAM Aga phATI nIkaLe te lAkhane mAla svAhA thaI jAya che. kayA samaye zuM thaI jAya te kahI zakAtuM nathI. mANase lAkhanI janA kare paNa acAnaka evuM kAMI parivartana AvI jAya ke enI yAjanA mAtra kAgaLa para AlekhelI rahI jAya. amaMgalanI eka sekanDa lakhapatine bhikhArI banAvI de che. A rIte anekAneka bhayathI bharelA evA anizcita saMsAramAM prabhue jagatanA jIvo mATe eka evuM mahAmaMgala batAvyuM che ke je badhA amaMgalene dUra kare. jinezvara bhagavatee prarUpele dharma e mahAmaMgala che. dharma sivAya A jagatane koI paNa padArtha jIvane A loka ane paralokamAM samAdhi ApavAne samartha banI zakato nathI. keI dhanavAna zrImaMta mANasane joIne ema thAya ke A mANasa ghaNe sukhI haze paNa A kalpanA ghaNIvAra beTI nIkaLe che. kAraNa ke e paisA dvArA e mANasa aneka prakAranI bhautika sAmagrI prApta karI zakaze paNa e sAmagrIne bhegavavAnI tAkAta paisA dvArA prApta thaI zakatI nathI. dhana, parivAra ke sattA A loka ke paralokamAM sukha ApavAmAM samartha banI zakatA nathI, mATe A anizcita, anitya ane azAzvata evA saMsAramAM maMgalane mATe dharmanuM AcaraNa karavAnuM kahyuM che. dharma e parama ane utkRSTa maMgala che. mATe bhagavAna belyA che ke "gho maMtramuzi" dharma e ja sauthI utkRSTa maMgala che. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna | saMsArI che maMgala kone mAne che. potAne tyAM putrane janma thAya, navA makAnanuM vAtuM kare, dIkarAnA lagna thAya ane dhananI prApti thAya tene maMgala mAne che, paNa A mabala zAzvata nathI. maMgala kene kahevAya? maMgala zabdano artha karatAM mahApuruSo kahe che ke maMgala mahAna vastu che. je jIvane sukha ane zAMti arpe che. maMgala zabdanA traNa akSara mahA arthathI bharelA che. meM eTale manAri vidanama" je vigho nAza kare te maMgala kahevAya. duHkhamAM paDelA mAnavInI moTAmAM moTI IcchA pitAnA duHkhane dUra karaviAnI hoya che. keI mANasa bhayaMkara rogathI pIDAtA hoya to tene khAvApIvAnI ke bIjI kaI khAsa IcchA hotI nathI. tenI to mAtra eka ja IcchA hoya che ke kyAre huM A rogamAMthI mukta thAuM? A rIte jagatanA dareka jIvonI IrachA sukha meLavavAnI ne duHkha TALavAnI hoya che. maMgalane bIjo akSara che "ga"-gamayati sukhama eTale ke je aneka prakAranI sukhasAmagrIne prApta karAve. duHkha nAza thayA pachI mAnavInI IcchA e hoya che ke mane sukha maLe. A rIte maMgala duHkhanuM nivAraNa kare che ne sukhane prApta karAve che. maMgalane trIjo akSara che "la" "lAlayati sukhama" eTale je sukhanuM lAlanapAlana kare. sukha AvyA pachI e kadI jAya nahi e mAnavInI moTAmAM moTI IcchA hoya che ane enI pUti A mahAmaMgala rUpa dharmathI thAya che. duHkhane nAza, sukhanI prApti ane sthirikaraNa e traNa chAone saMtoSavA mATe bhAvamaMgala rUpa dharma samartha thAya che ke je sukha AvyA pachI nahi ane sadA TakI rahe. AvuM sukha mekSa sivAya A saMsAramAM bIje kayAMya maLavuM saMbhava che. A rIte dharmanuM mahattva jANIne enA vAstavika svarUpane oLakhavuM paDaze. * dharma te mahAna vastu che. sAcA dhamInA te romereAmamAM dharma vyApta hoya. bhale te vahepAra karavA beTho hoya, lagnanA prasaMgamAM hAjara hoya, ke dunyavI kAryo karato hoya, paNa badhAmAM te dharmane AgaLa rAkhe. keI paNa sthitimAM e dharmane na bhUle. e te dharmanI rakSA khAtara prANa devA paDe te prANa devA taiyAra hoya. AvA dharmanI mahAna pu e Thera Thera prazaMsA karI che. A dharma mahAmaMgalanuM kAraNa bane che. A dharma jenI pAse hoya enA jIvanamAM sukha ane zAMti hoya che. A dharma AtmAne mokSamAM pahoMcADe che. - ApaNA adhikAramAM maNirathe kvaTa karIne yugabAhune yuddhamAM mokalyo. tenA aMtaramAM mela bharyo che. mayaNarehAnA mehamAM mugdha banele maNiratha pApanA vicAro karI rahyo che. duniyAmAM viSamamAM viSama pApe hoya te parastrIgamana che. devAnupriye ! brahmacarya vrata levAya te sArI vAta che. paNa na laI zakatA ho te svadArA saMtoSIe eTaluM te rAkhaje. mayaNarehAnA rUpamAM pAgala banelA maNirathane kAmano kIDo satAvI rahyo che. tethI teNe dAsI mAraphata vastronA, dAgInAnA ane pakavAnonA e traNa thALa kalyA. maNirathane pita gaNIne mayaNarehAe te vastuno svIkAra karyo, paNa maNirathe te judo artha ghaTA. ATha karmomAM mehanIya karma pradhAna che. A jIva trIsa prakAre mahAmahanIya karma bAMdhe che. ATha karmomAM sauthI vadhu sthiti mohanIya karmanI che. mayaNarehAnA rUpamAM, mehamAM Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna "kahe aMdha banele dAsIne kahe che, tuM pharIvAra badhI bheTa sAmagrI laine jA. jJAtI kahe che, duHkha kyAMthI Ave che? kevI rIte utpanna thAya che? ne kevI rIte nAza pAme che e batAvatA bhagavAna bolyA che ke dukkhaM haya jassa na hoi moho, moho ho jassa na hoi taNhA / taNhA hayA jassa na hoi loho, loho ho jassa na kiMcaNAi // 8 // jene meha nathI, teNe duHkhane nAza karyo che. jene tRSNA nathI teNe mohano aMta kya che. jeNe lebhane tyAga karyo, teNe tRSNAne nAza karI dIdho che. ane je akiMcana che teNe lebhano nAza karyo che. A jagatamAM AtmA duHkhathI bacavA Icche che paNa duHkhanA kAraNathI bacavA Iccha nathI. "durva dayaM garaNa do moho" A senerI sUtrane hRdayamAM katarI rAkhaje. duHkhanuM bIja maha che. tamArI mAnyatA pramANe viyoganI kSaNe duHkhanuM kAraNa bane che. e viyega pachI svajanone hoya ke saMpattine hoya, paNa te mAnavanA manane dravita karI de che. temAMye vaLI putra viyoganI vAta badhA karatA karUNa hoya che. je mRtyu duHkhanuM kAraNa hota te duniyAmAM pratikSaNa mRtyu pAmatA hajAre mAnavIonuM tamane duHkha kema nathI thatuM? bIjI rIte vicArIe. je mRgu duHkha ApatuM nathI, te kaI priya vyakti jyAre A saMsAne mAMthI vidAya le che. tyAre zA mATe kalAkonA kalAko are! divasanA divase sudhI vahAvyA karo cho ? TUMkamAM jyAM meha che, mArApaNuM che tyAM duHkha che. eka kalpanA karIe. keI mANase lAkha rUpiyAno bhavya baMgale bAMdhyo. pachI sthiti badalAtAM te baMgale vecI devo paDyo. ene ene savA lAkha rUpiyA maLyA. thoDA divasa pachI samAcAra maLyA ke e baMgalAnI pAse Aga lAgI ane e bhavya baMgalAne sthAne aDadhI baLelI divAlanA khaMDera ubhA che. A samAcArathI e mANasane zuM duHkha thAya kharuM? nahi thAya. zA mATe? pahelA te baMgalAne kaMIpaNa nukazAna thAya te paNa duHkha thatuM hatuM ne have e baMgale rAkhane Dhagale banI gayo chatAM ya duHkha nahi. enuM kAraNa samajyA ? pahelA pitAne hate, mATe duHkha thatuM hatuM. have e bIjAnI mAlikIne che, tethI duHkha thatuM nathI. mArApaNuM hatuM, tyAM duHkha thayuM ne mArApaNuM gayuM tyAM duHkha gayuM. mehamAM mUDha banelo A satya vAtane svIkAra karatA nathI. bhagavAna bolyA che. bALavi nava yuti ne gaLA mo jaag" AcAraMgasUtra a. 2. u. 4 mehanI AMdhImAM aMdha banela chava satya ane saraLa vAtane paNa samajato nathI. mehathI gherAyela AtmA satyane prakAza meLavI zakatA nathI. mohanI AMdhI jyAre hRdayamAM pracaMDa rUpe praveze che tyAre vivekane dIpaka bujhAI jAya che. viveka pote prakAza che. paNa moha aMdhakAra phelAve che. sItAjI senAnA mRga upara mehita thayA tethI thanAra yuddhanA mULamAM meha chUpAyelo che. suvarNa mRgano meha paNa yuddhanI eka cinagArI banI gayo. rAvaNane sItA pratyene moha. dareka Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zAradA ratna yuddhanA mULamAM uMDA utaraze te emAM meha ja dekhAze, pachI e rUpanA mAha hoya, sattA, sapatti ke sudarIne hAya, paNa mAhanA kAraNe meTA mATA yuddho thayA che. jyAM mAhu che tyAM duHkha che. jayAM sudhI meAha che tyAM sudhI saMghauMnI para'parA samApta thaze nahi. leADhAmAM jyAM sudhI agni rahe tyAM sudhI ene prahAra karavA paDaze. tevI rIte AtmAmAM jyAM sudhI meAhanI jvALA che tyAM sudhI e ene khALatI raheze. mAha ane premanI paryAya :--meAha ane prema dekhAvamAM kadAca samAna gaNAya paNa te baMne vacce ghaNuM aMtara che. hIrA ane kAcamAM keTaluM aMtara che, tema prema ane mAhamAM aMtara che. prema ataraMga che. tA mAhu bahiraMga che, prema Atmadharma che ne mAha deha dharma che, mAhazIla AtmAe pAtAnA sukhane jue che. jyAre premazIla mAnava saunA sukhamAM peAtAnuM sukha mAne che. prema dilamAM vase che, teA meha AMkhamAM vase che. mAha vikArazIla che teA prema vicArazIla che, prema tyAga cAhe che, jyAre mAha rAga ane bhAgeAno bhikhArI che, prema nitya che, tA meAha anitya che, prema asalI che teA mAha nakalI che. premane rUpanI apekSA rahetI nathI. jyAre meha te rUpano tarasyA che. rUpanA javAthI meAha paNa cAA jaze. premamAM pratidina vRddhi thAya che, te meAha samaya jatA ghaTatA jAya che. sUrikatA rANI peAtAnA pati paradezI rAjAne jhera devA mATe taiyAra thaI gaI te mAhanA kAraNe ne ? je premamAM vAsanAnA viSa che te prema nathI. prema teA mINabattInI jema svayaM khaLIne khIjAne prakAza Ape che. jyAre mAha kAMIka juduM citra batAve che, meha vAthI che ne prema parAthI che. mAhamAM sAcA khATAnA, nyAya anyAyanA, paNa viveka rahetA nathI, jyAre prema vaDe tA vivekarUpI dIpaka jhagamagatA rahe che. jyAM Atmika guNA pratye " AkarSaNa che tyAM premanuM AkarSaNa che. jyAM zArIrika sau ya tarapha AkarSaNa che tyAM mehanu' AkarSaNa che. jenA pratye ApaNune prema hAya che, tenA mATe sevA, utkarSI tathA tyAganA vicArA jAge che, paNa meAhamAM keinI sevA karavAnI nahi paNa kAinI sevA levAnI bhAvanA rahe che. prema pragatinA pa Mthe laI jAya che, ane mAha patananA raste laI jAya che. ahI... maNirathane mayaNarehA pratye mAha jAgyA che. jenuM mAhanIya karma baLI gayuM temane khIjA keAI karmA satAvI zakatA nathI. jene mAha nathI tene kaI duHkha nathI. jema lazkarano mukhya senAdhipati pakaDAI jAya pachI koI ne pakaDavAnuM rahetuM nathI, tema jene meAha nathI tene duHkha nathI. jene tRSNA nathI tene mAha nathI. tRSNA mehamAMthI utpanna thAya che. jema koie bagalA pAse vela ugADI hAya teA te nIcethI vadhatI vadhatI upara sudhI pahoMcI jAya che tema tRSNA paNa uMcI ne uMuMcI vadhatI jAya che. tenA pAra AvavAnA nathI. sAcuM sukha satASamAM che. game tevA meATA lakhapati ke karoDapati hoya paNa tenA jIvanamAM saMteSa nathI teA te duHkhI che, ane sAmAnya mAnavI hAya paNa jIvanamAM saMtASa che, tA te sukhI che. puNIyA zrAvaka-enI pAse zuM hatu ? chatAM jIvanamAM saMtASa keTalA hatA ? ThANAMga sUtranA cAthe ThANe cAra prakAranA khADA khatAvyA che. pahelA khADA che dariyA. dariyAmAM game teTalI Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 zAradA ratna nadIo Ave ne dariyAmAM pANI nAMkhe chatAM dariyo kayAre paNa nathI kahete ke have jarUra nathI. bIje khADe che smazAna. smazAnamAM bAla gayA, yuvAna gayA ne vRddha gayA. badhAnI tyAM rAkha thaI gaI, chatAM smazAnane khADe khAlI thatuM nathI. trIje khADe peTano. ahIM beThelA badhA savAramAM cA-nAsto badhuM khAIne AvyA. je AtmAoe tapanI sAdhanA karI che te to mahAna che. bAkI badhA zuM karIne AvyA? bele, anubhavIo kahe che pahele pahore cA-pANI, bIjA prahare mAlapANI, trIje prahare soDa tANI ane jenA divasanA traNa prahara A rIte jatA hoya ne AtmasAdhanA kaMI karatA na hoya te cothA prahare enuM jIvana dhULadhANI. cotho khADo che tRSNAne. amArI bena pAse keTalIya sADIo kabATamAM bharI hoya, dAgInAnA keTalA seTa hoya chatAM jyAM navI sADI dekhe ke dAgInAne na seTa dekhe tyAM ene levAnuM mana thaI jAya. tRSNane khADo pUravo muzkela che. uttarAdhyayana sUtranA 23 mA adhyayanamAM kezI davAmI gautama svAmIne pUche che ke hRdayanI aMdara utpana thayelI lattA jenuM phaLa viSanAM samAna che, Ape te lattAne kevI rIte ukhADIne pheMkI dIdhI? gautamasvAmIe kahyuM ke meM te lattAne mULamAMthI ukheDIne pheMkI dIdhI che tethI huM nyAyapUrvaka vicaruM chuM ane te viSa rU5 phaLanA bhakSaNathI mukta thaI gayo chuM. kezI svAmIe pharIne gautamasvAmIne pUchayuM ke te lattA kaI che? bhavataNhA layA vuttA, bhImA bhiimphlodyaa| tamucchitu jahA nAya, viharAmi mahAmunI // 48 // he mahAmuni ! A saMsAramAM tRSNa rUpa lattA che. jo ke te ghaNuM bhayaMkara che ane bhayaMkara phaLane ApanArI che. tene nyAyapUrvaka chedIne huM vicaruM chuM. A saMsAramAM tRSNa rUpI viSa lattA che, tene jina pravacana dvArA mArA hRdayamAMthI ukhADIne pheMkI dIdhI che. tethI huM AnaMdapUrvaka vicaruM chuM. saMsAranA sarva duHkhonuM mULa tRSNA che. jeNe tRSNAne jItI che tene meha naDato nathI. jene lobha nathI tene tRSNA nathI. jene parigraha nathI, je akiMcana che tene lobha nathI. mayaNarehAne phasAvavAnA prayatno : maNirathe mayaNarehAne potAnI banAvavA dAsIne bIjI vAra mokalI ne kahyuM tuM kaI paNa rUpamAM mAro bhAva tenI sAme raju karaje, ane jyAre te mAro bhAva jANyA pachI bheTa sAmagrIne svIkAra kare ane mane belAvavAno vicAra pragaTa kare tyAre tuM mane kaheje. rAjAnA kahevAthI dAsI pharIvAra mayagurahAnA mahele AvI, ane lAvelI vastuo ApatA kahyuM. Apane jeThe pharIvAra mekalI che. mayaNarehA samajI gaI ke A bheTa mokalavAmAM kAMI bheda jaNAya che. pahelA je bheTa mokalI che te eTalI badhI che ke te haja pUrI thaI nathI, tyAM A bIjI sAmagrI zAmATe mokalI haze? eTale dAsIne pUche che tuM DA divasa pahelA bheTa sAmagrI lAvI hatI ne Aje thoDA divasamAM pharI vAra kema lAvI ? tane khabara nathI ke mAro pati paradeza gaye che. pativratA patnIe pati paradeza gayA hoya tyAre svAMga saje nahi. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zAradA ratna kAI jAtanA vilepana kare nahi. svAdiSTa bheAjanA jame nahi, ne gAdalAmAM sUve nahi ne AyakhIla jevA lUkhA sUkA bhejana jame, tethI mane teA A bheTa sAmagrI gamatI nathI. pahelA je mAkalI che te ema ja paDI che, jenA meM upabhAga karyAM ja nathI. ne pharIvAra zA mATe lAvI ? dAsIe kahyuM bena ! tame maNiratha rAjAne keTalA priya-vahAlA che. temanA tamArA upara prema che. tethI tamArA satkAra karavA mATe A sAmagrI mAkalI che. dAsI ! A mArA satkAra karI rahyA che ke mane dhikkAra ApI rahyA che. dAsIe kahyuM, jo tamane bheTa sAmagrI gamatI na hatI teA pahelA ApelI sAmagrInA svIkAra zA mATe karyAM? mayaNurehAe kahyuM te sAmagrI meM eTalA mATe svIkArI hatI ke jo huM tenA svIkAra nahi karu tA jemane kharAba lAgaze. bAkI bIjI koI icchAthI meM e sAmagrInA svIkAra karyo na hatA. dAsI kahe ke Apanu e sadbhAgya che ke tamArA jeTha tamane cAhe che. jyAre tame sthine AdarathI-premathI kheAlAvaze| tyAre tamAru bhAgya ekadama jhaLakI uThaze. tame kahA che ke teo paradeza gayA che. eTale mane bhAgeA gamatA nathI, paNu te cugabAhu maNirathanI AgaLa tuccha che, jo maNiratha cAhe te yugamAhune eka kSaNamAM rAjyabahAra kADhI zake che. ane tamArI badhI bheAga sAmagrI jhuMTavI zake che. jyAM sudhI maNirathanI kRpA che tyAM sudhI tame bhAgeAnA upabhAga karI zakA che, nahi tA eka kSaNavAmAM tamane ApattimAM nAMkhI zake che, paraMtu have teA mahArAjA pote tamane cAhe che. ane evA cAhe che ke te tamArI AjJAmAM rahevA tathA paTarANI banAvavA paNa taiyAra che. tamAruM kevuM sadbhAgya che ke tamane AvA zubha avasara maLI gayA che. mahArAjA tamane paTarANI khanAvaze, e tamArA dAsa thaIne raheze. gulAma banIne raheze. dhamadhamI uThelI satI mayaNurehA * dAsInA A zabdo sAMbhaLatA mayaNarehAne tA AMkhamAM maracuM nAkhe tevI khaLatarA thaI. kAie peTamAM bhAlA bheAMkayA hAya tevI vedanA thaI. dAsInA vacanA tA tene khANa jevA lAgyA. keAI khANa mAre tA sahana karavA taiyAra chuM, paNa A duSTa kaTu vacanA sAMbhaLavA taiyAra nathI. satI stra bahAra jAya tyAre jheranI geALI sAthe laine jAya. zA mATe ? kaparA prasaMgeA ubhA thAya ane viSama vAtAvaraNa sarjAya tyAre sAmA purUSane samajAvavA prayatna kare, chatAM na samaje tA jheranI geALI khAine marI jAya, paNa jIvatA kAI para purUSanI peAtAnA zarIrane AMgaLI aDavA de nahi. cAritranA rakSaNu khAtara pAte prANa cheADe teA te ApaghAta na kahevAya. taLAvanI pALe mATInA TApalA upADI kALI majurI karanArI jazamA eDaNu Aje jenA garabA gavAya che, evI jazamA eDaNu kALI majUrI karIne peTa bharatI hatI. tenuM rUpa ane sauMdarya ghaNuM hatuM. tenA rUpa para siddharAja mAhita thayA. teNe kahyuM huM rUpavaMtI ! A siddharAja tArA rUpamAM mugdha banyA che. tuM A mATInA TopalA che|DIne mArA rAjamahelamAM cAla. huM tane mArI rANI manAvIza. tAre AvA duHkhA veThavA nahi Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 maratA ratna A 3. jazamA oDaNu kaI jevI tevI strI na hatI. e to satI hatI. siddharAjanA zabdo sAMbhaLIne eNe tA hRdaya tADI nAkhe evA zabdomAM kahyu-he rAjan ! Apane A zabdo zu zeAbhe che? tuM game tema karIza te paNa huM tArI vAtane svIkAravA jarApaNu taiyAra nathI. tAre je karavu hAya te karI le. tArI tAkAta nathI ke tuM mArA zarIrane aDakI zake! siddharAje dhamakI ApI, ke je tuM mArI vAtanA svIkAra nahi kare teA tuM joI leje ke, tenuM pariNAma kevuM Ave che? teNe jazamAnA dekhatA tenI najara samakSa tenA vahAlaseAyA putrane mArI nAkhyA. AvA duHkhA vecA paNa cAritra lUTAvA dIdhuM nahi. AvA seMkaDo dAkhalAe itihAsanA pAne che. ahIM mayaNurehA dAsInA vacane sAMbhaLI zuM kare che? satIe batAvela zaktinA paracA :-dAsInA vacane sAMbhaLIne mayaNarehAe kahyuM-he dAsI ! teM mane chAtImAM geALI mArI hota teA huM sahana karata, paNa tArA duSTa vacanA mArAthI sahana thatA nathI. dAsInI vAta sAMbhaLI mayaNurehA tenI badhI mAyAjALa samajI gaI. A mAyAjALane toDI nAkhavA mATe sauthI prathama A mAyAjALa pAtharanAra dAsIne bhaya batAvI dUra karavI joie ke jethI te pharI AvavAnI hiMmata na kare. A pramANe vicAra karIne mayaNurehAe dAsI pAse talavAra maMgAvI. AvanAra dAsIe pUchyuMApa talavAra zA mATe maMgAvA che ? mayaNarehAe kahyuM-meM talavAra zA mATe maMgAvI che te hamaNAM batAvuM chuM. tuM pahelA tAruM mAthuM saMbhALI le. A pramANe kahetI mayaNurehAe myAnamAMthI talavAra kADhI ane dAsI upara upADI, ane ekadama AvezamAM AvI khelI ke tuM mane oLakhatI nathI ke hu kANu chuM? A talavAra dvArA tA mAthu' uDAvI daIza. jo tane tArA prANa vahAlA hAya te ahIMthI bhAgI jA, have pharI kaiAI divasa pAchI AvatI nahi. tuM mArA pavitra jene dUSita banAvavA icche che ? huM kSatriyANI chuM. A prakAranI vAta huM kayAre paNa sahI zakIza nahi. mayaNurehAnuM ekadama bhaya'kara svarUpa joI dAsI tA tyAMthI jIva laine bhAgI. mayaNarehAnA manamAM thayuM ke eka kheALAmAM ALeATelA mArA pati ATalA pavitra hoya tA mArA jeTha zuM AvA hAya ? A dAsI badhA kAma karatI lAge che. dAsI tA mayaNurehAnA kAdha joine dhrujatI dhrujatI mithanA mahele gaI. dAsIne dhrujatI joine maNaratha rAjA pUche che ke zuM che? dAsI kahe-te vAta mane pUchaze. nahi, huM jIva laIne nAsI AvI chuM. mayaNurehA mAruM' mAthuM uDAvI deta, paNa huM ekadama bhAgI gaI. mATe A satIne saMtApavA jevI nathI, te tA sAkSAt devI che, mATe huM tamAne kahuM chuM ke Apa enuM dhyAna cheDI do. tamane koI prakAranI khAmI nathI. tame jo cAhe teA khIjI rANI paNa paraNI zake che; paNa mayaNurehA traNa kALamAM tamArA hAthamAM AvI zake tema nathI. dAsIe maNithane A pramANe kahyu chatAM maNirathane kAMI asara na thaI. ulTA te vadhu uttejita thayA ne kahevA lAgyA ke huM kSatriya chuM. vAstavika vAta zI che te tuM jANatI nathI, paNa huM jANu chuM. ThIka, tuM jA. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14ra - zAradA ratna ane tAruM kAma kara. huM mAruM saMbhALI laIza. have maNiratha zuM vicAra karaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. caritra -sAgaradatta zeDanA jIvanamAMthI ghaNuM jANavAnuM maLe che. dharma khAtara kevuM kaSTa veThe che? zeThane dharma e ja prANa, ane dharma e ja zvAsa che. deve keTalI dhamakI ApI. are sAva behAla dazAmAM mUkI dIdhA. khAnapAnane paNa sAMsA paDyA. A samaye temane limitra zeDanI pAse Avyo ne kahe zeTha! mArA daza hajAra rUpiyA Ape. zeTha mitrane ghaNuM samajAvyuM. bhAI mArI pAse have kAMI nathI. phakta rahuM chuM te ghara che. te huM tane tArA daza hajAra rUpiyA badala lakhI ApI dauM. ghara hatuM te mahenata majurI karIne gharanA khUNAmAM besata. have zeTha ghara vagaranA thaI jatAM kayAM jaIne ubhA rahevuM? - ghara-nagara cheDayA sAgaradatta :--zeTha-zeThANI ane baMne bAluDA cAre jaNa gharanI bahAra nIkaLI gayA. vicAra kare che, ahIM rahIne zuM karazuM! ApaNe bIjA gAme cAlyA jaIe. ema vicAra karI cAre jaNAe pitAnuM gAma choDI dIdhuM. pAse rAtI pAI nathI ne bhAtuM paNa nathI. thoDuM cAlyA tyAM baMne bALako thAkI gayA. bhUkhyA thayA. nAnA bALake bicArA zuM samaje? amAre A joIe ne amAre te joIe. te bicArAne kayAM khabara che ke amAre rahevA ghara nathI. amArI sthiti zuM che ! dUdha lAvI ApavuM kayAMthI? chatAM bALakone samaya lAvavA mATe be iMTane culo banAvI lAkaDA saLagAvI tenA para eka tapelI mUke ne pachI kahe beTA! raDaze nahi. je meM khIcaDI taiyAra thavA mUkI che. hamaNAM thaI jaze. tame sUI jAo. bALaka raDatA raDatA thAke eTale aMte sUI jAya, pachI uThe eTale jhaghaDo kare. kayAreka vanaphaLa maLe te lAvIne khavaDAve e-rIte divaso pasAra kare che. jenA AMgaNe hajAro garIbo poSAtA hatA evA lAkhanA pAlanahAranI kameM kevI dazA karI ? kAlane karoDapati Aje roDapati banI gaye. mATe dhanano moha karavA jevo nathI ke tene vizvAsa karavA jevo nathI. zeTha-zeThANI ane baMne bALake nirAdhAra avasthAmAM cAlyA jAya che. cAlatA cAlatA barAbara eka mahine teo pATaNapura Ave che. tyAM temanuM zuM thayuM e vAta pachI Avaze paNa sAgaradatta zeThane tyAMthI abajonI milkata badhI uDIne kyAM gaI? sonA, cAMdInA glAsa, vAsaNe, senAnA thALa badhuM uDIne kyAM gayuM te joIe. zubha karmokA ega udayameM Ave, anAyAse lakSmI pAve, - pATaNapurameM eka zeTha rahate, nAma udayacaMdra bhArI he. - jyAre puSyane joradAra udaya thAya che tyAre lakSamI sAmethI AvIne ubhI rahe che. pATaNapura nagaramAM udayacaMdra nAmanA zeTha rahe che. jenuM nAma che udaya ane jenA puNyane udaya paNa joradAra thavAne che evA udayacaMdra zeThane tyAM ekanI eka dIkarI hatI, te rUpa rUpanA aMbAra samI seLa varSanI dIkarInI sagAI karI che. have lagnanI taiyArIo thaI rahI che. A zephane tyAM paisAnI kamInA nathI, Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 143 " puNyanI balIhArI -sAgaradatta zeThanI badhI lakSamI udayacaMdra-zeThane tyAM AkAzamAMthI utarIne kabATamAM, tijorImAM bharAvA lAgI. sonA cAMdInA vAsaNe badhA AkAzamAMthI utarI gharamAM dAkhala thayA. A zeTha laIne rAjI thAya tevA na hatA. teo vicAra kare che ke A badhI lakSamI kenI haze? sonAnA 500 thALa paNa uDIne AvI gayA. zeTha vicAra kare che ke dIkarIne puNyathI A badhI lamI AvI che, mATe tenA lagna khUba dhAmadhUmathI karavA che. zeThe to AkhuM gAma zaNagAryuM. nagaranI sArI janatAne AnaMda che. zeThe nagaranI prajAne jamavAnuM AmaMtraNa ApyuM che. nokarIne kahyuM ke ApaNuM gAmamAM kaI paNa garIba, duHkhI mANasa jamyA vagara na rahevuM joIe. ane ApaNI dharmazALAmAM paNa je musApharo hoya te badhAne jamavA AmaMtraNa ApI Ava. A rIte badhAne khUba premathI jamADyA. khUba utsAhapUrvaka dIkarInA lagna patI gayA. sAgaradatta zeTha ane temanuM kuTuMba paNa A ja nagarInA pAdaramAM AvIne beThuM che. teo gAmamAM nathI gayA. temanA baMne bALakone bhUkha sakhata lAgI che. eka dIkaro kahe, bA dUdha Ape. to bIje kahe mAre paMDA khAvA che. dUdha pItA sUve ne dUdha pItA uThe te bALakone zI khabara paDe ke atyAre dUdhanA sAMsA che! te peMDA te lAvavA * ja kayAMthI? baMne bAluDA raDe che. zeTha kahe are karma rAjA ! tArI te balihArI che, haju huM jIvate beTho chuM ane chokarAone AvA duHkha veThavAnA AvyA ? Ama manamAM karmane doSa detA beThA che. bALake khAvAnuM mAMge che. have zuM banaze te avasare. vyAkhyAna naM. 15 aSADa vada amAsa gurUvAra tA. 30-7-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne baheno ! anaMta jJAnI bhagavaMtoe mAnava- .. jIvanane sarvazreSTha ane sarvayeSTha kahyuM che. ahIM prazna thaze ke manuSyajIvanane ja zA mATe ?. sattA, saMpatti ane mahattA A bhautika sAdhanothI zuM manuSya jIvanano mahimA varNavAyo che? nA. je ema hota te saMsAranA ItihAsamAM rAvaNa, kaMsa ane duryodhana manuSyanI paMkitamAM te meTA gaNAtA hatA, paNa duniyA tene manuSya na kahetA rAkSasa ane pizAca tarIke oLakhAtI hatI. te yuganA te samrATo pAse sattA, saMpatti ane mahattAnI zI kamInA hatI ! dhana ane vaibhava to temanI pAse aDhaLaka hatA, chatAM paNa sAcA arthamAM teo manuSya na hatA. ethI temanuM jIvana manuSya jIvananI zreSThatA ane jayeSThatAnI zreNImAM AvI zakatuM nathI. manuSya janmanI zreSThatA ane jeSThatAno mULa AdhAra che tyAga, vairAgya ane tapazcaryA. je jIvanamAM tyAganI camaka, tapazcaryAnI damaka, ane vairAgyanI ujajavaLatA hoya te te jIvana eka tejasvI jIvana che. dareka manuSya AtmA tarapha daSTi karIne jevuM joIe ke tenA hRdayamAM sahiSNutA keTalI che? udAratA ane saMtoSa kele che ? je. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 zArA 2 A saddaguNa tenAmAM hoya te samajavuM joIe ke te sAce mAnava che. sneha, sadubhAva ane samatAne madhuro pravAha jenA aMtara rUpI parvatathI kalakala karato rahe che tenAthI AgaLa vadhIne saMsAramAM bIje ke manuSya haze ? zAstrakAre manuSya jIvananI zreSThatA eTalA mATe kahI che ke manuSya potAnA jIvanane jevuM Irache tevuM banAvI zake che. pitAnA jIvanane nava vikAsa ane nirmANa karI zake che. AtmAmAM sUtelI IzvarI bhAvanAne sAdhanA dvArA jAgRta karI zake che. kAma, krodha, ane moha tathA vikArone dUra karI zake che. mAnava jIvananI mahattA zreSThatA tyAga, vairAgya ane neha saddabhAvamAM che. tyAga ane vairAgyathI te pitAnA AtmAne majabUta-daDha banAvI zake che, ane sneha tathA sadabhAvathI te parivAra, jJAti, samAjamAM prazaMsanIya bane che. jeTalA aMzamAM manuSyanI cetanA vyApaka ane virATa bane che, teTalA azamAM manuSya potAnA virATa svarUpanI tarapha agresara thAya che. jJAnI purUSo kahe che ke tAru A pavitra jIvana jene devo paNa vakhANe che, evuM jIvana patananA khADAmAM saDavA mATe nathI maLyuM, paNa utthAna karavA mATe mahyuM che. bhagavAna mahAvIranI virATa cetanA mAtra jIvana pUratI ja aTakIne rahI gaI nathI paNa te mANasanA jIvananA aNu aNu sudhI pahoMce che. bhAratanA mahApurUSo te kahe che ke manuSya deva che, manuSya bhagavAna che. je te sIdhA rastA para cAle che to te deva ane bhagavAna che, ane ulTA rastA para cAle te te zetAna, rAkSasa ane pizAca rUpa che. narakamAM jevuM, svargamAM javuM ke mokSamAM javuM e manuSyanA pitAnA hAthamAM che. je tenA AtmAmAM sUteluM devatva jAgRta thaI jAya te tenA aMtaramAM ahiMsA, prema, karUNa ane saddabhAvanA Adi guNe khIle che, tyAre tenI cetanA paNa virATa thaI jAya che. ane je tene AtmAmAM cheSa krodhAdi cAra kaSAya, dhRNA ane viSamatA Adi durgAnuM sthAna hoya che te tenA saMsAramAM azAMti ane tephAne khaDA thaI jAya che. jainadarzana kahe che ke manuSya jIvana dvArA bhavyAtmA paramAtmA banI zake che. bhakta bhagavAna banI zake che ane naramAMthI nArAyaNa banI zake che. mATe mAnava jIvana amUlya che. mAnavI saMsAra-sAgaramAM aneka pralobhane ane lAlace vacce rahIne jIvate ja che. bhautika cIja vastuonA baMdhanamAM baMdhAvAthI mAnavane sAcI AdhyAmika zAMti prApta thatI nathI. AthI A amUlya bhava paNa azAMti, dagA, prapaMca, ane maha- mAyAnA AvaraNamAM lapeTAI jAya che, ane mAnavane mukitanA mArgane bhavya prakAza maLatuM nathI. zlokamAM kahyuM che ke.... kiM durlabha ! tR janma, prApyedaMbhavati kiM ca kartavyam / AtmahitamAhitaMsaMgatyAgo, rAgazca guruvacane // * durlabhamAM durlabha kaI cIja che? manuSya janma. A janma meLavIne zuM karavuM joIe? Atmahita, kusaMgane tyAga ane saddagurUnI vANI pratye prema, A jIvananI Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 145 saphaLatA mATe AtmaSTi pragaTAva eka vepArIne avAranavAra TreInanI musApharI karavI paDatI. eka divasa vahelI savAre TreIna pakaDavA vahelo uThI sTezane jato hato. rastAmAM so rUpiyAnI noTa paDelI joI. tarata khIssAmAM mUkI dIdhI ne hRdaya harSathI thanaganavA lAgyuM. sTezane gayo. TikiTa laI gADImAM caDhavA jAya che, tyAM bhIDanA kAraNe senA neTa keI kADhI gayuM. gADImAM beThe, pachI kaMIka levA khIssAmAM hAtha nAMkhyo. tyAM neTa nahIM, AthI te khUba ja udAsa thaye. te jANI bAjumAM beThela jaina bhAI e pUchayuM ke zuM thayuM? kema ekadama udAsa banI gayA? tyAre badhI vAta karI, te zrAvaka kahe ke bhAI? hatuM zuM ne gayuM zuM? je vastu tamArI hatI nahi enA mATe zuM kAma nirAza thavuM? jo tame tamArA AtmAne A vivekanI navI dizA Apaze te nirAza thavAnuM ke duHkhI thavAnuM keI kAraNa nahi rahe. jainabhAInI samajaNapUrvakanI suMdara vAta sAMbhaLI vepArInA hRdayamAM navI jyota pragaTI, ane nirAzAne badale navA prakAzanI jyotamAM tenuM hRdaya khIlI uDyuM. A nyAyathI mahApuruSe ApaNane e samajAve che ke, manuSya AtmadaSTi khelIne. jIvana jIvavuM joIe. jenI AtmadaSTi khulI che evI mayaNarehA sAvadhAnIthI jIvana jIvI rahI che, kaSTanI kaparI kasoTIe caDhI che. tenA rUpane jotAM jema pataMgIyuM Agane joIne temAM jhaMpalAve che, moralI vAge ne nAga gAMDo thAya, tema maNiratha rAjA satInA rUpamAM mugdha banyA che. pitAnI viSaya vAsanA pUrI karavA mATe satIne prabhune mokalyA. tene lalacAvavAnA prayatna karyo, paNa satIne mana te cAritra e ja sarvasva, bIjuM badhuM dhULa samAna che, zIra jAya te javA de, paNa cAritrane na cheDe. kahyuM che ne ke... merU Dage dharatI dhruje, sUrya kare aMdhakAra, to paNa satI strIo, cAritra cUke na talabhAra, merU parvata kyAre paNa Dole nahi, chatAM e Dage, dharatI dhrujavA lAge ane sUrya hovA chatAM kadAca aMdhakAra thAya, paNa keInI tAkAta nathI ke satI strIone cAritrathI calita karI zake. | maNirathe dAsInI vAtane avaLA rUpamAM lIdhI :-dAsIe rAjAne spaSTa kahI dIdhuM ke he mahArAjA ! tame Iccho te navI rANI paraNIne lAvI zake, paNa mayaNarehA traNa kALamAM tamArA hAthamAM AvI zake ema nathI. dAsIe A pramANe kahyuM, chatAM rAjAnA mana para jarA paNa asara na thaI. te vicAravA lAgyo ke mayaNarehA suMdarI che, ne sAthe kSatriya vIrAMganA paNa che, tethI teNIe dAsIne DarAvI che. mayaNarehAe pahelI vAra mArI vastuono svIkAra karyo hato, tethI lAge che ke, te mane cAhe che, paNa vacamAM dAsInI A prakAranI dalAlI tene gamatI na hoya, tethI teNe talavAranI bIka batAvIne nasADI mUkI che. ne A kArya sudhAravuM che te mAre jAte ja tenI pAse javuM joIe. kharekhara, kAma vikAra meTA moTA zUravIra tathA vidvAnone paNa kAyara ane buddhihIna banAvI de che. hAthIne 10. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zAradA ratna 9 - vaza karo, ke bIjA keIne jItavA haju saraLa che, paNa kAmavikArane jItavA e bahu muzkela che. je virATa karyA chekAmavikArene kaI vIralA ja jItI zake che. kAma vikAranI sAthe laDatAM maNiratha hArI gaye. ema to te vIra ane baLavAna hatuM, paNa kAmanA sAme tenI vIratA cAlI zakI nahi. kAmavikArathI hArI javAnA kAraNe teNe potAnA vahAlA, priya laghubaMdhavA yugabAne dUra karavA laDAImAM meko . have pote mayaNarehAne tyAM javA taiyAra thaye. mayaNarehAnA baMgale maNiratha -mayaNarehA kyAM sUve che, te vAtanI jANa maNirathe dAsI mAraphata karI lIdhI. mayaNarehAna zayana rUma kyAM che te badhI vAta jANI lIdhI. have tenA mahelamAM javAne daDha nizcaya karI maNiratha aDadhI rAtre ukyo, ane rAjamahelanA mArge cAlI mayaNarehAnA mahelamAM pahoMcI gayo. kAmI AtmAo keTalI pApanI jALamAM paDyA che ! temane e vicAra paNa nathI AvatuM ke rAtre mane koI joI jaze te mArI AbarU ane Ijjata zI raheze? kaI mArI vAta karaze te samAjamAM mArI kiMmata zI raheze? kAmAMdha manuSyane AbarU ke IjajatanI paDI nathI hotI, je tenAmAM lajajA hoya te sudhare, paNa jeNe lajAne neve mUkI che ene kaNa sudhArI zake? kahyuM che ke.... tejIne Take ne gadheDAne DaphaNuM, reja khAya ne roja bhUlI re jAya, durjana mIThuM khAya, mIThuM nA bolo re... jevI jenI... che jevI jAta hoya tevI bhAta paDe che. divAla svaccha ne polIsa karelI hoya te citra sArUM dorI zakAya che. tejIne eka Takoro basa che, tene DaphaNA mAravA na paDe. je sajana AtmAo che tene eka Takore basa che, kharekhara huM bhUlya, mane A na zobhe. jenAmAM lajA hoya tene bhUlane pastAvo thAya, ne te ThekANe AvI jAya. sajajanI khAnadAna mANasa jAna jato kare, paNa Ijajatane na gUmAve. maNiratha rAjAne tenA nekaroe samajAvavAmAM bAkI na rAkhyuM. "mahArAjA ! bhAInI patnI tarapha daSTi karavI e Apane zobhatuM nathI. je parastrI sAmuM jue che tene narakamAM javuM paDe che. narakamAM paramAdhAmI de, te jIvane dhagadhagatI putaLI sAthe AlIMgana karAve che." AvA zabdo rAjAne kahevA e saheluM kAma nathI, chatAM mRtyune mAthe laIne mahArAjAne sudhAravA prayatno karyA, paNa rAjA na sudharyA. ane aMte rAtanA mayaNarehAnA mahelamAM AvyA. mayaNarehAnA zayanarUma pAse jaI bArIethI kahevA lAgyo ke, he mRganayanI ! he mayaNarehA ! daravAjo khela, | madhyarAtrIe mahela sudhI pahoMcanAra keNu-mayaNarehA te vakhate sUtI hatI. uttama AtmAonI UMgha gardabha jevI na hoya. jarA pagane avAja thAya ke, tarata jAgI jAya. kruSNa buddhivALA maNiratha palaMga pAse bArI hatI, tyAM AvIne kahevA lAgyo ke he kamalAkSI! he pyArI ! tuM daravAjo khela. A zabdo sAMbhaLatAM mayaNarehA ekadama jAgI gaI ke, atyAre madharAte mane keNa bolAve che ? te pathArImAM beThI thaI, te puruSane ubhelo che. AvI ghanaghora aMdhArI rAtre mArA mahela sudhI AvavAnI hiMmata koNe karI? 1 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 147 kaI mAno putra che ke, atyAre mArA mahele AvyA! satI strIe pApa karavAmAM, koInu ahita karavAmAM nabaLI hoya paNa cAritranuM rakSaNa karavuM hoya. koInu' bhaluM karavu' hAya, duHkhIonA duHkha maTADavA hoya tyAre sakhaLI, zUravIra ne dhIra hoya. strIone tame tuccha na mAnazo.tI...kara bhagavAna tathA mahAna AtmAone janma ApanArI strI che. are ! dhanaterasanA divase tame kAnu* pUjana kare che ? ( zreAtAmAMthI avAjalakSmIdevInuM ) teA lakSmI paNa strI che ne? mATe tene tuccha na gaNatA sAthIdAra mAnA. mayaNurehAne uThelI joI maNiratha prasanna thayA ane vicAravA lAgyA ke mayaNurehA uThI che teA hamaNAM te bAraNuM khAlI mane aMdara khelAvaze. maNirathe pharIvAra kahyuM ke he priyA ! khAraNuM khAla. huM bIjo keAI nathI paNa tane rAjarANI banAvanAra, tArA gulAma thaIne rahenAra maNiratha chuM. eka rAjA thaI ne kAmAMdha banIne atyAre gulAma thavA AvyA che ? tame teA mArA bApa samAna che. zuM AvuM khAlavu tamane zAle che ? tamane yeAgya lAge che ?" satIe samajAvaTa karI, paNa nA mAnyA tyAre tene phiTakAravAmAM bAkI na rAkhI. je kheAlA te vicArIne belA, tamArA baMne bhAinA prema keTalA hatA te premamAM Aje viSa nAkhavA uThyA che!? Aje paNa joI e chIe ke nAnapaNamAM bhAI bhAInA prema eTalA hoya che ke, jANe rAma-lakSmaNanI joDI. paNa karmano udaya thAya che, tyAre prema jhera rUpa banI jAya che. eka gAmamAM pati-patni ane temanA be bALake ema cAra mANasAnuM kuTuMba hatu. meATAbhAi ane nAnAbhAI vacce daza varSanuM aMtara hatuM. gAmaDAmAM temanI be-traNa vIghA jamIna hatI. temAM khetI karIne peAtAnuM jIvana nabhAvatA hatA. mAtapitAe dIkarA mATA thatAM kaSTo veThIne bhaNAvyA. mA mApanI saMtAno pratye evI bhalI lAgaNI hoya che ke ame kaSTa veThI laIzuM' paNa dIkarA bhaNaze, teA sukhI thaze. mA-bApe dIkarAne muMbaI bhaNavA mAkalyA. tene bhaNavA mATe paisA avAranavAra mAkale che, chekarA bhaNe che, khUba DAhyo che, te samaje che ke mArA mA-bApe mane kevI rIte bhaNAvyA ? huM temanA RNamAMthI kacAre mukta thaIza ? mATo dIkarA bhaNIgaNIne taiyAra thayA, tene muMbaImAM sArI nokarI maLI gai. sArI saMskArI suzIla kanyA sAthe tenA lagna thayA. muMbaimAM nokarI che, eTale rahevA mATe tyAM makAna paNa lai lIdhuM. vinaya karatA putra :--lagna karyA pachI dIkarA-vahu mA-bApane page lAge che ne kahe che bApujI ! tame ATalI jiMdagI sudhI ghaNI majUrI karI. Apa amArA tIrUpa che, Apa have amArI sAthe zaheramAM cAleA. have ahI' gAmaDAmAM rahevuM nathI. Ape mane ATalI UMcI kakSAe pahoMcADyo teno badalA huM kevI rIte vALIza, ApanA RNamAMthI huM kayAre mukta thaIza ? mAtA-pitA kahe beTA ! amane gAmaDAnA jIvanamAM khUba AnaMda Ave che. muMbaI jevA mATA zaheramAM dhamasthAnakA dUra hoya, tethI tyAM dharma dhyAna kharAkhara na thAya. mATe ame ahIM rahIzuM', dharma-dhyAna karIzuM, ane jyAre hAtha-paga nahIM cAle tyAre muMbaI AvIzuM. jo tAre RNamAMthI mukta thavuM hoya te A tArA bhAI kIrti 10 varSano che tene tArI sAthe lai jA. tene sArI rIte sAcavaje, Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zAradA ratna tu meTo bhAI che, ene dIkarA samAna gaNaje, ene kyAre paNa TuMkAre karIza nahi. tArI patnIne kaheje ke kIrtine putranI jema sAcave, kyAreya eno tiraskAra na kare. aho pitAjI! bhAIne bhaNAvo ane sAcavavo e to mArI pharaja che. tame mane bhaNAvyo, huM tene bhaNAvIza. kItine laIne moTebhAI muMbaI jAya che. moTAbhAI tenI patnIne kahe che kIrti kayAreka bhUla kare te tuM ene tiraskAra ke apamAna na karIza, paNa tene samajAvIne zikhAmaNa deje tuM ema mAnaje ke, mAre nAno bhAI che, tAro bhAI e mAro bhAI ane mArA bhAI e tAro bhAI che. saMsAra svarga jevo kyAre bane? sAsu vahune dIkarI samAna gaNe ane vahu sAsune mA samAna gaNe, sasarAne bApa samAna, diyarane bhAI samAna gaNe tyAre mAtA potAnI dIkarIne sAsare sukhI jevA Icche che te tArI vahu e sAmAnI dIkarI kharI ne ? jo tuM vahane sArI rIte rAkhIza te tArI dIkarI paNa sukhI thaze. je vahune sArI rIte nahiM rAkho te vahunA nisAsA paDavAnA che. A saMsAra ja evo che. tamArI dIkarIne bIjAne ghera daI Ave ne bIjAnI dIkarI tame laI Avo. meM eka ghara joyuM. gharamAM keTalI vizALatA ! tALuM te kayAMya mAravAnuM nahi. dezANI jeThANI eka bIjAnA sADalA pahere. temAM mAruM tAruM nahi. sAsunI pavitratA joIne kahyuM, dhanya che. bena tamane ! mahAsatIjI! mArI dIkarIne sukhI karavI hoya te sAmAnI dIkarIne ApaNe sukhI karavI joIe. kharekhara che paNa evuM ja. - maTAbhAI, bhAbhI, dIyara badhA AnaMdathI rahe che. bhAbhI dIyarane khUba ja sAcave che. jeNe mAtAnuM heta ApatI na hoya! paNa bhAbhInI bAjumAM je pADozaNa che tene A lekane AnaMda sahana thatuM nathI. eka divasa kahe che bena ! cAlone ApaNe pikacara jevA jaI e. bhAbhI kahe che mArA diyara kolejathI AvyA nathI ne jamyA nathI, mATe huM nahIM AvuM. pADozaNa kahe che have tAro diyara kaMI zeDo nA gage che ke tuM enI rAha jue che! A badhuM tane baMdhana nathI lAgatuM? diyara Avaze eTale jamI leze. eka be divasa pADozaNe A rIte kahyuM, chatAM bhAbhIe gaNakAryuM nahi. kahevata che ne "pheravyA paththara paNa phare." beTAno saMga karavAthI sArA paNa kharAba thaI jAya che. tema bhAbhIne thayuM ke vAta sAcI che, have mArA diyara moTA thaI gayA che. jyAM sudhI sAcavavA ? e DokaTara thaze, tyAre mane kevuM raLIne Apaze e te bhagavAna jANe. jJAnI kahe che tuM koInuM sAruM na karI zake te khera, paNa keInuM kharAba te na karIza. huM te benone kahuM chuM ke tame ghara cheDI pauSadha karavA Avo te karma khapAvaje, paNa parakathA na karo. bhAbhI pADe zaNanI caDhavaNIthI caDhI gaI, kIti jamavA Avyo tyAre kahe che bhAbhI ! jamavA Apa. bhAbhIe gussAthI kahyuM have nAnA che ? tame jAte laIne khAI le, kIrti vicAra kare che ke mArA bhAbhI mArI ne bhUlavADe evA che. zuM A zabdo mArA bhAbhI bole ? teNe kahyuM bhAbhI, huM khAI laIza. divase divase bhAbhIne diyara para abhAva thavA lAge. vAtevAte tene dhamakAvavA lAgI. eka divasa kolejamAM prekaTIkalanI parIkSA levAthI tene AvatAM thoDuM moDuM Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 zAradA ratna thayuM. varasAda dhodhamAra varasate hatuM, tethI tenA badhA kapaDAM bhIMjAI gayA, te khUba thAkI gaye hatuM eTale AvIne sephA para besI gaye. bhAbhInA kaDavAM veNu" -kIrtine sephA upara besate joIne jema vAghaNa tADUke tema bhAbhI tADUkyA. keIpaNa hisAbe have dIyarane ahIMthI kADhavo che, te mATe bhAbhI rasto zodhI rahI che. atyAre barAbara dAva hAthamAM Avyo ema samajIne tarata bhAbhI bolyA. diyarIyA ! tamane kAMI vicAra thAya che? tamane bhInA kapaDe sephA upara besatAM zarama Ave che! tamAre te ThIka che, paNa tamArA bhAInI pAMsaLIo tUTI jAya ane lehInA TIpAM paDe tyAre paisA Ave che. tamAre khAIpIne ezaArAma kare che, ne ja majA uDAvavI che. juo, sepho bagADI nAMkhyo, bhAbhIe te jema Ave tema bolavA mAMDayuM. kodha karIne ghaNuM elaphela zabdo kahyA. kavio kahe che. "lulIne vaza rAkhe bhAI lulIne vaza rAkhe." A lUlIne bahu vazamAM rAkhavA jevI che. A lUlI te kaMIka vAra satyAnAza vALI nAMkhe che. draupadI mAtra be zabdo bolI " aMdhe jAyA aMdha haA" ATalA zabdoe AkhuM mahAbhArata UbhuM karI dIdhuM. yuddhamAM lehInI nadI vahI ne lAkha mANaso marI gayA. mATe A lUlI para tALuM mAravAnI jarUra che. jIbhalaDIne be hoTharUpI keTa ane 32 3 dAMta rUpI paheregIro che, chatAM labakArA mArI jAya che. jIbhalaDI tAre jhapATe bhArI Thekara khAya khAya khAya, je kaI tAre jhapATe caDe tenuM nakheda jAya jAya jAya.' A jIbha je savaLI na rahe to keTalA karmo baMdhAve che, mATe jIbhane khUba kAbUmAM rAkhavI. ahIM bhAbhIe diyarane na kahevAnA zabdo kahyA, tyAre kIrti kahe che bhAbhI! mane mApha karo, ApanI vAta sAcI che. huM bhInA kapaDe sophA upara besI gayo, ne sepha bagaDyo. mArI bhUla thaI gaI. bhAbhI diyaranA zabdo sAMbhaLatA nathI, kIrti DokaTarI lAInamAM gayele hoMziyAra ane DAhyo chokaro che. te bhAbhIne mAnA rUpamAM dekhAto hato. A bhAbhI bagaDI hoya te kusaMganuM pariNAma che. dUdha ghaNuM sAruM hatuM, paNa pADozIne kusaMga maLe eTale dUdha phATI gayuM. bhAbhInA kaTu veNuthI kItie cheDeluM ghara -bhAbhI jyAre khUba bolavA lAgI tyAre kIti tyAMthI ubhe thaI gayo. hAthamAM thelI laIne kahe che bhAbhI ! huM have jAuM chuM, tame mane ghaNuM veNa kahyA che, paNa huM tamane eka divasa batAvI daIza, ATaluM kahIne te ravAnA thaI gaye. mitrane ghera gayo. te cAra pAMca Tyuzana karato hato, tethI temAM rUA. 700 nI Avaka thatI. teNe eka makAna bhADe laI lIdhuM. tyAM badho vasavATa karI lIdho. tene moTobhAI traNa cAra divasathI bahAragAma gayo hate. te ghera Avyo. gharamAM bhAIne na je, eTale pUche che, bhAI kyAM gaye ? te kahe bahAra gayA haze, sAMja paDI, paNa kati na Avyo. eTale pharIne pUche che, kIrti kyAre Avaze? te kyAM gayo che! tyAre patnI kahe che, bhAI bhAI zuM kare che? e te sAva uddhata thaI gayo che ! Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 zAradA ratna mArA sAmuM paNa khele che, te ApaNane halakA pADavAnI vAte kareche, tame tene bahu mATe caDhAvyA che. ema sAcuM juThThuM kahIne patine khUba bhabheryAM. bhAI patnInuM kahevuM satya mAnI gayA. Aja sudhI badhA AnadathI rahetA hatA paNa have jIe karmIno kevA uddaya thAya che! bhAie be pAsA tapAsavAnI jarUra hatI, bhAine melAvIne vAta pUchavI hatI, paNa karmIno uya thavAno che, eTale patnInI badhI vAta sAcI mAnI lIdhI. rajAnA divaseAmAM kIti mAtA-pitA pAse jatA, tyAre enI mA pUche che ke beTA ! tuM AnaMdamAM che ne! tArA bhAbhI tane kevuM rAkhe che ? tyAre kIti kahe che bA ! mArA bhAbhIno mArA pratye athAga prema che. ekavAra tane paNa bhUlI jAuM, evuM mane sAcave che. tuM jarA paNa ciMtA na karIza, paNa pAte bhAithI judo rahe che, tathA AvuM badhuM banyuM che, tevA eka zabda paNa beAlatA nathI tanI mAne gaMdha paNa AvavA detA nathI ke, e bhAI judA thayA che, paNa ema samaje che ke, bhAbhIe mane ATalA varSAMteA sAcavyA ne! kIrti bhaNI-gaNIne DaoNkaTara thayA, tenA mATe ghaNI cheAkarIenA kaheNa AvavA lAgyA. kIrtinA sArI saMskArI kanyA sAthe lagna thayA. te khuba AnaMdathI rahe che. garIba dI A upara khuba karUNA rAkhI sevA kare che, tenI prekaTIza vadhatAM vadhatAM ghaNA AgaLa AvI gayA. sArAye gAmamAM kIti phelAi gai. leAkeAne mana DokaTara zu melyA ne zu khelaze ? mATAbhAI nA jAgelA pApanA udayaH--A mAjI meoTAbhAInA pApano udaya thayela mANasa sukhamAM malakAya che, paNu pApakarmano udaya thatAM cAre bAjuthI tenA mAthe vipattinA vAdaLA gherAi jAya che. meATAbhAinI nokarI tUTI gaI ne Avaka baMdha thai gai. ternI citAmAM mATIbhAI bimAra paDayA. have zuM karIzuM? kayAM jaizuM ? eka tA *bimArI ane bIjI AjIvikAnI citA, je kai theADA paisA hatA te bimArImAM sAph thaI gayA, have tA khAvAnA sAMsA paDyA. AvI kareADI sthiti thaI gaI. thoDA divase kIrtine khabara paDI ke, mArA mATAbhAInI A sthiti thaI che. roTalAnA paNa sAMsA paDyA che. A vAta sAMbhaLIne kIrtinA manamAM khUba AghAta lAgyA, eka leAhInI sagAI che. kIti doDatA. mATAbhAine ghera AvyA. meATAbhAie teA makAna paNa vecI nAkhyuM che. eka nAnI gU'paDImAM rahe che. apakAra para upakAra karatA kIti : kItie evA vicAra na karyo ke bhAbhIe mane AvA kaDavA veNu kahyA che, mATe huM tyAM zA mATe jAuM ? te teA AvyA, bhAInA caraNamAM paDIne kahe che, mATAbhAI ! tamArA mArA upara mahAna upakAra che. tame tA mArA mA-bApa samAna che. tame ATalA bimAra che e mane khabara na hatI. paNa tame mane khabara kema na ApI ? basa, have tame, mArA bhAbhI ane khAdheA badhA mAre ghera cAlA. bhAI-bhAbhI ceAdhAra AMsue raDe che. bhAI zeA nahi, mAruM ghara e tamAruM ghara che. mATe tame ApaNuM ghara samajI ghera cAleA. bhAI-bhAbhI javAnI nA pADe che, paNa khUba Agraha karIne te badhAne peAtAne ghera laI AvyA. bhAInA manamAM thAya che ke huM Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 1pamAM patnInA caDhAvyA caDhI gayA ne bhAIne kaMI pUchyuM nahi tyAre A sthiti AvI ne! kIrti ane tenI patnI bhAI-bhAbhIne khUba premathI sAcave che. bhAInI sevA karIlR eTale temane sAruM thaI gayuM. badhA AnaMdathI rahe che, paNa bhAbhInA manamAM eka kAMTA khaTake che ke mArA diyara belyA hatA ke bhAbhI ! hu tamane batAvI daIza, tA mane e zuM batAvaze ? kIrtinA prema AgaLa badhuM duHkha bhUlI gayA paNa mane zuM batAvaze e khaTakArA bhAbhInA dilamAMthI jatA nathI. eka divasa mATAbhAInA bALeA bAlama dithI ramatA ramatA AvatA hatA. rastAmAM varasAdanA hisAbe kAdava khUba thayeleA. bAbAnA kapaDAM kAdavavALA khUba hatA, evA kapaDe bAbA sAphA para beThA. A joine bhAbhIne peAtAnA bhUtakALa yAda AvI gayA. tethI khAkhAne uMcakIne sAphA parathI bheya pachADayo ne khUba mAryA ne kahyuM-tane bhAna nathI ! kAkAnA sarasa sAthe te bagADI nAkhyA. tyAM kIti AvI caDhayo. bhAbhI ! zA mATe khAkhAne mArA che ? juone, sephe kevA bagADaco ! bhAbhI sAphAnI kiMmata vadhAre ke khAkhAnI kaMmata vadhAre ? tame ene TapalI paNa mAraze nahi. A sAphA mArA bhatrIjA karatAM vadhAre nathI. navA laI AvIza. lADakA diyarIyA ! tame bhInAM kapaDe sAphA para beThA te me* tamane kevA zabdA kahyA hatA ! bhAbhI, gaI vAtane bhUlI jAva. ene yAda karaze nahi. kAdava ulece kAdava maLe, paNa amRta na maLe. mATe pUrvanI kAI vAta yAda karazeA nahi. lADakA diyarIyA ! huM badhu` bhUlIza paNa eka vAta nathI bhUlAtI. Ape jatAM jatAM kahyuM hatu ke bhAbhI ! huM tamane khatAvI daIza tA mane zuM karazeA ? bhAbhI ! mAre kaI batAvavAnuM nathI. kudarate tamane batAvI dIdhuM. ApanI lakSmI gaI, maMgalA gayA, ane atyAre huM Apane mA-bApa samAna mAnuM chuM, chatAM rAMka banIne raheA che. Apane eTaluM kahuM chuM ke Apa kayAre paNa abhimAna na karazeA. rAjA kayAre raMka banI jAya che tenI khabara nathI. khATA mANasanA saMga kadI karaze! nahi. bhAbhIne peAtAnI bhUlanA pastAvA thayA. nAnAbhAIne thayuM ke bhAI ne maMgaleA laI ApuM, ne dhaMdhA karavA paisA ApuM. eleA AvA AtmAnA guNu gAvA javuM paDe? guNavAna AtmAnA guNa badhe gavAya che. peAtAnA bhAI ne nyAla karI dIdhA. maNiratha mayaNarehAnA mahele AvyA che. mayaNarehAe jAgIne joyuM te maNuitha sAme ubhA che. mayaNurehA peAtAnA manamAM kahevA lAgI ke huM te ema samajatI hatI ke A dAsI kharAba che, ane te mArA jeThane bagADavA icche che, paNa have mane samajAya che ke mArA jeThanI buddhi bagaDI che. mayaNarehA eka sAcI vIrAMganA che, te jeThanA zabdothI DarI jAya tevI nathI, paNa sAcI kSatriyANI che. maNirathe jyAre kahyuM he mayaNurehA ! tuM jaldI khAraNuM khAla. huM tane rAjarANI banAvIza. tyAre satI kahe che huM duSTa ! tu AvA samartha zaktidhArI ! tane AvA kAlAvAlA karavA zAbhe che? sajjana mANaseA adhamatA na seve, pAgalatA na batAve, paNa zUravIra dhIra hAya. tuM kathAM pApa karavA Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa2 zAradA rata AvyA che ? mayaNarehAmAM satItvanuM jhanUna uchaLI rahyuM che. haju te maNirathane kevA kevA zabdo kaheze ne zuM khanaze tenA bhAva avasare. caritra:--sAgaradatta zeTha zeThANI ane ane bAluDA beThA che. zeTha kahe che hu kuvA kamabhAgI ! mArA jIvatAM mArI patnIne ane bALakAne duHkhanA divaseA AvyA ! ema kahI zeTha khUba raDe che. zeThANI kahe, tame raDaze nahi. je karmo uyamAM AvyA che te hasatAM bheAgavI levAnA. ApaNe ema karIe. ahIthI gAma bahu dUra nathI dekhAtuM. kUtarA bhase che, mATe gAma najIka haze. Apa ahI besA. ane bAluDAne sAcavajo. huM gAmamAM jauM chuM. tyAM jaIne koIne tyAM be cAra kalAka kAma karIza. ane te je reATalA Apaze te huM laine AvIza. zeThANI ! ApaNane gAmamAM kANu oLakhe? kANu kAma Apaze ? tyAre prabhune eLA detA kahe che prabhu! duniyA rUThe tA bhale rUThe paNa tuM na rUcIza mArA nAtha re....AkhI duniyA rUThe tA bhale rUThe, paNa prabhu tu na rUThIza. tAru' sthAna amArA dilamAM pratipaLe rahelu che. zeTha kahe, zeThANI, tane gAmamAM ekalA mAkalatA mAruM' mana mAnatuM nathI. tAru rUpa athAga che. tane gAmamAM mAla ne kaMi saMkaTa AvI paDe te ? ane jo huM ahIM mUkIne jAuM te ahIM te vagaDo che. AvA vagaDAmAM aneka jAtanA bhaya vacce ahIM mUkIne jatAM paNa mArU mana mAnatuM nathI. chevaTe baMnee vicAra karyo ke ApaNe ahIthI jaIe ne vagaDo pasAra karI daie. ema vicAra e badhA uThayA. cAlatA cAlatA kSiprA nadInA kAMThe AvyA. jeNe kAI divasa dharatI para paga mUkayo nahAtA evA puNyazALI AtmAone pApanA udaya thatAM vanavagaDe vicaravAnA prasaMga AvyA. rastAmAM kAMTA vAge, kAMkarA vAge tethI badhAnA pagamAM cAMdA paDI gayA che ane leAhInI dhArA vahe che. karoDapati zeTha Aje rADapati banI gayA.! lAkhA jIvAnA pAlanahAra, duHkhIenA belI ! anAthanA nAtha ! Aje kAI temane pUchanAra nathI. chatAM karmonI kliAseAphIne samajelA che. vicAre che ke je karmI udayamAM AvyA che te hasatAM hasatAM bhAgavI levA. du:kha Ave manavA jyAre tyAre ravu zA mATe ? je vAvyuM te uge che. ene zAka zA mATe ? jo bAvaLIyA vAvyA che teA kAMTA ugavAnA che. bAvaLIyA vAvIne AMbAnI AzA rAkhe tA maLe ? na maLe. ahI` zeTha-zeThANI kahe che, pUrva bhavamAM je karmAM khAMdhyA haze te udayamAM AvyA che. samabhAve bhAgavazuM teA karmAM khapaze. badhA kSiprA nadInA kAMThe pahecyA. tyAM eka dharmazALA che. temAM be rUmamAM tA musAphA utarelA che eTale te ATalA para beThA. zeThANI samaje che ke mArA patinA paga bhAMgI gayA che. A sthitimAM temane gAmamAM javA devA e yeAgya nathI. A samaye mAre javu joie, e mArI pharaja che. zeThANI gAmamAM gayA. gAmamAM kaiAne ghera javuM! have zuM banaze te avasare. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 153 vyAkhyAna naM. 16 zrAvaNa suda 1ne zukravAra tA. 3-7-81 anaMta karUNAnIdhi, parama upakArI zAstrAra bhagavaMte e jagatanA jIvone AtmakalyANanA rAhe caDhAvavA mATe Agama rUpa dharmadezanA vahAvI. arihaMta prabhu bhavya prANIonA hitane mATe sAmAnya rIte eka prahara sudhI dezanA de che. A dezanA sAta naya, cAra nikSepA, saptabhaMgI tathA syAdavAda zilIthI yukta hoya che. dezanA eTale upadeza. upadeza duniyAmAM be prakArano jovAmAM Ave che. (1) svArthopadeza (2) paramArthopadeza rAgI ne upadeza svArthopasa kahevAya che, ane vItarAga prabhune upadeza paramArthIpadeza kahevAya che. dhana, yaza, kIti athavA puNyanA lebhathI je upadeza thAya che, tenuM nAma svArtho padeza che, paNa je upadeza dhana, kIti yaza ke koI jAtanA sukhanI apekSA vinA mAtra AtmakalyANa mATe apAya che te dharmopadeza kahevAya che. tenuM nAma paramArthopadeza. tIrthakara prabhune dhana, yaza ke puNyanI bilakula apekSA nathI. dIkSA letA pahelA eka varSa sudhI.. tIrthakaro varasIdAna Ape che. tenI saMkhyA 3 abaja, 88 karoDa ne 80 lAkha sonAmahera pramANanI che. ATaluM badhuM dAna denAra dAnavIra kadApi dhananI AzA rAkhe kharA kadApi nahi. jemanA yazogAna te traNe lekamAM gavAya che. temanA janmathI laIne nirvANuM sudhI 64 Indro tathA devo temanA yazogAna karatA hoya che. tevA tIrthaMkara prabhu zuM laukika yazanI cAhanA rAkhe kharA ? tathA atula anaMta anaMta puNyanA prabhAve jemaNe tIrthakara nAma karma bAMdhyuM che tene khapAvavA mATe AhAra, vihAra, dharmopadeza Adi kAryo karavAmAM jemanI pravRtti che tevA AtmA zuM puNyanI AkAMkSA rAkhe kharA? nA. keTalAka sarAgI cha dhanane mATe upadeza karatAM jovAmAM Ave che, keTalAka duniyAmAM pitAne yaza phelAya te mATe upadeza kare che. jyAre bhagavAnanI AjJAmAM vicaratA nirapRhI ane tyAgI vairAgI munivare bhavya jIvone temanA kalyANa mATe dharmane upadeza Ape che. jaina kuLane sAce vAra mAtra dhana-mAla milkata nathI paNa dharma e sAce vArase che. dhanamAla upArjana karavAno mukhya uddeza je kaI hoya te te potAne jIvananirvAha sArI rIte calAvI zakAya, jIvananI anivArya AvazyaktAne pahoMcI vaLAya, ane vyavahAranI amuka sagavaDone sAcavI zakAya, paraMtu dhana meLavyA pachI A udeza moTA bhAge bhUlAI jAya che ane enuM sthAna dhanano saMgraha karavAne halako udeza le che. pachI pitA vicAre che ke ATaluM dhana meLavI lauM, eTale saMtAnone paNa vAraso Apane jAuM. A ja hakIkata makAna baMgalA mATe bane che. zarUAtamAM TADha-taDako ane varasAdathI bacavAnA upAya mATe makAna bAMdhavAnI bhAvanA thAya che, paNa pAchaLathI aneka makAne baMdhAve che, ane te makAna bhADe ApIne Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zAradA ratna bhADAne vepAra kare che. have huM tamane eka vAta karuM ke dhana meLavavA mATe ATalA prayatna kare ne puNyodaye dhana meLave, paNa je rAjya taraphathI evo kAyado thAya ke mANasa pitAnA hAthe jeTaluM vApare ane kharce eTaluM dhana enuM, bAkI bIjA keI paNa dhanane te ke tenA saMtAna mAlika nahIM paNa rAjyamAlika. te dhanane saMgraha karavAnI keInI bhAvanA rahe kharI? (zrotAmAMthI avAja..na rahe) rAjA e kAyado na kare to paNa dharmiSTha chevoe te evI rIte ja vartavuM joIe. baMdhuo ! huM Apane kahuM chuM ke tame tamArA saMtAnane dhanane vAraso ApatA pahelA sAthe dharmabhAvanAne ke AtmabhAvanAne vAraso Ape. dhanane vAraso kadAca nahIM ApyuM hoya te ene puNyadaya haze te meLavaze paNa je dhArmika vArase nahIM Apyo hoya te enA AtmAnuM kalyANa kevI rIte thaze ? ene potAnuM bhAvi sudhAravAne pATha kyAM maLe ? eka sAcA hindune bALaka game teTale bhUkhyo hoya paNa mAMsa khAvAne vicAra sarakho paNa nahi kare. game teTalo tarasya thaze te dArU pIvAne vicAra paNa nahi kare, tema vItarAga bhagavAnano sAce zrAvaka peTamAM bhUkha lAge te jemAM anaMtA jIve che evA kaMdamULa khAvAne vicAra sarakhe paNa na kare. je saMtAnamAM ATalA saMskAra Ave te samajavuM ke e sAce dhArmika vAraso malyo che. vItarAga bhagavAnanA zAsanamAM dareka jIvone jIvavAne sarakhe hakka che. pitAnI IcchApti mATe bIjA jIvone nirarthaka saMhAra karavAnI keIne chUTa nathI. dharmanA vAMkSAne pAmele, jIvana nirvAha mATe kadAca hiMsA karavI paDe te ya baLatA haiye kare te Na eTalI ja kare ke je anivArya ane ochAmAM ochI heya. anaMtakAyamAM bhagavAne anaMta jIvo kahyA che te kyAM dekhAya che? evA tarkavitarka na kare. tarka vitarka karanArAone pUchyuM ke tArA zarIramAM jIva kyAM dekhAya che ? te e zuM kaheze? AMdhaLo mANasa zuM ema kahI zake ke ahIM keI nathI ? nA na kahI zake, ema kahevAmAM AMdhaLe mANasa jema bhIMta bhUle che, tema anaMtakAyamAM je nathI ema kahenAra paNa evI bhUla kare che. eka samayanA agra bhAga para eka lAkha dIvAno prakAza rahI zake ke nahi ? (zrotAmAMthI avAja-rahI zake) prakAza mUrta che ke amUrta prakAza mUrti che. jo mUrta prakAza rahI zake te amUrta evA che teTalA sthAnamAM rahI zake temAM Azcarya zuM? jeo jIbhanA svAda mATe anaMtakAyanuM bhakSaNa kare che tevA ane emAM pApa raheluM che, e vAta gamatI nathI. paNa eTaluM yAda rAkhajo ke eka vastu rUce ke na rUce tethI vastu sthitimAM talamAtra paNa parivartana nathI thatuM. ajJAna ane viSayAsakta jIva na mAne tethI kaMI anaMtakAya bhakSaNanuM pApa nathI lAgatuM ema nathI, paNa lAge ja che. je jIbha upara saMyama rAkhI zake che te bIjI aneka vastuo upara jarUra saMyama meLavI zake che. ane jene jIbha upara saMyama nathI te bIjA keI paNa uMcA prakAranA Atmika saMyama mATe yogya banI zakatuM nathI. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 zAradA ratna pitAnA saMtAnane A jAtane ghArmika vAraso ApavA prayatna karavo e samyaka daSTi mAtA-pitAonuM sAcuM kartavya che. A vArase ApavAthI potAnA saMtAnanuM Amika bhaviSya sudhare che. mAtra dhanane vAraso ApI javAthI saMtAne bhaviSyamAM sukhI thaze ema mAnavuM e temanI beTI mAnyatA che. jenA jIvanamAM dharma Ave che, evA jIvone puNya pApanuM bhAna thAya che. jo huM sArA karmo karIza te sArA phaLa maLaze, ne azubha karmo karIza te azubha phaLa maLaze. evA jIvone karma udayamAM Ave tyAre e hasatA mukhe samabhAve bhogavI le che. khaMdhakamunie pUrvajanmamAM kaThIMbaDAnI chAla utArIne hasatA hasatA je karma bAMdhyuM, te baMdhaka muninA bhavamAM udayamAM AvyuM. kAyA sArI maLI, rUpa maLyuM ane saMsAra choDI sAdhupaNuM lIdhuM te paNa karma udayamAM AvyuM ane jIvatA temanA zarIranI khAla utAravAmAM AvI. chatAM karma bhogavatA keTale samabhAva! A samabhAva ApaNane rahevo muzkela che. je jIva samabhAva na rAkhe ne sAmI vyakti upara vaira rAkhe te e vairanI paraMparA vadhatI jAya. eka vyakti kSamA rAkhe te varanI paraMparA aTakI jAya, paNa je baMne sAmasAmA kaSAya kare ne manamAM vira rAkhe te e vaira bhabhava vadhatuM jAya. bhagavAna dazavaikAlika sUtramAM belyA che ke verAjIvaMdhAni . mamarAna che karmonA kAraNe janmajanma mahAbhayaMkara verAnubadhI vera bhogavavA paDe che. eka mAtAne be dIkarA hatA. dIkarAo moTA thayA. temanA lagna thayA ne vahuo gharamAM AvI. paNa samaya jatAM bhAI bhAI vacce jhaghaDA thavA lAgyA. pariNAme be bhAI judA thayA. nAnAbhAInI patnI zAMta svabhAvanI hatI. te ghaNIvAra pitAnA patine kahe ke ApaNe ahIMthI jazuM tyAre zuM bAMdhI javAnA chIe ? zA mATe Apa vaira rAkhe che ? e vera jIvane bhavobhavamAM bhegavavA paDaze. Apa ApanA bhAInI pAse jAva. temanA caraNamAM paDo ane kahI do ke mArI bhUla thaI gaI che. Apa mane mApha kare. kSamA Apo. je kSamA nahIM mAMge to vairanI paraMparA bhavobhava sudhI ubhI raheze. patnI rAja zikhAmaNa Ape, reja sAru siMcana kare, tethI patinA hRdayamAM sArI asara thaI kudarate banyuM evuM ke moTebhAI bimAra paDyo. keTalAya loko tenI khabara kADhavA Ave. nAnAbhAInI patnI saralA kahe, bhAI bimAra paDyA che, ApaNe temanI khabara kADhavA jaIe. mRtyu kyAre Avaze tenI khabara nathI. ghaNIvAra sUtelo mANasa sUto rahI jAya che. jidagInA dIpane bujhAtA vAra nahIM, rUpanA gulAbane karamAtA vAra nahi, yuvAnI khUba raMgabahAramAM khIlI hoya. 10-15 varSe joIzuM te tenuM svarUpa badalAI gayeluM dekhAze athavA yuvAna hoya paNa rogamAM gherAyA hoya te paNa rUpa badalAI jAya che. saMdhyA samaye ajavALuM lAge che paNa e ajavALuM DIvAramAM vilIna thaI jAya che. vAdaLAmAM lAlapILA evA raMgaberaMgI raMga dekhAya che ke ApaNane ema thAya ke emAM keNu raMga pUravA gayuM haze? paNa thoDIvAramAM te e raMge vikharAI jAya che. te rIte A jiMdagI rUpI dipakane bujhAtA vAra nahi lAge. te A jIvanamAM dhULasaLI Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 zAradA ratna jevA thaIne javuM che ke AkaDAnA phUla jevI jiMdagI jIvIne javuM che? bhale ochI jiMdagI jIvAya paNa jIvananI suvAsa rahI jAya evuM jIvana jIvo. gulAbanuM phUla pote sugaMdha le che ane bIjAne sugaMdha Ape che. dhUpasaLI baLIne bIjAne sugaMdha Ape che. ApaNe ApaNuM jIvana gulAbanA phUla jevuM ane dhUpasaLI jevuM mahekatuM banAvIne javuM che. moTAbhAInI krUratA :-ahIM meTebhAI bimAra paDyo che. nAnabhAI ane tenI patnI saralA bhAInI khabara kADhavA jAya che. baMnenA dilamAM pavitratA che bhAInA makAnanA bAraNAmAM dAkhala thAya che. moTAbhAIne khATale bAraNAnI sAme hato. teNe nAnAbhAI ane tenI patnIne sAmethI AvatA joyA. Ama to te mAMDa belI zakato hatuM, paNa nAnAbhAI ane vahune AvatA joIne te bolyo, temane na AvavA deze. na AvavA deze. moTAbhAInI patnI kahe che tamAre zuM bAMdhI javAnuM che? paNa kaSAya zuM kare che? kaSAya eTale kaSa + Aya-jenAthI saMsArane lAbha thAya tenuM nAma kaSAya. moTAbhAInI keTalI tIvratama kaSAya ! nAnabhAI sAmethI khabara levA Avyo tyAre kahe che zA mATe Avyo ? ene kADhI mUke. ene AvavA dezo nahi. dUra karo. patnI kahe che nAtha! keTalI jiMdagI jIvavI che? vAdaLAne vikherAtA vAra nathI. saMdhyAnA raMgane vidAya thatA vAra nathI, tema A jiMdagInA dipakane bUjhAtA vAra nahi lAge, mATe vara TA de. moTAbhAI kahe tuM zuM samaje? tuM belIza nahi. dikarAne kahyuM tuM jA ane temane kADhI mUka. dikaro gayo ane bAraNuM pAse jaIne kahyuM ke kAkA kAkI ! tame ahIM "AvavAnA adhikArI nathI. tame Avaze nahIM. nAnAbhAInI pavitratA - nAnabhAI kahe, bhAI! mAre tArA gharanuM pANI pIvuM nathI. eka kaNa paNa khAvo nathI. huM dharatI para besIza paNa nahi, paNa mArAthI kaI bhUla thaI gaI hoya ne tethI emane mana duHkha thayuM hoya to emanI pAse jaI mArI bhUlanI mAre mAphI mAgavI che. je huM mAphI mAMgu nahi te mAro bhAI kAyamanuM vara laIne jAya. mATe mAre temanI pAse kSamA mAgavI che. kAkAnA A zabdo sAMbhaLIne bhatrIjAnuM hRdaya pIgaLI gayuM. teNe tenA pitA pAse jaIne kahyuM. kAkAne ApanI pAse kSamA mAgavI che. mATe kSamA mAMgavA AvavA de. moTAbhAI kahe tuM emane kAkA kahIza nahi. temane aMdara AvavA daIza nahi. ane huM mArI jAuM tyAre mArI nanAmIne hAtha paNa aDavA daIza nahi. mArA maraNa pachI tAre sagapaNa rAkhavAnuM nahi. ne tArA bAraNe belAvavAnA nahi evuM tuM jaLa mUka. juo. jIva, kevuM bhAtuM bAMdhIne jAya che? tenI patnInA manamAM ghaNuM duHkha thAya che ke mArA pati zuM karI rahyA che? temane samajAvavA chatAM vira mUkatA nathI. kavAyanA kAraNe durgati - nabhAI ane tenI patnI te pharathI namaste karIne Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 157. cAlyA gayA. chokarAe bApanI samakSa pratijJA karI. DI vAramAM te moTAbhAI prANapaMkherU uDI gayuM. je kaSAya ane verabhAva sAthe laIne jAya tene gati paNa tevI ja maLe ne? moTebhAI marIne durgatimAM cAlyo gayo. nAnAbhAIne khUba AghAta lAge. te mAthA pachADate bhAIne ghera AvyA, nanAmI pAse javA jAya che tyAM bhatrIjAe kahyuM-kAkA ! nanAmIne aDazo nahi. tame ahIMthI cAlyA jAva. nA bhAI te cAlyA gayA. derANI te jeThANInI pAse jaIne besI gaI. jeThANane potAnA pati marI gayAne eTale AghAta nathI eTale AghAta te ghera laIne gayA tene che. mArA diyara-derANI keTalA sArA che. jeThANuM derANIne kahe che saralA! mAro chokaro bhUla kare, kadAca apamAna kare te tuM tene gaNakArIza nahi. tuM mArI che ne huM tArI chuM. derANInA manamAM thayuM ke Aje te mane mArI mA maLI gaI, e apUrva avasara-AnaMda thayo. diyara te dIkarAnA kahevAthI ghera cAlyA gayA paNa derANI ahIM hatI. hitI mAnI zikhAmaNa badhI kriyA patI gayA pachI jeThANa tenA dIkarAne kahe che. tuM mArA kheALAmAM ALo . mAruM dUdha pIdhuM te Aje lajavavA uTho chuM AvA dIkarAnI mA banavA karatAM vAMjhaNI rahI hota to sAruM hatuM. bA, bApujIne ApeluM , vacana pALavuM paDe ne! dIkarA ! vacana sArA pALavAnA hoya, paNa koInuM khUna karaje, kAkAnI sAthe vaira choDIza nahi, AvA baTA pApanA vacana pALavAnA na hoya. tArA pitAnI tejI kubuddhi thaI paNa tArI buddhi kayAM gaI che? mane te ema thAya che ke jhera pIne marI jAuM, tArA bApanuM vacana sAruM nathI. keI hita zikhAmaNa Ape te mAnavAnI, paNa beTI zikhAmaNa to choDI devAnI. je kAkAnI sAthe vaira rAkhIza te durgatinA notarA AvavAnA. mAtAnI hita zikhAmaNathI putranI daSTi badalAI gaI. teNe kAkAnI pAse jaIne kSamA mAgI. pariNAme vairanA sthAne preme sthAna jamAvyuM. je mAtA pavitra hatI to varanuM visarjana karAvI snehanuM sarjana karAvyuM. maNiratha mayaNarehAnA mahelamAM Avyo che ne kahe che, tuM bAraNuM khela, huM tane rAjarANuM banAvIza. maNirathane mayaNarehA para rAga thayela che. tene satInA rUpa pratye rAga jAgyo che. jJAnI samajAve che ke saMsAranA sukhane rAga mAnavIne bebhAna banAve che. ne pitAnA svarUpane bhUlAve che. te dArU karatAM vadhu bhayaMkara ne khataranAka che. dArU te A bhavane barabAda kare che, paNa saMsAranA sukhane rAga A bhava tathA parabhavane barabAda kare che. dArU pIdhela mAnavI sAnabhAna bhUlI jAya che, te pitAnI cetanA zakti gumAve che. tenA karatAM vadhu nukazAna sukhane rAga kare che. sukhamAM mAnavI adharma, anyAya, anIti Acare che. AtmAnA jJAna, darzana, cAritrane gUmAve che. saMsAranA sukhanA rAgamAM lIna banele AmA dArUDIyAnI mAphaka panIne parAyI mAne che. parAyIne patnI mAne che. tevAne mAra paDe te ya te bhAna rahita banela game tyAM ALoTe che. tevA saMsAranA rAgIne sukhano nazo caDhe che. nazAnA kephamAM te AtmAne bhUlI jAya che. AtmAnI barabAdI kare Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zAradA ratna che. je AtmA urdhvagamana mATe samartha che tene adhogatie laI jAya che. sukhane rAga roga samAna che. saMsAranA sukhane rAga mAnavIne bhrama utpanna kare che. saMsAra sukhanA rAganA atirekathI bhaya janme che. bhaya mAnavane bhava bhramaNa karAve che. vepArIne bhAvatAlane bhaya hoya che. mAnavI sAta bhaya vacce bhIMsAyelo che. keIne bhautika bhaya che. keIne vaicArika bhaya che. A badhA bhaya karatAM je mAnavIne pApane bhaya lAgI jAya te tene beDo pAra thaI jAya. pApane bhaya lAge te te pApa karato aTakI jAya. pApa karatAM aTake te duHkhanuM AkramaNa DhIluM paDe ne sAcA sukhanI jhAMkhI thAya. baLabhadra niSpApI hatA. teo jainazAsananA aNagAra banyA, saMsAranA sukhanA rAga pratye abhAva thaye. te abhAve temane abhaya banAvyA. teo jaMgalamAM siMha, vAgha vacce abhaya rahI zakyA. eTaluM ja nahi paNa sarvene abhaya banAvI zakyA. abhaya jIvana te sAdhunuM jIvana, temane janma maraNano bhaya na hoya. teo janmane mahAbhayaMkara roga samajI temAMthI mukta banavA satata prayAsa kare che. saMsArI sukhanA rAgane atireka mAnavIne adhaHpatananI gartAmAM pheMkI de che. viSayanA rAgamAM tana, mana ane dhananuM satyAnAza vALI rahyo che. ne AtmAnuM nikaMdana kADhI rahyo che tyAM viSayakAmanAo sthAna jamAve che. ne temAMthI asaMteSanI javALA bhabhUke che ne mAM pataMgIyAnI jema aneka mAnavIo baLIne bhasmIbhUta bane che. potAnI IcchAo na '? sa teSAya te ApaghAta kare che. IcchAo saMtoSAya te tene saMnipAta thAya che. *. rAga e bhayaMkara dharatIkaMpa -dharatIkaMpa aneka rIte vinAzaka che. dharatIkaMpa thAya tyAre parvata tyAM samudra ane samudra tyAM parvate thaI jAya che. mAnavInuM hajAro varSonuM sarjana dharatIkaMpa eka kSaNamAM visarjana karI nAMkhe che. AvA bhayaMkara dharatIkaMpa karatA ati bhayaMkara, samartha ane zaktimAna saMsAranA sukhane rAga che. A rAgane dharatIkaMpa AtmAnI anaMta bhavanI kamANIne nAza kare che. AvA dharatIkaMpa na thAya te mATe saMsAranA sukhe pratye rAga vadhArazo nahi. tene zAMta karavA mATe tenA pratye abhAva keLavo. rAgane abhAva abhayane janma Apaze. tethI pApane bhaya nAbUda thaze. pApanuM mULa AhAra saMjJA nAza thatAM anAhArI padanI jhAMkhI thaze. tenI jhaMkhanA janmamAMthI mukti apAvaze. mahAna roga janmanuM nivAraNa thAya te AtmA parama jyoti parama padane pAmIne janmanA mahArogamAMthI mukti meLavaze. mATe je muktipadane meLavavuM hoya to saMsAranA rAgane tyAga karo. saMsAra sukha meLavavAnA rAgamAM pAgala banelo maNiratha mayaNarehAne meLavavA madharAte satI mahele Avyo. satI tene phiTakArI rahI che. parAkramI baLavAna rAjA viSayavAsanAne piSavA mATe eka strI pAse ATaluM karagare ? sajjana mANaso kayAre paNa AvI adhamatA na seve. te zUra, vIra, dhIra hoya che. tevA vIra puruSanA nAma ItihAsanA pAne amara banyA che, Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 159 zivAjI jyAre rAjasiMhAsane besatA tyAre temanI mAtA jIjIbAI paDadAnI pAchaLa besatA, mAro dIkaro ugatI uMmaranA che. e kadAca bhUla kare te tenI bhUla sudhArI zakAya, mATe tenuM dhyAna rAkhavA te paDadAnI pAchaLa besatA. kevI pavitra mAtA. te samaye lazkaranA mANase eka kanyAne laIne tyAM AvyA. zivAjIne kahe che mahArAjA ! ame zatru rAjA sAthe laDAI karI temanuM rAjya jItI lIdhuM che, ane A rUparUpanA aMbAra samAna devakanyA Apane mATe laIne AvyA chIe. jIjIbAI vicAre che ke have zivAjI zuM kahe che te sAMbhaLuM. zivAjI siMhAsanethI ubhA thayA ane te bAInA pagamAM paDyA ane bolyA-he mAtA ! tAruM rUpa-sauMdarya athAga che. tAruM jIvana Adarza che. zivAjI jyAM mAtA zabda bolyA tyAM paDadAmAM rahelI jIjIbAInuM haiyuM nAcI uThayuM. dhanya che beTA tane! AvA supAtra dIkarAne janma ApI huM dhanya banI chuM. mAro dIkaro mAruM nAma dIpAvaze. A zivAjInuM nAma itihAsamAM suvarNAkSare aMkita thayuM. | maNirathane dhikkAra ApatI mayaNarehA -mayaNarehAe tenA jeThane joyA. tenA manamAM gusso Avyo. jarA paNa Dara rAkhyA vagara temane kahe che he duSTa ! tAruM A vartana tane sAruM lAge che? tame pitA samAna che, ane rAtanA tamArA nAnAbhAInA baMgale AvatA tamane lajajA ke zarama nathI AvatI? pataMgiyuM rUpamAM pAgala bane che tema tuM mArA rUpamAM pAgala banyo che. paNa te apayazanA kAmI ! tane koTI koTI vAre dhikAra che. jemAM rAjematIe rahanemine kahyuM hatuM ke dhiratthu te'jasokAmI, jo taM jIviyakAraNA / varakta rUchaNi gAvuM, sevaM te ma ma daza. a, 2. gA-7 he apayazanA kAmI ! tane dhikkAra che. je tuM asaMyamI jIvana jIvavAne Iracha hoya ane vamelane grahaNa karavA taiyAra thayo hoya te tArA mATe maraNa vadhu zreyaskara che paNa jIvavuM zreSTha nathI. tema ahIM maNirathane mayaNarehA kahI rahI che. te kAmAMdha ! je tuM tArI kAmavAsanAne poSavA mArA mahele Avyo che te he apayazanA kAmI! tane dhikkAra che. kAgaDA kUtarA jevA jIvana jIvanAra tane dhikkAra che ! vamelAne grahaNa karavA taiyAra thayA che evA tane dhikkAra che ! vamelAne koNa khAya? kAgaDA ane kUtarA. tema tamArA lagna thayA tyAre paMcanI sAkSIe tame pratijJA karI hatI ke Apa badhAnI samakSa huM jenI sAthe paraNyo chuM te mArI patnI, ane te sivAya jagatanI tamAma strIo mAre mAtA ane bena samAna che, ane have tame mane Iccho cho? tamane kAMI vicAra nathI Avato? jo tame AvuM jIvana jIvavA taiyAra thayA ho te tamAre mATe jIvana karatAM maraNa vadhu zreSTha che. jenAmAM lajajA hoya te ATalA zabdothI ThekANe AvI jAya, paNa lajajA gaI tyAM badhuM gayuM. mayaNarehA kahe che tame ahIMthI dUra cAlyA jAva. nahIM to zorabakora karI lekene belAvI badhAnI samakSa dhikkAra Apa phajetI karIza. paNa Apa rAjA cho. ApanA ja Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 zAradA ratna kuLamAM ApanA nAnAbhAI sAthe huM paraNI chuM. pote paNa kulavaMtI chuM. je huM bUma pADI lekene bhegA karIza te tamArI Ijajata jaze ane tamArI AbarU para pANI pharI vaLaze. mArA mATe zvAsa kahuM, prANa kahuM ke AdhAra kahuM, je kahuM te mAtra yugabAhu ApanA nAnAbhAI che. bIjuM koI nahi. sItAne mana rAma tema mAre mana yugabAhu eka ja, bIjuM kaI nahi. maNiratha vicAravA lAgyuM ke atyAre A te vAghaNanI mAphaka barAbara vipharI che. te mArA hAthamAM nahi Ave. game tema thaze te paNa huM tene meLavyA vagara jaMpavAne nathI, paNa jyAM sudhI yugabAhu jIvo haze tyAM sudhI e mArA hAthamAM nahi Ave. satI pitAnA rUpane dhikkAre che -mAyaNarehA manamAM vicAra kare che ke mArA jenI je buddhi bagaDI hoya te mArI bhramara jevI AMkha ane gulAbI rUpa emAM kAraNa bhUta che. dhikkAra che mArA rUpane ! satI potAnA rUpane dhikkAre che. rUpamAM te bhalabhalA jogIo paNa aMjAI jAya che ne patananA mArge paDavAI thAya che. eka jogI jaMgalamAM raheto hate. te ja gAmamAM bhikSA levA mATe Avato. eka divasa te je strIne tyAM bhikSA levA gayo te strInI AMkho mRgalA jevI hatI, temAM te aMjAI gayo. ane e kAraNe te vAraMvAra bhikSA levA mATe Avate. jyAre Ave tyAre bole "maiyA bhikSA do. uparathI bole maiyA paNa aMdaranA bhAva judA. A yegI bhikSA levA roja AvavA eTale te bAI samajI gaI ke A yogI roja Ave che te koI kAraNa haze ? eka divasa bAI e pUchayuM ! amAruM zahera ATaluM moTuM che. tamane kyAMya bhikSA nathI - maLatI ke mAre tyAM vAre vAre AvavuM paDe che? yogInI daSTi khelAvanArI mahAna satI -gIe satya vAta kahI dIdhI. huM tArI bhramara jevI AMkhamAM mugdha banyo chuM. eTale tArI AMkhone jovA mATe huM vArevAre AvuM chuM. gInI A vAta sAMbhaLI te bAI e kahyuM ThIka ! tame kAle vahelA Avaje, tyAre tyAgIe kahyuM ke roja te huM bolAvyA vinA AvuM chuM. te pachI have tame mane bolAvo te zA mATe nahi AvuM ! bIjA divase te bAI e legInA AvatA pahelAM dhagadhagatA saLIyA AMkhamAM bhoMkIne potAnI AMkho bahAra kADhI dIdhI. ane eka pAMdaDA para mUkI. yogI Avyo tyAre te bAI e potAnA ratno tene ApyA ne kahyuM, ke Apane je priya hatuM, Apa jenA para mugdha thayA che evA mArI AMkhanA ratna tamane ApI dauM chuM. te bAIe AMkho kADhI nAMkhI eTale tenuM khAlI sthAna ane netra paNa bhayaMkara lAgatA hatA. je vastu je sthAnamAM hoya te sthAnamAM te zobhe che, paNa sthAna badalAI jAya to te rUpa sAva juduM ja lAge che. A koDA jevI ane rAkSasa jevI lAge che. bAInI AMkhe joI yogI dhrujI uThayo. mane tArI dayA Ave che. atyAre dayA AvI te pahelA zarama na AvI, ke bhramara jevI AMkhomAM mahI gaye. bAInI vAte sAMbhaLI te yogI kahevA lAge ke tame mArA AtmAne pavitra banAvyA che. Aje Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '' zAradA ratna 161 mArAthI moTo aparAdha thayA che. tema kahIne te jaMgalamAM cAlyA gayA, ane niNu ya karyA ke AjathI koI divasa gAmamAM bhikSA levA AvIza nahi. jaMgalamAM jo koI denAra maLI jaze tA huM khAi laiza, paNa gAmamAM teA javuM ja nathI. A rIte mayaNurehA paNa peAtAnI AMkhane dhikkAre che ke A AMkheAe mArA jeThane patita karyA che. haju A satI strI che. miNuthane samajAvavAmAM bAkI nathI rAkhI. haju zuM samajAvaze te avasare caritraH zeThANI baMne bAluDA mATe khAvAnuM levA gAmamAM gayA che. koI oLakhatuM nathI. keAnA ghera jAuM ? te cAlI jAya che. cAlatA cAlatA anAjapIThAmAM jAya che. tyAM eka zeDa peAtAnI dukAnanA ATalA upara beThA che. temaNe A zeThANIne joyA. zeThANInuM mukha joine zeTha samajI gayA A khAI pavitra che. tenA karmAye tene gherI lIdhI che, tethI garIba khanI gai che, paNa te koI meATA uttama kuLanI strI lAge che. bhale zeThANIe dAgInA nathI paheryA. vastro paNa sArA nathI, chatAM je AtmAoe pUrve puNya karyA heAya che, temanA teja chAnA rahetA nathI. bhale zeThanI lakSmI gaI paNa temanA jIvanamAMthI dharma ke sadAcAra nathI gayA, tethI temanu' lalATa tejasvI dekhAya che. zeThe zeThANIne khelAvyA. bena ! ahIM Ava. tu. rastAmAM zA mATe ubhI che? tAre zu kAma che ? e bApu! mAre majurI joI e che. ame duHkhI chIe. mArA pati ane e chokarAone kSiprA nadIne kinAre besADIne AvI chuM. ame karoDapati zrImaMta hatA. pApanA utkraya thatAM chatrapati rAkhapati ane karoDapati roDapati banI gayA. peAtAnI badhI vAta karI. khALaka badhA tyAM beThA che. temane bhUkha lAgI che. khA! mane bhUkha lAgI che. khAvAnuM Apane ! khAvAnuM Apane, eTale temane mATe majurI karIne je thADuM ghaNuM maLe te huM lai jaiza te bALakAne khavaDAvIza. zeTha kahe bena ! tArA patine ane bALakeAne tuM ahIMyA bAlAvI lAva. huM tamane rahevA mATe makAna ApIza. atyAre thADA paisA ane anAja ApuM chuM, te laI jA, pachI badhA mAre tyAM AvIne raheA. zeThANI kahe nA, ema paisA nahi lau, Apa mane koI kAma ApeA. huM kAma karIza. bena ! tu' zuM kAma karIza ? vIrA ! vAsaNuM ghasIza, kapaDA dheAIza. zeTha vacAra kare che ke benanA jIvanamAM keTalI pramANikatA che! khAnadAnI che! vAdaLamAM sUrya chUpA na rahe tema sajjana AtmA chUpA na rahe. zeTha kahe che bena! hu tane jouM chuM tyAre mane jANe ema thAya che ke mArI mahena na hAya ! tane joIne mAruM haiyuM harakhAI jAya che. huM tane kAma nahi karavA dauM. bhAI hAra apanI bahenase kaise kAma karAya, maiM ne bahana kahA hai tujhako levA nAja uThAya bena! me* tamane joyA tyAre mArA mukhamAMthI mahena zabda nIkaLI gayA che, ane kharekhara mane tArA pratye sagI bahena jeTalu heta Ave che. have huM bhAI thaI ne bahena pAse kevI rIte kAma karAvuM ? huM tane kAma tA nahI ja karavA dauM. chevaTe zeThanA khUba 11 ... Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 zAradA ratna AgrahathI zeThe je anAja ApyuM te laI lIdhuM, ne jayAM zeTha beThA hatA tyAM AvyA. zeThANIne AvatA joyA eTale baMne bAluDA tene vaLagI paDyA. bAbA ..tuM amArA mATe khAvAnuM lAvI? amane bahu bhUkha lAgI che. chokarAonI kAlIghelI bhASA sAMbhaLIne mAtAnuM haiyuM raDI paDe che ! ararara...karmarAjA tamArA khela kaI ora che. garIbAInA duHkho veThe tene khabara paDe. " jyAM zrImaMtonA hAryA che tyAM garIbonI hAya che. Aje keTale bhISaNa kALa AvI rahyo che. meghavArIne to pAra nathI. bahene gAya mA pAvA te gaDhathI utaryA mA kALI re.. e mA te pAvAgaDhathI utaryA che paNa atyAre moMghavArI kyAMthI utarI che? mAM dilhI te gaDhathI utaryA moMghavArI mA, e to paravaryA gujarAta re moMghavArI mA, dilhInA darabAramAMthI moMghavArI Ave che. AjanI rAkSasI moMghavArImAM loko bicArA pIsAI gayA che. zeThANInI Aje kaDI sthiti AvI gaI che. jenA AMgaNe hajAro jIvo poSAtA hatA temane Aje gharagharamAM roTalA mAgavAne prasaMga Avyo. zeThANuM anAja laIne AvI. be IMTane cUle banAvyuM. eka mATInuM vAsaNa laI AvI, lAvelA e ja paththarathI vATIne leTa karyo ne thoDuM baLataNa laI AvI cUlo saLagAvI bhaDakuM banAvavA mUkavuM. bALake kahe bA ! jhaTa khAvuM che. hA beTA ! hamaNA thaI jaze. bALakonI sthiti joI ne zeThANI raDe che. he bhagavAna! roja mevA miSTAnna jamanArA, dUdha pItA sUve ne dUdha pItA uThe evA A bALakone huM kevI rIte sAcavI zakIza? ame te moTA chIe. duHkha veThazuM, paNa A bALakanuM zuM! zeThANa raDI rahyA che. culA para bhaDakuM banI rahyuM che. bALake tenI sAme mITa mAMDIne beThA che. have zuM banaze te avasare. vyAkhyAna naM-17 zrAvaNa suda 2 ne zanivAra tA. 1-8-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene! apAra evA saMsAramAM paribhramaNa karatAM A jIvane mahAmusIbate mAnavabhava maLe che. jJAnI puruSoe saMsArane apAra kahyo che. apAra kone kahevAya? je vastune ghaNuM muzkelIthI pAra pamAya te apAra kahevAya. sarovara e apAra nathI, kAraNa ke sarovarane pAra sahelAIthI pAmI zakAya che. sarovaranI mAphaka kAMI sAgarane pAra na pamAya, tethI apAra kahevAmAM Ave che, paNa saMsAra sAgaranI sAme A sAra gAgara jevo che. mAne ke tamAre ahIMthI amerIkA ke laMDana javuM che te sAgara tare paDe che ne? paNa AjanA sAdhanethI te tarI javAya che. paNa anaMtakALa gayo chatAM haju A saMsAra sAgara tarAyo nathI, Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 163 pAra na pAyA para bhavadadhikA karake yatna aneka prakAra. aneka prayatna karavA chatAM haju jIva A sa'sArasAgarane pAra pAmI zakayo nathI. tenuM kAraNa ? prayatna uTA karyAM che. sAgaranI ane saMsAra sAgaranI sarakhAmaNI karatAM jJAnI purUSo batAve che ke sAgaramAM jema pANI bharelu* heAya che, tema A saMsAra rUpI sAgaramAM paNa cAre bAju ekalu duHkha rUpI pANI bharelu che. sAgaranuM pANI khAru hoya che tA A sauMsAra rUpI sAgaranA duHkhA paNa kayAM mIThA madhurA che ? sAgaramAM pANInA kinArA dekhAtA nathI tema A saMsAra sAgaramAM duHkhanA kinArA kayAM dekhAya che ? sAgaramAM pANI anaMta che, tema saMsAra sAgaramAM duHkhA anaMta che. jJAnIpurUSo bAlyA che kejnm duHkhaM jarA dukhaM mRtyu dukhaM ca punaH punaH / saMsAra sAgare dukhaM tasmAt jAgRta jAgRta // janmanA, jarAnA ane mRtyunA duHkhA jIvane saMsAramAM vAravAra AvyA kare che. janmanA duHkhA hAla yAda na hoya paNa apAra duHkheA che. jarAnI vedanA tA mArI sAme beThelAmAMthI ghaNA anubhavI rahyA che, ane sAme beThelA bIjA yuvAna bhAI e bhAvimAM nahI' anubhave evA koI niyama nathI. jarA e tA mRtyunA arUNAdaya che. arthAt mRtyunI AgAhI che. maraNu bhayaMkara tA jarA bhaya'kara na heAya ? vAgha bhayaMkara che teA vAgha AvavAnI AgAhI dhrujAve te kharIne ? janma-jarA ane maraNu e saMsAranA bhayaMkara duHkhA vAraMvAra AvyA kare che. tattvadRSTie teA sasAra bhayakara ane duHkhamaya che. emAM AtmAne sukha lAge che te chIpane cAMdI mAnavA samAna che. chIpa e vAstavikamAM cAMdI na heAvA chatAM dUrathI jonArane temAM cAMdInI bhrAnti thAya che, tema sauMsAramAM sukha na heAvA chatAM khAdghadRSTithI jonArane temAM brAnti thAya che. zrAnti che emAM AtmAnI kAMI krAnti nathI. jyAM bhaya hAya tyAM sukha kevuM ? saMsAramAM tamArA mAnelA ekeka sukhanI pAchaLa bhaya teA ubhA che. sasArI jIvA bhAgamAM sukha mAne che teA tenI pAchaLa rAganA bhaya ubhA che. jo dhanamAM sukha mAnyu hAya tA tenI pAchaLa cAra, DAku, rAjA, agni vagerenA bhaya ubhA che. mane batAvA to kharA ke tamArA mAnelA kayA sukhanI pAchaLa nirbhayatA che ? sarpane jema nALIyAnA bhaya che. uMdarane bilADInA ane jaMgalamAM pharatA mRgalAone zikArInA bhaya che, tema tamArA mAnelA pratyeka sukhanI pAchaLa eka ekanA bhaya ubhA che. jJAnI ApaNane samajAve che ke tame eka vAta manamAM nAMdhI rAkhajo ke vinAzI vastu nirbhaya hAya nahi. koI koInA hAthe enA nAza sarjAyelA che. chevaTe kALa dvArA tA saunA nAza thavAnA che. avinAzI eka peAtAnA AtmA che. AtmA atyAre to A zarIrarUpI kedakhAnAmAM pUrAyela che, tyAM sudhI badhA bhaya ubhA che. meAkSamAM gayA pachI zarIra nathI, ane bhaya paNa nathI. sa`sAranI bhayaMkaratA sAMbhaLyA pachI tamane manamAM thAya che kharuM' ke bhayaMkara sAgara kema tarAya ? yAda rAkheA. paththaranA sahAre nahI' tarAya, paNa Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 zAradA ratna vahANanA sahAre tarAze, tema pApa e paththaranA sthAne che. anAdikALathI jIve pApa rUpI paththaranA sahArA lIdhA che. ethI ja A saMsAra rUpI sAgara nathI tarAtA. taravA mATe te vahANa, pATIyA nimitta thai zake. dharmAM e tuMbaDI ane vahANu samAna che. enAthI sauMsAra sAgara jarUra tarI zakAya. A sAgara taravA hoya te jIvanamAMthI mahAna pA ochA karavA joIze. roganA jaMtuothI zarIrane mAThI asara thAya che tema kreAdha, mAna, mAyA, leAbha, rAga, dveSa vagere ja tuethI A AtmA upara paNa mAThI asara thAya che. duniyAmAM jIvA jeTalA roganA jaMtuothI khIve che teTalA pApanA jaMtuethI nathI khItA, paNa e pApa jatuonI asara pariNAme ati bhayaMkara hAya che. sa*sAra sAgara taravA hAya te A badhA pApAne tyAga karavA joI e. dharma e saMsAra sAgaramAM vahANa samAna che, tyAre pApa e paththara samAna che. vahANathI tarAya che ne paththarathI DUmAya che. " jaine pApanA khaTakAro nathI evA kAmavAsanAmAM adha banelA maNiratha mayaNarehAnA mahele AvyA. teNe eTaleA vicAra na karyAM, ke jagatanI dareka strIe tA mAre mAtA ne bena samAna che, ne nAnA bhAInI vahu e teA mArI dIkarI samAna che, enI sAme huM zuM khelI rahyo chuM? kharekhara ! kAmavAsanA para vijaya meLavavA bahu muzkela che. eka zlokamAM kahyuM che ke-- jipati suheNaMciya, harikarisappAiNo mahAkurA ikkucciya dujjeo, kAmakavi suha virAma || jaMgalI siMhane pakaDIne pi'jare pUrI devA sahela che. madAMdha hAthIne doraDe bAMdhI devAnu ca sahela che. kALAtarA nAgane mAralI vagADatA nAcavAnI pharaja pADavI sahelI che. are ! yunAnuM mahAmaMtrI pada meLavavuM sahela che. amerIkAnuM pramukhapada ke bhAratanuM vaDApradhAna pada meLavavAnuM haju sastuM che, seMkaDA ziSyAnuM gurUpada meLavavuM sahela che. sekaDA graMthAne kaMThastha karavA sahela che. mAsa-khamaNane pAraNe mAsa-khamaNu karavA sahela che. vakatRtva kaLAthI ke pravacana zaktithI hajArA zrotAonA dila DAlAvavAnu kAma sahela che, paNa jeNe tyAgIonA tyAga lUMTavA, tapasvIenA ugra tapane dhULamAM meLavyA, jJAnIonA jJAnane dharatI para cattApATa pachADayA, brahmacArIonA Aja ane tejanA vastrAharaNa karyA, mAkSa mAnA yAtrikAnA tana mananA AMtara vaimavAne dhALe divase lUTI jatA, vikarALa lUMTAru' kAmabhAgane jItI levA e tA bhAre mardAnagInu kAma che. jagatane jItI janArA bhUpe! paNa AnI sAme bhU pItA thaI gayA. kharekhara ! kAmabheAga upara vijaya meLavavA e mahAna kaThIna che. mayaNuhA maNirathane zuM kahe che ? : mayaNarehAnA rUpamAM aMdha banelA miNutha satInA mahele AvyA, ane peAtAnI duSTa bhAvanA vyakta karI. satIne vicAra thaye ke huM zerabakAra karIne leAkAne jagADuM, paNa pAcho vicAra AvyA, nA nA ... ema te nathI karavuM, ema karavAthI te rAjAnI ijjata jaze, paNa temane thADI ceAgya zikSA ApavI Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna joIe. ema vicAra karI mayaNarehA manane zAMta karIne maNirathane kahe che-ThIka, tame padhAryA che. pitAe putrInI khabara levI joIe. tame prajA mATe pitA samAna che, ane Apa mArA jeTha hovAnA kAraNe mArA mATe paNa pitA samAna che. eTale mArI khabara levI joIe, paNa madharAte khabara pUchavA kayAre javAya? jyAre mAthe koI paNa prakAranuM saMkaTa ke vina AvyuM hoya tyAre atyAre mArA mAthe koI saMkaTa ke vina AvyuM nathI, te pachI Apane madharAte zA mATe AvavuM paDyuM! huM te ApanI kRpAthI AnaMdamAM chuM. te pachI Ape A samaye AvavAnI takalIpha zA mATe lIdhI ? kadAca Apane e yAda na rahyuM hoya ke, A sthAna konuM che, te huM Apane e vAta yAda karAvI ApuM ke huM ApanA nAnA bhAInI patnI chuM, ne Apa mArA jeTha che. A sivAya mArA pati Apane pitA mAne che. eTalA mATe Apa mArA sasarA paNa che. A mahelamAM huM ja rahuM chuM. maNiratha belyo ke huM eTalA mATe A samaye Avyo chuM ke, meM tane pahelI vAra je bheTa mokalI hatI, tene te te svIkAra karyo hato, ane bIjI vAra jyAre dAsI sAthe bheTa mokalI tyAre te dAsIne talavAra batAvI DarAvI hatI. dAsI to ema samajI ke mane talavArathI mArI nAkhaze, paNa tArA kAryanuM mahattva huM samajI gayo hato, tArA kArya Azaya e che ke tuM mane cAhe che, paNa dAsIne vacamAM rAkhavA cAhatI nathI, tethI huM pote tane maLavA Avyo chuM, ane tArI pAse phakta premanI bhikSA mAguM chuM. - maNirathanA AvA vacane sAMbhaLatA mayaNarehA kodhathI bhabhUkI uThI, paNa krodha upara vijaya meLavIne dhIrethI kahyuM. je rakSaka ja bhakSaka bane, vADa cibhaDAM gaLe te phariyAda kyAM jaIne karavI ! vicAra karo tamArUM kartavya zuM che? huM Apane spaSTa zabdomAM kahI dauM chuM ke, Apa te zuM paNa kadAca Indra Ave te paNa teo mane zIlathI DagAvI zakavAnA nathI. huM emane paNa melanI mAphaka dhRNAspada ane tyAjya mAnuM chuM. mATe have tame tamArA mahelamAM cAlyA jAva. dAva na lAgatA pAchA pharele maNiratha -mayaNarehAnA vacana sAMbhaLI maNirathanA manamAM thayuM ke atyAre to A kAma pAra paDe tema nathI, mATe have to ahIMthI cAlyA javuM e zreSTha che. ema vicArI maNiratha potAnA mahelamAM cAlyo gayo, paNa hadayamAM e ja vicAra che ke, huM mayaNarehAne kevI rIte prApta karuM? koI paNa hisAbe mayaNarehAne meLavavI sAcI, te tene meLavavA mATe ka ra le? jyAM sudhI yugabAha jIvate che, tyAM sudhI mayaNarehA mArA hAthamAM nahi Ave, mATe tene mArI nAMkhIne mayaNarehAne prApta karavI joIe. yugabAhune dUra karavA mATe te meM tene yuddhamAM karyo che, paNa mAre te uddeza pAra na paDayo, ane jyAM sudhI te jIvita che tyAM sudhI mAro uddeza pAra nahi paDe, mATe bhAIne jIvate rahevA de na joIe. yugabAhunA AgamanathI maNirathanA hRdayamAM lAgelI Aga --A bAju yugabAha laDAImAM gayo hato, te vijaya DaMkA vagADIne gAma tarapha AvI rahyo che. maNirathe Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 zAradA ratna sAMbhaLyuM ke yugabAhuM ghera AvI rahyo che. tethI tenA manamAM thayuM ke jene gharamAMthI yukti karIne bahAra kADhyo hato te nAga pAcho AvI rahyo che. nagaranI janatAne khabara paDI ke yugabAhu yuddhamAM vijaya meLavIne AvI rahyo che tethI AkhuM gAma tenA svAgata mATe umaTayuM. je prajA yugabAhanuM svAgata karavA jAya te rAjAe paNa javuM joIe ne? maNirathanA manamAM te viSa bharyuM che, paNa uparathI badhuM kare che. teNe yugabAhunuM khUba vAjate gAjate bahumAna karyuM. satkAra-sanmAna karyuM. yugabAhune yuddhamAM jatI vakhate mayaNarehAe kahyuM hatuM, nAtha ! Apa yuddhamAM jAya che, paNa dharmane sAthe rAkhaze. yuddhamAM bane tyAM sudhI kaI chanI hiMsA karazo nahi, paNa tene premathI jItaze. satInA A vacanane yugabAhue barAbara hRdayaMgama karyA. temane paNa dharma pratye zraddhA hatI te temane laDAI karavI paDI nahi ne premathI zatruo upara vijaya meLavI zakyA. jene dharma upara zraddhA hoya che tene beDo pAra thAya che. dareka dharmomAM sau saune pitAnA bhagavAna upara zraddhA hoya che. jenA jIvanamAM zraddhA nathI, je navatattvane, puNya, pApa, mokSane mAnatA nathI tevA ja zuM bole che ? mekSamAM jaIne zuM karavAnuM? tyAM muMbaIne halA, khaMbhAtanI halavAsana, vaDedarAne cevaDo, sUratanI ghArI, bhInamAlanA ghebara, amadAvAdanuM pharasANa maLaze ? muMbaInI pATInI pANIpUrI, bheLapUrI khAvA maLaze? A badhuM na maLe te mekSamAM jaIne zuM karavAnuM ? tyAM vAte nahi karavAnI, haravA pharavAnuM nahi, lagna nahIM, kara nahi, AlIzAna bihaDIMga nahi, balA nahi. pharavA mATe phiyATa ke ImpAlA gADI nahi, muMbaInA heMgiMga gArDana jevA bAga nahi. erakaMDIzana phaleTa nahi, te tyAM karavAnuM zuM ? AvA pApamAM rakta abUjha zraddhahIna cho AvuM bole che tene kevI rIte samajAvavA ke mokSanA sukhe AvI che? vAmar vinA te sukhane keI upamA ApI zakAya tema nathI. jJAnI bhagavaMte kahe che ke saMsAranA sarva sukha bhegA karIe te denA sukha AgaLa eka pANInA biMdu samAna paNa na Ave. asaMkhya devenuM sukha bheguM karIe te mokSanI pAse te sukha anaMtamA bhAge paNa nahi Ave. bIjI rIte tamane samajAvuM. bhUkhanA duHkha vagara khAvAne AnaMda Avato nathI, garamInA duHkha vagara paMkhAne AnaMda Avato nathI. tRSAnA duHkha vagara pANI pIvAne AnaMda Avato nathI, bahAra pharavAnA kaMTALA vagara gharamAM besavAne AnaMda Avato nathI, tema saMsAranuM sukha e duHkhane pratikAra che aNasamaju cho A vAta samajI zakatA nathI. Ajane AnaMda mahinAo pachI bhUlAI javAya che. saMsArano AnaMda vAMdarAnI jema arithara che. asthira mAnasavALA mitrane jema vizvAsa na thAya. asthira peDhIne jema vizvAsa na thAya, tema asthira evA saMsAranA sukhane vizvAsa keNa kare? gAmaDAmAM vagara TelIvijhane muMbaI jevA maLe te gAmaDAmAM rahenArane keTalA gaNuM sukha thAya ? bhAratamAM beThA beThA AkhI pRthvI Telivijhana vagara jevA maLe te anahada AnaMda thAya, te pRthvI para beThA beThA dakSiNAvarta bharatakSetra, mahAvideha kSetra, batrIsa vijaya, asaMkhyAta dvipo vagere jevA maLe to AnaMdanA sukhane pAra rahe kharo? vaLI devaloka, pAMca anuttara vimAna, pAMca ' '' : Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradI ratna 167 IndriyonA varNa, gaMdha, rasa, sparza vagere temaja vartamAna kALa, bhUtakALa, bhaviSyakALanA badhA paryAya-jANavA maLe te keTalo AnaMda? AnA karatAM lAkhe, karoDo, abanA abajo gaNuM sukha mokSamAM che. belo, AvA mokSanA sukha joIe che? te sau prathama zraddhA kare. zraddhAthI mANasanA dareka kArya saphaLa thAya che. zraddhA para vaiSNava dharmanI eka vAta yAda Ave che. eka gAmamAM garIba mANasa hato. pati-patni ane be bALako ema cAra mANasanuM kuTuMba hatuM. garIbAI hatI, paNa jIvanamAM bhagavAna pratyenI zraddhA ane bhakti khUba hatI. tene evo joradAra gADha pApakarmano udaya che ke bicAre majurI karavA jAya to tene majUrI paNa na maLe kyAreka eka TaMka jeTaluM mAMDa maLatuM, paNa karmarAjAnA khela ora che! eka vakhata evuM banyuM ke be divasa sudhI bIlakula majUrI maLI nahi. have khAya zuM? mA-bApa to jema tema nabhAvI zake, paNa nAnA bAluDA te bhUkhathI taraphaDavA lAgyA. bA ! khAvuM che, khAvuM che. amane sakhata bhUkha lAgI che, evA pokAro kare che. dIkarAone karUNa pokAra sAMbhaLI mA-bApanuM haiyuM valovAI jAya che. arara...kevA pApano udaya ke, ApaNe be bAluDAne paNa kaMI ApI zakatA nathI. temane AvA bhUkhanA duHkha veThavA paDe che. bhUkhanA kAraNe jANe ? maravA paDayA hoya tevA thaI gayA che. patnI kahe che nAtha ! tame roja bhagavAnanI bhakti kare che, mALA gaNe che. te bhagavAna ApaNane duHkhamAM kema sahAya karatA nathI? pati kahe-prabhu to sahAya kare che, paNa ApaNA pApa karmo evA che ke te bhogavyA vinA chUTake nathI. nAtha ! game tema karo paNa zera jAra te laI Avo. A garIba mANasa to potAnA gAmathI nIkaLyo. cAlatA cAlatA 20 gAu dUra gayo. eka moTA jhADa nIce Asana lagAvIne besI gayo ne bhagavAnane pokAra karavA lAgyo. jema dIkare bApanI pAse pokAra kare tema bhagavAna pAse karuNa svare pokAra kare che. he anAthanA nAtha ! garIbanA belI ! azaraNanA zaraNa! mArA pApanA udaye traNa-traNa divasathI roTalAnA sAMsA paDyA che. bALako bhUkhyA mare che, chatAM enI paravA nathI, paNa huM tamane rAta-divasa bhajuM chuM, bhakti karuM chuM, to mArI patnInI zraddhA tUTI jAya che ke tame ATalI prabhubhakti kare chatAM bhagavAna sahAya nathI karatA? mATe enI zraddhA daDha banAvavA mATe vadhu nahi paNa Apa mArI kothaLImAM eka zera jAra nAkhI jAva. ema bolatA bolatA te prabhunI bhaktimAM eka tAra banI gayo. AMkha baMdha thaI gaI. prabhunA dhyAnamAM te jagatanuM bhAna bhUlI gayo. bhaktanI prArthanA bhagavAne sAMbhaLI ane tenI jhoLImAM cAra zera jAra nAkhI gayA. A te vaiSNava dharmanI vAta che. A mANasanuM dhyAna pUruM thayuM, ne teNe AMkha kholI, te tenI jhoLImAM eka zerane badale cAra zera jAra hatI. tenA manamAM AnaMdane pAra na rahyo. garIbImAM amIrIH A mANasa bicAro jAra laIne jAya che. rastAmAM eka brAhmaNa maLe. te A bhAIne kahe bhAI! mane kaMIka Apane. mArI pAse kaMI nathI, Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 zAradA ratna mAre cAra chokarA che. te bhUkhyA TaLavaLe che. bhAIe kahyuM bhAI! huM tArA jevo ja chuM. mAre ghera bALako babe divasathI bhUkhyA sUtA che. mArI pAse ATalI jAra che. e sivAya bIjuM kAMI nathI. AmAMthI huM tane zuM ApuM? brAhmaNa A bhAInA pagamAM paDIne raDI paDe. raDatA raDatA karagarate kahe che bhAI! tArA chokarA be divasathI bhUkhyA che te mArA chokarA traNa divasathI bhUkhyA che. bhUkha nahIM veThI zakavAthI bebhAna thaI gayA che, mATe amane thoDuM Apa. A garIba mANasane brAhmaNanI vAta sAMbhaLIne tenI khUba dayA AvI, ane potAnI pAse hatI teTalI badhI vAra ApI dIdhI. huM tamane pUchuM chuM ke tamAre AvuM bane to tame zuM karo ? badhuM ApI do ke DuM rAkhe ? (zrotAmAMthI. avAja-ame te ApIe nahi.) A mANasane garIbanI dayA AvavAthI chekarAo bhUkhyA che, emanuM zuM thaze te vicAra sarakhe paNa na karyo. bhAI sAheba te khabhe khAlI kothaLo nAMkhIne ghera AvyA. patnI pUche che, zuM lAvyA ? ghaNuM lAvyo chuM. strI vicAre che ke kAMI dekhAtuM te nathI. Aje ApaNe bhUkhyA hovA chatAM bIjAne zuddha bhAve ApIne Avyo chuM. badhI vAta karI. ghaNI puNyakamANa karIne Avyo che. patnI kahe-ApanI vAta sAcI, paNa ApanA bALako sAmuM te juo. ApyuM te bhale ApyuM paNa bALako mATe aDadhuM te rAkhavuM hatuM ke, pati kahetuM ciMtA na karIza. bhagavAna pratye zraddhA rAkha. vizvAsa rAkha. raDIza nahi. AnA riyA kAle pUrA thaI jaze. A rIte vAta kare che, tyAM eka sajajana mANasa nIkaLe. khUnIne ane bALakane raDatA joIne pUche che bhAI! Apa kema raDe che ? strIe badhI vAta karI. te sajjana mANasa kahe, Apa raDazo nahi. huM tArA patine mAre tyAM nekarI - rAkhI lauM chuM. te sajajana zeTha te garIba mANasane potAnI sAthe laI gayA. A kahe che zeTha! Aje mane nekarI karatAM Apa vadhu kAma eNpaje. e to cAra pAMca kothaLA nAkhI Avyo. temAMthI aDadhe zera anAja maLyuM. badhAe bhaDakuM banAvIne khAdhuM, pachI te A bhAI nokarI kare che ane sukhapUrvaka jIvananirvAha calAve che. juo ! tene jIvanamAM zraddhA hatI te tenuM duHkha dUra thayuM. A te tamArA saMsAranI vAta che. tema ahIM jene zraddhA hoya che, vizvAsa hoya che, te aMte mekSanA padane pAmI zake che. bA. ba. pU. sujAtAbAI mahAsatIjIne Aje 27 me upavAsa che. Apa badhA tapamAM mukI jAva e ja bhAvanA. (Aje khaMbhAta saMpradAyanA sva. AcArya siddhAMta mahodadhi pU. zrI harakhacaMdrajI mahArAja sAhebanI puNyatIthi hovAthI pU. mahAsatIjIe pU. gurUdevanA ojasvI, tejasvI, prabhAvazALI ane AtmAthI jIvana para suMdara prakAza pADayo hato.) Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 169 tA. phaeNnTala vyAkhyAMna na.-18 " rAganA baMdhana teADo, muktine meLavA ' sujJa badhue, suzIla mAtAe te baheneA ! rAgadveSanA vijetA anaMtajJAnI mahApurUSA pharamAve che ke A jIva yugayugathI cArAzInA cakkaramAM pharatA sukhanI kalpanA karIne sukhanI bhrAntinA kAraNe bhaTakayA kare che. chatAM temAM tene sAcuM sukha maLatu' nathI, paNa pariNAme duHkha ane baMdhanarUpa thanArA indriyAnA sukhane te sAcuM sukha mAnI le che. ane pachI vAravAra pastAya che. A jIbhane avanavA svAdo game, AMkhane sArA maneAhara rUpa game, kAnane mIThA madhurA svara sAMbhaLavA game, nAkane mIThI sugaMdha game ane cAmaDIne mulAyama spardhA game. A rIte pAMca indriyAnA viSayeA pAchaLa AkhI duniyA gAMDI che. zrAvaNa suda 3 ne ravIvAra sukhanI ghelachA ane bhramaNAmAM leAkeA rAga, ciMtA ane zAkane sAmethI nAtare che, temane khabara nathI ke A badhuM khAMDa cApaDela jhera che. te sukha meLavatA AtmAnuM anata sukha DhaMkAI jAya che, mATe icchAo, kAmanAo, AvazyakatA vadhAravAthI sukha maLe che, e bhrAnti bhAMgye ja chUTakA che. A jagatamAM nitya zuM ane anitya zuM? sAra zuM asAra zu? satya zuM ne asatya zuM ? enA viveka jAge tA indriyAnI leAlupatA ane mananI mAha jALa tarata tUTI jAya ane je parama duHkharUpa che tene sukharUpa mAnI levAnu' ajJAna ApeAApa TaLI jAya. A viveka dRSTi te AtmajJAnanI cAvI che. tenAthI ajJAnanA game tevA aMdhakAra paNa haTI jAya che. A vivekadRSTi samajavAnI, grahaNu karavAnI, dhAraNa karavAnI, hRdayagata karavAnI tIvra tamannA joie. tIvratA vagara keAI paNu vastunI prApti nathI. paranI pI'jaNamAM AtmAe peAtAnuM jJAna gumAvI dIdhu' che. cArAzInI ghaTamALamAM paDI bhava vadhAryA che. paramAM sukha buddhi e meTAmAM mATu' mithyAtva che. paramAM sukha eTale duHkhanuM mULa ane AtmAmAM sukha eTale sAcu' sukha. eka phlekamAM kahyuM che ke-- AzAyAM paramaM duHkha, nairAzyaM paramaM sukham / sarva paravazaM duHkhaM, sarva AtmavazaM sukham // paranI AzA eTale parama duHkha, AzA tRSNAnA nAza eTale sAcA sukhanA uDDaya. manuSyanA sukhanA AdhAra jyAM sudhI para vyakti, para vastu hoya tyAM sudhI e paravaza rahevAnA ane paravazane kadI sva AtmAne AnaMda prApta na thAya. jeTaluM Atmavaza svAdhIna eTaluM sukha. je manuSya pAtAnA AtmAmAM sthita thAya che, e ja kharI rIte svastha eTale ke sa`pUrNa taMdurasta che. sva tarapha dRSTi karatAM svayaM bhU AnaMda pragaTe che. e AnaMda khIjI keAI cIja para AdhAra rAkhatA nathI, eTale e anaMta ane avinAzI che. AtmA anaMta sukhanA sAgara che, chatAM ApaNane te sukha kema dekhAtuM nathI ? Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 zAradA ratna kAraNa ke AtmA tarapha ApaNe dRSTi karI nathI. A jagatanA aneka padArtho para bhamatI AMkhane ApaNe AtmA tarapha vALI nathI. ApaNA potAnA svarUpane ApaNe joyuM nathI. pichANyuM nathI. pArakhyuM nathI. zarIrane zaNagAryuM", enA mUlyAMkana karyA paNa hajI AtmAnuM mUlya karyuM... nathI. huM tamane pUchu` ke jhaverInA mUlya vadhAre ke hIrAnA mUlya vadhAre ? kaheze| ke hIrAnA mUlya vadhAre. ( zrotAmAMthI javAba-hA, hIrAnA ) vicArIne belA tA khyAla Avaze ke hIrA sAmeA paDaco che paNa ene ALakhAvanAra tA jhaverI che. jo jhaverI na hAya tA hIrAnI oLakhANa kayAMthI thAya ? mATe hIrA karatAM jhaverInA mUlya vadhAre che. A vAtane ApaNe AtmA para ghaTAvIe. dehanA mUlya vadhAre ke AtmAnA mUlya vadhAre ? (zrotAmAMthI avAja-AtmAnA) zarIra para game teTalA prema hAya paNa deha rUpI devaLamAMthI AtmA uDI jAya pachI A zarIrane koI gharamAM rAkhe che? nA. mATe AtmAnA mUlya vadhAre. AtmAmAM kayA AtmAnA mUlya vadhAre ? je AtmA pAtAnA svabhAvamAM ramaNatA karatA hoya. tene savAramAM uThIne vicAra Ave che ke huM kANu ? mAruM svarUpa zuM? huM kayAMthI AvyA chuM kayAM javAnA chuM ? AvA vicAra tA kAIka AtmAne AvatA haze. bAkI tA sa'sAranA jIvAne paisA kema meLavu...? kayA vepArIne maLavuM che ? ityAdi sa'sAranA vicAre AvatA hAya che. svarUpanu sarAvara bhUlI vibhAva vaheNe taNAyA. jIva svarUpane bhUlIne vibhAvanA vaheNamAM taNAI gayA ne peAtAnA AtmAne bhUlI gayA che. A duniyAmAM aneka mANasAnA paricaya karyo paNa jenA paricaya karavA joie evA AtmAnA paricaya ApaNe karyAM nathI, pachI AtmAnI mahattA pragaTe kayAMthI ? ApaNI gADI udhe pATe caDhI gaI che. kSaNika sukhanA bhAMgelA pula uparathI pasAra thavA pUrapATa doDI rahyA chIe. pachI zAMtinu sTezana Ave zI rIte? e te nIce uDI nadI ke samudramAM ja paDavAnuM Ave ne ? eka sAcI samajaNathI, sAcI tattva jijJAsAthI, sAcA samakitathI AtmAnA sukhanA dvAra ughaDI jAya, ane samyaktva sAtheviratI dharmane prApta kare te jarUra meAkSanA sukha meLave. mArA AtmAmAM anaMta sukhanA sAgara che. paramAM mane kayAre paNa sukha maLavAnu nathI. A satyanuM raTaNa kareA tA saMsAranA ane duHkhanA aMta Avaze. AtmAne AvI samajaNa meLavavAnI ane karmane eLakhIne tenAthI pAchA haThavAnI jijJAsA jAge teA samajavuM ke AtmAnA puNyane udaya che. ajJAna rUpI aMdhakAramAM ghaNAnA AtmA rUpI sUrya DubI rahyo che. peAtAnA prakAzane, peAtAnI parama zaktine ane peAtAnA parama Anadane na pichANe, pachI zuM thAya ? jIvananI sAcI sAdhanA kayAre ? :-manuSya janmanI sArthakatA zuM che ? ajanma dazA prApta kuvAnI eTale janma maraNanA pherAmAMthI chUTI javAmAM tenuM maraNa tA nizcita che, paNa maraNu khAda janmane aTakAvI hAthanI vAta che. maraNu kayAre bAja pakSInI jema tUTI paDaze te sArthakatA che. janma che devA e te ApaNA kAI kahI zakatuM nathI, Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArade ratna 171 mATe A maLelI amUlya jiMdagImAM cetI jaIne Atmajane pathe pagalA mAMDavA joIe. Atma dharmane oLakhIzuM te janma-mRtyune aMdhakAra TALI detI AtmaprabhA jhaLahaLI uThaze. kahyuM che ke kSaNabhaMgura che deha, bhave nathI sarvadA. mAthe mata khaDuM nitye, te jANI dharma Acare. A zarIra kSaNabhaMgura che. te kAyama sAthe rahI zakatuM nathI, kAraNa ke te para che. ApaNuM potAnA zarIranI jema svajanenA zarIra paNa AMkhanA palakArAmAM mATImAM maLI jatA hoya che. pitAnA mAnIne jeTalA vaLagIzuM eTalA vajAghAta khamavA paDaze. dhana-vaibhava paNa AkaDAnA rUnI jema uDI jAya che, mATe ravajana ke saMpattinA milanamAM harSa pAma ane viyegamAM zeka karavo nakAme che. paNa padArthamAM, para vyaktimAM sukhabuddhi-A beTI mAnyatAthI jIva saMsAramAM bhramaNa karI rahyo che, tethI anaMtA janma-maraNa karavA paDyA che. te beTI mAnyatA choDavA mATe A manuSya janmanI mahattA che. A ciMtAmaNuM je amUlya mAnava janma huM mithyA sukhanI AzAmAM have gumAvI nahi dauM. aMtaramAM Ave sudaDha saMkalpa karavo joIe ane A sanAtana sUtra yAda rAkhavuM ke sukha paramAM nathI, pAMca IndriyonA gavaTAmAM nathI. sagAvahAlA, snehI-mitro, moTAI ke sattAmAM nathI. ajJAnI jIvo ene sukha mAnI dhUmADAnA bAcakA bhare che. mRgajaLanI pAchaLa AMdhaLI doTa mUke che. mRgajaLathI kayAre paNa tRSA chIpAvAnI che? nA. chatAM ajJAnI jIve paramAMthI sukha meLavavA phAMphA mAre che, tenuM Akhare pariNAma zuM? aMte thAkIne pAchA paDavAnuM. mananA A mRgalAne khabara nathI ke je sukhanI AzAmAM ne AzAmAM e phare che, paNa te sukha te tenI aMdara che. zAstro pikArIne kahe che are! mUrkha jIva! anaMta sukha tArA AtmAmAM che. sukhanI zodhamAM bahAra bhaTakavuM tuM baMdha kara. tArI aMdara rahelA sukhanA bhaMDArane tuM meLava. e bhaMDAra kevI rIte maLe? da jJAnathI ajJAnane dUra kara. bhedajJAna eTale zuM? sva ane paranI vaheMcaNI. AtmAnA guNe jJAna, darzana, cAritra, tapa, sukha, vIrya che, ane pudgalanA lakSaNa varNa, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza che. pudgalamAM sukha nathI chatAM jIva mAne che ke pudagala e sukhanuM dhAma che. A beTI mAnyatAthI jIva saMsAramAM rakhaDe che. e vAta te nizcita che ke azubha karmane udaya hoya to duHkha-azAMti rahe paNa duHkhanA samayamAM pairyatA, samatA vagere jALavI rAkhIe te samaya pUro thatAM A karmo cAlyA jAya. karmane ApaNuM karyA na mAnIe te rAga dveSa thAya ane karmabaMdhana vadhu thAya. karmabaMdhana vadhatA saMsAra vadhe. A sanAtana satya je jIvane barAbara samajAI jAya te kaI taraphathI sukha maLatAM jIvane rAga na thAya, ane koI taraphathI duHkha thAya te tenA pratye dveSa na thAya. Ama thavAthI rAga dveSanI sAMkaLamAMthI te mukta thaI jaze. AtmaciMtana kare -hamezA rAtre sUtA pahelAM AtmavicAra kare ke huM ke Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 zAradA ratna chuM ? baMdhana zu che ? karmabaMdhanathI sarvathA mukta thatA huM siddha bhagavaMta jevA chuM. hajI AtmAnI eLakha karI nathI. enA paricaya sAdhyA nathI. AtmA tarapha STi karI nathI. eTale AtmAnu sukha risAI gayuM che. rAga ane dveSa e e badhana che. te baMdhananuM kAraNa AtmAnI ajJAna dazA ane asat AcaraNa che. ajJAna jAya teA mithyAtvanu baMdhana jAya, pachI anukrame virati, kaSAya ane yAganuM baMdhana jAya. paramAM sukha mAnyuM e ja mATuM ajJAna che. tenA kAraNe A saMsAranuM viSAka cAlu thayuM che. A jIvanI dazA kevI thaI che? A jIve para sAthenA vepAra vadhAryAM paNa AtmAnA avinAzI svarUpanA bhAva na pUchyo eTale te sukhanu' devALu kADhI raDavAnA vakhata AvyA. jJAna AtmAne kadIya sauMsAranA samadhA cAlu rAkhavA paDe to ya enA rasa tA mAtra AtmAmAM hoya che. je AtmAne bhUlyA te adhogatine pAmyA. AtmAnu vismaraNa eTale bhAvamaraNa, je samaye samaye thAya che, mATe have saMsAranu`. vismaraNa karI ne AtmAnuM smaraNa karA; paNa vibhAvanA vaTALe athaDAtA jIva sa'sAranuM smaraNa kare che ne AtmAne bhUlI jAya che bhagavAnanA zrAvake kevA heAya ? haMsa jevA. haMsa, game teTaleA bhUkhyA haze paNa ane tA meAtInA cArA maLe tA care. bAkI marI jAya kabUla paNa geAkharamAM mehu nAMkhavA na jAya. siMha traNa divasanA bhUkhyA hAya, kaDakaDatI bhUkha lAgI hoya chatAM ghAsamAM meDhuM nAkhavA nahi jAya, tema bhagavAnanA zrAvake kevA hoya ? kaseATI Ave te mRtyune bheTa paNa vItarAganA mArgathI calita na thAya. zrAvakAnu jIvana kevuM hovuM joie ? nakuLamAM janma tA ghaNI vAra thayeA paNa jainatvanI jhAMkhI thaI che ? tamAru jainatva prakAzyuM che ? jenAmAM jainatvanI jgyAti pragaTI che evA zrAvakanI dRDhatA keTalI hoya ? duniyAmAM eka divasa mADu vaheluM saune javAnuM che. mRtyu Ave te bhale paNa mArA dharmane to nahi cheADuM. mArA bhagavAnanA zrAvako dararAja savAramAM traNa manAratha ciMtave. ahI beThelAmAMthI keTalA ciMtavA che ? traNa manerathamAM eka manAratha evA paNa che ke . huM sathA AraMbha parigrahanA tyAga karI paMcamahAvratadhArI sAdhu kayAre banIza ? yAda rAkhajo, traNa kALamAM sacama vinA siddhi nathI. cakravatI'nI riddhinuM varNana zAstramAM Ave che. bhagavAna pAse prazna thayA ke cakravatI paNu* jIvane keTalIvAra Ave? A pRcchA pAMca paccIsa bhava AzrI nathI paNa AkhA sa'sArakALa AzrI che. eka jIva Aje cakrI thayA pachI pharI vakhata pazu cakrI thaI zake che, paNa temAM amuka kALa javA joI e, keTaleA kALa jAya ? echAmAM ochA sAgarApamathI thoDA vadhAre ane vadhAremAM vadhAre a pudgala parAvartanakALamAM thoDAka echeA kALa. tame prazna karaze ke kevI rIte ? teA bhagavata pharamAve che ke koI paNa cakrI sa`sAramAM ja rahIne kALadharma pAme, teA mAnA ke teo pahelI narake utkRSTa yuSya 1 sAgaranI sthitie utpanna thayA. narakanI sthiti pUrI karIne te jIva phrI khIjI vakhata cakrI thai zake che. have ahIM eka sAgarathI thoDA vadhAre kALa kahevAnuM kAraNa e che ke cakra ratnanI prApti thayA pachI ja te jIva cakrI kahevAya che. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 173 cakranI prApti thatAM thADA jhAjho kALa vyatIta thaI jAya che. te kAraNathI jaghanya aMtarakALa eka sAgarathI thADA adhika kahela che. have utkRSTa kALa joI e. samakitI thayA pachI koI paNa jIva a puddagala parAvartanathI vadhAre kALa saMsAramAM rahe ja nahi. tethI thADA dezeAnadeza thADA eAchA kALamAM te jIvanA meAkSa thaI javA ja joI e. jo keAI jIva peAtAnA chellA bhavamAM pharI cakrI thaI jAya tA e vakhate pahelI vakhatanA cakrInA bhava ane A bhava vacce utkRSTa kALanuM aMtara paDI jAya. AkhA saMsAra kALamAM cakravatI paNuM vadhumAM vadhu be vakhata Ave to paNa cakravatI cha khaMDanI samRddhine Thokara mArI sAdhupaNuM svIkAre che. tamane saMyama levAnuM kahIe tyAre tame kaho ke ame eka pagaluM cAlyA nathI. vihAra kevI rIte thAya ? cakravatI bahAra nIkaLe tyAre taDakA hoya tyAM mAthe chatra thai jAya. guphAnA daravAjA baMdha hAya to khulI jAya. nadImAM ke samudramAM pANI hoya tA tyAM vacce mArga thaI jAya. ATaluM sukha hovA chatAM temane lAgyuM ke-- khaNa mokkhA bahukAla dukkhA, pagAma dukkhA aNigAma sokkhA | saMsAra morate vipakakha bhUyA, khANI aNatthANa u kAmabhogA || A kAmabhAga kSaNika sukha Ape che, ane lAMbA kALa sudhI duHkha Ape che. vadhu duHkha ane thADuM sukha Ape che. saMsArathI mukta thavAmAM vighnarUpa che. anarthInI khANu che. A saMsAra ananI khANa che, duHkhanA DuMgara che, chatAM jIvA kema cheADI zakatA nathI. saMsAra pratye rAga che. mahApurUSA kahe che ke re rAga ! tArA pApe ! AtmAne mATe rAga jevuM bIju kAI bhayaMkara pApa nathI ane rAga jevuM kAI du:kha nathI. duHkha Ave tyAre mANasa duHkhI thAya che. rAganI vastu sAme AvyA pachI te vastunI aMkhanA jAge che, ane akhelI vastu maLe nahi tA mANasanuM kALaju ciMtAthI zekAI jAya che. rAganI vastu maLyA pachI mANasa bAvarI banI jAya che, ane te samaye AjubAjumAM zuM thAya che te bAbatanI vAta paNa bhUlI jAya che. rAganI vastu AvyA pachI te cAlI na jAya athavA tenA viyAga na thAya te mATe mANasa sadA ciMtAgrasta rahe che, ane te vastunA rakSaNa mATe jarUra paDe to DAghiyA kUtarA ke cAkIdAro rAkhIne je peAtAnA rAganI ADe Ave tene ThAra karavAnuM ke kUtarA dvArA IjA pahoMcADavAnu jANe ajANe te IcchI rahyo che. rAga e rAmane bhUlAve che. tulasIdAse kahyuM che kejahAM rAma tahAM Ama nahI', jahAM kAma tahAM nahIM rAma. saMsAranA sukhanA rAganA rAga hAya tyAM rAma rahe nahi. rAga bahu khUrI cIja che. agninI AgamAMthI bacI zakAya che paNa rAganI AgamAMthI bacI zakAtuM nathI. jainadarzanamAM tA rAganI ghaNI vAtA karI che, paNa anyadarzanamAM paNa rAganI vAta batAvI che. kRSNa pratyenI bhaktiH-eka gAmamAM eka kheDUta rahetA hatA. te khetara kheDatA hatA. tene kRSNanI laganI khUba hatI. te khAtA pItA, khetara kheDatA paNa kRSNanI bhakti karyA karatA. navarAzanA samaya maLe tyAre te bhajanakIrtana karavAnuM cUkatA nahIM. " zrI Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 zAradA ratna kRSNa zaraNaM mama" he kRSNa bhagavAna ! mane tamAruM zaraNuM leje. A padanI dhUnamAM khUba ekAkAra thaI jatA. divase divase tenI bhakti vizeSa ne vizeSa vadhatI jatI hatI. eka vAra evuM banyuM ke kheDUtanI bhaktinI prazaMsA TheTha vaikuMThamAM bhagavAna zrI kRSNa pAse paheAMcI, tethI kRSNajI khUba prasanna thayA, ane peAtAnI nIcenA devane khelAvIne kahyu. amuka gAmamAM kheDUta mArA bhakta che. te khetara kheDI rahyo che. te mArI bhakti khUba kare che. te saMsAranA dhAra duHkhA bhAgavI rahyo che, mATe tene te duHkhAmAMthI cheDAvI vaikuMThamAM laI AveA. deva kRSNanI AjJAne AdhIna thaIne jyAM kheDUta khetara kheDI rahyo hatA tyAM manuSyanA rUpamAM AvyA. kheDUta teA khetara kheDatA kheDatA paNa zrIkRSNanI bhaktinA bhajanA gAI rahyo hatA. eTale AvanAra deva samajI gayA ke A kheDUta ja bhagavAnanA bhakta haze. zI tenI bhakti che ! cAlA cAlA vaikuMThamAM:--deva kahe che huM bhaktarAja ! ApanI zrIkRSNa paranI akhUTa bhakti joI ne bhagavAne mane Apane vaikuMThamAM khelAvavA mAkalyA che, ame zrIkRSNa bhagavAnanA detra chIe. Apane vaikuMThamAM khelAve che. Apa amArI sAthe cAlA. kheDUta te enI bhaktimAM eTalA masta che ke A devanI vAta paNa sAMbhaLatA nathI. tyAre pharI vAra kahe che huM bhakta ! tane vaikuMThamAM laI javA AvyA chIe, mATe jaldI cAla, taiyAra thaI jA. deve A pramANe kahyuM tyAre kheDUta kahe che he deva ! mArA ahobhAgya haze ke zrIkRSNe Apane mane vaikuThamAM khelAvavA meAkalyA. ApanI vAta sAcI che. vaikuMThamAM AvavAnI te mane khUba IcchA che, A saMsAra asAra che. temAM jIvavuM thADu ne jaMjALa jhAjhI che, paNa mAre - eka kAma bAkI che. mArA dIkarA nAnA che ane chokarIne paraNAvavAnI bAkI che, huM vaikuMThamAM AvuM te dIkarIne paraNAve kANu ? mArA chokarA mATA thaI jAya, ane dIkarI paraNI jAya A e kAma thai jAya, pachI vaikuMThamAM AvuM. tyAM jaIne tu' zrIkRSNane kaheje ke tamArA bhaktane tA vaikuTha AvavAnI icchA che, paNa pAMca varSa pachI mane kholAvajo, eTale tyAM sudhImAM mArA A kAma thai jAya. jIe ! kheDUtanI bhakti keTalI hatI, je kRSNanI bhaktimAM eka tAra thai jatA hatA, tene vaikuMThamAMthI teDavA AvyA chatAM tyAM jatA rokayA kANe ? dIkarA-dIkarI pratyenA rAge ne! A saMsAra rAganI Aga che. sa`sAranA mAha kevA bhaya kara che!. ATalA eka tArathI prabhune bhaje che, chatAM sa`sAra chUTatA nathI. A bhakta sAcA bhakta kahevAya ? nA. bhakta mATe bhagavAnanA pharI saMdezA--bhakta kheDUte A pramAae kahyuM, eTale deva vaikuMThamAM pAchA gayA, ane jaIne kheDUtanA sadeze| bhagavAnane jaNAvyA. kRSNajIe kahyuM. bhale. pAMca varSa pUrA thayA pachI tene vaikuMThamAM lAvazu. samayane jatAM vAra lAgatI nathI. pAMca varSa pUrA thayA, pachI acAnaka bhagavAnane yAda AvyuM. devane kheAlAvyA, ne kahyuM, Apa jA ne mArA pyArA bhaktane vaikuMThamAM laI AveA. bhagavAnanI AjJA thatAM deva tarata ja mRtyulAkamAM bhakta kheDUta pAse AvyA, ane bhagavAnanA saMdezA sAMbhaLatA kheDUtanu` haiyuM Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 175 bharAI AvyuM. prabhu prabhu karatA tenI AMkhamAM AMsu AvI gayA. tenI ATalI, bhakti joIne hevanA manamAM thayuM ke A vakhate te kheDUta jarUra vaikuMThamAM Avaze paNa temanI e AzA niSphaLa nIvaDI. kheDUta kahe che, saMsAra te khAra usa jevo che. temAM jIvavAnI majA nathI. mAro dIkaro paraNI gayo che, paNa hamaNAM tenA lagna thayA che, tethI tene saMsAranA kAryomAM barAbara taiyAra karI dauM. bIjuM darekane muDI karatAM vyAja vadhAre vahAluM hoya che tema pautranuM mukha jovAnI mArI khUba IcchA che. kheDUtanI A vAta sAMbhaLIne deva pAcho pharyo ane banelI badhI vAta bhagavAnane kahI tyAre bhagavAne kahyuM ke bhale, tame be traNa varSa pachI pharIne jajo. jotajotAmAM be varSe te pasAra thaI gayA. ane deva tene bolAvavA jAya che. vaikuMTha jatAM re rAge -deva bolAvavA AvyA ne kheDUtanuM mRtyuM thayuM. jJAnI bhagavaMte ApaNane ahIM e samajAve che ke rAga zuM karAve che? kheDUtanI kRSNajI pratyenI ananya bhakti hovA chatAM potAnA saMtAno pratyenA rAganA kAraNe vaikuMThamAM javAnuM choDayuM paNa saMsArane rAga na choDe. saMsArane rAga jIvane raDAve che. bIjuM mAnava mAne che, Aja nahi kAle karIza. kAla kAla karatAM rahI gayA ne kALarAjAnA teDA AvI gayA, mATe dharmakAryamAM kSaNa mAtrane pramAda karavA jevo nathI. A kheDUta marI gaye paNa tenI mUrchA rahI gaI. saMtAne pratye rAga rahI gaye te enI zI sthiti thaI? A te kheDUto nI vAta che paNa saMsAramAM vaselA jIvane koIne paisAne rAga, koIne putra-parivArane rAga te koIne dhaMdhAne rAga hoya che. jyAM rAga che tyAM rakhaDavApaNuM che. A kheDUta saMtAno pratyenA rAganA kAraNe vaikuMThamAM jaI zako nahi. kheDUta rAganA kAraNe bilADo banyaH-A kheDUta tyAMthI marIne bilADo thayo. pitAnA chokarA uparanA mohane kAraNe tene bilADAne avatAra levo paDyo. are meha tArI gati gahana che. je bhakta hatA te bicAro bilADo thayo. khera ! jevA jenA karma. have A bilADo tenA gata janmanA chokarAnI dukAnamAM raheto, ane dukAnamAM je uMdara Ave ne anAjane khAI jAya te uMdarono nAza karavA lAgyo, ane tyAM ghara karmo bAMdhato hate. kRSNajInA manamAM thayuM ke haju ene vaikuMThamAM AvavuM hoya te belAvuM ane jo e Ave te ene janma sudhare. ema vicArIne kRSNajIe devane mokalyA. deva Avyo ne vaikuMThamAM javAnI vAta karI, tyAre bilADo zuM kahe che? huM AvuM te kharo paNa hamaNAM A dukAnamAM uMdaro bahu Ave che ne anAjane nukazAna kare che. jo dhyAna na rAkhuM to uMdaro badhuM anAja khAI jAya ne bairAM chokarAM bhUkhe mare. temane bhUkhe maratAM joI huM AvI zakIza nahi. kRSNajIne ghaNI dayA AvI ke bilADAno bhava sudhare paNa mehamAM masta banelA kayAMthI cheDI zake? deva te khAlI hAthe pAchA gayA. thoDo samaya thayo tyAM bilADAnuM AyuSya pUruM thayuM. tyAMthI marIne teNe bhUMDane avatAra lIdho. kRSNajIne haju dayA AvI ke A bhUMDa cAre bAju bhaTake che, te lAva tenI gati sudhare tema karuM, tethI kRSNajIe devane mekalyo. deve bhUMDa pAse AvIne kahyuM Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 zAradA ratna ke kema? have vaikuMThamAM AvavAnI IcchA che ke nahIM? tyAre bhUMDe kahyuM, mArI bhUMDaNI, mAro ATale moTe parivAra e badhAne khAvA mATe ahIM maLatI viNa tyAM te na maLe ne? bhUMDanA AvA vacana sAMbhaLI, tene saMsAra pratyene rAga joI devane navAI lAgI. te rAge tene bilADa banAvyA, bhUMDa banAvyo ane ardhagatinI khAImAM pheMkI dIdho. bhobhavanA cakkaramAM nAkhe, re bicAro! keTalo pAmara AtmA ! tenA para karUNA karI tene ugAravA kRSNajI keTalI vAra taiyAra thayA paNa rAgamAM ane mohamAM paDI tyAM jaI zakyo nahi ane durgatimAM cAlyA gaye, mATe rAganuM baMdhana teDavA jevuM che. rAga jIvane rakhaDAve che, mATe jJAnIo ApaNane samajAve che ke tame saMsAramAM rahevuM paDe te raho paNa kevI rIte raho ? = ra nArya, nora rikvarU vALA jema kamaLa pANI ane kAdavamAM janme che chatAM te UMce AvyA pachI lekhAtuM nathI, tema saMsAramAM tame paNa alipta bhAvathI raho. temAM khuMcI na jaze. je khuMcyA te samajajo ke DakhyA. ahIM maNiratha mayaNarehAnA rUpamAM mugdha banyo che. maNirathane rUpane rAga hate. mayaguhAnuM rUpa, sauMdarya joIne te temAM AkarSAyo. satInA rUpanI pAchaLa aMdha banI gayo ne tenI daSTi badalAI gaI. jenI dRSTimAM vikAra nathI tenI dRSTi nirmaLa hoya che. 'huM jyAre rAvaNa sItAjIne upADI gayo tyAre sItAjIe nizAnI mATe rastAmAM kAnanA kaMDA ane paganI mojaDI nAMkhI hatI. rAma-lakSamaNa sItAjIne zodhavA jAya che, tyAre riratAmAM rAma lakSamaNane pUche che, lakSamaNa vIrA! A kuMDaLa paDyA che te tArA bhAbhInA che. lakSamaNanI pavitratA ane dRSTinI nirmaLatA keTalI hatI. temaNe kahyuM moTAbhAI! huM kaMDaLane oLakhI zakato nathI. lakSamaNajI roja sItAjInA darzana karavA jatA hatA, temanI caraNaraja letA hatA, paNa kayAre ya sItAjInA mukha upara daSTi karI nathI, tethI kuMDaLane kevI rIte oLakhI zake? jyAre sItAjInA paganI mojaDI joI eTale te oLakhI gayA ke A mojaDI sItAjInI lAge che. evA sItAjI cha mahinA rAvaNa pAse rahyA, paNa brahmacaryathI jarA paNa DagyA nathI. tema ahIM mayaNarehAnI aDagatA nihALo. | maNirathane thayuM ke yugabAhunA jIvatA mayaNarehA mArA hAthamAM Avaze nahi, mATe tene koI paNa rIte dUra karavo joIe. manamAM duSTa bhAvanA che, paNa potAnA pApone chUpAvavA mATe yugabAhu tarapha jaIne kahe che, Ajano divasa kevo sarasa che ke Aje ghaNA divase bhAInuM mukha jovA maLyuM. bhAIne gayA pachI mane khAvAnuM paNa bhAvatuM na hatuM uMgha paNa AvatI na hatI, ane manamAM e ja vicAra AvatuM hatuM ke meM yuddhamAM bhAIne zA mATe javA dIdho ane huM zA mATe yuddhamAM na gayo? paNa Aje mArI ciMtA dUra thaI che. meralo mIThuM bole ne Akho sApa gaLI jAya tema ahiM maNiratha moDha mIThuM bolI rahyo che. aMdarathI bhAIne mArI nAkhavAne vicAra nakakI karyo che. paNa vAcALatA kevI vAparI rahyo che ! daMbhI mANasonI bolavAnI cAvI AvI hoya che. daMbhI Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 177 mANasA eka pApane DhAMkavA aneka pApA kare che, paNa jyAre karmAMnA vipAka--phaLa lAgavavA paDaze tyAre bacAvavA koi nahi Ave. maNiratha kahe--bhAi ! te yuddhamAM vijaya kevI rIte prApta karyA? he sAmatA ! bhAi tA peAtAnA parAkramanI vAta nahi kare paNa tame leAko e sabhaLAvA bhAIe kevuM parAkrama batAvyuM hatuM? jethI bhAInuM parAkrama sAMbhaLI mane AnaMda thAya. sAmatA kahe mahArAjA ! emanA prabhAvanI teA zI vAta karavI ? ApanA kuLamAM emanA jevA purUSa koIka ja janmyA haze! temanuM parAkrama ane buddhibaLa viSe te kahevuM ja zuM ? temanAM buddhi-kauzalyathI kayAMya yuddha thayuM nathI. koI ThekANe laDAI karI nathI. leAhInI nadIo vahAvI nathI. jyAM yuddha thavAnI sabhAvanA hatI tyAM paNa yuddha thayuM nahi. temanA mukhamAM tA jANe sarasvatI beThI hoya tema temanA mIThA prema bharyA zabdo sAMbhaLI zatruo paNa namra banI jatA ane zaraNe AvI jatA. A vAta sAMbhaLIne maNiratha yugamAhunA mastaka upara hAtha pheravatA kahevA lAgyA ke mArA bhAIne meM yuvarAja banAvyA e barAbara yAgya karyuM che. mArA A bhAi aNumAla che. maNirathanA dilamAM e bhAvanA hatI ke kadAca mayaNurehA yugamAhune vAta kare teA paNa bhAIne mArA pratye avizvAsa pedA na thAya paNa mArA upara pUrNa vizvAsa rahe te mATe hRdayamAM kapaTa rAkhI teNe A prakAranA dekhAva karyAM. mayaNarehAne samAcAra maLyA ke mArA pati yuddhamAM vijaya DaMkA vagADIne AvI gayA che. A samAcAra sAMbhaLatA tenA rAmerAmamAM Anada thayA. A tA tamArA anubhavanI vAta che. jyAre kAI bahenanA pati paradeza gayA hAya ne te be cAra varSe pAchA dezamAM Ave che tyAre te benane kevI prasannatA, kevA AnaMda thAya ! eka benanA pati ghaNA garIba, nAkarI zeAdhavA jAya tA kAI nAkarI na rAkhe, paNa enA puNyAye enA kAkAmAmAe thADA sAtha ApyA ne te paradeza kamAvA javA taiyAra thayA. patnI kahe che tame mane sAthe laI jAva ne ! pati kahe, huM tyAM jAuM, gheADuM kamAuM, ghara vasAvuM, pachI tane melAvIza. bhale Apa samAcAra jarUrathI Apajo. bhale, ema kahIne te bhAI teA paradeza gayA. cha mahinA thavA AvyA. paNa kAI TapAla ke samAcAra nahIM. A khAI rAja kAganA DALe patranI rAha juve che, paNa TapAla AvatI nathI. peAtAnI zerImAM je TapAlI Ave tene A bena rAja pUche bhAI vIrA! mArI TapAla che ? bena ! tamAruM nAma zuM ? badhI vAta kahI, pachI kahe bena ! tamArI TapAla Avaze eTale huM Apane jarUra ApI jaIza. A TapAlI rAja Ave ne mena rAja pUche. mArI TapAla che ? TapAlIne reja nA kahetA zarama AvavA lAgI. tene thayuM ke mArI A zerImAMthI badalI thaI jAya tA sAruM. bena mane rAja TapAlanuM pUche ne huM nA kahuM eTale nisAsA nAMkhe. Ama karatA samaya pasAra thatAM thatAM 12 varSo vItyA. bAra varSe TapAla AvI. TapAlInA manamAM paNa khUba AnaMda che ke Aje huM te benane TapAla ApIza te tene keTalo AnaMda thaze ? TapAlI 12 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 zAradA ratna Avyo. bene pUchyuM bhAI vIrA ! mArI TapAla lAvyA? hA bena ! Aje tamArI TapAla lAvyo chuM. je dararoja bAra varSathI patranI rAha jotI hoya tene bAra varSe TapAla maLe te keTalo AnaMda thAya ! A bena bhaNelI nathI. sAva abhaNa che. ene akSara vAMcatAM ke lakhatAM AvaDatuM na hatuM, tethI eka bhAIne bolAvIne patra vaMcAvyA. patramAM zabda zabda metI hoya tema A patramAM pade pade prema nItarI rahyo che. zabda zabda neha saritA vahI rahI che. patramAM lakhyuM che ke atre huM kuzaLa chuM. ahIM sAruM kamAyo chuM. tuM ciMtA na karIza. have huM tyAM AvuM chuM. A zabdo sAMbhaLatA tenA romaromamAM AnaMda thayo. A te eka nyAya che. A nyAya uparathI e samajavuM che ke ApaNe badhAe keTalI sAdhanA karI haze tyAre vItarAga prabhunuM zAsana maLyuM. temane ApaNuM upara saMdeze Avyo che. saMdeze eTale Agama. pelI bena jema abhaNa hatI tethI teNe rastAmAM jatA bhAIne bolAvI TapAla vaMcAvI, tema Agama rUpI patra gurUdeva ApaNane vAMcI batAve che. te te patra sAMbhaLatA ApaNuM haiyuM kevuM harakhAvuM joIe ! A patra vAMcatA jenuM haiyuM thanagane te AtmA bhavasAgara tarI jAya che. satInA mahelamAM yugabAhunuM Agamana :- mayaNarehAe yugabAhunA AvyAnA samAcAra sAMbhaLyA, tenA sADAtraNa kreDa marAya khaDA thaI gayA. mayaNaretA yugabAhunI rAha jotI mahelanI bArIe ubhI rahI che. pativratA strIne mATe te pati e ja paramezvara - pati e ja prANa hoya che. temanA mATe jAna devo paDe te daI devA paNa taiyAra hoya. maNirathane praNAma karI yugabAhu mayaNarehAnA mahelamAM AvyA. mayaNarehAe hRdayanA vAtsalyathI, premanA sarovarathI temanuM svAgata karyuM. patine jotA harSaghelI banI, ane caraNamAM paDI namaskAra karyA, ane kahevA lAgI ke dhanya ghaDI, dhanyabhAgya, Apa yuddhamAM vijayaDaMko vagADIne AvyA e ja mArA saddabhAgyanuM nizAna che. yugabAha kahe-mane je vijya maLyo che. te tAro pratApa che. huM gayo tyAre teM kahyuM hatuM ke A bhautika rAjya meLavavA mATe seMkaDe jenI hiMsA karI lehInI nadIo na vahAvaze. meM koIne paNa vavAra calAvI nathI. keI jIvanI hiMsA karI nathI. arehAe gupta rAkhelI vAta-mayaNarehAe patine badhI vAta karI paNa * kahI nahi. tene ema hatuM ke je A ghaTanA patine kahIza te te uchaLyA vagara nahI rahe. pariNAme talavAre uDaze. satI ' badhA AnaMdathI rahe che. mayaNarehAne tyAM dAsa pote karatI hatI, ane garbhanuM pAlana karatI. 'tu AvI. vasaMtaRtu AvavAthI namAM thayuM ke mArI patnI - e. yugabAhue Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 179 kahyu', mayaNurehA ! vasaMtaRtu hovAthI upavana khUba khIlelA che. AvI suMdaraRtumAM bahAra pharavA javAnI mArI IcchA che, paNa jo tArI IcchA hAya tA. mayaNurehAe kahyuM svAmI! huM tA tamArI dAsI chuM. ApanI IcchAne AdhIna rahevu e pativratA strIonA dharma che. Apa mArA pati che, mane pUchyAnu ja na hoya. AjJA karavAnI hAya. ApanI IcchA vanamAM javAnI che, te mAre AvavAmAM keAI muzkelI nathI. huM' teA e ja IcchuM chuM ke Apa jyAM rahe tyAM mane sAthe ja rAkhA. pativratA strIe hamezA patinI sAthe rahe che. rAma vanavAsa gayA tA sItAjI temanI sAthe vanamAM gayA. naLarAjAnI sAthe damayatI paNa vanamAM gaI. draupadI pAMDavAnI sAthe vanamAM gaI. sukha duHkhamAM nagaramAM ke ja*galamAM pativratA strIo sAthe hAya che. yugabAhu ane mayaNurehA udyAnamAM javA taiyAra thayA che. have tee uMpavanamAM jaze ne tyAM kevI karUNa ghaTanA banaze tenA bhAva avasare. OM zAMti vyAkhyAna na-19 zrAvaNa suda 4 sAmavAra tA. 3-8-81 mAkSamArganA netA, rAgadveSanA vijetA, anaMta jJAnI bhagava'ta khelyA he bhavya jIve A saMsAranA kalezeAthI kaMTALyA hA, janma-jarA ane maraNanA duHkhothI udvigna thayA hA, A bhavATavInA saMga cheADI mukti madiramAM javAnI ne IcchA hAya tA viSayarUpI viSavRkSanI chAyA nIce eka kSaNa vAra paNa vizrAma karazeA nahi. jema keAI yuvAna purUSa paradeza jatA hoya tyAre tene vRddha mANasa zikhAmaNa Ape che ke, tuM amuka sthaLamAM jaIza nahi, ane kadAca jaI caDhe teA sAvacetI rAkhaje. te pramANe jJAnIpurUSAe kalyANanI abhilASAvALA jIvAne hitazikSA ApelI che. viSayarUpI vRkSanI chAyA traNe jagatanI sImA sudhI vistAra pAmelI che. te chAyAnI jALamAMthI koI bhAgye ja khacI zake che. teNe nAmadhArI tyAgIone bheAgI banAvI dIdhA che, ane bhAgIone tA sathApAyamAla karI mUkayA che. A viSayarUpI viSa vRkSanI chAyAmAMthI sarvathA alaga rahevA mATe mahApurUSonA hitApadeza para parAthI cAlyeA AvelA che. je jIvA mahApurUSAnA vacanA upara vizvAsa nathI rAkhatA, zraddhA nathI karatA ane viSayarUpa viSavRkSanI chAyA nIce vizrAma levA doDI jAya che, teo AtmasattAneA nAza karI mehaM madirAnA pAnathI mUrchita khanI kharAba AcaraNa karavA lAge che. kharu' kahIe te viSayA viSa karatAM vadhu baLavAna che. kAraNa ke viSa tA jIvane A bhavamAM mAre che, paNa viSayA tA bhAbhavamAM jIvane mAranAra bane che. cArAzI lAkha jIvAyeAnimAM sarvathI uttama yeAni manuSyanI che. A jIvanathI muktinI prApti thAya che. khIjI ceAni dvArA devagati pAmI zakAya che, paNa mAkSa gati pAmI zakAtI nathI, tethI manuSya ceAninI zreSThatA kahI che. nirvANAdi sukhaprade narabhave jainendra dharmAnvite / labdhe svalpa ma cAru kAmaja sukhaM no sevituM yujyate // Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna vaiDUryAdi maho palau dha nicite prApte 'pi ratnAkare / lA tu svalpa ma dIptikA ca zaklaM kiM cApitaM sAMpratam // zrI jainendranA dharmathI yukta temaja nirvANa tathA svargAdi sukhane ApanAra evA manuSyajanmane pAmIne amane tathA sva5 evA vaiSayika sukhane sevavuM yogya nathI. keIne vaiDUryAdi mahAranarAzIthI paripUrNa evA ratnAkaranI prApti thavA chatAM thoDI kAntivALA kAcanA TukaDAne grahaNa karavo zuM yogya che? kadApi nahi, tema he bhavya jIvo ! thoDA mATe jhAjhuM gumAvavuM yogya nathI. nigodamAMthI caDhatA caDhatA manuSya janma prApta thayo. have mAtra viSayone saMga choDavo e ja bAkI che. je te pApI viSane saMga choDaze nahi te kalyANa tamArAthI seMkaDo gAu dUra bhAgatuM raheze. mahApuNyane rAzi ekatra thayo, tyAre A manuSya janma rUpI kalpavRkSa prApta thayuM che. satya, saMtoSa, paropakAra, indriya vijaya, dAna, zIla, tapa, bhAva, samabhAva, viveka, vinayAdi A manuSya janma rUpI ka9pavRkSanA puSpa che. tenI rakSA karo. jenAthI svarga tathA mekSanI prApti thaI zakaze, mATe A manuSya janmamAM viSaya kaSAyAdi durgaNamAM nahIM paDatA jJAna, darzana, cAritra, tapane grahaNa kare che te A lokamAM ane paralokamAM sukhI thAya che. - zrIpura nagaramAM arimardana nAme rAjA hato. te khUba nyAyI, nItivAna ane dharmiSTha hate eka vakhata A rAjAne hAthIo meLavavAnuM mana thayuM, tethI teNe potAnA rAjasevakone halpa karyo ke, ApaNe vanamAM hAthIe meLavavA che. hAthIo kevI rIte meLavavA te mATe temaNe eka upAya zodhI kADhaye. rAjA tathA sevake badhA vanamAM gayA. jyAM hAthIo besatA hatA, te vana sUkuM hatuM. tyAM pANI paNa na hatuM. lIle ghAsacAro paNa na hato. A rAjAne hukamathI rAjasevakae nahera mAraphata pANI lAvIne sIMcyuM. AkhuM vana lIluM thayuM ane pANI paNa vahetuM thayuM. pANInA siMcanathI tyAM thoDA samayamAM lIluM ghAsa ugI nIkaLyuM. hAthIo jyAre AvyA, tyAre temaNe A lIluMchama vana joyuM. temaNe yuthapatine kahyuM, cAle lIluMchama ghAsa ugyuM che, ApaNe khAvA jaI e. TUthapati ( hAthIomAM sauthI moTo hAthI) sAthe badhA hAthIo tyAM AvyA. yUthapatie pANI, lIlo ghAsacAro badhuM joyuM, ane kahyuM, unALAmAM AvuM pANI na hoya. kadAca kayAMka pANI bharyuM hoya te AvuM lIluMchama ghAsa na hoya mATe koIe ApaNane pakaDavA mATe A mAyAjALa racI lAge che, mATe ahIM rahevAya nahi. ane A ghAsa khavAya nahi. A ghAsa khAvAmAM ApaNane bhaya che, mATe ahIM rahevuM e yogya nathI ahIMthI dUra javAmAM zreya che. je hAthIoe yUthapatinI vAta mAnI ane tyAMthI cAlyA gayA, te sukhI thayA ane je hAthIo A vAta na mAnyA te rAjAnA baMdhanamAM phasAI gayA, ane duHkhI thayA. A rIte je AtmAo jinezvara bhagavAnanI, gurU bhagavaMtenI kahelI hita zikhAmaNane hRdayamAM avadhAraNa kare che, ane temanI AjJA pramANe cAle che te sukhI thAya che, ane je tIrthakara bhagavAnanI zikhAmaNa mAnatA nathI, ane viparIta mArge cAle che te AtmAo duHkhI thAya che. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 zAradA ratna tIrthakara mahArAjAo ApaNane zuM samajAve che? he jIva! tame tamane samaje. A jIva anAdikALathI badhuM samajate AvyA che. AkhA jagatanA paDhArthone samaje che. vepAra dhaMdhA kema karAya te samajyo che. DokaTara ke ejInIyara banavuM hoya te kevI lAIna levAya, kevo abhyAsa karavo paDe e badhuM samajyo che. bAhya paDhArthone samajavAmAM te khAmI rAkhI nathI, paNa pitAne (AtmA) mATe vicAra karavAno prasaMga AvyA nathI. A jIvane zarIra, dhana, mAlamilkata, kuTuMba kabIlAne vicAra karavA maLyo che, paNa pitAne vicAra karavo sUjhayo nathI. bIjAnA vicAra mATe tene zIkhavavAnI koI jarUra nathI. zarIra, IndriyAdine poSavAnA sAdhano to ja ApoApa karI le che. temAM upadeza ke zikhAmaNanI jarUra nathI. nAnA bALakane duHkha thAya te raDe ane sukha maLe te rAjI thAya, e koNa zIkhavADe che? koI nahi. e badhuM te anAdikALathI vagara upadeze AvaDe che. potAne (AtmAne) jANavAnI bAjI gurU bhagavaMte zIkhavADe to paNa AvaDatI nathI, tethI tIrthakara bhagavaMte kahe che ke pitAnA AtmAnuM jJAna thavuM e mukela che. duniyAdArInA padArtho jANavAmAM muzkelI nathI, paNa AtmAne jANavo te jJAna koI bhAgyazALI AtmA meLavI zake che. koI bhAgyazALIne e vicAra Avato haze ke huM koNa chuM ? kayAMthI Avyo chuM? kyAM javAno chuM? tamane kadAca koI pUche ke tame kesa te jhaTa daIne tame tamAruM nAma bolI jazo. A nAma to pacAsa, so varSa jeTaluM AyuSya haze tyAM sudhI raheze. A nAma te mAtra bhADUtI lIdhuM che. jema havA pUrvathI nIkaLI pazcima tarapha jAya, uttarathI nIkaLe ane dakSiNanA cheDA sudhI jAya, eTale jema havA apratibaddhapaNe cAlI janAra che, tema A jIva havAnI mAphaka keI sthAnanA saMbaMdhavALo nathI. ahIM jIvane oLakhAvavA mATe utpanna thavAnuM sthAna kuTuMbakabIlA Adi niyata nathI paNa je vakhate je bhavamAM utpanna thaye teTalA mAtrathI te bhavano gaNAya che, mATe prathama AtmAne oLakhavA mATe kahe che, tuM tane oLakha. jema zeThIyAne chokare lAkhonI milkatano mAlika hovA chatAM tenI mAlikInI khabara na hoya to tenI kaMI paNa vyavasthA na karI zake, tema A jIva paMcabhUtamaya mATInA pAMjarAmAM rakhaDyA kare che. pachI cAhe ekendriyathI laIne paMcendriyanI jAtimAM ke cAre gatimAM rakhaDe, chatAM tyAM pote samaje che ke huM tene mAlika chuM. jema popaTa pAMjarAmAM haLImaLI jAya eTale pAMjarAne potAnuM ghara mAne che. te pAMjarAmAMthI bahAra nIkaLe ane bilADI ke keIne jarAya bhaya lAge ke tarata pAMjarAmAM pesI jAya. kharekhara to pAMjaruM popaTa mATe keda che, chatAM te tenI sAthe haLI gayela hovAthI pAMjarAmAMthI bahAra nIkaLavuM te tene mRtyu samAna lAge che, tema A jIva zarIra rUpI pAMjarA sAthe haLI javAthI tene bahAra nIkaLavuM gamatuM nathI. are ! bahAra nIkaLavuM e tene mAta lAge che. A jIva rUpI popaTa zarIra rUpI pAMjarAmAM pUrAyele che, chatAM tene keda na mAne ane ulTo ghara mAne, ajJAna avasthAmAM jIva A badhuM kare, paNa have tene keda rUpa samajAya Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ' zAradA ratna 182 che kharu? pAMjarAnA AdhAre pApaTa tenuM jIvana mAne che. tema ahIM A zarIranA raMgaDhaMge jIva raMgAyelA che. TuMkamAM tame tamane (AtmAne) samajo ne ALakhA ApaNA cAlu adhikAramAM yugamAhu ane maNirathanI vAta cAle che. yugabAhu laDAImAM vijaya DaMkA vagADI mayaNurehAnA mahele AvyA mayaNarehA zANI ane DAhI zrI che. bhAI bhAI vacce veranA vAvetara karavA ene iSTa na hatA. samaju mANasa AgaLapAchaLanA vicAra karIne badhI vAta kare. je vAta karavAthI navA saMgharSo ubhA thAya, jhaghaDAvikhavAda thAya tevI vAta na kare. DAhI ane samajI ene jhaghaDAnA ata kema Ave te rIte vartana kare. paNa kalezane vadhAravAnA kAma na kare, tethI mayaNurehA yugamAhune vAta karatI nathI. uttamakuLamAM te uttama AtmAe hAya paNa ghaNI vAra hInakuLamAM paNa amIrI dekhAya evA uttama AtmAe hAya che. je pAtAnA balidAne khIjA jIvAnI rakSA kare che. peAtAnA svArtha mATe lehInI nadIo vahAvanAra pApI rAjA H-dhArAnagarImAM cAdurAva rAjA hatA. zerisaMha nAmanA eka yuvAna dhArAnagarInI jelane paheregIra hatA. eka vakhata cATTurAva rAjAne kaiAI bhaya'kara bimArI AvI. aneka vaido, hakImA, DokaTarone khelAvyA. ghaNAM ghaNAM upacAro karyA chatAM temanA roga zAMta thayeA nahi. rAjA A vedanAthI khUba trAsI gayA. joradAra azAtA vedanIya karmanA udaya thayA che. karelAM karmo tA jIvane bhAgavavA paDe che. eka vakhata dhAra pApa karAvanAra, peAtAnA svArthane sAdhanAra vaida bheTI gayA. teNe kahyuM ke mahArAjA ! ApanA rAga kayAre maTe ? 900 nava patie paraNIne AvelA mIDhaLakha dhI hAya temanA vadha karIne temanA lAhIthI Apa snAna karo tA ApanA rAga jaDamULathI maTI jaze. saMsAramAM kayAreka evuM jovA maLe che ke khIjAnI rakSA mATe peAtAnA prANanuM khalidAna denArA nararatnA hoya che, paNa peAtAnA prANAnI rakSA mATe khIjAnuM balidAna lenArA sAva niya, niSThura rAjA yAnnurAva A zreNInA mAnava hatA. mAnavI peAtAnA svArtha khAtara hitAhitanA viveka bhUlI jAya che. A rAjAe eTalA vicAra paNa na karyo ke ATalA navada MpatIonA leAhImAM snAna karavAthI zuM mArA roga maTaze ? temaNe te 900 daMpatIonA leAhIthI peAtAnA prANanI rakSA karavAnA nirNaya karyo. temaNe te amuka mahinAmAM ja 900 4*patIone pakaDIne temane kArAgRhamAM pUrI dIdhA. temanA balidAnanA divasa nakkI karI lIdhe. navasA dupatIe kArAgRhamAM :-900 navadaMpatI bicArA haju keADa bharyo paraNIne AvyA che. kaIka bicArAone e khabara nathI ke ApaNune mArI nAMkhavA mATe ahIM pUryA che. je kSikSe mArI nAkhavAnuM nakkI karyuM" che te divasa najIka AvatA bicArA raDe che. cIcIyArIo kare che. jelanA paheregIra zerasiha A dRzya jotA ka"pI uThayA, tenu' hRdaya raDI uThayu. ene khabara nathI ke zA mATe pUryA che. teNe e keTThIone pUchyuM. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 1 Apa badhAne zA mATe pakaDyA che? bhAI, AvatI kAle badhAne mArI nAkhavAnA che, ane te lehamAM rAjA snAna karaze te temane roga maTaze. mRtyune bhaya kone na hoya? kIDIthI laIne kuMjara sudhInA dareka jIve jIvavAnuM irache che. keI mRtyune icchatA nathI. zerasiMhanA manamAM vicAra thaye ke A badhAe zuM gune karyo che? vagara kAraNe 900 navadaMpatIonA jAna jaze ! siMhanI jema garjanA karanAra zerasiMhane khabara paDI ke kAle rAtanA 1800 jI rAtre sUI gayA haze tyAre temanuM karapINa rIte khUna karavAnuM che. tyAre rAjyanI sattA AgaLa koInuM cAlavAnuM nathI. A zerasiMha bhale halakA kuLamAM janme che paNa tenA vicAro kevA ucca che! teNe vicAra karyo ke janma che tenuM maraNa avazya che. Aja nahIM to kAla badhAne eka divasa javAnuM che te te nakakI che. te huM mRtyune evuM banAvI dauM ke mRtyu mahatsava rUpa banI jAya. A 1800 jIvone abhayadAna daIne temane bacAvIne huM eka ja mRtyu vahorI lauM te zuM khoTuM? mArA mRtyuthI je 1800 jInA jAna bacatA hoya te ethI uttama bIjuM zuM? hInakuLamAM paNa keTalI amIrI levAmAM Ave che! te kaMI zAstra bhaNyA na hatA. bIjI kaMI ArAdhanA paNa karI na hatI, paNa tenAmAM mAnavatAne dipaka pragaTI uThayo hato. prANu sAthe balidAna denAra zerasiMha je divase te 1800 nirdoSa jIvonI kaleAma thavAnI che tenA AgalA divase zerasiMhe rAtre eka vAge jelanuM tALuM kholI nAMkhyuM, ne te 1800 jIvone bahAra kADhyA ane temane kahyuM ke Apa jadI bhAgo. dhArAnagarInA keI khUNAmAM raheze nahi. huM Apane TUMke raste batAvuM chuM te rastethI Apa jaldI bhAgI jAo. mANase kaI divasa DagaluM bharyuM na hoya paNa matanuM nagAru mAthe vAgatuM hoya tyAre doDavA ja mAMDe. 1800 mANase zerasiMhanA pagamAM ALeTI paDyA. bhAI! tAruM bhabhava sAruM thaje. zerasiMhe temane TuMko rasto batAvyo ne badhAne vidAya kyuM. bIjA divase rAjAe kahevaDAvyuM ke 900 daMpatIone nAhI dhoI ne pavitra banAve. zerasiMhe potAnA jIvananI ciMtA na karI. tene rAjA mRtyunI zikSA karaze to paNa have bhaya nathI. have rAjAne khabara paDI ke zerasiMhe 00 daMpatIone jelamAMthI chUTA karIne bhagADI mUkyA che eTale zerasiMhane bolAvIne kahyuM, zerasiMha! te A zuM karyuM? sAheba ! te badhAnuM karUNa rUTana, temanI cIcIyArIo mArAthI saMbhaLAtI nahatI. temanuM rUdana sAMbhaLIne mAruM haiyuM karUNAthI chalakAI gayuM. teo maraNanA bhayathI prajatA hatA. eTale meM bAraNuM kholyuM ke tarata badhA jIva laIne nAThA. Aje mArA mATe AnaMdane divasa che. mane je zikSA karavI hoya te kare, maraNa Avaze to paNa te mArA mATe te mahatsava rUpa che. mArA ekanA balidAne 1800 jIvone abhayadAna maLyuM ethI adhika AnaMda karyo hoya ? AvI ja vAta jApAnanA rAjA mikADanA rAjyamAM banI hatI. A rAjAne phUladAnIone pUba zokha. dareka dezanI phUladAnIo teNe bhegI karI hatI. nokarI ke te Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 zArada ratna rUmamAM jhADu kADhavA jAya te bicArAM khUba sAcavIne kacaro kADhe ke phUladAnI phUTI na jAya. badhA sAcavIne le ne mUke. eka divasa 32 varSane yuvAna tyAM kacaro kADhate hate. phUladAnIo sAcavIne upADIne mUke ne kacaro kADhe. temAM eka phUladAnI Tebala para mUkavA jatAM tenA hAthamAMthI chaTakI gaIne tenA TukaDe TukaDA thaI gayA. bicAro A yuvAna tharathara prajavA lAgyo. kAraNa ke je phUladAnI pheDe tene mikSa rAjA phAMsInI zikSA ApatA hatA. A vAtanI vRddha DosAne khabara paDI. rAjAnI keTalI nirdayatA ! eka phUladAnI khAtara phosInI zikSA ! DosAe rAjAnI pAse AvIne kahyuM mahArAjA ! je phUladAnI teDI nAkhe tene Apa phAMsInI zikSA karo cho paNa huM ApanI tUTelI phUladAnI evI sarasa rIte sAMdhI dauM ke Apane khyAla paNa na Ave ke phUladAnI tUTI gaI che te pachI tene phAMsInI zikSA nahi ne ? rAjA kahe je Apa evI rIte sAMdhI Apo te tene koI zikSA nahi rAjAnI AMkha ughaDAvI : bIje divase A vRddha bApA rAjAnA mahelamAM gayA ane je phUladAnIo paDI hatI te badhAyanA TukaDe TukaDA karI nAMkhyA, rAjAne khabara paDI, temane pakaDyA ane kahyuM ke tame te kahetA hatA ke huM phUladAnI evI sAMdhI ApIza ke koIne khabara paNa na paDe ne te A zuM karyuM? he rAjana! ApanA mahelamAM jeTalI phUladAnIo hatI te badhI phUTe to teTalA jInA prANa jAya. Apa teTalA jIvone phasI daI de, mATe meM badhI phUladAnIo pheDI nAkhI che. mane je zikSA karavI hoya te Apa karo mAro jIva le hoya te le paNa mArA mRtyuthI keTalA jIvanA jAna bacI jaze. ane jeTalI phUladAnInI kiMmata che teTalI manuSyanI nathI. rAjA samajI gayA, sAcI vAta che. eka mArA kSaNika zokha khAtara keTalA jIvonI hiMsA thAta? -- jIne abhaya ApatA pitAne phAMsI : zerasiMhane sAme mRtyu dekhAya che. chatAM mukha para AnaMda che. teNe kahyuM mahArAjA ! mane phAMsI devI hoya te khuzIthI do. huM taiyAra chuM. zerasiMhane phAMsInI zikSA jAhera thaI. zerasiMha phAMsIe caDhavA jaI rahyo che, chatAM jANe bhagavAnane bheTavA na jato hoya tevo dilamAM AnaMda che, kAraNa ke potAnA prANanA bhoge Aje 1800 jIvone abhayadAna maLyuM che. kahevAya che ke je potAnA prANunA balidAne bIjAne bacAvavA jAya tene phAMsI paNa kAMI karI zakatI nathI. sudarzana zeThane zULIe caDhAvyA paNa temanA zIlanA, navakAramaMtranA prabhAve zULI phITIne siMhAsana banI gayuM. - zerasiMhane vijaya zerasiMhanI zuddha bhAvanAthI phAMsI paNa tene kaMI karI zakI nahi. rAjAnA manamAM vicAra Avyo ke zerasiMhane phAMsI kema kaMI na karI zakI ? tyAre zerasiMhe satya vAta samajAvI. mahArAjA ! lehIthI kharaDathuM kapaDuM lohIthI te svaccha thAya? nA. mahArAjA ! tema hajAre jenI hiMsA karI temanA lehImAM ranAna karavAthI zuM rega maTe kharo? kayAre paNa na maTe. ApaNane jIvavuM game che tema sau koI jIvavAne icche che. rAjAne satya vAta samajAtAM rAjA sudharI gayA. "jI ane jIvavA de" e Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradI ratna 185 jIvanamaMtra temanA hRdayamAM kotarAI gayo. jIva hatyAnuM pApa janma janmAMtara sudhI azubha phaLa Ape che. aDhAra prakAranA pApamAM sarva prathama hiMsA ghera bhayaMkara pApa che. jenadarzanamAM naraka gatimAM javAnA cAra kAraNe batAvyA che. temAM hiMsA mukhya batAvI che. hiMsA durgatinuM dvAra che ane ahiMsA sadgatinuM dvAra che. ahiMsAnI zakti amApa che. te vIra purUSanI zabhA ane temanuM sarvasva che. jenI vRttimAM malinatA bharI che evo maNiratha mayaNarehAne meLavavA mATe mAyAjALa racI rahyA che ke huM kevI rIte mayaNarehAne maLavuM. te tenA vicAro ghaDI rahyo che. bIjI bAju yugabAhue ratha joDAvyo ane potAnA dAsa dAsIone sAthe laI mayaNarehA sahita vanamAM Avyo ane tyAM paDAva nAMkhyo. vasaMtotsava ujavavA mATe rAjA tathA nagarajano vagere je loko AvyA hatA te badhA utsava ujavI potapotAne ghera gayA. yugabAha kahe che Ajano divasa ApaNe bagIcAmAM AnaMda kilela karIe. A bagIce ke suMdara ane ramaNIya che ! tuM garbhavatI che; eTale bahAranI khullI havA garbhane maLe te garbhanA bALaka mATe paNa lAbhaprada bane, mATe Aje ahIMyA rahIe. teoe taMbu tANune rahevAnuM nakkI karyuM. cokIdAra taMbune pharatA khaDA page cAkI kare che. yugabAhu ane mayaNarehAe sAMje dharmacarcA karI. mayaNarehA kAMI sAdhAraNa strI na hatI. temaja te viSa, huM kaSAyanA raMgathI raMgAyela paNa na hatI, paNa dharmanA raMge raMgAyela hatI. ane mayaNarehA ane yugabAhu vanamAM dharmacarcA karI rahyA che. bIjI bAju maNiratha pitAnA mahelamAM juduM vicArI rahyo che. te ema vicAra karI rahyuM che ke yugabAhu vanamAM jaIne vasyA che. emAM mAruM bhAgya che. huM vasaMtotsava ujavavA vanamAM gayo hato paNa mayaNarehA vinA mAruM citta kayAMya cuMTayuM nahi. mayaNarehA vinA mane badhuM sunuM lAgyuM. Aje mayaNaretA yugabAhunI sAthe vanamAM che. huM tyAM jAuM, ekalo yugabAhu mane zuM karI zakavAne che? huM samaju chuM ke Aje mayaNarehAnI prApti mArA bhAgyamAM lakhI che. kAmavikAra zuM artha nathI karAvata? bIjAne jIta saraLa che paNa kAma vikArane jIta bahu muzkela che. maNiratha potAnA manamAM kahevA lAgyo ke Ajane divasa mArA mATe sonerI divasa che. je huM Aje sAvadhAna nahi banuM te hAthamAM AvelI bAjIne gUmAvI daIza. kAmI mANasane rAtre uMgha AvatI nathI. maNiratha rAjA pathArImAMthI ubhe thayo. nekara pAse ghoDo maMgAvyo. nekara kahe, rAtanA Apa kayAM padhAraze? maNiratha kahe, rAjyacarcAne tuM zuM jANe? rAjyanA kAma mATe rAtre paNa bahAra javuM paDe. nekara te tyAMthI cAlyo gayo, pachI maNiratha rAjAe potAnI talavAranI dhArane viSano pAro caDhAvyo ke jethI talavArane sparza thatAM tene viSa caDhe ne te tarata khatma thaI jAya. ahAhA. eka vakhata bhAI bhAInA prema keTalA hatA ? atyAre e ja bhAI tene zatru lAge che, tethI tene mArI nAkhavA taiyAra thayA che. A banavAnuM kAraNa maNirathane ; kAmanuM viSa caDhayuM che. mayaNarehAnA rUpamAM pAgala banyA che, tethI tene meLavavA mATe Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 zAradA ratna cugaLADunuM nikaMdana kADhavA mAge che. maNiratha pahelAM svaccha vizuddha hRdayanA hatA paNa kAmavAsanAnA kAraNe te atyAre AveA duSTa banI gayA che. eka zveAkamAM kahyuM che. hRdaya tRNakuTIre dIpyamAne smarAgnA / ducitamanucitaM vA vettikaH paMDito'pi // hRdaya rUpI ghAsanI gU paDImAM kAmAgni prajvalita thatAM paMDita purUSa paNa ucitaanucitanA vicAra nathI karatA. bhagavAna AcAra'gamAM khelyA che ke " hrAmA TutimA " viSaya vAsanAnA tyAga karavA te ati vikaTa che. kAmI purUSa kAmabhAgamAM atyaMta Asakta thAya che tyAre te peAtAnI maryAdA ane lajjAne paNa cheDI de che. dravya viSane tAauSadhithI utArI zakAya che. mahAna viSadhara sAMpanu viSa paNa auSadha dvArA utArI zakAya che. paNa hRdayamAM paranArInuM je viSa caDhe che te viSa tA viSanuM paNa viSa che. A viSa sa'sathI paNa caDhe che ane jovAthI paNa caDhe che. mathe mayaNurehA tarapha dRSTi karI na hAta tA tenA para kAmanuM je viSa caDhayu che te viSa kadAca na caDhata. hRdayamAM rahelA bhrAtRpremane A kAmaviSe bhasma karI nAkhyA. ane maNirathanA hRdayagharamAM vivekanA dIpaka AlavAI javAthI ajJAna aMdhakAra phelAyA hatA. dIpaka tyAM sudhI baLatA rahe che ke jyAM sudhI tene pavananA jhapATA lAgatA nathI. mayaNurehAnA rUpanA mAhanA lAgavAthI maNirathanA hRdayanA vivekarUpI dIpaka bujhAi gayA ane te kAraNe potAnA priya bhAIne paNa zatru mAnavA lAgyA ane tenI hatyA karavA mATe taiyAra thaI gayA. tene eTalA vicAra nathI AvatA ke mArA bhAInI hatyA karI ghAra pApa bAMdhI huM kAM jaIza ? maNarathe yugabAhune mAravA mATe talavAra upara bhayaMkara viSa caDhAvyuM. have te talavAra laI yugamAhu ane mayaNurehA je bagIcAmAM che tyAM jaze ne kevu' adhama pApa karaze te avasare. pavana caritra:-zeTha zeThANI ane baMne bALaka cAra mANasanuM kuTuMba kSiprA nadInA kinAre dhama zALAmAM rahe che. bALakA khUba ja bhUkhyA hAvAthI zeThANI gAmamAM gayA, dhanacaMdra zeThe temane joyA, ane bahena kahIne sAdhyA. bhAI, mane kaMIka kAma ApeA. bena ! huM tamane kAma nahi karavA dauM, Apa thADu anAja laI jAva. zeThanA AgrahathI zeThANI thADu anAja laI ghera AvyA. e iMTA ne khaLataNa lAvI cUlA saLagAvyA ane mATInA vAsaNamAM bhaDakuM khanAvavA mUkayuM. A bAju dhanacaMdra zeTha bahAragAma jatA hatA, rastAmAM dharmazALA AvI. peAtAnI mAnelI dharmanI enDru banevI bALakane joyA. dhanacaMdra zeTha sAgaradattane kahe che, ApanI mukhAkRti jotAM ema lAge che ke Apa khUba puNyazALI pavitra AtmA che. bhale atyAre ApanI A sthiti che, paNa Apanu lalATa batAvI Ape che ke Apa pahelAM khUba sukhI ane samRddha haze. karmodayanA kAraNe ApanI A sthiti sarjANI che. bhale je hAya te, Apa have mArA upavananI hadamAM che eTale tame mArA atIthi che. Apane sa`kAcana Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 zAradA rima hoya te Apa ApanI kathanI mane jaNAvo. dhanacaMdra zreSThino ati Agraha, dayAdra haiyuM ane mIThI gaMbhIra vANInA kAraNe sAgaradattanA dilamAM nehanA aMkuro phUTyA. tenA dilamAM zAtAnI laharIo laherAvA lAgI. zeThanI mIThI vANIthI jANe temanuM aDadhuM duHkha dUra thayuM, pachI sAgaradatte potAnI kathanI saMbhaLAvI. zeThanI karUNu kahAnI sAMbhaLIne dhanacaMdra zeThanA dilamAM thayuM ke kyAM pUrvakAlIna zeThanI jAhojalAlI ane kayAM AjanI A kaMgAla dazA ! te AnaMda ane zoka vacce jholA khAvA lAgyA ane kahyuM zeTha ! mArAthI banatuM huM badhuM karIza. Apa muMjhAze nahi. Apa mAre tyAM Avo. sAgaradatta kahe, ame badhA dharmazALAmAM rahIzuM. amAre gAmamAM hamaNAM AvavuM nathI. dhanacaMdra zeThanI sahRdayatA, temanI lAgaNI sAgaradattanA duHkhamAM sahAyaka banI gaI. sukhanI chAyAnA AchA AchA raMga jIvananI saMdhyAmAM jhaLakatA dekhAvA lAgyA. sAgaradatte kahyuM, Apane saMga mane paMthamAM zaMbala samAna che, tyAre dhanacaMdra zeThe kahyuM, he mahAnubhAva! bhAgyane palaTe sAnukULatA arpe che, tamArA * puNyabaLe ja mane ahIM Akarthe nahi hoya ne! bhAvinI bhItaramAM tema ja bhUtanA uMDA tharamAM je kAMI pratApa che temAM samaya dazA baLavAna che. dhanacaMdra zeTha sAgaradattane pitAne tyAM laI javA mATe khUba Agraha karI rahyA che. Apa mArA ghera padhAro. Apane rahevA makAna ApIza. Apa zAMtipUrvaka tyAM raheje ne dharmadhyAna karaje. mArI badhI saMpatti ApanI che, ema mAnaje. sAgaradatta kahe, zeTha! Apa mArA duHkhamAM bhAgIdAra thavA AvyA che. Apane ATalo upakAra basa che. huM tamAre tyAM AvuM paNa mane kAMIka kAma meMpaje. vIrA ! ApaNuM kaThAra saMpUrNa bharelA che. Apane kAma karavAnI kaI jarUra nathI. sAgaradatta kahe zeThajI! kAma vinA jIvanamAM durgaNe bharAtA jAya che. uttama prakAranuM letuM paNa je paDatara rahe, te tene kATa lAgatAM vAra lAgatI nathI. eTale mAre bane tyAM sudhI kaI paNa kAmamAM jaladI joDAI javuM, evI mArI IcchA che. Apa mArA parama upakArI che, mAre zuM karavuM, tenuM mArgadarzana Apaje. mArI pAse thoDuM paNa dhana nathI ke huM vyApAra karI zakuM. to bIje kaMI paNa upAya batAvaje ke jethI huM mArA kuTuMbanuM piSaNa karI zakuM. parizramamAM jIvananA phaLanI paripakavatA chUpAyelI che. sAgaradatta ane dhanacaMdra zeTha aMtaranI vyathAne dUra karanArI ane jIvana utthAnane batAvanArI keTalIka vAto karI bane chUTAM paDayAM. A bAju cUlA para bhaDakuM banAvavA mUkayuM che. bALake kahe, bA! khAvAnuM Apa ne. je beTA ! bhaDakuM banAvavA mUkahyuM che. hamaNuM thaI jaze. tame raDazo nahi. dararoja mevAmiSTAnna jamanAra bALake Aja bhaDakuM khAvA mATe talasI rahyA che. puNya pApanI lIlA ajaba che. saMsAranA paTa upara vahetA sarva bhAvo nazvara che. Ajane sattAdhArI kAle rastAne bhikhArI bane che. sonAnI TekarI para ramanAro kayAreka raMka paNa banI jAya che. kharekhara karma baLavAna che. sukha pachI duHkha, duHkha pachI sukha, e saMsAranA taDakAchAyA che. saMsArI jIvana Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 zAradA rene aneka ApattiothI bhareluM che. A ja vAta sAgaradattanA jIvanamAM banI che. senAnA hiMDoLe hiMcanArA ane sonAnA pAraNe jhulanArA A zeTha zeThANuM tathA bALakone khAvAnA paNa sAMsA paDyA che. bhaDakuM taiyAra thaI rahyuM che, chokarAo khAvA mATe rAha joIne beThA che. have tyAM keNa Avaze, ne zuM banaze, tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM.-20 zrAvaNa suda 5 ne maMgaLavAra tA. 4-8-81 vizvavaMdanIya trilekInAthe jagatanA jIvone samajAvyuM ke jIvane karmonuM baMdhana kevI rIte thAya che? siddhAMtamAM traNa prakAranA yoga batAvyA che. maga, vacana, kAyayega. A traNa prakAranA vegamAMthI koI paNa yogane kaSAyanI sAthe saMbaMdha thAya tyAre karmabaMdhana thAya che. ekalI kaSAyathI karmabaMdhana nathI thatuM ke ekalA vegathI paNa karmabaMdhana nathI thatuM. jemaNe kevaLajJAna ane kevaLadarzana prApta karyuM che temane mana-vacana-kAyA A traNe yoga hovA chatAM karmabaMdha nathI thatA. tamane thaze ke zA mATe ? traNa yoga hovA chatAM karma kema baMdhAtA nathI? Apane samajAvuM. tIrthakara bhagavaMtane traNa ga che, paNa kaSAya nathI. je kaSAya hAya te mehanIya karma paNa jItyuM na kahevAya, ane mehanIya kema chatAyuM nathI te temane kevaLajJAna paNa thaI zake nahi. ATha karmomAM ziromaNI zAhanIya karma jItAI gayuM eTale bAkInA traNa jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAyakarma paNa chatAI javAnA. e cAra karmo para vijaya meLavyA pachI kevaLajJAnanI prApti thAya, ane A kAraNathI temane pApa karmonuM baMdhana thatuM aTakI gayuM. 13 mAM guNasthAne jIvane IriyAvahiyA kriyA lAge che, paNa te karmabaMdha kevo? prathama samaye bAMdhe, bIje samaye vede ne trIje samaye khapAve, mATe ApaNe kahIe chIe ke tIrthakara ane videhI purUne karmabaMdha nathI thatuM. mahApurUSane mATe moTe bhAge videhI zabdano prayoga thate jovAmAM Ave che. janakarAjAne ko janakavidehI kahetA hatA. moTA moTA yogI paNa temanI pAse jJAna bhaNavA jatA hatA. hindu dharmanA graMthamAM vAta Ave che ke zukadeva je mahAjJAnI hatA ane bALapaNathI vanamAM gayA hatA, te paNa janaka mahArAjAnI pAse brahmajJAnanI prApti mATe AvyA hatA. zrI uttarAdhyayana sUtra adhyayana ogaNIsamuM jemAM mRgAputranI vAta Ave che temanA mATe "suvAcA ramI?" zabdano prayoga karyo che. suvAcA eTale yuvarAja ane vIsare ne artha che Indriyo tathA mananuM damana karavAvALA. ahIMyA A baMne zabda virodhI dekhAya che. bhaviSyamAM je rAjA banavAvALA che te yuvarAjane mIzvara kahyuM. yuvarAjanI spadavInI sAthe Indriyadamana kevI rIte thaI zake ? zuM yuvarAja athavA rAjA pitAnI Indriyone vazamAM rAkhI zake? zuM eka ja vyakti rAjA ane yogI baMnenuM yogya kartavya karI zake che? jo vicAra karazuM te samajAze ke baMnenA mArga judA che. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 189 baMnenI dizA judI che. ekano pravRtti mArga che ane bIjAne nivRtti mArga che. pravRtti sAMsArika gUMcavaNamAM phasAve che ane nivRtti tyAga mArganI tarapha AgaLa vadhAre che. mRgIputrane mATe baMne zabdo sAthe rAkhavAmAM AvyA che. khUba jhINavaTathI A zabdonA rahasyane samajazuM te te vAta samajAze. videha vizeSaNa mahAmAna mATe paNa vaparAya che. je saMsAramAM rahevA chatAM potAnA aMtaramAM saMsArane rAkhatA nathI. potAnI aMdara saMsArane na rAkhavo tene artha e che ke saMsAra eTale AtmAmAM rahelA kodha, mAna, mAyA, lebha, rAga ane dveSa AdinuM mUrtamAna rUpa, kaSAyAdinA saMgathI mana, vacana ane kAyAnA yogothI janmamaraNanI zRMkhalA vadhe che. je hRdayamAM kaSAya athavA rAgadveSa na hoya agara hRdaya e dothI rahita hoya to bAhya saMsAra sAthe koI saMbaMdha raheto nathI. eTalA mATe kahyuM che ke tamArI aMdara saMsAra na rAkho. je mahAmAnava che te evuM karavAmAM samartha bane che. athavA saMsArane potAnI aMdara nathI rAkhatA. te bAhA saMsAramAM rahevA chatAM paNa tenAthI alipta rahe che, tethI temane videhI kahevAya che. saMsAramAM rahevA chatAM paNa saMsArathI alipta kevI rIte rahI zakAya? te samajAvavA mATe nyAya ApuM. miSTAnnA vA svAde, jihave cyAagarI, bhasaka bharalyAvarI svAdaneNe / miSTAnna tathA pakavAnanI madhuratAne svAda jIbhanA agrabhAga para rahe che tenAthI AgaLa jatAM svAda samApta thaI jAya che. eka kahevata che ke "utariyA ghATI huA mATI" game teTaluM svAdiSTa ane madhura pakavAna kema na hoya, te gaLethI nIce utare eTale mATInA samAna svAda rahita thaI jAya che. jIbha jAtajAtanA rasamaya padArtho khAvA chatAM paNa sadA kerI ne kerI svAda rahita che, tevI rIte videhI AtmA saMsAramAM rahevA chatAM paNa sAMsArika padArthomAM mamatva nathI rAkhatA. bIje nyAya ApuM. kamaLa kacaDamAM janma le che tathA pANIthI puSTa thAya che. chatAM te pANIthI potAne bhinna mAne che. te pANImAM DUbatuM nathI ane kIcaDamAM phasAtuM nathI, e rIte videhI AtmA A saMsAramAM janma le che. emAM rahIne potAnA zarIra, mana Adi badhAne puSTa kare che, chatAM te potAne enAthI bhinna mAne che. te saMsAranA badhA kAryo karatA hovA chatAM saMsAramAM Asakita rAkhatA nathI. arthAt te bAhya saMsArane bahAra rAkhe che, paNa potAnI aMdara AvavA detA nathI, tethI temane videhI kahevAya che. janakarAjA, bharata mahArAjA ane yuvarAja mRgAputra, nami rAjarSi jevA aneka mahApurU nA dAkhalAo siddhAMtamAM tathA anya graMthomAM jovA maLe che. asIma aidharyanA svAmI hovA chatAM tene upabhega kamalanI jema alipta bhAvathI kare che. adhika ghana athavA parigraha jeTaluM pApanuM kAraNa nathI tenA karatAM adhika pApanuM kAraNa Asakti che. kahyuM che ke "mana gva manuSyAnAM kAraNe vagha meTaH mana manuSyanuM karmabaMdhana ane mokSanuM kAraNa che. cAlu adhikAramAM mayaNarehAnA rUpa, saundaryane jotAM maNirathanI daSTimAM viSa AvyuM. mayaNarehAe tene samajAvavAmAM bAkI na rAkhyuM, chatAM kAmI maNirathanI dRSTi na sudharI. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 zAradA ratna prajAne mana rAjA pitA samAna che ne rAjAne mana prajA putra samAna che. prajA potAnI keI musIbato hoya te rAjA pAse phariyAda kare paNa rakSaka ja bhakSaka bane te phariyAda kenI pAse karavAnI? ahIM rAjA ja jyAM duSTa banyA tyAM kahevAnuM kene? kAmI mANase keInA khUna karatAM acakAtA nathI. maNiratha rAjA mayaNarehAnA rUpamAM Asakta banyA ne mayaNarehAne meLavavA ghaNA pralobhane ApyA, chatAM mayaNarehA temAM lalacANI nahi. teNe maNirathane sudhAravA mATe ghaNA prayatna karyA paNa te sudharyA nahi, tyAre mayaNarehA kahe che dhikkAra che mArA rUpane ! AvI rIte bese che. mahAna AtmAe potAnA ja doSa juve che. . bhAInA viyogathI balabhadrane vairAgya :-kRSNa ane balabhadra baMne sagA bhAIo hatA. kRSNajI jyAre mRtyu pAmyA tyAre balabhadra temanA zabane khabhe laIne cha mahinA sudhI pharyA. vAsudeva ane baLadevane eka bIjA pratye eTale rAga hoya che ke te vAsudeva mRtyu pAmyA che chatAM mAnavA taiyAra nathI. eTale cha mahinA sudhI zabane laIne phare che. keTalo maha. mehanIya karma DAhyAne gAMDA banAve che. chevaTe deva samajAvavA Ave che. kheDUtanuM rUpa laIne paththaranI jamIna para haLa calAve che. tyAre baLabhadra kahe che bhAI! keI divasa paththaranI jamIna para haLa calAvatA zuM khetI thavAnI che? kheDUtanA rUpamAM rahela deva kahe che, paththaranI jamIna para khetI na thAya te zuM maDadA kadI jIvatA thAya ? Azabda tene sAMbhaLavA na gamyA. balabhadra AgaLa jAya che to deva bIjuM dazya batAve chelANamAM kAMkarA nAMkhIne tene pIlI rahyA che. A joIne balabhadra kahe che are mUrkha ! chANamAM kAMkarA pIlavAthI zuM kyAre paNa tela maLe kharUM ? bhAI !ghANImAM kAMkarA pIlavAthI tela ma maLe te maDadA zuM jIvatA thAya kharA ? AvA be traNa dAkhalA ApIne samajAve che, chevaTe * cha mahine balabhadrane bhAna thAya che ke janma che tenuM mRtyu che. ema samajI agnisaMskAra kare che. te vicAre che ke huM mehadazAmAM paDIne bhAna bhUlyA. A saMsAra saMyoga ane viyogane akhADo che. e nimitte vairAgya AvatA saMyama laIne sAdhu banI gayA. eka vAra A balabhadra muni gAmamAM gaucarI mATe AvatA hatA. temanuM rUpa te athAga hatuM. te samaye kUvA kAMThe be cAra beno pANI bharavA AvI hatI. temAMthI eka benanI dRSTi muninA rUpa para paDI. muninA rUpamAM aMjAI jatAM teNe doraDuM ghaDAmAM nAkhavAne badale sAthe AvelA bALakanA DokamAM nAkhyuM. e doraDuM kUvAmAM nAMkhyuM. kUvAnA pANImAM DubatA ne doraDAne jambara AMTa lAgatAM bALaka tyAM marI gayo. A joyuM tyAre e belI "dhika dhika muni tArA rUpo, dhika tAre avatAra.' dhikkAra che, muni tArA rUpane ! muni kayAM tenA sAmuM jovA gayA hatA, paNa teNe potAne doSa na joyo ke meM mArI daSTi e tarapha karI tyAre AvuM banyuM ne! paNa munine doSa je. jyAM sudhI mAnava pitAne doSa nAhI- jeve ne bIjAnA doSa joze tyAM sudhI tenuM kalyANa dUra che. A vAtanI munine paNa jANa thatAM temaNe nirNaya karyo ke huM jIvuM tyAM sudhI mAre gAmamAM gaucarI Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 191 AvavuM nahi. rU5 ghaNI vAra mahApurUSane anarthanuM kAraNa banI jAya che. jevI rIte rAvaNane mATe sItAnuM rUpa ane padmanAbha rAjAne mATe draupadInuM rUpa viSa samAna nIvaDyuM hatuM te pramANe maNirathane mATe mayaNarehAnuM rUpa viSa samAna nIvaDyuM. he cakSu ! tame caMcaLa, zuM joyuM tame sArUM? nArI dehanuM darzana che tamane haju pyAruM ! A gharaDI banI kAyA theDI te zarama rAkho.. kegaTanI. kavi ahIM cakSune kahe che he cakSu ! tame AMkhathI zuM joyuM ? nArInA dehanuM darzana ja ne! nArInuM rUpa ja ne ! - mayaNarehAe maNirathane ghaNuM samajAvyA chatAM maNiratha kahe, he mayaNarehA ! tuM mArI patnI bane te mane rAjya calAvavAmAM sahAyaka bane. be paiDA sarakhA hoya te rAjyataMtra sArI rIte calAvI zakuM ne! game tevA pralobhano Ape paNa satI Dage kharI ? nA. nArI bhale abaLA dekhAtI hoya paNa kaTokaTIne samaya Ave, zIlapara Aphata Ave tyAre sabaLA banIne tenuM zaurya batAvI de, temAM pAchI pAnI na kare. AnuM nAma ja sAcuM zUrAtana. zIlanI khumArI jenA romaromamAM vasI rahI che evI AryanArI purUSonI pizAcalIlAne kadI bhoga banatI nathI. nArI bhaNelI hoya ke abhaNa hoya e bahu mahatvanuM ? nathI. mahatvanI vAta che zIla rakSAnI. zIla rakSAno savAla jyAre enI sAme AvIne ume rahe tyAre nArI talavAra kheMcIne paNa jaMgamAM jhaMpalAvI de che. nArI abaLA nahi paNa sabaLA :-rAjasthAnamAM eka nAnakaDuM dhumADA nAmanuM gAma che. gAmamAM aneka jAti vase che, ne kSatriyo paNa vase che. eka kSatriya yuvAnanA eka kSatriyANI sAthe lagna thayA che, chokarI paraNIne sAsare AvI. doDha varSa jeTalo samaya thaye. A bAIne prasUtine prasaMga hovAthI te piyara gaI. tyAM ene putrane janma thayo. bAbo be aDhI mahinAno thayo tyAM samAcAra AvyA ke sAsu bimAra che eTale tene mekale. piyara ne sAsaruM baMne gAmaDuM che, paNa ghara sTezanathI be traNa mAIla dUra che. kSatriya putra potAnI patnIne ane bALakane teDavA sAsare gayo. te kSatriya hato paNa enAmAM thoDuM mIThuM ochuM hatuM. dALa zAkamAM mIThuM ochuM hoya to bhAvatuM nathI. A kSatriya putramAM thoDA mIThAnI khAmI hatI. potAnI patnI ane vahAlasoyA bALakane laIne sAsarethI nIkaLyA. TreInamAM besI dhUnADA sTezane pahoMcyA. gADI thoDI moDI hatI, eTale sTezane utaryA, tyAM te rAta paDI gaI. dhUnADA sTezane te dhoLA divase paNa lUMTArAne, cAra-DAkuone bhaya, guMDAgIrI karI strIone paNa upADI jAya. AjubAjumAM gIca jhADI. AvA bhayaMkara jaMgalamAM A kSatriya ane tenI patnI utaryA. phUla jevo traNa mahinAno bA sAthe hatA. aMdhArAnA oLA avanI para utarI gayA hatAM. gAma deDha be mAIla dUra che. azaktinA kAraNe kSatriyANa cAlI zake tevI sthitimAM nathI. Aje tyAM koI sAdhana paNa nathI. kSatriyANI rUpa rUpano Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 zAradA ratna akhAra che. te khUba cakeAra ane heAMziyAra che. tenAmAM kSatriyANInuM zUrAtana che. teNe patine kahyuM-huM thADIvAra ahIM beThI chuM. Apa jaldI gAmamAM jAva. ane gADuM laI AvA. sAthe talavAra paNa letA Avajo. kSatriyaputra teA gADu levA gAmamAM gayA. jaldI pAchA AvavAnI ane dhUna hatI. guMDAonu` maLavu :--A bAju kSatriyANI tenA bALakane laI ne ekalI beThI che. kAjaLagherA aMdhakAra AgaLa vadhI rahyo che. ekAMta... aMdhArIrAta ane ekalI erata, guMDAo, DAkuone mATe AvI rAta eTale AnaMdanI rAta. kSatriyANIne A nirava zAMti DaMkhatI hatI. tyAM tenA bALaka raDayA....bALakanA raDavAnA avAja sAMbhaLIne traNa guMDAo tyAM AvyA. kSatriyANI rUpa rUpanA aMbAra che. ene jotAM guMDAenA manamAM thayuM ke zuM AnuM rUpa che ! cAMdanA TukaDA jevuM mukha joI traNenA aMtaramAM vAsanAnA bheArIga labakArA mAravA lAgyA. kharekhara rUpa e satIe mATe duHkhanuM nimitta bane che. rUpanA kAraNe satIenI kasATI thaI che. pelA guDAe khAIne pUche che. AvA aMdhArA jagalamAM tane ekalI mUkIne janAra kANu maLyA ? kema ekalI chuM ? dheALA divase ahIM koI na rahI zake evuM bhayaMkara A jaMgala che. kayAMthI AvA che ? khAI e kahyuM, huM piyarathI AvI chuM. ane dhUnADA javuM che. mArA pati mArI sAthe ja hatA. e gAmamAM gADu' levA gayA che. hamaNAM, AvatA haze. guMDAonI cAlabAjI :--guMDAoe kahyuM-A ajANI bhUmi che. dheALA divase purUSanA paNa hAjA gagaDI jAya evuM A sthAna che. teA adhArI rAte ekalI strI ahIM kevI rIte aisI zake ? kai vAMdhA nahi. tame muMjhAze nahi. ahIthI thADe dUra amArI oraDI che. amArI patnI paNa tyAM che. Apa tyAM AvA, ane tamArA pati Ave tyAM sudhI ArAma karo. A khAIe vicAryuM ke ahInI jamIna paNa jANe bhaya batAvatI hoya tema lAge che. ahI ekalA besavA karatAM strIe DAya evA sthAnamAM besavAthI mane zAMti maLaze. thaDakArA eche| thaze. ema vicArI te khAI guDAe sAthe cAlavA lAgI. bAI ne khabara nathI ke A chUpAvezamAM guMDAo che. cAlatAM cAlatAM thADe dUra eka nAnakaDI eraDI AvI. traNe purUSonA pajAmAM phasAyelI bheALI pArevaDA jevI abaLA eraDI pAse pahoMcI. eraDInu khAraNu khAlyu. teA temAM koI nathI. guMDAe kapaTathI kahe tame ahI besA. mArI gharavALI piyara gaI che. mArI mA pANI bharavA gaI che, hamaNAM Avaze. traNenI AMkhamAM ramatA vAsanAnA sApeAliyAne temaja emanA izArAthI e samajI gaI ke huM teA pApInA paMjAmAM phasAI gaI. zIyaLa sAcavavuM kaThIna che. Aje mArI kaseATI che. aNuchAjatA prasaMga banI jAya e pahelAM buddhibaLathI rastA zeAdhavA taiyAra thaI. guDAe, sAme zurAtana ane camatkAra batAvatI satI :--traNe guMDAo tyAM rUmamAM beThA hatA. bAbAne suvADayA hatA. tyAM khAI saMDAsanuM bahAnuM kADhI huM hamaNAM AvuM chuM ema belIne gharanI bahAra nIkaLI. vAsanAnA bhUkhyA varUne vizvAsa hatA, Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 13 jALamAM phasAyelI mAchalI have game teTalA dhamapachADA kare te paNa kayAMya jaI zake ema nathI. bhayaMkara rAtrImAM e kayAM javAnI che? kSatriyANI bahAra nIkaLI, oraDInuM bAraNuM bahArathI baMdha karI dIdhuM. bAraNane sAMkaLo mArI dIdhI. aMdarathI bahAra AvavA mATe bIjuM bAraNuM nathI. mAtra eka jALI hatI. dhArelI bAjI dhULamAM maLI gaI. traNe guMDA chaMcheDAyA. A to ApaNuM traNanI ceTa pakaDe evI che. ekalI abaLA traNanI sAme Takkara jhIlI zake che, paNa ene amArI tAkAtanI khabara nahi hoya. pahelA te zAmadAmathI nArIne rIjhavavA mahenata karI. A catura strI keI paNa rIte have temanA hAthamAM Ave tema na hatI. bahArathI bAraNuM majabUta baMdha hatuM. prayatnathI paNa ughaDe tema na hatuM. A guMDAo kahe, tuM bAraNuM khela, nahi te hamaNuM tArA bALakane mArI nAkhIzuM. mAtAne saMtAna keTalA vahAlA hoya che ! paNa satI strI zIlanA rakSaNa khAtara chokarAne paNa tyAga karavA taiyAra thaI jAya che! evA kaTokaTInA prasaMgamAM zIla vahAluM kare che, paNa bALaka vahAlA karatI nathI. A prasaMga jasamA oDaNanA jIvanamAM banyo che. tenA dekhatA pitAnA vahAlasoyA kapAI gayA paNa zIla na choDyuM. je zIla che te badhuM che. ane zIla gayuM te badhuM gayuM che. A kSatriyANIne guMDAo kahe che, tuM bAraNuM khela, nahi to tArA dIkarAnuM khUna thaze. eka tarapha prANapyAruM bALaka ane bIjI tarapha jIvana dhana, jhanunI narapizAco eka, ja vAta lalakAratA hatA ke bAraNuM khola, nahi te tArUM bALaka sadAne mATe tArI pAsethI jhuMTavAI jaze. he duSTa ! tame amArI strI jAtine eTalI sastI dhAratA ho te e mastIno mada utArI dejo, huM badhuM kurabAna karIza, paNa mArA satItvane te akhaMDa rAkhIza, tene A zabdomAM jANe aMgArA jharatA hatA. guMDAo kahe che, ghaNI strIo amArA sakaMjAmAM sapaDAI gaI che. tuM vaLI koNa? samajI jaIza to badhuM salAmata, nahi to badhuM barabAda. badhuM barabAda thAya enI ciMtA nahi. mAruM satItva sadA akhaMDa rahe e ja irachuM chuM. duSTo ! tamArAthI thAya te karI le. mArAmAM prANa che tyAM sudhI Apa mane AMgaLI aDADI zakavAnA nathI. oraDImAM nAnuM bALaka raDI rahyuM hatuM. mAtAnuM kALaju kaLIe kapAtuM hatuM, paNa atyAre koI upAya nathI. game teTalI jabarI mAtA hoya paNa saMtAna AgaLa e DhIlI banI jAya che. traNa mahinAnA kamaLa bALakanA hAtha para charI mArIne hAtha kApI nAMkhe, ane te hAtha bahAra kSatriyANI upara pheMkyo. joI le tArA bALakanI dazA ! haju ya samajI jA. bALakanuM rUdana joyuM jatuM nathI. A mAtA nIcuM moM rAkhIne raDI rahI che. pahelA khaLAnuM pyAruM bALaka chatAM mAtA kaMI karI zake tema na hatI. DI vAra thaI, tyAM jema velaDI uparathI kAkaDI kApe ema bIjo hAtha kApIne bahAra pheMkyo. thoDI vAre Deka uDAvI daIne mAthuM bahAra pheMkayuM. bALakane jIvanadIpa sadAne mATe bujhAI gayo. kSatriyANInA jIgaranA TukaDA thaI rahyA hatA. te khUba raDI rahI che. pitAnI najara samakSa bALakane mArI nAMkhyo, chatAM satI zIyaLa choDatI nathI ke kyAMya 13 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 zAradA ratna eka kanyAnuM paNa zIla AvyA hatAM ? kSatriyANIe bhAgI jatI nathI. enAmAM kAyaratA nathI. A guMDAo haju ene bAraNu khAlavA mATe samajAvI rahyA che. eTalAmAM kSatriya gAmaDAmAMthI gADu laIne AvI gayA. te peAtAnI patnIne zeAdhI rahyo che. cAlatAM cAlatAM ahIMnA avAja tenA kAne athaDAyA, ane te ahIM AvI gayA. patnIe badhI vAta karI. sAme ja A duSTA ubhA che. mArA kALajAnI kAra samAna prANapriya nAnakaDA phulane tA mArI nAMkhyA che. e gIdhaDAe mArA dehane cUMthavA taiyAra thayA che. have Apa uThAvA ApanI talavAra ane e badhAyane sadAyane mATe mRtyunA mukhamAM paheAMcADI do, tyAre kSatriya kahe che, e traNa che ne huM ekalA chuM. mArI tAkAta nathI. have ahIMthI jaldI ravAnA thaI jaIe. tamAruM maradAnagIpaNuM--kSatriyanuM zUrAtana kayAM gayuM ? sAcavavAnI tamArAmAM tAkAta nathI, te zA mATe paraNavA peAtAnuM badhu... khaLa ekaThuM karI hiMmata karIne kSatriyanA hAthamAMthI talavAra laI lIdhI. A strI have vipharelI vAghaNa jevI banI hatI. enA aMgeaMgamAM zauya nu teja vahI rahyuM hatuM. hAthamAM talavAra laIne anune caDhelI kSatriyANI bAraNA pAse jaI ekadama bAraNuM khAlIne kahe che he narAdhamo ! he duSTA ! bahAra nIkaLeA. mArA bALakanA je mArga te ja tamArA mA. zrI jAtinA jIvana tame sastA mAnA che paNa Aje badheA hima cukate karI devAnI chuM. jANe sAkSAt raNacaMDI na heAya, evI kSatriyANI khullI talavAra laI ne ubhI che. te kahe che huM pApI ! huM adhama narapazAcA ! tamArA pAMpanA badalA Aje tamane pUrepUrA maLI javAnA che. Aje mArA hAthamAMthI eka paNa chUTakI zakavAnA nathI. bAraNuM khAlatAM traNe tyAMthI bhAgavA jAya che, tyAM ekanuM tA sIdhuM DAku uDAvI dIdhuM. e ubhI pUchaDIe nAThA. A anunI kSatriyANI temanI pAchaLa paDI. ekane rastAmAM pADI nAMkhyo ne peTamAM talavAra bheAMkI dvIdhI ane trIjo bhAgI gayA. tenA aMtaramAM vicArAnA ulkApAta macyA hatA. kSatriyANIe pati pAse jaI ne kahyuM, je purUSa pAtAnI patnInA zIlanI rakSA karavAmAM asamartha che evA namAlA, kAyara patinA sahavAsamAM jIvavuM enA karatAM jIvananA pAMjarAmAMthI sadAne mATe mukta thavu e zreSDa che. ema kahI talavAra peAtAnA peTamAM khAsI dIdhI ne aMte maraNane zaraNa thaI. satIe peAtAnA prANa kurabAna kare paNa cAritrane cheDe nahi. yugabAhunI patnI mayaNurehA paNa zUravIra che. jenA AtmA zuddha che te bhagavAna bAlyA che. cAritra mATe keTalI daDha che ! dhIra, vIra ne keTalI AtmA keAnA jevA che? sUyagaDAMga sUtramAM bhAvaNA joga suddhappA, jale NAvA va AhiyA / -nAvA ya tIr saMpannA, savahuvalA tirlRr // a. 15 gA. 5 25 athavA 12 prakAranI bhAvanAothI jemanA AtmA zuddha-pavitra thayA che te AtmA pANImAM naukA samAna saMsAra samudrane pAra karavAmAM samartha kahevAya che. jevI Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 15 rIte kinAre pahoMcIne naukA vizrAma kare che tevI rIte bhAvanA yukta sAdhaka paNa saMsArasamudranA kinAre pahoMcIne badhA duHkhothI mukta thaI jAya che. bhagavAne 12 prakAranI bhAvanA batAvI. temAM pahelI anitya bhAvanA bhAvatA jIva zo vicAra kare ? A jagatamAM dhana, mAla milkata, ghara, kuTuMba kabIlA ane zarIra A badhuM anitya che. amArI benanI navI sADI hoya paNa te sADIne je bena pahere nahi ne 20 varSa sudhI rAkhe te paNa sADI saDI jAya che. ke ThAramAM anAja bharyuM hoya te paNa pAMca daza varSe saDI jAya che. makAne majabUta bAMdhyA hoya chatAM so-doDhaso varSe te paNa jIrNa thAya che, paDI jAya che, mATe A jagatamAM kAMI nitya nathI. nitya eka evo mAro AtmA che. uttama bhAvanAnA vegathI jenuM aMtara svaccha ane nirmaLa thaI gayuM che, jenA aMtaramAM krodhAdi kaSAya jarA paNa rahI nathI, jenA manamAM IrSA, dveSa, vara, virodha, viSaya, tRSNA, kaiSaNA, niMdA, cugalI Adine jarA kaNa paNa nathI, evA pavitra AtmA saMsArikatAnA svabhAvane choDIne pANImAM nAvanI jema saMsArasAgaramAM rahelA che. chatAM paNa saMsAra sAgaranI upara taratA rahe che. jevI rIte nAva pANImAM DUbatI nathI tevI rIte te saMsAra sAgaramAM DUbato nathI. jevI rIte uttama nAvikathI yukta ane anukULa havAthI prerita nAva samasta tophAnethI mukta thaIne kinAre pahoMcIne vizrAma le che tevI rIte uttama cAritravAna nAvikathI yukta jIvana rUpI naukA tapa-saMyama rUpI pavanathI prerita thaIne duHkharUpa saMsArathI chUTIne samasta duonA abhAva rUpa mekSanA kinAre pahoMcI jAya che. bhagavAne sAdhakane mATe 25 bhAvanA batAvI che. eka mahAvratanI pAMca eTale pAMca mahAvratanI 25 bhAvanA. zrAvaka bAra bhAvanA bhAve. saMtene joIne evI bhAvanA thAya che ke huM paMca mahAvratadhArI sAdhu kayAre banIza? amArI bena ratanapaLamAM jAya tyAre ene ema thAya ke A lauM ke te lauM? paNa nAnA mahAsatIjIone joIne e vicAra thAya che ke huM kyAre AvI mahAsatIjI banIza ? tamArI cetanA jAgRta karo. tapasvI nAnA mahAsatIjIne jaIne bhAvanA karo ke ame paNa evA tapa karIe. jeo bhAvanAthI zuddha che, rAgadveSa tathA kaSAyone jeNe dUra karyA che, ane jagatanA sarva jIvo mArA AtmA samAna che, mane sukha game che te badhAne sukha game che, mane duHkha nathI gamatuM te bIjAne duHkha kema game? jemanI AvI bhAvanA che, evA AtmAone jaLamAM nAva samAna kahyA che. evA AtmAo pote tare che ne bIjAne tAre che. pANImAM lAkaDAno ke tuMbaDIne sahAro maLI jAya to te tarI zake che, paNa jeNe lokhaMDane sahAre lIdhe che te AtmA taratA nathI, paNa DUbavAnA che. jenI bhAvanA pavitra che evI mayaNarehA ane yugabAhu rAtre 11 vAgyA sudhI dharmacarcA karIne kelIvanamAM sUtA che. A bAju jenI dRSTimAM viSa bharyuM che evo kAmAMdha maNiratha pitAnI dhAradAra kaTArI kammare jhulatI mUkIne e bagIcA tarapha AvavA lAge, Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna Apa sAMbhaLI gayA ne ke kAmI AtmA phUla jevA bALakane mAratA pAchA na vaLyA. enA dilamAM DhayA na AvI. kAmI adhama pApI che. koI paNa mANasa eka bhUjAbaLathI yuddhamAM daza hajAra sainikone jItate heya paNa jeNe kAmavAsanA para vijaya meLavyo nathI te jItele nathI paNa jItAyelo che. maNiratha rAjA bhAIne mAravAne lAga zodhe che. bhAIne mAravAnA svArthanA aMdhApAmAM lohInA saMbaMdha bhUlAI gayA. AvA saMsAramAM kayAM vizvAsa rAkhIne besI rahevAya! maNiratha dekhAva evo kare che ke ATalI rAtre mAro bhAI bahAra rahyo che emAM jokhama che tethI tene belAvI lAvuM. rAjA ekalA nIkaLyA che. rAjA kayAre paNa ekalA nIkaLe nahi. temanI sAthe mANaso hoya paNa pApa karavuM che tethI ekalA nIkaLyA che. pApI mANasene aMdhArI rAta ajavALI banI jAya. rAtre yugabAhu ane mayaNarehA jyAM kevIvanamAM sUtA che tyAM maNiratha Ave che. daravAje yuvarAjanA cokIyAte cikI kare che. te maNirathane AvatA roke che, tyAre maNiratha kahe che huM tamAre ane yugabAhuno svAmI chuM. mane zA mATe roke che? cokIyAte kaheamArA mahArAjA AvI aMdhArI rAtre ekalA kayAreya na Ave ? temanI sAthe te sAmaMta tathA nekare ghaNuM hoya. ame tamane aMdara AvavA daI zakIe nahi. cakIyAta samajI gayA ke rAjA ahIM ekalA rAtre AvyA che mATe emanA AvavAmAM jarUra kapaTuM che. mATe ApaNe sAvadhAna banavAnI jarUra che. have maNiratha aMdara kevI rIte Avaze ne hayAM kevI viSama ghaTanA banaze tenA bhAva avasare. * carivara zeThANa bALaka mATe bhaDakuM banAvI rahyA che. bALakone khAvA mATe talasI rahyA che tyAM zuM banyuM. Itane meM hI udayacaMda ke munima pahuMce Aya, kauna kahAM se Aye he tuma, ora kayA bana rahe.... te gAmamAM rahetA udayacaMda zeThane munima tyAM Avyo ane pUche che, Apa koNa cho? kyAMthI AvyA che? zuM karo cho? zeTha-zeThANI pitAnA duHkhanI kahANI kahe che. pahelA aDhaLaka sukha hatuM ane atyAre karmanA udaye kevI dazAmAM che te badhI vAta kare che, tyAre munimajI kahe bhAI ! A nagarImAM udayacaMda nAmanA zeTha rahe che. temane eka ja dIkarI che. te dIkarInA lagna lIdhA che, tethI zeTha AkhuM gAma jamADe che. amArA zeDanuM pharamAna che ke Aje gAmane ke bahAragAmane kaI mANasa bhUkhyo na rahe joIe. Apa dharmazALAmAM badhe tapAsa karo tethI huM zodhatA zodhato ahIM AvyA chuM. Apa tyAM padhAro ane ApanI bhUkha zAMta karo. zeTha-zeThANI nA pADe che. amAre jamavA AvavuM nathI. be bALakone laI jAva. munimajI khUba Agraha karIne badhAne laI jAya che, paNa zeTha-zeThANInA paga pAchA paDe che. kayAreka kaMIka thavAnuM hoya te bhAvinA bhaNakArA vAge kharA, Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 zaradI raM- baMne bALakone te AnaMdane pAra nathI. Aje ApaNane sAruM sAru khAvAnuM maLaze. udayacaMda zeThe sAgaradattane AvatA joyA. bhale temanA kapaDA sArA nathI, paNa temanuM lalATa khUba tejasvI dekhAya che. udayacaMda zeTha sAgaradattanuM lalATa joIne samajI gayA ke A kaI meTe vahepArI zeTha haze. A puNyazALI AtmAo dekhAya che. karmo temanI dazA badalAvI che. cAhe te temane rastAmAM koI cera DAkuoe lUMTI lIdhA hoya, agara temanA mAla bharelA vahANa DUbI gayA hoya, game te kAraNasara zeTha duHkhI thaI gayA che, ane dharmazALAmAM utaryA che. A che koI moTA zrImaMta zeTha. udayacaMda zeTha kahe tame A AvanAra mANasane garIbanI paMktimAM jamavA na besADaze, paNa jyAM maTA zrImaMte, zeTha zAhukAro jamavA beThA che te paMktimAM besADaze. teo hAla garIba che paNa bhAvanAmAM amIra che. tyAM jamavA besADyA. sonAnI thALIo mUkAvA mAMDI. thALIo joIne sAgaradattane vicAra thayo ke zeTha paNa mArA jevA sukhI dekhAya che. AvI ja thALIo mAre ghera hatI, paNa kameM mArI pa00 senAnI thALIo uDIne cAlI gaI, ane senAnA pATalA hatA te paNa uDIne gayA. - sAgaradattane paNa sonAnI thALI AvI. Apane yAda che ne ke sAgaradattane gherathI, 49 thALIo uDIne gaI, ne chellI thALI pakaDavA zeTha gayA tyAre thALIne kAMThe hAthamAM rahI gayo ne thALI uDI gaI. te kAMThA phUTalI thALI zeThane ja jamavA mATe AvI: A thALInA kAraNe zeTha kevA saMkaTamAM mUkAze ne zuM banaze te avasare. vyAkhyAna naM. 21 zrAvaNa suda 8 ne budhavAra mAsakhamaNunuM dhara tA. 5-8-81 zAstrakAra bhagavaMta pharamAve che ke mAnavadeha maLa mahAdurlabha che. asminnapAra saMsAra pArAvAre zarIriNAm / mahAratnabhivAnardha, mAnuSyamiha durlabham // apAra saMsAra rUpa samudramAM je jIvenuM manuSya-janmarUpI amUlya mahAratna DUbI gayuM te pachI te maLavuM durlabha che. thoDA mUlyavALuM ratna paNa je manuSyanA hAthamAM Ave te paNa te tenuM keTaluM rakSaNa kare che? mAne ke naukAmAM beThela koI purUSa hAthamAM ratnane laIne jue che teTalAmAM koI pramAdanA kAraNathI te pANImAM paDI jAya te te ratna zuM tene maLe kharuM? na maLe. kadAca maLe te keTalI badhI mahenata kare tyAre maLe ne? je ratna gumAvyuM te evI vastu nathI ke je AkhA bhavamAM pharIne na maLe tema nathI. chatAM purUSa te ratnane meLavavA mATe hajAro prayatna kare che. A saMsAra samudra atyaMta uDe temaja anaMtA jana lAMbo che ke jenI aMdara anaMta jIvonA manuSyajanmarUpI rane guma thayelA che, ane vartamAna samayamAM paNa chavAnuM manuSya-ja-marUpa Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 zAradA ratna mahAmUluM alabhya ratna pramAdanA kAraNe khevAI jAya che, chatAM tene jIvane jarA paNa zoka thatuM nathI. temaja te ratnane meLavavA prayatna paNa nathI karatuM. pariNAme te jIva 84 lAkha chavAyonimAM bhamyA kare che. mahApurUSoe mAnavajIvanane eka jaMkazananI upamA ApI che. te kevI rIte, samaje. tame relve gADImAM musApharI karo tyAre rastAmAM aneka sTezana ane jaMkazana Ave che. tame jaMkazana kene kaha? TreInamAM caDhavA-utaravAnuM ane TikiTa levA mATe banAveluM sthAna sTezana kahevAya che, ane je viziSTa sthAna parathI alaga alaga dizAomAM TreIne jAya che tene jaMkazana kahevAya che. te rIte jIvane mATe je rAzI lAkha yUnio che te tenA janma maraNanA sTezana che. tyAMthI jIva cAra gatimAM AvajA karyA kare che. A pRthvI para banAvelA sTezana para manuSya eka TreInamAMthI utare che ne bIjI TreInamAM caDhe che. A rIte bhinna bhinna yonirUpa sTezana para te mare che ane pachI janma le che. A 84 lAkha yonimAM mAnavani jaMkazana samAna che. relve jaMkazana para pahoMcIne kaI paNa bIjI dizA tarapha javAvALI TreInanI TikiTa laIne temAM besI zakAya che, arthAt koI paNa dizAmAM jaI zakAya che, e rIte A mAnavabhava paNa eka jaMkazana che. A jaMkazanathI Apane je gatinI TikiTa levI hoya te gatinI TikiTa laIne tyAM jaI zakAya che. che keI paNa sthaLe javuM hoya te jaMkazana parathI Apa TikiTa lo cho, pachI je sthAne javuM hoya te TreInamAM besI zako cho. A rIte uttama mAnava janma rUpI jaMkazana parathI Apa iccho te sthAne jaI zako cho paNa jarUra che TikiTa levAnI. A jaMkazana parathI jIvane naraka, tiryaMca, manuSya, deva ane pAMcamI mokSagatinI TikiTa maLI zake che. keI paNa mANasa naraka ane tiryaMca gatimAM javAnuM I che nahi. bAkI traNa gatio rahI. manuSya, deva ane mokSagati. A traNamAM zreSThatama che mokSagati. e gatimAM javAnI sau keI irachA rAkhe che, paNa mAtra IcchA rAkhavAthI tyAM jaI zakAze nahi. te gatimAM javA mATe TikiTa levI paDaze. te TikiTa na ApavAthI nahIM maLe. te gati meLavavA mATe mahAna zrama, purUSArtha ane tyAga karavo paDaze. mokSagatinI TikiTa prApta karavAnI yogyatA kenAmAM hoya che? je AtmAe seLa kaSAya ane nava nekaSAya rUpa moha vikArane pUrNa rUpathI jItI lIdhA che ane mohane jaDamULathI nAza karI dIdho che, te AtmA mokSa padane prApta karavAne yogya che. mekSa gatinI TikiTa meLavavI e sahelI vAta nathI. jaMkazana samAna manuSya-paryAya ApaNane prApta thaI gaI che. gADI A jaMkazana choDIne ravAnA thavAnI che. je atyAre nahi jAge te TikiTa levA prayatna kayAre karaze? eka eka paLa jatAM uMmara ochI thAya che, ane mRtyu najIka Ave che. chatAM jIva pitAne mArga bhUlIne mehanI nidrAmAM haju sudhI sUte che. mahApurUSe vAraMvAra Takora kare che, chatAM haju jIva jAgatuM nathI. mahApurUSonA upadezane sAMbhaLIne tene amala Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 zAradA ratna nathI karato, tethI saMtA ApaNane cetAve che ke have to jAga, ane puNyeApArjana rUpa TikiTa levAnA prayatna kara. siddhAMtamAM jIvanA 563 bheda batAvyA che. emAMthI manuSyanA 303 bheda che. 303 bhedamAMthI 15 ka bhUminA manuSya meAkSanA adhikArI banI zake che. peAtAnA zubhAzubha karmA dvArA badhI gatimAM jaI zake che. je rIte gADImAM besatA pahelA TikiTa levI paDe che. TikiTa vinA gADImAM musApharI thaI zakatI nathI. kadAca kAI TikiTa vinA bese tA tene daMDa bharavA paDe che. te rIte mAnava bhava rUpI jaMkazanamAMthI zubha kriyAo dvArA upArjita puNya rUpI TikiTa levI paDaze. ghaNI musIbate A manuSya bhavarUpI jaMkazana tamane maLyuM che. e jo khAvAI gayuM teA pachI kayAre maLaze tenI khabara nathI. eTalA mATe jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanA karavI joie. bhagavAna AcAraga sUtramAM mAlyA che H-- " saMdhi vidittA iha maccierhi esa vIre pasaMsie je badhdhe paDimoyae / " A manuSya jIvana sarIkhA suvarNa avasarane prApta karIne je viSayAthI dUra rahe che te zUravIra che. te ja prazaMsAne pAtra che, ane evA puruSa sasAranA baMdhanAmAM jakaDAyelA khIjA jIvAne paNa bAhya abhyaMtara madhanAthI mukta karI zake che. jJAnI kahe che ke huM manuSyA ! asIma puNyAye tamane ciMtAmaNI ratna samAna A mAnava jIvana prApta thayuM che. A vanamAM jJAna, darzana ane cAritranA sa*pUrNa vikAsa thaI zake che. A jIvana sarvazreSTha meAkSa prAptinuM sAdhana che. A bhavamAMthI meAkSa meLavI zakAya che. khIjA bhavamAMthI nahi. devA paNa je mAnavabhavane prApta karavA mATe talasI rahyA che, evuM jIvana ApaNane maLI gayu che. A du bha suvarNa avasarane prApta karIne tene viSaya kaSAyAmAM vyatIta nahI karI devA joie. A suMdara suyeAga vAraMvAra maLavAne nathI. saMsAranI asaMkhya caiAnIothI bacIne sarvazreSTha manuSya caiAni maLI javI e keTaleA suMdara suyeAga kahevAya ? keTalA adhika saubhAgyanI nizAnI che. A suvarNa samaya gumAvyA pachI pharI tenI prApti keTalI durlabha che te mATe zAstrakArAe nyAya ApIne samajAvyuM. sapUrNa bharatakSetranA ghauMM, jAra, makAI, caNA, cAkhA Adi badhA dhAnyAnA eka jagyAe DhagalA karyAM. te ekatrita karelA DhagalAmAM gheADA sarasavanA dANA nAMkhavAmAM Ave ane tene khUba sArI rIte halAvI nAMkhe, pachI eka gharaDI DeAzI ke jenA AMkhanA teja AMkhA thaI gayA che evI DeAzIne kahevAmAM Ave ke A DhagalAmAMthI sarasavanA dANA vINI vINIne alaga karI de. gharaDI DeAzI A pramANe karavAmAM samartha banI zakatI nathI. chatAM kAI divya zakti dvArA te e pramANe karI zake paNa manuSya bhava meLavIne tene jema tema gUmAvI de che tene pharIne manuSyabhavanI prApti thavI ati durlabha che. A dRSTAMtathI Apa samajI zakaze| ke manuSyabhavanuM keTalu aNumela mUlya che. evA jIvanane je jIvA Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rei zarada ratna mAtra viSayomAM pUruM karI de te keTalA avivekI kahevAya! mATe maLelI manuSya jIvananI kSaNone AtmasAdhanA dvArA saphaLa karI levI joIe. AjanA divasanuM nAma che mA khamaNanuM dhara. A divasa ApaNane zuM sUcana kare che ? AjathI barAbara eka mahine saMvatsarI mahAparva Avaze. te parva AvatA pahelAM tuM tArA AtmAne vizuddha ane nirmaLa banAvI de. AtmAne nirmaLa banAvavA mATe ane karmane bALavA bhagavAne tapanI jaDIbuTTI batAvI che. tapa AtmAnA roga nAza karavA mATe samartha che, te sAthe zarIranA rogo paNa tapathI nAza thAya che. kheDUtane anAja meLavavuM hoya te pahelA bIja vAve che, te anAja maLatAM pahelA ghAsa oTomeTika ugI nIkaLe che, tevI rIte tapa e AtmA mATe karavAnuM che, paNa tapa dvArA zarIranI sukhAkArI oTomeTika maLI jAya che. jema ghInA ane telanA vahepArInuM je kapaDuM hoya che temAM mela ane cIkAsa baMne hoya che tethI tene bAphavuM paDe che, tema AtmA para anaMtakALathI karmavargaNuo ceTI che. rAga ane dveSa dvArA jIva cIkaNuM karmo bAMdhe che. e cIkAzane dUra karavA tapa rUpI bhaThTho saLagAvavo paDaze. tapanI jaDIbuTTI svIkAravI paDaze. karaDe bhavanA saMcita karelAM karmone nAza karavA mATe tapa e mahAna jaDIbuTTI che. tapa kayAre karI zakAya ? AhAra saMjJA para vijaya meLave tyAre. AhAra saMjJA khUba bhAkara vastu che. A AhAra saMjJAmAMthI badhA saMkalezo ubhA thAya che. bALaka janme che tyAre AhAra mATe raDate hoya che. AhArathI zarIra vadhe che. zarIra aneka viSaya kaSAya, saMkalezonuM sthAna che. AhAramAMthI jIva aneka anya saMkalezemAM aTavAya che, athaDAya che ne patana pAme che. mAtA bALakanuM AhAra AdithI poSaNa kare che eTale e sau prathama mAtAne oLakhe che. mAtA tenAthI thoDI dUra jAya te rokakaLa macAvI de che, pachI enI mAtAnA je saMbaMdhI eTale bhAI, bena, pitA AdinI sAthe saMbaMdha baMdhAya che. AhArasaMjJA para vijaya meLave e sahela nathI. je AtmAo AhArasaMsAne jIte che te AtmAo mAsakhamaNa jevI ugra sAdhanA karI zake che. tapa karavAthI deha baLe thAya che. zarIra sUkAya che, paNa AtmAnI zakti khIlI uThe che. deha dUbaLo hoya, mAMde hoya paNa AtmA nakkara (sabaLo) che te tenI gADI sAdhanAnI pATe saDasaDATa doDI jAya che, paNa jenuM zarIra sAjuM heya ne AtmA mAMdo paDyo hoya te tenI gADI aTakI jAya che. gAMdhIjInuM zarIra kevuM sukalakaDuM hatuM paNa temanuM AtmabaLa majabUta hatuM. AtmA te anaMta zaktine ghaNuM che. karmo sAme kezarIyA karavA ane baMdhanathI mukta thavA mATe tapa e amegha hathiyAra che. Aje, mahinAnuM ghara sUtelA AtmAne signala ApIne jagADe che. jyAM sudhI signala apAye nahi tyAM sudhI gADI pATA parathI pAsa (pasAra) thatI nathI paNa signala apAya pachI ja gADI pAsa thAya che. mekSamAM javA mATe A divaso ApaNane signala ApIne sajAga kare che. he jIva! tamArI jiMdagImAMthI kSaNo ochI thatI jAya che, mATe Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA re 201 kAlanI rAha na jotAM karma sAme kezarIyA karavA ubhA thaI jAva. tapa vinA AtmAnI zuddhi nathI. tapa vinA karmakSaya nathI, mATe tapanI avazya jarUra che. je jIe tapanI aMtarAya toDI hoya te mA khamaNa 45-60 upavAsa karI zake, paNa je eka upavAsa paNa karI zakatA nathI teNe karmone kevI rIte dUra karavA ? bhagavAne tapanA bAra prakAra batAvyA. cha bAhya ane cha AtyaMtara. aNasaNa muNoyariyA bhikaravAyariyA ya rspriccaao| jANo saMjayA , va tA TrophA utta. 30-8 bAhya tapa cha prakAra che. anazana, uoMdarI, bhikSAcaryA, rasaparityAga, kAyakaleza, saMsInatA. (1) anazana tapa-jIva anAdi anaMtakALathI aneka bhavamAM rakhaDe, badhI jAti, gatimAM jaI Avyo. badhI nimAM pharI AvyuM paNa e jyAM jyAM janmyA, tyAM tyAM paheluM kAma eNe AhAra karavAnuM karyuM. cAre gatimAM anaMta kALa rakhaDI rakhaDIne khA khA karavAnuM baMdha karyo che. Aja sudhI keTaluM khAdhuM ane keTaluM pIdhuM ? Aja . sudhI pIdhelA mAtAnA dUdhane hisAba karIe te sAgaranA sAgara ubharAya ane khAdhelA anAjane hisAba karIe te parvate khaDakAya eTaluM khAdhuM pIdhuM che, tethI jenadarzanamAM bAra prakAranA tapanI aMdara AhAra saMjJAne mAravA mATe prathama anazana tapa kahyo che. tenA be prakAra che. Itvarika ane maraNakALa. jyAre upasargane prasaMga AvI jAya tyAre evI rIte anazana kare ke je huM A upasargamAMthI bacuM te chUTe ane maraNa Ave te sire. A nirdhArita anazana pachI pharI bhajananI IcchA thAya te Ivarika anazana ane maraNa kALa sudhI je anazana karAya che te maraNakALa anazana kahevAya che. (2) uNedarI tapA-je jeTaluM khAI zake tethI ochAmAM ochuM eka kaNa tathA eka keLiyo (grAsa) Adi rUpe ochuM khAvuM tenuM nAma uNodarI tapa che. (3) bhikSAcaryA-ATha prakAranI gaucarI tathA sAta prakAranI eSaNAo ane je bIjA aneka prakAranA abhigraha che te badhA bhikSAcaryAmAM kahevAya che. athavA tene bhikSAcaryA tapa kahe che. A dhArmAdi SathI rahita bhikSAcaryAnA ATha bheda che. (1) piTikA-je mahelA catuSkoNa peTikAnA AkAra samAna hoya temAM abhigrahapUrvaka gaucarI karavI. (2) adhapeTikA-A. rIte ardhapeTikAnA AkAra samAna gharomAM bhikSAne mATe javuM te adhapeTikA (3) gemUtrikA-vAMkAcUMkA AkAranA gharomAM javAno niyama kare te gomUtrikA (4) pataMgavIthikA- jevI rIte pataMga uDe che tevI rIte AhAra le arthAta pahelA eka gherathI AhAra laIne pachI tenI najIkanA pAMca cha ghara choDIne sAtamA gharathI AhAra le tene pataMga vIthikA kahe che. (5) bUkAvartI arthAt zaMkhAvartanI jema pharIne (ghUmIne) AhAra levAnI pratijJA karavI. tenA be prakAra. eka AtyaMtara arthAt galInI aMdara ane bIjA galInI bahAra (6) galInI aMdara enI zarUAtathI cheDA sudhI sIdhA cAlyA javuM ane Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zAradA ratna pachI tyAMthI pAchA pharatA gharamAMthI AhAra kare e cha bheda ane jugati ane vikragati ema kula 8 bheda bhikSAcaryAnA che tathA (1) saMsRSTa (2) asaMskRSTa (3) udadhRta (4) alpalepikA (5) uddagRhitA (6) pragRhitA (7) ujijatadharmA, e sAta prakAranI eSaNuM che. A rIte dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI abhigraha cAra prakArano che. A tapane bhikSAcarcA tapa kahe che. tenuM bIjuM nAma vRttisaMkSepa che. (4) rasaparityAga-dUdha, dahIM, ghI ane pakavAna Adi pauSTika padArtha tathA rasayukta annapAna Adine je tyAga che tene rasaparityAga kahe che. kIDI AdinA bhavamAM jIva rasanAmAM gAMDe hate. kIDI jyAM svAda maLe ke tarata doDI jAya che. eTale tene rasanA upara kAbU heta nathI. jema jema jIva uMce Ave che tema tema rasanAnA nakharA vadhe che. bhAvatI vastu eka be maLe te paNa cAlI zake che, paNa rasa vinAnI, masAlA vagaranI bAphelI rAI aneka jAtanI maLe te paNa enAthI cAlatuM nathI, paNa rasavALI vastu ochI maLe to paNa cAle che, eTale rasatyAgane tapa kaThIna che. mALavA dezanA rAjA bhartuhari pIMgaLAnI pAchaLa pAgala hatA. paNa temane khabara paDI ke huM je pIMgaLAne mArI mAnuM chuM te mArI nathI. te te bIjAnA premamAM paDI che. AthI temane vairAgya AvI gayA. bhagavo veza paherIne pagapALA cAlI nIkaLyA. bhartuhari cAlyA jAya che. raratAmAM kaMdoInI dukAne tAvaDAmAM garama garama zIre zekAte joyo. A saMsAra choDI dIdhe paNa haju vRtti chatANI na hatI. garama zIro joIne khAvAnuM mana thaI gayuM, paNa zIre lAvavo kyAMthI ? e levA mATe paisA te joIe ne! pAse paisA te che nahi, jIbhanI rasanA eTaluM jora kare che ke game te rIte zIro khAvo sAce, te mATe je karavuM paDe te karavA taiyAra chuM. paisA meLavavA mATe bhatRharie kethaLA upADayA. majurI karIne paisA meLavyA. juo, rAjA jevA rAjA, jeNe kaI divasa kaMI kAma karyuM na hoya te rAjAe eka jIbhanA svAda khAtara majurI karIne paisA meLavyA ne kaMdoInI dukAnethI zIre lIdhe. zIro khAvA mATe jIbhaDI to labakArA mArI rahI che, paNa khAtA nathI. nadIkinAre jaIne pachI khAIza, zIro laIne cAlyA jAya che. rastAmAM gAyonuM dhaNa sAme maLyuM tenuM chANa paDayuM hatuM. chANa joIne bhatRhari kahe che ke he rasanA rANI ! tane une une zIro khA game che, te A chANa paNa zIrA jevuM DhIluM che, e tane khAvuM kema gamatuM nathI ? he rasanA tame rANI, laMpaTa zIrApara khAvAnI haju tRSNa je khAdhuM che jIvanabhara muktinA madhurasanuM TIpuM te kadI cAkhe.phigaTanI. je zIro khAvA mATe kethaLA upADavAnI majurI karI hatI te zIro khAvAne cheDI dIdhI ne chANane ArogI gayA. keTale rasa vijaya! (5) kAyakaleza-AtmAne suhAvaha arthAt sukhakara vIrAsanAdi ugra Asane abhyAsa e kAyakleza tapa che. jema jema jIva uce Ave che tema tema sukhazIlatAmAM Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 203 cakacUra bane che. bhAvatI vastu khAvAthI pramAda Ave che, eTale e pramAdaneRAravA mATe kAyakaleza tapa kahyo che. haju rasatyAga karavo sahela che. paraMtu dhagadhagatA unALAmAM cAlavuM, ugravihAra karavA, mAthAne lagna karavo e badhuM kaThIna che. (6) pratisaMlInatA-ekAMta ane jyAM koI AvatA jatA na hoya evA strI, pazu ane napuMsakarahita sthAnamAM zayana ane Asana karavuM tene vivikta zasyAsana arthAt pratisaMlInatA tapa kahe che, bIjA zabdomAM kahIe te pAMca Indriya, cAra kaSAya, ane traNa ga ene pramANathI adhika dhAraNa na karavA e pratisaMlInatA tapa che. tenA cAra bheda che. (1) Indriya pratisalInatA (2) kaSAya pratisaMlInatA (3) yoga pratisaMlInatA (4) vivikta zayanAsana pratisaMlInatA, have cha AtyaMtara tapanI vAta karIe. pAyacchitaM viNao veyAvaccaM taheva sajjhAo / jhANa ca viusaggA, eso anbhintaro to // 30-30 prAyacchita, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya, dhyAna, ane vyutsarga, A cha AtyaMtara tapa che. (1) prAyachita-pApanA paryAyanuM chedana kare te prAyazcita tapa. bhikSu Aloca- - nAha Adi daza prakAranA prAyacchita sabhyaprakAre pAlana kare che tema yazcita tapa che. * (2) vinaya -ubhA thavuM, hAtha joDavA, Asana ApavuM, gurUjananI bhakti bhAvapUrvaka zuzruSA karavI te vinaya tapa che. (3) vaiyAvacca:-AcArya Adine lagatA 10 prakAranA viyAvRtya-sevAnuM yathAzakti sevana karavuM te vaiyAvacca tapa kahevAya che. (4) svAdhyAyavAcanA, pRcchanA, parivartanA, anuprekSA ane dharmasthA e pAMca prakAra svAdhyAya tapanA che. (5) dhyAnaH-ArtadhyAna, raudradhyAna sivAya susamAhita muni je dharmadhyAna ane zukala dhyAna dhyAve che tene dhyAna tapa kahe che. (6) vyutsarga -sUvA besavA temaja ubhA rahevAmAM je bhikSu zarIranI vyartha ceSTA nathI karate. A zarIrane vyutsarga nAmano tapa che. bhagavAne A bAra prakAranA tapa batAvyA che. tapathI AtmA ejasvI bane che. A tapanI sAdhanA mAnavajIvanamAM thaI zake che. bIjA bhavamAM tapa karI zakAto nathI, mATe A amUlya jIvanane kiMmatI samaya khAvApIvAmAM ane mojamajhAmAM na gUmAvatA dharmadhyAna ane tapadvArA ujjavaLa banAvaje. eka zrImaMta zeThane ghera eka dIkaro hate. tenA dharmanA saMskAravALI guNIyala kanyA sAthe lagna thayA. zeThane tyAM paise khUba che, ne chokarI ghaNe kariyAvara laIne AvI che. tamAruM saMsAranuM kahevAtuM badhuM sukha tyAM che, paNa vahu divase divase sUkAtI jAya che. cha mahinA thayA. sasarAnA manamAM thayuM ke game te hoya paNa vahu sUkAtI jAya che. vahu paraNIne AvI tyAre rUpamAM raMbhA samAna dekhAtI hatI. Aje phikkI dekhAya che. sasarAmAM Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 zoraMdA ratna mAnavatA hatI. te samajatA hatA ke vahu e mArI dIkarI che. mAre tenuM dhyAna te rAkhavuM joIe. amAre tyAM duHkha koI nathI, chatAM te kema sUkAtI jAya che? sasarA potAnI patnIne kahe, ApaNI vahu kema sUkAtI jAya che? tuM ene pUchI je ne! tyAre sAsu kahe, emAM zuM pUchavAnuM hoya! sUkAI gaI che te kAle jADI thaze. sAsu ane sasarAnA svabhAvamAM ghaNe pharaka che. gharamAM badhAnA svabhAva sarakhA nathI hotA. eka mAtAnA be dIkarA hoya temAM eka dIkaro sAro hoya che ne eka vaDhakaNe hoya che. eka vAMsanA be TopalA hoya, eka Topale bhaMgIne ghera gayo to temAM viSTA bharAya che, ane bIje Topalo mALIne ghera gayo to temAM sugaMdhI phUle bharAya che. karmanA khela ora che. eka mAtAnA be dIkarA hoya temAM eka dIkaro mIlamAlika hoya che. bIjo mIlamAM majUrI karato hoya che. eka dIkaro gADIvALA hoya che, to bIje dIkaro gADIne DrAIvara hoya che. sasarA kahe, tuM pUcha te kharI ke vahune kaMI thayuM che? tuM to enI mA samAna gaNAya. tArI te pUchavAnI pharaja che. sAsu te eka ja kahe. zuM pUchavAnuM hoya ! kAle jADI thaze. ThIka, jo tuM vahune AvI rIte rAkhIza te ghaDapaNamAM e paNa tane evI rIte rAkhaze. chevaTe sasarAe pUchyuM-vahu beTA ! tame paraNIne AvyA pachI kema sUkAtA jAva cho ? tane duHkha che? vahu kahe, bApujI! dukha gaNuM te duHkha che ne sukha gaNuM te sukha che. eTa! Ama kema bole che ? te zuM kahuM bApujI! ApanA gharamAM paisAnI kamInA nathI. khAvApIvAnuM duHkha nathI. ApanA dIkarA paNa sArA che, paNa huM jyArathI A gharamAM paraNIne AvI, tyArathI Aja sudhImAM ApaNe AMgaNe kaI divasa saMta padhAryA nathI. saMtanA punita pagalAthI ApaNuM ghara pAvana thayuM nathI. temanA darzana karI AMkhaDI pavitra banI nathI ane temane supAtra dAna daIne kara paNa pavitra thayA nathI. are ! kaI divasa saMta zabda paNa sAMbhaLyo nathI. kharekhara je ghara AvuM che te ghara, ghara nathI paNa smazAna che. gharamAM badhI vAte thAya che, paNa kaI kahetuM nathI ke ApaNe upAzraye jaIe, keIne mALA gaNatA paNa huM jetI nathI. pUrvabhavamAM puNya karIne AvyA che, tenA mIThA phaLa atyAre bhegavI rahyA che, paNa pachI zuM thaze? A janmamAM je kAMI nahIM kare te AvatA bhavamAM zuM? mArA manamAM A du:kha khaTakI rahyuM che. vahunI mIThAzabharI vANI sAMbhaLIne sasarAe kahyuM beTA ! kharekhara tuM te amArI kULadIpikA che. Aja sudhI ame dharmane jANatA na hatA. te amArI AMkha khelAvI che. Aje amane satya vastunuM bhAna thayuM che. saddaguNI vahunA prabhAvathI AkhuM ghara dharmamaya banI gayuM. Aje ghaNuM mA-bApa evA jovA maLe che ke je saMtAne dharma na karatA hoya, upAzraye na jatA hoya te temanuM dila baLI jAya. kaMIka gharamAM te badhA sAthe maLIne prArthanA kare, pachI dUdha pIve, eTale dharmane raMga hoya che, mATe A bhavamAM tana, mana ane dhanathI jeTaluM bhAthuM baMdhAya teTaluM bAMdhI le. tapa karavAnI zakti hoya, te zaktine gopavazo nahi. tapa karavAthI kaMIkanA rogo maTI gayA che. are, Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 205 kensara jevA daI paNa tapathI maTyA che. tapa karavAthI zarIrane lAbha ane AtmAne paNa lAbha thAya che. AtmAnA pUrvakRta karmo khapavAthI AtmA ujjavaLa bane che, ane zarIra nirogI bane che, mATe AjathI tapamAM jhukI jAva. ApaNA adhikAramAM yugabAhu ane mayaNarehA kelIvanamAM rahyA che. te khabara paDatAM maNiratha madharAte ghoDA para besIne talavAra laI te vanamAM Avyo. cakIyAne kahe che, daravAjo khelo. cekIyAte kahe, ame yugabAhunA cekIyAta chIe. aDadhI rAtre Apane aMdara nahi javA daIe. Apa moTA rAjA ho ke chatrapati che ke rAjyanA mAlika ho, paNa amArA kAyadA pramANe yugabAhu ane temanA patnI aMdara sUtA che, mATe nahIM javA daIe. maNiratha kahe, mAre mArA bhAIne maLavuM che. atyAre maLavAnuM zuM prajana? yuvarAjane rAtrimAM gAma bahAra ekalA rahevA devA e jIvananuM jokhama kahevAya. tene rAtrinA samaye ahIM rahevA devo e yogya nathI. mATe huM mArA bhAIne teDavA Avyo chuM. - maNiratha aMdara javA mATe ghaNuM kahe che, chatAM cekIyAta ekanA be nathI thatA, tyAre maNiratha kahe che, tame mane nahi javA do, te tamAruM mAthuM uDAvI daIza. mAthA levA hoya te laI le. ame amArA jIvananA bhAge temanI rakSA karIzuM, ame tamArA bhAIne, jarA paNa AMca AvavA nahi daIe. Apa ciMtA na kare ne sukhethI pAchA sidhAvo. ame Apane aMdara pesavA daIzuM nahi. maNirathe mArI nAkhavAnI dhamakI ApI, chatAM cokIyAte kAyadAne keTalA vaphAdAra rahyA ! bhagavAna mahAvIranA zrAvako temanA niyamamAM keTalA vaphAdAra hoya! mAthA jAya te bhale paNa amArA dharmamAM te barAbara vaphAdAra rahIzuM, ane je zrAvako AvA bane te zerIe zerIe ne galIe galIe "jaina jayati zAsanam"ne guMjArava thAya. bALakomAM sArA saMskAra Ave. | maNirathanA manamAM thayuM ke, A cekIyA pAse koI paNa upAyathI kAma levuM ThIka che. temaNe cokIdArone kahyuM, tame yuvarAjanA nokara cho ne? ATalI takarAra karavAne badale Apa yuvarAjane pUchI Ava ne? je te hA pADe te mane javA deze ne ? eka cekiyAtane daravAje rAkhIne bIje cokiyAta yugabAhu jyAM sUve che tyAM gayA. tyAM jaIne sAMkaLa khakhaDAvI. avAja sAMbhaLIne mayaNarehA ekadama bebAkaLI jAgI gaI. tenuM hRdaya thaDakavA lAgyuM. nakkI A vanamAM duSTa rAjA Avyo haze. A vicArathI mayaNarehA kaMpavA lAgI. A te jene anubhava hoya tene khabara paDe. je vede te jANe. (ahIM pUmahAsatIjIe pitAne vIMchI karaDe hato te anubhava karyo hato.) have mayaNarehAnuM haiyuM thaDakI rahyuM che, tyAM zuM banaze, tenA bhAva avasare. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 zAradA ratna vyAkhyAna naM. 22 zrAvaNa suda 7 ne gurUvAra tA. 6-8-81 bA. bra. pU. sujAtAbAI mahAsatIjInA 30 upavAsanA pAraNane maMgala prasaMga" atre padhArelA pU. mahAsatIjIe, baMdhuo, mAtAo ne bahene! AtmAnI ArAdhanAnA medAnamAM jAgRtine nAda vagADavAne Aje maMgala divasa che. aMdhakAramAM athaDAtA jIvone Atmajyoti pragaTAvavAne amUlya avasara che AtmAnA anaMta aspRdayanA sAdhaka evA jJAnI purU bhavya jIvone bhavathI pAra utAravA jIvanamAM jAgRtine jhaNakAra karavA samajAve che ke te AtmA ! A durlabha mAnava janma maLyo che, je janmanA siddhAMtamAM guNalA gavAyA che, te e janmanI durlabhatA zemAM che. bhagavAna kahe che ke A janmamAM tame vAsanAthI virAma pAmo. tenAthI nivRtti le. viSaya vAsanAnA kacarAne vALI jhUDIne sApha karo. viSayanA virAga vinA ane kaSAyanA tyAga vinA kalyANa nathI. viSayano virAga eTale viSe pratye aNagame, viSayomAM doSanuM darzana. viSayane virAga eTale viSaya viSa samAna lAge tethI e bhogavavA jevA nathI evI buddhi. AtmA te anaMta jJAna, darzana guNenA bhoktA che. evA AtmAne A viSayanA bhoga zA viSaya bhogo game teTalA dIrghakALa sudhI bhegavavAmAM Ave to paNa jIvane kyAM tRpti thavAnI che? je jaDa viSayamAM jIvane tRpta karavAne svabhAva nathI te enAthI tRpta thavAnA prayatna karavA e vyartha che. samudramAM seMkaDo, hajAre nadIonA nIra ThalavAya, chatAM sAgara kyAre ya pANIthI dharAya che kharo? nA. agnimAM hajAro maNa lAkaDA nAMkhe te paNa agni zuM dharAvAne che? nA. ema jIvane cakravatInA ke IndranA bhAgo eka vAra nahi paNa anekavAra ApavAmAM Ave te paNa te kadI dharAvAne nathI. are kadAca eka jIvane AkhA jagatanuM anAja, jagatabharanuM sonuM ane jhaverAta ApavAmAM Ave te paNa e tenAthI kadApi tRpta thAya ema nathI. tRSNAone kaI evo vicitra svabhAva che ke jema jema maLatuM jAya tema tema tenI IcchAo vadhatI jAya che. kahyuM che keapUrNaH pUrNatAneti, pUrvamAnatu hIte bhautika sukha ane saMpattinI bAbatamAM je apUrNa rahevA prayatna kare che arthAt saMtoSI banI jAya che, te te pUrNatAne prApta kare che, ane je bhautika bAbatamAM jema jema pUrNa thavA prayatna karate jAya che tema tema te vadhu ne vadhu apUrNa banato jAya che, mATe bhagavAna kahe che ke viSayothI virAga pAme. AjanA maMgala divase bhagavAnano divya saMdeza che ke kAmavAsanAo ane vikAranA vinAza mATe tapanI avazya jarUra che. tapa zabdane pheravI nAMkhIe te pata thAya. pata eTale paDavuM pa: je jIvanamAM tapa nathI karate tenuM patana thAya che, tethI tapazcaryAne jIvanamAM vaNI levAno prayatna karavo joIe. tapa zuM kAma kare che? tapanI zakti kevI che? te batAvatA bhagavAna kahe che. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 207 tava nArAya jutteNa, bhettuNaM kammakaMcuyaM / muNI vigayasaMgAmo, bhavAo parimuccae / he AtmA ! anaMta karmonA melane sApha kare hoya, bhavATavImAM bhaTakavAnuM baMdha karavuM hoya ane bhavano thAka utAravo hoya te ta5 rUpI bA sAthenA dhanuSyathI karma rUpI kavacane bhedI nAkho. jeNe tapa rUpI bANathI karma rUpI kavacane bhedIne aMtara yuddhamAM vijaya prApta karyo che evA muni saMsArathI mukta banyA che. saMsArathI mukta thavAnI jene laganI lAgI hoya evA jIne bhagavAnanI vANI sAMbhaLavA AvavAnuM mana thAya. vANI zravaNa karatI vakhate kAna ane dRSTi saMtone daI de. te tenA AtmAmAM raNakAra thayA vinA rahe nahi. ahIM vyAkhyAna sAMbhaLavA Avo tyAre kAna ane AMkha saMtone daI do. bahAra game teTale avAja thAya te paNa kAna to ahIM ja rahevA joIe, ane A saMte tarapha hoya, paNa bahAra pharatI na hoya. vyAkhyAna sAMbhaLatA ekatAra thaI javuM joIe. soyamAM doro parovo hoya te dare pAtaLo karavo paDe che ne temAM ekatAra banavuM paDe che. jyAre A te mekSanA metImAM AtmAne parovavo che te kaSAyone pAtaLA pADyA vinA parovAze nahi. hAya paiso .... hAya pe kare mukti maLaze ? (zrotAmAMthI avAja-chAtI besI jaze ) mATe sAdhanAnA pagathiye paga mUko. moha chUTato na hoya to saMte tarapha dRSTi kare. aho ! temanI pAse zuM na hatuM ? badhuM hatuM chatAM tene lAta mArIne nIkaLI gayA ne huM kema besI rahyo ! kaI prasaMge jamaNavAra hoya, jamavAnuM notaruM pharatuM hoya, je tamane netaruM ApavAnuM bhUlI jAya te vAMdho zodho ne? koIne nahIM ne mane ja bhUlI gayA? samaya Ave batAvI daIza. AvI bAbatamAM te jIvanI khumArI ghaNI hoya che. (ahIMyA abhimA ! zuM kare che e upara pU. mahAsatIjIe eka zeThanuM khUba bedhadAyaka suMdara dRSTAMta ApyuM hatuM) zeraholDara kenA banaze -bhagavAnane divya saMdeza che ke viSayathI virAga pAme. saMsAramAM jIvane paisA pratye rAga, patnI pratye rAga, parivArane rAga Adi aneka pratye rAga hoya che. e rAgane choDIne jIvanamAM virAga lAvavAnuM che. jene paisA pratye rAga che tene mana nathI devanI paDI, nathI gurunI paDI, ke nathI saMgha ke zAsananI paDI. jeNe jIvanamAM paisAne prANa mAnya che enA jIvanamAM nathI pApane Dara, nathI paralokanI ciMtA ke nathI AtmAnI ciMtA, basa ene te sarvatra paise, paiso ne paiso dekhAya che. paisA mATe game tevA pApa karavA paDe, duSkRtyo karavA paDe, nyAya nItine neve mUkavI paDe te paNa vAMdhe nathI. AkhI jiMdagI dhana pArjane pAchaLa pUrI thaI jAya te paNa AjanA mAnavane ciMtA nathI jeNe jIvananuM dhyeya dharmasAdhanA nahIM paNa dhanasAdhanA banAvI dIdhuM hoya tene devone paNa durlabha evA mAnava janmanI kiMmata zAnI heya? mAnava jIvanane hetu zo che? enI prAyaH karIne AjanA mAnavane gama nathI. basa, pese, patnI, parivAra, pada, pratiSThA A "pa" kAra kaMpanI Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2.8 zAradA ratna maLI gaI eTale ke jANe basa, paNa yAda rAkho ke A "pa" kAra kaMpanI ane devALuM kaDhAvanArI che. jyAre jaina zAsane batAvelI "pa" kAra kaMpanI tamane mAladAra banAvI denArI che. tame jANe che e "pa" kAra kaMpanIne ? nA, le huM batAvuM. pratikramaNa, paccakhANa, piSadha, popakAra, parameSTismaraNa. zera holDara bane te A "pa" kAra kaMpanIne banajo. je pelI devALIyA "pa" kAra kaMpanInA zera holDara banyA te aMte bhIkha mAMgavI paDaze. tame jANe che ne ke 1ra cakravatImAMthI 10 cakravatI bIjI "pa" kAra kaMpanInA zera holDara banyA te e nyAla thaI gayA, ane subhUma ane brahmadatta cakravatI pahelI "pa" kAra kaMpanInA zera holDara banyA te aMte pariNAma zuM AvyuM? marIne gayA sAtamI narakamAM, mATe jJAnI puruSe kahe che ke paisAne pApa mAnyA vinAnuM dAna e dAna nathI. viSaya sukhane viSa mAnyA vagaranuM zIla e zIla nathI. sArA khAnapAnane kharAba mAnyA vagarane tapa e tapa nathI. bhAga ane aviratine anarthakArI mAnyA vagarano tyAga e tyAga nathI, viratI e sAcI viratI nathI. bhagavAnanI vANunI addabhUta zakti H Apa jANe che ke kAdI nagarInA dhanyakumArane viSayane virAga kevo hato ? anuttavavAI sUtramAM tene suMdara adhikAra che. eka vAra zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI grAmAnugrAma vicaratA vicaratA kAkaMdI nagarIne unamAM padhAryA. A dhanyakumArane vadhAmaNI maLI ke adhama uddhAraNa, lakaya prakAzaka, kaLajJAnI, kevaLadarzanI bhagavAna mahAvIra svAmI gAma bahAra udyAnamAM padhAryA che. ? dee sasaraNa banAvyuM che ne nagaranI janatA bhagavAnanI divya dezanA sAMbhaLavA jaI rahI che. dhanyakumAra A maMgala vadhAmaNI maLatAM saMsAranA raMgarAga choDIne saparivAra upaDI gayA bhagavAnanI dezanA sAMbhaLavA. bhagavAnanI dezanA eTale jANe mIThuM madhuruM saMgIta, basa sAMbhaLyA ja karIe. bhagavAnanI dezanA sAMbhaLavA bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika cAre jAtinA deva Ave che. bAra prakAranI parSadA Ave che, tIrthakara bhagavAnanI vANIne evo prabhAva che ke, teo kadAca Akho divasa dezanA Ape te paNa kaIne kaMTALe na Ave, thAka na lAge. bagAsA ke jhakA paNa na Ave. paga uMcA nIcA na kare. prabhu pratApe jAgyo Atama dhanyakumArane :-bhagavAne dezanAmAM saMsAranI nirguNatA, viSaya bhogenA kaTu vipAke, paisA, patnI, parivAranA mehamAM thatI jIvananI pAyamAlI Adi vairAgyamaya vANI saMbhaLAvI. viSaye pratye virAga lAvyA vinA kalyANa nathI, viSayonI vAsanA cheDavA jevI che, AvI bhagavAnanI eka ja dezanAe dhanyakumArane AtmA jAge gaye. tene saMsAra ane saMsAranA sukhone rAga chUTI gaye. vaibhavathI chalakAte saMsAra have najarakeda je aLakhAmaNo lAgyo. pitAnI rUpavatI 32 kanyAo tene hADakAnA mALA jevI dekhAI. ghera AvIne mAtAnA caraNamAM paDIne kahe che ke, vahAlaseyI Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 209 mAtA ! me vIra bhagavAnanI vANI sAMbhaLI. have mane saMsAra jelave akAra lAgyA che. have mane 32 kroDa sAnaiyAnA meha nathI rahyo. nathI A sAta mALanI mATI mahelAtAnA mAha ke nathI rahyo 32 rUpavatI patnIonA mAha. A badhA sauMsAranA sukhomAM have mane vAsa Ave che. eka saMnyAsI rAjAnA mahelamAM gayA. rAjA sanyAsIne rAkavA mATe Agraha kare che. tyAre saMnyAsI kahe che rAjan ! mane ahIMyA vAsa Ave che. mATe mAre vadhu rAkANuM nathI. are mahAtmA! mArA mahelanI cAre bAju tA sugadhIdAra puSpA che. temAMthI kevI mIThI madhurI sugaMdha AvI rahI che, ne Apa kaheA cho. mane vAsa Ave che. A vAta mAre gaLe utaratI nathI. pahelAnA sanyAsIe vAsanAne vamI detA. 15 bhede siddha thAya temAM eka bheda e che ke anya liMge paNa siddha thAya. temaneA veza saMnyAsInA hAya, paNa temanI zraddhA jaina dharmanI hAya. temanI te zraddhAnA vega vadhI jAya, ane jaina darzananI akhuTa zraddhA AvI jAya teA veza sanyAsIneA rahe ne kevaLa jJAna pAmI meAkSamAM jAya. mATe bhagavAna kahe che, saMsAranI vAsanA cheDA, rAjAne jagADatA sanyAsI : saMnyAsI kahe rAjan ! mane ahIyA vAsa Ave che, paNa A vAta rAjAne sAcI lAgatI nathI. tethI rAjAne satya vAta samajAvavA sanyAsI temanI sAthe laI gayA. cAlatA cAlatA tee camAravADe paheAMcyA. jyAM badhA camArAnI dukAna che. tyAM cAmaDA dhAvAya vigere kAma thaI rahyuM che. mahArAjA kahe mahAtmA ! mane te| ahI'yA bahu vAsa Ave che. Apa pAchA vaLeA. saMnyAsI kahe, tamane vAsa Ave che teA A badhA rAja kAma kare che temane vAsa nahIM AvatI heAya ? rAjA kahe, e tA badhA emAM TevAI gayA eTale emAM emane vAsa na Ave. khasa rAjA, A ja vAta che. mane tArA mahelamAM sa'sAranI vAsa Ave che. tame emAM TevAI gayA eTale tamane vAsa na Ave, paNa amane teA saMsAranI vAsa Ave che. dhanyakumAra kahe che he mAtA ! mane saMsAranI vAsa Ave che. sa'sAranA badhA viSayA viSa jevA lAge che. have eka kSaNa paNa mane gharamAM rahevuM gamatu' nathI. dIkarA ! A tArI 32-32 ramaNIe che temanA sAmuM te jo. hamaNAM temanI sAthe rahe ne pachI dIkSA leje, paNa A vairAgI have eka miniTa paNa rAkAvA taiyAra nathI. tene ramaNI pratyenA rAga chUTI gayA che. ene ghera 32 hatI, chatAM cheADavA taiyAra thayA. tamAre ghera keTalI che? zUravIra banIne nIkaLI jA ! prabhunA caraNanI utkaTa lagana :-teo kahe che he mAtA ! have mane eka vitI rANI mAha lAgyA che. mAre tA jaldI bhagavAna mahAvIra svAmI pAse dIkSA levI che. cAritra laI karmArUpI patAnA cUrecUrA karavA che. anaMtakALathI pIDatA rAgadveSa ane mehanA vikArane khALIne khAkha karavA che. viSaya kaSAyanA agnine sayamarUpI pANIthI zAMta karavI che. A janmamAM bhagavAnanA caraNe jaldI jaI anaMtakRpAthI mAhanI 97 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 zAkkA ratna virATa senAne sApha karavI che. have te mahArAjA sAthe laDIne emanA para vijaya meLavavo che ane mAre mArA AtmAnI amara saMpattine prApta karavI che. jo huM tane vahAle houM ane mArA pratye tane je sAce prema hoya te tuM mane sukhI karavA jaladI cAritra mATe AjJA Apa. daDha vairAgI putranA vacana sAMbhaLI ghaDIbhara te mAtAne AghAta lAgyo. tenI sAme mahinA pakSanI dalIla karI, paNa aMte to Aye dezanI saMskArI mAtA hatI ne ! eTale chevaTe AjJA ApI. mAtAnI mAgaNIthI rAjAe Apela sAthaH- dhanyakumAra mAtAne ekane eka lADIlo dIkaro che. mAtA potAnA lADIlA dIkarAne dIkSA mahotsava bhavya rIte ujavavA mATe jitazatru rAjA pAse jaIne namrabhAve vinaMtI karI ke mAre ekane eka lADIle putra lADakoDamAM ucharelo guNavatI ane rUpavatI 32 strIone tyAga karIne dIkSA levA tatpara banyo che, mATe huM ApanI pAse pAlakhI, chatra, cAmara vigere levA AvI chuM. A sAMbhaLIne rAjAne khUba AnaMda thayo. temaNe kahyuM, mArA nagarane zaNagAra, mArA nagaranI zobhA vadhAranAra A tArA putrane dIkSA mahotsava te huM jAte ja ujavIza. khuda rAjA dIkSA mahotsava ujave pachI zuM kamInA rahe ! rAjAe hajAro mANase upADI zake evI zibikAmAM dhanyakumArane suMdara rIte zaNagArIne besADayA. dIkSAne bhavya varaDo AkhI kAkaDI nagarImAM pharIne udyAnamAM AvI pahoMcyo. jyAM zramaNa bhagavAna savIra svAmI birAje che tyAM jAte ja pAlakhImAMthI utarIne potAnI jAte vastrAlaMkAro utArI nAkhyA. jAte ja kezane leca karI bhagavAna pAse AvIne hAjara thayA. putrane prabhunA pAye - bhadrAmAtA ubhA thaI be hAtha joDIne bhagavAnane vinaMtI kare che he karUNAsAgara bhagavaMta! huM mArA putranI rAjIkhuzIthI bhikSA ApuM chuM. Apa kRpA karIne teno svIkAra karo. bhagavAne dhanyakumArane dIkSA ApI ane dhanyakumAramAMthI thannA aNagAra banAvyA. je divase dIkSA lIdhI te ja divase dhannA aNagAra bhagavAnane vaMdana namaskAra karIne kahe che ke he bhagavAna! jo ApanI AjJA hoya te huM jIvanaparyata chaThThanA pAraNe chaThTha karuM ane pAraNe AyaMbIla karuM. ochAmAM ochuM ATaluM te mAre karavuM. AyaMbIlamAM paNa che ane badhAe tyAga karI dIdho che, je annane kaI brAhmaNa, atIthi ke bhikhArI paNa Icche nahi evo AhAra kara. 32 kroDa sonaiyAne svAmI hamahiDALe hiMcanAro, mahAna sukha vaibhavamAM ucharelo chatAM kevI kaThIna pratijJA ! kayAM saMsAranA sukha ane kayAM tyAganA kaSTa ! 3ra jAtanA bhejananA jamanAra Aje lukhA sukA AhAra karavA taiyAra thayA. A rIte aghora sAdhanA karI rahyA che. kyAreka AhAra maLe te pANI na maLe, ane kayAreka pANI maLe to AhAra na maLe, chatAM kyAre paNa jIvanamAM keda karatA nathI. maLe te bhale, na maLe te bhale, badhAmAM samabhAvathI rahe che. - bhagavAnane prazna karatA rAjA zreNika - eka divasa zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI dhannA aNagAranI sAthe kAdI nagarImAM padhAryA, tyAre sAme raNamAM zreNIka Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 211 rAjAe bhagavAnane vaMdana namaskAra karI prazna karyo ke huM mArA bhagavaMta! AmanA coda hajAra zramaNomAM sauthI vadhAre caDhatA pariNAme nitya te zuM paNa sekanDe sekanDa, miniTe miniTe, kalAke kalAke, divase divase vairAgyanA pariNAmamAM caDhatA mahAmuni koNa che? A sAMbhaLIne bhagavAne kahyuM che keNika! " raMramati pAmonA vaurASTra nA sArasIi dhane sAgare mahAtura #pa aa ma La karatA" | IdrabhUti pramukha cauda hajAra zramaNomAM dhannA aNagAra ugratapa karavAvALA ane sauthI vadhu nirjarA karavAvALA che. basa, A nAma sAMbhaLatA zreNika rAjAnA hRdayamAM dhannA aNagAranA darzana karI pApanuM prakSAlana karavAnI bhAvanA ulasI. jyAM dhannA aNugAra beThA hatA tyAM jaI muninA darzana karI pAvana banyA. tapa karatAM dhannA aNagAranuM zarIra kevuM thaI gayuM hatuM te batAvatAM kahyuM che ke temanA paga, sAthaLa ane peTa te mAMsa Adine abhAvathI bilakula sUkAI gayAM che. temanA hAtha te evA sUkAI gayA che ke jevI rIte sUkAyelA palAzanA pAMdaDA hoya tevA dekhAya che. A rIte temanA dareka aMga sAva sUkAI gayA che. ATha mahinAmAM te ghora tapa tapIne ArAma harAma karIne apramattapaNe saMyamanI ane kAryotsarga dhyAnanI sAdhanAmAM haSTapuSTa kAyA sAva lehI-mAMsa vagaranI hADapiMjara jevI banI gaI, paNa temane AtmA to baLavAna bane che. jene zarIrane tapa ane vratathI kRza karatA AvaDe che eno AtmA jJAnAdi guNothI puSTa thAya che. vikAro baLIne khAkha thaI jAya che. uttama vicAronA mojA manarUpI mahAsAgaramAM uchaLe che. A che tapathI kRza karelI kAyAne prabhAva. chevaTe eka mahinAne saMthAro karI nava mAsanI dIkSA paryAyamAM kALa karIne sarvArthasiddha vimAnamAM gayA. tyAMthI AyuSya pUruM karI mahAvideha kSetramAM uttama kuLamAM janma laI saMyama pALIne karmone khapAvI mAkSamAM jaze. AvA mahApurUSonA tapa sAMbhaLIne Apa paNa laganI lagADo ke mAre tapa kare che. tapathI AtmA zuddha-nirmaLa bane che. gaI kAle mahinAnuM ghara gayuM te ApaNane celenja pheMkIne kahe che ke AjathI eka mahine saMvatsarI mahA parva Avaze. Apa atyArathI aMtaramAM viSayakaSAyanA je bAvAjALA bAjhI gayA hoya tene dUra karI AtmAne svaccha-vizuddha banAve. haLukamI che te tapanA prAMgaNamAM AtmAne ujajavaLa banAvI rahyA che. pUrANuM karmonA melane sApha karavA tapa e amUlya auSadhi che. gaIkAle kahyuM hatuM ke jIva tapa kayAre karI zake? AhAra saMjJA upara vijaya meLave tyAre. AhAra saMjJA khUba bhayaMkara vastu che. AhAra saMjJAmAMthI maithuna saMjJA utpanna thAya che. AhAra dvArA zarIra puSTa bane che ane puSTa thayeluM zarIra na IcchavAnuM Icche che. e strInA sparzamAM gAMDo bane che. lagna karavAthI aneka navA sagAvahAlA, saMbaMdho ubhA thAya che. tenA baMdhana vadhe che. enA dvArA aneka rAgadveSa ubhA thAya che ane azubha karmone baMdha thAya che. A badhAnuM mULa kAraNa AhAra saMjJA che. eTale jJAnI bhagavaMte AhAra saMjJAne teDavA mATe vAraMvAra tapa karavAnuM kahyuM che, Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara zANA ratna AhAra saMjJAmAMthI. parigraha saMgrA paNa utpanna thAya che. jIbhane managamatuM khAvAnuM ApavA mATe paisA meLavavAnI jarUra paDe che. badhI indriyamAM jIbhanuM jora vadhAre che. AMkha be, kAna be, nazakoza che, paNa badhAnuM kArya eka che, paNa jIbha eka ane tenA kArya be che. khAvAnuM ane bolavAnuM. A jIbhane pharatA 32 paheregIro che. eka rUpaka che. eka vAra paheregIrone jIbha pratye asaMteSa thatAM baLavo karavAnuM mana thayuM. tyAre 32 paheregIree dhamakI ApI ke tame sIdhA rahe, nahIMtara ame batrIse tamAre kaccaraghANa kADhI nAkhIzuM. tame eka te sAva pocA, kemaLa che ane mAyakAMgalA che. ame 32 lokhaMDa jevA aDIkhama chIe. jIbhe hasIne kahyuM, are paheregIre ! tame mane carI nAkhaze te pahelAM huM tamArI batrIsIne bhoMya bhegI karI daIza. keImasta pahelavAna eka sajjaDa tamAco mAraze te tamArI batrIsI dhULa cATatI thaI jaze. tamane toDavAnuM kAma mAre mana ramata jevuM che. Ama jIbhanuM prAbalya ghaNuM che. harAmakhera dalAla jIbha :- mahApurUSa samajAve che ke peTa e goDAuna che, ane jIbha dalAla che. dalAla dvArA goDAunamAM mAla bharAya che. goDAunamAM game teTaluM bharAya paNa A jIbha rUpI dalAlane temAM kaMI saMbaMdha nahi. jIbha pote jAtajAtanA svAda mANe che ane duHkha Ape che peTane, svAdanA caTakA chama kare paNa tethI zarIranA aMgomAM vikRti Ave che. mAthuM dukhe che, peTamAM dukhe che, hAthapagamAM kaLatara vigere thayA kare che. jIbhane managamatuM khAvAnuM ApavA mATe paisA joIe ne paise meLavavA mATe ke, prapaMca, anyAya, anati karavA paDe che. ene mATe aneka prakAranA bhega-vilAsanI sAmagrI khaDakavI paDe che. mATe jJAnI bhagavaMtee jIbha para kAbU meLavavA mATe tapanuM vighAna karyuM che. AhAra saMjJAthI maithunasaMjJA utpanna thAya che. parigraha saMjJA paNa AhArasaMjJAthI utpanna thAya che. jayAM parigraha vadhe tyAM tene sAcavavA mATe jIvane aneka bhaya ubhA thAya che. jyAM parigraha che tyAM bhaya che. aDhaLaka lakSamI kamAyA to tene sAcavavA cekIdAra rAkhavA paDe che. sAcA-khoTA vahepAra karyA hoya te InkamaTekSavALAne bhaya rahe che. lekanA be naMbaranA copaDA gumAstA pAse lakhAvyA hoya te gumAstAno bhaya rahe che. dIkarA uddhata thAya ne paisAne veDaphI na nAMkhe eTale chokarA paNa bhaya lAge che. potAnI milakata patnI jANI jAya ane te kadAca vAparI nAMkhe te te bhayathI patnIthI chAnA paisA rAkhavA paDe che. mArI pAse ghaNI milakata che te loko jANI jaze te vAraMvAra mArI pAse levA Avaze, tethI lokone, sagAvahAlAne, mitrone khUba bhaya hoya che. kayAreka cAra corI javAne bhaya rahe che. nadInA pUramAM taNAI javAne ke agnimAM baLI javAne paNa bhaya rahe che. Ama cAre bAju bhayanI bhUtAvaLa dekhAya che. paNa tamArA badhAmAM pisAnI belavAlA dekhAya che. kahevAya che ke "nirmade paNa rahI hai jaisA, meM jIvana gi?" jenI pAse paisA nathI temanuM jIvana kevuM hoya che ? jagatamAM paisA vinAnA mAnavanI kaI kiMmata nathI. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 213 tulasA isa saMsArameM, matalabakA vyavahAra / jaba laga paisA goThameM, taba laga lAkho yAra // A saMsAra matalabanuM medAna che. saMsAramAM mANasanI pAse jyAM sudhI paisA hoya che tyAM sudhI badhA loke premathI belAve che ane jyAM paisA cAlyA jAya tyAM kaI saguM thatuM nathI. kahevAya che pasAdAra mANasanI bakarI marI jAya te AkhA gAmamAM vAta phelAI jAya ane garIba mANasanI chokarI marI jAya te tene koI jANatuM nathI. dhana maLavuM e paNa zubha karmane AdhIna che. zubha karmanA udaya vinA lakSamI Adi sukha maLatA nathI, ane thoDuM ghaNuM maLe paNa tenI AzA keTalI moTI hoya che ! AzA nAma nadI manoratha jalA, tRSNA taraGgakulA / rAga grAhavatI vitarka vihagA, dhairya drama dhvaMsino // mohAvarta sudustarAti gahanA, protuGga cintA tttaaH| tasyAH pAragatA vizuddha manaso, nandanti yogiishvraaH|| kavi kahe che ke AzA nAmanI eka moTI nadI che. A nadImAM maratha rUpI jaLa bhareluM che. pANImAM jema taraMgo uThe che tema A AzA rUpI nadInA mane ratha rUpI jaLamAM tRSNa rUpI aneka taraMge uThe che. tRSNAnA tarage evA uThe che ke teno pAraka, pAmavo paNa muzkela che. nadImAM jema magarama cho rahe che tema A AzA rUpI nadImAM rAga-dveSa rUpI magaramaccho rahe che. jyAM tRSNA hoya tyAM rAga-dveSa paNa hoya che. nadInA kAMThe pakSIo rahe che tema A nadInA kAMThe kapaTa-vitarka rUpI bagalA-pakSIo rahe che, AzA tRSNAne kAraNe kUDakapaTa karavAmAM Ave che. nadImAM jyAre pura Ave che tyAre kAMThe ubhelA vRkSone paNa ukheDI nAkhe che, tema tRSNAnI adhikatAthI pairya rUpI vRkSa paNa ukhaDI jAya che. tRSNA bhairyane nAza kare che. tRSNAne uchera karyA vinA zAnti maLavAnI nathI. uMDA pANIvALI nadIomAM bhamarIo paDe che, te pramANe AzA nadImAM meha rUpI bhamarIo paDe che. meha-bhamarImAM phasAyela AtmA sahelAIthI bahAra nIkaLI zakatA nathI. jyAM sudhI mANasa mahAvasthAmAM phasAyeluM rahe che tyAM sudhI Atmanniti sAdhI zakatuM nathI. je pramANe nadIne taTa hoya che te pramANe AzA nadIne ciMtA rUpI taTa che. jyAM AzA-tRSNA hoya tyAM ciMtA hoya e svAbhAvika che. AvI dutarA AzA nadIne pAra keNa jaI zake ? je vizuddha bhAvanA rUpI naukAmAM bese che te loke e naukAnI sahAyatA vaDe hustara evI AzA nadIne pAra jaI zake che, ane jAya che. A AzAnadIne pAra javAne mATe aNagAra dharmane svIkAra karavAmAM Ave che. je aNagArapaNAne svIkAra karI vizuddha bhAvanA bhAve che te aNagAro AzA nadIne pAra pAmI jAya che, ane e rIte zArIrika tathA mAnasika dukhethI mukta thaI anaMta AnaMda meLave che. Aje pU. sujAtAbAI mahAsatIjInA pAraNe zAtA pUchavA ghaNu mahAsatIjI padhAryA che. tethI AnaMdamAM vadhAro thayo che. temaNe dararoja svAdhyAya-dhyAna sahita A tapa karyo che. temanI Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 zAradA rata uMmara nAnI ne tapa mATe che. temaNe 17 upavAsa, sALa bhaththu, aThThAi vigere tapa karela che. Apa badhA A tapasvI mahAsatIjIne tapa joI tapamAM joDAze.jenAthI mane te 30 divasanA kAI ne kAI pratyAkhyAna leze. tapanuM ghaNuM mahatva che. jyAM sudhI dvArakA nagarImAM eka paNa pratyAkhyAna rahyuM, tyAM sudhI deva tene khALI zakayo nahi. te upara khUba suMdara varNana karyuM" hatuM. tapa jevA koI maMtra ke jaDIbuTTI nathI. tapa AtmAnA bhavAbhavanA rogane nAbUda kare che. vadhu bhAva avasare. vyAkhyAna na-23 zrAvaNa suda 8 ne zukravAra : prakAzane oLakho : tA. 7-881 sujJa kha'dhuA, suzIla mAtA ne bahena! A avanImAM chavAyelA aMdhakArane dUra karavA vidyutanA prakAza thADA upakArI bane. jyAM dhAra timira chavAyuM hoya tyAM thukha- lAITanI rAzanI prakAza phelAve, e rAzanI kadAca ApaNI AMkhAne paNa AMjI de, aMdhakAranA kAraNe akaLAyelA mAnavIne te lAITa ghaDIbhara prakAzanuM dAna kare, te prakAzamAM tenI suSupta cetanA jhaLahaLI uThe, paNa A badhA prakAza are lAkhA karoDo marakyurI lempanA prakAza hAya paNa sUryaMnA prakAza AgaLa te teo jANe harIphAi karatA hoya evu vAtAvaraNa sarjI de, paNa aMtaramAM je anAdikALathI mithyAtvanA, ajJAnanA dhAra adhakAra chavAyA che tene bhedavA zuM te prakAza samatha che ? nA. bahAranA kAI paNa prakAza bhale pachI sUryanA prakAza hAya, pUrNimAnA caMdranA prakAza hAya, kAI ratna ke maNinA prakAza hoya e badhA prakAza aMtaranA aMdhakArane dUra karavA kAmayAba na nIvaDe. tA pachI tamane kadAca ema prazna uThaze ke aMtaranA aMdhakArane bhedavA ApRthvI para koI samartha, zaktizALI mANasa ke koI zaktinu astitva che ke nahi ? khUba zAMtithI dIrghadRSTithI vicAra kare. tamArI dRSTine jarA lakhAvA, doDatA hai| tA sthira thAe. vikSipta manane zAMta karI vicArA, tamArA aMtara AtmA ja tamane A praznanA javAba Apaze. praznanA javAba zuM che ? jeNe peAtAnA jIvanamAMthI sarvathA aMdhakArane vidArIne parama anupama prakAzane prApta karyo che tevA sajJa vItarAgI prabhunA mukhamAMthI vahelI amIrasasamI vItarAga vANI, je vartamAnakALama AgamarUpe, siddhAMta rUpe meTTha che. A paMcama ArAnA jIvA mATe jo keAi zreSThamAM zreSTa uttama avalaMbana heAya, aMtaranA aMdhakArane nAza karavAnuM jo kAI parama nimitta hoya tA te che zAstranI amRta vANI. jyAre AgamanA pAnA kheAlIe ne enA bhAvabharyA rahasyAne vAMcIe, samajIe tyAre ema thAya ke kevA hatA ApaNA karUNA nidhi bhagavAna vamAna aMtaramAMthI nItare karUNAnI dhArA '' jemana aMtaramAMthI chalakatI karUNAnI saritA jagata jIvAnA parama zreyane mATe, kalyANane mATe satata vahyA karI. jenuM eka bihuM paNa jo cAtaka pakSInI jema jhIlavAmAM Ave te tRpti thayA vinA rahe nahi. svAti nakSatramAM paDeluM varasAdanu... pANI jo mAthvInA peTamAM jAya teA zakA nathI ke Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 215 te motI banyA vinA rahe ! A ja rIte svAti nakSatranA varasAda samAna bhagavAnanI vANInuM pANuM te maLI gayuM. have jarUra che basa, maLelAnI mahattA samajI tene mANavonI AvazyakatA. mukha sudhI AvelA amRta bhejanane AsvAda mANavAnI, pachI bAkI rahe che parama tatvane pAmI javAnuM. e kayAre pamAze? vItarAga bhagavAnanA vacanane aMtargata karI Atma pradeze vaNI tanmaya jIvana jIvAze tyAre mananI maherachA, aMtaranI abhilASA sAkAra banaze. je jIvo anAdinI ghora ajJAnanI nidrAmAM poDhelA che, temane mATe A badhuM zakya nathI, paNa je jIvo ajJAna uMghamAMthI jarAka jAgRta thayA hoya, AMkha khelIne jarA dRSTi prakAza tarapha laMbANI hoya evA bhavya jIvone bhagavAna kahe che - khippana sakei vivegameu, tamhA samuThAya pahAyakAme / / samIka strI samaya marI, agrLa rajaNa 2 re ghamaro | u. 4-10 alpakALamAM viveka prApta thatI nathI. tethI kame kame vAsanAone tyAga karatA karatA sanmArgamAM sthira thavAya che. mATe AtmarakSaka maharSi, lekane jANI samatva daSTithI apramAdapaNe vicare. gAthAmAM jJAnI bhagavaMte ApaNane e samajAve che ke jIvananA chellA zvAsocchavAsa levAtA hoya, aMtima ghaDIo gaNAtI hoya, maraNanI anaMtI vedanA bhagavate ja dehane choDavAnI taiyArI karate hoya ane jenuM lakSa deha taraphanuM hoya evA jIvane priya priya zarIra choDavuM paNa gamatuM na hoya, anicchAe maraNa sAme AvIne ubhuM hoya te vakhate AkhI jiMdagImAM jemaNe dharma karyo nathI, tattvajJAnanI vAta samajatA nathI, evA jIvane jaladIthI viveka kyAMthI pragaTa thAya? vyavahAramAM jaIzuM te paNa dekhAya che ke AjanuM vAveluM bIja tarata te phaLa na ja ApI zake. tene paripakava thavA mATe samaya te joIe. te pachI jeNe dharmanuM bIja jIvanamAM vAvyuM nathI tene tenA phaLa svarUpa vivekanI prApti kyAMthI thAya? mATe bhagavAna ne paDakAra karIne kahe che. mAnava ! jAga...jAga....vahelI take jAgI jA. A kAmagone choDI dharmakAryamAM udyamavaMta bana. jyAM sudhI daSTi bhega tarapha che tyAM sudhI ganI sAdhanA saMbhavita nathI. anubhavIe paNa kahe che - je je bhoga paDe nA keDe, tAre aMtaryAmI nA rUDe, paramAMthI daSTi je uThe, cetana prabhu to heje tuThe. je jIva bhegamAM paDyo rahe te aMtaryAmI evo AtmA kadAca rUThI jAya, ane tenA parathI je dRSTi uThI jAya te caitanya deva rIjhI jAya. bheganI bhayaMkaratA samajyA vinA tene tyAga karavo saheluM nathI. eka IndriyanA viSayane bhagavaTe paNa bhayaMkara pariNAma lAve te pachI je pAMce IndriyonA viSayomAM otapreta bane tene mATe kaI gati? pataMgiyuM dipakane prakAza dekhI emAM aMjAI gayuM Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 zAradA ratna ne prakAzane bhogavaTe karavA dipakane bheTI paDyuM, paNa tenuM pariNAma zuM ? baLIne khAkha thayuM. tenuM zarIra...jIva kAyA judA. zuM A vAta badhA nathI jANatA? badhI vastu jaNAya che, jevAya che, chatAMya jANe AMkha ADA kAna kema thAya che te samajAtuM nathI. ApaNuM karUNAsAgara bhagavAnanI e karUNA che ke jIvanI AvI dayAjanaka sthiti jANe ke nihALI zakAtI na hoya, tethI aMtaramAMthI karUNA ubharAIne bahAra Ave che, ane jIvone Atmazreyane mArga batAve che ke he jI ! je bheganI bhaThThImAM zekAvuM na hAya, baLajhaLIne saMtapta dazA na bhogavavI hoya te "pA " kAmaga cheDI de. A lekanA svarUpane vicAra kara. tane duniyAmAM zuM dekhAya che? kevuM che jagatanuM karUNuM citra ! koNa sukhI che? keNa AnaMda anubhavI zake che? AnaMdanI mastI mANanArA jIvonI pAchaLa AkaMda to DokiyuM karIne ubhuM hoya che. harSane AnaMdamAM nAcanAruM haiyuM kayAre zekanI chAyAmAM DUbe te kahevAya nahi. saLagatA A saMsAranuM svarUpa nihALIne sAdhaka zuM kare? A saLagatA saMsArathI bacavAne eka upAya che. paNa vaNI jaje patto . saMsAranA pravAhamAM na taNAtA sAdhaka sadA AtmAnI rakSA karate apramatta banIne vicare. bhagavAne zAstramAM mahattvanI sUcanA karI che. je tAre AtmAnI akhaMDatA, abhedatA tathA nijAnaMdane bhogavaTa karavo hoya te AtmAnI rakSA kara, ane pramAda cheDI apramatta dazAnuM sevana kara. bhagavAne e ja vAta dazavaikAlika sUtranI cUlikAmAM bata e che. "ag saca vicaDyo" AtmAnuM satata rakSaNa karavuM te ja sAdhakanI sAcI sAdhanA, te ja che AtamanI ArAdhanA, te ja paramapadane pAmavAnI paramaguTIkA. AtmAnI rakSA kayAre thAya ? jyAre daSTine bahAramAMthI pAchI vALI aMtara bhaNI javA dIdhI heya, AtmAnA akhUTa nidhine jeNe jANI lIdhuM hoya, pagale pagale pApathI Darate heya te AtmA potAnA AtmAnI rakSA karate thake apramatta banIne vicarI zake. te AtmAne eka divasa evo senerI uge ke te AtmAnuM jatana karato potAnA vatana- mekSa sudhI pahoMcI jAya. kahyuM che ke - Atma-tatva amUlya ratana, sadA karaje tuM tenuM jatana, apramatta banI jA pyArA cetana, maLI jaze tane tAruM vatana. AtmA e amUlya ratna che. e ratnanuM tuM barAbara jatana karaje. ene barAbara sAcavaje. e ratnanA teja pragaTAvavA te apramatta banI jaje. je apramatta banIza te mekSa rUpI vatana tane maLI jaze. jeNe amUlya evA AtmAnI pIchANa karI nathI ane viSayavAsanAmAM vRddha banyA che, evA maNiratha rAjAne kAmavAsanAnA jhera caDyA che. tethI te mayaNarehAne meLavavA pitAnA bhAInuM khUna karavA paNa taiyAra thayo. kAma vikAra Ave eTale moTo anartha thayo samaja. kAmathI mAnavI adhama kAryo karavA taiyAra thAya che. maNiratha rAjAne Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna kAmavAsanAnuM viSa cahyuM che, tethI potAnA sagA laghu baMdhavane mAravA taiyAra thayuM. jJAnI bhagavaMte ApaNane Takora karatA kahe che. kAmehi ya saMthavehi giddhA, kammasahA kAleNa jaMtavo / tA 16 vaMdhanuSa, va gADayama dara | sUya. 2-1-6 viSayabhoganI tRSNAmAM tathA mAtA, pitA strI, putra Adi paricita janamAM Asakata rahevAvALA jIva karmaphaLanA udaye potAnA karmonA phaLa bhogavatA AyuSya samApta thavA para marI jAya che. jevI rIte baMdhanathI chuTeluM tAlaphaLa nIce paDI jAya che tema. zAstrakAra batAve che ke kayA jIvo duHkhI che? bhavATavImAMthI bahAra nIkaLavAnI bArI kayA jIvone nathI maLatI? je AtmA pAMce IdrinA viSayenA saMparkamAM jema jema Ave che tema tema tenI Asakita vadhatI jAya che. sUyagaDAMga sUtranA prathama adhyayanamAM bhagavAna belyA che ke - jassi kule samuppanne, jehiM vA savase nare / mamAi luppai bAle, aNNe aNNehiMmucchie // 4 manuSya je kuLamAM utpanna thAya che ane jenI sAthe nivAsa kare che temAM mamatA rAkhatA thakA te pIDita thAya che. te mUDha bIjA padArthomAM Asakta banato rahe che. ke manuSya je brAhmaNa, kSatriya, vaizya, ugrakuLa, bhegakuLa AdikuLamAM janma le che te kuLanI sAthe tenI mamatA, mUcha gADha thatI jAya che. je kAmamAM, jAtimAM manuSya utpanna thAya che tenI sAthe tene sneha thaI jAya che. te te kuLa, jAti, deza, saMpradAyane pitAnA mAne che. ane tenAthI bhinna kuLa Adine parAyA mAne che. tethI ekanA pratye rAga baMdhana thAya che, ane bIjA pratye prAyaH IrSA, draSa, vaira, virodha thaI jAya che. avivekI ane mohAMdha mANasa svArthavaza potAnA mAnelA kuLa Adine pakSa le che. temanAM sukha, suvidhAonuM dhyAna rAkhe che. temanI bhautika unnatine mATe prayatna kare che. evI koI paNa vyakitanA parAjayanI ke duHkhanI vAta sAMbhaLe che te te mamattvanA kAraNe duHkhI thAya che. kadAca tenuM mRtyu thAya te zoka, vilApa, rUdana kare che ane viyegamAM mAthuM paTakIne marI jAya che. A rIte mAtA, pitA, bhAI, bahena AdinI sAthe nivAsa kare che. tenA pratye paNa tene meha ane rAga thaI jAya che. bALaka janme che tyAre tene mAtA pratye prema thAya che. thaDa moTo thAya tyAre ramakaDA para prema thAya che. ethI AgaLa vadhatA bApa, dAdA, dAdIne prema thAya che. moTo thatAM skUlamAM jAya tyAM vidyArthI jIvanamAM mitrane rAga thAya che, pachI yuvAna thatAM lagna karyA eTale patnIne prema, dhaMdhAne prema thAya che. mehanA kAraNe te samaje che ke A badhA mArA che ne huM tene chuM. are mAtA Adi ISTajane para rAga thAya che, eTaluM ja nahi paNa pitAnA zarIra para ane sonuM cAMdI Adi jaDa padArtho para ane dvipada Adi cetana pratye paNa te gADha Asakta thAya che. te padArtho tUTavA-phUTavA para tenA pratyenI mUrchAne kAraNe te raDe che, jhure che, khAvuM Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zAradA ratna pIvuM choDI de che ane kayAreka te ApaghAta karI bese che. A badhA mamatvanA khela che. jIva tuccha vastuonA mohapAzamAM baMdhAIne rAta divasa navAnavA karmone baMdha kare che. kAmagamAM Asakta ane parivAramAM mUrNita banate jIva ghaNuM karmo bAMdhe che. kAmagonuM sevana karIne tRptinI AkAMkSA kare che, paraMtu te tRpti kSaNika hoya che. vAstavamAM te te atRpta rahI jAya che. jevI rIte tarasyo mANasa mRgajaLanA pANI tarapha doDIne tyAM pahoMcavA chatAM potAnI tRSA zAMta karI zakato nathI. divasanA asta samaye pUrva dizAnI tarapha pitAnA paDachAyAne pakaDavA mATe doDanAra manuSyane pitAnI chAyA hAthamAM AvatI nathI. tevI rIte kAmaganA sevanathI kadI tRpti thatI nathI. jema agnimAM ghI nAkhavAthI agni vadhu prajvalita bane che tema kAmonuM sevana karavAthI ane paricita parijane prati gADha Asakita rAkhavAthI karmabaMdha thAya che. "manA mA sattavo paNa jyAre karmane udaya thAya che tyAre karmanA phaLa jIvane potAne bhogavavA paDe che. prabhu kahe che ke huM mArA dAkhala ApIne kahuM chuM ke meM je prakAre karmo bAMdhyA hatA te mAre bhogavavA paDayA che. karama cheDaze nA tane kaI kALe, janama jyAM dhare tuM tyAM tane saMbhALe karama thaze A mUkIne acAnaka javAnuM, svajana keI sAthe nahIM AvavAnuM, jaze jIva tArA karamanA sahAre, karyA je pramANe phaLe te prakAre...karama A karelAM karmo keIne choDavAnA nathI. jyAre jIva ahIMthI paralokamAM jaze tyAre vajana, paisA keI sAthe nahIM Ave, tyAre jIvanA zubhAzubha karmo tenI sAthe jAya che. - eka bhAIne lAgyuM ke have mRtyu AvavAnI thoDA divasanI vAra che. AthI teNe pitAnA traNa mitrone bolAvyA. A traNe mitro tenA gADha dosta hatA. temane samAcAra maLyA ke traNe tenA ghera pahoMcI gayA. maraNa samaye potAnA aMgata mitrone potAnI pAse jaIne ene khUba AnaMda thayo. mitroe AvIne tene khabara pUchI-bimAra mitre kahyuM. huM have jhAjhA divasa rahI zakuM tema nathI. A sAMbhaLatA mitrone AghAta lAge. temanA mukha para udAsInatA chavAI gaI. A joI bimAra mitre pUchyuM ! mitro, mAre e jANavuM che ke huM marI jaIza te pachI mArA mATe zuM karaze ? pahelA mitre kahyuM, huM zuM karI zakavAne chuM ! tuM te mArI sthiti jANe che. A ja prazna bimAra mitre bIjA be mitrone pUcho. bIjA mitre kahyuM, tArA maraNa pachI huM tArI sAthe smazAna sudhI AvIza, ane tArI aMtima kriyA karAvIza. trIjA mitre kahyuM, mitra! tuM jarAya muMjhAIza nahi. jIvanabhara tane sAtha Apyo che ane mRtyu pachI paNa tArI sAthe rahIza. bimAra mitrane thayuM ke trIje mitra mAro sAro mitra che. A nyAya ApIne jJAnI ApaNane zuM samajAve che? dareka AtmAne traNa mitro hoya che. dhana, kuTuMba ane karma. mANasa mRtyu pAme che tyAre dhana nakAmuM thaI jAya che. te ahIM ja rahI jAya che. kuTuMbanA mANaso aMtima kriyA karavA smazAna Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 219 " sudhI Ave che paNa trIje mitra karma che, te tenI sAthe rahe che. karmanI dostI-pote karelA sArA kharAba karmo sadA sAthe rahe che. A nyAya parathI e samajavAnuM che ke jIva jyAre jAya tyAre zubhAzubha karmo tenI sAthe jAya che. gAthAmAM e ja batAvyuM ke karmane udaya thaze tyAre karmanA phaLa tene potAne bhogavavA paDe che. ghaNIvAra nathI jotA ke bALaka janme tyArathI roga laIne Ave che. tene ThukojhanA bATalA caDhAvavA paDe che. phUla jevuM bALaka A vedanA kevI rIte veThI zake? ghaNIvAra 8-10 divasane bALaka thAya ne tene kamaLa thaI jAya che. muMbaImAM eka vAra hospitAlamAM cha mahinAne bALaka je. pUchyuM ke zuM thayuM che? tenI AMkhe meti Ave che. A phUla jevA bALakane ahIM janmatAnI sAthe karma udayamAM AvI gayA. badhethI chaTakI zakazo paNa karma te koIne keDo mUkavAnuM nathI. karmonA phaLa bhagavatA pachI jIvanI zI dazA thAya che? jevI rIte tAlavRkSa uparathI paDeluM phaLa agara koI paNa vRkSa uparathI chUTuM paDeluM phaLa upara jaI zakatuM nathI. pachI te phaLane jhADa sAthe kaMI lAgatuM vaLagatuM nathI. mAthAnA vALa keTalA vahAlA che. vALa kharI jatAM hoya te te mATe sArA tela nAMkhe ane vALa kALA ne kALA rahe te mATe prayatna kare che. paNa tame jamavA beThA ane jamatI vakhate bhANAmAM eka vALa AvI gayo te vALa rAkho ke pheMkI de? je vALane sAcavavA kiMmatI tela nAkhatA hatA, paNa te ja vALa mAthA uparathI kharI gayA ne bhANAmAM Avyo te tene pheMkI do cho. mAthA parathI vALa chUTo paDyA pachI tenI kaMI kiMmata nathI rahetI. tADanA vRkSa uparathI phaLa chUTuM paDI gayuM pachI te pAchuM upara jaI zakatuM nathI, tema AyuSya pUruM thatAM A deharUpI devaLamAMthI haMsalo uDI gayA pachI A dehanI kaI kiMmata nathI. mATe dehamAM prANa che tyAM sudhI sAdhanA karI le. AtmAnuM kAma kADhI le. mayaNarehAne amaMgalanA thayelA bhaNakArA : ApaNuM cAlu adhikAramAM maNirathanA kahevAthI cokIyAte yugabAhu jyAM sutA hatA tyAM jaIne sAMkaLa khakhaDAvI. mayaNarehA ekadama jAgI gaI. tenuM hRdaya dhaDakavA lAgyuM, ane jANe kaI adazya amaMgaLa joyuM hoya tema tene thavA lAgyuM. yugabAhu jAgI gayA pachI cokIyAta kahe he prabho ! mahArAjA maNiratha ATalI rAtre ghaDA para besIne hAthamAM talavAra laIne AvyA che. te Apane maLavA mATe Irache che. kaI paNa mAnavane rAtre game tevA kAraNasara paNa aMdara nahi AvavA devAne Apane sakhata hukama temane kahevA chatAM teo haTha choDatA nathI. emaNe sattAnI baLajabarAIthI kahyuM, je tame mane aMdara AvavA dezo nahi te huM tamane phAMsInI zikSA karIza. ATaluM kahevA chatAM ame jenI nokarI karIe chIe temAM khAmI AvavA dIdhI nathI. zIra jAya te bhale paNa amArA mAlikanuM rakSaNa karavuM e amAro dharma che. temanI sAthe ame ghaNI AnAkAnI karI, te paNa teo haju pAchA vaLatA Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 zAradA ratna nathI. potAnA bhAI maLavA AvyA che te sAMbhaLI yugabAhune khUba AnaMda thayo. bhoLA ane bhadrika mANasa AjubAju jaI zaktA nathI. . cekIyAtanI A vAta sAMbhaLI mayaNarehA Azcarya ane zaMkApUrvaka vicAravA lAgI ane potAnA manamAM kahevA lAgI ke maNiratha rAtanA akALa samaye Avyo che, eTale tenA hRdayamAM jarUra kapaTa jaNAya che. mATe pahelAnI badhI vAtethI mAre patine paricita karI devA joIe. mAre sAvadhAna thavuM joIe ne emane sAvadhAna karavA joIe. atyAra sudhI maNirathane lagatI kaI vAta meM patine karI nathI paNa atyAre e vAta kahevAne avasara che. te badhI vAta kahI devI joIe. yathA avasare kahevAnI vAta na kahevI e hAnikAraka che. yugabAhu cokIyAtane javAba Ape te pahelA mayaNarehAe yugabAhune kahyuM; nAtha ! ApanA moTAbhAI atyAre rAtanA samaye AvyA che. mATe AvavAmAM koI rAjya prapaMcanuM kAraNa hovuM joIe, mATe Apa atyAre temane maLo nahi, tema ahIM balA paNa nahi. vaLI te ekalA AvyA che, sAthe nekara cAkara nathI ane talavAra laIne AvyA che; mATe mane zaMkA che. mayaNarehAnI vAta sAMbhaLI yugabAhu kahevA lAgyo ke Akhare te strI te strI ja rahI, bhale game tevI hoya paNa Akhare strInI buddhi te paganI pAnIe. tuM eTaluM paNa nathI vicAratI ke ame baMne bhAI e eka mAtAnA udarathI janmyA chIe. sAthe rahyA chIe. - huM temane zirachatra samAna mAnuM chuM. Aje tuM bhAna bhUlI gaI lAge che ke jethI A pramANe kahI rahI che. teo mane putra tarIke mAne che. temanAmAM kAMI paNa vahema rAkhavo asthAne che. mayaNarehAe kahyuM, meM Apane je kAMI kahyuM che te niSkAraNa nathI. tamAro bhAI-bhAI vacce prema hato paNa e bhrAtRpremamAM huM bAdhaka nIvaDI chuM. eTalA mATe bhAInA hRdayamAM have te prema rahyo nathI paNa ulTA tamArA bhAI verI banI gayA che. yugabAhue kahyuM, tuM bhrAtRpremamAM bAdhaka kevI rIte nIvaDI che? huM sArI rIte jANuM chuM ke tAru cAritra sAruM che. te pachI tuM bhAI-bhAInA premamAM bAdhaka zI rIte nIvaDI zake ? yubAhu pAse mayaNarehAe khulle karelo paDade -mayaNarehAnA manamAM thayuM ke, je huM atyAre sAcI vAta nahIM karuM te te barAbara nathI. mATe badhI vAta karavA che. tethI teNIe yugabAhune kahyuM. eka divasa kaI paNa rIte tamArA bhAI mane joI gayA ne mArA rUpamAM mugdha banyA. dhikAra che, mArA rUpane ! mArUM rUpa jevAthI temanAmAM kumati thaI, ane tamArA bhAIne prema te samaye naSTa thaI gayo. eTaluM ja nahi, paNa Apane mArAthI dUra karavA yuddhamAM mokalyA hatA. yuddhamAM tenuM nikaMdana nIkaLI jAya te sAruM ema teo IcchatA hatA, paNa tamAruM puNya baLavAna haze, eTale tame bacI gayA, ne tame vijaya prApta karIne pAchA AvI gayA. tamArA gayA bAda mane pralobhana ApavA jhaverAta, dAgInA ane vane bharela thALa mokalyo. je cIja mane paraNyA ATalA varSo thayA chatAM keI divasa pahelA jovAmAM paNa AvI na hatI. meM tene sparza paNa karyo nathI, kabATamAM mUkI che. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rata rA huM Apane mahelamAM jaIne batAvIza, A cIo meAkalavAnuM kAraNa pahelAM huM samajI zakI nahi. meM ema mAnyuM ke, emanA bhAI yuddhamAM gayA che. mArA jeTha pitAnA sthAne che, tethI mArA koDa pUrA karavA meAkalyA haze, ema mAnIne me' e cIjo rAkhI. thADA divasa bAda pharI temaNe dAsInI sAthe tevI cIjo meAkalI ane teNe pApanI mAyAjALa pAtharI. temaNe peAtAnI IcchA paNa dAsI dvArA vyakta karAvI. me' te dAsIne khUba dhamakAvIne kADhI mUkI ane kahyuM, pharI jo tuM ahIM AvIza, teA talavAra tArA mATe taiyAra che. thADA divasa bAda khuda tamArA moTAbhAI rAtanA samaye mArA mahele AvyA. te samaye meM temane kAmaLa ane kaThAra vacanAthI ghaNuM kahyuM. eTale tee pAchA cAlyA gayA. A pramANe ApanA bhAInA hRdayamAM ApanA pratye premabhAva rahyo nathI, paNa te ApanA zatru banI gayA che. mATe huM Apane kahuM chuM ke Apa atyAre temane maLaze nahi ke kheAlAvaze nahi. teo rAtre ekalA AvyA che ne hAthamAM talavAra laI ne AvyA che, mATe mane teA ananI saMbhAvanA jaNAya che. eTale temanA vizvAsa karavA jevA nathI, tame saraLa ane DriMka heAvAnA kAraNe mAnA che ke, mArA bhAI AvyA che. pazu Apa e bhUlI na jatA ke viSayalAlupI vyaktinI dRSTi jIdA prakAranI hoya che. jo tamane mArI vAta upara vizvAsa na heAya teA Apa atyAre kahevaDAvI jue ke, Apa atyAre mahela pAchA padhAro. huM atyAre Apane maLI zakuM tema nathI. Ama karavAthI temanA hRdayanAM bhAvAnA khyAla AvI jaze. mayaNarehAe A pramANe yugamAhune ghaNuM ghaNuM kahyuM paNu, karmAMnA utkraya thavAnA hoya tyAre bhAvi bhUlavADe che. bhAI ne avinaya kema karI zakuM ? yugamADunA manamAM thayuM ke satInI vAta sAcI hoI zake, paNa moTAbhAI mane khAsa maLavA mATe AvyA che, evI sthitimAM huM temane maLavAnI nA kevI rIte pADI zaku? e AvuM karuM tA mArAthI moTAbhAI nA avinaya thAya. temanuM apamAna karyuM" kahevAya. mayaNarehA kahe. haju hu' Apane kahuM chuM ke, e maLavA Avaze emAM sAra nahi maLe. e e ii mAyAjALamAM phasAvI deze ne Apane mRtyunI zayyAmAM peADhADI deze pachI caMdrayazanuM zuM? hu* garbhavatI chuM. mAreA samaya pUrA thavA AvyA che. mATe haju kahuM chuM ke, Apa temane ahI' na khelAvazeA. A badhI vAta yugamAhune sAcI lAgI, paNa moTAbhAIne nA kema paDAya ? huM nA pADuM teA mane duniyA zuM kahe ? lajjAnA kAraNe nA kahI zakatA nathI. yugamAhu kahe satI ! tArI vAtane dhyAnamAM rAkhI huM khUba sAvadhAna rahIza. ane temanI dRSTi kevI che te jANavAnA prayatna karIza. nAtha! tame emanI vAtAmAM sapaDAi jaze! ane atyAre tame sAvadhAnI rAkhI zakaze| nahi. satI ! tuM vizvAsa rAkha. ema nahi mane. milana vakhate anenA hRdayamAM bheda :--yugamADue mAnyuM nahi tyAre mayaNurehAnA manamAM thayuM ke have temane vadhu kahevuM nakAmuM che. cAlI gaI. yugabAhue cekIyAtane kahyuM ke, temane A pramANe vicAra karIne te paDadA pAchaLa AvavA do. cAkIyAte jaIne kahyuM ke, Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 zAradA stana yuvarAje AjJA ApI che ke, mahArAjAne AvavA do. have Apa aMdara jaI zako cho. kartavyane vaza thaI amArAthI kaI avinaya aparAdha thayo hoya te mApha karaze. maNirathe kahyuM, AjJA vinA keIne aMdara na javA devA e tamAruM kartavya hatuM. maNiratha aMdara AvyA. temane palaMga para besADyo, ane yugabAhu sAme beThe. mayaNarehA paDadA pAchaLa cAlI gaI che. baMne bhAI beThA che, keI kAMI bolatA nathI. baMne ekabIjAnA sAmuM joI rahyA che. baMnenA manamAM judA judA vicAre che. yugabAhunA manamAM mayaNarehAe je vAta karI hatI te badhI tenI najara samakSa dekhAya che. mane yuddhamAM mekalIne teNe AvuM karyuM? mane Ave dago dIdhe? mAyAvI mANasa meDha mIThuM bele, paNa aMdara te juduM ja hoya che. maNirathanA manamAM evA vicAra Ave che ke, huM kevI rIte yugabAhane mAruM ne mayaNarehAne kabajAmAM lauM. A rIte baMne bhAIo beThA che, vadhu avasare. caritra :-udayacaMda zeThanA munImanA atyaMta AgrahathI sAgaradatta zeTha vagere badhA tyAM jamavA mATe gayA. sAgaradattane moTA mANasanI paMktimAM jamavA besADayA. badhAne jamavA mATe senAnI thALI ApI. ane eTale sAgaradatta bAkI rahyA temane senAnI kAnA keTalI thALI ApI. A joIne zeTha samajI gayA ke nakkI A thALIo mArA gherathI uDIne e zeThanA ghera AvI che. A thALI mArI che, ene oLakhuM kevI rIte ? zeTha sAgaradatta baThA jimavA, kera DoDA thAla mAMya, sAtha me lAye he TukaDe, thAla ke dekhyo lagAya... " sAgaradatta zeTha jamavA beThA che. temanA manamAM thayuM ke huM kevI rIte oLakhI zakuM ke A mArI thALI che? mArI pAse thALIne kAMThale paDayo che. e kAMThale A phUTalI thALIne besADI jevuM, je barAbara phITa thAya to samajI levuM ke A mArI thALI che. je phITa na thAya te samajavuM ke, A thALI mArI nathI. zeThe e kAMThalo sonAnI thALI para mUkI je. te te barAbara phITa thaI gayA, keIne khabara paNa na paDe ke A kAnA phUTalI thALI che. tethI manamAM thayuM ke, A mArI thALI che, paNa te cetana ! tuM enA para moha ke rAga na karIza. e thALI tane maLavAnI nathI. bhAgya paravAryA tyAre tAruM badhuM dhana emanI pAse gayuM ne? thALIne TukaDo phITa karavA gayA bAda zeThajI te kAMThale kADhavA jAya che paNa te evo kITa banI gayo che ke, kaI paNa upAye have te chUTo paDatuM nathI. badhA sAmA jamavA beThA che. temAM A zeTha kAMThe kADhavA jAya che, te badhA joI gayA, ane bolavA lAgyA ke A cora che. A rIte badhAe temanA para beTo AkSepa mUkyo, thALI pIrasANI tyAre koInI najara phaTalI thALI para na gaI. ne uparathI badhAe cerIne Aropa mUke. zeTha te jamIne temanI jhuMpaDIe gayA, zeTha kahe che, are zeThANuM ! karma karatAM pAchuM vALIne joyuM nathI, ApaNI pAse sonAnI vALIne kAMThale hatA, te paNa have jato rahyo. Ama kahetAM zeThanI AMkhamAM AMsu AvI gayA. zeThANI AzvAsana Ape che. Apa raDaze nahi. AvelAM karmone samabhAve jogavI levA emAM ja sAco AnaMda che. baMne bAluDA kahe che, bA, bApujI! Aje te sAruM sAruM khAvAnuM maLyuM. amane kAle maLaze ne? hA beTA! ema kahIne rAjI kare che, Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 223 A bAju udayacaMda zeThanI dIkarInA lagna patI gayA bAda senAnI thALImAM kabajo levA mAMDyo. badhAe thALIo bhegI karI, paNa pelI kAnA phUTalI thALI dekhAtI nathI. badhA gharamAM zodhavA lAgyA. kyAM gaI e thALI? keI kahe, Aje eka zeTha junAM kapaDAM paherIne moTA zeThiyAnI paMktimAM beThA hatA, te zeTha laI gayA lAge che. sAgaradatta zeThanuM nAma AvyuM. karma udayamAM Ave che tyAre bhalabhalA DAhyA, vidvAna purUSe paNa bhAna bhUlI jAya che. kyAM zeThane thALIne kAMThe cuMTADavAnuM mana thavuM ne kyAM temanA para AkSepa Ava ! je ApaNe varI na kare tevuM karmo kare che. jyAre karma rUDe che, tyAre savaLA pAsA paNa ulTA paDI jAya che. rAma gayA re vanavAsa, svarNa mRgAme bharamAya, pIche sItA rAvaNa lega, karmosI buddhi baralAya... vanavagaDAmAM sItAjIne sonAnI kAMcaLI paheravAnuM mana thAya? nA, paNa karmanI kitAba ora che. vagaDAnA duHkha bhogavatA kAMcaLI paheravAnuM mana thayuM. sItAjIe haTha lIdhI. rAmacaMdrajI senAne mRga zodhavA gayA. lakSamaNajI cokI kare che, tyAM keIkanI kAramI cIsa saMbhaLANI, bacAvo...bacAve. sItA kahe diyarajI ! tamArA moTAbhAInI cIsa lAge che. temane koI duSTa herAna karate haze mATe bacAvo...bacAve..nI bUma mAre che. lakSamaNajI kahe bhAbhI ! Apa zAMti rAkhe. A mArA bhAInI cIsa nathI. te kyAreya paNa AvI rADa cIsa na pADe. juo, karmano udaya thavAnuM che tyAre zuM bane che? sItAjI khUba DAhI, samaju ane zANI strI che. te zuM kahe che. "jaLa kAMThe baga dhyAna dhare, mIna levAne kAjadariyAkAMThe bagalA dhyAna dharatA hoya che paNa enuM dhyAna mAchalA levA mATenuM che. tamAruM dhyAna paNa evuM che. tame bhAbhInI rakSA karatA nathI paNa mane pakaDavAnA prayatna karo cho. A zabda lakSamaNajIne jhALa jhALa lAgI AvyA, paNa khAnadAnI che, agIrI che, dhIravIra che. te to kAMI bolyA vagara tyAMthI uThayA ane jhuMpaDIne pharatI sUryanI sAkSIe ANa mArI ke mArI jiMdagImAM meM je parastrIne mAtA ane bena samAna gaNyA hoya to A jhuMpaDImAM koI duSTa purUSa paga mUkI zake nahi. pAchaLathI rAvaNa Ave che. maiyA ! mane ATo Apa. jhuMpaDInI aMdara paga mUkavA jAya che paNa jyAM paga mUkyo tyAM bhaDabhaDatI Aga jevuM lAge che, eTale paga pAcho laI le che. rAvaNa kahe-huM aMdara AvI zakIza nahi. A bhagave veza paherIne Avyo che paNa tenI bhAvanA sArI nathI. sItAjI bhoLavAI gayA ane rAvaNane ATo ApavA gayA ne rAvaNa temane upADI gayo. cha mahinA tyAM rAkhyA. aMte rAma-rAvaNa vacce laDAI thaI. rAvaNa marA ne rAma sItAjIne laIne ayodhyAmAM AvyA. kahevAno Azaya e che ke karmane udaya thavAno hoya tyAre bhalabhalA DAhyA purUSe paNa bhAna bhUlI jAya che. zeTha, zeThANI baMne jhuMpaDImAM beThA che. temanA mAthe kevA vipattinA vAdaLA utaraze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 cArI rahya vyAkhyAna na-24 zrAvaNa suda 9 ne zanivAra tA. 8-8-81 baMdhue ! ApaNA AtmA para anAdikALanA karmAMnA Dhaga jAmyA che. koI zubhakarmanA udayathI ApaNe manuSyanA janma pAmyA chIe, paNa mAnavatA vinA, naitikatA vinA AdhyAtmikatA vinA ApaNe sAcA mAnava na kahevAIe. sAcA mAnava banavA mATe dhama sAdhanAnI kaseATIe caDhavAnI jarUra che. jyAM sudhI ApaNA AtmA paripakva, pukhta ane pUrNa nathI banyA tyAM sudhI sAmAyika, pratikramaNa, tapa, japa, tyAga Adi anuSThAnAnu AlaMbana satata jALavI rAkhavu' paDaze. A sAthe tamAre rAja pAtAne prazno pUchIne tenA sAcA javAkhA meLavavA paDaze. huM rAja gurUbhagavaMtAne vaMdana karuM chuM. paNa e namaskArathI mArAmAM keTalI namratA AvI? huM rAja sAmAyika karuMchuM, e sAmAyikathI mArAmAM keTalA samabhAva AvyA ? sukhanA prasaMge huM harakhAyA teA nathI ne ? duHkhanA prasaMge hIbake hIbake raDayA nathI ne? mArI potAnI saMpUrNa yAgyatA ane adhikAra hAvA chatAM ayeAgya ane khina adhikArInA satkAra ane sanmAna joIne mArAmAM IrSyA teA nathI jAgIne ? huM rAja vItarAga bhagavaMtAnI prArthanA karu chuM.... e prArthanA karavAthI mArAmAM vItarAga bhagavaMtanA kayA guNNA AvyA ? mArAmAM kayA guNNAnA vikAsa thayA ? mArAmAM dAna bhAvanA keTalI vikasI? huM pApakArI banyA chuM? mAruM hRdaya vizuddha ane vimaLa khanyuM che ? huM rAja ane savAre sAMje pratikramaNa karuM chuM, kadAca rAja nahIM thatu hoya tA parva tithie te acUka pratikramaNa karu chuM. pratikramaNa karIne meM kayA pApamAMthI pIche haTha karI? mArI azubha vRtti ane vikArAne me* keTalA dUra karyA ? micchAmi dukkaDa khelIne meM' aMtarathI pApanI AlocanA karI che ke kheAlavA mAtra elI gayA chuM? A badhA anuSThAnA, dhArmika kriyAe mAtra amuka samaya pUratA ja karavA mATe nathI paNa jIvananA rAjerAjanA, paLepaLanA vyavahAramAM utAravAnA che. jIvanabhara namra banIne rahevAnu che. sukhadu:khamAM mAnasika sthiratA ane Atmika prasannatA satata jALavI rAkhavAnI che. pasAra thatI dareka kSaNe pratikramaNa karavAnuM che. pApanA vicArAne AvatA dekhAya ke tarata tene mArIne dUra haThAvavAnA che. A badhu kayAre bane? pAte pAtAnI jAtanI rAjarAjanI parIkSA le teA. gaI kAla karatAM Aja, savAra karatAM apAra, khapeAra karatAM sAMja ane sAMja karatAM rAta sudhImAM jIve keTaleA Atmika vikAsa karyo tenI parIkSA levI joI e. AtmAnI parIkSA te ja sAcI parIkSA H--zALAnI parIkSA tA ApyA pachI bhUlI javAya che. vyavahArika rIte tenu mahatva che, tenI nA nahi, paraMtu Atmika vikAsa mATe, AtmAnI zuddhi ane pavitratA mATe teA jIvanA vicAro, vikArA, vRttie badhAnI parIkSA lenI paDaze. mananA svabhAva rakhaDu cheAkarA jevA che. mana satata bhamyA ane bhaTakavA kare che. A bhaTakatA ane bhamatA manane sthira karI sva AtmA sAthe joDavAnI jarUra che. jIvana, jIvananI vRtti ane pravRtti AtmalakSI ane AtmamayI banI Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 225 rahe tyAre samajavuM ke ApaNe ApaNuM parIkSAmAM uttIrNa thayA chIe. aA parIkSA mATe kaI zALA ke kolejamAM javAnI jarUra nathI. te mATe pAThaya pustako ke gAIDe vasAvavAnI jarUra nathI. kaMI gokhavAnuM paNa nathI. A parIkSAmAM rAtanA ujAgarA paNa karavAnA nathI. saraLa ane sAdI sIdhI A parIkSA che. A parIkSAmAM mAtra eTaluM karavAnuM che. kaMI paNa kAma karatA pahelA potAnA AtmAne pUchavuM ke huM je kAma karavA mAguM chuM te kAmathI mArA AtmAne vikAsa thavAno che ke nahi ? A kAmathI bIjA keInuM ahita te thatuM nathI ne? e kAma karavA pAchaLa mAre kaI svArtha te nathIne? vicArone paNa A rIte cakAsavA. huM jemanA mATe je vicAruM chuM te vicAramAM kaI durbhAva te nathIne ? sAmI vyaktinA vicAra ane vyavahArane huM mArA TUMkA gajathI te mApa nathI ne ! tamAre kevI parIkSA devI che? skulanI parIkSAmAM vidyAthIo 18-18 kalAka sudhI kaThora parizrama kare, capaDIenA pAnAnA pAnA gekhe tethI parIkSAmAM uttIrNa thaI eka dhAraNamAMthI bIjA uMcA dhoraNamAM AgaLa jAya, paNa jo jIvanadhoraNa UMcuM ? lAvavuM hoya, maLeluM mAnavajIvana yazasvI rIte saphaLa karavuM hoya te potAnA vicAra, vartana ane vyavahAranI satata parIkSA levAnI jarUra che. prazno pUchI tenA uttaro meLavaje ema e praznane kaI che ke bede javAba maLe to tyAM aTakI jaze ane samyaka sAMco javAba maLe te vicAra ane vyavahAramAM AgaLa vadho. zALAo, mahAzALAo ke vizvavidyAlayo je parIkSA le te parIkSA te ApaNe badhAe ApI che, paNa ApaNe ApaNI potAnI parIkSA haju ApI nathI. jIvananA vikAsa mATe, AtmAnA udavIkaraNa mATe dareka mANase potAnI parIkSA levAnI Teva pADavI jarUrI che. zALAnI parIkSAo te vidyAthInI yAdazaktinI karI che. temAM jIvananA naitika ghaDatara ane AdhyAtmika caNatarane kaMI sthAna nathI, paNa AtmAnI parIkSAmAM te jIvananA naitika ghaDatara sAthe AdhyAtmika caNatara paNa sArI rIte thaI zake che. A parIkSA mAnava ApI zake che. mATe tattvajJAnI mahApurUSoe mAnavajIvanane khUba mahimA gAya che. mAnava jIvanane sAco AdhAra jIvananI sadupayegitA para rahe che. A jIvanane je yAcita upayoga karavAmAM Ave te e parama ane carama kalyANa mekSanuM sAdhana banI rahe che. e ja kAraNasara mAnava jIvanane ATaluM mahatva ApavAmAM AvyuM che. devAnuM zarIra atyaMta ramaNIya, rogarahita ane sadA yauvanathI bharapUra hoya che. temaja devabhavamAM manuSyabhava karatAM aneka Indriyajanya sukhopabheganA sAdhana hoya che. Ama chatAM paNa mAnavadeha ane mAnavabhava eTale mahimA devabhavano gAyo nathI. AnuM kAraNa e che ke mAnavadeha e eka evI avasthA che ke jemAM parama purUSArtha-mekSanI sAdhanA thaI zake che. AthI A jIvanane deva-durlabha kahevAmAM AvyuM che. A jIvananuM mahattva tyAre sArthaka thAya, jyAre ene yogya upayoga thAya. A jIvana dvArA jIva je carama 15 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 zAradA ratna lakSma-mekSa tarapha pragati kare te ja enI sArthakatA che, nahi te A jIvananuM kaI mahattva nathI. A mAnavajIvana amRta sAgara che, ane narakanuM dvAra paNa che. kaI paNa vastu pitAnI meLe sArI ke narasI nathI banatI, paraMtu ene sadupayega ke durUpayoga ene sArI ke narasI banAve che. arisAbhavana bharata cakravatI mATe kevaLajJAnanuM kAraNa banyuM. e ja arIsAbhavanamAM kadAca kUtaruM gayuM hota te bhasI bhasIne maraNane zaraNa thAta. talavArane enI muThathI pakaDavAmAM Ave che te duzmano nAza karanArI bane che, paNa je ene dhArathI pakaDavAmAM Ave to te pakaDanArane hAtha kApI nAMkhe che. A badhA nyAyathI e samajavAnuM che ke je A jIvanane sadupayoga karavAmAM Ave te amRta samAna hitakara bane che, paNa ene durUpayoga thayo te e naraka karatAM paNa adhika bhayaMkara bane che. sApathI adhika bhayaMkara pApa -A duniyAmAM sApa, vAgha, siMha Adi hiMsaka prANIoe jeTaluM nukazAna nathI karyuM teTaluM nukazAna pApI manuSyoe karyuM che. saMsAranuM vAtAvaraNa hiMsaka pazuoe nahi paNa durAcArI manuSyae kaluSita banAvyuM che. sarSa, siMha, vAgha jevA prANIo dvArA jeTalI hatyAo thAya che, tenA karatA hajAro nahi paNa lAkho gaNI hatyAo manuSya dvArA thAya che. AjanA jagatanI prItio parathI e siddha thAya che ke pazuo karatAM vikArI manuSya niHsaMdeha vadhAre hiMsaka ane bhayaMkara che. seMkaDo nahi, hajAro nahi, lAkho nahi, paNa karoDo ane saMhAra karI nAkhavAnI zakti dharAvatA tathA gAmaDAone ane nagarone paLamAM bhasmIbhUta * karavAnI tAkAtavALA jherI vAyuo ane ANuo utpanna karanAra manuSya che. AthI e vAta spaSTa dekhAya che ke jeTaluM pApa bhayaMkara che, eTalo sApa bhayaMkara nathI, paNa Azcarya che ke duniyA sApane dekhIne bhayabhIta bane che. ene jIvanAzaka mAne che, paNa e ja mAnavI pApa karatAM pAchuM vALIne jotA nathI. pApano ene bhaya lAgato nathI. duniyA jeTalI sApathI Dare che, eTalI je pApathI DaratI rahe to zuM duniyAmAM khUna, corI, katalakhAnA ane vizvAsaghAtanA kAryo vadhavAne jarA paNa saMbhava rahe kharo? Aje katalakhAnA vadhyA. katalakhAnAmAM roja keTalA jIvonI hiMsA thAya che? je mAnavIne pApane bhaya hoya te talakhAnA cAle kharA? are ! kaMIka manuSyanA jIvana te evA pApamaya banI gayA che ke Dagale ne pagale asatya bolavAmAM, corI karavAmAM ke chaLakapaTa karavAmAM emane jarApaNa saMkeca thatuM nathI. pApathI Daraze ke kAMTAthI? -Aje manuSya nAnakaDA kAMTAthI jeTalo Dare che eTalo paNa papathI nathI Darate. pagamAM kAMTe vAgI jAya to tenI pIDA asahya banI jAya che. e ja kAMTAne tenA karatA adhika tINa soya vaDe kADhavAmAM Ave che, ane kAMTAne vikAra jarApaNa aMdara na rahI jAya e hetuthI jyAM kAMTo vAgyo hoya che e Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 227 jagyAethI dabAvIne thoDuM lehI paNa kADhavAmAM Ave che. kAMTe kADhavA mATe jeTaluM dhyAna ApavAmAM Ave che, eTaluM dhyAna je pApa rUpI kAMTAne kADhavAmAM Ave te AtmAmAMthI pApa dUra thaI zake tema che. kAMTe kADhavAmAM ane zarIramAMthI roga dUra karavA mATe jeTalI sAvadhAnI rAkhavAmAM Ave che, eTalI sAvadhAnI zuM pApane dUra karavA rAkhavAmAM Ave che? nA. jyAM sudhI pApathI nahi Dero tyAM sudhI mAnavajIvanane kaI lAbha tame nahi uThAvI zake. java mana, vacana ane kAyAthI pApa bAMdhe che. ghaNI vAra vacana belAI jAya te tene khyAla paNa na hoya ne te vacana hiMsAnA pApanuM kAraNa banI jAya che. saMta saMsAramAM daSTi na kare -eka vakhata eka bAI saMtanA darzana karavA AvI. darzana karyA pachI kahe che ke mahArAja ! mane ApanA AzIrvAda phaLyA. saMtane te A sAMbhaLIne Azcarya thayuM ke AzIrvAda zuM ne vAta zuM! pelI bAI kahe, Apane yAda nahIM hoya paNa huM ekavAra ApanI pAse raDatI raDatI AvI hatI. mAre saMtAna na hatuM, eTale dIkarA mATe jhUratI hatI. Ape mane pUchyuM bena! kema raDe che ? meM kahyuM huM saMtAna mATe mUruM chuM, tyAre Ape kahyuM hatuM ke bena ! zAMta thAva, raDazo nahi. dhIraja rAkhe. kudaratI thoDA samayamAM mAre tyAM dIkarAno janma thayo. saMta kahe bena ! tArA saMtAnamAM amane nimittabhUta na banAva. amane ghera pApamAM na nAMkha. meM to Apane raDatA hatA tethI zAMta karavA kahyuM haze. bAkI sAdhu AvA AzIrvAda kayAre paNa nA Ape, kAraNa ke saMtAna thAya e saMsAra vRddhinuM kAraNa che. A samaye je kaI sAdhu harakhAya ke mArA kevA guNa gavAya che. mArA vacanathI tene putra thayo. Ama mAne te tene brahmacaryavrata khaMDananuM prAyacchita Ave. sAco sAdhaka te emaja kahe, ke A pApanA piMjaramAM amAruM nAma na daIza. mATe bhagavAna kahe che te sAdhaka ! tuM badhuM jANate hoya paNa je bolavAthI pApanuM Agamana thatuM hoya tevI vANI tuM bolIza nahi. sAdhu kadAca jyotiSa jANatA hoya paNa teno upayoga na kare. keIne ghera gaucarI gayA. gharamAM badhA mANase sAjA sArA che. sAdhune khabara paDe ke A bhAIne ghera kAle viddha AvavAnuM che chatAM sAdhu bole nahi. eka vakhata eka bAInA patine rAjyanA kAme paradeza javAnuM thayuM. gayA tyAre bAra mahinAmAM ghera pAchA AvavAnI vAta hatI, paNa rAjyanA eka pachI eka kAma nIkaLatA bAra varSa thayA. strI mATe te pati tenuM sarvasva che. vahune sAsune trAsa hoya to sahana kare, derANI jeThANImAM meLa na hoya to te sahana kare, naNaMda AkarA hoya te te paNa sahana kare. A badhAnA trAsa hoya te sahana kare, paNa je dhaNIne prema hoya to A badhA duHkhane te bhUlI jAya. patinA sukha AgaLa bIjA duHkha duHkha rUpe dekhAtA nathI ane gharamAM badhAne prema hoya paNa patine prema na hoya te gharanA tene game teTalI sArI rIte sAcave chatAM enuM hRdaya baLatuM hoya che. e patinI pAchaLa gUratI hoya che. A bAI dararoja pitAnA patinI kAgaDoLe rAha jue. temane patra nathI ke kaMI Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 zAradA ratna samAcAra nathI, tethI khUba jhUre che. temanuM zuM thayuM haze? zuM ekasIDanTa te nahIM thaye heyane! ghaNI vAra vairI na ciMtave evuM vahAlA ciMtave A bAI roja patinI rAha jue che. Aja Avaze, kAla Avaze, AzAmAM ne AzAmAM divase pasAra kare che, paNa tenI AzA vyartha jAya che. ekavAra tene ghera saMta gaucarI mATe padhAryA. bAI e utkRSTa bhAvathI gaucarI vahorAvI. pachI tenI AMkhamAMthI azru sarI paDyA. saMta pUche che bena ! tane zuM duHkha che? kema raDe che? gurUdeva ! mArA pati paradeza gayA che, 12-12 varSo thaI gayA, temanA kaMI samAcAra nathI. Apa kahe ke mArA pati kyAre Avaze ? saMta jyotiSanA jANakAra hatA. te munie sahajabhAve kahyuM bena ! tArA pati kAle sAMje cAra vAge Avaze. A sAMbhaLIne bAInA romeromamAM AnaMda chavAI gaye. bIjI bAju patinA manamAM thayuM ke huM 12 varSathI mArI patnIne mUkIne Avyo chuM to te kevI rahI che te jovA mATe samAcAra mokalAvyA vagara acAnaka jAuM te mane khabara paDe. bAIne mana te pati AvavAnA che tene khUba AnaMda che. teNe gharamAM badhI sAphasuphI karIne gharane zaNagAryuM. te 12 varSathI khUre che paNa Aje tene pati AvavAne che eTale tenuM mana praphullita, AnaMdita che. bIje divase sAMje tenA pati AvyA. bAI te rAjIrAjI thaI gaI. gharanA raMgaDhaMga ane patnInA mukha para AnaMda joIne patinA manamAM thayuM ke jene mUkIne huM 12 varSathI game chuM te patnI ATalA utsAhamAM ne AnaMdamAM kema che? te te patinI pAchaLa jhUratI hoya. tene kayAM khabara che ke 12 varSa gUrI * gUrIne kADhayA che? tenA manamAM AvA kharAba vicAra AvyA. A te tamArI jAta, je purUSa savaLe paDe te beDe pAra ne avaLe paDe te.A patie patnInA zarIra sAmuM na joyuM. tenuM zarIra te hADapiMjara jevuM thaI gayuM che, te tarapha lakSa na karyuM, paNa manamAM bIjuM ja vicAryuM. tenA manamAM zaMkA thaI. jJAnI kahe che tane zaMkA paDe te te vyakti sAthe vAta karI leje, paNa manamAM kAMTe na rAkhIza. tenI sAthe samAdhAna karaje. bhagavAna ApaNane kahe che ke tuM zaMkA na kara. "lavAra satta nA rUA" zaMkA karavAthI samyakatvane nAza thAya che. chadmastha jIvo bhUlane pAtra che. bhUla thaI jAya paNa pachI bhUla sudhAravA prayatna karavo joIe. 12 varSe pati ghera AvyA. tene AnaMdamAM bAIe bhojanamAM lADavA banAvyA. je saMte tene kahyuM hatuM temanI rAha jove che. tevAmAM te muni pharatA pharatA tyAM padhAryA. munine joIne bAI te harSamAM gAMDIghelI banI gaI, ane khuzakhuza thatI khUba utkRSTa bhAvathI munine lADavA vahorAvyA, AthI tenA patine vahema paDe ke jarUra A sAdhu sAthe mArI patnIne saMbaMdha haze. bAInA manamAM e AnaMda hatuM ke A muni mane kahI gayA ne mArA pati AvyA. pati patnIne pUche che. huM 1ra varSe AvyA tene AnaMda nathI eTale sAdhune joIne tane AnaMda thayo che. te ATalA badhA tArA mukha para harSa Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 229 kema che? patnI kahe nAtha! huM bAra bAra varSathI ApanI pAchaLa gUratI hatI. roja patranI rAha jotI ke patra dvArA kAMI samAcAra Ave che? paNa ApanA taraphathI koI samAcAra na hatA. temAM A muni gaucarI padhAryA. meM pUchyuM, mArA pati kyAre Avaze? temaNe kahyuM te barAbara sAcuM paDayuM. ne heje atyAre gaucarI padhAryA te mane thayuM ke gurUdevanuM vacana saphaLa banyuM. meM temane AnaMdabhera lADavA vahorAvyA. A sivAya bIjo keI jAtane mane harSa nathI. zaMkAnI sAbitI - pati kahe-munie kahyuM e sAcuM che e mAnuM kevI rIte? te mAnavA huM taiyAra nathI. patnI kahe, muni te pavitra AtmA che, chatAM Apane mArA para zaMkA hoya te mane dhIja Apo. dhIja eTale hAthamAM agni Ape. je agnithI hAtha baLe nahi te samajavuM ke A satI strI che. bAI kahe che dhIja ApavAthI paNa je Apane saMtoSa na thato hoya te kaDakaDatA telane tAvaDo mArA para nAMkhe. mAre mana to Apa ja mAruM sarvasva che. jagatanA tamAma bhAIo mAre bhAI ane bApa samAna che. je Apane A kAMI na karavuM hoya te gurUnI pAse jaIne tame bIjI koI vAta pUche. teno uttara Ape ne sAcuM paDe te mAnaze ne? bhAI te upaDyA muni pAse muni te jyotiSanA jANakAra che. bhAIe pUchyuM mArI ghoDI garbhavaMtI che te keTalA baccAne janma Apaze? munie sahaja bhAve kahyuM, be baccAne janma Apaze. temAM eka baccAne jamaNI sAIDanA pagamAM cAThA haze. tuM dhyAna rAkhaje. azraddhAthI thayelo anartha - A bhAIne muninI vAta satya na lAgI. temaNe kahyuM te satya che ke nahi tenI tapAsa karavA ghera AvIne ghaDInA peTamAM charo bheMkI dIdhe. tenuM peTa cIrI nAMkhyuM. te aMdarathI taraphaDatA be baccA nIkaLyA. eka baccAne jamaNI sAIDanA pagamAM cAThA che. tene thayuM ke muni sAcA che, paNa kahevAnuM pariNAma e AvyuM ke ghaDI ane be baccA traNe jIvonI ghAta thaI. A vAtanI patnIne khabara paDI. tene bhayaMkara AghAta lAgyo. tenA manamAM thayuM ke meM zaMkA dUra karavA muni pAse mokalyA tyAre A sthiti sarjAI ne! dhikkAra che mArA AtmAne ! dhikkAra che mArA jIvanane! patie mArA para kuzaMkA karI tyAre A badhuM banyuM ne ? mArA kAraNe traNa traNa jInI hatyA thaI gaI. e traNa jIvAnA prANa gayA. mArA prANu zA mATe rahyA che? ema vicArI teNe upara jaIne phAMso khAdho ne potAnA jIvanane aMta ANyo. A vAtanI munine khabara paDI. aho ! meM te bAIne sahaja bhAve kahyuM hatuM. mArA nimitte cAra cAra jInI hatyA ! kharekhara ! bhagavAne kahyuM che ke te sAdhaka! tuM vAta jANato hoya te paNa kahIza nahi. kahIza te mATe anartha thaze. meM bAIne eTaluM kahyuM tyAre A pariNAma AvyuM ne ! temane khUba pazcAtApa thaye. prAyacchita laIne munie paNa AlevI, paDikamI, anasana karIne jIvanano aMta ANe. bAIne patie muninI vAta Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 zAradA ratna satya che ke beTI te jevA traNa traNa enI ghAta karI. tenA kAraNe patnI paNa marI gaI. jIva karma karatA vicAra nathI karate paNa bhegavavAnA Avaze tyAre bUrI dazA thaze. karmanA tamAsA : saMsAramAM sukhaduHkha, sAruM-narasuM, zubha-azubha vagere karmanA tamAsA che. keIne traNa roTalInI jarUra hoya te vagara mAgye 13 roTalI maLe che ane bIjAne traNa roTalInI jarUra hoya te tene traNa sAMdhatA tera tUTe jevuM thAya che. eka TukaDA khAtara valakhA mArate heya, bhUkhanI bhUtAvaLa dUra karavA rADo pADato hoya, hAtha jeDI dInatA batAvate hoya te tenuM sAMbhaLavA ke tenA tarapha dRSTi karavA keI taiyAra nathI. jyAre bIjI bAju khAvAnI rUci na hovA chatAM AgrahathI meMmAM nAkhanAra aneka maLI Ave che. saMsAranA sukho najIkanI vastu che. saMyamanA sukhe sukSama hevAthI dUranI vastu che. najIkanA sukha jovA mATe AMkhanI jarUra che. dUranA sukha jevA mATe durabInanI jarUra che, paNa Aje mAnava najIkanI vastu jevA mATe durabInano upayoga kare che, ane gharanI vastu jovA mATe AMkhane upayoga kare che, tethI te baMne gumAve che. najIkanA sukhe jevAnI jenI AMkha nathI te gharanuM zuM joI zakavAne che? sAcuM sukha Atmika rAjIpAmAM che. zubha karma karo. zubha puNya upArjana karo. tene udaya zubha haze ne tethI prApta thatuM sukha, zAMti Apaze. azubha karmano udaya jIvane dukhe Apaze. bhagavAna sUyagaDAMga sUtramAM belyA che purisorama pAvakammuNA, paliyaMta maNuyANa jIviya sanA phA jAna mujhA , moDuM gati nA saMhA ! 2-1-10 he purUSa! (AtmA) tuM pApakarmathI lepAyela che, tethI tenAthI nivRtta thaI jA. manuSyanuM jIvana nAzavAna che. A saMsAramAM athavA A janmamAM je manuSya Asakata che tathA kAmomAM mUchita che te hiMsA Adi pApothI virakata nathI, te mehanIya karmanA paMjAmAM phasAI jAya che. arthAt mohanIya karmane saMcaya kare che. A gAthAmAM bhagavAna e samajAve che ke he vivekavAna AtmA! tuM haju sudhI pApakarmothI lepAyela chuM. saMsAra eTale pApakarmothI pAvAnuM kendrasthAna. tuM pApakarmathI nivRtta thaI jA. kAraNa ke manuSyanuM jIvana nAzavaMta che, kSaNabhaMgura che, kayAre nAza pAmaze e khabara nathI. mATInA ghaDAne phUTatA vAra lAgaze eTalI vAra A jIvanarUpI ghaDAne phUTatA nahIM lAge. mATe tuM pApathI lepAIza nahi. vANIne khUba saMyama rAkhaje. paDhicatta A zabda dvArA e batAvyuM che ke manuSyanuM AyuSya vadhumAM vadhu traNa palyopamanuM che. temAM paNa saMyamI jIvana te pUrvamAM deze uNuM che. tAtparya e che ke manuSyanuM jIvana nAzavAne che. ene alpajIvI jANune jyAM sudhI samApta nathI thayuM tyAM sudhI kaSAyathI rahita thaIne zuddha dharmAnuSThAna karIne jIvanane saphaLa banAvI devuM joIe. je ja A mAnavajanmane pAmIne viSayabhoganA kIcaDamAM phasAI jAya che; tathA kAmanAonI Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 231 AsaktinI jALamAM phasAI jAya che, te mahAmahita thaIne pitAnA hitAhitanuM bhAna karI zakatA nathI. arthAt te purUSa mehanIya karmane saMcaya kare che. je aA hiMsAdi pApothI virakata nathI thayA ane IndriyanA viSayamAM gADha Asakta hoya che. te mohanIya karmane saMcaya kare che. tethI mehanIya karmanI prabaLatAthI bacavAne mATe pApakarmothI nivRta thavAne prayatna karavo joIe. | maNiratha rAjA ghora karma karavA taiyAra thayA che. maNiratha ane yugabAha sahadara bhAI che. eka lohInI sagAI che. chatAM bhAInuM khUna karavA taiyAra thayo. te bIjAnuM te zuM bAkI rAkhe? mayaNarehAe kahyuM nAtha! tamane anubhava nathI paNa mane anubhava che. uparathI ujaLuM dekhAya eTaluM badhuM dUdha nathI hotuM. dUdha dhaLuM che ne cunAnuM pANI paNa dhaLuM che. paNa cunAnuM pANI pIve te zuM thAya? (zrotAmAMthI avAja-marI javAya) are dUdha dUdhamAM paNa phera hoya che. gAya-bheMsanuM dUdha pIve te zarIrane puSTi maLe ne AkaDAnuM dUdha pIve te marI jAya. te rAtre ekalA AvyA che te nakkI tamane mAravA mATe. mane mAravAthI te temanI AzA pUrI na thAya. A badhI vAta karI paNa bhAI maLavA Avyo che ne nA kahuM to avinaya thAya tethI bolAvyo. baMne sAmasAmA beThA che. thoDIvAra mauna rahyA. pachI yugabAhue kahyuM, Ape atyAre ahIM AvavAnuM kaSTa kema lIdhuM? bhAI! tuM te mAro dIkaro kahevAya. tane rAjabhavanamAM na jotAM mAro jIva adhdhara thaI che gayo. mAro palaMga mane agni jevo lAge. hamaNuM Avaze ema mAnate, paNa tuM na Avyo. tethI mArI uMgha uDI gaI. pachI khabara paDI ke teo kelIvanamAM rokAyA che. tuM ahIM rahyuM che e sAMbhaLI mArAthI na rahevAyuM, ane huM ekale hAthamAM talavAra laIne Avyo chuM. meM khullI talavAra eTalA mATe rAkhI che ke kadAca AjJAdhIna thayelA rAjAo varane badale levA AkramaNa karI bese te e AkramaNano pratikAra karavA mATe meM khullI talavAra hAthamAM lIdhI che. vaLI tame vagaDAmAM rahyA che, rAtre keI duSTa Ave ne mArI nAMkhe te mATe Apane rAjabhavanamAM laI javA Avyo chuM. vaLI rAjAonuM nivAsasthAna prAyaH killAmAM hoya che. kilAmAM rahevAthI zatruothI rakSA thAya che. mATe tuM surakSita sthAnane tyAga karI ahIM rahe e ucita na kahevAya. maNiratha zuM yugabAhanuM rakSaNa karavA Avyo che? jenAmAM kAmanA che te bIjAnuM rakSaNa kevI rIte cAhI zake? maNirathanI vAta sAMbhaLI yugabAhunA manamAM thayuM ke mayaNarehAe je kaMI kahyuM che te satya lAge che. te maNirathane kahe che bhAI! tame kahe che ke ApaNe rakSA killAmAM rahevAthI thAya che to pachI Ape mane killAnI bahAra laDAImAM javAnI AjJA zA mATe ApI hatI ? mane yuddhamAM zuM karavA mokalyo hato ? laDAImAM mAro bhAI khapI jaze to? tyAre bhAInI dayA na AvI? vaLI tame kaho cho ke killAnI bahAra rahevuM ThIka nathI to tame zA mATe killAne tyAga karI rAtanA samaye ekalA ahIM AvyA? maNirathe kahyuM, huM killAnI bahAra tArA rakSaNa mATe, mArA prANa samAna pyArA bAMdhavanI Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna salAmatI mATe nIkaLyo chuM. maNirathanA zabdathI uzkerAyelA tarUNa kSatriya yugabAhue kahyuM, tame jenuM rakSaNa Icche che, te paNa te ja vIra kSatriyane baMdhu vIra che. eTale DaranuM kaI prayajana na hatuM. tame hRdayamAM bIjI vAta rAkhI bahArathI bIjI vAta na kare. kAmavAsanAnuM piSaNa karavA Apa prapaMca karIne AvyA cho! maNiratha samajI gayA ke mayaNarehAe mArI badhI vAta kahI dIdhI lAge che. mArI badhI vAta mArA bhAI jANI gayo. prapaMcathI peTamAM talavAra mArate maNiratha -yugabAhue kahyuM, huM pote mArI rakSA karavA samartha chuM. tamAre AvavAnI koI jarUra na hatI, chelle maNirathe kimiyo karI kahyuM ke bhAI! mArAthI bhUla thaI gaI, paNa mane pANInI tarasa khUba lAgI che, mATe thoDuM pANI te pIvA Apa, ke jethI huM pANI pIne cAlyA jAuM! yugabAhunA manamAM thayuM ke moTAbhAI pANI pIvA mAMge che, te pANI te ApavuM joIe. ema vicArI yugabAhu pANI levA uThyo, ane je te pANI levA namyo ke tarata ja maNirathe potAnI kammarethI talavAra kheMcI ane mADI jAya nAnAbhAIne peTamAM jerathI khasI dIdhI. talavAranI dhArane viSa caDhAveluM hatuM, eTale talavArano ghA paDatA yugabAhunA zarIramAM viSa phelAI gayuM. jevI talavAra peTamAM kI tevI yugabAhue kAramI cIsa pADI. he pApI! tuM AvA kALA kAma karavA Avyo hato ! yugabAhanI cIsa temanI patnI mayaNarehAe sAMbhaLI. paTAvALA, cokIyAte badhAe sAMbhaLI. badhA tyAM doDI AvyA. A dazya joIne badhAnA hadaya kaMpI gayA. badhAnA dila baLabhaLI uThayA. maNirathanuM tyAM zuM thaze ane ahIM yugabAhu paDyo che, temanuM zuM banaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM-25 zrAvaNa suda 10 ne ravIvAra tA. 9-8-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene! AgamanA netA, mekSanA praNetA, anaMta jJAnI, anaMta darzanI vItarAga bhagavaMte pharamAna karyuM ke he bhavya che ! jAgRta bane. A saMsAra saga-viyegane akhADe, dukhane dariye ane upAdhine ukaraDo che. jIva saMsAramAM sukha mAnIne malakAya che, paNa e sukha sAcuM sukha nathI. sukhAbhAsa che. saMsAranA sukha pittaLa polIza jevA che. jema pittaLane palIza karAvavAmAM Ave tyAre senAnI jema jhagamage che, paNa yAda rAkhajo ke e kaMI senuM nathI, pittaLa che. tema A saMsAra pittaLa che. mATe jJAnIone saMdeza che ke jAge. A lAkheNuM kSaNa jAya che. bhagavAna bolyA che ke - muttesu yAvi paDibuddhajIvI, na vIsase paMDie Asupanne / vorA judu kavaruM zarIra, mApaNI va pUje che utta. a. gA. 6, sUtelA chatAM jAgatA ane jAgelA jIvana vyatIta karavAvALA kuzAgra buddhivata Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna paMDita purUSa pramAda ane pramAdIjanamAM kayAre paNa vizvAsa na kare, ane, samayanI bhayaMkaratA tathA zarIranI nirbaLatAno vicAra karatA thakA bhAraDa pakSInI jema sadA pramAdarahita thaIne vicaraNa kare. A gAthA jAgRtine javalaMta saMdeza ApI sAdhakanI sAme lAlabattI dhare che. A eka ja gAthA saMyamI jIvanane sabhara banAvI AtmAnI akhaMDatA prApta karavA mATe zuM pUrNa nathI? eka ja gAthAnA bhAvane jIvanamAM pariNamAve te majhadhAre DUbele paNa zuM mukti na pAme? paramAtma padane prApta karavA mATe A ja gAthAnA bhAvonuM manana karI temAM tanmaya thavuM e zuM sAdhakane mATe paryApta nathI? A gAthAmAM sAdhakane pramAdI purUSathI sAvadhAna rahevA ane svayaM apramatta banIne jIvana vyatIta karavA Adeza karyo che. nidrAmAM pramAda ane jAgaraNamAM apramattatA che. bIjA zabdomAM kahIe te nidrA, mRtyu ane jAgaraNa jIvana che. eTalA mATe dravya ane bhAva nidrAmAM sUtelA saMsArI jImAM dravya ane bhAvathI jAgavAvALA saMyamI purUSa vAstavamAM apramAdI kahevAya che. jagata AkhuM bharanidrAmAM sUtuM che, ajJAna nidrAthI vyApta che, tyAre muni sadA jAgatA che. AtmabhAve jAgRti rAkhatA sAdhaka saMyamamAM masta hoya che. bhagavaMte AcAraMga sUtramAM kahyuM che ke : suttA amuLI sAmuLiLo jJAti | ajJAnI mANasa dravyathI nidrA rahita hoya te paNa te sUtelA che, ane jJAnIjana dravyathI uMghatA hovA chatAM bhAvathI jAgRta hoya che. je buddhizALI, prajJAvaMta AtmAne jANavAnI tamannAvALA che te sUtelA chatAM jAgatAM che, ane ajJAnI dravya nidrAthI jANatA hovA chatAM darzana mehanIya rUpa mahAnidrAnA gADha aMdhakAramAM sUtelA hovAthI te sadA uMghatA che. mithyAtva-ajJAna rUpa mahAnidrAmAM sUtelA ja sa-asatnA vivekathI rahita hovAne kAraNe te bhAvanidrAthI sUtelA che. jAgaraha jarA Nicca jAgaramANasta vaDDhae buddhi / jo suaha na so dhaNNo jo jaggai so sayA dhnno|| he manuSyo ! hamezA jAgRta raho. je jAgRta rahe che tenI buddhi vadhe che. je sUve che te dhanya (saphaLa) nathI thatuM, ane je jAge che te sadA dhanya hoya che, tethI zAstrakArone e upadeza che ke sUtelA pramAdI jIvomAM jAgavAvALA ane jAgatA thakA jIvana vyatIta karavAvALA pratibhA saMpanna saMyamI purUSa bhUlathI paNuM pramAdanuM sevana na kare ane pramAdI purUSone vizvAsa na kare. temaja asaMskRta jIvana para vizvAsa na kare, kAraNa ke AyuSya kayAre purUM thaze, tenI khabara nathI. kALane vizvAsa kema karI zakAya? alpa jIvanamAM paNa je pramAdanA pralobhanamAM DUbI javAyuM ne nidrAne AdhIna banI bebhAna banI javAyuM te jiMdagInuM sAphalya hAthe karIne hAthathI sarI javAnuM, kAraNa ke je rAtrIe jAya che te pharIne pAchI AvatI nathI. mATe sAdhaka pratibaddha hoya. te vicAre ke A deha maLyo che dehAtIta thavA, bhava maLe che bhagavAna thavA, zarIra maLyuM che sarvajJatA meLavavA, jIvana maLyuM che, jagadIza thaI AtmAnuM akhaMDa jIvana Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 zAradA raM- meLavavA mATe, jJAna ApaNane pokArI pokArIne kahe che ke patana che pramAdamAM, ane utthAna che AtmAnaMdamAM. anubhavIo paNa kahe che ke - AnaMda che Atma mastImAM, maLe jAgRtinI kSaNamAM, sAdhanA sAvadhAnImAM, patana pramAdanI paLamAM, sAco AnaMda jAgRtinI kSaNamAM je AtmamastImAM maLe che temAM che. AtmA jeTalo pApakarmathI sAvadhAna rahe che teTalI te sAdhanA karI zake che. jIvane gaMdhAtI thALImAM jamavuM gamatuM nathI, melI pathArImAM sUI javuM gamatuM nathI, melA-gaMdhAtA kapaDA paheravA gamatA nathI, te pachI pApa rUpI melavALA kapaDA paheravA kema game? mATe pApathI jeTalI sAvadhAnI teTalI AtmAnI unnati. jIvane saMsAramAM pADanAra hoya te te pramAda che. mATe paMDita-prajJAvAna purUSa pramAdI chone kayAre paNa vizvAsa kare nahi. je AtmAne AnaMda mANavo hoya to parabhAvanI pastIne pheMkI do. pramAdajanya sustIne uDADI nAMkhe ane jAgRta bane. bhagavatI sUtranA 12 mA zatakamAM jayaMtikA zrAvikAoe bhagavAnane prazna karyo ke he prabhu! jI jAgatA bhalA ke uMghatA bhalA ? tyAre bhagavAne kahyuM, he jayaMtikAjI! kaMIka ja jAgatA bhalA ne kaMIka che uMghatA bhalA. bhagavAna ! Apa te kevaLajJAnI che. mana mananI, samaya samayanI ne ghaTa ghaTanI vAta jANe che. A ajJAna zrAvikA mApanA javAbane barAbara samajI zakatI nathI. Apa kRpA karIne kahe ke kayA jI. - gitA sArA ane kayA che uMghatA sArA karUNAsAgara bhagavAne kahyuM, je jIvo ' dharmiSTha che, sadAcArI che, pramANika che, ane je 18 prakAranA pApathI bhayabhIta che tevA jIva jAgatA bhalA ane je jIvo adhamI che, jemane pApanuM bhAna nathI. 18 prakAranA pApanuM sevana kare che tevA ja uMghatA bhalA. je jIva jAgatA che te AtmamastImAM masta banatA pramAda nathI karatA. jJAnI kahe che bA muddattA navaruM ra" kALa bhayaMkara che ane zarIra nirbaLa che. game tevA baLavAna zarIravALo hoya paNa kALane eka puravegathI Avate paMjo tene nirbaLa banAvI dharAzAyI karatAM vAra nahi lagADe, mATe zarIranI nirbaLatAne samajI temaja zarIra aneka roganuM ghara che, ema samajIne AtmAthI purUSa pramAda karatA nathI. A zarIranI asthiratA batAvatA eka zlokamAM kahyuM che ke yokatra dine na jhukrirathavA nidrA na rAtrau bhavet / vidrAtyambuja patravahanato 'bhyA zasthitAdyad dhruvam / astra vyAdhi jalAyito 'pi sahasAyavya kSayaMgacchati / prAtaH kA'tra zarIrake sthiti-mati ze'syako vismayaH // A zarIrane je eka divasa bhajana nathI maLatuM athavA rAtanA uMgha nathI AvatI te jema agninI pAse raheluM kamaLanuM pAMdaDuM karamAI jAya che evuM A zarIra paNa Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna karamAI jAya che. te sivAya zothI, vyAdhiothI, rogothI ane jalAdithI paNa A zarIra jahadI nAza pAme che, evA asthira zarIramAM he cetana ! sthiratAnI buddhi kevI ! emAM sthiratAnI kaI vAta ja nathI, ane e nAza thAya emAM kaI Azcarya nathI. chatAM ajJAnI mUDha jIva zarIrane sthira mAnI te dubaLuM paDI na jAya te mATe tapa karatA acakAya che, paNa A dehane vizvAsa karavA jevo nathI. e kayAre dago deze tenI khabara nathI mATe zarIrane roganuM ghara ane asthira samajIne vahelI take sAdhanA karI che. AvatI kAlanI rAha joze nahi. je ja AtmamastImAM masta che ane kSaNe kSaNe jAgRta che tevA ja pramAda karatA nathI. te zarIranI nirbaLatAne vicAra kare che. lAkheNI paLa tArI jAya, AvakhuM tAruM ochuM thAya, meM deha mAnavane, teya tu kAM na gabharAya..... jAge Atama jAge.niMdarane tyAge, kAyA kerI mAyA pAchaLa buddhi tArI muMjhANI, rAja uThIne tuM navarAve, to ye melI thAvAnI (2)..... haMsalo jyAre uDI jAya, kAyA tArI mATI thAya deha kavio paNa elArAma vagADIne kahe che ke he jIva! jAge. tArI kAyA ghasAnI jAya che. roja snAna karAvavA chatAM A kAyA melI thAya che. AyuSya roja ochuM thatuM hoya che. zarIrane game teTaluM sAcavazo te paNa yuvAnInuM je baLa-tAkAta che te ghaDapaNamAM rahevAnA nathI. ane AyuSya pUruM thaye deharUpI devaLamAMthI haMsalo uDI jaze tyAre A kAyA rAkhamAM roLAI jaze. mATe, jAgo. tapa karavAnA maMgalakArI divase cAlI rahyA che. tapa rUpI agnimAM karmarUpI kASTane nAMkhI AtmAne vizuddha banAvavA, AhAra saMjJAne teDavA mATe tapa batAvyo che. maithuna saMjJAne teDavA mATe brahmacarya, parigraha saMjJA toDavA mATe dAna ane bhayasaMjJAne teDavA mATe zuddha bhAva. bhaya kene hoya ? jenI pAse jema che temane bhaya che. gADImAM musApharI karatA ho paNa je pAse dAgInA ke rUpiyAnuM jokhama nathI te nirAMte besI zakaze paNa jenI pAse jokhama che tene bhaya raheze. pahelA te paisA khIssAmAM mUkatA hatA paNa atyAre te chAtI para rAkhe che. paisA keTalA vahAlA lAgyA che. eka kaDiye vANiyAnA mahelAmAM kabUtaronA cetarAnI nIce rahete hate. majurI karate ne rokaDA rUpiyA lAva. sAMje ghera Ave tyAre keI dALa Ape, bhAta Ape, kaI roTalI Ape, Ama tenuM gujarAna cAlatuM. dALabhAta khAya ne roTalI keThImAM mukI rAkhe. bene roja ApyA kare ne lobhI kaDiye A rIte karyA kare. samaya jatAM ekavAra kaDiye bimAra paDe. ADozI pADozI, vANiyA badhAne dayA AvatI eTale tenI pAse judI judI vastu banAvIne lAve paNa khAte nathI ne cUlA tarapha AMgaLI kare che, chevaTe cUle che. rokaDA rUpiyAnuM vajanadAra mATaluM nIkaLyuM. te kahe che mArI chAtI para Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 zAradA ratna mUke. jIvanI keTalI mamatA-mUcho che! badhA kahe, A mATaluM ja tenI chAtI para mUkazuM te vahele marI jaze. mATe heja aDADIne laI levuM. - be divasa pahelAM peparamAM vAgyuM hatu ke bhIkha mAMgatA bhikhArI pAsethI navalAkha rUpiyA nIkaLyA. mAMgI mAMgIne bheguM kare. kAle e marI jaze te e paisA kaNa bhagavaze? pote sukhe khAdhuM nahi ne bheguM karyuM, pachI enI dazA zI thAya ? mAkhIo madha bheguM kare, pote khAya nahi ne bIjAne khAvA de nahi, chevaTe lUMTArAe laI jAya che. huM tamane kahuM chuM ke madha khAvAmAM mahApApa che. kaI madha khAzo nahi. DokaTara ke vada tamane davA madhamAM levAnI Ape te gaLamAM leje paNa madha kayAre paNa vAparazo nahi. e abhaya cIja che. madhanI aMdara mAkhIonA IMDA hoya che te eTalA badhA bArIka hoya che ke ApaNe AMkhathI dekhAya nahi. bilorI kAcathI joI zakAya. sapheda iMDA madhamAM miksa thaI jAya che, mATe kayAre paNa madha khAze nahi. rega Ave ne kadAca DokaTara kahe, to evo vicAra karo ke vahelA ke moDA mAre javAnuM nakakI che. te madha khAIne zA mATe mArA peTane jInuM kabrasta na banAvuM? madha vAparavA chatAM je azAtA vedanIya maMda nahi paDayA hoya te roga nahi maTe. madhane upayoga karatAM ghora hiMsA thAya che. mATe AvA ghera pApa choDo. bahenee kaDiyAnI chAtI para mATaluM aDADIne laI lIdhuM, ziyAne saMtoSa thayA. mATalAne chAtI parathI lIdhuM ne thoDIvAre kaDiye mRtyu pAmyo. mie aMtima kriyA karI. ne pachI mATaluM pheDayuM te ra001 rUA. nIkaLyA. ne kaThImAM saDelI roTalIo nIkaLI. keTalo lAbha! lobha jIvane durgatimAM laI jAya che, mATe saMteSanA gharamAM Ave, ane AtmasAdhanAmAM joDAI jAva. kALa bhayaMkara che. eka bAju che kALanuM kAramuM gojhAruM sarjana. bIjI bAju che bicAruM nirbaLa zarIra. A baMne paristhitine jANIne sAdhaka sAvadhAna thaIne bhAreDa pakSInI mAphaka apramatta banIne vicare. bhAkhaMDa nAmanA pakSIne badhe AkAra bIjA pakSIonI jema hoya che, paraMtu tene grIvA-gardana be prakAranI hoya che. te sadA eka ja mukhathI khAya che, ane je kyAreka te pramAda vaza thaIne bhUla kare te te marI jAya che. e rIte pramAdane vazIbhUta thayela sAdhaka paNa potAnA saMyamathI patita thaI jAya che, tethI pramAdI jananA saMsargathI sAdhue haMmezA alaga rahevAno prayatna karavo joIe. bhAraMDa paMkhI gaganamAM svataMtratAthI vicare, chatAM ya keTalI sAvadhAnI! tema he AtmA ! tuM paNa sadA jAgRta jIvana jIva. jyAM apramattabhAva che tyAM sAdhyanI siddhi che. jyAM pramAda che tyAM saMsAra che, mATe jIvananI anityatA jANIne nityanuM zaraNuM le, ane tene ja zaraNa mAna. saMsArasAgarathI tarapha, mohabhAvane dUra karavA, lakSyamAM viharavA mATe ne muktipadane varavA mATe eka ja upAya che. je sAdhanAmAM pramAda bhaLe te saMsAra vadhe ane sAdhanAmAMthI pramAda jAya te siddhi maLe, mATe te sAghaka ! tuM ATaluM te jarUra yAda rAkhaje. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 237 nidrA pramAdane karaje tyAga, haiyAmAM jalate rAkhaje virALe, kadI na karaje keIne rAga, eka dina banI jaIza tuM vItarAga, nidrA ane pramAda e be jIvanA duzmana che. mATe ene tyAga karI haiyAmAM virAganI jota jalatI rAkhaje. koInA pratye rAga rAkhIza nahiM, te eka divasa vItarAga banI jaIza. AdhyAtmiktAnA zikharane sara karavA sajja thayela sAdhaka jyAre bhautika dunyavI raMgenuM baneluM pacaraMgI vAtAvaraNa dUra karIne dilanI duniyA tarapha doTa mUkIne nijanA vaibhavane meLavavA sAdhanAnA paMthe kadama bhare che, tyAre sArA ye jagatane potAnuM gulAma banAvanAra be dilejAna dosta bhegA maLIne potAne maLelI saphaLatA-niSphaLatAnA pAnA paraspara khullA mUke che, keNa che e dilajAna mitra? khabara che? nidrA ane pramAda. A eka rUpaka che. niMdrA ane pramAda vacce eka vAra saMvAda thaye. temAM niMdrA kahe che, dosta! je ne. AkhAye jagatane meM vaza karIne mAruM banAvyuM che, yA ne niMdrAdhIna karyuM che, chatAM jyAre sAdhaka pAse ubhI rahI, to tenI sAdhanAnA utkarSa pAse mane ubhuM rahevuM jokhama bhareluM lAgyuM. vadhu huM zuM kahuM? sAdhakanuM vyaktitva evuM che ke tenI pAse ApaNuM sattA zI rIte calAvAya? nidrAe A pramANe kahyuM tyAre pramAda belI uThayo. tArA karatAM huM ghaNe baLavAna chuM. tane phagAvIne sAdhanA karavA beThelA, keTalAya sAdhakone meM pachADyA. heja pagathiyuM cUkyA, te saMyamanA zikharethI patananI khINamAM DUbI gayA. paNa mitra! tyAM te mAruM paNa na cAlyuM. kyAM AgaLa jANavuM che tAre ? je sAdhakanI AMkheM zAstranA amIrasathI bharapUra che, jemanA tanamAM sAdhanAne taravarATa che, jemanA manamAM sarvajJa bhAvanI skUrti rUMvADe rUMvADe prazamarasa nItare che, haiyuM jenuM sadA vItarAgane jhaMkhe che, dila jenuM devAdhideva banavA doDI rahyuM che. ane AkhuM jIvana prabhu caraNe samarpita karI, prabhu AjJAne ziromAnya banAvI pitAnuM virAgyavAsita hRdhya, potAnI jAtane suvAsita banAvIne jalatA jagatane ThAravAne mATe potAnA zItala suvacanathI vRSTi kare che. A rUpaka to bhale nAnuM che paNa temAM ghaNuM gahanabhAva bharelA che. niMdrA tathA pramAda sAdhanA kSetramAM vikAsa aTakAvanAra, jAgatA kaTTara duzmane che. saMsArI bhAvothI para thayelA mahAmUlya Atmatattvane meLavavA prayANa karanAra sAdhaka saMsArI saMbaMdhane phagAvIne gurU caraNamAM samarpita thAya che. tyAre niMdrA tathA pramAdanA svarUpane jANavA mATe te gurUgama tathA Agamano sahAro le che. niMdrA tathA pramAda baMne jIvane saMsAramAM pADanAra che. jeo nidrAmAM jAgRta banyA che evA sAdhake potAnI kSaNene pramAdamAM gUmAvatA nathI. are ! saMsAramAM paNa evA bhAgyavAna puNyazALI chavo che ke jemanuM jIvana jAgRtimaya che. temanA nAma ItihAsanA pAne aMkita thAya che. eka vakhata nyAyAdhIza potAnI moTaramAM besIne bahAra jaI rahyA hatA, rastAmAM maTara Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 zAradA ratna aTakI gaI. gADI sAva ThaMDI paDI gaI hatI, tethI te cAlatI na hatI. DrAIvarane lAgyuM ke koI pAchaLathI moTarane dhakko mAre to kadAca cAlu thAya. paNa kaIne kahevAnI enI hiMmata cAlatI na hatI, te samaye eka yuvAna tyAMthI pasAra thayA, pUchayuM, gADI kema aTakI gaI che? DrAIvara kahe bhAI! gADI ThaMDI paDI gaI che. ene calAvavA prayatna karuM chuM. yuvAna kahe huM dhakko mAruM chuM. tame sTiyariMga saMbhALe. DrAIvare kahyuM bhAI! gADI vajanadAra che. eka mANasane dhakko emAM cAle tema nathI. paNa mane dhakko te mAravA do. teNe potAnuM badhuM baLa bheguM karIne gADIne e dhakko mAryo, ke gADI cAlu thaI gaI. A yuvAna khAnadAna kuTuMbane dIkare che. te samajato hato ke mAnavI mAnavane kAma nahIM lAge te tenuM jIvana aphaLa che. pazuo paNa khetImAM joDAya che, to pachI mAnavI eTaluM paNa nahi karI zake? A chokarAnI khaMtathI kAma karavAnI dhagaza joI gADImAM beThelA nyAyAdhIzane prasannatAne pAra na hatuM. emaNe yuvakane bolAvI dhanyavAda ApyA. A yuvAnanA mukha upara tejasvItA dekhAtI hatI. nyAyAdhIza kahe! tArI bhAvanA pavitra che. tuM kyAM jaI rahyo che? tuM besI jA mArI gADImAM, jyAM utaravuM hoya tyAM utArI daIza. yuvake kahyuM, huM yunivarsiTIne vidyAthI chuM. gAmaDAnA garIba mAbApane dIkaro chuM. ema. e. sudhI kAyama prathama naMbara rAkhIne skelarazIpa meLavI AgaLa vadhI rahyo chuM. videzamAM bhaNavA javA mATe sarakArI sivRtti maLavAnI che. TuMka samayamAM huM paradezanA pravAse jaIza. nyAyAdhIze parANe te yuvAne gADImAM besADyo. rastAmAM nyAyAdhIzanuM ghara AvyuM. temaNe yuvakane kahyuM. Apa cAlo mArA ghera, tame mArA parama upakArI che, tame mane rastAmAM khUba sArI sahAya karI che. bhAI! mAnava mAnavane kAma nahi Ave te keNuM Avaze? basa huM jAuM chuM, paNa nyAyAdhIza ghaNe Agraha karIne ghera laI jAya che, pachI nAstApANa karAvyA. chokaro vicAra kare che ke A nyAyAdhIza mane oLakhatA nathI chatAM mArI keTalI AgatA-svAgatA kare che ! thaDI vAra thaI eTale nyAyAdhIza aMdara gayA. aMdara jaIne temanI patnI ane dIkarIne kahyuM. A5, A chokarAne te dekhe. A nArAyaNa karo khUba vinaya-vivekI ane sajajana che. tenAmAM mAnavatAnI maheka mahekI rahI che, sadAcAranI suvAsa tenA jIvanamAM prasarI rahI che. chokarAnA mA-bApa te gAmaDAmAM rahe che ne taddana garIba che, paNa tenAmAM amIrAI khUba che. - have nyAyAdhIza A chokarAne kahe che beTA ! tuM te mane dIkarA jeTale vahAle lAge che. mane tArA para khUba prema Ave che. mATe te aThavADIye Avato raheje. chokarAne zI khabara ke nyAyAdhIza mane zAmATe belAve che? karo aThavADiye Ave, bese, pachI cAlyo jAya. Ama karatAM cha mahinA pasAra thaI gayA. pachI nyAyAdhIze kahyuM, tArI sAthe mArI dIkarI lakSamInA lagna karavA che. Apa zuM bole che? ApanA jevA sukhI gharanI dIkarI mAre tyAM ubhI nahIM rahI zake. yuvAne ghaNI AnAkAnI karI paNa nyAyAdhIzanA manamAM A chokaro vasI gayuM hatuM. chevaTe chokarAe hA pADI. sagAI karI ane dIkarInA lagna paNa dhAmadhUmathI utsAhapUrvaka karyA. potAnI lADakI dIkarIne A bhaNela, gaNele, sehAmaNe vara maLyo ethI mAtApitA potAne bhAgyazALI mAnavA lAgyA. chokarAnA manamAM Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 239 thayuM ke jo hu ghera jaIza teA mAbApa ema kaheze ke sukhI gharanI dIkarI kayAMthI laI AvyA? nArAyaNe karelA vicAra :lagna thayA pachI nArAyaNane videza javAnu hatu, eTale sAsu sasarA kahe che, Apa videza jatA pahelA mA bApane maLI AveA, temane page lAgI AveA. nArAyaNa vicAra kare che ke mAruM kha`Diyera jevuM ghara che. A chekarI mAru ghara joze teA tenu huyu' tUTI paDaze. mATe hamaNAM mAru ghara nathI batAvavuM, ema vicArIne teNe tenA kAkA para patra lakhyA. tenA kAkA zrImaMta hatA. emanuM kuTuMba paNa mADhu hatu. ghara bharyuM... bharyuM lAgatuM hatuM. tethI teNe kAkAne ghera patra lakhyA; ane peAtAnI badhI vAta lakhI. Apa hamaNAM lakSmIne tamAre tyAM rAkhA. Apa ene khUba sAcavajo. nArAyaNu lakSmIne laIne kAkAne ghera AvyA. pAMca divasa sAthe rahyA pachI nArAyaNa paradeza javA tyAMthI ravAnA thayA. lakSmIne khabara nathI ke A kAkAjInu ghara che; te tA kAkAkAkIne sAsu-sasarA mAne che. ane temanI sevAbhakti kare che. thADA divasamAM te lakSmInA snehanI, sadguNAnI suvAsa cAre bAju prasarI gaI. sAdA chatAM suMdara paheraveza, vANImAM mIThAsa ane vinamratA A badhuM joine leAkeA Azcarya pAmI jatA. sakhIe ughADA karelA paDadA H--eka divasa lakSmInI sakhI kahe che alI ! tArA bApa AMdhaLA hatA ke eNe gharabAra joyA vinA tArA lagna karI dIdhA. bahena ! A zuM ghara nathI ? lakSmI tA bicArI kaMI jANatI na hatI. ene mana tA A mAru ghara ane A mArA sAsusasarA hatA. enI sakhIe kahyuM, ahIthI thADe dUra tAru ghara che, te bahu nAnu che. tyAM tArA sAsu sasarA rahe che. A ghara teA nArAyaNanA kAkAnu che. e tA varSothI judA rahe che. ThIka, tame mane mAruM ghara batAvyuM e mATe tamArA AbhAra mAnuM chuM. sakhI ghera gaI, pachI lakSmI oraDImAM AvI. enA manamAM eNe nakkI karyuM. ke kha`Diyera jhuMpaDI hAya ke mahela hAya, paNa sAsu sasarA sAthe jaine rahevuM e mAruM kavya che. teNe jarUrI sAmAnanI yAdI taiyAra karI. pachI peAtAnA nAkarane khelAvI peAtAnI gharavakharI badhuM khaMDeramAM ravAnA karavA mAMDayu. enA kAkAjIne A vAtanI khabara paDI gaI. emanA AzcaryanI sImA na rahI. beTA ! tuM A zuM kare che ? lAke mane zuM kaheze ? bIjI ghaNI bahenAe ene samajAvavA prayatna karyo. lakSmIe vinayapUrvaka kahyuM, kAkAjI ! huM ApanI khUba RNI chuM. huM ahI" paNu rahIza ne tyAM paNa rahIza. ane ghara mArA che. Apa jarAya ochuM na lAvaze. A yAdI ane rUpiyA le. emAM lakhelI vastue mane lAvI ApavA kRpA karazeA. kAkAjIe badhI vastuo maMgAvI dIdhI. te laI ne lakSmI peAtAnA gharamAM AvI. sAsu eTale beThA beThA ghauM vINatA hatA. lakSmIe jaine sAsu sasarAnA caraNamAM vaMdA karI. sAsu sasarA tA ene joI ne AzcaryamAM DUbI gayA. emane khabara na hatI ke nArAyaNe lagna karyo che. lakSmIe kahyu, khA khApu! huM ApanI putravadhU chuM. huM ApanI sAthe rahevA AvI Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 zAradA ratna chuM. huM ApanI sevA karIza. lakSmInA vinaya viveka joIne sAsu sasarAne khUba AnaMda thayA. beTA lakSmI ! tuM amArA gharanI bhAgyalakSmI banIne AvI lAge che, paNa ahI A kha'DeramAM tArAthI zI rIte rahevAze? khA-bApujI! Apa mArI ci'tA na karaze. prabhunI kRpA haze te huM A khaMDeramAM paNa Apane svarganA anubhava karAvIza. tamAruM' khaDera mAre mana tA AlIzAna bhuvana che. lakSmI. aMdara jaI khaMDeramAM pharI vaLI. bIjI eka nAnI AraDI hatI ne tenI sAme eka esarI hatI. nAkare sAmAna lAvI tyAM mUkI dIdhA. lakSmIe chANu, mATI ne pANI maMgAvI, AraDI ane esarI sApha karI lIMpaNa karavA mAMDyuM. agAu teNe badhA sAmAna meAkalyA hatA te ane pachI kAkAjI pAse magAvyA hatA te badhA sAmAna AvI gayA. lakSmIe rasAI karI, sAsu-sasarAne jamADathA. pachI pAte paisA ApIne kAkAjIne kahyuM, traNane sUvA mATe traNa khATalA ane kabATa magAvI ApeA. kAkAe badhu... maMgAvIne hAjara karyuM.. pitAne lakhela patra :-lakSmIne khakhara hatI ke makAnanI sAmenI gheADI jagA amArI che, tethI teNe mA-bApane patra lakhyA. mA-bApujI ! Ape ApeluM zikSaNu ahI mane ghaNuM kAma AvI gayuM che. badhI banelI hakIkata lakhIne sAthe lakhyuM ke mane sAsusasarAnI sevA karavAnI uttama taka maLI che, sAthe Apane jaNAvuM chuM ke ahIMyA amArI thADI jagyA che tenA para makAna bAMdhavuM che. tA bAMdhakAma mATe joItI badhI cIjo Apa mAkalI Ape. A samAcAra pahoMcatA nyAyAdhIze e meTara leArIe bharIne badhA sAmAna mAkalyA. sAthe kaDiyA, majurA, kArIgarA paNa mAkalyA, sAthe lakSmInA patra ApyA hatA. emAM lakhyu hatu ke he putrI ! teM tA baMne kuLane dIpAvyA che. gharane svarga banAvatI putravadhu :-gharanuM bAMdhakAma zarU thaI gayuM. jotajotAmAM eka mahinAmAM tA makAna taiyAra thaI gayu. eka rUma ane raseADuM banAvyuM. ghara kharAkhara taiyAra thaI gayA pachI lakSmI peAtAnA sAsu-sasarAne tyAM laI gaI. sAsu-sasarA A joIne Azcarya pAmI gayA. A tA vahu che ke devI! nArAyaNa paradezathI AvyA tyAre teNe A badhu joyuM. gharanA rUparaMga badhuM badalAI gayuM. kharekhara lakSmI tA lakSmI che. eka zrImaMta sukhI gharanI dIkarI hAvA chatAM keTalI DAhI ane guNIyala che. keTalI vinayI ane vivekI che! garIbAImAM paNa eNe te sukha mAnyuM ne gharane ujajavaLa banAvI dIdhu. ApaNA cAlu adhikAramAM paNa mayaNurehA eka Adarza satIratna che. maNuitha upara tiraskAra :-maNirathe yugamAhunA peTamAM talavAra bheAMkI ane tenI kAramI grIsa sAMbhaLatA mayaNurehA, paTAvALA, cAkIyAtA badhA doDIne AvyA. patinI A sthiti jotAM mayaNurehAnA mukhamAMthI kAramI cIsa nIkaLI gaI, ane tyAM bebhAna thaIne paDI. maNiztha tyAMthI bhAgavA jAya che, tevA paheragIrAe tene pakaDI lIdhA. tenI pAse leAhI TapakatI talavAra hatI te paDAvI lIdhI. badhA yugamAhune paDelA joIne, krodhathI Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra41 zAradA ratna dhamadhamI uThyA ane maNirathane kahevA lAgyA, pApI ! huM narAdhama ! huM mAyAvI ! bhAine maLavAnA bahAne aMdara jaine teM tArA nAnAbhAInuM khUna karyuM...! tane jarA paNa zarama na AvI? cAkIyAtA badhA tenA para thUMkavA lAgyA. gaDadApATU mAravA lAgyA, ane agni varasAvatI AMkhA caDhAvIne lAMbe| hAtha karIne kahevA lAgyA ke, are julmI rAjA ! A adhama kRtya karatAM tAru" kALajI kaMpyu nahi ? bhAInA saMbaMdha paNa tu' bhUlI gayA ! are ! nIca ! gAtra-garadananA ghAtakI! dezanA eka mAnItA phUlanA akALe nAza karIne tuM have jIvavAnI AzA rAkhe che? paNa A talavArathI tAruM mAthu* uDAvI daIzuM. amArA yuvarAjanu luNa amArA peTamAM paDyuM che, tene halAla karavuM che, harAma karavuM nathI. ame ATalA badhA jAgatA ne teM yuvarAjanI A dazA karI? have tane kharAkhara batAvI daIzuM. A badhuM banyuM tyAre mayaNarehA bebhAna thaIne paDelI hatI. garabaDa vadhI javAthI ane ThaMDA pavana AvavAthI teNI jAgRta thaI ane paheregIrA badhAne kahevA lAgI, bhAI ! vairanA badale vairathI nathI levA. atyAre A aNIne vakhata dhamAlamAM khAvAnA nathI. tamArA cuvarAjanI chellI paLeA jAya che. jo tame badhA AjJAMkita ane hitecchu hai| te temanuM maraNa sudhAravA, Apa badhA ahIM AveA. khAkI jIve karelAM karmo tA kAine cheADatA nathI. e vAkaya para zraddhA karIne Apa aparAdhIne jatA kare. kALA pANIe raDatI, dilamAM kAramA ghA veThatI mayaNarehA khele che; ahA ! yuvarAja jIvatAM jo teNe mane phasAvavA ATalA prayatno karyA tA have yuvarAja nahi hAya tyAre mArI zI sthiti thaze ? mArA caMdrayazanuM zuM thaze ? aMtaramAM karUNa rUdana ghuMTAI rahyuM hatuM. AMkha nI pa paNu pAchaLa AMsuonA sAgara laherAI rahyo hatA. te samajI gaI ke Ama kema banyuM ? have AnI pAchaLa peAtAnA zIlanuM ane jIvananuM zuM ? paNa e badhA vicAra karatA pahelAM tA atyAre e jue che ke pati kai dazAmAM che? yugamAhu taraphaDIyA mAratA dharatI para DhaLI paDayo ane kahevA lAgyA ke hAya ! A duSTa mArI sAthe AvA vizvAsaghAta karyA ? mayaNurehAe mane pahelethI kahyu hatu. ke e duSTa che, paNa meM tenI vAta mAnI nahi, tenuM A karuNa pariNAma Avyu'! te duSTa mane teA mAryo che paNa have mArI patnInuM ane cadrayazanuM zuM thaze ? te Ama khAlI rahyo che ane tenA haiyAmAM bhAI upara khUba krodha caDhavo che. maravAnI taiyArI che. mayaNurehA jue che ke je te gussAmAM maraze teA narakagatimAM jaze, mATe hamaNAM mArA vicAra paDatA mUkIne emanu sudhAravA de. satI ajaba hiMmata keLavIne patinuM maraNa sudhAravA taiyAra thaI che. have tyAM zuM khanaze te avasare. gAma Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 vyAkhyAna naM.-26 zAradA ratna zrAvaNa suda 11 ne sAmavAra tA. 10-8-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAe te baheneA ! sajJa, sadazInI vANI bhavya jIvAne tAranArI che, pApIne punita karanArI che ane bhavATavImAM bhUlA paDelAne sAcA rAha batAvanArI che. Aje vANI te duniyAmAM ghaNA prakAranI che. paNa vItarAga vANInA tAle keAi na Ave. jJAnI kahe che vANI teA ghaNAne maLI che paNa vANI rUpI ratnanA sAcA upayAga karavAnI kaLA badhA jANatA nathI. vANInA sadupayeAga karatA AvaDe te mAnavI moTAmAM moTA kAryAM sahelAIthI karI zake che, ane vANInA durupayeAga kare te bhayaMkara anartha sarjI zake che. mahApurUSAe vANInA sadupayoga karIne AtmAnI unnatinA mArga batAvyA. emaNe vANI rUpI rathane satya ane madhuratA rUpI be paiDA banAvyA. jJAnI kahe che ke jo tamArI vANImAM satya ane mAya nahi hAya teA te jheranuM kAma karaze. ghaNAM mANasA satya khele che paNa apriya khele che, ane te sAmA jIvane duHkhanuM kAraNa bane che. jema keAI baherAne baherA kahe, kANAne kANA kahe, teA tene duHkha thAya ke nahi ? thAya. vAta satya che paNa apriya che. mahApurUSoe kahyuM che ke " satya prayAta priya bruyAt mA bruyAt satyam satya ane priya kheleA, paNa satya chatAM apriya vANI tame kadI kheAlaze| nahi, kAraNake kaDavAzathI bhareluM satya prabhAvahIna khanI jAya che. khIjAne satyamArganuM dana karAvI zakAtuM nathI. vivekarahita kaTutAthI bhareluM satya bhASaNa kAI ne priya lAgatuM nathI; paNa madhuratAthI bharelI satya vANI saune priya lAge che. tenAthI mAnavI khIjA manuSyAne peAtAnI tarapha AkarSaNa karI zake che ne sAcA rAha para caDhAvI zake che. bhagavAnanI vANI satya ane madhura che. temAM alaukika ejasa bharelu che. "" bhagavAna mahAvIra svAmInI aMtima vANI uttarAdhyayana sUtranA navamA adhyayananA adhikAra cAle che. viSayavAsanAmAM aMdha banelA maNiratha peAtAnA sahAdara bhAInuM khUna karatAM paNa acakAyA nahi. jJAnIe ahIyA saMsAranuM svarUpa samajAve che. saMsAra e svArthanuM samarAMgaNa che. saMsAranA sagapaNu kayAM sudhI? jyAM sudhI svArtha sare tyAM sudhI sau sagAM ane svArtha na sare tyAre badhA AghA. kAnA re sagapaNu kAnI re mAyA, A jIva rahyo che lAbhAI, kAnA re mAtA, kAnA tAta, jagatamAM kAnA bhAta bhAjAI. A saMsAramAM kANu mAtA, kANu pitA ? kANu patnI? kANukAnuM che? kAI kAInuM nathI, chatAM sa`sArI jIva madhanA TIpAnA sukha jevA saMsAramAM laTakI rahyo che. sasAramAM Asakta mAnavInI zI dazA thAya che? jaMgalamAM pasAra thatAM eka mAnavInI pAchaLa gAMDA hAthI paDayo. te mANusanA manamAM thayuM ke A hAthI mArI pAchaLa paDyo che, humaNAM mane cagadI nAkhaze, tethI te marachunA bhayathI bhayabhIta thatA doDatA Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna jAya che. maraNane bhaya kone nathI? dareka jIvane jIvavuM game che, maravuM keIne gamatuM nathI. A mANasa doDyo jAya che, tyAM eka kUvA para uMce vaDanA jhADanI vaDavAI joI tene pakaDIne laTakI gayo. tyAM nIce kUvo che. te kUvAmAM cAra khuNAmAM cAra bhayaMkara ajagaro tene gaLI javA mukha phADIne ubhA che. hAthI vaDanI DALane mULamAMthI ukheDavA prayatna karI rahyo che. te je vaDanI vaDavAIe laTakyo che, te DALane kALA ane dhoLA be uMdara kApI rahyA che. vRkSa upara eka madhapuDe che, temAMthI koI vAra madhanA TIpA Tapake che. te TIpA pelA mANasanA mukhamAM paDe che, tene tene khUba madhura svAda lAge che. madhamAkhI tene karaDavAnI IcchAthI cAre bAju uDe che. mRtyunI AvI duHkhada rithatimAM paDelA mAnavane joIne tyAMthI pasAra thatAM vimAnamAM rahelI vidyAdharIne dayA Ave che. vidyAdharI vidyAdharane kahe che juo ne ! A mANasa bicAro kevA duHkhamAM che? Apa vimAna thobhAvIne te purUSane laI Ave. jethI vaDavAI tUTaye te kUvAmAM paDIne bhayaMkara duHkhane na tare. vidyAdhara te purUSane vimAnamAM laI javA mATe Ave che. madhanA svAdamAM lobhAIne te purUSa vidyAdharane kahe che bhAI ! eka miniTa thobhI jA. eka TIpuM paDe te cAkhI lauM. vidyAdhara A purUSanA kahevAthI bhI jAya che. eka TIpuM maLyuM te kharuM, paNa have vadhu svAda levAnI IcchA jAge che, tethI vadhu bhavA kahe che. vidyAdhara traNa cAra vAra tenI vinaMtI mAnya rAkhe che, paNa pelAne TIpAmAM ja mugdha thate joI aMte tenA nasIba para cheDIne vidyAdhara cAlyo jAya che. basa, saMsArI jIvonuM sukha paNa AvuM che. te purUSanA samAna saMsArI jIva che. janma, jarA ane maraNathI yukta saMsAra te aTavI che. gAMDo hAthI pelA purUSanI pAchaLa paDyo hato, tema mRtyu dareka jIvanI pAchaLa paDyuM che. cAra gati samAna kUvo che ane te kUvAmAM kodha, mAna, mAyA, lebharUpI cAra sarpo che. madhanA TIpA samAna saMsArI jIvonuM kSaNika sukha che. AyuSyarUpI vaDavAI che, tene rAta ane divasa rUpI be uMdare kApI rahyA che. vidyAdhara samAna sadagurUo jIvone saMsAramAMthI bacAvavA kahe che, paNa rasendriya lepa jIva vicAra nathI ke huM kevI sthitithI gherAyelo chuM ! madhanA TIpa samAna saMsAranA kSaNika sukhane AsvAda cheDI zakato nathI. pariNAme catuti rUpa kUvAmAM jIva pheMkAI jAya che. mRtyu te jIva janme tyArathI ene pIcho pakaDIne phare che. mANasane kyA samaye kaI miniTe jhaDapI leze te khabara nathI. AvA asthira jIvanane zuM vizvAsa rAkhavA jevo che.? eka vakhata be nAnI bAlikAo medAnamAMthI gaLagaLa pAMcIkA laI AvI. ane rastAmAM besIne pAMcIkA (kukI) ramavA lAgI. ghaNIvAra sudhI to te chokarIo ramI. pachI eka chokarIe kahyuM ke tAro dAva cAlyo gayo che. tArA pAMcIkA pUrA thaI gayA. bIjI chokarI kahe, jA....jA, tuM khoTuM bole che, AthI baMne jhaghaDavA lAgI. pelI chokarIe bIjI chekarInI pAsethI badhA pAMcIkA jhuMTavI levA prayatna karyo paNa tenA hAthamAM be ja pAMcIkA Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArA ratna AvyA. have pelI chokarI be pAMcIkAthI ramI zakatI nathI, ane bIjI oNkarI bAkInA traNa pAMcIkAthI paNa ramI zakatI nathI. pelI chokarIo arasaparasa ekabIjAne gALo ApavA lAgI, baMnene jhagaDo vadhato gayo, tevAmAM gharamAMthI te baMnenI mAtAoe bUma pADI. cAle ghera, skUlane TAIma thaI gayo che. jamavA besI jAo. baMne chokarIoe pitAnI pAse je pAMcIkA hatA, te medAnamAM pheMkI dIdhA ane potapotAnA gharamAM cAlI gaI A saMsAranI dazA paNa AvI ja che. sAthe kAMIpaNa lAvyA nathI, ne kaMIpaNa laI javAnuM nathI. chokarIo medAnamAMthI pAMcIkA laI AvI, tema manuSya kALA dheALA karIne, mahenata karIne dhana ekaThuM kare che, pachI te dhana mATe chokarIonA pAMcIkAnI jema laDAI-jhaghaDA cAle che, dhananA bhAga mATe keTe jAya che, ane jyAre mRtyu bolAve (Ave) che tyAre jema chokarIo pAMcIkA pheMkIne jatI rahI tema dhana mAla milakta ghara badhuM ahIM choDIne cAlyA jAya che. jeNe AkhI jiMdagI mAru mAru karyuM te paNa badhuM choDIne cAlyo jAya che, mATe mAnava jIvanane saphaLa banAvavA dharmane AMgaNe AvIne AtmAnI amaratAne jANIne te taraphanI pagadaMDInA pravAsI banavA AjathI udyamavaMta banavA tatpara bane ! AvatI kAlanI rAha na joze. pApanA kAryamAM vAyadA kare paNa dharmanA kAryamAM vAyadA na karaze. 1. pApanA kAryo kabhI kabhI paNa dharmanA kAryo te abhI abhI karI lo. ane je buddhi maLI che te buddhithI heya-seyane vicAra karaje. bIjAne sAcI salAha Apaje, paNa keIne khoTA raste vALaze nahi. pANImAM tarAya paNa kharuM ane DUbAya paNa kharuM. buddhinA ke betAja banIne bIjAne paropakAra karAya paNa buddhinA budadhu banI bIjAnuM ahita na karAya. cAra vaNika mitro hatA, paNa temanA pApane udaya eTale game teTalI mahenata kare to paNa sukhI na thayA. cArenI buddhi ghaNI che, paNa jyAM ka ADA hoya tyAM zuM ? cAra mitromAMthI eka mitra kahe-mitro ! A jagatamAM dhana vinAnI zuM jiMdagI che? duniyAmAM nirdhananI kiMmata keTalI ? kaMI nahi. ApaNe A nagara choDIne bIje gAma jaIe, tyAM mahenata karIzuM ane kismata ajamAvIzuM. ghaNIvAra evuM bane che ke mANasane gAmamAM na maLe paNa paradezamAM tenuM prArabdha khIle che. cAre mitroe paradeza javAnuM nakkI karyuM. cAre mitroe zubha divase prayANa karyuM. pagapALA cAlyA jAya che. rastAmAM cAlatA cAlatA temanA paga sAthe kaMIka athaDAyuM. joyuM te lAgyuM ke carU athaDAya che. khADe khodIne carU kADho. te temAMthI 500 sonAmahoro nIkaLI. AthI cAre mitro khuzakhuza thaI gayA. kiramata jyAre tuThe che tyAre chappara phADIne Ape che. jene tyAM rojanA dazadaza hajAra rUpiyA kharcAtA hoya tene mana 500 senAmahora kaMI na kahevAya, paNa jeNe so rUpiyA paNa joyA na hoya tene te ATalA maLe eTale keTale AnaMda thAya! puyapApanA khe che. purAdaye paisA maLe paNa emAM lalacAvA jevuM nathI. * A mitro ekabIjAne kahe che, ApaNe te ahIMthI AgaLa javuM che. rastAmAM sAthe 500 senAmahore hoya te jokhama kahevAya. rastAmAM keI cera-DAku maLe te lUMTI Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rane 245 jAya, mATe keIne tyAM thApaNa mUkIne jaIe, pAchA AvIzuM tyAre laI laIzuM.ahIM mUkavI kene tyAM cAre muMjhAya che. thoDuM cAlyA tyAM eka kUve Avyo. kUvA kAMThe cAra sakhIo sAthe pANI bharavA AvI. emane joIne koNa jANe kema pelA vaNikone IcchA thaI ane vizvAse pUchyuM, bene ! amArI eka vAta sAMbhaLaze. amArI pAse 500 sonAmahoro che. amAre bahAragAma kamAvA mATe javuM che. to amArI 500 sonAmahoro sAcavazo? cAre sakhIoe hA pADI, eTale cAre mitroe cAre sakhIone sarakhe bhAge 125-125 senAmahora sAcavavA ApI dIdhI. cAre sakhIo thApaNa laIne ghera javA taiyAra thaI. tyAM eka mitre kahyuM, bene ! ame Apane oLakhatA nathI. ApanA vizvAse tamane sepI paNa tame kayAM raho cho? te te kahetA jAva, jethI amane jarUra paDe tyAre zodhavAmAM muzkelI na paDe. pahelI sakhI kahe, mAruM ThekANuM "hAthamAM ghara" che. mitro mUMjhAyA. A te kaMI ThekANuM kahevAya! ame kevI rIte ApanuM ghara pUchatAM AvIe. bIjI sakhIne pUchyuM, tamAruM ThekANuM kayAM? teNe kahyuM, "gharamAM ghara" che. trIjIne pUchayuM, te kahe, mAruM ThekANuM AMkhamAM ghara" ane ethIe kahyuM, "para ghara vAsa" che, tyAM rahIe chIe. Ama * belIne cAre sakhIo cAlI gaI. cAre mitro mUMjhAyA. ApaNe bahu utAvaLA banIne, kArya karyuM. kahevata che ne "utAvaLA so bAvarA, dhIrA se gaMbhIra." kaI paNa kAmamAM khUba utAvaLa karIe te pAchaLathI pastAvAne samaya Ave che, mATe kaI paNa kArya karatAM pAMca miniTa dhIraja khamI javI, te kaMI navo raste nIkaLe. eka mitra kahe, vagara vicAryuM kAma thayuM. thApaNa ApI dIdhI, dhana vinA dhadha nahi, dhaMdhA vinA dhAnya nahi ne dhAnya vinA kArya nahi. have zuM karavuM? bIjo mitra kahe-have DahApaNane dariyo DahaLavAthI zuM? ATaluM badhuM DahApaNa hatuM te kArya karatA pahelAM kahevuM hatuM ne! pachI kahyuM, emAM gune te nathI karyo ne ? tamArI thApaNa bhale rahI. huM mArI laI AvIza, ane pachI bahAragAma jaIza. mitra! ema nathI karavuM. vATe ne ghATe bhAta cheDIe paNa sAtha na cheDIe. tuM jema karaze tema ame paNa karIzuM. basa, te cAre sakhIonA jyAM ghara che tyAM tapAsa kare ane thApaNa meLavo, pachI kamAvA jaIzuM. cAre mitro tapAsa karavA lAgyA, paNa saMketa pramANe raheThANanI jagyA maLatI nathI. cAre sakhIo bhAre buddhizALI. buddhi te saunI svataMtra che. keInI dIdhI devAtI nathI. cAre sakhIo gajabanI nIkaLI. ApaNane zIzAmAM utAryA. cArenA mukha udAsa thaI gayA. je dhana mATe gAma choDayuM, ghara choDyuM, snehIo choDyA, te dhana kSaNamAM hAthatALI ApIne cAlyuM jAya te kevuM thAya ? eka hiMmatavAna mitre kahyuM. ApattinA samayamAM hiMmata rAkhIne keI mArga te kADhavo ja paDaze ne! cAlo ApaNe rAjA pAse phariyAda karIe. prajAnA sukha-duHkhanA sAthI rAjA che. mitroe rAjAne vAta karI. rAjAe kahyuM, tamAruM duHkha e mAruM dukha che. hu hamaNAM Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 zAradA ratna tapAsa karAvuM chuM. rAjAe badhe tapAsa karAvI paNa kAMI samAcAra na maLyA. saMketa bhASAmAM jaNAvelA ThekANA buddhipUrNAMka ApyA hatA, tethI kayAMthI maLe ? buddhipUrvakanA kArya nA ukela buddhithI Ave che. zarIra, sattA ke saMpattithI nathI AvatA. rAjAne thayuM ke A kAma pradhAnanuM che, eTale e kAma maMtrIne seApyuM. maMtrI kahe bhale, huM A kArya karIza. buddhinA khajAnA pradhAnamAM hoya che. jo pradhAna buddhizALI hoya teA ja rAjya sArI rIte cAlI zake. pradhAne buddhithI nizAnI mujaba sakhIone tyAM peAtAnA aMgata catura mANasane mAkalyA. cAre sakhIe bIjI navI vAta karI. temaNe kahyuM, tame je mATe atyAre AvyA che te atyAre nahi thAya paNa " rAjA mare ne pradhAna gAdIe bese tyAre." bIjI kahe " ThIkarIe phUla uge tyAre. " trIjIe kahyuM, " lAkhaDanA dhADA lAkaDe caDhe tyAre " ane ceAthIe kahyu, " patharA dANA cAve tyAre." AvIne tamArI thApaNA laI jajo. kevI vAtA karI ? buddhihIna tA samajI zake ja nahi. buddhi kAInA bApanI che ! strImAM paNa kevI ajabagajamanI zakti ! A gUDha vAtamAM kevA saMketa bharyA che, enA ukela buddhivihIna teA lAvI zake ja nahi. pradhAne tA cAre mitrone kahI dvIdhuM. tamArI thApaNa kAle savAre maLI jaze. Apa AvIne laI jajo. amArA jevA garIbanI majAka zA mATe kareA che? ame tA dhanathI graMthA ne pAchA hAMsIne pAtra banyA ! maMtrI kahe--A majAka nathI. tame vizvAsa rAkhIne savAre Avajo. bhale, zraddhAthI ame jaIe chIe ema kahI cAre mitro gayA, khIje divase prabhAte AvyA tA thApaNa taiyAra hatI. rAjAe tA rAjasabhA bharI che. cAre mitro paNa AnaMdabharyA haiye AvI gayA che. atyAre koI bahAdurInI kiMmata AMkavAnI nathI. ahIM teA buddhinA bagIcAmAM jJAnanA puSpA phAlyAkulyA che. e phUlAne ugADanAranI kiMmata AMkavAnI che. rAjAe kahyuM pradhAnajI ! Apa jarA vistArathI kaheA ke te saMketabhASAne tame kevI rIte samajyA ? pradhrAna ubhA thayA ane priya vANIthI khelyA. gUDhabhASAmAM je sa keta hatA tenA artha e A pramANe karyo. "hAthamAM ghara" eTale zIlavatI strIo hAthamAM meTThI lagADe che eTale medInuM jhADa je gharanA AMgaNAmAM che tyAM tapAsa karAvI, te teNe kahyuM, rAjA mare ane pradhAna gAdIe bese tyAre Avaze. enA artha e thayA ke sUrya rUpI rAjA asta thAya ane caMdrarUpI pradhAna gAdIe bese tyAre thApaNa laI javI. rAtre thApaNa levA mANasane meAkalavAthI thApaNa AvI gaI. zuM eka nArInI buddhi ! rAjA kahe mArI prajAnA prANamAM agamya buddhinI tejasvItA che, tethI mane khUba AnaMda thayA che. badhAne have khIjA kAyaDAnA ukela zu haze? e jANavAnI caTapaTI lAgI. maMtrIjIe bIjA kAyaDAnA ukela karatA kahyuM-khIjI strIe kahyuM hatuM "gharamAM ghara che". eTale me nakkI karyuM ke nALIyeramAM kAcaluM ane aMdara kaparu hoya che. tethI nALIyeranu` jhADa jenA gharanA AMgaNAmAM hoya tyAM tapAsa karavA mANasane mAkalyA, tyAre teNe kahyuM, ThIkarIe phUla uge tyAre Avajo, eTale keADiyAmAM dIvA thAya tyAre thApaNu Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna laI jajo. e samaye mANasane mokalavAthI thApaNa AvI gaI che. buddhinA camakArA sAMbhaLatA prajAnA mukhamAMthI "vAha vAhanA pikAro thavA lAgyA. buddhinA sadaguNAkAra te AnuM nAma. trIjI strIe "AMkhamAM ghara" che. ema kahyuM hatuM, tethI mArA manamAM thayuM ke caThIne kALuM dhAbuM che, eTale caNoThInuM jhADa jenA gharanA AMgaNAmAM hoya tyAM tapAsa karavI. tyAM mANasane mokalyo tyAre teNe kahyuM-"lokhaMDane gheDe lAkaDe caDhe tyAre Avaje, eTale lAkaDAnA bAraNe AMgaLI devAya tyAre Avaje. te pramANe mANasane mokalatAM thApaNa pAchI AvI gaI. cethI strIe kahyuM hatuM ke mAruM saranAmuM "paraghara vAsa che. tethI meM vicAra karyo ke paraghara vAsa karanAra kevaDo hoya che, eTale kevaDo jenA AMgaNAmAM uge tenA pADozIne sugaMdha maLe che. AthI meM tyAM tapAsa karavA mANasane karyo tyAre teNe kahyuM "pathare dANa cAle tyAre Avaje." eTale ene artha e thAya ke prAtaHkALe ghaMTI daLavAnuM kArya kare tyAre Avaje. e pramANe savAramAM thApaNa AvI gaI. cAra strIonA koyaDA ane pradhAnanA buddhibharyA javAba sAMbhaLI sI avAka banI gayA. samajaNa ane ane sUjha vacce jAmela A saravALA sAMbhaLI badhAne thayuM ke ApaNuM nagaramAM nArIrane AvA buddhizALI che. rAjAe A buddhi ratnanuM sanmAna karyuM. badhA vidAya thayA. AvI nArIratna mayaNarehAne pitAne prANapriya pati yugabAhu maraNa pathArIe paDe che, tethI dilamAM khUba AghAta che, paNa satIe ekaja vicAra karyo ke atyAre mAruM kartavya e che ke temanuM mRtyu sudhAravuM. te jue che ke pati gussAmAM che. temane maraNAnta ghA lAgyo che. bacavAne keI upAya nathI. mRtyunI taiyArI che. je gusse laIne maraze te bicArAnI bhayaMkara durgati thaze, mATe hamaNAM mAro vicAra paDatuM mUkI emanuM maraNa sudhAravA de. je krodhamAM mare te narakAdi durgatinA trAsa! ane pAcho dharma kaI ApanAra nahi, eTale tyAMthI marIne paNa AgaLa duHkhamaya bhavAnI paraMparA! kevI bhISaNa kaTekaTI ! e durgatinI haDapheTe caDhI jAya te emanuM zuM? mayaNarehA asAdhAraNa sannArI hatI. tenuM haiyuM pavitra ane vizuddha hatuM. teNe pitAnA patinuM Atmahita vicAryuM. je thavAnuM hatuM te thaI gayuM. thayeluM have pharanAra nathI. have te bacanAra nathI. tyAre temanuM mana prazAMta thavuM joIe. temane paraloka na bagaDave joIe. temanI kaSAyanI Aga zAMta karI samatA ane samAdhi sAthe kema saddagati thAya te rIte vAtacIta kare che. A che mayaNarehAnI svajana-maitrI. u5kArI maiitrI ane AtmamaitrI. potAnA duHkhano vicAra nahi. saubhAgya ke vaidhavyane koI vicAra nahi. patinA hatyArA maNiratha pratye paNa e samaye kaI vera-virodha nahi! AvI bhayaMkara durghaTanAmAM magajanuM saMtulana rAkhavuM zuM sAmAnya strI mATe saMbhavita che kharuM? sAmAnya ane sAdhAraNa strInuM kAma nahi. | aMtima samaye patine badha ApatI satI: mayaNarehAe vajanI chAtI karI patinuM mAthuM kheLAmAM lIdhuM, ane gaddagadda kaThe kahevA lAgI, he mahAyaza ! tame eka Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rata kSaNa paNa manamAM be karaze nahi. talavAra mAranAra bIjuM kaMI nathI paNa mArA kAraNe tamArI upara talavArano ghA paDyo che. je banyuM che te potAnA karmanuM pariNAma che. vakarmane vAMka che. emAM bIja keIna vAMka nathI. tamAro bhAI tamAro zatru ke varI nathI, paNa karmo ApaNA zatru che. mATe Apa keIne doSa na jeze. bhAI pratye zatrutA ke dumanatA na rAkhaze. tame pUrvabhavamAM emane mAryA haze te A bhavamAM temaNe tamane mAryA che. atyAre temanA para dveSabhAva rAkhaze nahi. Apa prANI mAtra upara maitrIbhAvanA dhAraNa kare. tamArAthI rAjakArya karatAM bIjAnI hAni paNa thaI haze. tame jemane aparAdha karyo che temanI pAse kSamA mAMge ane jemaNe tamAro aparAdha karyo che te lokone kSamA Apo. Apa haiye rAkhe. krodha karI navuM vaira bAMdhaze nahi. satInA bodhathI Atma jAgRtine raNakAra mayaNarehAnI A vAta sAMbhaLI yugabAhunA manamAM thayuM ke aho ! A satI mane kevI sArI zikSA ApI rahI che. mane te moTAbhAI pratye krodha AvyuM hatuM, ane A patnI ane putranI ciMtA karatuM hatuM, paNa mArA AtmAnI ciMtA karato nahote. mArA AtmAnuM zuM thaze tene vicAra paNa karyo na hato, paNa mArI dharmapatnI mane AtmAnuM kalyANa karavA mATe ghaNuM uttama zikhAmaNa Ape che. kharekhara mayaNarehA e mAtra patnI ja nahi paNa mArI sAcI dharmapatnI che. mayaNarehA kahe che nAtha ! Apa mAne che ke mAruM mRtyu najIka AvyuM che, paNa Apa vicAra te karo ke vAstavamAM mRtyu konuM thavAnuM che? zarIranuM mRtyu thavAnuM che ke AtmAnuM? AtmA te ajara amara che ane deha nazvara che. AtmA avinAzI che ane zarIra vinAzI che. AvA bhAva keLave. Apa mRtyu mAne che. paNa te kahuM * chuM ke A mRtyu nahi paNa mahotsava che. jJAnI AtmAo mRtyune mahotsava mAne che. ghAsanI jhuMpaDImAM rahenArane keI rAjA ema kahe ke mArA mahelamAM AvIne rahe te zuM tene ghAsanI jhuMpaDIne tyAga karatA duHkha thAya kharuM? te mANasa te hasate hasate ghAsanI jhuMpaDIne choDaze paNa jhuMpaDI cheDatA raDaze nahi, mATe tame mRtyune duHkharUpa na mAne. tamArA mATe vizeSa prasannatAnI vAta te e che ke tamArA bhAI e tamArI upara talavArane ghA e na karyo ke jethI dhaDathI zarIra juduM thaI jAya, paNa evI rIte ghA karyo ke Apane ATalo samaya maLI gayo ke je samayamAM tame paralakanuM bhAtu bAMdhI zake. je tamArA bhAIe talavAranA eka jhATakethI ziracheda karyo hota te paralekanuM bhAtu bAMdhavAne vakhata tamane kyAM maLata? mATe je amUlya samaya atyAre hAthamAM che tene sadupayoga karavA mArI vAta upara dhyAna Ape. Apa mArI ke caMdrayazanI ciMtA karaze nahi hajAra hAthavALo prabhu amArA rakSaNa mATe beThe che. mRtyu eTale kalpavRkSaH mayaNarehAne A vairAgya bharyo upadeza ApaNe badhAe grahaNa karavA jevo che. kalyANa mitra banelI mayaNarehAnA bola kevA bhavya ane bhAvavAhI che! te kahe che ke mahAyaza! Apa mRtyune kalpavRkSa mAne. bhAva sArA raheze te tamane Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna avazya sAruM phaLa maLaze. vIrapurUSo mRtyu sAthe saMgrAma khele che. tame te zUravIra che, mATe tamAre mRtyu sAthe saMgrAma khelatA bhaya na rAkhavo joIe. kAcA ghaDAne agnimAM pakAvyA bAda temAM pANI rahI zake che, te rIte mRtyune tApa sahyA pachI AtmA sukha pAmI zake che. he nAtha ! tame bhAI upara TheSa ke mArA upara rAga na rAkhe, paNa rAga, dveSa ane aDhAra pApone aMta samaya sudhI tyAga karI do. rAga dveSane tyAga karavAthI tamAro AtmA pavitra banaze. je potAnA snehI hoya che te pravAsanA samaye mArgamAM khAvA mATe bhAtu bAMdhI Ape che te pramANe huM paNa Apane A paralokanI yAtrA karatI vakhate A lakattara bhAtu bAMdhI ApuM chuM. tame mArA A kathanane pravAsa mArgamAM khAvAnuM bhAtu samajaje. basa, Apa sarva mamatvane chedI nAkhe. have te kAyA paNa paDavAnI taiyArImAM che, mATe zarIra parathI paNa mamatva uThAvI le. enuM je thavuM hoya te thavA do. mamatva have mAtra pitAnA AtmAnuM kare ke have mArA AtmAne kaSAyathI kALo haragIjha nahi karuM. anaMtajJAna saMpanna zrI siddha bhagavAna tathA arihaMta bhagavAna badhAnI sAkSIe jIvananA sarva duSkRtyonI khUba niMdA karo. manamAM eja ciMtave ke vItarAga arihaMta paramAtmA e sAcA deva che. paMcamahAvratadhArI, saMsAra tyAgI mahAtmAo e ke sAcA gurU che ane sarvajJa bhagavaMtoe kahele dharma e pramANabhUta che. hiMsA, jUTha, cerI, mithuna, parigrahAdi pApane pratijJApUrvaka tyAga kare. e pApa have jIvanabhara mana, vacana, kAyAthI karIza nahi, karAvIza nahi ane karatAne anumodana ApIza nahi, evA paccakhANa kare. manamAM navakAramaMtranuM smaraNa kare. jenA dazaprANa navakAramaMtranA smaraNa sAthe jAya che te kadAca mekSamAM na jAya te vaimAnika deva avazya thAya che. mATe raTaNa karo navakAramaMtranI, aMtima samaye dharmanI raTaNa vinA bIju kAme ya zuM lAge? mAtapitA, putra-patnI e badhA te mRtyu samaye chUTI jAya che. eka mAtra dharma ja paraleka jatAM sAthe sahAyamAM rahe che, mATe he mahAnubhAva! Apa ApanA AtmAne navakAramaMtranA dhyAnamAM joDI do. kayAMya mamatva karaze nahi. - saddagati-durgatine AdhAra mRtyuH mayaNarehAnA maitrI pUrNa ane madhura zabda yugabAhunA aMtarAtmAne spazI rahyA che. aMtarAtmAmAMthI azuddha bhAvene dUra karIne zuddha bhAve sthApita karavA te kaMI mAmulI oparezana nathI. te eka gaMbhIra ane moTuM oparezana che. jema mANasanuM hRdaya badalavAnuM oparezana gaMbhIra hoya che tema hRdayagata bhAvenuM parivartana karavAnuM oparezana paNa gaMbhIra hoya che. zarIranI aMdaranA kharAba avayava dUra karIne sArA avayava mUkanAra DokaTaranuM laphaya daradIne jIvatA rAkhavAnuM hoya che tema mananA azuddha vicAre dUra karIne pavitra-vizuddha vicArone sthApita karanAranuM lakSya jIvAtmAnI bhavaparaMparA sudhAravAnuM hoya che. mayaNarehA atyAre yugabAhunA paralekanA hitane ja vicAra kare che. e jANe che, samaje che ke mRtyu samaye mANasanA jevA manebhAva hoya che, jevA adhyavasAya hoya che, jevI lezyA hoya che te anusAra mANasanI Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 zAradA ratna saddagati ke durgati thAya che. haju mayaNarehA tenA pati yugabAhune kevA mIThAM vacanathI sadudha Apaze tenA bhAva avasare. caritra -sAgaradatta zeTha ane zeThANI udayacaMdra zeThane tyAM jamavA javAnI nA pADatA hatA, paNa Agraha karIne laI gayA, paNa karmane udaya zuM kare che. kAnA phUTalI thALInI zodha kare che, paNa keIne buddhi sujhatI nathI ke thALIo gaNuM te joIe. keI thALI gaNatA nathI. kAnA phUTalI thALI kayAM gaI kayAM gaI kare che tyAre keTalAka kahe che ke eka paradezI mANasa phATalA tUTelA kapaDAM paherIne Avyo hato, jemane zeThe badhA zeTha-zAhakAranI paMktimAM jamavA besADo hato, te thALInA kAnAne kaMIka karato hato. amane te tyAre lAgyuM hatuM ke A cAra te nahi hoyane? te thALIne kAne kADhavA prayatna karate hate, mATe lAge che ke te ja thALI laI gayo haze. A sAMbhaLIne udayacaMdra zeTha kahe che, Apa badhA temanI tapAsa kare. temane pakaDIne laI Avo, athavA tyAM jaIne zAma-dAma ane daMDathI tene dhamakI ApIne thALI laI Avo. je te na samaje te mArakUTa karajo paNa thALI laIne Avajo. zeThanA mAthe AveluM kalaMka -A bAju sAgaradatta zeTha ane tArAmatI zeThANI baMne jhUMpaDImAM beThA beThA sukhaduHkhanI vAta kare che. zeTha kahe che, zeThANI ! ApaNI pAse senAnA pAMcase thALa hatA te te gayA paNa kAnAphUTalI thALIne huM kAne mUikIne jovA gaye, tyAM te kAne phITa thaI gayo. pachI nIkaLyo nahi. ApaNu pAse ke eTalI mUDI hatI te paNa jatI rahI. zeThane ghera je 500 thALa che te mane te lAge che ke ApaNuM ja thALa pAchA ahIM AvyA na hoya! ApaNuM puNya paravAryA ne A zeThanA puNyane udaya thayo. emAM kAMI navAI nathI. A rIte baMne vAto karI rahyA che. eTalAmAM udayacaMdra zeThano munima A zeThane zodhato zodhato ahIM Avyo. AvIne kahe che tame amArA zeThanI senAnI thALI cerIne laI AvyA che te Apo. zeTha kahe-thALI zuM ne vAta zuM? munimajI te gussAmAM AvIne kahe che, eka te tamane jamavA bolAvyA, badhuM jamADayuM, ane jenuM khAdhuM tene gherathI ja cerI karIne senAnI thALI laI AvyA? zeTha te bicArA taddana nirdoSa che. e to kaMI vAta jANatA na hatA. zeTha kahe meM thAla na lAyo, munima kara vizvAsa, | munima kahe je Ijajata cAhe, jhaTapaTadeva re prakAza zeTha kahe bhAI! huM thALI lAvyo nathI. Apa mArA para vizvAsa rAkho. ame keTalA kaSTa bhogavIe chIe, chatAM cerI Adi pApa te kaI divasa karatA nathI. munima kahe, Ape ja lIdhI che. Apa amane thALI nahIM Apo te ame ahIM besI rahIzuM, paNa thALI laIne jaIzuM. jo Apane ApanI Ijajata-AbarU vahAlI hoya te Apa amane batAvo ke thALa kayAM mUkyo che? munimajIe zAma, dAma, daMDathI samajAvyuM. zeTha te eka ja vAta kare che ke Apa game teTalA upAya kare, paNa meM thALI lIdhI ja nathI, Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna te pachI thALI lIdhI che ema kevI rIte kahuM? tyAre munimajI, polIse badhA bhegA thaIne haMTarathI zeThane khUba mAra mAravA lAgyA. keIe DAMga mAthAmAM mArI, kAI gaDadApATU karavA lAgyA. zeThANIthI A badhuM joI zakAtuM nathI. te kahe, na mAraze na mAraze. ame thALI lIdhI nathI. bALako paNa khUba raDe che. teo kahe che, mArA bApujIne nA mAraze...nA mArazo. Ama badhA zeThane mAra mArI rahyA che. have zuM banaze te avasare. vyAkhyAna naM-27 zrAvaNa suda 15 ne maMgaLavAra tA. 11-8-81 anaMtajJAnI bhagavaMtoe pharamAvyuM che ke A jagata anAdikALathI vidyamAna che, ane anaMtakALe paNa A jagatanuM astitva maTI javAnuM nathI. koI kALa Aja sudhImAM evo na hato ke jyAre jagatanuM astitva na hoya ane bhaviSyamAM kayAreya e kALa AvavAne nathI ke jagatanuM astitva nahi hoya, eTale jagata traNe kALe che eTale e vAta nizcita thAya che ke saMsAranuM astitva paNa anAdi anaMta che. saMsAranA astitvanI " jema mokSanuM astitva paNa anAdi anaMta che. jema saMsAra kadI paNa nahate evuM banyuM? nathI, ane kadIpaNa nahi hoya evuM banavAnuM nathI, tema mokSa paNa kadI nahote evuM banyuM nathI, ane mekSa kadI paNa nahi hoya evuM banavAnuM nathI. saMsAranuM astitva temaja mekSanuM astitva anAdi anaMta che. te sAthe e vAta paNa svIkAravI paDaze ke saMsArano mArga ane mokSane mArga e baMne mArgo anAdikALathI vidyamAna che, ane anaMtakALe paNa e baMne mArgo vidyamAna rahevAnA che. jagatamAM kayAre paNa A baMne mArgo vidyamAna na hoya athavA te A baMnemAMne keI eka mArga vidyamAna na hoya evuM banyuM nathI ane banavAnuM paNa nathI. hA, evuM bane ke kaI kSetramAM kaI kALe saMsArane ja mArga vidyamAna hoya, tyAM mokSanI ke mokSa mArganI vAta hatI nathI. amuka kSetre evA che ke jyAM sadAkALane mATe saMsAranI ane mokSanI temaja saMsAramArganI ane mokSamArganI vAta cAlu rahe che. karmabhUminA paMdara kSetromAM pAMca mahAvideha kSetromAM te jema saMsAra ane saMsArane mArga anAdi che, tema mekSa ane mokSane mArga paNa anAdithI che. sadAkALane mATe mokSanI ane mokSamArganI vAta cAlu rahevAnI hoya evA kSetro to pAMca mahAvidehanA che. amuka kSetro evA paNa che ke je kSetromAM sadAne mATe saMsAranI tathA saMsAranA mArganI vAta cAlu hoya che. ApaNe atyAre je kSetramAM chIe te A bharatakSetra evuM che ke jyAM amuka kALe mAtra saMsAranI ane saMsAramArganI vAta cAlu hoya. jyAre amuka kALe saMsAranI, mokSanI temaja saMsAramArganI ane mokSamArganI vAta paNa cAlu hoya. bhagavAna RSabhadeve zAsana pravartAvyuM te pahelAnA kALamAM mekSanI ke mokSamArganI vAta nahatI. bhagavAna rASabhadevanA zAsanathI A kALamAM mekSanI ane mokSamArganI zarUAta thaI, atyAre carama tIrthakara bhagavAna mahAvIra svAmInuM Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 zAradA ratna zAsana cAle che. atyAre A kSetramAM cothA ArAmAM ane pAMcamA ArAmAM saMsAranI tathA saMsAramArganI ane mokSanI temaja mekSanA mArganI vAta cAlu che. A saMsAramAM anaMtAnaMta jeTale kALa vItAvyA chatAM haju ApaNe mokSane pAmyA nathI. tenuM zuM kAraNa? moTA bhAge te mekSanI ane zuddha evA mokSamArganI vAta ApaNane sAMbhaLavA maLI nahi hoya. kadAca sAMbhaLavA maLI haze te tene barAbara sAMbhaLI nahi hoya, ane kadAca sAMbhaLI haze te e vAta ApaNane rUcI nahIM hoya. kadAca kaI kaI jIvane rUcI haze te e rUcIne TakAvI zakyA nahi hoya. A badhI vAte para vicAra karazuM to jarUra ema thaze ke ApaNuM puNya ApaNane ApaNA nistAranI badhI sAmagrIne bheTe karAvI dIdhuM che, tethI ApaNuM puNya asAdhAraNa kaTinuM che. Arya deza maLe, manuSya janma maLyo ane manuSya janma evI jAtimAM ane kuLamAM maLyo ke jyAM vArasAgata jainadharmanA saMskAra hoya. zuddha evA mokSamArganA anuSThAne thoDA ghaNA aMze AcaravAnI taka maLe. saddagurUo pAsethI mokSamArganI vAta paNa sAMbhaLavA maLI jAya, eTaluM ja nahi paNa je ApaNe dhArIe te mokSamArganuM amuka aMze ArAdhanA karI zakIe. AvI sArI sAmagrI jene tene maLe nahi. mahAbhAgyavAnane AvI uttama sAmagrIne bheTe thaI jAya. A sAmagrInI kiMmata jene samajAI jAya te kadAca garIbamAM garIba hoya te paNa ene ema thAya ke mAruM puNya ghaNuM caDhiyAtuM che. - mahAna puNyodaye badhI sAmagrIne ga maLI gaye, paNa e yogane ApaNe jAte ja saphaLa banAvavAno che. divase jatA jAya che ane A mAnavabhavanuM AyuSya ghaTatuM kArya che. ahIMthI koI paNa bIjA bhavamAM javAnuM che e nakkI che. ahIM je maLelI sAmagrIne saphaLa karavAnuM bane nahi, to pachI AvI sAmagrI pharIne kayAre maLaze e te jJAnI jANe, mATe ApaNI te e ja IcchA hovI joIe ke huM jaldI mokSane kema meLavuM? mArA mahAna puNyodaye AvI durlabha sAmagrIo mane maLI gaI che te A badhAne huM evo sadupayoga karI lauM ke mAtra thoDAka bhAmAM huM saMsArathI chUTI jAuM ane mokSane pAmI jAuM. saMsAra te anAdikALathI che. anaMtAnaMta kALe paNa saMsArano aMta AvavAne nathI, paNa ApaNe pote vivekI banIne prayatnazIla banIe te saMsAra anAdikAlIna hovA chatAM ApaNA saMsArano aMta jarUra AvI jAya. samagra saMsArane aMta nathI AvavAne. ethI kAMI gabharAvAnI jarUra nathI, kAraNa ke ApaNAmAM e tAkAta che ke ApaNe ApaNuM potAnA saMsArano aMta jarUra lAvI zakIe. saMsAra te cAlu rahe ane ApaNe mokSane pAmI zakIe. mokSane pAmavA mATe mekSanA mArga para yathArtha zraddhA karavI paDaze. kahevata che ke, AsatA sukha sAsatA" AsthA (zraddhA) thI zAzvata sukhanI prApti thAya che. bhUtakALa tarapha najara karIzuM te dekhAze ke ahaMnakajI, kAmadevajI, maMDuka zrAvaka, kRNa- vAsudeva Adi samyaka dRSTi zrAvake keTalI badhI daDha zraddhAnA dhAraka hatA. maMDuka zrAvakanI Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArata ratna 253 vAta bhagavatI sUtramAM Ave che. zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI rAjI nagarInA guNazIla udyAnamAM padhAryA. parSadA bhagavAnanI dezanA sAMbhaLavA gaI. bhagavAne dezanAmAM paMcAstikAya viSe suMdara pravacana pharamAvyuM. paMcAstikAya eTale dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pudagalAstikAya ane jIvAstikAya. A pAMca astikAmAM pudgalAstikAya rUpI che ane bAkInA cAra arUpI che. dharmAstikAyano svabhAva calana sahAya che, adharmAstikAyano svabhAva sthira sahAya, AkAzAstikAyano svabhAva avakAza ApavAne, pudagalane svabhAva saDana, paDana, vidhvaMsana che ane jIvane svabhAva caitanya lakSaNa, sadA saupayogI che. A pramANe bhagavAne paMcAstikAyanuM suMdara svarUpa samajAvyuM. kAliyAdi anyatIrthaone tenI samaja na paDavAthI teo samavasaraNanI bahAra nIkaLIne mazkarI karavA lAgyA. eTalAmAM maMDUka zrAvaka tyAMthI nIkaLyo. tene joIne kahe che, he maMDUka! tArA bhagavAna mahAvIra te gappA mAre che. Aje vyAkhyAnamAM kahyuM hatuM ke dharmAstikAyane svabhAva calana sahAya che. te ApaNane cAlavAmAM madada kare che, paNa ame te tene joI zakatA nathI, mATe tArA bhagavAnanI vAta khoTI che. maMDUka zrAvaka eTalA badhA vizeSaNa hatA ke utpAtikI buddhithI tarata javAba Apyo ke he devAnupriya ! tamArA kathanano A. te e thayo ke je vastu joI zakAya te mAnavI ane je joI na zakAya te na mAnI. huM tamane pUchuM chuM ke pavana, gaMdha ane zabdane tame AMkhe dvArA joI zake che? A vRkSanA pAMdaDA keNa halAve che? temaNe kahyuM pavana. maMDUkajIe kahyuM, tame pavanane joI zake cho? teo kahe che nA. te pachI pavananuM nAma zA mATe lo che ? pAMdaDA hAlatA joIne. pavana rUpI che, chatAM joI zakatA nathI, te dharmAstikAya te arUpI che. tame dariyAnA eka kinAre ubhA cho te sAmA kinArAne joI zako cho? nA. je rUpI padArtha paNa joI zakatA nathI to arUpIne kayAMthI joI zako? jema pavana pAMdaDA halAvavAmAM sahAyaka che tema dharmAritakAya calana zaktimAM sahAyaka che. ItyAdi jaDabAtoDa javAba ApIne pratipakSIne nirUttara banAvI dIdhA. bhagavAnanA zrAvako siddhAMtanA jANakAra hoya. tenI sAme koI pAkhaMDI Ave to tenAthI pAchA na haThe, paNa tene harAvI de. Aje te zAstronuM jJAna-jANapaNuM ghaTatuM jAya che. bahAranuM jJAna vadhI gayuM che. tamAruM vijJAna Aje AgaLa vadhyuM ne temanA kahevA pramANe caMdraloka sudhI pahoMcI AvyA. dariyAmAM sabamarIna dvArA dariyo tarAya paNa uparathI dekhAya nahi ne taratA jAya. A badhuM jJAna meLavyuM, jANyuM paNa jANavAnuM nathI jANyuM ane meLavavAnuM nathI meLavyuM. maMDUka zrAvake ApelA praznonA javAbathI pratipakSI stabdha thaI gayA, ane kahyuM kharekhara, tArA gurU mahAna che. je tuM ATale samartha che te tArA gurU te vadhu samartha hoya ja ne ! ame ajJAnanA kAraNe samajI zakyA nahi maMDUkacha tyAMthI nIkaLIne bhagavAna pAse AvyA. bhagavAnane vaMdananamaskAra karIne beThA, pachI bhagavAne kahyuM he maMDUka ! tane rastAmAM je anyatIthike maLyA Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 zArA ratna temaNe tane je prazno pUchyA ane te je javAba ApyA che te satya ApyA che. tu dhaDu sAru' jANe che. bhagavAne temanI prazaMsA karI. keTalA zraddhAvAna zrAvaka ! pAkhaMDIthI parAjaya pAme nahi, paNa tenA parAjaya kare. AvI zraddhAvAna mayaguhA che. AtmAnA sAcA tatvane pAmelI mayagureDA: maya gureDAe e ja vicA ke atyAre patnI tarIkenI mArI zI pharaja che? jo huM mAru kavyu nahiM samajuM ne temane dharmanA mArge nahi vALuM te temanI gati bagaDI jaze. satI kahe che nAtha ! juo, AkAzamAM devA tamane AmaMtraNa Ape che. hasatA mukhathI lAMbA hAtha karIne khAlAve che ne kahe che huM yugamADu ! tamane atyAre tA eka rAjya maLyuM hatuM. pazu A rAjya cheDaze! teA tamane ghaNuM mATuM rAjya maLaze. tamArA ahIMnA sukhA karatAM hajArogaNA vadhAre sukhanI sAmagrIe ame taiyAra karI rAkhI che. hajArA anucarA tamArA hukamanI rAha joIne beThA che. tamane tyAM laI janAra tamArA satkAryo ane sadbhAvanA sivAya khIju kAI nathI. mayaNurehA pAte rUpamAM rabhA samAna che, pAte garbhavatI che. chatAM mAruM zuM thaze ? e na jotAM peAtAnA patinuM paraleAkamAM bagaDI na jAya te mATe peAte sajAga banI ne patine sajAga banAvyA. e AjanI patnIe jevI na hatI. Aje teA pati maravA paDe tyAre kaMIka srIe ema kahe ke tame mAru' karatA jAva. jyAM AvI bhAnA hoya tyAM navakAramaMtra tA haiM ja kayAMthI ? paNu mayaNurehA te maratAne mAravAne khAle tenA uddhAra karavA kalyANamitranI pharaja bajAvI rahI che. snehIenA mUlya ahI akAya che. pati maryA pachI mAruM je thavAnuM hoya te thAya. mArA bhAgyamAM haze te mithyA thanAra nathI, paNa mArA patinuM A mAnavabhavanuM. bhAgya ahI. pUru thaI rahyuM che. e hamaNAM ja paraleAka upaDI javAnA che, teA emanA vicAra karavA de. emanuM sudhArI levA de. AvA nirmaLa viveka tene jinazAsanamAMthI sphuryA che, tethI tenA vacanAmAM jainazAsananA prakAza jhaLahaLI rahyo che. bhaya'kara duHkhIne paNa zAMtinI bhAre zItalatA Ape evA caDhanarasa nItarI rahyA che. AtmAnA sAcA tattvane vikasita karI gaLAvADha duzmana upara kSamAnA dhAdha vahevaDAvI de evA sama preraNAnA kSIrasAgara uchaLI rahyo che. te samaje che ke mArI patnI tarIkenI pharaja zI che? Aje saMsAramAM paNa kaMIka gharamAM evuM jovA maLe che ke pavitra strIe peAtAnI phara8 bajAvavA mATe kaSTa paDe te veThavA taiyAra thAya che paNa pharaja nathI cUkatI. eka bahenanuM nAma suzIlA.. nAma tevA guNu che. suzIlA ane tenA pati rAtre beThA che. tyAM acAnaka bAra vAge tenA nAnA diyara dipaka ane naNaMda dIpikA AvyA jorathI bUma pADI. bhAbhI, e bhAbhI ! suzIlA kahe AvA dipakabhAI! AveA dIpikAbena ! Apa atyAre 12 vAge acAnaka kema ? bhAbhI ! khA mAMdA thaI gayA che. te bebhAna thaI gayA che. kheAlatA paNa nathI. khAne ekAeka zuM thaI gayuM ? ame sAMje jamyA tyAM sudhI kAMI na hatuM. jamyA pachI khA vAsaNlR ghasatI hatI. sAthe dvIpikA pazu Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 55 beThI hatI. huM aMdara rUmamAM mAru lezana karatA hatA. khApujI jamIne bahAra graMyA hatA. tyAM te dIpikAe bUma pADI, huM gayA tyAre khA cAkaDImAM uMdhA mAthe paDI hatI. dIpikAe pADeAzamAMthI menAne kheAlAvI, badhAe bhegA thaIne khAne khATalAmAM sUvADI. khAne ame ghaNIvAra kheAlAvI paNa kheAlatI nathI. bhAbhI ! Apa jaldI AvAne, dipakabhAI, huM AvuM chuM. suzIlAnA patinu nAma maheza hatuM. maheza kahe suzIlA ! tuM kayAM jAya che ? sabUra kara. ApaNe tyAM nathI javuM. khA bhale bebhAna paDI. tene jovA javuM nathI. teNe tane ghaNuM duHkha ApyuM che. suzIlA kahe. atyAre Apa eka zabda paNa khelaze nahi. khA bebhAna paDI hAya ne huM zuM ahI besI rahu ! huM teA jAuM chuM. Apa ghara badha karajo ne pachI Avajo. DAkaTarane bolAvavA paDaze. mATe Apa tarata Avajo. ema kahIne suzIlA teA peAtAnA khALakone laIne tyAMthI cAlI gaI. apakArane bhUlI jaI sevA karatI suzIlA : suzIlAe gharamAM dAkhala thatAMnI sAthe khATalAmAM sUtelI sAcu jamanAmAnA mAthe hAtha mUko, ararara......ATale badhA tAva ! DAkaTarane melAvI lAveA. maheza tarata DokaTarane kheAlAvI lAvyA. suzIlA pUche che DokTara sAheba! mA kema bebhAna thaI gayA che? DAkaTara kahe, emane 6 DIgrI tAva che tethI magaja para garamI caDhI gaI che, eTale bebhAna thayA che. Apa baraphanA pAtA mUkA huM davA ApuM chuM. tAva utarI jaze. suzIlA teA kharAkhara sAsunI sevAmAM lAgI gaI. maheza kahe che suzIlA ! tuM ATaluM adhuM zA mATe kare che ? tane du:kha devAmAM bAkI nathI rAkhyu. javA de ne ene svargamAM suzIkA kahe, mANasa mAtra bhUlane pAtra che. ApaNAthI evuM na karAya. pavitra mAbApanI sevA karavI e saMtAneAnI pharaja che. suzIlAe sAsune davA ApI, paNa tAva jarA paNa utaratA nathI. traNa divasa thayA chatAM tAva utaratA nathI, tyAre DokaTare kahyu ke TAiphoiDa che. suzIlA rAtadivasa khaDe page tana-manathI sevA kare che. maheza kahe che suzIlA ! tuM khAnI ATalI badhI sevA kare che, pazu temanA pUrvanA vartanane yAda kara. tAre kaSTa veDavAmAM zuM khAkI rahyuM che! suzIlA tyAre patine samajAvatI. Apa A zu' khela khela kare che ? AvA samaye pUrvanI vAta yAda na karAya. suzIlA rAtre badhAne sUvADI de. peAte ekalI jAge che. eka kalAka paNa sUtI nathI. sasarAne paNa kahe che, Apa sUI jAva. Apa ujAgarA karazeA tA tamArI tabiyata bagaDaze. huM jAgu' chuM. rAja pAte rAtre jAge che. divase badhuM kAma kare che ane rAtre jAge che. cauDha divasa thayA chatAM tAva utaratA nathI. maheza kAI vAra akaLAI jatA paNa suzIlA tA jarAya akaLAtI nahi, ke hiMmata hAratI nahi. suzIlAnI prasarAtI khyAti suzIlAnI sevA joI ne ADozI pADeAkSI badhA khelatA ke zuM suzIlA che ! jamanAmAe A vahune keTaluM kaSTa Apyu che, chatAM vahu e bhUlI jaI rAtadivasa kevI sevA kare che! kharekhara A te vahu nathI paNa gharanI devI che devI, davAnA upacArathI jamanAmAnA tAva thoDA nAla thaye!, eka divasa khapeAranA Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 zAradA ratna samaye sasarAjI TapAla laIne AvyA. temanuM mAM paDI gayeluM hatuM. suzIlA kahe che bApujI! ApanuM mukha kema Aje paDI gayuM che ? kaMI thayuM te nathI ne ! nA beTA ! tArA piyarathI patra Avyo che. tamArA bAnI gaMbhIra sthiti che. tamane tyAM teDAve che. suzIlA tenA mAbApane eka ja dIkarI che. cAra cAra bhAInI lADIlI bena che. suzIlAnA sasarA kahe che vahu beTA! tame piyara jaI Ave. tenuM mana vicAromAM aTavAvA lAgyuM. ahIM mAMdagInA bichAne paDelA A mArA sAsune reDhA mUkIne jAuM paNa kevI rIte? huM jAuM te ahIM cAkarI keNa kare ? nAnA chokarAonI saMbhALa keNa le? | mAtAnI hita zikhAmaNa bApujI! huM paraNIne sAsare AvI tyAre mArI mAtAe mane zikhAmaNa ApI hatI ke beTA ! tuM paraNIne sAsare jAya che. have tAruM sAsaruM e tAruM ghara che. tyAM sukha maLe, duHkha maLe, je maLe ene tArA haiyAmAM samAvI leje. tArA patinA sagA e have tArA sagA banyA che. tArI sAsu e have tArI mA che. temane mA karatAM paNa adhika mAnaje. emanI sevA karavAmAM pAchuM vALIne jaIza nahi. tArA sasarA e have tArA pitA che. tArA diyara e tArA bhAI che. tArI naNaMda e tArI bena che. A rIte badhAnI sAthe raheje. sasarAjIe kahyuM beTA ! e vAta sAcI paNa tArA sAsune have ThIka che. emanI tabiyata gaMbhIra nathI. be divasa ame calAvI laIzuM. te tyAM jaIza te tane tArI bA nuM mukha jovA maLaze. * maheza kahe, sAsune paDI rahevA de, enA karyo e bhegavaze. emaNe tane ochuM dekha ApyuM che? suzIlAnA manamAM jarA paNa AvA bhAva nathI AvatA te vicAre che, atyAre mAruM kartavya zuM ? mArA sAsunI sevA karavI e mAruM paheluM kartavya che. ema mAnIne te piyara na gaI. traNa divasa thayA tyAM samAcAra AvyA ke enI bA gujarI gayA che. A samAcArathI suzIlAne khUba AghAta lAgyo. chatAM sAsunI sevAmAM khAmI AvavA dIdhI nahi. badhA loko beDo che, zuM suzIlA che ! AvI guNIyala vaha maLavI muzkela che. vadhu maLo te AvI maLajo. teNe janetA mAtA karatAM paNa DozImAne savAyA sAcavyA che. zuM temanI khaMtathI sevA kare che ! badhA suzIlAnA khUba vakhANa karavA lAgyA. sAsue vahu para julama gujAravAmAM bAkI nathI rAkhI, ane ati kalezathI kaMTALIne maheza ane suzIlA judA makAnamAM rahevA gayA, tyAre A sAsue rasoI karavA eka vAsaNa paNa nathI ApyuM ke paheravA bIjA eka joDI kapaDA paNa ApyA nathI. suzIlA judI rahI te paNa divasamAM be vAra sAsunA ghera AvatI. bhale, sAsune bolavuM hoya te bole. enA diyara ane naNada te bhAbhInI sAthe evA haLImaLI gayA hatA ke bhAbhI vinA emane gamatuM nahi. divase pAMca cha vAra bhAbhIne ghera AvatA. suzIlA keI koI vAra piyara jatI, paNa potAnA duHkha bAbatane eka zabda paNa ucAratI na hatI. sAsunuM parivartana : suzIlAnI rAta-divasanI sevA phaLI. jamanAmAne divase divase sAruM thatuM gayuM. jamanAmAM have pote jue che ke atyAre mArI pAse rAta-divasa Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 257 suzIlA besI rahI che. rAtAnI rAtA mArA mATe jAge che. pachI temane khabara paDI ke tenI khA sIrIyasa DAvA chatAM na gaI ane tenI bA mRtyu pAmyA. A badhA samAcAra jANIne sAsunuM hRdaya palTAI gayuM. tenAmAM mAnavatAnA dIvaDA pragaTayo. uThIne suzIlAnA caraNamAM paDI. dhanya che suzIlA ! dhanya che tane! mane mApha kara, mApha kara. meM tArA para julma gujAravAmAM bAkI nathI rAkhyA, chatAM te e badhA duHkhAne bhUlI jaI mArI je sevA karI che te ajoDa che. tArI sevAthI mane navajIvana prApta thayu che. mArA khAtara tArI bAnI sthiti gaMbhIra hAvA chatAM tu maLavA paNa na gaI. vahu beTA ! mArA gunAne mApha kara. temanI AMkhAmAMthI pazcAtApanA AMsu vahevA lAgyA. suzIlA kahe bA ! khA ! evuM na khelA. huM tamane mAph karanArI koNa ? tamAre mAphI mAMgavAnI hAya ja nahi. je banyu' che te badhAmAM karma nimitta che. tame sAjA thayA eTale mane ghaNA AnaMda che. Ama kahetAM sAsu vahu ekabIjAne bheTI paDayA. kharekhara tuM te amArA gharanI kuLa dIpikA che ! beTA ! have huM tane ahIM ja rAkhIza, judI nahi rahevA dauM. badhA bhegA AnaMdathI rahevA lAgyA. jema suzIlAne sAsue game teTaluM duHkha ApyuM, paNa teNe pharaja adA karI tema ahIMyA mayaNurehA paNa peAtAnI pharaja samajIne patinuM maraNu sudhAravA chAtI para zIlA mUkIne temanA AtmA kaIka pAmI jAya ne temanI sadgati thAya te mATenuM upadeza yukta vane kahI rahI che. nAtha ! Apa badhuM bhUlI jajo. AtmAne kAI dAsta nathI, koI duzmana nathI. dosta ke duzmana peAtAnA AtmA che. A kaTArI bhAie nathI mArI, paNu karAje hulAvI che. have kAI para dveSa na karatA, veranuM visarjana karatA karatA A mRtyu-ghaDIne mahAtsavamaya banAvI jajo. AMkha sAme arihaMta, siddha, sAdhu ane dhama ne rAkhIne enuM zaraNa svIkArajo. have Apa ApanA AtmagharamAM mahAma galamaya ane patitapAvanakArI navakAramaMtrane vasAvA. navakAramaMtranuM dhyAna alaukika lAbha Ape che. mahAunnati sarja che. sadgatimAM javAne mATe AtmAne halakA phula banAve che. A jIvanamAM navakAra e ja sAra che. dharma e ja sAra che, kaSAyA tA mahAroga che. enI pakaDa na rAkhaze. A jIvata pAmyAnI vaDAI, lADI, vADI, gADInA lhAvA levAmAM nathI. cittane viSayAnA AnadrathI bharI devAmAM nathI. e te jhera che. jIvananI vaDAI tA cittamAM samabhAva ane samAdhi sthApita karavAmAM che. kSaNavAra paNa cittamAM jo samabhAva spazI jAya te e pArasamaNInI jema tuccha leADhA jevA cittane kimatI suvarNa jevuM karI de che. satInI eka ja vAta che ke bhAie game te karyuM. paNa ApaNe ApaNuM na cUkavu joie. satInA vacaneAnI pitta para suMdara asara :-patinI kalyANamitra banelI mahAsatI mayaNurehAnA caMdanarasa samAna zItala vacanAmRtA sAMbhaLI patinA dilanA krodhanA bhaDakA zAMta thaI gayA. e ThaMDAgAra upazamajalanA sarovaramAM snAna karavA lAgyA. patnIe kahelu badhu... mastake caDhAvI aMjalI joDI svIkArI lIdhuM. aMtaranA sattva khIlyA. have teA prati 410 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 zAradA ratna samaya savegarasanI pariNatI vadhatI cAlI. asAra saMsAra, karmanA vicitra khela, meAhanA gherA nazA, pApanA gAMDapaNu e badhA para bhAre napharata chUTI. e viTaMbaNAmAMthI cheDAvanAra dharma upara addabhuta zraddhA ane rAga pragaTacA. meAkSa upara athAga prIti jAgI. have ekalI bhAvanA bhAvIne besI zu' rahevu!! javuM che te pApa mUkIne javuM. chakAya jIvAnA samAra'bha, 18 prakAranA pApa tathA viSayabhoganA pApane vAsarAvyA. enA tyAganI mahAna pratijJA rUpI bhAvacAritra aMgIkAra karI lIdhuM. sarva jIvA sAthe moTAbhAine khamAvyA. peAtAnA aparAdhanI kSamA mAgI lIdhI, ane pAte kSamA ApI dIdhI. navakAramaMtranA dhyAnamAM ekatAra anyA, ane tarata kALa karI jyAM hajArA anucarA ane sukheA tenI rAha jotA hatA tevA pAMcamA brahma devaleAkamAM mahAsamRddhi ane mahAtejavALA deva thayA. dharma patnI eTale zuM:-kharekhara mayaNarehAe sAcI dharma patnI banIne patinu mRtyu sudhArI dIdhuM. A dharmapatnI kayAM laI gaI? ghAra narakaDhAyI gurasAnA pAtALa kUvAmAMthI uMcakI bhavya kSamAnA girIzuMge laI gaI. virAdhanAnA samudrapatanamAMthI bacAvI ArAdhanAnA bhavya jahAjamAM patine besADI dIdhA. dharma patnI eTale ? pApanI Aga mujhavI nirmaLa, AtmakalyANakArI, dharma si`canArI patnI te ja kharI kalyANamitra patnI. parUpanI jhALA vadhArI dharmathI dUra rAkhanArI strI e dharmapatnI nahi, e kalyANamitranuM karanArI nahi, e te hitazatrunA bhAva bhajavanArI strI kahevAya. cakkara cakkara caMdrayazanA kALA kalpAMta :-A bAju yugabAhunA putra caMdrayazane khabara paDI mArA pitA maNirathanA hAthe marAyA che. A sAMbhaLIne enuM magaja bhamavA mAMDayuM. e doDayo. rAjavaidyone meAlAvavA. rAjavaidyone sAthe laIne pUra jhaDape udyAnanI lattAkuMjamAM AvI paheAMcyA. A badhAnI vyagratAnA lAbha laIne maNiratha tyAMthI nAsI chUTayo. rAjavaidyoe ghA joyA ne emanI AMkhe adhArA AvI gayA. vaidyonu moDhu jotAM caMdrayaza badhu... samajI gayA. eNe jorathI pAka mUkI. AkhuM upavana raDI uThayuM. caMdrayazanI pAke te vRkSanA pAna raDI uThayA. rUpane dhikkAratI mayaNarehA :-yugabAhunA maraNa bAda mayaNarehA vicAravA lAgI ke have mAre zuM karavu joie. are duHkhIyA prANa ! atyAra sudhI huM tamane sukhadAyaka samajatI hatI, paNa Aje tame mArA mATe duHkhadAyaka thaI paDayA cheA. jo tame patinA prANAnI mAphaka cAlyA gayA haiAta tA temAM kAMI vAMdhA na hatA. atyAre tamArI rakSA karavI mArA mATe muzkela kAma thaI paDayu che. are ! drohI saudarya ! tane kayAM chUpAvuM? jene rIjhavavA A sauMda' jALavatI hatI, ane je tenA pASaka tathA rakSaka hatA tenA ja A sauMdarya bhakSa karyAM. dhik A saudaya para ! dhik dhik rUparaMganI A pyAlI para ! jeNe bhAI-bhAInA lAhI saMbadhA bhUlAvyA. eka InsAnane jeNe zayatAna banAvyeA ! A patinA mRtyunuM kAraNa tA huM ja banIne! re suMdaratA ! tuM kevI naThArI nIkaLI ! tArA kAraNe mArA jenI dAnata bagaDI, ane pariNAme mArA patidevanI hatyA thaI, mATe huM Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 259 suMdaratA! tuM suMdara nahi paNa pApI che. je maNirathe potAnI vAsanA khAtara potAnA bhAIne mAryo. e have mArI khAtara zuM nahi kare? baLAtkAra? atyAcAra? nA....nA.. e to AthI ya vadhu ugra pagalA letA have acakAze nahi. have mArA zIlanI zAna jALavavA zuM karavuM? je svataMtra hota to patidevanI sAthe ja saMthAre karI leta, paNuM garbhavatI chuM, mATe huM kAMI paNa karavAne samartha nathI. zIlarakSaNa mATe ApaghAta karuM ! nAnA..ApaghAta karavAthI be jInI ghAta thAya, mATe atyAre huM kAMI paNa karI zakatI nathI. atyAre e ciMtA che ke je garbhanI rakSAne mATe ahIM rahuM chuM, ane prANane bacAvuM chuM te mAruM zIla jAya che, ane je zIlane bacAvavA prANa nAza karuM chuM, te garbha nAza pAme che. A sthitimAM mAre zuM karavuM joIe? jaMgalamAM nAsI jAuM te zarIranI rakSA bhayamAM mUkAya ema che. nA..nA...zarIra karatAM zIla vadhu mahAna che. ahIM rahevAmAM have jokhama, jIvaleNa jokhama che. jaMgalamAM bhaTakIne, rAma rAnamAM rakhaDIne paNa zIlanI rakSA karIza, paNa ahIM te nathI ja rahevuM. satI A pramANe vicArI rahI che. zIla rakSA mATe te zuM upAya leze tenA bhAva avasare. caritra : jema kuMbhAra mATI khUMde che, bebI kapaDAne jhIka mAre che tema zeThane badhA pachADe che, mAre che, tyAre zeTha karagarIne kahe che ke ame khoTuM nathI belatA. ame tamAruM kAMI lIdhuM nathI. emane thaI gayuM ke are paisA tArA pApe ne ! ATalo badhe mAra parigrahanA pApene! paiso bhAI bhAImAM, bApa dIkarAmAM, mA dIkarAmAM jhaghaDA karAve che. sArAye saMsAranuM mULa parigraha che. zaninI sADAsAtI panotImAMthI mukta thaI zakAya che, paNa parigrahanI panotInI pakaDamAMthI manuSya bhavabhava sudhI mukta thaI zakato nathI. duniyAmAM dareka kheDUtane potAnI mAlikInI theDI jamInanI jhaMkhanA jAge che. jhaMkhanAne artha zuM? jhaMkha + nA. mane jhaMkhIza nahi. tema chatAMya tenI jhaMkhanA jatI nathI. jyAre kheDUtane thoDI jamIna maLI jAya tyAre madhyama kakSAnA kheDUta thavAnI tamannA jAge che. te pachI tene maTA zrImaMta-jAgIradAra thavAnI bhAvanA thAya che. eka vakhata kheDUtone vizALa paDatara jamIna khetI karavA mATe ApavAnI ophara karavAmAM AvI ke je kaI kheDUta sUryodayathI sUryAsta sudhI jeTaluM cAle teTalI jamIna te kheDUtane vinA mUlya maLe. A vAta sAMbhaLI eka kheDUte vadhumAM vadhu jamIna meLavavAnA leNe sUryodaya thatAnI sAthe doDavAnuM cAlu karyuM. e manamAM mAnato hato ke Aja ATale zrama veThIza paNa pachI kAyamanI nirAMta thaze ne ! paNa ene kayAM khabara che ke kAyamanI nirAMta kevA prakAranI haze? e te ema samajato hato ke taka maLI che te takadIra ajamAvI dau', eka miniTa paNa phegaTa zA mATe javA devI? e te AMkha mIMcIne deDavA lAge, Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 zAradA ratna AkhA divasamAM eTaluM badhuM doDe ke kAyamanuM ghaDavAnuM baMdha thaI gayuM. sUrya AthamatAnI sAthe ene deha paNa jamIna para paTakAI gayo, ane prANa paMkherU uDI gayuM. phakta e je, aMtima jamIna zayyA para sUI gaye, eTalI jamIna enI thaI Akhara mANasane keTalI jamIna joIe? chevaTe jamIne jaNa banIne ene jAna lIdhe, mATe parigraha pokArI pokArIne kahe che, mArI pakaDamAMthI koI chaTakI zakato nathI. - ahIM paNa je parigraha tArA pApe ja zeThane ATale mAra khAvo paDe ne? khUba mAra mAravAthI zeDa bebhAna thaI gayA. AthI zeThANI khUba gabharAyA. zeThANIe pavana nAMkhyA pachI thoDI vAre zeTha bhAnamAM AvyA tyAre zeTha kahe che, tame mane ATalo badho mAre che paNa huM Apane kahuM chuM ke - ginatI kinI yA nahIM, hA kitarA thAla gharamAMya, thAla pAMcasI hA hA ke, paNa vApisa giNiyA nAya. Ape thALIo gaNI che ke nahi? munima kahe che amArA gharamAM 500 thALa che, paNa atyAre keIe gaNatarI karI nathI, ame te badhI thALIo bhegI karI paNa temAM 'Apane jamavA mATe je kAnAphUTalI thALI ApI hatI, te thALI dekhAtI nathI. ghaNI zodha karI chatAM maLI nahi, eTale badhAe mAnyuM ke Apa e thALI laI gayA che. sAgaradatta zeThanA kahevAthI munima zeThane ghera gayA. badhAe bhegA thaIne senAnI thALIo gaNuM te barAbara pAMca pUrI thaI gaI. kamanI lIlA te juo ! paradezamAM pote corI karI nathI chatAM corIne AkSepa AvyuM ne Dhora mAra khAvo paDyo. munimajI badhAe bhegA thaIne thALIo gaNI te barAbara pAMcaso thaI gaI. AthI badhAne khUba Azcarya thayuM. munimajIe jaIne zeThane vAta karI. sAheba ! ApaNA gharamAM senAnI thALIo pAMcase pUrI che, paNa jemAM paradezIne jamavA besADyo hato te kAnAphUTalI thALI AkhI thaI gaI che. A sAMbhaLIne udayacaMdra zeThane khUba pastAvo thayo. A zeTha pote te dharmiSTha hatA. temane thayuM ke meM khoTuM karyuM. zeTha nirdoSa hovA chatAM corIne AkSepa mUkyo ne uparathI mAra marAvyo. muni kahe-zeThajI ! ame te temane mATI khuMde tema khuMdI nAkhyA che. eTale te mArA mAryo ke te bebhAna thaI gayA. chevaTe temaNe kahyuM ke tame thALIo gaNI che ke nahi ? ame kahyuM ne, pachI gaNI te 500 thaI. badhAne khUba pastAvo thayo. te zeTha te puSayavAna che. huM temanI pAse jAuM ne mArI bhUlanI mAphI mAMguM. have udayacaMdra zeDa sAgaradanane tyAM jaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna vyAkhyAna na. 28 261 -5 tA. 12-8-1 zrAvaNa suda 13 ne budhavAra sujJa baMdhue ! dharmanuM svarUpa batAvanArA tItha kara bhagavaMtA che. tethI temane paramezvara kahIe chIe. bhagavAnanA prathama sadezeA e che ke tame tamArA AtmAne eLakhA. tuM paramAM sAvadhAna ghaNA banyA, have AtmasvarUpamAM sAvadhAna bana. anaMtakALathI AtmA rakhaDI rahyo che. te AtmAne jAgRtinA nAda vagADatA kahe che------ jahA gehe palitammi, tassa gehassa jo pahU / majjAnIne, sAra asArAvArUM // utta. 19-22 jyAre ghara khaLatu hAya tyAre te gharanA dhaNI asAra vastune choDI pahelA bahu mUlyavALI vastuone kADhI le che. samudramAM naukA khINA sAthe, bhekhaDA sAthe athaDAI na jAya te mATe samudramAM dIvAdAMDI rAkhavAmAM Ave che. tema A gAthA sa sAra samudramAM athaDAtA prANIone mATe dIvAdAMDI samAna che. A gAthA kANu elyu che? AdhyAtmanI aTArIe ubhA rahI samagra vizvanuM parA` rIte darzana karI rahelA parama caitanya sAdhaka mRgAputra peAtAnI mamatAmUrti mAtAne kahe che hai maiyA ! tame mane suMvALA sa`sAra sukhanA bhAgavaTA mATe saMsAramAM rahevA abhinava mamatAnA raMga bharyo bhAvA rajI karI rahyA che, paNu huM mA~galamUrti maiyA ! Apa sa`sAra sAmuM jarA STi teA kareA, tyAM kaI kSaNe ane kayA sthaLe zAMtinuM darzana thAya che ? askhalita vahetA evA vizvamAM sAra zuM che? asAra zu che ? tenA viveka AgamanA A mahA vAkayo karAve che. meAhanI mastInA nazAmAM pAgala banIne bAhya vaibhavamAM nAcatA jIvAnI pAse viveka tA che, paNa tenI parisImA mAtra bahAranA kSetra puratI che; tathA bhautika kSetramAM maryAdita che. jo te viveka AdhyAtmika kSetramAM vaparAya tA AMtara jagatamAM avanavI zeAdha karI alaukika AnaMdanA anubhava kare. jema keI gharamAM Aga lAgI heAya te samaye gharanA mANaseA temAMthI bacavAnA prayatna zeAdhe che, ane je sAra vastu hoya, jenA mUlya ghaNAM ne vajana echuM tevI ki MmatI vastu laI le pazu reDIyA, TI. vI. lAkhaDI tijorI, sAphAseTa, phrIja phIcara levAnI mahenata kare ? haragIja nahi. mAlikanI aMdara rahelA viveka tene mArga batAve che. samayane anusAra sAvadhAna mAnavI bhaDake jalatA gharanu darzana karI gharamAM rahelI agaNita cIjomAMthI sArabhUta vastu laI muThIvALI bahAra kUdI paDe che, paNa niHsAra padArtho pratye te mITa mAMDavA thAbhatA nathI. bhautika jagatamAM paNa A rIte mAnava ki MmatI vastunuM rakSaNa kare tA AdhyAtmika kSetre sAra-asAranA nirNaya viveka ja karAve ne? AdhyAtmika kSetramAM sAra zu ane asAra zuM ? Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna evaM loe palitammi, jarAe maraNeNa ya / appANaM tAraissAmi, tumbhehiM aNu mannio // 23 // A A leka jarA ane mRtyuthI baLI rahyo che. temAMthI tuccha evA kAmogone tajIne sAdhaka mAtra Atmasarvane ugArI le. A leka jarA ane mRtyuthI prajaLI rahyo che. sAro ya saMsAra saLage che. temAM rakSaNa karavA jevuM tattva che eka te "Atma tatva. AtmA sivAyanI badhI vastu asAra che. he maiyA! jene A saMsAra saLagate sImADo dekhAya te zuM kare? jaDa pugalanA vibhAne asAra tuccha samajI kSaNamAtra thelyA vinA sarvasArane paNa sAra evA caitanya svarUpanA bhAvone sAMbhaLIne satvara nIkaLI jAya che. jene avinAzInI amUlyatA samajANI, jene zAzvatanI siddhi sparzANa tene pachI maiyA....vinAzIne vahAla heya ! tene pugalane pyAra hoya! haragIjha na hoya. tene mAtra ajara amara sacidAnaMda svarUpanI dhUna hoya, mATe he miyA ! huM A saMsAramAM lebhAIza nahi paNa pravaryApaMthe prarathAna karIza. Aga te dekhANI mRgAputrane, tamane Aga lAgI dekhAya che? agnithI dAjhavAne anubhava thAya che ke pachI AgamAM paNa erakaMDIzananI zItalatAne ja bhAsa thAya che ? Aga dekhANuM mRgAputrane, tethI mAtAne kahe che he mAtA ! "MALa tArUNA"i mArA AtmAne huM A saLagatA saMsAramAMthI bacAvavA mAMgu chuM. bhautika samRddhithI bharacaka duniyAmAM paNa dAvAnaLa dekhAyo. pelA sukha zayyAmAM poDhelA zAlibhadra asArane tyAga karI sAranI zodhamAM saMta banyA. "bhekha lIdho bhagavAna thavAne, veza lIdhe vItarAgI banavAne ! sAja sajyA saMyamanA sarvajJa banavAne." jJAnI ApaNane e samajAve che ke tame carmacakSu nahi paNa aMtaracakSu khele, te cAre ya bAju vALAnA darzana thaze. temAMthI ugArI le tamArA Atamane gharanA mAlikanI jema kevI che parArthadazI prajJA mRgAputranI! dhanya che temanI sadazI dRSTine ! Ajano vilAsI samAja kSaNamAtra uparokta darzAvelA bhAvane vicAre te vilAsamAM vairAgya jAgyA vinA na rahe ane jaDagulAmane vaitaruM mAnI virAma pAmyA vinA na rahe. jarUra che parArthadaza banI vizvadarzana karavAnI. anubhavIo kahe che "asArane aLaguM karI, kare sAranI zodha, teNe sAce jhIlyo, jinavANIne bodha." jinavANI sAMbhaLyAne sAra zuM? asArane dUra kare ane sAranI zodha kare. asAra zuM ? pagalika jeTalI vastuo che te badhI asAra che. mAtra AtmA eka sArabhUta che. "po me sAtamo sadA, nAiTvasana taMgu" jJAna darzanathI yukata eka zAzvata mAro AtmA che, ApaNe AtmA khamIravaMte che. jJAna-darzana e AtmAnuM dhana che. jJAna-darzana, cAritra, tapa, baLavIrya ane upaga AtmAnA lakSaNa che. tame bIjA khAmaNAmAM beleche ne he siddha bhagavaMta! ApanA jJAna, darzananI virAdhanA thaI hoya te huM Apane namAvuM Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaradI ratna chuM. siddha bhagavaMtone kevaLajJAna ane kevaLadarzana be upaga che. tyAM cAritra nathI. cAritra A bhava puratuM che. jyAM zarIra che tyAM cAritra che. jIva azarIrI bane che, tyAre cAritra nathI hotuM. jyAre saMyama laIe tyAre badhA paccakhANa jAvajIva sudhInA karAvAya che, eTale jIve tyAM sudhI. zarIra chUTe eTale cAritra paNa chUTI jAya che. jJAna, darzana AtmAnA sahabhAvI guNa che. jyAre AtmA potAnA svarUpamAM kare che, ane AtmagharamAM zodha kare che, tyAre enA A guNe svayaM pragaTI jAya che. ApaNuM jIvana janma maraNa vacce jholA khAI rahyuM che, mATe jarA ane mRtyuthI saLagatA A saMsAramAMthI AtmasAdhanA karIlo. A gAthA ApaNA AtmAne jagADe che he jI ! jAge...jAgo..jAgo. A jAgavAna, cetavAne samaya che. je ghaDI ane paLa jAya che te karoDo rUpiyA detA paNa pAchI maLatI nathI. A kALamAM AyuSya keTaluM? muThThI dANA jeTaluM. koI mANasa yAcakane muThThI bharIne dANuM Ape to tenuM peTa bharAya kharuM? nA, tema ApaNuM jiMdagI muThThI jeTalI che; ane karmanA gaMja merU jeTalA che. sAmAnya purUSArthathI e karmo nahi tUTe paNa e mATe te ghaNe purUSArtha joIze. AtmAnuM baLa purUSArtha ane zakitane bhegavilAsamAM na veDaphI detAM AtmA tarapha vALavAmAM Ave te karmanA gaMja paNa sApha thaI jAya. AtmAnI sAdhanA karavA mATe maMgalakArI divaso cAlI rahyA che. Apa tapa karIne pUrANAM karmo bALI AtmAnI jata jagAvo ApaNA cAlu adhikAramAM mayaNarehAe potAnA pati yugabAhu durgatinA mahemAna na bane ane temanI saddagati thAya te mATe eka kalyANa mitra banIne bedha samajAvyo. te samaje che ke mArA patinA jIvatAM mArA jeThe mane pajavavAmAM bAkI nathI rAkhyuM, te A mArA pati nahi hoya tyAre mAruM zuM karaze? chatAM chAtIne vA banAvI pratibaMdha Ape. mayaNarehAe yugabAhane kahyuM nAtha ! tame tamArA bhAI para vara na rAkhaze jo Apa tenA pratye vaira rAkhaze te veranI vaNajhAra bhavabhava sudhI cAlu raheze, mATe Apa aMtarathI temane khamAvI deje. vaira mahAbhayaMkara che. vaira jIvanuM keTaluM nukazAna kare che ? bharatakSetramAM zrAvastI nagarImAM trivikama rAjA rAjya karatA hatA. eka vakhata rAjA pharatA pharatA udyAnamAM vRkSa nIce ArAma karavA sUtA. maMda maMda zItaLa pavana Avate hato; tethI rAjAne uMgha AvI gaI. te samaye jhADa para eka pakSIe karkaza avAja karyo. A avAja sAMbhaLIne rAjA ekadama jAgI gayA. potAnI nidrAmAM khalela paDavAthI rAjA AvezamAM AvI gayA. saMtApa ane paritApane agni rAjAnA aMtaramAM bhabhUkavA lAgyA. te mArI uMgha bagADI che. have tane huM batAvI daIza. sattAnA madamAM ane krodhanA AvezamAM eNe te pakSIne bANathI vIMdhI nAkhyuM, ane uparathI kahe che ke je. bIjAnI jiMdagInI vahetI zAMtimaya paLAne khulanA karatAM kevuM kaSTa veThavuM paDe che! jiMdagIne mRtyunI heDamAM mUkavA karatAM jarAka sAvadhAna banI karkaza avAja na karyo hota te? bANa vAgatAM pakSI nIce DhaLI paDayuM, ane taraphaDatuM taraphaDatuM marI gayuM. pakSI mArIne bhIlakuLamAM utpanna thayuM. Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 zAradA ratna aMtarano pazcAtApa karatA rAjA -samaya jatAM bhIlaputra meTe thAya che, ane bIjI bAju thoDA samaya pachI rAjAne eka munino bheTo thayo. rAjAe muni pAse jaIne kahyuM. gurUdeva ! mArA hAthe maTuM pApa thaI gayuM che. huM sUto hato tyAre jhADa para beThelA paMkhIe karkaza avAja karyo. tethI mArI uMgha uDI gaI. e paMkhI bicAruM zuM samaje ke rAjA sUtA che, mATe avAja na karuM. meM mArI sattAnA madamAM AvIne bANathI paMkhIne vIMdhI nAkhyuM. meM ghera pApa karyuM che. mAruM zuM thaze? Apa mane prAyazcita Apo. A prAyazcitamAM tuM saMyama laI le. saMsAra te svArthanI jaMjALa che ! emAM bhramaNanA AMsu bharyA che ! A rAjA tyAM sAdhu banI gayA. saMyama laIne jJAnAnaMdamAM pUrNAnaMda meLavavA nijAnaMdamAM masta banyA. vidhavidha tapazcaryAne yajJa AraMbhyo. tapanA mahAna prabhAve munine keTalIka labdhio prApta thaI. vaira vALavA taiyAra thayela bhIla:-muni pharatA pharatA eka jaMgalamAM vRkSa nIce dhyAnamAM beThA che. te samaye pelA bhIlane chokaro pharato pharato tyAM AvI pahocyA. jeje, have pUrvanuM vera zuM kAma kare che? bhale munine joyA. munine jotAM temanA darzananI pavitra bhAvanA AvavI joIe te na AvI paNa tenA aMtaramAM varanI jvALA bhabhUkI. eka te jaMgala, ekAMta, vaLI muninuM ahIM koNa? teNe te muninI kadarthanA karavA mAMDI, chuTA paththaranA ghA karavA mAMDayA. muni samabhAve sahana kare che, paNa chevaTe paththara dADhI sudhI AvyA. muni lehI luhANa thaI gayA. hada thaI gaI. kasoTInI seTI muninI kAyA para vIMjhAvA lAgI. zAMtarasamAM jhIlatA munine koi kAbUmAM na rahyo. meM ATaluM badhuM sahana karyuM chatAM haju choDatuM nathI ! ema kahIne tenA upara tejulezyA mUkI. hAya.kodha aMgArA ! AgamAMthI bhaDake ane bhaDakAmAMthI bhasmalanI kAyA paNa bhasmIbhUta thaI gaI. e saLagI rahyo. varane saMsAra vadhatuM gayo. bhIla marIne te ja vanamAM kezarIsiMha thayA. muni pharatA pharatA A udyAnamAM AvI pahoMcyA. munine jatAM siMhane pUrvanuM vaira yAda AvatA dhaDukA karate muni pAse gaye. muni kahe, dara rahe. dUra rahe, paNa siMha khasatuM nathI. pUrvanuM vara che ne. siMhe muni pAse AvIne nakheriyA mAryA. e mAra sahana na thavAthI muni muni paNAnuM bhAna bhUlyA ane tenA para tejulezyA mUkI. siMha marI gayo. arara...jIva kodhanA kAraNe kevA karmo upArjana kare che? e karmo bhogavyA vinA chUTako nathI. siMha marIne dIpaDo thayo. tyAM paNa munine jotAM dIpaDAne vaira yAda AvatA muni para trATakavA gaye. munie tenA para paNa tejalezyA mUkI. muni te ekeka pagathIyA nIce utaratA rahyA. krodhanA kAraNe potAne vinAza netaratA gayA. temane e paNa bhAna na rahyuM ke mArAthI keTalA paMcendriya jIvothI hatyA thAya che ! dIpaDo karIne sAMDha thaye. muni pharatA pharatA tyAM AvyA. munine jotAM ja sAMDha temane mAravA ghasyo. dhasamasatA AvatA sAMDhane joIne tenA para tejulezyA choDI. tene mAryo. haju ATalethI sayuM nahi. karmanA khela ajabagajaba che! sAMDha marIne mahAjharI nAga Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArA ratna 265 tha, samaya jatAM sAdhu tyAM Ave che. munine jotAM pUrvanuM vera yAda AvatA munine DaMkha devA gaye. munie tene dUra karavA prayatno karyA paNa nAga dUra na gayo. tyAM paNa sapanA jhera karatA varanA mahAjhere munie tejalezyAthI kSaNavAramAM hatA na hate karI dIdhe. keTalA jIvonI ghAta ! pAMca pAMca jIvonI ghAta thaI. munine haju te ja bhava che. paNa pakSInA bhava badalAyA kare che. bhagavAnane sAdhaka muni eka kIDIne na dubhave ane chakAyajIvonI rakSA kare te munie tejulezyAnA kAraNe pAMca pAMca jIvane mArI nAkhyA. haju paNa ATalethI varanI vaNajhAra aTakatI nathI. nAga marIne garIba brAhmaNane tyAM putra rUpe thayo. arere... mahA tapasvI muninA haste keTalI aganajALane cheDatI bhasmarekhA chUTI! varane khADe UMDe ne UMDo khedA gayo. keTalAka samaya vyatIta thayA bAda trivikrama muni pharatA pharatA te ja gAmamAM AvyA. pUrvathI varane pavana phUMkAte hate. gAnuyoga brAhmaNa putre munine joyA. munine jevAthI nayanomAMthI neha nItara joIe. tene badale lAkaDIo ane paththarothI munine mAravA lAgyo. kAraNa vinA krUratA dekhI muninuM haiyuM kaMpI uThayuM. AMtara vaibhava ADe vAdaLuM gherAyuM ane e gherAyelA vAdaLAmAMthI taNakhA jharyA ne phaTa karatI tejulezyA choDI. tyAre e brAhmaNaputranA manamAM e vicAra Avyo ke arara.muni te bicArA ! sAva nirdoSa che. meM temane pahelA lAkaDI ne paththaranA prahAra karyA tyAre munine AvuM ; karavuM paDyuM ne! deSa mAro che. munine nathI. A bhAvanAmAM marI gayA. tyAMthI marIne vArANasI nagarImAM mahAbAhu nAme rAjA thayA. ATalA pApanI pAchaLa paNa puNyane aMza chUpAyela haze jethI pazumAMthI mAnava, ane mAnavamAMthI rAjA banyA. eka vakhata mahelanA gekhe bAhya sRSTinuM avalokana karatA eka pavitra saMtanA darzana thayA. munine jotAM temanA manamAM thayuM ke meM "AvuM kaMIka" joyuM che. jema mRgAputra mahelanA jharUkhe beThA hatA ne rastAmAM pasAra thatAM munine joyA. munine jotAM temanI AMkhaDI temanA para TharI gaI ne manamAM thayuM ke meM AvuM kayAMka joyuM che. jotAM zuddha vicAradhArAe caDhatAM jAtismaraNa jJAna thayuM. tema ahIM paNa rAjakumAre munine joyA. agamyanI gahanatAmAM UMDA utarI gayA ne tyAM jAtismaraNa jJAna thayuM. jJAnamAM pUrve trivikrama muninA kepathI maraNa pAmelA sAta sAta bhavonuM dazya joyuM. aho ! A munine pApa karAvavAmAM nimittabhUta huM chuM. saMtano deSa nathI. doSa mAre che. A bhavamAM daSTi badalANI. svadeSa joye. jyAre ApaNe svadeSa joIzuM tyAre samajavuM ke have ApaNuM kalyANa dUra nathI. A rAjakumAre munine zodhavA mATe aDadhe zloka banAvyo. vidA rAvara siro, upa pay: KTI ddhinA A zloka lakhIne maMtrIne ApyuM ne kahyuM, je A zloka pUro karI Apaze tene huM eka lAkha sonAmahora ApIza. gAmanA badhA loke zleka pUro karavA prayatna kare che, kAraNa ke lAkha senAmahora maLavAnI che. A zloka AkhA nagaramAM guMjate thaI Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 zAradA ratna gayA. jyAM juo tyAM ane jyAM kAna mAMDA tyAM A zrlAkanA sUra saMbhaLAtA mAra khAra mahinA thayA paNa kAI zlAkane pUrA karI zakatA nathI. vairanI vaNajhAranI vidAya ane AtmAnA raNakAraH-keTalAka samaya bAda jenI kAyAmAM anekanA kalyANanI kAmanA che ane sva sAthe paranA kalyANanI kame kame bhAvanA che evA trivikrama muni vicaratA vicaratA mahAbAhunA rAjyamAM AvyA. eka garIba mANasanA mukhethI temaNe A zlAka sAMbhaLyA. zlAkanuM padma sAMbhaLatA muninuM mana vicAranA cagaDALe caDhayuM. ahA ! A zlAka keNe banAvyA haze ! zuddha vicAradhArAe caDhatA jAtismaraNa jJAna thayuM. jJAnamAM pUrve banelI hakIkata joI, tethI zlAkanu padma pUruM karyu. TenAmenonA vatsajja savitA rUddA / jeNe A badhAne kApathI mArI nAkhyA che, ahAhA....tenu zuM thaze ? karkaza avAjanA kAraNe uMghamAM skhalanA paDatA baMdhAyeluM vaira maneAbhUmimAMthI bahAra nIkaLyuM, ane vairanu sarjana paraMparA sudhI cAlyuM. eka jIvanA eka ja bhava tyAre bIjA jIvanA keTalA bhava! pariNAmamAM pApanA vipAka sivAya kAMi na dekhAtA muninuM mana pazcAtApanA sAgaramAM DUbakI mAravA lAgyuM. enI AhamAM unI unI niHzvAsabharI huvA hatI. merA jevA manane krodha dvArA vadhu kaluSita banAvyuM hatu. have zuddhatAnA eraNa para caDhAvavA taiyAra hatA. peAte je aniSTa-adhama, akRtyA karyA che tenI pAchaLa have teone AMcakA para AMcakA AvatA hatA. pelA garIba mANasane munie zlAka pUrA karI dIdhA. te laIne te rAjA pAse AvyA. rAjAe pUchyuM. A zlAka kANe pUrA karyA ? tyAre te mANase kahyuM, ApaNA OM gAmamAM muni padhAryA che, temaNe te pUrA karyAM che. zuM munie A zrlAkane pUrA karyA che? hA mahArAjA ! cAlA hamaNAM ja ApaNe temanA darzana karavA jaI e. ema vicArI rAjA tarata muninA dana karavA gayA. pApanA pazcAtApa-muni peAtAnAthI thaI gayelA pApAnA aMtarathI pazcAtApa karI rahyA che tyAM rAjA paheAMcI gayA. gurUdevanA caraNamAM paDIne kahe che, gurUdeva ! mane mApha kare. A pApInA nimittathI Apane krodharUpI ca'DALanA bhAga banavuM paDayuM? cha cha bhavamAM Apane jotAM vaira yAda AvatuM ane Apane mAravA AvatA. Apa mane thADIvAra tA zAMta rAkhavA prayatna karatA chatAM huM zAMta thatA nahi ne pariNAme Apane krodhanI jvALAmAM aMpalAvavuM paDatuM. mArA nimitte tamAre gheAra pApa karavuM paDyuM che. dhikkAra che mane! meM Apa jevA mahAmuninI kada nA karI. mArA akSamya aparAdhane Apa kSamA ApeA. peAtAnI bhUlanA aMtarathI pazcAtApa karavA lAgyA. lAkhaDane game teTalA kATa caDhayA hAya paNa tene agnimAM nAkhavAmAM Ave teA kATa gayA vinA rahe nahi, tema je pApA karyA che te pazcAtApapUrvaka AleAcanA karavAthI sApha thaI jAya che. Aje duniyAmAM pApa karanAra mANasAnA te pAra nathI. pabhu pApanA peAkAra karanArA bahu virala che. geAzAlaka bhagavAna pAsethI tejulesyA zIkhyA, ane te ja tejulezyAnA prayAga khuda bhagavAna para Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA raMrna karyo paNa bhagavAne te sAmI zIta lezyA mUkI. e gozAlake bhagavAnanA be sAdhune bALI nAkhyA. A karma karIne ghera pApa bAMdhyuM paNa aMtima samaye maraNanA vicAradhArAe paTTo lIdho. pitAnA pApane pitAnA zrAvakenI samakSa pokAra karyo, ane e aMtaranA pAponI AlocanA karavAthI maraNanI be ghaDI bAkI rahI tyAre samati pAmyA ne bAramA devaloke gayA. ahIMyA mahArAjA aMtaranI Agane pazcAtApanA vArithI sIMcI haLavAphUla jevA banI gayA. rAjA ane muninI nirmaLa banelI daSTi- muni kahe che he rAjana! tuM pApI nahi, huM mahApApI chuM. samagra saMsArane duHkhane dAvAnaLa samajI mahane lAta mArI rAga-dveSanI jALane toDavA huM saMyamI banya, chatAM bhAna bhUlI, bhavATavImAM bhaTakAve evI bhUlo karI. saMsAranI sAMkaLane majabUta karI adhaHpatananI khAI bedI. eka bhava nahi paNa sAta sAta bhava sudhI tane mAravAvALo thayo. hAya.. huM mArA kukarmanA kAraNe rUDo saMyama hArI gaye. ararara...A hatabhAgIne te A jIvanamAM uddhAra thAya evuM nathI. A rIte muni potAnI kasoTImaya AtmakathAnA pAnA para bhava paribhramaNanA aMkita akSarane AMsuthI prakSAlana karatA hatA. mahAbAhu rAjA paNa vicAra karI rahyA che. A mahAmunine mAre zuM kahevuM :zuM na kahevuM, zuM AzvAsana ApavuM! kAraNa ke A muninA kArya pAchaLa pote nimitta hatA temanuM aMtara ane AMkha raDI rahyA hatA. muni ane mahArAjA banenA pazcAtApanA AMsuthI rAga dveSanA kAdava chevAtA gayA. kharekhara ema lAge ke bhavobhavanA rUdanane dUra karavA jANe A chelluM-aMtima rUdana na hoya! have karmanI gulAmImAMthI svataMtra banavA aMtara pokArI rahyuM hatuM. eTalAmAM baMnenA mahAna bhAgyodaye tyAM kevaLI bhagavAnanuM Agamana thayuM. muni ane rAjA bane tyAM gayA. kevaLI bhagavAne baMnenA bhAvone jANIne vyAkhyAna pharamAvyuM. je jIva ajJAnathI thayelA avivekane AdhIna banI saMta jevA saMtane pIDA upajAve che, trAsa Ape che, tenAthI vizeSa bIjuM kaI pApa nathI. temaja kaThora ugra tapasvI muni paNa je vibhAvadazAmAM paDIne krodhane AdhIna bane te cAritra rUpI vRkSane bALI nAMkhe che. kevaLI bhagavAna pAse prAyazcita kevaLI bhagavAnanI dezanA pUrI thayA pachI bane kevaLI bhagavaMtanA caraNamAM paDI pitAnA pApanuM prAyazcita kare che. muni kahe che bhagavAna! meM ghaNuM ghara karmo karyA che. saMyama laIne sAta sAta jInI hatyA karI che. A ghera pApamAMthI kayAre chUTIza? sAdhupaNAmAM na chAje tevA meM karmo karyA che. bhagavAna mane bacAvo..bacAvo. aMtaramAM pazcAtApane joradAra bhaThTho saLagyo. temAM muninA pApa khatma thaI gayA. rAjA kahe che bhagavAna ! A munine pApa bAMdhavAmAM nimittabhUta huM chuM, A pApathI chUTakAro meLavavA Apa kaho te karavA taiyAra chuM, paNa have A pApa mAre na joIe. kevaLI bhagavAna kahe, je tAre pApathI chUTakAro le che, te A saMsArane Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA raM tyAga karI sAdhu banI jA. rAjAne pApane khaTakAro thayo che, eTale saMsArathI chUTakAro levAnuM mana thayuM. pApa khaTake to AtmA pApabhIrU banI zake che. rAjAe tyAM bhagavAna pAse saMyama. mArga grahaNa karyo, ane pote jJAna-dhyAna-tapathI AtmAne ujjavaLa banAvyo. baMdhuo! sAMbhaLyuM ne ! vara jIvane keTalo anartha karAve che, mATe kaI sAthe vara rAkhazo nahi. mayaNarehA, caMdrayaza, sAruM gAma yugabAhunA mRtyuthI poke poke raDe che. hAhAkAra macI gayo che, chatAM satI vicAra kare che ke atyAre je huM raDavAmAM rahI jaIza te pachI chUTI zakAze nahi. zIlanI rakSA mATe vanavAsa zreSTha che. mahelane dhikkAra che ke tyAM rahetA jeThanI dAnata bagaDI, ane pariNAme patinI ghAta thai. mahelanuM vAtAvaraNa kaluSita che. svaccha ane pavitra vAtAvaraNa te vananuM che, mATe vanamAM javuM e ja yogya che, paNa vanamAM javuM kevI rIte ? daravAjA upara paheregIro che. huM je ahIM rahuM ne savAra paDavA dauM te jokhama che, mATe atyAre ja nagara cheDI vanamAM bhAgI nIkaLuM. A te bhAgavAnuM paNa kevI rIte? keIne kahevAnuM nahi. koIne sAthe levAnuM nahi. jarA vAta phUTe ne rAjA jANI jAya te meTI Apatti ubhI thAya. e to ekalA aTulA cAlI nIkaLavAnuM. bhale, jaMgalamAM thavuM hoya te thAya. mAruM bhAgya sAthe che. sukha maLe ke duHkha maLe, ciMtA zI? ( A pramANe vicAra karI bIjA badhA raDavA kUTavAmAM tathA aMtima kriyA karavAmAM rekAyelA hatA, te samaye mayaNarehA potAnA zarIra uparathI AbhUSaNe utArI nAkhI sAMdA vastro paherI vanamAM javA taiyAra thaI. jANe mIrAbAI na hoya! tenI sAthe tenI rakSA karavA mATe kaI sahAyaka na hatuM. temaja pAse khAvAnuM bhAtuM paNa na hatuM. zarIranI 'theDI paNa tamannA ke paravA karyA vagara zIlanI rakSA kAje e mahAsatI vananI vATe nIkaLI. mayaNarehA dharmanI jANakAra hatI eTalA mATe te rovA-kUTavAnuM choDI daI vIratAne dhAraNa karI ekalI aTUlI javA taiyAra thaI. bahAra nIkaLatA tenA manamAM prazna thayo ke huM kayAM jAuM? A prazna thatAM teNe prabhunuM smaraNa karyuM. AtmA kayAreka vipattimAM gherAI jAya ane kaI dizA na sujhe tyAre eka citte prabhunuM smaraNa karavAthI tene aMtarAtmA ene javAba Ape che. A rIte mayaNarehAne paNa aMtarAtmAmAMthI jANe javAba maLyo ke tAre mATe pUrva dizAmAM javuM sAruM che. temaja kaI paNa kArya pUrva dizA tathA uttara dizA samakSa mukha rAkhIne karavAmAM Ave che te kArya saphaLa bane che, ane vidane dUra thAya che. dakSiNa dizAmAM mane vAsa che. A rIte vicAra karI satI pUrva dizA tarapha cAlavA lAgI. cAlatAM cAlatAM eka moTA vanamAM pahoMcI. uMDA kharabacaDA TekarA ane pAtALaguphAomAM thaIne rasto kApatA kApatA kAMTA-kAMkarA Adine upadrava teNe keTale sahana karyo haze ! enI gaNanA te thaI zake tema nathI. kAraNake sahana karanAra khuda satIne paNa te duHkhanuM bhAna na hatuMtene te vinAmUrti maNirathathI potAnuM zarIra ane zIyaLa sAcavavA mATe jeTale dUra nAsI javAya teTaluM dUra nAsavAnuM ja bhAna hatuM. e bhAnamAM kAMTA kAMkarA AdinA duHkhe te dabAI gayA hatA. satya che ke "mAvI Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 269 jAryAthI na gayAti durNa jJa ja muthai " manasvI ane kAryathI mANase sukha ke duHkhanI gaNanA karatA nathI. cAlatAM cAlatAM mayaNurehA eka mahA aTavImAM pahoMcI. rAta prabhunA dhyAnamAM pasAra karI. satI dhAra jaMgalamAM peAtAnI jAtane svastha mAne che. basa, have ahI' rAjA taraphathI zIlapara AkramaNa nahi Ave. ema mAnI AzvAsana le che. jIvanamAM pavitratAnA athAga rAga judA ja hisAba maMDAve che. savAra paDI teAya rakSaNanI buddhithI aTavImAM AgaLa ne AgaLa cAlI jAya che. tyAM teNe siMhagarjanA sAMbhaLI, paNa te ga nA sAMbhaLIne bhaya na lAgyA. te kahevA lAgI ke siMha ! tane krUra kahevAmAM Ave che. paNa te huM tArI ane nagaranA lokonI tulanA karu teA tArA karatA nagarajanA vadhAre krUra nIkaLaze. tuM tA A sthUla zarIrane khAI jAya che, paNa nagaranA lAke tA satya zIla Adi AtmAnA guNeAne khAI jAya che. mayaNurehA si'hanI garjanA je khAjIthI AvI hatI te khAju cAlavA mAMDI. kahyuM che ke, " EittA pratiSThAyAM tasannidhI vaijsthAnaH / " jenAmAM ahiMsA hAya che tenI AgaLa vairabhAva tA TakI zakatA nathI. mayaNuhA cAlI rahI che. rastAmAM tene sihu maLaze ne zu banaze te avasare, caritra :-sAgaradatta zeThanA kevA ghArakamanA udaya thayA che ke eka seAnAnI thALI mATe temanA para cArInA AkSepa mUkAyA. peAlIseAnA haMTarathI mAra khAdhA. gaDadApATuthI pahADacA. zeTha bebhAna thaI gayA. mAra mArIne leAhI nIkaLyA. aMte sAcI vAta pragaTa thatAM udayacaMdra zeTha zaramAI gayA. te paNa sAgaradatta jyAM jhuMpaDImAM rahe che tyAM AvyA, AvIne sAgaradatta zeThanA caraNamAM paDIne kahe che, zeThajI! meM Apane vagaravAMke nirdoSa hovA chatAM khUba du:kha-trAsa ApyA. ame thALIe pahelA gaNI hota te| A dazA na thAta. eka thALInA kAraNe keTalu kaSTa ApyuM! mArI bhUla thaI che. mane kSamA karo. sAgaradatta kahe che, bhAgyamAM je banavAnuM che temAM kANu mekha mArI zake ? emAM tamArA doSa nathI. doSa mArA karmanA che. mane ApanA para jarAya rASa nathI. udayadra kahe mArI eka arajI, mAnA te Ave satASa; ghare padhAro mhANe pAvaNAM, jahu meM jANulA thArA prema, mArI eka vinaMtI svIkArA te mane satASa thaze. Apa mArA ghera padhAro. sAgaradatta kahe, hu Apane ghera nahIM AvuM! udayacaMdra kahe-huM Apane bAjumAM ghara che te rahevA mATe ApIza. zeTha, ApanI kRpA-amISTi che teA khasa che. udayacaMdra zeTha ghaNuM karagare che, kAlAvAlA kare che. huM Apane lIdhA vinA javAnA nathI. zeDanA ati AgrahathI sAgaradatte hA pADI. sAgaradatta sAgara jevA gaMbhIra hatA. peAtAne trAsa ApyA te badhI vAtane potAnAmAM samAvIne temanA ghera javA taiyAra thayA. tArAmatIne kahe, cAlA ApaNe udayacaMdra zeThane ghera javAnuM che. udayacaMdre temanuM sArI sArI svAdiSTa mIThAiothI svAgata karyuM. sAnAnI thALImAM jamavA besADayA. seAnAnI thALI joine kSaNubhara manamAM thayuM ke Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 zAradA ratna A thALIo mArI che, paNa bIjI ja kSaNe AtmAne kahe che, tuM enA tarapha dRSTi na karIza, e thALIe teA tane mAra marAvyA. je tArA bhAgyamAM hAta tA zA mATe jatI raheta ? emAM mArApaNu na kara. uyacaMdra zeThe temane premapUrvaka jamADayA, pachI zeTha javAnI rajA mAMge che. udayacaMdra zeDa javAnI nA pADe che tyAM zuM banaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna na. 29 zrAvaNa suda 14 ne gurUvAra tA. 13-8-81 anaMtajJAnI bhagavAne cha dravyAnu svarUpa samajAvyuM che. dharmAstikAya; adharmAstikAya AkAzAstikAya, puddagalAstikAya, jIvAstikAya ane kALa. A cha dravyAmAM mukhya e dravya che. jIva ane pudgala. lAkamAM jIvA anaMtAnaMta che ane e anaMta anaMta kALathI janma maraNa karI rahyA che. je jIvA zarIra, karma ane mAhanA sakajAmAMthI sathA mukta thayA che, e siddhanA jIvAne janma-maraNu nathI. bAkInA badhA jIvA janma-maraNanA sakaMjAmAM phasAyA che. janma maraNa e jIvanI zAkhAzI nathI paNa nAlezI che. janma tA ajJAna jIvA mATe pApI jIvananI zarUAta karI Ape che. e jIvanabharanA pApamaya vicAra, vANI ane vartananA phaLa bhAgavavA saMsAranA duHkhada bhavA karavA paDe che. je janmanI pAchaLa mRtyunI phAMsI ane je janma lIdhAthI jIvanabhara duHkhada pApA tathA bhavanA pherA vadhe e janma zAkhAzI gaNAya kharA ? janma che mATe mAtanI phAMsI che. teA janma e gunA che. kevA gunAnI sajA phAMsI thAya ? bahu moTA gunAnI ne ! teA janma e mATe gunA che, paNa manuSya janma maLyA pachI jo evuM ucca ahiMsA, saMyama ane tapamaya . jIvana jIvAya ke jethI ahIMnuM mRtyu e chellu' mRtyu bane, pachI janma paNa nahi ne mRtyu paNa nahi, basa sIdhe| meAkSa. ApaNA AtmA paNa anaMtAnaMta jIvAnI jema janma maraNanA pajAmAM phasAyelA che. AtmA e svataMtra dravya che ane navAnavA janme navI navI kAyAmAM keda pUrAya che. Apa ATaluM yAda rAkhA ke "sa vinA janma nahi," jo jIva ATha karmIne khapAvIne mAkSamAM jAya tA tyAMthI janma levA paDatA nathI. karma che teA janma levA paDaze. AtmAne kama baMdhAvAnA pAMca kAraNa che. mithyAtva, avirati, kaSAya, yAga ane pramAda, mithyAtva sevA eTale kama badhAya. aviratimAM paDayA raheA eTale karma baMdhAya. kaSAya karo eTale karma baMdhAya. ane cAga arthAt hiMsA juTha-cArI vagerenA vicAra karA, belA ke vartAva kare eTale kama badhAya, karmathI janma, janmathI zarIra, zarIrathI pAchA mithyAtvAdinuM sevana, eTale navA ka baMdhAya. karmathI pAchA janma, janmathI zarIra, ane zarIrathI pAchA pApeA. A badhuM kayAM sudhI calAvavuM che ? je jJAnI che, paMDita che tene A badhuM khUMce, ajJAnIne teA A kaI vicAra nADuM. karma bAMdhavAnA pAMca kAraNa che. temAM paheluM mithyAtva che. mithyAtva eTale jJAnInA vacana para zraddhA nahi athavA zaMkA-kuzaMkA kare e mithyAtva. arihaMta bhagavAna janmathI avadhijJAnI hAya che. temane garbhamAMthI traNa jJAna Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 zAradA ratna hAya che. matijJAna, zrutajJAna, adhijJAna. A jJAnathI keTaluMya dUra dUranu` ne bhUtakALanu' spaSTa dekhe, chatAM jyAM sudhI anaMtajJAna-kevaLajJAna na thAya tyAM sudhI te upadeza na kare, kAraNa ke emane kAinI kahelI vAta kahevAnI nathI paNa svaya* saMpUrNa trikALanA, leAkAlAka dekhIne svataMtrapaNe dharmazAsana sthApavuM che. eTale leAkAlAkanu ane bhUta bhAvI anaMtAnaMta kALanuM sAkSAt dekhe, pachI ja upadeza Ape. pachI emane asatya bAlavAnAM kAraNeA rAga nathI, dveSa nathI, ajJAna nathI mATe je kahe te satya kahe, tethI temanA sarva vacana para zraddhA te samakita. e na hoya te mithyAtva. A mithyAtva kADhavu hAya teA kundeva-kuzurU ane kudharmanI prazaMsA na karavI, tA mithyAtva jaze ne samakti Avaze. ApaNe uttarAdhyayana sUtranA navamA adhyayananA adhikAra cAle che. temAMthI ghaNI ghaNI vAtA jANavA ane samajavA maLe che. ApaNA adhikAranA nAyaka mirAja che, paNa nimarAja kAnA putra che? AvA pavitra putrane janma denArI mAtA kANu che? te vAta cAle che. mAtApitA pavitra heAya te pavitra sa'tAnAne janma ApI zake che. Adarza nArI je satAnAne janma Ape te satAnA susaMskArI ane suvicAravALA hAya che, mATe sa'sAramAM rahevA chatAM gRhastha jIvana kema jIvavuM te khAsa vicAravAnI jarUra che. jIvananI kimata cAritrathI che. jema sugaMdha vinAnA puSpanI keAI kiMmata nathI, agnimAM uSNutA na hAya, pANImAM zItaLatA na heAya, teA te agni ke pANInI 'mata nathI. tema jenA jIvanamAM saMyamanI suvAsa nathI, cAritranI mheMka nathI, zIlanI saurabha nathI tenI kaI ki`mata nathI. eka kahevata che ke jeNe dhana gumAvyuM teNe kAMi ja nathI gumAvyuM, jeNe svAsthya gumAvyuM teNe kAMika gumAvyuM che paNa jeNe cAritra gumAvyu. teNe badhuM ja gumAvyuM che. jeNe cAritra gumAvyuM che tevA AtmA jJAnInI dRSTie jIvatA chatAM marelA samAna che. jenI rageragamAM, aNuaNumAM zIlanI saurabha mhekI rahI che evI satI mayaNurehAnA patinA mRtyuthI enuM hRdaya vIMdhAI gayuM che, ene jIvana jIvavuM paNu akAruM lAgyu che evI satI peAtAnA zIlanu saudarya jhaLahaLatuM rAkhavA rAjavaibhavanA sukhAne cheADIne vananI vATe cAlI nIkaLI. eka yuvarAjJI jeNe vaibhavamAM ja jIvana vItAvyuM che. kAI divasa duHkha joyu nathI. evI satIne mATe A jaMgala ! A ekalavAyI jAta ! kALI kALI bihAmaNI madharAta ! A badhu... navuM hatuM, paNa eNe A badhAnA svecchAe svIkAra karyA hatA, kAraNa ke zIla rahyAnuM khamIra enA khUnamAM khaLabhaLI rahyuM hatuM. yuvarANI mayaNurahAnI AMkha AgaLa zuM peAtAnA e vahAlaseAyA candreyaza nahi taravaryAM hAya ? peAtAnA prItamanA ane sudarzana nagaranA tyAga karatA ene keTakeTalA sneha tAMtaNA teADhavA paDacA haze ? paNa zIla sAcavavA mayaNurehAe badhuM ja karyuM. putrane e visarI gaI. premanA baMdhanA eNe tADI nAkhyA ne ekalI aTUlI nAsI chUTI. mayaNurehA vananI vATe mayaNarehA vanavagaDAmAM ekalI cAlI jAya che. te samaje Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 zAradA ratna che ke atyAre te navakAramaMtra sivAya bIjo keI mAro belI nathI. kahevata che ke "vanavagaDAmAM jhADa paNa ekaluM na heze. tyAre ahIM te strI sAva ekalI che. vagaDAnI vATa che. bhayaMkara rAtrI che. potAnA patinuM khUna thayeluM joIne AvI che. lehIthI nItaratuM zarIra paDayuM hatuM. AvA do jeIne AvI che, paNa AvA samaye abaLA abaLA nathI rahetI. tenuM zaurya pragaTa thAya che. Atmazakti khIle che, tyAre abaLA prabaLA banI jAya che. hajAra purUSane eka bAjumAM mUkI de evI samartha banI jAya che. kAmI purUSa tenI sAme Ave te tene sudhAravA prayatna kare, chatAM te samaje nahi te pitAnuM balidAna daI de che, paNa pitAnuM zIyaLa lUMTAvA detI nathI. abaLA eTale baLa vagaranI bhale kahevAtI hoya paNa e abaLA jyAre prabalA bane che tyAre eTama bebanI garaja sAre che. abalAmAM zakti rahelI che. potAnI zaktithI te samagra jagatane paNa prajAvI zake che. ne zorakeTa nAmanuM jaMkazana che. tenI najIkamAM jaMgala hovAthI te jaMkazana divase jeTaluM raLIyAmaNuM lAgatuM, eTaluM ja rAtre bihAmaNuM bhayaMkara lAgatuM hatuM. te sTezane chellI TreIna gaI. eka bahena potAnA piyarathI pAMca mahinAnA bAbAne laIne jIyANuM laIne sAsare jaI rahI hatI. khUba sukhI gharanI chokarI hatI. e piyarathI nIkaLavAnI hatI te agAu tyAMthI dIkarInA sAsare patra lakhyo hato ke amArI dIkarI amuka TreinamAM Avaze, Apa sTezane sAmA Avaje, paNa kAgaLa pahoMcyo nahi, tethI kaI levA AvyuM nathI. A bahena rAha jevA rahI ke hamaNAM keIka Avaze. tyAM te badhA vAhane gAmamAM jatA rahyA. have eka ghoDAgADIvALe ubho hato. sTezanathI gAma dUra hatuM, eTale have bIje kaMI upAya hato nahi. bahene gADIvALAne kahyuM, bhAI ! tuM mane gAmamAM laI jaIza ? hA bahena, gADInuM bhADuM nakkI karIne bahena ghoDAgADImAM beThI. aMdhArAmAM paNa cAMda jevuM camakatuM rUpa, dAgInAthI jhaLahaLatuM zarIra, aMdhArI rAta ane yogIone paNa bhUlAve tevuM ekAMta, benanuM hRdaya tharathara kaMpatuM hatuM. te manamAM prabhune prArthanA karI rahI hatI ke prabhu! mane sukhazAMtithI ghera pahoMcADI deje. rUpa pAchaLa pAgala banele gADIvALo -bahenanuM rUpa, dAgInA badhuM joIne gADIvALAnuM bhramara jevuM mana calAyamAna thayuM. teNe gADI thoDI vAra sIdhA raste calAvI pachI teNe raste badalyA. bahene kahyuM-bhAI ! A rasto gAmane nathI. Apa bIje raste kayAM jaI rahyA cho? gADIvALo kahe-meM je rasto lIdho che te barAbara che. sIdhA raste nALA taiyAra thAya che tethI badhuM badaluM che ne paththaro paDyA che eTale e raste javAya tevuM nathI. A rIte kahyuM, eTale ene sAcuM mAnyuM. thoDe dUra gayA eTale teNe aghora jaMgalamAM ghoDAgADI ubhI rAkhI. ane bahenane kahe che tame nIce utarI jAo. gAma te haju ghaNuM dUra che ke ahIM kema utAre che? tane bhAna nathI? bahena haju kaMIka vicAre te pahelAM nAnakaDA phula jevA bALakane meLAmAMthI jhuMTavI lIdhe, pachI kahe che, tAre Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 23 dAgInA badhA mane daI devA paDaze ane tAruM jIvana paNa mane arpaNa karavuM paDaze. teNe khissAmAMthI dhAradAra cappa kADhyuM, ane kahyuM ne tAre tArA bAbAne jIvate je hoya te badhA dAgInA ane tAruM zarIra mane arpaNa karI de. nahitara tArA bALakanuM khUna karI nAMkhIza. mAtAne potAnuM saMtAna atyaMta vahAluM hoya che. dIkarA-dIkarI mATe mAtA baMdhuM devuM paDe te daI devA taiyAra hoya che gADIvALo e samajatuM hatuM eTale ja teNe A yukti karI hatI. mANasane to potAnA saMtAna vahAlA hoya che, paNa tiryomAM joIzuM te thaze ke temane paNa bacA keTalA vahAlA hoya che. mAtApitA potAnA dIkarAne ATaluM sAcave, chatAM kaMIka ThekANe ghaDapaNamAM e mAbApane lAta mAre che. kaMIka ThekANe tIrthanI jema mAbApane pUjatA hoya che. mAtApitAe mATe kIdho, sevA karaze mArI (2) tane bhaNAvyo paNa badalAyo, gharamAM AvI nArI (2) tuM to kuladIpaka kahevAya, mAtApitAne kema bhUlAya. moMghe deha (2) mAbApa jANe ghaDapaNamAM dIkarA mArI sevA karaze paNa jyAM para ne vahuM AvI eTale mAtapitAne bhUlI jAya che. strIe vAparelI cAlAka bALakane gADIvALAe jhuMTavIne laI lIdhe, eTale te raDavA lAgyo. bALakane paNa saMjJA che, eTale enA sparzanI, enA bhAvanI asara paDatA bALaka raDe che. bakarI kasAInA hAthamAM jAya tyAre enuM mukha je. ene khabara paDe che ke mane mAravA mATe laI jAya che, tethI tenI AMkhamAM AMsu ane meTuM dayAmaNuM dekhAya che. benane mana ghareNAnI koI kiMmata na hatI. ene te jIvananA sAcA zaNagAra samA zIladhananI kiMmata che. hiMmatathI kAma lIdhA vinA cAle tema na hatuM. bIjI strI hoya te AvA samaye raDavA lAge paNa A abhaNa bahena te khaDakhaDATa hasavA lAgI, ethI gADIvALo khasiyANe paDI gayo ne kahe, kema mArI mAMgaNI te kabUla che ne! are kabUla- zA mATe ciMtA karI che? Apa utAvaLA na thAva. dhIraja rAkhe. pahelA mArA phUlane bhaya mUko. huM sAcavIne sUvADI dauM. pachI ghareNAM ane pachI gADIvALa samajI gayo ke A have mArI vAta mAnaze tethI teNe bALakane bhoMya para mUkI dIdhe. sAthe hathiyAra, ghoDAgADI calAvavAnI cAbuka, capu badhuM nIce mUkI dIdhuM. ATalI sahelAIthI A strI mane AdhIna thaze, evI te kalpanA na hatI. e te sukhada paLonI ka95nAmAM rAcI rahyo hate. ajANa nArInA dehanI ujANa karavA enuM mana nAcI rahyuM hatuM. A bahene te mIThA mIThA zabdothI ene rAjI karI dIdho hateA. teNe kahyuM, huM tamArI vAtane svIkAra karavA taiyAra chuM, te pahelA Apa bALakane sUvADavA mATe gADImAMthI gAdI laI Ave. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra74 zAradA ratna gADIvALI gADI laI AvyuM ne jyAM nIce mUkavA jAya che, tyAM cappa ane cAbuka hAthamAM laIne catura nArI saDasaDATa gADIvALAne phaTakAravA lAgI. te te barAbara raMgamAM AvI gaI. jANe raNacaMDI na hoya ! e adhama ! ajANI strIne aDakavA jatAM tArA hinI ArapAra A capu utarI jaze. enI tane khabara nahi hoya? zIla rakSA khAtara nArI jyAre potAnA prANa upara Ave che, jhanUna keLave che tyAre narapizAca enI sAme Takkara jhIlI zakatA nathI. cAbUkanA phaTakA ane capunI aNI tethI gADIvALe te hataprabha banI gaye, paNa aMdarane kAmazatru tene pajave che. te kahe che phaTa bhUMDA ! tenArI AgaLa hAra kabUlI. tArI badhI AzAo upara A nArIe pANI pheravI dIdhuM. uTha UbhuM thA. tuM marada che. sAme paththarone Dhagale paDe che. jA paththaro upADa ane bAIne mAravA mAMDa paththara levA jatAM nAge dIdhelo bharaDe -gADIvALo uDyo ane paththara levA gayA. jyAM paththara upADavA jAya che, tyAM vaccethI bherIMga nAga nIkaLe ane tene be page vIMTaLAI gaye. pheNa mAMDIne tenI sAme joyA kare che. A bicArAnA te matiyA marI gayA. juo zIyaLane prabhAva! tene manamAM thayuM ke meM satInI avahelanA karI, tene satAvI tenuM mane phaLa maLyuM che. cAritrane prabhAva khUba che. sudarzana zeThanA zIlanA prabhAve zULI phITI siMhAsana banyuM. je mana, vacana, kAyAthI zuddha-nirmaLa brahmacarya vALe che tevA brahmacArI AtmA bhagavAna samAna gaNAya che. kAmaga cAre gatimAM che. naraka gatimAM kAmaga nathI paNa IcchA te che, mATe brahmacaryamAM Ave. bhagavAne 12 vratamAM 11 vratane nadInI upamA ApI che ane cothA vratane sAgaranI upamA ApI che. zAstrakAra paNa bolyA che. deva dAnava gaMdhavvA, jakkha rakkhasa kinnarA / baMbhayArI namassaMti, dukkaraM je karanti te // duSkara evA brahamacarya vratane je aMgIkAra kare che tene de, dAna, gaMdharva, yakSa, rAkSasa, kinnara badhA temanA caraNomAM namaskAra kare che. nizcayanayanI daSTie te AtmA zuddhAtmA nirvikAra che. svarUpamAM ramaNatA karanAro che. jyAre AtmA svarUpamAM Tharate nathI ane parabhAvamAM jAya che, tyAre te pitAnuM bhAna bhUlI jAya che. gADIvALo bhAna bhUlyA tyAre satI sAme kudaSTi karavAnuM mana thayuM ne? gADIvALo mAravA paththara levA gayo tyAM rIga nAga enA page vIMTaLAI gaye. satInA zIlanA prabhAve rakSaNa karanAra AvI gayA. have zuM kare ? A bAju A satIne te kAMI khabara nathI ke zuM thaI rahyuM che? e te pitAnA zIlanI rakSA karavA mATe prabhune mUMge meDha prArthanA karI rahI che. "zarIranA bAhya zaNagAra bhale cAlyA jAya, paNa aMtaranA zIlarUpa zaNagAra sadA sAbUta rahejo." gADIvALe nAganA paMjAmAMthI chaTakI zake tema na hatuM, te A satIne kAlidI Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 275 bharI prArthanA karI rahyA hatA, tyAM prabhAtane samaya thayo ane eka amaladAraDI laIne nIkaLe. te samaye bALaka raDavA lAgyo. tene raDavAne avAja sAMbhaLI amaladAra ahIM AvyA. A bahenane beThelI joIne kahyuM kema bena ! tuM sAva ekalI beThI che? satIe badhI hakIkata kahI. A vAta sAMbhaLatA amaladArano pitto gayo. tene gusso Avyo. hatabhAgI ! tuM AvA kAma kare che? gADIvALo amaladArane joI ne dhrujavA lAgyo. te kahe che mane A nAgapAzamAMthI cheDAvo. huM pharIne have AvI bhUla nahi karuM, satI tyAM Ave che. ene kayAM koInI sAthe verabhAva rAkhavA che? satIe kahyuM, nAgadeva! Apa ApanA sthAne cAlyA jAva. satI eTaluM bolI ke nAga tyAMthI cAlyA gaye. amaladAra kahe-tane te barAbara zikSA ApuM. tyAM tene cAbUkanA mAra mAryA ane amaladAra pote satIne ane bALakane laIne gAmamAM AvyA. teNe lokonI samakSa satInA sAhasanI vAta raju karI ne tenI prazaMsA karI. bhArata dezanI dareka nArI je AvI sAhasazIla bane te emanI sAme kaI pAgala purUSa AMkha uMcI karI zake nahi. abalAe prabalA banavAnI khAsa jarUra che. tema kahI gADIvALAne sakhta zikSA karavAnuM kahyuM, gADIvALo kahe, mAbApa garIba chuM. mArI pAchaLa AkhuM kuTuMba che, mane mApha karo. satI; dayALu hatI. te kahe ene choDI de, paNa eTalo niyama le ke jIvanamAM kayAre paNa para sAmuM joIza nahi. bhale, huM have bhUla nahi karuM. gADIvALAe tyAM pratijJA karI eTale tene choDI mUkyo. A daSTAMtamAMthI ApaNane e jANavA maLe che ke nArIe nAjuka phUla jevA nahi paNa avasare tItha talavAranI dhAra jevA paNa banavAnI jarUra che. A satIe zIlane khAtara ATaluM kaSTa veDayuM paNa enI cAritranI cUMdaDIne DAgha paDavA dIdhuM nahi. satI strIo zIlanI saurabhathI samagra jagatane suvAsita banAve che. AvI mayaNahA satI zIlatA rakSaNa mATe rAjabhavanA sukho choDI ekalI vananI vATe nIkaLI gaI. zIlanA prabhAve siMha nirviSa banyoH cAlatAM cAlatAM rastAmAM siMhanI garjanA saMbhaLAI, paNa tethI DarI nahi. te te ema vicAra karavA lAgI ke siMha mAraze te A sthUla zarIrane, paNa AtmAnA guNono nAza karI zakaze nahi. je mane siMha pratye vairabhAva nathI, to te mArA skUla zarIrane paNa mArI zakaze nahi, kAraNa ke mane je tenA pratye verabhAva nathI te pachI tenAmAM mArA pratye vairabhAva kayAMthI hoya ! gaIkAle kahyuM hatuM ke jenAmAM ahiMsA che tenI AgaLa dharabhAva TakI zakto nathI. satIe siMhane jeyo paNa siMhathI DarI nahi. siMhane joIne mayaNarehAe sAgArI saMthAro karyo, ane badhA jIvo pratye maitrIbhAva dhAraNa karyo. tenA manamAM nathI bhaya ke nathI krodha, tenA hRdayamAM siMha pratye paNa potAnA vahAlA putra caMdrayaza jevo premabhAva hato, paNa virabhAva na hatuM, tethI te siMha paNa tyAMthI cAlyA gaye. te manamAM kahevA lAgI, are siMharAja! tame nirviSa banI gayA paNa mArA je nirviSa na banyA te na banyA. bIjuM ni thaI Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 zAradA 2na jevAthI siMha paNa nirvera banI jAya che. mArA pratye siMha te nira thaI gayo, paNa huM mArA jeThane nirvera na banAvI zakI. che. siMhanA upasargamAMthI nIkaLIne satIe saMthAro pA. cAlatA cAlatA barAbara madhyAhna samaye mayagureDA sarovaranI pALe bAvI. tRSA lAgI hatI. bhUkhanuM duHkha paNa vadhI rahyuM hatuM ne thAka te beDara lAgyA hatA. mayaNareha sarovaranI pALe ArAma karavA beDI. paMca parameSTine namana karyA, pachI AjubAjunA vana khaMDomAM ghUmIne phaLe ekaThA karyA ne bhojana karyuM. sarovaramAMthI pANI lAvIne tRSA zAMta karI. cAlI cAlIne khUba thAkI gaI che. have cAlavAnI zakti rahI na hatI, tethI kalIvanamAM sUI gaI. uMghamAM upadrava kadAca Ave te sAdhArI saMthAro karIne paMca navakAramaMtranuM ane cAra mAMgalikanuM zaraNa svIkArI nirbhayatApUrvaka sUI jAya che. rAta paDI jAya che. eka bAju rAtrIne ghanaghera bhayaMkara aMdhakAra ane bIjIbAju rAtanA rAjA jaMgalI zikArI siMha, vAgha, varU vagerenI vagaDAmAM kalejA dhrujI uThe evI kAramI bhayaMkara cIse paDe che. mahAsatI ekadama saphALI jAgI uThI, cIso sAMbhaLIne trAsa pAme che. uMce Abha ne nIce dharatI che. prakAza paNa nathI ke khabara paDe ke A dizAmAMthI vAgha AvI rahyo che te A bAju nIkaLI jaIe. I zaraNa nathI, kAyA kare che paNa beTI hAyeya nathI karatI. basa e te navakAramaMtranA kAraNamAM lIna banI gaI. aho ! anaMtA siddha bhagavaMte, kevaLI bhagavaMte, AcAryo, upAdhyAye ane sAdhu-sAdhvIo A badhAnuM zaraNa mArI pAse che, pachI mane zuM - jagalamAM putrane janma barAbara madharAta thaI. tyAM mayaNarehAne prasUtinI bhayaMkara ve nA upaDI. atyAre tenI pAse koI sahAyaka nathI. nathI dAsa dAsI ke nathI nokara cAkara. atyAre te tenA sagA jhADapAna ane vanacara prANIo che. eka yuvarANI jenA eka remamAM paNa roga jAge te vaidyonI doDAdoDI macI jAya, e Aje bhayaMkara jaMgalamAM sAva noMdhAvI hatI, ne prasUtinI vedanA ene karI rahI hatI. prasUtinA samaye sAdhAraNa rIte kadAca tenI pAse keI na hoya te ADozI-pADozI paNa tenI sevA kare che. paNa mayaNarehAnI pAse atyAre keI nathI, chatAM te gabharAI nahi. paNa pitAnA AtmAne upadeza Ape che. te AtmA ! je karmo udayamAM AvyA che te samabhAve bhogavI le. tuM pADozI banIne joyA kara, paNa hAyaya karIza nahi. vedanAne samabhAve bhegavatA teNe eka suMdara putrane janma Apyo. oha saMsAra! tArA kevA vicitra khela! koNe kapyuM hatuM ke eka rAjaputra A rIte jaMgalamAM janmaze ! yuvarAjJIe putra janmanA kevA kevA marathI ghaDayo haze. paNa Aphata AvatA e badhI bAjIoe aNadhAryo palTe lIdho. jenI sevAmAM prasUti samaye hajAra hajAra dAsIo khaDe page khaDI hota, e yuvarANI Aje ekalI hatI ne e paNa bhara jaMgalamAM kALI kALI madharAte! te satIe kaMIka zAMti anubhavI. pote zIlarakSAnI khAtara Ama nAsI chUTI ane putrane Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 277 janma thaye, enuM duHkha eNe na anubhavyuM, paNa dharmarakSAnuM kartavya adA thayuM ene ene AnaMda hatA. je pramANe pUrvadizA sUryane janma Ape che ane sUrya aMdhakArane nAza kare che te rIte te putra mayaNarehAnA ciMtArUpI aMdhakArane dUra karanAro thaye. mayaNarehA putrane joIne potAnA manamAM kahevA lAgI he putra! tuM kyAM ja che! jo tuM rAjamahelamAM ja hota te tArA janma-mahotsava nimitta kedIo jelamukta thAta ane garIbene dAna ApavAmAM Avata, paNa tuM te jaMgalamAM janme che. putranA janma pachI vedanAne kAraNe mayaNarehA bebhAna banI gaI. sarovaranA jaLamAMthI janmelI pavana laharI sivAya tene zuddhimAM lAvanAra bIjI kaI sakhI ke dAsI pAse na hatuM. jhADa paranA pakSIo sivAya putra janmanI vadhAmaNIne AnaMda karanAra bIjA keI vajana tyAM hatA nahi. atyAre kudaratI vastuo havA-sUrya sivAya bIjuM kaI tenI pAse na hatuM. kudaratanI vastuo paNa sahAya kare che. sUrya keI jAtanA bhedabhAva vagara jagatane prakAza Ape che. chatAM te tamArI pAse tenuM bIla mAMge che kharo? nA. , tape sUraja yugenA yugathI enI garamI jagatane jIvADe zitaLa kiraNe zazI jyAM prasAre, mIThI nIMdaramAM jagane suvADe jema baMne prakAze kaMTALyA vagara, ema rAvI ke divasane jANyA vagara " mArI zakti vaparAje paramArthamAM...huM je kaMI bhakta bhagavAna pAse prArthanA karatAM e mAMge che ke he prabhu! huM tArI pAse bIjuM kaMi mAMgatA nathI. mAtra eTaluM mAguM chuM ke mArI zakti dukhIone duHkha dUra karavAmAM, garIbonA belI banavAmAM ne bIjAne sahAya karavAmAM vaparAje. pavana AvavAthI satI bhAnamAM AvI. ararara...dIkarA, tuM rAjamahelamAM hatA te tArI badhI AzAo pUrI thAta. Aja tArA janmanI vadhAmaNI devA keNa jAya?. satIne manamAM ochuM AvI gayuM tethI raDe che, paNa dharmiSTha che, eTale manane vALIde che, svabhAvamAM TharI jAya che. satI ane putra ane sUtA che. tyAM zuM banaze te avasare. caritra:-zeThe kareluM bahumAna:-udayacaMdra zeThe sAgaradatta zeThane tathA badhAne svAdiSTa rasavaMtA bhejana khUba bhAvathI AgrahapUrvaka jamADayA, pachI zeTha javAnI rajA mAMge che, zeTha kahe, tamane nahi javA dau. mArI bAjune baMgale khAlI che. Apa temAM raho. Apane nekarI karavI nathI. Apa mAre tyAM roja jamI jaje. tArAmatI zeThANa hovA chatAM zeThanA gharanA kAmakAjamAM joDAI gaI. ekabIjA vacce khUba prema jAmI gayo. zeTha kahe che, Apa jevA puNyavaMtanA pagalA mAre tyAM kayAMthI hoya! Apane nahi javA dauM. sAgaradatta kahe, huM pharIne AvIza, paNa atyAre javA do. vaLI Ama beThA beThA khAvuM e mAnavanuM kartavya nathI. huM te mahenata majurI karIne jamIza. zeTha kahe. Apa mAre tyAM thoDA divasa raho. huM Apane nokarI ke dhaMdhAnuM ThekANuM pADI daIza. jethI ApanA duHkhanA divaso cAlyA jAya. meM Apane duHkha ApIne je pApa karyA che te pApa chevAne A Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 zAradA ratna amUlya avasara che. sAgaradattazeTha kahe, Ape mArA para karUNAnI varSA varasAvI che. ApanI kRpA che, eTale khasa che. Apa sadAya kRpAdRSTi rAkhatA rahezeA, Apa amane game teTaluM sukha ApazeA, chatAM amArA bhAgyamAM nahi sarjAyelu hoya te te badhu cAlyuM jaze, ane duHkhanA DuMgarA khaDakAze. udayacaMdra zeTha sAgaradattane peAtAne tyAM rahevA ghaNu' samajAve che. kAlAvAlA kare che, paNa zeTha samajatA nathI, tyAre udayacaMdra zeTha kahe, hu... Apane thADu dhana sAthe bhAtAmAM Apu te laI jAva, ema kahI kiMmatI ratnAnA vADakA bharIne laI AvyA. zeTha ! ApanI bhAvanA zreSTha che. Apa mane bhAI karatAM adhika mAnA che paNa jyAre bhAgya rUThe che tyAre e dhana badhuM lUMTAI jAya che, athavA koI cAra DAkU cArI jAya che, tyAre pAse kaI rahetuM nathI. tenA karatAM na levuM zu khATu? karmanA udaya thAya che tyAre game teTalu pAse hAya tA paNa te cenakena prakAre cAlyu' jAya che, ane sAva nina avasthA AvI jAya che. AvA samaye keAI vIralA dayALune tenA pratye dayA Ave ne tene banatI madada karI tene zAtA paheAMcADe. megharatha rAjAe eka pArevAnI dayA pALavA mATe peAtAnuM Akhu jIvana ApI dIdhuM. Aje samAjamAM keTalAya asahAya, nirdhana ane duHkhI mANasA che, paNa evA mANasAne guptadAna denArA AchA maLe che. meATAbhAge leAkeAne dAna ApIne peAtAnI nAmanA kema thAya tevI icchA haiAya che, paNa guptadAna mahAlAbhakArI che. ahI. udayacaMdra zeThe sAgaradattane ratnA ApavA mAMDayA paNa zeThe nA pADI. garIbI che chatAM amIrI che. uyacaMdra zeThanA manamAM thayuM' ke A zeTha khUba khAnadAna ane kuLavAna che, mATe temane A rIte dhana ApIza te te leze nahi. temane ApavA mATe bIjo kAI mArga zeAdhavA paDaze. udayacaMdra zeThanA dilamAM e bhAvanA che ke keAI paNa rIte mAre temane sukhI karavA che. temanI garIbI maTADavI che, bhale atyAre teo kamanA udaye garIba banyA che, paNa temanuM lalATa jotAM ema dekhAya che ke te punyavAna che. have temane mAre kevI rIte ApavuM? ratnA ke dhana ApIe tA letA nathI. garIbI che, chatAM maphata khAvAnI bhAvanA nathI, paNa svAvalaMbI banIne jIvana jIvavAnI bhAvanA che. tA have mAre zuM karavuM ? mAdakakA lADu banavAyA, sAlaha sarasa apAra; cAra lADu meM cAra ratana,rakha jhaTapaTa kiyA taiyAra. ema vicArI zeThe svAdathI bharapura seALa lADavA banAvaDAvyA. seALa lADavAmAMthI cAra lADavAmAM eka eka lAkha rUpiyAnuM eka ratna ema cAra rahnA nAMkhyA. cAra lADavAmAM zeTha na jANe te rIte ratne nAMkhIne taiyAra karyA. temanA dilamAM zeThane sukhI karavAnI bhAvanA che eTale temanAthI gupta rIte lADavA taiyAra karI rahnA nAkhI dIdhA, pachI sAgaradattane kahe che, Apa mAruM bIjuM kaI letA nathI, tA mAtra lADavA banAvyA che te Apa laI jAva. Apane rastAmAM kAma Avaze. sAgaradatta kahe, mAre nathI levA. Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 262 zeTha ghaNuM karagare che, chatAM hA pADatA nathI. sAgaradatta pAse pAzera bhAtuM ke savA rUpiyo nathI, paNa manane saMteSa che. sAmethI maLavA chatAM levAnI IcchA karatA nI. Aje duniyAmAM asaMtoSanI Aga bhabhUkI rahI che. game teTaluM maLavA chatAM jIvanamAM saMtoSa nathI. udayacaMda zeTha kahe, ApanA bALako nAnA che temanA mATe te A laI jAva. ghaNuM karagaravA chatAM sAgaradatta nA pADe che, tyAre udayacaMda zeTha chelle kahe che ke je Apa mArA lADavA laI jaze te huM mAnIza ke Apane mArA pratye sAco prema che. tame mArI bhUlane barAbara mApha karI che, have zuM kare? zeThanI prabaLa bhAvanA joI IcchA nahIM hovA chatAM lAcArIthI lADavA levAnI hA pADI. zeThe kothaLImAM 8 lADavA mUkIne kethaLI taiyAra karI hatI te ApI dIdhI. zeTha lADavA laIne jaze, haju karma kevA khela bhajavaze ne zuM banaze te vAta avasare. vyAkhyAna naM-30 zrAvaNa suda 15 zukavAra tA. 14-8-81 anaMtajJAnI mahApurUSe jagatanA jIvone Atma kalyANane mArga batAvatAM samajAve che ke he jIva! mokSapadane meLavavA mATe jIvanamAM samyakatva rUpI pAyo nAMkhavAnI jarU. che. anAdi anaMtakALathI jIva svaghara cheDIne parabhAvamAM ramyo che, tethI ja caturgali saMsAramAM rakhaDI rahyo che. samakita e AtmAnuM svaghara che, ane mithyAtva e paraghara che. mithyAtvanA kAraNe jIvane deva-gurU-dharmanI sAcI zraddhA thatI nathI. mithyAtva e AtmAne kaTTo zatru che. seLa moTA roga karatAM bhayaMkara mahAroga mithyAtva che. mithyAtva jAya ane samakita Ave tyAre jIvanI ronaka badalAI jAya che. samyakatva guNa e mahAna krAntikArI guNa che. te guNa jIvanamAM Ave eTale bhUtakAlIna AtmAnI AkhI vicArasaraNuM badalAI jAya che. jIvananA AdarzomAM ekadama paTe Ave che. jema katakavRkSanA phaLanA cUrNathI meluM pANI svaccha banI jAya che tema samyaktva rUpI katavRkSanA phaLanA cUrNathI AtmAnI melI vicArasaraNuM paNa svaccha banI jAya che, tethI tene have artha ane kAma bhAre anarthakArI dekhAya che. viSaye viSatulya lAge che. paisA ane strI baMdhana rUpa lAge che. rAga, dveSa, meha ane kaSAyo e ene sAcA zatruo lAge che. have tene A saMsAramAM rahevAmAM rasa nathI rahetuM. te bhavasAgara tarI javAnA ane zIva maMdiramAM jaldImAM jaldI pahoMcI javAnA pAkA vicAra upara AvI jAya che. vaiSayika sukho have tene rIjhavI zaktA nathI. dhananA DhagalA tene duHkhanA DhagalA dekhAya che. strI mokSamArganA pravAsamAM baMdhana rUpa lAge che. ajJAnI saMsArI jIvo kahe te sAcuM nahi paNa sarvazanA zAstro kahe te sAcuM ema daDhapaNe mAne che. vairAgya poSaka vastuo jevAnuM, sAMbhaLavAnuM, vAMcavAnuM tene bahu game che. have tene makAna ane moTaranI vAta karatAM, mahAvIra ane mokSanI vAtamAM bahu Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra zAradA ratna AnaMda Ave che. vadhu zuM kahuM ! samakitI mAtmA jagatanA maTI jina ane jinazAsananA banI jAya che. samakita STinA sasAra eTale jenu khAvAnu evuM khADhavAnu' ane tenA pratye rIsa karavAnI. dA. ta. puNyAye samakitI AtmA sasAranA sukha bhAgavatA hoya paNuM e sukhanI ane saMsAranI praza`sA karavAne badale tenI jhATakaNI kADhatA hAya che, ane tenA pratye udvigna rahetA heAya che. samikatI jIvane jahAjanI upamA ApI che. jema jahAja (vahANu) pANImAM tare che, paNa DUbatuM nathI tema samakitI AtmA saMsAramAM tare che, temAM DUbatA nathI. te AtmA saMsArane jela samaje che paNa rAjamahela nathI mAnatA. te peAtAne gharanA mAlika nathI mAnatA paNa menejara mAne che. kahyuM che ke-- pAtra cAritra vittasya sabhyatve rAkhyo cAritra rUpI dhana rAkhavAne mATe samyaktva eka pAtra che. tenI prazaMsA keANa na kare? badhA kare, mATe AvA samyaktva rUpI ratnane prApta karavAnI jarUra che. 46 na mahAna puNyAye jainadharma ane vItarAga bhagavAnanuM virATa zAsana maLyuM che. vArasAgata jainakuLamAM janma ane dharma maLyA chatAM kaMIka jIvA evA che ke upAzraye AvavAnuM mana thatuM nathI. huM teA kahuM chuM ke tame saMtAnAne vArasAmAM lAkhAnI mUDI Ape| ke na Ape. paNa jo tene vArasAmAM dharmanA sa`skAra ApyA haze te tenuM bhAvi jIvana ujjavaLa banaze. tenA jIvanamAM karUNA, anukaMpA ane dakSatAnA guNe| Avaze. jAvakanA 21 guNa che, temAM AThamA guNa che sudAkSiNyapaNuM. zrAvaka kevA hoya ? zrAvaka eTale dakSa, nipuNu, tIvra buddhivALA, samayasUcaka, catura, najara nAkhatAM sarva paristhiti -pArakhI janAra, kuzaLa ane tejasvI mAnavI. sudAkSiNyapaNu eTale kaLAmaya jIvana. khelavuM e paNa eka kaLA che, sAMbhaLavAnI paNa kaLA che, paheravAmAM, khAvAmAM paNa kaLA joie che. zrAvakamAM A jAtanI kaLA vikasIta thayelI hAya zrAvaka khelavAmAM dakSa hAya. kaDavI vAta hAya tA paNa te mIThAsathI kahI zake. tenI bhASAmAM tADAI na heAya. madhuratAthI bharapura tenI bhASA hAya. temaja tene daMbha na heAya, paNa satya ane saraLa bhASA hAya. kaMIka mANusAne sAMbhaLatA nathI AvaDatuM. jJAnIpurUSonA samAgama maLavA chatAM kaI lAbha laI zake nahi. sAmI vyakti jyAre kaI kahetI hoya tyAre kaI paNa khelyA vinA maunapaNe zAMtithI sAMbhaLavAmAM paNa kaLA joie che. paheravAmAM paNa kaLA joie. zrAvakA jema tema kapaDAM na pahere, paNa kALajIpUrvaka kapaDAM pahere. zrAvakanA kapaDAM svaccha ane maryAdAvALA hoya. zrAvaka-zrAvikA dakSa hoya. keAInI bhramaNA bharI vAtAmAM phasAya niha. vAtamAM zuM tathya che te pAtAnI dakSatAthI tarata samajI jAya. dharma mATe kAI bhinna bhinna vAtA kare tA paNa dakSa zrAvaka temAM gUMcavAI jatA nathI. te te ahiMsA ane satyanI kaseATIe dareka dharmanekasI jue che; ane je dharma pUrNa ahiMsA ane satyanA pAyA para racAyeleA hoya tene ja dharma tarIke mAne che ane svIkAre che. dakSatA khIjA para thatA anyAyane Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAre ratna aTakAvavAmAM paNa sahAyabhUta thAya che. buddhinI dakSatA paNa paropakAranuM kArya karI zake che. garIba duHkhI jIvanA duHkha joIne temanuM dila dravI jAya che. "pAe benacIna" nAmanA eka nyAyAdhIza hatA. te pitAnI dakSatA ane kuzaLatAne lIdhe cInanA eka sAcA nyAyAdhIza banyA hatA. janatA temanA DahApaNuM, dakSatA ane nyAyapriyatAnI khUba prazaMsA karatI. eka divasa teo bahAra jaI rahyA hatA. tyAM temaNe jhADa nIce eka bALakane raDato jo. te dhruske dhruske raDato hato. pote moTA nyAyAdhIza hovA chatAM chokarAnuM rUdana joI temanA dilamAM dayA AvI. Aje te rUdana sAMbhaLavAnA kAna nathI rahyA. pahelA te keInI AMkhamAM AMsu jue te tarata tenI pAse doDI jAya ane pUche, tane zuM duHkha che? AMsunA be TIpA te keTaluM kAma kare che? nAnA bALakanI mAtA kAma karatI hoya paNa je bALakanA raDavAne avAja sAMbhaLaze to kAma paDatuM mUkIne tene hAthamAM leze. be AMsunA TIpAe te ghaNAnA jIvana badalAvI nAkhyA che. gozAlake bhagavAna upara tejalezyA choDI ane temanA be sAdhune bALyA tethI ghora pApa bAMdhyuM paNa mRtyunI chellI ghaDIe mati sudharI ne pazcAttApanA AMsunA TIpA paDyA. he mArA uddhAraka bhagavAna ! meM tamane oLakhyA nahi. meM tamArA para tejulezyA chaDI ApanI ghora AzAtanA karI, paNa Ape zItalezyA choDIne mArA para dayA karI mane bacAvyo. mArA mATe te sAta naraka paNa ochI che. A rIte khUba pazcAtApa karyo, ane te pazcAtApanA AMsue narakamAM janAra AtmA devalekamAM gaye pazcAtApanA be TIpAe keTaluM kAma karyuM? ahIMyA nyAyAdhIze chokarAne raDato joyo tethI temanA dilamAM anukaMpA AvI. temaNe chokarA pAse jaIne pUchyuM. beTA! tuM zA mATe raDe che? chokarAe kahyuM, bApu! ame sAva garIba chIe. huM pUrI vecavAne dhadho karuM chuM. eka AnAmAM cAra pUrI ApuM chuM, tethI ochI ApatA nathI. badhA mArI pUrI laI jAya che. hamaNAM ja pUrI vecIne Avyo chuM. huM thAkI gayo hato tethI ahIM jhADa nIce ArAma levA beThA. pUrInA je paisA AvyA hatA te meM A TepalImAM mUkyA ne pachI TapalI A paththara para mUkI. ArAma laIne huM ghera javA taiyAra thayo te TopalImAM paisA na maLe. mArA paisAnI corI thaI. meM TopalI A paththara para mUkI hatI, tethI A paththara mArA paisA corI gayA lAge che. mArI mahenatanI badhI kamANI A rIte cerAI jatAM huM raDI rahyo chuM. nava varSanA bALakane zI khabara paDe ke paththara paisA cere kharo? teNe paisA laIne jatA keI corane je nathI. tethI teNe mAnyuM ke paththare mArA paisAnI corI karI che. nirdoSa bALakanI vAta sAMbhaLIne nyAyAdhIzane hasavuM AvyuM. temaNe bALakane AzvAsana ApatAM kahyuM. beTA ! raDIza nahi. tArA gayelA badhA paisA pAchAM meLavI ApIza. paththara tArA paisAnI corI karI che ne? paththarane adAlatamAM laI jaIza ne tyAM tenI sAme kesa laDIza. tuM atyAre ghera jA, ane AvatI kAle adAlatamAM hAjara thaje. tane tArA paisA maLI jaze. bALake nyAyAdhIzanI vAta sAcI mAnI. tene kyAM khabara che ke paththara Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA 2r sAme te kaMI kesa laDAvAne heya! nyAyAdhIzanA mIThA vacanothI tene zAMti maLI ane te ghera gaye. gAmamAM vAta jAhera thaI ke chokarAnA paisA paththare coryA che ne tethI tenI sAme kAle adAlatamAM kesane cUkAdo levAne che. badhAne Azcarya thayuM ke paththara sAme kevI rIte laDaze? AvuM jevAnuM hoya tyAM keIne AmaMtraNa ApavA javuM paDe kharuM? | (zrotAmAMthI avAja-nA. are! tyAM to bhIDAbhIDa thaI jAya !) nyAyAdhIze sipAIone te paththarane gIraphatAra karavAno hukama karyo. sipAIe te paththarane gIraphatAra karI adAlatamAM laI AvyA. rAjAe jAherAta karAvI ke adAlatamAM A cUkAdo sAMbhaLavA je ave temaNe badhAe eka eka Ane sAthe laIne AvavuM, chUTA paisA nahi lAvavAnA ke be AnA paNa nahiM lAvavAnA, paNa eka ja Ane lAvavAne. bIje divase adAlatamAM te lokenI ThaTha jAmI paDI. adAlatanI bahAra DolamAM pANI bharAvyuM che. nyAyAdhIze chokarAne pUchayuM, te tArI TopalI A paththara upara mUkI hatI ne! hA sAheba ! nyAyAdhIze mANasone hukama karyo ke e paththarane cAbUkanA 100 phaTakA lagAvo. nyAyAdhIzanI AjJAthI sipAIoe paththara para phaTAphaTa phaTakA mAravA mAMDyA. A joIne badhAne khUba hasavuM AvyuM. paththarane game teTaluM mAre te paNa e kAMI zuM raDavAnuM che? nA, e te jaDa che. badhA khUba hasyA eTale nyAyAdhIze eka bIjI vAta raju karI ke adAlatamAM mArA pharamAnane hasI kADhIne je lokee adAlatane tiraskAra karyo che te badhAne ekeka Ane daMDa karavAmAM Ave che. adAlatanA bAraNuM mAse pANInI Dela bharelI che temAM badhAM ekeka Ane nAMkhatA jajo. nyAyAdhIze be hoziyAra mANasone Dela AgaLa ubhA rAkhyA che. temane agAuthI kahyuM hatuM ke A DelamAM badhA paisA nAMkhe tyAre A5 khAsa dhyAna rAkhajo ke AnIo purInI TopalImAM hatI eTale telavALI haze, te pANImAM paDaze eTale pANImAM telanA parapoTA dekhAze. je mANasanI AnI pANImAM paDe ne AvuM bane te samajajo ke te tenA paisAne cora che. pachI tene pakaDI leje. - paththarane 100 phaTakA mArI dIdhA pachI loka adAlatamAMthI bahAra javA nIkaLyA. badhAe pANI bharelI DelamAM ekeka Ane nAkhe. sauthI chellA mANase eka Ane nAMkhyo ke tarata pANImAM parapoTA vaLavA lAgyA. rAjAnA mANasoe tene pakaDayo. nyAyAdhIze pUchyuM-sAcuM bola, te A chokarAnA paisA coryA che ne? hA, sAheba ! jA A chokarAnA jeTalA paisA hoya teTalA badhA pAchA ApI de. loko vicAramAM paDI gayA ke A mANasa cAra che evI nyAyAdhIzane kevI rIte khabara paDI? tyAre nyAyAdhIze badhAnI zaMkAnuM samAdhAna karatAM kahyuM ke A mANase jyAre DolamAM Ano nAMkhyo tyAre pANImAM telanA paraporTa upara AvatA dekhAyA eTale e Ane pelI pUrIvALI TepalImAM he joIe ane tethI pelA garIba chokarAnA paisA ceranAra paNa te mANasa ho joIe. te mANase pitAnI corI kabUlI eTale tenI pAsethI badhA paisA laI lIdhA ane pelA garI-chokarAne ApyA. A rIte potAnI buddhinI dakSatAthI te nyAyAdhIze ghaNuM garIbene sAco nyAya ApI parepakAra karyo che. Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 283 A rIte Apa badhA paNa garImeAnI saMbhALa letA zIkheA. khAdhA pa pahelAM garImAne yAda kareA. ahA ! meM tA barAbara DhAbA dIdhA che paNa mArA nAkara cAkara, mArA kuTuMbanA dIkarA kAI bhUkhyAtA nathI ne ? svadhamI ne yAda kareA. AjanI bhISaNu mAMghavArImAM bhUkhanA kAraNe kaMika jIvA pApanA raste caDhI gayA che, mATe bhUkhyAnI sabhALa leA. enI AMtaraDI ThAro. AzIrvAda mAMgyA nahIM maLe. pelA chokarA keTalA khuza thayA haze! tenA mukhamAMthI saheja ugAra sarI paDaze, bApu ! "tamAru* bhalu thajo." temaNe tenu duHkha maTADyu.. Apa badhA AvI pApakAranI bhAvanA keLavajo. ApaNA cAlu adhikAramAM mayarehA peAtAnA patinuM jIvana sudhArI vanavagaDAnI vATe cAlI nIkaLI. ekalI atUlI cAlI jAya che. gharamAM lAITa jatI rahe ne aMdhAruM thaI jAya te samaye tyAM kAI na heAya te aMdhArA gharamAM gamatuM nathI. sAva bheMkAra lAge che. jyAre A tA vanavagaDA che. tyAM tenuM kANu ? mayaNurehAe vanavagaDAmAM caMdraprakAza jevA putraratnane janma ApyA. jANe devanA avatAra ja joi leA ! evu enu rUpa che. keNu dAyANI ? keNu enI sevAmAM ? kevA karmonA utkraya ! jenI sevAmAM hajArA nAkara cAkarA khaDA page hAya tene badale atyAre kaiAI nathI. putra janmanI vadhAmaNInA AnaMda mANanAra jhADa paranA pakSIo sivAya kAI nathI. A bhAgyazALI putranA janmane ujavavA atyAre kAI hAjara hoya tA te mAtra sUryAM hatA. jeNe aMdhakAranA nAza karI tamAma pRthvIne seAnerI DhALa caDhAvI jaLamAM peAtAnA kiraNeAne nacAvI utsava karyo hato. mayaNurehA vedanAne kAraNe theDIvAra bebhAna banI. maMda maMda pavana AvatA gheADI vAre bhAnamAM AvI. zItala maMda sugaMdha yukta pavana atyAre kevA Anada ApI rahyo che! rAjyamAM manuSyA sahAya karanArA hai!ya che, paNu ahIM teA kANu sahAya kare ? pavana. savAra paDI gaI. pakSIe kilakilATa karavA lAgyA. mayaNurehA kahevA lAgI ke ke putra! tArA janma samaye je gAyake gIta gAta te temanuM gIta kRtrima hota, paNa pakSIonuM gIta kevu' akRtrima ane manahara che! A gItanI sarakhAmaNI kRtrima gIta koI paNa rIte karI zake nahi. pakSIe atyAre baMdIjanAnuM kAma karI rahyA che ane sUrya lAla raMga phelAvI tArA janmanA utsava ujavI rahyo che. sAthe pAte paNa AtmAne kahetI hatI ke A vanamAM tAruM koI sahAyaka nathI ema mAnIne udAsa na thaIza. sUryAM paNa ahIM tArI sahAyatA mATe hAjara che. pachI mayaNarehAe vicAra karyo ke mAre A pramANe azucimAM paDI rahevu. na joIe. ema vicAra karI peAtAnA putrane hAthamAM laI najIkanA sarAvaranA pANIthI svaccha karyAM. atyAre eka nAnI gAdI sarakhI paNa nathI ke jenA upara putrane sUvADI zake. atyAre sthiti kevI viSama che! mayaNurehAne dI pravAsa ane prasUtinI mahAazakti chatAM sevAmAM kANu ? visAmA kayAM ! mahA kaparI sthiti che. haiyu' dhrujI uThe, kalejuM kamakamI jAya, AMkhamAMthI pANI vahe evI pArAvAra muzkelI che. satIe ghaNI hiMmata rAkhI che Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 zAradA ratna paNa atyAre putrane jotAM tenA manamAM ghaNu' echuM AvyuM ! he putra! jo tArA janma rAjyamAM thayA hAta teA janmanI vadhAmaNI devA janAra paNa nyAla thaI jAta. satI raDatI ratI khele che, huM mArA vahAlaseAyA putra ! tane sUvADavA pAraNuM paNa nathI. tane oDhADavA eka kapaDuM paNa mArI pAse nathI, ane gaLathUthI mUkavA mATe paNa nathI. tuM rAjyamAM hAta tA tArA janma maheAtsava kevA ujavAta ! ahIM huM zuM karuM ! thADI vAra pachI sAvadhAna bane che. arara...tu ahI ekalI kayAM che ? siMha jevA siMha paNa tane joine niSi banI gayA. A badhA vanacara prANIe tArA sahAyaka che. tuM zA mATe raDe che ? mayaNurehAe pAtAnA putrane peAtAnA hAthe cugamAhunA nAmanI vIMTI hatI te kapaDAMthI vITALI, nAnI banAvIne tenI AMgaLImAM paherAvI dIdhI. yugabAhue premanA pratIka tarIke te vITI ApI hatI. vITIne joine satI peAtAnA patinuM smaraNa bhUlatI na hatI. te vIMTI putrane paherAvI, pachI pAtAnI aDadhI sADI phADI tenI jhoLI banAvI bALakane vRkSa upara oLI khAMdhI suvADI dIdhA ke jethI keAi hi'saka jAnavara tene IjA na karI zake, pachI jhoLIne hIMcakA mArIne kahevA lAgI. A vanadevI ! sAMbhaLajo arajI, sAMpu' chuM huM mArA bALakane, saMbhALa lejo rakSaNa karo, nA AMca Ave muja lAlane, pitA gayA tenA paralake, A abaLA jaMgalamAM rajhaLe, - ziyaLa khAtara ghara cheDIne, AvI chuM huM tArA zaraNe. huM vanadeva ane huM vanadevI ! Apa mArI Aja eka arajI sAMbhaLajo. huM nadImAM -azucI dUra karavA jAuM chuM. kapaDAM dhAIza, sUkavIza ane paherIza eTale mane vAra lAgaze, tyAM sudhI Apa A mArA khALanI rakSA karajo, ene sAcavajo, Apa uMdhI na jaze ke ahIMthI AghApAchA na thaze. huM nhAvA jAu chuM. Apa mArA bAluDAnuM rakSaNa karajo. bhale Apa mane najare dekhAtA nathI, paNu khabara che ke vanamAM deva-devIe hAya che, mATe huM Apane caraNe soMpIne jAuM chuM. A bALaka puNyAtmA ane prabhAvazALI che, mATe Apa tenI rakSA karo. meM mArI zakti anusAra tenI rakSA karavAnA prayatna karyA che. have tame tene sAcavajo. satAnA mAtAne keTalA vahAlA hAya ! paNa satAnA mATA thatAM mA-bApane lAta mAre che tyAre e mA khApanI AMtaraDI keTalI maLe che ! kANike zuM karyuM ? tenA pitA zreNika rAjAne jelamAM pUrI cAbakhAnA mAra marAvyA. abhayakumAra dIkSA laIne nIkaLyA tyAre temaNe kAlIyAdika daze rANInA daze dIkarAone khelAvIne kahyuM hatuM ke huM mArA vaDIla baMdhue ! huM teA dIkSA lauM chuM paNa ApaNA pitAne kayAre paNa duHkha na thAya tenuM khAsa dhyAna rAkho. kayAre paNa temanuM dilaDu dubhAvu' na joie. abhayakumAra cAra buddhinA dhaNI hatA. vaLI pradhAna hatA, eTale temanI rAjyamAM thoDI bIka hatI, paNa have te abhayakumAra dIkSA laIne sAdhu banI gayA eTale khIka cAlI gaI. pAchaLathI kANike daze bhAIone phADayA. badhA bhAIoe rAjyanA Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 25 pralebhana khAtara zreNIka rAjAnI jaDatI lIdhI, ane zreNIka rAjAne jelamAM besADyA. samakitI ane mithyAtvImAM keTaluM aMtara? samakitI AtmA duHkha bhegave chatAM bIjAnA deSa na dekhe paNa svadoSa dekhe. jyAre mithyAtvI AtmA bIjAnA doSa dekhe. ahIM zreNIka rAjAne dIkarAoe jelamAM pUryA chatAM dIkarAono doSa jotAM nathI. te te pUrvakRta karmonuM phaLa che ema mAnIne samabhAve rahe che. koNike pitAne jelamAM pUryA eTalethI patyuM nahi ne uparathI 500 cAbUkanA mAra mAravAnuM kahyuM. te paNa laMgaDA page ubhA rAkhIne! kevA karmane udaya ! siMhAsanane badale jela ane jelamAM paNa roja 500 cAbUkanA mArA karmodaya vakhate sagAnA sagapaNa paNa cAlyA jAya che. mAra mAranAra kAThI jevo mANasa zreNika rAjA pAse Avyo ne kahyuM, mane keNika rAjAnI AjJA che. Apane 500 cAbUkanA mAra mAravAnA. A samaye zreNika rAja pUchatA paNa nathI ke mane zA mATe ATaluM badhuM mAra? te te tene pUche che bhAI ! huM kapaDAM rAkhuM ke utArI nAkhuM? kapaDAM badhA utArI nAkho. mAtra saMgeTa paheravAnI. mAranAra mANasanI AjJA thatAM laMgoTa rAkhI badhA kapaDA utArI nAkhyA, pachI pUche che ke huM ubhuM rahuM ke besuM? are, besavAnI te vAta ja kayAM? paNa chokarAo laMgaDInI ramata rame che evA laMgaDI page ubhA rahevAnuM. A rIte ubhA rAkhIne cAbUkanA mArI mAravAnuM zarU karyuM. 100 cAbUka mAryA, chatAM zreNika rAjAnI AMkhamAM AMsunuM eka TIpuM paNa nathI AvatuM. e joIne e kAThI pUche che, huM tamane ATaluM mAruM chuM te vAgatuM nathI? ke Apa uMkAra sarakho paNa karatA nathI. bhAI! meM zikAra karIne keTalA nirdoSa jIne vIMdhI nAkhyA che ne aghera pApa karyA che, te e pApa mAre bhogavavA paDe. meM bIjA jIvone mAryA to Aje tame mane mAre che. je kaMI vAge che te mArA zarIranAM cAmaDAne vAge che. AtmAne vAgatuM nathI. zarIra ane AtmA baMne bhinna che. mAre zarIranI sAthe kAMI lAgatuM vaLagatuM nathI. huM taTastha rahIne joyA karuM chuM. mAranAra mANasa vicAramAM paDI gayo ke Ane te kevo kahevo? pachI bIje mANasa Avyo. te kahe ke tuM te dhIme dhIme mArato lAge che, mATe raDatA nathI. tuM jA ahIMthI. ene kADhI mUkyo ne bIjA mANase henDala laIne mAravA mAMDayuM. zarIramAMthI lohInI pIcakArIo uDavA lAgI. te pIcakArI tenA kapaDA para uDI chatAM paNu rAjA enA e ja bhAvamAM. nahIM gusso ke nahIM AMkhane khUNe lAla ke nahIM raDavAnuM. keTalI samatA ! ahAhA.... kSamA te keTalI kSamA ! bIje mANasa pUche che tamane ATaluM mAruM chuM, lehInI sera uDe che, chatAM raDatA kema nathI? bhAI! emAM raDavA jevuM che zuM? A zarIre karmo karyA che to tene bhogavavA paDe. karelA karmo bhogavyA vinA chUTako nathI. bhagavAna mahAvIrane saMdeza che ke "acq[ 4ttA vidattA " karmo karavAvALo AtmA che ne bhegavavAvALo paNa AtmA che. meM hasI-hasIne karmo bAMdhyA che te hasIhasIne jogavuM chuM. ATalo julma mAra paDavA chatAM mukhanI rekhA paNa badalAI nahIM. AnuM Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 zAradI 2na nAma samakti. ApaNe badhA samakita-samakitanI vAta karIe chIe paNa samati zuM gAMdhInI dukAnanuM dhANAjIruM che? ramavAnuM ramakaDuM che? te ema maLI jAya. rUma keta te AtmAne guNa che. trIjI vAra 100 cAbUkanA mAra, ema karatA eka sAthe 500 cabUkanA mAra khullA baraDe paDayA chatAM hasatA hasatA sahyA. keIno doSa na joyo ke keInA para va na karyo, paNa samabhAve sahana karyuM. mAranAranA hAtha thAkyA. temanA hAtha sujhI gyA paNa zreNika rAjAnA mukhanI rekhA paNa na badalAI. e te ekaja vicAra kare che ke karelA karmo bhogavyA vinA chUTake nathI. keTalAya divaso sudhI roja Avo bhayaMkara mAra hasatA mukhe sahana karyo paNa aMtima samaye mAThI vezyA AvIne ubhI rahI. jIvane je gatimAM javAnuM hoya, je gatine baMdha paDyo hoya te gatinI vezyA aMtima samaye AvIne ubhI rahe, mATe jJAnI kahe che "baMdha samaye citta cetIe, udaye zA ucATa." mane ke tamane khabara nathI ke ApaNe baMdha paDyo che ke nahi? baMdha kayAre paDaze te paNa khabara nathI. AyuSyanA trIjA bhAge AyuSyane baMdha paDe che. trIjA bhAge na paDe te navamA, satyAvIsamA ane eTalA samayamAM je baMdha na paDyo hoya to chelle aMtamuhurta bAkI rahe tyAre paDe che, mATe baMdha kayAre paDaze tenI khabara nathI. eTale ja kahyuM che ke jema bane tema kaSAyanA pariNAmamAM ochuM joDAvuM. jIva kaSAyamAM vartata hoya ane te samaye baMdha paDe to mAThI gatine baMdha paDI jAya. zreNIka rAjAe garbhavatI haraNIne vIMdhI nAkhI ne pachI jIva mAnamAM joDAyo ke meM eka sAthe kevA be jIvonI ghAta karI ! temAM narakagatino baMdha paDI gayo. zreNika rAjAne jelamAM pUrAvavAmAM nimittabhUta padamAvatI che. teNe ghora karmo karyA. kaNikane caDhAvyo ne zreNikane jelamAM pUrAvyo. tene eTale vicAra na thA ke huM mArA sasarAne jelamAM pUrAvuM chuM paNa pachI te karmo mAre kevA bhogavavA paDaze! A saMsAramAM strI satI kahevAya che, mAtA kahevAya che, paNa kayAreka e satIne nAgaNanI upamA ApI che. e nAgaNa jevI banI jAya che, zreNika rAjAne karmane udaya pUro thavAno haze tethI nimitta kevuM banyuM, ke eka vAra keNika rAjA jamavA beThA hatA tyAre enA nAnA bAbAe bhANAmAM laghunIti karI, tyAre kaNika kahe che, he mAtA ! mane kema krodha nathI Avata? mAro putra che tethI. cetaNAe samaya joIne soThI mArI. dareka bApane dIkarA ATalA ja vahAlA hoya che. tuM garbhamAM Avyo tyAre mane rAjAnuM kALajuM khAvAnI IcchA thaI, tethI huM samajI gaI hatI ke A chava enA bApane mAranAra thaze; tethI meM garbhapAta karAvavA keTalA prayatno karyA paNuM tuM maryo nahi. chevaTe janma thayo tyAre meM to tane ukaraDAmAM pheMkI dIdho hato, paNa tArA pitAe tene bacAvyo che. A ja bApane te jelamAM pUrAvyo ne uparathI khullA zarIre rAje 500 cAbukanA mAra marAve che, tane zuM kahevuM? A eka TakarathI, Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 200 kANikane pAtAnI bhUlanuM bhAna thayuM ne pitAnA baMdhana teADavA kuhADI laine upaDayo. Aja sudhI 500 cAbUkanA mAra paDavA chatAM hasatA mukhe sahana karyA paNa azubha gatinA baMdha paDaco che tethI kANikane jotAM evA bhAva AvyA ke eNe mane ATaluM kaSTa ApyuM eTalethI patyuM nahi te haju kuhADA laIne mAravA Ave che ? e mane mArI nAkhe enA karatAM huM jAte marI jAuM e zu khATu ? ema vicAra karI vIMTImAnuM jhera cusIne prANa gumAvyA. naraka gatinA baMdha paDelA hatA. eTale chellA samaye azubha lezyA AvIne ubhI rahI. ApaNe teA vAta e hatI ke mA-bApa peAtAnA saMtAneAne kevA sAcave che paNa saMtAnA moTA thatAM e mAtA pitAne kevA duHkhamAM nAMkhe che? mayaNarehA potAnA putrane joIne raDe che. arere... makhamalanI gAdImAM sunArane Aje suvAnI zayyA paNa nathI. seAnAnA pAraNIye pADhanArane Aje pAraNuM paNa nathI. Ama jhurI rahI che, tyAM satInu zuM banaze te avasare caritra : udayacaMdra zeThe sAgaradatta na jANe tema cAra lADavAmAM kiMmatI ratna nAMkhIne ATha lADavA parANe ApyA. have sAgaraDhatta jyAre vidAya le che tyAre bApadIkarA judA paDe ane je AghAta lAge tevA AghAta udayacaMdrane lAge che, khUba raDe che, ane kahe che ke Apa jaldI jaldI mane pAvana karavA padhArajo. chelle ane zeTha paraspara ekabIjAne bheTIne vikhUTA paDyA. sAgaradatta zeTha vicAra kare che, have amAre A gAmamAM rahevuM nathI, paNa je karmAM udayamAM AvyA che te gAma nagara pharIne khapAvavA che ane AtmAne vizuddha banAvavA che. seAnA para mela hAya che teA tene zuddha thavA agnimAM paDavu paDe che tema AmAne karmanA melathI zuddha banavA kaseATIe caDhavu paDe che. zeDa A pATaNapura zahera choDIne vagaDAnI vATe cAlyA. jemaNe koI divasa dharatI para paga mUkayA nathI, are! jene ghera snAna karavA seAnAnA pATalA hatA, evA sukhI hemanA hi DALe hI...canArA zeTha, zeThANI, baMne bALako cAlyA jAya che. pagamAM kAMTA kAMkarA vAge che. lAhInI dhAra thAya che, paNa zuM kare ? thoDuM cAlyA eTale bALakA kahe che bApujI! amane khUba thAka lAgyA che, have calAtu nathI. Ava beTA ! besI jA mArA khabhe. bIjo dIkarA kahe mane khUba thAka lAgyA che. zeDANIe tene keDamAM lIdhA. gheADI vAra pachI mA thAkI gaI. A kAma mAruM nahi, A kAma to bhImanuM, jayAre dharmarAjA jugAramAM hArI gayA ane pAMca pAMDavA, kuMtAmAtA ane draupadI jaMgalamAM gayA. cAlatA cAlatA badhA khUba thAkI gayA, ane cAlavAnI hiMmata rahI nahi tyAre bhIma kahe Apa badhA zA mATe ciMtA karI che ? huM tamane badhAne uMcakIne cAlIza. bhIme jamaNA khabhe kuMtA mAtAne besADyA. DAbA khabhe draupadmIne besADI. sahadeva ane nakuLane be bAju pITha upara besADavA ane be bhujAo upara dharmarAjA ane arjunane besADyA. Ama cha jaNAne uMcakIne mahAna baLavAna bhIma cAlye). vicAra kare. ApaNe Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 zAradA ratna khAlI cAlavuM hoya te paNa thAka lAge che, te ATalA mANasane uMcakIne bhIma kevI rIte cAlatuM haze? keTalo bhrAtRprema ane vaDIlo pratyenI bhakti ! A rIte badhAne uMcakIne cAra prahara eTale AkhI rAta-aMdhArI rAtrImAM cAlyo. zeTha kahe dIkarA ! Ava; tuM mArA bIjA khabhe besI jA. zeTha baMne putrane laIne jAya che. theDuM jaMgala kApyuM tyAM dIkarAo kahe che bApujI ! bApujI! amane bhUkha lAgI che. beTA ! ApaNe ATaluM vana oLaMgI jaIe. je vagaDAmAM rAta paDI jAya te muzkelI thAya, mATe jaMgala oLaMgIne ApaNe badhA khAvA besIe. zeTha cAlyA jAya che. tyAM rUstAmAM kALo kALo habasI je hAthamAM gero laIne ubhelA bhIlane je. zeThane badhAne AvatA joIne bhIla sAme AvyA. bhIla mATe bhIlaDI khAvAnuM levA gaI che paNa haju AvI nathI. te bhUkhe DAMsa jevo thayela che. temAM badhAne AvatA joyA, bhIla kahe tamAre jIvavuM che ke marI javuM che? jIvavuM hoya te badhuM mUkI de, nahi te huM tamane trAsa ApIza. zeTha kahe bhAI! mArI pAse eka rAtI pAI paNa nathI. zeTha kahe nahi pAsa, kauDI eka cha dAma, bake hita bhAta hai, Ave te le lo kAma, ra. zeTha bhalane kahe che, mArI pAse phUTI badAma paNa nathI, paNa A nAnA bALaka mATe DuM bhAtuM lAvyA chIe te amArI pAse che. bIjuM kAMI nathI. mAtra ATha lADavA che. temAMthI cAra lADavA bALako mATe rAkha. bAkInA laI jA, paNa bhIla na mAnyA. tethI badhA daI dIdhA. nAnA bAluDA kahe bApujI! eka lADe te rAkho. amane bahu bhUkha lAgI che. amAre khAvA te rAkhe. beTA ! tamane te kAle maLaze paNa ene bicArAne keNa Apaze ? zeTha pAse muDImAM je gaNe te mAtra ATha lADavA hatA, te ApI dIdhA. have temanI pAse bIjuM kAMI hatuM nahiM. juo karmanA khela! zeThe khAvA lADavA ApyA paNa bhAgya hoya te khavAya ne! zeTha pAsethI lADavA to gayA paNa sAthe 4 lAkhanI milkata paNa gaI. lADavA sAthe rane paNa gayA. have baMne bALako kahe che, bhUkha lAgI che. zeTha zuM karaze ne pelA lADavAnuM zuM thaze te avasare. vyAkhyAna naM. 31 zrAvaNa vada ekama zanivAra rakSAbaMdhana tA. 15-8-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahena ! anaMtajJAnI vItarAga bhagavate jagatanA jIvonA kalyANa mATe mahAna maMgalakArI vANI prakAzI. bhagavAnanI vANI sarva jIvane dukhathI mukta karAvanArI ane zAzvata sukhane ApanArI che. bhagavAna jagatanA jIvane taravAno rasto batAvatA kahe che ke he jIvo ! tame AgaLa pAchaLa jotAM zIkho. AgaLa pAchaLa artha zuM ? jenI AgaLa pAchaLa jatAM zIkhavAnuM che? zarIranI Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rahe ka AgaLa pAchaLa nahi, makAnanI ke dhaMdhAnI AgaLa pAchaLa nahi paNa tamArA A manuSyabhavanI AgaLa pAchaLa jue, teA tame sanmAge AvI zakazeA. jo nahi jue te sanmArga maLavA muzkela che. A manuSya bhavanI AgaLa pAchaLa joze teA khyAla Avaze ke huM A catutinA cakkaramAMthI AvyA chuM, ane haju catu`tinA cakkaramAM pharavAnA chuM. have mAre A cakkaramAM pharavu' na heAya teA A jIvanamAM sAdhanA karI levI joie. AjanA maoNMgala divasa e parva laIne AvyA che. divasa eka che paNa pava e che. eka che svAtaMtrya dina ane khIjuM parva che rakSAbaMdhana. AjanA divasane badhA svataMtra dina tarIke mAne che. nAnA nAnA bALakA paNa khumArIthI khele che ke Aje amArA svataMtra dina che. sArAye bhAratamAM AjanA divasane AjhAdInA dina tarIke mAnavAmAM Ave che. svataMtratA aMtarane AnaMda ApanArA kevA maneAhara zabda che! svataMtratA maLI ne muktinAM gItA gavAyA. svataMtratAnA sUryodaya pragaTayA ne svadezIe AjhAdInA AnaMda manAvavA lAgyA, paNu kharekhara Aje AjhAdI jIvanamAM AkhAdI lAvI ke barabAdI ? svataMtratA lAvI ke svacchaMdatA ? durguNeAnI durvAsanA jyAre dilamAMthI dUrathaze ane jIvanamAM dayA ne divyatAnA dIpaka jhaLahaLI uThaze tyAre AMgaNe AvakAra nahi ApavA chatAM ce AjhAdI AbAdI-amara banIne tamane vijayamALA paherAva cetana AtmA jyAre dehathI vimukta banI sat cidAnI banaze tyAre svata MtratAna sAcA sUryodaya prakAzI uThaze. e svataMtratA jIvana-mRtyunI sAMkaLane bhedI nAkhaze tyAre svataMtratAnA sAcA svAda ane AnaMda anubhavAze. AjanA divase bhArata agrejonI gulAmImAMthI mukta banyuM che. parataMtratAmAMthI svataMtra banyu che, eTale bhAratavAsIe AnaMda ne khuzI manAve che. Aje skUlAmAM, hAIskUlAmAM, kacerIomAM, korTomAM badhA dhvajavaMdana karIne AnaMda manAvaze. jeNe paratatratAne anubhava karyo haiAya te svataMtratAnI kiMmata AMkI zake che. AjathI 34 varSa pahelA doDhaseA varSa sudhI aMgrejoe A bhAratanI pavitra bhUmi upara rAjya karyuM.. aMgrejonI e gulAmImAMthI mukta thavA bhAratanI janatAe jhuMbeza upADI. e jhuMbezamAM meAkhare mahAtmA gAMdhIjI hatA. gAMdhIjI keTalA pavitra purUSa hatA ! emanuM jIvana eTale sAdAinA zaNagAra. te dhArata teA mahAna sukha vaibhavamAM rahI zakata, paNa emaNe jIvanamAM sAdAI apanAvI. sArAye bhAratanI janatA temane jhukI paDatI. svataMtratAnI caLavaLamAM kaMIka nirdoSa mANasA mAryA gayA. kaMIka kalaiyAkuMvara jevA yuvAneAnA leAhI reDAyA. kaMIka cuvAne yuvAnInA AMgaNe paga mUkatA temAM khapI gayA. keTalAyane jelanA saLIyA gaNavA paDayA. briTIza sarakAranI gulAmImAMthI mukta thavuM hatuM te ATalA kaSTo veThavA paDayA, tA ApaNA AtmA keTalA kALathI karmonI gulAmImAM paDayA che ! anatA anaMta kALathI karmI rUpI briTIza sarakAra ApaNA AtmA upara rAjya karI rahI che, ane AtmAne herAna parezAna karI rahI che tenI sAme jhu Mbeza uThAvavAnuM mana thAya che ? aMgrejoe te mAtra doDhase varSa bhAratanI prajAne trAsa ApyA, paNa ka 19 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 zAradA ratna rUpI briTIzae to anaMtakALathI AtmAne caturgati saMsAramAM rakhaDAvIne herAna parezAna karyo che. A ATha karmomAM mehanIya karma badhAne nAyaka che. mehanI rAjadhAnImAM vasavATa karatAM Aja sudhImAM ApaNe anaMta kALa gumAvyuM. e duSTa mahinA rAjyamAM Aja sudhI je mahAna dukha sahana karyA che, ane karI rahyA che, temAMthI kevI rIte chUTAya te mATe Aje huM Apane ravataMtratA upara thoDuM kahIza. tamArI dezanI svataMtratA, parataMtratAmAM paTAI janArI revataMtratA che. e sAcI ravataMtratA nathI, sAcI ravataMtratA eTale AtmAnuM sAmrAjya. mahinA sAmrAjyathI dUra rahevuM. jagatavatI jIva jema kALathI bacI zakyo nathI, tema mohathI bacI zakayo nathI. sAcI svataMtratA meLavavAmAM A mAne cAra kanaDagata che. te cAra kaI? zAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya, aMtarAya. jJAnAvaraNIya AtmAnA anaMtajJAnane aTakAve che. darzanAvaraNIya to enAthI jabaruM che. je sAmAnya jhAMkhI paNa na thavA de. mehanIya karma AtmAne muMjhave eTale AtmA anaMta AnaMdane anubhava na karI zake. aMtarAya karma anaMta dAna, anaMta lAbha tathA anaMta bhAgamAM aTakAyata kare che. A cAra karmomAM paNa vadhu aTakAyata karanAra mohanIya karma che. - ATha karmomAM mehanIya karmane rAjA tarIkenuM sthAna apAyuM che. mehanIya karmane kabadhirAja kahevAya che. eka mahinA nAzamAM badhA karmono nAza che ane A ekanA da rIjyamAM badhA karmonuM rAjya che. bAramA guNaThANe jyAM mohano nAza thAya che, tyAM bIjA traNa ghAtI karmone to be ghaDImAM ApoApa nAza thaI jAya che ane cAra ghAtI karmono kSaya thayA pachI bIjA cAra aghAtI bAkI rahe che, paNa te AtmA upara kaI jAtanI asara karatA nathI, eTale e taddana pAvara vagaranA thaI jAya che. sarpa tyAM sudhI jora kare che ke jyAM sudhI enA mukhamAM jheranI kothaLI hoya. ghAtI karmo jheranI kothaLIthI yukta viSadhara jevA che. temAM paNa kharo jherIle nAga te moha che. enA daMzathI jagatanA jIva cetanA vagaranA thaI gayA che. enA jheranI sIdhI asara AtmA upara thAya che. e asara eTalI badhI joradAra thAya che ke AtmAmAM A mahatva rahetuM nathI. AmAnA je anaMta jJAnAdi guNo che te guNone je atyAre ughADa nathI enuM kAraNe A mehanIya karma che. jema jhera caDhavAthI dehanI zuddhatA, buddhatA rahetI nathI tema A mahinA nazAthI AtmA paNa mUcchita jevo banI gaye che. mANasa game evo jJAnI hoya paNa je madirAno nazo caDela hoya te te ajJAnI jevo lAge che. enuM jJAna enA mATe te vakhate kAMI paNa upayogI thatuM nathI. je ceSTAo pAgala mANasane paNa te chAje te ceSTAo te tAlIo pADI pADIne karato hoya che. A to sAmAnya dAkhalo che, paNa e AtmA upara ghaTAvavo che. AtmAmAM anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtasukha ane anaMtavIryAdi evA anaMtaguNa bharelA che, paNa mohane evo nazo caDhyo che ke e anaMtaguNe kAMI paNa upagane nathI. sattAmAM anaMta guNasaMpatti Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna hovA chatAM vartamAnamAM te AtmA rAMka-bhikhArI jevo che. temAM paNa vaLI kemege nigada jevA bhayaMkara sthaLe janma le che, tyAre to jJAnane anaMta bhAga ughADo rahe che, ane te sthitimAM AtmAne anaMtakALa jIvavuM paDe che. A badhI viTaMbaNane je. aMta lAva hoya te AtmA mATe eka ja upAya che ane te upAya e che ke mehanI sAme mAro calAva. mAro calAvyA sivAya e meha kaI rIte mare ema nathI. jinezvara bhagavaMtoe mahine mAravAnA aneka upAyo batAvyA che, paNa pahelAM ApaNe e samajavuM joIze ke A mahinA mULane siMcana zAthI maLe che? jIvanamAM e pratidina vikAsa zAthI pAme che ? A praznanA javAbamAM bhagavAna samajAve che ke ahaM ane mamanA raTaNathI A moha vRddhine pAme che. jJAnasAramAM paNa kahyuM che ke, "bahuM moti maMtroDayaM mohya 3 jAthAnadhyarAhuM ene ne e mAruM, A mahArAjAnA maMtre AkhA jagatane aMdha banAvI dIdhuM che. A padamAM e batAvyuM ke moha zenAthI vRddhi pAme che. jyAM sudhI mehanA mULa sukAvAne badale siMcAyA karaze tyAM sudhI "huM" ane "mAro" A maMtranA jApamAMthI bhalabhalAo mukta thaI zakaze nahi. jIva janme che tyArathI mare che tyAM sudhI e maMtrano jApa eka sarakhe cAlu rahe che. kharekhara mehathI e prANI eTale badhe aMdha bane che ke ene potAnI vastu ja dekhAto nathI. e AkhI jiMdagI pArakI vastuonI paMcAtamAM pUrI kare che. huM koNa chuM ? kayAMthI Avyo chuM? mAre kyAM javAnuM che? AvA pavitra vicAro te e jIvane svapnamAM paNa AvatA nathI. A rIte meha mahIpatie AkhA jagatane mUMjhavI nAMkhyuM che. AkhA jagatane mUMjhavanAra mahamahIpatinI zakti ajaba che. AvA samartha mahamahIpatine. kaI rIte haMphAvavo? ene haMphAvavA mATe jevA tevA zA kAma nahi Ave. jevA tevA maMtrothI paNa e moha mare tema nathI. mehane mAravA mATe eka maMtra che. "huM keina nathI ne mAruM kaI nathI. " huM eTale zuddhAtma dravya ane mArA jJAnAdi guNa, e sivAya huM bIjuM koI nathI, ane A jagatamAM mAruM paNa koI nathI. A prakAranA aMtaranA zuddha pariNAma mehamahIpatinA ziracheda mATe sudarzana cakranA samAna che. huM keIne nathI ne mAru koI nathI. A maMtra karmAdhirAjane mUMjhavavA maMdhAdhirAja samAna che. ApaNe vAta cAlatI hatI ke AtmAne cAra kanaDagate che. A cAra kanaDagate eTale cAra ghAtI karmo jAya tyAre sAcI svataMtratA Ave. ghAtakarmo kanaDagata karanArA che, paNa aghAtI karmo vedanIya, AyuSya, nAma ane gotra kanaDagata karanArA nathI. jIve jyAre 12 mA guNasthAne pahoMce tyAre ghAtakarmo uDI jAya che ane 12 mAM guNasthAnanA chelA samaye ane temAM guNasthAnanA pahelA samaye jIva kevaLajJAna pAme che, tyAre AtmAnI sAcI svataMtratA prApta kare che. aghAtI cAra karmo kanaDagata karanArA nathI. nAmakarma tathA AyuSyakarmathI nukazAna zuM che? AvI dazAne pAmelA kevaLI bhagavaMtonuM AyuSya lAMbu hoya te lAkho jenA kulyANamAM nimittabhUta bane. jIva caudamAM *: Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zAradA ratna guNasthAnake jAya eTale zAzvata mukti maLe. caudamAM guNasthAnakanI sthiti keTalI ? pAMca hasva akSara a, I, u, a, la, eTaluM bolIe eTalI vAramAM te jIva mekSamAM birAjI jAya. eTale zAzvata mukti maLe. sAcI ane zAzvata svataMtratA A che. A svataMtratA kadI na jAya tevI che, pachI janma jarA-maraNa kaMI nathI. karmorUpI briTIza sarakAranI gulAmImAMthI mukti e ja sAcI svataMtratA che. AjanA divase bIjuM parva che te rakSAbaMdhana. rakSAbaMdhananA divasa bahenane atipriya lAge che. ApaNe bhAratadeza parva pradhAna deza che. saMsAranA samasta dezanI apekSAe ahIMyA adhika parva, adhika tahevAra manAvavAmAM Ave che. rakSAbaMdhanane dina paNa emAMnuM eka parva che. AjanA divase kaMIka bahenanA haiyAM harakhAya che ne kaMIka bahene gharamAM besIne raDe che. kAraNa ke jene bhAI che te bahena hasatI ne ramatI bhAInA hAthe rAkhaDI bAMdhavA jAya che. keI sutaranI rAkhaDI bAMdhe, kaI motInI bAMdhe keI cAMdInI bAMdhe. bhAI rAkhaDI baMdhAvIne potAnI zakti pramANe sADI, pAMca paccIsa ke pacAsa rUpiyA Ape che, paNa jene bhAI nathI evI bahene AMkhamAMthI AMsuDA sAre che, ke je mAre bhAI hota to huM paNa Aje A badhI benanI mAphaka rAkhaDI bAMdhavA jAta ne? tenA saMtAne paNa ema kahe che ke bA ! badhA chokarAo mAmAne lera jAya che ne ApaNe nahi javAnuM ! tyAre e mAtA chokarAone samajAve che beTA! tAre mAmA nathI. kayAM jaIe ? eTaluM bolatA enuM haiyuM bharAI jAya che. je bahenane 'bhAI nathI tene te ATaluM duHkha thAya paNa ghaNI bene evI che ke jene bhAI hovA chatAM e bahenane potAne ghera belAvato nathI. AvI bahene chate bhAIe bhAI vinAnI che. enA dilamAM Aje AghAta lAge che. enI te karUNadazA bane che. rakSAbaMdhananA pavitra divase bhaginInA hRdayanI umio bhAI pratye uchaLI rahI hoya che. jagatanA sarva saMbaMdhanI vacce nisvArtha ane pavitra saMbaMdha hoya te bhAIbahenanA nirmaLa premane. bhAIbahenanI prItaDI eTale jANe khArA samudramAM paNa eka nAnI mIThI vIraDI. bahena mATe bhAI ane bhAI mATe bahena e snehanuM sarovara che. bahenanI rAkhaDImAM raheluM rezamanuM phumatuM ane tenI sAthe rahelo dora enuM nAma ja rakSA nathI paNa enI pAchaLa bahenanI bhAI pratyenI bhavya bhAvanA ane bahenanA rakSaNanI mahAna javAbadArI rahelI che. nAnakaDI rAkhaDI verajheranA ravADe caDhI gayelA ane eka bIjAnI sAme dAMta kacakacAvI rahelA hRdayo vacce sadabhAvanAno majabUta pUla banI zake che. A divasanI e mahattA che ke bahenI jyAre harSaghelI banI bhAInA hAthe rakSA bAM che tyAre jIvanano amUlya lahAvo mANe che. te mAtra rakSAbaMdhanathI samApti nathI karatI, paNa bhAInA kAnamAM saMdeza pAThavI jAya che. he vIrA ! A rakSAnA pratyeka taMtumAM bahenanA hRdayane nircAja akhUTa prema bharela che. jenA pratyeka tAramAM bahenanA dilanI lAgaNI tathA AtmAnA pratyeka spaMdane joDAyelA che. rakSA mAtra sutarane doro Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 293 nathI paNa te te zIla tathA snehanuM rakSaNa karavAnI tArI pavitra pharajonI yA apAvatuM pavitra baMdhana che. Aje rakSA bAMdhIne bhaginInuM hRdaya belI uThe che. "khammA mArA vIrane, jugajuga jIvo mArA vIra ! banaje tuM dhIra, rakSA karaje bhaginInI banIne dhamavIra, khoto nA kadIye khAnadAnInuM khamIra - AjanA pavitra divase je bhAI bahenane na belAvatuM hoya te verajhera cheDI daI dilane pavitra banAve, kAraNa ke A divase bhAI hovA chatAM na lAve tyAre benanuM haiyuM keTaluM tUTI paDe ? ghaNu vIrA te dharmanA bhAI banI rakSA kare che. eka vAta yAda Ave che. eka vidhavA mAtA hatI. tenuM nAma bhalI bahena. tene traNa dIkarIo hatI. sAva jhuMpaDI jevA makAnamAM A mA dIkarIo rahetA hatA. pAse kAMI mUDI na hatI. AjIvikA kevI rIte calAvavI ? meTI dIkarI paraNIne sAsare gaI hatI. te ghara sukhI hatuM. A mAtA roDa para nAnI hATaDI mAMDIne bese. caNA-mamarA, sIMgadANuM, pATI, pena evuM sastu sastu laIne vece. A bena duHkhI hatI paNa khAnadAna ghaNI, tethI gAmanA sukhI mANasoe tenI hATaDInI bAjumAM paraba besADI. tenI thoDI ghaNI je.' rakama Ave te A bahenane ApI detA. A rIte A bahena potAnuM jIvana nabhAvatI hatI. eka vakhata dhamadhakhatA unALAnA baLabaLatA bapore eka vaNajhArA tenI piTho laIne Avato hato. tApanA kAraNe tarasathI AkuLavyAkuLa thayelo, te pANInI zodha karato vaDalAnA jhADa nIce beTho hato. A bhatrIbahenanI nAnI dIkarI saralAe musApharane dUrathI joyo. teNe kahyuM, bA ! dUrathI kaI musAphara Ave che te bicAro potAnI tarasa chIpAvavA AvatuM haze. huM tyAM jaI pANI ApI AvuM. bhalIbahene te tarapha najara karI te vaNajhArAne beThelo joyo. te tarata pANInI nAnI gAgaraDI laIne ubhI thaI. dIkarI.! huM ja e musAphara pAse jAuM ne tene pANI pIvaDAvuM. ApaNu garIbathI bIjuM paropakAranuM kAma zuM thavAnuM che? tuM haju nAnI chokarI che. ajANyA mANasa pAse tArAthI na javAya. bhalIbena pANInI gAgaraDI laI vaNajhArA pAse pahoMcI gaI. bhalIbenamAM nAma tevA guNa hatA. bhalAInA kAma karatA hatA. vaNajhArAne te sAme pagale A rIte pANI pIvaDAvavA AvatI bena jANe kaI paropakArI parI na hoya tevI lAgI. vaNajhArAne te bhalIbenane jotA pitAnI mA jaNa bena na hoya ! te prema Avyo. eNe to e ja divase bhalIbenane pitAnI dharmanI bena karI. pachI bhalIbena vaNajhArAne potAnA ghera jamavA laI gaI. tene Agraha karIne eka divasa re pachI avAranavAra te benane maLavA Avate. eka divasa vAtavAtamAM bhalIbene vaNajhArAne kahyuM-bhAI! mArI A saralAe ja Apane vaDanA jhADa nIce joyA hatA. teNe ja mane ApanA mATe pANInI mATalI laIne Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA re mokalI hatI. AthI vaNajhArAne saralo para potAnI bhANI jevo prema thayo. teNe bhalIbenane kahI dIdhuM bena ! mAre kaI sagI bena nathI. mATe mAre tArI A saralAnuM mosALuM karavAno lahAvo levo che. jyAre tArI gagInA lagna le tyAre tArA A bhAIne tuM yAda karaje. samaya jatAM saralA maTI thaI. tenA lagna levAyA. bhalIbene tenA dharmanA bhAI vagujhArAne kaMketriI mokalI. vaNajhAro barAbara mosALuM karavAnA samaye AvI pahoMcyo. bhalIbenane kezubhAI nAme eka bhAI hato. te khUba garIba hatuM. tene khabara paDI ke pela raNachoDa vaNajhArA saralAnuM mosALuM karavAnuM che, tethI te risAI gaye ne kahe huM lagnamAM nahi AvuM. huM garIba mANasa, huM kaMI na karuM te mArI lAja jAya ne! vaNajhArAne A vAtanI khabara paDatAM tenA ghera gayo ane temane premapUrvaka karagarIne kahyuM-Apa bhalIbenanA sagAbhAI tame pahelA ! huM dharmane bhAI pachI ! ApaNe baMne bhAIoe bhegA thaIne mosALuM karavAnuM che. vaNajhArAnA dilamAM keTalI sahAnubhUti jAgI che. vaNajhArAnI paNa bhAvanA keTalI pavitra che ! bhalIbenanA bhAIe vaNajhArAnI vAta ravIkArI. A raNacho; vaNajhArAe potAnI saralA "bhANa" mATe paMdareka tolA senAnA dAgInA karAvyA hatA. temAM aDadhA tolA jevuM kezubhAinuM hatuM ane eka hajAra rUpiyAnA kapaDA lAvyo hato. kApaDamAM te kezubhAIe kAMI ApavAnuM nahotuM, chatAM sALuM jANe kezubhAI karatA hoya tevo dekhAva karyo. vaNajhArAe badhAmAM kezubhAIne AgaLa karyA. dhanya che AvA dharmanA bhAIne ke jeNe dharmanA bhAI banIne bahenanI - rakSA karI, ane lagna vakhate mosALa paNa karyuM. dhanya che AvA bhAIne ! | mArA baMdhuo ! A je saMsAramAM khuNe besIne huM ghaNuM benane raDatI jouM chuM. to mAre tamane bIjuM kaI kahevuM nathI. phakata Aje rakSAbaMdhananA divase je tamArI rakSA karavI hoya te pahelA tamArI benanI rakSA karo. keIne aNabelA hoya to te toDIne AjathI snehanI saravANI varasAvI sAcA vIra bane. ahiM eka banelI kahAnI yAda Ave che. eka sukhI mAtA-pitAne eka dIkaro hato. khUba lADakoDathI uchere che, paNa bicArA chokarAne pApane udaya ke haju traNa cAra varSano thaye tyAM mAtA mAMdagInA bichAne paDI. tene putranI ciMtA satAvyA kare che, paNa kALa AgaLa konuM cAle? te to badhAne cheDI cAlI gaI. saMsAramAM saMtAna mATe mAtA e sarvasva che. nAnapaNamAM jenI mAtA cAlI jAya ene mATe te pachI duHkhanuM pUchavAnuM ja zuM ? pitAnI uMmara nAnI hatI. tethI badhAnA kahevAthI zeThe pharIvAra lagna karyA. navA zeThANI gharamAM AvyA. zeThANI A dIkarAne khUba sAcave che. tene mAtAnI mIThI yAda paNa AvatI nathI. samaya jatAM A zeThANIne paNa cAra dIkarA ane eka dIkarI thayAM, dIkarI sauthI moTI che. bhAIo nAnA che. dhIme dhIme karI moTI thaI. tenuM nAma che guNavaMtI. tenAmAM nAma pramANe guNa che. guNa guNano bhaMDAra che. khUba DAhI samajaNa ane sadaguNI che. te moTI thaI eTale eka saMskArI dharmiSTha chokarA sAthe enA lagna karyA. Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna pAMca bhAionI lADakI eka bahena have zvasura gRhe vidAya thaI che. tethI mAbApane tathA bhAione khUba AghAta lAgyA, temanI AMkhamAM zrAvaNa bhAdaravA vahevA lAgyA. ApaNI lADakI benaDI zuM have ApaNane cheDIne sAsare jaze ! bhAI AnA bahena pratye khUba prema. mA bApe ane bhAI ee AMkhanA chellA azrune ki`matI cIjanI jema dhIme dhIme lUchI nAMkhyA. bahena have A ghara choDIne hameza mATe jatI hatI tethI AMsu vAraMvAra badhAnI AMkhAne bhInI karI detA. TapakatA pratyeka AMsu kahetA hatA--enuM saubhAgya akhaMDa raheA ! enA haiyAnA heta kadI na sUkAya ! enA hAthanA kAmaNa enA zvasuragRhane sadA lIlAchama rAkhe. chelle vidAya ApatA mAtA kahe che beTA ! tuM A ghara cheADIne paraghera jAya che, tArA sAsare tArA guNeAnI suvAsa sadA mhe'katI rAkhaje, tArA guNeAthI, kAcathI badhAnA dila jItI leje ne kuLanI AbarU vadhAraje. beTA ! tAruM saubhAgya akhaDa rahe ! mA bApanI lADakavAyI dIkarI pAMDavA samAna pAMca bhAI enI vahAlaseAyI bena saune cheDI eka tadna ajANyA gharamAM dAkhala thai. tenuM rUpa te athAga hatuM ane temAM sadguNAnI sugaMdha bhaLelI hatI, tethI teNe jevA zvasuragRhamAM punita pagalAM mAMDyA tyAre gharanA badhAne ema thayuM ke jANe saunA sALe zaNagAra sajIne sAkSA lakSmIdevI padhAryA. A gharanI dIkarIe pelA gharanI vahu. jiMdagInA be tadna bhinna pAsA. piyaramAM lADapAna maLyA, ane sAsare paNa lADapAna maLyA, paNa te lADapAnamAM viziSTa bhinnatA hai|ya che. piyaramAM badhAe tenI sukha sagavaDa sAcavI. ahIM sau tenI pAsethI sevA ane sukha sagavaDa sAcavavAnI AzA rAkhatA. guNavatI peAtAnI jAtane bhUlI gaI, ane pAtane tathA sAsu sasarAne yAda rAkhyA. eNe gharanA badhAnI khUba sevA cAkarI karI. gharanA kAmakAja karI tenA guNanI suvAsa phelAvI, ane sAsariyA badhA tene kuLadevI samAna mAnavA lAgyA. sasAra vADImAM AvelI sarakhI srI AdhArane jhaMkhe e vAta teA sAcI, paNa ethI ya adhika sAcI vAta e che ke vRkSeA paNa veDIne AdhAra ApIne velInA AdhAra pAmatA hAya che. gRhastharUpI mAgamAM zrI svarUpI velanA prema, AtmatyAga, sevAnA puSpAthI dRDhatA ane majabUtAIthI sIcAtA rahe che. gharanI lakSmI banIne be traNa varSa agAu AvelI A kanyAe paNa A prakAranuM dRSTAMta pUruM pADyu', paNa bhAgyane e gamyuM nahi. hAya. guNava'tInA patine tAva AvyA ane tAvanI TUMkI mAMdagImAM enA patinuM avasAna thayuM. A samaye guNavaMtIne cha mahinAnA eka bAmeA hatA. patinA mRtyuthI guNavaMtIne khUba AghAta lAgyA. bhAlanI saubhAgya TIlaDI, cUMdaDI sAthenA enA saMbaMdha sadAne mATe tUTIgayA ahA ! pAMca pAMca bhAInI lADIlI enaDI lADa kADamAM ucharelI, jeNe kAi divasa duHkha joyuM nI Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna evI guNavaMtInA mAthe jANe Abha tUTI paDyo! saMsAramAM patnI mATe pati e ja sarvasva che. pati cAlyA jAya tyAre enA jIvanamAM pachI kaMI AnaMda rahetuM nathI. raNakAra, gIta ke jhaNakAra. saue tenI sAmethI mukha pheravI lIdhA. guNavaMtI khUba raDe che. gUre che. kALo kalpAMta kare che. sAsu tene khUba AzvAsana Ape che, beTA ! raDIza nahi. zAMta thA. hiMmata rAkha. ApaNA pApane udaya ke yuvAnane AMgaNe paga mUkatA ja dIkaro cAlyo gayo ! sAsu eka mAtAnI jema guNavaMtIne rAkhe che, ene ochuM AvavA detA nathI, paNa pApane udaya jAge tyAre cAre bAjuthI duHkha AvI paDe. guNavaMtIne mATe atyAre sAsu eka AdhArabhUta hatAM. te sAsu-sasarA paNa TUMkI mAMdagImAM cAlyA gayA. naNaMda paraNIne sAsare gaI. diyara-jeTha koI che nahi. eTale te sAva ekalI banI gaI. bharyA kuTuMbamAM lADakoDathI ucharelI dIkarIne mATe Aje keI na rahyuM. have tene patine viga vadhu sAlavA lAgyA. huM zuM karuM ? jIvana kevI rIte jIvavuM? zuM ApaghAta karIne marI jAuM ? nAnA. evuM te nathI karavuM. AvA bhayaMkara dukhamAM enA hAthamAM enuM eka khIleluM puSpa hatuM te haju bAra mahinAnuM hatuM. te jANe kahI rahyuM hatuM ke he mAtA! tuM jIvana tArA mATe na jIva te mArA mATe jIvI jA. garadama phelAyelA aMdhakAranI vacce huM tArA mATe jIvanajyota che. A nAnuM khIleluM puSpa guNavaMtInA AMsunI relane aTakAvatuM hatuM. tenA mAtA zatA ane bhAIone khabara paDI ke amArI benanA sAsu sasarA to gujarI gayA che. * te have sAva ekalI nirAdhAra banI gaI che te have amArI pharaja che ke tene amAre ghera laI AvavI joIe. bhAI o benanA ghera AvyA. bene ghaNI nA pADI paNa samajAvIne laI AvyA. mA bApa ene AzvAsana ane vAtsalyanI amRtadhArAe snAna karAvatA rahyA. A guNavaMtI bicArI gharanA badhA kAma kare che. gharamAM cAra bhAI ane bhAbhIonuM kuTuMba che. zarUAtamAM te badhAno prema khUba maLato paNa pachI e premamAM oTa AvavA lAgI. mAtA svargavAsI thaI. A duHkhanA virATa sAgaramAM mAtA pitAnI zILI chAMyaDI kalpavRkSa samAna hatI. te DALa paNa tUTI gaI. bhAI bhAbhIne prema ghaTavA lAgyo. bhAbhIo bhAIne caDhAvavA lAgI. bhAIo sArA hatA. paNa saMga evo raMga. roja bhAbhIo caDhAve ke tamArI bena te AvI che ne tevI che. gharamAM rahevuM che paNa koI kAma karavuM gamatuM nathI. maphatanA roTalA khAvA che ne kAma karavuM nathI. A zabdo bahenInA kAne athaDAvA lAgyA. ararara...kUra vidhAtA ! mArA nasIba rUkyA tyAre mAre bhAI-bhAbhInA zaraNe rahevuM paDayuM ne ? mArA bhAI o paNa sAmuM jotA nathI. A gharamAM huM kevI rIte rahI zakIza? bicArI Akho divasa kAma kare chatAM meNAToNA sAMbhaLavA maLe che. jema samaya jato gayo tema tenA duHkhamAM vadhAro thato gayo. pachI to bhAbhI beTA ALa caDhAvavA lAgI. temanA chokarAo ane guNavaMtInA bAbA vacce heja Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 297 zAradA ratna takarAra thAya te badhI bhAbhIo tenI sAthe khUba bAjhe paNa bena have kare zuM? je benane bhAIoe kevI khammA khammAmAM ucherI hatI te benane mAthe Aje duHkhanA vAdaLe utarI paDyA. rakSAbaMdhana jevA pavitra divase paNa bhAI o benanI snehabharI rAkhaDI paNa bAMdhe nahi, AthI guNavaMtInA manamAM khUba ochuM AvI gayuM. ararara... prabhu! meM evA zA pApa karyo ke A bhAIone rakSA bAMdhavA jeTalI paNa prema nathI rahyo. pitAnA manamAM ghaNuM IrachA hatI ke mAre ekanI eka dIkarI che. te AvI duHkhI che te ene mATe kAyamanI koI vyavasthA thAya ane sagavaDa maLI rahe tevuM kaMI karavuM, paNa putronI bIke pitA belI zaktA na hatA. temane bIka lAgatI ke kadAca kaI ema kahenAra nIkaLe ke ene AkhI jiMdagI sahAro Apyo ene chokarAne bhaNAvyo. e zuM kAMI ochuM che? te pachI bahene badhAnI je sevA cAkarI karI kAmanI pAchaLa jAta ghasI nAMkhI te premabharI sevAne badale zuM? A vAta je bena sAMbhaLe te enuM dila tUTI jAya ne? ene kevo AghAta lAge? sauthI moTebhAI je sage bhAI na hato paNa tenI lAgaNI sagAbhAInA premane bhUlAvI de tevI hatI. tenA manamAM paNa pitA jevA vicAro AvatA. nAjuka velI samAna bena mAtra jamIna para paDI na rahe paNa je rIte dharatIne phaLaphUlathI zobhAve che te rIte vRkSa para jaIne vRkSane bhAve, huMpha Ape te rIte baheno mATe kaMIka karavuM joIe. te te bahenanI sevAnI bhAvanAthI ne kAmakAjathI pANuM pANI thaI jato. jyAre tene khabara paDI ke mArI benanI A sthiti thaI che tyAre tenI AMkhamAM AMsu AvI gayA ! ahAhA ! rakSAbaMdhana dara varSe benanI pAse baMdhAvIe chIe te amArI zuM pharaja nathI ke tenI rakSA karavAnI ! rakSA karavAne badale bena badhAnA trAse raDI rahI che. kharekhara ame tenA sagA bhAI nathI. sAcA bhAI hoya te zuM benanA AMsu joI zake? bena te keTalI bhalI bhoLI saddaguNa che. potAnA piyaramAM eNe pitAnI jAtane kAmakAjathI ghasI nAMkhI chatAM A dazA ! ema karatAM rakSAbaMdhanano divasa AvyA. A bhAInA manamAM thayuM ke pAMca bhAInI eka benaDI! tenI pAse rAkhaDI baMdhAvIe. teNe keTalA haiyAnA hetathI rAkhaDI bAMdhe che te A rAkhaDI pAchaLa amArI zuM pharaja che? bahenane putra bhale moTe thaye hoya, ene AdhArabhUta hoya chatAM prasaMga ubhuM thAya ne bahenane gharamAMthI javuM paDe te paNa ATalI moTI havelImAMthI bahena te babale AMsue raDatI nIkaLe ne? enuM dila bhale AzISa ApatuM hoya to paNa ene rahevA mATe te bhADAnI oraDI ja maLe ne ? tyAM enuM keNa? A rakSAbaMdhananA divase moTAbhAI pitAnI pAse AvyA ne badhA bhAIone belAvyA, ne kahyuM, bahene gharamAM nokaraDInI jema kAma karyuM. badhAnI sevAmAM potAnI jAta sAmuM joyuM nathI, chatAM benane AvA dukha ! AjanA pavitra divase ApaNI Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zAradA ratna bahenane e bheTa ApavI che ke ApaNA ATalA moTA gharano eka taraphane je svataMtra bhAga-makAna jevo che te bahenanA nAma para caDhAvI daIe, ane tene mATe amuka rakama vyAje mUkI daIe jethI bahena kAyamane mATe sukhI thAya, to ja enI sevAnuM RNa ApaNe adA karyuM kahevAya. A putranI vAta sAMbhaLI pitAnI AMkhamAM AMsu AvI gayA. kharekhara mArA mananI vAta huM je karI zakato na hato te Aje sAkAra banAvI. badhAe moTAbhAInI vAtane premathI vadhAvI lIdhI ne rakSAbaMdhananA pavitra divase rAkhaDI bAMdhIne bahenanA jIvananI sAcI rakSA karI. dukhIyArI benane sAcA mATe bhAI banyA. . satIo paNa dharmanI bane che. tamArA aMdhakAra bharelA jIvanamAM snehano nirmaLa prakAza laIne tamane rakSA bAMdhavA AvI che. tamArI rAkhaDI tUTI jaze paNa A amara rAkhaDI te jIvanamAM kyAreya tuTaze nahi. amArI pAse sonA, cAMdI ke sutaranI rAkhaDI nathI paNa brahmacarya, satya, nyAya, nIti, sadAcAranI anupama rAkhaDIo che. tamArI rAkhaDImAM eka bhavanA AzIrvAda che, jyAre dharmanI amara rAkhaDI tamane bhavobhavanA AzIrvAda rUpa banaze. sauthI zreSThamAM zreSTha ane moMghAmAM moMghI rAkhaDI brahmacaryanI che. Apa rAkhaDI bAMdhIne dharmanA sAcA vIra banajo. chelle ATaluM te phirathI yAda rAkhaje. * " raheje tuM aMdhanA locana banIne, jIvana vitAvaje sajajana banIne, jagata ne jiMdagI che cAra dinanI, na raheje keine duzamana banIne" # zAMti * pro vyAkhyAna naM. 32 zrAvaNa vada bIja ravIvAra tA. 16-8-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene ! A saMsAramAM jIvone sukha ApanAra je kaI hoya te dharma che, paNa dharmane tame jAdu na samajatA hoM. dharma e kaI jaMtaramaMtara nathI. kadAca tame mAnatA ho ke dharma pAse prArthanA karavAthI tenI pAse je mAMgIe te maLI jAya che. te te mAnyatA khoTI che. tame kaheze ke mAre lAkha rUpiyA joIe che, mane Apo. mAre svargamAM javuM che te mane tyAM laI jAva. mAre mokSa joIe che to mane mekSa Ape. dharma pAse AvI prArthanAo karavAthI ke mAMgaNIo karavAthI kaMI maLaze nahi. dharma Ape che jarUra, paNa tamArA mAtra mAMgavAthI ke prArthanA karavAthI kaMI nahi Ape. dharmanuM AcaraNa karo. tamane nyAya ApuM. - eka vakhata jaTAzaMkara bimAra paDyo. tenA gharamAM tenI patnI, putra kaI hatuM nahi. te ekale hatA. bimArImAM tenI sevA cAkarI koNa kare ? koNa tene davA lAvI Ape? Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 zAradA re ke tenI khabara pUche? eka phakIra bhikSA levA mATe jaTAzaMkarane ghera AvyajaTAzaMkarane bimAra jaIne phakIre kahyuM. tamane davAthI sAruM thaI jaze. jaTAzaMkare vicAra karyo ke phakIra kahe che ke davAthI sAruM thaI jaze, te have mAre davA pAse javuM joIe. jaTAzaMkara pathArImAMthI uThIne davAnI dukAne gayo. dukAnamAM te badhI jAtanI davAo hoya. te davAonI sAme be hAtha joDIne bolyo. he devAdevI! tamArA prabhAvathI bimArIo cAlI jAya che te tame mArI bimArI dUra karo. have huM tamane pUchuM chuM ke davA pAse prArthanA karavAthI zuM tenI bimArI maTaze kharI ? (zrotAmAMthI avAja-kayAre paNa na maTe.) basa. A ja vAta dharma mATe samajavAnI che. dharmanA viSayamAM AvI mUrkhAmI na karaze. dharma thI badhA prakAranA sukhe maLe che, paNa te mAtra vAto karavAthI nahIM maLe. tamane bhUkha lAgI che te mATe tamArA zrImatijIe tamArA mATe jamavAnI thALI taiyAra karIne mUkI. have thALI sAme joyA karo ne kaho, he thALInA bhajana ! tame mArI bhUkha maTADo. te bolo, tamArI bhUkha maTaze kharI? te mATe te bhejana jamo te ja bhUkha maTe. tema ahIM mAtra dharmanI vAta karavAthI sukha nahi maLe. Aje mAnavadharmanI vAte ghaNI kare che, paNa dharmanuM AcaraNa bahu ochuM thaI gayuM che. dharmanI kriyAo thAya che, paNa dharmanA vicAra nathI thatA. vicAra thAya che pApanA ane kriyA thAya. che dharmanI. tame ghaNI vAra sAMbhaLyuM che ke dharmathI dhana maLe che, paNa A sAMbhaLIne tame vicAra zuM karyo ? savAre uThIne prabhunI bhakti-prArthanA karavI ne pachI baporanA bajAramAM jAo tyAre rUpiyA maLI jAya. AvuM ja mAno cho ne? savAre dAna ApyuM ane sAMje ja tenuM Dabala maLI jAya ema ja ne? Aje upavAsa karyo, AyaMbila karyuM ane Aje ja managamatI kanyA sAthe sagapaNa thaI jAya. AvuM ja ne ? Aje aNuvrata ke bAravrata lIdhA ane Aje ja devaleka maLI jAya ema ja ne ? Aje saMyama mArga svIkAryo ane Aje ja mokSa maLI jAya ema ja ne? tame AvuM ja mAne che ne? tamAruM magaja ThekANe te che ne? dharmathI mokSa maLe che, "dharmathI ravarga maLe che" A vAkyanuM rahasya samaje che kharA ? jJAnIonA vacanamAM ghaNAM gahana bhAvo bharelA hAya che. temanA vacananA mAtra zabdone pakaDavAthI tenuM rahasya nahi samajAya. e zabdonA rahasyane samajavA mATe zabdonuM sUkSmatAthI samagratAthI ane gaMbhIrapaNe manana-ciMtana karavuM paDaze. tamane badhAne sukha meLavavAnI utAvaLa che ne? jaladI jaldI sukha meLavavuM che ne? tAtkAlika are aba ghaDI sukha maLI jAya evo upAya tamAre joIe che ne ? mAno ke tamane keI bimArI AvI te kevA DokaTara pasaMda kare che? DokaTara pAse jaIne zuM kaho che ? Apa evI davA Apo ke mAre roga jaladI dUra thaI jAya. pachI bhale e davAnuM game te rIekazana Ave! tamane lAge che ke sAcuM bolavAthI sukha nahi. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 zArada ratna maLe, jUThuM bolIzuM te maLaze. te tame zuM bolaze? sAcuM ke khoTuM? (zrotAmAMthI avAja-khoTuM ja bolIe.) vadhu kahuM te tamane ema lAge che ke pramANikatAthI-nItithI A dhaMdhAmAM vadhu napho nahi maLe. nItithI dhaMdho karatA lakhapati nahi banAya, paNa anItithI lakhapati banaze. lo tame zuM karazo? (zrotAmAMthI avAja - te te anItithI dhaMdho karavAnA ) moTA bhAge badhA ema ja kare che, kAraNa ke badhAne jaladIthI zrImaMta-dhanavAna banI javuM che ! Aje ne Aje ja aDhaLaka dhana joIe che. je tame mAnatA ho ke asatya bolavAthI sukha maLe che. anItithI dhaMdho karatAM lakSAdhipati thavAya che, to A mAnyatA tamArI khoTI che. A saMsAranA sukha jaladImAM jaladI meLavavAnI tAlAvelI che, paNa huM tamane pUchuM chuM ke tamane ema thAya che ke mAre mekSa abaghaDI joIe che? nA...nA...evI tAlAvelI nahIM thatI hoya! kema barAbara che ne ! vAta sAcI che ne ! dharma A badhA sukha Ape che, paNa tamArI utAvaLa temAM kAma nahi lAge. sukha ApavAnI dharmanI eka lAMbI prosIjara-prakriyA che. sukha meLavavA mATe e prakriyAmAMthI pasAra thavuM paDe. Aje je kaMI sukha che te badhuM dharmathI maLyuM che. eka lAMbI prakriyAmAMthI ApaNe pasAra thayA chIe. janma-janmAMtaronI vAta ApaNane yAda nathI, paNa, ApaNe aneka janmamAM dharmanI e prakriyAmAMthI pasAra thayA chIe. tyAre Aje capaNane ATaluM ne AvuM sukha maLyuM che. sukhanA sAdhano maLyAM che. sukhane anubhava thAya che. Aje paNa A jIvanamAM pharI dharmanI e prakriyAmAMthI pasAra thaIzuM to bIjA "jIvanamAM paNa sukha jarUra maLaze. dharmanI be prakriyA che. eka prakriyA che puNyakarmanA baMdhanI ane bIjI prakriyA che pApakarmono kSayanI. puNyakarmanA baMdhathI bhautika sukha maLe che, ane pApakarmonA yathI Atmika sukha maLe che. dharmathI tAtkAlika pApakarmone kSaya thaI zake che. AthI Atmika sukha tarata maLe che, paraMtu dharmathI je puNyakarma baMdhAya che te te udayamAM Ave tyAre bhautika sukha maLe. puNyakarma karavAthI Aje je puNya baMdhAyuM te puNya tAtkAlika udayamAM nathI AvatuM. amuka samaya pachI te bAMdheluM puNyakarma udayamAM Ave che. karma sattAne A eka niyama che. jyAM sudhI puNyakarmane udaya na thAya tyAM sudhI dhIraja rAkhavI paDe. adhIrA banavAthI kAma na cAle. evuM paNa bane ke A jIvanamAM te puNyakarma udayamAM na Ave te bIjA bhavamAM te udayamAM Avaze ane tyAre te tenA zubha phaLa cokkasa Apaze. evuM paNa nathI ke bIjA bhavamAM ja te udayamAM Ave. A bhavamAM bAMdheluM karma vIsa, paracIsa, pacAsa bhavo pachI paNa udayamAM Ave. - A vAtane artha samajyA kharA? dharmathI je sukha maLe che. dharma je sukha Ape che te DAyarekaTa-sIdhuM nathI Apata, paNa puNyakarmanA mAdhyamathI Ape che. Aga, sagaDI cUlo ke gesathI bhejana bane che paNa te bhojana sIdhesIdhuM-DAyarekaTa sagaDI vagerethI Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna nathI banatuM. mAne ke tamAre bhAta kare che te tame cekhA sagaDImAM nAMkhe to bhAta banaze kharo? (zrotAmAMthI avAja-na bane, uTA cokhA baLI jAya ) A mATe eka vAsaNamAM cokhA nAkhIne tene sagaDI, gesa vagere para mUkavA paDaze tyAre bhAta banaze. te paNa sagaDI para cekhA mUkyA ke tarata taiyAra ! ema nahi bane, te mATe thoDo samaya lAgaze. e pramANe dharma sukha Ape che paNa puNyakarma dvArA Ape che. A bhautika sukhanI vAta kahuM chuM. AdhyAtmika sukha te pApakarmonA nAzathI eTale kSayathI maLe che. tamAre je mAnasika ane AdhyAtmika sukha tAtkAlika joItuM hoya to te dharma tamane tarata Apaze, paNa pApakarmono kSayanI paNa eka prakriyA che. e prakriyAmAMthI pasAra thavuM paDaze. (zrotAmAMthI avAja amAre te tAtkAlika bhautika sukha joIe che.) je AtmA janmAMtarathI puNyakarma laIne Avyo haze to tAtkAlika bhautika sukha maLaze, paNa AtmA pAse evuM puNyakarma nahIM hoya te lAkha upAyathI paNa sukha nahi maLe. makAnanI TAMkImAM pANI na hoya to naLane game teTalo pheravavAmAM ke maraDavAmAM Ave to paNa naLamAMthI pANI nahi nIkaLe, paNa hAtha cholAI jaze. temAMthI lohI nIkaLaze, paNa naLamAMthI eka buMda paNa nahi Tapake. bhautika sukha mANasanI IcchA pramANe nathI maLatA. AdhyAtmika sukha maLI zake che. te tAtkAlika maLI zake che. AdhyAtmika sukha eTale Amika zAMti. dharmathI mAnasika prasannatAnuM-Atmika zAMtinuM sukha maLI zake che. jenI rageragamAM dharmanuM sthAna che, evI satI mayaNarehAe vananI vATamAM devarUpa jevA putrane janma Apyo. jenA rakSaNa mATe keTalI dhAvamAtAo hoya, dAsa dAsIo hoya tenA badale Aje tene kaI lenAra nathI. nathI hoI tenI vadhAmaNI denAra ke nathI keI janma mahotsava ujavanAra chatAM duHkhane duHkha nahi mAnatA, karmane svarUpane samajanArI satIe putrane ravaccha karIne yugabAhunA nAmanI vIMTI tene paherAvI, potAnI aDadhI sADInI jhoLI banAvI, temAM suvADI vRkSanI DALe bAMdhI dIdhI ke jethI koI hiMsaka jAnavara tene kAMI IjA na karI zake, pachI vanadeva ane vanadevIone bhalAmaNa kare che. he vanadeva ! he vanadevIo ! Apa mArA vahAlasoyA phUlane sAcavaje. hiMsaka pazu-pakSIothI tenuM rakSaNa karaje. sarovaramAM zarIra zuddhi ane vastra zuddhi mATe jAuM chuM. Apa ene sAcavaje. Akta para Aphata ane phaTakA para phaTakA -mayaNarehA vananA deva-devIone bhalAmaNa karIne snAna zuddhi mATe sarovara tarapha cAlI. bhAgyanA bharose tAjuM khIleluM e kamaLa paDayuM hatuM. satI snAna mATe gaI to kharI, paNa eno mana bhramara e kamaLa tarapha AkarSita hato. te jatAM jatAM bALakanI tarapha daSTi pheMkatI ane ema kahetI jatI hatI, ke huM A bALakanI rakSA cAhuM chuM, chatAM mAre kartavyavaza sarovara upara javuM paDe che. he prabhu! saMbhALaje mArA vhAlA bALane, A pramANe kahetI te jaldI Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 zAradA ratna sarAvara upara gaI. te jaldI jaldI snAna karI peAtAnA vastrAne dheAI rahI hatI eTalAmAM ja eka durghaTanA evI khanI ke te ja sarezavara upara eka jaLa hAthI kharADatA kharADatA tyAM AvI paheAMcyA. have jue, pAchI pUrvakRta karmanI viTaMbaNA! " Ata para Aphata phaTakA para phaTA ! e jaLahastI bhayAnaka hatA. enA mAmAMthI nIkaLatAM lAMkhA lAMkhA daMtazULa khUba dhAraDAra hatA. enuM zarIra khUba bharAvadAra ne kALuM-zyAma hatu. eka tA te hAthI hatA. khIjuM te jaMgalI ane marata hatA ane trIju te hAthIe sarAvara upara kaiAi mAnava prANIne joyuM haze, eTale te hAthI mayaNurehAne jotAM ja krodhita thayA, ane kALa svarUpa dhAraNa karI satI tarapha doDyo. mayaNurehA jaLahastIne jotAM ja dhrujI uThI. ene thayuM, A vaLI navI Aphata kAM ? potAnA navajAtakhALa--haiyAnA eka TukaDA jhADanI DALe pADhI rahyo hatA. pote enAthI vikhUTI hatI ne mRtyu AMkha sAme dekhAtuM hatuM. mayaNurehAnI dhIraja khUTI paDI. eka nArI haiyuM AvA samaye peAtAnA AMsu ane Akandane kathAMthI rokI zake ? e raDI paDI, enI AMkhamAMthI unI unI AMsudhAra vahI. tene mRtyunA bhaya nathI paNa peAtAnA kAmaLa phUlanuM zuM thaze ? enI ciMtA ene korI khAvA lAgI. satIe hAthIne peAtAnI tarapha doDatA AvatA joyA gaI teNIe vicAryuM" ke A hAthInI sAmethI koI paNa mecaskara che. atyAre raDavAthI kaMI vaLavAnuM nathI. atyAre cAtAnI rakSA karavAnA prayatna karavA jarUrI che. ema vicAra te hAthI paNa tenI pAchaLa doDyo. mayaNarehA AgaLa AgaLa pAchaLa pAchaLa te hAthI paNa je pramANe purUSanI pAchaLa doDatA jatA hatA. AvA samaye dilamAM keTalA phaphaDATa thAya tene khabara paDe. eTale te sAvadhAna thaI te upAdhe haDI javuM e ja hiMmata dhAraNa karI karIne te tyAMthI bhAgI. doDatI jatI hatI ane chAyA doDe che te pramANe thAya. e tA jene anubhava savata 2016 nI sAlamAM ame vihAra karIne gAdharA bAju jatA hatA. gAdharA jatA vacce DAkora gAma Ave. DAkoramAM phAgaNa suda pUnamanA meLA bharAya, tethI AgalA divase badhA hAthIe tyAM jaI rahyA hatA. te divase ame badhA savAre vihAramAM hatA. AgaLa pAchaLa nAnA mahAsatIjIe ane huM vacce hatI, eTale AgaLa pAchaLanuM dhyAna rahe. phAgaNa suda 14nA divasa. hAthIe badhA DAkora jaI rahyA hatA. emAM eka hAthI gAMDA banyA. te mArI pAchaLa AvavA lAgyA. huM tenAthI jema jema dUra khasatI jau tema tema te paNa mArI pAchaLa Ave. mane teA hAthInA bhaya lAvyeA. huM tA saDakethI utarI khetaramAM gaI, te hAthI paNa tyAM AvyA. huM khetaramAMdhI roDa para AvI te hAthI tyAM AvyA. hAthIno mahAvata tene aMkuzamAM rAkhavA ghaNAM prayatna kare paNa konI tAkAta che ke tene aMkuzamAM rAkhI zake! mahAvata bicArA khUmAM pADe mahArAja dUra raheA-dUra jAva paNa bhAgI bhAgIne khetara ane rADa sivAya Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * zAradA ratna 304 jauM kyAM! khetaramAM te kAMTA paNa ghaNAM vAgI gayA paNa sIne maraNane Dara che. manamAM thAya ke hAthI mArI pAse Avaze ne hamaNAM mane chuMdI nAMkhaze. e maraNanA bhayathI bhAgAbhAga karatI hatI paNa koI hisAbe hAthI aMkuzamAM Avato na hato. chevaTe mArA A mAe vicAra karyo ke atyAre huM hAthInA paMjAmAMthI chUTI zakuM tevuM dekhAtuM nathI. teNe mAre pIcho pakaDyo che te choDato nathI. mahAvate ghaNuM aMkuza mAryA. meM kahyuM bhAI! tene mArIza nahi. meM te nizcaya karyo ke atyAre jiMdagI jokhamamAM che. to have huM sAgArI saMthAro karI lauM. ema vicAra karI khetaramAM jaI bhUminuM pratilekhana karI sAgarI saMthAro karyo. "je huM A upadravamAMthI bacuM te mATe chUTI, nahIM te kALa Ave jAvajIva." AhAra zarIra ne upadhi, paccakhuM pApa aDhAra maraNa Ave te sire, jIvuM te AgAra. samasta pApanI AlocanA karI sAgArI saMthAre karyo, paNa haiyAmAM thaDakA besatuM na hatuM. manamAM navakAramaMtranuM smaraNa karyuM. huM zAsanadeva! tame rakSA karajo. mAruM jIvana have Apane soMpyuM che. navakAramaMtra gaNyA paNa mana te hAthI zuM karaze e vicAramAM doDI rahyuM hatuM. AMkha kholIne joyuM ke hAthI zuM kare che ? hAthI ThaMDI paDI gayo. ne dhIme dhIme mArI tarapha Avato hato. manamAM thayuM ke have ThaMDAM paDyo che. eTale mane mAraze nahi. thoDI hiMmata AvI paNa pachI to hAthI ekadama mArA paga sudhI Avyo. mArA pagathI dUra rahI hAthI potAnI sUMDhane traNa vAra mArA paga sudhI lAvyo ne pachI sUMDhane laI jaIne mastaka para caDhAvI. Ama traNa vAra karI hAthI pitAnA sthAne cAlyo gayo. tyAre manamAM thayuM ke are jIvaDA ! tuM hAthIthI bhAgato pharato hato. e kayAM tane mAravA Avyo hato ! chatAM bhayathI bhAgatI hatI. mahAvata kahe are mahArAja ! Aja te mane eTalo badho bhaya hato ke A gAMDo thayelo hAthI mahArAjane zuM karI besaze, paNa ApaNane zI khabara ke e vaMdana karavA mATe AvatA haze! pUrva janmanA saMskAra hoya te tene saMtane nA darzana karavAnuM mana thAya. chevaTe hAthI to sIdhe pitAnA raste cAlyo gayo, ne meM saMthAro pALe. ame tyAMthI vihAra karIne DAkora padhAryA. mAro kahevAno Azaya e che ke hAthI jyAre pAchaLa paDe tyAre dilamAM keTale gabharATa pedA thAya che. kyAM jAuM ne zuM karuM e ja vicAra ramyA kare che. ahIMyA paNa satI mayaNahA AgaLa doDe to hAthI tenI pAchaLa pAchaLa doDe che. mayaNarehA vicAravA lAgI ke have A pramANe huM kyAM sudhI bhAgIza? A hAthI te kALanI mAphaka pAchaLa doDato AvI rahyo che. mane to ema lAge che ke je kALa choDe te A hAthI mane choDe. kALa te anAdikALathI mArI pAchaLa paDyo che. mArA patine paNa kALa laI gaye che, ane have saMbhava che ke te kALa mane laI javA mATe A rUpamAM Avyo hoya. have bacavAne keI upAya najare dekhAto nathI. mayaNarehAe Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 zAradA rahe A pramANe vicAra karI dharmanI zaraNAgati svIkArI. navakAramaMtranuM smaraNa karyuM.. arihaMtAnI ArAdhanA karI. siddhonI ene smRti thaI AvI. eNe e inkyu ke meM je dhama ArAdhyA enA puNye mArA navajAta bALa kuzaLa rahe. satIne nathI maraNanI ciMtA, nathI zarIranI ciMtA, ci'tA che eka mAtra peAtAnA khIlelA puSpanI. arere... mArA bALanu' zuM thaze ? A bhayaMkara aTavImAM tenuM kANu ? mAtAne pAtAnA saMtAnA keTalA vahAlA hAya che, paNa e sa`tAnA meATA thatAM mAtApitAnA upakArane bhUlI jAya che, bhUlA bhale bIju badhuM, mAbApane bhUlazo nahi, agaNita che upakAra enA, eha kadI visaraze nahi; lAkhA laDAvyA lADa tamane, koDa sau pUrA karyA, e koDanA pUranAranA, koDa pUravA bhUlazeA nahi. khIju badhu bhale bhUlI jajo, paNa A upakArI mAbApane bhUlaze nahi. keTalA lADa laDAvI mATA karyA e mAtApitAne kema bhUlAya ? (mAtRsneha zuM che te para suMdara dRSTAMta Apyu hatu.) have mayaNarehAnI pAchaLa hAthI paDaco che, satIne mAthe kevA kaSTa Avaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. caritra : satI mayaNarehAnI mAphaka sAgaradatta zeDa para paNa eka pachI eka Apatti AvatI jAya che. sAgaradatta zeThane karmanA joradAra udaya thayA che. chatAM te te svadoSa jue che. udayacaMdra zeThe sAgaradattane bhAtA mATe ADa lADavA ApyA hatA te paNa gayA. khAvAnu hAthathI gayuM, ratnA gayA lUTAI, lADavA joIne bhIla harSita thayA, raDe che bALako tyAMya. khAvAnuM bhAtuM pAse hatuM te gayuM ane ratnA paNa gayA. lADavAne ApatA joI ne baMne khALA khAvA mATe khUba raDe che, ane lADavA joIne bhIlane khUba AnaMda thayeA. bhIlanI nyAtamAM aTa lADavA thAya nahi. eTale tene khUba vahAlA hAya. eka vAra bhIle jaina muni pAse pratijJA lIdhI ke lADavA khAvA nahi. kAraNa ke khAra vaSe paNa lAhavA khAvA na maLe. eka vAra temanI nyAta thaI ne temAM lADavA banAvyA. pelA bhIlane teA pratijJA hatI. kevI rIte lADava! khavAya ? tyAre eka jaNAe kahyuM ke tuM AvI rIte khela, kha!dhA re bAdha!, tuM mArI mA, lADavA uparathI uThIne bhAta upara jA." Ama kahIne pelA bhIle teA lADavA khAI lIdhA pachI bhAta khAvAnA AvyA. tyAre kahe "khAdhA re khAdhA, tuM merI mAM, bhAta uparathI uThIne lADavA upara jA." ema kahIne bhAta paNa khAi lIdheA. AvI khAdhAthI zuM? ahIM te e vAta che ke bhIlane lADavA khUba priya hAya. A bhIla lADavA joIne khUba harakhAI gayA. hAza! rAja roTalA khAie chIe, Aje lADavA khAIzuM. tyAM tA bhIlanI patnI bhIla mATe jamavAnuM laIne AvI, bhIle Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 305 kahyu', jo, Aje tA ApaNane lADavA maLyA che. bhIlaDI kahe--lADavAnuM bhAjana ApaNe na khavAya. ApaNe teA roTalA ne dALa khAvAnA. bhIle bhIlaDInA kahevAthI roTalA khAdhA ne lADavA mUkI rAkhyA. have bhIlaDI kahe che ApaNe A lADavAne vecI daIzuM tA paisA Avaze, temAMthI cAra divasanA roTalA nIkaLaze. Apa gAmamAM jAva ne A lADavA vecI AveA. bhIlaDInA kahevAthI bhIle lADavAnI poTalI bAMdhI ane pATaNapura nagaramAM lADavA vecavA gayA. gAmamAM eka kaDhAInI dukAne teNe lADavA vecyA, ane lADavAnA je mUlya hatA te lIdhA. bhIla tA paisA laIne ravAnA thayA. lADavA kaDhAI ne tyAM AvyA. koI e e lADavAne thALamAM barAbara gAThavIne bahAra mUkavA. mIThAI AnA thALa bharelA hatA. enI sAthe thALane geAThavyA. kaMdoInI dukAne mIThAI levA grAhakAnI bhIDa jAme che, have zuM banyuM ? idhara udayacaMdra zeke, AyA kucha mahemAna, munimane jhaTa bhejiyA, tyAA zera pakavAna A bAju udayacaMdra zeThane tyAM acAnaka mahemAna AvyA, eTale jaldI raseAI zuM thAya ? tethI zeTha munimane kahe che, Apa koine tyAM jAva sArI mIDAI laI AveA. zeDanI AjJA thatAM munima mIThAI levA gayA. temAM A ja kaMdoInI dukAne jaI caDhyo. A kaMdoInI dukAna gAmamAM khUba prakhyAta hatI. munime badhI mIThAio joI paNa lADavA gamI gayA. tethI cAra lADavA lIdhA. e mahemAna che eTale thai raheze. tema mAnI cAra lADavA lIdhA. munima jaldI lADavA laIne ghera AvyA. AvIne zeThane batAvyA. zeTha lADavA joine eLakhI gayA, ke A lADavA mArA lAge che. tamArI koI vastu hAya teA oLakhI jAva ne ! tema A zeTha eLakhI gayA, paNa lADavA jotA zeThanA hAzakAza uDI gayA. a222...me' te A lADavA sAgaradatta zeThane ApyA hatA ne ahA kacAMthI AvyA ? chatAM cAkkasa khAtrI karavA zeThe lADavA bhAMgyA, tA e lADavAmAMthI e ratnA nIkaLyA. eTale cAkkasa khAtrI thaI ke A lADavA mArA che. sAgaradatta zeTha koI hisAbe letA na hatA. te paNa parANe AvI rIte lADavAmAM ratna mUkIne ApyA ke jethI duHkhI na thAya, paNa temanA nasIkhamAM A bhAgavavAnuM nahi hoya. e lADavAmAMthI rahnA nIkaLyA eTale zeThe munimane jaldI bAlAvyeA ne kahyuM, tame je kaMdoInI dukAnethI lADavA lAgyA hAya temane tyAM khIjA jeTalA haiAya te badhA laI AvA. jarApaNa vAra karaze! nahi, jaldI jAva. munimajI gayA ne kahyuM, amAre mahemAnane pIrasavA mATe lADavA echA paDyA che mATe jeTalA lADavA hAya teTalA tALI ApeA. munimajI badhA lADavA laIne ghera AvyA. zeThane batAvyA. lADavA bhAMgIne joyA tA peAtAnA ratnA badhA peAtAne tyAM AvyA. zeThanA bhAgyamAM na heAya te kayAMthI bhAgavAya ? udayaca'dra zeDa manamAM vicAra kare che ke bhAgya vinA bhAgyazALI na thavAya. jyAre pApa udayamAM Ave che tyAre koI premathI vastu Ape te paNa te kAmamAM AvatI nathI, 20 Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 zAradA ratna meM zeThanI dayA karI lADavA ApyA ne temane sukhI karavA rane nAMkhyA paNa bhAgyamAM bhogavavAnuM na hoya te kyAMthI bhagavAya? ApelA pAchA AvyA. ararara. temanA bALako kevA bhUkhyA thayA haze? temanuM zuM thayuM haze? A udayacaMdra zeTha lADavA ane ratna pitAne tyAM pAchA AvyA tethI harakhAyA nahi, paNa emanA manamAM te ema thayuM ke temanuM zuM thayuM haze? tapAsa karAvuM, tethI zeThe munimajIne lAvyA ne kahyuM, Apa kaMdoInI dukAne jaIne tapAsa karo ke A lADavA kevI rIte banyA che? have munimajI kaMdoInI dukAne jaze te vAta avasare. ja zAnti vyAkhyAna naM-33 zrAvaNa vada trIja somavAra tA. 17-8-81 surU baMdhuo, suzIla mAtAo ne baheno! nirvANa mArganA netA, parama paMthanA praNetA, rAgadveSanA vijetA anaMtajJAnIe jabbara purUSArtha upADI ghAtI karmone kSaya karI kevaLajJAna, kevaLadarzana prApta karyA pachI Agama rUpa aNamola ratno rajU karyA. A kALanI aMdara bhavasAgarathI bahAra kADhanAra, sAco rAha batAvanAra gurU bhagavaMta che. evA gurUdeva ApaNane AgamanI anupama ratnonI pIchANa karAve che. AgamanA sahAre teo ApaNane Atmazreya karavAne paDakAra kare che ane mArga batAvI rahyA che, paNuM kayA raste javuM te lakSa ApaNe nakkI karavAnuM che. mArga batAvanAra bhemIyA te mArga bitAvIne cAlyA jaze paNa sAro paMtha batAvavA chatAM je avaLA mArge cAlIzuM to rakhaDapaTTI sivAya bIjuM zuM? tema ajJAna aMdhakAramAM AthaDatAM, bhavamAM bhaTakatAM, mehamAM mUMjhAtAM, rAganI rIbAmaNamAM rabAtA ane mahAna puNyodaye gurU bhagavaMtane bheTo thayo. te mahAna jJAnI gurUdeve AtmAne jagADavA bhavanamAM bhUlA paDelA jIvone sAco rAha batAvavA kahe che, he parama paMthanA pathike! jJAna darzana cAritra ratnatritaya bhAjane / ___ manuSyatve pApakamma svarNa bhANDe suropamam // tamane je mahAna, evuM mAnavajIvana prApta thayuM che, enA te mUlya AMkyA aMkAya tema nathI. baMdhuo! kadAca tamane ema thaze ke manuSya jIvana ATaluM badhuM kiMmatI kevI rIte ? te huM Apane samajAvuM. tiryaMca gatimAM temanI parAdhInatAne pAra nathI. naraka gatimAM jIvane dukhone pAra nathI. tyAM ja kSaNe kSaNe apAra duHkha bhegavI rahyA che. eka kSaNanI paNa zAMti nathI. devalokamAM devone bhautika Rddhino koI pAra nathI, paNa devenI IrSyA, atRpti ane asaMtoSanI bhayaMkara Aga emanA sukhane khAI rahI che. have rahI cAra gatimAM mAtra mAnavagati. je gatimAM nathI tiryaMco jevI parAdhInatA, nathI narakagati jevA AgajhALa duHkha ke nathI deva jevI IrSyA, atRptinI hoLI. Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 307 AvA suMdara mAnavajIvanamAM te karavA jevI che mAtra samyaka jJAna darzana cAritranI suMdara ArAdhanA. A mAnava jIvanane jJAnI purUSoe sonAnA bhAjananI upamA ApI che. te AvA suvarNanA bhAjanamAM zuM zobhe ? ratnatrayanI ArAdhanA ke bhogavilAsanI ane pApakarmanI gaMdI badaba? mAnavanI duniyA tarapha najara nAMkhatA aphasAsa thAya che ke keTalAya bicArA mAna AvA mAnava jIvanane pAmIne ratnatrayanI ArAdhanAne badale pApakarmo karI rahyA che. ararara. A te sonAnA pAtramAM gaMdhAI uThelo dArU paDayo ! sonAnuM bhAjana dArUthI kharaDAyuM. are ! bharAI gayuM ne gaMdhAI uThayuM ! mATe jJAnI puruSe kahe che ke tame koI jIvanamAM pApa karazo nahi ne mana, vacana, kAyAthI pApa karIne karmanI vargaNAo bhegI karazo nahi. A vizvamAM koI jagyA evI nathI ke jyAM karmavargaNuM ThAMsI ThAMsIne bharI na hoya. te atizaya sumi che, tethI ApaNI carmacakSuthI te joI zakAtI nathI. agocara che. A karma vargaNAo jIvane ema ja nathI cAMTatI, paNa jyAre jIva kaI paNa vastu ke vyakti pratye rAga, dveSa ane meha kare, te pachI jANatA ke ajANatA kare, paNa pelI karmavargaNa te AtmAne coMTI jAya che. AtmAne coMTatI A vargaNuM-tenuM nAma che karma. anAdikALathI karmanA saMge jIvanI saghaLI khAnAkharAbI thaI che. bhale pachI e zubhakarmone , saMga hoya ke azubhakarmone saMga hoya. vastutaH e badhAya saMga kusaMga che. AtmAne paramAtmA, jIva ne zIva, jana ne janArdana, nara ne nArAyaNa na banavA denAra karmane saMga che. mukhyatve krodhAdi bhAvo ane zroteMdriyAdi pAMce IndriyonA viSaye karmavargaNAnI rajakaNonA Dhagale DhagalA AtmA para utAranAra che. are, ekeka IndriyanA viSayo paNa khataranAka che. e dhAre te AtmAnA jJAnAdi guNonuM nikaMdana kADhI nAkhe. mRtyunA mukhamAM dhakelI devAnuM kAma to enA mATe jANe DAbA hAthanI ramata jevuM. uttarAdhyayana sUtranA 32 mA adhyayanamAM ekeka IndriyanA viSayamAM je Asakta bane che tenI kevI kharAba dazA thAya che te samajAvyuM che. pataMgIyuM cakSuIndriyanA pApe agninA rUparaMgamAM AkarSAtA emAM paDIne marI jAya che ne? bhramara kamaLanI sugaMdhamAM Asakta banatAM emAM kamaLa bIDAtA marI jAya che ne ? rasanA bhegI mAchalA AmiSanA lobhamAM lekhaMDanA kAMTAthI bharAI jAya che. A to nAnA prANInI vAta karI, paNa alamasta mardonmatta hAthInI vAta karuM. hAthiNInA citrane sAcI hAthiNI samajIne enuM sparza sukha meLavavAnA lobhamAM khADAmAM paDI bebhAna banI jAya che ne mRtyunA zaraNe thAya che. haraNIyuM zikArInI baMsarInA svaramAM tallIna banatA, saMgItanA rAgamAM Asakta banatA, akALa mRtyune pAme che. samajANuM ne ke ekekI IndriyanA viSayamAM phasAtA jIvonI zI dazA thaI? keTalA karmonA AkramaNa karAvyA ? AtmAnA svarUpane kevuM DhAMkI dIdhuM ? ekeka indriyanA viSayamAM Asakta: bananAranI je AvI kharAba dazA thAya che, Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308: zAradA ratna te je pAMce IndriyanA bhogamAM Asakta bane enI kharAbI thavAmAM zuM bAkI rahe ? mATe maLelA jIvanamAM karmonA Agamana rUpa je Azrava che tene dUra karI saMvaranA gharamAM AvavuM e ja mAnava jIvananuM sAcuM kartavya che. jJAnIo ApaNane samajAvatAM kahe che ke. asaMkhayaM jIbiyaM mA pamAyae, jarovaNIyassa hu natthi tANaM / - A jIvana asaMskRta che. tene vadhAravuM zakya nathI. temaja tUTeluM AyuSya sAMdhI zakAtuM nathI, mATe jIvanamAM pramAda na kara joIe. vRddhAvasthAthI maraNanI samIpa pahoMcelA jIvanuM kaI zaraNa nathI. athavA evo koI samartha nathI ke je pitAnA karmo dvArA ghaDapaNane Are pahoMcelA jIvane e vRddhAvasthAthI bacAvI zake. A asaMskRta jIvanamAM vino paNa ghaNuM che. uttarAdhyayana sUtranA 14 mA adhyayanamAM bhagavAna bolyA che rUmAla DuM vihAra vaidu batAvaM nA vImAkA A manuSya jIvana azAzvata che tathA pracura Adhi ane vyAdhirUpa vinethI bhareluM che. vaLI AyuSya paNa palyopama jeTaluM lAMbuM nathI, paNa alpa che. cothA ArAmAM cirAzI lAkha pUrvanuM AyuSya bhagavAna aSabhadevanuM hatuM. bIjA tIrthakaronuM thoDuM thoDuM ghaTatuM gayuM. kame krame ghaTatA ghaTatAM A pAMcamA ArAmAM te poNuM base varSamAM deze uNuM AyuSya che. 84 lAkha pUrvanA AyuSyanI apekSAe ApaNuM AyuSya keTaluM alpa kahevAya ? A jIvana paNa jema tema ane jevI tevI sAmagrIthI nathI maLyuM. mahAna puNyanI rAzI ekaThI thaI haze tyAre A dara jIvana maLyuM che. . '' vicAra karo. tUTeluM AyuSya saMdhAze nahi. vRkSa uparathI kharI paDeluM pAna saMdhAtuM 6 nathI tema AyuSya tUTaTyA pachI saMdhAtuM nathI, chatAM AtmAnI oLakhANa karavAnuM mana te thAya che? be DIgrI tAva hoya te dukAne javAya, paNa upAzraye na avAya. jeTalI dhana pratye mamatA che teTalI dharma pratye nathI. saMsAramAM vasele ko mAnavI 18 pApasthAnakathI chUTI zake che? vItarAga bhagavAnane acala kAyado che ke je karmo karaze te bhogavaze. tame vakIlanA, berIsTaranA kAyadAne kadAca paisAthI pheravI zakazo paNa karmanA kAyadAne nahIM pheravI zake, mATe asaMskRta jIvanamAM pApakarmo karatAM khUba vicAra karo. jJAnI kahe che ke jIvana kSaNabhaMgura che, chatAM kaMIka ajJAnI che tenA para vizvAsa rAkhIne besI gayA che ne bele che, A kArya pachI karIzuM. kAle karIzuM, paNa kaMIka evA joyA ke kAla kAla karatA tene kALa AvI gayo. tenI mananI AzAe manamAM rahI gaI. vAyadAmAM kyAre phAyadA na hoya. vepAra dhaMdhAmAM, bajAramAM, pApanA kAryomAM vAyadA kare paNa dharmanA kAryomAM kyAre vAyadA na karaze. kAlanuM kArya Aje karo ne AjanuM kArya atyAre karo. jIvanamAM kSaNane paNa bharoso nathI, tyAM kema nizcita thaIne beThA che ? | sarovaraNa du nathi tALa ! vRddhAvasthAthI maraNanI samIpa pahoMcelA jIvanuM kaI zaraNa natha AcAraMga sUtramAM bhagavAna belyA che ke A saMsAramAM prAyaH kaMIka jIne dhana bheguM karavAnI bhAvanA hoya che. bhaviSyakALamAM-ghaDapaNamAM pitAne tathA potAnA Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 309 putrAdi ravajanone upayogamAM Avaze, AvI bhAvanAthI te zarIranI paNa darakAra na karatA bhUkha, tarasa, ThaMDI, garamI Adi duHkhane sahana karI dhana meLavavA mATe rAtadina tanatoDa mahenata kare che. kALI majUrI kare che. dharmane bhUlI jAya che. tenuM lakSa mAtra ghana meLavavAnuM hoya che. AvI rIte dhana prApta karavAmAM tallIna banelAne pAyA samudA samucvati kadAcita rogane upadrava thAya ane pote meLavelA aDhaLaka dhanane bhogavaTa karyA sivAya dhanAdi tathA svajane vagerene choDI khAlI hAthe paralekamAM javuM paDe che. te samaye tene ghaNe pazcAtApa thAya che. dhana meLavavA karelA pApa te potAne bhogavavA paDe che. koI trANa-zaraNa thatA nathI. saMsAranA dareka saMbaMdha sthAthI che. saMsAranA sarva svajanA svArthanA sagA che. eka lekamAM kahyuM che ke pitA mAtA bhrAtA'pya bhilaSita siddhA va bhimato / guNagrAma jJAtA na khalu dhana yAtA ca dhanavAn // janAH svArtha sphAtA va nizamavayAtA zaSa bhRtaH / pramAtA kA khyAtAviha bhavasukhasyAstu rasikaH // saMsAranA sukhanuM varNana karavAmAM kayo rasika purUSa paNa pramAtA (mApa karanAra) che? kaI ja nathI, kAraNa ke saMsAranuM sukha aniyata svabhAve tenuM mApa thaI zake tevuM nathI. kAraNa ke pitA, mAtA, bhAI paNa pitAne Icchita vastunI prApti thAya to ja mAnya thAya che. tathA temanA para karelA upakAra Adi guNene jANavA chatAM ane dhanavAna hovA chatAM paNa temane dhana ApatuM nathI. kAraNa ke sarva jI pitAnA svArthanI siddhi karavAmAM ja niraMtara-rAtri divasa atyaMta gADha pariNAmavALA rahe che. eTale svArthanI siddhimAM vadhatA pariNAmavALA rahe che, paNa upakArIne thoDuM paNa ApIne upakAra karanArA thatA nathI. jyAre vRddhAvasthA Ave tyAre badhI Indriyo zithila thaI jAya. zarIra kAma Ape nahi. ane kuSTa agara kSayAdi cepI roga utpanna thAya tyAre te duHkhI thAya che. te samaye tenA ravajane vRddhonA cepIrogano kuTuMbamAM cepa lAgaze e bhayathI agara temanI sevA-cAkarI karavI paDaze, paisA kharcavA paDaze vagere kAraNethI vRddhajanene choDI de che. jenI para maTI AzAo bAMdhI putrone moTA karyA evA putra paNa tene samaya Ave choDI de che. AvA prakArane sAMsArika svArthamaya saMbaMdha rahelo che, eTale mRtyu samaye ke rogAdi samaye arasaparasa kaI kaIne trANa-zaraNa rUpa thatA nathI. vRddhAvasthAmAM Indriyo zithila thavAthI dharma ArAdhanA paNa karI zake eTalI zakti rahetI nathI, mATe bhagavAna kahe che, jyAM sudhI Indriyo zithila thaI nathI, rogAdino upadrava thayo nathI, ne vRddhAvasthA AvI nathI, tyAM sudhI "tAva dharma pramANe" dharmanuM AcaraNa karI le. mATe samayane oLakhI cetI jAva. A saMsAramAM mAruM keI nathI. "jo me sAo gavA" eka zAzvata mAro AtmA che. huM ekale Avyo chuM ne eka javAne chuM. Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 zAradA rena - ThANuga sUtranA pahele ThANe bhagavAne belyA che ke je gAyA, ne vaLe, ne che, je vitta, je moze, AtmA eka che. AtmA kone kahevAya? ati tatta jAti kanoti ghaNIvAnuM paryAyAna hatyAma ! je potAnI paryAne niraMtara prApta karato rahe che tenuM nAma AtmA. A vyAkhyA saMsArI AtmAonI apekSAe kahI che. kAraNa ke saMsArI AtmAo niraMtara caturgatirUpa saMsAramAM gamana karyA kare che. mukta jIvamAM paNa bhUtapUrva nayanI apekSAe A artha ghaTAvI zake che. dravyArthika nayanI apekSAe A AtmA eka akhaMDa dravya rUpa che, ane jyAre pradezArthatAnI apekSAe AtmAne vicAra karavAmAM Ave tyAre te asaMkhyAta pradezAtmaka hovAthI anekarUpa paNa che. jaina darzanamAM dareka vastune vicAra dravyArthika ane paryAyArthika A baMnenA AdhAre karyo che. A rIte dravyArthikanayanI apekSAe AtmA eka che. have "nALe" ! jJAna eka che. jJAna kone kahevAya? padArthanA yathArtha svarUpane jenA dvArA jANI zakAya che te jJAna che. jJAnAvaraNIya kSaya athavA kSepazama rUpa jJAna che. athavA jJAti-jANavA rUpa kriyAne jJAna kahe che. jJAnanA pAMca prakAra che. matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryava jJAna, kevaLajJAna. A rIte jJAna aneka prakAranuM che. paNa jIvamAM eka samaye eka ja upagane saddabhAva hoya che. te dRSTie vicAratAM jJAnamAM ekatA dekhAya che. jo ke labdhinA prabhAvathI eka samaye eka jIvamAM aneka jJAnane sadabhAva hoI zake che. gautama svAmIe bhagavAnane prazna karyo ke he nAtha! eka sAthe jIvane keTalA jJAna hoI zake? bhagavAne kahyuM, jIvane eka sAthe be jJAna, traNa jJAna, cAra jJAna hoya che, paNa pAMca na hoya. jyAre jIvane be jJAna hoya tyAre mati ane zrata, traNa hoya tyAre mati, zruta ane avadhi, athavA mati, zruta ane mana:paryava. ane cAra hoya tyAre mati, zruta, avadhi, mana:paryavajJAna ane eka hoya tyAre kevaLajJAna heya. A rIte jIvamAM aneka jJAnane sadabhAva hoI zake che, paNa upayoganI apekSAe te eka jIvamAM eka samaye eka jJAna hoya che. kAraNa ke jIva eka samaye eka ja upagavALo hoya che. je saLe darzana eka che. darzana kone kahevAya? jenA dvArA samyapha zraddhA thAya tenuM nAma darzana. je ke zraddhArUpa pariNAmanA aneka bheda kahyA paNa jIvane eka samayamAM eka ja zraddhA thatI hoya che, tethI ja ne darzana eka che. ghare ja icAritra kone kahevAya? mekSAbhilASI jIve dvArA jenuM sevana karavAmAM Ave che tenuM nAma cAritra che, athavA jenA dvArA muktimAM javAya che tenuM nAma cAritra, athavA ATha prakAranA karmonA samUhane jenA dvArA AtmA parathI dUra karavAmAM Ave che tenuM nAma cAritra che. cAritra mehanIyanA kSayathI athavA kSayopazamathI A cAritra utpanna thAya che. tethI te AtmAnuM eka virati rUpa pariNAma vizeSa che. jo ke Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna ka11 cAritranA pAMca bheda che. sAmAyika, chedo pasthApanIya, parihAra vizuddha, sukamaparAya ane yathA khyAta. RSabhadeva prabhu ane bhagavAna mahAvIra svAmInA samayamAM pAMce cAritra lAbha. ane vacalA 22 tIrthakaranA vArAmAM traNa cAritra te sAmAyika, sukama saM5rAya ane yathAkhyAta cAritra ane mahAvidehamAM paNa A traNa cAritra lAbha. parihAra vizuddha cAritra bhArata ane Iravata kSetramAM hoya. mahAvidehamAM na hoya. bharata-Iravata kSetramAM paNa pahelA ane chellA tIrthakaranA vArAmAM hoya. vacalA 22 tIrthakaranA vArAmAM na hoya. kAraNa ke vacalA 22 tIrthakaronA parivAra Rju ane saraLa hoya che. parihAra vizuddha cAritra jene levuM hoya te tIrthaMkara pAse laI zake. prathamavAra A cAritra bIjA keI pAse na laI zake. ane te lenAra pote eka peDhIne Ape paNa teo lIdhA pachI bIjAne ApI na zake, tethI A cAritra be peDhI sudhI ja TakI zake. A cAritrane kALa 18 mAsa che. mATe pAMcamA ArAmAM parivAra vizuddha cAritra na hoya. teo utkRSTa tapa ane sArI rIte cAritranuM pAlana karavA chatAM kALa karIne jaghanya pahelA devaloke utkRSTa AThamAM devaloka sudhI jAya. pachI AgaLanA deva ke jatA nathI. kAraNa ke teo ahaMbhAvathI cAritra pALe che. A rIte cAritranA sAmAyika Adi aneka bheda che, chatAM paNa viratI, sAmAnyanI apekSAe eka samayamAM te eka ja hoya che. tethI varine cAritra eka kahyuM che. mATe jJAnI bhagavaMte kahyuM che ke AvA durlabha mAnava jIvanamAM jyAM sudhI kevaLajJAna, kevaLadarzana ane yathAkhyAta cAritra prApta na thAya tyAM sudhI jIvAtmAne ajaMpa rahevuM joIe, mATe jIvanamAM apramattabhAva keLavA joIe. vyavahAramAM paNa joIe chIe ke je pramAda kare che tene keTaluM nukazAna thAya che. huM dAkhala ApIne samajAvuM. eka vepArInI sTImara cikAgothI nIkaLI. jemAM senuM, cAMdI, hIrA, mANeka Adi ghaNI kiMmatI vastuo bharelI hatI. rastAmAM samudramAM thatA phAnone dUra karatI puNyodaye sAmA kinAre sahIsalAmata pahoMcI. tenA kaptAne zeThanA ghera jaIne khabara ApI ke ApanI sTImara baMdaramAM AvI che, tethI A5 sAmAna utarAvavAne mATe tyAM padhAro. A samAcAra sAMbhaLatA zeThanA AnaMdano pAra na rahyo. haiyAmAM harSanI helI caDhI. anAdikALathI jIvane jeTale bhautikane rasa--AnaMda che, tene aMza rasa haju AtmakalyANa mATe nathI jA. kaptAne vadhAmaNI ApI te samaye zeTha potAnA mitronI sAthe segaThAbAjInI ramata ramI rahyA hatA, tethI teo uThayA paNa nahi ne munimane hukama paNa na karyo. zeThanA manamAM ema ke A bAjI purI karI hamaNuM uThuM chuM, paNa ramatamAM rasIka banelA zeThane samaya kayAM pasAra thaI gaye tenI khabara na rahI, ane thoDIvAramAM sUryAstane samaya thaI gaye. gAmamAM ne gharamAM lAITane prakAza patharAI gaye. zeThe vicAra karyo, atyAre te rAtrIne samaya thaI gaye, rAto javuM nathI. prAtaHkALa thatAM huM jaladI baMdare pahoMcI jaIza ne mAla utarAvavAnuM kAma karIza. ema vicArI thoDI vAra Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulara zAradA ratna mitronI sAthe alakamalakanI vAta karI. zeThajI sUvA mATe potAnI rUmamAM padhAryA. DIvAramAM te rAtrInA daza vAge AMdhI AvI. vIjaLI jhabUkavA lAgI. bhayaMkara meghagarjanAo thavA lAgI. joradAra pavana phUMkAvA lAgyo. A tephAnane kAraNe keTalAya makAno jamInadosta thayA. samudramAM nAva tathA sTImaro hIMcakAnI mAphaka jhulavA lAgI ane bAMdhelA baMdhanathI chUTI thaI baMdaranI bahAra nIkaLI gaI. pelA zeThanI sTImara paNa temAM bharelA kiMmatI mAla sahita kIDA karavA lAgI jANe e ema na kahetI hoya ke mArA zeTha rame che te huM paNa kema na ramuM ? A tophAnathI zeThanI nidrA uDI gaI. te vicAranA vamaLamAM aTavAI gayA ke A bhayaMkara tephAnamAM mArI sTImara bacaze kevI rIte? tophAna bhayaMkara che. emAMthI mArI sTImara bacavI muzkela che, chatAM jo bacaze te eka lAkha rUpiyA garIba, apaMga, anAtha, nirAdhArone dAna mATe vAparIza. eka lAkha rUpiyA dharmakSetromAM, eka lAkha jJAnakhAtAmAM, eka lAkha garIba vidyArthIonI sahAyatAmAM, eka lAkha svamIne rAhatamAM, A rIte vAparIza, pachI prArthanA karatA kahe che huM zAsanadeva! kaI paNa rIte mArI sTImara sahIsalAmata rahe evuM karaje. ( A pramANe pikAra kare che, tyAM sTImaranA kaptAna tathA tenA rakSako barAbara bAra vAge zeTha pAse AvyA ne samAcAra ApyA ke zeTha ! sTImara bArAmAMthI bahAra nIkaLI gaI ame maraNane mAthe rAkhI doDha kalAka sudhI tene patto meLavavA ghaNI mahenata karI, paNa kayAMya patto paDayo nahi. A pramANe kahI te mANase potAnA ghera gayA ane pelI sTImara te pANImAM DUbI gaI. savAra thatAM zeTha samudra kinAre jaI tenI tapAsa kare che paNa tenI nAmanizAnI maLI nahi. zeThanA dilamAM khUba AghAta lAgyo. AMkhethI azru vahAvatA zeTha ghera pAchA gayA. temanA manamAM pite karelI bhUlane khUba pazcAtApa thavA lAge. baMdhuo ! jenA vImA utarI gayA. naukA sahIsalAmata baMdara para AvI gaI. paNa mAla utAravAnA samaye thoDo pramAda karyo te keTaluM meTuM nukazAna thayuM ! lokone A vAtanI khabara paDatAM ledAro zeThanA ghera umaTI paDyA. Akhare devALu kADhavAne prasaMga Avyo. temanI lAkhanI AbaruM kaDInI thaI gaI. A daSTAMta sAMbhaLatA Apa badhAne ema thaze ke zeTha kevA mUrkha gaNAya, paraMtu je khUba dhyAnathI vicArazuM te ema lAgaze ke zeTha karatAM ajJAnI ja vadhAre mUrkha che. A nyAya AtmA para ghaTAvIe. saMsArI jIvonI sTImara nigada rUpa cIkAgothI nIkaLI che. jyAM te anaMta kALa sadhI paDI hatI. tyAMthI nIkaLIne pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAukAya ane pratyeka vanaspati rUpa mahAsAgaramAM asaMkhyAta kALa rahI, tyAMthI nIkaLI beIndriya, teIndriya ane cauIndriya rU5 pANImAM saMkhyA kALa vItAvyA. tyAM akAma nirjarA karatA puNyarUpa pavananA jorathI sTImara AgaLa vadhI ane paMcendriyamAM AvI. paMcendriyanA aneka bheda chatAM mukhyatve cAra bheda-nArakI, tiryaMca, manuSya, devatA rUpa baraphanA pahADomAM athaDAtI athaDAtI A manuSya loka rUpa 4pa lAkha jana vistAravALA mahAsamudramAM Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA re 313 AvI pahoMcI. manuSyamAM paNa anArya deza rUpa samudrone oLaMgI AryadezarUpa zAMta samudramAM pahoMcI. ane uttama kuLarUpa samudranA kinAre AvI che. manuSya janmamAM AvyA pachI bAlapaNamAM orI, zILI, Adi tephAnomAM sTImara gothA mAre che, tyAMthI AgaLa vadhI yuvAnImAM te sahIsalAmata pahoMcI, tyAM karmacAge azAtA vedanIyanA prabaLa jerathI 16 mahAroga tathA pramehAdi 5 karoDa 68 lAkha 99 hajAra 584 roga ke je audArika zarIramAM sattA rUpe rahyA che te vidana kare. temAM paNa puNyane udaya hoya to te vinethI dUra sTImara baMdaramAM AvIne ubhI rahe. have mAla utAravAno samaya Avyo. mAla kayo ? pAMca mahAvrata, 12 vrata temaja dAna, zIyaLa, tapa, jJAna, darzana, cAritra, tapa, paropakAra Adi kiMmatI mAla che. te mAla utAravAno samaya Avyo tyAre pAMca pramAda, tera kAThIyA, je azubha karma rUpa che te A rane utAravAnI vAta to bAjumAM rahI paNa tenA darzana paNa karavA detA nathI. saMta rUpI khalAsIo tamane paDakAra karIne bolAve che, ane kahe che ke he mahAnubhAvo ! tamArI A mAnava janma rUpI sTImara ghaNA khe veThIne kinAre AvI che. temAM amUlya kiMmatI mAla ke je jIvane mokSa apAve evo mAla bharyo che te utAro. te mAlathI bhavobhavanuM dAridra TaLI jaze. kayAre paNa duHkha nahi rahe, paNa mohamAM mUDha banelA, ajJAnamAM aMdha banelA che e khalAsI samAna saMtonA hitakArI, kalyANakArI, pathyakArI vacanane eka kAnethI sAMbhaLI bIjA kAnethI kADhI nAMkhe che. athavA te saMtAne ema kahe che, ATalI bAjI pUrI karIne pachI utArIza, paNa tema karatA te pelA zeThanI jema sUryAsta thaI jAya ne rAtrI paDI jAya che, ne pachI saMsAranA tophAnamAM pAyamAla thaI jAya che. ahIMyA jJAnI samajAve che ke sTImara samAna manuSya janma che. khalAsI samAna saMte che. jIva saMsAra rUpa bAjImAM rAga dveSa rUpI pAsA ane soLa kaSAya rU5 sogaThAthI bIjI ramI rahyo che. sUryAsta thatAM aMdhakAra chavAI jAya tema mithyAtvarUpI gADha aMdhakAra chavAyela che ane je ekAeka tophAna thayuM tema maraNa ekAeka kayAre Avaze tenI khabara nathI. chatAM je jIva samaje nahi, te A kinAre AvelI sTImara caturgati rUpa saMsAra sAgaramAM DUbI jaze. pachI tene patto paDavo mahAmuzkela thaI jaze. mAtra lAbha e thayo ke jyAM sudhI prathama sTImara cAlI na hatI tyAre avyavahAra rAzivALo gaNAta hatuM. jyAre have te sTImara cAlI eTale te vyavahAra rAzimAM dAkhala the. haju je jIva samaje nahi ne pramAdamAM paDyo rahe che te pAcho anaMta kALa rakhaDavAne mATe mahApurUSa chone vAraMvAra AvA nyAye Apane samajAve che ke he jI ! tame pramAda karazo nahi, jJAna, darzana, cAritra rU5 ratnatrayanI ArAdhanA kare. A samaya pharI pharIne maLaze nahi. pramAdI jIva pApanuM AcaraNa kare che, hiMsA kare che, ane pApanA kaTu phaLa bhogavatA tene kaI zaraNa ApanAra nathI. mATe kSaNabhaMgura jIvanamAM pramAda cheDI Atma sAdhanAmAM lIna banI jAva te kalyANa thaze. vizeSa bhAva avasare. Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a14 zAradA ratna vyAkhyAna naM. 34 zrAvaNa vada 4 maMgaLavAra tA. 18-8-81 anaMta karUNAsAgara, zaileya prakAzaka evA bhagavAna bhavya jInA AtmakalyANane . upadeza ApatA samajAve che ke he jIva! karmamaya saMsAraH saMsAra nimikiM punardu :kham / tasmAd rAgadveSAd yastu bhavasantatemUlam // karmano vikAra saMsAra che. saMsAranA kAraNe duHkha che, mATe rAga dveSa vagere bhavaparaMparAnuM mULa che. asaMkhya ejananA vistAramAM ane cAra gationA vibhAgamAM rahelo A saMsAra zuM che? A nArakIpaNuM, tiryacapaNuM, manuSyapaNuM ane devapaNuM zuM che? samagra saMsAra karmone vikAra che. AtmAnI vibhAvadazA paNa karmone AbhArI che ne ! karmoe AtmAnI svabhAvadazAne AvRtta karelI che. devapaNuM ho ke manuSyapaNuM, tiryacapaNuM ho ke nArakapaNuM, A badhI AtmAnI vibhAvadazA-avasthAo che. AtmA sAthe saMlagna karmomAMthI uddabhavelI vikArI dazA che. samagra saMsAra karmamaya che, kAraNa ke samagra saMsAra jIvamaya che. saMsAranI evI eka IMca jeTalI..eka dorA jeTalI paNa jagyA khAlI nathI ke jyAM jIva na hoya. bhagavAne be prakAranA jIvo batAvyA. siddhanA che ane saMsArI che. siddha bhagavAna te sivAyanA tamAma cha sAdhu-sAdhvI badhAne saMsArI jIvomAM samAveza thaI jAya che, kAraNa ke haju karmo te temane paNa lAgelA che. saMsAranI cAra gatimAM rahelA sarva ane karmo cUMTelA che. mATe saMsAra karmamaya che. A saMsAra sarva duHkhanuM kAraNa che. bhagavAna bolyA che, "kaho duHNo du saMsAra" Azcarya che ke A A saMsAra duHkhamaya che. jemAM sarva jIvo duHkha bhogavI rahyA che. pApanA kAraNe jIva narakagatimAM jAya che, tyAre paramAdhAmIo dvArA ane tyAMnA kSetrathI thatI ghera pIDAo anubhave che. ApaNe vartamAnamAM narakamAM nathI mATe narakanI vedanAo ApaNane nathI. evI rIte je pazu-pakSInI tiryaMca yonimAM che te ja tiryacaninI pIDAo temaja parAdhInatAnA duHkha bhogave che. manuSyane e pIDAo kema nathI bhogavavI paDatI ? kAraNa ke e atyAre tiryaMcagatinA saMsAramAM nathI. ApaNe badhA manuSyagatimAM chIe mATe manuSya jIvananA zArIrika ane mAnasika che anubhavIe chIe. devalokanA devone paNa mAnasika duHkha te heya. pachI bhalene badhA karatAM ochA hoya, paNa che te kharA. a-vAte uparathI ApaNane e samajavA maLe che ke tame saMsAramAM je sukhanI zodha karI rahyA che te sukhanI zodha karavI choDI de. saMsAramAM kyAMya zuddha ane zAzvata sukha che nahIM. jyAM sudhI jIva saMsAranI cAra gatimAMthI game te gatimAM hoya paNa tyAM sudhI zArIrika ane mAnasika duHkhe rahevAnA. saMsAranAM duHkhe sAthe jIvavAnuM che, Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka* che ? zAradA ratna kaMpa kayAMya sukha che nahi. saMsAra jhAMjhavAnA nIra je heta te paNa ghaNuM sAruM ! emAM bheLuM haraNiyuM AzAmAM ne AzAmAM prANa gumAvata, paNa mananazIla mAnava te A hinIthI dUra rahetane! saMsAra mRgajaLathI paNa kaMIka vadhu che. ethI ja mAnava jAta adhaHpatananI khINamAM pheMkAI rahI che. saMsAranA mRgajaLa evA che ke mAnavInI theDI pyAsa e miTAve che. mULajaLanI pAchaLa AzA doDa mUkato mAnava jyAre tRSAtura banIne taraphaDe che tyAre ene TIpuM pANI maLe che, ne hatAzAmAMthI punaH AzA beThI thAya che. pharI deDa, pharI TIpuM. Ama aMte mAnavI kamete mare che, paNa sukha maLatuM nathI, mATe dukhAthI gabharAIne gationI galIomAM bharAI javA doDadhAma na karo. cAra gationI galIomAM kayAMya dukha rahita sthAna nathI. jyAM jaze tyAM eka nahIM te bIju duHkha taiyAra hoya che. eka rUpe nahi te bIjA rUpe. cAra gatiomAM badalAtA dukAmAM thoDuM AzvAsana laIe ke pelA duHkha karatAM A duHkha sahevuM sAruM. jemake narakagatinA bhayaMkara duHkha AgaLa manuSyanuM duHkha ochuM, e vAta judI che. kayAMka zarIranA dukha vadhAre te kayAMka mananA duHkha jhAjhA. saMsAra karmamaya che. karmamaya saMsAra e dukhanuM asAdhAraNu kAraNa che. saMsAranI A cAra gati, vIsa daMDaka, coryAsI lAkha chavAyonimAM jIvo para bhramaNa karI rahyA che, jame che, jIve che ane mAre che. eka gatimAMthI bIjI gatimAM, eka jIva manuSya rUpe che te marIne pazu thAya che. devarUpe janme che. ane nArakarUpe janme che, ane manuSyapaNe paNa janme che. janma-jIvana ane maraNa, A ekadhArI hAramALA cAle che. te A bhavaparaMparAnuM mULabhUta kAraNa zuM che? jIvone cAra gati rUpa saMsAramAM koNa bhaTakAvI rahyuM che? A praznono javAba che. mithyAtva ane avirati, rAga ane dveSa, mana, vacana, kAyAne vega ane pramAda! jIvAtmA A badhI bhUla zA mATe kare che ke jethI tene bhavATavImAM bhamavuM paDe che. enuM mULa kAraNa eka ajJAna che. AtmAne e jJAna nathI, samajaNa nathI, ke rAgadveSa karavAthI AtmA sAthe karmo baMdhAya che. bhagavAna uttarAdhyayanasUtrane 31 mA adhyayanamAM belyA che ke "rAja roje ya to pAve, pArvajanma vattA gA. 3. rAga ane dveSa A be pApakarmanuM pravartana kare che, ane e karmonA udayathI saMsAranI cAra gatimAM vividha duHkhe bhegavavA paDe che. AtmAmAM ghora ajJAnatA chavAyelI che. je A ajJAnatAnuM vAdaLa cIrAya ane jJAnanI AchI pAtaLI, tejarekhAo bahAra nIkaLe te e rAga-dveSa,-mithyAtva vagerenI bhayaMkaratA samajAya, ane e dezone dUra karavAne vicAra Ave, te mATe purUSArtha thAya. enA manamAM e jijJAsA thAya ke A rAga-dveSa Adi doSone kevI rIte dUra karAya? te doSomAMthI vadhatA saMsAra-paribhramaNane kevI rIte aTakAvI zakAya ? e jANyA pachI te doSone dUra karavA prayatna kare. ApaNA cAlu adhikAramAM satI mayaNarehAnA jIvanamAM jJAnane prakAza patharAyo che. Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 zAradA ratna te prakAzanA kiraNeAthI te yugamAhune rAga-dveSathI dUra rahevA samajAvI zakI, ane tenI gati sudhArI zakI. evI satI peAtAnA zIlane sAcavavA vagaDAnI vATaeN gaI che. enuM satItvakhaLa jhaLakI rahyuM che. tenA jIvanamAM cAritranA camakAra che. jenAmAM cAritra baLa che e khaLa khIjA badhA baLA karatAM caDhI jAya che. mahApurUSA kahe che ke tamArAmAM thUla baLa bhale AchuM hAya paNa sUkSma baLa vadhArA. sthUla khaLa game teTaluM haze paNa AtmAnuM sUkSma baLa nahI... hAya tA te AtmA gabaDI javAnA. mayaNarehAnA jIvanamAM sudhama baLanI keTalI tAkAta haze ! AtmAnI zuddhirUpa sUkSma baLanI tAkAta vinA vyAkhyAnakAro ke vidvAna preAphesarA leAkeAnA jIvana upara sAcA prabhAva pADI zakaze nahi. sukSma baLa vagara sthUla baLa svapara kalyANa mATe nakAmuM che. thUla khaLa karatAM sUkSma baLanI zakti ghaNI caDhIyAtI che. e tAkAtanA sahAro lIdhA vinA bhAgarasika AtmAonuM kalyANa thaI zake nahi. zarIra jADuM pAtaLuM hAya tA tenI koI mahattA nathI, paNa tenu sUkSma baLa khIleluM haze tA te vikArA para vijaya meLavI zakaze. jenI pAse sUkSma baLa Aya che enA prabhAva jagatanA jIvA para kevA paDe che, ene huM tamane eka dAkhaleA Apu. daza hajAra mANasathI eka moTI sabhA bharAI che. temAM prathama vaktA lekacara karavA Ave che. vaktA lekcara karavA AvyA, tyAre sabhAmAM atyaMta kAlAhala macele! hatA. vakta sTeija para AvyA. leAkeAne zAMta karavA hAya uMcA karyA. paNa avAja zAMta thayo nahi, tethI mAikamAM bUmA pADIne kahe che, Apa zAMta thAo, zAMta thAo, ghaNI mAnA aMte avAja zAMta thayA. bIje vaktA AvyA, tyAre paNa sabhAmAM khUba ja avAja thatA hatA tene zAMta karavA mATe mAtra peAtAnA jamaNA hAtha uMcA karyAM, tyAM ekadama sabhAmAM zAMti. have trIjo vaktA Ave che, te pahelAM khUba zerabakAra hatA paNa khabara paDI ke amuka vaktA have lekacara ApavA AvavAnA che. haju AvyA nathI. temane joyA ke sAMbhaLyA nathI. chatAM mAtra temanuM nAma sAMbhaLatA ja sabhA zAMta thai gai. jevA e AvIne sTeija upara bhASaNa karavA ubhA thayA ke sabhA eka citte temane sAMbhaLavA lAgI. A uparathI Apa samajI zake che ke, kayA vaktAnI vizeSa zakti prathama vaktA pAse sthUla baLa hatuM, paNa sUkSma baLa na hatuM. bIjA naMbara pAse thADu vadhAre sUkSma baLa hatuM, tethI prabhAva paDaco, ane trIjA pAse ghaNuM sUkSma baLa hatuM, tenuM nAma paDatA badhA zAMta thaI gayA. mahAtmA gAMdhIjIe vagara laDAI e bhAratane aMgrejonI gulAmImAMthI mukta karyuM. te temanI pAse kayuM baLa hatuM ? sUkSmabaLa. sthUlakhaLa-zarIrabaLa tA hatuM nahi, paNa AtmabaLa hatuM. e sUkSma baLanA kAraNe aMgrejone harAvyA ne bhAratane svataMtratA apAvI ane bhAratanI sArI janatAnA hRdaya si`hAsana para temaNe sthAna jamAvyuM. emane kAIne kahevA javuM paDayuM nahAtu ke koine page lAgavA javuM paDayuM nahAtuM. Aje tA cUMTaNIo thAya che, tyAre mata meLavavA mATe keTalA rUpiyA, kapaDAM, dAgInA badhuM ApavuM paDe che, jyAre mahAtmA gAMdhIjIe te mAtra sUkSma baLathI, AtmAnA premathI saunA dila Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 313 jItI lIdhA. A che sUkSma baLane prabhAva. jeo yuvAnImAMthI brahmacaryanuM pAlana kare che, temanA baLanI zakti alaukika hoya che. are ! jenuM cAritra nirmaLa che evA brahmacArI AtmA zuddha brahmacaryanA baLathI devAnA vimAnane paNa aTakAvI zake. sUkSma baLano ane prabhAva --ApaNuM parama pitA zAsanapati bhagavAna mahAvIra svAmInA jIvanamAM badhA prasaMgone kyAMya TapI jAya evo prasaMga jovA maLe che. temanuM cAritranuM baLa alaukika hatuM, tethI e cAritrane prabhAva bIjA para paDyA vagara rahe nahi. potAnI dRSTinA jherathI agaNita jIvone mArI nAkhanAra daSTiviSa sarpa caMDakauzikanI sAme mahAvIra prabhu eka ja nAnuM vAkya bolyA. bujha-bUjha caMDakauzika ! A zabdo sAMbhaLatA caMDakauzikane jAti smaraNa jJAna thAya che. aMte samatA bhAvanAnI sAdhanA sAdhatA enA jIvanano TarniMga poInTa Ave che, ane koInI bhayaMkara vALA zAMta thaI jAya che. chevaTe zAMta rasamAM masta banIne e kalyANanA mArge vaLI jAya che. arjuna mALI je narakamAM javAnI taiyArImAM hatuM, tene bhagavAne AtmakalyANanA be mIThA zabdo kahyA. e AtmA cAritranA mArge vaLI gayo. bhagavAne tenuM utthAna karAvyuM. eka ja vacananA uccAraNa mAtramAM AvI adabhUta tAkAta bIje ApaNane jovA nahi maLe. sAcA gurU bhagavaMtanA darzana mAtrathI kAmI AtmAonA kAmavikAre palAyana thaI jAya che. lobhIonA kAramAM lobha tUra thAya che. krodhIonA dha zAMta thAya che. are dhUtArAonuM dhUtArApaNuM khatama. thaI jAya che. A che temanA sUma baLa-zuddha cAritrano prabhAva! eka saMta mahAtmA gaucarI padhAryA che. zeThANI medakane thALa laI laLI-laLIne bhAvanA bhAvI rahyA che. A dazya IlAcIkumAre joyuM. sAthe sAthe tene ghaNo acaMbA, thayo. are ! A sAdhunI vaya yuvAna che. cahero tejasvI che. zeThANI paNa yuvAna che. rUpALI temaja dhanavazALI che. sthAna ekAMta che. Ama chatAM te kevA nirvikAra, nIcI daSTi rAkhI ubhelA che ! caherA para keTalI sauyatA che ! zeDANa paNa kevA bhAvamAM cahyA che ! IlAcIne jIvana parivartana mATe A dazya basa hatuM. IlAcI vicAre che ke mArAmAM ane A munizrImAM AsamAna-pAtALa jeTaluM aMtara che. ahAhAhA.. keTalI nirvikAra dazA ! kevo ajabane tyAga ! kharekhara mane zatazaH sahastrazaH dhikakAra ho. sAce ja A munirAja koTI koTIvAra dhanyavAdane pAtra che. jyAM huM ane kayAM A tyAgI aNagAra ! mArAmAM ne emanAmAM sarasava ne merU jeTaluM aMtara che. huM ke adhama chuM ! huM kevo nirlaja chuM ! eka naTaDInA khAtara meM gharabAre tyajyAM, mAtApitAne duHkhI karyA, kuLanI lAja-zarama choDI, ane jyAM tyAM bhamI rahyo chuM. Ama chatAM ya mArI IcchA hajI pUrI nathI thaI. rAjA dAna ApatuM nathI, ane dAna lIdhA vagara naTa naTaDI paraNAvavAno nathI, paNa kadAca A nirAdhAra vAMsa upara nAcatAM-nAcatAM je jarAka gabaDyo-cUkyo te mArI zI dazA ! hADakAnA cUrecUrA! naTaDI ene ThekANe rahI jAya ane paralokamAM AtmAnI durgati thAya e judI. Ama vicArate vAraMvAra e tyAgI muninI prazaMsA kare che. pitAne Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 zAradA ratna dhikkAre che. pazcAtApa kare che. anitya bhAvanAmAM caDhe che. tanmaya banI jAya che. kayAre huM A pavitra cAritra mArga aMgIkAra karI mArA AtmAnuM kalyANa karIza? evI bhAvadhArAnI abhivRddhi thaI rahI che. nagarajane naTanuM nATaka nihALI AphriIna thaI gayA che. rAjA samaje che ke hamaNuM paDaze. naTaDI samaje che, basa have vAra nathI. mArA prANapriya bharathAranI AzA phaLIbhUta thaze. teTalAmAM te banAva kaMIka ora bane. vAtAvaraNe jambara paTa A. vAMsa upara nAcatAM nAcatAM anitya bhAvanA bhAvatA naTa IlAcIkumAra cAra ghAtakarmane cUra karI takSaNa vAMsa upara ja kevaLajJAna pAmyA. A che muninA sukSama baLane prabhAva. AvA te kaMIka dAkhalA siddhAMtamAM tathA ItihAsamAM jovA maLe che. A te muninI vAta karI, paNa sAdhI samudAyamAM paNa evI mahAna satIo thaI gaI che ke jeNe sumabaLanI athAga zakti meLavI che. eka vAra sAdI samudAya vicaratA vicAratA eka gAmamAM jaI pahoMce. tyAM eka makAnamAM utaryA. divase sAMkaLa jevI bhUlI gayA. rAtre yAda AvyuM. joyuM te sAMkaLe baMdha thAya che paNa DhIlI ghaNI che. eTale pavanane jhapATe Ave agara keI dhakko mAre te ughaDI jAya. gurUNIe kahyuM, Apa emAM kaMI bharAvavA jevuM lAkaDuM ke khIlI kaMIka maLe te bharAvI de. eka ziSyAe kahyuM-guruNadeva ! Aja sukhe suI jAva. huM e badhuM saMbhALI laIza. A ziSyAe makAnamAM najara karI paNa kaMI bharAvavAnuM maLyuM nahi tethI temaNe potAnI AMgaLI temAM bharAvI dIdhI. A sahana karavuM saheluM nathI. belIe chIe te dhaNa vAra paNa jyAre prasaMge upasthita thAya tyAre samatA rAkhavI ghaNuM kaThIna che. rAtre ekAeka vAvAjhoDuM thayuM eTale pavanathI bAraNuM khUba athaDAvA lAgyuM. bAraNuM athaDAya eTale AMgaLI sAMkaLa sAthe ghasAvA lAgI, bahu ghasAvAthI temAMthI lohI nItaravA lAgyuM. paDhiyuM thatAM te AMgaLI judI thaIne nIce paDI gaI. keTale vinaya keTalI gurUAzAmAM samarpaNatA ! pareDhiye gurUNa svAdhyAya karavA uDyA eTale A ziSyA kahe gurUdeva ! Apa ahIM svAdhyAya nahIM karatA, dArika asajajhAya che. gurUNI pUche che zuM che? tyAM te dRSTi paDI. ararara...AnI te AMgaLI kapAIne chUTI paDI gaI che ! mArI A ziSyAe keTaluM sahana karyuM ! AMgaLI kapAI gaI chatAM belatI nathI. bolo, AvA vinIta ziSyA mATe kalyANa dUra che? mekSa dUra che? A ziSyAe keTaluM sumabaLa keLavyuM haze! ke jenA prabhAve AMgaLI kapAIne judI paDI, chatAM e ja sthitimAM aDaga rahyA ! AvA AtmAo jaladI kalyANa karI zake che. tapazcaryAnA divase cAlI rahyA che. seLabhaththAnA divase AvI rahyA che. tapa karavAmAM e vicAra na karazo ke mAruM zarIra pAtaLuM che. huM sukAI jaIza. e badhuM bhUlI jajo. tapa karavAmAM skUla baLanI jarUra nathI. A zarIra te saDana Dana ane nAza thavAnA svabhAvavALuM che. AvA zarIra pratye zuM mamatA karavA jevI che. bhagavAna kahe Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradI 2tna 319 che ke "deha daSTie kama daLAya nahi." jayAM sudhI deha pratye rAga che, mamatA che tyAM sudhI tapa thaI zake nahi. tapa thAya nahi te karma daLAya nahi, mATe tapa karavAmAM zarIra jADu-pAtaLuM game tevuM hoya tenI vizeSatA nathI, paNa sulama baLanI jarUra che. saMsAra tyAgI muni banelA saMtoe sumabaLa utpanna karavA mATe potAnA jIvananI bhautika vAsanAonuM, kAmanAonuM balidAna ApyA vagara chUTako nathI. je saMsAra tyAgI sAdhako potAnI aneka prakAranI IcchAone-kAmanAone nAza nahi kare te teo jagatanuM kalyANa karI zakavAmAM asamartha che. svAmI vivekAnaMdanA eka ziSya hatA. emanuM nAma hatuM bibhUtAnaMda. te eka gAmamAM cAturmAsa padhAryA. temanA upadezane seMkaDo cho lAbha le che. paNa eka strI temane upadeza sAMbhaLavAnA bahAne Ave che paNa tenuM citta munimAM che. zuM muni tamAruM rUpa che ! zuM tamArI AMkhaDI che ! saMta te potAnA bhAvamAM masta che, paNa bAInI daSTi viSamaya che. bAI te bibhUtAnaMdanA rUpa ane AMkhaDIne joyA kare che. cAturmAsa pUrNa thayuM. bibhUtAnaMda te vihAra karyo. badhA loko emane ghaNe dUra sudhI vaLAvavA gayA. lake vaMdana namaskAra karI pAchA pharyA, paNa jenI dRSTimAM ane AMkhamAM kAmanuM viSa bharyuM che tevI te strI pAchI na pharI. bibhUtAnaMdane te kAMI khabara nathI. emaNe pAchuM vALIne joyuM nathI. A saMta potAnA utAre gayA. vastra, pustako badhuM nIce utAre che. tyAM A strI aMdara jaIne makAnanA badhA bAraNuM baMdha karavA lAgI. saMta kahe-A bAraNA kaNa baMdha kare che? tyAM temaNe pelI strIne joI. A saMta samajI gayA ke atyAre upasarga Avyo che. te AtmAne kahe che, he AtmA! rakhe ne tuM gothuM khAte mA ! A tArI parIkSA che. barAbara sAvadhAna raheje. je thoDI paNa suMdara brahmacaryanI tAkAta na hoya te AvA prasaMgamAM TakavuM muzkela banI jAya che. vikAronI sAme Takakara jhIlavI ane jIvanane aNizuddha rAkhavuM e saraLa kAma nathI. bibhUtAnaMda joyuM ke A strI nakhathI mAthA sudhI saLagI uThI che. teo A strI sAme vedhaka dRSTithI joI rahyA. emanI AMkhamAMthI evI tejadAra tejadaSTi paDI ke pelI strI dhrujI uThI. e ja vakhate bibhUtAnaMda bolI uThyA "mA tere che je zrI nAnA pahe" mAtA! tAre kaMIka laIne javuM paDaze. saMtanA zabdomAM evI pracaMDa tAkAta hatI ke pelI strInA vikAro ekadama zAMta thaI gayA. te saMtanA caraNamAM paDIne bhUlanI mAphI mAMgI ne potAnA ghera cAlI gaI. je saMsAra tyAgI saMta pAse sUkSama baLanI pracaMDa zakti na hoya to tenuM patana thatAM vAra na lAge. jJAnI puruSo kahe che, A kAmagamAM phasAvA jevuM nathI. je emAM phasAyA te durgatinA mahemAna banyA. phaLo kiMpAkanA mIThA, pariNAme na suMdara ! bhegavyA bheganuM tema, pariNAma na suMdara, Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 329 zAhRA ratna kiMpAka vRkSanA phaLa dekhAvamAM suMdara, khAvAmAM svAdiSTa ane madhurAM lAgatAM hoya, paNa te khAvAthI jIva ane kAyA judA thAya che, tema kAmaga dekhAvamAM suMdara- manahara lAgatA hoya paNa tenuM pariNAma sAruM nathI AvatuM eTale ke te durgatimAM laI jAya che, mATe AvA kAmagono tyAga karI cAritra baLa keLavavAnI jarUra che. mayaNarehA hAthInI sUMDhamAM -jenuM cAritra nirmaLa che, jeNe cAritra mATe te rAjamahela choDIne vagaDAnI vATa svIkArI che, evI satI mayaNarehA snAna karIne bahAra nIkaLI, tyAM moTo hAthI enI pAchaLa paDayo. jema satI bhAge che tema hAthI pAchaLa jAya che, chevaTe satIe navakAramaMtranuM zaraNuM lIdhuM. tyAM to dhasamasate hAthI tyAM AvI pahoMraye. pitAnI sUMDha eNe khUba ghumAvI, ane aMte potAnA pAzamAM-sUMDhamAM mayaNarehAne jhaDapI lIdhI. eka bAju nava jAta bALa rote jhADanI DALe jhoLImAM che, je mayaNarehAnuM jIvana hatuM, paNa vidhine e mA-dIkarAnuM milana jANe nAmaMjura hatuM! eNe eka joradAra phaTake vI kyo tAjuM janmeluM e bALaka eka ThekANe rahyuM ne enI mA bIjI tarapha rahI! vacamAM vidhronA aDIkhama parvata UbhA thaI gayA. hAthInI sUMDhamAM paNa namo arihaMtANuM: hAthIe potAnI sUMDhanI jabarI pakaDamAM mayaNarehAne pakaDI. e sUMDhane eNe khUba ghUmAvI ane pachI mayaNatAne AkAzamAM addhara uchALI. putrathI, sarovarathI ne snehathI mayaNarehA dUra pheMkAI gaI. eka daDo jema uchaLe tema mayaNarehA AkAzamAM uchaLI. AvI rIte hAthI bIjA koIne uchALe te zuM * thAya? pika paDI jAya ne? jyAre AvI cIsa paDe tyAre mAravADamAM "o mA" bole, gujarAtamAM "o bApa" bole ne dakSiNamAM "o AI" bole. paNa mayaNarekhA pAse te name arihaMtANuM." AvuM bane te cIsa te paDI jAya, paNa cIsa cIsamAM pharaka. o bApa, o mA, nI cIsa ni:satvanA gharanI. "name arihaMtANa"nI cIsa sattvanA gharanI. pelI cIsamAM te pApa bhego ne pAchuM pApa levAnuM, jyAre A cIsamAM pApa bhego paNa puNya levAnuM. AvI Teva kyAre pADaze? AvI Teva pADavI hoya te mAtra AvA prasaMge nahi. sAmAnya prasaMgomAM paNa "namo arihaMtANuM" yAda kare. sukhI thavAne A mArga che. bAkI te sukhanI AzA rAkhavI vyartha che. saharAnA raNamAM pANInI AzA rAkhavI, corapalImAM mAnavuM ke ThagAI nahi thAya, agnimAM hAtha nAMkhIne mAne ke nahi baLuM, e pramANe dharmane bhUlIne sukha IrachavuM nakAmuM che. bhUlaze nahi. mana mAre che ne mana jIvADe che. manamAM vicAra karo ke "o bApa"nI pika mUke ke hAyaya karyo kaMI nahi vaLe. mana makkama karI arihaMtane bhaja. e ja sAcuM zaraNa che. traNa varSano bALaka vAkumArane mAtAe ghaNuM samajAvya, phesalAvyo. mAtAe poka mUkI. hAya! pati gaye ne chokaro paNa pathara che! ene kaMI thatuM nathI ! paNa vajakumAra eka ja vicAra kare che. huM kaI paristhitimAM chuM? mAtAe paMca samakSa mane vahorAvyA che. have javuM kayAM? mAtA pAse jAuM te zuM thAya! mAMDa chUTelo, pAchuM Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna (321 saMsAranI cakkImAM phasAvAnuM thAya. mAtAnI sAthe mAruM patana joIne bIjA keTalAya bhraSTa thaI jAya ! saMghanI ane dharmanI helanA thAya. mArI ane keTalAyanI parabhave paNa bodhi haNAI jAya ! e karatAM aDaga rahuM te badhAnuM bhaluM thAya ane kadAca mAtA paNa e mArge caDhI jAya. rAjA bhalA che. je huM makakama chuM to te mane kAyamI choDAvaze. basa manane makkama karavAnI vAta che. mana makkama karyuM to e mahAna yuga pradhAna daza pUrvadhara mahAprabhAvaka maharSi banyA. mayaNahAnI vicAraNA -mayaNarehAe manane makkama karyuM. hAthIe sUMDhamAM uchALI te "namo arihaMtANa"nI cIsa pADI, pachI kevI bhavya bhAvanA bhAve che! zuM hAthInI mArA para karUNA che! dayA che! A hAthI te mane bIjI vAta zIkhavADe che. te mane kahe che, tuM urdhvagAmI che. A vAta zIkhavADavA mATe ja jANe A hAthIe mane uMce uchALI che. hAthI mane A prakAranI udarvagAmI thavAnI zikSA Ape che tyAre mArAthI adhogatino vicAra kema karAya? AyuSya pUruM thatAM jIva pitAnA karmAnusAra uMcI sthitimAM jAya che ane nIcI rithatimAM paNa jAya che. mRtyu bAda jIvane svarga-naraka ke mekSa maLI zake che. jyAre mAro samaya sArA kAmamAM lAgI zake che, te pachI huM tene kharAba kAmamAM zA mATe je DuM? A pramANe vicAra karI navakAramaMtranuM smaraNa kare che. jo ke mayaNarehAnA ' hRdayamAM daDhatA hatI, chatAM hAthIe tene jorathI pakaDI uchALI hatI, eTale thoDI vAra bezuddha jevI banI gaI hatI, paNa tenA manamAM e daDha zraddhA hatI ke huM navakAramaMtranI rakSA rUpI piMjaramAM pUrAI gaI chuM, mATe have mane koI paNa prakArano bhaya nathI. A rIte mayaNareDA vicArI rahI che. hAthI tene sUMDhamAM laine uchALI rahyo che. have mayarehAnuM zuM thaze? tenA navajAta khIlelA puSpasama bALakanuM zuM banaze ? te avasare. vyAkhyAna naM. 35 zrAvaNa vada 5 budhavAra tA. 19-8-81 syAdavAdanA sarjaka, bhavobhavanA bhedaka, parama paMthanA prakAzaka, jagata jIvanA uddhAraka, evA bhagavaMte jagatanA jIvonA uddhAra mATe siddhAMtanI prarUpaNa karI. uttarAdhyayana sUtranA navamA adhyayananA bhAva cAle che. satI mayaNarehAne hAthIe sUMDhamAM uchALI paNa tyAre mukhamAM navakAra maMtranuM smaraNa kare che. duHkhamAM paNa sukha zodhI rahI che. hAthIe mayaNarehAne evI rIte uMce uchALI hatI ke jethI nIce paDatA bacavuM muzkela hatuM, paNa je satI ema marI jAya to satInuM satItva kevI rIte pragaTa thAya? eTale tene bacAvanAra koI ne koI maLI jAya. hAthIe mayaNarehAne jorathI uchALI, barAbara te samaye AkAza mArge eka vidyAdhara vimAna laIne jaI rahyo hato. teNe yaNarehAne uMce uchaLatI joI tenA dilamAM karUNuM AvI, ane vicAra karavA lAgyA, Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna ke huM atyAre muninA darzana mATe jaI rahyo chuM. paNa A uMce uchaLatI strInI mAre rakSA karavI joIe. A pramANe vicAra karI te vidyAre pitAnuM vimAna nIcuM karI mayaNarehAne paDatAM jhIlI lIdhI. vidyAdhare satIne jhIlI tyAre tenA dilamAM karUNA hatI, pavitra bhAva hatA. hamaNuM A abaLA nIce paDaze to marI jaze, tenA bhukko uDI jaze mATe tene huM bacAvuM, evA rakSaNa karavAnA pavitra bhAva hatA. vidyAdhare mayaNarehAne nIce paDatA jhIlI te lIdhI paNa ucethI nIce paDatA tene mUrchA AvI gaI. pANI vagerenA zItaLa upacAro karyA tethI satI bhAnamAM AvI. mayaNarehA kahe che mArA bhAI vIrA ! te mane maratA bacAvI che. tAro upakAra kyAre ya nahi bhUluM. A badhuM ghaDIpaLamAM banI gayuM, tethI satI stabdha banI gaI. te manamAM vicAre che ke kyAM patinI acAnaka bhAI dvArA hatyA! jaMgalamAM madharAte putrane janma! ane savAre potAnuM apaharaNa! zuM banI rahyuM che. A badhuM ! tene kaMI samajamAM na AvyuM. zIlarakSA mATe mahela choDI jaMgalamAM AvI. gharanI dAjhI vanamAM AvI te vanamAM paNa dava lAgyo. jaMgalamAM apaharaNa thayuM. tenuM mAtu haiyuM navajAta zizunA vicArathI ciMtAtura banyuM. jarA ravastha banyA pachI teNe vidyAdharane kahyuM. bhAI! tane khabara nahIM hoya paNa meM gaI kAle rAte ja putrane janma Apyo che. mAro -vahAlase bALa vRkSanI chAyA nIce sUte che enuM zuM thaze? te sAva ekalo che. A te jaMgala che. jaMgalanA jAnavare tene khAI jaze te? kAgaDA AvIne AMkhe kocaze te ? mArA vinA tene dUdha koNa pIvaDAvaze? dUdha vinA te taraphaDIne marI jaze te? he bhAI! mArA para tuM dayA kara. mane mArA bALaka pAse pAchI mUkI de. nahi te mArA bALakane ahIM laI Ava. Ama belatAM bolatAM mayaNa rehA dhruske dhrusake raDavA lAgI. mAtA pitAnA asIma upakAra -satI mayaNarehAe bALakanI karUNa sthitine khyAla Ape. e zuM sUcave che ? bALaka eTalI parAdhIna dazAmAM che ke mAtA rakSaNa kare te ja bacI zake. Aje mAtApitAnA upakArane bhUlI janArA saMtAnane A vicAra kyAM che? bhAna nathI paNa tuM garbhamAM AvyuM tyArathI mAtAe kevA tArA saMrakSaNa karyA che! garbhanuM jatana karavA managamatA sukhavilAsa paNa jatA karyA. jamyA pachI sattara kAmamAM gUMthAyelI mAtA tane na bhUlI. tane te bhUkhyo chatAM khAvAnuM levA ke mAMgavAnI ya trevaDa kyAM hatI? kAgaDA AMkha kocI jAya ke bilADuM pheMdI nAkhe to ya tArI jAtanuM rakSaNa karavAnI tArAmAM kayAM hoMziyArI hatI ! e te varSonA varSo sudhI mAtApitAnI satata kALajIe tane AMca na AvavA dIdhI. pALe, poLe, mATe karyo, bhaNAvyo. Aje e badhuM bhUlI jaI e ja mA-bApanI sAme DoLA kADhavAnI ane temanI sAthe laDavAnI kevI dhRSTatA karI rahyo che ! patnInA premamAM pAgala banI mAtApitA paranI bhaktine Thokare mArI rahyo che! mAtAe tArA para kevA vahAla karyA hatA te kRtagha banelA tAre kayAM jevuM che? ziyALAnI kaDakaDatI ThaMDImAM mAtAnI pathArImAM te pezAba karI pathArI bhInI karI, chatAM Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 323 e mAe tane tarachoDyo na hate. pite ThaMDI veThIne tane vahAle karI garamInI huMpha ApI hatI. e mAtA-pitAe tane badhI vAte hoMziyAra karyo. pagabhara karyo. e upakArI mAtA-pitAne kema bhUlAya ! yAda rAkhe mArA yuvaka bhAIo, mAtA-pitAnA upakArane ! mayaNarehA potAnA bALaka mATe ciMtA kare che. are ! navaprasuta zizu ekale aTUle bhara jaMgalamAM kevo taraphaData haze mAtAnA dUdha mATenuM enuM rUdana kevuM karUNa haze ! are ! rAjamahelamAM hota to khammA khammA thatI hota, paNa Aje tArA sAmuM jenAra keI nathI ! mAtA-pitA sadAya saMtAnanuM hita IcchatA hoya che. are ! ghaNuM Arya sannArIe te putranuM A bhavamAM te hita che paNa tenuM bhavobhavamAM kema hita thAya te mATe sAmethI sAdhupaNuM apAve che. gopIcaMda te rAjA rANIne ekane eka lADIle putra hatuM. enuM rUpa eTale jANe sAkSAt kAmadeva joI le. rUpa sAthe sauMdarya paNa ghaNuM maLyuM hatuM. mAtA pitAne e vahAlase hato. prajAne mana e haiyAne hAra samAna hate. khUba lADakoDamAM ucharatAM yuvAnInA AMgaNe paga mUktA enA aneka rUpavatI kanyAo sAthe lagna karyA. lagna karyA pachI rAjakanyAo sAthe AnaMdamAM divase pasAra kare che. jene paNa IrSA AvI jAya evA vaibhavI sukhane rAjakumAra mANI rahyo che. divase, mahinAo ane varSo vItavA, lAgyA. bhava vilAsamAM gaLAbUDa DUbelA rAjakumAranI jiMdagI jaldI pasAra thavA lAgI. saMsAranA sukhonI mastI mANatA gopIcaMdane kayAre paNa AtmAnA sukhanI mastI mANavAnuM mana thatuM nathI. kyAreya prabhunuM nAma levuM paNa gamatuM nathI. jIvanamAM badhuM hoya paNa je dharma nathI te e jIvana mIThA vagaranA bhajana jevuM che. putra mATe paralokanI ciMtA karatI mAtA -gopIcaMdanI mAtA AjanI mAtA jevI na hatI, paNa dharmanA saMskArane pAmelI hatI. gopIcaMda jIvanamAM dharma ke - popakAranA kAryo na kare te mAtAne gamatuM na hatuM. temane A vAtanuM meTuM duHkha hatuM. mAro dIkaro A rIte raMgarAgamAM potAnuM jIvana vyartha pUruM karI nAkhaze! enA badhA puNya ahIM ja bhagavAIne khatama thaze! ararara....te bicArAnuM paralokamAM zuM thaze ! pUrvabhavamAM kamANI karIne Avyo che te khAya che paNa A bhavamAM kaMI kamANI karate nathI te Avato bhava tene kevI thaze? putranI parAkanI ciMtA karanArA mAbApa keTalA? hA, A bhavanI ciMtA karanAra mAbApa te ghaNuM hoya che, paNa paralokanI ciMtA karanArA bahu a85 haze. praske raDatI gepIcaMdanI mAtA-eka divasanI vAta che. gopIcaMdanI mAtA mahelane jharUkhAmAM ubhA hatA. nIce parasALamAM gopIcaMda snAna karavA beThA che. snAna karIne ubhA thayA. zarIra luchatA hatA tyAM baraDA para unA unA pANInA TapakA paDyA. gopIcaMda pUche che are ! A unuM unuM zuM paDyuM? uMce najara karI te mAtA jharUkhe ubhI che, ne AMkhamAMthI azru vahAvI rahI che. te azunA TapakA zarIra para paDayA che. mAtA vicArI rahI che, je mAro dIkaro saMsArane kIDe banI, raMga-rAgamAM masta banI Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zAro rasta bhagamaya jIvana jIvaze te enuM zuM thaze ? mAtAne potAnA putranuM AvuM bhegI jIvana jevuM paNa gamatuM nathI. chatAM mAtA pote potAnA sagA dIkarAne cekhA zabdomAM kahI zakatI paNa nathI, tethI AMkhamAMthI azru sarI paDyA. e AMsunA baMda dIkarAnI pITha para paDayA. garama TIpAnA sparzathI cakita banelA rAjakumAre uMce najara karI te mA raDI rahI hatI. AMkhanA AMsu dIkarAnI pITha upara paDI gayA che e jANI gayelI mAtA tarata aMdaranA khaMDamAM jaIne dhrusake ne dhrusake raDavA lAgI. putrane sadbodha ApatI mAtA-mAtAne raDatI joIne mAtRbhakta gopIcaMda bhInA kapaDe ja mA pAse pahoMcyo. mAtAnI AMkhamAM AMsu joyA, tethI pUrA kapaDA paNa na paheryA ane eke zaNagAra paNa na samajyA. gopIcaMda jaIne mAtAnA pagamAM paDe. ane pUchyuM, o mA ! tuM ATaluM badhuM raDe che zA mATe ? tArI AMkhamAM Aje zA kAraNe anarAdhAra AMsu vahyA jAya che ? mAtA bhAvAvezamAM AvI jaIne ubhI thAya che ane kahe che dIkarA ! tArA khAtara raDuM chuM. mA ! mArA khAtara raDe che? zA mATe mArA mATe raDavuM paDayuM tAre! mArA beThA tArI AMkhamAM AMsu? beTA ! Aja nahi, roja raDuM chuM. tane te Aje khabara paDI. dIkarA ! tArA jIvanamAM koI tyAga nathI, tapa nathI, prabhu nAmano jApa nathI ke prabhunuM dhyAna nathI. tArA puNyodaye tArA pitA rAjya saMpatti mUkIne gayA che, paNa tane khabara che ke beTA ! tArA bApa paNa eka divasa marI gayA. vAta karatAM ya tArA pitA zarIre vadhu pahelavAna ane nirogI hatA, chatAM eka divasa ramazAnamAM jaIne sUI gayA ane enA dehanI bhasma thaI gaI. beTA ! tAre paNa eka divasa javuM paDaze, ane tArA dehanI paNa rAkha thaI jaze. . mAtAnA hRdayabhedaka vacane sAMbhaLatA gopIcaMda gaddagada thaIne kahe che. mAtA ! tArI vAta satya che. te mA huM zuM karuM? mAtAe rasto batAvyo. beTA ! saMnyAsa le. tArA paralakane sudhAra. A bhogavilAsa tane durgatinA dvAre laI jaze. A rAjya-pratiSThA tane patananI khAImAM dhakelI deze. sAcuM sukha bhegamAM nathI paNa tyAgamAM che. Aje Avo mArga batAvanArI Adarza mAtAo keTalI ! mAtAnI vAta sAMbhaLI gopIcaMda stabdha thaI gayo. mAtAnI mIThI Takore AtmA jAgI uThe. Adarza mAtAnA e Adarza atre e ja paLe saMsArano tyAga karyo. bhagavA vastro paheryA ane vananI vATe cAlI nIkaLyo. mAtA pitAnA vahAlA dIkarAne tyAga mAge te joI rahI. enI AMkhamAMthI harSanA AMsu paDavA lAgyA. eka vakhata ramaNIonA rAgamAM masta banele, raMgarAganI mastI mANate gopIcaMda tyAganI mastI mANavA lAgyo. A hatI Adarza mAtA ! jeNe potAne putra paralokamAM sukhI kema thAya te mATe tyAga mArga batAvyo. - mayaNarehA AvI Adarza nArI hatI. te potAnA bALakanI karUNa hAlatane vidyAdharane khyAla Ape che, ane pitAne tyAM laI javA karagarI rahI che, paNa vidyAre mayagurahAnI AMkhe joI tyArathI tenA para mugdha bane che, tenA nayane joIne tenuM mana calAyamAna thayuM. bhagavAna belyA che ke Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna jema kuTa baccAne, bilADInA sadA bhaya, tema che. brahmacArIne, srInA sa'sagA bhaya. ** 35 jema kukaDAnA baccAne hamezA bilADInA bhaya rahe che, tema brahmacArI purUSane strInA ane brahmacArI strIne purUSanA bhaya rahe che. satInuM rUpa ghaNuM che. ekAMta sthAna che. eTale satI manamAM phaphaDI rahI che. are, kahyuM che ke 80 varSanI DozI hoya, tenA kAna, nAka, hAtha, paga kapAI gayA haiAya evI strI heAya te paNa ekAMtamAM tenI sAthe vAsa karavA nahi. satI vicAra kare che, ekAMta sthAna che. yuvAna purUSa che, mATe mAre sAvadhAna banavu' jarUrI che. ahIM ekAMtamAM purUSanI sAthe rahevuM sAruM nathI, paNa jo sAthe rahevu paDe teA jJAnabhAvanAnI sAthe rahevu ke jethI koI prakAranA bhaya na rahe, mATe mAre ene bhAI banAvI levA joie, tethI ja eNe vidyAdharane bhAI kahIne sabaidhyeA che. satI strIne teA jagatanA badhA purUSo bhAI ne bApa samAna che. satI kahe che vIrA ! hAthIe mane sUMDhamAM uchALI tyAre huM te mAnatI hatI ke taLAvamAM paDIne marI jaIza, paNa Ape mane jhIlIne jIvatadAna ApyuM che. thADuM kapaDu. ApanArane paNa bhAI mAnavAmAM Ave che te tame mane jIvatadAna ApyuM che, e zuM bhAInA sabaMdha karatA ochu che! satInuM sauMdaya. zvetAM aMgamAM udbhavelI AgaH-mayaNurehA vidyAdharane bhAI kahe che paNa bhAI thavuM keAne game ? jeNe nirvikAra dazA keLavI che evA purUSA khIjI strIo mATe bhAI khApa samAna che, paNa A vidyAdhara te mayaNurehAnu rUpa joI kAmAMdha banI gayA hatA. tenI AMkhAmAM vAsanAnA bheArI ga phuMphADA mAratA hatA. bheAgI bhramara enA sauMdarya mAM ArSAyA hatA. evAne bhAi banavu' kayAMthI game ? mayaNurehA jevI satI kAI ne peAtAnA bhAi manAve e zuM kAMI ochI vAta che! paNa parastrInI tRSNAnA kAraNe tene mayaNarehAnA bhAI anavuM gamyuM nahi. vidyAdhara kahe che-tuM bhAI-bhAI kAne kahe che? meM tane yAne kAraNe ke bhAi banAvavA jhIlI nathI paNu tane mArI suMdarI banAvavA jhIlI che. meM tArI rakSA karI che. tuM mArI rakSA kara. tAruM saudarya jotAM mArA aMgeaMgamAM Aga jAgI uThI che. me' tane mArI paTarANI banAvavA khacAvI che. huM koNu chuM te tuM jANu ane bhAI-bhAI kahevAnu cheADI de. huM vaitADhaya parvatanI be zreNIonA rAjA chuM. mArA rAjyamAM 110 nagarA che. te nagarA paNa gaMdhanA nagarA che. gaMdharvomAM sauthI mATeA rAjA huM chuM. tArA sadbhAgye tane huM maLI gayA chuM. eTalA mATe tu bIjI vArtAne cheDI de ane mArI paTarANI khana. jema pataMgiyu' dIpakanA rUpamAM AkarSAya che tema A vidyAdhara mayaNarehAnA rUpamAM AkarSAyA che. eka sa`skRta zlAkamAM kahyu che kegtivibhrmenggitaakaar hAsya lIlA kaTAkSa vikSiptaH / rupAvezita cakSuH zalabha iva vipadyate vibazaH // savikAra gati, snigdha dRSTi, sukha-chAtI Adi AkAra, savilAsa hAsya ane Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 zAradA rata kaTAkSathI vikSipta srInA rUpamAM jeNe peAtAnI dRSTi sthApI che ane je vivaza banyA che, te pata`giyAnI jema nAza pAme che. tame pAgala pata`giyAne tA joyuM che ne ? vijaLInA divAonA jhagamagATamAM kadAca pata'giyuM na joyuM hoya paNa kAI paNa gAmaDAmAM jAo tyAre rAtrInA samaye ghInA ke telanA dIvAo saLagelA hAya tenI pAse beso. e dvIpakanI AsapAsa kAI eka e pataMgiyA AvIne cakkara mAravA lAgaze. e dIpakanI jyeAtimAM bhale ApaNane rUpanuM darzana thatu na heAya paNa pataMgiyAe te emAM adbhUta rUpadarzana karelu che. ene e dIpa jyeAtinuM rUpa khUba game che. e jyAtinI AsapAsa ghUme che ne e pyArI dIpAtine bheTavA tyAM paheAMcI jAya che. dIpajayeAtinuM rUpa ene AkarSe che paNa jyAM e dIpayAtine sparze che, tyAM dIpajgyAti ene bALIne bhasma karI de che. e bheALA pataMgiyAne kayAM khabara che ke dIpakanu rUpa jeTaluM AhlAdaka che eTaleA enA spa` khataranAka che. jenuM rUpa sAruM hoya enA sparza paNa sukhadAyI haiAya evA niyama nathI. ajJAnI pataMgiyAne A niyamanuM jJAna na hoya paNa cabarAka kahevAtA mAnavI paNa A siddhAMtane na samajI zake e vAta kevI rIte mAnavI jyAre purUSa kaiAI rUpavatI nArInI laTakALI cAla jue che, tyAre enuM mana caMcaLa thaI jAya che. e lAvaNyamayI lalanAnA leAcanamAM aMjAI jAya che. e caMdra jevA mukhane nue che, tyAre enuM hRdaya khaLabhaLI uThe che ne enuM mana enA tarapha AkarSAI jAya che, pachI animeSa nayane TagaraTagara e kAmI purUSa e kAminIne joyA kare che. jenuM rUpa gamyuM enA sparza karavAnuM mana thavAnuM. rUpanA rAga spa`nI icchA jagADe. jenA rUpanu' darzana AnaMda Ape, enA sparza paNa AnaMda Ape evA niyama nathI. strInA rUpanu' dana kAmI purUSane kadAca AnaMda Ape paNa enA sparzI teA dajhADe. are, sparzanI vAta dUra rahI, mAtra strInA rUpanuM darzana purUSanA manane dajhADe che, khALe che, ane sarvanAza kare che. zreSThiputra rUpasenanI vAta sAMbhaLI che ne ? eNe mAtra sunaMdAnuM rUpa joyuM hatuM ne ? sunaMdAnA mIThA zabdo sAMbhaLyA na hatA ke tenA sparza paNa karyA na hatA, chatAM rUpasenane ijhADaco ne ? sunaMdAne jotAM rUpasenanA manamAM rAganI Aga lAgI. rAjamahelanA jharUkhAmAM beThelA rUpasenanI STi sunaMdAnI dRSTi sAthe maLI. rAjakumArInuM rUpa-lAvaNya--sauDha tA athAga hatuM. eNe IzArAthI rUpasenane AvavA mATe AmaMtraNa ApyuM. rUpasena sunaMdA tarapha kheMcAI gayA ne enI pAse javA taiyAra thayeA, paNa enI pAse jatAM mArgamAM heAnArata sarjAI gaI. bhIMta tUTI paDI ane rUpasena daTAI gayA ne mRtyu pAmyA. A che rUpa-- darzonanA meAha. jevI rIte strInA rUpamAM mAhita purUSa pAtAnA nAza nAtare che tevI rIte purUSanA rUpamAM rasIka banelI nArI paNa peAtAnA nAza nAtare che. ulamAMthI cUlamAM :--maNiprabhu mayaNurehAnA rUpamAM pAgala banyA che, tethI mayaNurehAne paTarANI banAvavAnu kahyuM. sauMdaya eka evuM zatapatra kamaLa che ke jenI Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 3ra7 pAMkhaDI para bhramara AkarSAyA vinA rahe nahi. bhale pachI e mahelamAM hoya ke jaMgalamAM hoya. mayaNarehA te vidyAdharanA zabdo sAMbhaLI dhrujI uThI. are...zIla rakSA kAje vanavAsa svIkAryo, mahela cheDyo, zIlanI rakSA khAtara ne! pyArA putra caMdrayazane aLago karyo, te paNa zIlanI rakSA mATe ja ne! enA para ja pAchuM AkramaNa! mArA patideva bhAIne hAthe marANA. haju temanuM zaba paNa upaDyuM na hatuM ne zIla sAcavavA vananI vATe nIkaLI gaI. huM kevI abhAgaNa chuM ke huM duHkha dAvAnaLamAMthI bacIne bhAgI te ahIM AvIne kUvAmAM paDI. huM duHkhamAMthI bacavA bIje jAuM chuM te mArA mATe duHkha taiyAra hoya che. atyAre mArI dazA hariNInA jevI thaI che. hariNI jALamAMthI nIkaLIne bhAgavA jAya che tyAM tenI pAchaLa pAradhI paDyo che. A pramANe huM eka maNirathanA paMjAmAMthI mAMDamAMDa chUTI tyAM te A maNiprabha mane duHkha ApavA mATe taiyAra ubho che. mayaNarehAne potAnA sauMdarya para ane rUparaMga para phiTakAra chUTa. dhikkAra che A rUpane ! arere...he karmarAjA! jo tAre mArI AvI sthiti karavI hatI te mane zA mATe vidyAdharane jhIlavA dIdhI ! he dariyAnA nIra ! he vahetA jharaNuM! je AvuM thavAnuM hatuM to mane pANImAM zA mATe na DUbADI dIdhI ! AvA jIvane jIvavA karatAM maravuM zreSTha che. zIla sAcavIne jIvavuM game che paNa zIla gumAvIne jIvavuM gamatuM nathI. he vanacara vAgha, siMha prANIo! tame mane zA mATe phADI na khAdhI ! huM te pati maraNa pAmyA tyAre ja kaTAra besIne marI jAta, paNa garbhamAM bALaka hatuM, tethI be jIvonI hiMsA thAya eTale na marI. have to te putrathI mAro chUTakAro thaI gayo che. huM ekalI ja chuM. tame badhAe mane zA mATe jIvatI rAkhI ! re duHkhIyA prANu! tane kyAM laI jAuM? kharekhara kAmavAsanA keTalI bhayaMkara che! maNiprabhanI kAmavAsanAe satI mayaNarehAne saMkaTamAM mUkI dIdhI, paNa satI strIo prANanA bhoge paNa zIla sAcave che. are kAmavAsanA! tane sahastravAra dhikkAra che. kaMIka vAra yogIo paNa patita thaI jAya che. ekavAra zaMkarajI pArvatIne kahe che, mAruM dhyAna evuM che ke eka vAra mArI sAme devAMganA Ave te paNa calita na thAuM. pArvatIne parIkSA karavAnuM mana thayuM. zaMkarajI jaMgalamAM gayA, ane eka Asane dhyAna lagAvIne besI gayA. pArvatIjIe bhIlaDInuM rUpa lIdhuM. bhIlaDInuM rUpa laIne nAcavA lAgI. hAthamAM ghUgharA bAMdhyA hatA. pagamAM jhAMjhara hatA. jhAMjharane mITho avAja AvatuM hatuM ane bhalaDInA mIThA madhUrA sUranI sUrAvalI chUTatI hatI. bhIlaDIe te ghaNIvAra sudhI nAca karyA. zaMkarajInA karNapaTa para A mIThA madhura avAja athaDAyo, tethI dhyAnathI calita thayA. te dhyAnamAM sthira rahI na zakyA. AMkha kholIne joyuM. sAme bhIlaDIne nAcatI joI. bhIlaDIne joIne manamAM thayuM ke ahAhA....zuM AnuM rUpa che! zuM AnuM sauMdarya che ! zuM enI mRga jevI AMkha che ! prabhunA dhyAnane badale bhIlaDInA rUpanA dhyAne caDhyA. zaMkarajI dhyAnathI calita thaI gayA. temanI gADI pATA parathI uthalI paDI. te bhalaDInA rUpamAM mugdha banyA. kharekhara! rUpa-sauMdaryamAM e zakti che ke bhalabhalAne Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 zAradA ratna paNa peAtAnA tarapha AkarSe che. zakarajIe teA dhyAna pALIne bhAlaDI pAse mAMgaNI karI. tuM mArA gharamAM Ava. ApaNe AnaMdathI jIvana jIvIzuM. bhIlaDI kahe, tamAre tyAM AvIne zuM karuM ? tamAre tyAM pArvatIjI che e mane aMdara paNa pesavA na de. huM pAtIne piyara vidAya karIza ne tamane rAkhIza. phaiTalA varSothI rAkhelI pArvatIne zaMkarajI vidAya karavA taiyAra thayA. A tA bhIlaDI pAte pArvatIjI hatA. tene teA zaMkarajInuM pANI jevu hatuM. ke temanAmAM keTaluM zIlatvapaNuM che ! tethI bhIlaDInuM rUpa laIne camatkAra batAvyA. chevaTe bhIlaDIe peAtAnu mULa rUpa pragaTa karyuM.... zakarajIne pAtAnI bhUla samajANI. kahevAnA Azaya e che ke rUpa bhalabhalA yAgIone paNa pachADe che. satI mayarehAnuM rUpa joine maNiprabha vidyAdhara paNa bhUlA paDI gayA. satI mayaNurehAne Aphta para Aphata AvI rahI che, tethI dariyAnA nIra ane vanacara pazuo badhAne upAlabha ApI rahI che. satIne have putranI ciMtA karatAM vidyAdharanI ayeAgya mAMgaNI upara peAtAnA zIlane kema jALavavu' enI ciMtA thaI paDI. e digmUDha thaI gaI ke A zuM ? zuM meM gata janmamAM khIjAne zIlamAM aMtarAya pADI haze ? athavA arihaMtanuM zaraNuM kharAkhara lIdhuM nahi hAya tethI zIla para AkramaNanI paristhiti ubhI thAya che! ahAhA... jIvanI keTalI ajJAna dazA! jagatanA duHkhI thavAnA nAtha, anAthanA nAtha, jagata para anaMta karuNAnA dhodha vahAvanAra, kalpavRkSa samA arihaMta devanuM zaraNuM mUkIne mahAra jAvuM che ? viSayAnA bAvaLiye vaLagavuM che teA kAMTA na vAge teA zuM thAya? kudaratI araNyanA tRNu mUkI zikArInA geAThavelA miSTAnnamAM lalacAya te haraNiyA kevI rIte kheMce ? sarAvaranA yatheccha viharaNa mUkI mAMsapezImAM lAbhAyela mAchalInI kevI viTabaNA ! roTalInA TukaDAnI lAlace pAMjare pUrAyelA uMdaranI kaI dazA ! TukaDA levA jAya eTalI ja vAra ! AjanA niya mANasanA hAthamAM teA uMdaranI dazA zI ? duniyAmAM khilADa haidaranA bairI kahevAya paNa te ceAjanAbaddha nahi. AjanA mAnava ceAjanAbaddha vairI ! kevA kalikALa! prakRtie sarjelI sRSTimAM badhA bhAI bhAI kahevAya. jAte jIvIne khIjAne jIvADavAnuM hAya tyAre Aje khIjAne mArIne pAte jIvavAnu` kare che! durgatinA pAMjarAmAM pUrAvAnI A lata che. mAnava jIvanamAM AvyA eTale teA khAjI jItI gayA samAna che, paNa mUDha jIva te bhUlI jAya che, ane bAjI hArI javAnI karaNI karavA beThA che. "dhana kIdhuM dhuLa dhANI, jItI bAjI gayA hArI re." dhanane dhULadhANI karI nAkhyuM. kayu' dhana ? susaMskAra ane mAnavabhava AdinuM puNyadhana veDaphI nAMkhyuM teA khAjI hArI gayA, kAraNa ke pahelA nIcethI ce AvyA hatA. have uce AvyA pachI jo jIva amUlya jIvanane kAmabhAgamAM veDaphI nAMkhe teA *cethI nIce paTakAvA sivAya bIjuM zuM... hAya ! satI A pramANe peAtAnA zIlane kevI rIte sAcavavu. tenI ciMtA karI rahI che. haju satI peAtAnA zIlanA rakSaNa mATe zuM upAya leze ne zIlane kevI rIte sAcavaze te avasare. Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rana caritra-sAgara zeThanI tapAsa mATe yukti- udayacaMda zeThe sAgara zeThane je lADavA bhAtA mATe ApyA hatA te ja lADavA kaMdoIne tyAMthI AvyA eTale zeThane thayuM ke sAgaradatta zeThanuM zuM thayuM te huM tapAsa karAvuM. ema vicAra karI zeThe munimajIne kahyuM, Apa kaMdoInI dukAne jaIne tapAsa karo ke te lADavA temaNe banAvyA che ke kaI ApI gayuM che? munimajI te gayA kaMdoInI dukAne. munimajIne joIne koI kahe, Apa AvyA che, paNa have mArI pAse lADavA nathI. tamane lADavAne jIbhamAM svAda rahI gayA lAge che ? munimajI kahe bhAI! huM lADavA levA nathI Avyo. have amAre lADavAnI jarUra nathI, paNa zuM tamArA lADavA che ! eka vAra khAya to svAda rahI jAya ! zuM ene svAda che, zuM enI madhuratA che! tame atyAra sudhI AvA lADavA banAvIne kema vecatA na hatA ! munimajIne vAta jANavI che ke lADavA tenI dukAnanA che ke bahAranA? paNa sIdhuM kevI rIte pUchAya, tethI AvI rIte kahe che. munimajIe te lADavAnA khUba vakhANa karyA. kaMdoI kahe - bhAI! huM AvA lADavA banAvato nathI. A lADavA to ApaNuM gAmanA pAdaramAM rUpe bhIla phare che te mAre tyAM vecI gayo che. munimane vAta maLI gaI. ghera jaIne zeThane vAta karI. A vAta sAMbhaLIne zeThanA manamAM thayuM ke rUpo bhIla kayAMthI lADavA lAvyuM haze? kevI rIte lAvyuM haze? zuM teNe sAgaradatta zeThane mAryo te nahi hoya ne? tethI udayacaMdra zeThe nokarane kahyuM. A5 gAma bahAra rUpe bhIla phare che tene belAvI lAva. nokarane pAya lAve rUpA bhIlane jAkara mata dera lagAo. bhIla rUpe jhaTa Aye pUche zeTha kahAMse lA lADu ! Apa jaldI jAva ne rUpA bhIlane bolAvI lAva. nekara kahe-kayAM rUpo bhIla rahetA haze? ame tene kayAM zodhavA jaIe? zeThanI AjJA thatAM nekara rUpA bhIlane bolAvavA gayo. rUpo bhIla maLI gaye. nekara kahe che, amArA zeTha Apane belAve che. mane kema bolAve che? zeThanI tArA para maherabAnI che, paNa kopa nathI mATe tuM jaldI mArI sAthe cAla. rUpe nokaranI sAthe zeThane ghera Avyo. zeTha vAta karatAM karatAM pUche che, rUpA ! tuM A lADavA kayAMthI lAvyo ane lADavA vecI nAkhyA zA mATe? rUpa kahe zeTha ! huM traNa divasane bhUkhyo bhaTakato hate. kahyuM che ke tumukSito f7 vi Tv bhUkhyo mANasa jeTalA pApa na kare eTalA ochA che. huM tyAM bhaTakato hato tyAre tyAM eka pathika AvyuM. enI sAthe enI patnI ane be bALaka hatA. kahyuM, ApanI pAse jeTaluM hoya teTaluM badhuM ApI de nahi te huM Apane mArI nAkhIza. e pathika kahe bhAI! mArI pAse nathI rUpiyA ke nathI dAgInA ke nathI ra. mArI pAse khAvA mATe mAtra lADavA che. te tAre joItA hoya te ApI dauM. bAkI bIjuM kaMI mArI pAse nathI. temaNe badhA lADavA ApI dIdhA. Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 zAradA ratna garIbImAM amIrI-rUpe bhIla pAsethI A vAta sAMbhaLatA zeThanI AMkhamAM azrunI dhAra thaI. arara.. bicArA chokarAonuM zuM thaze? e bhUkha kevI rIte veThaze? keTalI dayA! garIbImAM paNa keTalI amIrI ! zeTha kahe, te pathike chokarAo mATe lADavA rAkhyA ke nahi? are zeTha, te te eTalA badhA dayALu hatA. te kahe tuM traNa divasane bhUkhe chuM. ame te AjanAM bhUkhyA chIe. kAle keIka harIne lAla maLI jaze! ATalI garIbAImAM paNa keTalI udAra vizALa bhAvanA ! pachI zeTha kahe rUpA! tuM sAcuM kaheje, te emane mAryA che? te emane satAvyA che? zeTha sAheba! huM emane mArata jarUra paNa emaNe mane badhuM daI dIdhuM, pachI zA mATe mAruM ? meM emane mAryA nathI ke satAvyA nathI. mane bhUkhyo jANIne mArA para dayA karIne mane lADavA ApI dIdhA. udayacaMda jJAna lagAye, dhana dhana sAgaradattane, karUNa hatyA bhIla pare, karma paNa paDayA lAre, zeTha kahe dhanya che dhanya che sAgaradattane ! paropakAranI pratimA samAna zeThane dhanya che. pitAnI pAse nahIM hovA chatAM bIjA para karUNA karI, hatuM te paNa ApI dIdhuM paNa kharekhara karmoe temane pIcho pakaDe che. te ja ApelA lADavA mATe tyAM pAchA AvyA. zeTha kahe-rUpA ! tane lADavA ApyA te te vecI kema dIdhA? zeThajI ! huM lAvA laIne jamavA besate hate. mane te lADavA maLyA tethI khUba AnaMda hatuM, paNa bhIlaDI kahe-AvA lADavA ApaNe na khavAya. A lADavA te sukhI zrImaMte khAya, mATe 'Apa A lADavA gAmamAM jaIne vecI Ave te ApaNe cAra-ATha divasanA roTalA nIkaLaze. bhalaDInA kahevAthI meM kaMdoIne tyAM lADavA vecyA ne tenA mUlya lIdhA. zeTha vicAra kare che ahAhA...zeThe lADavA na khAdhA. bhIlanA hAthamAM gayA. bhANA para jamavA beTho chatAM e khAI na zake. zuM karma rAjA ! tamArA khela che ! have bhIla tyAMthI cAlyo gayo. zeTha dharma ArAdhanAmAM divase pasAra kare che. have A bAju sAgaradatta zeThanuM zuM banyuM? karmanA kevA vicitra nAca ! sAgaradatta zeTha te bhIlane lADavA ApIne AgaLa cAlyA jAya che. juo, karmo jIvane kevA vicitra nAca karAve che. rANA pratApane jaMgalamAM keIe jamavA mATe bhejana ApyuM paNa tyAM acAnaka bilADI AvI ne e bhajana khAI gaI, ne rANuM pratApa bhUkhyA rahyA. e rIte ahIM udayacaMdra zeThe bALakone khAvA mATe lADavA ApyA hatA paNa temanA bhAgyamAM khAvAnuM nahi hoya tethI bhale AvIne mAMgaNI karI ne badhA lADavA tene ApI dIdhA. tyAMthI cAre jaNae AgaLa cAlavA mAMDayuM. jemaNe pahelA dharatI para paga mUkyA na hatA te Aje vagaDAnI vikaTa vATe vicarI rahyA che. jemane tyAM snAna karavA senAne bAjaTha, senAnA hiMDoLA hatA, je senAnI TekarI para beThA hatA, temane Aje karmarAjAe paththaranI zIlA para pachADayA. A kuTuMba cAlyuM jAya che. bALake bhUkhyA thayA che. have tyAM zuM banaze te avasare. Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 331 - vyAkhyAna na. 36 zrAvaNa vada 6 ne gurUvAra tA. 20-8-21 avanInA aNugAra, zAsananA zaNagAra, duniyAnA divAkara evA bhagavAna jagatanA jIvAne samajAvatAM kahe che, huM jIvA ! kalyANanI keDIe kadama bharavA mATe A manuSyajanma mahAna ArAdhanAnuM kSetra che. saMskRta subhASitakAra bAlyA che. bhavakoTIbhirasulabha mAnuSyaM prApya kaH pramAyo me / na ca gatamAyubhUyaH pratyat. pi devarAjasya || karADA bhavA ( naraka, tiya ca, devanA ) mAM kevA pramAda ! gayeluM. AyuSya Indrane paNa pAchuM pAchuM" Ave ja zAnuM ? durlabha manuSyabhava meLavIne A mAre AvatuM nathI, te pachI manuSyane tA A zlokamAM zu' samajAve che ? mAnavajIvana keTaluM badhu dubha che. ana ta anaMta jIvAnI sRSTimAM sauthI thADA manuSyA, tiyaMca gatinA jIvA anaMta te nigeAdanA jIvAnI apekSAe, deva gatinA jIveA asakhya ane naraka gatinA jIvA asaMkhya, manuSya gaNI zakAya teTalA, temAM ApaNA samAveza thAya che. A maLelA dula bha jIvananuM ucca mUlyAMkana karavuM jarUrI che. Aje duniyAmAM je vastu ghaNA prayatne maLe tene tame durlabha kaheA che. te dubha vastunA mUlya AMkA che paNa enA durupayeAga karatA nathI ne ? jene durlabhatA samajAtI nathI te tene tuccha gaNI tenA durupayeAga kare che. eka khetRtane khetI karatA eka kaLaza maLyA. kaLaza upara zrIphaLa mUkeluM hatuM; ane rezamI vastra bAMdheluM hatuM. kheDUte kaLaza kheAlIne joyuM teA aMdara patharA hatA. tenI kalpanA uMdhI paDI. tenA manamAM ema hatuM ke aMdara seAnA cAMdInA sikkAo haze. eNe te e patharAenA upayAga pakSIone uDADavAmAM karyAM. bapAre eno nAno putra bhAta laIne khetare AvyA. teNe kaLazamAM eka paththara joyA. patharA caLakatA hatA. teNe te laIne ramavA mAMDayuM. ramatA ramatA peAtAne ghera jatA hatA. te patharA uchALatA uchALatA jAya che. bajAramAM dukAne beThelA jhaverIe A patharA joyA. teNe cheAkarAne melAvIne te patharA jovA mAgyA. jhaverIe patharA joIne rAkhI lIdheA, ane chekarAne mIThAI ApIne rAjI karI dIdhA. averIe patharAnI kiMmata savA lAkha rUpiyA AMkI. teNe bIjA divase kheDUtanA ghera jaIne kheDUtane pUchyuM-tamArI pAse AvA bIjA patharA che ? kheDUte kahyuM, ghaNA hatA, paNa meM pakSIone uDADavAmAM pheMkI dIdhA. jyAre jhaverIe kheDUtane paccIsa hajAra rUpiya1 ApyA tyAre kheDUta hebatAI gayA. zu eka patharAnA ATalA badhA mUlya ? huM kevA mUrkha ! meM patharA phekI dIdhA. kheDUte ratnone patharA mAnyA. ratnonuM mUlya na samajI zakayA, tethI maLelA ratnone gumAvI dIdhA. A vAta ApaNe samajavAnI che. jJAnI bhagavate mAnavajIvanane amUlya ratna kahyuM che. jojo, A kheDUta jevI gaMbhIra bhUla na karatA. A jIvanane viSaya kaSAyAmAM na gumAvatA, nahIMtara pastAvAno pAra nahi rahe. Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara zaradA ratna che. mahAna AtmAthI sAdhake A satyane samajatA hoya che. teo potAnA jIvananA vItI gayelA varSo tarapha jue che. te jIvanamAM thayelI bhUlo, lAgelA aticAro-pApone yAda kare che tyAre temanuM sAdhanA priya hRdaya akaLAI jAya che. vartamAnakALamAM paNa thaI jatA sUkrama pramAda temane vyathita kare che. manamAM thAya che, ararara...A mAro ke pramAda! temanuM hRdaya kALo kakaLATa kare che. are ! mAro ATalo badhe samaya jJAna, darzana, cAritra rUpI ratnatrayInI ArAdhanA vinAne gayo. jIvanamAM ghaNuM moTuM nukazAna..moTI khoTa gaI. "nA nA vadattara vaLI = 1 phinittara je je rAtrI divaso jAya che te pAchA AvatA nathI. A sanAtana siddhAMtane samajelA mahApurUSa samayanA durupayegane moTuM nukazAna mAnatA hoya che. apramatta jIvanano Adarza sAme rAkhIne mekSa mArge cAlanArA sAdhakone nAnakaDo pramAda paNa zAne pAlave? nidrA, vikathA ane viSaya kaSAyane kaTTara duzmana mAnanArA sAdhake e dumane sAthe kSaNa vAra paNa besavAnuM zAne pasaMda kare? kyAreka rastAmAM e duzmane maLI jAya ane pUrva jIvananI maitrI yAda AvI jAya te ghaDI be ghaDI tenI sAthe vAta kare paNa pachI tene tarata khyAla AvI jAya ke A mArA mitro nathI paNa zatru che, eTale tarata potAne raste pakaDI le. parabhAvamAM gayele AtmA pitAnA AtmabhAvamAM pAcho phare. thaI gayelI bhUla tene khaTakyA kare. are... mAre ke pramAda! * e sAco jJAnI che, je jANe che ke devalokana devendra kema na hoya! enA paNa vItelA jIvananI paLo ene pAchI maLatI nathI. gumAveluM rAjya pAchuM maLI zake. gayeluM Arogya pAchuM maLI zake, gayelI Ijajata paNa pAchI maLI zake, paNa gayelA jIvananI paLe pAchI maLatI nathI, mATe je paLo enI pAse hoya che e paLono sadupayoga karavA te jAgrata rahe che. jIvananI eka eka paLane e samyaga jJAna, darzana ane cAritramAM viniga karate rahe che. e jJAnadaSTivALA sAdhako paNa e jANatA hoya che ke bhUtakALa vItI gaye, bhaviSyakALa AvavAne che. hAthamAM che vartamAnakALa. vartamAnakALanI paLane teo mUlyavAna samaje che, ane te paLanI ArAdhanA karatA rahe che. je manuSya vartamAna paLane ArAdhaka hoya che te mAnava jIvananI durlabhatA samajanAro che. mAtra bhUtakALanI bhUlone yAda karI rUdana karanAra ane bhaviSyanI kalpanAomAM rAcanAre manuSya mAnavajIvananuM mUlya samajato nathI. sadaiva jAgrata AtmA vartamAna paLamAM jIvato hoya che. enuM bhUtakALanuM avelekana ane bhaviSyakALanuM anuciMtana paNa vartamAna paLane cetanavaMtI banAvavA mATe hoya che. AjanI-maMgala divasanuM nAma che "paMdaranuM dhara" AjathI paMdaramA divase kSamA panAnuM elArma vagADatuM saMvatsarI mahAparva Avaze. te parva AvatA pahelA AtmAne vizuddha banAvavAnuM che. vizuddha banele AtmA kSamAnA jharaNuM vahAvI zakaze. dhara eTale Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 333 pakaDavuM. AjathI saMvatsarI parvanuM lakSa rAkhI AtmA para rajheranAkaSAyanA jai bAvA- jALA bAjhI gayA hoya tene dUra karI AtmAne pavitra banAvavAno. dIvALI Ave tyAre makAnane sApha karI raMgare gAna karAve che ane darane suzobhita banAve che tema AtmarUpI gharamAM durguNane je kacaro bharAI gayo hoya tene dUra karI jJAna- tapa-tyAga-dayA Adi saddaguNothI zaNagAravAno che. Indriyone nigraha karavA mATe paNa tapanI jarUra che. jema ghoDAne lagAma hoya che, sAyakalane, meTarane breka rAkhavI paDe che. je breka gumAve che te ja sAdhana tenA prANa lenAra bane che, tema Indriya para tapa rUpI breka lagAvavAnI jarUra che. je Indriyo para breka nahI rAkhe te e jIvane kyAMya durgatimAM pheMkI deze. karmo haju udayamAM AvyA nathI. sattAmAM paDyA che, te sattAmAM paDelA e karmone tapa dvArA sattAmAMthI dUra karI do. jethI e karyo tyAMthI ja nAza pAmI jAya. je nikAcita karmo che te to avazya jogavavA paDe che, paNa je niddhata karmo che te to tapa saMyama dvArA dUra karI zakAya che, mATe Atmazaktine khIlavavA purUSArtha kare. Atma-zakita keLavo. AtmAne oLakho ane AtmasvarUpane pAme. AtmAnI zakti anaMta che. jainadarzana pramANe aMjanA satIe chelle dIkSA lIdhI che, paNa vaiSNava darzanamAM " aMjanA mATe ema kahe che ke potAnI pAchalI vayamAM vanamAM rahIne tapazcaryA karatA hatA. dhyAna karatA hatA. eka vakhata tyAMthI rAmacaMdrajI vimAnamAM jaI rahyA hatA. vimAnamAM hanumAna, lamaNa, naLa, vAnarAdhipa, sugrIva, bharata vagere paNa hatA. potAnI mAtAnI guphAnI najIkamAMthI vimAna javA lAgyuM tyAre hanumAnajI hAtha joDI rAmacaMdrajIne kahe che. Apa ATale sudhI padhAryA che, mArI mAtA saMsArane lAta mArI, pavanajInA premane choDI ahIM A guphAmAM sAdhanA karI rahyA che, ane tapathI zarIrane tapAvI rahyA che te Apa vimAnane nIce utArIne mArI mAtAne darzana na Apo ? aMjanAnI guphAmAM rAma lakSmaNanuM Agamana hanumAnanI bhAva bharI bhAvanAne rAmacaMdrajIe vadhAvI lIdhI, ane vimAna te guphA tarapha vALyuM. badhA vimAnamAMthI nIce utaryA ane guphA pAse AvyA. hanumAnajIe sauthI AgaLa jaIne mAtAne vadhAmaNI ApI. e puNyavaMtI mAtA! Apa bahAra Avo, jaladI bahAra padhAro, Apane . AMgaNe sAkSAt rAmacaMdrajI bhagavAna padhAryA che. A zabdo sAMbhaLatA aMjanAja tarata ubhA thayA, ane rAmacaMdrajIno satkAra sanmAna karavA guphAnI bahAra AvIne ubhA rahyA. rAmacaMdrajI badhA padhAryA eTale teNe ubhA thaIne namaskAra karyA ane bhAvabhInuM satkArasanmAna karyuM, paNa tenA mukha upara AnaMda ke harSa nathI. mukhaDuM udAsa che. hanumAnajInA manamAM thayuM ke mArI mAtA Aje ATalI badhI udAsa kema che? tenA mukha upara AnaMda kema nathI ? pahelA te mane jotI te te gAMDI ghelI banI jatI ne kahetI, Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zAradA ratna beTA! hanumAna! tuM AvyA ? kRSNajI devakImAtAnA darzane jatAM kRSNajIne te ghaNI mAtAo hatI eTale rAja vArApharatI badhAnA darzana karavA jatA, paNa jyAre devakImAtAne vaMdana karavA jatA tyAre devakIjI kRSNajIne joI gAMDIghelI thaI jatI. ahA ! mArA kRSNa! tuM AvyA ? tema ahIM paNa aMjanA pahelA hanumAnane joine gAMDIghelI thatI ne kahetI beTA! tu AvyA ? paNa Aje udAsa che. zuM tene kaMI duHkha ke Apatti haze ? are kadAca kaMI duHkha hoya teA mane joIne na harakhAya, paNa rAmacaMdrajI jevA tenI jhuMpaDIe padhAre tyAre tA gAMDIghelI thaI jAya ane Aje Ama kema ? hanumAne lakSmaNa tarapha AMgaLI karIne kahyuM, mAtAjI ! A rAmacaMdrajInA laghukha lakSmaNajI che. mAthA upara pAMca maNuno banne paDyo hAya evI rIte jANe ke bhAre muzkelIthI tapasvinIe mAthuM uMcuM karyuM', ane lakSmaNajIne namaskAra karyA, pachI mAthuM nIcu' nAkhI IdhuM. hanumAnanA manamAM prazna thayA ke Aje mAtAjInuM AvuM vartana kema che? tenA mukha upara umaLake kema jaNAtA nathI ? zamacaMdrajI peAte padhAryA che chatAM emanA mukha upara AnaMdanI mie uchALA kema mAratI nathI ! zu' haze manamAM ? pachI lakSmaNajIe bharatanI oLakhANa ApatA kahyuM. mAtAjI! A bharatajI anAsakta ceAgI jevu jIvana gALatA rAmacaMdrajInA khIjA nAnA bhAI. e rIte vAnarAdhipati UgrIva ane naLanIeLakhANa ApI, paNa aMjanAjI teA koInA sAmuM jotA nathI. e tA gamagIna mukhaDe nIcu joIne besI rahyA che. aMjanAne prazna puchatA lakSmaNajIH have teA hada AvI gaI. lakSmaNajIthI tA na rahevAyuM. te teA ubhA thaI ne aMjanAnI pAse gayA, ane hAtha joDIne kahyuM, kSamA karo. mahAsatI ! Apane AMgaNe rAmacaMdrajI padhAryA chatAM ApanA mukha upara AnaMda kema nathI ? harSI kema nathI ? ApanuM udAsa mukha joI amArA AnaMda paNa uDI gayA che. Apa AvuM kaTANuM mukha karIne zA mATe jue che ? ApanA putra hanumAnanI AgrahabharI vina'tIthI ame ahI AvyA chIe, chatAM je prakAranA atithi satkAra karavA joIe te prakArano Ape karyA nathI, eTale mArA manane thADA kheda thayA che. ajanAjIne jaDabAtaDa javAbaH-lakSmaNajInI badhI vAta sAMbhaLIne aMjanAjIe kaDaka bhASAmAM kahyuM huM kema becena ane udAsa chuM', e Apane sAMbhaLavuM che ne ? tA huM saMbhaLAvuM, paNa emAM koI kharAba lagADazeA nahi. mAThuM* te mane lAgyuM che; tethI ja mArI vartaNuMkamAM Apane khAmI dekhAi, bAkI Apa jevA mahAnapurUSo ahI padhAryA ethI tA mArI garIbanI jhuMpaDI pAvana thaI gaI. mArA janma pavitra banI gayeA. mAruM jIvana dhanyu banI gayuM, paNa mArI udAsInatAnuM kAraNa mArA putra hanumAnanI nirmAlyatA che. zuM vAta kare che mAtA ! ApanA putra nirmAlya ! are, rAmaca drajIne rAvaNa sAthe yuddha thayuM tyAre te yuddhamAM vijaya apAvavAmAM mukhya teA ApanA putra hanumAna che. emaNe tA yuddhamAM kevuM parAkrama karyuM" che! Apa ene nirmAlya kahyA che ? Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArA rahya 35 aisA dUdha meM' tereka pilAyA :-aMjanA AvezamAM AvIne kahe che. me hanumAnane kevA saMskAra ApyA che ! eNe keAnuM dUdha pIdhuM che. jevI tevI mAtAnuM dUdha pIdhuM nathI. ATaluM khelatA ajanAnA hRdayamAM putra vAtsalyanI che|LA uchaLavA lAgI. hoThethI kaThAra paNa haiyAnI kAmaLa evI aMjanAnI kaMcukI beDhIne dUdhanI dhArA uDI. te dUdhanI dhArA sAme paDelI paththaranI zilA para paDI. zilAnA be TukaDA thayA. aMjanAe hanumAnane hyuM. esA dudha maiM tereka pIyA lekina hanumAna ! teM merI kukha jAyA." je dUdhathI zilAnA be TukaDA thayA evuM dUdha meM tane pIvaDAvyuM ne tane ucheryAM, chatAM jyAre sItAne rAvaNe kabaje karI tyAre tene cheDAvavA A rAmacaMdrajIne TheTha laMkA sudhI zA mATe javu paDayu... ? tArA ekalAthI A kAyaeN nahAtu thatuM te rAmacaMdrajIne tyAM sudhI laI javA paDayA ! mAreA hanumAna kharekhara jo parAkramI hAta tA ekaleA ja laMkA jaine sItAne na cheDAvI zakata ! A bhagIratha kArya te ekalAe zA mATe na karyuM? sevaka jyAre AvA nirmAlya pAkacA tyAre ja enA svAmIne lAhInA pANI karavA paDayA ne? kharekhara te. te mArI kukha lajAvI che. aMjanAnA zabdo sAMbhaLatA rAmaca'drajInI AMkhamAM AMsu AvI gayA. temanA mukhamAMthI zabdo sarI paDayA. mAtA maLe teA AvI maLajo. dhanya che A mAtAne !' Aje AvI mAtAe maLe kharI ? kayAM e mAtAnI bhAvanA ne kayAM AjanI mAtAnI bhAvanA ! AjanI mAtAe zuM kaheze ? sau saunuM karI leze. ApaNe karavAnI zI jarUra ! A pRthvI para mAtAe tA ghaNI che, paNa AvI pavitra mAtAe dekhAtI nathI. gItAmAM lakhyu che ke jyAre pRthvI para bhAra vadhaze tyAre kRSNa avatAra leze. atyAre tA pRthvI para bhAra vadhI gayA che tyAre kRSNajIne kahyuM ke Apa kahetA hatA teA have A pRthvI para avatAra leA, tyAre kRSNajI zuM kahe che, hu* pRthvI para avatAra tA la paNa pitA vasudeva ane mAtA devakI hoya teA avatAra la* ne! jevI tevI mAtAnA garbhAmAM AvavuM nathI. ApaNA adhikAramAM satI mayaNurehA A sannArI che. mayaNurehAne yuvAna vidyAdhara rAjAe patnI banavAnI karelI mAMgaNIe kAramA ghA karyA. enA manamAM thayuM ke je mahAmUlyavatA zIlanI rakSA mATe rAjavI sukha-sagavaDA yajIne bhayAnaka jaMgalamAM AvI, te ahIM paNa zIla -rakSaNa mATe saMkaTa Avyu'! Apa samajI zake che ke satIne zIladharma keTalA durlabha ane mAMgherA lAgyA che ? ATalI viSama paristhitimAM paNa ene evA vicAra nathI AvatA arere...mArI sapatti lUMTAI gaI! hAya ! mArA sauMsAra sukha lUMTAI gayA. AvuM kaMi lAgatu nathI. je lAge che te eka ja ke are! mArA prANathI adhika zIlanuM rakSaNa zI rIte karavuM ? zIla para A kevI uparAupara Apatti! mANasane jyAre dharma, sadaguNa ane sadAcAra ramezamamAM vyApI jAya che, rageragamAM vahetA thaI jAya che, haiyuM enA zvAseAzvAsa le che, tyAre e dharma, sadguNA ane sadAcAranI rakSA Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 zAradA ratna ane vikAsamAM AtmAne apUrva pramedabhAva jAge che, ane enA nAzanI AgAhImAM je bhAre ciMtA thAya che evI bhautika saMpattinI rakSAmAM, vRddhimAM ke nAzanI AgAhImAM thatI nathI. Atma-jAgRtinI A eka saceTa pArAzIzI che. jainadarzanamAM to AvI mahAna satI thaI che. anyadarzanamAM paNa AvI satIo thaI che. jeoe prANanA bhoge zIla sAcavyA che. satI sAvitrI, satI anasUyA, satI tArAmatI vagere aneka satIo A bhArata bhUmimAM thaI che, tevI ja satI sukanyAnI hajAro varSo pahelAnI vAta che. zaryAti nAme eka rAjA thaI gayA. temanA rAjyanI sarahade eka moTuM jaMgala ane jaMgalamAM eka pANInuM sarevara hatuM. sarovaranI AsapAsa aneka RSimunionA Azrame ane jhuMpaDAo hatA. AvA eka jhuMpaDAmAM eka vRddha, cyavanaRSi rahetA hatA. teo tapa khUba kare, prabhunuM dhyAna dhare ane tyAM rahe. eka vAra A yavana RSie tapa AdaryuM. samAdhi lagAvI. dhyAnamAM lIna banI gayAM. nahAle ke na cAle. eka pachI eka divasa ane mahinAo vItavA lAgyA. sarovara kaThe eTale dhULa khUba uMDe, tethI temanuM zarIra dhULathI DhaMkAI jAya ane temAM uparathI varasAda paDe eTale badhI dhULa temanA zarIre ceTI jAya, ne dhULanA thara jAmatA jAya. AthI teonuM AkhuM zarIra ghaLathI DhaMkAI gayuM, tethI jANe moTo Tekaro thayo hoya tevuM lAgatuM hatuM. zarIrane kaI nuM aMga dekhAtA nathI. mAtra be AMkhe cazcaka thAya che. te tArAnI jema camakyA kare che. ? sukanyAe karelI bhUla ? A pradezanA rAjA zaryAtine eka juo ane bIjI bhale evI rUparUpanA aMbAra samI ghaNI kuMvarIo hatI. kuMvarIo jevI rUpALI tevI guNavAna, zIla ane sadAcAranI mUrtio ! A badhI kuMvarIomAM eka kuMvarI vadhu lADakI hatI. enuM nAma hatuM sukanyA. nAma evA ja guNa. eka divasa potAnI sarakhI sAhelIo sAthe sarovarane tIre vanavihAra karavA javAnuM nakakI karI pitAjI pAse rajA levA gaI. pitAe rAjIkhuzIthI hA pADI. sukanyA sAhelIo sAthe pharavA gaI. sukanyA pharatA pharatA pelA yavana RSinA TekarA pAse AvI caDhI. ATale meTa mATIne Tekaro jotAM te Azcarya mugdha banI gaI. TekarAmAM bIjuM kaMI dekhAtuM na hatuM. mAtra pelI be AMkho camaka camaka camakI rahI che. AgiyA haze : merI ke kAca haze? lAva, e baMnene bahAra kheMcI kADhuM. sukanyA haju nAnI che, temaja anubhava paNa nathI. tene khabara nathI ke ahIMyA muni dhyAnamAM beThA che. te sUkA lAkaDAnI be tIhaNa saLIo laI AvI ane caLakatI dekhAtI cIja para khasI dIdhI, ane jyAM zULa bahAra kheMcavA jAya che. tyAM te oya... oya... cIsa saMbhaLAI ane lehInI dhArAo chuTI. A dazya jotAM tenA mukhamAMthI paNa cIsa paDI gaI. ararara...A e tI ke ratno nathI, paNa mAnavanI AMkho che ! te gabharAI gaI - pApane prakAzita karatI sukanyA ? A vakhate zaryAti rAjA jaMgalamAM darabAra bharIne beThAM hatA. badhA AnaMda kilela karI rahyA hatAM, tyAM rAjAthI mAMDIne sevaka sudhI badhAne AkhA zarIramAM bhayaMkara vedanA upaDI, kALI baLatarA thavA lAgI. badhA tyAM ALoTavA lAgyA, evI pIDA upaDI ke hamaNAM badhA marI jaze. cArebAju raDAroLa thaI Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 337 rahI. rAjA manamAM mUMjhAyA. zuM koI RSine prakopa haze ! lAva, tapAsa karuM ema vicAra karI rAjA uThayA ne tapAsa karavA nIkaLyA. raratAmAM sukanyA maLI gaI. pitAjInA pagamAM paDIne kahe che, bApujI ! Aje mArAthI meTuM pApa thaI gayuM che! aghaTita banAva banya che. zuM thayuM che beTA ! bApujI ! sAmI TekarI para kaMIka be camakatuM dekhAtuM hatuM. mane ema thayuM ke lAva huM te laI AvuM. te meLavavA meM lAkaDAnI tIkSaNa saLIo khasI tyAM yAyanI karUNa cIsa saMbhaLAI. temAMthI lohInI dhAra thaI, tethI meM mAnyuM ke A te koI RSimuninI AMkho phUTI gaI che! putrInuM rUdana joI rAjAe tene zAMta karI, ane teo pelA TekarA pAse AvyA. tapAsa karI te vyavanaRSi TekarAmAM daTAyelA ane be AMkhe aMdha thayelA joyA. rAjA caraNamAM paDIne kahe che maharSi ! kSamA karo. ha zaryAti rAjA chuM. mArI dIkarIe caLakatI cIja mAnIne chokaramatamAM ApanI AMkha pheDI Apane aMdha banAvyA che. enI bhUla mApha karo. tame zrApa Apyo hoya te pAcho kheMcI le, ane badhAne vedanAmAMthI mukta kare. game teTalI sAdhanA kare, paNa je krodha-agni bhabhUkI to badhI sAdhanA baLIne khAkha thaI jAya che. koheNa appa Dahati paraM ca, attha ca dhamma ca tahevakAma / tivvaM pi veraM pi kareMti kohA, adhara gati vA vi uviti kohA // krodhathI AtmA potAne ane parane baMnene jalAve che. arthane, dharmane ane kAmane jalAve che. tIvra vara kare che ane nIca gatine prApta kare che. yavana RSie varSo sudhI sAdhanA karI, paNa prasaMga ubho thatAM krodha bhabhUkI uThyo ne zrApa Apyo. tenA kAraNe rAjyamAM badhAne bhayaMkara vedanA upaDI. rAjA khUba karagare che. Apa mApha karo. kapi kahe, jenA jevAM kR tevuM phaLa bhogave. parapIDitanuM pariNAma tame badhA bhogavI rahyA che. mArA japa tapamAM bhaMga pADyo ne mane nayanAMdha banAvyA, tenuM pApa Apane bhegavavAnuM rahyuM. gurUdeva ! A pApanuM prAyazcita Apo. RSi kahe, AvI aMdha hAlatamAM mArI sevA suzruSA mATe koIka to joIze ne? Apa kaho te eka nahi paNa eka eka sevake ApanI sevAmAM mokalI ApuM. tuM nahi, tArA sevako nahIM, mAre to phakta tArI putrI joIe che. baMdhuo ! varSonA varSo sudhI sAdhanA kare, dhyAna kare, paNa je nirvikAra dazA jIvanamAM AvI nathI, te badhI sAdhanA dhULa samAna che. RSi kahe, jo tuM chokarI nahi Ape te badhA rasAtALa thaI jaze. rAjA kahe, bhale jevI AjJA. na chUTake hA pADavI paDI. rAjA jaMgalamAMthI mahelamAM AvyA ne palaMgamAM sUtA che. temanuM citta cagaDoLe cahyuM che. kayAM sukomaLa kanyA ane kayAM jAjIrNa maharSi! kayAM komaLa kaLI ane kayAM gharaDA khAkha RSi ! kayAM sunayanA kanyA ane kayAM nayanAM cyavana ! mArI lADakIne evA DosAnA hAthamAM kema saipAya ? 22 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vArA ratna rAjA ciMtA karatA beThA che, tyAM sukanyA AvI. pitAjI! Apa Aje ATalA badhA vihaLa kema che? je hoya te mane kaho. beTA! vAta kahevAmAM vAMdho nathI paNa vApAta jevI vAta sAMbhaLIne kadAca...pitAjI! vApAta samI e vAtane AghAta ApanI A putrI hasatA mukhe sahana karI leze. beTA ! vana jevA vRddha RSi sevA mATe tArI mAMgaNI kare che. tArI sAthe...pitAjI enAthI rUDuM zuM? sevA ane te paNa maharSinI ! dhanya che tArA DahApaNa ane saMskArone ! paNa tArA jevI suMdara, sukamaLa ane yauvanane Are Daga bharatI kanyA buDhAnA hAthamAM mArAthI kema saMpAya? kayAM e kharyuM pAna ane kayAM tuM khIlatuM puSpa ! kayAM tuM sunayanA ane kayAM te aMdha! pitAjI, rUpa ane yauvana nAzavaMta che. huM ApaNA kuLadevInI sAkSIe pratijJA karuM chuM ke paraNIza te yavana RSine paNa huM akhaMDa brahmacarya pALIza. mArI pratijJA sAcI hoya te rAjA ane prajA badhAnI pIDA dUra thAo. sukanyAnI pratijJA sAMbhaLatA badhAnA darda zAMta thaI gayA. pachI zaryAti rAjA mUlyavAna bheTo sAthe sukanyAne laIne cyavana RSinA Azrame gayA, ane badhuM temane caraNe dharI dIdhuM. RSi kahe, mAre sukanyA sivAya kaMI na joIe. sukanyA kahe pitAjI! mAre te ApanA AzIrvAda joIe. have mAre kaSi patnIne chAje te tApasa veza joIe. vo-dAgInA kaMI nathI joItuM. ApanA dilanI duA e ja mAro sAco dAyo ane emAM ja mArA A maMgala prasaMganI pUrNAhuti. pitAe karIne AzIrvAda ApI raDatI AMkhe vidAya dIdhI. sukanyA yavana RSinI tana-manathI sevA kare che. eka vAra te sarovaramAM snAna karIne bahAra nIkaLI. tyAM be vada AvI caDyA. rUparUpanA aMbAra che. sukanyAe pUchyuM, Apa koNa che? ame devonA vaida azvinIkumAra chIe. ame badhA dardIne maTADIe chIe, paNa tuM koNa che? devakanI devI ke mRtyulekanI suMdarI ! huM A vanamAM rahetA vRddha ane mahAna tapasvI vyavana RSinI patnI chuM. teo baMne AMkhe aMdha che. A sAMbhaLI te vido bolyA. tamArA mA-bApane AvA gharaDA DesAne seMpatA vicAra na thaye? aMdhane dIkarI ApatA dilamAM dayA na AvI? A te bApa ke krUra niSphara zApa ! tamArI yuvAnIne A rIte eLe javA devA karatAM amArA bemAMthI ekanI sAthe paraNIne sukhI thA. e vRddhane choDI de ne amArI sAthe cAla. ghaNuM kahevA chatAM te calita na thaI tyAre temaNe kahyuM, ame te ApanI kasoTI karavA AvyA hatA. have ame ApanA patine navI daSTi ApIzuM, ne yuvAnI paNa ApIzuM. A azvinIkumAre sukanyAnI sAthe Azrame gayA. tyAM RSine aMdhApo dUra karyo, ane gayelI yuvAnI pAchI AvI hoya tevA banAvI dIdhA. sukanyAnI sAme devo AvyA chatAM calita na thaI a vyavanaRSi yuvAna banI gayA chatAM te akhaMDa cAritra pALyuM ne potAnA patine upadeza ApIne samajAvyA ke game teTalI sAdhanA karIe paNa nirvikAra dazA na Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 339 Ave tyAM sudhI adhI sAdhanA dhULa che. tenA upadezathI RSi sAcA saMta nI gayA. kharekhara ! sukanyAnI sAme devA AvyA ane chevaTe teno pati yuvAna banI gayA, chatAM viSayavAsanAmAM na phasAtA aNIzuddha brahmacarya pALyuM, ane RSine paNa sudhAryA. maNiprabhu vidyAdhare mayaNarehAne paTarANI banAvavAnuM kahyuM. kharekhara, kAmAsakta jIvAnI sthiti kevI hoya che te batAvatA zAsrakAra kahe che-- parivvayaH te aNiyattakAme, aho ya rAo paritapyamANe / se nara 6 // anaLamatte dhaLamezamALe, pappaiti matyuM utta. 14. gA. 14 je purUSa kAmabhAgothI nivRtta thatA nathI, te cAre dizAomAM rAta-divasa paribhramaNu karatA thako paritApane pAme che, tathA khIjAne mATe duSita pravRtti karavAvALA, dhananI gaveSaNA karatA thakA jarA ane mRtyune prApta thaI jAya che. maNiprabha vidyAdhara mayaNurehAne paTarANI banAvavA cAhatA hatA, paNa maNarehAe kahyuM, huM hajI prasUtA chuM. mArA patine marI gayA vadhu samaya thayA nathI ane mArA putra jhoLImAM jhADa para laTake che. mAruM haiyuM kahuM ke khALa kahu te ekalA jaMgalamAM paDayA che. tAjA janmelA e lADakavAyAnI saMbhALa lenAra tyAM kANu haze ? zuM vanacara pazue ene jIvatA ne jIvatA nahi cAvI jAyane? e bALa pAse A mAne laI jAva, kAM tA e bALane mArI pAse laI AveA, tA ja mAruM jIvana bacAvyu` kahevAze. Ama kahetA macaNarehA pAke pAke raDI paDI. niHsahAya, nAMdhArI AMsu sAratI rUpasuMdarIne joine vidyAdhara kahe che hai suMdarI ! ciMtA na kara. tArI pAse sauMdaya che. mArI pAse suvarNa che. saundarya --suvarNa'nA A saoNMgama ApaNA sa`sArane svargIya banAvaze. mayaNarehA peAtAnA manamAM kahe che, prANa bhale cAlyA jAya, paNa huM zIlane javA nahi dauM. A vidyAdharane bhAI kahu chuM te gamatuM nathI, mATe have temane bhAI na kahevA, jethI te zAMta thaI jAya, ane mArI vAta sAMbhaLe. te maNiprabhanA vacananA ma kharAkhara samajI gaI hatI. te manamAM mAnatI hatI ke ghaNA kaSTa kALe ghaNuM dhaiya dhAra' teNe vidyAdharane bhAI na kahetA kahyuM, mahArAjA! Apa A bAju kayAM jaI rahyA hatA ane have pAchA zA mATe pharI rahyA che ? mayaNurehAnA mukhethI "rAjA" zabda sAMbhaLIne vidyAdhara manamAM prasanna thavA lAgyA ke have A mArA pratye AkarSAI che! eTale kahe che, hai pyArI ! huM vidyAdharAnA rAjA maNicUDanA putra chuM. mAru. nAma maNiprabha che. mArApitAe samasta rAjasukhAne ThAkara mArI saoNMcama svIkAryA che. temane manaHpavajJAna utpanna thayu che. mana:paryAvajJAna eTale zuM? aDhIdvIpamAM rahelA sanI paMcendriya jIvAnA maneAgata bhAvane jANe. ahIM beThelA mArA ane tamArA manamAM zuM vicAra che te manapatrajJAnI jANI zake. maNiprabha kahe che, te mArA muni banelA pitA naMdIzvara dvIpamAM birAje che. emane vaMdana karavA jaI rahyo hatA, eTalAmAM tuM mane maLI gaI. naMdIzvaradvIpa A jaMbudrIpathI AThamA dvIpa che. vacce sAta sAgaro che, pachI nadIzvaradvIpa Ave, Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAma maNiprabhanI A vAta sAMbhaLI satInA manamAM thoDI zAMti thaI. vidyAdharanA pitAe dIkSA lIdhI che tethI temanuM mULa khAnadAna haze ! bhale atyAre kame tene gheleA banAvyA che, paNa te ThekANe Avaze. je kuLamAM, kuTuMbamAM dIkSA thaI heAya te kuLanA AtmA uttama hAya. jo te temanA pitAnA darzane jAya che teA huM paNa temanI sAthe jAu te munivara teA cAra jJAnanA dhaNI che, eTale teo temanA dIkarAnA bhAva jANI jaze ne temane sudhAraze. 340 Ama vicAra karI. mayaNurehA kahe che mahArAjA ! mArI eka IcchA pUrI karo. maNiprabha kahe bAla suMdarI ! tArI zI IcchA che ? mayarehAe kahyuM, Apa naMdIzvara dvIpe gurU bhagavaMtanA darzana karavA jAva che te Apa mane pahelA dana karavA laI jAva. pachI badhI vAta. basa, A AzA maLatAM have pUchavAnuM zuM ? manamAM e harSita thaI gayA. have tA eNe manathI mAnI lIdhuM' ke e mArI prANapyArI banI gaI. prANapyArInI pAchaLa tUTI maravAmAM saMkoca ze| ? anaMta upakArI prabhunI pAchaLa ane sadgurUnA beAla pAchaLa tuTI paDavAnuM nahi ! prANapyArI khAtara badhuM ja ! kevI pAgala dazA ! mANasane eTale vicAra nathI AvatA ke jIvavuM che teA Atma-sAdhanA mATe, nahi ke bhAga mATe. maNiprabha ema vicAre che ke mArI pAse vimAna che. hamaNAM thADIvAramAM muninA darzana karAvIne mahelamAM lai jaIza ane tene paTarANI banAvI tenI sAthe AnaMda karIza. mayaNurehA ema vicAra karI rahI che ke A eka vAra muni pAse lai jAya tA te sudharI jaze. A pramANe khaMne vicAra karI rahyA che, paNa baMnenI bhAvanAmAM phera hovAthI vicAromAM AkAza pAtALa jeTalu aMtara che. maNiprabha mayaNarehAne kahe che. huM zA mATe tArI IcchA pUrNa na karuM? hamaNAM ja ApaNe dazana karavA jaIe chIe. have maNiprabha ane mayaNarehA muninA darzane jaze ne zuM khanaze te avasare, caritraH-sAgaradatta zeThe bhIlane lADavA ApI dIdhA pachI cAre jaNAnuM kuTuMba cAlyu jAya che. jemaNe keAI divasa dharatI para paga mUkatho nathI evA A badhA vanavagaDAmAM cAlyA jAya che. pagamAM kAMTA ne kAMkarA vAge che. pagamAMthI tA lAhInI dhAra vahe che. baMne bALako bhUkhyA che. cAlatA thAkI jAya che. teA ekane zeTha khabhe besADe che ne bIjAne zeThANI kammaramAM teDe che. teo paNa gheADI vAra le tyAM thAkI jAya eTale nIce utAre. temanI komaLa kAyA karamAvA lAgI. komaLa mukhaDA murajhAvA lAgyA. bALakonA karamAyelAM mukha joine zeThANInuM haiyuM bharAI AvyuM. cAlatA cAlatA khUba thAkI gayA, eTale badhA eka vRkSa nIce beThA ne bALakone kheALAmAM sUvADyA. bALakone khUba bhUkha lAgI che. mA ! amAre khAvuM che. bhUkha lAgI che. are, jamavAnu` na Apa te pANI tA Apa.. jaMgalamAM pANInA paNa sAMsA paDyA che. zeThANI khUba raDe che. arere....huM mArA bALakone pANI paNa nathI ApI zakatI. zeTha paNa raDe 4.-zeTha kahe mere kAraNase, duHkha pA rahe tuma lAga, zehAnI kahe yaha sakha, apane karmakA saMcAga, Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna zeTha kahe-mArA kAraNathI tamAre badhAne duHkha bhogavavAno samaya Avyo che. zeThANI kahe-Apa evuM na belo. je tamArA kAraNe duHkha hota te tame ekalA bhegavata paNa amane game tyAMthI sukha maLI jAta, paNa ApaNe sAmudANI karmo sAthe bAMdhyA haze te Aje bhogavIe chIe. Apa raDaze nahi ne manamAM e vAta dharazo nahi. baMne bAluDA bhUkha tarasathI pIDita hovAne kAraNe bebhAna thaI jAya che. zeThANI haiyAphATa raDe che. arere..karmarAjA ! mArA bAluDA zuM cIra niMdamAM nahi poDhI jAya ne! huM saMtAna vagaranI te nahi banuM ne? ema jhurI rahI che. zeTha-zeThANI eka bIjAne AzvAsana Ape che. theDI vAre ThaMDo pavana Avyo. bALako bhAnamAM AvyA. teo kahe bA ! tuM raDIza nahi. ame khAvAnuM ke pANI kaMI nahi mAMgIe. ApaNA pApakarmonA phaLa bhegavIe chIe. badhA tyAM paMcaparameSThi bhagavAnane prArthanA kare che. aho prabhu! duHkhanA samayamAM tAru zaraNa sAcuM che. badhA eka sUrathI madhura kaMThe prabhune prArthanA karI rahyA che. prabhune prArthanAthI jANe bhUkha tarasa paNa zAMta thaI gayA. jANe amIne oDakAra na Avyo hoya ! chevaTe prabhune prArthanA karatA kahe che te anAthanA nAtha ! garIbonA belI! amane tuM cAlavAmAM baLa Apaje. paga thAkI gayA che. cAlatA nathI, ne ahIM te vanavagaDo che. kevI rIte rahevAya? mATe Apa amane evuM baLa Apaje ke ame cAlIne eka che gAmamAM pahoMcI jaI e. ema prArthanA karIne uThayA, badhAmAM cAlavAnI zakti AvI. zraddhA zuM nathI karatI ! je mANasane zraddhA hoya te tenuM kArya saphaLa thayA vinA rahetuM nathI. zeTha, zeThANI ane bALakone cAlavAmAM jema AvyuM. cAlatA cAlatA kaMcanapura nagaramAM AvyA. A gAmamAM eka dayALu zeTha che. temanI dRSTi A zeTha para paDI. zeThe joyuM ke A duHkhI mANaso che. zeThe temane bolAvyA. temane lAgyuM ke A kuTuMbanI kAMti kahI Ape che ke te koI uttama kuLanA che. bhavitavyatAnA vegathI AvI kaparI dazAnA bhoga banyA lAge che. koI paNa gahana duHkhanA kAraNe paradezamAM AvyA lAge che. duHkhIne sahAya karavI e mAnavatAne mukhya pAye che. karUNAthI A banelA zeThe sAgaradatta zeThane bolAvyA. Apa Avo, mArA gharamAM Ave. zeTha! amane utaravA mATe eTale Apazo te basa che. bIjuM kAMI nathI joItuM. A zeTha sAgaradatta zeThane kahe, Apa mArA gharamAM Avo. ApanuM lalATa kahI Ape che ke Apa karoDapati hazo paNa koI karmoe Thokara mArI che tethI A sthiti AvI che ke Apane roDa upara TaLavaLatA karI dIdhA che. ApanI duHkhada kathanI kahevAmAM Apane saMkoca thato hoya te na kaheze, paNa Apa padhAre te kharA. huM tamane mArA bhAI samAna gaNuM chuM. tamAruM duHkha te mAruM duHkha che. tamArI rekhAo parathI lAge che ke Apane ghaNuM duHkha che. ApanA duHkhamAM kaMI madadagAra thAuM te mAruM ahobhAgya ! kharekhara karmasattA baLavAna che. sonAnI TekarI para ramanAro kayAreka duHkharUMkamAM Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kura zAradA rata sabaDatA dekhAya che. raste cAlanAra pathika kyAreka samrATa banI jAya che. sukha pachI duHkha ane duHkha pachI sukha e saMsAramAM cAlyA kare che. Apa have mArA atithi che. have mAre tyAM rahejo. zeThane premathI jamADayA ane potAne tyAM rahevA Agraha karyo. sAgaradatta kahe, nA. ame ema maphatanuM na khAIe. Apa amane koI dhaMdhe batAva, kAma batAve. jethI mahenata karIne AjIvikA calAvIzuM. zeThane svAvalaMbI jIvana jIvavuM che. have A zeTha sAgaradatta zeThane zuM kAma batAvaze ne zuM banaze tene bhAva avasare. vyAkhyAna naM.-37 zrAvaNa vada 7 ne zukravAra tA. 21-8-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene ! anaMtajJAnI mahApurUSe bhavya jIne upadeza ApatAM samajAve che ke A saMsAranuM mULa kaI hoya te moha che. rAga-dveSa paNa mehamAMthI janme che, mATe jinezvara bhagavAnanuM zAsana rAga-dveSa ane mohane zatru mAnavAne upadeza Ape che. e traNa AtmAnA sAdhAraNa zatru nathI, paNa mahAzatruo che. e traNa zatruo AtmAnuM je ahita kare che, tevuM ahita bIjuM kaI karatuM nathI. A traNa zatruo upara vijaya meLavavA mATe zrI jinezvaradevanA zAsananI jagatamAM sthApanA thayelI che, saghaLA ya doSo ke kaSAnuM mULa je kaI hoya te rAga-dveSa, meha ane mithyAtva - mithyAtva eTale zuM? mithyAtva eTale para padArthamAM svapaNunI buddhi pudgalAdi para padArtho ane dehAdi jaDa padArthomAM huM ane mArApaNuM na chUTI zake tevA - tIvra adhyavasAya. e AtmA uparanuM eka prakAranuM gADha AvaraNa che ane enuM nAma mithyAtva che. e AvaraNathI DhaMkAyele AtmA rAga-dveSa ane mehanI aneka prakAranI vikRtione anubhava kare che. je je upara enI ahaM ane mamatvanI vRtti hoya che te te padArthomAM thanArA saghaLA parivartane tenA AtmAmAM paNa parivartana karyA kare che. mithyAtvanA phaMdAmAM phasAyela pratyeka prANuo A jagatanI raMgabhUmi upara pratikSaNe nAca nAcI rahyA che. para padArthomAM huM ane mArApaNAnI vRtti je mithyAtva che te cethA-pAMcamA Adi guNasthAnake e rahelA AtmAomAM paNa ochA vadhatA aze tevI vRtti hoya che, te temane mithyAtvI zA mATe na mAnavA? kadAca keIne AvI zaMkA thAya, paNa e vAta yAda rAkhavI joIe ke mithyAtvAdi guNasthAnakoe rahelA AtmAo parapadArthanI je prakAranI AsaktithI pIDAya che tenA eka zatAMza (eTale samA) bhAga jeTalI paNa Asakti cethA tathA anya guNasthAnakone pAmelA AtmAomAM nathI hotI, eTale mithyAtva sahitanI Asakti ane mithyAtva rahitanI Asakti vacce moTuM aMtara che. ApaNu adhikAramAM maNiprabha mayaNarehAnA rUpanA rAgamAM pAgala banyo, paNa satIe yukti karIne kahyuM, Apa jAva cho tyAM pU. gurUbhagavaMtanA darzana karavA mATe AvavuM che. Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna maNiprale kahyuM, tArA asvastha zarIranA kAraNe huM tane mahelamAM mUkIne pitAnA darzana karavA javA cAhate hatuM paNa tArI tIvra IcchA che te bhale ApaNe sAthe darzana karavA jaIe. bhUkhyAne bhojana maLe, khetI sUkAI jatI hoya tevA samaye varasAda varase te kheDUtane ane bhUkhyA mANasane keTale AnaMda thAya? tethI adhika AnaMda mayaNarehAne munidarzana karavA jatA thayA. maNirathane paNa AnaMda hatuM, paNa tenI bhAvanA azubha hatI. baMnenI bhAvanAmAM zubha-azubha lezyAnuM aMtara hatuM. khuzI khuzI thaI gayelA vidyAdhara rAjA vimAnane naMdIzvara dvIpe laIne cAlyA. vidyAnA baLe pahoMcatA zI vAra? vimAna mAra mAra karatuM deDayuM. mayaNarehA vimAnamAM beThA beThA karmanA keraDAne vicArI rahI che. be traNa divasanA gALAmAM te eNe ghaNuM ghaNuM joI nAkhyuM. vidhinA jIvaleNa phaTakA ! karmane tAtAM keraDA ane saMjogonI vicitra vicitratA ! A badhAnI vacce potAnI hAlata kevI karUNa banI hatI ! dharmarakSA keTalI kaThaNa vastu che. e mayaNarehAne rAjamahela cheDayA pachI ahIM jaNAtuM hatuM, chatAM ya A badhAnI vacce e aDela, aNanama, acala ane nirbhaya hatI. Aphata para Aphata AvI. hatI. pitAne navajAta zizu gumAvyuM hatuM, chatAM naMdIzvara dvIpanuM nAma sAMbhaLatA eNe AnaMda anubhavya, kAraNa ke tyAM jJAnInI dharmadezanA sAMbhaLavAnuM saubhAgya maLaze. duHkha AphatanuM A ujaLuM pAsuM vicAratI vicAratI mayaNarehA potAnA duHkhane bhUlI gaI mayarehA naMdIzvara dvIpamAM-vimAna pahoMcI gayuM naMdIzvara dvIpamAM. vimAmAMthI utarI mayaNarehAe muninI sanmukha AvI vidhipUrvaka vaMdaNa karI. duHkhamAM paDelI mayaNarehAne munidarzana thavAthI ghaNe ja AnaMda thayo. duHkha pachI sukhanI vastu je AnaMda Ape che tevo AnaMda te vastu sukhanA samaye nathI ApatI. munine vaMdana karatA mayaNarehAnA badhA saMtApa zAMta thaI gayA, ane manamAM vicAravA lAgI ke Aje jIvananI kevI dhanya ghaDI ! kevI dhanya paLa ! ke ajaba bhAgyodaya ! Aje mane munidarzana thayA. have zuM che ! have te mArA badhA duHkhe cAlyA gayA. Aje te mane kalpavRkSa maLI gayuM. A kalpavRkSa pAse e ja mAMguM chuM ke A mArA bhAInI bhAvanA vizuddha thaI jAya. ATaATalI kAramI Apattio upara je A munidarzana maLyA te eNe te Apattione mahAsaMpattidAyI, saMpattirUpa banAvI. muni bhagavaMtanA darzana thatAM ene AtmA jANe navuM jIvana, navI cetanA are sarvasva pAmI heya te AnaMda thaye. maNiprabhe paNa munine vaMdaNA karI paNa tenA hadayamAM evI bhAvanA hatI ke huM ahIMthI jaladI jAuM ne A strIne mArI patnI banAvuM. baMnenA vicAromAM keTaluM aMtara che! vicAronuM baLaH-jJAnI kahe che ke koI khoTA, nakAmA, kharAba vicAranuM bIja AtmabhUmimAM paDI na jAya te mATe sAvadhAna rahe. jAgRta rahe. vicArenuM bIja AtmabhUmimAM paDatAM vAra nathI lAgatI. tamAre ke pAka joIe che? tamane kevA vRkSa pasaMda che? bAvaLanA? lImaDAnA ke AMbAnA pAka te AMbAne jaIe ne bIja bAvaLanA Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 zAradA ratna vAvIe tA zu thAya ? (zrotAmAMthI avAja-khAvaLa ja maLe.) tema je zatrutApUrNa, kuratApU ke IrSyApUrNa vicAra karyA te samajI lejo ke naraka tamArA bAraNe TakeArA mArI rahI che. tiya cagati tamane teDavA AvIne tamArA jIvana bAraNe ubhI che. koI paNa hAya, saMsArI hoya ke sAdhu hoya. vicArAthI mANasa sa*sArI che. vicArAthI sAdhu che. prasannaca'dra rASie sAtamI narakamAM javAnA karmo kevI rIte bhegA karyo ? veSa temanA sAdhunA hatA paNa vicAra temanA tyAre nakhazikhAnta saMsArInA hatA. bharatacakravatI arisAbhuvanamAM kevaLajJAna kevI rIte pAmyA ? veSa temanA pUrepUrA saMsArInA hatA paNa vicArathI te tyAre paripUrNa sAdhu hatA. vicArAe bharata cakravartI ne vItarAgI banAvI dIdhA. sajJa banAvI dIdhA. AtmabhUmimAM jevA vicAra-khIja vAvIzuM, tevuM jIvanavRkSa e vicArakhIjamAMthI vikasita thaze. vicAra zaktinA adbhUta prabhAva che. jAgRta rahIe teA vicAra zuddha rahI zake che. jAgrati cAlI gaI, bhAna bhUlAyu ane jhokuM khAdhuM tA gayA. maNiprabha bhAna bhUlyA teA satInA zIla para tarApa mAravA uThayA, tethI te tevA vicAro karI rahyo che. muni teA cAra jJAnanA dhAraka hatA. temaNe putranA maneAgata malina bhAva joyA. ahA ! A te| mahAsatIne mahArANI karavI che. enu* * mana unmArge caDhI gayu che. te e dhazikSAne ceAgya che. A pramANe vicAra karI dravya, kSetra, kALa, bhAva joine munie evI dezanA zarU karI ke je maNiprabhanA dilamAM khaLabhaLATa macAvI mUke. zuM saMbhaLAvyuM haze ! saMtA vyAkhyAna kare tyAre zrotAone joine kare. temAM tame bhaNelA hAya, brAhmajJAna meLavyu hoya to vaktAne vyAkhyAnamAM era raMga Ave. je jAtanA zrotA hAya te joIne satA upadeza Ape jethI e samajI zake ke munie zeA upadeza ApyA ? muninI dezanA :-A jagatamAM viSayAnA kIDA khanelA jIvanI keTalI durdazA che. te ucca kanyane bhUle che. uMcA mAnavabhava sudhI AvelA tyAMthI bhraSTa thaI pAche viSayAsaktinA dhAra vArasA sAthe nIcA pazu vagerenA avatAra pAme che. viSayAnI gaMdI ramata, kAyAnA kAramA tAphAna macAve che. emAM ya ahIM mAnavabhavamAM je parastrIla paTa bane che, tenI A lAkamAM teA apakIrti thAya che ane paraleAkamAM naraka jevI gatimAM narakanI bhISaNa bhaTTIomAM ubhA ubhA saLagavAnA vagere kAramA duHkhA sahana karavA paDe che. tyAMnA duHkhAnI tA gaNunA zuM karavI ? tyAM garamI teA eTalI badhI hAya che ke ahIM relvegADInA paththarIyA kolasA saLagIne lAlacALa thaI gayA haiAya tevA kolasA para narakanA nArakIne lAvIne besADavAmAM Ave te e hAza karIne bese. A parathI Apa kalpanA karI zako ke naraka gatimAM kevA duHkha haze ! ahI je parastrIgamana kare che tene tyAM paramAdhAmI dhagadhagatI putaLI sAthe AliMgana karAve che. AvA mahAna duHkhA jIvane bhAgavavA paDe che, paNa viSayAMdhane A kayAM vicAra che! ene te eka lata che viSayabhoganI. pachI e mahAsatInA paNa sauMdarya lUMTavA kema taiyAra na hoya ! e nathI jotA kULa, nathI jotA dharma ke nathI jotA paraleAka. sAmA jIvanA vIMdhAi jatA hRdayane jovA mATe Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rArikA ratna 345 ene AMkha nathI. kara vAgha, siMha, nirdoSa haraNiyA para trApa mAre ema mukAmAM pavitra satI para trApe che paNa e mUDhane khabara nathI ke ema karavA jatAM kAM pitAne vinAza thAya che athavA to satI potAnuM zIla sAcavavA AtmaghAta karatAM enuM mAtra maDadu enA hAthamAM Ave che ! maNiprabhano pazcAtApa:-munine upadeza maNiprabhe sAMbhaLyo. mahAmunie zuM pIrasyuM ? emaNe dharmadezanAno je dhodha vahevaDAvyA emAM maNiprabha vidyAdharanA dilanI kuvAsanAnA kacarA taNAIne sApha thaI gayA. kubuddhinA mela dhovAI gayA. parastrIne bhraSTa karavAnI pizAcI lIlA khelavA taiyAra thayelA pitAnA AtmA para bhAre jugupsA thaI, atyaMta tiraskAra chUTa. ene thayuM ke are ! huM ke adhamAdhama ! ke pApI ! ke naphaTa ane niSphara! kayAM kuLane ajavALanArA A kuLa dIpaka mArA pitA ! ane kayAM e ja kuLanI zobhAne bALI bhasma karavA taiyAra thayele huM kulAMgAra putra ! kayAM emanuM nirmaLa ane sarvottama brahmacarya ! ane kayAM mArA viSayabhoganI paNa maryAdA vaTAvI vikasela durAcAra ! pitAe rAjya ApyuM, kanyAo paraNAvI, chatAM huM durAcAranA bhAgane bhakhAra ! narakane pravAsI! dhikAra che A kAmavAsanAne ! baMdhuo ! juo, satsaMganuM baLa keTaluM che! maNiprabhanA jIvanane keTalo palTe ! tamArI lAnI milakatamAM che e zakti ke jIvana palTAvI zake ! vidyAdhara rAjA bhAna bhUlyA paNa muninI vANI sAMbhaLatA potAnI bhUla samajAI gaI. AgaLanA mAnavInA jIvanamAM kayAreka bhUla thatI, paNa prasaMga Ave e bhUlanA prAyazcita mATe prANa de paDe te daI detA. ItihAsamAM eka vAta Ave che. jahAMgIra nAmanA eka bAdazAha thaI gayA. te khUba nyAyathI rAjya karatA hatA. temane nUrajahAM nAmanI begama hatI. te khUba krUra svabhAvanI hatI. tene zikArane khUba zokha hato. rAtre cAMdanI khIlI hoya tevA samaye te rAtre zikAra karavA mATe jAya ne rAtre uDatA nizAcara paMkhIone vIMdhIne bheMya pADatI ne AnaMda mAnatI. jahAMgIra bAdazAha enA mohamAM pAgala banele hatA. eTale ene A kAryamAM pUro sAtha Apate. nUrajahAM potAnA zokha khAtara nirdoSa prANuonA prANa letI, ane bhayaMkara hiMsA thatI. je rAjA ahiMsaka hoya te hiMsA aTakAvI zake paNa rAjA jyAM hiMsaka hoya tyAM hiMsA kayAMthI aTakAvI zake ? eka vakhata abhayakumAra mahelanI bArIe beThA hatA. tyAM eka TeLuM nIkaLyuM. te badhA mAMsAhArI hatA. teo vAta karatA hatA, ke hamaNAM mAMsa sastu ne seMghuM che, mATe khAvAnuM bhUlatA nahi. A zabdo abhayakumArane lAgI AvyA. aha! mArA dezamAM ATale mAMsAhAra thaI rahyo che. mArA dezanI A sthiti ! temaNe jIvanI rakSA mATe kimiyo karyo ane jAhera karyuM ke mahArAjA ghaNA bimAra paDayA che. temane sAruM karavA mATe eka tolA kALajAnA mAMsanI jarUra che. je tele mAMsa Apaze tene be lAkha rUpiyA ApavAmAM Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna Avaze. badhA zeThIyAne lAvyA. keIe hA na pADI. are, be lAkha zuM, 17 lAkha Apo te paNa kALajAnuM mAMsa na maLe. mANasa kALajuM kADhIne Ape te jIve kevI rIte ? keI tolo mAMsa ApavA taiyAra na thayA, tyAre te abhayakumAre sabhA bharIne kahyuM ke Apa badhA vAta karatA hatA ke hamaNAM mAMsa sastuM che te kaI eka tela kALajAnuM mAMsa ApavA taiyAra kema na thayA ? abhayakumAre badhAne evA phaTakAryA ke tyArathI rAjyamAM hiMsA thatI baMdha thaI gaI. - rANI roja rAtre zikAra kare ne bicArA nirdoSa mRgalAone mArI nAMkhe. eka vakhatanI vAta che. nUrajahAM rAtre zikAra khelavA nIkaLI che. eka jhADa nIce mALI-mAlaNa potAnA dIkarA-vahunA kalezathI kaMTALIne AvIne beThA hatA ne sukha duHkhanI vAta karatA hatA, te samaye nUrajahAMe vRkSe upara beThelA pakSIne vIMdhavA mATe bANa mAryuM. te bANa pakSIne nahIM vAgatAM sIdhuM nIce gayuM. ane sananana karatuM pelA mALInI chAtImAM pesI gayuM. AthI mAlaNa dhrusake ne dhruske raDavA lAgI. have mAruM zuM thaze ? teNe dhIme rahIne bANa kheMcyuM. ne prabhunuM nAma dIdhuM. jethI mALInI sadgati thAya. te tarata dharatI para DhaLI paDe, ane lehInI dhAra chUTI. mAlaNa te kALA pANIe raDe che. arere kara vidhAtA ! te mAruM sukha chInavI lIdhuM, tane jarA paNa dayA na AvI? ja bIje divase bAI jahAMgIranI sabhAmAM pharIyAda karavA gaI. kaI che garIbane sAMbhaLanAra ! garIbane nyAya Apo. bAInuM karUNa rUdana joI rAjA pUche che he bAI ! tuM zA mATe raDe che? tArI zI phariyAda che? mAlaNe potAnA hAthamAM raheluM bANa bAdazAhanA hAthamAM ApyuM ne kahyuM he rAjan ! Aje huM nirAdhAra banI gaI. A duniyAmAM mArUM keAI nathI. mArA prANu ane mArI zobhA A bANa pheMkanAre chInavI lIdhA. bAdazAhe bANa joyuM te bANa para nUrajahAMnuM nAma hatuM. jahAMgIra nUrajahAMnA premamAM pAgala hate. paNa nyAya devAmAM pAchA paDe tema na hato. bAIne kahe che bahena ! huM tAruM duHkha joI zakatuM nathI, paNa tuM zAMti rAkha. huM hamaNuM tene nyAya karuM chuM. bAdazAha nekarane hukama kare che ke jAo, atyAre ne atyAre nUrajahAne ahIM bolAvI lAve, tyAre temanA hajurIyA kahe sAheba ! e nahi bane. keI divasa begama sAheba bharI sabhAmAM AvatA nathI. Aje ahIM bolAvIne zuM enI AbarUnuM lIlAma karavuM che? e kadI nahIM bane. bIjA hajurIyAne kahyuM, badhA muslIma nekare eka thaI gayA ne kahevA lAgyA ke nUrajahAM begama sAheba ahIM nahi Ave. bAdazAha kahejahAMgIrane nyAya eTale nyAya, traNa kALamAM nahi phare. mArI begama hoya ke mAro putra hoya paNa mArI prajAne nyAya te barAbara Apavo joIe. nyAya ApatI vakhate mehanI gulAmI na hovI joIe. keI hisAbe hajurIyA mAnyA nahi ne begamane bolAvavAnI nA pADI, tyAre jahAMgIra hAthamAM khaMjara laine mAlaNa pAse AvIne kahe che ke bena ! jema tane nUrajahAMe vidhavA banAvI tema tuM A khaMjara mArA gaLA para pheravI de ane Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 347 nUrajahAMne vidhavA banAvI de, eTale ene khabara paDe ke duniyAmAM vidhavApaNAnA duHkho kema veThAya che! enA gunhAnI ene zikSA maLI jaze. khAdazAhanA nyAya joI mAlaNu raDI paDI ne kheAlI bhAI! tame mane bena kahI, have mArAthI bhAIne marAya ? dhanya che tamArI nyAyapriyatAne ! rAjAe kahyuM bahena ! tuM AjathI mArI bahena che. huM tArA duHkhanA bhAgIdAra banIza. have tane duHkha nahi paDavA dauM' ! rAjAnI patnIe bhUla karI paNa e patnInI bhUla khAtara sAcA nyAya ApavA rAjA pAte prANa devA taiyAra thayA. ahIM maNiprabha vidyAdhare muninI dezanA sAMbhaLI. jema sUryanA kiraNeAthI adhakAra nAza thaI jAya che, tema muninA upadezathI maNiprabhanA hRdayanuM pApa paNu sAph thaI gayuM. te manamAM vicAravA lAgyA ke hu` kevA patita thaI rahyo hatA! A satI bhUcara che, ane huM khecara chuM, chatAM tenI sAthe bhraSTa thavA cAhatA hatA ! mArAmAM eTalI dRDhatA na rahI. satI te peAtAnA vicAramAM dRDha rahI. te mane bhAi kahetI hatI, paNa mane tenA bhAI banavAnuM gamatuM na hatuM. huM tenA pati banavA cAhatA hatA. huM kevA UMDA khADAmAM paDI rahyo hatA, paNa A satInI kRpAthI khADAmAM paDatAM hu' khacI gayA. maNiprabhanuM hRdaya pIgaLI uThayuM. paraleAkanA mahAna bhaya enI najara sAme taravarI rahyo. viTaMbaNAmaya saMsAra pratye napharata ane tAraka dharma pratye prIti ubharANI. Atma para bhautika rUparaMge je varcasva jamAvyA hatA te phagAvI devAyA ane adhyAtma sAmrAjyanA sanmAna karAyA. AvA savega jAgyA pachI jhAlyA rahe ? ubheA thaI gayA ne hAtha joDIne munine kahe che he prabhu! mArA manamAM je durbhAvanA AvI tene mATe pazcAtApa karu chuM. have Apa mane evI pratijJA ApeA ke, mArA mATe mArI pariNita strI sivAya saMsAranI badhI strIo mAtA ane bahena samAna che. parastrI sAme kayAre paNa dRSTi karavI nahi. muni pAsethI A pratijJA laI maNiprabha mayaNarehAnA pagamAM paDI kahevA lAgyA, huM satI ! Apa mArA aparAdha kSamA kareA. mArA jevA pApI bIjo kANu haze ane tamArA jevA bIjA upakArI kANu haze ? mArA jevA pApIne paNa tame A mahAmuni pAse lAvI sudhArI dIdhA che. AjathI tuM mArI dharmanI bahena che ! mArA ayeAgya khelane mAk karaje. huM tArI kSamA mAguM chuM. mayaNurehA tA kharekhara mATA manavALI che. adhyA tmanA sAmrAjyamAM viharatI egre patighAtaka jeTha upara paNa gussA nathI karyAM, tyAre A tA lajajA mUkI kSamA mAge che tyAM rASa zAnA Ave? uparathI prazasA karatA kahe che tamArA mArA para mahAna upakAra che. eka tA tame mane prANadAna ApyuM ane mane mahAna tyAgI muninA darzana karAvyA. tethI mane khUba AnaMda thayeA. vAsanA hatI tyAM vAtsalya AvyuM! maNiprabha ane mayaNarehA sagA bhAI bena banyA. have mayaNarehA munine AgaLa zuM prazna pUchaze ne zuM khanaze tenA bhAva avasare. caritraH-sAgaradatta zeThane karme kevA TaLavaLatA karI dIdhA che. teo kaMcanapura Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 zAradA ratna nagaramAM eka zeThane tyAM AvyA. zeThe temane khUba Adara satkAra karyo ane kahyuM, tamArA saMyoga mane paMthamAM saMbala samAna che. temane rahevA ghara ApyuM ne kahyuM, Apa zAMtithI ahIM raho ne dharmadhyAna karo. zeTha kahe, vyavasAya vinA jIvanamAM durguNa bharAtA jAya che. deha vikRta bane che. vyavasAya e te mukta AnaMda che. bhAI! ApaNuM koThAra saMpUrNa bharelA che. vyavasAya karavAnI kaI jarUra nathI. zeTha! Apa mArA upakArI cho, mAre zuM karavuM tenuM mArgadarzana Ape. mArI pAse thoDuM paNa dhana nathI ke huM vyApAra karI zakuM. Apa bIjo koI paNa upAya batAve ke jethI mArA kuTuMbanuM bharaNapoSaNa karI zakuM. sAgaradatta zeThanI bhAvanA joI zeThe kahyuM, eka kAma te e che ke kSiprAne kAMThe sarovara thAya che, tyAM aneka mANase kAma kare che. tyAM tamArI rahevAnI IcchA hoya te rAjAnA AdezathI tyAM nimaNuMka karAvuM. kAmane amuka pagAra nakakI karI ApIza athavA nagarathI thoDe dUra eka vana che. tyAM ghaNA lAkaDA che. te e lAkaDA kApI bhAro bAMdhI hamezAM nagaramAM vecI devo ne AjIvikA calAvavI. A be mArgamAM tamane je gya lAge te mArga apanAve. zeThe vicAra karyo ke samudra kinAre mATI davA javI emAM aneka kIDI, makaDA, Adi je nIce mATImAM heya ne khodatA e jIvonI hiMsA thaI jAya, tenA karatAM vanamAM jaI sUkA lAkaDA kApavAne vecavA e zreSTha che. mATe e kAma ka . agaradatta zeThe keI divasa kuhADI hAthamAM jhAlI nathI. emane lAkaDA kApatA karyAthI AvaDe? zeThe thoDA divasa te eka kaThiyArAne kahI dIdhuM ke bhAI tAre A bhAIne lAkaDA kApI ApavA ne tene bhAre bAMdhI de. bhale zeTha ! A rIte theDA divasa te lAkaDA kApanAra maLI gayA, paNa pachI te jAte kApavAno vakhata Avyo. keI divasa kuhADI hAthamAM pakaDI nathI. thoDA lAkaDA kApe tyAM hAtha sUjhI jAya che, chatAM manamAM dukha nathI. lakSamInI seja para rAta dina raMgabhara ALoTanAra zeThane nirjana vagaDAnAM pahADa ke khaDako bhaya upajAvatA nathI. vAyarA kaMpAyamAna karatA nathI. dararoja vanamAM jaI lAkaDA kApe ane bhAro vece ne temAMthI gujarAna calAve. samaya maLe te sAmAyika, pratikamaNa Adi kare ne chokarAone zIkhave ane dharmanI kriyAo kare. keI divasa pAzera bhAra upADyo nathI, evA zeTha mAthe lAkaDAne bhAre mUkIne vecavA jAya. tArAmatI paNa bIjA kAma-kapaDAM, vAsIduM, pIsavuM vagere kAma karI zeThane madada karatI. peTa karAve veTha. eka peTa mATe zeTha-zeThANane kevAM kAma karavA paDe che! zeTha keI vAra jaldI bhAro vecAI jAya te vahelA pAchA Ave, nahi te sAMje AvatA ghare patnI, bALake badhA bhUkhyA beThA hoya. sAMje zeTha Ave, paisA lAve, emAMthI thoDuM ghaNuM banAvIne khAIle zeThane pApanA udaya sAthe cheDe puNyano udaya che. zeTha bhAro vecavA Ave tyAre zeThanA mukhanI tejasvItA joIne sI pUche, ApanI sthiti Ama kema che? ApanA mukha uparathI lAge che ke Apa puNyavAna che, chatAM A Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna majurI karavI paDe ? badhA kahe, zeTha amAre tyAM rahI jAva. zeTha kahe. Ama mane e kaI dhaMdho Apa te rahuM, bAkI na rahe. badhA lokone zeThane jatAM khUba dayA Ave che. tethI koI koI to zeTha bhAro vecavA jAya te te je mAMge te ApavA taiyAra thAya che, paNa zeTha te vadhu letA nathI. lAkaDAnI kiMmata ne bhArAnI majurI je thatI hoya te le che. garIbImAM paNa amIrI che. zeThane joIne temanI vAta parathI badhAne lAgyuM ke A zeTha khUba dharmiSTha che, jANakAra che, mATe ApaNe kathA kahevA bolAvIe. sAgaradana de upadeza saune, sau hRdayapUrvaka suNe; sau lake tenI upara khuza khuza thaI jAve. badhA sAgaradattane kathA kahevA bolAvavA lAgyA. zeTha dharmakathA kare. dharmanI vAto kare te badhAne khUba game. badhAne te khUba raMga lAgI gayo. kaMIka sajajana purU kahe che, Apa lAkaDAnA bhArA na veco. tame amAre tyAM AvI jAva. ame tamane kAma ApIzuM paNa zeTha te roja lAkaDA kApavA jAya. AvIne bhAro vece ne temAMthI maLe te khAya. A rIte AnaMda, saMtoSa ane dharma pravRttithI jIvana jIve che. eka divasa moTA chokarAe haTha lIdhI. roja tame lAkaDA kApavA jAva cho. Aje huM tamArI sAthe AvIza. nAne dIkaro kahe huM paNa AvIza. zeTha kahe-tame haju nA che. moTA thAva tyAre Avaje. beTA ! atyAre te vanamAM jaIne lAkaDA lAvI tene vecI temAMthI je kaMI maLe tenA pratApe ApaNI nAnI-sI duniyAmAM ajavALA patharAya che. baMne putra kahe, nA, ame to sAthe AvIzuM ja. A chokarAonA babbe nAma che. eka nAma hatuM guNadatta ane bIjuM ratnacaMdra. bIjA chokarAnuM nAma guNacaMdra ane ratnasAra. zeTha kahe, tame utAvaLA na thAva. vanane rasto kaThIna che, tame cAlatA thAkI jaze. temaja vanamAM vanacara prANIothI bhaya lAgaze. tamArI phUla jevI kAyAne dhAmadhakhatA tApa ane parizramanA bhArathI kayAMya pachaDAI jatA vAra nahi lAge. haju to tame bALaka che. pitAne zAMti ApavI e amArI pharaja che. pitAjI! samayanI durdazAne samajavA chatAM tamane madada na karIe te ame zA kAmanA? putrone ghaNuM samajAvyA chaDAM na mAnyA. chevaTe zeTha be dIkarAne laIne gayA. 11 vAge jaMgalamAM pahoMcyA. sUrya barAbara to che. lAkaDA kApatA jIva gabharAya che. tyAM zuM camatkAra thaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM.-38 zrAvaNa vada 8 ne zanivAra tA. 22-8-81 vAtsalyanA vaheNa vahAvanAra, mekSa mArganA batAvanAra, bhavya jInA tAraNahAra, anaMta upakArI jinezvaradevanI vANI tenuM nAma siddhAMta. jinezvaradevanI vANI sarva duHkhane nAza kare che. aMdhakAramAMthI prakAza tarapha laI jAya che. AtmAne uthAna tarapha Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 zAradA rana dorI jAya che. bhavobhava sukha ane samRddhi Ape che. AtmakalyANane sAcA mArga dharmazravaNathI maLe che. jIvanamAM TanI"ga poInTa (parivartana) lAvavA avazya dharmanuM zravaNa karavuM joIe. bhUtakALamAM ghaNA AtmAo dharmazravaNanA prabhAve mekSagatine pAmyA che. jaMbukumAre eka ja vAra jinavANInuM zravaNa karyuM ane navvANuM kiDanI saMpattine Thokara mArI potAnI ATha patnIone paNa vairAgI banAvI. A paNa dharmazravaNane prabhAva hate. mAnava jIvananA utthAna mATe aneka guNonI AvazyakatA anivArya che, kAraNa ke mAnavane khAlI jIvana jIvI javAnuM nathI, paNa jIvatAM jagatanI sAme aneka prakAranA bhavyatama Adarzo raju karI javAnA che. asaMskArita zAkabhAjI kaMIkanA paga taLe chuMdAya che te ja zAkabhAjI saMskArita dazAmAM Ave che tyAre sTenalesa sTIlanI tapelImAM tenuM sthAna hoya che. jema keIpaNa cIja uMca sthAna tarapha AgaLa vadhe che tema tenI pUrvabhUmikAmAM sahana karavAnuM hoya che. hIrAjaDita suvarNa siMhAsana ke suvarNa mugaTa kyAre uMcu sthAna bhogavI zakayA? pUrva sthitinuM parivartana lAvavA arthe sahana karyuM tyAre. Aje loko vRkSane cAhe che. vRkSane joIne rAjI thAya che, kAraNa ke te TADha-taDako temaja varasAdanI jhaDIo sahana karI mIThAM phaLa ane zItaLa chAyA ApIne paropakAra kare che tethI. A rIte mAnavane paNa samajI levAnI jarUra che. sukhanI avvala Toca upara pahoMcavuM haze te vizvAsapUrvaka popakAranA mArge AgaLa vadhavuM paDaze, ane vacamAM AviMtA caDhANa utarANanI yAtanA sahana karavI paDaze. bIjAne pIDA upajAvIne, bIjAnA sukha chInavI laIne, bIjA jIvonuM astitva bhUMsI nAMkhIne sukhI thavAnI mahenata kadApi sukha ApavAmAM kAraNa nahi bane. kadAca pUrvabhavanA puNyabaLathI sukha meLavI levAya paNa te sukha dvArA jIvanamAM zAMti nahi hoya. agni zItalatA ApI zakatI nathI tema bIjAne duHkhI karIne meLaveluM sukha kadApi zAMtithI jIvavA detuM nathI. Ama barAbara samajIne je mAnava paropakAramAM lAgI jAya ane paropakAra karatAM je kaMI sahana karavuM paDe te sahana karI le, te te lokonA hRdaya siMhAsana para sthAna meLavI le. popakAra karavA mATe lAkhe ke karoDo rUpiyAnI mUDInI jarUra che tema nathI, paNa hRdayanA vizuddha bhAvanI ane pavitra AMkhamAMthI punita AMsuonI jarUra che. sAthe sAthe karUNAthI bharelA vicAronI jarUra che. tame sAmAne zuM Ape che? keTalA Apo che te jovAnuM nathI, paNa hRdayanA bhAvo ane ApavAno vyavahAra jovAya che. kyA bhAvathI dAna ApavAno vyavahAra che tenA uparathI tamArA ApelA dAnanuM mUlyAMkana thAya che. parigrahathI dharma dIpato nathI, paNa niSparigrahI thavA mATe dAna pravRtti AcaravAthI dharma dIpe che. dAnanI pravRttimAM sAmAnA bhAva, duHkhane dUra karavAnI vRtti hovI joIe. keI dhana Adi Ape e te dravya dayA, paNa bhAva dayA te tene kahevAya ke dharmathI vimukha thayA hoya ane dharmane pAmyA na hoya tevA jIvone dharmanI sanmukha karavA. A bhAvahyA karavA mATe dravya dayA karavAnI che, mahAna upakArI tAraka zrI jinezvara Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * zAradA ratna 351 bhagavaMte prarUpele dharma bIjAne pamADe che te mAre tevA prakAranuM dAna karavuM joIe ke jethI loko mArA dAna tarapha AkarSAya ane teonI gyatA pramANe pachI dharma pamADI zakAya. A bhAvathI dAna ApavAmAM Ave te abhimAnAdi durgaNe pravezavA pAme nahi. jyAre jyAre paropakAra karatA hoIe tyAre tyAre ekaja bhAva ramata hoya ke huM je paropakAra karuM chuM te mArA tAraka zrI jinezvara prabhunI AjJA che. huM jagata upara upakAra karI rahyo nathI, paNa paropakAra dvArA mArA AtmAno uddhAra karI rahyo chuM. kharekhara dAna lenArAone dhanyavAda sAthe abhinaMdana che ke mArA dAnane svIkAra karI rahyA che. A bhAvanAthI AgaLa vadhatA rahevAnuM che. ane paropakAra guNane khIlavatA rahevAnuM che. jevI rIte prabhAtanA sUryanA kiraNa grahaNa karavA mATe kamaLa pitAnuM hRdaya ughADe che tevI rIte saghaLA duHkhone avAja sAMbhaLavA mATe tArA kAna sadA khullA rAkhaje. manuSyanuM AMsunuM TIpuM tArA hRdaya upara paDavA deje ane tyAM rahevA deje, ane je kAraNathI te AMsu paDyuM te kAraNa tuM dura na karI zake tyAM sudhI tArA hRdaya paTa para paDelA te AMsune khaMkherI nAkhate nahIM. A AMsunA jharAthI zAzvata dayAnuM khetara poSAya che. A vAta parathI samajAze ke mAnava jIvananA utthAna mATe paropakAra ane dayAnA guNa keLavavA jarUrI che. mahApurUSa kahe che he mAnava! tuM vaibhavanA madamAM chakI jaIne bIjA duHkhita hRdayI mAnavIonA AMsuonI tuM hAMsI uDAvate nahIM ane tenI AzAo bALIne bharama karato nahi. nahIM te te bhasma tArA hRdayane dajhADavA samartha banaze ane tArA uthAna mArgamAM avarodha ubhuM karaze. eka vakhata evo Avaze ke tuM kalpAMta karate rahIza ane jagata tArA garama garama AMsuo joI mazkarI karaze, mATe che mAnava! tuM jIvananuM utthAna Iracha hoya ane mokSanA sukha meLavavA jhaMkhate hoya te tuM paramArtha ane paropakAranA paMthe AgaLa vadhato jA. krodha, mAna, mAyA ane lebhA rUpI kakSAyanA mArgathI dUra thatuM jA, ane indriya-viSayajanya sukhamAMthI utpanna thatAM svArthanA saMbaMdha toDI nAkhIne prabhue cIMdhelA Adarza yukta uttama jIvana jIvavA kaTIbaddha thA, tethI tAro utthAnane mArga sulabha banaze. eka vAta yAda rAkho ke jyAM sudhI haiyAmAM zArIrika, bhautika ane indriya sukhanI kAmanA che tyAM sudhI AtmAnI keI yAda nathI. ane AtmAnA vismaraNamAM dharma samajAta nathI. dharmanA marmane samajanAra jaya zArIrika ane bhautika sukhanI pAchaLa bhaTakato nathI. yogadaSTi khUlyA vinA jIva dharma tattvane samajI zakato nathI. bAhya kriyAo te bhagadaSTivALA paNa kare che. jIvarAja zeThanI vAta yAda Ave che. eka hatA jIvarAja zeTha, jemane vahAluM hatuM vaikuMTha." ghaNAM samaya pahelAMnI vAta che. e samaye Indora AjanA jeTaluM moTuM vikaseluM zahera na hatuM, paNa nAnuM sarakhuM gAma hatuM. tyAre gAmamAM pANIne naLa na hatA. Tyuba lAITa na hatI, '.. Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35ra zAraThA moTA moTA makAna na hatAM. A gAmamAM eka jIvarAja zeThanI dukAna hatI. A zeDa pUla dhanavAna hatA. sAta mALanA baMgalAmAM te rahetA hatA. A zeDa jema A mATe purUSArtha karatA ne sukha bhogavatAM tema sAthe dharma paNa karatA hatA. zeThane dharmakriyA karavAno khUba zokha hato. kapALamAM ATha daza TapakA karIne zeTha dukAnanI gAdIe besatA. I gharAka na hoya tyAre rUdrAkSanI mALA pheravatA ne bhagavAnanuM nAma letA. eka divasanI vAta che. nAradajInuM vimAna Indora parathI pasAra thatuM hatuM. nAradajInI IcchA Indora jevAnI hatI. AthI temaNe vimAna medAnamAM utarAvyuM. vimAnamAMthI utarI nAradajI IndIra jevA nIkaLyA. medAnanA eka khuNe jIvarAja zeThanI dukAna hatI. dukAna para jIvarAja zeTha hAthamAM rUdrAkSanI mALA laI rAmanAma japI rahyA hatA. nAradajI te zeThane ahobhAvathI jotAM ja rahI gayA. ahAhA-kevA bhakta che! nAradajIe zeThanA lalATamAM caMdananA ATha-daza tilaka joyA. hAthamAM rUdrAkSanI mALA joInAradajIe zeThane bhakta mAnI lIdhA. te temanI dukAne gayA. zeThe nAradajIne joyA. te khUba khuza thayA. dukAnamAMthI nIce utarI nAradajInA caraNomAM sASTAMga daMDavat praNAma karyA. nAradajIe pitAnA be hAthathI pakaDIne temane ubhA karyA. zeThanI AMkhamAM AnaMdane sAgara laherAvA lAgyo. che . zeTha gadagadda kaMThe kahevA lAgyA che devarSi! Apa Aje mAre AMgaNe padhAryA tethI dhanya banI gaye. he mahAtmA ! mane to lAge che ke Aje jANe mAre AMgaNe kalpavRkSa AvyuM. ahAhA...mane kAmadhenu, kAmakuMbha maLI gaye. padhAro...gurUdeva ! padhAro.... mArA garIbanI jhuMpaDI pAvana kare. nAradajI te zeThanA vinaya ane bhaktithI pANI pANI thaI gayA. zeThanI dukAnanA pagathiyA caDhI nAradajI upara AvyA. zeThe temane vinayathI ane premathI gAlIcA para besADyA, ane be hAtha joDIne ubhA rahyA. nAradajIe kahyuM zeTha ! A saMsAramAM tame kevI rIte rahI gayA ? tamArA jevA bhaktane te vaikuMThamAM rathAna maLavuM joIe. zeThe kahyuM prabhu! mAruM evuM bhAgya kyAMthI ke mane vaikuMThamAM sthAna maLe! bhagavAna ! huM te abhAgIyo chuM. nA...zeThajI !.nA. ema banI zake nahi. bhagavAna tamArA jevA bhaktane vaikuMThamAM sthAna nahIM Ape te kone Apaze? huM vaikuMThamAM jaIne bhagavAnane kahuM chuM ke IndoranA pelA bhaktane tame vaikuMThamAM jadImAM jaldI praveza Apo. bhagavAna dayALu che te tarata tamane vaikuMThamAM jaldI praveza Apaze. to zeTha cAlavuM che ne kaMThamAM! nAradajIe jIvarAja zeTha sAme joyuM ne kahyuM. bhagavaMta! tamane zuM kahuM? mArA te romeromamAM rAmane nAda gUMjI rahyo che. A saMsAramAM mane jarA ya cena nathI. mane je vaikuMTha maLI jAya te ahA prabhu! mArA bhavabhavanA pherA TaLI jAya. zeThanI vAta sAMbhaLI nAradajI prasanna thayA. prasanna kema na thAya? tame evI vAta karo ke mahAsatIjI! mAre mekSa sivAya bIjuM kAMI nathI joItuM, te huM paNa prasanna thaI jAuM. keTalI suMdara vAta karI jIvarAja zeThe ! keTale vinaya ! keTalo viveka ! tamane Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 353 AvaDe che AvuM kAMI? kaI saMte tamArI dukAna pAsethI pasAra thAya te tame beThA raho che ke nIce utarI jAo cho? (zrotAmAMthI avAja-nIce utaratA nathI.) jo saMtone ATalo vinaya nathI karatA to bIjAne te vinaya karo ja kevI rIte ? je ApaNAmAMthI ATale vinaya paNa cAlyo jAya to samajavuM ke haju ApaNe dharmanA svarUpane samajyA nathI. vinaya ane viveka vinA dharma thaI zakato nathI. bhagavAna dazavaikAlika sUtramAM belyA che ke "viLo mULe dhamo." vinaya dharmanuM mULa che. dharmane prAraMbha vinayathI thAya che, tethI uttarAdhyayana sUtramAM sauthI prathama adhyayana vinayanuM batAvyuM che. je jIvanamAM vinaya haze to bIjA guNa sahaja rIte Ave che. mahApurUSone, gurUdevane vinaya karavo te dUra rahyo paNa zuM tame mAtApitAne vinaya karo cho kharA? vaDIlene vinaya kare che? divasamAM traNavAra mAtApitAne page lAgo che? (zrotAmAMthI avAjaare! ekavAra paNa nathI lAgatA, page lAgatA zarama Ave che.) kayAre page lAgI zake? namratA vinA namana thaI zakatuM nathI. Aje namratA cAlI gaI che. abhimAnamithyAbhimAna khUba vadhI rahyuM che. je tamane mAtApitAne namana karatAM zarama Ave che te pachI tamArA bALako che karaze? je tamane tamArA bALakee tamArA mA-bApane page lAgatA joyA hoya te bALako jarUra tamane page lAge, paNa tame evo Adarza ApyuM nathI. bole, Apyo che A Adarza ? hA, Adarza Apyo che kharo, paNa kevo Adeza Apyo che? apamAna karavAno, tiraskAra karavAne, gALo devAne. yAda rAkhajo tame tamArA mAbApa sAthe je vyavahAra rAkhazo tevo vyavahAra tamArA bALake tamArI sAthe rAkhaze. tamArA bALakone konvenTa skulo ane kolejomAM mokalIne zuM lAbha meLavyo? eTale je thoDI ghaNI namratA hatI te paNa cAlI gaI, ane banI gayA abhimAnanA pUtaLA ! abhimAnamAM kyAreya namratA joI che kharI ? namratA vinA vinaya kayAMthI Ave ? vinaya vinA dharma kyAMthI Ave? vinayanuM zikSaNa to nAnapaNathI ApavuM joIe. mAtA pitAne vinaya karanAra bALaka skUlamAM zikSakono paNa vinaya karaze. samAjamAM vaDIlane vinaya karaze. upAzrayamAM sAdhusaMtene vinaya karaze. A jIvarAja zeThe nAradajIne kevo vinaya karyo? keTale badhe viveka karyo? kahevata che ke vinaya verIne paNa vaza kare che. zatrune vaza karavA mATe vinaya e jaDIbuTTI che. ahIM jIvarAja zeThanA vinayathI nAradajI prasanna thaI gayA. temanA pratye zubha bhAva jAge, ane nAradajIe vaikuMThamAM javAno vicAra karyo. jIvarAja zeThane keI paNa rIte vaikuMThamAM laI javA evo nirNaya karI nAradajI. vimAnamAM beThA. vimAna vakuMTha tarapha upaDayuM. jIvarAja zeTha nAradajIne vimAnamAM jatA joI rahyA. nAradajI te vaikuMThamAM pahoMcI gayA. te bhagavAnane maLyA. bhagavAne temane pUchyuM. nAradajI mRtyulokanA navA junA zuM samAcAra lAvyA che ? te kaho. nAradajInuM Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 zAradA ratna mAM sheja bhAramAM hatuM. thADIvAra mauna rahIne khelyA, bhagavAna ! mane khabara nahi ke ApanA rAjyamAM ATaluM badhuM aMdhera haze ? Ama kheAlIne nAradajIe tA joradAra dhaDAkA karyAM. bhagavAna sAMbhaLIne ghaDIka stabdha thaI gayA, paNa pachI mukha para premALa smita lAvIne jarA hasatA mukhe kahyuM, nAradajI! devarSi ! evI te zI vAta che ke mArA rAjyamAM tamane aMdhera dekhAyu'! are bhagavAna ! Apa aMtaryAmI thaI ne mane pUche che ? kaI vAMdhA niha. tame pUche che| eTale kahu chuM. hamaNAM huM mRtyulAkamAM gayA hatA, tyAM Indora joyuM. IndoramAM vasatA jIvarAja zeThane maLyeA. vAha zuM e bhakta che ! divasa rAta satata tamArA nAmanA jApa kare che. kapALamAM ATha daza tilaka kare che. ApanI bhakti kare che. zuM temanA vinaya viveka che ! vaikuMThamAM AvavAnI temanI tIvra tamannA che. tIvra utkaMThA che. tene vaikuMTha sivAya bIju kaMI joItuM nathI. prabhu ! Apane kahuM chuM, Apa mArA para nArAja na thaze, paNa Apane AvA bhaktanI kAMI paDI ja nathI ! Apa pApIone pAvana kareA che paNa AvA bhaktane... eTaluM bolIne nAradajI aTakI gayA. bhagavAna nAradajInI vAta samajI gayA. bhagavAne AMkhA baMdha karIne indora joyuM. IndoramAM zeThanI dukAna joI ane jIvarAja zaeNDane paNa joyA. bhagavAne zeThane bahArathI joyA ane aMdarathI paNa joyA. pachI nAradajIne kahyuM, he maharSi ! A zeTha vaikuMThamAM nahi Ave. bhagavAna e jarUra Avaze. huM ene pUchIne AvyA chuM. nAradajI ! bhale Apa pUchIne AvyA che paNa hu" kahuM chuM ke te zeTha vaikuMThamAM nahi Ave. nAradajI gussAmAM khelyA. bhagavAna ! ApanI vAta huM mAnI zakatA nathI. mApha karo. Apa sIdhuM ema ja kahI do ke e zeTha mATe vaikuMThamAM jagyA nathI. koI rUma khAlI nathI. bhagavAnane hasavuM AvI gayuM. temaNe kahyuM-bhale, tA tame e zeThane laI AveA. bhagavAna! hu ApanuM vimAna laIne Indora jaIza ane e zeThane laI AvIza. bhagavAne kahyuM, bhale nAradajI ! Apa lai jo mAruM vimAna. nAradajI prasanna thaIne peAtAnA sthAne cAlyA gayA. bhagavAna nAradajIne jotA rahI gayA. mANasanI bahAranI bhakti joI ne ghaNI vAra mANasA mAhI jAya che. bhagavAna jANatA hatA ke e zeThanI bhakti upara-uparanI che, paNa nAradajIe khUba kahyuM eTale manamAM thayuM ke bhale jAya nArajI ane e zeThane laI Ave. tamAre paNa meAkSamAM javu' che ne? meAkSamAM javAnI laganI lAgI che ne ? meAkSamAM laI janAra dharma che; mATe meAkSa joItA hAya teA dharma nuM zaraNuM svIkArA. nAradajI zeThane vaikuMThamAM laI javA mATe Avaze tyAre ze zuM kaheze te avasare vicArIzu ApaNA cAlu adhikAramAM munitA upadeza sAMbhaLI maNiprabhanA kAmavAsanAnA viSa cAlyA gayA. teNe pratijJA karI ke have huM parastrIne mAtA ane bena samAna gaNIza, pachI mayaNurehAnA caraNamAM paDIne kahevA lAgyA bena ! kayAM huM adhama pApI ! kayAM tuM pavitra ! kayAM mArI duSTa bhAvanA ! kayAM tArI zuddha bhAvanA ! bena ! mane mArI bhUlanI Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna mAphI Apa. have tuM mArI bena che. mayaNarehA kahe bhAI! mArI IcchA saMyama levAnI che. meM saMsArane joI lIdhe. saMsAramAM kAMI sAra nathI. mane sAcavIne yoga maLe te huM dIkSA laI laIza. bena ! dhanya che tane! dhanya che tArA jIvanane ! ema kahetA maNiprabhanI AMkhamAMthI AMsu sarI paDayA. mayaNarehA saMyama levAnuM vicArI rahI che, paNa mAtRhRdaya che ne ! tene pitAne putra yAda AvyA. satInA manamAM thayuM ke huM jaMgalamAM mArA bALane jhoLImAM sUvADIne AvI chuM. tenuM zuM thayuM haze? huM dIkSA laI lauM ne mArI A IcchA rahI jAya te pAchaLa pastAvAno vakhata Ave. A te zIrasATAnA khela che mATe IcchAne mULamAMthI nAza karI pachI dIkSA lauM. je IcchA rahI jAya te pachI saMyama levA chatAM mana calita thaI jAya. rahanemie rAjematIne guphAmAM joI ane tenuM mana calAyamAna thayuM, temAM mULa kAraNa vAsanA, IcchA rahI gaI hatI. jemakumAra jyAre rAjulane paraNyA vinA pAchA pharyA tyAre rahanemie rAjetIne paraNavA mATe pahelA thelI vastuo ekalI ne pachI te pote gayA ne kahyuM, he rAmatI ! tane choDIne janAra nema te kALA hatA ne huM te tArA jevo rUpALo chuM, mATe tuM raDIza nahi ane mArI sAthe lagna kara. rAjematIe kahyuM, huM duniyAmAM eka vAra te tamArA bhAInI patnI kahevAI gaIne ! sagapaNa thayuM. lagna karavA AvelA teraNathI pAchA pharyA mATe huM kemakumAranI patnI chuM, ema te badhA jANe che. meM te manathI jene pati mAnyA hatA te sivAya have bIjA keI mAre na joIe. tamAruM kuLa ke? jAti koNa? kaMIka te vicAra kare ! rAjematIe tyAre rahanemIne khUba phaTakAryA hatA, tethI rahamI pAchA gayA, paNa manamAMthI IcchA gaI na hatI, tethI guphAmAM jematIne jotAM je aMkuro rahI gayo hato tene phaNago phUTa ne rAjematI pAse aSama mAMgaNI karI, tyAre rAjematIe je vacane kahyA te vacanothI zAna ThekANe AvI gaI ne cAritramAM barAbara sthira thayA. mULamAMthI vAsanA (IcchA) nAbUda thaI gaI. A saMsAramAM je koI jIva IcchA karavAnuM sAmarthya dharAve che, tenI irachAo keTalI ? e icchAonuM koI mApa nathI. e IcchAonI kaI gaNanA ke sImA nathI. e mApa vinAnI, gaNanA vinAnI, sImA vinAnI irachAo jagatanA jIvone saMtApe che. potAnI IcchAone pUrNa karavA mATe jagatanA jIva ApattionI sAme thaye jAya , che. Apattio veThavA chatAM icchAo saphaLa thatI nathI te bhAre nirAzA anubhave che, ane IcchAo saphaLa thAya che, to navI IrachAo janme che. eTale navuM dukha utpanna thAya che. A saMsAramAM eka paNa jIva evo nathI ke jenI badhI IcchAo phaLI hoya. evo paNa jIva zo nahi jaDe ke jenI amuka IrachAo phaLyA pachI te IcachA rahita banyo hoya. vizvanA badhA jIvo potapotAnI IcchA saphaLa bane te mATe aviratapaNe mAnasika, vAcika ane kAyika prayatna karI rahyA che. chatAM jyAM joIe tyAM IcchA tAMDava akhalitapaNe cAlI raheluM dekhAya che. jagatamAM vidvAna ane buddhimAna gaNAtA Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa6 zAradA ratna mANasonA aMtaramAM paNa IrachAonuM tAMDava cAlu che, ane ajJAna tathA mUrkha gaNAtA manuSyanA aMtaramAM paNa IcchAonuM tAMDava cAlu che. AnuM kAraNa zuM ? enA nivAraNane upAya karyo? A praznono je vivekapUrvaka vicAra karatA nathI, teo A vizvamAM game tevA vidvAna ane buddhimAna gaNAtA heya paNa abUdha ane buddhihIna che. janme tyAMthI AraMbhIne mare tyAM sudhI IcchA karyA karavI paDe. karelI icchAomAMnI seMkaDe, hajAra ke lAkha agara tethI ya vadhu icchAo vAMjhaNI rahe. eka samaye tIvra IcchAthI prApta karelI vastuono paNa bIjA samaye viga paDe che. jema jema icchA phaLatI jAya tema tema irachA ghaTavAne badale vadhye jAya, chatAM je mANasa enuM kAraNa zodhavAno prayatnazIla nathI banate ke evI dazAnA nivAraNane upAya zodhatuM nathI, tene koNa buddhimAna ke vidvAna kahe? | mayaNarehAnA manamAM thayuM ke huM dIkSA lauM ne pachI manamAM ema IrachA thAya ke huM mArA putrane jevA na pAmI. mATe eka vAra mArA putranuM mukha joI lauM, pachI dIkSA laIza. mayaNarehA hAthamAM AvelI A takane javA devA mAMgatI na hatI. potAnA ne putranA janma-janma ene jANavA hatA. snehataMtunA tANAvANuM kaMI ochA majabUta hoya che! tethI mayaNarehAe munine kahyuM- he gurUdeva! vanamAM mArA putrane aDadhI sADInI jhaLImAM sUvADI vRkSa upara laTakAvyo hato, te mArA e putranuM zuM thayuM ? e jIva to che ne ? tyAM che ke kaI laI gayuM che? arthAt mArA e putre evuM te kevuM karma bAMdhyuM haze ke jethI janma thatAMnI sAthe ja enA bhAge mAtAne viga lakhAya! munie kahyuM-he satI ! A jIvanamAM asta-udaya lAvanArI, AnaMda-AkaMdanI dena karanArI karmasattA che. e sattA koInA hAtha nIce nathI. e sattAe AkhA jagatane potAnA hAtha nIce dAbI rAkhyuM che. muni cAra jJAnanA dhaNI hatA. temaNe kahyuM-tame putra viSe koI ciMtA na kare. munie kahyuM, bALaka jIvate che. eTaluM sAMbhaLatA satInA haiyAmAM ThaMDaka vaLI gaI. have muni tene (bALako) pUrvabhava kahe che. " muni kahe che ke he bahena ! tArA putra ane padmaratha rAjAne saMbaMdha A bhavane nathI, paNa ghaNuM bhavathI cAlyo Ave che. pUrvakALamAM jaMbudvIpanA pUrvavidehamAM puSpakalAvatInA maNiraNapura nagaramAM amitayaza nAmanA cakravatI rAjAne puSpazikhara ane razikhara nAmanA be putro hatA. A baMne bhAIone saMtanA upadezathI saMsAra para tiraskAra chUTayo. cakravatInA gharanA vaibhava-vilAsa viSa bharyA annanI mAphaka AkarA lAgyA. emAM rAcavAmAMamUlya jIvanadhana eLe jatuM lAgyuM. ema vicAra karI cakravatInA sukhone Thekara mArI cAritra mArga svIkAryo. soLa lAkha pUrva saMyama pALI saMyamanI suMdara sAdhanA karI bAramA devaloke gayA. devakanuM AyuSya pUrNa karI dhAtakIkhaMDanA bharatakSetramAM hariSaNa rAjAnI samudradattA rANInI kukSIe jeDakA rUpe avataryA. tyAM ekanuM nAma samudradatta Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 57. ane bIjAnuM nAma sAgaradatta hatuM. teone jema puNya samRddhine vega maLe che tema saddagurUne paNa vega maLe. temanI dharmadezanA sAMbhaLavA maLI. puNyAnubaMdhI puNya hoya tyAM A sthiti prApta thAya. nahitara pApAnubaMdhI puNyanI lIlA jhera samI nIvaDe. jIvane bhautika samRddhino gulAma banAve, bhautika sAmrAjya sevaka banAve ane evo te mahAdha ane viSayAMdha banAve ke ene dharma sUjhe nahi, ene gurU kaDavA lAge. dharmanA kArya tarapha durgachA thAya, kaMTALe Ave, paNa A putra to dharmadezane sAMbhaLIne vicAre che ke ApaNe A saMsAra rUpI cerapallImAM kyAM phasAyA ! ahIM te mAla mevA khAIne lUMTAvAnuM ! kuTuMbanI beDIomAM phasAyA karavAnuM ! have to uThe. rahyo so puNyane ane purUSArthane mAla laIne bhAge. A baMne bALake adhyAtma sAmrAjya ravIkArI jJAna, dhyAna vigeremAM masta rahevA sajaja thaI gayA. cAritra lIdhuM. eka divasa teo vanamAM kAyotsarga karIne ubhA hatA tyAM acAnaka vIjaLI tUTI pa. badhAne khamAvI AvI, paDijhamI, niMdI, nizalla thaIne saMthAro karI paMDita maraNe kALadharma pAmI sAtamA devaloke gayA. keTaleka kALa devatAI sukha bhogavyA pachI giranAra parvata upara neminAtha bhagavAnane kevaLajJAna pragaTa thayuM tethI kevaLajJAna mahotsava ujavavA tyAM bhagavAnanI sevAmAM upasthita thayA, ane bhagavAnane vaMdana karI prazna pUche ke he bhagavAna! ame bhavI chIe ke : abhavI? carama zarIrI chIe ke acarama zarIrI? bhagavAne kahyuM, tame bhavI che, carama zarIrI thazo. tamArAmAMno eka deva mithilA nagarInA jayasena rAjAnA padyaratha nAme pATavIkuMvara tarIke janmaze, ane bIjo deva mAlavadezanA sudarzana nagaranA yuvarAja yuga bAhunI patnI mayaNarehAnI kukhe janmaze, paNa te padmathanA putra tarIke oLakhAze. pachI te deva potAnA sthAne cAlyA gayA. A baMne deva AyuSya pUrNa karI eka jaNa mithilApurImAM jayasena rAjAnA putra padyaratha tarIke janme. meTo thatAM rAjya sepI jayasene cAritra lIdhuM. bIjo deva kALa karI tArA putrapaNe jaMgalamAM janme. have satI pitAnA bALaka mATe prazna karaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. ' ' caritra- sAgaradatta zeThanA karmanA khela te juo. eka vakhatanA karoDapati zeTha Aje kaThiyArA banyA, chatAM jIvanamAM saMteSa che. reja lAkaDA kApe, bhAre vece ne jIvana calAve. eka divasa baMne bALako paNa zeThanI sAthe lAkaDA kApavA gayA. caitra vaizAkhanA taDakA che. dharatI te barAbara tapI che. zeTha bALakane kahe beTA ! Apa chAMye bese. huM lAkaDA kApIne AvuM chuM. zeTha lAkaDA kApe che. garamI khUba hovAthI jIva gabharAya che. zarIre paraseve nItare che. chokarAo kahe bApujI! Apa khUba thAkI gayA lAgo che. thoDI vAra visAmo khAIe. ame lAkaDA kApI AvIzuM. zeTha kahe beTA ! hamaNAM huM lAkaDA kApIza. bapora thaI gaI che. unI unI lU varasI rahI che. ApaNe atyAre nagaramAM javuM nathI. sAMja paDaze, jarA ThaMDaka thaze eTale gAmamAM jaIzuM. zAMtithI jhADa nIce besIe. Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kupaTa zAradA ratna zeThanA tananA thAka karatAM manane thAka vadhu che. hamahiDoLe jhulanAra zeThane Aje jhuMpaDAnA sAMsA paDyAM. A bhayaMkara duHkhomAM mana na thAke te bIjuM thAya zuM? chatAM karmanA svarUpane samajelA che. dharmane pAmelA che, tethI saMteSathI rahe che. ATalI garIba sthitimAM paNa prabhune ke dharmane bhUlatA nathI. je duHkhamAM prabhune bhUlatA nathI tenuM duHkha gayA vinA rahetuM nathI. pUrvanA gADha karmo hoya tethI duHkha bhogavavuM paDe paNa keI ne kaI rakSaka maLI jAya che. A zeTha ane bALaka jhADa nIce beThA che. zeTha kahe cAle ApaNe svAdhyAya karIe. prabhunI prArthanA karIe. pote gherathI bhAtu lAvyA hatA te zeThe bALakane khavaDAvyuM, pachI eka cite eka sUre prabhune prArthanA karavA lAgyA. dhammo maMgala mukkiTaM, ahiMsA saMyamo tvo| devA vi taM namasaMti, jassa dhamme sayA maNo / zeThe A bALakane paNa A gAthA zIkhavADI hatI. zeTha aMtaranA bhAvapUrvaka A gAthAo bolI rahyA che. bhAgyanA viplavathI plAna thayelI dizAmAM sukhanI chAyAnI nAnI pagalIo have camakatI hatI. Aja sudhI vahetA saMsAranA pravAhamAM taNAtA zreSTIe : dhairyatA ane gaMbhIratApUrvaka dukhanI jvALAne zamAvI rAkhI. na jANe duHkhanI spardhA karavA sukhanI chAyA zreSThInA jIvanamAM pratibiMba rUpa banI gaI. prArthanAnA paDaghAe jagala gAje, vidyAdharanuM manaDuM nAce, gativege jatuM vimAna sthabhe, vicAra maMthanamAM daMpati doDe, zeTha svAdhyAya karI rahyA che tyAM jaMgalamAM maMgala thayuM. te samaye eka vidyAdhara ane tenI patnI vimAnamAM besIne tIvra gatie mahAvideha kSetramAM prabhunA darzana karavA jaI rahyA hatA. jyAM A zeTha beThA hatAM tyAM AvatA temanuM vimAna thaMbhI gayuM. vimAna calAvavA ghaNuM prayatno kare che, paNa vimAna tyAMthI eka tasu paNa khasatuM nathI. vidyAdhara kahe, huM prabhunA darzana karavA jAuM chuM. pApanA kAma mATe te jAte nathI, chatAM A liba kema AvyuM? bhagavAnanI dezanA pUrI thaI jaze ne huM lAbha vinA na rahI jaIza. vidyAdharane gusso AvI gayo ke prabhunA darzana karavA jatAM A khalanA pahoMcADanAra koNa che? vidyAdharI kahe Apa gusso na kare. lAla AMkha na kare. ahIM keI aghora tapasvI saMta beThA haze athavA daDhavamI ane priyadhamI zrAvaka beThelA haze, nahIM te ApaNuM vimAna aTake nahi. tyAM kAna sthira karyA te mIThA dhImA sUre navakAramaMtrane avAja AvyuM. svAdhyAyanA sUra temanA kAne athaDAyA. nIce najara karI te traNa AtmAne beThA che. vidyAdhara kahe, are ! A lokonA kAraNe vimAna caMhyuM che. mane bhagavAnanA darzane jatAM vina rUpa banyA che, emane jIvatA na rAkhuM. Apa garama na thAva. A dhArmika AtmA zrApa Apaze te ApaNe hatA na hatA thaI jaIzuM. vidyAdharI Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 359 samajAve che paNa purUSapaNAnuM abhimAna che eTale vidyAdhara tenI vAta sAMbhaLato nathI. tenI hAMsI uDAve che. chevaTe vimAna nIce utAryuM. temanI dharmazraddhAne prabhAva vidyAdhara upara kevI paDaze te sAMbhaLaje. tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM.-39 zrAvaNa vada 8 ne ravivAra tA. ra3-8-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene! anaMta upakArI anaMta jJAna, darzananA dhAraka jinezvara bhagavaMtonI dezanA eTale anupama prakAranuM suMdaramAM suMdara saMgIta. tIrthakara bhagavAnanI dezanAnuM te pUchavuM ja zuM? dezanA sAMbhaLanArA saune ema lAge ke bhagavAna mane kahI rahyA che. sau potapotAnI bhASAmAM bhagavAnanI vANIne samajI zake te badhAnA saMdeha eka sAthe cheDAyA kare. A vANane atizaya jene varela che tevA tAraka prabhunA mukhamAMthI jharelI vANI tenuM nAma siddhAMta. bhagavAna Atma svarUpane pAmavA mATe mArga batAvatA kahe che ke he AtmAo , tame AtmAnI zraddhA kare. vizvAsa kare. saMsAranA dareka kAryamAM jIvane zraddhA che paNa zraddhA nathI mAtra AtmAnI. AtmA eTale keNa? trikAlAbAdhita huM bhUtakALamAM hato vartamAnakALamAM chuM ane bhaviSyakALamAM paNa haIza. A zarIra saLagI jaze te thoDuM te rahevAne. zarIra nAzavaMta che eTale A zarIrane ane mAre viyega nizcita che, paNa A zarIra chUTaze te ya huM te rahevAne chuM. AvuM lAgI jAya te Aje jema A zarIranI ciMtA thAya che tema AtmAnI ciMtA thaze. AtmAne nahIM oLakhanArA ajJAnI javo zarIra AdinI pragati mATe mahenata kare che paNa AtmAnI pragatinI mahenata karatA nathI. zarIranI bAla, yuvAna, madhyama, prauDha ane vRddha Adi avasthAonI tamane khabara che paNa koI pUche ke AtmAnI avasthAe keTalI? tenI tamane khabara che? zarIranI badhI avasthAo yAda, e avasthAomAM kema vartavuM e badhI khabara hoya ane AtmAnI kaMI ja khabara nahi enuM kAraNa zuM? mANasa uMmaramAM vadhe tema vajanamAM paNa vadhu joIe ema tame mAne che ne ? kAMTe caDhatAM vajana ghaTyuM che ema khabara paDe te DekaTara ke vada pAse jAva ne zarIranI cikitsA karAvo. zarIranI keTalI citA ? je DuM vajana vadhyuM hoya te keTalo AnaMda thAya ! paNa AtmA upara kaSAyane, rAga-dveSanA melane je vadhe che ke ghaTa che enI ciMtA karanArA keTalA ? A mAne mAnanArAe AtmAnI avasthAone jANavI joIe. AtmAnI traNa avasthA che. bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmA. zarIranA premIne jema zarIranI ciMtA hoya che ane zarIranuM vajana nakkarapaNe vadhe te AnaMda thAya che, tema vAstavika koTInA Aritane AtmAnI ciMtA hoya che, ane pitAnA Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zAradA ratna AtmAne yAgya prayatnA dvArA paramAtma-avasthAe pahoMcADavAnI bhAvanA hoya che. AtmA Atma svarUpe eka ja che, paNa jema pANI svarUpe eka chatAM judA judA raMgamAM maLeluM pANI judA judA rUpe dekhAya che, paNa pANImAM kai jAtanA pharaka nathI. pharaka phakta judA judA ra'ga maLyA tenA che. tevI rIte AtmapaNAmAM traNe prakAranA AtmAmAM kAI paNa jAtanA pharaka nathI. jevA bahirAtmA tevA aMtarAtmA ane tevA paramAtmAnA AtmA che. traNemAM pharaka nathI. pharaka joDenI upAdhinA che. pANImAM bhaLelA ragamAM kraka hovAthI te pANI judA judA rUpe dekhAya che tevI rIte A AtmAmAM svarUpathI kAMi pharaka nathI. phaka phakta upAdhinA che. upAdhimAM udhAcattA thanArA hAya e bahirAtmA. nATakamAM ekaTara ane ane peAtAne bAdazAha mAne. rAjAnA veza bhajave che, ane peAtAne rAjA mAne che, tevI rIte A jagatamAM ka menejaranA hukama pramANe aneka prakAranI gatimAM rakhaDIe chIe. eka bhavamAM aneka sthitie bhAgavIe chIe. ApaNI upAdhine AtmAnI mULa sthitimAM mAnI laI e te| ApaNe hirAtmA ane mithyAtvIe chIe. samyaktvIone bahirAtmapaNu' na hoya. atarAtmA kAne kahevAya:-game tevA sadhAgA hAya paNa jeo peAtAnA svarUpane cheDe nahi. kanA hukama pramANe A veza bhajavAya che evu' jANe ane evA je aMtarAtmaSTivALA hAya tevA AtmAne anukULatAmAM AnaMda ane pratikULatAmAM asa hAtA nathI. karelAM karmonA phaLa bhAgavuM chuM, evuM mAne tevA AtmAone aMtarAtmA kahevAya. aMtarAtmA eTale samyagdaSTi ane paramAtmA eTale je ghAtI karmo haeNpara ghA karIne kevaLajJAna ane kevaLadarzana prApta kare te paramAtmA. AjanA pavitra divasanuM nAma che janmASTamI. AjanA pavitra divase kRSNajInA janma thayA hatA. mahApurUSonI janmajayaMtI ApaNA jIvanamAM navIna preraNA Ape che. jema kAlasA para rAkha vaLI gaI hoya teA te uDADavA mATe bhUMgaLInI jarUra che tema ApaNA jIvana para kaSAyA tathA durguNAnI rAkha vaLI gai hAya tA mahApurUSonI janmajayaMti bhUMgaLInuM kAma kare che. traNa prakAranA purUSa batAvyA che. (1) dharmapurUSa (2) bheAgapurUSa (3) karma purUSa. (1) dhama purUSaH-tItha kara bhagavAnane dharmapurUSa kahevAya che. dareka utsarpiNI ane avasarpiNI kALamAM cAvIsa cAvIsa tItha kara mahApurUSA thAya che. te sauMsAranA samasta vaibhava vilAsa, riddhi siddhine cheADI saMyama le che. tIrthaMkaranA AtmA traNa jJAna tA mAtAnA garbhamAMthI laIne Ave che ane dIkSA le tyAre ceAthuM mana:paryava jJAna thAya che. teo tIvra tapazcaryA dvArA AtmasAdhanA kare che ane peAtAnA AtmAne carama vikAsanI sImA para pahoMcADe che. te pUrNa vItarAgatA ane sarvajJatA prApta karIne paramAtma-dazA pratipanna thaI jAya che, pachI te tInI sthApanA kare che. sekaDA jIvAne dharma pamADe che. jagatanA jIvAne saMsAramAMthI bahAra kADhI sayama mArganuM pradAna kare che. adharmanA sthAna Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 361 zira ratna para dharmanI pratiSThA kare che. jAtipUja, kuLapUjAnA sthAne guNapUjAnuM mahatva sthApita kare che, dayA, karUNA, sevA Adine upadeza Ape che. AvA tIrthakara mahApurUSone dharmapurUSa kahevAya che (2) bhegapurUSA-cakavatIne bhegapurUSa kahevAya che. dareka utsarpiNa ane avasarpiNa kALamAM bAra bAra cakavatI thAya che. te pitAnA bhUjAbaLathI cha khaMDa para potAnI vijayapatAkA laharAve che, ane sarvatra akhaMDa zAsana sthApita kare che. prajAne suzAsana dvArA sukhI banAve che. temane 64 hajAra to rANIo hoya che. temane tyAM 14 rane ane nava nidhAna hoya che. 14 ratnonI vAta te Ape ghaNI vAra sAMbhaLI haze, paNa nava nidhAnamAM zuM hoya che te jANavA jevuM che. (1) naisarpa- naisarpa nAmanA nidhAnamAM gAma eTale vADathI vIMTAyeluM, Agara eTale jyAM lavaNadika utpanna thAya te, nagara eTale rAjadhAnI, pattana eTale jaLamArge tathA sthaLamArge jyAM javuM AvavuM thAya te, droNamukha eTale jyAM javAne phakta jaLamArga hoya te, maMDaba eTale jene pharatA aDhI gAu sudhImAM kaI gAma na hoya te, skaMdhAvAra eTale lazkarI chAvaNI, ghara eTale mahela Adi tathA dukAna eTale hATenI zreNI vagerenI racanAnuM nakazA sahita svarUpa lakheluM hoya che. (2) pAMDakaH pAMDuka nAmanA nidhAnamAM sonAmahoro tathA sepArI Adi gaNavAnA padArtho, gAyananA sarva bhedo, dhAnya Adi mApavAnA mApa, khAMDa, goLa * Adi taLavAnA tolA tathA dhAnyanA bIja vagerenuM jJAna lakheluM hoya che. (3) piMgalaH piMgala nAmanA nidhAnamAM purUSe, strIo, ghoDA tathA hAthIone paheravAnA vividha prakAranA AbhUSaNe saMbaMdhI jJAna lakheluM hoya che. (4) sarvaratna H sarvaratna nAmanA mahA nidhAnamAM cakavatIonA cakra Adi sAta ekendriya ratno tathA senApati Adi sAta paMcendriya rane e rIte cauda ratananI utpatti varNavelI che. bIjA AcAryo ema kahe che ke A nidhAnanA prabhAvathI te cauda rane mahAprabhAvavALA hoya che. (5) mahApavAH mahApa nAmanA nidhAnamAM sarva prakAranA va, te saMbaMdhI sarva prakAranI bhAta, majITha, karamacI tathA kasuMbA Adi sarva prakAranA raMgo tathA lekhaMDa ane trAMbA Adi sarva prakAranI dhAtuo ane vastrAdika devAnI vidhi vagere bAbatanuM varNana lakheluM hoya che. (6) kAlaH kAla nAmanA nidhAnamAM sarva prakAranuM jyotiSazAstra saMbaMdhI jJAna tathA tIrthakara, cakravatI ane baLadeva tathA vAsudeva saMbaMdhI traNa vaMzonI zubha hakIkata, bhUta, bhaviSya ane vartamAnakALa saMbaMdhI sarva prakAranI zubha , azubha hakIkata, sarva prakAranA zilpazAstra saMbaMdhI jJAna tathA prajAne hitakArI evA jaghanya, madhyama tathA utkRSTa e traNa prakAranA khetI, vyApAra Adi kAryo-e badhAnuM varNana lakheluM hoya che. (7) mahAkAlaH mahAkAla nAmanA nidhAnamAM vividha prakAranA lokhaMDa, rUpuM, Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna senuM cAMdI, maNi, motI. sphaTIka tathA paravALA saMbaMdhI khANe vigerenI hakIkata lakhelI hoya che. (8) mANuvakaH mANavaka nAmanA nidhAnamAM zUravIra yoddhAonA DhAla Adi bacAvanA sAdhane, talavAra Adi laDavAnA hathiyAro, sarva prakAranI vyuharacanA Adi yuddhanIti tathA sAma Adi cAra prakAranI rAjanIti vagerenuM varNana lakheluM hoya che. (9) zaMkhaH zaMkha nAmanA mahA nidhAnamAM sarva prakAranA nRtyanI hakIkata, sarva prakAranA nATakonI sAmagrI vagere tathA dharma, artha, kAma ane mokSa saMbaMdhI cAra prakAranA kAvyanI athavA saMskRta, prAkRta, apabhraMza ane saMkIrNa ema cAra prakAranI bhASAnA kAvyonI athavA gadya padya, geya ane cauNa ema cAra prakAranA kAvyonI tathA sarva prakAranA vAjiMtranI hakIkta darzAvelI hoya che. keTalAka AcAryo ema kahe che ke pUrve kahelA sarva padArtho te nava nidhAne mAMthI sAkSAt pragaTa thAya che. A nidhAne ATha jana uMcA, nava jana pahoLA ane bAra yejana lAMbA hoya che. teo haMmezA gaMgA nadInA mukha AgaLa pAtALamAM rahe che, ane jyAre cakravatI bharatakhaMDane jItI le tyAre cakavatInI sAthe te sarve nidhAne pAtALa mArge cakravatInA nagaramAM jAya che. te nidhAnomAM te nidhAnanA nAmavALA eka palyopamanI AyusthitivALA devo - rahe che, ane teonuM te adhipatipaNuM bhogave che. te nave nidhAne ghaNA ratnanA samUhathI bharelA hoya che. AvA nava nidhAna ane 14 ratno cakravatIne hoya che. temanI '' riddhi aDhaLaka che. AvA mahAna sukhane bhogavanAra cakravatI o paNa te samasta sukhane tyAga karI sAdhu bane che. A kALamAM 12 cakravatIo thayA temAM 10 cakravatIe dIkSA laIne sAdhu banI gayA ane teo kalyANa karI gayA. subhUma ane brahmadatta cakravatI emaNe dIkSA na lIdhI te teo narakamAM cAlyA gayA. tyAM narakanI zai rI vedanA bhogavI rahyA che. tyAM bUma pADe kurUmatI ... mane bacAva. to zuM enI kurUmatI ene bacAvavA jaze kharI? nahIM jAya. (3) karmapurUSa -vAsudevane karmapurUSa kahevAya che. te dareka utsarpiNa-avasarpiNImAM nava nava hoya che. teo traNa khaMDa para potAnuM zAsana calAve che, tethI emane ardhacakravata paNa kahevAya che. temane cakra, khagna, dhanuSya, maNi, devAe ApelI karamAya nahi evI puSpamALA, kaumudI nAmanI gadA, paMca janya zaMkha, e sAta ratno sarva vAsudevane heya che. kRSNajI paNuM vAsudeva hatA. Ajano divasa paNa eka evA karmavIra purUSano janmadina che. AjanA divase pAchalI rAtrIe kRSNa mahArAjano janma thayo hato. jemaNe jagatamAM zAMti ane sukhanI sthApanA karI. tIrthakaranI mAtA ane cakravatanI mAtA 14 svapnA dekhe. tIrthakaranI mAtA spaSTa svapnA dekhe aneM cakravatInI mAtA jhAMkhA dekhe. vAsudevanI mAtA sAta svapna dekhe. A kRSNajI yaduvaMzI mahArAjA vasudevane ghera devakI mAtAnI kuMkhe janmyA hatA. mAtA-pitA mathurAmAM rahetA Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kizorI hatA. te samaye mathurAnA rAjA ugrasena hatA ane saurIpuramAM samudravijaya nAme rAjA hatA. teo nava bhAI hatA. badhAmAM moTA ugrasena rAjA hatA. sauthI nAnAvasudeva hatA. te saurIpuramAM pitAnA moTAbhAI pAse rahetA hatA. kyAreka mathurAmAM AvatA jatA. ugrasenanI dIkarI devakIne vasudeva sAthe paraNAvI hatI. ugrasena rAjAne putra kaMsa nAnapaNathI anItimAna ane atyAcArI hatuM. sAdhusaMtane kaTTara zatru hato. te samaye prati vAsudeva jarAsaMgha hate. kaMsa moTe thatAM mahAna baLavAna ddho banyo. tene baLa parAkramanI khyAti sAMbhaLIne jarAsaMghe potAnI dIkarI jIva zAne tenI sAthe paraNAvI. lagna samaye jarAsaMdhe potAnA jamAI kaMsane khuzI karavA mATe kahyuM. huM Aje traNa khaMDane eka chatrI rAjA chuM. baLa ane puruSArthane dhaNuM chuM. samasta mAMDalika rAjAo mArA IzArA para cAle che, mATe Apa Aje ja dAyajAmAM je IcchA hoya te mAMgI le. huM tamArI IcchA jarUra purI karIza, tyAre kaMse kahyuM, mAre bIju kAMI joItuM nathI. mane eka IrachA che ke huM mathurAne rAjA banuM. jarAsaMghe kahyuM mathurAnuM rAjya to tamArA pitAnI pAse che. tamArA pitAnI saMpatti e tamArI che. bIjI . ke vastu athavA koI moTuM rAjya mAMge. A sAMbhaLIne kaMsane gusso Avyo. teNe kahyuM, mathurAnuM rAjya mArA pitAnA mRtyu pachI to maLaze paraMtu huM te atyAre mathurAne rAjA banavA IcchuM chuM, mATe je Apane kaMIka ApavuM che te e Apo ane te mATe upAya karo. jarAsaMghane jamAI kaMsane aprasanna karavA e sAruM na lAgyuM. teNe kase kahyuM hatuM te pramANe pharamAna lakhI dIdhuM. kaMsa potAnI patnI chavayazAne laIne mathurA gayo. kaMse mathurA jaIne pitAnA pitAnI sAthe kharAba vartana karavA mAMDyuM ane pariNAme eka divasa temane rAjagAdI uparathI uThADIne pote rAjA banI gayo. eTalethI aTakayuM nahi, teNe potAnA pUjanIya pitAne piMjarAmAM pUryA ane te piMjaruM rAjamahelanA daravAje rakhAvyuM. keTalo anyAya ! atyAcAra ! eka rAjyanA lebhe pitAnI A dazA karI! kaMse potAnA pitAnI AvI durdazA karI che e joIne loke kaMsanA ghara atyAcAra ane pitRdrohanI niMdA karavA lAgyA, kaMsane atyAcAra khUba vadhavAthI kaMIka loke te nagara choDIne javAno vicAra karavA lAgyA. paNa kaMsanI bIka eTalI badhI ke koI khasI zake tema na hatuM. badhA vicAra karavA lAgyA ke je kaMsa potAnA bApa na thayo te ke sago thaze ? jeNe potAnA pitA sAthe Avo niMdanIya ane krUratApUrNa vyavahAra karyo te potAnI prajAnI sAthe Avo nirdaya vyavahAra kare emAM Azcarya zuM che ! kaMsanA manamAM ahaMkAranI mAtrA divase divase vadhatI jatI hatI. eka te pitAnA sasarAnuM jabardasta rAjya, baLa ane parAkramane na hatuM. temAM aviveka, yauvana, prabhutA ane dhanane naze vizeSa caDhI gayo. saMskRta zlokamAM kahyuM che ke, yauvana dhana saMpattiH prbhutvmvivekitaa| ekaikamapyanarthAya, kimu yatra catuSTayam // Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA raMta cauvana, dhanasa patti, prabhutva, adhikAra ane aviveka emAMthI ekeka dvArA paNa gheAra anartha thavAnI saMbhAvanA rahe che, teA jyAM cAre bhegA thAya tyAM tA kahevAnuM ja zuM ? kauMsanI pAse A cAre vastu hatI. yuvAnInA joza hatA, dhana hatu, rAjyanA svAmI hatA, ane avivekanI tA kamI na hatI. A rIte caMDALa cAkaDInI utpattimAM ananI sauMpUrNa sAmagrI vidyamAna hatI. koI vAtanI kamInA na hatI. tenA atyAcArAthI ane krUratApUrNa vyavahArathI prajA trAsI gaI hatI. eka divasa kaMse jyAtiSIone melAvIne pUchyuM. zuM A saMsAramAM koI evA baLavAna che ke mArA parAjaya karIne mane harAve ? jyAtiSIe manamAM ne manamAM khelavA lAgyA, arere. keTaluM abhimAna che ? ene jarApaNu bhAna nathI ke ATaleA ahaMkAra karu chuM ? A abhimAna mane bheAMya pachADI deze. AvA mANaseAne DAhyo mANasa hizikhAmaNa Ape te paNa tene rUce nahi. nAgane dUdha pIvaDAvavAthI jhera banavAnuM che tema AvA abhimAnIne sArI zikhAmaNa duHkha rUpa lAge che. kaMse pUchyuM tyAre jyAtiSIe theADIvAra mauna rahyA. kaMsa kahe kema khelatA nathI ? jyAtiSIene thayuM, eno abhimAna utAravA kahevA de, tethI eka yAtiSIe kahyuM- atyAre te purUSanA janma thayeA nathI paNa vIrapurUSa have janmavAnA che. te evA bhaDavIra thaze ke tamArA sasarAne harAvI temanuM rAjya laI leze. te yaduva zano uddhAraka thaze, ane ApanA vinAzakartA thaze. kaMsa pUche che-te kAne tyAM janma leze ? tenA kaMIka cihna tA capaTImAM cALI khatAba. jyAtiSI kahe-te kAlInAganu mAthu uDADaze. be mallayuddhone nAMkhaze. zaMkha dhanuSyane caDhAvaze. traNa khaMDA para rAjya karaze, ane tamArA nAza karaze. * kaMsa kahe paNa Apa e tA kaheA ke te kAnA ghera janma leze ? jyAtiSIe kahyu Apa hamaNA e vAta na pUchaze. te mahApurUSa atizaya puNyazALI ane prabhAvazALI thaze. temanI sAme kAinuM kAMI cAlaze nahi. aMtamAM te ja tamArA vinAza karaze. chevaTe vicArIne jyAtiSIe kahyuM. te mathurAmAM yaduvaMzI vasudevane ghera devakI mAtAne tyAM janma leze. A bhaviSyavANI sAMbhaLIne kaMsanu haiyu' kapavA lAgyuM. temaNe jyAtiSIne vidAya karyo ane peAtAnI prANa rakSAnA upAya zeAdhavA lAgyA. 364 keTaleAka samaya pasAra thayA bAda ka*sanA nAnA bhAI kasanA trAsathI trAsI gayA. kaMsa leAkeAne satAve, mAre, kaika jIvAne mArI nAMkhe ane dUra pApakarmo kare, e kaMsanA nAnAbhAIthI sahana na thayuM. mane AjJA kare teA e AjJAnuM pAlana karavA mAre paNa pApa bAMdhavA paDe ne! AvA pApamaya sasAra na joI e. te sa'sArathI virakata thaI sAdhu banyA. pharatAM pharatAM keTalAka samaye te mathurA nagarImAM AvyA. te gaucarI levA nIkaLyA che. te samaye kaMsanI patnI jIvayazA devakInuM mAthuM oLI rahI hatI. te khUba ghamaMDI hatI. teNe munine kahyuM-tamArA bhAi AvA rAjyanA chatrapati hAya, eka hAke dharatI dhrujAvatA hAya ne tame bhIkha mAMgavA nIkaLyA che ? tamane zarama nathI AvatI ? tame amArI AbarU ghaTADI che, mATe A bhikhArIpaNAne choDI do. saMtane kevA zabdo Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 365 zAradA ratna kahyA ! saMtane saMtApe to ghora pApa baMdhAya che. nAganA mukhamAM hAtha nAkhavA jatAM kadAca bacI jaze paNa saMtanI azAtanAmAMthI bacI zakazo nahi. saMtane game tevA prasaMga Ave to paNa zrApa de nahi. zrApa de e saMta nahi paNa ahIM jIvayazAe munine na kahevAnA zabdo kahyA. saMta chavayazAne kahe che tuM dhIraja rAkha. meM tamAruM nAka kApyuM nathI ke Ijajata AbarU ghaTADI nathI. ame te nirdoSa gaucarInI gaveSaNa karavA nIkaLyA chIe. chatAM abhimAnanA mAMcaDe caDhelI chavayazA na bolavAnA zabdo bolI tyAre saMtanuM lehI ukaLI uThayuM ane belI gayA, tAruM abhimAna ochuM kara. tuM jenuM mAthuM oLI rahI che eno sAtame bALaka tArA vaMzane uccheda karanAro banaze. ATaluM kahIne muni cAlyA gayA, paNa kaMsa ghera Avyo tyAre jIvayazAne udAsa joIne pUche che, kema udAsa che? jIvayazA kahe, have ApaNuM puNya khUTayuM, paNa che zuM? tamArA bhAIe dIkSA lIdhI che te AvyA hatA ne te mane A pramANe kahI gayA che. A sAMbhaLI kaMsanA manamAM thayuM ke jyotiSInI ane muninI baMne vAta sarakhI Ave che, mATe vAta sAcI paDaze. je samaya jatAM devakI moTI thaI ane tenA lagna vasudeva sAthe thayA. kaMse vasudevanI sAthe mitrAcArI bAMdhI ne temane jugAra ramavA besADyA. temAM zarata evI karI zake je vasudeva hAre te devakInI sAta suvAvaDa mAre tyAM karavAnI. sAtamI suvAvaDa vakhate vasudevane huM rAkhyuM tema rahevAnuM. vasudeve hA pADI dIdhI. vasudeva jugAra ramavA beThA, temAM hArI gayA ne zaratane svIkAra karavo paDe. devakIjIne zarata pramANe suvAvaDa samaye piyara mokalI. tenA garbhamAM to chokaro che, paNa haraNagamaiSI deva badhA pavitra AtmAone kaMsanA hAthe maravA detA nathI. te ja samaye bhaddIlapura nagaramAM nAga gAthApatine ghera sulazAnI kukSImAM dIkarIo marelI Ave che, tene adalabadala karI le che. Ama karatAM sAtamI suvAvaDane prasaMga Avyo. devakIjIe sAta svapna joyA. tethI devakIjInA manamAM thayuM ke A bALaka khUba tejasvI, parAkramI ane sAdhusaMte pratipAlaka : thaze. koI paNa upAye tenI rakSA karavI joIe, AthI devakIjIe vicAra karyo ke . gokuLamAM naMdanI patnI yazodA mArI sakhI che. te paNa garbhavatI che, mATe pahelethI garbha badalavAnI vAta karI lauM. samaya jatAM cha mAsa thayA ne kaMse vasudevane jelamAM pUryA. eka divasa devakIjIe vasudevanI talavAra myAnamAMthI bahAra kADhI ane te talavAra laIne cAlavA lAgI. vasudeve tene hAtha pakaDIne rokI rAkhI ane kahyuM-talavAra laIne kyAM jAya che? tyAre devakIe kahyuM-kaMsane mAravA jaI rahI chuM. A garbhamAM rahelA bALakanuM baLa ane zakti hatI. samaya jatAM devakIjIne prasUtine samaya najIka AvI ga. kaMse vasudevane ane devakIjIne najara kedamAM rAkhyAM che. te rIte moharAjAe paNa badhAne kedamAM pUrI dIdhA che. barAbara cokI pahero goThavI dIdho che, paNa mahApurUSone prabhAva te juo ! barAbara madhyarAtrI thaI eTale badhA cokIyAte ghasaghasATa uMghI gayA. Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna vasudevanA baMdhana tUTI gayA. devakIjIe AjanA divase kRSNajIne janma Apyo. vasudeva bALakane TopalAmAM laIne gekuLamAM gayA. vacce nadI AvatI hatI te mArga thaI gaye. gokuLamAM jaIne jasadAe marelI putrIne janma Apyo che tene laI lIdhI ane kRSNajIne tyAM mUkyA. A badhuM kArya thayuM tyAM sudhI rokIyAta jAgyA nahi, pachI badhA jAgyA. kaMsa pUche che jaladI samAcAra Apo ke devakIjIne zuM AvyuM che? te kahe dIkarI AvI che. kaMsa manamAM harakhAvA lAgyo ke muninA vacana kevA khoTA paDyA? teNe te marelI dIkarIne paNa paththaranI zIlA sAthe pachADIne mAthuM phADI nAMkhyuM. tenA manamAM thayuM ke basa, have mArA kuLano nAza karanAra keI nathI. kRSNajI gokuLamAM naMdane tyAM uchare che. dhIme dhIme moTA thatA jAya che. bahAra chokarAo sAthe ume paNa tenuM kSatriya teja kAMI chAnuM rahe kharuM ! sUryanA prakAzanI sAme kaI chAbaDI DhAMke to ethI kaMI prakAza jhAMkhe paDavAne che. eka divasa A kRSNajIne dahIM khAvAnuM mana thayuM, tethI upara caDhIne levA jAya che tyAre jazadAthI belI javAyuM. devakInA jAyA ! jarA sakhaNa rahe. tophAna na kara. devakInA jAyA, A zabda sAMbhaLyo eTale pUche che zuM tame mArA mAtA-pitA nathI ? zuM mArI mAtA devakI che? teNe zabda barAbara pakaDI rAkhe. kaMsane khabara paDI ke mAre zatru ucharI rahyo che, tethI parIkSA karavA e baLadane mokalyA, to baLadane zIMgaDAthI pakaDIne pachADI mArI nAkhyA. kALInAga mekiryo. tene paNa nAza karyo. malayuddhone mokalyA, to kRSNujIe emanI paNa parAjaya karyo. AthI kaMsanA peTamAM tela reDAyuM ke nakkI have mAro duzmana taiyAra thaI gayo che. kRSNajIe moTA thatAM kaMsane mAryo ane jarAsaMdha (prati vAsudeva)ne harAvyo, ane traNa khaMDanuM rAjya meLavyuM. prativAsudeva laDAI karIne badhuM bheguM kare ne bhagave vAsudeva. A rIte kRSNajIe traNa khaMDa para pitAnI sattA jamAvI. kRSNajI avirati samyaka dRSTi hatA. te dIkSA na laI zakyA paNa dharmanI dalAlI khUba karIne tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM. AvatI covIzImAM tIrthakara thaze. AvA mahAna pavitra AtmAonI janmajayaMtI ujavIne ApaNuM AtmAne pavitra banAvavAnuM che. A pavitra AtmAonuM jIvana guNa gulAbanA puSponI sugaMdhathI Aje paNa mahekI rahyuM che. jenuM jIvana gulAbanA puSpanI mAphaka mahekI rahyuM che evA mana:paryavajJAnI bhagavaMtane mayarehAe prazna karyA ne gurUbhagavaMte tenA uttara ApyA. mayaNarehAne khUba harSa thaye, pachI teNe munine kahyuM, Ape mArA bALakano pUrvabhava te kahyuM paNa atyAre huM tene vRkSanI DALIe jhoLImAM suvADIne AvI chuM te te putranuM zuM thayuM ? te Apa kRpA karIne mane kahe. munie kahyuM che satI ! tame te putranI ciMtA na karo. tame vRkSa upara jhoLI bAMdhI temAM putrane sUvADI snAna karavA gayA hatA. te vakhate mithilAnA rAjA padamaratha ghoDA para besIne pharavA nIkaLyA hatA. ghoDo taphAne caDyo. kAbUmAM rahetuM na hatuM. rAja gabharAyA, ghoDAnI gatimAM bhaMgANa pADavA ghaNI lagAme kheMcI. lagAma jema kheMcAtI Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 367 jatI tema azvanI gati vadhu teja banatI ne e jorathI doTa mUkta. rAjAnA manamAM thayuM ke zuM thaze? A azva mane kayAM laI jaze? rAjA aMte thAkayA. emaNe lagAma chUTI mUkI dIdhI. - deDate doDate azva je vaDanI DALIe jhoLImAM bALakane suvADe hatA tyAM AvI pahoMcyA bele have ghaDAne gAMDo kahe ke DAhyo ? puNyazALI AtmAone koI ne kaI rakSaNadAtA maLI jAya che. nAne bALa mAtAthI vikhUTo paDyo che te bhUkhanA kAraNe raDe che, tene jhINe avAja saMbhaLAyo. rAjAe ghoDA uparathI nIce utarIne jhADa pAse jaIne joyuM te jhoLImAM nAnA bALaka sUteluM hatuM. e navajAta bALa lIlIchama gharatIne pAraNIye piDhayo hato. bALakane jotAM rAjAnA manamAM thayuM ke A bALaka ahIM che, te ATalAmAM kayAMya tenI mAtA hovI joIe. rAjAe cAre bAju tapAsa karI paNa kyAMya tenI mAtA dekhAI nahIM. je tenI mAtA hoya ne huM A bALakane laI jAuM te bALaka mAtAthI vikhUTuM paDI jAya, ane mahAna pApa baMdhAya. A bhavamAM kaI mA-dIkarAne vikhUTA pADIe to AvatA bhavamAM ApaNA dIkarA paNa vikhUTA paDe, mATe mAre evA karmo bAMdhavA nathI, paNa tapAsa karatAM kaI na maLyuM tyAre mithilApatie e bALane teDI lIdhe ne belyA-tuM ja mAro lADakavAyo, tuM ja mArI puSpamAlAnuM puSpa ! tuM ja ; mArI mithilA pATavI ! bALakane jotAM thayelo AnaMdaH- navajAta bALakane vanamAM cheDIne janAra mAtAne ola ApatA rAjA manamAM bole che, e nArI ! A zizunI e janetA ! vidhAtAe tane mAtRpada ApavAmAM bhAre thApa khAdhI che. AvA suMdara bALakane AvA bhayAnaka vanamAM tarachoDI jatAM tane jarA paNa dayA na AvI ! hAya ! vidhAtA paNa vicitra che! jene mAtRpada joIe che ene e nathI ApatA ane jene nathI joItuM enI kuMkhamAM AvuM lAkheNuM motI mUke che! devakumAra jevA suMdara bALakane joIne rAjA khUba prasanna thayA. te bALaka eka to mayaNarehAnuM hatuM, bIjuM te carama zarIrI hatuM ane trIjuM kSatriyakumAra hatuM, eTale te svAbhAvika rIte suMdara hatuM. tenA zArIrika lakSaNe ghaNA sArA hatA. rAjA lakSaNe joIne samajI gayA ke A bALaka sulakSaNe che. mAre kaI saMtAna nathI. saMtAna na hovAnA kAraNe mAruM rAjya sUnuM sUnuM lAge che. mArA sadabhAgye A bALaka mArA hAthamAM AvyuM che. A ghaDe mane ahIM sudhI kheMcI lAvyo che. pyArA azva ! zuM tAre upakAra! tuM Aje mane ahIM kheMcI lAvyA na hota to Avo suMdara putra mane kyAMthI prApta thAta ! A bALakanI sAthe mAro ke gADha saMbaMdha paNa avazya hovo joIe. rAjA vicAravA lAgyA ke A bALakane laI jaIne paTarANIne sopuM. rAjA bALakane khUba sAcavIne ghoDA upara besI rAjamahelamAM AvyA. rANu putra mATe khUba ciMtA karatI hatI. tyAM rAjA jaI caDyo ne kahe he rANuM ! tArI varSonI bhAvanA pUrNa karanAra Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 zAradA ratna putra ratnane lAvyo chuM. rANI bALakane joIne khUba AnaMdita thaI. AvA suMdara bALakane kayAMthI lAvyA? huM so bhava sudhI tapa karuM chatAM AvA bALakane prApta karI zakuM ke kema emAM mane saMdeha che. mArI kaI bahene A bALakane janma ApyuM haze ? Apa rAjA che eTale koInuM A suMdara bALaka jhuMTavIne te laI AvyA nathI ne? have rAjA rANIne zuM javAba Apaze te vAta avasare. parvAdhirAja paryuSaNa parva have ApaNuM aMtaranA AMgaNe AvI rahyA che. tenA vadhAmaNuM kevI rIte karazo ? tene vadhAvavA mATe phUla, kaMku, cekhAnI jarUra nathI paNa tenA vadhAmaNuM dAna, zIyaLa, tapa, bhAvathI karavAnA che. tenA vadhAmaNuM karavA tapa tyAganI raMgoLI pUrI, bhavya bhAvanAnA puSpa laI, zIlanA zaNagAra sajI tene vadhAvavAnA che. tapanI gADI AgaLa vadhI rahI che. Apa badhA sAdhanAmAM joDAvA taiyAra thaje. samaya thaI gayo che. vadhu bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 40 zrAvaNa vada 10 somavAra tA. 24-8-81 rAga dveSanA vijetA bhagavAnane ApaNe vItarAga kahIe chIe. viraH carcA rAjA dUti vItarAH ema kahyuM paNa vitaH cahya TreSaH ema kema na kahyuM? tenuM rahasya samajavuM khUba gahana ane uMDuM che. jema rAjA rAjA vacce laDAI thAya ane eka rAjA mAryA jAya te rAjA marAyAno ullekha vAMcavA sAMbhaLavA maLe che, paNa kayAMya te lazkaramAM sainike marAyA tenA nAmano ullekha thato nathI. rAjA marAyo te pAchaLa sainike te marAyA ja hoya ema samajavuM joIe. tame jamavA gayA. lADavAnuM jamaNa hoya te zuM kaheze? lADavAnuM jamaNa ema bolAya che paNa dALa bhAta hovA chatAM dALa bhAtanuM jamaNa bolAtuM nathI, kAraNa ke lADavA mukhya che, ne dALa bhAta gauNa che. je mukhya hoya te nAma belAya che, tema ahIMyA rAga-dveSamAM rAga mukhya che. rAga maryo te tenI pAchaLa dveSa te gaye samajavo. A rAga e gupta kAMTA samAna che tyAre dveSa e dekhItA kAMTA samAna che. rAga e kSayane 99 DIgrI tAva che, tyAre dveSa e meleriyAne 102 DIgrI tAva che, chatAM bhayaMkara kSayane 99 DIgrI tAva che. kAraNa ke kSayane tAva kAyamI rahe che. melerIyAno tAva tarata utarI jAya che, tema Sa jaldI jAya che paNa rAga jadI jato nathI. rAga e uMdara che. uMdara phUMkI phUMkIne karaDe tyAre dveSa e vIMchI che. vIMchIne caTake lAge ke tarata khyAla Ave. rAga e udhaI samAna che. khabara na paDe ne kapaDA sApha thaI jAya. TheSa e vAMdA samAna che. rAga e dhummasa samAna che, tyAre dveSa e kALA bhammara vAdaLA samAna che. rAga e kensara samAna che, tyAre dveSa e rasoLI samAna che. Ama rAga dveSanI sarakhAmaNI karIe te khyAla Avaze ke rAga e bhayaMkara che. rAga e bApa che, ne dveSa e dIkaro che, rAga e zeTha che ane dveSa e kara che. Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAha ratna jJAnI bhagavaMte kahe che ke rAgane vadhAranAra sukhanA sAdhano na gamavA joIe, kAraNa ke sarpa bhayaMkara nathI paNa sarpanuM jhera bhayaMkara che, tevI rIte sukhano rAga bhayaMkara che, mATe gRhasthAzrama bhayaMkara che, saMsAra bhUMDe che, tethI vItarAga banatA pahelAM temaNe saMsAra choDyo. saMsAranA sukha pratyeno rAga jIvane saMsAramAM rakhaDAve che, kAraNa ke e rAgathI jIvane pApa baMdhAya che. pApathI duHkha maLe che. AtmAe e vicAra karavAnI jarUra che ke AtmAmAM keTalI jagyAethI pApane pravAha AvI rahyo che. ene jIvane bhaya che? je bhaya hoya te e dvArone satvara baMdha kare. mithyAtva, avirati, kaSAya, pramAda ane azubha joganA dvAramAMthI e pravAha AvI rahyo che. e dvArane satvare baMdha karavAnA che. e baMdha karyA vinA karmono pravAha aTakavAno nathI. e pravAha aTakaLyA vinA karmono bharAvo ocho thavAne nathI. mithyAtva jIvane aneka uMdhI kalpanAomAM kheMcI jAya che. avirati kaI paNa prakAranA pApano pratijJApUrvaka tyAga karavA detI nathI. kaSAya jIvane krodhI, mAnI, mAyAvI ane lobhI banAve che. mana, vacana, kAyAnA duSTa yoge pApamAM ramADe che. pramAda viSamAM AkarSaNa karIne dharmasAdhanAthI , vimukha banAve che, mATe A pApAnA dvAra baMdha karavA paDaze. * je sukha je e che to pApono tyAga karavo paDaze. pApa karatA rahevuM ane sukha meLavavuM e to 36 nA AMka jevI vAta che. pApano tyAga karavo nathI, ane dukhamAMthI chUTakAro joIe che to e kevI rIte bane ? e baMne sAthe saMbhavita nathI. bhautika sukha meLavavA mATe paNa pApono te tyAga karavo paDaze. che pApano tyAga karavAnI taiyArI ? aDhAra pApasthAnakathI dUra rahevA taiyAra cho? (zretAmAMthI avAjesaMsAramAM chIe eTale pApa te karavA paDe che). jJAnI kahe che ke nyAyathI dhaMdhe karo te paNa pApa che, te anIti karIne kayAM jaze? AtmAne pUcho he AtmA ! tane pApa pyArA te nathI lAgatA ne? pApa karavA jevA nathI e vAta pratikSaNe yAda rahe che ne? pApa karatAM duHkha thAya che ke arere...meM keTalA badhAM pApa karyA? kyAre ya A AtmAne pUcho cho kharA? nA, kAraNa ke pApa karavAmAM jIvane majA Ave che. "jyAM sudhI pApa pratye ghaNuM nahI jAge, tenA pratye tiraskAra pedA nahi thAya tyAM sudhI dharma pratye prema nahi pragaTe, tyAM sudhI dharmamAM zraddhA nahi jaze." - dharmathI puNya baMdhAya che. eka prakAranA dharmathI puNya baMdhAya che, ane eka prakAranA dharmathI pApa ane puNya baMnene nAza thAya che. jema puNyanA udayathI bhautika sukha maLe che tema karmono kSaya thavAthI AdhyAmika sukha maLe che. jema jema AtmA para lAgelA karmono nAza thato jAya che tema tema AtmAne potAnuM svAdhIna sukha prApta thAya che. puNyanA udayathI svarga maLe che, ane puNyanA, pApanA sarvakSayathI mokSa maLe che. mekSa to ahIM beThelA badhA jIvo jhaMkhatA haze, paNa mAtra mA-mokSanI vAta karavAthI mokSa sukha nahi maLe, mikSanI vAta te kaMIka je gharamAM karatA haze 23. Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 zArA ratna paNa sAthe e vAta karI che ke A saMsAra choDavA jevo che. karmonA baMdhana teDavA mATe cAritra dharma svIkAravo paDaze. mAtra vAte karavAthI mokSa nahi maLe. ApaNe pelA jIvarAja zeThanI vAta cAle che te yAda che ne! - jIvarAja zeThanI bhaktithI prasanna thaIne nAradajI bhagavAnanuM vimAna laIne temane vaikuMThamAM teDavA mATe AvyA. zeThe nAradajInuM svAgata karyuM. nAradajIe kahyuM. cAle, zeTha! taiyAra thaI jAva kuMThamAM javA mATe. bhagavAna sAthe jhaghaDo karIne tamArA mATe vaikuMThamAM eka oraDe bukIMga karAvyo che, ane tamane levA mATe bhagavAnanuM pitAnuM vimAna laIne Avyo chuM, te cAle. jIvarAje kahyuM, maharSi ! Apa keTalA badhA karUNAvata che ! mArA jevA abhAgI mATe Ape keTalI takalIpha lIdhI ! Apa dayALu che. parahitakArI che. Apane upakAra huM kyAre ya nahi bhUluM. zeThe gadagada kaMThe nAradajInI prazaMsA karI ane temane praNAma karyA. nAradajI kahe zeTha ! mAro upakAra pachI, have tame mArI sAthe jaldI cAle. bhagavAna ApaNI rAha jotA haze. zeTha kahe, vaikuMThamAM javAnI mArI tIvra IcchA che. saMsAramAM mane have kaI rasa nathI. keI pratye rAga nathI. Asakti nathI. kharekhara ! have te mane vaikuMThanA svapna AvI rahyA che. nAradajIe kahyuM,jIvarAja ! tame bhagavAnanA kharA bhakta che. tamArI bhaktithI prabhAvita thaIne huM mane jAte levA Avyo chuM. te cAle have ApaNe jaIe. mahAtmA ! jyAre Apa pahelAM padhAryA ane mane vaikuMThamAM laI javAnI vAta karI tyAre mane khUba AnaMda thaye hatuM. ghera jaIne meM tarata chokarAnI mAne kahyuM hatuM ke "have huM saMsAramAM nahi rahuM. mAre have vaikuMThamAM javuM che. nAradajI mane levA AvavAnA che. mArI vAta sAMbhaLIne chokarAnI mA raDI paDI. raDatA raDatA teNe kahyuM. tamAre vaikuMThamAM javuM hoya to bhale jAva, paNa jatA pahelAM chokarAnA lagna karAvIne jAva. huM tamane vaikuMThamAM jatA nahi re. have tamArI vRddhAvasthA che tyAre tamane vaikuMTha jatAM huM kevI rIte roku? paNa chekarAnA lagna karAvIne jAva. have te lagna najIka che, mATe lagna patAvIne bhale tame sukhethI vaikuMTha padhArajo. zeTha! pachI tame zuM kahyuM? meM kahyuM ke chokarAne lagna karavA haze te e karaze. have mAruM mana kSaNa vAra paNa saMsAramAM nathI lAgatuM. mArI vAta sAMbhaLI chokarAnI mA gusse thaI gaI. Apane zuM kahuM ! prabhu! Apane paNa gALo dIdhI tyAre mArAthI na rahevAyuM. meM kahyuM basa. tuM nAradajIne gALe na de. huM chokarAnA lagna patAvIne pachI jaIza. meM Ama kahyuM tyAre te zAMta thaI. bhagavAna! tamArI niMdA mArAthI kevI rIte sahana thAya! hu to hamaNAM ja tamArI sAthe AvavA taiyAra chuM, paNa lake tamane gALa de, tamArI niMdA kare, eTale huM zuM karuM? nAradajI kahe zeThaH tamAre karavuM che? prabhu! Apa eka mahinA pachI padhArajo. tyAre huM ApanI sAthe jarUra AvIza. mane te saMsAra khAro jhera jevo lAge che. bhale, te huM jAuM chuM. ema kahIne nAradajI tyAMthI ravAnA thayA. juvarAja zene vaikuMThamAM javuM na hatuM paNa duniyAne batAvavuM hatuM ke mane vaikuMTha Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 31 gharanA vahAluM che. jene vaikuTha vahAlu hoya tene duniyAnA Adara satkAranI ke niSThAnI paDI hAtI nathI. jIvarAja zeThane duniyAnI najare dharmAtmA banavuM hatu. jIvarAja zeThanI jema tame paNa kaheA che ne ke amAre mekSa joI e che. amAre meAkSamAM javu che. mahAvideha kSetramAMthI kAI deva tamArI pAse Ave ane kahe, cAle! mahAvidehamAM sImaMdhara svAmI bhagavAnanI pAse, teA tame zuM kare? e devanI sAthe paherelA kapaDe jazeA badhAne pUchyA jaze ? tame kaMi nahI. belA paNa tamArI dazA A zeThanA jevI che. Do mAkSa meLavavA che ta! saMsAra cheDavA paDe. cAheA che. sa`sAra ane mAMgA che mAkSa, to te kevI rIte maLe ? meAkSa meLavavA mATe sauMsArane cheDavA paDe, ane AtmAe purUSArtha karavA paDe. mahenata vinA ekeya cIja maLatI nathI. duniyAnI najIvI vastunA dana paNa mahenata vinA thatA nathI. teA pachI ApaNe te paramapadane pAmavu che, te mATe keTalI mahenata joI ze! je cIjo nAzavaMta che, kSaNabhaMgura che, te meLavavA rAtadivasa mahenata karI che, paNa je zAzvata sukhane ApanAra che evA meAkSa mATe mahenata karatA nathI. meAkSamAM zuM che ? meAkSamAM kevuM sukha maLe che ? vagere jANA che ? AtmAnI azarIrI, amAhI, adveSI sthiti prApta karavAnuM mana thAya che ? paramAnaMdapUrNa, saccidAna damaya Atmasthiti prApta karavAnA manorathA jAge che? amAre meAkSa meLavave, che ema belavA mAtrathI meAkSa maLavAno nathI. kAine tevI rIte maLyA nathI. thoDAka samaya jIvane havA na maLe teA kevI becenI ane gabharAmaNa thAya che, eTalI becenI ane akaLAmaNa jIvane meAkSa nathI maLyA tenI thaI che ? nA. azarIrI banavAnI meATI mATI vAtA karIe ane zarIra para apara'pAra meAha karIe, arAgI, adveSI banavAnI vAtA karIe ane rAga dveSanI hALIe khelIe, anaMta jJAnamaya Atmasthiti prApta karavAnI vAtA karIe ane Akhu' jIvana dhAra ajJAnamAM vItAvIe te pachI zu meAkSa maLe kharA ? zarIrathI mukta banavAnI kayAre paNa kalpanA karI che kharI ? nA. saMsAra sukhamAM DUkhyA rahevuM ane meAkSanI vAtA karavI e kevA visa'vAda ane virodhAbhAsa che? huM zuddha Atma dravya chuM, evI sahaja zraddhA thaI heAya teA samajajo ke meAkSa sAthe prema thayA che. meAkSa pratye prema thaze teA dharmanA prabhAvano anubhava thaze. dhama thI meAkSa maLaze, mATe meAkSadazAne jANA, samajo, tenI cAhanA karI, pachI jue, dharmanA prabhAva kevA che! have jIvarAja zeThane nArAjI pharIvAra teDavA Avaze te pachI vicArazuM. mULa adhikAra vicArIe. padmaratha rAjA bALakane peAtAne ghera laI AvyA ane rANIne seAMpyA, tyAre rANIe pUchyuM. ke A bALaka kAino upADI lAvyA nathI ne? ke jhuMTavI lAcA nathI ne ? rAjA kahe-rANI ! huM A putra koinI pAsethI jhuMTavIne lAvyA nathI, paNa ApaNA bhAgyAye ApaNane maLyA che. huM Aje gheADA upara besIne jaMgalamAM pharavA gayA hatA, paNa na jANe keAInI preraNAthI ke peAtAnI meLe mArA gheADA mane dUra sudhI laI Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 zAradA ratna gaye. A pramANe kahAne rAjAe bALakane je tyAMthI laIne bALakane laIne ahIM AvyA e badhI vAta kahI, pachI kahyuM- he rANI ! mArA mATe te te vRkSa kalpavRkSa samAna nIvaDayuM. A bALaka te ka9pavRkSanuM suMdara phaLa che. tenA lakSaNe jotA lAge che ke te mahAguNavAna thaze. he rAjana ! mane e vAtanuM khUba Azcarya thAya che ke A bALakane kaI bhAgyazALI (subhagA) strIe janma ApI vRkSa upara jhoLI bAMdhI temAM sUvADyo haze? Apa A bALakane ahIM lAvyA tethI mane te ghaNo AnaMda thaye, paNa kayAMya tenI mAtAne potAnA bALakane mATe duHkha te nahi thatuM hoya ne ? rANI ! meM cAre bAju tapAsa karI ke tenI mAtA kayAMya dekhAya che paNa dekhAI nathI, pachI lAvyo chuM. A bALaka pUrNa bhAgyazALI che te ja tamane prApta thayo che, kAraNa ke tenI mAtA to tene janma ApIne vRkSa upara jhoLImAM sUvADI kyAMka cAlI gaI che, tethI ema lAge che ke tenI mAtA kaI mahAna saMkaTamAM paDelI haze. je ema na hoya to te pitAnA AvA kAmadeva jevA bALakane levA AvyA vagara na rahe. rANIe kahyuM. A bALaka dvArA huM mArI saMtAna saMbaMdhI badhI heza pUrI karIza. huM A bALakane mAruM potAnuM mAnIza ane AtmAnI mAphaka tenI saMbhALa karIza. rAjA kahe, mane paNa putra na hovAnA kAraNe rAjyanA bhaviSya mATe ciMtA rahetI hatI. have mArI te ciMtA paNa dUra thaI. A putra mArA rAjyane mATe AdhArabhUta che. A putranA lakSaNe uparathI dekhAya che ke A bALaka ApaNA mATe, prajA mATe temaja rAjya mATe kalyANakArI banaze. sAthe sAthe e vAta paNa pragaTa thavA na devI ke A bALaka mAruM nathI, bIjAnuM che. je A rIte kahIe to A bALakanA hRdayamAM ApaNA mATe e. bhAvanA pedA thaze ke A mArA janmadAtA mAtA-pitA nathI paNa rakSaNakartA che, mATe keI pUche to tene e ja kahevuM ke A mAruM bALaka che. kadAca koIne khabara na hoya ne kahe ke Apane garbha kayAM rahyo hato? te temane kahevuM ke rAjacarcAne daSTimAM rAkhIne meM kaIne garbha rahyAnI jANa thavA dIdhI na hatI, paNa huM garbhavatI hatI. pachI mAre tevo badhe dekhAva karavo joIe. Ane lagatI badhI vyavasthA karyA bAda huM ema kahI zakuM ke A bALakane meM janma Apyo che. A rIte rANIe prasUti saMbaMdhI badhI vyavasthA karI dAsI dvArA e samAcAra AkhA nagaramAM jAhera karAvI dIdhA ke rANIe putrane janma Apyo che. e samAcAra sAMbhaLI prajAne ghaNe harSa thayo. badhA zubha vadhAmaNI laIne rAjAnI pAse AvavA lAgyA ane vadhAmaNInI bheTa tarIke rAjAe temane sanmAna puraskAra Apyo. putra janmathI sArI mithilA nagarImAM AnaMda AnaMda chavAI gayo che - - padyaraMtha rAjAne putra thayo che, e vAta padmaratha rAjAnA duzmana rAjAone jANavAmAM Avaze ke je rAjAo ema mAnatA hatA ke parathane putra nathI mATe tenA mRtyu bAda tenuM rAjya ame laI laIzuM, te varI zatru rAjAo paNa padyarathane putra thayo che, e Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA raha 303 samAcAra sAMbhaLI padmarathane namana karaze ane te zatru rAjAone namana karatA joI padmarathane evA vicAra thaze ke je vairI rAjAe mArI AgaLa mastaka narsAvatA na hatA. teo Aje peAtAnI meLe AvIne mane mAthuM namAve che te A bALakano pratApa che. A pramANe prasanna thatA rAjA-rANInA mahelamAM jaze. rANI, rAjAne prasanna thavAnu kAraNa pUchaze tyAre javAbamAM rAjA kaheze ke A bALakanA kAraNe badhe ThekANe AnaMda vI rahyo che. temaja je rAjAe mane koI divasa namatA na hatA te zatru rAjAe paNa putrajanmanA prasaMge bheTa laIne AvyA che ane vairane bhUlI jaI mane mAthuM namAvI rahyA che. A badhA pratApa A bALakano che, temaja A khALakanA lakSaNa jotA lAge che ke te bhaviSyamAM indriyAne namAvI indriya vijetA banaze. rAjAnI A vAta sAMbhaLI rANIne khUba AnaMda thaze ane rAjAne kaheze ke jo ema ja cheteA A bALakanuM nAma namakuvara pADavu joI e. rAjA-rANInI A vAtano svIkAra karaze ane tArA khALakanuM nAma nimakuMvara pADaze. muninA mukhethI A badhI vAta sAMbhaLI mayaNurehAne khUba AnaMda thayeA. eka tA peAtAnA putranI vAta jANavA maLI. khIjuM peAtAnA zIlanI rakSA thaI ane manaHpava- jJAnI bhagavaMtanA darzana thayA eTale ethI adhika AnaMda kayA hoI zake ? mayaNarehAe munine kahyuM-bhagava'ta ! Apano mArA upara ghaNA ghaNA upakAra che. ApanA jJAnanA prabhAvathI huM mArA putrano bhUtakALa ane bhaviSyakALa jANI zakI chuM. have mAruM mana paNa A saMsArano tyAga karI sacamamArge javA talasI rahyuM che. mArI A bhAvanA kayAre pUrNa thaze ? mayaNurehAe munine A pramANe kahyuM. have tyAM navIna ghaTanA zuM banaze ? kANu Avaze ? te vAta avasare. caritra :--zeTha ane temanA baMne bAluDA jaMgalamAM lAkaDA kApavA gayA. khUba thAkI javAthI jhADa nIce beThA che. duHkhamAM paNu dharmanI zraddhA keTalI aDaga che ! jaMgalamAM paNa sAmAyika karI svAdhyAya ane prArthanA kare che. tenA sUrathI vidyAdharanu vimAna sthaMbhI gayuM. vidyAdhara vicAra kare che ke mArI pAse AvI jakhkhara vidyA haiAvA chatAM vimAnane sthabhAvanAra koNa che ? najara karIne joyuM teA jaMgalamAM maoNMgala samAna adbhuta dRzya jovA maLyuM. vidyAdhare vidyAnA baLe sAgaradattanuM Akhu jIvana joyu. aA ! jene tyAM sukhanA cAMda seALe kaLAe khIlelA hatA, samRddhinA zikhare paheAMcelA hatA evA zeDane karme kayAM pachADI dIdhA ! ka rAjAe kevA joradAra phaTakA mAryA ! chatAM keTalI dRDha zraddhA che. vidyAdhare peAtAnA jJAnathI vidyAdharIne sAgaradattanu' badhuM pUrva jIvana kahI sa`bhaLAvyuM. kamarAjAe sukhanI vikasIta mahelAtAnA paLavAramAM vinAza sarjI dIdhA. temanI dharma pratyenI akhUTa zraddhAthI beAlAtI svAdhyAya ane prArthanAe ApaNane prabhunA darzane jatA rokI rAkhyA. vidyAdharanI patnI teA sAgaradatta zeThanI Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 9 ' 374 kahAnI sAMbhaLatA raDI paDI. strIonu` hRdaya kAmaLa hoya che, koinuM duHkha jue te tenA dilamAM karUNA Ave che. vidyAdharI kahe che nAtha ! A zeTha kevA duHkhA bhagavI rahyA che! Apa have tenA tAraka khanA, tenA jIvana uddhAraka bano. zeThe ghaNuM duHkha veThayuM che. have Apa tenuM duHkha dUra karo. Apa tenu duHkha maTADo. te ApaNA eka svadhamI bhAI che. jainazAsanamAM svadhamI bhaktinuM ghaNuM mahatva che. vidyAdhara kahe devI! tamArI vAta sAcI che. mane paNa temane joIne anukaMpA Ave che. kayAM mahAna rAjavaibhava jevA sukha ane kayAM jaMgalanA bhayaMkara duHkha. kane koInI zarama nathI AvatI. karma rUThe tyAre pahereluM kapaDuM paNu sagu thatuM nathI. bhAgya vinA bhAgyazALI banAtuM nathI. jo temanA nasIkhamAM sukha nahi hoya tA huM game tevuM sukha ApIza paNu e duHkhamAM palaTAi jaze. temanA nasIbamAM haju duHkhanu vAdaLa gherAyeluM che. vidyAdharInA khUba kahevAthI vidyAdhara kahe, bhale, tA zeThanu duHkha TaLe evA rastA karuM. ema vicAra karIne vidyAdhare sAgaradatta zeTha je vRkSanI nIce beThA hatA te vRkSanI nIce camatkArIka jaDIbuTTI mUkI dIdhI. e jaDIbuTTInA zuM camatkAra che te vAta pachI Avaze. A zeTha teA grISmanA lAvArasathI bharelAM tApamAM ane bhayaMkara vanamAM mIThA madhurA rasanuM AsvAdana karI rahyA che. temanI nasenasamAM sAmAyikano amRta rasa vahI *'rahyo che. A zeTha jaMgalamAM gayA te paNa sAmAyikanA sAdhane sAthe laIne gayA che. tame bahAragAma jAva tyAre badhuM yAda karIne leA che, paNa patharaNuM, muhapatti, zu yAda Ave che? are, upAzraye AvA tA paNu laIne nathI AvatA. Apa eka kalAka meseA che paNa sAmAyika laine besatA zIkheA. be ghaDInI sAmAyika karavAthI cauda rAjaleAkanA pApanI kriyA aTakI jAya che. AzravanA daravAjA baMdha thaI jAya che. zeThe sAmAyika pALI, baMne bALako jAgyA. have ghera paheAMcazuM. tyAM jamavAnA TAIma thaze. bhUkha khUba lAgI che. A rIte pitAne kahI rahyA che, tyAM zuM banyuM ? vidyAdhare AkAzavANI karI, tamAruM prArabdha jAgyuM zreSThI, tame beThA che te vRkSanI mULanI najIka, e camatkArIka mULIkA hoya. vidhAdhare AkAzavANI karI. he zreSThA! tamArA prArabdhanA leAhacuMbakanuM AkarSaNa thayuM che. tamArI dhyeyaniSThAne dhanya che. tamArI dharmanI dRDha zraddhAne dhanya che! tame beThA che. e caMpakavRkSanA mULanI najIkamAM--e camatkArika jaDIbuTTI che. te Apa grahaNa karI. tenA prabhAva alaukika che. kALA ane dheALA raganI ema be prakAranI che. have te jaDIbuTTIno zuM prabhAva che te vAta avasare, Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 35 vyAkhyAna na. 41 zrAvaNa vada 11 maMgaLavAra tA. ra5-8-81 anartha keNu karAve? anaMta karUNa sAgara, vAtsalyanA vaheNa vahAvanAra, jJAna gaMgAnuM pAna karAvanAra evA zAsanapati bhagavAna, AtmAne pragatino mArga batAvatA kahe che AtmA ! bhavATavImAM bhamatA musApharane sAcA rAhe laI janAra A manuSya janmarUpI suMdara avasara maLyo che, paNa AtmAe haju avasarane oLakhyo nathI. Avyo paNa oLakhyo nahIM, manuSya janmane marma, baTaku jeTalA mATe jIva, bAMdhe che koDa gaNuM karma, AjanA bhautika yugamAM pagalika, dunyavI ane Indriyajanya sukha pAchaLa pAgala banelA mAnavIne mATe A kaDI keTalI bodhadAyaka che ! vartamAna yuganA mAnavInuM jIvana aMdha anukaraNa, AMdhaLI doTa ane anekavidha sAMsArika pravRttithI sabhara che. pariNAme jIvananuM sAcuM uDDayana ane AtmAnI pachINa visarAI gaI che. tenA jIvanamAM vinaya, viveka - ane karUNAne avakAza nathI. te pAMca "pa"kAra kaMpanI paiso, patnI, parivAra, padavI ane pratiSThA pAchaLa pAgala banyo che. pote parama hovA chatAM pAmaratAne namI rahyo che. vIjaLInA camakArA ane pANInA relAnI mAphaka jIvana vyatIta thaI rahyuM che. saraka mAnavI jIvanamAM sukhanI AkAMkSA rAkhe che, paNa sukhanI parAkASThAnuM sthAna mAnavAnI dRSTithI dUra che. saMsAramAM rIbAtA prANInA uddhAra mATe anaMta upakArI vItarAga bhagavaMta mArga batAve che, ane kahe che aho bhavya jIva! tuM pAmara nathI. tArI zakti agAdha che. tane mAnavabhava rUpI mUDI, samajaNa rUpI sAdhana ane samaya rUpI kiMmatI hIro maLyo che. AtmAmAM anaMta zakti che. te have tuM ratnatrayInA zaNagArane choDI suvarNaAbhUSaNe pAchaLa zA mATe doTa mUke che? vItarAganI vairAgyarUpa vINAnA tArane choDIne zA mATe viSaya vAMsaLInA nAde nAce che ! tyAganA taMbUrane choDI tRSNAnA taraMgamAM kema lobhAya che! mATe he bhAgyazALI! je tAre saMsAranA piMjaramAMthI mukta thavuM hoya te saMsAranI jananIne choDIne aSTapravacana mAtAnuM zaraNuM svIkAra. lobharUpI pitAne tilAMjalI ApIne upaga rUpI pitAnA pagale cAla. meha rUpI brAtAne cheDIne tyAga rUpI bhrAtAnA snehapAzamAM baMdhAI jA. mamatA rUpI bhaginIne cheDIne samatA rUpI bhaginIne sAthe svIkAra. mAyA sAhelIne sAthe cheDI saddabuddhi sAhelIne saMga kara. to A bhramamAM bhUleluM, mohamAM mUMjhAtuM, pApathI pIDAtuM, karmothI kacaDAtuM ane ajJAnathI athaDAtuM AtmA rUpI paMkhI saMsAra rUpI piMjarAmAMthI mukta thaze. Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare zarada ratna - jJAnI bhagavaMta kahe che, amUlya evA manuSya bhavanA marmane samajI tArA uDDayananI zakita pragaTAvavA tArI zaktine tuM emAM joDI de. eka anubhavanI sukha-sRSTi mATe paNa mAnavI jIvana sATosaTanuM sAhasa kare che, te pachI avyAbAdha akSaya sukhanI prApti mATe anaMta zakitane yAtrI vIrya na pheravI zake! purUSArtha ane paribaLano samanvaya sAdhI le. ciMtAmaNI ratna samAna manuSya bhava maLyo che. deva, gurU ane dharmanuM AlaMbana maLyuM che. have tuM zA mATe mUMjhAya che? mUMjhavaNanA dhummasa para cetananI jota jagAvato jA ane parama purUSArthanI dhUNI dhakhAve jA, te jarUra eka divasa AtmA rUpI paMkhI saMsAra rUpI piMjarAmAMthI mukta thaIne muktino divya AnaMda mANI zakaze. | muktino AnaMda mANavo haze te te mAtra vAto karavAthI nahi maLe. mukhethI mukti mukti karatA hoya paNa aMdara saMsAra bharyo hoya te mukti kayAMthI maLe ? pelA jIvarAja zeThane vaikuMThanuM jJAna na hatuM. mAtra jagatane dekhAva karavAnI prabaLa IcchA hatI ke zeThane vaikuMThamAM javAnI keTalI laganI che! nAradajI teDavA AvyA paNa dIkarAnA rAganA kAraNe nAradajIne pAchA mokalyA ne kahyuM: Apa eka mahinA pachI Avaje. nAradajI te vaikuMThamAM bhagavAna pAse gayA. bhagavAne pUchyuM, pelA jIvarAja zeTha? bhagavAna, e te temanA chokarAnA lagna karAvIne pachI Avaze. bhagavAna kahe nAradajI! e zeTha lagna pachI paNa nahi Ave. nAradajIe zeThane pakSa letA kahyuM, bhagavAna! saphArI chAne potapotAnA vyavahAra te sAcavavA paDe ne? zeThanA haiyAmAM te ApanuM nAma che. emane vaikuMTha sivAya bIjuM gamatuM nathI. e te anAsakta bhAve lagnane vyavahAra karaze. jIvarAja zeThane bIje vAyade: eka mahinA bAda nAradajI bhagavAnanuM vimAna laIne pharI jIvarAja zeThane ghera gayA. nAradajIne dUrathI jotAM zeTha dukAna uparathI nIce utarI temanI sAme gayA. vinaya-vivekapUrvaka temanuM svAgata-satkAra karyo. nAradajI kahe zeTha ! Ape kahyuM hatuM ke mahinA pachI Avaje, eTale huM Apane vaikuMThamAM laI javA mATe Avyo chuM. zeThe kahyuM-aho ! parama upakArI RSIzvara ! ApanI amArA pratye keTalI karUNA che ! Apa mArA vaMdanIya, pUjanIya che. vaikuMThamAM AvavAnI mArI pUrI taiyArI che. saMsAramAM mane koI rasa nathI. A saMsAra svapnA jevo che. nAradajI kahe, tamane saMsAra pratye ATalo badho aNagamo thaye che te have uTho ne jaldI cAla mArI sAthe. maharSi ! mAre te ghaDIne paNa vilaMba karo nathI paNa meM mArA gharamAM vAta karI te chokarAnI mAe kahyuM-tame te manathI vaikuMThamAM ja che. tamArA mATe te ghara vaikuMTha ja che, chatAM paNa je Apane vaikuMThamAM javuM hoya te chokarAne gherachokaro thAya pachI khuzIthI jaje. hamaNAM jazo te tamArA manamAM ema thaze ke arere....meM te chokarAnA chokarAnuM mukha paNa na joyuM. AvI vAsanA manamAM Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rahna 307 rahI jAya ane tame vaikuMThe jAva e kharAbara nathI. vadhu nahi, Apa ekAda varSa rekAI jAva. ghare chokarAnu pAraNuM jhUlAvyA pachI jajo. zeThanI vAta sAMbhaLI nAradajI te vicAramAM paDI gayA, pachI pUchyuM, have zuM niya karA cho ? mArI sAthe vaikuMThamAM AvavuM che ke nahi ? zeTha kahe ! RSIzvara ! jIvanabhara jenI sAthe rahyo temanI IcchA virUddha thaIne vaikuMThamAM Avavu. mane ThIka lAgatuM nathI. khAkI mane teA koinA pratye rAga nathI ( hasAhasa ). eka varSa saMsAramAM rahI jaIza te temanuM mana rAjI raheze. Apa kRpA karIne AvatA varSe padhArajo. huM Apano upakAra bhavAbhava nahIM bhUluM. nAradajIne bhagavAnanAM vacana yAda AvyA. kharekhara bhagavAna kahetA hatA ke e nahi Ave paNa nAradajIe have ekavAra pharIthI prayatna karavAno nirNaya karyAM, kAraNa ke have prazna peAtAnI AbarUno hatA. nAradajIe bhagavAnanI vAtane khoTI pADIne zeThane vaikuMThamAM laI javAnI pratijJA karI hatI. jyAre AbarUno prazna banI jAya che tyAre tene ukelavA mANasa aneka prayatna kare che. nAradajInA manamAM thayuM ke huM zeThane vaikuMThamAM nahi laI jaI zakuM teA mArI mazkarI thaze ne mArI AbarU jaze. jAte vaikuThamAM javuM saraLa che paNa bIjAne vaikuMThamAM laI javA e duSkara kAma che. kharekhara nAradajI tA phasAI gayA ane te paNa evA mANasanA hAthamAM phasAyA ke je daMbhI hatA, mAyAvI hatA. bahArathI bhakta hovAnA dekhAva karatA hatA, paNa aMdarathI teA tene saMsAra pratye rAga hatA. nAradajIe zeThanA bahAranA dekhAvane sAcA mAnI lIdhA ane phasAI gayA. kharekhara ! mAyAvI mANasanI mAyAjALanI ApaNane khabara paDatI nathI. Aje duniyAmAM je mANaseA phasAya che te bahAranA dekhAvathI phasAya che. jo ke duniyAmAM teA moTA bhAganA loko svArthavaza ane lAbhane vaza thaIne phasAya che, nAradajIne ahI evA koI svArtha na hatA. temanI tA paramA` STi hatI. temane te bhaktane mukti apAvavAnA bhAva hatA. nAradajIe zeThanI eka varSanI mudata mAnI lIdhI ane sIdhA vaikuMTha paheAMcI gayA. bhagavAne kahyu, nAradajI! A zeThane tame have choDI do. have te ahIM nahi Ave, paNa nAraDhajI na mAnyA. temaNe zeThane vaikuMThamAM lAvavAnA peAtAnA nirNayanI jANa karI. nAradajI bhagavAnanI vAta mAnavA taiyAra na thayA. jida eTale haTha. te evI vastu jenI aMdara abhimAna beThA hoya che. abhimAna mANasane game tyAre gabaDAvI de che. jamAlinane koNe gabaDAvyA ? bhagavAna mahAvIra svAmI sarvajJa vItarAga hatA. temanI vAta jamAlIe na mAnI. Apa A vAta ghaNIvAra sAMbhaLI gayA che. jamAlinA ahaMkAre bhagavAnanI sarvajJatAne avagaNI ane pariNAme jamAlimuni bhagavAnane choDIne judA thaI gayA. abhimAnayukta jidanA bhayaMkara pariNAma abhimAnayukta jida nahIM sArI. mANusamAM Ave che. jJAnayukta jida jJAnayukta jida hoya che teA sArI paNa jyAre te Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna abhimAna heAya che apaharaNa karI gayA sItA pAchI seAMpI AvyuM ? seAnAnI 378 peAtAnI bhUla samaje che, tyAre te jine tarata choDI de che, paNa te peAtAnI bhUla samajavA chatAM nathI cheDatA. rAvaNa sItAjInuM tyAre vibhISaNe rAvaNane ghaNuM samajAvyA ke rAvaNa ! tuM rAmane de, chatAM rAvaNe peAtAnI haTha na cheDI te Akhare zuM pariNAma lakA rAkhamAM rALAI gaI. priyadarzInA sAdhvIjI jamAlimuninA pakSa laI zramaNI sadhathI alaga thaI gayA hatA. temanI paNa haTha hatI, paNa prajJAvaMta zrAvake jyAre prayAgAtmaka DhaMgathI priyadarzanAjIne "kaDemANe kaDe"nA siddhAMta samajAvyA tA priyadarzonAjI samajI gayA ane peAtAnI haTha cheADI dIdhI ane pAchA bhagavAnane caraNe gayA. saskRta zlAkamAM paNa kahyuM che ke utsarpayan doSazAkhAM guNamUlAnyadho nayan / unmUlanIyo mAnadustanmArdava saritpUre: // doSa rUpI zAkhAonA vistAra karanAra temaja guNurUpa mULIyAone nIce laI janAra evA mAnarUpI vRkSane komaLatA, namratA rUpI nadInA pravAha vaDe jaDamULathI ukheDI nAMkhavuM joI e. abhimAnane mithyAtvano bApa kahIe teA paNa cAle tema che, kAraNa ke te dhamI purUSanA manamaMdiramAM pesI sudara bhAvanA rUpI sugadhane haThAvIne kakrAgraharUpI durgaM dhanI vRddhi kare che. jayAM sudhI " huM" chuM evA bhAva che tyAM sudhI kalyANu nathI. nAradajIe haTha pakaDI che. zeThane vaikuMThamAM laI AvavAnI. manamAM mAna AvyuM che. huM jo zeThane nahi lai AvuM te mArI AbarU jaze, tethI haTha pakaDIne beThA che. A bAju tA zeTha vaikuMThamAM javA mATe vAyadA karatA rahyA ne kALarAjAnA teDA AvI gayA. A daSTAMtathI ApaNe zuM samajavuM che? mAtra meAkSa meAkSanI vArtA karavAthI meAkSa nahi maLe. meAkSa tA bahu dUranI vAta che, paNa tame ghara ane dukAnathI mukta thavA mATe Icche che ? dhana, vaibhava ane bhAgavilAsathI mukta thavAnI IcchA thAya che ? jyAM sudhI ahIMnA bhautika-vaiyika sukhAthI mukti meLavavAnI bhAvanA nathI thatI tyAM sudhI karmIkSayajanya muktinI vArtA karavI e kheATI banAvaTa che. jo keAInA laI javAthI meAkSamAM jaI zakAtu hAta tA tA badhA ja meAkSamAM jAta. dareka tIrthaMkarAnA dilamAM eka ja bhAvanA hAya che ke ekeka jIva mukta bane, temanI tA zakti apUrva hAya che. tA te kema badhAne meAkSamAM na laI gayA! tI kara hAya ke kevaLI hAya, kAI paNa game tevI pUrNa vyi vibhUti hAya paNa teo teA mArga khatAve che, paNa kAI meAkSa apAvI zaktA nathI. e te pAtAne ja meLavavAnuM che. te meLavavA mATe jambara sAdhanA ane purUSArtha joIze. ApaNA adhikAramAM pazu manaH pavajJAnI bhagavaMtanA mukhethI putranA pUrvabhava jANyA pachI jene jaldI mokSa meLavavAnI bhAvanA jAgI che tevI mayaNarehAne saMyama levAnI bhAvanA thaI, paNa manamAM thayuM ke je huMahIMyA dIkSA laIza tA kayAre paNa putranuM Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaradI ratna 379 mukha jevA nahi maLe, kAraNa ke jaMbudvIpa ane naMdIzvaradvIpa vacce sAta samudranuM aMtara che, mATe huM vidyAdharanI sAthe vimAnamAM besI tyAM jaIne dIkSA laIza. A pramANe vicAra kare che, tyAM koNa Avaze e vAta pachI laIzuM, paNa yugabAhunA mRtyu pachI tyAM zuM thayuM te ApaNe joIe. | maNirathane bhayaMkara pazcAtApa -yugabAhune mArI nAkhIne nAsavA jatAM maNiratha yugabAhunA sainiko dvArA pakaDAI gayo. te sainike maNirathane mArI nAMkhata paNa A satIe tene bacAvyo, ane cheDI mUkyo. satInI A udAratAne prabhAva maNiratha upara ghaNe paDaze. te sainikonA paMjAmAMthI chUTIne mahela tarapha jatAM pitAnA manamAM kahevA lAgyo ke mArA jevA pApIne kaNa cheDI de, paNa A satImAM kevI udAratA che ke teNe potAnA patinA ghAtakane paNa choDI mUkyA. hAthamAM te saMtI te AvI udAra che ane huM kevo adhama chuM! meM kevuM bhayaMkara duSkRtya karyuM che ! meM mArA vahAlA nAnA bhAIne paNa mArI nAMkhyo, AthI vizeSa bIje bhayaMkara aparAdha zo hoI zake ! bIjAone te sAmAnya aparAdhano paNa daMDa ApuM chuM ane meM Avo bhayaMkara aparAdha karyo che to zuM te mArA aparAdhano daMDa mane maLavo na joIe! bhalA bhagavAna, te mane dubuddhi kAM sujhADI! eka AbAda rAjyano huM dhaNI, hajArone mAlika! gunhegArone zikSA karanAro ! tane AvI khUnanI buddhi kema sujhI! ane te paNa gharamAM ja! are ! peTamAM beMkanAra mArI talavAre mane ja kema kApI na nAMkhe che. hi satI ! te mane anyAya karyo che. te mane zA mATe jato karyo ! zA mATe te sAmasAne mane mAratA aTakAvyo ! have mAre nagara tarapha zuM moDhuM laIne javuM! prajA potAnA mAnItA yuvarAjanA khUna mATe javAba mAMgaze tene huM zuM javAba ApIza? je dharmapatnI mArA tarapha premathI jue che tene hakka DUbAvI gupta rIte corIthI bIjI strIne meLavavA mATe yugabAhanuM khUna karyuM, te jANuM teNuM mArA tarapha keTalo dhikkAra varasAvaze? A mArI talavAra ane mArA hAthane dhikkAra che ke je talavAra ane hAtha dvArA meM bhAInuM khUna karyuM chemArA A duSkRtyane daMDa mAre A talavAra dvArA mArA pitAnA mastakano uchera karI bhogavavo joIe. mayaNarehAnI zodhamAM -eka bAju maNiratha A pramANe pazcAtApa karI rahyo che, tyAre bIjI bAju yugabAhunA mRtyuthI tene putra cadrayaza kALA pANIe raDe che. tenA rUdanathI jhADe paMkhIo paNa dhrujI uThayA. A badhI rekkaLamAM mayaNarehA kayAM gaI te keIne yAda AvatuM na hatuM. yuvarAjanuM zaba rAtre ja rAjabhavanamAM laI javAmAM AvyuM hatuM. vIrasiMha nAmano sainika ema vicArI rahyo che ke A badhuM te thayuM paNa atyAre yuvarAjJI mayaNarehA upara mahAna sarakaTa che, mATe tenI pAse jaI dhairya ApuM. A pramANe vicAra karI mayaNarehA jyAM rahetI hatI tyAM AvyA paNa mayaNarehAne tyAM jaI nahi eTale te vicAravA lAgyo ke A zuM ! ahIM te kaI nathI. yuvarAjanA zabane rAjamahelamAM laI gayA pachI yuvarAzI rAjamahelamAM Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna te cAlI gaI nahi hoya ne! mATe rAjamahelamAM jaIne jouM ke te che ke nahi? je te tyAM hoya te tene dharya ApuM. | maNirathanI maravAnI bhAvanA sAMbhaLo vIrasiMha-A pramANe vicAra karI . virasiMha rAjamahela tarapha cAlyo. gAga maNiratha je raste gaye che te ja raste AvyA. rastAmAM maNiratha jANe besI rahyo hato ke A talavAra dvArA marI javuM joIe. meM bahu bhayaMkara pApa karyuM che. maNirathane A avAja vIrasiMha sAMbhaLyo. teNe joyuM ke atyAre tene bahu pazcAtApa thaI rahyo che. te atyAre AtmahatyAnI taiyArI karI rahyo che, mATe tene atyAre sAMtvana ApavuM joIe. ema vicAra karI maNirathane kahyuM mahArAjA ! AtmahatyA karavAthI pApa maTatuM nathI. vIrasiMhane avAja sAMbhaLI maNirathe kahyuM ke keNu che? huM vIrasiMha chuM. vIrasiMha ! mane tArI sAkSIe maravA de, ane mArA pApanuM prAyazcita karavA de. tuM mane pApanuM prAyazcita -karatAM aTakAve nahi. mahArAjA ! A pramANe AtmahatyA karavAthI pApa dUra thaI zakatuM nathI. huM Apane pApathI mukta thavAne ane te mATe prAyazcita karavAno bIjo mArga batAvuM chuM. Apa te mArgane apanAvo. te mArga kalyANano che. yugabAhu te marI gayo che paNa tene putra caMdrayaza che. have tame caMdrayazanA aparAdhI che mATe tame caMdrayazanI * hRdayapUrvaka mAphI mAMge. kSamA mAMgavAthI tamArU pApa haLavuM thaze. vIrasiMha ! cArazane A pApI, kalaMkita mukha kevI rIte batAvuM ? tenI sAme kevI rIte jAuM ! te mArA kALA mukhane joze paNa nahi, mATe mane marI javA de. vIrasiMhe maNirathanA hAthamAMthI talavAra jhUMTavI lIdhI ne kahyuM, Apa koI prakAranI 'ciMtA na kare. caMdrayaza udAra che. te evo nathI ke tame kSamA mAMgo ane te sAmI kSamA na Ape! te tamane udAra dile kSamA Apaze eTaluM ja nahi paNa tamane pitAnI - mAphaka sAcavaze. maNiratha kahe, caMdrayaza te mane kSamA Ape paNa huM tenI pAse kevI rIte kSamA mAMgI zakuM ! mAre te mArA aparAdhano daMDa bhegavavo joIe. vIrasiMhe - maNirathane khUba samajAvyo paNa maNirathe tenI eka paNa vAta mAnI nahi, tyAre vIrasiMhe vicAryuM ke A mArAthI samaje ema nathI. A pramANe vicAra karI teNe maNirathane kahyuM ke tame caMdvayazanI pAse javA IcchatA na hoya to caMdrayaza pote ja AvIne tamane kSamA Ape. A pramANe kahI virasiMha caMdrayazane bolAvavA mATe mahela tarapha gaye. - maNiratha manamAM vicAra karavA lAgyo ke vIrasiMha caMdrayazane laIne ahIM Avaze te mArI zI dazA thaze? tethI maNiratha tyAMthI bhAgI jaze ne rastAmAM zuM banaze te avasare. caritra,H zeThanI dharmaniSThA joIne vidyAdhara tenA para prasanna thaye ne kahyuM-huM tamArI dharmabhAvanA joIne tamArA para tummAna thayo ne tamane have sukhI banAvavA cAhuM chuM, mATe mArI vAta sAMbhaLe. tame je jhADa nIce beThA che te jhADanI pAse be Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAjA rA 31 jaDIbuTTI che. eka kALA raMganI ane eka dheALA raMganI, teno zu' prabhAva che te Apa sAMbhaLajo. dheAlI kA khAkara rAve te AMsu meAtI bana jAya, kAlI khAkura sAta dinameM, rAjAjI ana jAya. je dheALI jaDIbuTTIne khAya ane pachI raDe ane je AMsu paDe te AMsu khadhA sAcA meAtI banI jAya ane je kAlI jaDIbuTTIne khAya tene meDAmAM meADuM sAta divase rAjaya maLI jAya ne te rAjA bane. AvA A jarDa khuTTIno mahAprabhAva che. A camatkArika jaDIbuTTI che. Apa ene jaldI grahaNa karo, nahIM tA koI habhAgI AvI jaze ane te leze teA mATA anartha thaze. ATaluM kahIne vidyAdhara tA peAtAnA vimAnamAM besIne bhagavAnanI dezanA sAMbhaLavA ravAnA thayA. khaMdhue ! dharmiSTha jIvAne kama~ce duHkha Ave paNa duHkhamAM e dharmane choDatA nathI. peAtAnuM sarvasva jAya teA bhale jAya paNa dharmane javA detA nathI. evA dRDha zraddhAvAna rahe che te devA paNa emanA caraNamAM jhUke che. sAgaradatta zeThe ATalA badhA kaSTA zA mATe veThayA ? eka dhanA mATe ja ne ? ATaluM duHkha veThavA chatAM manamAM vicAra sarakhA paNu nathI AvatA ke dharmAMnA kAraNe ATalA duHkho veThuM chuM, mATe dhama khATA che. ATalI aDaga zraddhA rahI te vidyAdharanuM vimAna paNa sthaMbhI gayuM ane temanuM dAridra, garIbI maTADavA e jaDIbuTTI ApI. vidyAdhara tA jaDIbuTTInA ze! prabhAva che te kahIne cAlyA gayA. zeThanI pramANikatAH-zeDa tyAMthI ubhA thayA. te vicAra pradezeAmAM dhUmavA lAgyA meM teA khAra vrata AdaryA che. trIjA vratamAM aNudIdhuM levu nahi tevA mAre niyama che. huM A jaDIbuTTI devI rIte laI zaku? je grahaNu karuM te| mArI pratijJAnA bhaMga thAya che ane nathI letA teA vidyAdharanA vacana jAya che ne amUlya vastu gumAvI devAnI thAya che. eka bAju sukhanI uMcI dorI ane bIjI bAju duHkhanI "DI gartA. vicAra rUpa trAjavAnA baMne pakSA UMcA nIcA thavA lAgyA. tyAM nyAyayukta dhaDAe samatulA batAvI dIdhI. vidyAdhare mane kahyuM che mATe AvI camatkArika vastu A bhUmimAMthI lai lauM. A bhUmimAMthI prApta thayela vastu ujjainI narezanI gaNAya mATe e vastu laIne pachI huM ujjainI narezane ApI Iza, ema vicArI zeThe vidyAdhare je jagyAe jaDIbuTTI batAvI hatI, tyAMthI laI lIdhI. jene mana vrata e prANa che, sarvasva che, evA vratadhArI sAgaradatta zeThane paudgalika riddhi leAbhAvI zakI nahi. je e jaDIbuTTI zeDa peAtAnA be bALakAne khavaDAve tA rAjya maLI jAya ane sAcA motI paNa maLe ne zeTha mahAna zrImaMta banI jAya, paNa nA...nA... e jaDIbuTTI rAjAnI mAlikInI che mATe mArAthI na levAya. lauM tA emane ApavI joie. keTalI zuddha bhAvanA ! garIbAimAM pazu keTalI amIrI che! peAtAnI taddana garIba sthiti hevA chatAM paNa temAM lalacAyA nahi. AvA vratadhArI Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 zAradA ratna zrAvakanA caraNamAM devo paNa name che. zeThe A jaDIbuTTI lIdhI. have zeDa ane baMne bALake ghera jaze. zeThane jatAM vAra thaI tethI ghera tArAmatI ciMtA kare che. have zeTha ghera jaze ne A jaDIbuTTInuM zuM thaze te vAta avasare. vyAkhyAna naM-42 zrAvaNa vada 12 budhavAra tA. 26-8-81 anaMtajJAnI mahApurUSoe bhavya jIvonA Atma uddhAra mATe zAstranI prarUpaNa karI. A zAsane ratnAkara kahIe to kahI zakAya. jema ratnAkaramAM amUlya ratno rahelA che tema zAstramAM paNa amUlya bhAvaratno chupAyelA che. zAstrane tijorI paNa kahI zakAya. tijorImAM kiMmatI dAgInA, hIrA, mANeka Adine khajAne rahelo hoya che, tema zArAmAM sarvajJae batAvelA bhavya bhAvane agaNita khajAne che. zAstrane kiMmatI rasAyaNa kahIe te paNa kahI zakAya, kAraNa ke temAM aneka bhavaragone dUra karavAnI auSadhio rahelI che. zAstrane ArasInI upamA ApavA pAchaLa paNa kAraNa che. je mAnA pitAnuM jIvana samAjanI vacce rahIne jIve che tenI prakRti tathA pravRttinuM darzana arisAmAM spaSTa thAya che. tenuM pratibiMba jANe zAstramAM na hoya! kema ke jIvana jIvavAnI kalA paNa zAstramAM batAvelI che. zAstra eTale javalaMta tathA jIvaMta jIvana! bhAvathI ubharAtuM alaukika caitanya ! jenA zabda zabda tathA akSare akSare sarvanA bhAve rUpa akSaya nidhAna paDelA che evA zAstranA praNetA sarvajJa bhagavAna dharmopadeza ApatA pharamAve che ke dharma koI bAhA cIja nathI. jagatanI bAhya cIjo sArI khoTI tapAsatA eka miniTanI jarUra paDe che. rezama, sutara ke unane AMgaLI aDADe ke tarata khabara paDe. sugaMdha che ke durgadha che te paNa zvAsa kheMce ke khabara paDe. kALuM, dhaLuM, pILuM, lAla, lIluM, AMkhathI juo ke khabara paDe. e pramANe pAMce IndriyonA viSayo sArA narasA tapAsavA temAM sekaMDanuM kAma che paNa dharma te viSaya nathI. bAhya viSayothI tenI suMdaratA ke asuMdaratA jANI zakAtI nathI. je bAhya viSayathI dharmanI suMdaratA ke asuMdaratA jANI zakAtI hatI te ATalA kALamAM dharmanI parIkSA kayAranI e thaI gaI hota ane adharmane keIe grahaNa karyo na hota. dharma, adharmanI parIkSA bAhya padArthonI jema hejamAM thatI nathI. adharmane jyAM sudhI enA kAtIla svarUpamAM oLakhI na levAya, enA panAre paDavA thiI khevanuM meDhAna thaI gayelA jIvanane nakazo jyAM sudhI barAbara nihALI na levAya tyAM sudhI dharmamAM cIvaTa, kALajI ke jAgRti kayAMthI AvI zake ? | anAdikALathI AtmAmAM adharmanI Teva paDI gayelI che. jema koI mANasane aphINanI Teva paDI gaI hoya te tene pahelAM pakavAna Apo ke dUdhapAka Apo te te kaMI nahi paNa pahelAM tene aphINa joIe, kAraNa ke e Teva paDI gaI che tema AtmAmAM Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna ta, 383 adharmanI Teva paDI gaI che. aphINanA vyasanIne mIThA pakavAna maLavA chatAM tenuM dhyAna akSaNa tarapha jAya che tevI rIte jIvane AraMbha, parigraha, viSaya, kaSAyanI kuTeva paDI gaI che. samajaNa hoya ke na hoya paNa AraMbha, parigraha, viSaya ane kaSAya A cAra vastu gaLe vaLagelI che. chakAyanuM jJAna meLavavuM, pRthvIkAyAdine jIva tarIke mAnavA ane darekane bacAva karavo evuM jJAna jIvane TakatuM nathI. AraMbhanI buddhine pAchI haThAvavI ane chakAyanA jIvonuM rakSaNa karavuM e buddhi AvavI, jIvane ghaNI muzkela che. parigraha te nAnA bALakane paNa keTale priya che! eka varSanA bALake hAthamAM je rUpiyo pakaDyo che te choDAvavo muzkela thaI paDe che. tenA hAthamAMthI levA jAva te raDe, lAta mAre ne kAMIka kare paNa je tenA hAthamAM rahevA dIdho ne kalAka be kalAka sudhI uMghato hoya te samaye kaI laI le te tene e khabara paDatI nathI, ane uMghamAMthI jAge eTale te rUpiyAne bhUlI jAya che. are! uMghamAM paherelA dAgInA kADhI lo te paNa tene khabara paDatI nathI, tevI rIte parigraha saMjJAmAM paDelo jIva hAthamAM AvelI cIjane choDatuM nathI, ane uMghamAM uMghato hoya tyAre tenI vastu jAya te khabara paDatI nathI. te vastune kaNa upayoga kare che tenI tene darakAra hotI nathI. ApaNe badhA gayA bhavamAM kaMI tyAgI hatA evuM nathI, hatA te saMsArI. te bhavamAM bApadAdAnI maLelI cIje kyAM mUkI, koNe lIdhI? teno atyAre khyAla che? nA. anaMtakALathI jIva ramA ane rAmAmAM ramaNatA karI rahyo che tethI A meLavuM, te meLavuM, A bAcakA bharavAnuM choDyuM nathI, tyAM sudhI nispRha dazA AvatI nathI. spRhAnI dazA che tyAM sudhI darekanA mukha sAcavavA paDe che. eka rAjAne divAna hato. tene rAjAe kahyuM ke Aje rAjya saMbaMdhI kAmakAja che, mATe Apa rAtre Avaje. rAjAnI AjJA pramANe rAtre nava vAge divAna Avyo. rAjA ane divAna baMne DIvAra dhyAnamAM beThA. aDadho kalAka thayo eTale aMteuramAM khAsa kAma hovAthI dAsI rAjAne belAvavA AvI. rAjAne gayA sivAya cAle tema na hatuM, eTale divAnane kahyuM, Apa thoDIvAra beso. huM AvuM chuM. rAjA gayA. tyAM rANIonI bhAMjagaDa cAlatI hatI. te bhAMjagaDa khUba lAMbI cAlI. eTalAmAM rAjAne uMgha AvI. tyAM ne tyAM rAjA sUI gayA. rANIo potapotAne ThekANe gaI. A bAju moDI rAta thavAthI divAnane paNa uMgha AvavA lAgI, paNa te rAjAnI rAha joIne beThA che, beThA beThA jhokAM khAya che. ema karatAM rAta pUrI thaI. savAranA sADApAMca thayA. rAjA jAgI gayA. temane yAda AvyuM ke huM te divAnane besADIne Avyo chuM. te to mArA dhyAnamAM na rahyuM. rAjA jaIne jue che te divAna beThelA che. rAjA kahe divAna! haju sudhI tame besI rahyA cho? tame mane besavAnuM kahyuM hatuM eTale besI rahyo chuM, pachI rAjAe je vAta karavAnI hatI te karI. divAnajI ghera gayA. divAnajI manamAM vicAra kare che, ke zA mATe mAre AkhI rAta besI rahevuM paDyuM ? A rAjA mArA para tuSmAna thAya te dhanamAM vadhAro karI Ape ane rUThe te je che te paNa Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna laI le. paNa mArA bhAgyamAM vadhAravAnI ke ghaTADavAnI temanI tAkAta nathI. rAjA rIjhe ke khIje te dhanamAM vadhAro ke ghaTADo karI zake. kuTuMbIo bAhya cIjomAM vadhAro ke ghaTADo karI zake che. je cIja huM laIne Avyo nathI ne laIne javAnuM nathI, emAM vadhAro ke ghaTADe thAya emAM AtmAne zuM niata? zA mATe mAre rAjAnI paNa darakAra karavI joIe? rAjA aMdara gayA te AkhI rAta mAre besI rahevuM paDyuM. A badhuM zA kAraNe kSaNika lakSamIno vadhAro karavA mATe ja A rAmAyaNa che. AvI nAzavaMta lakamI mATe mArI jiMdagI zA mATe cartha gumAvavI? mArI jiMdagIthI mane kaMika maLe te meLavavuM che. ema vicArI pote saMsAramAMthI nIkaLI gayo ne saMnyAsI banI gayo. - keTaloka samaya gayA bAda A saMnyAsI potAnA gAma bahAra dharmazALAmAM sUtA che. rAjAne khabara paDI ke mArA phalANA divAna je saMnyAsI banyA che te gAma bahAra dharmazALAmAM AvyA che eTale rAjA ekalA paiDA para besI tyAM AvyA. saMnyAsI sUtelA che. rAjA najIkamAM AvyA chatAM pelA saMnyAsI nathI beThA thatA ke nathI rAjAne salAma bharatA. rAjAnA manamAM thayuM ke huM temanA mAthA taraphathI AvuM chuM, eTale temanI daSTi nathI, eTale mane mAna ApatA nathI ke salAma bharatA nathI, tethI rAjA sanmukha Ave che, chatAM paNa saMnyAsI ubhA thatA nathI eTale rAjA pUche che ke A lAMbI seDa kavALI kyArathI sUtA cho ? saMnyAsIe kahyuM, "jabase sameTayA hAtha" jyAM sudhI ahIMthI lauM lauM karato hato tyAM sudhI nizciMta dazA na hatI, paNa mane samajAyuM ke - duniyAmAM levA lAyaka kAMI nathI. duniyAnI cIja mAre potAne kaMI paNa kAma lAgavAnI nathI. e badhuM meLaveluM bIjA bhogavavAnA che, bIjane kAma lAgavAnuM che to zA mATe hAya baLatarA karuM? mamava bhAvanA kAraNe dareka jIva bacapaNathI jiMdagInA cheDA sudhI temAM gUMthAyelo rahe che. nirigrahapaNAmAM zuM phAyado che ? lAbha che? tene tene khyAla AvatuM nathI. AraMbha parigrahano khyAla na Ave te viSaya ane kaSAyane te khyAla Ave ja zAno AraMbha parigraha e chokarAnA lAkaDAnA cusaNIyA che. te mIThA mAne che, paNa temAM mIThAza hotI nathI. viSaye to goLa vIMTelA eLIyA jevA che. tenuM pariNAma bhayaMkara che, mATe AraMbha, parigraha, viSaya kaSAyone karmabaMdhananuM kAraNa jANI tene tyA karavo Avazyaka che. A vAtathI rAjAnI daSTi khulI gaI. vIrasiMha maNirathane ghaNuM samajAve che paNa maNiratha kahe, meM tenA pitAnuM khUna karyuM che eTale mane jotAM tenuM khUna uchaLyA vagara nahi rahe. huM mAruM kALuM moTuM zuM laIne tenI pAse jAuM ? vIrasiMha kahe, je Apa na jaI zake te huM caMdrayazane ahIM lAvI lAvuM. vIrasiMha caMdrayazane bolAvavA gayo. caMdrayaza te pitAnA zaba pAse besIne kALo kalpAMta karI rahyo che. mAtRdevo bhavaH pitRdevo bhavaH jeo devasamAna mAnatA hoya ane tIrtha gaNIne jemanI pUjA karatA hoya temane mAtApitAne viga khUba lAge che, tevA saMtAno mAtApitA pAchaLa khUba jhuratA hoya che, temAM vaLI sugabAhunuM mRtyu AvI rIte thayuM tethI caMdrayazane khUba AghAta che, Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 385 vIrasiMhe caMdrayaza pAse AvIne caMdrayazane AzvAsana ApI zAMta karyo, pachI kahe che ke he caMdrayaza ! mArI vAta sAMbhaLa. ApaNuM rAjA maravA taiyAra thayA che, temane tuM jIvatadAna Apa. kayA rAja ? tArA moTA kAkA. Apa mArI pAse temanuM nAma na leze. jeNe mArA pitAnA jIvatA prANa lIdhA evA kAkAnuM mukha jevA mAMgatA nathI. mane te eTalo badhe koI Ave che ke huM temane mArI nAMkhyuM. krodha bahu bhayaMkara che. nAganA rAphaDAmAMthI bacI zakAya che paNa krodhathI bacavuM bahu muzkela che. evA krodhamAM je AyuSyane baMdha paDe te naraka gatine baMdha paDe che. krodha keTaluM nukasAna kare che te batAvatA kahe che ke haratyekadinenaiva tejaH SaNNamAsika jvaraH / krodhaH punaH kSaNe nApi, pUrvakoTaya'rjitaM tapaH // eka divasa tAva AvavAthI cha mAsanI zarIranI zakti haNAI jAya che. jyAre krodha te vaLI eka kSaNavAramAM pUrvakeTI varSa sudhI upArjana thayela tapane bALI nAMkhe che. jema saLagele dAvAnaLa jadI vananA vRkSone bhasmIbhUta karI nAMkhe che, tema kaSAyone vaza thayela jIva tapane nAza karI nAMkhe che. - maNirathanI pAse caMdrayazanuM Agamana -vIrasiMhanI vAta sAMbhaLI caMdrayazane khUba kaidha Avyo. mArA pitAne mAranAra adhamapApI maNirathanuM nAma mAre sAMbhaLavuM nathI. vIrasiMha kahe beTA ! o caMdrayaza ! tuM krodha na kara. zAMta thA. temane mArIne badalo levAthI te vadhAre vaira baMdhAze, mATe zAMta thA. tene samajAvIne zAMta karyo. krodhanI vALA bhabhUkI hatI tyAM mIThA vacanAmRta rUpI pANI chAMTIne jarA zAMta karyo. DAhyA samaju mANaso Aga lAge tyAre peTrolanuM kAma na kare, paNa pANI samAna banIne Agane zAMta kare. vIrasiMha kahe caMdrayaza ! tuM samaja, samajavA jevI vAta che. tuM Aje mArI vAta nahi mAne te tAre kAle pastAvuM paDaze. maNirathane have khUba pastAvo thaye che. te ApaghAta karavA taiyAra thayA che. tuM mArI sAthe tenuM mukha jevA cAla. tArA hita mATe kahuM chuM. vIrasiMhanA kahevAthI caMdrayaza ubho thayo ane je sthAne maNirathane mUkIne Avyo hato tyAM gayo, te tyAM maNiratha na maLe, tethI tenI zodha karavA gayA. nAganA pAzamAM maNiratha -A bAju vIrasiMhanA gayA bAda maNiratha bIjA mArge cAlato thayo. te jema jema AgaLa cAlato jato hato tema tema aMdhakAra paNa vadhato jato hato. bhayaMkara aMdhakAra hato chatAM nIca manuSyanA hRdayanI guphA eTale te nahi ! jANe maNirathanuM pApa ja tene mATe aMdhakAra phelAvatuM jatuM na hoya ! maNiratha te pApano pastA karato hato. te vakhate tenAmAM sArI bhAvanA hatI, tethI te vicArate hatuM ke mane jIvita rahevAno adhikAra nathI, mATe mAre marI javuM joIe, paNa huM marI jAuM kevI rIte ? atyAre mArI pAse maravAnuM kaI sAdhana nathI. mane kaMI maravAnuM sAdhana maLI jAya te sAruM ! A pramANe jANe te mRtyune AmaMtraNa ApI rahyo hate. 25 Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 zAradA ratna maNiratha te aMdhArI rAtrIe ThAkara khAte khAtA jai rahyo hatA, eTalAmAM cAlatA cAlatA teno eka paga kALA bhUjaMga upara paDyo, jethI te bhUjaMge krodhita thaIne tenA zarIre DaMkha mAryAM. sApa tenA ane page vITaLAi gayA. tene 5-25 nahi paNa 40 thI pa0 jeTalA DaMkha dIdhA. A samaye vIrasiha ane caMdrayaza tene zeAdhatA zodhatA ahIM AvI pahoMcyA. tyAM jhINA avAja Ave che. sApe DaMkha mAryA pahelAM maNirathane peAtAnA duSkRtyeA mATe pazcAtApa thai rahyo hatA, paNa sApa karaDayA pachI tenI mati khalAI gaI, kAraNa ke teno maraNu kALa najIka AvyA che ne durgatimAM javAnuM hatuM, pachI mati sArI kevI rIte rahI zake ? " mati tevI gati.' te durbhAvanAne vaza thai ema kahevA lAgyA ke meM kAM bhUla karI che ? yugamAhune mArI nAMkhyA emAM mAre pazcAtApa zA mATe karavA joI e ? me tene mArIne zuM anucita karyu" che ? rUpasuMdarI mayaNurehAne meLavavAmAM cugabAhu mane bAdhaka hatA tethI me tene mArI nAMkhyA e ThIka karyuM" che. yugabAhunA maraNa bAda mayaNurehAe mane sainikonA pajAmAMthI cheDAvyA. temaja mArA para krodha paNa nathI karyA tethI lAge che ke mayaNurehAne mArA para prema che, tethI mane bacAvyA che. jo tene mArA pratye sneha na heAta te mane kALanA paMjAmAMthI chADAve zA mATe ? mane marAvIne peAtAnA patinA mRtyuno khaleA zA mATe leta nahi ? paNa te mane che, mATe teNe mane bacAvyA che. he mayaNurehA ! tuM atyAre mane kema bacAvatI nathI ? maNirathe mayaNurehAnI bhAvanA kevI uMdhI rIte khatavI ? mayaNarehAnI teA zuddha bhAvanA hatI. enA para baira rAkhavuM na hatuM eTale maNirathane bacAvyA hatA, paNa maNirathanI sRSTi pApanI hatI eTale te A pramANe mAnI rahyo hatA. ceAthI narakanA mahemAna banatA maNisthaH-maNiratha A prakAranI durbhAvanA karatA tIvra kaSAyanA yAge mRtyu pAmI ceAthI narakamAM utpanna thayeA. narakanAM nAma tamane AvaDe che ? cAthI narakanu' nAma dhUmaprabhA che. tyAM daza sAgaropamanI sthitie utpanna thayA. teNe navuM ghara cAthA narakAvAsamAM meLavyuM. sAgarApama kAne kahevAya ? tenA keTalA varSa thAya ? A pATIpenamAM lakhe pUrA thAya tema nathI. tenuM mApa ghaNuM mATuM che. tyAM eka sAgara nahi paNa daza sAgaropamanuM AyuSya pAmyA, ane narakanI bhayaMkara vedanA zarU thaI gaI. yugabAhune tIvra kaSAya AvI hatI paNa mayaNarehAe tenA gurU banIne tene upadeza ApIne kaSAya kAlimAne dUra karAvI kSamA sAgaramAM snAna karatA karI dIdhA. temanAmAM dhIraja, gabhIratA, kSamA AvI gaI. kAI pratye vaira ke dveSabhAva na rahyo. e zuddha bhAvanAmAM marIne pAMcamA devalAke daza sAgaranuM AyuSya pAmyA. baMnenA maraNa vacce thADA samayanuM aMtara hatuM. eka mahAsukhamAM gayA. jenA zvAseAzvAsamAM sukha che ane eka mahAdu:khamAM gayA. jenA zvAsezvAse duHkha maLyuM. jayAM eka miniTa duHkha vagaranI nahi ane yugamAhunA AtmAne eka miniTa sukha vagaranI nahi. eka mAbApanA e dRIkarA. eka mahAna sukhamAM Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 387, gayA. ne eka mahAna dukhamAM gayA. A batAve che ke jIva jevA karmo kare che tevA tene phaLa bhogavavA paDe che. karma keInI zarama ke lAgavaga dharatA nathI. vIrasiMha ane caMdrayaza maNirathane zodhatA maNiratha jyAM hatuM tyAM AvI pahoMcyA. temanA AvyA pachI jarA vAramAM to maNiratha mRtyu pAmyA. vIrasiMha caMdrayazane kahevA lAgyo ke Ape tenA pratye verabhAva na rAkhe ne ahIM AvyA e sAruM karyuM, je Apa na AvyA hota te lokamAM ApanI niMdA thAta. kAle tamane kahenAra maLatA ke maNiratha te duSTa bane paNa caMdraze sajajanatA zA mATe choDI? je Apa AvyA te have koI ne kaMI bolavAnuM nahi rahe. ApanI kIrti savAI thaze. loke ema kaheze ke maNirathe caMdrayazanA pitAnuM khUna karyuM, te paNa caMdraze keTalI vizALatA keLavI ! zatru pratye paNa vaira na rAkhatA maitrIbhAva keLavyuM. have ApaNe maNirathanA zabane mahelamAM laI jaIe ne baMnene sAthe agnisaMskAra karIe. A sAMbhaLatA caMdra ane krodha Avyo. tenuM khUna uchaLI AvyuM. vIrasiMha, tuM zuM bole che? A pApIe mArA pitAnI hatyA karI che. kyAM e pavitra AtmA ane kyAM A pApI ! zuM baMnenI sAthe smazAnayAtrA ! caMdrayazane krodha AvyuM che. te jIvane adhama gatimAM laI jAya che. krodha vairanuM kAraNa che, vaLI durgatino mArga che. zAMtirUpa sukhane baMdha karavAmAM argalA samAna kedha che. vRddhi pAmate krodha rUpI dhUmADo vicitra guNane dhAraNa karavAvALI cAritrarUpI citranI racanAne atyaMta zyAma banAve che. jyAre purUSa krodhane vaza thAya che, tyAre tenAmAM viveka rahetuM nathI. paropakArI mAtApitAdikane mAravA prayatna kare che. koI vAra mAre che paNa kharo. kaIvAra pitAnA AtmAne krodhAvezamAM maraNane zaraNa pahoMcADe che. dhikkAra che! A bhava temaja parabhavanA nAza mATe temaja potAnA tathA bIjAnA arthano uracheda karavAne mATe je zarIramAM krodhane dhAraNa kare che! duniyAmAM e kaNa mUrkha haze ke je cIja sarvathA duHkha denAra temaja pariNAme ati dArUNa hoya tene potAnI pAse rAkhe? khedanI vAta che ke jANavA chatAM cha krodhano tyAga karatA nathI. krodha sarva anarthanuM mULa che. yugabAhune maNirathe talavAra bhoMkI tyAre keTalo krodha AvyA hate ! je krodha temane narakagati apAvata, paNa mayaNarehA dharmagurU banI ane bhaDabhaDatI agni para mIThA vacanAmRtenuM pANI chAMTIne agni bujhAvI. patnI che te AvI che. pati mArga bhUle to patnI ThekANe lAve ane patnI mArga bhUle te pati ThekANe lAve, ekabIjAne dharmanI preraNA Ape ane dharma pamADe. eka zeTha zeThANI hatA. zeThANa khUba dharmiSTha. daza tathinA upavAsa, cauvihAra, pratikramaNa badhuM kare, paNa zeThane kaMI game nahi. zeThANInA manamAM rAta-divasa e ciMtA rahyA kare, ke mArA patinA jIvanamAM dharmanuM nAmanizAna nathI. emanuM zuM thaze? eka vAra zeTha dukAnethI ghera AvyA. zeThANInI AMkhamAM AMsu joyA. zepha kahe, zeThANI, kema Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 zAradA ratna raDA che ? Apa hamaNAM udAsa khUba raheA che. zeThANI kahe, Ape mane hasatI jovI hAya tA hu kahuM tema kara. mAre hIrAnA ke seAnAnA dAgInA nathI joItA. Apa dhaMdhAmAM anIti, anyAya karIne dhana pedA karI pApa bAMdhI AtmAnuM zA mATe bagADI che ? Apa ApanA AtmAnu sudhArA, kaMIka samajo. huM tamArI badhI vAte mAnuM chuM. Apa eka divasa pUratI tA mArI vAta mAno. zeTha kahe, huM tArI vAta mAnIza, paNa tuM sinemA jovA AvIza ? mArI vAta mAnaze| te| huM AvIza. zeTha kahe bhale. zeTha-zeThANI sAMje pIkacara jovA gayA. zo pUrA thayA pachI mATI hAspitAlamAM laI gaI. jayAM aneka jIvA bhaya kara vedanA bhAgavatA hAya che. A jotAM zeThanA hRdayamAM anukaMpA AvI. bicArA jIvA kevI vedanA bhAgavI rahyA che ! zeThANI kahe, hasIhasIne jIva kama bAMdhe che, pazu bhogavavAno samaya Ave che tyAre raDe pUrA thatA nathI. tyAMthI upAzraye lai gai. arere...tuM mane ahIM kayAM lAvI ? zeThANI gurUne kahe che, thADAmAM jhAjho khAdha maLe tevuM Apa samajAvo. munie zarUAtamAM zeThane khUba maskA lagADaco. tenA gANAM gAyA. AthI zeDane thayuM ke aDI te mArI prazaMsAnA gItA gavAya che. kAle vyAkhyAnamAM AvuM te A gurUdeva vyAkhyAnamAM paNa mArA gANAM gAya. pachI munie arAbara cAvI lagADI. zeTha ! Apane tyAM ghaNAM nANuM dhIratA haze. ghaNAMnuM nANuM mUkatA kazo, tA mAruM' thADuMka nANuM Apane tyAM mUkavAnuM che. saMtanI vAta sAMbhaLI zeTha kahe, tamAruM kevuM nANuM ? saMta kahe, amArI pAse paisA nathI paNa eka mArI peAthI che te Apa svargamAM jAva tyAre sAthe laI jajo. mane tyAM kAma lAge. amArA gurUdeve teA amane samajAvyuM che ke sAthe kaI nahi Ave, paNu Apa tA karADAnI milkata sAthe lai javAnA cho mATe mArI peAthI paNa sAthe laI jajo. are... gurUdeva! A zuM melyA ? atyAra sudhI rAtI pAI paNa koI sAthe laI gayuM nathI, ne laI jaze paNa nahi. tA pachI ATaluM badhuM kAnA mATe karA cho ? javAnA javAnA saue javAnA....bhavanI sapharamAM sAthe zuM laI javAnA ? gADI ne vADI bagalA majhAnA, mUkIne javAnA.... mAla ne khajAnA....javAnA, kavie paN TakAra kare che ke bhavanI sa jaze| tyAre sAthe zuM laI javAnA che? badhuM mUkIne javAnuM che. saMte zeThane samajAvyA ane zeTha dharma pAmI gayA. jo patnI dhane pAmelI hatI tA zeDane dhama pamADyo ane temanu... jIvana sudharI gayuM. cadrayazakumArane maNirathanuM zakha joine khUba krodha AvyA che. te zakhane mahelamAM laI javAnI nA pADe che. vIrisaMha tene kevI rIte samajAvaze te avasare caritra : vidyAdhare zeThane e jaDIbuTTI batAvI te pramANe zeThe lIdhI, pachI ghera javA taiyAra thayA. sAMja paDavA AvI che. ane bAluDA bhUkhyA thayA che. ane bALakoe ekeka bhArA lIdhA ne zeThe eka bhArA lIdheA. bhArA mAthe laine paMtha kApatA jAya che. jema jema patha kapAtA gayA tema tema mA vastIthI bharapura banavA lAgyA. sasAranA sauMdaryanI kharI Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 389 camaka bhAgyavAnane jaNAya che. kamabhAgInA durbhAgyanA pAMdaDA keI vAra khasI jAya te sonala ghaDI prakAzI uThe, paNa te kSaNavAra mATe. pharI pAchA e ja aMdhAranA ochADa. jIvanamAM prakAza ane aMdhakAra e te saMsArane pravAha che." A rIte vahI jatA saMsAranI gati kyAreya bha pAme! ahIM te prArabdha ane purUSArthano aMjAma racAyo che. je purUSArtha tevuM prArabdha! prArabdha purUSArthadhIna te che. A gahana gatizIla keDIne khoLavI joke muzkela te nathI. sAme saMyogonA viSama AkramaNe moTuM phADIne beThA hoya che. A bAju sUrya mAthe caDhyo chatAM zeTha ane bALako ghera na AvyA, tethI tArAmatInA hRdayamAM ukApAta macI gayo. tenuM mana aneka saMka9pa vikapanA ghoDA para svAra thatuM hatuM. ne eTalA capaLa banyA hatA ke, pharI pharIne mana ane nayana samIranA sUsavATe gharanA bAraNA para TakarAtA hatA. te ozarI ane umaro karyA kare che. arere...haju kema na AvyA ? rasavaMtI rAI ThaMDIgAra banI gaI. sAMja paDavA AvI chatAM pote jamI nathI. zeTha ane bALake Avaze pachI huM jamIza. pitAnA svajanonI pratikSAmAM bhUkha , paNa bhUlAI gaI. dhIme dhIme saMdhyA samaya thavA Avyo paNa keInAya pagarava jaNAtA , nathI. zraddhAthI manane kahevA lAgI, sAMsArika jIgnanuM mAdhurya zraddhAnA prAMgaNamAM che snehanA sarovaramAM che, saMteSanA sumanamAM che. sahanazIlatAnI parimalamAM che, kSamAnA sAgaramAM che, dhIratAnA ghuMTaDAmAM che, paNa kaluSitatAnA vAtAvaraNamAM nathI. adhIrAInA dvAramAM nathI. - A vicArathI tenA dehamAM catanya jAgyuM, ane patidevanA AgamananI taiyArIo karavA lAgI. ThaMDI paDelI rasavaMtI raIne garama banAvI dIdhI. thAkelA zarIrano thAka utAravA snAnanI taiyArI karI. ArAma mATe pathArI paNa pAtharI dIdhI. basa, have te hamaNAM Avaze e daDha zraddhA dhAraNa karIne beThI. tyAM dUrathI AvatA potAnA patine tathA baMne bALakone joyA. tenA dilamAM macele ulkApAta zAMta thayo. patine AvatA joI temanI sAme gaI. nAnA bALakonA mAthethI lAkaDAno bhAro laI lIdhe. zeDanA mAthe bhAro joIne zeThANInI AMkhamAM AMsu AvI gayA ahAhA..karmarAjA ! tamArA khela vicitra che. kyAM khammA khammA ne kyAM kaThiyArAnA kAma! A rIte karmanI dazAno vicAra karatA AMkhamAM AMsu AvI gayA. tArAmatI kahe, Aje ghaNuM moDuM thayuM che. Apa khUba thAkIne AvyA che mATe atyAre lAkaDAne bhAre vecavA javuM nathI. kAle javAze. zeTha tathA bALako snAna karI sAthe jamavA beThA. badhA AnaMdathI sAthe jamyA. bALaka te khUba thAkI gayA hatA tethI mAtApitAnI mIThI goda ane mamatAnI masta laharI pachI bichAnAnI paNa zI jarUra ! mAtApitAnI mIThI godamAM baMne bALake poDhI gayA. have tArAmatI zeThane moDuM thavAnuM kAraNa pUchaze. zeTha badhI vAta karaze. pelI jaDIbuTTI rAjAne kevI rIte ApavI ne e ApavA jatA karmanI kahAnI kevI sarjAze, tenA bhAva avasare. Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 AvatI kAlathI paryuSaNa parvanI maMgala padharAmaNI thaze. Apa karavA kaTibaddha anajo. OM zAMti vyAkhyAna na. 43 zAradA ratna badhA aDDAI zrAvaNa vada 13 ne gurUvAra " aThThAI dhara " sujJa 'dhue, suzIla mAtA ne bahene / mahAna maMgalakArI parvAdhirAja paryuSaNa Aje ApaNA aMtaranA AMgaNe AvI gayA. AjanuM maMgala prabhAta leAkeAne navI dizA tarapha lai javA prerI rahyuM che. pati paryuSaNanA Agamana samaye jainAnA hRdayamAM je Ana'a ane uma`ganI laharIe ubharAya che e kharekhara avanIya ane anupama hoya che. maMgalamaya puNya panAtuM paryuSaNa parva dara vaSe` Ave che ne jAya che. A pava e anAkhu' tAraka pa che. meAhanuM mAraka ane duHkhanuM vAraka che. tenI sumaMgala ArAdhanAthI AtamanA aNue aNu para lAgelI anAdinI karma durgA dhanI khabe| naSTa thAya che ane kama nizarUpa sugadhanI parimala prasarAya che. mahAmeAMghA, jagatamAM aneDa, parama puNya panAtA parvAdhirAja paryuSaNa mahApava padhAryA che teA aMtaranA kADIe temane padharAvI anAdinA verajheranA vamaLane dUra karI haiyAmAM kSamAnI madhuratA mhekAvA ne krodhanI kaTutA miTAvA. tA. 27-8-1 paryuSaNa parva eTale AdhyAtmikatAnI pUrva kSitije khIleluM prakAzamaya pa. e prakAzamaya parvanA parama prakAza eTale kSamAnuM bhavya sarjana. paryuSaNa parva kalpatarU padhAryA che ApaNA aMtaranA prAMgaNe. temanA svAgata mATe kSamAnA AsApAlava khAMdhIe, haiyAnA ura uMbarIce ArAdhanAnI vividha raMgALI pUrIe. 'tara keADiyAmAM tapa tyAganI diveTa mUkIe, jethI ahisAnA dhRtamAM jhaLahaLatI jyAta Atama eraDAmAM prakAza phelAve. sugaMdha vinAnu puSpa jema zAbhAne pAmatuM nathI tema paryuSaNupanI suMdaratama sAdhanA ArAdhanAnA ullAsa ke taravarATa vinA kadI zeAbhAne pAmatI nathI. sapardhAmAM zirAmaNI koI pa hAya tA te parvAdhirAja paryuSaNa parva che. sarva vastrAmAM cugalIyAnA vasro zreSThamAM zreSTha che, vanAmAM caMdanavana mahA mUlyavAna che, ratnAmAM vai ratna mahAkimatI che, tapamAM zreSThatapa brahmacarya che tema parvomAM zreSThamAM zreSTha pa hAya tA paryuSaNa parva che. A parva ApaNane zo sadezA Ape che ? jIvanamAM mAna guNu aDhA, paramArthanA paigAma paDha, AlAcanA ADhaNI oDhA, mana-madiramAM maitrInI smRti ma. jIvanamAM jJAna guNane prApta karI, paramAnA kAryA kare, pApanI AleAcanA karA ane maitrIbhAvanA jharaNAM vahAvA. ajJAnanA AviSkAramAM AthaDatI Alamanu eka citte avaleAkana karavAmAM Ave te sAdhakA sivAya samagra vizvamAM azAMtinA vAyu Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 31 vijhAI rahyo che, sarvatra upAdhinA oLA utarI paDyA che. A vizvamAMthI zAMtinA sUre samAdhinA svare, ane sukhanA samIre te jANe vanavAsa na lIdhe hoya! azAMtinI uddagamabhUmi kaI? IrSyA. IrSA saMtane zetAna banAve che. mAnavane dAnava ane vaMdanIkane niMdanIka banAve che. AvA khataranAka tavane dUra karavA parvAdhirAjane paDaha vAgI rahyo che. ISyanI sAme vahAlanI varSA varasA, vaimanasya sAme zamanasya, zatrutA sAme mitratA, duzmanAvaTa sAme dilanI divyatA apanAve. AvA guNone pragaTa karavA AlocanAno Ahaleka jagADatA parvAdhirAja parva padhAryA che. maMgalakArI paryuSaNa parvanI ArAdhanA janmamaraNanI paraMparA teDavA mATe che, mATe ArAdhanAmAM ekAgra bane. kaleza, kaMkAza, kakaLATa vagere karmanA aNu-paramANuonI ati malInatA vizvamAM comera sanAtana paDI che, te malIna rajakaNe cAre bAju chavAI rahyA che. je AtmA sAdhanA, ArAdhanAmAM ekAgra bane che te malIna rajakaNothI mukta thAya che. ane te uccagatine pAme che. je A anupama parvane lhAvo le che to sevA karo svadharmI baMdhunI, ArAdhanA kare dAna, zIla, tapa ane bhAvanI, pratikramaNa karo saMvatsarInuM ane kSamApanA karI sarva jIvonI. patitapAvana vItarAga prabhunuM zAsana maLyuM, zAsana ziromaNI evA gurU bhagavaMte maLyA, zAsananA mahA meM gherA parve maLyA. parvomAM ziratAja paThuM lAgu parvanI sohAmaNu AtmatAraka ArAdhanA maLI, ke mahAna suga ! ke mahAnapuNyo! te have pramAdanA tharo dUra karI puNyatama parvane vadhAvI le, satkArI le ! bhAvanA viheNI zreyaskArI uttamottama tapanI ArAdhanA nirarthaka che. karma paramANuonI malinatAmAMthI bacavuM hoya te bhagavaMtanI AjJArUpa vItarAga vANanA jalanuM snAna karI pavitratama parvanI surabhimAM garakAva banI jAva. mananI malInatA dUra thaze ne AtmA sugaMdhathI mahekI uThaze. dhAryA karatA paNa aciMtya, agaNita lAbha ApanAra parvAdhirAja paryuSaNaparvanI mahattA samajIne paryuSaNanA pavitra divasamAM ughADI rAkhelI ArAdhanAnI dukAnamAM sArAmAM sAro vahepAra karI le. A mahAna parva ApaNane divya saMdeza Ape che ke he AtmAo! A jIvane saMsAramAM rakhaDAvanAra pAMca kAraNe che. temAM paheluM che mithyAtva. jyAM sudhI AtmA para mithyAtvane gADha aMdhakAra chavAyela che tyAM sudhI samyakatva rUpI sUrya udayamAna thata nathI. jyAre jIva samakita pAme che tyAre tene mekSanuM sarTIphikeTa maLI jAya che, mATe eka vAra samyakatva prApta karI lo. samyakatva e prakAza che ane mithyAtva e aMdhakAra che. mithyAtva jIvane saMsAramAM bhamAve che ne samyakatva saMsArane maryAdita kare che. (2) avirata -samyaktva Ave paNa sAthe avirati che, to te cethA guNasthAnakathI AgaLa vadhI zakatA nathI. A panotuM parva ApaNane e samajAve che ke aviratine dUra karI viratimAM Ave. jIva cethA guNaThANe che te bAre bajAra tyAM bharAyelA che. bAra bajAra te bAra avirati che. te chakAya, pAMca IndriyonA viSayo ane chaThThA manathI jIva Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38ra zaradA ratno nivaryo nathI. cha kAyamAMthI eke koyanA bajAramAMthI nIkaLyAM nathI. AtmAne pUche te kharA ke kayuM bajAra baMdha che? bAra avirativALA koNa? je ekalA samyakatvavALA hoya te bAre bajAranA beThakayA. dezavirativALAne eka bajAra baMdha thayuM paNa agIyAra pApana bajAra khullA che. zrAvakee, e dhyAna rAkhavuM ke, phakta trasakAyanuM bajAra baMdha thayuM, paNa agIyAra bajAranA pApa sAthe laIne beTho chuM. bAramA trasakAyanA bajAranI paNa bArIo ane jALIo te khullI mUkI che. game te dharma karIe paNa jyAM sudhI agiyAra vApasthAnakanI kamiTImAMthI rAjInAmuM na ApIe tyAM sudhI aviratinA pApathI chUTI zakatA nathI. eka bhAgIdArImAM dastAveja rajIsTara karAvyA, pachI ghare besI rahe te paNa peDhInA nukazAnanA jokhamadAra kharA ke nahi? jyAM sudhI phAragati na karo tyAM sudhI tenA jokhamadAra che tema "avirati kaMpanI sAthe phAragati karI rAjInAmuM Ape te ja pApathI chUTI zake". eka vakhata dastAveja karI bhAgIdArI nakkI karI che. pachI bhale mana-vacanakAyAnA yogo na hoya paNa jyAre tame phAragati karI do tyAre chUTI zake che. have je kare te tamArA jokhame. mAre kaMpanImAM kaI jAtano saMbaMdha nathI. AvuM dekhI rIte rAjInAmuM na Apo tyAM sudhI chUTI zakaze nahi. tame avirati bajAranI kamiTImAM para Indriya, cha kAya ane mananA bajAramAM membaragIrI karI che ane rAjInAmuM pyA sivAya pharavA nIkaLyA che, eTalA mAtrathI tame javAbadArImAMthI mukta thaI zakatA nathI. tame piluM rAjInAmuM ApeluM che. piluM kema? mArI upara be dAvA thayelA che ane tene hukamanAmA paNa thaI gayA che. je huM tamArI peDhImAM bhAgIdAra thAuM te tamArI mUDI mArA bhAgIdAra vasUla karI jaze, mATe rAjInAmuM ApuM chuM. leNadArane lUMTavAnuM rAjInAmuM. A rAjInAmuM kevuM? jevA jevuM. polaMpola. tame trasakAyanI hiMsAmAM rAjInAmuM kevuM ApyuM che? poluM. phakta jANI joIne hiMsA karato houM te te prasaMga Ave te baMdha karuM. kArya karatA trasakAyanI hiMsAnuM rAjInAmuM nahi, temAM paNa poInTa rAkhyo che. aparAdha karyo hoya tevA trasa jIvane mAravA paDe temAM tamAruM rAjInAmuM nathI. eka bajAramAM rAjInAmuM ApI che temAM paNa keTalI chUTa rAkhe che ? saMsAranA vaphAdAra sevake karmanuM baMdhana levAne taiyAra che. sattarasa saMkaTa veThIne paNa saMsArane e barAbara saMbhALI rAkhe che, paNa dharmanA kAryamAM takalIpha dekhAya eTale kahe ke takalIphanuM kAma amAruM nahi. takalIphavALo dharma amArAthI nahi bane. vyAkhyAna sAMbhaLavAnuM kaheze te ravIvAre be TAIma hAjara thaIzuM paNa tame tyAganI vAta kare che, tithie zAka khAvAnI baMdhI karAve che eTale amane te jANe ghaNuM kaI lAge che, pachI bIjI meTI takalIphanI te vAta ja zI ? Ama suMvALA Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna rahevAthI mahAmUlI dharmasAdhanA A bhavamAM pazu meAMghI thai paDI che. je AtmAthI sAdhakA che te te prANa jAya teA bhale jAya paNa pratijJAmAM aDaga rahe che. eka vakhata rAjA caMdrAvata...saka peAtAnI pAse rahelA dIpakane joIne pratijJA kare che ke " A dIpaka maLe tyAM sudhI mAre kAussaggamAM rahIne dhyAna dharavuM." pahelAnA rAjAe paNa dhamI hatA. te hAlatA cAlatA vrata-paccakhANa ane niyamA karatA, temaja udAratA ane sahiSNutAnA guNa keLavatA. tyAgI gurUdevA pAsethI evI preraNA meLavatA ke rAjazAhI ThAThamAM paNa AtmasAdhanA karavAnuM cUkatA nahi. aDhAra dezanA mAlika paramAta kumArapALa rAjA gurUdeva zrI hemacaMdrasUri bhagavaMta pAsethI preraNA meLavIne aDaga vratadhArI banyA hatA. cAmAsAmAM gAma bahAra javAnuM nahi, rAja ekAsaNuM karavuM. viyeAnA tyAga ane saMpUrNa brahmacarya, mahArAjA heAvA chatAM ATaluM karatA hatA. dayA khAtara devInu trizULa khAdhuM, baLI maravA taiyAra thayA. vArasAhakanI karADAnI Avaka jatI karI. makADAne bacAvavA peAtAnI cAmaDI ukheDI nAMkhI. sAmAnya sthitivALA mATe AvA dRSTAMta eka adbhUta Alakhana che. AvA dRSTAMta sAMbhaLIe tyAre ema thAya che ke emanI pAse ATalI UMcI vaibhava vilAsanI puNyAI hatI, chatAM jo e kaSTa veThIne dharma kare, AtmaguNAne khIlave teA pachI amAre te makkamapaNe dRDha dharmasAdhaka, banavuM joie. eTalA rAjadvArI pracAnI vacce paNa jo e peAtAnA hRdayane pavitra rAkhI zakatA ane te dRDha takedArIpUrvaka, tA amAre evI khaTapaTa nathI, pachI amArA hRdayane pavitra kema na rAkhI zakAya ? dharma sAdhanA ane hRdayanI nirmaLatAno eka evA sarasa vahepAra che ke e dunyavI mATI muDIvALA rAjA paNa karI zake ane muDI vinAno garIba pazu karI zake, tethI ahI bhale asamAna eTale eka zrImaMta ane eka garIba hAya, paNa bhaviSya mATe samAna thai jAya. are, kayAreka evuM paNa bane ke raMka jIva rAjA karatAM paNa caDhI jAya. 393 " dAsInA ceAge sATI ' :-ca'drAvata saka rAjA jyAM kAusagga dhyAne rahyA che tyAM dIpaka mUjhAI javAnI taiyArImAM che. tyAM dAsI AvI vicAre che ke A dIpaka mUjhAI jaze tA rAjAne aMdhArAmAM khalela paDaze mATe lAva, dIpakamAM tela pUruM. ema vicArI dvIpakamAM tela pUre che. have vicAra karA ke rAjAnuM zuM thAya ? rAjAnI dhAraNA tA e hAya ke A dvIpaka kayAM lAMbeA cAlavAno che ? ekAda ghaDI cAlaze te temAM kAMI vAMdhA nahi Ave ane ahIM te dAsIe emAM tela pUryu.. tethI kAussagga lakhAvAthI keDa duHkhe, naseA tUTe tyAM samatA kevI rIte rahI zake ? keTakeTalA kuvikalpe uThe ! e samaya kevA raDI raDIne kaDhAya ? dAsI para teA gussAnA pAra na rahe. are, ema thAya ke khasa, UThuM tyAre ene jhATakI nAMkhuM' ! doDhaDAhI ! jyAM ne tyAM DahApaNa DaheALavA Ave che! atyAre dIpakamAM tela pUravAthI AvA vicAra ane gusse Ave paNa ghanaghAra a`dhArAmAM athaDAtA haiAya tyAre dAsIne zuM kahevAnA ? gamAra ! vagara Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zAstrI ratna kahe dI karI rAkhavAnuM eTaluM ya DahApaNa tArAmAM nathI ? zA tamArA vicAranA dhoraNa! dAsI DahApaNa DahoLanArI kharI ane gamAra paNa kharI ? prabhunA dhyAnathI uttare karmanA bhAra:-ahIM caMdrAvatuMsaka rAjAne te koI e vikalpa nathI. e te dhyAnamAM vadhu masta bane che. zA mATe? e samaje che ke anaMtakALathI karmane paravaza paDelA jIvane mAthe paDatI ekalI sAMsArika jaLajathAnI, artha, kAmanA vahepAranI ke rAjya khaTapaTanI bhayaMkara jaMjALanA bhAramAMthI pAchuM vALI ApanAra A jagatamAM bIjuM che ke? mAtra prabhunuM dhyAna ane prabhubhakti. saMtasamAgama, sAdhu sevA, zIla ane tapa, virati ane tatvajJAna, A badhA AtmAne pelI jaMjALanA bhAramAMthI bacAvanAra che. mane A zrAvaka vratamAM A maLyuM che. ke A uttama yoga ! AnAthI te mAro AtmA ghaNe laghukama thaze. tanane takalIpha paDaze paNa AtmAnuM mahAna kalyANa sadhAze, mATe hamaNuM dIpaka na bUjhAya tyAM sudhI mAre badhuM vosire, mAtra prabhunuM dhyAna karavAnuM. rAjAnI sukomaLa kAyA eTale keDa phATavA mAMDI, nase tUTavA lAgI, mAthuM cakkara cakkara pharavA lAgyuM, page kaLatara thavA lAgyuM, chatAM game te thAya paNa hAlavAnI ke dhyAnamAMthI jarAya AghA khasavAnI vAta nahi. dAsI para jarA paNa gusso karavAnI vAta nahi, thoDA samayamAM bhavabhramaNa kevI rIte ghaTe? daDhatA ane mamatA thoDI vAra TakI jAya te kalyANa thaI jAya. - paryuSaNa parva Atmazuddhine divya saMdeza laIne AvyuM che. A parvamAM vIra - "bhagavaMtee vizeSa karIne dAna-zIla-tapa ane bhAva dharmanI ArAdhanA karavAnuM pharamAna karyuM che. cAra belamAM sauthI prathama che dAna. jaina zAsanamAM dAnano mahimA khUba gavAya che. dAna kayAre devAya? dhana pratyenI mUcha ghaTe tyAre. ApaNuM tIrthakara bhagavaMte dikSA levA nIkaLyA te pahelAM eka varSa dina sudhI temaNe dAnano pravAha vahAvyuM che. dAna detAM temaNe pAchuM vALIne joyuM nathI. jyAM sudhI dhana pratye heyatAnI buddhi na thAya tyAM sudhI dAnane guNa AtmasAt karo bahu muzkela che, ane A guNa AtmasAta na thAya te kyAreka AtmAne A lekamAM paNa bhayaMkara kaSAye karAvI durgatimAM ravAnA karI de che. - eka zrImaMta zeTha 70 lAkha rUpiyAnA AsAmI hatA. temane tyAM keI kAThInA eka hajAra rUpiyA leNa hatA. A kAThI khUba garIba hate paNa mahenata majurI karatA eTalI rakama thatAM te zeThane eka hajAra rUpiyA pAchA devA Avyo ne kahyuM. zeTha! le, A hajAra rUpiyA ane mAruM khAtuM mAMDI vALe. zeThe rUpiyA laI kAThInuM khAtuM mAMDI vALyuM. cAra pAMca mahinA thayA ane A kAThIne tyAM e prasaMga ubhe thaye, tethI te zeThane tyAM gayo ne kahyuM zeTha! mArA nAme lakhIne mane 300 rUpiyA Apa, traNa traNa varSathI bhayaMkara duSkALa cAle che, A varSe sArA varasAdanI AgAhI che. pAka sAro utaraze te tamArA paisA dUdhe dhoIne pAchA ApI jaIza. zeTha ! gharamAM te Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 395 khAvAnA sAMsA che. haLe jeDavA mATe baLada nathI. huM ane mArI patnI haLe jeDAine khetI karIzuM tyAre mAMDa khetI thaze. Apa mArA upara kRpA karIne biyAraNa lAvavA mATe 300 rUpiyA Ape! te huM Apane AbhAra mAnIza. dhananA nazAmAM caDhelA zeTha zuM kahe che ? jA...jA... nAlAyaka ! tane paisA mAMgatA zarama nathI AvatI ? pelA kAThI pacheDI pAtharI khUba karagare che. zeTha ! dayA karIne A vakhate paisA Ape. huM pachI nahi mAMgavA AvuM. harAmakhAra ! tArA bApe ahIMyA paisA ghATathA che te mAMgavA AvyA che ? uThe, dukAnathI nIce utara. khabaradAra ! jo mArI dukAne paga mUkayo che teA ? baMdhue ! sa pattinA nazo evo che, te abhimAna pedA karAve. sa`patti maLavI haju sahela che paNa tene pacAvavI kaThIna che. AsurI lakSmI gharamAM Ave tyAre tene satkAryamAM vAparavAnuM mana thatuM nathI. zeThanI gALA sAMbhaLIne A kAThInA tA pittA gayA, paisA na ApavA hoya teA na ApatA, pazu belavAmAM tA thADA viveka rAkheA. nahiMtara mArA jevo bhUMDA kAi nathI. dhananA gumAnamAM caDhelA zeTha kahe che jA... jA....tArAthI thAya te karI le. A zeTha eTaleA vicAra nathI karatA ke A kAThInI jAta che, kaIMka navA junI karI besaze teA ! kAThI dukAnamAMthI nIce utarI gayA. eka tA kAramI garIbI...khAvAnA sAMsA ane temAM paDatA para pATuM jevI sAMbhaLelI gALA, A badhAe tene uzkeryAM. pAse rahelA paisAcI mAnunI dukAnamAMthI ghAsatela kharIdI lAvyeA. khapeAranA samaye zeThanI dukAne gayA. zeTha gAdI para beThA hatA. kAThIe peAtAnA zarIra para ghAsatela chAMTI divAsaLI lagADI ane thADuM ghAsatela zeTha para chAMTI zeThane vaLagI paDyo. zeThe kAThInI bhIsamAMthI chUTavA ghaNI mahenata karI, paNa kAThInI pakaDa evI majabUta hatI ke zeTha jarAya caskI na zake. zeTha bUmAbUma karI, rADA pADavA lAgyA. zeThanI bUmA sAMbhaLI zeThanA ekanA eka chekarA doDatA AvyA. jIvatA saLagI rahelA bApane bacAvavA che|karA kAThIne mAravA doDayo. kAThI kahe-tyAM ubhA raheje. jo tuM ahI AvIza te tArA bApanI sAthe tane paNa letA jaIza. meM phakata 300 rUpiyA mAMgyA, khUba karagaryA chatAM na ApyA. chekarA bicArA raDatA tyAM ubhA rahyA. bApa ane kAThI ane baLIne khAkha thaI gayA. ekanA eka dIkarA paNu bApane na khacAvI zakayo ke na te 70 lAkha rUpiyAnI mAtabara rakama paNa zeThane bacAvI zakI. A karUNa mRtyu thavAnuM mULa kAraNa te paisA pratyenI mamatAne ? jenA jIvanamAM dhana e sarvIsva che tenA jIvanamAM kyA pApA na praveze ? kai krUratA na Acare te prazna che? kaSAya bharapUra mana, satata saMkalezavALu citta, dhananI surakSA khAtara game tene khatama karI nAMkhavAnI vRtti, du:kha ane pApathI bharapUra durgAtionI bheTa, A badhuM dhananI kAtila lAlasAne AbhArI che, mATe zAstrakAra bhagavaMtAe kAmavAsanA karatAM paNa Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 zAradA ratna avAsanA vadhu bhayaMkara anakArI batAvI che. kAmavAsanA amuka samaya pUratI jAge jyAre avAsanA cAvIse kalAka jIvatI ane jAgatI che. AnuM khappara pUravA je gayA te bicArA amUlya jiMDhagI hArI gayA. AvA uttama bhava artha - prApti pAchaLa kharcAI jAya, jIvanamAM saghaLA pApAne chUTo dora na maLI jAya te mATe jJAnIoe dhanaprAptinI AgaLa nyAyasa pannatA zabda geAThavyA che. jo nyAyasa pannatA AvI jAya teA lAbha vRtti para jabaradasta phaTako paDI jAya ane lAbha vRtti para niya traNa Ave eTale pApA pratye paNa niyaMtraNa Ave, kAraNa ke zAstrakAroe sarva pApeAnA khApa tarIke lAbhane vaNavyA che. jyAre jIvanamAMthI leAbha jAya ane sASa Ave tyAre para hita kAje pAtAnI sa*pattinA chUTA hAthe sadvyaya kare che. te samaje che ke hAthanuM ghareNuM kaMkaNu nathI paNa dAna che. jagaDuzA, bhAmAzA, khemA dedarANI vagere aneka dAnavIra mahApurUSaSa thaI gayA che ke jemaNe duSkALanA samayamAM peAtAnA bhaMDArA khullA mUkI dIdhA hatA. je premathI utkRSTa bhAve de che tene zubha karmanA baMdha thAya che. te khIjA bhavamAM paNa sukha meLave che. karelA karyAM cAhe zubha heAya ke azubha hAya, pazu jIvane avazya lAgavavA paDe che. na eka mAtAne be saMtAna hatA. eka dIkarI ane eka dIkarA. dIkarInuM nAma vinAdI dIkarAnu nAma vinu hatu. vinAdI bhAI karatAM be traNa varSa mATI che. mAtA khUba saskArI ane dharmiSTha che. paryuSaNamAM dara vakhate enI aThThAI tA hAya ja. vinu jyAre mAMtAnA garbha mAM AvyA tyAre mAtAne cha mahinA thayA hatA ne paryuSaNa AvyA. aDDAI . kevI rIte thAya ? mAtAnI AMkhamAM AMsu AvI gayA. A varSe huM aThThaI nahi karI zakuM ? tenA tene khUba asAsa hatA. garbhanA jIve jANe tene preraNA na karI heAya ke tuM aThThAI kara. garbhanA jIvanI zakti ghaNI che. te vAta bhagavatI sUtramAM cAlI che. A mAtAnA aphsAsa jANI garbhanA jIve tene preraNA karI ke tu' aDDAI kara. saMtA tene A sthitimAM karavAnI nA pADe che. satA khIjAne aThThAInA paccakhANa karAvatA tyAre teNe chAnI rIte paccakhANa laI lIdhA aThThAI karI. garbhanA jIva sArA hAya tA mAtAne dharma karavAnuM' mana thAya. samaya jatAM mAtAe dIkarAne janma ApyA ne tenuM nAma vinu pADathuM. A mAtAe khUba suMdara sa`skArothI satAnAnA jIvananuM ghaDatara karyuM". karmanI dazA era che. A bALake sAta varSanA ane pAMca varSanA thayA tyAM acAnaka bhayaMkara roge mAtAne gherI lIdhI. tenA haMsalA deharUpI devaLamAMthI chUTavAnI taiyArI karavA lAgyA. mAtA potAnA vahAlaseAyA e kula sAme jue che ne raDe che. ara22... A mArA bALakAnuM zuM thaze ? mArA patinI umara nAnI che eTale e navI patnI jarUra lAvaze tyAre navI AvanArI mArA bALakone sAcavaze ke nahi ? duniyAmAM badhuM maLe che paNa mAtA pitAnA prema maLatA nathI. Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 37. varasAda varase ghaNuM, aSADa jevA noya, sagA jagatamAM seMkaDe, jananI tulya na keya. mAtAnI mIThI bhalAmaNu" :-varasAda ghaNAM varase che paNa aSADa mAsanAM varasAdanI samAna nahi; tema jagatamAM sagA te seMkaDe hoya paNa mAtA tulya keI nahi. A mAtAne pitAnA bALakonI ciMtA thAya che tethI raDe che. chevaTe baMnene pAse bolAvIne kahe che beTA ! have huM bhagavAnane ghera jAuM chuM. ApaNuM paryuSaNa parva zarU thayA che. ATha divasa lIlerI zAka nahi khAvAnuM, rAtrI bhojana nahi karavAnuM. tAre bhAI mAne che tene tuM samajAvIne rAkhaje. huM jAuM chuM. ATaluM bolatAM tenI AMkhamAMthI daDadaDa AMsu vahevA lAgyA. tyAM tene pati AvI caDhyA. pUche che kema raDe che? nAtha ! have huM A phAnI duniyA choDI svadhAmamAM jAuM chuM. mane te tyAM ahIM karatA savAyuM sukha maLaze, paNa... Apa mArA A baMne kulane sAcavaje, temane prema Apaje. karamAvA dezo nahi. mArA maraNa pachI Apa navI patnI lAvaze. Apa tene jarUra sukha Apaje paNa, tene sukha ApavAmAM mArA bALako dukhI na thAya te dhyAna rAkhajo. eTaluM belatAM mAtA A duniyA choDIne cAlI gaI. vinu mAtA pAse jaIne kahe che mammI! tuM have kema bolatI nathI? mArA sAmuM te je. zuM tuM mArAthI risAI gaI che? bicArA bALakane zI khabara paDe ke mArI mAtA marI gaI che. baMne bAluDA khUba raDe che. mAtAnI badhI kriyA patAvI. patine khUba AghAta che. te raDe che, bALako raDe che. pitA bALakone khUba sAcave che. badhA lake kahe che ke zeTha te kAle bIjI lAvaze paNa A bicArA kula jevA bALakonuM zuM? bicArA namAyA thaI gayA. have cImaLAI na jAya te sAruM ! navI mAtAe vartAvela julamatrAsa" sagA snehIoe mA vihoNuM bALaka upara jeTalA prema, dayA, sahAnubhUti varasAvAya teTalA varasAvyA paNa e keTalA divasa sudhI? zeThane ghaNuM kahevA lAgyA ke bALako nAnA che, Apa bIjIvAra lagna kare, tyAre zeTha kahetA ke mAre lagna karavA nathI. huM lagna karuM te mArA bALako duHkhI thAya. zeTha sukhI che eTale ghaNI kanyAonA kaheNa AvavA lAgyA. chevaTe badhAnA khUba kahevAthI zeThe eka kanyA sAthe lagna karyA. navI mA gharamAM AvI. zeThe navI patnIne kahI dIdhuM ke mArA phula jevA A be bALako che, temane tuM khUba prema Apaje. temane karamAvA daIza. nahi ke temane duHkha ApIza nahi. game teTaluM nukazAna thAya te bhale paNa mArA bALako duHkhI thavA na joIe. navI mAe cha mahinA te sArI rIte sAcavyA. sagI mAne bhUlAvI de evo prema Apyo. badhA kahevA lAgyA ke navI mA lAge che te sArI, paNa cha mahinA gayA ne tenuM vartana badalAI gayuM. A chokarAo tene parAyA lAgavA mAMDyA. premanuM sthAna cheSe laI lIdhuM. je mAtAthI jarA viruddha thAya te chokarAone mAra paDyo samaje. vinunA mAthAmAM te keTalIya TapalIo paDatI, jANe ke tenuM mAthuM TapalI,pha na hoya. ghaNIvAra vinune mAra paDavAnI taiyArI hoya tyAre vidI tene Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 zAradA ratna mAthA para pitAnA hAtha DhAMkI detI, tyAre benane soLa uThe evo methIpAka maLate. bhAI benane te khUba dukha paDavA lAgyA. bhAI bena pAse raDe ne bena bhAI pAse raDe. ghaNI vAra te bALakanI AMkho raDIne lAla thaI gaI hoya, chatAM pitA keI divasa pUchatA nathI ke beTA ! tane zuM thayuM che? tamane zuM duHkha che ? bhAInA badale mAra khAtI bahena": navI mAtAmAM parAyApaNuM jaladI AvI jAya che ane ene cepa dhIre dhIre patine paNa lAgatuM jAya che, tethI e paNa jANe sagA bALaka mATe pArake thato jato hoya che. samaya jatAM pitAnA saMtAnamAM doSa dekhAya che, navI AvanArInA saMtAne vadhu vahAlA lAge che. zuM navI mAnI sAthe pitA paNa na banI jatuM haze ? vinodInI moTI hatI, eTale vadhu samaju hatI. ghaNIvAra vinune vAMka hoya chatAM juThuM bolIne potAne guno kabUla karI bhAIne mAramAMthI bacAvI letI. tenA badalAmAM pote badhe mAra sahana karatI. baMne bhAIbahena ekabIjAne kAmamAM sahAyaka thatA. eka divasa bahena aMdarane rUma sApha karatI hatI. vinu kahe-bena, te kacarA pitA kara, huM sepha Tebala sApha karuM chuM. dilamAM bhaya hoya tyAre na karavuM hoya te kaMIka nukazAna thaI jAya. vinu Tebala sApha kare che. tenA para kAcanI kuladAnI hatI. bhayanA kAraNe kuladAnI hAthamAMthI chaTakI gaI ne phUTI gaI. vinu te khUba raDavA lAge A mA mane zuM karaze? bena kahe-bhAI! raDIza nahi. tuM kaheje ke vinodIe phADI nAMkhI che. kuladAnI paDI eTale avAja sAMbhaLatA mA AvI pahoMcI. lAlacoLa AMkho karIne pUche che, A konA parAkrama che? vinodInI kahe bA ! mArAthI sApha karatA hAthamAMthI chaTakI gaI ne phUTI gaI. mAtAe te A dIkarIne velaNanA prahAra karavAmAM bAkI na rAkhyuM. eTale Dhora mAra mAryo ke soLa uThI AvyA. kone kahe A dukha ! bApa paNa pitAne nathI. | vinodIne zraddhA hatI ke vinu maTe thaze tyAre tene sukhano divasa Avaze, paNa atyAre to mAtra A kalpanA hatI ! bhAI bahenanI mamatA mATe A pRthvIne paTa Treka che. eka ja vRkSanA baMne phaLe ! jagatamAM niHsvArtha premanI eka ajoDa jeDI! garIba hoya ke tavaMgara hoya, dareka bahenane potAnA bhAI mATe akhUTa prema hoya che. bahenane Thokara vAge te kaheze khammA mArA vIrane! bahena dUra hoya ke najIka hoya paNa pitAnA bhAInI smRti haMmezane mATe hRdayamAM ketarI rAkhe che. bhAIne paNa bahena mATe eTalI mamatA hoya che. ene duHkhamAMthI ugArI levA e sadAya taiyAra hoya che. " bhAIne bhaNAvavA mATe bahenanI tamanA": navI mAtAnA rAjyamAM vinadIne te bhaNavAnuM maLyuM nathI. bicArI bhaNe kyAMthI? Akho divasa kAma, kAma ne kAma, chatAM enI kadara keNa kare? ene ghaNIvAra manamAM thatuM ke mArI bA heta to mane bhaNAvyA vagara na raheta. khera, mane na bhaNAvI te kAMI nahi paNa have vinu ATha varSa thavA Avyo che, ane te bhaNAvo joIe. eka vAra tenI mAtA sUtI hatI ne Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 399 pitA beThA hatA tyAre vinodI pitA pAse jaIne kahe che, bApujI! mane na bhaNAvI te bhale paNa have vinune te nizALe mUke. nahitara enuM bhaviSya kevuM thaze ? enI uMmaranA chokarAo babbe copaDI bhaNI gayA ne trIjA dhoraNamAM AvyA. koNa jANe mA kyAMthI A vAta sAMbhaLI gaI! eTale AvIne tarata bhabhUkI uThI, bhaNavAnA te eke lakSaNa nathI. ene kaMI AvaDatuM nathI. sAva DobA jevo che. ene bhaNAvIne zuM karavuM che? pitAe paNa A vAta upara dhyAna ApyuM nahi. zeThanA mitrane A vAtanI khabara paDI ke zeThe haju vinune bhaNavA mUkyo nathI, eTale ghera bolAvIne kahe che zeTha! vinune haju bhaNavA nathI mUkyo ? tenI mA marI gaI tyAre tenI o dazA thaI ne ? tamArI patnI gujarI gaI pachI dIkarA duHkhI thAya tethI tame lagna karavAnI nA pADatA hatA. badhAe parANe lagna karAvyA tyAre tame chokarAonI A dazA karI? vinadIne te kAmanA pApe na bhaNavI ne haju vinune paNa bhaNavo nathI. tenuM zuM thaze bhaviSyamAM? mitre khUba Thapako Apyo. zeThanA gaLe vAta utarI ne vinune skulamAM besADavAnuM nakakI karyuM. - bahenanA manamAM thayuM ke, aho Aje mArI mAtA heta to ene keTalo AnaMda! thAta! nAnA bALakone patAsA vahecIne rAjI karyA hota. sagA saMbaMdhIomAM goLadhANA vahecyA hatA ane vinune kaMsAra jamADI navA kapaDA paherAvI pote jAte nizALe mUkavA gaI hota. emAMnI eka vastu karavAnI svataMtratA vinodIne navI mAnA rAjyamAM kyAMthI hoya? vinu skule jatA pahelA mAnA caraNe paDI AzIrvAda levA gayA tyAre mAe kahyuM, kakko ya AvaDe ema nathI, ulaTAnuM vadhAre tophAta mastI ane bhamaraDA pheravavAnuM zIkhI lAvIza. tArA pitAe bhaNAvavAnI haTha lIdhI che to have pUrI kara. A zabda sAMbhaLatA bahenanI AMkhamAMthI daDadaDa AMsu paDayA. A te AzIrvAda ke zrApa? chevaTe bahenane page lAgI bahenanA AzIrvAda laI vinu skUle bhaNavA gayo. bahena bhAIne kahetI vIrA! Aje duniyAmAM ApaNuM kaI nathI. nIce dharatI ane upara Abha che. A mA-bApa paNa ApaNA nathI. jenI mA cAlI jAya che ene dizAnA vAyarA vAya che. A bAlyavayamAM koInA mAtApitA marazo nahi, jenI gaI janmadAtA, e bApa paNa pitAnA thAtA nathI, navI mAnA premamAM, bApa saMtAnone vIsare. bahena bhAIne kahetI ! tuM khUba sAruM bhaNaje ane parIkSAmAM prathama naMbare pAsa thaje. je tuM barAbara nahi bhaNe tAruM bhaNavAnuM baMdha thaI jaze. bahena ! tuM ciMtA na karIza. huM bhaNIne DokaTara thaIza. kharekhara vinu e ja rIte bhaNe che. bhaNavAmAM temaja ramatagamatamAM kAyama pahelo naMbara vinune Avate, tethI tene skolarazIpa maLatI. e skolarazIpamAM potAnA bhaNatarane kharco upADI lete, eTale have koI ene bhaNatA aTkAvI zake tema na hatuM. jotajotAmAM to e meTrIka pAsa thaI gayo, tyAre ene paNa Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 . zAradA ratna thayuM ke have bena mATe sukhanA divase najIka che. vinodIne bhaNavA na maLyuM enuM duHkha ene khUba satAvI jatuM paNa ethI vizeSa te bahena A divasa gharane DhasaraDo karatI tenuM duHkha thatuM ane kaMIka vAra te bahenanI sAthe kAma karavA paNa lAgI jAya tyAre bahena ene hAtha pakaDIne kahetI bhAI! A tane nathI zobhatuM. kaMIka vAra te majAkamAM kahetI, tane mArI bahu dayA AvatI hoya te have pagabhara thaIne majAnI sarasa bhAbhI laI Avaje. pachI te ApaNe judA rahIzuM. A rIte bhAI bahene bhaviSyanI chAnI kalpanAnI ImArate caNa lIdhI. mAMdagInA bichAne paDelI bahenaH-mAnavI dhAre che kaMIne bane che kaMI. bhAI bahenanI A vAtane traNa cAra divasa thayA haze tyAM vinedI bhayaMkara mAMdagImAM sapaDAI gaI. DokaTarI sAravAra karavA chatAM kAMI sudhAre dekhAtuM nathI. tenuM lehI uDI gayeluM mukha jANe kahI rahyuM hatuM ke have phegaTa phAMphA na mAraze. ene pitAne kALa vadhu najIka Avyo hoya ema lAgatuM hatuM. mRtyune bheTavAne e zA mATe utAvaLI banI haze? ATalA varSo sudhI gharamAM karelA kAmakAjane thAka utAravA ene hamezane mATe poDhI javuM haze ke pachI potAnI mAtAnI gerahAjarImAM pote ane vinue keTaluM sahana karyuM te kahevA jAte tenI mA pAse javuM haze ke have ene vinunI bahu ciMtA na hatI. Jii enuM karI leze evI khAtrI thaI haze ke pachI navI mAnI duHkhanI jALamAMthI chUTI javuM haze ? vinu bahenanI pathArI pAse jaIne bese che ne kahe che bahena ! tane zuM thayuM che? tArA vagara mAruM zuM thaze? huM tArA vagara kevI rIte rahI zakIza? te mArA mATe ghaNuM veThayuM che. te ekavAra te mArI sAthe bola. ATaluM bolatAM bhAI dhruske raDavA lAgyo. atyAre te A saMsAramAM tene mATe mAtA-pitA gaNe ke bahena gaNe, je gaNe te A bahena hatI eTale bahenanI mAMdagI joI ne khUba raDe che. tyAM tenA bApujI AvI gayA. beTA ! kema raDe che? vinadInA palaMga pAse beThA. beTA ? tane zuM thayuM che ? janmadAtA cAlyA gayA pachI bApe kaI divasa beTA kahyuM nathI. Aje keTalAya varSe beTA zabda sAMbhaLe. "vinodInA aMtima uddagAra-vinodInI pAse tenI navI mA, svajane badhA ubhA hatA paNa tenI AMkha pitA tarapha hatI. eka vAra pitA tarapha joyuM ne AMkho baMdha karI dIdhI, paNa jANe pitAne kaMI kahevAnuM bAkI hoya tema pharIvAra AMkha kholI ! keTalIya vAra temanA sAmuM joI rahI. pitA gabharAyA. vinodI Aje A pramANe kema kare che? kema kaMI bolatI nathI? kaMI pItI nathI. ene zuM thatuM haze? emaNe vinadInA mAthe hAtha pheravyo ne pUchavuM-beTA ! zuM thAya che? paNa enI pAse te kaMI javAba na hato. eNe trIjI vAra A khelI. e dRSTimAM e kaMIka kahevA mAMgatI hatI. chelle eTaluM belI, bApujI, Aja sudhI ame bhAI bahene ghaNuM duHkha veThavuM che. duHkha paDavAmAM bAkI rahyuM nathI, chatAM ame Apane eka zabda paNa kahyo nathI ke kaI divasa Ape Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 401 amane pUchavuM nathI ke amArI saMbhALa lIdhI nathI. have Apane eTaluM ja kahuM chuM ke vinunA ugatA jIvanane AthamavA na deze. mArA lADIla bhAIne khUba sAcavajo, tene duHkha paDavA deze nahi." bApanA manamAM thayuM ke mArI dIkarI A zuM bele che? zuM te ahIMthI javAnI taiyArImAM che? chelle "bhAIne sAcavaje, sAcavajo" kahetA bahenanuM prANa paMkherU uDI gayuM. abhilASA bharI ugatI kaLI bharayuvAnImAM cImaLAI gaI. pote navI mAnA rAjyamAM kacaDAI jaIne vinune jIvavA mATenI pherama pAchaLa mUkatI gaI. mAnavInI AzA mAnavane kayAre dago Ape che e keNa kahI zake ! vidhi paNa keTalI niSphara! enAthI A bhAI bahenanuM ekabIjA upara avalaMbI raheluM jIvana paNa na joI zakAyuM. bahenanA mRtyuthI vinune kevo AghAta lAgyo haze e te kalpanA karavI muzkela che. vina mATe te A bahena pitAnuM sarvasva hatI. je ene AzvAsananA be mIThA zabda kahenAra keI na hota te e jarUra pAgala banI gaye heta pitAne paNa khUba AghAta lAgyo. potAnI bhUla samajAtA pastAvAne pAra na rahyo. bicArIe ghaNuM sahana karyuM, huM paNa AMdhaLo banI gayo ! meM e saMtAnanI kaI divasa saMbhALa na lIdhIH ke navI mAtAnA niSphara hRdayane to A AghAtanI kaMI asara na thaI. zamazAnamAM paDelI vidInI rAkhane bhIMjavavA mATenA be AMsu paNa enI AMkhamAM na hatA. vinu chevaTe potAnI karmanA deSa mAnI sAMtvana meLave che. mArA karelA karmo udayamAM AvyA che te mAre bhogavavAnA che ema mAnIne jIvana vitAve che. paryuSaNa parva ApaNane e ja saMdeza Ape che ke karmone dUra karavA mATe Apa dAna-zIyaLa-tapa bhAvanI ArAdhanA kare. A cAra belanI ArAdhanA karavAthI jIva pitAnA pUrvakRta karmone khapAve che. Apa badhA have AjathI aThThAi tapanI ArAdhanAmAM joDAI jAva, vadhu bhAva avasare. vyAkhyAna na. 44 zrAvaNa vada 14 ne zukravAra tA. 28-8-81 mokSamAM keNa laI jAya? sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene ! Aje parvAdhirAjane bIje divasa te AvI gayo. parvAdhirAja pApInA pApane pralaya kare che, dukhInA duHkhane vidhvaMsa kare che. pAmarane parama banAvavAnI tAkAta dharAve che. paramanI oLakha ane khI rIte karAvI puNyanA dhodha vahetA kare che. moha rUpI lUMTAra ghaNo baLavAna che. enI mAyAjALa gherI ane vistRta che. pATA vagara AMkhe pATA bAMdhI devAnI jAduI kaLA eNe siddha karelI che. pAsenI pavitra vastu paNa ene najare na paDavA de. beTA tarka, beTI yukti karAve, dhAMdhaladhamAlamAM rokI de, pitAnA AtmAnA astitvane bhUlAvI de ane svarUpanuM bhAna to thavA Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 zAradA 2 de ja nahi. AvI anAdikALanI dIrgha duHkhakara AMdhIne dUra karavAnI tAkAta che ATha divasanI aSTakoNa jAduI lAkaDImAM. A jAduI lAkaDIthI moha bicAro gabharAya che ne enA lADakavAyA rAga-dveSa te bhAgAbhAga kare che ane pelA cAra cerITA kedha mAna, mAyA, lebha te laMgaDA banIne paTakAI paDe che. A paryuSaNa parva eTale ajJAnarUpa AtyaMtara aMdhakAranA kAjaLa gherA samUhane nAza karanAra jhaLahaLate sUryodaya. mananA saMtApa, tananA tApa ane bhavanA paritApathI tapelA Atamane alaukika ane AhlAdaka zItaLatA apanAra zItaLa caMdra. A divasomAM parva vAMsalaDInA sUra saMbhaLAI rahyA che. te bhAgyavAne ! pramAdanI ghera nidrAmAMthI jAgo. ApaNe AMgaNe padhAryA suvarNa parva ane hajI pramAda! khAvuM-pIvuM, moja majhA, vaibhava, vilAsamAM rAcavuM-mAcavuM na zobhe. uThe ! sAvadhAna thaI jAo ane suvarNa parvane dilanA dimAgathI vadhAre. parva uSAnI lAlImAthI aMtarane ajavALo te yugayugathI aMdara pravezI gayelA gherAtighera IrSyA, asUyA, matsara, jaidha, mAna, mAyA, lAbha, rAga-dveSane aMdhakAra dUra dUra bhAgI jaze. Atamane potAnA gharamAM na pravezavA denArA A bhayaMkara zatruo che mATe jAge ne aMtara prAMgaNamAM pravezelA AMtarazatrune haTA. A paryuSaNa parva rUpa cAMdanInI zItalatAne Atamane aNue aNumAM prasarAvI de. anAdinI ke dhAgnithI baLate jIva bhavabhavamAM bhaTake che chatAM parva rUpa cAMdanInI zItaLatA haju prApta thaI nathI, tethI janma maraNanI paraMparA cAlu che. bhavobhavamAM bhayaMkara yAtanAo bhegavI chatAM potAnA svarUpanuM bhAna thayuM nathI. have krodhAgnithI karavuM hoya te A parvane kSamAthI vadhAmaNA karo. parvAdhirAja paryuSaNa mahAparvanA divaso mAnava jIvanane pavitra tathA dhanya banAvanArA che. A mahA mAMgalika avasare ApaNe khUba jAgrata banIne ArAdhanAnI sanmukha banavuM joIe. mAnava jIvana e sAmAnya rIte dharmane ArAdhavA mATe mosama rUpa gaNAya che. kasamamAM jema vahepAra karanAra vahepArIne dhaMdhAmAM sAro rasa rahe che tevI rIte mAnavadehane pAmelAo A deha dvArA dharmanI ArAdhanA sarvAga suMdara rIte sAdhI zake che. sarvazreSTha tathA unnata vicAro ane AcAra mATenI umadA taka mAnava jIvanamAM che. - mAnavatA e mAnavane dharma che. A prakArane dharma mAnavane jIvana jIvatAM zIkhavADe che, maratI vakhate samAdhi Ape che tathA bhavAMtaramAM zubha gatine kela Ape che. dharmane saMbaMdha A kAraNe mAtra AtmA sAthe che. dAna, zIla, tapa, bhAva, ahiMsA, saMyama tathA tapa, jJAna kiyA A badhA dharmanI ArAdhanA mATenA zubha temaja zuddha AlaMbane che. jema jema A badhA AlaMbanenI ArAdhanA zuddha bhAve eka citte thatI rahe che tema tema AtmasvarUpanI prApti bhaNI AtmA pagalA bhare che. mAnava jIvana pAmyA pachI jeo haMmezA dharma karavAnuM sAmarthya dharAvatA nathI, evA AtmAo parvanA divasomAM dharma karavA saheje usuka bane che. A divasomAM bhAvanAnI bharatI Ave che. A divase mAM vAtAvaraNa, vAtacIta tathA havA paNa dharma karavA Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna mATenA utsAhanI preraka hoya che. A maMgala divasamAM samyajJAna tathA sabhyacAritranI ArAdhanA dvArA AtmA potAnA pApa melane dhoI jIvanane nirmaLa, niSpApa tathA urdhvagAmI banAvavA mATe prayatnazIla rahe che. A parvAdhirAja paryuSaNa parva e ziromaNuM parva che. parvone mukuTamaNi che. bAra bAra mahinAthI saMsAramAM viSaya, kaSAya, pramAda, meha Adi pApane bhAra AtmA para paDate rahyA che. A bhArathI AtmAne mukta karavAmAM paryuSaNa parvanI ArAdhanA sahAyaka bane che. parvAdhirAjanI ArAdhanA e pavitratA, zItaLatA tathA zuddhi mATenuM gaMgAsthAna che. bAra bAra mahinAnA saghaLA pApathI athavA vera-viSa ke rAga rIsanA kAdavathI je AtmA kharaDAyela hoya temAMthI zuddha thavA parvAdhirAjanI ArAdhanA atizaya upakAraka che. kSamApanA e parvAdhirAja parvane prANa che. jenI jenI sAthe bAra bAra mahinAmAM vArtha ke rAga-dveSanA yege bolavA cAlavAmAM, levA mUkavAnA vyavahAramAM verabhAva baMdhAI gayA hoya temanI sAthe hRdayanI saraLatApUrvaka kSamA mAMgIne AtmAne haLave banAvavo joIe. kSamA mAMganAra mahAna che ane aMtaranA AmaLAone dUra karI kSamA ApanAra paNa mahAna che. kSamA dvArA te baMne A rIte saMsAra sAgarane sahelAIthI tarapha javA samartha bane che. jIvananI kSaNabhaMguratA, saMpattinI caMcaLatA tathA saMsAra saMbaMdhanI asAratAnuM jene satata bhAna che e jAgRta AtmA parvAdhirAjanI ArAdhanA mATe jIvanamAM dareka prakAranI taiyArIo karI rAkhe che. bAra mAsanI puNya-pApa pravRttionuM saravaiyuM kADhI mAnavajIvanane ujajavaLa banAvanAra ArAdhaka bhAva jenA haiyAmAM varSa daramyAna satatapaNe jIvaMta rahyo che e ArAdhaka AtmA parvAdhirAjane sanmAnavA sadA utsuka rahe che. parvAdhirAjano citanya saMdeza jIvanamAM utAravA te haMmezA taiyAra rahe che. A paryuSaNa parvano mAMgalika avasara jIvanamAM divya caitanyanI preraNA ApI mAnava jIvanane saphaLa banAvI jAya che, mATe he puNyazALI vIra! jAgo ! mahAparvanI ArAdhanA mATe jIvanane taiyAra karo. ArAdhaka bhAvanA akhaMDa akSatethI vadhAvIne parvAdhirAjanuM svAgata kare. A maMgalakArI divasamAM saMsAranA jaDa padArtho, bhautika sukha tathA pAMce IndriyonA viSaya taraphathI mana vairAgyamaya banaze. jema jema zaraNAgatine bhAva vadhatuM jaze tema tema saMsAra tarapha vairAgya vadhu ne vadhu daDha banate jaze. saMsAra pratye vairAgya Avaze te mekSanA sukhanI abhilASA jAgRta thaze. eka sukha pasaMda na Ave te bIjuM sukha pasaMda paDe. eka kApaDa pasaMda na Ave to bIjuM kApaDa pasaMda Ave ne ? eka makAna na game te bIjuM makAna game ne ? makAna maLe ke na maLe paNa game jarUra. saMsAra asAra che, e vAta samajAya te mekSa sarasa ane sArabhUta che ema lAge. kSaNika azAzvata sukha pratye vairAgya Ave te zAzvata mokSanA sukha pratye rAga jAge. saMsAra sukhamAM anAsakta bane, te mekSanA sukhamAM Asakti jAge, AtmAmAM samyakdarzanane guNa pragaTe, eTale zraddhA, vairAgya ane saMvega pragaTa thAya, sAthe anukaMpAne bhAva paNa vRddhi pAme . Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 zAradA ratna anukaMpAnuM bIjuM nAma dayA. jyAre jIvane saMsAranA sukhonI IcchA na rahI, pachI AtmAmAM pharatA ke niSpharatA rahe kayAMthI ? kUratA janme che saMsAranA sukhonI AkAMkSAmAMthI. gharamAM kaI paNa ThekANe dara hoya to saMbhava che ke sApa nIkaLe, paNa je dara na hoya te sApa nIkaLe kyAMthI? te pramANe saMsAranA sukhonI IcchA e dara che. je dara che te saMbhava che ke karatA rUpI sApa nIkaLe. mAne ke tamane paisAne rAga che, tame keInI pAse paisA mAMge che. paisA eTale saMsAranA sukhanuM sAdhana. tamArA svArtha che eTale paisA mAMge che chatAM sAmI vyakti nathI ApatI. tamArA paisA che eTale mAMgavAne adhikAra tamAro che. sAmI vyakti na Ape eTale temAMthI janme che kUratA ! koNika zA mATe zreNika rAjA pratye krara bane? kaNikane rAjyano lAbha hatA, svArthe hate. zreNika rAjya ApatA nathI, AthI kaNikanA hRdayamAM krUratA pragaTI. zreNikane jelamAM nAMkhyA eTaluM ja nahi paNa jelamAM zuM karyuM? zreNikanA ughADA zarIre keraDAnA mAra marAvyA zreNika rAjA bhagavAna mahAvIra svAmInA ananya parama bhakta hatA. bhagavAnane pitAnA hRdayamAM besADayA hatA. bhagavAnanA zAsanane paNa hRdayamAM besADyuM hatuM. temane AvuM asahya duHkha AvyuM zAthI? je zreNika samajI gayA hota ne keNikane rAjya ApI dIdhuM hota, te A paristhiti sarjANI na hota, paNa rAjya sukhanA rAge rAjya choDavA na dIdhuM, pariNAme kaNikanA hRdhyamAM krUratA AvI. jyAM saMsAranA sukhane tIvra + roga hoya tyAM krUratA AvyA vinA rahe kayAMthI? samakitadaSTi AtmA saMsAranA svarUpane - samajatA hoya che. te duHkha Ave te mAne che ke A mArA karmonuM phaLa che, tethI zreNika rAjA AvuM bhayaMkara du:kha paNa samatAbhAvathI sahana karI zakyA. temaNe e vicAra karyo ke meM rAjagAdI na choDI, putrane rAjagAdI na ApI te rAjyanA rAgamAMthI krUratA pedA thaI ne? je karyuM tenI sajA mAre bhegavavI joIe. samakitI AtmA svaSa jue paNa bIjAnA deSa na jue. zreNika rAjAne keNika pratye krUratA na AvI, dveSa na Avyo, paNa dayA bhAva AvyA. anukaMpA eTale dukhI jIvo pratye dayA. bIjAnuM duHkha joIne AtmA kaMpI uThe. anukaMpAthI bharelA AtmAmAM samatA bhAva pragaTe che. zreNika rAjAne Avo samatAbhAva Avyo kayAMthI? tamane vicAra Ave che? roja 500 cAbUkanA mAra marAvanAra pratye paNa samabhAva. A pAvara kayAMthI Avyo ? Apane khabara che? zreNika rAjAe bhagavAna mahAvIra pAsethI sAcI samaja-samyakajJAna prApta karyuM hatuM ke aparAdhI pratye paNa karUNA rAkhe. zreNika rAjAe e ja vicAryuM ke tIrthaMkara prabhu paNa saMsAranI gatine na rokI zakyA te pachI huM koNa? "I am nothing" mAruM zuM vyaktitva che? huM kAMI nathI, aparAdhI jIvo pratye paNa roSa nahi, krodha nahi, aNagame nahi paNa upazama-prazamabhAva. prazamabhAva e samati daSTi AtmAnuM lakSaNa che. eka kavie kahyuM che ke - Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA 2tna 405 upazama ANe, upazama ANe, upazama rasamAM nANe re, viNa upazama jina dharma ne sehe, jimajaga naravara kANe re. upazamabhAva pragaTa karo AtmAmAM, snAna karo upazama rasamAM, upazamabhAva vinA jainadharma zobhatuM nathI. jagatamAM rAjA kANe hoya te zobhe khare? nA, tema jainadharma upazamabhAva vinA zobhe kharo ? zama, upazama, prazama badhA samAna zabda che. jinezvara bhagavAnanA zAsanamAM A prazamabhAvathI aneka AtmAoe kevaLajJAna meLavyAnA daSTIte noMdhAyelA che. samyakadarzana guNa AtmAmAM pragaTa che ke kema? ene nirNaya enA samasaMvega Adi lakSaNenA AdhAre karI zakAya. AsthA, vairAgya, saMvega, anukaMpA ane prazamabhAva A pAMca to AMtarika che. te AtmAnA bhAva che. tenI oLakha jIva pite karI zake athavA viziSTa jJAnI purUSa karI zake. tamArAmAM samakita che ke nahi te huM kahI zakuM nahi, kAraNa ke mArAmAM evuM jJAna nathI. eka bhikhArI bIjA bhikhArIne zuM nyAla karI zake? eka garIba bIjA garIbane zuM zrImaMta banAvI zake ? nA, ApaNI pAse kaI viziSTa jJAnane vaibhava nathI. zrutasAgarane je che? zratasAgaranuM eka bindu paNa ApaNI pAse che? are eTaluM matijJAna : paNa nathI ke sarvajJoe lakhelA siddhAMtane sArI rIte samajI zakIe. kayAM cauda pUrvanuM jJAna! eka pUrva to nahi, tenA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM paNa jJAna ApaNane nathI. 32 siddhAMtenuM jJAna nathI, sUtro yAda nathI, arthanI khabara nathI, pachI anuprekSako hoya ja kayAMthI ? gujarAtImAM junI kahevata che ke "sUMThane gAMgaDe gAMdhI"! evI sthiti Aje ApaNI che. koI viziSTa jJAna nathI chatAM mAne ke huM jJAnI. huM te prabhu pAse e ja prArthanA karuM chuM ke mAre bIjuM kaMI nathI joItuM, mAtra mArI jiMdagI Ama nirIkSaNa karavAmAM pUrI thAya eTaluM mane Apaje. tamArAmAM samyaggadarzana che ke kema? tene nirNaya karavA mATe jJAnI purUSoe tharmomITara ApyuM che, paNa jotAM AvaDavuM joIe. tamArA pariNAma-adhyavasAya uparathI Apa jANI zako. samakita pAmyA pahelAM AyuSyane baMdha paDI gayo hoya te samati daSTi AtmAne paNa kyAreka narakamAM javuM paDe, te tyAM paNa te AtmA upazamabhAvane anubhava kare. te AtmA to e vicAre ke mArA bAMdhelA karmonuM phaLa mAre bhogavavuM paDe, emAM zI navAI ! je kArya kAraNa bhAva samaje che tenuM duHkha aDadhuM ochuM thaI jAya che. duHkhanuM kAraNa jANe che ? duHkha zAthI Ave ? "Timta yuva" pApathI duHkha Ave. A kArya kAraNa bhAvanuM jJAna che ne ? jo A jJAna che to duHkha Ave tyAre ema ja vicAro ke A mArA pAponuM phaLa che, mATe mAre bhogavavAnuM, te paNa samatA bhAvathI. samyaphadarzananA prakAzamAM A jJAna thaI jAya ke A mArA bAMdhelA karmothI huM duHkhI chuM, te tene vadhu duHkha nahi lAge ne AvelAM duone zAMtithI sahana karaze. azAtA vedanIya karmane udaya hoya eTale zArIrika duHkha te sahana karavuM paDe, paNa mAnasika duHkha ochuM thAya. Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna A grevIsInA ogaNIsamA tIrthakara bhagavAna mallinAthanA samayamAM eka zrAvaka hatA. parama zraddhALu ane nirmaLa samyaphadarzanavALA, emanuM nAma hatuM annaka ahaMnnaka zrAvakanA hRdayamAM deva-gurU-dharma pratye apAra, akhUTa zraddhA. A zraddhA navatatvanI sAcI samajamAMthI pragaTelI hatI. nava tatva kayA? tamane khabara che? tamArA nava to judA che ne? te kyA ? batAvuM tamane? "paheluM tatva paise, bIjuM tatva baMgalo, trIjuM tattva tijorI ! (hasAhasa) have AgaLa tame gaNave. A to pAchaLa pAgala ne ! nava tatvonA nAma yAda nathI ne ? ATalA divasathI are varSothI vyAkhyAnamAM Avo cho, chatAM navatattvanA nAma nathI AvaDatA ! sAMbhaLo. navatattvanA nAma. (1) jIva (2) ajIva (3) puNya (8) pApa (5) Azrava (6) saMvara (7) nirjarA (8) baMdha (9) mokSatattva. A nava tatvanuM jJAna jene thAya tenuM samyaphadarzana evuM nirmaLa, sudaDha ane ucca keTinuM hoya ke devakanA deva paNa tene zraddhAthI bhraSTa na karI zake. AvuM samyakrarzana ahaMnaka zrAvakamAM hatuM. "deva sabhAmAM prazaMsA :-eka vakhata A zrAvakanA samyagadarzananI prazaMsA devalekamAM Indra mahArAjAe karI. A sAMbhaLI mithyAtvI devane thayuM ke eka manuSyamAM ATalI zraddhA ! devanI samakSa eka manuSyanI ATalI prazaMsA ! Indra paNa kevA che ke basa, prazaMsA karavA beDA eTale prazaMsA karyA kare paNa devo sAme manuSyanI prazaMsA ! devalokanA deva manuSyane kevI rIte jue che? devakanI daSTie manuSyo gaMdakImAM rakhaDatA bhUMDa jevA lAge. manuSya lekanI gaMdakI eTalI uDe che ke devakanA deva ahIM AvavA rAjI na hoya. mithyASTi deva annaka zrAvakanI prazaMsA sahana karI zake nahi. te te A mRtyulekamAM. : "deve ApelA pralobhane" -ahaMnnaka zrAvaka vahepAra athe vahANa laIne samudra mArge musApharI karI rahyA hatA. pele deva ahaMnnaka zrAvakanA vahANamAM AvyA. te vakhate ahaMnaka prabhunA dhyAnamAM lIna hatA. pahelA zrAvako musApharIe jatA te sAthe patharaNuM, guccho ane muhapatti laI jatA. ahaMnnaka zrAvaka sAmAyika laIne beThA che. te te prabhu bhakitamAM masta che. deve kahyuM are, A tuM zuM kare che? ArAdhanA, bhakita karavI hoya te mArI kara. zAmATe vItarAganI ArAdhanA kare che ? te karavAthI tane zuM maLavAnuM che? ahaMnnake kahyuM-tuM mane zuM Apaze? deve kahyuM, tuM IcchIza te dhanasaMpatti vagere ApIza. ahaMnake kahyuM-huM je IcchuM chuM ke tuM mane nahi ApI zake. deva kahe ApI zakIza. mAre te mokSa joIe che mokSa, te tuM mane ApI zakaze? dhana saMpattinI mane IcchA nathI. mArI pAse je dhana saMpatti che te paNa huM cheDavAnI IcchA rAkhuM chuM. ahaMnakanI vAta Apane samajAya che ne? samyaphadaSTi AtmA "heyanA tyAganI bhAvanAmAM rameheyane choDavAnI IcchA kare. have vAta barAbara samajAIne? tamAre nirNaya paNa temanA jevo thaI gayo ne? samakitI AtmA saMsArane kayAre choDuM evuM ja vicAratA hoya. deve kahyuM-ATaluM suMdara zarIra che, yuvAnI che, dhana Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 487 che, te te zuM cheDavA mAMge che? are, joI e te vadhu Apu. devakanuM sukha ApuM. choDI de A sAmAyika, pheMkI de guracho, muhapatti dariyAmAM ne kahI de jaina dharma che. deve zeThane lalacAvavA khUba prayatna karyA paNa ahaMnnaka zrAvaka jarA paNa DagyA nahi. deve jANyuM haze ke A vahepArI che. dhananI lAlacathI te DagI jaze, paNa Dage te zrAvaka zAnA ! aha-naka zrAvaka lAlaca AgaLa jhUkatA nathI. deve lalacAvavAnuM choDI dIdhuM ne DarAvavAnuM zarU karyuM. deve ApelI dhamakI" --deve kahyuM, tuM mArI vAta mAne che ke nahi! je mAnIza to nyAla karI daIza ane nahi mAne te barabAda karI daIza. ahaMnnaka jarA paNuM DaryA nahi. temaNe daDhatAthI kahI dIdhuM-tArI vAta huM nahi mAnI zakuM. deva-gurUdharmane nahi choDuM. A sAMbhaLI deva te vipharyo-A tArI jIda che ! tane khabara che tenuM pariNAma zuM Avaze? tAruM vahANa tUTI jaze, DUbI jaze, tuM DUbI jaIza, tAruM kuTuMba DUbI jaze. keI kinAre pahoMcI zakazo nahi. tuM khatama, tAruM kuTuMba khatama! ahanake kahyuM. asAra mATe sAra tyAga huM nahi karI zakuM. je thavuM hoya te thAya. deve rUAbathI kahyuM-tuM konI sAme jIda kare che te khabara che? ahanake spaSTa vAta kahI dIdhI. tuM mAruM kAMI bagADI zakatA nathI. huM manuSya loko chuM, tuM devakane che. je mArA puNyane udaya haze te tuM mAre vALa paNa vAMke karI zakaze nahi, ane je mArA pApane upAya haze te tuM mane sukhI karavA zaktimAna nathI. ahaMnnakanI A siMha garjanA che! samyaphadaSTi AtmAnI vANI siMha garjanA hoya. te caM caM cIM cIM karanAra cakalA jevA na hoya. samajyA ! anakanA sthAne tame ho te zuM kare? bele te kharA! (mauna) deva kahe, choDI de deva gurUne ane pakaDI le mArA pagane ! nyAla karI dauM. putra ApuM, dhana, baMgalo ApuM, AvuM kahenAra ke I deva prasanna thAya te tame tenI zarata pALo ke nahi! te kahe. upAzraye nahi javAnuM, gurU pAse nahi javAnuM, sAmAyika nahi karavAnI ane dharma taddana baMdha. bele, A samaye zuM kare? dhana mATe badhuM tyAge ke rAkhe? Apa nahi bolo. saMsAranA sukha mATe vItarAga paramAtmA, nirgatha saMte ane kevaLI bhagavaMtane dharma choDavo paDe te choDI de ne ? kyAM che samya darzana ! saMsAranA sukha mATe deva-gurU-dharmane choDI mithyASTi deve pAse bhaTakanArA A duniyAmAM kyAM ochA che? evA keI bAvA jegI maLI jAya ne kahe, tuM zuM navakAramaMtranI mALA pherave che? A mALA choDIne tuM bherUjInI mALA pherava, tane dIkare maLaze. bhAgyamAM dIkaro hoya ane dIkaro maLI jAya te jiMdagIbhara konI mALA pheravo? hRdayamAM zuM bharyuM che? saMsAranA sukhanI kAmanA che. are, e sukha mATe devanI sAme eka page ubhA rahI mALA pherave. tyAM thAka paNa na lAge. samyaphI jIva AvuM na kare hoM ! paudgalika sukhonI kAmanAthI e mithyAne na bhaje. puNya pApanA siddhAMta para zraddhA rAkhanAra AtmAnuM teja kevuM hoya ! Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 zAradA ratna aha-naka zrAvake devane sApha sApha saMbhaLAvI dIdhuM ne? deve kahyuM. bhale, te huM joI laIza. vahANane UMcuM karIne nIce paTakIza. AMdhI lAvIza. pachI tuM jeje. ahaMnnake kahyuM. Apa deva cho. dhAre te karI zake che, paNa mAre te arihaMtAdina zaraNa che te raheze. teNe cAra zaraNuM aMgIkAra karI lIdhA. "arihaMte saraNe pavajAmi, sidhe saraNuM pavanajAmi, sAhu saraNuM pavanajAmi, kevalI patnatta dhamma saraNuM pavanajAmi." A cAra zaraNuM aMgIkAra karI lIdhA, pachI sAgArI saMthAro karyo ane "apAyuM sirAmi" kahI kAyotsarga dhyAna lagAvI dIdhuM. - deve vahANane sAta tADa UMcuM uchALyuM. tyAMthI nIce pADavuM, pAchuM uchALyuM, pAI paTakayuM paNa annakanuM eka rUMvADuM paNa pharakatuM nathI. te deva virbhAgajJAnathI jue che ke zrAvakanA bhAvamAM kAMI parivartana che ke nahi? A samaye tamane manamAM zuM thAya? AvI jIda na rAkhavI joIe. saMsAramAM jIda rAkhe kema cAle? dharmanI bAbatamAM chUTachATa cAle ema ja ne? baTATAvaDA bahu TesTaphula che. keI maphata khavaDAve che ne bahu Agraha kare che te jIda bahu na rAkhavI. khAI levA baTATAvaDA ema ja ne ! AvA Dhacupacu dimAgavALA ane kamajora hRdayavALA hoya tyAM samyagradarzana kyAMthI Take? deva kyAMthI Ave, daDha samyagadarzanavALA ahaMnaka zrAvaka jevA bane to deva Ave kasoTI karavA. ke joyuM ke A zrAvaka zraddhAthI jarA paNa vicalita thAya ema nathI, tethI te ahaMkanA caraNamAM mUkI gayo ne kAnana kuMDala bakSisa ApI potAnA sthAne cAlyo gayo. ke samyagudana e mokSanuM bIja che. zAstramAM kahyuM che ke koI AtmA cAritrathI paDavAI thAya te te pharIthI cAritra prApta karI zake che ane siddhi prApta karI zake che, paNa je AtmA samyagadarzanathI bhraSTa thayo tene anaMta kALa saMsAramAM bhaTakavAnuM, mATe sauthI prathama zraddhAne nirmaLa ane avicaLa banAve. mekSane AdhAra samyagadarzana che. jJAna ane cAritra uttama che paNa je samyagdarzana nathI te nirvANa nathI. samyaggadarzana vinA jJAna ane cAritra te abhavI jIvane paNa heya. abhavI eTale kyAre paNa mekSamAM nahi janArA. AvA abhavI jIva sADA nava pUrvanuM jJAna bhaNI zake. ane cAritra evuM pALe ke mAkhInI pAMkha paNa na dubhAve. eTaluM nirmaLa ane svaccha pALe. evuM cAritra pALIne devalokamAM jAya. tyAM asaMkhyAta varSo sudhI sukha bhogave. abhavI cAritra eTalA mATe pALe ke cAritrathI devalokanA sukha maLe, paNa e cAritrathI mokSanA sukhe na maLe. eka jiMdagI jeTaluM thoDuM kaSTa sahana karIe te hajAro varSonA devalokanA sukha maLe. abhavInA cAritranuM lakSa mAtra saMsAranuM sukha! mekSa nahi. samyagadarzana vinA mokSanuM lakSa pragaTe nahi. : keI zeTha kahe, varSamAM eka mahinA nokarI karavAnI paNa 18 kalAka kAma karavAnuM. vacce jamavA mATe thoDo samaya maLaze. mAmUlI ArAma karavAno. chUTI nahi, kAma eka Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 49 mahinAnuM ne pagAra bAra mahinAnA ApavAnA. 11 mahinA dukAna para nahi AvavAnuM. khele kevI sarasa sarvIsa che! keAne karavI che ? ( zreAtAmAMthI avAja eka mahinA tA muzkelI kharI ne ? ) tame eka mahinAnI takalIpha sAme jue che| paNa 11 mahinAnA ArAma taraph te! jIe. AvI sI`sa tamane ahIM kAI ApanAra nahi maLe. A ephara sArI nathI ? hA ke nA teA beleA. 11 mahinA ArAma ane eka mahinA nAkarI. ame AvI nAkarI ApavA taiyAra chIe. eka mAsanI nAkarI samAna atyAre alpakALa cAritra pALavAnu che. tamane cAritramAM kaSTa lAge che ne! cAritramAM kadAca pariSaheA Ave to veThavAnA paNa e alpa duHkho bhAgavatA pariNAme devalAkamAM asaMkhyAta varSo sudhI ArAma maLavAne. A kALamAM meAkSa nathI, bAkI jo jIvano purUSArtha upaDe teA kakSaya karI meAkSane meLave ke jayAM sadA ArAma ArAma ne ArAma. kadAca tamane ema lAge ke sAdhu duHkhI che teA zuM tame sukhI che ? ( AAtAmAMthI avAja : duHkhI ame, tame teA sukhI ) tamAre du:khI rahevu che? sukhI thavuM nathI ? tamAre jhaghaDA thayA hoya teA upaDeA vakIlanI pAse, makAnanA plAna karavA che te AkI TekaTane zodhA ne ? khADA khodavA hoya teA mArane bolAvA. lAITaphITIiMga karavuM hoya tA vAyaramenane bAlAvA, paNa tame saMsAramAM evA cAMTI gayA che ke ukhaDI zakatA nathI tA ukhADavA amane bolAvA ne ! amane AmaMtraNa Ape te ukhADI daIzu. tamAre sa...sAramAMthI ukhaDavuM che ke cAMTI rahevu che? je tame nathI khelatA, teA eneA atha thayA ke tamAre sa`sAramAMthI nIkaLavuM nathI. sa`sAramAM cAMTI rahevu che. jene peAtAnA gharamAM lAITa phITIMga karAvavAnuM na hoya tyAM vAyaramena jaine ubheA rahe te tene kADhI mUke| ne ? mAno ke koI rAga thaye! paNa tamAre TrITamenTa karAvavI nathI ane DAkaTara TrITamenTa karavA Ave teA zu kahezo ? DAkaTara sAheba ! magaja ThekANe che ke nahi ? e rIte ame pUchyA vagara AvI jaie te tame zuM kaho ? mahAsatIjI ! gaucarI levI hAya teA leA. bIjI vAta na kare. ema ja kaho ke bIjI' kai ? (hasAhasa) meAkSa mArganI ArAdhanA mATe samyagdarzana jarUrI che. samyagdarzana prApta thayA pachI ardha pudagala parAva kALathI vadhu nahi bhaTakavAnuM, samyagdarzana prApta thAya eTale jIvanavyavahAra badalAI jAya. enA jIvana vyavahAra vizuddha ane nirmaLa bane, samyagUDharzana prApta karavA mATe paryuSaNupa e kAleja che. paryuSaNa parvanA mAMgala divaseAmAM ATalI meATI vADI, gelerI khavuM cikkAra bharAI jAya che. A pavitra divaseA ApaNe dAna-zIla-tapa-bhAvathI ujavIe chIe. A divase evA pavitra che ke sheje dAna devAnuM, tapa karavAnuM mana thAya. nAnA nAnA bALako paNa khele che ke amAre upavAsa karavA che ane ghaNAM kare che paNa kharA. pratikramaNa, tapazcaryA Adi kriyAo karIne parvanI ujavaNI karIe chIe, paNa yAM. sudhI AtmAnI eLakha rUpa ekaDA maMDAyA na hAya tyAM sudhI e aMdha anukaraNarUpa bane che. ekaDA vinAnA mIMDA game teTalA hoya paNa tenI kiMmata kaMi nahi. mIMDAnA Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 zAradA ratna saravALo kare, bAdabAkI kare, guNAkAra ke bhAgAkAra karo paNa mIMDuM ja rahe. tenI AgaLa ekaDe mUkavAmAM Ave te ekeka mIMDAnI kiMmata daza gaNuM aMkAya. vItarAga bhagavaMte batAvelI ekeka nAnI ke moTI kaI paNa kriyAnI ke tapazcaryAnI kiMmata mahAmUlI che, paNa te AtmAnI oLakha vinAnI hoya te ekaDA vinAnA mIMDA barAbara che. tenuM je phaLa mokSapada maLavuM joIe te maLatuM nathI, balake aMdha anukaraNa rUpa banI jAya che. e AtmAnI oLakha karavA ApaNe AMgaNe AvI rahelA paryuSaNa mahAparvane jAgyA tyArathI savAra samajI ekaDo karavA rUpa banAvIe. aMdha anukaraNathI dharma karanAranA jIvana juo. nathI temanAmAM kaI dharma cetanAne avirbhAva ke nathI kaI urdhvamukhI jIvana parivartana. AMdhaLuM anukaraNa" -eka gAmamAM eka saMta munirAja padhAryA. gAmamAM thoDA jainanA gharo hatA. saMtanA punita pagalA thavAthI badhA lokone khUba AnaMda thayo. badhAe upAzraye jaI munine bhAvapUrvaka vaMdana karyA. gaucarI mATe pitAne ghera laI gayA. khUba harSa pUrvaka saMtane gaucarIpANI vahorAvyA. saMte badhAne kahyuM, Apa badhA sAMje pratikramaNa karavA upAzraye Avajo. zrAvake kahe bhale, gurUdeva ! ame AvIzuM jarUra paNa amane pratikramaNa karatA nathI AvaDatuM. saMte kahyuM ciMtA na kare. huM jema karuM tema tame karaje. badhA zrAvakoe temanI vAtane svIkAra karyo. badhA sAMje upAzraye gayA. pratikramaNane rAIma thayA eTale saMtoe pratikramaNa zarU karyuM. muni je pramANe dharmakriyA karatA tema ke temane joIne bhakto paNa karatA. teo mAtra kiyA karatA hatA, samajatA kaMI ja nahi. * have banyuM evuM ke munine pratikramaNa karatA karatA phITa AvI. temane phITanuM darda hatuM. avAranavAra phITa AvI jatI. pratikramaNa karatA karatA phITa AvI eTale teo lAMbA thaIne paDI gayA. hAthapaga pachADavA lAgyA. meMmAM phINa AvI gayuM. pratikramaNa cAlu hatuM. saMte zrAvakone kahyuM hatuM ke huM karuM tema karaje. munine te phITa AvI tethI sUI gayA eTale bhakto paNa lAMbA thaIne sUI gayA. hAthapaga pachADavA lAgyA. meMmAM phINa lAvavA prayatno karyA paNa meMmAMthI phINa na nIkaLyuM. thoDI vAra pachI munine sAruM thayuM. pratikramaNa pUruM thayuM, pachI bhaktone pUchyuM. kema barAbara pratikramaNa karyuM ne! huM jema karate hate tema badhuM karyuM ne? eka bhakta kahyuM, gurUdeva ! kiyA te badhI karI paNa eka kriyA adhUrI rahI gaI. gurUdeva ApanA memAthI to phINa nIkaLyuM hatuM. ame ghaNA prayatna karyA paNa amArA moMmAMthI phINa na nIkaLyuM. hA, ame tamArI jema lAMbA thaIne sUI gayA hatA, hAtha paga pachADyA hatA, tamArI jema badhuM karyuM hatuM paNa meMmAMthI phINa na nIkaLyuM. basa, sAheba ! ATalI kiyA adhUrI rahI gaI. dekhAdekhIthI dharma kriyA karanArA jIe te dharmanuM rUpa kurUpa karI nAMkhyuM che, bhale, e bhaktoe saMtanA kahevAthI pratikramaNanI dharmakriyA karI paNa e loka pratikamaNanA arthane jANatA na hatA, tethI saMtane joIne anukaraNa karyuM. jo temanAmAM samajaNa hota to evo vicAra karata ke pratikramaNamAM Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradI ratna 411 AvuM karavAnuM na hoya. saMtane A rIte thayuM mATe emAM kaMIka kAraNa haze. saMte pachI badhuM samajAvyuM. Aje paNa dekhAdekhIthI, ghaNuM pratikramaNa kare che, paNa tenA arthane jANatA nathI eTale pApa pratye haju napharata-vRNA pedA thaI nathI. jIvanamAMthI pApanA AcaraNa ochA thayA nathI. are, pApa karavA jevuM nathI e vicAra paNa dRDha thayo nathI. A dRSTAMtamAMthI sAra e levAne che ke ApaNe kadAca anukaraNa karatA hoIe te paNa vicAra kare joIe ke ame sAruM anukaraNa karIe chIe ne! AvuM aMdha anukaraNa nathI thaI jatuM ne? paryuSaNa parva jevuM AdhyAtmika daSTi kholavAnuM mahAna parva aMdha anukaraNa na banI jAya tenI kALajIpUrvaka AtmAnI sAcI oLakhapUrvaka ArAdhanAmAM tanmaya banIe te saphaLa banaze. ApaNe cAlu adhikAra DIvAra vicArIe. vIrasiMhanI vAta sAMbhaLatA caMdrayazane gusso AvI gayA. mArA pitAne ghAtaka ane mArA pitA zuM baMnenI smazAnayAtrA sAthe kADhavAnI ? kyAM pavitra mArA pitA ane kyAM adhama kAkA ! e nahi bane. vIrasiMha kahe-marelA upara vira rAkhavuM na joIe. vara jIvatA upara rAkhavAmAM Ave che. mATe maNiratha upara have verabhAva na rAkhatA je pramANe tamArA pitAnA zabanI atyeSThi kriyA karavAnA cho te pramANe maNirathanA zabanI paNa tamAre karavI joIe. jo tame aMtima kriyA nahi kare ane tenA zabane kAgaDA, samaDI vagere pakSIo phelI khAze te loko tamArA mATe zuM bolaze? vIrasiMhanA kahevAthI caMdrayaza mAnI gayo, ane maNirathanA zabane upaDAvIne yAM yugabAhunuM zaba hatuM tyAM lAvyA. | maNirathane enuM pApa naDyuM. potAnI vAsanA saMtoSavA eNe sagA bhAInuM khUna karyuM paNa enuM pApa jANe sapanA rUpamAM AvIne ene mArI gayuM. sinika maNirathanA zabane rAjabhavanamAM laI AvyA. baMne bhAInI mazAnayAtrA sAthe nIkaLI. yugabAhunA mRtyunuM kAvatru ughADuM paDI gayuM. maNirathanI pilI dAsIe kAvatrAnI khUTatI kaDIo sAMdhI ApI. AkhA sudarzana nagare potAnA rAjavI upara phiTakAra varasAda varasAvyo. AkhuM nagara ane rAjabhavana eTaluM badhuM vyagra hatuM ke koIne mayaNarehA sAMbharatI na hatI. pitAnA mRtyu duHkhe candrayazane eTalo badhe AghAta pahoMcADyo hate ke ene potAnI mAtAnI yAda paNa na AvI. aMte baMne bhAIonI mazAna yAtrA zarU thaI. yuvarAja yugabAhu para badhA AMsuonI aMjali ApI rahyA hatA, temane phUlothI vadhAvatA hatA, jyAre maNiratha para badhI AMkhe Aga vasAvI rahI hatI. baMnenI aMtima kriyA patAvI sau ghera AvyA. maNiratha uttama manuSya jIvanamAM Avyo, paNa zuM kamAI ga? jugArIne bApano lAkhekoDane vAraso bhale maLe paNa pariNAma? jugAranA caDasamAM phanA phAtiyA ane devAmAM jela sivAya bIjuM zuM? tema mANasa paNa asAra ane galIca bhogomAM lubdha bane che tyAre Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 zAradA ratna jANe e jIvana dhanane jugAra khele che. kSaNika sukhamAM dIrdhakALanA jaMgI dukhone notare che. ahIM paNa apayaza ane paralekamAM durgatinA duHkhamAM phasAya che. mayaNarehAnI zodhamAM-caMdrayaza baMne bhAIonI aMtima kriyA patAvIne rAjamahelamAM Avyo. pitA vinA rAjamahela sUnasUne dekhAvA lAge. caMdrayaza khUba raDe. maMtrIo ane badhAe tene khUba AzvAsana ApyuM. pachI e kaMIka svastha thayo ne ene kaMIka yAda AvyuM. raDatA raDatA pUchyuM. mArI mAtA kayAM che? ema vicArI mAtAnA mahele gaye, paNa tyAM mAtAne na jaI tapAsa karavA chatAM paNa jyAre mayaNarehAne patte na paDyo tyAre tene ghaNuM duHkha thayuM. oha! mayaNarehA kyAM adazya thaI gaI? yuvarAjJI gupta banI gayA ke zuM? AkhA rAjabhavanamAM zokanI chAyA gherAI gaI, jyAM ne tyAM, jyAre ne tyAre A vAta carcAvA lAgI. khuda maMtrI sahita mANaso mayaNarehAnI zodhamAM nIkaLI gayA. vane vana pheMdI vaLyA, vananA pAMdaDe pAMdaDAne pUchI joyuM ke he vana deva ! he vananA pAMdaDAo ! Apa kaho te kharA ke mayaNarehA A raste gaI che? ghaNuM pharyA paNa mayaNarehAne patte na maLe te na ja maLe. sudarzana ane enI sImAne keI dharatI kaNa evo na rahyo ke jyAM sainikone paga paDyo na hoya. divasanA divasa sudhI e zedha cAluM rahI paNa sudarzananI sannArI, candrayazanI mAtA, zIla ane sauMdaryanA jaMgama tIrtha samI mayaNarehA na jaDI te na ja jaDI. kayAMthI jaDe paNa e ? e te yugabAhunA khUnanI e gojhArI rAtre cAlI nIkaLI hatI. keIne eNe jANa ' karI hatI ke na keIne eNe saMdezo pAThavyuM hatuM. zarIranI thoDI paNa tamannA, paravA ke ciMtA karyA vinA zIlanI rakSA kAje e mahAsatI vananI vATe jatI rahI hatI, pachI sudarzanamAM enI bhALa kayAMthI maLe? roja reja judI judI dizAethI sainikonI TukaDI pAchI vaLatI ane rAjabhavanamAM nirAzA para nirAzA ThalavAye jatI. pitA gayA, mAtAne patte nathI tethI caMdrayazane khUba AghAta che. arere.pitA to gayA paNa mAtA ! tuM paNa mane mUkIne cAlI gaI! A ekalo caMdrayaza zuM karaze ? ema kalpAMta kare che. pitRchAyA ane mAtRchAyA bane ekI sAthe gUMTavAI jatAM enI dazA khUba karUNa banI hatI. re kevo saMsAra! kyAM maNiratha ! kayAM yugabAhu ! kayAM mayaNarehA ! kevI aNadhArI rIte A badhA paMkhIo eka DALIe ne eka mALe bhegA thayA hatA ane kevI aNadhArI rIte pAchA judI judI dizAe uDI gayA. caMdrayazane duHkhI jaIne sAmaMtoe kahyuM- mahArAjA ! A pramANe gabharAI javAnuM keI kAraNa nathI. ApanI mAtA dhIra-vIra che tathA dharmanI jANakAra che, mATe temaNe gya mArga lIdhe haze. A5 temanA mATe koI jAtanI ciMtA na kare, tame ema na samaje ke mAtAnI rakSA huM ja karI zakuM chuM. jo tame rakSaka hota te pitAnuM rakSaNa kema na karI zakyA? dareka AtmA pitAne rakSaka che, mATe Apa mAtAnI ciMtA choDI do. A badhI Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 413 vAta manaH paryava jJAnI saMta mayaNarehAne kahI rahyA che. mayaNarehA tyAM beThI che. have tyAM koNa Avaze ane badhAne zuM Azcarya thaze ke kevI ghaTanA banaze te bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 4pa zrAvaNa vada amAsa zanIvAra tA. 29-8-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahena ! parvAdhirAja paryuSaNa parvanA be divaso te cAlyA gayA. ne trIjo divasa AvI gayo. paryuSaNa parva e kalyANa mATe Apela mahAna vAraso che. saMsAranA khArA nIramAM amRtanA ghUMTaDAnuM pAna che. duHkha dAvAnaLane zAMta karanAra amegha zastra che. cIra zAMtinuM vizrAmasthAna che. AraMbhanI pravRttimAMthI nivRtti ApanAra kendra che. jIvana samRddhi prApta karavA mATe apUrva purUSArtha che. emAM rahelA kSamA, tapa, dAna, puruSArtha, saMyama bhAvanA pokArI pokArIne kahe che ke tame bhautika suMdaratAnI mohakatA cheDI tapa Adare, jethI damana, saMvega, ane samatA rasa prApta thAya. vamanasya, kodha, kaSAya ane IrSyAgnithI prajavalatA bhava ane duHkhanI vALA na vadhAratA pratikramaNa karo. prAyazcita kare. ene vaLataramAM kSamA, gaMbhIratA, udAratAnA amRtathI, jIvana rasIka banaze. paryuSaNa zabdamAM be zabdo che. eka "pari" ane bIjo "uSaNa" e baMne zabdo bhegA thaI paryuSaNa zabda banyo che. pari eTale sarvataH ane sarvataH eTale cAre bAjuthI ane uSaNa eTale vasavuM, sArI rIte vasavuM. truTI vagara vasavuM. akhaMDapaNe vasavuM, paNa kyAM vasavuM ? AtmabhAvanAmAM. badhAya sthAnanI bhAvanA cheDI AtmabhAvamAM vasavuM AnuM nAma paryuSaNa. AtmajJAna kharuM-sAcuM jJAna che. te AtmajJAna AtmabhAvamAM vasIe te Ave. jagatanI tamAma vipattio AtmajJAnanA abhAve janmavA pAmI che. javanI sAcI saMpatti AtmajJAna che. AtmajJAnanI saMpatti cora AdithI cArAtI nathI. agnithI adAdya che. jaLathI animajajanIya eTale pANImAM taNAI jatI nathI. sadaiva sanAtana te ja rUpe AnaMda dhAmamAM vase che. jenAmAM A saMpatti AvI hoya te sAce saMpattivAna kahevAya che. AvI saMpattinI prarUpaNa karanAra sarvajJa bhagavaMta che. A jJAnanI prAptinuM preraka ApaNuM tAraka zrI paryuSaNa mahAparva che. AtmajJAnanI prApti eka ajaba vibhUti che. e vibhUti ApaNane vaLagelI sakala karmanI bhUtine uDADI mUkanAra che. te mATe laukika saMpattine tyAga karI AtmasaMpattinI prApti mATe sajaja thaI javuM joIe. ajJAna, kaSAya ane para vastunI AsaktithI nivartAvAmAM AtmabhAvanI sthiratA che. svabhAvane bhUlI parabhAvamAM ramaNatA karavAthI duHkhI thaI rahelA AtmAone duHkhathI mukta banavA mATe tIrthaMkara paramAtmAe sAdhana dharma ane sAdhya dharma ema be prakArane dharma prarUpe che. tene dravyadharma ane bhAvadharma paNa kahevAya che. vrata, niyama, tapazcaryA, sAmAyika, pratikramaNa Adi bAhya anuSThAne te Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 zAradA ratna dravyadharma eTale sAdhanadharma che ane viSayAsaktithI virAma, kaSAyenA para vijaya ane azuddha bhAva rUpI vikArAne jItI svabhAvamAM ramaNatA karavI te bhAvadharma eTale sAdhyadharma che. A sAdhanadharma ane sAdhyadharmanI sAdhanAnI vizeSatA paryuSaNa parvImAM vizeSa prakAre thatI hAI paryuSaNane mahApava` kahevAya che. upazamanA pAyA upara paryuSaNu jevA dharma parvanuM maMDANa che. upazamanI pAchaLa anya guNaiAnA prAdurbhAva che, mATe upazama e paryuSaNanA prANa che. sujhabUjha bhUlelA mAnavIne A mahAparva peAtAnI asalatAnuM bhAna karAve che. tuM bhUlyA che, kAIkanA dA) dAravAi rahyo che; ane dArIne laI janAra tArA mitra nahi paNa zatru che. e vAta A pava kAnamAM kahI jAya che. rAga mAnavane rIbAve che, dveSa mAnavane dabAve che; mAha mAnavane vAtavAtamAM mUMjhave che. mAyA tA potAnA bAhupAzamAM pakaDI mAnavane kayAMya paTakI de che. zrI mahAvIra devanuM zAsana AkramakAnuM che. AkramaNa keAnI sAme karavAnuM che? janma janmathI pIDI rahelA rAga ane dveSanA bhayAnaka pApeAnI sAme. A parva viSaya kaSAyanA kaluSita kADhavane ulecIne jIvananA kSetramAM tapa, tyAga ane sayamanA khIjanu vAvetara kare che. jIvanane magalamaya banAvavA mATe navacetanAnA navA mArge pagaraNa mAMDavA preraNA Ape che. kaSAyeAnI kaluSitatAthI, meAhanI mAyAjALathI ane karmanI kaMThInAIethI pIDAtA nAstika mAnava paNa A divaseA daramyAna rAhatanA zvAsa le che ane tenA manamAM dharma pratye anurAgavALA vicArAnuM si`cana thAya che. krodha, rAga, dveSa vagere malina zatruonA nAza thAya che ane maitrI bhAvanAnA pavitra jharaNAne vahetuM rAkhe che ane tenAthI mAnava jIvananI dharatIne dayA, dAna, maitrI ane karUNAnA kAmaLa cheDavAethI lIlIchama banAvI mUke che. prativarSa AvatuM A parva mAnava jIvananI ujaLI cAdara para lAgelA krodhanA kALA DAghane dhAine pharI ene ujjavala banAvI maitrInA attara vaDe sugaMdhita banAve che. paryuSaNupa nA divase ATha che, ane AtmAne malIna banAvanArA karmAM paNa ATha che. A divase| AtmA sAthe yuddha karI rahelA karmonA sAmanA karI javalaMta vijaya prApta karAvI paMcama gatinA mahAna sukhAnA bheAktA banAve che. A paM aMtaramAM maitrI ane ahi...sAnu' pavitra jharaNuM relAve che. AtmAnA alaukika utsAhamAM navuM baLa pragaTAve che ane meAhamAyAnI pAchaLa bhaTakI rahelA mAnavane satyanuM bhAna karAve che. A pamAM je jIvA tana, mana, dhanathI, aMtaranA ullAsathI ArAdhanA karI prabhu bhakitamAM lIna thAya che, teo samasta Adhi, vyAdhi, upAdhi rahita banI jAya che, mATe A parvane mahAna pava kahevAya che. saMsAranA vAghA AghA karavAne pavitra saMdezA laIne paryuSaNa pa ApaNI pAse AvI rahyA che. ApaNe A parvane tapa tyAganA phulaDAthI preme vadhAvIe, A mahAparvanA maMgaLakArI Ar3ha divase| daramyAna jJAnanI je ritA vahe che; Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 415 zIlanI suvAsa phelAya che, tapanA je teja relAya che ane bhAvanI je bharatI Ave che evI varSanA bAkInA divasomAM ApaNe lAkha prayatna paNa nirmANa karI zakIe tema nathI. A mahAna parvamAM jinezvara bhagavaMtoe dAna, zIla, tapa ane bhAvarUpa dharmanI vizeSa ArAdhanA karavAnI kahI che. cAra gatinuM kAraNa cAra kaSAya che. jJAnAdi ane dAnAdi dharmo vaDe cAra prakAranA kaSAyone cheda thAya che. sauthI prathama dAna dharma che. dharmanuM Adi paDha dAna che, dAna ApavAmAM AnaMda che. levAmAM lAcArI che. dAna ApanArane hAtha uMco rahe che. lenArane nIce rahe che. dAna ApavAthI mokaLAza vadhe che. levAthI saMkaDAza vadhe che. dAna eTale mohana tyAga. A mArI vastu che. A para mArI sattA che. A vastu meM ene arpaNa karI. enA parathI mArI sattA choDI dIdhI. e vastu parathI mArI mamatA-mohano tyAga karyo tyAre enuM dAna thayuM. dAnanA saMskAra nahi hoya te dAna nahi thAya. e vastu para meha nahi chUTe te zarIra para moha nahi chUTe. hIrA, mANeka, paisA, nATonA thekaDA A kAMIja sAthe lAvyo nathI. badhuM anitya che. kevaLa bAhya vastu che. lakSamI eka bhavamAM aneka nATaka karAvanArI che. mATe "parigraha pApanuM ghara kahevAya che ane tyAga' e mukitanuM dvAra kahevAyuM che. jenA jIvanamAM dAna nahi te nAdAna levAnuM badhethI, ApavAnuM keI ne nahi, A te kevo nyAya ! A nyAya nathI paNa zAsanapati prabhunI AjJAnA bhaMganuM anyAthI kRtya che. sUryano prakAza, caMdranI zItaLatA ane manI vizALatA A badhuM meLavavA mATe zuM mAnavI mUlya kharce che ? nA, samAjamAMthI levuM, zrI saMdhamAMthI levuM, vizvamAMthI levuM, A rIte badhethI levuM te ApavuM paNa paDe ne? mATe "dAna" upara bhAra mUkyo che. "dAna eTale svAtha upara kApa ane paramArthamAM AgekUca. * pethaDazA, AbhaDazA, jhAMjhaNazA, khemAzA be badhA nararatnonA nAma Aje jhaLahaLI rahyA che. tenA mULamAM pratApa to dAnadharmano ne? dilanI dilAvarIne khelavAnI cAvI dAna che. dAna vagarano divasa jene gojhAro lAge che, tene dhanya che. yAcakane potAne upakArI samajavAmAM dAnadharmanI sArthakatA che. nahitara dAnane ahaMkAra dAtAne patananuM kAraNa banI javAnI zakyatA vadhI jaze. dAnano mahimA khUba samajavA jevo che. rUpaka : eka vAra brahmAjIe badhA devone jamavA mATe AmaMtraNa ApyuM. Apa badhA mAre tyAM jamavA padhAraje. brahmAjInuM AmaMtraNa svIkArI badhA deve jamavA mATe AvyA. brahmAjIe badhAne satkAra sanmAna karI besADayA. jamavA mATe badhA vyavasthita goThavAI gayA. badhAnA bhANAmAM pIrasAI gayuM, paNa brahnAjI kahe che, huM jyAM sudhI tamane jamavAnI AjJA na ApuM tyAM sudhI ke e jamavAnuM nahi. badhAnA manamAM thAya che ke jaladI AjJA Ape te sAruM. bhANAmAM badhuM pIrasAI gayuM. pachI brahmAjI kahe che, he deva ! Apa badhA mArA AmaMtraNane svIkAra karI jamavA AvyA che tethI mane khUba AnaMda ane harSa che, paNa mArI eka mAMgaNI che ke Apa badhA peTa bharIne jamajo ane Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 zAradA ratna ghera laI javuM hoya te ghera laI javAnI chUTa, paNa kaNamAMthI hAtha vAMke vALavAne nahi ne jamavAnuM. yAda rAkhaje. A vAta tamArA mATe che. keNImAMthI hAtha vAMke vaLe nahi te jame kevI rIte ? je utAvaLIyA, garama svabhAvanA, AsurI prakRtivALA de hatA te manamAM babaDavA lAgyA ke zuM emane pAvara che? e zuM samaje che emanA manamAM! ema vicAra karI rUAba karI bhareluM bhANuM brahmAjInA mAthA para mArIne uThI gayA. je DAhyA, zANuM ane dhIrajavALA hatA te badhA besI rahyA. teo kahevA lAgyA ke brahmAjIe je zarata karI che temAM koI rahasya haze. temaNe ekabIjAe pATalA sAmasAmAM laI lIdhA. ekabIjAnA memA keLiyA mUkavA mAMDayA. eTale keNImAMthI hAtha vAMke vaLe nahi ne badhAe peTabharI jamI lIdhuM. A sucave che ke pahelA do ne pachI khAva. A te eka rUpaka che. A vAta parathI ApaNe zuM samajavAnuM che ? pahelA bIjAne Apa ne pachI tame khAva. devAnI bhAvanA che te deva che ne levAnI bhAvanA che te dAnava che. puNyodaye maLyuM che te detA zIkhe. jamatA pahelA yAda karo ke mArA parivAramAM, kuTuMbamAM keI dukhI nathI ne ? dukhIne yAda karI AMsu lUchatAM zIkhe. dhana zabda upara vicAra karIe te dhana gujarAtI zabda che. saMskRtamAM dhana mATe | 'dravya zabda paNa vaparAya che. dravya eTale vahevAnA svabhAvavALuM, je satata vahetuM rahe e dravya. dravya zabdane artha kahe che ke dhana te vahetuM rahevuM joIe. kahevata che ke dhana te bahatA bhalA, bAMdhyA gaMdA haiya? dhana je paDayuM rahe te gaMdhAya. parigrahane pravAha puNya kSetromAM vaheto rahe to e svayaMnI zuddhi jALavavA sAthe anyane paNa zuddha banAvI zake. dhana ja baMdhiyAra banI jAya te e lebhanI badabUthI dUSita banI jAya. dhananI sarakhAmaNI kacarA sAthe karI zakAya. kacarAne Dhaga khaDakAya te vAtAvaraNa duSita bane ane rogacALo phATI nIkaLe, paNa e kacarAne je khAtara tarIke khetaromAM verI devAmAM Ave te mabalakha pAkanA sarjanamAM e kacaro sahAyaka thaI zake. e rIte dhananA DhagalA je khaDakAye jAya te emAMthI mUcchanI marakI phATI nIkaLe, paNa je dharmakSetramAM e dhana verI devAmAM Ave te puNyano pAka lacI uThe. jenA haiyAmAM asIma karUNA hoya che te potAnA sukha duHkhane vicAra nathI karatA. potAnA sukhane jatuM karIne paNa te bIjAne dukhane dUra karavAno prayatna karaze. A rIte karavAmAM te prasannatA anubhavaze. mAruM sukha jatuM rahyuM. nAhakane samaya bagaDyo. Ave aphasa te nahi kare. karUNAvAna purUSane pitAnA sukhane vicAra nathI Avate ke huM A badhuM dAnamAM daI daIza te mAruM zuM thaze? te bIjAnA duHkhane pahele vicAra kare che, ane tene dUra karavA mATe pitAnA sukhane jatuM kare che. . saMskRta bhASAnA vikhyAta murdhanya kavi mAgha thaI gayA. te khUba vidvAna ane paMDita hatA. temaNe potAnI vidvatAthI seMkaDo vAra rAjAne rIjhavyA hatA. rAjA prasanna thaIne temane ghaNuM dhana ApatA. e rIte mAgha kavie ghaNo pase bhego karyo hato, paNa Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna tene saMgharI rAkhyo na hato. te samajatA hatA ke A lakSamI mArI nathI ane huM lakSmIne nathI. Ama karatAM karatAM badhuM dhana garIbone dAnamAM daI dIdhuM. chevaTe evI sthiti AvI ke te sAva garIba thaI gayA. garIbImAM paNa amIrI cheDI na hatI. sAce garIba koNa? sAco amIra koNa? jene dhana maLyuM che paNa tRSNane pAra nathI, te dhanavAna hovA chatAM garIba che. je thoDuM kamAya che ne khAya che paNa udArabhAve bIjAne Ape che te sAce amIra che. mAgha kavi khUba duHkhI thaI gayA. pAse hatuM te badhuM daI dIdhuM. garIbIe mahA kavinI AkarI kaseTI karI. mAghakavi AdarzavAdI hatA. te kyAre ya rAjAonI khuzAmata karatA nahi. AthI te vagara kAme rAjasabhAmAM jatA nahi. temanI patnI garIbIthI ciMtAtura rahetI hatI. patnInA kahevAthI mAghakavi bhejarAjAnI sabhAmAM :-eka divasa patnI kahe che nAtha ! ApaNI sthiti sAva garIba thaI gaI che. have ApaNAthI kAma banatuM nathI. Apa bhojarAjAnI sabhAmAM jAva. e ApaNane nyAla karI deze. kavi kahe mane rAjA pAse jatA zarama Ave che. nAtha ! Apa zarama na rAkhe. patnInA kahevAthI mAghakavi bhejarAjAnI rAjasabhAmAM gayA. rAjakavine AvatA joIne rAjAne khUba AnaMdI thaye. pahelAnA rAjAo mANasanI kiMmata karatA hatA. rAjA kahe, sabhAnA kehInUra ra samAna kavirAja padhAre. mAghakavine AvatA joyA ke rAjA siMhAsanethI ubhA thaI gayA ne kahyuM, padhAro kavijI padhAro! rAjAe mahAkavinuM uSmAbharyuM svAgata karyuM. mahArAjA siMhAsanethI ubhA thayA eTale sabhAjanone paNa Azcarya thayuM ke koNa meTA purUSa padhAryA che ke rAjA ubhA thayA ne temane satkAra kare che. mAghakavi rAjAne namana karI beThA. rAjAe kahyuM kavirAja ! Ape ahIM padhArIne mArI sabhA pAvana karI che, te A5 mIThA be zabdo bolo. mAghakavie potAnI eka kAvyakRti madhura svaramAM lalakArI. temanI kAvya pratibhAthI rAjA prasanna thayA. rAjA prasanna thAya pachI zuM bAkI rahe ? kahevAya che ke rAjA rIjhe te eka be gAma daI de, gAmane mAlika rIjhe te vIghA be vivA jamIna ApI de. kheDUta rIjhe to pAlI be pAlI anAja ApI de, paNa vANIyAbhAI rIjhe te? tAlI de tAlI. (hasAhasa) jo ke vANIyA mATe kahevata paDI gaI che. bAkI vANIyAoe duSkALanA samayamAM aDhaLaka dhana vAparIne temanA nAma ujajavaLa karyA che. dAna detA pAchuM vALIne joyuM nathI. A panotA parvane e divya saMdeza che ke A maMgala divasamAM dhana pratyenI mamatA ghaTADI dAnane pravAha vahAvo. tame vadhu daI na zake te tamArA pAna bIDI tathA sinemA AdinA je kharca hoya te ghaTADI mAnavarAhatamAM, duHkhIonA AMsu lUchavAmAM vAparo. te te dhana ugI nIkaLaze. be hAthe dAna detA mAghakavi -mAghakavinI kAvya pratibhAthI khuza thaIne rAjAe mahAkavine hAthI, ghoDA, senAmahoro, alaMkAro, hIrA, mANeka, metI tathA dhAnya kA Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna vagerenI bheTa ApI. mAghakavi vicAre che ke ATaluM badhuM zuM karavuM che? tamane maLe te tRSNA pUrI thatI nathI. ne kavine maLe che te e vicAre che ke ATaluM badhuM zuM karavuM che? mAghakavi rAjasabhAmAMthI alaMkAro, hAthI, ghoDA, sonAmahoro badhuM laIne bahAra nIkaLyA. rAjadvAranI bahAra joyuM te keTalAya yAcake beThelA hatA. mAghakavine badhuM laIne nIkaLatA joyA eTale hAtha joDIne ubhA ubhA jheLI dharIne bolI rahyA hatA. amane Apo. amane Apo. bhikSukenI daridratA joIne mahAkavi mAghanuM haiyuM karUNAthI chalakAI gayuM, ane jene jene jenI jarUra hatI te ApavA mAMDayuM. keIne hAthI, keI ne ghoDA, keIne sonAmahora, keIne hIrA, keIne alaMkAro te keIne dhAnya ApatA rahyA. ApatA ApatA ghara tarapha cAlatA rahyA. ghera pahoMcatA badhuM khalAsa thaI gayuM. ghera pahoMcyA tyAre temanI pAse eka TaMkanA kALa cAkhA sivAya bIjuM kaMI rahyuM na hatuM. yAcakone karUNAbhAvathI temaNe badhuM ApI dIdhuM. keTalI udAratA! keTalI vizALa bhAvanA ! pitAne khAvA mATe pachI che nahi, chatAM vicAra na karyo ke huM badhuM ApI dauM chuM, te mAruM zuM thaze ? e to evo vicAra kare che ke mArI pAse hatuM te levA AvyA na hatA te kayAM levA AvavAnA hatA ! garIbImAM paNa devAnI keTalI suMdara bhAvanA ! kavine AMtara vaibhava: mahAkavi gherathI nIkaLyA tyAre garIba hatA. rAjasabhAmAMthI kahAra nIkaLyA tyAre dhanADhya hatA, ane pAchA ghera pahoMcyA tyAre daridranA daridra ja rahyA. rAjAe ApeluM badhuM garIbone ApI dIdhuM. kaMI bacyuM nahi. khAlIkhama thaI gayA. paraMtu bhItarathI te khUba bharAI gayA! temane AMtaravaibhava samRddha ne sabhara banI gaye. temanA aMtaramAM AnaMdanI kaI sImA na hatI. caherA para prasannatAnI parimala prasarI rahI hatI. A mAM karUNAne sAgara ghUghavate hate. sukha, saMtoSa, dhairyatA, karUNa ane aMtarane AnaMda, A AMtara vaibhavamAM lIna hatA. - gharanA uMbare kavinI dharmapatnI mahAkavinI rAha joIne ubhI hatI. tenA manamAM hatuM ke kavi rAjasabhAmAM gayA che mATe aDhaLaka dhanadolata laIne Avaze. amArI garIbAI dUra thaI jaze ne have ame sukhI thaIzuM, paNa tenI AzA niSphaLa nIvaDI. kavine te khAlI AvatA joyA. hAthamAM kapaDAnI nAnI poTalI laIne AvatA hatA. teNe sAme jaIne poTalI laI lIdhI. pachI pUchayuM, zuM lAvyA? mane ema hatuM ke rAjA Apane ghaNuM Apaze. ne ApaNuM dAridra TaLI jaze. kavie prasannatAthI hasate mukhaDe kahyuM, devI ! rAjAe te ghaNuM ApyuM hatuM. zI vAta karuM ? Aja to jIvana dhanya banI gayuM. huM badhuM laIne bahAra nIkaLyA te nirAdhAra, garIba mANaso kahe-amane kaMI Apo, eTale badhAMne DuM thoDuM dete deto AvyuM. mArI pAse hatuM te badhA levA AvyA. badhAne detA detA mane khUba AnaMda thayo. e AnaMdanuM huM kayA zabdomAM varNana karyuM? rAjAe te mane ghaNuM ApyuM, paNa badhAne detA detA dhana, alaMkAra, anAja badhuM Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 419 zAradA ratna | vahecAI gayuM. anAtha, garIba, apaMgane premathI ApI dIdhuM. mane lAgyuM ke mArA karatA temane vadhu jarUra hatI. temanuM duHkha mArAthI joyuM jatuM na hatuM. patnI to patinI vAta avAka banIne sAMbhaLI rahI. te potAnA patine barAbara oLakhatI hatI. patinA karUNAsabhara haiyAne teNe kayAreya nirdayatAthI taDayuM na hatuM. pitAnI garIbAIthI ciMtAtura hovA chatAM ya teNe saMyama rAkhyo. temanA gharamAM hAMllA kustI karatA hatA, chatAM A vAta sAMbhaLIne manamAM jarA paNa duHkha na thayuM. te patnI AjanI patnI jevI na hatI. tenA sthAne je AjanI patnI hota to ema kahI deta ke tamAre daIne navarA thaIne besI javuM che, paNa ciMtA kene? gharanA chokarA ghaMTI cATe ne dAna devA nIkaLI paDyA che ! have ApaNe zuM karIzuM? je devuM hatuM te thoDuM devuM hatuM ne huM te ApaNA mATe rAkhavuM hatuM ne? paNa A kavinI patnI evI na hatI. teNe prasanna citte kahyuM nAtha ! Ape ghaNuM uttama karyuM che. ApanuM hRdaya dayALu che. Apa karUNanA sAgara che ! tame duHkhInA duHkhane joI zakatA nathI. have Apa ArAma kare. huM khIcaDI banAvuM pachI ApaNe jamIe. mahAkavi je dALa cokhA lAvyA hatA tenI patnIe khIcaDI banAvI. traNa traNa divasanA bhUkhyA che. mAghakavi ane tenI patnI baMne jamavA beThA. zera khIcaDI hatI temAMthI aDadhI-aDadhI laIne jamavA beThA. tyAM koIke bAraNAnI sAMkaLa khakhaDAvI. kavi kahe, keI AvyuM lAge che, eTale ubhA thaIne sAMkaLa khelI. kavi bahAra gayA tyAre eka garIba mANasa raDatA raDate kavinA pagamAM paDIne kahe che mA-bApa! huM traNa divasano bhUkhyo chuM. mane thoDuM Apone ! tame DuM Apazo te tamane ghaNuM maLaze. tame dilAvara dilathI deze te tamane hajAragaNuM maLavAnuM che, paNa ekavAra dilathI choDe te ne! kaMIka jIvone ghaNuM maLyuM che, paNa lobhavRtti eTalI jora karatI hoya che ke te choDI zakatA nathI. jJAnI kahe che vicAra karo. AvyA tyAre zuM laIne AvyA che ne jaze tyAre zuM laIne javAnA che. je saMsAra nabhAve che, te mATe keTalI badhI jarUra mAne che ? ATalA vAsaNa, ATalA gAdalA, ATalI khurasI, ATalA sAdhana ane amuka lakSamI te joIze ja! paNa AtmA mATe nakkI karyuM che? basa, have mane ATalI saMpatti maLI gaI, have mAre vadhAre nathI joItI, huM saMtoSanA gharamAM AvuM. jyAM sudhI jIvanamAM saMteSa nathI Avate tyAM sudhI bharUpI khADAne jema jema te pUravA dhAre che tema tema te vadhate rahe che. kahyuM che ke api nAmeSa pUryeta payobhiH payasA ptH| na tu trailokya rAjye'pi prApte lobhaH prapUryate // samudramAM game teTaluM pANI jAya te paNa te pUrNa thato nathI. dhAro ke kadAca te pUrNa thAya paNa traNa lekanuM rAjya maLavA chatAM paNa lebharUpI samudra kadI pUrNa thata nathI. samudra jema jaLathI pUrNa thAya nahi tema lAbha-samudra game teTalA dravyAdinA lAbhathI paNa pUrNa thatuM nathI. jema jema lAbha thato jAya che tema tema labha vRddhi Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -420 zAradA ratna pAmate jAya che. lebhanI hayAtimAM sarva durgaNa AvI khaDA thAya che. ane lobhane nAza thavAnI sAthe sarva durgaNe palAyana thaI jAya che. , mAghakavinA jIvanamAM saMtoSa hate. are, potAnA mATe rAkhavA jeTaluM paNa lAbha na hatuM. teo jamavA beThA tyAM eka garIba mANasa levA Avyo. kavinI keTalI udAra dAnavRtti! kevI ajoDa bhAvanA! Aje te mAnavI de thoDuM ane gAje ghaNuM, paNa A kavie te keTaluM dIdhuM chatAM abhimAna nahi. mAna-prazaMsAnI kAmanA nahi. pote traNa divasanA bhUkhyA chatAM patnIne kahe che devI ! mArI thALI laI Ava, ane garIbane premathI ApI do. kavi patnI kaMI paNa bolyA vinA ubhI thaI ane garIba mANasane khIcaDI ApI dIdhI. garIba mANasa AzIrvAda ApIne gaye. kavipatnIe kahyuM nAtha ! Aje huM eTalI badhI khuza thaI chuM ke mArI te bhUkha ja zAMta thaI gaI che. A mArI thALInI khIcaDI Apa ja jamI le. pite bhUkhyA rahIne paNa bIjAne ApavAnI keTalI bhavya bhAvanA lenAra mANasa kevA aMtaranA AzIrvAda Ape ! tamAre te lUkhA AzIrvAda levA che. devuM nathI ne AzIrvAda levA che, to kayAMthI maLe? jevI bhAvanA hoya tevuM phaLa maLe. huM te A tapasvIone paNuM kahuM chuM ke tame ATalI ugra sAdhanA karo cho. 45-42-30 upavAsa karo cho temAM ApanI bhAvanA ekAMta karmakSayanI rAkhaje. mAna prazaMsA ke kIrtinI bhAvanA na rAkhazo. agara huM tapa karyuM te paralokamAM mane sukha maLe evI kaI jAtanI AkAMkSA nahi rAkhatA zuddha bhAve karmanirjarAnA hetuthI tapa karajo. tapanI zakti mahAna che. tapa rogane duzmana che. tapathI kameM baLe che. apAra karmanirjarA thAya che. tapa e AtmAnI breka che. tapathI Atma-teja pragaTe che. tapa rUpI tijorImAM Atma rana sacavAya che. kAmavAsanAo ane vikArane vinAza tapathI thAya che. tapa zabdane pheravI nAMkhIe te pata thAya. pata eTale paDavuM, patana. je jIvanamAM tapa karatA nathI tenuM patana thAya che. tapathI gharamAM vidane AvavAnA hoya te paNa aTakI jAya che. dvIpAyana RSi dvArakA nagarIne bALavA mATe be pAMca varSa nahi paNa bArabAra varSa jhajhumI rahyA, paNa jyAM sudhI dvArakA nagarImAM eka paNa paccakhANa rahyuM tyAM sudhI tene bALI zakyA nahi. mATe tapa mahAna che. baMdhuo ! A maMgalakArI divasamAM Apa tapa na karI zake te ATalA niyama te le. ATha divasa mAre haiTalanA khANuM khAvA nahi. hoTalamAM khAvAthI abhaya padArthanuM khAnapAna thaI jAya che. moTA bhAge hoTalanA leTa ghaNuM divasanA ane khArA hoya che. temAM IyaLa, dhaneDA Adi jIvajaMtuono upadrava thaI jAya che. tyAM pANu aLagaNa hoya, vastuo banAvatA jatanA rAkhe nahi tethI aneka jIvonI ghAta thaI jAya che, tathA baTATA, DuMgaLI jevI vastumAM anaMta kAya jIvonI hiMsA thAya che. keTalAkane ghara karatA hoTalanuM khANuM mIThuM lAge che, tethI tenA pratye rAga baMdhAya che. hoTalanuM khAvAthI aneka prakAranA rogano bhoga banavuM paDe che. temaja anya kAmanA mANasanA eMThA-juThAnA saMparkathI lohInuM parivartana ane svabhAvamAM tAmasapaNuM Ave che. Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 421 zAradA ratna sinemAne tyAga-sinemA jevAthI AMkha bagaDe che. paisAne vyaya thAya che. anAdikALanA viSayanA saMskAro khUba sateja bane che. buddhimAM vikAra pedA thAya che, vikAra jAgavAthI zarIra tathA AtmAne vIryanI hAni thAya che. aLagaNa pANune tyAga -aLagaNa pANInA TIpAmAM ghaNA trasa jIvo hoya che. eka pANInA TIpAmAM asaMkhya jIva jJAnI bhagavaMte kahyA che. te TIpA pANImAM trasakAyanA jevo judA. vartamAna vaijJAnike eka seyanA agrabhAga upara thephasesa nAmanA hAlatA cAlatA jIvo sUphamadarzaka yaMtrathI batAvI zake che, eTale te jJAnI bhagavaMte gaLeluM pANI paNa ghInI jema na chUTake upayoga karavAnI jarUra paDe te pApa mAnI temAM jayaNa sAcavavAnuM jaNAvyuM. aLagaNa pAchuM vAparavAmAM khUba hiMsA thAya che. jayaNAne bhAva jIvato rAkhavA vAraMvAra pANI gaLavuM ane saMkhArAnI jayaNuM sAcavavI. kAcA pANImAM samaye samaye asaMkhyAta che janme che ne mare che, mATe bane te ukALeluM pANI vAparavuM. kaMdamULane tyAga -kaMdamULamAM anaMtAnaMta jIvo rahelA che. te kaMdamULanI aMdara baTeTA, Adu, sakariyA, gAjara vagere vinA jIvana jIvI zakAya che. mATe kaMdamULane tyAga kare. anaMtakAyanA bhakSaNamAM anaMta jano nAza tathA nukazAnImAM AtmA kaThora, tAmasI ane bhraSTa vicAravALo bane che. - dararoja sAmAyika karavI H samabhAvamAM sthira kare enuM nAma sAmAyikaApa roja sAmAyika karI zaktA na ho te A parvanA divasomAM te roja sAmAyika karavI. pratikramaNa karavuM. sAmAyikathI mane mArA AtmAnI be ghaDInI mulAkAta thaze tathA mULa guNa samatAbhAva zIkhavA maLaze ne cAritranI prekaTIsa thaze. A uparAMta ATha divasa lIletarIne tyAga karavo ane haMmezA daza tithie lIletarI na khAvI, kAraNa ke parvatithinA divase moTAbhAge parabhavanA AyuSyane baMdha paDe che. mAgha kavinA jIvanamAM badhA vyasano tyAga che. e sAthe karUNA ane dAnanI bhAvanA ajoDa che. ekavAra te pitAnA bhANAnI khIcaDI garIba mANasane ApI dIdhI ane temanI patnIe kahyuM, mArI bhUkha zAMta thaI gaI che, mATe mArI thALInI khIcaDI Apa jamI le. patinA vartanane keI kakaLATa nahi, kaI baDabaDa nahi, kaI meNuTenuM nahi. vicAro. kavi patnIe pitAne svabhAva ke ghaDyo haze ! kevI ucca vicAradhArA ane umadA bhAvanA hatI te sannArInI ! mahAna puNyane udaya hoya tyAre AvI dharmapatnI maLe che. mahAkavi jyAM pharI vAra jamavA beThA, haju thALImAMthI koLiyo bharavA jatA hatAM tyAM bAraNuM para pharIvAra avAja saMbhaLAyo. kavie joyuM te eka bhikhArI karagare che. amane thoDuM Apa ne ! mAghakavi tarata thALI laIne ubhA thayA ane bhikhArIne . badhI khIcaDI premathI ApI dIdhI. bhikhArI AzIrvAda daIne cAlyo gaye. Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4rara zAradA re mahAkavi gharamAM AvIne patnI pAse beThA. baMne traNa traNa divasanA bhUkhyA hatA, chatAM pote khAdhuM nahi ne garIbene ApI dIdhuM. dhanya che temanI udAra bhAvanAne! have gharamAM te anAjane eka kaNa paNa rahyo nathI. mAMgavA javuM nathI. baMne zAMtithI beThA che. baMnenA manamAM prasannatA che. karUNAmAMthI citta prasannatAne janma thAya che, paNa karUNA kayAreka karUNAvAnane AkarI kasoTImAM, dArUNa vedanAmAM paNa dhakelI de che! ahIM paNa evuM ja banyuM. pati-patnI baMne beThA che. tyAM bAraNe avAja Avyo. avAja sAMbhaLatA mahAkavinA dilamAM thayuM ke arere..have kaI levA Avyo haze to huM zuM ApIza? temanuM haiyuM khedathI bharAI gayuM. mArI pAse che zuM? have kaMI bacyuM nathI. A yAcakane ApavA mATe. zuM te mArA AMgaNethI khAlI hAthe pAcho pharaze? mahAkavi A rIte vicAratA bhAre page ubhA thayA. te bAraNe yAcaka uo hato. te kahe mA-bApa! mane be roTalI Apone? A sAMbhaLatA kavinI AMkhamAM AMsu AvI gayA. temanI AMkhamAM vedanAnA unAM AMsu hatA. temaNe raDatI AMkhe ane gadda gada kaMThe kahyuM, bhAI! mApha karaje. tuM Aja Avyo che mArA AMgaNe, paNa bhAI! mArI pAse kAMI nathI. gharamAM pAzera anAja ke navaTAMka leTa paNa nathI ke tane ApuM. mArA dilamAM duHkha thAya che ke, tuM Aje mArA AMgaNethI pAcho jaIza? yAcaka samajI gayo ke A kavinI pAse kaMI ja nahIM hoya, nahi te kaI divasa keIne pAcho nA vALe ! yAcaka te cAlyo gayo. yAcakane khAlI hAthe pAcho jate joIne mahAkavinuM haiyuM valevAI gayuM. ararara..huM bhUkhyAne Aje kaMI na ApI zakyo ! mArA AMgaNethI bhUkhyo pAcho gayo ! aMtaramAM khUba AghAta lAgyo. e AghAtathI te bhAMgI paDyA ane cAlatA cAlatA gabaDI paDayA. paDayA tevA ja temanA prANa uDI gayA. yAcaka pAchA gaye, tene AghAtamAM kavie prANa gumAvyA. AvA dAnavIranA nAma ItihAsamAM suvarNAkSare lakhAyA che. A parvanA divase ApaNane e ja sUcana kare che ke he mumukSu cho ! A divasamAM dAna-zIyaLa-tapa-bhAvanAnA teraNa baMdhAve. parigrahanI mUccha ghaTADI yathAzakita dAna kare. brahmacarya vrata pALe. tapa kare ane bhAvanA bhAvo. dAna, zIyaLa, tapa kare, paNa temAM bhAvanA zuddha rAkhe. jevI bhAvanA hoya tevuM phaLa maLe che. eka jhuMpaDImAM rAtanA bAra vAge keIe sAda pADyo, bena! huM pANIthI khUba bhIMjAI gayo chuM. mane thoDI jagyA Apo. dayALu bene bAraNuM kholyuM. potAnI jagyA nAnI che chatAM gharanI khATalImAM besADyA ane bhInA kapaDAM badalAvyA. gharamAM je roTalo hate te roTalo Apyo. atithi nA pADe che. bena ! tame mane suvA, besavAnI jagyA ApI tethI tamAro AbhAra. bena garIba ghaNuM ja hatI chatAM amIrI ghaNI hatI. savAra paDatA atithi kahe bahena ! huM tAro upakAra nahi bhUluM, tArI amIrI ane mArA pratyenI lAgaNI keTalI che! bena! huM jAuM. Avaje, sAthe eTaluM bolyA ke Apa je kAma kare che te sAMja sudhI karatA rahe. ATaluM kahIne atithi cAlyA gayA. A Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna samaye bena pAMca mITara kApaDa mApavA laIne beThI hatI. jema kApaDa mApe che tema kApaDa vadhatuM jAya che. puruM thatuM nathI. kApaDa mApatA mApatA te Dhagalo thaI gayo, paNa haju pUruM mapAtuM nathI. sAMja sudhI A rIte thayuM. tyAM bAjumAM rahetA zeThANI AvyA ne kahe che, haju kAma karavA kema nathI AvI? zeThANa bAIne dhamakAvavA lAgI, tyAre bAIe banelI badhI vAta karI. AthI zeThANIne thayuM ke mArA ghera AvuM thAya to kevuM sAruM ! kudaratane karavuM te ja rAtre zeThANInI parIkSA karavA atithi Avyo. zeThANIe bAraNuM khelyuM. meTa baMgalo hovA chatAM ghATInI rUmamAM bhAMgalI khATalI sUvA ApI. phATelA kapaDAM badalAvavA ApyA, ne traNa divasane sUke roTale ane chAza khAvA ApyA, pachI zeThANI kahe bhAI sUI jAva. ' zeThANI have savAra paDavAnI rAha jue che. kayAre savAra paDe ne A atithi mane AzIrvAda Ape ! e te vahelI vahelI uThI. gharamAM kacaro kADhavA lAgI. tyAM pele atithi jAgyo. tenA paherelA kapaDA pAchA daI dIdhA ane kahe bahena ! have huM jAuM chuM. hAthamAM jhADU hatuM ne pelA atithie kahyuM je kAma karo cho te sUryAsta sudhI karatA >> raho. (hasAhasa) zeThANInA hAthamAM jhADuM hatuM, te mUkatI nathI. rADo-bUma pADatI jAya che ne kacaro kADhe che. zeTha kahe zeThANI! gharamAM sAta sAta kare che. Apa zA mATe jhADu kADho cho? badhA choDAvavA ghaNuM kare che paNa jhADU choDatA nathI ne belatA aTaralI nathI. badhA kahe zeThANa gAMDA thaI gayA che ! ema karatAM sUryAstane TAIma thayo tyAre zeThANIe jhADU nIce mUkayuM. kahevAno Azaya e che ke jevI bhAvanA hoya tevuM phaLa maLe che. pelI garIba bene zuddha bhAvathI atithine satkAra karyo te ene sAruM phaLa maLyuM ne zeThANIe te pitAnA gharamAM ghaNuM hovA chatAM phATyA tUTyA kapaDA ne sUke roTale A te ene evuM phaLa maLyuM, mATe bhAvanA zuddha rAkho. A parvAdhirAja parvane e divya saMdeza che ke dAnano pravAha vahA. zIyaLa vrata le. tapa kare, zuddha bhAvanA bhA. vadhu bhAva avasare. OM zAMti. vyAkhyAna naM-46 bhAdaravA suda ekama ravIvAra tA. 30-8-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahena ! A maMgalakArI divase bhAvanAmAM bharatI lAve che, karmono kSaya karAve che, mAnavane satyane rAha cIMdhe che, patananI khINamAM paTakAtA mAnavane uthAnanI pagadaMDI tarapha dorI jAya che. paryuSaNa parva eka divya prakAza che. je mokSa mAge gati karavAne mATe mArga batAve che. je prakAzamAM AtmAnA vaibhavano paricaya thAya che. je AtmAnA anaMta sauMdaryane jANavAne eka anubhava pradAna kare che. paryuSaNa svataH eka kalyANamaya preraNuM che. je apekSAthI vicAra karavAmAM Ave te Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 zAradA ratna paryuSaNa AtmAnI pUrNatA pradAna karanAra eka prakAranuM kalpavRkSa che. jevI rIte ghaDiyALa oIlIMga bAda nizcita samaya batAvanAra bane che, tevI rIte prativarSa paryuSaNa parva AvIne eIlIMga karIne ApaNane nizcita dazA batAvanAra bane che. A parva eka mitranI mAphaka prativarSe AvIne ApaNane jAgrata karIne cAlyuM jAya che. paryuSaNa eTale bhavyAtmAone bhavya meLo, pAparUpI nAgane pakaDavAne sANase, puNya-puMja khaDakavAnI apUrva taka. paryuSaNa maitrInI mosama che ane jIvananuM maitrI gAna che. A parva kahe che, mitra bane ane bIjAne banAve. haiyethI kaSAyanI kALAzane dhoI nAMkhe ane AtmAnA sauMdaryane pragaTAvo. kSamAnuM AdAna-pradAna A parvanuM hArTa che. paryuSaNa mahAparvanI sAdhanA sadAya mATe sarva jIne varanA anubaMdhane baMdhanamAMthI mukti meLavavAno amara saMdezo pAThavI. rahI che. anAdinI kaSAyAnI bhayaMkara vALAo prANI mAtrane paDI rahI che. parezAna karI rahI che. vairanA bhayaMkara vAvAjhoDAe anekanA jIvana khatama karI nAMkhyA che. pazcAtApa ane micchAmi dukkaDanA nirmaLa jaLa vaDe sva AtmAne ujjavaLa banAvavA uttama jIve A parAdhanAmAM joDAya che. tapa, tyAga ane ArAdhanA karavAnA A pavitra divase saunA hRdayamAM zraddhAnA puNe bichAvI jAya che, jenA aMtaramAM Amika ArAdhanA spazI jAya che, tenA haiyAmAM dIvo pragaTI uThe che. ane tapa, tyAga, jJAna, ahiMsA vagere zubha tattvonA prabhAve samakita daSTinuM ati sukhada ajavALuM prasaravA mAMDe che. che. A saMsAramAM satata UkaLATa, satata athaDAmaNa ane satata aprasannatA jIvane cAre bAjuthI kerI khAya che. AMtarika kaleze enI AMkhone lAlacoLa rAkhe che. enA lehIne garama rAkhe che. enA AtmaguNane khatma karI parabhavamAM jyAM satata sAmasAmAM - laDavAnuM hoya evA pADA, bekaDA AdinA bhavamAM dhakelI de che. A mahAparva evA dukhIyArA mAnavanI vahAre Ave che ne hAthe ubhI karelI tamAma ulajhanonA ukelarUpe - enA kAnamAM kSamAno saMdeza pahoMcADatA kahe che ke " zodha mAM kuka kSamA kuru" he -- bhavya jIvo ! je tamAre sukhI thavuM hoya te kodha na karo. krodha AtmAne janmojanmane dazamana che, mATe kSamA ane maitrInA meLAmAM mAthuM mUkI enuM zaraNuM le. e tamane krodha sAthe laDI levA baLa pUruM pADaze. krodhane parAjaya ApI ravAdhIna ane svataMtra banAvaze. mukta jIvana jIvavAnuM mArgadarzana Apaze. AtmAne ukaLATa, ucATa, badhuM zamI jaze, akaLAmaNa, athaDAmaNa badhuM aTakI jaze, aprasannatA prasannatAnuM rUpa laI pamarATa phelAvatI bahAra Avaze. - paryuSaNa parva eTale dilanA divAnakhAnAmAMthI vera-jhera ane krodhAdi kaSAyanA carAne dUra karavAnI senerI taka che. A parvanA pratyeka anuSThAnane sAra samatA che. samatAne joDavI ane mamatAne toDavI e A parvane arka che. samatA AtmAnuM ghara che, ane mamatA para ghara che. para ghara upara je ApaNe mAlikI karIe te sarakAra Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ japa zAradA ratna taraphathI ApaNane sajA thAya che, tema saMsAranA mAnI mamatA e paraghara che. te ghara para jo mAlikI karI tAka rAjAnA hanTara khAvA paDaze. mamatAnA para gharane cheDI samatAnA svagharamAM vasavuM e paryuMSaNa parvanA sAra che. pUrvanA puNyAye parvAdhirAja zrI paryuSaNa parvanA pravAsa karavAnA pavitra prasa`ga prApta thAya che. parvAdhirAjanA pravAsa eTale vAstavika cathA ArAdhanA, upAsanA, sAdhanA. dunyavI bhautika samRddhinA zikharA sara karavA mATe yuga yugathI jIvaDA jagatamAM pravAsa kheDI rahyo che. AvA pravAsanI pAchaLa prayAsa karavAmAM kazI kamInA rAkhI nathI. eTaluM ja nahi paNa e paudgalika mAyAnI AzAne paheAMcI vaLavA mATe pAmara prANI keTakeTalA tamAsA karI rahyo heAya che. keTalA prayAsa kALI ane kaDaka majurI ! niSphaLatAnA nagArA vAge te ya hatAzA nahi. punaH punaH pravAsa ane prayAsa cAlu ! jyAre parvAdhirAjanA pravAsanI pAchaLa kaMI prayAsa nahi ! teA karmanI gAMTha kema chUTe ? paryuSaNa parvanA pravAsI--paMthI krodhamAM kUTAya nahi, mAnamAM maraDAya nahi, lAbhamAM lapaTAya nahi ne mAyAmAM mUMjhAya nahi. paryuSaNa parva eTale AtmAne dharmathI puSTa karavAnA puNya avasara. pApAne pakhALavAnI suvarNa taka. ApaNA AtmA upara anaMtakALathI krodha, mAna, mAyA, leAbha Adi kaSAyA ane viSayAnA je kacarA bharyAM che tene samatAnA nirmaLa jaLathI dhAIne sApha karavA paDaze. zraddhAnA dipaka pragaTAvI bhAvanAnI dhUpasaLI vaDe gaMdA vAtAvaraNane zuddha khanAvavuM paDaze. viSaya kyAya rUpI DAkuee ApaNA AtmAnuM sAmrAjya chInavI lIdhu' che. meAha mamatAnA gADha badhanathI jIva badhAI gayA che ane rAga dveSanA gADha aMdhakAramAM AthaDayA kare che. A badhAthI chUTakAro meLavavA mATe paryuSaNa parvanI ArAdhanA che. A parva ApaNane kahe che ke krodhanI Agane ThArI devA kSamAnuM madhura aNu pragaTAvo. abhimAnanI aDatA teADavA namratAnuM mAliza karo. mAyAnI durgaMdha TALavA saraLatAnI saurabha prasarAvavI paDaze ane lAbha tRSNAnI bhUtAvaLane bhagADavA satASanA maMtra prayAga siddha karo. A rIte karavAthI tamArA bhavarAgA dUra thaze. jJAnI kahe che ke mAnavabhava e bhavya hAspitAla che. satA sarjana DaoNkaTara banI bhavarAganuM nidAna karI rahyA che. saMtA meDIkala DAkaTara khanI anaMta kALanI athaDAmaNanA oparezana karI rahyA che. e DAkaTarIe divyatAnI DAkaTarI TreInIMga lIdhI che. DAkTarA jIbhanI parIkSA karI zarIranA rAga zeAdhI kADhe che. te rIte satA paNa mANasanI jIbha parathI mana ane AtmAnA regeA samajI zake che. AvA rAganu nidAna karavA satAe cAturmAsamAM nidAna kempa khAlyeA che. samajaNanI zasra kriyA vaDe karUNAnA klArAma sUMghADI anaMtajJAnInI AjJAe ArAdhanAnA zasrA lai kaSAya rUpI kensarane kensala kare che. meAhanA meAtiyAne dUra kare che. paudgalika sukhanA perelAIjhIjha dUra kare che. ajJAnanA alsarane kADhe che. jaDa bhAvanA jhAmara dUra kare che. jyAM dunyavI bhAvanAnA ghA paDyA hAya tyAM tattvanuM TIncara lagAvI AtmAne bhavabhAgathI mukta kare che. dayALu DAkaTarA thrI epha cArja sevA Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 zAradA ratna ApI rahyA che. to aMtara AMgaNIye Atma-ArogyanA AsapAlava ropavA bhavaraganuM nidAna karAvavA padhAre. saMte rUpI sajIkala DokaTara pAse viSayonA viSane kADhavA AlecanA rUpI amRta aMtaramAM bharI zatrutAne nAza karI suleha svIkArI le. anaMta anaMta kALathI A AtmA dila devaLamAM birAjatA devAdhidevane oLakhI zakyo nathI. te pugala bhAvanA pathArAmAM mohI gayuM che. meharUpI menejarane dila devaLanA TrasTI banAvyo che. AsaktinI agarabattI karI kalpanAnA kaMku ghoLyA ne cetana evA Atmadevane tilaka karavA gayo tyAre caitanya evo AtmA kahe che, A jA, thobhI jA, dUra rahe, AsaktinI AbhaDacheTathI mane abhaDAva nahi. saMta samAgama pattharane pArasa banAve che. kathIrane kecana banAve, retIne ratna banAve, mAnavane mahAmAnava banAve, hatAza thayelAne hema banAve, to AvA saMtasamAgame ApaNuM dila devaLamAM birAjatA caitanyadevane jAgRtinI jhAlarIe jAgRta banAvI paramArthanA puSpa dharI, dayAne dIpa jalAvI, dhyeyane dhUpa laI, ArAdhanAnI agarabattI mUkI kAMtinA kaMku ghoLI, tyAganA tilaka karIne anAsakta bhAvanI AratI utArI jIvanamaMdirane mahekAvIe. parvone paDaha vAgI rahyo che. huM zAsanavIro! jAgo, kAyaratA tyAga, vira AjJA vadhAve ! AtmAne oLakhe." de A jIve jagatamAM badhuM oLakhyuM che, paNa oLakhanAra evA AtmAne nathI oLakhe. e mATe vicAravuM joIe ke huM te zarIra nahi paNa AtmA. A nAmaThAma vagere zarIrane aMge che. zarIra e paNa baMdhana che. ApaNe azarIrI banavuM che. zarIramAM rahevA chatAM ema lAgavuM joIe ke huM rAjIthI rahyo nathI. karAvI rahyA vinA chUTake nathI mATe rahyo chuM. zarIranA yoge upAdhi keTalI? zarIra na hoya te na Adhi, na vyAdhi, na upAdhi, jyAM zarIra ApaNuM nathI tyAM paisA TakA ApaNuM gaNAya? nA, paNa tame zuM mane cho? kaI pUche ke tamAruM zuM? e vakhate jhaTa peDhI Adi yAda Ave che ne? ApaNuM zuM? e gaNAvatA AtmAnA guNone yAda karIe kharA ? u mAre cAra peDhIo che ema bolatA chAtI phulAya. zuM peDhIo sAthe AvavAnI ? zarIra ahIM rahevAnuM ane peDhIo ? te pachI je ApaNuM nathI tenI ATalI badhI ALapaMpALa zI? huM koNa ane mAruM zuM? e nakkI thaI javuM joIe. jainakuLamAM, jainazAsanamAM, A nakakI nahi thAya te kayAM thaze ? AtmAnI oLakhANa thAya e mATe jeTalI sAmagrI ahIM maLe che teTalI prAyaH anyatra maLI zakatI nathI. jainakuLanA kuTuMbIo paraspara AtmAnI vicAraNuM kare che kharA ? atyAra sudhI na karI te have te karazo ne ? A sAmagrIne pAmavA chatAM AtmAne nahi oLakho te kayAre ane kayAM oLakhazo ? jene AtmAnI oLakhANa thaI che te duHkhathI gabharAto nathI ane maraNathI Darato nathI. jainazAsanane pAmelA AtmAo duHkhathI leza paNa gabharAyA vinA ane maraNathI leza paNa DaryA vinA evI pravRttiomAM mazagUla banavAno prayatna kare ke jethI janma aTakI jAya. janma aTakya eTale dukha ke maraNa saghaLuM aniSTa sadAne mATe aTakeluM che. Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 4ra7 kumArapALa mahArAjA anya kuLamAM janmyA hatA, paNa pAchaLathI:zrI vItarAga zAsanane pAmyA hatA. ekavAra mahArAjA kumArapALane keIe jhera ApI dIdhuM. e vakhate e vRddhAvasthA bhogavatA hatA. rAjAne jhera caDhavA mAMDe che. viSaprAga thaye che ema khabara paDI. mahArAjA bhaMDArIne bolAvIne kahe che ke jaDIbuTTI lAva. jaDIbuTTI te tyAM ja hatI, paNa duzmanoe jaDIbuTTI dUra karI hatI, tethI jaDI nahi. bhaMDArI hatAza thaIne kahe che, mahArAjA, jaDIbuTTI nathI. mahArAjA kahe, emAM mUMjhAvAnuM kAraNa nathI. hatI te upayoga karavAno vicAra Avyo. nathI te enI ciMtA paNa zI? maraNane Dara hoya te atyAre samAdhi rahe? viSaprayoga karanAra ane jaDIbuTTI saMtADanAra mATe gusso AvyA vinA rahe? nA, paNa ahIM te jarAya gusse nahi. e te kahe che ke huM maraNane mATe paNa sajaja chuM. jene zrI vItarAga jevA deva, ane hemacaMdra mahArAja jevA gurU ane kevalI prarUpita dharmanI prApti thaI che tene maraNano Dara hoya? zuM nathI maLyuM ke maraNathI Dare? kumArapALa rAjAmAM A bhAva kayAMthI AvyA ? e jainakuLamAM janmelA nahotA, paNa jainatva pAmyA hatA. ajenapaNe janmelA te jaina banIne maryA, te ApaNe te jainakuLamAM janmelA chIe, chatAM ApaNI dazA judI ja che ne ? tamArA jIvanamAM e kaI prasaMga AvI jAya te maraNa vakhate samAdhi rahe ema lAge che? zrI vItarAganA zAsananI zILI chAMyaDI maLI jAya pachI game tevA lima prasaMgoe paNa AtmA samAdhibhAvane jALavanAra banI zake che ane kalyANane sAdhI zake che. mahArAjA kumArapALa ajainakuLamAM janmelA hatA chatAM jenapaNuM pAmI zakayA te zAthI? evI temanI yegyatA hatI ane emane kalikAla AcArya zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja jevA gurU maLI gayA. e vinA kumArapALa rAjA jaina banI zakata kharA ? emanI kuLa paraMparA judA dharmanI hatI ane saMyoge viSama hatA. zrI hemacaMdrasUrIjI mahArAje, janA karIne temane jaina banAvyA hatA. temanuM AyuSya 70 varSanuM hatuM. 54 varSanI uMmare te gAdIe AvyA. e pachI keTalAya varSo pachI zrI vItarAganA zAsanane pAmyA, paNa thoDA varSomAM emaNe jevI tevI ArAdhanA karI nathI. e uMmare paNa emaNe vrata aMgIkAra karyA hatA. eka vAra temaNe saMgha kADhayo. kumArapALarAjA aDhAra dezanI mAlika che. uMmara maTI che, chatAM gurUnI sAthe page cAle che. emane pagapALA cAlatA joIne gurUdevanA manamAM thayuM ke rAjA A rIte cAlIne yAtrA nahi karI zake, tethI hemacaMdrasUri AcArye temane kahyuM. e vakhate mahArAjA kumArapALe zuM javAba Apyo ? e khabara che? huM kayAM ochuM rakhaDe ! ghaNuM bhramaNa karyuM che, chatAM te niSphaLa gayuM ane A bhramaNa te sArthaka che. AtmA anaMtakALathI bhaTakato Avyo che. bhUtakALamAM te bhaTake che paNa A jIvananA bhUtakALamAM paNa ema ja banyuM che ne? emane ema thayuM ke 50 varSa paribhramaNa karyuM, te te nirarthaka thayuM che, A bhramaNa sArthaka che. pelA bhramaNamAM na kaMTALe ane Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 zAradI ratna AmAM kaMTALuM? mAruM e saddabhAgya che ke mane A jIvanamAM AvuM bhramaNa karavAnI taka maLI. kevI zuddha AtmabhAvanA ! are rastAmAM jhADa Adine joIne paNa vicAra kare che ke A vRkSene paNa dhanya che ! eNe keTalAya yAtrALuone chAyA ApI che! emane mana te te vRkSo paNa pUjanIya lAgyA. are! rastAnI dhULa laIne cUme che. AnaMda pAme che. kayA bhAvathI? A dhULa paNa AtmAthI mahAna saMtanA caraNa sparzathI temaja yAtrALuonA pAdasparzathI pavitra banI che ! keTalI guNadRSTi ! guNAnurAgI badhAmAM guNa jue che. tame te koI AvuM kare tene gAMDo ke ghela gaNene? e gAMDapaNa nathI paNa bhaktibhAva che. taravAnA sAdhano pratye A bhaktibhAva pragaTavo joIe. kumArapALa rAjA zarIra ane AtmAne viveka na karI zakyA hota to ATalI meTI uMmare page cAlIne yAtrA karI zakata kharA ? emane tyAM zuM sAmagrInI khAmI hatI ? aDhAra dezanA mAlikane vAhana nahotuM maLatuM? joIe teTalA ane joIe tevA vAhano temane maLe tema hatA, paNa emane te potAnA malina banelA AtmAne zuddha banAvavo hate. anya kuLamAM janmelA paNa zrI kumArapALa rAjA sadgurunA yoge AvA banyA ane tame? jainakuLa ane ATalI badhI uttama sAmagrI maLavA chatAM paNa tame je mAre ATalA baMgalA, ATalI peDhIo, ATalA bagIcA ema gaNyA karo te A kuLane ane A sAmagrIne je sAro lAbha uThAvyA? duniyAnI cIjo te evI che ke vivekahInane pAgala banAve ane vivekazIlane virakta banAve. jyAM sudhI AtmAnI oLakhANa na thAya ane bAhya vastuone sukhanA sAdhana mAnavAnI ajJAnatA na TaLe tyAM sudhI dharmanA udezanI bahu asara na thAya. jema makAna meTuM caNavAnuM hoya te teno pAyo paNa uMDa hovo joIe. te rIte jIvamAM ja khoTA saMskAra paDyA che te kADhavA mATe ane saddavRtti utpanna karavA upadezanI jarUra che. tame sAMbhaLavA Avo ane ame tamArA hitanI vAta na kahIe te te kema cAle? tamArA sukhanI saMtane IrSA nathI, paNa tame duHkhamAM DUbI na jAva e ciMtA che. tamArI aNa samajaNathI tamane kaDavuM lAge evuM paNa kahevAya te paNa temane hetu hita karavAnuM hoya. - tamAre baMgalAmAM rahevuM paDatuM hoya te paNa evI rIte raho ke jethI tamane e mUMjhave nahi, paNa avasare saddavRtti utpanna kare. tamArAmAM vivekazIlatA AvI jAya te je vastuo rAganuM kAraNa gaNAya che te AtmAnA vairAgyanuM kAraNa thAya. baMgalA paNa vairAgyanuM kAraNa bane. ene joIne evo vicAra Ave ke mAre mATe meM ATalI moTI jela bAMdhI che ke jethI mane ahIMthI nIkaLavAnuM mana thatuM nathI. mahela hoya, baMgalA hoya, tenA jharUkhAmAM besIne paNa AtmAnI vicAraNA kare te vairAgya rUpI sAgaramAM AtmA jhule. tene ema thAya ke AvA baMgalAmAM kArAgAramAM jIva tuM lIna thaI jAya che pachI zuM? jainapaNAne pAmyo hoya te baMgalAo na bAMdhe ema nahi, bAMdhe paNa eno AtmA Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna ene zuM kahe ? A baMgalA tArA nathI. A baMgalA AtmAnA baMdhanane ghaTADanArA nathI paNa vadhAranArA che. zarIra ane AtmAnA sAcA viveka pedA thaI jAya tA AtmAne ema ja lAge ke A bagalA jela che. taka maLI jatAM baMgalA ane sAhyabIne lAta mArI cAlI nIkaLe. cha khaMDanA svAmIe zI rIte tyAgI banI zakayA haze ! emane sAhyakhI kevI lAgI haze ? bhale tame atyAre baMgalA na cheDA paNa cheDavo paDe teA jarAya muMjhavaNu vinA choDI zako kharA:? (zreAtAmAMthI avAja: haju mana mAnatuM nathI.) bagalA chADavAno Ave tyAre ema thAya ke AvA moTA baMgalAne choDIne kema javAya ? amArA baMgalAmAM tA garamInA divaseAmAM garamI nahi. ThaM'DI vakhate ThaMDI nahi, ane varasAda paNa naDe nahi. manamAM AvuM thAya che ne? zA mATe meha rAkheA che ? baMgalA paNa zuM kaheze, e tamane khabara che ? huM tArI sAthe nahi AvuM tema tane ahIMnA ahIM rahevA paNa nahi dauM. 429 eka mANasa marelA baMgalAmAM paDayo rahe teA khIjAe e baMgalAmAM rahI zake kharA ? khIjAne rahevu... hAya tA pahelA marelAne kADhavo paDe. jJAnI kahe che pahelA peAtAnI jAtane oLakheA. ceteA. AkhA sa'sAra evA che ke je na samaje tene pAgala banAve che ne samaje, tene vidvAna banAve che. jeTalA rasathI sa'sAranA vyavahAra mATe udyama karI che. eTlA rasa AtmAnA mokSa mATe pedA thaI jAya teA kheDA pAra. lakSmI mATe AchA jokhama kheDA che ? AchA kaSTo sahana karI che ? are, rastAmAM guMDAnA bhaya hoya tevA samaye paNa kaheA ke bajAramAM gayA vinA cAlatuM nathI. zA mATe ? peTamAM nAMkhavA nathI mATe? mAtra peTanI ciMtA mATe bajAramAM janAra keTalAM? tamAre te peTa nathI bharavuM paNa paTArA bharavA che. lakSmInuM AkarSINa tA jUvA. bhayanA samayamAM paNa bajAramAM kheMcI jAya che. aneka pApa karAve che. gharabAra cheDAve che. AvuM AtmAnA gharanu' eTale meAkSanuM AkarSaNa pedA thaI jAya tA kaI kamInA rahe ? nA. paryuSaNu paM ApaNane pAkAra karIne e ja kahe che ke A parvamAM cAra khAlanI ArAdhanA kare.. dAna, zIyaLa, tapa ane bhAva. Aje saMsAramAM kaMIka kuTu Mbe evA che ke jenI pAse kaMI ja nathI, chatAM devAnI bhAvanA jovA maLe che. prasaMga Ave peAtAnI gheADIzI mUDI paNa daI detAM acakAtA nathI. ahI mane eka prasaMga yAda Ave che, eka vakhata Aga lAgI, Aga lAgyAnA samAcAra sAMbhaLatA gharaDA amathI mA lAkaDI laIne jaI rahyA hatA. temanI AMkheAmAM AMsu hatA. rastAmAM eka yuvAna pUche che mADI ! tame kema raDA che ne kayAM jaI rahyA che ? bhAI, jInamAM bhayaMkara Aga lAgI che. Aga... AganI leAkeA bUmA pADe che. yuvAne mAjInI mazkarI karatA kahyuM ke tame Aga jovA jatA lAgeA che ? bhAI, AgamAM zuM jovAnuM hoya ? tuM mArI mazkarI na kara. mAre AMdhaLAnI AMkha samAna ekanA eka dIkarA che. keTalA kaSTa veThIne ucherIne moTA karyA. bhaNAvyA. e dIkarA A jInamAM kAma kare che. jInamAM samAcAra sAMbhaLyA tyAM mane mArA dIkarA yAda AvyA che. mArA Aga lAgI. e DhIkarAnu zu thayuM Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 zAradA ratna haze ? je e dIkaro AgamAM bharapAI gayo haze to huM zuM karIza? tAre mana hAMsI che paNa mAre mana to thAya che. mADInI vAta sAMbhaLI yuvAnane khuba pastAvo thayo. meM mADInI mazkarI karI e khoTuM karyuM che. te kahevA lAgyo mAjI! gabharAzo nahi. cAle, huM tamArI sAthe AvuM chuM. bhagavAna tamArA bheLA hRdayanI lAja rAkhaze. yuvAna bhAI mAjIno hAtha pakaDI temane jIna pAse laI gayA. Aga khUba lAgI che. beTA ! mAro dIkare batAva. mArA dIkarAnuM nAma ramaNa che. te yuvAne tathA ghaNA bhAIoe tapAsa karI paNa kayAMya ramaNane patte paDato nathI. jInane bhAI kahe ke AgamAM ghaNuM dAjhI gayA che temane hospitAlamAM laI gayA che, Apa tyAM tapAsa kare. yuvAna bhAI ane mAjI baMne davAkhAne gayA. tyAM te kadI na joyuM hoya tevuM karUNa dazya jovA maLyuM. dAjhI gayelA nAnA moTA case, ciciyArIo ane raDAroLa karI rahyA hatA. keTalAya bicArA AgamAM sAva bharakhAI gayA hatA, tethI tenA svajano poka mUkIne raDatA hatA. badhe tapAsa kare che paNa ramaNa dekhAto nathI. DozImA khUba raDe che. zuM te AgamAM bharakhAI gayo nahi hoya ne ! AMdhaLAnI lAkaDI lUMTAI gaI te nahi heya ne! dIkarA vagara zuM karIza ? bhAI kahe mA-! hiMmata rAkhe. hamaNuM huM apane dIkaro batAvuM chuM. bhAI rUme-rUme ne khATale-khATale pharI Avyo, tapAsa karatAM chelle eka rUmamAM ramaNane che. te khUba dAjhI gayo che. narsa tenI sevA karI rahI che. bhAI mAjIne tyAM laI Avyo. dIkarAne jaye. narsane pUche che bena ! mAre che. dIkare jyAM dAjhayo che? eTaluM pUchatAM DozImA pachADa khAIne paDayA. kALa kapAMta karavA lAgyA. ramaNa khUba dAjhelo hatuM tethI bebhAna avasthAmAM paDayo hate. kamanasIbe tenI chAtIne bhAga dAjhI gayo hato. eTaluM ja nahi paNa e nirdaya agnivALA enI baMne AMkhane paNa bharakhI gaI hatI. narse vicAra karyo ke je huM ekadama mAjIne satya vAta kahIza ke ATaluM badhuM dAjhayo che te te zuM karaze ? je mAM jotAM ja pachADa khAIne paDI te A samAcAra sAMbhaLatA zuM karaze ? teNe dhIrethI madhura avAje kahyuM, mA ! tame raDazo nahi. tamArA dIkarAne sAruM thaI jaze. tamArA dIkarAnI chAtI baLI gaI che ne baMne AMkhanA paDadA ane kIkI badhuM baLI gayuM che, tethI AMkhe cAlI gaI che. A sAMbhaLatA mAtA pachADa khAIne paDI. ararara. mAro dIkaro ATaluM badhuM dAjhI gayo! mAtAnA vAtsalyanA vaheNa alaukika hoya che. kharekhara mAtAnI te saMtAne pratye asIma mamatA hoya che. pachI mAjI narsane kahe che bahena ! tuM mArI dIkarI che. A dIkaro A garIba mAtAnuM ekanuM eka ratana che, ene koI hisAbe bacAva. huM tAro upakAra kayAre paNa nahi bhUluM. narsa kahe mAjI! tamArA dIkarAnI AMkho te gaI te gaI paNa bIjuM badhuM sAruM thaI jaze paNa tenI chAtInI cAmaDI khalAsa thaI gaI che, mATe navI cAmaDI lagADavI paDaze. dIkarI! mArI cAmaDI utArI le. mAro A gharaDo deha sArthaka thaze. juo mAtAnuM heta ! dIkarA mATe keTaluM veThavA taiyAra thAya che ! pitAnA dahanI paNa darakAra karatI nathI. Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 431 narsa kahe mAjI! tamArI cAmaDI levA jatAM tamAre ghaDapaNamAM keTalI pIDA veThavI paDe! bIjA koInI maLe te tapAsa karuM chuM. mAjI to charI laIne potAnI jAte cAmaDI utAravA taiyAra thayA. narsa kahe, are mAjI! tamane samajaNa na paDe. mane badhI samaja che. tame nahi utAro te huM utArI ApuM. narsanA manamAM thayuM ke mAjI jAte cAmaDI utAraze te ADuM avaLuM vAgI jaze. emane rAjI rAkhavA mATe narse emanI karacalIvALI theDI cAmaDI utArI tyAM DokaTara AvI gayA. mAjInI cAmaDI utAratA joIne gussAmAM belyA, tuM A gharaDI DozIne zuM kare che? narse kahyuM, atyAre vAta karavAne TAIma nathI. meM temane ghaNuM samajAvyA paNa mAtRhRdayane samajavA mATe strIhRdaya joIe. e tamAruM kAma nahi. narsanA dilamAM dayA hatI. lAgaNI hatI. e samajatI hatI ke A ramaNa mAjIne ekano eka dIkaro che. tenI AMkho gaI eTale te kamAvAne nathI chatAM mAtAnA manamAM mIThI Aza che ne ! teNe tana manathI khUba sevA karI ane sAruM thayuM. pachI mAjI narsane kahe che bena! jema chAtIe cAmaDI kAma lAgI tema AMkhamAM ema karavAthI sAruM na thAya? narsa kahe-mAjI! evuM na thAya. A5 ema kaho ne A tamAruM ratana sAjuM sAruM rahyuM che. - nesanI sAcA dilanI sevA ane mAtAnI premabharI cAmaDIe thoDA divasamAM ramaNane taddana sAruM thaI gayuM. emane ghera javAnI rajA maLI gaI. mAjInA manamAM thAya che ke A narsa bahene bahu sevA karI che. ene badale kaI rIte vALavo ? eka bAju badale vALavAnI tIvrabhAvanA ane bIjI bAju bhayaMkara garIbI ! ramaNanA gayA mahinAnA pagAramAMthI bacelA mAtra pAMca rUpiyA sivAya bIjuM kaMI na hatuM. vaLI eTalA rUpiyA ApavA te A garIba, paNa mananA moDhA mAjIne bahu ochA lAgyA. mAe ramaNane pUchyuM, A narse tArI khUba sevA karI che. tene zuM ApIzuM? mAtA ! atyAre te mArI pAse kaMI nathI. temaja ghera paNa kaMI bheTa ApavA jevI cIja nathI. nahitara e ApIe. bahenane kaMIka saMbhAraNuM ApI javuM hatuM. paNa pAse pAMca rUpiyA sivAya kaMI nathI. dhanavAna leka majA mANatA hoya che. temaNe garIbene kaMI baMgalA ke ghara daI devAnA nathI, paNa mAtra tamArA vyasananA kharcA bacAvI AvA garIba jIvone rAhata Apo. huM te kahuM chuM ke vadhu na vAparo te Apane je napho thAya temAMthI 100 rUpiye 10 paisA jeTaluM ApatA zIkhe te paNa garIbanA duHkhamAM sahAyaka banI zakazo. Apa dilane udAra ane vizALa banAve. A mALanI sthiti garIba che paNa dila kevuM dilAvara che! garIbImAM paNa amIrI. chevaTe davAkhAnethI vidAya letI vakhate narsanA hAthamAM pAMca rUpiyA ApyA ne kahyuM ! dIkarI! te je mArA dIkarAnI sevA karI e te amUlya che. ene badalo vALavA mArI pAse A pAMca rUpiyA sivAya kaMI nathI. dAjhelA mANasanI sevA karavI e jevuM tevuM kAma nathI. narsa raDI paDI, tene mAjI sAthe mA jevI prItaDI baMdhAI gaI hatI. narsa Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 zAradA rana kahe-meM kaMI ja karyuM nathI. mAtra mArI pharaja bajAvI che. A pAMca rUpiyA na hoya. vaLI Ape mane dIkarI kahI te A mAro bhAI thayo. bena bhAInI sevA nahi kare te konI karaze? meM kaMI upakAra nathI karyo. e te amAruM jIvana che. zuM AvI pharajanI bhAnavALA mANaso haze kharA ? hoya ke na hoya paNa ahIM te A eka bAI hatI. narse paisA na lIdhA. tenAmAM paNa keTalI khAnadAnI che ! narsa mAjIne ane dIkarAne TheTha ghara sudhI mUkavA gaI. narsanA manamAM thAya che ararara....dIkarAnI AMkhe cAlI gaI mAjI gharaDA che. A baMne mANasanuM poSaNa koNa karaze? zuM rAMdhaze? zuM dIkarAne khavaDAvaze? A vicArathI tenA dilamAM khUba duHkha thayuM. chevaTe mA kahe-dIkarI! avAranavAra AvatI raheje. mane khUba AnaMda thaze. ramaNa nAno hato tyAre mAjI daLaNuM daLIne jIvana nirvAha calAvatI. ramaNa kamAte thayo tyAre mAjIe ghaMTI choDI dIdhelI, paNa varSo pahelAnA e ghaMTInA avAjamAM yuvAnInuM jema hatuM. Aje e avAjamAM vRddhAnA vidhavyane thAka hatuM, paNa te sivAya chUTake na hatuM. eka divasa DezImAe daLatAM daLatAM vicAra karyo ke sAruM thayuM ke ramanA lagna nathI karyA. nahitara AvanAra kanyAnuM zuM thAta ! DozImA pAse mAtRhRdaya hatuM. sAthe temane bIjAnA hitane paNa khyAla hate. * gheDa visAme khAIne DozIe ghaMTI pheravavI zarU karI, ane keIe AvIne dhaMTInA hAthAne thobhAvyo. DozImAne thayuM ke A te pelA narsa bahena jevA lAge che. eTale belyA, dIkarI ! atyAre ahIM kyAMthI ? teNe kahyuM, huM kaI bahena nathI. huM te tamArA gharanI vahuvahu zabda sAMbhaLatA mAjI Azcarya pAmI gayA. zuM A svapna te nathI ne? tyAM te navI AvelI vahu sAsunA pagamAM paDI. thoDIvAra pahelAM jenA hitane pite vicAra karyo hato te sAkSAta ahIM zA mATe AvI haze? ene koNe kahyuM haze? zuM e sagAI teDavAnuM kahevA AvI haze? AvA aneka vicAra mAjInA manamAM AvavA lAgyA. chevaTe vahue kahyuM. mane khabara maLyA eTale AvI. paNa atyAre ekalI tane kevI rIte AvavA dIdhI? bA ! huM kevI rIte AvI tenI pAchaLa te lAMbe dardabharyo ItihAsa che. A banAvanI vAta sAMbhaLI tyAre mArA pitAe mane ghaNuM kahyuM ke have tArI sagAI bIje karIe. te mATe ghaNuM karyuM. meM emane kahyuM, nemanAtha rAjetIne paraNavA tAraNe gayA, haju pAMdaDuM teDathuM nathI tyAM pazuone karUNa pikAra sAMbhaLyo ne nemanAtha taraNe AvelA pAchA gayA. pachI rAjematI kALa kalpAMta karavA lAgI tyAre tenA pitAe kahyuM, beTA ! nema pAchA gayA te bhale gayA, nema jevA bIjA ghaNuM maLaze, tyAre rAjematIe zuM kahyuM, pitAjI! eka vAra jenI sAthe mArI sagAI thaI gaI te ja mArA pati. temane paMtha te mAre paMtha. have mAre bIjo pati na joIe. have huM bIjAnI cUMdaDI nahi oDhuM. tane vinavuM chuM mADI tArA pagamAM paDI, have nahi huM bIjAnI cuMdaDI." tema mArA pitAjIe mane ghaNuM samajAvI paNa meM manathI nizcaya karyo ke jenI Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * zAradA ratna 433 sAthe sagAI thaI te ja mArA pati. meM kahyuM, pitAjI! je teo sAjA sArA hota te Apa mane tyAM na paraNavata? mATe huM to tyAM jaIza. e rIte pitAnI uparavaTa thaIne AvI chuM. have AjathI haMmezane mATe ahIM rahevAnI chuM. mAjI kahe beTA! evuM na hoya. tArI yuvAnInA svapnA tuM bIje pUrA kara. dIkarI ! tAruM nasIba laI jAya tyAM tuM jA. tuM AvI gaI eTaluM basa che. dIkarI ! mArA AzIrvAda che ke tene sukhI ghara maLe. e vahunI AMkhamAMthI codhAra AMsu sarI paDyA. thoDIvAra pachI hiMmata ekaThI karIne kahyuM, mane mAruM nasIba ahIM laI AvyuM che. A ghara mane sukhI karaze. A mAruM kharuM ghara che. A gharamAM ghaNuM ghaNuM bharyuM che. te mane bhogavavA do. mane ahIM rahIne sevA karavA de. kenI sevA ? bA ! Apa mane zA mATe zaramAvo che? kenI sevA ? tamArI ane tamArA dIkarAnI. dIkarI e vicAra choDI de. tArA jevI samajune evI haTha na zobhe. tuM amArA baMnenI AziSa laIne jA. mAre AziSa laIne jatA rahevuM nathI. huM te ahIM rahIne ApanI AziSa levAnI chuM. enI khAtrI karavI hoya te bahAra jaIne juo. DozImAne thayuM evI te zI khAtrI karavAnuM kahe che? lAva, jaIne jouM. DozImA. bahAra AvyA ane joyuM to ramaNa ghasaghasATa uMghato hato. tenA gaLAmAM varamALA hatI ane bIjI eka mALA temanA hAtha AgaLa paDelI hatI. ramaNa jAgyA tyAre mAjIe tene badhI vAta karI. eNe paNa e ja kahyuM, mAtA ! evuM na hoya, mAre khAtara bIjAnuM jIvana barabAda thAya e vicAra mane dhrujAve che. tuM hamaNAM ja jaIne mUkI Ava. emAM ApaNI zobhA che. tyAM sudhI mane cena nahi paDe. tyAM te AvelI navavadhU aMdarathI bolI huM cena pADavA ja AvI chuM. huM ahIMthI javAnI nathI. meM varamALA ekavAra paherAvI dIdhI che. mArI pAse e ekaja mALA hatI. have bIjA kaI mATe nathI. tamArA hAtha pAse paDI che te mane paherAvI do, eTale mAruM ahIM. rahevAnuM have nakakI thaI jAya ne badhAne khAtrI thAya. meM te manathI kyAranuM A ghare mAruM karI lIdhuM che. mA dIkarAe, pADozIoe, bIjA snehIoe bahu samajAvI paNa badhAM niSphaLa gayA. tenA Atmanizcaya AgaLa badhAe hAra kabUlI. A te koI khAnadAna kuLanI dIkarI che. e kaMI patine thayelA akasmAtathI khAnadAnI na choDe ! putravadhUe gharamAM beThA jAtajAtanI pravRttio karIne ghara calAvavuM zarU karyuM. sAsunI ghaMTI baMdha karAvI dIdhI. hasate mukhaDe teNe pati ane sAsunA jIvanane bharyuMbharyuM banAvyuM. tenA guNethI vahu rAMkanuM ratna nI gaI. tenA mATe samAjamAM prazaMsAnA gIte gavAvA lAgyA. ene mATe badhAne sadabhAva thayo. e mahollAmAM badhA ene "lADakI rANI" nAmathI bolAvavA lAgyA. alpa samayamAM e nAnA moTA saunI mAnItI ne saune priya thaI gaI. sAsune te khUba saMtoSa che, jANe mArA gharamAM eka kuLadevI che. * Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna thoDA divaso pachI je jInamAM Aga lAgI hatI. te jInanA mAlika jeNe ramaNanI tanatoDa sevA karI hatI, te narsane laIne ahIM AvyA. jInanA zeTha mIlamAM Aga lAgavAthI thoDA pAyamAla thaI gayA hatA, paNa temanAmAM mAnavatAne dIvo bujhAya na hatA. temaNe davAkhAnAmAMthI apaMga thayelAonI yAdI meLavelI eTaluM ja nahi paNa emane theDI ghaNI madada potAnA taraphathI maLatI rahe tevI goThavaNa karelI. eTalA mATe te Aje A narsa sAthe ahIM AvyA hatA. zeTha jhuMpaDImAM AvyA. zarUAtamAM te ramaNanI AMkha gaI te badala duHkha vyakta karyuM, pachI kahyuM huM tamane thoDI ghaNI paisAnI madada maLatI rahe te mATe rUpiyA daza hajAra laIne Avyo chuM. tamAre AMkhe nathI eTale keTalI muzkelI paDe te huM samajuM chuM. zeTha haju AgaLa belavA jAya te pahelA putravadhUe kahyuM, zeTha! evuM na mAnazo, emane AMkhe nathI paNa emanI AMkhe samAna te huM chuM. eTale amAre paisAnI jarUra nathI. amArAthI vadhAre duHkhI hoya, apaMga hoya, ane jene kaI na hoya evA duHkhIo mATe e rakama vAparo. Apa yAda karIne AvyA te mATe Apano upakAra che. zeTha te A sAMbhaLIne mauna thaI gayA. have AgaLa kaI belavAnuM rahyuM nathI. temanuM mana UMDA vicArasAgaramAM utarI gayuM. zuM garIba jhUMpaDImAM paNa AvA AtmAo vasatA haze! narsa paNa vicAranA vamaLamAM aTavAI gaI ke A badhAmAM kene zreSTha gaNuM? mAtAne ke A yuvAnane? ke hiMmatabharI pelI putravadhUne ! ATalI garIbI che, sAmethI jevA Ave che chatAM levAnI bhAvanA nahi! keTalI saMtoSavRtti ! bIjA cha pratye anukaMpA, 'karUNA, vizALatA te guNe jIvanane mahAna banAve che. - A daSTAMta uparathI ApaNe e samajavuM che ke Aje kaMIkane saMpatti maLI che, chatAM devAnI bhAvanA thatI nathI ane A garIba kuTuMbamAM sAmethI lakSamI ApavA chatAM letA nathI. parvAdhirAja e AtmajAgRtinuM parva che. AsaktinA gulAbanA AkarSaNathI dUra thavA mATe sahune e pikArI pokArIne kahe che. mUcchane tyAga karo. AsaktinI suMvALI zasyAmAMthI beThA thAo. bhavabhramaNanA baMdhanene teDIne muktine malaya samIra mANavA AgaLa Avo. pramAda dUra kare ane jIvananI pratyeka paLane jAgaraNanI tejarekhA vacce gUMthI de, te paryuSaNa parvanI ArAdhanA sArthaka thaze. Aje bA.bra. harSidAbAI mahAsatIjI tathA bA.bra. navadIkSitA vizAbAI mahAsatIjIne saLage upavAsa che. zAtA sArI che. AgaLa vadhavAnA bhAva che. Apa badhA tapamAM joDAze, samaya thaI gayA che. vadhu bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 47 bhAdaravA suda 2 ne somavAra "mahAvIra jayaMtI" tA. 31-8-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene! paryuSaNa parvanI ArAdhanA e jiMdagIne Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 435 amUlya lahAvo che. paryuSaNa parvanA pAMcamA divasanuM suvarNa prabhAta ugyuM che. paryuSaNa parva eTale zivavadhUnA mahelanuM anupama darzana karAvanAra dedipyamAna vimAna. paraghara bhaTakatA ajJAna AtmAne satya, sacoTa ane sehAmaNuM zikSaNa ApanArI samyaka koleja, jIvanamAM chavAyelA ghera aMdhakAra ane kaSAyonI gIca jhADI vacce paNa mokSamArganI pagadaMDI batAvI enA upara caDhAvavAnI tAkAta A tejasvI parvamAM che. paryuSaNa parvanA A ATha divase "Atamane kare tAjA ne karmone kare sajA." karmone sajA kare che ne Atamane tAje kare eTale karmone kATa ukhADIne tejasvI banAve che. AbhanI aTArIe TamaTamatA tArAonI saMkhyAne koI pAra nathI. e TamaTamatA tAralA paNa pRthvI upara prakAza te pAthare che, chatAM emanA nAmaThAma jANavAnI koIne jijJAsA hatI nathI, paNa e AbhanI aTArIe ugate tejasvI sUrya che te AkhuM jagata ene jANe che. nAnA bALakathI laIne vRddha sudhIne koI mAnava e nahi hoya ke je enuM nAma jANatuM na hoya, kAraNa ke enA vinA jagatamAM sarvatra aMdhakAra phelAI jAya che. hajAra ke lAkha pAvaranA leba paNa sUryanA eka kiraNanA prakAzanI AgaLa sAva jhAMkhA ne nisteja banI jAya che. je mAtra eka divasa sUrya na uge te duniyA kevI aMdhakAramaya banI jAya te kalpanA karavI paNa azakya che, tethI sUrya AkAzamAM pitAnuM eka chatrI sAmrAjya jamAvI zakyo che. A rIte paryuSaNa mahAparva paNa parvonA hajAro TamaTamatI tArAo vacce eka haththu sAmrAjya ane sattA bhegavanAruM prakAzamaya patuM parva che. A mahAparva ApaNA jIvananA aMdhakAra ulecavA prativarSe ApaNI pAse Ave che ne jAya che. - A parva saMsAranA samarAMgaNamAM zUravIra banI vijayanI varamALa varavA mATe zaMkhanAda phUkI rahyuM che. A zaMkhanAda sAMbhaLIne jAgRta bane ane karmanA rasika maTIne kalyANanA rasika bane. sUrya te 360 divasa ugIne Athame che, chatAM e asta thatAnI sAthe ene prakAza paNa enI sAthe cAlyo jAya che. eka rAta paNa enA prakAzanI asara pRthvI para dekhAtI nathI. tyAre A mahAparva 360 divasamAM mAtra eka vAra Ave che chatAM enI preraNA jhIlanArane ene prakAza 360 divasa sudhI maLyA kare che. ahiMsA ane maitrI e A parvanI eka mahAnamAM mahAna bheTa che. "Atmavat sarva bhUteSu"no mudrAlekha jIvananI divAle katarI bIjAnA sukhe sukhI ane bIjAnA dukhe duHkhI thaI enA duHkha dUra karavAnA prayatna karavAnuM A mahAparvanuM elAna che. Aje mahAvIra prabhune janma vAMcavAno maMgalakArI dina che. Atma-svabhAvanI smRti karAvavA mATe jJAnIoe ApaNA mATe ATha divasane kAryakrama ghaDayo che. AjanA divase parama tAraka carama tIrthapati paramAtmA mahAvIra deva jemanuM pavitra caritra sAMgopAMga paryuSaNa mahAparvamAM ApaNe sAMbhaLIe chIe. Aje ApaNe temane janmadina vAMcavAne Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna che. e bhagavAne bhagavAna banatA pahelAM pUrvabhavamAM kevI ArAdhanA karIne tIrthaMkara padanI prApti karI te ApaNe jANavuM joIe. .kaLI khIlIne kamaLa bane che tema AtmAnI pUrNatA khIlatA paramAtmabhAva pragaTa thAya che. zramaNa bhagavAna mahA tIra svAmI paramAtmA ane pUrNa banyA. A pUrNatAnuM bIja nayasAranA bhavamAM vavAyuM. AgaLa jatA e bIja para vikAsanI tejI maMdIo AvatI gaI. nayasAranA bhavathI sattAvIsamA bhave e bIja vikasIne virATa vaDalAmAM palaTAI gayuM ane nayasAra zAsanapati zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI banyA. A avasarpiNInA Adya dharmapitA bhagavAna RSabhadeva svAmIthI paNa pahelAnA kALa sAgaranA kinAre ubhelA nayasAranA jIvanamAM AtmavikAsanuM eka dvAra evI aNadhArI rIte khulI gayuM ke emanA aMtaranA oraDAmAM samyapha darzanane praveza maLI gaye, ane mohinI graMthi bhedAI gaI. e nayasAra keNa hatuM ane teNe kevI rIte samya darzana prApta karyuM te ApaNe vicArIe. . bhagavAna mahAvIra svAmInA jIve mahAvideha kSetramAM suthAra kemamAM janma lIdho hate. temanuM nAma tyAM nayasAra hatuM. nayasAra zatrumana rAjAnA rAjyane gAmamukhI hatuM. temanAmAM lAkta pArakhavAnI zakti ajaba hatI. jema jhaverI ratnane joIne tarata tenI kiMmata karI zake tema nayasAra lAkaDA pArakhavAmAM khUba hoMziyAra hato. eka vakhata rAjAe nayasArane kahyuM ke mAre eka bhavya mahela banAve che. te mATe uMcA prakAranA majabUta - lAkaDA lAvavA che. e jamAnAmAM atyAranI jema semenTa ane kAMkareTanA bekasIMga bharIne makAna banatA na hatA. makAnamAM lAkaDuM vadhAre vaparAtuM. nayasAra badhA suthAronA netA hatA. gADAe AdinA vizALa kAphalA sAthe e jaMgalamAM lAkaDA levA gayA. rogya sthAna maLatAM taMbuo taNAyA ane sahu potapotAnA kAme vaLagyA. lAkaDA ghaNuM kApavAnA hatA eTale badhAne jamavA mATe rasoInI sAmagrI laIne gayA hatA. bapore jamavAne samaya thayo eTale nayasAre kahyuM, hamaNuM kAma baMdha karo. dharatI ghaNI tapI gaI che mATe kAma baMdha karI badhA jamavA mATe cAlo. tenA dilamAM dayA, karUNa hatI. kaMIka jagyAe Aje jovA maLe che ke zeTha 12 vAge jamI le. pachI thelIvAra ArAma kare paNa nekarane jamavA mATe chUTe na kare. A nayasAra evo na hato. 12 vAgyA eTale badhAne kAma baMdha karI jamavA bolAvyA. . "." A vakhate nayasAranA haiyAmAM ramatA parArthabhAve ene eka judI bhAvanAthI bhAvita banAvyA. anaMta nidrAmAMthI jAgavA kaMI varSo nathI joItA. jAgRtine ekAda sAda jhIlAI jAya te vaLatI paLe, mANasa jAgI jaIne sanmArge cAlate thAya che. nayasAranA jIvanamAM eka paLa AvI gaI. bhUkha kakaDIne lAgI hatI. bhANuM bhareluM paDyuM hatuM, tyAre AvA Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 437 bharajaMgalamAM enA haiyAmAM eka zubha bhAvanA jAgrata thai ke mane keAI saMta ke atithi maLI jAya, e na maLe tA koi svadhI bhAI maLI jAya, te enA lAbha laine pachI bhAjana karuM, te mAruM anna pavitra thAya. te jaina na hatA. paNa tenI bhAvanA keTalI pavitra hatI ! tame ATalA badhA beThA che!, keTalA zrAvake| bhAvanA bhAvatA haze ke saMta satIjI padhAre teA vaheArAvavAnA lAbha laIne jamu! A tA suthAra hatA chatAM atithine jamADavAnI bhAvanA jAgI. jayAre peAtAnA upAdAnanI jAgRti thavAnI hAya che tyAre nimittanA saMceAgeA paNa kudaratI maLI rahe che. nayasAra atithinI zodhamAM -nayasAra bhANA parathI ubhA thai gayA. eNe dUra-sudUra AzAbharI mITa mAMDI. jaMgalamAM cAre taraph dRSTi karavA lAgyA. zeAdhatA zeAdhatA nayasAra eka TekarI para caDhayA, tA nIce eka munine joyA, tethI temane khUba Ana thayA ane harSabhera doDatA muni pAse AvyA. muni ekalA hatA. te sAgArI saMthArA karavA IriyAvahI paDime che. A muni ekalA kema hatA ? banyuM evu ke ghaNAM saMtA vihAra karatA karatA jaMgalamAMthI pasAra thai rahyA hatA. vihAra karatA A sAdhu zArIrika kAraNe pAchaLa rahI gayA. jaMgalamAM teA keDInA ghaNuA rastA nIkaLatA haiAya. A saMta keDInA mArge ekalA caDhI jatAM bhUlA paDI gayA. vacamAM ghaNAM DuMgarA ne TekarA AvyA. cAre tarapha mArga zodhavA lAgyA paNa sAcA mArga jaDatA nathI. garamI kahe mAru kAma. kharAkhara kharA khapeAra thai gayA. saMta bhUkha tarasathI AkuLavyAkuLa thai gayA che. garamImAM kaMThe sukAvA lAgyA. AMkhe aMdhArA AvavA lAgyA. have cAlavAnI zakti rahI nathI. eTale munie vicAra karyA ke kharekhara huM bhUlA paDayo chu. kAI mArga batAvanAra mANasa dekhAtA nathI. najIkamAM kAI gAma paNu dekhAtu nathI. tA have sAgArI sathArI karavA te mArA mATe zreSTha che. tyAM nayasAra paheAMcI gayA. ane vaMdana karIne kahyuM, ahA gurUdeva ! Apa AvA bhayaMkara jaMgalamAM ekalA kayAMthI AvI caDhyA ? jagalamAM maMgala :-munie kahyuM, devAnupriya ! vizALa sAdhu samudAya sAthe vihAra karIne jatAM zArIrika kAraNe pAchaLa rahI javAthI huM mArga bhUlavAthI cAre mAju khUba pharyo paNa mAre je gAma javuM che te gAma javAnA mArga na maLyA, ane pharatA pharatA A aTavImAM AvI pahoMcyA chuM. bhUkha tarasathI AkuLa vyAkuLa thaI gayA chuM, paNa mane enuM duHkha nathI, kAraNa ke jaina munie AvA pariSaddha hasatA hasatA sahana kare che, paNa mArI sAdhu samudAya mArI ciMtA karatA haze tenuM mane duHkha thAya che. mATe bhAI! tuM mane mArga batAva. jenA dilamAM saMtanI sevA karavAnA apUrva AnaMda che, tevA nayasAra kahe che gurUdeva ! ApanuM mukha jotAM ema lAge che ke have ApanAmAM cAlavAnI zakti rahI nathI. mukha karamAi gayuM che. bhUkha tarasa Apane pIDI rahI che. vaLI atyAre te dharatI para paga mUkAtA nathI, mATe Apa amArA taMbumAM padhAro. amArA taMbu najIkamAM che. amArA mATe banAvela khAvAnuM, nahAvA mATe karela garama Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 zAradA ratna paNa taiyAra che. badhuM nirdoSa che. Apa padhAro ane mane lAbha ApIne pAvana karo. A paLa ajabanI hatI. nayasAranI ucca bhAvanA joIne muni temanI sAthe gayA. dAnanuM pAtra pavitra hatuM. nayasAre munine nirdoSa AhAra pANe vaharAvyA. jaMgalamAM maMgala racAI gayuM. nayasAranuM mana prasanna banIne nAcI uThayuM. enI bhAvanA sAcI hatI te zreSTha supAtra maLI gayuM. AhAra pANI karyA bAda DIvAra visAme khAIne thAka utAryo, pachI munie kahyuM, bhAI! have huM jAuM chuM. nayasAre kahyuM huM Apane mArga batAvavA mATe AvuM chuM. munine TUMkA rastethI laI gayA, saMta samudAyamAM bhegA thayA. pachI nayasAra jyAre javAnI taiyArI kare che tyAre saMte ene mokSane bhAvamArga saMkSepathI kahI saMbhaLAvyo. saMsAramAMthI karmamukta thaIne siddhazilA bhaNI javAno mokSa mArgathI bhraSTa thaI gayelA AtmAnA kevA be hAla thAya che? e kyAM kyAM bhaTake che? e kaI kaI rIte athaDAI, kuTAIne lohIluhANa bane che ! ene janma-jarA-maraNanA kevA kAramAM dukhe sahana karavA paDe che, ane A badhAthI mukta thaIne sarva duHkha rahita saccidAnaMda ghana svarUpa paramAtma pada pAmavAno upAya karyo che? e badhI vAta munie nayasAranI AgaLa raju karI; nayasAre dravya mArga batAvyo te munie ene bhAvamArga tAvyuM. nayasAre muninA mukhethI bhAvabhInI AMkhe saddharma ane navakAramaMtrane svIkAra ke. sarva pApane ane sarva duHkhano nAza karIne sadagati ApanAro dharma eNe haiyAnA bahumAnathI grahaNa karyo. nayasAranA AtmAmAM thayelo prakAza -zAstra kahe che ke kevaLajJAna pUrNa prakAza che. ene AMzika prakAza samyaga darzanamAM che. saMsAra paranA nirvedabhAva ane mekSa paranA saMvega bhAvanA prabhAve pariNAmanI vizuddhi thaI. mithyAtvanI graMthi bhedAI. 69 kroDAkoDa sAgaropama jhAjherA karmo kSaya thayA ane samyagadarzanane sUrya udayamAna thayo. samyagadarzananA sUryodayathI mithyAtvanA aMdhakArathI bharelA nayasAranA jIvanamAM prakAza patharAyo. bhagavAna zrI mahAvIra svAmI tarIkenA bhavamAM tIrthakaratvanA je te ja jhaLahaLI uThavAnA hatA enI uSA nayasAranA aMtaranA AkAze Ama aNadhArI rIte pragaTI uThI. basa have darzana sAcuM maLI gayuM. daSTi have samyapha banI gaI. svasaMvedanathI ane jaDa cetananuM svarUpa samajAtAM nayasAranA AtmAmAM apUrva AnaMda thayA. bahirAtma dazA TaLI gaI ane aMtarAtma dazA AvI gaI. bahirAtmA kAyAne AtmA tarIke mAne, eTale je kAyAnuM te pitAnuM mAne. kAyAmAM anAja gayuM te mAne ke huM dharA ane puSTa thayA. pachI bhalene dharma vinA AtmA duHkhI ane durbaLa hoya. kAyA melI te pitAne mele mAne. kAyA mAMdI te potAne mAMdo mAne. kAyAnA sagAvahAlA je hayAta nahi te pitAne ekale aTUle mAne. kAyAne sagavaDa te pitAne sukhI mAne, ane kAyAne agavaDa te dukhI mAne. A bahirAtma dazA che te pApa rUpa che. Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 439 ahirAtmAe jagatamAM je mata ane valaNu kAyA mATe dharAve che tene khaseDI AtmA mATe dharAve te aMtarAtmA. aMtarAtma dazAmAM AtmA teA kAyAnA sAkSI mAtra khane. AtmAnA kSamAdi AMtarakuTuMba rahitapaNAmAM paNa peAtAne mAMdo, melA, ekalA aTulA ane duHkhI mAne paNa kAyAnA maMdavADa, mela vageremAM nahi. AMtarabhAva eTale kAyAnA sAkhIdhara. sAkhIdhara eTale kAyAnA ragamAtra joyA karavAnA. karma ne palle paDelI arthAt karmanA udayane vaza paDelI kAyAne kevA raMga karavA paDe che. te phakta AtmAe nihALavAnuM. te krama samaje ke kAyA e huM nahi, kAyA te bhADUtI ane AtmA te huM. zarIra mATe karavuM paDe te mAne ke A bhADUtI kAyAnA mehathI meM A kArya karyuM. khAvAnI laganI nathI paNa kAyA (zarIra) cAlatI nathI mATe khAvAnuM che. e rasapUrvaka nahi paNa sAkSI tarIke. ema kAyAnI dareka vAtamAM pAte mAtra sAkSI rAkhe paNa emAMnuM kaMI ja peAtAnuM nahi. tame jatA hai| ane sipAI parANe tamane raste jatA koinI sAkSI mATe kArTImAM lai jAya tA tame zuM kare ? alisa sAkSI banI ochAmAM ochI paMcAte patAvA ne ? tema ApaNe ApaNI kuTilatAthI ka sipAInA hAthamAM pakaDAI gayA chIe. teA ApaNe te mAtra sAkSI ApavAnI, TuMkamAM patAvavAnuM, peAtAnuM nahi karavAnuM, rasa nahi levAnA, mANasa kAyAnI kriyA pAtAnI mAnIne kare, emAM rasa le eTale karmAMthI baMdhAya, paNa peAtAnI mAnIne na kare, rasa na le, ke patAve, mAtra sAkSI ane tA chUTakAro pAme. rasa le eTale parataMtra ane sAkSI bane eTale svataMtra. tamane zuM pasaMda che ? parataMtra ane baMdhAvAnuM ke svataMtra ane chUTavAnuM ? e baMdhAvAnuM pasaMda na hoya teA rasa levAnuM che|DI udAsIna bane. pAtAnuM-mArApaNuM cheADI ii kAyAne pArakI mAneA ane ke patAvavAnuM rAkho. hirAtmA e kAyAne AtmA mAne. emAM bharapura rasa le eTale ene te AtmAne suMdara banAvavAnI vAta nahi. te tA jue che ke kAyAnA mela gayA ne? basa thaI gayA suMdara paNa enA karatAM kaMIka gaNA mela ne DAgha AtmA para lAgelA hAya enI ciMtA jarAya na kare. bahirAtmAe khAdya pudgalanI suMdaratAnA premI ane aMtarAtmAe AtmAnI suMdaratAnA premI. bahAranI suMdaratAmAM kharca lAge, mahenata lAge ne uparathI bevakupha banavAnuM thAya. meluM thayeluM kapaDuM sApha karavA e rUpiyAnA sAbu joI e, pANI joI e, bAhyanI pAchaLa keTalI rAmAyaNa, keTalA kharca ane samayanA bhAga. jAgrata AtmAne A kAma karavAnuM pasaMda na hoya paNa kama nA uya hAya tA karavuM paDe chatAM e kare che. veThIyAnI veTha jevu'. rasa lIdhA vinA. sAkSI tarIke, kartA tarIke nahi. ;ranAna karavuM paDe te mAne ke A pArakI veTha karavI paDI, zuM karIe ? A dehanI gulAmI laine beThA chIe teA A karavuM paDe che, paNa have ene game tema patAvA, paNa bahirAtmA teA kartA banI bese che ane kAyAne peAtAnI mAne tethI samaje che ke hu kevA ujaLA ane svaccha thaye! kevu. sarasa me snAna karyuM...! aMtarAtmA ema vicAra kare ke kAyAnA mAhamAM phasAI kAyAne anukULa evuM karavA pAchaLa meM mArA AtmAnA ane mahAmUlA mAnava jIvananA samaya badhA khuvAra karyA. emAM ya kAyAnu' sudhAravAnu te puru' thayuM nahi, ane AtmAnuM eTale ke mATuM Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 zAradA rana pitAnuM sudhAravAnuM gumAvyuM ! basa, have je samaya bAkI che emAM bane teTaluM AtmAnuM sAruM karI lauM! nayasAranA AtmAmAM bahirAtma dazA TaLI ane aMtarAtma dazA AvI. samyakatvane sUrya udayamAna thaye. enA tejamAM jIvanane doratA doratA nayasAre eka divasa mahAmaMtra zrI navakAramaMtranA smaraNapUrvaka dehano tyAga karyo, ane saudharma devalekamAM gayo. nayasAranA jIvanamAM AvI gayelI prakAzanI eka paLe enA jIvanane keI navo vaLAMka Apyo, ane e saudharma devalokamAM deva thayA. devaloka paNa kayAM kaIne kAyama saMgharI rAkhe che? eka divasa devakane dIrgha AyuSyakALa pUrNa thayo ane e deva vizALa vaibhavethI chalakAtA RSabhadeva bhagavAnanA putra bharata cakravatInA ghara AMgaNe emanA putra rUpe janma pA. enuM nAma marIci pADayuM. pitAnI riddhi siddhi cakravatInI hatI, chatAM eka divasa jAgavAnI eka paLane marIcie AvakArI lIdhI. bhagavAna RSabhadeva kevaLajJAna pAmyA pachI bharata mahArAjA prabhunA vaMdane AvyA. marIci paNa sAthe hatA. prabhunI mIThI madhurI dharmadezanA sAMbhaLatA ene saMyamanI laganI lAgI. pitA bharata mahArAjAnI anumati meLavIne saMsAranI dama dama Rddhine ThukarAvI daIne marIci RSabhadeva bhagavAna pAse dIkSA lIdhI. . bhagavAnanA pagale pagaluM uThAvatA marIci muni cAritra dharmanI eka pachI eka gathArane pAvana karatA AgaLa vadhavA mAMDyA, paNa eka evI pramAdanI paLa AvI gaI ke muni mehamAM muMjhAyA. unALAnA divase hatA. khullA page cAlatA kAMTAkAMkarA vAge te sahana na thAya. bhagavAnane munidharma to chatranI chAyAmAM mAnate na ho, pagamAM pagarakhA paheravAnI AjJA na hatI. marIcithI jIvanabhara snAna karAya nahi ane leca kare e kaThIna lAgyuM. bhagavAnanA munidharmane te snAna sAthe sneha na hato. vilepananI te vAta ja zI ! marIcimuni A pariSaha sAme Takakara jhIlI na zakyA. cAritrane AvaratI karmanI pheja prabaLa banI ane munie navo veSa sa. dilamAM rahelI dAkSiNyatA gharabhaNI pIche haThanuM pagaluM bharavA sApha nA kahI rahI hatI, tethI maricI munie tridaMDI saMnyAsIne veza dhAraNa karyo. mAthe zikhA rAkhI. hAthamAM daMDa! thoDo parigraha! bhagavA kapaDAM ! chAyA mATe chatra! caMdananA sugaMdhI lepa! alpa jaLathI snAna ane pagamAM pagarakhA ! pramAdanI paLe marici munine muMjhavyA ne temaNe A rItane navo veSa so, paNa emanI zraddhA majabUta hatI tethI te kahetA-bhagavAnano mArga sAce che, paNa huM AvuM kaThaNa sahana karI zakta nathI, tethI tridaMDIne veza rAkhIne bhagavAnanI sAthe pharate, ane bhagavAna jyAM birAje tyAM te temanA sasaraNanI bahAra besato ane potAnI pAse je kaI Ave tene dharmane upadeza ApI vairAgya pamADIne bhagavAnanI pAse mokalo. ke bhagavAnathI judA thayelA marIci vicArathI bhagavAna RSabha devanA anuyAyI rahyA hatA. emane na veza joIne leke emane dharma pUchatA. sAce saMyama to teo Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 441 bhagavAna RSabhadevanA munisaMghamAM jaNAvatA. potAnI truTI kabUlatA, emanI AMkhamAM eka chUpuM AMsu paNa sarI paDatuM. aneka mANasone saddharma samajAvIne prabhunA zramaNasaMghamAM sAmela karatA. vihAra teo bhagavAnanI sAthe karatA. thoDA varSo A rIte cAlyuM. AcArathI alaga thayelA muni haju vicArathI vegaLA nahotA thayA. kaMIka AtmAone emaNe prabhune saMyama mArga cIMdhyo. varSo vItyA. vinItA nagarInuM udyAna prabhunI padharAmaNIthI prasanna banI uThayuM. mahArAjA bharata, prabhunI dharmadezanA sAMbhaLavA AvyA. tIrthaMkara prabhunI vANI eTale jANe varasyA bAre meha ! sAMbhaLyA ja karIe. uThavAnuM mana na thAya. bhagavAnanI dezanA pUrI thayA bAda bhagavAnane vaMdana karIne bharata mahArAjAe pUchyuM, he mArA trilakInAtha bhagavAna ! A samavasaraNamAM kaI evo jIva che kharo ke jenA lalATamAM tIrthakaratvanA lekha lakhAyA hoya! bhagavAne marIci tarapha AMgaLI cIMdhatA kahyuM ke he bharata! A samavasaraNanI bahAra tAro putra marIcikumAra atyAre je tridaMDInA vezamAM che te A covIsImAM carama tIrthakara covIsamA mahAvIra svAmInA nAme banaze. potAnA putranuM AvuM mahAna bhAvi ! bharata mahArAjAne khUba AnaMda thayo. prabhue pharIne kahyuM bharata!marIci mahAvIra thaze, e pahelA vacce vacce ghaNI mahAna RddhionuM e svAmI pAmaze. potanapuramAM tripRSTha nAmanA pahelA vAsudeva thaze, ane mahAvideha kSetramAM mUkAi nagarImAM priyamitra nAmanA cakavatI thavAnA lekha paNa marIcinA lalATe lakhAyelA che. A vAta sAMbhaLIne bharata mahArAjAnuM dila marIcimAM chUpAyelA bhaviSyanA carama tIrthakara mahAvIrane vaMdana karavA talasI rahyuM hatuM. teo marIcinI pAse AvIne vaMdana karatA bolyA. marIci ! tame saMnyAsI che. bhagave tamAre veza che. bharata khaMDanA prathama cakravatI pitAnA tame saMnyAsI saMtAna che, ethI nahi paNa tame A vIsImAM tIrthapati carama tIrthakara covIsamA mahAvIra svAmI thavAnA che, mATe huM tamane vaMdana karuM chuM. tripRSTha vAsudeva ane cakravatI paNuM tamArA caraNamAM ALoTavAnuM che, mATe vaMdana nathI karate paNa mArI vaMdayuM to tamArAmAM chupAyelA mahAvIrane ja che! bharata mahArAjA te Ama kahIne vidAya thaI gayA. maricI bhAvInI RddhinA kalpanA darzanane paNa pacAvI na zakyA. emanA haiyAmAM garvabharyA bola ghUmarAvA mAMDyA. huM vAsudeva! huM cakavatI ! huM tIrthakara ! marIci ubho thaI gayo. AnaMdanI capaTI ane harSane vyakta karatuM garva nRtya karatAM e belyA. "Avo vArevAnA vAsudevAmAM huM pahelo ! pitA re vArtAnAma" cakavatIomAM mArA pitA pahelA "pitAmaha kinnAnAM" tIrthakaromAM mArA dAdA kaSabhadeva pahelAM " mamaNo uttamaM kurum " ahe mAruM kuLa kevuM uttama! vaLI huM cavatI thaIza ane tIrthakara paNa thaiza. A nRtyamAM marIci bhAna bhUlyA. kuLane mada karavAthI emaNe nIcagotra nAma karma bAMdhyuM. mAnakaSAya AvI gaI. bAhubalInI keTalI aghora sAdhanA ! are, temanA zarIre velaDIo vIMTaLAI Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 zAradA ratna gai. pa`khIoe mALA nAMkhyA. keTalI jabbara sAdhanA ! chatAM mAnanA eka aMkure ! huM bhagavAna pAse jAu tA mArA bhAIene mAre vaMdana karavA paDe ne! ATalI mAnakaSAye kevaLajJAna aTakI gayuM. jyAM mAna gayuM ke tarata kevaLajJAnanI jyAta pragaTAvI. marIcine mAna AvI gayuM ne nIcageAtraka nA baMdha pADayo. e kama AgaLa jatAM mahAvIra svAmInA bhavamAM uddayamAM Avaze. keTalAMka varSo vItyA. bhagavAna RSabhadeva nirvANu padhAryA. have marIci mATe svataMtra vicaraNanA mArga khulleA hatA, paNa enAmAM rahelI vicAra zraddhAe ene bhagavAnanA saMta parivAra sAthe rahevA dIdhA paNa eka kSaNa evI AvI ke jayAre marIcinI vicArajayAta AMdhImAM aTavAI. marIci bimAra paDo. ziSya te temanI sAthe hatA nahi, sevA kANa kare? nigraMtha sAdhuonI AcAra sahitA emane asaMyamI marIcinI sevA karatI rAkatI hatI. marIcinA tanamAM vyAdhinI eka AMdhI AvI ane atyAra sudhI sthira rahelI enI vicAra yAta DagamagI uThI. tenA manamAM thayuM, A munie kevA ? AMkhanI zarama paNa abharAI e caDhAvI! me keTakeTalA kumArone pratibAdhIne emanA saMdhamAM sAmela karyo che! Aje hu bimAra paDo chuM chatAM mArI sAme kAI najara paNa kare che! have kAI paNa Ave teA ane pratiAdhIne mArA ziSya banAvavA ! eka vakhata kapila nAmanA eka dha-jijJAsu marIci pAse AvyA. prathama tA eNe ene RSabha saMdhamAM dharma jaNAvyA. DagamagelI vicAra jyeAta haju sAva bujhAI gaI na "hatI. kapile pUchyuM, zuM dharma bhagavAna RSabhadevanA sAdhu-saMdhamAM che! ApanI pAse nathI ? marIcinI AMkha AgaLa peAtAnI mAMdagI tAjI thaI ane tyAre munioe karelI bedarakArI taravarI uThI. kapilamAM ene ziSyatvanI yAgyatA dekhAI. patananI paLe sAvadhAnI gumAvIne marIcie javAba ApyA kapila ! ahIM paNu dharma che ne tyAM paNa dharma che. kapilane tA dharmanI chApa joitI hatI. eNe sAca junI parIkSA karyA vinA bhagavA vastro paheryA. marIcinu dila saMtASAyu'. nAnakaDA leAbhe mithyAtvanA udayane jagADIne AtmAne aMdhakAramAM mUkI dvIdhA. dharma tyAM paNa che ne ahIM paNa che, mAtra ATalA satya mAthI viparIta vacanathI marIcie saMsAranu' dIrgha paribhramaNa ubhuM karyu.. jIvananI chellI paLa sudhI paNa marIcinuM viparIta prarUpaNunu A pApa anAleAcita rahyu. tyAMthI marIne cAthA bhave pAMcamA brahmadevalAkamAM deva thayA. RSabhadeva jevA dAdA maLyA ne emanI pAse dIkSA lIdhI. bharata jevA pitA maLyA ane anupama sauMyama mArga maLI gaye. chatAM marIcinu' urdhva prayANu brahma devalAka AgaLa AvIne aTakI gayuM. AmAM AcAra vicAranI jyAta bUjhAI gaI ane pApa anAleAcita rahyuM. e kAraNe kaI nAnA sUnA bhAga naheAto bhajavyeA. marIcinA bhavamAM thaI gayelI nAnI bhUlanA guNAkAra thatA cAlyA ane marIcine have pachI keTalAya bhavezamAM samyagdana na maLyuM. devanA AyuSyakALa pUrNa thaye te pAMcamA bhave kAllAka nivezamAM 80 Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna lAkha pUrvanA AyuSyavALA kauzika nAme brAhmaNa thayA. tyAM chaThThA bhavamAM thUNA nagarImAM puSyamitra nAme brAhmaNu thayA. tyAM lAkha pUrvanuM AyuSya hatuM. mithyA darzananI puSTi ane guphAomAM rahIne ajJAna tapa karatA AyuSya pUrNa karI sAtamA bhave saudharma devaleAkamAM madhyama sthitinA deva thayA. AThamA bhave 64 lAkha pUrvanA AyuSyavALA agnidyota nAme brAhmaNa thayA. tyAM triDha'DI vezanA svIkAra karyAM. navamA bhave IzAna devalAkamAM madhyama sthitinA deva thayA. dazamA bhave madara nAmanA sanivezamAM 56 lAkha pUrvanA AyuSyavALA agnibhUti nAme brAhmaNu thayA. tyAM tridaMDI veza lIdhA. agIyAramA bhave sanatakumAra devaleAkamAM madhyama sthitinA deva thayA. bAramA bhave zvetAMbikA nagarImAM 44 lAkha pUrvanA AyuSyavALA bhAradvAja nAme brAhmaNu thayA. tyAM triRRDI veza lIdheA. teramA bhave mahendra devaleAkamAM deva thayA. caudamA bhave rAjagRha nagarImAM 34 lAkha pUrvanA AyuSyavALA sthAvara vipra nAme brAhmaNa thayA. tyAM trimaMDI veza dhAraNa karyAM. paMdaramA bhave brahma devalAkamAM deva thayA. 443 triRRDI veza dhAraNa karyA. triRRDI veza lIdhA. 72 marIcinA bhavamAM thayelI bhUlanA guNAkAra evA teA dharakhama AvyA ke marIcinA trIjA bhavathI sthAvara brAhmaNanA cauDhamA bhava sudhI e jIvane kramazaH brAhmaNa janmamAM triRR'DI veza ane devalAka maLatA rahyo. ATalA kALamAM tene jainadharmanu' sAdhupaNuM du bha khanI gayuM. kuLamadanuM karma kaIka kSINa thayuM ane 16 mA bhavamAM rAjagRha nagaramAM vizvabhUti nAmanA rAjakumAra tarIke utpanna thayA. A bhavamAM jainadharmanI dIkSA aMgIkAra karI. amuka prasaMga upasthita thatAM temaNe tyAM niyANuM karyuM ke mArA tapa-saMyamanu phaLa hAya tA huM apUrva baLanA dhaNI thAuM. tyAMthI kALa karIne sattaramA bhave sAtamA devalAke gayA. aDhAramA bhave pAtanapuranA prajApati nAme rAjAnI prabhAvatI rANInI kUkSIe tripRSThakumAra tarIke janma lIdhA. vAsudevanI mAtA sAta svapnA dekhe che te rIte prabhAvatI rANIe sAta svapnA joyAM ane tripRSTha vAsudeva banyA. eka vakhata samAcAra AvyA ke eka yuvAna siMhe sahAra lIlA AdarI che. kheDUtAe ghaNA prayAsa karyA paNa temAM te phrAvyA nahi. khetarAnuM rakSaNa bhayamAM hatuM. A vAta sAMbhaLI tripRSTha vAsudeva rathamAM besIne jyAM siMha hatA tyAM AvyA. emanA rathanA avAjathI siMha eka vAra jAgyA. rathamAM beThelA tripuSTha vAsudave sihanI sAme yuddhanA paDakAra phe'kaco. si hu sAbado banIne jAgI uThayo. si...ha sAme sIdhA sa`grAma karavAnI A paLane vAsudeva kema jatI kare! emaNe bAMyA caDhAvI. siMhu ekalA hatA. enA hAthamAM vaLI zarU karyAMthI hAya ! vaLI e jamIna para hatA. tripRSThane peAtAnI yuddha rIti anyAyI lAgI. e tarata rathamAMthI nIce utarI gayA. zasrone phagAvI daIne e siMhu taraph dhasyA. AvI vIratA, parAkrama siMhane jIMdagImAM A pahelI vAra jovA maLyAM. mAru' nAma paDe ne leAkeA bhAgI jAya enA badale A vIrapuruSa te sAme AvyeA. siMha sAbado banI gaye. eNe joradAra trADa pADI. tripRSThe sAmI rADa nAkhI. huM vanarAja ! baLAbaLanA niNya karavA medAnamAM jhaMpalAva! A rIte rADeA pADavAthI zuM vaLavAnuM che ? Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 zAradA ratna siMha cAra page kUdatho. tripRSThe paNa anUnI phALa bharI. mAnava-pazu vaccenA sa'grAma ajabanA hatA, paNu A tA che vAsudevanu khaLa ! vAsudevanI AgaLa kANu jItI zake? vaLatI paLeAmAM tripRSThanA nakharALa paMjAmAM siMhanu* jaDabuM AvI gayuM, ane e sihu ubhA ubhA cIrAI gayA. siMhanA manamAM thayuM ke ararara....huM eka sAmAnya. mAnavIthI marAyA ? tene mRtyunuM du:kha nathI te karatAM pAte jevA tevAnA hAthe marAye enuM manamAM ghaNuM duHkha hatuM. mAnava pAsethI maLelI hAranuM duHkha ene mRtyuthI vadhu pIDA ApI rahyuM, vananA rAjA siMha sisakAra nAMkhatA dhULamAM ragadoLAI rahyo. tripRSThe harSanI ciciyArI nAkhI. sisakAranI karUNatAthI rathanA sArathI pIgaLI gaye!. eNe kahyuM. siMha ! tu jo vananA rAjA che. te A tridhRkumAra traNa khaMDanA rAjA che. tuM kheda na kara. tuM sArA baLavAnanA hAthe marAyeA che paNa tArAthI hIna baLavAnanA hAthe nathI marAyA, mATe enA kheda na kara. ene navakAramaMtra sa`bhaLAvyA. gheADIvAramAM tA sihe prANa cheDI dIdhA. ogaNIsamA bhave sAtamI narake gayA. vIsamA bhave siha thayA. ekavIsamA bhave ceAthI narake gayA. bAvIsamA bhave vimala nAme rAjA banyA. trevIsamA bhave mahAvideha kSetramAM mukA nagarImAM priyamitra nAme cakravatI thayA. tyAM cakravatInA sukhA cheADI dIkSA lIdhI. ceAvIsamA bhave sAtamA devalAke gayA. pacIsamAM bhave naMda nAme rAjakumAra thayA. e bhavamAM temaNe 11 lAkha 81 hajAra mAsakhamaNu karyA ane evI bhAvanA bhAvavA lAgyA ke " jo muja zakti hAthe esI teA vi jIva karU zAsanarasI ' A bhAvakarUNA uchALA para uchALA mArI rI hatI. A bhAvanA naMdamunie evI joradAra bhAvI ke e bhAvanA bhavanAzinI manIne tIrthaMkara padane apAvanArI banI. e bhavamAM bhagavAnanA jIve 20 kheAlanuM ArAdhana karI tIrthaMkara nAma karma upArjana karyuM. samAdhimaraNe marIne dazamA prabhuta devalAkamAM puSpAttarAvata saka nAmanA vimAnamAM deva tarIke utpanna thayA. virATa AyuSyakALa pUrNa thayA. tItha karapaNAnI Rddhi have bAraNe ubhI hatI. marIcinA bhavamAM karelA kuLamada ane enAthI baMdhAyela nIcAtra kanuM khAtuM ka rAjAnA cApaDe haju cAkhkhuM thayuM naheAtuM. bhAgavI bhAgavIne prAyaH kSINa thayelAM A kame pAchA pIche pakaDaco ane te prabhunA jIva mAhaNakuMDa gAmamAM RSabhadatta brAhmaNane ghera devAnaMdAnI kukSImAM AvIne utpanna thayA. devAnaMdAe cauda svapnA joyA. savAramAM patine vAta karI. RSabhadatta brAhmaNe kahyuM, devI ! tuM mahApuNyavAna ane mahAbhAgyavAna che. tame tIthaMkara prabhunI mAtA khanazA. A sAMbhaLatA kaI mAtAne AnaMda na thAya ? premathI-AnaDhathI garbhanuM pAlana karavA lAgI, paNa ene kayAM khabara che ke mAre AnaMda kAM sudhI TakavAnA che ! bhagavAna 8rA rAtrI devAnaMdAnA garbhamAM rahyA. tIrthaMkara jevA tIrthaMkara eka Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAhA ratna brAhmaNa jAtimAM avatare ! kudaratanA kAnUnane A mAnya na hatuM. A kAnUnanI sAme bahAravaTe caDelA karmarAjanI sAme paDavA jANe eNe IndrarAjanI madada yAcI ane IndrarAjanuM siMhAsana calAyamAna thayuM. emaNe avadhijJAnanA ajavALAmAM joyuM to eka mahAna anartha sarjAvAnA saMyego ghaDAI rahyA hatA. emaNe manomana eka sakhedAzcarya anubhavyuM ke zuM tIrthakara brAhmaNa kuLamAM janme! eka huMkAra thaye, ane hariNagamelI deva hAjara thayA. garbha saMkramaNanuM uttaradAyitva svIkAryuM. karmanI pAse anyAya nathI. temaja anukaMpA paNa nathI. marIcinA bhavamAM upajeluM karma chelA bhavamAM udayamAM AvyuM. traNa anupama jJAnanI sAthe bhagavAna A devAnaMdAnI kuMkhe AvyA ! tIrthaMkara bhagavAna bhikSuka kuLamAM kayAre paNa utpanna na thAya ane thayA e eka accheruM banyuM che. zakendra hariNagamelI devane kahyuM, devAnaMdA mAtAnI kukhamAMthI tIrthakara bhagavAnane trizalA rANInI kukSImAM mUko. hariNagameSa deve devAnaMdAne avasthApinI nidrA mUkIne tenA garbhanuM sAhAraNa karIne bhagavAnane trizalA rANInA garbhamAM mUkyA ne trizalAnA garbhane devAnaMdAnA garbhamAM mUkyo. devAnaMdAnA mukhamAMthI svapnA nIkaLIne javA lAgyA. A joIne devAnaMdA raDavA lAgI. eka devAnaMdA dukhIyArI (2) sukhanA svapnA khUba nihALyA, pAmI nA kAMI bicArI, evI devAnaMdA dukhIyArI, Indrajave suralokathI ene acaraja thAtuM,bhikSukaLe paramAtmA keme sahyuM na jAtuM, kaI pRthvI para jahadI jAo (2) devAnaMdA pAsethI kaI prabhujIne laI Ave, trizalAnI kukhe padharAve. eka devAnaMdA... pUrve corelA ghareNAMnA DAbhaDAnuM karma udayamAM AvyuM. te karmanA udaye devAnaMdAnA garbhamAMthI ratno karatAM paNa adhika kiMmatI tIrthaMkara prabhuno garbha corAI gayo. trizalA rANIe eka pachI eka cauda ravanA joyA. trizalAdevI jAgrata banyA. savAra paDatAM trizalA rANI siddhArtha rAjA pAse AvyA ne ravapnAnI vAta karI. siddhArtha rAjAe trizalA rANIne kahyuM-tame mahAbhAgyavAna che. puNyavAna che. tamArA svapnAnA phaLarUpe tamArI kukSImAM tIrthakara bhagavAna janmaze. A sAMbhaLI mAtAnA AnaMdano pAra na rahyo. siddhArtha rAjAe svapna pAThakone bolAvIne svapnAnuM phaLa pUchyuM. temaNe kahyuM. mahArAja ! Apane tyAM traNa jagatanA uddhAraka tIrthaMkara prabhuno janma thaze. A sAMbhaLanAM saunA AnaMdane pAra na rahyo. rAjAe paMDitane khUba dAna ApIne vidAya karyA. rAjAne tyAM Dhola nagArA ane zaraNAIo vAgavA lAgyA. rAjAe khUba dAna devA mAMDyuM. jema jema dAna detA jAya tema tema bhaMDAro bharAtA jAya. trizalA mAtAne paNa sArI sArI dharma bhAvanAo thAya che. mAtA AnaMdapUrvaka garbhanuM pAlana karI rahyA che. prabhue mAtAnI kuzalatA mATe hilanacalana baMdha karyuM paNa enI asara viparIta thaI. trizalAne potAnA garbhanI kuzaLatAmAM saMdeha utpanna thayo ne AkhuM rAjakuLa raDavA lAgyuM. Dhola nagArA baMdha thaI gayA. prabhue Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 zAradA ratna jJAnathI joyu' ne halanacalana zarU karyuM.. prabhue jJAna dvArA joyuM ke mAruM AyuSya keTaluM che ne mAtApitAnuM AyuSya keTaluM che ? tyAM emaNe eka saMkalpa karyA ke mArA janma pahelAM jo mArA mAtApitAne mArA para ATalA badhA rAga che teA janma pachI e rAganI mAtrAnu pUchyuM ja zuM! mATe emanI hayAtimAM huM sayama grahaNa nahi karuM. A rIte barAbara savAnava mAsa pUrNa thatAM caitra suda terasanI madhyarAtre sArA nakSatra ane zubha yeAge carama tIrthaMkara ApaNA zAsanapati prabhu mahAvIra svAmInA janma thayA. prabhunA janmathI traNe leAkamAM prakAza prakAza patharAI gayA. narakamAM rahelA nArakAe be ghaDI zAMtinA anubhava karyA. cAsaTha indro ane chappana dik kumArIkAe badhA bhagavAnanA janma maheAtsava ujavavA mATe AvyA ane bhagavAnane merU parvata para snAna karAvavA mATe lai gayA. khUba dhAmadhUmapUrvaka devAe ane siddhArtha rAjAe bhavya rIte bhagavAnanA janma mahAtsava ujavyA. ane putra garbhamAM AvatA rAjyamAM dhanadhAnyanI vRddhi OM hatI tethI temanuM guNuniSpanna 'mAnakumAra" nAma ApyuM. ApaNA bhagavAna bAlapaNuthI kevA parAkramI hatA. janma pachI kevuM jIvana jIvyA ane kevA mahAna kAryo karyo, e viSayamAM tA ghaNuM kahevAnuM bAkI che. tenuM varNana karavA ghaNA samaya joie. AvA zAsanapati bhagavAne temanA mAtApitAnA svargavAsa pachI bhAInA kahevAthI e varSAM saMsAramAM vadhu rahyA, te paNa alipta bhAve. pachI pravarjyonA pa`the virATa sAdhanAnA svAmI banyA. mAharAjAnI sarahadane dabAvI tenA guptacarAnI zeAdha calAvI. kaSAya DAkuone zeAdhyA. mahAbhiniSkramaNanI mahAsAdhanAnA purUSArtha vaDe tene khAkharA karyA. ekapaNa karma-paramANu UMcuM mastaka na kare te mATe prathama senApatinuM gaLuM dAbyu. saune rasa vihuNA karyAM. niHsAra hatAza banAvyA ane Akhare ahiMsAnA aNubheAMkhanA eka dhaDAke mAharAjAe prabhunI zaraNAgati svIkArI, pagamAM paDatho ne te karma-paramANune vIre chellI saha vidAya dIdhI. meharAjA ubhI pUMchaDIye bhAgyA. tarata zeSa traNa ghAtIkarmA paNa palAyana thayA. bhagavaMte caitanya sarahadamAM AvIne AtmAnA anaMta sukha rAjyane sara karI kevaLajJAnanI mulAkAta lIdhI. AtmAnA asaMkhya pradeze caitanya rAzanI pragaTI cUkI. sa`pradeze anaMta jJAna nidhAna pragaTAnA DhaMkArava thayA. kevaLajJAna dIpa pragaTyo. kevaLajJAnanI vadhAI sarvatra jayajayanAdathI gAjI uThI. indroe prabhunA kevaLajJAna-maheAtsava ujavyeA. prabhue kevaLajJAna pAmyA pachI temanA mukhethI vANInA dheAdha vahAvyA. duHkhamukti ane nirvANanA upAya che anekAMtadRSTi, ahiMsAvAda ane aparigrahanI upAsanA. A triveNI sa'gamamAM snAna karanAra janmamaraNu rahita banIne nirvANu dvIpane jalAvI zake che. ApaNe A nirvANu pathanA amarayAtrI khanavuM hAya tA vIra prabhu jevI sAdhanA sAdhIe.. bhagavAna mahAvIre ApelA ahiMsAnA upadeza, satya ane zAMtinA sadeza ane maitrIbhAvanAnA paramamaMtra aneka AtmAonA jIvanamAM Aje paNa prakAza pAtharI rahyo che. satya, prema, karUNA, samatA ane saMyamanA AcaraNa dvArA pracaMDa purUSArtha karI Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArata ratna 447 prANImAtrane pAvanakArI paMthe pahoMcavAnI preraNuM ApI. arasaparasanA vara zamAvyA. rAgadveSanA taphAne zAMta karyA. premamaitrInI bhAvanA pragaTAvI zAMtino saMdeza saMbhaLAvyo. ApaNe paNa temanA jIvanamAMthI preraNA laIne ApaNuM jIvana ujajavaLa banAvIe. Aje bhagavAna mahAvIra svAmInA jIvana vize ghaNuM kahevAyuM che. samaya thaI gayela che. vadhu avasare. lAkha lAkha vaMdana he zAsanapati prabhu mahAvIrane !" vyAkhyAna naM. 48 bhAdaravA suda 3 maMgaLavAra tA. 1-9-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahena ! parvAdhirAja paryuSaNa parvano chaThTho divasa te AvI gaye. parvANi santi proktAni, bahUni jinAgame / paryuSaNA samaM nAnyat , kameNA marmabhedakRta // jina AgamamAM parvo te ghaNA batAvyA che paNa paryuSaNa parva samAna keI parva nathI ke je parva karmanA marmane bhedI nAMkhe che. nUtana sUrya nUtana saMdeza laIne Ave che, tema parva divaso paNa nUtana saMdeza laI Ave che, paNa A kayAre samajAya? dilamAM bhakti hoya, hayuM kaMIka saMvedana anubhavatuM hoya, te parvanA divasone samajI zakAya. AvA mahAna parva rUpa paryuSaNa parva divya saMdeza laIne AvI pahoMcyA che. e saMdeza che Atmazuddhino. A mahAparva dara varSe Ave che. enA guNagAna dara varSe gAIe chIe, kAraNa ke ApaNe sau vAtanA vaDA karIe chIe. vicAronI ramatamAM ramIe chIe. kevaLa zabdanA sAthIyAthI jIvana caNatara suMdara banavAnuM nathI. kevaLa kalpanAothI mahela caNAI javAno nathI. e mATe regya sAdhana sAmagrI joIze. e ja rIte A mahAparvanI ujavaNI paNa gati ane dRSTi mAMge che. paryuSaNa parva jIvane AtmanirIkSaNa tarapha dore che, mATe A divasomAM AtmanirIkSaNane saMka9pa karavAno che. divALImAM mAnavI naphATAno hisAba kADhe che, tema A divase gayA varSathI A varSa daramyAna dharmaghana keTaluM meLavyuM ke gumAvyuM tene hisAba kADhavAnuM sUcave che. e rIte A parva divALI jevuM che. dareka chAe rojanA pApanuM roja prAyacchita karI Atmazuddhi karavI joIe. te na bane te paMdara divase eka vakhata pAkhI pratikramaNanI yojanA karAI te na karanAra mATe cAturmAsika pratikramaNa cojAyuM ane temAMthI paNa cUkI janAra mATe A sAMvatsarika pratikramaNanuM mahAparva-paryuSaNa parva yojAyuM che. A parva AtmazuddhinuM mahAparva che. divALI Ave ne mANase vAsaNane svaccha kare, gharane vALIjhUDI svaccha banAve, vastro dhoIne zuddha kare tema A parva mAnavInA tanane, manane ane vacanane zuddha karavAnuM kahe che. vastu je zuddha na hoya te tenA upayoga ke Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 zAradA ratna upabhAgamAM ha ke ullAsa nathI AvatA, tema jIvanazuddhi vagara kArya mAM Ana ke sphUrti na Ave. AvA AtmazuddhinA avasarerA jIvanamAM vAre vAre nathI AvatA. bhAgyazALI AtmAe A avasaranA yAgya upayAga karI Atmazuddhi kare che. ApaNe paNu jIvana AMgaNIye AvelA A AtmazuddhinA avasarane umaMgathI apanAvIne kalyANa mATe kaTibaddha banIe. AtmazuddhinA saMkalpa sAthe AgamanuM vAMcana ane sAthe sAthe prANI mAtra para dayAbhAvanA, sAdharmika vAtsalya, kaSAyanA tyAga, khAdya abhyaMtara tapa ane pApanu' prAyazcita Adi AtmasAdhanAnA zubha kartavyA karavAnA che. dehazuddhi karyA pachI vastra paridhAna karIe chIe, dhULakacarA dUra karyAM pachI caTAI pAtharIe chIe tema mananI malInatA dUra karyA pachI dharmasAdhanA karavI joI e. manamAM kATa bharyAM haze teA dharmasAdhanAnA Apa nahi Ave. kAyAthI gadhAtA dilamAM dharmanI suvAsa saMbhavaze nahi, mATe sauthI pahelA mananI nirmAMLatA keLavavAnI che. mAnasika zuddhi vaDe gaIkAlanA kharAbamAM kharAba mANasa paNa sArAmAM sArA banI jAya che. e kayAM ApaNe nathI jANatA ? je makAnamAM bahu dhana hAya te makAnanI tame keTalI takedArI rAkheA ? kevI cAkI mUkeA ? mananA makAnamAM nanA Dhera paDelA che. e tamane khabara che ? eka eka savicAra eka eka ratna che. ApaNe mananA makAnanI keTalI takedArI rAkhIe chIe ? keAI cAkI mUkI che ? ApaNe kharekhara bhramaNAmAM aTavAyA chIe. tananA makAnanI ApaNe takedArI ane cAkI rAkhIe chIe. je tanamAM hADakAM, mAMsa ane leAhI sivAya kaMI nathI. je dhULa samAna che, te ApaNane vAstavika sukha ke zAMti ApavA samartha nathI, mATe mananA makAnanI rakSA karo. mananu dhana koI cArI na jAya, savicAra cArAI na jAya tenI kharekhara takedArI rAkhA. cAkIdAra barAbara geAThavI do. sAttvikabhAvone pASanArA siddhAMtA, AMtaradRSTine ughADI ApanArA sAdhupuruSo A badhA cAkIdArA che. manane dvAre A badhAne sthAna Apo, tA tamAruM' mananu dhana surakSita raheze ane e dhana dvArA tame akSaya ane anaMta sukha meLavaze|, mATe mananI bhUmikAne vizuddha chanAvIne AtmasavedanA anubhavIzuM te| paryuSaNa parvanI ArAdhanA sAka banavAnI che. bAkI parvanA divaseAmAM dharmapravRtti karIe ane te pachInA divaseAmAM dharmanuM nAmanizAna paNa rahevA na daie ene arthaze? dhrumahelanA pAyA : bhAjana karyA khAda jema tRptinA ADakAra anubhavAya che, te rIte paryuSaNu parva ujavyA pachI dhasa.dhanAnI suvAsa vaDe jIvana maghamaghI uThavuM joIe, eTale paryuSaNa parva daramyAna AdarelI dharmAMpravRtti mAtra ATha divasanI nahi paNa jIvanabharanI khanI rahevI joI e. makAnanA caNataranA AdhAra pAyA para che. pAyAnu khaca vadhe te paNa te kharca karI pAyA majabUta banAvavA paDe che. pAyA vinA makAna na badhAya, tema zukSu vinA jIvananuM caNutara na thAya. jIvananA caNataranA AdhAra dharmasAdhanA para che, paNa sAdhanA vinA dharmasAdhanA asabhava che. keAI vAra makAnanAM Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna caNatara karatA pAyAmAM vadhu kharca lAge tethI tame zuM makAna na baMdhAve? baMdhAvIe. guNo e dharma mahelane pAyo che. jema pAyA vinA makAna na baMdhAvAya tema guNa vinA dharma na AcarI zakAya. kadAca Acaro te paNa te paDI jatAM vAra na lAge. pAyA vinAnuM ghara keTaluM Take ? ApaNe makAna caNavuM che paNa pAyA vinAnuM ! dharma kare che paNa guNasAdhanA vinA ! Aje moTAbhAge ApaNI jiMdagI AvI pasAra thaI rahI che evuM moTAbhAge nathI lAgatuM? guNa vinAnA dhamIoe dharmanuM teja jhAMkhuM pADyuM che. guNe vinAnA dharmAtmAoe navA jIvone, ugatI peDhIne dharmasAdhanAthI dUra rAkhela che. guNa vinAnA dhama enuM jIvana caNatara pAMgaLuM banyuM che, jethI dharmanuM teja jhAMkhuM banatuM jAya che. dharma e mananI mAnI levAnI cIja nathI paNa pAlana karavAnI cIja che. dharma potAnA manane virATa guNethI vikasIta karavA mATe che. dharmathI jIvanane maitrI, prema, udAratA ane AnaMdanA bhAvathI sugaMdhita banAvavAnuM che. AgaLa vadhavuM, unnati karavI temaja naitika ane AdhyAtmika kSetramAM vikAsa sAdhatA rahevuM e jIvananuM caNatara che. ' AvuM AdhyAtmika caNatara karavA mATe dharmasAdhanA karatA guNasAdhanA karI manazuddhinI rakSA karavAnI che. jyAM dharma hoya tyAM prema, namratA, vAtsalyatA ane karUNatA vahetI hoya, tyAM zreSa-akaDAI, vara ane kaThoratA na saMbhave. ApaNuM jIvana caNataranA pAyAnI pravRttinuM kendrasthAna mana che. mana pavitra te badhuM pavitra. mana meluM te badhuMya apavitra. dhananA DhagalA ke dahanA rUpe bhale maLyA. paNa mananI pavitratA maLI ke nahIM? manane suvAsita ke suMdara banAvyuM ke nahi ! jIvanamAM ATalo vicAra karavAne che. kharekhara dhULamAM maLI janArA tananI, makAnanI ane dhananA DhagalAnI cakI rAkhIe chIe paNa jIvananA caNataranI javAbadArI nathI rAkhatA. je mananuM dhana surakSita raheze te jIvananuM caNatara karI Atmanniti karI zakAze. e jIvana caNatara mATe guNa sahita dharmasAdhanAnI AvazyaktA che. dharmasAdhanA karavAthI jIva ziva banI zake che. jena jina banI zake che. saMpUrNa sukha ane anaMta AnaMda pAmI zake che. jJAnIonI eja bhAvanA che ke sarva jIvone saMpUrNa sukha ane anaMta AnaMda maLe. AvI bhAvanAthI teo jIvone upadeza Ape che ke dharma kare. dharma karavo joIe. A sAMbhaLIne kaMIka che ema kahe che ke dharma zA mATe kare joIe? dharma karavAthI kayuM phaLa maLaze? A praznanA javAbamAM jJAnI kahe che ke tamAre dharmanuM phaLa jANavuM che ne ? te tame ja kaho ke tamAre zuM joIe che? dhana joIe che ? pAMce IndriyonA viSaye joIe che? are ! tamAre devalekanA divya sukha joIe che? dharmathI devalokanA deva paNa banI zakAya che. A sukha na joItA hoya ne mokSanA sukha joItA hoya te dharma mokSanuM sukha paNa Ape che, Apa yAda rAkhajo ke mAtra dharma 29 Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 zAradA ratna mAkSanuM sukha ApI zake che. dharmathI aprema ane kAmapremane khatma karavAnA che. dha dvArA meAkSa sukhane meLavavAnu che, sukhanI phekTarI kaI? amArI vAta sAMbhaLIne Apa ema na samajaze ke jIvAne A lAlaca ApavAmAM AvI che. dharma tarapha khe'cavA mATe A kAI pralAbhana nathI ApyuM. A tA dharmanI zaktinA, dharmanA prabhAvanA sAcA paricaya ApyA che. dharma tamAma prakAranA sukha ApI zake che. saMsAranA ke svarganA jeTalA sukha che te tamAma sukha dharmanI nIpaja che. are, meAkSanu sukha paNa dharmasAdhanAnuM pariNAma che. sukha e dhanuM utpAdana che. dharmanI phekaTarImAM sukhanu utpAdana thAya che. jema phekaTarImAM halakAbhAre badhA prakAranA mAlanuM utpAdana thAya che, tema dharmanI phekaTarImAMthI paNa halakuM, bhAre tamAma prakAranuM sukha utpanna thAya che. utpAdana kevu' karavuM, keTaluM karavu' te tamArA para nirbhara che. dharmanI phekaTarImAM mAtra sukha utpanna thAya che, duHkha utpanna thavAnA tyAM koI prazna nathI. duHkha utpanna thAya che adharmanI phekaTarImAM. pApanI phekaTarI duHkha utpanna kare che. A nagna satya vAta che. jIvAne pralAbhanamAM pADavA mATe jJAnI bhagavate A vAta karI nathI ke asatya kahyuM nathI paNa saMpUrNa satya kahyu che ke dharma dhana Ape che. sukha Ape che, svarga ane meAkSa Ape che. mAnavane je game che tenI te cAhanA kare che. tame kApaDa bajAramAM jAva tA kApaDanI dukAnamAM badhI kavolITInuM kApaDa hoya che. uMcI jAtanuM ane halakI jAtanuM hAya, AchI kiMmatanuM hoya ne vadhAre kiMmatanuM hoya, selsamena badhI jAtanuM kApaDa batAvaze. te uMcI jAtanuM ane meAMghI kiMmatanuM kApaDa kharIDhavA mATe Agraha karaze, paNa lenAra tA peAtAne manapasaMda kApaDa kharIdaze. ahIM dharmAMthI maLatAM tamAma sukhA tamane batAvyA che. halaku sukha ane uMcuM sukha ! ame tA uttama ane uMcu sukha meLavavAnA Agraha rAkhIzuM' paNa tamArI pasaMdagI zI che? dharmanA prabhAva gajabanA che. jagatamAM sAruM ane te badhuM dharmathI ane che. dharma che tyAM uccakuLa che. tyAM devatAI sapatti che. tyAM dhananA DhagalA che. svargIya AnaMda che. dharma e apUrva maMgaLa che. sarva duHkhonu' auSadha dharma che. apUrva khaLa dharmAMthI maLe che. jyAM devA hAtha joDIne kahe che ke tuM jItyA ne huM hAryA ! yAda karA dazANuMbhadrane! cAritra dharma para indra namI paDe che. dharma e rakSaNa che. e ja visAmA mATe AzrayasthAna che. pUrvanA dharma vinA dhana na maLe. mIla kAmadAro mIlamAM kAma kare. pagAra TuMkA ne kharca vadhAre. joItA paisA zAhukAra pAsethI le. pagAra thAya tyAre pelA zAhukAra tyAM cAdara pAtharI ubheA rahe. daravAjAnI pAse tyAM sipAI paNa ubhA hAya. devAdAra kAmadArone zeTha paisA cUkavatA jAya. paisA cAdaramAM nAMkhatA jAya. ene joine kAI rastAnA janAra kahe ke huMya cAdara pAtha', mane apAvAne! te zuM te sipAI apAve ? e zuM kare? e mArA kAko nathI ne tuM mArA verI nathI, paNa ANe pahelA dIdhuM che mATe ene maLe che. A tA devAnA samaye devuM nahi ne pachI levA nIkaLavuM che, koNa Ape? dhana, kIrti, Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna - 451 mAna, sanmAna, saMsAranI anukULatA badhuM pUrvanA puNyathI maLe che. chevaTe mukti paNa dharma Ape che. bhayaMkara maraNakALe dhana, deha, svajano te badhA ema ubhA rahevAnA, paNa dharma eka AzvAsana Ape che. zaraNa Ape che. bAdazAhI gaurava hRdayamAM rakhAve che. have Apane eTalI zraddhA thaI che ke dharmathI sukha maLe che? A vAtane vizvAsa tamArA manamAM barAbara thaI jAya pachI huM Apane samajAvuM ke dharmathI kevuM sukha ane kayuM sukha tamAre meLavavuM joIe. mArI vAta game te e sukha meLavaje ane na game te jevI tamArI IcchA. bIjI vAta e che ke sukha mAMgavAnI jarUra nathI. vagara mAMge je sukha maLI jatuM hoya te mAMgavAnI jarUra zI? tame dharma karatA rahe. sukha tamane ApoApa maLatuM raheze. je mANasane dhana meLavavAnI prabaLa IcchA haze, je mANasanA jIvanamAM bhayaMkara garIbI haze te mANasa moTA bhAge dharmakriyAthI dhananI mAMgaNI karavAne, kAraNa ke saMsArane vyavahAra paisA vagara nathI cAlate, e tene khyAla hoya che, paNa karma siddhAMtanuM tene jJAna nathI hotuM, ane bhAgya para bharose rAkhI te niSkrIya rahI zakatuM nathI. viliyama kolageTa amerikana hatuM. te sAva garIba hate. tenA mAbApa ghare sAbu banAvatA ane zaheranI zerIomAM pharIne te vecatA. A kelageTane sAbu kiMmatamAM sasta hatA. AthI garIba loke te jaladI kharIdatA. eka divasa pitAe keligeTane kahyuM-beTA! tuM cuka jA ane tyAM tAruM bhAgya ajamAvI je. viliyama pitAne AjJAMkita vinayI dIkaro hato. pitAnI AjJA thavAthI viliyame ghara choDayuM. cAlatA cAlatA gAmanA sImADe eka vRddha bApA maLyA. temaNe viliyamane pUchayuM-beTA ! zI jAya che? viliyame kahyuM, bApA! huM nyuyorka jAuM chuM. beTA! zA mATe nyuyorka jAya che ? bApA ! tyAM mAruM bhAgya ajamAvavA jAuM chuM. sarasa! cAla, mAre paNa nyuyorka javuM che. e vRddha ane viliyama bane nyuyorka tarapha javA AgaLa vadhyA. rastAmAM vRddha bApA kahe che beTA viliyama! dhaMdhAmAM keTalIka bAbatonuM dhyAna rAkhavuM paDe che. pahelI bAbata che pramANiktAnI. tuM dha kare te pramANikatAthI karaje. kayAre paNa pramANikatA bhUlIza nahi. bIjI bAbata e che ke vastumAM kayAre paNa banAvaTa-bheLaseLa kadI na karatA. mAlamAM bheLaseLa karavAthI dhaMdhe lAMbA samaya sudhI nahi cAle. enAthI grAhakone vizvAsa kayAreka ne kayAreka tUTI javAne, mATe bheLaseLathI haMmezAM dUra raheje. trIjI vAta e che ke grAhakone mAla ApavAmAM kayAre paNa kapaTa na karavuM. detI vakhate pAMca zera ane letI vakhate savApAMca zera evI anIti karIza nahi. grAhakane jarA paNa ochuM na ApavuM, ane chellI vAta haiyAmAM khAsa katarI rAkhaje ke mAnavIne je kAMI maLe che te prArabdhathI maLe che. puNyanA udayathI maLe che, AthI tane dhaMdhAmAM je kAMI na maLe te naphAmAMthI thoDeka bhAga alaga rAkhIne e bhAganI rakama sArA kAryomAM vAparaje. vAta karatA karatA bane eka carca pAse AvyA. viliyame carcamAM jaI bhagavAnane Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 452, zAradA ratna prArthanA karatA pratijJA karI ke, he prabhu! huM badhuM karIza ane dhaMdhAmAM ja kamAIza. mane je kaMI napho thaze temAMthI huM dazamo bhAga satkAryomAM khacIza. viliyame nyuyorkamAM jaI sAbu banAvavAnI phekaTarI zarU karI. pitAnI pAse evI jhAjhI mUDI hatI nahi eTale nAnuM evuM sAbunuM kArakhAnuM zarU karyuM. temAM tene je na thatAM temAMthI dazame bhAga sArA kAryomAM te khacI nAMkhate. e rIte te saMpattine sadvyaya karate. rUpakasAgare eka divasa vAdaLane pUchyuM-vAdaLa! mAruM sthAna ATaluM badhuM nIcuM kema che? mane zuM tArA jevuM uMcuM sthAna na maLe? vAdaLe hasatA hasatA kahyuM-bhAI! duniyA tene ja UMcuM sthAna Ape che ke je loka kalyANa kare, lekanA hRdayanI tarasa chIpAve. jyAre tuM to khAre che. tArI pAse pANInI agAdhazakti che, paNa te zA kAmanI ? tenAthI phakta tuM ja tRpta che. bIjAne zo phAyade? jo varasuM chuM te mAnavahaiyA harakhAI uThe che. prakRtinA badhA to nAcI uThe che. bola, che tArAmAM AvI zakti ! A te eka rUpaka che. A rIte dareka manuSya potAnA sukhane vicAra na karatAM bIjAnA sukhane paNa vicAra karavo joIe. saMpatti vaheMcavAthI, dIna duHkhI ane garIbane ApavAthI bhale te samaye ochI thAya paNa utkRSTa bhAve devAthI tene devA karatAM dazagaNuM - maLI jAya che. duHkhI, apaMga, anAthane saMpatti ApavAthI anekanA hRdaya lIlAchama thAya che te bhUlavuM na joIe, mATe saMpattine sadvyaya karatAM zIkhe. gauravabharI padavI maLe che dAnanA denArane, sthAna nIcuM sAMpaDe che, saMgraha karanArane. A viliyama bahu sukhI na hato, chatAM potAne je na maLe temAMthI dazama bhAga saMpattine sadvyaya karate. prabhune prArthanA karavI, satkAryomAM paisA kharcavA A badhI eka prakAranI dharmakriyAo che. A dharmakriyAthI viliyamane aDhaLaka kamANI thavA mAMDI. teNe sAbunuM nAma kolageTa rAkhyuM. daMtamaMjana paNa teNe banAvyuM. sArI duniyAmAM "kolageTa" daMtamaMjana ane sAbu vikhyAta banI gayA. viliyama temAMthI karoDa rUpiyA kamAye. jevuM kamAye evuM teNe lakhalUTa dAna paNa karyuM ! dhana maLavuM eka vAta che ane saMsAranA sukha maLavA e bIjI vAta che. dhanavAna hoya tene saMsAranA sukha maLe evo niyama nathI. dhanavAna hoya paNa sadA bimAra rahete hoya te te pAMca IndriyonA sukha kevI rIte bhogavI zake? evA dhanavAna zuM tame nathI joyA ke je AMdhaLA hoya, baherA hoya, pakSaghAtathI pIDAtA hoya, kensaramAM kaNasatA hoya, apaMga heya, AvA dhanavAno priya sukhano upabhoga nathI karI zakatA. zarIra nirogI havuM pAMce Indriya akhaMDa ane kAryakSama hevI e dharmanuM zubha phaLa che. bhaviSyamAM je maLaze te dharmanuM phaLa haze. zAlibhadrane saMsAranA sukha maLyAM te zAnA prabhAve ? dAnadharmanA prabhAve ne ! Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna .4pa3 bhagavAna mahAvIranA samayamAM thaI gaye e bhogI bhramara ! roja temane daivI saMsArasukhanA sAdhana maLatA hatA. eka be pAMca paMdara nahi paNa batrIsa strIonA te svAmI hatA. bhAga sukha bhogavavAmAM, pAMca IndriyenA viSenA upabhogamAM te eTalA gaLAbUDa hatA ke magadha samrATa zreNikanA nAmanI paNa temane khabara na hatI. jenA rAjyamAM, nagaramAM rahetA e rAjAnA nAmathI paNa te ajANa hatA. ATalA badhA sukha tene kevI rIte maLyA? dharmanA prabhAvathI. supAtra dAna dharma karavAthI temane sukhenI chAkamachoLa maLI. pUrvabhavamAM zAlibhadra govALe putra hatA. te sAva garIba hatA. eka divasa temane khIra khAvAnI IcchA thaI. mAtAe ADoza pADozamAMthI dUdha, cekhA, khAMDa mAMgI lAvIne putra mATe khIra banAvI. thALImAM khIra ApIne mAtA pANI bharavA gaI. tyAM bhikSA mATe eka mAsakhamaNanA tapasvI saMta padhAryA. munine joI bALake temane premathI AvakAryA ane eTalA premathI khIra munine bhikSAmAM ApI dIdhI. dAna nirdoSa che ne bhAva utkRSTa che! yAda che ne je khIra khAvA mATe bALake kajIye karyo hato, raDayA hatA, ne e khIra khAvA teNe mAtA pAse jIda karI hatI, raDI kakaLIne teNe mA pAsethI mana bhAvatI khIra meLavI hatI. e khIra teNe hasatA hasatA aMtaranA zuddha premathI ane AnaMdathI munine vaherAvI dIdhI. e bALakane khIra bhAvatI hatI. pote bhUkhyuM paNa hatuM chatAM khIra saMtane vaherAvyA pachI tene aphasosa nathI thatuM ke ararara! khIra te badhI meM pelA sAdhune ApI dIdhI, have huM zuM khAIza? bhale te garIba hato paNa bhAvathI amIra hatA. eNe te hoMzamAM badhI khIra muninA pAtramAM ThAlavI dIdhI ane pachI paNa te e muninA ja vicAre karavA lAgyA. kevI zAMta mukhamudrA ! kevI karuNAbharI AMkhe ! muni te bhikSA laIne jatA rahyA, paNa tenA manamAM te vasI gayA. dAna mAtra khIranuM na hatuM paNa premanuM dAna hatuM ?-nAnA bALakanuM e dAna premanuM dAna hatuM. temAM mAtra kartavyapAlana na hatuM. e bALake koI pharaja nahotI bajAvI. muni ApaNA AMgaNe AvyA che te temane bolAvavA joIe. temane bolAvIne bhikSAmAM kaMI ApavuM joIe. AvA vicArathI temaNe khIra nahatI vahorAvI. Ama vicAra karIne karavuM te kartavyapAlana thayuM. kartavya pAlanamAM premanI parimala ke snehanI snigdhatA nathI hotI. tyAM mAtra dAnadharma naheAte. muni premane dharma hato. muni prema, sAdhu prema, tyAga prema e uttama bhAvadharma che. uttama bhAva dharmanuM phaLa paNa uttama maLe che. yAda rAkhe, mAtra khIranuM dAna karavAthI e garIba bALaka dhanakubera zAlibhadra nahote banyA. khIra devAthI zAlibhadra banAtuM hoya te tame loko thALI bharIne nahi paNa meTA tapelA bharIne munine khIra vahorAvI de. mahAna dAnavIra banI jAo. ema dAna ApavA mAtrathI zAlIbhadra nathI banatuM. tenI mAtA Ave che. dIkarAne thALI cATate joIne manamAM thAya che ke ATalI vAramAM ATalI badhI khIra nA chokaro khAI gayo, chatAM gharA nahi ke thALI cAlyA kare che? e pUche che paNa kharI ke badhI khIra khAI gayo ? Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454 zAradA ratna kare te munine vaherAvI dIdhAnA AnaMdano anubhavamAM masta che. enA haiyAmAM eTalo badhe AnaMda umaTele che ke e mAtAnI sAmuM joIne hasyA kare che, paNa javAba kAMI detuM nathI, ke ApaNe AMgaNe eka mahAtmA padhAratA badhI khIra vaharAvI dIdhI che. keTalI gaMbhIratA ! sukRtane e pacAvI zakyo che ne ! e rAtre bALakane zULaroga upaDyo. tenI asahya pIDA thaI paNa te vedanAmAM tenI AMkha sAme tapasvI muni dekhAtA hatA. pote ApelI bhikSAne AnaMda tenA haiye ubharAte hate. mA tenI pAse beThI hatI paNa tenuM mana te pelA mahAtmAmAM ramatuM hatuM. asahya vedanAne samatAbhAve sahana karatAM kALa dharma pAme. Apa kaho te kharA ke e bALakane e muni sAthe keTalo paricaya hatuM ? jarA paNa nahi. pahelA kyAreya joyA paNa na hatA. prathama vAra darzana karyA hatA. mAtra AMkhanI oLakha thaI hatI. te paNa bhikSAnA samaya pUratI, paNa A alpa samayanuM muni darzana bALaka mATe mahAna dharma banI gayo. A mahAna dharme e bALakanI TrAnsaphara badalI karI gabhadra zeThanI havelImAM ! bhadrA zeThANInI kukSImAM! ahIM temane premALa pitA ane vAtsalyamayI mAtA maLI, snehALa 32-3ra patnIo maLI. nirogI ane sarvAga suMdara deha maLyo. paripUrNa akhaMDa pAMca Indriyo maLI. A badhuM maLyuM tyAre zAlibhadra vipula sukha bhogavI zakayA. A badhuM maLyuM supAtra dAnanA prabhAvathI. A rIte dharma che. saMsAranA sukho Ape che, e vAta samajANuM ne! : dharma cakravatInA sukha ApI zake che. baLadeva ane vAsudevanA sukha paNa ApI zake che. bhUtakALamAM ApyA che. vartamAnakALamAM Ape che ne bhaviSyakALamAM Apaze. saMsAramAM dharma sivAya bIjuM koI tatva nathI ke je saMsAra sukha ApI zake. dharma dhana ane saMsAranA sukha kevI rIte Ape che e vAta pUchavAnI jarUra nathI. ApavAnI paddhati dharmanI koI anokhI che. enI methaDa ApaNe nahi samajI zakIe. A paddhati samajavA mATe te adhyAtmayegI thavuM paDaze. te mATe viziSTa jJAna meLavavuM paDaze. bALake khIranuM dAna dIdhuM tyAre kaI kalpanA paNa na hatI ke huM khIranuM dAna daIza te zreSiputra banIza. ane lakhalUTa dhana ane amApa saMsAranA sukho maLaze, tene AvI koI gaNatarIne khyAla na hate. dharma karavAthI zuM phaLa maLe tenuM tene kaI jJAna na hatuM, chatAMya tene dharmanuM phaLa maLyuM. hA, eka vAta che, je tene phaLanuM jJAna heta ane e phaLa meLavavA teNe dAna karyuM hatuM te tene e phaLa maLata paNa nahi, paNa teNe te sahaja rUpe dharma karyo. niSkAmabhAva, niHspRhapaNe teNe supAtra dAna karyuM, ane zreSTha saMsAranA sukha maLyAM, te paNa vagara mAMge. dharma karIne je bhIkha mAMge che tene te maLe che jarUra, paNa je dharma pAse bhIkha nathI mAMgate tene dharma nyAla karI de che. dharma vaNamAMgye badhuM Ape che. chatAM mAnavI bhikhArI banI gayo che. mANasa jyAM jAya che tyAM mAMge che. kayAreka bolIne mAMge che. to kayAreka manathI mAMge che, te kayAreka kAyAthI paNa mAMge che. buddhizALI mANasanI khapaddhati nirALI-judI hoya che. te bhIkha Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA raMbha 455 mAMgaze paNa bhikhArI nahI dekhAya, e pApa karaze paNa pApI nahi dekhAya, paNa A buddhimattA nathI paNa mUrkhatA che. mANasa janme che tyArathI te mAMgavA mAMDe che. te nAnA hAya che, khelatA nathI AvaDatuM teA e raDIne mAMge che. bALaka raDe eTale mAtA samajI jAya ke bALaka bhUkhyu thayuM che. te khelatA zIkhe che teA khelIne mAMge che. mAtA-pitA bhAI-bahena Adi badhA sadhIe pAse mAMge che. basa e mAMgatA rahe che. gurU pAse paNa mAMge che. jyAM sudhI bhikhArIpaNuM nahIM maTe tyAM sudhI dharmanuM sarvocca phaLa, vAstavika phaLa nahi maLe. huM te| Apane eTaluM ja kahu chuM ke badhI jagyAe bhikhArI na baneA. temAM khAsa karIne gurU pAse bhikhArI banIne na ubhA raheA. dharmasattAne bhikhArI pasaMda nathI. je manathI kaMI paNu mAMgatA nathI ne dharma kare che, dharmAMnuM zaraNuM svIkAre che tene dhama evuM adbhUta phaLa Ape che ke jenI kalpanA paNa e dhasAdhaka na karI zake. geAvALaputrane kalpanA na hatI ke dhanasaMpatti maLe ke nahi ? dharma badhuM Ape che. jema jema jIvanI cAgyatAnA vikAsa thatA jAya che tema dharmatattvanI nikaTatA vadhatI jAya che ane uttarAttara ucca, uccatara sukhAnI prApti. ApeAApa thAya che. A maMgalakArI parvanA divaseAnI ArAdhanA jIvane meAkSanA sukha apAve che. A pa ApaNane sadeza Ape che ke maitrInA mAMDavA bAMdheA. Apa mitra aneA ane khIrAne tamArA mitra banAvo. haiyAthI kaSAyanI kALAzane dhoI nAMkhA ane AtmAnA saudaya ne pragaTAvA. mAtra mANasanA mitra nathI banavAnu, pazu-pa khInA mitra banavAnuM che. paryuSaNamAM kSamAnA mahimA tA che, paNu kSamAnu' rUpAMtara matrImAM na thAya teA kSamA teTalI adhUrI rahe che. sAcI maitrI e che ke mitranA jIvanamAM upayAgI bane, ane te paNa upakAranA kazA bhAra vinA. mitranA jIvananA sukha-duHkhamAM te sahabhAgI bane. paryuSaNa AvA mitra banavAnI kakaiAtrI lakhe che. ka'keAtrI AvI eTale cAMllA te karavo paDe, nahi tA sama dha Take nahi. vyavahAra nabhe nahi. ApaNA prasaMge kAI Ave nahi. paryuSaNa parve hajI cAMllA nahi levAnA sudhArA karyAM nathI. e tA kahe che ke mArA prasaMge tamAre maitrI rUpI cAMlle te karavA paDaze. paryuSaNa parvanI upAsanAthI maitrI meLavavAnI che. jIva mAtra pratye haiyAmAMthI vALIjhuDIne vairabhAvane sApha karI tyAM matrInA mAMDavA bAMdhavAnA che. hAthamAM karUNAnI gulachaDI laI paricita, aparicita, nAnA ke moTA saune samAna bhAve vadhAvavAnA che. sAdhakanA jIvanamAM je sAcA guru nathI maLyA te tenA jevA khIjo kAI kamanasIba nathI tema saMsArInA jIvanamAM sAcA mitra nathI maLyA tA tenA jevA durbhAgI bIjo keAI nathI. maitrI tA jIvananI mahelAta che. maitrI tA jiMdagInI mhe ka che. pazuomAM paNa maitrIbhAva hAya che. kUtarAe upakArI pratye apakAra nahi kare, upakArInuM ahita nahi kare. ahI mane eka vAMcelI vAta yAda Ave che. jaMgalamAM eka yuvAna mANusa cAlyeA jatA hatA. teNe jaMgalamAM eka siMha joyA. Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 zAradA ratna siMhanI AMkhamAMthI jANe AMsu TapakatA hoya evuM lAgyuM. tenA mukha parathI ema lAge che ke tene asahya pIDA thatI haze. pIDAne kAraNe te gabharAya che ane cAle che te jarA laMgaDe. tenI AMkhomAM atyAre kraratA na hatI paNa tIvra vedanA hatI. A mANasanA manamAM thayuM ke siMha Ama kema karato haze, tene zuM thatuM haze ? lAva jaIne jouM to khare. mANasane siMha para dayA AvI tethI te jarA paNa gabharAyA vinA te siMhanI pAse gayo. te jarA laMgaDo cAlatuM hatuM eTale pahelA tene paga che. te pagamAM moTI bAvaLanI zULa bheMkAI gaI hatI tethI te dharatI para paga mUkI zakatA na hatA. teNe sAcavIne zULa kheMcI kADhI. siMha khuza thaI gayo. teNe rAhatano dama lIdhe te mANasane mAravA na gayo, paNa prasannatAthI mANasanuM zarIra sUvuM. siMha bhale krUra prANI che paNa tenAmAM jJAna che ke ANe mAruM duHkha maTADyuM che. tethI te mAro upakArI che. upakArIne marAya kharo? te te mANasane namaste karI cAlyo gayo. thoDA samaya bAda e musAphara koI aparAdha-gUnA mATe pakaDAI gayo. rAjAe tene matanI zikSA phaTakArI. A rAjAnI mRtyunI sajA karavAnI paddhati judI hatI. rAjamahelanI eka bAju temaNe nAnakaDuM medAna banAvyuM hatuM. tyAM uMcI uMcI divAle banAvI hatI. eka bAju rAjAe siMhanuM pAMjaruM rakhAvyuM hatuM. temAM siMhane rAkhavAmAM Avato. ja rAjA aparAdhIne medAnamAM ubhe rAkhate ane pAMjarAmAMthI siMhane bahAra kADhato. medAnamAM mAtra siMha ane aparAdhI e be rahetA. bhUkha siMha e aparAdhIne phADI nAMkhate. rAjaparivAra A kara ane karUNa dazya jovAmAM majhA mANato. kaI kaIne mAre, TIpe te e mArapITa levAnI tamane majhA Ave che ne? ToLeToLA vaLIne e badhuM juo che ne? tamArAmAM dayA kyAM gaI! (zrotAmAMthI avAja-have AvuM gAmamAM jevA eAchuM maLe mATe te sarakasa jovA jaIe chIe!) AvA karUNa drazyo jotAM tamAruM haiyuM valevAI jatuM nathIne? maratA jIvane joIne tamArA dilamAM karUNuM, dayA, sahAnubhUti jAge che ke pachI haiyuM nirdaya, niSphara ane bhAvahIna banI jAya che? hiMsaka drazya vAraMvAra jovAthI hRdaya kaThora ane naThora banI jAya che, evA hiMsaka pustako vAMcavAthI paNa mana hiMsaka banI jAya che. AthI kahuM chuM ke manane zuddha ane dharmanuM prabhavasthAna banAvavuM hoya, manane zAMti ane prasannatAne pAtALa banAvavo hoya te nATaka, sinemA jevAnA baMdha karI do. Apa ja vicAra karo ke A nATaka sinemA joIne tamAruM mana keTaluM saDI gayuM che. haju e saDo dUra nahi kare te mane tamAruM pUrepUruM khavAI jaze. bIjA janmamAM mana maLavuM muzkela banaze. mana jyAre zuddha thavA lAge che tyAre sarva prathama dayAne janma thAya che. tamArAmAM dukhI jI pratye dayA che ne ! pelA mANasane rAjAe mRtyunI sajA karI. tene mRtyunA medAnamAM ubho karavAmAM AvyA, ane sAmI bAjuthI piMjarAmAMthI siMhane choDe. siMha garjanA karate bahAra AvyuM ane pelA mAnava tarapha AgaLa vadhe. siMhane Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 457 jotAM mRtyunA bhayathI mANasanI AMkha baMdha thaI gaI. te dhrujavA lAgyo. najIka AvatA siMha mANasane oLakhI gaye. aho! A to mAro upakArI che. tene mArA para upakAra che. huM tenA upakArane kema bhUluM? eTale mANasa pAse AvIne tenA para trATakavAne badale tene namaste karI tene sUMghIne pAcho piMjarAmAM cAlyo gayo. mahelanA jharUkhAmAM beThelA rAjAne A dazya jotAM khUba Azcarya thayuM. temaNe sainikone AjJA karI ke pharIvAra siMhane bahAra kADho. siMha pharIthI medAnamAM Avyo, ane pharIvAra e aparAdhIne sUMghIne pAche piMjarAmAM jato rahyo. rAjAne te zvAsa addhara thaI gayo. A zuM? AvuM to kayAreya banyuM nathI. siMha zA mATe aparAdhIne phADI nathI khAto ? rAjA gusse thayA. temaNe trIjIvAra siMhane gusse karI medAnamAM mokale, to paNa siMhe aparAdhI para paMjo sarakho paNa na ugAmyo, aparAdhInA zarIrane suMghIne pAchA vaLI gayo. AthI rAjAe aparAdhIne potAnI pAse bolAvyo ne pUchayuM-tArI pAse zuM kaMI maMtra che? taMtra che ? vidyA che? che zuM, ke siMha tArA para humale nathI karato ? aparAdhIe kahyuM-rAjana! siMha haiyAhINuM prANI nathI, tene paNa haiyuM hoya che. tenuM haiyuM paNa thoDuM nirmaLa hoya che. te mAtra krUra ja nathI. tene haiye paNa upakArI, pratye karUNAbhAva hoya che. siMha tenA upakArI upara kadI humalo nahi kare. huM tene vagara kAraNe che cheDe na joIe. rAjAe. pUchyuM te zuM te A siMha para koI upakAra karyo che? aparAdhIe kahyuM rAjana ! thoDA samaya pahelAM huM jaMgalamAM gaye. tyAre A siMhanA mukha uparathI mane lAgyuM ke tene khUba vedanA thatI haze, tethI huM tenI pAse gayo, te tenA pagamAM meTe kAMTe vAgeluM hatuM te meM kADhI nAMkhyuM hatuM. A siMha e ja che. teNe mane oLakhI lIdhe. have te mArA para humalo kevI rIte kare ? upakArI para svAthI mANasa humale karaze paNa siMha humale nahi kare. siMha jevA ra prANI paNa upakArInA upakArane bhUlatuM nathI. rAjAne AthI ghaNuM ja Azcarya lAgyuM ane tene gunAmAMthI mAphI ApI. je rIte siMha upakArIno upakAra na bhUlyA tema tame paNa apakAra karanAra upara paNa upakAra karo tevuM pavitra jIvana banAvo, e ja abhyarthanA. samaya thaI gayo che. vadhu avasare. vyAkhyAna naM.-49 bhAdaravA suda 5 ne gurUvAra tA. 3-9-81 saMvatsarI mahAparva "parvAdhirAjano prANu kSamA." sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahena! padhipati paryuSaNano prANa che kSamApanA parva. paryuSaNa parvanA ATha divasa ane temAMya sarvotkRSTa dina che kSamApanAne dina-saMvatsarIne dina. cAturmAsano prAraMbha aSADa suda pUnamathI thAya che. cAturmAsamAM Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45Te zAradA renja pUjya saMta-satIjIonI pravacana pIyUSa sudhAo prasare che. e pravacana gaMgAnA pANImAM snAna karIne viSaya ane kaSAyanA kAtila meLethI lipta banele AtmA kaMIka saraLa ane pavitra bane che. te pachI Ave che paryuSaNa parvanA anupama ATha divase. A ATha divaso daramyAna vahelI anarAdhAra amegha jinavANI dvArA e Atama vadhu ne vadhu bhadra pariNamI ane bhavabhIrU banyo hoya che. ane AtamarAmane svayaM paNa bane dAvAnaLa zAMta karavAnuM dila thayuM hoya che. kSamAnuM zarabata pIvAnuM mana jAgyuM hoya che. mane bhUminI AvI suMdara sugyatA pedA thayA pachI saMvatsarI mahAparvanA pavitra divase kSamAnI sAdhanA karavAnuM bhavyAtmA mATe khUba AsAna banI jAya che. kSamAne AdAtA-pradAtA muktinA mahApaMthane maMgalayAtrI bane che. saMvatsarI parva eTale maitrIne maMtra levAne pavitra divasa. gharanI Aga olavanAra baMba ! Atmazuddhi karavA mATenI pavitra gaMgA ane pApone dhavAne spezyala sAbu! varSamAM eka vAra darzana detuM vAtsalyathI nItaratuM sAMvatsarika mahAparva ! hajAro tArAone prakAza sUryamAM samAI jAya tema mahAparvane prakAza bahAranI rozanIne jhAMkhI pADIne aMtaranA aMdhakArane nAza karI darzananI divya jati pragaTAve che. A parvanuM Agamana thatAM lekanA manamAM navuM cetana, navI jAgRti ane bhavya bhAvanAne camakAro thAya che. sAta sAta divasa sudhI sAdhanA karyA bAda Aje kSamAnA nIramAM snAna karIne AtmAne pavitra banAvavAnuM che. bhAratabharamAM ane bhAratanI bahAra paNa prazaMsA pAmela A parvanuM svAgata karavA ko AtmA taiyAra na hoya! kaI tapathI tenuM svAgata kare, te koI dAnathI kaI zIyaLathI, te kaI bhAvathI A parvanuM svAgata kare. jiMdagInI mATI kamANI karavAnA divaso hoya te A mahAparvanA divaso che. A parva ApaNane pokArI pokArIne kahe che ke, bhale kare mAruM svAgata. A svAgata mArUM nathI paNa AmAM te tamAruM svAgata samAyeluM che. e svAgatamAM tamArI sAdhanA che, ane e sAdhanAmAM tamArI siddhi che. ArAdhanAnA amRtamAMthI prApta thatuM paramAtmapada enuM nAma ja svAgata. huM svAgatano irachuka nathI paNa ArAdhanAmAMthI guMjatA maMtrI yukta premabhAvane pUjArI chuM. svAgatanI moTI moTI vAta karanAra, vivekanI moTI moTI himAyate racanAra paNa jo krodha, mAna, mAyA ane lebhanI jALamAM phasAtA raheze te evA svAgatathI zuM? evA svAgatathI AtmAne ze lAbha? bAkI mAruM svAgata je sAcI mitratAthI, sAcA sneha saMtoSathI, sAcA tapathI, sAcA dAnathI, sAcI zAMtithI, apUrva ArAdhanAthI ane upasargo ne ApattimAM kSamA rAkhIne karaze te mAruM svAgata siddhinA dvAra khakhaDAvaze. * Aja divasa ApaNane kSamAne mahAna saMdeza Ape che. kSamA manuSyane zAMta ane sahanazIla banAve che. kSamA AtmAnI anaMta zaktine oLakhAvavAne saMdeza Ape che. apakAra para apakAra karo, gunhegArane zikSA karIne nirbaLa banAvavo, e te durjananuM kArya che, paNa apakAra para upakAra kare, gunhegArane premathI vaza kara, ane kSamAthI Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAro 2 45 pApIne hRdayanuM parivartana karavuM, e uttama purUSanuM kArya che. mArNasa bhUla kare, paNa tene hRdayathI kSamA ApavI e daivI guNa che. keInI sAthe jhagaDo thayo hoya ke vara baMdhAyuM hoya tene hRdayamAM saMgharI rAkhavuM e pAzavI vRtti che, paNa daivI vRtti nathI. gunegAranA gunAne hRdayamAMthI kADhI nAMkhIne tenI sAthe premathI vartavuM ane tene kSamA ApavI te daivIvRtti che. kSamA jIvanamAM satyanI suvAsa prasarAve che. je te suvAsamAM sau AkarSAya che temAM anerI tAkAta ane tAjagI bharI che. jyAM kalezanA kAMTA, kaMkAsanA kAMkarA, ane rAga-dveSanA jhAMkharA ugyA che tyAM kSamA navo ujAza, navuM jIvana ane te prakAza pAthare che. A kSamApanAnA parve saMtoSanuM jharaNuM vahAvI mIThA madhurA pAna karAvyA che. kriyAnA sathavAre, kSamAnI kaLAe jIvananA paDadA upara pratibiMba pADyA che. AjanA mahAna parvanA divase be kArya karavAnA. levAnuM che ne ApavAnuM che. AkhA jagatanA tamAma vyavahAra levaDadevaDathI cAle che. moTA vahepArIo pAsethI nAnA vahepArIo mAla kharIde che, ane nAnA vahepArIo pAsethI grAhake mAla kharIde che. mUlya apAya che ne mAla kharIdAya che. tamArI dIkarI sArA kuTuMbamAM paraNAvo cho ne.. sArA kuTuMbanI dIkarI tamAre ghera lAve che. evI rIte ApaNe jenI sAthe verajhera thayA hoya temanI pAse aMtaHkaraNapUrvaka kSamA mAMgavAnI che, ane je ApaNe pAse kSamAM levA Ave tene premathI kSamA ApavAnI che. varanI sAme vara karavAthI kadI paNa veranI javALA zAMta thavAnI nathI. bhagavAna mahAvIrano divya saMdeza che ke "are zAme vera, zame nA verathI vera." A maMgala sUtrane anaMtAnaMta mahApuruSae aMtarathI AvakAryuM che. vizvanAthI vadhAvyuM che ane saMyamanI aNamela sAdhanAthI tene sanmAnyuM che. A ratnakaNikA paramapuruSanuM jIvana-rasAyaNa che. anubhavanuM amRta che. hRdayanI rasakuMpikA che, amaratAne amRtakuMbha che ane adhyAtma sAdhanAnuM ajoDa navanIta che. A vAkyanA zabda zabda jIvana saphaLatAnuM sumadhura saMgIta raNakI rahyuM che. tenA pratyeka akSara dehamAMthI jANe ke aMtara aikayatAnuM AMdolana jagAvatuM, vAtsalya veNane veratuM, premanA setune sudaDha karatuM kSamAnuM meM nUra sAkSAt rIte nItarI rahyuM che. veranI vasulAta verathI nahi paNa vAtsalyathI thaI zake. pAzavatAthI nahi paNa pavitratAthI thaI zake. datyavRttithI nahi paNa divyatAthI thaI zake. zatrutAthI nahi paNa snehALa hadayathI thaI zake, mATe veranA agnine bujhavavA averanI upAsanA kare. eka vakhatano ApaNe bhArata deza eTale premano podadhi, maitrIno mahAsAgara, vAtsalyane vArIdhi ane kSamAno nIdhi gaNAto hato. bhAratanI pavitra bhUmi eTale averanI upavanabhUmi, premanI punita gaMgA, vAtsalyanI vasudhA ane kSamAnI saritA gaNatI hatI. jyAM vAtsalyanI vasaMta vanarAja cAre bAju mahekatI hatI. jyAM vizvamaitrInA raNazIMgA phUkAtA hatA. jyAM varIonA vadhAmaNuM vAtsalyathI thatA hatA. e ja pavitra bhUmi upara Aje hiMsAnI himAyato hariphAI karI rahI che. hiMsAnA Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460 zAradA ratna gheAra sa'grAmamAM lAkhA, karADA ne abajo nirdoSa prANIonI katala thaI rahI che. averanI upavanabhUmi Aje ujjaDa banI zUnya bheMkAra ane bhayAnaka veranA vaDavAnale saLagI rahI che. te veranI dhagadhagatI dharA upara jo averanI aSADhI meghadhArA siMcavAmAM Ave tA te dharA ThaMDIgAra banI zake. hajArA haiyAne badalAvavAnI, lAkhAnA dilanA dAvAnaLane elavavAnI aciMtya zakti A sUtramAM saMgrahAyelI che. jema sUrya lAkhA Tana timiranA kSaya kare che, eka ja abheAMkha kareADAnA saMhAra saje che, hirAkaNI karoDonuM mUlya meLavI zake che, tenA karatAM adhikatama zakti A gauravavatI sukti dharAvI zake che. aMtara AbhamAM ceAmera patharAyelA veranA ane viSAdanA ghaTATopa vAdaLAne kSaNavAramAM vilIna karI de che. bhISaNa karmonA pahADonu paLepaLamAM cUrNa kare che, ne AMkhanA palakArAmAM je je mAnavA pachInA bhavamAM paramAdhAmInA parANA banavAnA hatA, temane te paramAtmAnA lADIlA pATavIkuMvareA banAvI zake che. vera ane vAtsalyanA saMghaSa NamAM Akhare vahAlanA vijaya thAya che. itihAsanA pAne jaLa ane jvALAnA jeTalA sagrAmA nAMdhAyA che temAM jaya jaLane maLyA che ane vALAne parAjaya maLyA che. kSamA e jaLa che ane vaira e javALA che. ekanu jIvana prazAMta che jyAre khIjAnuM jIvana pracaMDa che, kathAM paramArtha mUrti bhagavAna pArasanAtha ane kayAM kAjaLagherI krUratAne veratA kara kasa ! kAM kSamAmUrti bhagavAna mahAvIra ane kAM tejalezyAne choDatA tejodveSI ajJa gozAlaka ! kayAM karUNAmUrti muddha ane kayAM kRtajJatAnI sAme kRtavratA cheDate adhama ziSya ! kayAM maMgalamUrti mahAtmA gAMdhIjI ane kAM rASTrapitAnI jIvana rAzanIne - mujhavatA ghAtakI geADase ! kayAM guNamUrti gusena ane kayAM aganajhALane veratA adhama agnizarmA ! nava nava bhava sudhI pracaMDa veranA pAsAne vividha rIte khelavA chatAM ne jIvana maraNane jhulaNe jhulAvavA chatAM parama sAmarthyanA dhAraka hovA chatAM AMkhanA camakArA paNa verI pratye karyA nathI ane jherIlA haiyAnA nakhazIkha sudhI vyApelA pracaMDa jherane je kSamAmUrti amRtanA ghuTaDA samajI hoMze heAMze pAna karI gaTagaTAvI gayA ne sAthe vairInA vairanA pavanane zAMtibharyA, amIbharyA nayane amRtanA zItaLa chaMTakAva karyA. dhanya che dhanya che temanI kSamatAne ane kSamAnI sAdhanAne! e paramA dazI e dhAre tA AMkhanA palakArAmAM e pratispadhI ene parAjaya pamADI zakata, chatAM maunanA mahAsAgaramAM sahela karatA rahyA, tenuM kAraNa ! " zame nA verathI vera." e maMtra temanA jIvanamAM jIvata hatA, tethI Akhare veranA virAma verathI nahi, zastrathI nahi, sainyathI nahi, paNu kSamAnA maMgala saMgItathI tathA premanA piyUSapAnathI ane vahAlanI veNunA mIThA nAdathI karAvI zakayA ane vizvanA jIvAne kahetA gayA. nahi vere verANI, sa'matI kadAcIna, avereNu ca sa'matI, esa dharme sanAtana. Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 461 * verathI vera zame nahi jaganAM, premathI prema vadhe jIvanamAM." A ukti mujaba veranA badalA verathI vALaze te jIvanamAM verI vadhaze, ane premathI levA jaze te jagatamAM tamArA premI vadhaze. prema, pavitratA, paramAtA e kSamAnI dharatI para ugI nIkaLelA puSpA che. kSamAnI ageAcara dharatIne DhUMDhavAnA koI mahAmaMtra hAya tA te micchAmi dukkaDa che. prema, kSamA ane vAtsalyane eka mahela sAthe sarakhAvIe tA pravezadvAra micchAmi dukkaDa' che. ema paNa kahI zakAya ke micchAmi dukkaDaM kSamAnA prayAgakendramAM praveza karavAnA pAsapeATa che. A pAsaporTa vagara kadAca Apaze bhUlathI kSamAnA mahelamAM praveza karIzuM teA kadAca tarata krodha rUpI dvArapALa ApaNune pAchA kADhaze, paNa micchAmi dukkaDanA pAsaporTa rAkhyA haze teA krodha ApaNane herAna nahi karI zake. micchAmi dukkaDaM ApaNane evA upadeza Ape che ke bhUla bharyA bhUtakALane bhUlI jAe ane premabharyA vamAna kALa khaDA karAra zatrunI zatrutA bhUlI jAo ne ene mitra mAnI premathI vadhAvI le. sAcI kSamA tA tene kahevAya ke je krodhane vilIna karI de. krodhe teA bhalabhalA tapasvIone kabje karI peAtAnI kedamAM pUryA che. je enI kedamAM pUrAyA eNe enA jIvananA ghATa ghaDI nAMkhyA che. na zeha rAkhI, na zarama rAkhI. krodhanI aganajhALa jyAMjayAM phelAI tyAM maitrI ane kSamAnI cittAe saLagI uThI. A jagatamAM evA keTalAya durbhAgI mANasA tamane jaDaze ke jemane be akSaranA A nAnakaDA zabde pAyamAla karI nAkhyA che. jIvanamAM kayAreka AvI ekAda kSaNa AvI jAya che, jyAre mANasa Atmasayamane bhUlI jAya che. mAtra A eka ja kSaNa mATe e cUpa rahyo hAta te jiMdagI enA mATe phUleAnA bagIcA banI jAta. A eka ja kSaNa evI hatI ke jeNe enA jIvananI svata MtratAne haNI nAMkhI ane tene AjIvana kedI banAvI dIdhA. tame kAre kayAre krodha karyAM che, tene jarA yAda karA. tenAthI tamane keTaluM nukazAna thayuM che enI paNa gaNatarI karo. ghaNAM mANase peAtAnA svabhAvanI samatulA gumAvavAthI mitrAnA prema ane svajanAnI lAgaNI khAI beThA che. mAtra kSaNika Avegane khAtara teNe varSonI mahenata pachI maLatI saphaLatA ane jiMdagIbhara kamAyelI kIrti dhULamAM phUMkI dIdhI che. tamane AvA ghaNA mANasA maLaze ke jemaNe AkhA jIvanamAM je meLavyuM hAya te sa`mAtra thADI kSaNeAmAM gumAvI beThA hAya ! krAdha ke gussAmAM phasAyelA leAkeA pAte mANasa che e vAta bhUlI jAya che ne rAkSasanI jema varte che. e gusse thAya tyAre hAthamAM Ave tene pachADIne bhAMgI nAMkhe che. tene aTakAvavA koI mANasa vastu prayatna kare teA tenA para halakAmAM halakI gALAnA varasAda varasAve che. tenA gharanA mANasA paNa enA caherA joIne jAtane bacAvavA bhAgI jAya che. e vakhate e sArAsAranA viveka bhUlI jAya che, kAraNa ke e krodha rUpI rAkSasanA paMjAmAM phasAyelA hAya che. Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna zAstrakAroe krodhane durgatinuM dvArA mokSasukhane rokanArI bhUMgaLa, vairavRttinI janetA, cAritra guNane ghAta karanAra, durgatine mahemAna banAvanAra eka bhAmAM bhAre mAnasika deSa kahyo che. krodha mANasane pAgala banAvI de che. dareka mANasanI bhItaramAM eka rAkSasa chUpAIne beTho hoya che. jyAre te saMyama gumAve che tyAre tenuM samagra cittataMtra pelA rAkSasanA kabajAmAM AvI jatuM hoya che. te niraMkuzapaNe kAma kare che, jene mATe tene jiMdagIbhara pastAvAnuM rahe che. atyaMta krodha karavAthI mANasanA tanane ane manane bhayaMkara hAni thAya che. zarAba karatAM paNa vadhAre hAnikartA krodha che. krodhathI mANasa mAtra divAne nahi paNa rAkSasa banI jAya che. kItine kalaMka lAge che, mana becena banI jAya che, pArAvAra Arthika nukazAna thAya che. ne ghaNI vAra te na karavAnA kAryo paNa thaI jAya che. krodha eka vicitra jhera che. jherI vRkSanuM jhera kadI e vRkSane nAza nathI karatuM. sarpanI dADhamAM raheluM jhera kadI sapane nAza nathI karatuM paNa krodha evuM halAhalA jhera che ke je mAnavImAM e pragaTe che e mAnavIne e nAza kare che. krodhanI sAthe anyAya, aviveka, asatya, kaThora vacana, IrSA, niSpharatA, hiMsA vagere aneka dAnI ja hovAthI krodha aneka dezanI senAne kepTana che. divAsaLIthI zarIra saLagAvatA karatAM paNa krodhathI manane saLagAvavuM vadhAre bhayaMkara che. krodhamAM mANasa dhruje che. enI AMkhe beDoLa banI jAya che, ene cahere krUra ane pAzavI banI hoya che. kaMIka vAtane kAraNe krodha jAgrata thatAM mANasa AtmahatyA kare che, eka vAra krodha mANasane kabaje laI le, pachI te jIvananuM mUlya paNa samajI zakato nathI, ne akALe kAraNa vinA jIvanane * aMta ANI de che. AtmahatyA, khUna, mArAmArI A badhAM kRtyo pAchaLa krodhane pratyakSa saMcAra hoya che. krodhayukta magajamAM garama lehI uchALA mAre che tyAre mANasanI bhAvanAo ane tenA zabdone aMkuzamAM rAkhavA kaThina thaI paDe che. A badhuM sau koI jANe che chatAM mANasa krodhane dAsa banI jAya che mATe mahApuruSe kahe che ke tame tamArI viveka buddhinA siMhAsana parathI nIce utarIne pAzavavRttinA hAthamAM kadIpaNa sattA saMpaze nahi. kSamAnI parIkSA krodhanA bajAramAM thAya che. ghaNIvAra ApaNe nApAsa thaIe chIe. krodhanuM nimitta na maLe tyAM sudhI te kSamA rahe che, paNa nimitta maLatAM kSamAnI parIkSAmAM pAsa thavAnuM bahu kaThIna bane che. bhalabhalA tapasvI saMte paNa nApAsa thayA che. veza sAdhune rahe che paNa bhAvamAM krodhanI agana javALA bhabhUkI uThe che. pariNAme durgatinA mahemAna banI jAya che. eka nagaranI bahAra virATa jalavihoNI nadImAM AtmalakSI be munivaro khullA page tapasAdhanA sAdhI rahyA che. vizAkha ane jeTha mAsanI aganajavALAo avanIne tapAvI rahI che. chatAM saMtanI sAdhanA ajaba che. temanI zubha bhAvanAnA jharaNAMthI mahAna kaThIna karmonI sAme temaNe daDha manathI saMgrAma khela zarU karyo che. temanA aMtaramAM eka ja bhAva che ke zuM amArA para karmonuM sAmrAjya! amAre have e sAmrAjya na Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 463 joI e. sAmrAjya tA amArAM AtmAnuM amara rahe che. have tA amAre karmonuM nikaMdana kADhI, jaDamULathI ukhADIne AtmAnu sAmrAjya meLavavu` che. te sAmrAjya meLavavA mATe teo tapa-tyAganuM abhedya bakhtara paherI jJAna, dhyAna, samatAdi khANA khabhe laI ne parAkramI subhaTanI jema karAjAnI sAme samarAMgaNamAM utaravA kaTibaddha banyA hatA. vaizAkha jeTha mahinAnA pracaMDa tApathI dharatI tA dhamadhamI uThI hatI. nadInI retI ugratAnuM pracaMDa darzana karAvatI hatI. jalAzayA, nadInALA jANe niCnakhanI cUkayA hatA, chatAM baMne muninA mukha para divya prasannatA laherAI rahI hatI. teo tA pAtAnI sAdhanAmAM aDaga hatA. vaizAkha pUrA thayA, jeTha pUrA thayA ne aSADa mAsa paNa pUrA thavA AvyA. aSADa pUro thayeA chatAM varasAdanu TIpuM' paNa paDatu nathI. kaMIka ajJAnIo ema mAnatA ke jainamunie varasAda thaMbhAvI de che, paNa A temanu ajJAna che. ahIM paNa AvuM banyuM. AtApanAmAM paNa divya AnaMdanI anubhUti mANatAM ane munivarAne joine duSkALanI AzaMkAthI samAjamAM bhAre ukaLATa macI gayA. varasAdanA abhAve leAkeA nirAza banI gayA hatA. eTale A baMne saMtAne joIne ajJAnI leAkeA khelavA lAgyA ke A sAdhuDAe, A muMDakAoe varasAda bAMdhI rAkhyA lAge che. peAte nadImAM umA che ne varasAda Ave teA nadImAM pANI bharAI jAya ne pote DUbI jAya, mATe varasAda khAMdhyA lAge che. A jaina munie A nadImAM ubhA rahIne maMtrataMtra karI rahyA lAge che. maMtrata MtrathI A sAdhuoe varasAda tha'bhAgyeA haze. jyAM sudhI A sAdhuDA ahI ubhA raheze tyAM sudhI varasAda Avaze nahi, mATe emane sajA karI. sajAnI majhA cAkhaze eTale ApoApa ahIthI vidAya laIne cAlyA jaze. dhyAnastha muniH-Ama vicArI yuvAna kasAnA tathA khIjA ghaNA mANasA munionI vividha rIte karthanA karavA lAgyA. temane phITakAra ApavA lAgyA, he dhUtArA ! tame varasAda khAMdhyA hAya te choDI do. are kAphI! A zA dhauMdhA karA che ? amArA badhAnA jIvana chInavI levAnA vicAra karyA che ke zuM ? cAlyA jAo ahIthI, A zahera cheDIne ! nahi tA tamAruM mRtyu najIkamAM che, ema mAnI lejo. zA mATe varasAdane khAMdhyA che? cheDI do amArA prANasamA e meghane ! paNa munie tA temanI AtmamastImAM masta che! A kSamAsAgara munie zuM vicAre che ? A leAkeA karthanA karaze tA zarIranI ne! AtmAnI nahi karI zake. kSamAnA mahAsAgaramAM munivarA snAna karI rahyA che. manamAM paNa temanA pratye jarA dveSa nahi, ke gussA nahi, te te dhyAnamAM aDaga che. munine dhyAnamAM aDaga joI ne kaMika mANaso temanI ThekaDI uDAvI rahyA hatA. e leAkAe tA bhAre ramakhANa macAvI dIdhI. teo teA muni para lAkaDInA prahAra karavA lAgyA. paththaranA chUTA dhA karavA lAgyA. kAMkarA pheMkavA lAgyA. zasrothI mAra mAravA lAgyA. munivareA para bhayAnaka sItama gujAravA mAMDatho. pahelI vAra tA kSamA rAkhI, paNa ati jumA thavAthI temanAthI e sahana na thayuM. e sahana karavAmAM asamartha banyA. temanA upayAga dhyAnamAMthI chUTI gayA. eka abhAgI paLe ane munivarA dhyAnathI calita Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 zAradA ratna banI gayA. traNa-traNa, cAra-cAra mahinAnI aghora sAdhanA ! keTaluM kaSTa veThavuM ! kAyAne sUke bhUkka karI nAMkhI. A upasarga sahana karyA paNa krodhane jItavAmAM asamartha banyA. kSamAnI parIkSAmAM muni nApAsa thayA. aMdaranA krodhe baLavo pokAryo. dayA varasatI AMkhomAMthI koInI aganajavALA saLagI uThI. are ! A bevaphaphe ! keTalA vipharyA che ! jema jema ame kSamAnI sAdhanA karatA gayA tema tema loko vadhAre ne vadhAre gusse karavA lAgyA. bhagavAna kahe che ke, mAre sAdhaka kevo hoya ! hammamANo na kuppejjA, vuccamANo na saMjale / suma kriyAsina, na ca vaTANuM re ! sUya. a. 9. gA. 31, koI mANasa sAdhune lAThI, muThThI AdithI mAra mAre, athavA to gALa Ape, vacanathI AkAza kare te paNa sAdhu kodha na kare, manathI paNa dveSa na kare tathA viparIta vacano na kahe. sAmane na kare paNa prasanna cittathI samabhAva rAkhI sahana kare. paNa A muni bhAna bhUlyA. temanA dilamAM krodhAgni bhabhUkI uThyo. lo, varasAda joI e che ne? keTalo joI e che? krodhanI eka cinagArI samagra jIvanane bekAra banAvI mUke che. verane sAmane premathI nahi paNa virathI levA taiyAra thayA. munio pitAnI sAdhanA bhUlyA, AtmabhAna bhUlyA ne bolyA, he meghadeva ! "varSa me kuLachAya" - kuNAlAmAM varaso, "vinAvi " satata paMdara divasa sudhI, "kUra pramANa dhArAmi. vathA rAtrI tathA rivA" jema divase tema rAtre mUzaLa jevI dhArAthI. munione tapanA prabhAve labdhi-zakti pedA thAya, agara deva lAvI zake paNa teno upayoga na kare. | munio A pramANe chelyA eTale khalAsa. tapatyAganA tejathI bhayAnaka varSanuM tAMDava zarU thaI gayuM. mUzaLadhAra varasAda...varasAda varasavA lAgyo. jANe varasAda gAMDe na thayo hoya ! paMdara divasa ane paMdara rAta sudhI megharAjA satata varasatA rahyA. nadIonA pula tUTI gayA, kinArA tUTI gayA, gAmamAM pANI, pANI pANI. nagaranA makAne, bajAre badhuM taNAI javA lAgyuM, seMkaDo Dhoro pANImAM taNAI gayA, paMkhIo marI gayA, manuSya taNAI gayA ne ghaNAM maraNane zaraNa thayA. AkhuM gAma jANe dariyo joIle ! ramaNIya dekhAtI kuNAlAnA AkAzamAM Aje eka paMkhI paNa uDatuM dekhAtuM na hatuM. kaSAyanA kAraNe ghera bhayaMkara pApa thaI gayuM. jeoe munine satAvyA, ThekaDI karI, mAra mAryA temaNe te ghora karmo bAMdhyAM paNa muni bhAna bhUlyA ne krodhanA AvezamAM AvI gayA ane A bhayaMkara ulkApAta macAvyo. temaNe paNa mahAbhayaMkara karmo bAMdhyA. je muninI sAdhanA mahAna sukhane apAvanArI hatI te mahAna duHkhamAM dhakelI de tevI banI gaI. be munio te bolIne cAlyA gayA. temaNe potAnA A pApanI AlocanA na karI. prAyazcita na lIdhuM ane AyuSya pUrNa thatAM kALa karIne narakanA mahemAna banI gayA. jIvanabharanI pracaMDa sAdhanAne krodha khatma karI dIdhI. vikAsanA sthAne vinAza sarjAI Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * .. zArahA ratna ga. krodhathI bAMdhelA karmo bhogavavA naraka gatimAM cAlyA gayA. karmo te keIne nathI choDatA. sAdhu hoya ke saMsArI hoya, rAjA hoya ke raMka hoya, paMDita hoya ke mUrkha heya, badhAne karelAM karmo te avazya bhogavavA paDe che. tyAM keInI siphArasa cAlatI nathI. AjanuM mahAparva ApaNane e maMgala saMdeza Ape che ke krodhano jIvanamAMthI tyAga karIne kSamAne apanAvo. krodhathI jIva aneka pApo kare che. AtmAnI ujajavaLa dazA pragaTAvanAra, karmanA kalaMkita bhAvothI AtmAne bacAvanAra tathA samatva guNane khIlavanAra eka ajaba rasAyaNa che, enuM nAma che kSamA. kSamAnI vahetI salIlAmAM jeNe snAna karyuM te pavitra thayA. jeNe tenA mAtra jaLabiMduno sparza karyo, te paNa zItaLa banI gayA. jeNe kSamAne sahAro lIdhe te bhavasamudrane tarI gayA. A vAta mAtra belavA pUratI nathI, paNa zAstramAM A mATe ghaNu dAkhalA che. "kSamAne jeNe bhajI. te svarUpamAM thIjI gayA, ane tenA tanyadeva rIjhI gayA." bhagavAna siddhAMtamAM belyA cheH "yaMti virala vaMhitA" je paMDita hoya te kSamAnuM sevana kare. bAhyajJAnathI paMDita gaNAto hoya, kadAca potAnI vastRtva kaLAthI lAkho lokone raMjana karato hoya, paNa je te AtmaraMjana karI zakatA na hoya, prasaMga Ave kSamAne bhajI zakti na hoya, pApathI jenA kadama pIchehaTha karatA na hoya te paMDita na kahevAya. kSamAM rAkhI skaMdhaka muninA 500 ziSyae ! AMkhanI sAme mAraNAMtika upasarga AvI gayo. are ! prANanuM balidAna devAne prasaMga Avyo, chatAM munioe kSamAnI sAdhanA karI ane doSita vyakti tarapha najara paNa na karI. samajI lIdhuM ke ApaNA karmanuM phaLa che. saMyamI jIvananI kharI majhA paMDita maraNe marI maraNane mAravAnI che. eka tarapha ghANImAM deha pIlAya che. lohInI nadIo vahe che. bIjI bAju AtmA karmanI bhekhaDone teDI baMdhanathI mukta banI, ghAtI aghAtIno kSaya karI anaMta jyotimAM samAI gayA. kevI haze temanI ajabagajabanI kSamA ! mahAsAvI mRgAvatIjIe krodhanI sAme karaDI najara karI, kSamAnI sAthe dostI bAMdhI. caMdana pALA gurUNInA kaDavA vacana premathI khamI khAdhA eTaluM ja nahi paNa uparathI potAnI bhUla kabUla karI, gurucaraNamAM micchAmi dukana ArtanAda sAthe mAthuM mUkI dIdhuM ne gurUcaraNe azrujaLathI pakhALI dIdhA, te e kSaNe emanA jIvanamAM ajJa maTI e sarvajJa banI gayA. alpadazI maTI e sarvadI banI gayA. kevo A kSamAmaitrIne sAkSAt camatkAra ! ! kSamA jaDamULathI zreSanA aMzane kADhI jIvanane nirmaLa sphaTIka samAna banAvI de che, paNa kaMIka vAra SinI-IrSAnI evI vALA bhabhUkI jAya che ke sAmI vyakti game teTalI kSamAM rAkhe chatAM enI javALA zAMta thavAne badale vadhatI jAya che. pUrvanA ervo gADha karmane udaya hoya tyAre Avo prasaMga bane che. ariSTapura nAmanA nagaramAM mAtA-pitA-dIkaro-dIkarI cAra mANasanuM kuTuMba vasatuM hatuM. bhAI-benane ghaNe prema. jevI caMdra ane cakoranI prIti tevI bhAI bahenanI prIti 30. Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 566 zAradA rana ajoDa bhalabhalAne paNa AzcaryamAM garakAva karI de tevI hatI. khUba prema, saMpa ane ekatAthI badhA rahe che. jyAM prema che tyAM sukha che, zAMti che, AnaMda che. kaMIke ghara evA paNa jovA maLe ke jyAM sadAya kaleza, kaMkAza saLagate ja hoya ! A mAtA-pitA saMskArI che. temanA gharamAM dharmanA saMskAra paNa sArA che. savAramAM prArthanA karyA pahelA dUdha pIvAnuM nahi. gAmamAM saMtasatIjI birAjatA hoya to temanA darzana karyA pahelA gharanuM kaI kAma karavAnuM nahi. AvA suMdara saMskAra mAtA-pitAe saMtAnane ApyA che. huM te tamane kahuM chuM ke saMtAnene dhanane vAraso nahi Apa te cAlaze, paNa saMskArone suMdara vArase A haze te e saMtAne duHkhI nahi thAya, ane bhaviSyamAM mA -pitAne paNa zAMti ApI zakaze. A kuTuMba AnaMdathI rahe che, paNa temAM jANe kALarAjAnuM AmaMtraNa na AvyuM hoya tema mAtApitA baMne ekI sAthe TUMkI bimArImAM A duniyAmAMthI vidAya laIne cAlyA gayA. jagatamAM mRtyu anivArya che. haju sudhI tene rokavA koI samartha thayuM nathI. mAtApitAnA svargavAsathI bhAI benane khUba AghAta lAgyA. Dhagalo thaIne paDyA. ararara.. have ApaNe zuM karIzuM? he vidhAtA ! te amAro A mALo teDI nAMkhyo! tane A nAnA phUla jevA bhAIbenanI dayA na AvI? te A zuM karyuM? mAtApitAnA hAla have kayAM maLaze? have amane dharmanA saMskAra keNa Apaze? vAtsalya mUrti mAtA-pitA ! amane choDIne cAlyA gayA ? have A duniyAmAM amAruM keNu? ema -bele che ne kALo kapAMta kare che. bhAI benane AzvAsana Ape ne bena bhAIne Ape ! bhAIbenane prema dUdha sAkara jevo che. dhIme dhIme divase jatAM zeka ocho thaye. A bhAIbena sAthe sAmAyika kare. prArthanA kare. badhuM sAthe kare che. ? bhAbhIne julmaH samaya jatAM bhAI meTe thayo. bhAIne lagna thayA. bhAbhI sAsare AvI. bhAI-benane dharma game che, paNa bhAbhIne dharma gamatuM nathI. tenA manamAM thayuM ke A bhAI-bena badhI dharmakriyA sAthe kare che. A dharmaDhIMgalI banI gaI che. te sAsare jAya te tene bhAI navaro paDe. bhAbhIne te naNaMda gamatI nathI. enI pAse - badhA kAma karAve ne uparathI meNA-ToNA saMbhaLAve. eNe te naNaMdane dukha devA mAMDyA. bhAbhI te A bhAIbenane dharma karatA rokavA jAya che paNa teo kahe, amArA dehamAM prANa haze tyAM sudhI prArthanA, sAmAyika, saMtadarzana cUkavAnA nathI. A bhAbhIne te saMte pitAnA AMgaNe gaucarI padhAre te paNa gamatuM nathI. bhAI ghaNIvAra patnIne samajAve ke dharmathI ApaNe saMsAra ujaLo che. tuM paNa thoDo dharma kara. nahi te tArI durgati thaze, paNa dharmanI vAta game kone ? bhAI samajAve tyAre bhAbhI to uparathI viphare. naNaMdane na kahevAnA zabdo kahe. pati mATe jema tema bele. bhAInA manamAM thayuM ke mArI benane enI bhAbhI khUba trAsa Ape che. benanuM duHkha joyuM jatuM nathI, mATe have ene sAruM ghara jeIne paraNAvI dauM te enA jIvanamAM zAMti maLe, Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArA 2<< 47 : zodhatA zodhatA eka sArA sukhI gharanA chokarA sAthe benanuM sagapaNa karyuM. khUba moTA mahotsavathI paraNAvI. bena sAsare jatAM khUba raDe che. ahIMyA bhAI mane dharmanA dareka kAryamAM sAtha Apato hato. have mane kaNa sAtha Apaze? bhAIne paNa benane chUTI pADatA dilamAM ghaNuM duHkha che, paNa dIkarI te sAsare zobhe. vaLI bhAbhIne trAsa. bhAIe khUba samajAvIne benane sAsare mokalI. bene joyuM te pitAne pati paNa nAstika che. benanA manamAM thayuM ke bhale mane garIba ghara joyuM hota to cAlata paNa jyAM dhama hoya tyAM maLyuM hota te sAruM hatuM. be divase divase sUkAtI jAya che. pati pUche che ahIM badhuM sukha che ne tuM kema sUkAtI jAya che. benanuM nAma che suzIlA. suzIlA kahe, Apa mane game tevA sukha Ape paNa je jIvanamAM dharma nathI te kalyANa nathI. saMtanA darzana karavAthI, sAmAyika karavAthI ApaNA pApa dhovAI jAya che, ne ApaNI saddagati thAya che. pati bhale nAstika hatuM paNa tenAmAM mAnavatA hatI. suzIlAnI TakArathI te dharma pAmI gaye. have pati-patnI baMne dharmakriyAo sAthe karavA lAgyA. have suzIlAne khUba AnaMda thaye, paNa ene kyAM khabara che ke A mAre AnaMda jhA, samaya TakavAne nathI. patine AghAta ane bhAInuM AzvAsana suzIlAnA lagna thayA che mArI thayA. jIvanamAM AnaMda ane sukha AvyuM paNa pUrvakRta karmanA yoge tenA patine peTamAM bhayaMkara dukhAvo upaDyuM ne traNa divasanI bimArImAM pati paNa suzIlAne choDIne cAlyo gayo. benanA AghAtanuM te pUchavuM ja zuM? AghAtamAM bebhAna thaIne paDI. patnI mATe te pati pitAnuM sarvasva hoya che. suzIlA kALo kalpAMta kare che. mAthA pachADe che paNa tene koNa AzvAsana Ape? sAsu-sasarA koI nathI. bhAIne khabara paDatAM doDate AvI pahoMce. banevInI aMtima kriyA thayA pachI kahyuM bena ! tuM have ekalI thaI gaI. tAruM rUpa ghaNuM che eTale ekalA rahevAmAM jokhama che. tuM cAla mArI sAthe. benane samajAvIne bhAI potAne ghera laI gayo. benanA dilamAMthI AghAta jAte nathI. bhAI ghaNuM samajAve che. bahena ! tuM kalpAMta na karIza. keI prakAranuM duHkha na dharIza. tuM vikapanI hAramALA choDI de. saMtApane dUra kara. he vahAlI bhaginI ! mArAthI tAruM duHkha joI zakAtuM nathI. tuM hiMmata rAkha. dhIraja dhara. A gharamAM koI paNa tAruM pratikULa karaze to te mAro zatru banaze mATe che vahAlIbena ! ciMtA na kara. mArA dehamAM prANa haze tyAM sudhI tane duHkha nahi paDavA dauM! A pramANe bhAIe benane AzvAsana ApI zAMta karI. naNaMdane ALa caDhAvatI bhAbhI bena bhAbhIne gharakAmamAM badhe madada karavA lAgI. bhAI-bahenane apUrva ajoDa sneha te tenI bhAbhIthI sahana na thayuM. bhAIbenanA nirdoSa nirmaLa jharaNAM jevAM premane IrSAnI AgathI joI rahI che. IrSyAgninI. Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ st8 zASThA - bhaDabhaDatI vALA tene attarane aNue aNune bALI rahI che. manamAM te babaDe che ke huM jIvatI hovA chatAM A mArA gharanI svAminI koNa? Ane vaLI koNe gharanuM rAjya ApI dIdhuM ! A divasa naNaMda para IrSyA kare. tenuM mukha jevuM paNa gamatuM nathI. AMkhamAM paDelA taNakhalAnI jema bhAI-benane sneha tenA haiyAmAM khaTakayA kare che, paNa te samajatI nathI ke pahelethI A bhAI bahenane sphaTika jevo nirmaLa sneha che. temAM bena lagna pachI cha mahinAmAM vidhavA thaI tethI bhAIne prema cAra gaNe vaLyo. A dukhiyArI naNaMdane ochuM na Ave tema rAkhavI joIe, paNa IrSyAgnimAM bhaDabhaDa baLatI bhAbhI AvuM kayAMthI vicAre? tene sadbuddhi, prema ke karUNe Ave? kadApi nahi. te to dinapratidina naNaMdanA chidro jevA lAgI. atyAra sudhI manamAM baLatI hatI paNa have te karkaza, kaThora, na sAMbhaLI zakAya tevA vacane saMbhaLAve che ne zerImAM tene vagove che. khoTA ALa-kalaMkanI jhaDI varasAve che ane kahe che ke tame bena, bena zuM karo cho? tamArI benanA caritra jANo cho? e te mahAduSTa che. kharAba cAritravALI che. keInI pAchaLa paDelI che. baMdhuo ! vicAro. karmanuM durbhAgyapaNuM, vicitrapaNuM! taddana nirdoSa, zIlaguNasaMpanna kudI manathI paNa para purUSanI IcchA karI nathI, evI guNavAna hovA chatAM eka IrSAnA zaraNe tene pUrvakRta karmodaye bhAbhI tenA para peTA kalekenI kAlima caDhAve che. jIva karyo haze bAMdhe che paNa bhogavavAno samaya Avaze tyAre rotA pUrA nahi thAya. karma karatI vakhate jIva vicAra nathI karatA. bahena para AvA kalaMka caDhAvatI bhAbhIne tenA patie khUba Thapako Apyo tyAre teNI kuTavA raDavA lAgI. bIjI tarapha bahenanuM duHkha joI bhAI codhAra AMsue raDe che. he bhagavAna! mArI bena sAsare keTalI sukhI hatI. tenA patie tene keI divasa duHkha ApyuM nathI paNa tenA pApakarmanA udaye karmarAjAe tenuM sukha jhuMTavI lIdhuM. tenA bhAgyamAM sukha nahi hoya tyAre ja vidhavApaNuM AvyuM ne! e duHkha te che ne vaLI bhAbhInA khoTA kalaMke, trAsathI keTaluM duHkha veThe che! mArI bena badhuM samabhAve bhagave che. tenI jeTalI kSamA teTalI bhAbhInI IrSyA ane dha. " benanuM saMyama paMthe prayANa keTalAka samaya bAda benane vicAra Avyo ke have te hada thaI gaI che. bhAIne prema nirmaLa hovA chatAM bhAbhInI AvI vicitra prakAranI IrSyA che. te koI paNa rIte A gharamAM rahevuM gya nathI. bhAI niSkapaTI che, nehane sAgara che, paNa bhAbhI maryAdA vinAnI jema tema bhASA bele che, mATe have ahIM rahevA jevuM nathI. meM pUrve evA gADha pApakarmo karyA haze to AvA duHkha bhogavavA paDe che. nAnapaNamAM mAtA-pitA gayA. paraNIne sAsare gaI te cha mahinAmAM pati cAlyA gayA. bhAI sukha ApavA ghera lAvyuM te paNa dukha dukha ne duHkha. A saMsAra ja jyAM dukhathI bhareluM che tyAM sukha zodhavA jAuM te kayAMthI maLe ? basa have mAre na joIe A saMsAra, have te levI che dIkSA. A pramANe vicAra karI rahI che, Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 49, tyAM samAcAra maLyA ke gAmamAM satIjI padhAryA che. suvratA sAthvInA mukhethI upadeza sAMbhaLe. vairAgya raMge raMgAyelI suzIlAne saMyamanA bhAva daDha thayA ne nirNaya karyo ke have te jaldI dIkSA laIne AtmakalyANa karavuM che. bene ghera AvIne bhAIne vAta karI. vIrA ! mAre dIkSA laIne have mAruM jIvana sudhAravuM che, mATe mane dIkSAnI AjJA Apa. benanI dIkSAnI vAta sAMbhaLatA bhAIne khUba AghAta lAgyo. zuM mArI bena saMsAra choDIne cAlI jaze ? kharekhara ! mArI patnInA AvA prakAranA vartanathI benane saMsAra choDavAnI bhAvanA thaI che. bhAI nA pADe che. bena ! huM tane AjJA nahi ApuM. mAtA-pitAe paNa mane chellI bhalAmaNa karI hatI ke tArI nAnI benane sAcavaje. huM tane kevI rIte AjJA ApuM? A vAta sAMbhaLIne bhAbhIne te AnaMdano pAra nathI. hAza! have TADhA pANIe khasa jaze. bhAI ghaNI nA pADe che, chatAM baMne bhAIne samajAvIne dIkSAnI AjJA meLavI. khUba dhAmadhUmathI bhAIe benane dIkSA mahotsava ujavyo. suzIlA dIkSA laIne gurU caraNamAM sArI rIte samarpaNa thaI gaI. tene vinaya, viveka, samatA, kSamA, gurUbhakti Adi guNethI sArA sAdhavI parivAramAM te premapAtra banI gayA. khUba jJAna meLavyuM, sAthe tapa paNa kare che. e rIte gurU AzAmAM vicaratA vicaratA bAra varSe temanA gAmamAM padhAryA. bhAIne khUba AnaMda che. ahe! bAra varSe mArA bena (mahAsatIjI) gAmamAM padhAryA che. AkhA gAmamAM AnaMda che, kAraNa ke suzIlAnI saddaguNothI AkhuM gAma tene cAhatuM hatuM. temanI prazaMsA karatuM hatuM. AkhuM gAma temanI svAgata mATe umaTayuM. na gaI mAtra tenI bhAbhI! bhAI te pitAnA bhAgyane mahAna mAnavA lAge, ke mArA bena mahAsatIjInA punita pagalAM ahIM kyAMthI ? bahena gaucarI padhAraze te mAruM ghara pavitra thaze. te tana, mana ane dhanathI temanI sevA karavA lAge, paNa bhAbhInuM mukha kolasA jevuM kALuM thaI gayuM. naNuMda gAmamAM padhAyAM te tene na gamyuM. chatAM bahArathI khoTA hAvabhAva, AgatA svAgatA karIne bole che gurUdeva ! Ape padhArIne mAruM nagara pAvana karyuM che. Apa mane lAbha Apaze. bahArathI mIThuM mIThuM belIne AnaMda vyakta karyo. bhAI te je divasathI bahene dIkSA lIdhI tyArathI te paNa virAgya bhAvamAM jhUlate hatuM. temAM bahena padhAryAnA samAcAra maLatAM vizeSa AnaMda thayo. te te e ja bhAvanA bhAve che jyAre e senAne divasa uge ke huM paNa benanA mArgane pAmuM. be divasa thayA chatAM haju ghera pagalAM thayA nathI, gaucarI AvyA nathI, tethI bhAI khUba rAha jue che. roja jamavA Ave ne pUche che, mahAsatIjI padhAryA hatA? patnI nA kahe, tyAM bhAIne khUba duHkha thatuM. trIje divase pharatA (2) mahAsatIjI tene ghera gaucarI vahoravA padhAryA. A bAju te bhAI ghera nahiM. naNaMde dIkSA lIdhI to ya haju bhAbhInuM vera zamatuM nathI. teNe satIjIne gaucarI vahorAvI. naNaMda pratye dveSa paNa haju eAchA thayo nathI. teNe potAnI dIkarIne agAuthI samajAvI rAkhyuM hatuM ke mahAsatIjI padhAre Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B zAradA rata tyAre tuM A rIte karaje. te rIte satIjI vAMkA vaLIne gaucarI vahAre che tyAre pAchaLathI te AkarIe sAnAnI buTTI ane vIMTI sAdhvIjInI pacheDInA cheDe bAMdhI dIdhI. satIjIne tA A kAMI khabara nathI. te te gaucarI vaheArIne cAlyA gayA. bhAI ne khabara paDI eTale jaldI ghera AvyA. ne pUchyuM, ApaNA (bena) mahAsatIjI AvI gayA! patnI dhaDUkI, jocA tamArA ena mahAsatI ? sAdhu sAdhu zuM kare che! e tA cAra che cAra. are! gharamAMthI alaMkAra cArI gaI che. che zarama ! che lajajA ! tamane bahena para prema che, paNa bahenanA caritra jANA che! ? bhale ne tyAgI thaI. mATI bhagataDI thaIne phUTavA AvI che. patnInA ena mATe bhayakara khANa mAre evA vacana sAMbhaLIne bhAIne khUba duHkha thAya che. are A tA patnI kahevI ke kubhAryA ? ene saMsAra tyAgyA chatAM tenA pIche cheDatI nathI. A te kevI IrSyAgni ! A bhAre bhUDI jvALA ! bhalabhalAnA kALajAne saLagAvI nAMkhe che. teNe kahyu esa. AvuM khelatA zarama nathI AvatI ? tyAgIne paNa raMjADe che? sAdhune saMtApe koI divasa sukhI nahi thavAya. gurU azAtanAmAMthI kayAreya paNa khacI zakAtuM nathI. eka nirdoSa sAdhvInA mATe Avu laka! khUba Thapako ApyA tyAre te khAlI, jAva, mAru sAcu' na mAneA tA pratyakSa jue. mahAsatIjI zerImAM AcarI karatA hatA. bhAI e jaI ne kahyuM, satIjI! padhArA ! bhAI! huM AvI gaI chuM. paNa mahAsatIjI! mArA hAthe meM dAna dIdhuM nathI. Apa padhAro. dAna daIne kara pavitra karuM. bhAInA AgrahathI satIjI gayA. tyAre pacheDInA cheDethI pAte khAMdhelI vITI ane chuTTI kADhIne bhAbhIe bhAI ne batAvyA. sAdhvIjI te| A joIne hebatAI gayA. te bicArA kaMI jANatA nathI. A zuM ? A te kevA ajabagajabanA AzcayakArI banAva ! bhAI samajI gayA ke A badhA kArastAna mArI patnInA lAge che. IrSyA keTalI kharAkha, bhayaMkara ane kaSTamAM pADanArI che. IrSyA zuM zuM ulkApAta na kare! sAdhvIjI tA udAsa vadane upAzrayamAM AvyA ne pU. gurUNInI pAse khUba raDavA lAgyA. gurUne ziSya DhIkarA samAna vahAlA hAya che. gurUNI pUche che sAdhvIjI ! kema raDeA che? zuM thayu' tamane ? sAdhvIjIe badhI vAta karI. gurUNIe kahyuM, tArA kAI bhAre pUrvakRta karmanA udmaya thaye| lAge che. nahitara AvuM aghaTita kema bane? raDIza nahi, zAMti rAkha. dhIraja rAkha, paNa have tuM vizeSa ne vizeSa tapa kara. tyArathI te sAdhvIjIe jAvajIva sudhI eka dhAnyanA AyaMbIla karavAnI pratijJA karI. bhAIne A vAtanI khabara paDI tyAre teNe paNa AyakhIla zarU karI dIdhA. mena mATe AvI aghaTita ghaTanA joIne vairAgya pAmI teNe paNa dIkSA lIdhI, ne AyaMbIla cAlu rAkhyA. bhAI--mena anee tapamAM kAyA zASavI nAMkhI. jyAre kAyA sAdhanA karavAmAM asamartha banI tyAre pU. gurUdevanI AjJA laI sarva jIvAne khamAvI sathArA karyAM. ena kALadharma pAmI trIjA Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rata devalAke gaI ane bhAi pahelA devalAke gayA. A bhAI-bahenanI joDalI devaleAkamAMthI nIkaLI manuSya thaI vItarAga prabhunA pathe prayANa karI zivasuMdarInI maMgaLamALA varaze ane bhAbhIe naNaMda pratye vera na cheDayu. teA marIne narake gai. A dRSTAMtathI e samajavAnu' ke IrSyA keTalI khUrI cIja che ? naNaMde dIkSA lIdhI chatAM IrSyAnA kAraNe bhAbhIe vairabhAva na cheDayA ne sAdhu jIvanapara paNa khATA AkSepa mUkayA tA e marIne durgatimAM gaI. mATe AjanA divase tamAre jenI jenI sAthe vaira DhAya, akhelA hoya te badhAne khamAvIne kSamA leje ne Apajo. sAmI vyakti kadAca kSamA Ape ke na Ape paNa ApaNe teA veranu visarjana karavAnuM che ne snehanuM sarjana karavAnuM che. sAmI vyakti kadAca kSamA na Ape te enA AtmA jANe, paNa ApaNe te| kSamA mAMgI levI. jainadarzananA pAyAmAM kSamA che, mATe Apa khamajo ne khamAvajo. lejo dejo kSamA tame hete karI, enA caraNe dejo tame zIza dharI, bhale jAya AMsuDAnI dhAra vahI, tArA Atamane khIju joIe nahi. vyAkhyAna na-50 bhAdaravA suda 8 ne ravIvAra tA. 6-9-1 sujJa baMdhue, suzIla mAtAe na baheneA ! AgamanA AkhyAtA, vizvamAM vikhyAtA, meAkSamArganA praNetA evA vIra bhagavAna jagatanA jIvAne upadeza ApatA samajAve che ke huM mAkSamArganA pravAsI ! jarA dhyAna Apa. tane khakhara che ke tu kacAMthI AvyA che? A tArA pravAsa anAdikALanA che. anAdinA saMsoranA satata pravAsathI tuM sAce kaMTALyA hAya, tane thAka lAgyA hoya te have sAvadhAna bana. huM jIvAtmA! atyAra sudhI khUba bhaTakaco, paudgalika sukha mATe keTalIya musApharI kheDI. keTalIya gatimAM aTavAtA atyAre mAnavabhava rUpa nagaramAM AvyA che. A nagaramAM AvyA pachI rakhene tuM pramAdamAM paDatA. meAkSanagaramAM javA mATe tu apramattapaNe taiyArIe kara. tArI sAthenA anAdi kALanA sahacArI mithyAtvane dUra kara, ane samyaktvane sahAyaka banAva. samyaktva sAthI tArA pravAsamAM TheTha sudhI sAthe raheze. meAkSanagaramAM javA mATe pAtheya--bhAtu joize. sAmAnya musApharImAM paNa tame bhAtu sAthe rAkheA che. tA A tA meAkSanagarInI musApharI ghaNI lAMkhI che, mATe bhAtu sAthe joize. meAkSa mArganA pravAsa kheDatA kadAca kreAdha dAvAnaLa saLage tA kSamA, zama-jaLathI tene zamAvI dejo. A mAnavabhava rUpa nagaramAM dharma rUpa dhA karavAnA che. tamArA dhA tamane A bhavamAM sukhI banAvaze, paNa dharmanA dhaMdhA karavAthI je kamANI thaze te mAkSanagaramAM laI jaze. vepAra-dhaMdhAnA vArasA tA mAnavane gaLathuthImAMthI maLatA hAya che ema kahIe Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 zAradA ratna te kahI zakAya. pApane udaya hoya ene dhaMdhAne vAra na maLe. tamane dhaMdhAmAM vakarA ane naphA vacce zuM aMtara che e samajAvavAnuM na hoya. napho vakaro dvArA thatA hovA chatAM baMnenuM astitva alaga alaga che. napho e vakaro nathI, ane vakaro e naphe nathI. je vakaro ane napho baMnene eka mAnavAmAM Ave te devALuM phUMkavAno vakhata Ave. roja meLa meLavato vepArI vakarAne galo chalachala bharAI jAya ethI kAMI e harakhAto nathI. vepArI pahelA e tapAse che ke vakarAnA galAmAMthI naphAnA gallAmAM keTalI rakama jamA thaI che, kAraNa ke vepAranuM phaLa vakaro nahi paNa naphe che. vepArI kuzaLa hoya te ochA vakarAmAMthI jhAjhe napho meLavI zake che ane vepAra karatA na AvaDe to jhAjha vakaro hovA chatAM naphAnA nAme eka paise paNa na khavAya evuM bane. vakarAnI vRddhi joIne rAjIno reDa thaI janAro temaja enI sarakhAmaNImAM naphAnA khAte eTalI rakama na dekhAtA raDI paDanAro vepArI sAco vepArI nathI, kAraNa ke vakarAnI vadhArAnI sarakhAmaNImAM naphAnI vRddhi te lagabhaga ochI rahevAnI. vakare rUpiyAne thAya ethI kaMI nake rUpiyAne na thAya. naphe cAra AnAne thAya te ThIka thayo kahevAya. vakarA ane naphA vaccenuM A gaNita vepArI barAbara samaje che. ethI emane dhadhe barAbara cAlate hoya che. vakaro vadhavA chatAM je naphe na thatuM hoya te vepArI pitAnI bhUla zodhavA mathe che, ane je vepAramAM beTa dekhAya te e dhaMdhe choDIne bIje dhaMdhe paNa zarU kahetA hoya che. AvI jAgRti rAkhanArane duniyA DAhya vepArI gaNe che. je vepArI vakarAnaphAnuM AvuM gaNita gaNatAM gothuM khAI jAya che e kamAto nathI eTaluM ja nahi paNa uparathI ene nukazAnanA khADAmAM utaravuM paDe che. dhaMdho karanArA vakarA naphAnA AvA gaNita aMge satata sajAga hoya emAM kAMI navAI nathI, kAraNa ke AvI jAgRti mATe mAnavane kahevuM paDe ema nathI. AvI jAgRtinA saMskAra enAmAM rUDha thaI gayA hoya che. ene keI uMghavAnuM kahe te ya A viSayamAM e jAgrata rahevAne. mAre te tamane tamArA dhaMdhAnI vAta kahIne dharma dhaMdhAnI vAta karavI che. dharmanI dukAna mAMDIne beThelA ghaNuM khara dhamIe vakarA-naphAnA gaNita aMge sajAga nathI hatA. naphA ane vakarA vacce rahelI bhedarekhAne jANatA nathI, tethI teo vakarAne na mAnI rahyA hoya ema lAge che. dharmakSetranI dukAnamAM vakare karyo ne naphe ko? e pahelAM jANavuM joIe. dharmakSetranI dukAnemAM dharmakiyA e vakare che ane nirjarA e naphe che dharmanI A dharatI para vidhio temaja kriyAonI dukAne te aneka khullI jevA maLavAnI, paNa e badhI dukAnene cAra vibhAgamAM vaheMcI zakAya. dAna, zIyaLa, tapa ane bhAva. jaina jagatamAM jeTalA dharmakriyAonA prakAra che e badhA prakAra A cAra bhedamAM samAI jAya che. dharmasthAnake, upAzraye e dukAne che. tyAM thatI kiyA e vakaro. che. ghaNuM vepArIo dAna, zIla Adi kriyAo thaI eTale dharma thaI gayo ema mAne che paNa sAce dharma te te kriyA dvArA prApta thatI nirjarA che. kriyA karanAranI Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 477 jeTalA bhAvazuddhi-pariNAma zuddhi te pramANe dharmanuM dhana maLe che. keI vepArI kuzaLatAthI thoDo vepAra kare to vadhu naphe meLavI zake tema jenA pariNAmanI zuddhi vadhAre tenI nirjarA vadhAre, kriyAthI hadayazuddhi ane hRdayazuddhithI dharmadhanane naphe. adhyAtmanI dukAnamAM naphA-nukazAna mApavAnA gaja AvA che. cittanA copaDe jamA-udhAranuM pAsuM pADatI vakhate A gaNita paddhati apanAvavI jarUrI che. AmAM je bhUle che te jamA udhAranA khAtA ane pitAne dago denArA banI jAya che. kriyA e vepAra che ane nirjarA e naphe che, paNa A naphAne oLakha kaI rIte? parigrahasaMjJAnI daridratA dUra karavA dAnanI dukAna kholIe chIe. maithuna saMjJAnI daridratA dUra karavA zIlanI hATaDI mAMDIe chIe. AhAra saMjJAnI kAramI garIbImAMthI chUTavA tapanI peDhI zarU karIe chIe ane bhayasaMjJAnA bhikhArIpaNAmAMthI mukta thavA bhAvanI dukAnanA dvAra kholIe chIe. A cAra jAtanI daridratA ApaNane anaMtakALathI gherIne rahelI che. ene dUra karavA dAna karIe chIe. zIyaLa pALIe chIe. tapa karIe chIe, ane bhAvanA bhAvIe chIe, eTale vakaro karIe chIe. have A vakaro naphAmAM kRtArtha thAya che ke nahi? enuM mApa kADhavA mATe aMtaramAM avalokana karavuM paDaze. jema jema dAna karatA jAva tema tema parigraha anarthakArI lAgato hoya te, samajavuM ke dAnanI dukAna saddhara banI che. dAnakriyA aparigraha rUpa nirjarAnA naphA dvArA dharma-dhana kamAvAmAM saphaLa banatI rahI che. zIlanI zAla oDhatA jaIe tema AtmA tarapha bahumAnapUrvakanI bhAvanA sateja banatI jAya ane bhega viSama lAgatA hoya te samajavuM ke zIla kriyAne vepAra nirjarAne naphe karAvI rahyo che. tapanA tejomaya kuMDamAM nahAtA jaIe ema aNahArI pada pAmavAnI laganI vadhatI jAya ane AhAra eka jAtanI lapa rU5 kiyA dekhAtI hoya te samajavuM ke tapa kriyA aNahArI para rUpa nirjarAne naphe meLavI ApavA peDhIne pagabhara banAvI rahI che. bhAvanAnI bhavya duniyAmAM jema jema uMDA utaratA jaI e ema ema abhayadAna dvArA abhaya banI javAnI tAlAvelI vadhatI jAya, ane saMsAra asAra lAge, duHkhane dariyo lAge, to samajavuM ke bhAvakriyA abhayapada rUpa nirjarAno naphe meLavI ApavAmAM saphaLa banI che. Ama dAna, zIyaLa, tapa, bhAvarUpa cAre dukAno mAtra vakare kare che ke naphe meLavI Ape che tenuM mApayaMtra hRdayavizuddhi che. A mApayaMtra dvArA dharmapeDhInA copaDA tapAsIne sAdhanAnuM saravaiyuM kADhI zakAya che. mAnavane bhava mosamanI veLA che. dharma karI zakAya evo bhava eka A ja hovAthI enuM muktinA maMgala dvAra tarIke mAnabharyuM mahatva AMkavAmAM AvyuM che, mATe A mosamanA divasomAM jeTalI bane teTalI AtmakamANI karI levI, e ja sAcuM jIvananuM yeya che. jema suvarNanA alaMkAromAM suvarNa e mukhya kAraNa che tema arthaprAptimAM ane ekSaprAptimAM dharma e mukhya kAraNa che. saMsAra eTale karmakRta avasthA. ene Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zAradA ratna TALavAnA upAya te dharma. te dhanuM sAdhana mAtra manuSyabhavamAM samyaktvanI ke maMda mithyAtvanI hAjarImAM thaI zake che. karahita avasthA paNa A janma dvArA jIva meLavI zake che. eka rahita avasthA athavA siddha avasthA jIva pAme kayAre ? saghaLA saghaLA karmonA sa`saga chUTe kAre ? sakama teADavAnI karmAnA saMsaga chUTe tyAre. ceAgya sAdhanA thAya tyAre. AjanA mAnavanI dazA kevI che ? ' saMsAra bhayakara duHkha Ape, cAra gatinA cakkaramAM rakhaDAve, bhayaMkara apamAna kare che, chatAM phAragati nahi." peAtAnA sagA bhAI duHkha detA hAya, herAna karatA hAya, te cAla phAragati ! mA-bApa nathI gamatA tA cAlA phAragata ! paNa A saMsAra dhAra duHkha de che chatAM phAragati nahi ? anaMta anaMtavAra saMsAra tamane agavaDamAM mUke, trAsa Ape, chatAM svamAna nathI ! zuM ema nathI thatuM ke have saMsAra sAthe phAragata karuM, ane agavaDa veThIne paNa dhama karu...! saMsAramAM game teTalI takalIpha ke agavaDa hoya tA zuM kahezeA kharA ke sa`sAra nahi pAlave, mUkI dauM ? jarA uMDA utarI juo te! khabara paDe ke saMsAra ane AtmAnI bhAgIdArImAM AtmAnI badhI mUDI sApha thaI jAya che, chatAM dekhAva mAtrane naDDA nahi ne nukazAnIno pAra nahi ! AvA ghAra saMsArathI hUve kayAre phAragata levI che ? tamAre teA saMsAramAM rahIne thAya evA hAya tA dha kavA che. kema kharAbara ne ? jIvanI khUbI e che ke atyAra sudhI bhUtakALanA sa'sAra kevA ane keTaleA heALyA ? zu kamANI karI atyAre kevI paristhiti che ? pApI che ke dhamI` ? AraMbha-samAraMbhavALA che ke AraMbha vinAnA ? A kAMI AtmAne pUchavAnu nahi ? Atma nirIkSaNa karavAnu nahi ? Atma-nirIkSaNano keTale adbhUta prabhAva che ! zuddha Atma-nirIkSaNa karatA jIva zubha vicAranI dhArAe guNazreNie caDhavA mAMDe, eTale anaMtI anatI karmInI nirjarA ! ane ethI AgaLa caDhatAM zubha dhyAnanI dhArA vadhatI jAya tA ghAtI karyA khapAvI kevaLajJAna ! Apa siddhAMtamAM najara karA. dRDhaprahArInuM jIvana kevuM ! arjunamALInI sthiti kevI ! pApamaya chatAM zubha vicAraNA ane zubhadhyAnanA baLe e anyA kevaLajJAnI. guNasAgara cArImAM beThA hatA. dekhAvamAM leAkamAM zuM dekhAtuM hatuM ? ghaNeA bhAgyazALI ! ATha ATha kanyAe peAtAnA hAtha enA hAthamAM ApI rahI che. hAthamAM hAtha ekanA nahi, AThanA. guNasAgaranA pitAnuM nAma ratnasaMcaya. e kharekhara ratnanA saMcayavALA arthAt mahAsamRddhizAlI. emanA saubhAgI putra guNasAgara. dhAmadhUmathI lagna utsava ujavAya che. zuM A sthiti kevaLajJAna pAmavA mATe ceAgya gaNAya ? are, A tA ekAMta AzravanuM sthAna ! paNa guNasAgara mATe saMvaranuM sthAna banyuM. AcAra`ga sUtra khAle che. ne AlA te mitrA, ne sAte balavA " / jyAM karmabaMdhananA heturUpa Azrava che tyAM kanI nirjarAnA heturUpa saMvara paNa thaI zake che, ane je 66 Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna karmanI nirjarAnA hetu che te karmabaMdhanA hetu paNa banI jAya che. sthUlibhadra muni kezA vezyAne tyAM keTalo samaya rahyA. vezyAnuM vilAsaghara karmabaMdhananuM sthAna kahevAya, paNa syulibhadra munie tyAM rahIne potAne akhaMDa nirmaLa cAritranI chApa vezyA para pADI ne pote saMyamamAM daDha rahyA ne karmabaMdhanone teDaDyA. A prasaMge guNasAgaranA jIvanamAM banyo che. lagnanI corI e AzravanuM ghara che, karma bAMdhavAnuM sthAna che, chatAM guNasAgare AzravanI bhUmine saMvaramAM palaTAvI dIdhI. guNasAgare pahelA je gurUne joyA hatA te gurU te haju chaThThA, sAtamAM guNasthAnake jhUlatA haze. chadmasthapaNAmAM haze, tyAre guNasAgara kevaLajJAnanI taiyArI kare che. terame guNaThANe vItarAga sarvajJa banavAnI taiyArI kare che. guNazreNine prabhAva :-atyAre guNasAgara pANigrahaNa karI rahyA che. eka rU5suMdarI sAthe nahi paNa ATha ATha sAthe. tamArI dRSTie A viSayatRSNa keTalI gaNAya? saMpatti aDhaLaka ! pachI ThAThamATha kevA ! moTA gharamAM AraMbha-samAraMbhanuM te pUchavuM ja zuM ? AvI sthitimAM kevaLajJAna hoya? hA, hoya-guNazreNie caDhatAM AvaDe te gRhasthane paNa kevaLajJAna maLe. na maLe ema nahi ane sAdhu hoya chatAM guNazreNie caDhatAM na AvaDe te tene kevaLajJAna na maLe. jIva game tevI sthitimAM beTho hoya, paNa, guNaThANAnI zreNIe caDhatA AvaDe te karmanI anaMtI nirjarA. je vajaRSabhanArAcIna saMghayaNa hoya ane zreNIe caDhatAM kSepaka zreNI mAMDe te kevaLajJAna laIne sthira thAya. guNasAgaranI ane lokenI bheda daSTi :-guNasAgara paraNavA beThA che paNa lokenI daSTi judI che, ane guNasAgaranI dRSTi judI che. guNasAgara eTale guNane sAgara. loke ema vicAre che ke guNasAgarane AThe patnIo sukha ApanArI ekI sAthe kola Ape che. A AThene paraNyA pachI je je ene vaibhava ane vilAsa ! guNasAgara samaje che ke eka be nahi paNa ATha AThanA baMdhanamAM paDyo! A lapamAMthI kayAre chUTuM ne kayAre gurUdeva pAse jaI cAritra lauM. temane tyAM vipula vaibhava hato paNa keInI gulAmI kare te na hatuM. kuTuMba ghaNuM vizALa hatuM chatAM tyAM kaleza ke kaMkAsa na hatA. AvI mahAna sukha sthiti chatAM guNasAgara vairAgyanA AsamAnamAM uDatA hatA. te kema banyuM? tIrthakara bhagavAna padhAryA hoya tevuM puNya na hatuM, tyAre hatuM zuM? jAti maraNajJAna. jAti smaraNamAM zuM vicAryuM? guNasAgaranI dhyAna dhArA - huM deva-gurUno saMyoga pAmyuM na hatuM tyAMsudhI mArI ajJAna dazAnI gulAmI hatI paNa deva-gurUno saMga pAmya, pachI jJAnadazA pragaTI. he saMjJAo! tamAruM dhAryuM ghaNuM karyuM. have tamAruM dhAryuM nahi thAya. have te mAruM dhAryuM thaze. je Indriyo sIdhesIdhI na mAne te baLAtkAre paNa IndriyAne viSamAM jatI aTakAvavAnI. deva-gurU-dharma hotA maLyA tyAM sudhI ALasa ane pramAdamAM hatA paNa have purUSArtha karavAna. ajJAna ane meha dazAmAM rajhaLato hato tethI vadhu pramANamAM Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 zAradA ratna jJAnadazA ane nirmAhadazAmAM ramavAnuM! guNasAgara cArImAM beThA evI bhAvanA kare che ke gurUdeva pAse jaI sayama laIza. temanA vinaya karIza, jJAna bhaNIza, ugra tapa karIza. kaSAyAne bhagADI jIvana suMdara manAvIza. saMyamI jIvanamAM sthira thaI samabhAva keLavI mAhazatrune bhagADIza. AThe patnInI vicAra dhArA :-A bAju ATha patnI vicAre che ke ApaNA pati che virAgI ane vaLI ApitAnA putra! bAlelu vacana pALavAnA, eTale lagna pachI saMyama levAnA. tA amAre paNa saMsAranuM zuM kAma che ? AvA dharma pati kayAM maLavAnA hatA! ame paNa patinA pathe prayANa karIzuM. A rIte ArAdhanAmAM joza lagAvatA caDhyA kSapaka zreNie. A nave AtmAe kUdake bhUske guNazreNie caDhI rahyA che. samabhAvanu eTaluM badhuM Ajasa AvI gayuM che ke sAme lAvI kAI hIrAnA DhagalA kare ke gharamAM paDelA jhaverAtanI mATI thaI jAya teA ya ane pratye AnaMda ke zeka nahi. teo vicAre che ke meAhanA jeTalA zatru Avaze tene daza prakAranA yatidharma rUpa zastrathI nAza karI nAMkhIzuM. ekavAra saMyama ceAgamAM sthira thaI meAhanA subhaTAne bhagADI mUkavAnA, pachI nirAMta. eka bAju lagnanA vAjA vAgI rahyA che. AnaMda maMgala vartAI rahyo che, tyAre A virAgI AtmAnA pariNAmanI dhArA vadhatI gaI. guNazreNInA camatkAra :--badhA guNazreNIe caDhyA. leAkeA zvetA rahI gayA. gIra mahArAja maMtra bhaNatA rahI gayA. mAbApa AratA karatA rahI gayA, ane guNasAgare tA kevaLajJAna,kevaLadana prApta karyuM. A ATha kanyAe hAlImavAlInA gharanI na hatI. e paNa ucca bhAvanAnA AsamAnamAM uDavA lAgI. zrImatanA gharanI kanyAo, rUparUpanA akhabAra ! emAM vaLI lagna prasaMge zRMgAramAM zI khAmI hoya ? A joI mAtApitAnuM dila kevu... Thare ? e sthitimAM lokone rAgamAM ramatA mUkI kanyAe vItarAga bhAvamAM caDhI. sa`sAranA utsavA joIne hRdayamAM kakaLATa thAya tevA virAgI Aje duniyAmAM keTalA jovA maLe ? AThe kanyAe paNa patinI mAphaka kSapakazreNIe caDhI. cArImAM hastameLApanI mAhanI ramata vakhate ghAtIkarmAne uDADIne kevaLajJAna pAmI. ApaNe ahI. te cArI nathI, paNa upAzraya che ke jyAM meAhanI ramata nathI, mAtra jinavANInuM zravaNa che. teA zravaNu karatA keTalA karmAM uDADI rahyA che enA vicAra karajo. ApaNA cAlu adhikAra hamaNAM mUkAI gayA che. have e vAta vicArIe. mayaNarehAe manaHpavajJAnI bhagavaMtane peAtAnA putra sabaMdhI, pati sabaMdhI, badhA prazno pUchyA. suni bhagavaMtanA mukhethI badhA praznonA javAba sAMbhaLI mayaNurehAne khUba AnaMda thayA. dezanA pUrI thaI. badhA beThA che tyAM zuM banyuM ? tyAM eka camatkAra thayA. gaganamAMthI aNuaNu gItagAna sAthe devAthI gherAyelA eka tejasvI deva, ratnA ane maNuiothI jhaLahaLatA vimAnamAMthI nIce utaryAM. zuM enuM teja ! enA aMgeaMga para sUrya prabhAne paNa TapI jAya evI jhagamaga jyAti jhaLahaLI rahI hatI. enI upara pAchA Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 477 divya vastro paridhAna karelA hatA. mAthe ratnane mugaTa, gaLAmAM divya rane hAra, Adi alaMkAre jhagamaga dIpI rahyA hatA. sevakade potAnA mAlikadevanI birudAvali gAI rahyA hatA. vimAna bAjue utArI emAMthI mukhya deva jyAM bahAra AvyuM tyAM bIjA de devane jyanAda gajAvatA enI pAchaLa AvyAM. deve pahelA kareluM satIne namana : tejasvI deva AgaLa AvIne pahelA mahAsatI mayaNarehAne traNa vAra pradakSiNA karI caraNamAM paDI vaMdana kare che ane pachI maharSine vaMdana karI caraNaraja mAthe caDhAvI emanI sAme bese che, paNa deve pahelA satIne vaMdana karyA tethI loko badhA manamAM bolavA lAgyA ke A deva munine pahelA vaMdana na karatA eka strIne vaMdana karI rahyA che. keTalo aviveka kahevAya? maNiprabha vidyAdharathI A aviveka na khamAya eTale te belyo, kevI uddhatAI! ke aviveka ! keTaluM badhuM ajugatuM! guNonI daSTie je uMcA te mahAna ane mahAnane pahele namaskAra hoya. mahAnanA pahelA svAgata-sanmAna hoya. emAM viveka che. emAM AtmAnA guNane avakAza che. deve karela namaskAra-vyavahAra vidyAdhara sAMkhI na zakyo tethI kahe che, are vibudha deva! ajJAnI haju aviveka kare te kSamya gaNAya paNa tamArA jevA divyajJAnane dharanArA jJAnI Avo aviveka kare e kema cAle ? mahAsatI mayaNarehAne paNa A prazna- aviveka mUMjhavI rahyo hato. mArA jevI eka nArIne zA mATe pahelA praNAma !" jJAnI gurUne khulA : deva Ane kaMI uttara ApavA jAya eTalAmAM te mahAjJAnI gurUbhagavaMta khulAso kare che ke, he devAnupriye ! sAMbhaLo. A avivekanI pAchaLa paNa viveka rahelo che. A deve mayaNarehAne pahelA namana karyuM, e vAta upara tame loko Azcarya ane khoTA tarkavitarko karI rahyA che, paNa A deva satInA guNe ane potAnI upara karelA upakArane kAraNe A satIne namana karI rahyo che. tuM nathI oLakhate A devane ke nathI oLakhato A strIne, tethI A namaskAranuM rahasya samajyA vinA devane Thapako ApavA lAgI gayA che, paNa Apa devanI azAtanA na karo. "devANuM AsAyaNue, devINuM AsAyaNae. " deva-devInI azAtanA na karaze. enA avarNavAda na bolaze, A bhAgyavAna deva ThapakAne cagya nathI. te pAMcamA brahmadevalekamAM sAmAnika devone rAjA che. A deva bIje kaI nathI paNa moTAbhAI vaDe marAyele yugabAhu che. A satIne pati che. rAjA maNiratha potAnA nAnAbhAI yugabAhunI patnI mayaNarehAnA rUpamAM Asakata bane. ene mahArANuM banavA khUba Agraha karyo hato, paNa mahAsatIe eno joradAra InkAra karyo, tethI maNirathe ene baLAtkAre potAnI rANI banAvavA yugabAhu potAno bhAI hovA chatAM, tenuM khUna karyuM. yugabAhu maraNa samaye atyaMta krodhamAM AvI gayela. narakAdi bhayaMkara durgatimAM javAnI taiyArImAM hatuM, tyAre mayaNaha mAtra patnI nahi paNa dharmapatnI kalyANa mitra banIne patinI zayyA AgaLa beThI. eNe patine navI dizA ane navuM dvAra batAvyuM. ati nipuNa ane Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47. zAradA ratna madhura vacanAthI karma siddhAMta ane kSamA, samatAnI hita zikSA ApI. A jagatamAM kAI kAInA duzmana nathI. AtmA AtmAnA dosta che ne e ja enA duzmana che, mATe bhAI pratye vairabhAva na rAkhI. jinazAsanamAM batAvela atima AleAcanA karAvI ane paca parameSTi navakAramaMtranA smaraNamAM jhIlatA karyo. suMdara dharmArAdhanA karAvI yugabAhune samatA rasa pAyA ke jenA prabhAve e mahAbhAga yazasvI samAdhi maraNa pAmI pAMcamA brahmadevalAkamAM devapaNe utpanna thayA. manuSya tiya cAne mAtAnA garbhAmAM utpanna thavuM paDe paNa daivAne garbhaja janma nathI. devaleAkamAM zayyA hAya. jema tAvaDImAM rATalI nAMkhe te tenuM eka paDa uMcuM thAya tema deva zayyAmAM utpanna thAya. temanuM zarIra vaikriya che. temanA zarIramAM hADa-mAMsa ke lAhI hAtuM nathI. temane jarA ke rega paNa nathI. te sadA yuvAna rahe che. temanI riddhi zAzvata hAya che. deva zAzvata nathI pazca riddhi zAzvata che. jyAre yugabAhune AtmA devagatimAM utpanna thayA tyAre sAmAnika devoe tenI pAse AvIne namana karyuM. ane pachI pUchyu ke Ape evI zI karaNI karI ke jethI Apa amAga svAmI thayA! tyAre avadhijJAnanA ajavALe peAtAnI pUrva avasthA joi, ane kahyuM ke mane mArI dharma patnIe mRtyu samaye dharma sahAyatA ApI, tenA pratApe huM ahI janmyA bru. avidhajJAnathI jotAM manamAM khelI uThyA, are! mAruM khUna! chatAMya huM A devalAkamAM indra ! sAmAnika devAnA siMhAsananA svAmI ! 2 duSTa maNiratha ! te tArA sagAbhAIne mArI nAMkhatA jarA vicAra paNa na karyo ? tArA pApe sudarzana nagaranA ItihAsanA pAne leAhInA lekha lakhAyA, paNa mayaNurehA kayAM? te satInI mAre saOprathama khakhara levI joIe ke te kAI sa`kaTamAM teA nathI paDIne ? AkhA sudarzanamAM enA padma-cihno paNa kema kayAMya jaNAtA nathI ? devazayyAmAM utpanna thayelA e deve mayaNurehAnA padacihnane zeAdhavA vadhu upayeAga mUkazo. jotAM e eTalI uThyo re...re...Ata para Aphata ! zIla para pAchu AkramaNa ! aneka kaSTo paDacA chatAM zIlane naSTa thavA dIdhuM nathI. eha ! A tA nadIzvara dvIpa ! maNurehA cheka ahI AvI pahoMcI ! satIne prathama vaMdana zA mATe ?-kharekhara te mArI parama upakArI che. maraNa samaye kayAM mArI naraka taraphanI doTa! ane kayAM e patnI mayaNarehAe mArI dharmagurUNI banI mAruM khAvaDuM pakaDAvIne samatA-samAdhi rUpI sadgatinI dizA batAvI. eNe te mArI dhAra durgatinI uparAupara thanArI paraparAne aTakAvI, sadgatinI hAramALA geAThavI ApI! mArI e mAtra patnI nahi paNa kharekhara dharmagurUNI che. khINamAMthI ugArIne mane zikhare caDhAvanAra, raurava duHkha bhAgavavA narakagati tarapha janArI mArI jIvananaiyAne devalAka bhaNI doranAra A satI che. teA lAva, e ucca AtmAne, e mahAna upakArIne namaskAra karI mArA AtmAne kRtArtha karuM, pavitra karu. deve nadIzvara dvIpanA pravAsanI taiyArI mATe bIjA devAne AjJA karI. vimAna ghar3IpaLamAM taiyAra thaI gayuM ! navA utpanna thayelA Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zANA ratna deva ane tene parivAra badhA vimAnamAM beThA. te deva Aje parivAra sahita nadIzvara dvIpamAM Avyo ane potAnA nikaTanA "dharmagurU" satIne gaNIne ene pahelA vaMdana karyA. jJAnI gurUdeve kahyuM-maNi prabha! have tuM samajI gayo ne ke A deve mayaNarehAne prathama praNAma kema ryA? je mANasa jenA upakArathI zuddha dharma prApta kare che te tenA mATe gurU bane che. A deva mayaNarehAne potAnA dharmAcArya, dharmagurU mAne che. A mArI pUrvabhavanI patnI che e vicArathI A deva tenI patnIne maLavA nathI Avyo paNa ANe mane zuddha dharma Apyo, mane durgatimAM jato bacAvyo ane devalokamAM mekalyo. mArA para teNe asIma ane anaMta upakAra karyA che. AvI upakAranI bhAvanAthI prerAIne ane upakArI pratye potAno AnaMda abhivyakata karavA te Avyo che. "satIne vaMdana karavAnA nimitte mane samartha cAritrasaMpanna, mahAjJAnI, cAra jJAnanA dhAraka muninA darzana paNa thaze." A pramANe vicAra karI A deva, devalokanA sukha choDIne ahIM Avyo che. A badhI vAta jANIne maNiprabha vidyAdharane khUba AnaMda thayo. teNe deva yugabAhunI kSamA mAMgI ane tenI nirmaLa bhAvanAnI khUba khUba anumodanA karI. mayaNarehA te A deva koNa che te jANatI na hatI, paNa gurUmukhethI badhI vAta sAMbhaLI potAnA patinI devagati thaI te jANIne tene khUba saMtoSa thayA. yugabAhane AtmA paNa kevo uttama kahevAya ! tenA haiyAnI kevI vizALatA upakArInA upakArane devalokamAM jaIne paNa bhUlyo nahi. devalokamAM janAra che tyAM jaIne devalokanA divya sukhamAM evA DUbI jAya che ke manuSya bhavanA potAnA snehI svajanone to bhUlI jAya paNa potAnA upakArIne paNa bhUlI jatA hoya che. jeNe mAnavajanmamAM sAro purUSArtha karyo hoya ane mRtyu samaye paNa samatA samAdhi rAkhI hoya evA ja prAyaH devalokamAM jAya che. yugabAhu deve patnIne kalyANamitra mAnI, tethI, tenA darzane AvyA. A jIvanamAM saMbaMdha bAMdhe te AvA bAMdhe. patnI mAtra patinI patnI ja na banI rahe, paNa patinI kalyANa mitra bane. pati mAtra patnIne pati bane te puratuM nathI paNa patnIne te hitamitra ane mayaNarehA sAthenI yugabAhunI maitrIne upakArI maitrI kahI zakAya. mArA upakArInA upakArane badale cUkavuM, tenuM RNa adA karuM, Avo vicAra maitrIbhAvanAno prakAzaka che. have A deva mayaNarehAne zuM kaheze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 51 bhAdaravA suda 9 somavAra tA. 7- 81 kathIramAMthI kaMcana banAvanAra, pAmaramAMthI parama, janamAMthI jina, kalcaramAMthI kahInUra banAvanAra evA anaMta jJAnI prabhue chonA zreya mATe dvAdazAMgInI prarUpaNA karI. dvAdazAMgImAM 14 pUrvene samAveza thAya che. A dvAdazAMgI amApa ane agAdha Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 zAradA rena jJAnasAgara che. samudramaMthana badhA nathI karI zakatA, paNa je sAhasika hoya che te samudramAM DUbakI mAre che, ane TheTha tene taLiye pahoMcIne tyAMthI ra laI Ave che. jJAnane vizALa sAgara che. e sAgara lavaNa samudra nahi, arebiyana sAgara nahi, paNa e te che kSIrasAgara ! amRtane samaMdara ! dvAdazAMgI rUpa jJAnanI-kSIra sAgaranI jJAnamagna AtmAne je sukhAnubhUti thAya che te zabdomAM kahI zakAtI nathI. jJAnanA abhAve jIvo A saMsAramAM bhaTakI rahyA che. jJAnanA abhAvanA kAraNe saMsAramAM trAsa ane azAMti dekhAya che. karmanA baMdhanathI baMdhAyelA anaMtA jIvo A anAdi saMsAranI cAra gatimAM bhaTakI rahyA che. karmonA kAraNe jIvamAM meMha, ajJAna, rAga, dvaSa, zAtA, azAtA, sukha, duHkha vagere to sadAya rahe che temAM paNa naraka ane tiryaMca gatimAM te meha ane ajJAna, rAga ane dveSa, pragADhapaNe hoya che. duHkhanA ukaLatAM dariyA sivAya naraka ane tiryaMca gatimAM kAMI nathI hotuM. naraka gatimAM je jImAM samyakatvane dIpaka jhaLahaLe che tyAM jJAnane thoDe prakAza che, bAkI te jJAnane jhAMkho Acho prakAza paNa nahi. mAtra ajJAnane ghora aMdhakAra che. tiryaMca gatimAM paNa ekendriyamAM ajJAnane aMdhakAra ghanaghora che. bAkInA koI kaI jIvomAM alpajJAnano prakAza hAya paNa moTA bhAge te ajJAna aMdhakAra chavAyeluM che. devagatimAM jamyakatva hoya te ThIka, e na hoya tyAM paNa rAga-dveSanuM bhayAnaka tAMDava nRtya cAlatuM - hiAya che. meha-ajJAnanA tyAM bephAma nAca thatA hoya che. bAkI rahyuM have mAnava jIvana mAnava bhavamAM janma thayA pachI jIvane saMskArI kuTuMbamAM janma thayo hoya, saddagurUne samAgama thayela hoya te te jJAnano prakAza maLI jAya. nahitara samyajJAna vinAnuM mAnava jIvana paNa vyartha jAya. jIvanamAM samyaka saMskAra na hoya, dharmanuM AcaraNa na hoya, haiye mAnavatAnI maheMka na hoya, to saMskAra hIna, dharmahIna evA mAnava jIvananuM mUlya zuM? AvA mAnavo te naraka ane tiryaMca gatimAM cAlyA jAya che. vicAra karIe to jaNAze ke sAro ya saMsAra duHkhamaya che. kyAreka koI gatimAM thoDuM sukha dekhAya che to te teno saravALo duHkhamAM Ave che. eka sarakhuM ane zAzvata sukha saMsAramAM che ja nahi, mATe saMsAramAM sukhanI zodha choDI devI joIe. duHkhathI bharapura, vedanAthI ladabada ane trAsanA DuMgarothI ladAyelA A saMsAramAM paNa uttama AtmAo janme che. AmAM jema jema karmonA baMdhanothI mukta thAya che tema tema jJAnane prakAza khulato jAya che. jJAnanA prakAzamAM AtmA khuda pitAne dekhe che. karmonA baMdhanamAM sarjAyelI potAnI durdazA joI tene asahya vedanA thAya che ane karmabaMdhanene phagAvI devA te jAgRta bane che. jJAnanA prakAzamAM AtmAne karmanA baMdhanone toDavAno upAya dekhAya che. ApaNuM mahAna bhAgyodaya che ke karmanA baMdhane teDavAne upAya batAvanArA jJAnI gurU bhagavaMte ane siddhAMta maLyA che. Avo jJAnI mahApurUSane upakArI mAne che? tame kaho te kharA ke tame kone kene Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 481 upakArI mAne che ? dhana denAra upakArI ke dharma denAra upakArI? samRddhi denAra upakArI ke sadabuddhi denAra upakArI? mAna ApanAra upakArI ke jJAna denAra upakArI? dhana, samRddhi ane mAna ApanArane bhale upakArI mAne paNa sAthe dharma, jJAna ane saddabuddhi denArane paNa upakArI mAna. mAne che kharA? jJAna ane jJAnI purUSo pratye tamane zraddhA, prema ane bhakti che? anyadarzanamAM paNa jJAnanuM keTaluM bahumAna che! are! evo prasaMga Ave te prANunuM balidAna de paNa jJAnanA pustakane sAcave. eka aitihAsika nAnI vAta che. vAta nAnI paNa samajavAnuM ghaNuM che. cInane pravAsI hyuenasaMga bhAratanA pravAse Avyo hato. nAlaMdA vidyApIThamAM teNe bauddha dharmane sAro abhyAsa karyo. abhyAsa pUrNa karIne jyAre te potAnA deza tarapha pAcho pharyo tyAre potAnI sAthe bauddha dharmanA keTalAya hastalikhita graMthe laI gaye. baMgALanA upasAgaranA mAge te cIna javAne hato. bauddha dharmanA be vidvAno-jJAnagupta ane tyAgarAja hyuenasaMgane vidAya ApavA tenI sAthe vahANamAM jaI rahyA hatA. vahANa dhImI gatie AgaLa jaI rahyuM hatuM. tyAM acAnaka ekadama AkAza vAdaLothI gherAI gayuM. evI pracaMDa sudhI uThI ke badhAnA jIvana jokhamamAM mUkAI gayA. sau potapotAnA bhagavAnanuM eka dhyAne smaraNa karavA - lAgyA. A dhyAna kevuM hoya! vahANanA kaptAne badhA khalAsIone hukama karyo ke je badhAne jIvavuM hoya te jemanI pAse vajanadAra bhAre sAmAna hoya te samudramAM pheMkI de. A hyuenasaMga pAse bIjuM vajana na hatuM paNa bhAratamAMthI je bauddha dharmagraMtho lIdhA hatA tenuM vajana hatuM tene samudramAM pheMkI devA te taiyAra thayo. A prasaMga Ave te tame zuM karo ? pustaka ja samudramAM pheMkI do ne ? hyuenasaMgane jJAnagupta ane tyAgarAje kahyuM, A te jJAnano amUlya khajAno che. tene tame samudramAM pheMkI devA taiyAra thayA? Apa e graMthane samudramAM na pheMkaze, tenA badale ame baMne samudramAM kUdI paDIe chIe, kAraNa ke A jIvana nazvara che. jJAna zAzvata che. AvA mahAna dharma pustakane pheMkI na do, A graMthathI to hajAro-lAkhe-karoDo lokone nirvANano mArga maLaze, mATe tene tamArI pAse rahevA de. Ama kahIne e baMne paMDitoe tephAnI sAgaramAM potAnI kAyA jhaMpalAvI dIdhI. jJAna pratye keTalo badho prema! potAnA dharmagraMtha mATe kevI addabhUta zraddhA! kAraNa ke temaNe jJAnAmRtane AsvAda karyo hato. tame kadI jJAnAmRta cAkhyuM che kharuM? ghora ajJAna ane adharmanA lIdhe mANasa AtmAne bhUlI gayo che. mahAtmAone paNa bhUlI gayo che. paramAtmA to tene yAda nathI AvatA. dinapratidina duHkha, trAsa ane viTaMbaNAonI jALamAM mAnava phasAte jAya che. AvA mANasene joIne karUNAvaMta mahApurUSanuM hRdaya vadhu karUNadra banI jAya che ane temane duHkhathI mukta karavA te jJAnane prakAza Ape che. satIne mahAna upakAra mAnate vidyAdhara-jenAmAM AtmajJAnane prakAza thaye 31 Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 zAradA ratna che evI satI mayaNarehAne deve prathama vaMdana kema karyA te badhI vAta gurU bhagavaMtanA mukhethI sAMbhaLI maNiprabha vidyAdharane khUba AnaMda thayo. dhanya che satI tane! te satInA caraNamAM paDIne kahe che bahena! huM tAre jeTalo upakAra mAnuM eTale ocho che. huM tane oLakhI na zake. tuM mane mAphI Apa. satI ! tArA kahevAthI huM ahIM jJAnI gurU bhagavaMtanA darzane AvyA na hota to tene baLAtkAre mArA ghera laI jAta, tuM to zIla cheDavAnI na hatI paNa huM tArA para baLAtkAra karavA AvatA ane te samaye je deva tyAM Avata te mArA para keTalA gusse thAta ane mArI zI sthiti thAta te huM kalpI zakatuM nathI, paNa huM A tArA kathanane mAnI ahIM AvyA ane muninA upadezathI tane pitAnI mAtA-bena samAna mAnavA lAgyo te huM paNa nirbhaya thaI gaye. A muninA darzana karavA Avyo te devanA kepathI bacI gayo chuM. he mAtA ! huM tamArI prazaMsA kayA zabdomAM kahuM ! je huM viSayAdhIna banI gayo hota to mArA mATe naraka sivAya bIjI kaI gati hoya ? meM tamane ghaNuM prabhane ApyA chatAM tame zIlavatathI DagyA nahi, ne daDha rahyA te tame mane paNa bacAvI lIdhe. hamaNa muninA mukhe sAMbhaLyuM ke yugabAhue maratI vakhate sArI bhAvanA karI te deva thayo ane maNirathe kharAba bhAvanA karI eTale te narakamAM gayo che. mAre paNa pApabhAvanAne kAraNe narakamAM javuM paData. nenuM AyuSya sarakhuM hovA chatAM eka mahAna sukha bhogave che ne eka narakanA bhayaMkara dukha bhogave che. tame mane sabaMdha ApI muninI pAse laI AvyA. muninA darzana ane upadezathI mArI viSaya vAsanA zAMta thaI ne huM narakamAM jatAM bacI gayo. tame mane narakamAM jatA ugArI lIdhuM che. A tamArA anaMta upakArane kevI rIte bhUluM ? tame mArI mAtAnI samAna rakSA karanAra che. mAtA te bALakane janma Ape che ne rakSA kare che paNa Ape te mArA jevA moTAne bacAvyo che, ne mArI rakSA karI che, mATe tame mArA parama mAtA che. have mAruM mana koI paNa samaye kaI paNa kharAba kAryamAM pravRtta na thAya e mATe huM ApanI pAse AzIrvAda mAguM chuM. - vidyAdharane pazcAtApa-vidyAdharanA manamAM thayuM ke A mayaNarehAno AtmA keTale uMce ! kevA bhayaMkara kaparA saMgamAM pitAnI mahAvikaTa paristhiti ane svArtha bhUlIne eNe patine kevI bhavya dharma-ArAdhanA karAvI ! ane kevo ene svargamAM caDhAvI dIdhe! kayAM mArI mahamUDha ghelachA ane kayAM ene jJAnasamRddha vairAgyamaya viveka ! kyAM mArI kAmadevanI zaraNAgati ane kyAM enuM arihaMta prabhune AtmasamarpaNa! kayAM huM jaDa cAmaDAne pUjArI! jyAM e prakAzamaya cetana AtmAnI upAsikA ! pazcAtApathI maNiprabhanI AMkhamAMthI daDadaDa pANI Tapake che. hRdaya tIvra saMtApathI baLI rahyuM che. keTale huM narAdhama! caraNa pUjavAlAyaka evI A mahAsatIne kudaSTithI jenAra huM kUtarA jevo! A rIte khUba pazcAtApa karate vidyAdhara satIno upakAra mAnI rahyo che, tyAre satI tene upakAra mAnI rahI che. te kahe che jyAre huM hAthI dvArA uMcI pheMkAyelI hatI tyAre Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna je tame mane jhIlI lIdhI na hota te mArA A zarIrano patta paNa lAgata nahi. mArI rakSA tame karI che. ahIM muninA darzana karAvavA mATe tame mane lAvyA che, A rIte tame mArA sAcA upakArI ane sAcA bhAI che. AzIrvAda ApavAne gya tame che, huM nathI. huM tamArI pAse e AzIrvAda mAMguM chuM ke mArAmAM dharma-bhAvanA rahe, tame kSatriya rAjA che, deDha pratijJa ane zubha bhAvanAzIla che, mATe tamArA AzIrvAda mArA mATe zreSTha phaLadAyaka siddha thaze. maNiprabhe kahyuM-mAtA ! Apa A zuM kahI rahyA cho ? tamArI kRpAthI Aje dharmanA marmane samajI zakyo chuM. A saMsAra tamArA jevI satIonA prabhAve cAlI rahyo che. A rIte vidyAre satIne upakAra mAnI tene vaMdana karyuM, ane pachI te potAnA sthAne javA taiyAra thayo. mayaNarehA ane deve te vidyAdharane premapUrvaka vidAya ApI. satI potAnA manamAM vicAravA lAgI ke A vidyAre jyAre mane nIce paDatA jhIlI lIdhI hatI tyAre tenI kevI bhAvanA hatI ane atyAre kevI bhAvanA laIne jaI rahyo che ! vidyAdhara gayA pachI mahAsatIthI upakRta banele deva pitAnI jAtane upakAranA evA merU bhAra nIce dabAyele mAne che ke have ene e bhAra kaMIka nIce utAravAnI tamannA che. kRtajJatA pradarzita karavA enuM mana talasATa anubhavI rahyuM che. kalyANamitra banelAne te kaI dunyavI lAbhane badalo levAnI lezamAtra bhAvanA hotI nathI, tethI ene prabhAva upakRta upara addabhUta paDela hoya che. devane e prabhAvanA aMjAmaNa evA lAgyA che ke jANe huM mahAna satInuM zuM bhaluM karI dauM! tethI satIne kahe che ke mane je kaMI prApta thayuM che te badhuM ApanI kRpAthI prApta thayuM che. tAre mArA upara asIma upakAra che mATe Apa mane kaMIka lAbha Ape te mane saMtoSa thAya ! tArA jevA para upakAra karavAnuM to mAruM zuM gajuM? chatAM tane je ISTa hoya te mAMga. huM kaMIka karIne kRtArtha banuM. deva caraNamAM paDIne satIne mAMgavAnuM kahe che, chatAM jojo, mayaNarehA zuM mAMge che? pote nirAdhAra banI gaI che. e mAMge te moTA sAmrAjya ke camatkArika vastu ApavA deva samartha che, paNa mahAsatI emAMnuM kaMI mAMgatI nathI. eNe te ghaNAM bhava- nATaka joI lIdhA. enI AMkha sAme dharmanA prabhAva nAcatA hatA. emAM ya jayAre pitAne pati devanA svAMgamAM dekhAya tyAre te e dharma para vArI gaI. tenuM mana pokArI uThayuM. "A saMsArathI saryuM A sauMdaryathI paNa sayuM! jyAM bhAI bhAInI hatyA thAya, jenA pApe zIla para Aphata para Aphata Ave evA saMsArane have so gajanA namaskAra ! satIne jAgelo AtmA prakAza paMtha para pagalIo bharI rahyo hato. eNe nirNaya karI lIdhe-na joIe have mAre saMga. have huM niHsaMgI banIza. mayaNarehAnA haiyAmAM saMsAra pratye dhikkAra chUTo hato. te tyAgamArganI ArAdhikA banavAnI AzA sevI rahI hatI. keI neha tAMtaNA have ene jakaDI zake ema na hatA. vaLI e devane Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 zAradA ratna kahe che, AmAM meM kAMI upakAra karyo nathI. huM ApanI patnI nahi, dharmapatnI hatI. ApanA mRtyune mahotsavamaya banAvI devuM e mArI pharaja hatI. A upakAra te gurUdevane che. e gurUdeve mArAmAM dharma saMskAra reDaDyA te huM Apane dharma pamADI zakI, mATe upakAra mAre nahi paNa gurUdevano che. meM saMsAranA tamAsA joI lIdhA. have mAro makkama niradhAra che ke mAre saMsAra choDI saMyama le che. potAnI sAme deva AvyA che. tenI prazaMsA kare che, chatAM jarA paNa abhimAna nathI AvatuM. satInI namratA keTalI che ! potAne pati devarUpa Avyo che, chatAM ene ema nathI thatuM ke huM vAta karI lauM! emane rokI lauM ! temane nahi javA dauM! evo vicAra paNa nathI. AjanI strIo hoya to paga pakaDI le ne kahe, have huM Apane nahi javA dauM ! paNa satIe te moha choDI dIdhuM che. lohInA aNumAM paNa tenA pratye rAga nathI. yugabAha deva mayaNarehAne kahe che, devI ! tamArI have zI irachA che? tamane je priya hoya te karavA huM taiyAra chuM. mayaNarehA kahe, mane to mAtra mekSa priya che. A saMsAra sAro lAgato nathI. A saMsAra mane tArI zake tema nathI, paNa satIonI saMgati mane tArI zake ne mAro uddhAra karI zake ema che, mATe Apa mane mithilAmAM : laI jAo ke jyAM mAro putra che. ene joIne pachI sAdhvIjI pAse laI jAo ke temanI pAse saMyama laI mAro uddhAra karuM. mAtAne putra pratye keTaluM vAtsalya che ! chatAM ghaNAM - putra moTA thAya ne saMjogo badalAya che tyAre e putre mA-bApanA sAmuM jotA nathI. mAtA-dIkaro-bhAI-bena badhAnI sAthe leNAdeNI hoya tevo saMbaMdha rahe che. puNya pApanA khela che ! pApano udaya thAya tyAre vahAlA vairI banI jAya che. karmane khela vicitra che. ghaNI vAra jovA maLe che ke mAbApa paNa keInA sagA thatA nathI. mAbApa, dIkaro ane dIkarI cAra mANasanuM kuTuMba che. dIkare moTo thaye eTale mA bApe tene paraNAvyo. putravadhU paraNIne gharamAM AvI. sAsunA manamAM to ghaNAM keDa hatA ke vahu Avaze te mArA paga dAbaze. rasoDuM saMbhALaze. pachI mAre kAMI citA nahi, paNa sAsunA koDa manamAM rahI gayA. vahu vIsamI sadInI AvI. tene svabhAva ghaNe dUra ane krodhI hato. te vicitra svabhAvanI hatI. pitAnA bApane tyAM rajavADA jevI domadoma sAhyabImAM ucharI che. tyAM ene eka hukama thatAM ekavIsa neka khaDA thaI jAya ne ahIM? sAmAnya ghara eTale kAma te karavuM paDe. te vahujane gamatuM nahi. kAma karavuM paDe eTale jema tema belyA kare. ghara te bhUkhaDI bArasa jevuM ne keI ne AMkaDo nIce namAvavuM nathI. huM kAMI tamArI nokaraDI nathI ke gharanA vaitarAM karuM ! svabhAva te maNidhara nAganI pheNa jevo che. dIkarIne mAbApe khUba lADakoDamAM ucherI hatI, paNa vahunA pagalAM thayA tyArathI e lADa dhImA paDI gayA. naNaMda-bhojAIne paNa vAraMvAra gharSaNa thayA kare. - dikarI maTI thatAM mA-bApe ene paraNAvIne sAsare vaLAvI. khUba lADakoDamAM ucharI Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 485 che. mAtAe kei divasa kAMI kAma karavA dIdhuM nathI, paNa A te sAsarI eTale sAsarI. vaheluM uThavuM paDe, kAma karavuM paDe. A cheAkarI khUba guNIyala, samaju ane zANI che. teNe tA ekaja vicAra karyo ke jyAM je rIte rahevAtu hAya te rIte badhAne anukULa thaine rahIe tA jIvanamAM majhA rahe. e rIte te gharanA badhA mANaseAne anukULa thaIne rahevA lAgI. kAma badhuM kare che. enuM AkhuM jIvana khadalAI gayuM. tenI sAsu vasamI che, paNa A chekarI te sAva rAMka khanIne rahe che. game tevA vacanA kahe te paNa sahana kare che. bhAgyAye tenA pati sArA che. rAtre tenA sukhaduHkhanI vAta sAMbhaLe. sAsu, sasarA, naNaMda badhA game teTalA vasamA hAya paNa cheAkarIneA pati je peAtAnA pakSamAM hoya te tenuM jIvana nabhI zake. mA-Apane sudhAravA prayatna kare ne na sudhare teA judA thaI jAya. A che|karIne patinuM saMpUrNa sukha che, paNa karmarAjA kayAM e sukhane bhAgavavA de che ! bicArI chekarInA pApanA udaya thayA. cha mahinAnI TUMkI mAMdagImAM tenA pati duniyA cheDIne cAlyA gayA. chekarInA dilamAM kAramA AghAta lAgyA. chAtIphATa raDe che. mAthA pachADe che. A gharamAM tene mATe sukhaduHkhamAM bhAgIdAra kahe| ke sarvAMsva kahe| je kahA te tenA pati hatA. have teA sAsunA hAthamAM lagAma AvI gaI. te te pahelethI vahune kADhavA mATe prayatna karatI hatI, paNa chokarA hatA tyAM sudhI prayatnA badhA niSphaLa ! have mAjI hAthamAM AvI gaI. tene vahu joItI ja nathI tethI AvA yuvAna dIkarAnuM mRtyu paNa tene AghAtarUpa na banyuM. e te ema mAne che ke chokarA gayA te have vahune ahI thI kaDhAze. juo tamArA svAthI saMsAra ! jamAInA mRtyunA samAcAra maLatAM piyarathI mA-dvIkaro AvI pahoMcyA. mAtAne ane bhAIne jotAM dIkarI pachADa khAine paDI. bhAie samajAvIne ubhI karI. bena! Ama na kara. tArA evA gADha karmo haze ke nAnI uMmaramAM vidhavApaNuM AvyuM. tuM citA na karIza. cAla mArI sAthe. bhAI! huM nahIM AvuM. mArA bhAbhInA svabhAva tu' jANe che. bhAI kahe bena ! tArA bhAI jIvatA che tyAM sudhI tane AMca nahi AvavA de. bena piyara AvI. jyAM gharamAM paga mUke che tyAM tA bhAbhI vAghaNanI mAphaka dhaDUkI. bhAIe ghaNuM samajAvI. enane eka zabda paNa kahIza nahi. te bicArI duHkhI thaI te ApaNe ghera AvI che, mATe tene elaphela zabdo kahIne tenA duHkhamAM vadhArA na karIza. bena AkhA divasa gharanuM kAmakAja kare, chatAM bhAbhInA trAsa, julma ane bhASAmAM vakatA sivAya kAMI nahi. bena game teTaluM kAma kare chatAM kahe. e... maNu peTamAM bharavuM te kAma kharAbara na karavuM e na bane. rAMDayA che e teA khabara che ne ! ena bicArI A jheranA ghu'TaDA paNa amRta gaNIne pI jAya che. eka nAkaraDI na kare eTalA kAma karAve chatAM AvA trAsa ! AkSepe paNa keTalA ! eka divasa benane khUba tAva AvyA tethI savAre uThI na zakI, eTale bhAbhIe lAta mArIne uThADI, zuM sUtI che? bhAbhI ! tAva AvyA che eTale sUtI chuM. bhAbhI Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 zAradA ratna kahe-e harAmajAdIne kAma karatA kIDIo caTakA bhare che, eTale bahAnA kADhIne sUI rahevuM che. A dazya mA-dIkarAe joyuM. baMne raDI paDyA. dhikkAra che. ApaNane ! ApaNuM jIvatAM A chokarInI A dazA ! paNa kaI kahI zakatuM nathI. "bhUMDAthI bhUta nAse." ene kahevA jaIe ne kaMI navAjunI kare te zuM? bhAI samaje che mArI bena sukhI nathI, paNa tene kyAM maLuM? zuM karuM? bena kaI vAra kahetI bhAI ! mane koI satIjIno samAgama karAva. mane upAzraya mekala dIkSA lauM. A saLagatA saMsAramAM che zuM? bena ! dhIraja rAkha. badhuM thaze. eka vAra bhAI bahAragAma gayo haze ne naNaMda-bhejAIne bolavAnuM thayuM. vAta sAmAnya hatI, paNa rUpAMtara eTaluM moTuM thaI gayuM ke bhAbhI to piyara javA taiyAra thaI. sAsune kahe che ke tamAro dIkaro Ave te kahejo ke kAM to ene (benane) rAkho, kAM te patnIne rAkhe. AgaLa kahe che tamArA dIkarAne kaheje ke mane teDavA Ave tyAre gojhAranuM TAyelI bharIne lehI letA Ave..nakara Ima A bAyaDI ke reDhI paDI nathI. eTaluM kahIne e cAlI gaI. enA piyara gayA pachI emane pApane udaya evo jA ke dhana gayuM. gharabAra gayA. peDhIo phUlI gaI ne khAvAnA sAMsA paDyA. karelAM karmo te koIne bhagavyA vinA chUTako thatuM nathI. bhAbhIne jANe potAnA karelAM pApa 2 udayamAM na AvyA hoya tema te mAMdA paDyA. sIrIyasa thaI gayA. DekaTaroe hAtha kherI nAkhyA. bhAIne samAcAra AvyA. Apa jaladI Avo. bhAI javA taiyAra thayA. bena kahe bhAI! huM mArA bhAbhInI khabara kADhavA AvuM ? bena ! tane AvavAnuM kema mana thAya che? tane na kahevAnA veNa kahyA che. mAthe AkSepo mUkyA che. e badhuM mArAthI nathI bhUlAtuM, ne tuM zuM AvavA taiyAra thAya che? bhAI! mAre bhAbhInuM mukha jovuM che. bhAIbena gayA. DokaTara kahe che benane lehInI jarUra che. bhAI kahe mAruM lehI le, paNa kAma na AvyuM. enA mAbApanuM lehI paNa kAma na AvyuM. lohI maLe te kesa bace ema che. A bena kahe DokaTara sAheba! mAru lehI lo. bena ! tamAruM zarIra te sAva sukaluM che. lehI ApyA pachI ghaNI vAra pathArI thaI jAya che. bhAI kahe-tuM tArA bhAbhInA zabdo bhUlI gaI! hRdaya saLagI uThe evA kAramAM veNa kADhanAra bhAbhIne jIvatI karavA lohI ApavuM che ? naNaMdanA manamAM vicAronI AMdhI uThI, paNa aMdarathI AtmAne avAja AvatuM hatuM. bhUlI jA e badhuM. bhAbhIe bhUla karI che ema mAnI ene mAphI Apa. sahana karatAM zIkha. jhera pItAM zIkha. keI kAMTA pAthare te ApaNe phUla verIe, jherane badale jhera te adhama mANaso Ape, paNa jherane badale amRta ApIe emAM ApaNuM zabhA che. bhUtakALane bhUlI jA. aNIne samaya che. dilanI vizALatA dekhADavAno umadA samaya che, jene pagathIyuM cUkatI ! AtmAnA avAjane aMtargata karI, DokaTara pAse jaIne kahyuM-Apa mAruM lehI laI le. mArA - bhAbhIne jaldI sArA kare. benanuM lehI apAyuM ne bhAbhIne sAruM thatuM gayuM. DokaTare Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 487 kahyuM, jo tamArI naNaMde leAhI na Apyu. hAta tA tame khacI zakata nahi. bhAbhInI AMkha khulI gaI. peAtAnI bhUlano pastAvA thavA lAgyA, ne naNaMdane vaLagI paDI. bena ! meM tamane bahu duHkha Apyu chatAM tame leAhI ApyuM! mArI bhUleAne bhUlI jaI kSamA ApeA. tame na hota te huM na bacata. naNaMde hasIne kahyuM-emAM zuM bhAbhI ! tame jyAre piyara AvyA tyAre kahyuM hatuM ne ke AvA tyAre naNaMdanu TAyalI leAhI letA Avajo. tA pramANe me' lAhI ApyuM. have tamane saMtoSa thayA ne ! bhAbhI naNaMdane bheTI paDyA. bena ! meM tamane bahu dubhAvyA. tamArA mAthe julma gujAravAmAM bAkI nathI rAkhI, chatAM Ape khadhuM bhUlI jaIne apakAra para upakAra karyAM che. naNaMdanu pavitra leAhI tenAmAM gayu. teA chUpAyelI mAnavatA pragaTI uThI. temanu ghara svarga jevuM banI gayuM. kahevAno Azaya e che ke najIkanI sagAi hAya paNa leNudeNu sArI hAya te sneha rahe, rvAha tA snehane badale kaleza ubhA thAya. mayaNarehAnuM mAtRhRdaya che, eTale yugamAhu devane kahyuM mAre putranuM mukha jovu che ne pachI sAdhvIjI pAse jaI dIkSA levI che, mATe Apa mithilAmAM lai jAva. mayaNurehAno javAba keTaleA badhA preraNAdAyI che! tenu' AMtaramanamAkSanI kAmanA kare che. khAdya mana tenA putranuM mukha jovA cAhe che, paNa tenA pratye mAha nathI. tenA premamAM viSa ke jhera nathI paNa mAtRsneha che. 66 je bALakane huM vanamAM janma ApI vRkSa upara jheLImAM sUvADIne AvI hatI. jene padmaratha rAjA peAtAne tyAM laI gayA che, bALakane koI takalIphtA nathI ne? eka vAra mArI AMkhe joi lau, khasa pachI samagra jIvana saMyama mArga mAM...A bhAvanAthI te mithilA javA cAhe che. jJAna daSTi khulI gayA pachI saMsAra priya lAge nahi. saMsAranA sukha priya lAge nahi, evA AtmAnI jhaMkhanA satata muktinI hoya." baMdhanamAM rahevA chatAM jhaMkhanA muktinI rahe. satI kevI cAritrazIlA ke jeNe devanI pAse sAMsArika koi paNa vastu mAMgI nahi, paNa mane koI sucAritrA satIonI pAse lai jAva; evI mAMgaNI karI. tamArI pAse kadAca deva Ave ne mAMgavAnuM kahe tA tame kevI cIja mAMgeA ? mayaNahAnI vAta sAMbhaLI deva paNa Azcarya cakita thaI ne kahevA lAgyA ke A satI kevI che ke teNIe mArI pAse bIju kaMi mAMgyuM nahi. devAnI duniyAnI naMdIzvara dvipanI ) vidAya laI ne have mAnavAnI dharatI para pAchuM pharavAnuM hatuM. mayaNarehAe mahaSi maNicUDa gurUbhagavaMtane vaMdana karyA. munine vaMdana karI satI devanA vimAnamAM beThI. Aje kaIka jIvAne meATara maLI jAya teA tene evu... abhimAna Ave che ke huM meTaramAM beThA chuM. mAre tyAM meTara che, paNa ahI satI te vaimAnika devanA vimAnamAM beThI che, chatAM tene kAI prakAranuM abhimAna nathI. tene devanu vimAna ke temAM jaDelA meAtI vagere joI ne koI prakAranA rAga na thayA. satI vimAnamAM beThI che, paNa khelatI nathI ke uMcu' jetI nathI. yugamADu deva kahe che, Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 zAhRA ratna he satI ! tuM UMcuM te je. huM nAno hato ne mRtyulekane mAnavI hatA tyAre sAdhu pAsethI devanI, devanA vimAnanI vAta sAMbhaLato tyAre amane badhuM jovAnuM mana thaI jatuM hatuM. jyAre tame te pratyakSa devanA vimAnamAM beThA che, to satI ! tame devanA vimAna te juo. A vimAnamAM motI ratno badhuM jaDeluM che. motInA jhummaro laTakAvelA che. tamane AvuM badhuM jovAnuM mana thatuM nathI ? A vimAnamAM jaDavAmAM AvelA motIe zuM tamane sArA nathI lAgatA ke tame A pramANe mauna thaIne beThA cho ane A vimAna tarapha paNa jotA nathI? satI mayaNarehA devanA A praznane ke suMdara javAba Apaze te vAta avasare. caritra -sAgaradatta zeThane vidyAre be jaDIbuTTI batAvI, te laIne zeTha ghera AvyA. e badhI vAta tArAmatIne karI, ke kevI rIte jaDIbuTTI lAvyA. ApaNe garIbI maTADavA te deve kahyuM, jhADa nIce be jaDIbuTTI che. te jaDIbuTTI zeThANane batAvatA kahe che, kadI nahi joyela, kadI nahi sAMbhaLela, kadI nahi anubhavela e Ane prabhAva che. je dhoLI jaDIbuTTI khAya enA nayanamAMthI jharatA azrubinduo jhagamagATa metInA rUpane dhAraNa karaze ane je kALI jaDIbuTTI khAya tene prabhAve te sAta divasamAM rAjya meLavaze. - garIbImAM amIrI -strI svabhAva che ne ! tarata tArAmatI kahe-deve tamane ApI che, mATe ApaNe tenA mAlika. zeTha kahe, devI! nahIM..nahIM....nahIM. tArI bhUla thAya che. je bhUmi para jenuM zAsana cAle che te bhUmimAM rahela game tevA amUlya ke taracha dhya hoya te te dravya para tenA zAsanakartAnI mAlikI gaNAya. tenI AjJA vinA vastu levI mahApApa che. adattAdAna viramaNa vratano kaccaraghANa che. ApaNe vratanA-dharmanA rakSaNa mATe te saMsAranA kevA sukho choDyA. ATalA badhA duHkha veThyA chatAM vratamAM-dharmamAM makkama rahyA, te have ApaNe thoDA mATe zA mATe tratabhaMgane doSa lagADavo joIe? motI ane rAjya meLavavAmAM ApaNuM nirbaLa bhAgya kayAMthI jera kare ? enuM mahAbhAgya te bhUmipALa narezanA mAthe che. kAle savAre huM baMne jaDIbuTTI mahArAjAnA caraNe arpaNa karI daIza. tArAmatI kahe-ApanI vAta sAcI che. dIna-daridra avasthAmAM alaukika jaDIbuTTI prApta thayA pachI subuddhinI jAgRti rahevI mahAduSkara che ! garIbImAM paNa keTalI amIrI ! pitAnI garIbAI dUra thaI jAya evI vastu hAthamAM AvI che chatAM jarA paNa lalacAtA nathI. vratamAM keTalI aDagatA ! tArAmatI kahe. ApanI vAta sAcI che. mArI bhUla thaI che. mArI bhUlanI kSamA Apo, paNa A jaDIbuTTI rAjAne emaja ApavI e zobhAspada nahi lAge. lAkaDuM mAnIne rAjA kyAMya pheMkI deze! ' auSadhi rUpa arpaNa karavI, tema mane yogya na lAge, auSadhinuM cUrNa banAvI, modaka banAvI bheTathuM dho. tArAmatIe kahyuM, auSadhine khAMDI vATIne cUrNa banAvI temAMthI suMdara sugaMdhathI maghamaghatA lADavA banAvIe, pachI e lADavA rAjAne bheTa ApIe. Apa bajAramAM jaIne lADavAmAM nAMkhavA mATenI badhI cIjo laI Avaje. temAM nAMkhavA sugaMdhI padArtho lAvo. Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 489 zAradA ratna bIje divase zeTha bajAramAM jaIne lADavA mATe badhI sAmagrI laI AvyA. tArAmatIe A auSadhi cUrNa nAMkhIne mAdakane vadhu ne vadhu svAdiSTa banAvavA jAtajAtanA masAlA nAMkhIne sugaMdhathI maghamaghatA lADavA banAvyA. tArAmatIe cAra lADavA banAvyA. tene vicAra thayo ke je bALake mane lADavA banAvatA jaze to te khAvA mATe mAMgaze. tema vicArI teNe baMne bALaka mATe be lADavA sAdA banAvI tene judA mUkyA, ane bIjA be lADavAmAM jaDIbuTTI nAMkhIne sugaMdhathI maghamaghatA lADavA banAvyA. Aje rAjadarabAramAM javAnuM hovAthI bALake vanamAMthI jaldI AvyA. zeTha lAkaDAne bhAro vecavA gayA. Aje bALakone kakaDIne bhUkha ane tarasa lAgI che. eka te lAkaDA kApIne AvyA hatA tethI thAkI gayA hatA ane bhUkha-tarasa khUba lAgI hatI, tethI kahe, bA ! amane bhUkha lAgI che, amAre lADavo khAvo che. mAtAnA manamAM thayuM ke meM emanA gayA pachI lADavA banAvyA che ne emanA AvatAM pahelAM te badhuM goThavIne mUkI dIdhuM che, chatAM emane kyAMthI khabara paDI gaI! rAtre mAtA-pitA lADavAnI vAtacIta karatA hatA tyArathI temane khabara hatI ke kAle lADavA khAvA maLaze. temanuM - mana mAdaka khAvA talasI rahyuM hatuM. keTalA samayathI roTalo ane chAza sivAya kaMI , ja maLyuM nathI eTale Aje lADavo nAma sAMbhaLatA temane manamayUra nAcI uThayo che. bhUkhyA bALakanI sudhA jaldIthI chIpAvavA temanA mukhamAMthI bolAI gayuM, beTA ! raseIgRhamAM zIkA upara be lADavA che te Apa baMne vaheMcIne khAI le. have lADavA khAvA jatAM kevI rIte lADavAnI adalAbadalI thaI jaze ne zuM banaze te avasare. vyAkhyAna naM-para bhAdaravA suda 10 maMgaLavAra . tA. 8-9-81 zAsanapati bhagavAna mahAvIra svAmIe mahAna baLavAna karmo sAme paNa ajoDa purUSArtha kheDIne karmone jaDamULamAMthI kADhayA tyAre teo mahA vIra kahevAyA. sAcA vIra koNa kahevAya? AMtara zatrunA vijetA e sAcA vIra che. AMtara zatruthI dabAyelA hoya e te kAyara gaNAya. vIranA saMtAna zuM kAyara hoya ? vIranA sAcA saMtAna te te che ke je vIra banavAnI koziSamAM hoya. jema be mala laDatA hoya tyAM eka malla bIjA nIce pADavAno kevo prayatna kare ? eka paDe ke bIje enA upara caDhI bese chatAM paDele mala uThavAnI ane sAmAne pADavAnI taiyArImAM hoya tema saMsAranA jIvane abhimAna, dha kAma, lebha, rAga, dveSa vagere jema nIce pADavA Ave tema ApaNe mahenata karI ene nIce pADavAnA eTale e AMtara zatrune dabAvatA javAnuM. vIranA vArasadAra saMtAna banavuM hoya te AMtarazatrune dabAvavA-bhagADavA purUSArtha karavAne, Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 490 zAradA ratna saMsAra eTale pApasthAnaka sAthe athaDAvAnuM dhAmaH-deva-gurU-dharma sivAya saMsAranI kaI cIja evI nathI ke je jIvane aDhAra pApasthAnaka paikInA keIne kaI pApasthAnaka sAthe na athaDAve. gurU eTale aMdhakAramAMthI prakAzamAM laI jAya te sAcA gurU. bAkI vezadhArI gurU pAse jatAM jIva pApasthAnakathI athaDAI jAya. kyAthI baLatA dilane karavAnuM kAma gurU che tyAM rAga dveSanI baLatarA nivArI samatAnI ThaMDaka maLe. AvA gurU jIvane pApasthAnakamAM athaDAve nahi. je AtmAne jaina zAsana pAmyAnI khumArI hoya ne tenI kiMmata samajAI hoya te AtmAmAM evA zubha bhAvanAnA vega Ave ke jagatanA sthAne mane pachADavA mAMge paNa huM tene pachADuM. pApasthAnaka mane raLavA mAMge te huM pApasthAnane haMphAvavA mathuM ! jagatanI turacha cIja khAtara koInA upara te caDhautarI karI paNa emAM AtmAnuM zuM lIluM vaLavAnuM ! A rIte ja AtmA vicAra kare ne purUSArtha kare te saMsAra pApasthAnaka sAthe athaDAvavAnuM dhAma badalAI jAya ane karma baMdhana toDavAnuM dhAma banI jAya. mahApurUSoe saMsArane karmo toDavAnuM dhAma banAvI dIdhuM, ane karmone mULamAMthI haMphAvyA te vIra kahevAyA. vIra prabhune nittama paNa kahevAya che. jina eTale vItarAga. emAM uttama, atizayae karIne caDhIyAtA te koNa? tIrthaMkara prabhu emanA cAra mahAna atizayamAM sahele apAyAgama atizaya che. prabhue dazamA guNasthAnakanI parAkASThAe [ aMtamAM) manabhUta apA-rAga-dveSAdine jItI lIdhA, mATe zrI vItarAga paramAtmAmAM apAyAgama nAmane atizaya pragaTa thayo. apAyanA be artha che. eka to apAya eTale prabhu jyAM vicaratA hoya tenI AsapAsa cAre bAju 25-25 yeAjana sudhI mArI, marakI vagere sarva upadrave tene apagama eTale ke te dUra bhAgI jAya. mRgAputra laDhIyA jevA keIka tIvra nikAcita pApakarmanA udaye ghora rIte pIDAtA hoya e apavAda rUpa. bIjo artha rAgadveSAdi AMtara duzmane ene dUra bhagADI mUkavA te apAyApagama. prabhue paheluM kAma A duzanane dUra karavAnuM karyuM te apAyAparama atizaya. enI sAthe bIjA traNa atizaya pragaTyA. (2) temAM kevaLajJAnathI sarvajJatA-jJAnAtizaya pragaTyo (3) pAMtrIsa prakAranI ajoDa guNavALI satyavacana vANI banI te vacanAtizaya (4) indrothI laIne traNe jagatanA jI dvArA je pUjanIya banyA te pUjAtizaya. AvA tIrthaMkara prabhumAM te jJAnane pAra nahi. jJAnanA jANe agAdha sAgara. vacana zakti eTale ? pAMtrIsa prakAranI sarvajJatApUrvakanI vANIthI vazIkaraNa karavAnI zakti aparaMpAra ! kaMIkanA mithyAtva toDe. saMzaya pheDe, saMsAra mUkAve, mahAjJAnI banAve. emanAmAM doSanuM nAma nahi eTale guNane pAra nahi. prabhune pUjAtizaya eTale? prabhune AgaLa pagaluM kyAM mAMDavAnuM enI ciMtA karIne deve suvarNakamaLa sthapAve, tIrthakara nAma karmanA puNyanI zakti che ke devo paNa temanA sevaka bane. kevaLajJAna pAmyA tyArathI mokSa pAme tyAM sudhI kaThora dharatI para prabhune paga mUkavAne nahi. paga to mAkhaNa Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 zAradA ratna jevA mudde suvarNa kamaLa para paDe. prabhunI A samRddhi AgaLa bIjI kaI samRddhi jIvane gUMgaLAvI gumAnane zikhare caDhAvI zake ? jyAre abhimAna Ave tyAre ene dUra karavA prabhunI samRddhinI, kIrtinI ane jJAnanI vizeSatA vicAro. tIrthaMkara prabhunI samRddhi kevI ! Indra jevA cAmara DhALe, mAthe chatra dhare, samavasaraNa jhagamaga zobhatuM hoya ! prabhunI samRddhi AgaLa ApaNI samRddhi zI visAtamAM? mArA prabhune ahaMkAra nahi ne huM ahIMyA kaI vAta para gumAna karuM? e vicAra Ave eTale pitAnA ahaMkAramAM zarama Ave, pachI ahaMkAra ane ahaMbhAvanA kAraNe keTalAya maphatIyA pApa karatA hoya te aTakI jAya. prabhune dilanA zuddha bhAve namaskAra karIe te enuM phaLa e maLe ke e ApaNA ahaMkArane evo dhakako mAre ke e dhakakAnI pAchaLa anekAneka durguNe dUra khasavA lAge ane guNenuM vegabaMdha hRdayamAM Agamana thAya. ApaNA cAlu adhikAramAM yugabAhu deva ane mayaNarehA vimAnamAM besIne jAya che. tyAre deva pUche che satI ! tame devanuM vimAna te juo. tamane vimAna jevAnuM mana nathI thatuM? satInI keTalI nilepa dazA kahevAya ke devanA vimAnamAM besavA chatAM vimAna jevA daSTi karatI nathI. mayaNarehAe praznano javAba ApatAM kahyuM ke huM vimAna jouM ke vimAna kevI rIte maLyuM te jeuM ? seMkaDo mANase duniyAmAM che. badhAne kaMI vimAna maLatuM nathI ne tamane devavimAna maLyuM te vicAra karo ke A maLyuM kevI rIte vijaLIne prakAza globamAMthI Ave che paNa tenI zakti te pAvarahAusamAMthI Ave che. pAvarahAusa je na hoya te zuM be prakAza ApI zake che? nA. Ama hovA chatAM leba sAro lAge ane pAvarahAusa sArUM na lAge te te eka prakAranI bhUla ja kahevAya ne ? A pramANe satI paNa devane kahI rahI che ke Apa A vimAnane sAruM mAne che paNa A vimAna AvyuM kayAMthI? tame te divasane kema yAda karatA nathI, ke je divase tamArA zarIra upara talavAranA ghA paDyo hato ane tame maTAbhAI upara kodha karI rahyA hatA. te vakhate meM je tamane upadeza Apyo na hata, dharma pamADayo na hatA ane te dharmanA pratApe vairanuM visarjana karI snehanuM sarjana karyuM na hota, te zuM A vimAna tamane maLI zakta? Ape kaSAyanI kAlimA cheDI ane a95 samaya mATe mAre paNa meha choDyo, to devanA mahAna sukho maLyA. te je dharmanA prabhAve A vimAna maLyuM che te vimAnanA lebhamAM paDI jaI dharmane bhUlI javo e yogya che? mATe huM A vimAna para lalacAtI nathI, paNa je zaktinA kAraNe A vimAna maLyuM che teno vicAra karI rahI chuM. tamane je dharmabhAvanAthI A vimAna maLyuM te dharmabhAvanAne juo. tame pratyakSa dharma karI zakatA nathI, mAtra dharmabhAvanAthI dharma karI zako cho. e dharmabhAvanAne bhUlI na jAo. yugabAhu deva te satInI gUDha marmabharI vAta sAMbhaLI sajajaDa thaI gaye he satI ! tArA huM zuM guNa gAuM? dhanya che tane. tArI sAme AvA sukha hAjara thayA chatAM tuM Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zAradA ratna lalacAtI nathI paNa uparathI AtmAno bodha grahaNa kare che ! A rIte vAta karatAM karatAM vimAna mithilAnI najIka pahoMcyuM eTale deve satIne kahyuM, A mithilA nagarI ke je neminAtha prabhu ane mallinAtha prabhunA janma, dIkSA ane kevaLajJAna kalyANakothI pavitra thayelI bhUmi che. e bhUmimAM tamAro dIkaro che, ane sAdhvIo paNa che. emAM pahelA konI pAse javuM che? satI kahe ke mane ahIM sudhI pahoMcADanAra dharma che. dharmanA prabhAve tame narakamAM jatA aTakI gayA ne devalokamAM gayA. mArA jIvanamAM vigho AvyA paNa vidhromAMthI ugAranAra dharma che. putra mArA AtmAnuM kalyANa karI zake nahi, paNa dharma AtmAnuM kalyANa karAvanAra che, mATe pahelA upAzraye satIjIe pAse laI jAva. have huM tamane pUchuM chuM ke satInA sthAne tame ho te pahelAM kayAM jAva? tame nahi bele. deva satIne dhanyavAda ApatA vicAre che ke satInI dharmajAgRti keTalI che ! putra pratye sneha hovA chatAM satIo pAse javAnuM yeAgya mAne che. tenI keTalI AtmajAgRti ! jyAre AtmAmAM ekAgratA Ave, vizvane-parane bhUlI jAya ane svamAM bevAI jAya tyAre AtmA pUrNatAne pAmI zake che. jeNe ghaNAM pApa karyA hoya ke je pApa naraka gatimAM laI javAnI taiyArImAM hoya paNa je AyuSyane baMdha na paDyo hoya te kaSAyathI bharapura hoya chatAM AtmajAgRti pragaTI, AtmasamajaNa AvI, te e AtmA pote suktinA dvAra sudhI pahoMcI zake che. je brahmahatyA, strIhatyA, bAlahatyA ane gauhatyA karI narakano adhikArI banavAnuM hatuM paNa hRdayapaTAthI AtmajAgRtinA baLe AtmajJAna pAmI muktine pAmanAre banyo, evo hato daDhaprahArI. daDhaprahArI eka brAhmaNane putra hatA. bALapaNathI khUba tephAnI ane jabaro hatA. mAbApa tenAthI kaMTALI gayA. eka divasa bApa dIkarAne laIne jAya che. rastAmAM bhayaMkara vagaDo Avyo. tyAM mUkI dIdhuM ne kahyuM, have tane ghare nathI laI javo. pitAjI! have huM tephAna nahi karuM. jhaghaDA nahi karuM. Apa mane laI jAva. bApa kahe-have tuM joItuM nathI. te badhAne herAna-parezAna karyA che. bApa te dIkarAne vagaDAmAM mUkIne ravAnA thayo. chokare ekale ubho ubho raDe che. tene bhAna thaI gayuM ke mArA tophAnanuM phaLa mane maLyuM che. are ! khuda mA-bApa sagA na thayA teM bIjAnI te vAta kyAM? daDha prahArI tyAM ubho che. tyAM ceranA saradAra pahalIpatie tene je. chokarAnuM majabUta bAMdhAvALuM sazakata zarIra che. pallIpati pUche che kema raDe che? mArA bApa mane mUkIne cAlyA gayA che. te have tAruM koNa? uMce Abha ane nIce dharatI ! tAre AvavuM che mArI sAthe ? hA, AvIza. chokarAne je sAro sajjanane saMga maLyo hota te pApI punita banI jAta paNa A te kusaMga maLyo. pahilapatine AvA nIDara ane sazakata mANasanI jarUra hatI. daDha prahArI patnI patinA sAthamAM rahIne lUMTaphATa, corI, mANasane mAravA, A badhuM zIkhI gaye. temane mana te cIbhaDA kApavA ne mANasa mAravA e samAna che. ene ghA kadIya niSphaLa jato nathI, eTale leka ene daDha prahArI Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 493 kahetA. divaso jatAM pallI pati mRtyu pAmyA. AkhI TeLIne nAyaka daDhaprahArI banyo. kharAba saMga maLe to kharAba kAmamAM-cArI lUMTaphATamAM pAvara banya, mATe jJAnI kahe che saMga kare to sajajana kare. saMga na maLe te besI raheje paNa durjanane saMga kayAre paNa karazo nahi. jIva A kukarmo kare che, paNa ene khabara nathI ke A karmonA kahuphaLa jyAre udayamAM Avaze tyAre bhogavatA AMsu paDaze te paNa pUrA nahi thAya. a95 jiMdagI mATe ATalA pApa zA mATe? ahIMthI jaIza tyAre badhuM mUkIne javAnuM che. bhagavAna kahe che; saMparAyaM Niyacchati, attadukkaDakAriNo / rALa hosiyA vADhA, pAvaM sugaMti te vaghu | sUya. a, 8, gA. 8 svayaM pApa karavAvALA ja sAMparAyika karma bAMdhe che, tathA rAgadveSathI ajJAnI bahu pApa kare che, ane tenA kaDavA phaLa jIvane bhogavavA paDe che. eka divasa e pallIpati TaLI sAthe gAmamAM corI karavA gayo, paNa corImAM kAMI mAla na maLyo. mahenata karIne badhA thAkyA hatA. bhUkha lAgI hatI. daDhaprahArIne paNa bhUkha khUba lAgI che. peTamAM kALI baLatarA thAya che. teNe mANasane kahyuM, huM bhUkhyo rahI zakatuM nathI mATe jaldI khAvAnuM laI Ave. badhA khAvAnuM zodhavA gayA paNa AvatA vAra lAgI eTale pote ubho thayo ne zodhatAM zodhatAM eka brAhmaNane ghera gaye. A brAhmaNa khUba garIba che. jema tema mAMgI lAvIne divase vItAve. bALakoe khUba haTha lIdhelI ke bA ! amAre khIra khAvI che. mA bicArI khIra kyAMthI khavaDAve ! bALake khUba raDe che. ADozI pADozIne dayA AvI eTale keIe dUdha, te keIe khAMDa te keIe cokhA ApyA ne A mAtA khIra banAvavA beThI. bALakone khIra khAvAne talasATa che. te khIra khAvAnI rAha joIne beThA che. bA ! amane khIra Apane ! beTA! garama garama che eTale thALImAM ThArIne ApuM chuM. mAtAe khIra ThAravA thALImAM nAkhI che, tyAM A daDhaprahArI pahoMcI gayo ne thALInI badhI khIra pIvA lAgyo. A joI bALako raDAroDa karavA lAgyA. bA... A amArI khIra pI jAya che. gharanA koIne khabara nathI ke A to moTo DAku che, khUnI che. chokarAo raDavA lAgyA eTale mA doDatI AvI ne karagaratI kahevA lAgI, bhAI! meM A mAMgItAgIne chokarAo mATe khIra banAvI che. Apa na pIze. A daDhaprahArI cera kahe, mArA mArgamAM vacce AvanAra tuM koNa? ema kahIne bAInA peTamAM cho bheMkI dIdho. bAI garbhavaMtI hatI. pUrNa mAsa thayela. charo vAgatAM bAI tammara khAIne paDI gaI ne bALaka paNa nIce paDyuM. garbhanuM bALaka khUba taraphaDe che. chokarAo te raDavA lAgyA ne bUma pADavA lAgyA. doDe...doDo. A mArI mAne mAre che. brAhmaNane khabara paDI eTale te bahArathI daravAjA para lekhaMDano bhUMgaLa laIne aMdara Avyo. deDhaprahArIe tene Avate joye, mAre virodha karanAra A koNa? krodhamAM ene talavArane Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494 zAradA ratna jhATakA mAryAM ne brAhmaNa tyAM marI gayA. traNa traNa jIvAnI ghAta thaI gaI. krodha bahu bhayaMkara che. krodhanA AvezamAM mAnava na karavAnuM karI bese che. krodha nAga karatA vadhAre bhaya'kara che. kaSAyonI vRddhimAM duHkha che ane kaSAyAnI hAnimAM sukha che. jyAM duHkhano anubhava thAya tyAM samajavuM ke tenA mULamAM kAI paNu kaSAya rahelI che. kaSAyane dUra karazeA tA duHkha ravAnA thaze. duHkhanuM kAraNu kaSAyeA che. te kaSAyAne dAkhavAno prayatna karo. pachI AMtara zAMtino anubhava thaze. A dRDhaprahArI traNanA khUna karI bahAra nIkLyA tA AMgaNAmAM gAya ubhI hatI. tenI AMkhamAM AMsu hatA. te samajI gaI ke A mArA mAlikane mAranAra che. te zI'gaDA uchALIne dRDhaprahArIne mAravA doDI te dRDhaprahArIe tene paNa talavArathI mArI nAMkhI. krAdhanA AvezamAM cAra cAra hatyAe karI. krodha Ave che tyAre bhAnasAna rahetuM nathI. buddhi bahera mArI jAya che. na karavAnAM kAmA thAya che. jJAnIe kahyuM che, tu krodha kara paNa kAnA upara ? krodha upara krodha kara. gAyane mArIne pAchu vALIne joyuM teA garbhanuM bALaka taraphaDatu N hatuM ne nAnA bALakAnuM karUNa rUdana joyuM. A joI ne te dhrujavA lAgyA ne tenA hAthamAMthI talavAra paDI gai. khUba pazcAtApa thavA lAgyA. hAya....hAya....mArAthI A zuM thai gayu...! ema vicAratA gAma bahAra jhADa nIce jaIne beThA. huM ApaghAta zrIne marI jAu, bALakAnuM rUdana ane garbhanuM taraphaDatu bALaka temanuM zuM thayuM haze ? tyAM eka vRkSa nIce munine joyA. muninA caraNamAM paDI AMsu vahAvatA kahe che, prabhu ! mane bacAveA. A pApIne ugAro. meM na karavAnA kAma karyA che. meM mahApApa karyuM' che ane eno pazcAtApa dilane raDAvI rahyo che. mane kRpA karIne tArA, koI uddhArano rastA batAveA. pAtAnI badhI kahAnI kahI dIdhI. munie joyuM ke pazcAtApano agni ene khALI rahyo che, ene pApano sAcA pazcAtApa che. eTale munie kahyu', je tAre A pApamAMthI chUTavuM hoya teA saMyama laI le. prAyazcita kara. tAruM pApa dhAvAi jaze, tArA kALajAmAM ThaMDaka vaLaze. dRDhaprahArIe tyAM dIkSA lIdhI. ne pratijJA karI ke jyAMsudhI mane mArI hatyA yAda rahe tyAM sudhI annajaLano tyAga, cauvihArA upavAsa, upavAsamAM gAma bahAra jaI dhyAna lagAvIne ubhA rahyA. gAmanA leAkeA emane joine khele che, A teA khUnI che. A pApI che. A cAra che. ema gALA de che. kAI paththara mAre, lAkaDI mAre, e badhuM sahana kare che. enAmAM sAmA ghA karavAnI zakti che, paNa AtmAne zuM kahe che-te ghA mAryA te| tuM ghA sahI le. teM hasatAM hasatAM karmo bAMdhyA che teA hasatA hasatA bhAgavI le. karmanuM nikaMdana kADhI le. A rIte emano AtmA aMtaradazAmAM ramavA lAgyA. zarIra para ghA paDe che paNa tene Atma pratItino AnaMda che ne e AnaMdamAM pattharanA, lAkaDInA ghA veThatA ghAtI karmI para ghA karIne kevaLajJAnano prakAza meLavI lIdhA. tenA karmo tA tene naraka gatimAM laI jAta paNa Atma samajaNanI cinagArI maLI gaI ne pazcAtApanI bhaThThI saLagI te naraqagati gaI, tIya "ca gati gaI, ane meAkSa gati meLavI lIdhI. Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 45 jyAM sudhI AtmA jIvanamukta na bane tyAM sudhI janma levA paDe che, deha dhAraNa kasvA paDe che. A badhuM kasattAne lIdhe thayA kare che. ema samaje che jema jema AtmAnI sAcI jAgRti AvatI jAya tema tema AtmAnA AnaMda, AtmAnuM sukha vadhatuM jAya che. AtmA zAMtithI samRddha banatA jAya che, pachI ene kadAca saMsAranA duHkhA Ave chatAM naDatA nathI. e samaje che ke AtmAe je karmabaMdhana khAMdhyA che te pUrvajanmanA hAya ke A janmanA hAya, e karmane AdhIna badhA banAvA bane che. dRDhaprahArI jevA narakanA adhikArI, mahApApanA AcaraNa karavA chatAM AtmAnI samajaNa maLatA zubha bhAvanAthI kevuM parivartana thaI gayuM ane jIvana pUrNa mukta banI gayuM. jenAmAM AtmAnI samajaNa che evI satIe yugamAhu devane kahyuM, mane pahelA sAdhvIjI pAse laI jAva, tethI deva mayaNurehAne sudarzanA nAmanI mahAna vidvAna sAdhvI pAse lai gayA. mayaNarehAe sAdhvIjIne vaMdana karyA ane kahyuM, Apa ApanI jJAna parabanuM pANI ane pIvaDAvA. huM khUba tRSAtura chuM. sudanA sAdhvIjI mayaNuhAnA neNu ane veNu parathI samajI gayA ke A pAtra kevuM che? tenI jijJAsA joI ne sAdhvIjIe jJAnaga'gAnA pravAha vahAvyA. enI AgaLa dharma mArganA ajavALA pAtharyA. sudanA sAdhvImAM evI kAI addabhUta zakti hatI ke jethI putra darzana mATe talasatI ane naMdIzvara dvIpathI cheka mithilA AvelI mayaNuhA tyAM sthira banI gaI. tenA AtmA vadhu jAgrata banyA, ane kahevA lAgI ke karmathI kuTAtI, mAhathI muMjhAtI, ane A eka bhavamAM aneka bhava anubhavanArI A nArInA hAtha pakaDaze ? A jIvanamAM chellA divaseAmAM meM je joyu...-jANyu' che e joyA jANyA pachI mAruM mana sa`sAramAMthI uThI gayuM che. have mAre sayamanu` zaraNu svIkAravuM che. mAruM jIvana dhanya banAvavuM che ane AtmakalyANa karavuM che. saoNMcama ravIkAravAnA vicAra karI mayaNurehA e nizcaya upara AvI ke mAre sa`prathama joie. vaLI jo hu putranA mehamAM paDI mAruM paNa ahita thaze, kAraNa ke jo leAhI uchaLyA vagara na rahe, tethI e tenA hRdayamAM paNa khIje bhAva AvI putranA pAlanapeASaNamAM, lADakoDamAM paNa sacamamAM bAdhaka je putraprema che tene dUra karavA jaI tene jovA jaIza tA tenuM ahita thaze ne hu' putrane jovA jAuM tA svAbhAvika che, ke mAruM' putra snehane joI tenI hAla je mAtA khanI che jAya e sa'bhavita che. tene khabara paDI jAya pharaka paDI jAya, pachI putranI sabhALa kharAbara thAya nahi. putra pratyenA meAhanA kAraNe mArA saMyamanA bhAva paNa kadAca badalAI jAya, mATe have putranuM mukha jovA javuM nathI. A jIve anaMtIvAra sagapaNu khAMdhyA che. keTalIye vAra mAtA putranA saMbadha khAMdhyA haze ! kAnA re sagapaNu konI re mAyA juTho A saMsAra....... keAI vyakti evI nahi hoya ke jenI sAthe dareka jIve dareka saMbA mAMdhyA na hAya. saryuM... e saMtAnathI. have teA huM prabhunA paMce pagalI khaDhAvIza, jenI pAMkhamAM Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 zAradA utna tribhuvana-vihAranI virATa zakti che. e paMkhIne have mAre piMjaranA baMdhanamAM nathI rAkhavuM. huM have zramaNI banIza ne tyAga mArge AgaLa vadhIza. kamaLa patranI e keda paNa kerAI gaI. mayaNarehAne virAsa khUba tIvra banya. janma ApyA pachI tarata jeno viyoga sahana karavo paDyo hate, e putra najIkamAM hatA paNa mAtAe mehanA paDaLa have bhedI nAMkhyA hatA, ne jagata AkhAmAM ene putranuM darzana thatuM hatuM. mayaNarehA pitAnA lADakavAyAne eka vAra nihALI levA na gaI. basa, tyAga karyo to karI jANo. snehanA tAMtaNuM teDyA te teDI jANavA. jaina sAdhIne bheTa thatAM virAganA e vegamAM bharatI AvI ane mayaNarehAe potAne putra-prema phagAvI dIdhe. saMyama svIkAravAno nizcaya karI mayaNarehAe devane kahyuM ke tame kaho che ane munie paNa kahyuM ke putra AnaMdamAM che, mATe have huM putrane joI mehamAM paDavA mAMgatI nathI. have to huM A satI ziromaNI pAse saMyama levA IcchuM chuM. ahIM mane kaI AjJA ApanAra nathI. tame sudarzanA sAdhvIne kaho ke mane dIkSA Ape. mayaNarehAnI vAta sAMbhaLIne deva satIne dhanyavAda Apate kahevA lAgyo ke dIkSA levI e zreSTha kArya che, paNa hRdayamAM putra premanI jhaMkhanA na rahevI joIe. je kaMI paNa vAsane rahI jAya te pachI saMyama mArgamAM pastAvAne pAra na rahe! devanI A vAta sAMbhaLI mayaNarehAe kahyuM ke have mArA manamAM kaI vAsanA rahI nathI. pahelA ApanA bhAI e phasAvavA jALa pAtharI, chatAM huM DagI nathI. je mArAmAM koI paNa prakArane vikAra heta te e be zreNIne vidyAdhara mane paTarANI banAvavA cAhate hatA te huM enI sAthe na jAta! mArAmAM vikAra pahelethI naSTa thaI gayA che. mAtra putra sneha hate. A putra sneha paNa have satInA sadupadezathI sukAI gaye che. vaLI putrane jevA jatAM tenuM ane mArA AtmAnuM ahita thaze, mATe have putramohamAM na paDatA AtmakalyANa mATe saMyamane svIkAra karavA icchuM chuM. satI ! dhanya che tamane ! tamArI A bhAvanAne kAraNe ame de paNa tamane namaskAra karIe chIe. chevaTe deve kahyuM che sAdhvIjI ! Apa A satIne dIkSA Apo. mayaNarehAe paNa kahyuM. vinaMtI karuM chuM huM, mane gurUdeva svIkArI lo. mane dIkSA daIne dAtA ! mArA bhavane sudhArI le. huM kahuM chuM pratijJAthI, mAre karmone chevA che. mukitanA madhura divase, mAre jaladIthI jevA che. mArA Atura AtmAne tame satvara ugArI le.. Apa kRpA karIne mane dIkSA Ape, ne mArA bhavane sudhArI le. mayaNahAne A saMsAra semala jevo lAgato hato. e samalanI vacce amRtanI otha sivAya eka kSaNa kADhavI e paNa ene jIvaleNa lAgatI hatI, tethI sudarzana sAdhvIjIe mayaNarehAne dIkSAnI zikSA ApI. dIkSA bAda temanuM nAma "sutratA" sAdhvIjI rAkhyuM. mayaNarehAne Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna sAdhuvezamAM jaIne deva gaLagaLo thaI gayo. zuM satIno tyAga ! keTalI nirvikArI bhAvanA ! potAne pati devarUpamAM sAme khaDe che chatAM dRSTi sarakhI paNa nahi. pachI deva sutratA sAdhvIjIne vaMdana karIne potAnA sthAne javA taiyAra thaye. jatA jatA kahe che satI ! tArI dharmabhAvanAne dhanya che! ApanI dharmabhAvanAe mane narakamAM jatAM bacAvyo che. A dharmabhAvanA AgaLa mArI Rddhi-vimAna badhuM tuccha che. satIe kahyuM, Apa dharmabhAvanAne bhUlazo nahi. deva kahe bhale, huM ApanI kRpAthI dharmabhAvanA jIvanamAM apanAvI zakIza. e mane vizvAsa che. eTaluM kahIne deva jyAMthI AvyA hatA tyAM pAchA cAlyA gayA. sutratA sAdhvIjIne have gaucarInA bahAne jaIne putranuM mukha jevuM hoya te joI zakAya che, paNa...nA....have tene putrano rAga spazI zakato nathI. te pitAnA gurUNI pAse jJAna meLave che ne utkRSTabhAve saMyamanuM pAlana kare che. have candrayazanuM ane bALaputra naminuM zuM thayuM te vAta avasare laIzuM. caritra-chokarAoe kahyuM bA ! amAre lADavA khAvA che. paDozInI sAthe vAtamAM hatI tethI bALakonI bhUkha maTADavA saheja vacana nIkaLI gayuM ke rasoIgharamAM zIkA upara be modaka che. Apa baMne vaheMcIne ekeka laI leje. bhale, zIkuM uMcuM che tethI Tebala mUkIne upara caDhIne lADavA lIdhA. lADavA saheja nAnA moTA hatA. moTA bhAI e mATe lADavo khAdhe ne nAnA bhAI e nAne lADa khAdhe. aNu ukeyA bhAvinA paDadA, aNadhAryA vipAka udaye Ave, nAnI zI bhUla mahAna zala bane, Apatti zIre Ave. aNa ukelyA bhAvinA paDadAmAM rahela gUDha rahasyanI kone khabara che? aNadhAryA vipAkanA ahevAle cUkavavA paDe tyAre samajAya ke viskRtinA paMthamAM keTalA kAMTA che. eka nAnI zI bhUla mahAna ApattimAM badalAI jAya che. bhAvimAM banavAnuM hoya tyAre DAhyA ane vidvAna mANaso paNa bhAna bhUle che. karmarAjAne ATalA duHkhathI haju saMteSa na thaye temanA kAvyamAM haju duHkha paDavAnA che tethI tArAmatIthI vacana belAI gayuM ne ane ALadee lADavA AdhA. sAgaradatta zeDa jamyA pachI rAjamahelamAM javA taiyAra thayA. badalavA kapaDAM te bIjA che nahi, tethI e ja kapaDe eka thALImAM baMne meka mUkI tenA para kapaDuM DhAMkI rAjadarabAramAM javA upaDyA. kalpanAnA bhavya sahacAra sAthe zeTha rAjadarabAramAM jaldI jaI rahyA che, paNa karmarAjA kahe che, tuM doDa mA. karma tArI jhapaTamAM AvI rahyA che. rAjadarabAre pahoMcI gayA. daravAje peLIye ubho che. tene kahyuM bhAI ! mAre aMdara javuM che? zA mATe? rAjAne mArI nAnI zI bheTa ApI che. phATalA ane malIna upaDAvALAne piLIyAe aMdara jato rokyo, paNa zeThanI amIbharI mIThAzayukta vANI 32 Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna sAMbhaLIne piLIye rAjAne kahevA gayo. vastra ane deha parathI nidhana dekhAte e kaI mANasa Apane bheTazuM laIne ApavA Avyo che. rAjA kahe, bhale AvavA de. rAjAnI pAse javAnI AjJA maLatAM zeThanA haiyAnA gaganamAM AnaMdanI rekhAo prakAzavA lAgI, paNa zeThane kayAM khabara hatI ke AnaMdanI rekhAo paNa karmarAjAnA jhapATAmAM viSAdanA gherA timiramAM koI vAra vilIna thaI jAya che. rAjA zeThane AvatA joIne AzcaryamUDha banyA. phATayA tUTyA kapaDA joIne rAjAnA manamAM thayuM ke garIba bicAro enI bheTamAM sagAda zuM haze ! bhale dekhAvathI pAmara dekhAya che paNa tenA mukha para sattvanI rekhAo camakatI dekhAya che. zeThe dhIme pagale rAjasiMhAsana sanmukha thALa mUko ane traNavAra mastaka namAvyuM. vaMdana karyuM. samAjano A zeThane joIne hasavA lAgyA, mazkarI karavA lAgyA ke Avo garIba mANasa rAjAne zI bheTa ApavA AvyA haze ? AvI te kaI amUlya bheTa haze! rAjA vicAra kare che. have rAjA thALI ughADaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 53 bhAdaravA suda 11 budhavAra tA. 9-9-81 anaMta upakArI tIrthakara bhagavaMtoe virAgya rasathI sabhara bhavya jIvone jAgRta karatA, Atma jAgRtine jayanAda karAvate khUba upayogI ane preraNAdAyI upadeza Apyo che ke he mahAnubhAvoI anaMtakALathI A jIvo saMsArasAgaramAM DUbI rahyA hatA, gothA khAI rahyA hatA. mahAna puNyodaye A uMce mAnavajanma pAmyA. dharma sAmagrI pAmyA eTale e ghora saMsAra sAgaranI sapATI para AvI gayA che. bhagavAne uttarAdhyayana sUtramAM pharamAvyuM che ke, - tiort fsa avaM mAM, jiM tuLaniti teramA mitura vAra namitta6, samaya joma mA pAyA | A. 0 gA 34 che. gautama! tuM ati vistRta saMsAra sAgarane tarI gayA che. have kinAre AvIne zA mATe ubhe che? saMsAra sAgarathI pAra javAne mATe utAvaLa kara. A viSayamAM samaya mAtrane pramAda na karIza. te rIte vItarAga bhagavaMte ApaNane kahe che ke tame saMsAra sAgaranI sapATI para AvI gayA che, muktine minAre sAme dekhAya che, have galata na thAya, pharI saMsAra sAgaramAM DUbI na javAya, pAchA e sAgaranA taLiye pahoMcI na javAya tenI takedArI rAkho. ajJAnI ajJAnanA kAraNe ghora pApo karIne saMsArasAgaramAM DUbe che, gothA khAya che ane saMsAra sAgaranI sapATI para AvelA jJAnI jIva paNa je pramAdI banI cAritramAM purUSArtha na kare te e paNa DUbe che. ekaluM jJAna, ekalI kriyA kAma nathI lAgatI. AtmA para lAgelA kuTIla karmone tathA kusaMskAronA jherane nAbUda karavA cAritramaya, tyAgamaya ane vairAgyamaya jIvana banAvavuM joIe. Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 499 sauthI prathama prayatna jJAna meLavavA mATe karavo joIe. jJAna meLavavAno uddeza daDha samyava pAmavAne ane cAritramaya jIvana jIvavAne hovo joIe. nahi to adhyAtmazAstronuM jJAna paNa abhimAna pedA kare che. jJAna sAthe samyakatva Ave te senAmAM sugaMdha bhaLe ane samyapha cAritra Ave te AtmAmAMthI durguNe dUra bhAge. AtmA saddaguNathI ujjavaLa bane. samyava vinAnI kaI paNa pravRtti karIe te enAthI AtmAnI keI viziSTa pragati na thAya. cAritrapAlana e pApothI mukta thavAnI eka suMdara prakriyA che. samyaphajJAna ane sabhyazraddhAnI ta jenA jIvanamAM jhaLahaLe che, enI sAme bahAranA game tevA viSama prasaMge AvIne khaDA thAya te paNa te tene AtmAnuM kaMI na bagADI zake, na rAgamAM kheMcI zake, na SamAM ghasaDI zake ane kadI dInatA paNa na Ave. AtmAe roja vicAra karavo joIe ke he AtmA ! tuM kyAre A paMthe vicarIza? tArAmAM kayAre yegyatA Avaze? tuM mArA svarUpane kayAre pAmIza? e bhAvanA roja bhAvavI ane mehanIya, aMtarAya karmanI divAlo teDavAno prayatna cAlu rAkho. zarIrane, viSayono ane bAhya padArthono vicAra e bahirAtmabhAva che. A vicAra to jIva yugayugAMtarathI karI rahyo che. enI sAme lAla AMkha karavAnI jarUra che. enA pratye napharata jAgavI joIe. jyAre e vicAra jera kare tyAre AtmAe pitAnA AtmAne Thapako Apa ane e rIte bahirAtmabhAvanA pAvarane ocho karatA javuM. pachI vicAravuM ke AtmAne kayA baMdhane lAgelA che? zuM karavAthI e baMdhana tUTI zake? mahApurUe enA mATe karelA parAkone vicAra karo ane potAnI AMkha sAme e bhavya citAra khaDe karo e aMtarAtmabhAva kahevAya. rAga, dveSa ane meha ghaTADavA zAstronuM vAMcana, manana, parizIlana joIe. AhAranA rasone jema bane tema tyAga karavo joIe. bAra prakAranI zubha bhAvanAo bhAvavI joIe. mahApurUSe kahe che, jinavANI sAMbhaLIe ke vAMcIe paNa ciMtana, manana vagara tenI uDI asara na thAya. jinavANInuM zravaNa pANI jevuM che. pANIthI thoDo samaya tRSA zAMta thAya tema thoDo TAIma viSaya-kapAye bhUlAya paNa enA saMskAra pAchA tAjA thAya. viSayenI tarasa lAge ane bahAra comera patharAyelA, khaDakAyelA viSayo tarapha mana doDe. sAMbhaLelA upara manana karavuM e dUdha barAbara che. pANI karatA dUdhamAM thoDo lAMbo samaya bhUkha, tarasa chIpAvavAnI tAkAta che ema mananapUrvaka zravaNa karatA vadhu samaya mATe viSaya kaSAyanI Aga zAMta thAya ane bhagavAnanI AjJAne marma samajAya te e jJAna amRta samAna bane che. A jJAna amRtathI viSayakaSAyanI tarasa lAge nahi ane sarvatra saunA hitanI bhAvanA pragaTe che. ApaNuM jJAna amRtasamAna banAvavAnuM che. bhagavAnanI AjJAna, bhagavAnanA kathanano sAra lakSamAM AvyA pachI AtmA saMsArathI alipta rahI zake che. AtmA saMsAraprapha banI zake che, pachI moha jAgavAno ke aMdhArapaTa chavAI javAno prazna na rahe. vayika sukhabheganA anubhava akArA-aLakhAmaNuM lAge. bhego paga jeTalA ochA thaze eTale Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zAradA ratna rAga ghaTaze. rAga ghaTaze eTale muktimArga taraph askhalita prayANa thaze. muktimArga tarapha prayANa karanArA muni sadA sukhI che. sa`skRta zleAkamAM kahyuM che ke, sukhino viSayA tRptA nendropendrAdayo'pyaho / bhikSurekaH sukhI loke jJAna tRpto niraMjanaH // viSayeAthI nahi tRpta thayelA indra vagere paNa sukhI nathI, e eka mahAna Azcarya che. jagatamAM jJAnathI tRpta thayelA sAdhu eka sukhI che. A jagatamAM keAI sukhI nathI. viSayeAnA viSa pyAlA pInArA indra ke mahendra sukhI nathI. niraMtara atRptinI AgamAM saLagatA rAjA-mahArAjAe ke zeTha-zAhukArA keAI sukhI nathI. bhalene bahArathI e badhAne joine mAnI leA ke kevA sukhI che. tamArI mAnyatA bhramaNA bharelI che. e teA tame evA keAI sukhI zeTha zrImaMtane jaIne pUche ane temanA hRdayanI vANI sAMbhaLeA tyAre samajAya ke e kevA sukhI che! duniyAnA vartamAnamAM vizvanA sauthI mATA gaNAtA zrImaMta henarI phADa ke je amerikAvAsI hatA. tenI pAchalI avasthAmAM eka patrakAre tene pUchyuM, Apane badhI jAtanuM sukha che chatAMya paNa evI koI vastu che kharI ke je Apane haju maLI na hoya ! ema Apa mAnA che ? henarI phADa jANe aMtarathI khelatA hAya ema kahevA lAgyA tamArI vAta sAcI che. mArI pAse dhana che, kAra che, lADI, vADI che, kIrti che, paNu " haju mane mAnasika zAMti maLI nathI. evI zAMti ApanAra koI mitra haju mane maLyA nathI. duniyAnA zrImaMtA, karoDapati, rAjAmahArAjAo, ane kIrtivAne joI "teo sukhI che" e vicArane bahAra phekI do, bhautika padArthAnA sayeAgamAM vAstavika sukha-zAMti che nahi. bhale indriyajanya sukha haze paNa mAnasika azAMti e sukhane kSaNa vAramAM duHkharUpa banAvI de che. tame jyAre emanI AMtarika azAMtino karUNa kalpAMta sAMbhaLaze| tyAre tamane emanA baMgalAe karatAM tamArI jhuMpaDI vadhAre sArI lAgaze. emanI zrImaMtAI karatAM tamArI garIbAI tamane AzIrvAda rUpa lAgaze. zrImaMtAI ane kIrti dhikkArapAtra lAgaze. teA tamane prazna thaze ke jagatamAM koI ja sAcA sukhI nathI ?che, jarUra che. mikSurenA sudhI soLe zAstranI bhASAmAM kahIe tA AMta muddImuLI cItarAvI." eka mAtra bhikSu, aNugAra, vItarAgI muni A vizvamAM sAcA sukhI che. zAthI e sukhI che? zuM emane kamAvuM paDatuM nathI mATe sukhI che ? nA, je viSaya tRSNAne pAvA tamAre kamAvu paDe che e viSayatRSNA temane nathI, mATe sukhI che. nijita madamadanAnAM vAka kAyamano vikAra rahitAnAm / vinivRtta parAzAnA mihaiva mokSaH suvihitAnAm // jeNe pracaMDa mada ane manane mahAta karI dIdhA che, jenA manamAM, vacanamAM ke phAyAmAM vikAranuM viSa naSTa thaI gayuM che, jemaNe para pugalanI AzAono tyAga karI Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradI ratna 501 dIdho che tevA mahAtmAone te ahIM mokSa che. AvA mahAtmAo zabdAdi viSayonA upabhoganuM dArUNa pariNAma vicArI tenI anityatA ane duHkhadAyitAne samajI saMsAranA rAga draSamaya bhayaMkara dukhone khyAla karI potAnA zarIra para rAga karatA nathI. zatru para roSa karatA nathI. rogathI vyathita thatA nathI. vRddhAvasthAthI akaLAtA nathI, mRtyuthI jarAya DaratA nathI. AvA munio nitya sukhI che. jeNe munipaNuM aMgIkAra karyuM che evA sudarzanA satIjI pAse mayaNarehAe cAritra aMgIkAra karyuM. mayaNarehAnuM dezAMtara, vezAMtara ane nAmAMtara paNa thayuM. mayaNarehAnuM nAma "sutratA" sAdhvIjI paDyuM. mithilAno mArga emanA mATe jANe mokSano mArga banI gayo. dIkSA laI grAmAnugrAma vicaratA ahiMsA, saMyama ane tapanuM evuM suMdara pAlana kare che ke emAM ene apUrva joma ane jAgRti sAthe vizva-vAtsalyanA pUra umaTe che. have A bAju candrayaza ane nAnA bALa naminuM zuM thayuM te joIe. mayaNarehAe potAnA je navajAta putrane jhADanI DALIe sADalAnI jhoLI karIne sUvADa hatuM tene mithilA nagarIne rAjA padmaratha laI gayo hato. vanavagaDAmAM tarachoDAyeluM e eka phUla mithilAnA rAjabhavanamAM khIlI rahyuM hatuM. baDabhAgI e phUla hatuM. jethI enI pAMkhaDIo kharI paDe e pahelAM eka mamatALu mALIe ene surakSita , rAkhyuM. mithilApati padyaratha rAjA nisaMtAna hatA. vana nikuMjamAMthI bhAgyayoge maLelA e bALane pitAne gaNIne uchere che. AkhI mithilA ene padmaratha-puSpamALAnA saMtAna tarIke jANatI thaI. sacitra saMsAranA A paNa eka vicitra khela gaNAya ne? A bALanA sAcA mAtApitA koNa? ane jagata enA mAtApitA tarIke pichANe kene? game tema te ya e bALa puNya pote hate. mithilAnA mahelamAM enA pagalA paDayA tyArathI mithilA Rddhi siddhithI vRddhi pAmatI gaI. temaja padyaratha rAjAnA zatruoe mithilA patinI zaraNAgati svIkArI. A camatkArI vAtanI smRti sajIva rAkhavA e bALanuM nAma "namikumAra" rAkhavAmAM AvyuM. jenA Agamana mAtrathI rAjAo namI paDyA. namikumAra bIjanA candranI jema vadhe che. te rAjA-rANanA putra samAna premapAtra banyuM hatuM. je ratna hoya te konuM premapAtra nathI banatuM? badhAnuM premapAtra bane che. rAjAnI sAthe mikumAranA pUrvanA aneka bhavano saMbaMdha che, ne potAne jabaradasta puNyane udaya che tethI rAjAne prema aparaMpAra che. rANIne mana paNa jANe sAta khoTane dIkaro ! premanuM te pUchavuM ja zuM ! evA UMcA sukhamAM rAkhI ene uchere che ke jANe sagA mAtA-pitA ne ucheratA hoya che tenA pAlanapoSaNa mATe pAMca dhAvamAtAo rAkhavAmAM AvI hatI. eka dhAvamAtA dUdha pIvaDAvatI, bIjI ramakaDA laIne ramADatI, trIjI snAnamaMjana karAvatI, jethI zarIre vilepana vigere karatI ane pAMcamI khoLAmAM ramADatI. A rIte pAMca dhAvamAtAo dvArA tenuM pAlanapoSaNa thavA lAgyuM. alaga alaga dezanI dhAvamAtAo eTalA mATe rAkhavAmAM AvatI ke bALakane judI judI bhASAnuM jJAna thAya. Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pare zAradA reha je rIte parvatanI guphAomAM caMpakanI vela svatantratApUrvaka vadhe che te pramANe namikumAra vadhavA lAgyA. have tyAM zuM banaze te avasare vicArIzuM. Aje amArA tAraNahAra, anaMtAnaMta upakArI, kathIrane kaMcana karAvanAra, kalcaramAMthI kaiAhInUra banAvanAra, jainazAsananA jhaLahaLatA sitArA, sva. AcArya gacchAdhipati bA. pU. zrI ratnacaMdrajI mahArAja sAhebanI 33 mI puNyatIthine pavitra divasa che. brU. Aje e mahAna upakArI pU. gurUdevanA jIvanamAM rahelA guNAnuM ApaNe smaraNa karavAnuM che. jJAnadAnanA denAra, bhavarUpamAMthI bahAra kADhanAra, e gurUdevanA amArA para mahAna upakAra che. temanA jeTalA guNa gAie teTalA ochA che. temanA upakAranA badale kayAre paNa vALI zakAya tema nathI. ThANAMga sUtranA trIje ThANe traNa prakAranA RNa batAvyA che. sauthI prathama upakArI mAtA-pitA che. saMtAna mAtA-pitAnI jIvanabhara sevA karIne temane satASa pamADe ne temanA aMtima samaya sudhAre teA mAtA-pitAnA RNamAMthI mukta thaI zake. bIjA upakArI zeTha che ke jeNe ApaNA hAtha pakaDayo hAya, jenA pratApe sukhI thayA hAIe, te zeTha kamaeNce garIba thaI jAya te samaye temane madada karI temanuM duHkha dUra kare, teA nAkara zeThanA RNamAMthI mukta thaI zake, ane trIjuM RNa pU. gurUdevAnuM che. jemaNe ApaNane pAMca mahAvrata rUpI amUlya ratnA ApyA che tevA gurUdevAnA RNamAMthI kayAre paNu mukata thaI zakAtuM nathI. mAtA pitA ane zeTha tA mAtra A bhavapUratA upakArI che, jayAre pU. gurUdevA tA ApaNA AlAka sudhAre ne paraleAka paNa sudharAve, tethI te mahAna upakArI che. te gurUdevA kevA hAya che ? yA jahA aMdhakArasi rAo, maggaMNa jANAi - apassamANaM / se sUcita krumeLa, mAM viyALArvaniyaMtti | sUya.a.14 gA.12 jema mAdaka - purUSa aMdhArI rAtrimAM aMdhakAranA kAraNe mArga nahI dekhAtA heAvAthI mArgane jANI zakatA nathI, paNa sUryodaya thatAM prakAza phelAtA mAne jANI le che, evI rIte vItarAgadevanA upadezathI, jJAnathI jIva sanmAne jANI le che. ajJAna rUpa aMdhakAramAM phasAyela AtmAe jinamArgane nahI' jANanArA, gurUdeveAnA upadezathI saMsAranA svarUpane jANI saMsArabhAvanA tyAga karI pravartyA grahaNa karyA bAda gurUdevanA samAgame ajJAna rUpI aMdhakArano nAza thatAM jJAna rUpI dIpakanA prakAzane prApta karI meAkSamArgane karavAnA jJAnane prApta karI le che. mATe sadgurUnA satsa`ganI jarUra che, gurUdeva ApaNane ajJAnarUpa aMdhakAramAMthI bahAra kADhI jJAnanA prakAza jIvanamAM pAthare che. ane sAcA mArgadarzaka banI bhavATavImAM bhUlelA jIvAne sAcA rAhe caDhAve che. evA pU. upakArI gurUdevanI guNagAthA gAvAnA Aje pavitra divasa che. prApta asaMkhya vyaktie A pRthvI uparathI vidAya thaI gaI. temanA janma maraNathI thADA manuSyAne bhale huM ke zekanA anubhava thatA hAya paNa pachI samayanA pravAhamAM Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziradI renja pa03 e sukhaduHkhanA saMsmaraNo osarI jAya che ane chevaTe temanA nAme paNa haMmezane mATe bhUlAI jAya che. AvA agaNita mAM kaIka viralA ja sAcA Adarza viziSTa mAnava hoya che, jeo mRtyune jItIne pitAnA kartavyathI amara banI gayA hoya che. jemanuM smaraNa ane anukaraNa badhA manuSyo varSo sudhI kare che. ApaNA vaDavAo, bApadAdAonI janmatithio ke mRtyutithione thoDo samaya jatAM ApaNe bhUlI jaIe chIe, paNa prAtaHsmaraNIya mahApurUSonI jIvanarekhAo jijJAsu aneka AtmAonA jIvanavikAsa mATe jAtirdharanI mAphaka mArgadarzaka nIvaDe che. teo ApaNA prANomAM preraNAne prANavAyu phUMke che. ApaNuM jIvanamAM jJAnanI ta jagAve che ane aMdhakAramAMthI prakAza tarapha laI jAya che. jyAM jainazAsana tyAM virala vibhUtio ! jyAM virala vibhUtio tyAM jainazAsana! kevuM sarasa kaddha che A baMnenuM ! ahIM paNa huM eka virala vibhUtinA guNAnuvAda karI DAka zraddhAMjalI puSpa e mahApurUSanA caraNomAM bIchAvuM chuM. pU. gurUdevanI pavitra janmabhUmi sAbaramatI nadInA kinAre khaMbhAta tAlukAmAM AveluM galIyANA gAma che. e gAmamAM moTA bhAganI vastI rAjapUta garAsIyAnI che. A gAmamAM vasatA jetAbhAI kSatriyane tyAM ranakukSI mAtA jyAkuMvarabenanI kukSIe pU. gurUdevane janma thayo hate. pavitra mAtAnI ratnakukSIe janamelA ratnanI kiMmata amUlya hoya che. je mAtAnI kuMkhe pavitra mahApurUSo janme che te jIvanamAM mahAna kAryo kare che. saMvata 1942nI sAlamAM kArataka suda 11 nA pavitra divase pU. gurUdevane janma thayo hato. "putranA lakSaNa pAraNAmAM" putranAM lakSaNa pAraNAmAMthI jaNAI Ave che ke A putra ke thaze? A kahevata anusAra bALakanA kapALanI rekhAo, tenuM tejasvI lalATa, bhaviSyanI hoMziyArI, pratibhA, vidvatA, saraLatA, namratA ane vIratAnI AgAhI ApatA hatA. temanuM nAma ravAbhAI pADavAmAM AvyuM hatuM. jemAM nAnakaDA ra0 jeTalA hIrAmAM paNa teja hoya che tema A nAnakaDA ravAbhAIne lalATa upara kSatriyanA teja jhaLakatA hatA. "yathA nAma tathA guNa" "rava' zabdano artha saMskRtamAM "avAja thAya che. bALapaNathI temanA AtmAne eka avAja hato ke sukha tyAgamAM che, bhegamAM nathI. temaja bene jyAre valeNuM kare tyAre vacce ro pharatA hoya che, te jema dahIM ane pANI judA pADe che tema jemanA jIvanamAM bALapaNathI saMsAra ane saMyamanI bhedarekhA samajAvAnI che evo putra bIjanA caMdranI mAphaka uMmaramAM, buddhimAM ane cAturImAM AgaLa vadhavA lAgyo. je bhUmimAM AvA rane janme che te bhUmi paNa pAvana banI jAya che. teo be bhAI ane eka bena hatA. vairAgyanuM vAvetara vaTAmaNamAM temane jamInajAgIra sArI hatI. ravAbhAI pAMca varSanA thayA tyAM temanA mAtA pitA cAlyA gayA. kAkA kAkInI zILI chAMyaDI nIce rahIne moTA thavA lAgyA. temane dharma svAmInArAyaNano hato. tamArI jema vArasAgata jainadharma maLyo na hato. pANImAM te vahANu sau ke I calAve, tenI Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 504 zAradA ratna vizeSatA nathI paNu je retImAM vahANa calAve tenI vizeSatA che tema ravAbhAI ne vArasAgata jaina dharma maLyA na hatA, chatAM jIvanamAM kevA kArya kare che te vAta Apa AgaLa sAMbhaLaze. ravAbhAInA mukhya dhaMdhe, khetInA hatA. te nAnapaNathI kAkAnI sAthe khetaramAM javA lAgyA. ravAbhAInA jIvanamAM pahelethI vinaya, namratA, gaMbhIratA vagere guNeA hatA. e guNNA dvArA te darekane priya thaI paDyA. vinaya e vairIne vaza karavAnA vazIkaraNamaMtra che. teo kAkA kAkInA dareka kAryamAM sAtha ane sahakAra ApatA hatA. khetInA kA mATe ravAbhAIne ghaNI vAra vaTAmaNu javu` paDatuM. vairAgyanuM prathama vAvetara vaTAmaNamAM thayuM hatuM. eka vAra te kAma prasaMge vaTAmaNa gayelA. vaTAmaNamAM jemane tyAM utaryA hatA tenI bAjumAM jaina upAzraya hatA. te samaye tyAM khaMbhAta saMpradAyanA mahAsatIjI birAjamAna hatA. teo khUba vidvAna hatA. pratikramaNa pUruM thayA pachI AdhyAtmika bhAvathI bharapura madhura kaMThe eka stavana gAyuM. tenA sUra ravAbhAInA kAne athaDAyA. stavananA sUrIlA sUre ravAbhAInA AtmAmAM zauryaMtA pragaTI. teNe pUchyuM. kAkA ! atyAre madhura svare AvuM mIThuM. madhuruM bhAvavAhI gIta kANu gAya che ? kAkAe kahyuM, ApaNI bAjumAM jaina upAzraya che tyAM sAdhvIjI birAje che. teo AvA suMdara gIta gAya che. kAkA! ApaNAthI tyAM na javAya ? beTA ! sUryAsta pachI ApaNAthI tyAM na javAya. savAre sUryodaya pachI tyAM javAya. bhale ApaNe savAre tyAM jaIzuM. ravAbhAIne lAgelI laganI : ravAbhAIne taiA stavana sAMbhaLavAnI laganI lAgI. kayAre savAra paDe ne upAzraye jAuM. Ama karatAM rAta pUrI thaI ne prabhAta pragaTayuM. kharekhara ravAbhAInA jIvanamAM paNa ajJAnanA gADha aMdhakAra dUra thavAnA haze ne satyajJAnanuM sAnerI prabhAta pragaTavAnuM haze tethI temane stavana sAMbhaLavAnuM mana thayuM. savAra thatAM ravAbhAI upAzrayamAM gayA ne satIjIne namana karIne kahyuM, Apa rAtre je stavana khelatA hatA te mAre sAMbhaLavu' che. ravAbhAInI bhAvanA joI ne sAdhvIjIe bhajana gAyuM. sAMbhaLatA haiyuM nAcI uThayuM. te satIjIne kahe che, mane A bhajananA vizeSabhAva samajAve. satIjI vicAra karavA lAgyA ke A bAluDA jaina nathI chatAM jANavAnI jijJAsA keTalI che ? temaNe kahyuM ke bhAI ! A saMsAramAM dareka jIvAne sukha game che. darekane jIvavuM game che, maravuM koIne gamatuM nathI, mATe tAre koI jIvAne mAravA nahi. jaina dharma te pRthvI, pANI, agni, vAyarA ane vanaspatimAM jIva mAne che. lIlA jhADanA pAMdaDA, phUla vigere teADavAmAM ghaNuM pApa che. mahAsatInA upadeza tera varSanA bAluDAnA dilamAM kAtarAI gayA. temanA dilamAM eka maMthana cAlyuM ke sAcA dharma, sAcuM sukha ane sAcI zAMti A tyAgI saMtAne che. mAre paNa evuM sukha meLavavu' che. saMsAramAM teA Dagale ne pagale pApa karavu' paDe che. temanA AtmA pApabhIrU banI gayA. satIjInA upadeze pragaTelA vairAgyanA prakAza : khIje divase te ghera AvyA, ne kAkA kAkIne kahe che, mAre have A pApamaya saMsAramAM rahevuM nathI. A pApanA Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 505 baMdhanamAMthI chUTavA mAre to jananI dIkSA levI che, tyAre kAkA kAkI kahe, ApaNe dharma svAmInArAyaNano che. je tAre dIkSA levI hoya te svAmInArAyaNa dharmane sAdhu bana ane te mATe gaDhaDA jA. ravAbhAI to gaDhaDA gayA. tyAM jaIne temanA mukhya mahaMtane maLyA ne pagamAM paDIne kahe che ke mAre tamArA jevA mahaMta banavuM che. be traNa divasa tyAM rahyA. mahaMtanI daSTi tenA para TharI gaI ke A chokaro tejasvI che, eTale pAse belAvIne pUchayuM ke tuM koNa che? kyAMthI Avyo che? ne zA mATe mahaMta banavuM che? tamAro dhaMdho zena che? milkata keTalI che? ravAbhAIe potAnI badhI vAta karI tyAre mahata kahe che ke je tAre amArA jevuM thavuM hoya to tArA bhAganI jeTalI milkata heya te badhI amArI gAdInA caraNe arpaNa karI de, to tane amArA jevA sAdhu banAvIzuM. joje, tera varSane kizora zo vicAra kare che? lakSmI hoya tyAM saMyama na kahevAya, gurUdevanA manamAM vicAra thAya, saMsAra kAryamAM pApa ja hoya, mArAthI pApa nahi ja thAya. jyAM paisAno tyAga hoya tenA badale ahIM to paisAnI mamatA che. parigraha ghaTADavAne badale vadhAravAnI vAta che tyAM AtmakalyANa kyAMthI thaI zake ? jyAM parigraha che tyAM pApa che. A tyAga sAce tyAga nathI. pelA sAdhvIjI te kahetA hatA ke sAdhuthI paisA rakhAya nahi, vAhanamAM besAya nahi, ane A sAdhuo te paisA rAkhe che, vAhanamAM bese che, pagamAM pagarakhA pahere che. ahIM AtmAnuM kalyANa kevI rIte thAya? tera varSanA bAluDAnuM keTaluM AtmamaMthana ! tyAM temanuM mana TharyuM nahi, eTale AvIne kAkA kAkIne kahe che, mAre svAmInArAyaNanA sAdhu banavuM nathI. mAre te jainadharmanA sAdhu banavuM che. ema kahIne pote vaTAmaNa AvyA ne mahAsatIjIne kahyuM mane tamAro ziSya banAve. have eka kSaNa paNa mane saMsAramAM gamatuM nathI. mahAsatIjIe kahyuM-bhAI! ame to sAdhvIjI chIe. tamAre amArI pAse na rahevAya. je tAre dIkSA levI che te amArA gurUdeva pU. chaganalAlajI mahArAja sAheba khaMbhAta birAje che, tyAM jAva. tethI ravAbhAI khaMbhAta gayA. gurU caraNe pahoMcIne teo namra bhAve vinavavA lAgyA ke gurUdeva ! mane Apano caraNa kiMkara banAvo. mane paramapAvanI jaina bhAgavatI dIkSA Apo. mAre parama zAMti joIe che. gurUdeve kahyuM-devAnupriya ! AtmazAMti mATe AtmazraddhA jarUrI che. tArI prabaLa bhAvanA haze te te kaI vakhata avazya saphaLa thaze. gurUdeva ! e AtmazraddhA mATe huM Apane zaraNe Avyo chuM. saMsAramAM mane kayAMya zAMti dekhAtI nathI. eka ghero aMdhakAra mArA AtmAne cAre bAjuthI gherI rahyo che. huM te aMdhakArane dUra karavA mATe prakAza jhaMkhuM chuM. mane daDha zraddhA che ke e prakAza mane ApanI pAsethI maLaze. he bhAgyavAna ! e prakAza meLavavA mATe saMyama mArga atyaMta duSkara che. dIkSA levI e nAnA bALakanA khela nathI. dIkSA e khAMDAnI dhAra para cAlavA jevI duSkara che. e mATe daDha manobaLa Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAraMdA ratna joIze, tyAga vairAgya sAthe pUrNa arpaNatA paNa joIze. gurUdeva ! mArI pUrNa taiyArI che. have eka kSaNa paNa A saMsAramAM mane gamatuM nathI. have mAre ApanA pAvana caraNamAM rahevuM che. pU. gurUdeva bhAvinA chUpA ratnane pArakhI gayA ke A jIva haLukamI che, ne bhaviSyamAM mahAna banaze. mAnavInA neNa ane veNu parathI te parakhAI jAya che ke A AtmA kevo che? ravAbhAI pU. gurUdevanA sAnidhyamAM rahIne abhyAsa karavA lAgyA. TUMkA divasamAM te sAmAyika, pratikamaNa zIkhI lIdhA. bIje paNa ghaNe abhyAsa karyo. pU. gurUdevane vinaMtI karI ke gurUdeva ! mane jaldI dIkSA Apo. temaNe kAkA-kAkInI AjJA meLavI lIdhI ane saMvata 156 nA mahA suda pAMcamanA divase khaMbhAta zaheramAM temane dIkSA mahotsava bhavya rIte ujavAyo. ravAbhAInA guNe joIne temanuM saMyamI nAma "bA.bra. pU. ratnacaMdrajI mahArAja sAheba rAkhavAmAM AvyuM. gurUdeva pU. chaganalAlajI mahArAja sAheba kSatriya ane ziSya paNa kSatriya maLyA. baMne zUravIra ne dhIrapurUSo bhegA thayA, pachI zuM bAkI rahe? dIkSA lIdhA pachI pU. ratnacaMdrajI mahArAja sAheba, pU. gurUdevane khUba vinaya karatA ane sevA bhaktimAM khaDe page tatpara rahetA. pU. gurUdevanI chatrachAyAmAM rahIne saMskRta, prAkRta, nyAya, ane zAstrone UMDo abhyAsa karyo. keTalAka sUtro paNa lakhyA che. vinaya ane kSamAnA guNa te temanA jIvanamAM tANAvANAnI jema vaNAyeluM hatuM. temaja gurUAjJAmAM te eTalA tapreta hatA ke gurUAzA e ja mAro prANu ane e ja mAro zvAsa. gurU ziSya - vacce kSIranIra jevo athAga prema hate. * saMvata 195 nA vaizAkha vada dazamanA divase temanA pU. gurUdeva chaganalAlajI mahArAja sAheba kALadharma pAmyA, eTale gurUdevane khUba AghAta lAge. gurUviyoga bahu kaThIna che. pU. gurUdevanA kALadharma bAda khaMbhAta saMpradAyanuM sUkAna pU. gurUdeva ratnacaMdrajI mahArAja sAhebanA hAthamAM AvyuM. khaMbhAta saMghe jaina zAsananA ziratAja, prakhara vyAkhyAtA, bA.bra. pU. ratnacaMdrajI mahArAja sAhebane AcArya padavI pradAna karI. e varSe pU. gurUdeva sANaMda cAturmAsa padhAryA. vairAgya bharI vANune prabhAvaH pU. gurUdevanI ojasabharI, prabhAvazALI, vANI sAMbhaLI aneka nA dilamAM tapa-tyAganI vINAnA tAra jhaNajhaNI uDyA. kharekhara pU. gurUdeve dAnavatAnI tarapha vahetI mANasanI zaktinI dhArAne mAnavatA tarapha vALe che, ane ziSyanA jIvanamAM moTuM parivartana lAve che. jIvana jIvavAnI kaLA gurUdeva zIkhavADe che. gurUdeva mATI ke paththaranA kalAkAra nathI paNa jIvananA sAcA kalAkAra che. A rIte pU. gurUdevanI vairAgyamaya vANuM ane temanA cAritranI sugaMdhe amArA jIvanamAM viratInA bhAvanuM guMjana karyuM. aMtaranA tAra jhaNajhaNI uThayA. evA tAraNahAra pU. gurUdevane mArA para mahAna upakAra che. satya daSTA, adhyAtmanA kalpavRkSa, jJAnadAtA, saMyamadAtA, parama upakArI, kSamAsAgara gurUdeva ! emane mATe zuM kahuM? je avyakta raheluM che te vaktavyamAM Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 507 game teTalu lAvuM te ochu che, kAraNa ke pU. gurUdeva eka uttama koTInA mahatvazIla kartavyadhArI AtmA hatA. teo parama purUSArtha vaDe pratibhA prApta karI anekAnA preraNAzIla banyA hatA. mArA para emanA mahAna upakAra che. kaSAyanI kacarApeTImAM ajJAnanA aMdhAre athaDAtA A kusumane temaja mArA gurUbahena pU. jasubAI mahAsatIjIne gurUjIe suMdara ArApaNuM karIne khIlavyA. ane tyAga rUpa bagIcAmAM praphullita banAvI jJAna rUpI pANI sIcI AtmabhAna karAvI 1996 nA vaizAkha suda 6 ne seAmavAre A avadhUta yAgIe sAcA jIvananI uSAno prakAza ApI pAMca mahAvrata rUpI amUlya ratnA ApyA che te upakArane kevI rIte bhUlAya ! pU. gurUdeva amane saMcama ApIne amArI jIvana naiyAnA sukAnI banyA. sayama laIne kevI rIte jIvana jIvavu. joI e te pUrNa rIte zIkhavyuM. pU. gurUdeva lagabhaga madhyarAtrIe dhyAnamAM rahetA. temanA prabhAvazALI pravacanothI jaina, jainetarA dharma pAmyA che. adhamI e dhamI banyA che. temanA cAritranA prabhAvathI, krodhathI dhamadhamatA AvelA mAnavI zItaLa pANI jevA banI jAya tevA te prabhAvazALI hatA. pU. gurUdeva ajameranA sAdhu saMmelanamAM temanA gurUdeva sAthe gayA hatA, ne tyAM sAro bhAga lIdhA hatA. pU. gurUdeve muMbaImAM paNa cAturmAsa karI janatAne lAbha ApyA che. mRtyu agAunA gUDha saMketA : suratamAM hadamunine dIkSA ApI cAturmAsa karyuM ane tyArabAda saMvata 2004mAM pU. gurUdeva khaMbhAta AvatA hatA tyAre rastAmAM kaI e pUchyu ke ApanuM A cAturmAsa kayAM che ? mAruM A chelluM cAturmAsa khaMbhAtamAM che. Avu te vihAramAM melyA hatA. mane amadAvAda cAturmAsanI AjJA ApI tyAre kahyuM ke huM chellI AjJA ApuM chuM. gurUdevane teA peAtAnu mRtyu agAuthI sujhI AvavAthI peAtAnI badhI taiyArI karI lIdhI hatI. pratikramaNa bAda pU. gurUdevane rAtanA nava vAge zaradInuM meAju pharI vaLyu. hArTa upara asara thavA lAgI. pU. gurUdeve saMghane kahI dIdhuM ke mArA cAritramAM sheja paNa doSa na lAgavA joie tenuM khAsa lakSa rAkho, pachI pAte tA svarUpa dazAnI meAjane lU'TatA samAdhibhAvamAM sthira thayA. peAtAnA ziSyAne kahyu, svAdhyAya, navakAramaMtra vigere belA. pU. gurUdeve chelle sa jIvAnI sAthe kSamApanA karIne cAra AMgaLA UMcA karIne saMketa karyA ke A nazvara deha cAra vAge chUTavAnA che. pU. gurUdevanI tabiyata bagaDI che, e samAcAra maLatAM kha'bhAtanI janatA rAtre pU. gurUdevanA darzana karavA umaTI. pU. gurUdevane jotAM badhAnI AMkheAmAM AMsunI dhArA vahevA lAgI. AtmabhAvanA jhulaNe jhulatA amArA jIvana mAganA mALI pU. gurUdeva bhAdaravA suda 11 nA prabhAte cAra vAge nazvara dehanA tyAga karI saune raDatA mUkIne hasatAmukhe A phAnI duniyA che|DIne cAlyA gayA. gAjhArI kALamukhI ghaDI AvI gaI ne trakhAvaTInI tijorImAM raheluM ratna gUma thayu. khaMbhAtamAM hAhAkAra macI gayeA. savAranA praharamAM A kAramA duHkhadAyI samAcAra maLatA kALajuM cIrAI gayuM. zu' gurUdeva Ama cAlyA gayA ! duniyAmAM badhu maLe che, paNa Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa8 - zAradA ratna mAtA-pitA ane gurUdeve nathI maLatA. AvA mahAna gurUdevonI jainazAsanamAM temaja khaMbhAta saMghamAM ghaNuM beTa paDI che. pU. gurUdevanA jIvanamAM te guNe ghaNA hatA paNa te varNana karavAnI zakti nathI. pU. gurUdevanI puNyatithi nimitte sau sArA sArA vrata pratyAkhyAna karaze te ja sAcI zraddhAMjalI ApI kahevAya. "phUla eka gulAbanuM karamAI gayuM bAgathI, apI gayuM kerama jagatane, tyAganA anurAgathI. gurUdevanA caraNamAM keTI koTI vaMdana che. vyAkhyAna naM-54 bhAdaravA suda 12 gurUvAra tA. 10-9-81 sujJa baMdhuo ! anAdi anaMta jagatamAM jyAM najara karIzuM tyAM sarva jIvo sukhane mATe prayatna karI rahyA che. mAnava ema mAnatA hoya che ke sukha dhanathI maLe che. eTale rAtri-divasa bhUkha, tarasa, thAka, ThaMDI, garamI badhuM bhUlI jaI te meLavavA tanatoDa mahenata kare che. are! dhananI doTa pAchaLa eNe potAnI mAnavatA paNa vecI dIdhI che. Aje manuSyane manuSya karatAM paise vadhu priya che. paNa yAda rAkhe, A duniyAmAM jeTalA pApa so karAve che teTalA , bIjA keI nathI karAvatuM. paiso bhAI bhAIne zatru banAve che oraMgajhebe potAnA pitA zAhajahAMne kArAgRhamAM dhakelyo, bhAIonI hatyA karI. ene che. keI pUche ke ATalo badhe julma zA mATe? zuM tenI pAse khAvApIvAnuM ochuM hatuM? nA...nA..kadAca e hA kahe te paNa koI enI vAtane svIkAra na kare. e te zAhajAdo hato. ene samasta rAja sukha prApta thayA hatA. khAvApIvAnI kamInA kayAM hatI ! chatAM enI svArtha buddhie virAma na lIdhe ane pitAne kArAvAsamAM pUryA. zUjha ane dArA jevA bhAIone dago daIne marAvI nAMkhyA. kharekhara ! svAthI mANasa potAnA svArtha mATe kayo atyAcAra nathI karato. eka kavie kahyuM che ke : hai svArtha terI dhRSTatAne bandhujana zatru kiye / hai duSkarma haiM ve kaunase, jo nA kiye tere liye / / terI parAyanatA sacarAcara, vizva meM chA rhii| upakAra karanA svArtha bina, yaha buddhi to jAtI rhii| A lekamAM kavi vArthane upAlaMbha ApatA kahe che svArthe-ApaNuM snehIsaMbaMdhIjanomAM vera ane vidveSanI khAI ubhI karI dIdhI che. pahelA te teo ekabIjAne joyA vinA jIvavuM asaMbhavita mAnatA. have temAM svArthamAM bhaMga paDatA ekabIjAnuM meM jovAmAM paNa pApa mAne che. A saMsAranA saMbaMdha ane sagapaNe svArthanI sAMkaLa Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAha ratna pa09 vaDe baMdhAyelA che. jyAM sudhI mANasanA svArthane poSaNa maLatuM raheze tyAM sudhI e bIjAnI sevA paNa karatA raheze ane potAnA ArAdhya mAnI pUjA paNa karaze, paNa svArthanI samAptinI sAthe eka kSaNamAM eTalA dUra jaI paDaze ke jANe koI jAtanI ApasamAM oLakhANa na hoya. gaIkAle je pUjAte hoya te Aje ThebA khAte thaI jAya che. gharanA thAMbhalAne je che ne ? pahelAnA junA makAnamAM thAMbhalA hatA, jenA para AkhA makAnano bhAra TakI zakate, tethI e thAMbhalAne surakSita rAkhavA, enI majabUtAI TakAvavA mATe enI sApha-saphAI kare, ene jarA taDa paDe to tarata vArjisa lagADe che, saphedo lagADe che, jethI majabUtAI rahe, zA mATe e thAMbhalAne sAcave che? temAM svArtha che ke jyAM sudhI thAMbhale majabUta haze tyAM sudhI makAna surakSita rahevAnuM, paNa jyAre e thAMbhalo tUTI jaze, makAnane bhAra sahana karI zakaze nahi tyAre enI zI sthiti thAya che? pachI ene koNa tela ke vArjisa lagADe? tela, vAnisanA divase to gayA paNa enA TukaDA TukaDA karI baLataNamAM upayogamAM le che. agninI jvALAmAM enuM aritatva bhUMsAI jaze, kAraNa ke enI prIti paNa svArthanA dorA vaDe baMdhAyelI hatI. eka mAM paNa kahyuM che ke- saMsAre nivasan svArthasajja kajjala vazmani / lipyate nikhilo lokaH jJAna siddho na lipyate // kAjaLanA ghara jevA saMsAramAM rahetA svArthamAM tatpara cha karmathI lepAya che paNa jJAna vaDe paripUrNa lekhAtA nathI. saMsAra eTale kAjaLanI koTaDI. tenI bhIte kAjaLathI lepAyelI che. tenI chata kAjaLathI bharelI ane teno bhUmi bhAga paNa kAjaLathI kharaDAyela. jyAM sparza karo tyAM kAjaLa. paga paNa kALA thAya ne hAtha paNa kALA thAya. jyAM sudhI e koTaDImAM rahe tyAM sudhI kALA thavAnuM. kadAca koI kahe ke kAjaLanI koTaDImAM sAvadhAnIthI rahe, te kALA na thavAya ne? paNa ame pUchIe chIe ke kaI sAvadhAnIthI rahezo? e kAjaLanI keTaDImAM rahenArA sahu jIvo potapotAne svArtha siddha karavA mATe sAvadhAna che. svArthanI sAdhanAmAM tene bhAna nathI ke teo kALAbhUta jevA banI gayA che. svAthI sadA sArA sAthe prema karato nathI. e te svArthane prema kare che. vArthanI prIti a5. samaya mATe heya che. Ajane mAnavI AdhyAtmanI UMcI chalAMga mAre che, paNa jyAM enA nAnA zA svArthane hAni pahoMce ke e baLI uThe che. potAnA nAnakaDA svArthanA rakSaNa mATe bIjAnA moTAmAM moTA hitane kacarI nAMkhavA e taiyAra thaI jAya che. A mAnavajAtanI kSudra buddhi che ke je ene dehanI divAlothI upara uThavA detI nathI. potAne mATe hajAro rUpiyA kharce che, paNa bIjA mATe be rUpiyA kharca karavA mATe enI dehabuddhi hA pADatI nathI, paNa yAda rAkhajo ke pitAnA svArtha mATe kharcelA hajAre. Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 510 zAradA ratna rUpiyA dhULa che jyAre garIbanA duHkha dUra karavA mATe vAparelA be rUpiyA khetaramAM vAvelA bIja samAna che, je tene aneka gaNuM phaLa Apaze. eka moTara DrAIvara che. meTaranA rakSaNanI javAbadArI enI che, paNa e mAtra meTaranA rakSaNanI ciMtA kare ane saDaka para cAlanArA jIvonI ciMtA na kare te zuM enI moTara surakSita raheze kharI? keTalA akasmAte thaze? keTalAnA prANa cAlyA jaze ? e rIte ApaNuM jIvana rUpI moTaranI surakSAnI javAbadArI ApaNuM upara che. jIvana meLavyuM che te e naSTa karavA mATe nathI paNa sAthe e jovAnI javAbadArI ApaNA para rahe che ke ApaNI A jIvana rUpI moTaranA vegamAM svArthanA paiDAo nIce keI kacarAI na jAya. je potAnA hitanI ciMtA kare che te svAthI che. je pitAnA hitanI sAthe bIjAnA hitane kAMIka khyAla rAkhe che tene madhyama prakRtine mANasa kahI zakAya, paNa bIjA mATe pitAnA hitanuM balidAna kare te te mahApurUSa che. Aje mANasa moTAmAM moTI hiMsA svArthathI prerAIne kare che. mAnavInI svArthabuddhi jyAre eno viveka dIpa olave che tyAre te e hiMsA mATe prerita thAya che. sAMbhaLyuM che ke cInA loko karmoreTa nAmanuM pakSI pALe che. A paMkhI lagabhaga bagalA jevuM hoya che. ene upaga teo mAchalA pakaDavA mATe kare che, paNa te pote eka mAchaluM khAI na jAya e mATe ene gaLAmAM eka geLI phasAvI de che. juo, mAnavInI keTalI svArtha buddhi! tenI pAsethI bIje kaMI kaMI na laI zake te mATe keTalI sAvadhAnI rAkhe che! potAnA svArtha mATe mANase hiMsAnI prakriyAne kevuM vizALa rUpa ApyuM che! cikAgomAM kasAIkhAnuM che. jyAM dararoja savArathI laIne sAMja sudhI avirata pazuonI katala thayA kare che. e pazuonI katalathI lehInI nadIo vahI rahI che. A eka ja kasAIkhAnAmAM aDhAraso majuro ja kAma kare che. A te paradezanI vAta karI paNa bhAratamAM Aje zuM thaI rahyuM che? je pavitra bhUmimAM bhagavAna mahAvIra svAmI, mahAtmA buddha jevA, ahiMsAnA payagaMbaro thaI gayA. mahAtmA gAMdhIjIe paNa ahiMsAne saMdeza Apyo che. jeNe ahiMsAthI bhAratane svataMtra karyuM, je sarakAra Aje ahiMsAnI ugheSaNa kare che te ja bhArata sarakAra Aje madrAsa, kalakattA, dilhI jevA moTA zaheromAM karoDo rUpiyAnA kharce vizALa katalakhAnA nirmANa karI rahI che. - ahiMsApradhAna bhAratadezamAM matsya udyogane protsAhana maLI rahyuM che. katalakhAnA vadhI rahyA che. bApaDI ahiMsAdevI cUpacApa AMsu vahAvI rahI che. enA AMsuDA keNa luchaze ? Aje phezanebala vastuo mATe paNa ghaNI hiMsA thAya che. cIkaNuM camakatA cAmaDAnA paTA ane bUTa ghaNI hiMsAthI bane che. cAmaDAnI je vastu jeTalI vadhu mulAyama ane camakatI haze enI banAvaTamAM vadhu hiMsA thaI hoya che. eka vAra peparamAM vAMcyuM hatuM ke laMDanamAM ekavAra eka varSamAM cha lAkha pazuonuM cAmaDuM vecAyuM hatuM. ene Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 511 zo upayoga thayo hato? khabara che? enA vaDe cAmaDAnI bega, bUTa, caMpala, vagere banAvavAmAM AvyA hatA. manane AnaMda ApanArI vastuo mATe cha lAkha pazuonI citkAre keTalI marmavedhI karUNa haze! paNa svArthI manuSya pAse e karUNa citkAro sAMbhaLavA kAna nathI. manoraMjana mATe thaIne aneka pazuonA prANa vidhI devAmAM Ave che. kyAreka enI pUchaDI kApI nAMkhavAmAM Ave che. are, kaMIka ne kApelI pUchaDI vALA pazu game che. eTalA mATe gAya athavA kUtarAnuM pUchaDuM kApI nAkhavAmAM Ave che. pUchaDuM kApatAnI sAthe lehInI dhArA vahe che. e samaye emane AtmA keTale taraphaDato haze! paNa e mUMgA pazunA taraphaDATane kaeNNa jue che ? lohInI dhArane baMdha karavA mATe leDhAne cIpIo garama karI e sthaLe caTADI devAmAM Ave che. eka te ghA ane uparathI pAcho garama cIpIya, lehI te baMdha thaI jAya paNa ene keTalI pIDA thatI haze enI kalpanA paNa karI zakAtI nathI. pAchaLathI kApelA pUMchaDAvALA prANIne macchara paNa ghaNe trAsa Ape che. kAraNa ke pUMchaDAne abhAve maccharone uDADavAmAM teo asamartha banI jAya che. jIva potAnA svArthane kAraNe keTalA pApa kare che. e pApanA phaLa bhogavavA paDaze tyAre raDatA paNa pUrA nahi thAya, mATe pApathI Daro, pApabhIrU bane. pApabhIrU banelA evA mayaNarehA te dIkSA laIne ugra sAdhanA karI rahyA che. A bAju namikumAra pAMca pAMca dhAvamAtAothI ucharI rahyo che. thoDI moTI uMmarane thatAM namikumArane aDhAra dezanI dAsIonA saMrakSaNamAM mUkavAmAM Avyo ke jethI tene aDhAra dezanI bhASAonuM jJAna thaI jAya. nemikumAra ATha varSanA thayA tyAre tene bhaNavA mATe AcAryanI pAse besADavAmAM AvyA. bhaNavAmAM khUba hoMziyAra che. buddhi tIvra che eTale gurUnA IzArAmAM badhuM samajI jAya. jAtivaMta ghoDAne cAbUka mAravAno na hoya, batAvavAno hoya, tema mArA mahAvIranA saMtAne kevA hoya? cAbUka batAvavAno hoya paNa mAravAnuM na hoya. ame mahAvIranA saMtAna chIe. evuM bolatA tamArI chAtI gaja gaja uchaLavI joIe. namikumAra 72 kalAo zIkhI gayA. kalA zIkhIne ghera AvyA. mAtApitAnuM vAtsalya--hata apAra che. temane vicAra paNa nathI Avato ke A putra mAro nathI. pUrvane e kaNAnubaMdha saMbaMdha che. namikumAra have yauvanane pagathAre AvI ubhe. buddhimAM e ajoDa banya. sauMdarya enuM binaharIpha banyuM. temanA samAna rUpa, guNa, ane zIla saMpanna 1008 suMdara kanyAonI sAthe mikumAranA lagna thayA. te potAnI rANIo sAthe AnaMda pUrvaka rahevA lAgyA. dhIme dhIme rAjakAjamAM paNa hoMziyAra thaI gayA. padmaratha rAjAe joyuM ke namikumAra have mithilAne mugaTa paherI zake e baDabhAgI taiyAra thaI gayA che, te have mAre mArA AtmA para rAjya karavuM joIe. yuddhI te ghaNuM khelyA, have karmonI sAme yuddha khelavuM joIe. AryAvartanI e saMskRti hatI ke rAjyabhArane vahana karavA putra samartha bane, pachI pitA sarpa jema kAMcaLIne .. Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 512 zAradA ratna tyAgIne cAlato thAya ema saMsAra tyAgI de. pAratha rAjA vicAravA lAgyA ke huM rAjya viSe je khAmI mAnatA hatA te khAmI namirAje pUrI karI dIdhI. have je mane kaI munino suyAga maLI jAya to huM amAnuM kalyANa karyuM. A saMsAranA baMdhanamAMthI chUTuM. A pramANe vicAra karI rahyA hatA ne muninA AgamananI rAha joI rahyA hatA. tyAM emanA sadbhAgye AcArya bhagavaMta padhAryA. A samAcAra maLatAM temane khUba AnaMda thayo. rAjA parivAra sahita AcArya bhagavaMtanA darzane gayA. gurU bhagavaMte temanI pAse suMdara vANInuM pIrasaNuM mUkayuM. rAjA munine upadeza sAMbhaLI virAgya pAmyA ne gurU bhagavaMtane kahyuM, huM ApanI pAse dIkSA levA IcchuM chuM. muni kahe-"mahA sudaM tevA mAM viMdha che?devAnupriya, jema sukha upaje tema kare. sArA kAmamAM vilaMba na karo. padraratha rAjAe ghera AvIne mikumArane pAse bolAvIne kahyuM-dIkarA ! have tame rAjyanuM saMcAlana karo. huM dIkSA levA cAhuM chuM. rAjAnI A vAta sAMbhaLIne mikumAra raDI paDo. pitAjI ! Apa A zuM kaho cho ? huM te hajI khela khelato bALaka chuM. lADakoDamAM ucharyo chuM. Apa mArA para rAjyane bIje kayAM nAM cho? rAjyanuM saMcAlana kevI rIte karI zakuM ? huM to abudha ajJAna chuM. ApanI kRpAthI atyAra sudhI mojamajhA mANavAmAM rahyo chuM, mATe Apane dIkSAnI AjJA nahi ApuM. namikumAre A pramANe kahyuM tyAre padmaratha rAjAe kahyuM ke have tame abudha nathI, paNa dareka rIte yogya che, mATe rAjapATane kArabhAra saMbhALI mane saMyama levAnI AjJA Ape. A saMsAramAM sukha che ja nahi. sAcuM sukha saMyamamAM che. lakSmI taNe AvAsa evI rAjagAdIne tajI, bhAve thakI bhikSuka thaI bhAgI gayA kAM bharatajI, bahu Adhi, vyAdhi upAdhine, tApa lAge Akare, sukha che nahi saMsAramAM, zAne vRthA ciMtA karo. je saMsAramAM sukha hota te cakravartI o e sukhane choDatA nahi. cha khaMDanI adhi hovA chatAM bhAva cAritra AvatAM kevaLajJAna pAmyA, pachI paNa saMsAramAMthI cAlI nIkaLyA. namikamAra pitAne rokavA mATe Agraha kare che, have zuM banaze tenA bhAva avasare. caritra -sAgaradatta zeTha rAjAne lADavA bheTa ApavA AvyA che. rAjAnA manamAM thayuM ke A mANasa bhale atyAre garIba dekhAya che paNa tenA lalATanI rekhAo camakI rahI che tevI lAge che ke te pahelA garbhazrImaMta zeTha haze ane bhaviSyamAM pharI zrImaMta thavAno haze. rAjA pUche che, Apa zI bheTa lAvyA che ? thALImAM zuM haze te jovA mATe badhAM uMcA nIcA thaI rahyA che. tyAM zeThe thALa paranuM kapaDuM dUra karyuM, ane kahyuM mahArAjA ! mArA upara kRpA karo ane A raMkanI nAnI zI bheTane svIkAra karo. thALanI madhye maghamaghatA be lADavA joIne rAjAnuM mukha malakAI gayuM. te badhAnI jema hAMsI mazkarI karatA na hatA, paNa dhIravIra ane gaMbhIra hatA. temaNe pUchyuM-mahAzaya ! Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 513 AvA lADavA to reja amAre tyAM bane che. temAM be lADavAnI zI visAta ! be lADumAM koNa jame? mAruM ATaluM moTuM rajavADuM. huM lADavA kone ApuM ? rAjAnA baTaka bolAe, sAgaranI mazakarI karI, laI jAo tamArA lADu, bhajanamAMthI ochA thAze, rAjAe to mIThAzathI dhImethI vAta karI paNa rAjAnA baTakabolA mazkarIyAo hatA temaNe kahyuM-laI jAva.laI jAva.tamArA lADavA. tamArA jamavAmAMthI ochA thaze. AkhI sabhA hase che, mazkarI kare che, chatAM zeThanA aMtaranA oraDAmAM nahIM ukaLATa ke nahi guMgaLATa. e zAMta sarovara sama nirmaLa pavitra rahyA. rAjA kahetamane tamArA bhAgyodaye A lADavA maLyA haze, mATe Apa laI jAva. zeTha dharyatApUrvaka kahe che, sAheba! huM raMka chuM. garIba chuM, ane mArI bheTa paNa sAva raMka che. chatAM tamArA rasoDAmAM roja maNa maNa je lADu thAya che te A lADavA jevA nahi. A lADavA cUramAna che paNa te camatkArika che. phaLanuM AsvAdana thAya tyAre phaLanI madhuratAnI khabara paDe. dekhAvathI nahi. zeThe A pramANe kahyuM, eTale rAjAnA haiyAmAM zraddhA thaI ke kharekhara A lADu keI karAmatavALA che. kaho tyAre tamArA lADavA kevA che? temAM zuM camatkAra che? mahArAjA ! eka lADu khAvAthI rAjyAdhikArI bane, bIjAnA guNene suNe; bIjo lADu khAtA tenI, AMkhanA AMsu khetI banI jAya. A lADavAmAM evI zakti che ke A be lADavAmAMthI eka lADa khAtA khAnAra mANasane AjathI sAtame divase rAjya maLaze. bIje lADavo khAtA lADu khAnAra jyAre keI prasaMge tenI AMkhamAMthI AMsu paDaze, tyAre te sAcA motI banI jaze. A sAMbhaLI kaMIka TIkhaLIyAo bolavA lAgyA ke lADavA khAvAthI rAjaya maLatuM hoya ne motI maLatA hoya to tuM ja khAI jA ne ! te tArI garIbAI TaLI jAya. rAjA te dhIraja dharIne beThA che. te manamAM vicAra kare che ke A bicAre keTalA premathI ane hoMzathI devA Avyo che, te lAva, jeuM te kharo ke lADavAno kevo prabhAva che. have zuM banaze te avasare. vyAkhyAna naM. 55 bhAdaravA suda 13 ne zukravAra tA. 11-9-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahena ! anaMtajJAnI bhagavate jIvane saMsAranuM svarUpa samajAvatA kahe che ke tamane saMsArano paMtha lAge che suMvALe, paNa che kAMTALo. jyAM cAlatA mAtra paga cholAya eTaluM ja nahi paNa lohInI dhArA vahe, cAlavAnI zakti khUTe ne paMtha pathikane lUMTe. tamane lAge che AvuM? jaMgalanI aTavImAMthI kadAca pasAra thavAno samaya Ave tyAre cAlatA cAlatA keTalI sAvadhAnI : pagaluM mUkatAM zaMkAthI 33 Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa14 zAradA 2na cAle, rakhene sApa AvIne mane DaMkha de! rakhe ne siMha AvIne mane keLI banAve ! rakhe ne bhUkhyA varU mane bhejana banAve ! cAle che zaMkAthI paNa sAvadhAnI rAkhIne. pAse zo hoya, talavAra hoya chatAM zaMkAthI cAle. te to e ja vicAre ke mAre jAvuM che dUra sudUra, aTavImAM aTakI na jAuM te mATe sAvadhAnI rAkhe che. A ja vAta saMsAranI aTavImAMthI pasAra thatA sAdhakane sAvadhAnInI sUjha ApatI, baMdha dvArA buddha banAvatI, jokhamamAMthI jAtane rakSatI siddhAMtanI gAthA samajAve che ke - care payAI parisakamANo jaM kiMci pAsaM iha mannamANo / . jAmaMtare vAvI vRdattA, chA varinA mAvaLaMkI | utta. a. 4. gA. 7 sAdhaka cAritramAM haMmezA doSanI tarapha zakita rahe. lekane thoDe paricaya paNa baMdhana mAnI vihAra kare, jJAnAdine lAbha heya tyAM sudhI jIvananI apekSA kare, pachI sagAnapUrvaka zarIrane tyAga kare. sAdhaka pagale pagale zaMkAte cAle. ahIM kadAca prazna thAya ke sAdhakane vaLI zaMkA ? jene vItarAganA mArgamAM akhaMDa vizvAsa, atUTa zraddhA, acala pratIti, akhUTa dharmazraddhAno raMga bharyo che tene vaLI te mArga para cAlatA zaMkA kema? zaMkAte zA mATe cAle? paNa A vacana che jJAnInA gUDha rahasyathI bharelA, bhAvathI taratA, tathA alaukika bhAvone samajAvatA. * jIvane saMsAramAM tyAM sudhI rahevAnuM, jyAM sudhI siddha na banAya. IndriyanA viSayothI raMgIna tathA bhautika samRddhithI saMgIna A saMsAra jene jotAM jhera caDha, jemAM cAlatA cUta thatAM vAra na lAge, jemAM bhaLatA bhAvo malina bane, chatAM jyAM sudhI zarIra che tyAM sudhI saMsAramAM te rahevuM paDe che, te saMsAramAM kema rahevuM ? kema cAlavuM. bhagavAna kahe che, sAdhaka sAvadhAnIthI ane zaMkAte cAle. zenAthI zaMkAte cAle? pApathI. sUyagaDAMga sUtramAM paNa bhagavAna belyA che- ___ sIhaM jahA khuDamigA caratA, dUre caranti prisNkmaannaa| parva tuvI mitra maM, tU parva urivAranA sU. a. 10. gA. 20 jema vanamAM vicaratA nAnA mRgalAo mRtyunI AzaMkAthI, siMhathI dUra dUra vicare che evI rIte buddhimAna sAdhaka dharmane vicAra karIne pApathI zakti thaIne dUrathI ja pApane tilAMjalI ApI de. sAdhaka pApathI, pApakarmothI, pApakriyAthI ane pApanI anumodanAthI pagaluM bharatA bharatA athavA jIvana jIvatA vicAra kare. are ! mAruM jIvana pApathI mukta thavA mATe che. cAluM chuM te rakhe ne dhyAna bIje jatAM IsamitimAM bedhyAna banuM ne vItarAga AjJAno bhaMga thAya. daSTi badhe phare che paNa temAM je viSayanI Asakti jAge te karmabaMdha thAya. bhejana lauM chuM, zarIrane nirvAha tathA saMyamanI vRddhi mATe paNa temAM rasAsvAdanA bhAvo jAge te karmabaMdha. saMyamI jIvana jIvuM chuM, niSpApa banavA mATe ane saMsArathI mukta banavA mATe. paNa A badhuM bane kyAre? pApabhIratA jAge tyAre Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 515 mATe bhagavAna kahe che ke sAdhaka potAnA mArgamAM te rIte cAle che jethI saMyamI jIvana jIvatAM pApa na lAge. karmanI Avaka na thAya ane AtmAnuM ahita na thAya. je pApane bhaya na jAge tathA pApamAM upekSAvRtti janme to tenA mATe pAza taiyAra che "pAza", eTale bhavabaMdhananI zRMkhalA janma-maraNanuM avirata caka. temAM phasAvuM na hoya te sAdhaka sAvadhAnIthI cAle, sajAgatAthI jIve, virAga bhAvamAM vase, pApa tene DaMkhe ane te mAtra Atmamukitane jhaMkhe" mukti kayAre maLe? deSane pAza rUpa mAnIne doSamukta thavAno prayatna kare te ! nirdoSa banyA vinA sarvajJa thavAtuM nathI. mATe kahyuM che keuTha jAga jIvaDA jAga, daphanAva tArA doSa, sadaguNane che keSa, jIvananuM jIva nirdoSa, je kAMI jIvana maLyuM che te doSane daphanAvavA, guNa pragaTAvavA, AtmasaMpattine sara karavA ane saMpUrNa guNonI khIlavaTa karavA mATe. AtmakalyANa mATe bhekha lIdhela sAdhaka jyAM sudhI A pArthiva zarIradvArA jJAnAdikanI ArAdhanAne lAbha maLI zake tyAM sudhI saMyamI jIvana jIvate, saMyamanI mastI mANatA rahe ane khabara paDe ke have A zarIra vadhAre vakhata Take tema nathI te temAMthI kasa kADhIne AtmaguNanI puSTi mATe anazana- tapanI ArAdhanA ArAdhe. AvA vIra sainike zarIranI mamatA choDI AtmAthI banI vIraAjJAmAM jIvanane samarpaNa karI de che. tevA sAdhakane mATe siddhi dUra nathI. jJAnI kahe che che-siddha gatine meLavavI che te, siddhi cAhatA he te kare pApa tyAga, cAho guNAnurAga, jalA jalate virAga, tame khuda banaze vItarAga. jemane siddhi prApta karavA mATe pApa tyAganI laganI lAgI che, evA padyaratha rAja dIkSA levA taiyAra thayA. namirAja kahe pitAjI! huM AjJA nahi ApuM. paNa uchaLeluM dhAnya kyAM sudhI rahe? jene have saMsAra pratye vairAgya Avyo che, te keIna rokyA rokAya kharA? jene saMsAra viSanA kaTorA jevA lAge te have saMsAramAM rahe kharA? mRgAputrane vairAgya Avyo tyAre temanI mAtA roke che te mRgAputre zuM kahyuM?" vihiM karate jAnto TUMkamaniya" he mAtA ! tuM mane saMsAramAM rokAvA mATe kahe che, paNa mane A viSa bharelA saMsAramAM jarA paNa AnaMda Avato nathI. mAre AnaMda kyAM che? mAre AnaMda, harSa, khuzI, je kaho te badhuM saMyamamAM che. tema ahIM pAratha rAjA kahe che, mane A saMsAramAM jarA paNa AnaMda ke harSa nathI. saMyamamArgamAM mane sAco AnaMda dekhAya che. mahAvIranA mAragamAM, sukha zAMti aparaMpAra, saMsAra tyAgavAthI, saMyama svIkAravAthI bhava duHkha dUra jAye re.. prabhunA batAvelA saMyama mArgamAM sukha zAMti aparaMpAra che. tenA jevuM sukha bIje kayAMya nathI. A mArgamAM koI jAtanI ciMtA nahi. ciMtA mAtra AtmAnI, je Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 516 zAradA ratna ciMtAone cakacUra karI che ane phIkaranI phAkI karI che enuM nAma sAco sAdhaka. mATe mahApurUSo kahe che, te sAdhaka ! tuM AtmAmAM ramaNatA kara. sAco AnaMda, sAcuM sukha kahe che te saMyamamAM che. dIkSA letA pahelAM sAdhake e daDha nirNaya kare joIe ke dIkSA lIdhA pachI 22 pariSahamAMthI koIpaNa pariSaha AvI jAya, are kadAca vadhune pariSaha AvI jAya to paNa huM pIchehaTha nahi karuM, paNa karmo sAme kezarIyA karIza. baMdhaka muni, metAraja muni, badhAne vadhanA pariSaha AvI gayA, chatAM enI sAme aNanama rahyA ne karmone khapAvI mokSanA dvAre pahoMcI gayA. haju jhera pacAvavA sahelA che paNa koInuM sAruM joIne IrSyA na AvavA devI e ghaNuM kaThIna che. cAhe sAdhu hoya ke gurU hoya, temanI khyAti, temanA guNa paNa sahana na thAya ane temanA para paNa IrSyA karatA jIvo pAchA vaLatA nathI. eka vakhata evo hoya ke leke jenA be moDhe vakhANa karatA haya, badhA prazaMsAnA puSpa veratA hoya, paNa samaya jatAM vAtAvaraNa palaTAtAM jenI vAha vAha bolAtI hoya enI havA kADhI nAMkhatA paNa jagata vAra nahi lagADe. miNAlakuMDanA rAjAne eka vegavatI nAmanI kuMvarI hatI. te vegavatI guNavatI, zIlavatI, sadAcArI ane buddhizALI hatI. tenAmAM lAkho guNa hatA, paNa lAkho guNane DhAMkanAra eka mATe ISyane avaguNuM hatuM. te bIjAnA utkarSane sahana karI zakatI na hatI. keInI prazaMsA sAMbhaLe, keInuM sAruM belAtuM sAMbhaLe to te baLIne khAkha thaI jatI. pitAnuM cAle te e vyaktino nAza karavA sudhI paNa pahoMcI jatI. eka vakhata nagaramAM mahAna jJAnI muni saparivAra padhAryA. temAM eka muni ugra tapasvI che. temane pAraNAnI keIne khabara na paDe. kayAreka eka mAsakhamaNa te kayAreka be mAsakhamaNa karI letA. AtmasAdhanA muninuM prathama lakSya che. mahAmuni AtmasthiratA mATe tapa, japa vageremAM jIvana vyatIta karI rahyA che. tapa sAthe emanA jIvanamAM kSamAne guNa paNa ajaba che. kaMIka tapa kare paNa kodhano vAvaTe te pharakata hoya. evA ja tapa dvArA zarIrane kRza banAve che, paNa karmane kRza banAvI zakatA nathI, paNa A mahAmunie te tapa dvArA zarIrane kRza karyuM che ne sAthe kemene paNa kuza karyA che. A mahAmuninI loke core ne cauTe prazaMsA karI rahyA che. AvA muninA vaMdana mATe lAkho loko jaI rahyA che. vegavatIe saMtane caDhAvela cheTe Aropa-vegavatIe A muninI ' prazaMsA sAMbhaLI. te AvA pavitra muni para paNa IrSyA karatA pAchI na vaLI. enI AMkha tathA aMtaramAMthI IrSyAnA aMgArA varasavA lAgyA. ene eka ja niyama thaI gayo che. keInI paNa prazaMsA thatI hoya te barAbara ene nIce pADo. A vegavatI saMte para IrSyA karatA paNa pAchI na paDI. je jIva durgatimAM javAnA hoya ne ghera karmo bAMdhavAnA hoya tene muni pratye Ave 'IrSyA bhAva pragaTe. vegavatIe potAnI jALa bichAvavI zarU karI dIdhI. eNe te vAta vahetI mUkI. tame loke je muninI prazaMsA karI rahyA che e sAce sAdhu nathI, paNa Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna pa7 " sAdhunA svAMgamAM rahelo zayatAna che. e dhamI nathI paNa DhAMgI che, kapaTI che, mAyAvI che. tame ene pUrI rIte oLakhatA nathI. divase sAdhu hovAne daMbha kare che ane rAtre bahAra bhaTakavA jAya che. temaja vyabhicArI paNa che. A vAta vahetI thaI gaI. duniyA doraMgI che. sArAnA tola karanArA ochA hoya che. kheTAnA telamAM besanArA jhAjhA hoya che. sAcI vAtanI jAherAta karavI hoya to vAra lAge. khoTAnI jAherAta jaladI thaI jAya. ahIM paNa evuM banyuM. vegavatInI vAtamAM sau taNAI gayA. havAmAna palTAI gayuM. jevI prazaMsA thatI hatI evI ja, are! enAthI paNa vadhu niMdA thavA lAgI. A saMta sAdhu nahi zayatAna, dhyAnI nahi paNa DhoMgI, tyAgI nahi paNa rAgI, yogI nahi paNa bhogI che. gaI kAle jenA darzana karavA seMkaDo loko umaTyA hatA temane Aje lake tiraskAra karavA lAgyA, ne gALo devA lAgyA. A vegavatIe keTalA karmo bAMdhyA! karmo bAMdhatA jIva vicAra nathI karatA paNa bhegavavAne samaya Avaze tyAre pUrA nahi thAya. aphavAnuM bajAra ekadama garama lahAya thaI gayuM. kAle jenI bolabAlA hatI enI Aje kevI badanAmI thaI. potAnI "kalaMka" kathAnA pracAranI vAta uDatI uDatI muninA karNapaTa para AvI. temanA manamAM thayuM ke ekAeka ATaluM badhuM parivartana ! khabara che paDI ke vegavatIe A badhuM ubhuM karyuM che. kSamAmUrti muni vicAre che ke vegavatIne doSa nathI. doSa mArA karmane che. meM pUrvajanmamAM keIne mAthe ALa-AkSepa caDhAvyA haze tethI Aje mArA mAthe kalaMka caDhayuM che. mane kaMI mAna, sanmAna Ape ke na Ape, enI mane paDI nathI. huM te AvelA karmone samabhAve bhogavI laIza, paNa mArA nimitte jainazAsananI phajetI thaI rahI che, mAro jaina dharma niMdAya che ke jainanA sAdhu Thaga hoya che, vyabhicArI hoya che, emane vizvAsa karavo nahi. A niMdAne aTakAvavI joIe. te munie tyAM nirNaya karyo ke AvI kalaMka kathA mArA kapALamAMthI jyAM sudhI bhUMsAya nahi ane vegavatI jAheramAM pitAnI bhUlane kabUla na kare tyAM sudhI mAre anna jaLane tyAga, cauvihArA upavAsa karavA. munie AkarA tApa zarU karI dIdhA. IrSyAnuM phaLa : muni te aThThama karIne kAusagga dhyAnamAM besI gayA. traNa divasa pUrA thayA tyAM devanA Asana DolyA. avadhijJAnathI upaga mUkIne joyuM, ahe! ugra tapasvI ! saMyamanI sAdhanAmAM masta, cAritra saMpanna, taddana nirdoSa munine mAthe beTuM ALa caDhayuM che, tethI jaina zAsana niMdAne pAtra banyuM che. A to zAsana para Aphata AvI che, mATe amAre javuM joIe. zAsanadeva hAjara thayA. vegavatIne bhayaMkara zikSA karI. enuM mukha AkhuM pheravI dIdhuM, eTale mAruM pAchaLa jatuM rahyuM. keTalI pIDA thAya! te rADo pADavA lAgI. pokAra karavA lAgI. rAjAe vida, hakIma, DekaTara, badhAne bolAvyA, paNa kaI rIte sAruM thatuM nathI. vegavatI manamAM samaje che ke mArA karmo ahIM ne ahIM udayamAM AvyA che, paNa abhimAna sAcI vAta samajavA detuM nathI, Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zArada ra ke pitAnI bhUla kabUla karavA detuM nathI. vegavatI khUba raDe che, tyAM devoe AkAzavANI karI ke vegavatI jyAM sudhI badhAnI samakSa muninI mAphI mAMgaze nahi ane pite karelA khoTA pracArane jagata samakSa jAhera nahi kare tyAM sudhI vegavatInI sthiti sudharaze nahi. ene sAruM thaze nahi. badhAe AkAzavANI sAMbhaLI eTale khabara paDI ke vegavatIe muni mATe AvI khoTI vAto karI che. rAjAne khabara paDI eTale vegavatIne kahevA lAgyA te muninI niMdA karIne khoTA kalaMka caDhAvIne ghora karmo bAMdhyA. te A bhave te udayamAM AvyA paNa bIjA bhavamAM paNa tAre bhogavavA paDaze. vegavatInI AMkha khulI gaI. tenI zArIrika pIDA asahya hatI. IrSyAthI na bolavAnuM belAI gayuM. have mAphI mAMgavA sivAya bIjo koI upAya na hato. vegavatI potAnA parivAra sAthe muni pAse pahoMcI gaI. temanA caraNamAM paDI potAnI bhUlanI mAphI mAMgI. gurUdeva ! Apa te taddana nirdoSa, zuddha brahmacArI ne nirmaLa cAritrazIla che, paNa ApanI prazaMsA mArAthI sahana na thaI tethI meM A dhatIMga ubhuM karyuM che. meM Apane bhayaMkara gune karyo che. Apa mArI bhUlanI mAphI Apo. munine te tenA pratye vaira hatuM nahi. temaNe tene kSamA ApI. muni upara AveluM kalaMka utarI gayuM. vegavatInuM mukha hatuM ke tyAM AvI gayuM. tenI zarIranI pIDA zAMta thaI gaI ne jainazAsanane jaya jayakAra thayo. che IrSyAnI Age vegavatI pAse kevuM kALuM kAma karAvyuM ! vegavatIne AtmA bIjA bhave rAmacaMdrajInI patnI sItAjI banyA. vegavatInA bhavamAM baMdhAyela e karma sItAjInA bhavamAM udayamAM AvyuM. sItAjIne rAvaNa upADI gayo. cha cha mahinA azekavATikAmAM rAkhI. sItAjIe daSTi sarakhI paNa karI nathI. pote cAritramAM aDaga rahyA, chatAM jyAre adhyAmAM AvyA tyAre lokee vAta karI ke sItAjI cha mahinA rAvaNane tyAM rahIne AvyA. kaNa jevA gayuM che ke e cokhkhA che ke bagaDelA ? A vAtathI rAme sItAjIne pharI vAra jaMgalamAM ekalI dIdhI. karelAM karmo bhogavyA vinA chUTako thato nathI, mATe pApabhIrU ane bhavabhIrU bane. pApabhIrU AtmA pApathI Dare ane bhavabhIrU AtmA bhavathI Dare ke mArA bhava kema ochA thAya? pApabhIrU banelA paddharatha rAjA nimikumArane kahe che, mAro AtmA have pApathI bhayabhIta banI gaye che. saMsAranA duHkhathI trAsI gayo che. AtmadarzanathI vilupta evA saMsAranA jIva vilAsanI vimaLatAmAM, bhautika sukhanI gartAmAM, tRSNAnA tarANamAM, kaSAyanA javaramAM, viSayenA vaLagADamAM, lAlasAne taravarATamAM, jANe ajANe ghasaDAye jAya che, paNa emane haju thAka lAgyuM nathI, paNa mAro AtmA e thAka utAravA saMyama mArge prayANa karavA irache che. rAjAe pitAne A vicAra prajAmAM vahetI mUkyo. AkhI mithilA e sAMbhaLIne gamagIna banI gaI. potAno AdhAra cAlyA javAno hoya evI lAgaNI badhAnA haiyAmAM ubharAI rahI. Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zAradA ratna saMsAra choDayo pavAratha rAjAe : padyaratha rAjAe namikumArane samajAvIne dIkSAnI hA paDAvI. mithilApatine vidAya dina najIka AvatuM hatuM ke lokalAgaNI vadhu ne vadhu gherI banatI jatI hatI. aMte e divasa AvI gaye. namikumAre pitAne dIkSA mahotsava dhAmadhUmathI ujavyo. sarSa potAnI kAMcaLI choDIne jAya tema rAjAe saMsAra bhAvanI kAMcaLI utArI dIdhI ne enA para najara karyA vinA e cAlatA thayA. mithilApati padyaratha aNugAra banyA ne vanavagaDAnI vATe emaNe kadama bharyA. e vidAya para sArI mithilAnI janatAe AMsu sAryA. namirAja paNa khUba raDyA. potAnA para chavAyelI "pitRchAyA" adazya thatAM emanA haiyAmAM bhAre AMcako lAgyo. vItarAganI vATikAmAM vicaratA suni padmaratha munie te amRtanA bhajana zarU karyA. have kadAca vacamAM kusakAnA bhajana karavAno avasara AvI jAya eTale upasargo ke kaSTa AvI jAya te paNa amInA AsvAda re bhUlAya? e kusakAnA bhajana phagAvI daI amRta bhajana pakaDI letAM vAra zI? pavarathe pUrve cakavatInA gharamAMthI nIkaLI cAritra lIdheluM hatuM. game tevA vaibhava vilAsa chatAM samajyA hatA ke bhavanI musApharImAM mAnava jIvana e te eka vAvaTAmathaka che. tyAM cAritra bhUlI bhAvi kALa kALe karavAnuM zA mATe karavuM ? mATe cAritra lIdhuM hatuM. cAritra eTale traNa sthAvara baMne prakAranA jIvone abhayadAna denAruM jIvana. cAritra eTale AraMbha pravRttimAMthI nivRtti ApanAra kendra. sAdhupaNuM eTale AraMbha samAraMbhanA mULabhUta parigraha ane enI pAchaLa thatAM aneka prakAranA rAga dveSAdi doSo ane duSka vinAnuM jIvana strI putrAdi ane enI sAthe ubhA thatA kAma rAga-sneha rAganA baMdhana vinAnuM jIvana. AvA jIvanane abhyAsa eTale amRta bhejanane AsvAda! nirmaLa citte ane zuddha hRdaye e AsvAda karyA pachI te e svAda aMtaramAM lakhAI gayA ! enI AgaLa pachI maTI cakavartInI ke IndranI paNa ThakurAI ane bhegalIlA be svAda lAge, kaDavI kasAyelI lAge. rAjA pavaratha avasara AvatAM e mUkI daI cAritra jIvanamAM jhukI gayA. rAjyadhUrA saMbhALatA namirAja : namirAja have namirAjA thayA. prajAe A navA rAjAnuM svAgata karyuM. mithilAnuM rAjya vistaratuM jatuM hatuM. ene cAhaka varga paNa divase divase baheLe thatuM jatuM hatuM. namirAjAe rAjyanuM saMcAlana evI rIte karyuM, rAjya evI suMdara rIte nyAya nItithI calAvyuM ke leke namirAjAnI prazaMsA karavA lAgyA. mithilAne padyarathanI boTa yAda na karavI paDI. namirAje AkhI mithilAne sneha saMpAdana karI lIdhuM. loko kahevA lAgyA ke A mahArAjA te potAnA pitA karatA paNa savAyA thayA. A bAju maNiratha rAjAnA maraNa pachI badhAe caMdrayane kahyuM, Apa have rAjagAdI saMbhALo. tyAre caMdraze kahyuM, huM e rAjagAdI upara kevI rIte besI zakuM? je rAjagAdI upara besavAnA kAraNe mArA pitAnA moTAbhAI eTale kAkA vivekahIna thaI gayA ane Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraTha zAradA ratna peAtAnA ja bhAIne mArI nAMkhyA. mane te A rAjyagAdI upara besatAM paNa bIka lAge che. A pramANe kahI caMdrayaze rAjyagAdI upara besavAnI nA pADI, tyAre sAmatAe tene samajAvyA ke emAM rAjyagAdInA ze| aparAdha che ? gAdI upara besI je pramANe kharAba bhAvanA karI zakAya che te rIte sArI bhAvanA paNa karI zakAya che. sattAnA jema durUpayAga karI zakAya che tema sadupayeAga paNa karI zakAya che, mATe Apa rAjasi'hAsane birAjo. rAjA vinA eka divasa paNa kAma cAlI zakatuM nathI. duSkALa paDe te prajA jema tema karIne eka varSa kADhI zake che, paNa jo rAjakIya vyavasthA eka divasane mATe paNa na hAya tA gajaba thaI jAya. Apa vIratAnI vAtA tA mATI mATI karatA hatA, paNa kavya majAvavAnA samaye kAyaratA kema batAvI rahyA che ? tamAre rAjyagAdI upara besavu` paDaze. caMdreyaza buddhimAna hatA paNa duHkhanA kAraNe te gAdI upara besavAnI nA pADatA hatA. sAmatAnA samajAvavAthI tenuM duHkha AchuM thayuM ane te rAjyagAdI upara beThA. rAjA banyA pachI candrayaza vicAravA lAgyA ke A rAjamugaTa te mArA mATe eka sa'kaTa samAna che. A rAjamugaTanA kAraNe mArA mAthA upara eka mATI javAbadArI AvI paDI che. A rAjamugaTe pitAnI hatyA karAvI che, mAtAnA viyeAga karAvyA che. A rAjamugaTa mArA mATe evA vinAzakAraka na nIvaDe tenI mAre sAvadhAnI rAkhavI joI e. prajAne sukha ApavuM e mArA uddeza hAvA joie. prajA sukhI teA rAjA sukhI ane prajA duHkhI tA rAjA duHkhI che, ema samajavuM joie. rAjyanA bhaMDAramAM je dhana Ave che te dhanane rAjAe peAtAnuM dhana na mAnatA prajAnuM dhana che ema mAnavuM joI e. te dhana prajAnuM hAvAthI te dhananA upayAga prajAnA hita mATe thavA joI e. jo huM te dhanane prajAnuM kalyANa karavAmAM na vAparuM ane meAjazeAkhamAM uDAvu' tA e mArI harAmakhArI gaNAya. huM rAjA chuM. rAjamugaTa paheruM chuM, ane rAjasI vasrA paheruM chuM. paNa jo hu. prajAnI rakSA na karu tA mane e adhikAra kema chAje ? rAjyagAdIe beThA pachI paheluM mAruM e vya che ke mAre mArI mAtAnA patto meLavavA joI e. A pramANe vicAra karI teNe mAtAnI tapAsa karavA mATe cAre bAju mANasAne mAkalyA. mANasAe mayaNurehAnI khUba tapAsa karI paNa kayAMya patto paDayA nahi. mAtAnA patto na paDavAthI cadrayazane khUba duHkha thayuM, tyAre badhAe tene samajAvIne hiMmata ApI. caMdrayaza dhairya dhAraNa karI nyAyanItipUrvaka rAjya calAve che. A khAju namirAja AnaMdathI rAjya calAve che. have tyAM kevuM nimitta maLaze ne zu thaze tenA bhAva avasare, caritra --sAgaradatta zeThanA jIvanamAM garIbI hAvA chatAM amIrI keTalI che ! e lADavA peAtAnA saMtAnAne na khavaDAvatA rAjAne bheTa dharavA gayA. rAjA pUche che, Apa A lADavA kayAMthI lAvyA ? ApanA kahevA pramANe lADavAmAM camatkAra haze paNu Ape e kevI rIte prApta karyA ? mahArAjA ! A lADu karavAnI mahenata amArI che, paNa lADumAM nAkhelI auSadha ApanI che. rAjA kahe, auSidha mArI kevI rIte kahevAya ? mane A bAbatamAM Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaro le 521 jarA paNa khabara nathI. te tame ja oSadhi rAkhI lIdhI hatI te ? tyAre zeThe auSadhi kevI rIte maLI te vAta karI. garIbAInA kAraNe jaMgalamAM lAkaDA kApavA gayA. tyAM thAka khAvA jhADa nIce beThA hatA. eka citte prabhu prArthanA karatA hatA. tyAM acAnaka vidyAdharanuM vimAna AvyuM. teNe kahyuM, tamArI dharmazraddhAnA kAraNe huM prasanna thayo chuM. tuM mAMga....mAMga.... meM bahu nA pADI tyAre temaNe amane sukhI karavA kahyuM. A jhADa nIce be jaDIbuTTI che. eka khAvAthI sAtamA divase rAjya maLaze. ne bIjI khAvAthI AMkhanA AMsu motI banaze. mane vicAra thayo ke mAre te aNadIdhuM levuM nahi evI pratijJA che, A jamIna te rAjAnI mAlikInI gaNAya, tethI mArAthI kevI rIte levAya? Apa pRthvInA pratipALa che. pRthvInA peTALamAM ke sImADAmAM je kaMI vastu-nidhAna rahela che te ApanA hakanA kahevAya. e divya auSadhi ApanI, AjJA vinA kema grahaNa thAya, grahaNa na karuM to amUlya vastu, hAtha karI cAlI jAya, e divya auSadhi ApanI rajA vinA kema grahaNa karAya ? ane je na lauM te kaI duSTa mANasa AvIne laI jAya te anartha thAya. agara pRthvInA peTALamAM ene nAza thaI jAya. bhAgyanI supaLo jIvanamAM kayAreka AvI maLe che. kaI paNa kALe mAlikanI , rajA vinA vastu na levI e mAro niyama che, mATe meM tamane ApavA mATe e " auSadhi-jaDIbuTTI lIdhI hatI. te auSadhinA cUrNa vALA addabhUta A modake che. zeThanI vAta sAMbhaLIne rAjAnA manamAM thayuM ke zuM zeThanI pavitra bhAvanA che! ATalI garIbAImAM paNa potAnA bALakane na khavaDAvatA mane ApavA AvyA! teo hRdayanI zuddha bhAvanAthI ApavA AvyA che te mAre temanI vAta para vicAravuM joIe. rAjA kahe bhAI! Apa premathI mane bheTa ApavA AvyA che te huM tene saharSa svIkAra karuM chuM. game tevA zrImaMta ho paNa bicArA kaI garIba mANasa tamane sAmAnya bheTa Ape to abhimAnamAM caDhI tene tiraskAra na karatAM premathI vadhAvI leje. rAjA kahe bhAI ! A lADavA mArA bALakane khavaDAvuM ne tArA kahyA pramANe je mane phaLa maLaze te huM pachI tane nyAla karI daIza. Apa ApanuM nAma, raheThANa, puruM ThekANuM ApatA jAva. Ama kahI rAjAe temane dhanyavAda ApyA ne kahyuM, pachI huM Apane InAma ApavA bolAvIza. mahArAjA ! mAre InAmanI jarUra nathI. Ape mArI bheTa svIkArI eTale mane AnaMda che. zeTha te rAjAne namaste karI tyAMthI cAlyA gayA. pachI rAjA bhUpAlasiMhe potAnA baMne kumArane bolAvyA. moTe lADa moTA kuMvarane Apyo. ne nAnA nAnAne Apyo. kuMvare kahe bApujI! amane bhUkha nathI. amAre nathI khAvA. jene roja lADavA khAvA maLatA hoya tene lADavAnI kiMmata na hoya. rAjA kahe beTA ! A to raMka mANasanI prasAdI che. "raMkanI sogAda mAmUlI dekhAye, guNamAM amUlya lAge." garIba mANasanI bheTa che, Apa tene khAI le. Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parara zAradA ratna pitAjInA kahevAthI baMne kumAre lADavA khAI gayA. have rAjAnA manamAM caTapaTI lAgI che. temanuM mana adhIruM banyuM che. kayAre kumAra raDe ne AMsunA motI bane ? rAjya te sAta divase maLavAnuM paNa AMsunA motI kayAre bane ? raDyA vinA AMsu paDe nahi ne AMsu vinA motI bane nahi. have te mATe rAjA zuM karaze te avasare. vyAkhyAna naM. 56 bhAdaravA suda 14 ne zanivAra tA. 12-9-81 anaMta karUNAsAgara, samatAnA sAdhaka, mamatAnA mAraka, evA bhagavAne jIvone kalyANane mArga batAvatA samajAvyuM ke jIvananA be mArga che. eka saMsArI jIvana ane eka saMyamI jIvana. puNyazALI AtmAo saMyamI jIvana jIvI dhanya banI jAya che. teo A saMsAranI mAyAjALa ke kIcaDamAM phasAtA nathI, paNa tenAthI alipta rahe che. kamaLa kAdavamAM janme che. kAdavane kaI IcchatuM nathI. tenI sAme kaI jotuM nathI. tyAre kamaLane sI Irache che, kAraNa ke kAdavamAM janma levA chatAM kamaLe evI kaLA prApta karI lIdhI che ke e kAdavathI alipta rahI zake che. kAdavamAM mAtra kamaLa nathI janmatuM. kAdava bene janma Ape che. kamaLane ane - kIDAne. paNa kIDAonI e kamanasIbI hoya che ke e kAdavamAM khadabadatA rahe che. kamaLanI jema e kAdavathI bahAra nIkaLI zakatA nathI, bahAra nIkaLavAnI IrachA paNa ene thatI nathI, ane ethI koI ene IcchatuM nathI, uparathI enA pratye dhRNA kare che. A saMsAra paNa bhogavilAsanA kAdavathI bhareluM eka khAbociyuM nahi te zuM che? kamaLa ane kIDA baMnene janma kAdavamAM thAya che. ema sAdhu ane saMsArI baMneno janma saMsAramAM thAya che, paNa eka saMsAranA kAdavathI alipta banI sAdhu banI jAya che te jagata pUjya banI jAya che. enI caraNaraja jagata pitAnA mastake caDhAve che, enA paDayA bela jhIlavA jagata taiyAra rahe che. tyAre saMsAramAM janmI je saMsAramAM rahI jANe che, saMsAramAMthI bahAra nIkaLavAnA svapna paNa jene jIvanamAM AvatA nathI. janmatAM saMsAra jenuM pAraNuM bane che ne maratA saMsAra jenI mRtyu zayyA bane che evA saMsArIo na te vizvane pUjanIka banI zake, na te keIne priya banI zake. saMsAra jene kAdava jevuM lAge e ja kAdavathI alipta banI kamaLa jevuM jIvana jIvavAnI IcchA rAkhe. saMsAranA AkarSaNa na ene spazI zake ke na AkaSI zake ! paNa saMsAra kAdava jevo haiyAmAM lAgave e khUba kaThIne kAma che. saMsAranI bahAra paNa saMyamanI mastIthI bharelI nirbhaya ane nijAnaMdamaya eka duniyA che. eTalI enI daSTi khUle te e bahAra nIkaLavAnI IcchA kare ne? kAdavanA kIDAne kAzmIranA khilakhilATa hasatA gulAbI bagIcAone svapna paNa kayAMthI khyAla hoya ke kAdavane choDI e tyAM javAnI IcchA kare ? kAdavamAM e kAzmIranA bagIcAnI kalpanA karI ramate hoya, ene keNu kAdavamAMthI ugArI zake? saMsAra je Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rasta 523 du:khathI bharelA che emAM sukhanI kalpanA karI beThelAne A sa'sAra duHkhamaya che, cheDavA jevA che e vAta kANu samajAvI zake? meLavavA jevA jene meAkSa lAge ene levA jevA sayama lAge ane levA jevA sayama jene lAge ene cheADavA jevA sasAra lAge." e saMsAramAM sukhe rahI na zake. saMsAranI kedanA saLiyA teADI bahAra AvavA mATe enA rAta divasa prayatnA hAya. jene jIvanamAM muktinI sAcI jhaMkhanA jAgI jAya ane e mATe sayamanI tAlAvelI lAgI jAya e saMsAramAM na sukhe khAi zake, na sukhe sUi zake ke na sukhe rahI zake. kedakhAnAnA kedI jema kedamAMthI chUTavAnI khArI zeAdhatA hAya ema e paNa saMsAramAMthI chaTakavAnI mArI zeAdhatA hAya. zAlibhadranu nAma tA ghaNI vAra sAMbhaLyu che. doma doma akhUTa vaibhavanI vacce beThelA zAlibhadra pAse kayAM saMsAranA sukhAnI kamI hatI ? are ! AkhA magadhamAM zASyA na jaDe evA enA bhavya maneAhara mahela hatA. khatrIsa khatrIsa navayauvanAo jenI patnI banavAmAM peAtAnu saubhAgya mAnI, paDayo khela jhIlavA sadAya tatpara rahetI hatI, devalAnA deva jenI sevAmAM divasa uge ke nita navA navA vastrAla'kArA ane AbhUSaNeAnI bharelI navvANu` peTI hAjara karatA hatA, evA devalAka jevA mahAna sukhamAM Anada pramAda karatA zAlibhadrane paNa je divase cheADavA jevA sasAra, meLavavA jevA mekSa ane levA jevA saMcama lAgyA e divase saMsAranI kedanA saLiyA teADI sasArI bahAra nIkaLI jatAM emane jarA ya vAra na lAgI. sAta sAta mALanA mahelanA paDachAyA na emane pIgaLAvI zakayA ke batrIsa trIsa patnIonI AMkhamAMthI daDa daDa vahyo jatA azru pravAha na emane rAkI zakayA ke saMsAramAM rAkhI zakayA. kAraNa ? e kAdavanA kIDA nahi paNa kamaLa hatA. kamaLa hatA mATe saMsArathI alipta banI sauMcamanI mastI mAvA vIranA mArge cAlI nIkaLyA. te emanA caraNAmAM ApaNA zIra jhukI paDe che. padmaratha rAjA kamaLa samAna hatA. tethI meAkSa meLavavA mATe sauMsArane tilAMjalI ApI saMyama mArge cAlI nIkaLyA. mirAjA AnaMdathI rAjya calAve che. peAtAnA sadguNeAthI namirAjAe prajAnA hRdaya siMhAsana para sthAna jamAvyu` che. mithilAnA mitrarAjyA vadhI rahyA hatA ema enA zatru rAjyA paNa haju hayAta hatA, e rAjye mithilAnI virUddhamAM peAtAnI zakti veDaphI rahyA hatA. sudarzana nagaranA rAjA candvayaza mithilApatinA tAbAmAM rahevA mAMgatA na hatA. caMdrayaza namirAjanI virUddhamAM hatA. mirAja nathI jANatA ke caMdrayaza mArA sagA vaDIla bhAI che tema cadrayaza paNa nathI jANatA ke nimarAja e mArA bhAI che. divaseA vItatA jatA hatA. A virodha vadhu vegavAna banatA jatA hatA. sAmasAmA laDIne ekabIjAnuM astitva mITAvI devA ane rAjyeA mathI rahyA hatA. yuddha eka cInagArInI rAha joI rahyuM hatuM. eka taNakhA maLatAM yuddhanI mahAvALAo saLagI uThe ema hatuM. khaLamAM mithilA ajeya hatI. sudarzananuM khaLa mithilAnA mukAbaleA karI zake eTaluM sabaLa na hatuM, paNa IrSyA kadI pAtAnA Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 524 zAradA ratna baLAbaLano vicAra nathI karatI. mithilA ane sudarzananA vigrahanuM kharuM mULa IrSyA hatuM. namirAja kahetA ke AvA baLavAna rAjya mithilAnI jhaMDI nIce sudarzana kema na rahe! game tema karIne yuddha dvArA paNa candrayazane te namAvo joIe. candrayaza kahe, namirAja baLavAna hoya ne mithilA moTI hoya emAM amAre zuM? mithilA bhale namine baLavAna gaNe. e enA gharano baLavAna ! emAM sudarzanane zuM lAge vaLage ! amAre zA mATe enA hAtha nIce dabAvuM joIe? Ama arasa parasa yuddhanA saMgharSanA saMgrAmanA bhaDakA dhuMdhavAI rahyA hatA. eka cinagArI caMpAya eTalI vAra hatI, pachI te yuddhanA labakArA mAratI javALAo phATI nIkaLavAnI hatI. namirAjA rAjya karatA hatA eTalAmAM eka navIna ghaTanA banI gaI je kaI anukULa ke pratikULa ghaTanA bane che te ghaTanA pAchaLa keI ne koI rahasya raheluM hoya che. mithilAne veta paTTa hasti gAMDe che. AmAM paNa keI saMketa hoya tema lAge che. kudarate pulanA be cheDA judA paDI gayA che te saMdhAvA mATe jANe A nimitta ubhuM thayuM na hoya ! A paTTa hasti para rAjA sivAya kaI besI zake nahi. jeTalA rAjAnA mAna teTalA paTTa hastinA mAna. mAtra nimirAjAne nahi paNa AkhI mithilAne e zveta paTTa hasti para khUba prema hatuM. A zveta hAthI maramya hate. dhavalavaNuM enI kAyA hatI. be lAMbI daMtazULe enI keI anokhI zobhA hatI. enI cAlamAM cAhu hatuM. rAjamArga parathI pasAra thatuM tyAre sau ene premabharI najare joI rahetA. " A hAthI mardonmatta banI AlAna staMbha teDI nAMkhIne bhAgye. teNe gAmamAM khUba tephAna macAvyuM. bhAge te e bhAgye ke keInA kabajAmAM na AvI zake. - mithilAnA mahAvate A hAthIne aMkuzamAM levA khUba mathyA. emaNe vividha prakAranI yuktio ajamAvI joI, paNa e na pakaDAyo te na ja pakaDAye. mithilAnA rAjamArgonA madhyamAM thaIne e zveta hastIe doTa mUkI hatI. e doDato ja rahyo, doDato ja rahyo, e hAthInI pAchaLa namirAje rAjyanA guptacare niyukta karyA jethI hAthI kayAM jAya che ne ke ene aMkuzamAM le che e jANI zakAya. viSaya kaSAyanA unmAde caDhele jIva paNa A rIte saMsAranI durgati rUpI aTavI tarapha doDI rahyo che. mano dhAvati sarvatra madonmatta gajendravat / jJAnAMkuze samutpanne tasya no calate manaH // madonmatta hAthInI jema mana ahIM tahIM jyAM tyAM doDyA kare che. jJAna rUpI aMkuza dvArA e mana rUpI madonmatta hAthI vaza thAya che. jJAnarUpI aMkuzavALI vyaktinuM mana kadApi calita thatuM nathI. A paTTahasti te deDato rahyo. mithilAnI sImAo oLaMgAI gaI keTalAya vanavagaDA AvyA ne gayA. parvata paga nIcethI pasAra thaI gayA paNa e veta hastI ne aTake. bhUkha lAgatI tyAre ekAda vananikuMjane e kaccaraghANa vALI dete. tarasa ,* * * * * * Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 525 lAgatI tyAre hileLA letA zAMta-prazAMta parijAtathI bharyA-bhAdaryA sarovarane e DahelI nAMkhato. vizrAmanI te vAta ja na hatI. mithilAnI hada te kayAranI oLaMgAI hatI. viMdhya parvatanI hAramALA have zarU thaI. mithilAthI A pradeza khUba dUra sudUra hatA. zveta hAthInI kAyA have thAkI gaI hatI. viMdhyAcaLathI sudarzana khUba najIka hatuM. sudarzana eTale kayuM nagara ? khabara che ke Apane ? jyAM maNiratha ane yugabAhu rAjya karatA hatA te nagara. jyAM caMdrayaza rAjA rAjya kare che. mithilAthI Avelo e zveta hasti, ratna viMdhyAcalamAM AvIne thaMbhI gayo. e cadrayazanA rAjyane vistAra gaNAto hato. namirAjano A hAthI sudarzana nagaranI sImAmAM pahoMcIne utpAta karavA lAgyo. caMdrayaza pAse AvelI phariyAda -hAthInA utpAtane kAraNe sudarzanapuranI prajA ghaNuM trAsa pAmI gaI trAsathI mukta thavA prajA rAjA candrayazanI pAse gaI ane pitAnI duHkhada kahAnI rAjAne kahI. pahelAnA rAjAo prajAno pokAra sAMbhaLIne besI rahe tevA na hatA. te samajatA hatA ke prajA sukhI te huM sukhI ne prajA duHkhI te huM duHkhI. te prajAne potAnA saMtAna samAna mAnatA ane prajA rAjAne pitA samAna mAnatI. Aje te rAjA prajAnAM zatru ane prajA rAjAnA zatru banI gayA che. rAjAe prajAne pokAra sAMbhaLyo. te pramAda karIne besI na rahyA. koIne orDara na karyo. jAte ubhA thayA, mArI hAjarImAM mArI prajAne kaI prakAranuM duHkha thAya te pachI huM rAjA ja zAnera prajAne kaI prakAranuM duHkha na thAya evI vyavasthA karavI e rAjA tarIkenuM mAruM kartavya che. caMdrayaza konA putra che e khabara che ne? yugabAhu pitA ane mayaNarehA mAtAnA putra che, je mAtA pitA saMskArI, sadAcArI, zIlavAna hoya tenA saMtAno paNa pavitra ja hoya ne ! are! mayaNarehAe te zIla sAcavavA keTalA kaSTa veThayA paNa zIla nathI choDayuM, evI Adarza mAtAne dIkaro caMdrayaza che. caMdrayaza rAjAe kahyuM, Apa jAva. hamaNuM tamAruM duHkha dUra karuM chuM. caMdraze sainikone bolAvyA ne kahyuM ke mArI prajA hAthInA trAsathI duHkhI thaI rahI che, mATe e hAthIne jItavA-vaza karavA Apa sainya taiyAra karo. caMdrayaza rAjA sinya laIne jyAM hAthI che tyAM jAya che. hAthIe dUrathI caMdrayazane jo ke te ThaMDA paDI gayo. tenuM tophAna baMdha thaI gayuM. badhAne khUba Azcarya thayuM ke je hAthIne vaza karavA keTalA aMkuzo mAryA, tene vaza karavA seMkaDo upAye karyA, chatAM kAbUmAM na AvyuM, te Aje caMdrayaza rAjAne joIne ThaMDo paDI gayo ne sUDha namAvIne jANe namaste karato hoya tema karavA lAgyuM. rAjAnA manamAM thayuM ke A hAthI gAMDapaNamAM mithilA nagarIne choDIne cheka ahiM mArI nagarI sudhI A mATe temAM jarUra kAMI saMketa haze. na banavAnuM banyuM che mATe bhAvinA bhaNakArA emAM chupAyelA haze. caMdrayaza rAjA hAthI para besIne tene hAthIkhAnAmAM laI gayA ane mANasene kahI dIdhuM, A hAthIne takalIpha na thAya te rIte sAcavaje. hAthI kAMI bela nathI paNa tene saMketa che ke keTalAya Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 526 zArA ratna varSothI chUTA paDelA bhAIne bhegA karavA che, paNa caMdrayaza ane namirAja ekabIjAne oLakhatA nathI, tethI pahelA te A zveta hastinA kAraNe khUnakhAra saMgrAma khelavA taiyAra thaze. parigrahanA kAraNe bhAI bhAI laDavA taiyAra thaze. parigraha zuM anartha nathI karAvate ? parigrahanA kAraNe rAjya rAjya laDe che. bhAI bhAI laDe che, bApa dIkarA laDe che-are, kaMIka vAra te khUna karatA paNa acakAtA nathI. jenA gharamAM puNyAnubaMdhI puNyanI lakSamI AvI hoya che tyAM saMpa hoya che. tene dAna devAnuM mana thAya. garIbonA AMsu lUchavAnuM mana thAya, duHkhIne joIne tenA dilamAM karUNAne dhodha vahe. eka zaheramAM eka makAna para lakheluM "zrInivAsa". zrI eTale paise ane nivAsa eTale raheThANa. paise jyAM rahe che e jagyA. e makAnamAM zeTha vase che, emanuM nAma paNa zrInivAsa, nAma pramANe guNa che. zeThane tyAM lakSamI ghaNI che. dhaMdhe sAre che, zaheranA nAmAMkita jhaverI che, hIrA, motI, pannA, nIlama ane mANeka badhuM vece che. sAthe zAhukAra paNa che. bhAre vyAja laIne lokone paisA dhIre che. saMpatti ghaNuM paNa zeTha kaMjusa ghaNA, camaDI tUTe paNa damaDI na chUTe evA kaMjusIyA. eka vakhata eka garIba brAhmaNa jANe garIbIne sAkSAt avatAra ! e brAhmaNa ghera ghera bhIkha mAMgI rahyo che. tenI sAthe eka bALaka che. ene joI ApavI che. je kaI dAtAra maLI jAya ne kharcanI sagavaDa karI Ape te mATe te pharato pharato zrInivAsanA baMgale Avyo. tenA mamAM che ke A zeTha bahu zrImaMta che, te mArI Tahela pUrI karaze. teNe kahyuM, TaheliyA bhagatanI Tahela che ne dAtArane mana sahela che. he dayAmUrti ! anAthanA nAtha! mArA putrane janoI ApavI che. te joIne kharca mane Apo ne! . zeTha to bhAre kaMjusIyA ! emaNe te gusse thaIne kahyuM, mahArAja ! AgaLa cAlatA thaI jAva, ahIM kaMI nahi maLe. brAhmaNa kahe-zeTha! bhagavAne tamane ghaNuM ApyuM che to amArA jevA bhikSukane kaMIka Ape. thoDuM Apaze te bhagavAna tamane ghaNuM Apaze. zeTha kahe-bhagavAne tamArA jevA bhikhArA mATe dhana ApyuM haze kema? A dhana kaMI maphata nathI maLyuM. zarIranA pANI utaryA che pANI! mAre ghana kaMI uDAvI devuM nathI. brAhmaNa kahe-garIbane dAna devAthI tamane aneka gaNuM maLaze. dAna devAthI dhana ghaTaze nahi paNa vadhaze. zeThane te bhAre gusse caDhaya. nekarane kahe che, A bhikhArAne ahIMthI dUra kara, na jAya te lAkaDI mara, ene kyAM khabara che ke mArI sAthe vAta karavAnA paNa paisA paDe che! nokare ene tyAMthI haThAvavA prayatna karyA paNa e bhAre haThIle ! chevaTe lAkaDInA mAra maLyA, tyAre tyAMthI khasyo. paNa thoDe dUra jaIne ubhe rahyo. A zeTha te pitAnI dukAne gayA. - zeThANanI udArabhAvanA -thoDI vAra thaI eTale pAcho brAhmaNa tyAM AvIne ubho rahyo. zeThANI oTalA para beThA hatA. temanA manamAM thayuM ke A bicAro kayArane karagare che paNa zeTha te makhkhIcusa, paisA te na ApyA paNa mAra mArIne kADhI mUkyo. Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 527 temanA dilamAM dayA AvI. bicArAnA pApakarmano udaya haze tyAre tene bhIkha mAMgavAne vakhata Avyo ne ! ApaNI pAse che te mAMge che. tene kaMIka ApavAnuM mana thayuM, paNa pAse kaMI hatuM nahi. A zeTha te evA bhAre lebhayA ke koI divasa zeThANIne vAparavA be pAMca rUpiyA paNa ApatA nathI. zeThANI vicAre che ke zuM Apu? vicAramAM ne vicAramAM tene hAtha nAka para gayo ne nAkanI nathaNI hAthamAM AvI. zeThANIe kAMI paNa vicAra kyA vinA brAhmaNane nathaNa daI dIdhI. bhikSuka kahe bena ! tamAruM bhavabhava kalyANa thaje. ema AzIrvAda ApyA. kayAM zeThanI kRpaNa bhAvanA ne kayAM zeThANInI udAra bhAvanA ! brAhmaNa vicAra kare che, mane jaldI ahIMthI javA de, je zeTha AvI pahoMcaze te A ApeluM paNa pAchuM laI leze. ema vicArIne te tyAMthI ravAnA thaye. nathaNI jotA zeThane jAgele krodhaH- brAhmaNa vicAra kare che mAre nathaNInI jarUra nathI. jarUra che paisAnI, te nathaNuM vecIne paisA meLavI lauM. zaheramAM te jhaverInI ghaNI dukAne. keTalIya dukAnomAM pharyo. koIe so rUpiyA kahyA, keIe baso kahyA, te keIe pAMca kahyA. eka pramANika vahepArI hatA teNe kahyuM. Apa pilI moTI dukAne jAo. A tamArI vastu mUlyavAna che, hire DAgha vagarane cekho che, tamane hajAra be hajAra rUpiyA maLaze. brAhmaNa pharato pharate zaheranA moTA nAmAMkti jhaverInI dukAne AvyA. dukAne munIma beThA hatA. te jhaverAta pArakhavAmAM hoMziyAra hato. jJAnI kahe che A jIva game teTalI DIgrI meLave, kiMmatI ratnone pArakhavAmAM hoMziyAra thaI jAya paNa jyAM sudhI teNe AtmA rUpI ratnane oLakhyuM nathI, tenI pichANa karI nathI, tyAM sudhI te sAce jhaverI nathI. jo kaMI paNa prApta karavA jevuM hoya te te tAro AtmA che. AtmAne prApta karavAnA purUSArtha sivAya bIje kaI purUSArtha karavA jevuM nathI. AtmA sivAya kaMI paNa meLavavA jevuM na lAge tyAre emanA mArgo tArA prayANano prAraMbha thaze. AtmAne meLavavA mATenA purUSArthamAM tuM lAgI jaIza tyAre tuM yegI banIza. megI banyA vinA AtmAnI prApti nahi thAya. AtmAnI prApti eTale karmamukta avasthAnI prApti. - brAhmaNa pharate pharate zaheranA prakhyAta jhaverInI dukAne gayo. gAdI para munima beThA hate. eNe nathaNI joIne be hajAra rUpiyA kiMmata karI. brAhmaNanA manamAM lobha jAge ke haju mane nathaNInA vadhAre paisA maLaze. eTale nathaNI pAchI mAMgI. munIme zeThane kahyuM, A nathaNInA be hajAra ApavAnA kahuM te ya A brAhmaNa mAnatA nathI. zeThe nathaNI jeIne brAhmaNane kahyuM, mahArAja ! levA hoya to be hajAra le, nahi to cAlatI pakaDo. brAhmaNane thayuM basa, have kasa AvI gayo lAge che. have vadhAre nahi maLe eTale be hajAra rUpiyA laIne ravAnA thayo. nathaNI joIne zeTha vicAramAM paDI gayA ke A nAkanI nathaNI mArI patnInI lAge che. zuM teNe A nathaNI A brAhmaNane dAnamAM daI dIdhI haze ! temanA peTamAM to tela reDAyuM. je eka pese na choDe tenA badale patnIe nathaNa daI dIdhI! lAva ghera jaIne tapAsa karuM. Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para8 zAradA ratna zrInivAsa zeTha te dukAnethI uDyA ne upaDyA ghara bhaNI. na te pAghaDI bAMdhI ke to pagarakhA paheryA. gharamAM pesatA zeThANIne kahyuM ke tamArA nAkanI nathaNI Ape. nAkamAM nathaNI kema nathI? e kyAM gaI? je patnI kahe ke meM nathaNI dAnamAM ApI dIdhI che. te te tenuM AvI ja bane. eTale asatya bolyA ke nathaNIne hIro DhIla paDyo che mATe peTImAM mUkI che. zeTha kahe jAo, aba ghaDI laI Ave. zeThANI te aMdara rUmamAM gayA paNa peTI kevI ne nathaNI kevI? e jANatI hatI ke nathaNe to garIba brAhmaNane ApI dIdhI che. paNa have zuM thAya ? pote eka dAnadharma karatAM bIjo adharma . zeTha pAse asatya balavuM paDyuM. eka juThuM sAta juThThANune janma Apaze. mArA pati jANaze te mane mArI nAMkhaze. dhikkAra che A jIvatarane ! AnA karatAM marI javuM sAruM. enA sasarA aphINa pItA hatA e aphINa bahAra kADhyuM. eka vADakAmAM ghaLyuM ne pItA pahelAM prabhune prArthanA karI. prArthanA pUrI thaIne vADake laIne pIvA jaya che tyAM Tapaka karatuM vADakAmAM kaMIka paDyuM. zeThANIe joyuM, are, A te nAkanI nathaNI! e te rAjI rAjI thaI gaI. bhagavAne potAnI lAja rAkhI. te deDIne patinI pAse gaI ne kahyuM, lo nAkanI nathaNI! hIro jarA DhIlo paDyo che. zrInivAse nathaNI hAthamAM laIne jaI te barAbara potAnI nathaNI che. te khissAmAM paDI che te nathaNI - konI? zeThe khissAmAM hAtha nAMkhyo. nathaNa kADhI barAbara eka sarakhI. zeThANIe nathaNa dAnamAM ApI hatI te badhI vAta karI. dAnanA prabhAve e nathaNuM pAchI bIjI AvI paNa gaI. A joIne zeThanI AMkha khulI gaI. emaNe patnIne kahyuM. tuM mAre gurU! te mane aMdhane dekhato karyo. have huM mane je lakSamI maLI che tene sadupayoga karIza. have te zeThe chUTA hAthe dAna karavA mAMDayuM. dAna karatA jAya ne prabhunA gIta gAtA jAya. temane have dAnano mahimA samajAI gayo. jJAnI kahe, che tame dhananA dAsa na bane, paNa svAmI bano. Aje mAnavI dhanamAM sukha mAnI emAM mazagUla rahyo che, ane jyAre dhana maLe che tyAre dhana para potAne adhikAra sthApita karavAne badale ene dAsa banI jAya che. dhana ene AdhIna nathI rahetuM, paNa e dhanane AdhIna banI jAya che. e saMsAranA sukho, vilAsa ane ArAmanA bhaktA banavA cAhe che, paNa bhoktA banavAne badale e bhAgya banI rahe che. bhege ene AdhIna rahetA nathI, paNa e khuda bhogone AdhIna banI jAya che. mAnavInI A kevI parAdhInatA ! e parAdhInatAmAM paNa sukhano AbhAsa joI rahyo che. je dAsane badale tame svAmI banavA mAMgatA ho te dharmano Azraya le. dharmanuM svarUpa samajIne ene Azraya le. te tame dhana ane vilAsanA dAsa nahi bane, paNa enA svAmI banI zakaze. dharmane na samajanAro pitAnA dhanano sadupayoga nathI karI zaktA. je potAnI IcchAnusAra zubha kAryomAM eno upayoga nathI karI zakate, e mANasa dhanane dAsa che. enAthI ulaTuM je dharmane samajI le che te potAnA dhanane turacha samajIne potAnI icchAnusAra zubha kAryomAM vAparI zake che, mATe e dhanane svAmI che. - Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna para9 caMdrayaza vicAre che ke hAthIne vaza karavAthI prajAnuM duHkha dUra thayuM ane mane paNa hAthIno lAbha thaze. A hAthI to jANe mAre mATe na AvyA hoya! A bAju namirAjAnA mANasoe jaIne badhI vAta karI. mahArAjA ! Apano paTTahasti mardonmatta thaIne bhAgI gayo hato. ame tene vaza karavA ghaNuM prayatno karyA, paNa te kaMInAthI vaza na thayo, amArA badhA prayatna niSphaLa gayA. te jaMgalamAM bhAgI gayo. Akhare te hAthI ApaNI sImAne oLaMgI mAlavapati caMdrayaza rAjAnA rAjyanI hadamAM dAkhala thaI gayo. ApaNe te hAthI mithilA nagarImAM khUba trAsa vartAvavA lAgyo. prajAne raMjADavA lAge. prajAne herAna parezAna karI dIdhI. tene vaza karavA badhAe ghaNA prayatno karyA paNa te vaza na thayo. chevaTe na banavAnuM banI gayuM. namirAjA kahe zuM banyuM ? caMdrayaza rAjA sainya laIne hAthIne vaza karavA AvyA. na jANe zuM sUjhayuM ke te hAthI amane vaza na thayo, paNa caMdrayaza rAjAne dUrathI AvatA joyA ke te ThaMDogAra banI gayo ane temane sahaja rIte vaza thaI gayo. hAthIne vaza karI mAlavapati jyAre te hAthI upara birAjyA ane tenI upara cAmara DhoLAvavA lAgyA tyAre te mAlavapati evA zobhatA hatA ke jANe Indra joI lo. hAthIne te rAjAnA hAthamAM jate joI amane badhAne ghaNuM duHkha thayuM paNa ame tyAre zuM karI zakIe ? Akhare ame vivaza thaIne pAchA AvyA chIe ane Apane banelI hakIkata kahI rahyA chIe. A vAta sAMbhaLIne namirAjAne khUba dukha thayuM. saune saunuM svamAna vahAluM hoya che. mAro paTTahasti kema javA devAya ? temanA manamAM krodha AvyuM. AMkha lAlALa thaI gaI. te kahevA lAgyA ke tame lokee atyAra sudhI mane e samAcAra kema na ApyA ? mahAvate kahyuM, amane evo vizvAsa hatuM ke ame hAthIne vaza karI laIzuM paNa amAre e vizvAsa cheTe nIkaLyo, ane ame hAthIne vaza karI zakyA nahi. have namirAjA hAthIne pAcho meLavavA mATe zuM karaze tenA bhAva avasare caritra-bALakane raDAvavA mATe upAya zodhatA rAjA : rAjAe baMne lADavA pitAnA bALakone khavaDAvyA. rAjAnA hRdayamAM baMne rAjakumAramAMthI keNa rAjA banaze ane tenA azrubiMdu motI banaze te jovA mATe adhIrAI AvI che. A baMne bALake puNyavaMtA che. emane raDavAnI khabara nathI. puNyazALI jIvonA kajIyA na hoya, raDavAnuM na hoya, temaja bhUkhAravA na hoya. temanA peTa bharelA hoya. have chokarAone raDAvavA kevI rIte ? rAjAne rAtre uMgha paNa nathI AvatI. rAtrInA cAra prahara cAra varSa jevA thaI paDyA. jyAre savAra paDe ne e addabhUta dazya nihALuM ! manamAM vicAranA taraMge uThe che. kadAca A raMkanI sogAdane camatkAra prakAza pAme to ene kaI rIte sanmAnavo ? are ! rUdana vinA AMsunA metI kaI rIte prApta thAya? e mATe kumAra pAse kevo pravega karavo ? zuM emane mAra mAravo ? nA.nA.. AzA ane aramAna bharyA lADIlA kumArone phUlanI mAphaka jALavyA che. emane vinA kAraNe tADanane atyAcAra kema thAya? Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 530 zAradA ratna phUlanI mALA pahADane bhAra kema sahI zake? zuM tyAre kaThera vacana kahevA? duniyAmAM vacana pariSaha durlabha manAya che. vacananA tIrNa bA aMtaranA marmasthAnene bhedI nAMkhe che. e marmasthAna bhedAtA nayana kinArA ApoApa aMtaranA AMsuthI bhIMjAyA vinA rahetA nathI. bALake mATe rUdana e svAbhAvika prakRti che, paNa vagara vAMke kaThora zabdo kahevAnI pitR hRdayanI hAma hatI nahi. te have karavuM zuM? eka bAju pitRhadaya ane bIjI bAju AzcaryadarzananI ati jijJAsA. aMte rAjAe manamAM eka nizcaya karyo. - rAjA savAramAM uThayA. vAtAvaraNa zAMta hatuM, maMda maMda zItaLa havA AvatI hatI, paNa rAjAnA manamAM zAMti nathI. temanuM citta AMsumAMthI kyAre motI bane emAM hatuM. tyAM bAraNe avAja Avyo. bAraNuM kholyuM te baMne kumArone joyA kumAroe AvIne pitAne vaMdana karyA. rAjA mauna besI rahyA. kumAro vicAramAM paDayA. dararoja premathI mIThI bhASAthI bolatA pitAjI Aje kema belatA nathI, ane ApaNane jotAM Ane kema baMdha karI dIdhI haze? roja ApaNe darzana karavA AvIe te ApaNane bAthamAM laI letA ne Aje sAmuM paNa jotA nathI. zuM ApaNuthI kAMI aparAdha thayo haze ? ApaNI kaI bhUla thaI gaI haze? baMne kumAronA dila AkuLa vyAkuLa banI gayA. - aNadhAryA viSama prasaMgenuM aNadhAryuM AkramaNa bhalabhalA vIrone paNa eka paLa vicAramAM mUkI de che, te A bicArA nAnA phUlaDA, A jhaMjhAvAtanA jhapATAne kevI rIte sahana karI zake ? baMnenA zarIra bhayathI dhrujavA lAgyA. laLI laLIne page lAge che. | bApujI! amAro zo vAMka gune che ke Aja amArA sAmI mIThI dRSTi paNa karatA nathI. 'have ApaNuM zuM thaze? bIkanA mAryA kumAroe gaIkAlanI AkhI dinacaryA tapAsI. kyAMya paNa pitAjIne na gamatuM ke temanI AjJA virUdhdha kaMI karyuM nathI ne? samayanA pAnA ukelIne pharI khUba dhyAnapUrvaka tapAsyA chatAM kyAMya paNa rAjAnA gussAnuM kAraNa maLyuM nahi. teo AzcaryamAM paDyA. zuM haze ? kayAMya aghaTita te karyuM nathI, tethI manamAM zAMti thaI. nAnakumAra kahe bhAI! ApaNe jaladI jaladI pitAjIne namana karIne bahAra jatA rahIe. pitAjI te AMkhe khelatA nathI ne sAmuM jotA nathI. meTebhAI kahepitAjInA aMtaranA AzIrvAda na maLe tyAM sudhI namaskAra zA kAmanA ! tuM thoDI dhIraja rAkha. hamaNuM pitAjI AMkha khelaze. pAchaLa pharatAM hAtha lAgatA, phUladAnIo phUTI gaI krodhAtura rAjA khUba banyo, baMnene lAke mAryo. A pramANe belatA kumAra jarA pAchaLa daSTi karavA gayo tyAM nahIM jevA hAthanA dhakkAthI phUladAnI gabaDIne nIce paDI gaI ne phUTI gaI. pahelAM te rAjAne mana phUladAnInI kiMmata na hatI, paNa Aje te phUladAnI tUTatA rAjAne nimitta joItuM hatuM te maLI gayuM. nimitta maLatAM taNakhAne dAvAnaLa bane che, phUladAnI paDavAnA avAjathI rAjAe AMkho lI., paNa AMkhamAM khunnasa ubharAyuM, mukha prAdhathI lAlaceLa banI gayuM. rAjAe Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 531 gussAmAM kumArone na kahevAnA zabdo kahyA. mukhamAMthI vacanAgninI varSA varasavA mAMDI. A sAMbhaLIne kumArA te sthira banI gayA ne vicAra karavA lAgyA ke Aja dina sudhImAM pitAjIne gussA karatAM joyA nathI. ne Aje ATalA badhA gussA kema ? rAjA kahe che kema, Aje zu* karavA dhAryuM. che ? samayane oLakhatA nathI zIkhyA ? tamAre mana dareka prasaMgeA sarakhA ja che kema ? phUladAnI tUTI gaI tA khera ! paNa mArA dhyAnamAM skhalanA karanAra badamAze ! nIkaLI jAo gharanI bahAra. have tamAruM mukha mane batAvaze nahi. kAI divasa eka paNa zabda na uccAranAra pitAjInA mukhamAMthI Aje A zabdo nIkaLyA. tethI kumAranA manamAM anekAneka kalpanAnA gherA vAdaLA saDasaDATa cAlI rahyAM. haiyAmAM thaDakArA zarU thayA, chatAM hiMmata rAkhI, rAjAnA caraNamAM mastaka namAvI namratAthI kheAlyA, pitAjI ! aparAdhanI kSamA yAcIe chIe. mahArAjAnI AMkheA tA kuMvaranI AMkheA sAme joI rahI hatI. kAre e AMkhAnA pANI meAtInI varSA kare ? rAjAnI dhIratA khUTatI nathI. chevaTe kumAra jyAM mastaka namAve che tyAM krodhanA pArA AsamAne caDhayo. yuvarAjane jorathI traNa tamAcA lagAvI dIdhA. yuvarAjanI AMkhamAM AMsu AvI gayA. jIvanamAM pahelI ja vAra AvA mAra paDavAthI kumAronA nayanamAMthI zrAvaNa-bhAdaravA varasavA lAgyA. rAjAnI AMkheA vArApharatI baMne kumArAnA nIkaLatA AMsue tarapha hatI ke hamaNAM meAtInA DhagalA thaze. rAjAnI jijJAsA vadhatI hatI, paNa meAtInA badale azru ta azru rahyA. hanuM rAjA meAtInI lAlasAthI kumArAne pharI vAra mAraze ne tyAM zu` banaze, tenA bhAva avasare. vyAkhyAna na, 57 bhAdaravA suda 15 ravIvAra tA. 13-9-81 sujJa baMdhue, suzIla mAtA ne baheneA ! zAsananA zaNagAra, avanInA aNugAra evA anaMta jJAnI bhagavaMtAe bhavya jIvonA AtmautthAna mATe AgamanI prarUpaNA karI. vartamAnakALamAM pacama ArAmAM Agama e AtmAnI unnati karAvanAra pathadIpaka che. evA jinAgamane mahApurUSoe ghaNI ghaNI upamAo ApI che. temAM mukhya ATha upamAo che. (1) sUrya :--sUrya jema pAtAnA prakAza vaDe khAdya padArthone prakAzita kare che, tema jinAgama paNa tenuM adhyayana karanArane leAkAleAkanA bhAvane jaNAve che. (2) caMdra :--caMdra jema peAtAnI zItaLatA vaDe jagatane AnaMda Ape che, tema zrI jinAgama paNa jagatane nijasvarUpa (jJAna-dana)mAM 2maNutA rUpI AnaMdane pamADe che. (3) dipaka :--dipaka jema aMdhakAranA nAza kare che, tema jinAgama paNa AMtara timira-mAhAMdhakAranA nAza kare che. (4) dRNu :--darpaNu jema tenI aMdara jonArane peAtAnI AkRti batAve che, tema zrI jinAgama paNa tenu adhyayana karanArane peAtAnuM AtmasvarUpa batAve che. Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 532 zAradA ratna (5) agni -agni jema Injanane bALe che, tema jinAgama jJAna rUpI agni, karmarUpI Injanane bALavAnuM kAma kare che. (6) auSadha -auSadha jema zarIranA rogone maTADe che, tema AgamarUpI auSadha mithyAtvAdi AtmAnA bhavarogone maTADe che. (7) AMkha -AMkha jema jonArane mArga ane unmArga batAve che, tema Agama paNa tenA bhaNanArane sanmArga-unmArganuM bhAna karAve che. " (8) hATa hATa jema aneka kariyANAonuM saMgrahasthAna hoya che, tema zrI jinAgama paNa aneka zAstro ane tenI vyAkhyAonuM saMgrahasthAna che. jinavacana sAMbhaLavAthI zrama dUra thAya che. Adhi, vyAdhi ane upAdhinA vividha tApa zame che. jaDatAne uracheda thAya che. samatAbhAvanI vRddhi thAya che. tathA indriyo rUpI azvo ane mana rUpI vAnara vazamAM Ave che. jinavacanane zAstramAM nelanI paNa upamA ApI che. narvela eka jAtanI vanaspati che, ke jene suMghavAthI noLiyAne sarpadaMzathI caDeluM jhera utarI jAya che, tevI rIte jIvane meharUpI phaNidharanA DasavAthI caDheluM rAgarUpI viSa niraMtara jinavacananuM bhAvapUrvaka zravaNa karavAthI utarI jAya che. jinavacananI zrIThAza, amRta, drAkSa, khAMDa ane IkSarasanI mIThAza karatAM paNa anaMta gaNa adhika cheH jinavacana uttama maMtra samAna ane apUrva rasAyaNa samAna che. niraMtara jinavacananuM 8 zravaNa karanArane nitya navIna navIna saMvega, vairAgya, viSaya sukha pratye udAsInatA, mekSAbhilASA, AtmaramaNatA tathA rAgadveSanI maMdatA vagere caDhiyAtA guNe prApta thAya che. athavA jinavacana rUpI jahAja jene prApta thAya che te jIva A saMsAra-sAgarane sahelAIthI tarI jAya che. mahApurUSo kahe che ke jinavacanarUpI sUtramAM parovAyela jIvarUpI seya A bhavacakramAM kadI paNa khavAI jatI nathI. bhAvathI prApta karela jinaAgamanuM eka sUtra paNa A jIvane saMsAra sAgarathI tAravA mATe samartha bane che. AvA jinAgamanA praNetA paramAtmA prabhune ApaNe sauthI prathama namaskAra karIe chIe. paramAtmAne praNAma karatA pahelAM temane oLakhavAnI jarUra che. AtmA be prakAranA hoya che. parama ane aparama. ghAtI karmane kSaya thaI javAthI kevaLajJAnanA prakAzamAM jemaNe samagra brahmAMDana, leka ane alakane joyA che. evA prabhunI vANI sAMbhaLavAthI badhI zaMkAo dUra thaI jAya che. te che arihaMta paramAtmA, temAM kevaLIne paNa samAveza thaI jAya che. temanA sivAyanA bIjA badhA "aparama AtmA che. ApaNe "aparama AtmA chIe. aparama AtmA parama AtmAne praNAma kare, temanI stuti kare, prArthanA kare, temanuM dhyAna dhare, temaNe batAvela mArga para potAnuM jIvana jIve te aparama parama banI jAya che. AvA paramAtmA prabhunI vANI sAMbhaLavAthI jIvane mahAna lAbha thAya che. sUtrakAra kahe che - Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna pa33 savaNe NANe ya vinnANe, paccakhANe ya saMjame / aNaNhara tavo deva, vovALe gariyA siddhi / / vItarAga vANInA zravaNathI jIvane jJAna thAya. A jagatamAM sAMbhaLavA lAyaka zrI sajJabhASita vacana che. te sivAya bIjuM sAMbhaLavA lAyaka nathI. sarvajJabhASita vacanA AtmAne vastu svarUpanA sAcA khyAla karAve che, tethI AtmAnI brAnti nAza pAme che. sa'sAranA anaMta duHkhAne sukha rUpa mAnavA ane saMsArathI chUTakArA rUpa muktinA anaMta sukhAne duHkha rUpa mAnavA e jIvanI anAdikALanI mithyA bhrAnti che. jinabhASita vacanAne vAraMvAra sAMbhaLavAthI, vicAravAthI, haiyAmAM jacAvavAthI bhrAnti nAza pAme che, ane satyanuM yathArtha dana thAya che. bhagavAna dazavaikAlika sUtramAM khelyA che-- soccA jANai kallANaM, soccA jANai pAvagaM / samaya vi. nALapha sonnA, na sevata' samAyare / a.4, gA. 11 satya zravaNathI AtmA kalyANanA mArga kayeA che ne pApanA mArga karyA che, te oLakhI zake che. zravaNathI vikAsanA rAhu ane vinAzano rAha jANI zakAya che. pragatino ane patananA rAha pichANI zakAya che. sa'sAranA ane sayamanA, eka rAganA ane eka tyAganA mArga jANI zakAya che. zravaNunuM kArya mArga batAvavAnuM che. kayA raste cAlavuM tenI pasaMdagI AtmAe jAte karavAnI che. e tA mAtra dRSTi Ape che. cAlavAnuM kAma paganu' che, paNa eka vAta che ke zravaNa gAMTha paDI gayelI gUMcane ghaNI khUbI pUrvaka ukelI Ape che. jyAM meATA meATA rAjanItijJAnI mati paNa mUjhAI jAya che, tyAM eka sAmAnya mAnavInI sAdhAraNa vAta paNa tenI gU*ca ukelavAmAM sahAyabhUta nIvaDe che. maurya vaMzanA itihAsanI vAta che. eka vakhata samrATa caMdragupta maurya ane cANakaya pharavA nIkaLyA. cANakaya ghaNA mATo kuzaLa, nIti nirmAtA hatA. haju naMdarAjAnuM sAmrAjya vI rahyuM hatuM. te pharatA pharatA kAI mahatva bharI ceAjanAnI vicAraNA karI rahyA hatA.. pharatAM pharatAM teo eka nAnA gAmaDAmAM pahAMcyA. tyAM eka vRddha mAtAnA ghera jaI paheAMcyA. A mAtA kaMi zrImaMta ke dhanavAna nathI paNa tenI hRdayanI sapatti vizALa hatI. atithi mATe tene pUjyabhAva hatA, eTale teNe cANakaya ane caMdraguptanu premapUrvaka svAgata karyuM. gAmaDAmAM keTalIka vakhata evA bhAvika AtmAe maLI Ave che ke alpa samayanA paricayamAM te ApaNuM mana harI le che ane temanI pAse roTalA chAza je kaMi hAya te premathI Ape che. tenA lUkhA sUkA reATalAmAM snehanI snigdhatA eTalI badhI hAya che ke zuddha ghInI cIkAza paNa tenI sAme kaMi visAtamAM nathI. A vRddha mAtAnuM ghara to nAnuM hatuM, paNa hRdaya ghaNuM vizALa hatuM. eTalA mATe teNe premapUrvaka e baMnene peAtAnA gharamAM rahevA dIdhA. A mAtAne e khabara paNa na hatI ke A baMne bhAratanA bhaviSyanA bhAgya nirmAtA che. te tA temane atithi mAnatI hatI. ane tethI e rIte teNe atithi-satkAra karyAM hatA. pAtAnA gharamAM je lakhuM Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 534 zAradA ratna sUkuM hatu te teNe temane premathI jamADyuM. sAMje te mAtAnA chokarA khetaramAM mahenata majurI karIne AvyA. AkhA divasanA thAkathI tenA paga thAkayA hatA ane bhUkha kakaDIne lAgI che. jamavAnI keTalI vAra che ? mANasa athAga mahenata kare eTale bhUkha lAge e svAbhAvika che. Aje meATA zaheremAM zArIrika zramano abhAva che. gharanuM kAmakAja nokarI pAse karAve eTale mahenata karavAnI bahu na rahI, tethI bhUkha ochI lAge. tevA jIvAne bhUkha lAgavA mATe cUrNa ane davAo levI paDe che, chatAM kahe che ke bhUkha lAgatI nathI. mAtAe dIkarAne premathI kahyuM, beTA ! ka i vAra nathI, khIcaDI taiyAra che. tuM jamavA besI jA. hu' tane pIrasuM. chekareA jamavA beThA ane mAtAe tenA bhANAmAM khIcaDI pIrasI. cheAkarAne kakaDIne bhUkha lAgI hatI, eTale te jaldIthI vaccethI khIcaDI laI khAvA mATe temAM hAtha nAMkhyA. tarata teNe ekadama cIsa pADI, kAraNa ke garama khIcaDIne aDatA teno hAtha dAjhI gayeA. tenI mAtAe kahyuM. tu paNa pelA cANakaya ane caMdragupta jevA mUkha che. A zabdo cAlukayanA kAne athaDAyA. te camakI uThyo. eka vRddha mAtA bhAratanA nirmAtAone mUkha TharAvI rahI hatI, AnuM kAraNa jANavA mATe te baMne jaNA vRddha mAtAnI pAse gayA, ane pUchyuM, mAtA ! hamaNAM tamArA putra pAse cANakaya ane ca'draguptane mUkha TharAvI rahyA hatA, teA e baMnee zI mUrkhAI karI? Ama tA bane ghaNA buddhizALI dekhAya che. mAtAe kahyuM beTA ! dareka vastu grahaNa karavAnI rIta hAya che tene tenI rIte prApta karavI joIe. cANakaya ane caMdragupta naMda rAjAnuM rAjya kabaje karavA mAMge che, paNa temaNe mATI bhUla karI che. AsapAsanI sImAone kabaje karyA vinA temanA sainyane vacce utAryu ane pATalIputra upara AkramaNa karyuM. pariNAma e AvyuM ke cAre bAjuthI gherAi gayA. AvI mUrkhatA mArA dIkarA karI rahyo hatA. AjubAjuthI khIcaDI laI ne khAdhI hAta teA hAtha dAjhata nahi paNa teNe tA ekadama vacamAM hAtha nAMkhyA, eTale hArthe dAjhI gayA. caMdragupta ane cANakaya mAtAnI vAta sAMbhaLI eka khIjAnI sAme jovA lAgyA. gAmaDAnI eka gharaDI mAtAe temane vijayanuM rahasya samajAvI dIdhu. temanI gUMcavAI gayelI samasyAnA ukela vRddha mAtAnI vAtamAMthI maLI gayeA. mAnavanA vikAsamAM zravaNanu' jeTaluM mahattva che teTaluM AdhyAtmika jIvanamAM paNa che. vIra vANInA zravaNathI samyakdnAna thAya. heya, jJeya ane upAdeyanA viveka jAge. zravaNathI AtmajJAnanA kSetramAM AgaLa vadhe che. jJAnathI vijJAnane mArge AgaLa vadhe che. vijJAna eTale tamAruM vijJAna ( sAyansa ) e na samajazeA. e vijJAne bhautika kSetramAM vikAsa karyo che, paNa AdhyAtmika kSetramAM tA pIche haTha karI che. nizcitAtmaka jJAna e vijJAna che athavA je jJAna tattva vinizcayanA hetu hAya te vijJAna che. je bhaNatarathI bhava aMta na thAye, te bhaNatarane bhaNavuM zuM? je vijJAnathI vikAra na chUTayA, te vijJAna vadhyAthI zuM? Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna pa35 je bhaNatarathI (jJAna) bhavane aMta na Ave te sAcuM bhaNatara nathI. je vijJAnathI vikAro na chUTe evuM vijJAna game teTaluM AgaLa vadhe te zuM? e vijJAna vinAzane netare che. tattva nizcaya pachI AtmA tyAgAbhimukha thAya che, kAraNa ke jaDa ane cetana e benA bhedanuM vijJAna thayA pachI jaDa pratye anAsakta dazA prApta thavI anivArya che. pratyAkhyAna che tyAM saMyama che. saMyama ane tapa e nirvANano hetu che. A pramANe sAdhanAnI bhUmikAmAM bhagavAna mahAvIre zravaNane mahattva ApyuM che. zravaNanI sAthe manana paNa hovuM joIe. manana vinA zravaNane AnaMda na Ave. sAMbhaLavA chatAM je samyakajJAna na Ave te samajavuM ke sAcuM zravaNa nathI karyuM. dALa, bhAta, roTalI, zAka jamIe, chatAM peTa na bharAyuM te kaI kaheze ke roTalA khAdhA ke bIjuM kaMI khAdhuM? roTalA khAIe te peTa bharAvuM joIe tema zravaNanI sAthe jJAna paNa maLavuM joIe. roTalI khAvA mAtrathI kAma cAlatuM nathI. tenuM ekarasa thaI zarIramAM pAcana thavuM paNa jarUrI che. tene rasa bane ane zarIranA eka eka aNue aNu sudhI pahoMce tyAre te upayogI thAya che. e rIte zravaNanI sAthe manana kare, ciMtana karo ane AcaraNa karo, tyAre tene rasa banI jIvananA aNue aNumAM pahoMcaze ane tyAre te zakti Apaze. tamAre bahAra javuM hoya te pahelA tame vALa oLIne tamAruM mukha darpaNamA juo che ke keI DAgha te nathI rahI gaye ne? tevI rIte satya zravaNa e jIvananuM darpaNa che. temAM AtmAnuM pratibiMba paDe che. temAM juo ke kharAbI kayAM che? jIvanamAM kaI kALA DAgha to nathI ne ? darpaNanuM kAma te mAtra DAgha batAvavAnuM che. saphAI to jAte karavAnI che. darpaNa kAMI saphAI karavA AvavAnuM nathI. darpaNe DAgha batAvyo chatAM tene sApha na kare te temAM darpaNanuM kAMI bagaDavAnuM nathI, paNa darpaNamAM jovAne kaI artha saraze nahi. A rIte satya zravaNanI vAta che. sAMbhaLyuM chatAM jIvanamAM parivartana na AvyuM, asatyamAMthI satya tarapha na AvyA, svArtha ane zreSanA kALA DAgha je sApha na karyA, te zravaNa niSphaLa jaze. kAnane mIThuM lAge tevuM nahi paNa je jIvanane mATe mIThuM hoya te sAMbhaLo. satya zravaNathI hRdaya viveka jotine pAme che. zravaNa karavAthI jJAna-vijJAna thAya. jJAna-vijJAnathI jANapaNuM thAya paNa AvatA karmane rokavA mATe pratyAkhyAnanI jarUra che, ane junA purANuM karmone bALavA mATe tapanI jarUra che. ApaNe tyAM mahAsatIoe purANA karmo rUpI iMdhanane saLagAvavA mATe tapa rUpI moTe bhaThTho saLagAvyo che. tapa karavo e sahaja nathI. tapa zA mATe ? anAdikALanA karmanA gaMja AtmA para paDyA che tene bALavA mATe tapanI jarUra che, paNa eTaluM yAda rAkhavuM ke tapanI sAthe tApa na thavo joIe. tapa A leka ke paralokamAM sukha maLe e mATe nathI karavAne, paNa ekAMta nirjarAnA hetuthI tapa karavAnuM che. bA. bra. harSidAbAI mahAsatIjI, bA. bra. uvI zAbAI mahAsatIjI-A baMne tapasvIo tapa karIne karmanI bhekhaDe teDI Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 zAradA ratna rahyA che. karmo sAme kezarIyA karavA tapayajJamAM joDAyA che. ApaNA zAsanapati bhagavAna mahAvIra svAmI niyamA mekSe javAnA hatA, chatAM temaNe keTalA ugra tapa karyA. sAmAnya tapa nathI karyA paNa comAsI, chamAsI tapa karyA. pAMca mahinA ne pacIsa divasanA paNa tapa karyA. temAM te bhagavAnane abhigraha hate. bhagavAna roja gaucarI mATe pharI rahyA che paNa abhigraha pUro thatuM nathI. te abhigraha caMdanabALAnA hAthe pUro thaye e vAta to ghaNI vAra sAMbhaLI gayA cho. caMdanabALAnuM nAma te vasumatI hatuM. tenA pitA dadhivAhana rAjA laDAImAM mAryA gayA tethI vasumatI ane tenI mAtA dhAriNI devI tyAMthI rathamAM besIne bhAgI chUTayA. rastAmAM sArathInI daSTi bagaDI tethI tyAM dhAriNI devIe jIbha kheMcIne prANa choDyA, paNa zIla na choDyuM, pachI sArathIe caMdanabALAne vecavA mATe bajAramAM ubhI rAkhI. kayAM eka vakhatanI rAjakumArI ne kayAM cauTe vecAvAnuM AvyuM ? tyAM eka vezyA ene kharIdavA AvI, jenA jIvanamAM dharma che, zIlanuM khamIra che, evI caMdanA pUche che bena ! AvuM to kharI, paNa tamAre tyAM AcAra vicAra zuM che e kahe. gaNikA kahe-roja navAM svAMga sajavAnA ne navA purUSa rIjhavavAnA. caMdanAne ciMtA thaI ke A gharamAM huM mAruM zIla kevI rIte sAcavIza ! deha kurabAna karIza paNa cAritra te nahi choDuM. teNe zAsananA devane pokAra karyo. te zAsanadeva! Apa mAruM rakSaNa karajo. je Apa mArI vahAre nahi Ave te lAja tamArI karo. tene TelIphena joDavo na paDyo ke naMbara lagADavo na paDyo. tenA aMtaranI bhaktine TelIphena devalekamAM pahoMcI gaye. devenuM Asana DeluM, upaga mUkIne joyuM te satIne kaSTamAM joI. devo vAMdarAnuM rUpa laIne AvyA ne gaNikAne cAre bAjuthI herAna herAna karI. gaNikA kahe, Ane mAre nathI laI javI. te gaNikAnA paMjAmAMthI chUTI. tyAM eka zeTha AvyA. caMdanAnA cAritranA tejathI camakatuM mukhaDuM joyuM ne samajI gayA ke A kaI pavitra satI che. karmodaye tene bhara bajAramAM vecAvAno vakhata Avye che. zeThane dayA AvI. temane saMtAna hatuM nahi. eTale caMdanAne potAne ghera laI gayA tene dIkarInI jema sAcave che, paNa zeThANIne caMdanA pratye IrSA AvI. ISya ghaNuM meTuM pApa che. IrSyAthI ghaNAM pApa pedA thAya che, ane tenAthI mANasanuM jIvana barabAda thaI jAya che. ISya premanuM jhera che. IrSAthI premanuM meta thAya che. ISyane doSa khUba khattaranAka che. IrSAne lIdhe mANasa potAnI citta zAMti ane citta prasannatA gumAvI bese che. IrSyA reSane janma Ape che. bIjA jIvonuM sukha joIne, bIjAnI AbAdI ne unnati joIne je AnaMda na thAya, mana khuza na thAya te samajavuM ke haiyAmAM IrSyA bharelI che. IrSyAthI bhareluM mana azAMta ane udAsI rahe che. AvA mananI tana para paNa kharAba asara paDe che. haiyAmAM IrSyA hoya ane game teTalI dharmakriyAo karavAmAM Ave te e kriyAomAMthI dharmanI sugaMdha nahi Ave. IrSyAthI te mANasanuM patana thAya che, pachI te gRhastha hoya ke sAdhu hoya, bALaka hoya ke vRddha hoya ! IrSyAthI mANasanuM patana thavAnuM. IrSyA zuM nathI karatI! ahIM mane eka daSTAMta yAda Ave che. Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 537 mAtAne ekano eka dIkaro hato. mAtAne khUba vahAlo. chokaro paNa eTale vinayI, vivekI hato. mAtAnI lAgaNI khUba. tenI AjJAmAM otaprota kayAre paNa mAtAnI AjJA ulaMghI nathI. mAtAnA paga dhoIne pIve. chokaro yuvAna thayo, eTale sArI, suzIla kanyA sAthe mAtAe tene dhAmadhUma ane umaMgathI paraNAvyo. vahu paraNIne ghera AvI. mAtAne putra pratye prema ghaNe, paNa sAthe sAthe manamAM evA bhAva hatA ke putra mAro banIne rahevo joIe, patnIno nahi. chokaro mA no vinayaviveka sAcave. sArI rIte bolAve paNa jene paraNIne lAvyA enuM paNa sAMbhaLavuM te joIe ne ! chokaro baMnene sAcave ne baMnenuM sAMbhaLe. chokaro patnI sAthe vAtacIta kare, tene laIne pharavA jAya, te mAtAne gamatuM nathI. mAtAthI A badhuM sahana thatuM nathI. chokarA patnIne belAve nahi, vAtacIta kare nahi te tene paraNane lAvavAno zuM artha? chevaTe mAtAe ramata ramavAnuM nakkI karyuM. joje, IrSyA zuM kare che? potAnA dIkarA vahu che chatAM temane AnaMda paNa sahana karI zakatI nathI, ne manamAM IrSyAgninI javALAmAM baLavA lAgI. teNe eka banAvaTI patra lakhIne vahunI sADalAnI thappImAM vacce mUkI dIdhA. bIje divase pharavA javuM hatuM, eTale vahu sADale levA gaI. temAMthI A kAgaLa nIce paDI gayo. vahu te bicArI kaMI jANatI na hatI. taddana nirdoSa che. je kAgaLa paDyo tevo patnI e kAgaLa levA jAya te pahelAM patie patra laI lIdhe asa vAM. patra vAMcatA vAMcatA tenA caherAnI rekhAo badalAvA lAgI, kAraNa ke kAgaLamAM sAsue keTalAya beTA AkSepo tenA para mUkyA che, kalaMka caDhAvyA che. jIva karma bAMdhatA vicAra nathI karato ke A nirdoSa vahu upara beTA kalaMka-AkSepa mUkIza te mArI zI dazA thaze ? putre kAgaLa sAco mAnI lIdhe. patnIne na saMbhaLAvavAnA zabdo saMbhaLAvyA ne kahyuM, tuM A gharamAM na joIe. paNa che zuM? mAro zuM vAMka che ? mane tArI badhI khabara paDI gaI che. panI pagamAM paDe che paNa kAMI vAMka gune kaheto nathI. patnI sagarbhA hatI paNa pelA patre ene e bhaDakAvyo hato ke patnInI kaI vAta tenI zaMkAne dUra na karI zakI. teNe patnIno kaMI vAMka guno batAve nahi ne piyara kADhI mUkI. patnIne piyara mokalI, AthI mA khuza thaI gaI. tene thayuM ke putra have mAruM kahyuM mAnaze. mAro banIne raheze. patnIne piyara gayA pachI khabara paDI ke mArA sAsue mArA para khoTA kalaMka caDhAvIne e kAgaLa mUkyo hato. te vAMcatA pati palaTAI gaye ne mane piyara kADhI mUkI. panI DAhI ne samajaNI hatI. te vicAra kare che emAM sAsune zo deSa? meM pUrva bhavamAM emanA para kalaMka caDhAvyA haze te A bhavamAM temaNe mArA para kalaMka caDhAvyA. tuM have temanI sAthe vera na rAkhIza. duHkhamAM samatA rAkha. manamAM dukha dharIza nahi. A rIte karmano udaya samajatI e piyaramAM rahe che. samaya jatAM teNe putrane janma ApyuM. tenA samAcAra mokalyA, chatAM pati na gayo. patnInuM ke putranuM Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa38 zAradA rana mukha paNa na joyuM. A rIte mAtAe IrSyAthI putrI ane putravadhUnI jiMdagI barabAda karI. potAnA dIkarA vahunuM sukha mA joI na zakI ane temanuM sukha chInavI levAno adhama mArga apanAvyo. AthI vadhu bhayaMkara IrSyAnuM bIjuM kAma zuM hoI zake ? putraparivAranA sukhanI IrSyA karanArA bIjAnA sukhanI te na jANe keTalI IrSyA karatA haze? sukhI banavuM hoya te bIjAnA sukhanI IrSyA karavAnuM choDI de. ahIM mULA zeThANane caMdanA pratye IrSA AvI. tenA manamAM thayuM ke bhaviSyamAM A ja gharanI zeThANI thaIne raheze. teNe caMdanA para AkSepa mUke, tene vicAra na thaye ke kevI pavitra nirmaLa caMdanA ! huM tenA para AkSepa mUkuM chuM. strIonI dRSTi bahu tuccha ane TUMkI hoya che. zeThane mana te caMdanA potAnI dIkarI hatI. zeThANInA vartanathI temane khUba duHkha thayuM, paNa ghaNI vAra bhAIonuM temanA zrImatIjI pAse kAMI cAle nahi. (hasAhasa) eka vAra zeThane bahAragAma javAnuM thayuM. zeThANane barAbara lAga maLI gayo. teNe caMdanAnA mAthethI vALa utarAvI nAMkhyA ne mAthe muMDana karAvyuM. chatAM caMdanA eka zabda paNa belatI nathI. hAtha pagamAM beDI nAMkhIne bheMyarAmAM pUrI, chatAM UMkAra sara karyo nahi. ApaNane ema thAya ke satIe A kevI rIte sahana karyuM haze ! satI bhoMyarAmAM "nama mahAvIrAya" ne eka citte jApa karatI hatI. manamAM zeThANa pratye roSa nathI, dveSa nathI. e te karmane doSa jue che. zeThANa te satIne hacarAmAM pUrIne piyara bhegI thaI gaI. ke zeTha bahAragAmathI AvI gayA. gharamAM cAre bAju jue che. caMdanA....caMdanAnA . pokAro kare che paNa caMdanA kayAMthI maLe? e te bhoMyarAmAM bhagavAnanI bhaktimAM lIna che. bheMyarAmAMthI "nama mahAvIrAya" ne jhINe madhura svara Ave che. zeThanA manamAM thayuM ke AvA mIThA avAje kaNa bele che? zeTha bheMyarAmAM gayA te caMdanAne joI. are..beTA ! tArI A sthiti keNe karI? caMdanAnI A dazA jotAM zeThanI AMkhamAM AMsu vahevA lAgyA. jeje, caMdanA avaLAmAMthI savaLuM zodhe che. duHkhamAM paNa sukha mAne che. Aje te mAnavI sukhamAM paNa sukha mAnIne rahI zakto nathI. saheja ochuM paDe te tarata ochuM AvI jAya che. zeTha pUche che beTA caMdanA ! tAro cAbUka jevA eTale kayAM gaye ? bApujI, huM nama mahAvIrAyana jApa karuM chuM. je mAthe vALa hoya to ene ceLavAmAM ne oLavAmAM mAre TAIma bagaDe. eTale samaya prabhunA bhajana vagarane jAya ne? huM sArI rIte prabhu bhakti karI zake e mATe mAtAe mArA vALa utarAvI nAMkhyA. tene keTale upakAra mAnuM ! kyAM mULA zeThANanI malIna bhAvanA ne kayAM caMdanAnI caMdana jevI mahekatI bhAvanA ! beTA ! tArA hAtha pagamAM beDI koNe nAMkhI? pitAjI! je mArA hAtha paga chUTA hoya te ene doDavAnuM, bahAra pharavAnuM ke jovAnuM mana thAya. A te ekaja sthAne besIne prabhune jApa thAya. mArI mAtAnI keTale upakAra mAnuM ! teNe mArA hAtha pagamAM beDI nathI nAMkhI paNa karmanI Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMradA ratna 539 beDImAMthI mukta thavA prabhunA jApa karavAnI sagavaDa karI ApI che. zeTha pUche che dIkarI ! teM khAdhu paNa nahi hAya, tuM bhUkhI hoIza ! pitAjI ! je khAvA pIvAnI jhaMjhaTamAM paDI jAu tA prabhunA dhyAnamAM eka citta na thAya, mATe hu ahoniza prabhunA dhyAnamAM ekAkAra banI zakuM te mATe mAtAe mane A anukULatA karI ApI che. A rIte caMdanAe duHkhamAM paNa sukha zeAdhavAnI kaLA zIkhI lIdhI. zeThANInA doSa na joyA, paNa temane upakArI mAnyA. meAkSa meLavavAnI A anupama cAvI che. caMdanabALAnI vAtA sAMbhaLI zeThanI AMkhamAM AMsu AvI gayA. ararara...kAM pavitra caMdanA ne kayAM mULA zeThANInI duSTa bhAvanA ! A te dIkarI che ke devI ? zeThane thayu` ke lAva, gharamAM kaMika hAyatA ene khAvA mATe ApuM, paNa gharamAM badhe tALA che. mAtra bAkaLA khAphelA paDayA hatA. te zeThe lIdhA ane caMdanAne sUpaDAmAM ApyA. beTA ! A khAje, hu* kheDI tADavA luhArane kheAlAvavA jAu chuM. zeTha luhArane melAvavA gayA. caMdanAnA hAtha pagamAM beDI che, eTale te eka paga uMbarAmAM ne eka paga uMbarAnI bahAra rAkhIne beThI che. caMdanA traNa traNa dinanI upavAsI che, paNa e bhAvanA bhAve che ke jo koi ceAgI padhAre teA dAna daIne huM pAraNuM karuM. caMdanAnA bhAgya ughaDI gayA. prabhu mahAvIrasvAmI pAMca mAsa ne paccIsa dinathI bhikSA kAje karI rahyA che, paNa abhigraha pUrA thatA nathI. AkAzamAM devA paNa doDAdoDa kare che. temane ciMtA thaI, ahA ! ApaNA zAsanapati bhagavAnanA pAraNAnA lAbha kayA puNyazALIne maLaze ? bhagavAna pharatA pharatA caMdanAnA AMgaNe AvI gayA. bhagavAne joyu. badhA khela pUrA che, mAtra eka khela adhUrA che ke caMdanAnI AMkhamAM AMsu nathI, eTale bhagavAna pAchA vaLI gayA. ATalA du:kha paDayA chatAM caMdanA kayAreya raDI nathI paNu bhagavAna pAchA pharyA tyAre teno azruno baMdha tUTI gayA. he prabhu ! mArA aMtaranA AMgaNethI kema pAchA jAva che ? caMdanabALAthI tyAre evI kAramI cIsa paDAI gaI ke prabhujI ! prabhujI re...AMgaNe AvIne Ama pAchA na javAya, caMdanA te vinave prabhujIne Aja...(ra) AMsuDa: joI nayanAmAM, prabhujI pAchA vaLe re (2) ghelI banI caMdanA tyAM bAkuLA vaheArAve re (2) varase re varase re AkAzamAMthI phulaDAM apAra....caMdanA te caMdanA mA-bApa vagaranI thai, mAthe AvA kaSTA paDayAM, chatAM eka uMkAra paNu nathI karyAM ne duHkha nathI lAgyu. paNa ene duHkha kayAM lAgyuM ? bhagavAna mArA AMgaNe AvIne pAchA jAya ! khalAsa thaI gayuM, tyAM kAramI cIsa nIkaLI gaI. te prabhunA aMtara sudhI paheAMcI gaI. prabhujIe pAchu vaLIne joyuM teA caMdanAnI AMkhamAM AMsu joyA. prabhujIne pAchu' pharavu' paDayuM. enI bhAvanAnu` AMdolana evu` upaDayu ke prabhujI pAchA vaLyA. satI caMdanA dAna devA ubhI thaI, tyAM tenA hAtha paganI beDIo tUTI gaI. hAthamAM kaMkaNu ne Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 540 zAradA ratna pagamAM jhAMjhara thaI gayA, mAthe suMdara vALa thayA. juo bhagavAnanAM atizayano ne cAritrane prabhAva! satInI beDI tUTI gaI. baMdhanamAMthI mukti meLavI. satIe bhagavAnane bAkaLA vaharAvyA. tyAM sADAbAra kroDa senaiyAnI vRSTi thaI ane devoe caMdanabALAne jayajayakAra belA. gAmamAM badhAne khabara paDI. rAjA-rANIne khabara maLatAM teo tyAM AvI pahoMcyA. ane kahyuM -dIkarI ! amArA gAmamAM tAre AvA kaSTo veThavA paDyAM, tuM tyAM AvI hatI te ! mULA zeThANIne khabara paDatAM te AvI pahoMcI ne senAmahoro bhegI karavA jAya che, tyAM deva kahe che sabUra kara. Ane tAre hAtha aDADavAno paNa adhikAra nathI. AmAM tArI mAlikI nathI, A badhuM dhana caMdanA dIkSA leze tyAre vaparAze. tArA gharamAM nathI laI javAnuM. tenA mAsI kahe cAla ghera. te caMdanA kahe, have mAre saMsAramAM rahevuM nathI. bhagavAnanA caraNe javuM che. caMdanabALAe bhagavAna pAse dIkSA lIdhI. bhagavAnanA prathama ziSyA ane 36000 sAdhavIonA vaDerA banyA. ApaNe tyAM ugra tapasvI bA. bra. harSidAbAI mahAsatIjIne tathA navadIkSitA ugra tapasvI bA.bra. urvizAbAI mahAsatIjIne Aje temanI tapa-sAdhanAne chelle divasa che. zAsanadevanI sahAyathI ane gurUdevanI kRpAthI temanI bhAvanA paripUrNa thaI. ugra tapasvI bA.bra. bhAvanAbAI mahAsatIjIne Aje 23 me upavAsa che ne zAtA sArI che. AgaLa vadhavAnA bhAva che. te have thoDI vAra cAlu adhikAra vicArIe. namirAjAne mahAvate samAcAra ApyA ke ApaNe paTTahati caMdrayaza rAjAthI vaza thayA che ne have temanA darabAramAM - che. A vAta sAMbhaLIne namirAjAne theDo gusso Avyo paNa pachI manamAM thayuM ke kaMI nahi. hAthIne patta te paDa che ne ? te sudarzana nagaramAM che. tyAMnA rAjA caMdrayaza mAruM nAma sAMbhaLIne hAthI pAcho ApI deze. mATe kaI catura dUtane sudarzana nagaramAM mokale ThIka che. A pramANe vicAra karI namirAje eka baLavAna ane catura dUtane bolAvIne kahyuM, tame sudarzanapura jAo ane tyAMnA rAjA caMdrayane kaho ke A hAthI amAro che. mATe amane pAcho meMpI do. hAthIne pAche seMpavAthI tamAro ane amAre prema vadhaze. jo tame A hAthI nahIM sepe te namirAjAne kepa sahevo muzkela thaI jaze. baMdhuo hAthI paranA mArApaNAnI bhAvanA kAraNe caMdrayaza e hAthI pAcho na Ape te laDAI karavI paNa hAthI meLava sAce. A duniyAmAM "aha" ane mama"nuM sAmrAjya vyApeluM che. ahaM ogaLe nahi ne mama mare nahi, te mekSa maLe nahi. eka zlokamAM paNa kahyuM che. __ ahaM mameti maMtro'yaM, mohasya jagadAdhyakRta / ayamevahi naya pUrvo, prati maMtro'pi mohajita // A vizvamAM be to evA prakAranA che ke jeNe pitAnuM varcasva samasta jagatamAM jamAvyuM che. mANasa chatI AMkhe AMdhaLe banI jAya che. enuM kAraNa be tattva che. e che "aha" ane "mama" athavA huM ane mAruM mAnavI samaje che ke je che te huM chuM, Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 541 basa, mAruM cAle te samasta jagatane mArI AjJAnA baMdhane bAMdhuM. huM eTale sarvasva. mArI AgaLa jagata tuccha che. sAmAnya che. bhalabhalA mArI salAha le che. huM badhAne nacAvI zakuM chuM. bhalabhalAne bheya bhegA karI zakuM chuM. mArI zakti, baLa ane sAmarthya AgaLa sau taNakhalA samAna che. huM Ama karI zakuM chuM, tema karI zakuM chuM. mArA vaDe badhuM che. huM badhAne saMcAlaka chuM. bhalabhalA mANase mane salAma bhare che. mane jotAM ja namI paDe che. jyAM jAuM tyAM mArI balabAlA che. jJAnI kahe che, ATalI badhI mamatA ane abhimAna zA mATe? ghaDInA chaTThA bhAgamAM tAruM abhimAna gaLI jaze ane A kAyA mATImAM maLI jaze. rAjA rAvaNanuM abhimAna gaLI gayuM, te pachI tuM vaLI koNa? abhimAnane jhule gulI amUlya mAnava jIvanane sArthaka karavAnI takane zA mATe gumAvI de che? ahIM namirAja mAne che ke hAthI mAro ane caMdrayaza mAne che ke hAlI cAlIne Avyo che, meM ene vaza karyo che, mATe have e hAthI mAre che. namirAjA caMdrayazane hAthI pAcho seMpavA kahevaDAvaze, paNa caMdrayaza hAthI pAcho nahi Ape. tenuM pariNAma kevuM bhayaMkara Avaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 58 bhAdaravA vada 1 ne semavAra tA. 14-8-81 bA. , ugra tapasvI pU. harSidAbAI mahAsatIjI tathA bA. vra, ugra tapasvI pU. uvIzAbAI mahAsatIjInA mAsakhamaNunA pAraNune prasaMga. pU. kamaLAbAI mahAsatIjIe Apela pravacana -Ajano divasa ati bhavya ane maMgalakArI che. te eTalA mATe ke tapasvIonA mananA manoratha paripUrNa thayA che. A prasaMge pU. gurUNamaiyAnI AjJA thavAthI be zabda beluM chuM. bhagavAne cAra mArga batAvyA che. samyapha jJAna, darzana, cAritra ane tapa. A cAra mArga apanAvavA jevA che. eka mArga choDavA jevo nathI. A dareka mArga pApane haranAra che. sauthI prathama jJAna che. jJAnathI vastunA svarUpane jANI zakAya che. jJAnathI sAcuM zuM che ane cheTuM zuM che te khabara paDe che. jaDa ane cetananuM svarUpa jaNAvanAra hoya te jJAna che. jJAna e prakAza che ne ajJAna e aMdhakAra che. jJAna vinAnuM jIvana verAna vana jevuM che. jIvanane suMdara ane hariyALuM banAvavA mATe jJAna meLavavuM joIe. jJAnathI deva-gurU-dharmanI pichANa thAya che. darzanathI enA para zraddhA thAya che. tatvArtha zraddhAnaM samyam darzanama ! jIva achavAdi upara yathArtha zraddhA thavI tenuM nAma samyaga darzana che. pachI naMbara Ave cAritrane. jJAnathI jANe, darzanathI zraddhA kare, paNa te saphaLa kayAre bane ? samyaguM cAritra Ave tyAre. cAritra eTale AcaraNe. bhagavAne je pramANe kahyuM che te pramANe karma khapAvavA AcaraNa karavAnuM. bhejanane thALa bharelo hoya, thALamAM jAtajAtanA pakavAna hoya, pharasANa hoya, dALa, bhAta vagerethI thALa bhareluM hoya, paNa tenA mAtra nAma Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 542 zAradA ratna gaNavAthI ke jenAthI bhUkha bhAMgatI nathI, paNa mukha dvArA khAvAmAM Ave, ene cAvIne gaLAmAM utAravAmAM Ave to bhUkha bhAMge, tema jJAna meLavI lIdhuM, zraddhA paNa karI, paNa AcaraNa nahIM hoya te karmo khapavAnA nathI. samyakajJAna, darzana, cAritra pachI the naMbara Ave tapane. cAritra lIdhA pachI tapamAM vicaraNa karavAnuM che. AvatA karmone rokavA mATe cAritra ane purANAM karmone bALavA mATe tapa che. siddhAMtamAM vAta Ave che bhagavAna tathA gurUbhagavaMte grAmAnugrAma vihAra karatA karatA amUka udyAnamAM padhAryA. tyAM chelle zabda e Ave che ke saMjameLa tavA sattA mALe vihu saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA thakA vicare che. saMyama lIdhA pachI jeTaluM bane teTale vizeSa prakAre tapa karavAnuM che. tapa dvArA karmanI nirjarA thAya che. Apane tyAM paryuSaNa agAu sujAtAbAIne tapa mahotsava ujavAyo. te pachI paryuSaNamAM ghaNuM bhAIbaMnee ugra tapa sAdhanA karI, te mahotsava ujavAyo. ne Aje trIjI vAra A maMgala mahotsava ujavAI rahyo che. bA. bra. pU. harSidAbAI mahAsatIjI, bA. bra. pU. navadIkSitA uvIzAbAI mahAsatIjI-A baMne mahAsatIjInI 30 upavAsanI tapa -sAdhanA nirvidhanapaNe pUrNa thaI, ne Aje pAraNAno divasa AvI gayA. temanA manamAM e bhAvanA che ke saMyamathI AvatA karmo rokANuM paNa purANuM AkarAM karmone kharA karavA mATe tapanI avazya jarUra che, tethI A mahAna ugra tapa-sAdhanA karI rahyA che. tapane mahimA khUba che. anya darzanamAM paNa sAdhake vidyA siddha karavA mATe jaMgalamAM jaI tapa karatA hoya che. rAvaNe vidyA siddha karavA mATe keTalA varSo sudhI tapa sAdhanA karI tyAre siddhio prApta karI, paNa te te saMsAranAM sukha ApanArI, zatruo para vijaya prApta karavAnI laukika sAdhanA hatI. ghaNI vAra satyAgraha mATe paNa upavAsa upara utare che, paNa A tapa dvArA karmanI nirjarA thatI nathI. paNa AtmalakSe karelI sAdhanA ja karmone bALe che. tapa rUpI dAvAnaLathI karmo baLIne bhasmIbhUta thaI jAya ane AtmA nimaLa, pavitra bane che. pU. gurUdevanI puNyatithi nimitte ratnagurU dazAMgI tapanI ArAdhanA cAlI rahI che. mahAna tapasvI bA. bra. harSidAbAI mahAsatIjIne A dazamuM mAsakhamaNa che. bA. bra. mahAna tapasvI bhAvanAbAI mahAsatIne AThamuM mA khamaNa che. bA. bra. mahAna tapasvI urvIzAbAI mahAsatIjIne bIjuM mA khamaNa che. A tapasvIonA tapa nirvikapaNe sukha samAdhipUrvaka paripUrNa thayA che, temAM mukhyatve to amArA pU. gurUNImaiyAnI asIma kRpA che. tapasvIne tapanuM eka kiraNa paNa ApaNA aMtaramAM paDe te AtmA pavitra ane ujajavaLa bane. dhanya che A tapasvIone!! tapasvIone tapane che rAga, tapa teje jhaLakI uThyo che AtamabAga, emAM na maLe keIne bhAga, je cAhe mukti te tapasyA karavA lAga, Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soraTha ratna 543 AvA tapasvInA jeTalA guNa gAIe teTalA ochA che. aMtamAM A tapa sAdhake temanA jIvanamAM haju viziSTa tapa kare, karmone khapAve, karma kacarAne sApha karI AtmAne divya tejasvI banAve ne zAzvatA sukhane prApta kare e ja aMtaranI abhilASA sahita viramuM chuM. bA. bra. pU. kAntAbAI mahAsatIjI -Aje mahAna mahotsavane divasa che. duniyAmAM ghaNuM prasaMge Ave che ne jAya che, paNa je prasaMge jIvanamAM kaMIka navIna preraNA ApI jAya te sAcA prasaMgo che. Aje ravIvAra nathI, chatAM saunA manamAM e AnaMda che ke Aje javuM che vaDe, zA mATe? ahIM keI moTo jamaNavAra nathI. hA, pU. mahAsatIjInA mukhethI vahete vItarAga vANIne jamaNavAra che. saunA dilamAM guMjArava thaI rahyo che. enuM kAraNa tapa mahotsavane AnaMda. tapa e sAcI saMjIvanI jaDIbuTTI che. te ApaNA bhavanA rogo nAza kare che. mahAbhAgyazALI AtmAo ugra tapanI sAdhanA karI rahyA che. temanI mA khamaNanI bhAvanA paripUrNa thaI, ne Aje pAraNAne prasaMga AvI gayo. kaI vAra tapamAM varace viba AvI jAya ne sAdhanA adhUrI rahI jAya, paNa gurUdevanI kRpAe A baMne tapasvIone tapa nividanapaNe paripUrNa thayo che. bA. bra. ugra tapasvI harSidAbAI mahAsatIjI, bA. bra. ugratapasvI uvazAbAI mahAsatIjI jemanA dilamAM khaTakAro thayo ke AvatA karmone rokavA saMyamanI sAdhanA te karI, paNa purANuM karmone bALavA mATe tapanI jarUra che. siddhAMtamAM keTalAya mahAna purUSanA dAkhalA Ave che. jemaNe karmo sAme kesarIyA karavA tapanA hathiyAra lIdhA ane karmo upara vijaya meLavyo. zreNIka rAjA bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana karavA gayA. vaMdana karIne bhagavAnane prazna karyo ke aho mArA trilokInAtha! ApanA zAsanamAM badhA saMte motInI mALA samAna che, paNa karmanI mahAna nirjarA karanAra keNa saMta che ? bhagavAne kahyuM, mArA badhA saMte mahAna che, paNa Ape pUcho cho eTale kahuM chuM ke karmanI mahAna nirjarA karanAra dhannA aNagAra che. te chaThThanA pAraNe AyaMbIla kare che. jeNe anAsakata bhAva keLavyo che, vRttio upara vijaya meLavyuM che. vastune tyAga karavo sahela che, paNa tenA pratyenI Asaktino tyAga karavo muzkela che. dhannA aNagAre jIvanamAM mahAna tapa sAdhanA karI jIvanane ujjavaLa banAvyuM. temanA jIvanamAM e khaTakAro hato ke mArA malIna banelA AtmAne pavitra banAvavo che. AtmA para lAgelI kALAzane dUra karavI che. jyAre ApaNane kALAza dUra karavAnI laganI lAgaze tyAre AtmA jAgRta banaze. bahene phAnasa saLagAve tyAre cImanI paranI kALAzane dUra kare tyAre teno prakAza kAMI apUrva lAge che. cImanI kALI hoya to prakAza DhaMkAI jAya che, tema kaSAyanI kALAza hoya te aMtaramAM prakAza TakI zakavAne nathI, paNa jema cImanInI kALAza dUra thatAM alaukika prakAza prApta thAya che tema kaSAyonI kALAza dUra thAya tyAre AtmAmAM Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 544 zAradA ratna navIna prakAza prApta thAya che. bhagavAne mokSa javAnA aneka daravAjA batAvyA che. jJAna, darzana, cAritra, tapa, dAna, zIla, tapa, bhAva. saMcita karelAM karmone khapAvavA mATe tapa e amegha hathiyAra che. nAnI uMmaramAM A mahAsatIjIe AvI ugra sAdhanA karI. dhanya che temanA jIvanane ! ApaNuM kaTI koTI dhanyavAda! teo temanA jIvanamAM pharI pharIne AvI ugra sAdhanA karI karmone khapAve. jIvana ujajavaLa banAve eja mananI manISA. temanA jevA tapa karavAnuM zAsanadeva amane baLa Ape, zakita Ape e ja bhAvanA sahita viramuM chuM. have pU. mahAsatIjI vyAkhyAna pharamAvaze. bA. bra. viduSI pU. zAradAbAI mahAsatIjI. sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene ! anaMtajJAnI mahApurUSe pharamAve che ke bibheSi yadi saMsArAt mokSaprApti ca kAMkSasi / tadendriya jayaM kartu, sphoraya sphoraya pauruSam / / he cetana ! A saMsArathI tane bhaya lAgyo hoya ane tenAthI tuM mukta thavA mAMgate hoya te tuM tArI Indriyo para vijaya prApta kara. ane te mATe avirata purUSArtha kara. janma, jarA ane mRtyunI cakakImAM anAdikALathI ApaNo AtmA pIsAI rahyo che, duHkhI khI thaI rahyo che ane trAhibA pokArI rahyo che. A badhAnuM mULa ane mukhya kAraNa ApaNe AtmA ja janmathI Indriyane gulAma banyA che. vAsanAne vaza thayo che, tethI - tenI A durdazA thaI rahI che. have je AtmAne A ghera duHkhethI bacAvavo hoya, sAce sukhI ane zata banAvavo hoya, te teNe vAsanA upara vijaya meLavavo paDaze, Indriyane vaza karavI paDaze. lAlasAo upara kAbU meLavavuM paDaze. ekeka Indriyane vaza banelA hAthI pataMgIyuM, bhramara, mAchalI ane haraNa potAnA prANa gumAvI de che, te pAMce IndriyomAM Asakta banelA ane vAsanAnA gulAma banelA mAnavInI zI dazA? baMdhuo ! vicAra karo. je rUpa pAchaLa jIva gAMDo thele bane che, are, emAM magdha ane mazagUla banI sarvasva nyochAvara karavA taiyAra thAya che paNa A rUpa pAchaLa jIva daSTi kare, te tene jaNAze ke A kAyA te maLamUtra ane viSTAdi sAta dhAtuthI bharelI kathaLI che. jema keI mANasa tamane eka suMdara ane sohAmaNuM kethaLI ApavA taiyAra thAya, pachI bhale te makhamalanI mulAyama ane mehaka kathaLI hoya, cAre bAju kasabanuM kAma ka" hoya, vacce motI ane naMga jaDelA hoya, sparzamAM khUba komaLa, dekhAvamAM atyaMta AkarSaka AnaMdadAyaka hoya, AMkha ane hAthane game tevI manoramya hoya, paNa khabara paDe ke e kethaLI te viSTAthI bharelI che, to keI ene sparza kare kharA? nA ...nA... A ja rIte mAnavI tuM jarA vicAra kara ke je rUpamAM tuM mugdha banyo che te kAyA dekhAvamAM game teTalI khUbasurata hoya, bhale rUpamAM rUpALI hoya, uparathI sohAmaNI lAgatI hoya, tethI kaMI rAjI thavAnuM nathI, kAraNa ke A uparathI rUpALI dekhAtI kAyA Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradI ratna 545 maLa, mUtra, viSTA, 5. lohI, carabI, hADa, cAma ane mAMsa vagere sAta dhAtuothI bharelI che, durgadhathI bharelI A kAyA pAchaLa zAne gAMghela bane che? mahApurUSe A kAyAne gaMdakInA gADavA tarIke oLakhAve che. kharekhara, A kAyA gaMdakInA gADavA rUpa che. are A rUpanA mehamAM jIva cAritrane naSTa bhraSTa karI nAMkhe che. mahAmUlA zIlane bhaMga kare che. kAyAne apavitra banAve che. Ijajata-AbarUne lIlAma kare che. potAnA hAthe durgatinI mahemAnagIrI svIkArI le che. ane duHkhanI bhayaMkara gartAmAM AtmAne dhakele che, jyAM eka kSaNa paNa bhayaMkara duHkhakara che, evA narakanigodanA sthAnamAM hajAra be hajAra nahi, karoDo-abajo varSo nahi, paNa asaMkhyAta varSo sudhInA ghora duHkhane vahorI le che. A kAyAnI kothaLI kevI che? game tevA svAdiSTa, suMdara ane sugaMdhIdAra mAlamiSTAnna paNa A kAyAnI kethaLImAM paDatAnI sAthe malina ane durgadhamaya banI jAya che. je vastune tame premathI jamo cho te paNa A kAyAne saMga thatA tenA kevA hAla thAya che e kayAM keIthI ajANyuM che! rUpanI pAchaLa pAgala banelA pataMgIyA dIpakamAM yAhoma karIne jhaMpalAve che. aMte pitAnA prANa emAM homI de che. jJAnI te kahe che . ke je tamane tuM premathI paMpALe che, snehathI snAna karAve che ane sAbu, sne, pAvaDara, lagAvI ujaLuM banAve che e tanamAMthI aneka dvAro dvArA satata durgadhamaya, dhRNAjanaka aneka padArtho vahI rahyA che. e kAyAne spazIne tuM zAne rAjI thAya che ? emAM AnaMda nathI, AnaMda te AtmAmAM che. pudgalamAMthI je AnaMda prApta thAya che te te kAlpanika, kSaNika ane pariNAme duHkhadAyI che. emAM sukha ane AnaMda mAnavo e mAnyatA bhUlabharelI che, mATe che AtmA ! tArA AtmAne rUpamAM Asakta banI apavitra na banAva. tArI kAyAne ane tArA vicArone tuM malIna na banAva, traNa khaMDano mAlika rAjA rAvaNa paNa rUpamAM mugdha banatAM potAnuM sarvasva gumAvI beThe ane durgatine mahemAna banyo. mATe bAhya rUpamAM masta na banatA tArA svarUpane nihALa. mIThA, madhurA, mohaka ane karNapriya zabdo sAMbhaLatA tuM nAcI uThe che, emAM ekatAra bane che, paNa khabara che ne ke madhura zabdonI pAchaLa haraNIyA mRtyunA mukhamAM dhakelAI jAya che, mATe tuM paNa mIThA, madhurA, kamaLa zabdomAM phasAIza nahi. nahi te tArI A dazA thaze. mIThA, madhurA, svAdiSTa, rasavaMtA bhojana jamatA jIvane kevI majhA ane TesTa Ave che ! paNa e rasanA lupI mAnavane khabara nathI ke A svAda kyAM sudhI? cAra AMgaLanI jIbha para rahe tyAM sudhI. eka kSaNa pachI te jema kIcaDamAM kIcaDa maLI jAya tema peTamAM maLI jAya che. te viSTArUpa ane dudhamaya banI jAya che. enA mATe mANasa abhakSyanuM bhakSaNa karavA taiyAra thAya che. jIbhanA pApe keTakeTalA pApa kare che! rAtanA bAra vAge paNa khAvA taiyAra thAya che. hajAro sukSama jIvonI hiMsA thatAM ene arerATI thatI nathI. bhAna bhUlelA mANasane kyAM khabara che ke rAtrI bhojana karavAthI keTakeTalA sukama jIvonI hiMsA thAya che. sarcalAITanA prakAzamAM paNa na joI zakAya tevA agaNita sukSama bArIka bicArA svAhA thaI jAya che, jarA jIbhanA svAda 35 Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 546 zAradA 2tna khAtara, svalpa AnaMda mATe keTakeTalA nirdoSa jIvonI hiMsA thaI jAya che! je kAyA eka divasa rAkhane Dhagale thaI javAnI che. mATImAM mATI maLI javAnI che. je kAyAnI koTaDIne ahIM mUkIne ravAnA thavAnuM che. je bhADAnI keTalI karatAM ya bhUMDI che tene mATe abhakSya AhAra-pINuM premathI Aroge che. jJAnI kahe che te samaja. A kAyA eTale jIvatI gaTara...enA mATe AMkha mIMcIne pApa karavA taiyAra thAya che. pApa karatAM pAchuM vALIne jote nathI. svAdamAM lAlupa banI jJAnI bhagavaMtanI vAtonI ThekaDI uDAve che ne bole che, kyAM che baTATAmAM jIva! ema kahI tuM cIkaNuM karma upArjana kare che. mATe vAsanA para vijaya meLava. Indriyo para kAbU rAkha, nahitara e pApanA pariNAme kaTu phaLo tAre bhogavavA paDaze. - vAsanA para vijaya meLavavA mATe ane indriya para kAbU rAkhavA mATe jIvanamAM tapanI jarUra che. Ajane mahAna maMgalakArI divasa ApaNane tapane saMdezo Ape che. tapa keNa karI zake? jeNe deha pratyene rAga ane mUccha ghaTADI heya te. ApaNe belIe chIe ne- deha chatAM jenI dazA, vate dehAtIta te jJAnInA caraNamAM, vaMdana hai agaNita. ja ApaNe vaMdana kone karIe chIe? kaI veza dhArIne, sattAdhArIne ke moTA zrImaMtane vaMdana nathI karatA paNa jene deha ane AtmAnuM bhedajJAna thaI gayuM che, dehamAM rahevA chatAM videhI dazA keLavI che. janakarAjA saMsAramAM rahevA chatAM badhA temane janaka videhI kahetA hatA, zA mATe? jaDa cetananuM bhedajJAna thaI gayuM che. dehamAM rahevA chatAM deha pratye mamatva nathI, rAga nathI, tethI temane janakavidehI kahetA hatA. zarIra che tyAM 'badhI upAdhi che. siddha bhagavaMtane zarIra nathI te kaI upAdhi nathI, mATe azarIrI banavA mATe A janmamAM tAlIma levAnI che. 32 siddhAMtamAM eka aMtagaDa sUtra che. aMtagaDa eTale jeoe AyuSyanA aMtima samaye kevaLajJAna prApta karI dharmadezanA ApyA vinA mukti prApta karI che evA mahApurUSonA jIvananuM varNana je sUtramAM Ave che tenuM nAma aMtagaDa sUtra che. e Agama samajAve che ke deha hovA chatAM jenI dazA dehAtIta hatI evA gajasukumAlanI vAta temAM Ave che. mAtAnI ciMtA dUra karatAM kRSNajI : gajasukumAla eka rAjakumAra hatA. trikhaMDa adhipati kRSNa vAsudeva lADIla baMdha hate. eTaluM ja nahi paNa devanI pAse mAMgIne lIdhelo putra hatuM. banyuM che evuM ke kRSNa devakI mAtAne vaMdana karavA mahele gayA tyAre mAtA raDatI hatI. kRSNajI pUche che he mArI vahAlI mAtA ! Aje tArI AMkhamAM AMsu kema che? tuM ciMtAtura kema che? beTA ! kaMI nathI. devakI mAtA uparathI ghaNuM hAsya lAvyA ne udAsInatA dabAvavA prayatna karyA. paNa kRSNajI udAsInatA joI gayA. kRSNajI vinayapUrvaka kahe che, mAtA! tane zuM ciMtA che? tAruM duHkha huM joI Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 547, zakato nathI. khUba kahyuM tyAre devakImAtA kahe che dIkarA ! tuM mAro sAtame dIkaro che, sAta sAta dIkarA thayA chatAM meM eke dIkarAne kheALAmAM khelAvyo nathI ke ramADyo nathI, tenuM manamAM duHkha thAya che. mAtApitAnA prema alaukika hoya che. duniyAmAM badhuM vecAtuM maLaze paNa mAtApitAne prema nahi maLe. kahevata che ke "mA vinA sunA vA" mAtApitAne saMtAna pratye keTalo prema ane lAgaNI hoya che! devakIjI kahe che mArA badhA koDa manamAM rahI gayA. kRSNajI te vAsudeva hatA. emanI zaktithI nAnA bALakanuM rUpa laIne mAtAnA kheALAmAM sUI gayA, paNa kRtrima rUpathI kaMI keDa pUrA thAya! mAtAne saMtoSa na thayo. mAtAnI ciMtA dUra karavA ne tenA keDa pUrA karavA kRSNajI tyAMthI sIdhA pauSadhazALAmAM gayA ne aThThama lagAvIne besI gayA. ane devane bolAvyo. deva Avyo. kRSNajI samakitI che. te kahe che ke he deva! mArI mAtAnA bhAgyamAM have saMtAna che ke nahi ? eka dIkaro che, paNa e bAlyavayamAM dIkSA laI leze. bhale dIkSA le, paNa mArI mAtAnA keDa te pUrA thaze ne ! pachI e gajasukumAlane janma thayo. dezanAnA divya avanie thayelo virAgyane raNakAra : A rIte mAMgIne lIdhelo dIkaro gajasukumAla che. jeNe eka vAra bhagavAna nemanAthanI vANI sAMbhaLIne vairAgya AvI gayo. tame keTalA mahArAja-mahAsatIjIne sAMbhaLI lIdhA! chatAM vairAgya nathI Avato. kRSNajIne gajasukumAla keTalA vahAlA hatA. bhagavAnanA darzana karavA jatA rastAmAM senAnA geDIdaDe ramatI kanyAne joI. manamAM thayuM ke A mArA laghubaMdhavA mATe barAbara joDI che. A dIkarI kenI che te tapAsa karAvIne tyAM ne tyAM sagapaNa nakkI karI lIdhuM, paNa e gajasukumAle to bhagavAnanI eka vAra dezanA sAMbhaLI vairAgya pAmI dIkSA laI lIdhI. dIkSA lIdhA pachI bhagavAnane zuM kahe che? sAMbhaLaje temanA zabdo, khUba vicAravA jevA che. temanAmAM keTale vinaya che! namratA che ! bhagavAnane vaMdana, namaskAra karIne kahe che huM mArA trilokInAtha, prabhu! "tumeha samajunA tamALe" tamArI AjJA thaye bAramI paDimA vahana karavAnI mArI IcchA che. keTalI gurUAjhAmAM arpaNatA ! gurUAjJAthI eka upavAsa karanAra tarI jAya ane gurUAjJA vinA mAsakhamavuM karanAra rahI jAya. zAstramAM muninI vAta Ave che. keI be muni mAsamaNune pAraNe mAsakhamaNa kare che ane kuragaDu muni eka upavAsa paNa karI zaktA nathI. kuragaDumunine savAramAM dararoja eka ghaDo cokhA khAvA joIe. tethI tenuM nAma kuragaDu paDayuM che. kura eTale cokhA ane gaDu eTale ghaDo. bIjuM kaMI na khAya, temanA dilamAM khUba pazcAtApa thAya che ke dhanya che. A tapasvIone ! huM eka upavAsa paNa karI zakato nathI. mArI kevI gADha aMtarAya haze! eTale e muni khAtA khAtA paNa karma toDe che. saMvatsarI mahAna parvane divasa AvyA. e divase paNa jenAthI upavAsa thata nathI, tethI cekhA laI AvyA. lAvIne pitAnA vaDIla tapasvI saMtane batAve che. pelA Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 548 zAradA rane tapasvI tapa kare che paNa tapanI sAthe ahaMbhAva AvI gayo che. te kahe che bhUkhAravA ! Aje paNa tArAthI upavAsa na thayo! kaI jAnavaranA bhavamAMthI Ave che ke sudhA vekI zakti nathI. tapasvI saMte ema vicAravuM joIe ke ene varyA rAya karmane kSapazama nathI, tethI bicAro saMvatsarI jevA divase paNa upavAsa karI zakato nathI. moTA tapasvI sAdhu pAtarAmAM thuMkayA. kuragaDue thUka joIne vicAryuM ke meM paraThavavA cADyuM sAdhana na rAkhyuM tethI AmAM ghUMkyA ne! are te tapasvIonuM thuMka paNa mArA bhAgyamAM kayAMthI ? temanA manamAM ema nathI thatuM ke A tapasvIo Avo ugra tapa kare che te tapa tapIne zuM ukALaze ? saMvatsarInA divase huM AvI rIte tapanA ullAsamAM nathI Avate ! gaLI baLada cAbakhA khAya to kaMIka cAle. mArA pAtarAmAM thUkayA chatAM A AtmA gaLIyA baLada karatAM bhUMDo che eTale haju tapamAM vIlAsavALo thato nathI. kSamAno prabhAva -kuragaDu muni cekhA halAvIne samabhAve khAvA bese che, tyAM "taparathI AvIne hAtha pakaDe che ne ubho kare che, tyAre zuM vicAre che? mAre AtmA ke naphaTa che. mane tapazcaryAne raste joDavA mATe ATalI badhI mahenata kare che, chatAM joDAte nathI. IzArAthI samaje te mANasa, dhoke samaje te Dhora paNa dhokAthI ya na samaje te Dhora da karatAM paNa gayo. huM IzArAthI na samajyo te thaMka nAkhIne samajAvyuM, chatAM na samaye te mArA kalyANa mATe emane hAtha pakaDavAnI jarUra paDI. khAtA khAtA potAnA pApane pazcAtApa kare che. khAca che bhAta ane deve che pApa. te potAnA AtmAnI niMdA kare che, ane AtmabhAvamAM AgaLa vadhatA vadhatA bhAta pUro thayo ne kevaLajJAna pAmI gayA. kevaLajJAna zarIrathI nahIM maLe. lAgavagathI ke vAcALatAthI nahIM maLe, paNa AtmAnA guNathI maLe che. deva kevaLajJAnI kuragaDu munine vaMdana karavA AvyA tyAre pelA tapasvI saMta kahe che, tapasvIo ahIM beThA che. amane vaMdana kare. ghera tapa to ame karIe chIe deva kahe che, tame tapa karo cho paNa jIvanamAM tapanI sAthe tApa thaI gayo che. tame A ragaDa muninI niMdA karo cho paNa enA jIvanamAM kSamA keTalI che ! e kSamAnA prabhAve emane te kevaLajJAna thaI gayuM, tethI ame temane pahelA vaMdana karyA. pachI te tapasvI munioe temanI kSamA mAgI ane AtmakalyANa karyuM. kahevAno Azaya e che ke kuragaDu munithI eka upavAsa thatuM na hatuM, paNa jIvanamAM kSamA hatI ane gurUAzAmAM etapreta hatA te kalyANa karI gayA. - bhayaMkara upasargamAM paNa samabhAva-gurUAjhAmAM jemaNe jIvana jhukAvyuM che, evA gajasukamAla muni nemanAtha bhagavAnane vaMdana karIne kahe che, huM mArA tAraNahAra prabhu! ApanI AjJA hoya te bAramI paDimA vahana karavAnI IcchA rAkhuM chuM. nemanAtha bhagavAna te badhuM jANe che ke A paDimA vahana karatA temane kevo upasarga Avaze. temanA pariNAma kevA raheze, badhuM jANe che, tethI bhagavAne kahyuM- hAsudaM revAnuSiA Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA maitna 549 mA paviMda dA he devAnupriya! tamane jema sukha upaje tema karo. sArA kAryamAM vilaMba karaze nahi. bhagavAnanI AjJA laIne navadIkSita gajasukumAra muni smazAnamAM bAramI paDimA vahana karavA gayA. smazAnamAM kAusagga dhyAnamAM ubhA che. tyAM somila brAhmaNe AvIne muninA mAthe mATInI pALa bAMdhI, saLagatA aMgArA lAvIne mUkyA. dIkSA lIdhI e ja divase A bhayaMkara upasarga, chatAM samabhAva. somala pratye dveSa nahi. samaje che ke dehamAM vasavA chatAM huM dehathI bhinna chuM. videhI dazA keLavI che. jaDacetananuM bhedajJAna thayuM che, evA muni te eka ja vicAra kare che. deha baLe che, AtmA nathI maLato. AtmA te ajara amara che. A bhAvanAnI dhArAe caDhatA kSapaka zreNue caDhI kameM khapAvI kevaLajJAnanI ta pragaTAvI mekSamAM gayA. A kALamAM te sAdhakane AvA pariSaha nathI AvatA. kaI kaTu vacana kahe ne samabhAve sahana kare to enA karmo khapI jAya. Aje ApaNe tyAM keI anero AnaMda ne utsAha dekhAya che, tenuM kAraNuM satIjIonA tapanI ugra sAdhanA paripUrNa thaIne Aje pAraNAne divasa che. bA.bra. harSidAbAI mahAsatIjIne A dazamuM mAsakhamaNa che. ATalI nAnI uMmaramAM daza daza mA khamaNu karavA e kaMI rahela vAta nathI. bA. vra uvIzAbAI mahAsatIjIne bIjuM mAsakhamaNa che. baMne mahAsatIjIonA tapa samajaNa pUrvakanA che. svAdhyAya-dhyAna-vAMcana badhuM temaja potAnI kriyA paNa jAte kare che. zAsanadeva ane gurUdevanI kRpAe temanA mA khamaNanI sAdhanA nirvidanapaNe paripUrNa thaI. bA. bra. bhAvanAbAI mahAsatIjIne Aje 24 me upavAsa che. temane mA khamaNanA bhAva che. bA. vra caMdanabAI mahAsatIjIne navame upavAsa che. badhA tapasvIone ApaNA koTI koTI dhanyavAda. AvA mA khamaNa jevA tapa karavA e sahela vAta nathI. teoe te tapa karIne karmanI bhekhaDo teDI che. temane tapa ekAMta nirjarAnA hetuthI thayela che. tapathI mahAna labdhio prApta thAya che. karmonA gaMjane bALavA mATe tapa e agni samAna che. jaina zAsanamAM ArAdhanAnA aneka prakAro batAvavAmAM AvyA che. tapa e ArAdhanAnuM eka viziSTa aMga che. zAstrakAra maharSioe tapane mahA maMgalakArI kahyuM che, kAraNa ke bAhya ane AtyaMtara addhi siddhi tapa vaDe pedA thAya che. A loka ane paralokamAM tapanA prabhAvathI anekavidha saMpattio prApta thAya che. bhavaroga ane bhAvaroga rU5 karmane jaDamULathI nAza karavAmAM tapa e apUrva auSadharUpa che. asAdhyamAM asAdhya roge paNa tapa vaDe nAza thAya che. tapanA teja nirALA che. tapanI tAkAta anerI che. tapane mahimA aciMtya che. kahyuM che ke - athira pi thira, kapi, ujju dullaha vi taha sulaha / durIjjJapi surujjha, taveNa . saMpajjae kajjaM // Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa zAradA rane tapanA prabhAvathI asthira paNa sthira thAya che. vakra paNa saraLa bane che. durlabha hoya te sulabha thAya che ane je ghaNu prayatna sAdhI zakAya tevuM hoya te saraLatAthI sAdhI zakAya che. A rIte tapa vaDe sarva prakAranA kAryo siddha thAya che. prAcIna ItihAsamAM pAnAM ukelatAM tathA siddhAMtamAM agaNita tapasvI mahAtmAonA caritra ApaNI najare paDe che. zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA AtmAe temanA pacIsamAM naMdanamuninA bhAvamAM 11 lAkha 80 hajAra 645 mAsakhamaNu karyA ane tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM. tIrthaMkara devo tapazcaryA pUrvaka dIkSA aMgIkAra kare che ane nirvANa samaye paNa tapazcaryA thAya che. tIrthaMkara devane dIkSA aMgIkAra karatAMnI sAthe cethA manaparyavajJAnanI prApti thAya che. janmathI ja jeo, sure, asuro ane devendrothI pUjaya che ane avazya e ja bhavamAM mokSe javAnA hoya che. chatAM karmanuM nikaMdana kADhavA mATe tapazcaryA Adare che ane jagatane e dvArA suMdara bodhapATha Ape che ke mukti tyAgamAM che, tapamAM che, Indriya damanamAM che, paNa khAvA pIvAmAM ke ezaArAmamAM nathI. je khAvApIvAmAM mekSa mAne che te kharekhara mUrkhAonA saradAramAM khape che. anAdikALathI A AtmAe ghaNuM khAdhuM, pIdhuM chatAM tene tRpti nathI thaI. gatabhavamAM ApaNe jeTaluM khAdhuM pIdhuM enuM je mApa kADhavAmAM Ave ane ekatrita karavAmAM Ave te A jaMbudvipamAM samAya nahi. khAI khAIne Drae dunIkaLI gayo. cUselAne pharI * cUsyuM, chatAM ya tRpti thaI nathI mATe have tyAga ane tapazcaryA dvArA IndriyanuM damana karo. saMyama dvArA AtmakalyANa sAdhe. kAraNa ke A keThI kadI ya pUrAvAnI nathI. e kANI che. kANI koThImAM game teTaluM nAkhe te ya kadI bharAze nahi. eka zarIrane choDI bIjA zarIrane dhAraNa karatA jIva jyAre vigraha gatie jAya che tyAre te phakta aNahArI rahe che. ApaNe anaMtIvAra evA aNahArI rahyA paNa tethI kAyANa thayuM nahi, paNa sAcuM aNahArI pada meLavavA mATe IndriyonuM damana, IcchAnirAdha, vAsanAno vijaya, lAlasAne tyAga, rasendriya parano kAbU ane viSayono virAga keLavIzuM te temAM jarUra saphaLatA maLaze. mahApurUSe A vAtane sArI rIte samajatA hatA, tethI ja ghora tapazcaryA karIne kAyAne sUkavI nAkhatA hatA. hADakA khakhaDavA lAge chatAM utkRSTa tapanI ArAdhanAmAM tatpara rahetA. dehanuM mamatva dUra karI, AtmAnI amaratAne pichANI Atma-sAdhanAmAM aharniza jAgRta rahetA. tapa rUpI agnithI karma rUpI kASTone jalAvI nAkhI kaivalya-jAtine pragaTa karatA. jUo DhaMDhaNu aNugAra ke jemaNe cha mahinAnA upavAsanA pAraNamAM maLela AhAra paraThavatA paraThavatA kevaLajJAna meLavyuM. tapanA prabhAve mahAna labdhio prApta thAya che. evA tapasvIonA zarIranA maLa, mUtra vagere mahAna auSadhinI garaja sAratA hatA. emanA maLa, mUtra, parU vagere je rogInA zarIrane copaDavAmAM Ave te tenI kAyA rogarahita banI kaMcanavarNa banI jAya. emanA dehane spazele pavana bIjA AtmAone spaze te temanA rogo dUra thaI jAya. Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziredA papa1 malaM svarNagataM vahni, haMsa kSIra gataM jalam / yathA prathakka rotye va, jantoH karma mala tpH|| jema suvarNamAM rahela melane agni dUra kare che, judA-pADe che athavA dUdhamAM rahela pANIne haMsa juduM pADe che. tema tapa jIvonA karmarUpI melane judA pADe che. bhavanA saMcita karelAM karmo tapa vaDe nAza thAya che. tapa e kalpavRkSa samAna che, suranara vara saMpatti tenuM phUla che ane mokSa sukha e tenuM phaLa che. sarva maMgalamAM pahelA maMgala tarIke tapane gaNavAmAM AvyuM che. arjunamALI, daDha prahArI jevA mahAhiMsaka krUra AtmAoe paNa te janmamAM mukti meLavI che. e prabhAva tapano che. nArakInI aMdara nAraka chava kroDa varSa sudhI duHkha sahIne je pApakarmane khapAve che teTalA pApakarmonI nirjarA samyaphadraSTi AtmA eka aThama tapa karIne kare che. bhagavAnanA paTTaziSya gautamasvAmI dIkSA lIdhA pachI yAvatajIvana chaThThanA pAraNe chaThThanI tapazcaryA karatA hatA. tapa dvArA dehanI zuddhi thAya che. dehazuddhi thatAM manazuddhi thAya che ane manazuddhi thatAM vAsanAo dUra thAya che. mahAna vaijJAnikoe paNa akhatarA dvArA e siddha karI batAvyuM che ke tapa e zarIranA maLavikAra temaja aneka doSa dUra kare che. tapathI Atmazuddhi ane AtmavikAsa thaI zake che, aneka siddhio, zaktio ane labdhio prApta karI aMte ajara amara banI zakAya che tapanI AvI mahAna zakti rahelI che. bA. bra. pU. harSidAbAI mahAsatIjI ane bA. bra. pU. vizAbAI mahAsatIjIe AvA ugra tapa karIne AtmAne ujajavaLa banAvyo che. Aje temanA pAraNAne maMgala divasa che. ApaNe temane aMtaranA e ja abhinaMdana ApIe ke Apa tapazcaryAmAM dinapratidina vizeSa AgaLa vadhe. anaMta bhavarAzIne kSaya karI anaMtA zAzvatA sukhane pAme. dhanya che mahAna tapasvIone, baMne mahAsatIjIone mAsakhamaNanI ugra sAdhanA che. Apa badhA temane zAtA pUchavA AvyA che, te 30-30 divasanA brahmacaryavrata, upavAsa, AyaMbIla, ekAsaNuM, rAtrIjana-tyAga Adi paccakhANa leze te sAcI zAtA pUchI kahevAya. TAIma thaI gayo che. vadhu bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 59 bhAdaravA vada 2 maMgaLavAra - tA. 15-9-81 syAdavAdanA sarjaka, bhavobhavanA bhedaka, paramapaMthanA prakAzaka bhagavAna kahe che ke A jagatanA sarva jIvo sukhane cAhe che ane duHkhathI Dare che temaja duHkhathI chUTavAno upAya kare che, paNa te upAya ajJAnane kAraNe viparIta hovAthI sukha maLavAne badale dukhanI paraMparAne vadhAranAra bane che. sAcA ane zAzvata sukhanI samajanA abhAve che duHkhI thAya che. sukha be prakAranuM che (1) svAbhAvika (2) saMgika. puNyakarmanA Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papare zoro ratna nimittathI je sukha maLe te sayAgika sukha che ane sva-paranA viveka vaDe parabhAvane raoNkI AtmasvarUpanI ramaNutAmAM masta banI rahevuM te AtmAnu svAbhAvika sukha che. zarIra, gharabAra, kuTu'ba, lakSmI, indriya sukha ane tene anukULa viSayeAnI prApti, yaza, mAna, pratiSThA vagere dekhAtuM bAhya sukha te saMcAgika sukha kahevAya, je vastunA sacAga che te vastunA viyeAga avazya hovAthI te sacAgika sukha svAdhIna nathI paNa parAdhIna che. mAMgIne lAvelI vastu jevuM che. te AtmAnI peAtAnI cIja nathI. kaMcana, kAminI, kuTuMba ane kAyA e sa sayAgika eTale mAMgelI cIja jevA che. pUrvIkRta kaIka puNyanA yeAge te sarva khAdya vastuonA sacAga thAya che patu te saoNMcAga kAyama TakI rahenAra nathI. puNya khalAsa thaI jAya eTale te sarva sayAgAnA viyeAga Apo Apa thaI jAya che. pachI te sacAgeAne kSaNamAtra TakAvI rAkhavAnI vizvanA koIpaNa jIvanI zakita nathI. ajJAnI mANasa pAtAnI heAMziyArIthI ke zUravIratAthI AvI maLelI vastunuM abhimAna bhale rAkhe paNa te dIrghadRSTithI vicAraze te tene samajAze ke hoMziyArI ane zUravIratAmAM leza mAtra ghaTADo na thAya chatAM puNya khalAsa thAya eTale te sayogAne koI kAyamI TakAvI zakyuM nathI. kayAreka amuka TAIma TakI rahenArI Ana-dajanaka lAgatI vastu ApattinA samayamAM saMtApataka lAge che. manuSya jyAre nirAgI hoya, bhUkhathI pIDAtA na hoya tyAre tene sAranA sukha game che, paNa koI atipriya vastunA viyeAge zAkagrasta haiAya athavA peTamAM jyAre asahya bhUkha lAgI hoya tyAre te sukha tene gamatA nathI. kSaNamAtra zAMti ApanAra bAhya sAmagrInA sayeAgamAM te sAmagrInA rakSaNa mATeneA ane chevaTe viyeAganA bhaya tA sadAne mATe rahe che, tethI tenI prAptinuM sukha te bhayanI ciMtAmAM gauNa khanI jAya che. AvI rIte anukULa mAnI lIdhelI vastu kayAreka pratikULa lAge. ane anukULatAnA TAImamAM paNa tenA viyeganA bhaya jIvane satata pIDayA kare che. tevI vastune sukhadAyI mAnavI temAM zuM jIvanI ajJAnatA nathI ? paheluM duHkha bhAgavavA karatAM sukha pAmIne pachI bhAgavavAnuM duHkha muzkela lAge che. e teA saune anubhava siddha vAta che, je sukhanI prAptimAM paheluM ke pachI paNa duHkha hoya tene sukha mAnI zakAya nahi. jethI puNyajanaka sukha sAmagrI ke pApajanya du:kha sAmagrI e baMne kharI rIte tA sukha kahevAya nahi, mATe indriyajanya sukha ke duHkhamAM kaI bhinnatA nathI, kAraNa ke sukha bhAgavatA duHkha AvI paDe che. athavA sukhanA kAraNe indriyAnA anukULa viSaye bhAgavatAM pAchuM duHkharUpa karma baMdhAtuM hAvAthI jJAnIoe tA sukhaduHkhamAM bheda gaNyA nathI. samabhAva svarUpa AtmAnuM svAbhAvika sukha e vAstavika sukha che. jene AtmAnuM svAbhAvika sukha prApta karavAnI laganI lAgI che evI satI mayarehA tA saMyama laIne AtmAnI mastImAM jhUlI rahyA che. A bAju nimarAjA ane cadrayaza khUba nyAya, nItithI rAjya calAvI rahyA che. temanA guNNAnI guNagAthA badhe Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 553 zAradI ratna gavAI rahI che. temanI pavitratAnI parimala cAre bAju prasarI rahI che. saddaguNonI suvAsa mahekI uThI che. rAjavInA rAjyo je TakyA hoya te emanI pavitratAnI parimalanA pIThabaLe ane satnA sahAre. satya ane pavitratAne dezavaTe daIne talavAranI aNIe mustAka rahenArA baLavAna rASTro dhULa bhegA thaI gayA. rAjAzAhIne pAya te hate pavitratA ! kayAreka rAjA bhAna bhUle paNa tenAmAM pavitratAnA aMza paDyA hoya te te bhAna bhUlelo AtmA paNa ThekANe AvI jAya che. pavitratAne varelA eka puNya purUSa rAjavI hatA. bhogI hovA chatAM jemane yogI jevuM jIvana jIvavAnA koDa hatA. mAnavInuM aMtara te AkAza jevuM hoya che. AkAzamAM kyAreka pUrNimAne anupama prakAza hoya che te kyAreka amAsane aMdhArA paNa hoya che, te rIte pUrNimAnA prakAza jevA tejasvI, nirmaLa, ujajavaLa aMtaranA AkAzamAM eka vakhata vAsanAbharyA malIna vicAranI kALI vAdaLI gherAI gaI. pavitratA gumAvI beThelA rAjaH prasaMga evo banyA ke rAjA ghaDe besIne pharavA nIkaLyA hatA. rastAmAM eka rUpavaMtI strI kaMIka kAraNasara potAnA makAnamAMthI bahAra nIkaLatI hatI. rAjAnI dRSTi enA para paDI. rAjAne aMtaHpuramAM te ghaNuM rANIo hatI, chatAM A rUpavaMtI strIne jotAM rAjAnI buddhi bagaDI. rAjA tenA rUpamAM mugdha banyA. e strInA darzanathI rAjA potAnI pavitratA gumAvI beThA. manamAM thayuM ke aho! mArA aMtaramAM ATalI badhI rANIo che, paNa AnI tela keI nahi. A strI te mArA aMteuramAM zobhe. A rUpavaMtI mane maLe te mAro janma saphaLa thAya. rAjAne pharavAne AnaMda uDI gayo. sahelagAhane zekha marI gayo. emane AnaMda, zokha, je kaho te badhuM have pelI rUpavaMtImAM dekhAvA lAgyuM. rAjAe e strInuM ghara barAbara yAda rAkhI lIdhuM. rAjA pharavA javAnuM choDI daIne mahelamAM AvyA. have rAjAne kayAMya cena paDatuM nathI. enI dRSTimAM pelI rUpavaMtI strI sivAya bIjuM kaMI dekhAtuM nathI. apavitra AjJA pAlana mATe sevakano pazcAtApa? rAjAe potAnA eka aMgata sevakane belAvyo ane te strInA gharanuM nizAna ApIne kahyuM ke e strIne te game tema karIne mAra mahele laI Ava. huM enA vinA jIvI zakuM tema nathI. sevaka te bicArA ciThThine cAkara. e vadhu te zuM bole? nAnA maDha meTI vAta karavAnuM gaju nahi. rAjAne hukama sAMbhaLatA enuM magaja bhamI gayuM. enA haiyAmAM thaDakAre thavA lAge. te manamAM vicAra karavA lAgyo. he prabhu! A pApI peTane mATe mAre rAjanI AvI apavitra, adhama AjJA mAthe caDhAvavAnI! je apavitra AjJA nIce paga paNa na mUkAya evI adhama AjJAnuM mAre pAlana karavAnuM! jagatamAM potAnI patnI sivAya jeTalI strIo che te badhI mAre mAtA ane bahena samAna gaNavI joIe. tenA badale tenA zIlane bhaMga karAvavA mATe tene ahIM lAvavAnI ! aho prabhu! meM pUrve kevA pApa karmo karyA haze ke mAre AvA adhama kAryo karavA paDe che ! dhikkAra che mArA jIvanane ! Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 554 ziAradA ratna dhikkAra che A rAjAne ! ATalI badhI rANIo hovA chatAM eka rUpanA pUtaLAmAM pAgala banyA ! aMtaramAM pazcAtApa karatA nekara rAjAe batAvelA sthAne gayo. jaIne rAjAe kahelI vAta saMbhaLAvI. rUpavaMtI samajI gaI ke A bhagI bhramara mArA rUpamAM aMjAya che. e kaI paNa rIte mane meLavavA mAMge che. te strIe kahyuM bhale, rAjAne kaheje ke huM rAtre khuzIthI temanA mahelamAM AvIza. strInI vAta sAMbhaLIne sevaka to Azcarya pAmI gaye. are . je DhAla ja talavAranuM kAma karaze te pachI bacAvaze keNu? zIla sAcavavAnI yukti -A rUpavaMtInI vAta sAMbhaLIne tamane kadAca ema thAya ke teNe rAjAnA mahele javAnI hA pADI tethI e strI zuM duSTA haze ! Apa dhIrajathI sAMbhaLo. hamaNAM utAvaLA thaI enA mATe kharAba vicAra karI tame pApa na bAMdhaze. A te satInI zIla sAcavavAnI yukti che. sevake AvIne rAjAne vAta karI eTale rAjAnA AnaMdane te pAra na rahyo. eNe potAnA mahelane khUba zaNagAryo. rAta paDatAM rAjA kAgaDoLe e suMdarInI rAha jovA lAgyo. ApelA samaya pramANe e saundaryamUrtie rUmajhUma jhAMjharanA jhaNakAra sAthe mahelamAM paga mUkyo. enA jhAMjharanA jhaNakAre rAjAnuM mana nAcI uThayuM. eNe joyuM te pitAnA haiyAmAM vaselI suMdarI ja temanI sAme ubhI hatI. ene bheTavA mATe rAjAe potAnA be hAtha laMbAvyA. eTale saMdarIe nIDaratAthI kahyuM mahArAjA ! Apa dhIraja rAkho. ekadama utAvaLa na thAva. huM Apane eka prazna pUchuM tene javAba Ape. rAjA kahe bhale, je prazna pUchavo hoya te jaldI pUchI le. rUpasuMdarIe mIThI madhurI bhASAmAM kahyuM, mahArAjA ! kamaLa je kAdavathI kharaDAze to bIjA phUla kevI rIte pavitra rahI zakaze? kamaLa have kAdavathI nahi kharaDAya -baMdhuo ! A rAjA bhAna bhUlyA hatA paNa pote hatA te pavitra. temanA jIvanamAM pavitratAnI parimala prasarI rahI hatI. te khUba vicakSaNa, prajJAvaMta hatA. suMdarIne prazna sAMbhaLIne samajI gayA ke A strI zuM kahevA mAMge che? temane eka Takara basa hatI. A te tejIvaMta ghoDA hatA. temane cAbuka mAravAnI na hoya, mAtra batAvavAnI hoya. rAjAne potAnI bhUla samajAI gaI. huM kayAM bhAna bhUlyo ! rakSaka ja bhakSaka banyo ! vADa cIbhaDA gaLe te bIjAne zuM kahevuM? rAjA vicAra karavA lAgyA. eha! A kamaLa te huM ja! kAmavAsanAnA kAdavathI huM kALo banIza te mAruM kamaLa samAna zIlavrata khaMDita thaze. kamaLa kAdavamAM jame che paNa e kAdavamAM na lepAtA temAMthI ugarI jaIne upara Ave che. tema kAdava vacce rahevA chatAM nirmaLa rahevuM emAM jIvananI dhanyatA che. suMdarIne A prazna cAritranA prAMgaNamAM bhUlelA rAjA ThekANe AvI gayA. temane potAnI bhUlanuM bhAna thaI gayuM, pachI khUba gaMbhIratAthI vicAra karIne kahyuM bahena ! A kamaLa have kAdavathI nahi kharaDAya. tuM mArI zAna ThekANe lAvI chuM. ane eka rAjA tarIkenI nahi paNa eka sAmAnya mAnava tarIkenI mArI pharaja te mane yAda karAvI che. te badala huM tAre jeTale upakAra Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 555 zAradA raddha mAnuM eTale e che che. huM kayAre paNa tamAre upakAra nahi bhUluM. ema kahIne rAjA suMdarInA pagamAM paDI gayA ane pitAnI bhUlanI mAphI mAMgI, pachI kahyuM bena ! A5 koNa che ? mane tamArI oLakhANa Apaze? mahArAjA ! mArI oLakhANa zI ApuM? huM eka ApanI dAsI chuM. tame mArA dAsI kevI rIte? mahArAjA ! Ape jemane mane belAvI lAvavAnI AjJA karI hatI, e mArA patideva thAya. emanI je huM dAsI gaNAtI houM te ApanI paNa dAsI kema nahi? ApanA dAsanI je dAsI e ApanI paNa dAsI na kahevAya! rAjAe tene premathI vidAya ApI. suMdarI AvI tyAre rAjAnA manamAM vikAra vAsanA bharelI hatI paNa have emanI AMkhamAM vikArane badale bhAI tarIkenuM vAtsalya nItaratuM hatuM. pelo sevaka paNa keTale gaMbhIra kahevAya ke je strIne rAjA cAhatA hatA te potAnI ja patnI che ema na kahyuM. e sevaka potAnI strI mahelamAM AvI tyAre rAjanI sAthe kevA khela khele che te gupta rIte jete hate paNa enI patnIe te kamAla karI. bhAna bhUlelA rAjAnI zAna ThekANe lAvI. AthI tenA patinA dilamAM te AnaMda samAto na hato. tenI chAtI gajagaja . phUlavA lAgI. tenA mukhamAMthI zabdo sarI paDayA. dhanya che satI tane dhanya che ! " - pApano pazcAtApa karatA rAjA -pelI rUpavaMtI te cAlI gaI, paNa rAjAne pazcAtApane pAra nathI. bhUla karatA thaI gaI paNa have temanuM aMtara raDI rahyuM che. a! meM pApIe A zuM karyuM? mane AvI mati kayAM sujhI ? rAjyanI badhI strIo mATe mAtA ane bahena samAna hoya. tenA badale meM temane mATe A adhama vicAra karyo? rAjAnA aMtaramAMthI vAsanAnA vAdaLo vikharAI gayA ne tyAM punaH prakAza patharAI gayo. paNa pote je pApa karyuM tene manamAMthI khaTakAro ja nathI. huM ke adhama! huM ke duSTa pApI ! mAtA ane bahena samAna strI tarapha kudaSTi karI, tene bheTavA mATe hAtha laMbAvyA ! A hAtha hayAta hatA te aDakavA gayA ne! basa, A pApI hAthane te kaDaka zikSA thavI joIe, paNa sahune sajA karanArA rAjAne sajA karatA kene hAtha cAle? eka hAtha te potAnI jAte kApe paNa bIjo hAtha kaNa kApe? aMte jAte ja nyAyAdhIza ane pote ja aparAdhI banI sajA bhogavavA taiyAra thayA. hAtha heya te zuM ne na heya te zuM? aparAdhanI sajA bhogavavA pote cerane svAMga sajIne mahelanI bahAra nIkaLyA. paheragIra cakI karatA hatA. evA samaye ceranA vAghA sajelA rAjAe potAnA baMne hAtha rAjamahelanI bArI khelavA laMbAvyA. aMdara ubhele paheregIra sAvadhAna banI gayo. rAjA jyAM aMdara javA jAya tyAM paheregIre gussAnA AvezamAM dAMta pIsIne kahyuM, rAjamahelamAM corI karavA Avyo che ne ? joI le! tArA A pApI pagalAne aMjAma kevo Ave che ? ema kahI cakacaktI - talavArane e ghA karyo ke rAjAnA baMne hAtha dhaDa daIne kapAI gayA. eTale lohIne kuvAro uDavA mAMDayo. rAjA tyAMthI pAchA haThI gayA. manamAM vicAra karavA lAgyA ke Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rahe 15 je hAtha eka parAyI strIne bheTavA lakhAya enA sAtha hoya te zuM ne na hoya tA 1 rAjA peAtAnI bhUlanA pazcAtApa karatA mahelanA eka khuNAmAM jaI ne dhyAnamAM lIna banI gayA. savAre khabara paDI ke tre cAra AvyA hatA. badhA mANasA bhegA thaI gayA, paNa mahArAjA nathI dekhAtA. rAjAnI zeAdha mATe doDAdoDa macI gaI. tapAsa karatA mahelanI khArImAM rAjAnA kapAyelA hAtha joyA paNa ema mAnyu ke A hAtha cAranA haze! ghaNI zeAdhane aMte mahArAjAne eka khuNAmAM dhyAnamAM beThelA joyA. zarIramAMthI lAhI vahI rahyuM hatuM. pradhAnA badhA pUche che, Apa ahIM kema ? ApanA hAthanI hatyA ?kANu che e hatyArA ? rAjA kahe, badhA utAvaLA na thAya. mArA hAthanA hatyArA huM pote ja chu. bIjo kAI nahi. vAsanAthI kharaDAyelA hAtha hoya ke nahAya, baMne-kharAkhara che. rAjAe badhAnI vacce peAtAnuM pApa pragaTa karyuM ane kahyuM ke pavitratAnI parimalane jagatamAM prasarAvavAnI jenI pharaja che e rAjA jo peAtAnI bhUlanu Avu kaDaka prAyacchita nahi kare teA jagatamAM pavitratA kevI rIte TakI zakaze ? rAjAnI pavitratA ane pazcAtApathI deveA temanA para prasanna thayA ne krI navA hAtha banAvI dIdhA. paNa have rAjAnuM mana sauMsAra uparathI uThI gayu' ne Atma sAdhanA karavA sanyAsI banI gayA. mANasa bhAna bhUle che paNa jyAre bhUlanu bhAna thAya che tyAre tenI dazA judI hAya che. namirAjA ane caMdrayaza rAjA ane AvA pavitra rAjA hatA. namirAjAnA paTTahasti Amaza rAjAnA darabAramAM pahoMcI gayA. nimarAjAe dUtane khelAvIne kahyuM-Apa caMdraryaza rAjA pAse jaIne kahe! ke A hAthI amArA che, mATe amane soMpI do, tA ekakhIjAne prema vadhaze ane nahi ApeA ta mATA sagrAma thavAnA prasa`ga Avaze, mATe kAM mane hAthI sAMpI do. kAM yuddhanI tArAjI vahAvA taiyAra rahe!! jo caMdrayaza rAjanItinA jANakAra haze teA hAthI pAche ApI deze, ane jo nahi Ape te tenu phaLa tene bhAgavavu paDaze, mirAjAnA kahevAthI dUta sudarzana bhaNI ravAnA thayA. rAjgyA, sImA ne dezeAne vaTAvatA vaTAvatA dUta sudana nagaramAM paheAMcI gayA. sudananA rAjadarabAramAM mithilAnuM gajaratna jhUlI rahyuM hatuM. enI upara eka uDatI najara karIne rAjadUta sabhAmAM dAkhala thayA ne rAjA caMdrayazane vadhAvyA. cadrayaze A dUtanA satkAra sanmAna karI namirAjAnA kuzaLa samAcAra pUchyA. te kyu, namirAjA ema tA prasanna che, paNa temane besavAnA pradhAna hAthI cAlyA javAne kAraNe temanI prasannatAmAM thoDI ciMtA AvI gaI che. e citAne dUra karavA mATe hu' ApanI pAse AvyA chuM. caMdrayaze kahyuM ke tame je kAraNasara ahI AvyA che. te kAraNa pragaTa karo. dUte kahyuM-mithilApati namirAje Apane saMdezA ApatAM kahyuM che ke sudana nareza 'drayaza ! Apa je zveta hastI pakaDIne lAvyA che te mithilAnA che, eTaluM ja nahi paNa e hAthI mithilApati namirAjanA priyAtipriya ane padmahastI paNa che, mATe mithilAne e hAthI Ape mAnabhera pAchA suprata karI devA Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 2pa7 joIe. e paNa sAruM thayuM ke te hAthI tamAre tyAM Avyo. nahi te jaMgalamAM kaI siMha ke vAghano zikAra thaI jAta. ApanA rAjyamAM hAthI bhAgIne Avyo che e te ghera ja Avyo che eTaluM ja nahi paNa A hAthI ahIM AvIne tamArI ane mirAjAnI vacce premavRddhi karavAmAM kAraNabhUta banyo che. tame A hAthIne namirAjane pAchI meMpI deze te tamArA baMne vacce maitrI baMdhAze. prema saMbaMdha baMdhAze. namirAjA jevA mahArAjAnI sAthe prItisaMbaMdha bAMdhavo e kAMI jevI tevI vAta nathI, mATe temane hAthI temane pAcho soMpI do ane e rIte temano prema saMpAdana karo. - dUtanI vAta sAMbhaLI caMdraze kahyuM, huM A hAthI namirAjane tyAMthI kAMI cerI karIne ke jabaradastIthI lAvyo nathI, paNa mArA baLathI e hAthIne meM vaza karyo che. A hAthIe mArA rAjyamAM ghaNuM nukazAna karyuM che. AvI dazAmAM huM A hAthIne pAchA kema ApI zakuM? A sivAya A hAthI paNa mArI evI AjJA mAne che ke jANe te mAre tyAM AvavA mATe ja na Avyo hoya ? A hAthI paNa mArA pratApa jANe che to zuM tamAro rAjA mAro pratApa nathI jANato? tame tamArA rAjyanI prazaMsA kare ? cho paNa huM kAyara nathI, e vAta tame bhUlI na jatA. kSatriya yuddhamAM kALathI paNa DaratA nathI, mATe tame pAchA jaIne tamArA rAjAne ema kaho ke have hAthInI AzA rAkhe. jo hAthInI AzA nahi choDe ane hAthIne prApta karavAno prayatna karazo to tamArI dazA hAthInA jevI thaze. sudarzana narezanA kAMDAmAM baLa che. mithilAne mukAbale karavAnI zakti sudarzana narezanI TacalI AMgaLImAM che. hA, Apa bIjuM ATaluM sAMbhaLatA jAva. ratno para koInA nAma aMkita hotA nathI, jethI e ja enI IjAradArIne dAvo kare. A vasudhAne bhogavavAno paTTo kaI janmathI laIne nathI AvatuM. e to vIra bhegyA vasuMdharA ! jenA bAhumAM baLa e ja e ratnone svAmI ane e ja pRthvIne pati. hAthI pAchA nahi maLe, ekavAra nahi hajAravAra kahuM chuM ke e hAthI nahi maLe. yuddha khelavA sudarzana nareza taiyAra che. namirAjanA dUte caMdrayazane kahyuM ke Apa bhUla karI rahyA che. eka hAthInA kAraNe namirAja jevA baLavAna rAjA sAthe yuddha karavuM e yogya nathI. namirAjA sAdhAraNa rAjA nathI, paNa baLavAna ane pratApI rAjA che, mATe tame e bIje rasto zodhI kADhe ke jethI tamArA ane namirAjA vacce yuddha thAya nahi. caMdrayaza kahe, tame je rAjAnI ATalI badhI prazaMsA kare che te rAjAnuM mAna A hAthIe bhaMga karI nAMkhyuM che. tamArA rAjAne pratApa kevo che, e vAta A hAthIne vaza na karavAthI pragaTa thaI jAya che, mATe tame pAchA jAo ane tamArA rAjAne kaho ke hAthI maLavAno nathI. eTale tamAre je karavuM hoya te karI zake che. vIle moTe rAjate calatI pakaDI. mithilAnuM asahya apamAna ene kheMcI rahyuM hatuM. A apamAnano badalo yuddha dvArA levA e thanaganI rahyo. namirAjA dUtanI rAha joIne beThA hatA, tyAM dUta AvI gaye. Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 558 zAradA ratna dUta namirAjAne badhA samAcAra Apaze. namirAjA krodhamAM AvIne laDAI karavA taiyAra thaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. caritra : rAjAnA manamAM caTapaTI lAgI che ke kumAra raDe ne AMkhamAMthI paDatAM AMsu motI bane te mATe rAjAe phUla jevA bALakone be-traNa tamAcA caDhAvI dIdhA. eTale baMne bALaka raDyA paNa AMsu mata na banyA. eTale pharI vAra rAjAe kumArone mAra mAryo, chatAM pariNAmamAM AMsu ja rahyA. matI na banyA. kumAro te dhrusake ne dhrusake raDavA lAgyA. raDI raDIne AMkhe lAlacoLa thaI gaI. have te raDavA jeTalI zakti rahI nathI. dayAjanaka banI gayA chatAM rAjAnA dilamAM karUNa na AvI. rAjAnI jijJAsA hatAzAmAM vilIna banI gaI. pote najare dekhe che ke AMsumAMthI metI na banyuM chatAM mana mAnatuM na hatuM. bheTa denAra mAnavInA vANI-vartanamAM kRtrimatA jaNAI na hatI. te Ama zA mATe banyuM? vaLI ene kaye svArtha hoya? rAjAnI zraddhAnA khaMDero. have tUTatA jatA hatA. rAjAe kumAranI pAse jaIne joyuM te metInI serane badale khAra usa jevA camakatA azrubinduo ! kharekhara ! AMsu te AMsu rahyA, matI na banyA. rAjAnA dilamAM bALaka pratye vAtsalyanI varSA varasavA lAgI. temanuM karUNAbhInuM haiyuM pazcAtApanA tApathI dAjhavA lAgyuM! huM kevo mUrkha ! mAre nidhAnamAM zAnI cheTa che mAre tyAM zuM lakSamInI kamInA che ! te huM eka ajANyA mAnavInA vacana para vizvAsu banI metInA darzanamAM lebhAyo ! kharekhara, AMsunA keI divasa motI bane kharA ! che duniyAmAM kayAre paNa AMsunA motI banyA hoya evuM sAMbhaLyuM nathI. AMsu te AMsu ' ja rahevAnA. huM divAne banyuM ane anartha karyo. meM te AbhanA tAralAne hAthamAM levA jevI vAta karI. mAnavanA svabhAvane oLakhyA vinA, tenA paricaya vinA tenA vacana para zraddhA ane jijJAsA kema rakhAya ? bALake kevA dayAmaNuM ane plAna thaI gayA che ! thoDIvAre zAMta thayA pachI baMne kumAre pUche che. pitAjI! pitA kadI Apa mAre nahi, Aje kema mAryA; aho putro mArI vAta sune, bheTarNa mAnavI lAvyA. Ape atyAra sudhImAM keI divasa amane mAryA nathI ne Aje zA mATe mAryA? amAro che aparAdha che? rAjAnuM dila vAtsalya ane pazcAtApanA baMne rAhe ramatuM hatuM. ekarAra mAgatA bALakanA nirdoSa vacanoe haiyAnI aTavImAM rahelI vyathAne sAce rAha batAvyo. beTA ! tame baMne mArI AzAnA sthaMbha che. tamArA prANamAM amArA prANa reDyA che te zuM tamane herAna karavA ? nahIM...nahIM. paNa mAnava camatkAra pratye jaladI name che. Aje huM paNa camatkAranI cuMgAlamAM phasAye ane tamane mAra mArI tamArI A hAlata karI. tame raDavAthI zaktihIna banI gayA chatAM pariNAma te zUnya AvyuM, motI na banyA. ATaluM bolatA rAjAnI AMkhamAMthI azruo vahevA lAgyA. rAjAe sarva hakIkata kahI saMbhaLAvI. Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 559 rAjAnA manamAM zaMkA thaI ke A mANase AvuM zA mATe karyuM haze? tenA vANI vartana parathI nispRha ane satyavAdI lAgato hato, chatAM A kapaTalIlAne naTa banyo. kharekhara ! rAjasattA mATe jyAre saMgrAma nathI khelAyA? rAjyanI mahecchAe kone kone nathI lebhAvyA? teNe rAjyanA lebhe kRtrimatAne svAMga dhAraNa karyo hoya to paNa navAI nathI. agara koI zatru rAjyane jAsUsI mANasa to nahIM hoyane! teNe e zatru rAjAnA verano badalo vALavA te A kAma nahi karyuM hoya ne ? agara kadAca kumArone mAravA mATe te A peMtarA racyA nahi hoya ne ? kadAca lADavAmAM viSa nahi nAMkhyuM hoya ne! jaDIbuTTInA bahAnAthI viSamizrita lADu bheTa tarIke ApyA hovA joIe. bahArathI dharmiSTha ane pramANika temaja vANI vartanamAM catura dekhAte mAnavI badhAnI AMkhamAM dhULa nAMkhI gaya lAge che. nakkI e kaI Thaga Avyo haze! have atyAre tenI tapAsa karAvuM. rakhene kayAMya nAsI na jAya. are nAdAna! teM mArA dAkSiNya guNane lAbha laIne mane Thagyo ! sarSanA rAphaDAmAM hAtha nAMkhavAnI tArI sAhasavRtti gajaba che ! rAjAnI nasenasamAM krodha vyApI gayo. temaNe sevakone kahyuM, kAle ahIM lADavA ApavA Avela mANasane ghera hamaNAM ne hamaNAM jAo. lADunI bheTa dharanAra kharekhara mAyAvI che. teNe jANI joIne mArA mukhamAM hAtha nAMkhyo che, te juo - have tenI cAlabAjInuM bhayAnaka pariNAma! temaja baMne lADIlAone lADavAnI kaI kharAba asara thaI che ke nahi, te jovA mATe vaidarAjane belAvo. sevako vaidarAjane belAvavA jaze ne bIjI bAju sevaka sAgaradatta zeThane ghera jaze. zeThanI bhAvanA te zuddha hatI ne zuddha bhAve lADavA ApyA che. paNa have tenuM pariNAma kevuM viparIta Avaze ne zeThane mAthe vipattinA vAdaLAM utarI paDaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM-60 bhAdaravA vada 4 ne gurUvAra tA. 17-9-81 1 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene! ApaNA mahAna puNyodaye ApaNe jinazAsanamAM janma thayo. jinazAsana e jevuM tevuM zAsana nathI paNa virATa ane vizALa zAsana che. kevuM parama kalyANakArI ane mahAna maMgalakArI jinazAsana che ! vividha viTaMbaNuomAM guMgaLAI rahelA, akaLAI rahelA, manuSyone parama AzvAsanabhUta parama AdhArabhUta ane parama vizrAmarUpa hoya te eka ja A jinazAsana che. jinazAsana eTale ? e kaI paMthanuM nAma nathI. e kaI saMpradAyanuM nAma nathI. keI gacchanuM ke samudAyanuM nAma nathI, paNa jinazAsana eTale dvAdazAMgI! jinazAsana eTale zrutajJAnanI parama pAvanI bhAgIrathI ! jinazAsana eTale samyaka jJAnane mahAsAgara. jinazAsanane eka ja vAtane rasa che ke sarva jIvonA AzravanA dvAra baMdha karI devA; kAraNa ke e vinA AMtara sukhane anubhava saMbhavita nathI. karoDa varSanuM AyuSya hoya Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna zAradA ratna ane mukhamAM hAra jIbha hAya chatAM samasta jinazAsananu varNana karavuM te zakaya nathI. evuM gahana, gaMbhIra ane anaMta jinazAsana che. jagatamAM na maLe evu jinazAsanamAM maLeH--jagatamAM sukSma ane vistRta kasAhityanI, SaDadravyanI, bhedAbhedanI, nityAnityanI, sat asatnI, rUpI ne arUpInI, syAdvAdanI, saptabhaMgI ane saptanayanI, cauda guNasthAnakanI, caudapUrvanI, cauda rAjaleAkanI A badhI vAtA jagatamAM jovA na maLe. sukSma mahAvratAnI sukSma vArtAmAM jagatanI dRSTi na paheoMce, samiti ane guptinI vAtA jagatane jovA na maLe. A badhI milkata jainazAsana mATe rijhava che. hIrA mANekanA DhagalA teA anAryAne maLI zake paNa jinazAsana na maLe. A badhu' jene maLyuM che, evA jainAnI saMkhyA keTalI ? vIsa paccIsa lAkhanI, emAM tamArA naMbara lAgyA, jagatamAM mahAkiMmatI milkatane prApta karI levA bhAgyavAnamAM tamArA naMbara noMdhAyA. jinazAsana eTale sarvajJa zAsana, sarvAMga zAsana eTale eka samRddhanagara. mahAvaibhavazALIsapattizALInagara. enA vaibhava keAI sAmAnya seAnA cAMdInA ke tamArA mAnelA ratnAnA ke hIrAonA nathI. hA, jarUra temAM ratnA che kharA paNa e kayA ? jovA che e ratnA oLakhavA che e ratnA ? e ratnAnA nAma che gama, paryAya, artha, hetu, naya ane zabda A cha tA enI jAtA che. bAkInI saMkhyA tA che anaMta. jinazAsananuM A nagara anaMta anaMta ratnAthI khIcAkhIca bhareluM che. atyaMta gahana che. AvA nagaramAM praveza maLavA e kharekhara mahAdulabha che. alpajJa manuSya e anaMta ratnAne kevI rIte jANI zake? ApaNI pAse te jJAnanA kSayApazama nathI. ApaNI pAse sukSma buddhi nathI. teA kevI rIte jinAgamA bhaNI zakIe ? Ama nirAza thaIne jJAna meLavavAnA purUSAne chADavAnI jarUra nathI. anAja bajAramAM verAyelA dANAone bhegA karatA bhikhArIone nathI joyA ? e rIte jIvananirvAha calAvatA nathI joyA ? are, jamIna para verAyelA annanA kaNAne vINI vINIne khAtA pakSIe nathI joyA ? tema ApaNe paNa jinAgamanA verAyelA tattvAne vINI vINIne bhegA karIe tA ? jemanI pAse zrutavaibhava che, buddhi vaibhava che temanA gharanA AMgaNe thADA ghaNA zrutajJAnanA dANA verAyelA paDacA hAya, tene nIDaratAthI vINI leA. te vaibhavazALIe mahAdayALu ane karUNA sAgara che. te ApaNane vINavA deze. sajJanA zAsanane samajavuM, dvAdazAMgInA gahana arthAnuM jJAna prApta karavuM', e ati kaThIna che. ApaNA cAlu adhikAramAM nimarAje peAtAnA mAnanIya dUtane caMdrayazanA rAjyamAM mAkalyA. dUte jaIne caMdrayaza rAjAne vinaya vivekapUrvaka vaMdana namaskAra karyo. vinayanA guNu e mahAna guNa che. vinaya vairIne vaza kare che, duzmanane dosta banAve che ne zatrune mitra banAve che. vinaya vivekI AtmA verInA makAnamAM jaze te paNa AdaramAna pAmaze. vinayathI zuM phaLa maLe che ? Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna pA vinayaphala suSAM gurUmuzrUSAM phala zrutajJAnam / jJAnasya phala virati viratiphala cAzrava nirodha: / / vinayanuM phaLa zravaNa, zravaNanuM phaLa AgamajJAna, AgamajJAnanuM phaLa virati ane viratinuM phaLa saMvara. vinayanuM phaLa zravaNa. zravaNamAM zuM sAMbhaLavuM che? paraniMdAnA pArAyaNe jIve ghaNAM sAMbhaLyA, have enAthI kaMTALo Avyo che? sva prazaMsAnI ghaNI prazastio sAMbhaLI, prazaMsA sAMbhaLatA have dharAI gayA che. parapudgala, para padArtho ane parabhAnI ghaNa" ghaNuM kathA vArtAo sAMbhaLI, have tRpta thayA che ne ? A badhuM sAMbhaLatA jIve kevA kukarmonA poTalA bAMdhyA ene kadI vicAra karyo che khare ? e karmonA phaLa kevA bhogavavA paDaze enuM ciMtana karyuM che? je have kukarmonA gaMja ekaThA karavA na hoya to have e badhuM sAMbhaLavAnuM baMdha karo. have te e zravaNa karo ke AtmA tatva prakAzathI prakAzita thAya. aMtarAtma dazA pragaTe ne anaMta karmonI nirjarA thAya. AvuM tatva zravaNa karavuM? hoya to vinaya vivekathI gurUdevane rIjhavavA paDaze. pachI evA gurUdevanA mukhethI jJAnagaMgAne pravAha vahevA mAMDaze. e jJAnagaMgA dvArA gocara, agocaranI vAta sAMbhaLavA maLaze. sAkara ane zeraDIthI paNa mIThI evI gurUdevanI vANI ApaNA hRdayanA viSaya kaSAyanI! kaDavAzane dUra karaze. vinayapUrvaka gurUdeva pAsethI jJAna levAthI aneka zAstronuM jJAna prApta thaze. eka citte jijJAsApUrvaka dilanA umaLakAthI vinayapUrvaka jJAna levAthI mAtra zAstronA zabdArthanuM jJAna thaze, eTaluM nahi paNa e AgamanA rahasyone paNa jANI zakAze. vinayathI prasanna karelA gurUnA mukhamAMthI evI avanavI, gaMbhIra ane rahasyabhUta vAta sAMbhaLavA maLaze ke je sAMbhaLatAM ApaNuM haiyuM nAcI uThaze. avinIta ziSyanI samakSa gurUnuM hRdaya khulatuM nathI. zAstranI rahasyabhUta vAte hadayamAMthI nIkaLatI nathI. mAtra kartavyanuM pAlana karavA gurU jJAna Ape, gurU pAsethI meLaveluM jJAna ApaNI suSupta cetanAne DhaMDhoLe che. mAtra thathAmAMthI sIdhuM jJAna mAthAmAM AvatuM nathI, paNa hRdayanI kemaLa bhUmimAM e jJAna rUpa pANI pahoMce che, pachI e bhUmimAM pacI jAya che. zAstrajJAna tyAga karavA yogya tyAga karavAnI mAtra bhAvanAthI aTakatuM nathI paNa tyAga karAvIne aTake che. svIkAryane svIkAra karavAnI bhAvanA, bhAvanA rUpe nathI rahetI, e bhAvanA kArya rUpe pariNata thaI jAya che. AtmAnuM saMkalpa baLa jAgRta thAya che. pApone tyAga karavAno saMkalpa kare che. pratijJA kare che. A zrenA dvAra baMdha kare che. - pApathI virAma pAmavuM tenuM nAma virati. pApamAM keI AnaMda nahi. khuzI nahi. hiMsA, asatya, corI, abrahmasevana ane parigraha A pAMca mahApApone mana, vacana, kAyAthI tyAga kare che. A viratidharmanuM phaLa che. Azravano nirodha-je ke viratinuM svarUpa AzronA nirodha rUpa che, paNa ahIM viratinA phaLa rUpe A ne 36 Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 562 zAradA rata nirAdha batAvyA che. virati dharma svIkAryA eTale aviratinA Azravane rAkayA. aviratinA Azrava dvArA thatA karma baMdha aTakI gaye.. AzravanA dvArAmAMthI karmI AtmAmAM Ave che. kAMne AtmAmAM pravezavAnA mArgo Azrava che. Azrava eka nathI aneka che, paNa mukhya AzravA pAMca che. mithyAtva. aviritI, pramAda, kyAya ane yAga. samyaktvanI hAjarImAM mithyAtva rahI zakatu nathI. virati dharmanA svIkAra karyo eTale aviratinA daravAjo baMdha thaI gayA. virati dhama nA prabhAva kaSAyAne kSINa kare che. mana, vacana, kAyAnI pravRtti zubha bane che. ane pramAdanA unmAda ogaLavA mAMDe che. A rIte AzravAnA dvAra khaMdha thayA ane saMvara thayA eTale navAM karmInuM Agamana nahivat banI gayuM. A badhAno mULa pAyeA vinaya che. vinaya haze tA A badhA guNA Avaze. vinayanA kaseATI paththara upara jemanuM jJAna ane cAritra zuddha kare che evA suvinIta AtmAonI divya zAbhA AgaLa mUlyavAna vastro ane AbhUSaNAthI alaMkRta mAnava phikko lAge che. zAbhAvihIna lAge che. bhale manuSya rAja navI navI phezananA kapaDAM paherIne, navI DIjhAInanA alakArA sajIne suMdara dekhAvA prayatna kare, paNa jo tenAmAM vinaya nathI tA e zeAbhatA nathI. jyAre sAdA ane svaccha kapaDAM paheranAre bhale eke dAgInA na paheryAM hAya paNa jo tenAmAM vinaya che tA te zAbhe che. suMdara vastrAlakArA leAkeAnI AMkhAne AkaSI zakaze, paNa leAkeAnA manane tA vinayAdi guNA AkaSI zakaze. vinIta AtmA duHkhamAM paNa sukhane anubhava zkarI zake che. eka mAtAnA be saMtAna hatA. mATAnuM nAma maheza ane nAnAnuM nAma gaNeza hatuM. ane bhAI mAtApitAnA lADakoDamAM moTA thayA, paNa eka buddhizALI ane bIjo 'abhaNa hatA. samaya jatAM baMne chokarA mATA thayA. mAbApe temane paraNAvyA ne vahue gharamAM AvI. thADA samayamAM mAtA pitA mRtyu pAmyA. ane bhAi sAthe rahe che. gaNeza kamAtA nathI temaja tenI vahu bahu kAma karatI nathI. tethI moTAbhAIne tenI patnIe bhabheryAM. ne kahyuM. emane judA kareA. pahelA moTAbhAie nA pADI, paNa chevaTamAM judA thayA. ane mANasa hAthe page bahAra nIkaLyA. judA paDatI vakhate gaNeza jema ApanA AALAmAM paDe tema bhAInA kheALAmAM paDatho. ne bALaka raDe tema raDavA lAgyA. bhAI, Apa tA mArA bApa samAna che. mArAmAM kamAvAnI zakti nathI. huM zuM karIza ? ame * amAruM jIvana kevI rIte calAvIzuM ? tenuM karUNa rUdana kalpAMta ane jhUrApA eve hatA ke duzmana dosta banI jAya paNa A bhAInA evAM karmA udaya AvyAM ke duzmana dosta mane paNa bhAI dosta na banyA. teNe tA eka ja vAta karI ke tame amArA gharamAM na joie, gharanI pAchaLa eka rUmanI nAnI oraDI hatI te rahevA ApI. cAra pAMca thALI vATakA, tapelI vigere thADuM ApyuM ne cAra pAMca divasa cAle eTalu anAja ApyuM. baMne oraDImAM jaIne pAka mUkIne raDayA. have ApaNe zuM karIzuM? khUba jhUre che. have A duniyAmAM upara Abha ne nIce dharatI sivAya ApaNu* phoI nathI, Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 563 gaNezanI patnI kahe nAtha ! raDaze nahi. ApaNe ema karIe. vagaDAmAM jaIne lAkaDA kApIe ne tenA bhArA vecIe. temAMthI je maLaze tenAthI jIvana calAvIzuM. vANIyAnA dIkarA che. koI divasa hAthamAM kuhADI pakaDI nathI paNa karmanA khela vicitra che. baMne mANase jaMgalamAM jAya, lAkaDA kApe ne bhArA vece che. duniyA jue che ahe ! kevA lADakoDamAM ucharelA ! Aje A rithati! eka divasa gaNeza tenI patnIne kahe che, have mane lAkaDA kApatA AvaDI gayA che, mATe tuM jaMgalamAM na AvIza. patnI gharamAM rahI lokonA kAma kare che ne e rIte AjIvikA calAve che. have patnIne pastA thAya che ke meM samajIne bhAbhIne ghera be kAma vadhu karyA hatA ane bhAbhIne moTA tarIke gaNIne temanuM mAna sAcavyuM hota to A sthiti na Avatane ! vada rogInI tapAsa kare tyAre nADI para traNa AMgaLI mUke che tethI tene khabara paDe che. vAyu, pItta ane kapha temAM vadhAre zuM che? e rIte moTA mANase traNa rIte parakhAya che. dhana, dharma, ThAThamATha. tenI nADI parakhIne te rIte rahe, to lIlAlahera. A baMne mANaso AvI rIte jIvana nibhAve che ne roja prabhune prArthanA kare che, he prabhu! ame kyAre paNa keInuM bUruM na karIe evI amArI bhAvanA rAkhaje. bhaluM thAya te karavuM paNa kayAre ya koInuM kharAba nathI karavuM. patnI kahe che, nAtha! ApaNe baMnee pUrvabhavamAM dharmArAdhanA karI nathI tethI A bhavamAM duHkhI chIe. tame badhA kahyuM che ne ke "dharmIne ghera dhADa." pamI jIva duHkhI na hoya, paNa gata janmamAM karyA hoya te udayamAM Ave eTale bhogavavA paDe. A jIva aneka bhavamAM rajhaLate rajhaLate ajJAnatAne kAraNe karma bAMdhato Avyo che, e karmo udayamAM Ave tyAre bhagavyA vinA chUTakAro thato nathI. A patnI kahe che, gata janmamAM ApaNe dharma karyo nathI, tethI atyAre duHkha bhogavIe chIe. ema vicArI baMne, dharmamAM masta rahevA lAgyA. teo vicAre che ke ApaNe duSkarmo ApaNe bhegavIe chIe. A bhavamAM je sAdhanA karIzuM te karmo ubhA nahi rahe. dharmazraddhAne camakAra: gaNeze eka vAra lAkaDA kApavA kuhADI mArI, tyAM tene avAja Avyo, tuM lAkaDA kApIza nahi. gaNeza pUche che tame koNa cho ? zA mATe mane lAkaDA kApavAnI nA pADo cho ? ema kahIne pharI kuhADI mAravA jAya che tyAM kuhADI. hAthamAMthI bheya paDI gaI. gaNeza kahe-Apa nA kahe che te huM lAkaDA nahi kApuM, paNa Apa keNa che te mArI daSTigocara thAva. tame mane zA mATe roke che? huM lAkaDA nahi kApuM te ame khAIzuM zuM ? khAvA te joIne ne? bola, tAre zuM khAvuM che? amAre roTalI ne dALa khAvI che. evA miSTAnna khAvA nathI. tuM ghera jA. tane maLI jaze. gaNeza zraddhAthI ghera gaye. patnI kahe, kema pAchA AvyA ? roTalI dALa taiyAra che. kyAM che? gharamAM to dekhAtA nathI. gaNeze badhI vAta karI. pachI kahyuM, tuM eka tapelI para DhAMkaNuM DhAMkIne mUka ane roTalIne loTa je katharoTamAM bAMdhe che tenA para eka kapaDuM Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa64 zAradA ratna DhAMkI de. thoDI vAre joyuM te tapelI AkhI dALanI bharelI hatI ane katharoTamAM roTalIo hatI. roTalI lakhI hatI. baMnee peTa bharIne khAdhuM. lAkaDA kApavA javAnI nA pADI che eTale gaNeza ja nathI. A baMnene te have lIlAlahera thaI gaI! baMne mANaso khAMya keTaluM ? eTale je vadhe te garIbone-bhikhArAne badhAne Ape. pachI te temaNe dALanuM moTuM tapeluM karyuM. temAMthI sAva sastAbhAve ja calAvavAnI zarU karI, tethI paisAnI Avaka thavA lAgI. thoDI mUDI thatAM eka ghara lIdhuM. IrSAnA kaTu phaLa : IrSyA bahu bhayaMkara che. jeThANanA manamAM thayuM ke mArA diyara te kamAtA nathI ne A badhuM zuM? pAMca varSamAM bhUkhyA, tarasyA diyara che ke zuM che tenI khabara te lIdhI nathI, paNa have diyaranI theDI sArI sthiti joIne IrSA AvI. diyarane ghera jaIne derANIne pUche che, mArA diyara te kamAtA nathI te tame ja kevI rIte calAve che? bhoLI derANIe badhI satya vAta kahI dIdhI. jeThANI ghera AvIne patine kahe che, tame lAkaDA kApavA jAva. maheza kahe mAre kayAM paisAne tUTe che te huM lAkaDA kApavA jAuM! patnIe to dhamadhamATI lAvI dIdhI. chevaTe pati tenI vAta mAnIne lAkaDA kApavA jAya che. badhA loko jue ane bele, ke A kema ja haze ! ene kayAM paisAnI kamInA che! kayA jaMgalamAM ane kayAM AgaLa te badhuM patnI pUchI lAvI che, eTale te pramANe maheza tyAM gaye. maheza jyAM kuhADIthI lAkaDA para ghA karavA gaye tyAM tenA baMne hAtha haTI gayA. prayatna kare che chatAM ukhaDatA nathI. jema ukhADavA mahenata kare tema vadhu kheMcAte jAya che. tenI naso kheMcAvA lAgI. bicAro pokAra kare che, mane kaI cheDA. tyAM avAja Avyo. tuM nahIM chUTI zake. te tArA bhAIne dago dIdhe che, tenA bhAganI milakta te pacAvI pADI che ane kaMI paNa ApyA vagara emane raDatA kakaLatA gharanI bahAra kADhyA che. have e thoDuM kamAyA, lUkhI roTalI ne dALa khAya che. temAM tArI patnIne IrSyA AvI ke tane lAkaDA kApavA mokalyo. maheza kahe, Apa je ho te mane mApha kare ne emAMthI choDAve. tuM vacana Apa ke aDadhI milkata gaNezane ApIza ane roTalI ghI copaDIne khavaDAvIza te tane choDuM. bhAIne devAnI IcchA na hoya chatAM ahIM te have sIdhA dara. bhAI sAhebane vacana ApavuM paDyuM, pachI tyAMthI hAtha ukhaDyA. - A camatkArathI namaskAra ? bhAI te gayA ghera. patnI pUche che vacana laI AvyA? are ! vacana levA jatAM tyAM pUra thaI jAta. mahAmuzIbate chUTIne Avyo chuM. vacana levAne badale vacana daIne Avyo chuM, badhI vAta karI. have je bhAI ke tenI patnI na Ape to pharIne cUMTI javAne bhaya eTale bIje divase to jeThANI ghIne loTa laIne 'upathI derANIne ghera. derANe pUche che ekAeka ghIne loTa laIne kema AvyA ? jeThANa kahe, mArA manamAM thayuM ke mArA dIkarA samAna ekanA eka lADakA diyara ane rANI lUkhI roTalI khAya ne huM copaDelI khAuM ! Ape ATalA varSamAM te kaI divasa yAda karyo mathI paNa je kaMIka camatkAra thaye lAge che. tyAM moTebhAI paNa nAnAbhAIne Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna bhAganI aDadhI milkata laIne ApavA AvyA. gaNeza kahe bhAI! mAre nathI joItI. tAro prema che te basa che, paNa bhAIe Agraha karIne tenA bhAganI mUDI ApI dIdhI. amArA kahevAthI sIdhA na hAle. ame kahIe ke kaMdamULamAM ghaNuM pApa che na khAze, te amAruM na sAMbhaLe paNa e rega Avyo ne DokaTara nA pADe te sahaja rIte choDI do. kahevAno Azaya e che ke sukha pachI duHkha ane duHkha pachI sukha AvyA kare che, paNa jenAmAM vinaya-viveka che te duHkhamAM paNa dhairya rAkhI zake che. duHkhamAM gabharAtA nathI. caMdrayaza rAjAe garvamAM AvIne tenI sAthe samAcAra malAvI dIdhA ke Apane je karavuM hoya te karIle. hAthI pAche nahi ApuM. A bAju namirAjA dUtanI rAha joIne beThA hatA, tyAM dUta Avyo. namirAje dUtane pUchyuM, zuM thayuM ? hAthI pAchA Apyo? dUte kahyuM, mahArAjA ! emanA javAba te evA jaDabAtoDa che ke e chAtImAM ketarAI jAya. e tamane kAyara mAne che. eNe to kahyuM ke, tArA rAjamAM daivata hoya to AvI jAya mArI sAme. je eka hAthIne vaza na karI zakyo te mane zuM jItI zakavAne che? meM hAthIne mArA baLathI vaza karyo che. je tArA rAjamAM baLa hoya te te hAthIne pAcho laI jaI zake che, paNa hAthIne pAcho levA AvatA pahelA e vAtano teNe vicAra karI levuM joIe ke tenI potAnI dazA paNa A hAthInA jevI thaI ne jAya ! namirAjA A samAcAra sAMbhaLIne dhamadhamI uThayA. emanA romeromamAM Aga bhabhUkI uThI. e trADUkI uThayA. namirAje tAtkAlika maMtrIonI sabhA belAvI ane teone caMdrayazanA badhA samAcAra ApyA. caMdraya mane kAyara mAnI rahyo che, te mAre tene batAvI ApavuM joIe ke huM kAyara nahi paNa vIra chuM. huM kAyara banIne jIvavA cAhato nathI. temaja huM keInuM apamAna sahevA paNa taiyAra nathI, mATe yuddha karavA senAne sajaja kare. raNabherI phUke ne raNajhAlarI bajAva. sajAvo senA ane sAbadI kare samazera ! karo sudarzananI sAme yuddha. ene paNa khabara paDI jAya ke hAthI le e kaMI sahelI cIja nathI. AkhI mithilA yuddhanI taiyArI karavAmAM mazagUla banI. keNa samajAve namirAjAne ke tuM A yuddha kenI sAme laDavA taiyAra thayo che ? have rAjA salAhakArone bolAvaze ne kevI rIte yuddha karavA jaze e vAta avasare. caritra : rAjAnA baMne kumAree lADavA khAdhA paNa keInI AMkhanA AMsu motI na banyA, tethI rAjAnA manamAM thayuM ke A keI duzmana rAjAne mANasa lADavAmAM viSa nAMkhIne te nahIM lAvyA heya ne! mATe vidarAjane belAvIne bALakonI tapAsa karAvIe ke lADavAnI kaI kharAba asara to nathI thaIne? tethI vaidarAjane bolAvyA. vidarAja khUba nItimAna ne pramANika hatA. rAjAe kahyuM vadarAja ! Apa baMne kumArone barAbara tapAsI lo ke e zatrurAjAnI mAyAne bhoga te nathI banyA ne ? vaidarAje baMne bALakone nakhathI zIkha sudhI tapAsI lIdhA ne pachI baMne kumArane pUchayuM-tamane kaMI Page #671 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'zAradA rahyuM thAya che? nA....amane kaMI nathI thatuM. amane kaI jAtanI takalIpha ke becenI nathI. kumAroe nA pADI chatAM vadhu cikitsA karavA eka kiMmatI davA baMne kumArone pIvaDAvI dIdhI, pachI rAjAne kahyuM, he rAjan ! A upAya jalada che. hamaNuM thaDI vAre ulTI thaze, je ulTI kALI ke lIlI thAya te samajaje ke jherI viSanI asara che, ane je sapheda ulTI thAya te samajajo ke kaMI nathI. mAtra manane vahema che. ulTI thatAM baMne kumAronA hAthapaga ThaMDA paDI jaze paNa Apa gabharAze nahi. vaidarAja A pramANe kahIne gayA, tyAM to baMnene uTI zarU thaI gaI. vAraMvAra ulaTI thavAthI chokarAo bebhAna jevA banI gayA. AMkhe taravAI gaI ne sau ciMtAmAM mUkAI gayA. tarata vaidarAjane pAchA bolAvyA. vaide tenuM vAraNa karavAnI davA ApI. bALakone ulaTI thatI joIne vaidarAje kahyuM, uTI taddana sapheda che, mATe kaI jherI prayoga thaye nathI. Apa phikara ciMtA karaze nahi ne manamAM kAMI vahema rAkhaze nahi, chatAM rAjA mAnatA nathI, ulaTuM temanA manamAM thayuM ke lADu devA AvanAra pAke Thaga che. have tene barAbara batAvI dauM. - sAgaranuM mana kAmamAM na lAge, DAbA netranuM skUraNa thAye, ApattinI AgAhI lAgatI, haiye dhrAsake paDo. * A bAju sAgaradattanuM citta kayAMya cuMTatuM nathI. lAkaDA kApavA javAnuM mana thatuM nathI. dilamAM avanavI ApattinI AgAhIonI bhrAMti thatI hatI, tyAM zeThanuM DAbuM - aMga pharaphayuM tethI haiyAmAM ekadama dhrAsko paDayo. mukha para udAsInatA chavAI gaI. patine udAsa joIne tArAmatI pUche che nAtha ! Aje lAkaDA levA javAne mATe vAra kare che, temaja ApanA mukha para paNa udAsInatA jaNAya che te tenuM zuM kAraNa che ? satI ! Aje mAruM DAbuM aMga pharake che ane ApaNuM para duHkhanA vAdaLa utaravAnA hoya te mane bhAsa thAya che. kAma karavA javAnuM mana thatuM nathI. zeTha ATaluM kahe che tyAM tArAmatInuM jamaNuM aMga pharakavuM. nakakI ApaNA para keI Apatti AvavAnA dekhAya che. baMnenA dilamAM dhrAsko paDyo. haju nasIbamAM zuM duHkha bAkI haze? A pramANe vicAra kare che tyAM dUrathI cAra ghoDesvArone pitAnA ghara tarapha AvatA joyA. teo sAgaradatta zeThanuM ghara pUchatAM pUchatAM A bAju AvI rahyA hatA. tArAmatI te A joIne AbhI banI gaI. tenA dilamAM dhrAsko paDyo. aho ! rAjAnI apezAnI ke kepa ! he vidhAtA ! ATalA duHkha bhegavyA chatAM haju duHkha ApavAmAM bAkI che ? tyAM te ghoDesvAro sAgaradatta zeThanA ghera pahoMcI gayA, keDe talavAra beselI che. hAthamAM zake che. A joIne zeThANa te dhrujI uThyA, nakkI rAjAne kepa lAge che. ghoDesvAroe kahyuM, he sAgaradatta! tuM kAna khullA karIne sAMbhaLaje. ame rAjapuruSe chIe. rAjAnuM pharamAna che ke tArA putrane gharanI bahAra kADha dIkarAno zuM vAMka gune? vAMka gune kaMI pUchaze nahi. tArA baMne lADIlA putrone Aje phAMsIe caDhAvavAno rAjahukama che. Page #672 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna pa67 tArA baMne putro kayAM che ? jaldI bahAra kADho. A sAMbhaLatA sAgaradatta ane tArAmatI para te jANe vIjaLI tUTI paDI ! zeTha te bebhAna thaIne paDI gayA. zeThANa paNuM bhAna gUmAvI beThA. jarA vAre bhAna AvyuM. haiyAphATa raDe che. A aNadhArI Aphata kaMyAMthI are prabhu! re...karma...karma. - rAjadUtane paDakAra : je...jaya.dharmakarmane mAnanAro dhUrta ! amArA baMne kumAronI avadazA icchanAra! baMnene mArI nAMkhavA taiyAra thayela tArI taMtra dazAne barAbara Ile, jethI jiMdagImAM bIjIvAra AvI cAlabAjI karavI bhUlI jAya. AvA anyAyI ane dagArone te ugatA ja dabAvavA joIe. cAlabAjI mATe tArI najaramAM rAjakuMvaro AvyA. bIjuM kaI na dekhAyuM, te eNpa tArA putrone ! kayAM che e baMne tArA lADIlA! baMne kumArane bahAra lAvyA. vAta jANatA baMne dhrujavA lAgyA. amane kyAM laI jaze ? zuM karaze? mA-bApa raDe che te kahe, amane laI jAva. A phUla jevA nirdoSa bALakane na laI jAva. amane phAMsIe caDhAvo paNa temane bacAvo. amAre zo vAMka guno! e amane khabara nathI paNa tame rAjAne dago dIdho che, mATe bALakane phAMsIe caDhAvavAne hukama thaye che. arere...karmarAjA! zuM tArA khela che ! huM te rAjAne sArA mATe lADavA ApavA gayA hatA, paNa sAruM beTAmAM pariNamyuM. savaLuM avaLuM ; paDI gayuM. bicArA nirdoSa bALakone vAMka, gune nathI, chatAM phAMsI! mA bApa baMne raDe che. bALako hiMmatathI ubhA che. A ghoDesvAre kumArane laI jaze, tyAM zuM aghaTita banaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 61 bhAdaravA vada 6 zanivAra tA. 19-9-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene! anaMtajJAnI mahApurUSa pharamAve che ke AMkhanA palakArAnI jema parivartana pAmatuM A parivartanazIla jagata jemAM eka sarakhA bhAva kadI rahetA nathI. eka sarakhA pariNAma ApanArA padArtho paNa rahetA nathI. vividhatA jemAM che tenuM nAma vizva. kadI kaI jagyAe duHkhano sAgara chalakAya te kaI jagyAe mAnelo sukhane siMdhu laherAya, kaI jagyAe harSanA hiloLA te vaLI kaI jagyAe zokanI gherI chAyA, kayAMka bharatI te kyAMka oTa ! AvA ajabagajabanI dvandothI bhareluM jagata! to pachI A duniyAmAM zaraNa kevuM? kenA zaraNe javuM ? Aje jene zaraNa mAnyuM te kAle azaraNa banavAnA Aje jene tAranArA mAnyA te kAle DUbADI denArA banaze, kAraNa ke svAthI A jagata ane saMbaMdho paNa svAthI!' hAtha jhAlIne tane upara caDAvanArA kyAre nIce pachADI deze tenI kone khabara che! A sanAtana satyane koI nakArI zake tema nathI. kAraNa ke aMte badhuM choDIne javAnuM. badhuM ahIM paDayuM raheze ne pote khalAsa ! che ?" Page #673 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna traNe kALe zaraNuM rUpa na banatAM jagatanA padArthone zaraNarUpa mAnI beThelA ajJAnI mAnavane jJAnanA prakAza ApatA bhagavAna khelyA che ke "neva taLAya te tatra", te tane saraNa-rakSaNa rUpa nahi bane. A jagatamAM AtmAne mATe aMte zu azaraNu ane zuM zaraNu rUpa che ? kANu jIvanuM rakSaNa karI zake tema che ? temaja kANu tane trANu rUpa nathI te samajavuM jarUrI che. sUyagaDAMga sUtra khele che. vittaM pasavAya nAio, taM bAle saraNaM ti mannai / paNa mama temuvI gaDha, nA tALuM saraLa na vijJarU // a. 2 u. 3 gA. 16 ajJAnI jIvA dhana, pazue tathA svajanavarga e sarvene peAtAnA rakSaka mAne che ane duHkhathI bacAvanAra samaje che. e badhA mArA che, huM enA svAmI chuM, ema samaje che, paNa vAstavamAM e badhA tene mATe na trANurUpa che, na zaraNurUpa che. je zarIrane mATe dhanopArjananI IcchA karAya che te zarIra paNa vinAzI che. temaja sa*pattinA svabhAva ati caMcaLa che. A zarIra rAga ane jarAnu' sthAna che. svajanA ane dhana mArA che, AvA prakAranA mamatvathI rahetA thakA paNa mRtyu samaye ke rAga samaye koi trANu-zaraNu rUpa thavA samartha thatA nathI tathA naraka tiya ca Adi gatimAM jatAM kAI svajanA rakSA karavA samartha thatA nathI. paTa parigrahanI jALamAM phasAyelA, dhanathI sUcchita banelA mAnavIne prabhunA A seAnerI vAco lAla jhaMDI batAvIne kahe che A mAnava! tArA hRdayamAM je lAbhanA lAvArasa arI rahyA che, tRSNAnI Aga prajavalita khanI che. lAvA lAvAnI mAtra levAnI bhAvanA prakRSTa thatI jAya che, paNa yAda rAkhA. vastu maryAdita che jagamAMhI, paNa icchAnA aMta nAhI, samajI icchAne vaza ane nA, te sAcA vItarAganA rAhI. jJAnI kahe che, kadAca leAbhI mAnavIne mATe AkhuM jagata tenuM banAvI devAmAM Ave, are jagatamAM jeTalu dhana che te badhuM tene caraNe dharavAmAM Ave, te paNa tene mATe te aparyApta che. dhana ke nAzavaMta koI cIjo jIvane trANu-zaraNarUpa nahi bane, chatAM jIvA dhana meLavavA mATe rAtadivasa doDadhAma kare che. eka lekhake kahyuM che ke are, dhananA abhAvamAM jIva eTalA teA AMsu sAre che ke jenI sAme eka eka mahAsAgara paNa zaramAI jAya. A azrupravAhamAM jIva aneka vAra taNAI gayA paNa amUlya mAnavajIvana mATe AkhAmAMthI AMsunuM eka buMda paNa paDayuM nahi. lAkha rUpiyAnI saMpattinA mAlika jo enA hisAbamAM eka pAI ghaTaze teA ane sahana nahi karI zake. eka pAInA vicAra karavAmAM khUba samaya vyatIta karaze paNa peAtAnA mAnavajIvananA kartavya para vicAra karavAmAM ene phurasada nahi maLe. zuM mAnavajIvananuM mahatva eka pAI jeTaluM paNa nathI ? kharekhara AjanI dhana lAlupatAe mAnavajIvananA kartavyanI kimata eka kADI karatAM paNa AchI karI nAMkhI che. paNa vizvanA apAra keATI dhanarAzI karatAM paNa adhika mUlyavAna peAtAnA jIvananI eka kSaNanA paNa sadRpayAga karavAnA vicAra karavAnI ene icchA thatI Page #674 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 569 nathI. dhana kamAvuM, ezaArAma kare, basa e ja vartamAna mAnavInuM dhyeya banI gayuM che, paNa e zuM nathI jANatA ke A dhana mane trANa-zaraNa rUpa nahi bane ! ahIM e prazna thaze ke adhuva, azAzvata, duHkhapracura saMsAramAM jIvatA jIvone mATe zaraNabhUta tathA AdhAra ApanAra kezu? parvata samA uchaLatA mohanA taraMgone janma ApanAra vizAlakAya bhodadhimAM DUbatA jene paNa tAranAra ane DUbelAne hAtha jhAlIne bahAra kADhanAra eka sattA traNekALe jIvaMta che ,te zaktivaMtI mahAsattAnuM nAma dharmasattA, jene sahAro, jenuM zaraNu, aMtaranI zraddhA tathA Atma samarpaNa bhAvathI svIkAravAmAM Ave te tAkAta nathI A jagatamAM koI vyaktinI ke kaI viziSTa zaktinI, ke je AtmAnA janmamaraNa vadhArI zake? paNa bhayaMkara bhUla jIvanI che ke azaraNane zaraNa mAnyuM. svayaM anAthane nAtha banAvyA ! jAtathI nirAdhArano AdhAra lIdhe ! DUbatA mANasane hAtha jhAlavA gayo ane taNakhalA jevA sarvabhAvane taraNatAraNa mAnyA ane tenAthI jAta bacAvavA mATe vyartha prayatna karyo. pariNAme na AtmarakSA thaI ke na saMsAra ghaTayo. bhagavAna siddhAMtanA nIra chAMTIne jalatA jIvone bacAvavAnA prayatna kare che. ugAravI heya je tArI jAta, zAstro kahe che khullI vAta. je tAre DUbatA AtmAne ugAravo che te zAstro kahe che, A eka dazya tArI : sAme sadA ramatuM kara "deva sIho va mithe hAya " eka nirdoSa bheLuM khelatuM kRdana haraNI bIjA mRganA TeLA sAthe bhaLI jaI AnaMda lUMTavA gayuM. jyAM viharatuM hatuM tyAM tene ekalApaNuM lAgyuM, eTale bIjA TeLAmAM bhaLyuM. badhAthI AgaLa cAle che. vanamAM pharatA kudaratane AnaMda lUMTe paNa te AnaMda kyAM sudhI ? bicArA e nirdoSa mRgane kayAM khabara hoya ke ghaDI be ghaDImAM mAro AnaMda AkaMdamAM pheravAI jaze, harSanA hileALA hAhAkAra sarjI deze ane managamatI moja mRtyumAM bhaLI jaze. pharato pharato eka bhUkhyo siMha zikAra zodhavA nIkaLyo. daSTi paDI mRganA TeLA para ane doDIne jhaDapI lIdhuM pelA AgaLa cAlatA nirdoSa nAnA mRgane, sIdhuM moDhAmAM laI lIdhuM. dUra prANInA tIkSNa dAMtamAM cavAI gayuM. thaI gayA che ane kAyA judA! mRtyune zaraNa banI gayuM. jene sAthe sahAro hatA tevA sAthIdAromAMthI eka paNa mRge tene jarA jeTalI paNa bacAvavAno prayatna na karyo. are ! tenI karaNa dazAne nihALavAnI ke dilAso devAnI bhAvanA paNa aMtaramAM na jAgI, tethI ye vadhAre svArtha te tyAM dekhAya ke potAnA mAnelA badhA tene choDIne dUra sudUra sudhI cAlyA gayA. je A dazya najare jue tenA mukhamAMthI sahaja rIte uddagAra sarI jAya "ke kenuM kenuM zaraNa? te rIte "bharavu na ne du battavA" jIva rUpI mRga mRtyunA mukhamAM paDe tyAre tenA kahevAtA "tarasa mAyA jiyA va mAyA #Arika tamaM savA mati" mAtA-pitA, bhAI, svajana, Aptajana koNa tene bacAve che? koNa tenuM zaraNu bane che? kALamAMthI keNa ugAre? kaI ja nahiM. karmanI kAramI thapATamAMthI bacAvanAra Page #675 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 570 zAradA rane jagatamAM eka zaraNabhUta dharmatatva che. tenuM zaraNuM svIkAre. dharma eTale vAstavikatAnuM jJAna karAve, sAtvikatAnuM darzana karAve, tAvikatAnuM bhAna karAve, nAstitAnuM nirasana karAve, mehakatAnuM mAraNa karAve, kaSAnuM kAsaLa kADha, viSayatAnuM vistaraNa kare. jemanA jIvanamAM dharma che evA namirAjA ke jemanA pAlaka pitAe dIkSA lIdhI che, ane sAcI mAtA mayaNarehAe paNa dIkSA lIdhI. AvA dharmiSTha mAtApitAnA saMtAnamAM dharma hoya e svAbhAvika che, paNa atyAre caMdraze namirAjAno paTTahasti laI lIdhe che, tene meLavavA namirAja saMgrAma khelavA taiyAra thayA che. saMsAramAM mAnavInuM manadhAryuM na thAya tyAre tene sAmI vyakti pratye koI Ave. namirAjAnA manamAM thayuM ke e caMdrayaza zuM samaje che? je ene abhimAna che te have batAvI dauM ! tethI sAmaMtane belAvI yuddhanI taiyArI karI, pachI salAhakArone lAvyA. je salAhakAra sArA hoya te sArI salAha Ape ane khoTA hoya te beTI salAha Ape. A salAhakAre khUba gaMbhIra ane dhIravIra hatA. namirAje salAhakArone kahyuM-caMdrayaza ApaNe paTTahasti pAcho devA taiyAra nathI. te mATe te yuddha karavA taiyAra che, te ApaNe zuM karIzuM? salAhakAro kahe che, tame yuddhanI badhI taiyArI karI lIdhI che, yuddhanA raNazIMgA phukAya che. bherI vAgI rahI che, have amArI zI salAha levA AvyA che? Apa A saMbaMdhamAM pahelA te amArI kAMI salAha lIdhI nathI ane have amArI salAha pUcho cho? yuddhanI badhI taiyArI thaI gaI che, have ame zI salAha ApI zakIe? ghaNuMne evI Teva hoya che ke ame Ama karIe ? bhalA, badhI taiyArI thaI gaI che, have pUchavAne zo artha ! - salAhakAre kahe che khera, je Apa salAha levA AvyA che te eTaluM kahIe chIe ke Apa raNazIMgA phUMkAvAnA baMdha karI do. bherI vAgatI baMdha karo. yuddhanI jAherAta karaze nahi ane chAnAmAnA laDAI laIne jaje. rAtre sudarzanapurane gherI leje. namirAjAne A salAhakAronI salAha sAcI lAgI ane senAne sajja karI sudarzanapura upara caDhAI karI. namirAje evI caDhAI karI ke tenI senA kayAM jaI rahI che tenI khabara paNa paDavA na dIdhI. namirAje sainikone kahyuM ke ApaNe hAthI jevI sAmAnya cIja levA jaIe chIe, paNa nAnI cIja lAvatA ApaNuM meTuM vizALa rAjya gumAvavuM na paDe tenuM dhyAna rAkhaje, ane ApaNe vijaya thAya e rIte yuddha karajo. naMmirAjAe salAhakAronI sucanA pramANe rAtorAta sudarzanapurane gherI lIdhuM. Ama karavAthI sudarzanapuranA rAjAne bahAranI sahAyatA maLe nahi ane kilAmAM je sAmagrI haze tenA AdhAre te laDe ane sAmagrI pUrI thatAM teo killAnI bahAra javA nIkaLe tevA namisajAnA sainike temanA upara hallo karI zake. amirAjAne AvI mati kema sujhI ? caMdrayaza pratye zatrutA koNe pedA karI? abhimAne. caMdraze pitAne kAyara kahyo che, pitAnuM apamAna karyuM te have tene batAvI dauM ke huM kAyara chuM ke vIra? abhimAnanA zikhare caDhelA cha kyAMya taLeTImAM pheMkAI gayA che. mAna eka Page #676 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vhArA na 51 mahAna parvata che. A parvata-ArANanI eka vicitratA che ke je caDhe che te patanI vajramaya zilAo sAthe aphaLAI paDe che. ane aLAtA e jIvamAM ajabagajaba parivartana thaI jAya che. te peAtAnu` AtmabhAna bhUlI jAya che. peAtAnA guNNA jue che bIjAnA doSA jue che. khIjAnA caMdranI dhavala cAMdanI jevA guNlRA paNa te jotA nathI. Dagale ne pagale mahAna ApattiomAM sapaDAya che. sarva saMpattie lUMTAI jAya che, vihvaLa baneleA e mAnanA parvata parathI gabaDe che. narakanI gheAra aMdhArI khAImAM paTakAI paDe che, tyAMthI halakA bhavAmAM bhaTakatA thaI jAya che. mAna keTaluM' nukazAna kare che. zrutazIla vinaya saMdUSaNasya, dharmArthakAma vighnasya / mAnasya ko'vakAza, muhurtamapi paNDito dadyAt // zruta, zIla ane vinayane dUSita karanAra, dharma, artha ane kAma purUSAmAM vighna karanAra evA mAnane kANu vidvAna purUSa eka kSaNa paNa peAtAnA AtmAmAM sthAna Ape ? jJAnI hAya paNa gava Ave teA evA jJAnI jJAnane kalakita kare che. svaya` kala`kita thAya che. jJAnanu mahatva ghaTI jAya che. jJAnanuM je phaLa maLavu' joI e te maLatu* na dekhoya eTale jJAnanuM mUlyAMkana ghaTI jAya. abhimAnamAMthI janmatA avinayazIlane dUSita kare che. abhimAnI manuSyamAM vinaya hAya nahi, vinayarahita manuSya samAjamAM Adara pAmI zakatA nathI. tenA jIvanamAM ganI garamI sivAya khIjuM kaI nathI hAtu. tenAmAM akaDAi AvI jAya che. tenI jJAnadRSTi khIDAI jAya che, pAte ka jevA mahAmUkha hAvA chatAM rAjendrane paNa rAMkaDA gaNe che. mATe abhimAna tyajI dA. cAhe sanmAna maLe ke apamAna maLe paNa, abhimAnane AtmamadiramAM pravezavA na do. jenAthI keAI lAbha nahi, hita nahi, phAyado nahi, tenA sahArA zA mATe levA joie ? are, abhimAne tA jIvane kevaLajJAna pAmatA aTakAvyA che. mAna Ave eTale krodha Ave. mirAjAnA jIvanamAM atyAre mAnarUpI zatru dAkhala thayA che. tethI eka hAthI mATe laDAI karavA taiyAra thayA. bhale teo jANatA nathI ke ame baMne sagAbhAI chIe, paNa eTaluM vicAryuM... hAta ke kaMI nahi. hAthI e bhAgave teA bhale ne huM rAkhuM tA paNa bhale, jo eTaleA viveka jAgyA hAta tA A sagrAma khelavA taiyAra na thAta. nimarAjAe adhArI rAtamAM sudaeNzDanapurane gherI lIdhuM che, e vAtanI caMdrayaza ane tenI prajAne jANa thaI gaI. kAI leAkeA ema kahevA lAgyA ke rAjAe hAthI pA ApI dIdhA hAta tA A yuddha thavAnA prasaMga Avata? rAjAe jANIprIchIne yuddhane nAtayu che. A tA jagata che. jema phAve tema mele. jo rAjAne hAthI dai dIdhA hAta tA ema kaheta ke ApaNA rAjAmAM kayAM zUrAtanapaNu hatu. hAthI ema ja pALa daI dvIdhA ! A te| jagata jenI cAlI gaI che mati evu' jagata. evA sa`sAra. Aje sAruM khelo tA kAle kharAba khelaze. AvA saMsAramAM karyAM sukha mAnIne besI gayA che. tamAruM sukha kSaNika che ne meAkSanuM sukha zAzvata che. jo mAkSanu avyAbAdha anaMtu sukha Page #677 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 572 zAsTa rane joItuM hoya te saMsAranuM sukha choDavuM paDaze. tame DuM sukha choDaze te mahAna sukha meLavazo. A mATe jJAnIe nyAya ApIne samajAvyuM. eka rAjA mahAna saMpattizALI, sAthe dAnanI bhAvanA paNa eTalI mahAna. eka divasa temanA manamAM thayuM ke mArI pAse ATalI badhI saMpatti che te huM AkhuM gAma jamADuM ane mArA jIvanamAM apUrva AnaMda prApta karyuM. rAjAe gAmamAM jAherAta karAvI ke badhA rAjadarabAramAM jamavA Avaje. gAmanA badhA loke rAjAne tyAM jamavA AvyA. rAjAe badhAne jamavA mATe senAnI thALIne seTa Ape. Aje te pittaLanA thALI vATakAnA paNa ThekANA nathI ne kaMIka ThekANe to jamavA mATe patarALIo AvI gaI che. jainano dIkaro kayAre paNa patarALImAM na khAya, kAraNa ke temAM keTalAya sulama kaMthavA utpanna thayelA hoya che. emAM keTalI jIvahiMsA thAya che! mamatAnuM tAMDava rAjA badhAne premathI jamADI rahyA che. badhA jame che ne mana nAce che. aho ! kevA sarasa thALI vADakA ! tyAM rAjAe jAhera karyuM ke jene thALI vADakA ghera laI javA hoya te khuzIthI laI jaI zake che. have kaI cheDe kharA? bele, sukha vadhyuM ke dukha ! duHkha vadhyuM. kema? jeNe potAnA bALakone bhegA jamavA besADayA hoya temanA manamAM thayuM ke mane AvI khabara hota to bALakane judA jamavA besAData. lebha sarva pApano bApa che. sarva vinAzanuM vizrAmasthAna lobha. jeTalA vinAzakArI tattva che te badhA bhInA Azraya sthAnamAM ArAma meLave che. bIje kyAMya e tane Azraya maLatuM nathI. lobhanA Azraya sthAnamAM tamane cAra jaDI Avaze. ceranuM, parastrIlaMpaTanuM ane vairanI gAMThe bAMdhanArAonuM AzrayasthAna lebha che. sarva durgaNone saradAra lebha che. ahIMyA rAjAe badhA daravAjA baMdha karAvyA. eka daravAjo khullo rAkhe. e daravAje rAjA pote beThA. je jAya te badhAne pAnanuM bIDuM Ape che. rAjA kahe, Apa badhA thALI vADakA laIne jAya che te mane eka thALI vADako Apo. je mane eka thALI vADako Apaze tene mAruM AkhuM rAjya ApI daIza. badhA manamAM zuM vicAre che ke je daI dIdheluM mAMge che te vaLI rAjya Apaze ke nahIM? zI khAtrI ? badhA to javA mATe bhAgAbhAga-dhakkAmukkI karI rahyA che. ahIMthI jhaTa jatA rahIe. kadAca rAjA thALI vADakA laI le te! badhA mANaso gayA paNa keIe rAjAne thALI ApI nahi. chelle eka zAMta garIba mANasa nIkaLyuM. rAjAe kahyuM- mane eka thALI vADake ApIza? A garIba mANasa kahe, mahArAjA! khuzIthI ApIza. ApanuM che ke Apane ApavAnuM che. rAjA kahe-jA, mArI zarata pramANe huM tane AkhuM rAjya lakhI ApuM chuM. garIba mANasa kahe mahArAjA ! mAre rAjya nathI joItuM, paNa rAjAe pitAnI zarata pramANe rAjya ApI dIdhuM. - A nyAya ApIne bhagavAna ApaNane e samajAve che ke rAjya samAna mekSanA anaMta avyAbAdha sukha che. jyAM janma nathI, maraNa nathI, roga, zoka ke kaI jAtanI upAdhi nathI. ane tamArA sukho senAnA eka thALI vADakA samAna che. rAjyanA sukha Page #678 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna pa73 AgaLa senAnA eka thALI vADakA zI visAtamAM ! kaMI na kahevAya. tema mekSanA sukhe AgaLa saMsAranA sukhe eka thALI vADakA jevA che. bela, have tamAre kevA sukha joIe che? rAjya samAna mokSanA sukho joIe che ne? te A tamArA sukha choDIne sAdhu banI jAva. choDo.choDo.. A sukha. A alpa sukha choDazo te tenA pariNAme mekSanA mahAna sukha maLaze. garIba mANase thALI vADakAne moha choDyo te rAjaya maLyuM. temAM tamArA sukhano meha choDe, eno rAga cheDe to nazvaranA tyAge zAzvata sukha maLaze, mATe choDo...choDo ne AvI jAva amArA gharamAM. vicAra karaje, mana thAya te AvI jaje. taiyAra che rajoharaNa. (hasAhasa). saMsAra evo che ke jenuM Aje sAruM belaze tenuM bIjA divase vAMkuM belaze. caMdraya te nirbhaya che. te te kahe che, hAthIne vaza karI bAMdhI le e keI aparAdha nathI. namirAja A vAta bhUlI gayo che ane bhUla karIne caDhAI laIne Avyo che. jo te vIra hatA te mArI sImA upara rokAIne mane yuddha karavAno saMdezo mokalata, paNa teNe mane aMdhArAmAM rAkhIne rAtorAta nagarane gherI lIdhuM che, mATe e vIra nathI paNa kAyara che. sAmaM tenI salAha letA rAjA - caMdraze potAnA sAmaMtane bolAvyA ne pUchyuM-zatrue acAnaka rAtamAM nagara upara halo karyo che, have ApaNe zuM karavuM ? tenAmAM laDavAnI tAkAta nathI ke teNe ApaNane aMdhArAmAM rAkhIne nagarane ghere nAM. je zUravIra hoya te sAmI chAtIe ghA kare paNa kAyara hoya te pAchaLa ghA kare, tema zatrue acAnaka ghero nAMkhyo te pAchaLa ghA karavA samAna che. sAmaMtoe kahyuM, amArI buddhi pramANe te je rIte zatruo upAyathI kAma laI rahyA che tevI rIte ApaNe paNa upAyathI kAma levuM joIe. zatruoe ApaNane bahAranI sahAya aTakAvI che te ApaNe e kImiyo karavo ke jethI temanuM A kArya niSphaLa thAya. ApaNe kille baMdha che ane zatrusenA bahAra che. mATe have killAnA daravAjA kholavA nahi. ApaNe killA uparathI laDavuM joIe. A rIte karavAthI ApaNe thoDA mANase ghaNuM kAma karaze. caMdrayazane sAmaMtenI A salAha yogya lAgI, ane kahyuM, A upAya sAre che. je zatrue dago karyo che to ApaNe paNa A upAyathI yuddha karavuM joIe. A pramANe vicAra karI caMdraze potAnI senAne taiyAra karI ane killA uparathI yuddha karavAnI AjJA ApI. caMdrayazanI A yukti jeIne namirAjAnA manamAM thayuM ke A to viparIta thayuM. huM te ema vicArato hato ke caMdrayaza killAno daravAjo kholI jevo bahAra Avaze te huM tenI senA upara humale karIza, paNa A te kiTalA uparathI yuddha karavA taiyAra thayo che. namirAje potAnA lazkaramAM jema vadhe te mATe kahyuM ke caMdrayaza ke kAyara che ke killAnI aMdarathI laDe che. bahAra AvIne laDato nathI. je te zUravIra heta to killAnA daravAjA kholIne ApaNI sAme laDavA AvatA ane potAnA parAkramane pacco batAvata. Page #679 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 574 zAradA rana paNa kayA moDhe sAme laDavA Ave? ApaNe hAthI laI lIdho che, mATe ApaNI sAme Ave kevI rIte? tenuM nagara zatrusenAthI gherAyeluM che, chatAM bahAra nIkaLato nathI. rANIvAsamAM saMtAIne beTho che. e te kAyara che kAyara. je vIra hoya te zatru sAme Ave tyAre chUpAIne besI na jAya. A sAMbhaLIne sainiko paNa kahevA lAgyA ke AvA kAyara rAjAne ame avazya daMDa ApIzuM ne kAla sudhImAM A nagarane killo teDI nAMkhI sara karI laIzuM. senAne vadhu jeza caDhAvavA namirAjA kahe che, sainike ! zAbAza! huM tamArA badhAnI madadathI laDavA Avyo chuM. mane tamArA baLa upara vizvAsa che ke tame jarUra mane vijaya apAvaze. have namirAjA potAnA lazkarane zI zikhAmaNa Apaze, yuddha karavA AvyA che, chatAM temanAmAM keTalI anukaMpA che tethI sainikone zuM kaheze te vAta avasare. caritra-rAjAnI AjJA thavAthI be ghoDesvAre sAgaradatta zeThane ghera AvyA ne kahyuM, baMne bAluDAne phAMsIe caDhAvavAnA che, mATe amane seMpI do. mAtA pitA ghaNuM karagaryA paNa teo ekanA be na thayA. mAbApa te kALe kalpAMta kare che, bebhAna banI jAya che, paNa A niSphara hadayanA mAnavIne dayA nathI AvatI. baMne putre rUmamAMthI bahAra AvyA. haju pUche che, bApujI. amAruM zuM kAma che? tyAM e mANasa e temane pakaDI lIdhA. zeTha-zeThANa kahe che, bhAI! amArI mUDI kahuM, amAruM sarvasva kahuM, amAre zvAsa, prANa je kahuM te mAtra A be dIkarA che, Apa na laI jAo, paNa emanI vAta keNa sAMbhaLe? uparathI kahe che. amArA be kuMvarone lADavAmAM viSa ApI mArI nAkhavAnA kAvatrA karyA ! have pAcho zAha thavA Ave che. baMne putrone gheDesavAroe pakaDI lIdhA, tethI sukhanA zikharo kakaDabhUsa thaI tUTI paDatAM dekhAyA. jiMdagInuM saMgIta besu banyuM. AMkhe aMdhArA AvavA lAgyA. jIvananI surIlI baMsarInA tAramAM jhaNajhaNATI uThI. zarIranuM satva ane hAma haNAI gayuM. bolavAnI zakti paNa na rahI. hAthapaga dhrujavA lAgyA. temanA zarIra kaMpavA lAgyA. mAtA-pitAne kALo kapAta -baMne bAluDA jatAM jatAM e rAjAnA mANasene kahe che, amane jatAM jatAM chelle chelle amArA mAbApane page te lAgavA che. baMne bALake mAtApitAnA pagamAM paDe che. mAbApa te kALA pANIe raDe che. vagara vAMka gUne AvI rIte potAnA bALakone laI jAya te kayA mAbApanuM haiyuM hAthamAM rahe? bALake te hiMmatavAna ane zUravIra che. tArAmatI haiyuM kaThaNa karIne belI. dIkarAo! gabharAzo nahi. raDaze nahi. A te karmanA jhaMjhAvAta che. karma ApaNane nAca nacAve che. "karma nacAve nAca, kenI pAse karavI vAta." tamArA aNuaNumAM, paramANu-paramANumAM arihaMtane sadA jApa rAkhajo. raTaNa karaje. haju sudhI ApaNe kayAre paNa koInuM kharAba karavAnI bhAvanA rAkhI nathI. rAjA kadAca tamane pUche te tame satya hakIkata kaheje. satyane AMca AvavAnI nathI. Page #680 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna - hita bhAvanAe mAdaka bheje, pariNAma bUrA AyA, bhUla kI bhUla meM bana gaI IsakA phala muje bheganA. rAjadarabAramAM tamArA pitAjInI sAthe lADavAnuM bhUTaNuM mekalyuM hatuM, te paNa sArI bhAvanAthI, chatAM enuM pariNAma Aje ubhuM AvyuM. ararara...vidyAdhare kahyuM hatuM ke A khAvAthI rAjya maLaze ne AMkhanA AMsu motI banaze. to lADavAnI asara kema na thaI? tamAruM balidAna.hA huM temAM nimittabhUta chuM. zikSA mane thavI joIe, paNa mAruM koNa sAMbhaLe ? mArA phUla samA phUlaDAo ! tamArA vinA ame eka kSaNa paNa kevI rIte rahIzuM? amAro AnaMda, amAruM nUra badhuM Apa che. tamArA vinA kevI rIte gamaze? AnaMda killola karatuM jIvana zuSka banI jaze. ajA deza...sAva garIbAI nathI khetara... nathI pAdara nathI keIna sahAro...eka vAra vacanamAM bhUla thaI jAya pachI bIjI vAra keNa vizvAsa kare? kone kahevuM ? have zuM karavuM ? e prabhu !... o prabhu !. keI te bAluDAne bacAve, koI to sAMbhaLI mArI karUNa kathanI ! are karmarAjA ! zuM tArI vicitratA che ! tane keInI paNa dayA nathI AvatI ? mArA kayA janmanA aparAdhanI mane sajA maLI ? tArAmatInuM A ka9pAMta te khUba karUNa hatuM. tenuM rUdana jotAM pASANu jevA haiyA paNa pIgaLI jAya. are...ghaDIbhara to A niSphara hRdaya paNa komaLa banI jAya, paNa thAya zuM ? dayA karavA jAya te AjIvikA jAya, tethI tArAmatIne pokAra paNa na sAMbhaLe. gheDe svAranA hukamathI bALake paga upADavA jAya che tyAM bALakanA paga pakaDIne raDatI raDatI tArAmatI kahe che, mArA vahAlasoyA phUlaDAM ! vadhuM zuM kahuM tamane! tame vIra cho. dharmiSTha mAtApitAnA saMtAna che. mRtyuthI Darazo nahi. mRtyuthI DarIne aMtima ghaDI bagADaze nahi. " prabhu raTana bhavanuM aTana TALaze.'' tamArI nasenasamAM jainatvanuM nUra camake che. AtmAnI anaMta zaktine jeNe nihALI che, dehanI nazvaratA, karmanI vicitratA jeNe pIchANI teo kadI mRtyuthI Dare kharA? jainadharmanA saMskAronuM siMcana tamane gaLathUthImAMthI maLyuM che. basa vadhuM zuM kahuM! navakAramaMtrane hadayamAM rAkho ane arihaMta Adi cAra zaraNAne svIkAra karaje. have tamAre paMthe padhAro. mAbApa haiyAphATa raDatA hoya, dilamAM AghAta hoya AvI sthitimAM koNa bALakone kahI zake ke Apa arihaMtanuM zaraNuM leje. navakAramaMtrano jApa karaje. jenI rageragamAM, jenA zvAse zvAsamAM dharma heya te ja belI zake che. bIjA nI belI zake. have zuM banaze te vAta avasare. vyAkhyAna naM-62 bhAdaravA vada 8 ravIvAra tA. 20-9-81 - sujha baMdhuo, suzIla mAtAo ne baheno ! bhagavAnanA A mo bhAva aMdhakAramAM jIvatA jenI sAme ratnane prakAza dhare che. pramAdane paravaza thayelA, nidrAmAM nimagna Page #681 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUr cAraNA ratna banelA tathA AtmabhAna bhUlelA mAnavInI upara paNa kRpALu devAdhideva kRpAnuM pANI chAMTIne tene jagADe che ane kahe che, huM mAnava! tuM haju kema sUtA che ? jAga, pyArA cetana jAga. jema mAtA peAtAnA satAnAne vahAlathI jagADe che. beTA! have jAga. tema jJAnI bhagavaMtA paNa mAhanidrAmAM sUtelA jIvAne jagADe che. jAgA... jAge, siddhAMta rUpa sahasrarazminA prakAza tArI sAme che chatAM haju nidrA kema uDatI nathI ? paNa jIvananI nazvaratAne nahI samajanArA mAnava kahe che mane sukhe sUvA do. zA mATe parezAna karI che? jJAnIne pharIvAra tenA pratye bhAvakarUNA Ave che. are... paNa sUryavaMzI mAnaveA paNa sUryAMya thatAM uThI jAya che. tu' kayA vaMzanA lAkA pasAra thaI gayA chatAM haju tArI AMkhA ughaDatI nathI ? tuM jo tA kharA. che ke divaseA ne mahApurUSa AvA khAdyabhAvamAM jhUlatA mAnavane tenI rIte samajAvavA prayatna kare che. jo bhAI ! tAre ArAmathI sukha zayyAmAM sUvuM che ne ? tA huM tane mAtra traNa prazno pUchuM temAMthI ekanA javAba paNa hakAramAM AvI jAya te tane phAve te rIte jIvana jIvavAnI chUTa ne mana phAve tyAM sudhI sUvAnI chUTa. te traNa prazno kayA? jassatthi maccuNA sakkha, jassa atthi palAyaNaM / no khALe na masliAmi, sau Tu tve muk miyA // utta. a. 14. gA, 27 tAre mRtyunI sAthe mitratA che ? mRtyu Ave tyAre bhAgI javAnI tArAmAM zakti " zuM tuM kadIye maravAnA nathI ? amara rahevAnA che? A traNamAMthI eka paNa praznanA javAba ' hu' kAramAM ApI zakA tA sohaiM ve musiyA " tuM bhale nirAMte UMdhI - zake che. "" A jagatamAM kANu dehadhArI, karmadhArI jIva che ke jeNe mRtyunI sAthe mitratA khAMdhI hAya athavA mRtyu Ave palAyana thaI javAnI zakti hoya athavA kadI mare ja nahi ? saMsArI sarva jIvAne mATe mRtyu teA nirmANu che. sUyagaDAMga sUtramAM bhagavAna bAlyA che. ThANI viviha tthaann|nni, cai saMti Na saMsao / efore ayaM vAse, NAyae hi suhIhiya // a. 8. gA. 12 je ucca pada para Aja adhiSThita che tene sthAnI kahe che. devaleAkanA indro tathA sAmAnika devA Adi uMca sthAnavALA devA tathA manuSyAmAM uccapada para rahelA cakravatI, baLadeva, vAsudeva tathA mAMDalIka rAjA Adi tathA bhAgabhUmimAM rahelA yugaliyAe tathA sAdhAraNa manuSyA, tiya cA vagere darekane pAtapAtAnA sthAna eka divasa cheDavA paDe che eTale mRtyu pAmI paraleAkamAM javuM paDe che. temAM jarA paNa saMzaya nathI, mATe mRtyu darekane mATe avazya che. mATe meghAvI paMDita sAdhaka koI vastunI mamatA na rAkhe. kALa kyAre Avaze tenI agAuthI cetavaNI maLatI nathI. maLavAnI nathI teA je samaya che tene sAdhIne Atma tattvanI sabhALa rAkhIne AtmarakSA karI le, Atma svarUpane oLakhI le. Page #682 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 577 kaSAyanI kAlImAthI AtmA potAnA svarUpane vIsarI jAya che. je AtmA potAnA svabhAvamAM sthira thAya te svapnamAM paNa kaSAya karavA na Irache, paNa AtmasvarUpane bhUlelA jIvo te haju udhe che tene vItarAga vANI pikArI pikArIne jagADe che. jAga! jAga ! A viSaya kaSAya tane kayAM laI jaze ? tArI kevI durdazA karaze? tArA kevA behAla thaze ? tane kevA ulaTa sulaTa nAca nacAvaze? tenAthI tuM sAvadhAna thA. A vItarAga vANI tane patha para cAlatA pahelA dIpaka dhare che ke tuM sparzAdi viSayamAM bhUlathI paNa na jate tathA kaSAyano tyAga karaje. A viSayakaSAyathI virakta banIne tArA svabhAvamAM sthira thavAnuM tuM zIkhI le. eka vakhata tuM vahepArI banIne naphA nukazAnanuM khAtuM khelIne hisAba karI le. viSayakaSAyane vepAra karavAthI tene keTaluM nukazAna jAya che ane kSaNika sukhamAM tane AnaMda keTale maLe che ? tenA pariNAmane vicAra karIza te tuM jarUra enAthI aTakIza, mATe jJAnI kahe che sAdhaka! akhaMDa AtmatatvanI sAdhanA karavAne Irachuka banelAne A viSayAdi vikAro tathA kakSAnA prajavalita aMgArA spazI zakatA nathI. A viSayakaSAya durgatinA dvArane khelAvanAra che. te AtmA! A sarvasAmagrI saMpana samajaNavALA bhavamAM AvIne have bhaTakavAnuM tane na zobhe, mATe have cetI jA. tArA AtmAnI salAmatI zodhI le. saMyamabhAvamAM sthira banIza to. viSayakaSAyathI virakta banaze. saMyamane Adara tathA svIkAra karyo nathI tyAM sudhI viSayanA pAzamAM jakaDAIne duHkha bhegavavA sivAya bIjuM kaMI maLavAnuM nathI. jyAM sudhI jIvanamAM saMyamanI kiMmata aMkAI nathI ane saMyamane madhura AsvAda mANyo nathI tyAM sudhI viSayano kIDo viSayamAM DUbele rahe. te saMyamanI sugaMdha kayAMthI mANI zake ?, jene mAnava jIvananI kiMmata samajANuM hoya te viSaya kaSAyathI dUra rahI zake ne saMyamIka jIvanane AnaMda mANI zake. jJAnI kahe che mAnavIne 72 kalA AvaDe paNa jIvana jIvavAnI kalA AvaDatI nathI, te tenI 72 kalA sugaMdha vinAnA puSpa jevI che. A pRthvInA vizALa paTa para janma laI jIvana dhAraNa karanArA chamAMthI jIvana jIvI janArA te ghaNuM hoya che, paNa jIvana jIvI jANanArA bahu alapa hoya che. jIvana jIvI javuM e judI vAta che ne jIvana jIvI jANavuM e vAta paNa judI che. jIvana jIvI javuM emAM koI prayatna ke mahenatanI jarUra nathI. jema parvatanI Toca parathI paththarano goLo nIce gabaDAvavo hoya te emAM kaI prayatnanI jarUra nathI. e te Teca para mUke ke svayaM gabaDate gabaDate nIce utarI javAne che. pANIne nIce laI javuM hoya to emAM mahenata paDatI nathI tema jIvana jIvI javuM emAM kaI prayatnanI, sAhasanI, ke mahAna utsAhanI jarUra rahetI nathI. e te jIvana maLyuM eTale ApameLe chavAI javAnuM che. jIvana te kIDI, maMkaDAne maLyuM ane mAnavane paNa maLyuM che. jema kIDI, kIDA, makoDA, maLeluM jIvana jIvIne jagatamAMthI vidAya le che ema mAnava paNa game te rIte jIvana jIvIne cAlyo jAya, jIvanamAM koI 37 Page #683 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 578 zAradA 2tna sAdhanA ke ArAdhanA na kare te kIDAnA jIvanamAM ne mAnavanA jIvanamAM bahu taphAvata na kahevAya, chatAM jagatanA tamAma jIvana karatAM mAnavanA jIvananuM vadhu mUlya aMkAyuM che. zA mATe? jJAnI kahe che ke bIjA badhA jIvone mAtra jIvana jIvavAne hakka maLyo che. jyAre mAnavane mAtra jIvana jIvavAne nahi paNa jIvana jIvI jANavA mahAna hakaka vArasAmAM maLyo che, tethI enuM mUlyAMkana jagatanA sarva jI karatAM vadhAre aMkAyuM che. jIvana jIvI jANavuM eTale parvatanI Toca parathI goLo gabaDAvavAno nahi paNa taLeTImAM paDelA kharabacaDA pattharane kaLazane AkAra ApI parvatanI Toca upara caDhAvI tyAM ne tyAM sthira rAkhavA. jIvana jIvI jANavuM e kaMI rahela vAta nathI. jIvana te jIvI jANe ke jenAmAM sAhasa hoya, utsAha hoya, purUSArtha ne parAkrama hoya. duniyAmAM janma letA moTA bhAganA mAnavanuM jIvana kharabacaDA patharanA geLA jevuM hoya che. emAM prayatna ane purUSArthanA TAMkaNuM mArI sadaguNane AkAra ApavAmAM je saphaLa bane che te jIvana jIvI jANe che. te mAnava mAnava hovA chatAM mahAmAnava banI vizva mATe AdarzarUpa banI zake che. evA banavAnuM saubhAgya eka mAnavanA phALe jAya che. ethI ja mAnavanA jIvananI sarakhAmaNImAM bIjuM kaMI jIvana AvI zakatuM nathI, chatAM Azcarya e che ke jene mahAmUluM ne meMgheruM A mAnava jIvana maLI gayuM che evo Ajane mAnava jIvana jIvI jANavAne badale jIvana jIvI nAMkhate dekhAya che. nathI enI pAse kaI jIvana jIvI jANavAnI dRSTi, nathI keI cokkasa gaNita ke nathI gaNitamAM ubhI thayelI gUMcane game tyAre game te rIte ukelI Ape evA jIvanagurU. "aphasosanI vAta che ke Ama ne Ama eka divasa jIvana pUruM thaI jaze ne raDatA raDatA jagatamAM Avelo e raDatA raDate jagatamAMthI vidAya thaze. mAtra jIvana jIvI janArA Ave tyAre raDatA Ave che ne jAya tyAre raDatA jAya che. jIvana jIvI jANanArA jagatamAM Ave tyAre bhale raDatA Ave, paNa jAya tyAre hasatA hasatA jAya che, mATe jIvana kevuM jIvavuM joIe. - jiMdagI jIvatA tuM vicAraje, ene sadaguNathI zaNagAraje mAnava jIvananA mUlya na thAya ke jiMdagI dhama ArAdhanA, jIvananI sAdhanA, mAnava jIvanamAM na kara virAdhanA, " he AtmA...(2) zraddhAthI karaNI sakAma, meLavaje muktinuM dhAma..ke jiMdagI " A mAnava dehane game teTalA dAgInAthI zaNagAro paNa e sAcA zaNagAra nathI. 5Nu saddaguNanA zaNagAra sajavAmAM Avaze te tAro AtmA zobhI uThaze. A jIvanamAM dharma ArAdhanA karIne te muktinuM dhAma meLavI le, te ja jIvana jIvI jANyuM kahevAya. tene jIvana jIvavAnI kalA AvaDI che. - ApaNuM cAlu adhikAramAM namirAje yuddhanI barAbara taiyArIo karI ne sudarzana Page #684 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAsTA ratna 579 nagarane ghero nAMkhyo ne caMdrayaza sAthe laDAI karavA taiyAra thayo. A laDAI kaNe karAvI? parigrahe. parigraha be prakArano. saceta ane aceta. mAtA, pitA, nokara, cAkara, dAsa, dAsI, hAthI, ghoDA vigere jemAM jIva che te saceta parigraha ane senuM, rUpu hIrA, mANeka Adi aceta parigraha. laDAI thavAnuM kAraNa eka hAthI che ne ! eka hAthIne mATe baMne rAjA sAmasAmA laDavA taiyAra thayA. parigrahanI mamatA athavA lebhavRtti mAnavIne vikaTa sthitimAM mUkI de che. vadhu ne vadhu meLavavAnI lAlasAne saMtoSavA mATe mAnavI jIvanaparyata doDatuM rahe che. je sAmagrI meLavavA AraMbhAyelI enI doTano Aja sudhI aMta Avyo nathI. doDato mAnavI eka sekaMDa paNa ubhuM rahI jAya to ene kahI zakAya ke bhalA, sukhanI sAmagrImAM sukha nathI. sukha te saMteSamAM che. parigrahanI mamatA mAnavane maLeluM sukha paNa bhogavavA detI nathI. parigrahanI mamatA mAnavane duHkhI banAve che. IcchAone vadhAre che. pite jhuMpaDImAM rahete hovA chatAM phaleTanA vicAra kare che ane asaMtAthI rahe che. asaMtoSI AtmA haMmezA duHkhI hoya che. tene game teTaluM maLe chatAM te atRpta rahe che. eka vakhatanA prasaMgamAM eka rAjA jaMgalamAM zikAra karavA gayA. A rAjAne zikArane khUba zokha paNa temane bhAna nathI ke mArA zekhane khAtara keTalA nirdoSa enI ghAta thAya che ! A pApa bAMdhIne huM kyAM jaIza? rAjA zikAra mATe ghaNe dUra sudhI gayA paNa zikAra maLe nahi. zikAra na maLavAthI nirAza thaI gayA. unALAno samaya hato. garamI khUba paDatI hatI, tethI rAjA bhUkha tarasathI Amatema bhaTakI rahyA hatA, paNa pANI maLatuM na hatuM. pharatAM pharatAM thoDe dUra eka Azrama para rAjAnI daSTi paDI. Azrama joIne rAjAnA manamAM thayuM ke A Azrama che, mATe kaI sAdhu temAM rahetA haze. huM tyAM jAuM to mane pANI pIvA maLaze. ema vicAra karI rAjA Azrame gayA. AzramamAM eka saMnyAsI rahetA hatA. rAjAe temane vaMdana karIne kahyuM, mahAtmA ! huM savArathI bhUkhyo tarasyo chuM. garamInA kAraNe tarasathI mAro kaMTha sukAI gayA che. Apa mArA para kRpA karo, ane khAvA mATe kaMIka thoDuM Apo ne pIvA mATe pANI Apa. A jenanA saMta na hatA. jainanA saMte pite lAvelA gaucarI pANI kaI avatIne ke saMsArIne na Ape. A te saMnyAsI hatA eTale emaNe kahyuM, rAjana ! atithInI sevA karavI ene huM mAnava sevA mAnuM chuM. Aje tame mArA atithi banyA che mATe mAre tamane kaMIka khAvA pIvA ApavuM joIe. A sAMbhaLIne rAjAne khUba AnaMda thayo. A saMnyAsI pAse hAlamAM bIjuM kaMI hatuM nahi paNa AzramanA bagIcAmAM phaLaphUla hatAM te laI AvyA ne rAjAne jamavA ApyA. pIvA mATe ThaMDuM pANI ApyuM. rAjAe phaLAhAra karIne pitAnI sudhA zAMta karI ane ThaMDuM pANI pIne tRSA zAMta karI. saMnyAsInuM A upakArane badalo vALavA mATe rAjAe potAnI pAse sonAmahora Page #685 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 580 zAradA rana hatI te mahAtmAnA caraNe dharI. saMnyAsI kahe, A sonAmahoro zA mATe ? rAjA kahe, tame Aje mArA para ghaNe upakAra karyo che, te upakArane badale vALI rahyo chuM. mArA upara kRpA karIne Apa sonAmahorane svIkAra karo. mahAtmA kahe, mane sonAmaherane jarAye khapa nathI. rAjAe senAmahoro levA mATe khUba Agraha karyo, paNa saMnyAsIe svIkAra na karyo, tyAre rAjAe kahyuM. mArI eka vinaMtIne svIkAra karaze ? saMnyAsI kahe, bolo, rAjA kahe kharekhara tame mahAna ucca keTinA saMta che. zI tamArI nirlobhatA che ! keTalI nispRha dazA che! ApanA darzanathI mAruM jIvana dhanya banI gayuM che. Apa mArA nagaramAM padhAre te nagaranI janatA paNa ApanA pavitra darzana kare ne jIvana dhanya banAve. saMnyAsI kahe, huM nagaramAM AvuM te kharo paNa zikAranA zokhathI tAruM jIvana durgadhamaya banI gayuM che, te jIvanane sugaMdhamaya banAvavA tuM zikArane choDI de. alpa zokha khAtara keTalA nirdoSa jAnI hiMsA! tane maravuM gamatuM nathI te te jIvane maravuM gamatuM haze? dareka jIvane jIvavuM game che. saMnyAsInI TakerathI rAjAe zikArane sadA mATe tyAga karyo. thoDA divasa pachI saMnyAsI te nagaramAM gayA. prabhu prArthanA paisA mATe : rAjAe temanuM premathI svAgata karyuM. haiyAnA umaLakAthI ne premane puSpothI temanA vadhAmaNA karyA. rAjAe potAnA mahelamAM saMnyAsIne utAro Apyo. A rAjA roja savAramAM vahelA uThIne prabhune prArthanA karatA. A mahAtmAe rAjAne roja prArthanA karatA joyA. rAjA prabhu pAse zuM prArthanA kare che, ziAnI mAMgaNI kare che, te jANavAnI A mahAtmAne tIvra IrachA thaI. eka divasa eka khUNAmAM saMtAI gayA, ne rAjAnI prArthanA sAMbhaLavA lAgyA. rAjA hAtha joDI prabhu pAse zI prArthanA karatA hatA ? tamAre jANavuM che? rAjA hAtha joDIne bese che, he prabhu! mArI saMpattimAM vadhAro kara. mArA bhaMDAra bharapUra chalaktA karo. tame te AvI prArthanA nathI karatA ne? saMnyAsIe potAnA sthAna para jaIne temanuM kamaMDaLa, daMDa vagere levA mAMDyuM. A joIne rAjAne khUba Azcarya thayuM. aho ! A mahAtmA te mAre tyAM vadhu divasa rokAvAnA hatA tenA badale atyAre ekAeka javAnI taiyArI kema karatA haze? rAjAne kAMI samaja paDI nahi. chevaTe rAjAthI na rahevAyuM eTale te mahAtmA pAse jaIne temanA pagamAM paDIne kahe che, mahAtmA ! Apa A zuM karo cho ? Apa te mAre tyAM rokAvAnA hatA ne A badhI javAnI taiyArI kema? rAjana! ApanI vAta satya che. huM vadhu divasa rokAvAne hatuM paNa have ahIM mArAthI vadhu rahI zakAze nahI. mahAtmA! nahIM rokAvAnuM kAraNa zuM? kayA kAraNathI Apa javA taiyAra thayA che ? zuM mArAthI ApanI sevAbhaktimAM kAMI khAmI AvI che ? | mArI bhaktimAM zI khAmI : mahAtmA kahe rAjana! nA...nA...te mArI bhakti te barAbara karI che. sevAmAM jarA paNa khAmI AvavA dIdhI nathI. te mahAtmA! zuM Page #686 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 581 zAradA ratna vAMka gune? rAjana! kaMI vAMka gune nahi, paNuM mArAthI bhikhArIne tyAM zahI zakAya nahi ke jamI zakAya nahi. mahAtmAnI gUDha vAta rAjA samajI zakyA nahi. temaNe pUchayuM-keNa bhikhArI ? rAjA ! tame pote bhikhArI che. mahAtmA ! mAre tyAM te ATalI badhI saMpatti che, chatAM Apa mane bhikhArI kema kaho cho? kevI vicitra vAta kare che! mahAtmAe kahyuM-rAjA ! tamArI pAse aDhaLaka saMpatti che, bhaMDAre bharapUra bharyA che, chatAM dararoja savAre prabhu pAse saMpattinI bhIkha mAMge che ? tamArI tRSNAne kaI aMta nathI. ATalI saMpattithI saMtoSa na thayo te prabhu pAse dhananI bhIkha mAMgo che? eka garIba bhikhArI jema roTalAnI bhIkha mAMge tema tuM prabhu pAse paisAnI bhIkha mAMge che te tuM bhikhArI nahi te zuM? mArAthI kaI bhikhArIne tyAM rahevAya nahi. eTaluM kahIne saMnyAsI te mahela choDIne jaMgalamAM cAlyA gayA, paNa jatI vakhate eka nAne TUMke upadeza ApatA gayA ke, he rAjA! A saMsAramAM tRSNAvaMta mAnavI daridra gaNAya che. lAbhathI tRSNa dinapratidina vadhatI jAya che, mATe tRSNAnA tyAgamAM zreya raheluM che. saMnyAsInA upadezathI rAjAnI AMkha ughaDI gaI. potAnI bhUlanuM bhAna thaI gayuM ne lakamIno sadu vyaya karavA lAgyA. kahevAno Azaya e che ke ATalI saMpatti hovA chatAM parigrahanA kAraNe vadhu dhana meLavavAnI azAMtinI AgamAM rAjA jalate hato. parigraha e moTuM pApa che. namirAjA ane caMdrayaza vacce saMgrAma thavAnuM keI kAraNa hoya te te parigraha che. parigraha zuM nathI karAvate? eka hAthI mATe baMne rAjAo laDavA taiyAra thayA. namirAjAe potAnA lazkarane kahyuM-caMdrayaza kAyara che. je te baLavAna hoya te sAmI chAtIe laDavA na Ave ke killA parathI laDavA taiyAra thAya? tame badhA zUra, vIra, dhIra che, mATe temane sAmane karaje paNa mArI eka vAta yAda rAkhajo. yuddha karavuM te nyAyathI ja -ApaNe aparAdha A nagaranA rAjAe karyo che, prajAe nathI karyo, tethI ApaNe vara rAjA sAthe che, prajA sAthe nahi. temanI prajA e ApaNI prajA che. prajAne aparAdha nathI mATe daMDa prajAne nahi paNa rAjAne ApavAne che. prajAne mATe jema te rAjA che tema huM paNa rAjA chuM, mATe emanI prajA e ApaNu prajA che ema mAnIne tene kaI prakAranuM duHkha ApavuM nahi, rAjA je yuddha kare che te prajAnI rakSA mATe kare che, prajA kaMI yuddha karavA mATe kahetI nathI, chatAM rAjA yuddha karavAnuM jarUrI mAnI yuddha kare che. A sthitimAM prajAnA prANanI ke dhananI hAni karavI e egya nathI, mATe Apa prajAnA prANa ke dhanane kaMI nukazAna na thAya te khAsa dhyAna rAkhaje. te prajAnuM dhana tamAre mana paththara samAna hovuM joIe, temanI suMdarIo tamAre mana mAtA ane bahena samAna gaNavI joIe, mANasAIthI virUddha jaze nahi. tamAre vyavahAra joIne te loko ema kahe ke namirAjAnA sainike kevA vIra che ! sainikonA hRdayamAM paNa dayA ane nItino vAsa hoI zake che. A vAtane tame A yuddhamAM siddha karI batAvajo. tamArI vIratA ane dayAne paricaya ApI mArA sainika tarIke nAmanA Page #687 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTara "zAradA ratna kADhaje. jyAre huM tamArI AvI vIratAnA samAcAra sAMbhaLIza tyAre mane AnaMda thaze. laDAInuM medAna hoya, khUnakhAra jaMga macAvAnA heya te sthitimAM AvI bhAvanA thavI e jevI tevI vAta nathI. namirAja saMsAramAM hovA chatAM namirAjarSi kema kahevAyA te temanI bhAvanAnA paDaghA atyArathI paDI rahyA che. jJAnabaLathI aMtarano pokAra-sutratA sAdhvIjIne potAnA jJAna ane dhyAnanA baLe yuddhanI jANa thaI. sutratA sAdhavI eTale satI mayaNarehA cAritra laIne suMdara rIte pALI rahyA che, sAthe che bAhya, AtyaMtara tapanI joradAra ArAdhanA. A sutratA sAdhvIjIe yuddhanI badhI mAhitI meLavI lIdhI. temanA mukhamAMthI eka nisAse paDI gayA. hAya! zuM bhAI bhAI laDI maraze? zuM mArI pharaja nathI ke yuddhabhUmimAM jaIne "yuddhavirAma" no sAda pADuM. A sutratA sAvajI jANatA hatA ke baMne sagA bhAI che. potAnA saMtAne Ama sAmasAmA saMgrAma khelavA medAnamAM utare e eka mAtRhRdaya kema sAMkhI zake? emanI AMkhamAM AMsu AvyA. emanA haiyAmAM eka karUNu saMvedana jAgI uThayuM. e haiyuM jANe pitAne kahetuM hatuM "mA tarIkenI tArI pharaja tAre na bhUlavI joIe." tane tArA mAtRpada upara vizvAsa hoya te yuddhabhUmimAM jaIne "yuddhavirAma"nI hAkala karatA 'acakAvuM na joIe. che ane manamAM nirNaya karI te pitAnA gurUNI pAse gayA jaIne vaMdana namaskAra karIne kahyuM, aho, he mArA upakArI gurUNIdeva! huM ApanI pAse kaMIka levA AvI chuM. keTalI namratA ! keTale vinaya! vinamratAmAMthI vinayanuM sauMdarya pragaTe che. suvinIta banelo AtmA gurUdevanI kRpAnuM pAtra bane che. vinayane bhAva svayaMbhU pragaTe che. vinaya e avano jAdu che. duniyAnA koI moTA jAdugara Avo camatkAra sarjI zakatA nathI, ke je zatrune paNa mitra banAve, varIne vahAlA banAve. ujajaDa-verAna banI gayelI jiMdagIne navapallavita karanAra vinaya che. tUTI gayelA saMbaMdhone sAMdhanAra vinaya che, mATe jIvanamAM vinayanI khUba jarUra che. pANI vinAnI saritA zobhatI nathI, saritAmAM pANI na hoya to haMse tyAM kIDA karavA Ave nahi to evI ujajaDa verAna nadInI zobhA zI ? tema jIvana saritAmAM vinayanA zAMta zItaLa pANe khaLakhaLa vahetA hoya, emAM bAla, tarUNa, yuvAna, vRddha badhA nirbhaya banIne hasatA khIlatA haya, thAkelA pathike e saritAnA kAMThe visAmo laI be bebe enuM zItaLa jaLa pItA hoya, tamArI jIvana saritAnI kIrti prazaMsA sAMbhaLIne hajAro loke enA ghATe AvatA hoya ane harSita thaIne pAchA vaLatA hoya to samajavuM ke jIvana saritA zobhA ane saudaryathI alaMkRta che. | game teTalA siddhAMtonuM jJAna meLavyuM hoya paNa je jIvanamAM vinaya nathI te te jJAnI nathI. bhaNelA hovA chatAM abhaNa che. zAstrajJAna meLavavA mATe vinIta banavuM paDaze. jyAre AtmAmAM vinaya guNa Avaze tyAre pote gurUnI sevAmAM pravRtta thaze. Page #688 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 583 teo zuM IcchA rAkhe che e emanI mukhAkRti joIne samajI jaze. AvA AtmA potAnuM jaladI kalyANa karI zake che. yuddhavirAma mATe AjJA-suvratA sAdhvIjIe vinayapUrvaka pitAnA gurUNIne pUchyuM, aho he pUjya! ApanI pAse kaMIka levA AvI chuM. gurUNI kahe, kaho, je hoya te khuzIthI kaho. A rAjyamAM laDAI thavAne saMbhava che. je Apa AjJA Ape te sudarzananI yuddhabhUmimAM huM jAuM ! yuddhavirAmanI hAkala karuM, bhAI bhAInI oLakhANa Apu ne lohInI vahenArI nadIone aTakAvuM. A sAMbhaLatA gurUNa gaMbhIra banI gayA. zuM yuddhamedAnamAM ! ApaNAthI na javAya. sAdhakane bhagavAnanI manAI che ke jyAM yuddhabhUmi hoya tyAM sAdhuthI na javAya. - gurUNa kahe, vaLI bhUkhyA siMhanA moMmAM raheluM sasaluM haju kadAca choDAvI zakAya, paNa raNazUrA rAjavIonA hAthamAMthI zo choDAvavA muzkela che. sutratA sAdhvIjIe kahyuM-gurUNIdeva! ApanI vAta sAcI che. A baMnene khabara nathI ke ame sagA bhAI chIe, tethI zatru mAnIne laDavA taiyAra thaze. je A laDAI thaze te bhAI bhAI laDI maraze, ane lohInI nadIo vaheze, mATe ApanI AjJA hoya te bhAI bhAInI oLakhANa karAvuM ne yuddha aTakAvuM. gurUNIe kahyuM-tamArAmAM tAkAta hoya, zakti hoya ane mAtRpada para vizvAsa hoya ke huM laDAI baMdha karAvIza. baMne vacce saMpa karAvIza, te tame sukhethI jAva. sutratA sAdhvIne aTala vizvAsa hato ke pote yuddhavirAma karAvI zakaze sutratA sAdhvIjI mananAM vicAre che. zuM bane bhAI laDAImAM aneka mANasone kaccaraghANa kADhI narakamAM jAya ? nA...nA....ema nahi banavA dauM. uttama kuLamAM janmavA chatAM bicArA ajJAnanA kAraNe Ama karI rahyA che. bhautika sAmrAjya evuM che ke enI hakUmatamAM rahelAne ajJAna ane mehamAM DUbADI rAkhe ! ghora pApa karAve ! mAnava jIvanane dhULadhANI karAve ne aMte hAtha ghasatA narakamAM dhakelI de. te mArAthI kema joI rahevAya? jAuM. baMnene oLakhANa karAvI zAMta paDavA samajAvuM. koInA kalyANamitra banavuM e jANe emane jIvanamaMtra hatuM. pahelA potAnA jeTha maNirathane kalyANamitra tarIke salAha ApI, pachI potAnA pati yugabAhunI mahAna kalyANamitra banI narakane badale svargamAM caDhAvanArI banI, pachI svaAtmAnI kalyANamitra banI cAritra lIdhuM. have putro pratye kalyANamitra banavA taiyAra thAya che. kevuM dhanya jIvana ! dila saraLa ane pavitra hoya, mitrI, karUNA, prameha ane mAdhyastha bhAvathI otaprota hAya, dilamAMthI svArtha ane lAlasA baLIne khAkha thaI gaI hoya ane paramArthanA vyasana lAgyA hoya te dhanya jIvana jIvI zakAya. pUrve evA jIvana jIvatA hatA tethI deza AbAda hatA. prajA AbAda hatI. Aje te duHkhanI piko paDe che. dhanya jIvana hRdayane apUrva zAMti ane apUrva jema Ape. namirAja ane mayaNarehAnuM sudarzanapuramAM Agamana -mithilApati namirAje Page #689 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ma 184 je divase sudarzanapuramAM paga mUkayA barAbara e ja divase sAdhvI sutratA paNa sudana* nagaramAM AvyA hatA. yuddhanI khabara paDatAM temaNe peAtAnA vaDIla gurUNIne A vAta * jaNAvI ane samajAvavA javA AjJA mAMgI. gurUNIe avasara joIne AjJA ApI, tethI be sAdhvIjI yuddhabhUmimAM javA taiyAra thayA. yuddhabhUmimAM namirAjAnI chAvaNI hatI te tarapha A e satI sAdhvIone mirAje AvatA joyA. sAdhvIone rasa`grAmamAM AvatA joI nimarAjA vicAravA lAgyA ke A sa*camI sAdhvIjIo che. teo zA mATe yuddhabhUmimAM AvI rahyA haze ? bhagavAne teA satAne yuddhanA sthAne javAnA, rAjAonA vigrahamAM paDavA niSedha karcI che. teA pachI A sAdhvIjIe ahIM zA mATe AvI rahyA haze ? zuM te mArga bhUlyA haze ? ahIM AvavAnuM temane kAraNa pUchyuM' joie, tethI sAdhvIjIo najIka AvatA rAjA vinayathI ubhA thai gayA ane temanA sAme jaI vaDhaNA karI padhAro...padhArA satIjI !' ema kahIne svAgata karyuM. ane sAdhvIjIene namirAjA have kevA prazno karaze ne sAdhvIjIo tenA kevA javAkha Apaze te avasare, caritra:-mAtAe ApelI zikhAmaNu :-rAjAnA mANase zeThanA baMne bALakone laIne cAlavA jAya che. bALakeA jatAM jatAM DhIlA thaI gayA tyAre tArAmatI kahe khe ! meM asA dUdha terekA pilAyA. meM tane evuM dUdha pIvaDAvyuM che ke tame avA DhIlA na bano. meM mArI ji MdagImAM kayAre paNa parapurUSa tarapha STi karI nathI. mAruM jIvana pavitra che, mATe dIkarAo ! gabharAzeA nahi. tamAre mATe zULI e zULI nahi rahe. zikSA gunAnI hAya, khIna gunAnI nahI', je khIna gunegArane zikSA karaze te pastAze. cAra zaraNA hRdayamAM rAkhajo. rAjAne lADavA devAmAM mArAthI kAMi pheraphAra ke bhUla thaI gaI lAge che, athavA tArA bApujIne laI javAmAM bhUla thaI haze. game te kaMika banyuM che. mArI nAnakaDI bhUle rajanA merU banAvI dIdhA ne mArA dIkarAnA vinAzane nAtaryo. ane gabharU bALakA cAkIdAranI sAthe javA taiyAra thayA. mAtA-pitA dhruske ne dhruske raDe che. A ane bALakA kahe che, huM mAtA pitA ! tame raDaze nahi. A tA satya mATe AMdolana che. Ape amane sakArA ApyA che. kadAca phAMsI maLaze tA A deha maravAnA che, amArA AtmA tA ajaraamara che. deha sare che ame nathI maratA, ajara amara pada amAruM' tame amArI pAchaLa A dhyAna na karazeA. ame puNyayeAge jIvIzuM te| ApanI sevAmAM hAjara thaIzuM, ne jaIzuM' teA bhagavAnanA darabAramAM jaIzuM. Apa nAhakanI amArI ciMtA karaze nahi. bacAve bacAvAnA pAkAra karatA pitA ane bALakA phrI pharIne mAtApitAne vaMdana karI hasatA mukhe vidAya le che, paNa atyAra sudhI mahAprayatne jALavI rAkhela samatAlapaNuM tArAmatI gumAvI beThI. ekadama e bhUmi para. paDI gai. AMkhAmAMthI zrAvaNa bhAdaravA vahetA hatA. sAgaradatta zeThe tA jyArathI sAMbhaLyu* ke bALakAne phrAMsI, Page #690 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA sva 185 tyArathI bebhAna dezAmAM paDyo hatA. kacAreka bhAna AvatuM tyAre mukhamAMthI eka ja zabdo nIkaLatA. are rAjan ! A te kevA nyAya! mArA gabharU khALakAne cheADI do. bacAvA, bacAvA. kAi tA bacAvA. mArA koi doSa nathI. he prabhu ! A niraparAdhI phUlaDA upara dayA karA he zAsanadeva ! tame amArI vahAre AvA ne bALakAnI rakSA kareA. rAjA rUThyA, bhale rUcA paNa he mArA nAtha ! tuM na rUThIza. kadAca phAMsI maLe te emane A dhyAna, raudradhyAna na Ave ane emanI mRtyunI aMtima ghaDI sudharI jAya evI emane mati Apajo, jethI emanA palAka tA sudhare. emanA karUchu rUdanathI pADAzI khadhA bhegA thai gayA. badhAne dayA Ave che, paNa rAjAne satya vAta samajAvavA kANu jAya ? cAkIyAtA ane bALakAne laI ne jAya che, tyAM zuM navAjunI banaze ? te vAta avasare. ApaNe tyAM ugra tapasvI khA. bra. bhAvanAbAI mahAsatIjIne temanI mAsakhamaNunI tapasAdhanAnA chellA divasa che. zAsanadevanI sahAyathI ane gurUdevanI kRpAe temanI bhAvanA paripU thaI. zAtA sArI che. Apa badhA tapa sAdhanAmAM joDAjo. vizeSa avasare. vyAkhyAna naM-63 bhAdaravA vada 9 sAmavAra tA. 21-9-81 A aa. pU. bhAvanAbAI mahAsatIjInA 30 upavAsanA pAraNAnA ma'gala prasaga atre padhArela pU. mahAsatIjI, sujJa baMdhue, suzIla mAtAe ne bahenA ! Aje ApaNe AMgaNe moMgala tapa-mahAtsava ujavAI rahyo che. A saMsAranI mahelAta AhAra Adi cAra saMjJAonA sthaMbha upara khaDI thayelI che. tenA kAraNe jIvA herAna parezAna thaI bhayaMkara cAtanAonA bhAga ane che, tethI te saMjJAe bhayaMkara heAvAthI- tene haThAvavA mATe bhagavAne dAna, zIla, tapa, bhAva rUpa dharma upadezyA che. A dharma dvArA saMsAranI anAdi kALanI ubhI rahelI mahelAtane ApaNe jamInadosta karI zakIe chIe. paNa jarUra che purUSAnI. bhagavAna mahAvIra prabhue AtmakalyANa mATe kevA anupama purUSArtha kheDyo hatA. karma zatruonI sAme avirata jhajhUmyA hatA. prabhunA jIvananA prasaMgeA ApaNA niSprANa jIvanamAM prANa pUrI jAya che. teo prajAne hAla kare che, he bhAgyavAnA ! jAgeA-jAgeA, mAhanidrAne tyAgeA ne AtmasiddhinA pavitra pathe pagalA mAMDA. A mATe satata purUSArtha karI. prabhunA AtmAmAM je khaLa, zakti ane sAmarthya hatA te ApaNA AtmAmAM paNa che. prabhue karmArUpa kacarAne ahiMsA, sayama ane taparUpa agni dvarA dUra karIne AtmAne suvarNa thI paNa adhika tejasvI banAvyA. ApaNe paNa ahiMsA, saMyama ane tapa rUpa agni dvArA e cIkaNAM karmone vikherI nAMkhI zuddha ane nirmaLa banAvI zakIe Page #691 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 586 zAradA ratna chIe. jarUra che mAtra purUSAnI, vIya pheAravavAnI. e mATe tuccha bheAga vilAsane tilAMjalI ApavI paDaze. sukha zayyAnA tyAga karavA paDaze. e pavitra mAge prayANa karatAM kaMTako, vizno ane upadravA Avaze. tA enI sAme kaTibaddha thaI sAmI chAtIe laDavu paDaze. juo, pachI siddhi kAMI dUra nathI. e mATe samatA ane kSamAnA bhavya Adarzone sanmukha rAkhavA paDaze. dhyeyane vaLagI rahI avirata sAdhanA karIzuM te jarUra ziva2maNIne varI zakIzuM", "mezane mATe Adhi, vyAdhi ane upAdhithI mukta banI zAzvata sukhanA bhAktA banIzuM. jemane Atma uddhAranI mAtra meAkSanI. AtmAmAM anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta sukha ane anaMta vInA khajAnA bharelA che. AtmA para karmanA AvaraNA AvelA che. tenA lIdhe e badhI zaktio, e badhuM jJAna DhaMkAI gayuM che. jema sUryanA prakAza ADA kALA vAdaLA AvatA e prakAza DhaMkAI jAya che ane joradAra pavana AvatA vAdaLA vikharAtA sUryanA prakAza cAre bAju patharAI jAya che tema karmarUpa vAdaLAe ahiMsA, sayama ane tapa rUpa pavana dvArA jo vikherI nAMkhavAmAM Ave te ApaNeA AtmA paNa peAtAnA svarUpane pragaTAvI zake che. traNe leAkanA traNe kALanA samagra bhAvAne kSaNa kSaNamAM palaTAtI duniyAne jANavAnI ane jovAnI tAkAta ApaNA AtmAmAM che. AvuM apUrva tattvajJAna ApI bhagavAna mahAvIra svAmIe jagata upara mahAna upakAra karyo che. tamannA che, kalyANanI kAmanA che, evA AtmAne jhaMkhanA che sAdhanAthI sattvazIla banelA, bhAvanAthI bhIMjAyelA aMtaramAM eka ja prazna uThe che. gurUdeva ! meAkSa jaldI kema maLe ? mekSa meLavavAnA TUMkA mArgo karyA ? meAkSAbhilASI dareka sAdhakanA A prazna che. sAInTIphIka yuganI aMdara badhuM kAma jhaDapI, ghaDiyALanA kAMTe jIvana ! jANe ke mAnava maTIne te catra na banI gayA hAya ! tenA jIvananI dareka kAryavAhI jotAM te ema ja lAge ke bhagavAnanuM je sUtra che, " samaya royama mA mAca' te kharAkhara-yathArtha thAya che, paNa A badhu che bhautika jIvanamAM. AdhyAtmika jIvana mATe haju A sUtra hRdayaMgama thayuM nathI. ahI... muktine anulakSIne thatA prazna AdhyAtmika kSetranA che. asIma karUNAsAgara carama tIrthaMkara zAsanapati bhagavAna mahAvIrasvAmI A praznanuM samAdhAna karatA beAlyA che. " jInheM niohena veTTa moyuM " / sacamAkAzamAM uDDayana karatA sAdhakane zikSAnA seMkaDo zabdonI jarUra nathI hotI. tene tA ekAda vAkaca paNa khasa...bhagavAnanI vANI alpAkSarI tathA ati nigUDhatama bhAvAthI bharelI che. muktinA mArga mAtra be zabdomAM khatAnyA che. meAkSa"nA akSarA e ane tenI prAptinA upAyanA padya paNa be. bhagavAna kahe che jo tAre tArA AtmAnI svataMtratAnA AsvAda levA hAya teA tArI IcchAnA nirodha kara. IcchAnA nirAya eTale IcchAne aTakAvavI IcchAne kema aTakAvI zakAya ? jyAMsudhI chadmastha dazA che tyAM sudhI karmanA sacAga ane karmAMnA kAraNe kaSAyA che, tethI icchA Page #692 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 587 thavAnI. IcchA na thAya mAtra vItarAgane. A tapasvI mahAsatIjIe je tapa karI rahyA che temaNe IcchAone rokI te tapa karI zakyA. je icchAone nirodha kare che te mokSane prApta kare che. je je bhagavaMta banI gayA temaNe potAnI IcchAono tyAga karI jinAjJAmAM jIvana joyuM hatuM. jinAjJAmAM jAtane joyA vinA kadI jina banI zakAtuM nathI. jina banavA mATe be tattvathI jIvana bharI devuM paDaze. eka che jinedharanI AjJAne svIkAra ane bIjuM tattva che tene anusAra jAgRtimaya jIvana, pachI purUSArthanI pagadaMDIe caDhelo sAdhaka jinAjJAnA jorathI tathA jAgRtinA jozathI hoMzathI karma sAme harIphAI karI Atmavijaya meLave che. bAkI IcchAthI jIvana jIvI javAthI kadI arihaMta banAtuM nathI. sarva IcchAne jyAre nAza thAya che tyAre tene svabhAvamAM vAsa thAya che. jema suzikSita ghoDA kavaca dhAraNa karIne mAlikanI AjJAne jANIne tene anusAra jIve te saMgrAmamAM vijaya apAve, tema suzikSita AtmA IcchA tathA pramAdano tyAga karI jinAjJAnI ArAdhanA kare to ArAdhaka banI eka vakhata ArAdhya pada pAmI zake. jemaNe icchAone nirodha karyo, evA AtmAo AvI mahAna ugra sAdhanA karI zake che. bA. bra. bhAvanAbAI mahAsatIjInI mAsakhamaNanI bhAvanA zAsanadeva ane gurUdevanI asIma kRpAe paripUrNa thaIne Aje pAraNano dina AvI gayo. bA. bra caMdanabAI mahAsatIjIne Aje 16 me upavAsa che. A tapasvIo tapa kyAre karI zake? mAsakhamaNanA tapa karavA e sahela vAta nathI. deha pratyene rAga, meha ane mUccha choDe te AvI ArAdhanA karI zake. je karmonI nirjarA karavI che to tapobaLa joIze. nirjarAnuM asAdhAraNa kAraNa tapazcaryA che. bAhya ane AtyaMtara tapathI karmone nAza thAya che. virATa parvata jevA karmone atyaMta tIkSaNa vajanI jema tapa bhedI nAMkhe che, toDI nAMkhe che. koI AzaMsA, kAmanA, tRSNA vinA karela tapa AtmAmAM apUrva parivartana lAve che. eka zlokamAM kahyuM che ke - zamayati tApa gamayati pApam ramayati mAnasahaMsam / harati vimohaM darAroham, tapa iti vigatAzaMsam // tapathI karmonI nirjarA thAya che eTale viSaya kaSAyanA AkarA tApa zamI jAya che, jIvana niSpApa banatuM jAya che, mane haMsa AtmabhAvamAM ramaNatA kare che, ane mithyA vyA dUra thaI jAya che. bhale AkAzamAM ghanaghora vAdaLA caDhayA hoya ane jorazorathI garjatA hoya paNa jyAM vAyunA pracaMDa sUsavATA zarU thAya che, tyAM ghanaghora vAdaLAM vikharAI jAya che, tema anaMta anaMta karmo bhalene AtmA upara chavAI gayA hoya paNa jyAM tame ghora tapazcaryA AdarI ke karmonA vAdaLa vikharAI javAnA. basa AnuM nAma nirjarA. tapanA bAra prakAra che. A bAra prakAranA tapane TIma pAvarathI kAme lagADI de. te karmone AtmabhUmimAMthI ukhADIne pheMkI deze. AtmAnI niraMjana, nirAkAra, ajaraamara ane aDela dazA prApta karavAnI Page #693 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 zAradA ratna jene laganI lAgI che tevA AtmAe AvA ucca prakAranA sAttvika tapanuM zaraNu vAra'vAra zeAdhe che. tapa ekarUpa kAdavane sUkavanAra sUrya che. pAraNA karmone khALavA mATe tapa e jaDIbuTTI che, paNa tapa karanAra sAdhake e khAsa dhyAna rAkhavAnu ke tapa e tApa na thaI jAya. tapa karIne jo krodha rUpI garamInA pArA caDhI jAya teA e tapa nathI rahetA, paNa tApa thaI jAya che, mATe tapanI sAthe jo jIvanamAM kSamA rahe te e jIvana ujjavaLa bane che. jaina zAstramAM daza prakAranA je sAdhu dharmanuM varNana che temAM kSamAne prathama sthAne mUkavAmAM Avela che. te kSamAnu sarvoccapaNu sAbita karavA mATe che. peAtAnA aparAdhIne gunhAnA badaleA nahi detAM tenA upara rahema rAkhavI tenu nAma kSamA che. kSamAnA guNa sa`thI zreSTha che. kSamA e vIrapurUSAnu bhUSaNa che. siddhAMtamAM evA kaIka vIra ratnA thaI gayA che ke jhera pacAvavAnA samaya AvyA tA hasatA mukhe jhera pacALyA paNa kSamAne cheDI nathI. . dharma ghASa muninA ziSya dharma rUcI aNugAra thaI gayA. temanA kevA tapa ! mAsakhamaNune pAraNe mAsakhamaNu ! kevA adhAra tapa ! kevI sAdhanA ! kevI kSamA ! ApaNe tA eTalA pAmara chIe ke eka mAsakhamaNa karIe ne keTalA samaya sudhI gAjyA karIe. AtmAe teA e vicAra karavAnI jarUra che ke mArA karmAM paryaMta jeTalA ne sAdhanA rAI jeTalI tA karmI rUpI pava tane kevI rIte tADI zakAze? te mATe aghAra sAdhanAnI jarUra che. AmAnA mULa svabhAva aNuAhAraka che. khAvAnA nathI. khAvu e te zune che, mATe tapa dvArA mULa svabhAvane pragaTa karavAnA che. dharmarUcI aNugAra mAsakhamaNane pAraNe mAsakhamaNu kare che. pAraNAne divase pahelA prahare svAdhyAya, khIjA prahare dhyAna karI trIjA prahare gaucarI mATe nIkaLyA. jene tapamAM AnaMda che ne khAvAmAM nirasatA che, evA adhyAtmayAgI trIjA prahare eTale barAbara bapAranA samaye tApathI dharatI dhaNadhaNI uThI che, sUrya kharAkhara mAthA para AvyA che, evA samaye gaucarI nIkaLyA. pharatA pharatA nAgezrInA maheAllAmAM jaI caDhavA. nAgezrIe joyu` ke muni padhAryA che. te doDatI doDatI AvI. padhAro....padhAro.... gurUdeva ! mane pAvana kareA. eTalA bhaktibhAvathI kheAlAve che ke jonArA vicAramAM paDI jAya ke A bahenanI bhakti keTalI che ! prema keTalA che! sAne utkRSTabhAve nirdoSa sUjhatA AhAra pANI vaheArAvavAthI jIva tIrthaMkara nAma karma bAMdhI zake che, paNa A nAgezrI tA dabhI che, kapaTI che, mAyAvI che, tenI bhakti mAyAvI che. aMdara tA halAhala viSa bharyuM" che. teNe munine ukaraDA mAnyA. ukaraDA jema sArAne pacAve ne khATAne pacAve tema A muni kAine kahevA nahi jAya, ema mAnIne kaDavI tuMbInuM zAka vaheArAvyu. muni kahe che basa karI bena 1...khasa karI....paNu kANu sAMbhaLe ? eNe tA badhuM vaheArAvI dIdhuM. jo thADu' ghaNuM rahI jAya teA ukaraDe nAMkhavA javu paDe ne! lAkA jANI jAya enA karatAM A hAlIcAlIne ukaraDA mAre ghera AvyA che, te emane Page #694 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 589, vaherAvI dauM te zuM cheTuM! munie ghaNI vAra basa...basa...karyuM, paNa te rokI rokAtI nathI. AvI ja vAta-paNa bhAva zuddha sahita zAlIbhadranA jIve bharavADanA bhAvamAM munine utkRSTa bhAve khIra vahorAvI. saMta kahe bAbA-basa kara, basa kara, paNa te roka rokAte nathI. nAgezrInI ne A chokarAnI baMnenI kriyA sarakhI che, paNa baMnenA pariNAmamAM AsamAna jamIna jeTaluM aMtara che. ekanI kriyA naraka apAvanArI banI ne bIjAnI kriyA devaloka apAvanArI banI, mATe dAnane mahimA samaje. jainadarzana pariNAme baMdha mAne che. | munine mAsakhamaNanuM pAraNuM che. gaucarI laIne gurU pAse AvyA. je ziSya gurUAgrAmAM samAI jAya che, jene mana "bALarNa gho, zALA " gurU AjJA e ja dharma ane e ja tapa che. je gurUAzAmAM otapreta che, e AtmA taryA vagara rahetuM nathI. kadAca aMtarAya karmanA udayathI ta5 na karI zake paNa gurUAzAmAM otapreta che. je gurUnA guNano grAhaka che. jenI rageragamAM, nasenasamAM, gurUAjJAnuM guMjana che, gurUAzA e ja zvAsa ane prANa che evo ziSya jaladI tarI zake che. dharmarUcI munie gaucarInuM pAtra batAvyuM. AhAranI vAsa uparathI gurU samajI gayA ke A AhAra viSamaya che. khAvA jevo nathI. AvA mA khamaNanA tapasvI sAdhakane Avo AhAra vahoranAra keNa nIkaLyuM ? teNe A tapasvI sAdhakanI A dazA karI ? AhAra joIne gurUjIe kahyuM-he mArA supAtra ziSya ! AtmAthI mokSagAmI vinIta ziSya ! A AhAra khAvA jevo nathI. A AhAra jIva ane kAyA judA karanAra che, mATe Apa koI jIvanI hiMsA na thAya, keI jIva mare nahi evI nirdoSa jagyAe A AhAra paraThavajo. gurUnI bhASAmAM paNa keTalo upayoga che. zuM bolyA ? kaI jIvanI hiMsA na thAya tyAM paraThavajo. gurUdevanI A AjJA ziSya sAMbhaLI. mA khamaNanuM pAraNuM che. haju gaucarI laIne AvyA che eTale barAbara baporane samaya che, chatAM gurU sAme na dalIla, na apIla, gurUAjJAne hasate mukhaDe vadhAvI ziSya AhAra paraThavavA cAlyA. gurUjInA zabdo suNIne muni cAlyA tuM bI paraThavavA, eka ja biMdu pADayuM jevA tyAM, kIDIonI thaI hAramALA, tAlakUTa viSanA pratApe, kIDIo tyAM prANa gumAve re.. tapasvI saMta AhAra paraThavavA jAya che. jyAM kuMbhAranA nIMbhADA hoya tyAM jagyA garama hoya eTale jIvanI utpatti na hoya evI jagyA joIne pahelAM eka TIpu nAMkhyuM. eka TIpu paDatAnI sAthe tyAM seMkaDo kIDIo AvI gaI ane vizvanA kAraNe tyAM badhI kIDIoe prANu gumAvyA. gurUAjJAmAM samAyelA A ziSya zuM vicAra kare che ? mArA gurUnI AjJA che ke koI jIvanI hiMsA thAya tyAM na paraThavaje. te A te eka TIpAmAM keTalI badhI kIDIo marI gaI! have je A AhAra paraDavuM te, eka te gurUnI AjJAne Page #695 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 zAradA ratna lApa thAya ne jIvAnI hiMsA thAya ! keTalu* pApa thAya ! keTalA pApanA bhaya che ! keTalI jIvA pratye karUNA ! keTalI anuka.pA ! A karUNAsAgara muni e AhArane halAvIne heAMze hAMze ghaTaka ghaTaka pI gayA. nAgezrI para jarA paNa krodha ke rASa na karyAM. are, nAgezrI ! tane koI na maLyuM ke teM mane badhA AhAra vaheArAvI dIdhA. nA...nA...hAM... manamAM vicAra paNa nathI AvatA. keTalI kSamA ! jeTalA tapa mahAna ugra che teTalI kSamA paNa mahAna che. tapanI sAthe kSamA haiAya tA e tapanA teja keAI alaukika prakAza pAthare che. A viSayukta AhAra muninA zarIramAM pariNamavAthI temanI nase nase tUTavA lAgI, mAthAnI naseA khecAvA lAgI. zarIra bhAMgavA lAgyuM, tyAre samatAnA sAgarasuti AtmAne zuM kahe che ? tArI naseA nathI tUTatI paNa tArA karmAM tUTI rahyA che. nasA nathI khecAtI paNa Atmapradeza parathI karmAM kheMcAI rahyA che. tAruM zarIra nathI bhAMgatu, paNu karmanI gAMThA bhAMge che. temane kAI upadeza nAra nathI. peAte svayaM gurU banI gayA. huM AtmA ! tane kAMI thatuM nathI, je thAya che te dehane thAya che. AtmA dehathI bhinna che, mATe tuM pADeAzI banIne nirIkSaNa kara. rakhe ne tuM vibhAvamAM jatA mA. kevI e kSamAvIra muninI bhAvanA ! kevI ajoDa sAdhanA ! munie jANyu ke have A mArA deha TakavAne nathI, eTale sarve jIvAne khamAvI, peAtAnA upakArI gurUdevane yAda karyA, pachI AleAvI, nidI, nizala thaIne bhUminuM, kapaDAnuM tathA pAtarAnuM pratilekhana karI jAvajIvana saMthArA karI lIdhe. zuddha bhAvanAnA apUrvabaLe anuttara vimAnamAM gayA. ekAvatArI anI gayA. tapasvInI zodhamAM munie : dha rUcI aNagArane gayA ghaNA samaya thayA, chatAM muni na AvyA eTale khIjA ziSyA kahe, gurUdeva ! hajI ApaNA mahA taparavI suni kema na AvyA ? ame tapAsa karavA jaie. gurUnI AjJA laI ziSyA dharma rUcI munine zeAdhavA gayA. zeAdhatA zodhatA jyAM dharmarUcI aNugAranuM zaba paDathu hatu tyAM AvyA, teA muninuM zakha joyuM. pAtaruM bAju para paDathuM hatuM. A joine munie chUTI pAke raDathA. ahAhA... amArA mahAtapasvI kSamAvata muni cAlyA gayA. dilamAM khUba AghAta lAgyA. AvA tapasvI cAritrasa'panna muninA sahakArathI khIjAmAM cAritramaLa vadhe che. svAdhyAya--dhyAna AdinA sahakArathI temanI preraNAthI bIjA jIvA emAM joDAya che, tethI emanA sahakAra cAlyeA jatAM AMkhamAM AMsu Ave che. ziSyA raDatA dile gurU pAse AvyA ne gurUdevane badhI vAta karI. gurUdeva ! ApaNA mahAna tapasvI ziSya te kALadharma pAmI gayA. ATaluM sAMbhaLatA gurUnA dilamAM ekadama AdhAta lAgyA ne mukhamAMthI kAramI cIsa paDI gaI. ziSyanA viyAgathI gurUnA mukhamAMthI cIsa kema paDI ? ziSye gurU bhaktithI ane vinayathI gurUnA hRdaya siMhAsana para sthAna jamAvyuM hatuM. tethI AvA ziSya cAlyA jAya tyAre tenA gurUdevanI AMkhamAM AMsu AvI jAya che. gurUdeva dha vASa munine kevaLajJAna, manaHpavajJAna ke avadhijJAna na hatuM, paNa temanu matijJAna ane Page #696 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 591 zrutajJAna eTaluM nirmaLa hatuM ke jJAnanA baLe jANI lIdhuM ke A AhAra kaNe vaherAvyo ne muni kALa karIne kyAM gayA ? kahevAne Azaya e che ke dharmarUci muninA jIvanamAM tapa te hate paNa sAthe kSamA keTalI hatI ke mAsakhamaNanA pAraNe Avo viSamaya AhAra maLyo chatAM koi na karyo ne kSamA rAkhI. tapa eka saMjIvanI : tapa jIvanamAM ati Avazyaka che. tapa dvArA zarIranA rogo paNa maTI jAya che. tapa e mahAna auSadhi che. tapa e amUlya saMjIvanI che. magadha dezanA samrATa rAjA eka mahAna dharmagurUnA bhakta hatA. A gurUdeva 500 ziSyo sAthe vicaratA hatA. teo jyAre pitAnA zaheramAMthI vihAra karavAnA hatA tyAre rAjAnA manamAM thayuM ke huM gurUbhakti mATe zuM karuM? chevaTe rAjAne eka raste jaDatho, ane te potAnA nADI parIkSaka vidarAjane gurUdevanI sAthe sevA karavA mokalavAnuM nakakI karyuM. A vida jevo tevo na hato. game tevA haThIlA rogane sahejamAM maTADI dete. te dhavaMtarInA nAmathI prasiddha hato. jaMgalanI dareka auSadhinA e jANakAra hatA. gurUdevanI sAthe mokalatA pahelA rAjAe vadane bhalAmaNa karI. juo, vaidarAja ! gurUdevanI sevA barAbara karaje. game tevI kiMmatI auSadhio vAparavI paDe te vAparaje paNa jarAya saMkoca na rAkhazo. badhAne chUTathI davAo Apaje. vide kahe-bhale, te vaida te gurUdevanI sAthe pagapALA vihAra karIne phare che. sAthe kiMmatI davAonI peTI paNa phare che. che. samaya pasAra thatAM mahinAno mahinAo gayA, varSo vItyA chatAM koI sAdhu A vaida pAse davAnuM eka paDIkuM levA AvatA nathI. vaidanI dhIraja khUTavA lAgI, e mUMjhAvA lAgyo. tenA manamAM thayuM ke rAjA mane pUchaze ke tame zuM zuM upacAra karyA? keTalI davAo ApI ? te huM zuM javAba ApIza? chatAM vide dhIraja rAkhI. ghaNe samaya gayo chatAM koI sAdhu davA levA na AvyA tyAre chevaTe vaide gurUdevane kahyuM-gurUdeva ! kaMIka te - davA karo. davAno upayoga nahi thAya te mArI nokarI chUTI paDaze. mAruM kuTuMba rajhaLI paDaze. gurUdeva kahe-jarUra tamArI davA laIe, paNa pahelA e davAo kevI che te mane batAve. gurUdeva ! gurUparaMparAthI maLelI aNamola jaDIbuTTIo mArI pAse che. eka eka rega upara hajAra hajAra davAo jANuM chuM. : hajAre regenI eka davA-gurUdeva kahe basa! eTalI ja! vaidarAja huM paNa vaida chuM. mArI pAse kevI davAo che te jANe che? mArI pAse hajAra hajAra rogonI eka ja davA che. tamArI pAse roga thayA pachI rogane maTADanArI davAo che paNa mArI pAse to bhaviSyamAM paNa roga na thAya evI davA che. gurUdeva ! evI kaI davA che? te kRpA karIne mane kaho. gurUdeva kahe, meM mArA ziSyone bAra prakAranA tapa karavAno hukama karyo che. teo roja eka vAra bhajana kare che. sAdI ane maryAdita rAka le che. reka tithie upavAsa kare che, tethI mAro koI ziSya mAMdo paDato nathI. vaidarAja! mArI A davA che. mArA e ziSya pote potAnA vaidra banI gayA che. A sAMbhaLIne vaida gurUdevanA Page #697 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 592 zAraddhA rana caraNamAM namI paDyo. tapa rUpI ASadhanuM rahasya jJAna jANavAthI tene khUba harSa thayo. gurUdevanI maMgala vANI jIvananA chellA zvAsa sudhI vedanA kAnamAM guMjatI rahI. kahevAne Azaya e che ke tapa dvArA zarIranA roga hoya te paNa cAlyA jAya che. A ta5saMjIvanIthI anaMta anaMta AtmAo muktine pAmyA che. vartamAnakALamAM mahAvidehanI apekSAe pAme che ne bhaviSyakALamAM pAmaze. yuddhabhUmimAM paNa vika-jemaNe tapa sAdhanAmAM pitAnuM jIvana jhukAvyuM che evA sutratA sAdhvIjI yuddhavirAma karAvavA mATe pitAne pU. gurUNInI AjJA laIne yuddhabhUmimAM AvyA. namirAjAe temanI sAme jaI vaMdana karyA ane kahyuM-padhAro padhAro ! pahelAnA rAjA mahArAjA ane cakravatI jevA paNa saMta sAdhune bhAre vinaya karatA, AdaramAna ApatA ane svAgata karatA. teo samajatA hatA ke ame bhegI bheganA gulAma ane A tyAgI, bheganA vijetA ! hajAra laDAI jItavI sahelI paNa bhAga laMpaTatA jItavI duSkara ! mATe e mahAvIra ! emane te caraNe ja paDAya. emanA to sevaka banI rahevuM joIe. kayAM che Aje A? meTA pradhAnomAM nahi paNa sAmAnya pAMca kukAnI puNyAI maLI tyAMya paNa nathI. kevo viSama ane vinAzaka kALa! temaja e rAjAe samajatA hatA ke amArA kAyadA, kerTa ane polisothI janatAmAM je cerI, lUMTaphATa asatya ke anIti nathI aTakI zaktA e sAdhu saMtanA pavitra jIvana ane dharmopadezathI aTake che. durAcAra ke je dezanuM satyAnAza kADhe che, e amArAthI nathI aTakta, e A vibhUtiothI aTake che. corane zAhukAra banAvanAra, guMDAne sadagRhastha banAvanAra, khUnIne muni banAvanAra, pApIne dharmAtmA banAvanAra, A saMte che, ame nahi. AvA saMte te amArA rAjyanA ne samasta vizvanA alaMkAra che. temaja ame te prajanuM cara- DAkuthI rakSaNa karIe ane bAhya theDI sagavaDa karI ApIe eTaluM ja, tyAre saMte te prajAne mahAkalyANakArI dharma Ape che. jagatapitA prabhunA bhakta banAve che. dayA dAnanA upAsaka banAve che. paropakAranA sukRta karAve che. jagatane tyAga, vairAgya, saMteSa sadAcAra saMpa, sahAnubhUti zIkhavADe che. jagatamAMthI ajJAnanA aMdhArA dUra kare che. kevA emanA bhavya upakAra ! ane kyAM amArI kUpamaMDUka sthiti! A rIte rAjAe sAdhu saMtonA AvA sAcA ucca mUlyAMkana karatA, emanuM gaurava vadhAratA ne mahAna svAgata satkAra karatA. namirAjAe sutratA sAdhvIjInI bIjI koI oLakhANa vagara eka mAtra saMta che ema mAnI emane satkAra karyo, pachI uMcA Asane besADayA pachI vinaya sahita pUche che. ajJAnanA aMdhArAnuM oparezana -ahe he sAthIjI! Apane kyA kAraNasara ahIM padhAravAnuM banyuM che? jyAM eka bIjAnA lehI uchaLI rahyA hoya te khUnakhAra jaMga macAvAnA hoya evI samarAMgaNa bhUmimAM Apane AvavuM kApe nahi chatAM Apa padhAryA cho, te kayA kAraNasara padhAryA che? satIjIe kahyuM, tane mehane naze caDhayo che. ajJAnane aMdhApe Avyo che, tenuM oparezana karavA AvI chuM. yuddhanA Page #698 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna medAnamAM AvA zabdo kahevA e zuM sahelI vAta che ! he mahAsatIjI! zuM huM ajJAnaaMdhArAmAM chuM ? je hoya te jaldI kaho. atyAre mane vadhu sAMbhaLavAno samaya nathI. A te laDAInuM medAna che. mahAsatI kahe che namirAja ! ame atyAre tamane vizeSa upadeza ApavA AvyA nathI paNa mAtra tamane jJAnano prakAza ApavA AvyA chIe. tamArAmAM ajJAnatA che mATe tame yuddha karavA taiyAra thayA che. je tamArAmAM jJAna heta, te yuddhanuM nAma paNa lIdhuM ne hota ! huM tane pUchuM chuM ke tuM A laDAI zA mATe kare che? rAjAnA manamAM thayuM ke je huM ema kahIza ke hAthI mATe laDAI karuM chuM te mane dhikAraze ke eka hAthI mATe ATalI moTI laDAI ! keTalA jIvone saMhAra thaze ? eka hAthIne mATe ATalA badhA manuSyone yuddhamAM marAvI nAMkho che e zuM kSatriya dharmane zobhe che? Ama vicArI namirAjAe sAdhIjIne kahyuM, mahAsatIjI! A te saMsAranA jhaghaDA che. saMsAramAM to AvA jhaghaDA cAlyA karatA hoya che. tamAro mArga ne amAro mArga judo che. mATe A khaTapaTamAM paDavA jevuM nathI. A5 sukhapUrvaka ApanA sthAne padhAre. namirAjAnI A vAta sAMbhaLI sAdhvIjIe kahyuM-tane yuddhanuM kAraNa pragaTa karavAmAM zarama Ave che? zA mATe asatya bele che? tuM satya vAta kahI de ne ke huM hAthI mATe laDAI laDavA Avyo chuM. namirAjAnA manamAM thayuM ke A te baDI jabbara sAdhavI lAge che.. AgaLa sAdhvIjI pUche che ke tuM tenI sAthe laDe che? sAdhvIjI sIdhI vAta kare te barAbara na samajAya tevI vAtane lAMbI caDI kare che. namirAjA kahe che, dIvA jevI cekhiI vAta che. AkhuM jagata jANe che ke mithilA ane sudarzananI vacce peDhI junA vera cAlyA Ave che. jethI caMdrayaza mAro zatru che. zuM caMdrayaza tAro zatru che? che ja te vaLI! eka vAra nahi hajAra vAra zatru che. eka te teNe mAro zveta hasti laI lIdhe che ne uparathI corI para zirajorI karavI che. A mithilAne nareza nahi sAMkhI le. sAdhvIjIe kahyuM, samaja; caMdrayaza tAre zatru nathI, keI keI ne zatru nathI, cAra gatimAM pharatA pharatA dareka jIvonI sAthe pratyeka jIve A sneha saMbaMdha aneka vAra bAMdhyA che. mATe badhA tArA svajano che, mATe tamArI pAse ema kahevA AvyA chIe ke yuddha karyA pachI pastAvuM na paDe. gupta vAtane paDado khelatA sutratA sAdhvIjI mahAsatIjInI vAta sAMbhaLI namirAje kahyuM ke Apa kaho cho ke tuM ajJAnamAM paDe che, to huM kevI rIte ajJAnamAM paDela chuM ane Apa kevI rIte mane bahAra kADhavA cAho che ? he rAjA ! tame kevA ajJAnamAM paDelA cho e vAta sAMbhaLo. tame ane caMdrayaza baMne sagA bhAIo che, chatAM tuccha vAtane mATe paraspara eka bIjAne mArI nAMkhavA taiyAra thayA che, paNa yuddhamAM hajAro niraparAdhI sainiko mAryA jaze. keTalA nirAdhAra bALako ane vidhavAo TaLavaLaze. lehInI nadIo vaheze. A badhuM tane zobhe che? hAthI e kAMI moTI vAta nathI je moTAbhAI eka hAthI laI le, te kevala hAthIne mATe moTAbhAI - 38 Page #699 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 594 zAradA ratna sAthe yuddha karavuM e yogya nathI. namirAjAe kahyuM. ApanI vAta barAbara che ke hAthIne mATe maTAbhAI sAthe yuddha karavuM na joIe. ane jarUra paDe ne prANu devA paDe te prANa daI devA joIe, paNa caMdrayaza mAre mATe bhAI che ja kyAM ? je mArA mATe bhAI hota te yuddha karavAnuM kAraNa na raheta. bhAIne mATe te sarvasvano tyAga karI zakAya che. ahIM mAre caMdrayazanI sAthe kAMI bhAI jevo saMbaMdha nathI ke jethI tenI sAthe bhAI jevo vyavahAra karavAmAM Ave. satIe kahyuM, basa. A ja tamAruM ajJAna che. huM hamaNAM tamAruM ajJAna dUra karuM chuM. have satI oLakhANa Apaze ke bhAIbhAInA saMbaMdha kevI rIte che, ane tyAM yuddha virAma kevI rIte karAvaze te avasare. Aje mahA tapasvI bA. bra. bhAvanAbAI mahAsatIjInA pAraNAne maMgala prasaMga che. temaNe ugra tapa karIne AtmAne ujjavala banAvyo che. ApaNe temane aMtaranA e ja abhinaMdana ApIe ke Apa tapazcaryAmAM dinapratidina vizeSa AgaLa vadhe. anaMta bhavarAzIne kSaya karI anaMtA zAzvata sukhane pAme. dhanya che, bhAvanAbAI mahAsatIjIne ke AvI mA khamaNanI ugra sAdhanA karI anaMta karmone cakacUra karyA. Apa badho 30-30 divasanA brahmacaryavrata, upavAsa, AyaMbIla, ekAsaNA, rAtrIbhejana- tyANa Adi paccakhANa leze. TAIma thaI gayo che. vadhu bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 64 bhAdaravA vada 10 maMgaLavAra tA. 22-9-81 - anaMta jJAnI mahApurUSa pharamAve che ke saMsAra eka bhayAnaka sAgara che. "saMsAra baLavo kutto"saMsArane eka vizALa sAgara kahyo che. sAgara bhale hoya paNa ene kayAMka kinAro te che. kinAre che te kinAre kayAreka pahoMcavAnI zakyatA che. sAgara game teTalo bhISaNa heya paNa emAM na koIne svataMtra tAravAnI tAkAta che ke na te svataMtra DUbADavAnI tAkAta che, e svataMtra tAkAta je koInI pAse hoya to te mAnavanI pitAnI pAse che. kadAca mAnI le ke je sAgarane tAravAnI ke DUbADavAnI tAkAta maLI hota to zuM thAta? kAM te e sahune tArI deta, kAM te sahune DUbADI deta, paNa evuM banatuM nathI. sAgaramAM paDanArA kaMIka jIvo potAnI zaktithI taravAnI kaLAthI sAgarane pele pAra pahoMcI gayA che ne kaMIka bicArA adhavacce gothA khAI madhadariye DUbI gayA che. " tAMti maNiLo" maharSio, mahAna sAdhako A sAgarane tarI gayA che. tamAre karavuM che ke DUbavuM che? e mAnavanA pitAnA hAthanI vAta che. mAnava pote je taravA mAMgatA hoya, enAmAM A saMsAra sAgarane taravAnI tIvra tamannA jAgI hoya te sAgaranA khaLabhaLATa ene kaMI nahi karI zake. sAgaranA uchaLatA mojAMe sAme bAtha bhIDI e majAone cIrIne paNa hAtha halAvate halAvate e koI naukAne athavA pATIyAne sahAro laI jI kinAre pahoMcI javAne ne muktinI mahelAtenA Page #700 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 595 darzana ene thaI javAnA. bhISaNa bhavasAgarane pele pAra pahoMcI muktinI mahelAtomAM sadAne mATe jeoe nivAsa karyo che evA mahAna sAdhakonA jIvana ApaNane samajAve che ke saMsAra evI koI cIja nathI ke jene sAme kinAre na pahoMcI zakAya, mATe tuM gabharAIza nahi, mUMjhAIza nahi. bhavasAgara bhale bhISaNa hoya, paNa enI bhISaNatAne paNa bhasmIbhUta karavAnI tAkAta tArAmAM rahelI che. e sAgarane pAra karavA saMyama dharmanI sTImarane tuM pakaDI le. e sTImaranA kaptAna vitarAgI gurU bhagavaMta che. tuM svachaMdatAne ane A saMsArane choDI de, ane sTImaramAM caDhIne gurUnI zaraNAgatine svIkArI le, te sAgaranI pele pAra pahoMcIza ne muktinI mahelAtamAM tane tAru sthAna maLI jaze. jyAM rAga, dveSa, janma, maraNa, kaleza, kaMkAsa ke koI upAdhi nathI. te nijAnaMdamaya duniyA eTale muktinI duniyA. paNa jene vAte vAte vicArane vAyu lAgu paDayo che evo vicArazIla mAnava haju vicAra karI rahyo che. tenA manamAM zaMkAkuzaMkAo thayA kare che. huM e sTImaramAM besuM ke na besuM? tyAM zuM haze ? sukha ke duHkha, svataMtratA ke parataMtratA? ane A vicAra enA pragatinA paMtha para paththara rUpa banI jyAM ne tyAM ADe Ave che. jeNe A vicAra na karyo ne jIvana sepI dIdhuM gurUdevane caraNe. enI jIvananaiyA sahIsalAmata sAme kinAre pahoMcI gaI. zAlibhadra jevo mahAna sukhI e kayAM vicAra karavA rahyo hate sukha duHkhane? saMsAra sAgara je bhayAnaka lAgI gaye, taravAnI tamannA haiyAmAM jAgI gaI khalAsa, e ja paLe hasate mukhaDe sukhane lAta mArI duHkhane sAmI chAtIe vadhAvIne AvakAravA lAgyA. saMsAra emane mATe khAbociyuM banI gayuM. jene pragaTe sAcuM jJAna, tene na satAve zetAna, je nijaguNamAM gulatAna, te deha chatAM bhagavAna. jenA jIvanamAM satyajJAnane prakAza thaI jAya che tenA jIvanane saMsAranA bhautika padArtho pratyenI mamatA satAvI zakatI nathI. je pitAnA AtmaguNemAM gulatAna bane che te saMsAramAM hovA chatAM bhagavAna samAna pUjAya che, jemane bhavasAgara taravAnI tamannA jAge e saMyamarUpI sTImaramAM besavAne mATe taiyAra thaI jAya che, paNa pramAdanI nidrAmAM paDelA jIvo haju nirNaya karI zakyA nathI ke mAre saMsAra sAgara tara che ne mokSa meLavavo che. jyAM sudhI ATale nirNaya na thAya tyAM sudhI saMsAra sAgarane kevI rIte pAra karI zakAya? mA be che, kAM taravuM kAM DubI javuM, taravAno nirNaya na karyo ke taravAne plAna na ghaDyo te pachI DUbavAne kaMI nirNaya karavAnI jarUra rahetI nathI. taravAne nirNaya nathI karyo to DUbavAnuM te lalATe lakhAyeluM che. anAdi anaMtakALathI A saMsAra sAgaramAM DUbakI lagAvatAM AvyA chIe ane A bhavamAM paNa haju je nirNaya nahi karIe to anaMtakALa sudhI rUbakIo mAravAnuM cAlu rahevAnuM che. jIvane jeTaluM saMsAranuM AkarSaNa che tethI vadhAre mokSanuM thavuM Page #701 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 596 zAradA jI joie, meAkSamAM duHkhanA sampUrNa nAza che, eTale jagatanu kAi paNa duHkha meAkSamAM birAjelA AtmAne pIDA pAMcADI zakatuM nathI. siddhanA jIvAne khIjA kAI paNu padArthanI AvazyaktA na heAvAthI sarvAMge tRpti che, tethI tyAM saMpUrNa sukha ane kayAreya na tUTe, na khUTe evI parama zAMti che. jo ke Agama te mekSamAM anaMta sukha kahe che, paNa jagatamAM tenI upamA apAya evuM kaI dRSTAMta maLatuM nathI, tethI jIvane khyAla AvavA muzkela che, paNa zraddhA teA jarUra rAkhavI joIe. ApaNe prabhu pAse eTalI ja pra.nA karIe ke he bhagavAna! have tA hada thaI gaI. A sauMsAramAM bahu rakhaDo, bahu bhaTakayA, have sasAra jhera jevA kaDavA lAge ane meAkSa sAkara jevA mIThA lAge, evuM kaMIka kara, tA mArI gADI sAdhanAnA pATe caDhI jAya ne meAkSama`jhila sara thaI jAya. jenA jIvanamAM meAkSa e sAkara jevA mIThA lAgyA che evA suvratA sAdhvIjI sa`camanI sTImaramAM esI bhavasAgarane pAra thavAnA prayatna karI rahyA che evA sAdhvIjI-khIjA eka sAdhvIane sAthe laIne yuddha virAma karAvavA samarAMgaNa bhUmimAM AvyA che. temaNe namirAjane janma ApyA pachI A pahelIvAra joyA che. bALapaNa tA tenuM joyuM na hatuM. janma ApIne mAtra sukha joyu hatuM. tyAra pachI Aje tene yuvAnImAM joyA. jotAM lAgyuM ke A putra jANe bIjo yugamAhu ja joi leA. naeNmarAjAne kahyu he rAjA ! jenI sAthe yuddha karavA taiyAra thayA chuM, jene tuM zatru mAnI rahyo che e bIjo koi nahi paNa tArA sagA bhAi che, ane huM tamArI baMnenI mAtA chuM. satIjI ! huM padmaratha rAjA ane puSpamAlAnA ekanA eka dIkaro chuM. e mArA mAtA pitA che. mAre bIje bhAI che ja nahi, tA huM kevI rIte mAnuM ke A mArA mATe bhAI che. rAjana ! e tArA pAlaka mAtA pitA che. sAMbhaLa, cadrayaza e tArA bhAi kevI rIte che ? hu mAtA chuM tenI sAbitIH-tArA pitAjInA mRtyu pachI mAruM zIla sAcavavA huM ja galamAM cAlI nIkaLI. tyAM jaMgalamAM tArA janma thayA. tyAMthI tane tArA pAlaka mAtA pitA laI AvyA che. tame mane mUkIne kayAM jatA rahyA hatA ? putrane cheADI janAra mAtA yAhIna ane kRtaghna na kahevAya ? AmAM tamArA dharma kayAM rahyo? rAjana, huM dayAhIna nathI. tane janma ApIne mArA sADalA phADI tenI oLI banAvI jhADanI DALe khAMdhI tane sUvADavo ne pachI zarIra zuddhi mATe huM sarovaramAM gaI. snAna karIne bahAra nIkaLatI hatI tyAM eka meATA hAthI mArI pAchaLa paDaco. teNe mane suMDhamAM pakaDI, uMce uchALI ne eka vidyAdhare mane jhIlI lIdhI. vidyAdharanA paMjAmAMthI chUTavuM kevI rIte ? pUchatAM khabara paDI ke te na MdIzvara dvIpe manaHpavajJAnI muninA darzana karavA jAya che, tethI mArA manamAM thayuM ke jo huM tyAM sAthe jAuM te muninA darzana thAya. ane temanA upadezathI vidyAdharanI mati sudharI jaze ne mAruM zIla sacavAI jaze, e uddezathI tyAM gaI. tyAM muninA upadeza sAMbhaLatA vairAgya AvyA, paNa eka vAra tAru sukha jovAnI hu IcchA hatI, paNa pachI manamAM thayuM ke huM jo tyAM jaIza te tenA Page #702 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna pa7 mAbApane khabara paDI jaze to tenA pAlana-poSaNamAM vAMdho Avaze, mATe AvI nahi. pote deva vimAnamAM kevI rIte AvI ne mahAsatIjI pAse kevI rIte dIkSA lIdhI te badhI vAta kahI saMbhaLAvI. ahIM nagaramAM AvyA tyAre khabara paDI ke eka hAthI mATe namirAjA ane caMdrayaza varace khUnakhAra laDAI thavAnI che, tethI manamAM thayuM ke ararara.. bhAI bhAI laDI maraze, tethI meM pU. gurUNunI AjJA mAMgI. temaNe kahyuM, te yuddha sthaLa che, mATe tyAM javuM na joIe. paNa tamArA gayA vinA te ajJAna maTe tema nathI. teo baMne sagA bhAI che. e vAta te tame jANe che, jo ke zAstramAM saMtane yuddhanA sthAnamAM javAno niSedha che, paNa apavAda rUpe AjJA ApuM chuM. tame tyAM jAva ane te prajavalita thatI agnine zAMta kare. mATe huM pU. gurUdevanI AjJA laIne yuddha aTakAvavA ane zAMti sthApavAnA uddezathI AvI chuM. vicAranA vimazamAM namirAjA ane mAtAnI vizeSa khAtrIH sutratA sAdhvIjI pAsethI A badhI vAta sAMbhaLatA namirAjA vicAravA lAgyA ke sAdhvIjI kadI asatya na bele, mATe huM temanI vAta mAnuM ke te mArI mAtA che. ne huM temane putra chuM. satIe nirdayatA pUrvaka mAro tyAga karyo nathI, chatAM ekadama huM kevI rIte mAnI zakuM? rAjana, meM tane ucheryo nathI. eTale tuM mane na oLakhe, paNa vizeSa khAtrI karavA kahuM chuM ke, tArA janma vakhate tArI AMgaLIe yugabAhunA nAmanI viTI paherAvI hatI. tuM puSpamALAne pUchIne khAtrI karaje. namirAjAne sAdavajInI vAto para vizvAsa beThe, paNa yuddha virAmanI vAta nahi. abhimAna ADuM AvyuM. tethI kahevA lAgyA ke he mAtA! caMdrayaza mArA moTAbhAI e badhI vAta sAcI. paNa Aje e mithilAnA gunegAra che; mATe yuddhavirAma te nahi karI zakuM. huM nA bhAI chuM, paNa gunegAra te e che. je huM ahIMthI pAchA jAuM te jagata kahe ke kAyara che. joyuM ne ? abhimAna jIvane keTale dabAve che? AvA pavitra sAdhvIjInA niHsvArtha vacana sAMbhaLyA pachI paNa anucita kArya karavA prerAya che. mANasa haju pitAne gune hoya te pAcho phare. abhimAna choDI de paNa sAmAne gune dekhAya ane pitAnAmAM baLa dekhAya tyAre abhimAna choDavuM muzkela thaI paDe che. mAna mAnavIne pragatinA zikharethI nIce pachADe che. jyAM sudhI mAna che tyAM sudhI enI sAdhanA saphaLa banatI nathI. vaiSNava darzananI eka vAta yAda Ave che. eka vakhata nAradajI pharavA nIkaLyA. pharatA pharatA eka khetaramAM jaI caDhyA. khetaramAM kheDUta khetara kheDato hato. teNe nAradajIne joyA. premathI Adara satkAra karI besavA Asana ApyuM ne pIvA mATe ThaMDu pANI ApyuM. pachI nAradajI javA taiyAra thayA tyAre kheDUta vinayapUrvaka kahe che, Apa vaikuMThamAM jAva tyAre mAro ATale prazna pUchaze ke kheDUtane mekSa kayAre thaze ? nAradajInA manamAM thayuM ke A kheDUte haju gharabAra choDyA nathI ne kahe che ke ATale prazna pUchaze ke kheDUtane mekSa kayAre thaze ? nAradajI tyAMthI AgaLa gayA te eka dhyAnastha munine joyA Page #703 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa8 zAradA rana dhamadhakhatI garamImAM dhyAna dharIne ubhA che. tapathI kAyAne sUkavI nAMkhI che. kevA avadhUta yegI che? temano to A bhavamAM mekSa thaI jaze, tyAM munie dhyAna pALyuM. nAradajIne joyA, muni nAradajIne kahe che, Apa bhagavAnane pUchajo ke mArAthI mekSa keTale dUra che? nAradajI te pahoMcyA bhagavAnanA darabAramAM jaIne kahe che, bhagavAna ! Aje huM mRtyulekamAM gayo hate tyAM meM be AtmAone joyA. eka te avadhUta bhegI hatA. zuM temanuM dhyAna! zuM temane tapa! zuM temanI sAdhanA ! te Apa kahe ke te mahAtmAne makSa kayAre thaze? bIjA eka kheDUtane je. te haju saMsAramAM che te tene mokSa kayAre thaze ? bhagavAne pAnA uthalAvavA mAMDyA. pachI kahyuM, kheDUtane mekSa vahele thaze. te bhale saMsAramAM rahyo che paNa tenA jIvanamAM saMtoSa che. saraLatA ane pramANiktA che. eTale ene trIjA bhave svarga mAM vAsa thaze. gIne mokSa kayAre thaze te jovA mATe bhagavAne pAnA uthalAvavA mAMDyA. cepaDA joI lIdhA paNa temanuM kayAMya nAma ThAma dekhAtuM nathI. nAradajI kahe, tamArA darabAramAM nyAya nathI. nAradajI! meM badhA cepaDA joI lIdhA. e yegI dhyAna kare che, tapa kare che, paNa temanAmAM abhimAna che. anya darzanIo paNa batAve che ke game teTalI sAdhanA hoya paNa je AtmAmAM mAnane aMkura pragaTahyo che to tene bhagavAnanA darabAramAM sthAna maLatuM nathI. AjanA zALA ane kolejanA zikSaNe ApaNI yuvAna peDhIne abhimAnanI bhavya bheTa ApI che, ema kahIe te kahI zakAya. bhAgye ja koI evA haze ke jene A bhe na maLI hoya! AjanI zikSaNa paddhatimAM namratAne sthAna nathI. vinayane dezavaTe apAye che, saraLatAnuM nAmanizAna rahyuM nathI. zIla sadAcAranI bhAvanAnuM te devALuM nIkaLyuM che. abhimAnI mANasa tyAgI, virAgI ane jJAnIjanonI avagaNanA kare che. bheMsane bhAgavata saMbhaLAvavuM ne abhimAnIne upadeza Apavo e barAbara che. AjanA yugamAM nAnA moTA garIba-zrImaMtamAM thoDuM ghaNuM abhimAna te jovA maLaze. eka kuTuMbamAM mAtA-pitAne ATha nava varSane dIkaro hate. khUba lADakoDamAM ucheryo hate. ati lADa sArA nahi. e chokarAnI mA che pajave to kayAreka tamAco mAratI. e chokare jyAM sudhI mAne sAmo tamAco na mAre tyAM sudhI tene cena paDatuM nahi. e chokarAnA manamAM zuM hatuM? mAe mane mAryuM kema? A abhimAna nahi te bIjuM zuM? abhimAnIne sAcI vAta kahe te gamatI nathI. tene te svaprazaMsA game che. khuzAmata game che. tenI vAtamAM hAjI hA kare te ja tene game che. kSatriyapaNunuM abhimAna : namirAjAne sAcI vAta samajANa ke caMdrayaza mAre mATebhAI che, paNa abhimAna ADuM AvyuM. temaNe kahI dIdhuM ke je thavAnuM hoya te thAya, bhale bhISaNa yuddha thAya paNa huM mAro hAthI laIne jaMpIza. huM ahIMthI pAche te nahi ja jAuM. jo e sAme AvIne hAthI mane ApI de, te mAre yuddha karavuM nathI. nahi te yuddha sivAya bIjo mArga nathI. abhimAna jIvane sAcI vAta samajavA Page #704 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradAM ratna pa99 detuM nathI. namirAjAe suvratA sAvAnI vAta na mAnI, chatAM tenA pratye gusso na karyo. mAro putra thaIne tuM tArI sagI mAtA te paNa saMyamI hovA chatAM-tenuM kahyuM mAnate nathI? AvA koI kaDavA ke AkarA veNa na kahyA tenI karUNA ciMtavI ke bicAre kaSAyane paravaza banI gayo che, chatAM vizeSa samajAvatAM kahe che, he nami! te pUrve suMdara cAritra pALIne Avyo che. tAruM peTa te sAgara jevuM hoya, gAgara jevuM nahi. mana moTA rAkhavAnA ke chIcharA? moTA mananI phariyAda zuM evI hoya ke ANe mArI vastu laI lIdhI? nA...nA..enI te phariyAda evI hoya ke ANe mArI samAdhi lUMTI lIdhI ! dhana jAya to bhale jAya, paNa AmAnuM dhana na javuM joIe. tyAre tuM A phariyAda kare che ? chevaTe sAdhvIjIe kahyuM ke tuM kahe che ke huM sAmA pagale te nahi jAuM, paNa je te sAme AvIne hAthI ApI jAya te yuddha karIza nahi ne? to tuM mane atyAre vacana Apa ke hamaNuM be kalAka yuddhavirAma karIza. hathiyAra upADIza nahi. huM tene samajAvavA jAuM chuM. je caMdrayaza tane maLavA Ave te tame tenA pratye vaira nahi rAkhe ne? namirAje kahyuM-mahAsatIjI! ApanI A vAta sAMbhaLIne mane e AnaMda thayo che ke jANe aMdha mANasane cakSu maLI ! je caMdraya mane maLavA Ave te huM temanA pratye . varabhAva zA mATe rAkhuM? te mArA moTAbhAI che. temane mATe meM ghaNuM kaThora zabdo kahyA che. jema phAve tema bolyo chuM. je e Ave ne e sthitimAM tame kaho to huM temanA page paDavA taiyAra chuM, ne kSamA mAMgavA paNa taiyAra chuM. pachI te yuddhavirAma ApoApa thaI javAnuM che. mane tamArA vacane upara pUrNa vizvAsa ane zraddhA che. te pachI Apa kaho te pramANe karavAmAM mane zuM vAMdhe che? - sAdhvIjI sudarzanapuramAM namirAje yuddhavirAma bhale na svIkAryo; paNa eNe caMdrazano vaDIlabaMdhu tarIke svIkAra karyo hato, tethI sutratA sAdhvI nirAza banyA na hatA. mAtRtvane parAjaya nahi paNa aDadhe vijaya namirAjanI AgaLa thaye emaemaNe mAnyuM, ane saMpUrNa vijayanI AzAmAM teo sudarzana nagaranA dvAra bhaNI AgaLa vadhyA. eka strI jAti che paNa keTalI zakti pheravI rahI che. AtmAnI zakti te anaMta che. strIo mokSamAM javAnI adhikArI che. samaya Avye purUSe je kAma na karI zake te kAma strIo karI zake che. satIjI sudarzanapura nagara tarapha gayA. nagaranA daravAjA baMdha hatA. sinya daravAjAmAM ubhuM hatuM. A sAdhvIjIne joyA paNa manamAM thayuM ke banAvaTI rUpa laIne te kaI nahi AvyuM hoya ne! tethI pahelA jatAM rokyA, paNa pachI khabara paDI ke A sAcA sAdhvIjIo che, eTale dvArapALe kahyuM, Apane mATe aMdara javAmAM vadhe na hoya paNa atyAre yuddhane samaya hovAthI dvAra khelI zakAze nahi, mATe Apa atyAre pAchA jAva. satIe kahyuM, tame svAmIbhakta che e huM jANuM chuM. dvArapALe kahyuM, zuM Apa mane Page #705 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 zAradA ratna oLakhe che? hA, huM oLakhuM chuM. Apa mane kevI rIte oLakhe che? tyAM satIe pitAnI oLakhANa ApIne kahyuM:-bhAI huM bIjI koI nathI, paNa ApanA yuvarAja yugabAhunI dharmapatnI ane caMdrayazanI mAtA chuM. aho ! te te Apa rAjamAtA ! jAva, jaIne caMdrayazane samAcAra Apo ke ApanI rAjamAtA mayaNarehA je sAdhvIjI banI gayA che te rAjadarabAramAM AvavA mAMge che. huM rAjAne samAcAra ApuM chuM, paNa Apa AvA yuddhanA samaye atyAre ahIM kayAMthI AvyA ? bhAI ! saMtenuM kAma jyAM azAMti hoya tyAM zAMti sthApita karavAnuM che. jethI huM atyAre A yuddhanA samaye AvI chuM. dvArapALane A vAta sAMbhaLIne khUba AnaMda thaye ne kahyuM ke je tema hoya te Apa ahIM rokAI jAva. ane huM mahArAjAne khabara ApuM chuM. jo ke mukhya dvAra baMdha che paNa evA aneka gupta daravAjA che, te dvArA Apane aMdara laI jaI zakAze. | maMgala vadhAmaNIH satIjIne daravAje ubhA rAkhIne dvArapALa caMdrayaza pAse gaye ane kahyuM-mahArAjA ! huM eka maMgala samAcAra laIne Avyo chuM. caMdrayaze kahyuM ke AvA yuddhanA samaye tuM evA kayA maMgalamaya samAcAra lAvyA che? dvArapALe kahyuM ke jema khetara sUkAI rahyuM hoya ne varasAda thAya, jema chIpanuM mukha khule ane svAti nakSatranuM pANuM paDe te pramANe huM maMgalamaya samAcAra laIne Avyo chuM. caMdraze pUchayuM ke zuM maMgalamaya samAcAra che te te kahe, namirAja namI paDyA ke zuM ? atyAre te te namI paDe e samAcAra maMgalamaya gaNAya paNa mane vizvAsa nathI ke te namI paDe. samudra kadAca mAjhA mUke, sUrya kadAca pazcimamAM uge, paNa zatrunI sAme kSatriya putranamratA rAkhI zake e asaMbhava che. namirAjA pote caDhAI karIne AvyA che to pachI te name zA mATe? dvArapALe kahyuM, e kAMI samAcAra nathI, paNa Apa ApanA mAtuzrI mATe tapAsa karAvI rahyA hatA. jene mATe Ape pUba zodhakhoLa karAvI paNa patto na paDyo tethI Apa ciMtAtura rahetA hatA te ApanA mAtuzrI AvyA che. yuddhanA kAraNe daravAjA baMdha hovAthI bahAra ubhA rahyA che. A samAcAra sAMbhaLatA caMdrayazanuM haiyuM thanaganavA lAgyuM. tenA dilamAM apUrva AnaMda thayo. eka lohInI sagAI che, tethI lohI uchaLI AvyuM ane kahevA lAgyo ke Ajano divasa kevo AnaMdamaya che! keTalA samaye mane mAtAne meLApa thaze, paNa temane bahAra kema ubhA rAkhyA? temane mATe dvAra baMdha na hoya. tame jaldI jAva ane huM paNa AvuM chuM. have caMdrayaza ane mAtAnuM madhuruM milana kevI rIte thaze, caMdrayaza ane namirAja vacce paDelA paDadA kevI rIte dUra thaze te vAta avasare. Aje mahAna tapasvI AtmAthI pUjya AcArya zrI gulAbacaMdrajI mahArAja sAhebanI puNyatIthi che ane pUjya tapasvI bhANabAI mahAsatIjInI puNyatIthi che. pU. mahAsatIjIe A baMne pavitra AtmAonA divya jIvananuM darzana karAvyuM hatuM. Page #706 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA raM 6Tha vyAkhyAna naM-65 bhAdaravA vada 11 budhavAra tA.23-9-81 - jJAnIo pharamAve che ke saMsAranA pravAhamAM vahetA agaNita jIvoe bhUtakALamAM bhUlo karIne je karmo bAMdhyA che. te karmo udayamAM AvatA temAM hAyavoya karIne navA karmone baMdha kare che. karmo udayamAM Ave tyAre jIva potAnA svabhAvane bhUlI udayamAM otaprota banI pharI navA saMsAranuM sarjana kare che. A viSacakra che karmanuM! tenAthI koNa bakAta rahI zake ! eka sarvajJavItarAga bhagavAna sivAya kaI bAkAta nathI. A karmanA pharatAM cakramAMthI chaTakavAno ane AtmAne potAnA svabhAvanuM sukha ApavAne upAya vItarAganuM darzana batAve che. jainadarzananuM gaNita saraLa che. jemAM keI AMTIghuMTI nathI, ane sarvane sarvamAnya bane tevI vAta spaSTa batAve che. je vyakti karma bAMdhe te udayamAM Ave tyAre tene bhogavavA paDe. vedanA tene sahana karavI paDe. te vedanAmAM jIva potAnA svabhAvane bhUlIne ArtadhyAna, raudradhyAna kare te pharI navAM karma bAMdhe ane pharI karmacakramAM phasAya, paNa je te udaya vakhate udAsIna banI potAnA jJAtA daza bhAvane TakAve eTale ke sAkSIbhAvane vede te navA karmabaMdhathI aTakI jAya. AvuM amUlya tattvajJAna ApaNane maLI gayuM che ane amRta rasanA ghuMTaDA pIne tAkAtavAna thavAnI kalA hastagata thaI che. jenuM saMpUrNa pAna karIe to sarvajJa banI zakAya. jenuM aMzataH (DuM) pAna karIe te ya amara banAya. ane jenA eka biMdunuM AsvAdana karIe te ya bihAmaNA evA saMsAramAMthI sarakavAnuM heje mana thAya, paNa jIvane jeTaluM samajAya che, jeTaluM jANe che teTaluM jIvanamAM AcarI zakato nathI. mahApurUSo ApaNane e samajAve che ke he AtmA ! tuM A saMsAramAM vasyA che. 24 kalAka saMsAranA, vepAra dhaMdhAnA Adi vicAro Ave che, paNa evA vicAra Ave che ke AvI amUlya mAnava jiMdagI meLavIne huM kevA anuSThAna karuM ? kevI ArAdhanA karuM te mArA bhavane aMta Ave ! vacanAdyadanuSThAnaviru dvAdyathoditam / maitryAdibhAva, saMyukta, tadvama iti kIrtya te // huM ATalA varSothI paSadha, upavAsa, AyaMbIla, sAmAyika Adi dharmAnuSThAne karuM chuM, chatAM haju sudhI nathI vicAra zuddhi thaI ke nathI AcAra zuddhi thaI. te have huM zuM karuM? zuM huM avidhithI anuSThAna karuM chuM? gharmAnuSThAna je prakAre karavA joIe te pramANe zuM nathI karato ? AtmAmAM prazamabhAva hajI kema pragaTato nathI ? huM kyAM aTavAI gayo chuM? mArI jiMdagI alpa che. khabara nathI ke A jIvanadIpaka kayAre bUjhAI jaze? khabara nathI ke mAro AtmA paralekamAM kyAM jaze ? pharIne pAchA 84 lAkha jIvaninA cakkaramAM te cakarAvuM nahi paDe ne ? Page #707 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra zAradA ratna AvI AtmaciMtA kalAre paNa thAya che kharI ? saMsAranA kAryomAM pratikULatA Ave te ciMtA, paNa AtmA mATe keAI ciMtA nahi. huM tamane eka nyAya Apu. tame tamArA makAnamAM lAITa phITI'ga karAvyuM. mITara paNa mUkAvyuM. te mATe je je jarUra hAca te badhuM karAvyuM, svIca paNa mUkAvI. rAta paDI, svIca dabAvI chatAM lAITa na thaI tA ci'tA thaze ke phITIMga tA badhuM karAvyuM che, mITara lagADavu' che, chatAM lAITa kema thatI nathI ? kathAM vacce garabaDa che. tame tarata ilekaTrAzyanane khelAvazeA. badhu tene batAvA ne pachI pUche| ke lAITa kema thatI nathI ? Apa lAITa thAya tevu' karI do. ilekaTrIzyana phITI'ga badhu... kharAkhara joine kaheze ke bhAI ! badhu' barAbara che, paNa hajI pAvara hAusa sAthe kanekazana kAM joDyu che? pachI lAITa kevI rIte thAya? kadAca kanekazana lIdhuM che paNa jo lAITa phITIMga kharAkhara nahi hoya teA lAITanA prakAza nahi thAya. kAM garabaDa che te zeAdhA. basa A vAta AtmA para vicAro. varSothI dharmArAdhanA karIe chIe, chatAM haju AtmAmAM lAITa-prakAza kema nathI thatA ? A tamArA bAhya prakAzanI vAta nathI, paNa jJAna prakAzanI vAta che. ApaNA jIvana rUpI mahelamAM haju aMdhAru che, tyAre jIvane ciMtA thAya che ke haju mArA AtmagharamAM aMdhAruM kema che ? ajJAnanI ugI adherI nizA, temAM kayAM tane prakAza maLe! satya samajaNanI jo pAme dizA, tA sabhya ratna AvI maLe. ajJAna aMdherA dUra haTe te| jJAna prakAza bahAra khIle.... AtmagharamAM haju ajJAnanA aMdhakAra patharAyelA che. temAM prakAza kayAMthI maLe ? A aMdhakAra dUra haTe ne satya samajaNa AvI jAya te jIvanamAM jJAnanA prakAza purajozamAM khIlI uThe ne samyaktva ratna prApta thaI jAya. AtmaciMtA karI che kharI ? AtmagharamAM aMdhAruM hoya te AtmAne ciMtA thavI joie. kyAre paNa evI citA thAya che kharI ? AtmA tarapha kayAreya dRSTi karI che kharA ? A AtmA AkhI duniyAne jue che paNa khuda peAtAne nathI jotA. AvA AtmAne buddhizALI kahevA ke budhdhe ! are vIsa rUpiyAnI neTa phATI jAya tA ciMtA thAya paNa mUlyavAna AtmAnI ci'tA thatI nathI. keTalI badhI lAparavAhI ! bedarakArI ! ATalI vAta yAda rAkhajo ke jyAM sudhI AtmAne peAtAnI ci'tA nahi thAya tyAM sudhI duniyAnI kAIpaNa vyakti khuda tItha kara paNa uddhAra nahi karI zake. khUba "DANuthI mananapUrvaka vicAre ke ATalI badhI dharmakriyA karavA chatAM jIvana-vyavahAramAM ane mananA vicArAmAM prakAza phelAyA che? nA....nA....tyAM te badhe aMdhAruM....a dhAruM che. tapAsa kare ke paramAtmA prabhunA pAvara hAusa sAthe kanekazana tA salAmata che ne ? ( zreAtAmAMthI avAja-are, kanekazana ja lIdhuM nathI te salAmatInA prazna karyAM ?) jyAM sudhI prabhunI sAthe bhaktinuM, zraddhAnuM kanekazana nathI raheze, mATe phITIga ane kanekazana ane kharAkhara joI e. joyu tyAM sudhI aMdhAruM" jo baMnemAMthI eka paNa na Page #708 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rata hoya te prakAza na Ave. baMne Avazyaka che. huM te tamane kahuM chuM ke paheluM kanekazana jeDI de, pachI phITIMgamAM te jarAya vAra nahi lAge. kanekazana ane phITIMga barAbara thaze pachI jJAnano prakAza patharAI jaze. jemanA jIvanamAM jJAnane prakAza patharAI gayo che evA sutratA sAdhvIjI caMdrayaza pAse Ave che. caMdrayazane samAcAra maLatAM tenA sADAtraNa koDa romarAya khaDA thaI gayA. temaNe kahyuM temane aMdara AvavA do, huM paNa temanA sAme AvuM chuM. bane rastAmAM bheTI gayA ne caMdrayaza potAnA sthAne laI gayo. mAtAne sAvInA rUpamAM jotA sekanDa vAra te AMkhamAM AMsu AvI gayA. pachI laLIne vaMdana karyA. temane svAgatasatkAra karyo. padhAro...padhAro..mAtA maLavAnA AnaMdathI harSa-azruthI tenI baMne AMkhomAM rela AvI. mAtAjI ! ApanA darzanathI mane je AnaMda thayo che te AkhI duniyAnuM pramukhapada maLI jAya te paNa na thAya. paNa manamAM e kheda thAya ke huM mATe thatAM tArI sevA karI tArA hukama uThAvI tArI AjJAmAM rahI tane dareka rIte prasanna karuM e prasaMga AvatA pahelA to Ape mAtA tarIke saMbaMdha toDI nAMkhyo. mAtAjI! Apa laDAInA medAnamAM ekAeka kayAMthI? rAjan ! laDAI baMdha karAvavA. he mAtA! Aje Apane maLavAthI mane bahu AnaMda thayo chejema dAvAnaLa saLagI uThI hoya evA samaye varasAda varase to jevo AnaMda thAya te AnaMda A yuddhanA vakhate Apane , meLApa thavAthI mane thayo che. Ape A yuddha rUpI AgathI baLI rahelAne darzana ApI zAMti ApI che. atyAranA AnaMdanuM huM zuM varNana karuM ! jenA darzananI kaI kalpanA na hatI e potAnI mA ekAeka sAme khaDI thaI hatI tethI caMdrayazanA AnaMdanuM te pUchavuM ja zuM? caMdrayaza kahe che he mAtA! mArA pitAnA avasAna pachI tArI ame ghaNI zodha karI. vana vana pharyA, jaMgala jaMgala pharyA, parvatemAM ne khINamAM pharyA paNa kayAMya tamAro patta na paDayo. have huM Apane e pUchavA mAMguM chuM ke Ape dIkSA zA mATe lIdhI? zuM Apane mArA rAjyamAM sthAna nahotuM? huM zuM evo nAlAyaka hatuM ke Apane mArA rAjyamAM sthAna na Apata ! Ape ATalo vakhata kayAM ne kevI rIte pasAra karyo? caMdrayazanA prazno sAMbhaLI satIe kahyuM rAjA ! zAMta thAva. meM saMyama zA mATe lIdhe e badhI vAta Apane kahuM chuM. rAjamAtA mayaNarehA AvyA che e vAta sAMbhaLI sAro rAjyaparivAra temaja nagaranA loko paNa te jagyAe AvI gayA satIne joIne badhAne khUba AnaMda thayo. satIe pitAnI AtmakathA zarU karI. AtmakathA kahetAM sAdhvIjI -he rAjana ! tArA moTAkAkAe tArA pitA yugabAhunuM khUna karyuM pachI mane thayuM ke have mAruM zuM thaze? jo huM ahIM rahIza te mArA mATe kadAca caMdrayazanuM paNa khUna karaze ema vicArI huM zIlanI rakSA mATe ane garbhanA rakSaNa mATe kaIne kahyA vinA tyAMthI bhAgI chUTI ane jaMgalamAM gaI. he mAtA ! Page #709 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 zAradA ratna tuM bhAgI gaI tyAre garbhAvatI hatI, te garbhamAM raheleA dIkarA ke dIkarI kayAM gayA ? juo, kevA barAbara meAkeA maLI gayA! samaya barAbara paripakava thaI gayA. eTale sheje saMcAga AvIne ubhA rahe. rAjan ! jagalamAM mane putranA janma thayeA. mA ! e mAre nAnA bhAI kayAM che ? mane jaldI kahe, huM tene bheTuM. he caMdrayaza ! tuM mAnIza ? jenI sAthe tuM yuddha karavA sajja thayA che ne jeNe tArA nagarane gherI lIdhuM che e nimarAja ja tArA bhAI! e tArA zatru nathI, vairI nathI, tArA sageA bhAI che. satIjI! A vAta mArAthI kevI rIte manAya ? tyAre satIe putrane jhADanI DALIe khAMdhyA. sarevaramAM peAte azuci sApha karavA gaI, hAthIe sUMDhamAM uchALI, vidyAdhare vimAnamAM jhIlI, vidyAdharanI duSTa bhAvanAnI mAMgaNI chatAM prANAMte paNa zIlamAM makkamatA, vidyAdharanI sAthe naMdIzvara dvIpamAM gamana, jJAnI muninI suMdara dezanAnu zravaNa, vidyAdharanA hRdayapalTo ane enI kSamApanA, chevaTe yugabAhu marIne deva thayA, temanu satI pAse Agamana, aMtima sAdhanA karAvI nakagatimAM jatAM aTakAvI devagatinA dvAre lai janAra satInA upakArone yAda karatA deva, devatAI sevA maLavA chatAM jvalaMta vairAgya, deva mithilAmAM laI AvyA ne pachI dvIkSA, kaMThAra cAritra sAdhanA ! A badhI vAta kahI sabhaLAvI. ATaluM sAMbhaLyA pachI caMdrayaza pUche che huM satIjI! Ape jaMgalamAM vaDanI DALe jhoLImAM bALakane sUvADayo hatA enuM zuM thayuM? huM snAna karavA gaI. pachI zuM banyuM te vAta te sAMbhaLI, paNa pAchaLathI bhAgyeAye mithilA nagarInA padmaratha rAjA AvI "pahoMcyA. te niHsatAna hatA. tee A bALakane rAjyamAM laI gayA ane peAtAnI rANI puSpamALAne soMpyA. te rAjArANIe te bALakane putrathI adhika gaNIne ucheryAM, te ja A mirAjA | re ! A tA gajabanA kama khela khelAI gayA ! A ajANyuM jANyuM na haiAta tA hu kevI thApa khAi jAta. tuM pUche ke dIkSA zA mATe lIdhI ? jo meM dvIkSA na lIdhI hAta teA zuM Aje A yuddha khaMdha rakhAvavA mATe ahI` AvI zakata ? have satIjIne kahevuM paDe ke tuM yuddha na karIza ? caMdrayaze kahyuM ke kharI rIte yuddhanuM kAraNu ajJAnatA che. nimarAjA mArA bhAI che e khabara na hatI tethI eka hAthI mATe yuddha karavA taiyAra thayA. have teA hAthI zuM paNa mAruM AkhuM rAjya paNa ApI devA taiyAra chuM. are! mAruM sasva ApavuM paDe te paNa ApavA taiyAra chuM. baMne bhAi vaccenA paDado dUra thayA. yuddhavirAma ane mAtRtvane vijayaH--badhI vAta sAMbhaLatA caMdrayaza raDI paDaco. bhrAtRsneha ekadama uchALA mAravA lAgyA. bhAI ne bheTI paDavAnI ane chAtI sarase cAMpavAnI jha MkhanA tIvra banI ne manAmana beAlI uco : have zuM nAnAbhAI sAthe yuddha hoya ? nA...nA...saMgrAma nahi. have teA sneha. yuddha naDu have te yuddhavirAma. caMdrayaza kahe, matrIzvara ! kATane kAMgare kAMgare yuddhavirAmanI sapheda jhaMDIe laherAtI karI do, ane namarAjane utsAhapUrvaka maheAtsava sahita nagaramAM lAvavAnI zAnadAra taiyArIo zarU karI. A aNadhArI haiyApalaTa para Akhu` sudarzana vicAre caDhayuM, tyAM te TheraThera sapheda jhaDIe Page #710 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna laherAtIdekhAIne AnaMda maMgalanA zaMkhanAda kuMkAtA saMbhaLAyA. yuddhavirAma jAhera thaye ne mAtRtvano vijaya thayo. caMdraze nagaranA daravAjA khelAvI nAMkhyA. ane savArI sAthe e bahAra nIkaLe. savArInI dekhare yuddhavirAma sucaka sapheda dhvajAo laherAI rahI hatI. namirAje sAmethI caMdrayazane AvatA joyA eTale eNe meTAbhAIne bheTI paDavA doTa mUkI. nAnAbhAInI doTa netA caMdraze paNa nAnAbhAIne maLavA doTa mUkI. te vakhatane AnaMda te anubhave e ja jANe. baMne bhAI hAthehAtha milAvI eka bIjAne bheTI paDyA. e AliMganamAM sarva krodha, kaleza ane zatrutva cagadAI gayA. baMne rAjAne A rIte bheTatA mithilAnI ane sudarzananI prajA jotI rahI. badhAnA mukha para jANe gulAbanA phUla na ugyA hoya tevA khIlI rahyA hatA. eka bIjAe paraspara pitAnI bhUlanI mAphI mAMgI. je ekabIjAnA doSa jotA hatA te have guNagrAhaka thaI gayA. je guNI AtmA che te te pitAnA zatrune paNa satya vAta kahe. je satya vAtathI kadAca potAne nAza thAya e prasaMga hoya chatAM satya vAta kahetA acakAtA nathI. mahAbhAratane eka prasaMga che. kurukSetranA medAnamAM kora ane pAMDa vacce yuddha cAlI rahyuM hatuM. mahAparAkramI bhISma pitAmaha senAdhipati tarIke kauravonA pakSamAM rahIne laDatA hatA, paNa hathiyAra upADatA emanA hAtha DhIlA paDatA hatA. mana mUkIne laDatA na hatA. A joIne koranA manamAM vicAra thayo ke bhISmapitAmaha amArI tarapheNamAM che, chatAM pAMDavo upara jorathI emanA hAtha upaDatA nathI. pAMDavone nAza karI zakatA nathI, paNa duryodhana kahI zake kevI rIte ? A prazna pUchavo kone ? chevaTe vicAra Avyo ke huM dharmarAjA pAse jAuM. te mArA praznane satya javAba Apaze. dharmarAjA ane duryodhana sAmasAmA zatru che. chatAM duryodhana bIjA keI ne na pUchavA jatA dharmarAjAne pUchavA gayo. Apa vicAra karo ke duryodhanane dharmarAjA upara keTale vizvAsa haze ! zatru pUchavA jaze te paNa satya belaze e tene so TakA khAtrI hatI. Aje tamArA gharamAM eka bIjA pratye ATalo vizvAsa che? A saMsAra cAre bAjuthI saLagI rahyo che. dharmarAjAnI apUrva satya niSThA ? duryodhane pUchyuM dharmarAjA! bhISmapitAmaha amArA pakSamAM che chatAM mana mUkIne laDatA kema nathI? tamArI senAne kaccaraghANa kema karI zakatA nathI? duryodhana! satyavAdI purUSa kaccaraghANa nahi karI zake? kema? duryodhana ! tenuM kAraNa che ke temanA peTamAM jate AhAra bilakula pavitra che, ane eTalA mATe teo asatyanA pakSamAM rahevA chatAM satyanA pakSamAM rahelI amArI senAne kaccaraghANa kADhatA nathI. duryodhana kahe, paNa e to cAle kema ? tamAro kaccaraghANa kADhI nAMkhavAnuM temane mana thAya tevo koI upAya kharo ? dharmarAjA kahe-hA, bhISmapitAmahanA bhejanamAM je koI pApInuM thoDuM paNa bhajana temanA peTamAM jAya te temanI buddhi bagaDe, pachI teo amArI khabara lIdhA vinA nahi rahe. dharmarAjAnI keTalI satya niSThA! e jANe Page #711 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 606 zAradA ratna che ke A rIte kahevAthI potAnA pakSane nAza thavAno che, chatAM satya eTale satya. Aje te Dagale pagale mAnava asatya belata thaI gayo che. | duryodhananI duSTatA ? duryodhana kahe dharmarAjA ! kyA pApInuM anna laI AvuM? e pApI keNu che ke jenA bhejanathI bhISmapitAmahanI paNa buddhi bagaDe. duryodhana ! tAre ka pApI zodhavA jevo che? tArA jevo adhamamAM adhama pApI, duSTamAM duSTa bIje zevyo jaDe tema nathI. bhISma pitAmaha je dAdA samAna gaNAya te, gurU droNAcArya, vidurajI, dhRtarASTra Adi seMkaDe mANase beThA hatA ne te kahyuM, draupadI ! Ava, mArI jAMgha para besa. tArA jevo koNa duSTa hoya! eTalethI patyuM nahi, paNa te satI draupadIne nagna banAvavA cIra kheMcyA. e to satInA satanA prabhAve tenI AbarU rahI ane zIlarakSaka devoe tenA cIra pUryA. paNa tuM to nagna karavA uThyo hato ne? tArA A nirlajaja kRtya pAse bAkInA badhA kRtyo pANI bhare che. tArA jevo adhama pApI, bIje keNa hoya ? A jagatamAM moTAmAM moTe pApI tuM che. tArA bhejanane eka koLiyo paNa bhISmapitAmahanI buddhi bhraSTa karavAmAM basa che. duryodhana te tyAMthI gaye. kharekhara bIjA divase duryodhane tene mATe banAvelI theDI rAI corI chUpIthI bhISmapitAmahanI rasaImAM mikasa karI dIdhI. bhISmapitAmahe te cahAra khAdhe. jyAM peTamAM utaryo tyAM temanI vRtti badalAI gaI. te divasanA yuddhamAM bhIme pAMDava senAne abhUtapUrva kaccaraghANa kADhI nAMkhyo. bhejananI keTalI jabarajasta + asara ! ApaNe te A nyAyathI e samajavuM che ke guNavAna yudhiSThira keTalA satyanirNa! potAnI senAne nAza thaze te jANavA chatAM duryodhanane satya vAta kahartA acakAyA nahi. caMdrayaza ane namirAjA baMne paraspara bheTI paDyA. jyAM saMgrAma khelAvAnA hatA, talavAra uDavAnI hatI tyAM premanA sarovara bharAI gayA. snehanI saravANI vahevA lAgI. je ekabIjAne zatru mAnatA hatA te have bhAI banI gayA. baMne bhAIoe AnaMdathI ekabIjAnA gaLAmAM hAtha nAMkhI dIdhA. loko mahArAjA caMdrayazane jaya ho, namirAjane jaya ho, ema jayajayakAra bolAvavA lAgyA. tyAre caMdrayaza kahe-amAro jayajayakAra bolAvatA pahelA suvratA mahAsatIjIne jayajayakAra belA jenA pratApathI Aje apUrva AnaMdano prasaMga ubhe thayo che. Ajano divasa yuddhanA kAraNe bhayaMkara hAhAkArane hato. je A satAjI AvyA hota te lehInI nadIo vahI heta, paNa satIjInA pratApe Aje zAMti thaI gaI che. baMne bhAInI joDI thaI gaI. baMne rAjAnA lazkaro ane sudarzananI prajA te joI rahI. zuM baMne bhAIonA prema che! sneha che! be bhAInI jeDI koI nA zake teDI" baMne bhAI AgaLa cAle che. bherI nAda vAgI rahyA che. badhAnA uramAM Urmi uchaLI rahI che. baMnenA dilamAM AnaMda che ke keTalA varSe mAtAnuM mukha joyuM ane Page #712 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 607 namirAje te potAnI janmadAtrI mAtAne ane moTAbhAIne Aje ja joyA, tethI khUba AnaMda che. bhale, mAtA sAthvIvezamAM che paNa mAtA te maLI ne ! have sutratA sAdhavI che tyAM badhA jaze ne zuM banaze tene bhAva avasare. caritra -rakSako baMne bALakone laIne jyAM sabhA ThaTha bhaNI che tyAM Ave che. baMne bAluDA rAjAnA caraNamAM paDyA. rAjAne to gussAno pAra nathI, paNa bALakanA haiyAmAM te zItaLa ThaMDI hImanI varSA varasI rahI che. A baMne bAluDAne nathI mRtyunI yAtanA ke nathI jIvavAnI jhaMkhanA, nathI sukhanI tRSNa ke nathI duHkhanI muMjhavaNa. temanA mukha para nIDaratA ane vIratAnI camaka uThatI hatI. temanI nirdoSa mukhAkRti joIne kaMIka loke kahevA lAgyA ke A bALake taddana nirdoSa lAge che. koI ema kahe che ke enA bApane rAjya levuM hatuM ne tethI rAjakuMvarane mAravA Avyo hato, paNa sAruM thayuM ke ApaNuM kuMvarane kaMI na thayuM. paNa ene enA karmo bhogavavA paDyA. rAjAno hukama thaye ke A gunegAra bALakone caMDALane soMpI do ane kaho ke phAMsIe laTakAvI do. gunegArane sajA thavI ja joIe. rAjAnI A AjJA sAMbhaLatA keTalAya sabhAjane khaLabhaLI uThayA. A te kevA prakArane nyAya ! bALahatyA ! rAjAnI buddhi bagaDI che. kharekhara rAjyamAM koI aniSTa thavAnuM haze. nahi to rAjA A pramANe. na kare. karUNAsAgara, anAthanA nAtha, dayAsAgara, rAjapati mArga te nathI bhUlyA ne? mazarU jevA gabharu bALakone e zo aparAdha haze ke jethI phAMsIe caDhavuM paDaze ! zuM A bALakAnI bairyatA che! pratibhA che. Ama vicAra karatA keTalAka sajajananA, karUNAsAgaranA nayane karUNAthI chalakAI gayA. dilamAM dayAne sAgara umaTaze, te koI vicitra svabhAvavALA rAjAne doSa devA lAgyA. koI sAgaradatta zeThane, te koI bALakone vaiSa devA lAgyA. jema jenI buddhi doDI tema taka calAvI bolavA lAgyA, paNa koI e hiMmatavAna na nIkaLyo ke je rAjAne sAcuM samajAvI zake. satya vAta kahetA badhA DaratA hatA. badhA samajatA hatA ke sattAnA ane siMhanA mArgamAM ADA AvavuM e yamarAjAnA AgamananA Dhola-nizAna che. mRtyune bheTavA jatAM bALakoH rAjA kahe che, Apa jaldI karo. temane gaLAmAM kaNeranI mALA ane navA kapaDAM paherAvo. kapALamAM mezanuM tilaka kare. bALakoe nA pADI. chatAM temane snAna karAvI kapaDAM paherAvyA. kaNeranI mALA paherAvI, mezanuM tilaka karyuM. AgaLa zaraNAI ne Dhola vAge che ne baMne bALako mRtyune bheTavA hasatA mukhaDe jaI rahyA che. A bALakone joIne lokonI AMkhamAM AMsu AvI gayA. arere...rakSaka ja bhakSaka bane tyAM pokAra kayAM jaIne karavAno ? A baMne bALakone to mRtyuno bhaya nathI. temano eka romAMca paNa pharato nathI. pagalAmAM pAmaratA ke mukha para dInatAnI chAyA paNa nathI, evA bALakonI AMkhamAM AMsu te dekhAya ja kayAMthI? zauryatAthI mRtyune bheTavA jatAM bALakonA pratApI mukhaDAne joIne loko te mukhamAM AMgaLI nAMkhI gayA, Page #713 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zAradA ratna aho ! A koI bhAgyavAna, haLukamI, pratApI AtmAo lAge che. teo hasatA mukhaDe jaI rahyA che. aho ! bicArA AnaMda killola karatA paMkhIo zuM mRtyunA piMjarAmAM ! jyAM vadhasthAna AvyuM tyAM kaI ubhuM na rahyuM. ApaNAthI te A nahi jovAya. badhA dhruske raDe che. kaMIka dayALu cho te bebhAna banI gayA. loke bolavA lAgyA ke lADavAmAM kaMI bhUla thaI haze te mAbApanI thaI haze chatAM rAjAnA kuMvare marI gayA nathI. phAMsI devI hoya te mAbApane devI hatI. A phUla jevA nirdoSa bALakone zA mATe phAMsI ! A prajAnI vAta paNa koNa sAMbhaLe ? ahIMyA guNadatta ane guNacaMdrane koNa sahAre che? guNadatta guNacaMdrane kahe che bhAI! ahIMyA ApaNuM koI nathI. eka bhagavAna ApaNuM che. mA-bApa te bicArA kALA pANIe jhUratA haze. ApaNe mRtyune bhaya rAkhIzuMne hAyavoya karIzuM to ApaNe paraloka bagaDI jaze, mATe ApaNe mRtyune mahotsava rUpa banAvavAnuM che. janma che tenuM maraNa te avazya che. ajJAnapaNe to ghaNIvAra mRtyune bheTyA ne bAlamaraNe maryA, paNa have te ApaNe paMDita maraNe maravuM che. bhagavAna ! ame kaI pApa karyA nathI. te tArA darabAramAM amane jarUra sthAna Apaje. he azaraNanA zaraNa! tuM amAruM rakSaNa karaje. amArI mati zuddha rakhAvaje. amane samAdhi maraNa apAvaje. cakamakanI kaTAra hAthameM lekara cAMDAla Aye, abhI tumhArI jIvanalIlA palameM pUraNuM he jAye. aMdhakAramAM paNa camakArA mAre evI cakacakatI talavAra laIne caMDALa bALake pAse AvIne ubho. have tamArI jIvanalIlA be paLamAM ja khatama! prabhune bhajI le. bAlake kahe ame to prabhune bhajI rahyA chIe. caMDALa kahe, TaTTAra thAva, taiyAra thAva, have phAMsIne mAMcaDe caDhavA, mArA hAtha A kaTAra calAvavA mATe adhIrA banyA che. bALa kahe-are bhaiyA ! tame samaya zA mATe gumAvo cho ? tamArI talavAra tarasI rahI che, zA mATe vilaMba karo cho? ame te taiyAra chIe. calAva tArI kaTAra. guNadattanA zabdo sAMbhaLI caMDALa paNa thaMbhI gaye. zuM A chokaro bele che ? A koI daivI chokarA lAge che. caMDALa paNa vicAra karate thaI gayo. te talavAra sAme dharIne ubho che. have tyAM zuM banaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 66 bhAdaravA vada 13 zukravAra tA. 25-9-81 | sarva prabhunI vANImAM eka evo vilakSaNa prabhAva che ke je vaDe manuSya dhAre te avazya pitAno paMtha AgaLa kApI zake. muMbaI janAra mAnavInuM dayeya amadAvAda na hoya. vilAyata janAranuM dhyeya muMbaI na hoya, tema ApaNuM yeya nAnA nAnA sukhe Page #714 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna meLavavAnuM ke devagatimAM javAnuM na hoya paNa ApaNuM yeya te parama uccapada eTale ke mokSa prApta karavAnuM hovuM joIe. je mokSa meLavo che te denA sukha pAchuM choDavA paDaze, kAraNa ke e ApaNuM dayeya nathI. ApaNuM dhyeya sthAna mokSa te haju 24 che, chatAM te meLavavuM che to kaMTALe ke thAye Aro AvavAne nathI. vacce visAmA jarUra laI zakAya. ApaNe je bhava karIe chIe te visAmA nathI te zuM che? tyAM jarA thAka khAI le, pachI tAjAmAjA thaI vItarAganI vANuM rUpI bhAtuM sAthe laIne paMthe paDe. nirNaya makkama che te dhyeyane AMkha sAme rAkhI prabhunI vANInI rozanIthI ajavALAyelA rAjamArga upara vaNathaMbhI AgekUca karo. saMsAranA nAnA moTA kAma karatA prabhunI vANI yAda rAkho, ane ene tamArA aMtaranA uMDANamAM saMgharI rAkhe. tamArI mahAmUlI mUDI hoya tema jatanAthI ene jALavI rAkho. samarAMgaNa banyuM snehAMgaNa-jemanuM dhyeya paramapadane pAmavAnuM che evA sutratA sAdhvIjInA pratApe baMne bhAInuM milana thayuM, ne jayajayakAra thaI gayo. pachI kahe, cAle, have ApaNe te mahAsatIjI pAse jaIe ne temane upakAra mAnIe, AgaLa baMne rAjA ane pAchaLa prajA. baMnenI senA ekabIjAne duzmana mAnatI hatI te paNa ekabIjAne mitra rU5 mAnI AnaMdathI sAthe cAlatI hatI. A rIte badhA, satIjIne ane baMne rAjAono jayajayakAra bolAvatA satIjI pAse pahoMcyA. jaIne badhAe vaMdana namaskAra karyA ne kahyuM, he satIjI! dhanya che, dhanya che, ApanA sAdhupaNAne. Ajane divasa ghaNe anarthakArI hato paNa Ape ekabIjAnI ajJAnatA dUra karI. viSamaya vAtAvaraNane amRtamaya banAvI dIdhuM. saMgrAmane sthAne snehanI saravANI vahAvI duzmanane dosta banAvyA. zatrune mitra banAvyA. varIne vahAlA banAvyA. jyAM lohInI nadIo vahevAnI hatI tyAM premanA sarovara chalakAI gayA. ema kahI badhA laLI laLIne page lAge che. A sutratA sAdhvIjI potAnA yazagAna sAMbhaLIne phUlAI jAya tevA na hatA. te khUba gaMbhIra, guNIyala sAvI che. A satIjI to ATalA mahAna che, paNa kayAreka zikhyA gurU karatAM caDhI jAya evA AgaLa vadhe te paNa e zuM kahe ? A badhA pratApa mArA gurUNadevane che. jyAM tyAM potAnA gurUne AgaLa kare. ahIM A satIjI kahe che, Apa mAruM bahumAna na karaze. Apa mArA guNalA na gAze ke mArI vAha vAha na bolaze. tame baMne zatrutAne tyAga karI ekabIjAne maLI gayA emAM mAro pratApa mAno che, paNa e pratApa mAro nathI paNa mArA gurUNIne che. gurUnuM te upAzrayamAM beThA che, chatAM pratApa gurUNIno mAne che. temaNe kahyuM mArA pU. gurUNIe mane jJAna ApyuM. jJAna meLavyA pachI huM dhyAnamAM rahetI tethI huM jANuM zakI ke mArA baMne putro ekabIjAne zatru mAnI mArI nAMkhavA Icche che, tethI huM pUjya gurUNInI AjJA laIne ahIM AvI chuM, ane laDAI baMdha karAvI, mATe pahele upakAra mArA gurUNadevane che. bIje upakAra sarvara bhagavAna mahAvIra prabhunA jJAnane che. jJAnanA abhAve yuddha thaI rahyuM hatuM. je jJAna na hata, te A laDAI kevI rIte baMdha thaI zakata? jJAna Ave tyAre divyarakSa maLe che. 39 Page #715 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 610 zAradA ratna suvratA sAdhvIjI kahI rahyA che te rAjA ! ajJAnanA kAraNe tame ekabIjAne riyaLakhatA na hatA, ane mArI nAMkhavA IcchatA hatA. eka hAthI mATe ATaluM moTuM 8 khelavA taiyAra thayA hatA. tamArA rAjadarabAramAM kyAM hAthIne tUTe che? eka hAthIthI caMdrayaza zrImaMta banI javAne nahotuM ane namirAja garIba banI javAno nahotA. ekabIjAne tethI kAMI vadhu ochuM thaI javAnuM na hatuM, paNa ajJAnatAne kAraNe namirAja ema vicAratA hatA ke caMdraze mAro hAthI bAMdhI dIdhuM ane maMgAvyA chatAM pAcho na Aye, te have huM ene batAvI dauM. caMdrayaza ema mAnato ke meM mArI zaktithI hAthI prApta karyo che te pAcho kema ApuM? A rIte ajJAnatAne kAraNe abhimAnane vaza thaI baMne vacce laDAI thaI rahI hatI. have ekabIjAnuM ajJAna jatAM teo kevI dRSTithI joI rahyA che? AthI khare upakAra jJAna che. jJAnathI ajJAna gayuM ne AnaMda AnaMda chavAI gayo. vaLI je hAthInuM bhAgI chUTavAnuM na banyuM hota te A pariNAma na Avata ! he caMdrayaza! mAtra hAthIne vaza karavAthI moTA banAtuM nathI, paNa ema vicAro ke meM A hAthIne vaza karyo paNa je mArA manarUpI hAthIne vaza nahi karuM te vadhAre vara baMdhAze, mATe manarUpI hAthIne vaza karo. mana rUpI hAthIne vaza na karavAnA kAraNe jIva duHkha bhogavI rahyo che. manane vaza karavuM kaThIna che. - uttarAdhyayana sUtranA 23 mA adhyayanamAM kezIsvAmIe gautamasvAmIne prazna karyo ke ayaM sAhasIo bhImo, duvasso paridhAvai / jaMsi goyama AruDho, kahateNa na hIrasi // 55 // he gautama! A mahAsAhasika, bhayaMkara ane duSTa (mAlikane khADAmAM nAMkhI de te) gheDa khUba doDI rahyo che. te dheDA para beThelA tame sIdhe mA zI rIte jaI zako cho? tenAthI unmArge kema cAlyA jatA nathI? A praznanA javAbamAM gautama svAmIe kahyuM, te gabhara doDatA ghaDAne zAstrarUpa lagAmathI bAMdhI rAkhuM chuM. jJAnarUpa lagAmathI vaza karela te unmArge na jatAM sanmArge mane dorI jAya che. kezIsvAmIe kahyuM te ghoDo kayo? gautamasvAmIe kahyuM - maNo sAhasIo bhImo, dahasso paridhAvaI / taM sammaM tu nigiNhAmi, dhamma sikkhAi kanthagaM // 58 // mana e sAhasika, bhayaMkara ane duSTa ghoDo che. te saMsAranA vividha viSayo tarapha Amatema doDI rahyo che. dharmazikSA rUpI lagAmathI jAtivaMta ghoDAnI jema tene barAbara nigraha karuM chuM. ahIMyA sutratA satIjI caMdrayazane tathA prajAjanone e kahI rahyA che ke Apa mana rUpI hAthIne vaza karo. A saMsAra duHkhane dariyo che, svArthanuM samarAMgaNa che. jyAM lobhane lAvArasa uchaLI rahyo che, emAM rAcavA jevuM nathI. be bhAI vacce laDAI Page #716 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna karAvanAra koNa? hAthI pratyene lobha, mATe A saMsAra choDavA jevo che ne levA jevI dIkSA che. satIne vairAgyamaya sacoTa upadeza sAMbhaLI baMne rAjA paraspara ekabIjAnI kSamA mAMgavA lAgyA. caMdrayaza kahe bhAI! tArI namratA mArA hRdayane ulasIta kare che. kayAM pahelAnI krUratA ane kayAM atyAranI namratA ! satIjInA upadezathI kaMIka che dharma pAmyA. kaMIkanA AtmapariNAma badalAI gayA. badhA karatAM besTamAM besTa caMdrayaza ubhe thaIne kahe che he gurUmAtA ! have mAre A saMsAra na joIe. have huM saMyama levA IcchuM chuM. huM tArA guNa keTalA gAuM ? mane saMsAranuM svarUpa samajAI gayuM che have mAre saMsAramAM rahevuM nathI. tamane koIne thAya che bhAvanA ! IcchA hoya te kaheje. (hasAhasa). na joI e sudarzananuM siMhAsana - caMdrayaza kahe che, mArA laghu baMdhavA ! mArA vhAlA vIrA ! A sudarzananuM siMhAsana have tane seMpI dauM chuM. mane kalyANanI keDIne sAda saMbhaLAya che. vIrA! keTaluM sarasa thayuM. jene patte paDatuM na hatuM, samAcAra na hatA, evI mAtAnA darzana thayA. laDAI baMdha thaI. have tuM rAjapATa saMbhALa. huM bhagavAnanI bhAgavatI dIkSA grahaNa karavA IcchuM chuM. are moTAbhAI! A zuM bolyA ? huM te mithilAne mugaTa paNa tamArA zire paherAvIne tamArA sevakanI jema rahevA mAMguM chuM. bhalA, huM ekane choDavA mAMguM chuM, tyAM tuM uparathI mane bIjuM vaLagADe che? tyAM vaLI Apa AvI vAta kayAM kare che ? caMdrayanI dIkSAnI vAta sAMbhaLI namirAja to dhruske ne dhruske raDavA lAgyo. bhAI vIrA ! meM te janma dharIne mAtAne ke tamane joyA nathI. janmadAtrI mAtAne joI, paNa e te saMyamI vezamAM che, eTale temane te huM zuM kahI zakuM ? pitA to deva thaI gayA che. atyAre pitA kahyuM ke bhAI kahuM te Apa ja che. bhale Apa ahIM hatA paNa Aja sudhI oLakhANa na hatI. Aje bhAInI oLakhANa thaI ane tarata ja mane choDIne cAlyA jazo? nA..nA..bhAI! huM tamane nahi javA dauM. pitAnA sthAne tame mane maLI gayA, pachI mAre zA mATe vaDIlonI zItaLa chAyA na bhogavavI? evI gulAbI chAyAmAM je AnaMda che te svataMtra rahevAmAM nathI. - bhAI! meM saMsArane ghaNe anubhava lIdhe. pitAnuM karapINa mRtyu thayuM. mAtA cAlI gaI tyArathI mane saMsArano AnaMda uDI gayo hato, paNa rAjyano bhAra kene soMpavo ? e vicAramAM hatuM temAM bhAI ! tuM maLI gayo ane satIjInA upadeze mArA aMtaramAM vairAgya gaMgAne pravAha vahAvyo, mATe have A rAjya-lakSmIne svAmI tuM thA, ne huM saMyama paMthe prayANa karyuM ! huM have bhautika sAmrAjyanI lIlA samA saMsArathI khUba thAka chuM. bhAI vIrA ! meM te saMsAra bahu joye. have to AdhyAtmika sAmrAjyavALe prabhuno mArga jevo che. A ucca manuSyabhava A jinazAsana, ane anaMta kalyANaprada saMyamanI sAdhanA ! keTale addabhUta yoga ! kevI suvarNa taka! pharI pharI A taka kayAM maLe? vIrA ! have tuM kalyANamitra bana. tuM rAjya saMbhALI le. have mane AtmArUpI hIrAnI oLakhANa thaI gaI che, tethI saMsArane choDavA taiyAra thayo chuM. Page #717 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 612 zAradA ratna prajAne vilApa - caMdrayazanI dIkSAnI vAtathI namirAjA raDe che ne sudarzanapuranI prajA paNa dhruske raDe che, ane kahe che ame Ajano divasa ghaNe AnaMdano mAnatA hatA, A zuM thaI gayuM? amArA rAjA amane choDIne jAya che ! amane to ema thayuM ke amAre have ekane badale be rAjA thayA. bALakanI rakSA ekalI mAtA paNa kare ne kyAreka ekalA pitA paNa kare paNa jenA rakSaka mAbApa baMne hoya tenI rakSA vizeSa thAya tema Aja sudhI amArA eka rAjA hatA, paNa have be rAjA thayA, eTale vizeSa kalyANa thaze, paNa Apa te have jaI rahyA che. Apa amane have namirAjAnA hAthamAM sepo che paNa ame namirAjAne oLakhatA nathI. teo ahIM jayA nathI. ahIM rahyA nathI. te amArA hRdaya zuM jANe? A samaye namirAjAnA sthAne bIjA koI hota to ema kahI deta ke prajA mane IcchatI nathI to mAre rAjya zuM karavuM che? paNa A te gaMbhIra che. prajA kahe, je tamAre javuM che te thoDA divasa rahI namirAjAne sarva bAbatathI paricita karI pachI jaje. A pramANe sudarzananI prajAe caMdrayazane saMyama na levA mATe ghaNuM kahyuM, paNa sAco vairAgI keIna rokyo rokAto nathI. A te jJAnagarbhita vairAgya che. pataMgIyo raMga nathI ke taDake mUkIne uDI jAya, paNa majIThIye raMga che. : prajAne bhalAmaNa karatA caMdrayaza - caMdrayaza prajAne kahe che he prajAjano ! je meM rAjya sArI rIte na karyuM hota te Apa badhA ema kaheta ke ThIka thayuM ke A rAjA gayA. tame mArA mATe raDatA nathI paNa tamArA svArtha mATe raDe che. kadAca yuddha thayuM hota ne temAM huM khapI gayo hota te tamArI rakSA keNa karata? tame loke - pramANikatA rAkhe to tamane koI mANasa duHkha denAra nathI. tamArI unnati tamArI pramANikatAmAM rahelI che. tamane mArI pravajya mATe duHkha thAya e keTalA khedanI vAta che! tame e te vicAro ke huM namirAja sAthe eka hAthI mATe yuddha karI rahyo hato paNa satInI kRpAthI have AkhuM rAjya tyAgI rahyo chuM. mArA A tyAgathI bhAvi prajAne mATe e Adarza ane vicAra raheze ke amArA rAjA te evA hatA ke jemaNe sArAye rAjyane tyAga karyo hato, te pachI ame nAnI vastune mATe zA mATe laDIe? bhale huM jAuM chuM paNa tyAganA AdarzarUpe te huM tamArI pAse che, mATe Apa duHkha na lagADaze. caMdrayazanI vAta sAMbhaLI prajAnA manamAM thayuM ke mahArAjAnI vAta satya che. ame amArA svArthane rahIe chIe. namirAja caMdrayazanA bhAI ja che ne ! he prajAjano ! tamArA rAjA tarapha pUrNa premanI dRSTithI joje. jema tame mArI AjJA pALo cho tema namirAjanI AjJAne mAna Apajo. namirAja mArA karatAM savAyo che. mane khAtrI che ke namirAja tamane evI rIte sAcavaze ke mArI yAda paNa nahi Ave. A rIte caMdraze prajAjanone samajAvyA. have namirAjane samajAvaze ne temane kevI bhalAmaNa karaze tenA bhAva avasare. caritra : mRtyunI aNI para Atma AnaMdaH guNadatta ane guNacaMdrane phAMsInA mAMcaDe caDhAvavA laI gayA che, paNa temanI nirbhayatA, nIDaratA, mRtyune hasate mukhaDe Page #718 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA re 614 bheTavAnI bhAvanA, prabhu para aDaga zraddhA, uMmara nAnI ne hiMmata ghaNuM A badhuM joIne caMDALAnA manamAM thayuM ke A keI devI chokarA lAge che. huM te ATalA varSothI A dhaMdhe karuM chuM. mArI talavAre keTalAye jInA prANa lIdhA, paNa A bALaka jevA meM Aja sudhI koI joyA nathI. keTalAka te A bhUmi para AvatA ja bebhAna thaIne DhaLI paDatA. keTalAka te talavAra upADatA khatma thaI jatA ane kaMIka te gunegAra hovA chatAM A bhUmi para AvatA keTalI rokakaLa macAvI mUkatA, tophAna karatA. temane ahIM sudhI lAvatA pANI utarI jatA, jyAre A bALako te nAnA hovA chatAM kevA nIDara banIne ubhA che. te talavArathI DaratA te nathI paNa uparathI kahe che tamArI talavAra tarasI rahI che mATe vilaMba na kare. Avo zUravIra ane dhairyatAvALA mAnava meM kadI ja nathI. te vicAronA vamaLe caDhI gayo. pApI peTane bharavA mATe AvA nirdoSanA khUna karavAnA ! rAjAnI AjJA che. chevaTe teNe cakamakatI talavAra uMcI karIne kahyuM-Apa have baMne taiyAra thAo. hamaNuM talavAra mastaka ane dhaDa judA karI deze. duHkhanA sAgaramAM paNa sAgArI saMthAre ? guNadatta guNacaMdrane kahe che bhAI ! talavAra AvI rahI che. arihaMtanA zaraNuM le. bhaIlA ! ahIM ApaNe mAbApa nathI. bhagavAna e ApaNuM mAbApa che. caMDALa talavAra havAmAM vijhI. A jotAM guNacaMdra DarI gayo. tenI hiMmata tUTI ne tenuM zarIra dhrujavA lAgyuM. tenA mukhamAMthI kAramI cIsa nIkaLI gaI. e bhaiyA............... game tema to ya khIlatuM phUlane ! guNadatta na Daryo paNu guNacaMdra DarI gaye. tenI AMkhamAMthI AMsu paDI gayA. guNadatta kahe bhAI ! raDa mA, ArtadhyAna kara nahi. ApaNe deha mare che, AtmA te ajara amara che. nArakInI vedanA AgaLa A pIDA kAMI nathI. ApaNe sarvajJa bhagavAnanA saMtAne chIe. romeromamAM jainatvanA Adarzo sIMcAyA che. tIrthakara jevA mahAna AtmAoe paNa AvI kaparI ghaDIone nIDaratAthI hasate mukhaDe vadhAvI che, te tArI vAta kyAM! tuM Akhe baMdha karI de. jethI tAre talavAra jevI maTI jAya. guNadattanA kahevAthI guNacaMdra AMkha baMdha karI gharmane zaraNuM laI sarva jIvone khamAvI sAgArI saMthAre karyo. guNacaMdramAM theDI hiMmata AvI. caMDALa jyAM pharIvAra talavAra ugAmavA jAya che tyAM guNacaMdra moTAbhAIne ceTI paDayo ne raDavA lAgyA. guNadatta kahe bhAI! raDIza nahi. tArI AMkhamAM AMsu kema? Atmahita karanArane maraNane Dara hoto nathI. e duHkhamAM dayAmaNo nathI thato ne sukhamAM hulAmaNuM banate nathI, AtmA anaMta zaktine svAmI che. zuM tuM e badhuM bhUlI gayo ? je bhAgyamAM maravAnuM haze to kaI pAMcamanI chaThTha karI zakavAnuM nathI. je nasIbamAM mRtyu nathI te kaI AMgaLI paNa namAvI zakanAra nathI. ApaNe puya haze te kaI vALa vAMke karanAra nathI. mATe tuM hiMmata rAkha. dhIraja dhara. mRtyuno Dara na rAkhIza. tyAM caMDALo AvIne kahe che, have vAta na kare. amAre moDuM thAya che. Apa eka kapaDuM rAkhIne badhA Page #719 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zAradA ratna vastro utArI nAMkhA. jaldI taiyAra thaI jAva. huM tamAruM kATaluM kADhI nAMkhuM. baMne bhAI e vastro utArIne taiyAra thayA, pachI kahe che bhAI! tame kaheA teA besIe, ubhA rahIe, sUI jaIe, Apane kevI rIte anukULa paDaze, te rIte ame karIe. A pramANe kahe che tyAM zuM banyuM ! guNadatta hA baDA guNagrAhI, guNacaMdra hI cheoTo bhAi, guNacaMdra ke AMsu AyA, metyAM rA Dhera lagAyA. guNacaMdra raDatho, tenAM azru meAtI banI gayA ne bheAMya para paDayA. guNadatte joyuM ke guNaca'dranI AMkhanA AMsunA meAtI banyA hatA, teNe bhegA karIne kapaDAmAM bAMdhI lIdhA. temaNe mA bApe karelI vAta sAMbhaLI hatI tethI ekabIjAne kahevA lAgyA ke je lADavA kuMvarane khAvAnA hatA te ApaNe khAI gayA ne ApaNe khAvAnA lADavA hatA te temanI pAse gayA. kevI rIte lADavA avAranavAra thaI gayA haze ! pitAjI e jaDIbuTTI na rAkhatAM rAjAjIne devA gayA. karavA gayA sAruM ne thaI gayuM kharAma. jo tArI AMkhanA azru meAtI banyA teA bIjo lADavA meM khAdhA hatA. mane AjathI sAtame divase rAjya maLavu joI e. have zuM thAya che te joi e. guNadatta cAMDALane kahe che bhAI ! ame taiyAra chIe. calAva tArI talavAra. cAMDALa che bhAI! talavAra calAvatA amArA aMga dhruje che, paga dhruje che, AvuM gAjhAruM kArya karavAnuM dila amane nA pADe che. tamane joI ne mArA haiyAmAM karUNAnA srota vahI rahyA che. amArA vaMzapara parAthI A dhaMdhA cAlyA AvyA che. cIbhaDA kApIe ema mANasAne ame kApI nAMkhIe chIe. are! koI koI vAra ADe paMkhI kujI jAya, chatAM amArA dilamAM kayAre ca paNa karUNA AvI nathI. Aje Apane joine karUNA AvI che. amAruM mana ApanuM khUna karavAnI nA pADe che. gudatta samajyA ke A cAMDALa pIche haTha karI rahyo che. temAM zubha ghaDInA nizAna che. teNe kahyu` bhayA ! tArI bhAvanA sArI che paNa tArA bhaviSyanA vicAra kara. amArA phakta enA jAna jaze paNa tuM amane bacAvIza te amAre khAtara tArA sArAye kuTuMbanI jIvanarATI (AjIvikA) TaLI jaze, te tuM zuM karIza ? have haiyuM kaThaNu kara. amane jIvatA na rAkhazeA. are cAMDALA ! jaldI tamAruM kArya karI leA. vicAra karavA na raheze. amArA kAraNe kuTuMbanA nAza thAya ne ApanI roTI TaLe evu na karazeA. cAMDALa kahe AjIvikAne kAraNe bApadAdAnA dhaMdhA karavA paDe che. bhAI ! tAre AjIvikA mATe ja sAdhananI jarUra che ne ? jo tame amane jIvatadAna Ape te A meAtI gheADA tane kaI dauM. A ekeka meAtI khUba kiMmatI che. A te daivI metI lAge che. mAtI joIne cAMDALa AbhA banI gayA. AvA mATA bArabAra jeTalA meAtI joI ne tenA manamAM thayuM ke A mAtIthI mAruM jIvanabharanuM dAridra TaLI jaze. have tyAM zuM thaze tenA bhAva avasare, Page #720 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA renja 15 vyAkhyAna naM. 67 bhAdaravA vada 14 ne zanivAra vAtsalyanA vaheNa vahAvanAra, bhavyajIvone amRtarasanA ghuMTaDA pIvaDAvanAra, sarvathA bhayarahita banelA zrI vIravibhu uttarAdhyayana sUtranA 1lma adhyayanamAM pharamAve che ke jagatanA jIvo bhayathI grasta banelA che. cAre bAju bhaya, bhaya ane bhaya che. jJAnIoe sAta prakAranA bhaya batAvyA che. sAta bhaya kayA ? belo, tamane AvaDe che? pratikamaNamAM reja bele che. Aleka bhaya, paraloka bhaya ItyAdi sAta prakAranA bhaya che. e sAta bhaya karatA mahAbhayanuM sthAna che. "mamatta vadhe " mamatvanuM baMdhana. mamatvanuM baMdhana mahAbhakArI che. AjanA tarkavAdI yugamAM jyAM sudhI daSTAMta-dalIlo ke nakakara satya pragaTa karIne na batAvIe tyAM sudhI jI svIkAravA taiyAra na thAya, paNa A to che sarvajJa jinezvara bhagavAnanA vacano, jemAM zaMkA karAya nahi. parama satyane varelA prabhunI vANImAM potAno vicAra bheLavAya nahi. huM tamane pUchuM ke A saMsAramAM tame bhaya vinA jIvo cho ? (tAmAMthI avAjaare badhe bhaya bhaya ne bhaya che.) savAre pathArImAMthI uThayA tyArathI bhayanI duniyAmAM jIvo che. rAtre suvAnA samaye paNa bhayamukta dazAmAM na javAya. kevI che AjanA jIvanI karUNa dazA ! tenuM varNana kalama kare to ya keTaluM kare? A te anubhavanI cIja che. jIvatA bhayathI jIve, mare to ya bhaya ane phaphaDATamAM mare. eka vahepArInuM citra najara samakSa rAkho. paiso bhego karavA mATe keTalA bhayamAMthI pasAra thAya! Tekasa bacAvavA tathA sarakAranI najaramAMthI bacavA keTalA kALA dhoLA ? ane kadAca pakaDAya to keTale bhaya ! hAthakaDI ane jelanA saLIyA pAchaLa sabaDavAnuM! reDa paDavAnI ociMtI khabara paDe ke bhareluM bhANuM mUkIne doDe, phona upara phena kare. keTalo bhaya! ane kaMIka vAra te uMbarAmAM ubhelA pitAnA mANasamAM paNa InsapekaTara, ophIsaranI kalapanA karIne bhayabhIta banI jAya. ziyALAnI kaDakaDatI ThaMDImAM paNa parasevo chUTe. A badhuM bane che kema? dhananI kAramI Asakti ane parigraha parano mamatvabhAva. * AcAraMga sUtra paNa te ja batAve che ke, " duTripa muLa varasa nathi mA ! jene mamatva nathI te mokSamArgane jANavAvALA muni che. jema karoLIyo potAnA makhamAMthI lALa kADhIne tenI jALa bIchAvI temAM phasAIne aMte potAnA hAthe potAnuM mota netare che, paNa tene kadAca koI samajAvavA jAya te te na samaje, kAraNa ke te ajJAna che, paNa te buddhizALI mAnava! tuM te buddhine bhaMDAra che. tArI vikasita buddhimAM tane eTalI vAta te samajI zakAya tema che ke huM A mamatvanI jALamAM phasAye, A parigrahanI pAtaLI lALa paNa je na chUTI to te mArA mATe "mahAmavAva ghaNuM bhayAvaha che. zeno bhaya? A mamattvanA baMdhana pAchaLa bhaya che durgatine. janma maraNanA duHkhane. A bhayamAMthI mukta banavuM hoya te mahApurUSo kahe che ke mamatvanA baMdhana toDe. mamatvanA baMdhanane toDI dIkSA levA taiyAra thayA che evA caMdrayazakumArane sudarzananI Page #721 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna janatA kahe, ame Apane nahi javA daIe, tyAre caMdraze prajAne sArI rIte samajAvI. pachI namirAjane kahyuM-bhAI! ahIMnI prajAnuM ane mArA dharmanuM pUrNa rIte pAlana karaje. A saMsA-anitya che. tene je rIte huM tyAga karIne jAuM chuM te pramANe tamAre paNa pachI tyAgavuM paDaze. tamArA dareka sukhanA bhAge paNa prajAnI pAramArthika AbAdI sAdhaje. prajAnuM putravat pAlana karaje, te tene badale tevo maLaze. mArA viyegathI temane thatuM duHkha bhUlAvI dejo. premane badale premathI deje. A uttama AryabhUminI kIrti tathA te sAthe tamArI kIrti aitihAsika karaje, ujajavaLa banAvaje. prabhu tamane saddabuddhi Ape. caMdrayazanA A vacane rAMbhaLI namirAje kahyuM-bhAI! jema rAme bharatane samajAvyA hatA tema Ape mane samajAvyo che. rAjyane bhAra mArA para levAthI huM gabharAuM chuM. je rAjyano tyAga karI bhAIe dIkSA lIdhI te rAjya je huM laI lauM te loke para sArI asara nahI thAya. loke ema kaheze ke caMdraze tyAgela rAjya mirAje laI lIdhuM, ane pote rAjA banI gayA. vIrA ! tAruM kahevuM ThIka che, paNa tuM ema mAnaje ke mane "bhAIe eka kArya saMpyuM che. rAmanA kahevAthI bharate rAjya lIdhuM tyAre temaNe ema mAnyuM hatuM ke huM rAjya calAvato nathI, A rAjagAdIne hakkadAra nathI, paNa rAme mane je kArya soMpyuM che te kAma calAvavAne mATe rAjya zAsana calAvIza. rAma vananuM kAma karaze ne huM A rAjyanuM kAma karIza. jema bharate mAnyuM hatuM, tema tuM paNa mAnaje ke huM caMdrayazanI jema atyAre dIkSA laI zakato nathI, paNa temanI AjJA pALavA temanuM soMpeluM kAma karuM chuM. vIrA ! ApanI A zikhAmaNa mArA hRdayamAM vasI gaI 1 che, ane mArA romeromamAM utarI gaI che. huM te kadI bhUlIza nahi. Apa thoDIvAramAM rAjapATa tyAgI dezo Avo mane khyAla na hato. Apano A Adarza mahAna che. AthI huM Apane namaskAra karuM chuM. namirAjAe karelo rAjyano svIkAra ? bIjI bAju prajA namirAjane kahe che, Ape caMdrayaza rAjAnuM kahevuM mAnI rAjagAdI svIkAravA saMmati ApI e amAruM mahAna sadbhAgya che. caMdrayaza rAjA te dIkSA leze paNa amane Apa jevA rakSaka maLI gayA eTale AnaMda che. have Apa ahIMnuM rAjya saMbhALe. amane choDIne jaze nahi. Apa 'pote ahIMnA che ema mAnaje, paNa ema na mAnazo ke huM mithilAne rAjA chuM, ane ahIM te mAtra rAjya calAvuM chuM. have tame amArA rAjA thayA. amArA mATe jema caMdrayaza hatA tema Apa cho. Apa paNa ema ja mAnaje ke mAre mana jevI mithilAnI prajA che tevI ahIMnI prajA che. amane mithilAnI prajAnI mAphaka mAnajo. prajAnI vAta sAMbhaLI mirAje kahyuM-he mArA vahAlA prajAjano ! mane rAjyano meha nathI. huM vaDIla bhAInI - AjJAthI rAjasiMhAsane besuM chuM, paNa Apa mArI bhUla thAya to kahejo. huM rAjasiMhAsane -te besuM chuM, paNa jyAre ApanA hRdaya siMhAsane mAruM sthAna jamAvIza tyAre mane zAMti thaze. rAjA thavAthI mAruM e kartavya che ke huM prajAnI rakSA karuM ane prajAne Page #722 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 617 prANa samAna priya mAnuM. A pramANe namirAja ane prajA vacce vAtacIta thayA pachI namirAje rAjya svIkAryuM. caMdrayaze kahyuM, huM mArA laghubaMdhu namirAjane mAro tAja paherAvuM chuM, ema kahIne AziSa ApIne namirAjano rAjyAbhiSeka karyo. prajAjanee caMdrayaza mahArAjanI jaya ane sAthe namirAja mahArAjAno jayajayakAra bolAvyo. namirAjAno rAjyAbhiSeka karI caMdrayaza dIkSA levA taiyAra thayA. caMdrayazane pAMca patnIo hatI, tethI caMdrayaza temanI patnIo pAse gayA ne kahyuM-jo tame pAMce mArI priya patnIo ho to mane AjJA Apo. huM saMyama mArge jaIne mArA AtmAnuM kalyANa karuM. patnIoe pati sAthe ghaNI carcA karI, pachI chevaTe temaNe kahyuM-mahArAjA! ApanA vicAra ghaNuM uttama che, paNa Apa amane eka vacana Apo. caMdrayazanA manamAM thayuM ke zuM vacana mAMgaze? tame kaho te kharA. patnIoe kahyuM, have amane rAjasukhane meha nathI. amArA haiyAmAM sattA ke saMpattinI kaI bhUkha nathI. Apa jyAre saMsAra tyAgIne dIkSA lo te divase ame pAMce baheno paNa saMsAra tyAga karIe evI bhAvanA che. amArI A bhAvanAne sAkAra banAvo to Apane amArI AjJA che. patinI pAchaLa pAMce patnIe dIkSA levA taiyAra thaI. jene AtmAnA AnaMdane, AtmAnI samajaNane sAco pArasamaNuM maLI jAya te kAcanA TukaDA samAna saMsAranA sukhamAM rAce kharA? nA. eka vakhata eka avadhUta yogI gAma bahAra nadI kAMThe padhAryA. te nAnI jhUMpaDI bAMdhIne rahevA lAgyA. te gAmamAM eka garIba brAhmaNa raheto hato. te kathAo kahIne pitAnA kuTuMbano nirvAha karato hato. A brAhmaNa khUba pavitra hatA. samaya pasAra thatAM eka divasa evo Avyo ke kuTuMba nirvAha kevI rIte kare? tenA mAthe keTaluMka devuM thaI gayuM hatuM. have zuM karavuM? te khUba mUMjhAvA lAgyo. chevaTe tene yAda AvyuM ke gAma bahAra eka avadhUta yogI padhAryA che. huM temanI pAse jAuM. brAhmaNe te gI pAse jaIne vAta karI. yogIe AMkha kholIne tenA sAmuM joyuM ne kahyuM, bhAI! tArI AvI karUNa kathanI sAMbhaLIne mane duHkha thAya che, paNa mArI pAse atyAre tarapaNI sivAya kAMI nathI. roja 12 vAge gAmamAM bhikSA levA jauM chuM. AvIne jamuM, pachI bIje divase jamuM chuM. atyAre tamane kAMI madada karI zakuM tema nathI. nathI mArI pAse dravya ke nathI mArI pAse dhana. huM to saMsArano tyAga karIne nIkaLI gayo chuM. garIba brAhmaNa nirAza thaIne cAlyo gayo. nispRhI mahAtmA : yegInA manamAM thayuM ke bicAro traNa traNa divasano bhUkhyo hate. te kaMIka AzAthI mArI pAse Avyo hato, paNa mArI pAse kaMI hatuM nahi, tethI nirAza thaIne te pAcho gayo. yogInI AMkhamAM AMsu AvI gayA. sAme khetaramAM khetara kheDato kheDUta A badhuM dazya jote hato. brAhmaNa thoDe dUra gaye. tyAM bhegIne kaMIka yAda AvatA tene bUma pADIne pAchA bolAvyo. zuM che bApu ? mArI bhUla thaI gaI ke meM tane kahyuM ke mArI pAse kaMI nathI, paNa tArA gayA pachI mane yAda AvyuM. Page #723 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 618 zAradA ratna mane thADA divasa pahelA nadIe snAna karavA jatAM pArasamaNi jaDaco hatA. mAre tA tenI koI jarUra na hatI paNa kAika garIba mANasane kAIka divasa kAma lAgaze, ema vicArI meM tene sAmenA jhADanI khakhAlamAM mUkI rAkhyA che, cAla huM tane batAvuM. pArasamaNi zabda sAMbhaLatA brAhmaNa tA camakayA, ahA ! pArasamaNi tA leADhAne sAnu' banAve. pArasamaNi maLatAM daridratAnuM duHkha lupta thaI jaze. brAhmaNa ane saMta tyAM gayA. saMte jhADanI khakhAlamAMthI pArasa kADho, ane pelA brAhmaNane ApatA kahyuM-leA, A pArasa lai jAo. A pArasathI garIbAI kAyamane mATe TaLI jaze. khetaramAM rahelA kheDUte A badhuM joyuM ne temanI vAtacIta paNa sAMbhaLI. brAhmaNanA manamAM thayuM ke A ceAgIe atyAre mane pArasa ApyA che, paNa kAle kadAca tenI buddhi bagaDe ne pAchA mAMge teA ? mATe jhaTa ravAnA thavA de. tethI brAhmaNa te| tyAthI vidAya thayA. kheDUta yAgI pAse AvyA ne kahyuM-bApajI! ApanA zarIra para kapaDAM paNa sArA nathI. phATalA che. teA Ape pelA brAhmaNane pArasamaNi kema ApI dvIdhA ? te tA atyaMta kiMmatI vastu che. ApanI pAse evA kayA pArasamaNu che ke jenI pAse Apane A pArasa tuccha lAge che ane jene ATalA samaya eparavAIthI vRkSanI kheAlamAM rAkhyA hatA ! saMte kahyuM, te te mAmUlI che. mArI pAse ethIye vadhu kiMmatI pArasa che, e pArasane te cAra-DAkU lUTI jAya, rAjA paNa laI le, paNa mArI pAse je. pArasa che te te mahA mUlyavAna che. te pArasa (.aa rasa) hatA paNa mArI pAse AkhA rasa che, tethI te pArasanI kiMmata mane kaMi jaNAtI na hatI. AkhA rasa e AtmAnA AnaMda che, te ajoDa che, tenI sarakhAmaNImAM jagatanuM dareka sukha nirasa ane tuccha lAge che. jene AtmAnI oLakha thaI gaI che ene mana pArasanI kaI ki'mata nathI, yumaDapa banyA dIkSAmaDapa - caMdrayazane sAcA pArasamaNu maLI gayA. te dIkSA levA taiyAra thayA. nimarAje temanA dIkSA mahAtsava ujavyA. jyAM yuddhamaDapa hatA tyAM dIkSAmaMDapa khanI gayA. caMdrayaze. paMcamuSThi leAca karI saMyama mArga svIkAryAM. leAkeA kahevA lAgyA ke A saMsAramAM AvA purUSo paNa che, ane mayaNurehA jevI ratnakukSI mAtA paNa che, ke jeNe vANI dvArA yuddha maTADI putranuM A pramANe kalyANa karyuM". sutratA sAdhvIjI temanA caraNamAM paDyA, ane kahyuM, have tame amArA vaMdanIya banyA. jo ke tame mArA putra che, paNa zAstramAM sAdhvI karatAM sAdhunuM pradhAna pada che. tame amArA pUjanIya che. caMdrayaza munie kahyuM, Apa bhale meATA mAnA paNa vAstavamAM tA Apa mArA gurUNI che. mArA para ApanA anaMta upakAra che. caMdrayazanI patnIee pazu sutratA sAdhvIjI pAse dIkSA grahaNa karI. caMdrayaza muni tA tyAMthI vihAra karI gayA. sudarzananI prajA pAke pAke raDI, rAjavI caMcaza, rAjarSi caMdrayaza banIne vagaDAnI vATe cAlI nIkaLyA. Page #724 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 619 sutratA sAdhvIjI (mayaNarehA) paNa badhAne saMtoSa ApI tyAMthI vihAra karIne potAnA gurUNInI pAse cAlyA gayA. baMne bhAIo vacce kaleza maTADI, yuddhavirAma karAvI, vairane sthAne vAtsalya vahAvI, saMgrAmane sthAne sneha varasAvI satI sutratA sAdhvIjI jyAre gurUNI pAse gayA haze tyAre sAdhvI suvratAnA mukhethI A badhI vAta sAMbhaLI gurUNane keTalo badho AnaMda thayo haze! mayaNarehAe te potAnA gurUNIne eTaluM ja kahyuM ke ApanI kRpAthI laDAI baMdha thaI gaI ane zAMti thaI gaI che. gaMbhIra guNIyala jIvo kyAreya paNa potAnI mahattA na batAve. mayaNarehAnI sAthe je bIjA satIjI hatA temaNe kahyuM ke A satI keTalA bhAgyazALI che! temanA putra rAjA che, chatAM teo keTalI namratAthI rahe che ne sevA kare che! temane e vicAra paNa nathI Avato ke huM rAjapati rAjAnI mAtA chuM. temaNe mAtra vANu dvArA laDAI baMdha karAvI. prajAnA hadaya siMhAsana para Asana jamAvyuM namirAje - namirAja have mithilA ane sudarzananA rAjA thayA. prajAne khUba premathI rAkhe che. thoDA samayamAM te temaNe prajAnA hRdaya siMhAsane sthAna meLavI lIdhuM. prajA bolavA lAgI-kharekhara namirAja bIjA caMdrayaza che. namirAja rAjya calAve che paNa temanA aMtaramAM e khaTakAro che ke saMsArathI kyAre mAro chUTakAro thAya? tamane thAya che A khaTakAro? je ghaDiyALane.. khaTakAro baMdha thaI jAya te tame tene rIperIMgamAM laI jAva ane ene cAlu karAvI tamAro khaTakAro baMdha thaI gayo che tene cAlu karAvavA moTA moTA gurUvaryo pAse tamane laI jaIe to paNa tamAre khaTakAro cAlu thatuM nathI. namirAjane rAjyamAM vasavA chatAM A khaTakAre che. prajAnI rakSA paNa barAbara kare che. je rAjA satyavAdI che, prajAnuM dhana lUMTatA nathI, tevA rAjAne prajA cAhe emAM kaI navAI nathI. rAme lakSamaNane ane sItAjIne kahyuM hatuM ke tame mane game teTalA vahAlA he paNa je tamArA kAraNe prajAnuM akalyANa thatuM hoya to tamArA baMnene tyAga karuM, eTaluM ja nahi paNa prajAnA hita mATe mArA prANa devA paDe te taiyAra chuM. je rAjAnI AvI bhAvanA ane prajA pratye lAgaNI hoya tevA rAjAne kaNa na cAhe ? namirAja paNa AvI bhAvanAthI rAjya calAve che. jema sUryamaMDaLa sarva jagAe phare che, savAramAM pUrva dizAmAM hoya, bapore mAthA para hoya ne sAMje pazcima dizAmAM hoya, tema namirAjA mithilA ane sudarzanapuramAM pharIne rAjya karavA lAgyA, ane prajAjanone AnaMda ane saMtoSa ApavA lAgyA. have na joIe A saMsAra -namirAjA AnaMdathI rAjya calAve che. samaya jatAM temane eka dIkaro thayo. dhIme dhIme kumAra moTo thavA lAge. bhaNIgaNIne taiyAra thayo ane barAbara rAjya saMbhALe te thayo tyAre namirAja vicAra karavA lAgyA. amArA kuLamAM paraMparAthI prathA cAlatI AvI che ke dIkare rAjya saMbhALe te thAya tyAre pitA rAjyano tyAga karI saMyama mArge jAya. huM moTo thayo ane mithilAnI Page #725 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zAradA renja rAjagAdI mane maLI tyAre mArA pAlaka pitA paNa saMsAra choDI tyAganA paMthe gayA. mArA vaDIla bhAI caMdrayaza paNa saMyama mAge gayA. te have mAro putra paNa rAjya saMbhALe tevo taiyAra thayA che. mATe mAre paNa A saMsAra choDI AtmakalyANa karavuM joIe. tamane A vicAra Ave che kharo ? dIkarAne ghera dIkarA thayA te paNa choDavAnuM mana thatuM nathI. choDo.. cheDachoDavA jevo che saMsAra. putra uMmara lAyaka thatAM namirAje tene paraNAvI rAjagAdIe besADyo. have A kAMTALI vADamAMthI bahAra nIkaLavuM che. temane saMsAra kAMTALI vADa jevo lAgyo to choDavA mATe taiyAra thayA, paNa tamane te saMsAra kAMTALI vADa nahi paNa mIThe sAkara jevo lAgyo che. namirAja samaje che. A rAjamugaTanI zobhA badhI nakAmI che. rAjamugaTa che zobhA nakAmI, mAthe che bhavane bhAra. rAjAne mAthe te bhavanA bhAra vadhe che. rAjyamAM rahIe eTale sArI-beTI AjJAo karavI paDe, ne pApanA bhAtA bAMdhavAnA, mATe have na joIe A rAjya, na joIe A saMsAra, joIe mAtra saMyama. cha cha khaMDanA adhipati evA cakravatIo paNa rAjasukha cheDIne nIkaLI gayA che, mATe mAre paNa te mArga apanAvavo joIe. mAre mATe te divasa dhanya gaNAze ke jyAre huM putrane rAjya soMpI saMyama laI AtmAnuM kalyANa karIza. namirAja A pramANe vicAra karI rahyA che, tyAM kevuM nimitta AvIne maLaze te bhAva avasare. ; caritra : guNadatta ane guNacaMdra baMne mRtyunA mukhamAM ubhA che, chatAM temanI nIDaratA te joIne caMDALanA hAtha mAravA mATe nA pADe che. he jAnamAla! tuM zuM vicAra kare che? laI le A motI ane tArA jIvananI daridratA dUra kara ne pApane dhaMdhe choDI de. ame baMne nirdoSa chIe. bhAI! je lADavA amArA mAtA-pitAe rAjakumAre mATe banAvyA hatA te amArAthI khavAI gayo ne amArA lADavA emanI pAse gayA. kevI rIte adala badala thaI gayA te khabara na paDI, ne pariNAme A zikSA AvI paDI. amAro koI doSa nathI. tuM amArA para dayA lAvIne, karUNA karIne amane jIvatadAna Apa. amane A baMdhanamAMthI mukta kare te tAre upakAra jIvanamAM kayAre paNa nahi bhUlIe. cAMDAlake dilameM karUNuM AI, nirdoSa hai dena bhAI, baMdhana sU mukti kInI, eka bAta sApha kaha dInI. ' ' kahevAya che ke Akhare satyane vijya thAya tema cAMDALonA kura hRdaya kemaLa banI gayA. hRdayamAM bhArobhAra kUratA bharI hatI tenA badale karUNAnA jharaNAM vahevA lAgyAM. motI joIne tene motI levAnuM mana thaI gayuM. motI laI lIdhA ne baMne kumArone abhayadAna ApyuM. temanA hAthapagamAM beDIo nAMkhI hatI te baMdhane teDI nAMkhyA. baMne nirdoSa paMkhIDAone baMdhana choDI uDADI dIdhA. pachI cAMDALa kahe che, bhAIo! tamane A piMjaramAMthI uDADyA che paNa te paMkhIDA ! Apa eTaluM dhyAna rAkhajo ke - * Page #726 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 61 tame kayAre paNa A nagara taraph na joze. temanA mAtApitA A nagaramAM che, paNu kANu temane samAcAra Ape ke tamArA phUla jevA nirdoSa bALakA mRtyunA paMjAmAMthI chUTI gayA che. mAbApane teA khabara nathI eTale e khicArA tA kALA kalpAMta kare che. jaMgalamAM maMgala - baMne paMkhIDA uDI gayA ane tyAMthI bhAgavA lAgyA. traNa divasa sudhI cAlyA karyuM. cAlatA cAlatA eka adhAra aTavImAM pahoMcyA. jyAM vAghasiMhanI bhayakara trADA sa`bhaLAtI hatI. baMne bAluDA divase cAle ne rAtre jhADa para caDhI jAya. bhUkha-tarasa khUba lAgI che. khAvA mATe sAthe bhAtuM paNa nathI. baMne bALakA pANInI zodhamAM phare che. tyAM jaMgalamAM maoNMgala samAna eka vRkSanI najIka mahAna vibhUtinA darzana thayA. munine dUrathI jotAM temanuM mastaka namI paDayuM. AMkhe hasI rahI. haiyu uchaLI rahyuM, dehatApa zamI gayA. pagamAM joma Avyu. muni nijAnaMdamAM mata hatA. te ekalA aTUlA cAlyA jatA hatA, nathI mastake chatra ke nathI page pagarakhA. gheADI vAre A bhAInI joDI tyAM paheAMcI gaI. munine joine 'mathaeNuM vaMdyAmi' kahane vaMdana namaskAra karI sukhazAtA pUchI. mahAtmAe te baMnenA aMtaranA bhAva jANI zrutavANInI suMdara kaDIone hRdayaspazI manAvI pIrasavA mAMDI. saMsAramAM sukha pachI duHkha ane duHkha pachI sukha e krama cAlyA ja kare che. Apa hiMmata na hAraze, gabharAze| nahi. Apa duHkhanA mAryA bhAgyA lAgeA che, Apa dharmane cheDaze. nahi, arihaMtAdi cAra zaraNAM sAthe rAkho. duHkha pachI sukha Avaze. ataranA kArDiye dharmane apanAvA. jarUra tamArA jIvanamAM prakAza thaze. jIvanamAM suMdara Apa lAvanAra aNugAra dharma taraph prayatnavata khaneA. gurUdeva ! sa tyAga mATe haju ame asama chIe. ema kahIne bALakeA tyAMthI cAlyA, ane mahAmuni paNa vihAra karI gayA. ma'galamAM amaMgala bALako pANI mATe pharatA hatA, tyAM dUrathI eka kUvA joceA. kUvAmAMthI pANI kADhavu` kevI rIte ? AjubAju tapAsa karatA nAnu doraDuM zeAdhI kADhyuM. guNadatta kahe-bhAI! tuM besa. huM A doraDAthI pANI kheMcu' chuM, ema kahIne pANI kheMcavA jAya che, tyAM doraDuM tUTI gayuM. doraDAnI sAthe gudatta paNa kUvAmAM paDI gayA. A joI ne guNacaMdra teA khUba raDavA lAgyA, are vidhAtA ! have huM ekle zu karIza ? tane A baMne bhAInI joDI paNa na gamI ke te teADI nAkhI ! krUra vidhAtA ! tane dayA na AvI ke A nAnA bhAi ekalA zu karaze ? guNacaMdra bhAI-bhAI nA pAkArA kare che paNa A jaMgalamAM tenA pAkAra kANu sAMbhaLe ? bhAI ! have huM zuM karIza ? khUba raDe che. are! koI tA vahAre Ave ne mArA bhAIne bacAveA. chevaTe peAte himatavAna banyA ne teNe eka yukti zeAdhI kADhI. dhAtI aura sAphA rA phira bleDa, kuvA kAMTA chera bAMdhyA gAMTho deI ne utAryo nIce, bhAIne jhaTa khIce. peAtAnI pAse je dheAtIyuM hatu. tene gAMTha vALIne doraDuM banAvyuM ane te doraDuM *- Page #727 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 622 zAradA 2tna kavAmAM nAMkhyuM, pachI kahe bhAI ! tuM A deraDAne cheDo majabUta pakaDaje ne pakaDIne upara Ava. huM tane kheMcI lauM chuM. mahA muzkelIe bhAIne bahAra kADhyo. kUvAmAM pANI ghaNuM hatuM, tethI pANImAM DUbavAthI te gUMgaLAI gayo hato, eTale kaMI bolI na zakyo. kUvAmAM te paDyo paNa bhAgyane bacI gayo. bhAIne bahAra kADhayo tyAM bebhAna thaI gaye. ghaNe pavana nAMkhe, pANI chAMTyuM paNa bhAnamAM AvatuM nathI. kUvAmAM paDyo tethI pANI ghaNuM pIvAI gayuM che. guNacaMdra bhAIne sUvADI paMkhIone bhalAmaNa karI, Apa mArA bhAIne sAcavaje, huM jaMgalamAM lAkaDA zodhavA jAuM chuM. thoDA lAkaDA maLyA, ane cakamakanA paththara maLyA te laI AvyA. bhAI pAse lAkaDA mUkI cakamakanA paththara vaDe agnithI lAkaDA saLagAvyA ne bhAIne tApaNI karAvavA mAMDI. thoDI vAra thaI tyAM tene bhAna AvyuM, tyAre guNacaMdrane jIvamAM jIva Avyo. basa, have sAruM thaI jaze. tene khUba AnaMda thayo. guNadatta kahe vIrA ! tuM tArI buddhithI yukti zodhIne dhotIyAnuM doraDuM banAvyuM, te huM upara Avyo. nahi te huM Aje marI jAta. dhanya che tArI buddhine ! pachI kahe bhAI! ApaNane bhUkha bahu lAgI che. ahIMthI ApaNe eka nagaramAM jaI e. tyAM mahenata majurI karIzuM ne ApaNI sudhA maTADazuM. ema vicAra karIne bo bhAIoe cAlavA mAMDayuM. jaMgalathI haju zahera ghaNuM dUra hatuM. pahoMcatA lagabhaga aDadhI rAta thaI jAya. sAthe kaI sathavAro nathI ke zaheranA jANItA nathI, eTale ajANyA pradezamAM aDadhI rAtre kyAM jAya? eTale nakakI karyuM ke AjanI rAta A * jaMgalamAM pasAra karIe. baMne bhAIo eka moTA vaDanI nIce beThA. jaMgala bhayaMkara che. siMhanA dhaDukA saMbhaLAya che. bIjA jaMgalI prANIonI rADa saMbhaLAya che, eTale guNadatta kahe bhAI! AvA viSama sthAnamAM baMnee sAthe sUI javuM te barAbara nathI. ApaNe vArApharatI ekeka jAgIe. guNadatta kahe bhAI! tuM pahelA sUI jA. huM cekI karuM chuM. huM be vAgyA sudhI jAgIza, pachI huM sUI jaIza ne tuM cakI karaje. kamanI kaThInAI karmanI vicitratA have sAMbhaLaje. lalATe lakhyA lekha keNa bhUMsI zake ? bALakanA pApane ghera udaya che. phAMsImAMthI chUTyA tyAM kUvAmAM paDyA. kUvAmAMthI bacyA. have zuM thAya che te sAMbhaLaje. aDadhI rAta thaI gaI. nAno bhAI te ghasaghasATa uMghe che. guNadattane uMgha Ave che, paNa tenA manamAM thayuM ke mIThI niMdaramAM poDhatA bhAIne kyAM jagADuM ! bhAvinA bhAva keNuM mithyA karI zake ! have bhAIne jagADuM ke nahi ? tenuM zarIra paNa khUba thAkI gayuM hatuM, eTale tene paNa uMgha AvatI hatI. bIjI tarapha nAnA bhAInI niMdaramAM khalana karavA mana mAnatuM na hatuM. have zuM karavuM? vana eTale seMkaDo nI guphA ! chevaTe IrachA nahi hovA chatAM guNacaMdrane jagADyo ne pAte sUI gaye. guNadatta sUto che ne guNacaMdra ceka kare che. thaDe samaya te jAge, paNa pachI te tene paNa uMgha AvI Page #728 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 6ra3 gaI. have baMne sUtA che, emAM meATAbhAIne mAthe kaI Apatti Avaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 68 bhAdaravA vada amAsa ravIvAra tA. 27-9-81 jJAnI purUSA kahe ke A janmamAM meLavavA jevuM kAMI paNa hAya tA bhAvasAdhupaNA rUpa sacama che, ane AvA saMyama khUba sArI rIte pALI chaThThA guNusthAnakanI prApti karavI ane sAtamA guNasthAnakanA svAda meLavavA. A sivAya A saMsAramAM sukha mATenI kAI paNa sAmagrI meLavavA jevI nathI. tenI icchA paNa karavA bhAgavavAnI tA vAta ja kayAM rahI ? jevI nathI. to pachI ane A sasAra AtmA sAthe joDAyelA karmAthI cAle che. tamAma sasArI jIvA karma sattAe traNe bhuvanamAM bichAvelI jALamAM kAramI rIte phasAyelA che, tamAmanA vAsa viSayeA rUpI kuTIramAM che. temAM rAga, dveSa rUpI be mahyo che. ajJAna jIvA krodha, mAna, mAyA, leAbha rUpI kaSAyAne ane pAMca indriyAnA viSayAne paravaza che. temanA upara meAhanA eTale viSayAnA pAza paDelA che. vaLI AtmA sneha rAgamAM phasAyelA che. A jALa tADI nAMkhavI joie, ane viSayeA rUpI kuTiramAMthI bahAra nIkaLI javuM . joie. samyajJAna meLavavu joie. pAMce indriyeA ane mananA mAlika banavuM joie. jethI indriceA tathA mananA sArA upayAga karI cAre kAyAne dabAvI tene paNa AtmakalyANamAM sArA upayega karI zakAya. saMsAramAM jIvane anukULa sayAgA upara khUba rAga thAya che, ane pratikULa sayeAgeA upara khUba dveSa thAya che. tevA rAga dveSanA pariNAmeA cheADI daI samabhAva keLavavA jevA che. rAga-dveSa rUpI mahone khAcIethI pakaDI dUra phekI devA jevA che. rAga dveSa halAhala jherathI paNa ati khataranAka jhera che. e je jIvAne caDhayA te bhAbhava mATe maryA samajI leA. rAga dveSanA mULa AtmabhUminA peTALamAM patharAyelA che. evA sudRDha thayelA A mULa che ke ene ukheDI nAMkhavA te saraLa kAma nathI, jaldI pate tevuM kAma nathI. sa'sAra, jIvane vaLagelA karmothI cAle che, tethI bhUtakALanA karelAM kamAnA udayakALamAM je kAMi duHkhA Ave te tamAma AnaMdathI hasatA mukhe veThI levA jevA che, kAraNa ke te duHkhA AtmAe karelA pApanA udayathI Ave che, tethI AnaMdathI veThI zakAya ane nirjarA karI zakAya. zakti hAya tA evA duHkhA tathA AvelA pariSahA dUra karavA jarA ce prayatna na karatA khUba AnaMthI sahana karI levA ane zakti na hAya tA duHkhA dUra karavA anItinA upayAga na karavA. sa`sAranA sukheA pUrva saMcita puNyathI maLe che, te paNa bhAgavavA jevA nathI, paNa chADavA jevAM che. saMsAranA tamAma sukhA jemAM ghara jamIna-vAhanA kuTuMba-patnI uparAMta peAtAnuM kahevAtu zarIra tenA paNa Page #729 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 624 zAradA ratna samAveza thAya che. te badhuM cheDI daI bhAvasAdhupaNAnuM jIvana jIvavA mATe saMyama le khUba jarUrI che. jyAM sudhI AvuM sAdhu jIvana svIkArI na zakAya tyAM sudhI AtmAe saMsAramAM evI rIte jIvavuM joIe ke saMsAramAM AvanAra tamAma duHkho khUba AnaMdapUrvaka sahana karI bhogavI levA ane je sukhane bhogavaTo karyA vinA cAle tema na hoya te paNa te anAsaktapaNe bhegavavA. AtmAne ajanma banAvI mokSa prApta karavA mATe dareka AtmAe samyagadarzana- samyagajJAna ane samyapha cAritra saMpUrNa paNe pragaTa karavuM joIe. e mokSane mahAna mArga che. te mATe saMsAramAM maLatI tamAma sukhanI sAmagrIne lAta mArI, choDI daI vahelI take bhAvasAdhupaNuM meLavavuM joIe. aMte guNaNIe caDhI tamAma karmone nAza karI vItarAga banI kevaLajJAna pAmI ekSapada meLavavuM joIe. dAha javarano prakopa -ApaNA adhikAranA nAyaka amirAja saMsAramAM rahevA chatAM ane rAjya calAvavA chatAM anAsakta bhAve rahetA hatA. putra meTo thaye eTale tene rAjya sepI saMyama levAnI bhAvanA bhAvI rahyA che. tyAM zuM banyuM ! pUnamanI ajavALI rAtrI hatI. namirAja mahelanA sAtamA mALe potAnI sukha zayyAmAM sUtA hatA. graMthakAra lakhe che ke namirAjane 1008 rANIo hatI. badhI rANIo paNa tyAM sUtI hatI. namarAjanuM zarIra paNa svastha hatuM. paNa keNa jANe rAtanA acAnaka namirAjanA mukhamAMthI cIsa paDI gaI. badhI rANIo jAgI gaI. rAjAne pUche che, Apane zuM thayuM ? kema cIsa nIkaLI gaI? mArA zarIramAM kALI baLatarA thAya che, ne asahya vedanA thAya che. AkhA dehamAM jANe TheraThera lAvArasa vahevA mAMDyo, ne remeromamAM dAhajavara bhabhUkI uThyo. are ! zuM kahuM! te vedanAnuM varNana karI zakuM tema nathI. evI bhayaMkara vedanA thAya che. namirAja vicAravA lAgyA ke acAnaka A zuM thayuM? zarIramAM dAhane ATalo prakopa kema thaye? zuM mArA khorAkanA kAraNe ? nA..nA..AhAramAM to kaI jAtanI khAmI nathI. ane huM pathyathI rahuM chuM to pachI acAnaka dAha kyAMthI ? A dAhajavara acAnaka thayo che, tethI mArA pUrvakRta karmonuM phaLa haze. * pIDAnA zamana mATe upacAre -paTTarANI Adi badhAne khUba ciMtA thavA lAgI. moTA moTA veda mahArAjAne roga maTADavA AvyA. namirAjane khaMDa have vaidethI bharyobhAdaryo rahevA lAgyo. eka vada Avyo na Avyo tyAM bIje hAjara ja hoya ! emanA roganI davA zodhavA keTakeTalA AyurvedIya graMthonA pAnA palaTAyA, paNa dAha te roja vadhu ne vadhu bhabhUkavA mAMDyo. namirAjanA dehanI rakSA kAje AsapAsa seMkaDe videnI khaDI phoja ghUmavA mAMDI, paNa vedanAne vega ocho na thayo te na thayo. rAjAnI hajAra hajAra patnIo pathArI pAse vIMTaLAIne khaDe page ubhI rahIne paDate bela jhIlyA karatI. 1mirAjanI vedanAnI karUNatA jotAM emanA dila dravI uThatA ne AMkhamAMthI AMsuo paDatA. mithilAnA rAjya siMhAsane besanArA namirAjane pathArImAM paDyA paDyA AMsu Page #730 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 625 sAravAne karUNa avasara AvI gayo. eka divasa, be divasa, eka saptAha, be saptAha 1 mAsa, be mAsa pA5nA udayanuM kAma joradAra cAlyuM. apAra pIDA che. divasa-rAta baLuM baLuM thaI rahyA che. makhamalanI zayyAmAM rAjA ALoTe che, paNa tethI dAha e che thatuM nathI. eka vakhata je sAruM lAgatuM hatuM te badhuM have ekAeka akAruM thaI paDayuM. cha cha mahinA vItavA AvyA chatAM haju rAjAne roga keI maTADI zakatA nathI. vicAra karIe to lAge che ke emanA pUrvabhavo te sArA hatA. e Apa sAMbhaLI gayA, te kayAMthI AvA pApa bahAra phUTI nIkaLyA ? jJAnI kahe che ke pApa karma te asaMkhya bhavo pahelAnA ya udayamAM Ave che. bhagavAna sUyagaDAMga sUtramAM bolyA che- assi ca loe aduvA paratthA, sayaggaso vA taha annahA vaa| saMsAramAvana paraM paMra te, vatpatti vyakti ja duniyALa a. 7.gA. 4. jIvoe bhUtakALamAM bAMdhelA karmo ke vartamAna bhavamAM bAMdhelA karmo paikI kaI karma cAlu bhavamAM kartAne vipAka-phaLa Ape che. koI karma pAsenA bIjA bhavamAM phaLa Ape che, ane koI karma seMkaDo bhavamAM phaLa Ape che ane seMkaDo bhave paNa bhogavavA paDe che. koI karma cAlu bhavamAM, koI karma bIjA ke trIjA bhavamAM ke seMkaDo bhave udaya AvatAM bhegavavA paDe che. je pramANe karma bAMdhyA hoya te pramANe bhogavavA paDe che, te kaI karma anyathA prakAre bhogavavA paDe che. koI karmanA phaLa eka vAra bhegavavA paDe che. te koI karmanA phaLa vizeSa vAra bhegavavA paDe che. kamane baMdha jIvanA pariNAma pramANe tIvra ke maMda, dIrgha sthiti ke alpa sthitine paDe che. kuzIla manuSyo hiMsA karIne lAMbA kALa sudhI saMsAramAM paribhramaNa karatA rahe che. eka karmanA phaLa bhogavatA rAga dveSa karIne, ArtadhyAna karIne navA navA karmanA baMdha bAMdhe che. AvI rIte potAnA karelA karmonAM phaLa sau kaI bhagave che. ' namirAjAne keTalAya bhava pahelAnA karmo udayamAM AvyA che. bhagavAna mahAvIra prabhune TheTha aSabhadeva prabhunA vArAmAM pote maricinA bhavamAM bAMdheluM nIcagetranuM karma keTalA lAMbA samaye bhagavAna mahAvIra svAmInA bhAvamAM udayamAM AvyuM. samarAditya maharSine TheTha pahelA bhavathI mAMDIne nave bhava sudhI ghora duHkha denArA pApa uchaLI AvyA ne? evuM namirAjAne banyuM, mATe puNyane vizvAsa karavA jevo nathI ke enuM abhimAna karavA jevuM nathI. kayA bhavanA pApa kayAre udayamAM Ave enI khabara nathI. A paNa saMsAranI asAratA che. karmo udayamAM Ave tyAre camarabaMdhInI paNa zarama dharatA nathI. sanat kumAra cakravatInI manehara, ramaNIya kAyAmAM ekI sAthe seLa bhayaMkara roga AvyA ne ? paNa e mahAna AtmAo AvuM nimitta maLatAM jAgI gayA ne saMsAra choDIne saMyamI banI gayA. mahApurUSone roga Ave te paNa sArA mATe. dAhajavarane roga cha cha mAsathI moTA rAjA jevAne nAnA bALakanI jema vyAkULa karI rahyo che. 40 Page #731 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 626 zAradA ratna namirAjAnI patnIo bicArI AvA guNasaMpanna pati upara atyaMta sneha ane samarpaNa dharanArI emane saMtApano pAra nathI. eka vAra rANIe namirAjane pUchayuM ke Apa pote buddhimAna che ane potAne mATe pote jANI paNa zako cho ke ApanA zarIramAM A kayo roga che ! namirAje kahyuM-mArA zarIramAM dAhajavara to thayo che, paNa mane lAge che ke A dAha mane sAvadhAna karavA mATe AvyuM che ke A saMsAra asAra che. A roga AvavAthI mane saMsAra asAra dekhAya che. tamane kyAreka roga Ave tyAre saMsAra asAra lAge che kharo? e vakhate kadAca lAgatuM haze. roga AvavAthI kaI sAvadhAna thAya athavA na thAya paNa rega Ave che te sAvadhAna karavAne mATe. caMdana ghasatI rANuonA kaMkaNane kekArava lAge akAre chevaTe vaidoe kahyuM- mahArAjAnA zarIramAM dAhajavara che, mATe rAjAnA zarIra para bAvanA caMdanane lepa karavo joIe. tenAthI temanA zarIre ThaMDaka vaLaze. rAjAne sAruM thAya te mATe kAma karavA koNa taiyAra na hoya ! namirAjAnI rANIo jAte caMdana ghasavA besI gaI. rAjyamAM te aneka dAsa dAsIo hoya paNa keIne hukama na karatAM jAte ghasavA besI gaI. emane pati upara bhAre sneha ane samarpaNa che, tethI jAte ghasI ghasIne lepa kare che. covIse kalAka pAse ne pAse sevAmAM khaDe page rahe che. A badhI rANIo potAnA pati mATe caMdana ghasavA beThI che. emanA hAthamAM rahelA evarNa kaMkaNe paraspara athaDAtA ne emAMthI mamara dhvani ne svargIya sUro utA, paNa mirAja Aje e dhvanine khamavA paNa azakata hatA. kaMkaNanA avAjathI rAjAnI niMdrA uDI gaI. paTarANI kahe mahArAjA! zuM thayuM ? ApanI nidrA kema uDI gaI! rAjAe kahyuM, ke khyAla paNa kema rAkhatA nathI ke mithilA pati Aje mAMdagInA bichAne sUtA che? ATale karNabhedI avAja ahIM rAjamahelamAM kema thaI rahyo che? mArI vedanA A avAja paNa sahana karI zakatI nathI. rAjAnA zarIramAM A dAhajavaranI vedanA eTalI hade pahoMcI hatI ke teo kaMkaNunA kekAravane (saMgItane) paNa sAMbhaLI zakatA na hatA. A sUromAM emane temanA gaDagaDATa saMbhaLAtA hatA. eka vAra priyatamAnA je kaMkaNane raNakAra madhura lAgatuM hatuM, jIvanane AnaMda pamADato hatA, e atyAre duHkhadAyaka banyo che. namirAjanI vyAkuLatAne Aro rahyo na hate. vedanA vadhatAM emaNe kahyuM-A rAjabhavana che, raNabhUmi nathI hoM, ke ahIM ATalA badhA dhaDAkA thAya che. . paTarANIe kahyuM-ApanA khaMDamAM te saMpUrNa zAMti jaLavAI rahe e mATe kaDaka pahero rAkhyo che. A avAja te suvarNa kaMkaNane che. ApanA zarIra para lepa karavAne mATe rAjarANIo caMdana ghasI rahI che. emanA hAthamAM rahelA kakaNo arasaparasa athaDAya che. emAMthI A saMdhIta UbhuM thAya che. zuM ApanI vedanAe ATale badhe vega pakaDo che ke A davani paNa ApanA kAnamAM phUlanI jema bheMkAya che! huM hamaNAM ja A avAja baMdha karAvuM chuM. ame ApanA AnaMdane mATe kaMkaNe paherIe chIe, paNa jyAre enAthI Apane duHkha thAya che te huM hamaNAM ja kaDhAvI nAMkhu chuM. Page #732 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 627 dareka rANIo Aje chellA keTalAka divasathI lehI reDIne caMdana ghasI rahI hatI. e ekaluM caMdana nahotuM laTAtuM paNa emAM dilanI lAgaNI, patino prema ane samarpaNa paNa lasoTAI rahyuM hatuM. paTarANIe rANIonI pAse AvIne kahyuM-ApaNe je kaMkaNa paheryA che te patine AnaMda devA mATe paheryA che, paNa patine tenA avAjathI duHkha thAya che, mATe tame badhA saubhAgyasUcaka ekeka kaMkaNa hAthamAM rahevA daI bIjA kaMkaNa hAthamAMthI kADhI nAkhe. ApaNe caMdana ghasavuM che, paNa patine duHkha thavA devuM nathI, mATe ekeka kaMkaNa rAkhavAthI avAja thaze nahi, ne patine zAMti thaze. paTarANInA kahevAthI badhI rANIoe saubhAgyasUcaka ekeka kaMkaNa rAkhI bIjA kaMkaNa kADhI nAMkhyA, tethI avAja baMdha thaI gayo. nirava zAMti patharAI gaI. namirAjA vicAravA lAgyA ke hamaNAM te bhAre ghaMghATa thaI rahyo hate, ne ekadama kema baMdha thaI gayo? zuM rANIone cheTuM lAgyuM ke caMdana ghasavAnuM kAma baMdha karyuM ? emaNe paTarANIne pUchyuM, caMdana ghasavAnuM zuM baMdha karAvyuM? enA AdhAre te huM jIvuM chuM. vedanAnA vaheNane kaMIka paNa ochA kare evA caMdana lepa paNa zuM baMdha karAvI devA che? nA...nA mahArAjA ! Apane jema zAMti thAya tema karavuM e amAruM kartavya che. jo ke saMsAramAM svAthI strIo hoya che, paNa ahIM evI kaI svAthI strI nathI. caMdana ghasavAthI Apane zAMti maLe che, te caMdana ghasavAnuM ame kema baMdha karI zakIe? ame avAja baMdha karyo che paNa kAma baMdha karyuM nathI. rAjAe pUchayuM, avAja baMdha ane kAma cAlu kevI rIte? mahArAjA, je Apa kaho te badhI rANIone ApanI samakSa lAvIne e batAvuM ke avAja kevI rIte baMdha thayo che ? kaMkaNa ekathI vadhAre hoya tyAre avAja thAya che, paNa eka hoya che tyAM avAja thato nathI. rANIoe saubhAgyacinha rUpI ekeka kaMkaNa rAkhI badhA kaMkaNe utArI nAMkhyA che, jethI avAja baMdha thaI gayo che, paNa caMdananA kacoLA te bharAI rahyA che, ne caMdana ghasavAnuM paNa cAlu che. namirAjA rANIonA A vacana para gaMbhIra vicAra karavA lAgyA. eka zabda para te vicAronuM vRkSa uge che. AtmA AdhyAtmikatAnI sanmukha hoya te zubha vicAronuM vRkSa ane bhautikatAnI sanmukha hoya te azubha vicAronuM vRkSa. AtmabhUmimAM jevA vicArabIja vAvIzuM tevuM jIvanavRkSa e vicAra bIjamAMthI vikasita thaze. daSTi kaI bAju che enA para AdhAra che. namirAjAnI dRSTi pudagalanA ramakaDA tarapha hota te rANIonA A mIThA bela para emanuM AkarSaNa vadhata. avAja baMdha karyo, ene dhanyavAda Apata. emanA mIThA bola para mahaghelI azubha vicAraNAonuM vRkSa ugAData, paNa...nA namirAjAe te AtmA tarapha dRSTi karI. e AdhyAtmika tatva sanmukha daSTivALA banyA. namirAjanuM AtmamaMthana-namirAja vicAravA lAgyA. eka tyAM zAMti. eka tyAM maMgaLa! aneka tyAM kelAhala ! aneka tyAM saMgharSa! vedanAmAM taraphaDatuM namirAjanuM mana have AMtara jagata bhaNI mITa mAMDI rahyuM hatuM, te virAga bhaNI cAlatuM thayuM. Page #733 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 zAradA ratna teo kaI uMDA vicAramAM saratA jatA hoya e bhAva emanA mukha para dekhAya. aho! aneka kaMkaNemAM saMgharSa thatuM hatuM ane ekamAM saMgharSa maTI gaye! te duHkha paNa gayuM. eka kaMkaNa jarA paNa zorabakora karatuM nathI. mArA zarIrane trAsa upajAvanAra kaMkaNu nahi paNa kaMkaNane samUha hato, tema mArA AtmAne kaleza upajAvanAra AtmA sAthenI upAdhi che. Atmana ! anekatvane tyAga kara ane ekatvanA AnaMdane bhoktA bana. AMtara jagatamAM paNa "eka tyAM AnaMda" A satyanuM sAmrAjaya nathI zuM? A kaMkaNuM paNa ekAkI thatAM zAMta, prazAMta banI gayA te A mAro Atamadeva paNa je eka baMne, niHsaMgatAthI neha kare, saMganA snehane cheha de, te kevI AdhyAtmika zAMti patharAya! eka kaMkaNa rahevAthI maMgaLa thayuM che te pramANe AtmAne mATe ekalA hovAthI maMgaLa thaI zake che, mATe he AtmA ! tuM sAvadhAna thaI jA. saMbhava che ke A dAhajavara mane A jAtanI sUcanA ApavA mATe Avela hoya ! dhanya che bhAIne ke je saMsArano tyAga karI cAlyA gayA, paNa bhAIne Adarza sAme hovA chatAM huM haju sudhI saMsAramAM phasAI rahyo chuM, je A dAhavara na AvyA hatA te huM hajusudhI paNa saMsAramAM phasAI raheta, paNa teNe mane sAvadhAna karela che, mATe have mAre A saMsAramAMthI nIkaLI javuM joIe. jyAM sudhI snehImaMDaLathI vIMTaLAyela rahIza tyAM sudhI bhava rUpI khaLabhaLATa cAlyA karaze, ane tyAM sudhI ghaDIpaNu vizrAMti nahi maLe. bagaDe be Aja sudhI huM bhramaNAmAM bhUlyo. "bagaDe bee te nAnapaNathI zIkho hato, paNa tene kharo artha Aje kaMkaNe mane zIkhavADyo. tame samajyA? "bagaDe be eTale zuM? eka maTI be thayA ke bagaDavAnuM kAma zarU thayuM. be nA cAra ane aneka thatAM teTale darajaje rAgadveSa vadhavA lAgyA, ane puNya pApanI Avaka karIne coryAzInI ghaTamALamAM bhamavAnuM thayuM. namirAjanI vedanA te eTalI ja hatI, chatAM ya namirAjane vedanAmAMthI virAganI vATa jaDI gaI. teo e vATe AgaLa vadhI rahyA hatA. kharekhara eka tyAM AnaMda, cidAnaMda ane aneka tyAM AMsu ! Akada! AkramaNa ! jyAM be che tyAM avAja che. A jIva anAdithI ekalo che, chatAM koI snehInA maraNathI athavA dhanAdi cAlyA javAthI AtmAne duHkha thAya che. paNa jJAnI kahe che ke je cIjo javAnI hatI e cAlI gaI, pachI temAM duHkhI thavAnI zI jarUra che? jIva jema jema asaMtoSa ane tRSNa vadhArI parigraha bhego karatA jAya che, tema tema ene duHkha ane ciMtA vadhe che. jIva jyAre janme che tyAre te ekalo ja Avyo che. ahIM AvIne teNe badhI upAdhi ekaThI karI che. temAM mArApaNuM mAnIne besI gayo che, paNa jIva jAya che tyAre ekale jAya che. A rIte mirAjA ekatava bhAvanAnuM ciMtana karI rahyA che. e bhAvanA bhAvatA temanA jIvanamAM zuM camatkAra thaze te avasare. . caritraguNadatta ane guNacaMdra baMne jaMgalamAM AvyA che. nAno bhAI cAkI kare che ane moTA bhAI sUto che. pavananI zItaLatAmAM nAnAbhAIne paNa uMgha AvI gaI. prabhAta thatA guNacaMdra jAgyo. tenA manamAM pastAvo thavA lAgyo. he prabhu! huM kema sUI gayo! Page #734 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zacaMdA hRrta - 629 are! A mAro bhAI guNadatta kema jAge nahi? moTAbhAIne jagADavA prayatna karyA paNa bhAI jAgato nathI. eTale kahe che moTAbhAI! moTAbhAI ! uThe.uThe...have te divasa ugI gaye. bhaiyA o mArA bheyA ! paNa keNa bele? guNacaMdra samajI gayA ke nakakI kaMIka banyuM lAge che. mArAbhAInI uMgha te kUkaDA jevI che. saheja pagano saMcAra thAya ke tarata jAgI jAya ne Aje kema Ama! khUba DhaDhaLyo chatAM jAgato nathI, tyAre kahe che bhAI! eka vAra te bela, tane zuM thayuM che? tyAM te sUryanA prakAzanAM kiraNo paDatAM teNe joyuM ke AkhuM zarIra lIluM kAca jevuM thaI gayuM che. ararara.... mArA bhAIne te jhera caDhI gayuM che. tenA haiye hAtha paDI gaye. nAge DaMsa dIdhe lAge che. huM sUI gayo tyAre mArA bhAInI A dazA thaI ne ! khUba raDavA lAge meM duSTa A zuM karyuM? e mArA badhu! vanamAM huM ekale zuM karIza? huM tamArI rakSA na karI zakyo ! kyAM mAtA ! kayAM pitA ! kayAM gAma! kayAM tame! kyAM huM ! kayAM jAuM! zuM karuM ? jyAM bhAgyadazA rUThI tyAM elaMbhe kone devo ? are ! mAro bhAI zuM marI gayo ? guNadattake beheza dekhakara, guNacaMdra kapAta kare, kauna IsakI bAta sune, kauna IsakA nAtha! tyAM karUNa svare raDe che. kALe kalpAMta kare che, jhADa sAthe mAthA pachADe che. ahIM game teTaluM raDe paNa keNu tene chAne rAkhe ? keNa tene AzvAsana Ape? vanavagaDAmAM uMce AkAza ne nIce dharatI sivAya tenuM koI nathI. jema jema raDato jAya che tema tema AMsunA motI banatA jAya che. guNacaMdra badhA metI bhegA karI eka kapaDAmAM bAMdhI lIdhA. meTAbhAIne jhera cahyuM che, paNa te haju marI gayo nathI, paNa guNacaMdra bicAre nAne tene zI khabara paDe ? teNe mAnyuM ke mAre bhAI belate cAlatuM nathI mATe marI gayo che. ema mAnI potAnI pAse kapaDuM hatuM temAM zabane bAMdhI vRkSa sAthe bAMdhI dIdhuM ke jethI kAgaDA, kUtarA Adi kaI kocI na jAya. tene bAMdhIne agnisaMskAra karavA mATe : jaMgalamAM lAkaDA zodhavA gayo, paNa jaMgalamAM kyAMya caMdananA lAkaDA na maLyA, tyAre bAjumAM bhImapura nAmanuM moTuM zahera che te bAju ravAnA thayo. pagamAM joma nathI. cAlatA cAlatA nagaranA daravAje pahoMce. jyAM moTI moTI mahelAte che. kroDAdhipati zeThIyAe vase che. tyAM jaIne te ubho rahyo. tyAM eka lakSamIdatta nAmanA zeTha vasatA hatA.' zeThanI vRtti nAma pramANe hatI. dhananA bhaMDArane dekhI AnaMda pAmatA. dhana hovA chatAM kaMjUsIyA pUrA. paropakAra ke dharmakAryamAM kaI divasa rAtI pAI paNa vAparatA nahi. mAnanA gumAnamAM ema mAne ke huM gAmane agragaNya zreSThi chuM. AvA lakSamIdatta zeTha ) dhanasaMcaya karavAmAM bahAdura hatA. lAbha vinA kadIe keDI kharacatA nahi. AMsunA motI jotAM lalacAyela zeTha : lamIcaMda zeTha mahelanI bArIe ubhA ubhA dAtaNa karatA hatA. A kumAra mahelanI sAme ubhe che, tyAre zeTha kahe che, ahIM Page #735 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA 2tma zA mATe ubhe che? mArI sAme ane mahela tarapha Tagara Tagara zuM joI rahyo che! ahIMthI cAlate thA. hAtha ugAmIne kahe che, AMgaNAmAMthI khase che ke nahi? nahitara A hAtha taiyAra che. dhananA nazAmAM cakacUra banelA dhanavAnone sAcA kAna ane sAcI AMkha hotI nathI. tiraskAra bharyA vacane kahe che. zeThajInA A zabdo guNacaMdrane khUba lAgI AvyA. haiyuM te raDI rahyuM hatuM ke AvA veNa kaveNa sAMbhaLavAnA thayA, tethI tenI AMkhamAMthI TapaTapa AMsuo paDatA te motI banyA. A zeThe joyuM. A te koI camatkArika chokare lAge che ane te raDe che te motI thAya che. tiraskAra karanAra zeThanuM mana motImAM lalacAyuM. A te bahu sAruM, kamAvAnI ciMtA nahi. have tene premathI bolAvyA-dIkarA ! gharamAM Ava. tuM zA mATe raDe che ? tAre zuM duHkha che? baMdhuo! karma rUThe tyAre mANasa bhAna bhUlI jAya che. guNacaMdra pAse motI to hatA ja. ene caMdananA lAkaDA joItA hatA, te sIdhe lAtImAM gayo hato te lAkaDA maLI jAta, paNa dukha bhogavavAnuM hoya tyAre buddhi buThI banI jAya che. guNacaMdra zeThane badhI vAta karI. mAro bhAI jaMgalamAM paDyo che. sarpadaMzathI mRtyu thayuM che, tethI agnisaMskAra karavA caMdananA lAkaDA levA Avyo chuM. tuM raDa mA, huM mArAthI banatuM badhuM karIza, tuM haju bALaka che, Ama hiMmata hArI jaze te raMgIlI duniyAnA raMga kema mANI zakIza ? saMsAramAM sukha duHkha AvyA kare che. gabharAIza nahi. mAnava mAnavane sAtha nahi Ape te koNa Apaze ? ema kahI vahAlathI mIThe hAtha pheravyo. du:khI haiyAne haMphanI jarUra hoya che. guNacaMdra be hAtha joDIne zeThane kaMIka kahevA jAya che, tyAM tene kaMTha rUMdhAI gaye. zeThe kahyuM dIkarA ! huM tArA bApa samAna chuM. tuM khullA hadaye dhAta kara, jethI haiyuM haLavuM bane. zeThanA mIThA zabdo para guNacaMdra aMjAI gaye. te zeThane pitAnI karUNa kathanI kahevA taiyAra thayo. badhI vAta kare che ne AMkhamAMthI bAra bAra jevaDA AMsu paDe che te AMsu motI banyA. guNacaMdra zeThanA mIThA vacane para aMjAI gayo. ene kayAM khabara hatI ke A zeThajI te AMkhanA AMsuthI banatA metIthI lobhAyA che. chevaTe guNacaMdre kahyuM, Apa kRpALu cho. ApanI pAse eka vinaMtI karuM chuM ke mArA vaDIla bhAInA agni saMskAra mATe caMdananA lAkaDA Adi Apone. zeThanA manamAM thayuM ke je huM ene lAkaDA Adi ApIza te A mauktika sAratuM paMkhI uDI jaze. ratnane pheMkI dIdhA pachI zeAdha kyAM karavI ? vagara mahenate motInI helI kayAMthI hoya? have zeThane khetIne lobha lAge che, tethI guNacaMdrane javA deze nahi, ne metI meLavavA mATe tene raDAvavA kevA ko Apaze ne zuM banaze te avasare. Page #736 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 zAradA re vyAkhyAne naM-69 Ase suda 2 ne maMgaLavAra tA. 29-~81 sarvajJa sarvadazI bhagavAne saMsAranuM svarUpa samajAvyuM ke A saMsAra kevo che? "are nAma, saMsArAi " adhruva che. emAM kaI paNa vastu satA sthira rahevAvALI nathI, mATe adhuva che. azAzvata che. paryAya rUpathI dareka vastu samayesamaye utpanna thAya che ane nAza thAya che, mATe te azAzvata che. emAM zArIrika tathA mAnasika aneka prakAranA duHkho bharelA che, tethI e duHkhathI pracura paNa che. AvA adhuva, azAzvata, duHkhathI bharapura, ke jemAM sukhanuM nAma nizAna nathI e vicitra saMsAra! jyAM janma, jarA, mRtyunA kAramAM duHkho bhogavavAnA ! zArIrika, mAnasika, vyAdhionI jyAM parisImA nahi. kevI che saMsArI jInI asahya yAtanA! kevuM che saMsAranuM karUNa citra! jyAM jyAM najara nAMkhe tyAM Aha, AMsu, AkranTa ane vilApa, AvA caturgati rUpa saMsAramAM koNa bhame che? bhagavAne tene suMdara javAba Ape che. bhagavAna belyA che ke - monI mamarU saMsAre, amonI vivamupha" bhagI saMsAramAM bhame che paNa abhAgI eTale bhegI saMsAramAM bhamatuM nathI. te tenAthI mukta thaI jAya che. have bhegI kone kaheve ane gI kene kahe? je pAMca IndriyonA viSayo zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzamAM sukha mAnIne temAM eMTI jAya che, ane karmone upacaya kare che te bhegI. bhegI ja pAMca IndriyonA viSayamAM Asakta banIne tene bheLavavAmAM mahAmUlI jiMdagI veDaphI nAMkhe che. e bhegI AtmA saMsAracakramAM bhramaNa kare che. jyAre yogIne AtmA e badhAthI nirALo che. puNyodaye pracura bhega-sAmagrI maLI hoya, chatAM bhegone lAta mArIne Atmasukha meLavavA mATe sAdhanAmAM lIna bane te yegI. A tyAgI saMsArathI mukta thAya che. saMsAranA dukhe bhogavavAnuM mAtra bhogInA lalATe lakhAyeluM che, kAraNa ke tene tanamanane taraphaDATa, are, dhananI pAchaLa pAgala banIne dhana bheguM karavAnI tIvra lelupatA to keTalI! paNa tenA bhAgyamAM hoya teTaluM maLe che ane aMte te badhuM meLaveluM mUkIne pApa bhogavavA durgatimAM utArA karavA paDe che. jJAnI purUSae te bhAgone kiMpAgavRkSanA phaLanI upamA ApI che. siddhAMtamAM bhagavAne zuM nathI batAvyuM? paNa jovA mATe dRSTi te karavI paDe ne! kiMpAgavRkSanuM phaLa dekhAvamAM manahara, svAdamAM mIThuM paNa pariNAme jIva ane kAyA judA karI che. kripAgavRkSanA phaLa khAvAthI eka bhavanI samApti thAya che, jyAre bhegane bhegavanAra rasa reDI reDIne bhogamAM AnaMda lUMTanAranI kaI dazA thAya ? keTalA navA bhavanuM sarjana! mATe jJAnI puruSoe mama zabda mUkIne e batAvyuM che ke bhagI jIva saMsAramAM bhame che. tene saMsAra sukAte nathI, te samApti te thAya kyAMthI ? jenA dilamAM bhagavAna thavAnI sAcI bhAvanA thaze Page #737 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare zAradA ratna tenI daSTimAM bhegane bhorIMga samajIne heya buddhi pragaTa thaze. sapane bhaya ke na hoya? te prazna asthAne che, paNa AjanA yugamAM e prazna pUchavAnI bhAgye ja jarUra rahe che ke pApane bhaya kone che ? saMsArane heya dRSTithI jovAnI kaLA jene maLI te AtmA bhegI maTI yegI bane. jene sarvajJanA vacana para "vigharomA" saMsAra "viSaphaLanA samAna che" te aMtarane vizvAsa, zraddhA pragaTe te paNa AtmA kamaLanI jema saMsAranA kAdavathI upara rahe. mahApurUSa kahe che ke A saMsAramAM bhamavuM na hoya, ghaMTInA paDa vacce dANuM pIsAI jAya tema janma, jarA, mRtyunA duHkhamAM pIsAvuM na hoya te bhegI maTIne caeNgI bane. kaMkaNanA kekAravathI zodhelI kalyANanI keDI -jemane AtmA yogI banavA taiyAra thayA che evA namirAjarSinA zarIramAM bhayaMkara dAhanavara jevI baLatarA thaI. jANe egninA bhaThThAmAM beThA na hoya evI asahya baLatarA thaI. tene zAMta karavA rANIo caMdana ghase che, paNa te avAja sahana thaI na zakavAthI badhI rANIoe ekeka kaMkaNa rAkhI bIjA badhA kADhI nAMkhyA. avAja baMdha thavAthI pUchatA khabara paDI ke rANIoe ekeka kaMkaNa rAkhIne bIjA utArI nAMkhyA che. basa, A zabdothI mahArAjA vicArasAgaramAM DUbI gayA. aho ! jyAM eka che tyAM zAMti che, AnaMda che, ane be che tyAM jhaghaDe che, saMgharSa che. jIva Avyo tyAre te ekale AvyuM hatuM paNa asaMteSa ane tRSNa vadhArI parigraha bhego karato gayo tema ene ciMtA ne duHkha vadhatA gayA. kaMkaNa ene pratyakSa pUrAvo che. taMtra jema moTuM tema manane kaleza vadhAre. bahumAM saMgharSa vadhe tethI kaleza vadhe. bhramaNathI bhale pahelA sukha dekhAya paNa aMte te duHkhane lAvanAra che. A mArI patnInA kaMkaNane raNakAra mIThe che evuM huM Aja sudhI mAnate hato paNa te mArI beTI bhramaNA che. je raNakAra mIThA hatA te Aje kaDavo kema lAge ? jyArekaMkaNe aneka hatA tyAre paraspara athaDAtA ane mane paNa athaDAmaNImAM ghasaDatA ane jyAre eka eka thaI gayA tyAre athaDAtA nathI ne mane paNa duHkharUpa banatA nathI, tema A mAnava jyAre janma le che tyAre eka daSTie e ekalo hoya che tethI bALapaNanA jIvanamAM kevI zAMti hoya che ! paNa yauvananuM pUra AvatA pitAnuM ekatva e phagAvI de che ne azAMtinA paDachAyA zarU thaI jAya che. pachI e aneka banato jAya che ane enuM jIvana azAMtinA kALA bhramara aMdhArA nIce AvatuM jAya che, mATe " AnaMda che ekatvamAM, mastI che AnaMdaghananI ekAkI jIvanamAM.' eka hAthe tALI na paDAya. eka vAsaNa konI sAthe athaDAya? ekalAne kaMI nahi. ekAkI jIvane gharSaNanA dukhe bhAgye ja jovA maLe. siddha bhagavAna ekalA che te emane kaMI duHkha nathI. temaja e bIjAne duHkharUpa banatA nathI. kaMkaNa ekalA thaI gayA te have duHkhadAyaka nathI, tema jIvane zarIra sAthe saMga thAya tethI bekale thAya che, te jAte duHkha vahere che ne bIjAne duHkhI kare che. mAtra zarIra sAthe saMyoga Page #738 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rasa 633 thavAthI saMgharSa vadhe che, duHkha vadhe che, te jagatanA bIjA sagA ke bIjI vastuonA saMbadha thavAthI sagha vadhe e tA sahaja che. nimarAjAne AtmA kakaNanuM nimitta maLatAM jAgRta banyA. mahApurUSone jAgRta thavA mATe AvuM kaiMka nimitta maLI jAya che. e nimitta maLatAM emanA AtmA jAgI jAya che. uttarAdhyayana sUtranA 20 mA adhyayanamAM anAthI muninI vAta Ave che. temanI AMkhAmAM asahya pIDA thavA lAgI. te vedanA kevI hatI? jevI rIte krodhanA AvezamAM AvelA zatru peAtAnA zatrune ekAMta sthAnamAM laI jaI ne tIkSNazo zarIranA marmasthAno para mAre te je atula vedanA thAya tevI vedanA anAthI muninI AMkhamAM thai. hRdayamAM, mAthAmAM, kammaramAM tA jema keAi indranA vajranA prahAra paDayA hAya tevI dAhajavarathI asahya vedanA thatI hatI. temane sAruM karavA mAtApitAe vaidyo, hakImA, DAkaTaro badhAne khAlAvyA ne mAMgyA teTalA mUlya ApyA, chatAM temanI vedanA zAMta na thaI. chevaTe rAtre nirNaya karyo ke jo huM A vedanAmAMthI mukta thAu tA. "vanta vanto niraMmo, patrarUpa aNagAriya / kSamAvAna, pAMca IndriyAnA damaNahAra ane sarva prakAranA AraMbhathI rahita thaI ne huM aNugArapaNAne dhAraNa karIza. kharekhara jyAre AvA nirNaya karyA tA khIje divase temanI badhI vedanA zAMta thaI gaI ane temaNe badhAnI AjJA laIne dIkSA lIdhI. A rIte nimarAja paNa kakaNanuM nimitta maLatAM AtmabhAvamAM jhukI gayA, sasAra bhAva chUTI gayA ne AtmabhAvamAM ramaNatA karavA lAgyA. mAnavanuM mana jo vedanAmAM AMtara jagata tarapha vaLe che tA e virAga meLavI zake che, ane jo e bAhya sasAra tarapha jhUke tA ene Aga maLe che. nimarAja teA ekatva bhAvanAmAM jhulI rahyA hatA. emanI mukhamudrA para prasannatA hatI. veDhanA haju zAMta thai nathI paNa have temanA upayAga deha parathI chUTI gayA ne AtmAmAM AvI gayA, tethI badhAne ema thayuM ke temanI vedanA zAMta thaI lAge che. cha cha mahinAthI vedanAnI varALamAM mirAja zekAI rahyA hatA paNa A zubha bhAvanAe temanI vedanAmAM zItaLatA ApI. vedanAmAMthI virAgaH-punamanA caMdra pAtAnI kaLA sAthe saMpUrNa khIlyeA hatA. enA zItaLa prakAza pRthvIpara vasatA jIvAne zItaLatA ApatA hatA. mirAjanA AMtara AkAzamAM AdhyAtmikatAnA caMdra khIlyeA hate. namirAja vedanAmAMthI virAga zIkhI gayA hatA. e rAtre temaNe eka dRDha nizcaya karI lIdhA. " A vedanAmAMthI jo huM saMpUrNa mukti meLavuDa tA kAle savAre A vedanAmAMthI jaDelI virAganI vATe cAlyA jAu... " ne ekatvanI anupama mastI mAdhyuM. namirAjAe zuM karyuM.? bhautika sAmrAjyane cheDI AdhyAtmika sAmrAjyanA varcasvane svIkAravAnA niya karyo. khAhyAbhyaMtara khIjI badhI vastunA varcasva mUkI devA sajAga banyA ne mAtra AtmAnA varcasvane rAkhavAnA niya karyAM, AtmAnuM damana karavA taiyAra thayA. AtmAnuM damana eTale zuM? AtmA bhautika sAmrAjyanA Adeze pAchaLa rAMkaDA thaI majurI upADe che, tene kabajAmAM levA Page #739 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 634 zAradA ratna ane AdhyAtmika sAmrAjyanA kartavyamAM otaprata karI devo, AdhyAtmika guNe rUpI saMpatti meLavavAmAM AtmAne udyamazIla banAve. kaSA, saMjJAo, zalya vagere azubha bhAvomAM parovAtA AtmA para kaDaka aMkuza mUkI kSamAdi bhAva, dAnAdi guNe, niHzalyatA, zubha dhyAna vagere bhAvamAM layalIna banavuM e Atmadamanane mArga che. namirAjAe dIkSA levAne saMkalpa karyo. sAce saMkalpa siddha thayA vinA rahetuM nathI. pRthvImAM vAvelA bIjane pANI, prakAza ane pavana maLe chatAM aMkurA na phUTe evuM bane kharuM? nA, kuTe ja. namirAjanA A virAganI pAchaLa vedanA kAraNabhUta na hatI, paNa manane vaLAMka dharma tarapha vaLyo hato ne virAga jAgRta thayo hate. A saMkalpanI pAchaLa bhega nahi paNa tyAga hatuM. ekatvanA saMkalpa sAthe namirAja sUtA ne kharekhara Azcarya thayuM. A mahinAothI, divasathI AMkhanI pAMpaNa je DhaLI na hatI te DhaLI gaI. namirAja e rAtre mIThI niMdaramAM poDhI gayA. zarIramAM zAMti hoya te uMgha Ave che. jyAre vedanA thAya che tyAre nidrA paNa AvatI nathI. nArakInA cha hamezA kema jAgatA rahe che, tenuM eka ja kAraNa ke tene jarA paNa zAMti nathI ane zAMti nahi hovAthI UMgha paNa AvatI nathI. namirAjane e rAtre UMgha AvI gaI. badhAnA manamAM thayuM ke vaidonA osaDiyA Akhare phaLyA kharA, paNa e badhAne bhrama hate. eka daDha saMka9pe Arogyane pAchuM lAvavAnuM bhagIratha kArya karyuM hatuM. namirAjAne UMgha AvavAthI temanI rANIone tathA kuTuMbamAM badhAne AnaMda thaye namirAjA sUtA che tyAre temanI AMkhomAM eka svapna ramI rahyuM hatuM. e svapna mithilAnuM na hatuM. namirAjAne AveluM mahAna svapna"--namirAje svapnamAM pitAne merU parvatanA zikhara upara paMDagavanamAM aSTatA zveta hAthI para beThelo joyo. kevuM suMdara svapna! je merU parvatanA paMDagavanamAM anaMtA tIrthakara bhagavaMtanA kalyANake surasurendroe ujavyA. namirAja A svapna jotAM vicAra karavA lAgyA ke huM paNa bhagavaMtanA kalyANake ujavavA A merU parvata para kyAreka gayo hoIza. e vicAratAM vicAratAM temaNe sAtamuM devaloka jaya. devalokamAMthI huM devapaNe merU parvata para bhagavAnanA kalyANa ke ujavavA gayA hatA. devalokamAM utpanna thayA pachI bhagavAnanA janma samaye tathA sasaraNamAM AvIne mahAna lAbha lIdhe hate. te ane pote AgalA janmamAM saMyama pALavAthI deva banyo hate vagere badhI pUrvabhava saMbaMdhI hakIkata svapnamAM joI. AvuM suMdara svapna puNyazALIne Ave. namirAjAne have mahAna bhAgyodaya jAgavAne che. zene bhAgyeAdaya ! cakavatI rAjA banavAne nahi, abajonuM mATInuM dhana meLavavAne nahiM paNa anaMtA bhavAne nAza karanAra cAritrarana maLavAne bhAgyodaya ! ajJAna mANasa dunyavI sukha saMpatti maLe ene bhAgyodaya mAne che paNa e bhUlavA jevuM nathI ke e badhA bhagavardhaka che. "bhAgyodaya te gaNAya ke je maLavAthI bhava kapAya, mokSa nikaTa maLe, karma kacare TaLe ne kSamAdi guNaratna maLe." namirAjAe svapnamAM je joyuM tenA para vicAre caDhyA. ahe! Aje meM svapnAmAM Page #740 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA 2 635 je kAMI joyuM te badhuM mAruM paricita dekhAya che. teo vicAranA uMDA jaLa-vamaLamAM khUMpatA cAlyA. thoDI paLo pasAra thaI. vicAratA vicAratA namirAjane jAtismaraNa jJAna thayuM. jAtismaraNa jJAna thavAthI ane pUrvabhava jANavAthI namirAje e nizcaya karyo ke have dIkSA laIne AtmAnI zuddha avasthAne mAre prApta karavI. namirAjA savAre jAgrata thayA. temane te nirNaya eTale nirNaya kare nahi. have tamane pUchuM ke tamane kaI e bhayaMkara roga Avyo ne namirAja, anAthI muni jevI bhAvanA karI ane kudarate roga maTI gayo te tame bIjA divase dIkSA lo ke zuM karo ? tame ema vicAra karo ke dIkSA te levI che, chokaro moTo thayo che te tenA lagna karI lauM ne pachI dhaMdhe badhuM barAbara seMpIne pachI dIkSA laIza. kema, Avo ja vicAra karo ke tamAro nirNaya kayAM rahyo! jJAnI kahe che tuM bIjAnuM jovA jAya che, enA karatAM tArA AtmAnuM jene! namirAje jAtismaraNa jJAnamAM sAtamuM devaka, tyAMnI riddhi siddhi badhuM joyuM. aho! huM to devalokamAMthI ahIM Avyo chuM. devalokanI riddhi zAzvata che paNa hu to zAzvata - na rahI zakyo ne? mAre e sthAna te choDavuM paDayuM ne? e riddhi badhuM paNa mUkIne AvavuM ? paDyuM ne! tyAMnI riddhi zAzvata hatI to paNa mAre ene choDIne AvavuM paDayuM ne? ahIMnI riddhi to zAzvata nathI. nAzavaMta che, kSaNabhaMgura che, chatAM huM temAM lapaTAI gayo ! basa have ne joI enA joIe. A saMsAra nA joIe. jAtismaraNAne namirAjano virAgamAM vega vadhAryo. kaMkaNanA e kekAravamAMthI janmele virAga have khUba vRddhi pAmI go. namirAjA savAre jAgIne jue che dAhajavaranI pIDA badhI zAMta thaI gaI. cha cha mAsathI je pIDAnuM mApa nahotuM, aparaMpAra paDA hatI te have leza mAtra rahI nathI. bhAvanAne ke bhavya camatkAra !" zuddha bhAvanI jema jema vRddhi tema tema thAya bhavakaTTI." sUryanI garamIthI jema bharelA taLAvanA pANI sUkAI jAya che tema bhAvarUpa sUryanI uSNatAthI janma-maraNanA taLAva zuSka thaI jAya che. bhavanA aMdhArA osaravA mAMDe che. bhAvathI AtmapariNAmamAM nirmaLatA Ave che. nirveda, nilepa ane nirAga sthitine prApta karI zakAya che. bhAvathI zakti pragADha thaI jAya che, tyAre bhavanI zRMkhalA paNa kSINa thaI jAya che. zuddha bhAvanAnA pratApe jIvanamAM jAgRtinuM maMgala prabhAta joI zakAya che. jAgRtinA dinamaNane prakAza relAtA Adhi, vyAdhi ane upAdhithI palAyana thaI javAmAM jIva potAnuM zreya samaje che, ane pachI parama arthanI anubhUti thAya che. namirAjanA jIvanamAM jAgRtine sUrya udayamAna thayA che, tethI saMsArathI palAyana thaI javA taiyAra thayA che. vairAgyanA jhule jhulI rahyA che. paNa rANIonA manamAM thayuM ke amArA svAmIne Aje mIThI uMgha AvI gaI che, mATe Apa kaI avAja karaze nahi, zAMtithI sUvA do, have zuM banaze te avasare. caritra -karmanI vicitratA to juo! ekanA paMjAmAMthI chUTe tyAM bIjAnA paMjAmAM Page #741 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 636. phasAya che ane mahAna kaSTa bhAgave che. guNuca'dra lakSmIvruttanA paMjAmAM phasAI gayA che. guNacaMdre kahyuM-zeThajI! Apa mArA para kRpA karo, ne mane lAkaDA ApA, tethI mArA bhAI nA agnisa skAra karuM, paNa A zeTha have javA de kharA ? temAM temanA svArtha che. mAtInA lAbha lAgyA che. svataMtra cAro caravA jatuM A bicAruM bhALuM pa'khI pAradhInA pajAmAM sAI gayuM. zeTha kahe cheAkarA ! tAre sukhaDanA lAkaDA joIe che ne ? cAla, mArA bhAMyarAmAM tane batAvuM, ema kahIne zeTha tene gupta bhAMyarAmAM lai gayA ane tene bhoMyarAmAM pUrI dIdhA. guNa'dra vicAra kare che ahA ! sahAyatAne bahAne svArthanI lAlasAnA AvA vartana ! peAtAnA svArtha saratA hAya tA mAnava mAnavatAne oLakhI zakatA nathI. sAmAnA haiyAnI Aha paNa suNatA nathI. enA dilamAMthI dayAe tA dezavaTA lIdhe che ! bheAMyarAmAM pUrIne khAvApIvA paNa ApatA nathI, ane hanTaranA mAra mAre che. kAmaLa phUla jevuM bALaka keTaluM' veThI zake? mAra tA eTalA badhA mAre che ke seALa uThI jAya. bicArA guNacaMdra tyAM raDe che. ahA ! mArA bhagavAna ! je huM raDaco na hota te meAtI paData nahi ne mAtI paData nahi tA zeTha leAbhI-lAlacu banata nahi. mAruM sukhanuM sAdhana mane duHkharUpa banyuM. mArA mATe teA jIvanamAM raDavu' e paNa pApa che. hu AvyA kASTa levA mATe ne pUrAyeA kASTanA piMjarAmAM ! eka pramAdanA kAraNe mRtyu jevI bhayaMkaratAmAM mArA vahAlA bhAIne dhakelanAra A pApI enA agnisaMskAra mATe paNa asamartha banyA. A pApathI hu kayAre chUTIza ? guNacaMdra sAcame paDIyA, merA du:khakA bhAga me anIyA t abhI tA mujane reAnA nahiM, rAuM teA na pA" chUTakArA. guNacaMdrane bhAMyarAmAM pUrI mAra mAre che ne pachI bAraNe tALuM vAsI de che, jethI kayAMya bhAgI na jAya. guNucaMdra vicAra kare che ke have mane game teTaluM mAre tA paNu raDavu' nathI. raDIza tA AMsunA meAtI banaze ne zeThe mane vadhu mAraze, mATe have raDavuM nathI. mArA karelAM karmA mAre bhAgavavAnA che temAM dInatA zA mATe batAvavI ? he AtmA ! dvIna banIza tA paNa karmo te bhAgavavAnA che. Avelu* duHkha ema cAlyuM javAnuM nathI. AvA samaye paMca parameSThI bhagavAnanuM zaraNuM sAcuM che. huM AtmA ! tane ekAMta sthAna maLyuM che. tA parameSThInu dhyAna dhara. A zeThanA parama ke tane dharma karavA mATe nivRttine samaya ApyA. game tevA vighnA hAya tA te parameSThInA dhyAnathI kSaNamAM palAyana thaI jAya che. viznonI paraMparA kasATI karavA Ave che, jo mArA bhAgyano bhAnu camakatA haze teA vipattinA vALA kSaNamAM vIkharAi jaze. thA...thA...cetana, nirbhIya thA. ema vicArI parameSThInA dhyAnamAM lIna banyA. upakAra mAna dhyAnamAM lIna banelA guNacaMdrane thADI uMgha AvI gaI. bhUkha, zrama ane duHkhanA eka sAmaTA humalA thavAthI tene nidrA AvI gaI. uMghamAM tene eka svapna AvyuM.svapnamAM teNe zuM joyuM,? lakSmIdatta zeThane mArA para khUba karUNA AvI. khUba snehabhAvathI Page #742 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 37 bolAvyA, tethI tenI AMkhanA AMsu sUkAI gayA. zeThe potAnI karUNa kathanI pUchI. pote kaI rIte vaDIla baMdhunI sAthe jaMgalamAM Avyo ane Aja sudhInA divase kevI rIte pasAra thayA te badhI vAta karI, ane aMte zeTha pAsethI caMdananA lAkaDA AdinI sAmagrI laIne pite jaMgalamAM jyAM bhAIne sUvADIne Avyo che tyAM pite jAya che. jaIne tapAsa kare che. je jhADanI DALIe bAMdhyo hato tyAM jue che, te potAnA bhAIne deha dekhAtuM nathI. tyAM enA paga DhIlA thaI gayA. bhAIne na jotAM enA mukhamAMthI kAramI cIsa nIkaLI gaI. eTalAmAM svapna pUruM thayuM. AMkha kholIne jue che te tyAM nathI vana ke nathI mRta kalevara ! paNa hatuM aMdhArapaTanuM bhavana. jyAM sUryanA eka kiraNane prakAza paNa na jaI zake, evo ghora aMdhakAra hatA. svapnamAMthI jAgRta thaye. pachI vicAre che ke huM kyAM chuM? barAbara A samaye zeThe bUma pADI. A zeTha tene roja khAvA mATe ApatA nahi, paNa be cAra divase lUkhuM sUkuM khAvAnuM ApatA, te ApavAmAM paNa temane svArtha hatuM. te samajatA hatA ke je huM tene khAvA pIvA nahi ApuM te bhUkhyA tarasya te marI jaze. je te marI jaze te mane motI maLaze nahi zeThano A svArtha hate ! A svArthanA kAraNe tene raDAvavA mATe mAra mArIne adhamUA je karI nAMkhyo hato. zeThe tALuM khelI bAraNuM ughADayuM. tuM game teTalI bUmo pADIza, ke raDIza paNa koI sAMbhaLavAnuM nathI, mATe badhA dhamapachADA mUkI de. svapnAmAM mArAthI cIsa paDAI gaI hatI. e avAjathI zeTha dhamadhamI rahyA che. he guNacaMdra! tuM sAMbhaLa tuM mArA baMdhanamAM che. mArA mahelanA bhaMyarAmAM che. ahIMthI tuM chUTavA mATe game teTalA prayatna karIza te paNa chUTI zakavAne nathI. ATaluM kahIne te te bahAra bAraNe tALuM vAsIne cAlyA gayA. bIje divase savAramAM jamavA mATe thoDuM khAvAnuM ane bIjA hAthamAM haMTara laI bheMyarAmAM gayA. guNacaMdra vinayathI ubhuM thaI gayA. zeTha ATalA vacananA ne mAranA prahAra kare che chatAM evA samayamAM paNa vinaya cUta nathI, paNa e vinayanI kadara kayAM thAya ? jenAmAM mAnavatAnI maheka hoya te kare. A zeThane to potAnA saMkalpo siddha karavA hatA. e siddha karavAnA prayAsathI pote hase che paNa bIjA raDe che. emane bIjAnA duHkhanI kyAM paDI che! duHkhI joIne emanuM aMtara bhIMjAtuM nathI. basa temanI Akhe te mAtra motIne jhaMkhI rahI hatI. AvA daivI metI huM jaladI meLavuM. enA manamAM to krodhane lAvArasa uchaLI rahyo che, paNa motI meLavavA che eTale e lAlasAe krodhane dabAvI dIdhe, ane kahyuM-le bhAI! A nAsto karI le. guNacaMdra vicAra kare che, A zeThanI prakRti-svabhAva kaI jAtane che te huM samajI zakato nathI. zuM tene mArA pratye atyAre lAgaNI ne sneha ubharAya che ke pachI mIThuM mIThuM bolIne pAchaLa ane mAra sarjAyelo che? zeThanA A mIThA vacana pAchaLa tene karUNa aMjAma kevo Avaze tenA bhAva avasare. Page #743 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 638 zAradA ratna yAkhyAna naM-70 Aso suda 3 budhavAra tA. 30-9-81 sura baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene! anaMtakALathI ApaNe AtmA vibhAvadazAmAM ALoTate hevAthI temaja mithyAvamAM rAcato hovAthI ane saMsAranA mehamAM aTavAyeluM hovAthI pUrNatAe pahoMcI zakyo nathI. A manuSya bhavamAM AvyA pachI paNa ApaNe pahelA karelI bhUlo sudhAravAne badale bhUlanuM punarAvartana karI rahyA chIe, tethI ApaNe saMsAra ubhe ne ubhe rahe che. jIvane mahAna puNyadaye maLela utkRSTa e manuSya janma, AryabhUmi, uttama kuLa, sudeva, sugurU, sudharma evA amUlya sAdhananI kiMmata samajANI nathI, tethI ja paisA pAchaLa pAgala banI kAgaDAne uDAvavA mATe pArasamaNi pheMkI devAmAM Ave tema mAnavajiMdagI veDaphI nAMkhe che paNa e jANatA nathI ke mAnavabhavanuM aMtima dhyeya mekSane AviSkAra kare te che, ane mokSano AvirbhAva karavA mATe samyakdarzana, samyakajJAna ane sammacAritranuM pragaTIkaraNa karavuM atyaMta jarUrI che. jyAM sudhI A ratnatraya prAdurbhAva na pAme tyAM sudhI pUrNatAe pahoMcI zakAtuM nathI, paNa jIvanI vartamAna samayanI paristhiti evI che ke je prApta karavAnuM che te mATe puruSArtha karatA nathI. ane je nathI karavA jevuM tenI pAchaLa pAgala banIne ghUmI rahyo che. ane anaMtA karmo upani kare che, ke je anaMtA bhavo sudhI jIvane nArakI nigodamAM bhaTakAve ane hune bhoga banAve. ke mokSanA prAdurbhAva mATe traNa sAdhano upayogI che. mAnava e sAdhaka che. mokSa e ApaNuM sAdhya che ane samyagadarzana, jJAna, cAritra e traNa sAdhana che. mikSa rUpI sAdhyane sAdhavA mATe A traNa sAdhane atyaMta Avazyaka che. A traNamAMthI ekane paNa choDI devAmAM Ave te mokSa maLo ati durlabha che. vItarAga prabhunA virATa zAsanamAM janmIne je ApaNe karmo upArjana karIe te AvuM utkRSTa zAsana pAmyAne artha zuM? prathama te ApaNe karmabaMdha zenAthI ane kyAM sudhI thAya che te jANavuM jarUrI che. zAstramAM batAvavAmAM AvyuM che ke A saMsAramAM dareka AtmA je samaye AyuSya karma bAMdhe tyAre ATha karma bAMdhe ane AyuSya karma na bAMdhe te AyuSya vajIne jIva sAta karma bAMdhe. navA karmo kaNa na bAMdhe? caudamA agI guNasthAnakavALA. te sivAya baMdha vagarane koI AtmA alipta rahetuM nathI. kevaLIne paNa eka zAtAdanIya karmane baMdha hoya che. mekSamAM jatI vakhate je caudamuM guNasthAnaka Ave che tyAM karmane baMdha hotuM nathI. e guNasthAnakanI sthiti pAMca hasva akSara a, I, u, trA, la, belIe teTalI che. tyAMthI AtmA sIdhe mekSamAM jAya che. caudamAM guNasthAnake AtmA Ave tyAre baMdha rokAya che, kAraNa ke tyAM akaMpana dazA che. tyAM mana, vacana, kAyAnI kaI pravRtti Page #744 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 639 nathI. ekathI daza guNasthAnaka sudhI kaSAya ane yogathI karma baMdha thAya che, ane agyArathI tera guNasthAnaka sudhI vegathI karma baMdha thAya che. vadhu karmo bhagave ane gheDA bAMdhe tyAre AtmA uMce caDe che. anAdithI AtmA karmabaMdhana karate Avyo che. je AtmA zArIrika, mAnasika ane vAcika du:khane Dara na rAkhatA mAtra AtmaciMtanamAM rahe te karmone ochA karI zake che ne nAza karI zake che. dareka samaye je je karmo upArjana karyA che temAM zarIra e mukhya kAraNa che, mATe zarIrane pahelA levAmAM AvyuM che. mananA pudgalo grahaNa karanAra zarIra che, ane vacananA pudagale grahaNa karanAra paNa zarIra che. te te vargaNanA muddagalo grahaNa karyA pachI bhASA ane mana rUpe pariName che. AtmA vibhAva dazA tathA mithyAtvamAM ahoniza ALoTate hovAthI tenuM lakSa covIse kalAka zarIra para rahyA kare che, ane te zarIrane huM (AtmA) mAnavA lAgI jAya che. ajJAnI bahirAtmA jIva huM rUpALo chuM, huM baLavAna chuM, zaktizALI chuM. ItyAdi zarIrAdimAM AtmAnI abheda ka95nA karI sukhaduHkha mAne che. jJAnIne zarIra ane AtmAnuM bheda jJAna hovAthI te zarIranI kriyAne AtmAnI kriyA mAnatuM nathI. bheda jJAnanA baLe jema jema vItarAgatA vadhatI jAya che tema tema junA karmo paNa udayamAM AvIne nirjarI jAya che. aMte karmone saMpUrNapaNe abhAva thatAM parama vItarAgapadanI prApti thAya che. kaMkaNanuM nimitta maLatAM jene AtmA ane zarIranuM bhedajJAna thayuM che evA namirAjAe svapnAmAM merU parvata para pitAne hAthI para beThelA joyA ne e svapnAne vicAra karatAM sAtamuM devaleka joyuM ane pachI vicAradhArAe caDhatAM jAtismaraNa jJAna thayuM. jAtismaraNa jJAna thavAthI potAnA pUrvabhavo badhA hastAmalakavat dekhAvA lAgyA. tenuM varNana have sUtrakAra pahelI gothAmAM kare che. cahauNa devaleogAo, uvavanno mANusammi logAmma / Uvasanta mohaNijjo, saraI porANiya jaai| 1 // daza sAgaranI sthitivALA sAtamA mahAzuka nAmanA devalokathI cyavIne manuSyalekamAM utpanna thayelA ane mohanIya karmane upazAMta thavAthI temane pUrvabhavonuM smaraNa thayuM athavA te pUrvajanmanuM smaraNa karavA lAgyA. A gAthAmAM eka to e vAta batAvI che ke siddhagati sivAyanA sarva sthAne jIvane choDavA paDe che. cAhe anuttara vimAnanA deva hoya te paNa AyuSya pUrNa thatAM tene te sthAna choDavuM paDe che. bIjI vAta e che ke jyAre jIvanuM darzanamehanIyakarma upazAMta thaI jAya che tyAre te AtmA potAnA pAchalA janmane jJAna dvArA joI zake che. eTale ke jAtismaraNa jJAna thAya che. ATha karmomAM mohanIya karma pradhAna che. tene be bheda che. darzana mehanIya ane cAritra mehanIya. darzana mehanIyanA traNa bheda, Page #745 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna samyaktva mehanIya, mithyAtva mohanIya, mizra mehanIya ane cAritra mehanIyanA 25 bheda te 16 kaSAya ane nava nekaSAya. jagatamAM moTAmAM moTo zatru maha che. meha che tyAM rAga dveSa che. bhalabhalA tapasvIone ane sAdhuone mehe pachADyA che. ahIM e batAvyuM ke darzana mehanIyano upazAMta thavAthI namirAjAne jAtismaraNajJAna prApta thayuM. jAtismaraNa jJAna e matijJAnane bheda che. jAtismaraNajJAnavALo potAnA pUrvabhavomAM varace asaMjJIne bhava na Ave te lagAtAra 900 bhava sudhI joI zake. je jIvane darzana mohanIyano udaya hoya che temane pAchalA janmanuM te zuM paNa A janmamAM karelA kAryo paNa bhUlI jAya che. A gAthAmAM e paNa batAvyuM che ke uccakeTInA devo pitAnA devakane sthAnathI cavIne manuSya yonimAM ja Ave che. sUtramAM bhagavAnane prazna karyo ke deva cavIne kaI gatimAM jAya? bhagavAne kahyuM, deva marIne deva na thAya ane deva marIne nArakI paNa na thAya. have rahI be gati. manuSya ane tiryaca, temAM bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI, paheluM-bIju devaloka ane pahele killavI e pAMca daMDakamAM jAya. pRthvI, pANI, vanaspati, manuSya ane tiryaMcamAM. trIjA devalokathI AThamA devaleka sudhInA deva-manuSya ane tiryaMcamAM jAya. navamA devalakathI anuttara vimAna sudhInA devo eka manuSyanA daMDakamAM jAya. ucca keTInA de te manuSya yonimAM Ave che. "paurANiyuM jAI " e zabdathI zAstrakAra e batAve che ke je nAstika lake puNya pApa ane paralokane mAnatA nathI tevA matavALAne samajAvavA ke paraloka che, tethI paurANiyuM jAI eTale pUrvajanmanuM. je paraleka na hoya te pUrvanA bhavanuM smaraNa kevI rIte thAya e batAvavA mATe A zabdano prayoga karyo che. A rIte A gAthAmAM e nirdeza karyo che ke sAtamA mahAzuka devalokanA puSpottara vimAnathI cyavIne A manuSyalokamAM utpanna thayA pachI darzana mehanIya karmane upazAMta thavAthI temane potAnA pAchaLanA bhAnuM smaraNa thavA lAgyuM. e bhAnuM smaraNa thatAM pUrvabhavonA devaleka joyA. ane pote enA AgalA bhavamAM suMdara sAdhupaNuM pALyuM che e badhuM joyuM. have e AtmAne saMsAra game kharo? are, emane mana te saMsAra have DAMgaranA petarA jevA lAgyo.namirAjAne nimitta maLatAM jAtismaraNa jJAna thayuM. tema saMsAramAM ghaNA jIva nimitta maLatAM jAgI jAya che. eka vakhata eka zeDa mAMdA paDyA, jenI pAse karoDonI milakata hatI. zeThane sArUM kema thAya te mATe keTalAya vido, hakIma, DokaTaro bolAvyA, paNa keInI davA kAma lAgatI nathI. badhA DekaTarae hAtha khaMkherI nAkhyA ke have amAro emAM kAMI upAya nathI. zeTha AMsu sAre che. mahetAjI, patnI badhA pUche che, Apa raDe che zA mATe? ApanI kaMI IrachA che? hA. eka ApaNA junA vaida che enAthI mAruM darda maTaze. to temane bolAvIe. zeTha kahe, paNa te Ave tema nathI, kema na Ave? e jeTalI phI mAgaze teTalI ApIzuM. ApaNe tyAM kyAM dhanane tUTe che? ema nathI te zuM che? e vada ane huM baMne nAnapaNamAM Page #746 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna sAthe bhaNatA hatA. ame baMne mitro hatA. e vada banyo ne huM vepArI banya, paNa chellA daza varSathI ame belatA nathI. zeThANI kahe, bhale na bole, ApaNe temane bolAvavA jaIzuM. name te saune game. gujarAtImAM kahevata che ne ke "garaje gadheDAne paNa bApa kahevo paDe." atyAre ApaNe roga maTADavo che mATe emane bolAvavA joIe. mahetAjI vaidane bolAvavA gayA. jaIne kahe che ke vaidarAja ! amArA zeTha bimAra paDyA che mATe Apa padhArone. vaide jarA paNa AnAkAnI na karI ke AvavAnI nAkhuzI nA batAvI, paNa tarata AvyA. vaide paga mUkatA zeThane joyA ne samajI gayA ke mAMdagI bhayaMkara che. zeThane tyAM paise ghaNe che, eTale zeThanI sevA mATe davAkhAnAmAMthI narsa lAvyA che. vaide zeThanA palaMga pAse narsa joI paNa zeThANIne na joyA, eTale pUche che, zeThANI kyAM gayA che? belA zeThANIne pAse ubhelI narsa kahe che zeThANI thAkI gayA che eTale aMdara sUI gayA che. zeThANune bolAvyA. vaida kahe che zeThANuM! kema zeThane A sthitimAM narsane soMpI dIdhA ! patnI jIvatI jAgatI hoya ne patinI sevA narsa kare! A tamArUM pativratApaNuM! basa, zeTha sAjA te amArA ne mAMdA to karanA, ema ne? zarama nathI AvatI A sthitimAM zeThANIpaNuM karatA? atyAre te covIse kalAka pAse rahI jAte sevA karavI joIe, enA badale ArAma! patnI patinI sevA nahi kare te koNa karaze? najIkanA snehI daradInI pAse beThA hoya to daradIne manane keTale badho ArAma lAge? A paisA, baMgalA, moTaro zuM kAmanI ? enA karatAM garIbanI patnIo sArI ke patinA dardamAM khaDe page sevA karI zAMti Ape. vaide zeThanI nADI tapAsIne kahyuM, phikara-ciMtA karavA jevuM nathI. davA ApuM chuM.' sAMjanA aDadhI rAhata thaI jaze, paNa eka paDIkInA 1500 rUpiyA thaze. Apa kaho te mokalAvuM. bIjI paDIkInA 150 rUpiyA che, zeThANue davA maMgAvI lIdhI. sAMje dardamAM aDadhI rAhata thaI ne bIjI paDIkI khAtA roga taddana maTI gayo, paNa A roganA nimittathI zeThanA AtmAmAM eka cinagArI pragaTI. A rogamAMthI huM bacI zakuM tema na hatuM. game teTalI lakSamI hoya paNa rogamAM te zAMti ApI zakatI nathI. azatAvedanIyane udaya maMda thayo haze te roga maTayo, paNa have A kAyAne bhAre rAkhavA jevo nathI. kyAre A kAyA rUpI ghaDo phUTI jaze te khabara nathI, mATe A roga AvyA te mane sAvadhAna banAvavA AvyA che. roganA nimittathI zeThano AtmA jAgI gayo ne AtmasAdhanAmAM joDAI gaye. namirAjAne jAtismaraNa jJAna thavAthI viSaye viSa jevA lAgyA ne vairAgya amRta jevo lAgyo. temanA aMtaramAM vairAgyanA jharaNAM vahevA mAMDyA. zAMti dAtA, Adhi, vyAdhi upAdhi vinAzaka evo saMyama temanI AMkha AgaLa ramavA lAgyA. AkhuM jagata karmarUpI naTathI nAcatA pUtaLAnA samUha jevuM dekhAvA lAgyuM. ati khUbasUrata, manahAriNI, rUpavAna, zIlavAna, pativratA evI (1008 graMthakAra anusAra) patnIo ke jemanA hAvabhAvamAM te sarva ciMtAo bhUlI jatA evI e Adarza patnIo keNa jANe hamaNAM temanA hRdaya paTa parathI aMtardhAna thaI gaI. koI vakhata paNa temane sahavAsa thayo hoya evuM bhAna na rahyuM. keTale Atma mastImaya vairAgya ! 41 Page #747 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 642 zAradA ratna A te kevI jAtanA cazamA --namirAjane mATe have A mithilA, A rAjamahela, A priyatamAo badhuM akArUM thaI paDayuM. rAjamahele mazAna jevA lAgyA. badhA sagAsaMbaMdhI hADakAnA mALA dekhAyA. mirAjamAM thayelI kAnti eTalethI basa na thaI. temanI AMkhee koI ora tarehanA cazmA paherI lIdhA. khajAnAmAM rahelI suvarNa mahore te bALakonA ramavAnA kUkA jevI lAgI. je nANuM kUkA na hatA ne sArA hota te mane dardamAM rAhata ke zAMti na ApatA ! AbhUSaNe beDIo jevA samajavA lAgyA. mUlyavAna kiMmatI pozAka cItharA jevA lAgyA. sArA sArA sugaMdhIdAra padArthonI sugaMdha gaTaranA pANI jevI lAgI. je prakAzamAna rAjasiMhAsane besIne te nyAya ApatA hatA te rAjasiMhAsana temane dhULanA DhagalA jevuM dekhAyuM. vadhAre te zuM, paNa jabarI divAla, killAo, prAsAdo ane vATikAo kAMTAnI vADa samAna jevA lAgyA. ahAhA....A te kevI jAtanA camA ! hAthI ghoDA badhA ramavAnA ramakaDA jevA lAgyA. rAjazAhI ThAThamATha-aMgArA jevo lAgyo. keTalI temanI AdhyAtmika bhAvanAnI khIlavaNI! kevuM apUrva tatvamaMthana! emanI AMkha AgaLa te keI navI duniyA ramatI thaI hatI. "yuddha virAma" no sAda denArI e pravarjitA mAtA, virAganA rAgI banelA caMdrayaza ane saMyamanA vezamAM sajaja banelA pitAne e pAlaka pitA parathI namirAjanI AMtaracakSu AgaLa te A virAgI vizva khaDuM thaI gayuM hatuM. temanA aMtaramAM eka vAta ketarAI gaI ke- AnaMda che AtmamastImAM, maLe jAgRtinI kSaNamAM, sAdhanA che sAvadhAnImAM, patana pramAdanI paLamAM, AtmamastI jevo koI AnaMda nathI. Atma mastI che jIvana jAgRtimAM, sAdhanA che pApathI sAvadhAna rahevAmAM, jyAre patana che pramAdamAM. temanA mukha upara dekhAya che vairAgyane taravarATa! vairAgyanI zItaLatA ! vairAgyanuM amRtapAna ! temaNe vinAzInI kiMmata na akatA avinAzI evA kSamA, samabhAva, namratA, RjutA ane vairAgyathI maghamaghatA AtmAnI kiMmata AMkI. have kaI jaDa padArtho emane AkarSI zaktA nathI. temane vairAgya AMtarika vairAgya che. game tevA sohAmaNuM ane madhura zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza emanA vairAgyane hacamacAvI zake tema nathI. namirAjA kaMkaNanA kekAravathI kalyANanI keDIe kadama uThAvavA taiyAra thayA. temanA janmathI zatru rAjAo temanA pitAne caraNe namyA hatA paNa have te te namirAja pAMca Indriyone namAvavA taiyAra thayA. temane have koI pratye rAga nathI. rAga che mAtra mekSa para ane udvega che saMsAra para. AvA vairAgyanA jhulaNe jhulatA namirAjA kevI rIte dIkSA leze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. caritra -zeTha nAste laIne AvyA ne kahe che cAla bhAI cAla, khAI le. zeThanA kahevAthI meM dhaMI khAvA beTho paNa koLiyo mukhamAM mUkI zakato nathI, enI Page #748 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArA ratna AMkha sAme zeTha je mAra mAre che te badhA prasaMge khaDA thayA. are, A zeThanA zabdomAM zuM samajavuM? hRdaya ke rUdana ? kismata ke karAmata ? A te karUNAsAgara ke bAjIgara? guNacaMdra A vicAradhArAmAM rithara thayo. zeDane te ATalo vilaMba have gamato nathI, paNa gAya-bheMsane cAro ApyA vinA dUdhanI AzA kevI rIte rakhAya ? e rIte jamavAnuM na ApuM te metInI AzA kevI ? temanA manamAM te motI meLavavAnI AzA thanaganI rahI hatI, tethI kahe che beTA ! jadI kara jamI le. thALImAM keI jIvajaMtu ke kacaro paDe te zarIrane nukazAna kare. zarIrane bhADuM ApyA vinA cAle? have badhI vAta bhUlI jaIne khAI le, A saMsAranA raMge kevA che te tuM jANato nathI? kyAreka saMsAra sohAmaNe te kyAreka bihAmaNe! kumAra vicAra kare che ke je zeTha mane ATalo badho Agraha kare che te AvelA avasarane vadhAvI levo joIe. mane bhUkha paNa bahu lAgI che, mATe khAI to lauM. sAmethI bhejana maLyA che to khAI levA de. ema vicArIne guNacaMdra jamI lIdhuM. bhojanathI te bhUkhanI zAMti thaI paNa hajI aMtaranI Aga bUjhAtI nathI. manamAMthI moTAbhAInI mIThI yAda haju jatI nathI. temanuM zuM thayuM haze ? pote te jelanA kedInI mAphaka baMdhanamAM jakaDAI gayo che paNa have thAya zuM? AMsue karela aMjAma -guNacaMdra jamI lIdhuM, pachI te sananana karatAM haMTare ; tenA zarIre paDavA lAgyA, AthI guNacaMdrane Azcarya thayuM. A zuM? kharekhara mIThuM mIThuM bolIne phasAvAnI A temanI mAyAjALa che. Ama vicAre che tyAM te enI pITha para hanTaro paDavA mAMDyA. guNacaMdrathI cIsa paDAI gaI. o mArA nAtha ! o mArA prabhu! eka pachI eka hanTara mAravA mAMDyA. jema dhobI kapaDAne dhekAthI dhave tema zeTha bicArA guNacaMdrane mArI rahyo che. guNacaMdra vicAre che ke are, A to mAnava che ke dAnava ? AvuM pizAcI kartavya! AvI narAdhamatA ! have te hada AvI gaI. mAra khAI khAIne zarIra para te lohI upasI AvyA che. ahIM bicArAno pokAra keNa sAMbhaLe? sahana karavAnI zakti ghaTI gaI. mAra sahana karavA tenuM zarIra asamartha banyuM. Dhora mAra mAryo, tenA hADake hADakA DhIlA thaI gayA. zarIra te tapelA loDhA jevuM lAla thaI gayuM ne AMkhe paNa lAla banI gaI. tene raDavuM na hatuM, paNa chevaTe asahAya banavAthI tenI AMkhamAMthI TapaTapa AMsu paDavA lAgyA. jANe meghanI dhArA na varasatI hoya ! e AMsu motI banI gayA. jema jema guNacaMdranI AMkhamAMthI AMsu paDe che tema tema zeThanuM aMtara harSathI ubharAI rahyuM che. haju vadhu motI meLavavAnI tamannA jAgI. dayAdevI te nidrAmAM poDhI gayA hatA. karUNunuM sthAna kUratAe lIdhuM che. zeTha to ATalA mArathI aTakayA nahi. jyAM jarA chAne rahe tyAM mAra paDe. guNacaMdranI karUNu kathAH-guNacaMdrane mAra mArIne zeThanA hAtha thAkyA, paNa mana thAkayuM na hatuM. zeThane mana te basa motI meLavavAnuM eka ja lakSa hatuM. guNacaMdranuM a Page #749 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaddhiA ratna karUNa rUdana hajArone raDAvI de eTaluM karUNAmaya hatuM, chatAM zeDanA hadayamAM dayAnA jharaNAM na vahyA. raDI raDIne guNacaMdranI AMkhanA pANI khUTyA paNa zeThanI AMkhamAM AMsu na AvyAM. guNacaMdra vicAra kare che are ! mArA para ATalo badho kopa ! kayA bhavanA karmo udayamAM ovyA haze ! ahA ! kayAM mAro bhAI! kyAM mArA mAtApitA! kayAM huM ! guNacaMdranA mAthe te duHkhanA DuMgaro utarI paDyA che. te zeThane ghaNuM karagare che. zeTha! A nAnA bALanuM kaMIka te vicAro! paNa dayA kone ? guNacaMdra bicAro khUba trAsa jogavI rahyo che. eka divasa, be divasa, mahinA ane varSo pachI paNa A kedakhAnAmAMthI chUTavuM muzkela che. have zuM thaze? te te tyAM duHkha bhogave che. have A bAju guNadattanuM zuM thayuM te vicArIe.. guNadattane je vaDanI DALIe bAMdhe hatuM tyAM viSahara vallInA rasabiMduo guNadattanA mukhamAM paDatA tenA zarIramAM vyApeluM viSa ochuM thavA lAgyuM. viSa ochuM thatAM te bhAnamAM Avyo. AMkho belI cAre bAju daSTi karI. aho ! ahIM mane teNe bAMdhyo haze? mAro laghubaMdhu guNacaMdra kyAM gayo haze? AvA ghora jaMgalamAM mAre bhAI mane mUkIne kyAMya jAya nahi ne A badhuM zuM banI gayuM ? huM to gADha baMdhanamAM baMdhAyela chuM, ahIMthI kevI rIte chUTI zakuM? mArA baMdhana keNa choDAvaze? A sthitimAM huM zuM karuM? vaLI manamAM hiMmata lAvyo ne kahevA lAgyo ke he AtmA ! tuM zA mATe gabharAya che? mahAnamaMtra navakAramaMtra e jIvanano sAco belI che, sahAyaka che. guNadatta navakAranA dhyAnamAM lIna banI gayo. navakAranA smaraNathI ene gabharATa dUra thayo, mUMjhavaNa dUra thaI. navakAramaMtranA prabhAve bhalabhalAnA sarponA viSa utaryA che. guNadattanA navakAranA zuddha smaraNanA prabhAve tyAM zuM banyuM? le belagADI eka musAphIra, calakara Aye Aja, vRkSanI chAMyameM vizrAma liyA,rAhadArIke dIyA AvAja. bhImapura nagara tarapha jato eka pravAsI tyAMthI nIkaLyo. cAlatAM cAlatAM khUba thAkI gayela hovAthI guNadattane je jhADe bAMdhyo che, te jhADanI nIce ArAma karavA beTho. guNadattanI AMkhe te khulI che. teNe vaTemArgane Ave che eTale eNe bUma pADI, e vaTemArgu ! e maiyA! A avAja te vaTemArganA kAne athaDAyo. tenA kAna camakyA. are ! AvA ghera jaMgalamAM mAnava jevo avAja kyAMthI Avyo ? ahIM koNa mAnava haze? tyAM pharI avAja Avyo. e bhAI! mArA para kRpA karo. Apa DAbI bAjue vaDanI ghaTA tarapha padhAro ane mane baMdhanamAMthI choDAvo. guNadattanI vANImAM vinaya vivekanI gUthaNI thaI rahelI che. vaTemArgunA manamAM thayuM ke tenA bola kevA mIThA mathurA che ! lAva, huM tyAM jAuM ne tene duHkhamAMthI mukta karUM! - vaTemArgane evo vicAra Avyo paNa pAchuM manamAM thayuM ke mIThI vANI ane mIThA bhejanuM kyAreka ApaNane dago daI de che, mAre karavuM zuM? A koI bhUta, pizAca te Page #750 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna nahi hoya ne! mAnavanA manamAM zaMkA peThI eTale khalAsa. zaka bhUta ane maMchA DAkaNa che. vaTemArgane guNadatta pAse javAnuM mana thayuM paNa manamAM zaMkA bharAI gaI, tethI tenuM zarIra dhrujavA lAgyuM ane manamAM thayuM ke have A vaDane choDIne bhAgI jAuM. manane majabUta karI te doDavA prayatna kare che, paNa pagamAM jema kayAM che ! thoDuM doDyo tyAM guNadate pharIne bUma mArI. are, bhAI! ahIM Avo. Apa mane baMdhanamAMthI choDAvo bhAI.bhAI! huM koI bhUta, DAkaNa nathI paNa mRtyulekane mAnavI chuM. Apa mAro pekAra sAMbhaLo ane mArI hAre Ave. huM Apano jIvanabhara upakAra nahi bhUluM. guNadattane karUNa pokAra sAMbhaLI vaTemArganA paga thaMbhI gayA. tenuM hRdaya pIgaLI gayuM. tenAmAM mAnavatAnI jyota camakI uThI. duHkhamAM paDelA koI AtmAne zuM huM sahAya na karI zakuM? AvA karUNAmaya zabdothI jemanA haiyA pIgaLatA nathI, dayAnA teja camakatA nathI, AMkhomAM AMsu relAtA nathI, te pASANa hRdaya ja kahevAya ne? te mAnava nathI paNa dAnava che. evA jIvananI duniyAmAM kiMmata keTalI? mAnavajIvanamAM paropakAra e ja sAcuM jIvanatattva che. paropakAra karatAM prANa jAya teya zuM! vaTemArga Ama vicAra kare che tyAM guNadatte pharI bUma pADI. he kRpALu! he dayALu ! ekavAra tame mane baMdhanamAMthI mukta karo. huM Apane upakAra kyAre paNa nahi bhUluM. vaTemArgu guNadattanI pAse gaye. jaIne pUche che bhAI, tame keNa che ? bhAI, huM mRtyulokane mAnavI chuM. bhUtapreta nathI. Apa mArAthI bhayabhIta thazo nahi. have vaTemArgu guNadattane baMdhanamAMthI kevI rIte choDAvaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM-71 Aso suda 4 gurUvAra tA. 1-10-81 anaMtajJAnI mahApurUSo pharamAve che ke he jI ! A jIvana kevuM che? sUyagaDAMga sUtramAM bhagavAna belyA che. na ya saMkhayamAhu jIvIyaM, tahaviya bAla jaNo tpgmbhi| paNane vAri, je ya pAnamAje su. a. 2 u. 3 gA. 10 A jIvana saMskAra egya, tUTelA dorAnA samAna, pharIthI joDAvAne yogya nathI, chatAM paNa mUrkha ajJAnI jIva aDhaLaka pApa karavAnI dhRSTatA kare che. teo kahe che ke amAre vartamAnakAlIna sukhathI prayojana che. paralokane joIne koNa Avyo che?', A jIvana kIDInI katAranI jema, eMjIna ane DabbAnI jema vahI rahyuM che. cAre bAju eka ja avAja Ave che, sukha.sukha...sukha. koIpaNa bhoge icchAnI tRpti karavI che. Aje aMdha anukaraNa, AMdhaLI doTa ane AMdhaLI pravRttithI jIvana aneka AMdhIthI sabhara banyuM che. upAdhiothI yukta ane vyAdhiothI vyApta banyuM che. vinaya viveka ane karUNAne bhUlI java tRSNAnI pAchaLa doTa mUke che. jIvananuM sAcuM uDDayana chava bhUlI Page #751 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 646 zAradA ratna gayo che. urdhvagAmI rADa cUkI gayo che, AtmAnI pichANa visarAI gaI che, ne pote parama hovA chatAM pAmara banI gayo che. temAM paNa AjanA yugamAM aneka AkarSaNamAM mAnavI bhAna bhUlyA che. paisAnI ghelachAmAM ghelo bane che ane vaibhava vilAsanA sAdhanomAM pAgala banyuM che. A che kaLiyugane karUNa aMjAma! kharekhara mAnavI mAnava maTI dAnava banyuM che. rakSaka maTI bhakSaka banyo che. viSaya vAsanAnI uMDI khINamAM sukhanI tRpti mANI rahyo che. kAdavathI kharaDAyela paga hovA chatAM meMdInA raMganI anubhUti kare che. baMdhana ane piMjaramAM pUrAyela hovA chatAM A AtmArUpI pipaTa kilakilATa kare che. eka paMkhI pAMkhanA sahAre nIlagagananA ravaira uDDayananI moja mANe che. e ja pAMkha ene kayAreka leDhAnA piMjara tarapha paNa laI jAya che tema mana rUpI paMkhIne IjAro te mukta vihArano maLyo che, paNa saMsAra rUpI sonAnuM piMjara ene pakaDI rAkhe che. piMjara te koIne gamatuM nathI. paNa moTI moTI AzAo A paMkhIne piMjaramAM pUrI rAkhe che. pipaTane senAnuM piMjara maLe, mAlikane prema maLe ane lIlA maracAdi khAvA maLe tethI te piMjaranI parAdhInatAmAM sukha mANe che, tema AtmA paNa bhautika sukhanA AkarSaNathI tenI mAyAjALamAM phasAya che. pote zAzvata sukhano mAlika che e vAta bhUlI jAya che, ane kSaNika sukhanA AsvAda mATe te piMjaramAM pUrAya che ane anaMta sukhanA mukti mahelane te Thokara mAre che. saMsAranA AkarSaNathI, viSayavAsanAnI lolupatAthI ane lobhatRSNAthI e baMdhanene majabUta banAve che. ene khabara nathI ke viSa viSa karatAM bhUMDA che. viSa te eka jIvanano nAza kare che paNa viSayo te prANIone aMdha banAvI aneka bhavanI katAra sudhI duHkha Ape che. jaMgalamAM jatAM zAhukArane jema aneka caro gherI vaLe che tema AtmaguNane lUTavA mATe lUMTArA pAchaLa paDayA che. A cora lUMTI le te pahelAM sAvadhAna banavAnI jarUra che. jema tALuM eka che tene khelavA ane baMdha karavA mATe cAvI eka che. eka bAju pheravavAthI tALuM khulI jAya ane bIjI bAju pheravavAthI baMdha thaI jAya, te rIte saMsAramAM rahelA jIvane baMdhana ane mukti mATe cAvI eka che. tene pheravavAnI rItamAM baMdhana-mukti samAyelA che. saMsAranA piMjaramAM AtmarUpa paMkhI pUrAyuM che. tenA para ajJAna ane AsaktinuM tALuM laTakI rahyuM che. je manane mamatva-Asakti tarapha vALIe te saMsAra majabUta bane ane anAsakti tarapha vaLAMka ApIe AtmA parathI saMsAra pheMkAI jAya. jema daradI DokaTaranI davA kare ane pathya barAbara pALe che te sAjA thaI jAya che tema jIva 'jJAnIe batAvelA traNa auSadhanuM sevana kare te bhavarogathI mukta bane. e traNa auSadhe kayA? samyakajJAna, tatvaprIti ane tatva para zraddhA karavAthI samyaphadarzana nirmaLa bane, susAdhanA eTale samyapha cAritra. A traNa dvArA AtmA sarvAgI vikAsa sAdhI zake che. mukti mArgane pathagAmI bane che. meMgherA mAnavabhavane pAmIne je AtmA bhUlyA te saMsAra rUpI piMjaramAMthI mukta thaI zakaze nahi. emAMthI mukta thavAnI sAdhanA mAnavabhavamAM sAdhya che. A sAdhanA te samyapha cAritra. * , Page #752 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna saMsAranA piMjaramAMthI uDDayana karavA mATe jemano AtmA taiyAra thayA che evA namirAjAne AtmA jAtismaraNajJAna thatAM vItarAganA vairAgyabhavanamAM saMyamanI maja mANavA taiyAra thayo. te have zAstrakAra bhagavAna gAthAmAM batAve che. jAI sarittu bhayava, sayaMsaMbuddho aNuttare dhamme / puttaM Thavettu rajje, abhiNikkhamai namIrAyA // 2 // jAtismaraNa jJAna thavAthI svayaM baMdhane prApta karIne pradhAna dharmamAM buddhimAna te namirAjA putrane rAjyamAM sthApana karIne dIkSA mATe nIkaLe che. (taiyAra thAya che.) jAtismaraNa jJAna thavAthI te pote potAnI jAte ja bodha pAmyA. je svayaM pitAnI jAte kaMIka nimitta maLatAM pratibodha pAmIne dIkSA le te pratyeka buddha kahevAya che. jema namirAjA pratyekabuddha thayA che tema bIjA traNa pratyeka buddha thayA che. karakaNDu kaliMgesu, paMcAlesu ya dumbhuho / namAvA vizlevuM, athANu ya nADuM utta. a. 18. gA. 46. . kaliMga dezamAM karaketu, pAMcAla dezamAM dvimukha, videhadezamAM namirAjA ane gaMdhAra dezamAM nagnati nAmanA rAjA thayA. e badhA rAjapATa choDIne dIkSA laIne saMyama pALIne mokSamAM gayA. karaThaMDu kaliMga dezamAM thayA. karakaMDu eka vAra varSARtu pUrNa thatAM keI eka gokuLamAM gayA. tyAM gAya, baLado ane vAcharaDA joyA. temAM temaNe eka ujjavaLa kAMtivALo nAne vAcharaDo joyo. te jANe himAlaya parvatanA zikhara parathI paDatI gaMgA nadInA pANIthI navarAvyo hoya tevo atyaMta veta varNavALo hato. tenA para rAjAne khUba prema AvavAthI rAjAe govALane kahyuM ke A vAcharaDAne enI mAtAnuM badhuM dUdha pIvaDAvI devuM. jyAre te mATe thAya tyAre bIjI gAyanuM dUdha tene pIvaDAvavuM, paNa bIjuM kAMI khavaDAvavuM nahi. govALe rAjAnI AjJA pramANe karyuM. samaya jatAM te vAcharaDo yuvAna thayo. tenuM parAkrama atula hatuM. te khUba huSTapuSTa hatuM. tene joI rAjAne khUba AnaMda thato. rAjA te baLadane bIjA baLado sAthe yuddha karAvatuM, paNa koI paNa baLada tene jItI zakato na hato. cheDe samaya jatAM rAjA te ja gokuLamAM gayA, tyAM eka vRddha baLada temanA jevAmAM Avyo, tyAre rAjAe govALane pUchayuM ke pelo mahAbaLavAna baLada kayAM che? govALe kahyuM, mahArAjA ! A te ja baLada che paNa vRddha thavAthI te A thaI gayo che. te sAMbhaLI rAjA vicAra karavA lAgyA ke aho ! sarva padArthonuM anityapaNuM kevuM che? jenA avAjathI bIjA garviSTha ane baLavAna baLado nAsI jatA hatA te baLadanI Aje A sthiti thaI gaI! vRddhAvasthAne kAraNe tenuM parAkrama nAza pAmyuM che, ane nAnA vAcharaDAonA trAsane paNa sahana kare che. jenuM rUpa jotAM AnaMda thatuM hatuM, tenuM darzana Page #753 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 648 zAradA rata Aje gamatu nathI, mATe A sauMsAramAM vaya, rUpa, lakSmI, sattA, vaibhava khadhu. anitya che. emAM rAcavA jevuM nathI. A pramANe vicAra karIne rAjapATa cheADI dIkSA lIdhI ne AtmakalyANa karyu. dvimukha rAjA pAMcAla dezamAM thayA. eka vakhata rAjA Indra maheAtsava ujavatA hatA. te mahAtsavamAM rAjAe nagarajanAne indradhvaja sthApana karavAnuM kahyuM, tethI nagarajanAe eka maneAhara sthaMbha upara zreSTha vasra vIMTALyuM. tene cheDe suMdara vastranA dhvaja bAMdhyA. te staMbhane cAre bAju nAnI nAnI dhvajAe khAMdhI ane ghugharIonI mALAthI zaNagAryA. puSpAnI mALAethI tathA ratnAthIne meAtIonI mALAothI tene suAAbhita karyo ane vAjiMtronA nAdapUrvaka vAjate gAjate zubha muhutaeN te dhvajastabha zaheranA maDapamAM ubhA karyAM, pachI badhA loko puSpA AdithI tenI pUjA karavA lAgyA. keTalAka nRtya karavA lAgyA, keTalAka vAtrA vagADavA lAgyA. A rIte darAja maheAtsava karatAM sAtame divase pUrNimAnA divasa AvyA. te divase dvimukha rAjAe paNa te sta`bhanI pUjA karI, pachI, utsava pUrNu thayA eTale tarata badhA nagarajAe te rataMbha uparathI pAtapeAtAnA vastro, AbhUSaNA khadhu laI lIdhuM ane pachI te ratabha mAtra eka lAkaDA rUpe rahyo. tene nIce pADI dIdhA. khIje divase khALAe tenA para maLamUtra karI tene gaMdhAtA karI nAMkhyA. te divase dvimukha rAjA bahAra pharavA nIkaLelA.temaNe te staMbha jocA, stananI evI avasthA joI rAjA vicAra karavA lAgyA ke jenI gaIkAle leAkA pUjA karatA hatA te mahAta'bhanI Aje A de zA saMsAramAM sarva padArthonA vaibhava kSaNika dekhAya che, A vicAra-sAgaramAM jhulatA rAjA vairAgya bhAvanAmAM jhulatA thaI gayA ane dIkSA lai meAkSamAM gayA. nagati rAjA gAMdhAra dezamAM thayA. eka vakhata nagRti rAjA sainya sahita karavA nIkaLyA. tyAM nagara bahAra rastAmAM eka manAramya AmravRkSa joyuM. tenA para kerI AvelI hatI. te kerIe pAkI gayelI hAvAthI te pILI dekhAtI hatI. rAjAe temAMthI eka kerI maMgAvI. te joI ne pAchaLa AvatA sainyanA leAkAe paNa te kerIe laI lIdhI, tethI te vRkSa sAva ThuMThuM* banI gayuM. pachI rAjA pharIne pAchA AvyA tyAre te vRkSa nahi jovAthI rAjAe maMtrIne pUchyu ke pelA AMbA kayAM gayA ? tyAre maMtrIe te ThuMThuM vRkSa batAvIne kahyuM ke he rAjana! A te ja AMbAnuM jhADa che. rAjAe kahyuM, te ATalI vAramAM Avu kema banI gayuM ? maMtrIe kahyuM. mahArAjA, Ape pahelA tenI eka kerI lIdhI, te joine badhA leAkAe kerI vigere lai lIdhuM tethI te AMkhe Ave thaI gayA che. A sAMbhaLatA rAjAne vicAra thayA ke ahe!! A manAramya vRkSa paNa thADI vAramAM zAbhArahita banI gayuM! pANInA parapATA tathA AkAzamAM thatAM sadhyAnA raMga sthira nathI tema sarva sapatti asthira che, tA AvI asthira ane bhaviSyamAM duHkha ApanArI rAjya sapattinA rAga zA mATe? A pramANe vicAra karI pratibeAdha Page #754 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna pAmI rAjAe dIkSA lIdhI. badhA pratyeka buddhane devoe sAdhuveza Ape. saMyama pALI mokSamAM gayA. cothA pratyeka buddha ApaNuM adhikAranA nAyaka namirAjA, jemane kaMkaNanuM nimitta maLatAM ane jAtismaraNa jJAna thatAM vairAgya Avyo. temanI rANIone khabara paDI ke amArA pati have dIkSA levAnA che eTale paTarANa pUche che, zuM Apane A saMsAra uparathI vairAgya Avyo che ? zuM ApanuM citta saMsArathI alaga thayuM che? namirAje kahyuM hA, paNa temAM tamane zuM nukazAna che? rANIoe kahyuM-ame te IcchatA hatA, ke Apane roga maTI jAya, saMpUrNa svastha thaI jAva, pachI lAMbA samaya sudhI AnaMda karIzuM. haju ApanI uMmara nAnI che. Apa vAnaprasthAzramamAM jAva tyAre dIkSA leje. namirAjA kahe-tame e cAho che, paNa mane je vedanA hatI te maTADavAne mATe tame zI sahAyatA karI ? mahArAjA! ApanA dardane caMdananA vilepane maTADI to dIdhuM. rANI ! evuM samajavuM e tamArI bhUla che. pudgalomAM e zakti nathI ke te karma dvArA thatuM duHkha maTADI zake. A darda maTADanArA bIjA che. mAruM darda caMdane maTADayuM nathI paNa mArI zuddha bhAvanAe maTADayuM che. mane je bhAvanAthI zAMti maLI che, mAro rega zAMta thayo che, te bhAvanAnuM huM zaraNa laIza. have mAruM mana A saMsAramAM nathI. namirAjAnI A vAta sAMbhaLI paTarANu tathA bIjI rANIone khUba duHkha thayuM. te raDavA-jhUravA lAgI, kalpAMta karavA lAgI. jyAM sudhI jIva dharma pAmyo na hoya tyAM sudhI tyAga-vairAgyanI vAto tene duHkharUpa lAge che. eTale adhika meha teTaluM duHkha vadhAre thAya. jema eka mANase senAnA kaDA paheryA che, bIjAe lekhaMDanA kaDA paheryA che ane trIjAe hIrAnA kaDA paheryA che. A traNe rastAmAM cAlyA jAya che. sAme cora bheTI jAya che ne traNenA kaDA utArI lIdhA te traNamAMthI duHkha vadhAre kone thaze? (zrotAmAMthI avAja-hIrAnA kaDAvALAne, kAraNa ke te ghaNAM kiMmatI che tethI tenA para mamatva vadhAre che. ethI ochuM sonAnA kaDAvALAne ane ethI ochuM jokhaMDanA kaDAvALAne, kAraNa ke tenI kiMmata bahu a5 che. A rIte jeTalo meha vadhAre teTaluM duHkha vadhAre. namirAjAnI dIkSAnI taiyArIo joIne badhI rANIo raDavA lAgI, paNa jene aMtaraMga vairAgya che te to pAchuM vALIne jete nathI. te samaje che ke A badhA mehanA kAraNe raDe che. mAbApa raDe, patnI raDe ke bhAI bena raDe paNa daDha vairAgI keInA sAmuM jevA na rahe. tame mArI sAme atyAre raMgIlA dekhAva cho, paNa tamAro vairAgya nathI paNa dhUtArAveDA che. (hasAhasa) tethI badhA bahAnA kADhe che paNa A mirAjAne vairAgya te so TacanA sonA jevo che. jemakumAra paraNavA gayA. rAjula te rAha joIne beThI che. temanuM mukha jevA adhIrI banI che. bAraNAnI othe UbhI rahIne temane joI rahI che. keTale nemakumAra pra. meha haze. jemakumAranuM mukha jotAM manamAM thayuM ke ahAhA... zuM mArA nema che, bhale, raMge kALA che, paNa temanuM lalATa keTaluM tejasvI che. bahArathI Page #755 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 650 zAradA ratna kALA paNa aMdarathI rUpALA che. rAjulane nemakumAra pratye ATalo moha hate e ja nemakumAra pazuDAone pokAra suNIne taraNethI pAchA vaLyA tyAre rAjula bebhAna thaIne dharatI para DhaLI paDI. zAthI bebhAna thaI? eka te nemakumAra pratye moha hato ane bIju temanI prItaDI A bhavanI na hatI paNa ATha ATha bhavanI prItaDI cAlI Ave che. sakhIo badhI upacAra karIne tene bhAnamAM lAvI tyAre rAjula zuM bole che ? svAmI re... nava nava bhavanI prItaDInuM mUlya nahi aMkAya mAMDavethI rathane pAche nA vaLAya (2) rAjula nArakare pokAra, mAMDavethI rathane pAchA nA vaLAya (2) aMge aMge umaMga bharyo che, aMtara pulakita thAtuM (2) mana maMdiramAM tasvIra jatAM, manaDuM nA dharAtuM (2) svAmI re madhadariye raDatI mUkIne cAlyA nA javAya.. mAMDavethI.. he mArA svAmI ! ApaNe nava nava bhavanI prItaDI che. Aje mArA aMgeaMgamAM AnaMda che. ApanuM mukhaDuM jotAM mAruM manaDuM tRpta thatuM nathI. AvI rAjulane Ama raDatI mUkIne cAlyA na javAya ne mAMDavethI ratha pAcho nA vaLAya, mATe Apa pAchA padhAre.. paNa zuM nema pAchA AvyA? rAjulane pokAra sAMbhaLyo ? nA...nA...te te eka saMdezo detA gayA ke jo tane mArA pratye prema hoya, lAgaNuM hoya te huM je Age jAuM chuM te mArge tuM Ava. lagnanA kSaNika sukha khAtara ATalA badhA nirdoSa pazuonI hiMsA thAya evA lagna mAre na joIe. have te huM zivaramaNane varavA jAuM chuM. tuM paNa e mArge Avaje. rAjula bebhAna thaIne DhaLI paDI. khUba kalpAMta karyo, chatAM utkRSTa vairAgI nema pAchA na vaLyA te na ja vaLyA. tema ahIM namirAjanI dIkSAnI vAta sAMbhaLI rANIo raDavA lAgI. rANuone raDatI joIne namirAje kahyuM ke huM saMyama mArge jAuM chuM. te sAMbhaLI tame kema gabharAyA ? ATaluM badhuM raDo cho zA mATe ? huM saMyama lauM chuM, tethI tamane zuM duHkha thayuM ! kharekhara mane bhayaMkara rogamAM zAMti ApanAra keI hoya to saMyamalakSmI che. bhaMDAramAM kareDanI lakSmI bharapUra bharI che paNa te lakSamI mane dardamAM zAMti ApI zakI nahi. saMyama sarva duHkhane dUra karI anAthamAMthI sanAtha banAve che. tamane mArA pratye lAgaNI ne prema che tethI darda maTADavA Ape mArA zarIre caMdanano lepa karyA. e caMdana mane uparathI zAMti ApatA hatA paNa pUrNa zAMti ane zItaLatA te saMyamanI bhAvanAthI thaI che. te bhAvanAe mAro roga maTALe che. je kaI vade mAro roga maTADyo hota te zuM huM tene kAMI InAma na Apata? are, tenI jiMdagInuM daridra TaLI jAya evuM InAma Apata. te pachI je saMyamanI bhAvanAe mAruM darda maTADyuM che tene huM mAruM zarIra ApI dauM e zuM khoTuM che? Aje Apa mane je nirogI avasthAmAM juo cho te badho prabhAva saMyamanI bhAvanAno che. - trIjA bhavamAM huM rAjaputra hato. te vakhate padyaratha rAjA ane huM baMne sagA bhAI hatA. tyAM munine samAgama thatAM baMne bhAIoe saMsAra choDI dIkSA lIdhI hatI. zuddha Page #756 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 651 bhAve saMyamanuM pAlana karatAM baMne jaNA devalokamAM gayA. devalokanI sukha samRddhi keTalI ? kahe che ke mRtyu lekanI badhI saMpatti bhegI karavAmAM Ave te devIonA kapALamAM rahelA cAMdalAnI tole na Ave. devakamAM keTalAya sAgara sudhI e sukha bhogavyuM, chevaTe e sukhe paNa choDavA paDyA, ane ahIM mAre janma levo paDyo. devalokamAM te mArI sevAmAM keTalI badhI devIo hatI, chatAM je zAMti saMyamathI maLe che te zAMti mane tyAM nahotI maLI. devalokamAM ati sukha ane narakamAM ati duHkha ati sukha paNa sAruM nahi ane ati duHkha paNa sAruM nahi. tame kerI khAva cho te kerI ati pAkI gaI hoya, te na game ne ati khATI hoya te paNa na game, paNa ati khATI nahi ne ati pAkI nahi evI kerI bhAve, tema devalokanA sukha ati pAkI kerI jevA che. tyAM sukha ghaNuM che paNa vrata paccakhANa karI zakatA nathI. narakanA dukhe ati khATI kerI jevA che. tyAM duHkha duHkha ne duHkha. ati duHkhamAM e kAMI karI zakatA nathI. manuSyabhava e mIThI kerI jevuM che. temAM ati sukha nahi ne ati duHkha nahi, paNa baMne samAna, tethI A bhavamAM dharmArAdhanA thaI zake che, mATe mAnava bhavanI durlabhatA batAvI che. namirAja patnIone samajAvI rahyA che. te kahe che tamane vadhu zuM kahuM ! tame mane, maLyA e paNa saMyama-lakSamInI kRpAthI. je meM saMyama lIdhe na heta ne rAjakuLamAM mAre janma thayo na hota te zuM tame mArI sAthe lagna karata? mATe saMyamanI kRpAthI A badhuM banyuM che te huM kema bhUlI zakuM? have tame mArA kAryamAM vina zA mATe kare cho ? tame sadguNa thaIne durjananI mAphaka kAma karavA kema taiyAra thayA cho ? huM caMdrayazanI sAme laDAI karavA gayo. te samaye laDAI thaI hota ne laDAImAM huM marAyo hota, to tame zuM karata ane huM saMyama kevI rIte laI zakata ? e to sAruM thayuM ke ApaNuM mAtA, sAcI mAtA kalyANa mitra banIne raNasaMgrAmamAM AvI ane bhAI bhAInI oLakhANa karAvI yuddhavirAma karAvyuM, to badhA jIvatA rahI zakyA. vaLI jyAre huM yuddha karavA jato hato tyAre te tamArAmAMthI kaI e mane rokyo nahi ne atyAre kema nArAja thAva che ? te vakhate te tame vIratA batAvI hatI. e te dravya-saMgrAma hate. e saMgrAma te AtmAnA guNone saMhAra karAve, hiMsAnA tAMDava sarjAve ne veranI vaNajhAra ubhI kare, chatAM te yuddhamAM jatAM mane na rokyo. tyAre tame mane ema kahetA hatA ke tame kSatriya putra che, mATe zatrunI sAme barAbara jhajhUmaje. zatrune pITha nahi batAvatA sAmI chAtIe ghA jhIlajo. Apa chAtI para ghA jhIlaze te ame ApanuM ravAgata karIzuM paNa pITha para ghA jhIlaze te ame Apane kAyara mAnIzuM. A pramANe dravya saMgrAma vakhate ke jyAM pApanA pallA bharAvAnA hatA tyAM tame mAro utsAha vadhe tema kahetA hatA, tyAre zUravIratA batAvatA hatA, ane atyAre huM karmonI sAme yuddha karavA mATe jaI rahyo chuM tyAre Apa kAyaratA kema batAve che ? je. Page #757 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna saMgrAmamAM pApanuM nikaMdana che, evA yuddhamAM jatI vakhate Apa evA AzIrvAda Apo ane mAro utsAha vadhAre ke Apa karma saMgrAmamAM zUravIra thaIne karma zatruo sAme jhajhUma, kSamAnA bakhtara paherI, saMyamanI DhAla laI, ahiMsA rUpI khaga dvArA karma zatruo upara vijaya meLavI AtmAnuM zAzvata rAjya meLavaje. ame paNa ApanA pagale pagale cAlI AtmAnuM rAjya meLavIe. A rIte Apa mAro utsAha vadhArI hasatA mukhaDe javAnI AjJA Ape. namirAje A pramANe paTarANIone samajAvI. have amirAjA kevI rIte rAjyano tyAga karaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. caritra-guNada vaTemArgane baMdhanamAMthI choDAvavA bUma mArI tethI vaTemArgane dayA AvI. tenA hRdayamAM karUNAnA jharaNuM vahevA lAgyA. te guNadatta pAse gayo. guNadatte kahyuM ! bhAI, huM bhUta, preta, DAkaNa keI nathI, mAnava chuM. te vaTemArgue guNadattanA hAthe page je baMdhana hatAM te kApI nAMkhyAM. tene jhADethI nIce utAryo. guNadatta kahe che bhAI! mane khUba tarasa lAgI che. mane pANI lAvI Apone ! vaTemArgu guNadattane oLakhate pIchANa nathI paNa tenA dilamAM dayA che eTale teNe tyAM pANInI tapAsa karI. tyAM pANuM na maLyuM te ghaNe dUra jaI pANI laI Avyo. AnuM nAma mAnavatAnI maheka. guNadattane pANI pIvaDAvI tenI tRSA zAMta karI ane potAnI pAse khAvAnuM bhAtu hatuM te tene ApyuM. bae ya jANe keTalAya paricita hoya tema vAto karI. guNadatta enA caraNamAM namIne kahe che bhAI! tame mArA para mahAna upakAra karyo che. huM tamAro upakAra kyAre paNa nahi bhUluM. ema kahIne baMne chUTA paDyA. sahodaranI zodhamAM'--have guNadatta potAnA bhAI guNacaMdranI zodha kare che. bhAInI zodha karavA jaMgalanA khUNe khUNe ane raste raste pharI vaLyo, paNa kayAMya bhAI dekhAto nathI. ararara...mArA bhAInuM zuM thayuM haze ? bhAI..bhAInA pokAre karate raDate ne jhUrate phare che paNa bhAI kyAMthI dekhAya? baMne bhAIne prema ajoDa che. jANe rAma lakSamaNanI joDI ! bhAIne ghaNuM zeDyo paNa bhAI jaDatuM nathI. chevaTe tyAMthI AgaLa cAle che. DuM cAlyuM tyAM vacce be rastA AvyA. tenA manamAM mUMjhavaNa thaI ke kayA mArge javuM ? te rastAne sAva ajANa hatA. tene khabara nathI ke A be rastA kayAM jAya che. have tene puNyadaya jAgavAne che. duHkhanA vAdaLo dUra thavAnA che. teNe jaMgalamAM maMgala samAna dUrathI munione joyA. munione jotAM tenuM haiyuM harSathI nAcI uThayuM. aho! jaMgalamAM AvA paramapavitra gurUdevanA darzana thayA. guNadatta gurUdevane laLI laLIne vaMdana karyA ne temanI stuti karI. gurUdeva pUche che he devAnupriya! Apa AvA aghera jaMgalamAM kyAMthI? tamAruM gAma kayuM? tamAruM kuLa kayuM? ApanuM mukha jotAM lAge che ke Apa uttama kuLanA che. Apa kyAMthI AvyA che ne kyAM jaI rahyA che? saMtane joIne guNadattamAM thoDI hiMmata AvI. te bhAInA viyogathI raDI rahyo hato. saMtane jotAM tenA AMsu kyAMya sUkAI gayA. teNe pitAnI badhI kathanI kahI saMbhaLAvI. gurUdeva ! mane Page #758 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 653 mArA bhAI vinA cena paDatuM nathI. huM atyAre mArA bhAInI zodhamAM jaI rahyo chuM. he gurU bhagavaMta! he kRpAnidhAna ! Apa te jJAnanA sAgara cho. Apa mArA para kRpA karo ne mane kaho ke mAro bhAI atyAre kyAM che? A munine avadhijJAna prApta thayuM hatuM. ugra-tapa-japa, dhyAna AdithI mahAna labdhio prApta karelI che, eTale badhI vAta jANI lIdhI ne pachI kahyuM, bhAI! jagatamAM karmasattA mahA baLavAna che. raMkane rAjA banAve ne rAjAne raMka banAve. sukha pachI duHkha ane duHkha pachI sukha Ave che. tuM gabharAIza nahi. tAro bhAI kyAre maLaze ne have tAruM zuM thaze te vAta mArA jJAnathI jANIne kahuM chuM te sAMbhaLo. bAraha varSa taka mile na bhAI, jatana karayA nahi pAve, pAve re pAve aba rAjya tuM, yahAMse jahAM jAve, tAro bhAI tane bAra varSa pachI maLaze. tuM ene zodhavA mATe game teTalA prayatna karIza te paNa te tane nahi maLe. A zabdo sAMbhaLatA guNadattane ekadama AghAta lAgyo. zuM 12 varSa sudhI mAro bhAI mane nahi maLe ! saMte kahyuM-have tuM ahIMthI jyAM jaIza te nagaranuM rAjya tane maLaze ane AnaMdamaMgala thaI jaze. tArA mAtA pitA paNa tane 12 varSe maLaze. tuM A raste sIdhe-sIdhe cAlyo jaIza to bhImapura nagara Avaze. tArA bhAgyamAM rAjA banavAno yoga che. AvatI kAle sAta divasa che. tuM bhImapurane rAjA banaze paNa huM tane eTaluM kahuM chuM ke tane rAjya maLI jAya ne tuM rAjA bane te paNa dayA dharmane choDIza nahi. jagatamAM jaina dharma jevo bIje satya, sanAtana dharma keI nathI, mATe jaina dharmanI zraddhA cUkIza nahi. jinezvaranA mArga para daDha zraddhA rAkhaje. dara pAkhInA AyaMbIla karaje te tArA badhA saMkaTa dUra thaI jaze. jema sUrya madhyAhune tape che tema tuM rAjyamAM khUba prabhAvazALI banIza. jyAre tane kaSTa ke kasoTI Ave tyAre tuM aThama karaje. A rIte nyAya nItithI tuM rAjya calAvaje, dharmane bhUlIza nahi te tuM prajAne premapAtra banIza. A rIte gurUve guNadattane badhI bhalAmaNa karI. guNadatta kahegurUdeva ! Ape mArA para mahAna upakAra karyo che. Ape mArA AtmahitanI vAto kahIne mArA para khUba kRpA karI che. eTaluM kahIne gurUdevane vaMdana karIne guNadatta potAnA mArga tarapha prayANa karyuM. ' kumAra cAlato jAya che. thAkI javAthI rAtanA gAma bahAra sUI gayo. savAre lokonA ToLA AvI rahyA che. vAjA, Dhola, nagArA vagere vAgI rahyA che. ghaNe utsAha che. kumAra vicAre che ke zuM haze? tethI eka bhAIne pUchyuM ke Aje zuM che? zuM tamane samajaNa paDatI nathI ? A samAcAra te havAnI mAphaka cArebAju phelAI gayA che. dezadezamAM samAcAra pahoMcI gayA che. nAnA bALakathI laIne vRddha sudhInA darekanA mana Ajane utsava jevA talasI rahyA che. AvatI kAle kevI uSA pragaTaze e vAta sInA aMtaramAM gUMjI rahI che, Page #759 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 654 zAradA na hai bhAI! amArA rAjyamAM amArA mahArAjA acAnaka stragavAsa thayA che. temane keAI sa'tAna nathI, tethI rAjyagAdIe kANu besaze ? e vAtathI badhA ciMtAtura banI gayA che. mahArAjAnA maraNa bAda aneka dezanA rAjAe rAjagAdI levA mATe AvyA, tethI aMdaroaMdara ekabIjA gAdI levA mATe jhaghaDavA lAgyA. pariNAme rAjyamAM leza vadhatA garcA. rAjyagAdInA vArasadAra nahi hAvAthI zatruonA bhaya mAthe jhajhUmI rahyo che. dezanI sthiti kapheADI banI gai che. sa`patti vaibhavanA pAra nathI paNa aDhaLaka sapattinA bhAgavanAra koI vArasadAra nathI. rAjakuLamAM aneka sagharSo cAlI rahyA che. matrIoe sagharSI aTakAvavA ghaNI yukti karI pazu badhI niSphaLa gaI. badhAnA aMtaramAM aikaya sAdhavA ane prajAnA bhAvi utthAna mATe ghaNI bhAvanA hatI. chevaTe badhAe eka paca nImyuM te nakkI karyu" ke paoNMca je TharAva pAsa kare te badhAne mAnya karavAnA. badhA temAM ekamata thayA. have zu' banaze te avasare. vyAkhyAna na-72 AsA suda 5 zukravAra tA. 2-10-81 anaMtajJAnI bhagavaMte jagatanA jIvAnA uddhAra mATe, zreya mATe siddhAMta rUpa vANInu prakAzana karyu" che. viSamakALamAM mArgathI bhUlA paDelA, jyAM tyAM athaDAtAkUTAtA jIvone mArgadarzaka, dIvAdAMDI rUpa hoya te te Agama che. kharekhara, jo atyAre Agama na heAta tA dUSamakALanA doSathI duSita thayelA ApaNA jevA jIvAne AdhAra kAnA ? duSamakALanA dhAra aMdhakArapaTamAM bhagavAnanuM Agama jJAna bhavya jIvAne kalyANakArI che. hAlamAM nathI keAI devAdhidevanI padharAmaNI, nathI koI gaNadhara-labdhidharAnI vidyamAnatA ke jemanA jJAna teja dvArA ajJAnI jIvo tare, paNa vidyamAna che teoe upadezelA jJAnamA. kahyu che ke pAparayauSadhaM zAstra zAstra punya nibaMdhana | cakSu sarvagataM zAstra, zAstra sarvArtha sAdhanam // AvA kaLiyugamAM bhagavAnanuM AgamajJAna e pApanu niravadya auSadha che. jIJane sadgatimAM sthApana karanAra puNyanuM ajoDa kAraNa che. jIvane cAre bAjuthI Atma kalyANanA mArga batAvavAmAM cakSubhUta che, teTalu ja nahi paNa jagatabharanA tamAma padArthone meLavavAmAM yAvatu me!kSa sukha prApta karAvavAmAM zreSTha sAdhanabhUta hAya tA mAtra Agama che. AgamamAM bhagavAne khatAvyuM ke sArI ye sacarAcara anaMta jIvothI bharelI sRSTi taraph jJAna dRSTithI jovAmAM Ave teA mAtra be tattvo jaNAya che. eka che catanyanI anaMta zaktinA puMja tevuM Atmadravya ane khIjuM che pudgala-jaDa dravya. je kAMI duniyA rUkhAya che te mukhyatve A be tattvAnI banelI che, paNa e samajavu jarUrI che ke bemAMthI Page #760 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna kenI zakti vadhAre ? jaDanI ke jIvanI? A prazna AjakAlane nathI paNa yuganA yuga A be zaktinA gharSaNa vacce pasAra thaI gayA. A be zakti vacce gharSaNa cAlyA kare che. ghaNIvAra sthala daSTie vicAratA evuM lAge ke paramANunI tAkAta keTalI che. AjanuM vijJAna tathA tenA saMzodhake aNunI avanavI zodha jagata samakSa dharIne ghaDIbhara te jIvane Azcarya mugdha karI de che. varSo pahelA keIe vAta karI hota ke AkAzamAM uDI zakAya te te vAta haMbaga gaNAta, paNa Aje pRthvInA peTALamAM samudranA taLiye ke vAdaLanI sapATInI pele pAra uDavuM te sahaja banI gayuM che. e ja batAve che ke vijJAnanI, aNuzaktinI pracaMDa tAkAta A vijJAnanuM mahatva batAvatA vaijJAnikanI ghaNI ghaNI zodhanI prazaMsA karatA buddhimAna mAnavane pUchuM chuM ke vaijJAnikoe zeAdhelA aNu tathA jaDanI tAkAta batAvatA vartamAnanA sAdhane bhale atyAre gharagharamAM vaselA hoya paNa tenI zodha karI koNe ? tyAM buddhi vaparAI eka mAnavanI ke bIjAnI? te vicAranI skUraNuM thaI eka mAnavahRdayamAMthI ke patharamAMthI ? tyAM zakti vaparANI cetananI ke jaDanI ? A badhAne javAba tame Apaze ke e zakti cetananI che, jaDanI nahi. to have zakti konI vadhAre ? cetananI. je cetana tattva A vizvamAM na hoya te pAchaLa zuM rahe? kadAca na kalpI zakAya, na vicArI zakAya, are, buddhimAM paNa vAta na besI zake tevA agamya sAdhane banAvIne AjanuM vijJAna lokone khuza khuza karI deze. sonAnI lagaDImAMthI managamate hAra ke ratnajaDita vIMTI bhale sonI banAvI Ape paNa Akhare zakti konI vaparANI? senAne khabara nathI ke huM senuM chuM, hIrAne khabara nathI ke mArA mUlya ATalA badhA che. tenI kiMmata AMkanAra Akhare te caitanya ja che ne ? jaDanI duniyAmAM ajabagajabanuM parivartana lAvanAra Aje mahAna buddhizALI prajJAzIla mAnavo maLI raheze paNa hRdayanI duniyAmAM dharakhama pheraphAra karI hRdayapalTa karAvanAra je koI zakti hoya to te che Agama vacananI. sUtelAne jAgatA karI temAM prANane saMcAra karanAra, jAgatAne beThA karI tene Teko ApI ubhA karanAra, sustI TALIne kurti lAvanAra, parane meLavavA doDatAne lAlabattI dharIne thaMbhAvanAra tathA paDatAne pakaDIne Teko ApIne svabhAvamAM sthira karavAnI pracaMDa tAkAta dharAvanAra che AgamanI addabhUta zakti. thaDe samaya meLavIne AgamanA pAnA kholI avalokana karaze te tamane jIvana jIvavAnI jaDIbuTTInuM dAna karanArA amUlya motI prApta thaze. jaDamAM parivartana karavAnI tAkAta bhale AjanA eTama yugamAM vijJAnanI hoya, paNa hRdayanA bhAvomAM parivartana karI pitAnuM bhAna karAvIne svamAM sthira karAvavAnI cAvI AgamamAM che. evA AgamamAM mULa sUtra uttarAdhyayana sUtranA amRtarasanA mIThA madhurA pINuM Apa roja pI rahyA che. ApaNe tamirAjAnI vAta cAle che. jemanI nasenasamAM vairAgya rasanA phuvArA uDI rahyA che, je suvarNabhUSaNonA zaNagAra cheDI ratnatrayInA zaNagAra sajavA tatpara banyA che. Page #761 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5: zAradA raha Sasa bheAjana cheADIne sASanA bhAjana ArogavA utsuka banyA che. viSaya vAMsaLInA nAdane cheADI vairAgya rUpa vINAnA tAra jeNe jIvanamAM joDavA che evA namirAjA pravaryAnA pathe prayANa karavA taiyAra thayA che. te vAta sAMbhaLIne badhI rANIone khUba du:kha thayuM. paTarANI temanI pAse AvI tyAre namirAjAe kahyuM, paTarANIjI ! have tame mArAthI dUra raheA. mane aDazo nahi. tyAre paTarANI kahe, tame A zu bele che ? hu tamArI patnI chuM, ardhAMganA chu'. tame svapnAmAM teA nathI khelatA ? nA, rANIjI! have tamArA ne mArA sa'sAranA saMbaMdha pUrA thayA. have A sa`sAranA tyAga karI dIkSAnA pathe jAuM chuM. rANIe game teTalI raDe ke rAkavAnA prayatno kare pazu nimarAjAnA aDaga nizcaya te nizcaya. te have temAMthI jarA paNa calita thAya tevA nathI. A kaMI kAyara nathI paNa zUravIra che. bhagavAna sUyagaDAMga sUtramAM khelyA che. virayA vIrA samuTThiyA, kAha kAyariyA pIsaNA / vALe na phaLati savvase, vAvAmo viyAminimbuhA / a. 2, u. 1 gA. 12 je hiMsA Adi pApeAthI dUra che, krodha, mAna, mAyA, lAbha Adi kaSAyAnuM vidyAraNa karavAnA kAraNe vIra che tathA samasta AraMbhAne cheDIne meAkSamA mAM cAlavAne mATe samusthita thayelA che, je beindriyAdi jIvone mana-vacana-kAyAthI sathA mAratA nathI, evA samasta pApa karmothI rahita purUSa mukta jIveAnA samAna zAMta hAya che. tevA AtmAne sAcA vIra kahevAya che. ', " vIra kAne kahevAya '' ? :-je yuddhamAM lAkhA jIvonA saMhAra kare che, je eka AMkha phUMke ne hajArA mANusA dhrujavA lAge che, je peAtAnA meAjazeAkhane mATe lAkhA nirdoSa prANIone mArI nAMkhe che athavA je peAtAnA AnaMda-pramAdane mATe pacendriya jIvAno zikAra kare che, te bhale bhautika kSetramAM vIra kahevAtA hAya, paNa AdhyAtmika kSetramAM te vIra kahevAtA nathI, paNa pApI kahevAya che. AdhyAtmika kSetramAM vIra tene kahevAya ke je hiMsA Adi pApothI virakta che, karmAMnA vidAraNa karavAnA kAraNe te sAhasI vIra che, krodhAdi kAyAthI dUra rahe che, sarvathA AraMbhane choDIne sacamI jIvananA cIra paheryA che, mana-vacana-kAyAthI kAI paNa prANInA vadha karatA nathI, pApAthI sarvathA nivRtta thayA che evA vIra sAdhaka vItarAgI AtmAnA samAna prazAMta che. ka saMgrAmamAM yuddha khelavA taiyAra thayelA mahAna vIra nimarAjAe paTarANIone samajAvI, pachI tenA dIkarAne kahyuM putra! have huM A rAjya tane sAMpu chuM. bApujI ! mAre rAjya nathI joItuM. ApanI uMmara haju nAnI che. Apa hamaNAM rAjagAdI lAgavA, sauMsAramAM raheA ne pukhta uMmare Apa dIkSA grahaNa karo. huM haju nAnA chuM. Apa mArA mAthe atyArathI A jo na nAMkheA. nimarAjAnI dIkSAnI vAta sAMbhaLI rAjakumAra raDavA lAgyA. putrane raDatA joine namirAjAe kahyuM he putra! tuM raDe che zA mATe? duHkhI kema thAya che? A tA ApaNA kuLanI paraMparA che. putranu tA e kartavya che ke te potAnA Page #762 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 2657 pitAne AtmakalyANa mATe avasara meLavI Ape. je pitAne pavitra kare te sAcA putra che, mATe tuM rAjapATanI javAbadArI sabhALI jema meM mArA bhAIne sahAya karI hatI tema tuM mane AtmakalyANa karavAmAM sahAya kara. putra kahe pitAjI! ApanI vAta sAcI che, paNa Apa tA haju yuvAna che, pAchalI uMmare Apa dIkSA lejo. beTA ! samaya kadI kAinI rAha jotA nathI. khIleluM phUla karamAvAnu, ugelA bhAnu asta thavAnA, paNa te kayAre thaze tenI khakhara nathI. rAtrI ane divasa rUpI be mahAcAra AyuSya rUpI dhanane satata lUMTI rahyA che. AvA mahAmUlA mAnavajIvananA samaya zuM nAzavaMta, ahIM rahenArI, paraleAkamAM sAtha nahi denArI vastune bhegI karavAmAM vyatIta karavAnA tA pachI zAzvata evA AtmA mATe purUSAtha kayAre karavAnA ? A rAjya bhAgavavAmAM, sa'sAramAM rahevAmAM pApamaya karmanI bharacaka Avaka sivAya che zuM? rAjya bhAgavavAmAM tA mAthe bhavanA bhAra vadhe che. meM atyAra sudhI rAjya bhAgavyuM. have mAre AtmAnu zAzvata rAjya meLavavuM che. have tuM kharAkhara taiyAra thai gayA che teA pachI mAre mArI AtmasAdhanAmAM " rpanAbo " zA mATe pramAda karavA ? putre pitAjIne rokavA mATe ghaNuM kahyuM paNa uchaLyu. dhAnya kayAre paNa na Take, tema jenA utkRSTa vairAgya che te have kadI keAInA rokayA rokAya kharA ? chevaTe putre ema kahyuM ke, mAro dharma ApanA kArya mAM sahAyatA devAnA che, mATe Apane jema sukha upaje tema kare. namirAjAnA putre e vicAra karyAM ke pitAnA RNuthI mukta thavAne mATe temanA para je bAjo che te mAre upADI levA joIe ane temane sayama mArge javA mATe mukta karavA joIe, tethI teNe rAjyagAdI sabhALI lIdhI ane pitAne AjJA ApI. nimarAjane tyAM keTalA sukhA hatAM, chatAM te sukhAne cheDIne anuttare dhamme" pradhAna dharma eTale cAritra dharma ne aMgIkAra karavA taiyAra thayA. bhagavAne be prakAranA dharma batAvyA che. AgAra dharma eTale zrAvaka dharma, ane khIje aNugAra dharma. zrAvaka dhama mAM maryAdA che. zrAvakA pAMcamA guNasthAna che, jyAre dezivarati dhama cheDIne sarvavirati dharma aMgIkAra kare tyAre chaThThA guNasthAne Ave che. chaThThA guNasthAne pApanA savathA tyAga che. aNuttara dha jIvane aNura evI meAkSa gati apAve che. evA aNuttara cAritra dhane aMgIkAra karavA mATe "aminizrvamarUM mirAya" namirAjA abhiniSkramaNa eTale dIkSAne mATe nIkaLe che. have zAstrakAra batAve che. se devalogasarise, anteuravaragao vare bhoe / muMniru namIyA, yuddo moLe caDuM // // peAtAnI rANIonI sAthe devasamAna bhAgeAne bhAgavatA thakA te namirAjA pratiAdha pAmIne te bhAgAne cheDI de che. mirAjAne tyAM kevA sukhA hatA ? te batAvatA jJAnI khelyA che ke tevA saai devalAkanA samAna mahAna sukhA hatA. A nimarAjA jevu' tevu' sukha cheDavA taiyAra nathI, 42 Page #763 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 658 zAradA ratna thayA. jemanA teramAM 1008 rANIo hatI. te badhI rANIe AjJAMkita hatI. rAjAnI najara paDe ne emanA paga phre. kayAre paNa temanI AjJAnuM ullaMdhana karanArI na hatI. rUpamAM te devAMganA samAna hatI. mAtra rUpa na hatu. paNa rUpanI sAthe guNune bhaMDAra hatI. AvI rANIonI sAthe mirAjA svagIya sukhA bhAgavatA hatA. mirAja pAse vaibhava, sa`patti aDhaLaka hatA. vaLI te sudarzana ane mithilA be rAjyanA dhaNI hatA. eka rAjya eTale eka gAma nahi paNa A eka rAjyanA tAbAmAM bIjA keTalAya nAnA gAmA hatA. vizALa rAjya hatuM. zarIra paNa have nirogI banI gayuM hatuM. pAMca indriyA paNa barAbara hatI. yuvAna avasthA hatI. mAthe eke dheALA vALa paNa AbyA nathI, chatAM sa'sAra chADavA taiyAra thayA ane tamArA mAthe teA vALa jANe rU nu khetara joI leA. (hasAhasa) kAne sAMbhaLavAnuM ochuM thayuM tethI reDIyA mUkayA, dAMta paDI gayA te batrIsI karAvI, AMkhe cazmA AvI gayA chatAM ubhA thavAnuM mana thatuM nathI, namirAjAnA AtmA uttama che. te samayane ALakhIne sAvadhAna banI gayA. gujarAtI kahevata che ke * samaya varte sAvadhAna " ane jJAnIpurUSonA zabdomAM kahIe teA " vaLa jJALadivaai " / kSaNane, takane je jANI le che ane je karavAnu che te karI le che te ja paMDita che, te ja DAhyo che. manuSya janma ane sarva duHkhathI mukta karAvanAra sa`jJakathita dharma-A sAnerI avasara ApaNA mahAna bhAgyAye maLyA che. A taka niraMka na cAlI jAya te khAsa lakSa rAkhavAnuM che. AtmAne saMpUrNa sukhI banAvI de evI A paLa che. ene sadupayeAga karI levA e ApaNA hAthanI vAta che. A aNumAla takane kevI rIte saphaLa banAvavI ? ekavAra AtmAmAM dRDha pratIti thavI joie ke ApaNe prApta karavA jevA eka mAtra mAkSa che. khIjuM kaMI prApta karavA jevuM nathI. mAkSa sivAya bIjuM koI paNa lakSya svapnAmAM paNa na hAvuM joI e. jemaNe meAkSane peAtAnu lakSya banAvyuM che temanI lakSyazuddhi thaI gaI che. lakSyazuddhi vinA jIva anatA kALa rakhaDapaTTI kare che. sa tIrthaMkarA, sa kevaLIbhagavaMtA, sava AcAryo, upAdhyAyA, saMta satIjI ane zrAvaka zrAvikAonuM lakSa mAkSaprAptinuM hoya che, ane teo meAkSane prApta karIne siddha bhagavata banIne kRtakRtya thAya che. jene meAkSa meLavavAnI laganI lAgI che evA nimarAjA saMsAranI asAratA jANI ane kAmabhAganA phaLa kaTu che tethI teo saMsAranA tyAga karavA taiyAra thayA che. temane samajAI gayuM ke A viSayeA te eMThavADa che. mArA AtmAe pUrva bhavAmAM ghaNA kAmabhAge bhAgavyA che paNa ajJAna dazAmAM e bhAna na hatuM ke enuM pariNAma kevuM bhayaMkara che. dekhAvamAM manAhara dekhAtA kAmabhAgeA bhAgavatAM pariNAme durgatinA dvAre laI jAya che, mATe have A kAmabheAgA na joIe. jyAM sudhI manuSya koI paNa padArthanA svarUpane yathA rUpathI jANatA nathI tyAM sudhI tene grahaNa karavAnI ke tyAga karavAnI STi AvatI nathI. A Page #764 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 659 gAthA dvArA e batAvyuM che ke devalAkanA samAna kAmabhAge paNa sarvathA duHkharUpa che, eTale mirAjA sukhA maLavA chatAM paNa tenA tyAga karavA taiyAra thayA che. saMsAra tyAgI saMyama svIkAre, jaganA adhana choDIne, patnI parivAranI mamatA tyAgI, vaibhavathI sukha mADIne...... nimarAjA jaganA baMdhanA cheADIne sayama svIkAravA taiyAra thayA. mAyA, mamatA e mAnavIne saMsAramAM jakaDI rAkhanArA badhanA che. e baMdhanA tADavAnI jyAM sudhI mAnavImAM tAkAta nathI tyAM sudhI te paravazapaNe mAhanI gulAmI karyAM kare che. je mAnavInA hRdayamAM bhautika sapatti ane sa'sAranA sukhA para mAyA che tenI dazA kAdavamAM khadabadatA kIDA jevI che. jhAkaLanA biMduo pANIdAramAtInI mAphka bhale camakatA hAya paNa tenI mALA banAvI gaLAmAM paherI zakAtI nathI. game teTalA mi duA bhegA karavAmAM Ave chatAM tenAthI tRSA chIpatI nathI. te pramANe sAMsArika cIjothI maLatAM sukhA game teTalA lAbhAvanArA hoya paNa tenAthI zAzvata AnaMda maLatA nathI, ane azAzvata cIjanA upabhAgathI maLatuM sukha alpajIvI che. sAMsArika cIne anitya che. azAzvata cIja pratyenA mAha rAkhavA e mAnavInI mATAmAM meATI ajJAnatA che. aprApyane prApya karavAnI jhaMkhanAmAM jIvanane vya gumAvI devu' e gAMDapaNu che. nimarAjAne jIvanamAM satya samajAI gayuM ke kAmaleAgA e ana`nI khANu che. je AtmAoe kAmabhogane cheDayA ne saMyamanA AnaMda meLavyA te kalyANa karI gayA, ane jeNe kAmabhAgane chADavA nahi ne temAM masta rahyA te durgatinA mahemAna banI gayA. A satya samajAtAM te kAmabhAgeAne cheDI de che. namirAjA pratyeka buddha che eTale peAtAnI jAte svaya dIkSA laI zake. nimarAja dIkSA levA taiyAra thayA che. kevI rIte dIkSA leze te vAta avasare. caritra :-bhImapura nagaramAM rAjya meLavavA mATe paDApaDI thatI hatI, tethI badhAe eka paMca nImyuM. paMce niya karyo ke eka hAthaNI zaNagAravI ane hAthaNI jenA para kaLaza DhALe tene ApaNe rAjA banAvavA. pachI te rAjaputra hAya, vikiputra hAya, game te hoya paNa tene rAjA banAvavA. paMcanI A vAtamAM khadhA saMmata thayA, tethI rAjakuLamAM ane prajAmAM AnaMda AnaMda vartAI gayA. jaLakaLaza ane mALA keAInA para kaLaza pachI eka hAthaNI zaNagArI. enI sUMDhamAM hAthaNI badhe phare che, badhAne sUdhIne jAya che paNu badhAnA manamAM eka IcchA ke amane rAjya maLe. hAthaNI konA para kaLaza DhALaze ne koNu bhAgyazALI A rAjisa'hAsane besaze e jovA mATe cAre bAjuthI mAnava maherAmaNa umaTI rahyI che. ghaNA ja divaseA thayA chatAM hAthaNI koInA para kaLaza DhALatI nathI. tethI badhA ciMtAmAM paDyA che ke A rAjyanA mAlika koNa thaze? hAthaNI mArA upar ApI che. te DhALatI nathI. Page #765 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 660 zAradA ratna kaLaza DhALaze ema mAnI keTalAka mANaso tenI pAse jatA paNa temane suMghIne hAthaNI badhAnI vaccethI potAno mArga karI AgaLa cAlI jatI. hAthaNuM AgaLa cAle che, pAchaLa virATa mANasanuM TeLuM che. saunA manamAM che rAjagAdI amane maLe to sAruM, paNa bhAgya vinA bhAgyazALI na thavAya. e te jenA puNyane udaya hoya tene rAjagAdI maLe. guNadattanA puNyane udaya jAgyo che. jaDIbuTTI khAdhA pachI Aje sAtamo divasa che. jaDIbuTTIne e prabhAva che ke je ene khAya tene sAtame divase rAjya maLe. Aje barAbara sAtamo divasa che, temaja rastAmAM jJAnI gurUdeva maLyA hatA, temaNe paNa kahyuM che ke tane kAle rAjya maLaze. joIe, have zuM thAya che? 1 camakele bhAgya sitAre -hAthaNI nagaranA coTe ne cauTe-galIe galIe pharatI pharatI jyAM guNadatta beTho che tyAM AvI. AvIne guNadatta para kaLaza DhaLe, ane tenA gaLAmAM puSpamALA paherAvI, pachI hAthaNIe tene sUMDhathI upADIne sAcavIne aMbADI para besADI dIdhuM. guNadatta vaNikaputra che, paNa tenuM zurAtana kSatriyaputra jeTaluM che. hAthaNIe tene sUMDhamAM upADyo chatAM jarA paNa Daryo nahi, nIDara che. tenuM mukha paNa kahI Ape che ke A puNyavAna ane prabhAvazALI AtmA lAge che. guNadatta para chatra dharyuM tyAM badhA rAjamaMtrIoe guNadatta jayajayakAra bolAvyo. koI ema kahe ke AvA nAnA chokarAne gAdIe besADavAne ? A rIte je kaMI vAMkuM bole enA para hAthaNI kapAyamAna thatI. guNadattane hAthaNIe puSpamALA paherAvI tethI DhAla, nizAna ane zaraNAIne sUro vAgavA lAgyA. badhAnA aMtaranI tamannA-AturatA zamI gaI. saunA dila nirmaLa ane zAMta banyA. guNadattanA deha para nathI sArA vastra ke nathI alaMkAra paNa enuM tejasvI mukhaDuM jhagArA mAratuM hatuM. tenAmAM mAnavatAnI maheka hekI rahI che. eka miniTamAM te tene joIne badhAnuM mana TharI gayuM. prajAne raMjana karanAra, dezane AbAda karanAra, zatruo sAme paDakAra karanAra, badhAne game te, anyAyane na poSe evo, zirachatra rAjarakSaka maLI gayo. enA zarIranI pratibhA rAjyanI yogyatAne daDha karatI hatI. saunA mane ene joI DolI uThavA lAgyA, ane badhAnA mastaka jhUkI gayA. guNadatta sarvanA dilane hasAvI pote hasI paData. kSaNavAramAM prajAjanone gamI gaye. emanA dilamAM vasI gaye. puNyavAna AtmAnA teja kadI chAnA na rahe. guNadatta rAjAno jaya he... vijaya ho! ema jayanAdanA pikAro sAthe anerA ThAThathI badhA rAjadarabAramAM AvyA. guNadatta rAjasiMhAsane guNadattane ranAna karAvI sArA vastrAbhUSaNe paherAvyA. je sAmAnya vezamAM paNa zobhI uThate hato tene have rAja poSAka ane AbhUSaNe paherAve pachI te zevAmAM bAkI rahe? jANe rAjakumAra joI lo. zubha muhurta, zubha dine ane zubha coghaDiye tene rAjyAbhiSeka karyo. prajAjanone AnaMdano pAra nathI. rAjasiMhAsane beThA ke tarata temanA mukhamAMthI mIThA uddagAra sarI paDyA. he mArA mAnanIya vaDIla baMdhuo tathA priya prajAjane ! ahIM mAre rAjA tarIkene hakka nathI, Page #766 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArA ratna Apa badhA mane rAjA tarIke svIkAraze evI te kalpanA kayAMthI hoya ! huM te rastAne eka musAphara chuM, chatAM badhAnA eka sarakhA dilathI ane saunA bhAvathI meM rAjyane svIkAra karyo che. to huM Apa badhAne eTalI vinaMtI karuM chuM ke Apa badhA jevA utsAhI, lAgaNIzIla ane mArA pratye zubha bhAvanAvALA che tevA sadAya raheje. huM jyAre kaMI bhUla karuM tyAre Apa mane vinA saMkoce mArI bhUla kaheje. jyAre mArAmAM padanI agyatA ane avaguNa dekhe tyAre pATu na mAratA padabhraSTa karatAM paNa acakAzo nahi. rAjAnA A zabdo sAMbhaLatA prajAjanenA dilamAM khUba saMtoSa thayo ne sAthe AnaMda thayo. basa, A rAjAnA rAjyamAM ApaNe sukhI thaIzuM. guNadattanA kapALamAM rAjakuLanI eka guNIyala chokarIe rAjatilaka karyuM. mastake mugaTa paherAvyo. guNadattanA mastake mugaTa kaI apUrva zabhA pAmI rahyo hato. badhAe guNadatta rAjAno jaya ho, vijaya ho ema jayanAda pikAryo. guNadattanA have puNyane udaya thaye tethI tene rAjya maLyuM. guNacaMdra bicAro te haju dukhamAM paDyo che. bhoMyarAmAM pUryo che. keNu tenI vahAre jAya? kayAM kaIne khabara che ke enI vahAre Ave! tenA haju pApane udaya che ne guNadattanA puNyane udaya thayo che. guNadatta rAjA banyA. badhAe navA rAjAne aMtaranA umaLakAthI vadhAvyA. bhATa cAraNee birUdAvalI gAI rAjAe baMdIvAnane mukta karyA. anAtha, apaMga, garIbone dAna ApIne saMkhyA, yAcakone khullA hAthe dAna ApyuM. pazupaMkhIone cAro nAMkhyo. badhA subhaTe, karmacArIo dAsadAsIonA pagAra vadhAryA. badhAnA karaverA-TekasaverA mApha karyA. A rIte rAjAnI udAratAnI khUba khUba prazaMsA thavA lAgI. nagaranI galIe galIe ne khUNe khUNe rAjAnA yazogAna gavAvA lAgyA. A rIte guNadatta rAjA nyAya nItithI rAjya calAve che. rAjyanA mahAna sukhamAM paNa guNadatta dharmane bhUlato nathI. enA romaromamAM dharmanI zraddhA hatI. e mAnatA hatA ke dharmanA prabhAve huM Aje rAjasiMhAsane khUlI rahyo chuM. rAjya maLavA chatAM paMca parameSThinuM sthApana dilamAMthI gayuM nathI. rAjagAdIe besatA pahelAM navakAramaMtranuM smaraNa karyuM. upakArI mAtApitAne yAda karyA. potAno laghubaMdha guNacaMdra kayAM haze ! guNadattane te have sukhamAM kaMI kamInA nathI, paNa mAtApitA ane bhAInI yAda AvatA temanI prasannatA cAlI gaI. temane AnaMda osarI gaye. have te temanI AMkho sAme jhaLahaLatA jhaverAtanA DhagalA jhaLakI rahyA che. manane raMjana karavA aneka manoraMjana sAdhana che. paDato bola jhIlanAra aneka dAsadAsIo hatA. rAjakuLanA mANasone sahavAsa, lAgaNI, svajanene paNa bhUlAvI de tevA hatA. AvA mahAna sukha maLavA chatAM guNadatta potAnA mAtApitA ane guNacaMdrane bhUlyo na hato. ahA ! e kayAM haze? amArA viyoge mAbApa kevA grUratA haze! sukhanA siMhAsane besavA chatAM pitAnA svajane vinAnuM sukha aMtaramAM khaTake che. mAtApitA ane bhAI vinAnuM jIvana tene zUnakAra lAge che. makhamalanI suMvALI zayyAmAM piDhavA chatAM uMgha AvatI nathI. Page #767 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 zAradA ratna suMvALI zayyA paNa kaMTaka samAna lAge che. dAsadAsIo, pradhAne badhA rAjAne AzvAsana Ape che. rAjAe potAnA sevakone kahyuM, Apa jAva ane mArA bhAIne ane mAtApitAne patto meLavI lAvo. badhA rAjasevake guNacaMdranI ane mAtApitAnI zodha mATe nIkaLI gayA. have tyAM zuM banaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 73 A suda 6 zanivAra tA. 3-10-81 zAsanapati trilokanAtha, virala vibhUti bhagavAne jagatanA jIvane baMdhananuM svarUpa samajAvyuM. baMdhana zabda sAMbhaLatA manamAM beda-nAkhuzI thAya che, kAraNa ke jagatanA jIvane baMdhana gamatuM nathI. A duniyAmAM baMdhana kene game che? pazuone? pakSIone? manuSyone ? nA...nA..kaI baMdhanane pasaMda karatuM nathI. vanamAM svataMtra vicaratA pazuone jyAre baMdhanamAM nAMkhavAno prayAsa kare che tyAre teo keTalA baLathI temane sAmane kare che? nIlagaganamAM svataMtra urthana karatA pakSIone jyAre jALamAM sapaDAvavAmAM Ave che tyAre teo ke pratikAra kare che? jo temAM saphaLa na thAya to teo karUNa AkaMda kare che. mAnavImAM paNa tene kaI doraDAthI ke sAMkaLathI bAMdhavAne prayatna kare to te tene sahana karI zakaze nahi. te svataMtra rahevA mATe barAbara jhajhUmaze. je tenuM kAMI ahi cAle to te baMdhanane sAMkhI leze. svataMtratAmAM ane je AnaMda Ave che te parataMtratAmAM Avato nathI. mahAna tIrthakaro paNa ApaNane e ja samajAve che ke AtmAne je sukha, muktaavasthAmAM maLe che te bIjI kaI avasthAmAM maLI zakatuM nathI, mATe teo mokSaprAptine upadeza Ape che. ATha karmanA baMdhanamAMthI chUTA thavuM tene mukti ke mokSa kahevAmAM Ave che. AtmA ravabhAvathI anaMtajJAna ane anaMta zaktine dhaNI che, paNa eka prakAranA baMdhananA kAraNe te maryAdita zaktivALo dekhAya che. baMdhanathI mukti meLavavA mATe pahelA baMdhana kone kahevAya? tenAthI kevI rIte chUTAya e badhuM jANavuM jarUrI che. baMdhananA svarUpane jANyA sivAya baMdhanathI mukti meLavavA prayatna karo e taddana nirarthaka che. baMdhananA svarUpathI ajANa evA saMsArI AtmAo aneka viziSTa gADha baMdhanethI baMdhAvA chatAM pitAne baMdhanarahita samaje che. A temanuM moTuM ajJAna che. kaMIka jIvo baMdhanathI mukta thavA mATe anekavidha prayatno kare che. vividha kaSTa sahana kare che, chatAMya evA AtmAo baMdhanathI mukta na thatAM ulTA vadhu ne vadhu daDha baMdhanathI baMdhAya che, mATe baMdhananuM svarUpa jANavuM jarUrI che. baMdhananA aneka prakAra che. jema ke prazasta ane aprazasta, sukSama ane skUla vagere. baMdhana eTale zuM? "vaSyate nena nayA miranavA". je vaDe athavA jemAM baMdhAya tenuM nAma baMdhana. vyavahAramAM evA aneka baMdhane Avazyaka che. jene ApaNe vyavahAramAM Page #768 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 7 prazasta koTimAM mUkI zakIe. jemake khetarane jo vADanu adhana na hAya tA temAM gAya, khaLada vagere janAvarA pesI jaI ne pAkane nukazAna kare, khetarane ujjaDa banAvI de, pariNAme kheDUtane raDavAnA prasaMga Ave, mATe vADanu' badhana jarUrI che, gheADAne lagAmanI jarUra che. vAgha-varU-si' jevA aneka krUra prANIone jotAM mAnavanA hRdayamAM gabharATa pedA thAya che. A prANIo mANasAne raMjADe ane temane camadhAmamAM paheAMcADI de che. AvA jaMgalI krUra prANIo mATe meTA moTA le!khaMDI pAMjarAnA baMdhananI AvazyakatA che. e jyAre pAMjarAmAM pUrAya tyAre mAnava jevA ni`La prANIe tenI sAme krUra rIte hasI zake che. e pratApa pAMjarAnA baMdhananA che. hAthI jevA vizALakAya prANIne jo aMkuzamAM rAkhavAmAM na Ave teA e nira'kuza banI dheALA divase kaMIka jIvAne kacarI nAMkhe tethI hAthIne sAMkaLe bAMdhe che. skUlamAM abhyAsa karatA vidyAthI Ane mATe zikSakanA dhananI jarUra che. nadI, taLAva athavA sarAvaranA kinArAe baMdhananuM kAma kare che, jethI maryAdAnuM ullaMghana thatuM nathI. gAya-bheMsa Adi jAnavarene doraDA ke sAMkaLanu baMdhana na heAya teA utpAta macAve che mATe tene khIlaDe bAMdhe che. sneha e paNa jabarajasta baMdhana che. jJAnIoe sneha (rAga) ne vAnI sAMkaLanI upamA ApI che. lAkhaDanI sAMkaLane tADanAra mAnava kAcA sutaranA tAMtaNAne tADI zake e kevI vicitra vAta! sneharUpa vAnI sAMkaLe baMdhAyelA mANusa snehanA kAraNe prANa devA taiyAra thAya che, paNa sneha cheADI zakatA nathI. lAkaDAne kAtaranAra bhramara phUlanI pAMkhaDIne vIMdhI zakatA nathI, kAraNake bhramarane tenA pratye rAga che. A aprazasta baMdhana che. vyavahAramAM khIjA paNa aneka baMdhanA che. jema ke nAkarInuM baMdhana, lagnanu` ma`dhana, dukAnanuM baMdhana, pati-patnInuM baMdhana, mitronuM baMdhana, khAvApIvAnuM baMdhana, Ama gaNyA gaNAya nahi teTalA kha'dhanAthI vyavahAramAM badhAyelA che. jagata e baMdhana che, saMsAra e paNa baMdhana che. A badhA madhanAne teADavA mATe dharmanA baMdhanA e zreSTha kha dhana che. jevA ke taniyama, paccakhkhANu ke pratijJA che. karmonA baMdhanane teADavA mATe A baMdhana atyaMta jarUrI che. hAtha upara kapaDAnA pATA bAMdhyA hoya tA tene choDavA mATe ulTI kriyA karavI paDe che, tema A AtmAe mithyAtva eTale khATI zraddhA dvArA, ajJAna dvArA, viSayA dvArA, mana, vacana, kAyAnI azubha pravRttio dvArA ane kaSAye dvArA karmAne bAMdhyA che, teA te karmAne teADavA mATe sAcI zraddhA eTale samyag darzana, tathA sabhyajJAna ane samyacAritranu' pAlana karavAmAM Ave te te karmAM AtmAthI alaga thaI zake che. dharmanA adhanA dvArA AtmA mukta avasthA meLavI zake che. mukta avasthAmAM AtmA tadna svataMtra che. tyAM keAI jAtanuM baMdhana nathI. janma nathI, maraNu nathI, rAga dveSa nathI, zarIra rUpa keda nathI ke kAlpanika sukha duHkha nathI. tyAM AtmA ajara--amara banI zAzvata sukhane mANatA saccidAnaMda svarUpamAM ramaNutA kare che. jemane sa'sAra e badhanarUpa lAgyA che ane e baMdhanane teADavA jee Page #769 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 zAradA rata sacama levAne tatpara banyA che evA mirAjAe devalAkanA samAna divya kAmaleAgAne cheDavA. kAmabhAgeAne cheADavA e ghaNuM kaThIna kAma che. dupariccayA ime kAmA, nA sujahA adhIra purisehi / aD santi muyA sAduM, ne taranti antara vaLiyA TM II utta.a. 8 gA.6 A kAmabhAga dusyajya che. adhIrapurUSa e kAmaleAgeAne sukhapUrNAMka tyAgI zakatA nathI. je suvatI sAdhu che te viNakanI jema A viSayarUpa samudrane tarI jAya che. je rIte vahepArI vahANudvArA samudrane tarI zake che te rIte viSayabhAga rUpI dustara saMsArasamudrane pAra karavA mATe saMyama e jahAja samAna che. je kAyara purUSa che, alpa sattvavALA che temane mATe kAmabhAgeAnA tyAga karavA kaThIna che, ane je mahAsattvavALA tathA dhairyAdi guNeAthI yukta che temane mATe kAmabheAgeAnA tyAga karavA kaThIna nathI. namirAjAe kAmabhAgAnA tyAga karyA. nimarAjAe zuM zuM cheDIne dIkSA lIdhI te have batAve che. mili sapurajaNavayaM', balamoroha ca pariyaNaM savva N / ciccA abhinikkhanto, egantama hiDio bhayava // 4 // mithilA nagarI, nagara, deza, senA, antaHpura, ane parijana Adi badhAne cheADIne dhairyAdi guNasa'panna bhagavAna namirAjA gharathI nIkaLIne dIkSA laI ne meAkSamArgamAM adhiSThita thayA. namirAjAe sArI mithilA nagarI ane tenA badhA gAmo sahita nagarInA tyAga karyAM. A mirAjAe sArA rAjyanA, cAra prakAranI senAnA tyAga karyA ane AkhA ateuranI 1008 rANIe tathA bIjA svajanA badhAne cheDIne dIkSA grahaNa karI. namirAjA pratyeka yuddha hatA. pratyekamuddha kAne kahevAya? jagatanI najare sAdhAraNa dekhAtA kAI drazya jotAM jenA AtmA ekAeka jAgI uThe ane e pAtAnI vatana-vATa (meAkSa) zeAdhavA nIkaLI jAya. indra dhanuSyanA palTAtA raMgA, vikharAtA vAdaLa ke khIjA DhAI kSaNiktAnA drazyA jotAM je saoNMcama svIkAravA sajja banI jAya emanuM nAma pratyekabuddha. namirAje kaMkaNanA kekAravathI preraNA meLavI lIdhI ane preraNAnA e prakAza paMthe pagalI bharavA taiyAra thai gayA. 1008 rAjaramaNIo, dezadezanuM Adhipatya, A badhA pralAnA namirAjane mana sAva akArA thai paDayA ne mahAbhiniSkramaNanA mAge nIkaLI gayA. deha para paDelI kAmanAnI kAMcaLIe mirAje eka pachI eka utAravA mAMDI. mastaka parathI mugaTa utArI dIdhA. mane bhUjA paranA bAjubaMdha utAryA ane kammarethI suvarNa kaMdorA kADhI nAMkhyA tyAre emanA manamAM thayuM ke hAza, have hu' haLavA banI gayA. namirAjA pratyekabuddha hatA tethI svaya dIkSA lIdhI. devAe AvIne temane AdhArajoharaNa ne sAdhuveza ApyA. mirAja have mirAjaSi banyA. peAtAnA patine sAdhuvezamAM sajja thayelA jotAM ja rANIonI AMkhamAMthI AMsudhArA chUTI. teo karNasvare na karavA lAgI. pagamAM paDIne kahe che. Page #770 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna amane choDIne na jAo svAmI, amane cheDIne na jAo, saMsAra choDI cAlyA tyAga paMthe, amane choDIne na jAo. svAmI! amane choDIne na jAo...na jAo....sAro parivAra raDe che, paNa mahAna daDha vairAgI pAchuM vALIne na jue. tayAM va =ArU se ke rUti saMvAya mu na mannA sUya. a. 2. u.2 gA.1 jema sarpa kAMcaLIne choDIne jAya pachI pAchuM vALIne jotA nathI tema mekSAbhilASI sAdhaka saMsAra choDIne jAya, pachI pAchuM vALIne jotA nathI ane aSTavidha karmone tyAga karavAmAM jenuM tana-mana hoya che, tevo sAdhaka AtmA pitAnuM zreya karI zake che. je choDayuM te choDI jANe che. namirAjAnI patnIo karUNa svare vilApa kare che ne kahe che, Apa amane choDIne na jAo, paNa sAco vairAgI rokAya nahi. AcArAMga sUtramAM bhagavAna belyA che. ta parikkamata paridevamANA mA cayAhi iti te vadanti, chadovaNoyA ajjhovavannA akkadakArI jaNagA ruvaMti, atArise muNo Na ya oha tarae jaNagA jeNa vippajaDhA / saraNa tantha no tame zuM nuM nAma tatva jamarU? a. 6 u. 1 jyAre vIra parAkramI purUSa tyAga mAge javAne mATe taiyAra thAya che tyAre tenI kasoTI thAya che. tenA mAtApitA, patnIe Adi svajane zeka karatA thakA AkaM. karatA kahe che, "ame tArA para ATale neha rAkhIe chIe, ame tArI IcchAnusAra cAlavAvALA chIe, mATe tuM amane choDIza nahi. je mAtApitAne choDI de che te Adarza muni banI zakatA nathI ane evA muni saMsArathI pAra thaI zakatA nathI." AvA mohayukta vacanone sAMbhaLavA chatAM paripakva vairAgI sAdhaka tenI vAtane svIkAra karatA nathI. te samaje che ke A vacano meha ane svArthajanya che. jevI rIte jhADanA paDI javAthI pakSIo rahe che. temanuM te raDavuM svArtha maya che, e rIte svajanenA A vacana paNa svArtha prerita che. svajanono A meha che, vAstavika prema nathI. mohamAM viveka nathI hoto. premamAM viveka hoya che, jAgRti hoya che. kartavya-akartavyanuM bhAna hoya che. je svajanonA hRdayamAM mArA pratye prema che te teo mane kalyANanA mAge jatA roke nahi paNa teo roke che, tethI temane meha che. mAtApitA, pati-patnI A saMbaMdha kartavya saMbaMdha hovo joIe, paNa meha saMbaMdha na hai joIe. mehasaMbaMdha patananuM kAraNa che ema vicArIne te virakata AtmA temanA vacanemAM AkarSIte nathI. te AtmAne caitanyanI jhAMkhI thaI gaI hoya che, pachI te jaDa cIjomAM kevI rIte mugdha thaI zake ! jene ciMtAmaNuM ratna prApta thaI gayuM hoya te kAcanA TukaDAmAM kevI rIte lobhAya ? te te AtmasvarUpamAM ramatA karatA, tyAga mArganI samyapha ArAdhanA kare che, tevo sAdhaka mehano vijetA banIne mukti prApta karI le che. ahIM namirAjAe sAdhuveza paheryo. tyAM badhI rANIo tamarI khAIne bhaya paDI. Page #771 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dare zAradA ratna dhIme dhIme vairAgya AvyA hoya te khabara paNa hoya ke have A dIkSA leze, paNa A namirAjAne tA . ekAeka vairAgya AvyA ne vairAgya AvyA ke tarata dIkSA lIdhI. mirAjAe dIkSA lIdhI tyAranuM dRzya tA evuM karUNa hatuM ke bhalabhalA pASANa hRdayI paNa pIgaLI jAya. vaLI A koI sAmAnya vyakti nathI paNa dezanA mAlika rAjA che, ane te jyAre dIkSA le pachI zuM khAkI rahe ? te samayanu dRzya kevuM hatuM ne badhAnuM karUNa rUdana kevu hatuM tenuM varNana zAstrakAra kare che. storesai, AsI mahilAe pavvayantammi / tayA rAyarisimmi, namimmi abhinikkhamantammi || 2 || nimarAjiSanA gharathI bahAra nIkaLavAthI dIkSita thavAthI mithilA nagarImAM saghaLe ThekANe vilApa, AkraMda temaja kolAhala macI gayeA. mithilAmAM bhAre kolAhala ne karUNa vilApa --mirAjiSa dIkSA laIne gharanI bahAra nIkaLyA. sArIye mithilA nagarImAM kAlAhala macI gayA. temane sAdhuvezamAM jotAM badhAnI AMkhA AMsubhInI banI gaI. Aje pazu kAI cheAkarI ke chokarA dIkSA le tyAre badhA zaNagAra utArIne sAdhuvezamAM tamArI sAme AvIne ubhA rahe tyAre eka miniTa teA badhAnI AMkhA AMsubhInI banI jAya che. namirAjanuM mastaka have lucita hatuM. paga aDavANA hatA, AbhUSaNAthI bharyA bharyA bhAsatA TThaha have ekAda be vastrothI bhaveSTita hatA. mugaTanA sthAne muMDana hatuM. A sAdhuvezamAM jotAM AkhI mithilA kAlAhalamaya ane gamagIna banI gai. AMkhe AMkhe AMsue ne kaMThe kaMThe sakAe gherAvA mAMDyA. dareka rAjarANI peAtAnA patinI A aNadhArI vidAyane sAMbhaLatA ka"pI uThI hatI, karUNusvare raDI rahI hatI, vilApa karI rahI hatI. eka hajAra ne ATha rANIe raDatI hAya te drazya kevu" karUNa lAge ! nimarAjAe ATalI badhI rANIonA meAha cheDayA ne tame teA ekanA paNa mAha cheADI zakatA nathI. rANIe vilApa karatI khele che nAtha ! amane cheADIne kayAM jAva che ? mirAjAnA parivAra raDe che, lazkara raDe che, senA raDe che. sainyanA hRdaya teA kevA krUra hAya ke ene mAnavIne suTa karatAM vAra nahi, chatAM evA kaThAra hRdayavALA paNu raDe che ne kahe che dhanya che. dhanya che namirAja tamane ! amAre tA jIvana nabhAvavA sarvIsa karavI paDe che tyAre tame to maLelA sukhane lAta mArIne cAlI nIkaLyA. tame khuda rAjyanA mAlika hatA. tamArA para karaverA, TekasaverA kaMi na hatu. rAjyanA sarvasva mAlika hatA, chatAM evA rAjasukhAne paNa cheDayA. baMdhuo ! tamAruM sukha kevuM che ? " eka sAMdhA tyAM tera tUTe" tamAre keTalA lapharA che ? inkamaTekSa, selaTekSa, cAre bAjuthI vIMdhAI jAva, chatAM cheDavAnu mana thatuM nathI. nimarAjAnA sukhamAM koi rokanAra, TekanAra ke aTakAvanAra na hatuM chatAM, cheDIne nIkaLI gayA. namirAjanuM mahAbhiniSkramaNa :--prajAjanA pAkAra kare che ne kahe che ke, amArA pitA samAna mahArAjA ! Apa amane cheADIne kayAM jaI rahyA che ! have ApanA jevA rAjA Page #772 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 667 amane kayAM maLaze. ? huM anAthanA nAtha ! duHkhIenA belI ! ApanA vinA sUnu* sUnu- lAgaze. amArA peAkAra kyAM jaIne karIzuM ? A rIte raDatA raDatA pAchaLa jaI rahyA che. jene jenA taraphathI kaMI sahArA maLatA hAya che te tene viyeAga thavA para avazya zAkAtura bane che, kAraNa ke temanA taraphathI temane je sukha maLatuM hatu. te have khaMdha thaI gayuM'. eTalA mATe namirAjA pravarjita thavAthI prajA paNa raDI rahI che. rANIe raDe, badhA raDe eTale khUba kAlAhala macI gayA, paNa mirAjarSi virAgI banyA hatA. priyatamAonA prema, mithilAnI maneAvedanA ne leAkeAnI lAgaNI emanA pagane thaMbhAvI na zakI. badhAne raDatA-kakaLatA mUkIne bhagavAna nimarAjiSa cAlI nIkaLyA. have temanI parIkSA karavA kANu Avaze tenA bhAva avasare. caritra --guNadattanA kahevAthI badhA rAjasevakA guNacaMdranI tathA temanA mAtApitAnI zeAdha mATe nIkaLyA che. have khIjI khAju zuM banAva bane che. dhanapura nagaramAM dhanada nAme mATA zreSThI vase che. temane tyAM dhanakubera jevI sa`patti ane samRddhi hatI. temanA bhaMDAramAM aneka sphaTika ratnA ane vAratna jevA ratnA hatA. jemane tyAM seAnA rUpAnA gaDha ane kAMgarA hatA. jenA bhaMDAranI rakSA karavA mATe teA keTalAya sevakA rAkhyA hatA. temanA vahepAra ghaNA meATA pAyA para cAlatA hatA. dezAvaramAM temanI peDhIe cAlatI hatI. AvA mahAna samRddha sukhI zeTha dhanapura nagaramAM rahe che. temane pativratA zrImatI nAmanI patnI hatI. jenA guNa gulAbanI saurabha sArA nagaramAM mhekI rahI hatI. te zIlavatI, guNavatI ane dharmavatI hatI. zeTha-zeThANI baMne sAthe dharmakriyAo karatA. ATalI lakSmI heAvA chatAM jIvanamAM dharmanuM sthAna mekhare hatuM. zeThANInuM sauMdaryAM, rUpa tA jANe svarganI apsarA joi leA ! evA rUpa-sau thI yukta hatA. temane zubhamati nAmanI eka dIkarI hatI. jenI mati sadAya zubha ja hatI. evI zubhamati rUparUpanA aMbAra, buddhimAM catura ane guNavAna hatI. te zubhamati strIonI 64 kaLAomAM pAraMgata hatI. te yuvAnInA AMgaNIye AvIne ubhI che. pahelA dIkarI vagara kAraNe bahAra jatI na hatI. are! pitAnI ADe paNa utaratI na hatI. zubhamati sa*gItakaLAmAM khUba hoMziyAra che. eka vakhata dAsadAsIe kahe zeThajI ! ApanI dIkarI saMgItakaLAmAM tA eTalI hAMziyAra che ke enu sa`gIta sAMbhaLatA bhalabhalA thaMbhI jAya. Apa anu' eka vAra te saMgIta sAMbhaLeA. zeTha kahe bhale, Apa ene bAlAvA. zubhamatie te peAtAnA saMgItanA je sUrA relAvyA te sAMbhaLatA zeTha stha*bhI gayA. zuM mArI dIkarI che ! tenA ratavanamAM zabde zabde vairAgyanA jharaNAM vahI rahyA che. zI tenI sagItakaLA che ! zubhamatinuM saMgIta sAMbhaLatA mAbApanA haiyA harSoMthI khIlI uThayA. temanA manamAM thayuM ke ahA ! rAta-divasa sukhanI zayyAmAM rahenArI, kAmaLa phUla jevI mArI dIkarI sAsarAnA bhArane kevI rIte upADI zakaze ? vaLI samajatA hatA ke dIkarI pitRgRhanA dvAra karatAM zvasura gRhanA AMgaNe zeAbhaze. raMgamAM jo milanasAra Page #773 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna raMganuM mizraNa thAya te ja raMgoLInI majhA, tema dIkarIne yogya vara maLe te AnaMda. mArI dIkarImAM te sarva guNe che, paNa tene yogya rUpa, guNa, kuLa, vidyA, samRddhi, vaya ane kaLAmAM samAna pati maLI jAya te varakanyAnI saMsArayAtrA saphaLa ane Adarza bane. dhanada zreSThIe zubhamati mATe lakSAdhipati, saMpattivAnanA aneka kumArone joyA, paNa pitAnuM mana mAnyuM nahi. koImAM kaLA dekhAtI te rUpa, kuLa vigerenI khAmI dekhAtI, rUpa-kuLamAM camakatA hoya te zIlavidyAnI adhUrAza lAgatI. Ama badhAmAM koI ne kAMI khAmI dekhAtI. zubhamatine yogya keI kumAra na maLatAM dhanada zreSThine pitAnuM kanyAratna kayA pAtramAM mUkavuM enI khUba ciMtA thavA lAgI.. dhanada zreSThI ke kuLa ke sAtha meM, bahuta purAnI maitrI; AnaMda zreSThI vaheM padhAre, kiyA premase satkAra, dhanada zreNInA bALapaNathI goThIyAmitra AnaMdazeTha tyAM padhAryA. dhanada zeThe temane khUba atithi satkAra karyo. AnaMda zeTha kahe-mitra ! ghaNAM samaye ApanuM milana thayuM, paNa ApanA mukha upara khUba ciMtA hoya evuM dekhAya che. tamAre zuM ciMtA che? mitra! nAnA...evI keI ciMtA nathI. dhanada zeThe kahyuM, beTA zubhamati ! mahemAna AvyA che te emane mATe nAste laI Ava. zeThanA gharamAM nokara cAkaro ghaNA hatA, paNa dIkarIne batAvavI hatI, eTale e bahAne tene belAvI. pitAnI AjJA thatAM rUmajhuma rumajhuma ritI zubhamati nAstA laIne AvI. vinaya vivekapUrvaka kahyuM-kAkA ! Apa nAsto le ne mane pAvana kare. zubhamatine vinaya viveka, bole te jANe mukhamAMthI amI jhare. che. A badhuM joIne zeThanA manamAM thayuM ke, A zuM chokarI che ! temaNe zeThane pUchayuM-rUpamAM raMbhA samAna ane devAMganA samAna A chokarI koNa che? dhanadazeThe kahyuM, Apane khabara nathI? A te mArI dIkarI che. zuM A tamArI dIkarI che ! jANe devI ja joI lo. AnaMda zeTha kahe, meM te tene sAva nAnI godamAM ramatI joyelI, eTale atyAre oLakhI na zakya. ghaNI moTI thaI gaI zubhA te ! tame eno saMbaMdha joDyo ke nahi ? mitra! enA vivAha karuM te Apane samAcAra ApyA vinA rahuM? mane enI ciMtA rAtadivasa satAvI rahI che. zubhamatine mATe kaNa gya che? ene ApavI kene? mALavA, gujarAta, mahArASTra badhA dezomAM zreSThIputranI tapAsa karAvI paNa mAruM mana kayAMya TharatuM nathI. keI gya karo ApanI najaramAM hoya te Apa mane batAvo. AnaMda zeTha kahe-hA....mArA khyAlamAM eka che. bhImapura nagaramAM lakSmIdagzeTha che, temanA vaibhavanI te zI vAta karuM ! lakSamIthI chalakatA tenA bhaMDAra che. temane ekane eka putra che, haju sudhI tenA vivAha thayA nathI evuM meM sAMbhaLyuM che. mane ema lAge che ke kharekhara tamArI dIkarIne mATe egya che. A lakSmIdatta zeTha kayA, khabara chene? jene tyAM aDhaLaka lImI hovA chatAM lebhanA kAraNe metI meLavavA mATe guNacaMdrane bheMyarAmAM pUrIne tene Dhora mAra mAre che. tenA dilamAM jarA paNa dayA nathI. temanA nagaranuM nAma Page #774 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna bhImapura che. je nagaramAM guNadatta rAjA rAjya kare che. eka bhAI mahAna sukhamAM che ane eka bhAI mahAna duHkhamAM pIDAya che. AnaMda zeThe kahyuM-mitra ! zubhakAma karavAmAM vilaMba na karavo. jaldIthI tuM bhImapura nagaramAM tapAsa karAva. mane zraddhA che ke jarUra tAruM kArya saphaLa thaze ne tuM ciMtA mukta thaIza. mitranI vAta zeThanA gaLe utarI gaI. jANe tene mAthethI aDadho bhAra ocho thayo hoya tema lAgyuM. zeTha zeThANIne vAta karI. zeThANane paNa AnaMda thayo. je dIkarIne sAruM, sukhI, saMskArI ghara maLatuM hoya to mAbApane AnaMda kema na thAya ! tarata ja dhanada zreSThI pitAnI dIkarI zubhamati mATe mUratIyA jevA bhImapura nagaramAM lakSamIdatta zeThanA ghera potAnA putra jevA vahAlA nokara kuzaLane mekalavAno nirNaya kare che, ane kuzaLane bolAvIne kahe che he kuzaLa ! tuM ahIMthI bhImapura nagaramAM jA, tyAM lahamIdatta nAmanA zeTha vase che. temane eka dIkare che. tenI sAthe ApaNI zubhAnI sagAI karavAnI che. to tuM tyAM jaldI jA ane satvara sArI vadhAmaNI laIne Ava. zeThe kahyuM, kuzaLa ! bhAI tuM khUba dhyAna rAkhaje. chokaro batAve to ja vAgdAna karaje. chokarAmAM kAMI paNa khAmI jaNAya to tuM tarata pAcho vaLaje. keI bahAnA kADhIne chokaro na batAve ne mIThI mIThI vAta kare to emanI mIThI vAtomAM lebhAIza nahi zeTha mIThuM mIThuM bole ke vartana paNa sAruM kare, chatAM tuM emAM ke emanI samRddhimAM aMjAIza nahi. chokare tane batAve te ja vAgyAna karaje. kAryanI zreSThatA paranuM lakSyabiMdu cUkIza nahi. mArgamAM nirbhaya banI sajAga raheje. AnaMdazeThe kahyuM-tuM jaldI jA ane samAcAra laI jaladI pAchI Ava ane ame moDhuM mIThuM karIe. zeThanI badhI vAte sAMbhaLIne kuzaLe ravAnA thavAnI taiyArI karI. have kuzaLa lakSmIdatta zeThane tyAM kevI rIte jaze ne tyAM zuM banaze te bhAva avasare. vyAkhyAna naM-74 Aso suda 7 ne ravIvAra tA. 4-10-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene! karUNAnA kimiyAgara, jJAna divAkara, AgamaratnAkara evA trilokInAthe vItarAga prabhu bhavya jIvone divya saMdeza ApatA pharamAve che ke tamane je A manuSyabhava maLyo che te kevo che? meLAmAM jema eka divasa mATe dukAna maMDAya che tevI rIte A bhava e maMDAyelI dukAna che. jyAre meLe bharAvAne hoya tyAre tyAMnI khullI jamInanI kiMmata vadhI jAya che, paNa evo kaye dukAnadAra hoya ke eka divasa mATe bhADe lIdhelI dukAnane zaNagAravAnI pAchaLa pacIsa trIsa hajAra rUpiyAne dhUmADo karI nAkhe ? kaI nahi, kAraNa ke e samaje che ke A te eka divasa pUratI bhADe lIdhelI che. meLAno A divasa cAlyA jaze, pachI A jagyAnI kiMmata upajavAnI nathI. basa, A nyAya ApaNe samajavAnuM che, Page #775 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 670 zAradA ratna A jIva anAdine che. A bhavamAM teNe patnI, putra, gADI, vADI, baMgalA, nekara, cAkara vagere meLavyuM che. te badhI teNe A bhavamAM mAMDelI dukAne che. keI paNa DAhyA mANasa meLAmAM mAMDelI dukAna pAchaLa pote vecAIne khuvAra thaI jato nathI. durbhAgI jIva pitAnA AtmatatvanI darakAra karyA vinA A meLAmAM mAMDelI dukAne rU5 patnI, putra ane gharabArane zaNagAravAnI pAchaLa khuvAra thaI jAya che evA javajJAnIonI daSTie mUrkha che. meLAnI jamInanuM bhADuM mAtra meLAnA divasa pUratuM maLe che. meLAne divasa cAlyA gayA pachI e jagyAnI phUTI badAma paNa upajatI nathI are, upajavAnI vAta to ThIka che, paNa keIne mata bolAvIne e jagyAe dukAna mAMDIne besavAnuM kahe, are, eka-be rUpiyA Ape to paNa kaI sAre vahepArI tyAM besavA AvatuM nathI. meLAnI jamIna alpa kiMmatanI hovA chatAM koI mUrkha vahepArI gharanI dukAna vecIne e meLAnI dukAnane zaNagAravAmAM lAgI jAya te tame ene mUrkha kaheze ke bIjuM kAMI? jarUra te mANasa bhUkha che, paNa AtmA rUpa dukAnadAra paNa lAMbA TUMkAne vicAra na karatAM A eka bhava rUpa meLAnI dukAnane zaNagAravAmAM tatpara thAya to e paNa mUkha nahi te bIjuM zuM? A bhava paNa eka meLo che. temAM pahelAnI palyopamanI jiMdagInI apekSAe atyAre mAnavanI jiMdagInA sau savAso varSa e zA hisAbamAM ! kAMI nahi, chata mUrkha jIva e kSaNabhaMgura meLA mATe potAnI gAMThanI muDI gumAvI nAMkhe che. " keI sthaLe meLo eka divasano hoya che, keI sthaLe pAMca divasana te koI sthaLe paMdara divasane meLo hoya che. A jiMdagI keTalA divasano meLe che te khabara che? atyAre mANasanI jiMdagI se varSanI gaNIe te eka varSanA mAsa bAra, e hisAbe mAnavanI jiMdagI 1200 mAsanI thaI ane mahinAnA divasa 30 e hisAbe 1200 mAsa 4 30 = 36000 divasa thayA. manuSyanI jiMdagI eTale 36000 divasane meLe. have enI pAchaLa AtmA rUpI A dukAnadAra keTale bhoga Ape che tenI gaNatrI karI juo. A gaNatrI karaze te khyAla Avaze ke dukAnadAra gAMDo che ke DA? meLAmAM vahepArI dukAna bhADe rAkhe che, paNa e rAkhatA pahelA temAM Avaka keTalI thaze tene aDasaTTo bAMdhe che, ane ATalI Avake ATaluM bhADuM ApavuM posAze e hisAbe te bhADu Ape che. have A AtmA rUpI vahepArIe chatrIsa hajAra divasanA meLAmAM dukAnanA bhADA ApIne zuM bacAvyuM tene vicAra karo. karmarAjAe manuSyagati, audArika zarIra, aMgopAMga, AyuSya e badhuM bhADe ApyuM che, to e bhADe maLelI cIjanuM bhADuM cUkavI zakAya eTalI kamANa te karavI joIe ne ? mANasa meLAmAM dukAna bhADe rAkhe, kamAvA mATenA moTA moTA mane rathe ghaDe ane pachI jamIna bhADe rAkhIne bhAIsAheba baMdha karavAne badale rakhaDatA phare te tene kevo samajavo? ApaNe paNa chatrIsa hajAra divasavALA A meLAnI dukAna bhADe rAkhI che. kamAvA mATe mAnava meTA moTA manasUbA ghaDe che. A meLe jeTaluM lAMbuM ane jabaro che, Page #776 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAranA ratna 601 tevI tenI zaratA paNa jakharI che. khIje tA tame vahepAra dhaMdhA karA, kamA, pachI bhADuM bharA evA rivAja che, paNa A meLA te evA jakharA che ke tenu 36 hajAra divaseAnuM bhADuM AgaLathI laI levAmAM AvyuM che. A bhavanuM AyuSya, jAti, sthiti, avagAhanA, anubhAga e badhuM jIva AgalA bhavamAMthI nakkI karIne Ave che. jamIna bhADe rAkhA tA dara mahine bhADuM bharavAnu hAya che. A chatrIsa hajArIyA meLeA evA che ke temAM chatrIsa hajAra divaseAnuM bhADuM ekI sAthe laI levAmAM Avyu che. ATaluM moTuM bhADuM ApIne dukAna rAkhyA pachI jo jIva rajhaLatA phare teA zI dazA thAya? chatrIsa hajAra divasanuM bhADuM bharIne ApaNe dukAna bhADe rAkhI che. e bhADe rAkhelI dukAnamAM kamANI keTalI thai tenA vicAra karavAnA che. tame meLAmAM dukAna mAMDA, dukAnamAM cAre khAju ramakaDA geAThavA, dukAnane khUkha zaNagArA, AkhI dukAnamAM ilekaTrIka lAITa mUko, lokA tamArI dukAna joIne khele ke zuM lANA zeDanI dukAnanI zaiAbhA ! yAda rahI jAya tevI. kAI tamArI dukAnanI ATalI praza'sA kare. are, tamArA mAla joine leAkeA tamArA mAlane khUba vakhANe paNa ethI kaMI tamArA kaleje ThaMDaka vaLe kharI ? nA....nA....duniyAnI prazasA sAMbhaLIne tame rAjI thatA nathI. jo tamArA mAla khape ane thADA ghaNA paNa naqA thAya tA tame rAjI thavAnA. A ja sthiti AtmAne lAgu paDe che. duniyA paisAvALAne tyAM janmelA jue, raMgarAgamAM mhAlatA jue ene bhAgyazALI gaNI le ethI AtmAne ze| lAbha ? meLeA bharAyA che e vAta sAcI, dukAna sarasa che e sAcuM, tamArA zeA badhAne pasaMda che e kabula, paNa jo tame kamANI karI hoya to tamArI zaiAbhA ane kamANI na karI hoya te tamArI zAbhA nathI. te pramANe A bhavamAM paNa tame sAcI kamANI karI heAya teA tamArI zAbhA che nahi tA tamArI zeAbhA nathI. jo A bhavamAM kAMI kamANI na karI tA meLAmAMthI hAtha ghasatA vahepArI jevI dazA thaze. je bhavya AtmAne AvA vicAra Ave che te AtmAne A bhavanuM mahAbhaya karapaNuM samajAya che. karma dareka bhavarUpI dukAna maMDAve che, paNa te kAMI paNa kamANI karAvyA vinA ema ne ema pAchA kADhe che. e ApaNI karUNAjanaka sthiti che. je AtmA A meLA upara meha pAmatA nathI athavA teA meLAnI dukAnane zaNagAravAnI pAchaLa peAtAnA Atma tattva rUpI mahAmUlyavAna khajAnA gumAvI detA nathI te AtmA kamANI karIne jAya che. jene AtmAnI kamANI karavAnI laganI lAgI che evA mirASine A saMsAra duHkhanA dariyA lAgyA, tethI ramaNIonA rAgane, parivAranA premane ane svajanAnA snehane cheDIne saMcama mArge prayANa karyuM, tyAre rANIonA rUdanathI, prajAjanAnA karuNa vilApathI sArI mithilA nagarImAM kAlAhala macI gayA, paNa sAcA sAdhaka peAtAnA mArgathI jarApaNa calita na thAya. bhagavAna sUyagaDAMga sUtramAM khelyA che ke, ja kAlUNiyANi kAsiyA, jai royanti ya puttakAraNA / dviya' mitraC' samudriya', no bhramanti La savittaC / a. 2 3, 1 gA. 17 Page #777 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 672 zAradA ratna sAdhunA mAtA-pitA Adi svajanA tenI pAse AvIne karUNa vacana mele athavA koI karUNAjanaka kArya kare athavA tA teo peAtAnA putrane mATe raDe, vilApa kare tA paNa sAdhu dharmanuM pAlana karavAmAM tatpara, muktigamanane yAgya te paripakava sAdhune sayamathI bhraSTa karI zake nahi temaja phrIthI gRhastha vezamAM sthApita karI zake nahi. AvA anukULa upasanA samayamAM sayamI sAdhunI dRDhatA ane paripakavatAnI parIkSA thAya che. je paripakava sudRDha zramaNa heAya che temanI sAme patnIe AvIne game teTalu raDe, karUNa vilApa kare, tA paNa vItarAganI AjJAmAM vicaranAra sAdhaka peAtAnI sAdhanAthI eka iiMca paNa calita thAya nahi. te samaje che ke jenA pratye mamatva che. evA sAMsArika sajIva svajanava rUpa ane nirjIva dhana, sAnuM, cAMdI Adi parigraha A lAkamAM duHkhaprada che ane paraleAkamAM paNa atyaMta du:khaprada che. mAtA, pitA, bhAI, bena, patnI, putra Adi jeTalA paNa svajana sakha`dhI che temanA pratyenuM mamatva bhayaMkara duHkhadAyaka ane che. manuSya peAtAnA svajanA pAsethI e AzA rAkhatA hAya che ke mane rAga Avaze, duHkha Avaze, Apatti Avaze to A badhA mane sahAya karaze, mArI sevA karaze, mane mRtyumAMthI bacAvI leze, AphatamAMthI ugArI leze, paNa samaya Ave e vajranA paNa AMkha pheravI le che. jayAM sudhI dhana haze tyAM sudhI svajanA mIThuM mIThuM khAlaze paNa jyAM dhana khalAsa thaI gayuM, svArtha saratA baMdha thaI gayA, pachI e svajanA tene cheADIne cAlyA jAya che, mATe svajana varga pratyenuM mamatva leAkamAM duHkhadAyaka hAya che. emanA pratye mamatva rAkhavAthI karma baMdha thAya che ane karmanA phaLa paraleAkamAM bhAgavavA paDe che. te duHkhAne bhAgavatI vakhate pharI navIna karmabaMdha kare che. A rIte duHkhanI para parA vadhatI jAya che. A rIte kSaNabhaMgura parigrahane duHkhAvaha samajIne, jANI bujhIne kANu temAM sAya ? A gRhavAsa nathI paNa gRhapAza che. gRhavAsa jene gRhapAza lAgyA hAya e ja AtmA sa*sAra choDI zake. evA mirAjiSa sajIva ane nirjIva parigraha cheDIne tyAgI khanI gayA. AtmAnI sapatti AgaLa A bAhya saMpatti temane taNakhalA samAna lAgI. anyadarzInamAM paNa kaIka evA dAkhalA Ave che ke je sa`sAramAM rahevA chatAM paNa sAmethI lakSmI denAra Ave tA paNa tene lAta mAre che. eka vakhata eka rAjAnA janma mahAtsava ujavavAnA hatA. rAjAnA janma mahAtsava ujavAya emAM zI khAmI hAya ! sAru* zahera zaNagAyu` che. prajAjanAne khUba utsAha ne AnaMda che. e nagaramAM tyAgarAja nAmanA eka kavi hatA, jevuM nAma tevA guNu hatA. temanA jIvanamAM tyAga ghaNA hatA. prabhubhaktimAM etatreAta hatA. prabhubhaktinA bhAvavAhI suMdara stavanA racatA ane pAte madhura kaMThe lalakAratA. e gItA khelatA prabhu bhaktimAM ekatAra thaI jatA. temanI sthiti garIba hatI paNa jIvanamAM saMtASa ane niSparigraha bhAvanA khUba hatI. nAnIzI jhupaDImAM rahetA hatA. tyAgarAjanI Page #778 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 673 jhuMpaDImAM eka paNa vAsaNuM samajuM sAru na hatuM. vicAra kare ke keTalI garIbAI haze ! janmamahotsave AmaMtraNa :-rAjAnA janmamahAtsava hAvAthI rAjAe peAtAnA eka anucarane khelAvIne kahyuM, tame A sAnAmahArA laIne kavivara tyAgarAja pAse jAva. te saMsArI hAvA chatAM sAdhu jevuM jIvana jIve che. sAdhu jevA bhagavA vastra pahere che. evA vane tuM jaI ne kaheje ke Aje rAjAnA janmamaheAtsava ujavAI rahyo che, mATe teo rAjasabhAmAM Ave, ane A prasaMgane anurUpa koI suMdara gIta taiyAra karI lAve. temanI kavitva zakti ajoDa che. A janma maheAsavamAM rAjAe ghaNA rAjAone AmaMtraNa ApyuM che, tethI ghaNA dezanA rAjA mahArAjAe A prasaMge padhAravAnA che, mATe temaNe mAru' evuM kAI suMdara prazasti gIta banAvavuM joie ke je sAMbhaLatAM sabhA ghaDI bhara sthaMbhI jAya. jo te kavi mArA AmaMtrajhunA saharSa svIkAra kare ane suMdara gIta banAvI lAve tA A seAnAmahArA uparAMta rAjA khIjI seAnAmahorApaNu bheTa Apaze. rAjAnI AjJA thavAthI anucara kavinI jhuMpaDIe gayA. jhu'paDImAM jaIne anucare tyAgarAjane namaskAra karyo ane temanI pAse se| senAmahoro mUkIne kahyuM, mahArAjAne Aje janma mahAtsava ujavAI rahyo che, mATe A nAnIzI bheTa mAkalI che. Apa enA saharSa svIkAra karA. ? jAva, rAjA garIbImAM nispRhI bhAvanA --tyAgarAje pUchyuM-zA mATe A seAnAmahe anucare badhI vAta kahI, pachI teNe kahyuM-kavirAja ! A te pAzerAmAM pahelI puNI che. Aje rAjAnA janma maheAtsava ujavavAnA che. te Apa rAjAnuM evuM sarasa bhAvavAhI gIta banAvA ke je sAMbhaLatA rAjA prasanna thAya, ane Apa jhupaDInA badale bagalAmAM AvI nyAla karaze. bhAI! dhananA DhagalAmAM mane zAMti nathI. mane prabhunA nAmasmaraNamAM je zAMti ane sukha dekhAya che te dhananA DhagalAmAM dekhAtuM nathI. tamArI A lakSmI huM te grahaNa karu' teA ene sAcavavAnI keTalI upAdhi ! A upAdhimAM, ciMtAmAM prabhunAma zuddha bhAvathI daI zakAya nahi, mATe mAre A seAnAmahArAnI jarUra nathI. anucara tA kavirAjanI vAta sAMbhaLIne cakita thaI gayA. ahA ! zuM temanI bhAvanA ! ATalI garIbAI hAvA chatAM sAmethI AvatI lakSmInA paNa tyAga ! anucara tA tyAMthI pAchA gayA. jaine rAjAne badhI vAta karI. rAjAnA manamAM thayuM ke game tema teya brAhmaNane avatAra ne ! brAhmaNeA lAbhIyA bahu hAya. tene seA se|nAmaheArA ochI paDI haze tethI lIdhI nahi heAya. tene vadhu seAnAmahArA joItI haze. rAjAe pharI vAra pradhAnane kheAlAvyA. tene daza hajAra seAnAmahArA ApIne tyAgarAjanI jhuMpaDIe meAkalyA. pradhAnajI pahoMcyA tyAgarAjanI jhuMpaDIe. yAgarAje pradhAnajIne Adara satkAra karI besADayA, pachI pradhAnajIe kahyuM-kavirAja ! Aje duniyAmAM jyAM jue tyAM paisAnA mAna che. duniyAmAM dolata vinA pUrNa sukhathI jIvI zakAtuM nathI. saMsAranA sarva sukhA paisAthI Ave che. ApanI pAse dolata nathI, mATe Apa AvI jhu MpaDImAM raheA che ne keTalI garIkha avasthA bhAgavA che ! dolata ane 43 Page #779 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 674 zAradA rana ezvarya mANasanI daridratAne dUra kare che ane tenA sukhane adhikatara bahelAve che. Apane mATe rAjAe A dazahajAra sonAmahoro ekalAvI che. Apa ene svIkAra karo ne tamArI daridratA dUra kare. tyAgarAje kahyuM. pradhAnajI ! prabhunA nAmasmaraNanI pAchaLa jatI mArI ekeka paLa senAmahoro jevI che, mATe Apa AvI vAta karIne temAM nAhakane vikSepa pADo nahi. jene mana paisA karatAM prabhu nAmanI kiMmata vadhAre che, dhana karatAM dharmanI kiMmata vadhAre che evA tyAgarAje sonAmahoro levAnI nA pADI tethI pradhAnanA manamAM thayuM ke A tyAgarAja nispRhI ke nirlobhI nathI paNa ghamaMDI che. temane temanI vidyAnuM ane kavitva zaktinuM abhimAna che. nathI khAvAnA ThekANuM, nathI rahevAnA ThekANA, chatAM abhimAna keTaluM che! pradhAna te tyAMthI ravAnA thaI gayA. temaNe rAjA pAse AvIne kahyuM-mahArAjA ! kaMIka moTA zrImaMtone potAnI lamInuM abhimAna hoya che. A kavirAja pAse dhana nathI paNa temanAmAM vidyA ane bhaktinuM abhimAna che. A abhimAnanA kAraNe temaNe Ape mokalAvelI senAmahorone svIkAra karyo nathI. A vAta sAMbhaLIne rAjA te kaMI bolyA nahi tyAre pradhAne kahyuM-mahArAjA! tyAgarAjanA manamAM evuM abhimAna haze ke huM Avo suvikhyAta kavi, mArI kavitva zaktinI prazaMsA Thera Thera thaI rahI che, evo kavi ane prabhune parama bhakta mane rAjA zA mATe ratha laIne teDavA na Ave? mane zA mATe vAjategAjate rAjasabhAmAM na laI jAya? temanA manamAM AvA aramAna haze ane tethI temaNe sonAmahora lIdhI nahi hoya ! tyAgarAjanA manamAM te Avo saMkalpa paNa nathI, chatAM pradhAne temanA mATe AvI uMdhI vAta khatavI dIdhI. pradhAnanI A vAta rAjAne sAcI lAgI ke kadAca Ama hoI zake. temanA manamAM AvI AzA hoya ne tethI teo senAmahoro na letA hoya ! te huM have jAte ja ratha laIne temane teDavA jAuM. temaNe sAta ghoDAvALo eka ratha taiyAra karAvyo ane te rathamAM besIne rAjA tyAgarAjane bolAvavA mATe temanA ghera gayA. khuda rAjAne tyAgarAjanA ghera jatAM joIne lokone te khUba Azcarya thayuM. kaMIka loko te kahevA lAgyA ke dhanya che tyAgarAjanI kAvya pratibhAne ke khuda rAjA temane ratha laIne teDavA jAya che. rAjA tyAgarAjanI jhuMpaDIe pahoMcI gayA. rathamAMthI rAjA nIce utaryA. jhuMpaDInA bAraNe tyAgarAjanI patnI ubhI hatI. rAjA pote ratha laIne potAne ghera AvyA tethI tene Azcaryane pAra rahyo nahi. tenA manamAM thayuM ke huM jaladI aMdara jaIne mArA patine samAcAra ApuM ke ApaNe mahAna bhAgyodaye Aje ApaNA rakSaka mahArAjA padhAryA che. te aMdara javA jAya che, tyAM rAjAe tene nA pADI, tethI kavipatnI bAraNe ubhI rahI gaI. rAjA dhImA dhImA pagale jhuMpaDImAM dAkhala thayA ane tyAgarAja jyAM beThA hatA tyAM pahoMcI gayA. tyAgarAja te prabhubhaktimAM ekAkAra hatA. temanI AMkhe baMdha Page #780 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 675 hatI. hAtha joDelA hatA ane kaMThamAMthI prabhubhaktinA amUlya bhAvavAhI bhaktigItano srota vahI rahyo hate. tyAgarAjanI prabhubhaktimAM keTalI ekAkAratA ! keTalI lInatA ! jyAre ApaNAmAM paNa AvI lInatA ane ekAgratA Ave tyAre samajavuM ke have kalyANanI keDI mArA mATe najIka che, paNa ApaNe dazA te kevI che? cAra legassano kAusagnamAM paNa sthiratA rahetI nathI. AMkhe cAre bAju pharatI hoya che, pachI cittanI sthiratA kyAMthI thAya ? jyAre AdhyAtmika kAryomAM sthiratA Ave che tyAre AtmA svabhAvamAM sthira thaI zake che. rAjA kavirAjanI pAse jaIne ubhA rahyA chatAM temane khabara paDI nahi. DI vAra thaI ane teo prabhubhaktimAMthI nivRtta thayA, tyAre pAchaLa najara karI te mahArAjA sonAmahorone thALa laIne ubhA hatA. rAjAe tyAgarAjane kahyuM-kavirAja ! le, Apa A sonAmahoronA thALane svIkAra kare. sonAmahorono thALa jene tyAgarAjanI AMkhamAM AMsu AvyA. tamArI sAme koI senAmahorone thALa laIne Ave te AMsu Ave ke AnaMda Ave? (zrotAmAMthI avAja-amane te AnaMda thAya.) meha che mAtra mArA prabhu nAmano -tyAgarAja rAjAne zuM kahe che? he rAjana ! tame mane zuM kaMcanamAM keda pUravA AvyA che? mane nathI dhanane meha! nathI - senA-cAMdIne meha! nathI keI nAzavaMta padArthone moha! mane meha che mAtra mArA prabhunA nAmane ! kharekhara e ja satya che. tamArI lakSamI jIvanamAM je zAMti nathI ApI zakatI e zAMti ane prabhunA nAmasmaraNathI maLe che. jo mAre vidyAratna thavuM hota te kayArane koI rAjadarabAramAM Azraya lIdho hota ! je mane yazakIrtinI kAmanA hatA te vIra rAjAnI vIratAne kAvyamAM gUMthI lIdhI hota ! paNa mane eno meha nathI. kavirAja ! A sonAmahoro huM prabhune naivedya dharAvale ApuM chuM. mATe Apa teno ravIkAra karo. tyAgarAja kahe-sonAmahoro karatAM dilanI bhakti vadhu mUlyavAna naivedya che. je huM bhakti vecIne sonAmahoro kharIduM to huM bhakta zAne ? je huM mArI bhakti vecuM to mArI daridratAne koI pAra rahe nahi. tyAgI pAse game teTalA prabhane Ave, chatAM jenA jIvanamAM tyAga che, rageragamAM prabhunI bhakti bharI che tevA tyAgIne joIne bhegIonA bhoga paNa zAMta thaI jAya. tyAgarAjanI vAta sAMbhaLatA rAjAne suSupta bhaktibhAva jAgRta thayo. temanA manamAM thayuM ke A tyAgarAja pAse kAMI parigraha dekhAtuM nathI. gharamAM dhana nathI. are ! rAI karavA AkhuM vAsaNa paNa nathI, chatAM jIvanamAM keTalI nirlobhatA ! rAjAe kahyuM-kavirAja ! mane mApha karo. sonAmahorothI huM tamArA dilane lUMTavA a vyo hato, paNa mArI e cAlabAjI niSphaLa gaI che. mAre parAjaya thayo che ne tamAro vijaya thayo che. dhanya che dhanya che, tamArA tyAgI jIvanane! saMtoSI jIvanane ! rAjA kavirAjane dhanyavAda ApatA tyAMthI cAlyA gayA. pradhAne pUchayuM-rAjA! zuM thayuM? teNe sonAmahoronA thALane svIkAra karyo ? nA. te zuM sonAmahora Akho thALa e Page #781 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna lobhI brAhANane ocho paDyo ! rAjAe kahyuM-pradhAnajI ! temanI te zI vAta karuM ! garIbAImAM paNa keTalI akiMcana dazA ! are ! sonAmahorone thALa ja nahi, paNa eka vakhata tenI sAme mAro Akhe rAjabhaMDAra ThAlavI dauM te paNa tenA dilanI dolata AgaLa te kAMI visAtamAM nathI. sAcI samRddhi to e ja bhogave che. tenA A mAnI saMpatti pAse mArI A sarva saMpattio tenA mATe tRNa samAna che. te have tamAruM prazasti gIta te nahi banAve ! are pradhAnajI ! rAjarAjezvaranuM, zrIkRSNanuM, zrIrAmanuM, kAvya racavAnuM choDIne mAruM kAvya zA mATe ? emane kayAM paisAnI paDI che ? " A daSTAMtathI e samajavAnuM che ke kavirAja saMsAramAM rahevA chatAM keTalA anAsaktabhAve rahe che ! te ApaNA adhikAranA nAyaka amirAjAe te sAro saMsAra choDyo. temane tyAga ke anupama haze! A sArA saMsArane choDIne pAMca mahAvrata dhAraNa karavA e kaMI kAyaranuM kAma nathI. je zUravIra ane dhIra hoya che te ja A mahAvrata rUpI rannene grahaNa karI zake che. bhagavAna sUyagaDAMga sUtramAM belyA che ke. aggaM vaNiehiM AhiyaM, dhAranti rAINiyA ihN| gvaM paramAtrathA, gavAyA 3 sAruMmocana | a. 2. u. 3 gA. 3 A lokamAM jevI rIte vahepArIo dvArA suMdara paradezamAMthI lAvelA uttamottama se, ratna, AbhUSaNe, Adi kiMmatI mAla, rAjA-mahArAjA Adi moTA moTA sattAdhIza athavA ezvarya saMpanna dhanavAna loke kharIdI le che, tevI rIte AcAryo dvArA pratipAdita pAMca mahAvrata ane chaDuM rAtrI bhojana tyAga e kiMmatI rane je bhautika ratnothI paNa mahAmUlyavAna che, evA mahAvratarUpI ratnone ucca sAdhaka AtmA dhAraNa kare che. AvA mahAvrata rUpI rane namirAjarSie grahaNa karyA. tamArA ratna te nAzavaMta che, kSaNika che. jenA gharamAM A ratna hoya tene coranI ciMtA keTalI ? jyAre mahAvrata rUpI ratno te evA zAzvata kiMmatI ratno che ke te ratnonA prakAzathI jIvanamAM ajJAnane aMdhakAra dUra thAya che ne jJAnane prakAza patharAI jAya che. tamArA ratno te kSaNika sukha Ape che paNa A amUlya ratno te mokSanA zAzvata sukhanA adhikArI banAve che. jene A ratnanI oLakhANa thaI hoya te ja nAzavaMta ratnene cheDI zake che. bhagavaMte saMyamanA sthAnane sarvamAM pradhAna kahyuM che. kAzyapagotrI bhagavAna mahAvIra svAmIe jenuM zAstramAM suMdara varNana karyuM che, jenuM pAlana karavAthI kaSAyAni zAMta thaI jAya che ane keTalAka paMDita sAdhako saMsArano aMta paNa karI le che, AvA namirAjarSi dIkSA laIne gharanI bahAra nIkaLyA. namirAja atyArasudhI namirAjA hatA, chatAM zAstrakAre temane namirAjarSi kahyA che. te bhAvi naigamanayanI apekSAthI kahyuM che, temaja te rAjya calAvatA hatA ane rAjyasiMhAsana para ArUDha hatA te avasthAmAM paNa te kAma krodhAdi kaSAyone nigraha karavAmAM moTA bhAge te RSionI jema jIvana jIvyA hatA, ane rAjyamAM rahevA chatAM nirALA rahetA Page #782 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaradA ratna hatA, tethI temane namirAjarSi kahevAmAM AvyA che. je kAma, krodha, mAna, lobha, harSa ane mada A badhA aMtaraMga zatruonA saMgharSane je tyAga kare che te haMmezA sukhI rahe che. namirAjarSie dIkSA lIdhI ne pAchaLa temanA viyogathI bhAre kolAhala macI gayo. jANe yuvAna dIkarAnuM mRtyu na thayuM hoya ! tevuM karUNa rUdana macI gayuM che. te samaye zakrenDe avadhijJAna dvArA upayoga mUkIne joyuM te khabara paDI ke namirAjAe dIkSA lIdhI, tethI bhAre kolAhala macI gayo che. AthI prajA temanA viyegathI raDI rahI che, gUrI rahI che. kharekhara Azcarya che ke namirAjAe mithilA ane sudarzana baMne vizALa rAjya samRddhine choDIne dIkSA lIdhI che. zakrendrane namirAjarSinA vairAgyanI parIkSA karavAnuM mana thayuM. deva te mRtyulokamAM Ave nahi. tene mRtyulokamAM pa00 jana sudhI manuSyanI durgadha Ave che, paNa namirAjAnI parIkSA karavI che, tethI temane mRtyulekamAM AvavAnuM mana thayuM. have zakrendra kayA rUpe Avaze tenA bhAva avasare. caritrA-dhanada zeThe potAnI dIkarI zubhamatinuM sagapaNa karavA pitAnA nokara kuzalane lapharmadatta zeThane tyAM javA mATe ratha taiyAra karAvI Apyo. zeThe tene rastAnI badhI sagavaDa ApI. jatAM jatAM kahe kuzaLa ! tuM khUba dhyAna rAkhaje. mArI dIkarI bharyAbhANe bhUkhI Ave evI rAMka jevI che, mATe tuM barAbara badhI tapAsa karaje, bhUla nahi karato. chokarAne barAbara joIne zubhamatinuM vAjhAna karaje. kuzaLa kahe zeTha ! Apa ciMtA na kare. Apa nizcita raho. emAM kaI khAmI AvavA nahIM dauM. kuzaLa rathamAM besIne javA ravAnA thayo, pachI AnaMda zeTha kahe mitra! have mane javAnI rajA Ape. dhanada zeThe kahyuM-Apa zubhAnA zubha samAcAra sAMbhaLIne pachI jaje. ghaNAM samaye maLyA che, mATe Apa thoDA dina vadhu rokAI jAva. Aje tamArA kahevAthI jANe mArI aDadhI ciMtA ochI thaI gaI che. AnaMda zeTha kahe-dhanada ! zubhA jevI tArI dIkarI che tevI meM mArI mAnI che. A gharano khyAla hatuM tethI tamane vAta karI. jamAI mATenI vAta karIne meM kAMI upakAra karyo nathI. mAre ja atyAre bhImapura javuM joIe, paNa have ghaDapaNa rahyuM tethI nAmarajIthI parAdhInatA veThavI paDe che. mane gherathI nIkaLyA ghaNA divaso thayA. have huM rokAI zakuM tema nathI. mane bahu Agraha karaze nahi. chevaTe AnaMda zeTha dhanadanI rajA laIne potAnA ghara tarapha gayA. dhanada zeTha ane zrImatI zeThANa jANe ciMtAnA bhArathI kaMIka haLavA banyA hoya tema lAgyuM. rAtre uMgha paNa AvI gaI. cAra pAMca divasa thayA chatAM haju kuzaLa AvyA nahi, tethI zeTha kahe zeDANa ! kuzaLane AvatA cAra divasa vadhu thAya tenI ciMtA nathI paNa AnaMda zreSThInA kahevA pramANe je vara ane ghara sArA haze te zubhAnuM jIvana saphaLa banaze. ApaNuM mahenata saphaLa thaze ne ciMtAne bhAra ocho thaze. badhA zubhamatinA samAcAra laIne jaldI Ave tenI utsuktAthI rAha jotA hatA. Page #783 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 678 zAdA ratna A bAju kuzaLa bhImapura pahoMcyA. bhImapura nagaranuM bahAranuM dRzya addabhuta hatuM. te nagaranA mahelonI temaja daravAjAnI kataraNI ramaNIya hatI. ekane juo ne bIjAne bhUle evA suMdara mahela hatA. e nagaramAM badhI sAta mALanI havelIo dekhAtI hatI. kuzaLa lahamIdatta zeTha kayAM rahe che, temane mahela kaye te badhI vAtathI ajANa che, tethI rastAmAM jatA eka kAmadAra pAsethI thoDI mAhitI meLavI lIdhI. A nagara khUba samRddha che ane prajA paNa samRddha che. badhAne pUche che bhAI! lahamIdatta zeThane baMgale kayo? te badhA kahe, Apa AgaLa jAva. te te amArA nagarazeTha che, have kuzaLa kevI rIte lahamIdatta zeThane ghera pahoMcaze te vAta avasare. * vyAkhyAna naM. 75 Aso suda 8 somavAra tA. 5-10-81 jJAnI bhagavaMta pharamAve che ke, iNameva khaga viyANiyA, no sulabha bohi ca aahiy| vaM diurTTa pAsapa, gAda giLa rUmeva senA | sUya.a 2 1.3 gAthA 19 jJAnAdithI saMpanna athavA svahitaciMtaka muni A pramANe vicAre ke mokSa sAdhanAne A uttama avasara che. sarvajJoe kahyuM che ke, bedha prApta kare sulabha nathI. A vAtane sAdhaka AtmA vizeSa rUpathI samajI le. Adi tIrthakara RSabhadeve temanA putrone A upadeza Apyo hato, ane bAkInA 23 tIrthakaroe paNa A pramANe kahyuM che. - ahIM kSaNa zabdane artha avasara karyo che. sAdhaka dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI makSa sAdhanAne avasara samaje. dravya kSaNa eTale zuM? -anAdikALathI saMsAramAM paribhramaNa karatAM jIvane mahAna puNyadaye manuSyabhava maLavo muzkela che te maLI gayo. manuSyabhava maLI jAya temAM paNa pAMce IndriyanI paripUrNatA maLe, eka IndriyanI paNa je khoTa hoya to dhAreluM kArya na karI zakAya. manuSyabhava, pAMca IndriyanI paripUrNatA, zreSTha kuLa, rUpa, sauMdarya maLe, jaina dharma, vItarAganuM anupama virATa zAsana, dIrdhAyuSya, ane suMdara Arogya vigerenI prApti thAya tene dravya kSaNa kahevAmAM Ave che. manuSyabhava to maLI jAya paNa uparanI badhI sAmagrI sahita manuSyabhava maLa ati durlabha che. jema roTalI banAvanAra bahena ghaNI kuzaLa hoya paNa tene leTa, pANI, orasIya, velaNa, agni Adi badhA sAdhanonI jarUra paDe che. je te sAghane na hoya to bahena game teTalI hoMziyAra hoya te paNa roTalI na banAvI zake, tema tamane manuSyabhava maLI gaye. sAthe badhA sAdhanonI anukULatA paNa maLI gaI. have je jIva dhAre te purUSArthanA baLe sarvaviratI cAritranI bhUmikA sudhI pahoMcI zake. sarvaviratI pAmavA mATe eka mAnava tene adhikArI che. deva ane nArakI samyakatva pAmI zake. ethI AgaLa vadhIne tiryacemAMthI koIka Page #784 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 178 dezaviratapaNane pAmI zake che, paNa sarvaviratI cAritra te manuSya ja aMgIkAra karI zake che, tethI ja manuSyabhavanI ATalI durlabhatA kahI che. je mAnava saMsAranA pagalika sukha pAchaLa rAcelo raheze te A maLelI meMgherI mahAkiMmatI dravya kSaNa nakAmI jaze. bIjI kSetra kSaNaH-je kSetra kSaNa na maLI hota to jIvana kyAMya veDaphAI jAta. je kSetramAM cAritra udayamAM Ave, saMyama laI zakAya tevA AryadezamAM manuSyabhavanI prApti thAya tene kSetra kSaNa kahevAya che. bhagavAna uttarAdhyayana sUtranA 10mA adhyayanamAM bolyA che. ladhdhUNa vi mANusattaNa, AriattaM pugaravi dullaha / bahave dasuyA milakkhuyA, samaya goyama mA pamAyae // 16 // manuSya janma maLyA pachI paNa Aryadeza maLavo e ghaNuM kaThina che, kAraNa ke ghaNuM cora ane mleccha jAtinA loko vase che, mATe he gautama! samaya mAtra pramAda na kara. bharatakSetramAM 32000 deza kahevAya che. temAM Aryadeza phakta sADA pacIsa kahevAya che. te setubaMdha rAmezvarathI laIne viMdhyAcaLa parvatanI aMdaranA deza Aryadeza kahevAya che. tenI bahAranA deza anAryadeza kahevAya che. 32000 dezonI apekSAe sADA paccIsa te bindu jeTalA kahevAya, tevA AryadezamAM manuSyabhava maLa ati durlabha che. AryadezamAM janmelA hovA chatAM kaMIka mAnavI anArya jevA che. jyAM jIvadayA, ahiMsAnA saMskAra na hoya, dharma zabda paNa jyAM sAMbhaLavA na maLata haya, jyAM dharma, adharmanuM, bhakSyAbhayanuM jJAna na hoya, te dezane anAryadeza kahevAya che, athavA to je dezamAM janmelA loko dharma bhAvanAthI ghaNuM dUra hoya. gharma kone kahevAya, dharma zuM cIja che, tenI khabara na hoya tene paNa anAryadeza kahevAya. Aje te AryadezamAM janma maLavA chatAM keTalAya jIvone dharma gamato nathI ane dharmabhAvanAthI dUra thatA jAya che. te te paNa AryadezamAM janmelA hovA chatAM anArya jevA che. Aryadezano mAnavI te mahAna che, paNa Aryadeza mahAna zA mATe? Aryadeza pavitra Arya saMskRtithI mahekata che. mahAna tIrthakaro, cakavatI e, baLadevo Adi mahApurUSe AryadezamAM thayA che. jyAM bhagavAna mahAvIra svAmI Adi tIrthakara bhagavaMtenI caraNa raja paDI hoya, jyAM janagAmI bhagavAnanI vANInI varSA thaI hoya tevo Aryadeza mahAna hAya emAM zI navAI? Aryadeza ane anArya dezanI prajAmAM keTalo pharaka che te ApanI sAme sarakhAmaNI rUpe samajAvuM. briTanamAM merelIna ekaTresa thaI gaI. tenuM sauMdarya athAga hatuM. rUpa paNa khUba hatuM. tene tenA sauMdaryanuM eTaluM badhuM abhimAna hatuM ke te kahetI hatI ke mAruM sauMdarya koI divasa karamAvAnuM nathI. gulAbanuM phUla karamAya nahi, tema mAruM sauMdarya paNa karamAze nahi. A temanuM ghora ajJAna hatuM. anArya dezamAM janmelA A AtmAone tyAM koI satya samajAvanAra nathI ke je gulAba khIle che te eka divase karamAya che. A sauMdarya paNa eka divase karamAI javAnuM. merelInane A Page #785 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 680 zAradA ratna jJAna na hatuM. teNe potAnA zarIranI sukhAkArI mATe ne darya jALavavA mATe tenA jIvanamAM 1 lAkha ane 90 hajAra Delarano kharco karyo. eka DolaranA ApaNuM lA rUpiyA. kSaNika sauMdarya mATe keTalA paisAne dhUmADe karyo? eka divasa A merelIna meIka apa karavA gaI. teNe darpaNa sAme dRSTi karI te mukha para karacalI paDelI joI. A jotAM tenuM mukha nisteja banI gayuM. tenA manamAM thayuM ke zuM mAruM saundarya have karamAI jaze? tene tene evo AghAta lAgyo ke te AghAtamAM rAtre pote ApaghAta karIne marI gaI. Aryadezane mAnavI saraLatAthI samajI zake che ke gulAba khIlyuM che te karamAvAnuM che. dhana-dolata, baMgalA badhuM ahIM rahI jaze. jIva ekalo javAne che. tenI sAthe zubhAzubha karmo sivAya bIjuM kAMI javAnuM nathI. te anArya dezanI prajA samajI zakatI nathI tethI merelIna ekaTrese sauMdarya khAtara ApaghAta karyo ne marI gaI. have AryadezanI nArInI vAta te tame sAMbhaLI gayA ke mayaNarehAe potAnA patinuM jIvana sudhAryuM ane potAnuM jIvana paNa sudhAryuM. bIjI vAta karuM anArya dezanA mAnavInI. zekasapiyara eka meTa nATyakAra thaI gayo, paNa tene Aryadeza ane jinazAsana nahotuM maLyuM, te tenI zI sthiti thaI? jene jinazAsana nathI maLyuM tene sukha duHkhamAM jIvana jIvavAnI kaLA AvaDatI nathI. bALaka jeTalI pANImAM nAMkhaze te tarata mAtA kaheze ke roTalI Ama na khavAya, roTalI dALamAM vizALIne khavAya. Aje kevA kapaDAM konI sAthe mecIMga thAya, phanacaramAM kayA paDadA . mecIMga thAya tenA kalAsa cAle che. A badhI kaLA zIkhyA paNa te badhI kaLAmAM sukhane pacAvavuM ane duHkhane jIravavuM te kaLA khAsa zIkhI levA jevI che. zekasapiyaranI patnI eka vAra uMbarAmAM beThI beThI dANA vINatI hatI. tene jotAM zekasapiyaranA mukhamAMthI zabdo sarI paDayA, he strI ! tArA vaDe meM saMsAramAM svarga ubhuM karyuM che. tArA kAraNe huM mahAsukhI chuM. tuM marI jaIza te mAruM zuM ? tArA vinA huM nahi jIvI zakuM. e vicAra AvatA te ciMtAthI dhrujI rahyo che. tene e khabara nathI ke huM pahelA jaIza ke e pahelAM jaze? chatAM patnI pahelI jaze evI kalpanA karIne tenA mATe AMsu sArI rahyo che, gUrI rahyo che, A che anArya dezano mAnavI. have Arya dezanA mAnavInI vAta karuM. narasiMha mahetA je jaina dharma pAmelA na hatA temane jainazAsana maLyuM na hatuM paNa mArganusArInA guNa temanA jIvanamAM hatA. je AtmA mArgAnusArIne pagathIye caDhe che te duHkhamAM duHkhI thatuM nathI. narasiMha mahetA core besIne bhajana karatA hatA. maMjIrA bajAvatA ne bhakti karatA. tyAM temane samAcAra maLyA ke temanA patnI svargavAsa thayA. A samAcAra sAMbhaLatA te raDavA na beThA paNa maMjIrA vagADatA te zuM belyA ? "bhaluM thayuM bhAMgI jaMjALa, sukhe bhajazuM zrI gepALa" A zabdo bolyA, tethI Apa ema na mAnaze ke temanI patnI temane gamatI na hatI ke temane tenA taraphathI zAMti na hatI. temanI patnI te AjJAMkita, Page #786 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarado ratna 681 vinayavivekI, temanA sukhe sukhI ane temanA duHkhe duHkhI hatI, chatAM narasiMha mahetA zuM bolyA ? "bhaluM thayuM bhAMgI jaMjALa je mArgAnusArInA guNonI sIDIe caDhayA che tevA AtmAo duHkhamAM gabharAtA nathI. temanAmAM jIvana jIvavAnI kaLA hatI. prabhubhaktinI mastI anokhI hatI, tethI A zabdo bolyA. A kaLA anArya dezamAM nathI paNa Arya dezanA mAnavImAM che. ApaNe vAta e cAlatI hatI ke manuSya janma maLyA pachI Aryadeza maLavo e ghaNuM kaThIna che. keTalAka anArya dezamAM jamavA chatAM AryatA tarapha vaLI rahyA che. dharma zuM che? Izvara zI vastu che? karma zuM che? AvI tattvajJAnanI keTalIka UMDI vastuo jANavA mATe utkaMThA dharAve che. anArya dezamAM janmelA kaMIka jIvo satsaMganA prabhAve athavA potAnA haLukarmI paNAnA prabhAve Arya banI zake che, dharma pAmI zake che. siddhAMtamAM AdrakumAranuM dRSTAMta mojuda che. temane janma anArya dezamAM thavA chatAM abhayakumAra jevA mitranA satsaMganA prabhAve AdrakumAra Arya to evA banyA ke dIkSA laI kevaLajJAna pAmI mekSe gayA. tame to bhAgyazALI che ke tamane avAranavAra saMta samAgama maLato rahe che. e che AryabhUmine prabhAva. AnuM nAma kSetra kSaNa. trIjI kALa kSaNaH-dharma karavAne samaya te kALa kSaNa. eka utsarpiNa ane eka avasarpiNa e be kALa bhegA maLIne eka kALacaka thAya. daza koDAkoDI sAgaropamane avasarpiNI kALa ane daza kroDAkoDI sAgaropamane utsarpiNI kALa, baMne maLIne 20 kroDAkoDI sAgaropama thAya tyAre eka kALacaka thAya. eka kALacakramAM dharma karavAne kALa keTalo? avasarpiNI kALamAM eka koDAkoDI sAgaropamathI kaMIka adhika kALa dharmane hAya che. kayAM daza koDAkroDI sAgaropama ane kayAM eka koDAkoDI ! avasarpiNI kALamAM pahelo bIje Aro ane trIjA ArAno Agale kALa jugalIyAne che. trIjA ArAnA chellA bhAgathI dharma zAsananI zarUAta thAya che. cotho Aro Akhe temAM dharmazAsana jayavaMtu hoya che, ane pAMcamA ArAmAM paNa dharmazAsana hoya che, te rIte utsarpiNIkALamAM paNa triIjA cothA ArAmAM dharmazAsana hoya che. vIsa kroDAkoDI sAgaropamamAM mAtra be koDAkoDI sAgaropamane kALa dharma mATe kahevAya. bAkIne ghaNe khare kALa yugalika kALa hoya che. avasarpiNI kALanI apekSAe chaThThA ArAne kALa ane utsarpiNI kALanI apekSAe pahelA bIjA ArAne kALa dharma mATe hoto nathI, mATe vIsa koDAkoDI sAgaropamanA kALamAM be kroDAkoDI sAgaropamane kALa dharma mATe anukULa kahevAya. tene kALakSaNa kahI zakAya. mahAvideha kSetramAM te sadA cethA ArAne kALa che eTale tyAM te dharma mATe kALa kSaNanI ghaNuM anukULatA samajavI. (4) bhAvakSaNa-je karmonA upazama, kSayopazama ane kSaya rUpa hoya che. jema jema karmone upazama, kSayapazama ke kSaya thAya che tema tema Atmika guNe pragaTe che. AyuSya vajIne mohanIyAdi sAta karmonI sthiti jyAre ghaNIkharI enI meLe jIvanA tathA Page #787 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna prakAranA purUSArtha vinA paNa jyAre tUTI jAya che ane eka DAkoDI sAgaropama sthitimAMthI paNa palyopamanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI sthiti jyAre nyUna thaI gaI hoya tyAre jIva graMthI deze Ave che. graMthI deze AvelA jemAMthI paNa koI jIva apUrvakaraNanA pariNAmathI rAga-dveSanI nibiDa gAMThane bhedIne samyaktvanA pariNAmane prApta kare che. samyakatva pAmyA pachI jIvane kharekhara vikAsa kema zarU thAya che, pachI jIvane purUSArtha vadhatA karmone khapAvata (2) jIva aMte potAnA kSAyikabhAva sudhI pahoMcI jAya che. A che bhAvakSaNa. jeNe kSaNane oLakhI lIdhI che evA namirAja dIkSA laIne gharanI bahAra nIkaLI gayA. teo gharanI bahAra nIkaLIne udhAna tarapha jaI rahyA che. tyAM zuM banyuM? abbhuTiyaM rAyarisi, pavvajjAThANamuttamaM / so mALa haze, vathai mArI II || uttama pravajaryA, dIkSA sthAnane mATe ughata thayelA rAjarSine Indra brAhmaNanA vezamAM AvIne A pramANe (AgaLa gAyAmAM Avaze, te) vacane kahevA lAgyA. jyAre namirAjarSi uttama pravajya rathAna (eTale jJAna-darzana-cAritra rUpa sthAna)ne mATe prayatnazIla thayelA ane dIkSA laIne nIkaLelA tyAre pahelA devalokanA svAmI Indra hmaNanuM rUpa banAvIne tenI pAse AvyA ane A pramANe vacana kahevA lAgyA. Indra namirAjarSine je kaMI kahyuM tenuM varNana have Avaze. Indra jevA Indra eka manuSyanuM (brAhmaNanuM) rUpa laIne AvyA temAM eka moTuM vilakSaNa kAraNa che. Indra namirAjanI parIkSA karavA Icche che ke namirAjAne je vairAgya AvyA che, je kAraNathI dIkSA grahaNa karI che te aMtarathI lIdhI che ke bAhya dekhAvathI lIdhI che? temane vairAgya aMtarano che. jo ke A kAma te te bIjA keI deva dvArA paNa karAvI zakatA hatA, paNa svayaM pitAne je vAtane anubhava thAya tenuM mahatva vadhu dekhAya che. vastujJAnanI je spaSTatA anubhavathI thAya che te bIjA pAsethI sAMbhaLavAthI thatI nathI. eTalA mATe kaI anucarane na mokalatA khuda Indra devalakathI nIce mRtyu lekamAM AvyA. ahIM pravajya sthAnane uttama batAvyuM che. te eTalA mATe ke vAstavamAM guNanI utkRSTatA dIkSAmAM rahelI che, mATe tene uttama sthAna kahyuM che. namirAjarSi nagaranI bahAra jaI rahyA che, e vakhate indra avadhijJAnathI emanA A addabhUta parAkramane joIne harSita thAya che. cha cha mAsanI dahanavara jevI baLatarA zAMta paDyA pachI have nirAMte ArAmI bhogavilAsa karavAnA ke kaThora kaSTamaya cAritra levAnuM! te paNa sudarzana ane mithilA be moTA rAjya cheDIne ! te paNa ekeka kaMkaNa kenI sAthe athaDAya! mAtra eTalA vacana para! indra namirAjanA tyAga pratye AkarSAI jAya che, chatAM jANe svayaM emanA vadhu parAkrama jevA parIkSA karavA Ave che. ahIM parIkSA keI upadrava ApavAnI nathI, paNa mehanA pariNAma jagADe evA eka pachI eka Page #788 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 683 anukrame muddA raju karavAnI che. A prazno evA che ke je kAcApocAne lalacAvI saMyamathI patita karI nAMkhe, paNa ahIM to namirAjarSi enA mahAna yukti ane tattavathI chalakatA javAba Ape che. Indra ane namirAjaSi baMneno saMvAda sAMbhaLavA jevo che, ane vAraMvAra maMthana karavA jevo che. InDe namirAjarSine pahelo prazna zuM pUchaze te have batAve che. kiNNu bho ajja mihilAe, kolaahlgsNkulaa| suvbanti dAruNA sadA, pAsAemu gihesu ya / 7 // he namirAjarSi ! Aje mithilAmAM ATalo badho kolAhala kema macI gayo che ! rAjamahela tathA sAmAnya gharomAM ATalA dArUNa (karUNa) zabdo kema saMbhaLAya che? Indra pUche che he namirAjarSi ! Aje miliAmAM zuM che? ATalI badhI dhamAla zAnI che? AkhI mithilAmAM rokaLa kema macI rahI che? namirAjarSie dIkSA lIdhI tyAre mAtra rANIo ja nathI raDatI, paNa parivAra raDe che, sainya raDe che, putra raDe che ane prajA raDe che. jANe pitAnA gharanA dIkarAe dIkSA lIdhI na hoya tema nagaramAM rokakaLa macI rahI che. badhA raDe kayAre ? jemaNe AkhI prajAnA dila jItI lIdhA hoya tyAre ne? prajAne putranI mAphaka pALI hoya ane prajAnA hRdaya siMhAsane rathAna jamAvyuM hoya tyAre sau evA rAjAne viyogathI raDe. Aje jagata yAda kene kare ? pitAnA balidAne paNa jeNe bIjAnuM bhaluM karyuM hoya tene yAda kare paNa jeNe svArthanA kuMDALAma rahIne koI divasa paramArtha karyo nathI tene yAda koNa kare? aLasIyuM mATImAM janma, mATI khAya ne mATImAM mare tenI kaMI kiMmata kharI? tema mAnava janme che, khAya che ne AyuSya pUruM thatAM mare che tevA mAnavanI koI kiMmata nathI, tene koI yAda karatuM nathI. namirAjAe nyAya, nIti, pramANikatA Adi guNothI prajAnA hRdayamAM sthAna meLavyuM hatuM, tethI bALako, vaDIle, rANIo badhA raDI rahyA che. temane eka ja pokAra che. tame na jAze na jAze. Indra pUche che he namirAjarSi! Aje rAjamahelamAM, baMgalAmAM, mahelamAM tathA sAmAnya gharomAM ATalI badhI rokakaLa kema macI rahI che? zuM che mithilAmAM? Indra to jANe che ke zA mATe mithilAmAM AkaMda, karUNa vilApa thaI rahyo che, paNa e to sAva ajANyA thaIne pUche che ke Aje mithilAmAM zuM che ? e te parIkSA karavA AvyA che, paNa namirAjAno vairAgya so TacanA sonA jevo che. so TacanA senAne game tyAM laI jAva te paNa tenA mUlya thavAnA, tema namirAja paNa daDha vairAgI che. kaTI senAnI thAya che, pittaLanI nahi. namirAjAnI parIkSA karavA Indra kevA kevA praznano karaze ne namirAjA tene kevA javAba Apaze te bhAva avasare. caritra dhanada zeThe mokalele kuzaLa nokara cAlatA cAlatA lakSamIdatta zeThanA mahela AgaLa AvI pahoMcyo. A zeThanuM gaganacuMbI bhavana badhA bhavanothI juduM tarI AvatuM hatuM. zeThanA mahelane jotAM ghaDIbhara te kuzaLa Abho banI gayo. zuM A zeThane mahela che ! jANe svarganA bhuvana ! amArA zeThanI ekanI eka dIkarI je A zeThanA ghare Ave Page #789 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 684 zAradA ratna te enA bhAgya ughaDI jAya. te te e senAnI TekarIo beThI che. kuzaLe lahamIdattanA cauTAmAM ratha ubho rAkhyo. tyAM zeTha bahAra AvyA. kuzaLa zeThane pUchayuM-A bhavana lahamIdatta zeThanuM che? kuzaLatuM vartana ane bolavAnI chaTA joIne zreSThIne lAgyuM ke A mANasa keI ne koI hetuthI mAruM ghara pUchato AvyA lAge che. te kaI agatyanA kAraNe Avyo haze. potAnA AMgaNe AvelAno Adara satkAra karavo e te sajajana mANasanuM kartavya che. lakSamIdatta zeTha nIce utaryA ane mahemAnane kahyuM-padhAro padhAre. layamItta zeTha kuzaLane khUba Adara satkAra karI potAnA mahelamAM laI gayA. A zeTha kevA che e Apa jANe cho ne? mahAlobhI, kapaTI ane mAyAvI che. hAthInA dAMta batAvavAnA judA ane cAvavAnA judA. kuzaLe lakSmIdatta zeThanA mahelamAM paga mUkyo, tyAM te te Abho banI gayo. ahAhA.. A zuM svapna che ke satya ? zreNika rAjA zAlIbhadranA mahele gayA. tyAM pahele mALe paga mUkatAM te sthaMbhI gayA. pUchatAM khabara paDI ke A to ne karacAkaranA baMgalA che. aho! AvA nokaracAkarane baMgalA ! bIje mALe dAsadAsInA baMgalA joyA. ema karatAM chaThThA mALe bhadrAmAtA ane sAtame mALe zAlIbhadranA baMgalA hatA. A mahelanA badhA rUmonI AkarSaNatA, manoramyatA, suMdara sajAvaTa A badhuM joIne zreNika rAjA thaMbhI gayA, tema A kuzaLa paNa lakSmIdattanuM bhavana jotAM thaMbhI gayo. A zeThane tyAM aDhaLaka lakSamI hatI. 99 koDanI mUDI hatI, chatAM lobha ghaNe hato. lonA kAraNe guNacaMdrane bheMyarAmAM pUrIne mAra mAre ne guNacaMdranI AMkhamAMthI AMsu paDe temAMthI matI meLave. motI meLavavAnI lAlace zeTha traNa-cAra divase mAra mAratA. have te raDI raDIne guNacaMdranA AMsu sUkAI gayA che. lakSmIdatta zeTha kuzaLavuM khUba satkAra sanmAna karI potAnA mahelamAM lAvyA. temane snAna karavA garama pANI ApyuM, pachI nAstA-pANI karAvyA ane pUchyuM-Apa kayAMthI Avo cho ? ApanuM nAma zuM che? Apane zA kAraNe ahIM AvavAnuM banyuM che? dhanapura nagarameM agragaNya, dhanada zreSThI dharmAnurAgI; vipula saMpatti hene para bhI, rahate dharmameM sadA magna. zeTha! huM dhanapura nagarathI AvuM chuM, mAruM nAma kuzaLadatta che. dhanapura nagaramAM agragaNya dhanada nAmanA zreSThI che. temane tyAM aDhaLaka saMpatti che. abajopati kahIe te cAle, evA zrImaMta che. ATalI badhI saMpattinA mAlika hovA chatAM temane mana dharma e ja sAcI saMpatti che. temane dharma pratye khUba prema che. dhananI sAthe dharma paNa temanA jIvanamAM vaselo che. jene tyAM puNyAnubaMdhI puNyanI lamI AvI hoya tyAM jema jema dhana vadhatuM jAya tema tema dharma paNa vadhatuM jAya che. kaMIka ThekANe te jovA maLe che ke jema dhana vadhe tema dharma ghaTe, paNa A zeTha te dhanathI ane dharmathI baMnethI saMpattivAna che. te zeThane dharmazIla, saddaguNI zrImatI nAmanA zeThANI che. temane eka zubhamati nAme dIkarI che. zeTha! tamane zI vAta karuM ! tame duniyAmAM pharo paNa amArA zeTha jevA Page #790 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna saMpattizALI, dharmiSTha, khAnadAna zeTha zeThANI jevA nahi maLe. zeTha zeThANI amArA nagaranI zobhA che ane temanI dIkarI zubhamati e bhAnA kaLaza samAna che. te eTalI guNIyala ane DAhI che ke tenA guNanA keTalA vakhANa karuM ! rUpamAM to jANe svarganI apsarA joI lo. vinaya-vivekAdi guNonI pamarATabharI bIjI kusumalattA joI lo ! vidyAnuM lAlityapaNuM paNa evuM che. mAtA pitAnA aramAnanI e nirmaLa pratibhA che, evI zubhamatinuM tamArA dIkarA sAthe vAgnAna karavA mATe mane ahIM mokalyo che. huM temane mAnanIya kuzaLadara nAmane sevaka chuM. lahamIdatta zeThanI mIThI mIThI vAtethI kuzaLadatta aMjAI gayo, tethI teNe sIdhI AvI vAta karI, nahi to pahelA sIdhI AvI vAta na kare. pahelA chokarAne jue. karo game te pachI vAta kare paNa A te zeThanI mIThI vAtomAM aMjAI gayo ne vAta karI dIdhI. zeTha to A vAta sAMbhaLatA rAjI rAjI thaI gayA. temanI AMkho harSAzruthI chalakAI gaI, paNa kahe che ke kyAM tArA zeTha ane kyAM huM! kyAM rAjA bhoja ane kyAM gAMgo telI ! tArA zeThanI saMpatti AgaLa to huM sAva raMka jevo chuM. zeThanA manamAM te AnaMda che, paNa sAthe aneka vicAronI hAramALA gUMthAvA lAgI. saMsAranI zobhA kayAre ? saMpatti, saMtAna, sattA, kIrti, zarIranI svasthatA ane guNIyala patnI hoya tyAre zobhe che, paNa emAM je kamInA hoya to e raMga kAca raMganI jema uDI jAya che. raMgane sthAne saMsAramAM duHkhanI Aga jale che. e vALA jIvanane zoSI nAMkhe che. zeThanA manamAM AvA vicAro kema AvyA ? temane zuM duHkha che? puSpadaMta eka laDakA jisake janmata kaDhI jAya nanihAlameM 2kakhA zuru se, bheda na koI pAyA che zeThane tyAM badhuM sukha che. saMsAramAM AnaMda ApanAra eka saMtAna che, paNa te putra, janmathI rakta koDhIyo che. jenA zarIramAMthI lehI paranA DhagalA thAya che, jene jevA mAtrathI durgachA thAya che. jenA zarIramAMthI durgadha nIkaLe che. A chokarAne janma thatAM ja bhoMyarAmAM gupta rAkhe che. koIne tenI jANa thavA dIdhI nathI, tethI koIne khabara nathI ke zeThane A putra che. tenI uMmara 20 varSanI thaI che paNa AvA chokarAne koNa putrI Ape ? A kAraNathI zeTha vicAramAM paDI gayA. temanA manamAM thayuM ke A bicAro ajANe bhIMta bhUlyo lAge che. have mAre zuM karavuM? AvA chokarA sAthe dIkarI kema paraNAvAya ? eka vicAra e thAya che ke A sevaka bicAro dUra dUrathI mAruM nAma pUchate Avyo che te tene nA kevI rIte paDAya ? (nA na paDAya to sAmAnI dIkarIne bhava baLAya ?) (hasAhasa). je nA pADuM te hAthamAM AveluM AvuM kanyAratna mane pharIne kyAM maLaze? je hA pADuM te bicArI AvanArI chokarInI jiMdagInuM zuM ? eka bAju bhAvi vicAraNAthI sukhanI chAlaka chalakAtI to bIjI bAju e ja chAlako duHkhanI nirmAtA banI jatI. zeTha mUMjhavaNamAM paDyA. hAlI cAlIne sAmethI kanyA devA Page #791 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 986 zAradA ratna AvyA che te javA devI nathI. vaLI e vicAra Ave che ke sagAI te karI dauM paNa chokarAne paraNavA laI ja kevI rIte? e kare to eMyarAmAM rogathI rIbAya che. nokara ene khAvA pIvAnuM ApavA jAya che. ame paNa enuM mukha jevA jatA nathI. A rIte zeTha mUMjhavaNamAM paDyA che ke dIkarAnI sagAI karavI ke na karavI. A daMbhI zeTha have kevI mAyA racaze ne tenuM pariNAma zuM Avaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 76 Aso suda 9 ne maMgaLavAra tA. 6-10-81 bA. bra. pU. caMdanabAI mahAsatIjInA 30 upavAsanA pAraNane maMgala prasaMga sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne baheno ! mahAna puNyodaye ApaNane jainazAsananI zItaLa chAyA maLI che. jainazAsanane pAmyAnuM gaurava jenA haiyAmAM hoya te saMsArathI alipta rahe. tene pApano bhaya hoya. parabhavane sudhAravAnI bhAvanA enA cittamAM kSaNe kSaNe ramatI hoya. e AtmA je kAMI pravRtti kare temAM mAro AtmA zuM pAmyo ? keTalI kamANI thaI? evI vicAradhArA tenI satata cAlu rahe. evA AtmAonA karmanA baMdhana zithila thayA vinA na rahe. tene navA karma baMdhAya te prAyaH zubha baMdhAya, azubha te kAraka baMdhAya ane te paNa aha5 pramANamAM baMdhAya ane pUrve bAMdhelA karmo veravikhera thaI jatAM vAra na lAge. ke jainazAsana jagatamAM ajoDa che. tenI daSTi atyaMta vizALa che. temAM jIvonuM - sUkamamAM sUkama svarUpa darzAvavAmAM AvyuM che, kAraNa ke e zAsananA prarUpake zrI sarvajJa bhagavaMte hatA, tethI teoe carAcara vizvanuM, paLe paLe palTAtI duniyAnuM temaja bhUta-bhaviSya ane vartamAna ema traNe kALanuM yathArtha svarUpa batAvI jagata upara mahAna upakAra karyo che. je A zAsana ApaNane maLyuM na hota te ApaNe anAtha banIne viSaya kaSAyanA aMdhakAramAM jyAM tyAM athaDAtA hota ne durgationA AMTA mAratA hota. kalyANakArI, maMgalakArI, jinazAsanane upakAra kayAM kayAM nathI pahoMcyo ! haribaLa jevA mAchImArane ya pahelI pakaDAyelI mAchalI choDI mUkavAnI pratijJA apAvIne enuM kalyANa karAvyuM. rehaNIyA corane eNe bacAvyo. DAku daDhaprahArIne e bhave eNe mokSa apAvyo. nartakInA mohapAzamAM phasAyelA zreSThiputra IlAcIkumArane bacAvI laIne vAMsa upara kevaLajJAnanI bheTa ApI. suSamAnA khUnI cilAtI putrane ghara pazcAtApa karAvIne muktine paMtha batAvyo. garvathI dhamadhamI uThelA bAhubalInI muThThI bharata uparathI pheravAvI laI pitAnA mAthe mUkAvanAra e ja zAsana hatuM. samarAMgaNane samatAMgaNa banAvanAra ane AgAramAMthI aNagAra banAvI denAra paNa e ja zAsana. puNyapanotA zAsanabaLe mahAghAtakI ane ati dUra pariNAmavALA daDha prahArI, arjuna mALI, zUlapANI jevA AtmAo paNa mahAtmA banI pitAnA dhRvanane dhanya banAvI Page #792 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 987 gayA. vartamAnamAM dUra evA mANase mahApurUSane satsaMga thatAM aneka bhayaMkara pApathI nivRtta banIne potAnA jIvanane kRtArtha banAve che. bhaviSyamAM paNa A zAsananA baLe tathA satsaMganA baLathI zAzvata sukhanA bhAgI banaze. bhUtakALamAM aneka jIva zAzvata sukhanA bhAgI banyA che. kadAca sIdhA mele na gayA te paNa mekSamAM javAnuM te nakakI karI ApyuM che. zAlaka jevA mahApApIne paNa muktinI maMgaLamALA nakakI karI ApanAra e dharmazAsana che. mayaNAsuMdarIne enA pitAe koDhIyA pati sAthe paraNAvI te ya hasatA mukhe ene hAtha pakaDI levA sajaja banI gayelI mayaNAnI khumArI A ja zAsananI bheTa che. kAmAMdha jeTha dvAra, talavAranA ghAthI maraNatela rIte ghAyala thayelA pati pAse raDavAne badale kaThaNa haiyuM karIne aMtima samaye dharma pamADI durgatimAM jatA aTakAvI sadgatimAM mokalatI mahAsatI mayaNarehA A jinazAsananI saMtAna hatI. indrabhUtinA aramAnane utArI bhagavAna mahAvIranA paTTaziSya banAvanAra A jainazAsana sivAya bIjuM kazuM? rAmacaMdrajIe garbhavatI sItAjIne ekalI vanamAM mokalI chatAM dharmanuM zaraNuM svIkArIne mAtra potAnA duSkarmone doSa devAnI ane khI, addabhUta kaLA A zAsane zIkhavADI hatI. pavanajIe aMjanAne 10-12 varSo sudhI tajI dIdhI chatAM e sthitimAM aMjanAne ArtadhyAnanI bhayaMkara AMdhImAMthI ugArI laIne kalyANapaMthe caDhAvanAra A ja zAsana, che. abaLAne sabaLA banAvI e to ThIka paNa pazuone paNa A zAsane kalyANa keDIne mArga batAvyo. caMDakauzika nAgane tiryaMcamAMthI deva banAvanAra ane zreNikanA paga nIce kacarAI jatAM deDakAne deva apAvanAra A ja jinazAsana che. evA anupama vItarAga devanA zAsananI chAyAnI jeTalI prazaMsA karIe teTalI ochI che. tenA jeTalA guNa gAIe teTalA ochA che, mATe jainazAsana pratye aMtaramAM prema vadhArIe te AtmAne nukazAna karanAra je aMtaraMga zatruo che teno nAza karI ApaNe nirAvaraNa banI zuddha dazAne pAmI zakIe. tIrthakara devanuM addabhUta jaina zAsana sauthI juduM ane sAva ane khuM che. A jenazAsana mAtra mAnava mAnavane cAhanArI svArtha bharI vAta na kare paNa e te jIva mAtranA hitanI vAta kare. bhagapaMthe kadama bharatI keTalIya yuvatIone saMsArane bhegarasa ekAvI daIne virati dharmanI ginI banAvI dIdhI. jainazAsane garIbo ane amIrone tAryA, kAmIone ane dhIone tAryA rAjA ane raMkane tAryA. are, pApIone ne ghAtakIone paNa tAryA. jaina darzana e koI saMpradAya ke vADAnuM darzana nathI paNa vizvadarzana che. jaina (jina) eTale rAga-dveSane jIte te jaina, eTale vItarAga dazAne pAmelA mahAna AtmAthI sarvoe prarUpelA siddhAMto te jainadarzana, jainadarzanamAM kaI vyakti pUjAne sthAna nathI paNa guNanI pUjA che. jainadarzanane syAdavAda agara te anekAMtavAda e eka evo vaijJAnikavAda che ke te koI paNa matanuM ekAMta khaMDana nathI karato paNa je sthiti hoya tene eka apekSAe svIkAra karI tenA uthAna tarapha nirdeza kare che. eka ja vastunuM judA judA daSTikoNathI Page #793 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ve zAradA ratna dareka pAsAonuM saMpUrNa citra meLatravAnI kaLA phakta syAdvAdanA siddhAMtAthI thaI zake che. jainadarzanamAM pApI, durbhAgI, cAra, DAku ke koI paNa adhama mAnavI upara tiraskArane sthAna nathI paNa tenI ajJAnatA pratye anukapA lAvI tenuM utthAna karavAnI preraNA che. rAhaNIyA cAra, paradezI rAjA, keAzA vezyA, arjunamALI vigere daSTAMte te mATe meAjUda che. jainadanamAM jIvana jIvavAnI kaLA tA ajoDa batAvI che, paNa tenI sAthe maraNanI kriyA paNa ajoDa batAvI che. sAdhaka AtmA AtmasAdhanA karatA karatA jyAre temanuM zarIra jINu ane kSINa thaI jAya che, tyAre kAyAnA mAha che|DI saMthArA karI mRtyunA mahAtsava ujave che. je AtmAe mRtyune mahotsava banAvyuM che tevA AtmA kAM tA sa khaMdhanathI mukta banI siddha dazAne pAme che ane karmo bAkI rahyA hoya tA phrIne manuSya deha pAmI peAtAnI adhUrI rahelI sAdhanAne pUrI karI sarva karmIne khapAvI mukta dazAne pAme che. A rIte jainadarzIna sAdhakane nIDara5Ne jIvatAM paNa zIkhave che ane nIDarapaNe maratA paNa zIkhave che. jainadarzananI ahiMsA e kAyara ke nirmULanI ahiMsA nathI paNa dhIra, vIra ane zUravIranI ahiMsA che. jarUra vakhate ahiMsA khAtara peAtAnA prANanI Ahuti ApatA acakAvu nahi. jemake megharatha rAjA, jainadarzanamAM sAdhu kevA hoya, zrAvaka kevA DAya, samAja kevA hoya, dharma kevA hoya, jIvana kevI rIte "jIvavu., vagere vana ane sacATa mACdarzana Apyu che. jainadarzane jagatane phakta AdhyAtmika kSetre sacATa mArgadarzana Apyu che, eTaluM ja nahi paNa sAmAjika ane khIjA kSetre paNa anupama samajaNa ApI che. vanaspatimAM, prANImAM jIva che te vaijJAnika rIte atyAre siddha thayuM che, paNa seMkaDo varSo agAu jainadarzana peAkArI peAkArIne kahetuM Ave che ke vanaspatimAM, pANImAM teA ThIka paNa pRthvI, agni ane vAu e badhAmAM jIva che. jainazAsana bhagavAna mahAvIranI jagatane Apela aNumAla bheTa che. hiMsA ane ahi...kAnuM saMpUrNa svarUpa jainazAsanamAM jevuM maLI Avaze tevuM duniyAmAM bIje kayAMya nahi maLe. A tA sarvajJa paramAtmAnuM zAsana che. tenI vizALatA eTalI badhI che ke koI AmA ApaNuM bhUruM kare, ApaNane satAve te paNa tenuM rakSaNa karo, pachI cAhe te manuSya hAya ke pazu hAya. je zAsanamAM ATalI badhI uccatA ane AvI lokakalyANanI bhAvanA, sUkSmamAM sUkSma prANInI paNa rakSAnA upadeza apAyA che, kharAba karanAranI ane kharAba ciMtavanAranI paNa rakSA karavI, tenuM bhaluM thAe e ja eka ucca bhAvanA samAyelI che evA jainazAsanane ajoDa ane advitIya kahevAmAM zI navAI che ! Avu' anupama jainazAsana Aje ApaNA mahAna puNyAye maLyuM che. tenI zItaLa chAyAmAM besavAthI Adhi, vyAdhi ane upAdhinA trividha tApa zamI jAya che. jainazAsananA zaraNe janAra AtmA zIvalakSmI padane meLave che. zIvalakSmI padane meLavavA mATe jainazAsanamAM cAra mArgo khatAvyA che. jJAna, darzana, cAritra, tapa ane dAna, zIyaLa, tapa, bhAva. bhagavAna uttarAyana sUtramAM AvyA che ke, Page #794 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 68 nANeNa jANai bhAve, daMsaNe Naya saha / vRttei niAira, taneLa jamunna{ II u. sUtra a. 28, gA. 35 jJAnathI bhAvAne jANe che, darzInathI zraddhA kare che, cAritrathI AvatA karmIne rAke che ane tapathI purANA karmonA kSaya thAya che, mATe tapanI paNa vadhu AvazyakatA che. jJAna, darzana, cAritranI sAthe tapanI paNa jarUra che. tapanA tejathI te jainazAsananI tavArIkhA tejasvI che ! dAna, zIla, tapa ane bhAvanA bhedathI bhavya jaNAtA zrI jinazAsananA dharma tapathI tA dhanyAtidhanya jaNAya che. jagatanA sarvotkRSTa gaNAtA navapadamAM paNu tapanuM eka viziSTha sthAna che. tape peAtAnA prabhAvathI keTalAya vikrama sarjaka kAryo karyA che. khUnI tarIke khattA khAtA dRDhaprahArIne muni tarIkenA mAna-sanmAna apAvanArA A tapa hatA. hiMsAnA prakhara himAyatI akabara bAdazAhane ahiMsAnA ArAdhaka banAvanAra ca'pAzrAvikAnA tapa hatA. seALa sALa mahArAgathI gherAI gayelI kAyAne kaMcanavaNI banAvI zakAya evI zakti mahAmuni sanatakumAranI thUMka jevI tuccha cIjamAM AvI hAya tA te prabhAva tapanA che. dvipAyanaRSinA kApathI dvArakA nagarInI janatAnA bAra bAra varSa sudhI eka vALa paNa vAMkA na thayA, evuM rakSaNa karanArA tapa ja hatA ne! tapanA tApa vinA AtmAnI tejasvItA prApta thavI azakaya che. sAnu agninA tApa sahe che tyAre vadhu tejasvI bane che. melA kapaDA garama garama pANImAM bALAya che tyAre zuddha bane che. mATInA kAcA ghaDA nIbhADAnI agni-parIkSAmAM pAsa thAya che ane pAkA banIne aMte panihArInA mAthe zAle che. are, mAnava jevA mAnava paNa jyAre duHkhanA tApa veThe che, tyAre te khaDatala ane che. sUrya paNa jo tapatA na heAta tA zI paristhiti sajA ta enI kalpanA karavI muzkela che. A badhI vAta tA thaI bAhya sRSTinI, paNa AMtara sRSTimAM tapanu` mahatva jarAya ochuM nathI. khANamAMthI nIkaLeluM seAnuM melamizrita hAya che. keTalAya varSothI e suvarNa sAthe ekameka thaI gayelA melane bhedavAnI tAkAta eka mAtra agnimAM che, tema ApaNA AtmA paNa anaMta anaMta kALathI kanA kacarAthI meleA banI gayelA che. A melane dUra karavAnI tAkAta tapamAM che. tapanI dhUNI dhakhAvIe eTale dhIme dhIme AtmA nirmaLa banatA jAya. tapa e kanA kALA DibAMga vAdaLAne vikherI nAMkhanAra vAvaTALa che. asakhyAta che. ekeka pradeza . para che. ApaNA dehamAM AtmA che. AtmAnA pradeza anaMtAnaMta kANu vaNAnA pudgalA cAMTelA che. karmAne khapAvyA vagara meAkSa nathI. tA ATalA badhA karmone eka bhavamAM zI rIte khapAvI zakAya ? anatAna'ta karma pudgalAne eka mAnavabhavamAM khapAvI zakAya e mATe zrI vItarAga bhagavatIe tapanuM vidhAna karyuM" che. bhagavAna mahAvIra svAmIe pU`bhavAmAM mAhArdine vaza thaine je karmo upArjita karelA enI sakhyA 23 tIrthaMkarAnA karmothI vadhI jAya ane sAthe emanuM AyuSya 23 tIrthaMkarAnA AyuSya karatAM AchuM hatuM. emanuM AyuSya hatuM. mAtra 72 varSa, ATalA 44 Page #795 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 zAradA ratna badhA karmone zrI mahAvIra prabhue mAtra 12 varSa ane eka pakhavADIyAnA TUMkA gALAmAM khapAvI dIdhA. enuM kAraNa eka e ja hatuM ke e tAraka prabhue dIkSA lIdhA pachI ara samyapha tapanuM sevana karyuM hatuM. ApaNu AtmA upara anaMtAnaMta karmavargaNAe cUMTelI che, paNa ethI gabharAvAnI jarUra nathI. ene dUra karavA mATe prabhue ApaNane rAmabANa auSadha batAvyuM che, te che tapa. lAkha maNa lAkaDAne gaMja khaDakAyo hoya paNa ene bhasmIbhUta banAvavA mATe agnine eka kaNa samartha banI jAya che, e rIte samyaga darzanAdi ratnatrayIpUrvaka je samyaka tapanuM sevana karavAmAM Ave te karmonA gaMjAvara Dhagane bALIne AtmA parama padane pAmavA avazya samartha banI zake che. bhagavAna sUyagaDAMga sUtramAM belyA che. sauNI jaha paMsuguMDiyA, vihuNiya dhaMsayai siyaM ryN| parva vize vALave, naM rahevA tavaraNa mAne | a. 2. u. 1. gA. 15 jevI rIte pakSiNI pitAnA zarIra para lAgelI dhULane, pitAnA aMgane athavA pAMkhane phaphaDAvIne khaMkherI nAMkhe che, tevI rIte aNasaNa Adi tapa karavAvALA ahiMsA pradhAna bhavya purUSa karmane naSTa karI de che. ahiMsA dharmanA pAlana mATe sAdhake ahiMsA bhagavatInI be pAMkho saMyama ane tapanI ArAdhanA karavI paDe che. jevI rIte pakSiNI pitAnA zarIra para lAgelI dhULane bI pAMkha phaphaDAvIne dUra kare che, tevI rIte jyAre ahiMsAne sAdhaka saMyama ane tapa rUpI pAMkho phaphaDAvaze te tenA AtmA para lAgelI karmarUpI dhULa te rIte nAza thaI jaze. -tapazcaryA Atmazuddhi mATe Avazyaka che. tapa dvArA AMtarika mela dUra thAya che, ane - AtmA pavitra bane che. cittavRttionI malInatA Atmadarzana mATe gADha AvaraNa rUpa che. A AvaraNa dUra karavAnI zakti tapamAM che. AdhyAtmika roganI zAMtine mATe tapa eka amegha rasAyaNa che. tapamAM thoDuM kaSTa te lAge, paNa alpa kaSTa veThatA AtmA mahAna sukhane meLave che. eka vANiyo ratnane vahepAra karavA eka vakhata dUra dUranA dezamAM gayo. tyAM enuM bhAgya purabahAramAM khIlI uThayuM. jyAre puNyane sitAro pragaTe che tyAre lakSmI pANInI mAphaka Ave che. A vaNike khUba ratnonI saMpatti prApta karI, paNa have tenA manamAM e mUMjhavaNa thaI ke have A ratnane dezamAM laI javA kevI rIte? A ratno ghaNuM kiMmatI hatA. tenI pAse eka DabbI hatI. temAM ratno mUkyA, paNa A mahAmUlyavAna ratnanI DabbI laIne dezamAM javuM kevI rIte? kAraNa ke dezamAM jatAM vacce rastAmAM eka moTuM vana AvatuM hatuM. te vanamAM cAra lUMTArAne bhaya ghaNe hato, paNa A te hato vANIye. enI buddhi ghaNI hatI. eNe pitAnI buddhithI eka kimiyo zodhI kADho. vANiyAe camakatA paththaro lAvIne tenI eka poTalI banAvI. potAnA sAcA ratnane Dabba tyAM jamInamAM khADe chedIne surakSita rIte dATI dIdhe, pachI te e Page #796 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna vaTabaMdha cAlavA lAgyo. cAlatA cAlatA eka meTuM gADha bhayaMkara vana AvyuM. vanamAM, dAkhala thaIne moTethI bolavA lAgyo ke huM chuM ratnane vahepArI vANiye. mArI pAse amUlya ratno che. A vaNike te moTethI belavA mAMDayuM tethI tyAM rahelA cera, lUMTArA, dhADapADuoe A avAja sAMbhaLyo ne badhA vaNika pAse AvyA ne kahevA lAgyA. lAva, kADha tArA ratna. A vaNike te pelA cakamakatA paththaranI poTalI batAvI. badhA samajI gayA ke A sAcA ratna nathI, paNa khoTA cakamakatA paththaro che. tyAM dhADapADuonI bIjI TeLIe AvIne kahyuM-tArI pAse je hoya te batAvI de, nahi te A talavAra joI che ! teNe cakamakatA paththaro batAvyA. badhA kahevA lAgyA ke A te mUrkha ja nahi paNa mUrkhano ziromaNI lAge che ke ratnadvIpamAM jaIne paNa sAcA ratnane badale AvA beTA paththarA bhegA karIne lAvyo che. A pramANe kahIne dhADapADuonI keTalIka TeLI AvIne jatI rahI. A vANiyA bhAIe eka vAra jaMgala pasAra karyuM. ema karatAM karatAM teNe sAta sAtavAra A jaMgala pasAra karyuM. vaNike dareka vAra AvuM nATaka bhajavyuM, pachI te tene badhAe mUrkha mAnyo eTale pachI tene keAI pajave nahi ne ArAmathI vana pasAra karate. chevaTe vaNikanA manamAM thayuM ke mane have dhADapADuo kAMI pUchatA nathI ke kAMI jatA nathI, mATe have sAcA rane Dambe laIne mArA vatanamAM pahoMcI javuM. dhADapADuonI ToLakIe vANiyAne kharekhara gadheDe mAnI lIdhe eTale AThamI vakhata ratnane dAbaDe " laIne vana pasAra karavAnI taiyArI karI lIdhI, jamInamAM rane dAbaDo hato te bahAra kADho. enI poTalI banAvIne mAthe mUkI, pelo vepArI jadI jadI vanane pasAra karavA mATe ekadama utAvaLo utAvaLo addhara thAse cAlavA lAgyo. A vakhate keIe ene pakaDo nahi ke ubho rAkhyo nahi, kAraNa ke sahune enI mUrkhatAnI pAkI khAtrI thaI gaI hatI. vana oLaMgI gaye, umaMgamAM ekadama hasI paDyo. ratnonI poTalI mAthe mUkIne nAcavA lAgyo. sakhta garamInA kAraNe garama garama lu vAtI hatI. vANiyA tarasathI AkuLa vyAkuLa thaI gayo hato. pANI vinA prANa nIkaLI jAya tema lAgatuM hatuM. pANI pIvA mATe AjubAju khUba tapAsa karI. thoDe dUra gayo tyAM eka taLAva maLI gayuM. taLAvanuM pANI kAdavathI khUba DahoLAyeluM hatuM, te paNa pANI pIdhuM ane ghera pahoMce. vANIyAe kuTuMbIjanone badhI vAta karI ke meM kevI rIte vana pasAra karyuM ne kevI rIte ratnone surakSita rAkhIne ahIM AvyA. tyAre keIe pUchyuM ke tame sAta sAta vAra e vikaTa vana pasAra karyuM, paNa e vana pasAra karavAnuM kaSTa kevuM lAgyuM? ane gaMdu pANI pIvAnI sajA kevI thaI? tyAre vANiyAe hasatA hasatA kahyuM, emAM kaSTa kevuM ? kadAca thoDuM duHkha mAnI laIe te paNa ratnanI poTalI surakSita rIte ghera pahoMcADI zakyA enA akhUTa AnaMdamAM pelA duHkha zI visAtamAM che? are, ene Page #797 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 692 zAradA ratna duHkha kahevAya ja nahi. e duHkha teA mArA mATe AzIrvAda rUpa banyuM kahevAya. alpa duHkha veThavA pAchaLa mahAna kiMmatI ratnAnuM sukha to maLyuM ne! basa, A ja vAta ApaNA mATe samajavAnI che. mahAna ugra tapa-sAdhanA sAdhatA sAdhaka AtmAe tapa karatA muktinA anaMta sukha najara sAme ramatA jotA hoya, pachI emane tapanu' thADu' kaSTa kaSTa svarUpe zI rIte lAge ? eTale tapathI zakaya thADI paNa zarIranI pIDA, pIDA rUpa lAgatI nathI, mATe tapa karatAM meAkSanA anaMta sukhAne sAme rAkhA, tA tapa e kaSTa rUpa lAgaze nahi, paNa AtmAne mahAna sukhakArI lAgaze. bhaveAbhavanA pUrANA karmAne khALavA ane muktisukhanI meAja mANavA mATe tapa avazya jarUrI che. tapa eTale icchAnA nirodha. anAdikALathI jIvane khAvAnI lata lAgelI che. tapa dvArA e khAvAnI latanA nirodha karavAnA che. jo tapa karavAthI khAvAnI lAlasA ghaTatI jatI hAya ane vadhAre tapa karavAnuM mana thatuM hAya tA tapanuM sAcuM phaLa pAmyA che. ema kahI zakAya. arihaMta prabhue khatAvelA samyak tapanA phaLa rUpe tA avazya khAvAnI lAlasA ghaTe. tapa karavA chatAM paNu khAvAnI lAlasA vadhatI hAya ane pAraNAnI ciMtA rahetI hAya tA samajavu ke e sAcA tapa nathI. e prabhue batAvelI tapanI vidhine samajI zako nathI. jo vidhipUrvaka yathAzakti tapanuM AcaraNa karavAmAM Ave tA AhAranI icchA ke lAlasAe upara avazya kaTrola Ave. je AtmAne karmabaMdhanathI mukta thavAnI laganI lAgI che ane saMyama ane tapanA mAge vicaravA taiyAra thayA che evA nimarAjiSa dIkSA laIne gharanI bahAra nIkaLI gayA tyAre prajAjanAnA gharagharamAM, mahela mahelamAM karUNa AkraMdana ane rUdanathI bhAre kolAhala macI gayA, paNu dRDha vairAgI rANIonA rUdana ane prajAnA vilApa sAmuM na jIe. zuM e dayAhIna banI gayA che ? nA...nA...ema nathI hoM. dilamAM tA yA ane karUNAnA jharaNAM vahI rahyA che. e samaje che ke A badhA meM dIkSA lIdhI che tethI raDatA nathI paNa mArA pratye mAhu che mATe raDe che. jJAnI ApaNane samajAve che ke dIkSA e kAMi khAvAnA khela nathI. jIvana sATAnA khela che. mAnava jIvanane muktinuM ma...gala dvAra batAvanAra aneka tattvAmAM dvIkSA e eka ati mahatvanuM tattva che. jIvanu satva mApI levAnA A eka mahAna mApadaMDa che. saMsAra ane siddhazIlA vacce ghUghavI rahelA mAhanA mahAsAgaranuM virATa aMtara kApavA mATe dIkSA eka atUTa nAvaDI che. jaLa, maLa ane vamaLabharyA saMsAramAM kamaLanI jema nirmaLa rahevAnI kaLA eTale IkSA. titikSAmaya jIvana jIvavAnI tAlIma eTale dIkSA. muktinI bhikSA ane AtmAnI agana parIkSA eTale dIkSA. - mahAna rAjasukhAmAM ucharelA namirAjA mithilAnI mamatA che|DI mahAvIranA mAge cAlI nIkaLyA. saMyama e kAMI khAvAnA khela nathI. dvIkSA lIdhI ne veza paherI lIdhA, eTalA mAtrathI klyANu thavAnuM nathI, paNa veza badalatAnI sAthe vRttione badalavI Page #798 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna paDaze. prakRtinuM parivartana karavuM paDaze. jema mAthvIne jaLamAM rahevA chatAM je e pANI pIvuM hoya to enI prakRtine badalavI paDe. je chatI ne chatI pANuM pIve te marI jAya, tema dIkSA lIdhA pachI prakRtine badalavAnI jarUra che. namirAjAe dIkSA lIdhI tethI badhA raDI rahyA che. vicAra karaje ke namirAjAe svabhAvanI keTalI mIThAza keLavI haze! mIThI vANI ne vartanathI prajAnA dila keTalA jItyA haze ke sArI mithilA temanI pAchaLa AMsu sAre che. ApaNe keTalI khAMDa khAI gayA, chatAM jIbhamAM mIThAza AvI, kharI? are blaDamAM ne yurInamAM sAkara AvI paNa jIbhamAM mIThAza na AvI. eka kavi bAlyA che ke, jIbhalaDI tAre jhapATI bhArI Thokara khAya khAya khAya. namirAjA pravaryAnA paMthe nIkaLyA tyAre Indra parIkSA karavA AvyA. temane kahe che he mahAtman ! tame tamAruM mahaMtapaNuM kayAM vecI nAMkhyuM ? he dayAvaMta! samagra prajAne prema chatI temane pALI piSI dago daIne cAlI nIkaLatI vakhate tamArI dayA kyAM gaI? he paraduHkhabhaMjana ! hajAro jIvone duHkhamAM DUbADavAnI mati tamane kayAMthI sUjhI? potAnA svArtha mATe ATalA badhA prANuonA svArthane DUbADanAra he rAjana ! tame kyA moTA devAmAM sapaDAyA che ke jethI rAjanIti gIre mUkavI paDI ane A duHkhada dIkSA levI paDI? namirAjAnuM A mahAbhiniSkramaNa kaTInI eraNe caDavAnuM hatuM. khuda Indra mahArAjA jemanI parIkSA karavA AvyA. A5 eTaluM samajajo ke kaseTI sonAnI thAya che. pittaLanI nahI, tema vairAgInI IndramahArAjA kaTI karavA AvyA che. kahyuM che ke kaseTI vinA kalyANa nathI." Idra mahArAjAe je prazna karyo tene have namirAjarSi zo javAba Ape che te sAMbhaLe. eyama nisAmittA, heukaarnncoio| tao namI rAyarisA, devinda iNamabbavI // 8 // IndranA kahelA praznane sAMbhaLIne tenA dvArA hetu ane kAraNathI prerita karAyelA namirAjarSi Indra pratye A pramANe kahevA lAgyA. have zuM banaze te vAta avasare. Aje mahAna tapasvI bA.bra. caMdanabAI mahAsatIjIne mAsakhamaNanI ugra tapasyAnA pAraNane maMgala divasa che. temaNe ugra tapa karIne AtmAne ujajavala banAvyo che. ApaNe temane aMtaranA e ja abhinaMdana ApIe ke Apa tapazcaryAmAM dinapratidina vizeSa AgaLa vadho. anaMta bhavarAzIne kSaya karI anaMtA zAzvatA sukhane pAme. dhanya che caMdanabAI mahAsatIjIne ke AvI mA khamaNanI ugra sAdhanA karI anaMta karmone cakacUra karyo. Apa badhA 30-30 divasanA brahmacaryavrata, upavAsa, AyaMbIla, ekAsaNA. rAtrIbhejana tyAga Adi paccakhANa leze. TAIma thaI gayo che. vadhu bhAva avasare. Page #799 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 694 zAradA ratna vyAkhyAne naM-77 A suda 10 ne maMgaLavAra tA, 7-10-81 avanInA aNagAra, zAsananA zaNagAra vItarAga bhagavaMta pharamAve che ke zAzvata sukhanI prAptine AdhAra dharma che. sAMsArika azAzvata sukha te puNyathI prApta thaI zake che. puNya alaga cIja che ane dharma alaga cIja che. nava tomAM puNyanuM sthAna trIjuM che. pahele jIva, bIjo ajIva, trIjuM puNya ane cothuM pApa tattva che. jIva, ajIva puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSa, A nava prakAranA tamAM dharma tattvanuM nAma nathI paNa saMvara nAmanA tatvamAM dharmane samAveza thaI jAya che. saMvara tatvanA 20 bheda che. te 20 bhedamAM eka bheda vrata-paccakhANa paNa che. vrata kahevAthI paNa saMvarane baMdha thaI jAya che. vratane abhAva te Azrava kahevAya che. Azrava ane saMvara baMne virodhI tatva che. jevI rIte divasanI virodhI rAta, aMdhArAne virodhI prakAza, corane virodhI zAhakAra che ane rogane virodhI auSadha che, e rIte Azrava tattvanuM virodhI saMvara tattva che. Azrava kene kahevAya? cAre bAjuthI karma pravAhanuM AvavuM tenuM nAma Azrava che. panaDubbI nAmanA vahANanuM nAma te Ape sAMbhaLyuM haze. panaDubbI cAre bAjuthI - baMdha hoya che. tene AkAra mAchalI jevo che. te samudranI aMdara pANImAM cAle che. ane samudranA taLiyAmAM paNa cAle che. moTA bhAge tene upaga yuddhanA samaye karavAmAM Ave che. temAM aneka mANaso beThA hoya che. temanI pAse zvAsa levAne mATe eksIjana paNa hoya che. te panaDubbI vahANanuM kAma samudranA uparanA bhAga para cAlavAvALA zatruonA vahANane nAza karavAnuM hoya che. te panaDubbI jahAjamAM je chidra paDI jAya te cALaNInI jema chidro dvArA temAM pANI aMdara AvavAthI te DUbI jAya che. ApaNe AtmA panaDubbI jahAjanA samAna che. A saMsAra samudra samAna che. A saMsAra rUpI samudramAM janma-jarA-maraNa-roga AdinuM pANI bhareluM che. karma varganA samUhane karma varganuM kahevAmAM Ave che. ekeka karma vargaNAmAM anaMtAnaMta paramANuM che. karma vargaNAo AtmAnI sAthe cUMTI jAya che. keI eka sthAna para vadhu karmavargaNAo baMdhAya che ane bIjuM sthAna khAlI rahI jAya che evI vAta nathI. A saMsAra samudra ghaNuM vizALa che. ene hisAba athavA tenuM vivaraNa sAMbhaLatA cakakara AvI jAya che. 3 karoDa 81 lAkha 12 hajAra 970 maNa vajananA eka lokhaMDanA goLAne UMcethI pheMkavAmAM Ave ane te 6 mAsa, 6 dina, 6 prahara, 6i ghaDI ane 6 paLamAM jeTaluM kSetra spaze tene eka rAju kahevAya. A leka uparathI nIce sudhI cauda rAju pramANa che. lokanI pahoLAI badhI taraphathI eka sarakhI nathI. A lakane nIco bhAga eTale adhalaka 7 rAju jhAjherA jADa5Ne che. temAM ekeka rAjunI jADI evI 7 naraka che. te jema jema upara jAya che tema tema saMkucita thaI jAya che. Page #800 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA re nIcenA bhAgathI ekeka AkAza pradeza ocho thato jAya che. A rIte asaMkhya AkAzapradezane uparano goLAkAra bhAga sAta rAjuthI jUna asaMkhya pradezavALa thaI jAya che. AkAza pradeza jaina darzanano pAribhASika zabda che. e kSetranuM sUmamAM sUmi mApa batAve che. A rIte ekeka AkAza pradeza ochA thatA jyAM ApaNe beThA chIe tyAM arthAt madhyakamAM eka rAju pramANa goLAkAra rahe che. sAta rAjuthI kaMIka adhikabhAga ApaNuthI nIce che. lokano AkAra eka purUSanA samAna batAvyo che. kamara para hAtha rAkhIne paga pahoLA karIne ubhelA manuSyanA samAna A lokane AkAra che. nAbhInI jagyAe madhyaloka che. 45 lAkha jananA kSetramAM manuSya rahe che. emAM aDhIdvIpa che. te jaMbudvIpa, ghAtakIkhaMDadvIpa ane ardhapuSkaradvIpa. eka rAjunA A kSetramAM asaMkhyAta dvIpa ane asaMkhyAta samudra che. sAta rAjuthI kaMIka e che uparano bhAga che. jemAM sarva prathama jyotiSa caka che. je sUrya, candra ane tArAnA rUpamAM vidyamAna che. tyAra pachI 12 devaka, 9 kaiveyaka ane 5 anuttara vimAna che. pachI siddhazIlA che. jyAM mukta AtmAo vase che. manuSya lekane uparano bhAga dhIme dhIme vistRta thato jAya che. pAMcamA devalokathI uparane bhAga pharI saMkucita thatuM jAya che. lekanA sarvopari bhAgane ? geLAkAra eka rAju pramANa mAnavAmAM Ave che. e lokAgra bhAgamAM siddhazIlA che. A lAMbA pahoLA saMsAra samudramAM anaMtAnaMta kAmaNa vargaNAo che. keI paNa AtmA sArA athavA kharAba kAma kare che tyAre te pramANe kAmaNa vargaNAo tenI sAthe cUMTI jAya che. e kAmaNu vagaNA pANI samAna che. AtmA panaDubbI jahAjanA samAna che. A panaDubbImAM eka be chidra nahi paNa cALaNInI jema aneka chidro paDelA che. A chidrothI karma vargaNuo pANInI jema AvatI rahe che. tenuM nAma Azrava che. athavA karmonA pravezano mArga te Azrava. A AzravanA sthUla rUpathI 20 bheda batAvyA che. emAM avrata nAmane paNa eka Azrava che. je ApaNA jIvanamAM kaI vratapaccakhANa nathI te atratathI AtmAmAM aneka karmavargaNAone saMcaya thAya che. vratapaccakhANanA abhAvamAM AzravanA dvAra khullA rahevAnA kAraNe karmo karyA vinA ApaNane kriyA lAgI jAya che. tenuM phaLa jIvane bhegavavuM paDe che. sarvae A viSaya para ghaNuM ciMtana karyA pachI e nirNaya karyo ke pApanA duSpariNAmathI bacavAne mATe manuSya vratapaccakhANa Adino Azraya avazya levA joIe. AtmAne karmathI bhAre banAvanAra AvatA karmone rokavA mATe sarvajJa bhagavaMte e vrata pratyAkhyAna AdinA rUpamAM vijayI divAlothI yukta evo durga-kille banAvyuM che ke jenA saMrakSaNamAM AtmA karmavargaNAothI bacI zake che. jemaNe avatanI divAle teDI saMyama rU5 kilAmAM praveza karyo che evA namirAjarSinI parIkSA levA khuda Indrane mRtyulokamAM AvavuM paDayuM. temaNe AvIne e prazna karyo ke he namirAjarSi ! tArI mithilA nagarImAM ATalo badhe phelAhala kema Page #801 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarada ra macI rahyo che? gharagharamAM ane mahela mahelamAM AvA bhayaMkara karaNa rUdana kema saMbhaLAya che? IndranA A praznane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerita thayelA nami rAjarSie temane A pramANe kahyuM, A gAthAmAM hatuM ane kAraNathI prerita thayelA ema je kahyuM che tenuM tAtparya e che ke je prazna hetu ane kAraNugarbhita hoya che te vicAraNIya che ane tene javAba ApavAmAM yogya gaNAya che. ahIM Indrane je prazna che te hetu ane kAraNagarbhita che. eTalA mATe tene javAba Ape e namirAjarSi mATe parama Avazyaka hatuM. enAthI viparIta I je hetu ane kAraNathI zUnya mUrkhatAbharyo prazna karyo hota te nami rAjarSi tene uttara na Apata, kAraNa ke nyAyazAstramAM hetu ane kAraNane pradhAna sthAna ApavAmAM AvyuM che. parArthanumAnanA pAMce avayavamAM hetunuM sthAna bIjuM che. te pAMca avayave A pramANe che. (1) pratijJA (2) hetu (3) daSTAMta (4) upanaya (5) nigamana. A pratijJA :- tuM dharmAtmA che eTalA mATe nagarI ane kuTuMba Adi parivArane tyAga karIne dIkSA levI yogya nathI. hetu - kAraNa ke sAro parijana tathA prajAjana marmabhedI AkaMda karI rahyA che, kolAhala macAvI rahyA che. : dRSTAMta - jyAM A prakAranuM AkaMda athavA kolAhala thAya che tyAM dharmAtmA para nimitta bhUta hetA nathI. jema ke hiMsAdi karmamAM temanI pravRtti hotI nathI. : upanaya - tethI pUrvokta kAraNothI tamAruM gharathI nIkaLavuM cagya nathI. { nigamana :- tame dIkSA laIne gharanI bahAra nIkaLyA tethI kolAhala macI gayo, mATe tamAruM gharathI nIkaLavuM yogya nathI. matalaba ke tame dIkSA lIdhI e yogya karyuM nathI. jo tame dIkSA lIdhI na hota te A bhayAnaka zabdo na saMbhaLAta. - indranA hetu ane kAraNa garbhita praznane sAMbhaLIne tene anurUpa uttara ApatA thakA mirAjarSie Indra pratye je kahyuM tenuM varNana have sUtrakAra kare che. mihilAe ceie vacche, sIyacchAe maNorame / / pattapuppha phalovee, bahaNaM bahu guNe sayA // 9 // mithilA nagarInA caya-udyAnamAM manorama nAmanuM eka ghaTAdAra vRkSa che. je pAMdaDA, puSpa ane phaLothI lalaca che. te aneka jAtanA pakSIone haMmezA Azraya ApanAra che. - mithilA nagarInA udyAnamAM manane ati AnaMda ApanAra manorama nAmanuM eka ghaTAdAra vRkSa che. vRkSanI zobhA phaLaphUlathI che, je tenA para phaLaphUla na hoya te tenI nIce AvIne keI besatuM nathI. A vRkSa te kevuM che? jenA para aneka pakSIo AvIne Azraya meLave che temaja thAkelA musAphara taDakAmAMthI AvatA hoya te tene zItaLa chAyA Ape che. je meTu-vizALa vRkSa phaLa-phUla-pAnathI yukta hoya te bIjAne Page #802 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna visAme ApI zake che, paNa je nAnA choDavA che tenI nIce jaIne koI bese te zItaLatA maLatI nathI. vRkSa, sUrya, nadI badhA kaI paNa jAtanA mUlya lIdhA vinA lokone upakArI bane che. vRkSa pote taDako veThIne bIjAne zItaLa chAyA Ape che. are, pattharanA ghA karanArane paNa mIThA phaLa Ape che. nadI pote gaMdA padArthone pacAvIne bIjAne mIThuM jaLa Ape che. sUrya kaI jAtanuM mUlya lIdhA vinA duniyAnA jIvane prakAza Ape che. namirAjarSie jyAre vRkSanI vAta karI tyAre brAhmaNanA rUpamAM AvelA Indra kahe che he namirAja ! huM tamane bagIcAnI vAta pUchavA mAMgatA nathI. te bagIcA ane vRkSa sAthe mArA praznane zo saMbaMdha che? zuM ApanA jevA purUSo paNa A rIte praznane uDAvI devAnI rIta grahaNa karaze? huM to tamane ema pUchuM chuM ke tamArI A mithilAnagarInI AkhI prajA, aMtari, lazkara, sainya badhuM raDe che zA mATe? namirAjarSi kahe che he vipra ! huM tamArA praznane sIdhe javAba ApuM chuM. Apa mArA praznane A javAba sAMbhaLo. te manerama nAmanuM suMdara ghaTAdAra vRkSa che tenuM zuM banyuM ? vAraNa hIramANammi, ceiyammi maNorame / duhiyA asaraNA attA, ee kandanti bho ! khagA // 10 // eka divasa te manarama vRkSa pavananA jhapATAthI bhaya paDI gayuM. he vipra ! te jhADa paDI javAthI asahAya, duHkhI ane ArtanAda karatA e pakSIo A prakAranuM AkaMdana kare che. namirAjarSi kahe che, he vipra ! mithilA nagarInI najIkamAM eka ramaNIya udyAnamAM manahara eka moTuM ane suMdara vizALa vRkSa hatuM. enI zItaLa chAyA nIce hajAro jIvone vizrAma maLato hate. anekavidha pakSIo paNa tyAM rahetA hatA. enA sugaMdhita puSpa ane svAdiSTa phaLothI aneka jIvone poSaNa maLatuM hatuM. are, vadhu zuM kahuM ! e vRkSa dvArA aneka asahAya jIvana nirvAha thato hato. tenA phaLa phUla vecIne garIba mANase AjIvikA calAvatA hatA, paNa daivayoge te vRkSanI te sthiti na rahI. eka vAra e pracaMDa pavana Avyo, joradAra vaMToLa caDhyo, tethI te vRkSa mULamAMthI bhaya paDI gayuM. have te vRkSa phaLa ApavAmAM samartha na rahyuM ke keIne zItaLa chAyA ApavAmAM paNa asamartha banyuM. A rIte vRkSanA paDI javAthI tenA AzramamAM rahevAvALA e pakSIo nirAzrita thaI gayA. jyAre jhADane lAMbu thaIne sUteluM joyuM tyAre mANase nisAsA nAMkhavA lAgyA ane pakSIo AnaMda karavA lAgyA. have kayAM javuM? kyAM Azraya levo ? ema vilApa karavA lAgyA ne pelA vRkSane gALo devA lAgyA ke he mUrkha ! amane nirAdhAra karIne tuM zuM sukhe sUve che? kAraNa ke AdhAra para AdheyanI sthiti che. namirAjanA A zabdo sAMbhaLIne Indra hasI paDyo. are, e vaTemArguo ane pakSIo kharekhara mUrkha kahevAya. emAM te vRkSane ze doSa ke tene teo upAlaMbha Ape che ! pitAnA duHkhane mATe je te vRkSane upAlaMbha Ape te e enI bhUla che. kAraNa ke Page #803 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 698 ziAradA rena emAM vRkSane keI doSa nathI. te che vipra ! te pakSIo kone raDe che? zuM jhADane raDe che? nA...nA...je jhADa mATe raDatA hoya te jhADa to paDeluM che. jyAM sudhI te vRkSa haryuMbharyuM rahyuM tyAM sudhI teNe te badhA pakSIone udAratApUrvaka Azraya Ape, paNa have temano AdhAra tUTI gaye. temanuM besavAnuM TaLI gayuM tethI pitAnA svArthane raDe che. jhADa bicArAnuM zuM thaze enI ciMtA keIne thatI nathI. sau pitAnA svArthane raDe che. potAnI svArtha bhAvanAthI duHkhita thAya che. pitAnuM sukha cAlyuM gayuM tethI raDe che. emAM vRkSane keI doSa nathI. namirAjarSi A vRkSane ne paMkhIno nyAya ApIne e samajAve che ke he vipra! A saMsAra svArthanI bAjI che. jyAM svArthanuM samarAMgaNa sarjAyeluM che. tame kaho cho ke tame dIkSA lIdhI mATe parivAra raDe che, rANuo raDe che, sanya raDe che ne sArA nagaranI prajA raDe che, paNa A badhA mane kaI raDatA nathI. potAnA svArthane raDe che. (ahIMyA pU. mahAsatIjIe saMsAra ke svArthI che. e viSe suMdara dRSTAMta ApyuM hatuM.) vairAgyano joradAra pavana AvatA mAruM saMsAra rUpI vRkSa mULamAMthI ukhaDI gayuM. Aja sudhI e badhAne huM sukha ApatA hatA. mArA taraphathI maLatuM te sukha baMdha thaI gayuM. have huM tenuM bharaNapoSaNa karanAra na rahyo, eTalA mATe nirAzrita thayelA pakSIo rUpI saMbaMdhIjane pitAnA pUrvanA sukhane yAda karIne raDI rahyA che. e badhA pitAnA svArthane raDe che. emAM mAro keI doSa nathI. virATa vaDalo jema dharAzAyI banI jAya ne paMkhIo potAnA svArthane raDe, pitAne AdhAra cAlyo gaye e para AMsuo sAre, ema mithilA pitAne svArtha sarI jatA rokakaLa karI rahI che, nahi ke mArI pravaryAthI. namirAjarSinA AtmajJAnathI bharapUra, vairAgyarasathI chalakatA javAba sAMbhaLavA jevA che. mehanIya karmane upazAMta thatA jAtismaraNajJAna thatA AtmAne ughADa thayo che, te AtmA Indra sAme AvA jaDabAtoDa javAba ApI zake. haju namirAja zuM kaheze tenA bhAva avasare. caritra - lakSamIdatta zeThe vicAra karyo ke hAlI cAlIne AvA zrImaMta gharanI kanyA devA AvyA che te mAre zA mATe nA pADavI ? kahyuM che ke "aputrazya jati nati." putra na hoya tenI sadagati thatI nathI, te rIte saMtAnanA saMtAne joyA vinA maranAra pitAnI saddagati kaI rIte thAya ? vaLI je huM mArA putrane na paraNAvuM te bhaviSyamAM mArA dhanane vArase keNa sAcave? mATe regathI pIDAte bhale hoya paNa e putranuM kaI paNa hisAbe e kanyA sAthe vAjhAna karavuM. jyAre lagna laIzuM ne paraNAvavA laI javAne thaze tyAre joyuM jaze, paNa atyAre te sagAI nakakI karI levI. vaNamAMgyA vaNazodhyA ratna sAmethI AvyA che e e ja batAve che ke amArA bhAgyeAdaye emane ahIM daryA lAge che. vevAI sukhI, zrImaMta che. kanyAne pheTa jotA lAge che ke kanyA khUba suMdara che, mATe saMbaMdha ja karo yegya nathI. je AvelA suMdara avasarane jato karuM te mArA jevo mUrkha kezu? mAnavI potAnA svArthane vicAra kare che paNa Page #804 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna AvanArI bicArI kanyAnuM zuM thaze? tenI jiMdagI AvA keDhIyA putranI sAthe kevI rIte jaze? tene vicAra karatA nathI. mAyA kapaTa aMtarameM rakhakara, madhura vacana bolane lagADe zreSThI vicArataMtrAmeM jAgRta, phenekA zabda sunAyA che lahamIdatta zeTha putrane batAvI zake tema nathI ne sagAI karavI che tethI mAyAkapaTa karavA lAgyA. mIThI mIThI vANIthI kahevA lAgyA ke bhAI! Apa je sAmethI ApanI dIkarIne devA AvyA che to mArAthI nA kevI rIte paDAya? paNa mAro dIkare tamArI kanyA pAsa karaze ke nahi? tethI sagAI kevI rIte karavI? Ama mIThuM mIThuM belyA, pachI zeTha jANe UMDA vicAra sAgaramAM DUbI gayA hoya tema dekhAyuM, tethI kuzaLadatta pUche che zeTha! ekAeka zA vicAramAM paDayA ? zuM kAMI ciMtA che? kuzaLa ! nA..... nA... huM e vicAruM chuM ke tame ATale dUrathI AvyA. tamArA zeThanI bhAvanA jANuM paNa huM tamArI bhAvanAne vadhAvI zakIza ke kema? kuzaLadatta pUche che, Apa ema kema kaho cho ? zeTha kahe, mAro dIkaro hamaNAM abhyAsa kare che. zeThajI! abhyAsa sAthe vAjhAnane zuM saMbaMdha? kuzaLa! mAro dIkaro bhaNavAmAM khUba hoMziyAra che. kAyama e pharsTa kalAsa pharsTa naMbare Ave che. (hasAhasa) je atyAre bhaNavAnA samaye huM enA vivAha karuM te ene abhyAsa bagaDe che. nArI saMsAranuM sauMdarya che. nArI kaI vAra bhalabhalA yogIone paNa pachADI de che. saMyamI jIvananI sAdhanA ane ritharatAne paNa kSaNamAM palTAvI de che, te pachI e strInuM sauMdarya, yauvana, mArA abhyAsa karatA kizoranA dilane hacamacAvI nAMkhe emAM kAMI navAI nathI. temAM paNa yuvAnInA pamarATane pavana, eno raMga lAgyA vinA rahe kharo? e raMga lAge eTale abhyAsane raMga cUkyA vinA na rahe. tenA bhaNataranI badhI mahenata pANImAM jAya ane tene abhyAsa adhUro rahe. A kAraNathI hAlamAM huM mArA dIkarAnI sagAI karavA icchatA nathI. kuzaLadatta kahe, zeThajI! A avasara pharI pharIne nahi maLe. AvI suMdara rUpakanyA hAthathI jatI raheze mATe vadhAvI lo A zrIphaLa ane rUpi! have sAMbhaLaje zeDanuM mAyA-kapaTa ! daMbhI ane kapaTInI bhASA te jue. zeThe kuzaLadattane zuM kahyuM te sAMbhaLe. he kuzaLa! menakA ane rati jevI suMdara kanyAo mATe keTakeTalA zreSThInA kaheNa AvI gayA. mArA dIkarA mATe lagabhaga hajAra chokarIonA kaheNa AvyA haze. (hasAhasa) chatAM tene meM vadhAvyA nathI. huM mArA nirNayamAM aDaga rahyo chuM. A saMsAramAM raMgarAganI chAyA AkarSaka che. temAM rUpa ane yauvana mukhya bhAga bhajave che mAre kizora paNa bharayauvananA pagathAre ubhe che. tamArI vAta satya che, paNa kuzaLa kahe zeDa! Apa bolatA zA mATe aTakI gayA ? ApaNe evo kaI rasto zodhI kADhIe jethI mArI ane tamArI baMnenI icchA phaLIbhUta thAya. lakSamIdatta zeThane te Page #805 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rendra A joItuM ja hatuM. enI vAte badhI banAvaTI che. aMdarathI te e ja bhAva che ke amArA bhAgya ge A bhUlo paDyo che, to hAthamAM Avela A kanyAne asvIkAra zA mATe karavo ? temanI te evI ja IcchA hatI ke mAruM vacana rahe, mAna sacavAya ane kArya jaldIthI thaI jAya eTale bolatA bolatA aTakI gayA. kuzaLa kahe, zeTha ! ApanA dIkarAne abhyAsa pUro na thAya tyAM sudhI ame amArI dIkarIne amAre ghera rAkhIzuM. Apa A vAta to svIkArazone! bhAI! tArI vAta sAcI che, paNa mArA dIkarAnI ane mArI IcchA evI che ke hamaNAM pAMca varSa kheMcI kADhavA. abhyAsa pUro thAya pachI sagAI karavI. zeTha! Apa pAMca varSa pachI paNa ApanA dIkarAne paraNAvavAnA to che ne ! A5 Ajane AvatIkAla mAnI le ne amArI mAMgaNIne saharSa svIkAra kare. kuzaLa ! ema kevI rIte svIkArAya ! zeThanA dilamAM bhAvanA kevI che ne uparathI dekhAva kevo kare che ! kuzaLa kahe zeTha ! sArA kAryamAM vilaMba karo e ThIka nathI. mane te AzA hatI ke mArI AzA jarUra saphaLa thaze, paNa have e AzA zuM mArI nirAzAmAM pheravAI jaze ? ApanA kizora abhyAsa kare che e vAta sivAya bIjuM kaI vAMdhe che ? zuM amArI chokarImAM kaMI khAmI dekhAya che ? zeThe pAtharelI mAyAjALa :- kuzaLa ! tuM e zuM bole che? zuM chokarImAM vAMdho? nA... nA... rUpa sauMdaryamAM te jANe sAkSAt devAMganA lAge che. Apa ApanA kizorane bolAve. huM emane samajAvuM. samajAvavAnuM kAma mAruM che. je e kizora mArI vAta svIkAre te tame mAnya karaze ne? paNa atyAre kira ahIM nathI. te mArI IcchA pUrNa nahi thAya? Apa nirAza na thAva. AzA amara rAkhe. utsAha e jIvananuM maMgala che. kuzaLa ! tamAro Agraha khUba che mATe tamArI IcchAne sAkAra banAvavA prayatna karIza paNa eka zarate. have kaI zarata mUkaze te vAta avasare. vyAkhyAna naM. 78 A suda 11 ne gurUvAra tA. 8-10-81 anaMtajJAnI kahe che ke jagatamAM jIvane mATe koI zaraNabhUta kaho ke sAce sakhA kahe te te dharma che. samasta saMsAramAM sukha ane zAMtinI gaMgotrI mAtra dharma che, chatAM e dharma pratye lAparavAhI batAvI che. jeTalA dhananA satkAra sanmAna thAya che teTalA dharmanA thatA nathI. saMsAramAM haMmezA pApanA vAjA vAgatA rahe che. saMsAramAM je duHkha, trAsa, saMtApa, paritApa, vedanA ane viTaMbaNAo jovA maLe che te pAponuM utpAdana nahi te bIjuM zuM? huM te tamane e ja kahuM chuM ke tame sarva prathama dharma tattvanA sAcA svarUpane samajo. dharmanuM AcaraNa keTaluM karavuM e tamArA mana upara AdhAra che, paNa eTaluM nakakI samajajo ke dharmatattvanI vAta sAMbhaLaze, enuM vAMcana karaze te jarUrI tamArA haiyAmAM dharma pratye prema jAgaze, je dharma gamaze te eka divasa e dharmatattva tamArA jIvanamAM jIvaMta banI jaze. tamArA jIvana Page #806 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 701 rUpI zarIra para dharmanA alaMkAro jhagamagI uThaze. tamArA mana-vacana ane kAyA para dharmanI zobhA patharAI jaze. tamArA vicAramAM dharmanI sugaMdha haze, tamArI vANImAM dharmatatvano maMjula nAda haze, tamArA dareka AcAramAM, jIvananA tamAma vyavahAramAM dharma rUpI puSpanuM sauMdarya chalakaze. tenAthI tamane apUrva zAMti ane anupama AnaMdane anubhava thaze. pUrva janmanA puryodaya ochA hoya te bAhya bhautika sukha sagavaDa ochI maLaze, paNa je jIvanamAM dharmatattvane sthAna Apazo to haiyAmAM zAMtine sUrya ugaze. anokhA AnaMda sAgara ghUghavaze. jeTalI zAMti mahattvapUrNa che eTaluM sukha mahatvapUrNa nathI. jenA haiyAnA hiMDoLe zAMti ane AnaMda che, tenI AgaLa akhila brahmAMDanA sukha paNa tene salAma bhare che. bhautika sukhanI pAchaLa pAgala banI bhaTakanArAe AtmAnaMdanuM mUlyAMkana kevI rIte karI zake ? AtmAnaMda ane zAMti meLavavA mATe jIvanamAM dharmane sthAna ApavuM jarUrI che. jemanA jIvanamAM AtmAnaMdanI alaukika mastI khIlI rahI che evA ApaNuM namirAjarSi ke jemane tyAM aDhaLaka bhautika sukha sagavaDo hovA chatAM eno tyAga karI sarvavirati dharmane jIvanamAM sthAna ApyuM. emanuM jIvana kSamA-samatA-saraLatA rUpI alaMkArothI jhagamagI uThayuM. Indra temanI parIkSA karavA AvyA. prajAjanenuM karUNa AkaMdana joIne kahe che he namirAjarSi ! A badhAne joIne tamane anukaMpA nathI AvatI? dayA nathI AvatI? tamAro anukaMpA dharma kayAM gayA? dayA vagarane zuM dharma kahevAya kharo? tame anukaMpA dharma choDIne dIkSA lIdhI che ? "dayA dharma kA mUla hai" tamArI dayA kyAM gaI? zuM tame dayAne dezavaTo dIdho che? tamArI patnIo raDe che, putra parivAra rahe che. je prajA tamArA mATe prANa devA taiyAra hatI, Apa paNa prajAne potAnA saMtAna samAna gaNatA hatA, te prajA pokAra kare che. karUNa svare vilApa karI rahI che, chatAM tame temanA sAmuM jotA nathI ! tyAre namirAjarSie kahyuM-he vipra ! jema jhADa paDI javAthI paMkhIo raDe che, te jhADane nathI raDatA paNa pitAne besavAnuM TaLI gayuM, Azraya maLatuM baMdha thaye tethI potAnA svArthane raDe che, tema e badhAne paNa mArA taraphathI maLatuM sukha baMdha thaI gayuM tethI raDe che. mAro anukaMpA dharma cAlyo gaye nathI. huM dayAhIna nathI. A badhA mane raDatA nathI paNa temanA svArthane raDe che. - jJAnI purUSae be vAta batAvI che. eka svArtha ane bIje paramArtha. svArtha aMdhakAra che ne paramArtha prakAza che. jIvanamAM prakAza ApavAnI tAkAta svArthamAM nahi paNa paramArthamAM che. mAnava jyAM sudhI paramArtha tarapha pagaluM mAMDato nathI tyAM sudhI svArthanI badabU enA jIvananI AsapAsa jherI havAmAna phelAve che. svArtha mANasane jherI banAve che. svArtha khAtara mAnavI sagAbhAInuM, sagA bApanuM ke patnI pitAnA patinuM khUna Page #807 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 702 kArahA ratna karatAM paNa acakAtI nathI. paradezI rAjA tarapha daSTi kare. paradezI rAjA sUrikatA rANI pAchaLa pAgala hatA. te rANInA mana mAMgyA sukha pUrA pADatA hatA tyAM sudhI te vAMdhe na hatuM, paNa jyAre paradezI rAjAne kezI svAmIno bheTe thayo tyAre temanA AtmAmAM jAgRti AvI, ane jIvanamAM ratnatrayInI zraddhAno raNakAra the, tethI anAsakata jIvana jIvavA lAgyA. pariNAme sUrikatA rANIne saMsAranA sukha maLatAM baMdha thaI gayA, tyAre dIkarAne kahe che, tAro bApa have kaMI kAmano nathI. e te jogIDo banIne besI gaye che, mATe enuM kAsaLa kADhI nAMkhuM ne tane rAjagAdIe besADuM. chevaTe sUrikatAe jhera ApIne paradezI rAjAne mArI nAMkhyA. A svArtha nahi te bIjuM zuM ? AnuM nAma saMsAra. svAthI mANasanuM jIvana-lakSya eka ja hoya che ke bIjAnuM game te thAya, paNa mAre sukhI thavuM che. keTalI halakI mane vRtti kahevAya! svArtha mAnavane aMdha banAve che. bIjAnA sukha-duHkha jevAnI daSTi khUMcavI le che. paramArtha mAnavane praphullita banAve che. paramArthathI mAnavanI AMkhe khulI jAya che. pitAnA sukha-duHkha karatAM paNa bIjAnA dukha pratye vadhu sahAnubhUtivALuM valaNa e dAkhavI zake che. jagatanA jIvonI manovRttinuM vizleSaNa karavuM hoya te traNa rIte karI zakAya. "huM sukhI thAuM" e manovRtti svArthanA gharanI che. mArI jema bIjA paNa sukhI thAya" e manavRtti paramArthanA gharanI che. "huM bhale duHkhI thAu paNa bIjA te sukhI thAva' A manovRtti utkRSTa paramArthanA gharanI che. pitAnA dunyavI sukhanI ciMtA e svArtha che. svArthavRtti jevuM A vizvamAM bIjuM kiMI pApa nathI. e vAta je jIvanamAM samajAI jAya te mAnavanA jIvanamAM palTo AvyA vinA rahe nahi. eka kavie kahyuM che ke, "svAthanA sahu sagA." A paMktimAM meTe bheda chUpAyelo che. svArthanA sahu sagA che, paNa svAthInuM koI saguM nathI. kevI A ajabanI ajAyabI che ! je vArtha ApaNane gamato hoya te svAthI, paNa ApaNane gamavA jaIe paNa gamatA nathI. svAthI mANasathI te ApaNe dUra bhAgIe chIe. ene paDachAye levAnI paNa bhUla karatA nathI. A ajAyabI ja che ne! A ajAyabI batAve che ke svArtha ApaNane game bhale, paNa svArtha e sArI cIja nathI. tamAre svArtha keI vAra tamane dago deze ne tamane jokhamamAM mUkaze. ItihAsa paNa e batAve che ke svArthanI melI ramata dvArA bIjAnI garadana kapAvI nAMkhanArA rAjAonI garadana kapAI hoya te e svArthanI melI ramata dvArA kapAI che. AvA svArthanI pAchaLa AMdhaLA banI jaI jIvana jIvavA karatAM paramArtha khAtara prANa denAra mahAna vibhUtione AMkha sAme Adarza rUpe rAkhI jIvanane sAco AnaMda lUMTavA prayatna karavo joIe. - paramArtha khAtara jeNe potAnuM jIvana saMyama mArgamAM jhaMpalAvyuM che, jemanA dilamAM sva-para kalyANanI bhAvanA che, evA namirAjarSie Indrane kahyuM ke, A badhA raDe che. e sau svArthane raDe che. A jagata AkhuM svArthanuM bhareluM che. badhAne mArA mArA mAne che, paNa samaya Avye khabara paDe ke keNa kevuM che ? eka dRSTAMta ApuM. eka vakhata Page #808 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 703 eka nagaramAM mahAna avadhUta ceAgI-sanyAsI mahAtmA padhAryA. temanA AtmA khUba pavitra hatA. rAjAne A vAtanI khabara paDI. A rAjAne keAI vAtanuM duHkha na hatu. tenI rANI, satAnA badhA AjJAMkita ne guNIyala hatA. temanI suvAsa gulAkhanA phUlanI mAphka cAre bAju prasarI gaI che. rAjA nyAya nItithI rAjya calAve che. rAjA sAdhu satAnA khAsa bhakta hatA. rAjAne khabara paDI ke gAma bahAra mahAtmA padhAryA che eTale tarata tyAM gayA. tyAM jaI ne temane vaMdana namaskAra karIne kahyuM, gurudeva! Apa mahelamAM pagalA karo. A jainanA sata na hatA paNa saMnyAsI saMta hatA. rAjAe khUba AjIjI karI. saMta rAjAnA mahelamAM gayA. mahAna puruSA khUba dIrghadRSTivALA hAya che. e vicAra kare ke rAjamahelamAM mArA javAthI kaMIka lAbha thaze teA jAya. bhagavAne kahyu che ke mArA sAdhaka pUrve cheADIne AvelA sukhAne, e sthitine kAI divasa yAda na kare ke huM rAjAnA dIkarA hatA ke zeThanA dIkarA hatA. mAre tyAM AvA vaibhava hatA, AvuM sukha hatuM, e kadI yAda na kare paNa anAthI munie peAtAnI pUrvAvasthA zreNIka rAjAne kahI. temAM anAthI munine lAgyu ke zreNIka rAjAnuM zreya thavAnuM che tethI temaNe pUrvAvasthAnuM varNana karyuM, tema ahI sanyAsIne thayuM ke huM rAjamahelamAM jaIza tA kaIka lAbha thavAnA che, tethI teo rAjamahelamAM gayA. rAjAe khUba mAna sanmAnathI saMtane mahelamAM rAkhyA. khUba sevAbhakti karI. traNa cAra divasa rahyA pachI saMta kahe rAjan ! have huM jAuM chuM. mahAtmA ! Apa raheAne, zu' mArI sevA bhaktimAM khAmI che? nA, rAjan ! evuM nathI. jyAM mAhanuM sAmrAjya hAya, mAhanA dRzya hAya, evA sthAnamAM rahevA karatAM guphAmAM rahevuM sAruM, mATe huM have jA" chuM. jatAM jatAM saMta kahe che rAjan ! teM mArI khUba sevA bhakti karI che, tArI niHsvArtha sevAthI huM tArA para prasanna thayA chuM, mATe kaMIka mAMga. je mAMgaze te maLaze. rAjA kahe mAre kaMi nathI joItuM. Apa jevA satAnI kRpAthI mane badhuM ja maLyuM che, mAre koI uNapa nathI. mAre tyAM suMdara guNIyala strIo che, sekaDA sainike che, mane sASa thAya evA mArA saMtAneA che, saMpatti che, sAmrAjya che, sarasa ane sudRDha zarIra che. are, zuM nathI mArI pAse ke huM tamArI pAse mAzu? rAjAnI A vAta sAMbhaLI saMtane hasavuM AvI gayuM, AthI rAjAne Azcaya thayuM ke kema sa Mta hasyA ? rAjAe kahyu, gurudeva ! Apa kema hasyA ? zuM mArI kaMI bhUla thaI che? rAjAnI dRSTi khAlAvatAM sata:-sa Mte kahyu, rAjA, e vAta javA de. vadhu jANavA-samajavAmAM kaMI majhA nathI. jo huM tane badhuM kahIza tA tAru. atyAranuM badhuM sukha lupta thaI jaze. e karatAM na pUcha e vadhu kalyANakArI che. sa Mte Ama kahyu' eTale rAjAnI jijJAsA vadhatI gaI, pachI teA pUchavuM ja zuM ? strIhaTha, bALahaTha ane rAjahaTha. rAjAe haTha mUkI nahi. saMte kahyuM zA mATe hAthe karIne duHkha vahArI le che? aMte rAjA na mAnyA tyAre sa Mte tene eka dapaNuM Apyu. rAjA kahe mAre tyAM darpaNanA pAr Page #809 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 704 zAradA ratna nathI. rAjan ! A darpaNu sAmAnya darpaNa jevuM nathI. A darpaNamAM tane nagna satya nTiMgAcara thaze. A darpaNu tane saunA dila batAvaze. tArI patnI, tArA saMtAnA, tArA sainikA, sagAvahAlA e badhAnA tArA pratye kevA prema che te tane satya samajAze. A darpaNu hAthamAM laI be miniTa prabhunuM dhyAna dharIne pUchyuM ke, mArI rANIonA mArA pratye sAcA prema che ke meAha che ? je rANIonA aMtaranA sAcA prema haze te ghaNu AkAza jevu' svaccha dekhAze. ane jo khATo prema haze teA darpaNa para ghanadhAra kALA vAdaLA jevA dhAbA dekhAze, ane darpaNa para yAgya lakhANa paNa Ape!Apa lakhAi jaze. ahA ! A tA adbhuta kahevAya. AvI vastu maLe eTale jovAnu` mana jaldI thaI jAya. tamane paNa AvI vastu maLe tA tarata ja upayAga karavAnuM mana thAya ne ? rAjAe darpaNu sAme ubhA rahI be miniTa prabhunuM dhyAna karIne pUchyuM ke mArI rANIonA mArA pratye prema kevA che ? tyAM tA darpaNu kALu dhama thaI gayuM. rAjA tA A dRzya joI rahyA. AmAM mAre zuM samajavuM? temanA AzcayanA pAra na rahyo. temaNe darpaNane kahyuM--zuM mArI rANIe mArA para sAcA sneha nathI rAkhatI ? zu te premanA nATaka kare che ? je hAya te spaSTa lakhAIne Ave. tarata darpaNu para lakhAI gayuM ke tArI rANIo jyAM sudhI tArI pAse dhananA bhaMDAra che, tArA taraphathI manamAnyA sukhA maLe che tyAM sudhI tArI che. tArI rANIe tane nathI paraNI paNa saMpattine paraNI che. rAjAne kalpanA paNa na hatI ke mArI rANIe ATalI svAthI haze ! pachI bIjo prazna pUchyA--hai dila dekhADanAra darpaNuM! mArA putra parivAra mane kevA cAhe che ? temanA prema tA sAcA che ne ? teo te mane jarUra zuddha niSThAthI cAhatA haze. darpaNu tA aSADa mAsanA kALA vAdaLAothI gherAyelA AkAza jevu thaI gayu. A joine rAjAnA haiye DUmA bharAI gayA ne raDavA lAgyA. zuM mArA saMtAnA paNa mane nathI cAhatA ? zuM te hAthInA dAMta jevA che ? tyAM te darpaNamAM lakhAI ne AvyuM ke tArA satAnA tA tArA mRtyune jhaMkhe che. rAta-divasa te e ja prArthanA kare che ke kayAre A buDhDhA bApA mare ne kayAre A rAjagAdI amane maLe ? A vAMcatA rAjAnA du:khanA tA pAra na rahyA. ararara... je bALakAnA paDaco mAla jhIluM chuM, pANI mAMgatA dUdha hAjara karuM chuM, e satAnA mAru' AvuM icche che ! huM jemane mATe dIrghAyu ane evI prabhu pAse prArthanA karu chu, tee ja mArA mRtyunI IcchA rAkhe che ? AthI vadhu duHkhanI vAta kaI heAI zake? rAjAne te ciMtAnA pAra na rahyo. kayA pitAne AvI vAtathI duHkha na thAya ? rAjAe trIjI vAra ghaNune pUchyu--mArA sainikeA, mAru. lazkara-je mAruM lUchu khAya che te tA mane jarUra cAhatA haze ? paNa tA kALuM dhama thaI gayuM. rAjAe pUchyuM, Ama kema ? tyAM te darpaNamAM lakhAI gayuM. rAjA ! vicAra tA kara, khuda tArA satAnA tane nathI cAhatA tyAM tArA lazkaranI vAta kayAM karavI ? jyAM sudhI Page #810 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 705 emane pagAra maLe che tyAM sudhI tArA. jyAre pagAra maLatuM baMdha thaI jaze tyAre tane zUTa karatA paNa acakAze nahi. A vAMcI rAjAne bahu duHkha thayuM. arere... koIne mArA pratye sAce sneha nathI ! zuM badhA saMpattinA sagA che? rAjA A pramANe vicAra karatA hatA tyAM rAjAne khAsa aMgarakSaka jevo kUtaro tyAM Avyo ne rAjA sAthe gela karavA lAgyo. rAjAnA manamAM thayuM ke lAva, jeuM te kharo ke A kUtarAne mArA pratye prema kevo che? rAjAe darpaNa sAme dharIne pUchayuM he darpaNa! tuM mane e batAva ke A kUtarAne mArA pratye prema kevo che? darpaNa pANI jevuM svaracha banI gayuM. pahelA te rAjAnA manamAM thayuM ke zuM A satya haze ? zuM eka kUtarA jevuM prANI mane dilathI cAhe che? mArI rANIo, saMtAne mane nathI cAhatA, tyAM eka mUMguM jAnavara mane cAhe che? tyAM darpaNamAM zabdo paDyA, he rAjA! A kUtaro tane prANathI adhika prema kare che, tArA para koI zatrue AkramaNa te nathI karyuM ne? tane koI duHkha ke hAni to pahoMcI nathI ne? te rAta-divasa e ciMtA kare che ke jeno roTalo mArA piTamAM paDyo che ene badale prANanA bhoge paNa vALI Apavo joIe. mArA prANanA bhoge paNa tenuM rakSaNa karIza. A mAro mAlika che, pAlaNahAra che. A vAMcI rAjAnI AMkhamAM harSanA AMsu AvI gayA. potAnI rANIo, svajane badhA bhale mane na cAhe paNa A prANI te cAhe che ne ? rAjAne eTalo saMtoSa thayo. teNe vahAlathI kUtarAne mAthe hAtha pheravatA kahyuM-mArA vahAlA ane vaphAdAra sAthIdAra ! mAre kharo cAhaka tuM ja che. te mAnava karatAM Aje zreSTha pUravAra thayo. mArI rANI, putro koIne sAco prema nathI. jyAre tuM je eka pazu hovA chatAM mane cAhe che. mAtra eTaluM ja nahi, paNa vakhata Avye prANanuM balidAna devA taiyAra che. dhanya che tArI vaphAdArIne ! ane dhikkAra che e svAthI Aptajanone ke jeo mArA mRtyunI rAha juve che, teo ekAMta svArthalA che. A banAva banyA pachI have rAjA A saMsAramAM rahe kharA? temane saMsAra parathI moha uThI gaye ane rAjyane badhe kArabhAra putrone soMpI saMnyAsI banI gayA. namirAjarSie paNa viprane e ja vAta karI ke A badhA raDe che te sau potAnA svArthane raDe che. A pramANe vAtacIta karatA hatA, tyAM zuM banyuM? ___esa aggI ya vAU ya, eyaM Dajjhai maMdiraM / bhayavaM anteura teNaM, kosa NaM nAvapekkhaha // 12 // ' he bhagavAna! A agni ane vAyu ( pavana) dvArA rAjamaMdira (rAjamahela) baLI rahyA che, tathA ApanuM aMtaHpura paNa baLI rahyuM che, chatAM Apa tenI sAme dRSTi paNa karatA nathI, to enuM zuM kAraNa che? A pramANe InDe nimirAjarSine prazna pUchyo, have namirAjA tene zuM javAba Apaze tenA bhAva avasare. caritra-kizorane jovAnI kuzaLanI tamannA : kuzaLadattanA khUba AgrahathI zeThe kahyuM, huM tamArI AzA pUrNa karIza, paNa eka zarate. kaI zarata? Apa kaho che te 45 Page #811 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 706 zAradA ratna pramANe kizorane abhyAsa pUro na thAya tyAM sudhI lagna nahi karavAnA. bele have te ApanI AzA saphaLa banaze ne ? zeThe ekadama sIdhI A rIte vAta karI, tethI kuzaLa camakyo. kuzaLa khUba buddhizALI hatA. teNe gaMbhIrabhAve kahyuM tamArI vAtathI te AnaMda ja hoya ne ! paNa Apa ekavAra ApanA kizorane bolAvo te tenI sAthe badhI vAtacIta karavAthI ApaNuM kArya suMdara bane. mAtra vicAranA sumeLathI kArya karavAthI kayAreka bhaviSyamAM vipatti ubhI thAya che. zeTha samajI gayA ke kuzaLadattanI irachA kizorane jovAnI che ane joyA pachI e sagAI karavA Icche che. sAthe e vAta paNa satya che ke je e mArA kizorane joze te vAgdAna karaze nahi, tethI mAyAvI vAta ubhI karIne kahyuM, mAro dIkaro te ahIMthI hajAro mAIla dUra tenA mosALamAM rahe che ne abhyAsa kare che. kuzaLanI kuzaLatA paNa ochI nathI. teNe kahyuM-huM be cAra divasa rokAI jaIza. Apa ApanA mANasane teDavA mekale. zeThanA manamAM thayuM ke have bAjI palaTAI gaI. temaNe kahyuM-mAre dIkaro hajAro mAIlathI Ave ne jAya temAM tene keTalA samaya bagaDe? abhyAsa keTale bagaDe? ApaNe arasaparasa vicAra karIne nakkI karIe. mane zraddhA che ke mAro kizora kayAre paNa mAruM vacana nahi uthApe. zeThajI! A to AkhI jiMdagIne prazna che. bAhya ADaMbara joIne utAvaLa karI pagaluM bharavAthI pachI tenA jIvanamAM hoLI pragaTe te zuM thAya? mATe mArI bhAvanA evI kharI ke enuM mukhaDuM kevuM che e te jevuM ja joIe. sAthe tenI caturAI, buddhi, hoMziyArI, cAla, bolavuM vagere paNa jovuM joIe. vaLI mArA zeThe paNa sAta vAra bhalAmaNa karI che ke te chokaro barAbara jeje, e bahero-babaDo te nathI ne ? ene pAse belAvIne joje, calAvI che. jethI khyAla Ave ke pagamAM kAMI kheDa to nathI ne! buddhimAM barAbara pAvara tejasvI che ne! badhI rIte barAbara tapAsa karIne pachI chokarInuM vAgdAna karaje. joyA vagara karIza nahi. chokarAne joyA vagara karavAthI kayAreka pastAvAne vakhata Ave che ne chokarI duHkhI thAya che. jo huM chokare joyA vagara karuM te meM mArA zeThano vizvAsaghAta karyo kahevAya, mATe Apa ApanA kizorane teDAvo. tene joyA pachI amArI zubhamatinuM vAjhAna karIza. Isa kAyameM ciMtA mata kIjIe, guNa, buddhi, cAturyakA sAgara, rU5 lAvaNyakA sIkArata, hamase kahA na jAve. zeTha kahe-A kAryamAM tame ciMtA na kare. tenA rUpa, lAvaNya ane buddhinuM te pUchavuM ja zuM? rUpamAM te mane juo ane kizorane juo. bhale mAre eka ja putra che, paNa mArA karatAM caDhiyAto che, jANe devasvarUpa joI lo. (hasAhasa). mArA karatAM paNa savAyo che. huM paNa ema mAnuM chuM ke AvA kArya karatA pahelAM pAtra, kULa, sthaLa vagere jevuM te joIe ja, paNa zuM thAya? kizoranuM mosALa ghaNuM dUra che. Apa mArA para zraddhA rAkhe, vizvAsa rAkhe. zeThajI ! avizvAsa jevI kaI vAta nathI. ApanA para mane zraddhA che, paNa mAruM ane mArA zeThanuM vacana rahe e mATe kizorane belA. chokaro Page #812 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 707 zAradA ratna jovA mATe kuzaLano Agraha vadhatuM jAya che, paNa chokaro che ja nahi, te batAvavo kayAMthI? chokare te bhoMyarAmAM raktakaDhanA rogathI bhAre pIDA bhogave che. enI bhAre durgadha Ave che. khuda mA-bApa paNa paMdara divasa sudhI jatA nathI, pachI bIjAnI te vAta ja kayAM karavI ! zeThanI mAyAnI marAmata : catura zeThe have chelle pAso pheMkyo ane dhImethI belyA, kuzaLadatta ! meM mAro Agraha ane kizoranA vacanane bAjue mUkI tamArI bhAvanA vadhAvavAnI vAta karI tyAre tame chokarAne jovA mATe Agraha karo cho. ApanI IcchA hoya te khuzIthI karo vAgyAna ! nahitara mAre utAvaLa nathI. mAro kizora te haju bhaNe che. kuzaLadatta kahe-zeThajI! tamAre utAvaLa na hoya, paNa dIkarInA mA-bApane te utAvaLa heya ne ! huM ATale dUrathI Avyo to zuM khAlI hAthe pAcho jAuM? nahIM. Apa mAruM ATaluM vacana rAkhe ne kizorane bolAve, ane tenI sAthe amArI zubhamatinuM sagapaNa karIne amane AnaMdita kare. kuzaLa! bhale, IzuM. zeThe joIza kahyuM, eTale kuzaLane AzA baMdhANI ke have kAma saphaLa thaze. AzAnI pAchaLa ghera kAlimA che. ene , kayAM khabara che? zreNInI vAta svArtha sAdhaka che. enI gaMdha paNa kayAMthI Ave ? kuzaLane ? AzA baMdhANI tethI te tyAM rokAyo. A mAyAvI zeTha te pitAne chokaro batAvavo paDe nahi te mATe uparathI kevI bAjI rame che ke jethI kuzaLa temAM aMjAI jAya. kuzaLano khUba satkAra sanmAna kare che, paNa A satkAranI pAchaLa zreSThInuM SaDayaMtra cAluM hatuM. cAMdInA bAjoTha para senAnI thALImAM kuzaLane jamavA besADyo. jamI rahyA pachI sArA sArA sugaMdhI padArthonA vilepana karAvyA. snAna karAvyuM. sUvA mATe ratnajaDita palaMgamAM makhamalanI suMvALI zayyAmAM kuzaLane sUvADayo. kuzaLa eka sevaka hovA chatAM tenI sarabharA karavA zeTha pote jAte ubhA rahyAjANe zuM bolyA ne zuM bolaze ! eka zeThanI je sarabharA na thAya te eka sevakanI thaI rahI che. A rIte satkAra-sanmAnamAM traNa divasa pUrA thayA. kuzaLatuM mana vyagra banI gayuM. teNe zeThane pUchayuM, tamAro kizora kayAre Avaze? zeTha kahe-kuzaLa! huM lAcAra chuM. mAro kizora AvI zakaze nahi. zuM nahi Ave? nA. A mANasa samAcAra lAvyA che ke hamaNAM tenI parIkSAne samaya che, mATe nahi Ave. Apa thaDA divasa vadhu rokAI jAva. keTalA divasa rAha jovAya? ghera mArA zeTha rAha jotA haze. ATalA divasa rahIne je huM kArya adhUruM rAkhIne jAuM te sAruM na kahevAya. have zuM thaze te avasare. Page #813 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 708 zAradA ratna vyAkhyAna na.-79 AsA suda 12 zukravAra tA. 9-10-81 je tIrthaMkara paramAtmAe parama zAzvata sukha pAmavAnA paMtha batAvyA, mAkSamAnA preraka upadeza ApyA e tItha kara prabhu pratye ApaNA aMtaramAM amApa mamatA ane apAra sneha hovA joie. tItha kara prabhunA guNa gAvAthI, temanA jIvana ane upadezanuM ciMtana, manana, smaraNa karavAthI temanA pratye prema jAgRta thaze. temanA jJAnaguNu, darzanaguNu, vItarAgatA ane ana"tavIrya A cAra akSaya guNeAnA vicAra karavAmAM Ave teA paNa temanA mATe haiyAmAM prema uchaLaze. jemane koInA pratye rAga nathI, koInA pratye dveSa nathI, jemane koI cIjanA meAha nathI, ane je anaMta jJAnI che temanA sukhanI tA vAta ja zI karavI ? temanu' sukha akSaya, akhaMDa ane zAzvata che. temanu sukha zabdAtIta ane avarNanIya hAya che. duniyAe rAgamAM sukha mAnyuM che. AthI vItarAgatAthI maLatA sukhanI tene kalpanA nathI. rAgInA sukha karatAM vItarAgInuM sukha anaMtagaNuM vadhAre hAya che. kahyuM che ke 9 yatsarva' viSayakAkSodbhavaM sukha N prApyate sarAgiNA / tadantakoTiguNita, mudhaiva labhate vigatarAgaH / rAgInA sukhathI vItarAgInuM sukha anaMtagaNuM vadhu hAya che. vItarAgI sandeha paNa hAya che ane videha paNa hAya che. tIthaMkara ane khIjA kevaLajJAnI sadeha vItarAgI hAya che ane meAkSamAM gayelA videha vItarAgI heAya che. sadeha vItarAgI ane videha vItarAgI banenu sukha samAna hoya che. AvA parama sukhI sadAne mATe zAzvata sukhI vItarAgI prabhu pratye ApaNA haiyAmAM leAchala ane bhArAbhAra prema hovA joI e. guNAnI dRSTithI paNa temanA pratye aparapAra pramAdabhAva haiye ubharAvA joIe. temanA zreSTha puNya prakathI duniyAnA karoDA leAkeA temanA pratye AkarSAya che. temanA guNa vaibhavathI prabhAvita thAya che. AvA prabhu pratye prema jagADavAnA che. jema jema prabhu sAthe prema gADha ane ghaniSTha banatA jaze tema tema sa'sAranA tuccha, asAra ane kSaNika sukhA parathI mana uThatuM jaze. rAgI, dveSI jIvA sAthenA premabaMdhana chUTatA jaze. mana prasannatAthI bharAI jaze. prabhunA guNAnI vicAraNAthI jIvanamAM guNasamRddhi vadhatI jaze. bIjAnA guNA joIne jemane harSa thAya che temanI mati hamezA samatA sAgaramAM nimagna rahe che. temanA manaHprAsAda zobhAyamAna thAya che. AvA saguNasa patna vItarAga bhagavAnanI vANI tenuM nAma siddhAMta. ApaNA adhikAramAM namirAjiSa ane Indra vacce carcA cAle che. Indra pahelA prazna e karyAM ke tamArI nagarImAM ATalA badhA kolAhala kema macI rahyo che ? tyAre mirAjiSa e je javAba ApyA te sAMbhaLIne indra teA cha thaI gayA. emane tA game te rIte A vairAgInI parIkSA karavI hatI, tethI emanA javAba sAMbhaLIne besI rahyA nahi paNa tyAM emaNe khIju dRzya ubhuM karyuM"! emaNe khUba Azcaya ane duHkha sAthe kahyuM. rAjarSi ! re! re! A zuM? mithilA bhaDake baLI rahI che. pavananA Page #814 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rata sUsavATA AganA bhaDakAne vadhArI rahyA che ne Apa ahIM' ubhA che ? 2! re! juo, juo--AganI A jIvaleNa jhALA cheka ApanA rAjabhavana sudhI paheAMcI. are! hamaNAM aMteurane paNa A Aga jhaDapI leze. vakarelA agni mATA mATA prAsAdo, rAjamahelA ane divAlAnA kALIyA karI jatA dekhAya che. hamaNAM ja A AkhI mithilA rAkha banI ke khanaze evI jIvaleNa Aga che. A jIvaleNa AgamAM AkhI prajA homAI che. cAre bAjuthI ' baLIe chIe' ' maLIe chIe ' ane 'bacAvA khacAvA 'nA hRdayabhedaka peAkArA thaI rahyA che. prajAnI kALI cIcIyArIo sa'bhaLAya che. ApanA aMteuramAM rANIe paNa rAkakaLa macAvI rahI che ne bacAvA, bacAvAnI bUmA pADe che. prajAnI cIsA ne enA citkAro zuM ApanA dilane pIgaLAvatA nathI ! zu' vAtsalyanuM e vaheNu Aje sUkAI gayuM che ? zuM tamane tamArI rANIo, aMtera badhuM. agnimAM baLatuM joIne dayA nathI AvatI ? tamArI bhAgavatI dIkSAmAM zuM dayAne sthAna nathI ? A tamArI prajA maLI rahI che. ghaNI mahenate banAvelA prAsAdo bhasmIbhUta thAya che. A khicArA nirdoSa prANIe AgamAM taraDe che. are rAjiSa ! tamArI 1008 rANIo tamArI madada Icche che. bacAveA...bacAve...nI bUmA pADe che. bicArI tamArA jevA zUravIrane paraNavA chatAM anAtha che. mithilA bhaDake baLI rahI hAya tyAre tenA rAjavI ja*galamAM ubhA rahe e kema pAlave? Apa jarA e bAju dRSTi karIne jue tA kharA ? IndranA A praznanA Azaya e che ke jevI rIte tame tamArA jJAna, darzana ane cAritrarUpa ratnatrayanI rakSAmAM pravRtta thayA che. tevI rIte tamAre tamArI dareka vastunI rakSA karavI joie. je Apa dayALu ane pahelA darajjAnA nItijJa che te ApanuM e vya che ke ApanI baLI rahelI rAjadhAnI mithilAne bacAvavAnA prayatna karavA joIe, paNa e vAta tarapha tA bilakula dhyAna ApatA nathI ke tenA sAme dRSTi paNa karatA nathI. AkhI mithilAne, enA mahele mahelane eka bhayaMkara Aga gherI vaLI hAya, Avu bhaya'kara dezya Indra rAjiSanI parIkSA mATe ubhuM karyuM. hatuM, paNa A dRDha vairAgI ema Dage evA na hatA! indre A be prazno je karyAM te mAtra sneha dRSTine laIne karyA che, arthAt nimarAjiSa ne peAtAnI nagarI pratye, rANIo pratye, parivAra pratye mAha che ke nahi, tenI parIkSA karavA AvA dRzyA khaDA karyAM hatA, paNa A rAjiSa evA mAhanA pralAbhaneAmAM sAya tevA nathI. jene eka vAra satya samajAI gayu, jene svAnubhUti thaI gaI hoya, te parapudgalanI mAyAmAM na phasAya, te te| AtmAnaMdanI alaukika mastI mANatA hoya. kahyu` che ke je AtmAne jue che te muninA maLatu' nathI. y@ yaH pazyet nityamAtmAnamanityaM parasaMgamam / chalaM labdhuM na zaknoti, tasya mohamalimlu caH // sadA avinAzI jue che ane para vastunA sa`khaMdhane vinazvara AtmapradezamAM praveza karavA mATe meha rUpI cArane kAI chidra Page #815 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 613 zaridA ratna AtmAnuM avinAzI svarUpe darzana karavAnuM che. te mAtra eka be kalAka mATe nahi, paNa jyAre AmA tarapha daSTi jAya tyAre ema vicAravuM joIe ke mAro AtmA avinAzI che. jyAre samajAya ke mAro AtmA avinAzI che, zAzvata che, tyAre vinAzI zarIra, parapugala ane bhautika saMpattinA darzanamAM nirasatA Ave. avinAzI AtmAnI prIti thaI gayA pachI parapudagalanA saMge anitya lAge. je anitya che tenA saMgathI zuM? e saMga viyoga rUpa banI jAya che. dareka parapugalamAM anityatAne bhAsa thAya tyAre para saMgamAM ke para soganA viyegamAM nathI thato AnaMda ke ameda ke nathI thate viSAda ! jIva para-puddagalanA saMgamAM phasAyo eTale mahArAjAne AtmabhUmimAM praveza karavAno mArga maLI jAya che. jyAM jIve paravastumAM sukhanI kalpanA karI ke meha AtmabhUmimAM pravezI gaye. A mahine dUra karavA mATe parasaMga anitya che evI daSTi kholavAnI jarUra che. anAdikALathI jIve paramAM sukha mAnyuM che, paNa AtmAmAM sukhanuM darzana karyuM nathI. AtmAmAM sukhanuM darzana thAya mATe AtmA nitya che, avinAzI che, zAzvata che evI tattvadRSTi ApavAmAM AvI che. jyAM sudhI A daSTi khulatI nathI tyAM sudhI moha AmabhUmimAM pravezI jAya che ane bhayaMkara barabAdI karI jAya che. namirAjarSinI tatvakaSTi khulI gaI che. jene eka vAra svAnubhUti thaI jAya te AtmA parapudgalanI mAyAmAM lapaTAya nahi. puNiyA zrAvakanuM nAma te Ape ghaNIvAra sAMbhaLyuM haze. A puNiyA zrAvaka roja sAmAyika karatA. 12 vratamAM sAmAyikanA vatana naMbara keTalAmo che? navame. sAmAyika e koI sAmAnya cIja nathI. sAmAyika kyAre laI zakAya? AgaLanA prANAtipAta, mRSAvAda Adi ATha vratanuM pAlana karyA pachI navamA sAmAyika vratamAM AvI zake che. sAmAyika eTale Atma svabhAvamAM sthira thavAnI cAvI. samatAbhAvamAM ramaNatA enuM nAma sAmAyika. eno rasa eka vAra cAkhyo hoya te te rasa dADhamAM rahI jAya. jema bhIlanA be chekarAoe kyAre paNa kerI joI na hatI, cAkhI paNa na hatI. e rastethI keI dayALu mANasa nIkaLyo. teNe A bhIlanA chokarAone kerI ApI. te chokarAoe kerI khAdhI. kerI khUba mIThI lAgI. te chokarAo ghera jaIne temanA mAbApane kahe che, ke bApujI! bApujI! Aje ame kaMIka khAdhuM che. beTA ! zuM khAdhuM? amane nAma nathI AvaDatuM. te chokarAoe kerI khAdhI tene svAda temanI dADhamAM rahI gayo. tame kaI vAra jamavA jAva tyAM rasoI bahu TesTaphula heya, balba pharasANa hoya ne masAlAthI bharapura hoya tyAre tame kaho cho ke AjanuM jamaNa dADhamAM rahI gayuM che, paNa koI divasa kaho cho kharA ke Aje meM bhagavAnanI vANuM sAMbhaLI tene svAda mArA aMtaramAM rahI gayo ? Page #816 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 711 puNiyA zrAvakanI sAmAyika eTale sAmAyika. jenA premamamAM samatArasa bharela che. jemanI sAmAyika e mAtra dehanI sAmAyika nathI paNa AtmAnA guNonI sAmAyika che. enuM mUlya jagatamAM kaI paNa vastuthI AMkI zakAya ema nathI. AvA puNiyA zrAvaka eka divasa sAmAyika laIne beThA che, paNa temanuM citta sthira rahetuM nathI. cittane ekAgra karavA ghaNu mahenata karI paNa temanuM citta sthira thayuM nahi. sAmAyika pUrNa thayA bAda temaNe potAnI dharmapatnIne pUchayuM, zuM Aje ApaNuthI kaMI bhUla thaI gaI che? Aje ApaNA gharamAM anItinuM, aNahakkanuM kAMI paNa AvyuM che kharuM? patnIe kahyuM, nA. puNiyA zrAvake kahyuM, Aje sAmAyikamAM mAruM citta ekAgra rahI zakayuM nathI, mATe mane AvI zaMkA paDe che. evuM kAMI banyA vinA mArA cittanI prasannatA naMdavAya nahi, mATe tuM zAMtithI vicArIne mane javAba Apa. DIvAra vicAra karatAM tene kaMIka yAda AvyuM hoya tema patine kahyuM, Aje sAMje huM AvI tyAre khUba utAvaLa hatI tethI pADozIne gherathI ApaNuM chANa lAvatA kadAca ekAda chANuM pADozInuM AvI gayuM hoya tema lAge che. basa... have samajAI gayuM. e tArI bhUla che. te dhaNInI AjJA vagara lIdhuM, mATe jA, jaIne pAchuM ApI Ava.' A ene gUno ke bhUla kahevAya? chatAM eTalI bhUlane bhUla gaNuM. ApaNe to keTalI bhUle karatA haIzuM. Dagale ne pagale bhUlo karIe chIe, chatAM ApaNane e bhUla bhUla me dekhAtI nathI. puNiyA zrAvake sAmAyikane keTale mITho madhuro rasa pIdhe haze ! patnanI ATalI sAmAnya bhUle sAmAyikamAM mananI sthiratA na rahI! kayAM emanI sAmAyika ne kyAM ApaNI sAmAyika ! evI eka sAmAyikanA mUlya keTalA ? khuda bhagavAne zreNuka rAjAne kahyuM, je puNiyA zrAvakanI eka sAmAyikanuM phaLa maLe te tArI naraka aTakI jAya. vicAra karo ke sAmAyikanuM mUlya keTaluM? puNiyA zrAvake patnIne kahyuM, jA, pAchuM ApI Ava. nItinA duHkha sArA paNa anItinA pApa bhaMDA. e te ghara bagADe ne ApaNuM bhavabhava barabAda karI nAMkhe. potAnA patinI ATalI sajAga dazA joI dharmapatnInuM jIvana patinA pavitra caraNamAM mUkI gayuM. saMsAramAM vasavA chatAM saMsAra jene sparzI zakatuM nathI evA puNiyAnA jIvanamAM saMtoSano sAgara keTale chalakAI rahyo che? mAtra eka TaMka khAvAnuM maLe eTalI kamANI karavAnI, bIjA divasanI ciMtA nahi ane tame ? dhananA Dhera nIce khaDakAI jAva eTaluM dhana maLe to paNa jIvanamAM saMtoSa nahi. A puNiye zrAvaka pahelethI garIba na hato. khUba dhanADhaya hato. tenuM nAma pUnamacaMda zeTha hatuM, paNa ekavAra bhagavAnanI vANI sAMbhaLI. bhagavAnanI vANInI mUzaLadhArAe temanA hRdayanA parigrahavRttinA paDadA bhedI nAMkhyA ne parigrahanI maryAdA karI ane saMtoSathI jIvana calAvavA lAgyA ne AtmasAdhanA karavA lAgyA. bhAI, bhaginI, patnI, putra, nokaracAkara Adi saceta parigraha ane sonuM, cAMdI Page #817 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare ziAradA ratna Adi aceta parigrahano tyAga karyo, evA namirAjarSine InDe kahyuM ke tArI mithilA bhaDake baLI rahI che, tArI rANIo bacA-bacAvonI bUmo pADe che. prajAjane badhAnI kALI cIcIyArAo saMbhaLAya che, chatAM tame tenA sAmuM paNa jotA kema nathI ? A pramANe indra prazna karyo. eyamaTuM nisAmittA, heUkAraNa coio| tao namirAyarisi, devindaM iNamabbavI // 13 // devenane A praznane sAMbhaLIne tenA dvArA hetu ane kAraNathI prerita karAyelA namirAjaSie Indrane A pramANe kahyuM. have namirAjarSi Indrane kaheze ke huM kevI rIte jIvuM chuM, kevI rIte vasuM chuM vagere tenA praznone kevo suMdara javAba Apaze tenA bhAva avasare. caritra -lakSamIdatta zeThe banAvaTI vAte ubhI karI che. kuzaLa temanA gharamAM traNacAra divasa rahyo chatAM tene eTalI gaMdha sarakhI paNa na AvI ke zeThano dIkaro keDhI che ne bheMyarAmAM pUrelo che. zeThe kahyuM-kuzaLa! mAro dIkare te hamaNuM AvI zake ema nathI. je tamArI IcchA kumArane joIne sagapaNa karavAnI hoya te A gAmamAM abajopati ane kuberapatinA sArA sArA putro che. brahmadatta, nAgadatta vagere badhI rIte rUpamAM, guNamAM, jhAbamAM suMdara che. je Apa kaho te batAvuM. zeThanA A vAkayo sAMbhaLIne kuzaLanA mImAM thayuM ke A zeThane vAjhAna mATe kAMI paDI nathI. temane te eka nahi ne bIjI aneka kanyA Avaze mATe chokaro te sAro haze. zreNInI mAtabara saMpatti para keNu na mUke? eka ja te bIje. je huM kadAgraha rAkhIza te AvI mabalakha uddhavALuM ekeya - ghara ke vara nahi maLe. kadAhathI kAma bagaDe che ne pAchaLathI paratAvAno vakhata Ave che. zI zreNInI Atithya karavAnI kaLA ! AvI ThakurAI bhAgyazALIne maLe che. saMpatti ane sauMdaryano samAgama hovA chatAM keTalI namratA ! keTalo vinaya! jenAmAM AvA uttama saddaguNe hoya te tenA saMtAnamAM guNa kema na hoya! dIpakamAMthI ta pragaTe che tema sadguNI pitAnA saMtAne sadguNI ja hoya ne! have tenA hArda ane lohIno eka dhabakAro hate, eka ja avAja hatuM ke bApa karatA beTA savAyA ! saMbaMdha karI le! tana, mana ane nayananA ekarAre tene bhUlAvyA. vicAra palTAyAgharanI ane zeThanI mahattA joIne chokarAnuM anumAna bAMdhI lIdhuM. chokare joyA vinA kanyAnuM vAgdAna karavuM nahi e vAta manamAMthI kADhI nAMkhI ne kahyuM, zeThajI! tamArI udAratA joIne mAre te zubhamatinuM vAgyAna tamArA kizoradatta sAthe karavAnuM che. Apa svIkAro eTalIvAra potAnuM kArya have pAra paDaze ema jANI zeTha mana rahyA. kuzaLa kahyuM zeThajI! ApanI khuzImAM amArI khuzI. mArA zeThanI kanyA tamArA putrane ApuM chuM. le A zrIphaLa ane rUpiyA. zubhamatinuM sagapaNa thaI gayuM. kuzaLane zeThanI keTalI bhalAmaNa hatI ke tuM chokaro joyA vagara zubhamatinuM Page #818 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 713 sagapaNa karIza nahi, chatAM zeThanA mIThA vacanAmAM aMjAI gayA. AkarAne joyA nahi ne sagapaNa karI lIdhuM. zeTha para vizvAsaghAta karI karInu vAgnAna karyuM. zeThanA tA rAmAmamAM Anada che. zeThe pAtAnA svajanAne ghera bAlAvI jamADayA. kADhIyA putranu nasIba gaNA ke pitAnuM kismata gaNA, paNa zeTha Aje aheAbhAgya mAnatA hatA. badhI vidhI patAvIne kuzaLadatta javAnI rajA mAMgI. zeThe kuzaLane sArA uttama vastrAbhUSaNNA ApIne vidAya ApI. ATha dina bIta gaye tabhI, zeTha zeDhAnIkA citA hAve, abhI kayAM na AyA, alI kAM na AyA, hamArA pyArA kuzala. kuzaLadattanA haiyAmAM AnaMdano pAra nathI. kayAre mArA zeTha pAse jAu ne zubha vadhAmaNI Apu. bIjI bAju kuzaLanA gayA pachI gAmamAM be traNa cheAkarAnI sagAI zubhamati sAthe karavA kaheNu AvyA. mALApanA manamAM thayuM ke chekarA sArA che. ApaNA jANItA ne joyelA, paNa kuzaLa samAcAra laIne na Ave tyAM sudhI zuM thAya ? je na karIe teA vAta hAthathI ntaya evI che, paNa zuM thAya ? jo kizAradatta sAthe zubhamatinuM sagapaNa na thayuM hoya teA ahIM thaI jAya ! dIkarInA mAbApa satAnanA sukha mATe keTalI ciMtA karatA hoya che! dhanada zeTha ane zrImatI zeThANI khUba ciMtA kare che. kuzaLane gayA ATha ATha divasa thayA chatAM haju AbyA nathI, zuM thayuM haze ? hajI kema nathI AvyA ? zeTha zeThANI rAha jotA hatA tyAM raNuaNu karatA ratha AvyA. zeTha zeThANI bahAra nIkaLyA. kuzaLanI AMkheAmAM saMtASanI chAyA, hasatuM mukhaDuM ane kAya samAptinA AnaMda jotAM zeTha zeThANInA manamAM uchaLatA tara`geA zAMta thai gayA. kuzaLe zeTha zeThANIne praNAma karyA, pachI badhA sAthe aMdara gayA. zeThANI kahe kuzaLa ! keTaleA vilaMba ! kuzaLa ! tArI kuzaLatA ! teM te amane ciMtAmAM mUkI dIdhA. zeThANI ! vilaMba tA ghaNA thayA. mahAmuzIbate vevAinI parANAgatethI chUTI zakayo chuM. zuM temanA Atithya satkAra ! zu temanI mahemAnagati ! tenA bahumUlya vastrAbhUSaNeAthI karelA satkAra ! e badhI vAta karI. pachI kahe che, zuM temanA mahela che ! jANe svarga nIce utaryu"na hAya ! zuM temanA vaibhava ! temanA nAkara cAkaranA baMgalA che evA ApaNA baMgalA paNa nathI. kuzaLe tA khUba vakhANa karyA. zeThANI kahe kuzaLa! jo tAre ATalA divasa rokAvAnuM thayuM teA saMdeze meAkalAvyA haiAta te ? zeThANI ! sAcI vAta che. zeTha kahe zeThANI ! kuzaLa bicArA lAMkhI musApharI karIne AvyA che teA enA sukha samAcAra pUchavAne badale praznonI jhaDI varasAvA che ? tene jamavAnI sagavaDa karaze. te jamI le pachI ApaNe tene badhI hakIkata pUchIe. badhAnuM mana zubha samAcAra jANavA utsuka banyuM hatuM. kuzaLe lakSmItta zeThanA mahelanuM', tenA Atithya satkAranuM je varNana karyuM. te samAcAra sAMbhaLatA dhanada zreSThInA mukha para jarA paNa AnaMda dekhAtA nathI. kuzaLanA mukha para aneAkhuM hAsya hatuM. jamIne kuzaLa ane zeTha-zeThANI badhA beThA, pachI kuzaLa kahe svAmI! ApaNI Page #819 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 714 zAradA ratna zubhamatinA puNyane sitAro camakyo che. zuM kahuM tenA zvasuragRhanI Rddhi, saMpatti! temane svabhAva savAlAkha rUpiyA che. zI emanI mamatA! temanI kArakIrdi ane dhArmika bhAvanA paNa sArI che. jevA zeTha che te ja temano parivAra che. zeThanA eka vacana para pAMcane badale pacIsa dAsa-dAsIo hAjara thAya che. bhImapura nagaramAM vasatA sarva dhanapatiomAM lakSamIdatta zeThanuM sthAna mekhare che. zreSThIno vaibhava ajoDa che. rAjadarabArI ThAThathI rahe che. zeThe zubhamatibenanuM sagapaNa karyuM tyAre pANInI mAphaka lakSamI verI hatI. ApaNI dIkarI badhI rIte sukhI thaze. kuzaLanI badhI vAte zeThe sAMbhaLI, paNa temanA mukha para AnaMda nathI. temaNe kahyuM, kuzaLa ! mastaka vinAnA zarIranuM varNana zuM kAmanuM ? te atyAra sudhI badhI vAta karI. tene zvasurapakSa badhI rIte suMdara ane sukhI che, paNa e te kahe ke jamAIrAja kevA che? baMgalA badhuM joyuM paNa jamAI joyo che ke nahi? varamAMthI ghara thAya paNa gharamAMthI vara na thAya, mATe jamAIrAja kevA che e vAta kara, have kuzaLa zuM kaheze te vAta avasare. vyAkhyAna naM-80 Aso suda 13ne zanivAra tA. 10-10-81 : anaMtajJAnI mahApuruSoe cAra purUSArtha batAvyA che. artha, kAma, dharma ane mokSa. e cAramAM artha ane kAma e be heya che, saMsArane vadhAranAra ane durgatimAM laI janAra che. dharma ane mekSa e be upAdeya che. e saMsArane ghaTADanAra ane mokSanA sukhane ApanAra che. jenA haiyAmAM mokSanuM lakSa hoya tenA haiyAmAM dharmane vAsa hoya che. mokSAthI jIva dharmane pradhAna mAne, artha-kAmane gauNa mAne. saMsArI samyagUdaSTi jIve artha ane kAmane sukha bhogavatA hoya che, chatAM teo te bhegasukhane ekadama heya mAnatA hoya che. bhegasukhane upAdeya mAnavAthI jakhama ne duHkhano pAra nathI. je gRhastha jIvanamAM artha ane kAmanI jarUra jaNAtI hoya te tenuM sukha meLavavA zuM karavuM? saMsAranA vaibhava-vilAsa meLavavA mATe dhananI jarUra gaNAya paNa temAMthI sukha meLavavA mATe te nItinI jarUra che. dhanathI vaibhava maLe ane nItithI sukha maLe eTale nyAyanItisaMpanna vaibhavathI bhogasukha maLe. A jagatamAM evo koI mAnava nahi hoya ke je mAtra vaibhavane IcchA hoya ane tenAthI maLatAM sukha zAMtine na Icchate hoya. huM tamane pUchuM ke tamane mAtra akhuTa vaibhava maLI jAya, paNa jIvanamAM, kuTuMbamAM zAMti na maLe te cAle kharuM? zarIranI nirogItAsvasthatA na maLe te cAle kharuM? nA. vaibhava game teTaluM hoya, paNa zarIra nirogI na hoya to e vaibhava zA kAmanA ! mATe apekSAthI vicAra karIe te lAgaze ke vaibhava karatA paNa sukha zAMtinuM mahatva vadhAre che. jene A sukha-zAMti meLavavA hoya teNe nyAyanItithI dhana upArjana karavuM joIe. evA nItisaMpanna dhanathI je vaibhavo maLe temAM sukha-zAMti paNa sAthe maLe. Page #820 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 zAradA raha mArI A vAtathI Apa rakhene evuM na samajatA ke mahAsatIjI gRhasthAne vaibhava meLavavAnI vAta kare che. ame te gRhasthAne vaibhavanA tyAga karavAnA upadeza ApIe. tamArA vaibhavanA, sukhazAMtinA vicAra ame na karIe. amArI dRSTinI te AkhI vAta judI che. amArI teA zAstradRSTi che. je zAstrakAra bhagavA kahe che te ame kahIe chIe. temAM eka kAnA mAtra AdhApAche thaI jAya tA amArA dila maLI jAya, kAraNa ke kAnA, mAtra AghApAche thavAthI arthanA anartha thaI jAya che. jJAnImaharSi A tA kahe che ke nItinI paNa dhanakamANI e parigraha che. te paNa cheADavA jevA che. bhagavAna sUyagaDAMga sUtramAM melyA che. cittamaMdamacitta vA parigijjha kisAmavi / banne va anujJALArU, vaM duvA La mujjapha | a. 1. u. 1. gA. 2 je mANasa dvipada eTale be pagA manuSya ane catuSpada eTale cAra pagavALA pazuo Adi saceta parigraha athavA sAnuM, cAMdI, dhana-dhAnya Adi aceta parigraha athavA tRNAdi tuccha padArthone alpamAtrAmAM paNa parigrahanA rUpamAM svaya' rAkhe che ane khIjAne parigraha rAkhavAnI anumati Ape che te duHkhathI mukta thatA nathI. parigrahanA naMbara pAMcamA pApamAM che. parigrahanA kAraNe jIva, hiMsAdi aneka pApA kare che. saMsAranA badhA samArabha rUpa kArya mAM huM ane mAruM A prakAranA svArtha, mAha Asakti, mamattva ane tRSNAnI buddhi heAya che. kAI vastune dravya ane bhAva rUpI badhI rIte grahaNa karavI ne temAM mamattvabuddhi rAkhavI e parigraha che. jenI ragaragamAM mUrchA bharI che tene mATe tucchamAM tuccha vastu paNa parigraha che, ane jenI buddhimAM khAdya vastu tA zuM peAtAnA zarIra pratye paNa mUrchA nathI tene mATe sAta mALanuM bhavana ane abajonI sapatti e paNa parigraha nathI. seAnA cAMdI Adi bahumUlya vastue paNa tenA mATe dhULa samAna che. game teTalI lalacAvanArI vastue heAvA chatAM paNa tenA pratye mamatvabhAva nahi heAvAthI te parigraha nathI. mahApurUSA khelyA che-- na parigraha te kIdho, jJAtaputra mahaSi e, te parigraha mUrchAmAM, mAne che lAkanA prabhu. jenI pAse dhana, mAla, milkata, apAra sapatti heAvA chatAM tenA pratye mUrchA nathI teA te parigrahavAna nathI, paNa tenA pratye jo mUrchA che te tene mahApurUSAe parigraha kahyo che. mUrchAthI jenI buddhi grasta thaI cUkI che, tene mATe sAruM jagata parigraha rUpa che. jene mUrchA nathI tene mATe sAruM jagata aparigraha rUpa che. mAnavI game teTale parigraha bhegA kare, paNa ghaNIvAra evuM bane che ke abajopati hAvA chatAM, mRtyu samaye enI kALajI rAkhanAra ke khabara lenAra keAI hAtuM nathI. paradezamAM eka abajopati hatA. sapatti ane sukhanA sAgara tenA AMgaNe chalakatA hatA. te rAjanA vIsahajAra DAlaranA bhADAnI hATalamAM ekavIsamA mALe ekalA rahetA Page #821 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 716 zAradA re hate. ATalI moTI zrImaMta pATI tethI tenA duzmane paNa ghaNA hatA. tene kaI maLavA Ave te te pahelA badhI barAbara tapAsa karAvato ne pachI potAnA mahelamAM AvavA dete. evA moTA mANasone paLe paLe zatruone bhaya kaMpAvato hoya che, eTale ene paLe paLe sajAga rahevuM paDe. teNe jIvanamAM pAMca patnIo sAthe lagna karyA hatA, paNa A abajopati abajonI milakata hovA chatAM sukhe khAya nahi ne koIne khAvA de paNa nahi. enA jIvananuM dhyeya eka ja hatuM, mAtra paisA kamAvAnuM! tenA AvA mammIcusa svabhAvathI tenI patnIo kaMTALI gaI. aho! ApaNe tyAM ATalI saMpatti chatAM sukhe roTale paNa khAvA maLatuM nathI, tethI eka pachI eka pAMce patnIe tene choDIne cAlI gaI. pAMca patnIomAMthI eke patnIne saMtAna te thayA na hatA, tethI patnIo cAlI jatAM pote sAva ekalo banI gayo. A abajopati mAnava ATale sukhI hovA chatAM na maLe gharamAM keI nekara cAkara ke na maLe dAsa-dAsI, tethI have te sAva ekalo rahyo. mAnavInA pAse karoDonI ke abajonI saMpatti hoya chatAM ekavAra mRtyu AvavAnuM che te nakakI che, ane mRtyu Avaze tyAre A abajonI saMpatti tene mRtyunA mukhamAMthI bacAvI zakatI nathI. eka rAtre te sUte hatA. acAnaka hArTanA humalAthI tenuM ekAeka avasAna thayuM. savAra thatAM AjubAjumAM khabara paDatAM DokaTarane bolAvyA. DokaTare tene tapAsIne kahyuM ke A mANasanI je thoDI paNa sAravAra thaI hota te te bacI jAta. hAya ! vIsa abajanA mAlikanI koLajI paNa rAkhanAra keI na hoya evuM bane kharuM? abajanI saMpatti zI kAmanI ? na keI divasa dAna puNya karyA ke na to potAnA mATe kALajI rAkhI ! pariNAme abajonI saMpatti ahIM rahI gaI ne ekalA A duniyAmAMthI vidAya levI paDI. enA mRtyunA samAcAra maLatAM pAMca patnIo tyAM AvI. zA mATe AvI? khabara che ne! milakatane bhAga levA. juo A tamAre svAthI saMsAra ! e pAMce patnIeAe abonI saMpattinA hakkanI mAMgaNI karavA kerTanA bAraNA khakhaDAvyA, paNa e bicAro vila paNa karI gaye nathI. kayAMthI maLe? dhana pAchaLa jeNe potAnuM jIvana dhULa karI nAMkhyuM ne aMte marIne durgatinA bAraNuM khakhaDAvavA cAlyo gayo, mATe dhana pratyenI mUcha-mamatva jIvane duHkhanA UMDA sAgaramAM dhakelI de che, mATe bhagavAne parigrahane pApa kahyuM che. - dhananI mUchovALA saMsArI che jyAre vaibhavo meLavavA mAMge che ane te mATe dhananI kamANI karavA Icche che, tyAre amAre eTaluM te kahevuM paDe che ke bhAI! dhana kamAvuM ne parigraha bhego kare te pApa che, chatAM tuM dhana meLavavA Icche che to tuM je dhana kamAya te nItithI kamAje. anItithI to kadApi dhana kamAIza nahi. eka te dhanakamANInuM pApa kare che te have bIjuM anItinuM pApa to na ja karIza. jaina darzanane TUMka sAra " qvattA vittA karmone kta AtmA che ne bhegavanAra paNa AtmA che, mATe bhagavAna kahe che ke "jI ne jIvavA do" tame che ane bIjAne Page #822 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradI ratna 717 jIvavA do. tamane je game che te bIjAne Ape. tamane na gamatuM hoya te bIjAne na Apa je dhana meLavavAmAM anyAya, anIti karavAmAM Ave to te anIti game te rIte bIjAne duHkha ApanArI bane. dhanakamANImAM je chetarapIMDI, vizvAsaghAta, bheLaseLa, dagAprapaMca vagere anIti karAya tenA kAraNe bIjAne paNa duHkha ApavAnuM bane che. je bIjAne duHkha Ape te mANasa kadAca pUrvakarmanA joradAra pApAnubaMdhI puNyodayathI anIti karavAmAM phAvI jAya te paNa te vaibhavathI maLatA sukhamAM sukhI na thAya. anItinI ghanakamANanA phaLa ati kaDavA hoya che. eka mAtAnA be dIkarA. baMne bhAIo moTA thayA tyAre bhegA maLIne baMdha zarU karyo. dhaMdhAmAM kamANI sArI thaI. temAM nAnAbhAInI dRSTi bagaDI mAro moTobhAI to aDadhA bhAge milakata Ape che, paNa vadhu to mane na ja maLe ne ? tenI dAnata bagaDavAthI dhaMdhAmAM vizvAsaghAta karIne roja gallAmAMthI moTAbhAIthI chUpI rIte thoDA thoDA paisA levA mAMDyA. roja roja thoDA thoDA paisA letA letA rUpiyA ATha hajAranI rakama bhegI thaI. moTAbhAIne to nAnAbhAI para pUro vizvAsa eTale AvI kalpanA paNa kayAMthI Ave ? nAnAbhAIe A ATha hajAra rUpiyA dukAnanI jamInamAM khADo khodIne dATI dIdhA. eka vakhata nAnAbhAIne kAraNasara bahAragAma javAnuM thayuM ane A bAju dezama hindu-muslimanuM hullaDa phATI nIkaLyuM. A bhAIonI dukAna muralIma vibhAgamAM hovAthI jAnanI salAmatI sAcavavI paNa muzkela thaI paDI, tethI meTebhAI mAlasAmAna sAthe tAtkAlika dukAna vecIne potAnA vatana bhego thaI gayo. moTAbhAIne khabara nathI ke nAnAbhAIe dukAnanI jamInamAM rUA. ATha hajAra dATayA che, tethI teNe dukAna vecI nAMkhI. A bAju nAnAbhAIne khabara paDI ke amArI dukAna vecAI gaI che tethI tene to bhayaMkara AghAta lAgyo. zAthI? ATha hajAra rUpiyA dATyA hatA tethI. te te pAgala jevo banI gayuM. teNe te eka ja lavAro zarU karyo. hAya, mArA ATha hajAra ! hAya, mArA ATha hajAra ! juo, vizvAsaghAta karIne dhana bheguM karyuM tenuM pariNAma kevuM AvyuM ? rUpiyA te gayA paNa vizvAsaghAtathI karelA pApane be te vadhe ne? bicArAnI jiMdagI pAyamAla thaI gaI. AvA che anItinI dhanakamANInA kaDavA phaLa. nItizAstramAM lakhyuM che ke anatinuM dhana gharamAM AvyuM hoya te daza varSathI vadhu Take nahi, ane je TakI jAya to nItinuM dhana paNa kheMcI jAya ane jIvana sukhI saMsAra saLagAvI nAMkhe. jema anItinuM dhana hoya che tema anItinA dhananuM bhojana paNa hoya che. anItinA dhananuM bhajana karavAthI buddhi bhraSTa thaI jAya che. mahAbhAratamAM vAta Ave che. jyAre duSTa duryodhane bharI sabhAmAM draupadInA cIra kheMcyA tyAre sAme bhISmapitA beThA hatA, chatAM duryodhanane kaMI kahI zakyA nahi, ane mauna rahyA. ema zAthI banyuM? A prazna jyAre bhISmapitA zara zayyA upara sUtA hatA, tyAre draupadIe prazna pUchyo. temaNe javAba ApatA kahyuM ke he draupadI! te divase meM Page #823 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 718 zAradA ratna duSTa evA duryodhananuM bhajana karyuM hatuM, tethI mArI buddhi bhraSTa thaI gaI hatI, mATe anItinuM bhojana paNa nukazAnakArI che. je jIvananI jarUriyAta ghaTADI nAMkho te vadhu dhana kamAvAnI jarUra na rahe, ane anIti karavI na paDe. koI mANasa na chUTake saMjogavazAta anItithI dhana kamAya che paNa tene te khUba Dakhe che. ghaNIvAra tene Ama raDI paDe che. aho he bhagavAna! dhana kamAvuM e pApa che. emAM vaLI huM bIjuM anItinuM pApa karuM chuM. huM ke nAlAyaka chuM! ke pApI chuM ! saMsAramAM rahuM chuM te A pApa karavA paDe che ne ? ema rAta-divasa tene e pApa DaMkhyA kare che. bIje mANasa nItithI khUba dhana kamAya che ane te dhananI kamANIne upAdeya mAne che. te A bemAM zreSTha kone gaNu ? jenA jIvanamAM anIti nathI paNa Asakti che, tenA karatA jenA jIvanamAM anIti che paNa Asakita nathI te zreSTha kahI zakAya, kAraNa ke anIti karatA AsakitanuM pApa moTuM che. na chUTake karavA paDatA anItinA pApane anAsakita nAmane mATe dharma dhoI nAMkhe che, paNa AsakitanA pApane nIti nAmano nAne zo dharma joI zakato nathI. mammaNa zeTha nItithI, jAtamahenatanI kamANI karIne karoDopati banyuM hatuM, paNa dhana uparanI atyaMta AsaktinA kAraNe sAtamI narake cAlyA gayA, mATe anAsakta bhAva keLavavAnI jarUra che. - jemanA jIvanamAMthI saMsAranA tamAma padArtho tathA potAnA svajano, prajAjano pratyethI Asakti uThI gaI che, evA namirAjarSinI parIkSA karavA Indra AvyA. sAcAnI kasoTI thAya che, khATAnI thatI nathI. (ahIMyA pU. mahAsatIjIe vasudevanA AgalA * bhavanI vAta khUba suMdara rIte raju karI hatI paNa ahIM tene TUMka sAra lakhe che.) vasudevanA AgalA bhavamAM temanuM rUpa kurUpa hovAthI temane koI strI icchatI na hatI, tethI kaMTALIne ApaghAta karavA gayA, tyAM sAdhune bheTo thayo. saMtanI pAse dIkSA lIdhI. mA khamaNanA pAraNe mAsakhamaNanI jabbara ugra sAdhanA karavA lAgyA. tapanI sAthe viyAvacca paNa teTalI. temanI devasabhAmAM prazaMsA thatAM deva temanI parIkSA karavA AvyA, paNa muni DagyA nahi. chevaTe devanI hAra thaI ane muninI jIta thaI, paNa muninA manamAMthI DaMkha na gayo ke mane keI strIe na Iccho ! tethI tyAM niyANuM karyuM ke mArA tapa saMyamanuM phaLa hoya te huM strIvallabha banuM. jambara sAdhanA kSaNika sukha mATe vecI nAMkhI ne bIjA bhavamAM vasudeva banyA. ahIM Indra paNa namirAjanI parIkSA karavA AvyA che ane prazna karyo che ke A AkhI mithilA, rAjamahela, ghara badhuM baLI rahyuM che chatAM Apa zA mATe sAmuM jotA nathI? have amirAjarSi zuM javAba Apaze tenA bhAva avasare. caritra -kuzaLa dhanadazeThane badhI vAta karI ke lakSmIdatta zeTha AvA che. temane vaibhava Ave che. tenI badhI vAta sAMbhaLyA pachI zeThe kahyuM, kuzaLa! baMgalA, riddhi, vaibhava, badhuM te ApaNe tyAM che, paNa tuM e te kahe ke jamAIrAja kevA che? bolavAmAM bhASA mIThI che ne? buddhizALI bhaNelA gaNelA che ne? rUpamAM-sauMdaryamAM, guNamAM kevA Page #824 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 719 che? gAmamAM temanI pratiSThA kevI che? A badhuM kahe ne? zeThanI vAta sAMbhaLIne kuzaLa te camakyo. bicAre zuM kahe? teNe dhImethI kahyuM -zeThajI! huM traNa divasa bhImapura rahyo, paNa meM jamAIrAjane kyAMya joyA nathI. te jamAIrAjane joyA vinA zubhamatinuM vAgdAna karyuM? meM tane keTalI vAra bhalAmaNa karI hatI ke chokaro joyA vinA tuM sagapaNa karIza nahi. zeThajI! jamAIne jovA mATe khUba Agraha karyo, paNa zeTha kahe ke cAra pAMca saMtAne gujarI gayA pachI A eka ucheryo che. tene mosALamAM rAkhyo che. gAmanI prajAe paNa tene je nathI. te mosALamAM bhaNe che. meM kahyuM-Apa mANasane teDavA mokalo. zeTha mANasane mekalyo kharo paNa te pAcho Avyo ke tenI parIkSA che, eTale AvI zakaze nahi. tene bhaNavAnI eTalI badhI laganI che. temaNe mane kahyuM ke je tamAre chokarAne joyA vinA sagapaNa na karavuM hoya te gAmamAM bIjA be traNa mArA jevA zrImaMta zeThIyAnA ghara che, tethI mane thayuM ke zeThane te chekarAnI sagAI karavAnI utAvaLa nathI. je have vadhu vilaMba karIza te kadAca hAtha ghasatA rahI jaIe evo samaya hato. lahamIdatta zeTha svabhAvamAM, vyavahAramAM badhI rIte yogya jaNAtA hatA. rAjakuMvara sA hai ve bAlaka, zeTha bahuta samajAve, rUpa, lAvaNya aura buddhi, hamase kahI na jAve. zeThe kahyuM-mAro dIkaro rAjakuMvara jevo che. tenA rUpa, lAvaNya ane buddhinI te vAta ja zI karavI? te te mArA karatAM savAyo che. Apa emAM niHzaMka raho. ghaNuM vAra bApa karatAM beTA savAyA hoya che. mArA manamAM thayuM ke jenA pitA AvA samartha che tenA saMtAnamAM zI khAmI haze! ema mAnIne sagapaNa karyuM. zeThajI ! Apa vizvAsa rAkhe. jevA zreSThI tevA ja kumAra haze emAM koI saMzaya nathI. kuzaLanI vAta sAMbhaLatA mAtA-pitAnA haiyAmAM phALa paDI. kharekhara kuzaLa Aje bhIMta bhUlyA che. te jamAno AjanA jamAnA jevuM na hatuM. te jamAnAmAM te sagAI taDavI eTale ghaNuM kaThIna kAma gaNAtuM hatuM. Aje te sagAI taDavI kaThIna nathI. pazcimanI saMskRtie to satyAnAza vALI dIdhuM che. dhanadazeThanA dilamAM te bhAre dhrAska paDyo. te raDavA lAgyA. zeThANI kahe, raDaze nahi. kuzaLa te khUba DAhyo che, mATe badhuM sAruM karyuM haze. zeTha kahe--kuzaLa jevuM kahyuM ke meM jamAIne joyA nathI, tyAM mane dhrAsko paDyo che, tethI lAge che ke mArI dIkarI sukhI thavAnI nathI, e duHkhI thaze. jIvanamAM je kAMI bane che enI pAchaLa bhAgyanuM mahAna nirmANa che. AvI paDelA zubhAzubha pUrvakRtyanA karmane nirarthaka keNa karI zakyuM che? kadAca zubhamatinA bhAvie kuzaLanI buddhine kuMThita karI dIdhI na hoya! dharma ane karmane mAnanArA zreSThIe kuzaLane Thapako Apyo nahi ke enA para garama paNa thayA nahi. kahevA jevA zikhAmaNanA be zabdo kahyA. zikhAmaNa jiMdagInA durbaLa pAsAne haTAvI de che, ane keIka vAra avasare utkarSa tarapha paNa prere che. mArga Page #825 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 720 zAradA ratna bhUlanArane mArga cIMdhavA e kharI mAnavatA che. zeThe kahyuM-bhAI kuzaLa ! mAlikanI AjJA zire caDhAvavI e uttama sevanu kartavya che. jyAre uttamatAnuM birUda laIne sevaka svayaM buddhinA rAhe AgaLa vadhI svacchaMdI khanI kArya kare te varSonI sAdhanAthI meLavelA amUlya zraddhA, vizvAsa, kIrti, sneha ane samarpaNane kSaNamAM gumAvI de che. jo zubhAnuM bhAgya sAruM haze teA ApattinI varSA paNa suMdara pAka relAvaze. tane mArI pahelethI bhalAmaNu hatI ke kuzaLa ! ghara karatA vara joine saMbaMdha karaje, chatAM te bhUla karI ane zubhAnu sagapaNu karI dIdhuM. te jhAkaLanA hiMdune mAtI mAnI lIdhA. saMdhyAnA lAlI bharyA prakAzane teM uSAnA ajavALA mAnI lIdhA. he kuzaLa ! eTalu tA ceAkkasa kahu chuM ke teM A je karyuM" che te kharAkhara nathI karyuM. thaI gayA pachI zAka karavAthI zuM ? chatAM javAbadAra koNa ? aNuukelyA rahasyamaya paDadA sauMsAranA pravAhamAM Ave che ne jAya che. keTalAka paDadA pravAhane skhalita kare che, ane keTalAka pravAhane ekadhArA rAkhe che. kuzaLane peAtAnI bhUla samajAI. kharekhara me mATI bhUla karI che. zeThe mane jatA jatA keTalI vAra bhalAmaNa karI hatI, chatAM huM bhAna bhUlyA. kuzaLe zeThanA caraNamAM paDI peAtAnI bhUlanA ekarAra karyA ne raDatA haiye zeTha pAse kSamA mAMgI. zeThajI ! sevaka bhAna bhUlyA paNa havethI dhyAna rAkhaze. mane mApha karo. zeThe kuzaLane mAphI ApI paNa mA-bApanA dilamAM zAMti nathI, kAraNa ke ghaNIvAra che|karA joyA vinA sagAI karavAthI chekarI duHkhanA sAgaramAM DUmI jAya che. mA-bApa tA ha'mezA e ja IcchatA hAya che ke mArA saMtAnA kema sukhI thAya ! saMtAnA temanA aramAnAnI velaDI che, bhAvi jIvananI lAkaDI che, kuLanI jhaLahaLatI jyeAti che. saMtAnAnI unnati, pragati, e mAtApitAnI ja unnati che. saMtAnonA sukha mATe mA-bApane ciMtA kema na hAya ? tema zubhamatinuM sagapaNa chekarAne joyA vagara thayu. tethI mAbApane khUba ciMtA thavA lAgI, paNa have zuM thAya ? bhAgyanA bharAse rahevAnuM ema vicArI zeThe lagnanuM muhurta pUchAvavA joSIne khelAvyA. joSIne muhuta jotAM lAgyuM ke A dIkarI duHkhI thaze, paNa kahevAya zI rIte ? teNe vaizAkha suda 11 nA divasa kADhI ApyA. saue vadhAvI lIdhA. te jamAnAmAM evA rivAja hatA ke muhurtanA kAgaLa laIne joSI vevAI ne ghera jAya. joSA tA muhurtanA kAgaLa laI ne lakSmIdatta zeThane ghera gayA. zeThe tenI khUba AgatA-svAgatA karI, pachI joSIe muhurta patra temanA hAthamAM Apyo. patra vAMcatA zeThanu dila nAcI uThayuM. temanA nayanA praphullita banyA. patra vAMcyA pachI joSIe kahyu-zeThajI! amArI dIkarI zubhamatinuM sagapaNa ApanA dIkarA sAthe karyuM che. tenA lagnano zubha divasa vaizAkha suda 11 nA AvyA che. Apane A muhu mAnya che evA patra mane lakhI ApeA. mAre jaldI pAchA javu che. zeThanA manamAM te e bhAva che ke jaldIthI lagna thaI jAya te sAruM, paNa uparathI kahe che me' tA vAgnAna vakhate zarata karI hatI ke pAMca varSa sudhI lagna nahi karavAnA ne ATalI badhI utAvaLa zA mATe karI ? zejI ! dIkarI piyaramAM rahe tyAM Page #826 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra ratna 721 sudhI mAbApane ciMtA ! eka vAra lagna thaI jAya ne chokarI sAsare jAya, pachI mAtApitA ciMtAmAMthI mukta thAya. dIkarInA mAbApane ciMtA ane dIkarAnA mA bApane zuM ciMtA nahi? zeThane ciMtA te thAya ne! dIkarAne te bhayarAmAM pUrelo che. jAna joDIne javuM kevI rIte ? (hasAhasa) zeTha kahe ThIka. tamArI vAta sAcI paNa kizoranA varSonA abhyAsanI mahenata dhULamAM jAya to ? eka ciMtA dUra karavA jatAM bIjI ciMtAnuM vALa upaje che tenuM zuM? are, zeThajI! tamane ema nathI thatuM ke AvelA prasaMgane vadhAvI levo. jo ema hoya te lagna pachI kanyAne piyara rAkhavI eTale Apa ciMtAthI mukta. melA dilanA mAnavI potAnI melAza rAkhIne mIThA banavAno prayAsa karatA hoya che. zeThe uparathI AnaMda batAvatA kahyuM, bhale ApanI vAta mAnya. e te jANe che ke kyAM chokaro bhaNavA gayo che, e to bhoMyarAmAM paDyo che. joSIe kahyuM, Ape amArI vAta mAnya karI tethI mane khUba AnaMda thayo che. are ! Apa te ghaNuM bhAgyavAna che ke AvuM kanyAratna tamArA hAthamAM AvyuM che. have e ratnane prApta karavA svajana-parivAranA ThAThathI jAna sajja karI Apa jaldI dhanapura padhAraje. vyavasthA mATe Apa kAMI ciMtA karaze nahi. amArA zeTha sarva prakAranI sagavaDa taiyAra rAkhaze. amArA zeTha kyAre paNa dhananI ciMtA karatA nathI dhana karatAM temane dharma, svajane, paropakAra ane sneha vadhAre vahAlA che. ApanA satkAra mATe teo khUba usuka che. Apa jaladI padhArajo. lahamIdatta zreSThIe saMmatidarzaka patra lakhI Ape. joSIne Adara satkAra karI sArI bheTa ApIne vidAya karyo. joSIe AvIne dhanada zeThane badhA samAcAra kahyA ane saMmatidarzaka patra Apyo. dhanada zeThe vevAInA satkAra sanmAna mATe gAmamAM Thera Thera sarvocca prakAranI sAnukULatA karI dIdhI. je jotAM badhAnA dila TharI jAya. dhanada zeThe AkhuM gAma zaNagAryuM che. zeThane eka ja dIkarI che, dhana ghaNuM che, pachI zI khAmI rAkhe? zubhamatine paNa AnaMdano pAra nathI. dhanada zreSThIne tyAM te lagnanI pUrajoza taiyArIo thaI rahI che. A bAju lakSmIdatta zeThe lagna mATe hA to pADI dIdhI paNa have ciMtAnuM vAdaLa gherAI gayuM. sagAI te karI paNa jAna sajAvI kuSThIputra sAthe vevAIne ghera javuM kevI rIte? have te Ijajata ane vacana beno prazna ubho thayo. lakSmIdatta secameM paDA, kisa taraha jAna le jAya, putra ke binA jAna sI, baDI ciMtA meM gabharAya. lahamIdatta to vicAramAM paDI gayA. putra vinA jAna laIne javuM kevI rIte? putrane laI javAya ema nathI ane kadAca je laI jAya to evA keDhIne chokarI koNa paraNAve ? ane putrane na laI jaIe te kanyA keNa Ape ? mAyA prapaMca karIne vAjhAna karyuM paNa have mUMjhavaNano pAra nathI. gabharAmaNa thavA lAgI. zuM karuM ? mAnavIne eka jUThANuM pAchaLa aneka juThANu ubhA karavA paDe che. zeThanA manamAM eka jAtanI baLatarA Page #827 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 722 zAradA ratana cAlu hatI. jyAM sudhI putrane paraNAvIne potAnA mahelamAM na lAve tyAM sudhI mAthe eka meTo bhAra che. AvelA prasaMgane jato kare che te mUrkha ja gaNAyane? putravadhUne ghera lAvavA mATe zeThe to khUba lakSamI veravA mAMDI ane javA mATenI badhI taiyArIo karavA lAgyA. bahArathI taiyArIo thaI rahI che, paNa aMdara te ciMtA korI khAya che. A zeThane tyAM eka be divasa nahi, mahinAo nahi, paNa varSothI bicArA guNacaMdrane bheMyarAmAM pUrI rAkhyo che. guNacaMdra mAtra zeTha sivAya keInuM mukha joyuM nathI. A zeTha game tyAre AvatA ane tene hanTaranA mAra mAratA. mAnavanI sahanazaktinI paNa hada hoya che. A guNacaMdra te bicAre haju kayAM moTI uMmarane che. te keTaluM sahana kare, have te tenI kAyA paNa mAra sahana karavA asamartha banI gaI che. mAra paDatA tenA mukhamAMthI cIsa paDI jAya che, ane AMkhamAMthI te zrAvaNa bhAdaravo vahe che. guNacaMdranI AMkhamAMthI AMsu paDatA tyAre zeThanA dilamAM AnaMdanI ane bhaMDAramAM muktAphaLanI bharatI thatI hatI. dararoja mAra khA ane raDavuM e ene nityakrama banI gayo hate. e bicAro bhoMyarAmAM duHkhanA sAgaramAM jholAM khAI rahyo che. A bAju zeThane mAthe moTI ciMtA AvI paDI che ke zuM karuM? have zeTha te mATe karyo upAya zodhaze ne kevI rIte zeTha jAna laIne jaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM-81 Aso suda 14 ravIvAra tA. 11-10-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAone bahene ! jagatanA dareka jIva sukhanA irachuka che, ane sukha meLavavA mATe rAta divasa tenA prayatno hoya che, paNa jJAnI purUSo kahe che ke pigalika sukha game teTaluM hoya to paNa te kevaLa kalpanAnuM sukha che. vAstavika sukha nathI. evA sukha te AtmAe anaMtIvAra prApta karyA, paNa ethI AtmAmAM kaMI prakAza thayo nathI. ane karmarAjAnI gulAmIe sajele aMdhakAra gayo nathI. mAnavIe evA sukhane cAhavuM joIe ke je acaLa hoya. je keIthI jhUMTavI ke lUMTI zakAya nahi. jene kadApi nAza thAya nahi, AvuM zAzvata sukha bIjAne AdhIna nathI paNa ApaNA pitAne svAdhIna che. vaLI te sukhanI prApti kaI paNa jAtano paisAne ya kharca karyA vinA maphata meLavI zakAya che. Atmika sukhanA anubhavI saMtapurUSa pharamAve che ke saMsArI jIvonI sukhaduHkhanI kalpanA taddana khoTI che. vAstavamAM te sukha nathI. phakta manamAnyA sukhane te paDachAyo che. tenuM pariNAma Akhare duHkharUpa che, paNa kamaLAnA rogIne jema dhaLI vastu pILI lAge tema ajJAnadazAthI TaLavaLatA ghelachAbharyA jIvone satya sukhanuM svarUpa mithyAtvarUpa kamaLAvALI avasthAmAM na samajAya e svAbhAvika che. jaDa vastuothI sukha meLavavuM, e maLe te emAM AnaMda mAna, ane na maLe te lAcAra, eziyALA thavuM. zarIra, indriya ane manane je pyAruM hoya te yenakena Page #828 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 723 prakAre meLavavu' ane je aNugamatuM heAya tene tucchakArI dhutkArI kADhavuM e ajJAna dazA che. anAdikALathI jIvanA svarUpa sAthe vaNAI gayela: mithyAtvadazAmAM cakacUra banela AtmAe duHkhanI khANane sukhanA IlAja samajI sukhazAMti meLavavA valakhAM mAre che ane e rIte AzAmAM ne AzAmAM marI phITe che, tA paNa tenu daridra jarA paNu TaLatu nathI. jema bicAruM bhALuM haraNIyuM peAtAnI nAbhImAM khubAdAra sugaMdhI kasturI hAvA chatAM tethI ajANu hAI te kasturI meLavavA cAre bAju rajhaLI rakhaDIne duHkha pAme che, tevI rIte mithyAtva aMdhakAramAM aTavAyela manuSyane sAcuM sukha pAtAnA AtmAmAM raheluM hAvAnA khyAla nahi hAvAthI te bahAra doDadhAma kare che, paNa tethI teA te sukha maLavAne badale duHkhanI gartAmAM gamaDe che. indriyAnA viSayamAM mAhita banela mAnavI sabhyajJAnarUpI akSaya khajAnAne samajI zakatA nathI. tevA ajJAna mAnavI jJAnAmRtanA tyAga karIne indriyAnA sukhamAM rAgAtura bane che. indriyAnA viSayAnI Asakti tenA vivekanA nAza kare che. bhautika dRSTinA kAraNe te Atmika sukhanA ajANa ane azraddhAvAna heAya che, jyAre AdhyAtmika dRSTi khule tyAre mAnava Atmika sukhane satya ane zAzvata rUpe samajI zake che. bhautika dRSTivALA AtmA indriyeA mATe svataMtratA mAge che tyAre adhyAtma dRSTivALA AtmA viSayeAmAMthI svataMtra thavA Icche che. ekanA prayatna sthUla ane kSaNika mATenA che, jyAre bIjAnA jhUkAva sUkSma ane zAzvata mATe che. jagatanA sarva jIvAnA AtmA sukha, samRddhi, sAmarthya ane jJAnanA niraMtara vahetA nirmaLa areA che. A AtmAne game te nAmathI sa`khAdhana kareA. tene AtmA kahe ke Izvara kahA, paNa tenA anaMta catuSka eTale anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtasukha ane anaMtavI nI prApti e niHzreyasanI siddhi che. ApaNA vItarAga bhagavatAe e siddhine mATe aneka mArgo batAvyA che. jIva A mArgane anusAra jema jema AgaLa vadhe che tema tema tenAmAM kAI alaukika Ana'nI kaLA jAgRta thatI jAya che. Aje vijJAnanA prabhAvathI leAkeA sarva zaktimAna AtmasattAnI upekSA karI rahyA che, paNa enA sivAya bIje kayAMyathI prakAza maLI zake tema nathI. te mATe AtmanirIkSaNa karavuM joIe. jo AtmAne peAtAnI AtmazaktinuM bhAna thAya teA te jIvA A leAkamAM sukhI bane che ane krame krame zAzvata sukhane meLave che. Aje jagatamAM bAhya paudgalika sukha mATe doDadhAma macI rahI che, ane te mATe kaIka vAra deza, jAti tathA kuLane nahi chAjatA vanA thaI rahyA che. AdhyAtmika dRSTi cUkI jaIne khAdya padArtho dvArA thatAM kAlpanika sukhamAM phasAI gayA che. Aje evA sukhanI prApti mATe dareka dezomAM hADa lAgI che paNa e sukhane sAcuM mAnavAnI bhramaNA bhAMgI jAya ane badhAne ema thAya ke mAre te mATe thatI mArA AtmAmAM raheluM sukha pragaTa karavu' che, teA ja, keTakeTalI takarAronA aMta AvI jAya. jamIna ane jorU Page #829 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 724 zAradA 2na Atmika sukha meLavavA mATe je pitAnI zakti hoya te saMsAranA sukhanA sAdhanene tyAga karI sarvaviratipaNuM aMgIkAra kare. jenAmAM eTalI zakti na hoya teo pIgalika sukhanA sAdhanamAM rAgI na banI javAya enI kALajI rAkhe ane udAsIna bhAve saMsAramAM rahIne paNa Atmika vikAsa mATe prayatna kare, paNa AtmikasukhathI ajANa ane vijJAnanI siddhiomAM aMjAI jatA mAnavInA jIvanamAMthI saMtoSa, zAMti ane sadAcAre te vidAya lIdhI che. sukha ane zAMti tenA jIvanamAMthI keTalAya dUra dUra vasyA che, kAraNa ke Adhunika vaijJAnika sAdhana sagavaDone gulAma banAvavAnA badale pote ene gulAma banI gayo che. zAMti ane sukhanI prApti mATe vItarAgI saMtenA zaraNa cheDI daI Adhunika vijJAnanI vicAradhArAne zaraNe gayo che, paNa ene khabara nathI ke tenI e AzA jhAMjhavAnA jaLa jevI ane pANI valovI mAkhaNa prApta karavA jevI che. sAcI zAMti ane sukha te saMyamanA gharamAM che. kadAca Apa badhA saMyama na laI zako ne saMsAramAM rahe te paNa naitika jIvana che. jIvanamAMthI nyAya, nIti ane pramANikatAnI sugaMdha te na javI joIe. meM gaI kAle Apane kahyuM hatuM ke nItithI ane pramANikatAthI meLaveluM dhana jIvanamAM bIjA guNene kheMcI lAve che, ane anItithI meLaveluM dhana je hoya tene paNa kheMcI jAya che. nItithI meLavele eka rUpiye sAre, paNa anItithI meLavelA hajAro rUpiyA sArA nahi. bhagavAnanA zrAvake kevA hoya ! nyAyanIti saMpanna 'hAya, Apa badhA dIkSA na laI zake te khera, paNa ApanuM jIvana nyAyanIti yukta hovuM joIe. nItithI meLaveluM dhana ane anItithI meLaveluM dhana jIvanamAM zuM kAma kare che. Apane eka nyAya ApuM. eka rAjAne tyAM be nokara hatA. eka nokara sevAbhAvI, kAryadakSa ane pramANika hate. bIje nekara khaTapaTI, svAtha, lAMcIye ane mahAdaMbhI hate.rAjA baMnene barAbara oLakhatA hatA. paNa kAMI bole nahi. te AMkha ADA kAna kare. eka vakhata baMne nekarane tyAM dIkarInA lagna hatA. temaNe rAjAne kahyuM, sAheba! amAre tyAM dIkarInA lagna che, mATe amane 15-20 divasanI rajA Ape. rAjA kahe-bhale, pahelo nekara je svAtha, mIThAbela ane daMbhI hatuM tene rAjAe khUba dhana ApyuM ane sAthe eka ghaDe Apyo, A rIte rAjAe tenI sevAnI khUba kadara karI. bIje divase pele pramANika nekara javA mATe rajA levA AvyuM tyAre rAjAe ene mAtra savA rUpiyo Apyo. A nokara khUba sajajana hatuM, tenA manamAM thoDI vAra te duHkha thayuM. aho! Aje jagatamAM satyanI pUjA thatI nathI, paNa asatyanI pUjA thAya che. rAjAe mArI sevAnI kadara paNa na karI! jagatamAM pramANikatAnI kiMmata nathI. rAjAe pelA dhUrta khaTapaTIne puSkaLa dhana ApyuM ane mane mAtra savA rUpiyo ! pAcho manamAM vicAra karavA lAgyo ke rAjAne ze deSa! mAruM bhAgya maMda hoya tyAM keIne zuM doSa ! nItinuM dhana zuM kare che ? -pramANika nekara rastAmAM cAlyA jAya che. tene Page #830 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rata upa manamAM thayuM ke huM ghera jaIza eTale badhA mane pUchaze ke zuM lAvyA ? tame paNa bahAragAma jaIne AvA tyAre tamArI patnI ane khALake pUchene ke amArA mATe zuM lAvyA ? A nAkarane thayuM ke, mane badhA kaheze zu' lAvyA ! paNu savA rUpiyAmAM huM zuM laI jAuM ? te nirAza thaI gayA. tyAM rastAmAM eka dADama vecanAra maLyA. teNe kahyuM-bhAI ! dADama leze| ? AkhA TopalA mAtra eka rUpiyAmAM ApIza. nAkaranA manamAM thayuM ke savA rUpiyAmAM khIjuM kaI AvavAnuM nathI teA lAva ne rUpiyAnA dADama letA jAuM. cheAkarAo khAine khuzI thaze. teNe rUpiye| ApIne dADamanA TApalA kharIdI lIdhA. TopaleA mAthe mUkIne cAlyA jAya che, tyAM rastAmAM be gheADesvAro maLyA. te bUma pADIne khelatA hatA ke dADama che dADama keAInI pAse A nAkare pUchyuM-bhAI! dADamanuM zuM kAma paDyuM che ? Apa kema dADama zodhavA nIkaLyA che ? A rIte mArate gheADe ane kharA bapAre gheADesvAroe kahyu-bhAI! amArA rAjAne ekanA eka putra che. bhaviSyamAM rAjagAdI sa`bhALe evA hAMziyAra ane vicakSaNa che. te bhayaMkara mAMdagInA bichAne paDyo che. kesa jokhamamAM che. vaide davA ApI che, paNa e davA jo dADamanA rasamAM pIvaDAvavAmAM Ave te phAyado thAya evuM che, tethI ame dADama zodhavA nIkaLyA chIe. jo 24 kalAka sudhImAM dADama na maLe teA kumAranI jiMdagI jokhamamAM che. pelA pramANika nAkare kahyuM--bhAI ! mArI pAse dADamanA AkhA TApalA bharelA che. cAlA, huM ApanI sAthe AvuM chuM. e TopalA AkhA rAjAne bheTa dharIza. nAkara tA tyAM pahoMcI gayA ne rAjAne dADama bheTa dharyA. rAjAne khUba AnaMda thayA. basa, have mArA dIkarAne sAruM thaI jaze. rAjAe tenA khUba AdarasatkAra karyo ne peAtAnA mahelamAM rAkhyA. dADamanA rasamAM traNa paDIkA kuMvarane khavaDAvyA ne tene sAruM thatuM gayuM. cAra divase tA sAva nireAgI banI gayA. dADamanA dANA jeTalA ki`matI ratnAnI bheTa :-rAjAe pramANikanAkarane kahyuM-bhAI ! te mArA kumArane jIvatadAna ApyuM che. tuM dADamanI zI kiMmata levA mAMge che ? mahArAjA ! ApanA kumArane jIvatadAna maLyu, e bacI gayA e ja mAreA badale ! me' tA te dADama Apane bheTa ApyA che. bheTanA te kAMI mUlya levAnA hAya ! rAjA nAkaranI nibhitA, pramANikatA joIne tenA para prasanna thayA. temaNe maMtrIjIne khAlAvIne kahyu-eka dADama bhAMgA ane tenA dANA gaNeA. jeTalA dANA hAya eTalA ki`matI ratnA A mANasane bheTa ApeA. nAkara kahe mahArAjA ! eTaluM badhuM na heAya. bhAi ! te tA Aje mArA dIkarAne jIvADaco che. tane jeTaluM Apu teTalu echuM che. rAjA ae-A nAkarane dADamanA dANA jeTalA ratnA bheTa ApeA, pachI ene gheADe besADI sahIsalAmata enA gAmamAM paheAMcADI AveA, kAraNa ke, rastAmAM cAra lUTArAneA bhaya ghaNA che. traNa cAra divase rAjAnA mANasA nAkarane sahIsalAmata tenA gAmamAM paheAMcADI AvyA. A nAkarane tA have ghaNAM ratnA maLI gayA. tene thADAka ratnA vecyA ane dIkarInA lagna khUba dhAmadhUmathI ujavyA. dIkarIne kariyAvara paNa ghaNA karyAM. lagnanA divase teNe Akhu Page #831 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 726 zAradA ratna gAma jamADyuM. gAmamAM enI ane rAjAnI vAhavAha bolAvA lAgI. nokaranA te have mAnapAna khUba vadhyA. zuM lakSamI tArI te balihArI che ! paisA na hoya te kaI sAmuM na jue ane je lakSmI vadhe te badhA ene belA, mAnapAna Ape. gAmanA lokoe te nokarane nagarazeThanI padavI ApI. puNyano udaya thAya tyAre raMka rAjA bane che ne nokara nagarazeTha bane che. nokara have nagarazeTha banI gayA. teNe potAnuM nAnuM makAna toDIne mATe baMgalo baMdhAvyo. paisA pAse hoya te mANasa svarga khaDuM karI zake che. A kare gAmamAM dharmazALA, kUvA vagere baMdhAvyuM. A badhuM kArya pUrNa karatAM cha mahinA gayA. badhuM kAma patAvIne e nokara pAchA rAjasabhAmAM hAjara thaI gayA. pele apramANika nokara paNa pAcho AvI gaye hate. rAjAe baMne nokarane pAse bolAvyA ane pahelA apramANika nekarane pUchyuMkema bhAI! meM to tane puSkaLa dhana ApyuM hatuM. tArA prasaMgo khUba dhAmadhUmathI ujavAI gayA ne? mahArAjA ! zuM kahuM! bAkI Ape to mArA para kRpA karIne mane ghaNuM dhana ApyuM, paNa mArA bhAgyamAM nahi hoya eTale rastAmAM lUMTArAo maLyA. temaNe mAruM badhuM dhana lUMTI lIdhuM. te tAro prasaMga adhUro rahyo ke pUro karyo ? mahArAjA ! gharabAra badhuM vecIne mAMDamAMDa badhuM patAvyuM. pachI rAjAe pelA pramANika mANasane pUchayuMbhAI! tane te bahu kaSTa paDyuM haze ! koNa jANe tArA nasIba vAMkA haze ke mane paNa kiI vicAra na Avyo ane tAre tyAM prasaMga hato, chatAM phakata savA rUpiye Ape. : mahArAjA ! Ape mane savA rUpiyo Apyo tyAre manamAM gusso Avyo hate. Apane chekaMjusa kahyA ne manamAM be cAra gALo paNa dIdhI, paNa bhAvinA lekha te Apa vAMcI zake che. enI to mane e vakhate kalpanA na AvI. rAjAe pUchyuM, evuM te zuM thayuM? nokare rAjyamAMthI nIkaLyA pachI je je hakIkata rastAmAM banI ane chevaTe dADama teTalA ratno maLyA. te badhI vAta karI. rahasyane paDade latA rAjA :-tyAre rAjAe kahyuM-bhAI! e savA rUpiye mArI jAtamahenatane, mArI pramANika kamANIne hato. meM eka sarasa rUmAla gUMcyo. ene banAvavAmAM je kharca thaye eTalI kiMmate meM te rUmAla vecyo. e rUmAla pAchaLa mArI keTalIya zubha bhAvanAo guMthAI hatI. e huM barAbara samajato hato. tArA gayA pachI meM prabhune prArthanA karI hatI ke A savA rUpiye ene savA lAkha rUpiyAnuM phaLa Apajo. prabhue mArI prArthanA sAMbhaLI ne savA rUpiyAnA savA lAkha karI ApyA. A nekarane meM ghaNuM dhana ApyuM. e cora che, dhUrta che, kapaTI che, e badhuM huM jANato hato. e ghaNIvAra bhaMDAramAMthI corI karate. corI karIne je dhana bheguM karyuM hatuM, te ghana mArI pAse jamA karAvI jato. e rIte enuM bheguM kareluM dhana ja meM ene ApyuM hatuM. corI karIne meLaveluM dhana re lUMTI gayA. huM sArI rIte samajatuM hatuM ke pApanI lakSamI meLavatAM ghaNuM mIThI lAge che. paNa dhULa lIMpaNa thaI jAya ema jyAre javA Page #832 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna uraha ese che tyAre e keAInI zarama nathI rAkhatI. pApIo jANe ke huM pApa karuM chuM, te kAI jotu nathI, paNa ene kayAM khabara che ke kadAca mAnava mane jotA na hoya paNa anaMtA siddho ane kevaLIbhagavaMtA tA mane IMkhe che ne ! nAkarane me' enu bhegu karelu dhana ApyuM. e dhana letAM e harakhAyA ne tu nirAza thayA, paNa ene vadhu dhana ApatA huM harakhAyA nahAtA ane tane ochuM ApatA huM jarA paNa dilagIra thayA na hatA. mane zraddhA hatI ke ene savAmAMthI savA lAkha maLaze ja. pramANika nAkaranI pramANikatA ane pramANikatAnuM phaLa sAMbhaLI apramANika nAkara peAtAnA pApanA khUba pazcAttApa karavA lAgyA ane have jIvanamAM kayAre paNu apramANikatA karavI nahi ne pramANikatAthI jIvana jIvavuM' evI pratijJA karI. nagarazeTha thaI ne Avela pramANika mANasane rAjakhajAnAnA uparI banAvyA. A dRSTAMtathI e samajavAnuM che ke pramANikatAthI, nItithI meLaveluM dhana aneka gaNA lAbha Ape che ane anItithI meLavelu' dhana aneka gaNuM laI ne cAlyuM jAya che, mATe saMsAramAM rahevuM paDe ane rahe| tA nyAya nItithI jIvana jIvatAM zIkheA. ApaNA adhikAramAM mirAjanA vairAgyanI kaseATI karavA Indra vipranu rUpa laI ne AvyA che. temaNe mirAjane kahyuM, huM rAjezrI ! Apa tA rAjya cheADIne sAdhu manIne cAlI nIkaLyA, paNa pAchuM vALIne jue teA kharA ke nagaramAM kevI bhayaMkara Aga lAgI che! AkhI mithilA, rAjamahela, gharabAra badhuM maLI rahyuM che, chatAM Apa tenA sAmu` kema jotA nathI ? indre rAjaniI parIkSA mATe AvuM bhayaMkara dRzya khaDu karyuM" hatuM, paNa bhayaMkara agnie namirAjanA manamAM jarA paNa udvega pedA karyo nahi. jIvAnA pAkAra, cIcIyArIoe temanA hRyamAM jarApaNa ulkApAta macAvyA nahi. rANIonI bUmarATe tenA tarapha temane jarApaNa uzkeryA nahi. evA te AtmasaMtuSTa mahAtmAe zAMta vane kahyuM-kadAca tame kaheA che tevA agni sane bhasmIbhUta karatA atre doDacA AvatA heAya te paNa tethI mAre temAM bahAvarA banavA jevuM che zuM ? mArI pAse kaI cIja khaLe tevI nathI. huM vipra ! tuM mArI vAta sAMbhaLa. suha vasAmo jIvAmo, jesi mo natthi kiMcaNa mahilAe DajhamANIe na me Dajjhai kiMcaNaM // 14 // hu' sukhapUrvaka vasa" chuM, sukhapUrvaka jIvuM chuM. A nagarImAM mArUM kAMI paNa nathI. mithilA khaLavA chatAM mArU kAMIpaNa khaLatuM nathI. agninA prakApathI jalatA mithilAnA rAjamahelAnA sabaMdhamAM karAyelA IndranA praznanA uttara ApatA nima rAjiSa kahe che ke he vipra ! huM teA jJAna-darzana ane cAritramAM sukhapUrvaka vasuM chuM ane jIvuM chuM. A mithilAnagarImAM vastutaH mArU kAMI nathI, eTalA mATe mithilA khaLavA chatAM mArI koI paNa vastu khaLatI nathI. mArI pAse kAI cIja maLe tevI nathI. je mArI vastu arthAt jJAna-darzana-cAritra rUpa AtmAnA Page #833 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 729 zAradA ratana svAbhAvika dharma che, temane kaI bALI zakatuM nathI. je kAMI jalI rahyuM che. e badhI para vastu che, arthAt mArI nathI. potAnI vastunA rakSaNamAM sAvadhAna rahevAnuM mAruM kartavya che. para vastu sAthe mAro koI saMbaMdha nathI. mATe mithilA baLavA chatAM enI sAthe mAre keI saMbaMdha nathI, je e vastuo para mAruM kaI paNa prakAranuM mamatva ke sneha hoya te te tarapha mAruM laya jAya paNa have mane koI pratye mamatva nathI. duHkha kone thAya ? jenA pratye mArApaNuM hoya tyAM duHkha thAya che. jyAM mArApaNuM nathI tyAM duHkha thatuM nathI. jJAnI kahe che ke huM ane mAruM, ahaMkAra ane mamakAranA bhAva mAtra A vartamAna jIvananA nathI. anaMtA janmothI te AtmA sAthe cAlatA AvyA che. kevaLajJAnI bhagavaMtae tene mahAmaha kahyo che ane A mahAmahane saMsAra paribhramaNanuM kAraNa karyuM che. mahAmahane dUra karavA pracaMDa puruSArtha karavo paDaze. mahAmahathI jIvanamAM keI AnaMda nathI paNa rAga-SathI pedA thatI ghera bhayaMkara vedanA che. ahaMkAra ane mamakAra sAthe tiraskAranI dostI thaI jAya che. pachI A tripuTI mAnavanuM patana karAve che. jamAli muni bhagavAna mahAvIra svAmInA saMsAra pakSe jamAI hatA. temaNe mahAvIra prabhu pAse dIkSA lIdhI hatI. dIkSA laIne sAruM jJAna prApta karyuM hatuM. temanuM e jJAna mAtra zrutajJAna hatuM paNa e zrutajJAna temane AtmasAt banyuM na hatuM. jyAM sudhI zAstrajJAna AtmasAt na bane tyAM sudhI ahaMkAra, mamakAra ane tiraskAra e tripuTIno bhaya ubhe che. jamAlinA hRdayamAM A tripuTIe aDDo jamAvyo hato. nimitta maLI gayuM ane tripuTIe muni para hallo karyo. '; jamAli muni eka vAra bimAra paDyA. ziSyo temanI pathArI karatA hatA. jamAli "munie pUchyuM, ziSya ! pathArI pAtharI dIdhI ? ziSyoe kahyuM, hA gurUdeva ! pathArI thaI gaI che. te sAMbhaLI jamAli aNagAra ubhA thayA. tyAre pathArInI cAdarane cheDe bosavAnuM bAkI hato. jamAlie joyuM te haju pathArI patharAtI hatI. jamAli bimAra hatA. temane ubhu rahevuM paDayuM tethI gusso Avyo ne kahyuM, tame asatya bele che. asatya bolIne bIjA mahAvratamAM doSa lagADe che. ziSya zAMtithI badhuM sahana karyuM. pachI kahyuM, ame asatya nathI bolyA. ApaNuM trilokInAtha mahAvIra svAmIe kahyuM che ke "kaDemaNe kaDati" je kArya thaI rahyuM hoya te thaI gayuM ema vyavahAramAM bolI zakAya che. ziSyanI A vAta sAMbhaLI jamAli munino ahaMkAra uchaLI paDe ne kahevA lAgyA ke bhagavAna mahAvIrane siddhAMta cheTe che. je kAma haju pUruM thayuM na hoya chatAM tene pUruM thaI gayuM ema kahevuM e zuM satya che? kAma pUruM thaI jAya pachI kArya thaI gayuM ema kahI zakAya. baMdhuo ! mAnakaSAya e paNa moTe zatru che. jIvamAM abhimAna Ave tyAre pitAnuM cheTuM hovA chatAM sAcuM mAne che. huM kahuM te sAcuM. te pakaDeluM mUkatuM nathI. jamAli mAnamAM taNAI gayA. bhagavAnanI vAta sAcI hovA chatAM kheTI mAnI. emaNe kahyuM, Page #834 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 729 66 66 8 kaDaeNmANe kare" nahi paNa kaDemANe akaDe " ema khelavu' joIe. ziSyAe jaIne bhagavAnane vAta karI. bhagavAne jamAli munine pAtAnI pAse khelAvIne " kaDemANe kaDe " nA siddhAMta samajAvavA ghaNA prayatna karyA, paNa jamAli te ahaMkAra ane mamakAranA doraDe baMdhAI gayA hatA. temanA manamAM huM kahuM chuM te sAcuM e vAtanuM... mamatva aMdhAi gayuM hatuM. badhA sAdhu sAdhvIone A vAtanI jANa thaI gaI ke jamAli muninA manamAM ' kaDemANe kaDe ' ne badale 'kaDemANe akaDe' evuM siddhAMta pratye mamatva khaMdhAi gayu che. te kahe che ke bhagavAnanA siddhAMta khATA che ne mArA siddhAMta sAceA che. bhagavAna mahAvIraprabhue jamAlika munine samajAvavAnA aneka prayatnA karyA, paNa te na samajayA te na ja samajyA. peAtAnA haThAgraha na cheDayeA. jamAlinA manamAM ahaMkAra ane mamakAra tA hatA, have prabhu pratye tiraskAranA bhAva paNa AvyA. ahaMkAra, mamakAra ane tiraskAra e tripuTIe jamAli muninuM dhAra patana karyuM" ane kiSiImAM pheMkAI gayA. AvA ucca vairAgI sAdhaka zuM kiviSImAM jAya ? na jAya, paNa kevaLajJAnI tIrthaMkara bhagavAnanA vacananuM ullaMghana karyuM" ne ahaMkAramAM taNAine khATI prarUpaNA karI. mamakArathI e sAcuM mAnI lIdhu' ne prabhu pratye tiraskAra thayA. A kAraNathI kikviImAM gayA, mATe bhagavAna kahe che ke huM Atman ! tuM ahaMkAra ane mamakArane cheDa. A jIva rAta divasa rUma 7 asthima 6 nahi" A dhanadhAnya, svajane mArA che ne A mArA nathI. mArA-tArAnA tAphAnamAM A jIva aTavAI gayeA che. ahaMkAra che tyAM athaDAvApaNuM che. mamatva che tyAM mAta che. ahaMkAra jAya tA arihata manAya ne mamatva jAyatA meAkSa maLe. mirAjane sarva svajanA, sava vastuo parathI mamatva uThI gayuM che, tethI kahI rahyA che ke mithilA baLavA chatAM mAru kAMI khaLatuM nathI. hanu namiAja viprane zuM kaheze tenA bhAva avasare caritraH-lakSmIdatta zeThe dIkarAnA lagna lIdhA che, paNa mU`jhavaNunA pAra nathI. AvA kADhIyA cheAkarAne paraNAvavA lai javA kevI rIte ? game tema teA ya vIsA vANiyA hatA ne! (hasAhasa) vaNikane buddhi tA varI cUkI che. vaLI zeTha che paNa buddhizALI, emaNe eka upAya zeAdhI kADhyA. savAramAM phAnasa laI ne zeTha bheAMyarAmAM gayA ne melyA, beTA guNucaMdra ! beTA zabda sAMbhaLatA guNacaMdra camakayeA. keTalAya mahine Aje beTA zabda sAMbhaLavA maLyA. tenA manamAM thayuM ke rAja mAra mAranArA zeTha Aje kema ATalA badho prema batAve che! keTalAya samayathI adhakAramAM rahelA guNacaMdra prakAza jotAM AnaMdamAM AvyA, tenI AMkhA caMcaLa banI gaI. zeTha be traNa vAra AvyA ne gayA, eTale guNuca'dra camakayo. Aje zeTha traNa traNa vAra kema AvyA ne gayA. jAla racAve Aja dekhA, lakSmIdatta zeThajI, guNacaMdrake pAsa jAkara, buddhibalase samajAve. zeTha peAtAnI mAyAjALa racIne be traNa vAra guNacaMdra pAse AvyA gayA, tethI Page #835 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 30 zAradA ratna guNacaMdranuM zarIra dhrujavA lAgyuM. zeTha kahe beTA! tuM mane joIne pujaza nahi. mArAthI bhaya pAmIza nahi. Aje tane eka vAta karavA Avyo chuM. mArA mAthe eka bhaya che. AvA prasaMgamAM mArI sAme eka sitAro camake che. mane AzA che, mane zraddhA che ke huM jarUra enA sahArAthI bhayathI mukta thaI zakIza. zeThanA AvA zabdo sAMbhaLatA guNacaMdranA manamAM thayuM ke Aje zeThanA bolavAmAM kaMIka juduM rahasya dekhAya che. A duniyAmAM ravAthI paramAthInA rAha judA che. paramAthI parakalyANa mATe sarvasvane hamI de che. jyAre svAthI AtmAo potAnuM kAma kaI paNa bhoge karavA mAMge che. svArthanA aMjanathI aMjAyelI AMkhamAM karUNAnA bhAva nathI dekhAtA. pitAnA svArthamAM aMdha banI bIjAne adhikAra chInavI letAM saheja paNa acakAtA nathI. dayAne te dezavaTe daI dIdho hoya che. svAthI mANasa mIThA bolA hoya che. zeThe kahyuM, guNacaMdra! Aje mArA vartanathI ne AgamanathI tuM camakI uThayo ! e AgamanamAM kadAca tArA bhAgyane sitAre camakavAne hoya ema mane lAge che. jIvanamAM eka sarakhI sukhanI ghaDIo rahetI nathI ke eka sarakhI duHkhanI ghaDIo rahetI nathI. - zeThanI marmabharI vAta guNacaMdra samajI na zakyo. teNe kahyuM, zeTha! Apa zuM kahe che? e huM samajI zakatA nathI. eka bAju tame bhayanI vAta kare che ne bIjI bAju - mArA bhAgyanI vAta karo cho. A zI gaDamathala che! Apa mane badhI vAta spaSTa saMmajAve. beTA guNacaMdra! sAMbhaLa, mArA puNyodaye mArI pAse saMpatti aDhaLaka che, patnI svajane sArA che. saMpattine vArasadAra putra paNa che. duHkha mAtra eTaluM che ke te zarIre rogI che. kaDhanA rogathI pIDita che. tene mATe aneka prayAse, upacAra karyA paNa tene roga zAMta thato nathI. mArI badhI AzAo dhULamAM maLI gaI che. keI satkAryanA prakAzathI, mArA kuLanI khyAtithI ke bhAgyodayathI kizoranuM sagapaNa thayuM. tenI yuvAnI khIlI uThI. kanyAnA lagna mATe kizoranA sAsarA pakSavALA utAvaLa karI rahyA che. vizAkha suda 15 ne divasa lagna mahotsava mATe nakkI karAya che. mahotsavanI dhAmadhUma mATe baMne pakSa taraphathI taiyArIo thaI rahI che. zeThanI badhI vAta sAMbhaLyA pachI guNacaMdra ekadama belI uThayo, zeThajI ! te lagna karI le ne ! bhAI! A lagna karavAmAM kuLanI AbarUne savAla che. e badhAne AdhAra tArA para che. mATe tArI pAsethI AzA sevI rahyo, chuM. mAnava jIvana rAha AzAnA taMtunA sahAre cAlI rahyo hoya che. saMsAramAM jIvana te badhA jIve che, paNa jIvanamAM je ImAnadArInuM devALuM kADhyuM hoya to tevA jIvananI zI kiMmata ? mAre mAthe A lagnane mATe bhAra che. kizorane paraNAvavA laI javAya kevI rIte? tenA zarIramAM te eTalI badhI durgadha che ke tene je bahAra kADhIe te tenI gaMdha AkhA gAmamAM prasarI jAya. mATe tene bahAra kaDhAya tema nathI. te jAna joDIne javuM kevI rIte? te zeTha zuM karaze ? bhADekA banake vyAha karege, jAhIra no heve bAta, phira tumake choDa degA, esI lAlaca de jAya. Page #836 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 731 kizorane badale bhADUtI vararAjA tarIke tAre AvavAnuM. A vAtane tuM bahAra na pADIza. pachI huM tane baMdhanamAMthI mukta karIza. tuM AvIza te ja mArI Ijajata jaLavAya evI che. je kizora A rogI che e khabara paDI jAya te chokarI lagna kevI rIte kare ? e lagna na kare te mArI AbarU dhULamAM maLI jAya. atyAre mArI AzAne dara tuM dekhAya che. mane tArA para zraddhA che ke tuM mAruM vacana jarUra svIkArIza ane mane duHkhamAMthI bacAvI laIza. zeThanI vAta sAMbhaLatA guNacaMdra te dhrujI uThayo. are ! A anyAya ! A te mAnava ke dAnava? AnA karatAM ghora pApI sAre. potAne svArtha sAdhavA badhAne aMdhArAmAM rAkhI sagapaNa karyuM paNa pelI kanyAnuM zuM? mAnava jyAre dAnavIvRttine AdarIne vijayI banavA mAMge tyAre emAM mAnavatAnA darzana kyAMthI thAya? chatAM Aje zeThamAM je namratA dekhAI rahI che te svArthanA kAraNe che. durjananI namratA kevI hoya ? guNacaMdra A pramANe vicAra kare che tyAM zeTha kahe che beTA ! tuM mArI sAthe jAnamAM cAla. zubhamati sAthe lagna karIne ekavAra tene mArA gharamAM lAvI de, pachI huM ane kizora badhuM saMbhALI laIzuM. tAre phakta maMDapamAM jaIne A prasaMga zobhAvavAne. kizora tarIke svAMga sajavAne ne kanyAne paraNIne ghera laI AvavAnI. A prasaMga pUro thayA pachI te je mArI AbarU jALavI te badala huM tane sArI bheTa ApIza. guNacaMdra vicAre che ke saMsAramAM svAthI laMpaTa jevA bIjA keI daridrI nathI. svAthI mANasa bIjAnA duHkha devAmAM AMdhaLA ane baherA banI jAya che. potAnA svArtha khAtara zuM sAmI chokarIne bhava bALavAne! nA..nA...evuM kAma mAre karavuM nathI. A rIte vicAranI dhArAe cahyo che. have zuM banaze te bhAva avasare. vyAkhyAna naM-82 Aso suda 15 semavAra tA. 12-10-81 parama paMthanA pathadarzaka, bhavabhavanA bhedaka, anaMta anaMta guNanA dhAraka evA vItarAga bhagavAna pharamAve che ke bhava ane bhega parane bhAva bhagavAna jinezvara deva ane temanA vacana para bhAva AvavA deto nathI. je bhava ane bhoga parathI AtmAne bhAva utarI jAya te bhagavAna ane bhagavAnanA vacana para bhAva vadhe. jyAre jIvane bhavanI ane bhegenI bhayaMkaratAne khyAla Ave tyAre bhava ane bhogo parane bhAva utarI jAya ane bhagavAna ane bhagavAnanA vacananI bhadraMkaratAne sAco khyAla Ave. temanA pratye bahumAna vadhe. bhava bhayaMkara che ane bhagavAna bhadraMkara che evo khyAla bahu ochA jIvone hoya che, tethI mahApurUSe jIvone bhavenI bhayaMkaratAnuM bhAna karAvavA prayatna kare che. bhagavAna para bhAva lAvavA mahenata karavI paDe che, jyAre bhava ane bhego para bhAva parANe lAvavA paDatA nathI. e to anAdikALathI haiyAmAM beThelA che. je bhagavAne ApaNane bhava ane Page #837 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 732 zAstro rata bhAga cheDavAnA upadeza ApyA che tevA bhagavAnanA bhakta bhavanA ane bhAgAnA bhakta na hAya, paNa duzmana hAya. jinezvara bhagavAnanA bhakta bhAganA bhikhArI na hoya. te te tyAganA pUjArI hAya. jinezvara devanA mAga tyAganA che. jeTaleA viSaya kaSAyanA tyAga vadhAre teTalA bhagavAna pratye bhAva vadhAre. " bhava ane bhAgA paranA bhAva ghaTayA vinA teA bhavanA bhAgAkAra thavA mukela che." bhavanI ma`jila kapAvI kaThIna che. azubha bhAvAthI saMsAra ane zubha bhAvAthI meAkSa bhAvane bhalA karyA vinA AtmAnuM bhaluM kevI rIte thAya ? sAcI bahAdurI te che ke bhAvane bagaDavA na de, " bhAva jenA bhalA tenu' jaldI bharyuM thAya.", mATe bhAvanA utkarSa sAdhavA prayatnazIla banavu. devagurudharma para jeTalA bhAva vadhAre teTalI kanirjarA vadhAre. jyAM bhAvanI parAkASThA tyAM paramAtmapadanI prApti" bhAva vinA bhavanI bhAvaTha bhAMge nahi, mATe bhava ane bhAgA paranA bhAva dUra karI bhagavAna ane bhagavAnanA vacana para bhAva lAve. A jeNe bhava ane bhAgA paranA bhAva dUra karyA che evA nimarAjiSa e IndranA praznanA javAkhamAM kahyuM ke he vipra ! badhuM je baLI rahyuM che temAM mAruM kAMI nathI. eko'haM na ca me kazcit svaH parovA ' pi vidyate / yadeko jAya te jantuH, mriyate caika eva hi // , hu ekalA chuM. mAruM ahI kAI nathI. A mAruM che ne A bIjAnuM che eTale ke mAruM nathI. A badhI meAhAdhIna jIvanI kalpanA che. jIva ahI ekalA janme che ne ekalA mare che. jyAre e sthiti che to huM vipra ! tame batAvA ke ahI. mAruM kANu ? hA, je cIja mArI che te tA mArI pAse che ane te jJAna-darzIna che. enA sivAya seAyanI aNI jeTalI paNa paudgalika vastu mArI nathI. je potAnuM hAya che tenu agni, jaLa vagerenA upadravathI rakSaNa karavAmAM Ave che, paNa je mAruM nathI tene mATe kayA jIva " ego 'haM nAttha me koi nAha mannassa kassai / duHkhI thAya ? A jagatamAM mAruM' kAI nathI. huM kAI nA nathI. sarva padArtho nAza'ta che. khuda mAruM zarIra paNa mAru` nathI. jagatanA sarvAM saMbaMdha anitya che. zAzvata kAI hAya tA mAtra mArA AtmA che. ego me sAsao appA, nANa daMsaNa saMjuo / savva saMjogalakkhaNA // ,, sesA me bAhirAbhAvaH, jJAna darzanathI yukta evA eka mArA AtmA zAzvata che, bAkI teA badhA bAhya bhAvA che. e sa sacAganA lakSaNA che. mirAjiSa Indrane kahe che huM vipra ! zAzvata eka mArA AtmA che. te agnithI khaLatA nathI, zastrAthI bheDhAtA nathI, pANImAM DUbatA nathI. te ajara amara rahevAvALA che. tame mArA sabaMdhI ane AzritajanAnA duHkhanI vAtA karA che, paNa mArA saMbaMdhI huM O ane Azrita paNa huM chuM, ane te te duHkha vagaranA che. tamArI vAta mAre kevI rIte mAnavI te samajAtuM nathI. AgAra rahita sAdhune eTale aMtarAtmA munine Page #838 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 1933 ghara ke kuTuMba je kahA te tenI pAse che. tene kAI IjA karI zakatuM nathI. bhautika sAmrAjya ane duHkhada evA jagatanA padArtho upara sthirapaNAnI, svakIyapaNAnI ane sukhAkArIpaNAnI dRSTi ghaNI karI ane enI pAchaLa saravALe niSphaLa evI doDadhAma paNa bahu karI, paNa emAMthI kaI sudharyuM" nahi, kaI kalyANu thayu nahi, te have evI bhrama bharelI pAtApaNAnI dRSTi ane doDadhAma zA mATe? bhramaNAnA mArga kalyANa kathAMthI thAya ? tethI mirAja kahe che ke mithilA khaLe emAM mAruM kAMI khaLatuM nathI, pachI zA mATe enI ciMtA karuM ? ciMtA kAne thAya? duHkha kAne thAya ? jyAM mArApaNuM mAnyuM che tyAM duHkha che ane mArApaNuM chUTI jAya tyAM duHkha rahetuM nathI. bhagavAna AcArAMga sUtramAM bAlyA che " je mamAigramai' jahAi se cayai mamAiya se hu dihe muNI jasta natthi mamAiyauM / je mamatvabhuddhinA tyAga karI zake che te mamatvane ADI zake che. jene mamatva nathI te meAkSa mAne jANavAvALA muni che. A sUtramAM bhagavAne mamatAne tyAga karavAnuM kahyuM che. mamatAnA janma mamattva buddhithI thAya che. tethI jyAM sudhI mamatva buddhi rahe che tyAM sudhI padArthonA tyAga aMtaranA bhAvathI thaI zakatA nathI. vastunA sacAga na heAya chatAM, paNa jo manamAM te padArtho pratye mamatvabuddhi che, teA padArthonA abhAvamAM paNa mamatAnA doSa lAge che. enAthI viparIta bAhyadRSTithI kAI mANasa parigrahavAna dekhAtA hAya paNa te padArtho pratye mamatva buddhi na hAya tA te parigraha tyAgI kahI zakAya che. dd eka vakhata bhagavAna carama tI kara prabhu zrI mahAvIra svAmI samavasaraNamAM amRta vANInA dheAdha vahAvI rahyA hatA. tyAM akhUTa sapattinA mAlika eka mahAna samrATa bhagavAnanA samavasaraNamAM dAkhala thayA. e ja samaye eka garIba bhikhArI paNa samavasaraNamAM dAkhala thayeA. barAbara e baMne banAvAne anulakSIne IndrabhUti gaNudhare bhagavAnane pUchyuM, he prabhu! A baMnemAMthI kAne parigrahanA vaLagADa vadhAre haze ? bhagavAne kahyuM, he gautama ! bhikhArIne. A vAta sAMbhaLIne gautamasvAmIne te khUba Azcaya thayuM. temaNe pharI peAtAnA mananuM samAdhAna karavA pUchyuM, he bhagavAna ! parigrahanI akhUTa sAmagrI jenI pAse che tene niSparigrahI kaheA che ane jenI pAse bhIkha mAMgavA eka rAmapAtra nathI tene parigrahavAna kahevA (?) e kevI rIte ? prabhue zaMkAnuM samAdhAna karatAM kahyuM, huM gautama ! parigraha aMtara sAthe saMkaLAyeleA che, ene bAhya sthiti sAthe sabaMdha nathI. A rAjA pAse ATalI saMpatti hovA chatAM emane e pratye mAha-mamatA ke Asakti nathI. eTaluM ja nahi paNa te temAMthI chUTavA mATe huMmezA prayatna kare che. jyAre A bhikhArInI pAse kAMI nathI, chatAM eTalI badhI tIvra mamatA che ke kadAcit enI sAme sAnAnA DheranA Dhera khaDakavAmAM Ave te paNa ene saMtASa thavAnA nathI. tenI cittavRtti parathI haju mamatA ghaTI nathI. padArthAnA abhAvamAM paNa tenA manamAM e lAlasA che ke jo mane padArtho maLI jAya to tenA upabheAga karuM. A mamatva Page #839 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 734 zAradA ratna bhAvanAnA kAraNathI tene tyAgI mAnI zakAtuM nathI. jyAre bharata cakravatIne vaibhavane pAra na hatuM, te paNa mamatvanA abhAvane kAraNe temane tyAgI mAnavAmAM AvyA. dravya cAritranA abhAvamAM paNa bhAva cAritranA kAraNathI arisAbhavanamAM kevaLajJAna prApta karyuM. dazavaikAlika sUtramAM tyAgInI vyAkhyA karatAM kahyuM che ke je ya kaMte pie bhoe, laddhe vipiTThI kuvvai / sAhINe cayai bhoe, se hu cAitti vuccai / / je AtmA vastra, gaMdha, AbhUSaNa, strIo, zayanAsana Adi bAhya padArtho parAdhIna hovAthI bhegavatA nathI te tyAgI kahevAtuM nathI, paNa je ISTa, kAMta, priya ane mane jJa bhogone prApta karIne paNa je tenAthI vimukha banI jAya che, eTale svecchApUrvaka tene tyAga kare che tene tyAgI mAnavAmAM Ave che. A kahevAnuM tAtparya e che ke jenI mamavabuddhi cAlI gaI che te tyAgI che. mamatvabuddhino tyAga karavAthI mamatAne tyAga thaI zake che. ahIM sUtrakAre mamatvabuddhinA tyAgathI bhAvaparigraha ane mamatAnA tyAgathI dravyaparigrahanA tyAganI vAta karI che, tethI je mamatva bhAvanAne tyAga kare che te mamatAne tyAga kare che ane jene mamatva nathI te muni mekSamArganA svarUpane jANavAvALA che. namirAjarSine badhA parathI mamava uThI gayuM che, eTale kahyuM ke A mithilAmAM mAruM kaMI che nahi. mithilA baLavA chatAM mAruM kaMI baLatuM nathI. samyakajJAnadarzana cAritra mArA che te baLatA nathI. haju AgaLa namirAja zuM kahe che, cattaputta kalattassa, nivvAvArassa bhikkhuNo / piyaM Na vijjai kiMci, appiyaMpi Na vijjai // 15 // je sAdhue potAnA putra tathA kalatrAdine saMbaMdha choDI dIdho che tathA jemaNe sAvavA vyApArano sarvathA parityAga karyo che evA bhikSune saMsAranA keI paNa padArtho priya athavA apriya nathI. je sAdhue potAnA putra, patnI, parivAra Adino saMbaMdha choDI dIdho che athavA temanI sAthe koI paNa prakArano saMbaMdha rAkhatA nathI tathA jemaNe asi, masi ane kRSi, vANijya Adi sAvadya vyApArane tyAga karyo che, tenAthI virakta banI gayA che evA sAdhune saMsAranA koI paNa padArtho pratye prIti athavA aprIti nathI. kahevAno Azaya e che ke temane na te koI vastumAM rAga hoya che, na to koI padArtho pratye dveSa hoya che. saMsAranI aMdara sukha athavA duHkhanI utpattinuM kAraNa mamatva che. saMsAra sukhaduHkhane bhareluM che. duniyAmAM koInI eka sthiti kAyama rahetI nathI. ghaDIkamAM caDatI te ghaDIkamAM paDatI. bIjanuM jhADa thAya che, jhADane pAna Ave che, pachI tene phUla-phaLa thAya che ane pAchuM te nAza pAme che, tema mAnava janme che, mATe thAya che, tene chokarAo thAya che, pachI te vRddha thAya che ne aMte maraNa pAme che. caMdranI kaLAmAM paNa vadhaghaTa thAya che. samudramAM bharatI-oTa AvyA kare che. dareka vastunI caDatI paDatI thayA kare che, Page #840 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 735 paNa te sthitimAM je mANasa samatA rAkhI zake che, dhIraja dharI zake che te pitAnA jIvanane saphaLa banAvI zake che. zAstravANI sAMbhaLavAnuM ane satsaMga karavAnuM phaLa te vakhate kAma Ave che. sukhamAM kulAI na javuM ane dukhamAM gabharAI na javuM e jIvananI sArthakatA che. eka vakhata dharmarAjAnI janmajayaMti divasa hate. te divasa badhAe khUba dhAmadhUmathI ujavavAnuM nakkI karyuM. tamane badhAne paNa janmajayaMti vahAlI che ne? te divase tamane ema thAya ke gAmamAM saMta-satIjI birAje che to mAMgalika sAMbhaLavA jaIe. dharmarAjAnI janmajayaMti nimitte dezadezanA rAjAo temane bheTa dharavAne mATe AvelA hatA. keI daza hajAra, te kaI paccIsa hajAra, kaI savA lAkha, to kaI pAMca lAkhanI kiMmatI ratnajaDita bheTe laIne AvyA hatA. te vakhate rAjAonI eTalI badhI bhIDa hatI ane bheTa ApavAnI rakame paNa eTalI badhI meTI hatI ke dharmarAjAne evo TharAva kare paDyo ke jeNe dharmarAjAne savA lAkha rUpiyA karatAM vadhAre bheTa ApavI hoya te dharmarAjAne hAthohAtha ApI zakaze. bAkInA bIjA mANasoe pitAnI bheTa moTA amaladArone ApavI. bicArA garIba mANase sAmAnya bheTa laIne AvyA hatA. AvI moTI moTI bheTa joIne temanA manamAM thayuM ke lAkha be lAkha pAMca lAkhanI bheTa , AgaLa ApaNI kiMmata kayAM ? - savA lAkhathI nIcenI rakamanI bheTe lAvelAo amaladArone pitAnI bheTa ApavA lAgyA. sabhAmAM judI judI jAtanI ane eka karatA eka caDe evI bheTo AvavA lAgI. kRSNajI paNa dharmarAjAne bheTa ApavA AvyA hatA. badhAnI bheTo AvI rahI tyAre kRSNajIe ubhA thaIne eka nAnI vIMTI dharmarAjAne bheTa ApI. A joIne badhA rAjAo Azcarya pAmI gayA ke nAnA nAnA rAjAoe moTI bheTa ApI ane traNa khaMDanA adhipati kRSNa vAsudeve ATalI nAnI vIMTI bheTa ApI ! sabhAmAM khaLabhaLATa macI gayo. dharmarAjA rAjyAsana uparathI ubhA thaI gayA ne kahyuM, he rAjAo! zAMta thAva. kuNujIe mane vIMTI ApI te joI ne Apa badhA ajAyaba thayA che ne tamArA manamAM evo vicAra Avyo heya ema mane lAge che ke nAnA rAjAo moTI moTI bheTa lAvyA, ane zrI kRSNa jIe ATalI nAnI vIMTI ja kema ApI? paNa he rAjAo ! tame badhAe mane je bheTa ApI che tenA karatAM A vIMTInI kiMmata karoDe gaNI che. kharuM kahuM te tenI kiMmata amUlya che. - dharmarAjAnI vAta sAMbhaLatA badhAnA manamAM thayuM ke A vIMTImAM evuM kaMI dekhAtuM nathI, ne dharmarAjA kahe che ke tenI kiMmata karoDathI paNa cUkavAya evI nathI, te vIMTImAM evuM zuM haze? zuM te jAduI vIMTI haze?dharmarAjA kahe che rAjAo ! A vIMTI nAnI che paNa te vIMTI uparanA je akSaro che te ghaNuM kiMmatI che. ekeka akSaranI kiMmata karoDo rUpiyAnI che. juo, te vIMTI upara lakheluM che ke "e dina bhI jAyagA" ahI juo, te vAkyamAM ke sarasa bodha che ! kevI sarasa senerI zikhAmaNa che ! Avo sarasa khuzAlIne maMgala Page #841 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 736 zAradA ratna divasa che te paNa cAlyo jaze. te te mATe zA sAru abhimAna karavuM joIe? temaja AthI ulTo eTale ke paDatIne divasa Ave te paNa zA mATe zeka karavo joIe? A saMsAramAM sukha-duHkha, saMpatti-Apatti, saMga viyega cAlyA kare che. sukha-saMyoganA divase paNa eka dina jaze ne duHkhanA divase paNa eka dina javAnA che, mATe sukhamAM malakAvuM nahi ne duHkhamAM gabharAvuM nahi. huM tamane paNa kahuM chuM ke A sUtra tame gokhI rAkhe te sArA prasaMgamAM abhimAna nahi Ave ne duHkhamAM gabharATa nahi thAya. are, azAtA vedanIyanA udayathI roga Ave tyAre paNa je A sUtra manamAM ramatuM haze te ema thaze ke A rogane paNa eka divasa aMta AvavAne che, te pachI mAre zA mATe hAyavoya karavI joIe? dharmarAjA kharekhara te vIMTInI zikhAmaNathI bahu dhIraja rAkhI zakayA hatA. temane vanavAsa maLe, temanA kAkAnA dIkarAo kauravo temane pajavyA tyAre temaNe potAnI dhIraja gumAvI nahi. bAra bAra varSa vanavAsanA bhayaMkara duHkhe veDyAM chatAM paNa samatA, vairyatA choDI nahi. ApaNe paNa "e dina bhI jAyegA" e nAnakaDuM sUtra gokhI rAkhIe te caDatI paDatImAM ane sukha-duHkhamAM dhIraja rAkhI zakIe. namirAjarSi Indrane e kahI rahyA che ke he vipra ! A saMsAramAM sukha athavA khanI utpattinuM kAraNa mamatva che. mamatvathI saMsAramAM sukha-duHkhanI bhAvanA utpanna thAya che ane mamatva dUra thAya che tyAre saMsAranI sukha duHkhamayI sArI ke kharAba bhAvanAo samatAnA samudramAM nAza thaI jAya che. eTalA mATe sAMsArika padArtho parathI mamatva haTAvI lenArA jIvonI dRSTimAM koI paNa padArtha priya athavA apriya rahetA nathI. tethI ISTa-managamatI vastunI prAptithI harSa ane aniSTa vastunI prAptithI zeka thatuM nathI. tathA apriya vastunA saMgathI ane priya vastunA viyogathI koI prakArane beda thate nathI. A kuTuMbanuM sagapaNa, rANIo temaja putrane saMbaMdha A bhava pUrato che. jIva je gatimAM jAya tyAM AvA aneka saMbaMdho bAMdhe che ne choDIne Ave che. A saMsAra eka paMkhIne meLA jevuM che. vRkSanI DALe sAMje paMkhIo Ave, bhegA thAya. ne savAra thatAM uDI jAya che tema A saMsAra-vRkSanI DALe kaI mAtApaNe, pitA, putrapaNe, parivAra rUpe badhA bhegA thAya che. AyuSya pUrNa thatAM e mALo vikharAI jAya che ane A jIvarUpa paMkhI uDI jAya che, mATe saMbaMdhane anitya jANIne meM choDyA che. have mane kaI priya nathI ke apriya nathI. namirAjarSie Indrane A pramANe suMdara, saTa javAba Apyo. haju AgaLa namirAja zuM kaheze tenA bhAva avasare. Aje AyaMbIlanI oLIne chello divasa che. AyaMbila tapa e mahAna tapa che. temAM khAvA chatAM rasane tyAga karavAnuM che. sarasa rasane tyAga karyA vinA dharmamAM joIe te rasa nahi Ave. ApaNuM jainadarzanamAM rasa-tyAga nAmane tapa batAvyo che. A rasatyAga nAmane tapa viSaya-rasano nAza karI zakaze. A tapamAM badhA vigayane Page #842 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna tyAga karavAno che. viyeA khAvAthI indriyA ane mana nivikAra banI zakatA nathI. uttama bhAvanAo AvatI nathI, mATe AtmakalyANanA Icchuka AtmAoe tenAthI dUra rahevuM joI e. khadhA tAnI AdhArazIlA brahmacarya vrata che. A vratane surakSita rAkhavAnI IcchAvALAe vigaya vinAno lukhkhA nirasa AhAra pasaMda karavA. ghI dUdhathI lacapacatA AhAra jIvanamAM vAsanA-vikArAnuM mahAna tAphAna macAve che. AyaMbIlanuM leAjana e pavitra jIvana jIvavA mATe sarasa upAya che. tenAthI jIvana Take, sAdhanA thAya, uttama vicAro Ave, indriyA nivikAra rahe, vAsanA-vikAronA nAza karavA mATe vigayatyAga e sArAmAM sAruM sAdhana che. viSayavRttino nAza karavA rasatyAganA zaraNe javAnI khAsa jarUra che. svAdavRttine cheDayA sivAya sa`yamano ke dharmano sAcA svAda nahi Ave. ApaNe tyAM ghaNAM bhAi bahenoe AyakhIla tapanI ArAdhanA karI che. AyakhIla tapathI tA bhalabhalAnA rAga maTI jAya che. ( ahiMyA pU. mahAsatIjIe zrIpALa rAjA ane mayaNAsuMdarInuM dRSTAMta suMdara rIte samajAvyuM hatuM. zrIpALa rAjAne AyaMbIla tapathI kADhanA rAga kevI rIte mathyo te vAta vistArathI raju karI hatI) 737 caritra : guNacadrane mAthe saMkaTa AvyuM che. A zeTha kevu' aghaTita kArya karavA taiyAra thayA che. guNacaMdra teA nyAya, nIti, sadAcAra, pramANikatA ane sajjanatAnA . saddaguNAthI sabhara che. teNe prabhune prArthanA karI ke he prabhu ! hu bheAMyarAmAM rahevAnu pasaMda karIza, henDalanA mAra sahana karIza, paNa prabhu ! tuM mane A pApamAM na nAMkhIza. AvA pApamaya kArya karIne mAre che|karIne duHkhI nathI karavI. he prabhu! tuM mArI mati zuddha rakhAvaje, pachI zeThane huM zeThajI ! tamArI AzAne mUrtimaMta banAvavA mATe huM sama nathI. zeTha kahe guNacaMdra ! tane khabara che ne ke tuM mArA dIvAna che. tuM mArA hAtha nIce che. tana bheAMyarAmAM pUryA che. te keTalA samayathI sUrya paNa joyA nathI, ne mArA sivAya keAInuM mukha varSothI joyuM nathI. tane peTa bharIne khAvA dIdhuM nathI. chatAM huM udAra dilanA chuM, tArA para dayA karuM chuM ane tane paraNavAnA lhAvA levarAvuM chuM. tuM mAruM kahyuM mAnIza tA tane sAruM sAruM khAvAnu` ApIza. sArA sArA kapaDA paheravA ApIza. tane bhAMyarAmAMthI bahAra kADhI putranI jema pAlana karIza. zeThanI vAta sAMbhaLatA guNucaMdra digmUDha khanI gayA. are ! AzAbharI, kADabharI kanyAnA manArathanA cUrecUrA karavAmAM mArA bhAgyaneA sitAra ! enA sAnerI seAlAne viSamatAnI khAImAM kema hAmAya ? dagAprapaca karI meAjamajhA lUMTavAmAM ze| AnaMda ! nA...nA... e nahi bane. AvA nija vartAva mATe mArI pAse mAMgaNI karatAM zeThane zarama nathI AvatI ! kumaLI kaLInA lidAna mATe temanuM haiyuM keTaluM adhIruM banyuM che ! henDalanA prahAra zreSTha, paNa AvuM pizAcI kartavya mArAthI banaze nahi. zeThajI, tamArI udAratA tamArI pAse, mAre nathI joItI. pralAlanAnI prAptimAM paNa pApumAM nahi paDavAnI makkamatAH-lakSmIdatta 47 Page #843 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 738 zAradA ratna zeThane pitAnI AbarUne moTo prazna ubho thayo che, tethI guNacaMdra pAse jaI tene bhADUtI vararAjA tarIke laI javA mATe samajAve che ne aneka pralobhano Ape che, paNa guNacaMdra AvuM aghaTita kArya karavA taiyAra thatuM nathI. teNe zeThane spaSTa kahI dIdhuM zeTha! tamArI sahAnubhUti tamArI pAse, mAre na joIe. mAruM jIvana bhaMyarAmAM rahIne tamArA mAra khAIne duHkhamAM jAya che, tevuM bhale jAya. tamArA sArA sArA vacce ane AbhUSaNo mAre nathI joItA, ane nathI joItA tamArA svAdiSTa bhajano. Apa mane mana-Icchita sukha ApavAnI vAta kare che, e badhuM kaMI mAre nathI joItuM. mAre te eka joIe che satInI jIvanarakSA tenuM jIvana duHkhanA UMDA sAgaramAM dhakelAI na jAya. mane evA khoTA daMbha, mAyA, prapaMca gamatA nathI. pApanA phaMdAmAM paDI adhama kArya karavAnI mArAmAM hiMmata nathI. huM evA vizvAsaghAtanA ghera pApamAM nahi paDe. e kArya mArAthI nahi bane. guNadattanI vAto sAMbhaLatA zeThanA manamAM te gusso Avyo. dhanA AvezamAM AvIne kahe che are mUrkha ! ATalI lAgaNIthI kahuM chuM chatAM mArI mAMgaNIne asvIkAra kare che ? mArI avagaNanA kare che ? tuM dharma-adharmanI moTI moTI vAto kare che. mane paNa dharma-adharmane barAbara khyAla che. tAre samajAvavAnI jarUra nathI. kaI prakAranI muzkelImAMthI ugaravA prayatna karavo e dharma nathI? pitAnI IrachAne keIpaNa prakAre pUrI karavI e dharma che. AzAne nirAzAmAM pheravavI e adharma che. juo zeThe--dharma adharmanI vyAkhyA kevI karI ? pitAne svArtha sAdhavA mAnavI keTaluM asatya bele che ! zeTha kahe guNacaMdra! tuM e vAta na bhUlate ke huM zeThanA kabajAmAM chuM. haju huM tane TAIma ApuM chuM. tuM thoDo vicAra kara. zeThajI! vicAra zene karavAno? aramAnenI mALa gUMthatI keDabharI kanyAnI sAthe kapaTabAjI karavAne? eka nirdoSa bALA para ThaMDo sItama gujAravAne ? vizvAsaghAta karI tamArI AzA pUrI karavI e zuM dharma che? jJAnIoe pikArI pokArIne kahyuM che ke vizvAsaghAta e mahApApa che. jJAnIe ATha mahApApI kahyA che. temAM vizvAsaghAtIne mahApApI kahyo che. A pApa durgatine bApa che. e pApa mArAthI nahi bane, nahi ja bane. A vAtathI te guNacaMdranuM lehI ukaLI gayuM che. zeThane lAgyuM ke have bAjI hAthamAMthI javA beThI che. guNacaMdra te vadhu ne vadhu makakama banato jAya che. je guNacaMdra mArI vAta svIkAre te sAruM, nahi te duniyAmAM mukha batAvavuM bhAre paDaze. guNacaMdra te makakamatAthI kahyuM ke mArAthI bhADUtI vararAjA banAze nahi. have te zeThane mijAja gayo, AMkhe lAlaghUma banI gaI ane gussAthI tADUkatA kahevA lAgyA. akakala vinAnA, haju tuM sAMbhaLatuM nathI ? te joI le have. lakSmIdatta gussAme A kara, camakatI kaTAra nikAlI, merA vacanakA kara svIkAra, te mile jIvatadAna. zeThe gussAmAM AvIne myAnamAMthI camakatI talavAra kADhI ane belyA, jaI le A Page #844 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 739 mArI talavAra, tuM mArA vacanane svIkAra kara, nahitara A talavArane jIvanadAna karavA taiyAra thA. eTale mRtyune bheTavA taiyAra thA. talavAra joI ne guNacaMdra dhrujavA lAgyo. mAnavInA aMtaramAM jyAre bhayanI lAgaNI pedA thAya che tyAre bhIrU mAnavI tenI jALamAM phasAya che. guNacaMdra bhayathI kAMI paNa belI zakyo nahi. zeTha te rADa pADIne kahe che ke tuM puNya-pApanI vAta kare che te je A puNya-pApane parace ! tane puNya bacAvazene? karakarapuNyanI ArAdhanA. AvA kaTAkSa vacane kahIne talavAra mAravA taiyAra thayo. guNacaMdra vicAre che ke koI chokarIne duHkhamAM nAMkhavI, enI jiMdagI bagADavI enA karatAM marI javuM sAruM, paNa A zeTha kaMI mAre ema na hatA, kAraNa ke potAnI AbarU sAcavavA mATe atyAre tenA sivAya kaMI na hatuM. bhAvine bhANa jevA karela nirNaya-guNacaMdranA manamAM aneka vicAre AvavA lAgyA. huM zuM karuM? kayAM jAuM? kevI rIte prANa bacAvuM ! satya mATe prANanuM balidAna denArA mahApurUSone dhanyavAda che. dhanya che emanI vIratA ne ! daDhatAne ! zraddhAne ! huM te talavAra daMkhIne dhrujuM chuM. je mAre jIvavuM che to zeThanuM vacana svIkAryA vagara chUTako nathI. Aje huM parAdhIna chuM, paravaza chuM. mArI pAse keI zastra nathI, mane keI sahAyaka nathI, cAre bAjuthI asahAya chuM. eTale zeTha ATaluM badhuM jora kare che. zuM saMsAranI lIlA AvI vicitra che ! bIjI kSaNe guNacaMdranA vicAre paTe lIdhe. are, mAro AtmA anaMta zaktine ja che. zA mATe mAre kAyApaNunA vicAra karavA? satya mATe prANa pAtharavA e maraNa nathI paNa e jIvananI saphaLatA che. tenI durbaLatAe sAmano karyo. A pRthavI para janma laIne meM haju zuM karyuM che? kAMI paNa sukRtyo karyA vinA maruM, te e jIvananI keAI kiMmata nathI. AkAzamAM tArA uge ne Athame, enI zI gaNanA? mArAthI A rIte mRtyune bheTAze nahi. AvI rIte mAre maravuM nathI, marAze nahi ne AvA ghora pApane svIkAra paNa thaze nahi. atyAre te zeThanuM vacana mAnya karI ekavAra A bheMyarAmAMthI bahAra nIkaLavA de, pachI AgaLa badhuM joI levAze. mRtyunA mukhamAMthI bacavA eka vAra zeThanuM vacana mAnI, A bhoMyarAmAMthI bahAra nIkaLI jAuM. atyAre te temanuM vacana svIkAravuM e ja eka hathiyAra che. hathiyAra hAthamAM AvyA pachI tene upayoga kevI rIte karavo e mArA hAthanI vAta che. atyAre te eka vAra bheMyarAmAMthI bahAra nIkaLI javuM emAM DahApaNa raheluM che. ema vicAra karI teNe kahyuM zeThajI! mArA para kRpA kare, mane bacAvo. huM ApanA vacane mAnya karuM chuM. mane bhoMyarAmAMthI eka vAra bahAra kADho. huM tamAruM kArya karIza. A zabdo sAMbhaLatA zeThane gusso zAMta thaI gayo ane guNacaMdrane bheMyarAmAMthI bahAra kADho. have kizora bahAragAmathI kevI rIte bhaNIne Avyo che te mATe kevI banAvaTa karaze tenA bhAva avasare. Aje amArA jIvananaiyAnA nAvika, saMyama rathanA sArathI, parama upakArI pU. gurUNIdeva pArvatIbAI mahAsatIjInI puNyatIthine pavitra divasa che. ziSyanA jIvanamAM Page #845 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 740, zAradA ratna gurU-gurUNIne mahAna upakAra che. temanA upakArano badalo vALavA mATe ziSyA game teTaluM kare te paNa tene RNamAMthI mukta thaI zakatA nathI. teo khUba bhadrika ane saraLa svabhAvI hatI. kensara jevuM darda thavA chatAM temanI samatA ajabanI hatI. evA zuddha cAritranA baLe jemaNe potAne aMtima samaya jANI lIdho hato, ane saMthAro karI paMDita maraNe kALadharma pAmyA che. temanI puNyatIthinA divase bane teTalI vadhu ArAdhanA karaze te ja sAcI zraddhAMjalI arpaNa karI kahevAya. (pU. mahAsatIjIe pU. pArvatIbAI mahAsatIjInA jJAna, darzana, cAritranI suvAsathI jhagamagatA jIvana para suMdara prakAza pADayo hato. je sAMbhaLatA zretAonI AMkho azrubhInI banI hatI. ) vyAkhyAna na-83 A vada ekama ne maMgaLavAra tA. 13-10-81 zAsanapati trilokInAtha bhagavAna mahAvIra svAmIe jagatanA jIvone AtmAnuM svarUpa samajAvyuM. mahAna bhAgyodaye jaina siddhAMte, jaina dharma ApaNane maLe che ke je AtmAnuM svarUpa samajAve. jaina dharma e AtmAno dharma che. ahiMsA sAthe enI paripATI che. AtmAne jANavo, ene oLakhavo ne enA mATe prayatna karavo e jenasiddhAMtanuM mULa che. deha ane dahIM eTalA badhA ekameka thaIne rahelA che ke ghaNIvAra dahane mahatva ApavAmAM Ave che. dehanA sukha mATe mAnavI rAta-divasa prayatna kare che. jaina darzana kahe che ke deha ane AtmA eka nathI. deha judo che ne AtmA paNa judo che. A zarIra te Atma sAdhanA mATe eka sAdhana che. sAgara taravA mATe jema heDI sAdhana che tema saMsAra sAgara taravA mATe deha e haDI che. "sarIra mAdu nAvatti" A zarIrane naukAnI upamA ApI che. A naukA dvArA jIva saMsAra sAgarane tarI zake che. sAgara pAra karyA pachI jema keI haDIne gaLe vaLagADI rAkhatuM nathI, ema saMsAra karavA mATe deha sAdhana che, eTalA mATe enuM mahattva che. dehanA rakhopAmAM dahIne bhUlI na javo joIe. A deha Atma sAdhanAmAM sahAyaka bane mATe ene sAcavavo, paNa enI khUba ALapaMpALa na karavI. AtmAne oLakhavA mATe mANase jIvanamAM abhaya, ahiMsA ne prema keLavavAnA che. mahAna gurUdevanA mukhethI vahetI vItarAga vANI sAMbhaLI, paNa zraddhAthI jIvanamAM keTalI utArI ! ene raMga jIvananA pitA para kAca lAgyo ke pAke te vicAravAnI jarUra che. - jaina dharma e kaI kema ke nAtana dharma nathI. e vizva dharma che. aMtaranI zakti keLavavA para bhAra ApanAra ane AtmAne oLakhavA satata prayatna karate dharma che. sAce jaina kadI parAjaya anubhave nahi. hAramAM paNa te jIta jue, kAraNa ke dareka hAra ene mATe pragatinuM pagathIyuM che. sAce jaina kadI hAre nahi, kAraNa ke Page #846 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 641 vinaya, viveka ane vIratAnA traNa amegha zo enA bhAthAmAM hoya che. vivekathI e sAra-asArane jANe che, vinayathI e sahu sAthe tAdAmya sAdhe che ane vIratAthI adharmane haTAvIne dharmano mahimA vadhAre che. vinaya, viveka ane vIratAnA zastro laIne je karmazatruone jItavA mATe karmasaMgrAmamAM utaryA che evA nami rAjarSi saMsAra choDIne saMyamI banI gayA. temane saMsAra khaTa, to temAMthI chUTakAro meLavyo. jJAnI purUSa saMsAranuM svarUpa samajAvatAM kahe che ke A saMsAranuM citra eka bhayaMkara AganuM citra che. kayAMka yuddhanI Aga che, kyAMka bhUkhanI Aga che, kayAMka moTAInI ne sattAnI Aga che. Aje kaI deza ke mAnavI game teTale AgaLa vadhyuM hoya te paNa zItaLatAne anubhava karatuM nathI. dareka sthaLe trAhimAma trAhimAma saMbhaLAya che. e tamAma hAyakAramAMthI chUTavAne upAya che saMyama mArga. A saMsAra Adhi, vyAdhi ane upAdhinA trividha tApathI saLagI rahyo che. kayAMya sukhanuM nAma nizAna che nahi. je saMsAramAM sukha hota te nizcayathI mekSamAM janArA tIrthakara bhagavaMte paNa saMsAra na choData. nami rAjarSi kahe che, A saMsAranA sukho to jIve anaMtI vAra bhagavyA, chatAM haju tRpti thaI nathI. bhUtakALanA anaMtakALamAM A jIve zuM nathI khAdhuM? zuM nathI bhagavyuM? zuM nathI joyuM? zuM nathI sAMbhaLyuM ? zAstrakAro te tyAM sudhI kahe che ke A jIve atyAra sudhImAM pIdhelA mAtAnA dUdhanuM je mApa kADhavAmAM Ave te svayaMbhU ramaNa samudranA pANI paNa tenI AgaLa kAMI visAtamAM na Ave ane khAdhelA anAjanA dANAone je Dhagalo karavAmAM Ave te lAkha janane merU parvata paNa zaramAI jAya. oha! ATaATaluM khAdhuM-pIdhuM, teya hajI e khAvApIvAnI lata ! temAM ya pAchI koI maryAdA nahi. anaMtAnaMta tIrthakaroe je cIjone abhaya kahI, jene anaMtAnaMta jIvonA samuha rUpa hovAthI anaMtakAya kahI, tene jIbhanA svAda khAtara peTamAM padharAvI devAnI ! anaMtakAyanA jIvonA bhakSaNa dvArA potAnA peTane kabrastAna banAvavAnuM ! mATe samaje ane choDo. namirAja kahe che, A jIve ghaNuM bhogavyuM, ghaNuM saMbaMdha bAMdhyA ne cheDyA. have mane kaI pratye mamatA ke meha nathI, tethI huM pAchuM vALIne jete nathI. have AgaLa namirAjarSi zuM kahe che. va , mufrLa mAM, vArasa migo . savvao viSpamukkassa, egNtmnnupssoH||16|| AtmAne jevAvALA, ekatva bhAvanA bhAvatA rahe che evA munine nizcayathI sukha che. je aNagAra-bhikSu bAhya ane AtyaMtara parigrahathI sarvathA vizeSa prakAre mUkAyelA che temane haMmezA sukha rahe che. namirAjarSi Indrane kahe che, he vipra ! je muni bAhya ane AtyaMtara parigrahathI vizeSa prakAre mUkAyelA che. bAhya ane AtyaMtara parigraha karyo te Apane khabara che ? Page #847 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna bAhya parigraha nava prakAra che. kSetra, vastu, sonuM, cAMdI, dhana-dhAnya, dvipada ane catuSpada prANIo ane kuviya eTale gharavakharI-e nava prakArane parigraha bAhya kahevAya che. AtyaMtara parigraha 14 prakArano che. te anaMtAnubaMdhI kodha, mAna, mAyA, lebha, hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, dugaMchA, Aveda, puruSaveda, napuMsakaveda ane mithyAtva mehanIya e 14 prakArane AtyaMtara parigraha che. A baMne prakAranA parigrahathI je mukta thaI gayA che evA munine nizcayathI sukha che. te hamezA ekatvabhAvanAmAM ramaNatA kare che. huM ekalo Avyo chuM ne eka javAna chuM. AvyA tyAre zuM laIne Avyo chuM ne zuM laIne javAne chuM? zubha puNya hoya te sAruM kuLa, sAruM ghara maLe ne pApane udaya hoya tyAre taddana halakuM ghara maLe. cha ekAMtamAM besIne satata vicAra karavAnI jarUra che ke huM kayAMthI Avyo chuM ? huM koNa chuM? ahIMthI kyAM javAno chuM? tamArA jIvananI ghaDiyALa haMmezA cAlu rAkhe ne dhyeya tarapha laya kare. eka yuvAna bhAIe saMtane pUchayuM-gurUdeva! jIva pApathI pAcho kevI rIte vaLe? guru kone mAnavA ? saMte kahyuM-je ApaNane sAco rAha batAve, pApathI pAchA vALe ane bhavasamudramAM DUbatA roke tenuM nAma gurU. e bhAIe kahyuM-gurUdeva ! mArA haiyAnI eka vAta karuM. dharma karavAmAM kayAre keNa nimitta banI jAya che tenI khabara paDatI nathI. gurUdeve pUchayuM-kema, Ama kahe che ?juo, gurUdeva! mArA mAtA-pitAnA suMdara saMskAronA kAraNe huM roja navakArazI karuM chuM, rAtrIno tyAga karuM chuM. A rIte aneka prakAranI dharmakriyAo karavA chatAM kolejamAM bhaNatI vakhate kusaMganA kAraNe kaMdamULa khAte thaI gayo. huM roja upAzraye jato. gurUdeva kaMdamULa choDavAno satata upadeza Ape ke anaMtakAya januM bhojana karI peTamAM kabraratAne zA mATe karo cho ? gurUdevane satata upadeza chatAM huM kaMdamULa choDI zakyo nahi. ekavAra nekarI mATe inTaravyu ApavA eka kaMpanImAM gaye. InTaravyu lenAra mATI mIlano menejara muslIma hato. teNe mAro Adara satkAra karyo, pachI pUchavuMbhAI! tame jaina che? meM kahyuM-hA, pachI bIjo prazna pUchyo-tame baTeTA, kAMdA, DuMgaLI, lasaNa Adi kaMdamULa khAva cho ? A koNa pUche che? tamane khabara che ne? (zrotAmAMthI avAja-musalamAna menejara) yuvaka gurUdevane vAta karI rahyo che. gurUdeva ! musalamAna menejarane A prazna sAMbhaLI huM te lajajA pAmI gayo. manamAM thayuM ke kadAca huM kahuM ke nathI khAte ne nokarI na Ape to ? kaMI nahi. satya vAta kahevA do. huM sAcuM bolI gayo. sAheba! huM kaMdamULa khAuM chuM. A sAMbhaLI menejara kahe, je mANasa potAnA dharmane vaphAdAra na hoya te mANasa kaMpanIne vaphAdAra rahe te vAtamAM mAla nathI. tamArA dharmagurUo pokArIpikArIne kahe che ke jainadharmanA anuyAyIoe kaMdamULa khavAya nahi, chatAM tame majhAthI kaMdamULa khAo cho. e batAve che ke tamane tamArA dharma tarapha zraddhA nathI. huM muslima chuM chatAM amArA dharmagraMtha kurAnane najara sAme rAkhIne mAruM jIvana jIvuM chuM, eTale A Page #848 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradI raM 743 kaMpanImAM kAma karatA tamAma mANase mATe mAro satata evo Agraha rahe che ke sahu potapotAnA dharmane vaphAdAra te hovA joIe, eTale tame mane mApha karajo. tame gurUne, dharma, saMskRtino sadAcAra pALI zakatA nathI. dharmagurUnI, tamAro uddhAra karanAra gurUnI AjJA mAnatA nathI, emanI AjJA pALI zaktA nathI, to ophisamAM mArI AjJA zuM mAnavAnA che ? game teTalA sArA mArka pAsa thavA chatAM tame A kaMpanImAM nokarI karavA mATe lAyaka nathI tema huM mAnuM chuM. huM te menejarane javAba sAMbhaLIne sajajaDa thaI gaye. varSothI vyAkhyAna sAMbhaLavA chatAM mArI nAlAyakAtInA kAraNe je kaMdamULa khAvAnuM nahote cheDI zakyo te menejaranA vacanathI ceTa lAgavAthI kaMdamULa khAvAnuM kAyama mATe meM choDI dIdhuM. yuvAnanI vAta sAMbhaLI gurUdeve kahyuM-tane have lAge che ke huM sudharyo, paNa tuM te Arthika rItathI sudharyo ke huM kaMdamULa khAvAnuM choDI dauM to mane nokarI maLe. tane lAge che ke meM khoTuM karyuM? te have dharmanI daSTie kaMdamULamAM pApa samajIne jo choDI daIza te A lokamAM sukhI ne paralokamAM paNa sukhI thaIza. gurUnA upadezathI te yuvAnanI zraddhA khUba vadhI gaI. anaMtAnaMtakALe prabaLa puNyadaye 14 rAjamAM rahelA samasta jInI vAstavika oLakhANa karAvanAra parama kalyANakArI jinazAsananI AvA viSamakALamAM ApaNane prApti thaI che, e jInI rakSAnA saMpUrNa upAye paNa zAstrakAra bhagavaMte e. ApaNane batAvyA che. A badhuM najara sAme mejuda hovA chatAM je mAtra IndriyanI tRpti khAtara, manane masta rAkhavA mATe jinezvara bhagavaMtoe niSedha karelA abhakSya, anaMtakAyane je niHsaMkecapaNe khAtA he, te anaMtakALe paNa A jinazAsananI prApti thaze ke kema e prazna che. karmarAjAne kAyado che ke je cIjane sadupayoga karatA na AvaDe te cIjanI prApti mATe jIvane te nAlAyaka banAvI de. jema ke pitAe putrane vahepAra karavA mATe eka lAkha rUpiyA ApyA. dIkarAe lAkha rUpiyAmAMthI pAMca lAkha banAvavAne badale lAkha rUpiyA paNa gumAvI dIdhA. have pharI vAra dIkaro rUpiyA mAMgavA jAya te bApa Ape ? na ja Ape. e rIte jinazAsananI AjJA che anaMtAnaMta jIvone abhayadAna ApavAnI. have ApaNI zakti, sAmarthya hovA chatAM je jinazAsananI AjJA na mAnIe ne tenI upekSA karIe te bIjA bhavamAM kaI muDI para jinazAsana maLe? A vAtane satata ApaNA dhyAna sAme rAkhI anaMtakAyano tyAga karavo e sarva zreSTha che. - jinazAsananI AjJAmAM khUlanArA evA mirAjarSi Indrane kahe che ke he vipra ! je muni AtmAmAM ramaNatA kare che, tene nizcayathI sukha hoya che, kAraNa ke putra, kalatrAdi sAMsArika padArthone baMdhana rUpa jANane baMdhanane teDIne AtmadarzanamAM masta rahenAra aNagArane je sukha prApta thAya che te sukhano AnaMda avarNanIya che. mane je sukha mArI rANIomAM, mArA aMteuramAM, mArA sudarzana ane mithilAnagarInA rAjyamAM hatuM, Page #849 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 744 zAradA ratna tenA karatAM anaMtagaNuM sukha tyAgamAgamAM, sayamI jIvanamAM dekhAya che. bhagavAnanA saMtA je sukhano anubhava kare che tevuM sukha khIje kAMca nathI. nimarAjiSano A javAba sAMbhaLIne indranA manamAM thayuM ke zuM emano vairAgya che ! paNa haju temanI parIkSA karavI che, eTale AMkha baMdha kareA ne khAlA eTalI vAramAM te agni zAMta thaI gaI. have Indra rAjarSi sAme bIjo prazna kare che. pAgAra kAraittANaM, gopurahAlagAyi / usUlaga ruyagghIo, tao gacchasi khattiyA // 18 // huM kSatriya ! prathama killA banAvIne gApura, aTThAlikA, killAnI khAI tathA baMdukA ane tApe| Adi banAvIne pachI tame jo. ahI indra namirAjaSine trIjo prazna kare che ke huM mirAja ! tame tamArA dIkarAne rAjagAdI ApIne dIkSA laIne cAlI nIkaLyA, paNa hajI ApanA dIkarA nAnA che. tame tamArA nAnA dIkarAne rAjya ApIne zatruone duzmanAne jagADayA che. zu' tamane eTalI khabara nathI ke AvA RddhivaMta nagarane eka bALakanA hAthamAM Avelu joI ne zatruo tenA upara hallA karavA taiyAra nahi thAya ? are, tuM kSatriya nAma dharAve che ane AvA suMdara mahelA ane adekhAI utpanna kare evuM samRddhivALuM nagara nAnA putranA hAthamAM sAMpIne nIkaLatA tane kAMi zarama nathI AvatI ? mATe tuM rAjya tarapha dhyAna Apa. jyAre tArA putra yeAgya uMmaranA thAya ne rAjyane kharAbara cAgya thAya tyAre tuM dIkSA leje. nAnA dIkarAne rAja siMhAsane beThelA joine duzmana rAjA jaldI laDAI laIne Avaze ane tene sahelAIthI jItI zakaze. makarIne pakaDavI e te sahaja che paNa siMhane paDavA e ghaNuM kaThIna kAma che, tema si'hu samAna tuM rAjagAdI chADIne nIkaLI gayeA. tArA dIkarA haju bakarI jevA kAmaLa che, eTale e zatrurAjAnA pujAmAM jaldI sapaDAi jaze. tArA putra tArA jevA baLavAna thAya pachI dIkSA leje, jethI kAMI vAMdhA na Ave. " zuM tamArA jaina dharma mAM anuka'pA--dayA dharma nathI ? te' je saMyama lIdheA che te tArA dIkarAnuM ahita karyuM" che, paNa dIkarAnuM hita karyuM nathI." kharekhara dezanI khuvArI thavAnI hAya tyAre pahelA rAjAo akartavyaparAyaNa thavA lAge ane dharmanI khuvArI thavAnI haiAya tyAre upadezako prathama kAyara ane abhyAsanA zatru bane che. kharI vAta che ke " vinAza kALe viparIta buddhi " namirAja kahe che, hu' dhAratA nathI ke mArI buddhi viparIta hAya. indra kahe, buddhi viparIta nathI tethI rAjya rakSaNanA baMdobasta karavAne badale nAsatA phare che ? kAnA rAjyanuM rakSaNa ? peAtAnA kacA sAdhanAthI ? indra kahe che. mirAja! mArI salAha pUchavAnI satbuddhi tane utpanna thaI eTaluM. paNa huM rAjyanuM sadbhAgya mAnu` chuM. jarA saMtASa pAmelA viSe zAMta avAje kahyu, jo ka brAhmaNu chu, kSatriyAnA dharmagurU chuM. mArI salAha svastha citte tuM sAMbhaLa. Page #850 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 745 he rAjarSi! je tamAre dIkSA mATene daDha Agraha che te ATaluM kAma karIne pachI dIkSA le. ApanI mithilA nagarInA A keTa kilA keTalA jIrNazIrNa banI gayA che ! jANe kAgaLanA keTa-kilA na hoya! mithilAnI rakSA mATe majabUta kilo banAvIne pachI dIkSA levAnI zuM ApanI pharaja nathI ? zu Apa ApanI pharaja paNa bhUlI gayA? Apa ApanA putranuM hita samajIne ATaluM karatA jAva. A te Indra parIkSA karI rahyA che, bAkI saMsAramAM mAtA pitA potAnA saMtAnanuM sadA hita icchatA hoya che. kadAca putro mA-bApane bhUle, paNa mAtA pitA saMtAnone bhUlatA nathI. kaMIka vAra saMtAne bhUle paNa saddagurUne samAgama thatAM e sudharI jAya che. satsaMgathI ajaba parivartana - eka vakhata mitroe pATI goThavI. Aje mitro nI pATI goThave che ? sinemA jevA javAnI, mAtherAna, mahAbaLezvara, kAzmIra vagere sthaLe pharavA javAnI, paNa kaI divasa amArI pAse AvavAnI pATa goThavI che? A mitroe vicAra karyo ke ApaNe mAtherAna, mahAbaLezvara te ghaNIvAra gayA, paNa A vakhate satsaMga karavA jaIe. saMte pAse ATha divasa rahIe te ApaNane kaMIka navuM jANavAsAMbhaLavA maLe. badhA mitroe A vAtane saharSa vadhAvI lIdhI. badhA saMta samAgama karavA saMtenI pAse gayA. tyAM ATha divasa rahI saMtane suMdara lAbha lIdhe, pachI, kahe che gurUdeva ! Apa amane kaMIka niyama Apo. saMte kahyuM ke tamAre roja savArI mAtA-pitAne vaMdana karavA. A niyama laIne mitro ghera gayA. vaMdanane camatkAra-bIje divase eka chokarAe savAramAM uThIne mAtA pitAne vaMdana karyA. pitA te vicAramAM paDI gayA ke Aja mAro dIkaro mane vaMdana kare che. je dIkaro keI divasa pitAnI AjJA mAnato na hato, te kahe tenAthI ulaTuM vartana karate hato te dIkaro pitAnA caraNamAM paDe eTale emane Azcarya thAya emAM navAI nathI. pitA pUche che kema, Aje tArI varSagAMTha che ke zuM? nA, pitAjI ! evuM kaMI nathI. huM upAzraye gayo tyAre gurUdeva pAsethI niyama lIdho che ke mAtApitAne roja vaMdana karavA. gurUdevanA samAgamathI rAkSasa jevo putra mAnava banyo che, dAnavamAMthI Aje mAnava banyo chuM. mArAmAM navA prANa pUrIne mane jIvato rAkhyo che. have tamane kyAre paNa duHkha nahi paDe. putranI A vAta sAMbhaLatA pitA sajajaDa thaI gayA. ahAhA! keTaluM parivartana! putra pitAne vaMdana kare che tyAre bApe kahyuM ke huM tamArA vaMdana levAne lAyaka nathI. mArAmAM eTalI badhI lAyakAta nathI, huM eTalI lAyakAta keLavuM pachI tamArA vaMdanane mATe yogya gaNAuM. ATaluM kahIne pitA bhoMyarAmAM gayA. A bApe potAnA pitAne chelalA keTalAya varSothI bhayarAmAM pUrI rAkhyA hatA. nekara emanI badhI saMbhALa rAkhate, temanI sthiti te evI kaDI thaI gaI hatI ke vAta pUcho mA. A dIkarAne to khabara nathI ke mArA dAdAne bhoMyarAmAM pUryA che. bApa enA bApane uMcakIne bahAra laI AvyA. Page #851 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 746 zAradA ratna dIkare pUche che bApujI! A keNa? dIkarA ! tuM e vAta pUchIza nahi. huM duSTa chuM, adhama chuM. dIkaro banIne na chAje evA meM kArya karyA che. A upakArI bApane meM seMyarAmAM pUryA che, kaI divasa khabara lIdhI nathI. mArA jevo pApI bIje keNa haze! Aje tuM mane vaMdana karavA Avyo tyAre mArA hRdaye paTTo lIdho. aha! mAro dIkaro mane vaMdana kare ne huM dIkaro banIne bApane kevA duHkha ApuM chuM ! Aje mArI AMkha ughaDI gaI che. te pitA temanA caraNamAM paDyA pachI bApe potAnA putrane vaMdana karavA dIdhA. InDe kahyuM-namirAja ! tame tamArA putranuM hita te juo. je putronuM hita icche che te sAcA mA-bApa che. putranA rAjyanA rakSaNa mATe, zatruothI bacavA mATe jIrNa banI gayelA killAone majabUta banAvIne pachI dIkSA lo. haju Indra namirAjane zuM kaheze tenA bhAva avasare. caritra -ka5TabAjI karavAmAM zeThanI kuzaLatA -mRtyunA bhayanA kAraNe guNacaMdra zeThanI vAta svIkArI ane kahyuM-Apa mane bacAvo... huM ApanI AjJA mAnIza, tethI zeThe tene bheMyarAmAMthI bahAra kADho. bicArA guNacaMdra to keTalAya samayathI prakAza je nathI, tene te jANe ema lAgyuM ke huM kaI navI duniyAmAM Avyo chuM. guNacaMdranuM zarIra mAra khAI khAIne, ane bhUkha-tarasathI kRza thaI gayuM che. zeThe ja tene mAra mAryo che, paNa atyAre pitAne garaja hovAthI guNacaMdranA zarIra sArA sArA tela coLIne rinAna karAvyuM. sugaMdhI padArthone vilepana karyA, bhAre bhAre dAgInA, kapaDAM paherAvyA. A rIte taiyAra karIne pAchalI rAtre gADI laIne zeTha gharanI bahAra nIkaLyA. ghaNuM ghaNuM dUra gayA, pachI eka vRkSa nIce beThA. A badhuM zA mATe karyuM? samajAyuM ? zeThanI kapaTabAjI che. temaNe badhAne kahyuM che ke mAro dIkaro tenA mosALamAM bhaNe che te putra mosALathI Avyo tevo dekhAva kare joIe ne ? gAmanA lokoe keIe putrane je nathI ane A putra bhaNane AvyA evI kapaTabAjI che tethI A pramANe karyuM. guNacaMdrane kizorano pozAka paherAvyo. zeTha rAtre gayA te nekarane paNa sAthe laI gayA nathI, kAraNa ke badhI vAta khullI thaI jAya. thoDI vAra thaI pachI zeTha guNacaMdrane kahe, tuM ahIM besaje. huM savAramAM gAmamAM badhe samAcAra ApI daIza ke mAre kizora bhaNIne AvyA che mATe vAjate gAjate sAmaiyuM karavAnuM che, tene kaI pUche ke, tuM kizera che? te kaheje hA, huM mosALathI Avyo chuM. A rIte badhuM zIkhavADIne zeTha ghera gayA. ciMtAno cirAgane sAmaiyAno svAMga -guNacaMdra eka beThe beThe manamAM vicAra kare che ke aho he prabhu! mAre ghera pApamAM paDavAnuM? zeTha mane talavAra mAravA AvyA hatA tyAre huM marI gayo hota to A pApa te mAre na karavuM paDatane ! baMdhuo ! bhAvimAM je lekha lakhyA hoya te mithyA na thAya. guNacaMdra jhADa nIce ekalo beThe che, te samaye je bhAgI gayo hota te keNa ene rokanAra hatuM ! paNa karmo udayamAM Ave tyAre Page #852 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA raMta 747 buddhi paNa muThThI khanI jAya che. guNacaMdranA manamAM pApano DaMkha che ke are ! eka niSi mALAne vizvAsaghAta karI paraNIne bhaviSyamAM tenI jiMdagI bagADavAnI ! huM zuM karuM ? te te vicAra karatA beThA che. zeThe ghera AvIne savAramAM badhe samAcAra mAkalAvI dIdhA ke mArA dIkarA kizora je mesALamAM bhaNatA hatA ane jenA lagna lIdhA che te AnyA che. tenu ThAThamAThathI sAmaiyuM karavAnuM che, mATe badhA Avo. dhanavAnanuM AmaMtraNa hAya tyAM badhA doDe. ghaNAM kahe zeTha! amane te khabara na hatI ke Apane dIkarA che. bhAI ! mArA be traNa dIkarA marI gayA eTale A daza divasanA hatA ne mAsALamAM mAkalI dIdhA che. te meAsALamAM mATe thayA. bhaNyA-gaNyA ne have tenA lagna lIdhA che, mATe khelAvyA che. zeThane tyAM te mAnava maherAmaNa umaTI paDaco che, zeThe sAmaiyAmAM hAthI-gheADA Dhola, nagArA, zaraNAI e badhu' rAkhyu che. mANaseAnI tA bhIDAbhIDa thaI gaI. zeTha tA ThAThamAThathI mAnavamedanI sAthe sAmaiyu karavA cAlyA. cAlatAM cAlatAM je jhADa nIce guNacadrane besADayo che tyAM najIkamAM pahoMcI gayA. guNacaMdra dUrathI mAnavamedanIne AvatI joI. mAnavAnA samUhamAM sauthI AgaLa lakSmIdatta zeTha cAlatA hatA. zudre temane oLakhI lIdhA. vAjItrAnA ThATha sAthe badhA guNacaMdranI najIka pahoMcI gayA. guNaca`drane zvetAM badhA adarAaMdara khelavA lAgyA, zuM A zeThanA putra che ! jANe sAkSAt kAmadeva ! zuM tenuM rUpa che ! zeTha pahelA bhalAmaNa karIne gayA hatA te pramANe temaNe guNacaMdrane IzArA karyA. zeThanA IzArAthI guNucaMdra samajI gayA ne AvIne lakSmItta zeThanA caraNamAM paDaco. zeThe tene ubhA karyAM ne bheTI paDayA, pachI pUchyu-beTA ! tu kuzaLa che ne? zeThane peAtAnA svArtha sAdhavA kevI kapaTabAjI ramavI paDI ! keTalu* asatya belavuM paDyu? eka pApa aDhAra pApane lAve. mANasa svArthamAM aMdha ane che tyAre AgaLa pAchaLanA vicAra karatA nathI. guNuca'dranA manamAM tA e vicAra AvyA kare che ke are ! A zeTha peAtAno svArtha sAdhavA mane AvA ghAra pApamAM nAMkhavA taiyAra thayA ! ATalA samayathI bheAMyarAmAM pUrIne hanTaranA mAra mAryA, tyAre jarA paNa yA nathI AvI. te samaye tA jANe eka pizAca joi le, chatAM e mAra veThavA sArA paNa A ghAra pApamAM paDavuM nahi sAruM ! koDabharI kanyA manamAM kevA manArathA ghaDI rahI haze! e badhA tenA aramAnA bhAMgIne bhukko thaI javAnA ne ? e bicArI nirdoSa khALAnI jiMdagInuM zuM ? AvA vicAra AvatA tenA zarIre ekadama parasevA vaLI gayeA. lakSmItta zeThanA kulagAre guNacaMdrane kapALamAM tilaka karyuM. hAthamAM zrIphaLa ane tAMbula ApyuM ne AzIrvAda ApyA " sukhI bhava, lakSmIvAna bhava." zeThe paNa AzIrvAda ApyA. "dIkarA sukhI thA." jue zeThanI kapaTamAyA ! hRdayamAM viSa ne heAThe sAkara. kharekhara zeThane jIbhanA DAyAbITIza thayA che! (hasAhasa) uparathI AzIrvAda Ape che dekhAva karavA, paNa aMdara zuM bharyu che te tA Page #853 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [748 zAradA ne bicAro guNacaMdra jANe che. lakSamIdata zeThe AzIrvAda ApyA, ne pachI kahyuM, kizora ! have tuM AgaLa Ava. ema kahI tene hAtha pakaDI AgaLa karyo. have badhAnI oLakhANa karAvavI hoya ne! zeThe mAyAjALa racI che. mAyAjALamAM bicArI abaLA kevI rIte phasAze ne kevA duHkha paDaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 84 A vada trIja ne gurUvAra tA. 15-10-81 sujJa baMdhuo ! mahApurUSoe jIvananI sAdhanAnA evA apUrva mArgo batAvyA che ke jene jIvanamAM apanAvIne koI paNa AtmA laghumAMthI mahAna ane zudramAMthI virATa banI zake che. te sAdhanAnA sUtro eTalA vyApaka che ke strI hoya ke purUSa hoya, jaina hoya ke ajaina hoya, mAnava mAtra te mArganuM AcaraNa karI zake che. A dharma evo saraLa che ke enuM AcaraNa karatAM mAnava mAnavamAMthI mahAmAnava banI zake che, paNa e vAta jANavI joIe ke dharmanA adhikArI koNa che? kaI paNa vastune prApta karatAM pahelA te vastune yogya banavuM ati Avazyaka che. vastune dhAraNa karavAnI yogyatA na hoya ane parANe tene dhAraNa karavA jAya te pariNAme baMnenuM aniSTa thAya che. jema ke kAcA ghaDAmAM je amRta bharavAmAM Ave te ghaDo nAza thAya ne amRta paNa nAza thAya. siMhaNanuM dUdha bharavuM hoya te sonAnuM pAtra joIe. kahevAno Azaya e che ke vastu . ane pAtra baMne zreSTha hovA joIe. * kaI hoMziyAra citrakArane koI kahe ke bhAI! A gArAnI divAla upara tamArI kaLAne camatkAra batAvo. te zuM gArAnI divAla upara citra dorI zakAya kharuM ? citrakAra zuM kaheze? bhAI! pahelA tamArI divAlane suMdara, ravaccha ane suMvALI banAvo. svaracha ane suMvALI divAla upara suMdara citra AlekhI zakAya che. kheDUta khetI kare tyAre sArAmAM sAruM, UMcAmAM UMcuM bIja hoya te te sIdhuM khetaramAM nathI nAMkhate. hoMziyAra kheDUta sau pahelA jamInane kheDIne taiyAra kare che, ane jyAre e jamIna bIja vAvavA gya bane tyAre temAM bIja nAMkhe che. ahIM mahApurUSa ApaNane e samajAve che ke suMdara egya kheDelI bhUmimAM bI nAMkhavAthI hajAro maNa pAka utpanna thAya che. te have e vicAre ke dharmane dhAraNa karavA mATe kevI gyatA meLavavI joIe? mAnavI dharmane adhikArI kyAre ane kevI rIte bane che? bhagavAna mahAvIra svAmIe A praznane javAba suMdara Apyo che. "sohI ukUlamUvara, vo mudra nidrAmAM dharma zuddha ane saraLa hRdayamAM rahe che. pada nAnakaDuM che paNa tene vistAra karIe te hajAre padyamAM thaI zake che. jina pravacanane sAra A eka padamAM samAI jAya che. jyAM sudhI hRdaya pavitra na thAya tyAM sudhI jIvanamAM pavitratA kevI rIte AvI zake ? Page #854 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 zAradA ratna jyAM sudhI jIvanamAM pavitratA na Ave tyAM sudhI dharmanuM AcaraNa kevI rIte thaI zake? malina ane apavitra hRdayathI karAyelI ArAdhanA rAkhamAM ghI nAMkhavA jevI che. mAne ke kaI gharamAM eka khUNAmAM gaMdakIne Dhagale paDyo hoya ne temAMthI durgadha nIkaLatI hoya tyAM kadAca agarabattI saLagAvo to paNa sugaMdha AvatI nathI ane durgadha chAnI rahetI nathI. jo manamAM tathA jIvanamAM malinatA ane apavitratA che to jIvanamAM dharmane sparza thaI zakato nathI. jIvananI bhUmine dharmane yeAgya banAvanAra saddaguNe che. sadaguNonA AcaraNathI mana ane jIvana pavitra tathA vizuddha bane che. guNanA abhAvamAM dharmanuM astitva TakI zakatuM nathI, jIvanamAM guNene vikAsa thayA vinA dharmane vikAsa thaI zakato nathI. guNe jIvananI bhUmine kheDIne phaLadrupa banAve che. je bhUmi kheDIne taiyAra thaI jAya te dharmanI phUlavADI sahelAIthI khIlI uThaze ne jIvana saddaguNanI saurabhathI hekI uThaze. jemanuM jIvana sadaguNonI saurabhathI mahekI rahyuM che evA namirAjarSine Indra kahe che he namirAja ! tAre dIkSA levI hoya te leje, paNa haju tAre putra nAno che. tenI sAme duzmana rAjA Ave te tenA rakSaNa mATe to tuM kaMIka kara. tArI nagarInA killA sAva jIrNa banI gayA che. te tuM kilAne majabUta banAva. oha! A killAo ! A kAMgarAo ! A daravAjAo! ane killA paranI A najIvI yuddha sAmagrI ! AvI asahAyatA vacce rahelI mithilA zuM zatruothI rakSaNa pAmI zakaze kharI ? khaMDiyeramAM palaTAI gayelI mithilA devarAje parIkSA mATe batAvI che, jenI ITa IMTa paDI rahI che, jemAMthI dhULanA DhagalAo meghanI dhArAnI jema kharI rahyA hatA. AvI nagarIne tuM zuM kara? te mATe Indra kahe che he namirAja! tamAre dIkSA mATe daDha nirNaya che te bhale dIkSA leje paNa ATaluM kAma karIne pachI dIkSA grahaNa karo. pahelA te mithilAnA rakSaNa mATe eka majabUta kile banAvo. e killAne lokhaMDI daravAjA mUko, je khUba majabUta ane sAMkaLothI sajja hoya. keTanI upara aTTAlikAone taiyAra karAvo, eTale asazastro goThavavAnI sagavaDa kara. je yuddhanA samaye kAma Ave tathA zatruone rekavA mATe killAnI cAre bAju eka UMDI khAI dAvo. khAIne pharatI kaMTaka vRkSanI jhADI ropAvo ane zatruone harAvavA mATe baMduka, tapa Adi zastrone taiyAra karAvo. e topa evI banAvo ke je ekavAra calAvavAthI seMkaDe manuSyone nAza kare. ATaluM te zatruone nagara praveza karatA aTakAvavA mATe karavuM jarUranuM che. A badhI sAmagrI taiyAra thaI jAya pachI A5 khuzIthI saMyama mArge jaI zake che. Indra kahe che ke A vAta huM Apane eTalA mATe kahuM chuM ke tame kSatriya . kSatriyone mukhya dharma prajAnuM pAlana karavuM ane bhayathI tenI rakSA karavI. je bhayathI rakSA kare te kSatriya kahevAya che, mATe A nagarIne surakSita ane bhayathI rahita karIne Ape javuM joIe. to tamArI dIkSA lAbhadAyI che. InamirAjarSine temanA virAgyanI Page #855 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 750 zAradA ratna kasoTI karavA A pramANe kahyuM, paNa namirAjAne vairAgya mahagarbhita ke dukhagarbhita nathI paNa jJAnagarbhita vairAgya che. jenA aNu aNumAM vairAgya rasanA phuvArA uDI rahyA che evo sAdhaka AtmA zuM eka kadama paNa Dage kharo? nA. IndranA A praznane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyelA namirAjarSie devendrane A pramANe kahyuM. saddha nagara kiccA, tava sNvrmggl| khanti niuNapAgAra, tigutaM duppadha saya // 20 // he vipra ! karmarUpa zatruothI mArA AtmAne surakSita rAkhavA mATe zraddhA rUpa nagara, tapa saMvararUpa argalA, kSamArUpa prAkAra-koTa, managuptirUpI khAI, vacanaguptirU5 aTTAlaka ane kAyaguptirUpa zatadanI ItyAdi badhuM meM pahelethI taiyAra karyuM che. namirAja kahe che he vipra! meM agAuthI badhuM karI lIdhuM che. mAruM nagara kayuM che? argalA, keTa, khAI, daravAjA e kayA che te tame jANatA nathI. huM to e badhuM majabUta karIne nIkaLyo chuM. namirAjane bhedajJAna thaI gayuM che. temanI vibhAvavRtti chUTI gaI che ane have svabhAvanA sarovaramAM jhUlI rahyA che. temanI bAhyadaSTi chUTI gaI che ne AtmadaSTi khulI che. temanI mithilA have kaMI ITa cUnAnI na hatI, paNa alaukika hatI. e mithilA baLe evI na hatI ane khaMDiyeramAM palTAya evI na hatI, tethI rAjarSi : kahe che ke mArI mithilA te ajara amara che. na jaLa ene kheMcI zake, na javALA ene bALI zake. enA killA abhedya che ne enA daravAjA aDela che. mArI mithilA AvI ajeya hoya pachI mAre ciMtA zA mATe karavI? | tatvanI rUci-zraddhArUpa nagara banAvyuM che. game tevA prasaMga Ave te paNa he zraddhAthI pharavAno nathI. "tavArtha zraddhAnI saMkhyAna" tattva para yathArtha zraddhA thavI tenuM nAma samyagadarzana. zraddhA e samasta guNone AdhAra che. ahIM zraddhAne nagaranI upamA ApI che. eno artha e che ke sauthI paheluM zraddhAmAM vasavuM joIe. zraddhAmAM vasIne pachI badhI sAdhanA-ArAdhanA karavAmAM Ave te te saphaLa thAya che. zraddhAnI bahAra nIkaLI jaIne bIjI game teTalI sAdhanA kare te enI kaI kiMmata nathI. zraddhA vinA koI paNa kAryamAM saphaLatA maLatI nathI. AtmazraddhApUrvaka je purUSArtha kare che tene avazya saphaLatA maLe che. zraddhA e pratyeka kAryane prANuM che. zraddhA e AtmAne bhavaroga nAbUda karavA mATenI amUlya saMjIvanI che. Atma zraddhA upara mane eka vAta yAda Ave che. yuropamAM sTivana nAmano eka satyavAdI, dharmiSTha ane Atma zakti upara daDha zraddhA rAkhanAra eka sajajana mANasa vasato hato. jyAM sajajana hoya tyAM durjana hoya che, ane dhamanI sAme adhamI paNa hoya che. te rIte sTivananI dharma zraddhA joIne tenA para IrSyA karanArA ghaNu hatA. e badhA sTivananA duzmana banI gayA hatA. eka vakhata sTivananA mitroe kahyuM-tuM dharmanA raMge khUba raMgAI gayo che, tArI dharma Page #856 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 751 zraddhA ghaNI che tethI aneka dharmadrohI manuSya tArA para IrSyA kare che ane te tArA zatru banI gayA che. kadAca te zatruo kyAreka tArA para humale karaze ne tane mArI nAMkhaze, mATe tuM dharmane choDI de. tyAre sTivane gabharAyA vinA, bhaya rAkhyA vinA zAMtithI tene kahyuM-he mitre ! "mArA mATe tamAre ciMtA karavAnI jarUra nathI, teo mArA para humalo karavA Avaze te meM eka lekhaMDI killo taiyAra karI rAkhyo che temAM pesI jaIza. tyAM mane koI mArI zake tema nathI. sTivanano A javAba sAMbhaLI tenA mitronA manamAM thayuM ke ApaNe tenA hita mATe kahevA AvyA tyAre tene te abhimAnano pAra nathI. mitro paNa ene dveSI banI gayA. temaNe sTivananuM abhimAna utAravAno nizcaya karyo. je dharmamAM daDha bane che tene kasoTI Ave che paNa te kasoTImAM je daDha rahe che, DagatA nathI te temAMthI pAra utarI jAya che. AtmazraddhArUpa kile - eka vakhata sTivana kaI kAme eka bahAra jaI rahyo hato. rastAmAM dharma thI duzmane tene maLyA ne sTivanane cAre bAjuthI gherI lIdhe ne tene mAravA taiyAra thayA, paNa sTivana Daryo nahi. tenA dilamAM jarApaNa gabharATa thayo nahi. tene nIDara ubhelo joIne dveSIo kahe che sTivana ! have tuM zuM karIza? kyAM jaIza? kevI rIte chUTIza ? tuM kahe che ne ke meM kile taiyAra karyo che to te . tAro majabUta lokhaMDI kilo kayAM che? sTivane nIDaratApUrvaka hiMmatathI kahyuM ke bhAIe, mAro killo mArA hRdayamAM che. bahAra nathI. tenuM nAma che dharma pratye atUTa zraddhA. jyAM sudhI huM AtmazraddhA rUpI kilAmAM rahelo chuM tyAM sudhI tame mAruM saheja paNa aniSTa karavA zaktimAna nathI. kadAca tame mane mArI nAMkhaze te A dehane mArI zakaze paNa mArA AtmAne mArI zakavAnA nathI. maraNa zarIranuM che, AtmAnuM nahi. A zarIra to vaheluM ke moDuM eka divase chUTavAnuM che, te Aje chUTI jaze te ze. vadhe ? ema kahIne hasatA mukhe ubhA rahyA. sTivananI dharmazraddhAne prabhAva zatruo upara ajaba paDo. sTivanano javAba sAMbhaLI dharmadrohIo ThaMDAgAra banI gayA ne temanA caraNamAM paDI gayA ane badhA dharmamAM daDha zraddhAvAna banyA. A che dharmazraddhAno addabhUta prabhAva. namirAjarSi vipranA rUpamAM rahelA Indrane e ja kahe che ke meM zraddhArUpI nagara vasAvyuM che. e nagarane vizeSa rUpathI surakSita rAkhavAne mATe tenI cAre bAju kSamAne majabUta koTa banAvyuM che. koI paNa zatru ene toDI zakavA samartha nathI. mokSa mArganI sAdhanAnuM saMrakSaNa kSamAnA killAthI thAya che. je e kile salAmata nahi hoya te krodha, vaira virodha, asamAdhi vagere lUMTArAone pisatA vAra nahi lAge ane emanI hAjarImAM bIjI lAkha rUpiyAnI sAdhanA lUMTAI jAya che. kahyuM che ke "ko koDapUrva taNuM saMyama phaLa jAya ? mANasa samatA, kSamA gumAvIne kodhanA kAraNe hiMsA karI bese che, asatya bole che, kaleza kare che, upakArI pratye kRtaghna banavA prerAya che, Page #857 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 752 zAradA ratna guNInI niMdA kare che. A rIte keTalAya pApa ubhA kare che, mATe kSamAnA killA majabUta rAkhavA joie. kSamA vIrasya bhUSaNam" kSamA e vIra purUSanu bhUSaNu che. nimarAjiSa kahe che, kSamAnI sAthe nirlobhatA, RjutA, mRdutA, laghutva, satya, saMyama, tapa, jJAnAbhyAsa ane brahmacarya rUpI khIjA gaDha banAvyA che. temAM pAMca suMdara daravAjA paNa karyA che. jenA sama, savega, niveda, anukapA ane AsthA evA nAma pADayA che. e daravAjAne bAhya tapa ane AbhyaMtara tapa rUpa ane pa`vidha AzravanA nirodha karavAvALA savara rUpa majabUta kamADa-agalAo paNa che, jethI zraddhAnA nagaramAM mithyAtva Adi duSTo praveza karI zake nahi. e mATe tapa saMvaranI jarUra che. zraddhA eTale deva-gurU-dharma pratye rUcI. jo bAhya-AbhyaMtara tapa, vinaya, jJAna, dhyAna, zuddhi vagere jIvanamAM jhagamagatA rahe, teA e rUcI kharekharI Take ane vadhe. zraddhA hRdayanI vastu che. zraddhA rUpa nagarane maneApti rUpa aTTAlaka che. gaDhane pharatI zubha vacanayAga rUpI UMDI khAi khAdelI che ke jemAM jJAna rUpI jaLa bharyu che. kAyagupti rUpI zatannI tathA khIjA zasro Adi che. nagaranuM rakSaNa karavA koTavALa joie, mana-vacana kAyagupti rUpa kATavALa che. je kharAkhara cAkI kare che. kAi karma zatrune chAnAmAnA paNa pesavA na de. gupti eTale azubhanA nirodha, ane zubhamAM pravRtti. he Indra ! A geAThavaNane lIdhe have A nagarImAM mithyAtva, atrata, pramAda, kaSAya ane azubhayAga rUpI zatruonA humalAnA keAi bhaya nathI. jo keAI duzmana AkramaNa karaze tA huM mArA zastrAdvArA avazya tenu rakSaNa karIza. karmI rUpI zatruone nAza karavA kacA ane kevA zasro joIe te batAvatAM kahyuM che ke saMyamAstra' vivekena zANeneAtte nitaM muneH / dhRti dhArAvaNaM karma zatrucchedakSamaM bhavet // viveka rUpa sarANa vaDe atyaMta tIkSNa kareluM saMtASa rUpa dhAra vaDe ugra, muninuM saMyama rUpa zastra, karma rUpa zatruonA nAza karavAmAM samartha thAya. karma zatruonA nAza karavA mATe zastra tA joie ne ? te zastra buThThI dhAravALuM na cAle. tenI dhAra tIkSNa joIe. zastranI dhAra tIkSNa karavA mATe sarANa paNa joie. A zleAkamAM zastra ane sarANa kayA che te batAvyu che. sayamanA zasranI satASa rUpa dhArane viveka rUpI sarANa dvArA tIkSNa banAvA. tIkSNa dhAravALA e zastrane laI zatru para tUTI paDazuM teA karmI rUpI zatruono nAza karI vijaya meLavI zakIzuM. karmonA nAza mATe traNa vAtA ahI' batAvI che. sayama, saMtoSa ane viveka. saMyamanA zasrane bhedajJAnathI tIkSNa karavAmAM Ave teA karma zatruonA vinAza karavAmAM te zastra samatha ane. sacamI mahAtmA khudegdhaka muninA zarIranI cAmaDI utAravAnA prasaMga AvyA. kha'dhaka munie sayama zasranI dhAra viveka rUpa sarANa para caDhAvI sUkSma tIkSNa banAvI dvIdhI. rAjAnA sevakA muninI cAmaDI utAravA lAgyA tyAre kSamAsAgara muni sayamanA zastrathI Page #858 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 753 zAradA ratna karmAnI khAla utAravA lAgyA, zarIra ane AtmAnA bhedajJAnanI dRDha pariNatie maraNAMta upasamAM dhairyatAne TakAvI rAkhI sayamane abhaga rAkhyuM. sayamanA tIkSNa zastro vaDe ane kSamAnI DhAla vaDe karmo rUpI zatruonA cUrecUrA karI nAMkhyA. zarIranI cAmaDI caDacaDa utaratI hAya, leAhInA phuvArA uDatA hAya, e vakhate jarAya kheda ke duHkha na thAya, asaMyamanA vicAra paNa na Ave, te kevI rIte banatuM haze! enI pAchaLa kayuM rahasya chUpAyeluM haze ! e praznanA javAba che bhedajJAna. zarIra ane AtmAnI bhinnatA samajAI javI joie. e bhedajJAna evu... joie ke zarIranI vedanA, pIDA, rAga ApaNI dhai tAne hacamacAvI na zake. ApaNA sayamane jarA paNa DagamagAvI na zake. koI zarIra para khaMjaranA prahAra kare, cAhe kAI agnithI khALe, kAI rAIlanI goLIthI zarIrane vIdhI nAkhe teA paNa jene bheda jJAna thaI gayuM che te jarA paNa kheDha anubhavaze nahi. khaMdhaka muninA pAMcase| ziSyA ghANImAM pIlAyA, gajasukumAla muninA mAthe kheranA aMgArA bharavAmAM AvyA, avatI sukumAla muninA zarIrane zIyALaNIe phADI khAdhuM, e samaye e badhA mahAna AtmAoe saMyama rUpI zasrathI karmAne bhagADayA, dharma dhyAna, zukaladhyAna yAyA mahAna hai, kSamA, apramattatA TakAvI meAkSamAM ane devalAkamAM paheAMcI gayA. e badhI ghaTanAnI pAchaLa saphaLatAnI kAI cAvI hAya teA bhedajJAna. jIvanamAM haMmezA bhejJAnanA abhyAsa, ciMtana ane nAnA nAnA prasaMgeAmAM tene anubhava cAlu hAya tA maraNAMta kaSTanA prasaMge bhedajJAna ApaNI rakSA kare, bhedajJAna mAtra vANImAM rAkhavAnu nathI, paNa ciMtana ane dhyAnadvArA tene AtmasAt karavAnu che. mirAjane bhedajJAna thaI gayu che, tethI indra dravya nagaranI vAta kare che tyAre namirAjaei AbhyaMtara nagaranI vAta karI. je muni khane che, saMsArane sathA cheADIne sacama le che tevA muni zraddhArUpI nagarane saje che. bAhya AbhyaMtara tapa ane mahAvratAdi saMvaranA daravAjA tathA bhuMgaLA banAve che. kSamAnA majabUta killAM banAve che ke jethI koI duzmananuM AkramaNa cAlI zake nahi. satyanI DhAla, tapanA bhAleA ane sayamanA akhtara saje che, pachI evA munine bAhya sa'grAma khelavAnA rahetA nathI. e te AMtarasa...grAma khelI parama vijayavaMtA khanI saMsAranA baMdhanamAMthI sadAne mATe chUTI jAya che. nimarAjiSanA A javAba sayamI sAdhaka mATe khUba mAdaka che. sayamazIla munie AtmasaMrakSaNa mATe kevA prakAranA AdhyAtmika killA karavA ane rAga-dveSa-kaSAya rUpI zatrue!nA AkramaNathI peAtAne bacAvavA kevI rIte prayatna karavA joie te samajavA maLe che. hajI AgaLa mirAjaSa indrane zuM kaheze tenA bhAva avasare. caritra :--kizAranuM pAtra bhajavatA guNacadra :--lakSmIdatta zeTha potAnA svArtha sAdhavA kevuM nATaka bhajavI rahyA che! guNacandranu sAmaiyuM karavA vAjate gAjate gayA che. zeThe guNacadrane kahyuM, kizAra! tuM AgaLa Ava. tane jovA mATe badhA talasI 48 Page #859 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 754 zAradA ratna rahyA che. zeThe kizorane hAtha pakaDI AgaLa karyo. guNacaMdrane jotAM badhA Azcarya pAmI gayA. zuM zeThane dikaro che! lakSamIdatta zeThanA vartana parathI nagarajanee guNacaMdrane zreSThIputra kizora mAnI lIdhe. koIne jarA paNa khyAla na Avyo ke A zeThano putra nathI. badhAne AnaMda che, harSa che, paNa nathI AnaMda guNacaMdrane tenA manamAM te e vAta khaTakyA kare che he bhagavAna! huM AvA pApa karIne kayAM jaIza? koDa bharI kanyAnI zI dazA thaze? ghaDIkamAM tenA manamAM thAya ke huM kayAM kizora chuM? zA mATe mAre AvA pApa karavA joIe? huM kahI dauM ke huM kizora nathI. chupI bAta pragaTa che te, jIva jokhamameM Aye, zekI kItike kalaMka lage, mana hekara kArya karanA. je huM rahasyane paDade khulle karuM te teo kadAca ApaghAta karI bese te? bIjI tarapha zeThanI kItine kalaMka lAge. dareka jIvane be mana hoya che. dravya mana ane bhAvamana eka mana kahe che ke mAre badhI vAta spaSTa kahI devI joIe. AvI mAyAjALamAM mAre zA mATe sapaDAvuM joIe ! bIjuM mana nA pADe che. ema karavAthI zeTha kadAca kaMIka karI bese te! chevaTe nirNaya karyo ke atyAre te mauna rahIne kArya karavuM paDaze. te manamAM ja belavA lAgyo ke are ! bhAgya tArI karAmata ! zI tArI vicitratA! zeThanI kevI mAyAjALa! guNacaMdra badhAnA manathI te kizora banI cUke hato paNa have pote kizora che e svAMga sajavo paDe. benDavAjA ane vAjiMtranA ThAThamAThathI guNacaMdrane AgaLa karI badhA cAlI rahyA che. guNacaMdranI prazaMsA - gAmamAM badhAne khabara paDI gaI hatI ke lahamIdatta zeThano putra kizora tenA mosALamAM raheto hato ne bhaNato hato te ghaNAM varSa abhyAsa karI lagna mATe Avyo che, eTale badhAnuM mana ene jevA talasI rahyuM hatuM. core ne cITe, zerIe ne aTArIe, bAraNe ne prAMgaNe, kaI dhAbe to koI oTale, to koI rastAmAM badhA TeLeToLA vaLIne ubhA hatA. badhAnA manamAM eka ja prazna uThato hatuM ke zeThane dIkare ATale meTe thayo chatAM ApaNe tene kayAre paNa joyo ja nahi? zuM enuM rUpa che ! zuM enI mukhAkRti che ! rUpa ane kaLAmAM sudhAMzunI camaka jANe joI lo. rUpa te ghaNAMne maLe che paNa je varNa na hoya te te rU5 zobhatuM nathI. vidhAtA navarI haze tyAre AnuM rUpa ghaDayuM haze ! guNacaMdrane joI kaI zeThanA to koI putranA bhAgyanI prazaMsA karI rahyA hatA. keTalAka loko enI kSemakuzaLatAnA samAcAra pUchatA, te guNacaMdra badhAnI sAthe vinaya-viveka sAcavIne javAba Apato. enI bhASAmAM mIThAza hatI. te evuM mIThuM bele che ke jANe tenA mukhamAMthI amI na karatI hoya! guNacaMdra badhAne hAtha joDI vaMdana kare. tenAmAM jarA paNa abhimAna nathI. cAlatAM cAlatAM zeTha guNacaMdrane badhAne paricaya karAvatA hatA. A premacaMda zeTha, te gAmamAM bahu prakhyAta che. A jhaverI, A tArA kAkA, A tArA phUA-phaIbA vagere badhAnI Page #860 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 755 oLakhANa karAve che. badhAnI sAthe guNacaMdra premathI bole che. te badhA sagAsaMbaMdhI ane svajananI sAthe dUdha sAkaranI jema bhaLI gayo. tenA sagAvahAlA ane parimaMDaLa badhA kizoranI namratA, bolavAnI mIThAza, tene vinaya joIne khUba AnaMdita thayA. zuM ApaNe kizora che! zeThane zAMtino zvAsa - khUba ThAThamAThathI guNacaMdrane nagaramAM praveza karAvyo. have guNacaMdra barAbara kizoranA rUpamAM AvI gayo che. have tene ApaNe kizoranA nAmathI oLakhavAne che. lakSamadatta zeThanA manamAM baLatarA hatI ke meM kapaTathI dIkarAnI sagAI te karI, paNa evA raktakeDhiyA putrane lagnamAM laI javo kevI rIte? temanI meTI Ijjatane prazna hato, paNa guNacaMdra temanuM vacana mAnya rAkhyuM ne bhADe paraNavA taiyAra thayo, tethI temanI baLatarA thoDI zAMta thaI. ciMtA ochI thaI ne temAM kizora badhAnI sAthe ekadama bhaLI gaye. tenI bolavAnI madhuratA vagere jeIne zeThanA manamAM zraddhA thaI ke have A guNacaMdra kizoranuM pAtra barAbara bhajavaze ane potAnI gupta vAta keIne karaze nahi, AthI temanA zarIramAM jema pragaTayuM. temanA mukha para AnaMdanI Urmio uchaLavA lAgI, ane vicAronI te hAramALA cAlI rahI hatI. je dIkarAnuM sAmaiyuM ATaluM ThAThamAThathI karyuM tenA lagnamAM have zeTha zI kamIne rAkhe ! have zeTha dIkarAnA lagna kevA ThAThamAThathI ujavAze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 85 Aso vada 5 ne zanivAra tA. 17-10-81 anaMtajJAnI mahApurUSo bhavya jIvonA uddhAra mATe pratibodha ApatAM kahe che ke A saMsAramAM A jIva anAdikALathI sukhanI AzAe rakhaDI rahyo che. koI paNa bhavamAM ene duHkhanI icchA thaI nathI. je kAMI prayatno karyA che te pitAnA sukhane mATe karyA che, chatAM haju saphaLatA maLI nathI. raziyAnI laDAImAM hAra thaI chatAM tenuM kAraNa zedhavA karoDo rUpiyA kharcI ne hAranuM zuM kAraNa che e jANIne dUra karyuM, te jApAna sAthe traNa varSa sudhI TakI zakAyuM. A jIva janmojanmamAM bhavobhavamAM sukha meLavavAnI mahenata kare chatAM e sukha meLavI zakato nathI. enuM kAraNa zodhavAnuM mana thAya che? potAnI mahenata badhI nakAmI zAthI jAya che? janmathI maraNa sudhI zarIra, mAla milkata, kuTuMba, pratiSThA A badhuM ja sukha mATe vadhAre che, chatAM ene palakArAmAM mUkIne cAlato thaI jAya che. vaLI bIjA janmamAM pharI ekaThuM kare che ne ghaDInA palakArAmAM choDI de che. A rIte jIve be pAMca hajAra vAra nahi paNa anaMtI vakhata AvI sAmagrI ekaThI karI ane mUkIne Ave, chatAM jIvane A saMbaMdhI kema kAMI vicAra Avato nathI ? bhavobhavamAM mahenata karavI, meLavavuM ane mUkI devuM, ene cheDe kayAre Avaze? Page #861 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 752 zAradA ratna A vicAra haju jIvane AvatA nathI. enuM kAraNa zuM? ghaNIvAra rAtamAM uMdara mANasane karaDI jAya chatAM te jAgatA nathI. uMdara mAMsamAM karaDe che, chatAM mANasa jAgatA nathI, tenuM kAraNa ekaja che ke uMdara phUMkI phUMkIne karaDe che, tethI mAnavIte jAgavAnA vakhata AvatA nathI, tevI rIte A jIve anAdithI mahenata karI, sAmagrI meLavI ane badhI choDI dIdhI. badhA bhavanA prayatno niSphaLa gayA. Ara'bha-parigraha ane viSaya kaSAyathI pApa bAMdhI, pariNAme durgatimAM rakhaDayA paNa ene meharUpI uttare mamatvanI evI phUMka mArI ke ene jAgRti AvavA dIdhI nathI, pariNAme jIva catutimAM rakhaDI rahyo che. jJAnIo ApaNane pAkAra karIne samajAve che ke he AtmAe! tamAre bhavabhIrU banavuM che teA pahelA pApabhIrU aneA. Dagale ne pagale pApanA bhaya rAkhA. eka nAnakaDA kAMTA vAgyA hAya tA kAMTA kaDhAvavA mATe sthiratA lAvavI paDe che, tA 18 pApanA anatA kAMTA ApaNA AtmAmAM khUMcI rahyA che asahya trAsa-vedanA ApI rahyA che, tene dUra karavA AtmAe AtmabhAvamAM sthira thavuM joie. jaDa je jaDanA bhAvamAM sthira che tA caitanya peAtAnA bhAvamAM sthira na rahe! A mATe sahana karavAnI Teva AvakAradAyaka che. AtmA rU jevA che. jyAre rU dakhAI vaNAIne vATa ane che tyAre te vATa prakAza ApI zake che. rUne saLagAvavAthI prakAza kadApi na maLI zake. A rIte AtmA je sahana karaze te prakAza pAtharI zakaze. dUdhamAM pANI bhaLe te pANInA raMga badalAI jAya che tema deha sAthe AtmA rahevAthI AtmA dehamaya banI gayA che. " jevA saMga tevA raMga" evu AtmAnuM banyu che. AtmAne sArA nimitta maLe te AtmA guNanI zreNImAM AgaLa vadhe che ane kharAba nimitta maLe teA AtmA patananA paMthe jAya che, mATe AtmAe sArA nimitto meLavavA joI e. tela rIphAInarIthI sAru' thAya che tema AtmA paNu sahana karavAthI rIphAIna thAya che. rIphAIna thayela AtmAmAM amRta bharela che. te amRta viSaya-kaSAyanA kUpamAM himaLe, sa'sArI jIvA kAma-krodha vagere kaSAyA rUpI lALathI karALiyAnI mAphaka jALa banAvI peAtAnA vinAza neAtarI rahyA che. cImanI kALI thaI gaI hAya tA tene ghasavAthI sAka thAya ane aMdaranA prakAza jhaLahaLI uThe, tema deha rUpI cImanI upara anaMta kALathI viSayakaSAyanI kALAza lAgelI che. te kALAza dUra thAya teA AtmAnA prakAza jhaLahaLI uMThe. jemanA jIvanamAMthI viSaya kaSAyanI kALAza dUra thai gaI che ne AtmAne prakAza jhaLahaLI uThayA che evA namirAjaSi IndranA praznanA kevA bedhaDaka suMdara javAba ApI rahyA che. temaNe kahyuM ke zraddhA e mAru nagara che. tapa-sauMyamarUpI daravAjA che, kSamAnA majabUta kATa che, satya--zIlanA zastro che. jeNe Avu... majabUta nagara vasAvI dIdhu' che tene zatruonA bhaya kayAMthI hAya ! kadAca krodhAdi zatru AkramaNa kare te paNa tene bhagADavAnI pUrI taiyArI che. ApaNe bAhya nagaranI vAta karIe paNa A rAjiSa tA AbhyaMtara nagaranI vAta karI rahyA che, jenA leAhInA aNuaNumAM, nasenasamAM cAritranA Page #862 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 757 zAradA ratna camakAra hAya, tyAganeA taravarATa hAya, vIra AjJAnA guMjArava hAya, te AvA vairAgyabharyA javAba ApI zake. temanA javAbathI Indra paNa sthaMbhI gayA. zu' emanA vairAgya che! temanA sauMyama suvarNa jevA ujjavaLa che. vItarAganI AjJAmAM vicaratA sAcA sAdhu game tevA anukULa, pratikULa upasargo Ave tA hasatA mukhe tene vadhAvI le, paNa sayama mArgathI vicalita na thAya. sAdhu eTale pavitratAnuM punita sareAvara. temane jotAM zAMtinA jharaNAM jhare. temanA samAgamathI jIvanajyAtamAM prANu saMcare, temane pagale prameAdanuM vAtAvaraNu jAme ane jemanA paricayathI aMtaranI Aga bUjhAya tenuM nAma sAdhu. nimarAjanI sAme indra kaseATI karavA AvyA, chatAM mirAja teA DagyA nahi. temaNe AbhyaMtara nagaranI vAta karI. have ka zatruone bhedavA kayA kayA hathiyAro lIdhA che te batAve che. dhaNu parakamaM kiccA, jIva ca iriyaM sayA / dhiH ca keyaNa kiccA, sacceNa palimanthae // 21 // parAkramarUpI dhanuSyamAM IryAsamiti rUpa jIvA dorIne sthApana karIne haMmezA dhairyanuM ketana karIne pachI te dhanuSyane satyathI khAMdhyuM. A gAthAmAM dhanuSyanI dravyathI ane bhAvathI upapatti karI che. dravya dhanuSya te laDAInA medAnamAM jAya tyAre laI jAya che paNa ahI teA bhAva dhanuSyanI vAta batAvI che. dravya dhanuSya tA saMyamazIla sAdhakane khAMdhavAne ceAgya nathI. e dhanuSyathI jIvAnI hiMsA thAya che. munie tevuM dhanuSya rAkhatA nathI. te teA bhAva dhanuSyane peAtAnI pAse rAkhe che. te dhanuSya karyuM! parAkrama rUpI dhanuSya che. temAM iryAsamiti, bhASAsamiti, eSaNAsamiti, AyANubha'DamattanikhevAsamiti, uccArapAsavaNukhelajalasaMdhANu pAriThAvaNIyAsamiti Adi pAMca samiti rUpa jIvA dorI che. tathA dharmAMmAM niraMtara thavA vALI dhairyatAnuM ketana banAve. ( dhanuSyanA madhya bhAgamAM tene pakaDavA mATe je lAkaDAnI muSTi lAgelI hAya che tene ketana kahe che. ) tathA te dhanuSyane satya dvArA khAMdhavuM joIe. sAdhaka AtmAnuM A bhAva-dhanuSya che. jenAthI te peAtAnA AtmAnI rakSA karatA thakA rAga-dveSAdi rUpa zatrue sAthe yuddha karavAmAM saphaLatA prApta kare che. zraddhA-samatA--tapasavara ane gupti susthita rAkhyA pachI parAkrama, sI vagere zasrothI karmAnI sAme jaMga khele che. e jagamAM karmAne bhAge ja chUTakA. zraddhAdi badhu hAvA chatAM parAkrama, puruSArthanA vega ane thai tA vagere jo na hoya teA karmane haTAvavA muzkela che. A bhAva dhanuSyathI sayamI AtmA zuM kare che te have batAvyuM che. tava nArAya jutteNa, bhittUNa kamma kaMcu / muNI vigaya saMgAmo bhavAo parimuccae // 22 // taparUpI bANathI yukta thaIne te dhanuSyanA dvArA karma kaMcukanuM bhedana karIne pachI te muni sagrAmathI rahita thaI ne A sasArathI sarvathA chUTI jAya che. Page #863 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 758 zAradA ratna namirAja kahe che he vipra! parAkrama rUpa mAruM dhanuSya che. tene Isamiti Adi samiti rUpa jIvA bAMdhI che. ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya, aparigraha, rAtrIbhajananA tyAga rUpa mahAvratothI te dhanuSyane bAMdhyuM che. tapa rUpa bANathI yukta thayeluM te dhanuSya karma kaMcukane bhedavAmAM samartha bane che. tapa be prakAranA batAvyA che. bAhya ane AtyaMtara. upavAsa Adi bAhya tapa che. prAyazcita, vinaya Adi AtyaMtara tapa che. pUrva bhavanA saMcita karmono nAza karavA mATe tapa e amogha hathiyAra che. namirAja Indrane kahI rahyA che ke meM mAruM nagara, koTa badhuM majabUta banAvyuM che, ane karmarUpI zatruo sAme jhajhUmavA mATe meM badhA hathiyAra taiyAra rAkhyA che. mAre have bAhya saMgrAma khelavAno rahetuM nathI. namirAje kevA suMdara AdhyAtmika sAmrAjyanI vAta karI! temanA javAbathI Indra paNa thaMbhI gayA. zuM emane vairAgya che! zuM emanA javAba che! zuM temanI cAritranI laganI che ! keTalI nirmohI dazA che! kharekhara tyAgamAM jevuM sukha che evuM sukha bIjA keIne nathI. naivAsti rAjarAjasya, tatsukha naiva devarAjasya / yatsukha miheva sAdho, loka vyApAra rahitasya // jeNe A jagatane tRNanI jema choDI dIdhuM che, ene je sukha ane AnaMda che evuM sukha ane AnaMda cakravatine paNa nathI, mATe kahyuM che ke je tyAgamAM je AnaMda ' che e kayAMya nathI," cakravati cha cha khaMDano vahIvaTa kare che paNa jyAre vairAgya Ave che tyAre kSaNavAramAM badhuM choDIne cAlyA jAya che. e jyAre badhuM choDIne dIkSA le tyAre zuM kaheze? A miznaH huM bhikSu chuM ema kaheze paNa a vatI huM cakravAta rAjA chuM ema nahi kahe. e zuM batAve che ? tyAgamAM je AnaMda che e bhegamAM nathI. emane bhikSu kahevaDAvavAmAM je AnaMda Ave che evo AnaMda cakravati kahevaDAvavAmAM nathI. e tyAgI paNa kevA hovA joIe? lokonA vyavahArathI rahita hoya, kuTuMba ane saMsAranA vyavahAramAM enuM mana na rahevuM joIe. AvA je tyAgI saMta che, emane je sukha che evuM bIjA keIne nathI. eka muni vicaratA vicaratA keI gAmamAM gayA. sAMja paDI gaI che eTale muni vicAre che ke mArAthI rAtre te calAya nahi, mATe rAte kayAMka rokAI javuM paDaze, paNa A gAma ajANyuM che. kene tyAM rahevuM? e vicAra karatA teo gAmamAM AgaLa jatA hatA. tyAM rastAmAM kaMdoInI dukAna AvI. kaMI dukAna [baMdha karate hate. e jeIne munie pUchyuM-bhAI! je tAre tyAM theDI jagyA hoya ne tuM rAjIkhuzIthI hA pADe te mATe AjanI eka rAta ahIM sUI rahevuM che. saMtanI vAta sAMbhaLI kaMInA manamAM thayuM ke mArI dukAnamAM covIse kalAka aDhAra pApasthAnaka sevanArA loko Ave che. emAM mahAtmAnA pagalAM kayAMthI hoya? dhanya ghaDI ne dhanya bhAgya ke mAre tyAM saMtanA pavitra pagalAM thaze. kaMdoIe tarata kahyuM-gurUdeva ! padhAre, gurUdeva padhAre! mArI AjJA che. Apa khuzIthI mAre tyAM rahe. mahAtmA te kaMdoIne tyAM rahyA. Page #864 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 759 jovI na game evI A kaMdoinI dukAnanI kharAkhara sAme rAjAnA mahela hatA. kaMdoinI dukAnamAM eka tarapha culA che, eka taraph kolasA che, rAkha paDI che. AMkhane cIkaNI, gaMdhAtI kaMdoInI dukAna che. koInI dukAnamAM bIjuM zuM hoya ? e dukAnanI sAme mahela che. temAM khArIe rAjA beThA che. temanuM dhyAna muni tarapha che. saMtanuM tA kayAMya dhyAna nathI. dhyAna mAtra Atma ramaNatAmAM che. muni te samaya thatAM pratikramaNa karavA besI gayA. rAtre bAra vAgyA sudhI peAtAnI Avazyaka kriyA, svAdhyAya, dhyAna vagere karI thADI vAra sUI gayA. gheADIvAramAM jAgIne pAchA dhyAnamAM besI gayA. sAme mahelamAM rAjA beThA che e A badhu jue che. emanA manamAM thayuM ke duniyAmAM AvA keTalAya leAkeA haze ke jemane rahevAnI ne sUvAnI paNa jagyA nathI. e lAko kaI rIte jIvana calAvatA haze ? huM savAramAM mahAtmAne khAlAvIne pUchIza. rAjA savAramAM uThayA. temaNe peAtAnA eka sainikane muni pAse meklyA. sainike AvIne kahyuM-mahAtmAjI ! Apane amArA mahArAjA kheAlAve che. Apa amArA mahelamAM padhArA. saMta kahe- huM tA tyAgI chuM. rAjAne vaLI mAru. zuM kAma hAya ? rAjAnA sainika kahe-amArA mahArAjAnI AjJA che mATe Apane AvavuM paDaze. muni kahe--bhale, cAla bhAi ! huM AvuM chuM. munine javAmAM zuM vAMdhA hatA? e tA ema vicAra karavA lAgyA ke mArA javAthI jo keAIkanuM hita thatu hoya te mane javAmAM vAMdhA nathI. mane kAi duHkha tA paDavAnuM nathI. ApaNe te tyAgI chIe. muni teA rAjA pAse gayA. rAjAe satkAra sanmAna karIne besADayA ne pachI eka prazna karyAM. huM mahAtman ! " kahA, rAta kesI bItI ?' rAjAnAM manamAM ema hatuM ke emane AkhI rAta uMgha AvI nathI ne rAta duHkhamAM pasAra thaI che. e saMta kaheze ke huM teA herAna herAna thaI gayA paNa emane kayAM khabara che ke A tA jainanA mahAna avadhUta yAgI che. emane vaLI duHkha kevu* heAya ? vItarAgI saMtA jevA tA kAi sukhI nathI. rAjAnA prazna sAMbhaLIne munine lAgyuM ke A rAjAne abhimAna che. e ema samaje che ke jagatamAM huM sukhI chuM. khIjA badhA duHkhI che. mArA jevu' sukha kAine nathI, mATe mAre enA upakAra mATe paNa yathArtha javAba to ApavA joie, eTale e kahe che ke rAjan ! " AdhI tere jaisI aura AdhI tere se bhI acchI", mArI adhI rAta tArA jevI vItI che ne adhI` rAta tArA karatA paNa sArI vItI che. suninA javAba sAMbhaLIne rAjAne gusse AvyA. emane thayuM ke A saMtanuM sUvAnuM ThekANuM nathI, rahevAnuM ThekANuM nathI ne uparathI kahe che ke tamArA karatA sAru rAjAnA tA pAvara gayA ne krodhanA AvezamAM kahe che mahAtmA ! kaMi bhAna che ke nahi ? tamAru' magaja ThekANe che ke nahi ? Apa A zuM kaheA che ? rAjA gussAmAM khAlI rahyA che. emane gussA AvavAnuM kAraNa emanI pAse cAra vastu che. e cAramAMthI eka hAya tA paNa anatha karAve che, teA rAjA pAse tA e cAre ya che eTale e gussA kare emAM navAI zI ? e cAra vastu kaI? Page #865 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 760 zAradA ratna yauvana dhanasaMpattiH, prabhutvamavivekatA / ekaikamapyanarthAya kimu yatra catuSTayam // ', eka cautrana, bIjI dhanasapatti, trIjo adhikAra ane cAthe aviveka. yuvAnI divAnI che. yauvana mahA anatha karAvanAra che. dhananI sAthe dharma maLyA na heAya tA dhana mahAanatha karAve che. trIjo adhikAra (sattA)-sattAnA nizAmAM mAnavI bhAna bhUle tApaNu mATo anatha thAya che. seA rUpiyAnA pagAradAra peAlIsa hAya teA paNa e ema kahe ke ahI kema beThA che ? te khIjAne tataDAvI jAya. ceAtheA aviveka, seA guNa hoya paNa viveka na heAya teA se| guNA ekaDA vinAnA mIMDA jevA che. vivekane teA dazame nidhi kahyo che. rAjAmAM A cAre ya vAnA hatA. aviveka muninI sAme jema tema khelAve che. gussA karAve che paNa muni tA samatAnA sAgara hatA. emaNe rAjAnI sAme krodha na karyAM. emane teA rAjAne kaMIka satya samajAvavu' hatuM, bedha ApavA hatA. e samajatA hatA ke ApaNe koinI upara upakAra karavA hAya tA sahiSNutA keLavavI paDe. emaNe rAjAne kahyuM-tamAre mArI vAta samajavI hAya tA sAMbhaLeA. gussA karavAnI jarUra nathI. na samajavuM hAya te! mAre samajAvavAnI jarUra nathI. rAjA kahe, Apa mane samajAve. munie rAjAne pUchyuM, tame rAtre keTalA vAge sUtA? rAjA kahe mAra vAge. huM paNa mAra vAge sUaA hatA. sUtA pachI palaMga hAya ke pathArI hAya ke dhULa hAya, ardhuM: mAre sarakhuM che. sUtA pachI kAMI khakhara paDatI nathI. tamane teA rAtanA khAra vAgyA sudhI zAMti na hatI. rAjyanI, rANInI, prajAnI khadhI ciMtAmAM khAra vAgI gayA ne pachI sUI gayA. teA UMghamAM svapnA paNa AvyA haze! mAre teA koi ciMtA nathI. tA khAra vAgyA sudhI prabhunA dhyAnamAM rahyo ne pachI sUi gayo. huM teA paDatho evA tarata UMghI gayo. mane tA kAI svapnA paNa nathI AvyA. tamane teA uThayA pachI e ja hAyavAya ne e ja citA, nAkarane khelAveA. A kAma kare ne te kAma karo. mAre te e kAMi ja nathI, mATe kahu chuM ke "AdhI tere jaisI aura AdhI tere se bhI acchI" tame sUtA ne huM sUtA eTalI rAta samAna gaI paNa aDadhI rAtamAM tamAre tA ciMtA ghaNI hAya che. eTale manane zAMti nahi. jyAre mArI aDadhI rAta tA prabhunA dhyAnamAM pasAra thaI, mATe he rAjan ! tyAga mArgImAM je sukha che tevuM tamArA rAjazAhI vaibhavamAM ke ThAThamAThamAM nathI. rAjAne satya vAta samajAI gaI ke sAcA sukhI te vItarAgI saMtA che, tethI kahyuM che ke sAcI zAMti kone maLe ? je sarva kAma-tRSNAne cheDI de che ane nizcala thaI ne jagatamAM vicare che. A jagatamAM mAru' kAI nathI, evA ni matvabhAva jene hAya evA AtmAne sAcI zAMti ane sAcA AnaMda che. namirAje viprane kahyuM, meM mAruM nagara, daravAjA badhuM barAbara taiyAra karI lIdhuM che, tethI mithyAtva, atrata, pramAda, kaSAya ane azubhayAga Adi zatruonA mane Dara nathI. chatAM kadAca koI zatru humalA karavAnuM sAhasa kheDe teA parAkrama rUpI dhanuSyathI temane huM Page #866 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 761 bhagADI zakuM chuM. zuddha kAyayeAga nAme zatanI zastra hamezA sajja rAkhuM chuM. vaLI mAruM tapa nAme leAkhaDI bANu tA bhalabhalA zatruonA paNa nAza kare evu che. AgaLa zuM kahe che ? he viprarAja ! tame ema na mAnatA ke mArA mahAmUlI rAjyanA rakSaNanI bAbatamAM jarA paNa beparavAha rahuM, mArA kSatriya dharma huM kharAkhara jANuM chuM. mAtra jANuM chu eTavu kahevA karatA kAryothI sAbita karavA sadA utsAhI rahuM chuM. vipranA rUpamAM Avela Indra teA namirAjanA javAkhathI sajjaDa thaI gayA. emanI AgaLa mAruM pazu cAle tema nathI. jemaNe bAhya zatruene badale tethI vizeSa baLavAna AMtara zatrune bhAvasaMgrAmamAM haNavA mATe badhI sAmagrI taiyAra karI che tevA munine meM kAyara e tA kAyara nathI paNa mahA vIra che. kahyA ! indrane have bhAna thayuM ke kSatriyanuM kabdha ane jainanu kartavya eka che. pharaka mAtra eTale che ke kSatriya dravya saMgrAmamAM vIya phArave ane jaina bhAtra sagrAmamAM vIya phArave che. je bahAranA zatruene haNI bahAranu rakSaNa kare che te kSatrI ane aMtaranA zatruenA haNI AtmarakSaNa kare che te jainI kahevAya che. kSatrI bahAranA vijaya kare che, ane jainI AMtarika vijraya kare che. dAna-zIyaLa-tapa ane bhAva, jJAna-darzana-cAritra ane tapa e cAre bAbatamAM jemanu* zUrAtana jhaLahaLI uThe ane aMtaranA duzmanAne jIte te sAcA jaina che. mirAjanI aDeAlatA, daDhatA oine devarAja Indra rASi para prasanna thayA, paNa haju eka raMga lAgyA che parIkSA karavAnA, tethI temaNe haju jItavAnI AzAnA tyAga karyA na hatA. haju indra kevA prazno karaze ne mirAja zuM javAba Apaze tenA bhAva avasare caritra : ciMtAnI gherI chAyAthI vimAsaNamAM paDelA leAkeAH-lakSmIdatta zeThe guNacaMdrane ThAThamAThathI, bhAre sAmaiyuM karIne nagara-praveza karAvyA. emAM zeThanI ravA buddhi che. manamAM paramA buddhi nathI. zeThe have ThAThamAThathI lagnamaheAtsava ujavavAne zarU karyA. zeDanA manamAM ema che ke nagarajanAnA varSonA varSo jAya teA paNa yAda rahI jAya ne leAkeA tenI prazaMsA kare evA lagna maheAtsava ujavu. zeThane AMgaNe te lagnanI taDAmAra taiyArIo cAlI rahI. zeThanA sagAsaMbaMdhI badhA AvI gayA. zeThanA mahelamAM tA AnandvanI cheALA uchaLI rahI. sau koI ne AnaMda che. eka guNacadrane AnaMda nathI. enuM haiyuM harakhAtuM nathI. prabhu! huM AvA ghAra pApamAM kayAM paDaco ? kaMika cAlAka ane buddhizALI mANasA kahe che ke chekare badhI rIte sarasa che, te harakhAya che paNa pAche jhAMkhA paDI jAya che. uMDe uMDe kAI ciMtA hoya evu' lAge che. jANe banAvaTI na heAya evuM lAge che. bIjA ema kahe, nA....nA...hAM, ema nathI. A zeDaneA dIkarA che. te meAsALamAM rahetA hatA. atyAre lagna karavA mATe AvyA che. koika kizArane pUche, tane meAsALamAM bahu gamatuM hatuM ? tyAre kizAra kahetA ke tyAM mane mA-bApa paNa tA lagna lIdhA che eTale bhaNavAnu cheADIne ahI AvyA chuM. yAda AvatA nahi. A kaika leAkA ema kahe che Page #867 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 762 zAradA ratna ke A chokare hase che, bele che, paNa tenuM moTuM jhAMkhuM paDI jAya che, mATe dALamAM kaMIka kALuM lAge che, te enA javAbamAM kaIka ema kahe ke zeThe sagAI karI che te kanyAne haju chokarAe joI nathI tethI tene gamatI hoya ke na gamatI hoya evuM kaMIka haze. kaMIka bele che A putra te temane keTalI bAdhA AkhaDIo rAkhyA pachI thayo che ne tethI mosALamAM moklI dIdho hato. kharekhara putra kuLadIpaka che. zeThane tyAM lagnanI taiyArIo purajozathI cAlI rahI che. maMgalagIta gAnA zurU he gayA, teraNa gummara rozanI camake, harSa ke je uchala rahe hai, itane meM blAhaka dina AyA divaso jatAM lagnanA divasa najIka AvI gayo. zeThane tyAM AnaMdanI choLo uchaLavA lAgI, maMgala coghaDIyA zarU thaI gayA. zeThane A mahela rozanIthI jhaLahaLI uThyo, mahelanA AMgaNe tAraNe laTakAvyA. atyAre te guNacaMdra jANe potAno ja dIkaro na heya e sneha rAkhatA hatA. zeThe dhananA bhaMDAra khullA mUkI dIdhA. atyAre zeDane lobha nathI. nitya navA bhajana ane vastrAlaMkArone Dhagalo thatA, guNacaMdra ekavAra te pitAne paNa bhUlI jAya ke huM guNacaMdra chuM ke kizora chuM. badhA svajanone tenA pratye khUba prema hate. badhA tene khammA khammA karatA hatA. zeTha badhAnI AgatA-svAgatA paNa sArI rIte karatA hatA. leka belavA lAgyA ke zuM zeThanI AgatA-svAgatA che! zuM temaNe pakavAna banAvyA che? lagna te ghaNuM joyA, paNa A zeThanA jevA nahi. badhA taimanI khUba prazaMsA karavA lAgyA. | dila banyuM dAvAnaLa- kizorane ATalI khammA khammA kare che, paNa A badhuM tenA jIvanane dajhADanAruM hatuM. tenuM dila te agninI javALAnI jema baLI rahyuM hatuM. dilanI divAlamAM mATe dAvAnaLa pragaTayo hate. kaMIka vAra te chAnuMchAnuM raDI lete. je kaI vAra zeTha joI jAya te tenI sAme AMkha kADhatA ke joje, mAruM badhuM khulluM na karato, eTale bhayano mAryo pAcho svastha banI jato. badhAne AnaMda che paNa tenuM dila baLI rahyuM che. dhikkAra che mane! meM A zuM karyuM? o habhAgI ! tuM jIvate zA mATe rahyo ? he prabhu he prabhu tuM mArA dehamAMthI AtmAne laI le. ararara jIvaDA! zeTha tane talavArathI mAravA AvyA tyAre tAre Doka dharavI hatI ne! tyAre zA mATe jIvana vahAluM karyuM? are! zeTha mane jhADa nIce ekale mUkIne gayA tyAre huM bhAgI gayo hota to? satyane vaLagI rahyo nahi e meM bhUla karI ! mArA mAtA pitA keNa? je mAtA pitAe dharmane mATe potAnuM sarvasva jatuM karyuM ne majurInA kAma karyA. evA khAnadAna mA-bApane dIkaro zuM mane AvuM karavuM chAje? phAMsIne mAMcaDe laI gayA te paNa satya choDyuM nathI. are! bheMyarAmAM ATalA varSothI duHkha veThayA, roja hanTaranA mAra khAdhA, e badhuM duHkha sahana karyuM, chatAM dharmane, satyane choDyuM nathI ne atyAre huM kayAM A pApa karavA taiyAra thayo? he mArA prANadeva, Page #868 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 767 tame cAlyA jAva. mAre A pApakRtya karavuM nathI. bicArI koDabharI kanyA pahelA mane joIne kevI harakhAze ! ne jyAre lagna karIne AvIza ne A koDhIyAne seMpavAnI thaze tyAre tenI kevI sthiti thaze te huM kalpI zakato nathI, tene kevA duHkha paDaze? ATalA varSe je bhoMyarAmAMthI bahAra nIkaLyo hoya tene keTale AnaMda hoya, paNa guNacaMdrane AnaMda nathI. na chUTake paraNavA javAnuM che. bhADe paraNavA jato guNacaMdraH- kizorane khUba sArI rIte taiyAra karyo ane have paraNavA mATe jAya che. jAna vidAya thaI. zeThanA pagamAM jema che ne dilamAM AnaMda che, kAraNa ke emane vArtha barAbara sadhAI gaye. guNacaMdra kizoranuM rUpa laI kizoranA nAme bhADe paraNavA jaI rahyo che. jAna dhanapuranA sImADe pahoMcI gaI. jAnaiyA ane jAnaDIenA aMtara harSathI 9here caDhayA che. madhura gItonI ramajhaTa vAgatI hatI. A bAju dhanada zeThanA manamAM ciMtA hatI ke kuzaLa jamAIne joyA vagara sagAI karIne Avyo che te jamAI kevA haze? TAImasara jAna AvI gaI tethI dhanada zeThane harSane pAra nathI. gAmamAM avAja saMbhaLAyA, AvI jAna..AvIre sUtA jAge.niMda tyAgo. zeThe sAmaiyA mATe apUrva taiyArIo karelI hatI. svajane, parijane, snehIo badhA zeThanI sAthe jAnanA sAmaiyAmAM joDAyA. lakSmIdatta zeThanA aMgeaMgamAM AnaMda hate. putra paraNAvavAnI hoMzamAM pagamAM jera ne jema hatuM. zarIra para zrama ke thAka dekhA, nahote. sAmaiyuM sajaja banI nagara tarapha AvI rahyuM. nagarajane badhAne jamAI javAnI keDa hatA. amArA zeThanI dIkarI zubhamati te devAMganA jevI che, paNa jamAI kevA haze? kizorane joIne badhAne AnaMda thayo. addabhUta rUpa kioNrakA dekhI, saba loka mukhase bole, vara kanyAkI suMdara joDI, keI na zake kabhI teDI. kizoranuM addabhUta rUpalAvaNya joIne badhAnA mukhamAMthI eka ja zabdo sarI paDayA ke zuM kizoranuM rUpa che ! jevI ApaNuM zubhamati che tevA ja jamAI che. baMnene kevo suMdara sumeLa che ! vara kanyAnI suMdara joDI keI na zake toDI ! vidhAtAe kevo suMdara suga karI Apyo! kizoranuM rUpa che, guNa che, caturAI che, kapALa para buddhi taravare che, kizorakumAranA suMdara rUpanI vAta vAyu vege phelAI gaI. A vAta zubhamatie sAMbhaLI. tene khUba ja AnaMda thayo. tenI AMkhe darzana mATe adhIrI banI. vAte game teTalI sAMbhaLuM paNa nayanathI nihALuM nahi tyAM sudhI mane saMtoSa na thAya. have tene jovA mATe zuM kimiyo karaze te avasare. vyAkhyAna naM. 86 Ase vada 6 ravivAra tA. 18-10-81 suta baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene! sarvajJa prabhunA mukhamAMthI jharelI vANI tenuM nAma siddhAMta. aneka vicitratAo ane viSamatAothI bharelA A saMsAranuM Page #869 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 764 zAradA ratna vAstavika svarUpa samajAvI, mRgajaLa samAna saMsAranA sukha tathA bihAmaNuM DuMgarA samAna saMsAranA duHkhenA bhayamAMthI sadAkALa mukta banAvI, zAzvata sukhanA dhAmarUpa mokSanI prApti mATe yathArtha mArgadarzana ane sacoTa upAya batAvanAra A jagatamAM lyANamitra samAna eka mAtra jinavANuM che. aho bhagavAna ! zuM tArI duHkhaharaNI, sukhakaraNI, hitAnusAriNI vANI ! te bhAvone vAMcatA, vicAratA nita nita navaluM navanIta nItaryA vinA rahe nahi. prabhu! tArI vANune konI sAthe sarakhAvuM ? tene upamA apAya evI koI vastu A pRthvInA paTa para nathI. vItarAganI vANImAM bharelo prazama rasa jene AsvAda mANavA jevuM che. caitanyatAthI bharelA bhItarane bhIMjAvI de tevA asIma, agAdha bhAvo temAM bharelA che. vItarAgI padane pAmavAno temAM abhUta ane gupta valapAvara paDela che. vItarAga bhagavaMtanI vANI ApaNane zuM samajAve che ? AvuM mahAna kiMmatI mAnava jIvana meLavIne dhana meLavavAnI pAchaLa gumAvIza nahi. huM tamane pUchuM ke paisA khAtara jIvana ke jIvana khAtara paisA? paisAthI zuM maLe? to eno TUMke javAba eTalo che ke roTI, kapaDA ane makAna, paNa ethI AgaLa vadhIne vicArIe te paisAnI zakti eTalI ke puNya hoya to paise mAnavane khAvA roTI ApI zake. paheravA sArA kapaDA ApI zake, rahevA AlizAna ImArata ApI zake. haravA pharavA "masIDIjha" kAra ApI zake. pharavA lIlochama bagIce ApI zake. sAMsArika sukha bhogavavA kaI sarvAga suMdara suMdarI ApI zake. gharanuM AMgaNuM hasatuM rAkhavA devakumAra jevA dIkarA ApI zake paNa ethI zuM ? paisAnI tAkAta nathI ke e prabhu apAvI zake, dharma apAvI zake. jIvanamAM jenI khUba jarUrIyAta che evI mananI zAMti ane cittanI samAdhi ApI zake ? nA...nA... je paise prabhune bheTe na karAvI zake, dharmanI prApti na karAvI zake, mananI azAMti na TALI zake te e paisAne jIvananuM lakSya zI rIte banAvI zakAya? AjanA mAnava sAme dRSTi karazuM te dekhAya che ke mAnava savArathI sAMja sudhI pravRtti kare che. enA jIvananuM carama ne parama lakSya eka ja che paiso. zuM paisA jevI cIja pahelA hatI nahi ke jethI paisA pAchaLa Ajano mAnava potAnA jIvananI tamAma paLone khacI nAMkhe che. pahelAne mAnava jIvananI tamAma paLe khacI na detAM, jIvananuM tamAma sarva nicovI na detAM AtmA mATe paNa ghaDI be ghaDIne samaya kADhI enA sahavAsamAM rahevAnuM pasaMda karate ne ene potAnA jIvananI ujajavaLa ghaDI mAnate. paisA te pUrvakALamAM hatA ne Aje paNa che. mAnava paNa pUrvakALamAM hato ne Aje paNa che. baMne cIja AjanI nahi-pUrANI che. be vacce koI taphAvata nathI paDe. taphAvata paDyo che e be vaccenA daSTibiMdumAM. pahelAne mAnava "jIvana khAtara paisA' e sUtra svIkAratuM hatuM, jyAre Ajane mAnava "paisA khAtara jIvana" e sUtra svIkAre che. Page #870 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArA ratna 765 paristhiti AkhI palaTAI gaI che, ane ethI ja rojanA be dekaDA kamAnAra rAjagRhIne pUrvakALane puNi jeTale sukhI hatA eTale sukhI Ajane pAMca mIlone mAlika gaNute koI karoDapati haze ke kema e zaMkA che. mRtyu samaye prANa cheDatI vakhate e puNiyAne jeTalI zAMti ne samAdhi haze eTalI zAMti amerikAnA rASTrapatine ke bhAratanA vaDApradhAnane haze ke kema? e prazna che. kAraNa ke puNiyAnuM jIvanasUtra jIvana khAtara paisA" hatuM ane AjanA lakhapati ke karoDapati vahepArInuM jIvanasUtra "paisA khAtara jIvana" banI gayuM che. dareka mAnava pote potAnA jIvana pUrato te jarUra vicAra karI zake ke mAre mATe kayuM sUtra upayogI che. jIvana khAtara paisA ke paisA khAtara jIvana ? paisAthI jIvanane tolavuM e te mAtra mUrkhAInuM kAma che. paiso te eka divasa ahIM mUkIne cAlyA javAnuM che. sAthe eka pAI paNa AvavAnI nathI. bhagavAna paNa bolyA che ke cicyA dupayaM ca cauppaya ca, khetta giha dhaNadhanna ca svv| saTwIko avasAyArU, paraM bhavaM tAva vA | u. a. 13 gA.24 A jIva dvipada, catuSpada, kSetra, ghara, dhana ane dhAnya tathA anya sarva vastune choDIne karmAnusAra palekamAM svarga athavA narakagatine prApta kare che. mAnavI game teTaluM dhana meLave paNa paisA to eka divasa ahIM mUkIne cAlyA javAnuM che, enAthI navuM jIvana kharIdI zakAya ema nathI, tyAre jIvana eka evI cIja che ke enAthI navuM jIvana kharIdI zakAya. mahAna pudaye maLeluM amUlya jIvana je paisAne zaraNe soMpavAne badale mAnava dharmanA zaraNe sepI de te A jIvana dvArA AgAmI bhavanuM AthI paNa vadhu sAruM jIvana e kharIdI zake ane tethI mahApurUSoe jIvananuM lakSya batAvatA paisA tarapha nahi paNa dharma tarapha AMgaLI cIMdhI che. paisA che te badhuM che, e bhramaNAne badale "dharma che to badhuM che " e vAta jyAM sudhI dilanI divAlamAM nahi lakhAya tyAM sudhI sukhI banavAno rAjamArga hAthamAM AvavAne nathI ane muktinA mArga tarapha gati thavAnI nathI. bAga bagIcA ke baMgalA A badhI sukhanI sAmagrI che. sukhanI sAmagrI maLavA datAM sukha maLavuM ke na maLavuM e te puNyane AdhIna che. puNya hoya te sukhanI sAmagrI vinA mAnava sukhI hoI zake. puNya na hoya to maLelA bAga, bagIcA, ke baMgalA enA jIvananI sukhazAMti harI lenArA banI zake, mATe sukha e puNyAdhIna che, ne puNya e dharmane AdhIna che. jagatanA dareka jIvo sukhanI jhaMkhanA kare che. raste cAlatA eka bhikhArIne pUcho ke pArlAmenTanI, prAIma mInIsTaranI khurazI para beThelAne pUcho ke tAre zuM joIe che? te eka ja javAba maLaze ke sukha. have sukha ja jyAre A jagatanI ekanI eka mAMga che tyAre sukha meLavavA mathatA mAnavInI e vAta kema bhUlI javAya ke sukha e puNyane AdhIna che ne puNya e dharmane AdhIna che, mATe jIvananuM lakSya eka dharma sivAya bIjuM kaI hoI na zake. Page #871 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna jemaNe jIvananuM lakSya eka dhama banAvyuM che evA mirAjiSanA vairAgyanI parIkSA karavA indra vipranu rUpa laIne A pRthvI para AvyA che. temanA vairAgya kevA che te mATe temaNe traNa cAra prazno karyA, paNa namarAja e jarApaNa gabharAyA vagara zAMtithI tenA suMdara javAba ApyA, paNa nimarAjanA vacanAmRtAthI te tRpta thayA nahi ane vadhAre ne vadhAre vacanAmRta pIvA Atura thaI navA navA prazno karavA lAgyA. namarAja kSatriyAnu kanya te sArI rIte jANe che evI khAtrI thavAthI temaNe have vicAryuM ke namirAja kSatriya che. kSatriya tarIke temane bhavya mahelA ane grISmagRhe tathA udyAnAnA sArA ze|kha hovA joie ane kadAca te saMbadhI sUcanA te svIkAraze. A vicAra AvavAthI jANe ke koi mahAbhArata na jItyuM hAya tema IndranA mukha upara zeraDA paDI gayA ane kahevA lAgyA ke he rAjarSi ! tamAre dIkSA laIne javuM hoya teA khuzIthI jAva, paNa mArI eka vAta sAMbhaLatA jAva. mArI ATalI rajuAta jIvanamAM apanAvatA jAva, pachI bhale Apa khuzIthI jAva. nimarAja kahebAleA, ApanI zI icchA che ? tyAre Indra kahe che. 76 pAsAe kAraittANaM, vaddhamANagihANi ya / vAlagga pAiyAo ya, tao gacchasi khattiyA // 24 // he kSatriya ! prAsAdA mahelA banAvIne tathA vardhamAna, sAmAnya ane vallabhIghara banAvIne pachI tame jajo. huM kSatriya ! huM mAnuM chuM ke tamArA jevA buddhimAna ane zAkhIna kSatriya ramaNIya AvAsAnA zekha dharAvatA haiAvA joI e maneAhara udyAna ane bhavyamahela e te rAjyanuM nAka che. khaMdhAvanAranI cAlAkI, zAkha tathA udAravRttinuM pramANapatra che. prajAne rAjA taraphathI apAyelA vaMzapara parAnA vArasA che. vadhAre zuM kahuM ! te bhaviSyanI prajA mATe bhUtakALanA dRzyamAna itihAsa che. IndranI vAta sAMbhaLI namarAje kahyuM-maheleA mATe tame mane je kahyuM te virUddha mAre kAMI kahevAnuM nathI temaja rAjAAne te zAkha hAya e vAta paNa satya che ane huM paNa temAMnA ja eka chuM. A sAMbhaLI Indre kahyuM-mithilA nagarImAM evA eka paNa mahela mArI najare paDatA nathI ke je jotAM mAruM mana Thare. na maLe sarovaranI laharIethI zItaLa banI rahelA ekadaMDIyA mahela ke na maLe bagIcAthI gherAyelA vizALa rAjagaDha, nathI puSpAnI saurabha ke nathI vRkSonI ghaTA, nathI phuvArA ke nathI sukhadAyaka beDakA, mATe Apa jatAM pahelAM A nagaramAM tamAru smaraNu rahe, kAyamanI yAdI rahe, evA mahela banAvA ane pachI vastu zAstranA anusAra aneka prakAranA sAmAnya ane vamAna gharAnuM nirmANa karAvA tathA vallabhIghara banAvA ke je mahelamAM rahevAthI cha e RtuonuM Rtu pramANe sukha maLe. ThaMDImAM garamI maLe ane garamImAM ThaMDaka maLe evuM vallabhIghara taiyAra karAvA tathA pANImAM paNa eka evuM sthAna banAvavuM joIe ke te jonArAne khUba AnaMdaprada lAge. Page #872 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAraDA ratna bahAranA rAjAo ke bIjA keI paNa mithilA nagarImAM Ave te e prAsAde, vallabhagharane jotAM bole ke zuM mithilAnA mahelo che! Aja sudhI keIe bAMdhyA na hoya evA suMdara AlizAna bhavane banAve, gharo banAvo. jene jotAM leke prasanna thaI jAya ne ApanI prazaMsA kare ke, zI mahelanI zobhA che ! AvA suMdara mahela ne rAjabhavane choDIne namirAjAe dIkSA lIdhI! nagarInuM sauMdarya vadhAravuM e ApanA hAthanI vAta che. A5 jevuM Iccho tevuM karI zako cho. A kAma Apane mATe avazya karavA yogya che. ema vAta karatAM rAjarSi ane IndranI baMnenI AMkha ekameka thaI gaI, pachI namirAje kahyuM, he vipra ! A prAsAda, vallabhIgharo badhuM anitya che. kayAreka joradAra pavana phUMkAya, bhayaMkara vAvAjhoDuM thAya te paDI javAne saMbhava che. kayAreka agnimAM baLI jAya ne kayAreka nadInA pANInA vegamAM dharAzAyI thaI jAya. Ape hamaNuM mane kahyuM hatuM ke A5 juo te kharA ke mithilA bhaDake baLI rahI che, ApanuM aMtari, rAjabhavana, ane sArI nagarI baLI rahI che, mATe Apa A olavatA jAva. AvuM thavA chatAM Apa mane haju kaho cho ke prAsAda-ghara bAMdhatA jAva! evA anitya prAsAdo bAMdhavAnI have zI jarUra ? nagarImAM suMdara, darzanIya, AnaMdadAyaka mahele kadAca nahi hoya tethI zuM ? he namirAja! te bhaviSyanI prajA ema jANaze, ke amArA pahelAnA rAjA khUba lobhI hatA, tethI nagarImAM jovAlAyaka bagIcA, kIDAMgaNa ke mahelo baMdhAvyA nathI. paisA kharayA sivAya evA kAma thAya kharA? saMsAramAM mAnavIne Dagale ne pagale paisAnI jarUra paDe che. je paisA hoya to svargIya sukhane AnaMda mANI zake, paNa temAM paisAno vyaya to karavo paDe ne? kAMkarAnI jema paisA vAparyA vagara zuM nAmanA ke khyAti thAya kharA ? are, Aje to duniyAmAM paisA mATe jeTalA pApa na thAya eTalA ochA che. paisA mATe paramezvarane bhUlI jAya che. jJAnI kahe che ke haju jIvane pA5 khaTakyuM nathI, pApa khaTake te e AtmA nyAya-nItithI jeTalA paisA maLaze eTalAmAM saMtoSa mAnaze. mAnava mAtra bhUlane pAtra che. e pApa karI bese paNa keI DAhyo mANasa enI bhUla sudhAranAra maLI jAya, te e pitAnI bhUlane sudhArI le che. pavitratAnI pALane toDatA mahArAjA -udayapuranA mahArAjAnA aMteuramAM rUpa rUpanA aMbAra samI aneka rAjarANIo hatI, paNa eka vakhata rAjA bhAna bhUlyA ne eka halakI jAtanI tuccha, rakhAta kahevAya evI strIne rAkhIne beThA. khuda rAjA bagaDe te prajAnuM zuM? vADa cIbhaDA gaLe te phariyAda kene karavI? saMtAne pitA pAse phariyAda kare, pitA nagarazeThane phariyAda kare ane nagarazeTha rAjAne phariyAda kare, paNa khuda rAjA bagaDayA to phariyAda kayAM jaIne karavI ? eka vakhata A mAsanuM ajavALIyuM pakhavADiyuM hatuM ane dazerAno divasa hatuM. A vijayAdazamInA divase rAjAnI savArI nIkaLI. rAjA hAthInA hodde beDA. potAnA aMteuramAM ATalI rANIo hovA chatAM potAnI rakhAta Page #873 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArA 2na strIne bAjumAM besADIjeNe lAja maryAdA cheDI ene zuM? gujarAtI kahevata che, ke jeNe mUkI lAja tene nAnuM sarakhuM rAja' savArI pharatI pharatI nagarazeDanI dukAna pAse AvI. nagarazeThane khabara paDI ke amArA nareze Aje lAja maryAdA neve mUkI che. piotAnI rakhAta strIne bAjumAM besADIne e hAthInA hodde beThA che. A khabara maLatAM zeThanA dilamAM duHkha thayuM. rAjA jevA rAjA rakhAta rAkhe e jeTaluM kharAba hatuM ethI vadhu kharAba e hatuM ke rAjA A rIte ughADe chege e rakhAtanI sAthe savArImAM bese. Aje savArImAM sAthe besatI rakhAta kAle siMhAsananI paTarANIpade paNa zuM na bese ? pahelAnA mANase kheTAmAM hAjI hA nahotA karatA, paNa sAmAne satya vAta kahetA pAchA paDatA nahi. A nagara zeThe rAjAne kepa vahoravo paDe te kopa vahorIne paNa kartavya adA karavAnuM nakakI karyuM. tUTelI sadAcAranI sAMdhane sAMdhavA zeThane kimi - rAjAnI savArI pharatI pharatI nagara zeThanI dukAna pAse AvI. rAjAnA manamAM ema che ke nagarazeTha mAruM bahumAna karaze eTale savArI tyAM ubhI rakhAvI, paNa A zeTha to nIcuM joIne nAmuM lakhatA hatA. temaNe te rAjA sAme uMcI dRSTi paNa na karI ke temanA satkArasanmAna paNa na karyA. chevaTe savArI AgaLa vadhI. rAjAne potAnuM A apamAna ThaMkhyA vinA na rahyuM. aho ! nagarazeThane eTalI badhI khumArI AvI gaI che ke temaNe mAruM bahamAna te na karyuM, paNa mArA sAme dRSTi paNa na karI ! A rAjA savArImAM phare che. paNa temanA manamAM nagarazeThane asabhya vartana mATenI vicAradhArA AgaLa vadhatI gaI. hajAronA sanmAna maLyAM chatAM nagarazeTha taraphathI na maLelA satkAre AkhI savArIne svAda mArI nAMkhyo. rAjAnA dilamAM Ajane A prasaMga paDaghA pADI rahyo hato, savArI rAjamahelamAM pahoMcI gaI. zeThanI nIDaratA - rAjAe vaTahukama choDyo ke jAva nagarazeThane bolAvI Avo. zeThane rAjAnA teDA AvyA. zeTha samajI gayA ke rAjA mane zA kAraNe bolAve che, nIDaratA ane nirbhayatAnI mUrti samA nagarazeTha rAjA pAse pahoMcI gayA. rAjAne vaMdana karIne kahyuM-Ape A sevakane yAda karyo te badala mane AnaMda che. pharamAve zI pharaja adA karavAnI che? Apano zo hukama che ? zeTha ! gaIkAle mArI savArI nIkaLI hatI te khabara che? hA, mahArAjA. tamArI dukAna AgaLa ubhI rAkhI hatI te khabara che? hA, to pachI copaDAmAM nAmuM lakhatAM UMcuM kema na joyuM ? sa kAra kema na karyo ? sAmAnya ziSTAcAra jALavavAnuM ya tame bhUlI gayA ? zeThe nIDaratApUrvaka kahyuM-mahArAjA ! huM bhUlI gayo nahoto. meM jANI joIne copaDAmAM nAmuM lakhavAne dekhAva karyo hato. rAjA kahe eTale ? sattAnI jarA paNa zarama dharyA vinA zeThe kahyuM-mahArAjA ! tyAre ApanAmAM evA guNa ke lAyakAta dekhAI nahi. are, Apa tyAre jovA lAyaka paNa na hatA. baMdhuo ! ATaluM nagna satya koNa kahI zake ? jene maraNa vahAluM che paNa asatya vahAluM nathI te Page #874 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 76. kahI zake. rAjA kahe, zuM huM jovA lAyaka paNa na hatA ? zeTha samajIne kheAlo che ke khasa, pachI je mukhamAM AvyuM te bhasI nAMkhA che ? Apa sAbita karI Ape| ke huM darzanIya kema na hatA? rAjAnI zAna ThekANe lAvatA zeTha :- zeThe jIssAthI hyu-eka rakhaDatI rakhAtane rAkhI ane ene ja hAthInA hodde besADI chatAM Apa mane pUche che ke huM jovA lAyaka kema nahi ? Apa te prajAnA pAlaka che. Apa pavitratAnI pALa tADI rahyA che, tyAre mahAjananA eka AgevAna tarIke mArI pharaja che ke e pALanA praharI banavuM. sattA ane si`hAsananI zaramamAM AvI jaIne Apane pavitratAnI pALanA praharI banavAnI Takora na karuM te huM paNa pApanA bhAgIdAra banuM.. mahArAjA tA nIcuM joIne sAMbhaLI rahyA che. zeTha AgaLa kahe che huM mahArAjA ! prajAnI pavitratAnA puNyanA Apa bhAgIdAra che. Ape te pavitratAnI pALane majabUta banAvavA khaDA page enA praharI banavAnuM che. mahArAjA! avinaya thatA hAya te ApanI mAphI cAhuM chuM. bAkI huM ApanuM satkAra sanmAna karyA vagara rahu.? huM ziSTAcArane neve mUkuM kharA ? rAjAne peAtAnI bhUla samajAI gaI. je doSane doSa na gaNe, bhUlane bhUla na gaNe enuM jIvana kI nirdoSa na khanI zake. je doSane doSa mAne, bhUlane bhUla gaNe, enuM jIvana nirdoSa banyA vinA rahe nahi. mAnava mAtraneA svabhAva che ke e bIjAnA nAnA doSane mATA gaNe ne peAtAnA moTA doSane nAnA gaNe. jagatamAM mahApurUSa te banI zake che je peAtAnA nAnAmAM nAnA doSane paNa peAtAnA moTAmAM moTA aparAdha mAne che. rAjAne peAtAnI bhUlanuM bhAna thaI gayuM. jema aMkuzathI hAthI vaza thAya che tema zeThanA vacanarUpI aMkuzathI rAjAnI zAna ThekANe AvI. peAtAnI bhUlanA pazcAtApa thavA lAgyA. rAjAmAM uMDe uMDe paNa sAtvikatAnA guNu hatA, tA potAnI bhUla sudhArI dIdhI. je bhUla kare te mAnava. bhUlane kabUla kare te sajjana ane pharIthI te peAtAnA jIvanamAM kayAre paNa bhUla thavA na de te mahAmAnava. rAjAe kahyuM -zeTha! mane kAlidAsanA pelo hitabAdha yAda Ave che. e kumatrI che ke je rAjAne sAcI vAta kahetA nathI ane e kurAjA che ke je sAcI vAtanA svIkAra karatA nathI. tamArA jevA sumaMtrI mane maLyA huM mArA bhAgyeAya samajuM chuM. indra kahe che namirAja! ApanA nagaramAM koI jovAlAyaka bagIcA, prAsAda nahi hAya teA ApanI khatavaNI leAbhImAM thaze, mATe Apa kAMkarAnI jema paisA vAparIne prAsAdo, mahelo, bagIcA, chae RtumAM anukULa rahe evuM vallabhIghara banAvA ke jene joIne loko tamane yAda kare. varSonA varSo vIte paNa tamArI smRti kAyama rahe ne lokonA mukhe tamAruM nAma bAlAya. Apane dIkSA levI heAya teA khuzIthI lo, paNa Apa ATalu' karIne pachI dIkSA lo. nimarAja have temanA praznanA zaiA javAba Apaze tenA bhAva avasare 49 Page #875 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 770 zAradA ratna na caritra - zubhamatI potAne paraNavA Avela priyatamane jevA jhaMkhI rahI che. badhAnA mukhethI tenI prazaMsA sAMbhaLI tenA dilane talasATa vizeSa vaLe. marAya prakRlita banyA. zubhamati patine jovA mATe gelerImAM gaI. teNe dUra sudhI najara karI paNa mANasone samUha ghaNo hovAthI jene jevo che te barAbara joI na zakI. te mATe teNe gelerImAM eka mATe arise rAkhyo. je vacce kaMI aTakAyata na Ave te ghaNe dUra sudhInuM pratibiMba temAM paDe. teNe arisAmAM joyuM. ATalI moTI mAnavamedanImAM kizorakumAra judo tarI AvatuM hatuM. tenA manamAM thayuM, ke alokika chokaro che.! paNa tenA nayane nIcA DhaLelA che. AthI eka kSaNa tenA dilamAM kamakamATI AvI gaI. te samajI gaI ke kumAra badhI rIte DAhyA che, guNIyala che, paNa temanA manamAM koI ciMtA lAge che. tenA dilamAM AnaMda nathI. te umaLako batAvavA pute batAve che, paNa tene manamAM ciMtA che. catura chakarI arisAmAM mukha joIne samajI gaI ke emanAmAM bIjI koI beTa nathI, paNa je kaho te manamAM ciMtA che. kizorakumAranA svarUpanuM darzana karatAM zubhamatinuM haiyuM dharAtuM na hatuM. ahA! zuM temanuM rUpa che! zuM temanuM sauMdarya che ! ahAhA....ke suga! sAmaiyuM jAnIvAsa pAse AvI gayuM. zeThanA ThAThamATha, vaibhava, saMpatti tathA suMdara sajAvaTa badhuM joIne kumAra manamAM vicAra karavA lAgyo ke jene tyAM ATalA ThAThamATha che. emanI kanyA kevI haze ! zuM huM enuM bhaviSya bagADavA Avyo chuMeka kSaNavAra manamAM thaI jAya ke huM vAtane pragaTa karI dauM ke huM sAce muratI nathI paNa bhADe paraNavA Avyo chuM. bIjI kSaNe vicAra thAya che ke nA..nA....je huM kahI dauM te zeThanuM mata thaI jAya. paMcendriya hatyAnuM mane pApa lAge ane meM vizvAsaghAta karyo kahevAya. je zeTha pote satya vAta kahI de ke mAro dIkaro koDhIye che, paNa A chokarAne meM dIkaro gaNIne rAkhyo che te badhI vAta patI jAya ne temanI Ijjata rahI jAya ne sAmAnI dikarI sukhI thAya paNa evuM te bane tema nathI. bhAvimAM jema lakhyuM haze tema thaze. azva para se utare nIce, kizorakumAra vararAjA, zubhamatIkA dAhiNu pharakane lagA, mana asthira bana jAya. vicAramAM ne vicAramAM kizorakumAra ghoDethI nIce utaryo, paNa evA vicAromAM aTavAI gayuM che ke sAsujI pakhavA AvyA tenuM paNa dhyAna na rahyuM. sAsujI samajI gayA ke game te hoya paNa jamAInA dilamAM AnaMda nathI. teo badhI rIte sarasa che. mana kare che paNa mukha para harSa ke umaMga nathI. zI ciMtA haze ! raMgamAM kema bhaMga haze! te paraNavA AvyA che paNa ciMtA tene korI rahI che. zuM temane mArI dIkarI nahi gamatI hAya ! zubhamatie uparathI A badhuM joyuM. tenuM dila viThThavala banI gayuM. aMtarapaTamAM AtApanA jatI rahI. huM A zuM dekhuM chuM ! AnaMdanA prakAzamAM udAsInatAnuM virATa darzana! are, saMsAra ! tArA citro jyAre tuM khaDA karI raMgamAM bhaMga pADe che. tane zuM karUNa nathI AvatI ? Page #876 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 771 A bAju vararAjAnA paMkhaNA thaI gayA. dhanada zeThanA mahela sAmenA mahelamAM jAnIvAsa hato. mahelanA sAtamA mALe vararAjAno utAro hato. zubhamati barAbara sAtame mALethI kizorakumArane joI zake te rIte utAro hato. zubhamatinA dilamAM talasATa jAge che ke huM tyAM jAuM ne temanI udAsInatAnuM kAraNa pUchuM, paNa pahelAnA samayamAM kuLamaryAdA khUba hatI, paNa teNe vicAra karyo ke kuLamaryAdA tUTe te bhale tUTe, paNa je huM samaju chokarI chuM te mAre tyAM jaIne temanI udAsInatAnuM kAraNa pUchavuM joIe. mArAthI kadAca adhika suMdara chokarI temaNe joI hoya ne temanuM mana tyAM TharyuM hoya ne vacana ApI cUkyA hoya ane huM temane na gamatI houM te mAre temanuM bhaviSya zA mATe bagADavuM joIe? zubhamati bicArIne kayAM khabara che ke e mArA mATe ciMtA kare che. zubhA vicAre che ke game tema karIne corImAM besatA pahelAM mAre tyAM javuM joIe. lagnanI vAra hovAthI sahu kaI vikharAI gayA. koI sagAne tyAM, te kaI saMbaMdhIne tyAM, koI ArAmamAM, jene jyAM javuM hatuM tyAM badhA pahoMcI gayA. lakSamIdatta zeTha ane zeThANI badhA lagnanI sAmagrI ekaThI karavAmAM gUMthAyA hatA. zubhamatie najara karI te joyuM ke atyAre kizorakumAra sivAya koI na hatuM. zAMta vAtAvaraNa ane . ekAMta sthaLa teNInA haiyAmAM jAgelA tophAnane zamAvavA mATe anukULa hatAM, chatAM pote che vicAra vamaLamAM thoDI aTavAtI hatI. kizoranuM mukha jotAM te tenA romeroma vikasita thayA hatA, paNa mukha para udAsInatAnuM kalaMka jatAM te kaMpI uThI. khIlelI yuvAnInA manorathamAM jyAre managamatA haiyAnA samarpaNa bhaLe che tyAre barAbara raMga jAme che. eka bIjAnA dilamAM urmio uThe che, paNa ahIM te kizorakumAranA mukha para ane sArI romarAjI para gherI ciMtAnA thara jaNAya che. vAtano khulAso karavA mATe vicAra karatI zubhamati-ATalI badhI sukhasaMpatti, manahara rUpa, guNa, kalA ane pitAnA svajano ATale sahakAra, chatAM AvI zyAmatA ! temanA mukha para dekhAI Ave che ke jANe te kaI dardathI pIDAtA na hoya AvA viSAdabharyA haye lagnavedikA para paga mUkavo e azubha che. jema jema te vicAra kare che tema tema teNInuM mana kumAranA dilane jANavA vadhu adhIruM banyuM. te vicAra kare che ke jyArathI mAruM sagapaNa thayuM tyArathI te mArA pati kahevAI gayA. strIonA dilamAM patinuM sthAna paramezvara jeTaluM hoya che. kizoranuM duHkha te mAruM duHkha che. huM temanA jIvananI chAyA che. pati sukhI te huM sukhI ne pati duHkhI te huM dukhI chuM, mATe enuM nirAkaraNa karavuM joIe. e eka agatyanuM kAma che. mArA bhAvimAM je nirmANa thayuM haze te banavAnuM che, paNa chokaro jyAre hoMzabhera paraNavA Ave tyAre to tenA dilamAM kaMIka aramAna bharyA hoya, temanA mukha upara AnaMda AnaMda hoya, paNa tyAre temanuM mukha udAsa na hoya, gamagIna ke ciMtAtura na hoya, paNa Aje te temanA mukha Page #877 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 772 zAradA ratna upara nathI AnaMda ke nathI urmio; mATe tenI aMdara kAI bheDhI rahasya hAvuM joie, mATe eka vAra te mahelamAM sAtame mALe mAre javuM joI e. e nizcaya para AvatA vicAramALAne tADI teNI sAtame mALethI saDasaDATa sIDI utarI gaI. hiMmata karIne te kanyA have kizeAra pAse kevI rIte jaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna na-87 Aso vada 7 ne sAmavAra tA. 19-10-81 anaMtajJAnI mahApurUSo kramAve che ke zAzvata sukhAnuM mULa dharma che. dharmanI ArAdhanA be prakArathI thaI zake che. eka tA sAdhu dharma dvArA ane bIjI zrAvaka dharma-dvArA. sAdhunA dharma saviratirUpa che ane zrAvakanA dharmAM dezaviratirUpa che. sarva eTale sa`pUrNa ane deza eTale thADu, sapUrNa rUpathI virakta thaI javuM athavA viramaNu karavuM e sa`virati che. viramaNu eTale vi+ramaNu. viramaNu zabdanuM nirmANu vi upasarga ane ramaNu zabdathI thayuM che. ramaNanA atha tA spaSTa ' ramavuM ' che. jevI rIte samAna svabhAva ane samAna vicAravALA e bALake eTalA haLImaLIne rame che ke temanI kriyAmAM kAMI aMtara dekhAtuM nathI. temanuM khAvuM-pIvu-besavu. uThavuM badhuM eka sAthe kare che. ene gujarAtI bhASAmAM ramavu' kahevAya che. e vyaktio vacce ekadama gADha "mitratA joI ne leAkeA kahe che ke A e mitrAnA sabaMdha tA evA che ke jema dUdhamAM pANI. dUdha ane pANI chUTA thaI zakatA nathI, evI rIte A mitrAnA sneha kayAre alaga thai zake ema nathI. sajjana mitro mATe AvI upamA apAya che ane duna mitro mATe kahevAya che ke jema jIttAmAM tela, tevI rIte ramaNa'nA be bheda che. ucita ramaNu ane anucita ramaNu. AtmA pApamAM ramaNatA kare che ane pApanI sAthe ekameka thaI jAya che. A rIte ramavu' e AtmA mATe sAruM nathI. A AtmA thADA samayathI nahi paNa anaMta kALathI pApamAM ramatA AvyA che, ane pApamAM ramavu' tene priya lAge che. kahyuM che ke pApa bAMdhatA sAhilA, aura bhAgavatA dAhilA, puNya bAMdhatA dauhilA, aura bhAgavatA sAhilA, pApa sahelAIthI khaMdhAI jAya che, paNa enA kaTu phaLa bhAgavatA jIvane duHkha thAya che. puNya khAMdhavuM muzkela che paNa bhAgavatA sukharUpa che. jIva kumati sAthe khela khele che ane pApamAM ramaNatA kare che. pApa keTalA prakAranA che? aDhAra prakAranA, temAM mukhya pAMca che. prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna ane parigraha. e pAMca mukhya pApa che. te sivAyanA bIjA pApA paNa che. prANAtipAta Adi pAMca pApAthI sathA viramaNu thavu' eTale mukta thavuM tene mahAvrata kahevAya che ane aMzataH mukta thavu... e aNuvratA kahevAya che. A pAMca prakAranA pApA sAthe jo ramavuM cheADI I e tA tenAthI Page #878 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA 2 ha73 mukta banI zakIe. pAponI sAthe ekamekapaNuM ane haLImaLIne rahevuM e vyavahAra jyAre maTI jAya che tyAre pApano tyAga thaI zake che. pAponI sAthe ramaNatA karavI e kharAba che paNa pApothI viramaNa sAruM che. tatvArtha, sUtramAM paNa kahyuM che ke hiMsAnRtasteyAbrahma parigrahebhyo virativratam hiMsA, juTha, corI, abrahma ane parigraha enAthI virakta thavuM ene vrata kahevAya che. jevI rIte juttAmAM tela ekameka thaIne rahe che tevI rIte ApaNe AtmA anaMta kALathI pAponI sAthe ekameka thaIne rahyo che. dUdha ane pANInI sAthe AtmAnI upamA barAbara ghaTI zakatI nathI, kAraNa ke dUdha ane pANI baMnenuM jIvanamAM mahattva che. je AtmAne dUdha mAnIzuM te pApane pANI nahi mAnI zakAya, kAraNa ke pANI e te prANIonuM jIvana che, tethI A upamA barAbara nathI. juttA (cAmaDA) ane telanI upamA barAbara ghaTI zake che. jemane AtmA prANAtipAta Adi pApathI sarvathA mukta thaI gayo che, evA namirAjarSine Indra kahI rahyA che ke he kSatriya ! Apa evA prAsAda, bagIcA badhuM banAvo ke duniyAnA loko jovA mATe Ave ne kahe ke zuM namirAje mahela bAMdhyA che ! loke ApanA be moDhe vakhANa kare. namirAja kahe che vipra ! thoDA samaya pahelA tamArI sAme agnimAM baLatA mahelo meM ja baMdhAvyA hatA. tame najare joyuM ke te kSaNavAramAM kevA baLI gayA ! are, varSonI kArIgarI keTalI theDI paLamAM nAza pAmI! rAjarSi ! tethI zuM thaI gayuM ! tamane navA navA ane majabUta tathA suMdara mahela banAvavAnuM kAraNa maLyuM. IndranI vAta sAMbhaLIne rAjarSinuM mukha malakI gayuM. teo belyA, tArI salAha taddana sAcI che ! huM te upakAra sahita svIkAruM chuM ane tema karavA nirNaya karuM chuM. tame mArI vAta sAMbhaLIne Azcarya pAmaze ane varNana paNa nahi karI zakazo evA bhavya mahela bAMdhavAnI tajavIjamAM chuM ke je mahelane agni bALI zake nahi, pANI kheMcI zake nahi ke game tevA jabbara vaMToLa Ave te paDe te nahi paNa enI eka kAMkarI paNa khare nahi. rAjarSinI vAta sAMbhaLIne vipranA rUpamAM rahelA Indra kahe che- mahArAja ! mApha karo, mArI mazkarI karo nahi. Indrane namirAjanI vAta mAnavAmAM na AvI, tethI kahyuM, kAM te tamArA bolavAne arthe huM samajatuM nathI agara te e mahelane tame koI judo banAvavA irachatA hazo ? Apa kRpA karIne samajAvo ke Apa zuM kahevA mAMgo che? he vipra ! Apa vicAra karo ke je mahela eka vAra baLI gayA tevA mahela pharIthI bAMdhuM te mAtra nAza thavA mATe ke bIjuM kaI? agni ke jaLano kepa na thAya te paNa kALa pratyeka kSaNe majabUta divAlane kIDA rUpe kotaryA kare che. kAM to e mahela choDIne ApaNe javuM paDaze, kAM te e mahelane nAza thatAM ApaNane choDI deze. evA nAzavaMta mahela pAchaLa eTalI badhI zakti, samaya ane buddhine vyaya kara, e jyA sura Page #879 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 774 zAradA ratna mANasane pasaMda hoya ? kaI musAphara rastAmAM cAlatA thAka lAge te te sthaLe zuM te suMdara makAna bAMdhavA rokAze kharo ? rastAmAM ghara keNu bAMdhe? saMsayaM khalu so kuNaI, jo magge kuNai gharaM / / jattheva gantumicchejjA, tattha kumvejna sAsayaM // 26 // je purUSa saMzayayukta hoya che te mArgamAM ghara banAve che, tethI jyAM javAnI IcchA hoya tyAM potAnA Azraya mATe ghara banAve. namirAja kahe che ke mArgamAM ghara keNa kare? jene zaMkA che, saMzaya che ke mAre ahIMthI javAnuM che ke nathI javAnuM? te purUSa mArgamAM ghara banAve, paNa huM te jANuM chuM ke eka divasa mAre avazya javAnuM che, te pachI mAre A mArgamAM ghara banAvavAnI zI jarUra che? evI mahenata te mAthe paDe, kema ke game tema te ya mArga eTale uThIne AgaLa cAlavuM paDe, pachI bAMdheluM ghara thoDuM sAthe Ave ? A sthaLa mArI musApharIne thoDA samayane visAme che. mAre je sthAna para javuM che tyAM huM mAruM ghara banAvIza ke je ghara zAzvata hoya, tyAMthI koI mane kADhI na zake ke jAkAro na ApI zake. AtmAne jyAM sudhI mekSa maLato nathI tyAM sudhI badhe mArga saMsAra che. emAM pravAsa karyo ja jevo paDe che. mekSa sivAya badhA sthAna jIvane choDavA paDe che. jIva anuttara vimAnamAM jAya tyAM devanI mahAna sAhyabI bhegave, chatAM eka divasa te tene cheDavuM paDe che. manuSyane paNa game tevA vaibhava ane rAjabhuvana hoya chatAM choDavAM paDe che. tirya-paMkhIo potAne rahevA mALA bAMdhe che te mALA paNa choDavA paDe che ane nArakI jIvone paNa narakanA sthAna choDavAnA che. kahyuM che ke, zAzvatAni thAnAni, sA vivi veda 2 / devAsura manuSyANamRdrayazva sukhAni ca // A lokamAM jeTalA sthAne che te badhA azAzvata che. mAnava AdinI Rddhio paNa anitya che, mATe enA para garva ke mamatva na karavo joIe. e sivAya jJAtijana, baMdhujana, mitra tathA paricita badhAnI sAthe nivAsa paNa anitya che. jyAre enI sAthe saMbaMdha tUTI jaze e nizcita nathI. namirAja kahe che ke mAre te mekSamAM javuM che eTale tyAM navIna ghara banAvavAnI bhAvanA che. tamAre badhAne kayAM ghara bAMdhavuM che? tyAM ploTa lakhAvavo che? (hasAhasa) namirAjAnA javAba keTalA sacoTa che. temane vairAgya keTalo daDha che. AvA daDha vairAgInI game tevI kasoTI thAya paNa jenI dilanI divAla deDha hoya che te potAnA mArgathI cuta thatA nathI. eka rAjAne tyAM eka dIkarAne janma thayo. pUrvanA koI jabbara azAtA vedanIya karmanA kAraNe te janmatAMnI sAthe roga laIne Avyo. Aje paNa sAMbhaLavA maLe che ke kaMIka jIvone karmonA udayathI janmatAnI sAthe ja matiyo hoya che, DAyAbITIza Page #880 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rahna 775 hAya che, glukAsanA bATalA caDhAvavA paDe che. A AkarI paNa rAgane sAthe laI ne janmyA che. rAjAe ghaNAM ghaNAM vaidyone, hakImAne teDAvyA. ghaNI jAtanI auSidhao ApI. rAjA che tethI zIkhAmI hAya ? ghaNAM vaidyo, hakImA, DokaTaro AvIne gayA paNa azAtA yavedmanInA jabbara uya che tethI keAI davAthI bALakanA rAga na maTayeA. jIva azAtA vedanIya kama 12 prakAre khAMdhe che. (1) para du:khaNiyAe ( bIjAne duHkha ApavuM ) (ra) para sAyaNiyAe (parane zeAka karAvavA) (3) para jhuraNiyAe (parane jhuraNA karAvavAthI) (4) para TIppaNiyAe (bIjAne AMsu paDAvavA (5) para pITTaNiyAe (parane pITAvavuM) (6) para paritANiyAe bIjAne paritApanA ApavI. (7) bahuNuM, pANANuM, bhUyANuM, jIvANuM, sattANuM, duHkhaNiyAe bahu prANI, bhUta, jIva, sattvAne duHkha ApavuM. (8) sAyaNiyAe--AAka karAvavA (9) jhuraNiyAe-jhuraNA karAvavI (10) TIppaNiyAe-Tapaka Tapaka AMsu paDAvavA. (11) pITTaNiyAe-pITavu. (12) paritANiyAe--paritApanA karavI. A khAra prakAre jIva azAtA vedanIya kama bAMdhe che. A che|karAnA rAga koI maTADI na zakayu tethI badhAe tenuM nAma rAgIkumAra pADyuM, rAjA rANIne dIkarAnI khUba thiMtA thavA lAgI, tenI ci'tAmAM temanI bhUkha ane uMdha uDI gaI. rAtre sUtI vakhate AkAzanA ekeka tArA gaNavAnI agamya utkaMThA jANe na hAya ema khullI AMkheA rAkhIne AkAza sAme joine paDI rahetA. Ama karatAM karatAM cheka 15 varSanA thayA, tyAM gAmamAM eka sata padhAryA. rAjAne khabara paDatAM rAjA peAtAnA rAgI dIkarAne sAthe laine saMtanI pAse gayA. rAjA manamAM mAne che ke jainasAdhu mahAna prabhAvazALI ne zaktidhArI hoya che. temanA AzIrvAdathI mArA putranA roga maTI jaze. kAraNa ke ghaNIvAra evu' bane che ke vedo ane hakImeAnI davA je kAma na kare te kAma saMtanA dilanI duA karatI haiAya che. rAjAe saMtanA caraNamAM paDIne kahyuM-gurUdeva ! mArA kumAra rAgI che. ghaNI ghaNI davAo karI chatAM sAruM thatuM nathI. Apa evA keAI upAya batAvA ke jethI mArA dIkarAne sAru thAya. sata kahe-bhAI! sAcA saMta jaMtaramaMtara kare nahi, te je kare te sAdhu nahi. saMta kahe-rAjana ! pApathI duHkha thAya che ane duHkhane dUra karavA mATe dharma karavA joIe. kAraNa ke dharmathI pApa dUra thAya che ane pApa na hoya tA duHkha kayAMthI Ave ? mATe tuM dharma kara. A bhava ane parabhavane sudhAravA mATe tAre dhama karavA joIe. A rIte upadeza ApIne temane dharma mAM sthira karyA, pachI kahyuM ke huM kahu' teTalI pratijJA kara. (1) dArU pIvA nahi. (2) paramATI khAvI nahi. (3) jalacara jIvAnuM mAMsa bhakSaNa karavuM nahi, ane madha khAvuM nahi. (4) rAtrIbhAjana karavuM nahi. (5) deza tIthinA upavAsa karavA. game tevI pIDA thAya tA paNa deza tIthinA upavAsa che|DavA nahi. tapa karavAthI pUrvasaMcita karmo maLI jAya che. karmAM dUra thaze ema rAga zAMta thaze. rAjakumAre ATalI pratijJA lIdhI ne pachI ghera gayA. te daza tIthinA upavAsa kare che. bhayaMkara Page #881 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 776 zAradA ratna vedanA thatI hovA chatAM daDhatApUrvaka samabhAve sahana kare che, paNa azuddha upacAra karate nathI ne upavAsa choDato nathI. A rIte karatAM dharmane prabhAve eka varSamAM tene aDadho rega zAMta thaI gayo tethI tenI zraddhA khUba vadhI. be varSamAM te tene 14 AnI roga maTI gayo. tenI kAyA kaMcana jevI banI gaI. sAmAnya roga rahyo. zraddhApUrvaka je kArya karavAmAM Ave che temAM jarUra saphaLatA maLe che. - kumAranI parIkSA karatA deva -rAjakumAranI dharma pratyenI zraddhAnI prazaMsA devasabhAmAM thaI. A bALAnI zraddhA eTalI badhI che ke deva DagAvavA jAya te paNa Dage nahi. eka devathI A prazaMsA sahana na thaI eTale e vaidanuM rUpa laIne mRtyulekamAM AvyA. kumAranA zarIramAM kALI baLatarA mUkI, pachI te kumAra pAse gayo. jaIne tene kahyuM ke tAro roga zAMta thaye che paNa haju je cheDe roga rahyo che te pharIne humalo karavAnI zakyatA che, mATe tuM amAruM kahevuM mAna. huM bahu kuzaLa jANakAra vaida chuM. tArI nADI joIne badhuM kahI daIza. tuM janmathI roga laIne Avyo che. te AvA AvA upacAse karyA che. AvI vAta kare eTale badhAne vizvAsa besI jAya ke A sAco che. A te deva che eTale badhuM jANe che tethI kahI zake emAM navAI nathI. A vaida kahe, tuM amArA kahyA pramANe upacAra kara te ame tArA rogane maTADI zakIe. rAjA kahe-bhale, zuM karavAnuM che? | veda kahe, pahelA prahare madha cATavAnuM, bIjA prahare thoDe dArU pIvAne ane rAtre himAkhaNa tathA jalacara jIvenuM mAMsa bhakSaNa karavuM; A che mArA auSadha. ATaluM je A bALaka karaze te sAta divasamAM tene roga saMpUNa maTI jaze. A sivAya teno roga maTe tema nathI. A sAMbhaLIne kumAre kahyuM, AmAMthI ekapaNa upacAra mArAthI thaI zake tema nathI. prANa jAya te bhale jAya, paNa huM mArI pratijJA toDIza nahi. rAjA kahe, meM vacana ApyuM che. pitAjI! tamAruM vacana tamArI pAse, mAre kaMI saMbaMdha nathI. svajane badhAe ghaNuM samajAvyA, bhAI! tuM hamaNAM upacAra karI le, pachI sAjo thaIne tuM prAyazcita laI leje, paNa kaI rIte kumAra na samaje. niyamanA bhAge tene nirogI thavAnuM mana na hatuM. e te sahune eka ja vAta kahete ke pratijJA bhaMga karIne jIvAya te evuM jIvana mane pasaMda nathI. kumAranA caraNamAM deva -jyAre kumAra potAnI pratijJAmAM daDha rahyo ane eka azuddha upacAra na karyo tyAre deve pitAnuM mULarUpa dhAraNa karyuM ane tenI khUba prazaMsA karI ane tene roga have te badho dUra karyo. AthI rAjA-rANa-svajane badhAne khUba AnaMda thaye, pachI e rAjakumAra gurUne zodhato zodhato gurU pAse pahoMcI gayo. caraNamAM paDIne kahe che gurUdeva ! Ape batAvelA mArge cAlya, kasoTI AvI chatAM pratijJAmAM rahyA te mAro roga badhe nAbUda thaI gayA. have huM zuM karuM? gurUdeve kahyuM, tuM pUrvanA pApanI AlocanA kara, jethI darda pharIne Ave nahi. pUrva janmanA karmone bALavA tapa Page #882 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 777 kara ane navA karmone rokavA dIkSA le. jethI dravya roganI sAthe janma maraNanA bhAva-roga paNa dUra thaI jAya. rAjakumAre te gurUnI pAse dIkSA laI lIdhI. tamAre A prasaMga bane ne roga maTI jAya te zuM karo ? dIkSA le ke lagnanI vAta karo? (hasAhasa) baMdhuo ! je potAnI pratijJAmAM daDha rahe che tenA caraNamAM devo paNa namana kare che. Ape sAMbhaLyuMne ke rAjakumAra daDha rahyo te Akhare devone namavuM paDyuM. dilanI daDhatA e divya mArganI cAvI che. dilanI divAla daDha hoya te game tevA pralobhana Ave ke upasargo Ave te paNa e dilane bhedI zake nahi. namirAjarSie dilanI divAla keTalI daDha banAvI che! Indra mahArAjAe kevA kevA do khaDA karyA ke sAmAnya mAnavI te e joIne pIgaLI jAya, paNa A to daDha vairAgI che. temaNe IndranI sAme jarA paNa bhaya rAkhyA vinA nIDaratAthI bedhaDaka javAba ApI dIdhA. enA javAba sAMbhaLIne ghaDIbhara te IndranA manamAM thayuM ke e te saMyama mArgane bhaDavIra yoddho che, te hAra pAmaze nahi. chatAM raMgamAM AvIne navA navA prazno kare che. IndranA praznanA javAbamAM namirAje kahyuM ke he vipra ! huM te evuM ghara bAMdhavA IcchuM chuM ke je ghara zAzvata hoya ane temAM nivAsa paNa zAzvata hoya. tame kaho cho te ghara te azAzvata che, vaLI te banAvavAmAM chakAya jIvonI hiMsA thAya che, mATe evA ghara mAre bAMdhavA nathI. loke prazaMsA kare, ke na kare emAM mane kaMI nathI. ghara to jyAM sthira mukAma kare che tyAM banAvavuM joIe ane te mATeno mAro prayatna cAlu che. haju namirAjarSi Indrane zuM kaheze tenA bhAva avasare. caritra:-zI haze ciMtA rUpamAM Abho banelo kizora kizorakumAranuM mukha udAsa, ciMtAtura joIne zubhamati hiMmata karIne potAnA mahelathI nIce utarI gupta rIte jaldIthI tyAM pahoMcI gaI. zubhamatie joyuM te pati to khUba ciMtAtura beThA che. e te lajajAthI natamastake kara joDIne ubhI rahI. kizoranuM rUpa jotAM tenA manamAM thayuM ke zuM temanuM divya rU5 che! zuM alaukika temanI AkRti che! zuM saumya pratimA che! e te rUpa jotAM dharAtI nathI. aho ! AvA badhI rIte guNAlaMkRta-temane zI ciMtA haze! AvA dIkarA mAtA pitAnI AjJAnuM ullaMghana kyAre paNa kare nahi. temanuM mukha jotAM lAge che ke te cAritrahIna nathI. AvA cAritrasaMpanna kumAra kyAre paNa bIjAnA premamAM hoya ke bIjAne vacana ApyuM hoya ema lAgatuM nathI. zubhamati thelIvAra ubhI rahI chatAM kizoranuM dhyAna nathI eTale teNe kahyuM-nAtha ! UMcuM to juo, jarA UMcI daSTi te karo! paNa kizora te eTalI ciMtAmAM che ke tene A zabdo saMbhaLAtA nathI. be traNa vAra zubhamati belI, tyAre UMcuM joyuM, paNa teNe nAtha zabda sAMbhaLyo nathI eTale tene jotA kahe che ke are A keI devakanyA che ke nAgakanyA ! zuM tenuM anupama sauMdarya ! kevI tejala pratibhA! kevuM tenuM jhaLahaLatuM lAvaNya! kizorane khabara nathI ke huM jene paraNavA Avyo chuM te ja A kanyA che, tethI teNe AzcaryathI pUchayuM-are, rUpasuMdarI ! Page #883 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 778 zAradA 2na Apa keNa che? AkAzanI parI che ke IndrANI che? keI devAMganA che ke kinnarI? are, vanasuMdarI ke vasaMtarANI ! kizoranA praznano javAba ApatA zubhamatie kahyuM - nahIM...nahIM kaI parI nathI ke kinnarI nathI, devAMganA nathI ke pAtALa suMdarI nathI, nathI vanasuMdarI ke nathI vasaMtarANa, paNa huM koNa chuM te sAMbhaLo. ane svAmI merI bAtake, meM huM manuSyANI ApakI henevAlI sahacAriNuM, merA bhAgya savAyA. he svAmI ! mArI vAta sAMbhaLe. huM te eka manuSyANI chuM, ApanA caraNanI raja chuM. huM chuM ApanI thanArI jIvana sahacAriNI zubhamati. A zabdo sAMbhaLatA kizoranA haiyAmAM bhAre AghAta lAge. jANe Abha tUTI paDI na hoya! ararara...meM A zuM karyuM? AvI suMdara kanyAne bhava bALavA uryo. mArA nimittathI A abaLAnuM zuM thaze? mArA kAraNe nirAzAnI bhaThThImAM jhaMpalAvaze? ApattinA pahADa tenA para tUTI paDaze? zuM keDhInI nAgacUDamAM e sapaDAze ? he bhagavAna! mane A zuM sUjhayuM? A kanyA kuLamaryAdA choDI mane ekale je maLavA AvI. AvI keDa bharI kanyAnI AzAe keTalI hoya? paNa jyAre paraNane jaIza ne huM badalAI jaIza ane te kaDhInA hAthamAM jaze tyAre tenA jIvananI zI sthiti thaze te huM kalpI zakatuM nathI. he prabhu! he prabhu! huM rAha bhUlyo, mArga cUkyo, kayAM jAuM? kone kahuM dilanI varALa! arara...AvA pApa karIne huM kayAM jaIza? satya vAta kone kahuM? ke A badhI bhaviSyanI vicAraNAthI tenuM haiyuM gadagada banI gayuM. atyaMta duHkhanA bhArathI tenI dhIraja khUTI gaI ane tenI AMkhamAMthI AMsune sAgara chalakavA mAMDayo. kizorakumArane raDatA joI bhamatinA paga pANI pANI thaI gayA. mArA pati kema raDatA haze ? temane evI zI ciMtA haze? temane mAtApitA che eTale raDavAnuM kaI kAraNa dekhAtuM nathI. lagnane divasa e te AnaMdane divasa kahevAya, chatAM emane AnaMda kema nathI? kizorakumAranI AMkhamAMthI je AMsu paDayA te AMsuo motI banI gayA. motI joIne kanyAnA dilamAM Azcarya thayuM. AzuM? A AtmA puNyavAna ane bhAgyazALI lAge che A keI haLukama jIva haze ! mArA mahAna bhAgyeAdaye AvA haLukamI pati mane maLyA. mAruM kalyANa thaze. temanAmAM A mahAna vizeSatA che ke temanI AMkhamAMthI AMsu paDyA te metI banyA. duniyAmAM seMkaDo mANasa janme che ne mare che paNa haju sudhI kayAre paNa joyuM nathI ke sAMbhaLyuM nathI ke, keInI AMkhanA AMsu motI bane. tene khUba AnaMda thaye. bhUtakALanA sIMcAyela sadAcArarUpI bIjanA mahAna puNyanA udaye Aje phaLa maLatAM hoya tema lAge che. mArA jIvananI subhAgI paLa jAgI lAge che. kumAranA kalpAMtathI harSa osaryo -kizorakumArane jotAM zubhamatinuM dila nAcavA lAgyuM, paNa e AnaMda kSaNajIvI nIvaDyo. tene pati haiyAphATa raDatuM hatuM. tenA kalpAMtathI kanyAnuM haiyuM hAthathI sarakavA lAgyuM. zubhamati paNa haiyAphATa raDavA lAgI. Page #884 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 779 chokarInI sagAI thaI pachI tenA mATe pati e ja sarvasva che. pati sukhI to huM sukhI ne te duHkhI te huM duHkhI. patine raDatA joIne tenuM haiyuM tUTI gayuM. te patine pUchavA jaya che ke Apane zI ciMtA che? paNa bolI zakatI nathI. tenA manamAM thAya che ke huM temane kahyuM ke Apane je duHkha hoya te kaho. huM ApanI sukhaduHkhanI bhAgIdAra chuM, paNa belI zakAtuM nathI. chevaTe ghaNI hiMmata karIne mahAprayatna balIhe davAmI ! ApanA mAtA-pitAne AnaMda che. tame mAbApane eka dIkarA cho ne huM mAbApanI eka dIkarI chuM. kaI jAtanuM duHkha nathI. jevA tame cho tevI huM chuM. mArAmAM kAMI khoDakhAMpaNa nathI chatAM AnaMdanA samaye Aje tamArA nayanamAMthI AMsunI saritA kema vahI rahI che ? tamArA mukha para AnaMda kema dekhAto nathI ? ApanA mukha para dInatA! haiyAmAM udvignatA ! deha para zramanI rekhAo ! huM A zuM joI rahI chuM ? ApanI ardhagana chuM. Apa je hoya te mane vinA saMkoce kaho. zubhamati potAnA patine A rIte pUchI rahI che. have kizorakumAra kevI rIte vAta karaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM.-88 Aso vada 8 maMgaLavAra tA. 20-10-81 ApaNe uttarAdhyayana sUtranA navamAM adhyayanano adhikAra cAlI rahyo che. namirAjaSi saMsAranA baMdhanamAMthI chUTI saMyamanA mArge kadama uThAvI rahyA che. temanA AtmAne lAgyuM ke huM saMsAranI sonerI jALamAM phasAI gayo chuM. te e jALa teDIne mukta jIvana jIvavA taiyAra thayA. jema gahana jALamAM phasAyele haMsale ane majabUta lokhaMDI piMjarAmAM pUrAyelA kesarIsiMhane evuM jJAna nathI thatuM ke huM nibaMdhana chuM. anaMta nIlAkAzamAM kaDavA samartha chuM. e ja mAruM jIvana che, emAM sAce AnaMda che. huM jaMgalane rAjA chuM. jaMgale, pahADo ane guphAomAM mAruM sthAna che. mAro AnaMda, mArI mastI badhuM tyAM che. ahIM A piMjarAmAM nahi. te jJAna nathI tyAM sudhI ene jALamAM game che, ene piMjarAmAM phAve che. - ApaNe paNa eka bhayaMkara jALamAM chIe. ApaNe eTale huM ane tame ja nahi paNa ApaNe eTale saMsAranA anaMta anaMta jIve che. mukta jIvana jIvanArA paNa anaMta (2) jIve che. temaNe jALamAMthI chUTakAro meLavyo. jALa chedIne nIkaLI gayA. emane koI kALanuM, koI kSetranuM, koI dravyanuM ke koI bhAvanuM baMdhana nathI. emanuM jIvana che saMpUrNa mukta jIvana. e mukta jIvana meLavavA tamane mana thAya che ? A gahana ane vikaTa karmonI jALamAM mana akaLAya che kharuM? are, eTaluM samajAyuM che ke huM rAgadveSa Adi anaMta dezamAM ane e doSamAMthI janmelA anaMta anaMta karmonI jALamAM phasAyo chuM? je ATalI samajaNa AvyA pachI paNa je AtmA nirAza thaI jAya ke A te kevI majabUta ane gahana jALa che. ApaNuthI A jALa na tUTe. jALamAM Page #885 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna tA jALamAM jIvIzuM. ahI khAvAnuM, pIvAnuM, pharavAnuM, rahevAnuM A badhuM teA maLe che. A rIte jo AtmA jALamAM paNa jIvavAnuM pasaMda kare teA e jALane bhedavAnA upAya nahi zeAdhI zake. jALane kayAMthI kApu, jALamAMthI chUTavA zuM prayatna karuM, evI yAjanA paNa e vicAraze nahi, pachI purUSAnI tA vAta kacAM rahI? f huM anaMta karmonI jALamAM jakaDAyele! chuM A vicAra kAne Ave ? je AtmA prazama bhAvamAM TharelA hAya, enA aMtaraMga doSo kreAdha, mAna, mAyA, leAbha zAMta beThA hAya, indriyAnI viSayeA taraphanI doDadhAma maTI gai hoya, nidrA, ALasa, viSayabhAga ane arthahIna vArtAthI mana, vacana, kAyAnA yeAgeA thADA samaya mATe paNa nivRtta thayA hAya tene vicAra Ave ke hu jALamAM phasAyA chuM, pachI te jALane teADavAnI ane temAMthI mukta banavAnI yAjanAe ghaDI kADhe. ceAjanA ghaDIne e pAtAnA purUSArtha zarU karI de, jALane teADavA pahelA jALane oLakhavI paDe ke e jALa zAnI anelI che ? kevI rIte gUMthAyelI che? kaI jagyAethI ene chedI zakAya che ? jo AtmA jALane kharAbara na oLakhI zake teA jALane oLakhanArA gurUvaryAMnA, uttama purUSonA sahakAra le, enu' mAdana le, jema ghara khAMdhavuM che paNa kevu' khAMdhavuM', kAM bAMdhavu, keTaluM khAMdhavu vagerenI jemane khabara nathI heAtI te eMjIniyara pAse jAya che, ArkiTekaTa pAse jAya che. emane paisA ApIne gharanA plAna meLave che tema karmInI jALane, enI racanAne vagere samajAvanArA jJAnI ane buddhimAna puruSo ApaNI pAse che. te temanI pAsethI jALane teADavAnuM mArgadarzana meLavI levAnuM jALane e manuSya teADI zake che, bheI zake che ke je manuSya manamAM ke tanamAM pramAdane sthAna ApatA nathI. mahAjALane viccheda karavAnA dharma-puruSArthamAM AvanArA vidhrothI DarI jatA nathI, utsAhathI thanaganatA e mahAmAnava kAI pramAdI ke ALasu mANasenI vAtA kAne dharatA nathI. bhagavAna mahAvIra chadmastha avasthAmAM vicarI rahyA hatA tyAre gAma lokoe temane nahAtuM kahyuM ke mahAtmA ! A raste na jaze. A raste gayeluM kAI pAchuM AvyuM nathI. A raste eka bhayaMkara sApa che. jenI sAme e dRSTi pheke che tenA prANa cAlyA jAya che. zuM mahAvIre emanI vAta kAne dharI hatI ? nA. prabhu teA e ja raste gayA. sApa maLyA ane DaMkha paNa dIdhA, chatAM e mahAvIranA prANa na lai zakayA. mahAvIre enA rASanI rAkha karI nAkhI. kahevAnA Azaya e che ke karmInI jALane teADavA taiyAra thayelA AtmA pramAdI ke evA keAI paNa mANasenA vacanathI pIche haTha kare nahi. e te enI sAdhanAmAM AgaLa dhape jAya. jeNe sa`sAranI jALane tADI nAMkhI che evA mirAja indrane kahe che ke ghara kayAM karAya ? zuM pravAsamAM adhavaca ghara baMdhAya ? ema ghara karavA jAya tA e bhUlA paDe. saMsAranA pravAsamAM kayAMya sthira TakavAnuM nathI, pachI vacamAM kareluM ghara zA kAmanuM? ghara tA tyAM karAya ke jyAM jaIne zAzvata rahevAnu heAya. meAkSa e mAruM vatana che. tyAM Page #886 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 781 huM je karuM te pAlave. suMdara mahela huM tyAM khAMdhIza. jAduI ramaNIya bagIcAo huM tyAM banAvIza. tyAM kALanI gati nathI. tyAM janma, jarA ane mRtyu praveza pAmI zakatA nathI. mArA khAMdhavA zarU karelA bhavya mahele tyAM amara raheze. tenA upara keAI zatrunuM jora cAlI zakavAnuM nathI. tyAM agnino ke jaLano bhaya nathI. musApharInA aMte huM tyAM te ja bhavya mahelamAM rahIza ke jyAMthI pAchA A cIMtharehAla jhuMpaDA jovA nahi AvuM. kevI cAkkasa ane sajJAnatA bharI gyi sRSTi ! kevuM suMdara mArgadarzana ! kharekhara vAta sAcI che ke vacagALA mATenI jIvanabhara mahenata kare chatAM pariNAmamAM mIMDu! chatAM ajJAnI jIvA mArgoMmAM ghara khAMdhavAnI mahenata kare che, ane zAzvata sthAna mATe kAI vicAraNA ke mahenata nahi ! jIvanI keTalI badhI mUrkhAI che! mIrAMbAI mAlyA hatA ne ke paraNavuM te ene paraNavuM ke raDAvuM na paDe, tema mirAje indrane paNa ema ja kahyuM ke " vasavu. tA pelA meAkSanA mahelamAM ja vasavuM ke je ghara kayAre khAlI na karavuM paDe." jyAMthI pAchA kADhavA mATe kAI akasmAta ke koI rAjA sama nathI. bahetara che ke te mahela na baMdhAya tyAM sudhI vanamAM paDyA rahevuM arthAt akiMcana sAdhu thaI te mahela bAMdhavA mATe joItI mUDInI kamANI karI levI ke jethI tyAM sahelAIthI ghara bAMdhI zakAya. nimarAjanA javAbathI indra mahArAjAnA manamAM thayuM ke zuM emanI AtmajAgRti che! zuM temanA caitanyanA caLakATa ! zuM emanA AtmAnA ejasa ! temanA javAkhathI indrane AnaMda Ave che, majhA Ave che. prazna pUchanArane majhA kyAre Ave ? sAme javAkha denArA eTalA taiyAra hAya tyAre. indra namirAjanI javAba devAnI addabhUta zakti joIne digmUDha thayA. temane have khAtrI thaI ke nimarAjane je je kAmeA karavAnI pote sUcanA karI tenI temane kAMI jarUra nahAtI, paNa have temane bIjI navIna sUcanA manamAM sphurI AvI ane te sUcanA namirAja avazya svIkAra karaze ema temanuM aMtara temane khAtrI ApatuM hoya evuM temanA harSita caherA parathI dekhAyuM. nimarAjanA suMdara javAba sAMbhaLyA pachI indre mirAjiSane zuM kahyuM ? Amose lomahAre ya, gaMThibhee ya takare / nakSa tema jALa, tamo paotti vruttiyA // 28 // huM kSatriya ! cArI karavAvALA, prANanA nAza karavAvALA, khissAkAtaru ane pratyakSa cArI karavAvALA AvA duSTa mANaseAthI nagarane surakSita karIne Apa pachI jo. A gAthAmAM indra namirASine kSatriyeAcita katavyanu pAlana karavA mATe Adeza karyA che. Indre kahyu he namirAja ! mithilA nagarImAM cAra DAnA bhaya ghaNA che. A nagarImAM lUMTArAe prajAne lUMTI rahyA che ne herAna parezAna kare che. DAkU ne gUDAe tA kaMIka jIvAne mArI nAMkhe che, khUna kare che ane khissAkAtaru lAkA prajAnA khissA kApI nAMkhe che. A rIte nagarImAM cAra, DA, gUDA, khissAkAtaruonA trAsathI Page #887 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 782 zAradA rA prajAne zAMti nathI. prajA sadA bhayabhIta rahe che mATe Apa cAra DAkU badhAne kAbUmAM laIne temane sajA karI nagarIne dareka rIte surakSita karIne pachI dIkSA leA. Apa dIkSA lA emAM amArA virAdha nathI. ApanA vairAgya AtmapazI uccakATInA che. amane khAtrI che ke Apa koInA vAryA vaLavAnA nathI paNu Apa prajAne A duSTa leAkeAnA trAsathI niya banAvIne pachI jAva. jethI lAke zAMtithI rahI zake, pachI te gharanA daravAjA khullA mUkIne sUve to paNa bhaya rahe nahi, zAMtithI jIvI zake. tamAre dIkSA levI hoya to bhale leA, paNa ATaluM karIne pachI tame jajo. baMdhuo ! cAra DAkU tamAruM dhana tUTI jaze to te dhana nAzavaMta che. kayAreka cAra pakaDAI jAya teA e dhana te pAchuM paNa Ave che. A nAzavaMta dhana meLavavA mATe jIva keTalu* kaSTa sahana kare che? jenA dilamAM lAbharUpI rAkSasa peThA e mANasa na karavAnA kAma kare che. eka vakhata zeThe kALAdheALA karIne ghaNuM dhana bheguM karyuM. te samaye rAjyamAM cArInI bUmA ghaNI saMbhaLAtI eTale zeThane ciMtA thavA lAgI ke dhana tA ghaNuM bhegu karyuM' che paNa have mUkavA kayAM javuM ? te samaye eka na hatI, ke ekamAM jaIne mUkI Ave. jene tyAM ati dhana che tene keTalA bhaya rahe ? AcAra'gasUtra khAle che. egayA dAyAyA vA vibhayanti, adattahAro vA se avaharati, rAyANo vA se vinDruti, Lasati yA se vipakSati yA te gAyavAdeLa vAse dArU a. 2. 3. 3. kAI samaye tenA svajanA bhAga paDAve che athavA cAra cArI jAya che athavA rAjA lUTI le che athavA vahepAra AdimAM kheATa javAthI nAza thaI jAya che athavA gharamAM Aga lAgavAthI maLI jAya che. A rIte aneka mArgothI te sapatti cAlI jAya che. zeThane ciMtA thaI ke dhana mUkavu* kayAM ? vicAra karatAM eka upAya sUjhayo. zeThe dIkarAne khelAvIne kahyuM-DhIkarA ! hamaNAM cAranA ghaNA bhaya che. dararAja cArI thayAnA samAcAra sAMbhaLavA maLe che. ApaNI pAse ghaNuM dhana che te ApaNe gAma bahAra dUra jaIne eka jagyAe dATI AvIe. ApaNe rAtre jaIzuM tethI kAI jANuze nahi. dIkarA kahe bhale pitAjI! zeThe tA ki`matI dAgInAnI eka peTI bharI. te laIne bApa-dIkarA rAtre 12 vAge gherathI nIkaLyA. te jamAnAmAM lAITA na hatI. kevI ghanadhAra rAta dekhAya ! khIka lAge paNa mANasane peAtAnA svArtha sAdhavA hAya tyAre bIka, bhaya badhuM cAlyuM jAya che. A bApa dIkarAnI vAta bhIMtanA Athe ubhelA eka cAre sAMbhaLI. tene thayuM ke ThIka, Aje sArA lAga maLI jaze. te paNa zeThanI pAchaLa gayA. zeTha khADA kheAdavA jAya che tyAre A cAra jhaDanI ethe chUpAIne besI gayA. ghanaghAra a'dhArAmAM koI koIne joI zakatuM nathI. zeTha buddhizALI che. temaNe khADo khAdyo pachI peTI dATavA jAya che tyAre cheAkarAne kahe che dIkarA ! tuM ATalAmAM tapAsa kara ke koI cAra, lUMTArA, gUDA kayAMya chUpAyA tA nathI ne? pitAjI ! dhALA divase paNa AvatA khIka lAge evuM bhayakara jaMgala che. atyAre aDadhI rAtre ahIM kANu AvavA navaruM hAya ? dIkarA ! Page #888 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 783 ADI avaLI vAtA karyA vinA ubhA thA ne tapAsa kara. AkhI jiMRRgI kALI majurI karI kALA dheALA karIne bheguM karyuM. che. ema vizvAse na rahevAya. nazvarana neha mATe dehe sahana karelu. kaSTa :-cAre zeThanI vAta sAMbhaLI. tenA manamAM thayuM ke mane joI jaze teA hAthamAM AvelA dAva cAlyeA jaze. peTI nahi maLe tethI te maDadAnI jema lAMSA thaIne sUI gayA. zeThanA dIkarA tapAsa kare che, tapAsa karatA karatA cArane sUtelA joyA. tene DhaDhALyA tA paNu hAlye nahi ke jAgyA nAha. teNe zeThane kahyuM-pitAjI! ahIM keAI mANasa sUta che paNa te uMdhI gaye lAge che. dIkarA ! tuM je teA kharA ke te jIvatA che ke marelA ? dIkarA tA tenA peTa para khUMdyo tA paNa hAlyA nahi. pitAjI ! hu tenA peTa para khUdyo tA paNa hAlato cAlato nI tethI marI gayelA lAge che. dIkarA! maDaduM nahi, koI harAmakhAra haze. illeA levA mATe maDadAnA DhAMga karIne paDayo haze. le, A charI laI jA ne teno eka kAna kApI Ava. eTale jIvatA che ke marelA e nakkI thaI jAya. dIkarA tA charI laine gayA ne tenA eka kAna kApI nAMkhyo, chatAM eka kArA sarakhA paNu te mANase na karyA. dhana mATe jIva keTalu' duHkha veThe che! kAna kApyA tA keTalI pIDA thaI haze, chatAM sahana karyu ne zvAsa rokIne makkama manathI tyAM paDayo rahyo, dIkarAe kApelA kAna batAvIne kahyuM jue khApujI ! kAna kApyA tA paNa avAja nathI karyAM. dIkarA kAna kApyA ne leAhI nIkaLyu tethI marelo nathI paNa jIvatA che! dIkarA ! phrIthI jA ane tenuM nAka kApI Ava. dIkarA nAka kApavA gayA. cAra paNa nizcaya karIne beThA che ke kAna nAka kapAya tA bhale kapAya paNa dallA meLavavA e sAcA. A dIkarAe tA cAranuM nAka kApyuM, chatAM jarApaNa na hAlyA. dIkarAe pitAjIne vAta karI, pitA ! have zakA na rAkheA. e hamaNA marI gayA haze eTale leAhI nIkaLe. bAkI jo jIvatA hAya to nAka, kAna kApu' tA jarA paNa hAle nahi ? chatAM zeThane vizvAsa na beTho ne kahyuM jA, tenI eka AMkha kADhI lAva. cheAkarAe chatAM jarA na hAlyA. ahAhAhA! dhana mATe keTaluM veThayu ! cheAkara zaMkA na rAkheA. te jIvatA che ja nahi. jIvatA hAya teA kAna, nAka, AMkha kADhavA deM ? jaI ne tema karyu* kahe--pitAjI ! have zeThe khADA khAdIne peTI dATI dIdhI, pachI jamIna sarakhI karI nizAnI karIne khApa dIkarA ghera gayA. zeThane gayA aDadhA kalAka thayA tyAM A cAra uThyo ne pelI dAgInAnI peTI khADAmAMthI bahAra kADhI. kAna, nAka, AMkha gayA chatAM dhana maLyAnA AnaMda che. te tA peTI upADIne ghera pahoMcI gayA. A bAju zeTha ghera gayA paNa uMgha AvatI na hatI. temanA manamAM ema thAya che ke pele! mANasa jIvatA tA nahi hAya ne! jIvatA haze te mArI badhI milkata lai jaze. zeThe dIkarAne parADhiye uThADayA. dIkarA ! dhana dAyu' che paNa mana mAnatuM nathI. cAla, ApaNe joI AvIe ke dhana che ke nahi ? bApadIkarA tA tyAM pahoMcI gayA. jaIne khADA khAIne joyuM te peTI guma. temanA manamAM Page #889 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 784 zAradA ratna thayuM ke nakkI pele mANasa laI gaye. zeTha te lamaNe hAtha daIne raDavA lAgyA, paNa have zuM thAya? dIkarA ! huM kaheto hato ke e maDaduM nathI paNa dalo levA mATe DhAMga karIne sUto che. zeThanI phariyAda - zeThe bIje divase rAjAne phariyAda karI. rAjA pUche che ke, e ceranA kaMI nizAna che? hA. tenA nAka, kAna kapAyelA lAgatA hatA. rAjAe ciranI tapAsa karAvI. cora pakaDAI gayo. rAjA pUche che te corI karI che ne zeThanI mAla milkata lIdhI che? hA, mahArAjA. te emanI milkata emane seMpI de. rAjAsAheba ! meM e milkata ema ne ema nathI lIdhI. A zeTha te mahApApI che. temaNe mArA kAna, nAka kApI lIdhA che ne eka AMkha kADhI lIdhI che, te badhuM mane pAchuM Ape, mane hatuM tevuM karI Ape te huM temanuM dhana pAchuM ApuM. have zeTha ceranA kAna, nAka, AMkha kayAMthI pAchA lAvI Ape ! zeThanI milakata gaI ne raDatA rahI gayA. ati bhI manuSyanuM dhana dhUtArA laI jAya, DokaTara laI jAya, sarakAra laI jAya. keI ne kaI rIte jatuM rahe. zeThe dhananI rakSA mATe ceranA kAnanAka kApyA ane AMkha kADhI lIdhI, tyAre zeThane dayA na AvI ane cAre dhana meLavavAM keTaluM kaSTa veThayuM! lAbha bahu bhayaMkara che. nAzavaMta lakSamI lUMTAI javAnA aneka bhaya che. Indra namirAjane kahe che te rAjarSi ! tame tamArI prajAne nirbhaya banAvIne pachI jAva. have namirAja zuM kaheze tenA bhAva avasare. caritraH aMtaranI Ahane zAMta karavA mathatI zubhamati - zubhamatie pUchayuM nAtha ! Apa zA mATe raDo cho? ghaNuM kahyuM tyAre kumAra kahe che, tuM gabharAIza nahi, mUMjhAIza nahi. mane kAMI nathI. te Apa ATaluM badhuM raDe che zA mATe?. he devI! karmanI kuTilatA! he durbhAgI AtmA ! tane A kema gamyuM? A doSa, A bhUla mArI che. zubhamati kahe che. Apa spaSTa vAta kaho ke ApanA aMtaramAM zuM duHkha che? zI ciMtA che? hRdayanI Aha bahAra kADhyA vinA aMtarano dAha zamate nathI. duHkhanA jhaMjhAvAtamAM dhairyanuM AlaMbana huMpha le che. saMgharSaNa, azAMti ane Apatti e du:khadAyI saMsAranuM viSama viSa che. e viSa je pacAvI zakAya te saMsAranA sonerI svapnAnI suMdaratA meLavI zakAya. ApanA zabdo parathI jaNAI Ave che ke Apa paraNavA AvyA che emAM kaMI bheda che. Apa sujJa ne DAhyA che. Ama dhIrajane zA mATe gUmAvo cho ? Apa ekalA ekalA zA mATe mUMjhAva che? A5 je hoya te mane jaladI kahe. dehamAM prANa hoya to dehanI kiMmata che, tema Apa mArA prANa samAna sarvasva che. A bicArI kanyAnuM dila paNa raDI rahyuM che. zuM haze? ene e vicAra te Ave ja kyAMthI ke bhADe paraNavA AvyA che ne mArA mATe ja raDI rahyA che. ATaluM ATaluM zubhamatie kahyuM chatAM kumAra kAMI bolatA nathI. kanyA thoDI vAra mauna rahI pachI pharI te kahevA lAgI. Page #890 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 785 tumhArA daI vAha merA daI, tumahe dekha dila jala rahA merA, meM huM ApakI ardhAginI, dilakA dada muje sunAo. svAmI ! Apa vaNika putra hovA chatAM ApanuM bhAla kSatriyanA tejathI jhaLakI rahyuM che. Apa zA mATe hiMmata gumAvo cho ? ApanuM daI te mAruM daI che. Apa duHkhI te huM duHkhI chuM. Apano kalpAMta joIne mAruM dila baLI rahyuM che. huM ApanI ardhAganA chuM. ApanA hRdayane bhAra mane nahi kaho te kone kaheze? hamaNA samaya thaI jaze mATe mane jaldI kahe. strI ane purUSa e saMsAra rathanA be cakro che. te baMnemAM dilojAna aikyatA hoya. eka cAle te bIjAne cAlavuM paDe evI samarpita bhAvanA hovI Avazyaka che. haju lagna thayA nathI eTale Apa mane zuM pArakI mAne che ? mArI sagAI ApanI sAthe thaI tyArathI mAruM sarvasva Apane daI cUkI chuM. huM ApanI chuM ne ApanI rahevAnI chuM. he prANanAtha ! ApanA dilanI divAlamAM kayuM darda chUpAyuM che? kayuM duHkha ApanA dilanI divAlane bhedI rahyuM che te Apa mane jadI kaho. zubhamatinA ekeka vacane kizorakumAranA haiyAmAM jhaNajhaNATI pedA karatA hatA. tenA ATalA zabdo sAMbhaLatA pharIthI AMkhamAMthI azrunI dhArA varasI; jANe aSADha mAsanI helI na hoya ! kumAra eTaluM raDe ane je AMsu paDyA te metI banI gayA potAnA patino ATalo kapAta joIne te paNa DhIlI thaI gaI. ene kalpanAmAM paNa nathI AvatuM ke mArA patine zuM duHkha haze! zubhamatinI vinavaNa -zubhamati pharI pharIne vinaMtI karavA lAgI, he nAtha! mAruM jIvana ApanA caraNe che. ApanI A dAsI pAlava pAtharIne eka araja kare che. ApanA hRdayanA dvAra khelo. ApanA aMtaranA mane darzana karavA do. zuM Apane mArA pratye vizvAsa nathI? zraddhA nathI ? zubhamati ATaluM ATaluM karagare che chatAM kizora kAMI bolate nathI. tene kahevAnuM mana thAya che paNa te kahI zakato nathI. tenA manamAM e mUMjhavaNa thAya che ke jo huM satya vAta kahI dauM ne kanyAne AghAta lAgI jAya ne kaMIka thAya te huM zuM karuM! A vicArathI te bolI zakato nathI. zubhamati kahe che, zuM ApanA hRdayamAM mArA mATe sthAna nathI ? are he priyA ! tuM A zuM bole che? basa, kizora ATalA zabdo bolIne pAcho mauna rahyo. he nAtha ! Apa mArA ne tamArA vacce aMtaranA aMtara zA mATe rAkho cho ? sAcA nehIo vacce aMtara na hoya. Apa mArA para zraddhA rAkhe. sneha, zraddhA ane svArpaNanA jaLathI sIMcAyela saMsAra svarga bane che, naMdanavana bane che. kharekhara tamArA haiyAmAM keI dahezata vaMcAya che. tamArA vacanane A hRdaya sAgara mojAMonI mAphaka pheMkI deze nahi, paNa dilanI divAlamAM sAcavI rAkhaze. pApa pragaTa karavAnI bhAvanA -zubhamatinI saraLatA, arpaNatA joIne kizeramA manamAM vadhu duHkha thavA lAgyuM. zuM A chokarI che ! tenAmAM guNono khajAno bharyo che. 50. Page #891 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna AvI chokarIne huM zuM samajAvuM? je ene satya vAta kahuM te khUba AghAta lAge ane je nahi kahuM to enuM jIvana-puSpa karamAI jaze, mATe mAre kaThaNa banIne paNa badhI vAta kahevI paDaze. meM maraNa vahAluM na karyuM ane jIvanane pyAruM gayuM. zeTha mane mAravA AvyA tyAre marI gayo hota te Ama na karavuM paData, paNa eka jIvananI turacha bhAvanA khAtara meM A pApa karyuM che. e meM moTo aparAdha karyo che, mArI moTI bhUla thaI che. have e pApane chUpAvI, AvI koDabharI kumaLI kanyAne e pApa lIlAne chUpAvI aMdhakAramAM rAkhavI e eka bhayaMkara aparAdha che. he bhagavAna! huM te kharekhara zikSAne pAtra chuM. A pApa karIne huM kayA bhavamAM chUTIza ? kharekhara pApa te moTuM karyuM che, paNa have tenI pAse pApane ekarAra kare e mArA pApanuM prAyazcita che. je huM tenI sAme mAruM pApa pragaTa karI daIza te mArA dilanuM darda ochuM thaze. mAruM haiyuM haLavuM phUla ane pavitra banI jaze. jo huM tene A vAta nahi karuM te huM pApathI ane ciMtAthI vadhu bhAre thate jaIza. A rIte kizoranA hRdayamAM maMthana cAlI rahyuM che. kizorakumAranuM AvuM ciMtAtura ane viSAdathI chavAyela mukha jotAM zubhamati have pitAnI samatulA gumAvI beThI. tenuM haiyuM tUTI paDayuM ane AMkhamAMthI AMsunI dhAra vahevA lAgI. zubhamatinA rUdanathI guNacaMdra khullo karelo paDade -kizorakumAre jarA uMcI daSTi karIne zubhamati sAme joyuM. tenI AMkhamAM AMsu jotAM haiyAmAM duHkha thayuM. zubhamati atyAra sudhI keTalI karagarI, keTalI vinaMtI karI, chatAM kizorakumAra mauna rahyo, paNa tenI - AkhamAM AMsu jaI tenuM hadaya pIgaLI gayuM. are... zubhamatinI AMkhamAM AMsu ! zubhamati kayAranI pUchatI hatI chatAM kizora bolI zakatuM na hatuM. te A AMsu jotAM - sthaMbhI gayo. AMsunA be TIpA keTaluM kAma kare che ! te raDato baMdha thaI gayo. tenA AMsu sUkAI gayA. atyAra sudhI mauna rahelA kizoranuM mana pigaLyuM nahotuM, paNa have zubhamatinI AMkhamAM AMsu joIne tenuM mana pIgaLI gayuM. tenuM mauna chUTI gayuM. te be, he zubhamati! zubhamati zabda sAMbhaLatA teNI ravastha thaI gaI ane potAnA pati zuM bele che te sAMbhaLavA adhIrI banI. kizorakumAra kahe che devI ! huM tAruM rUdana joI zakatuM nathI. huM tane zuM kahuM ! mArAthI belAya tema nathI. huM gulAbanA phUlane khatma karavA, ene cagadI nAMkhavA Avyo chuM. sneha ane svArpaNanA pATho mArA jIvanamAM utAravA ghaNA muzkela che. tuM je zabdo kahI rahI chuM te mArA mATe yogya nathI. tArI navaraMgI AzAone pUrNa karavA huM zaktimAna nathI. tArI AzAnI benamUna ImAratane jamInadosta karavA mATe huM pracaMDa samIra banyo chuM. huM te sAva abhAgI chuM, pApI chuM. tArI khIlatI jIvanavADIne vikheravA Avyo chuM. tuM mane punita mAne che paNa huM punita nathI, mahA pApI chuM. zubhamati kahe-nAtha ! ApanI AMkhaDI ane mukha jotAM ema lAge che ke Apa pApI nathI paNa keI puNyAtmA che. Apa bhale tamane potAne pApI mAnatA che, paNa huM Apane pApI mAnavA taiyAra nathI. mANasa pApI hoya te tenI AMkha parathI dekhAI Ave paNa ApanAmAM te kaI dekhAtuM nathI. Page #892 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 787 kizArakumAra kahe-satI! mane mApha kara. mArA A pApa kayA bhavamAM jaine bhAgavIza. kumAra badhI gALa geALa vAta kare che. bicArI satI zuM samaje! kumAra kahe che, meM dhAra pApa karyA che temAM A trIjuM pApa che. te traNa pApa keAne mAne che ? eka pApa peAtAnA bhAI ne jhADanI DALe khAMdhIne AvyA che, pachI tenu zu thayu te khakhara levA paNa jaI zakayeA nathI. khIju` pApa zeThanA kahevAthI mRtyunA bhayathI tane paraNavA AvyA tethI vizvAsaghAta karyAM ane A trIjuM pApa tArI jiMdagI bagADavA uThayA chuM. satI kahe--Apa AvuM na beleA. Apa kadAca mArI parIkSA karatA hai| tA bhale karo, paNa huM DaganAra nathI. mArA nirNaya tA aphara ane acala rahenAra che. huM teA mArA chuM. te ja mArA pati che ne rahevAnA manathI mArI sAme beThelA kizArane varI cUkI che, temAM have jarA paNa pheraphAra thavAnA nathI. merI dRSTime aura jIvanasRSTime', tumhI eka mere nAtha, Apa mere prANa pyAre hA, merA tana mana mAlika Apa. mArI dRSTimAM ane jIvana sRSTimAM Apa eka ja mArA nAtha che. mAru sa`sva Apa che. Apa mArA jIvananA mAlika che. zubhamati, huM tane e ja vAta kahevA mAguM chuM. tuM jene kizAra mAnI tArA pati tarIke svIkArI jIvana arpaNa karavA taiyAra thaI chuM, te kizeAra huM nathI. huM tArA pati nathI. huM lakSmIdatta zeThanA putra nathI. mArA pitA tA bIjA che. A zabdo sAMbhaLatA zubhamati stabdha banI gaI. teNIe Azcaya thI pUchyuM-Apa kANu che ? huM tA bhADe paraNavA AvyA chuM. paraNavAnu tA koI divasa bhADe sAMbhaLyuM nathI. vAsaNa-gAdalA badhuM bhADe hAya paNa paraNavA keAI bhADe AvyuM hAya evuM haju sudhI sAMbhaLyuM nathI. huM teA vasatapura nagaranA sAgaradatta zeThanA putra chuM, paNa mArI AMkhamAMthI AMsu paDatAM, AMsunA meAtI banatAM lakSmIdatta zeThe joyA. A AMsunA meAtIe ja mane bhayaMkara duHkhamAM nAMkhyo che. he satI ! jIvanamAM raDavuM e mArA mATe duHkhanuM kAraNa che. e ja mane ApattimAM nAMkhanAra banyuM che. mAtA, pitA, bhAI tathA janmabhUminA viyAga veThayA. bhAInA mATe caMdananA lAkaDA levA AvyA hatA, huM raDatA hatA, ane zeThe AMsumAMthI meAtI banatA joyA. zeTha leAbhamAM paDacA. meAtI mATe mane baMdIvAna banAvyA. tArI jenI sAthe sagAI karI che e tA raktakADhIyeA che. ene bahAra kADha tA kayAMya sudhI enI durgaMdha uDe che. tenuM nAma kizAra che ne mAruM nAma guNacaMdra che. A zeTha bhoMyarAmAM pUrIne mane rAja cAbUkanA mAra mAre. A mAra mAravAnuM kAraNa mane raDAvIne AMsumAMthI meAtI meLavavAnu` hatuM. e bheyaru' eTale aMdhArI kATaDI. sUryanuM kiraNa paNa jovA na maLe. rAja mAra khAvAnA paNuM puruM khAvAnuM paNa maLe nahi. A rIte keTalAya varSothI huM mahAna duHkhA bhAgavI rahyo chuM. samaya jatAM tArI sagAInuM kaheNa AvyuM. zeThaneA dIkarA raktake,DhiyA che, e vAta jAhera karI nahi ne badhI mAyAvI Page #893 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 788 zAradA ratna banAvaTa ubhI karIne kahyuM-mAro dIkaro te mosALamAM bhaNe che, tethI Avaze nahi. chokarAne batAvyo nahi. have sagAI te karI, paNa lagna kevI rIte karavA ? te mATe teNe eka yukti karI. A rIte badhI vAta zubhamatine kahe che. have AgaLa zI vAta karaze te bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 89 Aso vada 9 budhavAra tA. 21-10-81 anaMtajJAnI mahApurUSa pharamAve che ke mAnavabhavanI mahattA vivekamAM che. heta vinAnuM haiyuM nakAmuM che tema viveka vinAnuM mAnavajIvana nakAmuM che. pazumAM tathA mAnavImAM cAra saMjJA che, paNa pazu karatAM mAnavajIvananI mahattA vadhAre che, kAraNa ke tyAM viveka che. vivekanI sAthe ciMtana che, chatAM mAnava UMDANathI vicAra karI zakato nathI, ke ciMtana karI zakatuM nathI. kAraNa ke te azAMta che, asvastha che. mAnava aNabeba, hAIDrojana boMba banAvI rahyo che, caMdraka para javAnuM vicArI rahyo che. teNe tamArA bhautika sukha, vaibhava-vilAsanA aneka sAdhano banAvyAM che. A badhuM sukha meLavavA chatAM zAMti nathI, te mAnavane sukha-zAMti maLe te mATe have zuM joIe che? Aje mAnave jyAM ne tyAM vikrama sarjavA mAMDyA che. te vikrama vinAza mATe che ke sarjana mATe ? te vicAravAnI jarUra che. tenA aMge ciMtana karavAnuM mAnava bhUlI gayA che ane tethI te sArAsArane viveka visarI gayuM che. Aje najara karIzuM to dekhAya che ke dhArmika anuSThAne vadhyA che. mAsakhamaNa, aThThAI vagerenI tapazcaryAo khUba thAya che. A khUba AnaMdanI vAta che, paNa A badhAmAM haiyuM je rIte otaprota thavuM joIe te nathI thatuM, tethI dhAryuM pariNAma AvI zakatuM nathI. A dravya kriyAo jarUra bhAvane lAvanArI che paNa ApaNuM dhyeya phakta dravya kriyA para raheze te bhAva Avaze nahi. mA khamaNa jevI mahAna tapazcaryA karanAre jiMdagIbhara rAtribhejanane ane abhakSyane tyAga karavo joIe. vItarAgane samarpaNa bhAvavALI theDI kriyA paNa phaLa Apaze ane samarpaNa bhAva vinAnI tADa jeTalI moTI kiyA phaLa nahi ApI zake. samudranI ane nadInI sapATI bahArathI sarakhI dekhAya chatAM UMDANamAM pharaka che, te pramANe kaI paNa kriyA ke anuSThAnamAM bAhya sapATI na jotAM tenuM UMDANa juo, ane tenAthI keTaluM parivartana AvyuM che te vicAro. karmanirjarA mATe kaI zubha pravRtti karI che te jovAnI jarUra che. A badhA mATe viveka ne ciMtananI jarUra che. jemanA jIvanamAM viveka prApta thayA che evA namirAjane InDe kahyuM- he RSizvara ! mithilA nagarIne nirbhaya banAvIne pachI Apa jaje, tyAre namirAja zuM kahe che. te vipra! mane nyAya ghaNo priya che. A badhA duSTAne sajA karI, emane dUra karI huM niSkaTaka karavA utsuka chuM. e kAma mATe meM judI judI adAlate sthApI hatI, ane eka sarvoparI adAlata sthApIne meTA pagAravALA nyAyAdhIzanI paNa nimaNuMka karI hatI, paNa mane Page #894 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA re 789 lAgyuM ke traNa traNa nIcI adAlate ane mATI adAlatamAM raju karAyelA mukadamA ghaNI vakhata satyane satAvavAmAM pariNamyA hatA. gunA gupta rIte thAya tene mATe sAkSI kyAMthI lAvavA? ane sAkSI hoya te gunA thAya kevI rIte? vaLI sAkSI vinA gunhAnI sAbitI paNa zI rIte thAya ? tyAre mane ema lAgyuM ke ApaNA sarva prayatna pANI valovavA jevA che. nyAyanI kalA mana-vacana ane kAyAnI zuddhi vinA saMpAdana thaI zakatI nathI. ema vicArIne meM trikaraNa zuddhine A saMyamamArga aMgIkAra karyo che. e mArge jatA have mArA vicAra karI gayA che. tame mane kaho cho ke cora, lUMTArAo Adine kabaje karIne jaje, paNa he vipra ! mArI vAta sAMbhaLo. ____ asaI tu maNussehiM, micchAdaMDo pajuJjaI / akAriNo'ttha bajjhanti, muccaI kArao jaNo // 30 // manuSyo dvArA anekavAra mithyAdaMDano prayoga thAya che. jevI rIte corI na karavAvALA pakaDAI jAya che ane corI karavAvALA chUTI jAya che. namirAja viprane kahe che ke lekamAM daMDanA saMbaMdhamAM ghaNuM viparIta thatuM jovAmAM Ave che. ajJAnI jIdvArA mithyAdaMDane prayoga vadhu thAya che. moTA bhAge evuM jovAmAM Ave che ke je loke niraparAdhI che, corI karI nathI temane kaDaka zikSA ApavAmAM Ave che ane jemaNe aparAdha karyo che teo chUTI jAya che. jJAtAjI sUtramAM eka nyAya Apyo che. eka mahAna sukhI zrImaMta zeTha hatA. dhanane te pAra na hatuM, paNa temane eke saMtAna na hatuM. zeThe daza varSanI uMmaranA eka chokarAne nAnapaNathI pitAne ghera nokara tarIke rAkhyo hato. Aje paNa moTA gharomAM kaMIkavAra jovA maLe che ke nAnA chokarAne nokara tarIke rAkhe che. e zeThane ghera rahe ne kAmakAja kare, pachI moTe thatAM zeThano eTale vizvAsapAtra banI jAya che ke zeTha ene dIkarA samAna gaNe che. A zeThe chokarAne nokara tarIke rAkhyo. samaya jatAM te moTo thatAM zeThe tenA lagna karI ApyA ne gharabAra badhuM vasAvI ApyuM. zeTha potAnuM bharyuM bhAdaryuM ghara te nekaranA vizvAse mUkIne jAya. nokara khUba pramANika hato. kyAreka zeThanI pathArI nIce noTanA baMDala paDayA rahe te paNa te ApI dete. A nokara 30 varSane thayo tyAre zeThane tyAM eka dIkaro che. ghaNAM varSe zeThazeThANIe dIkarAnuM mukha joyuM eTale dIkaro badhAne khUba vahAlo hate. zeTha potAno dIkaro bIjA keI nokaranA hAthamAM na Ape. eka A nokaranA hAthamAM Ape. zeThe te nokarane kahyuM. have tAruM kAmakAja bIjA nekare karaze. tuM A bAbAne khUba sAcavaje. samaya jatAM bAbA rA varSane thayo. mAbApane ghaNIvAra bahu oMza hoya che ke mAre ekano eka dIkaro che, mATe sArA sArA dAgInA paherAvuM, tema ahIM zeThANIe potAnA putrane ratnajaDita hIrAnI picI, ceIna vagere paherAvyuM, pachI nokarane kahyuM ke tuM A bAbAne Page #895 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna ramavA laI jA. nokara te chokarAne laIne bagIcAmAM gayA. chekarAnA hAtha para hIrAnI picI ane gaLAmAM ceIna jeIne tenI dRSTi bagaDI. je huM A pacI ane ceIna laI lau te nyAla thaI javAya, paNa mAtra dAgInA laI lauM te zeTha jANI jAya, mATe chokarAne mArI nAMkhuM ne pachI dAgInA laI lauM. nekaranA manamAM dhana levAnI bhAvanA thaI. tene eTale vicAra na Avyo ke zeThanA ekanA eka dIkarAne mArI nAMkhIza te zeTha zeThANInuM zuM thaze? dhanane lobha jeTalA pApa na karAve eTalA ochA. prazna vyAkaraNa sUtramAM bhagavAna bAlyA che ke - " nathi pariko pANo parivaMza nathi' jagatamAM A parigraha jevI jALa ane pratibaMdha bIjuM koI nathI. aNAiya aNavadaggaMdIhamaddhaM cAurata saMsArakaMtAraM aNuparivati / jIvA lohavasa saMniviTTha esA so parigaggahassa phalavivAgo / praznavyAkaraNa sutra! lebhane vaza thaIne parigraha saMcayamAM Asakta jIva A anAdi anaMta caturgati rUpa saMsAra-jaMgalamAM ghaNuM lAMbA samaya sudhI paribhramaNa kare che. A parigrahanA phaLa-vipAka che. mAyAdi zalya, daMDa, gArava, kaSAya, saMjJA zabdAdi guNarUpa Azrava, asaMvRtta Indriya, ane aprazasta lezyAo-A badhuM parigraha hovA para avazya hoya che. che. parigraha karAveluM pApa -A nekara parigrahanI lAlasAthI aDhI varSanA phUla ke jevA bALakane mArI nAMkhavA taiyAra thaye. jyAre mANasamAM lebhavRtti jAge che tyAre paMcendriyanI hatyA karatA paNa te pAcho paDato nathI. parigraha bhAI bhAInA premamAM taDa paDAve che. Aje vakIlo, korTa badhuM zA kAraNe thAya che? parigrahanA kAraNe ja ne? kare nAnA bALakane gaLe TUMpo daIne mArI nAMkhyo ne pachI kUvAmAM pheMkI dIdhe. zeThANIne lagna pachI 30 varSo bAbo Avyo hato, chatAM nokare mArI nAMkhatA vicAra na karyo. zeThanA vizvAsu nokare vizvAsaghAtI banIne A pApa karyuM ne pote dAgInA laIne ravAnA thaI gaye. be traNa kalAka thayA chatAM nokara bAbAne laIne na Avyo, eTale zeThe pitAnA mANasane bagIcAmAM tapAsa karavA mokalyA. tyAM nathI nokara ke nathI bAba. zeThe badhe tapAsa karAvI paNa kayAMya patte na paDe, eTale zeThe mAnyuM ke keIe nokara ane bALaka baMnene mArI nAMkhyA haze. pachI zeThane khabara paDI ke nokare ja bALakanuM khUna karyuM che. A sAMbhaLatA te zeTha zeThANanA AghAtanuM pUchavuM zuM? jemaNe lagna pachI 30 varSe dIkarAnuM mukha joyuM hoya te mA-bApane ke AghAta lAge? zeTha zeThANI te bebhAna thaI gayA. chevaTe nokara pakaDAI gayo ane jelamAM pUrAyo. ApaNe vAta cAlatI hatI ke ghaNIvAra evuM bane che ke gunegAra ghaNIvAra chUTI jAya ne binagunegAra pakaDAI jAya. ahIM nokara te pakaDAI gayo zeTha to sAva nirdoSa hatA, paNa IrSyALu mANasoe rAjAne khATI bhaMbheraNuM karI, tethI zeThane jelamAM pUryA. jela te maLI paNa jeNe potAnA dIkarAnuM khUna karyuM che Page #896 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna e nokarane jyAM pUryA che tyAM zeTha pUrAyA ne eDImAM eka paga zeThano ne eka paga nokarano. zeTha nokarane dekhe ne peAtAno dIkarA yAda Ave. q parAdhInatAnA paDachAyA H-- * zeThane jamavA mATe TIphIna AvyuM. zeTha jamavA beThA. nokara kahe mane thADu' khAvAnuM ApeA. zeTha kahe, meM tane 20-20 varSa dIkarAnI jema rAkhyA chatAM tane mArA ekanA eka vahAlaseAyA dIkarAnuM khUna karatAM vicAra na AvyA ! jA huM tane khAvAnuM nahi ApuM, nokara kahe bhale na ApazeA. teno badalA kharAkhara laiza. zeTha jamyA eTale pachI sa`DAsa javAnuM thAya. AhAra che tyAM nihAra che, paNa baMnenA paga eka eDImAM che. javAya kevI rIte ? nokarane kahe-bhAI! cAlane mArI sAthe, have gayA vinA chUTakA nathI. nokara kahe nA, huM nahi AvuM. zeTha ghaNuM karagaryA paNu nAkara mAnatA nathI. chevaTe zeThe kahyu-kAle mArU' TIphIna Avaze temAMthI aDadhuM khAvAnuM tane ApIza. zeThe khAvAnu` ApavAnu nakkI karyu tyAre nokara sAthe gayA. bIje divase TIphIna AvyuM, temAMthI zeThe nAkarane aDadhuM jamavAnuM ApyuM. TIphIna ApavA nAkara AvyA hatA. teNe jaI ne zeDANIne vAta karI ke ApaNA zeThe ApanA dIkarAnuM khUna karanAra nAkarane aDadhuM jamavAnuM ApyuM. A sAMbhaLI zeThANIne khUba gussA AvyA. zeThe ApaNA duzmanane khAvAnuM ApyuM! zeThANI zeTha pAse AvyA. ze vAta karI ke me' nAkarane kayA sayAgAmAM, kevI muzkelImAM khAvAnu' Apyu che te tuM jo. huM jamuM eTale saMDAsa te javuM paDe. amArA baMnenA paga eka beDImAM che. e na Ave teA huM kevI rIte jAu...? me ene hAMzathI jamavAnuM nathI ApyuM. zeThANI samajI gayA. chevaTe satyanA jaya thAya tema zeTha nirdoSa chUTI gayA. zeTha bInagunegAra hatA, chatAM pakaDAI gayA. A nyAya ApIne jJAnI purUSA ApaNane zuM samajAve che ? AtmA zeTha che ane zarIra e nokara che. jema zeThane nokarane khAvAnuM... ApavuM na hatuM paNa enI sahAyanI jarUra hatI tethI na chUTake ApavuM paDayuM, paNa temAM rAjI na hatA, tema zarIrane sAcavavuM paDe che paNa te kaI dRSTithI ? e zarIra Atma-sAdhanAmAM sahAyaka ane te mATe sAcavavAnuM, paNa tenA para rAga nahi rAkhavAno. meAkSamAM laI javA mATe A zarIra upayAgI che, mATe sAcavavuM, paNa tenA pratye mamatva nahi rAkhavAnuM. ApaNA adhikAramAM mirAjAe zarIrane meAkSa sAdhanAmAM sAdhana mAnyuM. temane have zarIra pratye rAga nathI ke mAha nathI. anata anaMta doSAno uccheda (nAza) karavA kaTibaddha banelA, jJAna-darzana-cAritramAM ajaba purUSArtha karanArA, hi'sAdi pApAthI virakta thayelA, jina vacana upara akhaMDa zraddhAne sthApita karanArA, cauda rAjaleAkanA svarUpane samajelA, aDhAra hajAra zIlAMga rathamAM ArUDha thanArA ane zuddha adhyavasAyAthI pavitra manavALA evA namirASinI vicAradhArA kevI udAtta che! e vicAradhArA emanA mahAvrata pAlananI dRDhatA karanArI ane vairAgyane paripuSTa karanArI che. temanA ekeka javAbAnu jo AtmA mathana kare teA vairAgya AvyA vinA rahe nahi. temanA Page #897 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 792 zAradA tmi jIvanamAM nathI rAgane keAI valavalATa, nathI rAganI kaI aganajhALa ke nathI rAgane kaI AlApa ke vilApa, mAtra che vairAgyane taravarATa, vairAgyanI zItaLatA, vairAgyanuM amRtapAna. muni jIvanane prANa eTale vairAgya. muni e prANanA jatana kamara kasIne kare. | game tevA rAganA ke mahinA prabaLa nimitte emanI sAme Ave paNa vairAgI munine e nimittenI koI asara na thAya. kamaLanA pAMdaDA upara jhAkaLanuM bindu jema na Take tema muni upara rAga na Take. keI jaDa padArtho ene AkaSI na zake. sehAmaNuM ane madhura zabda, rUpa, rasa, gaMdha, sparza enA vairAgyane hacamacAvI na zake. vairAgyanA mArga uparathI nIce utaravAnuM nahi. utare paNa zA mATe? vairAgya mArga upara e sAdhaka AtmAne evI tRpti hoya che, IcchAone e abhAva hoya che ke rAganA Aga jevA mArga upara e jAya nahi. evA nami rAjarSinI sAme Indra mahArAjAe kevA kevA dazya khaDA karyA ! mithilA baLatI dekhADI, rANIonuM, parivAranuM karUNa rUdananuM dazya batAvyuM, chatAM A daDha vairAgI rAjarSi emAM jarA paNa lebhAyA nahi paNa tenA javAba kevA AtmasparzI ApyA ke je sAMbhaLatA Indra paNa Azcarya pAmI gaye. namirAje kahyuM, huM rAjyanuM, tathA prajAnuM sukha icchuM chuM tethI cAra DAone nAza karavA IcchuM chuM ke je pharIne UbhA thAya nahi. te cora DAkU kayA che te namirAja Indrane samajAvaze ne zuM kaheze tenA bhAva. avasare. na caritra-karUNa kathanI kahete kizora- kizora potAnI badhI vAta zubhamatine karI rahyo che. huM kizora nathI paNa guNacaMdra chuM. kizoranuM nAma dharAvI bhADe paraNavA Avyo chuM. eka divasa rAtrIe zeTha mArI pAse AvyA ne mane badhI vAta karI. bhADUtI vara" banI lagna prasaMganI zobhA rAkhI pitAnI AbarU-Ijjata jALavavAne Adeza karyo. meM cakakhI nA pADI. huM AvA pApanA kAma nahi karuM. AvA vizvAsaghAtanA pApa karI huM kayA bhave chUTIza? mane ghaNuM kahyuM chatAM huM mAnyo nahi, tyAre bebI kapaDA dhove eTale mAra mAryo. atyAre e moTI moTI vAta kare che. meTA dAnavIra dekhAya che, dharmiSTha dekhAya che, paNa e dhamI nathI, e to mahApApI che. atyAre temane svArtha sAdhavo che eTale chUTA hAthe paisA vApare che. bAkI pUro mammIcUsa che. sAva dayAhIna che. enI dRSTimAM bIjo koI nahi ne huM ja AvyA. ATale mAra mAryo chatAM meM kahyuM, huM sAmI chokarIne bhava nahi bALuM, evuM kAma huM nahi karUM, tyAre chevaTe teNe jANyuM ke A mAnaze nahi tethI zuM karyuM? mere jIvanako aMta karane, pApI zeTha taiyAra huA, jIvana jInekI tRSNAse, phalakA vicAra na kiyA. zeThe chello upAya ajamAvyo. mArI jIvanalIlAno aMta karavA mATe nagna talavAra laIne mArI pAse AvyA. talavAra joI ne maraNanA bhayathI huM dhrujI gayo. hAya ! have mane mArI nAMkhaze! tethI huM gabharAI gayo. mAre aDaga nirNaya hacamacI gayo, Page #898 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradAM ratna 793 kAramAM duHkhethI huM akaLAI gaye. mane jIvana vahAluM lAgyuM, tethI meM hA pADI dIdhI. zubhamati! huM mahApApI chuM. mAre maraNa vahAlu karavuM joIe, paNa keInI jiMdagI bagADavI na joIe. chevaTe zeThanuM vacana mAnyuM. bhADUtI vararAjA tarIke lagna prasaMga dIpAvo. lagna thayA bAda ghera AvyA pachI navavadhU para mAro kaI paNa prakArane hakka raheze nahi. evA karAra karAvI mane bhoMyarAmAMthI bahAra kADho, chatAM manamAM pApa DaMkhyA karatuM hatuM. paraNavA AvavAnI mArI jarA paNa IcchA na hatI. bhoMyarAmAMthI bahAra kADhyA pachI hanTaranA mAra vinAnA mArA be mahinA gayA che. bhoMyarAmAMthI bahAra kADhyA pachI temane potAnuM kArya pAra pADavuM hatuM, eTale be mahinAthI mane sAruM khAvApIvAnuM Ape che. paheravA sArA kapaDAM Ape che, nahi te mArA mATe aMdhArI koTaDI ne henDalanA mAra sivAya bIjuM kAMI nahotuM. zeTha mane reja mAra eTalA mATe mAratA ke huM raDuM ne AMsu paDe to tene motI maLe ne! A zeThe to eTalA motI bhegA karyA che ke abajo rUpiyA te motInA ja maLe. eTalA A metI kiMmatI ne mUlyavAna che, paNa A te evA kaMjusa che ke "camaDI tUTe paNa damaDI na chUTe A te emanI vAha vAha belAya mATe paisA vApare che. uMghamAM paNa mArAthI A vAta haju bhUlAtI nathI ke meM A zuM karyuM? mane AzA hatI ke lagna Avaze tyAM sudhImAM huM kaI upAya zodhI kADhIza paNa ApaNA karmanI kaThInatAthI ene yega haju sudhI maLyo nathI. Aje huM tArI sAme vararAjA tarIke AvIne ubho chuM. haju mane manamAM thAya che ke huM bahAra kahI dauM, paNa manamAM thayuM, je ema kahI dauM to zeThane vizvAsaghAta karyo kahevAya. - haMTaranAM mAra karatAM A pApa bhayaMkara- mArA manamAM e ja duHkha che ke lakSamIdatta zeThanI kapalIlAne sAtha ApI tArA jevI ugatI kusumanI kaLIne duHkhamAM nAMkhavA huM nimitta banyA. ghora aMdhakAravALA bhaiyarAmAM haMTaranA mAranuM je duHkha thatuM hatuM, tenAthI vadhu duHkha tArA jIvanane dhULadhANI karavA uTho chuM tenuM thAya che. ethI ja huM raDuM chuM. AvA prakArano agni dilamAM jalato hoya tyAM hAsya kayAMthI hoya? lagnane umaMga kayAMthI hoya? tArA bhAvi jIvanano vicAra AvatAM mArA dilamAM dhrujArI uThe che. ahIMthI paraNane gayA pachI te pAchuM mArA nasIbamAM bheMyaruM ane mAra sarjAyelA che. mAruM habhAgI haiyuM A akRtya karavA taiyAra thayuM che. tane chetaravA sAhasika banyuM. sukhanI AzAnA taMtuo para kAtara pheravavA utsuka thayuM. zuM kahuM mArA adhama kRtyanI kahANuM! zubhamati ! tane zuM kahuM! A lagna prasaMgamAM paMcanI sAkSIe huM tane paraNIza tyAM sudhI tAro, pachI tAro pati lakSamIdatta zeThane dIkaro thaze. A kevI rIte? paMcanI sAkSIe lagna karyA te mAro pati nahi ne bIje! A vAta te satIo mATe kalaMka rUpa kahevAya. satIonA satItvanuM mUlyAMkana agninI eraNa para mRtyunA mukhamAM thAya che. te hasatA mukhe mRtyune bheTe, paNa bIjAne potAnA deha ane dila kadI Page #899 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 794 " zAradA ratna arpaNa karatI nathI. dilanA dAna ekane hoya. sarvane nahi. Apa AvI asaMgata vAta kema belo che? A vAta sAMbhaLatA mArA dilamAM AghAta lAge che, AvI vAta kahIne mane zA mATe duHkhI kare che ! satI! duniyAnA prAMgaNamAM jyAre asaMgata vAta paNa sAcI hakIkata rUpe hoya che tyAre Avo koyaDo ubhuM thAya che. huM tane satya kahuM chuM. A vAta khUba gaMbhIra che. mArI nabaLAIne kAraNe, bhUlanA kAraNe A badhuM banI rahyuM che. A bhUla mArI che. kizore te A badhI vAta karI dIdhI. have kanyAne vicAra karavAne rahyo ke mAre zuM karavuM? zubhamati to kizoranA mukhethI badhI vAta sAMbhaLIne Azcarya pAmI gaI. duniyAmAM svAthI mANase kayAM jaIne aTake che? pRthvInA paTa para mAnavI mAnavatAne apanAve te kalyANanuM sarjana karI zake che ane dAnavatAne apanAve te anekanA haiyAnI Aha vaherIne bhayaMkara saMhAraka banI zake che. zubhamati khUba DAhI, gaMbhIra ane catura chokarI che. teNe vicAra karyo che ke chokare keTalo duHkhI che ne te mArA mATe ja. teNe te mArI pAse badhI vAta raju karI dIdhI. have mAre zakti keLavavAnI rahI. aMte nirNaya karyo ke mArA bhAgyamAM lakhyuM haze te thaze, paNa toraNe AvelA varane vadhAvI levo. eTalAmAM teNe dUrathI jAnaiyAone AvatA joyA. je teo joI jAya te sAruM na lAge, mATe have ahIMthI mAre jaldI javuM joIe. ema vicAra karIne kahe che. aba manakI ciMtA dUra karake, zubha avasaro vadhAo, suga milate sabhI zubha hegA, mere vacana para zraddhA rapha he prANeza! he mArA jIvana sAthI ! atyAre A maLelA zubha avasarane vadhAvI le. Apa lagnamaMDapamAM corImAM padhAraje ne mane paraNajo. Apa have mananI mUMjhavaNa dUra karo. badhI ciMtA choDI de. suyoga maLatAM badhuM sAruM thaze. Apa mArA para zraddhA rAkho. Apa ja mArA pati rahevAnA che. tame tamArA dilanI divAlamAM katarI rAkhajo ke, zubhamatine pati kizora nahi paNa guNacaMdra che. lakSamIdatta zeThane dIkaro nahi, paNa sAgaradatta zeThane dIkaro e mAre pati che. emAM be mata nahi thAya. sattAdhArIo keInA jIvanadhana para sattA ajamAvI zake che paNa keInA prArabdha para sattA ajamAvI zakatA nathI. Apa nizcita raheje. mAre mana to tame prANa cho, sarvasva che, tame mArA cho ane jIvananA aMta sudhI mArA raheze. huM tamArI chuM. mArA para lakSamIdatta zeThanA dikarAne ke koIne adhikAra nathI. mArA dehamAM prANa haze tyAM sudhI mane kaI AMgaLI aDADI zakaze nahi. je kudarata viparIta haze te mAro deha hasatA mukhe mRtyune bheTaze paNa bIjAnA hAthamAM te nahi ja jAya, mATe Apa badhI ciMtA choDI do. paraNIne gayA pachI badhuM joyuM jaze. Apa hasatA mukhe lagna karI le. have jAnaiyAonuM Agamana jaladI thaI rahyuM che. ApanI badhI paristhiti mane samajAI gaI che. Page #900 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA re motIthI bhAvinI mahelAta caNAze -Apa bhAvinI vicAraNuM mArA para choDI de. huM have jAuM chuM. ema kahetI zubhamati te tyAMthI cAlatI thaI. jatAM jatAM guNacaMdranA AMsunA motI banyA hatA te pioTalI bAMdhIne letI gaI. ene tyAM kAMI saMpattino tUTo nathI, ene motIne meha na hatuM, paNa A metI bhaviSyamAM kAma Avaze, te jubAnI rUpa banaze ema mAnIne letI gaI. zubhamati ane guNacaMdra vacce te ke divAla hatI nahi. divAla rUpa bIjA hatA. guNacaMdra tene jatI joI rahyo ane zubhamati paNa tene jotI jatI cAlI gaI. guNacaMdranA manamAM thayuM ke A bALA khUba DAhI, cakAra ane guNIyala che. dhanya che enI vicakSaNa vRttine ! dilanI divAla khulatA haLavuM banela haiiyuM -kizore zubhamatine badhI vAta kahI dIdhI tethI tenuM dila have nirmaLa ane halakuM banI gayuM. tene ema lAgyuM ke have mArA mAthethI be utarI gayo. Aja dina sudhI haiyAmAM cUMTAtA viSane dUra karanAra eNe nAgamaNinuM kAma karyuM. tenA mukha para have lagnane AnaMda dekhAvA lAgyA. have baMne pakSa taraphathI lagnanI dhAmadhUma thaI rahI che. have kanyAnA mAthe ciMtAne beja vadhyo. dhanada zeThanA AMgaNe te jANe bhavya mahotsava maMDANe che. temaNe maMDapanI zobhA eTalI manehara, AkarSaka karI che ke jene jotAM mANase Azcarya pAmI jAya zeTha zeThANanA romaromamAM AnaMda ane ullAsa hatA. badhA je aNamolI ghaDInI rAha jatA hatA te vaizAkha suda 11ne divasa AvI gayA. khUba dhAmadhUma maMDANa che. zubhamatine ane tenI sakhIone paNa AnaMdano pAra nathI. have kevI rIte lagna thaze ne lagna pachI kevA vipattinA vAdaLA utarI paDaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM-90 Aso vada 11 ne zukravAra tA. 23-10-81 anaMta upakArI sarvajJa bhagavAna pharamAve che ke he AtmAo ! moha-nidrAmAMthI jAgRta bane. dravya nidrAmAMthI mAtA-pitA, vaDIlo jagADe che paNa mohanI ghora nidrAmAMthI gurUdeva jagADe che. te o jAgRta banyA che ne bIjAne jagADI rahyA che. AcAraMga sUtra bole che "kuttA amuLI savA muLiLo kAna ! " ajJAnI mANasa dravya nidrAthI rahita hovA chatAM sUtelA che ane jJAnI AtmA dravyathI sUtelA hovA chatAM jAgRta che. gItAmAM paNa kahyuM che ke yA nizAyA sarvabhUtAnAM, tasyAM jAgati saMyamI / yasyAM jAgrati bhUta ni, sA nizA pazyato muneH|| sarva lekone mATe je rAta che temAM saMyamI-sAdhaka AtmA jAge che ane jyAre badhA prANI jAgatA rahe che tyAre jJAnavAna purUSane rAta dekhAya che, eTale ke sarva prANIonI rAta che te saMyamInuM prabhAta che. saMsArI che jyAre uMghatA hoya che Page #901 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 796 zAradA rene tyAre saMyamI jAgatA hoya che. A artha bAhya dRSTithI vicArazuM te buddhimAM besate nathI, kAraNa ke anubhava evo che ke saMsArI jyAre sUtA hoya che tyAre saMyamI paNa sUtA hoya che. saMsArInI rAta bhegInuM prabhAta hoya ane gInuM prabhAta saMsArInI rAta heya, te te A vizvamAM sUryanI gerahAjarI jovA na maLe. haMmezA prakAzanuM sAmrAjya tapatuM rahe ne rAta-divasanA bheda bhUMsAI jAya, paNa Ama banatuM nathI. uSA samaye Avate ane saMdhyA samaye vidAya lete sUrya ApaNe roja joI e chIe. saha kaI rAtre ArAmathI sUI jAya che. emAMthI saMyamInI bAdabAkI karavAnI nathI hotI. saMyamIne paNa sUvAne samaya A ja hoya che. A sUtra ane subhASita ApaNane rAta-prabhAtanI kaI navI sRSTimAM laI jAya che, tethI ema lAge che ke carmacakSuthI nahi paNa AMtaracakSuthI joI zakAya evI rAta-prabhAtanI vAta haze. sUryanA udayAtathI satA prakAza-aMdhArAne sahu kaI mAne che, paNa A rAta-divasa judA che. "jAgRti e divasa" bhale te vakhate amAsane aMdhakAra chavAI gayo hoya ane "suSupti e rAta" bhale te vakhate madhyAhnane sUrya barAbara tapato hoya. saMyamIne divasa e saMsArInI rAta kaI rIte ? e samajavuM have saheluM thaI jaze. saMyamI ane saMsArInI vRtti ane pravRttio tarapha najara karIzuM te dIvA jevI spaSTa vAta jaNAze ke jyAM jogI jAgrata che tyAM saMsArI suSupta che ane jyAM saMsArI jAgRta che tyAM jogI suSupta che. * kaMcana, kAminI, kAyA, kuTuMba ane kIrti A pAMca kakAnI kRpA meLavavA mATe saMsArI divase te jAge che paNa rAtre ya sukhe sUtA nathI. jyAre saMyamI jANe A pAMca kakakA sAthe AMkhanI oLakhANa na hoya e rIte bephikara banIne uMghate hoya che. saMsAranI jAgRti e suSuptinuM sehAmaNuM nAma che. akrodhI, amAnI, amArI ane alobhInA anaMta aizvaryane pAmavA saMyamI divasa-rAta jAgRta hoya che. saMyamInI jAgRtinI jeDa jagatabharamAM jaDavI muzkela che. saMsArI pApa ane svArthamAM khUba jAgRta che, paramArthane e rAta gaNe che. saMyamI AtmA paramArtha ane puNyamAM jAgRta rahe che. saMyamInI jAgRti evI adabhUta che ke e ajavALAmAMthI vadhu ne vadhu ajavALA tarapha AgaLa vadhatA rahe che. saMsArInI suSupti te evI gojhArI che ke aMdhArAmAMthI vadhu ne vadhu aMdhArAmAM athaDAvA laI jAya che. jAgRta banelA evA ApaNA adhikAranA nAyaka nami rAjarSine InDe kahyuM ke tame cAra-DAkUe, guMDAo badhAne vazamAM karIne jAva, tyAre namirAje kahyuM che vipra! te cora-DAo kayA che te sAMbhaLo, "mithyAtvAdi e kharA cera DAkuo che." mithyAtva, atrata, pramAda, kaSAya ane azubhayoga e kharA cAra DAkUo che. bahAranA cera DAkRo bicArA AtmAnuM kaMI lUMTI zakatA nathI. AtmAnA guNane lUMTanArA te mithyAtva Adi che, mana-vacana-kAyAnA daMDa che, eTale ke mAnasika kuvicAre, asatya vANI ane kAyika pApa pravRtti che. e guNa saMpattine lUTe che, dharma vaibhavane lUTe che. Page #902 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 797 rAtri samayame nirjana vanameM, niHsahAya janake hI dhana, hara lete hai ahe cAra gaNu, rahate hai bhayapUrita mana. para yaha durita kaSAya cAra gaNu, hA nirbhaya hekara nizadina, azubha karma zayo ke balase, harate jJAna-caraNa zubha dhana. keI musAphara jaMgalamAM cAle jato hoya, tenI pAse muDI ghaNuM hoya, paNa sAthe kaI sathavAro na hoya te rAtrImAM cerane bhaya rahe che ne ghaNI vAra lUMTAI jAya che, tevI rIte mithyAtva, kaSAya Adi core AtmAnA jJAna-darzana rUpI dhanane lUMTI le che. emAM te bicAro AtmA daridra banI jaI ghora durgatiomAM jakaDAya che ne anaMtA duHkha pAme che, mATe huM to evA cora DAkuone vaza karavA IcchuM chuM. bahAranA cera DAkRonI zI kiMmata che? je jIvo samyagadarzanAdi mokSa mArganI sAdhanA karatA nathI, te baMdhAya che ane je sAdhanA kare che te dravya ane bhAva, bAhya ane AtyaMtara sarva prakAranA cora DAkRnA bhayathI sarvathA chUTe che. AdhyAtmika sAmrAjyanI A dRSTi khUba vicArapUrNa che. mAnavI bahAranA lUMTArAne jue che paNa aMdaranA lUMTArAne jete nathI, eTale ene hAthe karIne pagabhara kare che, poSe che pachI e AtmAnuM nikaMdana kADhe emAM zI navAI! namirAjanA javAba sAMbhaLI IndranA manamAM thaI gayuM ke A rAjarSinI sAme mahaka, karUNa dazyo khaDA kya, chatAM te te jarApaNa DagatA nathI. emanI sAme mArI jIta muzkela che, chatAM have temane bhayanI vAta samajAvuM ke jethI te pAchA paDe. Indrane te koTI karavI che, eTale eka pachI eka prazno pUche che. te prazna pUchavAnuM choDatA nathI, kAraNa ke emane to namirAjane harAvavA che, paNa ghaNI vAra saMsAramAM evuM jovA maLe che ke ajJAnanA kAraNe mAnavI lIdhelI vAtane choDato nathI. eka zeThane eka dIkaro hate. zeThane kariyANAnI dukAna che. dhaMdhe dhamadhokAra cAle che. zeTha badhuM rokaDethI vece. eka vAra zeThane ghera bahAragAmathI mahemAna AvelA eTale zeThane bapore ghera javAnuM thayuM. zeTha lobhI ghaNu hatA eTale temaNe pitAnA dIkarAne bolAvIne kahyuM-beTA ! mahemAna AvyA che te huM ghera jAuM chuM. je dukAna baMdha karIe te gharAka pAchA cAlyA jAya, mATe tuM dukAne besa. huM mahemAnone jamADIne AvuM chuM. tyAM sudhI tuM dukAne besaje. je gharAka Ave te pahelA keI vastunA bhAva kahIza nahi. pahelA temane jeTaluM levuM hoya teTaluM levA deje, pachI tene hisAba karI bIla banAvI paisA mAMgaje. zeTha te bhalAmaNa karIne ghera gayA. chokarAmAM thoDuM mIThuM ochuM hatuM. chokaro dukAne beTho che. tenA manamAM thAya che ke keI gharAka Ave te sAruM, te huM bApujInA kahyA pramANe karuM. thoDI vAre eka gadheDo Avyo. dukAnanA oTalA para daza zera jAranuM bharelu chAbaDuM (tabaDaku) hatuM. gadheDAe AvIne temAM meTuM nAMkhyuM. cheka vicAra kare che ke mArA bApAe kahyuM che ke gharAka Ave Page #903 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 798 zAradA ratna te pahelA jeTaluM joIe teTaluM levA deje. gadheDuM te jAra khAvA lAgyuM, paNa mUkhane khabara nathI ke gadheDuM te kaMI gharAka kahevAya ? (hasAhasa) teNe te nirAMte gadheDAne jAra khAvA dIdhI. gadheDAne to majhA paDI. tene thayuM ke koI divasa nirAMte AvuM khAvA maLyuM nathI. lAkaDInA DaMDA paDatA nathI ne TesTathI khAvA maLyuM che. te te pAMca zera jAra khAI gayo. tenuM peTa bharAI gayuM, eTale bAkInI jAra paDI rahI ne e te cAlatuM thayuM. pelo chokaro kahe, eya ubho rahe. je tAre hisAba A che. tAruM bIla lete jA ne paisA Apate jA. chAbaDAmAM pAMca kile jAra hatI. tenA rU. 15 thAya, te 15 rUpiyA Apate jA. chokaro te bUma mAryA kare. eya! mArI jAranA paisA Apate jA. (hasAhasa) A te kaMI mANasa hato ke bUma sAMbhaLIne ubho rahe. chokare te gadheDAnI pAchaLa doDavA lAgyo. AgaLa gadheDo ne pAchaLa chokaro. doDatA doDatA gadheDAne pakaDyuM. tene kahe che huM ATalI bUmo pADuM chuM te sAMbhaLatuM nathI ? te jAra khAdhI che tenuM bIla ATaluM che te paisA Apato jA. gadheDe bIla levAno hato ne paisA ApavAno hato? teNe te gadheDAnuM pUchaDuM pakaDayuM. ThIka, have hAthamAM AvyA che. paisA Apa to choDIza. gadheDAe te chokarAne lAta mArI. chokarAne peTamAM vAgyuM, chatAM pUMchaDuM choDatuM nathI. raste janArA leke hasavA lAgyA ke A zuM kare che? tyAM te rastAmAM jamIne AvatA pitA sA maLyA. are, dIkarA! A tuM zuM kare che ! pUchaDuM choDI de, nahi te tane mAraze. pitAjI! cha sAta lAte te khAdhI paNa A bIla leto nathI ne paisA ApatuM nathI ! bIla zuM ne paisA zuM ! te ApaNI dukAnethI pAMca zera jAra khAI gayo che tenA paisA - Apate nathI. tene kevI rIte choDuM ! are mUrkha ! A gadheDo kaI tane paisA ApavAne che? tuM choDI de. bApe pUMchaDuM choDAvyuM. A vAtano sAra e che ke A chokarAnI jema ghaNuM mANaso je vAta pakaDI te mUke nahi. ahIM Indra te parIkSA karavA AvyA che, tethI prazna pUchatA thAkatA nathI. Indra prazna kare ne tenI sAme rAjarSi evA suMdara javAba Ape che, chatAM manamAM thAya che ke haju bIjA prazno pUchuM ne te kadAca varAgyathI calita thAya, paNa namirAjanI te jJAnadaSTi khulI gaI che. Indra eka pachI ekeka prazna karatAM zuM prazna kare che ? je kei patthivA tujhaM, nAnamanti narAhivA / base te ThAvaittANaM, tao gaccha.se khattiyA // 3 // he kSatriya ! je kaI rAjAo Apane namatA nathI temane vazamAM karIne Apa dIkSA leje. Indra zuM kahe che, he kSatriya! he mithilAnareza! A mithilA ane sudarzananagara para ApanuM sAmrAjya cAle che. keTalAka khaMDiyA rAjAo ApanI dhUMsarImAMthI chUTavA Page #904 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 799 taiyAra thaIne rahyA che. ApanI cupakI je vadhAre laMbAze te teo badhA bhegA thaIne ApanA rAjyane gabaDAvI pADavAmAM phAvI jaze. e vAta ApanA lakSa bahAra jaNAya che. je rAjAo ApanI AjJAmAM nathI rahetA, je tamArA tAbAmAM nathI evA rAjAone tamArI zaktithI, zauryathI, baLa-parAkramathI vaza nahi kare te tamane pitAne bhaya raheze. tamArI kIrti nahi vadhe, mATe emanI sAthe saMgrAma khelI emanA para vijaya meLavIne jAo ke jethI e rAjAo mAthuM UMcuM na karI zake ane tamArA dIkarAne satAve nahi ke rAjya paDAvI le nahi. A rIte karavAthI tamArI kIrti vadhaze ane keI ema nahi kahe ke jItavAnI zakti nahotI eTale sAdhu thayA. namirAje kahyuM, he vipra ! Apa je kaho cho te badhI vAta mArA dhyAnamAM che paNa Apane khyAla nathI ke rAjezrI e narakezrI. rAjAo jara, jamIna ane jerU pratyenI pitAnI tRSNA chIpAvavA mATe hajAre, lA manuSyone saMhAra kare, karAve te zuM vIra kahevAya ? vaLI yuddhamAM rAjA pote te eka nATakanA prekSakanI mAphaka dUra rahIne joyA kare che. ene potAne zUrAtana ochuM batAvavAnuM hoya che. kharo vIra, kharo yoddho te te che ke je potAnA AtmAne jIte che. AtmAne jItanAre potAnuM baLa pheravavuM paDe che. temAM mitra, vaDIle, sainike ke nekare kaI madadagAra thaI zakatA nathI. tuM kahe che tema huM yuddha karavA te IcchuM chuM. zatruone jItavA mATe te nIkaLyo chuM. te zatruo kayA che? A praznathI I namirAjarSinA AtmAnI parIkSA karavAno prayatna karyo che, arthAt temanAmAM dveSa ane mAnanI mAtrA che ke nahi? athavA che te keTalA pramANamAM che, enI parIkSA karavA mATe temaNe A prazna karyo che, kAraNa ke je mAnavInA dilamAM dveSanI agni saLagI rahI hoya tenI sAme keI zatrunI prazaMsA karavAmAM Ave te tenI haiSanI javALA ekadama bhabhUkI uThe che, ane tenI aMdara raheluM mAna te vALAne vadhu pradipta karavAne mATe pavananuM kAma kare che. eTalA mATe Indra namirAjane kahe che ke he mithilAnareza! je rAjAo Apane namatA nathI, ApanI AjJAmAM rahetA nathI temane tamArA zauryathI, parAkramathI, vIryathI tamArA vazamAM kare, tamArI AjJA nIce lA, pachI Apa dIkSA leje. jethI ApanA gayA bAda keI ApanA rAjyane chinnabhinna karIne tamArA putranuM rAjya laI zake nahi. te rAjAone parAjita karI tamArI ANa vartAvI de, pachI koI prakArane bhaya na rahe. parIkSA karanAra vIra che, javAba denAra vIra che. namirAjarSi IndranA A praznanA javAbamAM zuM kahe che? jo sahassa sahassANa, saMgAme dujjae jie| ega jiejja appANa, esa se paramo jo // 34 // Page #905 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna durjaya saMgrAmamAM daza lAkha subhaTane jItavAvALAnI apekSAe eka AtmAne jItanAra vadhu baLavAna che tathA temane A vijaya sarvotkRSTa vijya che. namirAja kahe che bhalA mANasa! tane kharA parAkramanI khabara nathI eTale Ama bele che. je mANasa bahAranA yuddhamAM potAnI eka bhujAthI daza lAkha subhaTane jIte, jene bIjI bhujAne sahAro paNa le na paDe e zUravIra hoya paNa jeNe vibhAvamAM gayelA evA duSTa AtmAne ja nathI te jItelo nathI paNa chatAyeluM che. subhaTone jItavAnI apekSAe AtmA para vijaya prApta karavAvALo adhika parAkramI ane baLavAna che, kAraNa ke lAkha subhaTanI sAthe yuddha karavAvALA ane tene parAjita karavAvALA zUravIra paNa AtmanigrahamAM kaSAyo para vijaya prApta karavAmAM asaphaLa rahe che. tenuM zArIrika baLa Atmanigraha karavAmAM asamartha bane che, eTale kaSA para vijaya prApta karavAne badale te tenAthI parAjita thaI jAya che, mATe viSaya kaSAyane jItavAmAM sAco vijaya che. ene jItanAra sAco subhaTa ane sAco vijetA che. je pitAnA AtmAne jItyo nathI to bahAranA hajAro, lAkhAne jItavAmAM zuM vaLyuM? anAdi anaMtakALathI AtmA paramAM lebhAIne, laMpaTa banIne uchuMkhala thaI gayo che ane aneka prakAranA IdrinA udhamAta, viSaya-tRSNa ane krodhAdi kaSAyo vagerenA udhamAta karI rahyo che. vijaya te eno karavAno che. enI sAme jaMga khelIne ene vaza karI enA e udhamAta maTADavAnA " che ane AtmA para vijaya meLavavAno che. AcArAMga sUtramAM bhagavAna belyA che ke " nAme tuM nAme, ne huM name che nAme " je ekane namAve che te anekane namAve che, ane je anekane namAve che te ekane namAve che. A sUtramAM bhagavAne Atma vijaya tathA kaSAya vijayane upadeza Apyo che. jeNe ekane jItI lIdhe teNe sArA saMsArane jItI lIdhe. enuM tAtparya e che ke jeNe AtmA para vijaya prApta karyo che teNe sArA saMsAra para vijayapatAkA pharakAvI che. jeNe jeTalo bAhya saMsArane jItyA che teTalA aMzamAM teNe AtmA para vijaya prApta karyo che. bAhya saMsArane jItavo eTale mamatAmaya saMyogone tyAga kare. A tyAga Atma vijayanuM mahAna sAdhana che. Amika ane bhautika saMgrAmanI sarakhAmaNa - jevI rIte saMsAramAM rAjA-mahArAjAo vacce bhautika saMgrAma thAya che te rIte AtmAnI ubhAvika ane svAbhAvika zaktio vacce haMmezA yuddha thayA kare che. bhautika saMgrAma haMmezA thatuM nathI. te te kyAreka thAya che paNa A AdhyAtmika saMgrAma to paLe paLe cAlu rahe che. bhautika saMgrAma thAya tyAre be pakSamAMthI koI eka pakSa parAjaya pAme tyAre te yuddhane aMta Ave che, te rIte AdhyAtmika yuddhamAM paNa jyAre svAbhAvika ke bhAvika zaktimAMthI kaI ekane parAjaya thAya tyAre yuddhanI pUrNAhUti thAya che. je svAbhAvika zaktinI hAra thAya ane vaibhavika zaktino vijaya thAya to AtmAne naraka nigodamAM javuM paDe Page #906 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 81 che ne mahAna duHkha veThavA paDe che. je svAbhAvika zaktino vijaya thAya te mekSanuM anaMta avyAbAdha sukhavALuM akhaMDa, avinAzI rAjya prApta thAya che. bhautika saMgrAmamAM baMne pakSa tarapha yoddhAo hoya che, tema AtmAnA saMgrAmamAM paNa yoddhAo hoya che. te ddhAo kayA ? khabara che? A yuddhamAM eka tarapha caitanya rAjA che. temane samyakatva, dazavidha yati dharma, paMca samiti, traNa guti, ratnatraya Adi subhaTo che. bIjI bAju kAmarAjA che. tenA mithyAtva, moha, pramAda, kaSAya Adi subhaTo che. A yuddha ApaNI carmacakSuthI joI zakAtuM nathI. ene jovA mATe aMtaradaSTinI jarUra che. AtmAthI-mokSAthI sAdhake A yuddhane joI zake che, ane temAM bhAga le che to teo potAnA zatruone mULamAMthI nAza karI de che. bhautika saMgrAma te sthUla che. skUla saMgrAmamAM jIta meLavavA sthala sAdhanatalavAra, bANa, bhAlA vigere sAdhanonI sahAyatA levI paDe che. jyAre AdhyAtmika saMgrAma te ati sUkSama che. sUma saMgrAmane jItavA sUyama sAdhananI AvazyakatA rahe che. te yuddhamAM kSamA-dayA-tyAgarAgya-saraLatA, nirlobhatA Adi sAdhananI sahAya levI paDe che. AMtarika zatruo sUkSama che, tethI temane jItavA mATe sUma sAdhana ane AtmabaLanI apekSA rahe che, mATe zAstrakAra bhagavAna kahe che ke Atma vijaya karo. bhautika yuddhamAM rAjA vijaya meLave te amuka rAjyane, dhanane lAbha thAya che, paNa " jeNe AdhyAtmika vijaya meLavyo che te traNe lekanuM rAjya meLave che. e vijetA traNa leka para potAnuM zAsana kare che. temane rAjA-mahArAjAo te zuM, denA adhipati Indra paNa temanI sevA karavAmAM saubhAgya mAne che. bhautika vijya te kayAreka parAjyamAM pariNata thaI jAya che. ghaNIvAra moTA moTA samrATane paNa hAra khAvI paDe che, paNa jeNe eka vAra AdhyAtmika yuddhamAM vijaya meLavyo tene to kyAre paNa hAra khAvI paDatI nathI. e zAzvata vijaya che. bhautika vijetA sattAnA nazAmAM bhAna bhUlI duniyAnA jIva para trAsa vartAve che jyAre Atmika vijetA te Adhi-vyAdhi ane upAdhinA trividha tApathI saMtapta banelI duniyA para kayANanuM pANI sIMce che. AdhyAmika vijaya e parama ane carama vijaya che. namirAja kahe che, he vipra ! tame kaho cho ke tame yuddha karIne zatruone namAvIne jAva, paNa he vipra ! tame je yuddhanI vAta kare che e bAhya yuddha-zAstra zIkhavuM kAMI muzkela nathI. je tamane vismaraNa na thayuM hoya to eka purUSa mAtAnA garbhamAM rahyo rahyo che koThAnuM yuddha zIkhyo hato. e kaNa? abhimanyu. e kAMI mATI ke agharI vAta nathI, paNa A Amika yuddhanuM zAstra zIkhavuM ghaNuM muzkela che. yoddhAo temAM praveza karI zakatA nathI. vidvAne temAM cAMca kUbAvI zaktA nathI, paNa mAtra AtmakalyANanA jIjJAsuo-pachI te game tevA melAghelA hoya, hozakoza vagaranA hoya, bhalene vyAkaraNa ane bhASAnA alaMkArothI ajANa hoya, paNa te jijJAsuo mAtra zIkhI zake che. 51 Page #907 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 sArA rana rASinI vAta indre eka citte sAMbhaLI lIdhI, pachI e AdhyAtmika zAstra zIkhavA utsuka banyA paNa khullI rIte mAMgaNI karatAM temanI hiMmata cAlI nahi, tethI emaNe prazno pUchIne anubhava meLavavAnuM nakkI karyuM. have Indra pUchaze ke evA yuddha kayA kSetramAM thAya ? konI konI vacce thAya ? tenA mirAja javAba Apaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. caritraH-lagnanI dhAmadhUmaH- lagnanA divasa AvI gayA. mane pakSamAM dhAmadhUma thaI rahI che. vAjIMtrA ne zaraNAI enA sUra sabhaLAI rahyA che. sau lagnanI dhamAlamAM paDI gayA che. zubhamatinI sakhI tenI majAka uDAve che. sakhI ! tane kizeArakumAra jevA pati maLyA che. nAma tevA temanAmAM guNu che. piyaramAM paNa lakSmInA pAra nathI ane sAsarIye te amArA sAMbhaLavA pramANe sAnAnA hiDALA che. AvA sukhavaibhavamAM tu amane yAda paNa nahi kare. sakhI ! tuM A zuM bole che ? varSonI prIta zuM huM kSaNamAM bhUlI jaiza ? ApaNI prItamAM kayAre paDado nathI. je paDado rAkhIne prIta kare te verInI rIta che. tuM gAMDI thai che ke zuM ? mArA haiyAnA sihAsana para sthAna pAmela sakhIpremane koI paNa bhUlAvanAra nathI. samajI ? A rIte sakhI majAka karI rahI che. cArImAM javAnI taiyArIe thavA lAgI. lagnajIvananA prayANamAM keTalI viSamatA che! Aja dina sudhI mAtA pitAe prema ane snehanuM sicana karI ucherIne moTI karI tene khIjA ghera mAkalavAnI. eka bAju mAtApitAnA viyeAga ne bIjI bAju patinA saceAga. eka tarapha ha ne bIjI tarapha zeA. janaka, jananI ane janmabhUminA prema visArI svajana, snehIo ane sakhIenI vidAya laI ne parAyA gharane pAtAnuM banAvavuM paDe che. sAsune mAtA, sasarAne pitA, diyarane bhAi ane naNaMdane bena mAnavAnA hAya che ane sAsu paNa vahune dIkarI samAna mAne te temanA sa`sAra svarga samAna ane che, karIne eka ajANI vyaktinA hAthamAM parama zraddhAthI jIvana arpaNa karavuM paDe AvI duSkaratA heAvA chatAM lagna samaye chokarInA dilamAM keTaleA thanaganATa hoyache! je lagnajIvanamAM mAtra sauMsAranI vRddhi che, rAganA khadhana che, mAhanA ghena che, mAyAnA pAza che, viSayeAnA pAna che, AtmAnuM patana che, te lagnajIvana peAtAne sukhI kaI rIte karI zake ? A zubhamati tA Adarza nArI che. mAnava jIvanane dIpAvavA ucca jIvana jIvanArI che. peAte pAtAnA bhaviSyanI vAta jANatI hatI paNa atyAre te mAMDa mAMDa badhu bhUlIne uparathI AnaMda manAve che. te teA aramAneAnA pravAhamAM taNAtI hatI. lagna jIvana eTale ekabIjAnA sukhaduHkhamAM etaprAta banavAnI sAcI dRSTi. dharmaArAdhanA ke kartavya paMthamAM ekakhIjAnI huThThuM che, mACdarzana che. e dAMpatya jIvana jo vilAsanI bhAvanAthI pASAya tA jIvana zuSka bane paNa anyAnyanA uddhAranI ciMtA jAgRta rahe teA naMdanavana paNu banI jAya. peAtAnA pAkaLane pragaTa na karavAnI citAmAM zeTha :-lagna maheAtsava ujavAI Page #908 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 803 rahyo che. lakSmItta zeThane AnaMdanA pAra nathI. kAraNa ke temanA pAsA saLA paDI rahyA che. basa, have cAra pherA pharI le ne jAna ghera pahoMcI jAya eTale khasa. tyAM sudhI haju okhama che. jAnaiyA AnaMda killeAla karI rahyA che. amArA zeThane kuLavadhU kevI sarasa maLI ! zeThanu` kuLa dIpAvaze. kizeArakumAra corImAM AvyA ne zubha muhutaeN zubhamati ane kizarakumAranA lagna thayA. jamAIne jotA dhanada zeTha ane zrImatI zeThANInA haiyAmAM ThaMDaka vaLI. kevI sarasa joDI che! kAI kahe ke zubhamati bhAgyazALI ke tene AvA pati maLyeA. tA kAI kahe ke chekarA bhAgyazALI ke tene AvI suMdara kanyA maLI. zeThe dIkarIne kariyAvara tA eTaleA karyAM che ke pAchu' vALIne joyu nathI. ekanI eka dIkarI che. eka jue ne eka bhUlA evA suMdara kariyAvara karyAM che. " dhanada zeThe vevAione sArI evI paherAmaNI ApI. zubhamatine sArI sArI hitazikhAmaNA ApI zvasura gRhe vaLAvI ane badhAe navadaMpatine sukhI thA 'nA aMtarathI AzIrvAda ApyA. lakSmIdatta zeThanA manamAM te kaI juduM' maMthana cAlatuM hatuM. lagna tA thaI gayA, paNa have jaldI ghera paheAMcavu. che. hAthamAM AveleA avasara tA ThAThamAThathI pUrNa thaI gayA paNa have? tethI lakSmIdatta zeDa dhanada zeThane kahe che zeThajI ! have amane jaldI vidAya ApeA. dhanada zeTha kahe che zeThajI ! Apane zI utAvaLa che ? mAre te| jAnane be traNa divasa rAkavI che. jAna be traNa divasa rahe ne lahera kare. zeThajI ! amAre utAvaLa kAMI nathI, paNa A mArA ekanA eka dIkarA che. tene joI ne badhA ema khele che ke vidhAtA navarI haze tyAre A chekarA ghaDayA haze ! leAkeA badhA cUMTI khAya che. na kare nArAyaNa ne kaMi mane tA! mATe jaldI javAnI utAvaLa che. peTamAM kapaTa che eTale banAvaTI vAtA ubhI kare che. raDatI AMkhe vidAya :-zeThanA kahevAthI dhanaH zeThe jAnane vidAya ApI. zeThane dIkarI eka ja che. tene sAsare vaLAvavAnA samaya thaye!. tenI mAtA te caiAdhArA AMsue raDe che, pitA raDe che, svajanA, sakhIe badhA raDe che. zubhamati paNa mAtAne vaLagI paDIne khUba raDI. ekadama karUNa vAtAvaraNu banI gayuM, paNa aMte teA vidyAya ApavI paDe ne! dIkarI to pArakA gharanI vastI ! sakhIe paNa vidAya ApatA kahe che sakhI ! kizArakumAra maLatAM amane bhUlI na jatI. amane kayAreka kayAreka yAda karaje. aMte badhAe raDatI AMkhe vidAya ApI. jAna tyAMthI vidAya thaI, ane bhImapura paheAMcI. mAyAjALa kevI rIte racavI tene vicAra karatA zeTha :-lakSmItta zeThanA manamAM AnaMda che ke lagna maheAtsava kevA suMdara ujavAI gayA ! meM kevA lagna karyAM ne suMdara kanyAne mAre ghera lAvyA. badhAe utsAhapUrvaka dhAmadhUmathI jAnane vadhAvI ane navapatine gharamAM ma"gala pravela karAvyeA. temane jovA te AkhuM gAma hileALe caDhayuM. AvA prasaMgamAM te badhAne bhegA thatAM vAra nahi. ahI bolAvavA hoya te amAre tamane kahevu paDe. badhA navadaMpatIne joI ne prazaMsAnA puSpA veratA, ane khUba vakhANu Page #909 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna karatA. lagna patyA tyArathI zeThane ciMtA thavA lAgI ke navavadhUne paraNIne laI gayA pachI zuM karavuM ? kizAra rakta koDhIyo che. ene soMpavI kevI rIte ? ema aneka vicAro manamAM ghoLAyA kare che. divasa te pUro thaI gaye. rAtrI paDI. gharanA badhA mAguso lagnanA kAmakAjathI thAkI gayelA, tethI mIThI niMdrAmAM poDhI gayA. lakSamIdatta zeDa sUtA paNa nidrA AvatI nathI. manamAM eka prazna gUMthAyA kare che ke kizoranuM ane zubhamatinuM milana kevI rIte thAya ? te ciMtAmAM nidrA derInA darzana kyAMthI thAya? have zuM banaze te bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 91 Aso vada 10 ne zanivAra tA. 24-10-81 sarvajJa, sarvadazI bhagavAna pharamAve che ke jagatanA dareka jIva sukhanI AzA rAkhe che. sukha meLavavA mATe doDadhAma kare che, paNa sAcuM ane zAzvata sukha kone kahevAya tenuM tene jJAna nathI. mukti e zAzvata sukhanI jananI che. jyAM sudhI AtmA baMdhanamAM che tyAM sudhI sukhanI AzA tene mATe vyartha che. sukha prApti mATe baMdhanathI mukta thavuM parama Avazyaka che, ane baMdhanathI mukti mATe dharmanI ArAdhanA jarUrI che. dharmanI ArAdhanA mATe sarva prathama AvazyakatA samyakatvanI che. samyakatvamAM zuddha zraddhAnI jhalaka hoya che. je mANasa koI pralobhanamAM prabhAvita thaIne athavA game tevA kaparA prasaMgamAM paNa zraddhAno tyAga karatA nathI te mANasanI zraddhA ane vizvAsa prazaMsanIya che. kriyAtmaka rUpamAM te mANase bhale koI vastuno tyAga na karyo hoya, choDavA lAyaka vastuone thoDA pramANamAM paNa cheDI na hoya ane AdaravA gya vastuone AMzika mAtra Adara na karyo hoya paNa temanI zraddhA je daDha che te deva athavA saMsAranI koI paNa zakti tene zraddhAthI vicalita nathI karI zakatI, ene samyakatva kahevAya che. enuM bIjuM nAma che sAcI zraddhA. je avirati samyaphadaSTi che te vrata paracakhANa karI zakatA nathI paNa temanA manamAM te satata e ja bhAvanA hoya che ke tyAgavA yogya vastuno tyAga karyA vinA ane AdaravA gyane AdaryA vinA sukhanI prApti thavAnI nathI. te divasa mArA mATe parama kalyANakArI haze ke je divase tyAgavA lAyakano tyAga karIza ane AdaravA cogyane AdarIza. zraddhAnI daratA ane dRSTinI nirmaLatA (samyaphava) e prathama prakAranA dharmanI ArAdhanA che. bIjA prakAramAM sAmAnya rUpamAM (veDA pramANamAM) cheDavA lAyakane choDe che ane AdaravA cothane grahaNa kare che. zrAvake tyAgavA gya samudramAMthI kevala biMdu eTale tyAga karyo ane grahaNa karavA gyamAMthI teNe bindu jeTaluM grahaNa karyuM. A alpa grahaNa ane alpa tyAganA kAraNe zrAvakane dezavirati kahe che. A dharmanI ArAdhanAno - bIje prakAra che. dharmanI ArAdhanAne trIjo prakAra che sarvavirati. A dharmamAM tyAgavA Page #910 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 805 gya badhAne tyAga kare che ne AdaravA yogya badhAne Are che. eTaluM karyA pachI paNa sAdhakane pramAdanA kAraNathI, asAvadhAnInA kAraNathI, ane mana-vacana ane kAyAnA yoganI caMcaLatAne kAraNe thoDo ghaNe doSa lAgI jAya che. apramatta avasthA te thoDA samayane mATe Ave che. tenI sthiti aMtarmuhurtanI hoya che. jyAre pramAda avasthA lAMbA kALa sudhI rahe che. dharmanI ArAdhanAno A trIje prakAra che. jemaNe sarvavirati dharmanI ArAdhanA karI che evA ApaNuM nami rAjarSi temanI zraddhA keTalI daDha che. temanI parIkSA karavA devalokanA siMhAsana choDI khuda Indra pote vipranA rUpamAM AvyA che ne kevA kevA prazno kare che, chatAM namirAja temanI sAme naDaratApUrvaka javAba Ape che. temanA ekeka javAba parathI jaNAI Ave che ke temanI zraddhA keTalI daDha che ! InTe kahyuM ke Apa ApanA dumana rAjAone vaza karIne pachI dikSA leje, tyAre namirAje kahyuM ke zUravIra, mahAparAkramI kSatriya purUSa potAnI eka bhujAthI daza lAkha ddhAone jItato hoya paNa je teNe AtmAne ja nathI te te jItelo nathI paNa chatAyeluM che. A sAMbhaLIne IndranA manamAM thayuM ke A te kaI judA yuddhanI vAta karatA lAge che, eTale teNe pUchyuM-vIra ! evA yuddha kayA kSetramAM thatA haze ? tyAre namirAja kahe che, appANa meva jujjhAhi, ki te jujjheNa bajjhao / appANamevamappANa, jaittA suhamehae // 35 // tuM AtmA sAthe yuddha kara. tAre bahAranA yuddhanuM zuM kAma che? kAraNa ke AtmAne AtmAthI jItIne sukha meLavI zakAya che. namirAja kahe che te vipra ! tuM AtmA sAthe yuddha kara. bahAranA yuddhathI tAruM kaI paNa prayajana siddha thavAnuM nathI. arthAt bahAranA zatruo sAthe laDIne zuM maLavAnuM che? emAM te kSaNika kIti ane kSaNika saMpatti maLyA, paNa pharIthI duzamana ubhA nahi thAya enI zI khAtrI? e bhogavavA zarIra sAruM raheze ke kema? ene ze bharose? zarIra sAruM raheze te chevaTe mRtyu te nizcita che. moTA saMgrAma jItanArane paNa mRtyu vakhate karmarAja bakarInI jema upADIne cAlato thaI jAya che, ane kayAMya naraka tiryaMcagatimAM pherapaNe rIbAta karI mUke che. emAM bAhya saMgrAma chatyAnA zA aramAna rahyA ! mATe jJAnInI A sonerI salAha che ke laDo sau AtmasaMgrAme, bIja saMgrAma zA karo, zuddhAtmAthI durAtmAne, jItIne sukha meLavo. namirAjanI vAta sAMbhaLIne Indra pUche che he vIra ! evA yuddha kyA kSetramAM thatA haze? namirAje kahyuM: AtmakSetramAM. te yuddha kenI kenI vacce thatA haze? zuddhAtmA ane durAtmA vacce. temAM keNa chatatuM haze ? zuddhAtmA. temAM jItanArane zuM maLatuM haze ? AtmabhAva. dareka javAbamAM AtmA-AtmA ane AtmAnuM nAma sAMbhaLavAthI Page #911 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 803 zAradA ratna Indra gabharAya. te kAMI samajI zakyo nahi, paNa AtmajJAnanA pAragAmI namirAje tene mUMjhavaNamAMthI mukta karyo. namirAja kahe che ke he vipra! e Atmika yuddhazAstramAM traNa prakAranA AtmA kahyA che. bahirAmA, aMtarAtmA ane zuddhAtmA athavA paramAtmA. bahirAtmA eTale meha rAga, eha rAga ane daSTirAga. e traNa prakAranA rAga ane dveSathI para pudgalene mArA tArA mAnavAne svabhAva, aMtarAtmA eTale rAga-dveSanI pariNati aTakAvI ekatva bhAvamAM pravartAnA svabhAva ane zuddhAtmA eTale zarIra ane karmAdinI gerahAjarInA kAraNe dravya ane bhAva karmathI rahita parama zuddha, nivikalpa, AnaMdamaya ane anaMta jJAnadarzana sukha tathA vIryarUpa lakSmI sahita je sthiti te zuddhAtmA. bahirAtmAnuM hathiyAra mana che. tene dha-mAna-mAyA-lobha e cAra dhAre che, zuddhAtmAnI prAptimAM aMtarAtmA e cAra dhAravALA hathiyAra sahita ADA AvatA bahirAtmAne harAvavA yuddha kare che. e yuddha ghaNuM jokhamabharyuM che. Indra kahe-kevI rIte jokhamabharyuM che? ghaNI vakhate hAthamAM Avelo vijaya hAramAM padaTAI jAya che. ghaNIvAra zatruno chUpo humalo sahana karavo paDe che, ghaNIvAra duzmananI chAvaNInI caryA gupacupa joIne tene haThAvavAnA IlAja zodhavA paDe che. Indra kahe namirAja ! A rUpakamAM huM kAMI samajI zakato nathI. namirAja kahe, tamane na samajAtuM hoya te huM samajAvavA taiyAra chuM, he vipra! Ape joyuMne A zAstra kevuM muzkela che ? je zAstra zIkhavuM muzkela che te amalamAM mUkavuM keTaluM muzkela hovuM joIe! kharekhara A yuddha daivI hovuM joIe. have Apa mArI vAta sAMbhaLe. meM Apane kahyuM ke ghaNI vakhata hAthamAM AvelI jIta khovAI jAya che. tene artha e che ke AtmA karmazatru sAme laDavAne sajaja thAya arthAt munipaNuM aMgIkAra kare te aDadhI chata maLyA barAbara gaNAya, kAraNa ke eka kahevata che ke "pahelo ghA te aDadhI jIta.? saMsAranA samasta sukha ane saMbaMdhone tajavA e kAMI nAnI sUnI vAta nathI, mATe e eka aDadhI jIta kahevAya, paNa je saMyama lIdhA pachI potAnA mULa dhyeyane bhUlI jAya, saMsArI saMbaMdhamAM phasAya, gupta rIte nANAM rAkhe, strIono paricaya kare, jJAna na hoya chatAM jJAnIne DoLa kare, vairAgya na hoya chatAM mahArAgIne phAke rAkhe, svAdhyAya bhUlIne cAra kathAmAM samaya vItAve te evA sAdhaka mATe ema kahevAya ke temaNe hAthamAM AvelI chata I, eTaluM ja nahi paNa jema vahepArI naphA mATe vahepAra kare, paNa jo DahApaNathI na varte to ulTI khoTa jAya che, tema A sAdhaka paNa ulTA kheTamAM paDe che. ghaNA bicArA AvA yoddhAoe ghaNI vAra saMyama lIdhe paNa Akhare ghAMcInA baLadanI mAphaka tyAM ne tyAM rahyA. namirAjanI vAta sAMbhaLIne viprane vadhu jANavAnI itejArI lAgI. te kahe che, te prabho! evA loko mATe zuM sudharavuM azakya che? zuM teo potAnI bhUla na sudhArI zake? he vipra ! evuM nathI. jyAre te sudharavAne daDha nirNaya kare tyAre sudharavuM zakya Page #912 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaradA ratna 807 bane che. evA ghaNA dAkhalA che. naMdISeNa muni gaNikAnA ghera rahyA ane pachI ThekANe AvyA che. A yuddhanI vizeSatA e che ke hArane jItamAM badalAI jatAM vAra lAgatI nathI. je pakSa hAramAM dekhAya te ghaDIkamAM jItI paNa jAya ane dekhAvamAM jIta dekhAtI hoya te ghaDImAM hAra paNa pAme. are, kaMIka vAra kaI moTA yoddhA mATe ApaNane dekhAtuM paNa na hoya ke e mahAtmAnA lalATamAM naraka lakhAyelI haze ane narakamAM janAra AtmA devalokanA mahAna sukho bhegavavA cAlyA jAya. jema ke yugabAhu Indra kaheApe ghaNI suMdara rIte samajAvyuM. have Apa e samajAvo ke ghaNI vakhate duzmananI chAvaNInI carcA gupacupa joIne temane haThAvavAnA IlAja zodhavA paDe che e kevI rIte? he vipra ! sAMbhaLo, rAga kayA kAraNathI utpanna thAya che ? kevA saMyogomAM vRddhi pAme che? kaI bhUmimAM tenuM bI baLI jAya che ? kayA kSAra nAMkhavAthI bI ugI zakatuM nathI ? Sa zAthI utpanna thAya che ? te kayA kayA rUpa dhAraNa kare che? kayA samaye te zAMta thaI jAya che? kayA vakhate te bhabhUkI uThe che ? tene kevuM khAtara anukULa che? e sarva chUpI rIte tapAsavuM, e kAma zuM zatrunI caryA jovA jevuM nathI? A vAta sAMbhaLI indra hasI paDayo. mane mApha karo mahArAja. tamArI vAta te dariyApAranI lAge che. meM te AvA vicAra karanArA sAdhu ochA joyA che. namirAjanA javAbathI Indrane khUba saMteSa ne AnaMda thayo. zI tamArI adhyAtma bhAvabharI vAta ! zI tamArI saMmaniSThA ! kharekhara ApanI dalIle, ApanA javAba evA jaDabAtoDa che ke te viruddha huM kAMI bolI zakato nathI. have te huM ApanA adhyAtma saMgrAmanI vAta barAbara samaje. namirAjanA vairAgyabharyA javAba sAMbhaLIne virAgya AvyA vinA rahe nahi. evA emanA AtmaspazI javAba che. namirAja te sAro saMsAra choDIne nIkaLI gayA. sArA rAjavaibhavano tyAga karyo. tame eTaluM na karI zake te zrAvakanA bAra vrata te grahaNa kare. bAre vrata aMgIkAra na karI zako te eka vrata te grahaNa kare, te paNa kalyANa thaze. bAra vratamAM navamuM vrata sAmAyikanuM che. tame eka sAmAyika kare eTale cauda rAjalakanA jIvone abhayadAna maLyuM. sAmAyika vrata jIvanamAM samatAne lAve ne mamatAne kApe. bhagavatee A sAmAyikane apAra mahimA Dagale ne pagale gAya che. be ghaDI mATe duniyAnA sarva ane abhayadAna ApavAnI tAkAta dharAvatA A sAmAyikanA AnaMdanuM ane lAbhanuM pUchavuM zuM ! pannavaNa sUtranA paMdaramA padamAM gautamasvAmIe bhagavAna mahAvIrasvAmIne vaMdana karIne pUchayuM, he prabhu! eka muharta zuddha samati sahita sAmAyika kare te tene zuM lAbha thAya ? tyAre prabhue kahyuM- he gautama! 92 kroDa, 59 lAkha, 25 hajAra 925 palyopama ane eka palyopamanA sAta bhAga karIne temAMthI traNa bhAga jhAjherA zubha devatAnuM AyuSya bAMdhe. sAmAyiko keTale mahAna lAbha ! mahArAjA zreNika bhagavAna mahAvIra svAmInA parama bhakta hatA. temaNe eka vAra Page #913 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna kayAM jaIza ? bhagavAna bhagavAne kahyu-zreNika ! marIne narakamAM jaIza ? bhagavAnane pUchyuM-he mArA tAraNahAra prabhu! hu ahIthI marIne keAInI zarama na dhare. e teA je heAya te satya vAta kahI de tuM marIne narakamAM jaIza. prabhu ! huM ApanA paramabhakta, zuM huM e sAMbhaLI huM dhrujI uThayo chuM. mArAthI zI rIte sahana thaze e naraka gatinA trAsA ! duHkhA ! bhagavAna kRpA karIne mane evA kAI upAya batAvA ke jethI narakamAM javAnuM aTakI jAya. jema bALaka mAtA pAse raDe tema zreNika rAjA bhagavAna pAse raDayA. bhagavAna kahe zreNika ! A kAyado mArA gharanA nathI, paNa kamarAjAnA kAyado che. jevA karmo karyA hAya te pramANe gati maLe. bhagavAna jANe che ke enA AyuSyanA baMdha paDI gayA che te have pharavAnA nathI, chatAM saMtASa ApavA kahyuM, huM zreNika ! A ja rAjagRhI nagarImAM rahetA puNiyA zrAvaka jo tane peAtAnI eka sAmAyikanuM paNa phaLa Ape te tAre narakamAM javAnuM aTakI jAya. A sAMbhaLI magadha samrATa zreNika rAjA puNiyAne tyAM gayA. puNiyA zrAvake peAtAnI sthiti anusAra rAjAnA Adara satkAra karyAM, pachI pUchyuMmahArAjA ! ApanuM Agamana A garIbanI jhuMpaDIe kayA kAraNasara thayu. ? puNiyA ! bhagavAna mahAvIra prabhu kahe che ke jo puNiyA eka sAmAyikanuM phaLa tane Ape teA tArI narakagati aTakI jAya. tuM kahe teTalI sa*patti ApavA taiyAra chuM. are, tuM mAge tA magadhanuM rAjya tane ApI dauM paNa tArI eka sAmAyikanuM phaLa mane Apa. jojo, have puNiyA zu' javAba Ape che ? 08 zuddha sAmAyikanuM mUlya H-he mahArAjA ! Apa mane kharII zakeA che. paNa mArI sAmAyikane kharIdavAnI ApanI keAI tAkAta nathI. huM ApanA prajAjana chuM, ApanI AjJA nIce rahuM chuM. Apa mArA dehanA mAlika che, tethI Apa AjJA karIne rAjamahelamAM laI jaI zake che, jelamAM pUrI zake che ane phrAMsIe paNa caDhAvI zake che. ApanI icchA pramANenA kAma mArI pAse baLajakharIthI karAvI zakeA che. tame dehanA mAlika che paNa mArA AtmAnA mAlika nathI. sAmAyika e AtmAnA guNa che. e vecAtI ApI zakAtI nathI. mArA aMtaramAM uchaLatA zubha bhAvAne kharIdavAnI ApanI zI zakti che ! huM jyAre sAmAyikamAM beThA houM chuM tyAre tamAruM rAjya te zuM, traNe jagatanI Rddhi mane ghAsanA taNakhalA jevI lAge che. e vakhatanI mArA cittanI prasannatAnuM, AnaMdanu varNana thaI zake tema nathI. huM mahArAjA! mane te ema lAge che ke prabhue narakagati teADavA mATe tamane 'sAmAyikanuM phaLa kharIDhI Ava,' evuM kahIne kharekhara tA AkhA magadhanA rAjyane bhAgavavAnA AnaMda karatA mAtra be ghaDInI sAmAyikanA AnaMda keTaleA badhA hAya che te Apane samajAvavA mATe ahI meAkalyA lAge che ane sAmAyika e kAMi sAmrAjyathI kharIdI zakAya tevI mAmUlI cIja nathI. e satyanI pratIti karAvavA mATe prabhue Apane mAlyA lAge che. Apa sAmAyikanuM phaLa levA AvyA che paNa huM te ApI zakuM tema nathI. puNiyAnI vAta sAMbhaLI zreNika rAjA zu eTale ? magadhanA samrATa jevA samrATa Page #914 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 09 zreNika rAjAne paNa garIba evA puNiyA zrAvaka pAse je sAmAyikanA phaLanI bhIkha mAMgavI paDI te sAmAyikanI kiMmata keTalI haze? te sAmAyika Aje ApaNu pAse paNa vidyamAna che, paNa enI kiMmata samajAI nathI. sAcI samajapUrvakanI, samatA rasathI bharapUra sAmAyika karavAmAM Ave to beDo pAra thaI jAya, pachI zA mATe ADAavaLA phAMphAM mAravA? roja ochAmAM ochI eka sAmAyika to karo. sAmAyika e be ghaDInuM cAritra che, mATe saMpUrNa cAritra na laI zake te ATaluM te kare. namirAja to jAvajIvanuM cAritra laIne gharanI bahAra nIkaLI gayA. cAritra mArgathI DagAvavA khuda Indra AvyA paNa karma saMgrAmamAM jhajhumavA nIkaLelo sAdhaka koIthI pAcho paDe nahi. jeNe AtmAnI zakti meLavI che evo sAdhaka te karma saMgrAmamAM vijaya meLavIne jaMpe. kahevAya che ke savA be tolA jeTaluM piolITara nAmanuM drAvaNa sArAya vizvane samudramAM DUbADI devAnI tAkAta dharAve che. je jaDa paramANunI ATalI agAdha zakti hoya te pachI AtmAmAM to anaMta baLa che. cetananI pracaMDa zakti che. anaMta baLavALA te AtmAmAM aMtarmuhurtamAM anaMta anaMta karmone bhUkakA bolAvI de tevI aka tAkAta che. kSapakazreNInA AtmAnA dhyAna baLanI anupama tAkAta che. A parigraha, parivAra vagere eka jAtanI moha rAjAnI bheTa che. ema AtmA samaje te AtmAno karma para vijaya hAthaveMtamAM che. meha rAjAe kAyAnA aNue aNumAM AtmAnA asaMkhyAta pradeza para ane cauda rAjalekanA aNue aNumAM kAtila yaMtra evA goThavelA che te tyAre bhUkko thaI zake ke jyAre saMsAranA bhejane aMdara pravezavA na de ane pratyeka samaye AtmA jAgRta bane te maha rAjApara vijaya meLavI zakAya che. ApaNe paNa moha rAjA para vijaya meLavI mokSanA sukha pAmIe e AzA sahita viramuM chuM. caritra : patinI patikSA karatI zubhA - daMbhI, mAyAvI ane kapaTI lamIdatta zeThe mAyA karIne guNacaMdrane paraNAvyA. gAmamAM Dhola, nagArA vagADI jAherAta karI eTale gAmanA loko jhAjhA jevA Ave. zeThane zuM batAvavuM che ? chokaro ke sAro, zauryavAna ane rUpALe che, pachI jubAnI rahe ne ! zeThe navadaMpatino zayanarama khUba zaNagAryo che. jhAkamajhoLa banAvyo che. sugaMdhita tela chAMTIne hekate banAvyo che. zeTha to abajopati che eTale zI khAmI rAkhe! zubhamatie zayanarUmamAM paga mUkyo. rUma joIne zubhamati vicAravA lAgI ke zuM A rUma che ! keTalI riddhinA svAmI haze! zubhamati potAnA zayanarUmamAM jaIne potAnA patinI rAha jotI palaMga para beThI. pitAne pati na Avyo eTale mahelanI cAre bAju tapAsa karI. manamAM vicAra karavA lAgI ke zuM teo saMtAI gayA haze ? zuM teo mArI parIkSA karatA haze? nA nA.... te haju sudhI kema AvyA nahi hoya ! te Akho mahela pharI vaLI. paNa kayAMya patinI chAyA dekhAI nahi. mAtApitAnA, sagAsnehIonA sneha ane premane choDIne chokarIe jene potAnuM AkhuM jIvana arpaNa karyuM te pati paraNyAnI prathama rAtre haju sudhI AvyA nahi, tethI tenuM haiyuM have adhIruM banI gayuM. Page #915 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarado 2 se abhI taka karyo na Aye svAmI, aMtara bahuta gabharAyA, abhI AyegA, abhI AyegA, IsI taraha samaya batAyA. tenuM aMtara akaLAvA lAgyuM, gabharAvA lAgyuM. tenI AturatA vadhavA lAgI. aMte palaMga para sUtI. tenA manamAM vicAra AvavA lAgyA. zuM huM patine nahi gamatI hAuM? zuM te bIjAnA premamAM haze ! ghaNIvAra verI na ciMtave evuM vahAlA ciMtave. pAcho vicAra Avyo. e te kadI bane nahi. meM A zA vicAra karyA? mArA pati kaI kAmamAM haze. hamaNAM Avaze. kArya pUrNa thatAM A abaLAne (patnIne) saMtoSavA uranA umaLakA sAthe padhAraze. huM aMtaranA umaLakA sAthe aMtaranA vadhAmaNe temane vadhAvIza, mArI AturatA zamaze, dilanI vivaLatA osarI jaze ne svargIya AnaMdano anubhava karIza. AzAnA sahAre dhairya meLavyuM. chatAM dilanuM ekalapaNuM ene bALatuM hatuM. manamAM hajAro kalpanAo ghaDI hatI paNa kalpanAnuM svapna sAkAra na banyuM. patinA badale dAsInuM bheTavuM-zubhamati khUba buddhimAna, DAhI ne guNIyala karI hatI. te patinI rAha jotI bAraNA sAmuM joI hI. manamAM khUba ciMtA thAya che, chatAM manamAM zraddhA rAkhIne beThI che, eTalAmAM bAraNuM khakhaDayuM. tenA manamAM harSa thayo ke nakakI mArA pati AvyA haze. eTale jaladI jaladI bAraNuM khelavA gaI. haiyuM te sutratA dAsI hatI. dAsIne jotAM te zaramiMdI banI gaI. zubhamatine beThelI * joIne dAsIe pUchyuM, svAminI! haju sudhI tame sUI gayA nathI ! aDadhI rAta thaI gaI che. have A5 nirAMte poDhI jAo. dAsI sutratA ! zuM sUvuM! uMdhuM! pahelI rAtre upAdhi AvI paDI. zI upAdhi ! zubhamatinA mukhamAMthI to aMte vedanA pUrNa zabdo sarI paDyA, paNa... eTalA zabdomAM sutratA samajI gaI ke zeThajI haju sudhI AvyA nathI. te kAraNe te vyathita banI gaI che, ane nidrAdevIe rIsAmaNuM lIdhA che. pUrve sAMbhaLelI vAta pratyakSa satya banatI ghaTanA -samaya pasAra karavA mATe suvratAe zubhamati sAthe cheDI alakamalakanI vAta karI, pachI thayuM ke hamaNAM zeTha Avaze e joI jAya te zarama Ave tethI te bAraNuM baMdha karI cAlI gaI. satI te udAsa thaI gaI che. tyAM barAbara bAranA TakorA paDyA. tyAM tene yAda AvI gayuM ke aho ! mArA patie mane paraNyA pahelA kahyuM hatuM ke satI ! huM tAro sAco vara nathI. huM te bhADe paraNavA Avyo chuM. tane paraNIne ghera jaIza eTale zeTha mane baMdhanamAM jakaDI deze ane tArI sAme keDhIyo pati hAjara karI deze. kharekhara ema ja banyuM lAge che. guNacaMdra karela vAtane khulAso tenI najara sAme taravA lAgyo, tene paraNyAne AnaMda-prasannatA badhuM osarI javA lAgyuM. zuM have mArA pati nahi Ave? kharekhara temaNe kahyuM hatuM te pramANe banyuM lAge che, nahi te paraNyAnI prathama rAtre atyAra sudhI AvyA vinA rahe ? tenI te paga bhAMgI gayA. tenI AMkhamAMthI AMsunI dhAra vahevA lAgI. patinI pratikSA bharelI madhura rAtrimAM tene have bhaya dekhAvA lAgyo. Page #916 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 811 zAradA ratna te raDavA ne zUravA lAgI. palaMgamAM beThI beThI raDe che. temaNe mane kahyuM hatuM ke tane duHkha paDaze mATe samajIne lagna kara. chatAM huM mAnI nahi. zubhamati bhAvi jIvananI duHkhada AgAhImAM-zubhA pitAnA patinI pratikSA karI rahI che. temAM tene bhayanA vAdaLAM utarI paDayA hoya tevuM lAgyuM. temAM pitAnA jIvananI salAmatI na dekhAI. have jIvananI salAmatI mATe zuM karavuM te vicAravA lAgI. bhaya ane bIjA salAmatInA bhUlatA jhUlA vacce te AvI ubhI hatI. DI rAtri jatAM pavananA jhapATAthI dIpaka bujhAvAnI taiyArImAM hatA. tenA zayanarUmamAM aMdhakAra chavAI gaye. kSaNavAra zubhamatinA manamAM thayuM ke mArA jIvanamAM paNa Aje aMdhakAra vyApI gayela che. game tema toya satI strI che. bIjI kSaNe mananI nabaLAIne dUra karI. A aMdhakAra mArA zIla para AkramaNa na kare e mATe te sajAga banI gaI. A pramANe vicAro AvavAthI tenA zarIranI zakti jANe haNAI gaI. tenA mukha uparanuM nUra uDI gayuM chatAM mukha para satItvanA teja camakI rahyA hatA. tenAmAM nArItvanuM khamIra hatuM, zIlanuM gaurava hatuM ke deha chUTe te bhale chUTe, prANa jAya te bhale jAya, paNa mAruM A zarIra bIjA keIne tAbe nahi thAya te nahi ja thAya. zubhamati A pramANe vicAra kare che tyAM keIe bAraNuM kholyuM. bAraNuM khelavAnA avAjathI te palaMga parathI ekadama ubhI thaI gaI. zuM mArA pati AvyA haze? dIpakane AchA prakAzamAM AvanAra vyaktinuM mukha barAbara dekhAtuM na hatuM, paNa tenI vicitra cAla dekhAI AvI. teNe joyuM ke te mANasa dhIme dhIme potAnA tarapha AvI rahyo che. jema jema e najIka Avate gaye tema tenuM mukha spaSTa dekhAvA lAgyuM. zubhamati samajI gaI ke bhale pizAka guNacaMdrane che paNa pozAkamAM rahele AtmA guNacaMdrane nathI. have satI tene zuM kaheze te avasare. vyAkhyAna naM-02 Ase vada 13ne ravIvAra tA. 25-10-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene! vizvavijetA, kaileya prakAzaka, anaMta jJAnI mahApurUSa pharamAve che ke, mAnava jIvanamAM jyAre dharma, saddaguNa ane sadAcAra romeromamAM vyApI jAya che, dharmanuM khamIra enA lehImAM dhabakatuM thAya che, haiyuM enA vicAromAM khavAI jAya che tyAre e dharma, sadguNenI sAcavaNI ane sadAcAranI jALavaNImAM sahAyaka bane che. AtmavikAsamAM ene apUrva ullAsa thAya che. saguNanA nAzanI AgAhImAM e AtmAne jeTalI ciMtA thAya che eTalI bhautika saMpattinI rakSAmAM ke nAzanI AgAhImAM thatI nathI. jyAM ajJAna che, tyAM dharmanuM zaraNa nathI. dharma vinAne mAnava vRddha thaI jAya chatAM tenuM mana te evuM ne evuM caMcaLa rahe che. saMsAra sukhanA rasIyA loko potAnuM yauvana vidAya laI rahyuM hoya chatAMya devAyelI yuvAnIne zodhavA pAchaLa samaya ane zaktino durupayoga karatA hoya che. sukha ane Page #917 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 812 zAradA ratna samRddhi hoya chatAM ya dharmaprema na hoya to e sukha-saMpatti tuccha gaNAya che. badhA sukha hoya chatAM saMsAra e che ke jyAM duHkha, vedanA, ciMtA ane vyathA hoya che. jJAnIoe saMsAra tyAgamAM sAcuM sukha kahyuM che. saMsAranI doDa sAthe cAlanArAo kharI rIte te pitAnI AzAnA sthAna banIne doDatA hoya che ane saMsArano tyAga karanArA saMte doDatA saMsAranI sAme chAtI kADhIne cAlatA hoya che. saMsAranuM koI paNa AkramaNa ene spazI zakatuM nathI. ajJAnI mANasa asAra evA viSaya kaSAyamAM lubdha bane che tyAre jIvanadhanano jugAra khelato hoya che. kSaNika sukhamAM dIrghakALanA jaMgI dukAne notaravA mATe prayatna kare che. dharma upara rUci na hoya tyAM vizvAsa ane tyAga rUpI baLa sthira thaI zakatA nathI. tyAM bhAvanA, Adarza ane premanA keI vAra darzana thaI zake paNa jIvanamAM paMcazIlanI majhA mANI zakAtI nathI. bhAvanA, Adarza ane prema e mAnava jIvananA saurabhavaMtA tAve che. e tatvavihoNA jIvana lokonI dRSTie samRddha hoya tema lAge, lokonI daSTie AkarSaka banI zake paNa jIvananI majhA kalpita sukhonI gulAbI mastImAM kadI nathI maLI zakatI. dharmaprANa jyAre hRdayamAM dhabaka thaze tyAre mAnava sAcA anaMta sukhanA mArge AgaLa vadhI zakaze. dharma vinAnI bhautika sAmagrI AnaMdanA badale zekanA mahAsAgaramAM DUbADI deze. jeTalo samaya dharmanI ArAdhanAmI gayo te saphaLa, bAkI badhe samaya niSphaLa jANo. bhautika sAmagrInA Dhaga khaDakAI jAya chatAM mAnava paga vALIne besato nathI. bhautika sAmagrInA bojA nIce dabAyelo mAnava potAnA jIvanane paNa barabAda karI de che. dharma jIvane saMsAra sAgarathI tAranAra che. je artha ane kAmane anarthabhUta mAne te dharma ane mokSanI ArAdhanA karI zake. dharmane mitra banAvavA mATe artha-kAmanI mitrI tajavI joIe. mukti e je Arogya che te dharma enuM auSadha che, ane artha-kAma kupathya che. je artha ane kAma kupathya lAge te pachI khAvuM paDe toya enA pratye rAga na thAya. mukti rUpI rAjadhAnIne pamADanAra dharma che ane tyAM jatA rokanAra artha ane kAma che. AjanA divasanuM nAma che dhanaterasa. Aje tame badhA dhananI pUjA karaze, dhanane dhaze paNa dhanane dhavAthI dhana nahi maLe. tamArA dilanA dvAra khullA karIne kaMIka garIbonA AMsu lUcho. dhana vAparavAthI dhana maLe che. A divasamAM sukhI zrImaMtenA ghera mIThAIo, dahIMtharA Adi banaze, jyAre kaMIka garIbanA gharamAM ghI to zuM telanA paNa sAMsA hoya che. te AvA divasomAM AvA garIbanA AMsu lUchI tamArA dhananI sArthakatA kare. AMgaNAmAM raMgoLI pUryA karatAM AtmAmAM dAna-zIyaLa-tapa-bhAvanI raMgoLI pUre, te divALI ujavI sArthaka gaNAze. AjanA divasanuM kharuM nAma che ghaNuterasa. A nAma paDavA pAchaLa kaMIka rahasya samAyeluM che, tethI tene mahimA che. dhanaterasano divasa zA mATe Aje dhanaterasano divasa zA mATe manAvavAmAM Ave che? jyAre bhagavAna mahAvIra svAmI upara gozAlake tejalegyA choDI tyAre Page #918 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 813 bhagavAnanA mukhamAMthI zabda sarI paDyA ke he gozAlaka ! tArI tejalezyA ane bALI zakaze nahi. huM A pRthvI upara haju soLa varSa sudhI gaMdha hastinI jema vicaravAne chuM, paNa AjathI sAtamA divase tAruM mRtyu che. A zabdo tyAM je hAjara hatA te badhAe yAda rAkhI lIdhA, kAraNa ke bhagavAna te kevaLajJAnI hatA. emanA vacana kyAre paNa asatya hoya nahi. jyAre pAvApurImAM bhagavAnanuM chelluM cAturmAsa thayuM tyAre nava mallI ane navalachI e aDhAra dezanA rAjAo rAjavaibhava choDIne potAnA parivAra sahita caudaza, amAsanA pauSadha karavA pAvApurImAM AvyA. A badhA rAjAo kaMI ekabIjAnA sagA ke snehIo na hatA paNa bhagavAnanA bhakta hatA. temaNe ekabIjAne samAcAra ApIne e rIte nakkI karyuM ke ApaNe badhAe pAvApurInA daravAje jaIne ubhA rahevuM paNa praveza to badhAe sAthe karavo. temanAmAM keTaluM saMgaThana ne aikya haze! prasaMga Ave eka bIjA prANa devA paDe to devA taiyAra hatA. Aje te vadhamInI sevA ghaTI gaI che ne dhananI sevA vadhI gaI che. A aDhAradezanA rAjAo emanA parivAra sAthe hAthI, ghoDA badhuM laIne Ave . eTale mANaso te ghaNuM hoya, ane avAja paNa ghaNo thAya. aDhAra dezanA rAjAo, pAvApurImAM AvyA te vakhate gAyonA dhaNa (ToLAM) vagaDAmAM caravA gayA hatA te carIne te samaye pAchA jaI rahyA hatA. gAmamAM ATalA badhA mANasone AvatA joIne gayAM DarI gaI ane bhAgAbhAga karavA lAgI, tethI A divasanuM nAma ghaNuterasa paDayuM che. paNa tamane badhAne to dhana bahu vahAluM che eTale paNa terasanA divasane dhanaterasa banAvI dIdhe. AjanI terasane dhanaterasa kahevAya che. jJAnIo kahe che ke kharuM dhana to saMsArano cheda karanAra dharma che. pUjA dharmanI kare. vItarAgane zrAvaka kone pUjaka hoya ? dharmano ke dhanane ! dhananI sevA zrAvakanA gharamAM zobhe ? zrAvaka dhanano pUjArI hoya? dhananI sevA samyapha daSTine na zobhe. dhanathI garIba zrAvaka to ema kaheze ke mAruM kharuM dhana te dharma che. artha, kAma e mArA nathI. e huM choDI na zakuM te mArI pAmaratA che. dhananA pUjaka na banatA dharmanA pUjaka bano. dhanane mATe dharmanI sevA karanArA na bano paNa mokSanA mATe dharmanA sevaka bano. bhagavAna kahe che ke mArge caDhelo pAMgaLo mANasa paNa jema krame krame karIne dUra rahelA sthAnane pAme che tema ghana karmavALe AtmA paNa je dharmamAM sthira banI jAya te kame kame mekSane pAme che. je AmA eka vAra dharmamAM sthira thaI jAya te niyama mekSane meLave che, mATe dharmane pAme ane dharmamAM sthira bano, te dhanaterasanI sAcI ujavaNuM karI kahevAya. dharmamAM sthira banelA namirAjarSine Indra kahI rahyA che ke he rAjarSi ! tamAre javuM hoya to sukhethI saMyama mArge jaI zako cho paNa eka vAra mithilAnA A sama- rAjyone jItI le, ane e badhAne mithilAnI ANa nIce lAvI de, pachI tame bhalA ne tamAro tyAga bhalo. eka sAmAnya rAjA hoya te paNa zatruone vaza karIne rAjyane nirbhaya Page #919 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 814 zArA 28 banAve che, te Apa te mahAna samartha zaktidhArI vIra puruSa che. Apa paNa zatrurAjAone namAvIne pachI khuzIthI dIkSA lejo., tyAre rAjarSie kahyuM ke he vipra! A jagatamAM zatru keNa che? pitAne AmA zatru ane AtmA mitra che. duSTa AtmAne te AkhuM jagata jitAI gayuM ane AtmAthI hAryo te badhethI hAryo. AcArAMga sUtramAM kahyuM che. "puranA mALameva migiri parva TuvAvAyamunnati " he AtmA ! pitAnA AtmAne nigraha kare. evuM karavAthI tuM duHkhathI mukta thaIza. zuddhAtmAthI eTale jJAna AtmAthI durAtmA para vijaya meLavo. kenA kenA para vijaya meLavavAne che te have batAve che. paMcindiyANi koha, mANa mAya taheva loha c| sujJa jevAI, savaM nig fkAM ne rUd II pAMca Indriya, krodha-mAna-mAyA-lobha Adine jIta tathA durjaya AtmA tathA manane jIta, kAraNa ke eka AtmAne ane manane jItI levAthI bIjA badhA jItAI jAya che. tAtparya e che ke AtmAne jIto sauthI vadhAre kaThIna che. InDe nimirAjane sAMsArika kSAtra dharma saMbaMdhI prazna karyo che, paNa namirAjaSie temanA praznano javAba ApatA tyAga pradhAna kSAtra dharmanA je rahasyamaya svarUpanuM varNana karyuM che te kharekhara temanI buddhine camatkAra che. tyAga mArgamAM dAkhala thayelA eka sAta kSatriye (sAdhake ) kayA prakAranuM yuddha karavuM joIe, kayA prakAranA raNasaMgrAmamAM taravuM joIe, ane kevI rIte vijaya prApta thAya e badhI vAtanuM suMdara varNana A gAthAomAM karyuM che ane IndranA praznane uttara paNa yathArtha rUpathI Apyo che. - namirAja Indrane kahe che he vipra AtmA durjaya che. "nA reva meyaravo, pA. du haju sudramo . " viparIta mArgamAM javAvALA AtmAnuM damana karavuM joIe, kAraNa ke Atmadamana ghaNuM kaThIna che. AtmAnuM damana karavAvALA A leka tathA paralokamAM sukhI thAya che. AtmA durjaya che arthAt manane nigraha karavo ati kaThIna che. jeNe durjaya AtmAne jItyo che teNe badhuM jItyuM che. mAnavIne kadAca rAjasattA maLI jAya, vaDApradhAnanI padavI maLI jAya, paNa jeNe mana jItyuM nathI te badhAthI chatAyeluM che. pAMca indriyonA ghoDA bephAma rIte doDI rahyA che tene vazamAM lAvavA ane kaSAyo para vijaya meLavavo e sAce vijaya che. AtmA ane Indriyo vacce manane mahArathI keTalA kALathI saMgrAma khelane Avyo che. A yuddhathI virAma meLavavo ne AtmAne yuddha-virAma jAhera kare e sAcuM yuddha che. AtmA anaMta zaktine svAmI che. meTA cakravatI ke Indra' karatA paNa mahaddhika che. pAMca Indriya enA nekara che ne mana e mahetAjI che. AtmA je hukama cheDe te emane uThAvavA paDe paNa AtmAnI dazA evI thaI che ke pote potAnA svarUpanuM bhAna bhUlIne pudgalanI pUjAmAM ne paranI paMcAtamAM paDI gayo che. potAnI zaktinuM bhAna bhUlIne Page #920 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAha rasta pramAdamAM paDI gayo eTale pAMca Indriya rUpI kAra ane mana mahetAjI ekameka thaI gayA ne emaNe sattAnI lagAma hAthamAM laI lIdhI. dukAnamAM nekaro ane mahetAjI eka thaI jAya ne zeTha je pramAdI heya te zeThane bhaviSyamAM raDavAne prasaMga Ave ne? tema Indriyo ane mane ekameka thaIne badhI sattA hAthamAM laI lIdhI che eTale AtmA pote sattAdhIza, cakavatine cakravarti, Indrane Indra hovA chatAM IndriyenI AjJA pramANe cAle che. emanI maherabAnI hoya te cetana rAjA pitAnI IcchA mujaba karI zake che. AtmAne vicAra thayo ke mAre caudaza pAkhIne chaThTha kare che, paNa rasendriya kahe-nA, nA. chaThTha nathI karo. A ghugharA, ghArI, magaja, dahIMtharA badhuM divALImAM khAvAnI majhA Ave che. divALI kayAM vAre vAre Ave che? mATe chaThTha nathI karavo. rasendriyano hukama thatAM cetana rAjA chaThTha, aThThama karatA aTakI gayA. cetana devane thayuM ke Aje mAre vyAkhyAna sAMbhaLavA javuM che, paNa kAnanI kRpA na hoya to na javAya. reDiyo para sArA sArA gIte AvyA che te sAMbhaLavA che. upAzraye nathI javuM. AtmA kahe, gAmamAM mahAsatIjI birAje che te temanA darzana karI mArI AMkhe pavitra banAvuM, paNa AMkho kaheze nA.. darzana karavA nathI javuM. Aje te TI. vI. para sarasa pikacara AvavAnuM che. te jevuM che. A rIte dareka Indriyo AtmA upara hakumata calAve che. AtmAnI anaMta zakti hovA chatAM sattA kharI? nA....kAraNa ke eNe mAlIkIpaNuM gumAvI dIdhuM che. potAnI zaktine pote sArA kAryamAM sadupaga na karI zake. keTalI badhI parAdhInatA ! AtmA pote te svataMtra che paNa karmanA baMdhanamAM paDI pitAnI svataMtratA gumAvI dIdhI che. te Indriyo ane manane gulAma banI gayo che. Indriyo ane mana AtmAne potAnA viSayo tarapha kheMce che, tethI AtmA potAnI svataMtratA gumAvI beThe che. Indriya sukhanI anukULatAo AtmAne bhegalaMpaTa banAvI zarIranI khAnAkharAbI karI mUke che. are, tAMbA jevI khaDatala, sazakta kAyAvALAnI paNa kevI behAla dazA karI nAMkhe che! eka rAjA vAraMvAra bimAra paDatA. emane ja zarIranI kaI ne kaI phariyAda te hAya. rAjA che eTale vedo, DokaTaranI te khAmI na hoya. nADI parIkSaka vado to roja rAjA pAse hAjara rahetA. rAjAne uMcAmAM uMcI ne zreSTha davAo ApatA. jamavAnuM paNa sAruM sAruM ApatA, chatAM rAjAnuM zarIra nirogI banatuM nathI. eka vAra rAjA kahepradhAnajI! huM tune anukULa kapaDAM paheruM chuM. sArA pauSTika bhejane jamuM chuM, TADha taDake kAMI veThato nathI chatAM mane vAraMvAra kaMI ne kaMI kema thatuM haze ? eka divasa zaradI thAya, bIje divase tAva Ave, ema kaMI ne kaMI thayA kare che. pradhAnajI kahe-mahArAjA ! huM satya vAta kahuM, paNa Apa guse te nahi thAvane ? agara koI kaDaka zikSA te nahi karo ne? Apa mane abhaya Apo to satya vAta kahuM. rAjA kahe pradhAnajI! tamane abhaya che. Apa nIDarapaNe je hoya te kaho. pradhAne kahyuM. managamatuM sAruM sAruM khAvuM, managamatA vastro paheravA, sUvA-besavAnI, auSadhanI, sevA zuzrusAnI vadhu paDatI sagavaDe ApanA Page #921 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAraDA ratna reganuM mULa kAraNa che. A5 tabiyatanI bahu kALajI rAkhe che tethI tabiyata sArI rahetI nathI. huM samaya Avye Apane barAbara batAvI ApIza ke sAduM khAvA chatAM, TADha-taDako veThavA chatAM, tapa-tyAga karavA chatAM zarIra kevuM nirogI ane alamasta rahe che. bhegathI rogano bhaya -eka vAra rAjA ane pradhAna nagaranI bahAra udyAnamAM vanakrIDA karavA mATe nIkaLyA. cAlatA cAlatA rastAmAM khetaramAM ubhelA eka rabArIne je. te rabArI (bharavADa) Dhora carAvato hato. tenA hAthamAM moTI DAMga hatI. te nIDaratAthI pharato hato. pradhAne kahyuM-rAjAjI juo, A rabArInuM zarIra kevuM taMdurasta ane khaDatala dekhAya che. rAjA kahetAMbA jevuM lAla caLa alamasta che. pradhAne kahyuMmahArAjA ! e zuM khAya che te jANe che? nA, e roja tamArA jevA pakavAne ane svAdiSTa bhejane nathI khAte, paNa bAjarAne jADo roTalo, chAza ne maracuM khAya che, jaMgalamAM TADha taDako veThe che, ne nAnAzA jhuMpaDAmAM paDyo rahe che. potAnA zarIrano vicAra karavAne ene TAIma nathI, tethI e taMdurasta ane nirogI che. rAjA kahe-pradhAnajI! mane A vAta sAcI lAgatI nathI. enuM zarIra kudaratI rIte majabUta che eTale te taMdurasta hoya emAM zI navAI! te cAla, ApaNe tene mahelamAM laI jaIe ne khAtrI karIe. tene khAvApIvAnI, paheravA oDhavAnI badhI sagavaDo ApIe ne tenA Aregyane karIe, tathA ApanA roganuM mULa paNa zodhIe. rAjA te rabArIne rAjamahelamAM laI gayA. sArAsArA mAlamalIhA, pauSTika jamaNa tene jamavA ApyA. paheravA mATe sArA sArA hatu tune anukULa kiMmatI vastro ApyA ane tene je rUma sUvA mATe Apyo temAM cAre bAju gulAba jaLa tathA sugaMdhI telane chaMTakAva karI rUmane suvAsathI mahekato karI dIdhe. sUvA mATe makhamalanI suMvALI zayyA ApI. tenI sevAmAM dAsa-dAsIo ApyA. A rIte te rabArI sukha zayAmAM rahe che. samaya jatAM eka mahino thaye tyAre rAjAne vicAra Avyo ke pelA rabArIne sAru sAruM khAvApIvAnuM, paheravAnuM tathA badhI sagavaDa ApI che eTale enuM zarIra vadhu sAruM thayuM haze. rAjAe pradhAnane bolAvIne kahyuM. pradhAnajI ! pelA rabArIne eka mahinAthI ApaNe khAvApIvA vagerenI, khUba sagavaDa ApI che, te have joIe to kharA ke tenuM zarIra kevuM thayuM che? rAjAnA kahevAthI pradhAne rabArIne bolAvyo. sArA sArA pauSTika padArtho khAvAthI tenA zarIramAM carabI vadhI gaI hatI, tethI te huSTapuSTa dekhAya. rAjA te joIne harakhAyA ne pradhAnane kahe che, juo pradhAnajI, suko roTalo sAro ke ghebara sArA ? pradhAna samaje che ke, enA zarIramAM carabI vadhI gaI che tethI kaMI bolyA nahi. rAjA kahe kema madha najI! kaMI bolatA nathI ? pradhAna kahe, thoDA divasa pachI Apane javAba ApIza. rAjAne to caTapaTI lAgI che. thoDA divasa thayA eTale pradhAnane pharIne bolAvavA mokalyo. rabArIne te bhAre khorAka pacce nahi tethI jhADA ulTI thaI gayA hatA ane ThaMDakamAM rahevAthI zaradI, tAva vagere rahetuM hatuM. pradhAne kahyuM, mahArAjA ! ene to jhADA, ulTI, zaradI-tAva vagere thaI gayuM che, tethI ahIM AvI zake tema nathI, A sAMbhaLatA ' nA , Page #922 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 817 rAjAne satya samajAI gayuM ke, rabArInuM sAduM jIvana Arogya mATe barAbara hatuM. mahApurUe jIvanacaryAmAM je tapa-tyAga, Indriyadamana Adi niyama goThavyA che e kharekhara AtmakalyANa to karAve paNa sAthe sAthe zarIranuM Arogya paNa jALavI rAkhe. te divasathI rAjA sAduM jIvana jIvatA zIkhI gayA. bhega ane IndriyonA viSayothI rAjA pAchA vaLyA ane tapa tyAgamAM potAnuM jIvana jhukAvI dIdhuM makSa rUpa sAcA Arogyane prApta karavA sArA saMsArane cheDI saMyama lIdho ane indriya vijetA banI AtmavijetA banI gayA. A nyAya parathI ApaNane e samajavA maLe che ke AtmA eTale IndriyonA sukhane AdhIna bane che teTalo Atmavijaya karI zakatA nathI. A gIthAmAM ApaNane e ja samajAve che ke pAMca Indriyo ane mana para vijaya meLava, ane krodha-mAna-mAyA-lobha Adi cAra kaSAyone te dUra kara. dazavaikAlika sUtramAM bhagavAna belyA che ke "vame vAri re 3 rUchato hicama " je tuM tArA AtmAnuM hita-zreya Icchate hoya te A cAra doSane vamI de. kaSAya te jIvane keTaluM nukazAna kare che! agiyAramA guNasthAnaka sudhI pahoMcelo AtmA paNa sUkSama lAbhane udaya thAya te dazame jaI gabaDate gabaDato mithyAtvanA ghara sudhI pahoMcI jAya che, mATe kaSAyo bahu kharAba che. durgatinA mArganuM pravartana karanAra ane durgatinA dvAre pahoMcADanAra paNa kaSAya che. krodhe sAdhune zuM tiryaMcagatimAM nathI pahoMcADyA ? mAna kaSAye rAvaNane yuddhanA medAnamAM utAryo ne sIdho naraka gatimAM pahoMcADayo mAyAe lakSamaNa sAdhvIne keTalI vIsI sudhI rakhaDAvI? lebhe mammaNa zeThane kRpaNutAnA pATha nahatA bhaNAvyA ? tene raudradhyAna zIkhavADI sAtamI narakamAM nathI vaLAvyo? krodhanA Adeze, abhimAnanI preraNAo, mAyAnI zikhAmaNa ane lebhanI lAlacamAM phasAyelA jIva hiMsA, juDa, cerI Adi duSTa AcaraNanA bhayAnaka mArga para cAle che ane naraka, tiryaMcagatinA bhISaNa saMsAramAM pheMkAI jAya che. anaMta duHkha sahana karatA jIvo pratye e krodhAdi cAra guMDAone jarA paNu dayA nathI AvatI, mATe kaSAya vijetA banavAnI jarUra che. jeNe pAMca Indriyo ane tene viSaya para, krodhAdi kaSA para athavA mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya ane vega ItyAdi para Atmanigraha dvArA vijaya prApta karI lIdhe teNe badhuM jItI lIdhuM. teNe pachI bhale koI rASTro para ke deza para vijaya meLavyuM na hoya, chatAM ene vijaya e sarvazreSTha vijaya che. sikaMdara laDAI karavA jatA hatA, tyAre tenA gurU erisToTele kahyuM ke tuM laDAImAMthI pAcho vaLe tyAre tuM eka jaina munine lete Avaje. sikaMdara laDAImAMthI pAchA vaLatA sevake pAse jaina muninI tapAsa karAve che. tapAsa karatA jaina muni maLI gayA. sevakee munine kahyuM, amArA bAdazAha tamane bolAve che. munie kahyuM-huM nahi AvuM. jarUra hoya to belAva tArA bAdazAhane. sikaMdara tyAM Avyo. munie temane samajAvyuM ke te bhale game teTalA deza para vijaya meLavyo paNa je pAMca Indriya ane mana para vijaya nathI meLavyo te tuM jItele nathI paNa chatAyelo che. 52 Page #923 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 818 zAha ratna sukha-dukhanI kalpanA, sArA-kheTAnA vicAra, urdhvagati ke adhogati, uccatA ke nIcatA vagere mananI paristhiti para avalaMbe che. mAnavIne AnaMda padArtha sAthe saMbaMdha nathI rAkhato paNa mana sAthe saMbaMdha rAkhe che. eka kheDUta eka varSamAM traNa phajala pAka meLavato hoya paNa tenA mananI lAlasA ghaNI vadhelI che te te kheDUta duHkhI che ane jenA manamAM saMtoSa che evo kheDUta eka phajala pAka meLavatA hoya te paNa te sukhI che. mANasa prasanna hoya te tene badhuM prasannatAmaya lAge. gAmaDAne mANasa zaheramAM jAya tyAM je sagavaDatA jue tene abhAva potAnA gAmaDAmAM jue te tene duHkha thaze. A rIte sukha-duHkha, prasannatA vagere mananA kAraNo che. eka gAya lIluM ghAsa khAtI ne sAruM dUdha ApatI paNa unALo AvatAM lIluM ghAsa khAvA TevAyelI sUkuM ghAsa khAtI nathI. bharavADe gAyane lIlA raMganA cazmA caDhAvyA tethI gAya sUko ghAsane lIluM ghAsa samajI khAvA lAgI ne pahelAnI mAphaka dUdha ApavA lAgI. A saMsArane AnaMda udvega badhuM manane AdhIna che. jeNe mana jItyuM teNe badhuM jItyuM che. Indriyo ane manane vijetA ahIM mahAsukhI ne paralokamAM mahAsukhI. kaSAyano vijetA ahIM mahAsvastha ane paralokamAM paNa mahAsvastha. mAnava jIvanamAM kharI mahenata A karavA jevI che. namirAja Indrane kahI rahyA che ke pAMca Indriye, kaSAyo, mana ane durjaya AtmAne jItavA huM jaI rahyo chuM. haju te bAbatamAM AgaLa zuM kaheze tenA bhAva avasare. caritra -guNacaMdranA pizAkamAM kizera -zubhamati pitAnA zayanarUmamAM aneka vicAronA taraMgamAM gUMthAI hatI. tyAM eka mANasane Avate je. tenA patie lagna vakhate je pozAka paheryo hato te pozAka teNe paheryo hato. catura zubhamatI samajI gaI ke pizAka paheranAra guNacaMdra nathI paNa bIjo keI che. kharekhara je mArA pati guNacaMdra hoya to mArA romaromamAM AnaMda uchaLyA vinA rahe nahi, paNa A vyaktinA AvavAthI mArA haiyAmAM koI akapya thaDakAra thAya che. A mAnavI mArA pati nathI. te mANasa jema jema najIka AvatA gayA tema tema tenA zarIranI durgadha ekadama uchaLavA lAgI. zarIrane suMdara vastrAbhUSaNathI zaNagAyuM, paNa durgadha kaMI chAnI rahe? satIe hiMmatathI kahyuM-A5 mArAthI dUra raheje, chatAM e mANasa vadhu najIka Avate gaye tema Akhe zayanarUma durgadhathI bharAI gayo. sahana na thaI zake evI durgadha AvavA lAgI zubhamatie sADalAne cheDo nAka para DhAMkI dIdho. mAnavI ghamaMDathI bhale potAne keI na oLakhI jAya te mATe aneka prayAso kare, bIjAno veza dhAraNa karI sarvane bhramamAM mUkavA mAMge paNa doSa DhaMkAyelA rahetA nathI. asahya durgadhathI najIka AvelA mANasane te barAbara oLakhI gaI ne svastha banI bhayanA AkramaNathI chUTavAno mArga zodhavA lAgI. A bAju AvanAra mAnava zubhamatinuM jhagArA mAratuM rUpa joIne tenA rUpamAM ghelo banyo ane e rUpasuMdarI tarapha jaladIthI javA lAgyA, Page #924 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 819 haranIkI taraha vyAkula vaha bana gaI jora jorase cilAI mere pAsa mata Ao tuma, vahI hI :Thahara jAo. tyAM satIe haraNInI mAphaka caMcaLa banIne jorathI kahyuM-khabaradAra ! je ahIM AvyA te ! tyAM ja ubhA rahe. kizora tene avAja sAMbhaLIne dhrujI gayo. eka paLa te te stabdha banI gaye, pachI kahyuM-sAMbhaLa, huM koNa chuM? huM tAre pati kizora chuM. maryAdA choDIne bhASA bolavA lAgyozubhamatie kAnamAM AMgaLI nAMkhI dIdhI ane belI, tArA zabdo mAre sAMbhaLavA nathI. tArA zabdo mArA kAnane gamatA nathI. huM tamane barAbara oLakhuM chuM. tame tamArI jAtane bhUlyA che. zubhamati! tuM mane dhikkAra Ape che, paNa tArA para mAre hakaka che. tuM mAro svIkAra nahi kare to paNa parANe karavo paDaze. tuM mane zA mATe satAve che? kizorane enA bApe badhuM zIkhavADyuM hatuM te pramANe bele che. te AgaLa karUNa svare kahe che, tuM mArA haiyAne zuM jANe ? zuM tArA dilamAM dayA nathI ? tuM zA mATe mArAthI dUra bhAge che? patnIne mana pati te deva samAna gaNAya. patinI AjJA te patnIne devavacana samAna che. tArA jevI kuLavadhU zuM patinI AjJA ulaze? ema kahIne te zubhamati tarapha AgaLa vadhyo. zubhamati be traNa kadama dUra khasI gaI ne manamAM navakAramaMtranuM smaraNa karavA lAgI. arara...have mAruM zuM thaze? - kizora zubhamatinI cuMdaDIno pAlava pakaDavA gayo, tyAre zubhamatinA mukhamAMthI sahaja AtanI cIsa nIkaLI gaI. zubhamatinI cIsathI kizora tyAM sthaMbhI gaye. zubhamati manamAM navakAramaMtranuM smaraNa karatI te rUmamAMthI bahAra nIkaLI gaI ne oTalA para jaIne beThI. zubhamatinuM haiyuM bharAI AvyuM. te raDavA lAgI. meM dhAryuM na hatuM ke AvuM thaze! lagna pahelAM mane pati be badhI vAta karI hatI paNa mArA manamAM ema hatuM ke bhale mane kahe paNa Avo he ziyAra chokaro zeThanA paMjAmAM nahi sapaDAya. koI paNa mArga karI te rasto zodhI kADhaze paNa A te kahyuM hatuM tema banyuM. arara..have mAruM zuM thaze? mArA zIlane kevI rIte sAcavIza? zubhamatinI cIsathI AjubAjunA badhA mANaso jAgI gayA. badhA tyAM pahoMcI gayA. zuM thayuM? zuM thayuM? ekabIjAne pUchavA lAgyA paNa keI zubhamatine pUchavAnI hiMmata karatuM nathI. chevaTe eka dAsIe hiMmata karIne zubhamatine pUchayuM-bena ! Apa aMdhArI rAte zayanarUmamAMthI kema bahAra nIkaLI gayA ? Ape cIsa kema pADI ? zubhamati kAMI belI nahi tyAre pharIvAra pUchayuM, zuM tamArA zeTha nathI AvyA? tamane ekalavAyuM lAgyuM ? zuM tamane bIka lAgI? zuM kharAba svapna AvyuM ? zuM thayuM? haju sudhI zeTha na Ave evuM na bane. dAsIe ATaluM kahyuM chatAM zubhamatie uMcuM na joyuM ne kaMI bolI nahi, tyAre dAsI kahe che, Apane ApanA rUpanuM abhimAna AvI gayuM lAge che. A te zeThanI dAsI che. eTale jevA zeTha evA emanA mANasa hoya ne ? dAsIe kahyuM-huM Page #925 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 820 zAradA rana ATalA prazno karuM chuM, chatAM mArA sAmu jaitAM nathI ke javAkha ApatA nathI. tamane rUpanuM abhimAna che, tame zu` rUpALA che ? tamArA karatAM amArA zeTha daza gaNA rUpALA che. ATalu khelavA chatAM zubhamati eka akSara be'latI nathI. zu' khelavA jevuM che ? te mArA pati nathI :-dAsI pUche che zuM zeTha AvyA nathI ? te bahu bAlavA lAgI tyAre zubhamati kahe che tane tArA zeThanA rUpanuM abhimAna che teA tuM tArA zeThanu rUpa jevA jA, mAre nathI javuM. tuM jA, tane khabara paDe. zubhamati kahe, zeDanI mejaDI paDI che mATe te AvI gayA lAge che sutratA ! nahIM .. nahI.... kAI kuSTi mArA zayanarUmamAM dAkhala thaI gayA che. kuSTinI durgaMdhathI teA AkhA rUma durgaMdhamaya banI gayA che. asahya dudegdha mArAthI sahana na thaI eTale huM bahAra nIkaLI gaI chuM, kharekhara jenI sAthe lagna thayA che te mArA pati nathI AvyA paNa bIjuM koi aMdara AvyuM che. A nArI pativratA strI pAtAnA pati sivAya bIjA purUSanA paDachAyA paNa Icche nahi. mArA rUmamAM mArA pati nathI AvyA ne kuSTi keAI AvyA che tethI huM bahAra nIkaLI gaI chuM. dAsI kahe Apa satya kaheA che ? bena! jIvanamAM asatya bAlavA karatAM huM mRtyune vadhAre zreSTha mAnuM chuM. tuM jAte jaIne joI Ava. eTale tane vizvAsa bese. dAsI zayanarUma pAse gai. joyuM teA tyAM atyaMta durgaMdha uchaLI rahI che. rUmamAM najara karatAM kuSTine jotAM tenAthI pazu cIsa paDAI gaI. dAgInA pozAka badhuM kizAranu` hatu` paNa sukha tenuM na hatuM. are...A huM zuM jouM chuM ? mArA zeThanu rUpa kyAM gayuM ? A bAju zeTha tA jAgatA hatA. uMdha kAne Ave ? jenA peTamAM pApa hoya tene kayAMthI uMdha Ave ? tene te manamAM phaphaDATa hatA. ? zeTha zeThANIe bhajavelu' nATakaH-zubhamatinI cIsathI zeTha-zeThANI paNa ekadama doDI AvyA. peAtAne khATI banAvaTa karavI che tethI zubhamatine kahe che vahu beTA ! tamane rAtre cIsa pADatA zarama nathI AvatI ? zA mATe cIsa pADI ? zubhamati tA kAMI belI nahi. te tA nIcuM joI ne beThI beThI raDe che. zeTha teA rUmamAM gayA. kizoranuM mukha joI ne mATe mATe avAje bAlavA lAgyA ne pAka mUkIne raDavA lAgyA. doDo..DA... A mArA kizorane zuM thaI gayuM ? zeThANIe paNa pAka mUkI. temaNe te barAbara nATaka bhajavyu. eTA kizora ! tane A zuM thai gayuM ? tArI kaMcana jevI kAyAnI AvI dazA kevI rIte thaI? A tAruM mukha te kevu' kadarUpu banI gayu che? A tArA hAtha...paga ...arara kevA kurUpa banI gayA ! are ! tArA zarIramAMthI teA keTalI durgaM dha vahI rahI che! tane ekAeka A zuM thaI gayuM ? hAya, have zuM karIe ? duHkhanI vAta kAne karIe ? duShiMthI zeThanu bhAre rUdanaH-A rIte khelatA beAlatA zeTha zeThANI khUba raDavA lAgyA. karUNasvare rUdana karatAM karatAM chAtI-mAthu' kuTavA lAgyA. temanA raDavAnA avAja sAMbhaLI temanI AjubAjunA badhA mANasA doDI AvyA. badhAne joIne zeTha tA vadhu moTA avAje raDavA lAgyA. badhAne thayu` ke ze ATaluM' badhuM kema raDatA haze ? koi Page #926 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 821 pUchavAnI hiMmata karatuM nathI. chevaTe zeThanA eka mitre kahyuM zeThajI ! jarA zAMta thAva. zAMtithI vAta karo. ekAeka zuM thayuM te mane kaho. badhA jema pUche che tema zeTha zeThANa vadhu heyAphATa raDe che. durbaddhithI gherAyelo AtmA potAnA durbhAgyane Topalo bIjAne mAthe mUkatA acakAto nathI. mArA karmane deSa che e vAta te sAva bhUlI jAya che. zeThe potAnI kamanasIbIne DhAMkI zubhamati para kalaMka caDhAvavAno prayatna karyo. zeThanuM rUdana jeIne ghaNuM aMdaroaMdara kahevA lAgyA ke zeThe keTalA utsAhathI kizorakumAranA lagna karyA. keTalA ThAThamAThathI navadaMpatino maMgala praveza karAvyuM, ane Aje A zuM? zeThane mAthe keI moTuM duHkha AvI paDyuM lAge che. temanI AMkhamAM Aje pahelI vAra azrunI dhAra joI che. keI moTI Aphata AvI haze, nahitara zeTha ATaluM badhuM raDe nahi. badhAe khUba pUchyuM tyAre zeThe kahyuM. beTo Apa mUkvAnI banAvaTa -bhAI! tamane huM zI vAta kahuM ! mArA jIvananuM nUra haNAI gayuM. mArI AzAo bhAMgIne bhUkko thaI gaI. ema bolatA bolatA zeTha raDavA lAgyA. zeThanA A zabdo sAMbhaLatA badhAnA manamAM thayuM ke zeThanA jIvanamAM moTuM dukha AvI paDyuM lAge che. aNukalpI ghaTanA banI lAge che, paNa goLa goLa vAta karavAthI badhAne zI khabara paDe? zeThanA mitra kahe-zeTha! Apa mananI vAta karo te tamAruM dukha ochuM thaze. A5 khulA dile je hoya te kahe, to kaMIka upAya thAya zeTha kahe mitra! mArA manamAM te eTalI hoMza hatI ke dIkaro paraNIne Avaze, pachI svAmIvAtsalya karIza, paNa mArI AzA mArA manamAM rahI gaI. putravadhUne jotAM mane ema thatuM hatuM ke A mArI kuLadIpikA che. mArA kuLane ujajavaLa karanAra che, paNa mArI dhAraNuM dhULamAM maLI gaI. mArA dIkarAnuM bhAgya tejasvI che. ema mAnato hate paNa Aje e putrane jotAM mArA dilamAM dAvAnaLa bhabhUkI uThayo che. bicAro kizora jenuM jIvana dardanI pIDAmAM dhakelAI gayuM che. dekhe be gajaba he gayA, sabake kahe bulAI laDakI dekhate hI kizoracaMdra, kauDhI he gaye bhAI zeTha kahe, Apa badhA juo. gajaba thaI gaye gajaba. Ape badhAe kAle mArA kizorane joyo hate ne ke rUpALo ne raMgIle hatuM, paNa koNa jANe A kanyAne jotAM zuM thaI gayuM ke tenI kAyA kaDhanA raMgamAM sapaDAI gaI. temanA rUmamAM te be sivAya trIjuM kaI hatuM nahi. Apa juo te kharA, tenuM rUpa ane sauMdarya kevuM thaI gayuM che ! tenI kAyAmAMthI te lohI-parU vahI rahyA che, ane asahya durgadha uchaLI rahI che. enI A sthiti mArA haiyAne raDAvI rahI che. huM akaLAI gaye. have mAre zuM karavuM? ema kahIne zeThe badhAne kizora batAvyo. lokone kayAM khabara che ke paraNIne AvanAra judo che ne A judo che, tethI kizorane jotAM badhAne arerATI thaI gaI. ararara....kevuM suMdara rUpa hatuM, tenI AvI dazA! zeThe pitAnA pApa DhAMkavA ke prapaMca Page #927 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 822 zArA 29 ubho karyo ! eka nirdoSa satI jevI bALA para kalaMka caDhAvavA taiyAra thayA. badhA pAse eka vAta karI ke te kanyAe game tema karyuM, paNa mArA dIkarAne AvuM thayuM, e te sAcuM. have zuM banaze te bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 93 Ase vada 14 ne somavAra kALIcaudaza tA. 26-10-81 tIrthakara bhagavaMte AtmAnuM svarUpa samajAvatA kahe che ke AtmA mULa svabhAve sarva doSathI rahita, sphaTika jevo svaccha, ane saccidAnaMdamaya che. enA A mULabhUta svabhAvane pragaTa karavAne purUSArtha mAnavadeha dvArA thaI zake che. eTalA mATe mAnavajIvanane zreSThatAnI mahora mAravAmAM AvI che. AtmAnA svarUpane pragaTa karavAnI bhavya prakriyA che je AtmasAdhaka vIrAe potAnA anubhavanA baLe zodhI tene teoe dharma nAma ApyuM. dharma-purUSArthane artha paNa e che ke jyAre A purUSArtha AtmabhAvane pragaTa karavAnI dizAmAM AgaLa vadhe che tyAre e mokSa purUSArtha tarIkenuM vizeSa gaurava pAme che. AtmAnA potAnA svabhAvane pragaTa karavAmAM je sahAya kare enuM nAma dharma. tapatyAga-vairAgya-saMyama e eno prANa che. mAnavI AvA tyAgamaya dharmane mahimA samajIne enA maMgalakArI mArganuM pitAnI zakti anusAra pAlana karI zake eTalA mATe ApaNA mahApurUSoe aneka upAyo batAvyA che. AtmA jeTalA pramANamAM e upAyane amala karavAno prayatna kare che tene eTalo avazya lAbha thAya che. AtmA bhUlo kyAM paDe che te mULa zodhavAnI jarUra che. jJAnI purUSe kahe che, AtmA paradravyamAM arthAt jaDa pudgalanA rUpa-rasa-gaMdha-sparza-zabdAdi guNamAM, viSayamAM vikArI banelo, svanA svarUpane bhUlI gayo che. jaDanA saMyogomAM ane enI mehamAyAmAM vadhu mUDha banI pariNAme te zArIrika ane mAnasika hisAba vinAnI pIDA anubhave che. rAga-dveSI, viSayAsakta, kaSAyI banele AtmA zuddha caitanyanA guNone vadhu ne vadhu karmanA AvaraNathI Avarita kare che, jethI karmanI kedamAM jakaDAyele AtmA jANe kAyara na banI gayo hoya! je AtmAne potAnAmAM chupAyelI anaMta zaktinuM bhAna thAya ane Atmazakti vaDe karmanI sAme vijaya meLavavA sAdhanAnI bhUkha lAge to AtmA potAnA svarUpane pAmI zake. ApaNe AMtaraguNa samRddhine, anaMta zaktine vAra bhUlI gayA chIe. ApaNI AMtarika bhavyatAnuM ApaNane smaraNa rahyuM nathI, tethI bakarAnA ToLAmAM bhaLelA siMhanA baccAnI mAphaka vatI rahyA chIe. jJAnI purUSe AtmAnI zaktine sAco paricaya karAve che. cetana dravya e cha dravyamAMthI svataMtra ane sauthI judA guNadharmavALuM dravya che. asaMkhya pradezI ane jJAnAdi cetanA saMvedanavALuM, sukhaduHkhanA anubhavane jANanAra Atmadravya che. te zarIra nathI, Indriya nathI, mana nathI, paNa e badhAne niyaMtraNamAM rAkhanAra ane e jaMjALathI mukta bananAra jJAnAdisaMpanna AtmA che. Page #928 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 823 AtmAthIne aMtaranI zuddhi mATe daDha saMkalpanI jarUra che ne gurUkRpAnI AvazyakatA che. Atmapradeze vyApI gayelI karmanI azuddhine dUra karavA Atmazaktino upayoga karavAnI kaLA AvaDI jAya te gharapApI arjuna mALInI jema Atmadravyane zuddha thatAM zI vAra lAge? krodhAvezamAM rojanA sAta sAta jIvonI ghAta karanArA arjuna mALIne kepa. sudarzana zeThanI sAtvikatA ane dharmanA prabhAve zAMta thayo. bhagavAna mahAvIrasavAmInI tatva vANI sAMbhaLavA maLI. AtmAnI zaktione hiMsAdi aDhAra pAponI pAchaLa jarI paNa kharcavA jevI nathI, kAraNa ke pApamAM kharcelI zaktio AtmAne duHkha ApanAra bane che, ane nIcI kakSAmAM dIrghakALa sudhI ekendriyamAM mUkI de che. jyAM AtmAne vikAsa taddana aTakI jAya che. AtmAnI zaktine ahiMsA, saMyama ane tapanA mArge joDavAmAM Ave te AtmAnI pUrNatayA zuddhi thAya che ne AtmA ajara amara banI jAya che. bhagavAnanI A vANI sAMbhaLI arjunamALIe pApanuM prAyazcita karyuM ane prabhunA batAvelA mArgane anugAmI banyA. dhIra, vIra parAkramI banI karmanI sAme samatA ane tapa vaDe AtmAno vijetA banI hArelI jiMdagIne jItI gaye. Atmavijaya prApta karavA nIkaLelA namirAjarSi Indrane kahe che. pAMca Indriya, mana ane cAra kaSAya para je vijaya meLave che te AtmavijayI banI zake che. mana zarIranI apekSAe zeTha che ane AtmAnI apekSAe nokara che. jema keI rAjA maraNa pAmyA hoya ane temanA dIkarA nAnA hoya, temane rAjakArabhAra calAvatA na AvaDatuM hoya tyAre jema pradhAna badhI sattA potAnA hAthamAM le che tema AtmAnI ajJAnadazAmAM mana rUpI pradhAne AkhA zarIrarUpI rAjyataMtranI lagAma potAnA hAthamAM laI lIdhI che. sattAnA madamAM mahAlatuM mana AtmA upara kevI kevI sattA calAve che te AtmanirIkSaNathI, saraLapaNe tapAsa karavAthI dekhAI Avaze. saramukhatyAra rAjA te kAMI hisAbamAM na hoya tevI sArvabhauma sattA mana calAvI rahyuM che, paNa jema rAjakumAra moTo thatAM pradhAna pAsethI rAjasattA mAMgI le che ane te vakhate pradhAna te ApavA mATe AnAkAnI kare che, te pramANe A manarUpI pradhAne zarIranI lagAma hAthamAM lIdhI hatI. jyAre AtmArUpI rAjA potAnA hAthamAM sattA levA mAge che tyAre te paNa eTalI AnAkAnI kare che, paNa tethI gabharAvAnI jarUra nathI, kAraNa ke AtmArUpI rAjAne pitAnA sAmarthyanuM bhAna thayuM che. manarUpI pradhAne bhale game teTalA lAMbA samaya sudhI sattA bhogavI hoya chatAM Akhare to te AtmAno nekara che. AtmAne bhAna thayuM, jJAna thayuM. he Atmana ! tuM have jAgRta thA. te ghaNIvAra sUI rahIne samaya gumAvyo paNa have pramAda na kara. A manarUpI pradhAna pAsethI tArI sattA laI le. tAro divya hakka che. te jarUra tane vaza thaze. tArI AjJA pramANe cAlaze. thaDe samaya kadAca te babaDe to bhale paNa phikara nahi. tArI AtmajJAnanI zaktithI manane vaza kara. mananA mukAbalAmAM tuM jarUra vijayI banIza ane parama sukha pAmIza. keI kAma vAraMvAra karavAthI ane karavAne mahAvaro Page #929 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 824 zAradA rata pADavAthI ApaNane te kAma karavAnI Teva paDe che. te rIte jo manane kAbUmAM rAkhavAne abhyAsa pADIzuM te te kAma paNa ApaNe karI zakIzuM. manane vaza kevI rIte karAya ? te batAvatA bhagavAna khelyA che ke, maNa sAhasao bhImo, dusso paridhAvaI / tuM saLaM tu niAimi, dhamma zivalArU hranthanuM|| utta, a. 23, gAthA 58 A mana sAhasika ane duSTa azva che. je cAre tarapha bhAgAbhAga ane doDAdoDa kare che. huM tene jAtivaMta azvanI mAphaka dhazikSArUpa lagAmathI vaza karUM chuM. phAnasanI AsapAsanI cImanI melI hAya, DAghAvALI heAya ke kALI hAya tA dIvAnA prakAza cImanI dvArA spaSTa bahAra AvI zakatA nathI. sUrya game tevA gALa hAya, chatAM DaheALAyelA pANIvALA sareAvaramAM tenuM pratibiMba gALa paDI zakatuM nathI, paNa sUryanA aneka kakaDA paDacA haiAya tevuM pratibiMba paDe che. A sUryanA prakAza athavA dvIpakanI jyAta jevI AtmAnI sthiti che. sarAvara zAMta, svaccha ane taraMgA rahita hoya te sUryanuM teja kharAkhara tenA para paDe che, tema mana zAMta ane vividha vikArAthI rahita thAya tyAre AtmajyeAti tenA para pragaTe che, mATe A uparathI siddha thAya che ke AtmabaLa pragaTa karavA mATe mananA saMyama tathA mananI pavitratA ghaNI agatyanI vAta che. pAMca indriyA tathA mana para vijaya meLavavA jarUrI che. A pAMca indriyA rUpI pAMca TrasTIo che. ghaNI vakhata mANasa peAtAnI milkatanu TrasTa banAve che. mAnI le ke keAI mANasa pAse 25-30 lAkha rUpiyA che. tenu TrasTa banAvyuM. pAMca TrasTI nImyA. peAte jIve tyAM N sudhI peAtAnI ane marI jAya teA patnInI. A rIte milkata TrasTIne sAMpI. milkata peAtAnI hAvA chatAM paisA levA heAya tyAre TrasTInI sahI joIe. e milkatanA mAlika gayA, pachI milkatanI mAlikI patninI kharI ke nahi ? hA. mAlika gayA pachI TrasTIonI dAnata bagaDI eTale pAte mAlika banIne besI gayA. have pelI strIne paisAnI jarUra hAya tyAre TrasTIo pAse jaine paisAnI mAMgaNI kare che, paNa paisA maLatA nathI. evuM paNa banI jAya ne ? TrasTIe sArA heAya te vAMdhA nahi, paNa khAudharA nIkaLyA tA te patnInI kevI kharAba dazA thAya che ? chatAM paise bhIkha mAMgavAnA vakhata Ave che. patinI kamANI che, mAlikI peAtAnI che, chatAM pote bhIkha mAMge che ne TrasTIe meAjamajhA kare che, tema pAMca indriyA rUpI pAMca TrasTIe AtmAnI anaMta zaktinA mAlika banIne meAjamajhA kare che, mAlamalIdA uDAvI rahyA che ane anaMtazaktinA svAmI, zahenazAhanA zahenazAha evA AtmA bhautika sukhanA TukaDAnI bhIkha mAMgI rahyo che. ana'takALathI indriyeAnA gulAma banI gayelA cetanadevane have jAgRta karI ne gulAmImAMthI mukta karo. cetanadevane gulAmImAMthI mukta karavA kaTibaddha banA. AtmAne jAgRta karavAnA A seAnerI samaya che. jo AtmA sajAga nahi bane te kama rUpI lazkara ene gherI leze, mATe AtmAe sajAga banavAnI jarUra che, ane tenA para vijaya meLavavAnI jarUra Page #930 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 825 zAradA ratna nahi chatAyele AtmA zatrurUpa che, kAraNa ke sarva prakAranA anartha enAthI utpanna thAya che, mATe avazIbhUta AtmA arthAt mana sauthI moTo zatru che. jyAre AtmA vazIbhUta thayo na hoya tyAre kedha-mAna-mAyA-lobha e cAra zatruo paNa yuddhane mATe upasthita thaI jAya che. jyAre e pAMca zatru banI gayA tyAre Indriyo paNa zatrurUpa banI gaI A rIte jyAre daza zatru utpanna thaI gayA tyAre nokaSAya Adi uttarottara bIjA ghaNuM zatruo taiyAra thaI gayA. A pramANe zatruo para vijaya prApta karavA mATe sauthI prathama manane tathA duSTa AtmAne jItavAnI jarUra che. mana vaza thaI gayuM pachI cAre kaSAyo paNa chatAI jAya che ane kaSAyo jItI lIdhI eTale pAMce Indriye vaza thaI gaI. e badhA vaza thaI jAya eTale bIjA nekaSAya Adi zatruo paNa chavAI jAya che. A rIte, "g fas, niyA vaMja, vaMa nA, yA ta" ekane jItavAthI cAra jItAI jAya. e pAMcane jItI lIdhA eTale daza jItAI gayA ane dezanA jItavAthI bAkInA zatruo paNa parAjaya pAmI gayA. gItAmAM paNa kahyuM che ke, baMdhurAtmanAtmanastasya, yenAtmaivAtmanA jitaH / anAtmanastu zatrutvai, vartatAtmaiva zatruvat // jeNe AtmAne arthAt mana tathA Indriyone AtmasaMyama dvArA jItIne vaza karyo che te AtmAne mATe potAne AtmA bhAI che. jeNe mana tathA Indriyone vaza nathI karyA tene mATe tene AtmA zatru che. namirAjarSi Indrane e ja kahI rahyA che ke huM paNa yuddha karavA nIkaLyo chuM. mArA zatruo pAMca Indriyo, cAra kaSAya ane mAne che. temane jItavA mATe jaI rahyo chuM. namirAjanA vairAgyabharyA javAbathI Indrane khUba saMtoSa thayo. Idra badhI bAhya vAta kare che ne bAhya sukha mATenA prazna kare che tyAre namirAja e praznone AtmA sAthe ghaTAvI asmika javAba Ape che, eTale Indrane khUba AnaMda thayo. haju Indra temanA mukhAviMdathI thoDo grahaNIya upadeza zravaNa karavAnuM Icche che. temane vadhu jANavAnI laganI lAgI che, tethI praznonI paraMparA baMdha na karI, temaNe navA prazno karavAnuM cAluM rAkhyuM. te kahe che rAjarSi! tamAre cAritra levuM hoya te bhale khuzIthI le, paNa adhUrA kAma pUrA karIne pachI jAva. have kayuM kAma karavAnuM kahe che te A gAthAmAM batAve che. jaittA viule janne, bhoittA samaNamAhaNe / dattA bhoccA ya jiTThA ya, tao gacchasi khattiyA // 38 // moTA moTA yajJo karIne, zrama ane brAhmaNone jamADIne, temane senAmahoronuM dAna karIne, zabdAdi viSayo bhegavIne tathA svayaM yajJa karIne he kSatriya! pachI tame jaje. namirAjamAM rAga-dveSanI mAtrA kyAM sudhI che enI parIkSA karyA pachI InDe have temanI tatvanI zraddhA, vItarAga mArganI zraddhA kevI che tenI kasoTI karavA mATe A prazna karyo. namirAjAe pahelA kahyuM hatuM ke "rAjezrI e narakezrI: evuM je vAkya kahyuM hatuM Page #931 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 826 zAradA ratna te Indra pakaDI rAkhyuM ane e vAkya upara have prazna pUchavA taiyAra thayA. InDe kahyuM rAjezrI te narakezrI thAya che e Apano siddhAMta mane mAnya che. amArA gurUoe te siddhAMta mAnya rAkhyo che, eTaluM ja nahi paNa te uparathI eka agatyanA siddhAMtanuM pratipAdana karyuM che. namirAje kahyuM tamArI vAta satya che. mahApurUSa, dharmagurUo kadI nirupayogI vacane bolatA nathI. temanA vacanamAM kAMI ne kAMI UMDuM rahasya hoya che. IndranA manamAM thayuM ke have namirAjanI sAme mArI jIta thaze. mArI vAtamAM te saMmata thayA, tethI temanA mukha para AnaMdanI rekhA pragaTI uThI ane praphullita vadane kahyuMmahApurUSanA vacana tarapha Apane ATalo badhe bhaktibhAva che, te Apa e mahApurUSane siddhAMta paNa mAnya rAkhazo ke " rAjAone narakamAM jatA karmone niSphaLa karavA mATe dAna ane yajJa Avazyaka che. * namirAje kahyuM. soLa AnAne rUpiyo kahe, so paisAne rUpiyo kahe ane tamArI vAtane svIkAra karavo e be ekasarakhA kAma che. namirAja te Atmika dRSTie temanI A vAtane ravIkAra kare che paNa IndranA manamAM thayuM ke rAjarSie mArI vAtane svIkAra karyo. uttarAdhyayana sUtranA 25mA adhyayanamAM jayaghoSa ane vijyaSa muninI vAta Ave che. te adhyayananuM nAma che. "narU " eTale yajJIyaM. temAM jayaghoSa muni te eka nimitta maLatAM pirAgya pAmIne sarvavirati aNagAra banI gayA, paNa vijayASa temane sago bhAI che. te baMne brAhmaNanA putra che. vijayASa cAra vedanA jANakAra che. temaNe moTo yajJa zarU karyo che. vijayaSane khabara nathI ke mArA bhAIe dIkSA lIdhI che, kAraNa ke temAM banyuM hatuM evuM ke baMne bhAIo gaMgA nadInA kinAre snAna karavA gayA. temAM jyAre eka ghaTanA joI ke sApe deDakAne pakaDaLe. vananA meTA bilADAe sarSane pakaDyo. A dazya jotAM saMsAranI vicitratAnuM bhAna thatAM jaMgalamAM jaI eka muni pAse dIkSA lIdhI, te vijayaSane khabara na paDI, paNa jyAre bhAI gaMgA nadIethI pAcho na Avyo ne AjubAju zodhavA chatAM na maLyo tyAre teNe mAnyuM ke mAro bhAI gaMgA nadInA pravAhamAM taNAI gayo ne mRtyu pAmI gaye, tethI tenI badhI kriyA karI. te vAtane cAra varSa thaI gayA tyAre vijayaghoSe potAnA bhAInuM cAturvArSika zrAddha karavA mATe moTo yajJa AraMbhyo hato. evI vAta paraMparAthI sAMbhaLatA AvyA chIe. . je nagaramAM vijayaSe mATe yajJa zarU karyo che te ja nagaranI bahAra udyAnamAM jayaghoSamuni padhAryA che. temane mAsakhamaNanuM pAraNuM hovAthI te pharatA pharatA vijayaghoSanA yajJamAM AvI caDhayA, tyAre vijayaghoSe temane kahyuM ke he bhikSu ! huM tamane bhikSA nahi ApuM. tame bIje kayAMya jaIne bhikSA lo. eka to jayaghoSa munino saMyamI veza ane ugra tapazcaryAnA kAraNe dUbaLuM thaI gayeluM zarIra eTale te potAnA bhAIne oLakhI zakyA nahi ane kahyuM-je vedanA, jyotiSanA pAragAmI che, sva para kalyANa karavAmAM samartha che, je ya kare che evA bhikSukone mATe A rasoI taiyAra che, tamArA Page #932 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cArakA ro 827 mATe nahi. muni teA samatAnA sAdhaka hatA. gaucarI na vaheArAvI tA paNa temanA upara rASa na karyo. temane teA peAtAnA bhAIne satya vAta samajAvavI hatI eTale ubhA rahIne kahevA lAgyA ke vipra ! tame vene, nakSatrane ke yajJanA mukhane jANatA nathI, tamane dharmanuM jJAna nathI. je sva para uddhAraka che tene paNa tame nathI jANatA. jo jANatA hA tA kaheA. vijayASa jayaghoSa muninA praznanA javAba na ApI zakayA ne munine kahyuM, Apa amane te vAta samajAvA, tyAre munie kahyuM, muhA veyA, jannaTTI veyasA muhaM / | navALa' mudde vo, ghumna La vyAsavo mudda||6|| utta. a. 25 vedonu mukha agniheAtra che. yajJa dvArA karmonA kSaya karavA e yajJanuM mukha che. caMdramAM nakSatranu mukha che, ane dhanu' sukha bhagavAna RSabhadeva prabhu che. je IndrAdika devAthI pUjanIya che. jema agni dvArA zuddha karAyela sAnu tejasvI ane nirmaLa thaI jAya che, tema rAga-dveSa ane bhayathI je rahita che temane ame brAhmaNu kahIe chIe. A yajJa pApakarmanA hetu che, ane e pApakarmonA kAraNe te drutimAM jAya che. mAtra mAthuM muMDAvavAthI zramaNa banI zakAtu nathI paNa samatAthI zramaNa thavAya che. mAtra AMkAra bAlavAthI brAhmaNa nathI khanI zakAtu paNa je zuddha brahmacarya pALe che te sAcA brAhmaNa che. jJAnathI muni ane tapathI tapasvI thavAya che. uttama prakAranA guNAthI yukta Atma brAhmaNeAmAM zreSTha che. te sva-para kalyANa karavAmAM samartha banI zake che. A rIte jayadyASa munie vijayadheASane badhI satya vAta samajAvI. yajJamAM keTalI hiM'sA che, keTalu pApa che ne te mATe kayA yajJa karavA joIe te badhuM suMdara rIte samajANyuM, tethI tyAM vijayaghASa munie dIkSA laI lIdhI. ane baMne bhAI e tapasaMyama dvArA karmAM khapAvI mekSamAM gayA. A rIte namirAjaSi e manathI bhAvayajJa karavAnI hA pADI, paNa hajI Indra temane zuM kaheze tenA bhAva avasare. Aje kALI caudazanA divasa che. bhagavAna mahAvIrasvAmI meAkSa paheAMcavAnA be divasa bAkI rahyA eTale 18 dezanA rAjAe pAvApurImAM AvIne chaThTha pauSadha karIne besI gayA. badhAne khabara hatI ke bhagavAna mAkSe padhAravAnA che, eTale have ApaNane bharatakSetramAM arihaMta bhagavAnanA viyeAga paDavAnA che. badhAnA viyeAga karatAM tIrthaMkara bhagavAnanA viyAga ghaNA asahya che. badhAnA manamAM duHkha che, AdhAta che. have A bhagavAnanI vANI sAMbhaLavA kayAM maLaze ? tethI khAvApIvAnuM cheDI chaThTha pauSadha karIne besI gayA. jyAM khAvAnuM che tyAM khaTapaTa che. bhagavAnanI ekadhArI dezanA sAMbhaLavA maLe tethI karIne besI gayA. bhagavAne 16 prahara sudhI dezanAnA akhaMDa dhAdha vahAvyA. 18 dezanA rAjAe prabhunI dezanA cAtaka pakSInI mAphaka jhIlI rahyA che. badhAnA dilamAM AghAta che ke zuM ApaNA prabhu cAlyA jaro ! have AvA mIThA amRta ghuMTaDA kANu pAze ? ApaNA saMzayanuM samAdhAna koNa karaze? ApaNeA uddhAra keNu karaze? Page #933 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 828 zAradA na badhAnA dila raDI rahyA che. bhagavAna mahAvIra prabhu 16 prahara sudhI dezanA vahAvI chaThThanI tapazcaryA sahita Aso vada amAsanI pAchalI rAtre nirvANa padane pAmyA ne gautama svAmIne kevaLajJAna thayuM. Apa badhA paNa jJAnanA dIvaDA pragaTAvaje, te tamAro AtmA ujajavaLa banaze. game teTalA pavananA jhaMjhAvAto Avaze paNa te dIvaDA bUjhAze nahi. tela khUTaze nahi ne aMtara rUpI AdhyAtmika keDiyuM phUTaze nahi. AdhyAtmika dIpaka pragaTAvavA mATe vinaya-vivekanI vATa, tapa-tyAganA tela ane jJAnanI jyoti pragaTAvo. Avo dIpaka tamane prakAza Apaze ne bIjAne paNa prakAza Apaze. dIvALInA divase tame badhA copaDA cokhA karI naphA cheTAnuM saravaiyuM kADhaze, paNa sAthe e vicAraje ke meM mArA AtmAnuM saravaiyuM kADhayuM che? eka varSa daramyAna jIvanamAM meM keTalA satkAryo karyA ane durgaNane daphanAvI saddaguNo keTalA apanAvyA? mAre AtmA keTalA pavitra banyA? AtmAne pavitra banAvavA mATe A kALamAM atyAre bhagavAnanI vANI AdhArabhUta che. bhagavAnanI aMtima vANIne amRta ghUMTaDAnuM pAna karI bhagavAnanI jema ApaNe AtmAne pavitra ane zuddha banAvIe. vadhu bhAva avasare. caritra -pitAnA pApa DhAMkyA karelA prapaMcanA kAraNe lokomAM carcAne viSaya - zeThanI vAta sAMbhaLIne leke jAtajAtanI vAta karavA lAgyA. koI ema kahe ke, devakepa ke RSizApa vinA AvI vaja jevI nirogI kAyA regathI bharAI jAya nahi ane te melI vidyAne prayoga lAge che. keI kahe, AvA tejasvI, puNyazALI ane ke prabhAvazALI para A prayoga koNa kare? koI na kare, chatAM tene azubha karmanA udayathI keIe draSabuddhithI A kArya karyuM hoya. keI kahe, kaMI kAmaNuTumaNa karyA haze. badhA zeThanA pakSamAM bese che. Aje duniyAmAM dhananA mAna sanmAna thAya che. zeTha pAse lakamI lakhalUTa che, eTale sau enA pakSanuM bole. bicArI zubhamatinuM ahIM ke zuM? ATalA badhAmAM koI samaju, DAhyA mANaso ema kahe ke zubhamatimAM te nAma evA guNa dekhAya che. enA lalATe satItvanuM teja jhaLake che. enI AMkhamAMthI amI varase che. AvI satI zuM AvuM aghaTita kArya kare ? kadI na kare. game tevA vipattinA vAdaLo Ave, saMkaTa Ave te paNa patnI potAnA patine doSa na Ape. are, tenA manamAM paNa te patinuM aniSTa ke ahita na Iche, te pachI tenuM aniSTa kare kharI? patine vaza karavA zuM paraNyAnI prathama rAtre maMtra, jaMtara-maMtara ke kAmaNaTumaNa kare? te kayA svArthathI potAnA pati para AvA rAkSasI kAryanI ajamAyaza kare? kyA hetuthI A atyAcAra kare? paNa A satyane pakSa lenArA keTalA ? zeTha zeThANI te bephATa bele che. huM mAnato hato ke kuLadevI AvI paNa A te devI nathI paNa rAkSasaNa che, pizAcaNa che, kuLakha paNa che. nahi te mArA chokarAne AvuM thAya ja kyAMthI ? zeTha te A rIte kahIne zubhamatinA mAthe AkSeponI jhaDI varasAve che, kalaMka caDhAve che. sAsu sasarA bele, leko paNa temanA pakSamAM bhaLI Page #934 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna Re jaI ne khale, paNa zubhamati eka akSara paNa kheAlatI nathI. te teA nIcu' joI ne raDe che, jo te atyAre kahe ke mane je paraNavA AvyA hatA te A nathI, te tA khIjA che, te tenI vAta kANu sAcI mAne? kAraNa ke kAle badhAe sagI AMkhe cheAkarAne joyA hatA, eTale keANu tenI vAta sAMbhaLe ? jyAre karmo rUThe tyAre sAcI vAta paNa koI sAMbhaLe nahi. ajanA satIne karmAM udayamAM AvyA tyAre sagA mAbApa ke sA sA bhAIe bhAbhIe keAI tenu' sagu` thayu` ? AkSepAnI jhaDI AvuM kArya zA zubhamatinA mAthe AkSepeAnI aDI--zubhamatinA mAthe teA varasI rahI che. lakSmIdatta zeThanA mitre kahyu-navavadhU Aja ne Aja mATe kare? tyAre zeThe kahyuM, tane e na samajAya. koi kSudra nArI jyAre peAtAnI AzAone sAkAra na manAvI zake tyAre jenI pAse meTA aramAneAnI AzA rAkhI hatI tenA pratye rASa kare che ne jherIlI nAgaNanI jema degse che ane tenA jIvanane nA karI nAMkhatA acakAtI nathI. jo jIvananA nAza na kare to maMtrataMtrathI purUSane parAdhIna banAvI de. agara kAi prayAgathI AvA bhayaMkara roga mUkI tene dardanA bheAga banAve. A vAtanI nagaramAM cAre khAju jANu thaI gaI, tethI temanA AMgaNe tA leAkeAnI ThaMDa jAmI che. meATA moTA zeTha-zAhukAra badhA AvyA che. je sagAi karavA AvyA hatA te nagarazeTha paNa AvyA che, temaNe zeThane kahyuM-zeThajI ! ApanA kizoranI kAyA AvI kurUpa ane rAgI banI gaI temAM jarUra koI kAraNa haze ! lakSmIdatta zeTha kahe-mane paNa samajAtuM nathI ke ekAeka Ama kema khanI gayuM? are ! kalAka pahelA kizora mane maLIne tenA zayanarUmamAM gayA tyAM sudhI te tenI kAyA kevI sauMdaryavAna hatI ! atyAre tenuM rUpa jotA mArU' dila khaLe che. mane teA lAge che ke A navavadhUnA sparzathI tenI kAyA AvI banI gaI che. O zubhamatinuM nAma sAMbhaLatA, AvelA zeThanA mukhamAMthI jANe cIsa paDI gaI. hRdayamAM AMcakA lAgyA. zeThajI ! Apa A zuM bele che ? zubhamati tA zubhamati ja che, e kadI AvuM pApa kare nahi. Apa game te kahetA hai| paNa A cheAkarI khUba khAnadAna kuLanI che. tenA jIvanamAM keTalA sa`skAra, lajjA, svabhAvanI madhuratA che! kharekhara A tA ubhayakuLane dIpAve evI che. meM teA nAnapaNathI joI che. kevI sadagRNI, DAhI ne guNIyala che|karI che. tenA mAtApitA te mArA bALapaNanA geAThIyA che. temanI cheAkarI kadI AvI hAya nahi. A zeThe ghaNI Takkara jhIlI, paNa tenA kAi vAtanA pUrAveA nathI. atyAre te badhA kADhI cheAkarAne jue che, eTale vAta sAcI mAnavI paDe che. lakSmIdatta zeTha kahe che, Apa kaheA che te vAta satya haze pazu Apa najare jue che ne ke kAle mAre chekarA kevA hatA ne Aje kevA banI gayA ! huM paNa mAnatA hatA ke saMskArI, lajajALu kuLavadhU mArA kuLanI chAyA banI jaze, paNa e te mahA mAyAvI nIkaLI. zubhamatine jotAM kAI ne enA para zaMkA nahi thAya ke AvI rUpALI cheAkarInuM Page #935 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 830 zArI ratna zuM AvuM bhayakara kRtya hAi zake ? paNa kizora pAse tenA sivAya koI hatuM ja nahi jo te sAcI hAya te zuM eka zabda paNa na kheAle ? te teA mauna beThI che. lakSmIdatta zeThe kahyuM, Apane zraddhA na heAya tA najare joI leA. huM te sUi gayA hatA. haju ughyA na hotA. tyAM the|DIvAramAM navavadhUnI cIsa saMbhaLAI. ame badhA DhADIne gayA tyAre kizoranI A sthiti joi. kizoranI A dazA joIne navavadhU mahAra nIkaLI gaI. zuM kahuM! amArA ne enA bhAgyanA doSa! Avu` ApattinuM vAdaLu' AvI paDe pachI zuM duHkha na thAya ? kazeAraneA karUNa peAkAra paNa joi Ave. zeThe batAvyA pramANe kizo2 nATaka karyA kare che. mATA bhAganA mANasAne vAta sAcI lAge che, tA kAIne vAta khATI lAge che. A khAju zubhati te manamAM navakAramaMtranuM smaraNa kare che. dilamAM AghAta che. aparapAra duHkha che. tene thayuM ke mArA piyara samAcAra mAkalAvuM? A vAta mArA khApujI jANatA nathI, paNa mArI khAte jANe che. jyAre huM jAnIvAse gaI tyAre mArI khA mane joI gai hatI. huM AvI tyAre te mane vaDhI hatI ke kuvArI cheAkaDIe AvI rIte jAnIvAse javAya nahi. te ApaNI kuLa maryAdA teADI che. AvI rIte javAthI sAruM na dekhAya. mArI khA mane ema vaDhI hatI paNa tyAre cArImAM javA saIma hatA eTale meM vAta na karI paNa lagna pachI meM mArI bAne badhI vAta karI hatI. khAta te have sa| kahe bhAI, vArtA sArI sApha sunAI, bindu paraNAyA bhADe lAI, zeDa ke sutA kauDhaye! mAnajI. hai khA! mArI vAta sAMbhaLa. atyAre tArI sRSTimAM je jamAI dekhAya che te bhADe paraNavA AvyA che. e zeThe badhI mAyA-kapaTa racI che. temanA dikarA to kADhIceA che. paNa mAyAjALathI cheAkarA khatAvyA vinA sagAI karI. tene teA kevI rIte paraNAvavA lAve ? tethI kizora nAma dharAvIne bhADe paraNavA lAvyA che. ahIMthI lagna karIne gayA pachI te ja rAtre e dUra thaze ne kADhIyeA mArI pAse Avaze. A vAta sAMbhaLatA mAA tA bebhAna thaI gaI hatI. teNe kahyuM-dIkarI! tuM zI vAta kare che! teM lagna pahelAM vAta karI hAta teA lagna karata ja nahi. have zuM thAya ? temanamAM vAta rAkhI, bA ! nasIkhamAM lakhyuM hoya tema thAya. mArA bhAgya sArA haze teA che|karA nahi badalAya, paNa kadAca temaNe kahyuM che tema ane te| mArI vhAre Avajo, paNa zubhamati atyAre teA vicAra kare che ke mArA karma udayamAM AvyA che te! mAre bheAgavI levA che. piyara samAcAra mAkalIne mAbApane zA mATe duHkhI karavA ? mArA jakhkhara pApanA udaya hAya tA mArA mAbApa paNa mArI satya vAta mAnavA taiyAra na thAya. game tema thaze paNa huM mArA zarIrane parapurUSanI AMgaLI teA nahi ja aDavA dauM. zIla khAtara marI phITIza paNu zIla teA prANanA bhAge paNa sAcavIza. A rIte makkama mana karIne beThI che. have zuM banaze te avasare, Page #936 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 831 noMdhaH-divALInA divase pU. mahAsatIjIe bhagavAnanA nirvANu upara suMdara pravacana kramAvyuM hatuM, paNa te vAta agAunA pustakAmAM AvI gai hAvAthI te vyAkhyAna cAlu varSe levAmAM Avyu* nathI, vyAkhyAna na-94 tA. 29-10-81 kArataka suda 2 ne gurUvAra anaMtajJAnI purUSAe A saMsArane mahA bhayaMkara aTavInI upamA ApI che. aTavImAM jIvane cAre bAju vAgha, siMhuM AdinA bhaya hAya che, tema saMsAramAM AtmAne cAre bAju bhaya rahelA che. krodhAdi kaSAyA ane kAmAdi vikArA AtmAne nukazAna karavA mATe sadAya taiyAra che. jyAM sudhI saMsAra che tyAM sudhI bhaya rahelA che. sa`pUrNa paNe niyatA tA meAkSamAM prApta thaI zake che, kAraNa ke tyAM bhayane utpanna karanAra karma nathI, kama nathI tyAM deha nathI. deha nathI tyAM rAga nathI, zaiAka nathI ke kAI prakAranI pIDA paNa nathI. meAkSamAM AtmA saMpUrNa paNe nirbhIya hAya che. eka bAju sa*sAranI bhayaMkaratA ane bIjI bAju AtmAnI gheAra ajJAnatA ! eka mAjI siMha ane bIjI khAjI bhayaMkara nadI. A saMsAramAM paNa jIveAnI dazA evI che... emAMthI ugaravA mATe keAI samartha zaktizALInA Azraya joI e ke jenA baLe sa`kaTamAMthI pAra thaI javAya. AvI paristhitimAMthI ugaravA mATe parameSTi bhagavaMtA ApaNeA hAtha jhAle che. temanI ApaNA para asIma kRpA rahelI che. teo sadA ApaNane zaraNu ApavA taiyAra che. je kAMI kamanasIbI hoya te ApaNI che ke zaraNu ApanAra taiyAra hovA chatAM hajI zaraNa levA mATe ApaNe taiyAra thayA nathI. temanuM zaraNu prApta karavA mATe ApaNA haiyAmAM e parameSDi bhagavaMtA pratye bhaktibhAva pragaTa karavA joie. jeTalo prema A deha pratye che teTale parameSThi pratye pedA karavAnA che. jIvane vadhu prema zarIra para che. badhA karatA dhanathI vadhAre prema mAnavane peAtAnA kuTuMba pratye hoya che. putra ke patnInA rakSaNa mATe e badhu... karaze, duHkha sahana karaze ane dhanane pANInI jema vAparaze, chatAMya A kuTuMba karatA mANasane vadhu rAga ane prema peAtAnI kAyA upara heAya che. peAtAnI kAyA mATe e badhuM che|DavA taiyAra thaI jAya che. mAMdagInA bichAne sUtele mANasa jyAre DeAkaTara Ave che tyAre rAjI rAjI thaI jAya che, kAraNa ke tyAM kAyAnI mamatA che ke DaoNkaTara AvyA, have mane sAruM thai jaze. jJAnIo kahe che ke dhananA mAha che|DavA sahelA che, kuTuMba parivArane cheADavA sahela che, paNa kAyAnA rAga cheDavA sauthI vadhAre muzkela che. zA mATe ? A praznanA javAba e che ke A anaMta sasAramAM AtmAe anatA zarIza dhAraNa karyA che, ane ajJAna temaja mithyAtvanA kAraNe AtmA peAtAnA dehane ja AtmA Page #937 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 832 zAradA ratna mAnIne besI gayo che. bahirAtmadazAnA kAraNe dehanA nAzamAM pitAnA sarvasvano nAza mAne che. deha e ja mAruM sarvasva, A jAtanA anAdinA saMskAranA kAraNe deha uparathI mamatva utaravu bahuM muzkela che. je bhavamAM je kAyA maLatI rahI che, maLI che, e bhavamAM e kAyA upara gADha prema raheluM hoya che. kIDInA bhavamAM nAnI ane hAthInA bhavamAM maTI kAyA maLI te paNa dehanuM mamatva enuM e rahyuM. A rIte jIva deha para sneha karato Avyo che. je prema zarIra upara che e prema AtmA upara pragaTAvavAno che. AtmA upara prema pragaTAvavA mATe parameSThi pratye haiyAmAM prema pedA karavAne. bhaya rUpa A saMsAramAM nirbhaya banavA mATe parameSTi bhagavaMtanuM zaraNa anivArya che. e zaraNa prApta karavA mATe parameSThi pratye bhakti jarUrI che. e bhakti pragaTAvavA mATe dhana, kuTuMba ane kAyA karatAM paNa parameSThi pratye vadhAre prema jagADavo jarUrI che, kAraNa ke e vadhu mUlyavAna che. emanI AjJAnuM zaraNa jemaNe svIkAryuM e abhaya banI gayA, pachI emane maraNane bhaya raheto nathI. jeo parameSThi bhagavaMtanuM zaraNa svIkArI AjJAmAM otaprota banyA che evA namirAjane Inke kahyuM ke rAjAone narake laI jatAM karmone dUra karavA mATe yajJa ane dAnanI jarUra che. namirAje kahyuM, tArI vAta seLaseLa AnI satya che. huM paNa yajJa karavA parIkaLyo chuM. A sAMbhaLI Indrane AnaMda thayo. te be . Apa kharekhara satyamUrti dekhAva che. dAna ane yajJa e rAjAnuM mukhya kartavya che. e vAta Ape svIkArI che te have zA mATe Ape vakhata gumAve joIe? zA mATe dAnazALAo zarU karatA vilaMba karavo joIe ? ane azvamegha Adi yone hukama ApatA zA mATe vicAra karavo joIe. ? A sAMbhaLIne namirAje kahyuM. te saMbaMdhamAM huM tamArI salAha pUchuM chuM ke dAna kevI rIte ApuM? Indra kahe brAhmaNane jamADe, anAtha, apaMga lokone anna-vastra ApIne saMteSa pamADo. Indra! Apa mane kaho to kharA ke zramaNa, brAhmaNone jamADavAthI ane dakSiNa ApavAthI zuM lAbha? rAjarSi ! teo tamane AzIrvAda Apaze, tethI tamAruM kalyANa thaze. ahIMyA zramaNa zabdathI bauddha bhikSu athavA anya saMnyAsIo samajavA. jaina sAdhuo nahiM samajatA, kAraNa ke jaina sAdhu A rIte nimaMtraNa dvArA keInA gharamAM besIne bhikSA na kare. namirAja kahe che, je vacanathI kalyANa thaI zakatuM hoya te vacanathI paise paNa maLI zake. kalyANamAM sarva sukhano samAveza thAya che. namirAja ! ema nathI. brAhmaNe zAstranA abhyAsI tathA zAstronA upadezaka, temaja svadeza dAjha, vIratva zIkhavanArA che. evA upakArI manuSyone dAna devuM e zuM rAjA-prajA baMnenI pharaja nathI? je AvI pharajo bajAve tene saMsArI janane upakArI gaNavAmAM koI vAMdho nathI, paNa je potAnI pharaja bajAvatAM nathI evAne dAna ApavAthI zuM kalyANa thavAnuM che? te pachI jeo potAnA kartavyo bajAve che, temane te dAna devAnuM svIkArazone? namirAje kahyuM-jyAre evA kartavya parAyaNa brAhmaNothI mane lAbha Page #938 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArA ratna 833 thatA hate| tyAre temane dAna detA hatA athavA jyAre hu* sa'sAra sukhanA rAgI hatA tyAre saMsArane calAvavA brAhmaNeAnI madada IcchatA ane temanI mahenatanA badaleA ApatA. have mane e sukhanI icchA nathI, teA pachI e sukhanA sAdhanA sAthe mAre zuM prayeAjana che ? Indra. kahe- rAjarSi ! tame bhUle che. brAhmaNA pAse yajJa karAvavAthI te tamane akSaya sukha apAvI zakaze. he vipa! Apa satya kaheA che. have Apa kaheA ke yajJa kevI rIte karAvu ? yajJanA Adeza karatAM Indra :--rAjarSi ! sAMbhaLeA. eka sArA lakSaNavaMta, tejIvaMta, zveta gheADA maMgAveA. tene zaNagArA ne pachI chUTA mUkeA. je baLavAna rAjA tene kabaje karI peAtAnI andhazALAmAM bAMdhe te rAjA sAthe yuddha kareA, ane laDAI karIne gheADA pAchA meLaveA. pachI eka varSa cAle evA moTA yajJa karAvA ane yajJa pUro thAya te divase vidhipUrvaka te gheADAne yajJakuMDamAM hAmeA eTale tamAruM kalyANa thaze. IndranI A vAta sAMbhaLI nimarAjane khUba hasavuM AvyuM. are, buDhAmApA (indra vRddha brAhmaNunu rUpa laIne AvyA che tethI) ka...lyA...gu...tame brAhmaNA jemAM temAM kalyANa ApavA ubhA thA che. teA tamArA gharamAM kalyANanA bhaMDAra bharyAM lAge che. tamArI teA buddhi bagaDI gaI lAge che. tame tA kevI vAta karI che. ? gheADAne lAvI chUTA mUkavAnA. je rAjA ene vaza kare tenI sAthe yuddha karIne azvane pAchA meLavavAnA ne pAchA yajJamAM heAmavAnA. temAM pAchuM kalyANu mAnA. A te kevI dhAra ajJAnatA ! yajJamAM te kalyANu hAya ? kAi mahena vidhavA thAya. tene patinI cehamAM khALI mUkavAnI ne kahevAya ke satI! temAM kalyANu, brAhmaNAne jamADavAmAM ne dAna devAmAM kalyANa ! are, chevaTe brAhmaNeAne capaTI leATa Ape te paNa kalyANu, kevu' sastu' kalyANa ! bhaviSyamAM je prajA thaze temanA dharmAdhyakSA rAjAone lAkha, daza lAkha rUpiye ane sAmAnya manuSyAne seMkaDe kalyANa vecaze, paNa tame te| badAma sATe kalyANa ApavA ubhA thayA che. A sAMbhaLIne indra kahe, rASi! tame teA nAstika che. namirAje kahyuM, huM tA custa Astika chuM. tame izvarane mAnatA nathI teA temanA bhakta brAhmaNeAne kema mAneA che ? huM vipra ! hu* tA Astika chuM. huM Izvarane tathA paraleAkane mAnuM chuM. puNya, pApa baMdha, meAkSane mAnuM chuM, have Apa kahe| ke huM nAstika kevI rIte ? huM izvarane mAnuM chuM paNa Izvara mane kAMI ApavA zaktimAna nathI. temanI hayAti ane guNene huM mAnuM chuM. mArA upara temanA kAI upakAra hAya tA te eTaleA che ke temanA guNAnuM smaraNa mane avalaMbana rUpa thai paDe che. e doraDuM pakaDIne hu meAkSa maMjhIle paheAMcavAnI hiMmata karI zakuM chuM hAthamAM AvelI bAjI bagaDI jatI joI indra kheta pAmyA. teNe UMDA niHzvAsa sAthe kahyuM ke, te zuM amArA karelA yajJA paNa niSphaLa ? vipra! mArAthI niSphaLa kema kahevAya ? niSphaLa kAMI nathI. kAI kAryanuM sAru phaLa maLe che ne kAInuM kharAba phaLa maLe che. tamArA yajJathI pratyakSa lAbha e, khAra mAsa sudhI seMkaDA bhikhArIone anna maLe. havA svaccha ane jaMtuonA upadrava vinAnI thAya, paNa e yajJathI je anaMta jIvAnA 53 Page #939 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 834 zAradA ratna nAza thAya e parokSa geralAbha tamane dekhAtuM nathI ? lAbha ane geralAbhane trAjavAnA be palAmAM mUkIne jokhI juo. kaho, kayuM palluM nIce name che.? brAhmaNe kalpanAnA AkAzamAM trAjavA mAMDayA. lAbhAlAbhane be judA judA pallAmAM mUkayA, paNa trAjavAmAM geralAbhanuM palluM nIcuM namyuM, paNa te kahevAnI temanI hiMmata cAlI nahi, tyAre namirAje kahyuM, tamArA yajJamAM te mahApApa che. emAM java Adi homa eTale ekendriya jInI hiMsA thAya. beIndriya, teIndriya ane caurendriya che paNa ghaNu mare ane ghoDA Adine hamo tethI paMcendriya jIvonI hiMsA thAya, mATe evA yajJathI kayAre paNa kalyANa thAya nahi. jyAM hiMsA che tyAM dharma nathI. jyAM ahiMsA che tyAM dharma che, mAre hiMsaka yA karavA nathI. tuM sAMbhaLa, A saMyama mArga keTalo UMce ne mahAna che. jo sarassaM sahassANa, mAse mAse gava dae / tassavi sajamo seo, adintassa'vi kiMcaNa // 40 // je purUSa eka eka mahine daza daza lAkha gAyanuM dAna kare che tenA karatA je kaMI paNa nathI ApatA tevA saMyamI sAdhakane saMyama zreSTha che. jenI ragaragamAM vairAgyano raNakAra che, je cAritra mArgamAM tarabaLa che, jenA jIvanamAM saMyamanI laganI che evA namirAjanA javAba kevA jaDabaDa che! InTe temanI sAme cAritra virUddha vAta karI paNa namirAje tene kevo suMdara javAba Apyo. temaNe kahyuM che vipra ! kaI mANasa mahine mahine daza lAkha gAyanuM dAna kare enA karatAM paNa saMyama vadhu zreSTha che. pachI bhale temAM rAtI pAInuM dAna ApavAmAM AvatuM na hoya. te game teTaluM dAna kare paNa saMyamanI tela keIna Ave. jeNe deza viratine tyAga karyo che ne saMyama mArga svIkAryo che temane kaI pApa karavAnuM nathI hotuM. sAdhaka AtmA jyAre dIkSA le che tyAre sarvathA sAvaganA paccakhANa thaI jAya che, eTale chakAyanA jIne abhayadAna maLe che. saMyamamAM paheluM mahAvrata ahiMsAnuM. temAM anaMtAnaMta jIvane pitAnA taraphathI abhayadAna maLe. enI sAme gAyanA dAna zI visAtamAM! sAjALa reDhuM macAvavA " dAnamAM zreSTha dAna abhayadAna che. vIranA saMta kevA hoya? chakAya rakSaNahArA, evA gurUjI amArA bhagavAnanA saMte chakAya jIvanI dayA pALanAra hoya che. evA sAdhu bhale keIne kaMI ApatA na hoya chatAM temane saMyama zreSTha che. tame taDakethI AvyA hoya, tarasathI AkuLavyAkuLa thayA hoya chatAM saMte tamane TIpuM pANI paNa na ApI zake. te avatInI sevA kare nahi ne sevA le nahi. te sarvathA ahiMsAnA pALanAra hoya. chakAyanA jI pratye temane karUNA hoya che. te chakAya jIvonI hiMsA kare nahi, karAve nahi ne karatAne anamedana Ape nahi. cAhe te " jAne trA, nAre nA, ne rA" gAmamAM hoya, nagaramAM hoya ke raNamAM hoya, te ema na vicAre ke huM pApa karIza te ahIM mane keNa jevAvALuM che? keI na jevAvALuM hoya te pitAne AtmA te jue che ne? siddha bhagavaMte tathA kevaLI bhagavate te jue che ne ? Page #940 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna eka gurUne e ziSyA hatA. gurUne ekavAra svapna Avyu` ke tArA e ziSyAmAM eka bhavI che ne eka abhavI che. gurUnA manamAM thayuM ke kANu bhavI haze ? kANu taravAnA haze ? lAva, parIkSA karuM, tethI temaNe mATInA be pakSIe banAvyA ne te kha"ne ziSyAne ApyA ne kahyuM-Apa, A pakSIne laI jAva ane kAI dekhe nahi tevI jagyAe jaIne temanA zIraccheda karajo. baMne ziSyA judI judI dizAmAM ghaNe dUra dUra sudhI gayA. eka ziSyane evuM rathAna maLI gayuM. tene thayuM ke ahI mane keAI jotuM nathI, tethI teNe paMkhIne zIraccheda karI nAMkhyA, pachI te gurU pAse AvyA. khIjA ziSya te pAkhI laIne pAchA AvyA. gurUe pUchyu' tyAre pahela ziSye kahyuM-meM ApanI AjJA pramANe koI dekhe nahi tyAM jaI paMkhInA zIraccheda karyo che. bIjo ziSya kahe-gurUdeva ! hu' tA pAchu' laIne AvyA chuM. kema ? huM ghaNe dUra dUra sudhI gayA. ghaNuM ghaNuM pharyA. vana-vana, paryaMta-pava ta, jaMgala-jaMgala pharyA paNa mane koI sthAna evuM na maLyuM ke jyAM mane keAI jotuM na hAya. gurU kahe-tane kANu zvetu hatu ? gurUdeva ! jaghanya 20 tItha kara, u. 170 tItha kara, ? ja. e kroDa kevaLI ane u. nava kroDa kevaLI ane vanaspatinA daMDaka vajIne 23 daDaka karatA anaMtA siddho che, te badhA mane dekhe che. teo teA mana mananI ane ghaTaghaTanI vArtA jANe che. pAtALamAM ke bheAMyarAmAM jaI pApa karIe tA paNa e tA jovAnA che. te sivAya hu pAte tA jotA hatA ne? enuM zuM ? Ape kahyuM hatuM ke kAI na dekhe tyAM zIraccheda karaje, paNa A badhA mane jovAvALA hatA. gurU samajI gayA ke A bhavI che. 835 AtmA koI paNa kharAba kArya karavA taiyAra thAya tyAre eNe AtmAne pUchavuM ke tu' tane tA dekhe che ne ? bIjA rRkhe ke na dekhe, paNa peAtAne AtmA tathA kevaLI bhagavatA, siddha bhagavaMtA badhA tA dekhe che ne? te te AtmA pApa karatAM pAche| paDaze. vItarAgI satA kyAre paNa pApa kare nahi. temane mana teA sa` jIvA samAna che. evA saMtA bhale kAMi na ApatA hAya chatAM temanA sacama zreSTha che. temanA abhayadAnanI tAle khIjuM kAI dAna AvatuM nathI. hajI mirAja AgaLa zuM samajAvaze tenA bhAva avasare. caritra :- zubhamatinA mAthe te Abha tUTI paDe evA duHkha AvyA che. nirdoSa satIne mAthe kalakA caDhI rahyA che. vacaneAnA prahAra thaI rahyA che. keTalAka mANaseA zubhamatinuM rUpa joIne kahe che ke brahmAe zuM A kanyA ghaDI che! anupama sauMdaryAM. sAthe eka moTA doSa mUkI saune kalaMkita banAvyuM. zubhamatine jotAM kAI enA rUpane tA kAI enA kArya ne, teA keAi enA jIvanane dhikkAravA lAgyA. kAi nAgaNI, pizAcI, zApinI, kukamAM ane duSTA evA aneka apamAnajanaka zabdothI enA tiraskAra karavA lAgyA. keTalAka kizArane kamabhAgI mAnavA lAgyA. kAi kahe kizAra bicAza AvI strInA paMjAmAM kasAyA. bicArA kizAranuM jIvana pAMkha vinAnA pa`khI jevu... nirasa banI gayuM. sAsu sasarA nagarajanA sama, dhikkAra dhikkAra karane lage tiraskArakI dRSTise, dekhate lA bhayase dUra bhAge, Page #941 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna sAsu-sasarA tathA tamAma mANaso badhA ene tiraskArathI jovA lAgyA. badhAnA manamAM thayuM ke e maMtrajaMtra kAmaNuTumaNa kare che. tenI najara je ApaNA para paDaze te ApaNane paNa kaMIka thaI jaze. badhAnA dilamAM tenA tarapha TheSabhAva jAgyo. zubhamatine raDatI chAnI rAkhanAra keI nathI. badhA vahetI vAtamAM sAkSI puravA lAgyA. satya vAta zuM che e ke vicAre? khanA DuMgare paNa zuddha bhAvanA : zubhamati te e ja vicAre che ke atyAre navakAramaMtra sivAya bIjo koI mAre belI nathI. te prabhune prArthanA kare che ke he prabhu! duniyA bhale bagaDI paNa mArA prabhu tuM mArA para na rUThIza. tuM mArI lAja rAkhaje ne satyano jaya karaje. meM pUrva janmamAM tenA para kalaMka caDhAvyA haze te A bhavamAM mArA para kalaMka caDhayA che. te AvelA duHkhamAM hiMmata na hAratA navakAramaMtranuM smaraNa e ja mArA mATe rakSaNartA che. zubhamati karmanA siddhAMtane barAbara samaje che. karelA karmo bhogavyA sivAya chUTako nathI, tethI navakAramaMtranuM smaraNa karatI karmanA svarUpane vicArI rahI che. mArA sasarAe khoTA prapaMca racI mane kalaMkti karI, badhA vacce apamAnita karI, tenuM mane jarA paNa duHkha nathI. mane eTalo AnaMda che ke navakAra maMtranA prabhAve huM ApattimAM paNa hiMmata rAkhI zakI chuM ne mArA zIlane barAbara sAcavI zakI chuM. navakAramaMtranA prabhAve game tyAre satya pragaTa thayA vinA rahevAnuM nathI. 5-10 -varSe mAruM kalaMka utaraze ne satyane jaya thaze paNa A badhA mArA nimitte jema tema balIne keTalA karmo bAMdhI rahyA che ! e badhAnuM zuM thaze? zeTha zeThANI jANe che ke pitAne chokaro keDhI che. tene bhoMyarAmAM pUrI rAkhyuM hatuM, chatAM jANI joIne chAtImAthA kUTe che ne rokakaLa karI duHkha bhogave che ne karmo bAMdhe che. emanuM zuM thaze? huM to e ja IcchuM chuM ke mArA para ALa caDhAvanAranuM paNa bhaluM thAo. emane haiyAmAM saddabhAvanA jAge. satI strIo potAne duHkha ApanAranuM paNa bhaluM cAhe che. kaSTanA kalaMkamAM paNa sAcI samaja - mahAna satIonA mAthe kevA kalaMko caDhayA che ne kevA mahAna duHkha bhogavyA che. temanA duHkha AgaLa mAruM duHkha zA visAtamAM che! mAnavInA bairyanI, kSamA, samatAnI parIkSA ApattimAM thAya che. haMmezA kasoTI satyanI thAya che, asatyanI nathI thatI. Akhare te satyano jaya thAya che. satyanA sonerI prakAza AgaLa asatyano aMdhakAra TakI zakato nathI. samaye satya pragaTa thaze. Aje badhA zeThanA pakSa tarapha je jhukI rahyA che te zeTha karatAM temanI saMpattinA kAraNe badhA eka tarapheNamAM che. tyAM mArA jevI abaLAne pokAra koNa sAMbhaLe ? emAM e badhAne paNa zo doSa ! duniyA je AMkhe dekhe tene sAcuM mAne. sAcI vAta te jJAnI vinA koNa jANI zake? je dukha AvyuM che te samatAthI sahana karI levAmAM sAra che. mAre koIne doSa jevAnI jarUra nathI. mArA jIvanamAM eka sonerI divasa Avaze. dukha jaze ne sukha Avaze. atyAre jeTaluM duHkha vadhAre veThIza teTaluM vadhAre sukha Page #942 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna maLavAnuM che. hIro sarANe caDhe tyAre tenI kiMmata thAya che, tema atyAre mArI kaTI che. kasoTI vinA kalyANa nathI. thoDA divasamAM duHkha jaze ne sukha Avaze. e sukha pachI evuM Avaze ke kayAreya duHkha nahi paDe. na jANe A kalaMkanI viSamatAmAM mArA bhAvi jIvananuM suMdara nirmANa kema chUpAyeluM na hoya! A duHkhada prasaMga mArA sukhanI khAtara dhIraja dharI hasatA mukhe vadhAvI levAmAM zANapaNa che. atyAre badhAe ALa caDhAvyuM che paNa mane zraddhA che ke eka divasa badhAnI dRSTi khulaze ne saune satya vAta samajAze. hamaNuM te vacananA prahAro sahana karIne rahevAnuM che. ema vicArI samabhAve karmone bhegave che. laDakI ke badanAma kiyA, aura apanI bAta chipAI, kuMvarIne paravAha nahI kInI, rahe mahala ke mAMI zeThe te potAnI vAta barAbara chUpAvI dIdhI ane nirdoSa zubhamatine sArA gAmamAM badanAma karI, chatAM zubhamati e badhAne gaNakAryA vinA navakAramaMtranuM smaraNa karatI, tyAM divase vItAve che ke mahelamAM rahe che. zubhamatie kizorakumAra bhADe paraNavA AvyA che e badhI vAta mAtAne karI hatI paNa mAtA pitAnA patine vAta kahevI bhUlI gaI ane lagna thayA. be traNa mahinA thayA paNa zubhamatinA keI samAcAra evA maLyA nathI tethI mAbApa samajyA ke dIkarI sukhamAM che. have A bAju zuM banyuM? bhImapura gAmanA nadhaNiyAtA rAjyane anupama zreSTha rAjA maLI gayA, tethI prajAne khUba saMtoSa hato. guNadatta mahArAjA prajAne pitAnA putranI jema pALe che. rAjya jevuM rAjya maLyuM chatAM jarA paNa abhimAna nathI. guNadatta paNa samaje che ke prajAne prema prApta karavA prajAnuM kalyANa lakSamAM rAkhIne mAre kartavya bajAvavuM joIe. rAjAnI amI bharI AMkhaDIthI nyAya, nIti ane pramANiktAthI prajAnA hRdaya siMhAsane rAjAe sthAna meLavI lIdhuM. deza dhana, dhAnya, saMpattithI samRddha banyo. daze dizAmAM rAjAnA yazogAna gavAvA lAgyA. rAjyamAM sukhazAMtine samIra vahevA lAgyA. A rIte rAjA ane prajA sukhamAM divaso vitAve che. nRtyamaMDaLInuM gAmamAM Agamana -ekavAra prajAe navA rAjAnA sanmAnamAM kaumudI mahotsava ujavavAnuM nakkI karyuM. badhA kaumudI mahotsavanI taiyArI karavA lAgyA. pahelA kayAre paNa ujavAyo na hoya e mahatsava ujavAI rahyo che. A mahotsavane vadhu dedIpyamAna, tejasvI banAvavA deza-videzathI ghaNuM prasiddhi pAmelA nATayakAre, kalAkAra, saMgItakAro, badhAne AmaMtraNa ApIne bolAvyA che. nagaranA daravAjAo, rastAo badhuM khUba zaNagAryuM che. jemAM paNa loko sthaMbhI jAya. A prasaMgamAM bhAga levA eka mazahUra nRtyamaMDaLI rAjAnA yazogAna sAMbhaLIne tyAM AvI che. te nRtyamaMDaLI potAnA deza taraphanI che e vAta jANatAM rAjAnA manamAM keI avanavA AzAnA teja camakavA lAgyA. rAjAnI prazaMsAnA puSponI sugaMdha cAre bAju mahekI rahI hatI, tethI sau moTI moTI Page #943 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 838 zAradA ne AzAothI tyAM AvyA che. AvIne mahArAjAne bheTazuM dharyuM. mahArAjA! Apa amArI nAnIzI bheTa svIkAre. guNadatta rAjAe premathI temanI bheTane svIkAra karyo, pachI pUchayuM, Apane pravAsamAM te kuzaLatA che ne? Apa ApanI oLakhANa Apo. A5 kayA gAmathI AvyA che ? kayA kayA gAme Ape nATayakaLA batAvI che? A sAMbhaLIne nATyakAroe kahyuM, ame ghaNA gAmamAM nATaka bhajavyA che. temAM potAnI nagarInuM nAma sAMbhaLatA guNadattane potAnA svajane yAda AvyA. temanI AMkha jarA azrubhInI banI gaI vinIta putra mA-bApane kema vIsare ? bhAIne kema bhUle? guNadatta rAjasiMhAsane beTho che, paNa mAtApitA ane bhAIne bhUlyA nathI. keIka e durbhAgI putra nIkaLe ke upakArI mA-bApane bhUlI jAya ! ane je bhUle tenA jevo durbhAgI keI nathI. nATayakAroe suMdara nATaka bhajavyuM. nATaka jatAM loko chaka thaI gayA. temaNe nATakathI saunA dila ane mana raMjana karI dIdhA, pachI rAjAe kahyuM ke ApanI maMDaLI mATenI badhI vyavasthA thaI che. A5 khAva, pI, thAka utAro ne AnaMda karo. mahArAjA ! ame ATaluM badhuM pharyA paNa ApanA jevA premALa rAjavI bIje kayAMya joyA nathI. amArA bhAgyodaye Apa jevA pavitra rAjAnA darzana thayA. ApanA darzana thatAM amArI bhUkha-tarasa paNa bhUlAI gaI che( pachI pradhAne pUchyuM. amAruM AmaMtraNa Apane kayAre maLyuM hatuM ? mahAmaMtrIjI! amane ApanuM AmaMtraNa maLyuM nathI, ApanuM AmaMtraNa AvatAM pahelAM ame ApanA mahArAjAnIya zagAthA khUba sAMbhaLI tethI ame A bAju AvavA mATe prayANa karyuM, bhadrapurIne sImADo choDI mAlava dezanI vikhyAta, jagamazahUra ujainImAM nATaka batAvI, A bAju AvatA hatA tyAM rastAmAM ApanA bhAvabharyA AmaMtraNanA samAcAra maLyA. Ape AmaMtraNa na ApyuM hota to paNa ame te ApanI sevAmAM hAjara thavAnA hatA. AmaMtraNa maLatAM vahelA AvI gayA. ujajainI nAma sAMbhaLatA guNadattanA kAna camakyAM. tyAMnI badhI vAta yAda AvI gaI. mAbApa yAda AvyA. guNadatta pUche che mahAnubhAve ! Apa musApharI karatA karatA AvyA che to rastAmAM tamArA kaI anubhave, koI kautuka ke Azcarya joyuM hoya to kahe. A5 ujainIthI Ave che te ujajainImAM kaI karuNa banAva banyo che? kaI navAjunI banI che? have nATayakAre zI vAta karaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 5 kArataka suda 3ne zukravAra tA. 30-10-81 vItarAga zAsanane pAmelA bhAgyavAna ne anaMta upakArI zAstrakAra bhagavate paDakAra karIne jAgRta karatA kahe che te che! ghaNuM mArga vItAvIne, bahAra bahu bhaTakIne pitAnA gharanI lagabhaga najIka AvavAnI taiyArImAM che. have gharane barAbara oLakhe te Page #944 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ra , 839 gharamAM praveza thAya. sAcA kuTuMbIne meLApa thAya, sAcI ddhinuM darzana thAya, ane sAce AnaMda anubhavAya. saMsAranI vastuo kRtrima che, khoTA sukhane dekhAva karanArI che. enAthI koI paNa jIva keI kALamAM sukhI thaye nathI, thatuM nathI ane thaze nahi, mATe saMsAranA keI paNa sAdhanamAM sukha ApavAnI zakti nathI. e mAnyatA jeTalI bane teTalI daDha banAvIne Amika sukha tarapha lakSya vadhAravA mATe prayatna karavA jevo che. jyAre AtmA prabhubhaktimAM eka tAra bane che, tyAre saMsArI sukha ene duHkhadAyaka lAge che. tenAmAM virAgyabhAva jAgRta thAya che. vairAgya jIvane IndriyenA sukhamAM DUbavA na de. viSayanI dhamAlathI bacAve ane jItendriya banAve. prabhubhaktimAM lIna banatA temanA guNa dhIre dhIre oLakhAtA jAya tethI aMtaramAM khUba prakAza thAya, pachI potAnA AtmaguNe vicAravAne avakAza maLe. prabhune AtmA ane mAro AtmA sarakhe che evI samajaNa Ave. je zuddha niraMjana prabhuno AtmA che tevo mAre che, paNa emanA guNe pragaTa thayA che ne mArA guNa karmothI DhaMkAyelA che. prabhunA AtmAe vItarAga zAsananI chAyA meLavIne AtmAne lAgelA karmo dUra karyA ane guNaThANanI zreNImAM AgaLa vadhI aMtarAtmapaNAnI Toce caDhI paramAtmA banyA. prabhunA jevo vikAsa mATe kare che. AvI bhAvanA bhAvatA AtmasvarUpamAM lIna thatA, bAhya AtyaMtara sarva parigrahanI jaMjALa cheDI, paMca mahAvratadhArI zuddha saMyamI muni bane. te pachI apramatta bhAvamAM Ave. AgaLa vadhatA kSapaka zreNI, zukaladhyAna, adIpaNuM ane krame krame paramAtma bhAvane pragaTa kare che ane AyuSya pUruM thatAM siddha gatine pAme che. tyAM sAdi anaMtakALa sudhI pUrNa AnaMdamAM rahe che. sAce yajJa kyo -evA mokSanA sukhane meLavavAnI jene laganI lAgI che evA namirAjarSie Indrane kahyuM-he vipra ! koI mANasa mahine daza lAkha gAyanuM dAna kare ane saMyamI sAdhaka bhale kAMI na Ape, chatAM temane saMyama zreSTha che. tame mane yajJa karavAnuM ane dAna ApavAnuM kahe che paNa tamArA dharmamAM paNa kahyuM che ke sarve vedAstu taitiH sarve yajJAzca bhArata / sarve tIrthAbhiSekAca, kRtA yai prANinAM dayA // saghaLA veda teNe jANyA, saghaLA yajJo teNe karyA, saghaLA tIrtha snAna teNe karyA ke jeNe prANIonI dayA pALI. vaLI dAna devA saMbaMdhI tamArA zAstromAM kahyuM che ke eka tarapha merU parvata jeTaluM sonuM keIne dAnamAM ApavAmAM Ave ane bIjI tarapha eka jIvane abhayadAna ApavAmAM Ave te e baMnemAM abhayadAna caDhI jAya che. e vAta para tame khAsa lakSa ApatA nathI. huM pote azvamegha, gajamegha ane naramegha yajJo karuM chuM, chatAM abhayadAnane bhUlIne karatuM nathI. juo, manarUpI caMcaLa ghaDo je ghaDIbhara sthira raheto nathI, te cAre bAju bhaTakyA kare che, tene jJAnarUpI agnimAM homI huM azvamegha yajJa karuM chuM. abhimAnarUpI madenmatta hAthI ke jeNe bhalabhalAne UMce caDhAvI nIce Page #945 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 840 zAradA ratna paTakAvyA che tene taparUpI agnimAM heAmIne gajamedha yajJa karu chuM, ane karmAMsa'caya karanAra dhyAnanI agnimAM hAmI naramegha yajJa paNa karu chuM. mArA AtmAne jJAna dhyAnanuM bhAjana paNa karAvuka chuM. saMcama eka evA mArga che ke jemAM sarva jIvAne abhayadAna maLe che. sacamanI zakti ajabagajabanI che. sa'yamanI zakti :-sayama zabda taddana nAnA che, nAjuka che, chatAM virATa tAkAta, sAmarthya, zakti ane khaLa dharAve che. hIrAkaNI nAnI hAvA chatAM karADAnuM mUlya dharAve che. jene te maLI jAya tenuM dAridra dUra thaI jAya che, tema saMyamanI nAnakaDI hIrAkaNI janmAjanmanI bhAgavRttinI daridratAne dUra karI sanAtana saMpattinA svAmI banAve che. vaDanuM khIja nAnuM hAvA chatAM virATa vaDalA vikasAvI zake che. vizrAMtinuM vaTavRkSa banI jaI lAkhA pathikAne zItaLatA ApI zake che. vi rAhunA nAnakaDA razmi ( sUrya^ ) rAtrInA gADha adhakArane bhedI cAre khAju prakAzanI prabhA verI zake che. e rIte saMyamanu bIja, sayamanA razmi ane sacamanI hIrAkaNI adbhUta zaktisa`panna che. je sAdhakanA hRdayamAM sayamanA razmi pragaTe che tenA AtmAmAM patharAyelA yugayuganA ajJAnanA aMdhakArane TALI sajJAna, sat samajaNu ane sadAcAranA prakAza patharAya che. nAnakaDuM saMyamanu bIja jenI AtmabhUmimAM vavAyu heAya te bhAvimAM anaMta zAzvatasukhanA vizALa vaDaleA pedA kare che. ajoDa ne sUkSma pracaMDa baLa sacamamAM che. te vAsanAnA viSama vAvAjhADAne ghaDIvAramAM veravikhera kare che. vRttionA tAkAnAne, taraMgAne zAMta kare che. yugayugathI aMdhArI aTavImAM athaDAyelI Alamane sayama e pradvIpa banI prakAza vere che, pathadarzaka bane che. sayama e mAha bharI cakkImAM mUJayelA mAnavIne mazAla banI muktinA mAge vALe che. icchAnI IndrajALamAM gherAyelAne e AhlAdapaNe mukta kare che. A ajoDa paribaLa sacamamAM che. janma-janmanI vAsanAnI jALamAM jakaDAyelAne sayama muktinI bheTa Ape che. AdhyAtmika duniyAmAM sAdhanAnI sarahade bhaTakatA krodha-mAna-mAyA-lAbha-irSyA Adi jAsUseAthI paLe paLe lUMTAtI adhyAtma saoNMpattinI surakSAmAM sayama e vIra sainikanuM kAma kare che ane icchAnA baMdhanamAM paDelA jIvAne saraLatAthI mukti apAve che. icchA ane AsaktinA pUrajozamAM vahetA gheADApuramAM taNAtA nizcetana jevA banatA mAnava- hRdayane bacAvavAmAM saMyama e kuzaLa taravaiyAnuM kAma kare che. bhAgavilAsa, icchA ane IrSyAnI pAchaLa hatAza banelA jIvAne sayama navu kautaka, navI kalA ane navI tAjagI Ape che. je dezamAM, samAjamAM, rASTramAM, kuTuMbamAM saMcamane mukhya sthAna ApavAmAM Ave che te deza, vyakti, rASTra, samAja haMmezA AkhAda, ujjavaLa ne AziSarUpa che, tyAM pragati ne unnati che. jyAM saMyamanA prANa nathI, sacamanA zvAsa nathI tyAM aMdhakAra, rUdana, aMdhAdhUdhI ne athaDAmaNu che. nadInA rakSaNa mATe kinArAnuM baMdhana jarUrI che. vRkSanI salAmatI mATe mULIyAnuM baMdhana jarUrI che. nagaranA rakSaNa mATe killAnuM dhana jarUrI che, kaNunI kuzaLatA mATe Page #946 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA - vADanI jarUra che tema jIvananI saMpattinI ane saMskRtinI salAmatI mATe saMcamanI jarUra che. ApaNA zAsanapati zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIe saMyamane vizvazAMtinuM racanAtmaka Ayojana karI saMyama, ahiMsA ane tapane mekhare sthAna ApyuM che. samagra vizvanA hRdayamAM saMyama, tapa ane ahiMsAnuM baLa jyAre prabaLa vega pakaDaze tyAre mAnava aMtara- jagatamAM sukhanuM svarga utArI zakaze, mATe bhagavAne kahyuM che ke jyAM ahiMsA, saMyama ane tapano triveNI saMgama che tyAM deve paNa tenA caraNamAM mUke che. mAnava eka samasyAno ukela zodhe che tyAM bIjI navI navI samasyAo enI sAme khaDI thAya che. saMyamI jIvana e saMsAranI tamAma samasyAone sAco ukela che. samasyAone nAza karI sadAne mATe samasyA rahita nizcita jIvana jIvavuM enuM nAma saMyama. saMyamanI mahattA batAvatA bhagavAna belyA che ke. aNuttare ya ThANe se, kAsaveNa paveie / vaM divA niSNutA paze, nikuM pAvaMta paMtha | sUya. a. 15 gAthA 21 kAzyapagaMtrI zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe pratipAdana karela che ke sarva karmone kSaya karI siddhasthAna prApta karavAnuM sarvottama pradhAnasthAna saMyama che. paMDita purUSa saMyamanuM pAlana karI nirvANane prApta kare che. saMsAranA janma maraNa rUpI cakano aMta " kare che. samyakdarzana hoya, samyakajJAna hoya paNa sammacAritra na hoya to mekSanA zikhare pahoMcI zakAtuM nathI. eka vakhata eka zrAvaka be UMcA vAMsa laIne upAzrayanA upalA mALe caDhavAne prayatna karI rahyo hato. tene upara caDhato joIne eka saMte pUchyuM-devAnupriya! tame A zuM karI rahyA cho ? zrAvake kahyuM, gurUdeva ! mArI pAse samyakajJAna ane samyakdarzananA be UMcA vAMsa che. tenI madadathI huM upara caDhavAno prayatna karI rahyo chuM. saMta samajI gayA ke A zrAvakane purUSArtha AdhyAtmikatAnA zikharane sara karavAne che. temaNe kahyuM-- mahAnubhAva! samyapha jJAna ane samyaphadarzananA be vAMsathI tamAre jyAM pahoMcavuM che tyAM nahi pahoMcI zake. A baMne vAMsa tamane UMce laI jaze paNa tamAruM je lakSya che tyAM nahi pahoMcADe. zrAvaka kahe aho, mArA parama upakArI gurUdeva ! meM keTalI sAdhanA, purUSArtha karIne A baMne meLavyA che te zuM mArI sAdhanA niSphaLa jaze? - saMta kahe zrAvakajI! tamArI sAdhanA niSphaLa nathI. tame purUSArtha karIne A be meLavyA che te tamane sAcA mArge laI jaze, paNa have mAtra eTaluM karavAnuM bAkI che. gurUdeva ! zuM karuM? samyaphajJAna ane samyakdarzananA je be vAMsa ubhA karyA che te be vAMsanI vacce samyaphacAritranA saMyamanA ADA pagathiyA bAMdhI de, pachI sammacAritranA eka pachI eka pagathiyA caDhatA jAva te tame jarUra tenA sahArAthI muktinI sarvocca UMcAIe caDhI jaze. jeo samyakajJAna, samyaphadarzana ane samyaphacAritranI sIDI para caDhe che teo avazya muktinA merU zikhare pahoMcI zake che. kahevAno Azaya e che ke saMyama e Page #947 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94ra zAradA ratna sarvazreSTha che. saMyama vinA siddhi nathI. saMyamamAM te kuTuMba, parigraha vagere badhA uparanA rAgano tyAga, enI pAchaLanA aneka dveSAdi doSane tyAga, enI AgaLa rAga pAdithI bharelA gRhastha jIvananI kiMmata keTalI ! bhale mahine daza daza lAkha gAyanA dAna karAtA hoya tethI zuM ? namirAjanA A javAbamAM dekhAI Ave che ke temanI tattva upara, saMyama pratye zraddhA keTalI che? Indra cAritrane virodhane prazna karyo paNa rAjarSie ke suMdara javAba Apyo ! jenA aNuaNumAM vairAgya rasanA jharaNuM vahI rahyA hoya te AvA javAba ApI zake. namirAjane jItavA mATe pheMkelA sarva vAgmANe nirarthaka jatAM jeI Indra vicAramAM paDI gaye. huM temane jItavA Avyo chuM paNa kharekhara hAra khAI rahyo chuM, paNa haju tenI pAse vAgmANa bAkI rahyA hatA te ajamAvavAne nizcaya karyo. Indra kahyuM-he aSIzvara ! tamArI dalIla AgaLa, javAba ApavAnI sacoTa zakita AgaLa huM lAcAra chuM, paNa mArI ATalI eka vAta sAMbhaLatA jAva. te have kaI vAta kahe che ! ghorAsamaM caitANaM, annaM patthesi AsamaM / iheva posaharao, bhavAhi maNuyAhivA // 42 // : he manujAdhipa! Apa gherAzrama-gRhasthAzramane tyAga karIne bIjA AzramanI prArthanA karI rahyA che e ThIka nathI. Apa ahIM rahIne pauSadhavatanuM AcaraNa kare. zAstromAM cAra prakAranA Azramono ulekha Ave che. brahmacaryAzrama, gRhasthAzrama, vAnaprasthAzrama ane saMnyAsAzrama. A cAra AzramamAM gRhasthAzrama sauthI vadhAre bhAravAhI hovAthI te ghara kahevAya che, kAraNa ke bIjA traNa AzramanA bharaNapoSaNane bhAra A gRhasthAzrama para che, tathA A gRhasthAzramanuM yathAvidhi pAlana karavuM e dhIra-vIra, gaMbhIra ane saravazALI purUSanuM kAma che. A abhiprAyathI devendra namirAjarSine kahI rahyA che ke he rAjarSi ! saMyama keNa le? je gRhasthAzrama calAvavAmAM kAyara hoya te A saMsAranI dhUMsarI ke kheMcI zake? je baLavAna, parAkramI ane vIra hoya te saMsArane nabhAvI zake. A5 te ne tyAga karIne bIjA AzramamAM jAva cho te zuM Apa ghara saMsAra calAvavAmAM samartha nathI? Apa te kSatriya cho. gRhasthAzrama paNa zUravIrane dhAraNa karavA yogya che. tathA te Azrama badhAthI zreSTha che. emAM parAkramI purUSa dAkhala thaI zake che. kAyarone temAM rahevuM muzkela lAge che. zuM tame kAyara che? tamArAmAM sattva, tAkAta, baLa ke buddhi nathI? Apa ahIM rahIne saMsAra calAve ne daza tithinA pauSadha tathA bIjA vrata-niyamanuM pAlana kare, tethI tyAga pradhAna sAdhu kartavyanI AMzika pUti thaze ne gRhasthAzramanuM pAlana thaze. Apa zUravIra prajJA saMpanna che, mATe gRhasthAzramane tyAga karIne saMyamane vicAra hamaNuM choDI do. vaLI saMsAramAM racyApacyA rahenArAo jema eka taraphathI bhUla kare che tema saMsArane cheDanArA paNa bIjI taraphanI bhUla kare che, tethI baMne doSita che. Page #948 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna saddaguNane hada uparAMta laI javAthI te durgAnuM rUpa pakaDe che. A sAMbhaLIne namirAje kahyuM-tame kaho cho ke sadguNane hada uparAMta laI javAthI te du guNanuM rUpa pakaDe che paNa tame jANatA nathI ke "amRtane ghare hoya nahi" arthAt amRta game teTaluM pIe te paNa dharAIe nahi, saMsAra ke jemAM kaI sAra nathI evA saMsAranuM svarUpa eka vAra pratyakSa jANyA pachI tenAthI virakta thavuM e kaI rIte sadaguNanI hada oLaMgI na kahevAya, paNa durguNathI dUra bhAgyA kahevAya. durguNathI jeTalA dUra bhagAya teTalA vadhAre sahIsalAmata thavAya. je zaktino upayoga Atma sAdhanAmAM karI zakAya te zakti je raLavAmAM, kharcavAmAM, saMsAra vyavahAra jALavavAmAM tathA aneka pharajo adA karavAmAM vaparAya te te zaktine sadupayoga karyo na kahevAya. Atma sAdhanA mATe thoDI zakti to bacAvI zakAya ne ? mATe saMsArI karatAM tyAgIpaNuM vadhAre zreSTha che. vaLI Apa kahe che ke je kAyara hoya te dIkSA le, paNa he vipra ! A saMyama mArga kAyara nathI. kAyaranuM A mArgamAM kAma nathI. A to zUrAnA saMgrAma che. mAthA sATe mAla meLavavAne che. saMsAranI dhuMsarIe te sArI duniyA joDAI che paNa tyAga mArgamAM virala AtmA joDAI zake che. vipranA manamAM thayuM ke A rAjarSine huM A pramANe kahIza te kadAca te mArI vAtane svIkAra karaze paNa namirAjanA mukha para to koI asara dekhAI nahi, te te zAMta ja hatA, tethI temane uzkeravA mATe vijhe pharIthI kahyuM. __ mudurvaha parijJAya ghora, gArhasthyamAzraya / muDa nagna jaTAveSAH, kalpItAH kukSIpUrtaye / gRhasthAzrama muzkela ane upADavo duSkara jANIne peTane khADo pUravAnI AzAthI muMDa tathA nagnapaNuM ane jaTAdhArIpaNuM loke svIkAre che. A sAMbhaLIne namirAjanuM lehI uchaLI AvyuM. saMyama pratye jhanUna che, khamIra che, tethI tenI viruddha bole eTale svAbhAvika lehI uchaLe. namirAja kahe che te vipra ! tyAgI AtmA to annane mAtra peTanuM bhADuM mAne che. game tevo nirasa AhAra thoDA pramANamAM bhramaranI jema ke, eTale gRhasthane bhAre na paDe. e khAvA mATe jIvato nathI paNa jIvavA mATe khAya che. temano jIvavAno zreya eka che ke A dehathI thatAM zubha kAryo karI levA. saMyama mArgamAM aneka pariSaha, upasargo Ave chatAM hasatA mukhe sahana kare che, paNa raNasaMgrAmamAM gayelA zUravIra sainikanI jema te kadI pAchI pAnI karato nathI saMyamamAM ane gRhasthadharmamAM keTaluM aMtara che te have namirAja kaheze te vAta avasare. caritra -dilanI divAla ketarato karUNa prasaMga - guNadattane laganI lAgI che ke, A mArA gAmanA nATayakAro che te mane badhI vAta jANavA maLe, tethI pUchayuM ke keI karUNa banAva banyuM che? nATayakAre kahyuM, mahArAjA ! hamaNuM kaI banAva banyo nathI paNa thoDA varSo pahelA eka prasaMga banyo hato. jenuM varNana kahI zakAya tema nathI. e prasaMga te mArA dilanI divAlamAM kotarAI gayo che. huM ene yAda karuM te Page #949 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 844 zAradA naM mAruM haiyuM bharAI jAya che. eTaluM bolatAM tenI AMkhamAMthI Tapaka Tapaka AMsu paDavA lAgyA. je dayALu mANasa hoya che te keInuM duHkha joI zakatA nathI. teNe kahyuM, mahArAjA ! sAMbhaLe saMbhaLAya nahi ne ko na jAya e karUNa prasaMga bane che. be mAsuma nirdoSa bALaka para ghera anyAya thayo che. temane kaDaka zikSA maLI che. ATalI vAta sAMbhaLatA badhAnI adhIrAI vadhI ke evuM zuM banyuM haze! guNadattanA manamAM thayuM, A vAta jANe amArI hoya tevI lAge che, tethI tenA manamAM e jANavAnI utsukatA vadhI ke mArA mA-bApa ane bhAInuM zuM thayuM haze? te jANavAne talasATa vo. have temanA samAcAra maLaze evI AzA baMdhAI. rAjAe pUchyuM, te bALakone zikSA zA mATe karI ? nagarImAM sAgaradatta nAme mahAsukhI zrImaMta zeTha hatA. te zeTha khUba dhIra-vIra ane sAgara jevA gaMbhIra hatA. amArA sAMbhaLavA pramANe te temane tyAM sonAnA thALI - vATakA hatA. are, temane snAna karavAne bAjoTha paNa senAne hatA. te dharmamAM khUba daDha zraddhAvAna hatA, paNa pApanA udaye lakSmI badhI javA lAgI ne zeTha phanA phanA thaI gayA. temaNe gAma choDI dIdhuM. pharatA pharatAM teo ujajainI nagarImAM AvyA. ujajainImAM - lAkaDAnA bhArA vecIne potAnuM jIvana nibhAvatA. ATalI garIba sthiti thaI gaI, chatAM keI temane Ape te kaMI letA nahi. je maLe temAM saMtoSathI, AnaMdathI rahetA hatA. eka divasa te sAgaradatta zeTha rAjAne lADavAnI bheTa dharavA AvyA. ame te samaye AjanI jema sabhAmAM hAjara hatA. zuM suMdara te lADavA hatA ! daivI dravyathI jANe banAvyA na hoya! evA saurabhathI hetA hatA. temanA kapaDA junA phATelA tUTelA hatA, eTale rAjA tathA sabhA badhA temanI mazkarI karavA lAgyA. zeThe kahyuM-A lADavAne prabhAva ajaba che. je meTo lADavo khAze tene sAta divasamAM rAjya maLe ne nAno lADavo khAya tenI AMkhanA AMsu motI bane. AvA addabhUta lADavAthI rAjAne khUba AnaMda thayo. rAjAe pitAnA baMne bALakone te lADavA khavaDAvyA, paNa zeThanA pApanA udayathI game te bhUla thaI gaI hoya ke lADavA lAvavAmAM adalAbadalI thaI hoya paNa e lADuthI rAjAne camatkAra dekhAya nahi. rAjya te sAta divase maLe paNa AMsunA motI bane che ke nahi te mATe rAjAe potAnA putrane raDAvavAnA prayatno karyA ne raDe paNa khare, paNa te AMsunA motI banyA nahi, tethI rAjA ke pAyamAna thayA ne zeThanA baMne phUla jevA bALakone phAMsInI zikSA pharamAvI. A badhI vAta te ThIka. e baMne bALakane phAMsI devA mATe temane vicitra, pizAka ane karaNanI mALA paherAvI, mRtyunA mukhamAM jaI rahyA hatA chatAM hasatA cahere teo mA-bApane kahe che te mAtA pitA ! Apa raDazo nahi. A deha mare che, A mA te ajara amara che. amane phAMsI zuM karI zakavAnI che ! maraNanuM nAma paDatAM ApaNe pujI jaIe chIe, paNa te bALakonA mukha para jaro bhaya ke vyagratA dekhAtI na hatI. temanA Page #950 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAArA ratna 845 mukha para gaMbhIratA, dhIratA, zauryatA ane nIDaratAnA teja camakI rahyA hatA. e bALakanI smRti haju paNa amArI AMkha AgaLathI khasatI nathI. dhanya che temanA mAtA-pitAne ke jeNe jIvanamAM AvA zUravIra ratnane janma ApIne mRtyunI sAme acala rahevAnA saMskAra ApyA. zuM temanuM haiya! zuM temanI zUravIratA! temanI AMkhamAMthI AMsunuM TIpuM paNa paDayuM nahi, e ja ajaba Azcarya che. Dhola nagArA vagADatA TheTha phAMsInA sthAne AvyA chatAM raDayA nahi. tenA mA bApa ne pachADa khAIne paDayA. te kALA pANIe raDatA hatA. ame badhA paNa phAMsI sudhI gayA hatA paNa pachI ame te dazya joI zakyA nahi eTale pAchA vaLyA. e bAlaratno je Aje pRthvI para hayAta hota te bhaviSyanA nararatna bane tevA hatA. emAM jarAya zaMkA nathI. amane te rAjAnI bhUla dekhAtI hatI. sattAne mada kyAreka AvI bhUla karAvI bese che. bicArA kamaLa puSpo sattAnI kAMTALI bhUmi para karamAI gayA. A sAMbhaLatA badhAnI AMkhamAM AMsu AvI gayA. guNadatta kahe, te bALakanA mAbApanuM zuM thayuM? mahArAjA ! bagIcAne lIlAchama rAkhanAra mALIno nAza thAya te zuM pariNAma Ave? sAgaradatta zeTha ane temanI patnI baMne bALakanA AghAtathI ApaghAta kare evI sthiti hatI, paNa teo dharma-karmane samajanArA hatA. chatAM mAbApanuM dila che ne ! eka nahi ne babe putronI sAthe khuvArI! , ema vicAra karatA khUba kalpAMta karatA hatA. temane e vAta khaTakatI hatI ke mArA bALakanI hatyAmAM ame nimittarUpa chIe. rAjA kahe, e zeThazeThANI kayAM che? have zuM javAba Apaze te vAta avasare. vyAkhyAna na -96 kArataka suda 5 ne ravIvAra tA. 1-11-81 - sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne baheno ! A vizvamAM anaMtAnaMta jIvo che, paNa sarva jIvomAM mAnavanI viziSTatA che. enuM kAraNa e che ke enI pAse mana-vacana ane kAyAnI prabaLa zaktio rahelI che. mAtra kAyabaLa to siMha ane hAthI vagere prANIemAM kayAM ochuM che! jaMgalI prANIonA kAyika baLanI AgaLa te ApaNuM kAyabaLa keTaluM ochuM che ! vasaMta RtumAM keyalanA je TahukAra saMbhaLAya che enI AgaLa mAnavInA kaMThanI madhuratA keTalI badhI phikkI lAge che ! kAyAnI vizALatA, zakti ane vANInI madhuratA mAnava karatAM amuka prANIomAM sArA pramANamAM che, chatAM samasta jIvomAM mAnavanI je mahattA che e enI mAnasika-zakti mobaLane AbhArI che. meTA vizALa vaDalAne paNa mULamAMthI ukheDIne pheMkI denAra hAthIne paNa jyAre ApaNe eka jagalI mANasanI gulAmI karate joIe chIe athavA vanarAjanA birudane dhAraNa karanAra siMhane paNa jyAre piMjarAnA keI paMkhInI jema piMjaramAM pUrAyele jaIe chIe tyAre ApaNane khyAla Ave che ke vizALakAya hAthI ane siMhane paNa Page #951 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 846 zAradA ratna gulAma banAvavAnI karAmata mAnavInA maneAkhaLamAM rahelI che. kahevAnA Azaya e che ke mAnavI peAtAnA mana-vacana-kAyAnA khaLathI badhuM karavA samartha che, mATe maharSi Ae paNa kahyuM che ke mana tra manuScALAM kArana vanya mokSayoH / " mAnavInuM mana mukhyatve enA baMdha ane meAkSanu' kAraNa che. mAnavI jyAre peAtAnA manane prabhunA dhyAnamAM tadAkAra banAvI de che tyAre mAnava zukladhyAnane dhyAtA AtmAmAMthI paramAtmA padane pAmI traNa bhuvananu rAjya prApta karI zake che, e ja mana jyAre A dhyAna ane raudradhyAnane vaza thayelu' hAya che tyAre e mana mAnavane vanamAM ( mAnava zakhsane ulTAvavAthI vanamAM zabda thAya che. ) mAkalI de che. arthAt tihu~ca ane naraka gatimAM dhakelI de che. sadgati ane durgatinu kAraNa mAnavInuM mana che. mananI zakti jema vadhAre che tema enI javAbadArI paNa ghaNI vadhAre che. mana-vacana ane kAyA upara paNa zAsana karI zake evI eka vastu che ane te che AtmA, jyAre mAnavInA mana, vacana ane kAyAnI tripuTI AtmAne vaza hAya che eTale paramAtmAnI AjJAne vaza hAya che tyAre e mAnavInA utthAnanuM kAraNa bane che ane prabhunI AjJAne vaza na heAya tyAre e tripuTI AtmAnA patananuM kAraNa bane che. vicAra manamAM pedA thAya che, vANI vacanamAM pedA thAya che ane vana kAyAthI thAya che. vicAra, vANI ane vartana e kArya rUpa che, ane mana-vacana tathA kAyA enA kAra rUpa che. mana-vacana ane kAyAne vItarAganI AjJAne AdhIna banAvavA mATe tIrthaMkara bhagavaMtAe sarvottama mArga batAvyA che. te mAga kayA ! " samyak dana jJAna cAritrANa meAkSamArgI : ' samyag darzana eTale jinezvara prarUpita vacana upara akhUTa zraddhA. zraddhAnuM utpattisthAna mana che. bIjI che samyajJAna. samyajJAna vANI arthAt vacanamAM pedA thAya che ane trIjI che samyakcAritra. cAritranuM pAlana kAyAthI thAya che. tIrthaMkara bhagavaMtAe A meAkSanA mArga batAvyA che. A sUtra para khUba uMDANuthI vicAra karIzuM teA jovA maLaze ke e sUtramAM be padya che. (1) samyagdarzana jJAna cAritrANi (2) meAkSamA pahelA padamAM darzIna, jJAna, cAritra traNa heAvAthI padane aMte bahuvacananA prayAga thayA che, ane khIjA padamAM eka vacana mUkavAmAM Avyu` che. meAkSamArga : AnuM kAraNa zuM ? samajAya che Apane! AnuM kAraNa e ja che ke samyag darzana, jJAna cAritra A traNe ya bhegA maLIne mAkSamAga bane che paNa traNeya svataMtra rIte meAkSamAga nathI, arthAt mAkSanI sAdhanA mATe traNeya jarUrI che. A traNamAM ekeyanI upekSA na karAya. mAkSanI sAdhanA mATe traNenI ekatA joie. samyak dana, jJAna, cAritranI sAdhanA eTale jANe mana, vacana-kAyAnI ekatA, AvI ekatA mATe manamAM savicAra, vacanamAM satyapriyatA ane hitakArI vANI ane kAyAmAM sana joI e. kaiAi ema kahe ke amAruM mana zuddha che, pachI jema khAI e, pII e, teA paNa zu nukazAna che! jJAnI kahe che e vAta kharAkhara nathI, mAtra manazuddhinI vAtA karanArA ane kAyAthI jema tema vartanArA meAkSanI Page #952 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA 2tna 847 sAdhanA kayAre paNa karI zakatA nathI. evI rIte kAyAthI badhI kriyAo karavA chatAM IrSyA ke rAga-dveSathI kaluSita manavALA paNa mokSanI sAdhanA karI zake nahi. mokSanI sAdhanA mATe A traNe ya joIe, kAraNa ke traNe paraspara sApekSa che. je mokSamArga meLavavo hoya te sarva prathama potAnA jIvana upara aMkuza lAvavo paDaze, pachI satsaMga sahita mana, vacana, kAyAne samyaga darzana, jJAna ane cAritranI sAdhanAmAM ekatAra banAvazuM te mokSanA sukhane meLavI zakIzuM. samyaka jJAna, darzana, cAritranI sAdhanAmAM eka tAra banelA namirAjarSine InDe kahyuM ke tame saMyama mArge jAva cho, te mAga koNa le? je gRhasthAvAsa calAvavAmAM kAyara hoya te dIkSA le. tame te zUravIra ne dhIra che, mATe Apa gRhastha dharmanuM pAlana karo. dIkSA levAne vicAra hamaNAM choDI de, tyAre namirAja kahe che ke gRhastha game tevA pavitra hoya, amuka aMze vrata-niyama karatA hoya paNa teo sarvathA pApathI mukta thayA nathI, tethI aneka dizAnuM pApa rUpI pANI tenAmAM praveza karyA kare che. gRhastha dharma karatAM saMyama dharma anekagaNo zreSTha che. Apa sAMbhaLe. mAse mAse tu jo bAlo, kusaggeNa tu muMjae / na so suyakkhAya dhammassa, kalaM agghai solasI // 44 // keI bAla ajJAnI jIva mA khamaNane pAraNe mA khamaNa kare ane pAraNAmAM kuzanA agrabhAga para rahe eTale AhAra kare te paNa te tIrthakara devanA kahelA sarvaviratirUpa cAritra dharmanI soLamI kaLAne paNa prApta karI zaktA nathI. arthAt saMsAramAM rahelA bAlajIvonI ATalI moTI ugra tapazcaryA paNa sarva virati rUpa dharma AgaLa kAMI kiMmatamAM nathI. A gAthAmAM cAritra dharmanI zreSThatA batAvI che. cAritra mArga e keTalo zreSTha mArga che. gRhasthAzramamAM rahelA ajJAnI mithyAtvI java bAra mahine eka be nahi paNa mA khamaNane pAraNe mA khamaNa kare ane pAraNAmAM DAbhanI aNI upara rahe eTaluM bhojana kare, evI AkarI tapazcaryAo jIvanaparyata kare chatAM jinapraNIta sUtra tathA samakitapUrvaka zuddha nirmaLa cAritra dharmanI soLamI kaLAnA tole paNa na Ave kAraNa ke bAla jIvonI tapazcaryA karmanirjarAnA heturU 5 nathI. tenI tapazcaryA te devakanA bhautika sukhe maLe evA AzayathI thatI hoya che, tethI ajJAna dazAmAM karelI tapazcaryA sarvavirati dharmanI apekSAe kAMI kiMmatanI nathI. sarvavirati dharma te karma nirjarA dvArA mokSane hetu che. bAla tapanuM vadhumAM vadhu phaLa devagatinI prApti che, tethI gRhasthAzramamAM sAvadha pravRttio vadhu hovAthI te mumukSuo mATe AdaraNIya nathI, ane saMyama mArgamAM sAvadya vyApArano sarvathA abhAva hovAthI te badhAne mATe upAdeya che, tethI huM gRhasthAzramane tyAga karIne cAritra mAge javA kaTibaddha thayo chuM. gRhasthAzramamAM dezavirati dharmanuM pAlana thaI zake che paNa te sarvathA nirdoSa nathI, kAraNa ke temAM keTalIka rIte amuka chuTa rAkhavAmAM Ave che, mATe saMyama mArga e zreSTha Page #953 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 848 zAradA ratna mArga che. AgamamAM kahelA pAMca mahAvratavALA cAritra dharmarUpa caMdranI seLa kaLAnI eka kaLA jeTalI kiMmata paNa bAla tapa nathI dharAvate. kaparA che e mahAvrata. kaparo te saMsAratyAga che. mana-vacana-kAyAthI saMsArathI alipta thaIne AtmAmAM sthira rahevuM te kaparuM che. mahAkiMmatI che. cAritranI uttamatA jANanArA vIralA che. cAritra eka evo hare che ke je bIjA badhA pASANa khaMDane kApI nAMkhe che. saMyamanI vizeSatA batAvatA kahyuM che apavitraH pavitraH syAd dAso vizvezatAM bhajet / __mUkhoM labhate jJAnAni, maDakSu dIkSA prasAdataH // dIkSAnA (saMyamanA) prabhAvathI apavitra vyakti pavitra banI jAya che. dAsa vizvavaMdanIya bane che ane mUkha jaladIthI jJAna prApta karI le che, cAritrane ATale mahAna mahimA che. tenI tele kaI AvI zake nahi. cAritra keTaluM UMcuM che! levAnuM mana thAya che? jiMdagI te pANInA pUranI jema cAlI jAya che jeTalI jiMdagI bAkI che temAM sAdhanA karI le. AtmAnI oLakhANa karI lo. jeNe AtmAne jANyuM nathI teNe kaMI jANyuM nathI. Araba dezane eka sodAgara suMdara ghoDo laIne rajavADAmAM vecavA mATe Avyo. rAjAne ghoDe khUba gamI gayo. rAjAe kahyuM tenI kiMmata keTalI ! daza hajAra rUpiyA. bhAI! tArA ghoDAmAM evuM te zuM che ke tuM ATalI badhI kiMmata mAMge che ? sadAgare kahyuM, A ghaDAne eka vAra lagAma pheravI dizA batAvI do, pachI e doDyA kare, aTake ja nahi. rAjA kahe bhAI! evuM hoya te mAruM te AvI ja bane, kAraNa ke mAruM rAjya pAMca mAIlanA vistAranuM che, pachI je ghaDe pAcho na vaLe, ne AgaLa doDe jAya te pachI huM kyAM jAuM? bIjA rAjyanA rAjAne khabara paDe to mane mArI nAMkhe, mATe mAre ghaDe jeIne nathI. sodAgara tyAMthI bIjA rAjA pAse gayo. temane ghaDo khUba gamI gaye. kiMmata pUchI te daza hajAra rUpiyA kahI. sedAgare ghaDAnI khAsiyata kahI batAvI. te rAjAe kahyuM, mArA rAjyanI hada 1000 mAIla sudhI che. huM evo gheDa rAkhuM te mAruM AkhuM rAjya cAlyA javAno prasaMga Ave, mATe mAre ghoDe nathI joIto. chevaTe te sodAgara cakravarti rAjA pAse gayo. jaIne ghaDAnI badhI vAta karI. cakravatie te ghoDo rAkhI lIdhe, 'raNa ke te te cha khaMDanuM adhipatipaNuM bhagave che, eTale ghoDo doDI doDIne doDe te paNa keTaluM doDavAno ? tethI cakavatie te ghaDo kharIdI lIdho. A nyAya ApIne mahApurUSo ApaNane e samajAve che ke mana e ghaDe che. ene je tarapha vALo te tarapha vaLe. rAjA jevA sAmAnya AtmAo tene kAbUmAM rAkhI zakatA nathI paNa Atma-svarUpane pAmelA cakavatI samAna AtmAo tene kAbumAM rAkhI zake che, kAraNa ke cakravarti rAjAnI jema te jANe che ke jyAM jyAM mana jaze tyAM mAruM sAmrAjya che, eTale mana enA kAbUmAM rahe che, mATe jJAnI purUSa kahe che ke AtmAnI pIchANa karI lo ane sAdhanA karI le. Aje jJAnapaMcamIne pavitra divasa che. Aje jJAnanI ArAdhanA karavAnI che. jJAna e Page #954 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAraNA ratna 49 prakAza che ane ajJAna e aMdhakAra che. jJAna e divasa che ane ajJAna e rAta che. jJAna divya prakAza rUpa che. zabdonA artha ane bhAvAthI khUba AgaLa khUba UMDANumAM jaIne enA paramAne jyAre AtmA pAme che tyAre e apUrva jJAnAnaMda anubhave che. svadarzana eTale jaina darzana ane para darzananA siddhAMteAnI tAratamyatA ane guNavattA ene spaSTa samajAya che. anubhavIoe jJAnanA traNa bheda batAvyA. zrutajJAna, cintAjJAna, ane bhAvanAjJAna. AgamasUtreA ane tenA artha grahaNa karavA ane tene aMtaramAM smRtinA bhaMDAramAM bharavA tenuM nAma zrutajJAna. smRtinA bhaMDAramAM bharelA siddhAMtAnA jJAnane naya-pramANathI kasIne buddhigamya karavA te cintAjJAna ane buddhigamya karelA siddhAMtAne AtmasAt karI enA paramAnA prakAza pAmavA te bhAvanAjJAna. jJAnanI sAcI mastI bhAvanA jJAnI mANI zake che. sAcuM jJAna karyuM ? :--jema vijJAnamAM batAvavAmAM AvyuM che ke amuka jAtanA khArAkamAMthI amuka viTAmIna maLe che. e. bI. sI. DI. i. Adi viTAmInanA bheda che. tema AdhyAtmika dRSTie viTAmIna E eTale Eucafion ejayukezana eTale jJAna. jJAnanA e prakAra che. eka bhautika jJAna ane bIjI Atmika jJAna. Aje bhautika jJAna khUba vadhyuM paNa bhaNatara sAthe gaNatara joie ne caDutara joie. e nathI AvyuM. vidyArthI jJAna meLavaze ne mAtra DIgrInA bejo magajamAM vadhAraze, paNa tenI vartuNuMka nahi sudhAre tA e sAcu' jJAna nathI. jJAna sAcu tyAre kahevAya ke jayAre jIvananI aMdara utare. e jJAna AtmAnI anubhUti karAve. eka vAra sAcuM jJAna prApta thaI jAya, teA jaDa- cetananuM bheda vijJAna thaI jAya. jJAna e amRta che. samudranuM mathana karavAthI amRta nIkaLyu. paNa jJAna te| samudra vagara utpanna thayela amRta che. A jJAna mRtyujaya banAvavAnI zakti dharAve che. AtmAnI svasthatA ubhI kare che. A amRtanuM pAna karanAra amara banI jAya che. jJAna e amUlya rasAyaNa che. aneka auSadhAnu' mizraNa karIe tyAre rasAyaNa ane che, paNa jJa'na rasAyaNa auSadhi vinAnu` rasAyaNa che. pelu' rasAyaNa koI rAganeA nAza kare ke na kare paNa A rasAyaNane jIvanamAM utAraze| tA bhavarAganA nAza thaze. jJAnanuM rasAyaNa pIvAthI kAyaramAMthI vIra ane vIramAMthI mahAvIra banazeA. jJAnanu' evu azvaya che ke jene keI apekSA nathI. jJAnIone kAInA bhaya rahetA nathI. jJAnane cAra bhUrA lUMTI zakatA nathI. jJAna te jema vAparA tema vadhatu jAya che. jJAna jIvanamAM prakAza ApanAra che. jJAna ane dhananI sarakhAmaNI :----dhana vArasAmAM maLe che paNa jJAna vArasAmAM nathI maLatuM. enI te peAtAne sAdhanA karavI paDe che. dhanane sAcavavu' paDe che. tyAre jJAna jJAnIne sAcave che. tenI rakSA kare che. dhana pApanA udaya thatAM kayAreka khalAsa thaI jAya che tyAre jJAna kadI khUTatuM nathI. dhana duzmanA ubhA kare che, jyAre jJAna mitro ubhA kare che. dhana maryAdita che, jJAna amaryAdita che. dhanamAM ghena che, jJAnamAM satata jAgRti che. dhanamAM pramAda che, jJAnamAM apramAda che. Atmika jJAna pAse bhautika jJAnanI kAI kiMmata nathI. AtmajJAna 54 Page #955 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna eTale AtmAnA anaMta mAdhuryanuM jJAna, anaMta sAmarthyanuM jJAna. A jJAna rUpa viTAmIna je apanAve che tenA jIvanane vikAsa thAya che. jJAnanI je azAtanA kare che te jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che. pariNAme jIvane baherApaNuM, mUMgApaNuM, bobaDApaNuM, aMdhApo Adi dukha bhogavavA paDe che. mATe bane te jJAna bhaNanArane sahAya karaje, madada Apaje, te na bane te khera, paNa jJAnanI azAtanA kyAre paNa karaze nahi. (ahIM pU. mahAsatIjIe jJAnanI azAtanA karavAthI jIvane kevA karmo bhogavavA paDe che te temaja jJAnapaMcamInI zarUAta kyArathI thaI te vAta vistArapUrvaka daSTAMta ApIne samajAvI hatI.) namirAjanI zAnadaSTi khulI gaI che, rava-paranuM bhedajJAna thaI gayuM che, tethI IndranI sAme vairAgyarasathI sabhara javAba ApI rahyA che. temane Indra mahArAje kahyuM ke Apa dIkSA zA mATe le che? Apa gRhasthAvAsamAM rahIne daza tithinA pauSadha Adi karaje. pahelAnA zrAvake pauSadha karatA hatA. temanA pauSadha kevA? amArI baheno paNa paSadha kare che paNa haju pauSadhanA rahasyane samajyA nathI. pauSadha eTale AtmAne poSa. pASadhamAM AtmAnA guNonI khIlavaNa thAya. A pauSadhamAM sarvathA AhArane tyAga tathA zarIra satkArane sarvathA tyAga, brahmacaryanuM saMpUrNa pAlana ane saMsAra vyApArane tyAga karavAno hoya che. saMyamI jIvanane kaMIka AsvAda karAvanAra A pauSadha zrAvaka jIvananuM suMdara AbhUSaNa che. AraMbha samAraMbhathI sarvathA nivRtti levAnI ane anaMtA jIne abhayadAna ApanAra piSadhanI ArAdhanA karavAnI jyAre taka maLe tyAre jhaDapI levI. ka mAnavajIvana eTale samatAnuM dhAma, jyAM azAMti haze, kakaLATa haze tyAM zAMti ke samatA saMbhavita nathI. jene samatA ane zAMtinI cAhanA che teNe sAMsArika kakaLATathI dUra rahevuM joIe. AzcaryanI vAta to e che ke Ajane manuSya Icche che te zAMti, paNa enuM vartana azAMta che. manuSya azAMtinI mAyAjALa eTalI te vadhArI che ke emAMthI chUTavuM ghaNuM muzkela banI gayuM che. ene ghaNIvAra manamAM thAya che ke pote je kAMI kare che e khoTuM che. emAMthI game te rIte chUTavuM joIe, paNa e choDI zakate nathI. pote sarjelI mAyAjALamAMthI zI rIte chUTavuM e samasyA ene mUMjhave che. AvA mUMjhAyelA manuSyo mATe AcAryoe eka sarasa mArga batAvyo che. e mAga che pauSadha. paSadha eTale zuM? dharmane puSTa kare te pauSadha. jJAna dhyAnathI AtmAne poSe te pauSadha. mAyAjALamAM DUbelA, mUMjhAtA manuSyane enI mUMjhavaNamAM pauSadha rAhata karI Ape che. enuM citta zAMti anubhave che. saMsAranI mAyAjALamAMthI mukta thavuM tenuM nAma pauSadha. je pauSadha kare che tenA jIvananI aMdara sukhane rasAsvAda cUMTAya che. pauSadhanuM mahAsya :-mahArAjA udAyana eka moTA rAjavI hatA, chatAM dharmiSTha ghaNu hatA. bhagavAna mahAvIranA zabdonuM temanI rageragamAM guMjana hatuM. teo eka Adarza Page #956 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 851 zAradA ratna jIvana jIvatA hatA. eka vakhata temanI suMdara dAsIne caMDa pravAta rAjA uThAvI gayA, tethI udAyana temanA para kodhathI dhamadhamI uThayA. yuddhamAM hArelA ane keda pakaDAyelA caMDapradyotanA kapALa para agnimAM tapAvelA saLiyA dvArA udAyane lakhAvyuM ke "A mArI dAsIne pati" che. udAyana rAjA sainya sAthe potAnA nagaramAM pAchA pharatA hatA. rastAmAM cAturmAsa besI gayuM. zrAvaka cAturmAsamAM javA AvavAnI pravRtti na kare. dayA dharma pALe. emAM rastAmAM paryuSaNa parva AvyA, udAyana rAjA rastAmAM rokAI gayA. saMvatsarInA divase upavAsa karI pauSadha laIne besI gayA. caMDaprota sAthe hatA. te kedI hovA chatAM udAyana rAjA temane sanmAna ApatA. udAyana rAjAne raI caMDapradyotane pUchavA gayo. rAjana ! Aje ApanA mATe zuM rasoI banAvuM? caMDaprotanA manamAM Azcarya thayuM ke roja nahi ne rasoIye Aje kema pUchavA AvyA haze ? caMDaprote kahyuM-tuM Aje mane zA mATe pUchavA Avyo che? rasoIyo kahe-Aje mahAna saMvatsarI parva che. amArA rAjAne Aje pauSadha vrata che, eTale ApanA pUratI rasoI banAvavAnI che. caMDaprota kahe-Aje mahAna parva che te huM paNa nahi jamuM. sAruM thayuM ke te mane yAda karAvI dIdhuM. Aje to huM paNa upavAsa karIza. rAjA udAyanane A vAtanI khabara paDI tyAre temane thayuM ke je caMDapradyote upavAsa karyo to te mAre svAmI bhAI thaye. have je huM tene kedamAM pUrI rAkhuM te A mahAna parvanI sAdhanA kevI rIte thAya? bhAvanI sAthe vacananI vizuddhi hoya te paryuSaNanI sAcI ArAdhanA thaI zake. A vicAra AvatA parvanA mahatvane samajelA udAyane manamAM jarApaNa DaMkha rAkhyA vinA caMDapradyotane chUTA karI dIdho ne sAcI kSamApanA karI. cAturmAsa pUrNa thayA pachI ekavAra udAyana rAjA pauSadha laIne beThA che, tyAre temanA manamAM evA bhAva thayA ke jemaNe jagata uddhAraka bhagavAna mahAvIrasvAmInI dezanA sAMbhaLI vrata aMgIkAra karyA che temane dhanya che ! te prabhu mane dIkSA ApavA na Ave? te prabhu je ahIM padhAre te huM saMsAra choDI dIkSA lauM. kevaLajJAnI prabhu mahAvIra svAmI udAyana rAjAnA bhAva jANIne temanI nagarImAM padhAryA, tyAre udAyanarAjAe prabhu pAse dIkSA laI lIdhI. dIkSA laIne potAnA jIvanane dhanya mAnavA lAgyA. dhanya jIvanane saha cAhe che paNa mananI vizuddha bhAvanA ane vizuddha karaNI vinA e azakaya che. Ajano mAnavI kare che kharo paNa enI sAdhanA ane zAMti ke zAtA ApatA nathI. AjanA mAnavInA vartanamAM ane vicAramAM virATa aMtara che. e aMtara ghaTADyA sivAya zAMtinI apekSA rAkhavI vyartha che. e vyartha AzAne sArthaka banAvavI hoya ane vartana ane vicAra vaccenA aMtarane ghaTADavuM hoya to te mATeno sacoTa upAya che piSadha. piSadha e eka viziSTa sAdhanA che. pauSadha mananA bhAvene puSTa kare che. jJAnadhyAnathI AtmAne piSe che. pauSadhane parabanI upamA ApI che. tRSAtura banelA mANasane Page #957 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 852. zAradA ratna parama pANI pAya che tema pauSadha vyAkuLa mananA mAnavIne zAMtinA amRta pIvaDAve che, sauMsAranI mAyA jALamAMthI mukata thavAya che. evA mAnavI paramAnaMdane prApta kare che. pauSadha jIvanamAM keTaluM kAma karI jAya che eka pauSadhanA lAbha keTale!? te khabara che ? pannavA sUtramAM ziSye bhagavAnane prazna karyA ke hai prabhu ! eka divasa zuddha samakita sahita, rAga-dveSa rahita, kSamA-yA sahita pauSadha kare teA zu lAbha thAya ? prabhue kahyuM-sattAvIse sittottarakroDa, sittera lAkha, sittottera hajAra, 770 palyeApama ane eka paDyeApamanA nava bhAga karIe temAMthI ATha bhAga jhAjherA zubhadevanuM AyuSya bAMdhe. keTale! mahAna lAbha pauSadhamAM rahelA che ! pauSadhanA prabhAva :--eka vakhata eka zeTha pAkhIneA pauSadha laine beThA hatA. zeTha pauSadhamAM rAtre dharmaciMtana karatA hatA. jemanA pauSadha ekAMta karma nirA mATe che evA zeTha rAtre dharma jAtrikA karatA hatA. barAbara te rAtre cArA temanA ghera ceArI karavA mATe AvyA. zeTha tA AtmaciMtanamAM masta hatA. temane kaMI khabara nathI paNa dhama nA-pauSadhanA prabhAva tA jue ! cArA meATI AzAe cArI karavA AvyA hatA paNa zeThanA pauSadhanA prabhAve cArI karI zakayA nahi ne tyAM rathaMbhI gayA. chevaTe cArA pakaDAI gayA ne temane rAjAnI sAme ubhA karyA. rAjAe te cArAne phrAMsIneA hukama ApI dIdhA. savAramAM zeThe pauSadha pALyA tyAre temane samAcAra maLyA ke temane ghera ceArA AvyA hatA paNa te pakaDAI gayA ane rAjAe temane phAMsInI zikSA karI che. zeThanA manamAM thayuM ke mAre temane bacAvI levA joI e. ema vicArI zeTha hIrA, mANeka, meAtI AdithI bharelA thALa laine rAjA pAse gayA. te thALa rAjAnA caraNe dharI temanA pagamAM paDIne vina'tI karI ke mahArAjA ! Apa ATalI mArI nAnI bheTa svIkAro ne mArI vinaMtI sAMbhaLe. zuM che vinaMtI ? gaI kAle rAtre mArA gharamAM cArI karavA AvelA cArA pakaDAI gayA che ne temane Ape phAMsInI zikSA pharamAvI che, tA Apa temane cheDI mUke| ne abhayadAna ApeA, pachI huM upavAsanu' pAraNuM karIza. rAjA te| A sAMbhaLI stabdha thaI gayA. ahA! zuM A zeDa che! khIjA kAI mANasa te pAtAne ghera cAra AvyA hAya te tene pakaDAvavA icchatA heAya, jyAre A zeTha pakaDAyelAne chUTA karAvavA Icche che! keTalI ahiMsaka karuNa-bhAvanA ! rAjAne cArAne choDavAnI IcchA na hatI, paNa zeThanI khUba vinavaNIthI rAjAe corAne cheDI mUkayA. phrAMsInI zikSAmAMthI khayAvI je abhayadAna Ape. tenA jevA AnaMda corene khIje kayA hAI zake ? sarva jIvAne jIvavu game che. maraNa keAIne gamatu nathI. sau kAi sukha cAhe che, duHkha koIne gamatu nathI. zeThe corAne abhayadAna Apyu. eTale corA tarata vizALa dilanA udAra zeThanA caraNamAM ALeATI paDayA. zeThajI ! mAk karI. Ape amane mRtyunA mukhamAMthI khacAvyA che. have jiMdagImAM AvA dhadhA nahi karIe. zeThe temane dhaMdhA karavA paisA ApyA ne uparathI kahyuM ke bhaviSyamAM kayAre paNa jarUra paDe Page #958 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 853 te mArI pAse Avaje, paNa corInA dhaMdhA na karazo. coroe zeThanI vAta mAnI ne kAyama mATe corIno ghadhe choDI dIdhuM. sAMbhaLyuM ne pauSadhano prabhAva ke hoya che. AvI udAra manavRtti pedA karavAmAM bhAre upakArI banatA pauSadha vratane jIvanamAM AcaratA thaI jAo. I namirAjane kahyuM ke tame gRhasthAzramamAM rahIne daza tithinA pauSadha Adi karaje paNa saMyama na le. je gRhasthAzrama calAvavAmAM kAyara hoya te saMyama le. tyAre namirAje kahyuM ke he vipra ! keI gRhastha mA khamaNane pAraNe mA khamaNa karato hoya ne pAraNAmAM kuzanA agra bhAga para rahe eTaluM bhajana karato hoya te paNa te tapasvI cAritra mArganI soLamI kaLAnI tele paNa Avato nathI, mATe gRhastha dharma karatAM cAritra dharma aneka gaNe zreSTha che. Indra Avyo che namirAjane harAvavA paNa potAnI hAra thaI rahI che. tenA manamAM thayuM ke huM deva chuM ne A te manuSya che, chatAM zuM huM enI pAse hArI jaIza? tethI tene mukha upara khinnatA dekhAI, chatAM haju manamAM thayuM ke be bANa mArI pAse che. ema yAda AvavAthI mukha para AnaMda dekhAye. AzA amara che. kahevata che ke "hAryo jugArI bamaNuM rame." lAkha rUpiyA gumAvyA pachI vadhelA chellA rUpiyAne dAva ramatI * vakhate jugArI ekanA eka jhADa karavAnI mIThI AzAthI te ramato jAya che. dharmarAjA jugAra ramavA besatA na hatA. beThA pachI zarUAtamAM jIta thatI gaI tethI vadhu casko lAgyo. pachI te uparAuparI hAra thavA lAgI. rAjya, lakSmIne bhaMDAro badhuM heDamAM mUkI dIdhuM. chellA eka dAva bAkI che. dharmarAjA mAne che ke chellA dAvamAM huM badhuM jItI laIza paNa jItI zakyA nahi ne pariNAme draupadIne hoDamAM mUkavAno samaya Avye. kahevAno Azaya e che ke, hAryo jugArI AzAmAM bamaNuM rame. kharekhara AzA amara che. AzA jIvanane khorAka che. bIjI bAjuthI joIe te. AzA jIvane duHkhanuM kAraNa paNa che. divasa che tyAM rAta che. tema jyAM AzA che tyAM nirAzA che, ane nirAzAnuM duHkha kaDavuM che. AzAnA eka kiraNe viprane sateja banAvyo. khovAyelI bAjIne haju huM bIjA dAvathI jItI zakIza evA bhAvathI mananA umaMga sAthe kahevA lAgyo. he mahArAjA! ApanI vAta satya che. mAre kabUla karavuM paDaze ke Apa cAritra mArganI zreSThatA batAvavAmAM saphaLa banyA che. eka uttama saMskArI, mahAtapasvI, mahAdAnezvarI karatAM eka tyAgI ghaNuM darajaje zreSTha che ema huM mAnuM chuM, paNa haju mArI vAta sAMbhaLatA jAva. have Indra karyo prazna pUchaze tenA bhAva avasare. caritra : guNadatta rAjA IntajArIthI nATyakArone pUche che ke sAgaradatta zeTha ane zeThANI atyAre ujajainImAM che? tyAre nATyakAro kahe che-mahArAjA! ame temane joyA nathI. kaI kahetuM hatuM ke A nagarImAM putravadhanI yAdI khUba Ave tethI teo A nagarI choDIne cAlyA gayA che. potAnA mAtA pitA jIvatA che e vAtathI temane saMtoSa thaye. have Page #959 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 854 zAradA ratna mAtApitAno tathA bhAInA pattA kevI rIte maLaze ? tenA vicAramAM rAjAnA paga dhrujavA lAgyA. mukha para udAsInatA AvI gai paNa temaNe kAine vAta jaNAvI nathI tethI parANe mukhaDuM hasatuM karyuM, tyAM mAtA pitA bhAIne zeAdhavA gayelA subhaTA pAchA AvyA. badhe zeAdha karAvI paNa na mAtA pitA maLyA ke na bhAI maLyA. tenA mananI AzA bhAMgIne bhUkko thai gaI. mahArAjA guNudatte nATacakArA sarvano yAgya satkAra karI, aneka jAtanA InAma ApI utsAhita banAvyA, temaja prajAjanAe paNa sArI bheTa ApI. dareka kalAkArAnAM manamAM guNadatta rAjA vasI gayA. tee jyAM jyAM jAya tyAM guNadatta rAjAnI bhUbhUiri prazaMsA karavA lAgyA. mAne ramata ramavAnA Adeza ApatA zeTha :-A bAju zubhamatine mAthe tA kalaMka caDhavu` che tethI te duHkhI banI gaI che. keAI tene AzvAsana denAra nathI. divasa tA gharanA kAmakAjamAM pasAra thaI jAya, paNa rAtre ekalI paDe tyAre khUba raDe che. ararara.... me kevAM pApakarmo karyo haze ke mArA mAthe khATA ALa caDhayA. A rIte peAtAnA karmone doSa detI manane manAve che. have lakSmIdatta zeThe gharanI mukhya dAsI ramAne melAvIne kahyuM-2mA ! tuM zubhamatinI pAse jaIne tene samajAva. je thavAnuM hatuM te thaI gayuM. have tuM samajI jA. bagaDelI khAjI sudhAravI e teA tArA hAthanI vAta che. je tu ATaluM kAma karIza tA huM tane sAruM InAma ApIza. tuM game te rIte samajAva, paNa kizArane khelAve ne enI sAthe prema kare ema tu kara. A tA dAsI hatI. e badhA te paisAnA lAlacu hAya tethI paisAnI lAlacathI teNe A kAma mAthe lIdhuM. te zubhamati pAse avAranavAra AvavA lAgI. teNe zubhamati sAthe bahenapaNA karI lIdhA. zubhamati divase kAma kare, badhuM kare, paNa mananuM duHkha kaI bhUlAya kharuM ? bicArI duHkhIyArI zubhamati rAtre raDe ne nIsAsA nAMkhe. huM A baMdhanamAMthI mukta kayAre thaIza ? mArA pUrvanA karmo udayamAM AvyA che. duniyAmAM kayAre paNa sAMbhaLyu nathI ke koI chokarA bhADe paraNavA gayeA hAya ne mane bhADe paraNavA AvyA e mArA karmo nahi teA khIju zuM ? kAIne nathI banyuM evuM mAre banyuM che. amRtake sabhI bhI leve, viSa hai bahuta kaThIna, zubhamatine apanI zubhamatise, viSaka amRta banAyA. jagatamAM amRta tA khadhA pacAve paNa viSa pacAvavuM kaThIna che. zubhamatie tattvajJAnathI viSanA ghUMTaDA gaLI javAnI zakti meLavI lIdhI. eTalAmAM ramAdAsI tyAM AvI pahoMcI. zubhamatinI AMkhamAM AMsu joI ramA pUche che bhAbhI! jarA uMcu. tA juo. kema raDA che. ? ramAne teA peAtAnuM kAma kaDhAvavuM che eTale zubhAnI sAthe ADIavaLI vAtA karavA lAgI. pachI kahyuM-bhAbhI ! tame kema kaMI khelatA nathI ? amArA zeThane tyAM te aDhaLaka sapatti-dhanavaibhava che. tamane zuM duHkha che te khelatA nathI ne mauna raheA che ? sasAranA AMgaNe kadama bharyA pachI mauna na AAle. mauna tA muni mahAtmA, satAne zAle. tame mauna cheADo. badhAnI sAthe haLImaLI vAtA karA, haseA te badhAne Page #960 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAdA ratna 855 gamaze, ne badhAnA dila jItI zakazo. je caDheluM moTuM rAkhaze ne belazo nahi, te koIne gamaze nahi, ne eka khuNAmAM besI rahevuM paDaze. huM tamArA hitanI vAta karuM chuM. mane lAge che ke Apa khUba vicAramAM che, tethI kaMI bolatA nathI. zuM ame badhA tamane nathI gamatA ? ramA ATaluM badhuM belI tyAre zubhamati kahe che ramA ! tuM A zuM bole che? tArA AvavAthI te mane AnaMda che. paNa A gAma, ghara, svajane, sevake badhA aparicita ane navIna tethI svAbhAvika rIte theDI zarama ane saMkoca Ave. dhIme dhIme badhuM paricita banI jaze. huM nAnapaNamAM zIkhI hatI ke "na belavAmAM nava guNa" je tame nahi bele te badhAne paricaya kyAMthI thaze? zubhamatinA mIThA-madhurA vacanathI ramAne khUba AnaMda thayo. A nArIne vacanamAM keTalI kamaLatA ane madhuratA che. tenA mukha para keTalI gaMbhIratA dekhAya che ! kevI dhIratA che ! zubhA kahe ramA! tArI vAta sAcI che. mAre thoDuM bolavuM joIe, paNa zuM boluM? mane bolavuM gamatuM nathI. paraNIne zvasura gRhe paga mUkyo tyAM mArA mAthe kalaMkana phaTako lAgyo che tethI mane bolavAnuM mana thatuM nathI. samaya thatAM te ramA cAlI gaI. A bAju zubhamati savAramAM sAmAyika, pratikramaNa Adi karyA pachI gharakAmamAM joDAI gaI. thoDA divasamAM te gharano badho kArabhAra teNe saMbhALI lIdho. premathI ane snehathI nokara cAkara badhAnA mana jItI lIdhA. raI paNa te ja banAvavA lAgI. te sivAyanA bIjA samayamAM sArA sAhityanuM vAMcana karatI, sAmAyika karatI. thoDA divasamAM te lakSmIdatta zeThanA gharanI ronaka pharI gaI. gharanA badhA zubhamati tarapha bahumAnanI najare jovA lAgyA. sAsusasarAne mAtA-pitA gaNI temanI sevA karatI. A rIte zubhamatinA divase te pasAra thaI jatA paNa rAtrIe khUba viSama ane lAMbI lAgatI. rAtre vicAramAM ne vicAramAM te sAva zUnya banI jatI. kyAreka pitAnA karma vipAkanA phaLane vicAratI, te kyAreka guNacaMdranI duHkhada sthiti para vicAra karatI, tyAre AMsu sarI paDatA. temane baMdhana mukta kyAre karIza! AvI aneka ciMtAothI tenI uMgha uDI jatI. pANI vinA mAchalI taraphaDe tema pati vinA te taraphaDatI hatI. te samajatI hatI ke saMsAranA pagathAre paga mUkyo che paNa tyAM kAMTA bharapUra che. ema samajI te Dagale pagale sAvadha rahetI. pitAnuM dareka kArya saMbhALIne karatI, paNa keI kAryamAM tene rasa na hate. kyAreka aMtaranA chUpA bhAve mukha para dekhAI AvatA ne mukhamAMthI nisAso nIkaLI ja. pati vinA badhI pravRtti nirasa lAgatI hatI. ramAe have zubhamati sAthe barAbara benapaNI karI lIdhI. jyAre te kAma karIne nivRtta thatI tyAre zubhamati pAse AvIne besatI. eka divasa mAM AvI tyAre eNe zubhAne nisAse sAMbhaLyo. tenuM mukha joine samajI gaI ke zubhA duHkhI che. ramA atyAre tuM kyAMthI ? tamArA duHkhanI varALane zAMta karavA AvI chuM. meM tamane chAne chAnA raDatA ghaNIvAra joyA che. Aje mAre e jANavuM che ke Apa saMpattinA Dhagale beThA che. Page #961 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 856 zAradA ratna dAsadAsIo tamArI sevAmAM khaDe page hAjara che. mIThA managamatA bhojane, kapaDAM, dAgInA badhuM hAjara che, chatAM tamArA dilamAM zuM duHkha che ! ramA ! huM te saMpUrNa sukhI chuM. 2mA kahe-bhale tame mane judI samajI vAta chUpAvatA hoya paNa tamArI AMkho kahI Ape che. tamAruM mukha kaI paNa duHkhanA kAraNe udAsa raheluM che. pati tumhArA kuSThi he gayA, isase bane ciMtAtura, AyanArIkA bhUSaNa hai, pati ke duHkha se duHkhI che. mane lAge che tamArA pati kuSTi banI gayA mATe Apa khUba ciMtAtura ane duHkhita che. kharekhara pativratA nArIe patinA duHkhe dukhI ane sukhe sukhI hoya che. tame te karmanA siddhAMtane sArI rIte samajelA che. karmo kaIne choDatA nathI. Ajane karoDapati, kAle roDapati, Ajano camarabaMdhI kAle cIMtharehAla banI jAya che. duHkhamAM pIDAte nidhana mANasa akhuTa saMpattine mAlika banI jAya che. sauMdaryavAna mAnavI kSaNamAM AMkhane na game evo kurUpa banI jAya che. tamArA mAthe AvI paDeluM duHkha raDavAthI dUra thaze nahi. ethI tamAruM ke nAnA zeThanuM duHkha jarA paNa ochuM nahi thAya, tamArA sonerI svapna sAkAra nahi bane. jyAM sudhI tame ciMtA choDIne tamArA patinA zarIranI suMdaratA na lAvI zake tyAM sudhI tamAruM jIvana AvuM aMdhakAramaya raheze. A zabdo sAMbhaLatA zubhA camakI. ararara ! A zuM bole che! haju ramA tenuM kevuM DahApaNa DahoLaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM-97 kArataka suda ne semavAra tA. 2-11-81 anaMtajJAnI karUNAsAgara bhagavaMte pharamAve che ke A vizvamAM sukhanuM AkarSaNa evuM che ke enAthI AkarSAyele mAnavI nAnA moTA aneka duHkhone saharSa veThate hoya che. jo kaNabhara sukha maLavAnI AzA hoya te maNa jeTalA duHkho veThavA mAnavI taiyAra thaI jAya che. enI najaramAM sukha tarapha sneha hoya che. ethI game tyAMthI sukha meLavavA mATe e dhamapachADA karato hoya che, ane enuM managamatuM sukha maLatA rAjInA reDa thaI jAya che, paNa ene e rAjI khUba kSaNajIvI nIvaDatuM hoya che. saMsArI che jene sukha kahIne vaLagI paDe che e cIja mAtra duHkhane abhAva che, ane e abhAva bahu thoDA samaya sudhI Take che. jema eka majurane mAthe maNane beje che. A bene upADIne cAra mAIlane raste kApavAno che. je ATalo bojo upADIne traNa cAra mAIla cAle te thAkI jAya, lothapotha thaI jAya paNa thaMDI vAra cAlyA pachI kaI vRkSanI chAyAmAM e bojo utArIne ArAma levA bese tyAre e "hAza" kahIne sukhane anubhava kare che. A ArAmanI paLomAM majura pAse sukha nAmanI kaI navI vastu AvI nathI. mAtra be upADavAnuM je dukha hatuM ene abhAva thayo. A abhAvane majura "sukha Page #962 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 857 tarIke mAne che. A sukha jhAjhA samayanuM nathI. kAraNa ke thoDIvAra pachI e bojo pAcho majuranA mAthe paDavAne che. khAvApIvAnI vAta karIe. je khAvApIvAthI sukha maLatuM hota to pharI ApaNane bhUkha-tarasanuM duHkha anubhavavuM na paData, paNa evuM banatuM nathI. thoDo samaya sukha pachI pelA majuranI jema A bhUkha-tarasa ApaNane pIDavAnA che. e sukhanI kSaNe vItI jatAM pharI duHkhano anubhava thAya che ane pharI pAchA sukha mATe valakhA mAre che. mATe jJAnIo kahe che ke saMsAranuM sukha eTale duHkhane abhAva. jemaNe saMsAranuM sukha choDIne dIkSA lIdhI che evA namirAjarSine Indra kahe che, Ape cAritra mATe je vAta karI te mane have satya samajAI che. uttama saMsArI karatAM tyAgI hajAra darajaje zreSTha che, ema huM mAnuM chuM, paNa have Apa ATaluM karIne pachI dIkSAnA paMthe jAva. have Indra zuM karavAnuM kahe che? hiraNNa suvaNNa maNimutta, kaMsa dUsaca vAhaNa kosa ca vaTTAvaittANa, tao gacchasi khattiyA // 4 // he kSatriya ! hiraNya, suvarNa, maNi, mANeka, muktAphaLa (motI) tathA kAMsu, vastra ane vAhanAdithI bhaMDArane bharapUra bharIne pachI Apa jAva. Indra kahe che ke he kSatriya ! Apane cAritra mArge javuM hoya to khuzIthI jAva, paNa te pahelA ATaluM karatA jAva. sonuM, cAMdI, hIrA, mANeka, maNi, metI Adi jene mUlya ghaNAM ane vajana ochuM evA sonA, cAMdI, hIrA AdithI bhaMDAra chalakAvI nAMkho. kAMsAnA vAsaNa khUba vasAve. pahelAnA jamAnAmAM kAMsAnI mahattA khUba hatI. loke kAMsAnI thALImAM jamatA hatA, tethI kahe che ke kAMsAnA vAsaNe khUba vasAvo. sArA sArA kiMmatI vastrAbhUSaNo vasAvA temaja ratha, ghoDA AdithI rAjabhaMDAra bharapUra bhare, pachI Apa dIkSA leje, jethI Apane parivAra sukhazAMtithI rahI zake. bhAvinI prajA ema kahe ke zuM namirAjanA bhaMDAra hatA! AvA chalakatA bhaMDAra hovA chatAM emaNe teno tyAga karyo. Indra A praznathI e kahevA mAMge che ke rAjAe bhaMDAra vadhAravAnuM khUba dhyAna rAkhavuM joIe. kAraNa ke paMDita ane rAjAone koza (khajAno) e sarvasva che. jema paMDita hoya tene zabdakoza AvaDavo joIe. zabdakozanA jJAnathI rahita paMDita zabdabodhanA jJAnathI aparicita hoya che te rIte keza (khajAnA) rahita rAjA paNa lAMbA samaya sudhI sthira rahI zakatA nathI. jema paMDitane zabdakezanA jJAnanI AvazyakatA che te rIte rAjyane sthira ane tejasvI rAkhavAne mATe rAjAne suvyavasthita dhanakezanI AvazyakatA che, mATe he mahArAjA ! Apa pahelA ApanA bhaMDAra bharapUra kare, pachI Apa dIkSA leje. IndranI vAta sAMbhaLIne namirAja kahe che he vipra! tuM je khajAnAnI vAta kare che tevA khajAnA te jIve ghaNIvAra meLavyA ne bhagavyA, paNa haju tene tRpti thaI nathI. huM to evo zAzvata khajAno bharavA mAMguM chuM ke je kayAre paNa kaI lUMTI na jAya, Page #963 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 242 cAra cArI na jAya. iMglenDamAM eka prasiddha sAhityakAra thaI gayA. jemanu' nAma jeremI hatuM. eka divasa rAtre temanA gharamAM cArIe cArI karI, temanI badhI mAla milkata lUTI lIdhI. temanuM badhuM lUMTAI gayuM chatAM jeremInA mukha para jarA paNa kheda ke udAsInatA nahi. temanA jIvanamAM pahelA je AnaMda hatA e ja AnaMda, e ja prasannatA tathA eTalI taiya tA tenA mukha para camakI rahyA hatA. lokone khabara paDatA badhA temane AzvAsana ApavA gayA. badhA temane pUchatA ke Ape jIvanamAM atyAra sudhI athAga parizrama karI, mahenata karI, rAta divasa joyA vagara purUSArtha karI je mUDI bhegI karI te badhI Ama acAnaka lUMTAI jAya chatAM tamane manamAM kaI thatuM nathI ? jeremIe khUkha dhaiyatAthI prasannacitte javA ApyA ke cAreAe mAru kAMI cAryuM nathI. mArI svasthatA, mArI prasannatA, dhairya tathA samatA je mArI mAMghI mUDI che te te mArI pAse hajI paDI che. emAMthI coree mAruM kAMI coyu" nathI. je mArU hatuM nahi ane game tyAre javAnuM hatuM, je mArI pAse rahevAnuM na hatu. te mArA jIvanamAM Akasmika rIte AvyuM ne Ama Akarimaka rIte cAlyuM gayu, temAM mAre kheda, udvega ke duHkha lagADavAnI jarUra zI ? khAkI jIvana jIvavA mATe pANI, prakAza ane pavana e tA haju ce mane maLyA kare che, mATe mAre kheda zA mATe karavA ? mArA zAzvata khajAnA je mArI peAtAnI mAlikInA che te mArA hRdayamAM bharyAM che. enA mane satASa che. jeremInA gharamAM corI thai che ne tenuM badhu' lUMTAI gayu che. te sAMbhaLI tene AzvAsana ApavA AvanArA leAkeA tenI A prasannatA, svasthatA ane tenA dhai ne joI ne ane tenA mukhethI badhI vAtA sAMbhaLIne badhA Azcaya cakita banI gayA ne tene dhanyavAda ApavA lAgyA. A nyAya uparathI e samajavAnu` che ke bahArathI dekhAtA mAla milkata e AtmAnI sAcI mUDI nathI. enAmAM AtmAne zAMti, svasthatA ke game tevI ApattimAM prasannatA ApavAnI tAkAta nathI. AtmAnI sAcI mUDI teA A prakAranI samajaNu ane A badhAyathI sarvathA nirapekSa rahevAnI AdhyAtmika khumArI che. namirAja paNa Indrane e kahI rahyA che, ke tuM mane je bhaMDAra bharavAnI vAta kare che te bhaMDArAne tA lUMTAvAno, corAvAnA bhaya che, paNa huM to AtmaguNunA evA khajAnA meLavavA nIkaLyA chu jene cora corI na zake, lUMTArA lUTI na zake, agni khALI na zake. vaLI tu' kahe che te pramANe bhaDAra bharapUra bharI dauM, paNa jIvanI tRSNA teA zAMta thatI nathI. tenI tRSNAnA aMta AvatA nathI. huM tamane pUchuM ke tame dezamAMthI amadAvAda AvyA tyAre tamArI IcchA keTalI hatI ? ane Aje keTalI vadhI gaI che ? tRSNAvaMta manuSya mATe bhagavAna bAlyA che ke-- suvaNNa rUppassa u pavtrayA bhave, siyA hu kelAsa samA asaMkhayA / narassa luddhassa na tehiM kiMci, icchA hu AgAsasamA aNantiyA // 48 // Page #964 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 859 kailAsa-sumerU parvatanA samAna sonA cAMdInA kadAcit asaMkhya parvata hoya te paNa te labhI manuSyanI AgaLa kAMI nathI. arthAt enAthI paNa lebhI mANasanI IcchA pUrNa thaI zakatI nathI, kAraNa ke tRSNA AkAzanI jema anaMta che, enI pUrti thaI zakatI nathI. InDe nimirAjane khajAnA bharavAnI vAta karI tyAre namirAja kahe che ke sonAcAMdIne saMgraha e te niprojana che, kAraNa ke enAthI AtmazAMti maLatI nathI. dhanane saMgraha te kaMI ne kaMI vidane ubhA kare che. dhananA saMgrahathI zAMti maLavI muzkela che. lobhI manuSyanI AgaLa kelAsa parvata jevaDA eka be nahi paNa asaMkhyAta sonA cAMdInA DhagalA karavAmAM Ave te paNa ene tRpti thatI nathI. paNa tenI IcchA adhika ne adhika vadhatI jAya che. tRSNa AkAza jeTalI anaMta che. vijJAne dariyAnI laMbAI, pahoLAI ne UMDAInuM mApa kADhayuM paNa koI AkAzanI laMbAI, pahoLAInuM mApa kADhI zakyA nahi, tema tRSNAnuM mApa nIkaLI zake tema nathI. AnaMdaghanajI mahArAja vyA che ke dharatI jeTalI karuM khATalI ane AkAza jeTalI ka' cAdara, emAM je saMpatti samAya teTalI bhI manuSyane ApavAmAM Ave te paNa enI tRSNa zAMta thatI nathI. jagatanA padArthane eka vAra kiMmatI mAnyA, jarUrI mAnyA ane enA para rAga thayo pachI enI IcchAnI pAtALa sera phUTe che. e IcchAnA vaheNa satata cAlu ne cAlu rahe che. IcchAnA mULamAM jaDanI Asakti, AkarSaNa pedA thayA te vadhu ne vadhu meLavavAnI IcchAne pagabhara rAkhe che. e IcchA che tyAre mATe ke padArtha pratyenI Asaktine nAza karavAmAM Ave. Asakti jAya pachI IcchA rahe kyAMthI? evA IrachAnA anaMta sAgaramAM taNAI na javA mATe bAhya taNakhalAnI paNa kiMmata ane IcchA nahi karavAnI. - jJAnI purUSa te kahe che ke " tu mavati riTrI vRAA virATA" daridra e che ke jenI tRSNa virATa che. keI prazna kare ke A duniyAmAM moTAmAM moTo daridra koNa? te tame tarata kaheze ke jenI pAse ochAmAM ochuM dhana che e sauthI moTo daridra. tame badhA paNa lagabhaga e ja javAba Apaze. A javAba tamArI dRSTie kadAca sAco haze paNa mahApurUSanI dRSTie e javAba taddana viparIta che. teo to daridranI oLakhANa ApatA kahe che ke jenI tRSNa moTAmAM moTI che e moTAmAM moTo daridra. koDapatine je aba pati thavAnI tRSNA hoya to e kroDapati moTAmAM moTo daridrI gaNAya. kevuM gahana gaNita! A vAta tamane jarA vicitra lAgaze. tamArI dRSTie daridratA ghananA ochA vadhatA pramANamAM che paNa jJAnInI dRSTie daridratAnI pArAzIzI tRSNA che. jenI tRSNA rUpiyAthI saMteSAI jAya evI hoya e nAnAmAM nAno daridrI ane jenI tRSNAne vizvane ya vaibhava saMteSI na zake e abajopati hoya te ya moTAmAM moTo daridrI. tRSNAnA saravALe vadhatI jatI daridratAnuM A gaNita gahana hovA chatAM samajavA jevuM che. daridrI e che ke je tRSNAthI gherAyeluM che ane ethI jene kaMI ne kaMI meLavavAnI jhaMkhanA che. tRSNAthI prerAIne je kaMI paNa meLavavA mathe che e daridrI che. jenAmAM vadhu ne vadhu meLavavAnI tRSNA hoya e mATe daridrI gaNAya. Page #965 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ta60 zAradA ratna eka garIba dukhI mANasa cAlyo jato hato, tyAM devanuM vimAna nIkaLyuM. A garIba mANasane joIne devIne dayA AvI. dayALu devI devane kahe che, A mANasa bicAro bahu duHkhI che. tame enA para kRpA karI ne ene sukhI kare. tamArI daSTi enA para paDe te ya kAma thaI jAya. deva kahe huM ene game teTaluM ApIza te paNa enI tRSNa pUrI thavAnI nathI. devI kahe tame Apo to kharA ! deva kahe bhale. deva mANasanA rUpamAM tenI pAse Avyo ne kahyuM, tuM duHkhI che, huM tane sukhI karavA Avyo chuM. tuM tArI jhoLI dhara. temAM huM sonAmahoro nAMkhuM chuM. tArI jhoLI tenAthI bharI ApIza paNa je temAMthI bhaya para paDaze te te badhI dhULa thaI jaze. deve to garIba mANasanI jhoLImAM sonAmahoro nAMkhavA mAMDI. tenI jhoLI te sAva jIrNa kapaDAnI che. deva temAM nAMkhe jAya che. jheLI bharAvA AvI te paNa basa kaheto nathI. tenA manamAM thAya che ke haju thoDI vadhu maLe to sAruM, tethI devane nAMkhavA de che, tenI jhoLI junI hatI, sonAmahoronuM vajana paDatAM jhoLI phATI gaI. ne sonAmahorI nIce paDatAM te badhI dhULa thaI gaI, pachI tenA manamAM pastAvo thavA lAgyo ke meM basa kahyuM hota to sAruM hatuM. mArA lobhanuM pariNAma che. pachI te khUba pastAvo thaye, paNa pAchaLane pastAvo zA kAmane? mAnavIne jema jema lAbha maLato jAya tema tema lobha vadhatuM jAya che. "nA cAra tA ho rAphI sodo pArUDha " jema maLatuM jAya tema tenI tRSNa vadhatI jAya che, mATe jJAnI kahe che ke jenI tRSNA nAnI hoya e nAno daridrI ene moTI tRSNA hoya e mATe daridrI. - jenI pAse paisA ochA hoya ene daridrImAM na gaNI zakAya, ane je saMpattinA sAgara para tarata hoya ene dhanavAna na mAnI zakAya. jene tRSNAne cheDo phADI nAMkhe che te dhanavAnanuM birUda pAmavAne yogya gaNAya. ane jenAmAM tRSNAnI mAtrA vadhu ne vadhu hoya ene moTAmAM moTA daridrI tarIke kalpI zakAya. tRSNAnI virATatA daridratAne ya virATa banAvI jAya che. daridratAnI mApaka lakSmI nahi paNa lAlasA che. mAnava jIvana anekavidha daridratAonA dariyAI vamaLo varace gherAyeluM che. tRSNane saMte saMteSIne te evo saMtoSa laI rahyo che ke mArI daridratA ochI thaI rahI che paNa saMtoSAtI tRSNA vadhu ne vadhu virATa banIne mAnavane vadhu ne vadhu daridra banAvI rahI che. A daridratAne dUra karavAno eka upAya che te tRpti, saMteSa jAtajAtanI ne taraha tarahanI daridratAnA dariyAnI adhavacce aTavAyelA ApaNuM jIvana rUpI jahAjane ugAravuM hoya te enuM sukAna saMteSanA hAthamAM saMpI daIne jahAjane tRptinA kinArA tarapha vALavuM joIe. jenI pAse ekAda phUTI koDI paNa na hoya paNa jo e saMtevI che te e dhanavAna hoI zake che, ane jenI pAse duniyAnI badhI lata AvIne ThalavAI gaI hoya paNa je enI tRSNAnA taravarATa zamyA na hoya te e daridramAM daridra hoI zake che. tRSNanI eka avaLacaMDAI evI che ke ene saMtoSavA Page #966 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 961 mathIe ema enuM svarUpa pracaMDa khanatu jAya che ane pracaMDa banatI tRSNAnA saravALe e meATI daridratA che. saMsAra sukhanA athI jIvAne dhananI echAzamAM daridratA ane vRddhimAM zrImaMtAI dekhAya che. A bhUlane sudhAravA mATe jJAnInA saMdezo che ke jenI tRSNA vizALa ane virATa che e ja meATA daridra che. nItikArAe kahyuM che ke-- na sahastrAda bhave tuSTi na lakSAnna ca koTibhiH / na rAjyAnne ca devavannendra tvAdapi dehinAm // A tRSNA hajArA, lAkhA, karADA ane abajonI sa`pattithI te zu' ! paNa tene sArIye pRthvInuM rAjya maLI jAya, are devaleAkanA divya apAra vaimavA maLI jAya ane Indranu padma maLI jAya te paNa saMtuSTa nathI thatA. tRSNAnI pUrti thavI atyaMta kaThIna che. nimarAja indrane kahe che, tame kaheA cho ke seAnA, caDhI, hIrA, mANeka, meAtI, vastrA AdithI bhaMDAra bharapUra karatA jAva, paNa tRSNA AkAza jeTalI anaMta che, jema meLavatA jaI e tema vadhu ne vadhu IcchA thatI jAya che. AvA bhaMDAra bharavAnA ze| artha ? haju A khAkhatamAM namirAja indrane zuM kaheze te zuM khanaze tenA bhAva avasare. caritra :--zumamatine samajAvavA ramA dAsI avAranavAra Ave che ne badhI vAtA kare che. vAta karatAM teNe kannu, tame A badhI ciMtA choDIne jyAM sudhI tamArA patinA dehanI suMdaratA na lAvI zako tyAM sudhI tamAruM jIvana duHkhanA aMdhakAramAM gherAyeluM raheza A zabdo sAMbhaLatA mA camakI gai. te ekadama gabhIra banI gai, tenA manamAM vicArAnA taraMgeA uThavA lAgyA. bicArI 2mA mArI vAta zuM jANe ? kharekhara mArI dabharI vAta huM kAnI pAse jaIne karu ? bicArA gugucaMdra pazu kevI rIte divase pasAra karatA haze ! mAyA kapaTathI sarjAyelA A kimiyAnA upAya jaldIthI thAya teA pati khaMdhanamAMthI chUTe. ramA tA zubhamatine AzvAsana ApIne vidAya thaI gaI paNa zubhamatinA manamAM tA aneka vicAra AvavA lAgyA. zubhamati aneka vicAranA ma'thanamAM :--lakSmIdatta zeThanuM mana judA vicArAmAM ramatuM hatuM. temane kADhI chokarAne paraNAvavAnA keDa pUrA thayA. zIla ane sauMdaya nI pratimA samI putravadhU ghara AMgaNe AvI gaI. chatAM aMtaramAM zAMti thai nahi. zeThanI dazA te sahevAya nahi ne kahevAya nahi evI banI gaI che, tethI 2mA dAsIne bolAvIne kahyuM, ramA ! haju sudhI teM mAruM kArya saphaLa karyuM... nathI. babbe mahinA thayA hatAM tArA jevI catura kAMI na karI zake ? tArI buddhi ane madhura bhASA zuM tene na samajAvI zakI ! te gharanu badhu kAmakAja kare che, badhAnI sAthe haLImaLIne rahe che; te mAtra dizeAra sAmu jotI nathI. 2mA kahe zeThajI ! meM tene ghaNI samajAvI paNa teNe A vAtanI macaka ApI nathI. phe lA pAsA badhA avaLA paDathA che! te! zuM tuM kAma nahi karI zake! jisakA maiM nimaka khAtI huM', nimake hAla banakara kA` karU'gI, jaldIse kArya sidhdha na hAgA, aba hradayame dhayadharanA Page #967 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 892 zAradA ratna zeThajI! je kAma mATe meM bAhedharI lIdhI che te huM pUrNa karIza evI mane daDha zraddhA che. jenuM luNa huM khAuM chuM tene huM kayAre paNa bevaphA nahi banuM. Apa gabharAze nahi. bhale Aje zubhamati kizorabhAIne na svIkAre paNa samaya jatAM jarUra svIkAraze. mAtApitAnI mamatAne choDI sAsare AvanArI strI pati vinA keTalA divasa sudhI rahI zakaze? zeTha kahe-2mA ! enA dilamAM nathI dekhAtI patibhakti ke nathI dekhAtI vyavahAru buddhi. ATalI catura, guNa ane saMskArI hovA chatAM e AryanArI AvuM vartana kema karatI haze? dardathI pIDAtA potAnA patinI sevA karavI ke AzvAsananA be zabdo to kahevAnA dara rahyA, paNa tene jotAM te dUra bhAge che. gharaDe ghaDapaNamAM dIkarAnuM A dukha mArAthI joyuM jatuM nathI. arere....prabhu! A duHkha kayAM sudhI sahana karavAnuM che. enA karatAM mRtyu jaldI Ave te sAruM. zeThajI! Apa AvuM na bole. jIvanamAM sukha-duHkha maLavA e to zubhAzubha karmone AdhIna che. ramA ! tuM kaheze te tane eka be senAmahoro karatAM huM tane vadhAre ApIza, paNa zubhamati koI paNa upAye kizorane prema Ape ema kara. le hamaNA be sonAmahora ApuM chuM. je kArya saphaLa thaze to tane vadhu InAma ApIza. "dekhe pILuM ne mana thAya zILuM " dAsI to dhananA lobhamAM lalacAI gaI. te kahe bhale zeTha! Apa ciMtA na kare. juo hamaNAM zubhamatinuM vartana badhAnI sAthe kevuM suMdara che ! mahelanA badhA mANase enuM vacana pALavA taiyAra che. eNe premathI badhAnA mana jItI lIdhA che. AkhA gharane bhAra teNe upADI lIdhe che, tethI ApanA gharanI ronaka keTalI vadhI gaI che! 'are! rasoInuM kAma paNa te kare che. dhIme dhIme e kizora sAthe haLImaLI jaze. zeTha kahe-zubhamatimAM caturAI buddhi, kAryadakSatA, milanasAra svabhAva badhuM che, paNa tethI kizorane zuM lAbha? lAbha jarUra che. thoDA samaya pairya rAkhavAnI jarUra che. ramA ! dhIrajanI paNa hada hoya che. zubhamati kizorane svIkAratI nathI e vAta je bahAra paDI jaze te mArI AbarUnA kAMkarA thaI jaze. zeThajI! meM eTale to tene gharane badhe bhAra sepyo, chatAM teNI eka zabda paNa bolatI nathI. tenA mananA bhAva jANavA khUba muzkela che. ghaNIvAra strIone sattA, saMpatti, sArA vastrAbhUSaNo maLatAM tenuM mana pIgaLI jAya che, paNa AnuM mana to kaI rIte palaLyuM nathI. kizora pratyenuM vartana jarA paNa sudharyuM nathI. A eka moTuM Azcarya che. zeTha kahe ramA! atyArasudhI meM tene duHkha lAge evA bhayathI kaMI kahyuM nathI paNa have tene ekavAra spaSTa vAta karI dauM zubhamati ! tuM amArA gharanI kuLa devI che. meM tane putrI samAna gaNa gharano badho kArabhAra soMpyo che. tuM amane paNa mAtApitA jevA gaNe che, tethI amane saMtoSa che, tuM to amArA gharanI sAkSAt lakSmI che, gharanI saurabha che. jyAM saurabha hoya che tyAM durgadha hotI nathI. basa have tuM kizoranA jIvananI chAyA banI tenuM duHkha dUra kara ne enA jIvanane ramaNIya banAva. patnI jyAre Page #968 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 863 potAnA patinA dukhane pitAnuM dukha gaNI tene arpaNa thaI jAya che tyAre nArI nArAyaNI banI jAya che. zeThajI! Apane A prayAsa jarUra kAragata nIvaDaze. rama! tuM ema kahIne chUTI javA mAMge che paNa chUTI zakIza nahi nA....ema nahi. huM mArAthI banatA prayatna jarUra karIza. zubhamati manameM asA ece, mere svAmI baMdIvAna; lakSmIdatta duSTa lebhI hai, usa para kaisA julama gujAre. zubhamatine divasa te kAmamAM pasAra thaI jAya che paNa rAtrI khUba vikarALa lAge che. tenA manamAM thAya ke mArA patine to A duSTa zeThe bhecarAmAM pUrI dIdhuM haze. te mane kahetA hatA ke e zeTha metInI lAlace mane eTale julma mAra mAre che ke lehI nItare che. te A zeTha zuM temane henDalanA mAra to nahi mAratA hoya ne! have emane vArtha sadhAI gaye tethI zuM temane mArI te nahi nAkhe ne ! mAruM hRdaya baLyA kare che. zubhamati to A vicAramAM hatI tyAM ramAM AvI pahoMcI. zubhamatine ciMtAmAM DUbelI joIne kahe che. bhAbhI! hamaNAM te tame khUba ciMtAtura dekhAva cho. hAsyanuM nUra te jANe mukha uparathI uDI gayuM lAge che. mukha kevuM karamAI gayuM che! bena ramA ! jIvanamAM viSAda ane hAsya rahelAM che. ramA kahe che. kizorabhAIne duHkhI joI tamArA dilamAM karUNa nathI AvatI ? zuM tamAruM hRdaya dayAhIna che ! lagna karyA? bAda pachI te purUSa rogI hoya ke nirogI hoya, nirdhana hoya ke dhanavAna hoya, game te sthitimAM hoya paNa tenI jIvanabhara sevA karavI e pativratA satI strInI pharaja che. ramAnI vAka cAturInI jALaH-zubhamati! huM samajuM chuM ke tame duHkhanA sAgaramAM DUbI rahyA che paNa bhAgyamAM je lekha lakhAyA hoya te mithyA thatA nathI, paNa Apa yAda rAkho ke strInuM sukha, strInuM sauMdarya ane gaurava tenA patinI hAjarImAM che. paNa tame kizorabhAI sAme dRSTi karatA nathI ke temanI sevA karatA nathI, temAM keI rahasya jarUra lAge che. Apa ApanA manamAM je vAta hoya te spaSTa kaho. Apane kahetAM mAruM jIgara hAma dharatuM nathI. mane bhaya che ke huM Apane kahIza to duHkha nahi lAge ne ! ramA! duHkha zA mATe? gaIkAle te mane je zabdo kahyA hatA te mane se so vIMchI DaMkha mAre evA dilamAM lAgyA hatA, chatAM huM beTuM lagADatI nathI. barAbara te samaye kizora satInA rUma pAsethI nIkaLyo. e te zubhamatine jovA tAkI rahyo hato, paNa zubhabhatie te najara paDatA tarata daSTi tyAMthI uThAvI lIdhI. A dazya ramAe joyuM. ramAe kahyuM devI! tamArA patinI A sthiti tame sahana karI zako cho? A javAbadArI tamArI che. tamArA pati pratye ATalI upekSA karavAmAM tamArI zebhA nathI. uttama nArI te potAnA pariNita patine chAyAnI jema vaLagI rahe. tame kizorabhAIne svIkAratA nathI e vAta je bahAra paDI jaze te zuM tamane kalaMka nahIM lAge? tamane kalaMkane bhaya paNa nathI lAgatuM ? zubhamatinI sahanazaktinI hada AvI gaI. tenI pairyatA Page #969 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 894 rArA 29 khUTavA lAgI. tenA manamAM thayuM ke have satya vAta kahI dauM. ghaNuM sahana karyuM. te ekadama AvezamAM AvI gaI ne belI-ramA ! tuM mane zuM kahevA mAMge che? tArA zeTha daMbhI che. mAyAvI che, luccA che, are mahAkapaTI che. ramA ! mArA nAmane kalaMka lAge te bhale lAge paNa mArA cAritrane te huM kalaMka nahi lAgavA dauM. mArA jIvana karatA mane zIlanI kiMmata vadhu che. huM paraNIne AvI te divasathI mArA mAthe kalaMka lAgyuM che. samAja mane kalaMkinI samaje che paNa Aja sudhI mAre zIladharma akhaMDita sAcavyo che. ramAe kahyuM- zuM e kalaMkamAM tame nimitta kAraNa nathI ? mane te e divasa barAbara yAda che. tamArA ekavAranA sparzathI amArA devarUpa jevA kizorakumAranI senalavaNa kAyA rogISTa banI gaI. lagnanA AnaMda sAthe emanuM jIvana jhera banI gayuM. keTalI moTI AzAothI lagna karyA paNa have e AzAo bhAMgIne bhUkako banI gaI, chatAM tamane ema nathI thatuM ke mArA kAraNe mArA pati bhayaMkara rogamAM jhaDapAI gayA, te have temane sukhI karavA mAguM sa varava arpaNa karI temane sukhI banAvuM. jo tame kizorabhAIne lAvaze te gharamAM badhAne AnaMda thaze. kizorabhAIne keTalI zAMti thaze ? tame bhUtakALanI vAtane bhUlI jAo, ne kizorabhAIne zuddhabhAve apanAvo. A badhI vAto sAMbhaLIne zubhamatinA manamAM vadhAre gusso Avyo. have te ramAne zuM javAba Apaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM-98 kArataka suda 8 budhavAra tA. 4-11-81 AgamanA AkhyAtA, vizvamAM vikhyAtA, mokSamArganA praNetA bhagavAna pharamAve che ke he jIva! je tamane pApane khaTakAro thayo hoya ne emAMthI chUTakAro meLavo hoya te viratinA gharamAM Ave. avirati e karmabaMdhananuM kAraNa che, virati e kamara baMdhanane teDanAra che. vijJAnanI rAunDa-Tebala konpharansa kahe che ke AmAM khUba zakti che tyAre jainadarzana kahe che ke viratimAM ajaba-gajabanI tAkAta che. jyAM sudhI eka virati ghara AtmA pRthvI para vidyamAna raheze tyAM sudhI pAMcamAM ArAmAM agnino varasAda nahi thAya. A tAkAta viratinI che. hajAro rogonI davA jema peTazuddhi che tema hajAro azAMti sAme eka davA viratinI che. virati eTale pApothI virAma pAmavuM. jyAM pApa che tyAM bhaya che, kaluSitatA che ne ukaLATa che. te samudramAM eka nAno kAMkaro nAkhazuM te tenI asara samudramAM thAya che, tevI rIte nAnAmAM nAnI virati, eka navakArazI jeTaluM paccakhANa narakanA se varSonA duHkhane kApI zake che. are, asaMkhyAtA, koDAjheDa jojana dUra rahelA Indra mahArAjA paNa viratidharane vaMdana kare che. traNe jagatanI samasta samRddhi viratinA vaibhavanI tele AvatI nathI. traNe jagatanA dhULa ane DhephAM bhegA karo te ekAda ratnanI tulanAmAM AvI zake Page #970 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 865 kharA? nA... nA. are, enAthI zera anAja paNa nahi maLe, pAzera zAka ke pAzera dUdha paNa nahi maLe tema virati dharmavALe kahe che ke, eka samayanI virati paNa vecAtI na apAya, kAraNa ke ekeka samayanI viratinI kiMmata amUlya che. eka samaya paNa aviratimAM na gumAvAya, mATe bhagavAne kahyuM che ke samaya mAtrane pramAda karazo nahi. amUlya vastu mUlyamAM vecavI e nAdAnI che. mahArAjA zreNike samasta saMpatti puNiyA zrAvakanA caraNamAM mUkI AkhuM rAjya ApavAnuM kahyuM chatAM puNiyAe sAmAyika vecAtI na ApI, kAraNa ke sAmAyikanA mUlya amUlya che. oraDAmAM bevAyele hIro bahAra dIvo laIne zodhavA jAya maLe nahi, tema samatA AtmAmAM che, samatA e sAmAyikano guNa che. e bahAra vecAte maLatuM nathI. jema samasta saMpatti Ape te paNa mA-bApa vecAtA maLatA nathI tema samasta saMpatti Ape te paNa sAmAyika vecAtI maLatI nathI. sAmAyika vecavI e AtmAnuM ghara apamAna che. sAmAyika bhagavAnanI AjJA svarUpa hovAthI e vecavAmAM prabhunuM paNa apamAna che. jema dezane rASTradhvaja keI phADI nAkhe te samasta jagatamAM hAhAkAra macI jAya che, tyAM rASTradhvajanI kiMmata bajAranA rUpiyA AnA pAImAM mapAtI nathI. rASTradhvajanuM apamAna thayuM te be rUpiyAne rASTra davaja navo laI Avajo tema kahevAtuM nathI, evI rIte sAmAyika vecI vecAtI nathI. viratidhara manuSyane pApa pratye tiraskAra hoya che, enA hAthamAM AvelI puNyanI sAmagrI ahitakara nathI banatI. ANuvisphaTa karatAM jaina zAsane batAvelI viratinI tAkAta pracaMDa che. vijJAnanA aNupheTamAM aneka jIvone kacaraghANa che. jyAre jainazAsananA visphoTamAM aneka jIvane zAMti maLe che. aviratinI AMdhI ane aMdhAdhUMdhIthI aTavAyelA A vizvamAM viratidhara jevo dhanyatAne pAtra che. sarvaviratipaNane aMgIkAra karelA namirAjarSi IndranI sAme virAgyabharyA kevA sacoTa javAba Ape che. temaNe kahyuM ke he rAjarSi ! tame mane bhaMDAra bharapUra bharavAnA kahe che paNa mAnavInI IcchA anaMtI che. mAnavI game teTaluM bheguM kare te paNa tenI tRSNa te vadhatI rahe che. ItihAsakAro lakhe che ke zAhajahAMnI pAse 700 maNa sonuM, 1400 maNa cAMdI, 80 ratala hIrA, 100 ratala mANeka ane 600 ratala metI hatA. eka koDa rUpiyAnA kapaDA ane 25 lAkhathI vadhAre mATInA vAsaNa hatA. tenI pAse 7 phUTa lAMbuM ane 5 phUTa pahoLuM tene snAna karavA mATe ratnajaDita Taba hatuM. jenI kiMmata Aje 10 abaja rUpiyA thAya. haidrAbAdanA rAjAnI saMpatti eka abaja Dolara hatI. AgAkhAM eka abaja 17 kroDanA svAmI hatA. henarI pharDa 48 koDa paDanA mAlika che. A badhAe ATalI ATalI saMpatti meLavI chatAM zuM temanI tRSNAne aMta Avyo? are. tRSNAno aMta te na AvyuM paNa jIvanane aMta AvI gaye ne eka divasa badhuM choDIne javuM paDyuM. namirAja tRSNAnI bAbatamAM samajAvatA kahe che ke puDhavI sAlI javA ceva, hiraNNa pasubhissaha / paDipuNNa nAlamegassa, i. vijjA tavaM care // 49 // 55 Page #971 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna bhUmi, zAlI, yava, hiraNya ane pazu Adi padArthothI paripUrNa A sArI pRthvI paNa eka jIvanI IcchA pUrNa karavAmAM samartha thaI zakatI nathI. ema jANIne vidvAna purUSa tapanuM AcaraNa kare. namirAja kahe che he vipra ! A saMsAranA padArthomAM tRSNAnI pUrti karavAnuM sAmarthya nathI. jevI rIte agninI javALAmAM ghI nAMkhavAthI agni zAMta thavAne badale vadhatI jAya che, te rIte saMsAranA padArthothI paNa tRSNA ghaTavAne badale vadhatI rahe che, tethI kaI lebhI mANasane dhana-dhAnya, senA, cAMdI, hAthI, ghoDA, AdithI paripUrNa bharela A pRthvI kaI tRSNAvaMta manuSyane ApavAmAM Ave te paNa enI tRSNa zAMta thatI nathI, kAraNa ke lebha bahu bUrI cIja che. "pApane bApa lAbha" lebhI manuSya jeTalA pApa na kare eTalA ochA. lebhI manuSya dhana meLavavA keTaluM kaSTa veThe che. te kALa akALane vicAra nathI karatA. | mammaNa zeThanI pAse karaDenuM dhana hatuM. samudrathI bahAranA dezomAM tene vahepAra cAlatuM hatuM. tenI yuvAnI paNa pasAra thaI gaI hatI, paNa lobhanI mAtrA khUba hatI, tethI ghanaghera rAtrImAM mUzaLadhAra varasAdamAM paNa ekavAra dariyAmAM caMdananA lAkaDA taNAIne AvatA hatA te levA gayo. calaNarANIne mahela dariyA kinAre hato. teNe rAtre A mANasane AvI rIte kAma karate je. tenA manamAM thayuM ke kaNa eTale badhe duHkhI haze ke AvA mUzaLadhAra varasAdamAM paNa AvI majurI kare che ! zuM rAjAe tenA para dayA nahIM karI hoya! bIje divase celaNAe zreNika rAjAne phariyAda karI. mahArAjA ! huM dukhI chuM. kema duHkhI cho ? mArI prajA duHkhI te huM dukhI ane prajA sukhI te huM sukhI. paNa che zuM ! Apa garIba mANasa para dayA nahi karatA ho tethI AvA tephAnamAM varasAdamAM bicAro lAkaDA levA Ave che. tene kaMThI nahi lAgatI hoya! Apa tenA para dayA karo. rAjA kahe mane khabara nathI. huM tapAsa karAvIza. bIje divase zreNika rAjAe tene te mANasane bolAvavA mokalyo. mANase tene rAjA pAse laI AvyA. zreNika rAjA kahe-zuM tuM bahu dukhI che ? bhISaNa ThaMDImAM, varasAdamAM marI javAya evA samaye tuM lAkaDA kheMce che? tAre zuM joIe che? mAMga... mAMga te ApuM. mahArAjA ! mArA baLadane eka zIMgaDuM che. bIjuM zIMgaDuM joIe che. mammaNanI vAta sAMbhaLIne rAjA hasI paDayA. zuM tAre eka zIMgaDuM joIe che? tuM kahe eTalA tane baLada ApuM. cAla mArI baLadazALAmAM. khetI karavAmAM hoMziyAra ne alamasta baLade che. tAre je joIe te laI jA. mahArAjA ! mAre AvA baLada nathI joItA. te kevA joIe che? Apa mArA baLada juo. te te rAjAne potAne ghera laI gayAM. mammaNane baLada baLadazALAmAM rahe tevA na hatA. e te zreNika rAjAne pitAnA makAnamAM laI gayA. je rUmamAM baLada rAkhyA hatA tyAM gayA. te rUmane cAMdInuM tALuM vAseluM hatuM. rAjAnA manamAM thayuM ke jene tyAM cAMdInA tALA heya e zuM garIba Page #972 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAztA ratna hoya! cAMdInuM tALuM kholIne rUmamAM baLada batAvyA. rAjA te enA baLada joIne Azcarya pAmI gayA. aho ! mA samasta rAjapATa daI dauM te paNa huM A baLada kharIdI zakuM tema nathI. rAjA kahe che tArI pAse ATalI badhI lakSamI che chatAM ATalI mahenata zA mATe kare che ne AvA duHkho zA mATe veThe che ? tuM khAya che zuM? tela ne cALA. zreNika rAjA samajI gayA ke mammaNa zeThamAM lobharUpI pizAce aDDo jamAvyo che, tethI vadhu meLavavAnI tRSNAmAM AvI mahenata kare che, paNa lebhI mANasanI tRSNa kyAre paNa pUrI thatI nathI. bhagavAna belyA che ke kasiNa pi jo ima loya, paDipuNNa dalejja ikkassa / tebhAvi te na saMtura, rUtupUraNa rUpe gAyA | utta. a. 8 gA. 16 dhana dhAnyathI bharelo saMpUrNa loka paNa je keI, keIne ApI de te enAthI paNa lebhI jIvane saMtoSa prApta thato nathI. eTalA mATe A AtmA dupura che arthAta enI tRpti thavI atyaMta kaThina che. A gAthAmAM paNa bhagavAne e batAvyuM che ke je kaI mahAsamRddhazALI deva kaI purUSane prasanna karavA mATe sArA vizvanI vibhUtI ApI de te paNa lebhI AtmAne saMteSa thatuM nathI. AtmAne lAgela A tRSNAne roga A padArtho rU5 auSadha dvArA kayAre paNa zAMta thato nathI. enuM auSadha te eka mAtra saMteSa che. sAcuM sukha saMteSama che. "saMtoSa to di kavaruM ja sauthai" saMtoSa e ja parama sukha che. je hRdayamAM saMteSa na hoya te Akho divasa hAyavoya ne asaMtoSa hoya. eka mahAtmAe traNa vAra prazna karyo ke muvI ? # suvI? : muvI? A jagatamAM koNa sukhI che? ke sukhI che? keNa sukhI che? tyAre tenA javAbamAM kahyuM ke "saMtoSavAna muvIjenA hRdayamAM saMtoSa che, keI jAtanI hAyavoya ke spRhA nathI te sAcuM sukhI che. saMsAranA sukhamAM jIvane saMtoSa nathI. e jema maLatAM jAya tema tRSNa vadhatI jAya paNa mokSanuM sukha evuM che ke je maLyA pachI jatuM rahetuM nathI ane maLyA pachI kaI jAtanI AzA, tRSNA ke spRhA thatI nathI. abhilASA kyAre thAya ? asaMtoSa hoya te, ane asaMtoSathI jIvane duHkha prApta thAya che. gItAmAM paNa kahyuM che ke jIvane zuM karavAthI zAMti maLe ? vihAya kAmAn yaH sarvAn pumA~zcarati niHspRhaH / nirmamo nirahaMkAraH sa zAntimadhigacchati // rUpa, rasa, gaMdha, sparza, zabda A badhAne jyAre jIva tilAMjalI ApI deze. mAre keInI AzA nathI, mAre kaI svArtha nathI, koInI spRhA nathI, A badhuM mAre kone mATe joIe ? dhana, dolata, kuTuMba e kaI mArA mATe nathI ne mArI sAthe AvavAnA nathI. jIvane jyAre nispRha bhAva, nirmamatvabhAva ane nirahaMkAra AvI jAya tyAre e zAMti meLavI zake che. tRSNA che tyAM dukha che ne tRpti che tyAM sukha ane zAMti che, Page #973 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna namirAje Indrane kahyuM ke huM game tevA bhaMDAra bharIne jaIza paNa mANasanI tRSNAne keI cheDe nathI. naMda rAjAne tyAM senAnI nava TekarIo hatI. atyAre eke dekhAya che? nA. jIva kelAsa parvata jeTalA dhananA meTA TekarA kare, paNa jenA hRdayamAM tRSNa AkAza jevI vizALa che tene sukha hoya nahi. namirAjarSinA sacoTa vAgyarasathI bharapUra javAba sAMbhaLIne ghaDI bhara te IndranA manamAM thaI gayuM ke huM zuM karIza? huM te jema prazna pUchate game tema rAjarSi te jIta meLavatA gayA ne huM hArate jAuM chuM. Indra jevA indra eka manuSya AgaLa hArIne jAya e ene zaramajanaka lAgyuM. mAre hArIne te javuM nathI, tethI buddhine kasavA taiyAra thayA ne have chello dAva pheMkavA taiyAra thayo. chelle prazna zuM kare che? accheragamabhudae, bhoe cayasi patthivA / asante kAme patthesi, saMkappeNa vihammasi // 5 // he pArthiva ! he rAjan ! Azcarya che ke Apa addabhuta prApta thayelA bhogone tyAga kare che ane asa-avidyamAna, aprApta kAmagenI prArthanA kare che tathA saMkalpa dvArA pIDita thaI rahyA che. Inke have chele dAva pheMkayo. tene A prazna joradAra che. Indra atyAra sudhI je prazno karyA te badhA praznomAM A chelle prazna sAmAnya mAnavIne te DagAvI nAkhe evo che je tyAgane mArge jaI rahyA che tenI sAme bheganI vAta karavI e taddana anucita che. bhegI ane tyAgIne kyAre ya na bane. uMdara-bilADIne bane nahi, chatAM kadAca bane, paNa bhegI ane tyAgIne te baMne ja nahi. tyAgI jene viSa mAne tene bhogI amRta mAne. tyAgI jemAM duHkha mAne temAM bhegI AnaMda mAne. bhogI ane tyAgIno meLa kayAre ya na bese. eka mahArAjAne khabara paDI ke gAma bahAra jaMgalamAM saMta padhAryA che. mahArAjA saMtanA darzane gayA ne pitAne ghera AvavA mATe AmaMtraNa ApyuM. A jainanA saMta na hatAM. saMnyAsI saMta hatA. saMte gAmamAM AvavAnI nA pADI tethI rAjAe nokara sAthe dakSiNA mekalI. nokare lAvelI vastu batAvI, saMnyAsI kahe-bhAI! A tuM ahIMthI dUra laI jA, mane enI gaMdha Ave che. nekara pAcho Avyo ne badhI vAta karI. pradhAna badhA kahe che e lobhIyA haze. temane ATaluM dhana ochuM paDyuM haze tethI kahyuM haze ke mAre nathI joItuM. A5 vadhAre mokale. rAjAe thALI bharIne nekara sAthe dhana mekalAvyuM. tyAre paNa ema ja kahyuM ke mane gaMdha Ave che. pAchuM laI jA. nekara pAcho AvyuM. rAjAnA manamAM thayuM ke meM nekara mAraphata me kahyuM te saMnyAsIne gamyuM nahi hoya, mATe maMtrIjI Apa pote jAva. maMtrIjI thALI bharIne bheTa laIne gayA. saMta kahe maMtrIjI! meM babe jaNAne nA pADI chatAM Ape AvavAnI tasdI zA mATe lIdhI? mAre saMsAranI mAyA nathI joItI. maMtrIjI pAchA gayA. temane thayuM ke ame badhA nAnA Page #974 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 zAradA ratna lAgyA hAIzuM tethI sata dakSiNA letA nahi hAya. temane abhimAna AvI gayuM lAge che! have mahArAjA Apa pAte ja jAva. mahArAjA teA kiMmatI ka matI vastuonA thALa bharIne saMta pAse gayA, jaIne saMtane namaskAra karI temanA caraNamAM dakSiNAnI thALI mUkI dIdhI. saMta kahe he rAjan! ame te kaMcana, kAminI, kAyA ane kuTuMbane tyAga karyAM che. ene eMThe samajIne cheDI nIkaLyA chIe, tethI mane tenI gaMdha Ave che. je A cAra kakkAnA tyAga kare e ja tyAganA jhulaNe jhulI zake. kAyAnA tyAga eTale deha pratyenI mamatAnA tyAga. rAjan ! huM raste rakhaDatA DhAra nathI ke eMThavADamAM huM mADhuM nAMkhuM...! tamane kukAnA mAha chUTatA nathI eTale mane AmaMtraNa devA AvyA che ! vairAgIne mana te tamArA paisA kukA samAna dekhAya che. strIe badhI hADakAnA mALA dekhAya che ane ghara tA IMTa-cUnAnu khAkhu lAge che. jyAM sudhI deha dRSTi tyAM sudhI meAkSa maLavAnA nathI. deha ane AtmA bhinna che e vAtA te ApaNe badhA ghaNI karIe chIe, paNa haju AcaraNamAM keTalu Avyu. te jovAnu bAkI che. ' rAjAe AvIne maMtrIne kahyuM-e saMta teA ratna che ratna, paNa e ratnane tame oLakhyu nathI. temane dhana, sattA ke kuTuMba keAInI paDI nathI. evA e adbhUta yeNI che. sa'tanI TakArathI rAjAnI dRSTi khulI gaI, tema ahI have mirAjanA javAbathI IndranI dRSTi khulI gaI, chatAM chelle chelle eka prazna pUchyA kahe che huM RSIzvara! mane tA eka meTuM Azcaya dekhAya che ke Apa jevA buddhimAna rAjAne adbhUta bhAgA prApta thayA che. Apa sudarzana ane mithilA baMne rAjyAnA rAjA che. lazkara ghaNuM mATu' che. vaibhavA vizALa che. 1008 rANIo che. pAMce indriyAnA saMpUrNa sukhetA tamane maLyA che, chatAM AvA sukhAne lAta mArIne Apa sAdhupaNuM levA jAva che, ane je avidyamAna che, khIjA bhavamAM maLaze ke nahi evA sukhAnI IcchA kareA che. tA tamArA jevA khIne mUrkha kANu ? je sukhA maLyA che ene bhAgavI le. lahera karI leA, pachI dIkSA lejo. haju Indra namirAjane zuM kaheze tenA bhAva avasare. caritraH--ramAe kahyu, zubhamati / nAnA zeThanA divasa rAta tA A dardInI bhaya'kara pIDAmAM ne tamArA virahamAM kevA kAramA banI jatAM haze ? AvI bhaya'kara pIDAmAM jo ApanA sneha ane sAMtvana maLe teA duHkhInuM aDadhuM duHkha dUra thaI jAya. huM teA eTaluM ja kahuM chuM ke bhUtakALane bhUlIne kizArabhAInA haiyAnI verAna bhUmine sneha ane suzruSAnA jaLathI zItaLa banAvA ane temane zuddha bhAve apanAvA. bicArA kizArabhAI e paraNIne zuM sukha joyu che ? pati ja nathI teA kAne apanAvuM ? :-dAsInI vAta sAMbhaLatA zubhAne gussA AvI gayA. ramA ! tuM mane kAne apanAvavAnu kahe che! mArA pati hAya tene apanAvu' ne ? pati ja nathI teA kAne apanAvuM ? khadhAne je kahevuM heAya te bhale kahe. chapparapagI, Page #975 -------------------------------------------------------------------------- ________________ h fn zAradA ratna rAkSasaNI, DAkaNI je kahevuM hoya te kahejo, paNa huM mArA zIlane nahi chetuM. je mArA pati na hoya tenI sAthe sa`sAra saMbaMdha kevI rIte joDu ! A sAMbhaLatA ramAne khUba Azcaya thayuM. teNe kahyuM--devI ! Aje ApanA zarIranuM nidAna karAvIe. ramA ! huM tA svastha chuM. mArI tabiyata tA sArI che. mArA zarIranuM zuM nidAna karAvavuM che ? mane mArA deha para sapUrNa vizvAsa che. mArA saMsargathI kAI ne kAMI thayuM hAya e vAta tadna khATI che. mArA zarIranI cikitsA karAvavA karatAM tArA kizArabhAInuM nidAna karAva ke A rAga junA che ke hamaNAM thayeleA che ? devI ! badhAne khabara che ke tamArA lagna pachI tamArA sparzathI thayA che. jo rAga junA hAya tA tame kizArabhAine svIkAre kharA ? devAne paNa AMkhA pADe evA kizArabhAInI seAnalavaNI kAyA tamArA sparzathI rAgI banI gaI e tA sau kAI jANe che. tenA mi bharyA sa`sAra jhera jevA khanI gayA che. ramAnI vAtA sAMbhaLyA pachI zubhamati kahe che ramA! mAre tane satya vAta karavI na hatI, paNa tuM mane ATalu badhu kahe che tethI mAre have satya vAta tane kahevI paDe che. kizAra nahI hai mere svAmI, byAha huA merA guNacaMdra saMga, zeThane mAyAjALa racI kAramI, kahate Aga lagI ageaMga. ramA ! tane zuM kahuM? tArA zeThe teA evA kAma karyA che ke mane phrAMsAmAM nAMkhI kalakita karI che, paNa huM tane satya spaSTa kahuM chuM ke meM kizAra sAthe lagna karyA nathI. kizAra mArA pati nathI. mArA pati te guNacaMdra che. me lagna guNacadra sAthe karyAM che. tArA zeThanI mAyAjALane tuM zuM samaje ? A zabdo sAMbhaLatA ramA teA Azcaya pAmI gaI. teNe kahyuM devI! Apa A zuM beleA che ? paMcanI sAkSIe tamArA lagna thayA che ne tame kaheA che ke kizAra mArA pati nathI e huM kevI rIte mAnI zakuM? A vAta tA duniyA paNa na mAne. ramA! Aje nahi tA kAle paNa eka divasa tAre mAnavuM paDaze. satya vAta pachI tane samajAze. tArA zeThanI karAmata tane atyAre nahi samajAya. tuM zeThanA kahevAthI dhananI lAlacathI mane samajAvavA prayAsa karI rahI che, paNa have tArA prayatnA mArI AgaLa nakAmA che. Aje tane cAkkhA zabdomAM kahu` ' ke mArI pAse parapurUSa kizArabhAinI vAta kayAre paNa uccArIza nahi. huM nagna satya kahuM chuM ke huM kiAranI patnI nathI. mane have kaDhI bhAbhI kahIza nahi. samajIne ramA ? mArAmAM mAnavatA che, dayA che, karUNA che, huM eka mAnavI tarIke kizArabhAInI sevA karI zakuM chu, paNa tene pati mAnIne huM kayAre paNa tenI sevA nahi karuM. mArA prANa jAya te kurakhAna, paNa huM tene pati tarIke svIkAravAnI nathI...nathI....ne nathI ja. tArI mIThI madhurI bhASAmAM huM AkarSAvAnI nathI. tArA zeThane jaine kahI deje ke tamArA putra e mArA pati nathI ja. huM jIvanamAM kayAre paNa ApanA putrane pati tarIke nahi svIkAruM. ramA tA zubhamatinA Aveza bharyA, Page #976 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 871 zaurya bharyA vacana sAMbhaLIne chaThTha thaI gaI. ramAnA manamAM thayuM ke huM mArA kAryamAM saphaLatA nahi meLavI zakuM. A chokarI ghaNI jabarI ane buddhizALe lAge che. tenA bolavAmAM keTalI nIDaratA che ! kharekhara je satya vAta hoya to ja te ATalI nIDaratAthI bolI zake. nakakI AmAM kaMIka bheda lAge che. ramA te tyAMthI cAlI gaI. pachI kumuda pANI laIne AvI. pANI ApatA kahe che devI! Aje tamane ThIka nathI lAgatuM? mAthuM dukhe che? hA. zaradI thaI che tethI mAthuM dukhe che. lA bAma lagAvI dauM ? kumuda! A bAma lagAvIne zuM karuM? mArA duHkhane aMta Ave evo bAma lagAvI de to sAruM. kumuda A zabdo sAMbhaLatA camakI. zubhAnA kahevAthI mAthe ThaMDA pANInuM kapaDuM mUkayuM. hAtha aDatAM tenuM zarIra garama garama lAgyuM. eTale kahyuM-Apane ghaNe tAva Avyo che. zeThane kahIne davA maMgAvI ApuM. mAre davAnI jarUra nathI. jA tuM tAruM kAma kara. kumuda tyAMthI cAlI gaI. vicAranA vamaLamAM zubhA -zubhAnuM mana te vicAranA cagaDoLe caDyuM. te prabhu ! he bhagavAna! huM zarIranuM duHkha sahana karI zakIza, paNa have mananuM duHkha sahana thatuM nathI. A baMdhanamAMthI kayAre mukti maLaze ? mArA patine duHkhamAMthI kayAre choDAvI zake huM baMdhanamAMthI chUTavA mATe prayatna karuM chuM te bIjA te baMdhanane majabUta karavA prayAsa kare che. pati vinAnuM jIvana kevI rIte jIvAya? pANI vinAnI mAchalInA jevI sthiti mArI che. zuM karuM? dilanI vAta kone kahuM! dAsI game tevI te ya chIcharA peTanI hoya, tene badhI vAta zI rIte karAya? chatAM Aje ramAnI vAtathI zeTha samajI jaze ke zubhamati aMdhArAmAM nathI. e jevI tevI strI nathI, paNa eka sabaLa che. e keInI vANIthI ke pralobhanothI AkarSAya tevI nathI. eka vAra te mAro paraco batAvI dauM paNa anukULatA vinA e prayatno niSphaLa bane che. huM jouM te kharI ke zeTha haju kevA prapaMca race che! kevI mAyAjALa bichAve che ! zubhamati abajopatinI dIkarI che. piyaramAM ekanI eka lADakI dIkarI hatI. koI divasa kaMI kAma karyuM nathI chatAM ahIM badhuM ja kAmakAja kare che, paNa Aje zubhA rasoDAmAM AvI nahi eTale ramAe kahyuM-kumuda! ApaNuM zubhamatibena haju kema dekhAtA nathI. zuM teo gharamAM nathI ? ramA ! kAle to temane khUba tAva Avyo hato, paNa davA levAnI nA pADe che. jA ! tuM khabara laI Ava. ATalA divasamAM kayAre paNa temane A rIte sUtelA joyA nathI. ramA kahe-huM tyAM nahi jAuM. tyAM jatAM mane bIka lAge che. haiyAmAM thaDakAro thAya che. zubhamatie sAcI vAta karI tyArathI ramA sAva nirbaLa banI gaI che. zubhAnI vAta tene satya lAgI hatI. tenA mAthe kalaMka caDhayA che, chatAM kayAre eka zabda paNa belI nathI. tenA jIvanamAM dukhane sAgara chalakAI rahyo che, chatAM jyAre paNa mukha para zokanI chAyA paNa AvavA detI nathI. have huM A kAma nahi karI zakuM -sAMja paDatAM zeTha ghera jamavA AvyA. Page #977 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 872 zAradA naM te samaye kumuda tyAM hAjara hatI. zeThe kumudane pUchayuM-Aje ramA kema dekhAtI nathI? jA-tuM jaladI ramAne bolAvI Ava. ramAe zubhamati pAse jaIne zuM karyuM te samAcAra jANavA zeThanuM mana adhIruM banI gayuM hatuM. zeTha jagyA nahi ne ramAne jaldI bolAvI. zeThanI AjJA thatAM ramA AvI. zeTha kahe ramA ! tAruM kArya kayAM sudhI ovyuM? saphaLatA maLaze ke nahi? mane jaladI samAcAra Apa. have te mArI dhIraja khUTI gaI che. ramAne bolatA hiMmata cAlatI nathI. teNe dhIme dhIme kahyuM-zeThajI! mane mApha karaje. mArI badhI mahenata dhULadhANI. have huM A kAma nahi karI zakuM. ramA ! tuM jenuM khAya che enuM davA taiyAra thaI che ! kaMIka te vicAra kara. traNa-cAra divasa pahelAM te tuM kahetI hatI ke nAvaDI kinAre AvI che ke Aje Ama bele che. mAre sAcuM zuM samajavuM ! zeThajI ! e te eTalI makkamatAthI bole che ke ApaNe tyAM ubhA rahI zakIe nahi. te evI sacoTa vAta kare che ke sAMbhaLatA mAruM hRdaya hacamacI gayuM che. zeThajI! huM Apane kahI zakatI nathI. huM kahuM ne kadAca Apa krodhanA AvezamAM AvI mane chUTI karo ? eTalAmAM kumuda tyAM AvI. zeThe pUchayuM-zI vAta che? mane te vAtanI kaMI khabara nathI. e badhI khaTapaTa ramA kare che. ramA kahe zeThajI! e samAcAra sAMbhaLatA jANe vIjaLI paDI hoya evuM thaze, evA bhayAnaka samAcAra che. zeTha kahe zubhamatie je kahyuM hoya te tuM jaladI kahe. have zuM kaheze te avasare. vyAkhyAna naM-99 kArataka suda 9 ne gurUvAra tA. 5-11-81 anaMtajJAnI mahApurUSe kahe che ke A duniyAmAM dareka jIvo sukhane jhaMkhe che, sukhanI pAchaLa doDAdoDa kare che, paNa sukha maLatuM nathI. jyAM sukha na maLatuM hoya tyAM mAnavIe dizA badalavI joIe, paNa mANasa dizA badalatA nathI, ane jhAMjhavAnA nIra pAchaLa doDe che. keI mANase ghadhe zarU karyo. te dhaMdhAmAM tene Avaka na thAya ane uparathI majurI mAthe paDe te mANasa dhaMdhe badalI nAMkhe che. saMsAranA viSaye, bhogavilAsathI koI phAyado thata nathI, chatAM te bAju chavanI AMdhaLI doTa cAlu che. mAnavIe jemAM sukha mAnyuM temAM sukha nathI paNa sukha te bIje che. mAnavIne ahaMbhAva jIvane UMdhI dizAe laI jAya che, tethI sukha anubhavavA maLatuM nathI, mATe ahaMbhAvane cheDIne sehamAM javuM joIe. sukha meLavavA prayatna kare che paNa sukha maLatuM nathI, chatAM tene mATe kaI saMzAdhana nathI, kheja nathI, tenuM kAraNa zodhavA lakya nathI. sukha meLavavAne sAro upAya bIjAnA guNa jevA ane potAnA doSa jevA. bIjAnA guNe joIzuM te potAnA durgaNe dekhAze. svanA darzanathI sAcuM AtmAnA svarUpanuM darzana thAya che. svarUpa-darzana thatAM vizva darzana thAya che. AMkha badhAne joI zake che, paNa pitAne joI zakatI nathI, tema chava bIjAnA doSo jue che, paNa pitAnA doSa jeI zakate Page #978 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 873 zAradA re nathI. mAnavAmAM kaMI ne kaMI guNa te bharelA che. guNa vagara mAnavabhava maLI zakato nathI. je guNa vagara mAnavabhava maLato hota te keI tiryaMca na hota. zarIramAM AMkha, kAna, nAka, jIbha vagere bhale judA judA dekhAya paNa AkhA zarIramAM hRdaya te eka che, tevI rIte sukha-prAptinA anuSThAne aneka che. te badhAnuM hArda bIjAnA guNe jevA ane svadoSanuM darzana karavuM te che. je ATaluM jIvanamAM AvI jAya te beDe pAra thaI jAya. sarovaramAM eka nAnakaDuM pANInuM TIpuM paDe te AkhA sarovaramAM vartuLAkAra rUpe mejuM pedA kare che tema bIjAnA guNe grahaNa karavAthI jIvanamAM guNo chavAI jAya che, nAnakaDe jherI sarpa karaDe to moTe mANasa paNa maraNane zaraNa thaI jAya che tema doSa rUpI nAnakaDo sarSa AtmAnA badhA guNone khalAsa kare che. jevI jenI daSTi hoya tevuM dekhAya che. guNagrAhakane agnimAM jeta dekhAya che to doSagrAhakane agnimAM dhumADe dekhAya che. guNagrAhaka evA namirAjane Indra kahe che, aha he rAjarSi! mane te Azcarya lAge che, navAI lAge che, kautaka lAge che ke tamane ATalA vaibhava, sukha, aDhaLaka saMpatti, sattA badhuM maLyuM che, chatAM tene tyAga karIne avidyamAna-je atyAre nathI paNa parabhavamAM sukha maLaze evI AkAMkSAthI Apa dIkSA lo cho to tamArA jevo ajJAna bIje keNu? Indra kevo prazna karyo? je tyAgIne nIkaLyA tenI sAme bheganI vAta karavI te tyAgIne game kharI? kAraNa ke bhoga ane tyAgane kadI bane nahi. Indra kahe che ke Apane je sukha maLyA che te bhogavIne pachI tyAgI bane te vadhu sAruM ke jethI ApanA manamAM kaI orate na rahI jAya ke mAre ATaluM sukha bhegavavAnuM bAkI rahI gayuM. saMpUrNa sukha bhogavyA sivAya sukhane tajanAranuM mana temAM bhaTakyA kare che. pariNAme te kAMI paramArtha sAdhI zakato nathI. evA manuSyo pachI gharanA ke ghATanA rahetA nathI, mATe mahArAjA ! Apa jevA rAjanIti nipuNa purUSane pAchaLathI pastAvuM paDe te sAruM kahevAya nahi. metIne cAro keNu care? -namirAja ganI duniyAmAM vicarI rahyA che tyAre indra bheganI duniyAmAM vicAravAnuM kahI rahyA che. bhega ane vega kevA che. te eka nyAya ApIne samajAvuM. nadI kAMThe eka bagale raheto hato. ekavAra eka haMsa tyAM AvI caDha. bagalAe haMsane joyo te te potAnA jevo rUDo rUpALe dekhAye. bagalAne thayuM ke A koNa haze? ene bolAvIne pUchayuM-bhAI! tAruM zarIra ane mAruM zarIra raMgamAM te eka sarakhuM maLatuM Ave che, paNa tArI cAMca ane paga lAla che. atyAra sudhI meM tArA jevuM prANI joyuM nathI. tuM koNa che? tAro deza kayo che? haMse kahyuM - huM haMsa chuM. mAnasarovaranA kAMThe rahuM chuM. tyAMthI ahIM AvuM chuM. bagalAe te kadI mAnasarovaranuM nAma sAMbhaLeluM nahi. teNe pUchayuM-tyAM zuM cIja maLe che? tyAM khAvAnuM zuM hoya che ? hase kahyuM-tyAM te badhuM adabhUta che. tyAMnI kaI vAta thAya ema nathI, chatAM thoDuM tane kahuM. tyAM pavana caMdananA jhADonI sugaMdhIne be cI lAvI Page #979 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 874 zAradaM ratna zarIrane divasa-rAta khumaya banAvato hoya che. cAre bAju pANIthI chalochala bharelAM sarovare, emAM ugelA kamaLo ne hariyALo lIlAchama tyAM pradeza tuM jue te khuza khuza thaI jAya. tyAM kaI vastu evI nathI ke je suMdara na hoya ane khAvAnuM te pUchavAnuM zuM? ame ekale motIne cAro carIe chIe. motI te mAnasarovaranA kAMThe jyAM juo tyAM patharAyelA paDyA hoya. bagalAe te kaI divasa motInuM nAma sAMbhaLyuM na hatuM ke metIno svAda cAkhe na hato. bagalAe pUchyuM-tyAM mAchalA maLe ke nahi ? haMse kahyuM-nA..nA. "nA" zabda sAMbhaLatA bagalAnuM mukha bagaDI gayuM. teNe kahyuM-jyAM mAchalA na maLe tyAM svarga hoya te ya nakAmuM. evA svarganI zI kiMmata? mAchalAne svAda kevo hoya che enI tane kayAM khabara che ? jA bhAI! tAruM mAnasarovara tane mubAraka ! mAre nathI AvavuM. mAchalA khAvA TevAyela bicAro bagale haMsanA motInA cArAne mAchalAnA svAda sAthe sarakhAmaNI karavA jAya che. ene koNa samajAve? kyAM mAchalA ane kyAM motI! kyAM kathIra ane kayAM kaMcana ! sAcA sukhanI moja keNu mANuM zake? A duniyAmAM ghaNAM mAnavase ane ghaNuM mAnavabagalAo vase che. saMyamane zobhAvanAra mahAmunio e A jagatanA - haMsa che, ane svapnamAM paNa saMsArane na choDanArA, temAM racyApacyA rahenArA saMsArIo A jagatane bagalA samAna che. ghaNI vAra e baMnene bheTe thaI jAya che. mahAmunione IcchA paNa thAya ke saMsAranA tuccha viSayasukhamAM mahAna sukha mANanArA A bicArA saMsArI jIvone saMyamanI sonerI duniyAnA darzana karAvuM. A pRthvI para saMte haMmezA vicaratA rahe che. mAnavane satyanA rAhe caDhAvavA mATe divasa rAta emane prayatna hoya che, chatAM haju mAnavane asatane aMdhakAra dUra thato nathI ne hasatA mukhe aMdhArA phavAmAM UMDe ne UMDo utarate jAya che. mAnavI bheganA sukha mANavAmAM eTale pAgala banI gayo che ke keganA sukha ene svapnamAM paNa nathI AvatA. enI kalpanA ya ene mATe duHkhara banI jAya che. bhUlecUke enI AgaLa kaI yeganI vAta karavA jAya te kAM e vAta karanArane bhagADI mUke che, kAM te pote bhAgI chUTavA mathe che. je zarIra ga sAdhanAnuM sAdhana che ene mAnave bhogAyatana banAvI dIdhuM che. zarIrathI AtmAnI bhinnatAnuM bhAna mAnavane bhoganI doDamAMthI karIne ThAma besADe che. mahApurUSo ene Takera kare che ke saMsAramAM vasatA o mAnava! keIka vAra te saMyamanI sahAgI duniyAmAM sahelavAnA svapnane jo. tyAM te tane sukha-sukha ne sukha maLaze. namirAja saMyamanI sohAgI duniyAmAM sahela karI rahyA che. temAMthI pIchehaTha karAvavA Indra parIkSA karavA mATe temane kahI rahyA che ke A maLelA kAmone zA mATe choDe che ? "sthAnA rUpe kAmA, gAyA" | pratyakSa kAmago atyAre tamAre svAdhIna che, paNa bhaviSyamAM je AgAmI janmamAM Page #980 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rana 275 maLanArA che te sazayavALA che. maLe athavA na maLe. prApta thayelAne cheDIne aprAptanI AzA karavI e buddhimAna mANasAnuM kalpya nathI. ahIM Indra kahI rahyA che ke tame avidyamAna eTale paraleAkanA sukha mATe saMyama leA che, te ApaNe evuM nahi samajavAnuM ke nimarAje bIjA bhavamAM sukha maLe e mATe dIkSA lIdhI che. evA bhAvathI kAI paNa kriyA kare tA bhagavAne tene khAla tapasvI kahyo che. evA bhAvathI pALelA cAritrathI kanI nirjA thatI nathI paNa puNya baMdhAya che. * bhagavatI sUtramAM tAmalI tApasanI vAta Ave che. tAmalI gAthApatine tyAM aDhaLaka samRddhi hatI. temane tyAM seAnuM kATale teALAtu hatu. vipula vaibhava hatA. eka divasa rAtre sUtA sUtA temane vicAra thayA ke ahA ! meM pUrva janmamAM kaMIka sukRta karyA haze te A bhavamAM mane ghaNI sapatti, sukha maLyA che, paNa A bhavamAM jo huM te bhAgavavAmAM rahI jaIza te cheADIza nahi, te| pachI bIjA bhavamAM zuM? mATe huM maLelA sukhAne cheADIne sAdhupaNuM lauM teA AvatA bhavamAM mane sukha maLe. tAmalI gAthApatie khIjA bhavamAM sukha maLe e mATe chatAM sukhane lAta mArI sanyAsI banyA. sanyAsI banyA pachI rAja jamavAnuM nahi paNa chaThTha chaThThanA pAraNA karavAnA. pAraNAnA divase paNa kAI ravAda nahi. mAtra rAMdhelA cAkhA lAvavAnA, ane tene 21 vAra dhAine pI javAna, rAMdhelA cAkhA lAvI 21 vAra dhAve pachI temAM kAMI svAda rahe kharA ? pAraNAne divase gAmamAM gaucarI javAnu ane rAMdhelA ceAkhA lAvI 21 vAra dhAine pAraNuM karavAnuM. keTalI kaThIna tapazcaryA ! kaMpanI sAthe sUrya jema phare tema pharavAnuM ne AtApanA levAnI. ATalI aghAra sAdhanA kare, chatAM UMDe UMDe bhAvanA zuM che ? * mane khIjA bhavamAM sukha maLe, A tapa kAma tapa kahevAya. AvA tapathI kanI nirjarA na thAya, puNya khaMdhAya. jo tAmalI tApasanA tapa samajapUrvakanA ekAMta karmanI nirjarAnA hetuthI thayA heAta tA e bhavamAM kadAca kalyANa thaI jAta, paNa khAlatapa hAvAthI meAkSa maLyA nahi. tAmalItApase 60 hajAra varSo sudhI AvA ugra tapa karyA, pariNAme devalAkanA sukhA maLyA. " nimarAja keTalA dhIra che ! gaMbhIra che ! IndranI vAta sAMbhaLyA pachI temaNe kahyu' ke tuM mane kahe che ke paraleAkanA sukha mATe tame dIkSA levA nIkaLyA cheA, paNa bhAgasukhA huM kevA mAnu chuM ? e indriyajanita sukheA kevA che te tame sAMbhaLeA : salakAmA visaM kAmA, kAma AsIvisovamA / kAme bhae patthamANA, akAmA janti doggaI // 53 // A kAmabhAga zalya rUpa che, viSarUpa che tathA AsIviSa sarpanA samAna che. A kAmabhAganuM sevana karavuM teA dUra rahyuM, paNa enI prArthanA karavAthI paNa jIva durgatimAM jAya che. prazna pUchanAra hoMziyAra che. evA javAba denArA paNa hAMziyAra che. te pAchA paDe tema nathI. vanamAM si'hanuM tarata janmeluM baccuM hAya, tenI sAme hajArA hAthIo garjanA Page #981 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 876 . zAradA ratna karatA Ave, chate pAchI pAnI na kare, tema namirAja siMha jevA zUravIra ne dhIra che. khuda Indra parIkSA karavA AvyA chatAM tenAthI jarApaNa pIchehaTha karatA nathI, paNa bedhaDaka javAba Ape che. temaNe kahyuM-tame mArA hitecchu thaI huM sukhI thAuM e hetuthI je salAha Ape che te mATe mAre tamAro AbhAra mAnavo joIe, paNa mAre e jovAnuM che ke je salAha tame mane sukhakara mAnIne Ape che te pariNAme sukhakara nIvaDaze ke duHkhakara nIvaDaze? tamane je AnaMda ApatuM hoya te mane duHkha paNa ApatuM hoya evuM bane che. A sAMbhaLIne Idra kahe che ke tamArA jevA tatvajJAnIonI AvI bhASA amane te phArasI jevI lAge che. tyAre namirAje hasatA hasatA kahyuM. sAMbhaLo, huM tamane samajAvuM. kAminI ane kaMcana viSa samAna che. madirA mIThI lAgavA chatAM pInArane pAchaLathI zuM mUrkha, beAbarU banAvatI nathI ? kaMcana ane kAminI te vadhAre tejavALI madirA che. he vipra ! InidrAnA managamatA viSayanA bhego zalya samAna che. jevI rIte zarIranA koI aMgamAM pravezeluM zalya ( bANanI AgaLane tIkSaNa aMza bhAga) mAMsanI sAthe bhaLI jaIne zarIramAM tIvra vedanA utpanna kare che, tevI rIte kAma lega mANasane zalyanI jema rAta divasa pIDita kare che. bhogonI Asakti hRdayamAM pravezI gaI, pachI te e evI vadhe che ke bheganA sAdhana khUTe, AyuSya khUTe paNa bheganI Asakti ochI thatI nathI. bhoganI bhUkha kAramI vadhe che, pachI ene AtmAne vicAra paNa nathI Avato, temaja Asakti hovA chatAM kAyama bhega maLyA kare evuM nathI eTale maLavAnuM kaMI nahi ne bhUkha bhayaMkara. AvI sthitimAM AtmAnI dazA kevI duHkhabharI bane! AgaLa rAjarSi kahe che ke A kAmaga viSa samAna che. madhamizrita viSa khAvAmAM madhura ane pariNAmamAM ati dArUNa duHkha ApanAra che, te rIte komabhogo paNa zarUAtamAM priya lAge che paNa tenuM pariNAma viSathI paNa bhayaMkara che. duniyAmAM jhera sAruM ke enAthI eka vAra mRtyu thAya paNa bhegarUpI jhera te mRtyu eka vAra nahi paNa anekavAra Ape. durgatinA janma maraNane pravAha calAve che eTale ke janma maraNanI paraMparA vadhAre che. bhogo AsIviSa sarpa jevA atyaMta bhayaMkara che. jevI rIte te sarpa pheNa UMcI karIne nAcate hoya te priya lAge che paNa teno sparza thatAM prANanA nAza karanAra bane che, tevI rIte kAmaga dekhAvamAM atyaMta ramaNIya lAge che paNa ene sparza AtmAne nukazAnakAraka che. jherI sarpanA DaMzathI mANasane pIDAno pAra rahetA nathI ane mRtyunA paMjAmAM sapaDAya che. InidranA viSaya sukhomAM lubdha thanAranI paNa evI dazA thAya che. are, ethIye mahA bhayaMkara dazA thAya che. jherI sarpa sArA ke mAtra eka ja jIvana bagADe paNa bhogarUpa jhera te bhavobhava bagADe. bhogo bhogavavAthI te durgati thAya che, paNa je jIva A kAmagonuM mAtra smaraNa kare athavA bhogonI prArthanA kare teo paNa durgatimAM jAya che. A che karUNa kathanI bhogenI. Page #982 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 877 Indra vartamAna bhegone AzcaryakArI arthAt khUba UMcI koTinA ane mahAsukhadAyI kahe che te AvA jheranA lADu jevA che. zalyarUpa che. jherI kAMTAnuM zalya je zarIramAM rahI jAya te te kehavAI jAya che, pAke che ne mahAna duHkha ubhuM kare che, ema bhego paNa cittamAM evA kheMcI jAya che ke enI kuvAsanA UMDI jAmI jAya che, ane tenA kAraNe jIvane janmajanma duHkhe bhogavavA paDe che. AvA zalya jevA ane jhera jevA kAmagamAM zuM sArApaNuM jevuM? mATe mumukSu mekSAthI jIve A kAmaganuM sevana te zuM tenuM smaraNa paNa na karavuM joIe, mATe aihika ane pAralaukika baMne prakAranA kAmo sarvathA tyAga karavA yogya che. vaLI tuM kahe che ke tame asat bhAgonI vAMchA karo cho paNa mane te kaI evI IcchA nathI, pachI saMkalpa vikalpathI duHkhI thavAnI vAta ja kyAM rahI? A pramANe Indra rAjarSine kahI rahyA che. haju AgaLa zuM kaheze tenA bhAva avasare. caritra : zeTha AturatAthI ramA pAse zubhamatinI vAta sAMbhaLavA rAha joI rahyA che. ramA kahe zeTha! zubhamati koI paNa saMjogomAM kizorabhAIne apanAvI zakaze nahi. Aja sudhI AzAmAM ne AzAmAM meM mArI zakti ane samayane vyaya karyo paNa mArI badhI AzAo dhULamAM maLI gaI. A sAMbhaLatA zeThane gusso Avyo. ramA ! tuM tArA vacanane yAda kara. zeThajI ! bevaphA nahi banuM, paNa Aje mArI badhI saphaLatA niSphaLatAmAM pheravAI gaI. mane te evI phITakArI nAMkhI ke te samaye mane ema thaI gayuM ke jANe ke dharatI jagyA Ape te samAI jAuM. ApaNuM haiyAne hacamacAvI nAkhe evA zabdo sAMbhaLavA paDyA. teNe zuM kahyuM, mane jaldI kahe. kizorakumAra to hai kucha regI, guNacaMdra devakumAra, mIThA belA mora jesA mAyAvI, dhulameM paDA avatAra. zeThajI! nAnA zeThANI kahe che tArA zeThane kahI deje ke kizorakumAra mArA pati nathI. guNacaMdra mArA pati che ne huM temanI patnI chuM. kizora te kuSTha rogI che ne guNacaMdra te jANe devane avatAra joI lo. ramA ! e taddana asatya bole che. enI vAta kevI rIte manAya ? teNe AgaLa mane kahyuM ke prabhanI, paisAnI lAlacamAM phasAIne tuM tArA zeThanA kartavyane bajAvavA AvI chuM paNa zeDanuM kartavya uparathI suMdara lAge che paNa rAMkanA jIvana para kAtIla zamazeranuM kAma kare che. temanA dilamAMthI karUNAe to dezavaTe lIdhe lAge che. tArA zeTha mIThuM mIThuM bolI mArA zIla-sauMdaryane nAza karavAnI bAjI ramI rahyA che, paNa e kadI banavAnuM nathI. tuM tArA zeThane kahI deje ke, mAro deha kurabAna karIza paNa guNacaMdra sivAya bIjA koIne zubhamatinA dilamAM sthAna maLavAna nathI. tArA zeThe mAyAjALa racI jALamAM mAchaluM phasAya tema mane phasAvI che, paNa ha e payaMtramAM joDAvAnI nathI. zubhAe kahelI satya vAtane pragaTa karatI ramA : tame guNacaMdrane bhADe paraNavA laIne AvyA hatA e badhuM huM jANuM chuM. tamArA SaDUyaMtranI gaMdha te mane AvI Page #983 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 878 zArata ratna gaI hatI, chatAM zuM thAya che e jovA mATe huM zAMta besI rahI hatI. meM samatA rAkhI che. tame badhA ema mAnatA hazo ke samaya jaze ema zubhA saMpattinA mehamAM enA patine bhUlI jaze ne amArA kizorane premathI svIkAraze, paNa e vAta traNa kALamAM banavAnI nathI. Apa mArI e AzA rAkhatA ho to bhUlI jaje. have kyAre paNa mAruM nAma devA ke AvI vAta karavA Avaze nahi. zeThane paNa kaheje ke ATalethI aTakI jAya. nahi te tenuM pariNAma sAruM nahi Ave. zubhamatie AvA jaDabAtoDa javAba daI dIdhA. ramA! zuM kahe che ! zubhamati te gaMbhIra, ochuM bolanArI, suzIla, kulIna bALA che, chatAM ATaluM badhuM belI? je potAnA patine svIkAra karavAnI nA pADe che ane guNacaMdra jene kaI pichANatuM-oLakhatuM nathI ke jene kaI divasa je nathI tene pati mAne che ! A kema banI zake ? eka te mArA putranuM jIvana bagADayuM ne uparathI amArA para kalaMka caDhAve che ! zeThajI ! e te ema kahetA hatA ke lagnanI prathama rAtrIe zeThe mArA mAthe kalaMka mUkayuM ke huM viSakanyA chuM. melI vidyAvALI chuM. maMtrataMtranI jANakAra chuM, eTale tenA sparzathI mAro putra kaDhI banI gayo, paNa te vAta haDahaDatI juThI che. huM sAcuM kahuM te koNa mAne ? mArI vAta keNa sAMbhaLe ? mArA lagna thayA tyArathI huM akhaMDa brahmacArI chuM. meM tamArA kizorabhAIne sparza paNa karyo nathI. mArI satya vAta koNa sAMbhaLe ? eka te navA jIvananI zarUAta eTale badhuM navuM navuM, tethI mAre bItA bItA rahevuM paDe. kayAMya bhUla thAya te mAtApitAe ApelA saMskAramAM DAgha lAge ane lajajA te hoya ja. ahIM mArA keNa svajane ke mArI sAcI vAta sAMbhaLe. huM niHsahAya hatI. ekalI hatI. mAre mAruM zIla te sAcavavAnuM hatuM eTale samayane AdhIna banavAmAM meM zreya mAnyuM. duniyA bhale doSita ThaharAve, chUpAyA kabhI bhI pApa na chIpe, samaya para satya pragaTa hegA, jaya jayakAra jagatameM thAye, bhale Aje duniyA mane doSita mAne, kalaMkita mAne, paNa AtmAnA guNa doSa te AtmA pote jANe che. zeTha bhale atyAre prapaco race, mAyA race ne khoTA kalaMka caDhAve paNa temanuM pApa kadI chAnuM rahevAnuM nathI. Akhare te satyane vijaya thavAne che. zeTha bhale atyAre game tema bele paNa eka divasa pastAvuM paDaze. zeThajI ! huM kaI rIte emane samajAvI zakuM? Aja sudhI eNe mArI badhI vAta sAMbhaLI hatI paNa Aje te mArI dhAraNa dhULamAM maLI gaI. zeThANInI vAta parathI te mane ema lAge che ke emAM koI gupta bheda haze. zeThajI! A badhI vAta satya che? mane samajaNa paDatI nathI. "hRdayamAM lAgele AghAta ":-A badhI vAta sAMbhaLatA zeThanA manamAM dhrAsko paDaze. hadayamAM te kAra ghA vAgyo. zuM A badhI vAta jANatI haze? ene vAtanI jANa thaI gaI lAge che. guNacaMdra paraNavA gayo tyAM kadAca vAta karI haze ! manamAM te Page #984 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 878 thayuM ke vAta badhI satya che paNa pApane DhAMkavuM che eTale mana para jarA paNa evA bhAva AvavA dIdhA nahi. manamAM to bhaya che ke rahasyane paDado khullo thaI jAya to? hRdaya dhaDakI rahyuM che paNa dIpaka bUjhAvAne hoya tyAre vadhu prakAza kare tema pApa chUpAvavA zeTha Dabala jorathI bolavA lAgyA ke ramA ! tuM te sAva namAlI rahI. zeThANIe kahyuM te te satya mAnI lIdhuM, paNa e badhuM satya nathI paNa asatya che. satya mATe te vizvamAM yuddho khelAya che. je zubhamati nirdoSa hoya te A rIte ApaNA gharamAM rahe nahi, te kayAranI ya piyara cAlI gaI hota. tenA sparzathI kizora kuSTha rogI banyo che e vAta te sau jANe che. je mAro kizora pahelethI koDhIye heta te e enI sAthe lagna kare ja nahi paNa A te pitAne mAthe kalaMka cahyuM che te DhAMkavA phAMphA mAre che. AvI. vAte tAre have kAne sAMbhaLavI nahi. Aje ja huM e vAtane pheMsalo lAvuM chuM. ramA ! AvI pAyA vagaranI vAte kadI kaIne kahIza nahi. kahIza te tuM mUkha gaNAIza. are, A vAtane te vicAra paNa karIza nahi. gupta vAtane gupta rAkhavA zeThe ApelI lAlaca" :-zeThanuM kArya saphaLa na thayuM. temanA manamAM thayuM ke zubhAnI vAtothI ramAnA manamAM have zaMkA thaI ke zuM satya haze ? karo te vasavAyAnI jAta kahevAya. temanA peTamAM vAta rahe nahi. zubhamatie je badhI vAta karI te kadAca pAMca mANasemAM kahI de che tenuM pariNAma zuM Ave? mATe ene belatI baMdha karI devI joIe. aMte vicAra karyo ke tene koI sArI kiMmatI vastunI bheTa ApuM ne tenI pAsethI vacana mAMgI lauM. zeThe tene lAlaca ApavA mAMDI. ramA dabAI jAya ne bolatI baMdha thaI jAya tethI zeThe pitAnA kaMThanI kiMmatI senAnI kaMThI ramAne ApI. ramA kahe che, zeThajI ! Apa mane bheTa Apo cho e huM nahi lauM. mAre joItI nathI. tenA manamAM thayuM ke have A kaMThI levA jevI nathI. e kaMThI te mAro kATa kADhI nAMkhaze. zubhA bedhaDaka bele che, enI vAta satya lAge che. je vAta beTI hoya te ATaluM bedhaDaka belI zake nahi. te prANa devA taiyAra che, paNa kizorane apanAvavA taiyAra nathI. ATalI hade mANasa kayAre bele? vAta so TakA sAcI hoya tyAre ne? ramAe kahyuM-zeTha! huM ApanuM kArya saphaLa karI zakI nathI tethI mAre kaMThI nathI joItI. kAryanI saphaLatA thaI hoya tyAre bheTa hoya. vagara hakkanuM levAya nahi, saphaLatA maLe paNa kevI rIte? gorasImAM dahIM hoya te mAkhaNa maLe, paNa pANI bharyuM hoya tyAM mAkhaNa kevI rIte maLe? A badhI vAta gorasImAM pANI bharI mAkhaNa meLavavA jevI che. zeTha kahe-ramA! bhale tane saphaLatA na maLI, paNa mahenata te ghaNuM karI che, tethI nirAza thavAnI jarUra nathI. ema kahIne tenA para kaMThI pheMkI. zeThajI ! thaze to huM mahenata karIza paNa kaMThI te nahi lauM. mane badalAnI AzA nathI. kaMThI ApIne mArA mAthe bhAra vadhAre che. AnuM kArya karavuM e te mArI pharaja che. temAM badale na hoya. vAta Page #985 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 880 zAradA ratna bahAra na jAya e mATe eka pApane DhAMkavA bIjA keTalA pApa karavA paDe che ! zeThe beTA daMbha karI mAyA karI banAvaTa ubhI karI che, tethI badhA prapaMce racavA paDe che. zeTha kahe tuM A kaMThI laI le. tane badalAmAM nathI Apate, paNa bheTa ApuM chuM. zeTha samaje che ke je huM hAtha mATe rAkhIza ne kaMIka ApIza te vAta bahAra nahi jAya, chevaTe ramAne kaMThI laI levI paDI. te te kaMThI laIne potAnA rUmamAM cAlI gaI. A bAju zubhamati jamavA mATe zeThanI rAha joIne beThI hatI. roja karatAM zeTha Aje ghaNA moDA AvyA. temanA manamAM badhI vAta gUMthAyA karatI hatI. mana para khUba ciMtA hoya evuM lAgatuM hatuM. zubhA te lajajAthI ghUMghaTa tANa eka bAju ubhI hatI. dUrathI zeThanuM mukha jotA te samajI gaI ke ramAe badhI vAta karI haze. zeTha jamavA beThA. kumudane pIrasatI joIne zeTha kahe ke Aje rasoDAmAM tuM kema che? zeTha ! zubhamatI benane Aje tAva Avyo che eTale rasoInI taiyArI meM karI. tyAM to te AvI pahoMcyA. meM kahyuM-Aje Apane ThIka nathI mATe Apa sUI jAva paNa te te beThA beThA madada karAvI rahyA che. Aja sudhI zeTha keI divasa zubhA sAthe belyA nathI. te bolavA mATe taka zodhI rahyA hatA. te taka atyAre maLI gaI. have taka joIne zeTha zubhAne zuM kaheze te vAta avasare. vyAkhyAna naM. 100 kArataka suda 10 ne zukravAra tA. 6-11-81 anaMta karUNAsAgara, trilakInAtha bhagavAne jagatanAM jIvana zreya mATe, AtmakalyANa mATe siddhAMtanI prarUpaNa karI. sAgarane pAra karavA mATe sTImara ke hoDInA sahArAnI jarUra che. tenA dvArA te sAgaranA sAmA kinAre pahoMcI zake che. keIka vAra evo akasmAta bane ke heDI DUbI jAya, paNa je bhagavAnanI vANano sahAro le che te te kayAre paNa DUbate nathI. te to avazya bhavasAgane tarI zake che. bhagavAna sUyagaDAMga sUtramAM belyA che ke - aNupuvveNa mahAghoraM, kAsaveNa pveshy| banAvAra sutro puvaeN, samudra vavadyAri II a. 11 gAthA 5 sudharmA svAmI potAnA pyArA ziSya jaMbusvAmI Adi ziSyane kahe che ke kAzyapagotrI bhagavAna mahAvIra svAmIe kahelA mekSamArgane huM tamane anukramathI batAvuM chuM te tame sAMbhaLo. jema vepAra karanAra vahepArIo vahANa athavA hoDI dvArA samadrane tarIne pitAnA dhArelA sthaLe pahoMcI zake che te rIte tIrthakara bhagavaMtoe batAvela mokSamArgane sahAro laIne bhUtakALamAM ghaNuM jIvoe saMsAra sAgarane pAra karela che ane mekSa gatine pAmyAM che. "safiNa tAMte, tasleira kaLAnA vartamAna kALe mahAvideha kSetramAM saMsAra samudrane tarI mikSa gatine prApta kare che ane bhaviSya Page #986 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 881 kALamAM paNa anaMtA cho A mArgane sahAro-laI mokSagatine prApta karaze. e mArga ko ? samyaka jJAna-darzana-cAritra ane tapa mekSamArganI ArAdhanA karI rahyA che evA namirAjarSi jemane mokSamArga vahAla lAgyo ane saMsArane mArga kAMTALo lAge te saMsArane moha choDIne saMyama pathe cAlI nIkaLyA. temane saMsAranA kAmo zalya jevA ane viSa jevA lAgyA. kAma kipAka vRkSanA phaLanI jema dekhAvamAM, rUpamAM, svAdamAM suMdara lAge che, paNa te khAvAthI pariNAme jIva ane kAyA judA thAya che, tema bhoge bheLavavAmAM bhale sArA dekhAtA hoya paNa tenuM pariNAma sAruM nathI AvatuM. saMskRta subhASitakAra kahe che ke - vRddhara-tRSNA jalApUrNazalacAleH kilendriyaiH / / murchAmatucchA yacchanti, vikAra viSAdapAH // tRSNA (lAlasA) rUpa jaLa vaDe bharelA, Indri rUpa kayArAo vaDe vRddhi pAmelA vikAra rUpa viSavRkSo kharekhara tIvra maha-mUrchA Ape che. " Indriye e kayArA che. temAM viSaya pRhAnuM pANI bharavAmAM Ave che. kayArAmAM bIja rUpe paDelA vikAro vikAsa pAme che. te moTA vRkSa rUpa banI jAya che. vikAranA e viSavRkSanI chAyAmAM je koI jIva jAya che te mehathI mUrzita thaI jAya che. kayArAmAM bIja paDeluM hoya paNa je tene pANI sIMcavAmAM na Ave te te bIjamAMthI vRkSa banI zakatuM nathI. jema jema manuSya mATe thato jAya che tema tema IndriyanA kayArAmAM vikAronA choDa moTA moTA thatA jAya che ane yauvana AvatA AvatA te moTA ghaTAdAra vRkSa banI jAya che. manuSya e vikAronA viSavRkSa nIce paDyo pAtharyo rahe che. mehanI gADha mUrchA tenA para savAra thaI jAya che. tenuM mana behoza banatuM jAya che. jIva jema jema InidrAne managamatA viSaye ApIne poSe che tema tema AtmAmAM duSTa vikAro puSTa thatA jAya che. jema vikAra puSTa thatA jAya tema jIva para mehanI pakaDa daDha thatI jAya che, tenA mana-vacana ane kAyA vivekabhraSTa banatA jAya che. pariNAme te aneka prakAranA dukha ane azAMtine bhAga banI jAya che. e duHkha dUra karavA pharIthI Indriyone viSayo pUrA pADavAnI ceSTA kare che tethI duHkha, azAMti ghaTavAne badale vadhI jAya che, ane narakAdi durgatiomAM bhaTakate thaI jAya che. vikAronA viSavRkSathI bacavuM hoya to viSaya lAlasAnuM pANI siMcavAnuM baMdha karI devuM joIe ane samyagadarzana, jJAna, cAritranuM pANI siMcavuM joIe. * namirAja Indrane kahe che he vipra kAmaga jIvane durgatinA mahemAna banAve che. jyAM kAmaganuM sevana athavA ciMtana che tyAM ochA vadhatA pramANamAM kaSAya te hoya che. saMsAra cAra kaSAyathI bharapUra bharela che. kaSAya = kaSa + A = jenAthI saMsArane lAbha thAya, saMsAra vadhe tenuM nAma kaSAya. kaSAye jIvane keTaluM nukazAna kare che te batAvatA kahe che ke, Page #987 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA 2 ahe vayanti koheNaM, mANeNaM ahamAgai / mAyA gaI paDigghAo, lobhAo duhao bhayaM // 54 // krodhathI chava naraka gatimAM jAya che. mAnathI adhama gati thAya che, mAyAthI sArI gatino nAza thAya che ane lobhathI bane lokamAM bhaya thAya che, mATe kAmaganuM sevana ane saMkalpa baMne mahAna aniSTa karanArA che. kaSAyanuM mahAtAMDava te anAdikALathI cAlatuM rahyuM che. kaSAe kALajAne kALuM banAvyuM che ane AtmAnA ojasane khatama karyuM che. kaSAe mANasane jeTalA herAna karyA che eTalI hade jagatamAM bIjA keIe herAna nahi karyA hoya. zAkAe kaSAyane aneka upamAo ApI che, kaSAyane jheranI upamA ApI che. mIThA ane zAMta pANImAM kaI jhera nAkhI de te e pANI jheramaya banI jAya che. je mANasa e pANI pIve che te mRtyune zaraNa thaI jAya che, tema zAMta ane sthira jIvana rUpI jaLane luSita banAvI denAra kaSAyo che. kaSAya jIvana rUpI jaLane jheramaya banAvI de che. jhera te eka bhava bagADe paNa kaSAyo te jIvanA bhavobhava bagADe che. aneka varSonI sAdhanAne kedha rUpI agni bALI nAMkhe che. cAre kaSAya bhegI hoya tyAre te jIvanA guNane satyAnAza vALe che, paNa eka mAtra krodha Ave to paNa AtmAnA guNene nAza kare che. krodha Ave eTale kSamAne nAza thAya. jyAre jIvane krodha Ave che tyAre tenI sAme mA-bApa, "gurU ke bIjA keI vaDIle keNu ubhA che, tenuM tene bhAna rahetuM nathI. te upakArIonA upakArane paNa bhUlI jAya che. mahAna cAritranI sAdhanA karanAra sAdhakane paNa krodhe pachADI dIdhA ne tiryaMca gatimAM pheMkI dIdhA. krodha e dArUNa dAvAnaLa che. te dAvAnaLa para pANIno dhodha varasAva te paNa bUjhAya nahi. bIjA dAvAnaLa karatA A dAvAnaLa judI jAtane che. enI najIkamAM jene paga paDa tenA vivekacakSu DUla thaI jAya che. e dAvAnaLane sparza thatAM cAritra paNa bhasmIbhUta thaI jAya che. e dAvAnaLamAMthI je pracaMDa dhumADo nIkaLe che tene sparza thatAM ujajavaLa ane pavitra yaza paNa khatama thaI jAya che. kyAreka mAnavI pitAnA prANa gumAvI bese che. eTaluM ja nahi paNa evA vara bAMdhe che ke je bhavobhava sudhI ene pIDe. kaSAyo kALA nAga jevA che. sarSanI pUMchaDI saheja dabAtAnI sAthe kALa bharIMga nAga phUMphADA mArI game tevA bhaDavIrane paNa bharakhI jAya che, tema mAnavInA mAnanI pUMchaDI saheja dabAI ke e bhayaMkara krodha phUMphADA mAre ke na pUcho vAta, A samaye kaI enI sAme javAnI hiMmata kare nahi. je kaI jAya te ene paNa jhapATAmAM laI le. agni te lAkaDAnI aMdara nAMkhe te AgaLa vadhe paNa kaSAyane te lAkaDAnI jarUra paDatI nathI. aNagamatA zabdanuM thoDuM ghAsaleTa hemAI gayuM ke khela khatama. kaSAya te agni karatA paNa bhayaMkara che. kaSAyone rAkSasanI upamA paNa ApI che. jema rAkSasa badhAne bharakhI jAya che tema kaSAya rUpI rAkSasa AtmAnA guNane bharakhI jAya che. krodhane Page #988 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 883 kALotaro nAga te jovAmAM ane sparzavAmAM baMne rIte bhayaMkara che. kALajAnA karaMDiyAmAM je ene praveza sthAna maLe te pahelA kuMphADAmAM kSamA rUpI prANa letA ene zarama AvatI nathI. sAmAne te e karaDe tyAre karaDe paNa enA pahelA DaMkhanuM jIvaleNa nizAna te ApaNe pote thavAnA, mATe AvA nAgane Azraya ApatA pahelAM khUba vicAra karavAnI jarUra che. eka khUba sukhI zrImaMta zeTha hatA. lakSamIne te pAra na hato. zeThanI pAse dhana ghaNuM hatuM paNa jIvanamAM dharma na hatuM, temaja lebhI ghaNu hatA. karoDonI milkata hevA chatAM kaI divasa saMsthAmAM be paisA paNa ApavA gamatA nahi. zeThANI khUba guNIyala, saMskArI, DAhyA ane dharmazraddhAvAna hatA. kuTuMbamAM eka mANasa je samaju ane DAhyo hoya te bIjAnA jIvana sudhAre ne kuTuMbane ujajavaLa kare. zeThANane manamAM khUba ciMtA thatI ke saMsArI badhuM sukha hovA chatAM mArA puNyamAM khAmI che ke mArA patine dharma gamato nathI. dhana game teTaluM hoya paNa je jIvanamAM dharma na hoya te te jIvananI kaI kiMmata nathI. zeThANuM eka divasa kahezeTha ! ApanA taraphathI badhuM sukha che paNa eka vAtanuM mane duHkha che. zeThANI! zuM duHkha che? zeThajI! Apa koI divasa upAzraye, AvatA nathI, vIravANI sAMbhaLatA nathI, satsaMga karatA nathI, dharma jevI keI cIjane mAnatA nathI. Apa eka divasa te upAzraye Avo! ApanI pAse mArI A eka IcchA che. Aje AvI patnIo bahu ochI hoya. Aje pati paradeza jatuM hoya te zuM kahe ? mArA mATe sADI lAvaje, A lAvaje, te lAvajo, paNa A zeThANI tevA na hatA. te te ema samajatA hatA ke huM jene paraNIne AvI chuM te pati narakamAM te na ja javA joIe. zeThANIe khUba kahyuM tyAre zeThe kahyuM-tArA vacana khAtara huM upAzraye AvIza paNa tArA gurUne kahI deje ke mane koI bAdhA levAnI kaMI Takera na kare. zeThANI kahe-mArA gurU kayAM navarA beThA che? te tamane kaMI nahi kahe, paNa eka vAra upAzraye te Avo. baMne jaNA upAzraye gayA. te divase gurUdeve sahaja rIte krodha upara vyAkhyAna ApyuM. he mumukSu che ! tamArAthI ta5 na bane te tapa na karazo paNa krodha upara vijaya meLavo. dhanA kaTuphaLa jIvane kevA bhogavavA paDe che ! saMyamI jIvanamAM sAdhakanI sAdhanA game teTalI hoya paNa je kaidha upara vijaya meLavyuM nathI te kodhanI cinagArI badhI sAdhanAne bALI nAMkhe che. vaziSTha RSie 60 hajAra varSo sudhI tapa karyo paNa krodhane jItI zakyA nahi te kalyANa thayuM nahi. krodhathI jIva naraka gatimAM jAya che. krodhAdi kaSAyo kALI DibAMga (ghanaghora) rAtrI jevA che. pRthvI para amAsanA aMdhArA chavAI gayA hoya tyAre chatI AMkhe sAruM jagata aMdhakAramaya dekhAya che, tevI rIte krodhIne mATe kAyama kALI aMdhArI rAta hoya che. kaSAnI paravazatAthI bhAna gumAvI beThele e mAnavI ajJAnanA aMdhArAmAM athaDAyA kare che. kartavyAkartavyane viveka paNa lupta thaI jAya che. CDo Page #989 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 884 zAradA ratna jema pAgala mANasane belavA cAlavAnuM, khAvApIvAnuM ke besavA uThavAnuM bhAna rahetuM nathI, tema kaSAyo paNa mAnavIne pAgala jevA banAvI de che. te pAgalanI jema badhI ceSTAo karatA rahe che. pAgala to haju kadAca sudharI zake, paNa kaSAyanI pAgalatA jenA upara savAra thaIne bese che ene mATe te jIvananuM navaprabhAta ugavAno samaya Avato nathI. kaSAyo sAgaranA bhayaMkara Avarta jevA che. samudranA AvartamAM phasAI gayela nIkA, nAvike ke aMdara besanAra bhAviko A badhA maraNane zaraNa thAya che. temAMthI keI bacI zakatuM nathI, tema saMsArarUpa samudramAM kaSAyanA AvartamAM phasAyelA saMsArI ke sAdhu, dhamI ke adhamI, jJAnI ke yAnI koI sahIsalAmata bahAra nIkaLI zakatuM nathI. eka vakhata emAM phasAye eTale saddaguNonI bAdabAkI emanA mATe bAkI rahe che. saMte krodha upara evo sacoTa upadeza Apyo ke zeThanA hadayanuM parivartana thayuM. jyAre jIvanI bhavyatA jAge ane haLukamI banavAnuM hoya tyAre saMtane upadeza game. saMtane upadeza sAMbhaLIne zeTha vicAra karavA lAgyA ke mAruM jIvana to krodhanA taraMgamAM taNAI rahyuM che. ararara...zuM mArI ardhagati thaze? nA..nA... have zA mATe ardhagati? zeThe tarata tyAM ubhA thaIne gurUdevane kahyuM-gurUdeva ! AhAra vinA zarIra nabhI zake, paNa dha vinA nabhatuM nathI, paNa ApanA AtmaspazI sacoTa upadeze mArA jIvanamAM ajaba , palTa AvyuM che. Apa mane pratijJA karI ke sAta divasa sudhI mAre kodha na karavo. 6 zeThe pratijJA lIdhI. badhAnA manamAM thayuM ke A zeTha bAdhA ahIM mUkIne jaze, kAraNa ke badhA samajatA hatA ke tIkhA maracA sArA paNa zeThanuM nAma devuM e sAruM nahi. zeTha eTalA badhA krodhI hatA. zeTha te bAdhA laIne ghera AvyA. zeThANInA manamAM thayuM ke zeTha upAzraye AvyA te keTaluM lAbha thaye? temane kahevuM paNa na paDayuM ke tame bAdhA le. roja te zeTha jamavA bese tyAre emane TAiphe eTalo badhe hoya ke te jamavA Ave tyAre gharanA badhA dhujI jAya, paNa Aje te zeTha kAMI bolatA nathI. zeTha jamIne ophIse gayA. temanA bhatrIjAne khabara paDI ke mArA kAkAe krodhanI bAdhA karI che, eTale temanI parIkSA karavAnuM bhatrIjAne mana thayuM. pAMca pAMca parIkSAe paNa zeThanI samatA :-zeThe bhatrIjAne kahyuM ke tuM ugharANI jaI Ava, tyAre bhatrIjAe kAkAnuM apamAna karyuM. temane kahyuM-DosA ! ApanI buddhi buThThI banI gaI lAge che. ATalI moTI uMmara thaI chatAM mati sudharI nahi. mane have, kayAre jaze ahIMthI? bhatrIjAe AvA zabdo kahyA, apamAna karyuM, chatAM zeTha kAMI belyA nahi ke AMkha paNa lAla thaI nahi. ekavAra zeThanA vahepArIo AvelA. e badhAnI vacce bhatrIjAe zeThanuM haDahaDatuM apamAna karyuM, ane kahyuM-gharaDA thayA che, maravA jevA thayA che chatAM haju meha chUTate nathI. gAdIethI uThatA nathI. zeTha kahe che beTA ! tArI vAta sAcI che. atyAre bhagavAnanuM nAma levAno samaya che, chatAM nAma Page #990 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 885 daI zakatuM nathI. kharekhara, mArA jevo mUrkha koNa haze? bhatrIjo te zeThanI kSamA joIne sthaMbhI gayo. AvI rIte zeThanI pAMca pAMca vAra parIkSAo karI chatAM zeThane kaSAya te na AvI, paNa AMkhano khUNe paNa lAla na thayo. jIvanamAM satsaMga kevuM kAma kare che ! upAzrayanA pagathIye nahi caDhanAra zeTha eka divasanA saMtanA saMgathI keTalA sudharI gayA! mATe jJAnI bhagavaMte kahe che ke kaSAyane jIte. kaSAya vijetA bane. bhagavAna sUyagaDAMga sUtramAM chelyA che ke paliuMcaNaM ca bhayaNaM ca, thaMDillussayaNANi ya / pUjAvALArUM cosa, te viSe pariNALiyA a. 9 gAthA 11 mAyA, kapaTa, lAbha, krodha, mAna e sarva kaSAyo lekamAM karmabaMdhananA kAraNa jANI vidvAna muni tene tyAga kare. krodhathI jJAnanI hAnI thAya che, mAna AtmAne adhama gatimAM laI jAya che, sarva dhArmika kriyAone mAyA kapaTa niSphaLa banAve che ane lAbha AtmAne vivekazUnya banAve che. ema jANa kaSAyane dUra karavA. kaSAyathI saMsAranI vRddhi thAya che. namirAja Indrane kahe che ke he vipra ! tuM mane ema kahevA mAMge che ke tame bIjA bhavamAM sukha maLe e mATe chatAM sukhane lAta mArIne dIkSA lo cho, paNa huM bIjA bhavana sukha mATe dIkSA letA nathI. e sukha meLavavA mATe jIva kaSAyane AdhIna bane che. kaSAya te jIvane bhavabhavamAM bhamAve che. kaSAyo e saMsArarUpI vRkSanuM mULIyuM che, e mULIyuM sacetana che tyAM sudhI saMsAra navapallavita rahevAne che, mATe kaSAyano tyAga karo. "vame cattAra rola 3 rUchanto hicamauLo | " je AtmAnuM hita, zreya, kalyANa icchatA hoya teNe A cAra denuM vamana karI devuM joIe. A rIte namirAje viprane kahyuM. vipre namirAjane harAvavA mATe aneka vAcabAnA prahAra karyA paNa have temane khajAne khUTI gayo. have te hArI gayA. kahevAya che ne ke cAlanAro thAke, ubho rahenAra thAke paNa besanAro koI divasa na thAke, tema I namirAjane harAvavA ghaNA prayatna karyA paNa te praznonA javAba te suMdara maLI gayA. have Indra zuM karaze te vAta avasare. caritra -zeTha zubhAne lAvavAnI taka zodhI rahyA hatA. te taka maLI gaI. zeThe kahyuM-beTA zubhamati ! jema bApa dIkarIne bolAve tema zeTha zubhAne lAve che ne kahe che, tamane ThIka nathI ? kumuda ane ramA kahetA hatA ke bhAbhIne khUba tAva Avyo che. tamane ThIka nathI chatAM keTalI jahemata uThAvI rahyA che ? gharakAma te haMmeza mATe che paNa pahelA zarIranuM dhyAna te rAkhavuM paDe ne? kaI davA levI hatIne? tame duHkhI che, mAre dIkaro duHkhI che. tame kAmakAja ghaNuM sAruM karo che, paNa tabiyata sAmuM te juo. zeTha ATaluM bole che chatAM zubhA UMcuM jetI nathI. eka kAne sAMbhaLe ne bIjA kAne kADhI nAMkhe che. kAMI javAba ApatI nathI. zeThe kumudane kahyuM-zubhamatine tAva Ave che, mATe jaldI tuM vadane bolAvI lAva. vadane belAvI cikitsA karAvI davA karIe. atyAra sudhI Page #991 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 886 zAradA ratna mauna rahelI zubhamatie mIThI bhASAmAM kahyuM-pitAjI! mAre vaidanI jarUra nathI. A te zaradI thaI gaI che tethI tAva AvI gayo. thoDI vAra ArAma karIza eTale sAru thaI jaze. Apa mArI ciMtA karazo nahi, chatAM zeThe kumudane davA levA mokalI. have rasoDAmAM zubhamati sivAya bIju kAI na hatuM. zubhAne pitAnI banAvavA tarakIba ghaDatA zeTha-zubhAne ekalI joIne zeTha kahe che zubhA! ApaNuM gharamAM dhananA bhaMDAra bharapUra bharyA che. nokaracAkaro badhA khaDApage rahe che, chatAM tamAruM zarIra divase divase kema durbaLa banatuM jAya che? tamane zI ciMtA che? ApaNe tyAM khAnapAnamAM kaMI nyUnatA nathI. tamane tamArA mAtA pitA yAda AvyA hoya to thoDA divasa piyara jaI Avo, tethI mana prakulita bane. ciMtA bahu kharAba che. te jIvananA upavanane verAna banAvI de che. ciMtAyukta mAnavI jIvato chatAM maraNa tulya che, ane te lAge che ke kizora tArA sparzathI rogI banI gayo, tethI tArA para kalaMka caDhayuM che. e vAtanI ciMtA tane satAvI rahI haze? zeTha ATaluM bole che chatAM zubhA eka zabda uccAratI nathI ke uMcuM jotI nathI. zeTha kahe huM eTaluM kahuM chuM chatAM tuM javAba ApatI nathI ne mauna besI rahI che. tuM te mArI dIkarI samAna che. tuM tArA mananI vAte kahIne tArA manane bhAra ocho kara. putrI je pitAne vAta nahi kahe te bIjA kone kaheze? tuM kayAM sudhI saMkoca rAkhIza ? tane amArA taraphathI kaI duHkha ke agavaDa to nathI ne ? zeThanA A zabdo sAMbhaLI zubhAnA manamAM thayuM ke are, vAha ze. vAha ! svArthanI khAtara te amArA jIvana du:khamAM nAMkhyA che. mArA jIvana para 63 sItama gujArI rahyA che. mArA aMtarane duHkhanI agnimAM jalAvI rahyA cho. chatAM pUcho cho ke tane zuM dukha che ! " A kevA prakAranI kapaTabAjI!" manamAM thayuM ke huM 'satya vAta kahI dauM paNa thayuM.nAnA, hamaNuM belavAmAM sAra nathI. zubhA ! keTalI gaMbhIra che! zeTha game teTaluM bele che paNa zubhA bolavAmAM utAvaLI thatI nathI. kahyuM che ke je utAvaLA se bAvarA, dhIrA se gaMbhIra " kaI paNa kAryamAM utAvaLuM pagaluM bharavAthI pariNAma sAruM AvatuM nathI. pAchaLathI pastAvAno samaya Ave che. ema mAnIne te te mauna rahIne badhuM sAMbhaLe che. zubhamatine manathI zeThanuM hRdaya vadhu duHkhI banyuM. zeTha kahe che dIkarI ! mAtApitA saMtAnanA sukhe sukhI ane duHkhe duHkhI hoya che. mAtA pitA saMtAne mATe je kAMI kare che temAM temanI zubha hitanI lAgaNI hoya che, chatAM je kAMI duHkha Ave te pachI pitAnA karmane doSa, amane khabara hota ke lagna pachI tArA ane kizoranA jIvanamAM AvI duHkhada ghaTanA banaze to tArI sAthe kizorane paraNAvata nahi. have mane ghaNo pastAvo thAya che. paNa have zuM thAya? lagna pachI tame baMne duHkhI cho. tuM kizorathI bhAgatI phare che, paNa kizorane te tuM ja game che. tere sparzaze kizorakumArakA, gAyaba hai gayA rUpa, asahya pIDA hene para bhI, tuje bhUle nahi kSaNa vAra, Page #992 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna qn | mAro rAjakumAra jevo devane paNa jhakha pADe e dIkaro tArA sparzathI keDhI banI gayo. mAro dIkaro tane keTalo cAhe che; tArA sivAya keInI pAse sevA karAvavAnI paNa nA pADe che. are zuM kahuM! e te eTale sudhI kahe che ke mArA prANa jAya te bhale jAya paNa zubhA sivAya keInI pAse sevA nahi karAvuM. tArI yAdamAM enuM aMtara baLI rahyuM che, chatAM tame enA sAmuM paNa jotA nathI. tame tamArI dIkarIne premathI TUMkA nAmathI belA che tema zeTha paNa prema batAvavA zubhamatine zubhA kahIne belAve che. zubhA! amane te amArA jIvanamAM navadaMpatIne AnaMda killola karatA jovAnI AzA hatI, paNa amArI AzA ThagArI nIvaDI. ciMtAthI tamAruM zarIra sUkAya che. huM paNa ciMtAmAM khAtopIto nathI, chatAM tamane ciMtAthI mukta thavA mana thatuM nathI ? tuM tArA pati kizoranA sAmuM je ane tene belAva te badhAnI ciMtA dUra thAya. huM te rAta divasa prabhune e ja prArthanA karuM chuM ke Apa baMnenA mana eka thaI jAya. tuM ene premathI svIkAra kara. kizoranI bAbatamAM ATalI badhI bedarakAra rahevAnuM zuM kAraNa? te tuM mane kahe. kizora bhayaMkara dardathI pIDAya che, chatAM tArA dilamAM jarApaNuM anukaMpA ke karUNA nathI ! strInuM hadaya te puSpa jevuM kemaLa hoya che. kizoranI pIDAthI tArUM haiyuM kamaLa kema banatuM nathI ! saMsArane sukhI karavA mATe vyavahArane zuddha rAkhavA joIe. kadAca tane kizoranI sevA karatAM durgadha AvatI hoya, ke durbhAva thatuM hoya paNa A bhAva tArA dilamAM na Ava joIe. kizorano tuM svIkAra karatI nathI, enI sevA karatI nathI, A vAta jyAre gAmamAM phelAI jaze tyAre duniyA tane zuM kaheze? badhAne khabara che ke tArA sparzathI mAro dIkaro keDhiyA banyo che e vAta barAbara majabUta thaze ane loke tArA tarapha vadhu zaMkAzIla banaze. tArA mAthe je kalaMka caDhayuM che te utaraze nahi paNa vadhu ugra svarUpa dhAraNa karaze. zubhA! haju huM tane kahuM chuM ke tuM bhUtakALane bhUlI jA ane vartamAnakALane ujajavaLa karavA badhI zubha pravRttio kara. dukhanA viSama ghUMTaDAne pI jaine zeirane apanAva-kizora enA karmothI rAgI bane che. tuM te nimitta mAtra che. azubha karmane udaya zubhamAM pheravAI jaze tyAre kizoranI kAyA kaMcanavarNa banI jaze. tArI kizora pratye aDaga niSThA ane sevA haze te rogI kAyA paNa nirogI banI jaze ane tArUM kalaMka dUra thaI jaze. mahAna satIonA mAthe kalaMka caDyA paNa pitAnA pati pratyene samarpaNa bhAva jarA ocho thayA nathI. tyAre temanA nAma ItihAsanA pAne amara thayA che. are patinA viyogamAM paNu zIlanA sauMdaryane jhAMkhuM paDavA dIdhuM nathI. tenA romeromamAM patinuM raTaNa hoya che. satInuM jIvana patinA viyogamAM zuSka banI jAya che. tenuM jIvana jhera banI jAya che, chatAM te svapnamAM paNa parapurUSane IcchatI nathI. ApattionA agnikuMDamAM paDavA chatAM kayAre paNa zIlathI DagI nathI. e zIlanA prabhAve devo paNa temanI vahAre AvyA che, ne Page #993 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 888 zAztA re satIonA kalaMka utarI gayA che, ane temanA jIvana, rastAnI mAphaka vadhu prakAzita banyA che. zubhA, tArA mA-ApanA kuLa sAmuM te je. uttama kuLanI kanyA ane uttama kuLanI putravadhU che. tuM dharma karma badhuM jANe che. Adarza mAtA pitAnA Adarza saMskAra tArAmAM che. tene vadhu zuM kahuM ! mane Aja sudhI AzA hatI ke tuM amArI vAtane mAnIza. tuM sIdhA rAhe AvI jaIza. zarUAtamAM te badhuM navuM navuM lAge eTale tane lajA Ave, paNa tamArA lagna thayAne mahinAo thayA, chatAM tArA ane kizora vacce je aDIkhama divAla paDI che tene teDavA mATe te jarApaNa mahenata karI nathI. tane kAMI thatuM nahi hoya, paNa A pitAnuM hRdaya te rAta-divasa baLI rahyuM che. have mArAthI A duHkha sahana thatuM nathI, tethI meM mArA haiyAnI varALa tArI pAse kADhI che. have tAre samajavuM joIe. du:khanA viSama ghUMTaDAne pI jaIne tuM kizorane apanAvI le. mAro dIkare je khAnadAna kuLane na hota te tAro kayArane tyAga karI dIdhuM hatuM, tAruM nAma paNa sAMbhaLatA nahi. tuM kizorane premathI svIkAra karIza, tenI pAse jatI rahIza te tene aDadhe roga maTI jaze. haju zeTha zubhAne kevI rIte samajAvaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM -101 kArataka suda 11 ne zanivAra tA. 7-11-81 anaMtajJAnI zAstrakAra bhagavatee bhavya ane taravA mATe siddhAMta rU5 vANInI prarUpaNu karI. ApaNe uttarAdhyayana sUtranA navamA adhyayanano adhikAra cAle che. namirAjarSi ane vipranA rUpamAM AvelA Indra vacce praznonI chaNAvaTa thaI rahI che. Indra prazno pUchayA ane vairAgya raMgamAM ramatA rAjarSie javAba paNa virAgyamaya ApyA. chelle namirAje kahyuM ke he vipra! jyAM saMsAra che tyAM kaSAya che. kaSAyonA zamana vinA, ane IndriyanA damana vinA AtmAnI zAMti, cittanI prasannatA ane AtmAnI pavitratA prApta thatI nathI. dharmArAdhanAmAM sthiratA AvatI nathI. kaSAyamAM krodha e te AtmAne bhayaMkara zatru che. krodha e kAtila karavata che. te dvArA pote ja mare che ne bIjAne mAre che. AtmAne durgatinA dvAre dhakelI de che, jIvanane duHkhI kare che, manane kaluSita kare che ne zarIranI barabAdI kare che. varSonI tapazcaryA ane saMyamane paNa krodha nAza kare che. eka citrakAre bAra bAra varSanI mahenata pachI AbehUba sAkSAt jIvaMta hoya tevuM citra banAvyuM. te citra para keI zAhIne bharelo khaDiyo DhoLI nAMkhe te te citra kSaNavAramAM nAza pAme che tevI rIte thoDA samayane krodha keDa varSanA saMyamane nAza kare che. " krodha pachI bIjo naMbara mAnane Ave che. gujarAtI bArAkhaDImAM huM je kaI vAMke zabda nathI. huM jyAM ne tyAM vaMkAya che. je jhADa tADa ke nALiyerI jevAM UMcA hoya che tenI keIne chAyA maLatI nathI. nAnA ane namelA vRkSonI zItaLa chAyA maLe che, Page #994 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 889 te pramANe ApaNe paNa mAne cheDIne namratAne guNa lAvavAnI jarUra che. signala nIcuM name te AgagADI pasAra thAya che. kUvAmAM ghaDe name tyAre temAM pANI bharAya che, tema jIvane mekSamAM javuM hoya te namratAnI jarUra che. namanathI mAnanuM zamana thAya che. AtmA name te ghaDAnI mAphaka jJAna rUpI pANI meLavI zake. jenAmAM namanano guNa che te karmonuM zamana karI zake che. bAhubalIchamAMthI ahaMbhAva gayo ane jevA potAnA nAnA bhAIone namavA doDyA ke tyAM kevaLajJAnano prakAza maLe, mATe mAna para vijaya meLavavAnI jarUra che. mAna pachI mAyAne naMbara che. bhagavAna sUyagaDAMga sUtramAM bolyA che ke je yAvi bahussue siyA, dhammiya mAhaNa bhikkhue siyA. mithuna rdi purijhA, tivuM te joI vijhA | a. 2 gAthA-7 mAyAmaya anuSThAnemAM Asakta purUSa cAhe bahuzruta hoya, dhArmika hoya, brAhmaNa hoya ke cAhe bhikSuka hoya paNa mAyAkRta anuSThAnathI azubha karmonuM baMdhana thAya che, ane te azubha karmonA vipAko dvArA ghaNuM duHkhane pAme che. are, kaI sAdhaka cAhe nagna rahe, zarIrane kRza karIne vicare athavA mAkhamaNanA pAraNe mAsakhamaNa kare paNa je te mAyA kare che to tene anaMtakALa sudhI garbhamAM AvavuM paDe che, mATe mAyAthI sarvathA dUra rahevuM joIe. cAra kaSAyamAM chelle naMbara che lobha, lobhane saradAranI upamA ApI che. mAnavI pAse dhana vadhu hoya ke ochuM hoya tenI kiMmata nathI paNa jeNe lebha upara, tRSNa upara vijaya meLavyo che te sAce dhanADhaya che, te sAce zrImaMta che. kaMIka mANaso dhanavAna hovA chatAM tene jIvanamAM saMtoSa nathI hato ane kaMIka vAra jovA maLe che ke sAva garIba hovA chatAM tenA jIvanamAM saMteSa hoya che. tene AjIvikA pUratuM maLI jAya pachI kaI vadhu Ape te paNa letA nathI. pavitra bhArata bhUmino ItihAsa ema kahe che ke A dezane bhikhArI paNa kaMgALa ke lUMTAruM na hoya, te pachI zrImaMta mANasonI vAta ja kyAM karavI! eka garIba bhikhArI hato. pitAnI AjIvikA nabhAvavA lAcArI vaza bhIkha mAMgavAno dhaMdho zarU karyo. kudarate ene bhale bIjuM kaMI nahotuM ApyuM paNa kaMTha madhura ApyuM hatuM. garIba mANasamAM kaMThakaLA mIThI-madhura hoya che. A bhikhArI relve sTezane jyAM TreIne doDAdoDa karatI hoya che, tyAM jAya, TreInanI aMdara A bhikhArI Dabbe Dakhe phare ne tyAM jaIne bhIkha mAMge. eka vakhate e zrImaMta yuvAnane eka Dambe hato tyAM gayo. tyAM jaIne teNe madhura kaMThe khUba suMdara bhAvavAhI gIta lalakAryuM. sAMbhaLatA kSaNa vAra te vairAgya AvI jAya, pachI bhakta suradAsanuM eka gIta lalakAryuM paNa yuvAnone A gIta gamyuM nahi. temaNe kahyuM, ame tArA kaMThanI madhuratAne mAhyA paNa gItane mehyA nathI. e DabbAmAM yuvAnonuM TeLuM hatuM. te picaranA gItanA rasIyA ane Page #995 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 990 zArakA ratna halakA gItanA sAMbhaLanAra hatA. Aje paNa e ja dazA che. piksaranA gIte Ave te temanuM mAthuM dhuNavA mAMDe ane vairAgyarasamaya gIta Ave te kA khAvA lAge. pizcaranA gItanA rasIyA yuvAnoe e bhikhArIne kahyuM, bhAI! ahIM AvAM bhajana nahi cAle. tane pikacaranA gIta AvaDe che ke nahi? tuM evA masta gIta gA ke badhA khuza khuza thaI jAya. peTanI parAdhInatAe tene philmI gIto zIkhavAnI paNa pharaja paDI hatI, tethI eNe philmI gIte gAyA. e gIta sAMbhaLatA badhAnA mastaka DelavA lAgyA. badhA tenA gItamAM tanmaya banI gayA, pachI badhAe bhikhArIne kaMIka ApavA mATe rUmAlanI jhoLI banAvIne badhA vacce pheravavA mAMDI. keIe pAMca rUpiyA, keIe be rUpiyA, keIe eka rUpiyo ema ApIne rUmAlanI geLI chalakAvI dIdhI. badhAe e bhikhArIne kahyuM ke tuM A oLInA paisA laI le. badhAe tane premathI ApyA che. bhikhArI kahe, mAre ATalA badhA paisA nathI joItA. huM ATalA badhA paisA nahi lauM. bhAI! tArA mATe te A paisA bhegA karyA che. emAMthI tAre jeTalA joIe teTalA paisA le. badhAe khUba kahyuM. tyAre te bhikhArIe temAMthI zodhIne mAtra eka pAvalI lIdhI. mAtra pacIsa paisA lIdhA. jenI sthiti sAva garIba che, je bhIkha mAMgIne potAnI AjIvikA calAve che tenI sAme ATalA badhA paisA AvyA chatAM, temAM lalacAya nahi ne mAtra eka pAvalI lIdhI. garIbImAM paNa keTalI nirlobha dazA ! jyAre bhikhArIe pAvalI lIdhI tyAre pelA yuvAne kahe che ke alyA gAMDA! ame tane ATaluM badhuM ApavA taiyAra chIe, chatAM tuM eka pAvalI ja kema le che? te samaye pelA bhikhArIe ze javAba Ape? tene javAba sAMbhaLavA je ne yAda rAkhavA jevo che. bhikhArIe kahyuM-bhAIo! "meM mArataA milA huM nahi" huM bhikhArI chuM, lUMTAruM nathI. meM Apane traNa gIta saMbhaLAvyA che. A divasa rAta saMbhaLAvyuM nathI. traNa gIta gAtA mane vIsathI pacIsa miniTa thaI che, tethI mane pAvalI barAbara che. e mahenatanA badalAmAM huM 25 paisAthI vadhu lauM te meM lUMTa calAvI kahevAya. vagara hakkanuM ne vagara mahenatanuM ne vagara jarUriyAtanuM laIne huM kadAca bheguM karato houM te huM mArA AtmAne chetarI rahyo chuM. eka vAta jarUra che ke pApanA udaye huM bhikhArI jarUra chuM paNa lUMTAruM nathI. ATalI garIbImAM paNa keTalI saMtoSavRtti! mahenatanI kamANInuM levAnI ja bhAvanA paNa tethI vadhu maLavA chatAM nahi levAnI keTalI zuddha bhAvanA ! atyAre keI AvuM kahenAra che kharuM? bhikhArIe keTalo lAbha ja kahevAya! belo, A bhikhArIne garIba kahevo ke dhanavAna kahevo ? namirAjAe IndranI sAme cAra kaSAyanuM svarUpa samajAvyuM. temanA javAba sAMbhabIne Indra te chaka thaI gayA. namirAjarSie ApelA IndranA aneka praznanA uttara tatvarasathI khUba bharapUra ane hRdayamAM ketarI rAkhavA lAyaka che. maharSinI UMcI jJAna Page #996 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rahe 891 STi ane nimarAjanA AtmabhAva upara Indra Azcaryacakita thai gayA. nimarAjiSa e cAritramAM keTalI aDIkhamatA batAvI ! have IndrarAja thAkayA. are, ATalA badhA virAga ! virAganI e cirAganA ajavALA keTalA badhA sthira ke e jhUjhavavA meM bhayakara vA-vaTALa vikurgA, tA ya e vadhu prakAzita banatA gayA. vAvaTALa aDIene olavI zake, dAvAnaLane nahi. vAvaTALa jema vadhatA jAya tema dAvAnaLa vadhatA jAya ane teno vistAra paNa vizALa banatA jAya. IndranA manamAM thayuM ke suvarNamAM je seAnuM nahi paNa mAtra pILA raMga jue. hIrA-mANekamAM phkata enu citra nihALe, sau nItaratI nAramAM jene beDALa vRkSanA dana thAya, svIca mahelAmAM jene IMTa, mATI ane cunAnuM mizraNa DhekhAya evA rAjarSinA virAganI parIkSA karanAra hu vaLI kANu ? kharekhara emanI jIta thaI ne mArI hAra thaI. temanA manamAM ATaluM vicAryuM", pachI zu karyuM te have batAve che. avaujjhiuNa mAhaNarUva viuvviuNa indattaM / vaeNvapha jhamithunto, rUmAhi madurAdi khA tyAra pachI Indra brAhmaNanA rUpanA tyAga karIne uttara vaikriya rUpanI labdhi dvArA peAtAnu cathA Indra svarUpa banAvIne A madhura vacanAthI stuti karatA thakA mirAjaSi ne vaMdana kare che. A gAthAmAM zAstrakAra e bhAva khatAve che ke je dharmAMmAM dRDha zraddhAvALA che tevA AtmAone devA paNa vana kare che. " tevA trito nartanamsa dharmo sA maLeA / " jenuM mana haMmezA dharmomAM lIna che, je samyak jJAna, darzana, cAritramAM otaprota che, ahiMsA, sayama, tapa rUpa dharmamAM jenI satata ramatA che tenA caraNAmAM devo paNa namaskAra kare che. namaskAra zAthI kare che. je sabhyaSTi devo che temane aviratInu baMdhana khaTake che. game teTalA vaibhava hAya, zakti hAya, buddhi hAya paNa te eka navakArazI pratyAkhyAna paNa karI zakatA nathI. te tAkAta, zakti manuSyamAM che tethI devo temanA caraNeAmAM vaMdana namaskAra kare che. anuttara vimAnathI meAkSa keTaluM najIka che chatAM devA tyAMthI sIdhA meAkSamAM jaI zakatA nathI. vicAra karIe te devAnI eTalI zakti che ke eka capaTI vagADIe eTalA samayamAM deva jabudvipane pharatA sAta AMTA mArI Ave, chatAM te sIdhA jaI zakatA nathI. meAkSamAM javA mATe te temane manuSyalAkamAM mAtAnA garbhAmAM AvavuM paDe, ne duHkhe, veThavA paDe, pachI cAritra levuM paDe tyAre jIva meAkSamAM jaI zake. viratI vinA vItarAga dazA prApta thAya nahi, tethI samakitI deveAne aviratI khaTakatI hoya che, eTale te viratIdharane dekhe chetyAM temanuM mAthuM jhUkI jAya che. jyAre indra kAI paNa prakArathI namirAjaSine temanA vizuddha bhAvAthI, cAritramAthI ratibhAra paNu caLAvI na zakayA tyAre temaNe uttara vaikriyarUpa labdhi dvArA peAtAnA nakalI brAhmaNa rUpanA tyAga karIne mULa rUpa Indranu dhAraNa karyu... ane temanA caraNAmAM Page #997 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 892 zAradA ratna laLI laLIne vaMdana karavA lAgyA ane madhura vacanothI stuti karatA kahe che, aho mahAtmA! he dayAsiMdhu ! he kSamAsAgara ! dhanya che dhanya che tamane! dhanya che tamArI mAtAne! saMtAne sArA nIkaLe to mAtA-pitAne paNa dhanyavAda apAya. Indra kahe che ke he saMyamIsAdhaka ! he kRpAsiMdhu ! Ape te saMsAra choDyo to barAbara choDI jAya. Apane zraddhAthI DagAvavA meM ghaNuM prayatno karyA paNa Apa zraddhAthI jarApaNa calita na thayA. Apa mAre aparAdha khamajo. namirAjarSinA pavitra darzanathI jANe amRtanI dhArA paDatI heya tema ekI najare temanA tarapha joI rahyA, ane pharI vAgdhArA chUTI. atyAra sudhI je vAgdhArA chUTI hatI te rAjarSine calita karavA ane temane harAvavA mATe hatI, paNa have te munine dhanyavAda ApI kSamA mAMgatI vAgdhArA chUTI. he prabhe ! have mArI saghaLI dalIlo khUTI gaI. mAro avinaya-aparAdha thayo hoya te mane kSamA Apaje. he addabhUta zaktinA dhaNI ! mAro aparAdha khamaje. Apa te badhuM jANe che eTale have mAre vadhu kahevAnI jarUra nathI. huM ApanA saMyamanI kasoTI mATe vRddha brAhmaNanuM rUpa laIne Avyo hato. bIjA loko karatAM brAhmaNa ane te paNa vRddha ane zAstra brAhmaNanI dalIla sAMbhaLavAthI kadAca mArI vAta maMjura karAvI zakIza, ema samajIne huM Avyo hato. vidvAne vidvatAvALI dalIlathI ThagAya che. Apa lakSmInI lAlasAthI ke strIonA hAvabhAvathI ane patnIonA tathA parivAranA karUNa rUdanathI bhIMjAyA nahi paNa vidvAnanI vAkacAturIthI DagI jaze ema samajIne meM ghaNI cAlAkI calAvI. rAjarSi ! meM mithilA baLatI batAvI e kAlpanika hatI. meM jene baLatI batAvI, kharatI batAvI, jenA kaTa-kilA khaMDera thatAM batAvyA ane aMteura karUNa svare nA jAze...nA jAzo-nA pokAra karatuM raDatuM saMbhaLAvyuM. ApanA vairAgyanI parIkSA karavA mATe meM A badhA dhamapachADA karyA paNa kyAM ApanuM vizALa jJAna-darzanacAritra ane kyAM mArI zuSka, ajJAna dalIla ! kyAM ApanuM saMpUrNa Atmika vIrya ane kayAM mArI tuccha daivI zakti ! kharekhara Atmika zakti AgaLa badhI zaktio tuccha ne zuSka che! huM hAryo ne Apane virAga vijetA banyA. bhagavAna nami ! mane kSamA kare! mane mApha karo ! A pramANe Indra rAjarSinI stuti karI. haju stuti karatA AgaLa zuM kaheze tene bhAva avasare. caritra: lakSamIdatta zeTha zubhAne kahe che zubha ! tuM kizorane svIkAra kara, mIThA zabdothI tenI sAthe vAta kara, te tene aDadho roga maTI jaze. sAcuM kahuM to tene davA karatA premanI vadhu jarUra che. tuM ene bolAvIza te e davA paNa karaze. tArA satItavanA prabhAve ene jarUra sAruM thaI jaze. tane A vAtane kAMI khyAla nathI. te dIrghadRSTithI vicAra nathI karatI paNa ekAMtamAM besIne vicAra karaje ke tuM kizoranI pAse, jatI nathI, ene bolAvatI nathI tethI keTale anartha thAya che! tuM vicAra karIza to tane tArA kartavyanuM ne tArI pharajanuM bhAna thaze. tuM uttama kuLanI, saMskArI mA-bApanI Page #998 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 893 dIkarI che. A nArI eka patine cheADIne khIjA patinA kayAre paNa svIkAra karatI nathI. peAtAnA prANanuM balidAna daI de paNa svapnamAM ya parapurUSanI IcchA na kare. pA~canI sAkSIe te lagna karyA che eTale kizAranI patnI teA kahevAI gaI. have kizAra tArA jIvanasAthI che ane tuM kizAranI ardhAMganA che. zeTha ATaluM badhuM bolyA chatAM zubhamati mauna rahI che. te utAvaLI thatI nathI. 66 zubhamatinI dhaiyatA * : -A badhI vAta sAMbhaLatA tamArA manamAM paNa thai jAya ke zeTha ATaluM badhuM bele che te zubhAe ekavAra dhaDAkA karyA hota te zu khATuM ? paNa zubhA teA vicAra kare che ke mArA pati tA baMdhanamAM paDacA che. utAvaLa karavA jatAM zeTha jo peAtAnA (mArA) bhAva jANI jAya te Aja sudhI karelA prayatnA ane mArI badhI AzAe vyatha jAya. utAvaLuM pagalu bharavA jatAM kadAca guNacaMdrane mArI nAMkhe te pachI peAtAnI jiMdagInu zu ? jyAre mArA karmanA udaya pUrA thaze tyAre satya vAta Ape|Apa pragaTa thavAnI che. zreNIka rAjAne kANike jelamAM pUryA chatAM callaNA kahI na zakI. e samajatI hatI ke samaya Ave sAgaThI mArIe te kAma thAya. prasaMga AvatAM kahyuM ke tane tArA dIkarA jeTalA vahAlA che ethI adhika tuM tArA pitAne vahAlA hatA. tema A satI eja vicAre che ke atyAre utAvaLa karavAnI jarUra nathI, chatAM zeThe ATaluM badhuM kahyuM tyAre teNe vinayathI eTaluM kahyu -bApujI !ApanI zikhAmaNa badhI sAcI ane hitakArI che. te zikhAmaNanA huM jarUra vicAra karIza paNa je peAtAnA pati haiAya tene mATe, nahi ke khIjAne mATe. ATalA zabdo khAlIne zubhA aTakI gaI paNa zeThe kaI samajI zakayA nahi, paNa emanA manamAM AzA khaMdhAI ke have zubhA mAnaze, chatAM kahe che ke tame A je vartana karI rahyA che te amArA kuLane kalaMka lagADA che. huM te sAro chuM ke vAta bahAra pADatA nathI, nahi tA A dharatI para ubhA rahevuM bhAre paDI jAya ne jhera pIvAnA prasaMga Ave. zeTha manamAM tA samaje che ke me khATI banAvaTa ubhI karI che tethI mAro vijaya thavAnA nathI, chatAM ema samajatA hatA ke saMpatti, sattA ane vaibhavAmAM tene sAvIza te phasAI jaze paNa zubhA tA sapattimAM ke sattAmAM kAImAM phasAya tema nathI. zubhAnA zarIranI cikitsA karAvatA zeTha : tyAM vaidarAja AvyA eTale zeThe zubhamatine bUma mArI. zubhA ! tuM jaldI Ava, vaidyarAja AvyA che, tArI nADI batAvI daI e ke tane kayA roga lAgu paDayA che ? tenA manamAM thayuM ke kapALa...mane tA kAI roga nathI. tamArA dIkaro evA che ne ke mArA bhava bagADayA. ( hasAhasa) zeTha kahejaldI Ava. pitAjI ! AvuM chuM. ema kahIne bahAra gaI. vaidyarAjane zubhamatinI eLakhANu ApatA zeThe kahyuM, A zubhamati, e ApaNA kizAranI patnI. kizAranI patnI'' A zabda sAMbhaLatA tA tenA manamAM dhrAskA paDaceA. eka kSaNa mATe tene thayuM ke huM. ahIM thI cAlI jAu. A rItanI oLakhANa mArA mATe kala`ka rUpa che. Page #999 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 894 zAradA 2tna A vicArathI AMkhamAM jhaLajhaLiyAM AvI gayAM paNa te samajatI hatI ke kArya saphaLa na thAya tyAM sudhI bairya gumAvyA vinA AvelA saMyogone vadhAvI levA. vaidarAje zubhAnI nADI tapAsIne kahyuM. zeTha! enA zarIramAM bIje kaI roga dekhAtuM nathI. zaradI thaI gaI che. zeDo tAva che, tenI davA ApuM chuM. sAruM thaI jaze. zubhamati te davA laIne cAlI gaI, pachI vede zeThane kahyuM. tamArI vahune kaI roga nathI paNa ene UMDI ciMtA hoya evuM lAge che. te koIne kahI zakatI nathI ne sahI zakatI nathI. ciMtAne kIDo ene kerI khAya che, tethI enA zarIra para phikAza AvI gaI che. mukha karamAI gayuM che ne zarIra gaLatuM jAya che. zeTha kahe vaidarAja ! amAre tyAM badhuM sukha che. tene zI ciMtA hoya? te amane kaMI kahe te khabara paDe. tenA mananI vAta ame kevI rIte jANI zakIe? mArA kizorane dehano roga che ne ene manane roga che. huM zuM karI zakuM? A zabdo sAMbhaLatA vidane jarA Azcarya thayuM ke zeTha AvA hatAzA bharyA zabda kema bole che? zeTha kahe, zuM kahuM! kahetA jIbha upaDatI nathI. eka moTI gUMcavaNa ubhI thaI che. te ukelavA ghaNuM prayatno karyA paNa te badhA niSphaLa gayA. chevaTe kahyuM ke kizoranA lagna pachI pahelI rAtre zubhAnA saMsargathI kizorane deha kaDhI banI gayo. tenuM sauMdarya baLIne khAkha thaI gayuM. baMne vacce premanI ADI divAla caNAI gaI. zubhA tene bolAvatI nathI ke tenA sAmuM dRSTi paNa karatI nathI. ATaluM kahetA zeTha raDavA lAgyA. 'zeTha ! dheya rAkhe, ApaNe zubhamatinA zarIranI tapAsa karIe ke kayA kAraNathI kizorane deha kharAba banI gayo haze? zuM te viSakanyA haze? zeTha te jANe che ke zubhAne te kaI roga che ja nahi. je tapAsa karAvIe ne kahe ke tenA sparzathI roga thaye nathI, to atyAra sudhI DhaMkAyela asatya bahAra AvyA vinA rahe nahi ne mAre jIvavuM bhAre thaI paDe, eTale kahyuM ke zuM zubhAnuM nidAna karAvavuM che? badhA jANe che ke tenA sparzathI roga thayo che. zeThe te evI vAta karI ke vaidarAje badhuM sAcuM mAnI lIdhuM, ane zubhAne lAvIne kahyuM-mAre vaDIla tarIke tamane be zabdo kahevA paDe che. Apa kharAba lagADazo nahi. kAkA ! vaDIlenI sUcanA huM jIvananuM amRta mAnuM chuM. zubhA ! tamArA sparzathI kizora kaDhI banyo che, chatAM tame tene bolAvatA nathI, sevA karatAM nathI e kevI vicitra ghaTanA! Apa tene svIkAra karo. satya bAta meM kaha rahI huM, abhUta ghaTanA banI mere jIvanameM, Isaliye Apake Azcarya hetA, samaye rahasya samajAyegA, kAkA! e vAtane svIkAra karavo muzkela che. zubhA ! tame A zuM bolo cho ? kAkA ! satya kahuM chuM, na banavuM joIe te banyuM che eTale tamane Azcarya thAya. te tenuM zuM kAraNa! e badhA prazno aNaukelyA sArA che. samaye khulAso karIza. tyAM koI vaidane bolavavA AvyA tethI te cAlyA gayA. zeThane te cena paDatuM nathI. te vAraMvAra zubhA pAse jAya che ne samajAvavA prayatna kare che, chatAM temAM saphaLatA maLatI nathI. ghaNuM Page #1000 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAhA ratna kahe che tyAre zubhAe ekavAra kahyuM pitAjI! huM Apane kahuM chuM ke kizora mAre, pati nathI. mane paraNanAra koNa che e badhuM huM jANuM chuM, samaya Avye satya pragaTa thaze. satI A pramANe kahe che, chatAM zeTha te mAne che ke A vAta huM, zeThANuM ane guNacaMdra sivAya kaI jANatuM nathI, tethI chokarI satya vAta kahI zakavAnI nathI. zeTha te gayA. thoDI vAra thaI tyAM zeTha pAchA AvyA ne kahe che zubhA ! mAtA-pitA saMtAnanA duHkhane joI zakatA nathI. mArA baLatA aMtarane ThAravuM e tAruM kAma che. tuM je e kArya nahi kare te kadAca huM prANa gumAvI daIza ema mane thAya che. zubhamatie Apelo spaSTa javAba" -zubhamatine thayuM ke satya vAta kahI dauM. tenuM aMtaramana kahe che ke jeje, zeThanI lAgaNImAM taNAIza te bAjI bagaDI jaze, tethI zubhAe kahyuM-tame amArA mATe duHkhI thAo cho e amArA mATe kalaMkarUpa che, paNa azubha karmanA udayathI A badhuM banyA kare che. zubhA! azubha karmano udaya TALavo ke na TALavo e tArA hAthanI vAta che. huM tane e pUchuM chuM ke tuM kizorane pati tarIke apanAvIza ke nahi? tArA hRdayamAM kotarI rAkhaje ke patinA caraNe jIvana arpaNa karyA vinA patnI potAnI jIvanane dhanya banAvI zakatI nathI. zubhamati kahe, pitAjI! vaDIlo vAraMvAra ekanI eka vAta kare te tenI kiMmata rahetI nathI. huM kuLa maryAdAmAM rahIne mAruM kartavya bajAvI rahI chuM. ApanA gharamAM meM kyAMya judAI rAkhI nathI. haMmezA Apane vinaya viveka jALavyo che, chatAM dukha thayuM hoya te kSamA yAcuM chuM. have huM tamane tamArA praznane javAba spaSTa ApI dauM chuM, jethI tamArI kAyamanI ciMtA dUra thAya. zeThanA manamAM thayuM ke have mAruM tAkeluM tIra saphaLa thaze. zubhamatie makkamatAthI kahyuM. tamane vAta karatAM mAruM mana acakAya che, paNa lAcAra chuM ke have satya vAta karavI paDe che. huM kaI paNa saMgomAM tamArA putrane mArA jIvanamAM pati tarIke svIkAravAnI nathI. zeThanA manamAM te moTI AzA hatI ke game te rIte kizoranI patnI to lAvyA. have je ene saMtAna thAya te mArA vArasadAra rahe paNa badhI AzAo niSphaLa gaI. zeTha kahe, zubhA! zuM kizora parAye purUSa che? tAro pati nathI? tamane rUpanuM abhimAna AvI gayuM che, te abhimAna ochuM kare. zubhA kahe, pitAjI! je satya che te kahuM chuM. satya kadI chAnuM rahevAnuM nathI. mane paraNavA AvanAra kizora nathI paNa bIje che. zubhAnA A zabdo sAMbhaLatA zeThanuM haiyuM tUTI paDyuM. zuM mArA dAva niSphaLa jaze ? temanI AMkhamAMthI anarAdhAra AMsunI varSA varasI. jANe motInI mALA tUTI na hoya ! zubhAnA manamAM thayuM ke dagAkhora keTaluM raDe che ! ahIM raDavuM Ave che tyAre bhoMyarAmAM jene pUryo che tene keTale mAra mAre che tyAM raDavuM AvatuM nathI ? zeThanA manamAM thayuM ke Aja dina sudhI zubhA keI divasa mArA sAmuM belI nathI ane belI te evuM bolI ke chAtImAM ghA vAge. huM tamArA putrane kaI paNa saMyogamAM svIkAravAnI nathI evuM belatAM bIka paNa na lAgI. zeThe kahyuM ke tuM kahe che ke kizora Page #1001 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 896 zArA ratna mAre pati nathI e vAta zuM duniyA mAnaze kharI? A zabdo tuM kayA haiyAmAMthI bolI rahI che. te kAMI lAMbe vicAra karyA vinA A vacane kAyA che. susaMskArI strInA mukhamAM zuM AvA vacane zobhe kharA ? te bolavAmAM bahu utAvaLa karI che. have zubhA tenI makkamatA batAvatA kevA vacane kaheze tenA bhAva avasare vyAkhyAna naM-102 kArataka suda 10 ne ravIvAra tA. 8-11-81 sujha baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahena ! anaMtajJAnI bhagavaMte pharamAve che ke AtmAne janma maraNanA duHkhathI mukta karAvanAra keI hAya to dharma che. dharmanA be prakAra che. dezavirati ane sarvavirati. sarvavirati eTale cAritra mArga. cAritra mArga ghaNe duSkara che. talavAranI dhAra upara cAlavuM e bahu moTI vAta nathI, kahevuM saheluM che paNa cAritradharmanuM pAlana karavuM ghaNuM duSkara che. anaMta pudgalaparAvarta kALathI saMsAramAM bhamatA chone Aje devone durlabha evuM A cAritra ApaNane maLI gayuM che. mAnavanI sAcI ane zreSTha muDI cAritra che. bhautika muDI vinAne mAnavI paNa je tenAmAM cAritra hoya te devane vaMdanIya bane che. cAritra vinA AtmAnuM udhdhakaraNa thatuM nathI, ane AtmA khamaya bhavasAgarane tarI zakatuM nathI. cAritranuM kAma anAdikALathI malIna banelA AtmAne cAkhe zuddha karavAnuM che. "cAritra viNu nahi mukti." cAritra vinA mukti nathI. makSa meLavavA mATe saMsAranI mehamAyAne tyAga karI cAritra laIne vItarAganI AjJA anusAra nirmaLa cAritranuM pAlana karavuM paDe. cAritra eTale karmaroganI spezyala rAmabANa davA. A davA je le tene karma rogI jarUra nAza thAya. cAritra eTale mahArAjAnI rAjadhAnI samA A pApamaya saMsArane tArAja karanAra aNubeba. cAritra eTale eka aMtarmuhurtamAM mekSanA eroDrAma upara AtmAne sIdho utAranAruM jeTa vimAna. cAritra eTale IndriyenA tephAnane baMdha karanArI te pa. anaMta guNakArI cAritranI prApti A mAnavabhavamAM thAya che. mAnava janma sivAya bIjA koI paNa janmamAM cAritra na maLe, tethI samyagadaSTi deva ane Indro paNa A uttama cAritra meLavavA mAnavajanmanI jhaMkhanA kare che. cAritra vinAnuM Indra para paNa Indrane pokaLa lAge che. cAritra vinA viSayakaSAyanA ukaLATa zame nahi, samatA, samAdhi ane zAMtinI prApti thAya nahi. cAritrathI jIvanamAM tattvaramaNatA, AtmaramaNatA karavA maLe, gurUnI zItaLa chatrachAyA maLe, uttama AdhyAtmika tattvanuM jJAna maLe. "cAritra vinA cetana cekhe na thAya, cAritra vinA cetanA na camake." jemanA cAritranI parIkSA karavA khuda Indra AvyA evA mirAja potAnA cAritramAM keTalA daDha rahyA! temanA vairAgya rasa bharelA saTa javAbathI chevaTe Indra temanA caraNamAM jhUkI paDyA. vAraMvAra vaMdana karI potAnA aparAdhanI kSamA mAMgI ane temanI stuti karavA lAgyA. stuti karatAM te zuM bole che? Page #1002 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 87 aho te nijjio koho, aho mANo praajio| aho nirakiyA mAyA, aho lobho vasIkao // 56 // he RSIzvara ! Ape kodhane jItI lIdhe, mAnane parAjita karyuM, mAyA-kapaTane dUra karyA ane lobhane vaza karI lIdhe e moTuM Azcarya che. Indra stuti karatAM kahe che aho mahAtmana ! Ape kevo sarasa krodhane jI ! mAna upara kevo suMdara vijaya meLavyA! mAyAne kevI dUra bhagADI mUkI ! lebhane keTale sarasa vaza karyo ! jema zreNika rAjAe anAthI munine kahyuM hatuM ke he muni ! zuM tamAro varNa che ! zuM tamAruM rUpa che ! zuM tamArI saumyatA che! zuM tamArI kSamA-nirlobhatA che! zuM tamArI bhegothI asaMgata dazA che ! zuM tamAro vairAgya che ! zuM tamArA cAritranA teja che ! A rIte ahIM Indra namirAjarSinI stuti karI rahyA che. dhanya dhanya che namirAja, tamane dhanya che ! tame krodhamAna-mAyA-lobhane jItI lIdhA che. AtmAnA sauthI vadhAre baLavAna zatru krodhAdi kaSAya che. te pratikSaNa AtmAne unmArga tarapha laI javAno prayatna kare che. ene vazIbhUta thayela AtmA sanmArgamAM pravRtta thato nathI. kaSAye jeTalI kharAba che teTalI baLavAna che. ene jItavI e sahaja kAma nathI. mahAbaLavAna ane buddhimAna purUSo paNa enI sAme TakI zakatA nathI. keI virala vIra AtmAo ene parAjita karI zake che, eTalA mATe A durjaya kaSAyo para jeNe vijaya prApta karI lIdho te sAco vijetA ane vara AtmA che. che. tevA AtmAo manuSyo ane devo badhAne mATe pUjanIya ne vaMdanIya che. namirAjarSi tevA vIra AtmA che. jemaNe kaSA para vijaya prApta karyo che. ahIM I namirAjarSine jeTalA prazno karyA che te badhAmAM kaSAyonI bhAvanA otapreta che. temaNe pahelA te aMteura ane sAro parivAra rokakaLa karI rahyo che te ane pachI mithilA baLatI batAvIne kahyuM che ke tame dIkSA le che paNa tamArAmAM dayA dharma che ke nahi? A rIte kahevAthI kola AvI jAya paNa temaNe krodha karyo nahi, pachI kahyuMtArI nagarInA keTa, gaDha, kAMgarA badhuM tUTI paDayuM che to tame zatruthI rakSaNa mATe e badhuM bAMdhIne jAva jethI tamArA kaI duzmano na rahe, ane bhaviSyanI prajA tamane yAda kare. A vAtathI mAna AvI jAya paNa rAjarSine mAna AvyuM nahi. e rIte mAyA ane lobhane jItyA che. InDe maharSi nimirAjanA AtmAne DagAvavAnA prayatno karyA paNa te badhA prayAsa niSphaLa gayA. mahAtmA namirAjanA AtmAmAM kaI prakAranI khAmI najaramAM na AvI. temaNe rAjarSinA AtmAne agnimAM nAMkhelA zuddha suvarNanI jema sarvathA nirmaLa ane dedipyamAna , tethI IndranI dareka prakAranI kasoTImAMthI teo sarvathA pAra utarI gayA, eTale Indra temanA caraNamAM jhukI gayA. je kaSAyanA vijetA bane che enA caraNamAM deva jhukI jAya che, paNa kaSAyavijetA banavuM bahu muzkela che. cAra kaSAyamAM lebha jIvane ati nukazAnakAraka che. temAM je devI lakSamI gharamAM AvI haze te saMpa, sadAcAra, dharma, paraduHkhabhaMjananI bhAvanA 57 Page #1003 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 898 zAhRA ratna vadhaze paNa je AsurI lamI AvI haze te gharamAMthI aikayatA, mitratA, saMpa, sadAcAra badhuM cAlyuM jaze. bhAratIya Arya saMskRtimAM zrImate jarUra hatA paNa zrImaMte kayAre paNa lokonI AMkhe caDhatA na hatA, kAraNa ke dezamAM jyAre jyAre kudaratI Aphato Ave, duSkALa Ave tyAre e zrImaMta garIbanI vahAre jatA ne emanA AMsu luchatA, tethI e samaye garIba zrImaMtone amI bharI AMkhe jotAM hatA. Aje te paisA vadhatA phezana ane vyasana vadhe che. e phezanamAM saMskAra ane sadAcAra lUMTAtA jAya che. jIvanamAM jeTalI sAdAI, sadAcAra ane saMskAra che te AtmA sukhane anubhava kare che. pahelA bhAratIya prajAnuM jIvana uMcuM gaNAtuM, paradezamAM tenA guNa gavAtA. ravindranAtha TAgora amerikA gayA tyAre tyAMnI janatAe temanA khUba sarakAra sanmAna karyA. te loke tyAre bhAratanA mAnavane bhagavAna samAna gaNatA. Aje to e bhAratamAM guNenuM nikadana thaI rahyuM che. zrImaMte jyArathI zrImaMtAInA abhimAnamAM ane svArthanI ramatamAM aTavAyA, kartavyaparAyaNatA ane samarpaNano dharma bhUlyA tyArathI emanI zrImaMtAI anekanI AMkhamAM kheMcanArI banI. bhAratane ItihAsa ema kahe che ke jyAre bAra varSane bhayaMkara duSkALa paDayo tyAre jagaDuzAhe A dezane jIvata rAkhyo hato. banyuM evuM ke bhayaMkara duSkALa paDe, cAre bAju hAhAkAra thaI gayo. bIje varSe ne trIje varSe paNa e duSkALa laMbAyo. anna pANI vinA jIvavuM zI rIte ? loko bhAre muzkelImAM mUkAI gayA. kyAMyathI anAjano dANe na maLe. loko bhUkhathI TaLavaLavA lAgyA. jagaDuzAhe potAnA dhana-dhAnyanA bhaMDAra khullA mUkI dIdhA. gADAnA gADA bharIne anAja cAre dizAmAM mokalI dIdhuM. gujarAtanA rAjA vizaLadevane jyAre jarUra paDI tyAre temaNe jagaDuzAhane kahyuM-amAre thoDuM anAja joIe che te Apa ne! jagaDuzAhe kahyuM-rAjan ! e anAja mAruM nathI. e dhAnyanA bhaMDAro mArA nathI. e to samAjanA che. rAjAe pUchyuM-anAja te tamArI mAlikInuM che. ene samAjanuM zI rIte kahI zakAya? rAjan ! anAjanA bhaMDAro mArI pAse che e vAta kharI, paNa te mArA nathI. enA para mAlikI samAjanI che. baMdhuo ! ApaNA pUrvajo paNa saMgraha te karatA hatA, paNa emane saMgraha kene lUMTavA mATe nahi paNa pitAnI jAtane lUMTAvI devA mATeno hato. Ajano vahepArIsamAja paNa saMgraha te kare che paNa te potAnI jAtane lUMTAvI devA nahi paNa avasara Avye bIjAne vadhu ne vadhu lUMTI zakAya te mATe kare che. jagaDuzAhe rAjAne kahyuM ke anAjanA bhaMDAro mArA nathI. enI mAlikI to samAjanI che. Apane khAtrI na hoya te e dhAnya bhaMDAronI aMdara jaIne A5 khAtrI karI zako cho. rAjAe dhAnya bhaMDAromAM jaIne joyuM te anAjanI ekeka keDIo upara ane dhAnyanA moTA moTA bhaMDAromAM tADapatra-lekha mUkelA hatA. temAM lakhyuM hatuM ke A anAja samAjamAM vAparavA mATe che. rAjA A vAMcIne Azcaryacakita thaI gayA. rAjA Page #1004 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 899 vIzaLadeva jagaDuzAhanA A samarpaNune bhAvathI vaMdI rahyA. jagaDuzAhe namratAthI klu, rAjan ! gujarAtanI janatA mATe Apa joI e teTalu anAja khuzIthI laI jAva. A ApanuM che, prajAnuM che. mAruM' kAMI nathI. jagaDuzAhe hajAra mUDA eTale eka mUDA=100 maNu, 8 hajAra mUDA eTale 8 lAkha maNa anAja vIzaLadevane sAMpatA kahyu-mahArAjA ! A dukALamAM bhUkhathI keAInA paNa prANa jaze te enu' pApa mane lAgaze. gujarAtanA itihAsa ema kahe che ke A dukALamAM jagaDuzAhe sidha dezanA hamIra rAjAne bAra hajAra mUDA, mAInine 21 hajAra mUDA, kAcInA pratApasiMhane 32 hajAra mUDA, rAjA ska Mdilane khAra hajAra mUDA anAja ApyuM hatuM. e sivAya 112 dAnazALAo emaNe khullI mUkI hatI. keAInI pAse hAtha lAMkhA na karI zake evI kulIna kuTuMbanI karADA vyaktione guptadAna ApyuM hatuM. A duSkALamAM jagaDuzAhe 9 lAkha 99 hajAra mUDA anna ane 18 kroDa drama ( cAra AnAnI ki`matanA cAMdInA sikkA ) vahecyA hatA. jagaDuzAhe sArI jiMgI dhana dAna ane pApakAranA kAryo karyAM. ghaDapaNamAM jyAre teo mRtyu pAmyA tyAre emanA mRtyunA samAcAra sAMbhaLIne dilhInA sulatAnane eTalA badhA AghAta lAgyA hatA ke emaNe peAtAnA tAja utArIne pheMkI dIdhA. gujarAtanA rAjA arjunadeva ceAdhAra AMsue raDayA, ane sidha dezanA rAjAe be va sudhI annanA dANA khAdhA na hatA. vikramanI caudamI zatAbdImAM duSkALanA e varSomAM hajAro, lAkhA ne karADA mANasAne jIvatA rAkhavAnuM mahAna puNyakArya eka jagaDuzAhe karyuM" che. e samajatA hatA ke mArI pAse je zrImaMtAI che, je paisA che e samAjane AdhAre che. samAja pAsethI huM aDhaLaka kamAyA chuM teA pachI jyAre samAjanI sevAmAM vAparavAnA samaya Ave tyAre samAja pAsethI meLavelA paisA vAparavAmAM je huM karakasara karuM te mArA arpaNu dharma cUkacA gaNuAM. A arpaNa dharmane jagaDuzAe, pethaDazAe, premAdedarANI ane bhAmAzAe dIpAvyA ne gujarAtanI gAdI para thai gayeTA saddharAjanA vArasadAra kumArapALe paNa dIpALyeA. mahArAjA kumArapALe paNa A dezane mATe, samAjane mATe lokonA duHkha dUra karavA mATe ghaNu badhu karyuM che. e samajatA hatA ke huM rAjA chuM teA prajAnA mATe chuM. huM sattAnI aMdara rAcavA mATe rAjA nathI thayA, sauMpatti ane vilAsanI aMdara DUbavA mATe rAjA thayA nathI paNa prajAnI sevA mATe rAjA thayeA cheM. aceAdhyAnA rAjA rAmacaMdra rAvaNane harAvI lakA para vijaya meLavIne sItAjIne sAthe laI parivAra sahita ayeAdhyAmAM pahoMcyA ne emanA rAjyAbhiSeka thayA tyAre peAtAnA vanavAsa daramyAna jemaNe jemaNe peAtAnI ciMtA karI hatI, sahakAra ApyA hatA e badhAne eka pachI eka yAda karIne emaNe bheTo ApI hatI ne inAmA ApyA hatA ne badhAnA upakArAne yAda karyA hatA. A rIte rAmacaMdrajIe paNa ApaNane apaNutAnA saMdeza ApyA che. aNu bhAvanA Ave kayAre? lAbha kaSAya para vijaya Page #1005 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna meLave tyAre. je jagaDuzAmAM, rAmacaMdrajImAM lobha kaSAya paDI hota to teo zuM ATaluM badhuM dAna daI zakata? nA. temaNe lebha para vijaya meLavyo hato ne jIvanamAM saMtoSa Avyo hato. hindI bhASAmAM eka subhASita che. jene artha A pramANe thAya che. gAya, hAthI, ghoDA, sencAMdI ane ratnanI saMpatti paNa saMtoSanI saMpatti AgaLa dhULa samAna che. jenA jIvanamAM saMtoSa che te sadA sukhI che, ane jenA jIvanamAM saMtoSa nathI te ghaNuM maLavA chatAM duHkhI che. ahIM mane eka vAta yAda Ave che. - cIna dezamAM keTalAka sainiko paryaTana mATe nIkaLyA hatA. cAlatA cAlatA rAta paDI gaI. rAta pasAra karavA mATe teo pANI vagaranA eka nALA pAse pahoMcyA. rAtre sUtA hatA tyAM ardhaniMdrAmAM keIne avAja temane saMbhaLAyo. "nALA pAse je paththaro paDayA che temAMthI dareka sainika eka muThThI bharIne upADI le." avAja pramANe sainikoe eka muThThI paththara laI lIdhA. savAra paDatA teo AgaLa cAlavA lAgyA. bapore jamavA mATe teo eka jagyAe rokAyA. prakAzamAM badhAe joyuM te emanI pAsenA badhA paththaro mUlyavAna hIrA banI gayA hatA. A joIne sainikone khUba AnaMda thayo, paNa bIjI kSaNe temanA manamAM khUba duHkha thayuM." teo bolavA lAgyA ke ame keTalA badhA kamanasIba ! temanA manamAM kema duHkha thayuM. Apa samajyA ? temane ema thayuM ke are ! ame mAtra eka muThThI ja paththara lIdhA ! jemane saMtoSa nathI hote temane game teTaluM bhautika sukha maLe che chatAM teo sukhI thatA nathI. potAnI pAse amuka vastu nathI athavA ochI che ke enA vicAre teo duHkhI thAya che. pariNAme je che temAMthI AnaMda pAmavAne badale je nathI enI ciMtAmAM duHkhI thAya che, mATe je che emAM saMtoSa mAnaze te sukhI thaze. namirAjanA jIvanamAM saMtoSa Avyo hato. temaNe kodha-mAna-mAyA-lebha e cAre kaSAya para vijaya meLavyo, tethI IndranI parIkSAmAM pAsa thayA tyAre indra temanA pratye temanuM je kartavya hatuM tenuM pAlana karatA thakA temanA caraNamAM vaMdana karyA ne stuti karatA AgaLa zuM bole che ? aho te ajjavasAhu, aho te sAhu mhv| aho te uttamA khantI, aho te mutti uttamA // 57 // he RSi ! ApanI saraLatA, kamaLatA, kSamA ane nirlobhatA sauthI zreSTha, suMdara ane uttama che. A ghaNuM Azcarya ane harSanI vAta che. Indra kahe che he namirAja ! zuM ApanI saraLatA che! zuM ApanI kSamA che! zuM ApanI nirlobhatA che! jevI rIte krodhAdi cAra durguNo AtmAnA najIkanA baLavAna zatru che te rIte ArjavAdi sadaguNe A AtmAnA hitakArI mitra che. krodhane jItavAthI kSamA Ave che, mAnane jItavAthI saraLatA prApta thAya che, mAyAne jItavAthI kamaLatA ane lebhane jItavAthI nirlobhatA prApta thAya che. cAra kaSA para vijaya meLavIne Ape A mahAna guNanI prApti karI che. dhanya dhanya che Apane ! kSamA, saraLatA, kamaLatA, Page #1006 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA re nirlobhatA e cAre AtmAnA hitakArI, niHsvArthI mitra che. AvA mitra bhAgyazALI, laghukamI jIvane maLe che, mATe Apa vaMdanIya ane pUjanIya che. prativAdI prazno kare tyAre tenA praznomAM kayAreka kaThoratA ane dhRSTatA AvI jAya che te ahIM IndranA koI kaI praznamAM jovA maLe che, paNa Indra jeTalA prazno karyA te badhAnA uttara ApatA namirAje potAnI saraLatA, komaLatA, kSamA ane nirlobhatA Adi guNeno viziSTa paricaya karAvyo che. A kAraNathI Indra tenA para mugdha banI gayA ne kahevA lAgyA. he muni ! ApanI saraLatA, komaLatA, kSamA ane nirlobhatA sarvazreSTha, sarvasuMdara ane sarvottama che, kAraNa ke mArA praznonA uttara ApatI vakhate ApanAmAM jarA paNa kaSAya AvI nathI. kaSAya Ave tevA badhA do khaDA karyA, chatAM te kaSAya vijetA ! Ape ApanA saddaguNene sAcavI rAkhyA che. Ape krodha-mAna-mAyA-lobhane jItyA che. je kaSAyo para vijaya meLave che tene zuM lAbha thAya che, tenuM phaLa zuM maLe che te namirAja have batAvaze ne zuM kaheze tenA bhAva avasare caritraH zubhAnI vAto sAMbhaLIne zeTha kahe che zubhA ! tuM je zabdo bolI rahI che te tArA mukhamAM zobhe che kharA ? zubhA kahe, pitAjI! huM je boluM chuM te badhuM vicArIne satya boluM chuM ane satya rahevAnuM che. Ape mane je zikhAmaNa ApavI hoya te Apa, paNa ApanA putrane svIkAravAnI vAta bhUlI jAva. e vAta traNa kALamAM, banavAnI nathI. zeTha te tyAMthI gayA. thoDIvAramAM pAchA AvyA ne kahe che, zubhA ! tuM game tema bole che. "strInI buddhi te paganI pAnIe" huM mUrkha nathI ke tuM kahe ke huM tamArA dIkarAnI vahu nathI e vAta sAcI mAnI lauM. jyAM kizoranI vahu "zabda" bele tyAM zubhA be kAnamAM AMgaLI nAMkhI de. zubhAne e zabda sAMbhaLavo paNa gamato nathI. zeTha kahe zubhamati ! te tArA mAtA pitAne vicAra karyo che? tArA mA-bApa kaNa? tAruM kuLa koNa? huM sAro chuM ke tArA mAbApane kahevaDAvatuM nathI. teo jANe to temane paNa ema thAya ke zuM mArI dIkarI AvI kuLabaMpaNa, kuLakalaMkinI nIkaLI ! haju tane kahuM chuM ke tuM samajI jA, to tArA piyaranI ne sAsarAnI AbarU, Ijjata jaLavAI rahe. tAruM vacana Arya saMskRtinuM khUna karanAra che. yAda rAkhaje, duniyA eTalI badhI udAra nathI ke tArI vAtane mAnI le. merI bAtake sacca na mAne, kisIkI paravAha nahi, mujhe kiMmata hai mere vacanakI, vacana aNumela ratna zubhA kahe che duniyA mArI vAtane mAne ke na mAne tenI mane paravA nathI, mane mArA vacananI kiMmata che. huM mArA vacanane satInA vacananI jema pALIza. zeTha samaje che ke AkAza-pAtALa eka thaze te paNa zubhA pharavAnI nathI, chatAM kahe che zubhA! meM tane mArI putrI samAna mAnI che. haju tuM kAMIka vicAra kara. kizoranuM jIvana tArA hAthamAM che. vAraMvAra ekanI eka vAta sAMbhaLatA zubhAnuM dila raDI uThayuM. ahA bhagavA nI Page #1007 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArA retre huM kevI kamabhAgI chuM ! jyAM jAuM tyAM duHkhanA DuMgaro tUTI paDe che. meM kevA pApa karyA haze ! zubhA ema vicArI rahI che tyAM jamavAne samaya thayo eTale zubhA kahe, pitAjI! Apa jamavA mATe padhAro. zubhA te keInA para roSa rAkhatI nathI. zeTha kahe tuM kizorane pati tarIke svIkAra to huM jamIza, nahi to mAre jamavuM nathI. na jamavuM hoya te saMthAro karo, (hasAhasa) paNa huM kizorane pati tarIke svIkAravAnI nathI. je mArA pati che ja nahi tene pati kahuM ja kevI rIte ? tame kaho ke kizora tAre bhAI che te huM bhAI gaNIne badhI sevA karavA taiyAra chuM. tenI badhI sevA karIza paNa pati tarIke te nahi ja. zeThanA manamAM thayuM ke have ene te dhamakI ApavA jevI che. kaI paNa hisAbe zubhAne kizorane pati manAvIne chUTaka karIza. zubhamatie zeAdhelA suMdara upAya -zeTha jamavA beThA. eka keLiye memAM mULe tyAM teo raDavA lAgyA. zubhA te A zeThanuM kRtrima nATaka joyA kare che. zubhA kahe, pitAjI ! Apa zoka kare choDI do. bhAgyanI ramata pUrI thatAM duHkha paNa sukhamAM pheravAI jaze. zubhA ! tuM e koI upAya batAva ke jethI gharamAM sAruM vAtAvaraNa AnaMdamaya banI jAya. jyAM sudhI e na bane tyAM sudhI mAruM haiyuM karIne besI zakaze nahi. zubhA kahe, badhAne duHkhathI mukta karavA mATe mane eka upAya sUjha che. ko - upAya ? zeThane upAya jANavAnI AturatA vadhI. zubhamatie kahyuM, upAya che paNa bhAre nahi paDe ne ? tenI sAthe eka zarata che. zubhA ! je badhAnA duHkha dUra thatA hoya ane sukhane sAgara laherAtA hoya to eka zarata nahi paNa tuM je kaheze te karavA taiyAra chuM. tuM have mane upAya jaladI kahe. have mane adhIro na banAva. pitAjI ! mArI zarata svIkAraze te kharAne ? je te kizorane svIkAravA taiyAra hoya te mAre eka nahi, aneka zarata mAnya che. pitAjI ! tame ApaNA mahArAjAne bolAvo. teo je nakkI karaze tema karavA huM taiyAra chuM, e zarata tamane mAnya che ne ? zubhamati! te sAre. upAya zo. huM kAle rAjAne AmaMtraNa ApavA jaIza. zeThanA manamAM eka vAta gUMthAyA kare che ke A zaratamAM koNa jItaze ? chatAM manamAM saMtoSa thayo. rAjAne thayeluM adabhUta Azcarya -bIje divase lakSamIdatta zeTha rAjyamAM javA taiyAra thayA. kacerI ThaTha bharANI che, tyAre te rUmAlathI DhAMkelo thALa laIne gayA. zeThane jotAM badhAne Azcarya thayuM ke A koNa haze? je kaI divasa sabhAmAM AvatA nathI, tethI badhAne navAI lAgI. are....A te lahamIdatta zeTha che. e te khUba lebhIyA ne kaMjusa che. evA zeTha Aje cAMdInA thALamAM rAjAne zuM ApavA AvyA haze ? zuM temanI mati sudharI gaI? guNadatta rAjAe rUmAla kholIne thALa je, te thALamAM uttama prakAranA motI che. motI jotAM rAjA navAI pAmyA. aho ! A te kevA uttama ane suMdara motI !A motI kaI rajavADAnAke zeThanA gharanA nathI. mArA khajAnAmAM paNa AvA metI nathI. A te kaI daivI metI lAge che. AvA matI meM kyAMya joyA che kharA. Page #1008 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA 2 motI he guNacaMdrakA jaisA, esA guNadatta sece, jarUra milegA merA bhAImanameM harSa apAra. vicAra karatAM yAda AvyuM ke amane phAMsInA mAMcaDe laI gayA tyAre mAre nAne bhAI raDe hato ane tenA AMsunA je metI banyA hatA tevA ja A motI lAge che. mArA bhAIne zodhavA meM AkAza pAtALa eka karyA, chatAM guNacaMdra ja nahi, tenuM nAmanizAna paNa maLyuM nahi, paNa A motI mArA dilamAM eka AzvAsana Ape che ke mAro bhAI jIvato che. motI maLyA che te mAro bhAI paNa maLaze kharo. guNadattane rAjya maLyuM chatAM rAjasukhamAM bhAIne ke mAtA pitAne bhUlyA nathI. haju lagna paNa karyA nathI. mArA bhAInuM mukha joIza pachI lagna karIza. rAjasabhAmAM be siMhAsanamAM moTA siMhAsane paNa besato nathI. mAro bhAI maLaze pachI siMhAsane besIza. keTalo bhAI pratye prema ! Aje AvA bhAI jevA maLe kharA ? are eka bhAI sukhI hoya te bIjA bhAIne dhaMdhAnI lAIna paNa na batAve. motI joIne rAjAne camaka lAgI che. manamAM AzA baMdhANI che ke mAro bhAI have mane maLaze, paNa atyAre bolavAmAM majhA nathI, je huM atyAre kaMi kahIza to vAta bagaDI jaze tethI rAjA kaMI bolyA nahi. rAjA zeThane pUche che atyAre Apane A bheTa lAvavAnuM zuM prajana? prajana vinA keI karoDanI milkata bheTa dharavA Ave nahi. Apa zA kAraNe ahIM AvyA. che? zeTha te pAkA vANIyA hatA. vIsA nahi paNa vIsamAM daza umere to tIsA vANIyA hatA. zeThe kahyuM mAre kaMI kAma nathI. huM mAro svArtha sAdhavA ke kaI AzAthI nathI Avyo paNa mArA dIkarAnA lagna thayA. enI khuzAlImAM bheTa dharavA Avyo chuM. ApanI mArA para amIdraSTi che eTale paise to ghaNuM che. meM mArA dIkarAnA lagnamAM rUpiyA 10 lAkha kharcA che te mahArAjAne kema bhUlAya? "zeThanuM mahArAjAne AmaMtraNa"- A rAjA kaMI budadhu na hatA, te paNa visA vANIyA hatA. te samajI gayA ke A zeTha khoTI vAta karatA lAge che. zeThanA dIkarAnA lagna kAle thayA nathI tethI rAjAe kahyuM-zeTha, lagna thayA to ghaNo samaya thayo che. bheTa lagna samaye hoya athavA jAna laIne jAya ke kare paraNIne Ave tyAre hoya, paNa ATale badho samaya vItI gayA pachI heya? mATe Apa kaI paNa kAraNa chUpAvyA vinA vinA saMkece je vAta hoya te kahe. mahArAjA ! mArI eka namra araja che ke Apa mArA mahelamAM jaldI padhAro ne ApanI pavitra caraNarajathI mArA mahelane pavitra banAvo. ApanA punita pagalAM mArA AMgaNe thAya to huM bhAgyazALI gaNAuM. rAjA kahezeThajI! tamAre ghera lagna mahotsava te keTalAya mahinAthI ujavAI go che. have vagara kAraNe tamArA mahele AvavAnuM zuM prayojana che ! mahArAjA ! Apa mArA upara kRpA karI jarUra padhAro. huM bahu duHkhI chuM. mAro dIkaro duHkhI che, ne putravadhU paNa duHkhI che. zeThajI! Apa te mahAsukhI che, chatAM Apa kema kaho cho ke huM bahu duHkhI Page #1009 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 904 zAdI ratna chuM? he narAdhipa ! ApanI kRpAthI mArA putranA lagnanuM kArya te khUba AnaMdathI patI gayuM che, paNa have moTI muzkelI ubhI thaI che. have zeTha kevI rIte rAjA pAse potAnI vAta raju karaze ne rAjI kevI rIte te duHkha dUra karaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM-103 kArataka suda 13 ne semavAra tA. 8-11-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene! A saMsAramAM dareka jI pragati Irache che. mAnava mAtra unnati, pragati, krAMti ane vikAsane mATe prayatna kare che. Aje badhA bole che ke ame pragatinI dizAmAM AgaLa vadhI rahyA chIe. vijJAne bhautika kSetramAM ghaNI pragati karI che. rekeTa, plene Adi vAhanothI mAnava AkAzamAM uDavAne prayatna kare che paNa chevaTe zuM? e sukha ApanArA sAdhane ghaNIvAra bhayaMkara vinAza sarjI de che. - jJAnI bhagavaMto kahe che ke sukhanA be prakAra che. eka aMtarAtmAnuM sukha ane bIjuM puNyathI maLatuM sukha. aMtarAtmAnuM sukha evA prakAranuM che ke jene meLavavA AtmAne bhagIratha purUSArtha kare paDe che. te sukha maLyA pachI kayAreya jatuM nathI. puNyathI maLatuM sukha evA prakAranuM che ke je thoDI mahenate maLe che. ene meLavavA mATe vadhu puruSArthanI jarUra paDatI nathI. e sukha bheLavavAmAM sArA lAgatA hoya paNa aMte dago denAra che. e sukha kayAre cAlyuM jaze tene bharoso nathI. eka vAta te nakkI che ke sukha te zAzvata hovuM joIe. eka vakhata malyA pachI jene aMta nahi. AtmAnuM akhaMDa ane nityasukha meLavavA mATe jJAnI bhagavaMtoe zAstramAM upAya batAvyA che. samyakajJAna-darzana-cAritra-tapa. A upAyone je mAnavI hAtha dhare te jarUra akhaMDa zAzvata AtmAnuM sukha meLavI zake. jemane AtmAnuM sukha meLavavAnI laganI lAgI che evA namirAjarSi IndranI parIkSAmAM pAsa thayA tethI Indra temanA caraNamAM mUkI paDayA. sonuM agnimAM paDe tyAre tenuM mUlya thAya che, hIro sarANe caDhe tyAre tene mUlya aMkAya che. namirAja IndranI parIkSAnI sarANe caDhyA tyAre temanA mUlya thayo, ane Indra tenA caraNamAM namI paDayo. Aje mAnavIne mUlya karAvavuM, bahumAna karAvavuM game che paNa kasoTInI sarANe caDhavuM gamatuM nathI. mATIne ghaDe banatA pahelA ghaDAe keTalA kaSTa veThayA, ghaDo banI gayo paNa jyAM sudhI te agnimAM paripakva thatuM nathI tyAM sudhI ghaDAnA mUlya aMkAtA nathI, jyAre agni parIkSAmAMthI bahAra Ave tyAre tenA mUlya aMkAya che. A mAnavajanma AryabhUmi, AryakuLa, jainadharma ane jinazAsana badhuM maLyA pachI jIvana je raMgarAgamAM, pApanI pravRttimAM gumAvo te te jIvananA mUlya nahi thAya. A jIvana dvArA karmo khapAvI mekSa meLavavA purUSArtha karIe ane te mATe je kaSTa sahana karavuM paDe te karIe, Page #1010 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArada ratna 905 to jIvananuM sAcuM mUlya samajya kahevAya. jyAre bhArata de .jhAda thayo tyAre vIra sainikonuM keTaluM zUrAtana hatuM ke bhale ame khapI jaI e paNa amAre deza te svataMtra thavo joIe. mAthuM mUkyA vinA mAla na maLe. namirAje karma saMgrAmamAM mAthuM mUkI dIdhuM, chevaTe Indrano parAjya thayo tethI rAjarSinA caraNamAM paDI temanI stuti kare che. dhanya che dhanya che tamane ! tamAro vijaya thayo. satyane satya kahevuM paDe. mAnavI kadAca mAna-mAyAne vaza thaIne asatya bole paNa chevaTe namyA vinA chUTake thato nathI, tema Indra namI paDayA ne AzIrvAda ApatA belyA. iha si uttamo bhante, pacchA hAhisi uttmo| loguttamuttama ThANa, siddhigacchasi nIrao // 58 // he bhagavAna ! Apa A lekamAM uttama che ne paralokamAM paNa uttama thazo tathA karma rUpI rajathI rahita thaIne lokamAM parama uttama je mokSa sthAna che tene tame prApta karazo. Indra kahe che he bhanta ! Apa A lekamAM te uttama guNovALA che ne paralokamAM paNa uttama banavAnA cho. A ja Indra pahelA namirAjane zuM kahetA hatA ? he nasirAja! tame te kAyara cho. dIkSA koNa le ? je saMsAra calAvavAmAM kAyara hoya te dIkSA le. have Indra zuM kahe che? he bhagavAna ! mane khAtrI che, vizvAsa che ke Apa mokSamAM javAnA cho. rAjarSinI vizuddha utkRSTa pariNAmadhArAthI te mokSamAM jaze ema nizcaya thatAM te rAjarSine bhagavAna zabdathI saMbodhana kare che. te kahe che ke Apa AlekamAM te uttama che ane paralekamAM paNa uttama thaze eTale siddha gatine pAmazo. devalokamAM jAya te tyAMthI pAchuM AvavuM paDe paNa Apa evA sthAnane pAmazo ke jyAMthI pAchuM AvavuM na paDe. A uttama sthAna kyAM AvyuM ? Apane khabara che? uttamasthAna eTale mokSa. te lokane cheDe ane alokane mAthe che. jyAM che dravyonI asti che tene loka kahevAya ane jyAM cha dravyo nathI paNa mAtra eka AkAza che tene aloka kahevAya. lekamAM dharmAstikAya Adi cha dravyo che. dharmAstikAya ApaNane cAlavAmAM sahAya kare che. adharmAstikAya ubhA rahevAmAM, AkAzAstikAya jagyA ApavAmAM sahAya kare che. kALa dravya samayanuM mApa batAve che. te aDhIdvIpamAM sUrya-caMdranA pharavAnA samayathI laIne palyopama, sAgaropama AdinA pramANano nizcaya thAya che, tethI aDhIdvIpane samayakSetra paNa kahe che. jJAna-darzana cAritra-tapa-sukha, vIrya ane upayoga e jIvanA lakSaNa che. zabda, aMdhakAra, udyota, prabhA, chAyA, varNa, gaMdha, rasa, sparza, saDana-paDana e badhA puddagalanA lakSaNa che. A cha dravya lokamAM che. jIva jyAre sarva karmothI rahita bane che tyAre lekanA cheDe jaIne rokAI jAya che, kAraNa ke jIva dharmAstikAyanA AdhAre gati kare che ane dharmAstikAyanI sattA lokathI AgaLa nathI, tethI, mukta jIva lekane cheDe jaIne aTakI jAya che. evA uttama sthAna siddha gatine tame pAmazA. jyAM anaMta avyAbAdha zAzvata sukha che. Apane mArA koTI koTIvAra vaMdana ho. Page #1011 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratnA evaM abhitthuganto, rAyarisiM uttamAi sddhaae| payAhiNaM karento, puNo puNo vandai sako // 59 // A prakAre uttama zraddhAthI rAjarSinI stuti ane pradakSiNa karatA thakA Indra temane vAraMvAra vaMdana kare che. namirAjanI daDha zraddhA, temanuM uttama cAritra joIne Indra vAraMvAra vaMdana karavA lAgyA. jyAM tyAga che, saMyama che, varAgyanI jhalaka che, guNonuM sauMdarya che tyAM keI ne kahevuM paDatuM nathI ke tame ene namo. e te pitAnI jAte ja namI paDavAnA. evA cAritra saMpanna sAdhakane jatAM tenA badhA aMge namI jaze. guNo dvArA manuSya sarvatra badhAno pUjanIya, mAnanIya bane che. saddaguNa dharmiSTa AtmAono sAdhAraNa manuSya te zuM devo paNa Adara kare che, vaMdana kare che. guNAnurAga badhA guNAmAM eka viziSTa guNa che. guNa te ghaNuM hoI zake paNa guNAnurAgI eAchA jovA maLe che. mirAjanA guNe jaIne Indra temanA caraNamAM jhukI gayo. A te mahAna purUSa hatA, mekSAthI jIva hatA tethI temane badhA nAme paNa saMsArI AtmAomAM je pavitratA hoya to te pApIne punita banAvI zake che. eka satyavAdI, pramANika, nItivAna DokaTara hatA. te koIne anItine paise letA nahi. eka vAra temane keIne tyAM vijhITa javAnuM thayuM. vijhITa khamI hatI. mANasonI hatyA karanAra eka khUnI bahAravaTIyeA hato. enA ghera vijhITa javAnuM thayuM. te bahAravaTIyAne dIkaro bimAra paDyo hato, tethI te aDadhI rAtre DokaTara pAse Avyo ne kahyuM, Apa atyAre ne atyAre mAre tyAM padhAre ne mArA dikarAne bacAve. te bahAravaTIyAnuM nAma te narasiMha hatuM. nAma te sarasa hatuM paNa guNa tevA na hatA. narasiMha AtmAne siMha na banyo ane mane ne saMsAranI mAyAne siMha bane. DekaTara oLakhI gayA ke A to mahA gUDe che. bahAravaTIye che, paNa vicAra karyo ke huM DekaTaranuM bhaNyo chuM te mAruM bhaNatara je rogathI pIDAtA daradIone sahAyaka na bane te e bhaNatara zA kAmanuM ? mArI pharaja che ke Aje mAre javuM joIe. tenI patnIe ghaNI nA pADI paNa DokaTara te uThyA. pote gADImAM beThA ne narasiMhane paNa sAthe gADImAM besADyo. pApane paise mAre na joIe. DokaTare narasiMhanA ghera jaI tenA dIkarAne barAbara tapAsyA. traNa IMjekazana ApyA, davA ApI, pachI kahyuM ke Apa cAra divasa barAbara davA levA Avaje. huM ahIM atyAre aDadho kalAka beTho chuM. mane zraddhA che ke tamArA dIkarAne jarUra sAru thaI jaze. thoDIvAra thaI eTale DeAkaTare javAnI taiyArI karI tyAre narasiMha kahe che DokaTara sAheba ! Apa phI letA jAva. narasiMhe daza daza rUpiyAnI pAMca kaDakaDatI navI noTe DokaTaranA sAme dharI. DokaTare kahyuM, huM paisA nahi lauM. sAheba, paisA kema nahi ? ApanI phI vadhu thatI hoya te vadhu ApuM. bhAI! phI tuM Ape che tenA karatAM vadhu che, paNa mAre tAre paise levo nathI. A paiso nItino nathI paNa pApano Page #1012 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaradI ratna 907 paiso che. keTalAyanA lehI ane Asane paise che, mATe e paisA mAre na joIe. khUnInA gharamAM ubhA rahIne tene khUnI kahevo ne spaSTa vAta karavI e sahela vAta nathI. che tamArAmAM ATalI tAkAta! narasiMha kahe-DokaTara sAheba! mArA bApadAdAthI A dhaMdho cAlyo Ave che. Apane ApavA mATe amArI pAse bIjI koI kamANI nathI. je che te A pApanI kamANI che. DokaTare kahyuM. mArI patnIe mane ahIM sudhI AvavAnI nA pADI chatAM huM DokaTara tarIkenI mArI pharaja bajAvavA Avyo. tArA chokarAne davA, ijekazana ApyA, aThavADIyAmAM tene sAruM thaI jaze, chatAM jarUra paDe te mAre tyAM Avaje, mane jarUra lAgaze te huM paNa AvI jaIza, davA paNa ApIza, paNa A pApanI kamANI levAne mane Agraha na karazo. huM evA anItinA, pApanA paisA nahi lauM. adhamInI eka pAI paNa mArA gharamAM leto nathI. narasiMha te A sAMbhaLIne avApha thaI gayo. enI noTo enA hAthamAM rahI gaI tenA manamAM eka vicAra Avyo eTale kahyuM, DekaTara sAheba ! A noTo para pApanI kamANI sikko kyAM mAryo che? dareka neTe TaMkazALamAMthI Ave che, tyAM nIti-anItine bheda kayAM rahyo ? narasiMha! neTe te badhe ekanI eka phare che paNa eka neTa jAtamahenatathI, pramANikatAthI meLavI hoya e enI nItinI kamANI che, paNa e ja noTa enI pAsethI kaI chInavI le che tyAre te pApanI kamANI bane che. pApanI kamANI jyAM jAya tyAM anartho ubhA kare che. tamAre pApanA paisA ApIne zuM mArA kuTuMbane herAna parezAna karavuM che? mAro AtmA mane kahe che ke je divase pApanI, anItinI kamANI laIza te divase tAre puSpa jevo parivAra tArA hAthe kacarAI jaze. pote DAkanA gharamAM ubho che chatAM bhaya rAkhyA vagara keTaluM bedhaDaka kahe che ! satyane satya kahenArA mAnavI duniyAmAM bahu ochA jovA maLe che. narasiMha DekaTaranI A vAta samajI zakyo nahi. je dhana mATe mANasa aneka pApa kare che enA badale paisAne hAtha lagADatA A DokaTarane ATalI badhI ghaNA-napharata kema thAya che? chele kahe che DokaTara sAheba! davAnA te paisA le. DokaTara kaheatyAre nahi. je divase jAta mahenata karI tuM nItithI paisA lAvIza tyAre jarUra laIza. eTaluM kahIne DokaTara te potAne ghera AvyA. aThavADiyAmAM te narasiMhanA dIkarAne sAruM thaI gayuM, pachI te keTalAya mahinAo sudhI dekhAya nahi. DokaTaranA manamAM thayuM ke have chokarAne sAruM thaI gayuM haze eTale Avato nathI. A bAju DokaTaranA gayA pachI DekaTaranA zabdo narasiMhanA kAnamAM guMjavA lAgyA. "jAta mahenata karI nItino paise lAvIza tyAre huM laIza." A zabdothI narasiMhanA dilamAM coTa lAgI. game te rIte mahenata karI paisA meLavI DokaTaranA paisA to cUkavavA joIe. A pramANe vicAra karI bApa-dIkaro jaMgalamAM gayA. lAkaDA kApIne lAkaDAne bhAre bAMdhyo. bhAro laIne DokaTarane tyAM AvyA. DokaTaranA manamAM thayuM ke meM te lAkaDA maMgAvyA nathI ne A koNa bhAro ApavA AvyuM haze ? DokaTara bahAra AvyA. be mANasone jotAM oLakhI gayA ke A te narasiMha cera ane ene yuvAna putra che. Page #1013 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 808 zAradA re DokaTarane jotAM narasiMhe kahyuM, DekaTara sAheba! A ame jAtamahenata karIne, parase pADIne nItithI meLavelI kamANI che. Apa laI le ne mane RNamAMthI mukta kare. belo, kyAM mUkuM ? A jotAM DokaTaranA romeromamAM AnaMda thayo. temanuM haiyuM nAcI uThayuM. temaNe baMnenA mAthA parathI lAkaDAne bhAro utarAvyuM. lAkaDA sIsamanA ne sArA hatA. DekaTare kahyuM, narasiMha! A bhArAnI kiMmata mArI vijhITa phI ane davA karatAM paNa thoDI vadhAre che. mAruM mana kahe che ke ApanA dikarAnI jiMdagI je bacI hoya te mAtra mArI davAthI nahi paNa mArA mananA daDha saMkalpa bacAvI che. narasiMha kahe, DekaTara sAheba ! meM atyAra sudhI tamArA jevA nItivAna, pramANika DokaTara kyAMya joyA nathI. narasiMha ! teM tAro pApamaya dhaMdhe eka divasa mATe choDayo che ke kAyama mATe? jo tuM tAro pApano dhaMdho choDI de to tane mArA davAkhAnAmAM paTAvALA tarIke rAkhIza ane tArA dIkarAne kesa kADhavA besADIza ne AgaLa jatAM ene kaMpAunDara banAvIza. pApano paiso gharamAM na Ave enI A DokaTaranI keTalI takedArI ! Aje AvA DokaTara jovA maLe che kharA? A DekaTaranA daDha nizcaye ghora pApInuM paNa kevuM parivartana karyuM ! caramAMthI zAhukAra banAvyo. kaMIka vAra sAro saMga maLatAM khUnI muni banI jAya che. jevA ke arjuna mALI, daDhaprahArI vagere. DekaTarane tyAM je davA levA Ave te badhA kahe che ke A te DAku hato te che. nItinA dhanamAM keTalI zakti che! DokaTaranI nItinuM dhana levAnI daDha bhAvanAe pApI pAvana banI gaye. cora maTI mAnava banI gayo. ka paraMparAthI cAlyo Avate pApane dhaMdhe ceranA gharamAM baMdha thaI gaye. namirAjanA saMyamanA prabhAvathI, cAritranA camakArathI Indrane hadaya palse thaI gayA, tethI rAjarSinI stuti ane pradakSiNA karatA thakA laLIlaLIne vAraMvAra vaMdana karavA lAgyA. vaMdana karatAM temane tRpti nathI. are, vaMdana karavAmAM paNa mahAna lAbha che. utkRSTa bhAve vaMdana karatAM jIva nIca netra kamane khapAve che ne uMca gotra karma bAMdhe che. Indra te namirAjarSine vAraMvAra vaMdana kare che. koI paNa pakSapAta vinA guNavAnI prazaMsA karavI, temano Adara-satkAra kara, yathAzakti sevA karavI ane temanA pratye nirmaLa zraddhAbhAva pradarzita karavo e guNAnurAgInuM sauthI prathama kartavya che. A bhAvathI prerita thaIne Indra namirAjarSine vAraMvAra vaMdana karyA. vaMdana karIne have javAnI taiyArI karaze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. caritra:- duHkha dUra karavA AmaMtraNane svIkAra :-zubhamatinA kahevAthI zeTha rAjAne AmaMtraNa devA gayA. moTA mANasane bolAvavA hoya tyAre pahelA temane rAjI te karavA paDe ne? tethI kiMmatI amUlya motI rAjAne bheTa dharyA ne pachI pitAne ghera padhAravAnuM AmaMtraNa ApyuM. rAjAe kahyuM, vagara kAraNe atyAre AvavAnuM zuM prajana? tyAre zeThe kahyuM, mahArAjA ! huM zI vAta karuM ! mArA duHkhanI kathanI kene kahuM? mAre ekano eka dIkaro che. mAro dIkaro paraNIne AvyA tyAre A sabhAmAM Page #1014 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 909 beThelA sau kAie joyA che. kevA devarUpa jevA dIkarA hatA, paNa paraNIne AvyA pachI putravadhUnA sparza mAtra thayeA tyAM mArA vahAla sAyA dIkarA raktakADhIceA banI gayA. tenA zarIramAMthI leAhI parUnA DhagalA thAya che. enI durgaMdha eTalI mAre che ke tame enI pAse ubhA rahI na zakeA. mArI putravadhU dekhAvamAM tA ghaNI suMdara che, paNu kANu jANe enA sparza mAtrathI mArA dIkarAnI A sthiti thaI che, chatAM putravadhU ane khelAvatI nathI ke enA sAsu dRSTi paNa karatI nathI. mArI A sthiti thaI che. vahune vageAvavA karatA karmone vageAvavA sArA. mArA dIkarAnA karmo evA haze ke vahu temAM nimitta banI. sAheba ! vahu kizoranI chAyA paNa letI nathI. tene samajAvavA ghaNAM prayatnA karyA paNa te kizorane svIkAravA taiyAra nathI. have Apa jaldI mArA ghera padhArA ne mAruM duHkha dUra karo. Apa parama divase jarUra padhAro. rAjA kahe, zeThajI! meM hajI sudhI AvI vAta sAMbhaLI nathI ke keAInA sparzathI kAI ne kADhanA rAga thAya. hA, jene AvA roga thayeA hAya enA cepa kadAca lAgI jAya paNa jenuM zarIra nirogI che, kAyA sArI che tenA sparzathI khIjAne rAga thAya e navAinI vAta che, chatAM Apa kaheA che te ApanA duHkhane dUra karavuM te mArI pharaja che, mATe ApanA AmaMtraNane mAna ApI huM jarUra ApanA mahele AvIza ne ApanuM duHkha dUra karIza. sAthI zabda sajelI bhAInI smRti guNadatta rAjA nyAya nItithI suMdara rIte rAjya calAvI rahyA che. temanA yaza cAre dizAmAM phelAyA che. temanA guNeAnI praza sAnI parimala dUra dUra sudhI phelAI rahI che. temanu rAjya eTale jANe rAmarAjya na hAya ! eka divasa matrIjIe rAjasabhAmAM kahyuM, mahArAjA ! ApanA rAjyamAM prajA saMpUrNa sukhI che. prajA Apane mATe eka AzA rAkhe che. maMtrIjI! zI AzA che ? mahArAjA ! ApanI bAjunuM siMhAsana khAlI che. have ApanI uMmara vadhatI jAya che, mATe have Apa jaldI lagna kare.. sAthI vinA rAjamahela zUnakAra dekhAya che. sAthI zabda sAMbhaLatA rAjAne peAtAnA bhAI yAda AvI gayA. are, karAjA ! teM amane baMne bhAI ne kayAM vikhUTA paDAvyA ! hu tA rAjasukhamAM lahera karuM chuM, paNa mArA bhAI kevA du:khamAM haze, ema vicAra karatA temanuM hRdaya bharAI AvyuM. AMkhamAMthI AMsunI dhArA thai. maMtrIjI pUche che mahArAjA ! ApanI AMkhamAM AMsu kema ? maMtrIjI! mAre eka sageA nAnA bhAI che. ApanI vAta sAMbhaLatA mane mArA bhAI yAda AvyA. kAM haze e mArA bhAi ? sukhamAM haze ke duHkhamAM ? tenA vagara badhA sukha mane phikkA lAge che. Apa game tyAMthI enA patto meLavA, pachI hu* lagna karIza. maMtrIjI! mArA manamAM eka yukti sUjhI AvI che. Apa dezodezamAM DhaMDhero pITAvA. sAgaradatta caritra suNAve, guNacaMdra hAla batAye / jo kathA yA sAMcI hasI, rAjAjI AdhA rAjya desI 5 je kAI mane sAgaradatta zeThanu caritra saMbhaLAvaze ane guNacaMdranA patto meLavI Apaze tene rAjA aDadhuM rAjya I daze. dezodezamAM rAjAnA DhaMDherA pITAi rahyo che, Page #1015 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna A bAju lakSmIdatta zeThe guNadatta mahArAjAnA svAgatanI taiyArIo karavA mAMDI. emanA manamAM to AnaMda samAto nathI. have mAruM kArya siddha thaze. rAjA zubhAne damadATI deze, dhamakI Apaze ane nahi mAne te jelamAM pUraze, tyAre te page lAgIne kizorane svIkAra karaze ne? zeThe nokarone orDara ApI dIdhuM. Apa mahelane suMdara zaNagAro, raMgoLI pUro, mahelamAM rezanI karo ne mahela jhAkajhamALa banAvI do. zeThane orDara thatAM mahela zaNagArAI gayo. rAjAne besavAnA sthAne guNacaMdrane mAra mArIne raDAvIne meLavelA AMsunA metInA jhummara banAvIne laTakAvyA. zubhAne khabara paDI ke mahArAjA padhAravAnA che tethI te paNa mahela zaNagAravA lAgI. zeTha samaje che ke rAjA Avaze eTale zubhAne pAvara utarI jaze. zubhA samaje che ke have mArA jIvanamAM navo prakAza Avaze. huM ane mArA pati guNacaMdra baMne zeThanA kArAvAsamAMthI mukta banIzuM. ene e AnaMda che. zubhAne samajAvavA rAjAnuM Agamana":-nakakI karelA divase mahArAjA parivAra sahita zeThane tyAM padhAryA. zeThe temanuM khUba satkAra-sanmAna karyuM. thoDI vAra pachI zeThe rAjAne jamavA besADayA. zeTha zubhA pratyeno prema batAvavA zubhAzubhAkare che. beTA zubhA! bahAra Ava. teM rasoI banAvI che te tuM pIrasavA Ava. zubhA maryAdA sAcavIne ghUMghaTa kADhI pIrasavA AvI. rAjA khUba buddhizALI che. zubhAne joI ne temanA manamAM thayuM ke zuM enI cAla che! zuM enI balavAnI mIThAza che! enuM kAmakAja paNa kevuM guNabharyuM dekhAya che A chokarI zuM evI hoya ! rAjA jamIne siMhAsane beThA., pachI pUchayuM, zeTha ! kaho, zuM duHkha che? zI mUMjhavaNa che? o dInAnAtha ! naeNdhArAnA AdhAra ! anAthanA nAtha ! Apane page paDIne karajeDIne kahuM chuM ke Apa mArI zubhAne samajAve. zeThajI! paNa pahelA Apane putra to batAve. mahArAjA ! e batAvAya e nathI. kema ema ? tenA kAna, nAka kharI gayA che, tenA lehI parUnI durgadha uDe che. Apa te durgadha sahI zakaze nahi. rAjA kahe, huM badhuM sahana karIza, paNa Apa dIkarAne ahIM to lAvo. zeThe kizorane bolAvyo. rojAne vicAra thayo ke tenA sAmuM jovAtuM nathI, pachI A zubhA ene kevI rIte cAle? nA..nA.game tema hoya paNa patinI sevA te karavI joIe ne ? rAjA kahe che zeThajI! Apa satya vAta kaho cho ke putravadhUnA sparzathI tene A roga thayo che? hA, mahArAjA ! paraNyAnI prathama rAtre tene sparza thatAM mAro devarUpa jevo chokaro Avo thaI gayo. rAjA kahe, Apa zubhAne bolAve. zubhamati AvIne rAjAnA caraNamAM namIne ubhI rahI. zubhAne jotAM rAjA kahe che zeTha! tamArI putravadhU te kuLadevI jevI lAge che. chatAM zubhAne kahe che ke tamArI lAja maryAdA dUra kare. huM tamAro bApa chuM ne tuM mArI dIkarI che. huM kayAre paNa parastrIne sAmuM joto nathI, mATe tuM mAro bhaya na rAkhIza. Page #1016 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 911 dIkarI ! sAMbhaLa, tuM jaina dharmane samajelI che. khAnadAna kuLanI dIkarI che. e dIkarInA dharma che ke tenA pati rAgI hAya, kADhI hAya, AMdhaLA hAya ke apaMga hAya, teA paNu tenI sevA karavI joie. tu tArA pativratA dharma kema cUkI gaI che ? paraNelI kanyAnA adhipati tenA pariNita pati hAvA joie. A vAta tamArA mATe kalaMka rUpa che. tamAruM A vartana kuLane, jAtine zAle tevuM che ? rAjA karaDI AMkhe kahe che zubhamati ! tamAruM nAma teA zubhamati che paNa tamArI mati zubha nathI rahI. tame khIjA keAInA premamAM hazeA eTale tame piraNita patine apanAvatA nathI. mArA pati devarUpa che ne raheze :- zubhAe rAjAnI vAta badhI paDelAM sAMbhaLI, pachI te nIcu' joI ne nIDaratAthI kheAlI, mahArAjA ! ApanI vAta satya che. paraNelI kanyAnA mAlika tenA pariNita svAmI hAya, paNa jene tame mArA pati mAnA che te mArA pati ja nathI. dIkarI, tArA lagnanI prathama rAtre tArA sparzathI tene rAtra thayA che ne tuM enI nA pADe che? e ja tArA pati che. mahArAjA ! nahi...nahi... A kuSTa rAgI mArA pati nathI. mArA pati tA devarUpa jevA che. te ja mArA pati che. ne raheze, mATe traNa kALamAM zubhA A vAta svIkArI zakavAnI nathI. zubhA kheAlI rahI che. enA mukhapara cAritranuM teja jhaLakI rahyuM che. tenA khAlavAmAM nizcayatA, aDagatA, vinaya, viveka taravaratA hatA. rAjA kahe dIkarI ! Apa dhIraja rAkheA. jyAre rAganu AkramaNa thAya tyAre deva jevuM rUpa paNa cAlyuM jAya mATe A ja tamArA pati che. jo A kuSTI tamArA pati nathI ne bIjo koi pati che te Apa tenA kAI purAvA khatAvaze ne ? zubhamati kahe-rAjAjI ! A zeThanA putranA roga jInAmAM junA che, tethI enA zarIramAMthI ATalA lAhI parUnA DhagalA thAya che ne durgaMdha mAre che. Apa vaidyane melAvIne tenuM nidAna karAvA eTale satya vAtanI khakhara paDaze. huM sogaMdapUrvaka kahuM chuM ke A zreSThiputra mArA pati nathI. A zeThe pAtAnA kuSThiputrane paraNAvavA mATe badhA prapaMca ane mAyAjALa racI che. emanA vaza ubhA rAkhavA A kapaTajALa bichAvI che. temaNe mane ThagavAmAM bAkI rAkhI nathI. mahArAjA ! have huM tamArA zaraNe AvI chuM. Apa mAru' rakSaNa karI ne A mAyAjALamAMthI mane mukta karI. A zeThanA pajAmAMthI ugaravAnA mane koI rastA na jaDathI tyAre me ApanA sahArA lIdheA che. meM ja zeThane Apane khelAvavA mATe kahyu che. have hAra ke jIta tamArA hAthamAM che. zubhAnI vAta sAMbhaLatA zeThanA peTamAM tela reDAyuM. pApa karyuM... hAya tene bhaya lAge paNa pApa karyuM nathI tene keAnA bhaya hAya ! zeThe pApa karyuM che te pApa have pragaTa thai jaze tema temane dekhAyu, tethI have pApane DhAMkavA hajI rAjA pAse zuM kaheze ne zuM banaze tenA bhAva avasare. Page #1017 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 912 zAradA ratna vyAkhyAna naM-104 kArataka suda 14ne maMgaLavAra tA. 9-11-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne baheno ! mahApurUSo pharamAve che ke anAdikALathI AtmA nijagharane choDIne paragharamAM bhaTake che. AtmA para-vastuo upara mamatva karI vibhAva dazA vadhAre jAya che, paNa vastuo paranuM mamatva aMte AtmAne bhAre paDavAnuM che. bIjAnA baMgalA joI temAM game teTaluM mamatva karo paNa temAM mahAlavA na maLe. tene tame paNa mAne che ne? tema je bAga bagIcA ke baMgalAne potAnA mAnyA che tene paNa para mAnavA jevA che. bIjAnA baMgalA jema tamArA nathI, tema jene tame tamArA mAnyA che te paNa tAtvika dRSTie tamArA nathI. tAttvika daSTie jyAM zarIra paNa ApaNI mAlikInuM nathI tyAM kaMcana, kAminI, ghara vagere te ApaNuM hoya ja kayAMthI? puSpomAM je sugaMdha che te tenA gharanI che tyAre tame mAthAnA vALamAM je nAMkho cho e paragharanI che. e sugaMdha paragharanI hovAthI snAna kare ke tarata jatI rahe che. sugaMdhI tela, attara nAMkhavAthI vALa suvAsita bane paNa e suvAsa vALanA gharanI nathI. gharanI hoya te jAya nahi. AkhA zarIre bhale attara copaDe te te be ghaDI sugaMdha Apaze, paNa aMte te zarIramAMthI durgaMdha chUTe che, kAraNa ke durgadha e zarIranA gharanI vastu che, tyAre sugaMdha e paragharanI uchInI vastu che. A zarIra to evuM durgadhamaya che ke sugaMdhamaya vastuone paNa durgadhamaya banAvI de. enA upara game teTalA vilepana karo te ke paNa e potAne svabhAva na choDe. A nyAya parathI samajAya che ke gharanuM hoya e jAya nahi ne paragharanuM hoya te rahe nahi. jeTaluM paragharanuM che tenA uparanuM mamatva taddana khoTuM che. je vastu mAlikInI hoya tenA paranuM mamatva haju ThIka gaNAya, paNa uchInI vastuo paranuM mamatva aMte mAranAruM che. AtmAne zuddha svabhAva e AtmAnA gharano che. eka vAra jo pragaTI jAya e pragaTyA pachI kaI kALe pAchA na dabAI jAya. AtmAmAM rAga dveSAdi je dekhAya che te badhA karma - ganA nimitte AtmAmAM janmatA vikArI bhAve che. karma saMge dUra thatAM te dUra thaI jAya che. pANI ane sAbune grega thatAM vastrane mela nIkaLI jAya che ne vastra vastranA svarUpamAM AvI jAya che. mela e gharanI vastu na hatI te nIkaLI gayo tema AtmAmAM je rAga-dveSAdi che te AtmAnA gharanA nathI paNa karmanA gharanA che, tethI nIkaLI jAya che ane AtmA zuddha svabhAvane prApta kare che. jemane AtmAnI svabhAva dazAnuM bhAna thaI gayuM che evA namirAjarSie badhI para vastuo uparathI mamatva haThAvI lIdhuM ane AtmAnI akhaMDa jyota prApta karavA saMyama mArge prayANa karyuM. jyAM mamatva che tyAM duHkha che ane samatva che tyAM sukha che. InDe mithilA baLatI batAvI, potAnA parivAranuM karUNa rUdana vagere daye batAvyAM ke je jotAM sAMbhaLatAM duHkha thAya, paNa namirAjane kaI vastu pratye mamatva hatuM nahi, tethI Page #1018 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 13 duHkha kayAMthI thAya? tethI te IndranI sAme paNa daDha rahI zakyA. namirAjanI daDhatA joI Iddhe chevaTe temanA caraNomAM vaMdana karyA. temanA guNagrAma gAyA. temanI stuti-bhakti karI. Aje te ghaNI vAra jovA maLe che ke mAnavImAM kaMI hoya nahi ne bahArathI tenA guNa gAtA hoya. Aje jyAM juo tyAM dhanavAnanA mAna sanmAna thAya che, temanI pUjA thAya che. jeTalA dhanavAnA mAna che teTalA dharmiSThanA mAna nathI. keI mANasa dharmiSTha, sadAcArI, sAdhu jevuM Adarza jIvana jIvatA hoya paNa je garIba hoya te tenI kAMI kiMmata nahi ane dhanavAna mANasa vyasanI hoya chatAM e pUjAya che. namirAjamAM to jevuM AcaraNa evI vAta che. te kevuM uttama jIvana jIvyA haze ke InTe temanI stuti karI, guNagrAma gAyA. temane samajAI gayuM ke cAritra e mahAna che. dhanya che dhanya che namirAja tamane ke ATalA bhautika sukha maLavA chatAM tame tene Thokara mArIne cAlI nIkaLyA. Ape cAritrane zreSTha gaNyuM. A rIte banne rAjarSinI stuti karI, vaMdana karyA, pachI zuM karyuM te have batAve che. ___ to vandiuNa pAe, cakaM kusalakkhaNe muNivarassa / ___ AgAseNuppaio, laliyacavala kuMDala tirIDI // 60 // tyAra pachI caka ane aMkuzanA cihnothI yukta muninA baMne caraNomAM vaMdana karIne aticaMcaLa, suMdara kuMDala ane mukuTane dhAraNa karelA Indra AkAzamArgathI potAnA devalokamAM cAlyA gayA. je mahApurUSa hoya che temanA paganA taLIye dhvaja, aMkuza, caka ane padma AdinA uttama cihno hoya che, tathA A uttama lakSaNovALA mahApurUSanI sevAbhakti paNa ucca koTInA bhavya jene prApta thAya che. Indra namirAjanI aMtaranA premathI, uranA umaLakAthI bhakti karI rahyA che. mahApurUSanI bhakti ApaNA mahAna bhAgyadaye maLe che. mahArAjA kumArapALanA gurU hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja hatA. kumArapALa rAjAnI gurUbhakti ajoDa hatI. zuddhabhAve saMyama pALatA AyuSya pUrNa thatA hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja kALadharma pAmyA. AvA mahAna zAsanasamrATa, dharmadhuraMdhara gurUdevanI beTa jaina samAjane bahu vasamI lAge che. temanA kALadharmanA samAcAra sAMbhaLatA saunI AMkhamAM AMsu AvI gayA. ararara...zAsananA ratna, mahAnajJAnI AcArya gurUdeva zuM cAlyA gayA? nAnA moTA saunA dilamAM AghAta hato. je Adarza jIvana jIvI jAya che ne janatAne kalyANanI keDIe caDhAve che, jemaNe mArga bhUlelA jIne sAco mArga batAvyo che evA AtmA jyAre A duniyAmAMthI vidAya le che tyAre temanI pAchaLa duniyA AMsu sAre che. te AtmA te hasate hasate jAya che paNa temanA guNa badhAne raDAve che. ' hemacaMdra AcAryanI jyAre pAlakhI nIkaLI tyAre temanI mazAnayAtrAmAM hajAronI mAnavamedanI umaTI hatI. badhAmAM mokhare gurUbhakta mahArAjA kumArapALa hatA. kumArapALa rAjA aDhAra dezanA mAlika hatA. pahelA teo jainadharma pAmyA na hatA. hemacaMdra AcAryanA samAgamathI, temanA sadupadezathI temaNe jainadharma svIkAryo ane sAcA jainadhamI Page #1019 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA 29 banyA. dharma pratyenI temanI zraddhA eTalI daDha hatI ke temanI dharmazraddhAnI parIkSA karavA devI AvI ane kumArapALa rAjAnA zarIramAM asahya vedanA ne roga mUkyo, chatAM jarApaNuM DagyA nahi ke dharmathI calita na thayA. hemacaMdrAcArya gurUdeva pAsethI teo dharmanA svarUpane samajyA ane dharma pAmyA tethI temane te mahAna upakAra mAnatA ne sevAbhakti karatA. hemacaMdrAcAryanI pAlakhI nIkaLI tyAre te sauthI AgaLa hatA. caMdananA lAkaDAthI AcAryazrInA dehane agnisaMskAra karavAmAM Avyo. AcAryazrInA nazvara dehane bhasmIbhUta thate joIne kumArapALa rAjA nAnA bALakanI jema poka mUkIne raDyA. hIbakA bharIne raDavA lAgyA. temanI pAse ubhelA maMtrIo, mahAjane, nagarajane A joIne ratabdha banI gayA. badhAne Azcarya thayuM. aha... ApaNA mahArAjA ATaluM badhuM kema raDe che? kayAre paNa temanI AMkhamAM AMsu joyA nathI ne A zuM? aDhAra dezanA mAlika kema ATaluM badhuM raDatA haze ? temaNe te gurUdeva pAsethI nazvaratAnI ghaNI vAta sAMbhaLI che, janma che tenuM mRtyu to nirmANa thayeluM che. je khIle che te karamAvAnuM che. jagatanA sarva padArtho nazvara che. zAzvata eka AtmA che. AvuM jANavA chatAM ATaluM badhuM kema raDatA haze? mahArAjA badhAnA mananA bhAva samajI gayA. temaNe badhAne zAMta pADIne kahyuM- mArA parama upakArI gurUdeva kALadharma pAmyA tethI mArA dilamAM AghAta che, duHkha jarUra che paNa tethI huM rahetuM nathI. e gurUdeva te samanI mahAna sAdhanAthI sadagatine pAmyA che. huM samajuM chuM ke janma che tenuM mRtyu te avazya che, paNa huM mArI jIvanabharanI akSamya bevakuphI upara raDI rahyo chuM. ke mahArAjA ! ApanI evI zuM bhUla che? rAjAe kahyuM-mane khabara che ke gurUdevane rAjapiMDa AhAra khapatuM nathI. bhagavAne dazavaikAlika sUtramAM bAvana anAcAra doSa batAvyA che. jenuM sAdhu kayAre paNa AcaraNa kare nahi ne kare te anAcAra doSa lAge. temAM A paNa eka bela che. " " (rAjapiMDa) vItarAgI saMta je rAjapiMDa AhAra le te tene anAcAra deSa lAge. kumArapALa rAjA kahe che ke huM jANuM chuM ke mArA gurUdevane rAjapiMDa AhAra na khape, chatAM huM rAjA tarIke rahyo. meM rAjAnuM pada na cheDayuM. meM rAjasattA vahAlI karI paNa gurUbhakti vahAlI na karI. mane rAjyane mohana chUTayo tyAre ne ? mane khabara na hota to ATaluM duHkha na thAta, paNa huM jANuM chuM chatAM meM AvuM karyuM? are, raMka banIne huM kaI jhuMpaDAne rahevAsI banyuM hota te mArA annapANu te e upakArI gurUdevane vaharAvI zakata ne ! mArA AMgaNe e parama upakArI gurUdevanA punita pagalA thAta ne! mane dAna devAne amUlya lAbha maLato ne ! mArA para jemane anaMta upakAra che, mArga bhUlelAne mArge caDhAvI jemaNe mArA para asIma kRpA karI che evA gurUdevane AhAra-pANI vaherAvavAnA lAbhathI paNa vaMcita rahI gaye ne! huM ke kamabhAgI ! kevo kamanasIba ! kevo abhAgI ! rAjyanA lebhe A mahAna lAbha paNa gumAvI dIdhA. huM eTalI paNa sevA na karI zakyo? mArI A Page #1020 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAradA ratna 915 bhUla mArA dilamAM mane khaTake che, tethI pazcAtApanA AMsu AMkhamAMthI vahI rahyA che. kumArapALa rAjAnI kevI aneDa gurUbhakti ! ahI Indre namirAjanI khUba bhakti karI, pachI Indre peAtAnuM mULa devarUpa dhAraNa karyuM". brAhmaNanuM rUpa badalIne IndranuM devarUpa lIdhuM, eTale temanA kAnamAM kuMDala paherelA che, mAthe mugaTa paherelA che, hAthe bAnubaMdha paherelA che, devanA badhA zaNagAra sajelAM che. te deva rASine vaMdana kare che tyAre temanA kuMDala jhule che. temanA kuMDalamAM ane mugaTamAM je ratnA jaDelA che tenA prakAza eTalA badhA che ke sUrya-caMdranA prakAza paNa AMkhA lAge. AvA Indra mahArAjAe tyAgI rAjiSanA caraNamAM vaMdana karyA. yAda rAkho, DhavA kAne name che ? karoDapati ke mahAna dhanADhya hAya, are, bhAratanA vaDApradhAna hAya tene namatA nathI paNa jenA jIvanamAM ahiMsA, satya, brahmacarya, acaurya, saMyama, tapa aparigraha bhAvanA ane mAnavatAnI mheMka hAya tenA caraNamAM devA name che. mirAjanA tyAga bAhya na hatA paNa aMtaranA tyAga hatA. khAdya tyAga tA jIve ghaNI vAra karyA paNa aMtaranA tyAga vinA bhava bhramaNa TaLyuM nahi. aMtaranA tyAga vagara bahAranA tyAga e sAcA tyAga nathI. sarpa uparathI kAMcaLI cheADI de eTalAthI tyAga nahi kahevAya, paNa aMdaranI jheranI kothaLI tyAge tyAre tyAga karyo kahevAya. uparanI kAMcaLImAM jhera hotuM nathI. jhera tA enI aMdaranI kAthaLImAM hoya che, evI rIte AtmA khAdya--AbhyaMtara baMne prakAranA parigrahanA tyAga kare tyAre tyAgI hevAya. sAnu -rUpu -ghara Adi bAhya parigraha che, ane rAga-dveSa, kaSAya, mUrchA vagere AbhyaMtara parigraha che. namirAje bAhya, Abhyatara ane prakAranA parigrahanA tyAga karyA, tethI Indra temanA caraNamAM namyA. devA tyAgane name che paNa bhAgane nathI namatA, paNa Aje te| duniyAmAM mATA bhAge bahumAna dhanavAnAnA thAya che. Apa yAda rAkho ke paisA teA Aja che ne kAla nathI. e teA puNya pApanA khela che. Aje dhana meLavavA mATe jIvAnI keTalI DhoDAdoDI che ! keTale talasATa che! paNa A sa`sAra svapnAnI sukhaDI jevA che. (ahIyA pU. mahAsatIjIe svapnAnI sukhaDI para suMdara rasaprada dRSTAMta raju karyuM. hatuM.) svapnAnI khuba khulle " nI nekI zake nahi tema sa`sArA sukSeArthI jIvane kayAre paNa zAMti maLe nahi. namirAja para prasanna thayelA indra zraddhApRvaka rAjane vaMdana, namaskAra karIne AnaMdapUrvaka AkAzamArgethI peAtAnA sthAnamAM eTale devalAkamAM cAlyA gayA ane adRzya thatAM pahelAM divya dhvanithI jayadyASa karyAM ke " jaya hai, vijaya hA ! mahAtmA namirAjanA vijaya hA ! '' indra devaleAkamAM gayA pachI nimarAjiSa e zu karyuM' te A gAthAmAM zAstrakAra bhagavAna matAve che. namI namei aANaM, sakkha sakkeNa coio / saphaLa te 2 vevedI, sAmane vrudgigo // 6 // Indra devalAkamAM gayA pachI sAkSAt IndranA dvArA prerita thayelA athavA namaskAra Page #1021 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 916 zAradA ratna karAyelA mirAjarSi pitAnA AtmAne namAvatA thakA ghara ane videha dezanuM rAjya choDIne saMyamamAM pratiSThita thAya che arthAt saMyamamAM dIkSita thAya che. Indra jevA Indra pitAne vaMdana kare che chatAM manamAM jarA paNa abhimAna AvatuM nathI. Aje te mAnavIne thoDuM mAna maLe tyAM "zerI sAMkaDI ne huM pahoLo" evI dazA thAya che. tamane khabara paDI ke Aje IndIrA gAMdhI AvavAnA che ne temanI bAjumAM tamArI khurazI paDavAnI che, te hajAronI mAnavamedanImAM dhakkAmukkI karIne paNa AgaLa jazo. kadAca kaI kaMIka kahe che ke rAkhIne besazo ke mAre kArDa AvyuM che ne IndIrA gAMdhInI bAjumAM mArI khurazI paDavAnI che. tyAM mAna AvI jAya ke huM kaMIka chuM. jyAre ahIM te rAjarSine Idra namyA, temanA guNagAna gAyA, chatAM jarA paNa mAna nathI AvatuM. sAcA AtmAthI mahAna sAdhake keI moTA purUSonI prazaMsAthI abhimAnamAM taNAtA nathI paNa vadhu namra banatA jAya che. e namratA temanA uttarottara vikAsano hetu che. namirAjarSie potAnA AtmAne namAvyo. pAMca Indriyo ane mana para vijaya meLavyo ne kaSAyone paNa upazAMta karI. have temanA jIvanamAM mAtra eka mekSanI abhilASA che. evA namirAje potAnA mahelane tyAga karyo. videha dezane-mithilA ane sudarzana nagarane tyAga karyo ane saMyama mArgamAM pravRtta thayA. namirAjarSinuM saMyamI jIvana sAdhanA pathamAM AgaLa vadhI rahyuM. vizuddha, nirmaLa cAritranuM pAlana karatA thakA te vicAravA lAgyA. have chellI gAthAmAM zAstrakAre badhAne zI zikhAmaNa ApI che te vAta avasare A caritra -lahamIdatta zeThanA manamAM thayuM ke zubhamati te dhIre dhIre rAjAne badhuM kahI rahI che. je satya vAta kahI deze te mAruM pokaLa khulluM paDI jaze eTale, rAjAne kahe che, rAjAjI ! vahanuM magaja caskI gayuM lAge che. te pAgala jevI banI gaI che. paMcanI sAkSIe lagna karyA e vAta zuM khoTI hoya ? enI vAtane vizvAsa karazo nahi. Apa badhI vAtane saMkelI le eTale enuM magaja zAMta thaI jaze. zubhA kahe-pitAjI! huM pAgala nathI. mAruM magaja ThekANe che. zeThane kaho ke tame tamAruM saMbhALo. have mArA khe vadhu na bolAve. rAjA kahe dIkarI ! satya hoya te tuM kahI de. prapaMcane pragaTa thayelo paDado -pitAjI! satya kahuM chuM ke paMcanI sAkSIe jenI sAthe mArA lagna thayA che te mArA pati te baMdhanamAM paDyA che. e te kharekhara uttama purUSa che. emane te daivI varadAna che. zubhA ! te tuM tArA patine oLakhavAnA keI pUrAvA Ape che? hA, mahArAjA ! e raDe che tyAre emanA je AMsu paDe che tenA motI bane che. zubhA ! tuM kevI rIte jANe che ? pitAjI ! teo jyAre paraNavA AvyA tyAre khUba udAsa hatA. temane udAsa joIne mArA manamAM thayuM ke paraNavA AvanAranA dilamAM te apUrva AnaMda hoya che, paNa A kema ATalA badhA gamagIna dekhAya che? zuM huM temane nahi gamatI houM ? temanI udAsInatAnuM kAraNa jANavA jAnIvAse temane ekalA joIne huM temanI pAse gaI, ane udAsInatAnuM kAraNa pUchayuM, ghaNuM pUchayuM tyAre Page #1022 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziAradA ratna 97 temaNe kahyuM ke, huM tArI jIvana lIlAne samApta karavA Avyo chuM. satI ! huM adhama-pApI chuM. A pApanA phaLa huM kyAM jaIne bhogavIza? satI! mane mApha kara. tyAre meM kahyuM, Apa ema zA mATe bole che ? ghaNuM pUchyuM tyAre kahyuM ke devI ! huM kizora nathI. huM lakSmadatta zeThane putra nathI paNa huM te temane baMdIvAna chuM. teo mane bhADe paraNavA lAvyA che. A zeThane eka putra che te kuSTha rogI che. mAyAkapaTa racI tenI sagAI te karI paNa lagna karavA kevI rIte laI javo? eTale mane bhADe paraNavA lAvyA che. ahIMthI laI jaIne zeTha mane bheMyarAmAM pUraze ne tArI sAme temano kuSThI putra hAjara karaze. motIthI maTelI mananI mUMjhavaNuM -devI! mArA jevo vizvAsaghAtI bIje keNa hoya? huM te A pApa karavA taiyAra na hato, paNa mRtyunA bhayathI hA pADavI paDI. are bhagavAna ! meM mRtyune vahAluM kema na karyuM? te A pApa mAre karavuM na paData ne ? ATaluM bolatA te dhruske dhruske raDavA lAgyA. te raDayA tyAre je AMsu paDayA te motI banI gayA, e motInI meM pioTalI bAMdhI che. A motI mane bhaviSyamAM pUrAvA rUpa banaze ema mAnIne te matI huM sAthe laI AvI chuM. zubhAe te poTalI lAvIne rAjAne batAvI. motI jemAM rAjA camakyA. A metI bIjA keInA nahi paNa ! mArA lADIlA laghu bAMdhava guNacaMdranA che. jeno patto meLavavA dezodezamAM mAro re : pharI rahyo che. bola, bela zubhA! te kayAM che ? tuM mane jaldI kahe A pApI zeke ene kayAM saMtADyo che? guNacaMdra aba kahAM batAo, zeThajI e pUche cUM bole che zeThane hI una ke keDe meM DAlA, zeThane khUba kamAye motI | mahArAjA! A zeThanI to zI vAta karuM ? A zeThe emane bhoMyarAmAM pUryA che. tenA AMsunA motI meLavavA mATe temane zeTha hanTaranA mAra mArIne raDAve che ne tenA AMsunA matI meLave che. A zeThe te ghaNuM motI meLavyA che, paNa kaI divasa peTa bharIne khAvA ApyuM nathI. rAjAjI! joI lo, ApanA upara bAMdhelA A motInA jhummara. A sAMbhaLatA rAjAne ekadama gusso AvI gayo ne kahyuM-A duSTa zeThane pakaDe. bhoMyaruM khelA ne guNacaMdrane bahAra kADho. guNacaMdra te bicAro keTalAya samayathI bhoMyarAmAM paDyo che. jyAM ghanaghora aMdhArUM che. sUryane prakAza paNa jyAM jovA na maLe. rAjAnI AjJA thatAM bheMyaruM ne guNacaMdrane bahAra kADhayo. be bhAInuM madhuraM milana ? -guNacaMdrane jotAM ja guNadatta rAjA jaldI jaIne harSabhera bheTI paDyA. rAmacaMdrajI bAra varSa vanavAsa bhogavIne AvyA ne temane jatAM bharata temane bheTI paDyo ne jevo AnaMda thaye tevo AnaMda guNadatta ane guNacaMdrane tha. baMne bhAI bAra varSe maLyA. baMnenI AMkhamAMthI harSanA AMsu paDyA. guNadatta je bhAI mATe haju lagna karyA nathI, tenI pAchaLa keTalAM gUratA hatA, temane potAne bhAI maLe pachI zuM bAkI rahe ? guNacaMdra te meTAbhAIne vaLagI paDyo. tenuM zarIra te khUba Page #1023 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 918 zAradA ratna sUkAI gayuM che. tene jotAM guNadattanI AMkhamAM AMsu AvI gayA. vIrA ! te keTalA duHkha veThayA ! huM A ja gAmamAM rAjA hovA chatAM tAre ATalA duHkha bhogavavA paDyA ! huM tane baMdhanamAMthI mukta na karAvI zakyo ne! eka ja gAmamAM eka bhAI rAjasukha bhegave ne bIjo bhAI mahAna dukha bhega. karmanI kevI vicitratA! zULIne badale nagarazeThanI padavI :-lakSamIdatta zeTha te bicArA dhrujavA lAgyA. gabharAvA lAgyA. have mAruM AvI banaze. mane zI khabara ke guNacaMdra A rAjAne bhAI haze ! guNadatta rAjA kahe--are duzmana ! huM tArA gAmano rAjA chuM. mArA gAmamAM mArA bhAIne ATaluM badhuM duHkha paDayuM ! mArA bhAInI dazA te je. are, duSTa zeTha ! je A motInI nizAnI na hota te huM ene oLakhI zakata paNa nahi. rAjAne te khUba gusso Avyo. temane vaTahukama chUTo ke ahIM koNa hAjara che? jAva, jaIne zeThane parivAra sahita pakaDIne phAMsIe laI jAva. temanA mahela, bhaMDAro badhuM japta kare. rAjAnI AjJA thatAM badhe sIla marAI gayA. rAjAnA mANasa zeThane laIne javAnI taiyArI kare che. zeTha badhA raDe che. bacAvo...bacAvonA pokAra kare che. A joIne guNacaMdra dhruske dhruske raDavA lAgyo. guNadatta pUche che, bhAI ! have tuM zA mATe raDe che? guNacaMdra kahe, dhikkAra che mArA jIvanane ! mArA jIvanamAM dhULa paDI. mArA eka mATe ATalA badhAne . phAMsI! mAre jIvavuM nathI. aparAdha te mAtra zeThano che, paNa tenA svajanene phAMsInI zikSA zA mATe? e badhA niraparAdhI che, emane choDI de. bhAI ! zeThe tane ATaluM duHkha ApyuM chatAM koI samajAvavA kema na AvyA ? moTAbhAI! zeTha sivAya kaI A vAta jANatuM nathI. zeTha paNa mArA parama upakArI che. bhale mane bhoMyarAmAM pUrI rAkhyo. mAra mAryo chatAM marAvI nAMkhyo nathI. mane khAvApIvAnuM ApI mAruM rakSaNa karyuM che. mane bhADe paraNAvavA te laI gayA ne? mane paraNAvyA te sArI kanyA gharamAM AvI. e cAritravAna kanyAnA pratApe Aje huM baMdhanamAMthI chUTaye, mATe emane mArA para mahAna upakAra che. temaja bAra bAra varSe baMne bhAInuM milana thayuM che tenI khuzAlImAM badhAnI zikSA mApha karI do. anna khAyA IsakA mane. Aja milanakI khuzI ati Isa khuzImeM isake choDo, dayA ura lAye he prajApati bhrAtR-milananA AnaMdamAM badhAne choDI mUko. temane lUMTavAnuM choDI de. sIla mAryA che te toDI nAMkho. he mahArAjA ! Apa badhA para karUNuM karo ane zeThane nagarazeThanI padavI Ape. rAjAnA manamAM thayuM ke zuM mArA bhAInI bhAvanA che! mAra marAvanArane paNa mAphI ApI. zULIne badale nagarazeThanI padavI apAvI. guNadatta rAjAe guNacaMdra kahyuM te pramANe badhAnI zikSA mApha karI ane zeThane nagara zeThanI padavI ApI. lakSamIdatta zeTha guNacaMdranA caraNamAM paDI gayA ne pitAnA pApanI sAcA dile mAphI mAMgI. bhAI! meM tane ATaluM duHkha ApyuM, chatAM te mane bacAvyA. te uparAMta nagarazeThanI Page #1024 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 919 padavI apAvI, pachI zubhamatine kahe che zubhA! meM tane bahu duHkha ApyuM che. tArA para beTA kalaMka caDhAvyA che. mArA aparAdhanI mane kSamA Apa. zubhA kahe, pitAjI ! Apane doSa nathI. deSa mArA karmane che. mAre Apane mAphI ApavAnI na hoya. ke ajaba bhrAtRprema - guNadatta rAjAne bhAI maLe ane zubhAne pitAne pati maLyo tethI badhAne AnaMda AnaMda che. guNadatta guNacaMdrane hAthInA hodde besADIne vAjate gAjate rAjadarabAramAM laI gayA. rAjAe bhAI maLyAnI khuzAlImAM aThThAI mahotsava ujavya, tethI gAmamAM badhAne khabara paDI gaI ke ApaNA mahArAjA temanA bhAInI zodha karatA hatA te bhAI maLI gayA. tenI AMkhanA AMsu paDe te motI bane che. jenA mATe ApaNA rAjAe atyAra sudhI lagna karyA na hatA te bhAI maLI gayo. kevo ajaba bhrAtRprema ! baMne bhAIo bhegA thayA pachI ekabIjAne temanI kahAnI che che. guNacaMdra kahe-bhAI huM tane jhADanI DALIe bAMdhIne gayA hatA te pachI zuM thayuM ne tame rAjya kevI rIte meLavyuM ? guNadatta je vAta banI hatI te badhI kahI saMbhaLAvI. guNadatte guNacaMdrane pUchyuM, vIrA ! ApaNe rAtre jaMgalamAM sUtA hatA pachI zuM banyuM tenI mane khabara nathI. tuM kevI rIte A zeThanA paMjAmAM sapaDAI gayo? guNacaMdra pitAnI duHkhada kahAnI kahI saMbhaLAvI. baMne bhAIo sArI rIte rAjya calAve che. jANe rAma-lakSamaNanI jeDI! bhAI maLyA pachI guNadatta sArI suzIla saMskArI kanyA sAthe lagna karyA. baMne bhAIo ane temanI patnIo badhA AnaMdathI rahe che. baMne bhAI te maLI gayA paNa mAtA pitAnuM zuM thayuM ? have mAtA-pitAne patte kevI rIte meLavaze tenA bhAva avasare. vyAkhyAna naM. 105 kArataka suda punama ne budhavAra tA. 10-11-81 sujJa baMdhuo, suzIla mAtAo ne bahene ! anaMta karUNAsAgara bhagavate jagatanA chinA zreya mATe AgamanI prarUpaNa karI. Agamane sAra che tapa ane ja5. jenA jIvanamAM tapa nathI, japa nathI tenuM jIvana e jIvana nathI. tapane artha che AtmAne tapAva ane japane artha che AtmasvarUpanI oLakhANa karavI. pahelA tapa ane pachI svarUpane prApta karo. bhagavAna mahAvIra prabhue pahelA tapathI AtmAne tapAvyo ne pachI temaNe potAnA svarUpane prApta karyuM. bhaktamAMthI bhagavAna e rIte banAya che. tapathI jIvana pavitra thAya che ane japathI jIvana baLavAna bane che. tanathI tapa karo. ane manathI japa kare. tapa ane japa dvArA jIvana pUrNa vikAsane pAme che. melA ane svaccha karavA sAbu-pANI banenI jarUra che. ekalA pANIthI kapaDA sApha nathI thatA ke ekalA sAbuthI paNa sApha thatA nathI. baMnenA sAgathI vizvanI zuddhi thAya che. AtmA anAdikALathI krodha, mAna, mAyA, lebha ane karmanA saMyogathI malIna banI gayo che, apavitra ane azuddha banI gayo che. tene Page #1025 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 820 zAradA ratna pavitra ane zuddha kare e manuSyanuM parama kartavya che. AtmAnI vizuddhine AdhAra tapa ane japa che. tapa e pANI che ne japa e sAbu che. tapa ane japanA saMyogathI AtmA pavitra ane nirmaLa bane che. duniyAnA sarva jIvomAM manuSya mahAna che, kAraNa ke te tamane ane manane savAmI che ne potAnA AtmAne rAjA che. je AtmA indriyane dAsa ane manane gulAma banIne rahe che te tapa-japa zuM karI zakavAne che ane AtmAnI oLakhANa paNa kevI rIte karI zake? evA mANasa potAnA jIvananA rAjA nathI banatA paNa bhikhArI banIne rahe che. eka nyAya ApIne samajAvuM. eka garIba bhikhArIne pitAnA mahAna bhAgeAdaye rAjA banavAnuM saubhAgya prApta thayuM. rAjA banyA pachI to kyA sukhanI kamIne hoya? teNe to pitAnA zarIrane sArA mUlyavAna rAjapozAka ane kiMmatI AbhUSaNathI suMdara zaNagAryuM, ane senAnA rAjasiMhAsane beThA. pahelA jamavA mATe pAse pittaLanI thALI vADake na hatA. zakorAmAM bhIkha mAgIne khAto hato. puNyodaya jAgatA Aje jamavA mATe sonAnA thALI vADakA ne glAsa maLyA. sArA sArA miSTAnna jamavA maLyA. jenI sevAmAM hajAra sevako hAjara hatA. te kyAMya bahAra jAya te chatra ane cAmara DhoLAya che. rahevA mATe jhuMpaDInA sAMsA hatA tene badale AyezAna bhavana maLyuM. sUvA mATe makhamalanI gAdI maLI. tenA jIvanamAM have zuM sukhanI khAmI hatI ? nA. cAre bAju chaDIdAro tene jayajayakAra bolAvatA hatA, paNa AzcaryanI vAta e banI ke rAjyanA maMtrI, zeTha, senApati, zAhukAra je Ave che temane badhAne joIne te dhruje che. je zeTha, zAhukAronA bAraNe te bhikSApAtra hAthamAM laIne ghara ghara bhaTakato hato te zeTha, zAhukAra badhA Aje tenI sAme hAtha joDIne ubhA che, chatAM te badhAthI Darate hate. enuM kAraNa zuM? Apane samajAya che ? te tanane rAjA jarUra hato paNa manane to bhikhArI hatuM. rAjasiMhAsane besavA chatAM te pitAne haju bhikhArI mAnate hate. tanane rAjA hovA chatAM manane bhikhArI hate. AvA prakAranA bhikhArI rAjAo te samAjamAM ghaNuM che. hajAro manuSya tananA gulAma che, mananA dAsa che. saMpatti, sattA ane kIrtinA dAsa che. jenA gharamAM dhananA DhagalA tijorImAM paDyA che te dhananA dAsa banyA che paNa mAlika nathI banyA. dhana maLyuM tethI zuM? je dhana keInA duHkha maTADavAmAM upayogI na bane te dhana dhULa samAna che. dhULanI kiMmata nathI tema tenA ghananI kiMmata nathI. zakti, sattA maLI jAya paNa tenAthI pote sukhI banavAne prayatna kare ne bIjAne kacaDavAnA, duHkhI karavAnA prayatna kare te tevI zakti ane sattAthI zuM? tevI rIte jJAna maLyuM paNa jJAnathI bIjAnI sAthe vivAda kare, janatAnuM ajJAna dUra na karI zake ne sanmArga paNa batAvI zake nahi, to Page #1026 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rane 921 tevuM jJAna maLyAthI zuM? te jJAnanA gulAma che. A jIvana eka vizALa rAjya che. je ApaNI sattA, prabhutva tana para ke mana para cAle to rAjA kevI rIte kahevAya ? je mAnavI tana ane manane gulAma bane te te jIvanane rAjA nathI paNa bhikhArI che. jemanA jIvanamAM tapa ane japano saMga che evA namirAjarSinA jIvanamAM cAritranI jhalaka che. emanI kasoTI karavA deva AvyA, chatAM jarA paNa calita na thayA. jema mINane goLo, lAkaDAne goLo ane lokhaMDano geLo agnino saMga thatAM pIgaLI jAya paNa mATIne gaLe agnimAM paDavAthI vadhu majabUta bane tema jema jema namirAjanA vairAgyanI parIkSA thatI gaI tema te vadhu ne vadhu daDha banatA gayA. sonAnI jema vadhu tejasvI banatA gayA. tamArI kaI parIkSA kare to tamAro naMbara kayA geLAmAM Ave ? (tAmAMthI avAja -mATInA gALAmAM) to gharamAM ubhA raho kharA ? tamArI kasoTI thAya te mINanA gALAnI jema dUrathI bhAgavA mAMDe. kadAca eTalethI na Dago te lAkaDAnA geLAnI mAphaka te pIgaLI jAva. mArA mahAvIranA suputra kevA hoya ? nabaLA na hoya paNa zUravIra ne dhIra hoya. tame vIra ratna che, zramaNopAsaka dogame tevI kaseTI Ave te paNa dharma cUke nahi, evA zraddhAvAna AtmAone devo name che. jenA gharamAM nIti che, dharma che, sadAcAra che evA jIvone roTalo ne chAza khAvAne prasaMga Avaze te vadhAvI leze paNa nItine choDaze nahi. nIti e jIvana che, nIti e prANa che. abhaNa gaNAtAM mAnamAM paNa nIti ane pramANiktAnA darzana thAya che. mevADamAM banele prasaMga che. megalanuM rAjya cAlatuM hatuM, tyAranI A vAta che. akabarano putra salIma eka vAra mevADanI dharatI para yuddha karavA gayo. salima sainya laIne yuddha karavA mevADa tarapha jaI rahyo che. barAbara baporano samaya thaye. unALAnI bhISaNa garamI hatI. badhA jhADa nIce ArAma levA beThA. salIme sainyane kahyuM, ApaNuM ghoDAone khAvA mATe lIlA caNuM laI Avo. senApatinI AjJA thaI eTale javuM ja paDe. thoDA mANase dhamadhakhatA tApamAM lIlA caNA zAdhavA gayA. kaMIka ThekANe hariyALA kheta dekhAtA hatA, te kaMIka jagyAe verAna vana dekhAtuM hatuM, paNa lIlA caNAnuM khetara dekhAtuM na hatuM. sainikanA manamAM thayuM ke je ATalAmAM kaIka mANasa maLI jAya te e amane lIlA caNAnuM khetara batAve. tapAsa karatAM temanI najara dUra rahelA jhuMpaDA para paDI. sainike e tyAM jaIne bAraNuM khakhaDAvyuM. avAja sAMbhaLatA jhuMpaDImAM rahelA vRddha kheDUte pUchayuM, bhAI ! Apane zuM kAma paDyuM ? bApA ! ame bAdazAha salImanA sainike chIe. amArA sainyanA ghoDAone khAvA mATe lIlA caNuM joIe che. ame lIlA caNAnI ghaNI tapAsa karI paNa amane caNuM maLatA nathI. Apane khabara hoya te amane lIlA caNAnA khetara batAvaze ? kheDUta manamAM vicAra kare che ke A te talavAra sAthe kAma karavAnuM che. zuM karavuM? A te rAjAnA mANaso eTale batAvyA vinA chUTake nahi, tethI kheDUta batAvavA gayo. cAlatA cAlatA rastAmAM caNAnA pAkathI Page #1027 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 622 zAradA ratna lacI paDeluM moTuM khetara AvyuM. sainike kahe, A khetara ghaNuM moTuM che. pAka bharapUra che. have AgaLa javAnI jarUra nathI. ahIMthI jeTalA joIe teTalA caNA laI le. A khetara A kheDUtanuM nahi! :-kheDUta kahe-bhAIe ! Apa A khetaramAM na jaze. A khetara karatA vadhu suMdara moTuM khetara batAvuM. jemAM A khetara karatA doDha be gaNe pAka vadhu thayo che. sainike kahe-AvuM sarasa majhAnuM khetara mUkIne amane AgaLa zA mATe laI jAva cho? zuM amane herAna karavA che? tame tamArA raste cAlyA jAva. have amAre tamArI jarUra nathI. kheDUte kahyuM-bhAI! A dharatI mevADanI che. rANuM pratApanI pavitra bhUmi che. A dezane koI mAnavI evo nahi hoya ke AMgaNe Avela kadAca duzmana hoya te paNa atithino satkAra karyA vinA rahe. tame AgaLa cAle, sarasa khetara batAvIza. ghoDe dUra gayA tyAM bIjuM khetara AvyuM. kheDUta te AgaLa ne AgaLa laI gayo. tyAM lIlA caNAnA pAkathI lacI paDeluM moTuM khetara AvyuM. kheDUta kahe-juo, A sarasa majhAnuM khetara che. tamAre ghoDAne khavaDAvavA joIe teTaluM laI jAva. tamArA mATe joIe te paNa laI jAva. sainike te pULA kApavA maMDI paDyA. DIvAramAM te lIluMchama khetara ujjaDa vATa jevuM banI gayuM. A badhuM jotAM thoDIvAra te kheDUta gaLagaLo thaI gaye paNa kAMI be nahi. sainikoe te khetaramAM caNAno dANo paNa rahevA na dIdhe, chatAM kheDUtanA mukha upara glAnI ke kheda nathI. sainikanA manamAM thayuM ke A khetara A kheDUtanuM nahi hoya. svArtha A bhavano nahi paNa parabhavana" :-chevaTe sainike e kheDUtane pUchayuM-bApA ! ApaNe AvyA tyAre AgaLa suMdara majhAnA be khetara hatA. jyAM caNAne pAka lalaca hatuM, chatAM amane tyAMthI caNuM kema levA na dIdhA ne ahIM lAvyA? enI pAchaLa tamAro koI svArtha kharo? kheDUta kahe-huM Apane satya vAta kahuM. svArtha to kharo paNa A svArtha A bhavane nahi, paNa parabhavane svArtha che. dehano nahi paNa AtmAne svArtha che. svArtha vagara kaI mANasa pravRtti karatA nathI. pahelA tame je khetara jayAM te mArA na hatA paNa bIjAnA hatA. tame je khetarane badho pAka laIne khetarane ujajaDa banAvyuM te khetara mAruM che. jenA para mArA jIvananI AjIvikA che, mAruM jIvana che. Aje mevADanI bhUmimAM yuddha thavAnuM che. yuddhamAM keTalAya jIvono kaccaraghANa thaze, lehInI nadIo vaheze, saMpatti lUMTAI jaze. AvuM yuddha karavA tame mevADanI bhUmimAM AvyA che, te huM bIjAnuM khetara zI rIte lUMTAvI zakuM? bhAI! A te bAdazAhane hukama hatuM eTale game tenA khetaramAMthI caNa leta, te paNa kaI bolI zakavAnA nathI, te pachI tame jAte ja tamAruM khetara zA mATe lUMTAvA dIdhuM? mArI jAtane luMTAvI che paNa nItine luMTAvI nathI" -bhAIo ! pAse ubhA rahIne je bIjAnuM khetara lUMTAvI dauM te mAre nIti dharma kayAM rahyo ? bhAratanI saMskRti che ke, potAnuM badhuM jAya te bhale jAya paNa nIti te naja javI joIe. Page #1028 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna meM jIvanamAM mArI jAtane lUMTAvI che paNa nItine lUMTAvA dIdhI nathI. nItimaya jIvana jIvatAM mAruM jIvana dhanya banaze ne mAru mRtyu paNa maMgalamaya banaze. mAre bIjuM kAMI joItuM na hatuM. mAro svArtha ATale hatA. lUMTa, juTha ane anItithI maLatuM jIvana majhAnuM sarasa hoya te paNa amane maMjura nathI. lebha, lAlaca, lUMTa ane lAcArI sAthe maLatuM jIvana majazekhabharyuM ane sukhasagavaDathI chalakatuM hoya te paNa amane khapatuM nathI. bhAratanI Arya saMskRti AvI hatI, ane Aje? paradhana paththara samAna ke ghara samAna ? kayAM bhAratanI pahelAnI saMskRti ane kayAM AjanI vikRti ! A kheDUta jhuMpaDImAM rahe che chatAM tenI nIti keTalI cekhI che. te kahe che, tame je khetarane lUMTavAnI mAMgaNI karI e khetara mAruM na hatuM, pADozInuM hatuM. huM pAse rahIne pADozInA khetarane lUMTAvavAnuM kAma zI rIte karI zakuM? tene A vAtanI khabara paDe ne pitAnuM lIluMchama khetara sAva ujajaDa dekhe to ene keTalo AghAta lAge? are, AghAtamAM prANa cAlyA jAya, mATe huM tamane ahIM laI Avyo chuM. ane khI arpaNutA -kheDUtanI vAta sAMbhaLI sainikanA manamAM thayuM ke zuM kheDUtanuM naitika-pramANika jIvana che. je dharatIne kheDUta ATalo badho nItivAna, pramANika ane arpaNutA yukta hoya e dharatIne kevI rIte jItI zakAya? A dharatInuM sat zuM enA rAjAne luMTAvA deze? sainikoe AvIne bAdazAhane vAta karI. ame manuSya chIe ne e kheDUta paNa manuSya che, paNa e badhAthI sAva judo che. tenA khetaramAM tenI AjIvikA pUratA caNa hatA chatAM badhA caNuM amane laI levA dIdhA paNa bIjAnuM khetara lUMTavA na lIdhuM. tenA badhA caNuM ame laI lIdhA chatAM tenA mukha para nAma mAtra kheda nahi Apa rAjapATa bhego cho, keTalA rAjyanA dhaNI cho, keTalA rAjya para tamArI sattA cAle che, Apane tyAM senAnA gaMja paDayA che, hIrA-mANeka Adi jhaverAtathI bhaMDAra bharapUra bharyA che, tamArI sAta peDhI khAya, eTalI milkata Apane tyAM che, chatAM bIjA rAjya meLavavA mATe lUMTa calAvavA jAva cho ? kheDUtanuM ghara te nAnI zI jhuMpaDI che, chatAM pramANikatA, arpaNatA keTalI che ! ApaNe Arya saMskRti levAnI nathI paNa devAnI che. namirAjAne tyAM keTalo vaibhava hate. tamArA saMsAranA jeTalA sukhe kahe te badhA temanI pAse hatA, chatAM lAta mArIne nIkaLI gayA, ane tamane badhA bhamarA vaLagI paDyA che. kema kharuM ne? (hasAhasa) chatAM bahAra nIkaLavAnuM ke choDavAnuM mana thatuM nathI. namirAjanI dehadRSTi chUTI gaI che ne AtmadaSTi khulI gaI che. parIkSAmAM vidyAthI parIkSA Apato hoya che, te pepara lakhato hoya che. suparavAIjhara te tyAre ubhA ubhA joyA kare che, keI cerI na kare tenuM dhyAna rAkhe che, tema AtmA suparavAIjhara che ane zarIra e vidyArthI che. AtmAe te suparavAIjharanI mAphaka zarIra tarapha joyA karavAnuM paNa enA pratye rAga ke meha rAkhI temAM phasAvAnuM nahi. caNa levA gayelA sainike e rAjAne AvIne vAta karI ke zI kheDUtanI pramANikatA che! zI tenI devAnI bhAvanA che! potAnuM Page #1029 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 924 zAradA raMta zuM thaze te vicAra na karyAM, ane AkhA khetaranA pAka daI dIdhA. bhAratanI saMskRti levAnI nathI paNa devAnI che. upaniSadamAM kahyuM che ke ' tena cahna mulIyAH " he mAnava ! tuM tyAgane bhAgava. bhAganA AnaMda tA AkhI duniyA mANe che, paNa tu tyAganA (lUTAvAnA) AnaMda mANu. lUMTavAnA AnaMda tA ghaNAM mAtA hAya che jyAre lUMTAvAnA Anada tA kAI baDabhAgI mANI zakatA hoya che. bhegu karavAnA AnaMda te pazu paNu mANI zake che, jyAre tyAga karavAnA AnaMda mANavAnI buddhi kAikane maLe che. tyAganI mastI mANI rahelA nimarAjane vaMdana karI Indra teA devalAkamAM gayA ane rAjaSi,peAtAnA AtmAne namAvatAthakA vicare che. chellI gAthAmAM ApaNane badhAne sayamamAge javA mATe preraNA Ape che. Aje siddhAMta khAlavAnI asajjhAya che eTale gAthA kheAlavAnI nathI. chellI gAthAmAM e batAvyuM che ke nariAjanI jema bIjA tattvavettA, pati ane vicakSaNa leAkeA paNa bhAgathI nivRtta thaI ne dIkSA grahaNa karatA thakA parama nirvANu padane meLave che. je rIte namirAjarSie karyuM che te pramANe badhA kare. A pramANe huM kahu chuM. jeNe tattvAnuM yathArtha rUpathI jJAna prApta karyuM" che tene tattvavettA kahe che. AtmA ane anAtmAnA yathArtha nirNaya karavAvALAne vicakSaNa kahe che. sa-asad vastunA je vivekI che. te pa`Dita kahevAya che. jeNe meAkSamArga jaldI meLavavA che teNe viSaya bhAgAnA tyAga karI dhArmika kriyAonA yathAvidhi anuSThAnamAM dRDhatApUrvaka prayatna karavA joIe. jenI AvI dRDha pravRtti haiAya tene sAmAnya mAnavI tA zuM devA paNa DAlAvI zakatA nathI. jevI rIte mirA`ine zraddhAthI DagAvavA mATe indra prayatnA karyA paNa temAM niSphaLa gayA ane rAjaSi pAtAnA nizcayamAM pUrNa dRDha rahyA. A rIte je purUSa sayama grahaNa karIne AdhyAtmika vicArAthI tadanusAra AcaraNa kare che te nizcayathI meAkSane meLave che. ApaNu. cAturmAsa pUrNa thayuM ne adhikAra paNa pUrNa thayA. A adhikAramAMthI ghaNuM ghaNuM jANuvA ane samajavA maLe che. eka uttama, Adarza gRhastha ane pachIthI uttama mahAtmAnuM citra pUruM thAya che. A kharekhara banelA banAvanu' caritra hAvAthI leAkeAne vadhAre asarakAraka nIvaDe emAM kAMI Azcarya nathI. A caritra eka gRhasthane peAtAnA kartavyanuM bhAna karAvavAmAM jeTaluM upayeAgI thai paDe tevu' che teTalu' eka tyAgIne paNa tenA kartavyanuM bhAna karAvavAmAM upayAgI che. adhikAranA amUlya aka` :-- (1) viSayAMdha banelA mAnavI kAM sudhI pApa karatAM acakAtA nathI ! maNirathe putrI tulya bhAInI patnI mayaNurehA tarapha kuSTi karI ane te dRSTa kArya pAra pADavA kevA prayatnA karyA, chatAM temAM saphaLatA na maLI tyAre peAtAnA sagA bhAInuM khUna karatAM paNa acakAyA nahi. dhikkAra che A viSayavAsanAne! enA saMgathI dUra raheA. (ra) patnI peAtAnA patinI sevAbhakti kare, temanI AjJAmAM rahe, e te pativratA Page #1030 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 925 patnInI pavitra pharaja che, paNa mayaNarehAne ItihAsa enAthI AgaLa vadhIne patnInuM vizeSa kartavya samajAve che. te kartavya e che ke dharmapatnI banI patinuM kalyANa kema thAya, dharmadhyAnamAM vadhu joDAya evI zubha bhAvanA rAkhI temane te rIte sahAya karavI ane kadAca potAnI hayAtimAM patinuM mRtyu thAya te temanuM mRtyu, mahotsava rUpa banAvavuM, e pativratA strInI pavitra pharaja che. (3) satsaMga jIvanamAM zuM kAma kare che? mayaNarehAne jotAM maNiprabha vidyAdharanI kudaSTi thaI paNa mahAtmA maNicuDanA darzanathI ane temanI hRdayavedhaka vANIthI tenI daSTi sudharI gaI ane maNiprabha mayaNarehAne bahena kahIne tenA caraNamAM paDaye ne potAnI bhUlanI mAphI mAMgI, temaja satI mayaNarehA sAdhvIjInA prabhAve je be sagA bhAI hovA chatAM ekabIjAne oLakhatA na hatA ane tethI eka hAthInA kAraNe laDAI karavA taiyAra thayA hatA te paDado khulI gaye. be bhAI eka bIjAne bheTI paDayA. khUnakhAra laDAI thatI aTakI gaI eTaluM ja nahi paNa candrayaze namikumArane rAjya seMpI dIkSA lIdhI. satsaMgane ke ajaba gajabane prabhAva che ! (4) satI mayaNarehAnI zIlamAM keTalI daDhatA! te maNirathanA paMjAmAM te phasAI : nahi. pitAnA patinuM haju zaba upaDavuM nathI, chatAM zIla sAcavavA tyAMthI bhAgI chUTI. adhAra vanavagaDAmAM ekalI chatAM tenI pairyatA, kSamA keTalI ! hAthIe sUMDhamAM pakaDDane UMce uchALI chatAM manamAM navakAra maMtranuM smaraNa bhUlI nahi, pachI maNiprabha vidyAdharanA paMjAmAM phasANI. te satIe vidhAdharane naMdIzvara dvIpe darzananA nimitte gurudevane satsaMga karAvI tenI viSayavAsanA dUra karAvI. zIla sAcavavA mATe keTalI makkamatA! are, tenI nirvikAra bhAvanA te keTalI badhI ke pitAnA pati deva thayA che te potAnI pAse AvIne tenA caraNamAM vaMdana karI prazaMsA kare che, ane chevaTe satInA kahevAthI deva pitAnA vimAnamAM besADI mithilA laI jAya che, chatAM uMcI daSTi paNa karatI nathI ke vimAna sAmuM paNa jatI nathI. dhanya che dhanya che e satIne! (5) mANasanuM puNya heya te patharo pheMke te phUla thaI jAya. namirAjano janma jaMgalamAM thaye, tene jhADanI DALIe bAMdhIne mayaNarehA snAna karavA gaI, tyAM hAthIe sUDhamAM pakaDIne uchALI paNa pAchaLathI padmaratha rAjA AvyA ne namine laI gayA ane pitAnA putra samAna gaNIne lADakoDathI pAlana poSaNa karyuM. . (6) sArA athavA kharAba kAmane badalo maLyA sivAya raheto nathI. jene aparAdha karyo hoya te kadAca dayALu hoya te kaMI na kare, paNa karma to tene badale apAvyA vinA rahetuM nathI. maNiratha yugabAhune mArIne chAnI-chUpI rIte bhAgavA jAya che paNa rastAmAM te pakaDAI gaye ane sarSaDaMza thavAthI tenuM mRtyu thayuM. (7) ghaNuM lekene eka divasa, eka kalAka, eka miniTanI kiMmata hatI nathI paNa bhayaMkara yuddhamAM utaravA taiyAra thayelA namirAja ane caMdrayaza vacce premanuM AliMgana Page #1031 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 926 zArata ratna mAtra eka miniTamAM thayuM. vicAramAM caDhelA namirAjane eka miniTamAM jAtismaraNa jJAna thayuM, mATe samaya ghaNe kiMmatI khajAne che. (8) parigraha keTale anarthakArI che! mAnanA kAraNe eka hAthI meLavavA baMne rAjA khUnakhAra jaMga macAvavA taiyAra thayA. (9) kaMkaNane prasaMga te ApaNane ekatva bhAvanAne sAro upadeza Ape che. ekalA AtmAne bIjI vaLagaNuM vaLagI eTale bAjI bagaDe. jyAM eka che tyAM AnaMda che. ane aneka che tyAM saMgharSa che. jema mANasane vaLagaNuM vadhe tema Atmakaleza vadhe. e namirAjanA prasaMgathI spaSTa dekhAI Ave che. kaMkaNanA nimitte ekatva bhAvanA bhAvatA jAtismaraNa jJAna thatAM dIkSA lIdhI. jenA vairAgyanI kasoTI karavA khuda Indra vipranuM rUpa laIne AvyA. keTalA pralobhane ApyA, kevA karUNa dayo batAvyA, zraddhAthI calita karavAnI vAto karI, bhaMDAro bharapUra bharavAnI vAta karI, chatAM namirAja DagyA nahi, paNa temanA vairAgya rasathI bharapUra javAba sAMbhaLIne chevaTe Indrane hAra kabUla karavI paDI ne temane namavuM paDayuM. namirAjanuM pAtra saMyamI sAdhakane saMyamamAM majabUta banAve che. temanA ApelA javAba mArga bhUlelAne ThekANe lAve che. kathAno A uttarArdha tatvajJAna bhaMDAra che. tyAgIoe kevI nispRhI jiMdagI gujAravI, lAlacathI kema dUra rahevuM, jeno tyAga karyo tene pharIne irachavuM nahi, e badhuM emAMthI jANavA maLe che. A adhikAra sAMbhaLIne Apa badhA namirAjanA kartavyaparAyaNa gRhasthAzramanuM anukaraNa karatA zIkhe ane sarvatyAgI saMyamI sAdhake mahAmuni nimirAja jevA bane e ja bhAvanA. caritra : cAturmAsa pUrNa thayuM paNa haju ApaNuM caritra ghaNuM bAkI che. te Apane have TUMkamAM kahIza. guNadatta rAjA, guNacaMdra ane baMne bhAInI patnIo badhA AnaMdathI rahe che. tyAM zuM banyuM? mahalameM guNadatta jaba se rahA, svapna dekhA pitAnA darzana he rahA, karatA majadurI va duHkha 5 rahA, bhImapuraka mAraga A rahA. eka vakhata guNadatta rAjA sukhazayyAmAM sUtA hatA, tyAre rAtre temane eka svapna AvyuM. svapnamAM zuM joyuM? svapnamAM pitAnA darzana thayA. pitAnuM zarIra te ghaNuM sUkAI gayuM che. pitA khUba mahenata majurI kare che ne duHkha bhogave che. pitAnI A sthiti jotAM tenuM haiyuM bharAI AvyuM ne AMkhamAMthI zrAvaNa bhAdaravo vahevA lAgyo. pitA pitAnA nagara bhImapura tarapha AvI rahyA che e jotAM pote mahelamAMthI uThIne pitAnA sAmuM doDyo tyAM tenI AMkha ughaDI gaI ne joyuM to pote rAjabhavanamAM sUve che. A svapnathI paNa rAjAne khUba AnaMda thayo ke have jarUra mane mArA pitA maLaze. puNyavAna jInA svapna sAkAra bane che. guNadattanA manamAM thayuM ke pitA maLaze jarUra paNa temane patto meLave kevI rIte? temanA manamAM khUba vicAra AvavA lAgyA ke Page #1032 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 27 mAtA pitAno patto kevI rIte meLavuM ! vicAra karatAM karatAM tene eka upAya jaDyo. rAjAe maMtrIne belAvIne kahyuM, maMtrIjI! Apa eka taLAva khedAvavAnuM zarU kare. emAM gAmanA ke bahAranA je kaMI kAma mATe Ave te badhAne kAma mATe rAkhazo, keIne nA pADazo nahi ane je Ave te badhAnA nAmanuM lIsTa banAvaje ke roja sAMje te lIsTa mane batAvI che. A kArya karAvavA pAchaLa rAjAne mukhya hetu pitAne pattA meLavavo che. have sAgaradatta zeThanuM zuM thayuM te ApaNe vicArIe. sAgaradatta zeThe rAjAne lADavA ApyA. te lADavA rAjAe pitAnA baMne bALakone bolAvIne khavaDAvyA. eka putrane raDAvya kharo paNa tenA AMsunA motI banyA nahi, tethI rAjA temanA para kepita thaI gayA. zeThane dhakko mArIne kADhI mUkyA ne pachI zeThanA baMne putrone phAMsInI zikSA pharamAvI. jyAre putrone phAMsInA sthAne laI jAya che tyAre zeTha temanI pAchaLa jAya che paNa te phasInuM sthAna pote joI zakaze nahi ema mAnI pAchA vaLyA. zeTha ghara tarapha AvatA hatA tyAM rastAmAM deva zeThanI parIkSA karavA AvyuM. te zeThane kahe che juo, tamArA kevA hAla thaI gayA ! tamArA dIkarAne to hamaNAM phAMsInI zikSA thaze ne marI jaze, mATe haju tane kahuM chuM ke tuM kahI de ke jaina dharma beTa che. zeTha kahe che tamane bolatA zarama nathI AvatI ? mUrkha huM chuM ke tuM?, are, khuda IndranA Indra Ave te paNa mane DagAvI zakaze nahi. dharmazraddhA keTalI aDaga! zeThanI vAta sAMbhaLI devane gusso Avyo ne potAnI zaktithI deve zeThane upADIne jaMgalamAM mUkI dIdhA. kyAM patnI ! kayAM bALako ane kyAM zeTha! badhA alaga alaga thaI gayA. zeTha to jaMgalamAM sAva ekalA che. tyAM keNu temanuM che? zeTha te e ja vicAre che ke duHkhamAM navakAramaMtranuM zaraNuM e ja sAcuM sukhadAyI che. navakAramaMtranA prabhAve game tevA lakha paNa cAlyA jAya che ema vicArI temaNe navakAranuM smaraNa karyuM. putrone pitA maLatAM thayelo AnaMda -navakAramaMtranA prabhAve zeThane eka mahAna tapasvI saMta mahAtmA maLI gayA. zeTha temanI pAse rahIne dharmadhyAna karavA lAgyA. jaMgalamAM je vanaphaLa maLe te khAIne potAnuM jIvana nabhAvatA. AvA jaMgalamAM paNa zeTha te e vicAra kare che ke mArA pApanA udayamAM paNa thoDuM puNya haze eTale jaMgalamAM paNa mane saMta maLyA. te te tyAM prasanna citte AnaMdathI divaso vItAvavA lAgyA. A rIte zeThe jaMgalamAM bAra varSa vItAvyA. tyAM acAnaka saMta kALadharma pAmI gayA, tethI zeThane AghAta lAge, eTale zeThe te jaMgala choDI dIdhuM ne pachI potAnI AjIvikA mATe kAma zodhavA pharavA lAgyA. pharatA pharatA zeTha te bhImapura nagaramAM AvyA. kahevAya che ke zuddha hRdayathI, zuddha bhAvathI jene yAda karIe te kadAca hajAro mAIla dUra hoya te paNa tyAM AvI jAya che, tema ahIMyA paNa guNadatta rAjAne svapna AvyuM. pitAne maLavAnI laganI lAgI ne pitA tyAM AvI caDyA. A sAgaradatta zeTha ahIMyA kAma mATe zodha kare che tyAM keIe kahyuM, amArA mahArAjA eka taLAva khedAve che, temAM Page #1033 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 928 zAradA ratna gAmanA ne bahAragAmanA je mANasa Ave te badhAne kAma Ape che. A sAMbhaLIne zeTha tyAM AvyA ne nekarI karavA lAgyA. rAjAnA kAyadA pramANe rAjAnA mANasoe temanuM lIsTamAM nAma lakhI dIdhuM. sAMje te lIsTa rAjAne batAvyuM. lIsTamAM sAgaradatta nAma vAMcatA rAjAne Azcarya thayuM. nakkI A mArA pitA haze! savAra paDatA rAjA ane guNacaMdra baMne bhAIo tyAM pahoMcI gayA. pitAne jotAM baMne bhAI pitAnA caraNamAM paDyA. pitA putranuM milana thatAM AnaMdanI urmio uchaLavA lAgI. khUba ThAThamAThathI pitAne rAjamahelamAM laI AvyA. baMne bhAIne pitA to maLI gayA, paNa mAtAnuM zuM banyuM te Apa sAMbhaLo. bako rAjAne marAyA, zeTha gayA vApisa nahIM AyA ! zeThANI (phara rUdana macAve, dauDa paDosI saba Ta Ape che guNadatta ane guNacaMdrane te rAjAe phAMsInI zikSA pharamAvI. tyAMthI pAchA AvatA zeThane rastAmAMthI deva upADI gayo tethI zeTha ghera AvyA nahi. rAta paDI chatAM zeTha AvyA nahi eTale zeThANIne khUba ciMtA thavA lAgI. be-traNa divasa thayA chatAM zeTha ghera AvyA nahi eTale zeThANI to kALA pANIe raDe che. tenA rUdanane avAja sAMbhaLIne pADezIo bhegA thaI gayA. badhA tene AzvAsana devA lAgyA. bena ! Apa raDazo nahi, gabharAzo nahi. ame badhA ApanA chIe. je puNyane udaya haze te koIne vALa vAMke ja thavAnuM nathI. badhA kSemakuzaLa tamane maLI jaze. Apa dharmadhyAnamAM samaya vItAva. zeThANI kahe-bahene ! A nagarImAM rAjAne kepa che, mATe mAre A nagarImAM rahevuM nathI. tArAmatI zeThANI Ama vAta kare che tyAM eka bhAI Avyo. teNe kahyuM-huM tejapura nagaramAM javAnuM chuM. je Apane mArI sAthe AvavuM hoya to cAle. huM tyAM tamane keI kAma apAvIza, jethI tamArI AjIvikA cAlI raheze. zeThANIe vicAra karyo ke A moka sarasa che. ahIMthI huM A bhAInI sAthe jAuM. zeThANa te te bhAInI sAthe tejapura nagaramAM AvyA. tejapura nagaramAM eka zeThane tyAM moTo lagna mahotsava ujavAI rahyo hato. tyAM zeThANIne kAma apAvyuM. A tArAmatI badhAnI sAthe haLImaLIne kAma karavA lAgI, raseI paNa sarasa banAvatI hatI. kAmakAjathI, milanasAra svabhAvathI teNe badhAnA dila jItI lIdhA ne temaNe kAyama mATe rasoIyaNa tarIke rAkhI lIdhI. karmanA khela te juo ! kayAM zeThANI ane kayAM karmo banAvI raIyANI ! jemane tyAM raseI karavA gharamAM rasoIyA hatA te ja zeThANIne Aje raIyANuM banavAno prasaMga Avyo. zeThANInI rasoI badhAne khUba anukULa AvI gaI. teNe buddhi, caturAI ane mahenatathI saune prema saMpAdana karyo. zeTha zeThANuM tene managamatA vastro badhuM ApatA. tArAmatI ane A zeThANa baMnene te sagI bena jevo sneha thaI gayo, tethI zeThANI jyAM jAya tyAM tArAmatIne sAthe laIne jAya. zIla para saMkaTa -eka vAra tArAmatIne zeThANInI sAthe kayAMka bahAra javAnuM Page #1034 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 826 hatuM, tethI snAna karIne taiyAra thaIne bahAra nIkaLI. tyAM zeTha ghera AvyA. tArAmatInuM rUpa-lAvaNya joI ne zeThanI mati bagaDI. tArAmatIne jotAM zeTha badhuM bhUlI gayA. have temanI daSTimAM tArAmatI sivAya koI dekhAtuM na hatuM. potAnI melI murAda pAra pADavA zeTha aDadhI rAtre uDyA ne tArAmatI pAse AvyA. tArAmatI samajI gaI ke zeThanI dAnata bagaDI lAge che. nahi te aDadhI rAtre te zA mATe Ave? tenA manamAM thayuM ke are bhagavAna! A te meTuM duHkha AvI paDyuM. have huM zuM karIza? zeTha potAnI duSTa bhAvanA pradarzita karatA kahe che he priyA ! huM mAruM sarva va tArA caraNomAM dharuM chuM. tuM mArI vAtane svIkAra kara, te tAre A majurI paNa nahi karavI paDe. tuM mane AdhIna thaIza te tane mamatA sarva sukha maLaze. zeThanI A adhama vAta sAMbhaLatA tArAmatI ekadama gabharAI gaI. tenA manamAM thayuM ke atyAre je huM bUmAbUma karIza ke keI ne bolAvIza te kaI mArI vAta mAnaze nahi, kAraNa ke ahIM mAruM kaI nathI, tethI teNe manamAM eka yukti vicArI. zIla sAcavavA karelI yukti -tArAmatIe kahyuM, zeTha, mArA mahAna bhAdaye mane Apa jevA zeThanuM sukhI ghara maLyuM che. Apa mArA para kRpA karI ne ahIM padhArI mArA nIrasa jIvanane haryuMbharyuM banAvo. meM atyAra sudhI ghaNuM duHkha sahana karyuM che. Apa mane vacana Apo ke huM tane jiMdagIbhara nabhAvIza te tamArI vAtane svIkAra karuM. zeTha kahe-are, tane rAjarANI jevA sukhe ApIza. zeThanA A vacana sAMbhaLIne tArAmatI kahe che ke Apa hamaNAM ahIM bese. e badhuM huM saMbhALI laIza. ema kahIne te rAtre tyAMthI bhAgI chUTI. te gAma choDIne ghaNe dUra nIkaLI gaI. cAlatA cAlatA eka zaheranI bahAra maMdira hatuM tyAM jaIne rahI. A bAju tArAmatIne gaya ghaNIvAra thaI chatAM te na AvI eTale zeTha rAha jovA lAgyA. hamaNuM Avaze (2) paNa tArAmatI to na AvI. tArAmatI manamAM vicAra kare che ke huM eka abaLA jAti chuM. mAre zIla sAcavavuM che. keI paNa sthitimAM huM zIlane choDavAnI nathI, paNa A pApI peTane bharavA mATe kaMIka mahenata te karavI paDaze. - saMkaTamAM satIjIone sathavAre zeThANI tArAmatI A rIte vicAra karatI maMdiramAM beThI che. puNyane udaya jAge tyAre mANasane kaIne kaI sathavAro maLI jAya che. tArAmatI maMdiramAM beThA beThA navakAra maMtranuM smaraNa kare che. eTalAmAM sAdhvIjIone eka samudAya nIkaLyo. sAdhvIjIone jotAM zeThANune khUba AnaMda thayo. te te laLIlaLIne vaMdana karavA lAgyA. tArAmatIne ekalI jatAM sAdhvIjI pUche che-bahena ! Apa jaMgalamAM ekalA kema cho ? tamAruM nAma zuM che? Apa kyAMthI Avo cho! tArAmatIe kahyuM-satIjI! huM ApanI zrAvikA chuM, mAruM nAma tArAmatI che. huM mArA patithI vikhUTI paDI gaI che ane AjIvikA calAvavA kaI kAmanI zodhamAM pharuM chuM. sAdhvIjIe vicAra karIne kahyuM ke Apa amArI sAthe cAle. zeThANI te sAdhvIjIonI sAthe pa9 Page #1035 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 930 zAradA ratna upAzrayamAM gaI. satIjIe te gAmanA zrAvakene tArAmatInI badhI vAta kahI, tethI zrAvakee tene upAzrayanA kAma mATe rAkhI lIdhI. tArAmatIe potAnA sArA svabhAva, saraLatA ane kAmathI badhAne prema saMpAdana karyo. A rIte teNe 12 varSe tyAM vItAvyA. Aje samaya ghaNo thaI gayo che. have guNadatta ane guNacaMdrane temanI mAtAnuM milana kevI rIte thaze temaja sAgaradatta zeThanI gayelI lamI kevI rIte pAchI Avaze te sAMbhaLavAnI Apa badhAnI tIvra jhaMkhanA hovAthI AvatI kAle TUMkamAM caritra pUruM karIza. Aje lokazAha jayaMtine divasa che. lokazAhe jaina samAjamAM mahAna kAryo karyA che. samAjamAM sAdhuomAM zithilAcAra vadhI gayo hato tene temaNe dUra karyo. temaNe keTalA jainene sAdhu banAvyA. temaNe jaina samAjamAM adabhUta kAMti karI che. jaina samAja para temano mahAna upakAra che. (pU. mahAsatIjIe lokAzAhanA jIvana upara suMdara prakAza pADyo hate.) saurASTra sthA. jaina saMghanA upAzraye 14 mahAsatIjI cAturmAsa karavA padhAryA che. zrI saMghanI lAgaNI, bhaktibhAvanA, dharmArAdhanAthI amane khUba saMtoSa thayo che. Apane samajAvavAnI buddhithI vyAkhyAnamAM kayAreka kaThora bhASA belAI hoya agara kaMI paNa kAraNasara zrI saMghanA kAryakartAonuM tathA bhAI-bahenanuM mana dubhANuM hoya te cauda mahAsatIjI vatI aMtaHkaraNa pUrvaka saunI kSamA yAcuM chuM. (pU. mahAsatIjIe kSamApanA karI tyAre zrI saMghanI AMkhe AMsuthI chalakAI gaI hatI.) aMtamAM Apa badhA jIvanamAM bane teTalI vadhu gharmArAdhanA karI dAna, zIyaLa, tapa, bhAva, kSamA, saraLatA, pramANiktA, Adi sadaguNanA sumane khIlavIne jIvanabAgane vadhu hariyALe banAvo ane mAnavajIvanane ujjavaLa banAve e ja AzA sahita viramuM chuM. cAturmAsa pUrNAhUtine chello divasa che, tethI saMghanA kAryakartAbhAIone thoDuM bolavuM che, mATe have temane samaya ApuM chuM. cAturmAsanI pUrNAhUtinA divase pramukha zrI hasamukhabhAI zAhe raju karela vAya. khaMbhAta saMpradAyanA gacchAdhipati, siddhAMta mahodadhi, jainazAsananA tejasvI sitArA sva. bA. bra. pU. gurUdeva zrI ratnacaMdrajI mahArAja sAhebanA suziSyA zAsanaratnA, prakhara vyAkhyAtA, mahAviduSI bA.bra. pU. zrI zAradAbAI mahAsatIjI Adi zarada maMDaLa, bhAIo ane bahene ! ApaNuM zrI saMghanA mahAna puNyodaye ApaNI AgrahabharI vinaMtIne mAna ApI ApaNuM zrI saMgha upara mahAna upakAra karI prakhara vyAkhyAtA bA. bra. viduSI pU. zrI zAradAbAI mahAsatIjI Adi ThANa 14 cAturmAsa padhAryA, te mATe ApaNe temanA khUba RNI chIe. pU mahAsatIjInA cAturmAsa maMgala pravezathI ja saMghanA sau bhAI-bahenanA AtmA maMdiramAM anero AnaMda, utsAha jovA maLe che. pU. mahAsatIjImAM ghaNI vidvatA ane saraLatA che. sAthe sAthe savI jIva zAsanarasIka kara jAnI temanI uttama bhAvanA ApaNe Page #1036 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA rene 931 saue pratyakSa nihALI che. teo jyAre vIravANI pharamAve che tyAre zrotAjane upara jAduI asara thAya che. temaNe siddhAMtanA tathA vyAvahArika aneka hRdayasparzI daSTAMte ApI ApaNuM zrI saMghanA bhAI-bahene temaja jainetara upara suMdara prabhAva pADyo che. kaMIka bhAI baheno kadI upAzraye AvatA na hatA tevA yuvAna yuvakane dharmane marma samajAvI jaina dharmamAM daDha zraddhALu banAvI upAzraye AvatA karyA che. pU. mahAsatIjIe cAturmAsamAM pharamAvela vyAkhyAnanuM pustaka bahAra paDe te aneka jaina jainetarone lAbha maLe temaja aneka derAvAsI bhAI-bahenanI paNa mUka mAMgaNI hatI, tethI zrI saMghane vyAkhyAna saMgraha bahAra pADavAnI bhAvanA jAgRta banI, paraMtu pU. mahAsatIjI sAhebe pratyuttara Apyo ke prabhunI vANI-vIravANInA aneka pustaka chapAI cUkyA che. have mArI jarApaNa IcchA nathI, paNa ApaNuM saMghanI namra vinaMtI cAlu rahI ane emanI saraLatA, UMDI samajaNanA kAraNe mUka saMmati maLI. pU. mahAsatIjInA sAnidhyamAM cAra cAra mahinA kayAM vyatIta thayA tenI khabara paDI nahi. temaNe cAturmAsa daramyAna namirAjarSi adhikAra ane sAgaradatta caritra temaja mAnava jIvananI sArthakatA zemAM che? zuM zreyakArI che? zuM preyakArI che? tevI mIThI, zikhAmaNanA madhuratA bharelA, lAgaNI bharelA zabdo kAnamAM guMjyA kare che. cAturmAsa daramyAna ghArmika anuSThAna, apUrva tapazcaryA vagerenA smaraNe bhUlyA bhUlAya tema nathI. cAturmAsa pUrNa thatAM pU. mahAsatIjI zrI saurASTra saMgha (nagarazeThano vaMDa) choDI prabhunI AjJA mujaba vihAra karaze. temane vidAya ApatA haiyuM kAma karatuM nathI. bhaktibhAvathI bhAI-bahenoe paNa pU. mahAsatIjInA upadezane jIvanamAM vadhAvI anero utsAha vadhAryo che. pU. mahAsatIjIe zrI saMghanI samakSa kSamApanA karI te temanI udAratA, saraLatAnA pratyakSa darzana karAve che. huM paNa ApaNuM zrI saMgha vatI pU. mahAsatIjInI temaja satIvRMdanI kSamA mAMguM chuM. amArI sevAmAM, bhAvabhaktimAM khAmI hoya ane rahe e svAbhAvika che, paNa Apa udAra bhAvanAvALA ane saraLa svabhAvanA che to amArI kSatione kSamya karaze. ghaNAM bhAI-bahenanI AMkhamAM Aje azru jovA maLe che te azru rAganA nahi paNa temanA guNanA che. temaNe cAturmAsamAM saunI sAthe saraLatAthI, premathI dharmanA marmane saraLa bhASAmAM samajAvI parama upakAra karyo che te mATe mumukSunI A azrubhInI bane te svAbhAvika che. aMtamAM pU. mahAsatIjI sAhebane khUba khUba AbhAra ane pharI pharI amArA kSetrane lAbha ApavA namra vinaMtI. Apane vihAra nirvighapaNe thAya ane jJAna, darzana, cAritra, tapamAM vRddhi kare, karA e ja zubha bhAvanA sahita viramuM chuM. jAdavajIbhAI zAha -jemanA veNamAM ane neNamAM amI che, jemanI vANImAM apUrva tejasvItA jovA maLe che, evA vItarAga zAsananI jhaLahaLatI jota jagAvanAra prakhara vyAkhyAtA, mahAna viduSI bA.bra. pU. zAradAbAI mahAsatIjI temaja satIvRMda ane zrI saMghanA bhAI-bahene! Page #1037 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 932 zAradA ratna pU. mahAsatIjI sAhebe ApaNe tyAM cAturmAsa padhArI ApaNuM zrI saMgha upara mahAna upakAra karyo che. pU. mahAsatIjInA vidvatA bharelA vyAkhyAnothI cAturmAsamAM tapazcaryAnA pUra AvyA. AkhuM cAturmAsa dharmArAdhanAthI gAjatuM ne guMjatuM rahyuM. pU. mahAsatIjI sAhebe sANaMda, gIradharanagara, jIvarAjapArka cAturmAsa ApyA ane kRSNanagara (saijapura boghA)ne paNa lAbha Apyo te temanI udAratA ane saraLatA che, ane te badhA mahAsatIjIonA darzanane avAranavAra ApaNuM zrI saMghane lAbha maLe che. pU. mahAsatIjI sAhebe ApaNI pAse kSamApanA mAMgI e temanI saraLatA che. temaNe ApaNI kSamApanA mAMgavAnI heya ja nahi. ApaNe temane avinaya azAtanA karI haze te mATe ApaNe temanI namratApUrvaka kSamApanA mAMgIe chIe. A cAturmAsamAM dAna, ziyaLa, tapa upara vyAkhyAnanI sacoTa asara jovA maLI che. bhAgyavAnoe dAnane pravAha paNa khUba vahAvyo che. te mATe pU. mahAsatIjIne tathA zrI saMghanA bhAI bahenone khUba khUba AbhAra mAnuM chuM. pU. mahAsatIjInI eka ja bhAvanA che ke caturvidha saMghanI kema unnati thAya, jaina zAsanane jaya thAya ne vizeSa unnata bane. aMtamAM pU. mahAsatIjI caturvidha saMghanI vizeSa unnati kare ane temanuM svAthya sAruM rahe e ja zubha bhAvanA. Ape nAnI uMmaramAM saMsArane choDI, varanA parama pavitra mArgane apanAvI gurUvarya ratna gurUdevanA nAmane amara banAvyuM che. te mATe ApaNe sau gaurava anubhavIe chIe. pU. mahAsatIjI sAheba vihAramAM khUba khUba zAtA pAme ane nAnA moTA dareka kSetramAM punita pagalA karatA karatA pharI vahelA vahelA ApaNuM zrI saMghanA AMgaNe padhAre e ja zubha bhAvanA sahita viramuM chuM. amRtalAla TI. ajamerA -prakhara vyAkhyAtA bA. bra. viduSI pU. zrI zAradAbAI mahAsatIjI, anya satIvRMda tathA bhAI o ne bahena ! ApaNu zrI saMghanA mahAna puNyodaye bA. bra. viduSI pU. zAradAbAI mahAsatIjI ThANA 14 cAturmAsa padhAryA. te cAturmAsa have pUrNa thayuM. pU. mahAsatIjI zukavAre ApaNane saune ekalA aTulA mUkIne vihAra karaze. cAturmAsamAM dhamadhamate vaMDo have sUnakAra banI jaze. pU. zAradAbAI mahAsatIjIe vyAkhyAnamAM uttarAdhyayana sUtranA navamA adhyayanane namirAjarSine adhikAra ane sAgaradatta caritra temanI lAkSaNika zailImAM AtmaspazI bhAvathI khUba suMdara rIte pharamAvyA che ke jeno rasa janatAmAM eTale jAgyo ke te sAMbhaLavA dUra dUrathI doDIne badhA samayasara hAjara thaI jatA. pU. mahAsatIjInI vANImAM e jAdu che ke je zrotAo temane eka vAra sAMbhaLe tene bIje divase jarUra hAjarI ApavI paDe. vyAkhyAnamAM dararoja moTI saMkhyAmAM mAnavamedanI ubharANa che. pU. mahAsatIjIne dAna, zIla, tapa, bhAva paranA sacoTa vyAkhyAnee lokomAM evuM AkarSaNa pedA karyuM ke paryuSaNa parvamAM tapanI joradAra bharatI AvI. utsAhI bhAI bahenee 45-42 upavAsanI ugra tapazcaryA karI. je saurASTra saMghamAM Page #1038 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zoraTha rama 933 prathamavAra thaI che. temaja bIjI tapazcaryAo paNa abhUtapUrva thaI che, te Apa badhA paryuSaNamAM joI zakyA che. temAM cAturmAsanA prAraMbhathI mahAsatIjIe maMgala tapanI ArAdhanA karI badhAnI bhAvanAmAM utsAhanI bharatI lAvyA. cAturmAsanI zarUAtathI pUrNAhuti sudhI amAro laMDa tapa-tyAga ane dharmakaraNIthI gAjato rahyo che. A badho prabhAva pU. zAradAbAI mahAsatIjIno che. pustakanA prakAzanamAM pU. mahAsatIjIne virodha hato. temanI IcchA pustaka chapAvavAnI jarApaNa na hatI, paNa saMghanA ati AgrahathI te kArya karavAnuM zrI saMghe nakkI karyuM, ane zretAoe paryuSaNa AvatA pahelAM te dAnane pravAha vahAvI amArI jhoLI chalakAvI dIdhI. pU. mahAsatIjI cAra cAra mahinAnA saMparka bAda vihAra karaze tyAre bhAI benone keTaluM duHkha thaze te ame kalpI zakatA nathI. dharmakaraNI karavAnuM, kaDaka niyamonuM pAlana karavAnuM sUcana amane koNa karaze? cAturmAsa te jotajotAmAM pUrNa thaI gayuM. pU. mahAsatIjInA amArA zrI saMgha para mahAna upakAro che. A cAturmAsa suMdara rIte jAhojalAlIpUrvaka pUrNa thayuM, tethI badhA AnaMda sAthe gaurava anubhavIe, chIe. cAturmAsamAM amArA thI saMghanA kAryakartAo taraphathI pUmahAsatIjInI sevA bajAvavAmAM uNapa rahI gaI hoya te sarva kAryakartA bhAI e taraphathI tathA zrI saMghanA bhAI bahena taraphathI avinaya azAtanA thaI hoya, keI mahAsatIjInuM mana dubhAyuM hoya te aMtaHkaraNapUrvaka khamAvIe chIe. aMtamAM Apane pharI pharIne vinaMti karuM chuM ke jyAre jyAre saMghanA bhAI bahena cAturmAsa levA Ave tyAre Apa amAruM lakSa jarUra rAkhaze. e AzA sahita viramuM chuM. DEEEEEEEEETITI ITI III HiniiiiiiiiiiiiiE # zAradA ratna bhAga 1-2-3 samApta H tA. ka-pU. mahAsatIjIe vyAkhyAna cAra mahinA dararoja pharamAvyA che, paNa pustaka ghaNuM moTuM thaI javAthI kyAMka babbe vyAkhyAnane sAra bhego karI ekeka vyAkhyAnamAM lakhe che. zAradA ratna pustakamAM koI paNa prakAranI bhUla rahI hoya te vyAkhyAnakArakanI ke lakhanAranI nathI paNa mudraNa doSa che, to A mATe vAcakone vinaMti karavAmAM Ave che ke Apane vyAkhyAna chApavAmAM presanI koI bhUla dekhAya te zuddhipatrakamAM jozo, chatAM kaI bhUla dekhAya te sudhArIne vAMcavA vAcakone namra vinaMti che. Page #1039 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zAradA rene kArataka vada 1 ne guruvAra tA. 11-11-81 adhuruM raheluM caritra zeThANI tArAmatInA kevA karmane udaya thayo ke jenI sevAmAM aneka karacAkare hAjara hatA tene Aje upAzrayamAM nokarI karavAne prasaMga Avyo, chatAM dharmane samajelA zeThANI duHkhamAM paNa sukha mAnIne rahevA lAgyA. e rIte 12 varSo tyAM vitAvyA. 12 varSomAM te tyAM badhAnI sAthe khUba haLImaLI gaI. have tyAM zuM banyuM ? ekavAra te gAmamAM je sAdhvIjIonuM cAturmAsa hatuM te satIjInA gurUdeva mahAmuni dharmavIra aNagAranuM cAturmAsa bhImapuramAM hatuM. tethI paryuSaNa pachI zrI saMgha gurUdevanA darzana mATe bhImapura javA nIkaLe. tArAmatI para badhA bhAI bahenone sneha, lAgaNI khUba hatI tethI tene paNa saMghamAM sAthe laI gayA. A bAju sAgaradatta zeTha, guNadatta ane guNacaMdra badhA rAjyanA mahAna sukhe bhegave che paNa dharmane bhUlyA nathI. roja eka sAmAyika karyA vinA rAjadarabAramAM jatAM nathI. roja savAramAM uThIne saMtanA darzana karavA jAya, temanA mukhethI vItarAga vANI sAMbhaLe ane jIvanane pavitra banAve. eka divasa jJAnapaMcamIne mATe utsava hate. sAgaradatta zeTha, guNadatta ane guNacaMdra tathA temanI patnIo badhA vyAkhyAnamAM gayA. A bAju zeThANuM paNa zrI saMghanI sAthe vyAkhyAnamAM AvyA. tArAmatIne khabara nathI ke mAre dIkaro A gAmane rAjA che. mArA pati ahIMyA che. te te potAnA saMghanI sAthe vyAkhyAnamAM beThI che. gurUdeve potAnI pravacana dhArA zarU karI. vyAkhyAna pUruM thayA bAda zrotAo vikharAI gayA. guNadatta rAjAne khabara paDI ke gurUdeva cAra jJAnanA dhAraka che te huM temane prazna pUchuM. gurUdevane vaMdana karIne rAjAe pUchayuM, gurUdeva ! Apa kRpA karIne mane kaho ke mArI mAtA atyAre kayAM che? te sukhamAM che ke duHkhamAM ? teNe kevA duHkha veThayA? te have mane kayAre maLaze? gurUdeva kahe rAjan , karmokI mAra hai mAtA terI beThI, isa sabhAke maMjAra hai gurUdeve kahyuM-rAjana ! tArI mAtAe ghaNuM duHkha veThayA che. teNe karmone mAra ghaNuM sahyA che. e tArI mAtA tane have bahu alpa samayamAM maLaze. gurUdeva! mAtAne maLavA have mAruM mana adhIruM banyuM che. mane e mAtAnI yAda khUba satAvI rahI che. Apa jaldI kaho ke e kayAre ane kayA sthAne mane maLaze ? gurudeve kahyuM-tuM adhIro na bana. e tArI mAtA tane Aje ne atyAre maLaze. zuM kahe che gurUdeva! mane atyAre ja maLaze ? hA, te te atyAre kayAM che? rAjana ! tAre kayAMya zodhavA javAnI jarUra nathI. te A sabhAmAM ja beThI che. gurudeva! zuM Apa satya kahe che ! hA. mahArAjA. Aje je saMgha darzana karavA AvyuM che te saMghamAM te upAzrayamAM kAma kare che, tethI saMghanI sAthe darzana karavA AvI che. A vAta sAMbhaLatA putronA romeromamAM Page #1040 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 935. AnaMda thayo. rAjAe sabhAmAM daSTi karI. duHkhanA kAraNe tArAmatInuM zarIra sAva nirbaLa banI gayuM che. tenA mukhanA teja phIkakA paDI gayA che, tethI te oLakhAya tevI na hatI paNa dhArI dhArIne jotAM teo mAtAne oLakhI gayA. mAtAne jotAM baMne bhAIo mAtAnA caraNamAM paDI gayA. tene bheTI paDayA. badhAnI AMkhamAM premanA-harSanA AMsu AvyA. bAra bAra varSe dIkarAone mAtA maLI ane mAtAne dIkarA maLyA. e samayane AnaMda te anubhave tene khyAla Ave. temAM paNa tArAmatIne te khabara na hatI ke mArA dIkarA jIvatA che. te te mAnatI hatI ke temane phAMsI maLI che ke teo mRtyu pAmyA che. je dIkarAonI AzA ja na hatI te dIkarAo maLe tyAre mAtAne kevo AnaMda thAya ! duHkhane aMta ne madhura milana -zeThane zeThANI maLyA, zeThANIne pati maLyA ne putra maLyA. badhAnA dilamAM AnaMda AnaMda thaI gayo. badhA sAthe rAjamahelamAM gayA. badhAe ekabIjAne kSemakuzaLanA samAcAra pUchayA. badhAe ekabIjAne pitAnI duHkhada kahAnI kahI saMbhaLAvI. mAtAnI vAta sAMbhaLatA guNadatta kahevA lAge, he mAtA ! tAro dIkaro rAjA banyo chatAM tAre rasoIyANI ne karANInA kAma karavA paDayA! dIkarA ! A badhA karmanA khela che. karmoe ApaNane vikhUTA paDAvyA ne bhega paNa karAvyA. badhA AnaMdathI rahe che. badhA bhegA thaIne savAra sAMja prabhunI prArthanA kare che. rAjasukha maLavA chatAM kaI dharmane bhUlyA nathI. guNadatta rAjya kare che, paNa deva-gurU-dharmanI zraddhA jevI hatI tenAthI vadhu ne vadhu daDha banatI hatI. rAjyamAM rahevA chatAM te rAjyamAM lepAtA nathI. rAjasaMpattine te kAcuM somala mAnatA hatA. te potAnI saMpattino dharmakArya ane paramArthanA kAryomAM upayoga karatA. temano yaza cAre dizAmAM prasaryo hato. daivI parIkSAthI daDha banele zraddhAne zaDha -guNadattanI zraddhAnI prazaMsA devalokamAM thaI. mithyAtvI devathI A prazaMsA sahana na thaI, tethI deva tenI parIkSA karavA AvyA. AnaMdanA sAgaramAM jhulatA rAjAne koIe samAcAra ApyA ke guNacaMdrane sarpadaMza thaye che, tethI te mUchita banI dharatI para DhaLI paDe che. guNadattane A samAcAra sAMbhaLatA duHkha thayuM. guNadatte bhAInI pAse jaIne navakAramaMtra saMbhaLAvyA. bhAInuM viSa utAravA ghaNA upacAra kare che tyAM samAcAra maLyA ke mAtApitA ekAeka kALanA paMjAmAM jakaDAI gayA. guNadattane khUba AghAta lAgyo ke A zuM? haju bhAI te zuddhimAM Avyo nathI tyAM mAtA-pitAne svargavAsa ! te bhAIne choDI mAtA pitA pAse gayo. te haju temanI caraNaraja levA jAya che tyAM bIjA duHkhada samAcAra AvyA ke paTarANIone sarpadaMza thayo che. eka sAthe AvA duHkhada samAcAra sAMbhaLavA maLe te kenuM haiyuM hAtha rahe ! are..mAthA pachADe, chAtI phATa raDe, paNa guNadatta te jema samAcAra sAMbhaLate game tema tene jIvananI nazvaratAnA paDachAyA sAme dekhAyA. jemajema snehIonA duHkhada samAcAra sAMbhaLate gaye tema tema tenI zraddhA vadhu daDha banatI gaI, Page #1041 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna guNadatte rAjade, hakImo Adi ghaNAne lAvyA, paNa keIne upAya kAmayAba na nIvaDayo. chevaTe eka gArUDika Avyo. teNe kahyuM mahArAjA ! A je kaMI banyuM che te eka daivI prakopa lAge che, athavA keI abhizApa utaryo lAge che. tamAruM rAjabhavana te nirjana vana jevuM banI gayuM che. tamArA mukha para te vedanAnA siMdhu bharyA dekhAya che. mArAthI A jevAtuM nathI. mArI pAse eka upAya che. guNadatta kahe, tArA upAyathI je mArUM kuTuMba mRtyunA mukhamAMthI bacI jaze te huM tane sArI bheTa ApIza. gArUDike maMtrataMtrAdi prayogo ghaNA karyo, paNa te badhA niSphaLa gayA. chevaTe karaMDiyAmAMthI sapane bahAra kADhI maMtrothI tathA sArA rAgarAgiNIonA sUrathI sapane khuza karyo ne pachI kahyuM-he nAgadeva! A yuvarAja ane rAjamAtA vagerenA viSanuM pAna karI temane viSamukta karo. nAgadeve nA kahI. temane vAcA pragaTI ane kahyuM ke rAjAne kaho ke tamArA kuTuMbane sajIvana karavuM hoya te nAgapaMcamInA divase vrata karI mArI pUjA kare, te huM badhAne viSamukta banAvIza. gArUDike rAjAne vAta kahI. guNadattanI zraddhAthI caraNamAM namele deva -rAjA kahe-nirdoSa prayatnathI mAre parivAra mRtyumAMthI bacato hoya ThIka, bAkI koI prayatna mArAthI thaze nahi. mane mArA jinezvara deva para ane temanA dharma para atUTa zraddhA che. temaNe mane duHkhamAMthI bacAvyuM che. have emane mUkIne huM bIjAnI pUjA karuM e kayAreya paNa banaze nahi. gArUDike tene ghaNuM samajAvyo paNa guNadatta samaye nahi. chevaTe nAgadeva tene karaDavA gaye te paNa te gabharAye nahi ke zraddhAthI calita na thayo, tyAre gArUDikanA vezamAM rahela deva sAkSAt pragaTa thaye, ane guNadattanA caraNamAM paDyo. tyAM paMcavaNa puSponI vRSTi karI, ane guNadattanA kaMThamAM devI hAra ane kAnamAM kuMDala paherAvyA. potAnA aparAdhanI kSamA mAMgI ane badhAne sajIvana karyA ne potAnA sthAne cAlyo gayo. dukhanI jhaDI varasAvanAra devanI hAra -sAgaradatta zeTha, zeThANI, baMne putra tathA putravadhUo badhA bhegA maLI eka citte prabhune prArthanA kare che. temanI dharmanI zraddhAthI devanuM siMhAsana DolyuM. upaga mUkIne jotAM khabara paDI ke A dharmiSTha chanI daDha zraddhAne kAraNe siMhAsana DolyuM che. deva tarata tyAMthI uTho ane AvIne zeThanA caraNamAM paDI mAphI mAMgI. zeTha ! meM Apane khUba kaSTa ApyuM che. ApanI behAla dazA karanAra huM chuM. Apane dharmazraddhAthI DagAvavA ATalA duHkho ApyA, chatAM Ape dharma choDyo nathI. karoDonuM dhana jatuM karyuM paNa dharma jato karyo nathI, tethI tamAro vijaya thayo che ne mArI hAra thaI che. tamane koTI koTI dhanyavAda! lAkha lAkha vaMdana ! have Apa ApanA gAmamAM pAchA jAo. ApanI je saMpatti gaI che te badhI pAchI maLI jaze. gaI saMpadA sabhI milegI, adhika bharUM bhaMDAra, aura je cAhiye te tuma mAMge, meM haradama taiyAra, deva zeDane kahe che Apa vasaMtapura nagaramAM sukhethI padhAro. ApanI jeTalI lakSmI gaI Page #1042 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 937 che tethI adhika ApanA bhaMDAramAM bharI daIza. huM ApanA para prasanna thayo chuM, Apa kaMIka mAMge. je joIe te mAMge. deve ghaNI vAra mAMgavAnuM kahyuM chatAM zeTha kahe che, mAre koI nathI joItuM. Aje keInA para deva prasanna thAya ne mAMgavAnuM kahe to? (zrotAmAMthI avAja : are, kAMI bAkI na rAkhIe.) ahIM zeTha kahe che mAre kAMI nathI joItuM. mAre te joIe che mAtra bhavobhava dharmanuM zaraNa. deva to tyAMthI cAlyA gaye. pachI zeThe putrane kahyuM have ApaNe ApaNI janmabhUmimAM jaIe. mane janmabhUminI yAda khUba Ave che. putro kahe-bhale pitAjI ! guNadatta te maMtrIne rAjya sepyuM ne pachI meTA rasAlA sAthe hAthI, ghoDA, sainya badhuM laIne bhImapurathI prayANa karyuM. sAgaradatta zeTha parivAra sAthe jaI rahyA che. cAlatA cAlatA rastAmAM jyAM rAjAe baMne bhAIne phAMsInI zikSA pharamAvI hatI te gAmamAM AvyA. jemaNe phAMsInI zikSAmAMthI bacAvyA hatA te cAMDAlanA upakArane yAda karI pahelA temane bolAvyA. temane satkAra, sanmAna karI temane sArI rakama bheTa ApI. pachI pitAnA tane mokalIne rAjAne samAcAra mekalAvyA ke lADavAnA kAraNe je baMne bALakone phAMsInI zikSA karI hatI te ApanA nagaramAM AvyA che ne A bheTANuM mokalyuM che. A sAMbhaLatA rAjAne khUba Azcarya thayuM. teo phAMsImAMthI kevI rIte bacI gayA haze ? rAjA temane maLavA mATe AvyA. guNadatta rAjAne rAjazAhI ThAThamATha jaIne rAjA te zaramAI gayA. temaNe potAnI bhUlanI mAphI mAMgI. guNadattanI caturAI, zubha bhAvanA, udAratA Adi guNothI AkarSAIne rAjAe pitAnI dIkarIne ThAThamAThathI guNadatta sAthe paraNAvI, pachI tyAMthI cAlatA cAlatA udayacaMda zeThanA gAmamAM AvyA. je zeThe sAgaradatta zeThane lADavAmAM sonAmahoro nAMkhIne lADavA ApyA hatA, temane bolAvIne zeThe tathA guNadatta rAjAe temane khUba upakAra mAnya. temanI khUba mahemAnagati karIne pachI vidAya ApI. zeThanuM rAjA ane prajAe karela bhavya svAgata -tyAMthI cAlatA cAlatA potAnA vasaMtapura gAmamAM AvIne nagara bahAra bagIcAmAM paDAva nAkhyo ne dUta dvArA rAjAne samAcAra mokalAvyA. AkhA gAmamAM khabara paDI gaI ke ApaNu dInaduHkhInA belI nagarazeTha AvyA che, tethI gharagharamAM AnaMda AnaMda chavAI gayo. A zeTha garIbenA belI, nirAdhAranA AdhArabhUta hatA. nagaranI sArI janatAne putra samAna gaNatA hatA. te zeTha padhAryAnI vadhAmaNI maLatAM gAmanA loko doDI AvyA. cAle, ApaNe temane vadhAvavA jaIe. gAmamAM paNa zeThanA svAgata mATe ghera ghera teraNe baMdhAyA, dhvajApatAkAo baMdhAI ane AkhuM gAma zaNagAyuM. jeNe daza hajAra rUpiyA mATe zeThanI havelI laI lIdhI hatI tene rozanIthI jhagamaga karI dIdhI. pachI zeThane kahyuM, Apa ApanI havelImAM (mahelamAM) khuzIthI padhAre. khuda rAjA paNa zeThanuM svAgata karavA hAthI, ghoDA, Dhola nagArA, benDa vAjA laIne bagIcAmAM gayA. rAjA kahe, padhAre zeThajI padhAro ! tame te amArA gAmanA ratna cho. rAjAe zeThane hAthInI aMbADIe besADayA. zubha muhane vAjate gAjate jayajayakAranA bulaMda nAda sAthe bajAranA madhya bhAgamAM Page #1043 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAravA ratna 938 thaIne zeThane gAmamAM praveza karAvyA. jyAM zeThanA mahela ALye tyAM hAthI parathI zeDha utarI gayA ne peAtAnA mahelamAM gayA. zeTha mahelamAM jaIne jue che tA anAjanA ane dhananA bhaMDAra bharapUra bharelA paDayA che. svaNu thAliyAM paDI pAMcasau, nahAnekI silA sAnakI, eraDAmAM sAnAnI pAMcasA thALIe temaja snAna karavA mATe sAnAnA bAjoTha, temaja senAnI zillA paDI che. zeThane tyAM pahelA je lakSmI hatI tethI adhika lakSmI zeThane tyAM vadhI gaI hatI. pahelA deve zeThanI dha mATe parIkSA karI ne ghaNA du:khA veThavA paDacA, paNa zeTha-zeThANI duHkhamAM paNu dharmane bhUlyA nahi, tA e deva tenA para prasanna thayA ne zeThanI badhI lakSmI pAchI ApI dvIdhI. dharmazraddhAnA keTalA ajaba prabhAva! guNadatta ane guNacaMdrane joine badhA khUba harakhAya che. zeThanA dIkarA kevA guNavAna che ! badhA AnaMdathI dharmadhyAna karatA rahe che. jayAM kI tyAM Isa vAra, aura sAnekA pATa gurU bhagavaMta pAse pU`bhavanI pRcchA :-thADA samaya bAda eka mitre AvIne zeThane samAcAra ApyA ke, ApaNA udyAnamAM dharmAvIra nAmanA mahAna AcAya padhAryAM che. te samAcAra maLatAM zeThane tathA badhAne khUba Anada thayA. zeTha peAtAnA parivAra sAthe gurUdevanA vyAkhyAnamAM gayA. vyAkhyAnamAM gurUdeve puNya pApanuM suMdara svarUpa samajAvyuM. gurUdeva cAra jJAnanA dhAraka hatA, eTale zeThanA manamAM thayuM, ke jJAnI gurUdeva pAse mArA pUrva bhava jANI lau. zeTha gurUdevane vaMdana karIne pUche che gurUdeva ! pUrvabhavamAM me' evA zu pApa karyo ke mAre bAra varSe duHkha leAgavavu' paDayuM ? lakSmIdevInA amArA para kApa thayA ne cAre jaNAne jaMgalamAM bhaTakavu' paDyuM! gurUdeva kahe che, karelAM karmI jIvane avazya bheAgavavAM paDe che. sAgaradatta sAMbhaLA, ApanA pUrvabhava. tU thA vaNika pUrvabhava mAMI, tere thA eka TA bhAI; sArI saMpatti gayA tu khAI, ghara gAMva bhI diyA ghuDAi. pUrvabhavamAM tuM eka vaNika hatA. tame e bhAI hatA. tu mATeAbhAI hatA, te'nAnAbhAInI baMdhI sapatti laI lIdhI. tene gharabAra vinAnA karI nAkhyA. are, eTale sudhI julama gujAryo ke tene gAmamAM paNa rahevA na dIdhA. tenA hArTa, havelI, jhaverAta, dhana madhu lUMTI lIdhuM ane tenA bALakAne paNa jaMgalamAM mAkalI dIdhA. jeThANI derANI para julma ghaNA gujAratI hatI. tenA mAthe khATA ALa caDhAvatI hatI. nAno bhAI tA gAma choDIne cAlyA gayA. cAlatAM cAlatAM te eka nagaramAM AvyA. tene joIne eka dayALu zeThane karUNA AvI tethI tene peAtAne tyAM nokarI rAkhyA. zeTha tene dIkarAnI jema rAkhatA hatA. tene dharma-karmanu' svarUpa samajAvatA. zeThanA satsa`gathI tArA bhAI no AtmA jAgRta banyA. teNe zrAvakanA 12 vrata dhAraNa karyAM, AyuSya pUrNa thatAM te marIne devalAkamAM deva thayA. eka divasa tuM apeAre jamavA mATe ghera AvyA. te divase kaIka prasaMga hAvAthI Page #1044 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAradA ratna 939 tAre ghera rasavatI raseAi banAvI hatI. jamavA besatA pahelAM tArA manamAM thayuM ke o, kroI saMta padhAre te temane vaheArAvIne pachI huM jamuM tArA zuddha dilanI bhAvanA phaLI. ne tArA AMgaNe mAsakhamaNunA tapasvI muni padhAryA, teM munine utkRSTabhAve supAtra dAna dIdhuM. munie tane dAnanA mahimA samajAvyA. pachI teM tArI lakSmIno dAnamAM sapayeAga karyAM. tethI te ghaNuM puNya upArjana karyuM. tyAMthI marIne tuM sAgaradatta tarIke janmyA. te pUrvabhavamAM dAna khUba dIdhuM hatu. tethI tane aDhaLaka lakSmI maLI. dhananI sAthe tamArI dharma bhAvanA paNa ghaNI hatI. dharma pratyenI zraddhA daDha hatI. eka vAra tamArI dhamabhAvanAnI devalAkamAM prazasA thaI. tamArA bhAI je dhruva anyA che teNe tArI prazaMsA sAMbhaLI. pUrvabhavanA vairanA kAraNe tene tArA para iSyA AvI, tethI tArU' badhuM dhana phaeNnA karI nAMkhyu ane tAre gAma ne gharakhAra madhuM cheADIne javAnA prasa-ga AvyA tArI badhI lakSmI urjAyacaMda zeThane tyAM gaI. tArA bhAIne je zeThe nokarI rAkhyA hatA ane dhanathI ne dharmAMthI badhI rIte sukhI karyA tethI te mArA parama upakArI che ema mAnIne deva banelA tArA bhAI tArI badhI lakSmI te zeThane ghera ApI Avyo. te' nAnAbhAIne tenA chekarAono viyeAga paDAvyA hatA tethI tane khAra varSa sudhI tArA chekarAonA vicAga paDayeA. pUrvajanmanA A karmInA kAraNe tAre A duHkhA bhAgavatrA paDacA che, paNa supAtra dAna daine khUba puNya bAMdhyuM hatuM te puNyanA kAraNe putro, patnI madhu' maLI gayuM ne pahelA karatAM adhika sukhamaLyuM. A tamArA pUrvabhavano badhA vRttAMta kahyo. pUrvabhava suNI viratInI vATe --peAtAno pUrva bhava sAMbhaLI zeTha-zeThANIne vairAgya AnyA. guNadatta ane guNacandre khUba ThAThamAThathI mAtApitAno dIkSA mahAtsava ujavyA. zeThe khUNA dAna dIdhuM. AvA chalakatA vaibhavAne cheDIne nagarazeThane saMyama letA joIne badhAnI AMkhe AMsuthI chalakAI gaI. zeTha zeThANIe dIkSA lIdhI ane baMne putroe khAra vrata dhAraNa karyAM! sAgaradatta aNugAra sayamanI suMdara sAdhanA karI, aMtima samaye sathAza karI daivaleAkamAM gayA. devalAkanI bhavasthiti pUrNa karI tyAMthI cavIne mahAvideha kSetramAM manuSya janma pAmI sacama laIne karmAM khapAvIne meAkSamAM jaze. chevaTe guNadatta ane guNacaMdra paNa sa`sAra cheDI dIkSA leze. sAgaradatta caritra have pUrNa thayuM. A caritramAMthI ghaNuM samajavAnu` maLe che. jo AtmAdharma para zraddhA rAkhe teA kadAca kaseATI Ave, paNa temAM jo Dage nahi te Akhare tenA vijaya thAya che. sAgaradatta zeThane tathA badhAne ATalA kaSTa paDathAM paNa duHkhamAM dharmane bhUlyA nahi, tA chevaTe temano vijaya thayA ne je sukha hatu' tenAthI adhika sukha meLavyu. dharmImAM dRDha rahenArane devA paNa temanA caraNamAM name che. bIjuM, karelAM karmo jIvane avazya bhAgavavA paDe che. karmo jIvane hasAve che ne karyAM raDAve che. mATe karma bAMdhatA pahelA khUba vicAra karavo. A caritra sAMbhaLIne Apa paNa dharmanI zraddhAmAM dRDha bano ne dAna, zIyaLa, tapa, bhAvanA ane sayamanI ArAdhanAmAM joDAzo. e ja AzA sahita viramuM chuM. ( pustakamAM pAnA vadhI javAthI vyAkhyAnanI noMdha lIdhI nathI. ) Page #1045 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra ? "zAradAratna' pustakanA agAuthI grAhake thanAranI nAmAvalI pustakanI saMkhyA nAma pustakanI saMkhyA nAma amadAvAda. paM zrI dalIcaMda ravilAla talasANIyA 251 zrI nAraNapurA sthA. jaina saMgha 5 , prItamalAla kAnajIbhAI zAha 101 , delakhAnA cha keTa sthA. jainasaMdha sAraMgapura 5 , premacaMda gulAbacaMda zAha 51 , vinayacaMda hemacaMda vorA 5 zrI umedacaMda ThAkarazI gopANI : , maNInagara sthA. jaina saMdha 5 ) amRtalAla jagajIvanadAsa dozI 25 ,, hasamukhalAla jIvaNalAla zAha 5 , maNIlAla oghaDabhAI zAha 25 , jAdavajIbhAI mohanalAla zAha 5 dalapatabhAI pAnAcaMda lAThIyA , mahAsukhabhAI zAMtilAla zeTha 5 ,, trIkamalAla chaganalAla saMghavI khImacaMda chaganalAla dozI - haste gIradharabhAI 25 , zAMtIlAla TI. ajamerA 5 , nagInadAsa maNIlAla dezI 25 ,, kirITakumAra zAMtilAla ajamerA 5 , caMdrakAMta vIracaMda bALIyA 25 , jayaMtilAla caMdulAla saMghavI jIvaNalAla cunIlAla (DerIvALA) saMghavI 5 zrI kAMtIlAla popaTalAla ghIvALA 25 ,, kAMtIlAla kAmadAra (junA jhaverI) 5 , manubhAI choTAlAla zAha 25 , hasamukhalAla kasturacaMda 5 , kAMtIlAla dayALajI zAha, ' "5. rajanIkAMta kasturacaMda 5 , bhAIlAlabhAI devazIbhAI zAha 25 , maMgubena caMdulAla 5 ,, cImanalAla jetazIbhAI 25, zrImatI uSAbena hasamukhalAla 5 ,, ramaNIkalAla pAnAcaMda DelIvALA 25 zrI khoDIdAsa kasturacaMda vasANI 5 zrI nyAlacaMda catrabhuja 15 , jayaMtilAla jAdavajI zeTha 15 , pannAlAla nagInadAsa 5 zrImatI savitAbena jagajIvanadAsa saMghavI , praviNacaMdra kasturacaMda 5 zrI dilIpakumAra ke. zAha 11 , zAMtilAla vardhamAna banANuM 5 ,, caMdrakAMta narottamadAsa 11 . nagInabhAI zIvalAla talasANIyA 5 , narottamadAsa kezavalAla 11 naTavaralAla gokaLadAsa ,, zAMtilAla amRtalAla vorA zaMkaralAla tejamala jaina , maMgaLadAsa vAghajIbhAI 5 , buTAlAla ujamazI 10 , jIvaNalAla chaganalAla saMghavI 5 ,, nagInadAsa ujamazI ,, manasukhalAla zIvalAla zAha 5 , ramaNalAla zAMtilAla gesaLIyA - ,, manasukhalAla nAgaradAsa 5 , naMdalAla lakSmIcaMda vorA 7 , pannAlAla jIvarAja ,, parasetamabhAI raghubhAI zAha 5 ) kirITakumAra Ara. zAha che , mugaTalAla bhavAnajIbhAI mAthakIyA 5 , manaharalAla bhIkhAbhAI 5 ,, naMdalAla devacaMda ajamerA 5 , uttamalAla maNIlAla Page #1046 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustakanI sakhyA muMbai 401 zrI hiMmatalAla nyAlacaMda dozI vAMkAneravALA 300 maNIlAla zAmajIbhAI vIrANI 201 vamAna sthA. jaina sadha, kAMdIvalI gIrajAzakara khImacaMda zeTha 101 101 chaganalAla zAmajIbhAI vIrANI 101 cunIlAla muLajIbhAI moDhANI 101 6 601 ravicaMda sukhalAla zAha 100 naTavaralAla talakacaMda zAha malADa 100 vadhamAna sthA. jaina zrAvaka sadha vAlakezvara 51, ramezabhAI vADIlAla zAha 51 vinayacaMdra mohanalAla dezAI cI'cokalI 51 subhadrAena rasIkalAla jhaverI pAlanapuravALA 51, subhadrAbena dalapatabhAI jhaverI 51 6 kRSNakAMta maphatalAla jhaverI khabhAtavALA 1 39 "" ,, ,, "2 ,, "" 29 "" 29 50 dhIrajalAla talakacaMda zAhu malADa 50 zrI rasIkalAla cImanalAla caudharI 25 premaca'da ujamazIbhAI 25, thANA sthA, jaina sadha 25 6 pAnAca'6 DuMgarazI turakhIyA 25 dhIrajalAla vRjalAla mahetA ,, nAma ,, temacaMda nAnacaMda zAhu navasArIvALA 25, ThAkoralAla aMbAlAla zAha khaMbhAtavALA 25 3 25 cImanalAla cheTAlAla zAha khaMbhAtavALA vADIlAla phulAbhAI paTela khaMbhAtavALA " sumanalAla jemalabhAI zeTha mATuMgA 20 kAMtIlAla ela meAdI 20 ', 15 mATuMgA prArthanAvALA bhAIe huM. prANalAla lAlacaMda vArA 11 zrI va`mAna sthA. jaina saMgha mulunDa 29 "" 11 zAMtIlAla cunIlAla paTela khaMbhAtavALA 11, kalyANajI kapuracaMda zAha 11 puSpAbena tArAcaMda avalANI mATuMgA 11 magaLAmena amulakhabhAI 11 kamaLAbena bAlacaMda zAhe sANuM vALA heze ,, 11 zrI naTavaralAla harakhacaMdra zAhe mATuMgA 11 bAnubena kIrtibhAI bhaNazALIvAlakezvara 7 naMdalAla catrabhuja zAhe mATuMgA "" pustakanI sakhyA nAma 5 zrI lalitAbena bhupatabhAI zAhe 5 zAntAbena jezIgabhAI daDiyA ,, ma 5 5 5 5 5 5 5 5 11 11 7 19 5 p p 5 5 5 5 surata 100 zrI ve. sagarAmapurA sthA. jaina cha koTI saMdha 51 bApubhAI punamacaMda valANI 50 bAbubhAI punamacaMda gAMdhI nAnacaMdabhAI raNacheADadAsa cokasI 15 a. sau. lIlAena saubhAgya' 25 5 ,, 5 "" 1 5 "" 29 11 zrI phulacaMdabhAI jaina udhanA 11 ,, mesa vacharAja bherUmala enDa kuAM. 11 devacaMda phAjAlAla zAha 11 11 ,, ,, ,, "" 1] ,, 39 ,, ,, ,, "" "" ,, "" .. dr ,, ,, ,, "" ,, 29 jaya'tilAla' tArAcaMda kIsanalAla sI. mahetA sAyana rasIkalAla mANekalAla manasukhalAla amRtalAla saMghavI gAMgajIbhAI vIrapALa lAlajIbhAI premajIbhAI amRtalAla haMsarAja raMjanabena caMdulAla lakSmIcaMda mATuMgA caMcaLabena dharamasIbhAI jhobALIyA , "" kizoracaMdra gIradharalAla zAha ca`drakAMta amRtalAla valANI kAMtIlAla rAmabhAI zAha ha. DAhyAbhAI bacubhAI vIracaMda zAhu Ana'dalAla phAlAla koThArI kIrITakumAra jayaMtilAla vADIlAla tribhovanadAsa madanabena manaharalAla cImanalAla dheALAbhAi kalyANacaMda mANekacaMda jhaverI dalapatabhAI mekamacaMda mahetA caMdrakAMta nagInadAsa bhAvasAra maphatalAla bhIkhAlAla gAMdhI manaharalAla jeThAbhAI zAha bhUpendra naTavaralAla bhAmeAvALA DAlAla eca. mahetA kAMtIlAla muLajIbhAI Page #1047 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 942 pustakanI saMkhyA nAma 5 zrI zAMtilAla maganalAla khATaDIyA 5 , dharamacaMda maganalAla khATaDIyA 5 , caMpakalAla phulacaMda raMgATIyA 5 , vRjalAla maNIlAla kAmadAra 5 zrImatI caMdrAvatI chabIladAsa mahetA 5 zrI rozanalAla caMpakalAla zAha 5 zrI anaMtarAya umedacaMda zeTha 5 , tArAcaMda maganalAla dazADIyA 5 ) manojakumAra lAlacaMda zAha - narotamadAsa hImacaMda zAha 5 ,, jayaMtilAla maNIlAla kaThArI " mANekalAla bhIkhAlAla gAMdhI 5 , kamalakAnta sukhalAla zAha 5 , bAbulAla parasetamadAsa zAha sANaMda 31 zrI maphatalAla jIvAbhAI paTela ja 25 , bAbulAla maphatalAla paTela , vADIbhAI chaganalAla zAha naTavaralAla vADIlAla zAha 25 ,, prANalAla vADIlAla zAha 25 , cImanalAla hIrAcaMda zAha 15 zrImatI tArAbena cImanalAla zAha 11 zrI sAkaracaMda kAnajIbhAI zAha 5 lAlacaMda lakSmIcaMda zAha 5aMbAlAla trIkamalAla saMghavI 5 , bhIkhAlAla nAgaradAsa zAha 5 , kAMtIlAla zIvalAla gAMdhI haidrAbAdavALA i nAraNadAsa dharamazIbhAI saMghavI 5 , ratIlAla harajIvanadAsa koThArI 5 , jIvaNalAla mANekacaMda gAMdhI pustakanI saMkhyA nAma 5 zrI jeThAlAla trIbhovanadAsa zAha 5 khImacaMdabhAI narasiMhadAsa zAha 5', vasaMtalAla bhegIlAla zAha 5 , jayaMtilAla pI. zeTha anya chUTaka gAma 201 zrI khaMbhAta sthA. jaina saMgha 55 , kheDA sthA. jaina saMgha 51 , kRSNanagara sthA. jaina saMsAyaTI, bhAvanagara 31 , sthA. jaina saMdha, nAra 25 ,, sthA. jaina saMdha, kaThora 25 ) jorAvaranagara sthA. jaina saMdha - suzIlAbena ramaNalAla pAlanapura 25 , bhAnucaMdra kezavalAla pAlanapura 25 che sthA. jaina saMgha bhAvanagara metAzerI 21 zrI savAiliAla mohanalAla pANazINa 20 ,, jaina zve. sthA. saMgha jharIyA 20 , bAvaLA sthA. jaina saMdha 16 , beTAda sthA. jaina saMgha 15 , dAmanagara sthA. jaina saMgha 11 , saMdhavI bradharsa, Indara 11 , vasaMtalAla kezavalAla paTela khaMbhAta 11 ) vIramagAma cha keTI sthA jaina saMdha 11 , Daa jaina saMgha naDiyAda 5 zrI ramaNalAla nAgaradAsa kelela 5 pATaDI sthA. jaina saMdha. ,, kAMtIlAla nAgaradAsa vaDhavANa , kAMtIlAla gIradharalAla surendranagara 5 ) sthA. jaina saMdha gAMdhInagara 5 ) jagajIvanadAsa ratanazI bagaDIyA dAmanagara 5 , mehanalAlajI DAgA pAlI rAjasthAna 5 parA hIrAlAlabhAI jaina pAlI (rAjasthAna) Page #1048 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 zuddhi patraka vyA. naM. pRSTha 2 16 3 60 4 34 49 kevI 5ga e 21 artha ja 39 ja 10 hoya kahIne ba 17 emAM 376 6 15 142 6 145 - senA 42 160 184 384 203 2 6. tyAM 384 kaSTa lITI azuddhi zuddhi vyA. naM. pRSTha 33 | na | 36 336 15 mithyAvya mithyAtva | 36 339 21 gaya gayA 350 trasa trAsa 38 352 29 nagarImAM nagarImAM 361 A mAne AtmAne 362 e luM eTaluM 40 372 376 ema 41 acaraMga AcArAMga 379 cheDavyA cheDayA 41 380 senI 382 vicAre vicAra 42 383 mikSa mikeDo 14 tAzrita prAyazcita 384 20 abhimana abhimAna 42 25 vartamAnakALama vartamAnakALamAM 43 392 29 jemana jemanA 399 13 kabrastana kabrastAna 403 19 AMkhanIpA paNa AMkhanI pAMpaNa 404 407 29 naNada naNaMda 408 kAlUdI kAkalUdI 412 20 pAvatI padmAvatI 416 Amatva Atmattva dIkarIe dIkarI e 46 425 athaDAva athaDAvA 4ra7 16 te kAlika tAtkAlika 46 429 20 ba. leTa 433 thaDakA ! thaDakAre 434 21 ahA 45 22 batAvavA batAvatA 14 ma mAro 455 1 rahyA rahyo 24 ArAdhatA ArAdhanA 478 2 hAya 480 6 ane anekI para 496 lITI azuddhi 12 5 pA athe heya hAya kaNane samajI samajI hAya hAya ghatakane ghAtakane rahyA rahyo 5DavA paDavAthI 25 aMDI AvI yartha vyartha tyAga 34 sugabAhunuM yugabAhunuM 32 kAka tephAta tephAna rahyA rAjyano rAjyane 24 nitha nigraMtha hAya 21 27 bagaDyA 33 bhavabhegathI bhavarogathI 05 50 19 bajAramAM bajAramAM - rIta rIte 6 zarUAtamAM zarUAtamAM 27 sAMbhaLanAM sAMbhaLatAM 28 dharmasa,dhananAnI dharmasAdhanAnI 26 matrI 33 krodha 13 amAga amArA 207 214 214 236 241 256 ra74 281 19 rahyo 32. * 290 bagaDyo 295 31 31 bale 2 ahI: 301 301 303 305 306 321 322 332 333 336 maitrI 31 33 34 35 6 36 36 . 464 hAya ja 56 duSa virAsa vikAsa Page #1049 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha44 vyA. naM. pRSTha lITI azuddhi zuddhi | vyA. na. pRSTha lITI azuddhi zuddhi 11 dIkarAnI dIkarAne 28 sAkAra satkAra 4 yuvedanIne vedanIyana 13 Ata AvI hIvane jIvana 32 rahyA * * ja 610 dune is = 395 31 duSTAne karavA 3. bhUtAni mUtAni 29 prathajI pradhAnajI 23 dhAdi krodhAdi 22 he ziyAra hoMziyAra 3 hayAphATa haiyAphATa 4 sAhasseo sAhassio 15 javAte javAne 28 zAstrAna zAstranA enA evA adha che videhesu A - 649 93. 830 karmonI - 6 A vijha 54 512 3 jAya jAya | 83 744 54 512 18 su sukha| 86 768 56 pa25 7 cadroza caMdrayaza 775 59 559 16 lAvAnI lADavAnI 776 592 ASadhanuM auSadhanuM | 776 64 56 6 prarthanA prArthanA 776 14 107 karA 785 suthA NathI 788 623 - 32 mirAjanI namirAjanI 788 5 tathA tethI 630 6 zeTha 816 817 644 mathurA madhurA 819 645 21 aMdha 821 647 12 vidag 824 32 pratye 651 33 karmona | 94 832 ja 71 653 22 aThama aThThama "74 675 30 atre AvyA 833 4 AmAnI AtmAnI 835 687 24 te 835 687 26 ane 838 188 1dasaNe jaya dasaNeNa ya 842 188 2 parisudhAra parisujjhai 95 843 690 11 A ghauM vahArva 844 693 2 chatI chatI cattI ne cattI 847 183 22 rAyarisA rAyarisI 849 850 703 30 saMte saMte 851 704 - 25 rahyA 709 15/23 hAya hoya 97 712 16 vAkayA vAka | 72 0 25 jovA joSI | 872 721 6 va La 875 101 890 81 728 11 rAga-dveSathI rAga-dveSathI 102 899 728 16 ahIM 905 81 730 21 bhAgyodayathI bhAgyodayathI 103 905 82 737 21 tana tane 103 907 * vAta 7 0 4 3 4 4 4 4 3 4444 ke ka ka Da Da Dha = = = = $ $ 44 dada phasAyo ane - ka ra Ta = = = = = = * * * * * 2 - 246 29 kukamAM 31 phakhA 17 manarAjAnIya zagAthA 24 te ne 2 3 guNanuM 32 A mA. 25 kiraNa mahArAjAnI yazagAthA te te durguNanuM AtmA kAraNuM jJAna pauSadhamAM 96 hAya rahyo 852 pASadhamAM 30 hAya 28 zikSAmAMpI mana sarvasva zikSAmAMthI mana sarvasva 864 vamaLa 99 27 kAma rahyA 23 saddharAjane 33 pAmazA 33 hA. 11 hAzamAM kAmA rahyo siddharAjanA pAmaze ahe 103 hAthamAM Page #1050 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 666 * hie (DD) bAM, bre. viduSI pU. zAradAbAI mahAsatIjInI dIkSAjayaMti prasa ge gavAyela gIta (rAga : keI na ucuM kaI na nIcuM) zAsana ratnA zarada gurUNInI, dIkSAjayaMti Ajare sau ujave jaina samAja re (2) ujajavala satInA cAritra tejano, prabhAva aparaMpAra...sau... garavI gujarAtamAM sANaMda zahera, camaka teja sitAro, vADIbhAI kuLane minAre, ratnakukSI sakarIbahena mAta re......1 ratna gurUjI mahApratApI, A-makalyANane praga batAve, 16 varSanI kumaLI vayamAM, sayA saMyamanA sAja re....... 2 zAsana maLyAnI Apane khumArI, gurU AjJAmAM banyA mastAnI, vIra rAsanano nAda gajAvI, katA saune paDakAra re.....3 jaina zAsananA cho rakhavALA, kehInurathI paNa teja savAyA, kajane haThAvI devA, sayA sainikanA sAja re......4 kSamA saumyatAnI ajoDa mUrti, Apa cho guNa bhaMDArI, gurU AjJAmAM arpaNa thaI, meLavyA gurU AzIrvAda re......5 siMha garjanA sama vANI suNavA, mAnava maherAmaNa ubharAya, surIlI, jozIlI vANuM suNI, vairAgya bhAva AvI jAya re....... 6 zAradA sudhA, saMjIvanI, mAdhurI, parimala saurabha saritA ta, sAgara, zikharadarzana suvAsa, siddhi ratnanA teja apAra re..........7 pUrva puNyanA zubhayogathI, ojasvI gurUNI maLyA, ziSyAonA bhAgya savAyA, sau sAthe maLI guNa gAya re.......8 mahAna vairAgI kAMtiRSijIne, dIkSAne pATha bhaNAvyo, khaMbhAta saMpradAyane rozana karyuM, Apano rUDo pratApa re.......9 ratna gurUnA zubha AziSathI, zAsananI zobhA vadhArI, zarada maMDaLa gurU caraNamAM, laLIlaLI vaMdana kare Aja re........10 S G Page #1051 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. AcArya gacchAdhipati bA.bra. pU. gurUdeva zrI ratnacaMdrajI mahArAja sAhebano klAke navakAramaMtranuM smaraNa karI, vardhamAna svAmIne caraNe paDI, sAra vinAnA saMsArathI taravA, gurU guNa guMjane muktine varavA (1) sarasvatI devI jIbha para besaje, zaTha amArI mati re karaje. svIkAruM zaraNuM tamAruM Aja, akathya guNone kahevAne kAja. (2) deje akSara jJAna anaMtu, gurUdevanuM cAritra hatuM baLavaMtu, divya prasAdI Apajo mujane, vaMdana karuM chuM bhAvathI tujane. (3) ratna gurUjIne kahuM chuM glaeNke, eka citte tame sAMbhaLaje leke, buddhivaMta pAse mArI zI buddhi, Indu pAse jevI tArAnI riddhi. (4) kahInura pAse zuM kAcanI zakti, ApanI huM zuM karuM bhakti, bhaktinI zakti Apaje ati, mArAmAM che alpa re mati. (5) sAbarakAMThe galiyANA gAme, gurUjI jagyA e ja gAme, saMvata 1942 sAle, kArataka suda 11 dine. (6) kSatriyakuLamAM kohInura pragaTaye, jetAbhAIne ghera camakyo, mAtA jayAbenano hIre, saMyama levAmAM bane che zUre. (7) - sUryanA kiraNe phelAtA jAya, tema tema gurUdeva meTA re thAya, putranA zubha lakSaNo joyA, tethI ravAbhAI nAma devAya. (8) ranA kAlA vINAvA kAje, gurUjI jAye vaTAmaNa gAme, satIjInuM stavana suNI, aMtaramAM vairAgyanI vINA vAgI. (9) svAmInArAyaNa paMthanA gurajI, gaDhaDA zaheramAM AvIne rahyA, te paMthanA mahaMte ema re kahyuM, tamAre bhAga laIne Ave. (10) lakSmI hoya tyAM saMyama na kahevAya, gurUjInA manamAM vicAra thAya, saMsAra kAryamAM pApa ja hoya, mArAthI pApa nahi ja thAya. (11) parama pratApI virala vibhUti. chagana gurUjI kSatriya jAti, gurUjI pAse AvIne rahyA, vairAgyanA teja savAyA thayA. (12) kuTuMbIjanonI AjJA laIne, gurUjI Ave khaMbhAta gAme, mahA sudI pAMcama dine, khaMbhAtamAM dIkSA occhava thAya. (13) gurUjIe pADayuM uttama nAma, ratnacaMdrajI che zubha nAma, dayA, saraLatA gurUjIne varyA, abhyAsa karIne paMDita banyA. (14) arpaNatAne ajaba namUne, jethI meLavya jJAna khajAne, kSamAnI ajoDa mUrti gurajI, dezadezamAM pAmyA re khyAti. (15) zAstronuM anupama jJAna meLavI, lakhyA siddhAMta Ape bahu bhArI, ajameramAM sAdhu saMmelana thayuM, jaIne gurUjIe pada zobhAvyuM. (16) zAsanamAM AvA kehInura hIrA, jenA na maLe jagamAM jeTA, karUNA kimiyAgara gurUjI mArA, vIra AzAnA aNanama yoddhA. (17) Page #1052 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) dharatA saMvata 1995 sAle, vaizAkha vada dazama dine, chagana gurUjI svarge sidhAve, gurUjInA dilamAM AghAta lAge. (18) AcArya padavIe gurUjI Ave, sANaMda zahera cemAsu padhAre, amIrasa vANI gurUcha varasAve, mane dIkSAnA bhAva jAge. ratna jevA ratnagurUjI maLyA, jIvana bAganA mALI banyA, mane ApyuM saMyama ratna, huM karuM? gurUdevane keTI vaMdana. (20) ApanA ziSya khaDAjI svAmI, phulacaMdrajI svAmI ne harSadamuni, pArvatIbAI svAmIne parasanabAIsvAmI,jazubAIsvAmInI zebhatI joDI, (21) dhyAna gurUjI aneruM dharatA, dharatIthI e addhara thAtA, cAritranuM nUra aneruM hatuM, mRtyune Ape bhAMkhI re lIdhuM. (22) gurUcha mAsuM AvatA pahelAM, Apane keI pUchavA AvatA, chelluM comAsu khaMbhAta gAme, gurUjI padhAryA khaMbhAta gAme. (23) sakAma akAma maraNanA bhAve, gurUjI vyAkhyAna mAMhe pharamAve, bhAdaravA suda pAMcama dine zaradInuM khUba jora thAye, (24) tapasvI phulacaMdrajI svAmIne Ape, bhAdaravA suda dazama dine, khaMbhAta saMghamAM lAbha ApIne, sukharUpa temanuM pAraNuM karAve. (25) bhAdaravA suda dazama dine, mRtyunI Ape karI taiyArI, bAra vAge zaradInuM jora vadhyuM, cAra AMgaLA batAvI kahI dIdhuM. (26) aMtima samAdhi anerI jhaLake, paramazAMtinA zabdo uccare, svarUpa dazAnI mejane lUMTe, samAdhi bhAve deha ja chUTe. (27) saMvata be hajAra cAranI sAthe, bhAdaravA suda 11 somavAre, zUnya dizAo khaMbhAtanI diza, dipaka bUjhA cAra ja vAge. (28) mRtyune Ape mahotsava mAnI, paMDita bharaNe gayA che pAmI, mukhanI kAMti anerI jhaLake, Azcarya sAthe athuo varase. (29) 48 varSa saMyama pALI, AcArya padavI nava varSa dIpAvI, zAsananI sevA bajAvI Ape, jaina dharmanA gaurava kAje. (30) khaMbhAtamAM hAhAkAra chavAya, AghAta saunA dilamAM lAge, dharma minAre dharatIe DhaLe, saMpradAyane mobha te paDe. (31) samAjane jJAna sthaMbha Dagamagye, khaMbhAtane sUrya Aje Athame, gujarAtane sAce siMha ja sUte, ziSya ziSyAone Abha tUTa. (32) zAsananuM uttama javAhara jAtA, aMtima darzane leke ubharAtA, jaya jaya naMdA jaya jaya bhaddA bolAve, pAlakhInI zobhA anerI dIse. jhaLahaLatuM ratna Aje roLAyuM, gurUdeva jAtA timira chavAyuM, gurUdevanI beTa hadayamAM khaTake, nAvika vinAnI naiyA aTake. (34) jaina zAsananuM sAcuM kahInura, pApa udayathI thayuM che dUra gurUdeva mArA cAlyA re gayA, have kyAM zodhuM ratnagurUjI mArA. (35) svargamAM gurUjI Apa birAje, AziSa amane uranI dejo, mahecchA mananI pUrI karaje, vahelA vahelA darzana deje. (36) satI zAradA gurU guNa gAve, azrubhInI AMkhe aMjali arpe. (2) : da Page #1053 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parirararara SIStecheress deg deg 2018 2022 khaMbhAta saMpradAyamAM vidyamAna zAsana ratno-mahAna saMtenI nAmAvalI nAma dIkSA saMvata 1 mahAna vairAgI pUjya zrI kAMtI RSijI mahArAja sAheba 2017 2 bA.bra. pUjya zrI sUryamuni mahArAja sAheba 2017 3 bA.bra. pUjya zrI araviMda muni mahArAja sAheba 2017 4 bA. bra. pUjya zrI navIna RSijI mahArAja sAheba bA.bra. pUjya zrI kamaleza muni mahArAja sAheba -6 bA.bra. pUjya zrI prakAza muni mahArAja sAheba 7 bA.bra. pUjya zrI cetana muni mahArAja sAheba 8 bA.bra. pUjya zrI mahendra muni mahArAja sAheba 9 sevAbhAvI pUjaya zrI darzana muni mahArAja sAheba 10 bA.bra. pUjya zrI dharmendra muni mahArAja sAheba bA. bra. pUjya zrI mRgendra muni mahArAja sAheba bA.bra. pUjya zrI manahara muni mahArAja sAheba 2036 13 bA.bra. pUjaya zrI jyotindra muni mahArAja sAheba 2037 o e 2023 202 kha o 0 203) 5 30 * sAhaba 20 x e 30* 35 Page #1054 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMbhAta saMpradAyanA sva. pUjya gacchAdhipati 1008 bA. bra. pU. zrI ratnacaMdrajI mahArAja sAhebanA ziSyA maMDaLanI nAmAvalI mahAsatIjInuM nAma janma sthaLa dIkSA mAsa tithi vAra ane dIkSA sthaLa saMvata 1. bA. ba. viduSI pU. - zAradAbAI mahAsatIjI sANaMda 1996 vaizAkha suda 6 se mavAra 2. pU. subhadrAbAI mahAsatIjI khaMbhAta 2008 caitra suda 10 zukravAra 3. pU. IndubAI mahAsatIjI surata dIkSA sthaLa nAra 2011 aSADa suda 5 gurUvAra 4. bA.bra. vasumatibAI mahAsatIjI viramagAma 2013 mAgazara suda 5 zukravAra 5. bA.bra. kAntAbAI mahAsatIjI sANaMda 2013 mAgazara suda 10 gurUvAra 6. pU. saddaguNAbAI mahAsatIjI lakhatara 2013 mahA suda budhavAra 7. bA.bra. IndIrAbAI mahAsatIjI surata 2014 mAgazara suda 6 budhavAra 8. pU. zAntAbAI mahAsatIjI moDAsara dIkSA sthaLa nAra 2014 mahA vada 7 se mavAra 9. pU. kamaLAbAI mahAsatIjI khaMbhAta 2014 vaizAkha suda 6 . zukravAra 10. sva. pU. tArAbAI mahAsatIjI amadAvAda dIkSAsthaLa sAbaramatI 2014 aSADa suda 2 gurUvAra 11. bA bra. caMdanabAI mahAsatIjI lakhatara 2017 mAgazara suda 6 gurUvAra 12. bA.bra. raMjanabAI mahAsatIjI sAbaramatI dIkSAsthaLa-dAdara 2021 mahA suda 13 ravivAra 13. bA.bra. nirmaLAbAI mahAsatIjI khaMbhAta dIkSAsthaLa-dAdara 2021 mahA suda 14. bA.bra. zobhanAbAI mahAsatIjI lIMbaDI dIkSAsthaLa-malADa 2022 vaizAkha suda 11 ravivAra 15. pU. maMdAkinIbAI mahAsatIjI muMbaI mATuMgA 2023 mahA suda 8 16. bA.bra. saMgItAbAI mahAsatIjI khaMbhAta 2023 vaizAkha suda 5 ravivAra 17. bA.bra. harSidAbAI mahAsatIjI ghATako para dIkSAsthaLa-bhAvanagara 2026 vaizAkha vada 11 ravivAra 18. bA.bra. sAdhanAbAI mahAsatIjI khaMbhAta 2029 mAgazara suda 2 gurUvAra 19. bA.bra. bhAvanAbAI mahAsatIjI mATuMgA muMbaI 2029 vaizAkha suda 5 somavAra 20. bA.bra. praphalAbAI mahAsatIjI vIramagAma dIkSAsthaLa-malADa 2033 mAgazara suda 6 zukravAra 21 bA. bra. sujAtAbAI mahAsatIjI dAdara-muMbaI 2033 vaizAkha suda 13 ravivAra 22 bA, bra. pUva zAbAI mahAsatIjI mATuMgA dIkSA sthaLa-sANaMda 2037 phAgaNa vada 2 - rarti 23 bA. bra. manISAbAI mahAsatIjI khaMbhAta 2037 vaizAkha suda 24 bA, baM, uvIzAbAI mahAsatIjI khaMbhAta 2037 vaizAkhe saMdeza ravivAra zanivAra Page #1055 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAviduSI, prakhara vyAkhyAtA bA. vya. pU. zrI zAradAbAI mahAsatIjInA vyAkhyAna saMgraha nAma sthaLa saMvata prata 1 "zAradA sudhA" bhAga 1-2 mATuMgA-muMbaI 2019 8500 2 "zAradA saMjIvanI" bhAga 1-2-3 dAdara-muMbaI 2020 6000 3 "zAradA mAdhurI" bhAga 1-2-3 ghATakopara-muMbaI ra092 6000 4 "zAradA parimala" bhAga 1-2-3 saMyukta rAjakeTa 2026 2000 5 "zAradA saurabha" bhAga 1-2-3 amadAvAda 2028 6000 6 "zAradA saritA kAMdAvADI-muMbaI 2029 2500 7 "zAradA jota" mATuMgA-muMbaI 2030 3000 8 "zAradA sAgara" vAlakezvara-muMbaI 2031 7000 9 "zAradA zikhara ghATakepara-muMbaI 2032 10000 10 zAradA darzana borIvalI-muMbaI 2033 8000 11 "zAradA suvAsa malADa-muMbaI 2034 8000 12 "zAradA siddhi" surata 2035 8000 13 "zAradA ratna" amadAvAda 2037 6000 Page #1056 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU nijhara ghATakopara , chavA bA. bra. viduSI pU. zAradAbAI mahAsatIjInA cAturmAsanI yAdI saMvata gAma saMvata gAma 1996 amadAvAda 2017 khaMbhAta 1997 khaMbhAta 2018 kAMdAvADI-muMbaI 1998 kheDA 2019 mATuMgA 1999 sANaMda 2020 dAdara 2000 khaMbhAta 2021 vilepArlA 2001 sANaMda 2022 2002 amadAvAda 2023 khaMbhAta 2003 sANaMda 2024 - amadAvAda 2004 amadAvAda 2025 bhAvanagara 2005 sANaMda 2026 rAjakoTa 2006 khaMbhAta 2027 2007 surata 2028 amadAvAda (nagarazeThane vaDa) 2008 amadAvAda 2029 kAMdAvADI-muMbaI 2009 jorAvaranagara 2030 mATuMgA , 2010 lakhatara 2031 vAlakezvara 2011 khaMbhAta 2032 ghATakopara , 2012 sANaMda 2033 berIvalI , 2013 2034 malADa che 2014 amadAvAda 2035 surata 2015 vIramagAma 2074 sANaMda 2016 sAbaramatI 2017 amadAvAda (nagarazeThane vaDe) tA. ka. pU. mahAsatIjInI tabiyatanA kAraNe sANaMdamAM cAturmAsa uparAuparI thayA che. dhrAMgadhrA karanAra Page #1057 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * preraNAdAyI stavanA * kAI na uMMcuM kAI na nIcuM, mahAvIrA zAnamAM... prabhu mahAvIranA .... eka ja sarakhuM sthAna sahunu, dharma taNAM AMgaNamAM... prabhu mahAvIranA... pALe ene dharma ahIM che, nAta jAtanA bheda nahIM re, STi bhedya nathI jJAnIne, harijana ke brAhmaNamAM....prabhu mahAvInA 1 gautama janmyA brAhmaNa kuLamAM, abhayakumAra tA kSatriya kuLamAM, jajIsvAmI vaizya thayA teA, harikezI harijanamAM... prabhu mahAvIranA 2 mANasa meTA dharmo thakI che, kuLa nahi paNa kama thakI che, matsyeA che. adhikAra javAnA, saune muktinagaramAM... prabhu mahAvIranA .. 3 ame dAna puNya kAMI karyuM nahIM ne, sAdhI nA kAI siddhi, te ce tArI pAsa mAMgIe, zAlIbhadranI riddhi. (2) zAlIbhadra hatA baDabhAgI, rAta ne divasa raMgamAM rAgI, pUrva puNye jAheAjalAlI, maLI hatI vaNamAMgI, kintu eka dina badhuM tajIne, eNe dIkSA lIdhI...tA ye tArI....1 meAkSa meAkSanI raNA karIe, kintu avaLI dizA pakaDIe, dhana vaibhava ne meAjazAkhamAM, enA thaI ne bhaTakIe, riddhi pAmavA jevI kAI ame na karaNI kIdhI....tA ce tArI...2 deva amArA che vItarAgI, zurU amArA che paNa tyAgI, tyAganA mahImA gAnArA ame, raMgarAgamAM rAgI, enA tyAgI jIvanamAMthI nathI preraNA lIdhI...tA ye tArI....3 zAradA pUjana karatAM mAMgIe, zAlIbhadranI riddhi, zAlIbhadranA tyAga khape nA, vAta na dilamAM utArI, enA tyAgI jIvanamAMthI, Wan nathI preraNA lIdhI...tA ke tArI... 4 Page #1058 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || sva. AcArya ratnacaMdrajI gurUdevAya nama: II khaMbhAta saMpradAyanA sva. AcArya, gacchAdhipati, gurUdeva bA. bra. pU. zrI ratnacaMdrajI mahArAja sAhebano jaya ho je gurU viraha stavana : (rAga : koi na 62 koi na nI). jaina zAsananA divya divAkara, ratnagurUjI mArA, karUM vaMdana vAra hajArA, guNIyala gurUnA guNalA gAtA, nAce haMyA amArA, karUM keTI keTI vaMdanA. A avanImAM janma re lIdhe, kSatriyakuLamAM camaka sitAro, mAtA jayAbena pitA jetAbhAI, jenuM pADayuM ravAbhAI nAma re. karU vaMdana... chagana gurUjI mahA pratApI, jJAnAmRtanI laganI lAgI, vinaya vivekI kSamAnI mUrti, addabhUta hatA gurUrAja re, karUM" vaMdana... mukha para vahetI tyAganI AbhA, jhaLakatI saumya pratibhA, jina AjJAmAM masta re rahetA, zAsanamAM hatA vaphAdAra re, karU vaMdana... jIvana naiyAnA gurUjI taravaiyA, saMpradAyanA sAcA khavaiyA, siddhAMta mahodadhi zAsana sitArA, hatA ziSyanA rakhavALa re. karUM vaMdana.. - ajJAna dazAmAM huM ramatI tI, bhavATavImAM huM bhamatI tI, tapa tyAganI divya tithI, karAvye jAgRtino jhaNakAra re. karU vaMdana... hRdaye karUNAnuM jharaNuM vahetuM', vAtsalya bhAva nayane jharatuM, muja jIvanamAM amRta pAyu', jagADayA viratinA bhAva re. karU vaMdana.. . be hajArane cAranI sAthe, bhAdaravA suda ekAdazIe, dIpaka bUjhAyA khabhAta zahere, hAhAkAra chavAya re, aMtara vINAnA tAra ja tUTyA, choDI gayA zirachatra amArA, adhurA rahyA aramAne amArA, virahanA duHkha apAra re. karU vaMdana... kaLIkAlanA kohInUra hIrA, kALa gejhArAe jhaDapI lIdhA, ziSya ziSyAo raDatA rahyA, mUkI gayA nirAdhAra re, karU vaMdana... kayAM ga yA A tA 2 Na hA rA, zA sa na nA lA Da kevAyA, "satI zAradvA" kare pukArA, mane darzana deje ekavAra re, karU" vaMdana... Le Mo Mo Mo Mo Mo Mo Mo Ju Ju Ju Ju Xu Xu Xu AvaraNa * dIpaka prinTarI : amadAvAda