Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Sri Jain Yaso-VIJAYA Series (3) SIDHAHEM-SABDANUSASANA BY Il KALIKALA-SARVAJNA-SRI HEMCHANDRACHARYAVARYA, WITH A SHORT COMMENTARY BY THE SAME AUTHOR AND HAIM-DHATUPATHA &c. PUBLISHED BY Il THE NYAYA-VISARADA SRI YASOVIJAYA .. BENARES JAIN PATHSALA UNDER THE PATRONAGE OF B. CHUNNILAL THE GIFTED SON OF B. PANNA LAL RESIDENT OF BOMBAY. Benares. PRINTED AT THE CHANDRAPRABHA PRESS. VIR ERA 2431A . D. 1905.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ||shriiH|| zrIhemacandrAcAryaviracita siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnu zAsanalaghavRttiH / praNamya paramAtmAnaM zreyaHzabdAnuzAsanam // AcAryahemacandreNa smRtvA kiJcitprakAzyate // 1 // ahN| 1 / 1 / 1 / ahamityetadakSaraM paramezvarasya parameSThino vAcakam / maGgalArtha zAstrasyAdau praNidadhmahe // 1 // siddhiH syAdvAdAt / 1 / 1 / 2 / syAdAdAdanekAntavAdAt prakRtAnAMzabdAnAM siddhiniSpattijJaptizca veditavyA // 2 // lokAt / 1 / 1 / 3 / anuktAnAMsaMjJAnAM nyAyAnAM ca lokAdvaiyAkaraNAdeH siddhiptizca veditavyA varNasamAmnAyasya ca tatra // 3 // audantAH svraaH|1|1|4| aukArAvasAnA varNAH svarasaMjJAH syuH / a A i I u U R Rla lR e ai o au // 4 // ekadvitrimAtrA hrsvdiirghplutaaH|1|1|5| * - mAtrA kAlavizeSaH / ekaditryuccAraNamAtrA audantA varNA yathAsaMkhyaM
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanasya hasvadIrghaplutasaMjJAH syuH / ai ukala / AI U R la e ai o au| A 3 I 3 U 3 ityAdi // 5 // anavarNA naamii|1|1|6| avarNavarjA audantA varNA nAmisaMjJAH syuH / i I u U R Rla lu e ai o au // 6 // ladantAH samAnAH / 1 / 1 / 7 / tRkArAvasAnA varNAH samAnAH syuH| aA i I u U RR la luu||7|| eai o au sandhya kssrm|1|1|8| e ai o au ityete sandhyakSarANi syuH|| 8 // aM aH anusvAravisauM / 1 / 1 / 9 / akaaraavuccaarnnaartho|aNitinaasikyovrnnH| aH iticknntthyH| etauyathA saMkhyamanuskhAravisargoM syAtAm // 9 // kaadirvynyjnm|1|1|10|| kAdirvarNo haparyanto vyaJjanaM syaat| ka kha ga gha Ga / ca cha ja jha ny| Ta Tha Da Dha Na / ta tha dadhana / pa pha ba bha ma / yarala va za Sa sa ha // 10 // . apaJcamAntastho dhuTa / 1 / 1 / 11 / vargapaJcamAntasthAvarjaH kAdirvarNo dhuT syAt ka kha ga gha / ca cha ja jh| TaTha Da Dha / ta tha da dha / pa pha ba bha / za Sa sa ha // 11 // paJcako vgeH|1|1|12| kAdiSu varNeSu yo yaH paJcasaMkhyAparimANo varNaH sa sa vargaH syAt / ka kha ga gha ng| ca cha ja jha ny| Ta Tha Da Dha Na / tthddhn| pphbmm|| 12 // AdhadvitIyazaSasA aghossaaH|1|1|13|
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuttiH / vargANAmAdyadvitIyA varNAH zaSasAzcAghoSAH syuH / ka kha / ca cha / Ta Tha / ta tha / pa pha / za Sa sa // 13 // anyo ghossvaan|1|1|14| aghoSebhyo'nyaH kAdirvoM ghoSavAn syAt / gaghaGa / ja jha ny| Da Dha Na / da dha na / ba bha ma / ya ra la va ha // 14 // yaralavA antasthAH / 1 / 1 / 15 // ete antasthAH syuH // 15 // aMaH ka x pazaSasAH shitt|1|1|16| akapA uccAraNArthAH anusvAravisargo. vajagajakumbhAkRtI ca vargoM zapasAzca ziTaH syuH // 16 // tulyasthAnAsyaprayatnaH svaH / 1 / 1 / 17 / sthAnaM kaNThAdi / aSTau sthAnAni varNAnAmuraH kaNThaH shirstthaa|| jihvAmUlaM ca dantAzca nAsikauSThau ca taaluc||1|| Aspe prayatna AsyaprayatnaH spRSTatAdiH / tulyau varNAntareNa sdRshau| sthAnAsyaprayatnau yasya sa varNastaMprati svaH syAt / tatra trayo'kArA udAttAnudAttasvaritAH pratyeka sAnunAsikaniranunAsikabhedAt SaT / evaM dIrghaplutAvityaSTAdazabhedA avarNasya / te sarve kaNThasthAnA vivRtakaraNAH parasparaM svAH / evamivarNAstAvantastAlavyA vivRtakaraNAH khaaH| uvarNA oSThayA vivRtakaraNAH svaaH|Rvrnnaa mUrddhanyA vivRtakaraNAH parasparaM svaaH| lavarNA dantyA vivRtakaraNAH parasparaM svaaH| sandhyakSarANAM isvA na santIti / tAni pratyekaM. dvAdazabhedAni / tatra ekArAstAlavyA vivRtatarAH svAH / aikArAstAlavyAH ativivRtatarAH svaaH| okArAoSThyA vivRtatarAH svaa| aukArA oSThayA ativivRtatarAH svaaH| vAH paJca paJca parasparaM svaaH| yalavAnAmanunAsikonanunAsikazca dvau bhedau parasparaM khau // 17 //
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ nazAsanasya haimazabdAnuzAsanasya - syaujasamauzasTAbhyAMbhisDebhyAMbhyasGa sibhyAMbhyasGasosAmGyossupAM trayItrayI prthmaadiH|1|1|18|| syAdInAM pratyayAnAM trayI trayI yathAsaMkhyaM prathamA ditIyA tRtIyA caturthI paJcamI SaSThI saptamI ca syAt // 18 // styaadirvibhktiH|1|1|19| .. ma iti ca tIti ca utsRSTAnubandhasya sestivazva grahaNam / syAdayastivAdayazca supa syAmahi paryantA vibhaktayaH syuH // 19 // . tadanta padam / 1 / 1 / 20 / syAdyantaM tyAdyantaM ca padaM syAt / dharmo vaH svaM dadAti naH zAstram // 20 // nAma sidyvynyjne|1|1|21|| sitipratyaye yavarja vyaJjanAdau ca pare pUrva nAma padaM syaat| bhavadIyaH / payobhyAm / ayitikim / vAcyati // 21 // naM kye / 1 / 1 / 22 / kya iti kyan kyaG kyaSAM grahaNam / nAntaM nAma kye pare padaM syaat| rAjIyati / rAjAyate / carmAyati // 22 // - na staM matvarthe / 1 / 1 / 23 / sAntaM tAntaM ca nAma matvarthe pare padaM na syAt / yazasvI / taDitvAn // 23 // manurnabho'Ggiro vati / 1 / 1 / 24 /
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / etAni vati pare padaM na syuH / mnussvt| nabhasvat / aGgirasvat ||24|| vRttyanto'saSe / 1 / 1 / 25 / parArthAbhidhAyIsamAsAdirvRttistasyA anto'vasAnaM padaM na syAt / asaSe sasya tu Satve padameva / paramadivau / vahudaNDinau / asaSa iti kim / dadhise / / 25 / / savizeSaNamAkhyAtaM vAkyam / 1 / 1 / 26 / prayujyamAnairaprayujyamAnai rvA vizeSaNaiH sahitaM prayujyamAnamaprayujyamAnaM vA AkhyAtaM vAkyaM syAt / dharmmo vo rakSatu / lunIhi3 / pRthukA~zcakhAda | zIlaM te svam || 26 // adhAtuvibhaktivAkyamarthavannAma / 1 / 1 / 27| dhAtuvibhaktyantavAkyavajrja marthavacchabdarUpaM nAma syAt / vRkSaH / svaH / dhavazca / adhAtuvibhaktivAkyamiti kim / ahan / vRkSAn / sAdhurdharmaMbrUte // 29 // zirghuTa / 1 / 1 / 28 / jassAdezaH zirSuT syAt / padmAni tiSThantipazya vA // 28 // puMstriyoH syamaujas / 1 / 1 / 29 / syAdayaH puMstrIliGgayorghuTaH syuH / rAjA / rAjAnau / rAjAnaH / rAjAnamra rAjAnau / sImA / sImAnau / sImAnaH / sImAnam // 29 // svarAdayo'vyayam / 1 / 1 / 30 / svarAdayo'vyayAni syuH / svar / antar / prAtar / ityAdi // 30 // 1 1 cAdayo'satve / 1 / 1 / 31 / adravye varttamAnAzcAdayo yayAni syuH / vRkSazcetyAdi // 31 //
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasva adhaNtasvAdyA shsH|1|1|32| dhaNvarjAstasvAdayaH zasparyantAye pratyayAstadantaM nAmAvyayaM syAt / devA arjunato'bhavan / ttH| tatra / bahuzaH / adhaNitikim / pathibaidhAni // 32 // vibhktithmnttsaadyaabhaaH|1|1|33| vibhaktyantAmA sthamavasAnatasAdipratyayAntAmAzcA'vyayAni syuH| ahaMyuH / astikSIrA gauH| katham / kutaH // 33 // vattasyAm / 1 / 1 / 34 // vattasyAmpratyayAntamavyayaM syAt / munivavRttam / urstH| uccaistraam||34|| ktvAtumam / 1 / 1 / 35 / kvAtumampratyayAntamavyayaM syaat| kRtvA / kartuM / yaavjiivmdaat||35|| gatiH / 1 / 1 / 36 / gatisaMjJamavyayaM syAt / adaH kRty| ataH kRkamItyAdinA ra so na syAt // 36 // aprayogIt / 1 / 1 / 37 / iha zAstre upadizyamAno varNastatsamudAyo vA prayoge'dRzyamAna it syAt / edhate / yajate / citrIyate // 37 // anantaH pnycmyaaHprtyyH|1|1|38| paJcamyarthAdvihitAntazabdAnirdiSTaH pratyayaH syAt / nAmnaH prathamaikadivahau / vRkssH| anantaiti kim / AgamaH pratyayo mA bhUt // 38 // Datyatu saMkhyAvat / 1 / 1 / 39 / DatyantamatvantaM ca saMkhyAkAryamA syAt / ktikH| yAvatkaH // 39 / /
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / bahugaNaM bhede / 1 / 1 / 40 / bahugaNazabda bhedavRttI saMkhyAvatsyAtAm / bahukaH / gnnkH| bhedaiti kim / vaipulye saGke ca mAbhUt // 40 // kasamAse'dhyarddhaH / 1 / 1 / 41 / adhyarddhazabdaH kepratyaye samAse ca vidheye saMkhyAvat syAt / adhya rddhakam / adhyarddham // 41 // arddhapUrvapadaH pUraNaH / 1 / 1 / 42 / arddhapUrvapadaH pUraNapratyayAntaH kapratyaye samAse ca kArye saMkhyAvat syAt arddhapaJcamakam / arddhapaJcamasUrpam // 42 // ityAcArya zrI hemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJa zabdAnuzAsanalaghuvRttau prathamasyAdhyAyasya prathamaH pAdaH samAptaH // 1 // samAnAnAM tena dIrghaH / 1 / 2 / 1 / samAnAnAM tena samAnena pareNa saha dIrghaH syAt / daNDAyam / dadhIdam / nadIndraH // 1 // RlRti hrasvo vA / 1 / 2 / 2 / Rti lRti ca pare samAnAnAM hrasvo vA syAt / bAla RzyaH / lR RSabhaH / hotR lakAraH / pakSe bAlaH // 2 // lRta lR RbhyAM vA / 1 / 2 / 3 / lRta RtA lRtA ca saha yathA saMkhyaM lR ityetau vA syAtAm / RtA dRkAraH / pakSe lR RkAraH / RkAraH / latA lRkAraH / pakSe lR lRRkAra lRkAraH // 3 //
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya Rto vA tau ca / 12 / 4 / Rta RlabhyAM saha yathAsaMkhyaM laityetau vA syAtAM tau ca RkAra. lakArau RlubhyAM saha vA syAtAm / RtA pivRSabhaH / pakSe pitR RSabhaH / pitRssbhH| latA |hotlkaarH pakSe hota lkaarH|hotRkaarH|tau ca pitRSabhaH hotlakAraH pakSapUrvavat // 4 // RstayoH / 1 / 2 / 5 / tayoH pUrvasthAnino lakAraRkArayoryathAsaMkhyaM RlabhyAM saha Riti dIrghaH syAt / RSabhaH / hotRkAraH // 5 // - avarNasyevarNAdinaidodaral / 1 / 2 / 6 / .. avarNasya i u Rla varNaiH saha yathAsaMkhyaM et.ot ara al ityete syuH| devendrH| tavehA / maaleym| seksste| tavodakam / tavoDhA / tavarSiH tvkaarH| maharSiH / srkaarH| tavakAraH / salkAreNa // 6 // RNe pradazANavasanakambalavatsaravatsatara syAra / 1 / 2 / 7 / prAdInAmavarNasya RNe pare RtA saha Ar syAt / prArNam / dazArNam / RNArNam |vsnaarnnm / kmblaarnnm| vatsarArNam vtstraarnnm||7|| Rte tRtIyAsamAse / 1 / 2 / 8 / avarNasya Rte pare tRtIyAsamAse / RtA saha Ar syAt / zA. taatH| tRtIyAsamAsa iti kim / prmrtH| samAsa iti kim / duHkhentH||8|| RtyArupasargasya / 1 / 2 / 9 / ..... upasargasthasyAvarNasya RkArAdau dhAtau pare RtA saha Ar syAt / pArchati / parAchIta // 9 //
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| nAmni vA / 1 / 2 / 10 / upasargasthasyAvarNasya RkArAdau nAmAvayave dhAtau pare RtA saha Ar vA syAt / pArSabhIyati / prarSabhIyati // 10 // lutyAlvA / 1 / 2 / 11 / upasargAvarNasya lakArAdau nAmAvayave dhAtau pare latA saha AlA syAt / upAlkArIyati / upalkArIyati // 11 // aidaut sandhya kSaraiH / 1 / 2 / 12 / avarNasya sandhyakSaraiH paraiH saha ai au ityetau syAtAm / tavaiSA / khade'SA / tabaindrI / saindrii| tabaudanaH / tavaupagavaH // 12 // - uuttaa|1|2|13| avarNasya pareNa UTA saha auH syAt / dhautaH / dhautavAn // 13 // prasyaiSaiSyoDhoDhyUhe svareNa / 1 / 2 / 14 / pAvarNasya eSAdiSu pareSu pareNa svareNa saha ai au syAtAm / preSaH / praiSyaH / prauDhaH / prauDhimma prauhaH // 14 // svairasvairyakSauhiNyAm / 1 / 2 / 15 / svairAdiSva'varNasya pareNa svareNa saha ai au syAtAm / svairaH / svairii| akSauhiNI senA // 15 // aniyoge lugeve / 1 / 2 / 16 / aniyogo anavadhAraNaM tadviSaye eve pare'varNasya luk syAt / iheva tisstth| adyeva gaccha / niyogetu / ihaiva tiSTha maagaaH|| 16 // vauSThautau samAse / 1 / 2 / 17 /
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ haima zabdAnuzAsanasya oSThautvoH parayoH samAse'varNasya lugvA syAt / bimboSThI / bimboSThI / sthUlotuH / sthUlautuH / samAsaiti kim he putrauSThapazya // 17 // omAGi / 1 / 2 / 18 / avarNasya omi AGAdeze ca pare luk syAt / adyom / som / AUDhA / oDhA / adyoDhA / soDhA // 18 // upasargasyAniSedhedoti / 1 / 2 / 19 / upasargavarNasya iNedhivarje edAdAvAdAdau ca dhAtau pare luk syAt / prelayati / parelayati / proSati / paroSati / aniNedhitikim / upaiti / praidhate // 19 // vAnAmni / 1 / 2 / 20 / nAmaTara dAdAvodAdau ca dhAtau pare upasargAvarNasya luga vA syAt / upekIyati / upaikIyati / proSadhIyati / prauSadhIyati // 20 // ivarNAderasvesvare yavaralam / 1 / 2 / 21 / i u R lR varNAnAmasve svare pare yathAsaMkhyaM ya va ra la ityete syuH / dadhyatra / nadyeSA | madhvatra / vadhvAsanaM / pitrarthaH / krAdiH / lit / lAkRtiH // 21 // hrasvo'pade vA / 1 / 2 / 22 / " varNAdInAmas vare pare hrasvo vA syAt / nacettau nimittanimi ttinAvekatra pade syAtAm / nadieSA / nadyeSA / madhuatra | madhvatra / apada itikim / nadyau / nadyarthaH // 22 // edaito'yAya / 1 / 2 / 23 / edaitoH svare pare yathAsaMkhyaM ay Ay ityetau syAtAm / nayanam / vRkSayeva / nAyakaH / rAyaindrI // 23 //
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH odauto'vAva / 1 / 2 / 24 / odautoH strare pare yathAsaMkhyaM av Av ityetau syAtAm / lavanam / paTavotuH / lAvakaH / gAvau // 24 // yyakye / 1 / 2 / 25 / 11 odautoH kvarje yAdau pratyaye pare yathAsaMkhyamav Avau syAtAm / gavyati / gavyate / nAvyati / nAvyate / lavyam / lAvyam / akya itikim / upoyate / auyata // 25 // Rto rastaddhite / 1 / 2 / 26 / RkArasya yAdau taddhite pare raH sthAt / pitryam / taddhita itikim / kAryam // 26 // edotaH padAnte'sya luk / 1 / 2 / 27| edodbhayAM padAntasthAbhyAM parasyAkArasya luk syAt / te'tra / paTosa | padAnta itikim | nayanam // 27 // mornAmnyavo'kSe / 1 / 2 / 28 / 1 gorotaH padAntasthasya akSa pare saMjJAyAM ava iti syAt / gavAkSaH nAmnItikim / gokSANi // 28 // svare vA'nakSe / 1 / 2 / 29 / gorotaH padAntasthasya svare pare ava iti vA syAt / sacetasvaro kSastho na syAt / gavAgram / go 'yam / gavezaH / gavIzaH / anakSa itikim | gokSam / ata itikima citragvarthaH // 29 // indre / 1 / 2 / 30 / gorotaH padAntasthasya indrasthesvare pare ava iti syAt / gavendraH ||30||
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya vAtya'sandhiH / 1 / 2 / 31 / gorotaH padAntasthasyAkAre pare'sandhibhAvo vA syAt / goagram / gavAgram / go'yam / atItikim / gaveGgitam // 31 // plutonitau / 1 / 2 / 32 / itivarje svare pare plutaH sandhibhAgna syAt / devadatta 3 atranvasi / anitAviti kim suzloketi // 32 // i 3 vA / 1 / 2 / 33 / i sthAnaH plutaH svare pare sandhirvA syAt / lunIhi 3 iti / lunIhIti // 33 // 12 IdUdedadvivacanam / 1 / 2 / 34 / Ie ityevamantaM dvivacanAntaM svare pare'sandhiH syAt / munIiha / sAtau / mAle ime / pacete iti idUdediti kim vRkSAvatra / dvivacanamiti kim / kumAryatra // 34 // ado mumI / 9 / 2 / 35 / 1 adasaH sambandhinau mumI ityetau vare pare 'sandhI syAtAm / amumuIcA | amIazvAH || 35 // cAdiH svaro 'nADU / 1 / 2 / 36 / AvarjazvAdiH svaraH svare pare 'sandhiH syAt / aapehi / i indrama pazya / u uttiSTha / A evaM kila manyase / A evaM nutat / anAGiti kim / A ihi / ehi // 36 // odantaH / 1 / 2 / 37 / odantazcAdiH svare paressandhiH syAt / aho atra // 37 //
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / sau navetau / 1 / 2 / 38 / sinimitta odanta itau pare sandhirvA syAt / paTo iti / paTaviti / OM coJ / 12 / 39 / uJ cAdiritau paressandhirvA syAt / asandhau ca ujU~iti rasasako vA syAt / u iti / OM iti / viti // 39 // aJvargAt svare vo 'san / 1 / 2 / 40 / Javarja vargebhyaH paraH uJsvare pare vo vA syAt sacAsan / kuGkAste / kruGkuAste / asatvAdvitvam // 40 // a i u varNasyAnte'nunAsiko'nI dAdeH / 1 / 2 / 41 / 13 a i u varNAnAmantevirAme'nunAsiko vA syAt / nacedete IdUdedvivacanamityAdi sUtrasambandhinaH syuH / sA / sAma / khar3A / khaTvA / dha~ / dadhi / kumArI / kumArI / madhu / madhu / anIdAderiti kim / amI / amI kimu // 41 // ityAcArya zrI hemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJa zabdAnuzAsanalaghuvRttau prathamasyAdhyAyasya dvitIyapAdaH samAptaH | 1| 2 || tRtIyasya paJcame / 1 / 3 / 1 / veti padAnta iti anunAsikaiti ca anuvarttate / vargatRtIyasya padAntasthasya paJcame pare'nunAsiko vA syAt / vAGkavate / vAgvate / kakummaNDalam / kakubmaNDalam // 1 //
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya pratyaye ca / 1 / 3 / 2 / padAntasthasya tRtIyasya pratyaye paJcame pare'nunAsiko nityaM syAt / vAGmayam | SaNNAm / ca uttaratra vA anuvRttyarthaH // 2 // tato hazcaturthaH / 1 / 3 / 3 / padAntasthAt tatastRtIyAt parasya hasya pUrvasavargazcaturtho vA syAt / vAgghInaH / vArahInaH / kakubhAsaH / kakubhAsaH // 3 // prathamAdadhuTi chaH // 1 / 3 / 4 / 14 padAntasthAt prathamAt parasya zastrAdhuTipare cho vA syAt / vAkchUraH / vAkzUraH / triSTupchrutam / triSTupazrutam / adhuTItikim vAkcyotati // 4 // raH kakhapaphayoH ka pauH / 1 / 3 / 5 / pauvA 5 padAntasthasya rasya kakhe paphe ca pare yathAsaMkhyaM / syAtAm / kakaroti / kaH karoti / kaHkhanati / kaH khanati / pacati / kaHpacati / kaphalati / kaHphalati // 5 // zaSase zaSasaM vA / 1 / 3 / 6 / padAntasthasya rasya zaSaseSu pareSu yathAsaMkhyaM zaSasA vA syuH kazzete / kaH zete / kaSSaNDhaH / kaHSaNDhaH / kassAdhuH / kaHsAdhuH // 6 // caTate sadvitIye / 1 / 3 / 7 / padAntasthasya rasya caTateSu sadvitIyeSu pareSu yathAsaMkhyaM zaSasA nityaM syuH / kazvaraH / kazchannaH / kaSTaH / kaSThaH / kastaH / kasthaH // 7 // nopazAno'nusvArAnunAsikau dhuTapare / 1 / 3 / 8 / ca pUrvasyA -
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnyldhuvRttiH| padAntasthasya prazAnvarja zabdasambandhino nasya caTateSu sadvitIyeSu adhuTpareSu zapasA yathAsaMkhyaM syuH / anusArAnunAsikau cAgamAdezau pUrvasya krameNa syAtAm / bhvaaNshcrH| bhvaaNshcrH| bhavAMzchyati |bhvaaNgchyti bhavAMSTakaH / bhavASTakaH / bhvaassttkaarH| bhvaaNsstthkaarH| bhavAMstanuH / bhavA~stanuH / bhavAMsthuDati / bhavA~sthuDati / aprazAn iti kim / prazAzcaraH / adhuTpara iti kima bhavAntsarukaH // 8 // pumo 'shittyghosse'rvyaagirH|1|3|9| pumitipuMsaH saMyogalukya'nukaraNaM adhuTpare aghoSe zikhyAgivarje pare pumityetasya raH syAt / anusvArAnunAsikau ca pUrvasya / puMskAmA / (skAmA / aziTItikim / puMziraH / aghoSa itikim / puMdAsaH akhyAgItikim / puMkhyAtaH / adhudaparaityeva puNkssaarH||9|| nanaH peSuvA / 1 / 3 / 10 / nRniti zasantasyAnukaraNam / nanaH pe pare ro vA syAt / anusvArAnunAsikau ca pUrvasya / pAhiM / naeN pAhi / nRnpAhi // 10 // dviH kAnaH kaanisH|1|3|11| kAnaH kimaH shsntsyaanukrnnm| dviruktasya kAni pare saH syAt / anusvArAnunAsikau ca pUrvasya / kAMskAna kA~skAn / dviritikim / kAnkAna pazyati // 11 // ssaTi smH|1|3|12| samaH ssaTi pare saH syAt / anusvArAnunAsikau ca pUrvasya / sNsskrtaa| sa~sskartA / ssaTItikim / saMkRtiH // 12 // luk / 1 / 3 / 13 / samaH smaTi pare luk syAt / saskartA // 13 //
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya taumumorvyaJjane svau / 1 / 3 / 14 / morvAgamasya padAntasthasya ca masya vyaJjane pare tasyaiva svau tAva'nusvArA'nunAsikau krameNa syAtAm / cNkrmyte| cngkbhyte|vmyte| vavamyate / tvaMkaroSi / tvaGkaroSi / kaMvaH / kacaH // 14 // manayavalapare he|1|3|15| manayavalapare he padAntasthasya masyA'nusvArA'nunAsiko khau kramAtsyAtAm / kiMmalayati / kimmalayati / kiMte / kinhte| kiNhyH| kivhAH kiMvalayati / kiGalayati / kiMhAdayate / kilhA~dayate // 15 // samrAT / 1 / 3 / 16 / samo masya rAjau vibante 'nusvArAbhAvaH syAt / smraatt|smraajau||16|| loH kaTAvantau ziTi navA / 1 / 3 / 17 / padAntasthayo GaNayoH ziTipare yathAsaMkhyaM kaTAvantau vA syAtAm / praangchete| praashete| praashete|sugnnchete| sugaNTazete / sugnnshet||17|| inaH saH tso'shcH|1|3|18| padAntasthAbhyAM DanAbhyAM parasya sasya tsa iti tAdiH so vA syAt / azva zvA'vayavazcet so na syAt / SaDtsIdanti / SaTsIdanti / bhavAntsAdhuH / bhavAnsAdhuH / azva iti kim SaTzcyotati // 18 // naH ziJca / 1 / 3 / 19 / padAntasthasya nasya ze pareJca vA syAt / azvaH bhvaanycchrH| bhvaaucshuurH| bhavAJzUraH / azva ityeva / bhavAzcyotati // 19 // ato'ti roruH / 1 / 3 / 20 / Atparasya padAntasthasya ro rati pare unityaM syAt / korthaH // 20 //
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopakSalaghuvRttiH / ghoSavati / 1 / 3 / 21 / Araparasya padAntasthasya roghoSavati pare uH syAt / dhrmojetaa||21|| avarNabhobhago'ghorlagasandhiH / 1 / 3 / 22 / avarNADobhagoaghobhyazca parasya padAntasthasya ro?Savati pare luk syAt / saca na sandhihetuH / devAyAnti / bhoyAsi / bhagohasa / aghovada // 22 // . vyoH / 1 / 3 / 23 / avarNAtparayoH padAntasthayorvayayo?Savati pare luk syAt / sacAsandhiH vRkSavRzcamavyayaJcAcakSANovRkSav / avyaya / vRkSayAti / avyayAti // 23 // svare vA / 1 / 3 / 24 / avarNabhobhagoaghobhyaH parayoH padAntasthayorvayayoH svare pare lugvA syAt / sacAsandhiH / paTaiha / paTaviha / vRkSAiha / vRkSAviha / taAhuH tayAhuH / tasmAidam / tasmAyidam / bhoatra / bhoyatra / bhagoatra / bhagoyatra / aghoatra / aghoyatra // 24 // aspaSTAvavarNAtvanuni vaa|1|3|25| __ avarNabhobhagoaghobhyaH parayoH padAntasthayorvayayoraspaSTAvISatspRTatarau vayau svare pare syAtAm / avarNAnnu parayooruJvarje svare'spaSTau vA syAtAm / paTavu / asAvu / kayu / devAyu / bhoyatra / bhagoyatra / aghoyatra / avarNAtvanubhivA / paTaviha 2 / asAvinduH 2 / tayiha 2 / tasmAyidam 2 // 25 // roryaH / 1 / 3 / 26 / . .
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanastha ___ avarNabhobhagoaghobhyaH parasya padAntasthasya roH svare pare yaH syAt / kayAste / devAyAsate / bhoyatra / bhagoyatra / aghoyatra // 26 // hrasvAdRNano dve / 1 / 3 / 27 / hasvAtpareSAM padAntasthAnAma GaNanAnAm svare pare dverUpe syAtAm / krukAste / sugaNNiha / kRSannAste // 27 // anAGmAGo diirghaaddaacchH|1|3|28| AG mAG varja dIrghAtpadAntasthAtparasya chasya dverUpe vA syAtAm / kanyAcchatram / kanyAchatram / anAnADitikim / AcchAyA |maacchidt // 28 // plutaadvaa|1|3|29| padAntasthAdIrghAtplutAtparasya chasya de rUpe vA syAtAm / Agaccha bho indrabhUte 3 cchatramAnaya / pakSe chatramAnaya // 29 // svarebhyaH / 1 / 3 / 30 / svarAtparasya chasya dve rUpe syAtAm / icchati / gacchati // 30 // hAdarhasvarasyAnu navA / 1 / 3 / 31 / svarAtparAbhyAm rahAbhyAM parasya rahasvakharjasya varNasya de rUpe vA syAtAm / anukAryAntarAtpazcAt / arkaH / arkH| brahama / brahma / arhasvarasyatikim / padmaidaH / arhH| krH| svarebhya ityeva / abhyte| anviti kim / proNNunAva // 31 // adIrghAdvirAmaikavyaJjane / 1 / 3 / 32 / adIrghAtsvarAtparasya rahasvaravarjasya varNasya virAme asaMyuktavyaJjane ca pare'nu dekhpe vA syAtAm / tvak / tvak / dadhyatra / dadhyatra / gozvAta / gozvAta / arhasvarasyetyeva / varyA / vahyaM / tituH||32||
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopaalprvRttiH| avrgsyaantsthaatH|1|3|33| antasthAtaH parasya varjabargasya anu de rUpe vA syAtAm / ulkAulkA / atritikim / hallau // 33 // / tato'syAH / 1 / 3 / 34 / tato'vargAtparasyA asyA antasthAyAve rUpe vA syAtAm / dadhyyatra / dadhyatra // 34 // ziTaH prathamadvitIyasya / 1 / 3 / 35 / ziTaH parayoH prathamadvitIyayordai rUpe vA syAtAm / tvaMkaroSi / vaMkaroSi / tvaMkkhanasi / tvaMkhanasi // 35 // tataH shittH|1|3|36| tataH prathamadvitIyAbhyAM parasya ziTo he rUpe vA syAtAm / tanzete / tate / / 36 // . na rAtsvare / 1 / 3 / 37 / . rAtparasya ziTaH svare pare dve rUpe na syAtAm / darzanam // 37 // putrasyAdin putraadinyaakroshe|1|3||38|| . Adini putrAdini ca pare putrasthasya tasya Akroza viSaye de rUpe na syAtAm / putrAdinI tvamasipApe putraputrAdinI bhava / Akroza itikim putrAdinI zizumArI / putrAdinItivA / putraputrAdinInAgI. putraputrAdinIti vA // 38 // mnAMdhuTarge'ntyo padAnte / 1 / 3 / 39 / apadAntasthAnAm manAnAm dhuTi varge pare nimittasyaivAntyo
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya 'nusyAt / gantA / zaGkitA / kmpitaa| dhuDitikim / Ahanmahe / dhuvargaitikim / gamyate / apadAnta itikim / bhavAnkaroti // 39 // shiddddenusvaarH| 1 / 3 / 40 / apadAntasthAnAm nAma ziTi he ca pare'nusvAro'nu syAt / puMsi / daMzaH / vRMhaNam // 40 // rorelugadIrgha caaditH|1|3|41| rasya re pare'nuluk syAt / aiUnAJcadIrghaH / punaaraatriH| agniirthen| padUrAjA / anuityeva / ahorUpam // 41 // ddhstdd'e|1|3|42| tannimitte Dhe pare DhasyAnu luk syAt / diirghshvaadidutH| mADhi / lIDham / gUDham / taDDha itikim / madhuliDvokate // 42 // sahivaroccA'varNasya / 1 / 3 / 43 / sahivahyorTasya taDDhe pare'nuluk syAt / occAzvarNasya / soDhA voDhA / udavoDhAm // 43 // udaH sthA stambhaH sH|1|3|44| udaH parayoH sthAstambhoH sasya luk syAt / utthAtA / uttambhitA // 44 // tadaH seH khare pAdArthA / 1 / 3 / 45 / tadaH parasya seH svare pare luk syAt / sAcetpAdapUraNI syAt / saipadAzarathIrAmaH saiparAjAyudhiSThiraH pAdArthA iti kim / saeSabharatorAjA // 45 // ..
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / etadazca vyaJjane 'nagna samAse / 1 / 3 / 46 / etadastadazca parasya servyaJjane pare luk syAt / akinaJsamAse na / eSate / sAti / anagnaJsamAsa iti kim / eSakaHkRtI | sakoyAti / anaMSoyAti / asovAti // 46 // vyaJjanAtpaJcamAntasthAyAH sarUpe 21 vA / 1 / 3 / 47 / vyaJjanAntAtparasya paJcamAntasthAyAzca sarUpe varNe pare lug vA syAt / kruJboGau / kruGau / kruGau / AdityodevatAsya / AdityaH / AdityyaH / sarUpa iti kim / varNyate // 47 // ghuTo dhuTi sve vA / 1 / 3 / 48 / vyaJjanAtparasya ghuTo ghuTi pare lugvA syAt / ziSTi ziSTi / sva itikim / ta / darzA // 48 // tRtIyastRtIyacaturthe / 1 / 3 / 49 / tRtIye caturthe ca pare dhuTastRtIyaH syAt / mannati / dogdhA // 49 // aghoSe prathamo'ziTaH / 1 / 3 / 50 / aghoSe pare zida varjasya ghuTaH prathamaH syAt / vAkpUtA / aziTa iti kim / payassu // 50 // virAme vA / 1 / 3 / 51 / virAmasthasyA'ziToTaH prathamo vA syAt / vAk / vAg // 51 // na sandhiH / 1 / 3 / 52 /
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya ukto vakSyamANazca sandhirvirAme na syAt / dadhi atra / tad lu nAti // 52 // ra : padAnte visargastayoH / 1 / 3 / 53 / padAntasthasyarasya tayorvirAmAghoSayorvisargaH syAt / vRkSaH / svaH / katI / padAnta iti kim | i || 53 // khyAgi / 1 / 3 / 54 / 22 padAntasthasya rasya khyAgi pare visargaeva syAt / kaH khyAtaH / namaH khyAtre // 54 // ziTyaghoSAt / 1 / 3 / 55 / aghoSAtpare ziTi parataH padAntasthasya rasya visargaeva syAt / puruSaH tsarukaH / sarpiHpsAti / vAsaHkSaumam / adbhiHpsAtam // 55 // vyatyaye lugvA / 1 / 3 / 56 / ziTaH paro'ghoSa itivyatyayastasminsati padAntasthasya rasya lugvA syAt / cakSuzcyotati / cakSuH zvyotati // 56 // aroH supi raH / 1 / 3 / 57 / roranyasya rasya supi pare ra eva syAt / gIrSu / dhUrSu / aroriti kim / payassu // 57 // vAharpatyAdayaH / 1 / 3 / 58 / aharpatyAdayo yathAyogamakRtavisargAH kRtotvAbhAvAzca vA syuH / aharpatiH / ahaHpatiH / gIrpatiH / gIHpatiH / pracetArAjan / pracetorAjan // 58 // ziTyAdyasya dvitIyo vA / 1 / 3 / 59 /
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 23 prathamasya ziTi pare dvitIyo vA syAt / khSIram / kSIram / aphsarAH apsarAH || 59 // tavargasya cavargaSTavargAbhyAM yoge caTavargoM / 1 / 3 / 60 / tavargasya zacavargAbhyAM SaTavargAbhyAM ca yoge yathAsaMkhyaM cavargaTavargau syAtAm / taczete / bhavAJzete / taccAru / tajjakAreNa / peSTA / pUSNaH taTTakAraH / taNNakAreNa / ITTe // 60 // sasya zau / 1 / 3 / 61 / sasya zvavargaSTavargIbhyAM yoge yathAsaMkhyaM zaSau syAtAm / cavargeNa / jyotati / vRzcati / SeNa / doSSu / TavargeNa / pApadaSi // 61 // na zAt / 1 / 3 / 62 / zAtparasya tavargasya cavargo na syAt / aznAti / praznaH // 62 // padAntATTavargAdanAmnagarInavateH / 1 / 3 / 63 / padAntasthATTavargAtparasya nAmnagarInavativarjasya tavargasya sasya ca TavargaSau na syAtAm / SaNnayaM / SaNnayAH / SaTsu / anAmnagarI navateriti kim / SaNNAm / SaNNagarI | SaNNavatiH // 63 // Si tavargasya / 1 / 3 / 64 / padAntasthasya tavargasya Se pare Tavargo na syAt / tIrthakRtSoDazaH zAntiH // 64 // li lau / 1 / 3 / 65 /
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya . padAntasthasya tavargasya le pare lau syAtAm / tallUnam / bhavAllUnAti // 65 // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnakhopajJa zabdAnuzAsanalaghuvRttau prathamasyAdhyAyasya tRtIyapAdaH samAptaH / 1 / 3 / / ata AH syAdau jasabhyAmye / 1 / 4 / 1 / syAdau jasi bhyAmi ye ca pare'kArasya AH syAt / devaaH| AbhyAm / sukhAya / syAdAviti kim / bANAn jasyatIti vip / baannjH||1|| bhisa aisa / 1 / 4 / 2 / Atparasya syAderbhisa ais syAt / devaiH / aiskaraNAdatijarasaiH // idamadaso'kyeva / 1 / 4 / 3 / idamadasorakyevasati Atparasya bhisa ais syAt / imakaiH / amukaiH / akyeveti kim ebhiH / amIbhiH // 3 // ehahusbhosi / 1 / 4 / 4 / / bahvarthe syAdau sAdau mAdau osica pare ata etsyAt / essu| ebhiH| devayoH // 4 // ttaangsorinsyau|1|4|5| AtparayoSTAGasoryathAsaMkhyaM ina syau syAtAm / tena / yasya // 5 // ddengsyoryaatau|1|4|6| Atparasya DeGasezca yathAsaMkhyaM ya Aca syAtAm / devAya / devAt // 6 //
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylaavRttiH| sarvAdeH smaismaatau|1|4|7| sarvAderadantasya sambandhino DeGasyoryathAsaMkhyaM smaismAtau syAtAm / sarvasmai / sarvasmAt / sarva vizva ubha ubhayaT anya anyatara itara Datara Datama tva tvat nema / samasimausarvArthoM / pUrvaparAvaradakSiNottarAparAdharANi vyavasthAyAm |svmjnyaatidhnaakhyaayaam / antarambahiryogopasaMvyAnayorapuri / tyad tad yad adas idam etad eka dvi yuSmad asmad bhavatu kim ityasaMjJAyAma sarvAdiH // 7 // ' : smin / 1 / 4 / 8 / sarvAderadantasya H smin syAt / sarvasmin // 8 // . jasa iH|1|4|9| sarvAderadantasya jasa i: syAt / sarve // 9 // nemA prathamacaramatayAyAlpakatipayasya vA 1 / 4 / 10 / nemAdIni nAmAni tayAyau pratyayau teSAmadantAnAM jasa irvA syAt / neme nemAH / arddha arddhaaH| prathame prathamAH / carame crmaaH| dvitaye dvitayAH / traye trayAH / alpe alpaaH| katipaye katipayAH // 10 // dvandve vaa|1|4|11 / dvandvasamAsasthasyAdantasya sarvAderjasa irvA syAt / pUrvottare / pUrvottarAH // 11 // na sarvAdiH / 1 / 4 / 12 / dande sarvAdiH sarvAdirna svAt / pUrvAparAya / pUrvAparAt / pUrvApare / katarakatamAnAm / ktrktmkaaH|| 12 //
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya tRtIyAntAt puurvaavrNyoge| 1 / 4 / 13 / tRtIyAntAtparau pUrvAvarau yoge sambandhesati sarvAdI na syaataam| mAsenapUrvAya mAsapUrvAya / dinenAvarAya dinAvarAya / dinenAvarAH dinAvarAH / tRtIyAntAditikim / pUrvasmai mAsena // 13 // tIyaM GitkArye vA / 1 / 4 / 14 / tIyAntam nAma DeDasi Gas DInAM kArye sarvAdirvA syAt / dvitIyasmai dvitIyAya / dvitIyasyai dvitIyAyai / GitkAryaitikim / dvitIyakAya // 14 // avarNasyAmaH sAm / 1 / 4 / 15 / avarNAntasya sarvAderAmaH sAm syAt / sarveSAm / vishvaasaam||15|| navabhyaH pUrvebhya ismaasminvaa|1|4|16| pUrvAdibhyo navabhyo ye ismAsmino yathAsthAnamuktAste vA syuH / pUrve pUrvAH / pUrvasmAt pUrvAt / pUrvasmin pUrve / ityAdi / navabhyaiti kim tye // 16 // ApoDitAM yai yAsa yAsyAm / 1 / 4 / 17 // ___ Abantasya jitAm DeGasiGasaGInAM yathAsaMkhyam pai yAs yAs yAmaH syuH / khaTvAyai / khaTvAyAH / khvaayaaH| khaTvAyAm // 17 // savAdeDasapUvAH / 1 / 4 / 18 / sarvAderAbantasya jitAm yai yAs yAs yAmaste DaspUrvAH syuH / sarvasyai / sarvasyAH / sarvasyAH / sarvasyAm // 18 // Tausyet / 1 / 4 / 19 / Abantasya TosoH parayorekAraH syAt / bahurAjayA / bahurAjayoH // 19 //
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 svopjnylpuvRttiH| 27 autaa| 1 / 4 / 20 / Abantasya autA sahakAraH syAt / mAlestaH pazya vA // 20 // iduto'strerIdUt / 1 / 4 / 21 / / sreranyasyedantasyodantasya ca autA saha prathAsaMkhyam / IdUtau syAtAm / munii| sAdhU / astreriti kim / atistriyo narau // 21 // jasyedot / 1 / 4 / 22 / idudantayojasi pare yathAsaMkhyamedotau syAtAm / munayaH / sAdhavaH // 22 // . GityAditi / 1 / 4 / 23 / aditi Giti syAdau pare idudantayoryathAsaMkhyamedotau syAtAm / atistrye| sAdhate / atistraH sAdhorAgatam svam vaa| aditItikim / buddhyaaH| dhenvAH / syAdAvityeva zucI strI // 23 // TaH puMsi naa|1|4|24| idudantAtparasyAH puMviSayAyASTAyA nA syAt / atistrinnaa| amunA / puMsItikim / buddhyA // 24 // Diau~ / 1 / 4 / 25 / idudantAtparoDiau~H syAt / munau / dhenau| adidityeva / buddhyAm // 25 // kevalasakhipaterau / 1 / 4 / 26 / kevalasakhipatibhyAmidantAbhyAm paro DirauH syAt / sakhyau / patyau / ita ityeva / sakhAyamicchati / patimicchati / skhyi| patyi / kevaletikim / priyasakhau / narapatau // 26 //
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazamdAnuzAsanasya na nAGidet / 1 / 4 / 27 / ___ kevalasakhipateryaSTAyA nA Ditipare eJcoktaH sa na syAt / sakhyA / ptyaa| sakhye / patye / sakhyuH patyuH Agatam svam vA / sakhyau / patyau / Diditikim / patayaH // 27 // striyAMDitAMvAdai dAsa dAsa dAm / 1 / 4 / 28) strIliGgAdidudantAtpareSAm GitAm Ge Gasi Gas DInAm yathA saMkhyam dai dAsa dAsa dAmo vA syuH / buddhyai buddhaye / buddhyAH buddhaH Agatam svam vA / vuddhyAm buddhau / dhenvai dhenave / dhenvAH dhenoH / dhenvAm dhenau / priyabuddhyai priyabuddhaye / puMse striyai vA // 28 // . striidtH|1|4|39 / ___nityam strIliGgAdIdUdantAca pareSAm syAderDitAm yathA saMkhyam / dai dAs dAs dAmaH syuH| naye / ndyaaH| ndyaaH|ndyaam / ku / kurvaaH| kurvAH / kurvAm / atilakSmyai puMse striyai vA / strItikim / grAmaNye / khalapve puMse striyai // 29 // veyuvo'striyaaH|1|4|30| iyuvasthAninau yau strIdUtau tadantAt strIvarjAtpareSAm syAdarDitAm yathAsaMkhyam dai dAsa dAsa dAmo vA syuH| zriyai zriye / zriyAH zriyaH 2 / zriyAm zriyi / atizriyai atizriye / puMse striyai vaa| bhruvai dhruve| bhruvAH dhruvH| bhruvAH bhrvH| bhruvAm shruvi| atibhruvai atidhruve / puMse striyai vaa| iyuva itikim / Adhyai / astriyA iti kim / striyai // 30 // / Amo nAmvA / 1 / 4 / 31 / iyuvoH sthAnibhyAM strIdantAbhyAm parasya Amo nAma vA syAt /
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| * 29 ntaastriyaaH| zrINAma zriyAm / bhrUNAm bhruvAm / atizrINAm atizriyAm / atibhrUNAm ati vAm / nRNAm strINAm vA / iyuvaityeva / pradhInAm // 31 // hrsvaapshc|1|4|32| isvAntAdAbantAt strIdantAca parasyAmo nAm syAt / devAnAm / mAlAnAm / strINAm / vadhUnAm // 32 // . saMkhyAnAM rNAm / 1 / 4 / 33 / - panAntAnAm saMkhyAvAcinAmAmo nAma syAt / catuNAm / SaNNAm / paJcAnAm / aSTAnAm // 33 // trestrayaH / 1 / 4 / 34 / * AmaH sambandhinastrestrayaH syAt / trayANAm / prmtryaannaam||34|| edogyAM GasiGaso rH|1|4|35| edonyAma parayoH pratyekam usiGaso raH syAt / muneH / muneH / dhenoH / dhenoH| goH| goH| dyoH| dyoH // 35 // . khitikhItIya ur / 1 / 4 / 36 / / khiti khItIsambandhino yAtparayorDasiGasorur syAt / sakhyuH / skhyuH| ptyuH| patyuH / sakhAyam patiM cecchataH sakhyuH 2 ptyuH2| ya iti kim / atisakheH / adhipateH // 36 // _ Rto Dur / 1 / 4 / 37 / RtaH parayoH GasiGasorDar syAt / pituH / pituH // 37 // .. tR svasU naptR neSTa tvaSTra kSata hotR pota prazAstro ghuTyAra / 1 / 4 / 38 / ..
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya tRc tRnnantasya svasrAdInAM ca Rto ghuTi pare Ar syAt / karttAram / karttArau| karttAraH / khasAram / naptAram / neSTAram | tvaSTAram / kSattAram / hotArama / potAram / prazAstAram / ghuTItikim / kartR kulam pazya // 38 // arkai ca / 1 / 4 / 39 // Rto Gau ghuTi ca pare ar syAt / nari / naram // 39 // mAturmAtaH putre'rhe sinA''mantraye // 1 / 4 / 40 / mAturAmantraye putre varttamAnasya sinA saha mAtaH syAt / aheM prazaMsAyAma | he gArgImAta / putraitikim / hemAtaH hegArgImAtRke vatse / arhaiti kim / aregArgImAtRka // 40 // hrasvasya guNaH / 1 / 4 / 41 / AmantryArthavRtterhasvAntasya sinA saha guNaH syAt / he pitaH / hemune // 41 // edApaH / 1 / 4 / 42 / AmantryArthavRtterAbantasya sinAsahaikAraH syAt / hemAle / heba - hurAje // 42 // nitya diddvisvarAmbArthasya hrasvaH / 1 / 4 / 43 / nityam didai dAsa dAs dAmAdezA yebhyasteSAm dvisvarAmbA - rthAnAm cAbantAnAmAmantryavRttInAm sinA saha hrasvaH syAt / hestri | lakSmi / va / vadhu / heamba / heaka / nityadiditikim / hehUhUH / dvisreti kim | ambADe | Apa ityeva | hemAtaH // 43 // adetaH syamorluk / 1 / 4 / 44 / adantAdedantAca AmantryavRtteH parasya seramazca luk syAt / hedeva / he upakumbha / heati // 44 //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghupattiH diirghddyaabvynyjnaatseH|1|4|45| dIrghaDyAbantAbhyAm vyaJjanAca parasya se k syAt / ndii| maalaa| rAjA / dItikim / niSkauzAmbiH / atikhttvH||45|| smaanaadmo'tH|1|4|46| samAnAtparasyAmo'sya luk syAt / devam / mAlAm / munim / nadIm / sAdhum / vadhUm // 16 // dIrghAnAmyatisRcatasRSaH / 1 / 4 / 47 / tisR catasR SarAnta varjasya samAnasya nAmi pare dIrghaH syAt / vanAnAm / munInAm saadhuunaam| pitRRNAm / atisRcatasRSu itikim / tisRnnaam| catasRNAm / SaNNAm / caturNAm / / 47 // nurvA / 1 / 4 / 48 // nuH samAnasya nAmi pare dIrgho vA syAt / nRNAm / nRNAm // 48 // zaso'tA sazcanaH puMsi / 1 / 4 / 49 / zaso tA saha pUrvasamAnasya dIrghaH syAt / tatsanniyoge ca puMsi zasaH so nH| devAn / munIn / vAtapramIna / sAdhUn / hUhUn / pitRRn / puMsItikim / zAlAH // 49 // saMkhyAsAyaverahasyAhan Gau vA / 1 / 4 / 50 // saMkhyAvAcibhyaH sAyavibhyAm ca parasyAhnasya Dau pare'hanvA syAt / yahani yahni dayate / sAyAhani sAyAhni sAyAhne / vyahani vyahni / vyate // 5 // niya Am / 1 / 4 / 51 / niyaH parasya DerAma syAt / niyAm / grAmaNyAm // 51 //
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya vASTana AH syAdau / 1 / 4 / 52 / aSTanaH syAdau pare AvA syAt / aSTAbhiH aSTabhiH / triyASTAH priyASTA // 52 // aSTa aurjasazasoH / 1 / 4 / 53 / 32 aSTanaH kRtAtvasya jaszasorauH syAt / aSTau / aSTau // 53 // iti SNaH saMkhyAyA lupa |1| 4|54 / iti SanAntAnAm saMkhyAnAm jaszasorlup syAt / kati / kati / SaT / SaT / paJca / paJca // 54 // napuMsakasya zi: / 1 / 4 / 55 / napuMsakasya jassoH ziH syAt / kuNDAni / payAMsi // 55 // aurIH / 1 / 4 / 56 / napuMsakasya aurIH syAt / kuNDe / payasI / / 56 / / ataH syamo'm / 1 / 4 / 57 / adantasya napuMsakasya syamoram syAt / kuNDam / he kuNDa / / 57 / / paJcato'nyAderanekatarasya daH | 1|4|58 / paJcaparimANasya napuMsakasyAnyAdeH syamordaH syAt / ekataravarjam / anyat / anyatarat / itarat / katarat / katamat / anekatarasyeti kim / ekataram // 58 // anato lupa / 9 / 4 / 59 / anakArAntasya napuMsakasya syamorlup syAt / kartR / payaH // 59 // jaraso vA / 1 / 4 / 60 /
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopaalpuvRti| jarasantasya napuMsakasya syamo bvA syAt / atijaraH / atijarasam // 6 // nAmino lugvA / 1 / 4 / 61 / nAmyantasya napuMsakasya syamoluMgvA syAt / hevAre hevAri / priyatimR / priyatri kulam / / 61 // vAnyataH pumAMSTAdau svare / 1 / 4 / 62 / ' anyato vizeSyavazAnnapuMsako nAmyantaSTAdau svare pare puMvaddhAsyAt / grAmaNyA prAmaNinA kulena / katroH kartRNoH kulayoH / anyata iti kim / pIlune phalAya / TAdAviti kira / sucinI kule| napuMsakaityeva / kalyANyai striyai // 12 // dadhyasthisakthyakSNo'ntasyAn / 1 / 4 / 63 / eSAM napuMsakAnAM nAmyantAnAmantasya TAdau svare pare an syAt / danA / atidnaa| asmaa| atysthaa| smaa| atisakbhA / akssnnaa| atyakSNA // 13 // anAmasvare nontaH / 1 / 4 / 64 / nAmyantasya napuMsakasyAmavarne syAdau svare pare no'ntaH syAt / vaarinnii| vaarinnH| krtRnnii|krtRnnH| priytisRnnH| anAmiti kim / vaariinnaam| svara iti kim / hevAre / syAdAvityeva / taumbuvaM cUrNam // 14 // _ svarAcchau / 1 / 4 / 65 / . zau pare svarAntAnnapuMsakAtparo no'ntaH syAt / kuNDAni / svarAditi kim / catvAri // 15 // dhuTAM prAk / 1 / 4 / 66 /
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya - svarAtparA yA dhuTajAtistadantasya napuMsakasya zau pare dhuDmyaeva prAga no'ntaH syaat| payAMsi / atijarAMsi / kASTatati / svarAdityeva / gomanti // 66 // : .. rlovaa| 1 / 4 / 67 / raMlAbhyAm parA yA dhuTajAtistadantasya napuMsakasya zau pare dhuibhyaeva prAk nonto vAsyAt / barji bahUrji / suvaNi suvalgiAlaiti kim / kASTatahi / dhuTAmityeva / suphulli / / 67 // ghuTi / 1 / 4 / 68 / nimittavizeSopAdAnaM vinA ApAdaparisamApteryatkAryam vakSyate tad ghuTi veditavyam // 6 // acH|1|4|69| ___ aJcaterdhAto Dantasya dhuTaH prAk nonto dhuTi syAt / praang|atipaar / pAcau / prAcci kulAni // 69 // RduditH|1|4|70| Rdudito dhuDantasya ghuTi pare bhuTA mAra svarAtparo nontaH syAt / kurvan / vidvAn / gomAn / dhuTItyeva / gomatA // 70 // yujro'samAse / 1 / 4 / 71 / yujRmpIyoga ityasyAsamAse dhuDantasya dhuTaH prAk nontaH syAt / yuGa / yuau / yuJji kulAni / bahuyuG / asamAsa iti kim / azvayuk / yuja iti kim / yujiJca samAdhau / yujamApannA munyH||71|| - anaDuhaH sau| 1 / 4 / 72 / anaDuho dhuDantasya dhuTaH prAk sau pare nontaH syAt / anavAn / priyAnaivAn // 72 // ....
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ spophrvRttiH| puMsoH pumans / 1 / 4 / 73 / puMsoH pumanma ghuTi syAt / pumAn / pumaaNsau| pumaaNsH| priyapumAn / priyapumAMsi // 73 // ota auH / 1 / 4 / 74 / ___ oto ghuTi pare auH syAt / gauH| gaavau| dyauH| ghAvo / priydyaavau| ota iti kim citraguH / / 74 // A amshso'taa|1|4|75| oto'mazasoratAsaha AH syaat| gAm / sugAm / gAH / dyAm / atidyAm / dyAH / sudyAH // 75 // . pathinmathinabhukSaH sau|1|4| 76 / eSAM nAntAnAmantasya sau pare AH syAt / pnthaaH| hepnthaaH| mnthaaH| hemnthaaH| RbhukssaaH| hemukssaaH| nAntanirdezAdiha na syAt / panthAnamaicchat pthiiH||76 // eH|1|4|77| pathyAdInAM nAntAnAmito ghuTi pare AH syAt / panthAH / pnthaanau| pnthaanH| panthAnam / supanthAni kulAni / mnthaaH| RbhukSAma nAmtanirdezAdiha na syAt / pthyau| pthyH|| 7 // thontha / 1 / 4 / 78 / pathinmathinornAntayosthasya ghuTi parenth syaat| tathaivodAhRtam // 78 // / ina GIsvare luk / 1 / 4 / 79 / pathyAdInAM nAntAnAM ityAmaghudasvarAdau ca syAdau pare in luk syAt / supathI strI kulevA / pthH| sumathI strI kule vaa| mathaH / anumukSI senA kulle vA / RbhukSaH // 79 //
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya vozanasonazcAmantrye sau / 1 / 4 / 80 / AmantryavRtteruzanaso nalukau sau pare vA syAtAm / heuzanan uzana uzanaH / Amantrya iti kim / uzanA // 80 // 36 uto'naDuccaturo vaH / 1 / 4 / 81 / AmantryavRttyoranaDucaturAMrutaH sau pare vaH syAt / heanaDvan ! priyacatvaH / heaticatvaH // 81 // vAH zeSe / 1 / 4 / 82 / AmantryavihitAtseranyo ghudazeSastasminpare anaDuccaturoruto vAH syAt / anaDvAn / anaDvAhau / priyacatvAH / priyacatvArau / zeSa iti kim / heanaDvara / hepriyacatvaH || 82 // sakhyurito'zAvet / 1 / 4 / 83 / sakhyuridantasya zivarje zeSetruTi pare ait syAt / sakhAyau / sakhAyaH // sakhAyam / ita iti kim / sakhyau striyau / azAviti kimu / atisakhIni / zeSa tyeva | haMsakhe // 83 // RduzanaspurudaMzonehasazca serDAH / 1 / 4 / 84 | RdantAdRzanasAdeH sakhyuritazca parasya zeSasya serDAH syAt / pitA / atipitA / karttA / uzanA / purudaMkSA / anehA / sakhA // 84 // ni dIrghaH / 1 / 4 / 85 / zeSeghuTi pare yonastasmin pare svarasya dIrghaH syAt / rAjA / rAjAnau / rAjAnaH / rAjAnam / vanAni / krtRnni| zeSa ityeva / herAjan // nsmahatoH / 1 / 4 / 86 / v
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylaavRttiH| nsantasya mahatazca svarasya zeSe ghuTi pare dIrghaH syAt / zreyAna / zreyAMsau / mahAn / mahAntau // 86 // inhanpUSAryamNaH zisyoH / 1 / 4 / 87 innantasya hanAdezca svarasya zisyoreva parayordIrghaH syAt / daNDIni / sragvINi / dnnddii| skhii| bhruunnhaani| bhruunnhaa| bhupuussaanni| puussaa| svaryamANi / aryamA / zisyoreveti kim / daNDinau / vRtrahaNau / puussnnau| aryamaNau // 87 // - apH|1|4|88| apaH svarasya zeSe ghuTi pare dIrghaH syAt / aapH|svaapau|| 88 // . ni vA / 1 / 4 / 89 / , apaH svarasya nAgame sati ghuTi pare dIrgho vA syAt / svAmpi svampi / bahAmpi bahampi // 89 // abhvAderatvasaH sau| 1 / 4 / 90 / avantasyAsantasya ca bhvAdivarjasya zeSe sau pare dIrghaH syAt / bhavAn / yavamAna / apsarAH / gomantam sthUlazirasam vecchan gomAna sthUlazirAH / abhvAderiti kim / piNDagraH // 9 // kruzastunastRca puMsi / 1 / 4 / 91 / kuzoyastun tasya zeSe ghuTi pare tRc syAt puMsi / koSTA / kroSTArau / puMsIti kim / kRzakroSTrani vanAni // 91 // TAdau svare vA / 1 / 4 / 12 / / ..TAdau svarAdau pare kruzastunastRj vA syAt puMsi / kroSTrA kroSTunA / koSTroH krovoH // 92 //
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanasya striyAm / 1 / 4 / 93 / zaH parasya tunaH strIvRttestRc syAt / ninimittaeva / kroSTrI / kroSTrayau / kroSTrIbhyAm / paJcakoTabhIrathaiH // 93 // ... ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAna svopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau prathamasyAdhyAyasya caturthaH pAdaH samAsaH / 1 / 4 // // aha~ // tricaturastisRcatasR syAdau / 2 / 1 / 1 striyAmiti varttate / syAdau pare strIvRttyostricaturoryathAsaMkhyaM tisR catasR ityetau syAtAm / tisrH| catasraH / tisRSu / catasRSu / priyatisA / priyacatasA nA / priyatisR kulam / priyatri kulam / syAdAviti kim / priyatrikaH / priyacatuSkaH // 1 // RtoraH svare'ni / 2 / 1 / 2 / . / timRcatasRsthasya RtaH svarAdau syAdau pare raH syAt / ani naviSayAdanyatra / tisrHoctsrH| priytikhau| priyctsrau|svr iti kim / tisRbhiH / ctsRbhiH| anIti kim / tisRNAm / catasRNAm // 2 // jarAyA jarasvA / 2 / 1 / 3 ... svarAdau syAdau pare jarAyA jarasvA syAt / jarasau / jarasaH / jare jarAH / atijarasau atijarau / atijarasam Atijaram kulam // 3 // apojhe / 2 / 1 / 4 / . bhAdau syAdau pare apo ad syAt / adbhiH| svadbhayAm / ma iti kim / apsu // 4 //
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalAvRttiH A rAyo vya Jjane / 2 / 1 / 5 vyaJjanAdau syAdau pare rezabdasya AH syAt / raaH| rAsu / atirAbhyAm kulAbhyAm / vyaJjanaiti kim / rAyaH // 5 // yussmdsmdoH|2|1|6| vyaJjanAdau syAdau pare yuSmadasmadorAH syAt / tvAm / mAm / atitvAm / atimAma / yuSmAsu / asmAsu / / 6 / / . TADyosi yH|2|1|7| . TAGyossu pareSu yuSmadasmadoryaH syAt / tvayA / myaa| atiyuvayA / atyaavyaa| tvayi / mayi / yuvyoH| aavyoH| TAGyosIti kim / svat / mat // 7 // zeSe luk / 2 / 1 / / ___ yasminnAyau kRtau tato'nyaH zeSaH / tasmin syAdau pare yuSmadasmadolaka syAt / yuSmabhyam / asmabhyam / atitvat / atimat / zeSa iti kim / tvayi / mayi // 8 // morvA / 2 / 1 / 9 / zeSe syAdau pare yuSmadasmadormo g vA syAt / yuvAm yuSmAnvA AvAm asmAnvA AcakSANebhyo Nicikipi ca luki c| yuSmabhyam yuSabhyam / asmabhyam asabhyam // 9 // / mantasya yuvAvau dvyoH|2|1|10| dvayarthavRttyoyuSmadasmadormAntAvayavasya syAdau pare yathAsaMkhyaM yuva Ava ityeto syAtAm / yuvAm / AvAm / atiyuvAm / atyAvAm / atiyuvAsu / atyAvAsu / mantasyotikim / yuvyoH| Avayo rityatra dasya yatvam yathA syAt |syaadaavityev / yuvayoHputro yussmtputrH||
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 haimazabdAnuzAsanasya tvamau pratyayottarapade caikasmin |2| 1|11| syAdau pratyayottarapadayozca parayorekArthavRttyoryuSmadasmadormAntAvayavasya yathAsaMkhyaM tvama ityetau syAtAm / tvAm / mAm / atitvAm atimAm / atitvAsu / atimAsu / tvdiiyH| madIyaH / tvtputrH| matputraH / pratyayottarapadeceti kim / adhiyuSmad / adhyasmad / ekasminniti kim / yuSmAkam / asmAkam // 11 // tvamahaMsinA prAkcAkaH / 2 / 1 / 12 / sinA saha yuSmadasmadoryathAsaMkhyaM tvamahamau syAtAm / tau cAkprasaGge'kaH prAgeva / tvam / aham | atitvam / atyaham / prAkcAka iti kim | tvakam / ahakam // 12 // yUyaM vayaM jasA / 2 / 1 / 13 / jasA saha yuSmadasmadoryathAsaMkhyaM yUyamvayamau syAtAm / yUyam / vayam / priyayUyam / priyavayam / prAkcAka ityeva / yUyakam / vayakam // 13 // tubhyaM mahyaM GayA / 2 / 1 / 14 / GayA saha yuSmadasmadoryathAsaMkhyaM tubhyammAmau syAtAm / tubhyam / mahyam / priyatubhyam / priyamahyam / prAkcAka ityeva / tubhyakam | mahyakam // 14 // tava mama GasA | 2 / 1 / 15 / GasA saha yuSmadasmadoryathAsaMkhyaM tavamamau syAtAm / tava / mama / priyatava / priyamama / prAkcAka ityeva / tavaka / mamaka // 15 // amau maH / 2 / 1 / 16 / yuSmadasmadbhayam parayoram au ityetayorma iti syAt / tvAm / mAm / atitvAm / atimAm / yuvAm / AvAm / atiyuvAm / atyAvAm ||16||
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| zaso naH / 2 / 1 / 17 / - yuSmadasmadbhyAM parasya zaso na iti syAt / yuSmAn / asmAn / priyavAn / priyamAn // 17 // abhyam bhyasaH / 2 / 1 / 18 / yuSmadasmadbhyAM parasya caturthIbhyaso'bhyaM syAt / yuSmabhyam / asmabhyam / atiyuvabhyam / atyAvabhyam // 18 // DasezcAd / 2 / 1 / 19 / yuSmadasmayAM parasya useH paJcamIbhyasazca ad iti syAt / tvad / mad / atiyuvad / atyAvad / yuSmad / asmad / atitvad / atimad / / 19 // Ama Akam / 2 / 1 / 20 // yuSmadasmadbhyAM parasya Ama AkaM syAt / yuSmAkam / asmAkam / atiyuvAkam / atyAvAkam / yuSmAnasmAn vA''pakSANAnAM yuSmAkam / asmAkam // 20 // padAyugavibhaktyaikavAkye vasnasau bahutve / 2 / 1 / 21 / bahutvaviSayayA samavibhaktyA saha pakSAt parayoryuSmadasmadoryathAsaMkhyaM vasnasau vA syAtAm / taccatpadaM yuSmadasmadIcaikasmin vAkye staH / anvAdeze nityaMvidhAnAdiha vikalpaH / evamuttarasUtratrayepi / dharmoM vo rakSatu / dharmo no rakSatu / dharmo yuSmAn rakSatu / dharmo'smAn rakSatu / evaM caturthISaSThIbhyAmapi / padAditi kim / yuSmAn pAtu / yugvibhaktyetikim / tIrthe yUyaM yAta / ekavAkya iti kim / atiyuSmAn pazya odanaM pacata yuSmAkaM bhaviSyati // 21 //
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanasya dvitve vAmnau / 2 / 1 / 22 / padAt parayoryuSmadasmadArditvaviSayayA yugvibhaktyA saha yathAsaMkhyaM vAmanau ityetau vA syAtAm / ekavAkye / dharmoM vAM pAtu / dharmo yuvAM pAtu / dharmo nau pAtu / dharma AvAM pAtu / evaM / caturthISaSThIbhyAmapi // 22 // DeDasA te me / 2 / 1 / 23 / DeDasmyAM saha padAt parayoyuSmadasmadoryathAsaMkhyaM te me ityeto vA syAtAm / ekavAkye / dharmastedIyate / dharmastubhyaM dIyate / dharmo me dIyate / dharmo mahyaM dIyate / dharmaste svam / dharmastava svam / dharmoM me svam / dharmo mama svam // 23 // amaatvaamaa| 2 / 1 / 24 / amA saha padAt parayoryuSmadasmadoryathAsaMkhyaM tvAmA ityetau vA syAtAm / ekavAkye / dharmastvA pAtu / dharmastvAM pAtu / dharmoM mA pAtu / dharmo mAM pAtu // 24 // asadivAmantryaM puurvm| 2 / 1 / 25 / AmantryArtha padaM yuSmadasmadbhyAM pUrvamasadiva syAt / janA yuSmAna pAtu dharmaH / sAdhU yuvAM pAtu dharmaH / sAdho tvAM pAtu tapaH / pUrvamiti kim / mayaitatsarvamAkhyAtaM yuSmAkaM munipuGgavAH // 25 // jasvizeSyaM vAmantrye / 2 / 1 / 26 / yuSmadasmadbhayAM pUrva jasantamAmantryArtha vizeSyavAcyAmantrye pade arthAt tadvizeSaNe pare'sadiva vA syAt / jinAH zaraNyA yuSmAna zaraNaM prapadye / jinAH zaraNyA kaH zaraNaM prpdye| jinAH zaraNyAasmAn rakSata / jinAH zaraNyA no rksst| jasiti kim| sAdho suvihita
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| votho zaraNaM prpdye| sAdho muvihita nothorkss| vizeSyamiti kim / zaraNyAH sAdhavA yuSmAn zaraNam prapadya / Amantrya iti kim / AcAryA yuSmAna zaraNyAH zaraNaM prapadye / arthAttadvizeSaNabhUta iti kim / AcAryA upAdhyAyA yuSmAn zaraNaM prapadye // 26 // nAnyat / 2 / 1 / 27 / yuSmadasmadbhayAm pUrva jasantAdanyadAmantryaM vizeSyamAmantrye taddhi zeSaNe pare'sadiva na syAt / sAdho suvihita vA zaraNam prapadye / sAdho suvihita mA rakSa // 27 // pAdAdyoH / 2 / 1 / 28 / niyataparimANamAtrAkSarapiNDaH pAdaH / padAt parayoH pAdasyAdisthayo yuSmadasmadovasnasAdirna syAt / vIro vizvezvaro devo yuSmAkaM kuladevatA // saevanAthobhagavAnasmAkampApanAzanaH // 1 // pAdAdyoriti kim / pAntu vo dezanAkAla jainendrA dazanAMzavaH / bhavakUpapatajantu jAtoddharaNarajjavaH // 2 // 28 // - . caahhvaivyoge|2|1|29| ebhiyoge padAt parayoryuSmadasmadorvastrasAdinasyAt / jJAnaM yuSmAMzca rakSatu / evaM ahahavAeMvarapyudAhAryam | yoga iti kim / jJAnaJca zIlaJca te svam // 29 // dRshyrthNshcintaayaam|2|1||30|| hazinA samAnArthazcintArthairdhAtubhiyoge yuSmadasmadorvasnasAdirnasyAt / jano yuSmAna sndRshyaagtH| jano'smAn sndRshyaagtH| jano yuvAM smiikssyaagtH| jana AvAM smiikssyaagtH| janastvAmapekSate / jano mAmapekSate / sarvatra manasA cintanaM dRzyarthAnAmarthaH / dRzyarthairiti kim / jano vo manyate / cintAyAmiti kim / janovaH pshyti||30||
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanasya nityamanvAdeze / 2 / 1 / 31 / kiJcidvidhAtuM kathitasya punaranyadidhAtuM kathanamanvAdezaH / tasmin viSaye padAt parayoryuSmadasmadovasnasAdinityaM syAt / yUyaM vinItAstadvo guravo mAnayanti / vayaM vinItAstanno gurakho mAnayanti / dhanavAMstvamatho vA loko mAnayati / dhanavAnahamathomA loko mAnayati // 31 // sapavAt prthmaantaadvaa|2|1|32 / vidyamAnapUrvapadAt prathamAntAt padAt parayAyuSmadasmadoranvAdeze vasnasAdisyiAt / yUyaM vinItAstadgurakho vo mAnayaMti / tadgurakho yuSmAn mAnayanti / vayaM vinItAstadgurakho nomaanynti| tadguravo 'smAna mAnayanti / yuvAM suzIlau tajjJAnaM vAM dIyate tajjJAnaM yuvAbhyAM dIyate / AvAM suzIlau tajjJAnaM nau dIyate tajjJAna mAvAbhyAM dIyate // 32 // tyadAmenadetado dvitIyATau syavRttyante / 2 / 1 // 33 // tyadAdInAmetado dvitIyAyAM TAyAmosi ca pare'nvAdeze enad syAt / natu vRttyante / uddiSTametadadhyayanamathoenadanujAnIta / etakaM sAdhumAvazyakamadhyApaya athoenamevasUtrANi / atra sAkaH / etena rAtriradhItA atho enenAharaNyadhItam / etayoH zobhanaM zIlamatho enayormahatI kIrtiH / tyadAmiIta kim / saMjJAyAmetadaM saMgRhANa atho etadamadhyApaya / avRttyanta iti kim / atho paramaitam pazya // 33 // idmH|2|1|34|
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| . tyadAderidamo dvitIyATausi pare'nvAdeze enad syAt / avRtyante / udiSTamidamadhyayanamatho enadanujAnIta / anenarAtri radhItA atho enenAharaNyadhItam / anayoH zobhanaM zIlaM atho enayormahatI kIrtiH / / 34 // advayaJjane / 2 / 1 / 35 / tyadAderidamo vyaJjanAdau syAdau pare'nvAdeze aH syAt / avRttyante / imakAbhyAM zaikSakAbhyAM rAtriradhItA / atho AbhyAma harapyadhItam / imakeSu atho eSu / anagiti vakSyamANAdiha sAko pi vidhiH // 35 // anaa|2|1| 36 / tyadAdervyaJjanAdau syAdau pare'gvarja idam aH syaat| AbhyAm / aabhiH| essu| Asu / anagiti kim / imakAbhyAm / tyadAmityeva / atIdaMbhyAm // 36 // TausyanaH / 2 / 1 / 37 / tyadAM TAyAmosi ca pare naka idamo'naH syAt / anena / anayA / anayoH 2 / tyadAmityeva / priyedmaa| anaka ityeva / imakena // 37 // ayamiyama pustriyoH sau|2|1|38|| tyadAM sau pare idamaH puMstriyoryathAsaMkhyamayamiyamau syAtAm / ayaM nA / iyaM strI / tyadAmityeva / atIdaM nA strI vA // 38 // domaH syAdau / 2 / 1 / 39 / tyadAM syAdau pare idamo do maH syAt / imau / paramemau / imakAbhyAm / tyadAmityeva / priyedamau // 39 //
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya kimaH kastasAdau c||1|4| . tyadAM syAdau tasAdau ca pratyaye pare kimaH kaH syAt / kH| sAkopi kaH / kadA / kahi / tasAdau ceti kim / kintarAm / tyadAmityeva / priyakimau // 40 // AvaraH / 2 / 1 / 41 / dvizabdamabhivyApyatyadA syAdau tasAdau ca pare aH syAt / syaH / tyau| dvau / tataH / tyadAmityeva / atitadau // 41 // . taH so sH|2|1|42 / AdestyadAM sau pare taH saH syAt / syaH / syA / saH / saa| essaa| tyadAmityeva / priyatyat // 42 // adaso daH sestu ddau|2|1|43 / tyadAM sau pare adaso daH saH syAt / sestuddau| asau / asa-' kau / heasau / heasakau / tyadAmityeva / atyadAH // 43 // asUko vAki / 22 / 44 / tyadAM sau pare adaso'kisatyamukovA syAt / asukH| asakau / heasuka / heasakau // 44 // mo'varNasya / / 1 / 45 // avarNAntasya tyadAmadaso do maH syAt / amU narau striyau kule vA / amii|amuudRshH / avarNasyeti kim / adaH kulam // 45 // vAdrau / 2 / 1 / 46 / / adasodAvante sati dombA syAt / adamuyaG amuvyaGga amumuyaG adavyaG // 46 //
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH mAduvarNo'nu / 2 / 1 / 47 / adaso maH parasya varNasya uvarNaH syAt / anu pazcAtkAryAntarebhyaH / amum| amU / amumuyng| anviti kim / amuSmai / amuSmin // 47 // prANinAt / 2 / 1 / 48 / 1 47 adaso maH parasya varNasyenAdezAt prAk uvarNaH syAt / amunA | inAditi kim | amuyA // 48 // 1 bahuSverIH / 2 / 1 / 49 / vRttera somaH parasya eta IH syAt / amI / amISu / eriti kimU / amUH striyaH / mAdityeva / amuke // 49 // dhAtorivarNovarNasyeyuva svare pratyaye / 2 / 1 / 50 dhAtorivarNovarNayoH svarAdau pratyaye pare yathAsaMkhyamiyuvau syAtAm / niyau / luvau / adhIyate / luluvuH / pratyaye iti kim / nyarthaH / lvarthaH / nayanam / nAyakaH / ityAdau paratvAdguNavRddhI // 50 // iNaH / 2 / 1 / 51 / dhAtoH svarAdau pratyaye pare iy syAt / yApavAdaH / IyatuH / IyuH // 51 // saMyogAt / 2 / 1 / 52 / dhAtorivarNovarNayoH saMyogAtparayoH svarAdau pratyaye pare iyuvau syAtAm / yavakriyau / kaTavau / zizriyaH // 52 // bhrUznoH / 2 / 1 / 5
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya zrIrNasya saMyogAt parasya svarAdau pratyaye pare ut syAt / bhruvau / Apnuvanti / saMyogAdityeva / cinvanti // 53 // striyAH / 2 / 1 / 54 / striyA varNasya svarAdau pratyaye pare iy syAt / striyau / atistriyau // vAmzasi / 2 / 1 / 55 / 48 striyA ivarNasyAmsoH parayoriy vA syAt / striyaM strIm / striyaH strIH || 55 // yo'nekasvarasya / 2 / 1 / 56 / anekasvarasya dhAtorivarNasya svarAdau pratyaye pare yaH syAt / cicyuH / ninyuH / patimicchati patyi // 56 // syAdau vaH / 2 / 1 / 57 / anekasvarasya dhAtoruvarNasya svarAdau syAdau pare vaH syAt / vasu micchantau vasvau / syAdAviti kim / luluvuH // 57 // kvivRtterasudhiyastau / 2 / 1 / 58 / kintenaiva yA vRttiH samAsastasyAH sudhIzabdAdanyasyAH sambandhino dhAtorivarNovarNasya svarAdau syAdau pare tau ya va ityetau syAtAm / unnyau / grAmaNyau / suvaH / khalapvaH / kkibiti kim / paramauniyA paramaniyau / vRtteriti kim / niyau kulasya / asudhiya iti kim | sudhiyaH || 58 // dRnpunarvarSAkArairbhuvaH / 2 / 1 / 59 / nAdibhiH saha yA kivvRttistatsambandhinaetrabhuvodhAtorukharNasya svarAdau syAdau pare vaH syAt / dRnbhvau / punardhvo / varSAbhvaH / kArambaH / dRnAdibhiriti kim / pratibhuvau // 59 //
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnykdhuvRttiH| NaSamasatpare syAdividhau caa2|1|60|| itaH sUtrAdArabhya yatparaM kArya vidhAsyate tasmin syAdyadhikAravihite ca pUrvasminnapi karttavye NatvaM SatvaM cAsadasiddhaM syAt / eta sUtranirdiSTayozca NaSayoH pareSeNo'san / puussnnH| takSNaH pipaThI arvaannau| sapISi / asatpara ityadhikArI rAtsa iti yAvat / syAdividhauceti tu noryAdibhya iti / / 60 // tAdezo'Si / 2 / 1 / 61 / * kenopalakSitasya tasyAdezaH pAdanyasmin pare pUrvasmiMzca syAdi vidhAvasan syAt / kSAmimAn / lnyuH| aSIti kim / vRkNaH // 61 // - SaDhoH kssi| 2 / 1 / 62 / separe SaDhoH kaH syAt / pekSyati / lekSyati // 6 // bhvAdernAmino dii|rvorvynyjne||1|63| bhvAderdhAtoryoM kho tayoH parayostasyaiva nAmino dIrghaH syAt vyaJjane / hUrchA / AstIrNam / dIvyati / bhvAderiti kim / kukuriiyti| divyati // 63 // padAnte / 2 / 1 / 64 / padAntasthayo/deoH parayorkhAde mino dIrghaH syAt / gIH / gIrarthaH / padAnta iti kim / giraH / luvaH // 64 // na yi taddhite / 2 / 1 / 65 / yAdau taddhitepare yauauM tayoH parayo mino dIrgho na syAt / dhuryH| yIti kim / gIrvat / taddhita iti kim / gIryati / gIryate // 65 // kurucchurH|2|1|66|
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanasya kuruccharo mino re pare dI| na syAt / kuryAt / churyAt / kurvityukAraH kim / kurut zabde / kUryAt // 66 // mo no mvozca / 2 / 1 / 67 / mantasya dhAtorantasya padAntasthasya mvozcaparayonaH syAt / prazAn / prazAnbhyAm / jaGganmi / jaGganvaH // 67 // sraMsudhvaMsUkvassanaho dH|2|1|68| saMsdhvaMsoH kaspratyayAntasya ca santasya anaDuhazca padAntasthasya daH syAt / ukhAsad / parNadhad / vidvat kulam / vanaDud / kassiti dvi sakArapAThAdiha mAbhUt / vidvAn // 68 // RtvijadizadRzaspRzsrajdadhRSuSNiho gH|2|1|69|| eSAM padAntasthAnAM gaH syAt / Rtvig / dig| dRg / anyAm / ghRtspRn|srg / dadhRg / uSNig // 69 // nazo vaa|2|1|7| nazaH padAntega vA syAt / jIvanam / jIvanaD // 70 // yujaJcakruJco no ngH|2|1|71| eSAM nasya padAnte G syAt / yuG / prAG / kruG // 71 // soruH / 2 / 1 / 72 / padAnte soruH syAt / AzIH / vAyuH // 72 // sjussH|2|1|73| padAnte sajuSoruH syAt / sajUH / sarvat // 73 //
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH ahH|2|1|74| ahnaH padAnteruH syAt / he dIrghAho nidAgha / dIrghAhA nidaaghH|| rolupyari / 2 / 1 / 75 / arephe pare padAnta ahnolupi satyAM raH syAt / aharadhIte / ahardatta / lupIti kim / hedii_hotr|ariiti kim|ahoruupm // 7 // dhuTastRtIyaH / 2 / 1 / 76 / padAnte dhuTA tRtIyaH syAt / vAg / vAgbhiH / abhiH // 76 / / gaDadabAdezcaturthAntasyaikasvarasyAdezcaturthaH svozcapratyaye / 2 / 1 / 77 // gaDadabAdezcaturthAntasyaikasvarasya dhaaturuupshbdaavyvsyaadeshcturthHsyaat| padAnte sAdau dhyAdau ca prtyye| parNaghuT / tuNDibhamAcakSANaH tuNDhip / evaM garddhap / dharmabhut / nighokSyate / nyadhvam / dhokSyata / adhugdhvam / bhotsyate / abhuddham / gaDadavAderiti kim / ajaJjae / ekasvarasyeti kim / dAmaliT // 77 // dhAgastathozca / 2 / 1 / 78 / dhAgazcaturthAntasya dAderAderdasya tathoH sadhvozca pratyayayoH parayo zcaturthaH syAt / dhttH| dhtthH| dhatse |dhddhe / tathozceti kim / ddhvH|cturthaantsyetyev / dadhAti // 79 // .. adhazcaturthAt tathodhaH / 2 / 1 / 89 / caturthAtparayordhArUpavarjAddhAtorvihitayostathordhaH syAt / adugdha / adugdhaaH|albdh| alabdhAH / agha iti kim / dhttH| dhtthH| vihita- . vizeSaNaM kim / jJAnabhuttvam // 79 //
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazandAnuzAsanastha nAmyantAt parokSAdyatanyAziSo dhoddhH|2|1|80| rAntAnnAmyantAca dhAtoH parAsAM parokSAdyatanyAziSAM dho DhaH syAt / atIdvam / tiirssiiddhvm| tuSTuve / adivam / ceSItvam / myantAditi kim / apagdhvam / Asidhvam // 80 // hAntasthAJIDbhyAM vA / 2 / 1 / 81 // hAdantasthAyAzcaparAJjariTazca parAsAM parAkSAdyatanyAziSAM dhod vA syAt / agrAhidvam / agrAhidhvam / grAhiSIvam grAhiSIdhvam / anAyidvam / anAyidhvam / nAyiSIdavam nAyiSIdhvam / akAritvam akAridhvam / alAvivam / alAvidhvam / jagRhiDhvam / jagRhidhvam / Ayitvam / Ayidhvam / hAntasthAditi kim / ghAniSIdhvam / AsiSIdhvam // 81 // ho dhuTpadAnte / 2 / 1 / 82 / dhuTi pratyaye padAnte ca hoD syAt / leDhA / madhuliT / guDalimAn / thuTpadAnta iti kim / madhulihau // 82 // bhvaaderdaaderghH| 2 / 1 / 83 / / bhvAderdhAtoryo dAdiSayavastasya ho dhuTi pratyaye pare padAnte caghaH syAt / dogdhA / dhokSyati / adhok| godhuk / bhvAderiti kim / dAmaliT // 83 // muhaguhaSNuhaSNiho vaa|2|1|84| eSAM ho dhuTi pratyaye padAnte ca gh vA syAt / mogdhA moDhA / unmuk unmuTa / drogdhA droTA mitrabhuk mitradhrud / snogdhA snoDhA / utsnu utsnuk / snagdhA sneDhA / celasnika celasnida / / 84 // .
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / nahAhorddhatau / 2 / 1 / 85 / narbrasthAnAhazca dhAtorho dhuTi pratyaye padAnteca yathAsaMkhyaM dhatau syAtAm || nA / upAnadbhyAm Attha // 85 // cajaH kagam / 2 / 1 / 86 / dhuTi pratyaye padAnte ca cajoH kagau syAtAm / vaktA / vAk / tyaktA / arddhabhAk // 86 // 53 yajasRjamRjarAjabhrAjabhrasjavazcaparivrAjaH zaH SaH / 2 / 1 / 87 / 1 1 yajAdInAM dhAtUnAM cajoH zasya ca dhuTi pratyaya padAnte ca SaH syAt / yaSTA / deveT / sraSTA / tIrthamRT / mASTarza / kaMsaparimRT / rASTiH / samrAT / bhrASTiH / vibhrAT / bhraSTA / dhAnAbhRT / braSTA / mUlavRd / parivAT / leSTA / praSTA / zabdaprAda / yajAdisAhacaryAcchopi dhAtoreva syAt / iha mA bhUt / nijabhyAm / caja ityeva / vRkSavRzcamAcaSTe vRkSav // saMyogasyAdau skorluk / 2 / 1 / 88 / ghuT padAnte saMyogAdisthayoH skArluk syAt / lagnaH / sAdhulak / vRknnH| mUlavRT / taSTaH / kASThataT // 88 // padasya / 2 / 1 / 89 / padasya saMyogAntasya luk syAt / pumAn / puMbhiH / mahAn / padasyeti kim | skantvA // 89 // rAtsaH / 2 / 1 / 90 / padasya saMyogAntasya yo rastataH parasya sasyaiva luk syAt / cikIH / kaTAcikaH / saeveti kim / Urka / nyamArda // 90 //
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya naamnono'nhnH|2|1 91 / padAnte nAmno nasya luk syAt / sa cedahro na syAt / rAjA / rAjapuruSaH / anahna iti kim / ahareti // 91 // nAmantrye / 2 / 1 / 92 / AmantryArthasya nAmno nasya luk na syAt / he rAjan // 92 // klIbe vaa|2|1 / 93 / AmantryArthasya nAmnaH klIbe nasya lugvA syAt / he dAma / he dAman // 93 // mAvarNAntopAntApaJcamavargAn matormo vaH / 2 / 1 / 94 / ____ mAvargoM pratyekamantopAntau yasya tasmAt paJcamavarjavargAntAca nAmnaH parasya matormovaH syAt / kiMvAn / zamIvAn / vRkSavAn / mAlAvAn / aharvAn / bhAsvAn / marutvAn // 94 // nAmni / 2 / 1 / 95 / saMjJAyAM matormovaH syAt / ahIvatI munIvatI nadyau // 95 / / carmaNvatyaSThIvaccakrIvatakakSIvadruma Nvat / 2 / 1 / 96 / ete matvantAH saMjJAyAM nipAtyante / carmaNvatI nAma ndii| aSThIvAna jAnuH / cakrIvAna khrH| kakSIvAna RssiH| rumaNvAna giriH // 96 // udanvAnabdhau ca / 2 / 1 / 97 /
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| abdhau jalAdhAre nAmni ca mato udanvAnnipAtyate / udanvAn ghaTaH / udanvAna samudraH / RSiH Azramazca // 97 // rAjanvAn suuraajnyi|2|1| 98 / surAjakerthe rAjanvAn matau nipAtyate / rAjanvAn deshH|raajnvtyH prajAH // 98 // noaadibhyH|2|1| 99 / UAdibhyo matormovona syAt / UmmimAn / dalmimAn / ityAdi / 99 // mAsanizAsanasya zasAdau lugvaa|2|1|100| zasAdau syAdAveSAM lugvA syaat| mAsaH mAsAn / nizaH nishaa| Asani Asane // 10 // dantapAdanAsikAhRdayAsRgyUSodakadoryakRcchakRto datpannashRdasanyUSannudan doSanyakaJchakan vaa|2|1|101| zasAdau syAdau dantAdInAM yathAsaMkhyaM dat ityAdayo vA syuH| dataH dantAn / padaH pAdAna / nasA naasikyaa| hRdi hRdaye / asnA amRjaa| yUSNA yUSaNa / udanA udakena / doSNA dossaa| yakA yakRtA / zanA zakRtA // 101 // yasvare pAdaH pdnnikyghutti|2|1|102| NikyaghuTa varje yAdau svarAdau ca pratyaye pAdantasya pad syAt / vaiyaaghrpdyH| dvipadaH pazya / pAdayateH kipi / pAd / padI kule / yasvara
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 hemazabdAnuzAsanasya iti kim / dvipAyAm / aNikyaghuTIti kim / pAdayati / vyAghrapAdyati / dvipAdau // 102 // udaca udIca / 2 / 1 / 103 / aNikyatruTi khare udaca udIc syAt / udIcyaH udIcI / aNikya ghuTItyeva / udayati / udacyati / udaJcaH / udaca iti kim / ni mA. bhUt / udaJcA / udaJce // 103 // acca prAga dIrghazca / 2 / 1 / 104 / 1 aforage svarAdau pratyaye'ca caH syAt prAksvarasya dIrghaH / prAcyaH / dadhIcA / aNikyaghuTItyeva / dadhyayati / dadhyacyati / dadhyaJcaH / aciti kim / ni mAbhUt / sAdhvaJcA // 104 // 1 kvasuSmatau ca / 2 / 1 / 105 / aNikyatruTi svare matau ca pratyaye kkama uS syAt / viduSaH / viduSA / viduSmAn / aNikyaghuTItyeva / vidvayati / vidvasyati / vidvAMsaH // 105 // zvanyuvanmaghono GIsyAdyaghuTasvare va uH| 2 / 1 / 106 / GayAM syAdyaghuTsvare ca zvanAdInAM va uH syAt / zunaH zunI / atiyUnI / yUnaH / maghonI / mghonH| GIsyAdyaghuTsvara iti kim / zauvanam / yauvanam / mAghavanam // 106 // lugAto'nApaH / 2 / 1 / 107 // AvarjasyA toDIsyAdyaghuTsvare luk syAt / kiilaalpH| hAhe dehi / anApa iti kim / zAlAH // 107 //
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| ano'sya / 2 / 1 / 108 / / DIsyAdyaghudasvare'no'sya luk syAt / rAjJI / rAjJaH // 108 // IDau vaa|2|1|109| IkAre Dau ca pare'no'sya lugvA syAt / sAnI sAmanI / rAjJi rAjani // 109 // ssaadihndhRtraajnyo'nni|2|1|110| pAderanohanodhRtarAjJazcAto'Nipratyaye luk syAt / aukssnnH| taakssnnH| bhauNaghnaH / dhArtarAjJaH // 110 // na vamantasaMyogAt / 2 / 1 / 111 / bAntAnmAntAca saMyogAtparasyAno'sya luma syAt / parvaNA / karmaNI // 111 // hano hoghnaH / 2 / 1 / 112 / hantehoM naH syAt / bhrUNaghnI / ghnanti / hra iti kim / vRtrahaNau // 11 // lugasyAdetyapade / 2 / 1 / 113 / . apadAdAvakAre ekAre ca pare'sya luk syAt / sH| pcnti| pce| apada iti kim / daNDAgram // 113 / / ddityntysvraadeH|2|1|114| kharANAM yo'ntyasvarastadAdeH zabdasya Ditipare luk syAt / munau / sAdhau / pituH // 114 // avarNAdazno'nto vA'turI DyoH / / 1 / 115 /
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanasya nAvajadavarNAt parasyAtuH sthAne'nto vA syAt / IGayoH / tudantI tudatI kule strI vA / evam / bhAntI bhAtI / avarNAditi kim / adatI | azna iti kim / lunatI // 115 // 1 / 116 / zyazavaH / 2 / zyAcchavazca parasyAturIDyoH parayoranta ityAdezaH syAt / dIvyantI / pacantI // 116 // diva auH sau / 2 / 1 / 117 / divaH sau pare auH syAt / dyauH // 117 // uH pdaante'nuut| 2 / 1 / 118 / 58 padAntasthasya diva uH syAt anUt / satudIrgho na syAt / dyubhyAMm / Su / padAnta iti kim / divi / anUditi kim / dyubhavati // 119 // ityAcAryazrI hemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnakhApajJa zabdAnuzAsanalaghuvRttau dvitIyasyAdhyAyasya prathamaH pAdaH samAptaH // 2 // 1 // kriyAhetuH kArakam / 2 / 2 / 1 / kriyAyA nimittaM kartrAdi kArakaM syAt / anvarthAzrayaNAcca nimittatvamAtreNa hetvAdeH kArakasaMjJA na syAt // 1 // svatantraH karttA / 2 / 2 / 2 / kriyAhetuH kriyAsiddhau svapradhAno yaH sa karttA syAt / maitreNa 1 nH||2|| ana karttarvyApyaM karma / 2 / 2 / 3 /
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH - kartA kriyayA yadvizeSeNAptumiSyate tatkArakaM vyApyaM karma ca syAt / tatredhA / nivartya vikArya prApyaM ca / kaTaM karoti / kASThaM dahati / grAmaM yAti // 3 // vA krmnnaamnnikkaannau|2|2|4| __avivakSitakarmaNAM dhAtUnAM NigaH prAg yaH kartA sa Nigi sati karma vA syAt / pacati caitrH| pAcayati caitraM caitreNa vA // 4 // gtibodhaahaaraarthshbdkrmnityaa'krmnnaamniikhaadydihaashbdaaykrndaam||2|5| gatirdezAntaraprAptiH / zabdaH kamakriyA vyApyaJca yeSAM te zabdakarmANaH / nityaM na vidyata karma yeSAM te nityaakaannH| gatyarthabodhArthAhArArthAnAM zabdakarmaNAM nityAkarmaNAJca nIkhAdyadihAzabdAyakrandivarjAnAM dhAtUnAmaNikartA sa Nau sati karma syAt / gamayati caitra grAmam / bodhayati ziSyaM dharmam / bhojayati baTumodanam / jalpayati maitraM dravyam / adhyApayati baTuM vedam / zAyayati maitraM caitraH / gatyarthA- . dInAmiti kim / pAcayatyodanaM caitreNa maitrH| nyAdivarjanaM kim / nAyayati bhAraM caitreNa / khAdayatyapUpaM maitreNa / AdayatyodanaM sutena / hvAyayati caitraM maitreNa / zabdAyayati baTuM maitreNa / kandayati maitraM caitreNa // 5 // bharhisAyAm / 2 / 2 / 6 / bhakSehisArthasyaivANikartANau karma syAt / bhakSayati sasyaM balIvAna maitrH| hiMsAyAmiti kim / bhakSayati piNDI zizunA // 6 // vaheH praveyaH / 2 / 2 / 7 /
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya ___ vaherANikartA praveyo Nau karma syAt / vAhayati bhAraM balIvahana maitrH| praveya iti kim / vAyati bhAraM maitreNa / / 7 // hakrornavA / 2 / 2 / 8 / hakroraNikartA Nau karma vA syAt / vihArayati dezaM guruM guruNA vA / AhArayatyAMdanaM bAlaM bAlena vA / kArayati kaTaM caitraM caitreNa vA // 8 // dRzyabhivadorAtmane / 2 / 2 / 9 / dRzyAbhivadorAtmanepadaviSaye'NikartA Nau karma vA syAt / darzayate rAjA bhRtyAn bhRtyairvA / abhivAdayata guruH ziSyaM ziSyeNa vA / Atmana iti kim / darzayati rUpatarka rUpam // 9 // naathH| 2 / 2 / 10 / AtmanepadaviSayasya nAthA vyApyaM karma vA syAt / sarpiSo nAthate / sapi thate / Atmana ityeva / putramupanAthati pAThAya // 10 // smtyrthdyshH|2|2|11| smRtyarthAnAM dayezozca vyApyaM karma vA syAt / mAtuH smarati / mAtaraM smarati / mAtuH smyte| mAtA smayate / sarpiSo sapirvA dyte| lokAnAmISTe / lokAnITe // 11 // kRgaH pratiyatne / 2 / 2 / 12 / punaryanaH pratiyatnastadRtteH kRgo vyApyaM karma vA syAt / edhodakasyaidhodakaM vopaskurute // 12 // rujA'rthasyA'jvarisantAperbhAve kartari / 2 / 2 / 13 /
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 61 rujA pIDA tadarthasya jvarisantApivarjasya dhAtorvyApyaM karma vA syAt / bhAvazcedujAyAH kartA / caurasya cauraM vA rujati rogaH / ajvarisantAperiti kim / AyunaM jvarayati santApayati vA / bhAva iti kim / maitraM rujati zleSmA // 13 // jaasnaattkaathpissohiNsaayaam| 2 / 2 / 14 / __ hiMsArthAnAmeSAM vyApyaM karma vA syAt / caurasya cauraM vojaasyti| caurasya cauraM vomnATayati / caurasya cauraM vokrAthayati / caurasya cauraM vA pinaSTi / hiMsAyAmiti kim / cauraM bandhanAjAsayati // 14 // niprebhyo naH / 2 / 2 / 15 / samastavyastaviparyastAbhyAM niprAbhyAM parasya hiMsArthasya hanteppyaM karma vA syAt / caurasya cauraM vA niprahanti / hiMsAyAmityeva / rAgAdInnihanti // 15 // vinimeyadyUtapaNaM pnnivyvhoH|2|2|16| vinimeyaH krayavikrayo'rthaH dyatapaNo dyUtajayaMtI paNivyavahorvyApyo vA karma syAtAm / zatasya zataM vA paNAyati / dazAnAM daza vA vyavaharati / vinimeyAtapaNamiti kim / sAdhUna paNAyati // 16 // upasargAdivaH / 2 / 2 / 17 / upasargAt parasya divo vyApyo vinimeyarAtapaNau vA karma syAtAm / zatasya zataM vA pradIvyati / upasargAditi kim / zatasyadIvyati // 17 // n| 2 / 2 / 18 /
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 . haimazabdAnuzAsanasya anupasargasya divo vyApyo vinameyadyUtapaNo karma na syAtAm / zatasya dIvyati // 18 karaNaM ca / 2 / 2 / 19 / divaH karaNaM karma karaNaM ca yugapat syAt / akSAn dIvyati / akSerdIvyati / akSairdevayate maitrazcaitreNa // 19 // adheH zIsthAsa aadhaarH|2|2|20| adheH saMbaddhAnAM zAsthAsAmAdhAraH karma syAt / grAmamadhizete / adhitiSThati adhyAste vaa|| 20 // upaanvdhyaangvsH| 2 / 2 / 21 / upAdiviziSTasya vasaterAdhAraH karma syAt / grAmamupavasati / anuvasati / adhivasati / Avasati // 21 // vA'bhinivizaH / 2 / 2 / 22 / abhinibhyAmupasRSTasya vizerAdhAraH karma vA syAt / grAmamabhinivizate / kalyANe abhinivizate / / 22 // kAlAdhvabhAvadezaM vA karma cAkarma NAm / 2 / 2 / 23 / kAlAdirAdhAro'karmaNAM dhAtUnAM yoge karmAkarma ca yugapaddhA syAt / mAsamAste / krozaM zete / godohamAste / kurUnAste / pakSe / mAse Aste ityAdi / akarmaceti kim / maasmaasyte| akarmaNA miti kim / rAtrAbuddezo'dhItaH // 23 // sAdhakatamaM karaNam / 2 / 2 / 24 /
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 63 kriyAyAM prakRSTopakArakaM karaNaM syAt / dAnena bhogAnApnoti // kammabhipreyaH saMpradAnam / 2 / 2 / 25 karmaNA vyApyena kriyayA vA yamabhipreyate sa sampradAnaM syAt / devAya baliM datte / rAjJe kAryamAcaSTe / patye zete // 25 // spRhervyApyaM vA / 2 / 2 / 26 / spRhervyApyaM vA saMpradAnaM syAt / puSpebhyaH puSpANi vA spRhayati // krurSyAsUyAthairya pratikopaH / 2 / 2 / 27 / dhAdyarddhAtubhiyoge yaM pratikopastat sampradAnaM syAt / maitrAya krudhyati druhyati IrSyati asUyati vA / yaM pratIti kim / manasA krudhyati / kopa iti kim / ziSyasya kupyati vinayArtham // 27 // nopasargAta krudadruhA / 2 / 2 / 28 / sopasargAbhyAM krudahibhyAM yoge yaM pratikopastatsaMpradAnaM na syAt / maitramamikrudhyati abhihyati / upasargAditi kim / maitrAya krudhyati hyati // 28 // apAye'vadhirapAdAnam / 2 / 2 / 29 / apAye vizleSe yosvadhistadapAdAnaM syAt / vRkSAt parNa patati / vyAghrAdibheti / adharmmAjjugupsate viramati vA / dharmAtpramAdyati / caurebhyastrAyate / adhyayanAt parAjayate / yavebhyo gAM rakSati / upAdhyAyAdantarddhate / zRGgAccharo jAyate / himavato gaMgA prabhavati / valabhyAH zrIzatruJjayaH SaD yojanAni / kArttikyA AgrahAyaNI mAse / caitrAn maitraH paTuH / mAthurAH pATaliputrakebhya ADhayatarAH // 29 // 1
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazamdAnuzAsanasya kriyAzrayasyAdhArodhikaraNam / 2 / 2 / 30 / kriyAzrayasya kartuH karmaNo vA''dhAro'dhikaraNaM syAt / kaTe Aste / sthAlyAM taNDulAn pacati // 30 // nAmnaH prthmaikdvibhau|2|2|31| ekadibahAvarthamAtre vartamAnAnnAmnaH parA yathAsaMkhyaM si au jaslakSaNA prathamA syAt / DitthaH / gauH| shuklH| kaarkH| daNDI // 31 // aamntrye| 2 / 2 / 32 / AmantryArthavRnernAmnaHprathamA syAt / he dev| Amantrya iti kim / rAjA bhava // 32 // gauNAtsamayAnikaSAhAdhigantarAntare NAtiyenatenairdvitIyA / / 2 / 33 / - samayAdibhiryuktAd gauNAnnAmna ekaddhibahau yathAsaMkhyamamAza* siti dvitIyA syAt / samayAgrAmam / nikaSA giri nadI / hA maitraM vyaadhiH| dhigjAlmam / antarA'ntareNa ca niSadhaM nilaM ca videhaaH|antrenn dharma sukhaM na syAt / ativRddhaM kurun mhdlm|yenpshcimaaN gtH| tena pazcimAM nItaH // 33 // dvitvedhodhyuparibhiH / / 2 / 34 / dviruktairebhiryuktAnnAmnodvitIyA syAt / adho'dho grAmam / adhya'dhigrAmam / uparyupariNAmaM grAmAH / dvitva iti kim / adho gRhasya // 34 // sarvobhayAbhipariNA tasA / 2 / 2 / 35 /
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / sarvAdibhistasantairyuktAnnAmnA dvitIyA syAt / sarvataH / ubhytH|abhitH parito vA grAmaM vanAni // 35 // lakSaNavIpasyetthambhUteSvabhinA | 2 | 2|36| 65 lakSaNaM cihnam / vIpsAkarmma vIpsyam / itthambhUtaH kiJcitmakAramApannaH / eSuvarttamAnAdabhinAyuktAdvitIyA syAt / vRkSamabhividyut / vRkSaM vRkssmbhisekH| sAdhumaitro mAtaramabhi / lakSaNAdiSviti kim / yadatra mamAbhi syAtaddIyatAm // 36 // bhAgini ca pratiparyanubhiH / 2 / 2|37| svIkAryo'zo bhAgastatsvAmI bhAgI tatra lakSaNAdiSu ca varttamAnAt pratyAdibhiryuktAdvitIyA syAt / yadatra mAM prati mAM pari mAmanu syAttaddIyatAm / vRkSaM prati pari anu vA vidyut / vRkSaMvRkSaM prati pari anu vA sekaH / sAdhumaitro mAtaraM prati pari anu vA // eteSviti kim / anu vanasyA'zanirgatA // 37 // hetusahArthe'nunA / 2 / 2 / 38 / heturjanakaH / sahArthastulyayogo vidyamAnatA ca / tadviSayopyupacArAt / tayorvarttamAnAdanunA yuktAdvitIyA syAt / jinajanmotsavamanvAgacchan surAH / girimanvAsitA senA // 38 // utkRSTe'nUpena / 2 / 239 / utkRSTArthAdanUpAbhyAM yuktAdvitIyA syAt / anusiddhasenaM kavayaH / upamAsvAtiM saMgRhItAraH // 39 // karmmaNi / 2 / 2 / 40 / nAmnaH karmaNi dvitIyA syAt / kaTaM karoti / taNDulAn pacati / raviM pazyati / ajAM nayati grAmam / gAM dogdhi payaH // 40 // 9
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya kriyAvizeSaNAt / 2 / 2 / 41 / kriyAyA yadvizeSaNaM tadvAcino dvitIyA syAt / stokaM pacati / sukhaM sthAtA // 41 // kAlAdhvanorvyAptau / 2 / 2 / 42 / 66 vyAptiratyantasaMyogaH / vyAptau dyotyAyAM kAlAdhvavAcibhyAM dvitIyA syAt / mAsaM guDadhAnAH kalyANI adhIte vA / krozaM giriH kuTilAnadI kozamadhIte vA / vyAptAviti kim / mAsasya mAse vA dvayahaM guDadhAnAH / kozasya kozevA ekadeze kuTilA nadI // 42 // siddhau tRtIyA / 2 / 2 / 43 / siddhau phalaniSpattau dyotyAyAM kAlAdhvavAcibhyAM TAbhyAMbhislakSaNA tRtIyA yathAsaMkhyamekadvibahau syAt / mAsena mAsAbhyAM mAsairvA AvazyakamadhItam / kozena kozAbhyAM krozairvA prAbhRtamadhItam / siddhAviti kim / mAsamadhIta AcAro natu gRhItaH // 43 // hetukartRkaraNetthambhUtalakSaNe / 2 / 2 / 44 / phalasAdhanayogyo hetuH / kiJcitprakAramApannasya cihnaM itthambhUtalakSaNaM hetvAdivRtternAmnastRtIyA syAt / dhanena kulam / caitreNa kRtam / dAtreNa lunAti / api tvaM kamaNDalunA cchAtramadrAkSIH 44 // sahArthe / 2 / 2 / 45 / sahArthe tulyayoge vidyamAnatAyAM ca gamyamAne nAmnastRtIyA syAt / putreNa sahAgataH / sthalo gomAn brAhmaNo vA / ekenApi suputreNa siMhI svapiti nirbhayam / sahaiva dazabhiH putrairbhAraM vahati gardabhI / yadbhedaistadvadAkhyA / 2 / 2 / 46 /
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| yasya bhedino bhedaiH prakAraistadvatIrthasyAkhyAnirdezaH syaat| tadAcinastRtIyA syAt / akSNA kaannH| pAdena khnyjH| prakRtyA darzanIyaH / tadvad grahaNaM kim / akSikANaM pazya / Akhyeti prasiddhiparigrahArtham / tenAkSNA dIrgha iti na syAt // 46 // kRtAdyaiH / 2 / 2 / 47 / kRtAyainiSedhArthairyuktAttRtIyA syAt / kRtaM tena / kiM gatena // 47 // kAle bhAnnavAdhAre / 2 / 2 / 48 / kAlavRtta kSatrArthIdAdhAre tRtIyA vA syAt / puSyeNa puSye vA pAyasamaznIyAt / kAla iti kim / puSyaH / bhAditi kim / tilapuSyeSu.yakSIram / AdhAra iti kim / adya puSyaM viddhi // 48 // prasitotsukA'vabaddhaiH / 2 / 2 / 49 / etairyuktAdAdhAravRttestRtIyA vA syAt / kezaiH kezeSu vA prsitH| gRheNa gRhe vA utsukaH / kezaiH kezeSu vaagvbddhH|| 49 // vyApye dvidronnaadibhyoviipsaayaam||2|50| vyASyavRttibhyo didroNAdibhyo vIpsAyAM tRtIyA vA syAt / vidroNena vidroNaM dvidroNaM vA dhAnyaM krINAti / paJcakena paJcakaM paJcakaM tRtIyA vA vA pazUna krINAtimANa vA dhAnyaM kI samojJo'smRtau vA / 2 / 2 / 51 / asmRtyarthasya sAnAryavyApyaM tavRttestRtIyA vA syAt / mAtrA mAtaraM vA saJjAnIte / asmRtAviti kim / mAtaraM snyjaanaati|| dAmaH saMpradAne'dharmya Atmane ca // 2 // 52
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanaspa sampUrvasya dAmaH sampradAne'dharye varttamAnAttRtIyA syAt / tatsaniyoge ca dAma Atmanepadam / dAsyA saMprayacchate kAmukaH / adharmya iti kim / patyai saMprayacchati // 52 // caturthI / 2 / 2 / 53 / saMpradAne varttamAnAdekadvibahau yathAsaMkhyaM GebhyAMbhyaslakSaNA caturthI syAt / dvijAya gAM datte / patye zete // 53 // tAdarthye / 2 / 2 / 54 / tasmA idaM tadartham / tadbhAve sambandhavizeSe dyotye ca caturthI syAt / yUpAya dAru / randhanAya sthAlI // 54 // rucikRpyarthadhAribhiH preyavikArottamarNeSu / 2 / 2 / 55 / rucyarthaiH kRpyathairdhAriNA ca yoge yathAsaMkhyaM preyavikArottamarNavRtezcaturthI syAt / maitrAya rocate dharmmaH / mUtrAya kalpate yavAgUH / caitrAya zarta dhArayati // 55 // pratyAGaH zruvArthini / 2 / 256 / pratyAbhyAM pareNa zruvA yuktAdarthinyabhilASuke varttamAnAccaturthI syAt / dvijAya gAM pratizRNoti AzRNAMti vA // 56 // pratyanorguNA khyAtari / 2 / 2 / 57 / pratyanubhyAM pareNa gRNAyoge AkhyAtRvRttezvaturthI syAt / gukhe prati gRNAti / anugRNAti // 57 // yadvIkSye rAdhIkSI | 2 / 2 / 58 /
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuttiH vIkSyaM vimatipUrvakaM nirUpyaM tadviSayA kriyApi yasya vIkSye rAdhIkSI varttate tadvRtezcaturthI syAt / maitrAya rAdhyati IkSate vA / IkSitavyaM parastrIbhyaH / vIkSya iti kim / maitramIkSate // 58 // utpAtena jJApye / 2 / 2 / 59 / utpAta AkasmikaM nimittam / tena jJApye vartamAnAcaturthI syAt / vAtAya kapilA vidyut AtapAyAtilohinI / pItA varSAya vijJeyA durmikSAya sitA bhavet // 1 // upatpAteneti kim / rAjJa idaM chatramAyAntaM viddhi rAjAnam // 59 // zlAghahasthAzapA prayojye / 2 / 2 / 60 / zlAghAdibhi tubhiryuktAt jJApye prayojye vartamAnAccaturthI syAt / maitrAya zlAghate / hRte / tiSThate / zapate / prayojya iti kim| maitrAyAtmAnaM zlAghate / Atmano mA bhUt // 60 // tumorthe bhAvavacanAt / 2 / 2 / 61 / kriyAyAM kriyArthAyAmupapade tum vakSyate tasyArthe ye bhAvavAcino ghavAdapastadantAt svArtha caturthI syAt / pAkAya ijyAyai vA brajati / tumortha iti kim / pAkasya / bhAvavacanAditi kim / pakSyatIti pAcakasya vrajyA // 61 // gamyasyApye / 2 / 2 / 62 / yasthArtho gamyate nacAsau prayujyate sagamyaH / gamyasya tumovyApye vartamAnAccaturthI syAt / edhebhyaH phalebhyo vA ajati / gamyasyeti kim / edhAnAhartuM yAti // 62 // gatenavAnApte / 2 / 2 / 63 / 3
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya gatiH pAdaviharaNaM tasyA Apye'nApte vartamAnAcaturthI vA syAt / grAmaM prAmAya vA yAti / vipranaSTaH panthAnaM pathe vA yAti / gateriti kim / striyaM gacchati / manasA meruM gacchati / anApta iti kim / saMprApte mAbhUt / panthAnaM yAti // 63 // mnysyaanaavaadibhyo'tikutsne||2|64| atIva kutsyate yena tadatikutsanaM tasmin manyatApye vartamAnAnnAvAdivarjAccaturthI vA syAt / na vA tRNAya tRNaM vA manye / manyasyeti kim / na tvA tRNaM manve / anAvAdibhya iti kim / na tvA nAvaM annaM zukaM zRgAlaM kAkaM vA manye / kutsana iti kim / na tvAratnaM manye / karaNAzrayaNaM kim / na vA tRNAya manye / yuSmadomAbhUt / atIti kim / tvAM tRNaM manye // 64 // hitasukhAbhyAm / 2 / 2 / 65 / AbhyAM yuktAcaturthI vA syAt / AmayAvine AmayAvino vA hitam / caitrAya caitrasya vA sukham // 65 // / tadbhadrAyuSyakSemArthArthanAziSi / 2 / 2 / 66 / taditi hitamukhayoH parAmarzaH / hitAdyarthairyuktAdAziSi gaNyAyAM caturthI vA syAt / hitaM pathyaM vA jIvebhyo jIvAnAM vA bhUyAt / sukhaM zaM zarma vA prajAbhyaH prajAnAM vA bhUyAt / bhadramastu zrIjinazAsanAya zrIjinazAsanasya vA / AyuSyama'stu caitrAya caitrasya vaa| kSemaM bhUyAt kuzalaM nirAmayaM vA zrIsaGghAya zrIsaGghasya vA / arthaH kArya prayojanaM vA bhUyAnmaitrAya maitrasya vA // 66 // . prikrynne| 2 / 2 / 67 / parikrIyate niyatakAlaM svIkriyate yana tasmin vartamAnAccaturthI vA syAt / zatAya zatana vA parikItaH // 67 //
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| zaktArthavaSaDnamaH svastikhAhAsva dhAbhiH / 2 / 2 / 68 // - zaktAthairvaSaDAdibhizvayuktAcaturthI nityaM syAt / zaktaH prabhu mallo mallAya / vaSaDagnaye / namorhayaH / svasti prajAbhyaH / vAhendrAya / svadhApitRbhyaH // 6 // paJcamyapAdAne / 2 / 2 / 69 / apAdAne ekadvibahau yathAsaMkhyaM isibhyAMbhyaslakSaNA paJcamI syAt / grAmAd godohAbhyAM vanebhyo vA Agacchati // 69 // . aangaavdhau|2|2| 70 / avadhimaryAdA abhividhizca tadvRtterADA yuktAt paJcamI syAt / ApATaliputrAd vRSTo meghaH // 70 // paryapAbhyAM vayeM / 2 / 2 / 71 / ___ vajrye varjanIye'rthe vartamAnAt paryapAbhyAM yuktAt paJcamI syAt / pari apa vA pATaliputrAd vRSTo meghaH / vayaM iti kim / apazabdo maitrasya // 71 // yataH pratinidhipratidAne prtinaa|2|72| . pratinidhimukhyasadRzorthaH pratidAnaM gRhItasya vizodhanaM te yataH syAtAM tadvAcinaH pratinA yoge paJcamI syAt / pradyumno vAsudevAt prati / tilebhyaH pratimASAnasmai prayacchati // 72 // AkhyAtayupayoge / 2 / 2 / 73 / AkhyAtA pratipAdayitA tadvAcinaH paJcamI syAt upayoge niyamapUrvakavidyAgrahaNaviSaye / upAdhyAyAdadhIte Agamayati vA / upayoga iti kim / naTasya zRNoti / 73 //
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 haimazabdAnuzAsanasya gamyayapaH karmAdhAre / 2 / 2 / 74 / gamyasyAprayujyamAnasya yabantasya karmAdhAravAcinaH paJcamI syAt / prAsAdAdAsanAdA prekSate / gamyagrahaNaM kim / prAsAdamAruhya zete / Asane upavizya bhuGkte // 74 // prabhatyanyArthadikazabdabahirArAdi traiH|2|2|75| prabhRtyarthairanyAthaidikzabdaibahirAdibhizca yuktAt paJcamI syAt / tataH prabhRti / grISmAdArabhya / anyo bhinnovA maitrAt / grAmAt pUrvasyA dizi vasati / uttaro vindhyAt pAriyAtraH / pazcimo rAmAd yudhisstthirH| bahirArAditaro vA prAmAt // 75 // RnnaaddhetoH|2|2|76| hetubhUtaRNagacinaH paJcamI syaat| zatAd bddhH|hetoriti kim / zatena baddhaH 76 // guNAdastriyAM navA / 2 / 2 / 77 / astrIvRtterhetubhUtaguNavAcinaH paJcamI vA syAt / jADayAjjADayena vA baddhaH / jJAnAt jJAnena vA muktaH / astriyAmiti kim / buddhyA muktaH // 77 // ArAdathaiH / 2 / 2 / 78 / ArAdramantikaM ca tadathairyuktAt paJcamI vA syAt / dUraM viprakRSTaM vA grAmAd grAmasya vaa| antikamabhyAsaM vA grAmAd grAmasya vA / / 78 // stokAlpakRcchrakatipayAdasatve karaNe / 2 / 2 / 79 /
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 73 yato dravye zabdapravRttiH saguNo'sattvaM tenaiva vA rUpeNAbhidhIyamAnaM dravyAdi tasmin karaNe vartamAnebhyaH stokAdibhyaH paJcamI vA syAt / stokAt stokena vA / alpAdalpena vA / kRcchAt kRcchreNa vaa| katipayAtkatipayena vA muktH| asatvaiti kim / stokena viSeNa htH|| ajJAne jJaH SaSThI / 2 / 2 / 80 / ajJAnArthasya jJo yatkaraNaM tadvAcina ekadvivahau yathAsaMkhyaM GasosAMlakSaNA SaSThI nityaM syAt / sappiSaH sappiSoH sappiSAM vA jAnIte / ajJAna iti kim / vareNa putraM jAnAti / karaNa ityeva / tailaM sappiSo jAnAti // 8 // zeSe / 2 / 2 / 81 / karmAdibhyo'nyastadavivakSArUpaH svasvAmibhAvAdisambandhaH vizeSaH zeSastatra SaSThI syaat| rAjJaH puruSaH / upagorapatyam / mASANAmaznIyAt // ririssttaatstaadstaadstsaataa|2|2|82| etatpratyayAntairyuktAt SaSThI. syAt / upari grAmasya / upariSTAt / parastAt / purastAt / puraH / dakSiNataH / uttarAdA grAmasya // 82 // kamaNi kRtaH / 2 / 2 / 83 / kRdatansya karmaNi SaSThI syAt / apAM sraSTA / gavAM dohaH / karmaNIti kim |shstrenn bhettaa| stokaM pktaa| kRta iti kim / bhuktapUrvI odanam // 83 // dviSo vaa'tRshH|2|2|84 / atRzantasya dviSaH karmaNi SaSThI vA syAt / caurasya cauraM vA dviSan // 84 // vaikatradvayoH 2 / 2 / 85 /
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya dvikarmakeSu dhAtuSu kRtpratyayAnteSu dvayoH karmaNorekatarasmin SaSThI vA syAt / ajAyA netA srughnaM khunnasya vA / athavA ajAM ajAyA vA netA nasya // 85 // karttari / 2 / 2 / 86 / 74 kRdantasya karttari SaSThI syAt / bhavata AsikA / karttarIti kim / gRhe zAyikA // 86 // dvihetorastryaNakasya vA / 2 / 2 / 87 / stryadhikAravihitAbhyAmaNakAbhyAmanyasya dvayoH kartRkarmaSaSThayotoH kRtaH karttari SaSThI vA syAt / vicitrA sUtrANAM kRtirAcAryasya AcAryeNa vA / dvihetorityekavacanaM kim / Azcaryamodanasya pAko'tithInAM ca prAdurbhAvaH / astryaNakasyeti kim / cikIrSA maitrasya kAvyAnAma / bhedikA caitrasya kASThAnAm // 87 // kRtyasya vA / 2 / 2 / 88 / kRtyasya karttari SaSThI vA syAt / tvayA tava vA kRtyaH kaTaH // 88 // nobhayorhetoH / 2 / 2 / 89 / ubhayoH kartRkarmaNoH SaSThIhetoH kRtyasyobhayoreva SaSThI na syAt / netavyA grAmamajA maitreNa // 89 // tRnnudantAvyayakvasAnAtRzzatRGiNakacakhalarthasya / 2 / 2 / 90 / tRnAdInAM kRtAM karmakartrIH SaSThI na syAt / tRn / vaditA janApavAdAn / udntH| knyaamlngkrissnnuH| zraddhAlustattvam / avyayam / kaDaM kRtvA / odanaM bhoktuM vrajati / kasuH / odanaM pecivAn / AnaH kaTaM cakrANaH
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopasamavRttiH malayaM pavamAnaHodanaM pacamAnaH caitreNa pacyamAnaH / atRz / adhIyaMstattvArtham / zatR / kaTaM kurvan / Gi / pariSahAna saashiH| Nakac / kaTaM kArako vrajati / khalarthaH / ISatkaraH kaTo bhavatA / sujJAnaM tattvaM tvayA / / ktyorsdaadhaare| 2 / 2 / 91 / sato vartamAnAdAdhArAcAnyatrArthe yau taktavatU tayoH karmakoMH SaSThI na syAt / kaTaH kRto maitreNa / prAmaM gatavAn / asadAdhAra iti kim / rAjJAM pUjitaH / idaM saktUnAM pItam // 91 // __ vA klIbe / 2 / 2 / 92 / klIbe vihitasya tasya kartari SaSThI vA syAt / mayUrasya mayUreNa vA nRttam // 92 // akamerukasya / 2 / 2 / 93 / kameranyasyokapratyayAntasya karmaNi SaSThI na syAt / bhogAnabhilASukaH / akameritikim / dAsyAH kaamukH|| 93 // .. essydnnenH|2|2|94| eSyatyarthe RNe ca vihitasyenaH karmaNi SaSThI na syAt / prAma gamI AgAmI vaa| shtNdaayii| eSyadRNeti kim| sAdhu dAyI vittsy|| saptamyadhikaraNe / 2 / 2 / 95 / adhikaraNe ekadibahI yathAsaMkhyaM DyossuppA saptamI syAt / kaTe Aste / divi devAH / tileSu tailam // 95 // navAsujathaiH kaale| 2 / 2 / 96 / suco'rthoM vAro yeSAM tatpratyayAntairyuktAt kAle'dhikaraNe varta. mAnAt saptamI vA syAt / dvirahni ahno vA muGkte / paJcakRtvo mAse mAsasya vA bhuGkte / kAla iti kim / dviH kAMsyapAtryAM bhungkte||16||
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya kushlaayuktenaasevaayaam|2|2|97| AbhyAM yuktAdAdhAravAcinaH saptamI vA syAt AsevAyAM tAtparye / kuzalo vidyAyAM vidyAyA vaa.| Ayuktastapasi tapaso vA / AsevAyAmiti kim / kuzalazcitre natu karoti / Ayukto gauH zakaTe AkRSyayukta ityarthaH // 97 // svAmIzvarAdhipatidAyAdasAkSipratibhU prasataiH / 2 / 2 / 98 / ebhiryuktAt saptamI vA syAt / goSu gavAM vA svAmI / IzvaraH / adhipatiH / daayaadH|saakssii / pratibhUH / prasUto vA // 98 // vyApye te nH|2|2|99 / ktAdyain tadantasya vyApye saptamI nityaM syAt / adhItamanena adhItI vyAkaraNe / iSTI yajJe / kteneti kim / kRtapUrvI kaTam // 99 // tadyukte hetau / / 2 / 10 / tena vyApyena yukte hetau vartamAnAt saptamI syAt / carmaNi dvIpinaM hanti dantayorhanti kuJjaram / kezeSu camarI hanti sImni puSkalako hataH 1 tadyukta iti kim / vetanena dhAnyaM lunaati||10|| apratyAdAvasAdhunA / 2 / 2 / 101 / pratyAdaraprayoge asAdhuzabdena yuktAt saptamI syAt / asAdhumaitro maatri| apratyAdAviti kim / asAdhumatro mAtaraM prati parianuabhi vA // 101 // sAdhunA / / 2 / 102 /
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 77 apratyAdau sAdhuzabdena yuktAt saptamI syAt / sAdhumaitro mAtari / apratyAdAvityeva / sAdhurmAtaraM prati pari anu abhi vA // 102 // nipuNena cArcAyAm / / 2 / / 103 / nipuNasAdhuzabdAbhyAM yuktAda pratyAdau saptamI syAt arcAyAm / mAtarinipuNaH sAdhurvA / arcAyAmiti kim / nipuNo maitro mAtuH / mAtaivainaM nipuNaM manyata ityarthaH / apratyAdAvityeva / nipuNo maitro mAtaraM prati pari anu abhivA // 103 // sveze 'dhinA / 2 / 2 / 104 / sve Izitavye Ize ca varttamAnAdadhinA yuktAt saptamI syAt / adhimagadheSu zreNikaH / adhizreNike magadhAH // 104 // upenA'dhikini / 2 / 2 / 105 / upena yuktAdadhikini vAcinaH saptamI syAt / upakhAryA droNaH // yadbhAvo bhAvalakSaNam / 2 / 2 / 106 / bhAvaH kriyA yasyabhAvena anyo bhAvo lakSyate tadvAcinaH saptamI syAt / goSu duhyamAnAsu gataH // 106 // gategamyedhvanontenaikArthya vA / 222107 | kutazcidavadhervivakSitasyAdhvano 'vasAnamantaH yadbhAvo bhAvalakSaNaM tasyAdhvano 'dhvana evAntenAntavAcinA sahakArthyaM sAmAnAdhikaraNyaM vA syAt tadvibhaktistasmAt syAdityarthaH / gate gaye prayujyamAne / gavIdhumataH sAMkAzyaM catvAri yojanAni caturSu vA yojaneSu / gata iti ki / dagdheSu teSviti vA pratitau mA bhUt / gamya iti kim / gataprayoge mAbhUt / adhvana iti kim / kArtikyA AgrahAyaNI mAse / anteneti kim | adyanazcaturSu gavyUteSu bhojanam // 107 //
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya SaSThI vA 'nAdare / 2 / 2 / 108 / yadbhAvo bhAvalakSaNaM tadvRtteranAdare SaSThI vA syAt / rudato lokasya rudati loke vA prAtrAjIt // 108 // saptamI cAvibhAge nirddhAraNe / 2221109 | 78 jAtiguNakriyAdibhiH samudAyAdekadezasya buddhyA pRthakaraNaM nirddhAraNam / tasmin gamye SaSThIsaptamyau syAtAm / avibhAge nirddhAryamANaikadezasya samudAyena saha kathaJcidaikye zabdadAmyamAne / kSatriyo nRNAM nRSu vA zUraH / kRSNA gavAM goSu vA bahukSIrA / dhAvanto yAtAM yAtsu vA shiighrtmaaH| yudhiSThiraH zreSThatamaH kuruNAM kuruSu vA / avibhAga iti kim / maitracaitrAt paTuH // 109 // kriyAmadhyedhvakAle paJcamI ||2110 / kriyayormadhye yAvadhvakAlau tadvAcibhyAM paJcamIsaptamyau syAtAm / ihasthoyamiSvAsaH krozAt kroze vA lakSyaM vidhyati / adyabhuktvA munirdvarahAt dvayahe vA bhoktA // 110 // adhikena bhUyasaste / 2 / 2 / 111 / adhikenA'lpIyovAcinA yoge bhUyovAcinaste saptamIpaJcamyau syAtAm / adhiko droNaH khAryA khAryA vA // 111 // tRtIyAlpIyasaH / 2 / 2 / 112 / adhikena bhUyovAcinA yoge 'lpIyovAcinastRtIyAsyAt / adhikA khArI droNena // 112 // - pRthaga nAnA paJcamI ca / 2 / 2 / 193 / AbhyAM yuktAt paJcamI tRtIyA ca syAt / pRthag maitrAt maitreNa vA / nAnA caitrAcaitreNa vA // 113 //
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / Rte dvitIyA ca / 2 / 2 / 114 / Rte zabdena yuktAd dvitIyA paJcamI ca syAt / Rte dharmma dharmAt kutaH sukham // 114 // vinA te tRtIyA ca / 2 / 2 / 115 / vinA zabdena yuktAtte dvitIyApaJcamyau tRtIyA ca syAt / vinA vAtaM vAtAt vAtena vA // 115 // tulyArthaistRtIyA SaSThyau / 2 / 2 / 116 / tulyArthairyuktA tRtIyA SaSThyau syAtAm / mAtrA mAturvA tulyaH samo vA // dvitiiyaasssstthyaavenenaannyceH| 2 / 2 / 117| 79 enapratyayAntena yuktAdvitIyASaSTyau syAtAm / nacetsoJcaiH paraH syAt / pUrveNa grAmaM grAmasya vA / anaJceriti kim / prAg grAmAt // 117 // hetvarthaistRtIyAdyAH / 2 / 2 / 118 / heturnimittaM tadvAcibhiryuktAt tRtIyAdyAH syaH / dhanena hetunA / dhanAya hetave / dhanAddhetoH / dhanasya hetoH / dhane hetau vA vasati / evaM nimittAdibhirapi // 118 // sarvvAdeH sarvvAH / 2 / 2 / 119 / hetvarthairyuktAt sarvAdeH sarvA vibhaktayaH syuH / ko hetuH / kahetum / na hetunA / kasmai tave / ksmAddhetoH / kasya hetoH / kasmin hetau vA yAti // 119 // asattvArAdarthATTAGasiGayam / 2 / 2 / 120 / asattvavAcinodUrArthAdantikArthAccaTAGasiGayamaH syuH / gauNAditi nivRttaM / dUreNa dUrAt dUre dUraM vA grAmasya grAmAdvA vasati / evaM
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 haimazabdAnuzAsanasya viprakRSTenetyAdi / antikena antikAt antike antikaM vA / grAmasya prAmAdA vasati / evamabhyAsenetyAdi / asattvaiti kim / dUro'ntiko vA pnthaaH|| 120 // jAtyAkhyAyAM navaiko'saMkhyo bahu vat / 2 / 2 / 121 / jAterAkhyAbhidhA tasyAmeko'rtho'saMkhyaH saMkhyAvizeSaNarahito bahuvaddhA syAt / saMpannA yavAH / saMpanno yavaH / jAtIti kim / caitraH / AkhyAyAmiti kim| kAzyapapratikRtiH kaashypH| asaMkhya iti kim / eko vrIhiH saMpannaH subhikSaM karoti // 121 // avizeSaNe dvau cAsmadaH / 2 / 2 / 122 / asmadodAvekazvArtho bahuvadA syAt avizeSaNe na cettasya vizepaNaM syAt / AvAM bruuvH| vayaM brUmaH / ahaM bravImi vayaM bruumH| avizeSaNa iti kim / AvAM gAgyau~ bevaH / ahaM caitro bravImi // 122 // phalgunIproSThapadasyabhe / 2 / 2 / 123 / phalgunIpoSThapadayorbhenakSatre vartamAnayo varthoM bahuvadA syAtAm / kadA pUrve phalgunyau / kadApUrvAH phlgunyH| kadA pUrve proSThapade / kadA pUrvAH proSThapadAH / bhaiti kim / phalgunISu jAte phAlgunyau kanye // 123 // gurAvakazca / 2 / 2 / 124 / gurau gauravAhe vartamAnasya dvAvekazcAoM bahuvadA syAt / yuvAM gurU / yUyaM guravaH / eSa me pitA / ete me pitaraH // 124 // ____ ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJa. zabdAnuzAsanalaghuvRttau dvitIyasyAdhyAyasya dvitIyapAdaH smaaptH||2||
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ -svopajJalaghuvRttiH // aha~ // namaspuraso gateH kakhapaphi raH saH / 2 / 3 | 1 | gatisaMjJayornamasparasoH kakhapaphiraH saH syAt / namaskRtya / puraskRtya / gateriti kim / namaH kRtvA / tisraH puraH karoti // 1 // tiraso vA / 2 / 3 / 2 / 81 gatestiraso rasya kakhapaphisa vA syAt / tiraskRtya / tiraHkRtya / gaterityeva / tiraHkRtvA kASThaM gataH // 2 // puMsaH / 2 / 3 / 3 / puMsaH sambandhino rasya kakhapaphissyAt / puMskokilaH / puNskhaatH| puMspAkaH / puMsphalam // 3 // ziro'dhasaH pade samAsaikye | 2 | 3 | 4 | anayo rephasya padazabde pare s syAt samAsaikye | ziraspadam / adhaspadam / samAseti kim / ziraH padam / aikya iti kim / paramaziraHpadam // 4 // ataH kRkamikaMsakumbhakuzAkarNIpAtre - 'navyayasya / 2 / 3 / 5 / AtparasyAnavyayasya rasya kAdisthe kakhapaphi s syAt samAsaikye / ayaskRt / yazaskAmaH / payaskaMsaH / ayaskumbhaH / ayaskuzA / ayaskarNI / ayaspAtram / ataiti kim / vAH pAtram | anavyayasyeti kim / svaHkAraH / samAsaikya ityeva / upapayaH kAraH // 5 // pratyaye / 2 / 3 / 6 / anavyayasya rasya pratyayaviSaye kakhapaphi s syAt / payaspAzam / payaskalpam / payaskam | anavyayasyetyeva / svaH pAzam // 6 // 11
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya roH kAmye / 2 / 3 / 7 / anavyayasya rasya roreva kAmye pratyaye s syAt / payaskAmyati / roriti kim / ahaH kAmyati // 7 // nAminastayoH SaH / 2 / 3 / 8 / tayoH pratyayasthe kakhaparphi roreva kAmye nAminaH parasya rasya th syAt / sarpiSyAzam / dhanuSkalpam / dhAnuSkaH / sarpiSkAmyati / nAminaiti kim / ayaskalpam / roHkAmya ityeva / gI 5 kAmyati // 8 // nirdurbahirAviSprAduzcaturAm / 2 / 3 / 9 / nirAdInAM rasya kakhapapha p syAt / niSkRtam / duSkRtaMm / bahipItam | AviSkRtam / prAduSkRtam / catuSpAtram // 9 // suco vA / 2 / 3 / 10 / sujantasthasya rasya kakhapaphi b vA syAt / dviSkaroti dvi karoti catuSphalati catu phalati // 10 // vesuso'pekSAyAm / 2 / 3 / 11 / isuspratyayAntasya rasya kakhapapha p vA syAt / sthAninimittayorapekSA cet / sarpiSkaroti / sarpi karoti / dhanuSkhAdati / dhanukhAdati / apekSAyAmiti kim / paramasarpi kuNDam // 11 // naikArthe 'kriye / 2 / 3 / 12 / na vidyate kriyA pravRttinimittaM yasya tasminnekArthe tulyAdhikaraNe pade yat kakhapaphaM tasmin pare isuspratyayAntasya rasya na syAt / sapi kAlakam / yaju, phItakam / ekArtha iti kim / sarpikumbhe / sarpikumbhe / akriya iti kim / sappiSkriyate / sarpi"kriyate // 12 //
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| smaase'smstsy|2|3|13| pUrveNAsamastasya isuspratyayAntasya rasya kakhapaphi S sthAt nimittAnamittinau cedekatra samAse stH|srpisskumbhH| dhanuSphalam / samAsa iti kim / tiSThatu sappiH pibatvamudakam / asamastasyetikim / parama- . sarpiH kuNDam // 13 // bhraatussputrkskaadyH|2|3|14| bhrAtuSputrAdayaH kaskAdayazca kakhapaphi rasya yathAsaMkhyaM kRtaSatvasatvAH sAdhavaH syuH| bhraatRssputrH| prmyjusspaatrm| kskH| kautskRtH|| nAmyantasthAkavagot padAntaH kRtasya saH ziinAntarepi / 2 / 3 / 15 / ebhyaH parasya padasyAntamadhye kRtasya kRtasthasya vA sasya S syAt ziTA nakAreNa cAntarepi / AziSA / nadISu / vAyuSu / vadhUSu / pitRSu / eSA / goSu / nauSu / siSeca / gIrSu / hlssu|shkssyti / kruGdhu / ziinAntarepi / sarpiHSu / yajUSi / padAntaritikim / ddhisek| kRtasyetikim / visam // 15 // samAse'gneH stutH|2|3|16| ameH parasya stutaH sasya samAse S syAt / agniSTut // 16 // jyotirAyuA ca stomasya / 2 / 3 // 17 // AbhyAmagnezca parasya stomasya sasya samAse S syaat|jyotissttomH| aayussttomH|agnissttomH / samAsaityeva / jyotiH stomaM yAti // 17 // mAtRpituH svasuH / 2 / 3 / 18 /
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 hemazabdAnuzAsanasya AbhyAM parasya svasuH sasya samAse S syAt / mAtRSvasA / pitR SvasA // 18 // alupi vA / 2 / 3 / 19 / mAtRpituH parasya svasuH sasyApi samAse vA p syAt / mAtuHvasA mAtuHsvasA / pituH SvasA pituH svasA // 19 // ninadyAH snAteH kauzale / 2 / 3 / 20 / AbhyAM parasya snAteH sasya samAse p syAt kauzale gamyamAne / niSNo niSNAto vA pAke / nadISNo nadISNAto vA prataraNe / kauzalaiti kim / nisnAtaH / nadIsnaH / yaH zrotasA hiyate // 20 // " prateH snAtasya sUtre / 2 / 3 / 21 / prateH parasya snAtasya saH samAse p syAt sUtre vAcye / pratiSNAtaM sUtram / pratyayAntopAdAnaM kim / pratisnAtR sUtram // 21 // snAnasya nAmni | 2 / 3 / 22 / prateH parasya snAnasya saH samAse p syAt sUtraviSaye nAmni | pratiSNAnaM sUtramityarthaH // 22 // traH / 2 / 3 / 23 / veH parasya stRsasya samAsep syAt nAmni / viSTaro vRkSaH / viSTaraM pITham || 23 || abhiniHSTAnaH / 2 / 3 / 24 / abhinirbhyAM stAnaH samAse kRtaSatvo nipAtyate nAmni | abhiniHSTAno varNaH // 24 // gaviyudheH sthirasya / 2 / 3 / 25 /
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| AbhyAM parasya sthirasya saH samAse S syAt nAmni / gvisstthirH| yudhiSThiraH // 25 // etykH|2|3|26| ___kavarjAnnAmyAdeH parasya sa eti pare samAseSsyAt naamni|hrissennH| zrISaNaH / aka iti kim / viSvaksenaH // 26 // bhAdito vA / 2 / 3 / 27 / nakSatravAcina idantAt parasya sa eti pare samAse S vA syAt nAmni / rohiNiSaNaH / rohinnisenH| itaiti kim / punrvsussennH|| vikuzamipareH sthalasya / 2 / 3 / 28 / ebhyaH parasya sthalasya saH samAse S syAt viSThalam / kuSThalam / zamiSThalam / pariSThalam // 28 // kapotre / 2 / 3 / 29 / kapaH parasya sthalasya saH samAse S syAt gotre vAcye / kapiSThalaH RSiH // 29 // go'mbA''mbasavyApadvitribhUmyagnizekuzaGkakvaGgamaJjipuJjibarhiH paramediveH sthsy|2|3|30| ebhyaH parasya sthasya saH samAseS syAt / goSTham / ambsstthH| aambsstthH| savyaSThaH / aSpaThaH / dvisstthH| trisstthH| bhUmiSThaH / agniSThaH / zekuSThaH / shngkusstthH| kuSThaH / aGguSThaH / maJjiSThaH / puJjiSThaH / barhiSThaH / parameSThaH / diviSThaH // 29 //
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanasya nirdussoH sedhasandhisAmnAm / 2 / 3 / 31 / ebhyaH pareSAM sedhAdInAM saH samAse S syAt / niSedhaH / duHSedhaH sussedhH| niHSandhiH / duHSandhiH / sussndhiH| niHSAma / duHSAma / suSAma // 31 // prssttho'grge| 2 / 3 / 32 / prAt sthasya saH S syAt agragAminyarthe / praSTho 'gragaH // 32 // bhiirusstthaanaadyH|2|3|33| ete samAse kRtaSatvAH sAdhavaH syuH| bhIruSThAnam / aGgaliSaGgaH // 33 // hrasvAnnAmnasti / 2 / 3 / 34 / nAmno vihite tAdau pratyaye hasvAnnAminaH parasya saH S syAt / sapiSTA / vapuSTamam / nAmina ityeva / tejastA // 34 // nisastape nAsevAyAm / 2 / 3 / 35 / nisaH sastAdau tapatau pare S syAt punaH punaH karaNAbhAve / niSTapati svarNa sakRdani sparzayatItyarthaH / tItyeva niratapat // 35 // ghsvsH|2|3|36| nAmyAdeH parasya ghasvasoH saH S syAt / jakSuH / uSitaH / / 36 // nnistorevaa'svdsvidshHssnni|2|3||37|| svadAdivarjAnAM NyantAnAM stokhe ca so nAmyAdeH parasya SatvabhUte sani S syAt / siSetrayiSati / tuSTUpati / svadAdivarjanaM kim / sisvaadyissti| sikhedayiSati / sisAhayiSati / evetikim / susUpati / paNIti kim / siSeva / SatvaM kim / suSupsati // 37 //
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / saJjervA / 2 / 3|38| Nyantasya saJjarnAmyAdeH parasya saH SaNi b vA syAt / siSaJjayiSati sisaJjayiSati // 38 // upasargAta sugasuvasostustubho'Tyapyadvitve / 2 / 3 / 39 / dvayuktAbhAve sunotyAdeH sa upasargasthAnnAmyAdeH parasya b syAt advyavadhAnepi / sug / abhiSuNoti / niHSuNoti / paryaSuNot / suv| abhiSuvati / paryaSuvat / so| abhiSyati / paryaSyat / stu / abhiSTauti / duSTavam / paryaSTot / stubh / abhiSTobhate / paryaSTobhata / advitvaiti kim / abhisusUSati // 49 // sthAsenisidhasicasaJjAMdvitvepi | 2|3|40| upasargasthAnnAmyAdeH pareSAM sthAdInAM saH p syAt dvitvepyayapi / adhiSThAsyati / atiSThau / atyaSThAt / abhiSeNayati / abhiSiSeNayi - Sati / abhyaSeNayat / pratiSedhati / pratiSiSedhiSati / pratyaSedhat / abhiSiJcati / abhiSiSikSati | abhyaSiJcat / abhiSajati / abhiSaSaJja / abhyaSajat // 40 // aGapratistabdhanistabdhe stambhaH | 2|3|41 | 87 upasargAnnAmyAdeH parasya stambhasso dviveSTayapi pU syAt na cet stambhirDepratistabdhanistabdhayozca syAt / viSTamnAti / vitaSTambha | pratyaSTamnAt / GAdivarjanaM kim / vyatastambhat / pratistabdhaH nistabdhaH // avAccAzrayorjAvidUre / 2 / 3 / 42 / avAdupasargAt parasya stambhaH sa AzrayAdiSu gamyamAneSu dvitve -
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 haimazabdAnuzAsanasya pyadyapi S syAt / viSayazcet stambhina syAt |aashry Alambanam / durgamavaSTabhnAti / avataSTambha / avASTabhnAdvA / Urja aurjityam / aho vRSabhasyAvaSTambhaH / avidUramAsannamadUrAsannaM ca / avaSTabdhA zarat / avaSTabdhA senA / co'nuktasamuccaye / tena upaSTambhaH / aGaityeva / avAtastambhat // 42 // vyavAt svano'zane / 2 / 3 / 43 / veravAcopasargAt parasya svanaH so'zane bhojane dvitvepyaTyapi S syAt / viSvaNati / avssvnnti| viSaSvANa / avaSaSvANa / vyaSvaNat / avASSaNat / vyaSiSvaNat / avASiSvaNat / azanaiti kim / visvanati mRdaGgaH // 43 // sado'prateH parokSAyAM tvAdeH / / 3 / 44 / prativoMpasargasthAnAmyAdeH parasya sadaHso dvitvepyaTyapi S syAt parokSAyAM tu dvayuktau satyAmAdeH pUrvasyaiva / niSIdati / viSApadyate / vyaSISadat / parokSAyAM vAdereva / niSasAda / aprateriti kim / pratisIdati / / 44 // svaJjazca / 2 / 2 / 45 / upasargasthAnAmyAdeH parasya skhaJjaH so dvitveSyaTyapi S syAt / parokSAyAM tvAderekha / abhiSvajate / abhiSiSvakSate / pratyaSvajata / pariSasvaje // 45 // pariniveH sevaH / 2 / 3 / 46 / paryAyupasargasthAnnAmyAdeH parasya sevateH so dvitvepyadayapi S syAt pariSevate / pariSiSave / pariSiSeviSate / paryaSevata / niSevate / viSiSeve // 46 //
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopazalaghutiH sayasitasya / 2 / 3 / 47 / pariniveH parasyasayasitayoH saH S syaat|prissyH| nissyH| vissyH| pariSitaH / niSitaH / viSitaH // 47 // asoGasivUsahassaTAm / 2 / 3 / 48 / parinivibhyaH parasya sivUsahoH ssaTazca saH S syAt na cet sivUsahausoDaviSayo syAtAm / prissiivyti|nissiivyti| viSIvyati / prisshte| nisshte| viSahate / pariSkaroti / visskirH|asoti kim| prisoddhH|maaprisiissivt / mAparisIpahat // 48 // stusvaJjazcATi nvaa|2|3|49| pariniveH parasya stusvaJjorasosivUsahassaTAM ca so'Tisati 5 vA syAt / paryaSTaut / paryastot / nyaSTot / nyastot / vyaSTaut / vyasaut / paryaSvajat / paryasvajat / nyaSvajat / npasvajat / vyaSvajat / vyasvajat / paryaSIvyat / paryasIvyat / nyaSIvyat / nyasIvyat / vyaSIvyat / vyasIvyat / paryaSahata / paryasahata / nyaSahata / nyasahata / vyaSahata / vyasahata / paryaSkarot / paryaskarot / asoGasivUsahetyeva / paryasoDhayat / paryasIpIvat / paryasIpahat // 49 // nirabhyanozca syndsyaapraannini||3||50|| ebhyaH parinivezca parasyAprANikartRkArthavRtteH syandaH saH S vA syAt / niHSyandate / niHsyandate / abhiSyadante / abhisyandate / anuSyandate / anusyandate / pariSyandate / parisyandate / niSyandate / nisyandate / viSyandate / visyandate tailam / aANinIti kim / parisyandate matsyaH // 50 // veH skandoktayoH / 2 / 3 / 51 /
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazandAnuzAsanasya vipUrvasya skandaH saH S vA syAt na cet taktavatU syAtAm / viSkantA viskntaa|aktyoriti kim / viskannaH viskannavAn // 51 // preH|2|3|52| ____ pareH skandaH saH Sa vA syAt / prisskntaa|priskntaa|prissknnH| pariskannaH // 52 // nirneH sphursphuloH|2|3|53| AbhyAM parayoH sphurasphuloH saH SvA syaat|niHssphurti / niHsphurti| niSphurati / nisphurati / niSphulati / niHsphulati / niSphulati / nisphulati // 53 // veH / 2 / 3 / 54 / veH parayoH sphurasphuloH saH vA syAt / viSphurati / visphurti| viSphulati / visphulati // 54 // - skamnaH / 2 / 3 / 55 / / veH skamnaH saH S nityaM syAt / viSkamnAti // 55 // niHsuveH smsuuteH| 2 / 3 / 56 / ebhyaH parasya samasUtyoH saH S syAt / niHSamaH / duHSamaH / sussmH| viSamaH / niHpUtiH / duHSatiH / suSUtiH / viSUtiH // 56 // avaH svapaH / 2 / 3 / 57 / nirdaHsuvipUrvasya vahInasya svapeH saH S syAt / niHSuSupatuH / duHSughupatuH / sussussuptuH| vissussuptuH| ava iti kim| duHsvapnaH // 57 // prAdurupasargAdyasvare'steH / 2 / 3 / 58 / prAdurupasargasthAca nAmyAdeH parasyAsteH so yAdau svarAdau ca
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / za pare b syAt / prAduHSyAt / viSyAt / niSyAt / prAduHSanti / viSanti / niSanti / yasvara iti kim / prAduHstaH // 58 // nassaH / 2 / 3 / 59 / kRtadvitvasya sasya SU na syAt / supissyate // 59 // sico yaGi / 2 / 3 / 60 / sicaH so yaGi p na syAt / sesicyate // 60 // gatau sedhaH / 2 / 3 / 61 / gatyarthasya sedhaH saH S na syAt / abhisedhati gAH / gatAviti - kim / niSedhati pApAt // 60 // sugaH syasani / 2 / 3 / 62 / sunoteH saH sye sani ca S na syAt / abhisoSyati / susUSate / kvip / susUH // 62 // rapRvarNAnnoNa ekapade 'nantyasyAlacaTata'vargazasAntare / 2 / 3 / 63 / ebhyaH parasyaibhissahaikasminneva pade sthitasyAnantyasya no NaH syAt lacaTatavargAn zasau ca muktvA'nyasminnimittakAryiNorantarepi / tIrNam / puSNAti / nRNAm / nRNAm / karaNam / vRMhaNam / arkeNa / ekapada iti kim / agnirnayati / carmanAsikaH / anantyasyeti kim / vRkSAn / lAdivarjanaM kim / viralena / mUrcchanam / dRDhena / tIrthena / razanA / rasanA // 63 // pUrvapadasthAnnAmnyagaH / 2 / 3 / 64 / gantavarja pUrvapadasthAvaravarNAt parasyottarapadasthasya no na syAta
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 hemazabdAnuzAsanasya saMjJAyAm / gunnsH| kharaNAH / zUrpaNakhA / nAmnIti kim / meSanAsikaH / aga iti kim / Rgayanam // 64 // nasasya / 2 / 3 / 65 / pUrvapadasthApRvarNAt parasya nasasya no N syAt / praNasaH // 65 // niSprA'gre'ntaH khadirakAryAghrazarenuplakSapIyUkSAbhyo vanasya / 2 / 3 / 66 / nirAdibhyaH parasya vanasya no N syAt / nirvaNam / pravaNam / agrevaNam / antarvaNam / khadiravaNam / kAryavaNam / AmravaNam / zaravaNam / ikSuvaNam / plakSavaNam / pIyUkSAvaNam || 66 // dvitrisvarauSadhivRkSebhyo navA 'nirikA dibhyaH / 2 / 3 / 67 / dvisvarebhyastrisvarebhyazcerikAdivarjebhya oSadhivRkSavAcibhyaH parasya vanasya no N vA syAt / durvAvaNam / durvAvanam / mASavaNam / mASavanam / niivaannm| nIvAvanam / vRkSaH / zivaNam / zizruvanam / zirISavaNam / zirISavanam / irikAdivarjanaM kim / irikAvanam // 67 // girinadyAdInAm / 2 / 3 / 68 / eSAM no N vA syAt / girinndii| girinadI / turyamANaH / turyamAnaH // 68 // pAnasya bhAvakaraNe | 2 / 3 / 69 / pUrvapadasyAdvAdeH parasya bhAvakaraNArthasya pAnasya no N vA syAt / kSIrapANaM kSIrapAnaM syAt / kaSAyapANaH / kaSAyapAnaH kaMsaH // 69 // deze / 2 / 3 / 70 /
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ spopalavRttiH / pUrvapadasthAdrAdeH parasya dezaviSayasya pAnasya no N nityaM syAt / kSIrapANA uzInarAH / dezaiti kim / kSIrapAnAH goduhaH // 70 // grAmAgrAnniyaH / 2 / 3 / 71 / AbhyAM parasya niyo N syAt / grAmaNIH / agraNIH // 71 // vAhyAhAhanasya / 2 / 3 / 72 / vAhyavAcino rAdimataH pUrvapadAtparasya vAhanasya no N syAt / ikSuvAhaNam / vAhyAditi kim / sukhAhanam // 72 // ato'hsy|2|3| 73 / rAdimato'dantAt pUrvapadAt parasyAhnasya no N syAt / pUrvAhnaH / ataiti kim / durahaH / ahnasyeti kim / dIrghAhrI zarat // catusnehAyanasya vysi|2|3|74| AbhyAM pUrvapadAbhyAM parasya hAyanasya no N syAt vayasi gamye / caturhAyaNo vatsaH / trihAyaNI vaDavA / vayasIti kim / caturhAyanA zAlA // 74 // vottrpdaantnsyaaderyuvpkkaahH|2|3|75|| pUrvapadasthAdrAdeH parasya uttarapadAntabhUtasya nAgamasya syAdezca no N vA syAt ceyuvan pakvAhana sambandhI na syAt / vriihivaapinnau| vriihivaapinau| mASavApANi / mASavApAni / vrIhivApeNa / vrIhivApena / yuvAdivarjanaM kim / aaryyuunaa| prapakkAni / dIrghAhrI zarat // 75 / / kavaNukasvaravati / 2 / 3 / 76 / pUrvapadasthAdrAdeH parasya kavargavatyekavaravati cottarapade sati uttarapadAntanasyAdenoMN syAt nacedasau pakasya / svrgkaaminnau| vRssgaaminnau| brahmahaNau / yUSapANi / apakkasyetyeva / kSIrapakvena // 76 //
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanasya adurupsrgaantrohinnnumiinaaneH|2|377 durvlopsrgsthaadntHshbdsthaac rAdeH parasyaiSAM no N syAt / NetiNopadezAdhAtavaH / praNamati / pariNAyakaH / antarNayati / hinuH / prhinnutH| mInA / pramINItaH / Ani / prayANi / aduriti kim / durnayaH / / 77 // nazaH zaH / 2 / 3 / 78 / adurupasargAntaHsthAdAdeH parasya nazaH zantasya no N syAt / praNazyati / antarNazyati / zaiti kim / pranayati // 78 // neGAdApatapadanadagadavapIvahIzamUcigyAtivAtidrAtipsAtisyatihanti degdhau / 2 / 3 / 79 / adurupasargAntaHsthAdAdeH parasyopasargasya nenoM mADAdiSu pareSu N syAt / praNimimIte / pariNimayate / praNidadAti / pariNidayate / praNidadhAti / praNipatati / pariNipadyate / praNinadati / praNigadati / praNivapati / praNivahati / praNizAmyati / praNicinoti / praNiyAti / praNivAti / praNidAti / praNipsAti / praNiSyati / praNihanti / praNi. degdhi / antarNimimIte / / 79 // akakhAdyaSAnte pAThe vaa|2|3|80| dhAtupAThe kakhAdiH SAntazcayo dhAtupAThastAbhyAmanyasmin dhAtau pare 'durupasargAntaHsthAdrAdeH parasya ne! N vA syAt / praNipacati / pranipacati / akakhAdIti kim / pranikaroti / pranikhanati / apAntaiti kim / pranideSTi / pAThaiti kim / pranicakAra // 80 //
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ khopksslssuvRttiH| 95 dvitve'pyantepyaniteH parestu vaa||3|81|| adurupasargAntaH sthAdrAdeH parasyAnitenoM dvitvAdvitvayorantAnantayozca N syAt / paripUrvasya vA syAt / prANiNipati / parANiti / heprANa / paryaNiNiSati / paryaniniSati / paryaNiti / pryniti| heprynn| heparyan // 81 // hnH|2|3|82| adurupasargAntaH sthAdrAdeH parasya hanterno syAt / pAhaNyata / pahaNyate / antarhaNyate / / 82 // vAma vA / 2 / 3 / 83 / adurupasargAntaHsthAdrAdeH parasya hantenoM vmoH parayorNa vA syaat| prhnnvH| prhnvH| prahami / prhnmi| anthnnvH| antrhnvH| antrhmH| antarhanmaH // 83 // niMsanikSanindaH kRti vA / 2 / 3 / 84 / 'adurupasargAntaHsthAdAdeH parasya nisAdidhAtonoM Na vA syAt kRtpratyaye / praNiMsanam / pranisanam / praNikSaNam / pranikSaNam / praNinda nam / pranindanam / kRtIti kim / praNiste // 84 // svarAt / 2 / 3 / 85 / adurupasargAntaH sthAdrAdeH parasya kharAdutarasya kRto no Na syAt / prhaannH| mahINaH // 85 // nAmyAdereva ne / 2 / 3 / 86 / adurupasargAntaHsthAdrAdeH parasya nAgame sati nAmyAdevadhAtoH parasya kharAduttarasya kRtasya no Na syAt / prekSaNam / preGgaNam / preGgaNIyam / nAmyAderiti kim / pramajanam // 86 //
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya vyaJjanAde myupaantyaadvaaraa2|3|87| adurupasargAntaHsthAdrAdeH paro yo vyaJjanAdirnAmyupAntyo dhAtustataH parasya kRtaH svarAtparasya no Na vA syAt / pramehaNam / pramehanam / vyaJjanAderiti kim / prohaNam / nAmyupAntyAditikim / pravapaNam / pravahaNam / svarAdityeva / prmugnH| adurityeva / durmohanaH / alacaTAdivarjanaM kim / prabhedanam / prabhojanam / svarAdityanena nityaprApte vibhASeyam // 87 // __Ne / 2 / 3 / 88 / adurupasargAntaHsthAdrAdeH parasya Nyantasya dhAtAvihitasya svarAtparasya no Na vA syAt / pramaGgaNA / prmnggnaa| vihitavizeSaNaM kim / prayApyamANaH / prayApyamAnaH / itikyAntarepi syAt // 88 // nirvinnnnH|2|3|89| nirvideH sattAlAmavicAraNArthAt parasya ktasya no NatvaM syAt / nirviNNaH // 89 // na khyApUgbhUbhAkamagamapyAyavepo Nazca / 2 / 3 / 90 / adurupasargAntaHsthAdrAdeH parebhyaH khyAdibhyo 'NyantaNyantebhyaH parasya kRto no Na na syAt / prakhyAnam / prakhyApanam / prapavanam prapAvanam / prbhvnm| prabhAvanam / prabhAyamAnam / prabhAyanA / prakAminau / prakAmanA / aprgmniH| pragamanA / prpyaanH| prpyaaynaa| prvepniiym| pravepanA // 9 // deze'taro'yanahanaH / 2 / 3 / 91 /
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / antaHzabdAtparasyA'yanasya hantezcano dezerthe Na na syAt / antarayano 'ntarddananAM vA dezaH / dezaiti kim / antarayaNam / antarheNyate // pAtpade / 2 / 3 / 92 / pade parato yaH SastataH parasya no Na na syAt / sarpiSyAnam / padaiti kim / sarpiSkeNa // 92 // pade'ntare'nADu taddhite / 2 / 3 / 93 / AGantaM taddhitAntaM ca muktvA 'nyasmin pade nimittakAryiNorantareno Na na syAt / prAvanaddhama roSa bhImamukhena / anAGIti kim / prANaddham / ataddhitaiti kim / ArdragomayeNa // 93 // hanoghi / 2 / 3 / 94 / hantenoM ghanimittakAryiNorantare sati N na syAt / zatrughnaH // 94 // nRteryaGi / 2 / 3 / 95 / nRtana yaviSaye N na syAt / narInRtyate / narinati / yaGIti kim / hariNata nAma kazcit // 95 // kSumnAdInAm / 2 / 3 / 96 / eSAM no NaM na syAt / kSumnAti / AcAryAnI // 96 // pAThedhAtvAderNo naH / 2 / 3 / 97 / pAThe dhAtvAderNo na syAt / nayati / pAThaiti kim / NakArIyati / Aderiti kim / raNati // 97 // SaH soSTacaiSThivaSvaSkaH / 2 / 3 / 98 / pAThedhAtvAdeH SaH saH syAt natu STyaiSThivaSvaSkAM sambandhI syAt / sahate / Aderityeva laSati / STyAdivarjanaM kim / STyAyati / SThIvyati / vaSkate // 98 // 10 13
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimasaMppAnuzAsanasya RralalaM kRpo'kRpITAdiSu / 2 / 3 // 99 / kRperRtalat rasya ca l syAt / natu kRpITAdiviSayasya / klupyate / klaptaH / kalpyase / kalpayati / akRpIyadiSviti kim / kRpITaH / kRpANaH // 99 // upsrgsyaayau| 2 / 3 / 100 / upasargasthasya rasyAyau dhAtau pare l syAt / plAyate / platyayate // groyngi|2|3|101 / yaGi pare girate ro la syAt / nijegilyate // 101 // navA svre| 2 / 3 / 102 / yo sa svarAdau pratyaye pare vihitasya lvAsyAt / gilti| girati nigAlyate / nigAryate / vihitavizeSaNaM kim / giraH // 102 // pare_'Gkayoge / 2 / 3 / 103 / __ paristhasya roghAdau parel vA syaat| plighH| prighH| plyngkH| pryk| paliyogaH / pariyogaH // 103 // RphiDAdInAM ddshclH|2|3|104| eSAmRraRlau Dasya ca la vA syAt / RphiDaH / lphilH| RtkH| latakaH / kaparikA / kapalikA // 104 // japAdInAM po vaH / 2 / 3 / 105 / eSAM po vo vA syAt / jvaa| jpaa| paaraaktH|paaraaptH||105|| ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsanaladhuvRttau dvitIyasyAdhyAyasva tRtIyaH pAdaH samAsaH // 3 //
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJavRttiH / striyAMnRto'svasrAderDIGaH / 2 / 4 / 1 / strIvRtternAntAdRdantAcca svasrAdivajIjIH syAt / rAjJI / atirAkSI / kartrI / striyAmiti kim / paJcanadyaH / asvasrAderitikim / svasA / duhitA // 1 // 99 adhAtUdRditaH / 2 / 4 / 2 / adhAturyaudidiJcatadantAt strIvRtteGaH syAt / bhavatI / atimahatI / pacantI / adhAtviti kim / sukana strI // 2 // aJcaH / 2 / 4 / 3 / aJcantAt striyAM GIH syAt / prAcI / udIcI // 3 // svarA'ghoSAdvano razca / 2 / 4 / 4 / etadantAt vihito yo van tadantAt striyAM GIH syAt / tadyoge vano'ntasya razca / avAvarI / dhIvarI / merudRzvarI / NasvarA'ghoSAditi kim| sahayuvA strI / vihitavizeSeNaM kim / zarvarI // 4 // vA bahuvrIheH / 2 / 4 / 5 / NastrarAghoSAdvihitoyovantadantAt bahuvrIheH striyAM GIvI syAt / razvAntasya / priyAvAvarI / priyAvAvA / bahudhIvarI / bahudhIvA / bahumerudRzvarI | bahumerudRzvA // 5 // vA pAdaH / 2 / 4 / 6 / bahuvrIhestaddhetukapAcchandAntAt striyAM GIrvA syAt / dvipadI / dvipAt / bahuvrIhinimitto yaH pAditivizeSaNAdiha na syAt / pAdamAcaSTe / kvipi pA / trayaH pAdo'syAH sA tripAt // 6 // UdhnaH / 2 / 4 / 7 /
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ w' haima zabdAnuzAsanapa 'UnnantAdbahuvrIheH striyAM GIH syAt / kuNDonI // 7 // azizoH / 2 / 4 / 8 / azizuiti bahuvrIheH striyAM GIH syAt / azizvI // 8 // saMkhyAderhAyanAdvayasi / 2 / 4 / 9 / saMkhyAdehayanAntAdbahuvrIheH striyAM GIH syAt / vayasi gamye trihAyaNI | caturhAyaNI vaDavA / vayasIti kim / caturhAyanA zAlA // dAmnaH / 2 / 4 / 10 / saMkhyAderdA mannantAdbahuvrIheH striyAM GIH syAt / dvidAmnI / saMkhyAderityeva / uddAmAnaM pazya // 10 // ano vA / 2 / 4 / 11 / annantAdbahuvrIheH striyAM GIrvA syAt / bahurAiyau / bahurAje | bahurAjAnau // 11 // nAmni / 2 / 4 / 12 / annantAdbahuvrIheH striyAM saMjJAyAM nityaM GIH syAt / adhirAjJI / surAjJI nAma grAmaH // 12 // nopAntyavataH / 2 / 4 / 13 / yasyopAntyalagnAsti tasmAdannantAdbahuvrIheH striyAM GIrna syAt / suparvA / suzarmA / upAntyavataiti kim / bahurAjJIH // 13 // manaH / 2 / 4 / 14 / mannantAt striyAM GIrna syAt / sImAnau // 14 // tAbhyAM vApU Dit / 2 / 4 / 15 /
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ sozalapAtika mannantAbahuvrIhezcAnnantAt striyAmAnA syAt / satra Dit / siime| suparve / pakSe / sImAnau / suparvANau // 15 // - ajAdeH / 2 / 4 / 16 / ..., ajAdestasyaiva striyAmA' syAt / ajA / bAlA / jyeSThA / kuccA // 16 // Rci pAdaH pAtpade / 2 / 4 / 17 / ... kRtapAdbhAvapAdasya Rcyarthe pAtpadetinipAtyate / tripadA / tripAi gAyatrI / RcIti kim / dipAta / dvipadI // 17 // At / 2 / 4 / 18 / / akArAntAt striyAmAp syAt / khaTvA / yA |saa // 18 // gaurAdibhyo mukhyADIH / 2 / 4 / 19 / gaurAdigaNAnmukhyAt striyAM kIH syAt / gaurii| zabalI / mulyA, diti kim / bahunadA bhUmiH // 19 // .... annjeyeknnnaasnaattitaam|2|4|20|| __ aNAdInAM yo 'ttadantAtteSAmeva striyAM DIH syAt / aupgvii| vaidI / sauparNeyI / AkSikI / straiNI / pauMlI / jAnudanI // 20 // vayasyanantye / 2 / 4 / 21 / / kAlakRtA zarIrAvasthA vayastasminnacarame vartamAnAdakArAntAt striyAM GI: syAt / kumArI / kizorI / vadhUTI / anantyaiti kim / vRddhA // 21 // dvigoH samAhArAt / 2 / 4 / 22 /
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanasya / samAhAradvigoradantAt striyAM chIH syAt / paJcapUlI / dazarAjI // 22 // parimANAtaddhitalukyavistAcit kamba lyAt / 2 / 4 / 23 / paritaH sarvato mAnaM parimANaM rudeH prasthAdivistAdivarjaparimANAntAd dvigoradantAt taddhitaluki striyAM DIH syaat| dvAbhyAM kuDavAbhyAM kItA dvikuDavI / parimANAditi kim / paJcabhirazvaiH kItA paJcAzvA / taddhitalukIti kim / dipnnyaa| vistAdivarjanaM kim / dvivistaa| yAcitA / dikambalyA / / 23 // kANDAt pramANAdakSetre / 2 / 4 / 24 / - pramANavAcikANDAntAdakSetraviSayAd dvigostaddhitaluki striyAM GI: syAt / AyAmaH pramANam / dve kANDe pramANamasyAH dvikANDI ranjuH / pramANAditi kim / dvikANDA zATI / akSetra iti kim / dvikANDA kSetrabhaktiH // 24 // puruSAhA / 2 / 4 / 25 / pramANavAcipuruSAntAd dvigostaddhitaluki striyAM chIrvA syAt / dipuruSI / dipuruSA prikhaa| taddhitalukItyeva / paJcapuruSAH samAhRtAH paJcapuruSI // 25 // revatarohiNA / 2 / 4 / 26 / AbhyAM nakSatravRttibhyAM striyAM kIH syAt / khetii| rohinnii| revatyAM jAtA khatI / bha iti kim / khato // 26 // niilaatpraannyaussdhyoH|2|4|27|
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaDuvRttiH / 103 prANinyauSadhau ca nIlAt striyAM GaH syAt / nIlI gauH / nIlI auSadhiH / nIlA'nyA // 27 // kAccanAmni vA / 2 / 4 / 28 / nIlAt ktAntAccastriyAM saMjJAyAM GIrvA syAt / nIlI / pravRddhavilUnI / nIlA | pravRddhavilUnA // 28 // kevalamAmakabhAgadheyapApAparasamAnAryakRtasumaGgalabheSajAt / 2 / 4 / 29 / emyo nAmni striyAM GIH syAt / kevalI jyotiH / mAmakI / bhAgadheyI / pApI / aparI / samAnI / AryakRtI / sumaGgalI / bheSajI / nAmnItyeva / kevalA // 29 // bhAjagoNanAgasthalakuNDakAlakuzakAmukakaTakabarAt pakkAvapanasthUlA'kRtrimAtra kRSNAyasIriraMsuzroNikezapAze / 2 / 4 / 30 / ebhyo yathAsaMkhyaM pakAdiSvartheSu striyAM nAmni GIH syAt / bhAjI pakvA cet / bhAjA'nyA / goNI Avapanam / goNA'nyA / nAgI sthUlA / nAgA'nyA / sthalI akRtrimA | sthalA'nyA | kuNDI amatram | kuNDa (nyA / kAlI kRSNA / kAlA 'nyA / kuzI AyasI / kuzA 'nyA / kAmukI riraMsuH / kAmukA 'nyA / kaTI zroNiza kaTA'nyA / kabarI kezapAzaH / kabarA'nyA // 30 // navA zoNAdeH / 2 / 4 / 31 /
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 hemazamdAnuzAsanaspa zoNAdeH striyAM DIvA syAt / shonnii| zoNA / caNDI / caNDA // 31 // itoktya rthAt / 2 / 4 / 32 / styarthapratyayAntavarjAdidantAt striyAM DIrvA syAt / bhUmI / bhUmiH / dhUlI / dhUliH / antyarthAditi kim / kRtiH| akaraNiH hAniH // 32 // paddhataH / 2 / 4 / 33 / asmAt striyAM GIrvA syAt / paddhatI / paddhatiH // 33 // - zakteH zastre / 2 / 4 / 34 / / asmAcchastre striyAM GIrvA syAt / zaktI / zaktiH / zastraiti kim / zaktiH sAmarthyam // 34 // svarAduto guNAdakharoH / 2 / 4 / 35 / kharAtparo ya uttadantAd guNavacanAt kharuvarjAt striyAM DIrvA syAt / paTTI / paTuH / vibhvii| vibhuH|svraaditi kim / pANDubhUmiH / guNAditi kim / AkhuH strii| akharoriti / kharuriyam // 35 // zyataitaharitabharitarohitAdvarNAtto nazca / 2 / 4 / 36 / - ebhyo varNavAcibhyaH striyAM GIrvA syAt / tadyoge tonca / shvnii| zyatA / enI / etA / hariNI / haritA / bhrinnii| bhaaritaa| rohiNI / rohitA / varNAditi kim / zyetA / etA // 36 // kaH palitAsitAt / 2 / 4 / 37 /
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 105 taitivaticAnuvartate / AmyAM striyAM kIrvA syAt / tadyoge taH kaH / palikI / palitA / asinI / asitA // 37 // asahanavidyamAnapUrvapadAt svAGgAdakro ddaadibhyH|2|4|38 / sahAdivarjapUrvapadaM yat sAGgaM tadantAta kroDAdivarjAdadantAt striyAM GIrvA syAt / pInastanI / piinstnaa| atikezI / atikezA mAlA | sahAdivarjanaM kim / shkeshaa| akezA / vidyamAnakezA / koDAdivarjanaM kim / kalyANakoDA / bahugudA / diirghvaalaa|svaanggaaditi kim / bahuzophA / bahujJAnA / bahuyavA // 38 // nAsikodarauSThajaGghAdantakarNazRGgAGgagAtraka NThAt / 2 / 4 / 39 / sahAdivarjapUrvapadebhya ebhyaH svAGgebhyaH striyAM GIrvA syAt / tuGganAsikI / tuGganAsikA / kRshodrii| kRzodarA / bimbosstthii| bimboSThA / dIrghajaDI / dIrghajaGghA / smdntii| smdntaa| caarukii| caarukrnnaa| tIkSNazRGgI / tIkSNazRGgA / mRdaGgI / mRdaGgA / sugAtrI / sugAtrA / sukaNThI / suknntthaa| pUrveNa siddhe niyamArthamidam / tena bahusvarasaMyogopAntebhyo'nyebhyo mAbhUt / sulalATA / supArthA // 39 // nakhamukhAdanAmni / 2 / 4 / 40 / sahAdivarjapUrvapadAbhyAM svAGgAbhyAmAbhyAmasaMjJAyAmeva striyAM GIrvA syAt / shuurpnkhii| zUrpanakhA / candramukhI / cndrmukhaa| anAmnItikim / zUrpaNakhA / kAlamukhA // 40 // pucchAt / 2 / 4 / 41 /
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya ___ sahAdivarjapUrvapadAt svAGgAt pucchAt striyAM GIvA syAt / dIrghapucchI / dIrghapucchA // 41 // kbrmnnivissshraadeH|2|4|42| etatpUrvapadAt pucchAt striyAM DInityaM syAt / kabarapucchI / maNipucchI / viSapucchI / zarapucchI // 42 // pakSAccopamAnAdeH / 2 / 4 / 43 / upamAnapUrvAt pakSAta pucchAca striyAM GIH syAt / ulUkapakSI zAlA / ulUkapucchI senA // 43 // krItAt krnnaadeH|2|4|44| karaNAdeH krItAntAdadantAt striyAM DIH syAt / avkriitii| manasAkrItI / Aderiti kim / azvena krItA // 44 // tAda'lpe / 2 / 4 / 45 / tAntAt karaNAderalperthe striyAM DIH syAt / abhravilaptI dyauH / alpAbhretyarthaH / alpaiti kim / candanAnuliptA strI // 45 // svAGgAderakRtamitajAtapratipannAhu vIheH / 2 / 4 / 46 / svAGgAdeH kRtAdivarjAt ktAntAd bahuvrIheH striyAM DIH syAt / zaGkhabhinnI / UrubhinnI / kRtAdivarjanaM kim / dantakRtA / dantamitA / dantajAtA / dantapratipannA // 46 // anAcchAdajAtyAdarnavA / 2 / 4 / 47 / AcchAdavarjA yA jAtistadavayavAt kRtAdivarjAt ktAntAd bahu. bIheH striyAM chIrvA syAt / zAGgarajagdhI zAgarajagdhA / AcchAda.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH varjanaM kim / vastrachannA / jAtyAderiti kim / mAsajAtA / akRtA: dyantAdityeva / kuNDakRtA // 47 // patyunaH / 2 / 4 / 48 / patyantAd bahuvrIheH striyAM DIrvA syAt / tadyoge'ntasya ca / dRDhapatrI / dRDhapatiH / mukhyAdityave / bahusthUlapatiH purI // 48 // saadeH| 2 / 4 / 49 / sapUrvapadAtpatyantAt striyAM kIrvA syAt / tadyoge'ntasya ca / grAmasya ptiH| graamptnii|graamptiHsaaderiti kim / patiriyam / grAmasyapatiriyam // 49 // . sapatnyAdau / 2 / 4 / 50 / eSu patizabdAt striyAM GIH syAt / antasya ca / sptnii| ekapatnI // 50 // uuddhaayaam| 2 / 4 / 51 / . patyuH pariNItAyAM striyAM DIH syAt / nacAntasya / patnI / vRSalasya patnI // 51 // pANigRhItIti / 2 / 4 / 52 / pANigRhItItiprakArAH zandA UDhAyAM striyAM DyantA nipaatynte| pANigRhItI / karagRhItI / UDhAyAmityeva / paannigRhiitaa'nyaa|| 52 // pativanyantarvanyau bhaaryaagrbhinnyoH|4|53| ___ bhAryA avidhavA strI / tasyAM garbhiNyAM ca yathAsaMkhyametau nipAtyete pativanI / antarvatI // 53 // jaateryaantnitystriishuudraat|2|4|54|
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 haimazandAnuzAsanasya jAtivAcino'dantAt striyAM GIH syAt / natu yAntanityastrIzUdrAt / kukkuTI / vRSalI / nADAyanI / kaThI / jAteriti kim / munnddaa| yAntAdivarjanaM kim / kSatriyA / nityastrIvarjanamiti kim / khaTvA / zUdravarjanaM kim / zUdrA / Adityeva / AkhaH // 54 // pAkakarNaparNavAlAntAt / 2 / 4 / 55 / pAkAdyantAyA jAteH striyAMGIH syaat|odnpaakii| aakhukrnnii| mudgprnnii| govAlI / jAterityeva / bahupAkA yavAgUH // 55 // asatkANDaprAntazataikAJcaH pusspaataa2|456 sadAdivarjebhyaH paro yaH puSpazabdastadantAjAteH striyAM GIH syAt / zaGkhapuSpI / sadAdivarjanaM kim / satpuSpA / kANDapuSpA / prAntapuSpA / zatapuSpA / ekapuSpA / prAkpuSpA // 56 / / asambhastrAjinaikazaNapiNDAtpha lAt / 2 / 4 / 57 / __ samAdivarjebhyo yaH phalazabdastadantAjAteH striyAM GIH syAt / vAsIphalI / samAdipratiSedhaH kim / saMphalA / bhstrphlaa| AjanaphalA / ekaphalA / zaNaphalA / piNDaphalA / auSadhiH // 57 // anajo malAt / 2 / 4 / 58 / navarjAtparo yo mUlazabdasadantAjAteH striyAM GIH syAt / darbhamUlI / zIrSamUlI / anatraiti kim / amUlA // 58 // dhavAdyogAdapAlakAntAt / 2 / 4 / 59 / dhavo bhartA tadAcinaH sambandhAt strIvRtteH pAlakAntazabdavarjAt DIH syAt / prsstthii| gnnkii|dhvaaditi kim / prasRtA |yogaaditi kim /
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 109. devadatto dhavaH / devadattA strI svataH / apAlakAntAditi kim / gopAlakasya strI gopAlikA / Adityeva / sahiSNoH strI shissnnuH|| pUtakratuvRSAkapyagnikusitakusIdA daica / 2 / 4 / 60 / ebhyo dhavavAcibhyastadyogAt strIvRttibhyo GIH syAt / GIyoge caiSAmairantasya / puutktaayii| vRSAkapAyIM / agnAyI / kusitAyI / kusIdAyI // 60 // manorau ca vaa| 2 / 4 / 61 // dhavavRttermanoryogAt strIvRtte IrvA syAt / GIyoge cAsyaauraizcAntasya / manAvI / manAyI / manuH // 61 // vrunnendrrudrbhvshrvmRddaadaancaantH|2|4|62| ebhyo dhavavAcibhyo yogastrIvRttibhyo GIH syAt / GIyoge aancaantH|vrunnaanii / indrANI / rudrANI / bhavAnI / zarvANI / mRDAnI // maatulaacaaryopaadhyaayaahaa|2|4|63 / ebhyodhavavAcibhyo yogAtstrIvRttibhyo GIH syAt / GIyoge cA nanto vA / mAtulAnI / maatulii| AcAryAnI / AcAryAM / upAdhyAyAnI / upAdhyAyI // 63 // sUryAdevatAyAM vA / 2 / 4 / 64 / sUryAdhavavAcino yogAddevatAstrIvRtteIrvA syAt / GIyogecAnantaH / sUryANi / sUryA / devatAyAmiti kim / mAnuSI suurii||64|| yavayavanAraNyahimAddoSalipyuru mhttve|2|4|65|
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya yathAsaMkhyaM doSAdau gamye striyAM GIH syAt / GIyoge cAnantaH / yavAnI / yavanAnI lipiH / araNyAnI / himAnI / / 65 / / aryakSatriyAdvA / 2 / 4 / 66 / AbhyAM striyAM GIrvA syAt / GIyoge cAnantaH / aryANI / aryA / kSatriyANI | kSatriyA // 66 // yaJo DAyana ca vA / 2 / 4 / 67 / 110 yaJantAt striyAM GIH syAt / GIyoge ca DAyananto vA syAt / gArgI / gArgyIyaNI // 67 // lohitAdizakalAntAt / 2 / 4 / 68 / lohitAdeH zakalAntAt yaJantAt striyAM GIH syAt / tadyoge ca DAyanantaH / lauhityAyanI / zAkalyAyanI // 68 // SAvaTAdvA / 2 / 4 / 69 / SAntAdavaTAcca yaJantAt striyAM GIH syAt / GIyoge ca ddaaynntH| pautimASyAyaNI / pautimASyA / AvaTyAyanI / AvaTyA // 69 // kauravyamANDUkAsuraiH / 2 / 4 / 70 / ebhyaH striyAM GIH syAt / GIyoge ca DAyanantaH / kauravyAyaNI / mANDUkAyanI / AsurAyaNI // 70 // iJa itaH / 2 / 4 / 71 / iJantAdidantAt striyAM GIH syAt / sautaGgamI / itaitikim | kAriSagandhyA // 71 // nurjAteH / 2 / 4 / 72 / manuSyajAtivAcina idantAt striyAM GIH syAt / kuntI / dAkSI /
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ vopakSalaghuvRttiH / 111 itaityeva / darat / nuriti kim / tittiriH / jAteriti kim / niSkauzAmbiH // 72 // uto 'prANinazcAyurajjvAdibhya U / 2 / 4 / 73 / udantAnnRjAtyaprANijAtivAcinazca striyAmUG syAt / natuvantA drjjvaadibhyshc| kuruuH| brhmbndhuuH| alAvUH / krkndhH| utaiti kim |vdhuuH apANinazceti kim / aakhuH| jAterityeva / paTuH strii| yurajjvAdivarjana kim / adhvaryuH strI / rajjuH / hanuH / / 73 // bAhantakadrukamaNDalornAmni / 2 / 4 / 74 / bAhvantAt kadrukamaNDalubhyAM ca saMjJAyAM striyAmUG syAt / mdrbaahuuH| kdbhH| kmnnddluuH| nAmnIti kim / vRttabAhuH // 74 // upamAnasahitasaMhitasahazaphavAmalakSma NAghuroH / 2 / 4 / 75 / etatpUrvapadAdUroH striyAmUG syaat| krbhoruH| shitoruu| saMhitoruH / sahorUH / zaphorUH / vAmArUH / lakSmaNorUH / upamAnAderiti kim / pInoruH // 75 // nArIsakhIpaGgazvathU / 2 / 4 / 76 / ete yantA UGantAzcanipAtyante // 76 // yUnastiH / 2 / 4 / 77 / yUnaH striyAM tiH syAt / yuvatiH / mukhyAdityeva / niyuunii||7|| anArSe vRddhe'NinI bahusvaragurUpAntya
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya syAntasya SyaH / 2 / 4 / 78 / anArSe vRddhe vihitau yAvaNiau tadantasya sato bahusvarasya gurUpAntyasya nAmno'ntasya SyaH syAt / kAriSagandhyA / bAlAkyA / anArSaiti kim / vAsiSThI / vRddhaiti kim / AhicchatrI / aNijaiti kim / ArttabhAgI / bahusvareti kim / dAkSI / gurUpAntyasyeti kim / aupagavI / aNijantasya sato bahusvarAdivizeSaNaM kim / dauvAryA / auDulomyA // 78 // kulAkhyAnAm / 2 / 4 / 79 / kulamAkhyAyate yakAbhiH tAsAmanArSavRddhANijantAnAmantasya striyAM SyaH syAt / paunnikyaa| gauptyaa| anArSaityeva gautamI // 79 // krauDyAdInAm / 2 / 4 / 80 / kauDi ityAdInAmaNijantAnAmantasya striyAM SyaH syAt / krauddyaa| lADyA // 80 bhojasUtayoH kSatriyAyuktyoH / 2 / 4 / 81 / anayorantasya yathAsaMkhyaM kSatriyAyuvatyoH striyAM SyaH syAt / bhojyA kSatriyA / sUtyA yuvatiH / anyAtu bhojA / sUtA // 81 / / daivayajJizaucivRkSisAtyamunikANThe vidvervA / 2 / 4 / 82 / eSAmiJantAnAM striyAmantasya Syo vA syAt / daivayajhyA / daivayajJI / shaucivRkssyaa|shaucivRkssii / saatymugy|saatymugrii| kaannttheviddyaa| kANTheviddhI // 82 //
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghutiH SyAputrapatyoH kevalayorIca tatpu ruSe / 2 / 4 / 83 / mukhyaAvantasya SyaH putrapatyoH kevalayoH parayostatpuruSa samAse Ic syAt / kArISagandhIputraH / kArISagandhIpatiH / dhyeti kim / ibhyaaputrH| kevalayoriti kim / kArISagandhyAputrakulam // 83 // bandhau bahuvrIhau / 2 / 4 / 84 / mukhyaAbantasya Syo bandhau kevalepare bahuvrIhAvIc syAt / kaariissgndhiibndhuH| kevalaityeva / kArISagandhyAbandhukulam / mukhyaityeva / atikAriSagandhyAbandhuH // 84 // mAtamAtRmAtRke vaa|2|4| 85 / mukhyaAvantasya Syo mAtAdiSu kevaleSu pareSu bahuvrIhAvIj vA syAt / kaariissgndhiimaatH| kArISagandhyAmAtaH / kArISagandhImAtA / kArISagandhyAmAtA / kAriSagandhImAtRkaH / kaariissgndhyaamaatRkH||8|| asya DayAM luk / 2 / 4 / 86 / jyAM pare 'sya luk syAt / madracarI // 86 // matsyasya yaH / 2 / 4 / 87 matsyasya yo GayAM luk syAt / matsI // 87 // vya nyjnaattddhitsy|2|4|88| vyaJjanAtparasya taddhitasya yo uyAM luk syAt / manuSI / vyAnAditi kim / kaarikeyii| taddhitasyeti kim / vaizyI // 88 // sUryAgastyayorIye ca / 2 / 4 / 89 /
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 . haimazabdAnuzAsanasya anayoryo jhyAmIye ca pratyaye luk syAt / sUrI / aagstii| saurIyaH / AgastIyaH // 89 // tiSyapuSyayorbhANi / 2 / 4 / 90 / ... nakSatraM tasyANi pare 'nayoryo luk syAt / taiSI rAtriH / pauSamahaH / bhANIti kim / taiSyazcaruH // 90 // Apatyasya kyacvyoH / 2 / 4 / 91 / vyaJjanAtparasyApatyasya yaH kye cau ca pare luk syAt / gArgIyati / gArgIyate / gArgIbhUtaH / Apatyasyeti kim / sAGkAzyIyati / vyaJjanAdityeva / kArikeyIyati // 91 // taddhitayasvare'nAti / 2 / 4 / 92 / .. vyaJjanAtparasyApatyasya yo yAdAvAdAdivarjasvarAdau ca taddhite luk syAt / gaaryH| gArgakam / Apatyasyetyeva / kaampiilykH| taddhiteti kim / vAtsyena / anAtIti kim / gAAyaNaH // 92 // bilvakIyAderIyasya / 2 / 4 / 93 / naDAdisthA bilvAdayaH / teSAM kIyapratyayAntAnAmIyasya taddhitayasvare luk syAt / bailvkaaH| vainnukaaH| bilvakIyAderiti kim / nADa. kIyaH // 93 // na raajnymnussyyorke|2|4|94 / anayoryo 'ke pare lug na syAt / rAjanyAnAM samUho rAjanyakam / evaM mAnuSyakam // 94 // yAdegauNasyAkipastaddhitalukyagoNI sUcyoH / 2 / 4 / 95 /
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| - 115 yAdeH pratyayasya gauNasyAkibantasya taddhitaluki luk syAt / natu gonniisuucyoH| sptkumaarH| pnycendrH| pnycyuvaa| dvipnggH| gauNasyetikim / avantI / akipaiti kim / paJcakumArI / agoNIsUcyoriti kim / paJcagoNiH / dazasUciH // 95 // gozcAnte hasvo 'naMzisamAseyo bahu brIhau / 2 / 4 / 96 / ___ gauNasyAvipo goGAdyantasya cAnte vartamAnasya hasvaH syAta / na caMdasAvaMzisamAsAntaiyasvantabahuvrIhyanto vA / citraguH / nisskaushaambiH| atikhttvH| atibrahmabandhuH / gauNasyetyeva / sugauH|raajkumaarii / akipa ityeva / priygauH| priyakumArI caitrH| gozceti kim / atitntriiH| antaiti kim / gokulam / kumaariipriyH| kanyApu.m / aMzisamAsAdi. varjanaM kim / arddhapippalI / bahuzreyasI nA // 96 // klIve / 2 / 4 / 97 / napuMsakavRtteH svarAntasya nAno hasvaH syAt / kIlAlapam / atinu kulam // 97 // veduuto'nvyymbRdiicngiiyuvHpde||4|98|| IdUtoruttarapade pare iskho vA syAt / na cetAvavyayau ghRtau Icau Gayau iyuvsthAnau ca syAtAm / lkssmiiputrH| lakSmiputraH / khalapUputraH / khalapuputraH / avyayAdivarjanaM kim / kANDIbhUtam / indrahUputraH / kArISa. gandhIputraH / gArgIputraH / zrIkulam / bhrUkulam // 98 // DyApo bahulaM nAmni / 2 / 4 / 99 / jayantasyAbantasya cottarapade saMjJAyAM iska syAdabahulam / bhrnniguptH| bhrnniiguptH| revatimitraH / revtiimitrH| zilavaham / zilA. vaham / gaGgamahaH gaGgAmahaH // 99 //
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - haimazabdAnuzAsanasya tve / 2 / 4 / 10 / yAbantasya tve pare bahulaM hasvaH syaat|rohinnitvm / rohiNItvam / ajatvam / ajAtvam // 100 // bruvo'cca kuMsakuTyoH / 2 / 4 / 101 / anayoH parayo vo isvo 'cca syAt / bhrkuNsH| bhrukuMsaH / bhraku. TiH / bhrukuTiH // 101 // mAleSIkeSTakasyAnte'pi bhAritUla cite / 2 / 4 / 102 / eSAM kevalAnAmantasthAnAM ca bhAryAdiSu pareSu yathAsaMkhyaM isvaH syAt / maalmaarii| utpalamAlabhArI / iSIkatUlam / iSTakacitam // 10 // goNyA meye / 2 / 4 / 103 / goNyA mAnavRtterupacArAnmeyavRtteIsvaH syAt / goNyA mitogoNiH // 103 // DyAdIdUtaH ke|2|4|104| . jyAdIdUdantAJca ke pratyaye hrasvaH syAt / padavikA / somapakA / lkssmikaa| vadhukA // 104 // na kaci / 2 / 4 / 105 / jyAdIdUtAM kaci pare dvasvo na syAt / bahukumArIkaH / bahukI lAlapAkaH / bahulakSmIkaH / bahubrahmabandhUkaH // 105 // nvaa''pH|2|4|106| ApaH kaci pare hasvo vA syAt / priykhvkH| priyakhadavAkaH /
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 117 iccApuMso 'nityAppare / 2 / 4 / 107 / AMbevaparo yasmAnna vibhaktistasminnanitaH pratyayasyAvayave ke pares pulliGgArthAdvihitasyApassthAne ihasvau vA syAtAm / khavikA / khaTvakA / khaTvAkA / apuMsaiti kim / sarvikA / aniditi kim / durgakA / Apparaiti kim / priyakhavAko nA / atipriyakhaTvAkA strI / Apaityeva / mAtRkA // 107 // svajJA'jabhastrA'dhAtutyayakAt / 2 / 4 / 108 // svA'bhyo dhAtutyavarjasya yau yakau tAbhyAM ca parasyApaH sthAne 'nitasyAppare parata ikAro vA syAt / skkiA / svakA / jJikA / jJakA / ajikA / ajakA / bhastrikA | bhastrakA | imyikA / ibhyakA / caTakikA | caTakakA / dhAtutyavarjanaM kim / sunayikA / pAkikA / ihatyikA | Apa ityeva / kAmpIlyikA // 108 // dveSasUtaputravRndArakasya / 2 / 4 / 109 / eSAmantasyAnitvayAppare irvA syAt / dvike / dake / eSikA / eSakA / sUtikA / sUtakA / putrikA / putrakA / vRndArikA / vRndArakA // 109 // vau varttikA / 2 / 4 / 110 / zakunArthaM vartikAyA itvaM vA syAt / varttikA / varttakA / vAditi kim / varttikA bhAguriH // 110 // asyA 'yattatakSipakAdInAm / 2 / 4 / 111 / yadAdivarjasyAto'nityAppare iH syAt / pAcikA / maMdikA / anitkItyeva / jIvakA / Appara ityeva / bahuparivrAjakA / yadAdivarjanaM kima / yA / skaa| kSipakA / dhruvakA // 111 //
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 118 haimazandAnuzAsanasya / narikA mAmikA / 2 / 4 / 112 / narikAmAmikayoritvaM nipAtyate / narikA / mAmikA // 112 // tArakAvarNakA'STakA jyotistAntava pitRdai vatye / 2 / 4 / 113 / eteSvartheSu yathAsaMkhyamete ivarjA nipAtyante / tArakA jyotiH / varNakA prAvaraNavizeSaH / aSTakA pitRdevatyakarma // 113 // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacadrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau dvitIyAdhyAyasya caturthaH pAdaH samAptaH // 2 // aii| dhAtoH pUjArthasvatigatArthAdhiparyatikramArthA'tivarjaH prAdirupasargaH prAk c|3|1|1| dhAtoH sambandhI tadarthadyotI prAdirupasargaH syAt / sa ca dhAtoH mAk na paro na vyavahitaH / pUjArthoM svatI gatArthAvadhiparI atikramArthamatiJca varjayitvA / praNayati / pariNayati / dhAtoriti kim / vRkSaM vRkSamabhisekaH / pUjArthasvatyAdivarjanaM kim / susiktam / atisiktam bhavatA / adhyAgacchati / Agacchatyadhi / paryAgacchati / Agacchati pari / atisiktvA / dhAtoriti prAk ceti ca gatisaMjJAM yAvat // 1 // UryAdyanukaraNaviDAca zca gtiH|3|1|2|
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ sviipjnyldhuvRttiH| --- ete upasargAzca dhAtoH sambandhino gatayaH syuste ca prAg dhAtoH / UryAdiH / UrIkRtya / urarIkRtya / anukaraNam / khAdakRtya / cvyantaH / zuklIkRtya / DAjantaH / paTapaTAkRtya / upasargaH / prakRtya // 2 // kArikA sthityAdau / 3 / 1 / 3 / sthityAdAvarthe kArikA gatiH syAt / sthitimaryAdA vRttiA / kArikAkRtya // 3 // bhUSAdarakSepe'laM sadasat / 3 / 1 / 4 / eSvartheSvete yathAsaMkhyaM gatayaH syuH| alngkRty| stkRty| astkRty| bhUSAdiSviti kim / alaGkRtvA mA kArItyarthaH // 4 // agrahA'nupadeze 'ntaradaH / 3 / 1 / 5 / anayorarthayoretau yathAsaMkhyaM gatI syAtAm / antarhatya / adaH kRtyaitatkartetidhyAyati // 5 // kaNemana stRptau / 3 / 1 / 6 / etAvavyayau tRptau gamyamAnAyAM gatI syAtAm / knnehty| manohatya payaH pibati / tRptAviti kim / taNDulAvayave kaNe hatvA // 6 // puro'stamavyayam / 3 / 1 / 7 / - etAvavyayau gatI syAtAm / puraskRtya / astaGgatya / avyayamiti kim / puraH kRtvA nagarIrityarthaH // 7 // gatyarthavado 'cchaH / 3 / 1 / 8 / acchetyavyayaM gatyarthAnAM vadazca dhAtoH sambandhi gatiH syAt / acchagatya / acchodya // 8 // tiro 'ntachauM / 3 / 1 / 9 /
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 haimasandAnuzAsanasya tiro 'ntarchauM matiH syAt / tirobhUya // 9 // kugo navA / 3 / 1 / 10 / tiro 'ntu kRgaH sambandhi gatirvA syAt / tiraskRtya / tiraHkRtya / pakSe tiraH kRtvA // 10 // madhyepadenivacanemanaspurasyanatyAdhAne / 3 / 1 / 11 / anatyAdhAnamanupazleSo'nAzcaryaM vA / tadvRcaya ete 'vyayAH kRgayoge gatayo vA syuH / madhyekRtya / madhyekRtvA / padekutya / padekatvA / nikvavet / nivacanekRtvA / manasikRtya / manasikRtvA / urasikRtya / urasikRtvA // 11 // upAje'nvAje / 3 / 1 / 12 / etAvavyayau durbalasya bhasya vA balAdhAnArthoM kRgyome gatI vA syAtAm / upAjekRtya / upAjekRtvA / anvAje kRtya / anvAjekRtvA // 12 // svAmye'dhiH / 3 / 1 / 13 / svAmye gamye 'dhItyavyayaM kRgayoge gati va syAt / caitraM grAme 'dhikRitya / adhikRtvA vA gataH / svAmyaiti kim / grAmamadhikRtvA uddizyetyarthaH // 13 // sAkSAdAdizcvyarthe / 3 / 1 / 14 / aite cvyarthavRttayaH kRgayoge gatayo vA syuH / sAkSAtkRtya / sAkSAtkRtvA / mithyAkRtya / mithyAkRtvA // 14 // nityaM haste pANAvudvAhe / 3 / 1 / 15 /
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 121 etAvavyayAvuddhAha gamye nityaM kRgyogegatIsyAtAm / hastekRtya |paannaukRty / udAhaiti kim / hastekRtvA kANDaM gataH // 15 // prAdhvaM bndhe|3|1 / 16 / prAdhyamityavyayaM bandhArtha kRgyoge gatiH syAt / prAkRtya |bndhiti kim / prAdhyakRtvA zakaTaM gataH // 16 // jiivikopnissdaupmye|3|1|17| etAvaupamye gamye kRgyoge gatI syAtAm / jIvikAkRtya / upaniSaskRtya // 17 // nAma nAmnaikArthaM samAso bahulam / 3 / 1 / 18 / ___ nAma nAmnA sahakArya sAmarthya vizeSe sati samAso bahulaM syAt / lakSaNamidamadhikArazvatena bahuvrIhyAdisaMkramA'bhAve yatraikArthatA tatrAnenaiva samAsaH / vispssttpttuH| dAruNAdhyAyakaH / sArvacarmINo rathaH / kanyeiva / zrutapUrvaH / nAmeti kim / caranti gAvo dhanamasya / nAmneti kim / caitraH pacati // 18 // sujvArthe saGkhyA saGkhyeye saGkhyayA bahu vriihiH| 3 / 1 / 19 / suja'rtho vAro vA'rtho vikalpaH saMzayo vA / tadvRttisaGkhyAvAcinAmasaGkhyeyArthena saGkhyAnAmnA sahekArthe samAso bahuvrIhizca syaat| dvidshaaH| dvitraaH| saGkhyeti kim / gAvo vaa| daza vaa| saGkhyayeti kim / daza vaa| gAvo vaa| saGkhyeyaiti kim / dviviMzatirgavAm // 19 // AsannAdUrAdhikAdhyA dipUraNaM dvitI__ yAdyanyArthe / 3 / 1 / 20 /
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 haimazabdAnuzAsanasya AsannAdi arddhapUrvapadaM ca pUraNapratyayAntaM nAma saGkhyAnAmnaikArye samAsaH syAt / dvitIyAdyantasyAnyapadasyArthe saGkhyeye vAcye sa ca bahuvrIhiH / AsannadazAH / adUradazAH / adhikdshaaH| addhyarddhaviMzAH / arddhapaJcamaviMzAH // 20 // avyayam / 3 / 1 / 21 / avyayaM nAma saGkhyAnAmnaikArthe samasyate / dvitIyAnyArthe saGkhyaye vAcye sa ca bahuvrIhiH / upadazAH // 21 // ekArtha cAnekaM ca / 3 / 1 / 22 / ekamanekaM caikArtha samAnAdhikaraNamavyayaM ca nAmnA dvitIyAdyantA nyapadasyArthe samasyate / sa ca bahuvrIhiH / ArUDhavAnaro vRkssH| susUkSmajaTakezaH / uccairmukhaH // 22 // ossttrmukhaadyH|3|1| 23 / ete bahuvrIhisamAsA nipaatynte| oSTramukhamivamukhamasya oSTramukhaH vRSaskandhaH // 23 // sahastena / 3 / 1 / 24 / tenetitRtIyAntena saho'nyapadArthe samasyate / sa ca bahuvrIhiH / saputraAgataH / sakarmakaH // 24 // dizorUDhyA'ntarAle / 3 / 1 / 25 / rUDhayA digvAcinAmarUDhayaivadigvAcinA sahAntarAle'nyapadArthe vAcyesamAso bahuvrIhiH syAt / dakSiNapUrvA dik / rUDhayeti kim / aindrayAzvakauberyAzca dizoryadantarAlamiti // 25 // tatrAdAyamithastena prahRtyati sarUpeNa
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / yuddhe'vyayIbhAvaH / 3 / 1 / 26 / tatreti saptamyantaM mitha AdAyetikriyAvyatihAre tenetitRtIyAntaM mithaH prahRtyetikriyAvyatihAre samAnarUpeNa nAmnA yuddhaviSaye'nyapadArthe vAcye samAso'vyayIbhAvaH syAt / kezAkezi / daNDAdaNDi / tatreti teneti ca kim / kezAMzca kezAMzca gRhItvA / mukhaM ca mukhaM ca prahRtya kRtaM yuddham / AdAyeti prahRtyeti ca kim / kezeSu ca kezeSu ca sthitvA / daNDaizva daNDaizvAgatya kRtaM yuddham gRhakokilAbhyAm / sarUpeNeti kim / haste ca pAde ca gRhItvA kRtaM yuddham / yuddhaiti kim / haste ca haste cAdAya sakhyaM kRtam || 26 // nadIbhirnAni / 3 / 1 / 27 / 123 nAma nadIvAcinA saMjJAyAmanyapadArthe samAso'vyayIbhAvazca syAt / unmattagaGgaM dezaH / tUSNIgaGgama / nAmnIti kim | zIghragaGgo dezaH || 27 // saGkhyA samAhAre / 3 / 1 / 28 / saGkhyAvAci nadIvAcibhiH saha samAhAre gamye samAso 'vyayIbhAvaH syAt / dviyamunam / paJcanadam / samAhAreti kima / ekanadI / dvigubAdhanArthe vacanam || 28 // vaMzyena pUrvArthe / 3 / 1 / 29 / vidyayA janmanA vA ekasantAno vaMzaH / tatra bhavo vaMzyaH / tadvAcinA nAmnA saGkhyAvAcisamAso'vyayIbhAvaH syAt / pUrvapadasyArthe vAcye / ekamuni vyAkaraNasya / saptakAzi rAjyasya / pUrvArthaiti kim / dvimunikaM vyAkaraNam // 29 // pAre madhye 'gre'ntaH SaSThyA vA / 3 / 1 |30| etAni SaSThayantena pUrvapadArthe samAso'vyayIbhAvo vA syuH / pAre.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 hemazabdAnuzAsanasya gaGgam / madhyegaGgam / agreSaNam | antargirim / pakSe gaGgApAram / gaGgAmadhyam / vanAgram / giryantaH // 30 // yAvadiyatve / 3 / 1 / 31 / iyattve'vadhAraNe gamye yAvaditi nAma nAmnA pUrvapadArtha vAcye samAso'vyayIbhAvaH syAt / yAvadamatraM bhojaya / iyattvaiti kim / yAva. ddattam tAvadbhuktam // 31 // paryapAdbahirac paJcamyA / 3 / 1 / 32 / etAni paJcamyantena pUrvapadArthe vAcye samAso'vyayIbhAvaH / paritragarttam / apatrigarttam / AgrAmam / bahirgrAmam / prAggrAmam / paJcamyeti kim / parivRkSaM vidyat // 32 // lakSaNenAbhipratyAbhimukhye / 3 / 1 / 33 / lakSaNaM cihnam / tadvAcinA''bhimukhyArthAvabhipratI pUrvapadArthe'rthe samAso'vyayIbhAvaH syAt / abhyagni / pratyagni zalabhAH patanti / lakSaNeneti kim / zrughnaM pratigataH / pUrvapadArthaityeva / abhyaGkAgAvaH // 33 // dairye'nuH / 3 / 1 / 34 / dairdhya AyAmaviSaye yalakSaNaM tadAcinA pUrvapadArthe'nuH samAso'vyayIbhAvaH syAt / anugaGgaM vANArasI / dairghyaiti kim / vRkSamanuvidyut // 34 // samIpe / 3 / 1 / 35 / samIpArthe'nuH samIpavAcinAmnA pUrvapadArthe samAso'vyayIbhAvaH syAt / anuvanamazanirgatA // 35 // tiSThagvityAdayaH / 3 / 1 / 36 /
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 126 ete samAsA 'vyayIbhAvAH syuH / yathAyogamanyasya pUrvasya vA padasthArthe / tiSThadgu kAlaH / adhonAbhaM hataH // 36 // nityaM pratinA'lpe / 3 / 1 / 37 / alpArthena pratinA nAma nityaM samAso'vyayIbhAvaH syAt / zAka. prati / alpaiti kim / vRkSapratividyut // 37 // saMGkhyA'kSazalAkaM pariNA dyUte'nyathA vRttau / 3 / 1 / 38 / saGkhyAvAcyakSazalAke ca dyataviSayAyAmanyathAvRttau vartamAnena pariNA saha nityaM samAso'vyayIbhAvaH syAt / ekapari / akSapari / zalAkA. pri| ekenAkSeNa zalAkayA vA na tathAvRttaM ythaapuurvjyityrthH| saMGkhyA . diti kim / pAzakena na tathAvRttam / dyataiti kim / rathasyAkSeNa na tathAvRttam // 38 // vibhaktisamIpasamRddhivyUddhayarthAbhAvAtyayA' sNprtipshcaatkrmkhyaatiyugptsdRksmptsaaklyaante'vyym|3|1|39| eSvartheSu vartamAnamavyayaM nAmnA saha pUrvapadArthe vAcye nityaM samA. so'vyayIbhAvaH syAt / vibhakti / vibhaktyarthaH kArakam / adhistri / samIpam / upakumbham / smRddhiH| sumadram / vigatA Rddhiy'ddhiH| duryavanam / arthaabhaavH| nirmakSikam / atyayo'tItatvam / ativarSam / asampratIti smprtyupbhogaadybhaavH| atikambalam / pshcaat| anuratham / kramaH / anu. jyeSThaM / khyAtiH / itibhdrbaahu| yugapat / sacakra dhehi / sadRk / savratam /
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya sampat / sabrahma sAdhUnAm / sAkalyam / satRNamabhyavaharati / antaH sa. piNDaiSaNamadhIte // 39 // yogytaaviipsaarthaantivRttisaadRshy|3|1||40 eSvartheSva'vyayaM nAmnA saha pUrvapadArthe samAso'vyayIbhAvaH syAt / anurUpam / pratyartham / yathAzakti / sazIlamanayoH // 40 // ythaa'thaa|3|1|41 / thApratyayavarja yathetyavyayaM nAmnA saha pUrvapadArthe samAso'vyayIbhAvaH syAt / yathArUpaM ceSTate / yathAvRddhamarcaya / yathAsUtram / atheti kim / yathA caitrastathA maitraH // 41 // gatikanyastatpuruSaH / 3 / 1 / 42 / gatayaH kuzca nAnA saha nityaM samAsastatpuruSaH syAt / anyo bhubiihyaadilkssnnhiinH| UrIkRtya / khAdakRtya / prakRtya / kArikAkRtya / kubrAhmaNaH / koSNam / anyaiti kim / kupuruSaH // 42 // durnindaakRcche|3|1|43 / duravyayaM nindAkRcchravRtti nAmnA saha nityaM samAsastatpuruSaH syAt / duSpuruSaH / duSkRtam / anyaiti kim / duSpuruSakaH // 43 // suH pUjAyAm / 3 / 1 / 44 / svityavyayaM pUjArthaM nAmnA saha nityaM samAsastatpuruSaH syAt / surAjA / anyaiti kim / sumadram // 44 // atiratikrame ca / 3 / 1 / 45 / atikrame pUjAyAM cArthe atItyavyayaM nAnA saha nityaM samAsastatpuruSaH syAt / atistutya / atiraajaa||45||
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH AGa'lpe / 3 / 1 / 46 / / ADityavyayamalpArtha nAmnA saha samAsastatpuruSaH syAt / AkaDAraH // 46 // prAtyavaparinirAdayo gatakrAntakruSTaglAnakrAntAdyAH prthmaadyntaiH|3|1|47 prAdayo gatAdyarthAH prathamAntairatyAdayaH kAntAdyarthA dvitIyAntairakhAdayaH kruSTAdyarthAstRtIyAntaiH paryAdayo glAnAdyarthAzcaturthyantairnirAdayaH krAntAdyarthAH paJcamyantairnityaM samAsastatpuruSaH syuH|praacaaryH| smrthH| atikhttvH| uddhelaH / avkokilH| parivIrut / paryadhyayanaH / utsaGgrAmaH niSkauzAmbiH / apazAkhaH / bAhulakAt SaSThaga'pi / antargAryaH |gtaadhrthaaiti kim / vRkSamparividyut / anyaityeva / prAcAryako deshH||47|| avyayaM pravRddhAdibhiH / 3 / 1 / 48 / avyayaM pravRddhAdibhissaha nityaM samAsastatpuruSaH syAt / punaH pravRddham / antarbhUtaH // 48 // GasyuktaM kRtaa|3|1 / 49 / kRtapratyayavidhAyake sUtre Dasyanta nAmnoktaM kRdantena nAmnA nityaM samAsastatpuruSaH syAt / kumbhkaarH| Gasyuktamiti kim / alaGkRtvA / kRteti kim / dharmo vo rakSatu // 49 // tRtIyoktaM vaa|3|1|50 / dazestRtIyayetyato yattRtIyoktaM nAma tatkRdantena vA samAsastatpuruSaH syAt / mUlakopadaMzam / mUlakenopadaMzaM bhuGkte // 50 // naJ / 3 / 1 / 51 /
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 haimazabdAnuzAsanasya naJ nAma nAmnA samAsastatpuruSaH syAt / agauH / na sUrya pazyanti asUryampaH rAjadArAH // 51 // puurvaapraaghrottrmbhinnenaaNshinaa|3|152|| pUrvAdayo'zArthA aMzavadvAcinA samAsastatpuruSaH syAt / nacetsoM'zI bhinnH| puurvkaayH| aprkaayH| uttrkaayH| adharakAyaH / abhinneneti kim / pUrva chAtrANAmAmantrayasva / aMzineti kim / pUrvo nAbheH kAyasya // 52 // - saayaahaadyH|3|1|53| ete'zitatpuruSAH sAdhavaH syuH / sAyAhnaH / madhyandinam // 53 // sameM'ze'rddha navA / 3 / 1 / 54 / samAMzArthamarddhamazinA bhinnena vA samAsastatpuruSaH syAt / arddhapiSpalI / piSpalyarddham / sameMzaiti kim / grAmAIH // 54 // / jaratyAdibhiH / 3 / 1 / 55 / / ebhiraMzibhirabhinnairovA samAsastatpuruSaH syAt / arddhajaratI / jaratyarddhaH / aoktam / uktArddhaH // 55 // / dvitrictusspuurnnaagraadyH|3|1| 56 / pUraNapratyayAntA dvitricatvAro'grAdayazcAbhinnanAzinA vA samAsastatpuruSaH syaat| dvitiiybhikssaa| bhikSAdvitIyam / tRtIyabhikSA / bhikSA. tRtIyam / turyabhikSA / bhikSAturyam / agrahastaH / hastAgram / talapAdaH / pAdatalam // 56 // kAlodvigau ca meyaiH / 3 / 1 / 57 / kAlavAcyekavacanAntaM dvigau ca viSaye meyavAcinA samAsastatpuruSaH syAt / maasjaatH| dvigau / ekamAsajAtaH / dvyhsuptH| kAlaiti kim / droNo dhAnyasya / 57 //
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ sopvlissttti| svayaMsAmI ktana / 3 / 1 / 58 / ete avyayektAntena sahaikAthai samAsastatpuruSaH syAtAm |svyNdhautm / sAmikRtam / kteneti kim / svayaMkRtvA // 58 // dvitIyAkhaTvA kssepe|3|1| 59 / khaTvetidvitIyAntaM kSepe nindAyAM ktAntena sahakArye samAsastatpuruSaH syAt / khadavArUDho jaalmH| kSepaiti kim / khavAmArUDhA pitA'dhyApayati // 59 // kAlaH / 3 / 1 / 60 / kAlavAcidvitIyAntaM tAntena samAsastatpuruSaH syAt / rAvyArUDhAH / ahrtisRtaaH||60|| vyaaptau|3|1|61| guNakriyAdravyairatyantasaMyoge yA dvitIyA tadantaM kAlavAcivyApakArthena samAsastatpuruSaH syAt / muhUrtasukhaM |kssnnpaatthH / dinguddH| vyAptAviti kim / mAsaM pUrako yAti // 61 // ..... zritAdibhiH / 3 / 1 / 62 / dvitIyAntaM dhiAdibhiH samAsastatpuruSaH syAt / dhrmshritH| zivagataH // 62 // prAptApannau tayAcca / 3 / 1 / 63 / etau prathamAntau dvitIyAntena samAsastatpuruSaH syAtAm / tadyoge cAnayorat syAt / prAptajIvikA / ApannajIvikA // 63 // iissdgunnvcnaiH| 3 / 1 / 64 /
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya ISadavyayaM guNavacanaiH samAsastatpuruSaH syAt / ye guNevarttitvA tadyogAdguNini varttante te guNavacanAH / ISatpiGgalaH / ISadraktaH / guNava canairiti kim / ISadgArgyaH 64 // tRtIyA tatkRtaiH / 3 / 1 / 65 / 130 1 tRtIyAntaM tadarthakRtairguNavacanairekArthye samAsastatpuruSaH syAt / zaGkulAkhaNDaH / madapaTuH / tatkRtairiti kim | akSNAkANaH / guNavacanairityeva / dabhApaTuH pATavamityarthaH // 65 // catasrArddham / 3 / 1 / 66 / arddhastRtIyAntastatkRtArthena catasRzabdena samAsastatpuruSaH syAt / arddhacatasro mAtraH / catakheti kim / arddhena catvAro droNAH // 66 // UnArthapUrvAdyaiH / 3 / 1 / 67 / tRtIyAntaM UnArthaiH pUrvAdyaizca samAsastatpuruSaH syAt / mASonaM / mASavikalaM / mAtrapUrvaH / mAsAvaraH // 67 // kArakaM kRtA / 3 / 1 / 68 / kArakavAcitRtIyAntaM kRdantena samAsastatpuruSaH syAt / AtmakRtam / nakhAnirbhinnaH / kAkapeyA nadI / bASpacchedyAni tRNAni / kArakamiti kim / vidyayoSitaH // 68 // na viMzatyAdinaiko'ccAntaH / 3 / 1 / 69 / ekazabdastRtIyAnto na viMzatyAdinA samAsastatpuruSaH syAt / ekasyacAdantaH / ekAnnaviMzatiH / ekAdnaviMzatiH / ekAnnatriMzat / ekAnatriMzat // 69 // caturthI prakRtyA / 3 / 1 / 70 /
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 131 prakRtiH pariNAmikAraNam / etadvAcinaikArthyaM caturthyantaM vikArArthaM samAsastatpuruSaH syAt / yUpadAru / prakRtyeti kim / randhanAya sthAlI / hitAdibhiH / 3 / 1 / 71 / caturthyantaM hitAdyaiH samAsastatpuruSaH syAt / gohitam / gosukham // tadarthArthena / 3 / 1 / 72 / caturthyartho yasya tenArthena caturthyantaM samAsastatpuruSaH syAt / pitrarthapayaH / AturArthAya yavAgUH / tadarthArtheneti kim / pitre'rthaH // 72 // paJcamIbhayAdyaiH / 3 / 1 / 73 / 1 paJcamyantaM bhayAdyairekAthye samAsastatpuruSaH syAt / vRkamayam / vRkabhIruH // 73 // ktenAsattve / 3 / 1 / 74 / asattvavRtteryA paJcamI tadantaM kAntena samAsastatpuruSaH syAt / stokAnmuktaH / alpAnmuktaH / asattvaiti kim / stokAdaddhaH // 74 // paraH zatAdi / 3 / 1 / 75 / ayaM paJcamItatpuruSaH sAdhuH syAt / paraHzatAH / paraHsahasrAH // 75 // SaSThayayatnAccheSe / 3 / 1 / 76 / zeSe yA SaSThI tadantaM nAma nAmnaikArthye samAsastatpuruSaH syAt / nacetsazeSo nAthaityAdiryanAt / rAjapuruSaH / ayatnAditi kim / sarpighonAthitam / zeSaiti kim / gavAM kRSNA sampannakSIrA // 76 // kRti / 3 / 1 / 77 / karmmaNikRtaH karttarIti yA kRnnimittA SaSThI tadantaM nAmnA samAMsastatpuruSaH syAt / sappijJInaM / gaNadharoktiH // 77 //
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 haimazabdAnuzAsanasya - yaajkaadibhiH| 3 / 1 / 78 / SaSThyantaM yAjakAdyaiH samAsastatpuruSaH syAt / brAhmaNayAjakaH / gurupuujkH||78|| pattirathau gaNakana / 3 / 1 / 79 / eto SaSThyantau gaNakana samAsastatpuruSaH syAtAm / pattigaNakaH / rathagaNakaH / pattirathAviti kim / dhanasya gaNakaH // 79 // . sarvapazcAdAdayaH / 3 / 1 / 80 / ete SaSThItatpuruSAH sAdhavaH syuH / sarvapazcAt / sarvaciram // 80 // akena krIDAjIve / 3 / 1 / 81 / paThyantamakapratyayAntena krIDAjIvikayorgamyayoH samAsastatpuruSaH syAt / uddAlapuSpabhaJjikA / nkhlekhkH| krIDAjIvaiti kim / payasaH pAyakaH // 81 // na kartari / 3 / 1 / 82 / kartari yA SaSThI tadantamakAntena samAso na syAt / tava shaayikaa| kartarIti kim / ikSubhakSikA // 82 // karmajA tRcAca / 3 / 1 / 83 / karmaNiyA SaSThI tadantaM kartRvihitAkAntena tRjantena na samAsaH syAt |bhktsy bhojakaH / apAMsraSTA / karmajeti kim / guNo guNivizeSakaH sambandhe 'tra SaSThI / kartarItyeva / payaH pAyikA // 83 // tRtIyAyAm / 3 / 1 / 84 / kartari tRtIyAyAM satyAM karmajA SaSThI na samasyate / Azcaryo gavAM doho'gopAlena / tRtIyAyAmiti kim / zabdAnuzAsanaM guroH||4||
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopahara muzi tRptaarthpuurnnaavyyaa'tRshshtraanshaa|3|1185| tRptAthaiH pUraNapratyAntairavyayairatRzantaiH zatrantairAnazantaizca SaSThyantaM na samasyate / phalAnAM tRptH|tiirthkRtaaN ssoddshH|raajnyH sAkSAt / rAmasyadviSan / caitrasya pacan / maitrasya pacamAnaH // 85 // jJAnecchAArthAdhAraktana / 3 / 1 / 86 / jJAnecchArcArthebhyo yo vartamAnekto yazcAdyarthAccAdhAra ityAdhArektastadantena SaSThayantaM na smsyte| rAjJAM jJAtaH raajnyaamissttH| rAjJAMpUjitaH / idameSAM yAtam / / 86 / / asvasthaguNaiH / 3 / 1 / 87 / ye guNAH svAtmanyevatiSThanti na dravye te svasthAstatpratiSedhenAsvasthaguNavAcibhiH SaSThayantaM na samasyate / paTasya zuklaH / guDasya mdhurH| asvasthaguNairiti kim / ghaTavarNaH / candanagandhaH // 87 // saptamI zauNDAdyaiH / 3 / 1 / 88 / emiH sahaikArthe saptamyantaM samAsastatpuruSaH svAt / pAnazauNDaH / akSadhUtaH / / 88 // siMhAcaiH pUjAyAm / 3 / 1 / 89 / ebhiH saptamyantaM samAsastatpuruSaH syAt / pUjAyAM gamyamAnAyAM / samarasiMhaH / bhUmivAsavaH // 89 // kAkAdyaiH kssepe|3|1|90| ebhiH saptamyantaM nindAyAM gamyamAnAyAM samAsastatpuruSaH syAt / tIrthakAkaH / tIrthazvA / kSepaiti kim / tIrthe kAkosti // 9 // paatresmittyaadyH| 3 / 1 / 91 /
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 haimazandAnuzAsanasya ete saptamItatpuruSAH kSepe nipaatynte| pAtre smitaaH|gehe shuurH||11|| kena / 3 / 1 / 92 / saptamyAMta tAntena kSepe samAsastatpuruSazca syAt / bhasmanihataM / avatapte nakula sthitam // 92 // tatrAhorAtrAMzam / 3 / 1 / 93 / tatretisaptamyantaM aharavayavA rAtraravayavAzca saptamyantAH ktAntena samAsastatpuruSaH syAt / tatrakRtam / pUrvAhnakRtam / pUrvarAtrakRtam / tatrAhorAtraMzamiti kim / ghaTekRtam / ahorAtragrahaNaM kim / zuklapakSe kRtam / aMzamiti kim / ahnibhuktaM rAtraunRttam // 93 // nAmni / 3 / 1 / 94 / saptamyantaM nAmnA saMjJAviSaye samAsastatpuruSazca syAt / araNyetilakAH / araNyemASakAH // 94 // kRyenAvazyake / 3 / 1 / 95 / saptamyantaM nAma yaeccAtaitiyAntanAvazyambhAve gamye samAsasta. tpuruSazca syAt / mAsadeyam / kRditi kim / mAsepitryam // 95 // vizeSaNaM vizeSyeNaikArtha karmadhAraya zca / 3 / 1 / 96 / minnapravRttinimittayoH zabdayorekasminnarthe vRttiraikArthyaM tadvizeSaNavAci vizeSyavAcinaikArthe samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / nIlotpalam / khaJjakuNTaH / kuNTakhaJjaH / ekArthyAmiti kim / vRddhasyokSA vRddhokSA // 96 // puurvkaalaiksrvjrtpuraannnvkevlm|3|1|95
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / pUrvakAlo yasya tadvAcyekAdInicaikArthAni pareNa nAmnA samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / snAtAnuliptaH / ekazATI / sarvvAnnam | jaragavaH purANakaviH / navoktiH / kaMvalajJAnam / ekArthamityeva / snAtvAnuliptaH // digadhikaM saMjJAtaddhitottarapade / 3 / 1 / 98 / digvAcyadhikaM caikArthaM nAmnA samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / saMjJAyAM taddhite ca viSayabhUte uttarapade ca parataH / dakSiNakozalA / pUrveSu kAmazamI / dAkSaNazAlaH / adhikaSASTikaH / uttaragavadhanaH / adhikagavapriyaH // 98 // saMkhyA samAhAre ca dviguzcAnAmnyayam / 3 / 1 / 99 / saMkhyAvAci pareNa nAmnA samAsastatpuruSaH karmmadhArayazca syAt / saMjJAtaddhitayorviSaye uttarapade ca pare samAhAre cArthe ayameva cAsaMjJAyAM dviguzca / paJcAmrAH / saptarSayaH / dvaimAturaH / adhyrddhkNsH| pnycgvdhnH| pnycnaavpriyH| paJcarAjI / samAhAreceti kim / aSTaupravacanamAtaraH / anAnIti kim / pAJcarSam // 99 // nindyaMkutsanairapApAdyaiH / 3 / 1 / 100 / 135 nindyavAcinindAhetubhiH pApAdivarNaiH saha samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / vaiyAkaraNakhasUcI / mImAMsakaddurdurUTaH / nindyamiti kim / vaiyAkaraNazcauraH / apApAdyairiti kim / pApavaiyAkaraNaH / htvidhiH||100|| upamAnaM sAmAnyaiH / 3 / 1 / 101 / upamAnavAcyekArthamupamAnopameyasAdhAraNadharmmavAcibhireva samAsasta puruSaH karmmadhArayazca syAt / zastrIzyAmA / mRgacapalA / upamAnamiti kim / devadattA zyAmA | sAmAnyairiti kim / agnirmANavakaH // 101 //
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazemdAnuzAsanasya upameyaM vyAghAdyaiH sAmyAnuktau / 3 / 1 / 102 / ___ upameyavAcyekArthamupamAnavAcibhirvyAghrAdyaiH sAdhAraNadharmAnuktau samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / puruSavyAghraH / zvasiMhI / sAmyAnuktAviti kim / puruSavyAghraH zUraitimAbhUt // 102 // pUrvAparaprathamacaramajaghanyasamAnamadhyamadhya mavIram / 3 / 1 / 103 / etAnyekArthAni nAmnA pareNa samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syuH| * puurvpurussH| aprpurussH| prthmpurussH|crmpurussH|jghnypurussH| smaanpurussH| madhyapuruSaH / madhyamapuruSaH / vIrapuruSaH // 103 // zreNyAdi kRtAdyaizcvya rthe / 3 / 1 / 104 / zreNyAdyakArtha kRtAdyaiH saha vyarthe gamye samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / zreNikRtA / UkakRtAH / cvyarthaiti kim / zreNayaH kRtAH kecit // 104 // taM namAdibhinnaiH / 3 / 1 / 105 / ktAntamekArtha naprakAraireva yAnibhinnAni taiH sahasamAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / kRtAkRtam / pItA'vapItam / ktamiti kim / karttavya. mkrtvyNc| natrAdibhinnairitikim / kRtaM prkRtN| kRtshcaavihitNc||105|| settnaa'nittaa|3|1|106| seT ktAntaM natrAdibhinnenAniTA saha na samasyate / klizitama. kliSTam / zitamazAtam / seDiti kim / kRtAkRtam / aniTeti kim / azitAnazitam // 106 // snmhtprmottmotkRsspuujaayaam|3|1|1071
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopksslghuvRttiH| . etAnyekArthAni pUjAyAM gamyamAnAyAM pUjyavacanaiH saha samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / stpurussH| mhaapurussH| prmpurussH| uttmpurussH| utkRSTapuruSaH / pUjAyAmiti kim / sanghaTo'stItyarthaH // 107 // .. vRndaarknaagkunyjraiH| 3 / 1 / 108 / pUjAyAM gamyAyAmabhiH saha pUjyavAcyekArthaM samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / govRndArakaH gonAgaH gokunyjrH| pUjAyAmiti kim / susImo nAgaH // 10 // katarakatamau jAtiprazne / 3 / 1 / 109 / . etAvekArthoM jAtiprazne gamye jAtyarthena nAmnA samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / katarakaThaH / katamagAryaH / jAtiprazna iti kim / kataraH zuklaH / katamo gantA // 109 // kiM kSepe / 3 / 1 / 110 / nindAyAM gamyamAnAyAM kimityekArthe kutsyavAcinA samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / kiMrAjA / kiMgauH / kSepaiti kim / ko rAjA tatra // 110 // poTAyuvatistokakatipayagRSTidhenuvazAvehadbaSkayaNIpravaktRzrotriyAdhyAyakadhUrtapra zaMsArUDaiAtiH / 3 / 1 / 111 / poTAdibhiH prazaMsArUDhaizca saha jAtivAcyekArtha samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / ibhypottaa| naagyuvtiH| agnistokam / dadhikatipayam / gogRssttiH| godhenuH / govshaa| govehat / gobaSkayaNI / kaThapavaktA / kaThazrotriyaH / kagadhyAyakaH / mRgdhuurtH| gomatallikA / gopakANDam // 111 //
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ hama zabdAnuzAsanasya catuSpAdgarbhiNyA / 3 / 1 / 112 / catvAraH pAdA yasyA jAtestadvAcyekArthaM garbhiNyA samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / gogarbhiNI / mahiSagarbhiNI / jAtirityeva / kAlAkSI garbhiNI // 112 // yuvAkhalatipalitajaradvalanaiH / 3 / 1 / 113 / 138 yuvannityekArthamebhiH samAsastatpuruSaH karmmadhArayazca syAt / yuvakhalatiH / yuvapalitaH / yuvajarat / yuvavalinaH // 113 // kRtya tulyAkhyamajAtyA / 3 / 1 / 114 / kRtyAntaM tulyaparyAyaM caikArthyamajAtyena saha samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / bhojyoSNam / stutyapaTuH / tulyasan / sadRzamahAn / ajAtyeti kim | bhojyaodanaH // 114 // kumAraH zramaNAdinA / 3 / 1 / 115 / kumAretyekArthaM zramaNAdinA samAsastatpuruSaH karmadhArayazca syAt / kumArazramaNA / kumArapratrajitA // 115 // mayUravyaMsaketyAdayaH / 3 / 1 / 116 / ete tatpuruSasamAsA nipAtyante / mayUravyaMsakaH / kambojamuNDaH / ehIDaM karma / anI pibatA kriyA / kuruko vaktA / gatapratyAgataM krayAkrayikA / zAkapArthivaH / tribhAgaH / sarvazvetaH // 116 // cArthe dvandvaH sahokau / 3 / 1 / 117 / nAma nAmnA sahoktiviSaye cArthavRttiH samAsodandraH syAt / plakSanyagrodhau / vAktvacam / nAma nAmnetyanuvRttAvapi laghvakSarAdisUtre ekagrahaNAt bahunAmapi / dhavakhadirapalAzAH / cArthaiti kim / vIpsA -
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| sahoktau mAbhUt / grAmogrAmoramaNIyaH / sahoktAviti kim / plakSazca nyagrodhazca vIkSyatAm // 117 // samAnAmarthenaikaH zeSaH / 3 / 1 / 118 / arthena samAnAM samAnArthAnAM sahokto gamyAyAmekaH ziSyate / / arthAdanye nivartante / vakrazca kuTilazca vakrau kuTilau vA / sitazca zuklazca zvetazca sitAH zuklAH zvetA vA / arthena samAnAmiti kim / plakSanyagrodhau / sahoktAvityeva / pakrazca kuTilazca dRzyaH // 118 // syaadaavsNkhyeyH|3|1|119 / sarvasmin syAdau vibhaktI samAnAnAM tulyarUpANAM sahoktAvekaH ziSyate / natu sNkhyeyvaacii| akSazca zakaTasya akSazca devanaH akSazca bibhItakaH akSAH syAdAviti kim / mAtAca jananI / mAtA ca dhAnyasya / mAtRmAtarau / asaMkhyeyaiti kim / ekazcaikazca // 119 // _tyadAdiH / 3 / 1 / 120 / ___tyadAyairanyena ca sahoktau tyadAdirevaikaH ziSyate / sa ca caitrazca tau / sa ca yezca yau / ahaM ca sa ca tvaM ca vayam // 120 // bhrAtRputrAH svsRduhitRbhiH|3|1|121|| svasrarthena sahoktau bhrAtroM duhitraNena ca putrArthaH ekaH ziSyate / bhrAtA ca vasA ca bhrAtarau / putrazca duhitA ca putrau // 121 // pitA mAtrA vA / 3 / 1 / 122 / mAtRzabdena sahoktau pitRzabdaeko vA ziSyate / pitA ca mAtA ca pitarau mAtApitarau // 122 // zvazuraH zvazrUbhyAM vaa|3|1|123|
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 haimazabdAnuzAsanasya zvazruzabdena sahoktau zvazuraeko vA ziSyate / zvazurau / zvazrUzvazurau // 123 // vRddhoyUnA tnmaatrbhede|3|1|124| * yUnA sahoktau vRddhavAcyekaH ziSyate / tanmAtrabhede na cetprakRtibhedo'rthabhedo vA'nyaH syAt / gArgyazca gAAyaNazca gAgryo / vRddhaiti kim / gargagAryAyaNau. / yUneti kim / gAryagau~ / tanmAtrabhedaiti kim / gArgyavAtsyAyanau // 124 // strI puMvacca / 3 / 1 / 125 / vRddhastrIvAcI yUnA sahoktau ekaH ziSyate / pulliGgazcAyaM tanmAtrabhede / gArgI ca gAAyaNazca gAgyau~ / gArgI ca gAAyaNau ca gargAna // 125 // puruSaH striyaa|3|1|126 / puruSazabdaH prANini puMsi rUDhastrIvAcinA sahoktau puruSa ekaH ziSyate / strIpuruSamAtrabhedazcet / brAhmaNazca brAhmaNI ca brAhmaNau / puruSaiti kim / tIraM ndndiipteH| tanmAtrabhedaityeva / striipuNsau||126|| grAmyAzizudvizaphasaMce striipraayH|3|1|127|| prAmyAzizavo ye dvizaphA dvikhurA arthAtpazavasteSAM saMce strIpuruSa sahoktau prAyaH strIvAcyekaH ziSyate / strIpuruSamAtrabhedazcet / gAvazca striyaHgAvazca narA imA gAvaH / grAmyeti kim / ruravazcame ruvazcemAH ime rurvH| azizviti kim / barkaryazca bakarAzca brkraaH| dvizaphaiti kim / gardabhAzca gardabhyazca grdbhaaH| saGghaiti kim / gauzcAyaM gauzceyaM imau gAvau / prAyaiti kim / oSTrAzca oSTyazca ossttraaH||127|| klIvamanyenaikaM ca vaa|3|1|128|
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / klIvaM napuMsakamanyenAklIbena sahoktAvekaH ziSyate / klIbAklIbamAtrabhede taca ziSyamANaM ekamekArthaM ca vA syAt / zuklaM ca zukazca zuklaM zukle vA / zuklaM ca zuklazca zuklAca zuklaM zuklAni vA / anyeneti kim / zuklaM ca zuklaM ca zukle / tanmAtramedaityeva himahimAnyau // 128 // puSyArthApunarvasuH 3 / 1 / 129 puSyArthAnakSatravRtteH paro nakSatravRttiH punarvasuH sahokau darthaH san ekArthaH syAt / uditau puSyapunarvasU / uditau tiSyapunarvasU / puSyArthAditi kim / ArdrApunarvasavaH / punarvasuriti kim / pussymghaaH| bhaiti kim tiSyapunarvasavo bAlAH // 129 // virodhinAmadravyANAM navA dvandvaH svaiH / 3 / 1 / 130 / 141 dravyaM guNAdyAzrayaH / virodhivAci nAma tadAzrayavRttInAM dvandvau caikArthaH syAt / svaiH svajAtIyairevArabdhazcet / sukhaduHkham / sukhaduHkhe / lAbhAlAbham / lAbhAlAbhau / virodhinAmiti kim / kAmakrodhau / adravyANAmiti kim / zItoSNa jale / svairiti kim / buddhisukhaduHkhAni // azvavaDavapUrvAparAdharottarA / 3 / 1 / 131 / ete pa aa ekArthA vA syuH svaizcet / azvavaDavaM / azvavaDavau / pUrvAparam / pUrvApare / adharottaraM / adharottare // 131 // pazuvyaJjanAnAm / 3 / 1 / 132 / pazUnAM vyaJjanAnAM ca svairdvandva ekArtho vA syAt / gomahiSam / gomahiSau / dadhighRtam / dadhighRte // 132 // tarutRNadhAnyamRgapakSiNA bahutve | 3 | 1|133 /
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 haimazabdAnuzAsanasya etaddhAcinAM bahvAnAM pratyekaM svairddhanddhaekArtho vA syAt / plakSanyagrodham / plkssnygrodhaaH| kuzakAzam / kushkaashaaH|tilmaassm / tilmaassaaH| RzyaiNam / RshyainnaaH| haMsacakravAkam / haMsacakravAkAH // 133 // senAGgakSudrajantUnAm / 3 / 1 / 134 / senAGgAnAM kSudrajantUnAM ca bahvarthAnAM baiIndaekArtho nityaM syAt / azvaratham / yUkAlikSam // 134 // phalasya jaatau| 3 / 1 / 135 / phalavAcinAM bahvarthAnAM jAtau InddhaekArtho nityaM syAt / badarAmalakam / jAtAviti kim / etAni badarAmalakAni santi // 135 // apraannipshcaadeH|3|1|136 / prANibhyaH pazvAdisUtroktebhyazca ye'nyadravyavAcinasteSAM jAtyarthAnAm svairdandraekArthaH / syAt / ArAzastri / jAtAvityeva / sahyabindhyau / prANAdivarjanaM kim / braahmnnksstriyvishudraaH| brAhmaNakSatriyavidazudram / gomahiSau / gomahiSam / plakSanyagrodhau / plakSanyagrodham / azvarathau / azvaratham / vadarAmalake / badarAmalakam // 136 // prANituryAGgANAm / 3 / 1 / 137 / prANitUryayoraGgArthAnAM svairdvandaekArthaH syAt / karNanAzikam / mAIGgikapANavikam / vairityeva / pANigRdhrau // 137 / / crnnsysthenno'dytnyaamnuvaad|3|1|138|| caraNAH kaThAdayaH / tadAcinAmadyatanyAM yau stheNI tayoH kartRtvena sambandhinAM sthairddhando'nuvAdaviSaye ekArthaH syAt / pratyaSThAt kaThakAlApam / udagAt kaThakauthumam / anuvAdaiti kim / udaguH kaThakAlApAH aprasiddhaM kathayanti // 138 //
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuttiH / 143 aliibe'dhvryukrtoH| 3 / 1 / 139 / adhvaryuH yajurvedaH tadihitakratuvAcinAM svairdvandaekArthaH syAt / nacedete klIbavRttayaH / azvimedham / aklIbaiti kim / gavAmayanAdityAnAmayane / adhvarSiti kim / iSuvanau / kratoriti kim / darzapaurNamAso // 139 // nikaTapAThasya / 3 / 1 / 140 / nikaTaH pATho yeSAmadhyetRNAM teSAM khairdvandaekArthaH syAt / padaka kramakam // 140 // "nityavairasya / 3 / 1 / 141 / nityaJjAtinibaddhaM vairaM yeSAM teSAM svairddhanddhaekArthaH syAt / ahina. . kulam / nityavairasyeti kim / devAsurAH / devAsuram // 141 // nadIdezapurAM viliGgAnAm / 3 / 1 / 142 / eSAM vividhaliGgAnAM svairdvandvaekArthaH syAt / gaGgAzoNam / kurukurukSetraM / mathurApATaliputram / viliGgAnAmiti kim / gnggaaymune|| pAtryazUdrasya / 3 / 1 / 143 / pAtrAhazudrAcinAM svairdvandaekArthaH syaat| takSAyaskAram / pAtreti kim / janagamabukkasAH // 143 // gvaashvaadiH|3|1|144 / ayaM dvandvaekArthaH syAt / gavAzvam / gavAvikam // 144 // na ddhipyaadiH|3|1|145 / dadhipaya Ayo dvandvaekArtho na syAt / ddhipysii| spirmdhunii|| saMkhyAne / 3 / 1 / 146 /
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya vatipadArthAnAM gaNanemadhye dvandaekArtho na syAt / dazagomahiSAH / bahavaH pANipAdAH // 146 // vAntike / 3 / 1 / 147 / aftpadArthAnAM saMkhyAnasya samIpe gamye dvandvaekArtho vA syAt / upadazam / gomahiSam / upadazAH / gomahiSAH // 147 // prathamoktaM prAk / 3 / 1 / 148 / atra samAsaprakaraNe prathamAntena yannirdiSTaM tat prAk syAt / AsannadazAH / saptagaGgam // 148 // rAjadantAdiSu 3 / 1 / 149 / eteSu samAseSvaprAptaprAnipAtaM prAk syAt / rAjadantaH / liptavAsitam / / 349 // / vizeSaNaM sarvvAdisaMkhyaM bahuvrIhau / 3 / 1 / 150 vizeSaNaM sarvAdisaMkhyAvAcica bahuvrIhau prAk syAt / citraguH / sarvazuklaH / dvikRSNaH // 150 // ktAH / 3 / 1 / 151 / 144 tAntaM sarve bahuvrIhau prAk syAt / kRtakaTaH // 151 // jAtikAlasukhAdernavA / 3 / 1 / 152 / jAteH kAlAt sukhAdibhyazca bahubrIhau kAntaM vA prAk syAt / zAGgarajagdhI / jagdhazAGgarA / mAsajAtA / jAtamAsA / sukhajAtA / jAtasukhA / duHkhahInA / hInaduHkhA // 152 // AhitAgnyAdiSu / 3 / 1 / 153 // eSu bahuvrIhiSu ktAntaM vA prAk syAt / AhitAgniH / agnyAhitaH / jAtadantaH / dantajAtaH / / 153 / /
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuttiH| praharaNAt / 3 / 1 / 154 / praharaNArthAt ktAntaM bahuvIhau vA prAk syAt / udyatAsiH / asyudyataH / / 154 // na sptmiindvaadibhyshc|3|1|155| indAdeH praharaNArthAca prAk saptamyantaM behuvIhI na syAt / indu. mauliH / padmanAbhaH / asipANiH // 155 // . gaDvAdibhyaH / 3 / 1 / 156 / gajhAdibhyo bahuvrIhau saptamyantaM prAk vA syAt / kaNThegaDaH / gaDukaNThaH / madhyegumaH / gurumadhyaH // 956 // priyH|3|1 / 157 / ayaM bahuvrIhau prAk vA syAt / priyaguDaH / guDapriyaH // 157 // kaDArAdayaH krmdhaarye|3|1|158| ete karmadhAraye prAk vA syuH / kddaarjaiminiH| jaiminikaDAraH / kANadroNaH / droNakANaH // 258 // dharmArthAdiSu dvandve / 3 / 1 / 159 / eSu dvandveSvaprAptaprAktvaM vA prAk syAt / dhammArtho / arthadharmoM / zabdArthoM / arthazabdau // 159 / / laghvakSarAsakhIdutsvarAdyadalpasvarAya' mekam / 3 / 1 / 160 / laghvakSaraM sakhivajeMdudantaM svarAdhakArAntamalpasvaraM pUjyavAci caikaM danddhe prAk syAt / zarazIrSam / agnISomau / vAyutoyam / asakhIti
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya kim / sutasakhAyau / astrazastram / plakSanyagrodhau / zraddhAmadhe / laghvAditi kim / kukkuTamayUrau / mayUrakukkuTau / ekamiti kim / zaMkhadundubhivINAH / dvandvaityeva / vispaSTapaTuH // 160 // mAsavarNabhrAtra'nupUrvam / 3 / 1 / 161 / etadvAci dvandve'nupUrva prAk syAt / phaalgunctrau| braahmnnksstriyauN| brAhmaNakSatriyavaizyAH / baladevavAsudevau // 461 // bhartutulyasvaram / 3 / 1 / 162 / nakSatra vAci tulyasvaraM dvande'nupUrva prAk syAt / ashviniibhrnniikRttikaaH| hemntshishirvsntaaH| tulyasvaraiti kim |aadiimRgshirsii| prISmavasantau // 162 // saMkhyA samAse / 3 / 1 / 163 / samAsamAtre saMkhyAvAcyanupUrva prAk syAt / ditrAH / dizatI ekAdaza // 163 // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnakhopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau tRtIyasyAdhyAyasya prathamaH pAdaH smaaptH|3|1||
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopaalputiH| arham parasparA'nyonyetaretarasyAm syAdervA / puMsi / 3 / 2 / 1 / eSAmavRttInAM syAderAm vA syAt / ime sakhyau kule vA parasparAM parasparaM anyonyAM anyonyaM itaretarAM itarataraM bhojayataH / AbhiH sakhIbhiH kulairvA parasparAM paraspareNa anyonyAM anyonena itaretarAM itaretareNa bhojyate / apuMsIti kim / ime narAH parasparaM bhojayanti // 1 // amavyayIbhAvasyAto'paJcamyAH / 3 / 2 / 2 / adantasyAvyayIbhAvasya syAderam syAt / natu pnycmyaaH| upakumbhamasti / upakumbhaM dehi / avyayIbhAvasyeti kim / priyopakumbho'yam / ataiti kim / adhistri / apaJcamyA iti kim / upakumbhAt // 2 // vA tRtIyAyAH / 3 / 2 / 3 / adantasyAvyayIbhAvasya tRtIyAyA am vA syAt / kinna upakumbham / kinna upakumbhena / avyayIbhAvasyeti kim / priyopakumbhena // saptamyA vA / 3 / 2 / 4 / adantasyAvyayIbhAvasya saptamyA amvA syAt / upakumbham / upakumbhe nidhehi / avyayIbhAvasyetyeva / priyopakumbhe // 4 // RddhanadIvaMzyasya / 3 / 2 / 5 / etadantasyAvyayIbhAvasyAdantasya saptamyA am nityaM syAt / sumagadham / unmattagaGgam / ekaviMzatibhAradvAjaM vasati // 5 // anato lapa / 3 / 2 / 6 /
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' hemazabdAnuzAsanastha 1 adantavarjasyAvyayIbhAvasya syAderlup syAt / upavadhu | upakartR / anataiti kim / upakumbhAt / avyayIbhAvasyatyeva / priyopavadhuH // 6 // avyayasya / 3 / 2 / 7 / avyayasya sAderlup syAt / svaH / prAtaH / avyasyeti kim / atyuccaisaH // 7 // aikArthye / 3 / 2 / 8 / aikArthyamaikapadyaM tannimittasya syAderlup syAt / citraguH / putrIyati / aupagavaH / ataeva lubvidhAnAnnAma nAmnetyuktAvapi syAdyantAnAM samAsaH syAt / aikArthya iti kim / citrA gAvo yasyetyAdi - vAkye mAbhUt // 8 // na nAmyekasvarAt khityuttarapade 'maH / 3 / 2 / 9 / samAsArambhakamantyaM padamuttarapadaM tasmin khit pratyayAnte uttarapade pare nAmyantAdekasvarAtpUrvapadAtparasyAmo lub na syAt / striyaMmanyaH / nAvamanyaH / nAmIti kim / kSmaMmanyaH / ekasvarAditi kim / vadhuM - manyaH / khitIti kim / strImAnI // 9 // asattve iseH / 3 / 2 / 10 / asattve vihitasya Gaseruttarapade pare lub na syAt / stokAnmuktaH / asattvaiti kim / stokabhayam | uttarapadaityeva / niHstokaH // 10 // brAhmaNAcchaMsI / 3 / 2 / 11 / atrasamAse ise bhAvo nipAtyate / brAhmaNAcchaMsinau / nipAtanAdRtvigvizeSAdanyatra laMbeva / brAhmaNazaMsinI strI // 11 //
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ khopjhlghuttiH| ojo'JjaHsaha nstmstpsssttH|3|2|12 ebhyaH parasya TAvacanasyottarapade pare lub na syAt / ojasAkRtam / aJjasAkRtam / sahasAkRtam / ambhasAkRtam / tamasAkRtam / tapasAkRtam / Taiti kim ojo bhaavH|| 12 // punyjnusso'nujaandhe|3|2|13 / puJjanubhA parasya To yathAsaMkhyamanuje'ndhe cottarapade lub na syAt / puMsA'nujaH / januSA'ndhaH / ityeva / pumanujA // 13 // AtmanaH puurnne|3|2|14| asmAtparasya TaH pUraNapratyayAnta uttarapade lub na syAt / AtmanAdvitIyaH / AtmanASaSThaH // 14 // manazcAjJAyini / 3 / 2 / 15 / manasaH Atmanazca parasya TaAjJAyinyuttarapade lub na syAt / manasAjJAyI / AtmanAzAyI // 15 // * nAmni / 3 / 2 / 16 / manasaH parasya TaH saMjJAviSaye uttarapade pare lub na syAt / manasAdevI / nAmnIti kim / manodattA kanyA // 16 // parAtmabhyAM DeH / 3 / 2 / 17 / AbhyAM parasya vacanasyottarapade pare nAnilub na syAt / parasmaipadam / Atmanepadam / nAmnItyeva / parahitam // 17 // advayaJjanAtsaptamyAbahulam / 3 / 2 / 18 / adantAdayaJjanAntAca parasyAH saptamyA bahulaM nAmni luba na syAt / araNyetilakAH / yudhisstthirH| advayajanAditi kim / bhuumipaashH| nAmnItyeva / tIrthakAkaH // 18 //
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ haima zabdAnuzAsanasya prAkkArasya vyaJjane / 3 / 2 / 19 / rAjalabhyo rakSAnirdezaH kAraH prAcAM deze yaH kAraH tasya saMjJAyAM gamyamAnayAmadvayaJjanAtparasyAH saptamyA vyaJjanAdAvuttarapade luba na syAMt / mukuTekArSApaNaH / samidhimASakaH / prAgiti kisa / yUthapazuH udIcAmayaM na prAcAM / kAraiti kim | abhyarhitapazuH / vyaJjanaiti kim | avikaToraNaH // 19 // 150 tatpuruSe kRtiH / 3 / 2 / 20 / advayaJjanAtparasyAH saptamyAH kRdante uttarapade tatpuruSe luba na syAt / stamberamaH / bhasmanihutam / tatpuruSaiti kim / dhanvakArakaH / advayaJjanAdityeva / kurucaraH // 20 // madhyAntAd gurau / 3 / 2 / 21 / AbhyAM parasyAH saptamyA gurAvuttarapade luba na syAt / madhyeguruH / anteguruH // 21 // amUrddhamastakAtsvAGgAdakAme / 3 / 2 / 22 / mUrddhamastaka vajatsvAGgavAcino'dvyaJjanAtparasyAH saptamyAH kAmavarje uttarapade luba na syAt / kaNThekAlaH / amUrddhamastakAditi kim / mUrddhazikhaH mastakazikhaH / akAmaiti kim / sukhakAmaH // 22 // bandhe ghaJi navA / 3 / 2 / 23 / bandhe ghaJante uttarapade advyaJjanAtparasyAH saptamyA lubvA na PR . kiyaa| "
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopddlghuvRttiH| 151 advyaJjanAntAtkAlavAcinaH parasyAH saptamyAstanAdipratyayeSu kAleSuttarapade vA lub na syAt / puurvaahntnH| pUrvAhnatanaH / pUrvAhnatarAm / pUrvAhnatare / pUrvAhnatamAm / pUrvAhnatama / pUrvAhnakAle / pUrvAhnakAle / kAlAditi kim / zuklatare / zuklatame / advayaJjanAdityeva / rAtritarAyAm // 24 // shyvaasivaasessvkaalaat|3|2|25| akAlavAcino'vyaJjanAtparasyAH saptamyA ekUttarapadeSu lub vAna syAt / bileshyH| bilshyH| vnevaasii| vnvaasii| graamevaasH| graamvaasH| akAlAditi kim / pUrvAhnazayaH // 25 // varSakSaravarApsaraHzaroromanaso je|3|2|26| ebhyaH parasyAH saptamyA je uttarapade lubvA na syAt / varSejaH / vrssjH| kssrejH| kssrjH| varejaH / varajaH / apsujam / abjam / sarasijam / sarojam / zarejam / zarajam / urasijaH / urojaH / manasijaH / 'nojaH // 27 // dhupraavRttvssaashrtkaalaat|3|2|27| ebhyaH parasyAH saptamyA je uttarapade lub na syAt / divijaH / prAvRSijaH / varSAsujaH / shrdijH| kAlejaH // 27 // apo yyonimticre|3|2|28|| apaH parasyAH saptamyA ye pratyaye yonyAdau ca uttarapade lub na syAt / apsavyaH / apsuyoniH / apsumtiH| apsucaraH // 28 // nesiddhasthe / 3 / 2 / 29 / inpratyayAnte siddhasthayozcottarapadayona lub na syAt / bhvtyevetyrthH| sthaNDilavartI / saangkaashysiddhH| samasthaH // 29 //
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 haimazabdAnuzAsanasya - SaSThayAH kSepe / 3 / 2 / 30 / ' ' uttarapade pare kSepe gamye SaSThyA lub na syAt / caurasyakulam // 30 // putre vaa|3|2|31 / putra uttarapade kSepe SaSThayA lub vA na syAt / dAsyAHputraH / dAsIputraH // 31 // pazyadvAgdizo harayuktidaNDe / 3 / 2 / 32 // ebhyaH parasyAH SaSThayA yathAsaMkhyaM harAdAvuttarapade lub na syAt / pazyatoharaH / vAcoyuktiH / dizodaNDaH // 32 // adso'kaaynnnoH|3|2|33| adasaH parasyAH SaSThyA akaz viSaye uttarapade AyanaNi ca pare lub na syAt / AmuSyaputrikA / AmuSyAyaNaH // 33 // devAnAM priyaH / 3 / 2 / 34 / atra SaSThayA lub na syAt / devAnAMpriyaH // 34 // zepapucchalAGgaleSu nAmni shunH|3|2|35| . zunaH parasyAH SaSThayAH zepAdAvuttarapade saMjJAyAM lub na syAt / zunaHzeSaH / zunaHpucchaH / zunolAGgulakaH // 35 // vAcaspativAstoSpatidivaspatidivo daasm|3|2|36| ... ete samAsAH SaSThyalupi nipAtyante nAni / vAcaspatiH / vAstoSpatiH / divaspatiH / divodAsaH // 36 //
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / RtAM vidyAyonisambandhe 3 / 2 / 37 RdantAnAM vidyayA yonyA vA kRte sambandhe hetau sati pravRttAnAM SaSTyAstatraiva hetau sati pravRtte uttarapade lub na syAt / hotuHputraH / pituH putraH / piturantevAsI / RtAmiti kim| AcAryaputraH / vidyAyonisambandha iti kim / bhartRgRham // 37 // 153 svasRpatyorvA / 3 / 2 / 38 / vidyAyonisambandhanimittAnAmRdantAnAM SaSThayAH svasRpatyoruttarapadayoryonisambandhanimittayorluk vA na syAt / hotuHsvasA / hotRsvasA / svasuH patiH / svasRpatiH / vidyAyonisambandhaityeva / bhartRsvasA / hotRpatiH // 38 // Advandve / 3 / 2 / 39 / vidyAyonisambandhanimittAnAmRdantAnAM yodvandvastasmin satyuttarapade pUrvapadasyAsssyAt / hotApotArau / mAtApitarau / RtAmityeva / guruziSyau / vidyAyonisambandhaityeva / kartRkArayitArau // 39 // putre / 3 / 2 / 40 / putre uttarapade vidyAyonisambandhAnAmRdantAnAM dvandve AH syAt / mAtAputrau / hotAputrau // 40 // vedasahazrutA'vAyudevatAnAm / 3 / 2 / 41 / eSAM dvandve pUrvapadasyottarapade AH syAt / indrAso mau / vedeti kim / brahmaprajApatI / saheti kim / viSNuzakau / zruteti kim / candrasUryau / vAyuvarjanaM kim / vAkhanI / devatAnAmiti kim / yUpacakhAlau // 41 // IH SomavaruNe 'gneH / 3 / 2 / 42 / vedasahazrutA vAyudevatAnAM dvandve Some varuNe cottarapade 'gnerI H syAt / Someti nirdezAdIyoge SatvaM ca / agnISomau / agnIvaruNau / devatA huncha ityeva / agnisamau baTU // 42 // 20
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanasya irvRddhimatyaviSNau / 3 / 2 / 43 / viSNuvarje vRddhimatyuttarapade devatAbande agneriH syAt / agnivaarunniimnddvaahiimaalbhet| vRddhimatIti kim / agnIvaruNau / aviSNAviti kim / AgnAvaiSNavaM caruM nirvapet // 43 // divo dyaavaa|3|2|44| devatAdvande diva uttarapade dyAveti syAt / dyAvAbhUmI // 44 // divasa divaH pRthivyAM vA / 3 / 2 / 45 // devatAdvandve divaH pRthivyAmuttarapade etau vA syAtAm / divaspRthivyau / divaH pRthivyau / dyAvApRthivyau // 45 // - uSAsoSasaH / 3 / 2 / 46 / devatAindre uSasa uttarapade uSAsA syAt / upAsAsUryam // 46 // mAtarapitaraM vA / 3 / 2 / 47 / mAtRpitroH pUrvottarapadayoIndre Rto'ro vA nipAtyate / mAtarapitarayoH / mAtApitroH // 47 // vrcskaadissvvskraadyH| 3 / 2 / 48 / ___ eSvartheSvete kRtazaSasAdyuttarapadAH sAdhavaH syuH| avaskaro'nnamalam / avakaro 'nyH| apaskarorathAGgam / apakaro'nyaH // 48 // parataH strI pumvat stryekaarthe'n|3|2|49| paratovizeSyavazAt strIliGgaH strIvRttAvekArthe uttarapade pumvatsyAt / ntuungntH| darzanIyabhAryaHparataiti kim / dronniibhaaryH| strIti kim|khlpudRssttiH| stryekArthyaiti kim / gRhinniinetrH| klyaanniimaataa|anuudditi kim| karabhorUbhAryaH // 49 //
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopaaldhuvRttiH| kyaGmAnipittaddhite / 3 / 2 / 50 / kyaGi mAnini cottarapade pittaddhite ca parataH striliGgo'nUG pumbatsyAt / zyetAyate / darzanIyamAnyayamasyAH / ajayaM yUtham // 50 // jAtizca Nitaddhitayasvare / 3 / 2 / 51 / anyAH parataH strIjAtizca Nau pratyaye yAdau svarAdau ca taddhite viSayabhUte pumvatsyAt anuung| paTayati / etyH| bhAvatkam / jaatiH| daardyH| gArgaH / taddhiteti kim / hastinIyati / hastinyaH // 51 // eye'gnaayii|3|2|52| eyapratyaye 'gnAyyeca parataH strI pumbat syAt / aagneyH| pUrveNa siddhe niyamAmidam / zyaineyaH // 52 // nApriyAdau / 3 / 2 / 53 / ap pratyayAnte stryekArthe uttarapade priyAdau ca parataH strI pumvanna syAt / kalyANIpaJcamA raatryH| klyaanniipriyH| apriyAdAvitikim / kalyANapaJcamIkA pakSaH // 53 // tddhitaakkopaantypuurnnyaakhyaaH|3|2|54|| taddhitasyAkapratyayasya ca kaupAntyoyAsAM tAH pUraNapratyayAntAH saMjJA. zca parataH strI pumvanna syuH / mdrikaamaaryH|kaarikaabhaaryH| paJcamIbhAryaH / dattAbhAryaH / taddhitAketi kim / pAkabhAryaH // 54 // . taddhitaH svaravRddhiheturaraktavikAre / 3 / 2 / 55 / ___ raktavikArAbhyAma'nyArthaH svaravRddhiheturyastaddhitastadantaH parataH strI. pumvanna syAt / maathuriibhaaryH| svareti kim / vaiyAkaraNabhAryaH / vRddhihetu
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153. haima zabdAnuzAsanasya riti kim / arddhaprasthabhAryaH / araktavikAraiti kim / kASAyavRhatikaH / lauheSaH // 55 // svAGgAnGIrjAtizcA'mAnini / 3 / 2 / 56 / strAGgAdyoGIstadantojAtivAcI ca parataH strI pumvanna syAt natu mAnini / dIrghakezIbhAryaH / kaThIbhAryaH / zUdrAbhAryaH / svAGgAditi kim / paTubhAryaH / amAninIti kim / dIrghakezamAninI // 56 // pumvatkarmmadhAraye / 3 / 2 / 57 / parataH strI anUG karmmadhAraye sati stryekArthye uttarapade pare pumvat syAt / kalyANapriyA / madrakabhAryA / mAthuravRndArikA / candramukhavRndArikA / anUGityeva / brahmabandhUvRndArikA // 57 // riti / 3 / 2 / 58 / parataH strI anUGa riti pratyaye pumvatsyAt / paTujAtIyA / kaThadezIyA // 58 // svateguNaH / 3 / 2 / 59 / parataH stryanUGa guNavacanastvatayoH pratyayayoH pumvatsyAt / patvam / paTutA / guNaiti kim | kaThItvam / / 59 / / cvau kacit / 3 / 2 / 60 / parataH stryanUG kvacit pumvatsyAt / mahadbhUtA kanyA / kvaciditi kim / gomatIbhUtA // 60 // sarvAdayo'syAdau / 3 / 2 / 61 / sarvAdiH parataH strI pumvatsyAt natu syAdau / sarvastriyaH / bhavatputraH / asyAdAviti kim / sarvasyai // 61 // mRgakSIrAdiSu vA / 3 / 2 / 62 /
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 157 eSu samAseSu parataH strI uttarapade pumvadvA syAt / mRgakSIram / mRgIkSIram / kAkazAvaH / kAkIzAvaH // 62 // RdudittaratamarUpakalpabruvacelaGgotramatahate vA hrasvazca / 3 / 2 / 63 / RduditparataH strI tarAdiSu pratyayeSu bruvAdau ca stryekArthe uttarapade svAntaH pumvacca vA syAt / pacantitarA / pacattarA / pacantItarA / zreyasitarA / zreyastarA / zreyasItarA / pacantitamA / pacattamA / pacantItamA / zreyasitamA / zreyastamA / zreyasItamA / pacantirUpA / pacadrUpA / pacantIrUpA / viduSirUpA / vidvadrUpA / viduSIrUpA / pacantikalpA / pacatkalpA / pacantIkalpA / viduSikalpA / vidvatkalpA / viduSIkalpA / zreyasikalpA | zreyaskalpA / zreyasIkalpA / pacantibuvA / pacadbhuvA / pacantI buvA | zreyasivA / zreyobuvA / zreyasIbuvA / pacanti celI / pacacelI / pacantIcelI / zreyasicalI / zreyazcalI / zreyasIcelI / pacantigotrA | pacadgotrA / pacantIgotrA | zreyasigotrA / zreyogotrA / zreyasIgotrA / pacantimatA / pacanmatA / pacantImatA / zreyasimatA / zreyomatA / zreyasI matA / pacantitA / pacaddhatA / pacantIhatA / zreyasihatA / zreyohatA / zreyasIhatA // 63 // ngyH| 3 / 2 / 64 / GayantAyAH parataH striyAstarAdiSu pratyayeSu bruvAdiSu cottarapadeSu ekArye hasvaH syAt / gauritarA / gauritamA / narttakirUpA / kumArikalpA / brAhmaNivA / gArgicelI / brAhmaNigotrA / gArgimatA / gaurihatA // bhogavadraurimatornAmni / 3 / 2 / 65 / anayorjyentayoH saMjJAyAM tarAdiSu pratyayeSu bruvAdau cottarapade ekArthe hrasvaH syAt / bhogavatitarA / gaurimatitamA / bhogavatirUpA /
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya gaurimatikalpA / bhogavatibruvA / gaurimaticelI / bhogavatigotrA / gaurimatimatA / bhogavatihatA / nAmnIti kim / bhogavatitarA / bhogavattarA / bhogavatItarA // 65 // navaikasvarANAm / 3 / 2 / 66 / ekasvarasya yantasya tarAdau pratyaye vAdau cottarapade stryekArthe vA svaH syAt / stritarA / strItarA / jJitarA / jJItarA / jJitamA / jJItamA / zibruvA / jJIbruvA / ekasvarANAmiti kim / kuTItarA // 66 // UGaH / 3 / 2 / 67 / 158 UGantasya tarAdau cottarapade stryekA vA hrasvaH syAt / brahmabandhutarA / brahmabandhUtarA / kadrubruvA | kabruvA // 67 // 1 mahataH karaghAsaviziSTe DAH / 3 / 2 / 68 / karAdAvuttarapade mahato DA vA syAt / mahAkaraH / mahatkaraH / mahAghAsaH / mahavAsaH / mahAviziSTaH / mahadviziSTaH // 68 // striyAm / 3 / 2 / 69 / strIvRttermahataH karAdAvuttarapade nityaM DAH syAt / mhaakrH| mahAghAsaH | mahAviziSTaH // 69 // jAtIyaikArthe'cceH / 3 / 2 / 70 / mahato'ccantasya jAtIyari ekArthye cottarapade DAH syAt / mahAjAtIyaH / mahAvIraH / jAtIyaikArthya iti kim / mahattaraH / acceriti kim / mahadbhUtA kanyA // 70 // na pumvanniSedhe / 3 / 2 / 71 / mahataH pumvanniSedhaviSaye uttarapade DA na syAt / mahatIpriyaH // 71 //
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopaalprvRttiH| icyasvare dIrghaAcca / 3 / 2 / 72 / ijante'svarAdAvuttarapade pUrvapadasya dIrghatvaM Aca syAt / muSTI muSTi / muSTAmuSTi / asvaraiti kim / asyasi // 72 // haviSyaSTanaH kapAle / 3 / 2 / 73 / haviSyarthe kapAle uttarapade'STanodIrghaH syAt / aSTAkapAlaM haviH / haviSIti kim / aSTakapAlam / kapAlaiti kim / aSTapAtraM hviH||73|| gavi yukte / 3 / 2 / 74 / yukterthe gavyuttarapade 'STanodIrghaH syAt / aSTAgavaM zakaTam / yuktaiti kim / assttgushcaitrH|| 74 // - nAmni / 3 / 2 / 75 / / aSTana uttarapade saMjJAyAM dIrghaH syAt / aSTApadaH kailAzaH / nAmnIti kim / aSTadaMSTraH // 75 // koTaramizrakasidhakapuragasArikasya vnne| 3 / 2 / 76 / eSAM kRtaNave vane uttarapade saMjJAyAM dIrghaH syAt / koTarAvaNam / mizrakAvaNam / sidhrakAvaNam / puragAvaNam / sArikAvaNam // 76 // aJjanAdInAM girau / 3 / 2 / 77 / __eSAM girAvuttarapade nAmni dIrghaH syAt / aJjanAgiriH / kukkuTAgiriH // 77 // anajirAdibahusvarazarAdInAM mtau|3|2|78|
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya ajirAdivarjabahuvarANAM zarAdInAM ca mato pratyaye nAmni dIrghaH syAt / udumbarAvatI / zarAvatI / vaMzAvatI / anajirAdIti kim / ajiravatI / hiraNyavatI // 78 // RSau vizvasya mitre / 3 / 2 / 79 / RSAvarthe mitre uttarapade vizvasya nAmni dIrghaH syAt / vishvaamitrH|| nre|3|2|80| nare uttarapade nAmni vizvasya dIrghaH syAt / vizvAnaraH kazcit // vsuraattoH|3|2|81 / anayoruttarapadayorvizvasya dIrghaH syAt / vizvAvasuH / vizvArAT // balacyapitrAdeH / 3 / 2 / 82 / balacpratyaye pitrAdivarjAnAM dIrghaH syAt / AsutIvalaH / apitrAderiti kim / pitRblH| mAtRbalaH / / 82 // citeH kaci / 3 / 2 / 83 / . citeH kaci dIrghaH syAt / ekacitIkaH // 83 // khAmicihnasyA'viSTA'STapaJcabhinnachinnacchidrazruvasvastikasya krnne|3|2|84| khAmI cihnayate yena tadvAcinoviSTAdivarjasya karNe uttarapade dIrghaH syAt / dAnAkarNaH pazuH / svAmicihnasyati kim / lambakarNaH viSTAdivarjanaM kim / viSTakarNaH / aSTakarNaH // 84 // gatikArakasya nahivRtivRSivyadhiruci_ sahitanau kau / 3 / 2 / 85 /
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalanuvRttiH / 151 gatikArakayornahyAdau vivante uttarapade dIrghaH syAt / upAnat / nIvRt / prAvRT / zvAvit / nIruk / RtISaT / priitt| jalAsaT // 85 // ghaJyupasargasya bahulam / 3 / 2 / 86 / ghaJante uttarapade upasargasya bahulaM dIrghaH syAt / nIkledaH / nIvAraH / bAhulakAt kacidrA / pratIvezaH / prativezaH / kacinna / viSAdaH / niSAdaH // 86 // nAminaH kAze / 3 / 2 / 87 / nAmyantasyopasargasyAjante kAze uttarapade dIrghaH syAt / nIkAzaH / vIkAzaH / nAminaiti kim / prakAzaH // 87 // dasti / 3 / 2 / 88 / do yastAdirAdezastasmin pare nAmyantasyopasargasya dIrghaH syAt / nItam / vIttam / daiti kim / vitIrNam / tIti kim / sudattam // 88 // apIlvAdevahe / 3 / 2 / 89 / pIlvAdivarjasya nAmyantasya vahe uttarapade dIrghaH syAt / RSIvaham / munIvaham | apIlvAderiti kim | pIluvaham / dAruvaham // 89 // zunaH / 3 / 2 / 90 / asyottarapade dIrghaH syAt / zvAdantaH / zvAvarAham // 90 // ekAdaza SoDaza SoDaSoDhA SaDDhA / 3 / 2 / 91 | ekAdayodazAdiSu kRtadIrghatvAdayonipAtyante / ekAdaza / SoDaza / SaTdantA asya SoDan / SoDhA / SaDDhA // 91 // dvitryaSTAnAM dvAtrayo'STAH prAkzatAdana 21
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya zItibahutrIhau / 3 / 2 / 92 / eSoM yathAsaMkhyamete pAkazatAt saMkhyAyAmutrapade syunatvazItI bahuvrIhiviSaye ca / dvAdaza / tryoviNshtiH| aSTAtriMzat / prAkzatAditi kim / dizatam / trizatam / aSTasahasram / anazItibahuvrIhAviti kima / yazItiH / dvitrAH // 12 // catvAriMzadAdau vA / 3 / 2 / 93 / divyaSTAnAM prAkzatAcatvAriMzadAdAvuttarapade yathAsaMkhyaM dAtrayo'STA vA syuH anazItibahuvrIhau / dAcatvAriMzat / dvicatvAriMzat / ayazcatvAriMzat / tricatvAriMzat / aSTAcatvAriMzat / aSTacatvAriMzat // 93 // hRdayasya hallAsalekhANye / 3 / 2 / 94| asya lAsalekhayoruttarapadayoraNi ye capratyaye hRt syAt / hllaasH| hallekhaH / hAIm / hRdyaH // 94 // padaH pAdasyAjyAtigopahate / 3 / 2 / 95 / pAdasyAjyAdAvuttarapade padaH syAt / padAjiH / padAtiH / pdgH| padopahataH // 95 // himahatikASiye pad / 3 / 2 / 96 / himAdAvuttarapade ye ca pratyaye pAdastha pad syAt / padimam |pddhtiH| patkASI / padyAH, zarkarAH // 96 // RcaH zasi / 3 / 2 / 97 / RcAM pAdasya zAdau zaspratyaye pad syAt / pacchogAyatrIM zaMsati / caiti kim / pAdazaH zlokaM vkti| diHzapAgat syAdizasi na syAt / RcaH pAdAna pazya // 97 //
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAsikAyA ye pratyAvarNaiti kim / 01 / svopAlakRti zabdaniSkaghoSamizre vaa|3|2|98| zabdAdAvuttarapade pAdasya pad vA syAt / pacchabdaH / pAdazabdaH / pnisskHpaadnisskH| pdghossH|paadghossH / panmizraH paadmishrH||18|| nas nAsikAyAstaH kSudre / 3 / 2 / 99 / nAsikAyAstaspratyaye kSudra cottarapade. nas syAt / nastaH / nA kSudraH // 99 // ye'vaNe / 3 / 2 / 100 / nAsikAyA ye pratyaye varNAdanyatrArthe nas syAt / nasyam / yati kim / nAsikyaM puram / avarNaiti kim / nAsikyo varNaH // 100 / zirasaH zIrSan / 3 / 2 / 101 / zirasAye pratyaye zIrSan syAt / zIrSaNyaH svaraH / zIrSaNyaM tailam / yaityeva / zirastaH / zirasyati // 101 // keze vaa|3|2|102| zirasaH kezaviSaye ye pratyaye zIrSan vA syAtU / zIrSaNyA, zirasyAH kezAH // 102 // zIrSaH svare taddhite / 3 / 2 / 103 / zirasaH svarAdau taddhite zirSaH syAt / haastishiissiH| zISikA / / udakasyodaH pessNdhivaasvaahne|3|2|104| udakasya peSamAdAvRttaspaDhe udaH syAt / upe pitATa udavirghaTaH / udavAsaH / udavAhanaH // 104 // vaikavyaJjane pUrye / 3121105 //
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ ImazabdAnuzAsanasya udakasyAsaMyukta vyaJjanAdau pUryamANArthe uttarapade udo vA syAt / udakumbhaH / udakakumbhaH / vyaJjanaiti kim / udakAmatram | eketi kim / udakasthAlam / pUryaiti kim / udakadezaH // 105 // manthaudanasaktuvinduvajrabhArahAravIvadhagAhe 154 vA / 3 / 2 / 106 / eSUttarapadeSu udakasyodo vA syAt / udamanthaH / udkmnthH| udaudnH| udakaudanaH / udaktaH / udakasaktaH / udabinduH / udakavinduH / udavajUH / udkvjrH| udbhaarH| udakabhAraH / udhaarH| udakahAraH / udavIvadhaH / udakavIvadhaH / udagAhaH / udakagAhaH // 106 // nAmnyuttarapadasya ca / 3 / 2 / 107 / udakasya pUrvapadasyottarapadasya ca saMjJAyAmudaH syAt / udameghaH / udavAhaH / udapAnam / udadhiH / lavaNodaH / kAlodaH // 107 // te lugvA / 3 / 2 / 108 / saMjJAviSaye pUrvottarapade lugvA syAt / devadattaH / devaH / dattaH ||108|| dvayantaranavarNopasargAdapa Ip / 3 / 2 / 109 / dvyantarbhyAmavarNAntavarjopasargebhyazca parasyApauttarapadasya IpU syAt / dvIpam / antarIpam / nIpam / samIpam / upasargAderiti kim / svApaH / anavarNeti kim / prApam / parApam // 109 // anordeze up / 3 / 2 / 110 / anoH parasyApodeze'rthe up syAt / anUpodeza dezaiti kim / anvIpaM vanam // 110 // khityanavyayA'ruSormo'ntohasva
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopaalaasH| zca / 3 / 2 / 11 / / svarAntasyAnavyayasyAruSazra khitpratyayAnte uttarapade mo'ntoyathAsambhavaM hasvAdazazca syaat| shNmnyH| kAliMmanyA |aruntdH / khitIti kim / jJamAnI / anavyayasyoti kim / doSAmanyamahaH // 111 // satyAgadAstoH kaare| 3 / 2 / 112 / ebhyaH kAre uttarapade mo'ntaH syAt / styngkaarH| agadavAraH / astuGkAraH // 112 // lokampRNamadhyandinA'nabhyAsa mityam / 3 / 2 / 113 / ete kRtapUrvapadamo'ntA nipAtyante / lokampRNaH / madhyandinam / anabhyAsamityaH // 113 // bhrASTrAgnerindhe / 3 / 2 / 114 / AbhyAmindhe uttarapade mo'ntaHsyAt / bhraassttrmindhH| amimindhaH / / agilaadgilgilgilyoH|3|2|115|| . gilAntavarjAt pUrvapadAtparogile gilagile cottarapade mo'ntaH syAt / timiliga timinilgilH| agilAditi kim / timiGgilagilaH // 115 // bhdrossnnaatkrnne|3|2|116 / AbhyAM paraH karaNe uttarapade mo'ntaH syAt / bhadraMkaraNam / uSNaMkaraNam // 119 // na vAkhitkRdante rAtreH / 3 / 2 / 117 /
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimandiAnuzAsanasya khije kRdante uttarapade pare rArmo'nto vA syAt / rAtrizcaraH / raatricrH| khiddharjanamiti kim / raatrimnymhH| kRdantaiti kim / rAtrisukham / antagrahaNaM kim / rAtrayitA // 117 // dheno vyAyAm / 3 / 2 / 118 / dheno vyAyAmuttarapade mo'ntovA syAt / dhenumbhavyA / dhenubhavyA // aSaSThItRtIyAdanyAdorthe / 3 / 2 / 119 / aSaSThayantAdatRtIyAntAccAnyAdarthe uttarapade d anto vA syAt / anyadarthaH / anyArthaH / SaSThyAdivarjanaM kim / anyasyAnyena vA'rtho' nyArthaH // 119 // AzIrAzAsthitAsthotsukoti rAge / 3 / 2 / 120 / evRttarapadeSu aSaSThItRtIyAdanyAi antaH syAt / anyadAzIH / anyadAzA / anyadAsthitaH / anydaasthaa|anydutsukH| anytiH| anyadrAgaH / aSaSThItRtIyAdityeva / anyasya anyena vA AzIH anyA zIH // 120 / / IyakArake / 3 / 2 / 121 / anyAdIye pratyaye kArake cottarapade dA'ntaH syAt / anydiiyH| anyatkArakaH // 121 // srvaadivissvgdevaadriHkkynycau|3|2|122| sarvAderviSvagdevAbhyAM ca parataH kibante azcAvuttarapade DadirantaH syAt / srvdiic| dvyvyng| kdryng| viSvadrayaG / devayaG / kIti kim / viSvagaM canam // 122 / /
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopaalpukRtiH| sahasamaH sdhismi|3|2|123 / anayoH sthAne kibante aJcAvuttarapade yathAsaMkhyaM sadhisamI syAtAm / sadhyaG / samyaG / kvayaJcAvityeva / sahAJcanam // 123 // tirasastiyati / 3 / 2 / 124 / akArAdau kibante'JcAvuttarapade tirasastiriH syAt / tiryaG / atIti kim / tirazvaH / / 124 // najat / 3 / 2 / 125 / uttarapade pare naJ aH syAt / acauraH panthAH / uttarapada ityeva / na muGkte // 125 / / tyAdau kssepe|3|2|126 / tyAdyante pade pare nindAyAM gamyamAnAyAM na a syAt / apapasi tvaM jAlma / kSepaiti kim / na pacati caitraH // 26 // nago'prANini vA / 3 / 2 / 127 / . aprANinyarthe nago vA nipAtyate / nagaH, agaH, giriH| aprANinIti kim / ago'yaM zItena // 127 // nakhAdayaH / 3 / 2 / 128 / ete akRtAkArAdyAdezA nipAtyante / nakhaH / nAsatyaH // 128 // an svare / 3 / 2 / 129 / svarAdAvuttarapade naJo'na syAt / ananto jinaH // 129 / koH kattatpuruSe / 3 / 2 / 130 / svarAdAvuttarapade kostatpuruSe kad syAt / kadavaH / tatpuruSa iti kim / phUTro deshH| svaraityeva / kubAhmaNaH // 137 11
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 haimazamdAnuzAsanaspa rthvde| 3 / 2 / 131 / - rathe vade cottarapade koH kad syAt / kadrathaH / kaddhadaH // 131 // - tRNe jAtau / 3 / 2 / 132 / jAtAvarthe tRNe uttarapade koH kad syAt / kattRNA, rohiSAkhyA tRNajAtiH // 132 // kadhi / 3 / 2 / 133 / koH kimo vA trAvuttarapade kad syAt / katrayaH // 133 // kA'kSapathoH / 3 / 2 / 134 / anayoruttarapadayoH koH kA syAt / kaakssH| kApatham // 134 // puruSe vA / 3 / 2 / 135 / puruSe uttarapade koHkA vA syAt / kApuruSaH / kupuruSaH // 135 // alpe / 3 / 2 / 136 / ISadarthasya koruttarapade kA syAt / kAmadhuram / kAccham // 136 // kAkavI voSNe / 3 / 2 / 137 / uSNe uttarapade koH kAkavauvA syAtAm / koSNam / koSNam / pakSe yathAprAptamiti / tatpuruSe / kaduSNam / bahuvrIhau / kUSNodezaH // 137 // kRtye 'vshymoluk|3|2|138 / kRtyAnte uttarapade 'vazyamoluk syAt / avazyakAryam / kRtyaiti kim / avazyaM lAvakaH // 139 // samastatahite vA / 3 / 2 / 139 /
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ tate hite cottarapade samo lug vA syAt / satatam / santatam |shi tam / saMhitam // 139 // tumazca manaHkAme / 3 / 2 / 140 / tumsamormanasi kAme cottarapade luk syAt / bhoktumanAma mnnukaamH| samanAH / sakAmaH // 140 // mAMsasyAnaDaghani paci nvaa|3|2|141 / anaDa ghaante pacAvuttarapade mAMsasya lugvA syAt / mAMspacanam / mAMsapacanam / mAMspAkaH / mAMsapAkaH // 141 // dizabdAttIrasya taarH|3|2|142| asmAtparasya tIrasyottarapadasya tAro vA syAt / dakSiNatAram / dakSiNatIram // 142 // sahasya so'nyArthe / 3 / 2 / 143 / uttarapade pare bahuvrIhI sahasya so vA syAt / saputraH / sahaputraH / anyArthaiti kim / sahajaH // 143 // nAmni / 3 / 2 / 144 / uttarapade pare bahuvrIhau sahasva saH saMjJAyAM syAt / sAzvatthaM vanam / anyArthaityeva / sahadevaH kuruH // 144 // adRshyaadhike| 3 / 2 / 145 / adRzyaM parokSamadhikamadhirUDhaM tadarthayoruttarapadayobahanIhI sahasya saH syAt / sAgniH kapotaH / sadroNA khArI // 145 // akAle'vyayIbhAve / 3 / 2 / 146 / akAlavAcinyuttarapade sahasyAvyayIbhAve sA syAt / sabama
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 haima zabdAnuzAsanasya sAdhUnAm | akAlaiti kim / sahapUrvAhna zete / avyayIbhAvaiti vi sahayudhvA // 146 // granthA'nte / 3 / 2 / 147 / etadvAcyuttarapade sahasyAvyayIbhAve saH syAt / sakalaM jyoti madhIte // 147 // nAziSya govatsahale / 3 / 2 / 148 / gavAdivarje uttarapade AziSi gamyAyAM sahasya so na syAt svasti gurave sahaziSyAya / AziSIti kim / saputraH / gavAdiva kim / svasti tubhyaM sagave / sahagave / savatsAya / sahavatsAya / sa kAya / sahahalAya // 148 // samAnasya dharmAdiSu / 3 / 2 / 149 / dharmAdAvuttarapade samAnasya saH syAt / sadharmA | sanAmA // 149 satrahmacArI / 3 / 2 / 150 / ayaM nipAtyate // 150 // dRgdRzadRkSe / 3 / 2 / 151 / eSUttarapadeSu samAnasya saH syAt / sadR / sadRzaH sadRkSaH // 151 / / anyatyadAderAH / 3 / 2 / 152 / anyasya tyadAdezca dRgAdAvuttarapade AH syAt / anyAdRka anyaadRshH| anyAdRkSaH | tyAdRk / tyAdRzaH / tyAdRkSaH / asmAdRk / asma dRzaH / asmAdRkSaH // 152 // idamitkI / 3 / 2 / 153 /
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH // 17-1 gAdAvuttarapade idaGkimau yathAsaGkhyAmItkIrUpau syAtAm / IdRk / IdRzaH / IdRkSaH / kIdRk / kIdRzaH / kIdRkSaH // 153 // anaJaH kvoyap / 3 / 2 / 154 / naJo'nyasmAdavyayAtpUrvapadAtparaM yaduttarapadaM tadavayavasya ktvoyaph syAt / prakRtya / anaJaiti kim / akRtvA / paramakRtvA / uttarapadasyetyeva / alaMkRtvA // 154 // pRSodarAdayaH / 3 / 2 / 155 / ete sAdhavaH syuH / pRSodaraH / balAhakaH / / 155 // vAvApyostanikrIdhAgnahorvapI / 3 / 2 / 156 | avasyopasargasya tanikriyorapezca dhAnnahoryathAsaGkhyaM vapI vA syAtAm / vataMsaH / avtNsH| vakrayaH / avakrayaH / pihitam / apihitam / pinaddham / apinam || 156 // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siDahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau tRtIyasyAdhyAyasya dvitIyaH pAdaH samAptaH /
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ arham vRddhirAraidaut / 3 / 3 / 1 / A Ara ai au ete pratyekaM vRddhiH syuH / mArTi / kAryam / nAyakA aupagavaH // 1 // guNo'redot / 3 / 3 / 2 / ar et ot ete pratyekaM guNaH syuH| kartA / cetaa| stotA // 2 // . kriyArthIdhAtuH / 3 / 3 / 3 / . kRtiH kriyA pUrvAparIbhUtA sArthoyasya sa dhAtuH syAt / bhavati / atti| gopAyati / jugupsate / pApacyate / putrakAmyati / muNDayati / javanaH // 3 // na praadirprtyyH|3|3|4| pAdirdhAtoravayavona syAt tataH paraeva dhAturityarthaH na cettataH paraH pratyayaH / abhyamanAyata / prAsAdIyat / prAdiriti kim / amahAputrIyat / apratyayaiti kim / autsukAyata // 4 // avau daadhaudaa|3|3|5| dAghArUpo dhAtU avitau dA syAtAm / dAm / praNidAtA / daicha / praNidayate / DudAMg / praNidadAti / doM / praNidyati / hu~ / praNidhayati / udhaaNm| praNidadhAti / avAviti kim |daa dAtaM brhiH|deNv / avadAtaMmukham // 5 // vartamAnA tiktas anti, siv thastha,miv ghas mas; te Ate ante, se Athe dhve,
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 haimazabdAnuzAsanasya 'e vahe mahe / 3 / 3 / 6 / imAni vacanAni vartamAnA syuH // 6 // saptamI yAt yAtAM yus, yAs yAtaM yAta, yAM yAva yAma; Ita IyAtAM Iran, IthAs IyAthAM IdhvaM, Iya Ivahi Imahi / 3 / 3 / 7 / imAni vacanAni saptamI syuH // 7 // paJcamI tuva tAM antu, hi taM ta, Aniv Avav Amav; tAM AtAM antAM, sva AthAM dhvaM, ai Avahaiv Ama hai / 3 / 3 / 8 / ImAni vacanAni paJcamI syuH // 8 // hyastanI div tAM an , siv taM ta, amv vama; ta AtAM anta,thAs AthAM dhvaM, i vahi mhi|3|3|9| imAni vacanAni zastanI syuH // 9 // etAH zitaH / 3 / 3 / 10 / etAzcatasraH shitonyyaaH| bhavati / bhavet / bhvtu| abhavat // 10 //
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopAlaputtiA 275 adyatanI di tAM an, si taM ta, am va ma; ta AtAM anta, thAs AthAM dhvaM,ivahi mahi / 3 / 3 / 11 / imAni vacanAni adyatanI syuH // 11 // parokSA Nav atus us, thav athus a, Nava va ma; e Ate ire, se Athe dhve, e vahe mhe|3|3|12| imAni vacanAni parIkSA syuH // 12 // AzIH kyAt kyAstAM kyAsus, kyAs kyAstaM kyAsta,kyAsaM kyAkhakyAsma;sISTa sIyAstAM sIran ,sISThAs sIyAsthAM sIdhvaM, sIya sIvahi sImahi / 3 / 3 / 13 / imAni vacanAni AzIH syuH // 13 // zvastanI tA tArau tAras, tAsi tAsthas tAstha, tAsmi tAsvas tAsmas; tA tArau tAras, tAse tAsAthe tAve, tAhe tAsvahe tAsmahe / 3 / 3 / 14 / imAni vacanAni zvastanI syuH // 14 // .
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemacandAnuzAsanasya bhaviSyantI syati syatas syanti, syasi syathas syatha, syAmi syAvas syAmas; ' syate syete syante, syase syethe syadhve, sye syAvahe syAmahe 3 / 3 / 15 / . imAni vacanAni bhaviSyannI syuH // 16 // kriyAtipattiH syat syatAM syan, syas syataM syata,syaM syAva syAma; syata syetAM syanta, syathAs syethAM syadhvaM, sye syAvahi syaamaahi|3|3|16|| imAni vacanAni kriyAtipattiH syuH // 16 // trINi triinny'nyyussmdsmdi|3|3|11 sarvAsAM vibhaktInAM trINi trINi vacanAni anyasminnarthe yuSmadarthe'smadarthe ca vAcye yathAkramaM syuH / sa pacati |taupctH| te pacanti / pacate / pacete / pacante / vaM pacasi / yuvAM pcthH| yUyaM pacatha / pcse| pacethe / pacane / ahaM pacAmi / AvAM pacAvaH / vayaM pacAmaH / pce| pacAvahe / pacAmahe / evaM sarvAsa dvayayoga trayayogeca parAzrayamava vacanam / sa ca tvaM ca pacathaH / sa ca vaM cAhaM ca pacAmaH // 17 // ekadvibahuSu / 3 / 3 / 18 / anyAdiSu yAni trINi trINyuktAni tAnyekadibahuSvartheSu yathAsaGkhyaM syuH / sa pacati / tau pacataH / te pacantItyAdi // 18 // ,
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| navAdyAni zatRkasU ca parasmaipa dm|3|3|19| sarvavibhaktInAmAdyAni nava nava vacanAni zatRkasU ca parasmaipadAni syuH / ti / tam / anti / sin / thas / tha / miva / vas / mas / evaM sarvAsu // 19 // parANi kAnAnazau caatmnepdm|3|3|20| * sarvavibhaktInAM parANi nava nava vacanAni kAnAnazau cAtmanepapadAni syuH / te / Ate / ante / se / Athe / dhve / e| vhe| mahe / evaM sarvAsu // 20 // tatsApyAnApyAtkarmabhAve kRtyaktakhala zci / 3 / 3 / 21 / tadAtmanepadaM kRtyaktakhalAzca pratyayAH sakarmakAddhAtoH karmaNi akarmakAdavivakSitakarmakAca bhAve syuH| kriyate kaTazcaitreNa / cakrANaH / kriyamANaH / bhUyate tvyaa| bhuuymaanm| kriyate / mRdu pacyate / kAryaH / krtvyH| krnniiyH| deyH| kRtyaH kttstvyaa| zayitavyam / zayanIyam / zeyam / kAryam / karttavyam / krnniiym| deyam / kRtyam / tvayA kRtaH kttH| zayitam / kRtaM tvyaa| sukaraH kttstvyaa| suzayaM, sukaraM tvyaa| sukaTaM karANi vIraNAni / ISadADhayambhavaM bhavatA / sujJAnaM tattvaM muninaa| suglAnaM dInena / mAsaAsyate / mAsamAsyate // 21 // iGitaH kartari / 3 / 3 / 22 / idito Ditazca dhAtoH kartaryAtmanepadaM syAt / edhate / edhamAnaH / zete / zayAnaH // 22 //
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazagdAnuzAsanasya kriyAvyatihAre'gatihiMsAzabdArthahasoha vahazcAnanyo'nyArthe / 3 / 3 / 23 / anyacikIrSitAyAH kriyAyA anyena haraNaM karaNaM kriyAvyatihAraH tadarthAdgatihiMsAzabdArthahasvarjAddhAtohavahibhyAM ca kartaryAtmanepadaM syAt / natvanyonyetaretaraparasparazabdayoge / vyatilunate / vyatiharante / vyativahante mAram / kriyati kim / dravyavyatihAre mAmat / caitrasya dhAnyaM vyatilunanti / gatyarthAdivarjanaM kim / vyatisarpanti / vyatihiMsanti / vyatijalpanti / vyatihasanti / ananyonyArthaiti kim / parasparasya vyatilunanti / katarItyeva / tena bhAvakarmaNoH pUrveNaiva gatyAdibhyopi syAt / vyatigamyante grAmAH // 23 // nivishH|3|3|24| nervizaH kartaryAtmanepadaM syAt / nivizate // 24 // upasargAdasyoho vaa|3|3|25| upasargAtparAbhyAmasyatyUhibhyAM karttaryAtmanepadaM vA syAt / viparya: syate / viparyasyati / samUhate / samUhati // 25 // utsvarAdhujerayajJatatpAtre / 3 / 3 / 26 / udaH svarAntAcopasargAtparAyunakteH kartaryAtmanepadaM syAt nacedyajJe yattatpAtraM tadviSayoyujyarthaH syAt / udyuGkte / upayuGkte / utsvarAditi kim / saMyunakti / ayajJatatpAtraiti kim / dvandaM yajJapAtrANi prayunakti // 26 // privyvaakriyH|3|3|27| ebhya upasargebhyaH parAt krINAteH kartaryAtmanepadaM syAt / parikrIpa vikINIte / avakrINIte / upasargAdityeva / uparikINAti // 2 //
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / parAverjeH / 3 / 3 / 28 / AbhyAM parAjayateH karttaryAtmanepadaM syAt / parAjayate / vijayate / upasargAbhyAmityetra / bahu vijayati vanam // 28 // samaH kSNoH / 3 / 3 / 29 / 179 samaH parAt kSNauteH karttaryAtmanepadaM syAt / saMkSNute zastram / samaiti kim / kSNauti / upasargAdityeva / AyasaM kSNauti // 29 // apaskiraH / 3 / 3 / 30 / apAtkirateH sassadakAtkarttaryAtmanepadaM syAt / apaskirate vRSamohRSTaH / sassadanirdezaH kim / apakirati / apeti kim / upaskirati udazcaraH sApyAt / 3 / 3 / 31 / utpUrvAccareH sakarmakAtkarttayatmanepadaM syAt / mArgamuccarate / sApyAditi kim / bhrama uccarati // 31 // samastRtIyayA / 3 / 3 / 32 / sampUvIccare stRtIyAntena yoge karttaryAtmanepadaM syAt / azvenasaJcarate / tRtIyeti kim / ubhau lokau saJcarasi // 32 // krIDo'kUjane / 3 / 3 / 33 / kUjanamavyaktaH zabdastato'nyArthAtsaMpUrvAtkrIDateH karttaryAtmanepadaM syAt / saMkrIDate / sama ityeva / krIDati / akUjanaiti kima | saMtrI - Dantya'nAMsi // 33 // anvAGpareH / 3 / 3 / 34 / ebhyaH parAkrIDateH karttaryAtmanepadaM syAt / anukrIDate / AtrIDate / parikrIDate // 34 //
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya zapa upalambhane / 3 / 3 / 35 / upalambhanaM prakAzanaM zapatho vA tadarthAcchapateH karttayatmanepadaM syAt / maitrAya zapate / upalambhanaiti kim / maitraM zapati // 35 // AziSi nAthaH / 3 / 3 / 36 / AzIrarthAdeva nAtheH karttaryAtmanepadaM syAt / sarpiSonAthate / AziSIti kim / madhu nAthati // 36 // bhunajo'trANe / 3 / 3 / 37 / pAlanAdanyArthAd bhunakteH karttaryAtmanepadaM syAt / odanaM bhuGkte / bhunajaiti kim / oSThau nirbhujati / atrANaiti kim / pRthvIM bhunakti // 37 // 180 hRgogatatAcchIlye / 3 / 3 / 38 / gataM sAdRzyaM hRgogatatAcchIlyArthAtkarttaryAtmanepadaM syAt / paitrakamazvA anuharante / pituranuharante / gataiti kim / piturharati / corayatItyarthaH / tAcchIlyAditi kim / naTo rAmamanuharati // 38 // pUjAcAryakamutyutakSepajJAnavigaNanavyaye niyaH / 3 / 3 / 39 / pUjAdiSu gamyeSu niyaH karttaryAtmanepadaM syAt / nayate vidvAn syAdvAde | mANavakamupanayate / karmakarAnupanayate / zizumudAnayate / nayate tatrArthe / madrAH kAraM vinayante / zataM vinayate / eSviti kim / ajAM nayati grAmam / / 39 / / kartRsthAmUrttApyAt | 3 | 3 | 40 / kartRsthamamUrttaM karma yasya tasmAnniyaH karttaryAtmanepadaM syAt / zrama
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 181. vinayate / kartRstheti kim / caitro maitrasya manyuM vinayati / amUrtteti kim / gaDuM vinayati | Apyeti kim / buddhayA vinayati // 40 // zadeH ziti / 3 / 3 / 41 / zidviSayAcchadeH karttaryAtmanepadaM syAt / zIyate / zitIti kim / zatsyati // 41 // mriyateradyatanyAziSi ca | 3 | 3 | 42 | ato'dyatanyAzIrviSayAcchidviSayAcca karttaryAtmanepadaM syAt / amRta / mRSISTa / mriyate / adyatanyAziSiceti kim / mamAra // 42 // kyaGkSo navA / 3 / 3 / 43 / kyaGghantAtkarttaryAtmanepadaM vA syAt / nidrAyati / nidrAyate // yuddhayo'dyatanyAm / 3 / 3 / 44 / tAdibhyo'dyatanIviSaye karttaryAtmanepadaM vA syAt / vyadyutat / vyadyotiSTa / arucat / arociSTa | adyatanyAmiti kim / dyotate // 44 // vRdbhayaH syasanoH / 3 / 3 / 45 / vRdAdeH paJcataH syAdau pratyaye sani ca viSaye karttaryAtmanepadaM vA syAt / vartsyati / varttiSyate / vivRtsati / vivarttiSata / syasanoriti kim | varttate / / 45 / kRpaH zvastanyAm / 3 / 3 / 46 / kRpaH zvastanIviSaye karttaryAtmanepadaM vA syAt / kaltAsi / kalpitAse // 46 // kramo'nupasargAt / 3 / 3 / 47 / avidyamAnopasargAtkramateHkarttaryAtmanepadaM vA syAt / kramate / krAmati / anupasargAditi kim / anukrAmati // 47 //
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 . haimazabdAnuzAsanasya vRttisargatAyane / 3 / 3 / 48 / - vRttirapratibandhaH, sarga utsAhA, tAyanaM sphItatA, etadvRtteH kramaH kartaryAtmanepadaM syAt / zAstre 'sya kramate buddhiH / sUtrAya kramate / kramante 'sminyogAH // 4-1 paropAt / 3 / 3 / 49 / AmyAmeva parAt kramavRttyAdyarthAtkarttaryAtmanepadaM syaat| parAkramate / upakramate / paropAditi kim / anukraamti| vRttyAdAvityeva / parAkrAmati // 49 // veH svArthe / 3 / 3 / 50 / ____ svArthaH pAdavikSepastadarthAdhipUrvAkramaH karttaryAtmanepadaM syAt / sAdhu vikramate gajaH / svArthaiti kim / gajena vikrAmati // 50 // propAdArambhe / 3 / 3 / 51 / ArambhArthAtpropAbhyAM parAtkramaH kartaryAtmanepadaM syAt / prakramate / upakramate bhoktum / Arambhaiti kim / prakrAmati / yaatiityrthH|| 51 // AGo jyotirudgame / 3 / 3 / 52 / AGaH parAtkamezcandrAyugamArthAtkartaryAtmanepadaM syAt / Akamate candraH sUryo vA / jyotirudgamaiti kim / AkrAmati baTuH kutupam / dhUma AkrAmati // 52 // daago'svaasyprsaarvikaashe|3|3|53|| . svAsyaprasAravikAzAbhyAmanyArthIdAG pUrvAddAgaH kartaryAtmanepadaM syAt / vidyAmAdatte / svAsyAdivarjanaM kim / uSTromukhaM vyAdadAti / kUlaM vyAdadAti // 53 //
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 183 nupracchaH / 3 / 3 / 54 / . AyUrvAnnauteH pracchezca karttaryAtmanepadaM syAt / Anute zRgAlaH / ApRcchate gurUn // 54 // gamaH kssaantau|3|3|55 / kAlaharaNArthAdgamayaterAparvAtkataryAtmanepadaM syAt / Agamayate gurum / kazcitkAlaM pratIkSate / kSAntAviti kim / vidyAmAgamayati // haH sparddha / 3 / 3 / 56 / AyUvAta hvayateH spardai gamye karttaryAtmanepadaM syaat|mllomllmaahvyte| sparddhaiti kis / gAgAhvayati // 56 // - sannivaH / 3 / 3 / 57 / ebhyohayateH kartaryAtmanepadaM syAt / saMhvayate |nihvyte / vihvyte|| 57 // upAt / 3 / 3 / 58 / upAta hvayateH karttaryAtmanepadaM syAt / upavayate // 58 // yamaH sviikaare|3|3|59| upAdyameH svIkArArthAtkataryAtmanepadaM syAt / knyaamupycchte| upA. yasta mahAstrANi / cvinirdezaiti kim / zATakAnupayacchati // 59 // devArcAmaitrIsaGgamapathikartRkamantrakaraNe sthH|3|3|60 / etadarthAdupapUrvAttiSThateH karttaryAtmanepadaM syAt / devaarcaa| jinendramu-. patiSThate / maitrii| rathikAnupatiSThate / snggmH| yamunAgaMgAmupatiSThate / panthAH kartA yasya tatra / zrughnamupatiSThaH pnthaaH| mantraH karaNaM ysy| aindraya gAIpatyamupatiSThate // 60 //
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 haimazabdAnuzAsanasya vA lipsAyAm / 3 / 3 / 61 / upAtastholipsAyAM gamyamAnAyAM kartaryAtmanepadaM syAdvA / bhikSutRkulamupatiSThate / upatiSThati vA // 61 // udo'nUDhehe / 3 / 3 / 62 / ___ anUrddhA yAceSTA tadarthAdutpUrvAt sthaH kartaryAtmanepadaM syAt / muktAvuttiSThate / anU?tikim / AsanAduttiSThati / Ihetikim / grAmAcchatamuttiSThati // 62 // saMviprAvAt / 3 / 3 / 63 / ebhyaH parAt sthaH kartaryAtmanepadaM syAt / saMtiSThate / vitiSThate / pratiSThate / avatiSThate // 63 // jnyiipsaastheye|3|3|64| jJIpsA AtmaprakAzanam / stheyaH sbhyH| jJIpsAyAM stheyaviSayArthe ca vartamAnAta sthaH karttaryAtmanepadaM syAt / tiSThate kanyA cchAtrebhyaH / tvayitiSThate vivAdaH // 64 // pratijJAyAm / 3 / 3 / 65 / abhyupagamArthAt sthaH kartaryAtmanepadaM syAt / nityaM shbdmaatisstthte||65|| smogirH| 3 / 3 / 66 / saMpUrvAgiraH pratijJArthAt kartaryAtmanepadaM syAt / syAdAdaM saGgirate // 66 // avAt / 3 / 3 / 67 / abAgiraH karttaryAtmanepadaM syAt / avagirate // 67 // nihave jnyH|3|3|68|
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnyldhuvRttiH| 185 nihnavo'palApastadRttejJaHkarttaryAtmanepadaM syAt / shtmpjaaniite||6|| sNprtersmRtau| 3 / 3 / 69 / smRteranyArthAtsaMpratibhyAM parAt jJaH karttaryAtmanepadaM syAt / zataM saMjAnIte / pratijAnIte / asmRtAviti kim| mAtuH saMjAnAti // 69 / / ananoH sanaH / 3 / 3 / 70 / sannantAjjJaH karttaryAtmanepadaM syAt natvanoH parAt / dharma jijJAsate / ananoriti kim / dharmamanujijJAsati // 70 // shruvo'naamteH|3|3|71 / sannantAcchRNoteH kartaryAtmanepadaM syAt natvApratibhyAM parAt / zuzrUSate gurUn / anAmateriti kim / AzuzrUSati / pratizuzrUSati // 71 // smRdRshH|3|3|72| AbhyAM sannantAbhyAM karttaryAtmanepadaM syAt / susmUrSate / didRksste||72|| shkojijnyaasaayaam| 3 / 3 / 73 / zakojJAnAnusaMhitArthAtsannantAtkarttaryAtmanepadaM syaat| vidyAM zikSate / jijJAsAyAmiti kim / zikSati // 73 // prAgvat / 3 / 3 / 74 / sanaH pUrvoyodhAtustasmAdiva sannantAtkarttaryAtmanepadaM syaat| zizayiSate / azvena saMcicariSate // 74 // . AmaH kRgH|3|3| 75 / AmaH parAdanuprayuktAt kRga Ama eva prAg yodhAtustasmAdiva karttaryAtmanepadaM syAt / bhavati na bhavati ceti vidhiniSedhAvatidizyate / IhAMcake / bibharAJcakAra / kRga iti kim / IkSAmAsa // 75 // 24
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 haimazandAnuzAsanasya gandhanAvakSepasevAsAhasapratiyatna prkthnopyoge|3|3| 76 / etadarthAt kRgaH karttaryAtmanepadaM syAt / gandhanaM droheNa prdossodghttnm| utkurute / avakSepaH kutsnm| durvRttAnavakurute / sevaa| mahAmAtrAnupa. kurute / saahsmvimRshyprvRttiH| paradArAn prkurute| pratiyatna guNAntarAdhAnam / edhodakasyopaskurute / prkthnm| janApavAdAna prkurute| upayogo dharmAdau viniyogH| zataM prakurute // 76 // adheH prasahane / 3 / 3 / 77 / adheH parAtkRgaH prasahanArthAtkarttaryAtmanepadaM syAt / prasahanaM parAbhibhavaH pareNa parAjayo vA / taM hAdhicakre / prasahanaiti kim / tamadhikaroti // 77 // dIptijJAnayatnavimatyupasaMbhASopamantraNe vdH|3|3| 78 / eSvartheSu gamyeSu vadaH kartaryAtmanepadaM syAt / dIptirbhAsanam / vadate vidvAn syAvAde / jJAne / vadate dhImAMstatvArthe / yatne / tapasi vadate / nAnAmatirvimatiH / dharme vivdnte| upasaMbhASa usAntvanam / karmakarAnupavadate / upamantraNaM rahasyupacchandanam / kulabhAryAmupavadate // 7 // vyaktavAcAM shotii|3|3| 79 / vyaktavAco rUDhyA manuSyAdayasteSAM saMbhUyoccAraNArthAdvadaH karttaryAtmanepadaM syAt / saMpravadante graamyaaH|vyktvaacaamiti kim / saMpravadanti zukAH / sahoktAviti kim / caitreNokte maitro vadati // 79 // vivAde vA / 3 / 3 / 80 /
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuSRttiH / 187 viruddhArthovAdavivAdaH, vyaktavAcAM vivAdarUpasahoktadvadaH karttaryAtmanepadaM syAt / vipravadante, vipravadanti vA mauhUrttAH / vivAda iti kim / saMpravadante vaiyAkaraNAH / sahotAvityeva / mauhUrto mauhUrttena kramAdipravadati // 80 // anoH karmmaNyasati / 3 / 3 / 81 / vyaktavAcAmarthe varttamAnAdanupUrvAdaH karmmaNyasati karttayatmanepadaM syAt / anuvadate caitromaitrasya / karmaNya satIti kim / uktamanuvadati / vyaktavAcAmityeva / anuvadati vINA // 81 // 1 jJaH / 3 / 3 / 82 / jAnAteH karmmaNyasati karttaryAtmanepadaM syAt / sarpiSojAnIte / karmmaNyasatItyeva / tailaM sappiSojAnAti // 82 // 1 upaatsthH| 3 / 3 / 83 / ataH karmmaNyasati karttaryAtmanepadaM syAt / yoge yoge upatiSThate / karmaNyasatItyeva / rAjAnamupatiSThati // 83 // samogamRcchipracchizruvitsvaratyartti dRzaH / 3 / 3 / 84 / saMpUrvebhya ebhyaH karmmaNyasati karttaryAtmanepadaM syAt / saGgacchate / samRcchiSyate / saMpRcchate / saMzRNute / saMvitte / saMkharate / samRcchate / samiyate / saMpazyate / karmaNyasatItyeva / saGgacchati maitram // 84 // veH kRgaH zabde cAnAze / 3 / 3 / 85 / anAzArthAdvipUrvAtkRgaH karmaNyasati zabde ca karmaNi karttaryAramanepadaM syAt / vikurvate saindhavAH / kroSTA vikurute svarAn / zabdeceti kim / vikaroti mRdam / anAzaiti kim / vikarotyadhyAyam //
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya AGoyamahanaH sve'Gge ca / 3 / 3 / 86 / AGaH parAbhyAM yamhanbhyAM karmaNyasati kartuH sve'Gge ca karmaNi karttaryAtmanepadaM syAt / Ayacchate, Ahate vA / sve'Gge / ayacchate, Ahate vA pAdam / khe'Ggeceti kim / Ayacchati rajjum || 6 || vyudastapaH / 3 / 3 / 87 / 188 AbhyAM parAttapeH karmmaNyasati skhe'Gge ca karmmaNi karttaryAtmanepadaM syAt / vitapate / uttapate raviH / vitapate / uttapate pANim // 87 // aNikkarma NikkartRkANigo'smRtau / 3 / 3 / 88 / aNigavasthAyAM yatkarma tadeva NigavasthAyAM karttA yasya tasmAdaNigantAdasmRtyarthAtkarttaryAtmanepadaM syAt / Arohayate hastI hastipakAn / aNigitIti kim / Arohayati hastipakAnmahAmAtraH / Arohayanti mahAmAtreNa hastipakAH / girikam / gaNayate gaNogopAlakam / karmeti kim / darzayati pradIpo bhRtyAn / Nigiti kim / lunAti kedAraM caitraH / lUyate kedAraH svayameva, taM prayuGkte lAvayati kedAraM caitraH / kartteti kim / Arohanti hastinaM hastipakAH / tAnArohayati mAhAmAtraH / Niga iti kim / Arohanti hastinaM hastipakAH / tAnenamArohayate hastItyaNigi mAbhUt / asmRtAviti kim / smarayati vanagulmaH kokilam ||88|| pralambhe gRdhivaceH / 3 / 3 / 89 / AbhyAM NigantAbhyAM pralambhanArthAbhyAM karttaryAtmanepadaM syAt / baDhuM garddhayate, vaJcayate vA / pralambhaiti kim / zvAnaM garddhayati // 89 // lIlino'rcAbhibhave cAccAkarttaryyapi / 3 / 3 / 90 /
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| . 189 AbhyAM NigantAbhyAmarcAbhibhavapralambhArthAbhyAM karttaryAtmanepadaM syAdAccAnayorakarttaryapi / arcA / jaTAbhirAlApayate / abhibhavaH / zyenAvartikAmapalApayate / pralambhaH / kastvAmullApayate / akartaryapIti kim / jaTAbhirAlApyate jaTilena // 90 // smiGaH prayoktaH svaarthe|3|3|91 / prayoktRtoyaH svArthaH smayastadarthANNigantAsmiGaH karttaryAtmanepadaM syAdAcAsyAkarttaryapi / jaTilovismApayate / prayoktuH svArtha iti kim / rUpeNa vismAyapati / akarttaryapItyeva / vismApanam / / 91 // bibhetiissc|3|3| 92 / prayoktRtaH svArthavRtterNyantAdbhiyaH karttaryAtmanepadaM syAdasya ca bhIS pakSe AcAkarttaryapi / muNDobhISayate, bhApayate vA / prayoktuH svArtha ityeva / kuJcikayA bhApayati / akarttaryapItyeva / bhISAbhApanam // mithyaakRgo'bhyaase|3|3| 93 / mithyAyuktAtkRgoNyantAkriyAbhyAsavRttyarthAtkarttaryAtmanepadaM syAt / padaM mithyA kArayate / mithyeti kim / padaM sAdhu kArayati / abhyAsaiti kim / sakRtpadaM mithyA kArayati // 93 // parimuhAyamAyasapAddhevadavasadamAdarucanRtaH phalavati / 3 / 3 / 94 / pradhAnaphalavati kartari ebhyovivakSitabhyoNigantebhya Atmane padaM syAt / parimohayate caitram / AyAmayate sarpam / AyAsayate maitram / pAyayate baTum / dhApayate zizum / vAdayate baTum / vAsayate pAntham / damayate azvam / Adayate caitraNa / rocayate maitram / nartayate naTam // 94 // iMgitaH / 3 / 3 / 95 //
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 haimazabdAnuzAsanasya Iditogitazca dhAtoH phalavati karttaryAtmanepadaM syAt / yajate / kurute / phalavatItyeva / yajanti / kurvanti // 95 // jJo'nupasargAt / 3 / 3 / 96 / ataH phalavati karttaryAtmanepadaM syAt / gAM jAnIte / phalavatI. tyeva / parasya gAM jAnAti // 96 / / vado'pAt / 3 / 3 / 97 / ataH phalavati karttaryAtmanepadaM syAt / ekaantmpvdte| phalavatI. tyeva / apavadati paraM svabhAvAt // 97 // samudAGoyameragranthe / 3 / 3 / 98 / ebhyaH parAt yameragranthaviSaye phalavatkartaryAtmanepadaM syAt / saMyacchate brIhIn / udyacchate bhAram / Ayacchate bhAram / agrantha iti kim / cikitsAmudyacchati / phalavatItyeva / saMyacchati // 98 // padAntaragamye vA / 3 / 3 / 99 / prakrAntamUtrapaJcake yadAtmanepadamuktaM tatpadAntaragamye phalavatkartari vA syAt / saM zatru parimohayate / parimohayati vaa| svaM yajJaM yajate yajati vA / svAM gAM jAnIte jAnAti vA / vaM zatrumapavadate, apavadati vA / svAn brIhIna saMyacchatesaMyacchati vA / 99 // zeSAtparasmai / 3 / 3 / 10 // yebhyodhAtubhyo yena vizeSeNAtmanepadamuktaM tato'nyasmAtkartari parasmai. padaM syAt / bhavati / atti // 100 // parAnoH kRgaH / 3 / 3 / 101 / parAnupUrvAt kRgaH kartari parasmaipadaM syAt / parA karoti / anukaroti // 101 //
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| pratyabhyateH kSipaH / 3 / 3 / 102 / ebhyaH parAt kSipeH kartari parasmaipadaM syAt / pratikSipati / ami kSipati / atikSipati // 102 // praadvhH|3|3|103 / ataH kartari parasmaipadaM syAt / pravahati / / 103 // parema'Sazca / 3 / 3 / 104 / - pareH parAnmRServahezca kartari parasmaipadaM syAt / parimRSyati / parivahati // 104 // vyApare rmH| 3 / 3 / 105 / / ebhyaH parAdrameH kartari parasmaipadaM syAt / viramati / Aramati / pariramati // 105 // vopAt / 3 / 3 / 106 / upAdrameH kartari parasmaipadaM vA syAt / bhAryAmuparamati / uparamate vA // 106 // ANigi prANikartRkAnApyANNi gaH / 3 / 3 / 107 / aNigavasthAyAM yaH prANikartRko'karmakazca dhAtustasmANNigantA. kartari parasmaipadaM syAt |aasyti caitram / aNigIti kim / svayamevArIhayamANaM gajaM prayuGkte Arohayate / aNigiti gakAraH kim / cetayamAnaM prayuGkte cetyti| prANikartRkAditi kim / zoSayate biihiinaatpH| anA. pyAditi kim / kaTaM kArayate // 107 //
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 haimazabdAnuzAsanasya _calyAhArArthebudhayudhapraduzrunaza jnH|3|3|108 / calyAhArArthebhya iGAdibhyazca NigantebhyaH kartari parasmaipadaM syAt / calayati / kampayati / bhojayati / Azayati caitramannam / sUtramadhyApayati ziSyam / bodhayati padmaM raviH / yodhayati kASThAni / prAvayati rAjyam / drAvayatyayaH / zrAvayati tailam / nAzayati pApam / janayati puNyam // 108 // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau tRtIyasyAdhyAyasya tRtIyaH pAdaH smaaptH|3|3| arham gupaudhuupvicchipnnipneraayH|3|4|1| ebhyodhAtubhyaH svArthe AyaH syAt / gopAyati / dhUpAyati / vicchAyati / paNAyati / panAyati // 1 // kamerNiG / 3 / 4 / 2 / kameH svArtha NiG syAt / kAmayate // 2 // . RtIyaH / 3 / 4 / 3 / RteH svArthe DIyaH syAt / RtIyate // 3 // azavite vaa|3|4|4| gupAdibhyo'zabviSaye te AyAdayo vA syuH| gopAyitA / goptA / kaamyitaa| kamitA / RtIyitA / artitA // 4 // guptijogardAkSAntau san / 3 / 4 / 5 /
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopaalprvRttiH| gupogardAyAM tijaH kSAntau vartamAnAt svArthe san syAt / jugupste| titikSate / gardAkSAntAviti kim / gopanam / tejanam // 5 // kitaH saMzayapratIkAre / 3 / 4 / 6 / kitaH saMzayapratIkArArthAt svArthe san syAt / vicikitsati me manaH / vyAdhi cikitsati / zaMsayapratIkArArtha iti kim / kaMtayati // 6 // zAndAnmAnbadhAnnizAnArjavavicAravairUpye diirghshcetH| 3 / 4 / 7 / ebhyo yathAsaGkhyaM nizAnAdyarthebhyaH svArthe san syAt / dIrghazcaiSAM dvitve puurvsyetH| zIzAMsati / dIdAMsati / mImAMsate / bIbhatsate / arthoktiH kim / arthAntare mAbhUt / nizAnam / avadAnam / mAnayati / bAdhayati // 7 // dhAtoH kaNDvAderyak / 3 / 4 / 8 / ebhyodhAtubhyaH sArthe yak syAt / knndduuyti| knndduuyte| mhiiyte| dhAtoriti kim / kaNDUH // 8 // vyaJjanAderekasvarAd bhRzAbhIkSNye yaG vaa|3|4|9| guNakriyANAmadhizrayaNAdInAM kriyAntarAvyavadhAnena sAkalyena saMpattiH phalAtireko vA bhRzatvaM pradhAnakriyAyA vikledAdeH kriyAntarAvyadhAnenAvRttirAbhIkSaNyaM, tadviziSTArthavRttAtorvyaJjanAderakasvarAdyaG vA syAt / pApacyate / vyaJjanAderiti kim / bhRzamIkSate / ekasvarAditi kim / bhRzaM cakAsti / veti kim / lunIhi lunAhItyevAyaM lunAtI tyAdi yathA syAt // 9 //
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 hemazabdAnuzAsanasya aTyarttisUtrimUtrisUcyazUrNoH / 3 / 4 / 10 / emyo bhRzA bhIkSNyArthavRttibhyoyaG syAt / aTATayate / a / sosUtryate / momuutryte| sosUcyate / azAzyate / proNNanUyate // 10 // gatyarthAtkuTile / 3 / 4 / 11 / vyaJjanAderekasvarAd gatyarthAtkuTila evArthe varttamAnAddhAtoryaG syAt / caGkramyate / kuTila iti kim / bhRzaM krAmati // 11 // gRlupsdcrjpjbhdshdhog| 3 / 4 / 12 / garhyarthebhya eva ebhyo yaG syAt / nijegilyate / lolupyate / saasdyte| caJcUryate / jaJjapyate / jaJjabhyate / dandazyate / dandahyate / gaiti kim / sAdhu japati / bhRzaM nigirati // 12 // na gRNAzubharucaH / 3 / 4 / 13 / yo na syAt / nindyaM gRNAti / bhRzaM zobhata / bhRzaM rocate // 13 // bahulaM lup / 3 / 4 / 14 / yaGolup bahulaM syAt / bobhUyate / bobhavIti / bahulavacanAt kvacinna bhavati / lolUyA / popUyA // 14 // aci / 3 / 4 / 15 / hoci pare lup syAt / cecyaH / nenyaH // 15 // notaH / 3 / 4 / 16 / udantAdvihitasya yaGo'ci pare lub na syAt / rorUyaH // 16 // curAdibhyoNic / 3 / 4 / 17 /
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghukRttiH| ebhyodhAtubhyaH svArthe Nic syAt / corayati / padayati // 17 // yujAdevA / 3 / 4 / 18 / ebhyaH svArthe NijvA syAt / yojayati / yojati / sAhayati / sahati // 18 // bhUGa prAptau NiG / 3 / 4 / 19 / ___bhuvaHprAptyarthANNiGvA syAt / bhaavyte| bhvte| prAptAviti kim / bhavati // 19 // prayoktRvyApAre Nig / 3 / 4 / 20 / kurvantaM yaH prayuGkte tadvayApAre vAcye dhAtoNigyA syAt / kaaryti| bhikSA vAsayati / rAjAnamAgamayati / kaMsaM ghaatyti| puSyeNa candraM yojayati / ujjayinyAH prasthitomAhiSmatyAM sUryamudramayati // 20 // tumarhAdicchAyAM snnttsnH|3|4|21| yodhAturiSeH karmeSiNaiva ca samAnakartRkaH sa tumarhastasmAdicchAyAmarthe sanvA syAt ntvicchaasnnntaat| cikIrSati / jigamiSati / tumahAditi kim / yAnenecchati / bhuktimicchati maitrasya / icchAyAmiti kim / bhoktuM yAti / atatsana iti kim / cikIrSatumicchati / taditi kim / jugupsiSate // 21 // dvitIyAyAH kAmyaH / 3 / 4 / 22 / dvitIyAntAdicchAyAM kAmyo vA syAt / idaM kAmyati / dvitIyAyA iti kim / iSTaH putraH // 22 // amAvyayAtkyanca / 3 / 4 mAntAvyayAbhyAmanyasmAd dvitIyAntAdicchAyAM kyan kAbhyazca vA
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 hemazabdAnuzAsanasya syAt / putrIyati / putrakAmyati / amAvyayAditi kim / idamicchati / kharicchati // 23 // AdhArAccopamAnAdAcAre | 3 | 4 | 24 | amAvyayAdupamAnA dvitIyAntAdAdhArAccAcArArthe kyan vA syAt / putrIyati cchAtram / prAsAdIyati kuTayAm // 24 // kartuH kvip galbhaklIbahoDAtuDit / 3 / 4 / 25 / karturUpamAnAnnAmna AcArA'rthe kivvA syAt / galbhakkI bahoDebhyastu sa eva Dit / azvati / galbhate / klIvate / hoDate // 25 // kyaG / 3 / 4 / 26 / karturupamAnAdAcAre'rthe kyaG vA syAt / haMsAyate // 26 // sovA lukca / 3 / 4 / 27 / santAt karturupamAnAdAcAre'rthe kyaG vA syAdantasya ca sovA luk / payAyate / payasyate // 27 // ojo'psarasaH / 3 / 4 / 28 / AbhyAM karturupamAnAbhyAmAcAre kyaGgA syAt sazca luk / ojAyate / apsarAyate // 28 // cvyarthe bhRzAdeH stoH / 3 / 4 / 29 / bhRzAdeH kartu vyarthe kya vA syAt yathAsambhavaM storlakca / bhRzAyate / unmanAyate / vehAyate / karturityeva / abhRzambhRzaGkaroti / vyarthaM iti kim / sRzobhavati // 29 // DAc lohitAdibhyaH Sit | 3 | 4 | 30 /
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ mopalavAlikA rAjantebhyo lohitAdibhyazca kartRbhyazvyarthe kyA pit syAt / paTapaTAyati / paTapaTAyate / lohitAyati / lohitAyate / karturityeva / apaTapaTA paTapaTA karoti / vyartha ityeva / lohito bhavati // 30 // kaSTakakSakRcchrasatragahanAya pApa krmnne|3|4|31| ebhyazcaturthyantebhyaH pApavRttibhyaH kramaNe'rthe kyaG syAt / kssttaayte| kakSAyate / kRcchrAyate / satrAyate / gahanAyate / caturthIti kim / ripuH kaSTaM kAmati / pApa iti kim / kaSTAya tapase kAmati // 31 // romnthaadvyaapyaaduccrbnne|3|4|32| abhyavahRtaM dravyaM romantha unIrya carbaNamucarvaNamasminnarthe romanthAkarmaNaH kyaG vA syAt / romanthAyate gauH / uccarbaNa iti kim / kITo romanthaM varttayati // 32 // phenomabASpadhUmAdudvamane / 3 / 4 / 33 / ebhyaH karmabhya udghamane'rthe kyaG vA syAt / phenAyate / USmAyate / bASpAyate / dhUmAyate // 33 // sukhAderanubhave / 3 / 4 / 34 / sAkSAtkAre'rthe sukhAdeH karmaNaH kyaG vA syAt / sukhAyate / duHkhAyate // 34 // zabdAdeH kRtau vaa|3|4|35| ebhyaH karmabhyaH kRtAvarthe kyaGvA syAt / zabdAyate / vairAyate / pakSe Nic / zandayati / vaizyati // 35 // tapasaH kyan / 3 / 4 / 26 / /
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya 14. asmArakarmaNaH kRtAvarthe kyanvA syAt / tapasyati // 36 // nmovrivshcitrngo'rcaasevaashcrye|3|4|37 ___ ebhyaH karmabhyoyathAsaMkhyamarcAdiSvartheSu kyanvA syAt / namasyati / varivasyati / citrIyate // 37 // __ aGgAnnirasane nni|3|4|38| - aGgavAcinaH karmaNonirasane'rthe NiG vA syAt / hastayate / pAdayate // 38 // pucchAdutparivyasane / 3 / 4 / 39 / pucchAtkarmaNa udasane paryasane vyasane'sane cArthe NiG vA syAt / utpucchayate / paripucchayate / vipucchayate / pucchayate // 39 // bhaannddaatsmaacitau|3|4|40 / mANDAtkarmaNaH samAcitAvarthe Ni vA syAt / sambhANDayate / parimANDayate // 40 // cIvarAtparidhAnArjane / 3 / 4 / 41 / asmAtkarmaNaH paridhAne'rjane cArthe NiG vA syAt / paricIvarayate / saMcIvarayate // 41 // NijbahulaM nAmnaH kRgaadissu|3|4|42| _kRgAdInAM dhAtUnAmarthe nAnoNijbahulaM syAt / muNDaGkaroti muNDayati cchAtram / paTumAcaSTe paTayati / vRkSa ropayati vRkSayati / kRtaM gRhNAti kRtayati // 42 // batAdbhujitannivRttyoH / 3 / 4 / 43 /
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ vrataM zAstravihitoniyamaH, vratAddhajyarthAttanivRttyarthAzca agAdiSvartheSu NijbahulaM syAt / payovratayati / sAvadyAnnaM vratayati // 43 // . . satyArthavedasyAH / 3 / 4 / 44 / eSAM Nicsanniyoge AH syAt / satyApayati / arthApayati / vedApayati // 44 // zvetAzvAzvataragAloDitAharakasyAzvatare.. takaluk / 3 / 4 / 45 / / eSAM Nijyoge yathAsaGkhyamazvAdeH zabdasya luk syAt / zvetayati / azvayati / gAloDayati // Ahvarayati // 45 // dhAtoranekasvarAdAmparokSAyAH kRbhvasti cAnutadantam / 3 / 4 / 46 / - anekakharAddhAtoH parasyAH parokSAyAH sthAne Am.. syAt AmantAcca pare kRbhvastayaH parokSAntA anu pazcAdantaraM prayujyante / cakAsAJcakAra / cakAsAmbabhUva / cakAsAmAsa / anekasvarAditi kim / papAca / anuviparyAsavyavahitinivRttyarthaH / tena cakAra cakAsAm / IhAzcaitrazcakre ityAdi na syAt // 46 // dyaayaaskaasH|3|4|47| ebhyodhAtubhyaH parasyAH parokSAyA Am syAt AmantAcca pare kRbhvastayaH parokSAntA'nuprayujyante / dayAJcake / dayAmbabhUva / dayAmAsa / palAyAJcake / AsAJcake / kAsAJcake // 47 // gurunAmyAderanRcchroH / 3 / 4 / 48 /
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. hemandAnuzAsanAtya guru myAdiryasya tasmAddhAtoH, RcchUrNavarjAtparasyAH parokSAyA Am syAt AmantAca pare kandhastayaH parokSAntA anuprayujyante / IhAJcake / IhAmbabhUva / IhAmAsa / gurviti kim / iyeSa / nAmIti kim / Anarca / AdIti kim / ninAya / anRcchroriti kim / Anacha / morNanAva // 48 // jAgruSasamindhenavA / 3 / 4 / 49 / ebhyAdhAtubhyaH parasyAH parokSAyA Am vA syAt AmantAcca parekRmvastayaH parokSAntA anuprayujyante / jAgarAJcake / jAgarAmbabhUva / jAgarAmAsa / jajAgAra / uSAJcakAra / uvoSa / samindhAJcake / samIdhe // 49 // bhIhIbhRhostivvat / 3 / 4 / 50 / ebhyaH parasyAH parokSAyA Am vA syAt sa ca tibbat AmantAca pare kRmvastayaH parokSAntA anuprayujyante / bibhayAJcakAra / bibhacAmbabhUva / bibhayAmAsa / bimAya / jijhyAJcakAra / jihaay| bibharAJcakAra / babhAra / juhavAJcakAra / juhaav|| 50 // vetteH kit / 3 / 4 / 51 / vetteH parasyAH parokSAyA Ama kiddhA syAt AmantAca kRbhvastayaH parokSAntA anupryujynte| vidaanyckaar| viveda // 51 // paJcamyAH kg| 3 / 4 / 52 / vetteH parasyAH paJcamyAH kidAmbA syAta AmantAca paraH paJcamyantaH kRganuprayujyate / vidAGkarotu / vettu / / 52 // sijadyatanyAm / 3 / 4 / 53 / adyatanyAM parasyAM dhAtoH paraH sica nityaM syAt / anaissiit||53||
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / spRzamRzakRpatRpadRpo vA / 3 / 4 / 54 / emyo'dyatanyAM sija vA syAt / asmAkSIt / aspArkSat / aspRkSat / amrAkSIt / amArkSIt / amRkSat | akAkSIt / akAkSat / akRkSat / atrApsIt / atrApsIt / atRpt| adraapsiit| adAsIta / ahpt||54|| haziTonAmyupAntyA dadRzo'niTaH sak / 3 / 4 / 55 / haziDantAnnAmpupAntyAdadRzo'niTo'dyatanyAM sak syAt / a kSan | avikSat / haziTa iti kim / abhaitsIt / nAmyupAntyAditi kim / adhAkSIta / adRza iti kim / adrAkSIta / aniTa iti kim / akoSIt / / 55 / / zliSaH / 3 / 4 / 56 / zilaSo'niTo'dyatanyAM sakU syAt / AzlikSatkanyAM maitraH / aniTa ityeva / azleSIt // 56 // nAsatvAzleSe / 3 / 4 / 57 / zliSo'prANyAzleSArthAtsamma syAt / upAzliSajatu ca kASThaM ca / asatvAzleSa iti kim / vyatyavilakSanta mithunAni // 57 // NizridusrukamaH karttari GaH | 3|4|58 | NyantAcchrayAdibhyazca karttaryadyatanyAM GaH syAt / acIkarat / azizriyat / adudruvat / asusruvat / acakamat / karttarIti kis / akAraviSAtAM kaTau maitreNa // 58 // 26 vezvervA / 3 / 4 / 59 / /
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya AbhyAM karttaryadyatanyAM GovA syAt / adadhat / adhAt / azizviyat / azvatkarttarItyeva / adhiSAtAM gAvau vatsena // 59 // zAstya'sUvaktikhyAteraG / 3 / 4 / 60 / ebhyaH karttaryadyatanyAmaG syAt / aziSat / apAsthat / avoct| Akhyat / karttarItyeva / azAsiSAtAM ziSyau guruNA // 60 // sarttyartte rvA / 3 / 4 / 61 / AbhyAM karttaryadyatanyAmaG vA syAt / asarata / asArSIt / Arat / ArSIt // 61 // hAlipsicaH / 3 / 4 / 62 / ebhyaH karttaryadyatanyAmaG syAt / Ahvat / alipat / asicat // vAtmane / 3 / 4 / 63 / hvAdeH karttaryadyatanyAmAtmanepade vA'Ga syAt / Ahvata / AhvA sta / alipata / alipta / asicata / asikta // 63 // lRdidyutAdipuSyAdeH parasmai | 3 | 4 | 64 | titAdeH puSyAdezva karttaryadyatanyAM parasmaipade'G syAt / agamat / adyutat / arucat / apuSat / aucat / parasmaipada iti kim / samasta // 64 // RdicchristambhUmrucUmlucUyucUglucUgluMcUjo vA / 3 / 4 / 65 / RditaH khyAdezva karttaryadyatanyAM parasmaipade'G vA syAt / arudhat / arautsIt / azvat / azvayIt / astabhat / astambhIta / anucat /
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopshlghuvRttiH| amocIt / amlucat / amlocIt / agrucat / aprocIt / aglucan / aglocIt agluJcat / aglunyciit| ajarat / ajArIt // 65 // bica te padastalukca / 3 / 4 / 66 / padyataH karttaryadyatanyAste pare aic syAnimittatasya ca luk / udapAdi / ta iti kim / udapatsAtAm / / 66 // diipjnbudhipuuritaayipyaayovaa|3|4|67|| ebhyaH karttaryadyatanyAste pare trijvA syAttalukca / adIpi / adIpiSTa / ajani / ajaniSTa / abodhi / ayuddha / apUri / ayUriSTa / atAyi / atAyiSTa / apyAyi / aSyAyiSTa // 67 // - bhAvakarmaNoH / 3 / 4 / 68 / sarvasmAddhAto vakarmavihite'dyatanyAste pica syAttalakca / Asi tvayA / akAri kaTaH // 68 // svaragrahadazahanbhyaH syasijAzIHsvastanyAM miD vA / 3 / 4 / 69 / svarAntAd grahAdezca vihitAsu mAvakarmajAsu syasijAzIHsvasta. nISu bhiD vA syAt / dAyiSyate / dAsyate / adAyiSAtAm / adipAtAm / dAyiSISTa / daasiisstt| daayitaa| daataa| grAhiSyate / grhiissyte| agrAhiSAtAm / agrahISAtAm |graahissiisstt / grahISISTa / graahitaa| grhiitaa| darziSyate / drakSyate / adarziSAtAm / adRkSAtAma | darziSISTa / dRkSISTa / darzitA / draSTA / ghAniSyate / haniSyate / aghAnipAlAm / avadhiSA. tAm / ghAniSISTa / vadhiSISTa / ghAnitA / hantA // 69 // kyaH ziti / 3 / 4 / 70 / ..
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazamdAnuzAsanasya sarvasmAddhAto vakarmavihite ziti kyaH syAt / zayyate tvayA / kriyate kaTaH / zitIti kim / babhUve // 70 // kartaryanadyaH zav / 3 / 4 / 71 / adAdivoddhAtoH kartari vihite ziti zab syAt / bhavati / katarIti kim / pacyate / anadbhaya iti kim / atti // 71 // divAdeH shyH|3|4| 72 / divAdeH kartRvihite ziti zyaH syAt / diivyti| jIyati // 72 // bhrAsabhlAsabhramakramalamatrasitruTilapiyasi saMyaservA / 3 / 4 / 73 / ebhyaH kartari vihite ziti yoSA syAt / bhrAsyate / bhAsate / mlAsyate / bhlaaste| bhraamyti| bhramati / kAmyati / kAmati / klaamyti| klAmati / trasyati / trasati / truTyati / truttti| laSyati / lapati / yasyati / yasati / saMyasyati / saMyasati // 73 // kuSirajeApye vA parasmai c|3|4|74| AbhyAM vyApye kartari zidviSaye parasmaipadaM vA syAttadyoge ca shyH| kuzyati, kuSyate vA pAdaH svayameva / rajyati rajyate vA vastraM svayameva / vyApye kartarIti kim / kuSNAti pAdaM rogaH / zitItyeva / akoSi // 74 // svAdeH znuH / 3 / 4 / 75 / ___ vAdeH kavihite ziti inaH syaat| sunoti| sinoti // 75 // vaa'kssH|3|4|76 / akSA kavihite ziti inurvA syAt / ayoti / bhavati // 7 //
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ so takSaH svArthe vaa|3|4|77|| svArthastanuvaM tadvattastakSaH kartRvihite zitinurvA syAt / tkssnnoti| sakSati / svArtha iti kim / saMtakSati ziSyam // 77 // stambhUstumbhUskambhUskumbhUskoH nA c|3|4| 78 / stambAdeH sautrAddhAtoH skuGgazca kavihite ziti znA znuzca syAt / stmnaati| stbhnoti| stumnaati| stubhnoti / skannAti / skabhnoti / rakumnAti / skumnoti / skunAti / skunoti // 78 // yAdeH / 3 / 4 / 79 / prayAdeH kartRvihita ziti nA syAt / koNAti / prINAti // vynyjnaacchnaaheraanH| 3 / 4 / 80 / vyanjanAtparasya bhAyuktasya herAnaH syAt / puSANa / muSANa / vyaJjanAditi kis / lunIhi // 8 // ... tudAdeH zaH / 3 / 4 / 81 / ebhyaH kartRvihite ziti saH syAt / tudati / cudati // 8 // . rudhAM svraacchnonlukc| 3 / 4 / 82 / rudhAdInAM svarAtparaH kartRvihite ziti bhaH syAttadyoge prakRte! luka yathAsambhavam / ruNaddhi / hinasti // 82 // kRntnaaderu|3|4| 83 / kRgastanAdibhyazca kavihita ziti u syAt / karoti / tano ti / / 83 //
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 203 haima zabdAnuzAsanazpa sRjaH zrAddhe kyAtmane tathA | 3 | 4|84 | sRjaH parANi zraddhAvati karttari JikyAtmanepadAni syustathA yathA pUrva vihitAni / asarji / sRjyate, srakSyate vA mAlAM dhArmikaH / zrAddhaiti kim / vyatyasRSTa mAle mithunam // 84 // tapastapaH karmmakAt / 3 / 4 / 85 / tapestapaHkarmakAtkarttari trikyAtmanepadAni syustathA / tapyate, tepe vA tapaH sAdhuH / tapa iti kim / uttapati svarNa svarNakAraH / karmeti kima / tapaH sAdhuM tapati // 85 // ekadhAtau karmakriyayaikA'karmakriye / 3 / 4 / 86 / ekasmindhAtau karmmasthakriyayA pUrvadRSTayA ekA abhinnA sampratyakarmikA kriyA yasya tasmin karttari karmakartRrUpe dhAtorjikyAtmanepadAni syuH / akAri / kriyate, kariSyate vA kaTaH svayameva / ekadhAtAviti ki / pacatyodanaJcaitraH / sidhyatyodanaH svayameva / karmakriyayeti kim / sAdhvasizchinatti / ekakriya iti kima / zravatyudakaM kuNDi - kA / zravatyudakaM kuNDikAyAH / akamakriya iti kim / bhidyamAnaH kuzUlaH / pAtrANi bhinatti // 86 // paciduheH | 3 | 4 | 87| ekadhAtau karmasthakriyayA pUrvadRSTyA akarmikayA sakarmakayA vA ekakriye karttari karmakartRrUpe AbhyAM JikyAtmanepadAni syuH / apAci, pacyate, pakSyate vA odanaH svayameva / adohi duhyate, dhokSyate, vA gauH svayameva / udumbaraH phalaM pracyate apakta vA svayameva / dugdhe, adugdha vA payo dhokyate mauH svayameva // 87 //
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJaH / 207 na karmaNA Ja / 3 / 4 / 88 / paciduhibhyAM karmmaNA yoge anantarokte karttari Jic na syAt / apaktodumbaraH phalaM svayameva / adugdha gauH payaH svayameva / karmaNeti kim / apAcyodanaH svayameva / anantarokte karttarItyeva / apAcyudumbaraH phalaM vAyunA // 88 // rudhaH / 3 / 4 / 89 / rudho'nantarokte karttari Jica na syAt / aruddha gauH svayameva // svaraduhovA / 3 / 4 / 90 / svarAntAd duhezvAnantarokte karttari jijvA syAt / akRta, akAri vA kaTaH svayameva / adugdha adohi vA gauH svayameva // 90 // tapaH kartranutApe ca / 3 / 4 / 91 / tapeH karmakarttari karttaryanutApe cArthe Jica na syAt / anvavAtasa kitavaH svayameva / atapta tapAMsi sAdhuH / anvatapta caitreNa / anvavAtasa pApaH svakarmaNA / kartranutApeceti kim / atApi pRthivI rAjJA // 91 // NisnuyAtmanepadAkarmma kAt | 3 | 4 | 92 / NyantAt stuzribhyAmAtmanepadavidhAvakarmakemyazca karmakarttIra ci na syAt / apIpacadodanaM caitreNa maitraH / apIpacataudanaH svayameva / prAsnoSTa gauH svayameva / udazizriyata daNDaH svayameva / vyakta saindhavaH svayameva // 92 // bhUSArthasanakirAdibhyazca Jikyau | 3 | 4 | 93 | bhUSArthebhyaH sannantebhyaH kirAdimyoNyAdibhyazca karmmapanIra bhikyau na syAtAm | alamakRta kanyA svayameva / alaMkurute kanyA svayameva /
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 pizabdAnuzAsanasya san / acikIrSiSTa, cikIrSate kaTaH svayameva / kirAdiH / akIrTa, kirate vA pAMzuH svayameva / agITa, girate vA grAsaH svayameva / Ni / kArayata kaTaH svayameva / cArayate gauH svayameva / prastuta gauH svayameva / tri / ucchrayate daNDaH svayameva / AtmanepadAkarmakAt / vikurvate saindhavAH svayameva // 93 // karaNakriyayA kacit / 3 / 4 / 94 / ekadhAtau pUrvadRSTyA karaNasthayA kriyayA ekAkarmakriye karttari freetmanepadAni syuH kvacit / parivArayante kaNTakA vRkSaM svayameva / kaciditi kim / sAdhvasicchinatti // 94 // ityAcAryademacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau tRtIyo'dhyAyaH samAptaH // arhama dvirdhAtuH parokSAGeprAttusvaresvaravidheH / 4 / 1 / 1 / parokSAyAM ke ca pare dhAturdviH syAt kharAdau tu dvilanimitte svarasya kAryAta prAgeva / papAca / acakamata / dhAturiti kim / prAzizrivat / prAgiti kim / cakratuH / svara iti kim / jeIyate / svaravidhe riti kima / shushaav| prAktusvare svrvidherityaadirdvirvcnaadhikaarH||1|| AdyoM'za ekasvaraH / 4 / 1 / 2 / researer dhAtorArekasvaro'vayavaH parIkSA Depare diH syAt / jajAgAra | acIkANat / acakANat / acIkarat // 2 // sanyaGazca / 4 / 1 / 3 /
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopAla kRtiH / sannantasya yasntasya cAdyaekasvaroM'zo diH syAt / titikSate / pApacyate // 3 // svraadedvitiiyH| 4 / 1 / 4 / svarAdevamuktibhAjodvitIyo'za ekasvarodviH syAt / aTiTiSati / azAzyate / prAktusvare svaravidherityeva / ATiTat // 4 // na badanaM sNyogaadiH|4|1|5| svarAderdAtodvitIyasyAMzasyaikasvarasya badanAH saMyogasyAdyA na dviH syuH / ubjijiSati / aTTiTiSati / undidiSati / saMyogAdiriti kim / prANiNiSati // 5 // aayirH|4|1|6| svarAderdAtoddhitIyasyAMzasyaikasvarasya saMyogAdIrodina syAt natu rAdanantare yi / arciciSati / ayIti kim / arAryate // 6 // naamnodvitiiyaadythessttm| 4 / 1 / 7 / svarAdernAmadhAtoditvamAjodvitIyAdArabhyekasvaroM'zoyatheSTaM diH syAt / azizvIyiSati / azvIyiyiSati / azvIyiSiSati // 7 // anyasya / 4 / 1 / 8 / ___ svarAdernAmadhAtoranyasya dvitvamAja ekasvaroMzoyatheSTaM prathamAdidiH syAt / puputrIyiSati / putitrIyiSati / putrIyiyiSati / putrIyiSiSati // 8 // knnddvaadestRtiiyH|4|1|9| kaNDvAderditvabhAja ekasvaroM'zastRtIyA evadviH syAt / kaNDUyiyiSati / asUyiyiSati // 9 //
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya punarekeSAm / 4 / 1 / 10 / ekeSAM mate dvitve kRte punardivaM syAt / musoSupiSate / ekeSAmiti kim / soSupiSate // 10 // yiH sanvarNyaH / 4 / 1 / 11 / ISryo dvitvamAjoyiH san vA dviH syAt / IyiyiSati / IyiSipati // 11 // havaH shiti|4|1|12| - juhotyAdayaH ziti dviH syuH / juhoti // 12 // carAcaracalAcalapatApatavadAvadaghanAghana pATrapaTaM vaa|4|1|13| - ete ci kRtadvitvAdayovA nipAtyante / craacrH| calAcalaH / ptaaptH| vdaavdH| ghanAghanaH / paattuupttH| pakSe / crH| claa| pataH vdH| hanaH / paTaH // 13 // ciklidacakrasam / 4 / 1 / 14 / etau ke'ci ca kRtaddhitvau nipAtyete / ciklidH| cakrasaH // 14 // dAsvatsAhanmIdavat / 4 / 1 / 15 / ete kasAvaditvAdayonipAtyante / dAskhAsau / sAhAMsI / mIdavAMsau // 15 // jJapyApojJIpIp na ca dviH sisni|4|1|16| jJaperApezca sAdau sani pare yathAsaMkhyaM jJIpIpau syAtAM nacAunayorekasvaroM'zoddhiH syAt / jIpsati / Ipsati / sIti kim / jijJapayiSati // 16 //
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ - svopjnylkssuvRttiH| 211 Rdha It / 4 / 1 / 17 / RdhaH sAdau sani pare IrSyAta na cAsya diH / isati / sItyeva / adidhiSati // 17 // dambhodhipdhIp / 4 / 1 / 18 / dambhe si sani dhipdhIpo syAtAM nacAsya dviH / dhipsati / dhIpsati / sItyeva / didaMbhiSati // 18 // avyApyasya mucermogvaa|4|1|19| mucerakarmaNaH si sani mogyA syAnnacAsya dviH / mokSati / mumukSati caitraH / avyApyasyeti kim / mumukSati vatsam // 19 // mimiimaadaamitsvrsy|4|1|20 / mimImAdAsaMjJAnAM svarasya sisanItsyAnnaca dviH / mitsati / mitsate / mitsate / ditsati / dhitsati // 20 // rbhlbhshkptpdaamiH|4|1|21 / eSAM svarasya si sani isyAnnaca dviH| Aripsate / lipsate. / zikSati / pitsati / pitsate / sItyeva / pipatiSati // 21 // raadhervdhe|4|1|22| rAdherhisArthasya si sani svarasya i. syaanncdiH| pratiritsati / vadhaiti kim / ArirAtsati // 22 // avitprokssaasettthvoreH|4|1|23| rAdhehisArthasyAviti parokSAyA~ thavi ca seTi svarasya eH syAnnaca diH / redhuH / redhitha / aviditi kim / apararAdha / vadha ityeva / ArarAdhatuH // 23 // .
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazamdAnuzAsanasya anaadeshaaderekvynyjnmdhye'tH|4|1|24| avitparokSAseTthavoH parayoryo'nAdezAdistatsambandhinaH svarasyAto'sahAyavyaJjanayormadhyagatasyaiH syAnnacadviH / pecuH / pecitha / nemuH| nemitha / anAdezAderiti kim / bbhnntuH| ekavyaJjanamadhya iti kim / tatakSitha / ata iti kim / didivatuH / seTthavItyeva / papakatha // 24 // tRtrpphlbhjaam|4|1|25| eSAmavitparokSAseTthavoH svarasyaiH syAnnacaddhiH / teruH / teritha / trepe / pheluH / phelitha / bhejuH| bhejitha // 25 // jabhramavamatrasaphaNasyamasvanarAjabhrAja bhraasbhlaasovaa|4|1|26| eSAM svarasyA'vitparokSAseTthavorervA syAnnatiH / jeruH / jajaruH / jeritha / jajasthi / bhramaH / babhramuH / bhramitha / babhramitha / vemuH| vvmuH| vemitha / vavamitha / tremuH| ttrsuH| trasitha / tatrasitha / pheNuH / paphaNuH / pheNitha / paphaNitha / syemuH| sasyamuH / spemitha / sasyamitha / skhenuH / ssvnuH| svenitha / ssvnithaarejuH| rraajuH| rejith| rarAjitha / bheje / bamrAje / bhrase / babhrAse / bhlese / babhlAse // 26 // vA zranthagranthona luk c|4|1|27| anayoH svarasyAvitparokSAseTthavorervA syAttadyoge ca noluG nacadviH |shreyuH| shshrnthuH| zrethitha |shshrnthith / preyuH| jgrnthuH| grethith| jagranthitha // 27 // dambhaH / 4 / 1 / 28 /
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 213 dambheH svarasyAvitparokSAyAmaH syAt nacadvistadyoge ca noTuk / debhuH // 28 // the vA / 4 / 1 / 29 / dambheH svarasya thavyervA syAttadyoge ca noluG nacadviH / debhitha / dadambhitha // 29 // nazasadadivAdiguNinaH / 4 / 1 / 30 / zasidayorvAdInAM guNinAM ca svarasyairna syAt / vizazasuH / vizazasitha | dadade | vavale / vizazaruH / vizazaritha // 30 // hau daH / 4 / 1 / 31 / dAsaMjJasya hau para, eH syAnnacadviH / dehi / dhehi // 31 // derdigiH parokSAyAm / 4 / 1 / 32 / deGaH parokSAyAM digiH syAnnacadviH / digye // 32 // Ge pivaH pIpy / 4 / 1 / 33 / yantasya pivate pare pIpy syAt nacadviH / apIpyat // 33 // aDe hinohoghaH pUrvAt |4|1|34| hihanorDavarje pratyaye pare dvitve sati pUrvasmAtparasya hoghaH syAt / prajighAya | jaMghanyate / aGa iti kim / prAjIiyat // 34 // jergi: sanparokSayoH / 4 / 1 / 35 / sanparokSayordvatve sati pUrvAtparasya jergi: syAt / jimIpati / vijigye // 35 // ceH kiva / 4 / 1 / 36 /
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanAtya sanparokSayorditve sati pUrvasmAtparasya ce kirvA syAt / cissiti| cicISati / cikye / cicye // 36 / / pUrvasyAsve svare yvoriyuj / 4 / 1 / 37 / 'ditve sati yaH pUrvastatsambandhinokhiovarNayArasve svare pare iyuvau syAtAm / iyeSa / ariyati / uvoSa / asva iti kim |iisstuH| svara iti. kim / iyAja // 37 // Rto't / 4 / 1 / 38 / dvitve sati pUrvasya Rto't syAt / cakAra // 38 // hasvaH / 4 / 1 / 39 / / dvive sati pUrvasya isvaH syAt / papau 39 // ___ghorjH|4|1|4| / ditve sati pUrvayogahorjaH syAt / jagAma / jahAsa // 40 // teriH / 4 / 1 / 41 / ghutedive sati pUrvasya, iH syAt / didyute // 41 // dvitIyaturyayoH pUrvI / 4 / 1 / 42 / dvitve pUrvayordvitIyaturyayoryathAsaGkhyaM pUrvAvAdyatRtIyau syAtAm / cakhAna / jajhAma // 42 // __tirvaassttivH| 4 / 1 / 43 / STiverditve sati pUrvasya tirvA syAt / tiSTeva / TiSTeva // 43 // vynyjnsyaa'naadelk|4|1|44 / dvitve pUrvasya vyaJjanasyAnAderluk syAt / jagle / anAderiti kim / AdermAbhUt / papAca // 44 //
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ aghoSe ziTaH / 4 / 1 / 45 / . dvitve pUrvasya ziTastatsambandhinyevA'ghoSe luk syAt / cushcyot| aghoSa iti kim / sasnau // 45 // kaGazvaJ / 4 / 1 / 46 / dive pUrvayoH kaDoryathAsaGkhyaM cau syAtAm / cakAra / jhuDuve // nakavataryaGaH / 4 / 1 / 47 / - yaGantasya kavaterditve sati pUrvastha kazvona syAt / kokUyate khrH| kavateriti kim / kautikuvatyormAbhUt / cokUyate / yaGa iti kim / cukuve // 47 // aagunnaavnyaadeH| 4 / 1 / 48 / yaGantasya dvitve pUrvasya nyAyAgamavarjasya AguNau syAtAm / pApacyate / lolUyate / anyAderiti kim / vanIvacyate / jApyate / yaMyamyate // 48 // nahAkolupi / 4 / 1 / 49 / hAkoditve pUrvasya yaGolupyA na syAt / jaheti // 49 // vaJcasraMsadhvaMsadmasakasapatapadaskando'nto __ niiH|4|1|5|| eSAM yahantAnAM dvitve pUryasya nIrantaH syAt / vanIvacyate / sanIlasyate / danIdhvasyate / vanIbhrasyate / panIkaspate / panIpasyate / panIpadyate / canIskadyate // 50 // murato'nunAsikasya / 4 / 1151 /
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya Atparoyo'nunAsikastadantasya yaGantasya dvitve pUrvasya murantaH syAt / bambhaNyate / ata iti kim / tetimyate / anunAsikasyeti kim / pApacyate // 51 // japajabhadahadazabhaJjapazaH / 4 / 1 / 52 eSAM yaGantAnAM dvitvaM pUrvasya murantaH syAt / jaJjapyate / jaJja - myate / dandahyate / dandazyate / bambhajyate / pampazyate // 52 // caraphalAm / 4 / 1 / 53 / eSAM yaGantAnAM dvitve pUrvasya murantaH syAt / caJcaryate / pamphulyate // 53 // ticopAntyAto'noduH / 4 / 1 / 54 / yaGantAnAM caraphalAM tAdau ca pratyaye upAntyasyAta uH syAnna'ca tasyot / caJcUryate / pamphulyate / cUrttiH / praphulliH / ata iti kim / cAryate / phamphAlyate / anAditi kim / caMcUrttiH / pamphuliH // 54 // RmatAM rIH / 4 / 1 / 55 / RmatAM yaGantAnAM dvitvaM pUrvasya rIrantaH syAt / narInRtyate ||15|| rirau ca lupi / 4 / 1 / 56 / RtAM Golupa dvitve pUrvasya rirau rIzcAntaH syAt / carikartti / carkati / carIkartti // 56 // nijAM zityet / 4 / 1 / 57 / > nijavijiviSAM ziti dvitve pUrvasyaitsyAt / neneti / veveti / veSTa | zitIti kim / nineja // 57 // pRbhRmAhAGAmiH / 4 / 1 / 58 /
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ sopAlaputiH eSAM ziti dvitve pUrvasya, i. svAt / pipani iyati / bimarti / mimIte / jihIte / hAGiti kim / jhaati| zitItyeva / papAra / / 58 // snysy|4|1 / 59 / / dile pUrvasvAtaH sani pare, i. syAt / pipkssti| asyeti kim / pApaciSate // 59 // urjAntasthApavarge 'vaNe / 4 / 1 / 60 / dive pUrvasyoto'varNAnte jAntasthApavageM pare sani : syAt / jijaviSati / jijAvayiSati / yiyaviSati / yiyAvayiSati / rirAvayiSati / lilAvayiSati / pipaviSataM / pipAvayiSate / mimAvayiSate / nAntasthApavarga iti kim / juhAvayiSati / avarNa iti kim / ghumUpati // 10 // zrumaduguplucyorvA / 4 / 1 / 61 / eSAM sani dvitve pUrvasyotAvarNAntAyAmantasthAyAM parasyAmirvA syAt / zizrAvayiSati / shushraavyissti| sisrAvayiSati / sukhAvayiSati / didrAvayiSati / dudrApayiSati / piprAvayiSati / puprAvayiSati / piplAvayiSati / puplAvayiSati / cicyAvayiSati / cumyAvayiSati // 11 // svapoNAvuH / 4 / 1 / 62 / svarNo sati dvive pUrvasyotsyAt / sussvaapyissti| NAviti kim / siSvApakIyiSati / svapoNAviti kim / svApaM cikIrSati / siSvApayiSati / svapoNau sati dvitva iti kim / soSopayiSati // 62 // asamAnalope sanvallaghuni dde|4|1163| navidyate samAnasya lopoyasmiMstasmin Gapare goditve pUrvasya laghuni dhAtvakSare pare sanIva kArya syAt / acIkarat / ajIjavat / azi
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 meM hemazegadAnuzAsanasya zravat / laghunIti kim / atatakSat / NAvityeva / acakamat / asamAnalopa iti kim / acakathat // 63 // lghordiirgho'svraadeH|4|1|64| asvarAderasamAnalope upare No dikhe pUrvasya laghorlaghuni ghAvakSare pare dIrghaH syAt / acIkarat / laghoriti kim / acikkaNat / asva. rAderiti kim / auMnavat // 64 // smRdtvrprthmrdstRspsherH|4|1|65| eSAmasamAnalope upare Nau dvitve pUrvasyAtsyAt / asasmarat / adadarat / atatvarat / apaprathan / amamradat / atastarat / apspsht|| vA veSTaceSTaH / 4 / 1 / 66 / anayorasamAnalope Gapare gau dvive pUrvasthAdA syAt / avaveSTat / aviveSTat / apaceSTat / aciceSTat // 66 // IcagaNaH / 4 / 1 / 67 / gaNeGapare Nau ditve pUrvasya Irazca syAt / ajIgaNat / ajagaNat / asyAderAH prokssaayaam|4|1|68| asyAM dvitve pUrvasyAderata AH syAt / AduH / aartuH| asyeti kim / IyuH / Aderiti kim / papAca // 68 // anAtonazcAntaRdAdyazau saMyo gasya / 4 / 1 / 69 / RdAderaznoteH saMyogAntasya ca parokSAyAM dvitve pUrvasyAderAtsthAnAdanyasyAsya, AH syAt - kRtAtono'ntazca / aanRdhuH| Anaze / aanaa| RdAdIti kim / Ara / anAta iti kim / . Attha // 19 // sya ca parIkSA AnyAya
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopAlapukti bhuusvpordutau| 4 / 1 / 70 / bhUsvapoH parokSAyAM dvitve pUrvasya yathAsaMkhyamadutau syAtAm / babhUva / suSvApa // 70 // jyaavyevydhivycivytheriH|4|1|71| eSAM parokSAyAM dvitve pUrvasya, i. syAt / jijyau / sIvavyAya / vivyAdha / vivyAca / vivyathe / / 71 // yajAdivazvacaH sasvarAntasthA vRt / 4 / 1 / 72 / yajAdervazvacozca parokSAyAM dive pUrvasya sasvarAntasthA iurUpA pratyAsattyA syAt / iyAja / uvAya / Aza / uvAca // 72 // na vayoya / 4 / 1 / 73 / / vegovayoya parokSAyAM vRnna syAt / uyuH // 73 / / ...... vera'yaH / 4 / 1 / 74 / vego'yantasya pUrvasya parasya ca parokSAyAM na syaat| vavau / ayaiti kim / uvAya // 74 // aviti vA / 4 / 1 / 75 / vego'yantasyAviti parokSAyAM vRddhA na syAt / vatuH / UcuH // jyazca yapi / 4 / 1 / 76 / .. jyovegazca yapi vRnna syAt / prajyAya / pravAya // 76 // . vyaH / 4 / 1 / 77 / ' vyo yapi vRnna syAt / pranyAya // 77 //
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsana spa saMparvA / 4 / 1 / 78 / AbhyAM parasya vyo yapi vRdvA na syAt / saMvyAya / saMvIya / parivyaya / parivIya // 78 // yajAdivaceH kiti / 4 / 1 / 79 / yajAdervacezca sasvarAntasthA kiti pare gvRt syAt / IjuH / UyuH / UcuH / kitIti kim | yakSISTa // 79 // svaperyaGge ca / 4 / 1 / 80 / svaperyaGi ke kiti ca pare sasvarAntasthA vRtsyAt / sobudhyate / amUSupat / suSupsati // 80 // jyAvyadhaH kGiti / 4 / 1 / 81 / jyAvyadhoH sasvarAntasthA kiti Giti vatsyAt / jIyAt / jinAti / vidhyAt / vidhyati // 81 // vyaco'nasi / 4 / 1 / 82 / vyaceH sasvarAntasthA assarje kGiti vatsyAt / vicati / anasIti kim / uruvyacAH // 82 // vazerayaGi / 4 / 1 / 83 / vazeH sasvarAntasthA ayaGi kGiti vatsyAt / uSTaH / uzanti / juyaGIti kim / vAvazyate // 83 // grahavazcabhrasjapracchaH / 4 / 1 / 84 / eSAM sasvarAntasthA kGiti vRtsyAt / jgRhuH| gRhNAti / vRkNaH / vRzvati / bhRSTaH / bhRjjati / pRSThaH / pRcchA // 84 //
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJavRttiH / vye syamayaGi / 4 / 1 / 85 / vyegasyamoH sasvarAntasthA yahi vRtsyAt / vevIyate / sesimIti // 85 // cAyaH kIH / 4 / 1 / 86 / 7 cAyoyahi kIH syAt / cekItaH // 86 // dvitvehaH / 4 / 1 / godvitvaviSaye sasvarAntasthA matsyAt / jur3apati // 87 // 87 / Nau isani / 4 / 1 / 88 / gaH sasvarAntasthA upare sanpare ca Nau viSaye vRtsyAt / havat / juhAvayiSati // 88 // 221 zvervA / 4 / 1 / 89 / zveH sasvarAntasthA upare sanpare Nau viSaye vRddhAH syAt / agUthavat / azizvayat / zuzAvayiSati / zivAvayiSati // 89 // vAparokSAyaGi / 4 / 1 / 90 / C zveH sasvarAntasthAparokSAyovRdvA syAt / zuzAva / zivAya / zothUyate / zezvIyate // 90 // pyAyaH pIH / 4 / 1 / 91 / pyAyaH parokSAyaGoH pIH syAt / apiSye / ApepItaH // 91 // ktayoranupasargasya / 4 / 192 / anupasargasya pyAyeH kaktavatoH pIH svAt / pInam / pInavanmukham / anupasargasyeti kima / prapyAnomedhaH // 92 //
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya __ aango'ndhuudhsoH| 4 / 1 / 93 / .., Aka parasya pyAyarendhUdhasi cArthe ktayoH parataH pIH syAt / ApIno'nbhuH / aapiinmuudhH| andhUdhasoriti kim / ApyAnacandraH / Ara eveti niyamAva, pANyAnamUdhaH // 93 // sphAyaH sphIrvA / 4 / 1 / 94 / sphAyateH ktayoH parayoH sphIrvA syAt / sphItaH / sphItavAra / sphAtaH / sphAtavAn // 94 // prasamaH styaH stiiH|4|1|95| prasamsamudAyapUrvasya styaH ktayoH parayoH stIH syAt / prasaMstIta prasastItavAn / asama iti kim / saMprastyAnaH // 95 // praatshcmovaa|4|1|96| prAt kevalAtparasya styaH ktayoH parayo stIH syAt ktayosto. mazca vA / prastItaH / prastItavAn / prastImaH / prastImavAn // 16 // zyaH shiidrvmrtisprshnshcaasprshe4|1||9|| ___ mUrtiH kAThinyaM dravamUrtisparzArthasya zyaH ktayoH parayoH zIH syaat| tadyogecaktayosto'sparzaviSaye nazca / zInam / zInAghRtam / zItaM varttate / zItovAyuH // 97 // prteH|4|1|98 / prateH parasya zyaH ktayoH parayoH zIH syAttadyoge tayoH stonca / ptishiinH| pratizInavAn // 98 // vA'bhya'vAbhyAm / 4 / 1 / 99 / ____ AbhyAM parasya zyaH ktayoH parayoH zIvA syAttadyoge ca ktayoH sto'sparze nazca / abhizInaH / abhizInavAn / amishyaanH| amizyA
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / cAn / avazInam / avazyAnaM himam / avazyAnaH / avazyAnavAn // 99 // zraH zRtaM haviH kSIre / 4 / 1 / 100 / zrAteH zrAyatezca ke haviSi kSIre cArthe zarnipAtyate / zRtaM haviH / zRtaM kSIraM svayameva / haviH kSIra iti kim / zrANA yavAgUH // 100 // peH prayokye / 4 / 1 / 101 / 223 zrAteH zrAyatervA Nyantasyaikasmin prayoktari ke pare haviHkSIrayoH zRrnipAtyate / zRtaM haviH kSIraM vA caitreNa / haviHkSIra ityeva / zrapitA yavAgUH / prayoktraikya iti kim / zrapitaM havizvaitreNa maitreNa // 101 // / vRtsakRt / 4 / 1 / 102 / antasthAsthAnamiuRtsakRdeva syAt / saMvIyate // 102 // dIrghamavo'ntyam / 4 / 1 / 103 / vegvarjasya khudantyaM dIrgha syAt / jInaH / atra iti kim / utaH / antyamiti kim / suptaH // 103 // svarahangamoH sani ghuTi / 4 / 1 / 104 | svarAntasya hanugamAzca dhaDAdau sani dIrghaH syAt / cicISati / jighAMsati / jigAMsate / dhuTIti kim / yiyaviSati // 104 // tanovA / 4 / 1 / 105 / tanedhuMDAdau sani dIrghovA syAt / titAMsati / titaMsati / TItyeva / titaniSati // 105 // kramaH ktvivA / 4 / 1 / 106 /
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 mazamdAnuzAsanasya . kramodhuDAdau kvi. dIrghovA syAt / kAnvA / phnvaa| dhuTItyeva / phamitvA // 106 // ahanpaJcamasya kvikngiti|4|1|107| : hanvarjasya paJcamAntasya kvau dhuDAdau ca kchiti dIrghaH syAt / prazAn |shaantH| shNshaantH| paJcamasyeti kim / pktvaa| ahanniti kim / vRtrahaNi / dhuTItyeva / yamyate // 107 // anunAzike cachvaH zUTa / 4 / 1 / 108 / anunAsikAdau ko dhuDAdau ca dhAtoH khvoryathAsaGkhyaM zUTo syAtAm / prshnH| shndmaashau| pRssttH| syomaa| akssdyH| yataH // 108 // mvy'vishrivijvritvrerupaantyen|4|1|109| eSAmanunAsikAdau ko dhuDAdau ca pratyaye upAntyena sahoda syaat| momaa| muu| muutiH| umaa|oN / uu| uutiH| shromaa| shruuH| shrutiH| juurmaa|juuH / jattiH / turmA / taH / pUrNaH // 109 // rAllak / 4 / 1 / 110 // rAtparayozvoranunAsikAdau ko dhuDAdau ca pratyaye luk syAt / mormaa| mUH / mUrtiH / tormaa| tUH / tUrNaH / / 110 // te 'niTazcajoH kgaughiti|4|1|111| te 'niTodhAtozcajorSiti yathAsaGkhyaM ko syAtAm / pAkaH / bhogyam / kte'niTa iti kim / saGkocaH / kUjaH // 111 // nyngkddmeghaadyH|4|1|112 / nyaGkAdayaH kase udgAdayogave meghAdayoghatve kRte nipAsyante / nyaH / zokaH / udgaH / myutaH / meghaH / oghaH // 112 //
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghukRttiH| na vshcergtau|4|1|113| . gatyarthasya vaJceH katvaM na syAt / vaJcaM vaJcanti / gatAviti kim / vata kASTham // 113 // yjeryjnyaangge|4|1|114| yajJAnavRryajergatvaM na syAt / paJca pryaajaa| yajJAGga iti kim / prayAgaH // 114 // . dhynnyaavshyke|4|1|115|| AvazyakopAdhike vyaNi cajo kagau na syAtAm / avshypaacym| avazyaraJjyam / Avazyaka iti kim / pAkyam // 115 // niprAdhujaH shkye|4|1|116| AbhyAM yujaH zakye gamye dhyaNi go na syAt / niyojyH| pryojyH| zakya iti kim / niyogyaH // 116 // bhujobhakSye / 4 / 1 / 117 / bhujobhakSyArthe dhyaNi go na syAt / bhojyaM pyH| bhakSya iti kim / bhogyA bhUH // 117 // tyjyjprvcH|4|1|118| eSAM dhyaNi kagauna syaataam| tyAjyam / yAjyam / prvaacyH||110|| vco'shbdnaamni|4|1|119| azabdasaMjJAyAM vaceya'Ni ko na syAt |vaacym / azabdanAmnIti kim / vAkyam // 119 // bhujanyujaM paanniroge| 4 / 1 / 120 / /
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 haimazabdAnuzAsanasya bhujeyubjezca ghaantasya pANau roge cArthe yathA saGkhyaM bhujanyubjau nipAta / bhujaH pANiH / nyujorogaH // 120 // viirunnygrodhau| 4 / 1 / 121 / vipUrvasya raheH vipi nyakpUrvasya vAcivIrunnyagrodhau etau dhAntau nipAtyete / vIrut / nyagrodhaH // 121 // ityAcAryahemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnakhopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau caturthasyAdhyAyasya prathamaH paadH|| arham AtsandhyakSarasya / 4 / 2 / 1 / dhAtoH sandhyakSarAntasyAtsyAt / saMvyAtA / suglaH / dhAtorityeva / gobhyAm // 1 // na ziti / 4 / 2 / 2 / sandhyakSarAntasya ziti viSayabhUte Anna syAt / saMvyayati // 2 // * vyasthavaNavi / 4 / 2 / 3 / vyaH thavi Navi ca viSaye Anna syAt / saMvivyAya / saMvivyayitha // 3 // sphursphulorghnyi| 4 / 2 / 4 / anyoH sandhyakSarasya ghani AtsyAt / visphaarH| visphaalH||4|| mi| 4 / 2 / 5 / apapUrvasya gureH sandhyakSarasya NamyAdA syAt / apagAramapagAram / apagoramapagoram // 5 //
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 227 svopjnylghukRttiH| dIGaH sani vaa| 4 / 2 / 6 / / dIGaH sanyAvA syAt / didAsate / didISate // 6 // yabakGiti / 4 / 2 / 7 / dIDoyaSyakDiti ca viSaye AtsyAt / upadAya / upadAtA / upadAyo varttate // 7 // migmiigo'khlcli| 4 / 2 / 8 / anayoryapi khalaacaalvarje'Giti ca viSaye AtsyAt / nimAyA nimAtA / pramAya / prmaataa| akhalacalIti kim / IpaniyamaH / duHpra. mayaH / mayaH / AmayaH / nimayaH / pramayaH // 8 // . lIklinorvA / 4 / 2 / 9 / anayoryapi khalaac alvarje viGati ca viSaye AdAsyAt / vilAya / viliiy| vilAtA / viletaa| akhalacalItikim / ISaddhilayaH / vilayaH / vilayo'sti // 9 // . Nau kriijiingH|4|2|10|| eSAM Nau AtsyAt / krApayati / jApayati / adhyApayati // 10 // sidhyaterajJAne / 4 / 2 / 11 / ajJAnArthasya sidhyatehUM svarasyAt syAt / mantraM sAdhayati / ajJAna iti kim / tapastApasaM sedhayati // 11 // cisphurornavA / 4 / 2 / 12 / cisphurorNI svarasyAvAsyAt / cApayati / cAyati / sphArayati / sphorayati // 12 // "viyaH prajane / 4 / 2 / 13 /
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 haimazabdAnuzAsanasya ___garbhAdhAnArthasya viyo Nau vA AtsyAt / purovaatomaa| pravApayati / pravAyayati // 13 // ruhaH pH|4|2|14| raheo vA syAt / ropayati rohayati vA tarum // 14 // liyono'ntaH snehadrave / 4 / 2 / 15 / liyaH snehavve gamye Nau nontovA syAt / ghRtaM vilInayati / vilAyayati / snehadrava iti kim / ayovilAyayati // 15 // lolaH / 4 / 2 / 16 / lArUpasya Nau snehave gamye lo'ntovA syAt / ghRtaM vilAlayati / vilApayati vA / snehadrava ityeva / jaTAbhirAlApayate // 16 // paateH| 4 / 2 / 17 / pAteo lo'ntaH syAt / pAlayati // 17 // dhUgaprIgonaH / 4 / 2 / 18 / dhUrApIgorNI no'ntaH syAt / dhUnayati / prINayati // 18 // vovidhUnane jH| 4 / 2 / 19 / vA ityasya vidhUnane'rthe Nau jo'ntaH syAt / pakSaNopavAjayati / vidhUnana iti kim / uccaiH kezAnAvApayati // 19 // paashaachaasaavevyaahoyH|4|2|20| eSAM Nau yo'ntaH syAt / pAyayati / zAyayati / avacchAyayati / avasAyayati / vAyayati / vyAyayati / hAyayati // 20 //
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 229 svopjnylghuvRttiH| artirIblIhIkUyikSmAyyAtAM puH| 4 / 2 / 21 / eSAmAdantAnAM ca Nau purantaH syAt / arpayati / repayati / blepayati / hepayati / kopayati / mApayati / dApayati / satyApayati / / sphAyaH sphAv / 4 / 2 / 22 / Nau sphAyaH sphAv syAt / sphAvayati // 22 // zadiragatau zAt / 4 / 2 / 23 / zadiragatyarthe Nau zAtsyAt / puSpANi zAtayati / agatAviti kim / gAH zAdayati // 23 // ghaTAdehrasvodIrghastu vA bhinnmpre|4|2|24| ghaTAdInAM Nau isvaH syAt niNampare tu Nau vA dIrghaH / ghttyti| aghATi / aghaTi / ghATaM ghATam / ghaTaM ghaTam / vyathayati / avyAthi / avyathi / vyAthaM vyAtham / vyathaM vyatham // 24 // kagevanUjanaijaSanaraJjaH / 4 / 2 / 25 / / eSAM Nau isvaH syAta miNampare tu vA Nau dIrghaH / kagayati / akaagi| akgi| kAgaMkAgam / kagaMkagam / upavanayati / upaavaani| upAvani / upavAnamupavAnam / upavanamupavanam / janayati / ajAni / ajani / jaanjaanm| janaMjanam / jsyti| ajaari| ajri| jAraMjAram / jaraMjaram / kasayati / akAsi / akasi / kAsaMkAsam / kasaMkasam / rajayati / arAni / araji / rAjarAjam / rajarajam // 25 // amo'kmymicmH| 4 / 2 / 26 / ,
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 haimazabdAnuzAsanasya kamyamicamivarjasyAmantasya Nau hasvaH syAt triNampare tu vA Nau dIrghaH / ramayati / arAmi / arami / rAmarAmam / ramaramam / akamyamicama iti kim / kaamyte| akAmi / kAmakAmam / Amayati / AcAmayati // 26 // paryapAt skhadaH / 4 / 2 / 27 / __ AbhyAmeva parasya skhadeau~ havaH syAt triNampare tu vA diirghH| pariskhadayati / paryaskhAdi / paryaskhadi / pariskhAdaMpariskhAdam / pariskhadaMpariskhadam / apaskhadayati / apAskhAdi / apAskhadi / apa. svAdamapaskhAdam / apaskhadamapaskhadam / paryapAditi kim / praskhAdayati // 27 // zamo'darzane / 4 / 2 / 28 / adarzanArthasya zame) isvaH syAt triNampare tu vA dIrghaH / zamayati rogam / azAmi / azami / zAmaMzAmam / zamaMzamam / adarzana iti kim / nizAmayati rUpam // 28 // yamo'pariveSaNe Nici ca / 4 / 2 / 29 / apariveSaNArthasya yamoNici aNici ca Nau hasvaH syAt . triNampare tu vA dIrghaH / yamayati / ayAmi / ayami / yAmayAmam / yamaMyamam / apariveSaNa iti kim / yAmayatyatithim // 29 // mAraNatoSaNanizAne jJazca / 4 / 2 / 30 // ezvartheSu jJo Nici aNici ca Nau isvaH syAt triNampare tu vA dIrghaH / saMjJapayati pazum / vijJapayati rAjAnam / prajJapayati zastram / ajJApi / ajJapi / jJApaMjJApam / jJapaMjJapam // 30 // cahaNaH zAThaye / 4 / 2 / 31 /
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 231 cahezcurAdeH zAThyArthasya Nici No isvaH syAt aiNampare tu vA diirghH| cahayati / acAhi / acahi / cAhaMcAham / cahacaham / zAThaya iti kim / acahi // 31 // jvalahalahmalaglAsnAvanUvamanamo'nupasargasya vaa|4|2|32| eSAmanupasargANAM Nau isvo vA syAt / jvalayati / jvAlayati / hvalayati / hvAlayati / malayati / hyAlayati / glapayati / glApayati / snapayati / snApayati / vanayati / vAnayati / vamayati / vAmayati / namayati / nAmayati / anupasargasyeti kim / prajvalayati / prahalayati / prahmalayati / praglApayati / prasnApayati / prvnyti| pravamayati / praNamayati // 32 // chaderismantraTa kau|4|2|33| chaderismantravippare Nau isvaH syAt / chdiH| chadma / chtrii| upacchat // 33 // ekopasargasya ca ghe| 4 / 2 / 34 / ekopasargasyAnupasargasya ca chaderghapare Nau isvaH syAt / pracchadaH / chadaH / ekopasargasya cetiM kim / samupacchAdaH // 34 // upAntyasyAsamAnalopizAsvRdi to De / 4 / 2 / 35 / samAnalopizAsvRdidarjasya dhAtorupAntyasya Gapare Nau hasvaH / syAt / apIpacat / mAbhavAnaTiTat / asamAnalopizAsvRdita iti kim / atyararAjat / azazAsat / mAbhavAnoNiNat // 35 //
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 haimazabdAnuzAsanasya bhrAjabhAsabhASadIpapIDajIvamIlakaNaraNavaNabhaNazraNaheheThaluTalupalapAM na vaa|4|2|36| eSAM Gapare NAvupAntyasya haskhovA syAt / abibhrajat / ababhrAjat / abImasat / ababhAsat / abImaSat / ababhASat / adIdipat / adidIpat / apIpiDat / apipIDat / ajIjivat / ajijIvat / amImilat / amimIlat / acIkaNat / acakANat / arIraNat / ararANat / avIvaNat / avavANat / abImaNat / abamANat / azizraNat / azizrANat / ajUhavat / ajuhAvat / ajIhiThat / ajiheThat / alUluTat / aluloTat / alUlupat / alulopat / alIlapat / alalApat // 36 // RvarNasya / 4 / 2 / 37 / upAntyasya RvarNasya upare Nau vA RH syAt / avIvRtat / avavarttat / acIkRtat / acikIrtata // 37 // jighteriH|4|2|38 / ghaupAntyasya upare Nau irvA syAt / ajighripat / ajighrapat // tisstthteH|4|2|39 / sthaupAntyasya Gapare Nau i. syAt / atiSThipat // 39 // UduSoNau / 4 / 2 / 40 / duSerupAntyasya upare Nau UtsyAt / dUSayati // 40 // citte vaa|4|2|41 /
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuttiA cittakartRkasya duSarupAntyasya Nau pare ud vA syAt / manodUSayati / manodoSayati maitrH||41|| gohaH svare / 4 / 2 / 42 / kRtaguNasya guheH svarAdAvupAntyasyotsyAt / nigRhati / goha iti kim / nijuguhuH // 42 // bhuvovaH prokssaadytnyoH| 4 / 2 / 43 // bhuvovantasyopAntyasya parokSAdyatanyorUtsyAt / babhUva / abhUvan / va iti kim / babhUvAn / abhUt // 43 // gamahanajanakhanaghasaH svare'naGikGiti luk| 4 / 2 / 44 / eSAmupAntyasyAGbaje svarAdau viGatipare luk syAt / jagmuH jaghnuH / jajJe / cakhnuH / jkssuH| svara iti kim / gamyate / anIti kim| agamat / viGati kim / gamanam // 44 // novynyjnsyaanuditH|4|2|45| vyaJjanAntasyAnuditodhAtorupAntyasya naH kGiti pare luk syAt / srstH| sanIsrasyate / vyaJjanasyeti kim / nIyate / anudita iti kim| nAnandyate // 45 // aJco'narcAyAm / 4 / 2 / 46 / anArthasyaivAJcerupAntyano viGati pare luk syAt / udaktamudakaM kUpAt / ana yAmiti kim / aJcitA guravaH // 46 // lnggikmpyoruptaapaanggvikRtyoH|4|2|47|
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 haimazabdAnuzAsanasya . anayorupAntyano yathAsaGkhyamupatApe'GgavikAre cArthe kDiti pare luka syAt / vilAgataH / vikapitaH / upatApAGgavikRtyoriti kim / vilnggitH| vikampitaH // 47 // bhajeauM vA / 4 / 2 / 48 / ma rupAntyano nau parelugvA syAt / abhAji / amaJji // 48 // daMzasaJjaH shvi| 4 / 2 / 49 / anayorupAntyanaH zavi luk syAt / dazati / sajati // 49 // aghinozca rnyjH|4|2|50| raorakaTi ghinaNi zavicopAntyano luk syAt / rajakaH / rAgI / rajati // 50 // __NI mRgrmnne|4|2|51 / raJjarupAntyano Nau mRgANAM ramaNe'rthe luk syAt / rajayati mRgaM vyaadhH| mRgaramaNa iti kim / raJjayati rajako vastram // 51 // ghani bhaavkrnne|4|2|52 / raJjarupAntyano bhAvakaraNArthe ghani luka syAt / raagH| bhAvakaraNa iti kim / AdhAre, raGgaH // 52 // syadojave / 4 / 2 / 53 / syandepani nalukvRddhyabhAvau nipAtyete vege'rthe / gosydH| java iti kim / ghRtasyandaH // 53 // dazanA'vodaidhaudmazrathahimazratham / 4 / 2 / 54 // ete nalagAdau kRte nipAtyante / dazanam / avodaH / edhaH / udmaH / prazrathaH / himshrthH||54 //
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| yamiraminamigamihanimanivanatitanAdedhuTi viGati / 4 / 2 / 55 / eSAM tanAdInAM ca dhuDAdau kGiti luk syAt / ytH| rtvaa| ntiH| gtH| htH|mtH| vtiH| ttH| kRtaH / dhuTIti kim / yamyate / ktiIti kim / yantA // 55 // .. yapi / 4 / 2 / 56 / yamyAdInAM yapi luk syAt / prahatya / pramatya / pravatya / pratatya / prasatya // 56 // vAmaH / 4 / 2 / 57 / __ yamyAdInAM mAntAnAM yapi vA lugsyAt / prayatyaM / prayamya / viratya / viramya / prnnty| praNamya / Agatya / Agamya // 57 // gamAM kau| 4 / 2 / 58 / eSAM gamAdInAM yathAdarzanaM ko Diti luk syAt / janagat / saMyat / parItat / sumat / suvat // 58 / / na tikidIrghazca / 4 / 2 / 59 / eSAM tiki luk dIrghazca na syAt / yntiH|rntiH| nntiH| gntiH| hntiH| mantiH / vantiH / tantiH // 59 // AH khnisnijnH|4|2|6| eSAM dhuDAdau kchiti AH syAt / khaatH| sAtaH jaatH| jaati| piGatItyeva / calanti / dhuTItyeva / janitvA // 6 // sani / 4 / 2 / 61 /
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanasya eSAM dhuDAdau sani AH syAt / siSAsati / dhuTItyeva / sisaniSati // 69 // ye nvaa| 4 / 2 / 62 / eSAM ye kGiti AH vA syAt / khAyate / khnyte| cAkhAyate / vasanyate / sAyate / snyte| prajAya / prajanya / viDatItyeva / sAnyam / janyamaM // 62 // tanaH kye|4|2|63 / tanaH kye AH vA syAt / tAyate / tanyate / kya iti kim / tantanyate // 63 // tau snstiki|4|2|64| sanastiki tau lugAtau vA syAtAm / stiH| saatiH| sntiH||64|| vanyAGpaJcamasya / 4 / 2 / 65 / paJcamasya vanyAG syAt / vijAvA / dyAvA // 65 // .. apAccAyazciH ktau / 4 / 2 / 66 / apapUrvasya cAyateH ktau ciH syAt / apacitiH // 66 // hAdodtayozca / 4 / 2 / 67 / mAdeH ktaktavatoH ktau ca hRd syAt / hannaH / hannavAn / hattiH // RlvaaderessaaNtono'prH|4|2|68| pRvarjAta RdantAt lvAdibhyazca pareSAM ktiktaktavatUnAMto naH syaat| tiirnnH| tiirnnH|tiirnnvaan |luuniH| luunH| lUnavAn / niH| dhuunH| dhuunvaan| apaiti kim / pUrtiH / pUrtaH / pUrsavAn // 6 // radAdAmUcchaMmadaH ktayordasya c|4|2|69|
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'svopajJalaghuvRttiH / .237 mUrcchimadivat radantAt parasya ktayostasya tadyoge dhAtudazca naH syAt / pUrNaH pUrNavAn / bhinnaH bhinnavAn / amUrcchamada iti kim / mUrttaH / mattaH / radAntasyeti kim / caritam / muditam // 69 // sUyatyAdyoditaH / 4 / 2 / 70 / sUyatyAdibhyo navabhya odidbhyazca parasya ktayosto naH syAt / suunH| sUnavAna / dUnaH / dUnavAn / lagnaH / lagnavAn // 70 // vyaJjanAntasthAto'khyAdhyaH / 4 / 2 / 71 | khyAdhyAvarjasya dhAtoryadvayaJjanaM tasmAtparA yA'ntasthA tasyAH paro ya AstasmAt parasya ktayosto naH syAt / styaanH| styAnavAn / vyaJjana iti kim / yAtaH / antasthA iti kim / snAtaH / Ata iti kim / cyutaH / dhAtorvyaJjaneti kim / niryAtaH / akhyAdhya iti kim / khyAtaH dhyAtaH / aatH| parasyeti kim / daridritaH // 71 // pUdivyaJcernAzAdyUtA'napAdAne / 4 / 3 / 72 / ebhyo yathAsaGkhyaM nAzAdyarthebhyaH parasya ktayosto naH syAt / pUnAyavAH / AdyUnaH / samakkrau pakSau / nAzAdyatAnapAdAna iti kim| pUtam / dyatam / udaktaM jalam // 72 // sese karmakarttari / 4 / 2 / 73 / seH parasya tayosto prAse karmakarttari naH syAt / sinomAsaH svayameva / karmakarttarIti kim / sito mAso maitreNa // 73 // kSeH kSIcAsdhyArthe / 4 / 2 / 74 / vyaNo'rthobhAvakarmmaNI tato'nyasminnarthe ktayostaH kSeH parasya naH syAt tadyoge kSeH kSIzca / kssiinnH| kSINavAn maitraH / adhyArthe iti kim / kSitamasya // 74 //
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 hemazandAnuzAsanasya vaakroshdainye| 4 / 2 / 75 / ___ Akroze dainye ca gamye kSeH parasyA'dhyArthektayostonvA syAt tadyoge kSIzca / kSINAyuH / kSitAyurjAlmaH / kSINakaH / kSitakastapasvI // RhiighaadhaatroNdnudvintervaa| 4 / 2 / 76 / ebhyaH parasya ktayostonvA syAt / RNam / Rtam / hINaH hiitH| hoNavAn / hItavAn / ghraannH| praatH| dhraannH| dhraatH| traannH| traatH| smunnH| smuttH| nunnaH / nuttH| vinH| vittaH // 76 // / / 4 / 2 / 77 / / dugubhyAM parasya ktayosto naH syAt tadyoge dugoruzca / dUnaH / dUnavAn / guunH| gUnavAn // 77 // kSaizuSipacomakavam / 4 / 2 / 78 / ebhyaH parasya ktayosto yathAsaGkhyaM makavAH syuH| kssaamH| kssaamvaan| shusskH| zuSkavAn / pakkaH / pakavAn // 78 // nirvaannm'vaate| 4 / 2 / 79 / abAte kartari nirapUrvAd vAteH parasya ktayostononipAtyate / nirvANomuniH / avAta iti kim / nirvAtovAtaH // 79 // anupasargAHkSIvollAghakRzaparikRzaphullo sphullasaMphullAH / 4 / 2 / 80 / anupasargAHktAntAete nipaatynte| kssiivH| ullAghaH / kRshH| pari. kRshH| phullaH / utphullH| sNphullH| anupasargAiti kim / prakSIvitaH / / bhittaM zakalam / 4 / 2 / 81 /
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| ... 239 bhideH parasya ktasya natvAbhAvo nipAtyate / shklpryaayshcet| mittam zakalanityarthaH / zakalamiti kim / bhinnam // 81 // vittaM dhanapratItam / 4 / 2 / 82 / vindateH parasya ktasya natvAbhAvo nipAtyate dhanapratItayoH paryAyazcet / vittaM dhanam / vittaH pratItaH / dhanapratItamiti kim / vinaH // hudhuTohedhiH / 4 / 2 / 83 / hovuDantAcca parasya hedhiH syAt / juhudhi / viddhi // 83 // shaas'shnHshaadhyedhijhi|4|2|84|| zAsamhanAM hyantAnAM yathAsaMkhyam zAdhiedhijahayaH syuH / zAdhi / edhi / jahi // 84 // ataH pratyayAlluk / 4 / 2 / 85 / dhAtoH paroyo'dantaH pratyayastataH parasya herluk syAt / dIvya / ata iti kim / rAdhnuhi / pratyayAditi kim / pApahi / / 85 // asaMyogAdoH / 4 / 2 / 86 / asaMyogAtparo ya ustadantAtpratyayAtparasya herlak syAt / sunu / asaMyogAditi kim / aNuhi / uriti kim / krINIhi / / 86 // vamya'viti vA / 4 / 2 / 87 / asaMyogAtparoya ustadantasya pratyayasya lug vA syAt vamAdau avitipare / sunvH| sunuvH| sunmH| sunumH|avitiiti kim / sunomi / asaMyogAdityeva / takSNuvaH // 87 // kRgo yi ca / 4 / 2 / 88 / kRgaH parasyoto yAdau vamicAvitiluk syAt / kuryuH| kurvH| kurmH||
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ haima zabdAnuzAsanazya ataH zityut / 4 / 2 / 89 / zityavitiya ustannimittasya kRgota uH syAt / kuru / avitItyeva / karoti // 89 // inAstyorluk / 4 / 2 / 90 / 240 nasya astezcAtaH zitya'viti luk syAt / runddhaH / staH / ata ityeva / AstAm // 90 // vA dviSato'naH pusa / 4 / 2 / 91 / dviSa AdantAca parasya zito'vito'naH sthAne pus vA syAt / adviSuH | adiSan / ayuH / ayAn // 91 // sijvido'bhuvaH / 4 / 2 / 92 / sicpratyayAdvidazca dhAtoH parasya anaH pusa syAt nacet bhuvaH paraH sic syAt / akArSuH / aviduH / abhuva iti kim / abhUvan ||12|| dvayuktajakSapaJcataH / 4 / 2 / 93 / kRta dilAt jakSapaJcakAcca parasya zito'vito'naH pus syAt / ajuhavuH / ajakSuH / adariduH / ajAgaruH / acakAsuH / azAsuH // 93 // antonoluk / 4 / 2 / 94 / dvayuktajakSapaJcakAt parasya zito'vito'ntonoluk syAt / juhva. ti / juhvat / jakSati / jakSat / daridrati / daridrat // 94 // zau vA / 4 / 2 / 95 / dvayuktajakSapaJcakAtparasyAnto'naH ziviSaye lugvA syAt / dadati dadanti kulAni / jakSati / jakSanti / daridrati / daridranti // 95 // inazcAtaH / 4 / 2 / 96 /
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 241 svopajJalaghuvRttiH / dvayuktajakSapaJcataH znazca zitya'vityAto luk syAt / mimate / daridrati / krINanti / avitItyeva / ajahAm / akrINAm // 96 // eSAmIrvyaJjane'daH / 4 / 2 / 97 / dvayuktajakSapaJcataH zrAzcAtaH zityaviti vyaJjanAdAvIH syAt natu dAsaMjJasya / mimIte / lunItaH / vyaJjana iti kim / mimate / ada iti kim / dattaH / dhattaH // 97 // irdaridraH / 4 / 2 / 98 / daridro vyaJjanAdau zitya'vityAta iH syAt / daridritaH / vyaJjana ityeva / daridrati // 98 // bhiyo navA / 4 / 2 / 99 / bhiyo vyaJjanAdau zityaviti irvA syAt / bibhitaH / bibhItaH // hAkaH / 4 / 2 / 100 / hAko vyaJjanAdau zityaviti Ata irvA syAt / jahitaH / jahItaH // A ca hau / 4 / 2 / 101 / hAko hau At izca vA syAt / jahAhi / jahihi / jahIhi // 101 // yi luk / 4 / 2 / 102 / yAdau ziti hAka A luk syAt / jahyAt // 102 // otaH zye / 4 / 2 / 103 / dhAtorotaH zye luk syAt / avadyati / zya iti kim / gaurivAcarati gavati / / jA jJAjano'tyAdau / 4 / 2 / 104 / jJAjanoH ziti jAH syAt natva'nantare tivAdau / jAnAti / jAyate / atyAdAviti kim / jAjJAti / jaJjanti // 104 // 31
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 haimazabdAnuzAsanasya pvaadehsvH| 4 / 2 / 105 // pvAdeH zitya'tyAdau ivaH syAt / punAti / lunAti / pvAde. riti kim / bINAti // 105 // gamiSadyamaH shchH|4|2|106| eSAM zitya'tyAdau chaH syAt / gacchati / icchati / yacchati / Ayacchate / atyAdAviti kim / jaGganti // 106 // vege sarterdhAt / 4 / 2 / 107 sartege gamye ziti dhAva syAt atyAdau / dhAvati / vega iti kim / dharmamanusarati // 107 // zrautikavudhibupAghAdhmAsthAmnAdAm dRzya'triMzadasadaH shRkRdhipibjighuudhmtisstthmnycchpshychNshiiysiidm|4|2|108|| eSAM zitya'tyAdau yathAsaGkhyaM zrAdayaH syuH| shRnnu| kRnnu| dhinu / piba / jighra / dhama / tiSTha / mana / yaccha / pazya / Rccha / zIyate / sIda // 108 // __ kramodIrghaH prsmai|4|2|109| __ krame parasmaipadanimitte ziti dIrghaH syAt atyAdau / kAma / krAmyati / parasmaipada iti kim / Akramate sUryaH // 109 // sstthivullmvaacmH|4|2|110|| eSAM zitya'tyAdau dIrghaH syAt / SThIva / klAma / AcAma / AGiti kim / cama // 110 //
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopazalaghukRttiH / 143 zamasaptakasya zye / 4 / 2 / 111 / zamAdInAM saptAnAM zye dIrghaH syAt / zAmya / dAmya / tAmya / bhrAmya / zrAmya / kSAmya / mAdya / zye iti kim / bhramati / atyAdAvityeva / zaMzanti // 111 // SThisivo'naTi vaa|4|2|112| ...SThinsivoranaTi dI? vA syAt / niSThIvanam / niSThevanam / sIva. nam / sevanam // 112 // mavya'syAH / 4 / 2 / 113 / dhAtovihite mAdau vAdau cA'ta A dIrghaH syAt / pacAmi / pacAvaH pacAmaH // 113 // anato'nto'dAtmane / 4 / 2 / 114 / ___ anataH parasyAtmanepadasthasyAnto't syAt / cinvate / Atmanepada iti kim / cinvanti / anata iti kim / pacante // 114 // - zIDorat / 4 / 2 / 115 / zIGaH parasyAtmanepadasthasyAntorat syAt / zerate // 115 // vetternavA / 4 / 2 / 116 / vetteH parasyAtmanepadasthasyAntorad vA syAt / sNvidrte| sNvidte| tivAMNavaH parasmai / 4 / 2 / 117 / vetteH pareSAM parasmaipadAnAM tivAdInAM parasmaipadAnyeva NavAdayo nava yathAsaGkhyaM vA syuH / veda / vidtuH| viduH / vettha / vidthuH| vida / veda / vidva / vidma / pakSe vettItyAdi // 117 // bragaH paJcAnAM paJcAhazca / 4 / 2 / 118 /
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya brUgaH pareSAM tivAdInAM paJcAnAM yathAsaGkhyaM paJca NavAdayo vA syuH tadyoge brUga Ahazca / Aha / AhatuH / AhuH / Attha / AhathuH / pakSe vatyAdi // 118 // 244 AziSi tuhyostAtaG / 4 / 2 / 119 / AzIrarthayostuhyostAtaG vA syAt / jIvatAt / jIvatu bhavAn / jIva tAt / jIva tvam / nandatAt / nanda tvam / AziSIti kim / jIvat // 119 // Ato Nava auH / 4 / 2 / 120 / AtaH parasya Nava auH syAt / papau // 120 // AtAmAte AthAmAthe AdiH |4| 2 | 121 / AtpareSAmeSAmAta iH syAt / pacetAm / pacete / pacethAm / pacethe / Aditi kim / mimAtAm // 121 // yaH saptamyAH / 4 / 2 / 122 / Atparasya saptamyAyA zabdasyeH syAt / pacet / paceH // 122 // yAmyuso riyamiyusau / 4 / 2 / 123 / AtparayoryAmyusoryathAsaMkhyamiyama, iyusau syAtAm / paceyam / paceyuH // 123 // ityAcAryahemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsana laghuvRttau caturthasyAdhyAyasya dvitIyaH pAdaH //
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopksslghuvRttiH| __ arham nAmino guNo'Giti / 4 / 3 / 1 / nAmyantasya dhAtoH kDiddharne pratyaye guNaH syAt / cetaa| akki tIti kim / yutaH // 1 // uznoH / 4 / 3 / 2 / dhAtoruznoH pratyayayorakGiti guNaH syAt / tanoti / sunoti // puspau / 4 / 3 / 3 / nAmyantasya dhAtoH pusi pau ca guNaH syAt / aiyaruH / aparyati / / . lghorupaantysy| 4 / 3 / 4 / dhAtorupAntyasya nAminolaghoraviGati guNaH syAt / bhettaa| lagho. riti kim / Ihate / upAntyasyeti kim / minasi // 4 // midaH zye / 4 / 3 / 5 / miderupAntyasya zye guNaH syAt / medyati // 5 // jAguH kiti| 4 / 3 / 6 / jAguH kiti guNaH syAt / jAgaritaH // 6 // RvrnndRsho'ngi|4|3|7| RvaNAntAnAM dRzezcAuDi pare guNaH syAt / Arat / asarat / ajarat / adarzat // 7 // skRcchRto'ki parokSAyAm / 4 / 3 / 8 / skRRcchoH RdantAnAM ca nAminaH parokSAyAM guNaH syAt natu kopalakSitAyAM kvsukaanoH| saJcaskaruH / Anacchu: / teruH / akIti kim / sabaskRvAn // 8 //
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya saMyogAdadarteH / 4 / 3 / 9 / saMyogAtparo ya Rt tadantasyArtezca parokSAyAmaki guNaH syaat| sasmaruH / sasvaruH / AruH / saMyogAditi kim / cakruH // 9 // kyayaGAzIrye / 4 / 3 / 10 / saMyogAt ya RttadantasyArtezca kye yaGyAzIrye ca guNaH syAt / smayate / svaryate / aryte| saasmyte| saasvryte| arAryate / smaryAt / aryAt // 10 // na vRddhizcAviti kngillope|4|3|11|| aviti pratyaye yaH kitoGitazca lopastasmin sati guNovRddhizca na syAt / cecyaH / marImRjaH // 11 // - bhavateH sijlupi / 4 / 3 / 12 / bhuvaH silupi guNo na syAt / abhUt / silupIti kim / vyatyabhaviSTa // 12 // sUteH paJcamyAm / 4 / 3 / 13 / sUteH paJcamyAM guNo na syAt / suvai // 13 // vyuktopAntyasya ziti svre|4|3||14|| vyuktasya dhAtorupAntyasya nAminaH svarAdau ziti guNo na syAt / nenijAni / upAntyasyeti kim / juhavAni / zitIti kim / nineja // 14 // hinnorpvitivyau| 4 / 3 / 15 / . horiNazca nAminaH svarAdAvapityaviti ziti yathAsaGkhyaM vyau syAtAm / juhvati / yantu / apvitIti kim / ajuhavuH / ayAni // .
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| - 247 iko vA / 4 / 3 / 16 / ikaH svarAdAviti ziti vA syAt / adhiyanti / adhiiynti|| kuTAdedvida'Nit / 4 / 3 / 17 / kuTAdeH paroJNidarjapratyayoDiddhatsyAt / kuttitaa| gutA / aJNiditi kim / utkoTaH / uccakoTa // 17 // vijeriT / 4 / 3 / 18 / vijeriTa GiddhatsyAt / udvijitA / iGiti kim / uddhejanam // vorNoH / 4 / 3 / 19 / UoriD vA GiddhatsyAt / proNuvitA / prorNavitA // 19 // zida'vit / 4 / 3 / 20 / dhAtorvidarjaH zitpratyayoDiddhatsyAt / itH| krINAti / aviditi kim / eti / ziditi kim / ceSISTa // 20 // indhya'saMyogAtparokSAkidvat / 4 / 3 / 21 / indherasaMyogAntAca parA avitparokSA kidvatsyAt / samIdhe / ninyuH / indhyasaMyogAditi kim / sasraMse // 21 // sva nyjrnvaa| 4 / 3 / 22 / khaJjaH parokSA vA kidvatsyAt / sasvaje / sakhaje // 22 // janazonyupAntye tAdiH ktvA / 4 / 3 / 23 / jantAnazezca nyupAntye sati tAdiH ktvA kiDavA syAt / rktvaa| raGktvA / nssttaa| naMdavAnIti kim / bhuktvA / upAntya iti kim / nikvaa| tAdiriti kim / vibhajya // 23 //
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 haimazabdAnuzAsanasya RttRSamRSakRzavaJcaluJcathaphaH seT | 4 | 3 |24| nyupAntye satyebhyovA ktvA seda vidvatsyAt / RtitvA / arttivA / tRSitvA / tarSitvA / mRSitvA / marSitvA / kRzitvA / karzitvA / vacitvA / vazitvA / lucitvA / luJcitvA / zrathitvA / zranthitvA / guphitvA / gumphitvA / nyupAntya iti kima / kothitvA / rephitvA / seTiti kim | vaktvA // 24 // vau vyaJjanAdeH sancA'dyaH / 4 / 3 / 25 / vauudityupAntye sati vyaJjanAderdhAtoH paraH ktvA san ca seTau kidvA syAtAM natu dyantAt / dyutitvA / dyotitvA / didyutiSate / didyotiSate / likhitvA / lekhitvA / lilikhiSati / lilekhiSati / vAviti kim / varttitvA / vyaJjanAderiti kim / uSitvA / adya iti kim / devitvA // 25 // utizavarhrAdbhayaH ktau bhAvArambhe | 4 | 3 |26| utyupAntye sati zavarhebhyo adAdibhyazca parau bhAvArambhayoH taktavatU seTauvA kidvatsyAtAm / kucitam / kocitamanena / prakucitaH / prkocitH| prakucitavAn / prakocitavAn / ruditam / roditamebhiH / prruditH| praroditaH / praruditavAn / praroditavAn / utIti kim / zcititamebhiH / zava iti kim / prazudhitaH / bhAvArambha iti kim / rucitaH ||26|| na DIzIGghaSizvidisvidimidaH / 4 / 3 / 27 / ebhyaH parau seTau taktavat kinna syAtAm / DayitaH / DayitavAn / zayitaH / zayitavAn / pcitH| pacitavAn / pradharSitaH / pradharSitavAn / prakSveditaH / praveditavAn / prasveditaH / prasveditavAn / prameditaH / prameditavAn / seTAvityeva / DInaH / DInavAn // 27 //
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 249 svopajJalaghuvRtti mRpaH kSAntau / 4 / 3 / 28 / kSamArthAnmRSaH seTau ktaktavatU kinna syAtAm / marSitaH / marSitavAn / kSAntAviti kim | apabhUSitaM vAkyam // 28 // ktvA / 4 / 3 / 29 / dhAtoH ktvA seTa kinna syAt / devilA / seDityeva kRtvA // 29 // skandasyandaH / 4 / 3 / 30 / AbhyAM ktvA kinna syAt / skantvA / syattvA // 30 // kSudhaklizakupagudhamRDamRdavadavasaH / 4 / 3 / 31| ebhyaH ktvA seT vidvatsyAt / kSudhitvA / klizitvA / kuSitvA / gudhitvA / mRDitvA / mRditvA / uditvA / uSitvA // 31 // rudvidmupgrhsvpprcchHsnc| 4 / 3 / 32 / ebhyaH ktvA san ca kimatsyAt / ruditvA / rurudiSati / viditvA / vividiSati / muSitvA / mumuSiSati / gRhItvA / jighRkSati / suptvA / suSupsati / pRSTvA / pipRcchiSati // 32 // nAmino'niT / 4 / 3 / 33 / nAmyantADAtoraniT san ditsyAt / cicISati / aniDiti kim / zizayiSate // 33 // upAntye / 4 / 3 / 34 / nAmyupAntye sati dhAtoH sannaniTa kiDatsyAt / bimitsati // 34 // sijAziSAvAtmane / 4 / 3 / 35 / nAmyupAntye sati dhAtorAtmanepadaviSayAvaniTayai sijAziSau kidratsyAtAm | abhitta / bhitsISTa / Atmane iti kim | akhAkSIt ||35|| 32
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya RvarNAt / 4 / 3 / 36 / RvarNAntAddhAtoraniTAvAtmanepadaviSayau sijAziSau kidvatsyAtAm / akRta / kRSISTa / atISTa / tArSISTa // 36 // gamo vA / 4 / 3 / 37 / gamerAtmanepadaviSayau sijAziSau kidvadvA syAtAm / samagata / sama - gaMsta / saMgasISTa / saMgaMsISTa // 37 // hanaH sic / 4 / 3 / 38 / hanterAtmanepadaviSayaH sic kidvatsyAt / Ahata // 38 // yamaH sUcane / 4 / 3 / 39 / sUcanArthAdyamerAtmanepadaviSayaH sic kiMdatsyAt / udAyata / sUcana iti kim / AyaMsta rajjum // 39 // vA svIkRtau / 4 / 3 / 40 / svIkArArthAdyamerAtmanepadaviSayaH sic kidvadvA syAt / upAyat / upAyaMsta mahAstrANi / svIkRtAviti kim | AyaMsta pANim // izca sthAdaH / 4 / 3 / 41 / sthA dAsaMjJakAJcAtmanepadaviSayaH sic kidatsyAt tadyoge ca sthAdoriva / upAsthita / Adita / vyadhita // 41 // mRjo'sya vRddhiH / 4 / 3 / 42 / mRjerguNe satyasya vRddhiH syAt / mArSTi / ata iti kim / mRSTaH // 42 // RtaH svare vA / 4 / 3 / 43 /
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghutiH / mRje RtaH svarAdI pratyaye vRddhirvA syAt / parimArjanti / pari-- mRjanti / Rta iti kim / mamArja / svara iti kim / mRjvH|| 43 // sici parasmai samAnasyAGiti / 4 / 3 / 4 / / samAnAntasya dhAtoH parasmaipadaviSaye sicyaGiti vRddhiH syAt / avaiSIt / parasmaipada iti kim| acyosstt| samAnasyeti kim / agviit| aDitIti kim / nyanuvIt // 44 // vyaJjanAnAmaniTi / 4 / 3 / 45 / vyaJjanAntasya dhAtoH parasmaipadaviSaye aniTi sici samAnasya vRddhiH syAt / araajiit| smaansyetyev| udavoDhAm / aniTIti kim / atakSIt // 45 // vorNagaH setti|4|3|46 / UrNoH seTi sici parasmaipade vRddhirvA syaat| paurNAvIt / paurnnviit| prauNuvIt // 46 // vyaJjanAdervopAntyasyAtaH / 4 / 3 / 47 / ___ vyaJjanAderdhAtorupAntyasyAtaH seMTi sici parasmaipade vRddhirvA syAt / akANIt / akaNIt / vyaJjanAderiti kim / mAbhavAnaTIt / upAntyasyeti kim / avadhIt / ata iti kim / adevIt / seTItyeva / adhAkSIt // 47 // vdvrjlH| 4 / 3 / 48 / vadavrajorlantarantayozyopAntasyAsya parasmaipade seTi sici vRddhiH syAt / avAdIt / avAjIt / ajvAlIt / akSArIt // 18 // nshvijaagRshskssnnhyeditH|4|3|49| eSAM mayantAnAmeditAM ca parasmaipade seTi sici vRddhirna syAt / azva
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 mAndAnuzAsanasya yIt / ajAgarIt / azasIt akSaNIt / agrahIt / avamIt / ahayIt / akagIt // 49 // JNiti / 4 / 3 / 50 / triti Niti ca pare dhAtorupAntyasyAto vRddhiH syAt / pAkaH / papAca // 50 // naamino'klihleH|4|3|51|| nAmyantasya dhAtornAmno vA kalihalivarjasya Niti vRddhiH syAt / acAyi / kArakaH / apIpaTat / kalihali varjanaM kim / acakalat / ajahalat // 51 // jaagurbinnvi| 4 / 3 / 52 / jAguauM Navyeva ca Niti vRddhiH syAt / ajaagaari| jajAgAra / triNavIti kim / jAgarayati // 52 // Ata aiH kau / 4 / 3 / 53 / Adantasya dhAtoMNiti kRti au ca aiH syAt / dAyaH / daaykH| adAyi / kRditi kim / dadau // 53 // na jnvdhH| 4 / 3 / 54 / anayoH kRti Niti au ca vRddhirna syaat| prjnH| jnyH| ajni| vdhH| vdhyH| avadhi // 54 // - mo'kamiyamiraminamigamivamA cmH|4|3|55 / mantasya dhAtoH kamyAdivarjasya Niti kRti au ca vRddhirna syAt shmH| zamakaH / azami / kamyAdivarjanaM kim| kaamH| kaamukH| akAmi / yaamH| raamH| naamH| agAmi / vaamH| aacaamkH|| 55 //
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ svophlghuvRttiaa| 253 vizrama / 4 / 3 / 56 / / vizrameNiti kRti mau ca vRddhirvA syAt / vizrAmaH / vizramaH / vizrAmakaH / vizramakaH / vyAmi / vyazrami // 56 // udymoprmau|4|3|57| udupAbhyAM yamiramyorghatri vRddhyabhAvo nipAtyate / udymH|uprmH||57|| NidvA'ntyo Nav / 4 / 3 / 58 // parokSAyA antyo Nav NivA syAt / ahaM cicy| cicaay| cukutt| cukoTha / antya iti kim / sa papAca // 58 // utaaurvitivyaJjane'dveH / 4 / 3159 / advayuktasyodantasya dhAtorvyaJjanAdau viti aura syAt / yauti / uta iti kim / eti / dhAtorityeva / sunoti / vitIti kim / rutH| vyaJjana iti kim / stavAni / adveriti kim / juhoti // 59 // vornnoH| 4 / 3 / 60 / Uoradayuktasya vyaJjanAdauvityaurvA syAt / pornnoti| proti / arerityeva / proonoti // 60 // nadisyoH / 4 / 3 / 61 / UordisyoH parayorauna syAt / praurNot / paurnnoH|| 61 // tRhaH znAdIt / 4 / 3 / 62 / tRhe nAtparovyaJjanAdau vitipare It syAt / tRNedi // 62 // vrataH parAdiH / 4 / 3 / 63 / ... bruva UtaH paronyaJjanAdau viti parAdirIta syAt / bravIti / Uta iti kim / Attha // 63 //
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanaM spa yaGturustorbahulam / 4 / 3 / 64 / yaGlubantAtturustubhyazca paro vyaJjanAdau vitiIta bahulaM parAdiH syAt kacidvA / bobhavIti / bobhoti / kvacinna / varvartti / tavIti / tauti / khIti / rauti / svIti / stauti / adverityeva / tutotha / tuSTotha // 64 // saH sijasterdisyoH / 4 / 3 / 65 / 254 sijantAddhAtorastezca santAtparo disyoH parayoH parAdirItsyAt / akArSIt / akArSIH / AsIt / AsIH / sa iti kim / adAt / / 65 / / pibaitidAbhUsthaH sicolupa parasmai na ceT / 4 / 3 / 66 / ebhyaH parasya sicaH parasmaipade lupa syAt luvyoge naceT / apAt / agAt / adhyagAt / adAt / adhAt / abhUt / asthAt / parasmaipada iti kim / apAsata payAMsi taiH // 66 // TveghrAzAcchAso vA / 4 / 3 / 67 / ebhyaH parasya sicaH parasmaipade luba vA syAt lubyoge ca neT / adhAt / adhAsIt / atrAt / atrAsIt / azAt / azAsIt / acchAt / acchAsIt / asAt / asAsIt // 67 // tanbhyovA tathAsi nNozca / 4 / 3 / 68 / tanAdibhyaH parasya sicastathAsica chupa vA syAttadyogenNozca lupna ceT / atata / ataniSTa / atathAH / ataniSThAH / asata / asaniSTa | asathAH / asaniSThAH // 68 //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 255 svopaalputiH| sanastatrAvA / 4 / 3 / 69 / / sanolupi satyAmAvA syAt / asAta / asata / asaathaaH| asthaaH| tatreti kim / asaniSTa // 69 // dhuT hrsvaallugnittstthoH|4|3|70|| dhuDantAt hastAntAca dhAtoH parasyAniTaH sicastAdau thAdau va luka syAt / amitta / amitthaaH| akRt| akRyAH aniTa iti kim / vyadyotiSTa // 7 // iTa Iti / 4 / 3 / 71 / iTaH parasya sica Iti luk syAt / alAvIt / iTa iti kim / akArSIt / ItIti kim / amaNiSam // 71 / / sodhi vaa|4|3| 72 / dhAtordhAdau pratyaye solugvA syAt / cakAdhi / cakAddhi / alavidhvam / alavivam // 72 // asteH sihastveti / 4 / 3 / 73 / asteH saH sAdau pratyaye luka syAt eti tu sohaH / asi / vyatise / vyatihe / bhAvayAmahe // 73 // duhadihalihaguhodantyAtmane vA skH|4|3|74| ebhyaH parasya sakodantyAdau Atmanepade lugvA syAt / adugdha / adhukSata / adigdhaM / adhikSata / alIdAH / alikSathAH / nyaguhahi / nyaghukSAvahi / dantya iti kim / adhukSAmahi // 74 // . svre'tH| 4 / 3 / 75 /
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya sako'sya svarAdau pratyaye luka syAt / adhukSAtAm // 75 // daridro'dyatanyAM vaa|4|3| 76 / daridro'dyatanyAM viSaye -lugvA syAt / adaridrIt / adaridrAsIt // 76 // azityassanNakacaNakAnaTi / 4 / 3 / 77 // sAdisannAdivarje aziti viSaye daridrolaga syAt / durdaridram / azitIti kim / daridrAti / sannAdivarjanaM kim / didaridrAsati / daridrAyako yAti / daridrAyakaH / daridrANam // 77 // vya janAd deH sazca dH|4|3|78| dhAtorvyaJjanAntAtparasya delaka syAd yathA sambhavaM dhAtoHsoda ca / acakAt / ajAgaH / avimaH / anvazAt / vyaJjanAditi kim / ayAt // 78 // seH suddhAcA / 4 / 3 / 79 / vyaJjanAntAddhAtoH parasya selak syAta yathAsambhavaM sadadhAMvA ruzca / acakAstvam / acakAtvam / aminastvam / abhinattvam / aruNastvam / aruNattvam / / 79 // yo'ziti / 4 / 3 / 80 / dhAtorvyaJjanAntAtsarasya yo'ziti pratyaye luk syAt / jnggmitaa| vyaJjanAdityeva / lolUyitA / azitIti kim / bebhidyate // 8 // .. kyo vA / 4 / 3 / 81 / dhAtorvyaJjanAtparasya kyo'ziti pratyaye lugvA syAt / samidhidhyati / samidhyiSyati / dRSadiSyate / iSadhiSyate // 81 //
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH ataH / 4 / 3 / 82 / adantAddhAtorvihite'ziti pratyaye dhAtorato luk syAt / kathayati / vihitavizeSaNaM kim / gataH // 82 // NeraniTi / 4 / 3 / 83 / aniziti pratyaye gerluk syAt / atatakSat / cetana / aniTIti kim / kArayitA // 83 // seTktayoH / 4 / 3 / 84 / seToH ktayoH parayorNerluk syAt / kAritaH / gaNitavAn // 84 // AmantAlvAyyetnAvay / 4 / 3 / 85 / eSu pareSu ray syAt / kArayAJcakAra / gaNDayantaH / spRhayAluH / mahayAyyaH / stanayitnuH // 85 // laghoryapi / 4 / 3 / 86 / laghoH parasya Neryapyay syAt / prazamayya / laghoriti kim / pratipAdya // 86 // vA''pnoH / 4 / 3 / 87 / ApnoH parasya Neryapya'y vA syAt / prApayya / prApya / Apno - riti kim / adhyApya // 87 // meDo vA mit / 4 / 3 / 88 / meGo yapi middhA syAt / apamitya / apamAya // 88 // kSeH kSIH / 4 / 3 / 89 / kSeryapi kSIH syAt / prakSIya // 89 // 33
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 hemazandAnuzAsanasya kSayyajayyau zaktau / 4 / 3 / 90 / kSijyorantasya zaktau gamyAyAM ye pratyaye'y nipAtyate / kSayyo vyaaviH| jayyaH shtruH| zaktAviti kim / kSeyaM pApam / jeyaM mnH||10|| krayyaH krayArthe / 4 / 3 / 91 / kriyo'ntasya ye pratyaye'ya nipAtyate / kayAya cetprasArito'rthaH / Rgyo gauH / krayArtha iti kim / kreyaM te dhAnyaM na cAsti prsaaritm|| sastaH si|4|3| 92 / dhAtoH santasyA'ziti sAdau pratyaye viSayabhUte taH syAt / vatsyati / sa iti kim / yakSISTa / sIti kim / vasiSISTa // 92 // dIya dIGaH kGiti svre|4|3|93|| dIGa kGiti aziti svare dIy syAt / updidiiyte| viGatIti kim / upadAnam / svara iti kim / upadedIyate // 93 // iDetpusi caatolk| 4 / 3 / 94 / viDatyaziti svare iTi eti pusi ca pare Adantasya dhAtormuk syAt / ppuH| adadhat / papitha / vytire| aduH // 94 // saMyogAdervA ziSyaH / 4 / 3 / 95 / dhAtoH saMyogAderAdantasya viDatyAziSi ervA syAt / gleyAt / glAyAt / saMyogAderiti kim / yAyAt / viGatItyeva / glAsISTa // gApAsthAsAdAmAhAkaH / 4 / 3 / 96 / eSAM viDatyAziSyaH syAt / geyAt / peyAt / syAt / avaseyAt / deyAt / dheyAt / meyAt / heyAt // 96 // IrvyaJjane'yapi / 4 / 3 / 97 /
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghupattiA mAderyavarje kDityaziti vyaJjanAdAvIH syAt / gIyate / jegIyate / pIyate / sthIyate / avasIyate / diiyte| dhiiyte| miiyte| hInaH / vyaJjana iti kim / tasthuH / ayapIti kim / pragAya // 97 // ghaamoryngi|4|3|98|| prAdhmoGi IH syAt / jetrIyave / dedhmIyate // 9 // hanoghnIrvadhe / 4 / 3 / 99 / .. hamtervadhArthasya yaDi prIH syAt / jenIyate / vadha iti kim / gatau jakanyate // 99 // JNiti ghAt / 4 / 3 / 100 / bhiti Niti ca pare hanterghAtsyAt / ghaatH| ghAtayati // 10 // miNavi ghan / 4 / 3 / 101 / au Navi ca pare hanterdhan syAt / aghaani| jaghAna // 101 // nazernezcA 'Gi / 4 / 3 / 102 / nazeraGi neza vA syAt / anezat / anazat // 102 // zvayatya'savacapataH zvAsthavoca paptam / 4 / 3 / 1031 eSAmaGi yathAsaGkhyaM zvAdayaH syuH / azvat / Asthat / avocat / apaptat / / 103 // zIGa eH ziti / 4 / 3 / 104 / zIGaH zItyeH syAt / zete // 10 // kDiti yi zaya / 4 / 3 / 105 /
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 haimazabdAnuzAsanasva . zIGa kliti yAdau zay syAt / zayyate / zAzayyate / viGIti kim / zeyam // 105 // upasargAho hsvH| 4 / 3 / 106 / upasargAtparasyohaterUtaH viGati yAdau pare hasvaH syAt / smuhyte| upasargAditi kim / Uhyate / yItyeva / samUhitam / U Uha iti prazleSaH kim / Audyate ohyate / samohyate // 106 // - aashissiinnH| 4 / 3 / 107 / upasargAtparasyeNa ItaH kGiti yAdAvAziSi isvaH syAt / udiyAt / I iNa iti prazleSaH kim / A iyAt eyAt / sameyAt // dIrghazcviyaGyakyeSu c|4|3|108| eSu yAdAvAziSi ca dIrghaH syAt / zucIkaroti / toTyate / mantrayati / dadhIyati / bhRzAyate |lohitaayte / stUyate / IyAt // 10 // RtoriiH| 4 / 3 / 109 / / vyAdau pare Rdantasya RtaH sthAne rIH syAt / pitrIsyAt / cekrIyate / mAtrIyate / pitrIyate / Rta iti kim / cekIryate // 109 // riH zakyAzIya / 4 / 3 / 110 / Rdantasya dhAtoH RtaH zakye AzIrye ca pare riH syAt / vyApriyate / kriyate / hiyAt // 110 // iishcvaavvrnnsyaa'nvyysy|4|3|111|| anavyayasyAvarNAntasya cvAvIH syAt / zuklIsyAt / mAlIsyAt / anavyayasyeti kim / divAbhUtA rAtriH // 111 // .. kyani / 4 / 3 / 112 /
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalavRttiH 231* avaNIntasya kyAna I: syAt / putrIyati / mAlIyati // 112 // nutRDgarde 'zanAyodanyadhanAyam / 4 / 3 / 193 / vartheSu yathAsaGkhyamazanAdayaH kyannantA nipAtyante / azanAyati / udanyati / dhanAyati / kSudAdAviti kim / azanIyati / udakIyati / dhanIyati dAtum // 113 // vRSAzvAnmaithune sso'ntaH / 4 / 3 / 114 / AbhyAM maithunArthAbhyAM kyAne ssAntaH syAt / vRSasyati gauH / azvasyati vaDavA | maithune iti kim / vRSIyati / azvIyati brAhmaNI // azca laulye / 4 / 3 / 115 / bhogecchAtireko laulyaM tatra gamye kyani pare nAmnaH sso'sacAntaH syAt / dadhisyati / dadhyasyati / laulya iti kima / kSIrayati dAtum // 115 // ityAcAryahemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau caturthasyA'dhyAyasya tRtIyaH pAdaH samAptaH / // arham // asti bruvorbhUvacAvaziti / 4 / 4 / 1 / astibruvoryathAsaGkhyaM bhUvacau syAtAM aziti viSaye / bhavyam / avocat / azitIti kim / syAt / brUte // 1 // aghaJakyabalacyajervI / 4 / 4 / 2 / aghanAdAvaziti viSaye ajevIM syAt / praveyam / aghaJkyabalacIti kim / samAjaH / samajyA / udajaH / ajaH pazuH // 2 //
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 hemazandAnuzAsanasya trane vA / 4 / 4 / 3 / tranayorviSayabhUtayorajervI vA syAt / prvetaa| praajitaa| prvynnH| pAjano daNDaH // 3 // cakSovAci kazAg khyaaNg|4|4|4| cakSovAgarthasyAziti viSaye kazAMgakhyAMgau syAtAm / AkazAsyati / AkzAsyate / AkhyAsyati / AkhyAsyate / Akzeyam / Akhyeyam / vAcIti kim / bodhe vicakSaNaH // 4 // navA parokSAyAm / 4 / 4 / 5 / vakSovAcikazAMgalyAMgau parokSAyAM vA syAtAm / Acakzau / Acakhyo / AcacakSe // 5 // bhRjjobharja / 4 / 4 / 6 / mRjateraziti bharja vA syAt / bharTA bhraSTA // 6 // prAdAgastta aarmbhekte|4|4|7| ArambhArthasya prapUrvasya dAgaH kte pare to vA syAt / prttH| prdttH| pAditi kim / parIttam // 7 // nivisvanvavAt / 4 / 4 / 8 / ebhyaH parasya dAgaH kte to vA syAt / nIttam / nidattam / viittm| vidttm| sUttam / sudattam / anUttam / anudattam / avattam / avadattam // svraadupsrgaadstikitydhH|4|4|9| svarAntAdupasargAtparasya dhAvarjasya dAsaMjJasya tAdau kiti to nityaM syAt / prttH| parItrimam / upasargAditi kim / dadhidattam / svarAditi kim / nirdattam / da iti kim / pradAtA biihyH| tIti kim / pradAya / adha iti kim / nidhItaH // 9 //
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopAlapuvRttiA 263 dat / 4 / 4 / 10 / - adho dAsaMjJasya tAdau kiti dat syAt / dttH| dttiH| adha ityeva / dhItaH // 10 // dosomAstha iH| 4 / 4 / 11 / eSAM tAdau kiti isyAt / nirditH| sittaa| mitiH| sthitavAn // chAzorvA / 4 / 4 / 12 / .. chAzostAdau kiti irvA syAt / avcchitH| avacchAtama nishitH| nizAtaH // 12 // zo vrate / 4 / 4 / 13 / zyateHkte vrataviSaye prayoge nityamiH syAt / saMzita vratam / saMzitaH sAdhuH // 13 // hAko hiH ktvi / 4 / 4 / 14 / - hAkastAdau kiti ktvAyAM hiH syAt / hitvA / kvIti kim / hiinH| tItyeva / prahAya // 14 // dhaagH| 4 / 4 / 15 / dhAgastAdau kiti hiH syAt / vihitaH / hitvA // 15 // yapi cAdo jagdh / 4 / 4 / 16 / / tAdau kiti yapi cAdebragdha syAt / jagdhiH / prajagthya // 16 // ghaslasanadyatanIghA'cali / 4 / 4 / 17 ___evadarghasTuH syAt / jighatsati / aghasata / pAsaH / pAdanaM praghasaH // 17 //
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 haimazandAnuzAsanasya parokSAyAM navA / 4 / 4 / 18 / adeH parokSAyAM ghaslRrAdezo vA syAt / jakSuH / AduH // 18 // vervay / 4 / 4 / 19 / vegaH parokSAyAM vay vA syAt / UyuH / vavuH // 19 // RH shRddRprH| 4 / 4 / 20 eSAM parokSAyAmRrvA syAt / vizazratuH / vizazaratuH / viddrtuH| vidadaratuH / nipapratuH / nipaparatuH // 20 // hano vadha AziSya'Jau / 4 / 4 / 21 / AzIrviSaye hantervadhaH syAt natu JiTi / vadhyAt / atrAviti kim / ghAniSISTa // 21 // adyatanyAM vA tvAtmane / 4 / 4 / 22 / adyatanyAM viSaye hanovadhaH syAt Atmanepade tu vA / avadhIt / avadhiSTa / Ahata // 22 // iNikorgA / 4 / 4 / 23 / iNikoratanyAM gAH syAt / agAt / adhyagAt // 23 // 4 / 24 / NAvajJAne gamuH / 4 / iNikarajJAnArthayogamuH syAt / gamayati / adhigamayati / ajJAna iti kim / arthAn pratyAyayati // 24 // sanIGazca / 4 / 4 / 25 / iGa iNikozcAjJAnArthayoH sani mamuH syAt / adhijigAMsate / jigamiSati grAmam / mAturadhijigamiSati // 25 //
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / gAH parokSAyAm / 4 / 4 / 26 iGaH parokSAviSaye gAH syAt / adhijage // 26 // Nau sanDe vA / 4 / 4 / 27 / sanake pare Nau iGo gA vA syAt / adhijigApayiSati / adhyApipayiSati / adhyajIgapat / adhyApipat / NAviti kim / adhijigAMsate / sanGa iti kim / adhyApayati // 27 // vA'dyatanIkriyAtipattyorgIG | 4|4|28| 265 anayoriGogIGa vA syAt / adhyagISTa / adhyaiSTa / adhyagISyata / adhyeSyata // 28 // adhAtorAdirhyastanyAM cAmAGA | 4|4|29| hyastanyAmadyatanI kriyAtipattyozca viSaye dhAtorAdiraD syAt tu mAGyoge / ayAt / ayAsIt / ayAsyat / amAGeti kim / mAsmakArSIt / dhAtoriti kim / prAyAH // 29 // etyastervRddhiH / 4 / 4 / 30 / mAGA / iNi korastezvAderhyastanyAM viSaye vRddhiH syAt natu Ayan / adhyAyan / AstAm / amAtyeva / mAsma te yan // 30 // svarAdestAsu / 4 / 4 / 31 / svarAderdhAtorAderadyatanyAM kriyAtipattihyastanISu viSaye vRddhiH syAt amAGA / ATIt / aiSiSyat / aujjhat / amaangetyev| mA so TIt // 31 // stAdyazito'troNAderiT / 4 / 4 / 32 / dhAtoH parasya sAdestAdezcA'zita Adirida syAt natu tronnaadyoH| 34
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 haimazabdAnuzAsanasya laviSyati / lavitA / stAdIti kim / bhUyAt / azita iti kim Asse / atroNAderiti kim / zastram / vatsaH / hastaH // 32 // tehAdibhyaH / 4 / 4 / 33 / ebhya eva parasya stAyazitasterAdirida syAt / nigrhiitiH| apasnihitiH / grahAdibhya iti kim / zAntiH // 33 // gRho'parokSAyAM dIrghaH / 4 / 4 / 34 / graheryovihita iT tasya dIrghaH syAt natu parokSAyAm / grhiitaa| aparokSAyAmiti kim / jagRhiva // 34 // vRto navA 'nAzIH sicparasmai c| 4 / 4 / 35 / vRbhyAmRdantebhyazca parasyeTodIrghovA syAt natu parokSAziSoH sici ce parasmaipade / prAvarItA / prAvaritA / vrtiaa| varitA / titarISati / titariSati / parokSAdivarjanaM kim / vavaritha / teritha / prAvariSISTa / AstariSISTa / prAvAriSuH / AstAriSuH // 35 // iTasijAziSorAtmane / 4 / 4 / 36 / vRtaH parayorAtmanepadaviSaye sijAziSorAdiriT vA syAt |praavRt| prAvariSTa / avRta / avarISTa / AstIrTa / AstariSTa / prAvRSISTa / prAvariSISTa / vRSISTa / variSISTa / AstIrSISTa / AstariSISTa / Atmane iti kim / prAvArIt // 36 // saMyogAdataH / 4 / 4 / 37 / dhAtoH saMyogAtparoya RttadantAtparayorAtmanepadaviSayazijAziSorAdiriT vA syAt / asmariSAtAm / asmRSAtAm / smrissiisstt| smRSISTa / saMyogAditi kim / akRta // 37 //
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / dhUgauditaH / 4 / 4 / 38 / dhUg auditazca parasya stAdyazita Adirida vA syAt / dhotA / dhavitA / raddhA / radhitA // 38 // niSkuSaH / 4 / 4 / 39 / niHpUrvAt kuSaH parasya stAdyazita Adirida vA syAt / niSkoSTA / niSkoSitA // 39 // ktayoH / 4 / 4 / 40 / niSkuSaH parayoH ktayorAdiridra nityaM syAt / niSkuSitaH / niSkuSitavAn // 40 // 267 nR'trazcaH ktvaH / 4 / 4 / 41 / AbhyAM parasya ktva AdiriT syAt / jarItvA / tracitvA // 41 // Udito vA / 4 / 4 / 42 / UditaH parasya ktva Adirida vA syAt / dAntvA / damitvA ||42 || kSudhavasasteSAm / 4 / 4 / 43 / AbhyAM pareSAM ktaktavatu ktvAmAdirida syAt / kSudhitaH / kSudhitavAn / kSudhitvA / uSitaH / uSitavAna / uSitvA // 43 // lubhyaJcervimohArce / 4 / 4 / 44 / AbhyAM yathAsaGkhyaM vimohanapUjArthAbhyAM pareSAM ktaktavatuktvAmAdiriT syAt / vilubhitaH / vilubhitavAn / lubhitvA / aJcitaH / aJcitavAn / aJcitvA / vimohAca iti kima | lubdho jAlmaH / udakta jalam // 44 // puklizibhyo navA / 4 / 4 / 45 /
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya pUklizibhyAM ca pareSAM ktaktavatuktvAmAdiriG vA syAt / pUtaH / pUtavAn / pUtvA / pavitaH / pavitavAn / pavitvA / kliSTaH / kliSTavAn / kliSTvA / klizitaH / klizitavAn / klizitvA // 45 // 268 sahalubheccharuSariSastAdeH / 4 / 4 / 46 / ebhyaH parasya stAdyazitastAderiT vA syAt / soDhA / sahitA / logdhA / lobhitA / eSTA / eSitA / roSTA / roSitA / reSTum / reSitum // 46 // ivRdhabhrasjadambhazriyaNubharajJapisanitanipativRddaridraH sanaH / 4 / 4 / 47 / ivantAt RdhAdibhya Rdantebhyodaridrazca parasya sana Adi riT vA syAt / dudyUSati / dideviSati / Irtsati / ardidhiSati / bibharkSati / bibharjiSati / dhipsati / dhIpsati / didambhiSati / zizrISati / zizrayiSati / pati / yiyaviSati / proSNunUSati / proNunaviSati / bubhUSati / bibhariSati / jJIpsati / jijJapayiSati / siSAsati / sisaniSati / titaMsati / titaniSati / pitsati / pipatiSati / prAvuvurSati / praviva. riSati / vavarSate / vivarISate / titIrSati / titarISati / didaridrAsati / didaridriSati // 47 // RsmipuungnyjshaukRRgRdRdhRprcchH|| 4 / 4 / 48 / ebhyaH parasya sanaAdirid syAt / aririSati / sismayiSati / pipaviSate / ajijiSati / aziziSate / cikarISati / jigarISati / AdidariSate / AdidhariSate / pipUcchiSati // 48 // hanRtaH syasya / 4 / 4 / 49 / hanteH RdantAcca parasya syasyAdirida syAt / haniSyati / kariSyati /
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 269 kRtacRtanRtacchRdRtRdo'sicaH sAdeva | 4|4|50 / ebhyaH parasyAsicaH sAdestAdyazita AdiriT vA syAt / kartsyati / karttiSyati / cicRtsati / cicarttiSati / nartsyati / narttiSyati / acchasryat / acchardiSyat / titRtsati / titardiSati / asica iti kim / akarttIt // 50 // gamo'nAtmane / 4 / 4 / 51 / gamaH parasya stAdyazitaH sAderiT syAt natvAtmanepade / gamiSyati / adhijigamiSitA zAstrasya / anAtmane iti kim / saMgaMsISTa // 51 // snoH / 4 / 4 / 52 / snoH parasya stAdyazito anAtmanepade Adirid syAt / prasnaviSyati / anAtmana ityeva / prAsnoSTa // 52 // kramaH / 4 / 4 / 53 / kramaH parasya stAdyazita Adiridra syAt anAtmanepade / Rmi. Syati / prakramitum | anAtmana ityeva / prakraMsyate // 53 // tuH / 4 / 4 / 54 / anAtmanepadaviSayAtkramaH parasya vastAdyazita AdiriT syAt / kramitA / anAtmana ityeva / prakrantA // 54 // na vRdbhayaH / 4 / 4 / 55 / vRdAdipaJcakAt parasya stAdyazita Adirid na syAt nacedasAvAtmanepadanimittam / vatsrtsyati / vivRtsati / syantsyati / sisyantsati // ekasvarAdanusvAretaH / 4 / 4 / 56 /
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 haimazabdAnuzAsanasya ___ ekasvarAdanusvAretodhAtorvihitasya stAyazita Adirida na syAt / pAtA / ekasvarAditi kim / avadhIt // 56 // RvarNa,yUrNagaH kitH| 4 / 4 / 57 / RvarNAntAddhAtoH zrehozca ekasvarAdihitasya kita Adirida na syAt / vRtaH / tI / shritH| UrtRtvA / ekasvarAdityeva / jAgaritaH / kita iti kim / varitA // 57 // uvarNAt / 4 / 4 / 58 / - uvarNAntAdekasvarAdvihitasya kita Adirida na syAt / yutH|luunH| kitaityeva / yavitA / lavitA // 58 // grahaguhazca snH|4|4|59| AbhyAmuvarNAntAca vihitasya sana Adirid na syAt / jighRkSati / jughukSati / rurUSati // 59 // / svArthe / 4 / 4 / 60 / svArthArthasya sana Adirida na syAt / jugupsate // 60 // DIyazvyaiditaH ktyoH|4|4|61| DIyateH zveraidiyaHzca dhAtubhyaH parayoHktaktavatvorAdirida na syaat| DInaH / DInavAn / zUnaH / zUnavAn / trastaH / trastavAn // 61 // veTo'pataH / 4 / 4 / 62 / apato vikalpiteTo dhAtorekasvarAtparayoH ktayorAdirid na syAt / raddhaH / raddhavAn / apata iti kim / patitaH // 62 // snniverrdH| 4 / 4 / 63 / /
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 271 ebhyaH parAdardeH parayoH ktayorAdiridrana syAt / samarNaH / samarNavAn / nyarNaH nyarNavAn / vyarNaH / vyarNavAn / saMniveriti kim / arditaH // 63 // avidUre'bheH / 4 / 4 / 64 / abheH parAdardeH parayoH ktayoravidUre'rthe AdiriT na syAt / abhyrnnH| abhyarNavAn / avidUra iti kim / abhyardito dInaH zItena // 64 // vRttervRttaM granthe / 4 / 4 / 65 / vRtterNyantAt kte vRttaM granthaviSaye nipAtyate / vRtto guNazchAtreNa / granthaiti kim / varttitaM kuGkumam // 65 // dhUpazasaH pragalbhe / 4 / 4 / 66 / AbhyAmparayoH ktayorAdiH pragalbha evArtha ida na syAt / dhRSTaH / vizastaH / pragalbha iti kim / dharSitaH / vizasitaH // 66 // kaSaH kRcchragahane / 4 / 4 / 67 / anayorarthayoH kaSeH parayoH ktayorAdisTri na syAt / kaSTaM duHkham / kaSTo'gniH / kaSTaM vanaM duravagAham / kRcchramahana iti kima / kaSitaM svarNam // 67 // ghuSeravizabde / 4 / 4 / 68 / avizabdArthAt ghuSeH parayoH ktayorAdiridra na syAt / ghuSTA rjjuH| ghuSTavAn / avizabda iti kima / avadhuSitaM vAkyam // 68 // balisthUle dRDhaH / 4 / 4 / 69 / balini sthUle cArthe dRheM hervA kAntasya dRDho nipAtyate / dRDhaH bali sthUla iti kim| dRhitam / haMhitam // 69 //
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 haimazandAnuzAsanasya kSubdhaviribdhasvAntadhvAntalagnamliSTaphANTabADhaparivRDhaM manthasvaramanastamaHsaktA 'spssttaa'naayaasbhRshprbhau|4|4|70| - ete tAntA manthAdiSvartheSu yathAsaGkhyamaniTo nipaatynte| kSubdhaH samudraH / kSubdha vllvaiH| viribdhaH svrH| svAntaM mnH| dhvAntaM tmH| lamaM saktam / mliSTamaspaSTam / phANTamanAyAsasAdhyam / bADhaM bhRzam / parivRDhaH prabhuH // 7 // AditaH / 4 / 4 / 71 / AditodhAtoH parayoH ktayorAdirida na syAt / minaH / minnavAna // 71 // navA bhaavaarmbhe|4|4|72| AditodhAto vArambhArthayoH ktayorAdirida vAna syAt / minnm| meditam / praminnaH / praminnavAn / prameditaH / prameditavAn // 72 // zakaH karmaNi / 4 / 4 / 73 / zakeH karmaNi ktayorAdiriT vA na syAt / zaktaH / zakito vA ghaTaH kartum // 73 // Nau dAntazAntapUrNadastaspaSTacchanna jJaptam / 4 / 4 / 74 / damAdInAM Nau ktAntAnAmete vA nipAtyante / dAntaH / dmitH| shaantH| shmitH| puurnnH| puuritH| dstH| dAsita spssttH| spaashitH| chnnH| chaaditH| jnyptH| jJApitaH // 74 //
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1273 svopjnylpusspttiH| zvasajapavamaruSatvarasaMdhuSAsva naamH| 4 / 4 / 75 / ebhyaH ktayorAdiriT vA na syAt / shvstH| shvsitH| vishvstvaan| vizvAsitavAn / jptH| japtavAn / jpitH| jApatavAn / vaantH| vaantvaan| vamitaH / vamitavAn / russttH| ruSTvAna / russitH| ruSitavAna |tuurnnH| tuurnnvaan| tvritH| tvaritavAn / saMghuSTau saMghuSitau damyau / saMghuSTavAn / sNghussitvaan| aasvaantH| AsvanitaH / AsvAntavAn / AskhanitavAn / abhyaantH| abhyAntavAn / abhymitH| abhyamitavAn // 75 // dRSeH keshlomvismyprtighaate|4|4|76| .. haSeH kezAdyartheSu tayorAdiriT vA na syAt / hRSTAH / hRSitAH keshaaH| dRSTaM hRSitaM lombhiH| dRSTo dRssitshcaitrH| hRSTAH hRSitA dntaaH||76|| apcitH| 4 / 4 / 77 / apAccAyektAntasya iDabhAvazcizva nipAtyate vA / apcitH| apcaayitH|| 77 // sRjiziskRsvarA'tvatastRgnityAniTa sthvH| 4 / 4 / 78 / , sRjidRzibhyAM skRgaH svarAntAdatvatazca vRci nityAniTovihitasya thava AdiriT vA na syAt / sasraSTha / ssrjith| dadraSTha |ddrshith / saJcaskartha / saJcaskaritha / yayAtha / yayitha / papaktha / pecitha / tRnityA niTa iti kim / randhitha / zizrayitha / vihitavizeSaNaM kim / cakarSitha // 78 // . RtH|4|4|79|
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 haimazabdAnuzAsanasya RdantAt tRnityAniTovihitasya thava AdiriT na syaat| jahartha / tRnityAniTa ityeva / sasvaritha // 79 // Rvye'da iT / 4 / 4 / 80 / __ ebhyaH parasya thava AdiriT syAt / Aritha / vavaritha / saMvivyayitha / Aditha // 8 // ska'sRvabhastuduzusrorvyaJjanAdeH paro kssaayaaH|4|4| 81 / skRgaH sAdivarjemyazca sarvadhAtubhyaH parasyAH parokSAyAH vyaJjanAderiT syAt / saMcaskarikha / ddiv| cicyivahe / skriti kim / cakRva / sAdivarjanaM kim / sasRva / vavRva / vavRvahe / bamartha / tuSTotha / dudroth| zuznotha / susrotha // 81 // ghasekasvarAtaH ksoH| 4 / 4 / 82 / ghaserekasvarAdAdantAca dhAtoH parasya kasoH parokSAyA Adirida syAt / jakSivAn / AdivAn / yayivAn / parokSAyA ityeva / vidAn // 8 // gamahanavidlavizadRzo vA / 4 / 4 / 83 / ebhyaH parasya kasorAdirida vA syAt / jagmivAn / jagamvAn / janivAn / jaghanvAn / vividivAn / vividhAn / vivizivAn / vivizvAn / dadRzivAn / dadRzvAn // 83 // sico'jeH|4|4|84| aJjaH sipa Adirida syAt / AJjIt // 84 // dhUgsustoH parasmai / 4 / 4 / 85 / .
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH 275 ebhyaH parasmaipade sica AdiriT syAt / adhAvIt / asAvIt / astAvIt / parasmai iti kim / aghoSTa // 85 // yamiraminamyAtaH so'ntazca |4|4|86 | emya Adantebhyazca parasmaipade sica AdiriT syAt / eSAM ca santaH / ayaMsIt / vyaraMsIt / anaMsIt / ayAsiSTAm // 86 // IzIDaH sedhvesvadhvamoH / 4 / 4 / 87 / AbhyAM varttamAnA sedhvayoH paJcamI svadhvamozcAdirida syAt / IziSe / Izidhve / IziSva / Izidhvam / IDiSe / IDidhve / IDiSva / IDidhvam // rutpaJcakAcchidayaH // 4 / 4 / 88 / rudAdeH pacataH parasya vyaJjanAdeH zito'yAderAdiridra syAt / rodiSi / svapiSi / prANiti / zvasiti / jakSiti / ayiti kim / rudyAt / zita iti kim / rotsyati / svapsyati // 88 // disyorIT / 4 / 4 / 89 / rutpaJcakAt disyoH zitorAdirIda syAt / arodIt / arodiiH||89|| adazcAT / 4 / 4 / 90 / atterutpathakAca disyoH zitorAdirada syAt / Adat / AdaH / arodat / arodaH / / 90 // saMpareH kRgaHssaT / 4 / 4 / 91 / AbhyAM parasya kaga Adissada syAt / saMskaroti kanyAm / pariSkaroti // 91 // upAdbhUSAsamavAyapratiyatnavikAravAkyA BREE
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 hemandAnuzAsanama 'dhyaahaare|4|4|92|4|4|12| upAtparasya kRgobhUSAdiSvartheSvAdissad syAt / knyaamupskroti| tatra na upaskRtam / evodakamupaskurute / upaskRtaM bhuGkte / sopaskAraM sUtram // 12 // kiro lavane / 4 / 4 / 93 / . upAt kiratessahAdiH syAt lavanaviSayArthazcet / upaskIrya madrakA lunanti / lavana iti kim / upakirati puSpam // 93 // pratezca vdhe|4|4|94| praterupAca kiratehiMsAyAM viSaye'rthe ssaDAdiH syAt / pratiskINam / upaskIrNam / vA hate vRSala bhUyAt / praticaskare nkhaiH| vadha iti kim / pratikIrNa bIjam // 94 // apAccatuSpAtpakSizuni dRSTAnnA shryaarthe| 4 / 4 / 95 / . .. apAt kirateH catuSpadi pakSiNi zuni ca kartari yathAsaGkhyaM hRSTe 'nnArthini AzrayArthini ssaDA diH syAt / apaskirate gauhaSTaH, kukkuTobhakSyArthI, AzrayArthI vA zvA // 95 // vau viSkiro vA / 4 / 4 / 96 / ___ pakSiNi vAcye vikirateH ssaDvAdiH syAt / viSkiraH vikaro vA pakSI // 96 // - prAtumpatergavi / 4 / 4 / 9 / prAttumpatergavi kartari ssahAdiH syAt / prastumpatigauH / gavIti kim / pranumpati taha // 97 // ..
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa 177 uditaH svarAnno'ntaH / 4 / 4 / 98 / udito dhAtoH svarAtparo n antaH syAt / nandati / kuNDA // 98 // mucAditRphadRphaguphazubho'bhaH ze / 4 / 4 / 99 / eSAM ze pare svarAnno'ntaH syAt / muJcati / piMzati / tRmphati / dasphati / gumphati / zumbhati / ummati // 99 // jabhaH svare / 4 / 4 / 100 / jaH svarAtparaH svarAdau pratyaye no'ntaH syAt / jambhaH // 100 // radha iTi tu parokSAyAmeva / 4 / 4 / 101 / radhaH svarAtparaH svarAdau pratyaye no'ntaH syAt iDAdau tu parokSAyAmeva / randhaH / rarandhiva / parokSAyAmeveti kimu / radhitA // 101 // rabho'parokSAzavi / 4 / 4 / 102 / rameH svarAtparaH parokSAzavvarje svarAdau pratyaye n antaH syAt / ArambhaH / aparokSAzavIti kim / Are / Arabhate // 102 // labhaH / 4 / 4 / 103 / labhaH svarAtparaH parokSAzavvarje svarAdau pratyaye n antaH syAt / lambhakaH // 103 // AGo yi / 4 / 4 / 104 / AGaH parasya labhaH svarAtparo yAdau pratyaye n antaH syAt / AlambhyA gauH / yIti kima / AlabdhAH // 104 // upAtstutau / 4 / 4 / 105 / upAtparasya labhaH svarAtparo yAdau pratyaye stutau gamyAyAM ra antaH syAt / upalambhyA vidyA / stutAviti kim / upalamyA vArttA // 105 //
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya JiruNamorvA / 4 / 4 / 106 / auruNami ca labhaH svarAtparo na anto vA syAt / alAbhi / alambhi / lambhalambham / lAbhalAbham // 106 // 278 upasargAt khalghaJozca / 4 / 4 / 107 / upasargAllabhaH svarAtparaH khalghaJornirUNamozca parayorna antaH syAt / duSpralambham / pralambhaH / prAlambhi / pralambhaMpalambham / upasargAditi kim / lAbhaH // 107 // sudurbhyaH / 4 / 4 / 108 / AbhyAM samastavyastAbhyAM upasargAtparAbhyAM parasya labhaH svarAtparaH khalghaJorno'ntaH syAt / atisulambham / atidurlambham / atisulambhaH / atidurlbhH| atisRdurlambham / ati sudurlmbhH| upasargAdityeva / sulabham / / nazodhuTi / 4 / 4 / 109 / nazeH svarAtparodhuDAdau pratyaye n antaH syAt / naMSTA / dhuTIti kim / nazitA / / 109 // masjeH saH / 4 / 4 / 110 / masjeH svarAtparasya sasya dhuDAdau pratyaye n antaH syAt / maGktA // aH sRjidRzo'kiti / 4 / 4 / 111 / anayoH svarAtparo dhuDAdau pratyaye adantaH syAt natu kiti / sraSTA / draSTum / akitIti kima / sRSTaH // 111 // spRzAdisRpo vA / 4 / 4 / 112 / spRzamRzaSatRpadRpAM sRpazca svarAtparo dhuDAdau pratyaye adanto vA syAt akiti / spaSTA / sparza / bhraSTA / maSTa / RSTA / ka / tratA / tarmA / haptA / daptI / khaptA / sapta // 112 //
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ soshlti| hasvasya taH pitkRti / 4 / 4 / 113 / hasvAntasya dhAtoH piti kRti ta antaH syAt / jagat / isvasyeti kim / mAmaNIH / kRtIti kim / ajuhavuH // 113 // . ato ma Ane / 4 / 4 / 114 / dhAtorvihite Ane ato mo'ntaH syAt / pacamAnaH / ata iti kim / zayAnaH // 114 // AsInaH / 4 / 4 / 115 / ... AsteH prsyaansyaaderiiniNpaatyte| siinH| udAsInaH // 115 // RtAM kGitIr / 4 / 4 / 116 / adantasya dhAtoH viGati pratyaye Rta ir syAt / tiirnnm| kirti|| osstthyaadur|4|4|4|117| dhAtoroThyAtparasya RtaH kityur syAt / pUH / bhUrSati / buvUrSate // 117 // isAsaH shaaso'bynyjne|4|4|118| zAsteHzasyAso'Di ritivyaJjanAdau ca pare issyAt / aziSat / ziSTaH / avyaJjana iti kim / zAsati // 118 // kvau / 4 / 4 / 119 / zAsa AsaH ko issyAt / mitrazIH // 119 // aangH| 4 / 4 / 120 / AU parasya zAsa AsaH kAveva issyAt / aashii| kAvityeva / AzAste // 120 //
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazamdAnuzAsanasva voH pva'yavyaJjane luk|4|4|121| - pauvarjavyaJjanAdau ca pare khorlaka syAt / kopapati / mAtam / dedivaH / knndduu| varjana kim / kamyate // 121 // .......... kRtaH kIrtiH / 4 / 4 / 122 / kRtaNaH kIrti syAt / kIrtayati // 192 // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnakhIpajJazabdA nuzAsanalaghuvRttau caturtho'yAyA samAptaH / AkhyAtavRttiH samAptA / / W SPA - . . . . . . . . . . 4T UN
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ aham Pr Atumo'tyAdiH kRt / 5 / 1 / / ... dhAtorvidhIyamAnastyAdivoM vakSyamANaH pratyayastumabhivyApya kRta syAt / dhanapAtyaH / atyAdiriti kim / mastei // 1 // bahulam / 5 / 1 / 2 / . kRnnirdiSTAdaryAdanyatrApi bahulaM syAt / pAdahArakaH / mohanIya karma / saMpradAnam // 2 // .. kartari / 5 / 1 / 3 / : darthavizeSoktiM vinA kartari syAt / kartA // 3 // vyApye ghurakelimakRSTapacyam / 5 / 1 / 4 / ghurakelimA pratyayau kamyanyatra vyApye kari sthaa| maoNraM kaam| pavelimA mASAH / kRSTapacyAH zAlayaH // 4 // saMgate 'jaryam / 5 / 1 / 5 / saMgamanaM saMgatam / tasmin kari napUrvAt jRSo yo nipAtyate / ajaya AryasaMgatam / saMgata. iti kim / ajara paTaH // 5 // rucyA'vyathyavAstavyam / 5 / 1 / 6 / ete kari nipAtyante / havyaH / avyAcyA vaastvyH|| bhavyageyajanyaramyApAravAlAvyaM navA / 5 / 1 / 7 / Ch
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya ete karttari vA nipAtyante / bhavyaH / geyaH sAmnam / janyaH / ramyaH / ApAtyaH / AplAvyaH / pakSe | bhavyam / geyAni sAmAni / janyam / ramyam | ApAtyam / AplAvyam // 7 // T pravacanIyAdayaH / 5 / 1 / 8 / 282 ete anIyapratyayAntAH karttari vA nipAtyante / pravacanIyo guruH zAstrasya / pravacanIyaM guruNA zAstram / upasthAnIyaH ziSyo guroH / upasthAnIyaH ziSyeNa guruH // 8 // lipazIsthAsavasajanaruhajRbhajeH ktaH / 5 / 1 / 9 / ebhyaH kto yo vihitaH sa karttari vA syAt / AzliSTaH kAnta caitraH / AzliSTA kAntA caitreNa / atizayito guruM ziSyaH / atizavito guruH shissyaiH| upasthito guruM ziSyaH / upasthito guruH ziSyaiH / upAsitA guruM te / upAsito gurustai H / anUSitA guruM te / anUSito gurustaiH| anujAtAstAM te / anujAtA sA taiH / ArUDho'zvaM saH / ArUDho'zvastaiH / anujIrNAstAM te / anujIrNA sA taiH / vibhaktAH khaM te / vibhaktaM svaM taiH // 9 // Arambhe / 5 / 1 / 10 / ArambharddhAtorbhUtAdau yaH kto vihitaH sa kartari vA syAt / prakRtAH kaTaM te / prakRtaH kaTastaiH // 10 // gatyarthA'karmakapibabhujeH / 5 / 1 / 11 / T bhUtAdau yaH ko vihitaH sa emyaH karttari vA syAt / gato'sau grAmam / gato'sau taiH / Asito'sau / AsitaM taiH / pItAH payaH pItaM payaH / bhuktAste / idaM tairbhuktam // 11 //
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 283 svopajJalaghukRti adyarthAccAdhAre / 5 / 1 / 12 / . AhArArthAddhAtorgatyarthAdezca yaH ktaH sa AdhAre vA syAt / idameSAM jagdham / tairjagdham / idaM teSAM yAtam / tairyAtam / idameSAM shyitm|taiHshyitm / idaM gavAM pItam / gomiH pItam / idaM teSAM muktam / tairbhuktam // 12 // ktvAtumam bhaave|5|1|13 / ete dhAtvarthamAtra syuH / kRtvA / kartum / kAraMkAraM yAti // 13 // bhImAdayo'pAdAne / 5 / 1 / 14 / ete 'pAdAne syuH / bhImaH / bhayAnakaH // 14 // saMpradAnAccAnyatroNAdayaH / 5 / 1 / 15 / saMpadAnAdapAdAnAcAnyatrArthe uNAdayaH syuH / kAraH / kapiH // asarUpo'pavAde vAtsargaH prAk .. . ktH|5|1 / 16 / itaH sUtrAdArabhya striyAM ktirityataHprAk yo'pavAdastadviSaye'pavA. denA'samAnarUpaautsargikA pratyayo vA syAt / avazyalAvyam / avazyalavitavyam / asarUpa iti kim / dhyaNiyo na syAt / kAryam / prAkakteriti kim / kRtiH| cikIrSA // 16 // RvarNavyaJjanAntAd dhynn| 5 / 1 / 17 / RvarNAntAt vyaJjanAntAca dhAtoya'Na syAt / kaarym| paakym||17|| pANisamavAbhyAM sajaH / 5 / 1 / 18 / AbhyAM parAva sRjeye svaad| paannisaa| samavasaryA rjjH||18|| uvrnnaadaavshyke|5|1|19 /
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya avazyammAve dyotye dhAtoruvarNAntAt dhyaNa syAt / lAvyam / ava zyapAvyam // 99 // 284 AsuyuvapirapilapitrapiDipidabhicamyA namaH / 5 / 1 / 20 / AGpUrvAbhyAM sugnambhyAM yautyAdezca vpaNa syAt / AsAvyam yAvyam / vApyam | rASyam / lApyam / apatrApyam / Depyam / dAmyam / AcAmyam ! AnAmyam // 20 // vAssdhAre'mAvAsyA / 5 / 1 / 21 / apUrvA sa terA bhAre vyaNa dhAtorvA ikhazca nipAtyate / amAvasyA / amAvAsyA // 21 // saMcAyyakuNDapAyyarAjasUyaM kratau / 5 / 1 / 22 / ete tAvarthe ghyajantA nipAtyante / saMcAyyaH / kunnddpaayyH| rAjasUyaH RtuH // 22 // * praNAyyoniSkAmAsaMmate / 5 / 1 / 23 / prAniyo vyaNAyAdezau syAtAM niSkAme'saMmatecArthe / praNAyyaH ziSyazcauro vA // 23 // dhAyyApAyyasAnnAyyanikAyyamRGgamAnaha virnivAse / 5 / 1 / 24 / ete RgAdiSu yathAsaGkhyaM dhyaNantA nipAtyante / dhAmyA Rk / pAyyaM mAnaya / sAnA iviH / nikAmyo nivAsaH // 24 // paricAgyopracAyyAnarUpasamUhacitya
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ magnau / 5 / 1 / 25 / / - eteyau nipaatynte| privaagyH| upcaayyH| aanaayyH| smyH| . cityo vA 'miH // 25 // yAjyA daanrci| 5 / 1 / 26 / yajeH karaNadAnarci vyaNa syAt / yAjyA // 26 // tavyAnIyau / 5 / 1 / 27 / etau dhAtora syAtAm / kartavyaH / karaNIyaH // 27 // ya eccaatH|5|1|28| svarAntAddhAtorvaH syAt jAta ec| cevara / mevam / deyam / dheyam // 28 // zaktikicatiyatizasisahiyajibhaji pavargAt / 5 / 1 / 29 / / bhyaH panarmAntAva yA syAt / sakyam / takyam / ktyam / yatyam / zasyam / sahyam / gajjam / bhajyam / tapyam / gamyam // 29 // . yamimadigado'nupasaryAt / 5 / 1 / 30 / ebhyo'nupasargebhyo yaH syAt / ymym| madyam / gatham / anupasargAditi kim / AyAmyam // 30 // carerADastvagurau / 5 / 1 / 31 / - anupasargAcarerAG pUrvottvagurau yaH syAt / caryaH / AcoM dezaH / agurAviti kin / AcArya 31 // vopasAvadhapaNyamuSeyartumalIgrI
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazamdAnuzAsanasya . vikreye / 5 / 1 / 32 ete upeyAdiSu yathAsaGkhyaM yAntA nipAtyante / varyA knyaa| upasaryA gauH / avadyaM gadyam / paNyA gauH||32|| . svaamivaishyeyH| 5 / 1 / 33 / arteH svAmivaizyayoryaH syAt / aryaH svAmI vaizyo vaa| Aryo 'nyaH // 33 // vahayaM karaNe / 5 / 1 / 34 / vaheH karaNe yaH syAt / vayaM zakaTam // 34 // nAmnovadaH kyaca / 5 / 1 / 35 / anupasargAnAmnaH parAdAkyap yau syAtAm / brahmodyam / brahmavadyam / nAmna iti kim / vaadym| anupasargAdityeva / pravAdyam // 35 // hatyAbhayaM bhAve / 5 / 1 / 36 / --- anupasargAnAmnaH parauhatyAbhUyau bhAve kyabantau sAdhU stbrhmhtyaa| devabhUyaM gataH / bhAva iti kim / zvaghAtyA sA // 36 // aagnicityaa| 5 / 1 / 37 / agneH parAceH strIbhAve kyA syAt / agnicityA // 37 // kheyamRSoye / 5 / 1 / 38 / etau kyabantau sAdhU stH| nikheyam / mRSodyam // 38 // kupyabhidyodhyasidhyatiSyapuSyayugyAjyasUrya - nAmni / 5 / 1 / 39 / . ..
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ khopalAtA ete kyabantA saMjJAyAM nipAtyante / kupyaM dhanam / midyam / udhyaH ndH| sidhyaH / tissyH| puSyaH / yugyaM vAhanam / AjyaM ghRtam / sUryoraviH // 39 // dRvRgstujussetishaasH|5|140| ebhyaH kyae syAt / AdRtyaH / prAvRtyaH / avazyastutyaH / jussyH| ityaH / ziSyaH // 40 // RdupaantyaadkRpicuudRcH|5|1|41| RdupAntyAddhAtoH kRpitiRcivarjAt kyap syAt / vRtyam / akRpiTaca iti kim / kalpyam / cartyam / aya'm // 41 // kRvRssimRjishNsiguhiduhijpovaa|5|1|42| ebhyaH kyap vA syAt / kRtyam / kaarym| vRSyam / varNyam / mRjym| mAryam / zasyam / shNsym| guhyam / gohyam / duhyam / dohyam / jpym| jApyam // 42 // jivipUnyohalimuJjakalke / 5 / 1 / 43 / jervipUrvAbhyAM ca pUnIbhyAM yathAsaGkhyaM halimuJjakalkeSu karmasu kyap syAt / jityo haliH / vipUyo muJjaH / vinIyaH kalkaH / halimuJjakalka iti kim / jeyam / vipavyam / vineyam // 43 // padAsvairibAhyApakSye grhH|5|1|44 / eSvartheSu graheH kyap syAt / pragRhyaM padam / gRhyAH prtntraaH| grAmagRhyA, bAhyetyarthaH / guNagRhyA guNapakSyA // 44 // bhRgo'saMjJAyAm / 5 / 1 / 45 / ... bhRgo'saMjJAyAM kyap syAt / bhRtyaH poSyaH / asaMjJAyAmiti kim| mAryA patnI // 45 //
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ R66 samo vA / 5 / 1 / 46 / saMpUrvARgaH kyA vA syAt / sNbhRtyH| saMbhAryaH // 46 // be kRtyAH / 5 / 1 / 47 / bhyaNatavyAnISayasyappatyayA kRtyA khuH // 47 // .. __NakatRcau / 5 / 1 / 48 / dhAtoretau kartari syAtAm / pAcakaH / pakA // 48 // - ac / 5 / 1 / 49 / dhAtorac syAt / karaH / haraH // 49 // lihAdibhyaH / 5 / 1150 / imyona syAt / lehaH / zeSaH // 50 // brvH|5|1|51| bhUgo'pi vA syAt / mAlavAhaka // 59 // nandhAdibhyo'naH / 5 / 1 / 52 / ebhyonAma gaNadRSTebhyo'naH syAt / nandanaH / vAsanaH / sahanaH / saMkrandanaH / srvdmnH| nardanaH // 52 // - grahAdibhyo Nin / 5 / 1153 // ebhyo Nin syAt / grAhI / sthAyI // 53 // nAmyupAntyapIkRgajJaH kH|5|1154| nAmamAyabodhAtamyA pravAdiyAna kA svAda vikSipa, priyH| kirH| niraH / jnyH|| 54 // Aarati ARROR
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ khopalaghuvRttiH / gehe grahaH / 5 / 1 / 55 / gehe'rthe graheH kaH syAt / gRham / gRhAH // 55 // upasargAdAtoDo'zyaH / 5 / 1 / 56 / upasargAtparAt zyaivarjAdAkArAntAddhAtorDaH syAt / AhvaH // upasargAditi kim / dAyaH azya iti kim / avazyAyaH // 56 // vyAghrAghre prANinasoH / 5 / 157 / etau yathAsaGkhyaM prANini nAsikAyAM cArthe ghor3e nipAtyate / vyAghraH / AghrA // 57 // ghrAdhmApATvedRzaH zaH / 5 / 1 / 58 / ebhyaH zaH syAt / jighraH / uddhamaH / pivaH / uSdrayaH / utpazyaH // sAhisAtivedyudejidhAripAriceteranupa sargAt / 5 / 1 / 59 / 289 ebhyo'nupasargebhyo NyantebhyaH zaH syAt / sAhayaH / saatyH| vedayaH / udejayaH / dhArayaH / pArayaH / cetayaH / anupasargAditi kim / prasAhayitA / / 59 / / limpavindaH / 5 / 1 / 60 / AgyAmanupasargAbhyAM zaH syAt / limpaH / vindaH // 60 // nigavAdernAni / 5 / 1 / 61 / yathAsaGkhyaM nipUrvAllimpergavAdipUrvAcca vindeH saMjJAyAM zaH syAt / nilimpA devAH / govindaH / kuvindaH / nAmnIti kim / nilipaH // 61 // vA jvalAdidunIbhUgrahAstrorNaH | 5 | 1/62 / 37
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 hemazandAnuzAsanasya jvalAderdhAtordunotyAderAsrozcAnupasargASNo vA syAt / jvalaH / jvAlaH / calaH / cAlaH / dvH| dAvaH / nayaH / naayH| bhavaH / bhAvaH / pAho mkaaraadiH| grahaH suuryaadiH| aasrvH| aasraavH| anupasargAditi kim / prajvalaH // 6 // avahasAsaMsroH / 5 / 1 / 63 / avapUrvAbhyAM hRsAbhyAM saMpUrvAcca srorNaH syAt / avhaarH| avsaayH| saMsrAvaH // 63 // tanvyadhIzvasAtaH / 5 / 1 / 64 / ebhya Adantebhyazca dhAtubhyo NaH syAt / taanH| vyaadhH| prtyaayH| zvAsaH / avshyaayH|| 64 // nRtakhanJjaH zilpinya'kaT / 5 / 1 / 65 / ebhyaH zilpini karttarya'kaT syAt / nartakI / khanakaH / rajakaH / zilpinIti kim / nartikA // 65 // gsthkH|5|1|66| . gaH zilpini kartari thakaH syAt / gAthakaH // 66 // . TanaN / 5 / 1 / 67 / gaH zilpini TanaN syAt / gAyanI // 67 // haH kaalviiyoH|5|1|68| hAkohAGI vAkAlavrIhyoSTanaNa syAt / hAyano varSam |haaynaa vriihyH| hAtA'nyaH // 68 // ghusalvo'kaH sAdhau / 5 / 1 / 69 / ebhyaH sAdhvarthebhyo'ka: syAt / pravakaH / srkH| lavakaH / sAdhAviti kim / prAvakaH // 69 //
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ hbopjlghuvRtiH| AziSya'kan / 5 / 1 / 70 / AziSi gamyAyAM dhAtorakana syAt / jiivkaa| AziSIti kim / jIvikA // 70 // tikkRtau nAmni / 5 / 1 / 71 / .... AzIviSaye saMjJAyAM gamyamAnAyAM dhAtostika kRtazca syuH / zAntiH / vIrabhUH / varddhamAnaH // 71 // / karmaNo'N / 5 / 1 / 72 / karmaNaH parAddhAtoraNa syAt / kumbhakAraH // 72 // shiilikaamibhkssyaacriikssikssmonnH|5|1|73| karmaNaH parebhyaH ebhyo NaH syAt / dharmazIlA / dharmakAmA / vAyubhakSA / kalyANAcArA / sukhapratIkSA / bahukSamA // 73 // gAyo'nupasargAT ttk|5|1|74 / ___ karmaNaH parAdanupasargAt gAyateSTak syAt / vkrgii| anupasargAditi kim / kharusaMgAyaH // 74 // - surAsIdhoH pibaH / 5 / 1 / 75 / AbhyAM karmabhyAM parAdanupasargAtpibateSTak syAt / surApI / sIdhupI // 75 // aatoddo'haavaamH|5|1| 76 / karmaNaH parAdanupasargAhAvAmAvarjAdAdantAddhAtoH syAt / godarbha ahvAvAma iti kim / svrghaayaa| tntuvaayH| dhAnyamAyaH // 76 // samaH khyaH / 5 / 1 / 77 /
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 haimazandAnuzAsanaspa karmaNaH parAt saMpUrvAta khyo DaH syAt / gosaGkhyaH // 77 // - dazcAGaH / 5 / 1 / 78 / karmaNaH parAdAparvAt dAgaH khyazca DaH syAt / daayaadH| stryAkhyA prAdjJa ca / 5 / 1 / 79 / karmaNaH parAt prapUrvAt jJAdAgazca DaH syAt / pthiprjnyH| prpaaprdH|| AziSi hanaH / 5 / 1 / 80 / karmaNaH parAddhanterAziSi uH syAt / zatruhaH // 8 // klezAdibhyo'pAt / 5 / 1 / 81 / klezAdikarmaNaH parAdapAdanterDaH syAt / klezApahaH / tamopahaH // kumArazIrSANNin / 5 / 1 / 82 / AbhyAM karmabhyAM parAddhanteNin syAt / kumAraghAtI / shiirssghaatii|| 8 // acitte Tak / 5 / 1 / 83 / / karmaNaH parAddhanteracittavati kartari Tak syAt / vAtaghnaM tailam / acitta iti kim / pApaghAtI yatiH // 8 // jAyApatazcihnavati / 5 / 1 / 84 / AbhyAM karmabhyAM parAddhantezcihnavati kartari Tak syAt / jAyAno brAhmaNaH / patinI kanyA // 84 // brhmaadibhyH| 5 / 1 / 85 / ., ebhyaH karmabhyaH parAddhanteSTaka syAt / brhmnH| gonaH pApI // 5 // hstibaakpaattaacchttau|5|1 / 86 /
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ khoplvRttiH| ebhyaH karmamyA parAddhanteH zaktau gamyAyAM Tak syAt / hstinH| bAhughnaH / kapATanaH / zaktAviti kim / hastighAto viSadaH // 86 // : ngraadgje|5|1| 87 / nagarAtkarmaNaH parAddhanteragaje kartari Tak syAt / nagarano vyaaghH| agaja iti kim / nagaraghAto hastI // 87 // rAjaghaH / 5 / 1 / 88 / rAjJaH karmaNaH parAbanteSTaka ghAdezazca nipAtyate / rAjadhaH // 88 // pANighatADaghau zilpini / 5 / 1 / 89 / eto zilpini Tagantau nipAtyate / pANighaH / tADaghaH / zilpi nIti kim / pANighAtaH / tADaghAtaH // 89 // kukSyAtmodarAt bhRgaH khiH / 5 / 1 / 90 / ebhyaH karmabhyaH parAddhRgaH khiH syAt / kukSimbhariH / Atmambhari udarammariH // 90 // ..... ao'ca / 5 / 1 / 91 / karmaNaH parAdarec syAt / pUjArhA sAdhvI // 11 // dhanurdaNDatsarulAGgalAGkuzarTiyaSTizaktito mrghttaadrhH| 5 / 9 / 92 / ebhyaH karmabhyaH parAgraho'n syAt / dhnurgrhH| daNDagrahaH / tsrgrhH| lAgalagrahaH / aGkuzagrahaH / RssttigrhH| yssttigrhH| zaktimahatomaragrahaH / ghaTagrahaH // 92 // . sUtrAddhAraNe / 5 / 1 / 93 / /
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 hemazabdAnuzAsanasya : sUtrAtkarmaNaH parAd graho grahaNapUrvakadhAraNArthAdac syAt / sUtragrahaH prAjJaH sUtradhAro vA / dhAraNa iti kim / sUtragrAhaH // 93 // AyudhAdibhyo dhRgo'daNDAdeH / 5 / 1 / 94 / 'daNDAdivarjAdAyudhAdeH karmaNaH parAd dhRgo'c syAt / dhanurddharaH / bhUdharaH / adaNDAderiti kim / daNDadhAraH / kuNDadhAraH // 94 // govayo'nudyame / 5 / 1 / 95 / karmaNaH parAddhRgo vayasyanudyameca gamye'c syAt / asthiharaH zvazizuH / udyamaH utkSepaNamAkAze dhAraNaM vA tadabhAve / aMzaharo daayaadH| manoharA mAlA / yo'nudyama iti kim / bhArahAraH // 95 // AGaH zIle / 5 / 1 / 96 / | karmaNaH parAdAGpUrvAddhRgeH zIle gamye'c syAt / puSpAharaH / zIla iti kim / puSpAhAraH // 96 // dRtinAthAt pazAviH / 5 / 1 / 97 / / AbhyAM karmamyAM parAddhRgaH pazau karttari iH syAt / itihariH zvA / nAthahariH siMhaH // 97 // rajaHphalemalAd grahaH / 5 / 1 / 98 / ebhyaH karmabhyaH parAd graheriH syAt / rajograhiH / phalegrahiH / malagrahiH // 98 // devavAtAdApaH / 5 / 1 / 99 / AbhyAM karmabhyAM parAdAperiH syAt / devApiH / vAtApiH // 99 // sakRtastambADatsavrIhau kRgH| 5 / 1 / 100 /
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghupattiH / . AbhyAM karmabhyAM parAt kRgo yathAsaGkhyaM vatsavIhyo kaoNri syAt / skRtkrivtsH| stambakariIhiH // 100 // kiNyttdbhorH|5|1|101 / - ebhyaH karmabhyaH parAt kRgo,aH syAt / kiNkraa| yatkarA / ttkraa| bahukarA // 101 // saGkhyA'hardivAvibhAnizAprabhAbhAzcitrakAdhantAnantakArabAhrarurdhanurnAndIlipilivibalibhaktikSetrajaGghAkSapAkSaNadArajanidoSAdinadivasATTaH / 5 / 1 / 102 / saGkhyetyarthapradhAnamapi ebhyaH karmabhyaH parAtkRgaSTaH syAt / saGkhyAkaraH / dikaraH / ahskrH| divAkaraH / vibhAkaraH / nizAkaraH / prabhAkaraH / bhAskaraH / citrkrH| kartRkaraH / aadikrH| antkrH| anantakaraH / kArakaraH / baahukrH| arusskrH| dhnusskrH| naandiikrH| lipikaraH / livikaraH / balikaraH / bhaktikaraH / kSetrakaraH / jaGghAkaraH / kSapAkaraH / kssnndaakrH| rajanikaraH / doSAkaraH / dinkrH| divasakaraH // 102 // hetutacchIlAnukUle 'zabdazlokakalahagAthA vaircaattusuutrmntrpdaat|5|1|103|| eSukartRSu zabdAdivarjAt karmaNaH parAtkRSTaH syAt / yazaskarI vidyA |shraaddhkrH pressnnkrH|shbdaadinissedhH kim / zabdakAra ityaadi| bhRtau krmnnH|5|1|104||
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya karmazabdAta karmaNaH parAtkRgo bhRtau gamyAyAM Tana syAt / karmakarI dAsI // 104 // kSemapriyamadrabhadrAt khA'N / 511105 / emvaH karmabhyaH parAt kRgaH khANau syAtAm / kssemngkrH| kSemakAraH / priyaGkaraH / priykaarH| madrakaraH / mdrkaarH| bhdrkrH| bhdrkaarH||10|| meghrtibhyaabhyaatkhH|5|1|106| - ebhyaH karmabhyaH parAtkRmaH khaH syAt / meghngkrH| RtiGkarama bhyngkrH| abhayaGkaraH // 106 // priyvshaadvdH|5|1|107| AbhyAM karmabhyAM parAvadaH khaH syAt / priymbdH| vshmbdH||107|| dvissntpprntpau|5|1|108| dviSatparAbhyAM karmamyAM parAt NyantAt tapeH kho haskho dviSato'cca nipAtyate / dvissntpH| prntpH||108| parimANArthamitanakhAtpacaH / 5 / 1 / 109 / prasthAdimitanakhebhyaH karmabhyaH parAtyaceH khaH syAt / prsthmptrH| mitmpcH| nakhampacaH // 109 // kuulaabhkriissaatkssH|5|1|110 / ebhyaH karmabhyaH kaSeH khaH syAt / kuulngkssaa| abhraSA / karISakaSA // 110 // sarvAtsahazca / 5 / 1 / 111 / sarvotkarmaNaH parAt saheH kaSezva khaH syAt / srvshH| sarvakaSaH // bhRvRjitRtapadamezca nAmni / 5 / 1 / 112 /
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| karmaNaH parebhya ebhyaH sahezva saMjJAyAM khaH syAt / vizvambharA bhUH / patimbarA knyaa| shtrunyjyo'driH| rathantaraM saam| zatruntapo raajaa| balindamaH kRSNaH / zatrusaho rAjA / nAmnoti kim / kuTumbabhAraH // 112 // dhAredharca / 5 / 1 / 113 / karmaNaH parAddhAreH saMjJAyAM khaH syAt dhArezca dhar / vasundharA bhuuH||113|| purndrbhgndrau|5|1|114 / etau saMjJAyAM khAntau nipaatyete| purandaraH zakraH / bhagandaro vyaadhiH|| vaacNymotrte|5|1|115| vrate gamyamAne vAcaH karmaNaH parAdyameH kho vAco 'mantazca syAt / vAcayamo vratI // 115 // manyANNin / 5 / 1 / 116 / karmaNaH parAnmanyateNin syAt / paNDitamAnI bandhoH // 116 // kartuH khaza / 5 / 1 / 117 / pratyayArthAtkartuH karmaNaH parAnmanyateH khaza syAt / paNDitammanyaH karturiti kim / paTumAnI caitrasya // 117 // ejeH / 5 / 1 / 118 / karmaNaH parAdejayateH khaza syAt / arimejayaH // 118 // zunIstanamuJjakUlAsyapuSpAt ebhyaH karmabhyA dekhaza syAt / shunindhyH| stnndhyH| muandhayaH / kUlandhayaH / AsyandhayaH / puSpandhayaH // 119 // ..
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 hemasAndAnuzAsanasya . nADIghaTIkharImuSTinAsikAvAtAd dhmazca / 5 / 1 / 120 / ebhyaH karmabhyaH parAmaddezca khaza sthaat| naaddindhmH| naaddindhyH| ghaTindhamaH / ghttindhyH| kharindhamaH / kharindhayaH / mussttindhmH| mussttindhyH| nAsikandhamaH / nAsikandhayaH / vAtandhamaH / vAtandhayaH // 120 // pANikarAt / 5 / 1 / 121 / AbhyAM karmabhyAM parAt dhmaH khaza syAt / pANindhamaH / krmdhmH|| kUlAdudrujodvahaH / 5 / 1 / 122 / kUlAtkarmaNaH parAbhyAmAbhyAM khaz syAt |kuulmugujH| kuulmuhH122|| vhaabhraallihH| 5 / 1 / 123 / AbhyAM karmabhyAM parAllihaH khaza syAt / vahalihaH / abhrNlihH|| bhuvidhvrustilaatudH|5|1|124 / ebhyaH karmabhyaH parAjudeH khaza syAt / bahuntudaH / vidhuntudaH / aruntudaH / tilantudaH // 124 // llaattvaatsh'ttpaa'jhaakH|5|1|125| ebhyaH karmabhyaH parebhyo yathAsaGkhyaM tapA'jahAgabhyaH khaza syAt / lalATantapaH / vaatmjH| zarddhaahaH // 125 // asUryogrAd dRzaH / 5 / 1 / 126 / AbhyAM karmabhyAM parAzeH khaza syAt / asUryampazyaH / ugrmpshyH|| irammadaH / 5 / 1 / 127 / . irApUrvAnmadeH khaza syAt / irammadaH // 127 //
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopaalputiH| ngnplitpriyaandhsthuulsubhgaaddhytdntaalyrthe'cverbhuvHkhissnnukhuko|5|1|128|| nagnAdibhyaH kevalebhyastadantebhyazcA'ccyantebhyazcvyarthavRttibhyaH parA. bruvaH khiSNukhuko syAtAm / nagnambhaviSNuH / namambhAvukaH / plitmbhvissnnuH| plitmbhaavukH| priyambhaviSNuH / priymbhaavukH| andhambhAviSNubha andhammAvukaH / sthUlambhaviSNuH / sthUlambhAbukaH / subhagammaviSNuH / subhgmbhaavukH| ADhayambhaviSNuH / ADhayambhAvukaH / tdntH| sunagnambhaviSNuH / sunamambhAvuka ityaadi| acveriti kim / ADhayIbhavitA // kRgaH khanaT karaNe / 5 / 1 / 129 / . namAdibhyo'dhvantebhyazcvyarthavRttibhyaH parAt kRgaH karaNe khanada syaat| namakaraNaM dyUtam / palitaGkaraNam / priyaGkaraNam / andhaGkaraNam / sthuulkrnnm| subhagaGkaraNam / ADhayaGkaraNam |sunmngkrnnm / vyartha iti kim / namakaroti chUtena / / 129 // . bhAve cAzitAd bhuvaH khH| 5 / 1 / 130 / AzitAtparAnuvobhAvakaraNayoH khaH syAt / Azitambhavaste / Azitambhava odanaH // 130 // ___ nAmnogamaH khaDDauca vihAyasastu vihaH / 5 / 1 / 131 / nAmnaH parAd game khaDDakhAH syuH vihAyaso vihazcaturaGgaH turgH| vihnggH| vihagaH / turaGgamaH / vihaGgamaH / sutagamo muniH // 131 // sugadurgamAdhAre / 5 / 1 / 132 / mudul parAd gamerAdhAre DaH syAt / sugaH / durga:panyAH // 12 //
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya nirgo deshe|5|1| 133 // niH pUrvAd gamerAdhAre deze DaH syAt / nirgo deshH|| 133 // zamo nAmnyaH / 5 / 1 / 134 / . zamo nAmnaH parAddhAtoH saMjJAyAmaH syAt / zambhavorhan / nAmnIti kim / zaGkarI dIkSA // 134 // pArthAdibhyaH shiingH|5|1|135 / ebhyo nAmabhyaH parAcchIDo a syAt / pArzazayaH // 135 // UrdhvAdibhyaH kartuH / 5 / 1 / 136 / ebhyaH kartRvAcibhyaH parAcchIko aH syAt / UrcazayaH / uttaanshyH|| 136 // AdhArAt / 5 / 1 / 137 / . AdhArAnnAmnaH parAcchIko a syAt / khazayaH // 137 // careSTaH / 5 / 1 / 138 / AdhArAt parAt careSTaH syAt / kurucarI // 138 // bhikSAsenAdAyAt / 5 / 1 / 139 / ebhyaH parAt careSTaH syAt / bhikssaacrii| senaacrH| aadaaycr||139| puro'grato'gre sataH / 51 / 140 / ebhyaH parAtsarteSTaH syAt / purHsrii| agrtHsrH| agresrH|| 140 // - pUrvAt krtuH| 5 / 1 / 141 / pUrvAt kartRvRtteH parAta sarteSTaH syAt / pUrvasaraH / karturiti kim / prsaarH|| 14.1 // .... .. .. ..........
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 301 . svopaalprvRttiH| sthApAsnAtraH kaH / 5 / 1 / 142 / nAmnaH parebhya ebhyaH kaH syAt / samasthaH / kacchapaH / nadISNaH / dharmatram // 142 // zokApanudatundaparimRjastambaramakarNejapaMpriyAlasahastisUcake / 5 / 1 / 143 / ete yathAsaGkhyaM priyAdiSvartheSu kAntA nipAtyante / zokApanudaH priyH| tundprimRjo'lsH| stamberamo hstii| karNejapotikhalA eSviti kim / zokApanodo dharmAcAryaH // 143 // mUlavibhujAdayaH / 5 / 1 / 144 / ete kAntA yathAdarzanaM nipaatynte| muulvibhujorth| kumudaM kairavam // duherdughH| 5 / 1 / 145 / . nAmnaH parAd duherdughaH syAt / kAmadudhA // 145 // .... / bhajo viNa / 5 / 1 / 146 / nAmnaH parAd bharviNa syAt / arddhamAk // 146 // .. manvankvanisvica kvacit / 5 / 1 / 147 // .nAmnaH parAddhAtorete yathA lakSyaM syuH / man / indrazarmA / vana / vijaavaa| kvanie / sudhIvA / vica / zubhaMyAH // 147 // kvip / 5 / 1 / 148 / nAmnaH parAddhAtoyathAlakSyaM vie syAt / ukhAzrat // 148 // spRzo'nudakAt / 5 / 1 / 149 /
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya nADIghaTIkharImuSTinAsikAvAtAd dhmazca / 5 / 1 / 120 / ebhyaH karmabhyaH parAdadhmadezva khaza syAt / nADindhamaH / nADindhayaH / ghaTindhamaH / ghaTindhayaH / kharindhamaH / kharindhayaH / muSTindhamaH / muSTindhayaH / nAsikandhamaH / nAsikandhayaH / vAtandhamaH / vAtandhayaH // 120 / / pANikarAt / 5 / 1 / 121 / 198 AbhyAM karmabhyAM parAt dhmaH khaza syAt / pANindhamaH / karandhamaH // / 122 / kUlAdudujodvahaH / 5 / 1 kUlAtkarmaNaH parAbhyAmAbhyAM khaz syAt / kUlamuDDajaH / kUlamudvahaH 122 // vahAbhrAlihaH / 5 / 1 / 123 / AbhyAM karmabhyAM parAllihaH khaza syAt / vahaMlihaH / abhraMlihaH // bahuvidhvarustilAttudaH / 5 / 1 / 124 / ebhyaH karmabhyaH parAdeH khaza syAtaM / bahuntudaH / vidhuntudaH / aruntudaH / tilantudaH // 124 // lalATavAtazarddhAttapA'jahAkaH / 5 / 1 / 125 / ebhyaH karmabhyaH parebhyo yathAsaGkhyaM tapA'jahAgabhyaH khazaM syAt / lalATantapaH / vAtamajaH / zarddhaahaH / / 125 / / asUryogrAd dRza: / 5 / 1 / 126 / AbhyAM karmabhyAM parAhRzeH khaz syAt / asUryampazyaH / ugrmpshyH|| irammadaH / 5 / 1 / 127 / irApUrvAnmadeH khaza syAt / irammadaH // 127 // 1
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ pi 103 khoplaaptiH| brahmaNaH parAderNina syAt / brahmavAdI // 156 // vratAbhIkSNye / 5 / 1 / 157 / anayorgamyamAnayo nAmnaH parAddhAtorNina syAt / sthaNDilavartI / kSIrapAyiNa urzAnarAH // 157 // .. karaNAdyajo bhUte / 5 / 1 / 158 / karaNAryAnnAmnaH parAbhUtArthAt yajeNin syAt / amiSTomayAjI // 158 // nindye vyApyAdinvikriyaH / 5 / 1 / 159 / vyApyAnnAmnaH parAt bhUtArthAdvikiyaH kutse katarIn syAt / sopavikrayI / nindya iti kim / dhaanyvikraayH|| 159 / / hano Nin / 5 / 1 / 160 // vyApyAt parAt bhUtArthAddhante ninye kartari Nin syAt / pitRghaatii|| 160 // brahmabhraNavRtrAta kvip / 5 / 1 / 161 / - ebhyaH karmabhyaH parAbhUtArthAddhanteH vivap syAt / brhmhaa| bhrUNahA / vRtrahA // 161 // kRgaH supunnypaapkrmmntrpdaat|5|1|162| .. soH puNyAdezca karmaNaH parAt mUtArthAt kRgaH kviA syAt / sukRt / puNyakRt / pApakRt / karmakRt / mantrakRt / padakRt / / 162 // ... somaatsugH|5|1|163 / somAdyayAtparAt bhUtArthAt sugaH vip syAt / somasut // agnezceH / 5 / 1 / 164 /
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3.4 hemazaMndAnuzAsanasya amevyApyAtparAt bhUtArthAceH vip syAt / agnicit // 164 // karmaNyagnyarthe / 5 / 1 / 165 / karmaNaH parAt bhUtArthAceH karmaNyagnyarthe kie syAt / zyenacit // dRzaH kanip / 5 / 1 / 166 / vyApyAtparAt bhUtArthAt dRzeH kanie syAt / bahudRzvA // 166 // saharAjabhyAM kRgyudheH|5|1|167| AbhyAM karmabhyAM parAd bhUtArthAt kRgo yudhezva kanip syAt / sahakRtvA / shyudhvaa| rAjakRtvA / rAjayudhdhA // 167 // anojane rddH|5|1|168| karmaNaH parAdanupUrvAt bhUtArthAjanerDaH syAt / pumanujaH // 168 // saptamyAH / 5 / 1 / 169 / saptamyantAbUtArthAjanerDaH syAt / mandurajaH // 169 // ajAteH paJcamyAH / 5 / 1 / 170 / paJcamyantAdajAtyarthAt bhUtArthAt janerDaH syAt / buddhijH| ajAteriti kim / gajAjAtaH // 170 // kvacit / 5 / 1 / 171 / uktAdanyatrApi yathAlakSyaM DaH syAt / kinyjH| anujH| ajH| siijH| brhmjyH| varAhaH / AkhaH // 171 // suyajonip / 5 / 1 / 172 / amyAM bhUtArthAmyAM vanie syAt / sutvaano| yajvA // 172 // . jUSo'tRH / 5 / 1 / 173 /
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / juSerbhUtArthAdataH syAt / jaratI // 173 // taktavatU / 5 / 1 / 174 / bhUtArthAddhAtoretau syAtAm / kRtaH / kRtavAn // 174 // 306 ityAcAryazrI hemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAmidhAnasvopajJazabdA nuzAsanalaghuvRttau paJcamasyAdhyAyasya prathamaH pAdaH samAptaH / 900 80000 arham / zrutadavasbhyaH parokSA vA / 5 / 2 / 1 / ebhyo bhUtArthebhyaH parokSA vA syAt / upazuzrAva / upasasAda / anUvAsa | pakSe / upAzrauSIt / upAzRNot / upAsadat / upAsIdat / anvavAtsIt / anvavasat // 1 // tatra sukAnau tadvat / 5 / 2 / 2 / parokSAmAtraviSaye dhAtoH parau kvasukAnau syAtAM tau ca parokSeva / zuzruvAn / sedivAn / USivAn / pecivAn / pecAnaH // 2 // veyivadanAzvadanUcAnam / 5 / 2 / 3 / ete bhUte'rthe kasukAnAntAH karttari vA nipAtyante / samIyivAn / anAzvAn / anUcAnaH / pakSe / agAt / upait / upeyAya / nAzIt / nAznAt / nAza / anvavocat / anvavakUMM / anvabravIt / anUvAca // adyatanI / 5 / 2 / 4 / tArthAddhAtoradyatana syAt / akArSIt // 4 // vizeSA'vivakSAvyAmizre / 5 / 2 / 5 / 39
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30.6 haimazabdAbuzAsanasya anadyatanAdivizeSA'vivakSAyAM vyAmizraNeca sati bhUtArthAddhAtoradyatanI syAt / rAmo vanamagamat / adya hyo vA'bhukSmahi // 5 // rAtrI vaso'ntyayAmAsvaptaryadya / 5 / 2 / 6 / rAtrau bhUtArthavRttervasateradyatanI syAt sacedartho yasyAM rAtrau bhUtastasyA evAntyayAmaMvyAptyA'svaptari kartari syAt / adyatanavAntyayAmenAvacchinne adyatanecetprayogo'sti nAdyatanAntare / amutrAvAtsam / gatrya 'ntyayAme tu muhUrtamapi svApe'mutrAvasamiti // 6 // .. anadyatane shstnii|5|2|7| AnyAyyAdutthAnAdAnyAyyAccasaMvezanAdaharubhayataH sArddharAtraM vA. 'dyatanaH, tasminnasati bhUtArthAddhAtoryastanI syAt / akarot // 7 // ___ khyAte dRzye / 5 / 2 / 8 / __ lokavijJAte prayoktaH zakyadarzane bhUtAnadyatane'rthe vartamAnAddhAtoyastanI syAt / aruNasiddharAjo'yantIm / khyAta iti kim / cakAra kaTam / dRzya iti kim / jaghAna kaMsaM kila vAsudevaH // 8 // ayadi smRtyarthe bhvissyntii|5|2|9| smRtyarthe dhAtAvupapade bhUtAnadyatanArthavRtte torbhaviSyantI syAt ayadyoge / smarasi sAdho svarge sthaasyaamH| ayadIti kim| abhijAnAsi mitra yatkaliGgeSyavasAma // 9 // vA kAGkSAyAm / 5 / 2 / 10 / __ smRtyarthe dhAtAvupapade prayoktuH kriyAntarAkAGkSAyAM satyAM bhUtAnadyatanA. thIddhAtobhaviSyantI vA syAt / smarasi mitra kAzmIreSu vatsyAmo'vasAma vaa| tatraudanaM bhokSyAmahe, abhuJjamahi vA // kRtAsmaraNA'tininhave prokssaa|5|2|11|
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 307 kRtasyApi cittavikSepAdinA'smaraNe'tyantanihnave vA gamye bhUtAnadyatanArthAddhAtoH parokSA syAt / suptohaM kila vilalApa / kaliGgeSu brAhmaNA hatastvayA / nAhaM kaliGgAn jagAma // 11 // proksse|5|2|12| bhUtAnadyatane parokSArthAddhAtoH parokSAsyAt / dharma dideza tiirthngkrH|| hshshvdyugaantHprcchyeshstniicaa5|2|13| - he zazvatica prayukte paJcavarSamadhyapracchaye ca bhUtAnadyatane parokSe'rthe vartamAnAddhAtoryastanIparokSe syAtAm / itihAkarot / itiha cakAra zazvadakarot / zazvaJcakAra / kimagacchastvaM mathurAm / kiM jagantha tvaM mathurAm // avivakSite / 5 / 2 / 14 / / bhUtAnyatane parokSe parokSatvenAvivakSite'rthe vartamAnAddhAtomustanI syAt / ahana kaMsaM kila vAsudevaH // 14 // vA'dyatanI purAdau / 5 / 2 / 15 / bhUtAnadyatane parokSe parokSatvenAvivakSite'rthe vartamAnAddhAtoH purAdAkupapade adyatanI vA syAt / avAtsuriha purA chaatraaH| pakSe / avasan / uSurvA / tadAbhASiSTa rAghavaH / pakSe / abhASata / babhASe vA // 15 // sme ca vartamAnA / 5 / 2 / 16 / bhUtAnadyatane'rthe vartamAnAddhAtoH sme purAdau copapade vartamAnA syAt / pRcchati sma purodhasam / vasantIha purA chAtrAH / athAha varNI // 16 // nanau pRSToktau sadvat / 5 / 2 / 17 / nanAvupaphde pRSTaprativacane bhUte'rthe vartamAnAddhAtorvartamAneva vartamAnA syAt / kimakArSIH karTa caitra / nanu karomi moH| nanu kurvantaM mAM pazya // 17 //
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308. haimazabdAnuzAsanasya nanvorvA / 5 / 2 / 18 / nanvorupapadayoH pRSToktau bhUte'rthe vartamAnAddhAtorvA vartamAnA syAt sAca saddhat / kimakArSIH kaTaM caitra / na karomi bhoH / na kurvantaM mAM pshy| nAkarSam / nu karomi bhoH / nukurvANaM mAM pazya / nvakArSam // 18 // sati / 5 / 2 / 19 / vartamAnArthAddhAtorvartamAnA syAt / asti kUraM pacati / mAMsaM na bhakSayati / ihAdhImahe / tiSThanti parvatAH 19 // zatrAnazAveSyati tu ssyau|5|2|20| sadarthAddhAtoH zatrAnazau syAtAM bhaviSyantI viSaye'rthe'sya yuktau / yAn / zayAnaH / yAsyan / zayiSyamANaH // 20 // to mAGayAkrozeSu / 5 / 2 / 21 / mAGyupapade Akroze gamye to zatrAnazAveva syAtAm / mApacana vRSalo jJAsyati / mApacamAno'sau martukAmaH // 21 // vA vetteH kvsuH|5|2|22| sadarthAdetteH kvasurvA syAt / tattvaM vidvAn / vidan // 22 // pUGayajaH shaanH|5|2|23| AbhyAM sadAbhyAM paraH zAnaH syAt / pavamAnaH yajamAnaH // 23 / / vayaH shktishiile|5|2|24| eSu gamyeSu sadarthAddhAtoHzAnaH syAt / striyaM gacchamAnAH / smnaanaaH| praannindmaanaaH|| 24 // dhArIGo'kRcchre'tRz / 5 / 2 / 25 /
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuttiH / sukhasAdhye satyarthe vartamAnAddhAreriGazva paro'tRz syAt / dhArayannAcArAGgam / adhIyan drumapuSpIyam // 25 // sugadviSArhaH strishtrustutye|5|2|26| sadarthebhya ebhyo yathAsaGkhyaM satriINa zatrau stutyeca kartaryatRza syAt / sarve sunvntH|caurN dviSan / pUjAmarhan / ebiti kim / surAM sunoti // 26 // tRnzIladharmasAdhuSu / 5 / 2 / 27 / zIlAdiSu sadarthAddhAtostRn syAt / kartA kaTam / vadhUmUDhAM muNDayitAraH zrAviSTAyanAH / gantA khelaH // 27 // bhrAjya'laGkaganirAkRgbhUsahirucivRtivRdhi cariprajanApatrapa iSNuH / 5 / 2 / 28 / ebhyaH zIlAdisadarthebhya iSNuH syAt / bhraajissnnuH| alngkrissnnuH| niraakrissnnuH| bhvissnnuH| shissnnuH| rociSNuH / vartiSNuH / vardhiSNuH / cariSNuH / prajaniSNuH / apatrapiSNuH // 28 // udaH pacipatipadimadeH / 5 / 2 / 29 / utpUrvebhya ebhyaH zIlAdisadarthebhya iSNuH syAt / utpaviSNuH / utpatiSNuH / utpadiSNuH / janmadiSNuH // 29 // bhUjeH ssnnuk|5|2|30| AbhyAM zIlAdisadAbhyAM SNuk syAt / bhUSNuH / jiSNuH // 30 // sthaaglaamlaapciprimRjiksseHsnuH|5|2|31|| ebhyaH zIlAdisadarthebhyaH snuH syAt / sthAsnuH / glaasnuH| mlaasnuH| pakSNuH / parimANuH / kSeSNuH // 31 // . trasidhidhRSikSipaH knuH|5|2|32||
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ hamazagdAnuzAsanasya emyaH zIlAdisadarthebhyaH knuH syAt / vastuH / gRdhnuH / dhRSNuH / kssipnuH|| 32 // sabhikSAsaMzeruH / 5 / 2 / 33 / zIlAdisadarthAtsamantAd mikSAzaMsibhyAMca uH syAt / lipmuma bhikSu AzaMsuH // 33 // vindvicchU / 5 / 2 / 34 / zIlAdisadAbhyAM vettIcchatiyA'muryathAsaGkhyaM nupAntyacchAntAdezau ca nipAtyate / vinduH / icchuH // 34 // shRvnderaaruH|5|2|35 / AbhyAM zIlAdisadAbhyAM Aru: syAt / vishraaruH|vndaaruuH||35|| daadhesishdsdoruH|5|2|36 / zIlAdisadarthebhyo dArUpaDhesizadasadbhayoruH syAt / dAruH / dhAruH / seruH / zaguH / sadbhuH // 36 // zIzraddhAnidrAtandrAdayipatigRhispRhe raaluH|5|2|37| ebhyaH zIlAdisadarthebhya AluH syAt / shyaaluH| shrddhaaluH| nidrAlu dayAluH / tndaaluH| patayAluH / gRhyaaluH| spRhayAluH // 37 // DI sAsahivAvahicAcalipA patiH / 5 / 2 / 38 / zIlAdisadarthAnAM sahivahicalipatAM yaGantAnAM sati yathAsaGkhyamete nipAtyante / sAsahiH / vAvahiH cAcaliH / pApatiH // 38 //
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / sanicakridadhijajJinemiH / 5 / 2 / 39 / ete zIlAdau sadAyuktamanto yantA nipAtyante / sniH|ckiH| dadhiH / jajJiH / nemiH // 39 // zakamagamahanavRSabhUstha ukaNa / 5 / 2 / 40 // zIlAdisadarthebhya ebhya ukaNa syAt |shaarukaakaamukH|aagaamukH| ghaatukH| vArSukaH / bhAvukaH / sthAyukaH // 40 // laSapatapadaH / 5 / 2 / 41 / zIlAdisadarthebhya ebhya ukaNa syAt / abhilaassukH| prpaatukH| upapAdukaH // 41 // bhUSAkrodhArthajusRgRdhijvalazuca zcAnaH / 5 / 2 / 42 / bhUSArthebhyaH krodhArthebhyojvAderlaSAdezca zIlAdisadarthebhyo'naH syAt |bhuussnnH| krodhnH| kopnH|jvnH| srnnH|gdd'naa jvlnH| shocnH| abhilaSaNaH / patanaH / arthasya padanaH // 42 // cAlazabdArthAdakarmakAt / 5 / 2 / 43 / - cAlArthAcchabdArthAcca dhAtoH zIlAdisadarthAdakarmakAdanaH syAt / calanaH khnnH| akarmakAditi kim / paThitA vidyA // 43 // iDito vyaJjanAdyantAt / 5 / 2 / 44 / vyaJjanamAdirantazca yasya tasmAdiditoDitazca dhAtoH zIlAdisadarthAdanaH syAt / sprdhnH| vrtnH| vyaJjanAdyantAditi kim / edhitaa| zayitA / akarmakAdityeva / vasitA vastram // 44 // naNiyasadadIpadIkSaH / 5 / 2 / 45 /
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya .312 NiGantAt yantAt sUdAdibhyazvazIlAdi sadarthebhyo'no na syAt / bhAvayitA / mAyitA / sUditA / dIpitA / dIkSitA // 45 // dramakramo yng|5|2|46 / ' zIlAdisadAbhyAM yaGantAbhyAmAbhyAmanaH syAt / dndrmnnH| cakramaNaH // 46 // yjijpidNshivdaadkH|5|2|47| ebhyoyaDantebhyaH zIlAdisadarthebhya UkaH syAt / yaayjuukH| jnyjpuukH| dandazUkaH / vAvadUkaH // 47 // . jAguH / 5 / 2 / 48 / / zIlAdisadarthAjAgurUkaH syAt / jAgarUkaH // 48 // zamaSTakAt ghinaN / 5 / 2 / 49 / zIlAdisadarthebhyaH zamAdibhyo'STabhyo ghinaNa syAt / shmii| damI / tamI / shrmii|bhrmii / kSamI / prmaadii| klmii|| 49 // yujabhujabhajatyajaraJjadviSaduSaduhaduhAbhyA - hnH|5|2|50| zIlAdisadarthebhya ebhyo ghinaNa syAt / yogI / bhogI / bhaagii| tyAgI / rAgI / dveSI / doSI / drohI / dohI / abhyAghAtI / akarmakAdityeva / gAM dogyA // 50 // AGaH kriiddmussH|5|2|51 / zIlAdisadAbhyAmAbhyAM ApUrvAmyAM ghinaNa syAt / aakriiddii| AmoSI // 51 // prAcca ymysH|5|2|52 /
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopAlapukRtika zIlAdisadAbhyAmAGaH prAca parAbhyAmAbhyAM ghinaN syAt / prayAmI / aayaamii| prayAsI / AyAsI // 52 // mathalapaH / 5 / 2 / 53 / prAtparAbhyAmAbhyAM zIlAdisadAbhyAM ghinaN syAt / pramAthI / pralApI // 53 // vezca droH|5|2|54| veH prAca parAt droH zIlAdisadAd ghinaNa syAt / vidrAvI / pradrAvI // 54 // vipariprAtsarteH / 5 / 2 / 55 / ebhyaH parAcchIlAdisadarthAtsarghinaNa syAt / visaarii| prisaarii| prasArI // 55 // samaH pRcaipjvareH / 5 / 2 / 56 / zIlAdisadAbhyAM samaH parAbhyAM pRNaktijvarimyAM ghinaza syAt / saMparkI / saMjvarI // 56 // saMveH sujH|5|2|57| zIlAdisadarthAtsaMvibhyAM parAtsRjerghinaNa syAt / saMsargI / visargI // 57 // saMpavyinuprAdvadaH / 5 / 2 / 58 / zIlAdisadarthAdebhyaH parAvadorghinaNa syAt / saMvAdI / privaadii| vivaadii| anuvAdI / pravAdI // 58 // vrvicktthstrmbhksskslshnH|5|2259| 40
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanastha zIlAdisadarthebhyo vipUrvebhya ebhyodhinaNa syAt / vivekii| vikii| visrmbhii| vikaassii| vikAsI / vilAsI / vighAtI // 59 // vyapAbhelaSaH / 5 / 2 / 60 / - ebhyaH parAllaSeH zIlAdisadarthAd ghinaNa syAt / vilaassii| apalASI / abhilASI // 60 // samprAdasAt / 5 / 2 / 61 / abhyAM parAdasateH zIlAdisadAd ghinaNa syAt / saMvAsI / pravAsI // 61 // smtypaabhivybheshcrH|5|2|62| .. ebhyaH parAccareH zIlAdisadarthAd ghinaNa syAt / saJcArI / aticArI / apacArI / abhicArI / vyabhicArI // 62 // samanuvyavAdrudhaH / 5 / 2 / 63 / ebhyaH parAcchIlAdisadAdadhodhinaNa syAt / sNraadhii| anurodhii| virodhI / avarodhI // 63 // verdahaH / 5 / 2 / 64 / vipUrvAcchIlAdisadAbaherSinaNa syAt / vidAhI // 64 / / paredevimUhazca / 5 / 2 / 65 / paripUrvAbhyAM zIlAdisadAbhyAmAbhyAM dahezca ghinaNa syAt / paridevI / parimohI / pridaahii||65|| kssiprttH| 5 / 2 / 66 / paripUrvAbhyAmAbhyAM zIlAdisadAbhyAM ghinaNa syAt / parikSepI / parirATI // 66 //
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuttiH / vAdezca NakaH / 5 / 2 / 67 / paripUrvAcchIlAdisadarthAdvAdayateH kSiparaTibhyAM ca NakaH syAt / parivAdakaH / parikSepakaH / parirATakaH // 67 // nindahiMsaklizakhAdavinAzivyAbhASAsUyA nekasvarAt / 5 / 2 / 68 / ebhyaH zIlAdisadarthebhyo NakaH syAt / nindakaH / hiMsakaH / klezakaH / khAdakaH / vinAzakaH / vyAbhASakaH / asUyakaH / ckaaskH|| upasargAdevRdevikrazaH / 5 / 2 / 69 / _ upasargAtparebhyaH zIlAdisadarthebhya ebhyoNakaH syAt / AdevakaH / paridevakaH / AkrozakaH // 69 / / vRdbhikssilunnttijlpikuttttaahaakH|5|2|7| ebhyaH zIlAdisadarthebhyaSTAkaH syAt / vraakii| bhikSAkaH / lunnttaakH| jalyAkaH / kuTTAkaH // 70 // prAtsajorin / 5 / 2 / 71 / / AbhyAM prAtparAbhyAM zIlAdisadAbhyAM in syAt / prasavI / prajavI // 71 // jINadRkSivizriparibhUvamAbhyamA vyathaH / 5 / 2 / 72 / ebhyaHzIlAdisadarthebhya ina syAt / jayI / atyyii| AdarI kssyii| vishryii| paribhavI / vamI / adhyamI : avyathI // 72 // sRghasyado mrk|5|2|73 /
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya . ebhyaH zIlAdisadarthebhyo marak syAt / sRmrH| ghasmaraH / amaraH // 73 // bhaJjibhAsimidoghuraH / 5 / 2 / 74 / ebhyaH zIlAdisadarthebhyo ghuraH syAt / bhgurm| mAsuram / meduram // vetticchidabhidaH kit / 5 / 2 / 75 / ebhyaH zIlAdisadarthebhyaH kita ghuraH syAt / viduraH / chiduraH / miduraH // 75 // bhiyorurukalukam / 5 / 2 / 76 / zIlAdisadarthAdriyaH kita ete syuH / bhIruH / bhIrukaH / bhiilukH||76|| sRjINanazaSTurapa / 5 / 2 / 77 / ebhyaH zIlAdisadarthebhyaH kit darap syAt / sRtvrii| jitvrii| itvrH| nazvaraH / / 77 // gtvrH|5|2|78 / gameSTrapmazca t nipaatyte.| gatvarI / / 78 // smyjshiNsdiipkmpkmnmorH|5|2|79| ebhyaH zIlAdimadarthebhyo raH syAt / smeram / ajasram / hiMsraH / dIpaH / kampaH / kamraH / namraH // 79 // tRSidhRSisvaponajiG / 5 / 2 / 80 / ebhyaH zIlAdisadarthebhyo najiG syAt / tRssnnk| dhRSNak / svmjau| stheshbhaaspisksovrH|5|2|81| ebhyaH zIlAdisadarthemyo varaH syAt / sthaavrH| IzvaraH / bhaasvrH| pesvaraH / vikasvaraH // 81 //
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjlghuvRttiH| yaayaavrH| 5 / 2 / 82 / yAteryaGantAcchIlAdistadarthAddharaH syAt / yAyAvaraH // 2 // didyuddadRjjagajjuhUvAmAdhIzrIdUtrajvAyatastUkaTaprUparivAbhrAjAdayaH vip / 5 / 2 / 83 / ete kvibantAH zIlAdau satyarthe nipAtyante / didyut / dadRt / jagat / juhuuH| vAk |ttvpraatt / dhiiH| zrIH / zatadUH / sUH / juuH| Aya. tastUH / kaTaprUH / parivAda / vibhrAT / bhAH // 83 // zaMsaMsvayaMviprAd bhuvo dduH| 5 / 2 / 84 / ebhyaH parAbhUvaH sadathA DuH syAt / zambhuH / sambhaH / svayambhuH / vibhuH / prabhuH // 84 // puva itro daivate / 5 / 2 / 85 / sadarthAtpuvo daivate kartari itraH syAt / pavitro'rhana // 85 // RSinAmnoH krnne|5|2| 86 / RSisaMjJayoH sadarthAtpuvaH karaNe itraH syAt / pvitroymRssiH| darbhaH pavitraH // 86 // ladhUsUkhanicarasahArteH / 5 / 2 / 87 / ebhyaH sadarthebhyaH karaNe itraH syAt / lavitram / dhavitram / savitram / khanitram / caritram / sahitram / aritram // 87 // nIdAmbazasUyuyujastutudasisicamihapatapA
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 hemazamdAnuzAsanasya nahastraTa / 5 / 2 / 88 / ebhyaH sadarthebhyaH karaNe trada syAt / netram / dAtram / zastram / yotrm| yokram / stotram / totram / setram / sekram / meDhUm / patram / pAtrI / nadhI // 88 // halakoDAsye puvaH / 5 / 2 / 89 / sadarthAtpuvo halakrIDayormukhe karaNe trada syAt / potram // 89 // dshstrH|5|2|90 / sadarthAzeH karaNe traH syAt / daMSTrA / / 90 // dhaatrii| 5 / 2 / 91 / deAgo vA karmANa RT syAt / dhAtrI // 91 // jJAnecchA_rthanIcchIlyAdibhyaH tH|5|2|9| jJAnecchArthebhyo jIbhyaH zIlyAdibhyazca sadarthebhyaH ktaH syAt / rAjJAM jnyaatH| rAjJAmiSTaH / rAjJAM pUjitaH / bhinnaH / shiilitH| rakSitaH // . uNAdayaH / 5 / 2 / 93 / sadarthAddhAtoraNAdayo bahulaM syuH / kAruH / IDuH // 93 // . ityAcAryahemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAmidhAnasvopajJazabdAnuzAsanalaghuvRtto. paJcamasyAdhyAyasya dvitIyaH pAdaH samAptaH //
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'svopajJalaghuvRttiH / arham vaya'tigamyAdiH / 5 / 3 / 1 / gamyAdayo bhaviSyatyarthe innAdyantAH sAdhavaH syuH / gamI prAmam / AgAmI // 1 // vA hetusiddhau ktH| 5 / 3 / 2 / vartyadarthAddhAtordhAtvarthahetoH siddhau satyAM to vA syAt / meghazced vRSTaH sampannAH sampatsyante vA zAlayaH // 2 // kaSo'niTaH / 5 / 3 / 3 / kaSaH kRcchragahanayoranidAtorvartyadarthAt ktaH syAt / kaSTam / kaSTAdizastamasA / aniTa iti kim / kaSitAH zatravaH // 3 // bhaviSyantI / 5 / 3 / 4 / vartyadarthAddhAtorbhaviSyantI syAt / bhokSyate // 4 // anadyatane zvastanI / 5 / 3 / 5 / nAstyadyatanoyatratasmin vaya'tyarthe vartamAnAddhAtoH vastanI syAt / kartA / anadyatana iti kim / adya zvo vA gamiSyati // 5 // paridevane / 5 / 3 / 6 / anuzocane gamye vartyadarthAddhAtoH zvastanI syAt / iyaM tu kadA gantA yaivaM pAdau nidhatte // 6 // puraayaavtorvrttmaanaa| 5 / 3 / 7 / anayorupapadayorvartyadarthAddhAtorvarttamAnA syAt / purA bhuGkte / yAvaDate // 7 //
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. haimazandAnuzAsanasya kadAko rnavA / 5 / 3 / 8 / anayorupapadayorvarNyadarthAddhAtorvartamAnA vA syAt / kadA bhuGkte / kadA bhokSyate / kadA bhoktA / karhi bhuGktaM / karhi bhokssyte| karhi bhoktaa|| kiMvRtte lipsAyAm / 5 / 3 / 9 / vibhaktiDataraDatamAntasya kimo vRttaM kiMvRttaM tasminnupapade praSTulipsAyAM gamyamAnAyAM vartyadarthAddhAtAvarttamAnA vA syAt / ko bhavatAM bhikSAM dadAti / daasyti|daataa vA / evaM ktrH| katamaH / kiMvRtta iti kim / bhikSAM dAsyati / lipsAyAmiti kim / kaH puraM yAsyati // 9 // lipsyasiddhau / 5 / 3 / 10 / labdhumiSyamANAtAdeH siddhau phala vAptau gamyAyAM vartyadarthAddhAtorvarttamAnA vA syAt / yomikSAM dadAti, dAsyati, dAtA vA sa khargalokaM yAti, yAsyati yAtA vA // 10 // paJcamyarthahetau / 5 / 3 / 11 / paJcamyarthaH praiSAdiH tasya heturupAdhyAyAgamanAdiH tasminnarthe vartyati vartamAnAddhAtorvartamAnA vA syaat| upAdhyAyazcedAgacchati, AgamiSyati, AgantA vA / atha tvaM sUtramadhISva // 11 // saptamI corddhamauhartike / 5 / 3 / 12 / - urddhamuhUrtAdbhava aurddhamauhartikaH tasminpaJcamyarthahetau vaya'tyarthe vartamAnAddhAtoH saptamI vartamAnA ca vA syAt / UrddhamuhUrttADapAdhyAyazcedAgaccheta, Agacchati, AgantA vA / atha tvaM tarkamadhISva // 12 // kriyAyAM kriyArthAyAM tum Nakac bhaviSyantI / 5 / 3 / 13 /
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH yasmAddhAtostumAdividhistadvAcyA kriyA'rthaH prayojanaM yasyAstasyAM kriyAyAmupapade vatyadarthAddhAtostumAdayaH syuH / kartum / kArakaH / kariSyAmIti vA yAti / kriyAyAmiti kim / bhikSiSya ityasya jaTAH / kriyArthIyAmiti kim / dhAvataste patiSyati vAsaH // 13 // 321 kriyAyAM kriyArthAyAmupapade karmmaNaH syAt / kumbhakAro yAti // 14 // karmaNo'N / 5 / 3 / 14 / parAdaryadarthAddhAtoraNa bhAvavacanAH / 5 / 3 / 15 / bhAvavacanA ghaJktyAdayaH te kriyAyAM kriyArthAyAmupapade vatrtsyadarthAddhAtoH syuH / pAkAya, paktaye, pacanAya, vAyAti // 15 // padarujavizaspRzau ghaJ / 5 / 3 / 16 / ebhyo ghaJ syAt / pAdaH / rogaH / vezaH / sparzaH // 16 // sartteH sthiravyAdhibalamatsye / 5 / 3 / 17 41 sarttareSu kartRSu ghaJa syAt / sAraH sthiraH / atIsAro vyAdhiH / sAro balam / visAro matsyaH / / 17 / / bhAvA'kartrIH / 5 / 3 / 18 / bhAve kartRvarje ca kArake dhAtorghaJ syAt / pAkaH prAkAraH / dAyo dattaH / / 18 / / iGo 'pAdAne tu TidvA / 5 / 3 / 19 / iGo bhAvAkatrorghaJ syAt sacApAdAne vA Tit / adhyAyaH / upAdhyAyI / upAdhyAyaH // 19 // zrorvAyuvarNanivRtte / 5 / 3 / 20 /
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya zrIbhavAkareSvartheSu syAt / zAro vAyuH varNo vA / nIzAraH prAvaraNam // 20 // 322 nirabheH pUlvaH / 5 / 3 / 21 / nirabhibhyAM yathAsaGkhyamAbhyAM bhAvAkartrIrghaJsyAt / niSpAvaH / abhilAvaH || 21 || rorupasargAt / 5 / 3 / 22 / upasargapUrvAdraute bhI vA kartrIrghaJsyAt / saMrAvaH // 22 // bhUzyado'l / 5 / 3 / 23 / ebhya upasargapUrvebhyo bhAvAkaral syAt / prabhavaH / saMzrayaH / vighasaH / upasargAdityeva / bhAvaH / zrAyaH / ghAsaH // 23 // nyAdo navA / 5 / 3 / 24 / nipUrvAdaderali ghasla'bhAvo 'to dIrghazva vA syAt / nyAdaH / nighasaH // 24 // saMnivyupAdyamaH / 5 / 3 / 25 / ebhya upasargebhyaH parAdyamerbhAvAkaral vA syAt / saMyamaH / sNyaamH| niyamaH / niyAmaH / viyamaH / viyAmaH / upayamaH / upayAmaH / / 25 / / nernadagadapaThasvanakvaNaH / 5 / 3 / 26 / nirupasargAt parebhya ebhyo bhAvAkartrIraL vA syAt / nindH| ninAdaH nigadaH / nigAdaH / nipaThaH / nipAThaH / nisvanaH / nisvaanH| nikkaNaH / nikvANaH // 26 // vaiNe kvaNaH / 5 / 3 / 27 /
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 123 vINAyAM bhavo vaiNaH / tadarthAdupasargapUrvAtkvaNerbhAvAkaralvA syAt / prakvaNaH / prakvANo vINAyAH / vaiNa iti kim / prakvANaH zRGkhalasya // 27 // yuvarNavRdRvazaraNagamRgrahaH / 5 / 3 / 28 / ivarNovarNAntebhyotrAderRdantebhyo graheva bhAvAkarala syAt / cayaH / krayaH / ravaH / lavaH / varaH / AdaraH / vazaH / raNaH / gamaH / kaH / grahaH / / 28 / / varSAdayaH klIbe / 5 / 3 / 29 / ete'lantAH klIbe yathAdarzanaM bhAvAkarnipAtyante / varSam / bhayam // 1 samudo'jaH pazau / 5 / 3 / 30 / . AbhyAM parAdajaH pazuviSayArthavRtterbhAvAkaral syAt / samajaH pazUnAm / udajaH pazUnAm / pazAviti kim / samAjo nRNAm // 30 // sRglahaH prajanAkSe / 5 / 3 / 31 / AbhyAM yathAsaGkhyaM prajanAkSaviSayArthavRttibhyAM bhAvAkarala syAt / gavAmupasaraH / akSANAM glahaH / prajanAkSa iti kim / upasAro bhRtyai rAjJAm // 31 // paNermAne / 5 / 3 / 32 / paNermAnArthAdbhAvAkarala syAt / mUlakapaNaH / mAna iti kim / pANaH / / 32 // saMmadapramadau harSe / 5 / 3 / 33 / etau bhAvAkarSe'rthe 'lantau syAtAm / saMmadaH pramado vA strINAm / harSa iti kim / saMmAdaH / pramAdaH // 33 // hano'ntarghanAntarghaNau deze / 5 / 3 / 34 /
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 haimazabdAnuzAsanasya antaH pUrvAddhanterala ghanaghaNAdezau ca nipAtyete deze'rthe bhAvAkoMH / antarghanaH / antarghaNo vA deshH| antarghAto'nyaH // 34 // praghaNapraghANau gRhAMze / 5 / 3 / 35 / prapUrvAddhantehAMze'rthe'l ghaNaghANAdezau ca nipAtyete / praghaNaH / praghANo vA dvArAlindakaH / praghAto'nyaH // 35 // nighodhvasaGghodhvanA'padhanopaghnaM nimitprshstgnnaatyaadhaanaanggaasnnm|5|3|36| hantenighAdayo yathAsaGkhyaM nimitAdyartheSu kRtaghatvAdayo'lantA nipAtyante / samantato mitaM nimitam / nighA vRkSAH / udhdhaH prazastaH / saGghaH praannismuuhH| atyAdhIyante cchedanArtha kuTTanArtha vA kASThAdIni yatra tadatyAdhAnam / udhvanaH / apaghanaH zarIrAvayavaH / upanaH AsannaH // 36 // . mUrtinicitA'bhre ghanaH / 5 / 3 / 37 / hantarmUldAvarthe'laghanAdezazca nipAtyate / mUrtiH kAdinyam / abhrasya ghanaH / nicitaM nirantaram / ghanAH kezAH / ajhaM meghaH / ghnH||37|| vyayodroH karaNe / 5 / 3 / 38 / ebhyaH parAddhanteH karaNe'la ghanAdezazca nipAtyate / vidhnH| ayoghanaH / drudhanaH // 38 // stambAd ghanazca / 5 / 3 / 39 / stambAtparAddhanteral naghanAdezau ca nipAtyete karaNe / stambano daNDaH / stambadhano yaSTiH // 39 // ....
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / parerghaH / 5 / 3 / 40 / paripUrvAddhanteral ghAdezazca karaNe nipAtyate / parigho'rgalA // 40 // haH samAhUyAyau dyUtanAmnoH / 5 / 3 / 41 / 325 dyUte nAmni cArthe yathAsaGkhyaM samAGpUrvAdA pUrvAcca hola hayAdezazca nipAtyate / samAhvayaH prANidyatam / AhvayaH saMjJA // 41 // nyabhyupavervAzcat / 5 / 3 / 42 / ebhyaH parAt hvobhAvAkarala syAttadyoge vA uzca / nihavaH / abhihavaH / upahavaH / vihavaH // 42 // AGo yuddhe / 5 / 3 / 43 / AGohoyuddhe'rthe bhAvAkaral syAt vA uzca / Ahavo yuddham / yuddha iti kim / AhvAyaH // 43 // AhAvo nipAnam / 5 / 3 / 44 / nipAnaM pazvAdipAnArtho jalAdhAraH tasminnarthe AG pUrvAt hobhAvAkarala AhAvAdezazca nipAtyate / AhAvo vInAm // 44 // bhAve'nupasargAt / 5 / 3 / 45 / anupasargAt bhAve hvo'la syAt vA uzca / havaH / bhAva iti kim / vyApye hrAyaH / anupasargAditi kim / AhvAyaH // 45 // hano vA vadhUca / 5 / 3 46 / anupasargAddhanterbhAve'la vA syAt tadyogeca hanovadhU / vadhaH / ghAtaH // 46 // vyadhajapamadbhayaH / 5 / 3 / 47 /
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ haipazabdAnuzAsanasya ebhyo'nupasargebhyobhAvAkorala syAt / vyadhaH / jpH| madaH // / navA vnnymhssvnH|5|3|48 / anupasargebhya ebhyo bhAvAkoral vA syAt / kagaH / vaannH| yamaH / yAmaH / hsH| hAsaH / svanaH / svAnaH // 48 // AGo ruploH / 5 / 3 / 49 / AGa parAbhyAM ruplubhyAM bhAvAkorala vA syAt / AravaH / ArAvaH / AplavaH / AplAvaH // 49 // varSavighne'vAd grhH| 5 / 3 / 50 / avapUrvAd ahevarSavighne'rthe bhAvAkorala vA syAt / avgrhH| avapAhaH / varSavighne iti kim / avagraho'rthasya // 50 // prAdazmitulAsUtre / 5 / 3 / 51 / prapUrvAt graherazmau tulAsUtre cArthe bhAvAkoral vA syAt / pragrahaH / pragrAhaH // 51 // vRgo vastre / 5 / 3 / 52 / / prapUTTigovastravizeSe'rthe bhAvAkorala vA syAt / pravaraH / prAvAraH / vastra iti kim / pravaro yatiH // 52 // udaH shreH|5|3| 53 / utpUrvAcchrerbhAvAkorala vA syAt / ucchrayaH / ucchraayH|| 53 // yupudrorghaJa / 5 / 3 / 54 / utpUrvebhya ebhyo bhAvAkoMrghasyAt / udyAvaH / utpAvaH / udraavH|| - grahaH / 5 / 3 / 55 /
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 327 utpUrvAt grahe vAkoMrgha syAt / ugrAhaH // 55 // nyavAcchApe / 5 / 3 / 56 / AbhyAM parAt graherAkrAMzagamye bhAvAkoMrgha syAt / nigrAhaH / avagrAho vAte jAlma bhUyAt / zApa iti kim / nigrahazcaurasya // 56 // prAllipsAyAm / 5 / 3 / 57 / prapUrvAt graherlipsAyAM gamyAyAM mAvAkoMrghajJa syAt / pAtraprapAheNa carati piNDapAtArthI bhikSuH / lipsAyAmiti kim / suvaH pragrahaH ziSyasya // 57 // samomuSTau / 5 / 3 / 58 / . saMpUrvAt graheSTiviSaye dhAtvarthe bhAvAkatroMrghaJ syAt / saMgrAho mallasya / muSTAviti kim / saMgrahaH ziSyasya // 58 // yududroH| 5 / 3 / 59 / saMpUrvebhya ebhyo bhAvAkoMrghaJ syAt / sNyaavH| sNdaavH| saMdAvaH // niyazcAnupasargAdvA / 5 / 3 / 60 / anupasargAniyo yududrozca bhAvAkatroMrghajJa vA syAt / nyH| naayH| yavaH / yAvaH / davaH / dAvaH / dravaH / draavH| anupasargAditi kim / prnnyH|| 60 // vodaH / 5 / 3 / 61 / utpUrvAnniyo bhAvAkoMrgha syAt vA / unnAyaH / unnayaH // 61 // avAt / 5 / 3 / 62 / avapUrvAnniyobhAvAkoMrghaJa syAt / avanAyaH // 62 // pare'te / 5 / 3 / 63 /
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 haimazabdAnuzAsanasya paripUrvAnniyodyUtaviSayArthAdbhAvAkargha syAt / pariNAyena rIn hanti / dyata iti kim / pariNayo'syAH || 63 // bhuvo'vajJAne vA / 5 / 3 / 64 / paripUrvAt bhuvo'vajJAnArthAt bhAvAkatrajJa syAt vA / bhAvaH / paribhavaH / avajJAna iti kim / samantAdbhUtiH paribhavaH // yajJe grahaH / 5 / 3 / 65 / paripUrvAd graheryajJaviSaye bhAvAkarghaJ syAt / pUrvapariyAhaH / yajJa iti kim / parigraho'rthasya // 65 // saMstoH / 5 / 3 / 66 / saMpUrvItstobhavAkarghaJ syAt yajJaviSaye / saMstAvaH chando gAnAm / / 66 / / prAt snudustoH / 5 / 3 / 67 / prAta parebhya ebhyo bhAvAkatrorghaJ syAt / prasnAvaH / pradrAvaH / prastAvaH // 67 // ayajJe straH / 5 / 3 / 68 / prapUrvAtstrobhAvAkarghaJ syAt nacedyajJaviSayaH / prastAraH / ayajJaiti kim / barhiSprastaraH // 68 // verazabde prathane / 5 / 3 / 69 / veH parAtstro'zabdaviSaye vistIrNatve'rthe ghaJ syAt / vistAraH paTasya / prathana iti kim / tRNasya vistaraH / azabda iti kim / vAkyavi staraH // 69 // chandonAmni / 5 / 3 / 70 /
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 329 - svopjnylghuvRttiH| vipUrvAt stro gAyatryAdisaMjJAviSaye bhAvAkarbopana syAt / viSTArapaGktiH // 70 // kSuzroH / 5 / 3 / 71 / vipUrvAbhyAmAbhyAM bhAvAkoMrghajJa syAt / vikssaavH| vizrAvaH // 71 // nyudo grH|5|3| 72 / AbhyAM parAi yo bhAvAkopajJa syAt / nigAraH / udgaarH||72|| kiro dhAnye / 5 / 3 / 73 / nyutpUrvAtkiraterdhAnyaviSayArthAt bhAvAkoMrghajJa syAt / nikaarH| utkAro dhAnyasya / dhAnya iti kim / phalanikaraH // 73 // neSuH / 5 / 3 / 74 / nipUrvAt dhAnyavizeSe'rthe bhAvAkoMrgha syAt / nIvArA brIhayaH // inno'bhresse| 5 / 3 / 75 / sthiteracalanamabhreSaH, tadviSayArthAt nipUrvAdiNo bhAvAkoMrghA syAt / nyaayH| abhreSa iti kim / nyayaM gatazcauraH // 75 // pareH krame / 5 / 3 / 76 / kramaH paripATiH, tadviSayArthAtparipUrvAdiNobhAvAkoMrghasyAt / tava paryAyobhoktum / krama iti kim / paryayo guroH // 76 // vyupAcchIGaH / 5 / 3 / 77 / AbhyAM parAkramaviSayArthAt zIDo bhAvAkoMrghasyAt / tava rAja. vizAyaH / mama rAjopazAyaH / kama iti kim / vizayaH // 77 // hastaprApye cersteye|5|3|78 /
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya hastena prAptuM zakyaM hastaprApyaM, tadviSayAcigo bhAvAkoMrghasyAt, nacecerarthazcauryeNa / puSpapracAyaH / hastaprApya iti kim / puSpapracayaM karoti vRkSAye / asteya iti kim / steyena puSpapracayaH karoti // 78 // citidehAvAsopasamAdhAne kshcaadeH|5|3|79| eSvartheSu cerbhAvAkoMrghasyAt tadyogeca cerAdeH kaH / cIyata iti citiH yajJe'gnivizeSastadAdhAro vaa| AkAyamami cinvIta / kAyo dehH| RssinikaayH| upasamAdhAnamupayupari rAzIkaraNam / gomynikaayH||79|| snggh'nuudd'e| 5 / 3 / 80 / nAsti kutazcidUrddhamuparikiJcidyasmin so'nUrddhaH,tasmin prANisamudAye 'rthe bhAvAkoMrghajJa syAt tadyogecAdeH kaH / tArkikanikAyaH / saGgha iti kim / sArasamuccayaH / anUrddha iti kim / zUkaranicayaH // 8 // mAne / 5 / 3 / 81 / mAne gabhye dhAto vAkoMrghasyAt / ekonisspaavH| samitsaMgrAhaH / mAna iti kim / nizcayaH // 81 // sthAdibhyaH kaH / 5 / 3 / 82 / . ebhyo bhAvAkoMH kaH syAt / AkhUttho vartate / prsthH| prpaa|| Trito'thuH / 5 / 3 / 83 / TvitodhAtorbhAvAkorathuH syAt / vepathuH // 83 // DitastrimatatkRtam / 5 / 3 / 84 / DitodhAtorbhAvAkoMstrimak syAt tena dhAtvarthena kRtamityarthe / . pakrimam // 84 //
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ sopsmtiH| yajisvapirakSiyatipraccho nH|5|3|85| ebhyo bhASAkarbonaH syAt / yjnyH| svamaH / rkssnnH| ytnH| praznaH // 85 // viccho naGa / 5 / 3 / 86 / vicche vAkarbornaG syAt / viznaH // 6 // upasargAdaH kiH| 5 / 3 / 87 / upasargapUrvAhAsaMjJAt bhAvAkoH kiH syAt / AdiH / nidhiH // vyApyAdAdhAre / 5 / 3 / 88 / vyApyAt parAdAsaMjJAdAdhAre kiH syAt / jaladhiH // 88 // / antarddhiH / 5 / 3 / 89 / antaH pUrvArdhAgo bhAvAkoH kiH syAt / antarddhiH // 89 // abhivyAptau bhAve'najin / 5 / 3 / 90 / abhivyAptau gamyAyAM dhAto ve'najinau syAtAm / saMvaNam / sAMrAviNam / abhivyAptau iti kim / saMrAvaH // 9 // striyAM ktiH / 5 / 3 / 91 / dhAtorbhAvAkoMH striyAM ktiH syAt / kRtiH / striyAmiti kim / kAraH // 91 // zyAdibhyaH / 5 / 3 / 92 / ebhyo dhAtubhyo bhAvAkoMH striyAM tiH syAt / zrutiH pratizrut / saMpattiH saMpat // 92 // samiNA sugaH / 5 / 3 / 93 /
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ haima zabdAnuzAsanastha saMpUrvAdiNa AGpUrvAtsugazca bhAvAkatraH striyAM ktiH syAt / samitiH / aasutiH||93|| 332 sAtihetiyUtijUtijJaptikIrttiH / 5 / 3 / 94 / ete bhAvAkartrIH vayantA nipAtyante / sAtiH / hetiH| yuutiH| juutiH| jJaptiH / kIrttiH // 94 // gApApaco bhAve / 5 / 3 / 95 / emyobhAve striyAM ktiH syAt / saGgItiH / prapItiH / paktiH // 95 // stho vA / 5 / 3 / 96 / sthobhAve striyAM tirvA syAt / prasthitiH / AsthA // 96 // AsyaTivrajyajaH kyap / 5 / 3 / 97 / emyobhAve striyAM kyap syAt / AsthA / adA / vrajyA / ijyA // bhRgo nAmni / 5 / 3 / 98 / bhRgobhAve striyAM saMjJAyAM kyap syAt / bhRtyA | nAmnIti kim / bhRtiH // 98 // samajanipannipazI sugvidicarima nINaH / 5 / 3 / 99 / emyo bhAvAkartrIH striyAM nAmni kyap syAt / samajyA / nipatyA / niSadyA / zayyA / sutyA | vidyA / caryA / manyA / ityA | nAmnItyeva / saMvItiH // 99 // kugaH zaca vA / 5 / 3 / 100 / kRgo bhAvAkaH striyAM zo vA syAt kyap ca / kriyA / kRtyA / kRtiH // 100 //
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH mRgayecchAyAcJAtRSNAkRpAbhAzraddhA'ntarddhA / 5 / 3 / 101 / 333 ete striyAM nipAtyante // 101 // pareH sUcareryaH / 5 / 3 / 102 / paripUrvAbhyAmAbhyAM bhAvAkatraH striyAM yaH syAt / parisaryA / paricaryA // 102 // vA'TATyAt / 5 / 3 / 103 / aTeryaGantAt striyAM bhAvAkatrayoM vA syAt / aTATyA / aTATA 103 // jAgurazca / 5 / 3 / 104 / jAguH striyAM bhAvAkartrIroyazca syAt / jAgarA / jAgaryA // 104 // zaMsi pratyayAt / 5 / 3 / 105 / zaMseH pratyayAntAt ca bhAvAkartrIH striyAmaH syAt / prazaMsA / gopAyA / / 105 // keTogurorvyaJjanAt / 5 / 3 / 106 / ktasyedyasmAt tatogurumatovyaJjanAntAddhAtorbhAvAkatraH striyAmaH syAt / IhA / keTa iti kim / khastiH / guroriti kim / sphUrttiH / vyaJjanAditi kim / saMzItiH // 106 // Sito'G / 5 / 3 / 107 / SitodhAtorbhAvAkartrIH striyAmaG syAt / pacA // 107 // bhidAdayaH / 5 / 3 / 108 /
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ hema zabdAnuzAsanasya ete bhAvAkatraH striyAmaGantA yathAlakSyaM nipAtyante / bhidA / chidA // 108 // 334 bhISibhUSicintipUjikathikumbicarcispRhitaulidolibhyaH / 5 / 3 / 109 / ebhyoNyantebhyaH striyAM bhAvAkartrIraG syAt / bhISA / bhUSA / cintA / pUjA | kathA | kumbA | carcA / spRhA / tolA / dolA // 109 // upasargAdAtaH / 5 / 3 / 110 / upasargapUrvAdAdantAt striyAM bhAvAkartrIraG syAt / upadA / upasargAditi kim / dattiH // 110 // NivettyAsazranthaghaTTavanderanaH / 5 / 3 / 111 / NyantAdetyAdibhyazca striyAM bhAvAkaranaH syAt / kAraNA / vedanA | AsanA / zranthanA / ghaTTanA / vandanA // 111 // iSo'nicchAyAm / 5 / 3 / 112 / anicchArthAdiSeH striyAM bhAvAkaranaH syAt / anveSaNA | anicchAyAmiti kim / iSTiH // 112 // paryarvA / 5 / 3 / 113 / AbhyAM parAdanicchArthAdiSerbhAvAkatraH striyAmano vA syAt / paryeSaNA / parISTiH / adhyeSyaNA | adhISTiH // 113 // kutsaMpadAdibhyaH kvip / 5 / 3 / 114 / krudhAdibhyo'nupasargebhyaH padAdibhyazca samAdipUrvebhyaH striyAM bhAvAkaH kip syAt / krut / yut / saMpat / vipat // 114 // bhyAdibhyo vA / 5 / 3 / 115 /
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 335 ebhyaH striyAM mAvAkoMH kviy vA syAt / bhIH / bhItiH / hii| hItiH // 115 // vyatihAre 'nIhAdibhyo nH|5|3|116| vyatIhAraviSayebhya IhAdivarjebhyodhAtubhyaH striyAM aH syAt bAhulakAdbhAve / vyAvakrozI / arnAhAdibhya iti kim / vyatIhA / vytiikssaa|| 116 // nmo'niHshaape|5|3|117| naJaH parAddhAtoH zApegamye mAvAkoMH striyAmaniH syAt / ajananiste bhUyAt / zApa iti kim / akRtiH paTasya // 117 // glAhAjyaH / 5 / 3 / 118 / ebhyaH striyAM bhAvAkoMraniH syAt / glaaniH| haaniH|jyaaniH|| praznAkhyAne veLa / 5 / 3 / 119 / prazne AkhyAneca gamye striyAM bhAvAkoMrdhAtori vA syAt / kAM kAriM, kArikA, kriyAM, kRtyAM, kRti, vA akaarssiiH| sarvAM kAriM, kArikA, kiyAM, kRtyAM, kRti, vA akArSam // 119 // paryAyAharNotpattau ca NakaH / 5 / 3 / 120 / eSvartheSu praznAkhyAnayozca gamyayoH striyAM bhAvAka| torNakaH syAt / bhavataH AsikA / bhavataH zAyikA / arhasi tvamikSubhakSikAma / kSaNe ikSubhakSikAM me dhArayasi / ikSumakSikA udapAdi / kAM kaarikaamkaarssiiH| sarvAM kArikAmakArSam // 120 // nAmni puMsi ca / 5 / 3 / 121 / dhAtoH paro bhAvAkoH striyAM saMjJAyAM NakaH syAt yathAlakSya puMsi ca / pracchardikA / zAlabhaJjikA / arocakaH // 121 //
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya bhAve / 5 / 3 / 122 / dhAtvarthanirdeze striyAM dhAtorNakaH syAt / zAyikA // 122 // klIbe ktaH / 5 / 3 / 123 / napuMsake bhAve dhAtoH ktaH syAt / hasitaM tava / klIbe iti kim / hAsaH // 123 // 336 anaT / 5 / 3 / 124 / klIbe bhAve'rthe dhAtoranaT syAt / gamanam // 124 // yatkarmasparzAtkartraGgasukhaM tataH / 5 / 2 / 125 / yena karmaNA saMspRSTasya karturaGgasya sukhaM syAttataH parAddhAtoH klIbe bhAve nada syAt / payaH pAnaM sukham / karmeti kim / tUlikAyA utthAnaM sukham / sparzAditi kim / agnikuNDasyopAsanaM sukham / kartreti kim / ziSyeNa guroH sthApanaM sukham / aGgeti kim / putrasya pariSvaJjanaM sukham / sukhamiti kim / kaNTakAnAM mardanam / nityasamAsArthamidam // 125 // ramyAdibhyaH karttari / 5 / 3 / 126 / ebhyaH karttari anad syAt / ramaNI / kamanI // 126 // kAraNam / 5 / 3 / 127 / kRgaH karttaryana ddhizca syAt / kAraNam // 127 // bhujipatyAdibhyaH karmApAdAne / 5 / 3 / 128 / bhujyAdeH karmmaNi patyAdezvApAdAne'naT syAt / bhojanam / niradanam / prapatanaH / apAdAnam // 128 // karaNAdhAre / 5 / 3 / 129 /
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnyldhuvRttiH| anayorarthayordhAtoranaT syAt / eSaNI / saktudhAnI // 129 // . punnAmni ghH|5|3|130 / puMsaH saMjJAyAM gamyAyAM dhAtoH karaNAdhArayorghaH syAt / dntcchdH| AkaraH / pumiti kim / vicayanI / nAmnIti kim / praharaNA daNDaH // 130 // gocarasaMcaravahavrajavyajakhalApaNanigamabakabhagakaSAkaSanikaSam / 5 / 3 / 131 / ete karaNAdhArayoH punnAmni ghAntA nipAtyante / gocrH| sNcrH| vahaH / vrajaH / vyajaH / khalaH / ApaNaH / nigamaH / bakaH / bAhulakAkartari bhgH| bAhulakAdbhagam / kssH| AkaSaH / nikaSaH // 131 // vya JjanAd ghan / 5 / 3 / 132 / vyaJjanAntAddhAtoH punnAmni karaNAdhArayorghA syAt / vedH||132|| avAttastRbhyAm / 5 / 3 / 133 / AbhyAmavapUrvAbhyAM karaNAdhArayoH punnAmni ghaJ syAt / avatAraH / avastAraH // 133 // nyAyAvAyAdhyAyodyAvasaMhArAvahArAdhAra dArajAram / 5 / 3 / 134 / ete punnAmni karaNAdhArayordhacantA nipAtyante / nyAyaH / avaayH| adhyAyaH / udyAvaH / saMhAraH / avahAraH / AdhAraH / dArAH / jaarH|| 134 // udako 'toye / 5 / 3 / 135 / 43
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya utpUrvAdaJcaH punnAmni karaNAdhArayorghaJ syAt, nacettoyaviSayo - dhAtvarthaH / tailodaGkaH / atoya iti kim / udakodaJcanaH // 135 // AnAyo jAlam / 5 / 3 / 136 / AGpUrvAnniyaH kAraNAdhAre punnAmni jAle'rthe ghaJ syAt / AnAyo matsyAnAm // 136 // khano DaDarekekavakaJca / 5 / 3 / 137 / 338 svaneH punnAmni karaNAdhArayorete ghaJca syuH / AkhaH / AkharaH / AkhanikaH / AkhanikavakaH / AkhanaH / AkhAnaH // 37 // ikistivasvarUpArthe / 5 / 3 / 138 / dhAtoH svarUpe'rthe ca vAcye ete syuH / bhaJjiH / krudhiH / vettiH / arthe / yajeraGgAni / bhujiH kriyate / pacatiH parivarttate // 138 // duHsvISataH kRcchrAkRcchrArthAtkhala | 5|3|139 / kRcchravRtterduro'rthAdakRcchravRttibhyAM ca svISadbhayAM parAddhAtoH khalU syAt / duHzayam / duSkaraH / suzayam / sukaraH / ISacchayam / ISatkaraH / kRcchrAkRcchrArtha iti kim / ISallabhyaM dhanam // 139 // cvyarthe kartrApyAd bhUkRgaH / 5 / 3 / 140 / kRcchrAkRcchrArthebhyo duHkhISaddbhyaH parAbhyAM cvyarthavRttikartRkarmavA cibhyAM yathAsaGkhyaM bhukkarAbhyAM paraH khala syAt / durAyaMbhavam / svADhyaMbhavam / iSadADhacaMbhavaM bhavatA / durADhyaMkaraH / svADhyaMkaraH / iSadADhayaM karazcaistvayA / vyartha iti kim / durADhayena bhUyate // 140 // zAsUyudhidRzidhRSipAto'naH / 5 / 3 / 141 |
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ -svopjnyldhuvRttiH| kRcchrAkRchrArthaduHsvISatpUrvebhya ebhya AdantAca dhAtoranaH syAt / duHzAsanaH / suzAsanaH / ISacchAzanaH / evaM duryodhanaH / suyodhanaH / ISadyodhanaH / durdarzanaH / durdharSaNaH / durmarSaNaH / durutthAnam / / 141 // ityAcAryahemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdA nuzAsanalaghuvRttau paJcamasyAdhyAyasya tRtIyaH pAdaH samAptaH // aham satsAmIpye sadvadvA / 5 / 4 / 1 / samIpameva sAmIpyaM, vartamAnasya sAmIpye bhUte bhaviSyati cArthe vartamA. nAddhAtAvarttamAnA iva pratyayAvA syuH| kadA caitraagtosi|aymaagcchaami| Agacchantameva mAM viddhi / pakSe / ayamAgamam / esso'smyaagtH| kadA caitra gamiSyasi / eSa gcchaami| gacchantameva mAM viddhi / pakSa / eSa gmissyaami|gntaasmi / gamiSyantameva mAM viddhi // 1 // bhaMtavaccAzaMsye vaa|5|4|2| anAgatasyArthasya prAptumicchA AzaMsA tadviSaya AzaMsyaH, tadarthI ddhAto tavatsaddhacca pratyayA vA syuH / upAdhyAyazcedAgamat / ete tarkamadhya. gISmahe / upAdhyAyazvedAgacchati / ete tarkamadhImahe / pakSe / upAdhyAyazcedAgamiSyatyAgantA vA / ete tarkamadhyeSyAmahe / adhyetAsmahe vA / AzaMsya iti kim / upAdhyAya aagmissyti| tarkamadhyeSyate maitraH // 2 // kSiprAzaMsArthayobhaviSyantIsapta myau / 5 / 4 / 3 /
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya kSiprArthAzaMsArthayorupapadayorAzaMsyArthAddhAtoryathAsaGkhyaM bhaviSyantI saptamyau syAtAm / upAdhyAyazvedAgacchati / Agamat / AgamiSyati / AgantA / kSipramAzu ete siddhAntamadhyeSyAmahe / upAdhyAyacedAgacchati / Agamat / AgamiSyati / AgantA vA / AzaMse saMbhAvaye yukto 'dhIyIya // sambhAvane siddhavat / 5 / 4 / 4 / hetoH zaktizraddhAnaM sambhAvanaM, tasminviSaye'siddhe'pi vastuni siddhavat pratyayAH syuH| samayecetprayattro'bhUdudabhUvanvibhUtayaH // 4 // nAnadyatanaH prabandhAsattyoH / 5 / 4 / 5 / 340 dhAtvarthasya prabandhe Asattau ca gamyAyAM dhAtoranadyatana vihitaH pratyayo na syAt / yAvajjIvaM bhRzamannamadAt / dAsyati vA / yeyaM paurNamAsyatikrAntA etasyAM jinamahaH prAvarttiSTa / yeyaM paurNamAsyAgAminyetasyAM jinamahaH pravarttiSyate // 5 // eSyatyavadhau dezasyArvAgbhAge | 5 | 4 | 3 | dezasyayosvadhistadAcinyupapade dezasyaivAvagbhAge yaeSyannarthastadRtterdhAtoranadyatanavihitaH pratyayo na syAt / yo'yamadhvAgantavya AzatruJjayAt tasya yadavaraM valabhyAstatra dvirodanaM bhokSyAmahe / eSyatIti kim / yo 'yamadhvA atikrAnta AzatruJjayAttasyayadavaraM valamyAstatra yuktAd dviradhyemahi / avadhAviti kim / yoyamadhvA niravadhiko gantavyastasya yadavaraM valabhyAstatra dvirodanaM bhoktAsmahe / avagbhAga iti kim / yoyamadhyAgantavya AzatruJjayAttasya yatparaM valabhyAstatra dvirodanaM bhoktAsmahe // 6 // kAlasyAnahorAtrANAm / 5 / 4 / 7 / kAlasya yo'vadhistadvAcinyupapade kA tasyaivArvAgbhAge ya eSyannarthastavRtterdhAtoranadyatanavihitaH pratyayo na syAt, nacetso'rvAgbhAgo'horAtrANAm / yo'yamAgAmI saMvatsaraH tasya yadavaramAgrahAyaNyAstatra jinapUjAM
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 341 kariSyAmaH / anahorAtrANAmiti kim / yo'yaM mAsa AgAmI tasya yo'varaH paJcadazarAtrastatra yuktAd dviradhyetAsmahe // 7 // pare vA / 5 / 4 / 8 / kAlasya yo'vadhistadvAcinyupapade kAlasyaiva parebhAge SnahorAtra - sambandhini ya eSyannarthastadvRtterdhAtoranadyatana vihitaH pratyayo vA na syAt / AgAminovatsarasyAgrahAyaNyAH parastAd dviH sUtramadhyeSyAmahe / adhyetAsmahe vA // 8 // saptamyarthe kriyAtipattau kriyAtipattiH / 5 / 4 / 9 / saptamyA athanimittaM hetuphalakathanAdisAmagrI, kutazcidvaiguNyAkriyAyA'nabhinivRtau kriyAtipattausatyAmeSyadarthAddhAtoH saptamyarthe kriyAtipattiH syAt / dakSiNena cedayAsyanna zakaTaM paryAbhaviSyat // 9 // bhUte / 5 / 4 / 10 / bhUtArthAddhAtoH kriyAtipattau satyAM saptamyarthe kriyAtipattiH syAt / dRSTomayAta putro'nnArthI caGkramyamANaH / aparazcAtithyarthI yadi sa tena dRSTo'bhaviSyadutAbhokSyata / apyabhokSyata // 10 // votAtprAk / 5 / 4 / 11 / saptamyutApyorbAdaityatra yadutazabdasaMkIrttanaM tataH prAk saptamyarthe kriyAtipatau bhUtArthAddhAtorvA kriyAtipattiH syAt / kathaM nAma saMyataH sannanAgADhe tatra bhavAnAdhAya kRtamaseviSyata dhiggahImahe / pakSe / kathaM seveta / kathaM sevate dhigghiimhe| utAtprAgiti kim / kAloyadabhokSyata bhavAn ||11|| kSepe'pijAtvorvarttamAnA / 5 / 4 / 12 /
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 haimazabdAnuzAsanasya kSepegamye'pijAtvorupapadayordhAtorvarttamAnA syAt / apitatrabhavAn jantUn hinasti, jAtu tatrabhavAn bhUtAni hinasti, dhiggahImahe // 12 // kathamisaptamIca vA / 5 / 4 / 13 / kathaM zabde upapade kSepe gaye dhAtoH saptamI varttamAnA ca vA syAt / kathaM nAma tatrabhavAn mAMsaM bhakSayet, bhakSayati vA, garhAmahe anyAyyametat / pakSe / abamakSat / abhakSayat / bhakSayAMcakAra / bhakSayitA / bhakSayiSyati / atra saptamI nimittamastIti bhUte kriyAtipatane vA kriyAtipattiH / kathaM nAma tatra bhavAnmAMsamabhakSayiSyat / pakSe yathA prAptam / bhaviSyati tu kriyAtipatane nityameva sA / kathaMnAma tatrabhavAnmAMsamabhakSayiSyat // 13 // kiMvRtte saptamIbhaviSyantyau / 5 / 4 / 14 | kiMvRtte upapade kSepe gaye dhAtoH saptamIbhaviSyantyau syAtAm / kiM tatrabhavAnanRtaM brUyAdvakSyati vA / konAma kataronAma katamonAma yasmai tatrabhavAnanRtaM brUyAt vakSyati vA // 14 // azraddhAmarSe'nyatrApi / 5 / 4 / 15 / kiMvRtte kiMvRtte copapade azraddhAmarSayorgamyayoH saptamIbhaviSyantyau syAtAm / zraddadhe na sambhAvayAmi tatra bhavAnnAmAdattaM gRhNIyAt / gRhNISyati vA / na zraddadhe kiM tatrabhavAnadattamAdadIta / AdAsyate vA / na marSayAmi na kSame tatrabhavAnnAmAdattaM gRhNIyAt, grahiSyati vA // 15 // kiMkilAstyarthayorbhaviSyantI | 5 |4|16| kiMkiMle'styarthe copapade'zraddhAmarSayorgamyayorbhaviSyantI syAt / na zraddadhe na marSayAmi kiMkilanAma tatrabhavAnparadArAnupakariSyate / na zraddadhe na marSayAmi astinAma bhavatinAma tatrabhavAnparadArAnupakariSyate // jAyadAdau saptamI / 5 / 4 / 17 /
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 343 eSUpapadeSva zraddhAmarSayoH saptamI syAt / na zraddadhe na kSame jAtu tatrabhavAn surAM pibet / evaM yat yadA yadi surAM pibet // 17 // kSepe ca yaccayatre / 5 / 4 / 18 / yaccayatrayorupapadayoH kSepe'zraddhAmarSayozca gamyayoH saptamI syAt / ghiggarhAma yacca yatra vA tatra bhavAnasmAnA kozet / na zraddadhe na kSame yacca yatra vA tatra bhavAnparivAdaM kathayet // 18 // citre / 5 / 4 / 19 / Azcarye gamye yaccayatrayorupapadayoH saptamI syAt / citramAzvaryaM yacca yatra vA tatrabhavAnakalpyaM seveta // 19 // zeSe bhaviSyantyayadau / 5 / 4 / 20 / yaJcayatrAbhyAmanyasminnupapadaM citre gamye bhaviSyantI syAt natu yadizabde / citramAzcaryamandhonAma girimArokSyati / zeSa iti kim / yaccayatrayoH pUrveNa saptamyeva / ayadAviti kim / citraM yadi sa bhuJjIta // 20 // / 5 / 4 / 21 / saptamyutApyo bAdArthayorutApyorupapadayoH saptamI syAt / utApi vA kuryAt / bADhe iti kim / uta daNDaH patiSyati apidhAsyati dvAram // 21 // sambhAvane'lamarthe tadarthAnuktau | 5 |4 |22| alamorthe zaktau yatsambhAvanaM tasmingamye'lamarthArthasyAprayoge saptamI syAt / apimAsamupavaset / alamartha iti kim / nidezasthAyI me caitraH prAyeNa yAsyati / tadarthAnuktAviti kim / zaktazcaitro dharmaM kariSyati // ayadi zraddhAdhAtau navA / 5 / 4 / 23 / saMbhAvanArthe dhAtAvupapade 'lamarthaviSaye saMbhAvane gamye saptamI vA syAt natu yat zabde / zradhe saMbhAvayAmi bhuJjIta bhavAn / pakSe /
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 haima zabdAnuzAsanasya mokSyate amuka amukta vA / ayadIti kim / sambhAvayAmi yadbhuJjIta bhavAn / zraddhAdhAtAviti kim / api zirasA parvataM bhindyAt // 23 // satIcchArthAt / 5 / 4 / 24 / sadarthAdicchArthAtsaptamI vA syAt / icchet / icchati // 24 // vartsyati hetuphale / 5 / 4 / 25 / hetubhUte phalabhUte ca vatsyaityarthe varttamAnAtsaptamI vA syAt / yadigurUnupAsIta zAstrAntaM gacchet / yadigurUnupAsiSyate zAstrAntaM saGgamiSyate / vastIti kim / dakSiNena cedyAti na zakaTaM paryAbhavati // kAmoktAvakacciti / 5 / 4 / 26 / icchApravedanagamye saptamI syAt natukaJcitprayoge / kAmo me bhuJjIta bhavAn / akaJcitIti kim / kaccijIvati me mAtA // 26 // icchArthe saptamIpaJcamyau / 5 / 4 / 27 / icchA dhAtAvupapade kAmoktau gamyAyAM saptamIpaJcamyau syAtAm / icchAmi bhuJjIta / bhuGktAM vA bhavAn // 27 // vidhinimantraNAmantraNA'dhISTasamprazna prArthane / 5 / 4 / 28 / 'viSyAdiviziSTeSu kartRkarmabhAveSu pratyayArtheSu saptamIpaJcamyau syAtAm / vidhiH kriyAyAM preraNA / kaTaM kuryAt / karotu bhavAn / preraNAyAmeva yasyAM pratyAkhyAne pratyavAyastannimantraNam / dvisandhyamAvazyakaM kuryAt / karotu / yatra preraNAyAmeva pratyAkhyAne kaamcaarstdaamntrnnm| ihAsIta / AstAm / preraNaiva satkArapUrvikA adhiSTam / vrataM rakSet / rakSatu / saMpraznaH saMpradhAraNA / kiM nu khalu bho vyAkaraNamadhIyIya / adhyayai / uta siddhAntamadhIyIya / adhyayai / prArthanaM yAcJA / prArthanA me tarkamadhIyIya / adhyayai // 28 //
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 sthoSajJalaghuvRtti praiSA'nujJAvasare kRtypnycmyau|5|4|29|, "praiSAdiviziSTe karnAdAvarthe kRtyAH paJcamI ca syuH|nytkaarpuurvikaa preraNA preSaH / bhavatA khalu kaTaH kAryaH / bhavAna kaTaM karotu / bhavAna hipreSitaH anujJAtaH, bhavato'vasaraH kaTakaraNe // 29 // sptmiicorddhmauhrtike|5|4|30| - praiSAdiSu gamyeSu UrddhamauhUrtike'rthe vartamAnAtsaptamI kRtyapaJcamyau ca syuH| Urddha muhUrttAt kaTaM kuryAt bhavAn / bhavatA kaTaH kaaryH| kaTaM karotu bhavAn / bhavAn hi preSito'nujJAtaH, bhavato'vasaraH kaTakaraNe // sme paJcamI / 5 / 4 / 31 / sme upapade praiSAdiSu gamyeSu UrddhamauhUrtikArthAddhAtoH paJcamI syAt / Urddha muhUrtAt bhavAna kaTaM karotusma / bhavAna hi preSito'nujJAto bhavato 'vasaraH kaTakaraNe // 31 // ' adhISTau / 5 / 4 / 32 / sme upapade 'dhyeSaNAyAM gamyAyAM paJcamI syAt / agasma vidvannaNuvratAni rakSa // 32 // kAlavelAsamaye tumvA'vasare / 5 / 4 / 33 / __ekhUpapadeSvavasare gamye dhAtostumbA syAt / kAlobhoktum / velAmotum / smyobhoktum| pksse| kAlobhoktavyasya / avasara iti kim / kAlaH pacati bhUtAni // 33 // saptamI yadi / 5 / 4 / 34 / yacchabdaprayoge kAlAdviSUpapadeSu saptamI syAt / kAlo yadadhIyIta bhavAn / velA yajuJjIta / samayo yacchayIta // 34 // .... 44
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanaMspa zaktArhe kRtyAzca / 5 / 4 / 35 / zakte'rhe ca karttari gamye kRtyAH saptamIca syuH / bhavatA khalu bhAro vAhyaH / uhyeta / bhavAn bhAraM vhet| bhavAn hi shktH| bhavatA khalu kanyA voDhavyA / uhyeta / bhavAn khalu kanyAM vahet / bhavAnetadarhati // 35 // NinvA'vazyakAdharmaNye | 5 |4 | 36 | 346 anayorgamyayoH karttari vAcye Nin kRtyAzca syuH / avazyaMkArI / avayaMhArI / avazyaMgeyo gItasya / zataMdAyI / geyogAthAnAm // 36 // arha tRc / 5 / 4 / 37 / arhe karttari vAcye tRc syAt / bhavAn kanyAyA voDhA // 37 // AziSyAzIH paJcamyau / 5 / / 4 / 38 / AzIrviziSTArthAdAzIHpaJcamyau syAtAm / jIyAt / jayatAt / AziSIti kim / ciraJjIvati maitraH // 38 // mAGayadyatanI / 5 / 4 / 39 / mAGi upapade'dyatanI syAt / mAkArSIt // 39 // sasme hyastanI ca / 5 / 4 / 40 / smayukte mAGyupapade hyastanyadyatanI ca syAt / mAsmakarot / mAsmakArSIt // 40 // dhAtoH sambandhe pratyayAH / 5 / 4 / 41 / dhAtvarthAnAM saMbandhe vizeSaNavizeSyabhAve satyayathAkAlamapi pratyayAH sAdhavaH syuH / vizvadRzvA'sya putro bhavitA / bhAvi kRtyamAsIt / gomAnAsIt // 41 // bhRzAbhIkSNye hisvau yathAvidhi tadhvamauca-..
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ sviipjnylghuvRttiH| 547 tyussmdi| 5 / 4 / 42 / bhRzAbhIkSNye sarvakAle'rthe vartamAnAddhAtoH sarvavibhaktivacanaviSaye hi svau syAtAm / yathAvidhi dhAtoHsaMbandhe yataevadhAtoryasminneva kArake hi khau tasyaiva dhAtostatkArakaviziSTasyaiva sambandhe anuprayogesati, tathA paJcamyA eva tadhvamau tayoH sambandhini bahutvaviziSTe yuSmadyarthe hi svau ca syAtAM yathAvidhi dhAtoH sambandhe / lunIhi lunIhItyevAyaM lunAtItyAdi / adhISAdhISvetyevAyamadhIte ityAdi / lunItalunItetyevaM yUyaM luniith| lunIhi lunIhItyevaM yUyaM luniith| adhInamadhIdhamityevaM yUyamavIdhe adhISvAdhISvetyevaM yUyamadhIdhve / yathAvidhIti kim / lunIhi lunIhItyevAyaM lunAti chinatti lUyate veti dhAtoH sNbndhemaabhuut|| pracaye navA sAmAnyArthasya / 5 / 4 / 43 / dhAtvarthAnAM samuccaye gamye sAmAnyArthasya dhAtoH sambandhe sati dhAtoH parau hi svau tadhvamau ca tadyuSmadi vA syaataam| vrIhIna vapa lunIhi punIhi ityevaM yatate yatyate vA / pakSe / brIhIna vapati lunAti punAti ityevaM yatate yatyate vaa| sUtramadhISva niyuktimadhISva bhASyamadhISvetyevamadhIte paThyate vaa| pksse| sUtramadhIte niyuktimadhIte bhASyamadhIte ityevamadhIte paThyate vaa| brIhIna vapata lunIta punItetyevaM yataddhe / brIhIna vapa lunIhi punIhItyevaM ceSTadhye / pksse| vrIhIna vapatha lunItha punIthetyevaM yatadhve / sUtramadhIdhvaM niyuktimadhIvaM bhaassymdhiiNdhmityevmdhiidhe| sUtramadhISva niyuktimadhISya mAdhyamadhISvetyevamadhIdhve / pksse| sUtramadhIdhve niyuktimadhIve bhASyamadhIdhe ityevamadhIdhe / sAmAnyArthasyeti kim / vrIhIna vapa lunIhi punIhi ityevaM vapati lunAti punAtIti mAmUt // 43 // niSadhe'lakhalvAH ktvA / 5 / 4 / 44 / niSedhArthayoralaMkhalborupapadayordhAtoH ktvA vA syAt / alNkRtvaa| khalukRtvA / pakSe / alaM maMditena // 44 //
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ hema zabdAnuzAsanasya : parAvare / 5 / 4 / 45 / pare avare ca gamye ktvA vA syAt / atikramya nadIM giriH / aprApya nadIM giriH / nadyatikramaNe giriH / nadyaprAptyA giriH // 45 // nimIlyAdi meGastulyakartRke / 5 / 4 / 46 / 348 tulyo dhAtvarthAntareNa karttA yasya tadvRttibhyonimIlyA dibhyo meGazvaH dhAtoH sambandhe ktvA vA syAt / akSiNI nirmAlya hasati / mukhaM vyAdAya svapiti / apamitya yAcate / pakSe | apamAtuM yAcate / tulyakartRka iti kim / caitrasyAkSinimIlane maitrohasati // 46 // prAkkAle / 5 / 4 / 47 / parakAlena dhAtvarthena tulyakartRke prAkkAle'rthe varttamAnAddhAtoH sambandhe tvA vA syAt / AsitvA bhuGkte / Asyate bhoktum / prAkkAla iti kima / bhujyate pIyate vA // 47 // aNam, cAbhIkSye / 5 / 4 / 48 / AbhIkSNye parakAlena tulyakartRke prAkkAle'rthe varttamAnAddhAtoH sambandhe khNam, ktvA ca syAt / bhojaMbhojaM yAti / bhuktvAbhuktvA yAti // 48 // pUrvAgre prathame / 5 / 4 / 49 / epapadeSu parakAlena tulyakartRke prAkkAle'rthe varttamAnAddhAtoH sambandhe khNas, vA syAt / pUrvaM bhojaM yAti / pUrvabhuktvA yAti / evamagre bhojam / agre bhuktvA / prathamaM bhojam / prathamaM bhuktvA / pUrva bhujyate tatoyAti // 49 // anyathaivakathamitthamaH kRgo'narthakAta / 5 / 4 / 50 /
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ trivagvRtiH / 349H ebhyaH parAcusyakartRkArthAt kRgo'narthakAddhAtoH sambandhe ruNamvA syAt / anyathAkAram, evaGkAram, kathaGkAram, itthaGkAraM bhuGkte / pakSe / anyathAkRtvA / anarthakAditi kim / anyathAkRtvA zirobhuGkte // 50 // yathAtathAdIyoMttare / 5 / 4 / 51 / AbhyAM tulyakartRkArthAdanarthakAt kRgo dhAtoH sambandhe raNamvA syAt iduttarayati / kathaM tvaM mokSyasa iti pRSTo'sUyayA taM pratyAha, yathAkAra mahaM bhokSye tathAkAra mahaMbhokSye kiM tavAnena / iyoMttara iti kim / yathAkRtvA'haM bhokSye tathA drakSyasi / / 51 / / zApe vyApyAt / 5 / 4 / 52 / karmaNaH parAnulyakartRkAryAt kRgo dhAtoH sambandhe khNamvA syAt Akroze gamye / coraGkAramAkrozati / zApa iti kim / corakRtvA hetu- " bhiH kathayati / / 52 // svAdvarthAdadIrghAt / 5 / 4 / 53 / svAdarthAdadIrghAntAdvyApyAtparAnulyakartRkArthAt kRgodhAtoH sambandhe ruNamvA syAt / svAduGkAraM bhuGkte / sRSTaGkAraM bhuGkte / pakSe / svATuM kRtvA / adIrvAditi kim / khADIM kRtvA yavAgUM bhuGkte // 53 // vidRgbhyaH kAtsnye Nam / 5 / 4 / 54 / "kAnyaivato vyApyAtparebhyastulyakartRke prAkkAle'rthe varttamAnebhyo vidimyo dRzezca dhAtoH sambandhe NamvA syAt / atithivedaM bhojayati / kanyAdarza varayati / kAtsya iti kim / atithiM viditvA bhojayati // yAvatovindajIvaH / 5 / 4 / 551 kAtyavato vyApyAdyAvataH parAbhyAM tulyakartRkAbhyAM vindatijIvibhyAM dhAtoH sambandhe NamvA syAt / yAvadvedaM bhuGkte / yAvajjIvamadhIte //
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 360 - raimazabdAnuzAsanasya crmodraatpuureH| 5 / 4 / 56 / AbhyAM vyApyAbhyAM parAttulyakartRkArthAtpUrayaterdhAtoH sambandhe NammA / syAt / carmapUramAste / udarapUraM zete // 56 // vRSTimAne UlukcAsya vaa|5|4|57| . vyApyAtparAtpUrayaterdhAtoH saMmbandhe NamvAsyAt pUrayatesteDhuMkca vA samudAyena cedRSTIyattA gamyate / goSpadapam / goSpadapUraM vRSTomeghaH // 57 // . celArthAt kopeH / 5 / 4 / 58 / ..... celArthAt vyApyAtparAtkopayatestulyakartRkArthAdRSTimAne gamye dhAtoH sambandhe NavA syAt / celakopaM vRSTomeghaH // 58 // gAtrapuruSAtsnaH / 5 / 4 / 59 / AbhyAM vyApyAbhyAM parAjulyakartRkArthAtsnAtedRSTimAne gamye dhAtoH sambandhe NambA syAt / gAtrasnAyaM vRSTaH / puruSasnAyaM vRSTaH // 59 // zuSkacUrNarUkSAtpiSastasyaiva / 5 / 4 / 60 // _ ebhyovyApyebhyaH parAtpiperNamvA syAt tasyaiva dhAtoH sambandhe / zuSkapeSa pinaSTi / evaM cUrNapeSam / rUkSapeSam // 60 // * kRggraho'kRtajIvAt / 5 / 4 / 61 / AbhyAM vyApyAbhyAM parAyathAsaGkhyaM kRgo grahezca tasyaiva sambandhe NamvA syAt / akRtakAraM karoti / jIvagrAhaM gRhNAti // 61 // nimuulaatkssH| 5 / 4 / 62 / nimUlAdhApyAtparAtkaSestasyaiva sambandhe NamvA syAt / nimUlakArSa kaSati / nimUlasya kASaM kaSati // 62 //
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / hanazca samUlAt / 5 / 4 / 63 / samUlAdvayApyAtparAddhanteH kaSezva tasyaiva sambandhe NamvA syAt / samUlaghAtaM hanti / samUlakASaM kaSati // 63 // karaNebhyaH / 5 / 4 / 64 / karaNArthAtparAddhantestasyaiva sambandhe NamvA syAt / pANighAtaM kuDyamAhanti // 64 // 351 svasnehanArthAtpuSapiSaH / 5 / 4 / 65 / svazabdArthAta snehanAthaca karaNArthAtparAdyathAsaGkhyaM puSaH piSazca tasyaiva sambandhe NamvA syAt / svapoSaM puSNAti / evamAtmapoSam / udapeSaM pinaSTi / evaM kSIrapeSam // 65 // hastArthAdgrahavarttivRtaH / 5 / 4 / 66 / hastAtkaraNavAcinaH parebhya ebhyastasyaiva sambandhe NamvA syAt / hastagrAhaM gRhNAti / evaM karagrAham / hastava varttayati / pANivartta varttate // 66 // bandhernAni / 5 / 4 / 67 / bandhiH prakRtirnAma vizeSaNaMca, bandherbandhanasya yannAma saMjJA tadviSayAtkaraNArthAtparAd bandhestasyaiva sambandhe NamvA syAt / krauJcabandhambaddhaH // 67 // AdhArAt / 5 / 4 / 68 / AdhArArthAtparAdvandhestasyaiva sambandhe NamvA syAt / cArakabandha mbaddhaH // 68 // karturjIvapuruSAnnazvahaH / 5 / 4 / 69 /
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazagdAnuzAsanasya AbhyAM kartRbhyAM parAdyathAsaGkhyaM nazevahezca tasyaiva saMbandhe NambA syAt / jIvanAzaM nazyati / puruSavAhaM vahati / karturiti kim / jIvena nazyati / / 69 // UotpUH zuSaH / 5 / 4 / 70 / - karturUrddhAtparAtparaH zuSazca tasyaiva saMbandhe NamvA syAt / UrddhapUraM puuryte| UrddhazoSaM zuSyati // 70 // / vyApyAccevAt / 5 / 4 / 71|r dhyAdhyAtkartuzcopamAnAtparAddhAtostasyaiva sambandhe NamvA syAt / suvarNanidhAyaM nihitaH / kAkanAzaM naSTaH // 71 // upAtkirolavane / 5 / 4 / 72 / upapUrvAtkiratelavanArthasya dhAtoH sambandhe NambA syAt / upaskAraM madrakA lunanti / lavana iti kima / upakIrya yAti // 72 // dazestRtIyayA / 5 / 4 / 73 / tRtIyAntena yoge tulyakartRkArthAdupapUrvAdaMzerdhAtoH sambandhe NamvA syAt / mUlakenopadaMzaM, mUlakopadaMzam / mUlakenopadaMzya bhuGkte / / 73 // -hiMsAdekApyAt / 5 / 4 / 74 / hiMsArthAddhAtordhAtvantareNaikANyAttulyakartRkArthAtRtIyAntana yoge Nam vA syaat| daNDenopaghAtaM, daNDopaghAtam / daNDenopahatya ca gAHsAdayati / ekApyAditi kim / daNDenopahatya cauraM gopAlako gAH kheTayati // 74 // uppiiddrudhkrsssttsptmyaa| 5 / 4 / 75 //
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuptiH| tayA tRtIyayA yuktA saptamI tatsaptamI, tadantena yoge upapUrvebhya ebhyastulyakartRkArthebhyodhAtoH saMbandhe NamvA syAt / pArthAbhyAmupapIDaM pArthopapIDaM shete| pArzvayorupapIDaM pAopapIDaM zete / brajenoparodhaM vrjoprodhm| baje uparodhaM brajoparodhaM gAH sthApayati / pANinopakarSa pANyupakarSam / pANAvupakarSa gaNyupakarSa gRhNAti // 75 // .. pramANasamAsattyoH / 5 / 4 / 76 / AyAmamAnaMpramANaM, samAsattiH saMrambhapUrvakaH sannikarSaH,tayorgamyayostRtIyAntena saptamyantena ca yoge tulyakartRkArthAddhAtoH saMbandhe NamvA syAt / ya?lenotkarSa yaGgulotkarSam / yaGgule utkarSa DyaGgulotkarSa gaNDikAzchinatti / kezaihiM kezagrAhaM / kezeSu grAhaM kezagrAhaM yudhyante / pakSe / dayaGgulenotkRSya gaNDikAzchinatti // 76 // paJcamyA tvarAyAm / 5 / 4 / 77 / tvarAyAM gamyAyAM paJcamyantena yoge tulyakartRkArthAddhAtoH sambandhe NamvA syAt / zayyAyA utthAyaM zayyotthAyaM dhAvati / pksse| zayyAyA utthAya dhAvati / kharAyAmiti kim / AzanAdutthAya yAti // 77 // dvitIyayA / 5 / 4 / 78 / dvitIyAntena yoge tvarAyAM gamyAyAM tulyakartRkArthAddhAtoH sambandhe NamvA syaat| loSTAngrAhaM loSTagrAham / loSTAn gRhItvA yudhynte||78|| svAGgenA'dhUveNa / 5 / 4 / 79 / yasminnaGge cchinne bhinne vA prANI na mriyate tadadhruvaM, tena svAGgena dvitIyAntena yoge tulyakartRkArthAddhAtoH sambandhe NambA syAt / bhruvo vikSepaM bhUvikSepam / bhruvauvikSapya vA jalpati / svAGgeneti kim / kaphamunmUlya jalpati / adhruveNeti kim / zira utkSipya vakti // 79 // 45
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya pariklezyena / 5 / 4 / 80 / __ pariklezyena svAGgena dvitIyAntena yoge tulya kartRkArthAddhAtoH sambandhe NamvA syAt / urAMsi pratipeSaM urampratipeSam / urAMsi pratipeSya vA yudhyante // 8 // vizapatapadaskandovIpsAbhIkSNye / 5 / 4 / 81 // dvitIyAntena yoge tulyakartRkArthAdvizAdevIMpsAbhIkSNyayorgamyayordhAtoH sambandhe NamvA syAt / mehaM gehamanupravezaM gehaanuprveshmaaste| gehamatu pravezamanupravezaM gehAnupravezamAste / mehaM gehamanuprapAtaM gehAnupraNatamAste / gehemanuprapAtamanuprapAtaM gehAnuprapAtamAste / gehaM gehamanuprapAdaM gehAnuprapAdamAste / gehamanuprapAdamanuprapAdaM gehAnuprapAdamAste / gehaM gehamavaskandaM gehAvaskandamAste / gehamavaskandamavaskandaM gehAvaskandamAnte / pakSe / gehaM gehamanupavizyAste / gehamanupravizyAnupravizyAste ityAdi // 81 // kAlena tRSyasvaH kriyAntare / 5 / 4/82 / kriyAvyavadhAyakArthAbhyAM tRSyasUbhyAM dvitIyAntena kAlArthena yoge dhAtoHsambandhe NamvA syAt / yahaMtarSa yahatarSa gAvaH pibanti / yahamatyAsaM yahAtyAsaM gAvaH pibanti / kriyAntara iti kim / aharatya speSUna gataH // 82 // nAmnA grahAdizaH / 5 / 4 / 83 / . ____ nAmazabdena dvitIyAntena yoge tulyakartRkArthAt aherAdizezva dhAtoH sambandhe NamvA syAt / nAmAni grAhaM nAmagrAhamAhvayati / nAmAnyAdezaM nAmAdezaM datte / pakSe / nAma gRhItvA datte // 83 // kRgo'vyayenA'niSToktau ktvaannmau|5|4|84| avyayena yoge tulyakartRkArthAtkRgopaniSTokto gamyAyAM dhAtoH
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuttiH| sambandhe kvANamau syAtAm / brAhmaNa putraste jAta kiM tarhi vRSala nIcaiH kRtvA, nIcaiHkRtya,nIcaiHkAraM kathayasi, uccai ma priyamAkhyeyam / aniSTotAviti kim / uccaiHkRtvA''caSTe brAhmaNa putraste jAta iti / avyayeneti kim / brAhmaNa putrastejAtaH kiM tarhi vRSala mandaM kRtvA kathayasi // 84 // tiryacA'pavarge / 5 / 4 / 85 / kriyAsamAptaugamyAyAM tiryacA'vyayena yoge tulyakartRkArthAt kRgodhAtoH saMbandhe ktvANamau syAtAm / tiryakkRtvA, tiryakRtya, tiryakAramAste / apaLa iti kim / tiryakRtvA kASThaM gataH // 85 // svAGgatazcvyarthanAnAvinAdhArthena bhavazca / 5 / 4 / 86 / tasantena svAGgena vyarthavRttibhirnAnAvinAbhyAM dhArthapratyayAntaizca yoge tulyakartRkArthAn bhuvaH kRgazca dhAtoH saMbandhe ktvANamau syAtAm / mukhatobhUtvA / mukhatIbhUya / mukhtobhaavmaaste| nAnA bhUtvA, nAnAbhUya, nAnAbhAvaM gtH| vinAbhUtvA, vinAbhUya, vinAmAvaM gtH| dvidhA bhUtvA, vidhA.. bhUya, dvidhAbhAvamAste / evaM parkhataH kRtvA, pArzvataHkRtya, pArzvataH kAraM zete ityAdi / cvyartha iti kim / nAnA kRtvA bhakSyANi bhuGkte // 6 // tRssnniimaa| 5 / 4 / 87 / tUSNIM yoge tulyakartRkArthAt bhuvo dhAtoHsambandhe kvANamau syAtAm / tUSNIM bhUtvA / tUSNIbhUya / tUSNIbhAvamAste // 87 // Anulomye'nvacA / 5 / 4 / 88 / anvacA'vyayena yoge tulyakakArthAt bhuva Anulomye gamye dhAtoH sambandhe kvANamausyAtAm / anvaMgbhUtvA,anvambhUya, anvgbhaavmaaste| bAnulomya iti kim / annagbhuttA vijayate / pazcAbhUtvetyarthaH // 8 //
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya icchArthe karmaNaH saptamI / 5 / 4 / 89 / icchArthe dhAtAvupapade tulyakartRkAryAtkarmabhUtAddhAtoH saptamI syAt / bhuJjIyeti icchati / icchArtha iti kim / bhojakoyAti / karmaNa iti kim / icchan karoti // 89 // 356 zakadhRSajJArabhalabhasahArhaglAghaTAstisamarthArthe ca tum / 5 / 4 / 90 / zakyAdyartheSu icchArtheSu ca dhAtuSu samarthArtheSu nAmasUpapadeSu karmabhUtAkhAtostum syAt / zaknoti pArayati vA bhoktum / evaM dhRSNoti jAnAti Arabhate labhate sahate arhati glAyati ghaTate asti samartha icchati vA bhoktum // 90 // ityAcArya zrI hemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau paJcamAdhyAyaH samAptaH //
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH|.. ___ arham / taddhito'NAdiH / 6 / 1 / 1 / vakSyamANo'NAdistaddhitaH syAt / aupagavaH // 1 // pautrAdi vRddham / 6 / 1 / 2 / paramaprakRte yatpotrAdya'patyaM tadRddhaM syAt / gaaye| putrastu gaargiH||1|| vaMzyajyAyobhrAtrorjIvatiprapautrAdya'strI yuvaa|6|1|3| vaMzyapitrAdeH svasya hetuH vaMzye jyeSThabhrAtari ca jIvati prapautrAdya'patyaM strIvarja yuvA syAt / gAAyaNaH // 3 // sapiNDe dhayaHsthAnAdhike jIvadvA / 6 / 1 / 4 / samAnaH piNDaH saptamaH puruSoyasya tasmin vayaHsthAnAbhyAmadhike jIvati prapautrAdhastrIjIvAvA vA syAt / gaaaaynnH| gAryo vA // 4 // yuvavRddhaM kutsArce vaa|6|1|5| yuvA vRddhaM yApatyaM yathAsaGkhyaM kutsArcayorviSaye yuvA vA syAt / gArgyaH, gAAvaNo vA jaalmH| vRddhamarcitam / gAAyaNaH, gAgryo vaa|| saMjJAdurvA / 6 / 1 / 6 / haThAtsaMjJAdurvA syAt / devadattIyAH / devdttaaH||6|| asau duHsyAt / tyadIyam / tadIyam // 7 // vRddhiryasya svareSvAdiH / 6 / 1 / 8 / .
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 . haimazabdAnuzAsanasya yasya svarANAmAdiH svarovRddhiH sa duHsyAt / aamrguptaayniH||8|| edodezaeveyAdau / 6 / 1 / 9 / dezArthasyaiva yasya svarANAmAdiredocca sa IyAdau vidheye duH syAt / saipurikA / saipurikI / skaunagarikA / skaunagarikI // 9 // praagdeshe|6|1|10| .. prAgadezArthasya svareSvAdiredoca sa IyAdau kArye duHsyAt / eNIpacanIyaH / gonardIyaH // 10 // vA''dyAt / 6 / 1 / 11 / vetyAdyAditi ca dvayamadhikRtaM syAt / tena taddhitaprasaGge pakSe vAkyasamAsAvapi / sUtrAdau ca nirdiSTAtmatyayaH // 11 // gotrottarapadAdgotrAdivAjihAkAtyaharita kaatyaat| 6 / 1 / 12 / gotramapatyaM jihvAkAtyaharitakAtya varjAd gotrapratyayAntottarapadAt gotrapratyayAntAdiva taddhitaH syaat| yathA caaraaynniiyaastthaakmblcaaraaynniiyaaH| ajiDhatyAdIti kim / yatheheyaH kAtIyAH na tathA jaihvAkAtAH, hAritakAtAH // 12 // prAgajitAdaN / 6 / 1 / 13 / prAgjitokteH pAdatrayaM yAvadye'rthAsteSvaNa vA syAt / aupagavaH mAJjiSTham // 13 // dhanAdeH ptyuH| 6 / 1 / 14 / dhanAdeH paroyaH patistadantAtmAgajitIye'rthe'N syAt / dhAnapatama AzvapataH // 14 //
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / .. anidamyaNapavAde ca dityadityAdityayama patyuttarapadAJyaH / 6 / 1 / 15 / ebhyaH prajitIye'rthe idaM varje'patyAdyarthe yo'No'pavAdastadviSaye ca jyaH syAt / daityH| aadityH| aadityyH| yAmyaH / vArhaspatyaH / . anidamIti kim / AdityasyedaM AditIyaM maNDalam // 15 // bahiSaSThIkaNca / 6 / 1 / 16 / bahiSaH prAgjitIye'rthe TIkaN jyazca syAt / bAhIkaH / bAhyaH // 16 // kalyagnereyaN / 6 / 1 / 17 / AbhyAM prAjitIye'rthe'nidamyaNapavAde caiyaNa syAt / kAleyam / / Aneyam // 17 // pRthivyAJAJ / 6 / 1 / 18 / pRthivyAH prAgjitIye'rthe 'nidamyaNapavAde ca jA 'au syAtAm / pArthivA / pArthivI // 18 // utsAdera / 6 / 1 / 19 / asmAtyAgajitIye'rthe'nidamyaNapavAdecA'J syAt / autsaH / audapAnam // 19 // baSkayAdasamAse / 6 / 1 / 20 / asamAsavRtterbaSkayAt prAjitIye'rthe'nidamyaNapavAde cA'J syaat| baasskyH| asamAsa iti kim / saubaSkayiH // 20 // devAdhana ca / 6 / 1 / 21 /
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... 360 hemazabdAnuzAsanasya devAt prAgajitIye'rthe 'nidamyaNapavAde ca yatra'au syaataam| daivym| daivam // 21 // aH sthaamnH|6|1 / 22 / sthAmnaH prAgajitIye'rthe aH syAt / azvatthAmaH // 22 // lomno'patyeSu / 6 / 1 / 23 / lomnaH prAgajitIyerthe bahvapatyA'rthe aH syaat| uddulomaaH| bahuvacanaM kim / auDulomiH // 23 // dvigoranapatye yasvarAde bhiH|6|1|24| ___ apatyAdanyasmin prAgjitIye'rthe bhUtasya digoH parasya yAdeH svagadezca pratyayasya lupa syAt natu dviH| dvirathaH / pnyckpaalH| anapatya iti kim // dvaimAturaH / adviriti kim / pAJcakapAlam // 24 // prAgavataH strIpuMsAnajhasnana / 6 / 1 / 25 / - cato gartheSva'nidamyaNapavAde cAbhyAM yathAsaGkhyaM najJa snA ca syAt / strainnH| pausnaH / prAgvata iti kim / strIvat // 25 // tve vaa|6|1|26 / strIpuMsAbhyAM tveviSaye yathAsaGkhyaM najhasnau vA syAtAm / strainnm| strItvam / pausnam / puMstram // 26 // goH svare yH|6|1|27| goH svarAditaddhitaprAptau yaH syAt / gavyam / svara iti kim / , gomayam // 27 // ngso'ptye|6|1|28| SaSThayantAdaparye'rthe yathAvihitamaNAdayaH syuH| aupagavaH / daityH|28|
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiaa| ____361 AdyAt / 6 / 1 / 29 / apatye yastaddhitaH sa paramaprakRtereva syAt / upagorapatyamaupagavaH / tsyaapyaupgviH| aupagaverapyaupagavaH // 29 // vRddhAdhani / 6 / 1 / 30 / - yUnya patye yaH pratyayaH sa AdyAd vRddhAdyovRddhapratyayastadantAt syAt / gArgyasyApatyaM yuvA gAAyaNaH // 30 // ata i / 6 / 1 / 31 / ada tAtpaSThayantAdapatye insyAt / dAkSiH // 31 // bAhAdibhyo gotre / 6 / 1 / 32 / skhApatyasantAnasya svavyapadezaheturya AdyapuruSastadapatyaM gotram, ebhyaH SaSThayantebhyogotre'rthe ina syAt / bAhaviH / aupabAhaviH // 32 // varmaNo'cakrAt / 6 / 1 / 33 / cakavarjAtparoyo varmA tadantAdapatye'rthe iJ syAt / aindrvrmiH| acakAditi kim / cAkravarmaNaH // 33 // ajAdibhyo dhenoH / 6 / 1 / 34 / ebhyaH paroyodhenustadantAdapatyArthe iz syAt / AjadhenaviH / bASkadhenAvaH // 34 // braahmnnaadvaa|6|1|35 / brAhmaNAdyodhenustadantAdapatye'rthe iJ vA syAt / brAhmaNadhenaviH / brAhmaNadhenavaH // 35 // bhUyaHsambhUyo'mbho'mitaujasaH '16
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 362 haimazandAnuzAsanasya slukc|6|1| 36 / ebhyo'patye ina syAt soluk ca / bhauyiH / saambhuuyiH| aambhiH| AmitaujiH // 36 // zAlaGkyaudiSADivAivali / / 1 // 37 ete'patye'JantA nipAtyante / zAlaGkiH / audiH / SADiH / vAivaliH // 37 // vyAsavaruTasudhAtRniSAdabimbacaNDAlAda ntasya cAk / 6 / 1 / 38 / ebhyo'patye iJ syAttadyoge caiSAmantasyAk / vaiyAsakiH / vAruTakiH / saudhAtakiH / naissaadkiH| baimbakiH / cANDAlakiH // 38 // puna putrduhitRnnaandurnntre'|6|1|39| / ebhyaH SaSThayantebhyo 'nantare 'patye'J syAt / pauna vaH / pautraH / dauhitraH / nAnAndraH // 39 // parastriyAH parazuzvA'sAvarthe / 6 / 1 / 4 / parastriyA anantare'patye'J syAttadyoge'sya parazuzca nacedasau puMsA sjaatiiyaa| paarshvH| asAvarNya iti kim / pArastraiNeyaH // 40 // vidAdevRddhe / 6 / 1 / 41 / ebhyovRddhe'patye'jJa syAt / vaidaH / aurvaH // 41 // gargAderyaJ / 6 / 1 / 42 / ebhyaH SaSThyantebhyo vRddhe 'patye yaJ syAt / gArgyaH / vaatsyH||42|| mdhubbhrorbraahmnnkaushike|6|1|43|
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 363 ___svopjnylghuvRttiH| AbhyAM yathAsaGkhyaM brAhmaNekauzike ca vRddhe'patye yaJ syAt / maadhvyobaahmnnH| bAbhravyaH kauzikaH // 43 // kapibodhAdAGgirase / 6 / 1 / 44 / AbhyAmAGgirase vRddhe'patye yaJ syaat| kaapyH| baudhyH,aanggirsH|| vataNDAt / 6 / 1 / 45 / asmAdAGgirase vRddhe yatreva syAt / vAtaNDayaH aanggirsH||45|| - striyAM lapa / 6 / 1 / 46 / vataNDAdAgirase vRddhe striyAM yatro lup syAt / vataNDI AGgirasI // 46 // kuJjAde yanyaH / 6 / 1 / 47 / kuAdeH SaDyantAbRddhe AyanyaH syAt / kaunyjaaynyH| baanaaynyH|| stribahuSvAyana / 6 / 1 / 48 / kuJjAdeH SaSThyantAd bahutvaviziSTe vRddhe striyAM vA bahutvepyAyana syAt / kaunyjaaynii| kauJjAyanAH // 48 // - ashvaadeH| 6 / 1 / 49 / azvAdevRddhe AyanajJa syAt / AvAyanaH / shaajaaynH|| 49 // shpbhrdvaajaadaatreye|6|1|50 / AbhyAmAtreye vRddhe AyanaJ syAt / zApAyanaH, bhAradvAjAyanA, AtreyaH // 50 // bhargAtraigarte / 6 / 1 / 51 / . . . bhargAtraigarte vRddha Ayana syAt / bhArgAyaNaH traigaH // 51 //
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ haima zabdAnuzAsanasya AtreyAdbhAradvAje / 6 / 1 / 52 / asmAdbhAradvAje yUnyAyanajJa syAt / AtreyAyaNo bhAradvAjaH // 52 // nAdimyo AnaNa / 6 / 1 / 53 / ebhyovRddhe AyanaN syAt / nADAyanaH / cArAyaNaH // 53 // yaJiJaH / 6 / 1 / 54 / vRddhe yo yatro tadantAnyAyanaN syAt / gArgyAyaNaH / dAkSAyaNaH / / 54 / / 364 haritAderaJaH / 6 / 1 / 55 / vRddhoyo'J tadantAddharitAderyunyAyana syAt / hAritAyanaH / kaindAsAyanaH // 55 // kroSTRzalaGkorlukca / 6 / 1 / 56 / AbhyAM vRddhe Ayana syAt lukcAntAdezaH / kauSTAyanaH / zAlaGkAyanaH // 56 // darbhakRSNAgnizarmaraNazaradvacchunakAdAgrAyaNatrAhmaNavArSagaNyavAziSThabhArgava vAtsye / 6 / 1 / 57 / emyo yathAsaGkarUyameSu vRddheSvAyanaNa syAt / dArbhAyaNa AmAzveta / kASNIno brAhmaNaH / AgnizarmAyaNI vArSagaNyaH / rANAyano vAziSThaH / zAradvatAyano bhArgavaH / zaunakAyanovAtsyaH // 57 // jIvantaparvatAdvA / 6 / 1 / 58 /
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRtiH / 365 AbhyAM vRddhe Ayana vA syAt / jaivantAyanaH jaivantiH / pArvatAyanaH / pArvatiH // 58 // droNAdvA / 6 / 1 / 59 / droNAtyA AnaNa vA syAt / drauNAyanaH / drauNiH // 59 // zivAderaNa / 6 / 1 / 60 / zivAderapatye'N syAt / zaivaH / prauSThaH // 60 // RSivRSNyandhakakurubhyaH / 6 / 1 / 61 / RSyAdivAcibhyo 'patye 'Na syAt / vAziSThaH / vAsudevaH / khAphalkaH / nAkulaH // 61 // kanyAtriveNyAH kanInatrivaNaM ca |6|1|62 za abhyAmapatye'N syAdyathAsaGkhyaM kanInatrivaNau cAdezau / kAnInaH / vaNaH // 62 // zuGgAbhyAmbhAradvAje / 6 / 1 / 63 / zuGgazuGgAbhyAM puMstrIzabdAbhyAM bhAradvAje'patye'N syAt / zauGgo bhAradvAjaH || 63 // vikarNacchagalAdvAtsyAtreye / 6 / 1 / 64 / AbhyAM yathAsaGkhyaM vAtsye Atreye cApatye'N syAt / vaikarNIvAtsyaH / chAgala AtreyaH // 64 // Nazca vizravasovizlukca vA / 6 / 1 / 65 / vizravaso'patye'N syAt tadyoge ca NaH Nayoge ca vizolukca vA / vaizravaNaH rAvaNaH // 65 // saGkhyAsaMbhadrAnmAturmAtuca / 6 / 1 / 66 /
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya saMkhyArthAtsambhadrAbhyAM ca paroyo mAtA tadantAdapatye'N syAt mAtuzca mAtur / dvaimAturaH / sAMmAturaH / bhAdramAturaH || 66 // adornadImAnuSInAmnaH / 6 / 1 / 67 / 366 adusaMjJAnnadInAmno mAnuSInAmnazcApatye'N syAt / yAmunaH praNetA / daivadattaH / adoriti kim / cAndrabhAgeyaH // 67 // pIlA sAlvAmaNDUkAdvA / 6 / 1 / 68 / 'patye vA syAt / pailaH / paileyaH / sAlvaH / sAlveyaH / mANDUkaH / mANDUkaH // 68 // ditizcaiyaNa vA / 6 / 1 / 69 / ditermaNDUkAcA'patye eyaNa vA syAt / daiteyaH / daityaH / mANDUkeyaH / mANDUki: / / 69 / / GayAptyUGaH / 6 / 1 / 70 / uyantAdAvantAtyantAdUGatAJcApatye eyaN syAt / sauparNeyaH / vainateyaH / yauvateyaH / kAmaNDaleyaH // 70 // dvisvarAdanadyAH / 6 / 1 / 71 / dvisvarAd GagapyUGantAdanadyarthAdapatye eyaN syAt daatteyH| anadyA iti kim / saipraH // 71 // ito'niJaH / 6 / 1 / 72 / iJvarjedantAd dvisvarAdapatye eyaNa syAt / nAbheyaH / ani iti kim / dAkSAyaNaH / dvisvarAdityeva / mArIcaH // 72 // zubhrAdibhyaH / 6 / 9 / 73 / emyo'patye eyaNa syAt / zaubhreyaH / vaiSTapureyaH // 73 //
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 367 - zyAmalakSaNAdvAziSThe / 6 / 1 / 74 / AbhyAM vAziSThe'patye eyaNa syAt / zyAmeyo lAkSaNeyo vaashisstthH|| vikarNakuSItakAtkAzyape / 6 / 1 / 75 / AbhyAM kAzyape'patye eyaNa syAt / vaikarNeyaH / kauSItakeyaH kAzyapaH // 75 // bhuvobhruvaca / 6 / 1 / 76 / bhruvo'paTe eyaNa syAt bhruvazca dhruva / bhrauveyaH // 76 // kalyANAderincAntasya / 6 / 1 / 77 / ebhyo'patye eyaNa syAdantasyacen / kAlyANineyaH / saubhAgineyaH // 77 // kulaTAyA vA / 6 / 1 / 78 / asmAdapatye eyaNa syAttadyoge caantsyenvaa| kaulaTineyaH / kaulaTeyaH // 78 // caTakANNairaH striyAM tu lp|6|1|79| asmAdapatye gairaH syAt stryarthasya ca gairasya lup / caattkrH| cttkaaH|| kSudrAbhya eraNa vaa|6|1|80| aGgahAnA aniyatapuMskAvA striyaH kSudrAH, kSudrArthebhyaH strIbhya eraNyA syAt / kANeraH / kANeyaH / dAseraH / dAseyaH // 80 // godhAyA duSTe NArazca / 6 / 1 / 81 / __godhAyA duSTe'patye NAra eraN ca syAt / gaudhaarH| gaudheraH,godhAyA- . mahijAtaH // 81 //
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanasya jaNTapaNTAt / 6 / 1 / 82 / AbhyAmapatye NAraH syAt / jANTAraH / pANTAraH // 82 // catuSpAdbhaya eyaJ / 6 / 1 / 83 / catuSpAt vAcibhyo'patye eyajJa syAt / kAmaNDaleyaH // 83 // __ gRSTayAdeH / 6 / 1 / 84 / ebhyo'patye eyajJa syAt / gArTeyaH / hArTeyaH // 84 // vADaveyovRSe / 6 / 1 / 85 / vaDavAyA vRSe'rthe eyajJa eyaNa vA nipAtyate / vADaveyaH // 85 // revatyAderikaNa / 6 / 1 / 86 / ebhyo'patye ikaNa syAt / raivatikaH / AzvapAlikaH // 86 // vRddhastriyAH kSepe Nazca / 6 / 1 / 87 / vRddhapratyayAntAt striyAmapatye NekaNau syAtAM kSepe gamye / gAgryoyuvA gArgaH gArgiko vA jAlmaH // 87 // bhrAturvyaH / 6 / 1 / 88 / bhrAturapatye vyaH syAt / bhrAtRvyaH // 88 // IyaH svsushc| 6 / 1 / 89 / bhrAtuH svamuzcApatye IyaH syAt / bhraatriiyH| svastrIyaH // 89 // mAtRpitrAderDeyaNIyaNau / 6 / 1 / 90 / mAtRpitRzabdAvAdIyasya svasantasya tasmAdapatye DeyaNIyaNau syaataam| mAtRSvasrayaH / mAtRSvatIyaH / paitRSvajJeyaH / paitRSvatIyaH // 20 //
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| zvazurAdyaH / 6 / 1 / 91 / asmAdapatye yaH syAt / zvazuryaH // 91 // jAtau raajnyH|6|1 / 92 / rAjJo'patye jAtau gamyAyAM yaH syAt / rAjanyaH, kSatrIyA jAtizvet // 92 // ksstraadiyH| 6 / 1 / 93 / kSatrAdapatye jAtAviyaH syAt / kSatriyo jAtizcet // 93 // manoyANau ssshcaantH|6|1|94 / manorapatya yANau syAtAM tadyoge pazcAntaH jAto gamyAyAm / manuSyAH / maanussaaH||94|| mANavaH kutsAyAm / 6 / 1 / 95 / manorapatye'Ni kutsAyAM no NaH syAt / manorapatyaM maDhaM mANavaH / kulAdInaH / 6 / 1 / 96 / kulAntAtkevalakulAcA'patye InaH syAt / bhukuliinH| kuliinH||16|| yaiyakAvasamAse vaa|6|1| 97 / kulAntAtkulAcA'patye yaeyakaJ vA syAt na cedasau samAse / kulyaH / kauleyakaH / kulInaH / bhukulyH| baahukuleykH| bahukulInaH / asamAsa iti kim / aaddhykuliinH|| 97 // dusskulaadeynnvaa|6|1| 98 / asmAdapatye eyaN vA syAt / dauSkuleyaH / duSkulInaH // 98 // mhaakulaahaa'jiino| 6 / 1 / 99 /
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya asmAdapatye ' Ina ca vA syAtAma / maahaakulH| maahaakuliinH| mahAkulInaH // 99 // kurvAdervyaH / 6 / 1 / 100 / ebhyo'patye jyaH syAt / kauravyAH / zAkavyAH // 10 // samrAjaH kSatriye / 6 / 1 / 101 / / asmAt kSatriye'patye jyaH syAt / sAmrAjyaH kSatriyaH // 101 // senaantkaarulkssmnnaadinyc| 6 / 1 / 102 / senAntAkArvarthAlakSmaNAcA'patye ina gyazca syAt / hAriSeNiH / haarissennyH|taantuvaayiH| tAntubAyyaH / lAkSmaNiH / lAkSmaNyaH // 102 // suyAmnaH sauvIreSvAyanina / 6 / 1 / 103 / muyAmnaH sauvIreSu yorthastavRtterapatye Ayanija sTAt / sauyAmAyaniH // 103 // pANTAhRtimimatANNazca / 6 / 11104 / ... AbhyAM sauvIreSu yorthastavRttibhyAmapatye'Na AryAnaJca syAt / pANTAhRtaH / pANTAhRtAyaniH, sauviirgotrH| evaM maimtH| maimtaaynirvaa|| bhAgavittitArNavindavA'kazApeyAnnindA yAmikaNvA / 6 / 1 / 105 / ebhyaH sauvIreSu yovRddhastadvRttibhyo yUnIkaNa vA syAta nindAyAM gamyAyAm / bhaagvittikH| bhAgavittAyanovA jaalmH|| taannvindvikH| tANavindavirvA / AkazApeyikaH / AkazApeyi // 105 // sauyAmAyaniyAmundAyanibAAyaNerI
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRtiH // yazca vA / 6 / 1 / 106 / ebhyaHH sauvIravRddhavRttibhyoyUnIkaNau vA syAtAM nindAyAm / sauyAmAyanIyaH / sauyAmAyanikaH / sauyAmAyanirvA, nindyo yuvA / evaM yAmundAyanIyaH / yAmundAyanikaH / yAmundAyanirdhA / vArSyAyaNIyaH / vAyaNikaH / vArSyAyaNirvA // 106 // tikAderAyani / 6 / 1 / 107 / emyo'patye AyanijJa syAt / taikAyaniH / kaitavAyaniH // 107 // dgukoshlkmiircchaagvRpaadyaadiH| 6 / 1 / 108 | 371 ebhyo'patye yAdirAyaniJ syAt / dAgavyAyaniH / kaushlyaayniH| kArmAyayaNiH / chAgyAyaniH / vAyIyaNiH // 108 // dvisvarAdaNaH / 6 / 1 / 109 / dvivarAdantAdapatye AyanijJa syAt / kArttAyaNiH // 109 // avRddhAdornavA / 6 / 1 / 110 / avRddhAthIdorapatye AyaniJvA syAt / AmraguptAyaniH / AmraguptiH // 110 // putrAntAt / 6 / / 111 / putrAntAddorapatye AyaniJvA syAt / gaargiiputraaynniH|| gArgI putriH|| carmivarmiMgAreTakArkadyakA kalaGkAvAkinAcca kazcAnto 'ntyasvarAt / 6 / 1 / 112 / ebhyaH putrAntAcca dorapatye AyaniJ vA syAt, tadyoge kavAnto'ntyasvarAtaH / cArmiMkAyaNiH / cArmiNaH / vArmikANiH / vArmiNaH /
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 . haimazandAnuzAsanasya gaarettkaayniH| gAreTiH / kaarkdykaayniH| kArkadyAyanaH / kaakkaayniH| kAkiH / laangkaakaayniH| laangkeyH| vaakinkaayniH|vaakiniH| gArgIputrakAyaNiH / gArgIputriH // 112 // adorAyaniH praayH|6|1|113| adorapatye AyanirvA syAt prAyaH / glucukAyaniH / glaucukiH / prAyaHkim / dAkSiH // 113 // rASTrakSatriyAtsarUpAdrAjApatye dri rs|6|1|114 / rASTrakSatriyAbhyAM sarUpAbhyAM yathAsaGkhyaM rAjApatyayoraGga syAt, sadriH / videhA, rAjAnaH apatyAni vaa| sarUpAditi kima / saurASTrako rAjA // 114 // gAndhArisAlveyAbhyAm / 6 / 1 / 115 / AbhyAM rASTrakSatriyArthAbhyAM saMrUpAbhyAM yathAsaGkhyaM rAjApatyeca diraJ syAt / gAndhArayaH / sAveyAH, rAjAno'patyAni vA // 115 / / purumagadhakaliGgasUramasahisvarA daNa / 6 / 1 / 116 / ebhyodisvarebhyazca rASTrakSatriyArthebhyaH sarUpebhyo yathAsaGkhyaM rAjApatye ca diraNa syaat| purorapatyaM paurkhH| mAgadho rAjA 'patyaM vA / evaM kaalinggH| sauramasaH / aanggH||116|| saalvaaNshprtygrthklkuuttaa'shmkaadijny|6|1|117||
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ sopaalghuvRttiH| sAlAjanapadastadaMzebhyaHpratyagrathAdezca sarUparASTrakSatriyArthebhyo yathA saGkhyaM rAjApatyeca dririjJa syAt / AdumbariH rAjA'patyaMvA / evaM prAtya. prathiH / kAlakUTiH / AzmakiH // 117 // dunAdikurvitakozalAjAdAJyaH / 6 / 1 / 118 / dubhyonAdeH kuroridantebhyaH kozalAjAdAbhyAM ca sarUparASTrakSatriyebhyo yathAsaGkhyaM rAjApatyeca diyaHsyAt / AmbaSThyo rAjA'patyaM vA / evaM naissdhyH| kauravyaH / AvantyaH / kauzalyaH / AjAdyaH // 118 // - pANDoDaryaNa / 6 / 1 / 119 / pANDorASTrakSatriyArthAtsarUpAdyathAsaGkhyaM rAjA'patyeca diyaNa syAt // pANDayo rAjA'patyaM vA // 119 // zakAdibhyo drelup / 6 / 1 / 120 / ebhyaH parasya disaMjJakasya lue syAt / zako rAjA'patyaM vA / evaM yavanaH // 120 // kuntyavanteH striyAm / 6 / 1 / 121 / AbhyAM parasya dreya'sya lup syAt striyAmarthe / kuntI apatyam / evamavantI / striyAmiti kim / kauntyaH // 121 // kurorvA / 6 / 1 / 122 / kuroryasya striyAM lup vA syAt / kuruH apatyam / kauravyAyaNI rAjA'patyaM vA // 122 // dera'JaNo'prAcyabhargAdeH / 6 / 1 / 123 / pAcyAna bhargAdIMzca muktvA'nyasmAdayo'Nazca dreH striyAM lup syaat| zUrasenI apatyam / evaM madrI / prAcyAdivarjanaM kim| paacaalii| maargii||
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 hemazamdAnuzAsanasya bahuSva'striyAm / 6 / 1 / 124 / drayantasya bahvarthasya yAdristasyA'striyAM lup syAt / paJcAlArAjAno'patyAni vA / astriyAmiti kim / pAJcAlyaH // 124 // . yskaadegotre|6|1|125| ebhyoyaH pratyayastadantasya bahugotrArthasya yaskAdeyaH pratyayastasyA 'striyAM lup syAt / yskaaH| lahyAma gotraiti kim| yaaskaashchaatraa| yaa'mo'shyaaprnnaantgopvnaadeH|6|1|126| yA'Jantasya bahugotrArthasya yaH pratyayastasyA 'striyAM lupa syAt, natu zyAparNAntebhyogApavanAdibhyaH / grgaaH| vidAma azyAparNetyAdIti kim / gaupavanAH // 126 // kauNDinyAgastyayoH kuNDinAgastI c| 6 / 1 / 127 // anayorbahugotrArthayoryatro'NazvAstriyAM lupa syAt , kuNDinyAgastyayAH kuNDinAgastIcAdezau / kunnddinaaH| agastayaH // 127 // bhRgvaanggirskutsvshisstthgautmaa'treH|3|1|128|| emyoyaH pratyayastadantasya bahugotrArthasya yaH pratyayastasyA'striyAM lup syAt / bhRgavaH / aGgirasaH / kutsaaH| vshisstthaaH| gotmaaH| atryH|| prAgbharate bhusvraadinH|6|1|129 / bahukharAdya isa tadantasya bahuprAgabharatagotrArthasya yaH pratyayastasyA 'striyAM lup syAt / kssiirklmbhaaH| uddaalkaaH| prAgbhasta iti kim / bAlAkayaH / bahusvarAditi kim / caikayaH // 129 //
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ pajJalaghuvRtiH vopakAH / 6 / 1 / 130 / ebhyo yaH pratyayastadantasya bahugotrArthasya yaH pratyastasyA'striyAM lupa syAt vA / upakkAH / aupakAyanAH / lamakAH / lAmakAyanAH // 130 // tikakitavAdI dvandve / 6 / 1 / 131 / eSu dvandveSu bahugotrArtheSu yaH sapratyayastasyA'striyAM lup syAt / tikakitavAH / ubjakakubhAH // 31 // dryAdestathA / 6 / 1 / 132 / 376 drAdipratyayAntAnAM dvandve bahnarthe yaH sadrayAdistasya lupa syAt, tathA yathApUrvam / vRkalohadhvajakuNDI visAH / tatheti kim / gArgIvatsavAjAH / tatrAH striyAmityukte gArgItyatra na syAt / / 132 / / vA'nyena / 6 / 1 / 133 / yAderanyena saha drAdInAM dvandve bahnarthe yaH sadrayAdistasya tathA vA lup syAt yathApUrvam / aGgavaGgadAkSayaH / AGgavAGgadAkSayaH // 133 // dvayekeSu SaSThyAstatpuruSe yatrAdeva / 6 / 1 / 134 / SaSThItatpuruSe yatpadaM SaSThyAviSaye dvayorekasmiMzca syAttasyayaH sayajAdistasya tathA vA lup syAt / gargakulam / gArgyakulam / vikulam | vaidakulam / yeSviti kim / gargANAM kulaM gargakulam // 134 // na prAgajitIye svare / 6 / 1 / 135 / gotre utpannasya bahuSvityAdinA yA lubuktA sA prAg2a jitIye'rthe yaH svarAdistaddhitastadviSaye na syAt / gArgIyAH / AtreyIyAH / prAjitIya iti kim / atrIyaH / svara iti kim / gargamayam // 135 // gargabhArgavikA / 6 / 1 / 136 /
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 haimazabdAnuzAsanasya iyaM dvandvAtmAgajitIye vivAhe yo'kaltasminnaNo luba'bhAvaH syAt / gargamArgavikA // 136 // yUni lupa / 6 / 1 / 137 / yUnyutpannasya pratyayasya prAgajitIye'rthe svarAdau pratyaye viSayabhUte lupa syAt, lupi satyAM yaH prApnoti sa syAt / pANTAhRtasyApatyaM pANTAhRtistasyApatyaM yuvA pANTAhRtaH, tasyacchAtrAiti prAgajitIye'rthe svarAdau cikIrSite Nasya lupa, tatovRddhetra itya'n / pANTAhRtAH // 137 // vAyanaNAyaniyoH / 6 / 1 / 138 / anayoyuvArthayoH prAgjitIye svarAdau viSaye lub vA syAta / gaargiiyaaH| gArgAyaNIyA vaa| hautrIyAH / hautrAyaNIyA vA // 138 // drInovA / 6 / 1 / 139 / __drIantAtparasya yuvArthasya lub vA syAt / audumbriH| audumbarAyaNo vA // 139 // jidArSAdANioH / 6 / 1 / 140 / tridArSazva yo'patyapratyayastadannAtparasya yUnya'Na iJazca lae syaat| taikAyAnaH pitA / taikAyaniH putraH / vAziSThaH pitA / vAziSThaH putraH 140 // abAhmaNAt / 6 / 1 / 141 / abrAhmaNAdRddhapratyayAntAd yuvArthasya lupa syAt / AGgaH pitaa| AGgaH putrH| abrAhmaNAditi kim / gArgyaH pitA / gAAyaNaH putrH|| pailAdeH / 6 / 1 / 142 / ebhyoyUni pratyayasya lupa syaat| pailaH pitaa| pailaH putrH| zAlaGkiH pitaa| zAlaGgiH putraH // 142 //
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 377 prAcye 'Jo'taulvalyAdeH / 6 / 1 / 143 / prAcyagotre 'JantAttauvalyAdivarjAda yUni pratyayasya lup syAt / pAnnAgAriH pitA / pAnnAgAriH putraH / mAnthareSaNiH pitA / mAnthareSaNiH putraH / prAcya iti kima / dAkSiH pitA / dAkSAyaNaH putraH / taulvalyAdivarjanaM kim / tauliH pitA / taulvalAyanaH putraH // 143 // ityAcAryahemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsana laghuvRttau SaSThasyAdhyAyasya prathamaH pAdaH samAptaH // arhama rAgAho rakte / 6 / 2 / 1 / rajyate yena kusumbhAdinA tadarthAtRtIyAntAdraktamityarthe yathAvihitaM pratyayaH syAt / kausumbhaM vAsaH // 1 // lAkSArocanAdikaNa / 6 / 2 / 2 / AbhyAM TAntAbhyAM raktamityarthe ikaNa syAt / lAkSikam / raucanikam || 2 || zakarddamAdvA / 6 / 2 / 3 / AbhyAM yantAbhyAM raktamityarthe ikaNa vA syAt / zAkalikam / zAkalam / kAmikam / kAmam || 3 || nIlapItAdakam / 6 / 2 / 4 / AbhyAM dAntAbhyAM raktamityarthe yathAsaGkhyamakau syAtAm / nIlam / pItakam // 4 // 48
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ 378 . haimazabdAnuzAsanasya uditagurorbhAdhukte'bde / 6 / 2 / 5 / uditavRhaspatiryatra nakSatre tadarthATTAntAyukte'bde yathAvihitaM pratyayaH syAt / pauSaM varSam // 5 // candrayuktAtkAle luptva'prayukte / 6 / 26 / candreNa yuktaM yannakSatraM tadarthAdyAnvAyukte kAle'rthe yathAvihitaM pratyayaH syAt, aprayukte tu kAlArthe lup syAt / pauSamahaH / adya puSyaH // 6 // indvaadiiyH|6|2|7| candrayuktaM yannakSatraM tadarthAd dvandvAhAntAyukte kAle'rthe IyaH syAt / rAdhAnurAdhIyamahaH // 7 // zravaNA'zvatthAnAmnyaH / 6 / 2 / 8 / candrayuktArthAcchravaNAdazvatthAca TAntAyukte kAle'rthe saMjJAyAmaH syaat| zravaNA rAtriH / azvatthA paurNamAsI / nAnIti kim zrAvaNamahaH / AzvatthamahaH // 8 // SaSThyAH samahe / 6 / 2 / 9 / SaSThyantAtsamUhe'rthe yathAvihitaM pratyayAH syuH| caassm| strainnm||9|| bhikssaadeH|6|2|10| ebhyaH SaSThayantebhyaH samUhe yathAvihitaM pratyayaH syAt / maikSam / gArbhiNam // 10 // kSudrakamAlavAtsenAnAmni / 6 / 2 / 11 / asmAtSaSThayantAtsamUha'Na syAt senAsaMjJAyAm / kSaudrakamAlavI senA // 11 // gotrokSavatsoSTravRddhA'jorabhramanuSyarAja
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 379 rAjanyarAjaputrAdakaJ / 6 / 2 / 12 / gotrapratyayAntAdukSAdezva samUhe'kaJa syAt / gaargkm| aukSakam / vAtsakam / auSTrakam / vArddhakam / Ajakam / aurabhrakam / mAnuSyakam / rAjakam / rAjanyakam / rAjaputrakam // 12 // kedArANNyazca | 6 | 2213| kedArAtsamUhe Nyo'kaJ ca syAt / kaidAryam / kaidArakam // 13 // kavacihastya'cittAccekaNa | 6 | 2 | 14 | kavacihastibhyAmacittArthAtkedArAcca samUhe ikaNa syAt / kAvacikam / hAstika / ApUpikam / kaidArikam // 14 // dhenoranaJaH / 6 / 2 / 15 / pUrvAtsamUhe ikaNa syAt / dhainukam / anatra iti kim / Adhai // 25 // brAhmaNamANavavADavAdyaH / 6 / 2 / 16 / ebhyaH samUhe yaH syAt / brAhmaNyam | mANavyam / vADavyam // 16 // gaNikAyA NyaH / 6 / 2 / 17 / asmAtsamUhe NyaH syAt / gANikyam // 17 // kezAdvA / 6 / 2 / 18 / kezAtsamUhe yo vA syAt / kaizyam / kaizikam // 18 // vA'zvAdIyaH / 6 / 2 / 19 / azvAtsamUhe Iyo vA syAt / azvIyam / Azkham ||19|| parvA DvaNa / 6 / 2 / 20 /
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 haimazabdAnuzAsanasya pardhAH samUhe DvaNa syAt / pArzam // 20 // Ino'nhaH krto|6|2|21| ahnaH samUhe katAvInaH syAt / ahInaH kratuH / Aimanyat // pRSThAdyaH / 6 / 2 / 22 / pRSThAtsamUhe Rtau yaH syAt / pRSThyaH kratuH // 22 // caraNAddharmavat / 6 / 2 / 23 / kAderddharme iva samUhe pratyayAH syuH / yathA kaThAnAM dharmaH kAThaka, tathA samUhe'pi // 23 // gorathavAtAttralkaTayalalam / 6 / 2 / 24 / ebhyaH samUhe yathAsaGkhyamete syuH| gotrA / sthakaTyA / vAtUlaH // pAzAdezca lyaH / 6 / 2 / 25 / asmAd gavAdezva samUhe lyaH syAt / pAzya / tRNyA / gavyA / rthyaa| vAtyA // 25 // zvAdibhyo'J / 6 / 2 / 26 / ebhyaH samUhe'Ja syAt / zauvam / Ahnam // 26 // khalAdibhyo lin / 6 / 2 / 27 / ebhyaH samUhe lin syAt / khalinI / UkinI // 27 // grAmajanabandhugajasahAyAttal / 6 / 2 / 28 / ebhyaH samUhe tal syAt / grAmatA / janatA / bandhutA / gjtaa| sahAyatA // 28 // puruSAtkRtahitavadhavikAre caiyaadaa|29|
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ ni . 381 .eSu samUhe ca puruSAdeyajJa syAt / pauruSeyo grnthH| pauruSeyaM pathyam / pauruSeyo vadho vikAro vA / pauruSeyaH samUhaH // 29 // vikAre / 6 / 2 / 30 / SaSThayantAdvikAre yathAvihitaM pratyayAH syuH / aashmnH| AzmaH // prANyauSadhivRkSebhyo'vayave ca / 6 / 2 / 31 / ebhyaH SaSThyantebhyovikAre'vayave ca yathAvihitaM pratyayAH syuH / kApotaM sakthi mAMsaM vA / daurva kANDaM bhasma vA / evaM bailvam // 31 // tAlAddhanuSi / 6 / 2 / 32 / tAlAddhanuSi vikAre 'Na syAt / tAlaM dhanuH / dhanuSIti kim / tAlamayaM kANDam // 32 // trapujatoH Sontazca / 6 / 2 / 33 / AbhyAM vikAre 'Na syAt SAntaH / trApuSam / jAtuSam // 33 // zamyA lH|6|2|34 / . zamyAvikAre 'Ayave cA'Na syAt tadyoge laantH| zAmIlaM bhsm| zAmIlI zAkhA // 34 // pyodroryH| 6 / 2 / 35 / AbhyAM vikAre yaH syAt / payasyam dravyam // 35 // uSTrAdaka / 6 / 2 / 36 / uSTrAdvikAre 'vayave cA 'kajJa syAt / auSTrakaM mAMsamaGgaM vaa||36|| umornnaadvaa|6|2|37| AbhyAM vikAre 'vayave cA'kaJ vA syAt / aumakam / aumam / aurNakam / aurNaH kambalaH // 37 //
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 haimazabdAnuzAsanasya eNyA eyajJa / 6 / 2 / 38 / eNyA vikAre 'vayave caiyA syAt / aiNeyaM mAMsamaGgaM vA // 28 // / / 6 / 2 / 39 / kozAdvikAre eyaJ syAt / kauzeyaM vastraM sUtraM vA // 39 // parazavyAdyalak c|6|2|40 / asmAdvikAre 'Na syAt yasya luka ca / pArazavam // 40 // kaMsIyAyaH / 6 / 2 / 41 / asmAdikAre jyaH syAt tadyoge yaluk ca / kAMsyam // 4 // hemArthAnmAne / 6 / 2 / 42 / asmAnmAne vikAre'N syAt / hATako nisskH| mAna iti kim| hATakamayI yssttiH|| 42 // droddhayaH / 6 / 2 / 43 / dormAne vikAre vayaH syAt / druvayaM mAnam // 43 // mAnAtkrItavat / 6 / 2 / 44 / mAnaM saGkhyAdi, tadAdvikAre kIte iva pratyayAH syuH| yathA zatena krItaH zatyaH zatiko vA tathA tadvikAre'pi // 44 // hemAdibhyo'J / 6 / 2 / 45 / ebhyo yathAyogaM vikAre'vayave cA'J syAt / haimI yssttiH| raajtH45|| abhakSyAcchAdane vA mayaT / 6 / 2 / 46 / SaSThayantAdbhakSyAcchAdanavarje yathAyogavikArevayave ca maya vaasyaat|
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 283 sviipjnylghutiH| bhsmmym| bhaasmnm| abhakSyAcchAdana iti kim / maudgaH suupH| kArpAsaH paTaH // 46 // zaradarbhakUdItRNasomavalvajAt / 6 / 2 / 47) ebhyo'bhakSyAcchAdane vikAra'vayave ca nityaM mayaT syAt / shrmym| darbhamayam / kUdImayama / tRNamayam / somamayam / valvajamayam // 47 // ekasvarAt / 6 / 2 / 48 / asmAdbhakSyAcchAdanavarje vikAre 'vayave ca nityaM mayada syAt / vAGmayam // 48 // doramANinaH / 6 / 2 / 49 / * apANyarthAdorabhakSyAcchAdane vikAre'vayave ca mayaT syAt / Amramayam / aprANina iti kim / cApam / cApamayam // 49 // goH purISe / 6 / 2 / 50 / goH purISe'rthe mayaTa syAt / gomayam / payastu gavyam // 50 // vIheH puroDAze / 6 / 2 / 51 / bIheH puroDAze vikAre nityaM mayaT syAt / vrIhimayaH puroddaashH| puroDAza iti kim / traiha odanaH / traihaM bhasma // 51 // tilayavAdanAmni / 6 / 2 / 52 / AbhyAM vikAre'vayavecAnAmni mayaT syAt / tilamayam / yavamayam / anAmnIti kim / tailam / yAvaH // 52 // piSTAt / 6 / 2 / 53 / piSTAdikAre'nAmni mayaT syAt / piSTamayam // 53 //
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 haimazamdAnuzAsanasya nAmni kH|6|2|54 / piSTAdvikAre nAmni kaH syAt / piSTikA // 54 // hyogodohAdInana hiyaguzvAsya 6255 / asmAdvikAre nAmnInA syAt tadyoge ca prakRte hiyaGguH / haiyanavInaM navanItaM ghRtaM vA / nAmnItyeva / hyogodohaM takram // 55 // apoyvaa|6|2056| apovikAre yavA syAt / Apyam / ammayam // 56 // lubbahulaM pusspmle|6|2|57| vikAre'vayavArthasya puSpe mUle cArthe pratyayasya bahulaM lupa syAt / mallikA puSpam / vidArI mUlam / bahulamiti kim / vAraNaM puSpam / airaNDaM mUlam // 57 // / phle|6|2|58 / vikAre'vayave cArthe pratyayasya lupa syAt / Amalakama // 58 // plakSAderaNa / 6 / 2 / 59 / ebhyo vikAre'vayave vA phale 'N syAt / plAkSam / Azvattham // - jambvA vaa|6|2|60 / jambvA vikAre 'vayave vA phale 'N vA syAt / jaambvm| jambu / jambUH // 60 // nadviradruvayagomayaphalAt / 6 / 2 / 61 / druvayagomayau phalArthaM ca muktvA'nyasmAdikArAvayavayodiH pratyayo na syAt / kApotasya vikAro'vayavoveti mayaT na syAt / adbhuvayetyAdIti kim / drauvayaM khaNDam / gaumayaM bhasma / kApittho rasaH // 61 //
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ 385 - - svopjnylghuvRttiH| pitRmAturvyaDulaM bhrAtari / 6 / 2 / 2 / AbhyAM bhrAtaryarthe yathAsaGkhyaM vyaDulau syAtAm / pitRvyH| maatulH|| pitrorDAmahaT / 6 / 2 / 63 / pitRgAtRbhyAM mAtApitro mahaT syAt / pitAmahaH / pitAmahI / mAtAmahaH / mAtAmahI / / 63 // averdugdhe soDhadUsamarIsam / 6 / 2 / 64 / . averdagdhe 'rthe ete syuH / avisoDham / avidUsam / avimarIsam // 6 // raassttre'nnggaadibhyH|6|2|65 / - aGgAdivarjAtSaSThayantAdASTra'rthe 'Na syAt / zaivam / aGgAdivarjanaM kim / aGgAnAM vaGgAnAM vA rASTramiti vAkyameva // 65 // rAjanyAdibhyo'kana / 6 / 2 / 66 / ebhyo rASTre'kaJa syAt / rAjanyakam / daivayAtavakam // 66 // . vasAteA / 6 / 2 / 67 / asmAdrASTre kanvA syAt / vAsAtakam / vAsAtaM rASTram // 67 // bhaurikyaiSu kAryAdeviMdhabhaktam / 6 / 2 / 68 / bhaurikyAderASTra vidha aiSukAryAdezca bhaktaH syAt / bhaurikividham / bhaulikividham / aiSukAribhaktam / sArasyAyanabhaktam // 68 // nivAsA'dUrabhave iti deze naamni|62|69| SaSThayantAnnivAsA'dUrabhavayoryathAvihitaM pratyayaH syAt / tadantaM ceTUDham / dezanAma zaivam / vaidizaM puram // 69 // ..
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya tadatrA'sti / 6 / 2 / 70 / taditi prathamAntAdatreti saptamyarthe yathAvihitaM pratyayaH syAt prathamAntaJcadastIti pratyayAntaM cedezanAma / audumbaraM puram // 70 // 386 tena nirvRtte ca / 6 / 2 / 71 / teneti tRtIyAntAnnirvRtte'rthe yathAvihitaM pratyayaH syAt / dezanAmni | kauzAmbI // 71 // nadyAM matuH / 6 / 2 / 72 / nivAsAdyarthacatuSke yathAyogaM matuH syAt / nadyandizanAmni / udumbarAvatI // 72 // madhvAdeH / 6 / 2 / 73 / myArthiko dezanAmni matuH syAt / madhumAn / visavAn // naDakumudavatasamahiSADit / 6 / 2 / 74 / emyoDita matuzcAturarthiko dezanAgni syAt / naDvAn / kumudvAn / vetasvAna | mahiSmAn // 74 // naDazAdAdvala: / 6 / 2 / 75 / AbhyAM cAturarthiko Dilo dezanAmni syAt / naDvalam / zAD valam // 75 // zikhAyAH / 6 / 2 / 76 / asmAccAturarthiko dezanAmni valaH syAt / zikhAvalaM puram // 76 // zirISAdikakaNau / 6 / 2 / 77 / asmAddezanAni cAturarthikAvikakaNau syAtAm / zirISikaH / - "zarISakaH // 77 //
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 387 svopjnylghuvRttiH| zarkarAyA ikaNIyA'N ca / 6 / 2 / 78 / asmAcAturarthikAdezanAmni ikaNIyANa cakArAt ikakaNa ityete syuH / zArkarikaH / shrkriiyH| shaarkrH| zarikaH / zArkarakaH // 78 // ro'shmaadeH| 6 / 2 / 79 / cAturarthikodezanAmni raH syAt / azmaraH / yUSaraH // 79 // . . prekSAderin / 6 / 2 / 80 / cAturarthikodezanAmni in syAt / prekSI / phalakI // 8 // tRNAdeH sal / 6 / 2 / 81 / cAturathikodezanAmni sal syAt / tRNasA / nadasA // 81 // kaashaaderilH|6|2|82| asmAccAturarthikodezanAmni ilaH syAt / kAzilam / vaashilm|| arIhaNAderakaNa / 6 / 2 / 83 / cAturrArthakodezanAmnya'kaN syAt / ArIhaNakam / khaannddvkm|| supnthyaadervyH|6|2|84| cAturthikodezanAmniyaH syAt / saupanthyam / sauvandhyam // 84 // sutNnggmaaderis| 6 / 2 / 85 / cAturathikodezanAmni iz syAt |sautnggmiH / mauncitiH||85|| balAderyaH / 6 / 2 / 86 / . . cAturthikodezanAmni yaH syAt / balyam / culyam // 86 //
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 / haimazabdAnuzAsanasya aharAdibhyo'J / 6 / 2 / 87 / cAturarthikodezanAmniaJa syAt / Ahnam / laumam // 87 // sakhyAdereyaNa / 6 / 2 / 88 / cAturarthikodezanAmni eyaNa syAt / saakheyH| saakhidtteyH||88|| panthyAderAyanaNa / 6 / 2 / 89 / cAturarthikodezanAmni AyanaNa syAt / pAnthAyanaH / paakssaaynnH|| karNAderAyaniJ / 6 / 2 / 90 / cAturarthikodezanAmni Ayanijha syAt / kArNAyaniH / vAsiSThAyaniH // 90 // utkarAderIyaH / 6 / 2 / 91 / cAturarthikodezanAmni IyaH syAt / utkarIyaH / saGkarAyaH // 91 // naDAdeH kiiyH| 6 / 2 / 92 / cAturathikodezanAmni kIyaH syAt / naDakIyaH / plakSakIyaH // kRzAzvAderIyaNa / 6 / 2 / 93 / cAturarthikodezanAmni IyaNa syAt / kArzAzvIyaH / AriSTIyaH // RzyAdeH kH|6| 94 / cAturarthikodezanAmni kaH syAt / RzyakaH / nyagrodhakaH // 94 // varAhAdeH kaNa / 6 / 2 / 95 / * cAturarthikodezanAmni kaNa syAta / vArAhakam / pAlAzakam // kumudAderikaH / 6 / 2 / 96 /
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRptiH / 389 cAturarthiko dezanAmni ikaH syAt / kumudikam / ikaTikam // 96 // azvatthAderikaNa / 6 / 2 / 97 / cAturarthiko dezanAmni ikaN syAt / Azvatthakam / kaumu dikam // 97 // sAsya paurNamAsI / 6 / 2 / 98 / seti prathamAntAdasyeti SaSThyarthe yathAvihitaM nAmni pratyayaH syAt / prathamAntaM cet paurNamAsI / pauSomAso 'rddhamAso vA // 98 // AgrahAyaNyazvatthAdikaNa / 6 / 2 / 99 / AbhyAM prathamAntAbhyAM SaSThyarthe ikaN syAt / tacetpaurNamAsI nAmni | AgrAhAyaNikomAso'rddhamAso vA / evamAzvatthikaH // 99 // caitrI kArttikI phAlgunIzravaNAdvA / 6 / 2 / 100 / ebhyaH sAsyapaurNamAsIti viSaye nAmni ikaN vA syAt / caitrikaH caitromAso'rddhamAso vA / evaM kArtikikaH / kArttikaH phAlgunikaH / phAlgunaH / zrAvaNikaH / zrAvaNaH // 100 // devatA / 6 / 2 / 101 / devatArthAtprathamAntAt SaSThayarthe yathAvihitaM pratyayaH syAta / jainaH | AgneyaH / AdityaH // 101 // paigAGkSIputrAderIyaH / 6 / 2 / 102 / emyaH sAsya devateti viSaye IyaH syAt / paiGgAkSIputrIyam / tArNavindavIyaM haviH // 102 // zukrAdiyaH / 6 / 2 / 103 / zukAtsAsya devateti viSaye iyaH syAt / zukriyaM haviH // 103 //
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 390 haimazabdAnAvasya shtrudraattau| 6 / 2 / 104 / asmAtsAsya devateti viSaye IyaH iyazca syAt / zatarudrIyam / zatarudriyam // 104 // aponpaadpaannpaatstRcaatH|6|2|105|| AbhyAM sAsya devateti viSaye tau syAtAm / tadyoge cAtastRc / aponaptrIyam / aponaptriyam / apAnnaptrIyam / apAnnaptiyam // 105 // mhendraahaa|6|2|106| asmAtsAsya devateti viSaye tau vA syAtAm / mahendrIyam / mahendriyam / mAhendraM vA haviH // 106 // kasomATTyaNa / 6 / 2 / 107 / AbhyAM sAsya devateti viSaye vyaN syAt / kAryam / saumyaM hviH|| dyAvApRthivIzunAsIrAgnISomamarutvavAstopatigRhamedhAdIyayau / 6 / 2 / 108 / ebhyaH sAsya devateti viSaye Iyayau syAtAm / dyAvApRthivIyam / dyAvApRthivyam / zunAsIrIyam / zunAsIryam / amISomIyam / agnISomyam / marutvatIyam / marutvatyam / vAstoSpatIyam / vA-toSpatyam / gRhamedhIyam / gRhamedhyam // 108 // vAyvatupittruSaso yH|6|2|109| ebhyaH sAsya devateti viSaye yaH syAt / vAyavyam / Rtavyam / pitryam / upasyam // 109 // mahArAjaproSThapadAdikaNa / 6 / 2 / 110 //
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 391 AbhyAM sAsya devateti viSaye ikaN syAt / mAhArAjikaH / prauSThapadikaH // 110 // kAlAdbhavavat / 6 / 2 / 111 / kAlavizeSArthebhyo yathAbhave pratyayA vakSyante / tathA sAsya devateti viSaye'pi syuH / yathA mAsemavaM mAsikam / prAdRSi prAvRSeNyam / tathA mAsaprAvRdevatAkamapi // 111 // AdezchandasaH prgaathe| 6 / 2 / 112 / prathamAntAdAdezchandaso'syeti SaSThayarthe yathAvihitaM pratyayaH syAt prAgAthe vAnye / pAMktaH pragAthaH / Aderiti kim / anuSTubmadhyamasya pragAthasya // 112 // yoddhRprayojanAyuddhe / 6 / 2 / 113 / prathamAntAdyo'rthAtprayojanArthAcca SaSThyarthe yuddhe ythaavihitN| pratyayaH syAt / vaidyAdharaM yuddham / saubhadraM yuddham // 113 // bhAvaghaJo'syAM nnH|6|2|114| bhAveghanantAtprathamAntAdasyAmityarthe NaH syAt / prApAtA tithiH / bhAveti kim / prAkAro'syAm // 114 // shyainmpaataatailmpaataa|6|2|115 zyenatilayo ve ghAnte pAtepare montaH syAt / zyainampAtA / tailaMpAtA tithiH kriyAbhUmiH krIDA vA // 115 // praharaNAkrIDAyAM nnH|6|2|116| praharaNArthAtprathamAntAdasyAmiti krIDAyAM NaH syAt / dANDA krIDA / krIDAyAmiti kim / khaDgaH praharaNamasyAM senAyAm // 116 //
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazamdAnuzAsanasya . tadvettya'dhIte / 6 / 2 / 117 // * taditi dvitIyAntAdettyadhIte vetyarthayoryathAvihitaM pratyayaH syAt / / mauhuurtH| chAndasaH // 117 // . . nyAyAderikaNa / 6 / 2 / 118 / ebhyo vettyadhIte vetyarthe ikaN syAt / naiyAyikaH / naiyaasikH||11|| padakalpalakSaNAntakratvAkhyAnAkhyAya kaat|6|2|119 / padakalpalakSaNAntebhyaH kratvAdezca vettya'dhIte vetyartha ikaNa syAt / paurvapadikaH / maatRklpikH| gaulakSaNikaH / AgniSTomikaH / yAvakrItikaH / vAsavadattikaH // 119 // akalpAtsUtrAt / 6 / 2 / 120 // kalpavarjAtparo yaH sUtrastadantAdettyadhIte vetyartha ikaNa syAt |vaartisuutrikH / akalpAditi kim / sautraH / kAlpasautraH // 10 // adhrmksstrtrisNsrgnggaadvidyaayaaH|6|2|121|| dharmAdivarjAtparo yo vidyAzabdastadantAdvettyadhIte vetyarthe ikaNa syAt / vAyasavidhikaH / adharmAderiti kim / vaidyaH / dhArmavidyaH / kSAtravidyaH / vidyaH / sAMsargavidyaH / AGgavidyaH // 121 // yaajnyikauktthiklaukaayitikm|62|122| ete vetyadhIte vetyarthe ikaNantA nipaatynte| yaajnyikH| autthikH| laukAyitikaH // 122 // __ anubrAhmaNAdin / 6 / 2 / 123 /
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| asmAdettyadhIte vetyarthe in syAt / anubrAhmaNI // 123 // zataSaSTeH patha ikaT / 6 / 2 / 124 / AbhyAM paro yaH panthAstadantAdettyadhIte vetyarthe ikaT syAt / zatapathikI / SaSTipathikaH // 124 // padottarapadebhya ikaH / 6 / 2 / 125 / padazabda uttarapadaM yasya tasmAtpadAt padottarapadAca vettyadhIte vetyarthe ikaH syAt / pUrvapadikaH / padikaH / padottarapadikaH // 125 // pdkrmshikssaamiimaaNsaasaamno'kH|6|2|126| ebhyo vettyadhIte vetyarthe'kaH syAt / padakA |krmkH / zikSakaH / mImAMsakaH / mAmakaH // 126 // sasarvapurvAllup / 6 / 2 / 127 / sapUrvAtsarvapUrvAcca vettyadhIte vetyarthe pratyayasya lup syAt / svaartikH| sarvavedaH // 127 // saGkhyAkAtsUtre / 6 / 2 / 128 / saGkhyAyAH paro yaH kastadantAtsUtrArthAdettyadhIte vetyarthe pratyayasya lup syAt / aSTakAH / pANinIyAH // 128 // proktAt / 6 / 2 / 129 / proktArthapratyayAntAdettyadhIte vetyarthe pratyayasya lup syAt / gotamena proktaM gautamam / tadettya'dhIte vA gautamaH // 129 // . . vedenbAhmaNamatraiva / 6 / 2 / 130 / proktapratyayAntaM vedavAciinnantaM brAhmaNavAci cA'traiva vettyadhIte veti 50
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya viSaye eva pryujyte| kaThena proktaM vedaM vidantya'dhIyate vA ktthaaH| tANDapena proktaM brAhmaNaM vidantyadhIyate vA tANDinaH // 130 // tena cchanne rthe|6|2|131 / teneti tRtIyAntAcchanne'rthe yathAvihitaM pratyayaH syAt / vAstrorathaH // 131 // . pANDukambalAdin / 6 / 2 / 132 / asmATTAntAcchanne rathe in syAt / pANDukambalI rathaH // 132 // dRSTe sAmni nAmni / 6 / 2 / 133 / tenati TAntAdRSTaM sAmetyarthe yathAvihitaM pratyayaH syAt saMjJAyAm / krauJcaM sAma / kAleyam // 133 // gotrAdakavat / 6 / 2 / 134 / gotravAcinaSTAntAdRSTaM sAmetyarthe'Gka iva pratyayaH syAt aupagavarka sAma / / 134 // vaamdevaadyH| 6 / 2 / 135 / asmAdyAntAdRSTe sAmni yaH syAt / vAmadevyaM sAma // 135 // DidvA'Na / 6 / 2 / 136 / dRSTaM sAmetyarthe 'Na DiDA syAt / auzanam / auzana sam // 136 // vA jAte dviH|6|2|137| jAte'rthe yo'N ddhirvihitaH saDidA syAt / shaatbhissH|shaatbhissjH| dviriti kim / haimavataH // 137 // . tatroddhRtepAtrebhyaH / 6 / 2 / 138 /
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 395 tatreti saptamyantAtpAtrArthAduddhRte 'rthe yathAvihitaM pratyayaH syAt / zArAvaH odanaH // 138 // sthaNDilAcchete vratI / 6 / 2 / 139 / sthaNDilAtsaptamyantAcchete vratItyarthe yathAvihitaM pratyayaH syAt / sthANDilo bhikSuH // 139 // saMskRte bhakSye / 6 / 2 / 140 / saptamyantAtsaMskRte bhakSye yathAvihitaM pratyayaH syAt / bhrASTrAH apuupaaH| zUlokhAdyaH / 6 / 2 / 141 / AbhyAM saptamyantAbhyAM saMskRte bhakSye yaH syAt / zUlyam / ukhyaM mAMsam // 149 // kSIrAdeyaNa / 6 / 2 / 142 / kSIrAtsapramyantAtsaMskRte madhye eyaNa syAt / kSaireyI yavAgUH // 142 // / dana ikaNa / 6 / 2 / 143 / danaH saptamyantAtsaMskRte madhye ikaN syAt / dAdhikam // 143 // vodazvitaH / 6 / 2 / 144 / asmAtsaptamyantAtsaMskRte bhakSye'rthe ikaNa vA syAt / audazvitkam / audazvitam / / 144 // kvacit / 6 / 2 / 145 / apatyAdibhyo'nyatrArthe kvacidyathAvihitaM pratyayaH syAt / cAkSuSaM rUpam / Akho rathaH // 145 // } ityAcAryahemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsana laghuvRttau SaSThasyAdhyAyasya dvitIyaH pAdaH samAptaH //
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazamdAnuzAsanaspa ahama shesse|6|3|1| apatyAdimyo'nyasmin pArijatIye'rthe ito'nukramyamAnaM veditavyam // 1 // nadyAdereyaNa / 6 / 3 / 2 / ebhyaH prAgjitIye zeSe 'rthe eyaNa syAt / nAdeyaH / vAnayaH / zeSa ityeva / samUhe nAdikam // 2 // raassttraadiyH|6|3|3| rASTrazabdAccheSaprogjAtIye'rthe iyaH syAt / rASTriyaH // 3 // dUrAdetyaH / 6 / 3 / 4 / dUrAccheSe'rthe etyaH syAt / dUretyaH // 4 // uttarAdAha / 6 / 3 / 5 / / uttarazabdAccheSe'rthe AhajJa syAt / autarAhaH // 5 // pArAvAsadInaH / 6 / 3 / 6 / / pArAvArazabdAcche'rthe InaH syAt / pArAvArINaH // 6 // vyastavyatyastAt / 6 / 3 / 7 / pArAvArAccheSe InaH syAt / paariinnH| avaariinnH| avaarpaariinnH|| dhuprAgapAgudakpratIco yH|6|3|8| divazabdAtyAca apAca udaca pratyac ityetebhyazcAvyayAnavyayebhyaH zeSe'rthe yaH syAt / divyam / praacym| apAcyam / udIcyam / pratI.. vyam // 8 //
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopazalaghuvRttiH / grAmAdInaJca / 6 / 3 / 9 / grAmAccheSe'rthe Ina yazca syAt / grAmINaH / grAmyaH // 9 // katryAdezcaikaJ / 6 / 3 / 10 / katryAdibhyo grAmAcca zeSeeyakaJ syAt / kAtreyakaH / pauSkareyakaH / grAmeyakaH // 10 // kuNDayadibhyo yalukca / 6 / 3 / 11 / kuNDyadibhyaH zeSe'rthe eyakaJ syAt / tadyoge ca yo luka | kauNDeyakaH / kauyakaH // 11 // 397 kulakukSigrIvAcchvA'syalaGkAre / 6 / 3 / 12 / ebhyaH zeSe'rthe yathAsaGkhyameyakaJ syAt / kauleyakaH zvA / kaukSeyako'siH / graiveyako'laGkAraH / / 12 / / dakSiNApazcAtpurasastyaN / 6 / 3 / 13 / ebhyaH zeSe'rthe tyaN syAt / dAkSiNAtyaH / pAzcAtyaH / paurastyaH // 13 // valyurdipardikApizyASTAyanam / 6 / 3 / 14 / ebhyaH zeSe'rthe TAyana syAt / vAlhAyanaH / audaayinH| pArdAyanaH / kApizAyanI drAkSA // 14 // raMkoH prANini vA / 6 / 3 / 15 / raMkuzabdAtprANiniviziSTe zeSe'rthe TAyanaNa syAt / rAGkavAyaNaH / rAGkavo gauH / kambalastu rAGkavaH / / 95 / / kvehAmAtratasastyac / 6 / 3 / 16 /
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398 haimazabdAnuzAsanasya kvaihaamAityetebhya strataspratyayAntebhyazca zeSe 'rthe tyaca syAt / kvatyaH / ihatyaH / amAtyaH / tatratyaH / tastyaH // 16 // nedhuMve / 6 / 3 / 17 / nizabdAdhuve'rthe tyaca syAt / nityaM dhruvam // 17 // niso gate / 6 / 3 / 18 / nissabdAgate'rthe tyac syAt / niSyazcaNDAlaH // 18 // aiSamozaHzvaso vaa|6|3|19| ebhyaH zeSe'rthe tyaca vA syAt / aiSamastyam / aiSamastanam / hystym| hyastanam / zvastyam / vastanam // 19 // kanthAyA ikaNa / 6 / 3 / 20 / kanthAgrAmavizeSaH kanthAzabdAccheSe'rthe ikaNa syAt / kaanthikaa20|| varNAvakala / 6 / 3 / 21 / varNadeze yA kanthA tataH zeSe'rthe'kajJa syAt / kAnthakaH / 21 // rupyottarapadAraNyANNaH / 6 / 3 // 22 // rUpyottarapadAdaraNyAcca zeSe'rthe'NaH syAt / vArkarUpyaH / AraNyAH sumnsH|| 22 // dikpaadnaamnH| 6 / 3 / 23 / dikpUrvapadAdanAno'saMjJAviSayAta zeSe'rthe'NaH syAt / paurvazAla / anAnaH iti kim / pUrvakArNamRttikI // 23 // mdraadn|6|3|24| .... mandrAntAddikapUrvapadAccheSe'rthe'jJa syAt / paurvamadrI // 24 //
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 399 svossjnylghuvRttiaa| udagagrAmAdyakRllomnaH / 6 / 3 / 25 / udaggrAmavAcino yakRllomanazabdAcchaSe'rthe 'jJa syAt / yaakRllomH| udaggrAmAditi kim / anyasmAdaNa yAkRllomanaH // 25 // goSThItaikInaketIgomatIzUrasenavAhIkaroma kapaTaccarAt / 6 / 3 / 26 / ebhyaH zeSe'rthe'Ja syAt / gausstthH| taikH| neketH|gomtHshaursenH / vAhIkaH / romakaH / pATaccaraH // 26 // shklaaderynyH|6|3|27| asmAdyAntAccheSe'rthe 'Ja syAt / zAkalAH / kANvAH // 27 // vRddhenyH|6|3|28| vRddhAntAccheSe'rthe'jJa syaat| daakssaaH| vRddheti kim / sautaGgamIyaH // na dvisvarAtprAgabharatAt / 6 / 3 / 29 / prAggotrArthAdbharatagotrArthAca . dvisvarAdRddhajantAdaJ na syAt / caikIyAH / kaashiiyaaH| dvisvarAditi kim / paanaagaaraaH||29|| , bhvtoriknniiysau| 6 / 3 / 30 / bhavacchabdAccheSa'rthe ikAIyasau syAtAm / bhAvatkam / bhvdiiym||30|| parajanarAjJo'kIyaH / 6 / 3 / 31 / ebhyaH zeSe'rthe'kIyaH syAt / parakIyaH / janakIyaH / raajkiiyH|| doriiyH|6|3|32 / dusaMjJakAccheSe'rthe IyaH syAt / devadattIyaH / tadIyaH // 32 //
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya uSNAdibhyaH kAlAta / 6 / 3 / 33 / uSNAdipUrvapadAtkAlAntAccheSe'rthe IyaH syAt / uSNakAlIyam // vyAdibhyo NikekaNau / 6 / 3 / 34 / ' ebhyo yaH kAlastadantAccheSe'rthe Nika ikaNa casyAt / vaikaalikaa| vaikAlikI / AnukAlikA / AnukAlikI // 34 // kaashyaadeH| 6 / 3 / 35 / ebhyo dubhyaH zeSe'rthe NikekaNau syAtAm / kAzikA / kAzikI / vaidikA / vaidikI // 35 // vAhIkeSu grAmAt / 6 / 3 / 36 / eSu prAmAhoH zeSe'rthe NikekaNo syAtAm / kArantapikA / kArantapikI // 36 // vozInareSu / 6 / 3 / 37 / eSu prAmArthAdoH zeSe'rthe NikekaNau vA syAtAm / aahvjaalikaa| AhajAlikI / AhvajAlIyaH // 37 / / vRjimdraaddeshaatkH|6|3 / 38 / vRjimadrazabdAbhyAM dezavAcibhyAM zeSe'rthe kaH syAt / vRjikA maMdrakA uvarNAdikaNa / 6 / 3 / 39 / uvarNAntAddezArthAccheSe'rthe ikaNa syAt / zAbarajambukaH // 39 // doreva prAcaH / 6 / 3 / 40 / prAgdezArthAduvarNAntAhorevekaNa syAt / ASADhajambukaH // 40 // ito'kA / 6 / 3 / 41 /
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ * svopajJalaghutiH idantAtmAgdezArthAhoH zeSe'kana syAt / kAphandakA // 41 / / ropAntyAt / 6 / 3 / 42 / ropAntyAtprAco doH zeSe'kA syAt / pATaliputrakaH // 42 // prsthpurvhaantyopaantydhnvaarthaat|6|3|43| - prasthapuravahAntebhyaH yopAntyAdanvarthAca dezavRttedoMH zeSe'kA syAt / mAlAprasthakaH / nAndIpurakaH / pailuvahakaH / sAGkAzyakaH / pAredhanvakaH / .. rASTrabhyaH / 6 / 3 / 44 / rASTra'rthebhyo dubhyaH zeSe'kaJa syAt / AbhisArakaH // 44 // bahuviSayebhyaH / 6 / 3 / 45 / rASTrebhyo bahuviSayebhyaH zeSe'kaJa syAt / AGgakaH // 45 // dhumaadeH|6|3|46|.. asmAddezavRtteH zeSe'kaJ syAt / dhaumakaH / SADaNDakaH // 16 // sauvIreSu kalAt / 6 / 3 / 47 / sauvIradezAtkUlAccheSe'kaJ syAt / kaulakaH // 47 // smudraannRnaavoH| 6 / 3 / 48 / / samudrAddezArthAccheSe'kA syAt / nari nAvi cArthe / sAmudrako naa| sAmudriko nauH / sAmudramanyat // 48 // nagarAtkutsAdAkSye / 6 / 3 / 49 / nagarAdezArthAcchape'kA syAt / kutsAyAM dAkSye ca gamye / caurA hi nAgarakAH / dakSA hi nAgarakAH // 49 // kacchAgnivakravartottarapadAt / 6 / 3 / 50 /
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya kacchAdyuttarapadAddezArthAcche'kaJa syAt / mArakacchakaH / kANDAgnakaH / ainduvakrakaH / bAhuvartakaH // 50 // araNyAtpathi nyAyAdhyAyabhanaravi haare|6|3|51| araNyAddezArthAtpathyAdau zeSe'kaJ syAt / AraNyakaH panthAH nyAyo'dhyAyaH imo naro vihAro vA // 51 // gomaye vaa|6|3| 52 / araNyAddezAccheSe gomaye'rthe'kA vA syAt / AraNyakA gomayAH AraNyA vA // 52 // kuruyugndhraadvaa|6|3|53 / AbhyAM dezArthAmyAM zeSe'kajha vA syAt / kauravakaH / kauravaH / yaugandharakaH / yaugandharaH // 53 // saalvaadgoyvaagvpttau|6|3|54| sAllAddezArthAdgaviyavAgvAM pattivarje ca manuSye zeSe'rthe'kA syaat| sAkhako gauH / sAlvikA yavAgUH / sAlvako nA // 54 // . kacchAdena'nRsthe / 6 / 3 / 55 / dezAnirinRsthe ca zeSa'rthe'kA syaat| kAcchako naa|kaacchkmsy smitam // 55 // kopAntyAccA'N / 6 / 3 / 56 / kopAntyAtkacchAdezca dezArthAccheSeNa syAt / aarssikH| kaanch|| saindhavaH // 56 //
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJavRttiH / garvottarapadAdIyaH / 6 / 3 / 57 / asmAddezArthAccheSe IyaH syAt / zvAvidgatayaH // 57 // kaTapUrvAtprAcaH / 6 / 3 / 58 / kaTapUrvapadAtprAgdezArthAccheSe IyaH syAt / kaTagrAmIyaH // 58 // 1 kakhopAntyakanthApaladanagaragrAmahadottara 403 padAddo: / 6 / 3 / 59 / kupAntyAta khupAntyAtkanthAdyattarapadAcca dezArthAddoH zeSe'rthe IyaH syAt / ArohaNakIyaH / kauTazikhIyaH / dAkSikanthIyaH / dAkSipaladIyaH / dAkSinagarIyaH / mAhakigrAmIyaH / dAkSihadIyaH // 59 // parvatAt / 6 / 3 / 60 / asmAddezArthAccheSe IyaH syAt / parvatIyo rAjA // 60 // anare vA / 6 / 3 / 61 / parvatAddezArthAnRvarje Iyo vA syAt / parvatIyAni / pArvatAni phalAni // 61 // parNakRkaNAdbhAradvAjAt / 6 / 3 / 62 / AbhyAM bhAradvAjadezArthAbhyAM zeSe IyaH syAt / prnniiyH|| kRknniiyH|| gahAdibhyaH / 6 / 3 / 63 / ebhyo yathAsambhavaM dezArthebhyaH zeSe IyaH syAt / gahIyaH / antasthIyaH // 63 // pRthivImadhyAnmadhyamazcAsya / 6 / 3 / 64 / asmAddezArthAccheSe IyaH syAt / prakRtezca madhyamAdezaH / madhyamIyaH //
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemandAnuzAsanasya nivAsAccaraNe'Na / 6 / 3 / 65 / pRthivImadhyAnivAsadezArthAcaraNe nivastari zeSa'rthe'N syAt / madhyamAzcAsya / mAdhyamAzcaraNAH // 65 // veNukAdibhya IyaNa / 6 / 3 / 66 / ebhyo yathAyogaM dezArthebhyaH zeSerthe IyaNa syaat| vainnukiiyH| caitrakIyaH // 66 // vA yuSmadasmado'jInI yuSmAkAsmAkaM - cAsyaikatve tu tvkmmkm|6|3|67 AmyAM zeSe'rthe'JAnatrau vA syAtAm / tadyoge ca yathAsaGkhyaM yuSmAkAsmAko ekArthayostu tvkmmko| yauSmAkI / yauSmAkINaH / AsmAkI / AsmAkInaH / yuSmadIyaH / asmadIyaH / tAvakaH / tAvakInaH / momakaH / mAmakInaH / tvadIyaH / madIyaH // 67 // dvIpAdanusamudraM nnyH| 6 / 3 / 68 / - samudrasamIpe yo dvIpastadarthAcchepe'rthe NyaH syAt / daiyo naa| tadAso vA // 68 // , arddhAdyaH / 6 / 3 / 69 / aIzabdAccheSe'rthe yaH syAt / arddhayam // 69 // sapUrvAdikaNa / 6 / 3 / 70 / sapUrvapadAdAccheSe'rthe ikaNa syAt / pauSkarArdhikaH // 70 // dikprvaattau|6|3| 71 / dikpUrvapadAda.ccheSe'rthe yekaNau syAtAm / pUrvArdhama / paurvAddhikam // 71 // ....... .
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopAla kRttiH| grAmarASTrA'zAdaNikaNau / 6 / 3 / 72 / prAmarASTrayo gArthAda dikpUrvAccheSe'NikaNau syAtAm / prAmasya rASTrasya vA / paurvArddhaH / paurvArdhikaH // 72 // . parA'varA'dhamottamAderyaH / 6 / 3 / 73 / parAdipUrvAdAcchaSe'rthe yaH syAt / parArdham / avarAyam / adhamAyam / uttamAryam // 73 // amontaa'vo'dhsH|6|3|74 / 'antAdeH zeSe'rthe'maH syAt / antamaH / avamaH / adhamaH // 74 // pshcaadaadyntaagraadimH|6|3|75|| emyaH zeSa'rthe ima: syAt / pshcimH| aadimH| antimaH |agrimH / / __ madhyAnmaH / 6 / 3 / 76 / madhyazabdAccheSe'rthe maH syAt / madhye jAto madhyamaH // 76 // madhyautkarSA'pakarSayoraH / 6 / 3 / 77 / anayormadhyArthayormadhyAccheSe'rthe a syAt / nAtyutkRSTo nAtyapakRSTo madhyapariNAmo madhyo vidvAn // 77 // adhyAtmAdibhya ikaNa / 6 / 3 / 78 / - ebhyaH zeSe'rthe ikaNa syAt / AdhyAtmikam / aadhidaivikm||7|| samAnapUrvalokottarapadAt / 6 / 3 / 79 / samAnazabdapUrvapadebhyo lokazabdottarapadebhyazca zeSe'rthe ikaN syAt / sAmAnagrAmikaH / aihalaukikaH // 79 // varSAkAlebhyaH / 6 / 3 / 80 /
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ hema zabdAnuzAsanasya varSAyAH kAlavizeSArthAcca zeSe'rthe ikaNa syAt / vaarssikH| maasikH|| zarada: zrAddhe karmmaNi / 6 / 3 / 81 / asmAtpitRkArye zeSe'rthe ikaN syAt / zAradikaM zrAddham // 81 // navA rogAta / 6 / 3 / 82 / zarado roge Atape ca zeSe'rthe ikaN vA syAt / shaardikH| zArado rogaH Atapo vA / / 82 // nizApradoSAt / 6 / 3 / 83 / AbhyAM zeSe'rthe ikaNvA syAt / naizikaH / naishH| prAdoSikaH prAdoSaH // zvasastAdiH / 6 / 3 / 84 / 406 zvasa' kAlArthAt zeSe'rthe tAdirika vA syAt / zauvastikaH / itrastyaH // 84 // ciraparutparAre naH | 6 / 3 / 85 / 1 ebhyaH zeSe'rthe no vA syAt / ciratnam / parutnam / parAritram / ciraMtanam / paruttanam / parAritanam // 85 // jit puro naH / 6 / 3 / 86 / purAzabdAtkAlArthAccheSe'rthe no vA syAt / purANam / purAtanam // pUrvAhnA'parAhnAttanaT / 6 / 3 / 87 / AmyAM zeSe'rthe tanaDU vA syAt / pUrvAhNetanaH / aparAhNetanaH / paurvAhnikaH / AparAhnikaH // 87 // sAyaJciraMprAhNeprage'vyayAt | 6|3|88 | ebhyo'vyayAca kAlArthAccheSe'rthe tanainitya syAt / bhAyaMtanam / cirantanam / prAhNetanam / pragetanam divAtanam // 88 //
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalavRttiH / bhartrasandhyAderaNa / 6 / 3 / 89 / bhaM nakSatram / tadarthAdRtvarthAtsandhyAdezca kAlArthAccheSe'rthe'N syAt / pauSaH / praiSmaH / sAndhyaH / AmAvAsyaH // 89 // saMvatsarAtphalaparvaNoH / 6 / 3 / 90 / asmAtphale parvaNi ca zeSe'rthe'Na syAt / sAMvatsaraM phalaM parva vA // / hemantAdvA talukca / 6 / 3 / 91 asmAccheSe'rthe'Na vA syAta / tadyoge ca to vA luka / haimanam / haimantam / haimantikam // 91 // 407 prAvRSa eNyaH / 6 / 3 / 92 / asmAccheSe'rthe eNyaH syAt / prAvRSeNyaH // 92 // sthAmAjinAntAllup / 6 / 3 / 93 / sthAmAntAda'jinA ntAcca parasya zaiSikasya lupa syAt / azvatthA. mA / siMhAijinaH // 93 // tatra kRtalabdhakrItasambhUte / 6 / 3 / 94 / tatreti saptamyAntAdeSvartheSu yathAyogamaNAdaya eyaNAdayazca syuH / sraughnaH / ausaH / bAhyaH / nAdeyaH rASTriyaH // 94 // kuzale / 6 / 3 / 95 / saptamyantAt kuzale'rthe yathAvihitamaNeyaNAdayaH syuH / maathurH| nAdeyaH / patho'kaH / 6 / 3 / 96 / saptamyantAtpathaH kuzale kaH syAt / pathakaH // 96 ko'zmAdeH / 6 / 3 / 97 /
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 408 hema zabdAnuzAsanasya asmAtsaptamyantAt kuzale kaH syAt / ashmkH| ashnikH||97|| jAte / 6 / 3 / 98 / saptamyantAjjAte'rthe yathAvihitamaNeyaNAdayaH syuH / mAthuraH autsaH / bAhyaH / nAdeyaH / rASTriyaH // 98 // prAvRSa ikaH / 6 / 3 / 99 / asmAtsaptamyantAjjAte ikaH syAt / prAvRSikaH // 99 // nAmni zarado'kaJa / 6 / 3 / 100 / zaradaH saptamyantajAte'kaJ syAt nAmni / zAradakA darbhAH / nAmnIti kim / zArada sasyam // 100 // sindhva'pakarAtkA'Nau / 6 / 3 / 101 / AbhyAM saptamyantAbhyAJjAte ko'Nca syAt nAmni / sindhukaH / saindhavaH / apakarakaH / ApakaraH // 101 // pUrvAhnA'parAhnArdrAmUlapradoSAvaskarA dakaH / 6 / 3 / 102 / ebhyaH saptamyantebhyo jAte'ko nAmni syAt / pUrvAhnakaH / aparAhNakaH / ArdrakaH / mUlakaH / pradoSakaH / avaskarakaH // 102 // pathaH pantha ca / 6 / 3 / 103 / pathaH saptamyantAjjAte'ko nAmni syAt / tadyoge panthaH / panthakaH // 103 // azca vAmAvAsyAyAH / 6 / 3 / 104 / asmAtsaptamyantAjjAte aH akazca nAmni vA syAt / amAvAsyaH / amAvAsyakaH / AmAvAsyaH / / 104 / /
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| . 409 zraviSThASADhAdIyaNa ca / 6 / 3 / 105 / AbhyAM saptamyantAbhyAM jAte IyaNa zca nAmni syAt / shraavisstthiiyH| aviSThaH / ASADhIyaH / ASADhaH // 105 // - phlgunyaassttH|6|3|106| asmAtsaptamyantAjAte To nAmni syAt / phalgunaH // 106 // bahulA'nurAdhApuSyArthapunarvasuhastavizAkhA svaatelRp|6|3|107|| ebhyaH saptamyantebhyaH parasya mA'No jAte'rthe lub syAt / nAmni / bahulaH / anurAdhaH / puSyaH / punarvasuH / hastaH / vizAkhaH / svAtiH zizuH // 107 / citrArevatIrohiNyAH striyaam|6|3|108| ebhvaH saptamyantebhyo bhA'No jAte striyAM nAmni lun syAt / citrA strii| revatI / rohiNI // 108 // bhulmnyebhyH|6|3|109| zraviSThAdibhyo'nyebhyo bhA'rthebhyaH saptamyantebhyo bhA'No jAte'rthe luba bahulaM nAni syAt / abhijit / aabhijitH| azvayuk / aashvyujH| kacinityam / azvinaH / kvacinna syAt / mAghaH // 109 // sthAnAntagozAlakharazAlAt / 6 / 3 / 110 // ebhyaH saptamyantebhyaH parasya jAte pratyayasya nAni lub syAt / gosthAnaH / gozAlaH / kharazAlaH zizuH // 110 // vtsshaalaadvaa|6|3|111 /
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanapa asmAtsaptamyantAjjAte pratyayasya nAmni lub vA syAt / vtsshaalH| vAtsazAlaH // 111 // sodaryasamAnodaryau / 6 / 3 / 112 etau jAte'rthe yAntau nipAtyete / sodaryaH / samAnodaryo bhrAtA 112 // kAlAye RNe / 6 / 3 / saptamyantAtkAlArthAddeye RNe'rthe yathAvihitaM pratyayaH syAt / mAsikamRNam // 113 // 113 / 410 J kalApyazvatthayavabusomAvyAsaiSamaso 'kaH / 6 / 3 / 114 / emyaH saptamyantebhyo deye RNekaH syAt / kalApakam / azvatthakam / yavabusakam / umAvyAsakam / aiSamakamRNam // 114 // grISmAvarasamAdaka / 6 / 3 / 115 / AbhyAM kAlArthAbhyAM saptamyantAmyAM deye RNe'kaJ syAt / praiSmakam / AvarasamakamRNam // 115 // saMvatsarAgrahAyaNyA ikaN ca / 6 / 3 / 116 / AbhyAM saptamyantAbhyAM deye RNe ikaNa akaJ ca syAt / sAMvatsarikam / sAMvatsarakaM phalaM parva vA / AmahAyaNikam / AgrahA yaNakam // 996 // sAdhupuSpatpacyamAne / 6 / 3 / 117 / saptamyantAtkAlavizeSArthAdeSu yathAvihitaM pratyayAH syuH / hamana haimantamanulepanam / vAsantyaH kundalatAH / zAradAH zAlayaH // 117 //
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghvRttiH| upte / 6 / 3 / 118 / / sacamyantAtkAlArthAdupse'rthe yathAvihitaM pratyayAH syuH| zAradA yvaaH| hemanAH // 118 // AzvayujyA akny| 6 / 3 / 119 / . AsmAtsaptamyamtAdupte'rthe'kaJa syAt / AzvayujakA mASAH // 119 // griissmvsntaadvaa|6|3|120 / AbhyAM saptamyantAbhyAmupte'rthe'kaJ vA syAt / zreSmakam / zreSma sasyam / vAsantakam / vAsantam // 120 // vyAharati mRge|6|3|121 / saptamyantAtkAlArthAdayAharati mRge'rthe yathAvihitaM pratyayaH syAt / naiziko naizo vA zRgAlaH / prAdoSikaH pAdoSo vA / mRgaiti kim / vasante vyAharati kokilaH // 121 // jayini ca / 6 / 3 / 122 / saptamyantAtkAlArthAjayinyarthe yathAvihitaM pratyayaH syAt / nizAbhavamabhyayanaM nishaa| tatrajayI naizikaH / naizaH / prAdoSikaH / prAdoSaH / vArSikaH // 122 // bhave / 6 / 3 / 123 / saptamyantAdbhave'rthe yathAvihitamaNeyaNAdayaH syuH| sraunaH / autsH| nAdeyaH / grAmyaH // 123 // digAdidehAMzAdhaH / 6 / 3 / 124 / digAdedehAvayavArthAca saptamyantAdbhave yaH syaat|dishyH| apsvyH| mUrdanyaH // 124 //
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ haima zabdAnuzAsanasya nAmnyudakAt / 6 / 3 / 125 / udakAtsaptamyantAdbhave'rthe yo nAmni syAt / udakyA rajakhalA // madhyAdinaNaNeyAmo'ntazca / 6 / 3 / 126 / 412 madhyAtsaptamyantAdbhave ete syuH tadyoge ca montaH / mAdhyandinAH / mAdhyamaH / madhyamIyaH // 126 // jihvAmUlAGgulezceyaH / 6 / 3 / 127 / AbhyAM saptamyantAbhyAM madhyAcca bhave IyaH syAt / jihvAmUlIyaH / aGgulIyaH / madhyIyaH // 127 // vargAntAta / 6 / 3 / 128 / AsmAtsaptamyantAdbhave IyaH syAt / kavargIyo varNaH // 128 // Inayau cA'zabde / 6 / 3 / 129 / vargAntAtsaptamyantAdbhave etAvIyazca syuH / natuzabde / bharatavagaNaH / bharatavarNyaH / bharatavargIyaH / zabdeTha kavargIyaH // 129 // dRtikukSikalazivastyahereyaNa / 6 / 3 / 130 / ebhyaH saptamyantebhyo bhave eyaNa syAt / dArtteyaM jalam / kaukSeyo vyAdhiH / kAlazeyaM tam / bAsteyaM purISam / AheyaM viSam // 130 // Asteyam / 6 / 3 / 131 / asterdhana vidyamAnArthAttatrabhave eyaN syAt / asRjo vA astyAdezazca / Asteyam // 131 // grIvAto'Na ca / 6 / 3 / 132 /
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ 412 svopattiH / ato bhave'NeyaNau syAtAm / avam / aveyam // 132 // caturmAsAnnAmni / 6 / 3 / 133 / asmAttatrabhave'N syAt / nAmni / cAturmAsI ASADhyAdi paurNamAsI // 133 // yajJe nyyH| 6 / 3 / 134 / caturmAsAttatrabhave yajJe jyaH syAta / cAturmAsya yajJAH // 134 // gambhIrapaJcajanabAhadevAt / 6 / 3 / 135 / ebhyastatrabhave vyaH syAt / gAmbhIryaH / pAJcajanyaH / bAhyaH / daivyaH // 135 // parimukhAderavyayIbhAvAt / 6 / 3 / 136 / asmAttatrabhave dhyaH syAt / pArimukhyaH / pArihanavyaH // 136 // antaH pUrvAdikaNa / 6 / 3 / 137 / antaH pUrvapadAdavyayIbhAvAttatrabhave ikaNa syAt / aantrgaarikH|| parya'norgAmAt / 6 / 3 / 138 / AbhyAM paro yo grAmastadantAdavyayIbhAvAttatrabhave ikaNa syAt / pArigrAmikaH / AnugrAmikaH // 138 // upaajjaanuniivikrnnaatpraayenn|6|3|139| upAyejAnvAdayastadantAdavyayIbhAvAdikam syAt / prAyeNa tatrabhave / aupajAnukA sevakaH / aupanIvikaM grIvAdAma / aupakarNikaH sUcakaH // 139 // rUDhAvantaHpurAdikaH / 6 / / 140 /
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya __ asmAttatrabhave ikaH syAt / rUDhau gmyaayaam| antHpurikaa| rUDhAviti kim / AntaHpuraH // 140 // karNalalATAtkal / 6 / 3 / 141 / __ AmyAM tatrabhave kal syAt / tadantasya rUDhau / karNikA karNAbhabharaNam / lalATikA lalATamaNDanam // 141 // tasya vyAkhyAne ca granthAt / 6 / 3 / 142 / tasyeti SaSThyantAdayAkhyAne'rthe saptamyantAcca bhave granthArthAdyathAvihitaM pratyayaH syAt / kaarttm| prAtipadikIyaM vyAkhyAnaM bhavaM vA // 142 // prAyobahusvarAdikaNa / 6 / 3 / 143 / / bahusvarAdranthArthAttasya vyAkhyAne tatrabhave ca prAya ikaN syAt / pAtvaNatvikam / prAyo grahaNAtsAhitam // 143 // RgRdvisvryaagebhyH| 6 / 3 / 144 / ... RcantAt RdantAdisvarAdyAgArthebhyazca granthavRttibhyastasya vyAkhyAne tatrabhave cekaNa syAt / Arcikam / cAturyotakam / AGgikam / rAjasUyikam // 14 // Rsserdhyaaye|6|3|145| RSyarthAdvanthavRttestasya vyAkhyAne tatrabhave cA'dhyAye ikaNa syAt / vAziSThiko 'dhyAyaH / adhyAyaiti / kim / vAziSThI Rk // 145 // puroddaashpauroddaashaadikekttau|6|3|146| AbhyAM granthArthAbhyAM tasya vyAkhyAne tatrabhave ik ikaT ca syAt / puroDAzikA / puroddaashikii| pauroDAzikA / pauroDAzikI // 146 //
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopAlapati chandaso yaH / 6 / 3 / 147 / / asmAdgranthArthAttasya vyAkhyAne tatrabhave ca yaH syAt / chndsyH|| zikSAdezcAN / 6 / 3 / 148 / pamyo granthArthebhyazchandasazca tasya vyAkhyAne tatrabhave cA'N syAt / zaikSaH / ArgayanaH / chAndasaH // 148 // tata Agate / 6 / 3 / 149 / tataiti paJcamyantAdAgate'rthe yathAvihitamaNeyaNAdayaH syuH / saunH| ganyAnAdeyaH / grAmyaH // 149 // vidyAyonisambandhAdakA / 6 / 3 / 150 // vidyAyonikRtazca sambandho yeSAM tadarthAtpaJcamyantAdAgate'rthe'kaJ syAt / AcAryakam / paitAmahakam // 150 // pituryo vA / 6 / 3 / 151 / pituryoMnisambandhA'rthAtpaJcamyantAdAgate yo vA syAt / pitryam / paitRkam // 151 // Rta ikaNa / 6 / 3 / 152 / RdantAdidyAyonisambandhArthAttata Agate ikaNa syAt / hotakam / mAtRkam // 152 // AyasthAnAt / 6 / 3 / 153 / / svAmigrAhyo bhAgo yatrotpadyate tadarthAttataAgate. ikaNa syAt / / Atarikam // 153 // ....zuNDikAderaNa / 6 / 3 / 154 /
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya ebhyastataAgate'Na syAt / zauNDipham / audapAnam // 154 // gotrAdaGkavat / 6 / 3 / 155 / gotrArthAcataAgate'Gke iva pratyayaH syAt / vaidam / aupgvkm|| nRhetubhyo rUpyamayaTau vaa|6|3|156| pumarthAddhetvarthAcca tataAgate etau vA syAtAm / caitrarUpyam / caitramayam / caitrIyam / samarUpyam / samamayam / samIyam // 156 // prabhavati / 6 / 3 / 157 / paJcamyantAtmAgupalambe yathAvihitaM pratyayAH syuH| haimavatI gnggaa|| vaidduuryH|6|3| 158 / viDUrAttataH prabhavati vyaH syAt / vaiDUryo mANiH // 158||t / tyadAdermayaT / 6 / 3 / 159 / ebhyastataH prabhavati mayada syAt / tanmayam / bhavanmayI / / tasyedam / 6 / 3 / 160 / yAne tasyeti SaSThayantAdidamityarthe yathAvihitaM pratyayAH syuH / mAthe daityam / kAleyam / nAdeyam / paariinnH| mAnavIyaH // 160 // hlsiiraadiknn| 6 / 3 / 161 / AbhyAM tasyedamarthe ikaNa syAt / hAlikam / sairikam // 161 // samidhaAdhAne TenyaNa / 6 / 3 / 162 / samidhastasyedamAdhAnamityarthe TenyaNa syAt / sAmidhenyo mantraH // vivAhe dvandvAdakal / 6 / 3 / 163 / dvandvAttasyedamarthe vivAhe'kal syAt / atribharadvAjikA // 163 //
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ stropjnyaalvRttiH| adevAsurAdibhyo vaire|6|3|164| devAsurAdiva dvandvAttasyedamarthe vaire akal syAt / bAbhravazAlakAyanikA / adevAdIti kim / daivAsuram / rAkSomuram // 164 // naTAnnRtte jyH|6|3|165| naTAttasyedamarthe nRtte jyaH syAt / nATyam // 165 // chandogauktthikayAjJikabaDcAcca dharmAmnA - yasaMghe / 6 / 3 / 166 / ebhyo naTAcca tasyedamarthe dharmAdau JyaH syAt / chAndogyam dharmAdi / auktthikyam / yAjJikyam / bADhacyam / nATyam // 166 // AtharvaNikAdaNikalukca / 6 / 3 / 167 / asmAttasyadamarthe dharmAdau aN syAdikalukca / aathrvnnH||167|| caraNAdakaJ / 6 / 3 / 168 / . caraNaH kaThAdiH / tadarthAttasyedamarthe dharmAdAvakaJ syAt / kAThako dharmAdiH / cArakakaH // 168 // gotrAdadaNDamANavaziSye / 6 / 3 / 169 / gotrArthAttasyedamarthe daNDamANavaziSyavarje 'kaJa syAt / aupgvkm| adaNDetyAditi kim / kANvA daNDamANavAH ziSyA vA // 169 // raivatikAderIyaH / 6 / 3 / 170 / ebhyo gotrA'rthebhyastasyedamarthe IyaH syAt / khatikIyAH shissyaaH| gauragrIvIyaM zakaTam // 170 // kaupiJjalahAstipadAdaN / 6 / 3 / 171 /
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 haimazabdAnuzAsanasya ____ AbhyAM gotrArthAbhyAM tasyedamityarthe'N syaat| kaupiJjalA shissyaaH| hAstipadAH // 171 // sngghghossaangklkssnne'nyyjinH|63|172| etadantAgotrArthAttasyedamarthe saGghAdAvaNa syAt / vaidaH saGghAdiH / vaidaM lakSaNam / evaM gArgaH / gArgam / dAkSaH / dAkSam // 172 // shaaklaadknyc|6|3|173 / AsmAttasyedamarthe saGghAdAva'kaJ aN ca syAt / zAkalakaH / zAkalA saGghAdiH / zAkalakam / zAkalaM lakSaNam // 173 // gRhe'gnIdhoraNa ghshc|6|3|174| agnIdhastasyedamarthe gRharaNa syAt / dhazca / AgnIdhram // 17 // rathAtsAdezca vod'ngge|6|3|175| rathAtkevalAtsapUrvAcca tasyedamarthe rathasya voDharyaGga eva ca pratyayaH syAt / rathyo'zvaH / rathyaM cakram / dviratho'zvaH / AzvarathaM cakram / / yH|6|3|176 / rathAtkevalAtsAdezca tasyedamarthe yaH syAt / rathyaH / dvirthyH||176|| patrapUrvAda'jJa / 6 / 3 / 177 / vAhanapUrvAdrathAttasyedamarthe 'J syAt / AzvarathaM cakram // 177 // vAhanAt / 6 / 3 / 178 / vAhanArthAttasyedamarthe'J syAt / auSTro rathaH / hAstaH // 178 // vAhyapathyupakaraNe / 6 / 3 / 179 /
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuktiH / vAhanAduktaH pratyayo vAhyAdAveva syAt / Akho rathaH panthA vA / AzcaM palyayanam / AzzI ksaa| anyatra tu vAkyameva / azvAnAM ghAsaH // 179 // vahesturizcAdiH / 6 / 3 / 180 / vaheryastuzabdastadantAttasyedamarthe'J syAt turAdirizca / sAMvahitram // tena prokte|6|3|181| teneti TAntAyokte yathAvihitaM pratyayAH syuH| bhAdrabAhavaM zAstram / pANIniyam / vArhaspatyam // 181 // .. maudaadibhyH|6|3|182| ebhyastena prokte yathAvihitamaNa syaat| maudena proktaM vedaM vidantya 'dhIyate vA maudAH / paiSlAdAH // 182 // kaThAdibhyo vede lupa / 6 / 3 / 183 / ebhyaH prokta vede pratyayasya lup syAt / ktthaaH| crkaaH||183|| tittirivaratantukhaNDikokhAdI yaNa / 6 / 3 / 184 / ebhyastena prokte vede IyaNa syAt / taittirIyAH / vaartntaayaaH| khANDikIyAH / aukhIyAH // 184 // chagalino Neyin / 6 / 3 / 185 / tena prokte vede Neyina syAt / chAgaleyinaH // 185 // zaunakAdibhyo Nin / 6 / 3 / 186 / tenaprokte vede Nin syAt / zaunakinaH / zAGgaraviNaH // 186 //
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 420 haimazabdAnuzAsanasya purANe klpe|6|3|187| TAntAtsokte purANe kalpe Nin syAt / paiGgIkalpaH // 187 // kAzyapakauzikAvedavacca / 6 / 3 / 188 / AbhyAM tena prokta purANe kalpe Nin syAt / vedavaccakAryamasmin / kAzyapinaH / kauzikinaH / kAzyapako dhrmH||188|| shilaalipaaraashryaannttbhinusuutre|6|3|189| AbhyAM tena prokte yathAsaGkhyaM naTasUtre bhikSusUtre ca Nin syAt / vedavaccakAryamasmin / zailAlino naTAH / pArAzariNo bhikssvH||189|| kRzAzvakarmandAdin / 6 / 3 / 190 / AbhyAM tena prokte yathAsaGkhyaM naTasUtre bhikSusatre cana syAt / vedavacca kAryamasmin / kRzAzvino naTAH / karmandino bhikSavaH // 190 // upajJAte / 6 / 3 / 191 / prAgupadezAdvinAjJAte TAntAdyathAvihitaM pratyayaH syAt / pANinIyaM zAstram // 191 // kRte / 6 / 3 / 192 / . TAntAt kRte'rthe yathAvihitaM pratyayAH syuH| zaivo grnthH| siddhasenIyaH stavaH // 192 // nAmni makSikAdibhyaH / / 3 / 193 / ebhyaSTAntebhyo yathAvihitaM kRte pratyayaH syAt / mAkSikaM madhu / sAragham / / 193 // kulAlAderakA / 6 / 3 / 194 /
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ 421 svopjnylghuvRttiH| ebhyastena kRte'kaJ syAt / nAni / kaulAlakaM ghaTAdimANDam / vAruTakam sUrpapiTakAdi // 194 // sarvacarmaNa Inenau / 6 / 3 / 195 / tena kRte nAmni syAtAma / sarvacakSaNaH / sArvacakSaNaH // 195 // ursoyaa'nnau|6|3|196| tena kRte syAtAm / nAmni / urasyaH / aurasaH // 196 // ... chandasyaH / 6 / 3 / 197 / chandasastena kRte yo nAmni nipAtyaH // 197 // amo'dhikRtyagranthe / 6 / 3 / 198 / dvitIyAntAdadhikRtya kRte granthe yathAvihitaM pratyayaH syAt / bhAdraH / - jyotiSam / 6 / 3 / 199 / jyotiSo'mo'dhikRtya kRte granthe'N / vRddhyabhAvazca nipAtyaH // 199 / / zizukrandAdibhya IyaH / 6 / 3 / 200 / ebhyo 'mo'dhikRtya kRte granthe IyaH syaat| shishukrndiiyH| yamasabhIyo pranthaH // 20 // dvndvaatpraayH|6|3|201 / dvandvAdamo'dhikRtya kRte granthe prAya IyaH syAt / vAkyapadIyam / prAyaiti kim / daivAsuram // 201 // abhinisskaamtidvaare|6|3| 202 / amantAdvArenirgacchatyarthe yathoktaM pratyayaH syAt / maathurm| naadeym| rASTriyaM dvAram // 202 //
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ 422 haimazabdAnuzAsanasya gacchatipathidUte / 6 / 3 / 203 / amantAtpathidute ca gacchatyarthe yathoktaM pratyayaH syAt / srotaH panthA duto vA grAmyaH // 203 // bhajati / 6 / 3 / 204 / amo bhajatyarthe yathoktaM pratyayaH syAt / sropnaH / rASTriyaH // 204 // mahArAjAdikaN / 6 / 3 / 205 / ato'mobhajatIkaN syAt / mAhArAjikaH // 205 // acittAdadezakAlAta / 6 / 3 / 206 / . dezakAlavaja yadaJcetanaM tadarthAdamomajatIkaN syAt / aapuupikH| acittAditi kim / daivadattaH / adezetyAdi kim / sraunaH / haimanaH // 206 // vAsudevA'rjunAdakaH / 6 / 3 / 207 / AbhyAmamantAbhyAM bhajatyarthe 'kaH syAt / vAsudevakaH / arjunkH|| gotrakSatriyebhyo'kA prAyaH / 6 / 3 / 208 // ___ gotrAtkSatriyArthAcA'mantAdbhajatya'kA prAyaHsyAt / aupagavakaH / nAkulakaH / prAyaH kim / pANinIyaH // 208 // sarUpAdreH sarva rASTravat / 6 / 3 / 209 / rASTrakSatriyArthAt sarUpAdyo'dviruktastadantasyA'mamajasyarthe sarva prakRtiH pratyayazca rASTrasyeva syAt / vAyaM mAdraM pANDyaM vA bhajati vRjikaH madrakaH pANDavakaH / sarUpAditi kim / pauravIyam // 209 // Tastulyadizi / 6 / 3 / 210 /
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH 423 Taiti tRtIyAntAttulyadizye'rthe yathoktaM pratyayaH syAt / saudAmanI vidyut // 210 // tasiH / 6 / 3 / 211 / TAntAtulyadike tasiH syAt / sudAmato vidyut // 219 // yazcorasaH / 6 / 3 / 212 / ataSTAntAttulyadike yatasI syAtAm / urasyaH / urastaH // 212 // sernivAsAdasya / 6 / 3 / 213 / seriti prathamAntAnnivAsArthAdasyeti SaSThyarthe yathoktaM pratyayaH syAt / ssraughnaH / nAdeyaH // 213 // AbhijanAt / 6 / 3 / 214 / AbhijanAH pUrvabAndhavAH tannivAsArthAt syantAt SaSThayarthe yathoktaM pratyayaH syAt / sraughnaH / rASTriyaH // 214 // zaNDikAderNyaH / 6 / 3 / 215 / asmAtsyantAdAbhijananivAsArthAdasyatyarthe NyaH syAt / shaannddikyH| kaucavAryaH // 215 // sindhvAdera / 6 / 3 / 216 / asmAtsyantAdAbhijananivAsArthAt SaSThayarthe'J syAt / saindhavaH / vArNavaH // 216 // salAturAdIyaNa / 6 / 3 / 217 / asmAt syantAdAbhijananivAsArthAt SaSThyarthe IyaNa syAt / sAlAturIyaH pANiniH // 217 // tUdIvatyA eyaNa / 6 / 3 / 218 /
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya AmyAM syantAbhyAmAbhijananivAsArthAmyAM SaSThayarthe eyaN syAt / taudeyaH / vArmateyaH // 218 // 424 gireyo'strAjIve / 6 / 3 / 219 / girirya AbhijanonivAsastadarthAt syantAt SaSThayarthe'strAjIve IyaH syAt / iGgolIyaH // 219 // ityAcAryahemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau SaSThasyAdhyAyasya tRtIyaH pAdaH samAptaH // LOCONN arhama ikaN / 6 / 4 / 1 / ApAdAntAdyadanuktaM syAt / tatrAyamadhikRto jJeyaH // 1 // tena jitajayaI / vyatkhanatsu / 6 / 4 / 2 / teneti yantAdeSvartheSvakaNa syAt / AkSikam / AkSikaH / abhrikH|| saMskRte / 6 / 4 / 3 / TAntAtsaMskRte ikaNa syAt / dAdhikam / vaidhikam // 3 // kulatthakopAntyAdaNa / 6 / 4 / 4 / kulatthAtkopAntyAcca tena saMskRte 'N syAt / kaulattham / tiDakam // 4 // saMsRSTe / 6 / 4 / 5 / TAntAtsaMsRSTe'rthe ikaNa syAt / dAdhikam // 5 //
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ sviipksslghukRtiH| lvnnaadH| 6 / 4 / 6 / asmAttena saMsRSTe'rthe aH syAt / lavaNaH sUpaH // 6 // cUrNamudgAbhyAminaNau / 6 / 4 / 7 / AbhyAM tena saMsRSTe yathAsaGkhyaminaNau syAtAm / cUrNino'pUpAH / maur3I yavAgUH // 7 // vya Jjanabhya upsikt| 6 / 4 / 8 / vyaJjanaM spAdi / tadarthATTAntAdupasikte ikaN syAt / tailika zAkam // 8 // tarati / 6 / 4 / 9 / / TAntAttaratyarthe ikaNa syAt / auDupikaH // 9 // naudvisvarAdikaH / 6 / 4 / 10 / nAvo dvikharAcca TAntAttaratyarthe ikaH syAt / nAvikA / bAhukA // carati / 6 / 4 / 11 / / TAntAccaratIkaNa syAt / hAstikaH / dAdhikaH // 11 // pAderikaTa / 6 / 4 / 12 / asmAddAntAccaratIkaT syAt / parpikI / azvikI // 12 // padikaH / 6 / 4 / 13 / pAdAccaratIkada syAt paJcAsya / padikaH // 13 // 'shvgnnaadvaa|6|4|14| asmAcaratIkada vA syAt / khagaNikI / khAgaNikaH // 14 // vetanAderjIvati / 6 / 4 / 15 /
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya ___asmAddAntAjavitIkaN syAt / vaitanikaH / vAhikaH // 15 // vyastAca kryvikryaadikH|6|4|16| asmAtsamastAvyastAca tena jIvatIkaH syAt / krayavikayikaH / RyikaH / vikrayikaH // 16 // vasnAt / 6 / 4 / 17 / vasnAttena jIvatIkaH syAt / vasnikaH // 17 // AyudhAdIyazca / 6 / 4 / 18 / asmAttena jIvatIya ikazca syAt / aayudhiiyH|aayudhikH||18|| trAtAdIna / 6 / 4 / 19 / vAtAttena jIvatInaJ syAt / vAtInAmAryaH // 19 // nivRtte'kssytaadeH| 6 / 4 / 20 / asmAhAntAnivRtte ikaN syAt / AkSayUtikam / jAvAmahatikaM vairam // 20 // bhaavaadimH| 6 / 4 / 21 / / bhAvArthAttena nirvRtte imaH syAt / pAkimam // 21 // yAcitA'pamityAtkaNa / 6 / 4 / 22 / AbhyAM tena nivRtte kaNa syAt / yAcitakam / Apamityakam / / hrtyutsnggaadeH| 6 / 4 / 23 / AsmAdyAntAddharatIkaN syAt / autasaGgikaH / aunupikaH // 23 // bhastrAderikaTa / 6 / 4 / 24 / asmAhAntAddharatIkaT syAt / bhastrikI / bharaTikI // 24 //
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ svIpala vRttiH / vivadhavIvadhAdvA / 6 / 4 / 25 / AbhyA tena haratIkada vA syAt / vivadhikI / vavadhikI / vaivadhikaH / / 25 / 427 kuTilikAyA aNa / 6 / 4 / 26 / asmAddAntAddharatyaN syAt / kauTilikaH karmArAdiH // 26 // ojaH sahombhaso varttate / 6 / 4 / 27 / emyaSTAntebhyo varttate ityarthe ikaNa syAt / aujasikaH / sAhasikaH / AmbhasikaH // 27 // taM pratyanorlomepakUlAt / 6 / 4 / 28 / tamiti dvitIyAntAt pratyanupUrvalo me pakUlAntAdvarttate ityarthe ika syAt / prAtilomikaH / AnulomikaH / prAtIpikaH / AnvIpikaH / prAtikUlikaH / AnukUlikaH // 28 // parermukhapAzvata / 6 / 4 / 29 / paripUrvamukhapAzantAdvitIyAntAdvarttate ityarthe ikaNa syAt / pAri muniH / pAripArikaH // 29 // rakSaduJchatoH / 6 / 4 / 30 / dvitIyAntAdanayorikaN syAt / nAgarikaH / bAdarikaH // 30 // pakSimatsyamRgArthAd ghnati / 6 / 4 / 31 / pakSyAdyarthAt dvitIyAntAd ghnatyarthe ikaNa syAt / paakssikH| mAtsyikaH / mArgikaH / / 31 // paripanthAttiSThati ca / 6 / 4 / 32 /
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ 428 haimazadAnuzAsanasya . asmAhitIyAntAttiSThati prati cekaNa syAt / paaripnthikshcaurH|| paripathAt / 6 / 4 / 33 / asmAdvitIyAntAttiSThatyarthe ikaNa syAt / pAripanthikaH // 33 // avRddhAhuti garyo / 6 / 4 / 34 / dvitIyAntAdRddhivarjAninye gRhNatIkaNa syAt / dvaiguNikaH // kusIdAdikaT / 6 / 4 / 35 / asmAdvitIyAntAnindye gRhNatIkaT syAt / kusIdikI // 35 // dazaikAdazAdikazca / 6 / 4 / 36 / asmAd dvitIyAntAnincha gRhNatIka ikaT ca syAt |dshaikaadshikaa / dazaikAdazikI // 36 // arthpdpdottrllaamprtiknntthaat|6|4|37|| arthAtpadAtpadazabda uttarapadaM yasya tasmAllalAmapratikaSThAbhyAM ca dvitIyAntAbhyAM gRhNatIkaNa syAt / ArthikaH / paadikH| paurvpdikH| lAlAmikaH / prAtikaNThikaH // 37 // paradArAdibhyo gacchati / 6 / 4 / 38 / ebhyo dvitIyAntebhyo gacchatyarthe ikaNa syAt / pAradArikaH / gaurudArikaH // 38 // pratipathAdikazca / 6 / 4 / 39 / asmAdvitIyAntAnacchatIka ikaNa ca syAt / pratipathikaH / prAtipathikaH // 39 // maathottrpdpdvyaakrndaaddhaavti|6|4|40||
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJavRttiH / 429 mAtha uttarapadaM yasya tasmAtpadavyAkrandAbhyAM ca dvitIyAntAbhyAM ca dhAvatyarthe ikaNa syAt / dANDamAthikaH / pAdavikaH / AkrandikaH // pazcAtyanupadAt / 6 / 4 / 41 / pazcAdarthAdanupadAdvitIyAntAt dhAvatIkaNa syAt / aanupdikH|| susnAtAdibhyaH pRcchati / 6 / 4 / 42 / ebhyo dvitIyAntebhyo pRcchatyarthe ikaNa syAt / sausnAtikaH / saukharAtrikaH // 42 // prabhUtAdibhyo bruvati / 6 / 4 / 43 / ebhyo dvitIyAntebhyo brutratyarthe ikaN syAt / prAbhUtikaH / pAryAptikaH // 43 // mAzabdaityAdibhyaH / 6 / 4 / 44 / ebhyo bruvatIkaNa syAt / mAzabdikaH / kAryazabdikaH // 44 // zAbdikadArdarikalA lATikakaukkuTi kam / 6 / 4 / 45 / ete ikaNantA nipAtyante / zAbdiko vaiyaakrnnH| dArdariko vAditrakRt / lAlATikaH pramattaH sevAkRt / kaukkuTiko bhikSuH // 45 // samUhArthAtsamavete / 6 / 4 / 46 / asmAdvitIyAntAtsamavete'rthe ikaNa syAt / sAmUhikaH / sAmAjikaH // 46 // parSado NyaH / 6 / 4 / 47 / asmAdditIyAntAtsamavete NyaH syAt / pArSadyaH // 47 //
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 haimazabdAnuzAsanasya senAyA vA / 6 / 4 / 48 / asmAdvitIyAntAtsamavete Nyo vA syAt / sainyH| sainikaH // 48 // dharmAdharmAccarati / 6 / 4 / 49 / AbhyAM dvitIyAntAbhyAM caratyarthe ikaNa syAt / dhArmikaH / AdharmikaH // 49 // SaSTyA dharthe / 6 / 4 / 50 / SaSThyantAddharmAdanapete ikaNa syAt / zaulkazAlikam // 50 // Rnraadernn|6|4| 51 / - RdantAnarAMdezca SaSThayantAddharthe'N syAt / nAraM narasya dharmyam / nAraM mAhiSama // 51 // vibhAjayitRvizasiturNAGluk c|6|4|52| AbhyAM SaSThayantAbhyAM dharye'Na syAt / tadyoge vibhAjayiturNiluka vizazituzceD luk ca / vaibhAjitram / vaizastram // 52 // avkrye|6|4| 53 / . SaSThagantAdavakreye bhATake'rthe ikaNa syAt / ApaNikaH // 53 // tadasya paNyam / 6 / 4 / 54 / taditi prathamAntAdvikreyArthAdasyeti SaSThayarthe ikaNa syAt / tatprathamAntaM paNyaM cet / ApUpikaH // 54 // kizarAderikaTa / 6 / 4 / 55 / ebhyastadasya paNyamiti viSaye ikaT syAt / kishrikii| tgrikH||
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ svoSajJalaghuttiH / 431 zalAluno vA / 6 / 4 / 56 / asmAttadasya paNyamiti viSaye ikaT vA syAt / zalAlukI / zAlAlukI // 56 // zilpam / 6 / 4 / 57 / / prathamAntAdasyetyarthe ikaNa syaat| tacchilpaM cet naartikH||57|| maDDukajharjharAhA'Na / 6 / 4 / 58 / . . AbhyAM tadasya zilpamiti viSaye 'Na vA syAt / maaddddukH|maaddddukikH / jhAjharaH / jhAjharikaH // 58 // zIlam / 6 / 4 / 59 / prathamAntAcchIlArthAt SaSThyarthe ikaNa syAt / ApUpikaH // 59 // asthAcchatrAdera / 6 / 4 / 60 / aDantAtsthazchatrAdezca tadasya zIlamili viSaye'Ja syAt / aasthH| chAtraH / tApasaH // 60 // tUSNIkaH / 6 / 4 / 61 / tUSNImastadasya zIlamiti viSaye koma lukca syAt / tuussnniikH|| 61 // praharaNam / 6 / 4 / 62 / prathamantAt SaSThayarthe ikaNa syAt / tatpaharaNaM cet / AsikaH // parazvadhAhANa / 6 / 4 / 63 / asmAttadasya praharaNamiti viSaye 'Na vA syAt / paarshvdhH| pArasadhikaH // 63 //
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ ihaanuhaashy' zaktiyaSTeSTIkaNa / 6 / 4 / 64 / AbhyAM tadasya praharaNamiti viSaye TIkaNa syAt / zAktIkI / yASTIkI / / 64 // vessttyaadibhyH|6|4|65| ebhyastadasya praharaNamityarthe TIkaNa vA syAt / aiSTIkI / aissttikii| aiSIkaH / aiSikaH // 65 // nAstikAstikadauSTikam / 6 / 4 / 66 / ete tadasyetyarthe ikaNantA nipAtyante / nAstikaH / AstikaH / daiSTikaH // 66 // vRtto'ppaattho'nuyoge|6|4|67| prathamAntAtSaSThyarthe ikaNa syAt / taccedanuyogaviSaye vRtto'papAThaH / aikAnyikaH // 67 // bhusvrpuurvaadikH| 6 / 4 / 68 / bahuvaraM pUrvapadaM yasya tasmAtprathamAntAt SaSThyarthe ikaH syAt / tacce. parIkSAyAM vRtto'papAThaH / ekAdazAnyikaH // 68 // bhakSyaM hitamasmai / 6 / 4 / 69 / prathamAntAdasmai iti caturthyarthe ikaNa syAt / taccet bhakSyaM hitam / ApUpikaH // 69 // niyuktaM dIyate / 6 / 4 / 70 / prathamAntAccaturthyarthe ikaNa syAt / taccenniyuktama'vyabhicAreNa nityaM vA dIyate / AyabhojanikaH // 70 //
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 433 zrANAmAMsaudanAdiko vA / 6 / 4 / 71 / AbhyAM tadasmai niyuktaM dIyate iti viSaye ikaH pratyayo vA syAt / zrANikA / zrANikI / mAMsaudanikA | mAMsaudanikI // 71 // bhaktaudanAdvA NikaT / 6 / 4 / 72 / AbhyAM yathAsaGkhyamaNikaTau vA syAtAm / tadasmai niyuktaM dIyate iti viSaye / bhAktaH / audanikI | bhAktikaH / audanikaH // 72 // navayajJAdayo'smin vrttnte| 6 / 4 / 73 / ebhyaH prathamAntebhyo varttante ityupAdhibhyo'sminniti saptamyarthe ikaNa syAt / nAvayajJikaH / pAkayajJikaH // 73 // tatra niyukte / 6 / 4 / 74 / tatreti saptamyantAnniyukte'rthe ikaNU syAt / zaulkazAlikaH // 74 // agArAntAdikaH / 6 / 4 / 75 / asmAttatra niyukte ikaH syAt / devAgArikaH // 75 // adezakAlAdadhyAyini / 6 / 4 / 76 / adhyayanasya yo pratiSiddhau dezakAlau tadarthAt saptamyantAdadhyAyinyarthe ikaNa syAt / AzucikaH / sAndhyikaH // 76 // nikaTAdiSu vasati / 6 / 4 / 77 / ebhyaH saptamyantebhyo vasatyarthe ikaNa syAt / naikaTikaH / AraNyiko bhikSuH / vArkSamUlikaH // 77 // satIrthyaH / 6 / 4 / 78 / samAnatIrthAttatra vasatyarthe yo nipAtyate samAnasya ca sa bhAvaH / satIrthyaH // 78 // 55
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya prastArasaMsthAnatadantakaThinAntebhyo vyavaharati / 6 / 4 / 79 / prastArasaMsthAnAbhyAM tadantebhyaH kaThinAntAca vyavaharatyarthe ikaNa syAt / prAstArikaH / sAMsthAnikaH / kAMsyaprastArikaH / gausaMsthAnikaH / vAMzakaThinikaH // 79 // sngkhyaadeshvaarhdlucH|6|4|80| ___ahaMdarthamabhivyApya yA prakRtivakSyate tasyAH kevalAyAH saGkhyApUrvAyAzca vakSyamANaH pratyayaH syAditi jJeyam / nacetsA lugntaa| cAndrA. yaNikaH / dvaicandrAyaNikaH / alucaiti kim / dvisUrpaNa krItena krItaM disauppikam // 80 // godAnAdInAM brahmacarye / 6 / 4 / 81 / ebhyaH SaSThayantebhyo brahmacarye'rthe ikaNa syAt / gaudAnikam / Adityavatikam // 81 // cadrAyaNaM ca carati / 6 / 4 / 82 / asmAdvitIyAntAgodAnAdezca caratyarthe ikaNa syAt / cAndrAyaNikA / gaudAnikaH // 82 // devavratAdIna Din / 6 / 4 / 83 / ebhyo nirdezAdeva dvitIyAntebhyazcaratyarthe Din syAt / devavratI / mahAvratI // 83 // DakazcASTAcatvAriMzataM varSANAm / 6 / 4 / 84 // - varSANAmaSTAcatvAriMzato dvitIyAntAcaratyarthe DakoDin ca syAt / aSTAcatvAriMzakaH / aSTAcatvAriMzI // 84 //
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalahuttiA / cAturmAsyantau yaluk ca / 6 / 4 / 85 / asmAdvitIyAntAcaratyarthe DakaDinau syAtAm / yalukca / cAtusikaH / cAturmAsI // 85 // krozayojanapUrvAcchatAdyojanAccA'bhi ____ gamAhe / 6 / 4 / 86 / - kozapUrvAdyojanapUrvAcca zatAyojanAcca paJcamyantAdabhigamA 'rthe .ikaNa syAt / kauzazatiko muniH| yaujanazatikaH / yaujnikH||8|| . tdyaatyebhyH|6|4| 87 / __taditi dvitIyAntebhya ebhyaH kozazatayojanazatayojanebhyo yAti gacchatyarthe ikaN syAt / kauzazatikaH / yaujanazatikaH / yaujanikaH duutH|| 87 // patha ikaT / 6 / 4 / 88 / patho dvitIyAntAdyAtyarthe ikaT syAt / pthikii||88|| nityaM NaH panthazca / 6 / 4 / 89 / patho dvitIyAntAnnityaM yAtyarthe NaH syAt / panthacAsya / pAnthaH // 89 // zaGkattarakAntArAjavAristhalajaGgalAdeste " nAhate ca / 6 / 4 / 90 / zaMkAdipurvapadAtpathinantAtteneti tRtIyAntAdAhRte yAti cArthe ikaNa syAt / shaakupthikH| auttrpthikH| kAntArapathikaH / AjapathikaH / vAripathikaH / sthAlapathikaH / jAgalapathikaH // 90 // ....
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthalAdermadhukamarice'N / 6 / 4 / 91 / sthalapUrvapadAtpathinantAdAhRte madhuke marice cArthe 'N syAt / sthAlapathaM madhukama maricaM vA // 91 // turAyaNapArAyaNaM yajamAnA'dhI yAne / 6 / 4 / 92 / * AbhyAM dvitIyAntAbhyAM yathAsaGkhyaM yajamAnAdhIyAnayorikaN syAt / taurAyaNikaH / pArAyaNikaH // 92 // 'saMzayaM prApta jnyeye|6|4|93| saMzayamiti dvitIyAntAtyApte jJeye'rthe ikaNa syAt / sAMzayiko 'rthH|| 93 // tasmai yogAdeH zakte / 6 / 4 / 94 / ebhyastasmaiiti caturthyantebhyaH zakte'rthe ikaN syAt / yaugikaH / sAntApikaH // 94 // yogakarmabhyA yoko|6|4|95| AbhyAM caturthyantAbhyAM zakte'rthe yathAsaGkhyaM yokatrau syAtAm / yogyH| kArmukam // 95 // yajJAnAM dakSiNAyAm / 6 / 4 / 96 / ebhyaH SaSThyantebhyo dakSiNAyAmarthe ikaN syAt / AmiSTomikI // teSu deye|6|4|97| yajJArthebhyaH saptamyantebhyo deye'rthe ikaNa syaat| vAjapeyikaM bhaktam // kAle kArye ca bhavavat / 6 / 4 / 98 //
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ sopaalpttiH| 437 kAlArthAtsaptamyantAye kArye cArthe bhave iva pratyayAH syuH / yathA varSAsu bhavaM vArSikam / tathA kArya deyaM ca // 98 // vyuSTAdiSvaNa / 6 / 4 / 99 / ebhyaH saptamyantebhyo deye kArye cAN syAt / vaiyuSTam / naityam // ythaakthaacaannnnH|6|4| 100 / asmAherye kArye cArthe NaH syAt / yAthAkathAcam // 10 // tena hastAdyaH / 6 / 4 / 101 / teneti tRtIyAntAddhastAiye kArye ca yaH syAt / hastyam // 101 // zobhamAne / 6 / 4 / 102 / TAntAt zobhamAne ikaNa syAt / kArNaveSTakikam mukham // 102 // karmaveSAdyaH / 6 / 4 / 103 / AbhyAM TAntAbhyAM zobhamAne 'rthe yaH syAt / karmaNyaM zauryam / vepyo naTaH // 103 // kaalaatprijyylbhykaarysukre|6|4|104| kAlavizeSArthATTAntAtparijagyAdAva'rthe ikaNa syAt / mAsikovyAdhiH paTaH cAndrAyaNaM prAsAdo vA // 104 // nivRtte / 6 / 4 / 105 / kAlArthAhAntAnnivRtte'rthe ikaNa syAt / Ahnikam // 105 / / taM bhAvibhUte / 6 / 4 / 106 / tamiti dvitIyAntAtkAlArthAdbhAvini bhUte cArthe ikaN syAt / mAsikaH utsavaH // 106 //
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ hema zabdAnuzAsanasya tasmai bhRtA'dhISTe ca / 6 / 4 / 107 / tasmaiiti caturthyantAtkAlArthAt bhUte'dhISTe cArthe ikaNa syAt / mAsikaH karmakaraH upAdhyAyo vA // 107 // 438 SaNmAsAdavayasi Nyekau / 6 / 4 / 108 / asmAtkAlArthAttena nirvRte taM bhAvini bhUte tasmai bhRtA'dhISTe ceti viSaye Nya ikazca syAt avayasi gamyamAne / SANmAsyaH / SaNmAsikaH // 108 // samAyA InaH / 6 / 4 / 109 / asmAttena nirvRtte ityAdi paJcakaviSaye InaH syAt / samInaH // rAtryahaH saMvatsarAcca dvigorvA / 6 / 4 / 110 / rAtryAdyantAtsamAntAcca dvigostena nirvRttaityAdi paJcakaviSaye Ino vA syAt / dvirAtrINAH / dvairAtrikaH / dayahInaH / dvaiyahnikaH / dvisaMvatsarINaH / dvisAMvatsarikaH / dvisamInaH / dvaisamikaH // 110 // varSAdazca vA / 6 / 4 / 111 / kAlavAcintAt dvigostena nirvRtte ityAdi paJcakaviSaye Ino'zva vA syAt / dvivarSaH / dvivarSINaH / dvivArSikaH // 111 // prANini bhUte / 6 / 4 / 112 / . kAlArthavarSAntAdvigorbhUte prANinyarthe aH syAt / dvivarSo vatsaH prANinIti kim / dvivarSaH / dvivarSINaH / dvivArSikaH sarakaH // 112 // mAsAdvayAsa ya: / 6 / 4 / 113 / mAsAntAdvigorbhUte'rthe yaH syAt / vayasigamye / dvimAsyaH zizuH / vayasIti kim / dvaimAsiko vyAdhiH // 113 //
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRti / InaJca / 6 / 4 / 114 / mAsAdbhUte'rthe inaJ yazca syAt vayasigamye / mAsInaH / mAsyaH / zizuH // 114 // 439 SaNmAsAdyayaNikaNa / 6 / 4 / 115 / asmAtkAlArthAdbhUte'rthe ete syuH / vayasigamye / ssnnmaasyH| SANmAsyaH / SANmAsikaH zizuH // 115 // so'sya brahmacaryatadvato: / 6 / 4 / 116 / sa iti prathamAntAtkAlArthAdasyeti SaSThayarthe brahmacarye brahmacAriNi cekaN syAt / mAsikaM brahmacaryam / mAsikastadvAn // 116 // AV prayojanam / 6 / 4 / 117 / prathamAntAtSaSThyarthe ikaNa syAt prathamAntaM cetprayojanam | jainamahikaM devAgamanam // 117 // ekAgArAccaure / 6 / 4 / 118 / asmAttadasya prayojanamiti viSaye caure'rthe ikaN syAt / aikAgArikaH // 118 // cUDAdibhyo'Na / 6 / 4 / 119 / ebhyastadasya prayojanamiti viSaye 'Na syAt / cauDaM zrAddham // vizAkhASADhAnmanthadaNDe / 6 / 4 / 120 / AbhyAM tadasya prayojanamiti viSaye yathAsaGkhyaM manthe daNDe cArthe'N syAt / vaizAkho manthaH / ASADho daNDaH // 120 // utthApanAderIyaH / 6 / 4 / 121 /
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya ebhyastadasya prayojanamiti viSaye IyaH syAt / utthApanIyaH / upasthApanIyaH // 121 // 440 viziruhipadiparisamAparanAtsapUrva padAt / 6 / 4 / 122 / ebhyo 'nAntebhyaH sapUrvapadebhyastadasya prayojanamityarthe IyaH syAt / gRhapravezanIyam / ArohaNIyam / goprapadanIyam / prapApUraNIyam / aGgasamApanIyam // 122 // svargasvativAcanAdibhyo yalupau / 6 / 4 / 123 / svargAdeH svastivAcanAdezva tadasya prayojanamityarthe yathAsaMkhyaM yo lub ca syAt / svargyam / AyuSyam / svastivAcanam / zAntivAcanam // 123 // 3 samayAtprAptaH / 6 / 4 / 124 / samayAtprathamAntAt SaSThyarthe ikaNa syAt / cetsamayaH prAptaH / sAmayikaM kAryam // 124 // RtvAdibhyo'Na / 6 / 4 / 125 / ebhyaH prathamAntebhyaH so'sya prAptaityarthe 'Na syAt / ArttavaM phalam / aupavastram // 125 // kAlAdyaH / 6 / 4 / 126 / kAlAtso'sya prAptaityarthe yaH syAt / kAlyA meghAH // 126 // dIrghaH / 6 / 4 / 127 / kAlAtprathamAntAdasyetyarthe ikaNa syAt / prthmaantshceddiirghH| kAlikamRNam // 127 //
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| aakaalikmikshcaadynte|6|4|128| __AkAlikAdika ikaNa ca bhavatyarthe syAt Adikha ydyntH|aakaaliko'ndhyaayH pUrveAryasminkAle pravRtto 'preaayrpyaatsmaatkaalaadbhvtiityrthH| AkAlikI AkAlikA vA vidyut AjanmakAlameva syAja. nmAnantaranAzinItyarthaH // 128 // triMzadvizaterDako'saMjJAyAmAI darthe / 6 / 4 / 129 / AbhyAmArhadarthAghortho vakSyate tasmin DakaH syAt / asaMjJAviSaye / triMzakam / vizakam / triMzakaH / viMzakaH / asaMjJAyAmiti kim / triMzatkam / viMzatikam // 129 // saGkhyADatezcA'zattiSTeH kH|6|4|130|| zadantatyantaSTayantavarjasaGkhyAyA DatyantAtriMzadizatibhyAM cAhadarthekaH syAt / dikam / katikam / triMzatkam / viMzatikam / azattiSTeriti kim / cAtvAriMzatkam / sAptatikam / SASTikam // 130 // zatAtkevalAdatasminyekau / 6 / 4 / 131 // zatAtkevalAdArhadarthe yekau syAtAm / sacedarthaH prakRtyarthAnnAbhinnaH / zatyam / zatikam / kevalAditi kim / dvizatakam / atasminniti kim / zatakaM stotram // 131 // vAtorikaH / 6 / 4 / 132 / atvantasaGkhyAyA Arhadarthe iko vA syAt / yAvatikam / yAvaskam // 132 // kArSApaNAdikaT pratizcAsya vaa|6|4|133||
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ 442 haimazabdAnuzAsanasya ___ AsmAdArhadarthe ikaT syAt / asya ca pratirvA / kArSApaNikI / pratikI // 133 // arddhAtpalakaM sakarSAt / 6 / 4 / 134 / arddhapUrvAtpalAdyantAdArhadarthe ikaT syAt / arddhapalikam / arddhakasikam / arddhakarSikI // 134 // kaMsArddhAt / 6 / 4 / 135 / AbhyAmArhadarthe ikaT syAt / kaMsikI / addhikI // 135 // sahasrazatamAnAdaNa / 6 / 4 / 136 / AbhyAmArhadarthe 'N syAt / sAhasraH / zAtamAnaH // 136 / / sappIdvA' / 6 / 4 / 137 / Ahedarthe vA 'J syAt / saurpam / saurpikam // 137 // vasanAt / 6 / 4 / 138 / / Ahedarthe'jJa syAt / vAsanam // 138 // viMzatikAt / 6 / 4 / 139 / Ahedarthe 'jJa syAt / vaiMzatikam // 139 // dvigoriinH|6|4|140 / viMzatikAntAd dvigorAhadarthe InaH syAt / dviviMzatikInam // anAmnyAdviH plup / 6 / 4 / 141 / digorAIdarthe jAtasya pratyayasya pitlup syAt / natu dviH anAmni / dikaMsam / anAmnIti kim / pAJcalohitikam / adviriti kim / bisUrpaNa krItaM dvisaurpikam // 141 //
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ svossjnylnuvRttiH| 443 navANaH / 6 / 4 / 142 / digoH parasyAhadarthe 'NaH pit lub vA syAt / ntuddhiH| dvisahasram / disAhasram // 142 // suvarNakArSApaNAt / 6 / 4 / 143 / etadantAt dvigoH parasyArhadarthe pratyayasya lubvA syAt / ntuddhiH| disuvarNam / disauvarNikam / dvikArSApaNam / dvikArSApaNikam // 143 // dvitribahorniSkavistAt / 6 / 4 / 144 / __ebhyaH parau yo niSkavistau tadantAddvigorAhadarthe pratyayasya lub vA syAt / adviH| dviniSkam / dinaiSkikam / triniSkam / trinaisskikm| bahuniSkam / bahunaiSkikam / divistam / dvivaistikam / trivistam / trivaistikam / bahuvistam / bahuvaistikam // 144 // shtaadyH|6|4|145|| zatAntAvigorAIdarthe yo vA syAt / dvizatyam / dvizatikam // zANAt / 6 / 4 / 146 / zANAntAd digorAIdarthe yo vA syAt / paJcazANyam / paJca- . zANam // 146 // dvitryAdaryA'Na vaa|6|4|147| ..dvitripUrvo yaH zANastadantAvigorAhadarthe yA 'Nau vA syAtAm / dizANyam / vaizANam / dizANam / trizANyam / traizANam / trizANam // 147 // paNapAdamASAdyaH / 6 / 4 / 148 / /
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ haima zabdAnuzAsanasya paNAntAd dvigorArhadarthe yaH syAt / dvipaNyam / dvipAdyam / adhyarddhamASyam || 148 // khArIkAkaNIbhyaH kac / 6 / 4 / 149 / etadantAdvigorAbhyAM cArhadarthe kac syAt / dvikhArIkam / dvikAkaNIkam / khArIkam / kAkaNIkam // 149 // 444 mUlyaiH krIte / 6 / 4 / 150 / mUlya thaTTAntAt krIte'rthe yathoktaM pratyayAH syuH / prAsthikam / triMzakam // 150 // tasya vApe / 6 / 4 / 151 / tasyeti SaSThayantAdvApe'rthe yathoktaM pratyayAH syuH / prAsthikam / khArIkam // 151 // vAtapittazleSmasannipAtAcchamanako pane / 6 / 4 / 152 / ebhyaH SaSThyantebhyaH zamane kopane cArthe yathoktamika syAt / vAtikam / pattikam / zlaiSmikam / sAnnipAtikam // 152 // eat saMyogotpAte / 6 / 4 / 153 / SaSThayantAddhetAvarthe yathoktaM pratyayaH syAt / ceddhetuH saMyoga utpAto vA / zatyaH / zatikaH dAtRsaMyogaH / saumagrAhaNiko bhUmikampaH // 153 // putrAdyeyau / 6 / 4 / 154 / putrAtSaSThyantAddhetAvarthe yeyau syAtAm / ceddhetuH saMyogotpAto vA / putryaH / putrIyaH // 154 //
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJala vRttiH| dvisvarabrahmavarcasAdyo'saGkhyAparimANA- . _ vaadeH| 6 / 4 / 155 / saGkhyAparimANA'zvAdivarjAt dvisvarAdbrahmavarcasAca SaSThyantA. ddhatau saMyoge utpAte vA yaH syaat| dhnyH| brahmavarcasyaH / saGkhyAdivarjanaM kim / paJcakaH / prAsthikaH / AzvikaH // 155 // pRthiviisrvbhuumeriishjnyaatyoshcaa3|6|4|156| . AbhyAM SaSThyantAbhyAmIzajJAtayostasya hetuH saMyoga utpAta iti viSaye cA 'J syAt / pArthivaH / sArvabhaumaH Izo jJAtaH saMyogotpAtarUpo heturvA // 156 // lokasarvalokAt jnyaate|6|4|157| AbhyAM SaSThayantAbhyAM jJAte 'rthe yathoktaM pratyayaH syAt / laukikH| sArvalaukikaH // 157 // tadatrAsmai vA vRddhayAyalAbhopadAzuklaM deyam / 6 / 4 / 158 / taditi prathamAntAdatreti saptamyarthe'smai iti caturthyarthe vA yathoktaM pratyayaH syAt / taccetprathamAntaM vRddhagadideyaM ca syAt / vRddhiH paJcaka zatam / AyaH paJcako grAmaH / lAbhaH paJcakaH pttH| upadA lNcaa| paJcako vyavahAraH / zuklaM paJcakaM zatam / evaM zatyaM zatikam // 158 // pUraNA dikaH / 6 / 4 / 159 / pUraNapratyayAntAdarbhAcca prathamAntAdasminnasmai vA dIyate ityarthayorikaH syAt / prathamAntaM cedvRddhRvAdi / dvitIyikaH / ardikH||159||
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ 443 haimazabdAnuzAsanasya bhAgAdheko / 6 / 4 / 160 / bhAgAttadasminnasmai vA vRddhayAdyanyatamandeyamiti viSaye yeko syAtAm / bhAgyaH / mAgikaH // 160 // taM pacatidroNAhA'J / 6 / 4 / 161 / tamiti dvitIyAntAhoNAtpacatyarthe vA 'jJa syaat| drauNI / drauNikI sthAlI // 161 // sambhavadavaharatozca / 6 / 4 / 162 / dvitIyAntAtpacatsambhavadavaharatsu yathoktaM pratyayaH syAt / Adheyastha pramANAnatirekeNa dhAraNaM sambhavaH / atirekeNAvahAraH / prAsthikI sthAlI // 162 // pAtrAcitADhakAdIno vA / 6 / 4 / 163 / ebhyo dvitIyAntebhyaH pacadAdyarthe Ino vA syAt / pAtrINA / pAtrikI / AcitInA / AtritikI / ADhakInA / ADhakikI // dvigorInekaTau vaa|6|4|164| pAtrAcitADhakAntAvigoditIyAntAtpacadAdyarthe InekaTau vA syAtAm / pakSa ikaNa / tasya cAnAmnItyAdinAplup / nAnayorvidhAnabalAt / dvipAtrINA / dvipAtrikI / dvipaatrii| vyAciMtInA / vyaaciNtikii| yAcitA / yADhakInA / yaaddhkikii| dvayADhakI // 164 // kulijAdvA lupaca / 6 / 4 / 165 / kulijAntAdvigoddhitIyAntAtpacadAdyarthe InekaTau vA syAtAm / pakSa ikaNa tasya ca vA lup / dvikulijInA / dvikulijikI / dvilijii| baikulijikI // 165 //
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRtiH / 345 vaMzAderbhArAdvaradvahadAvahatsu / 6 / 4 / 166 / ebhyaH paro yo bhArastadantAdvitIyAntAt eSvartheSu yathoktaM pratyayaH syAt / vAMzabhArikaH / koTabhArikaH // 166 // dravyavasnAtkam / 6 / 4 / 167 / AbhyAM dvitIyAntAbhyAM haradAdyarthe yathAsaGkhyaM kaikazca syAt / dravyakaH / vasnikaH // 167 // so'sya bhRtivasnAMzam / 6 / 4 / 168 / sa iti prathamAntAtyAdyarthAdasyeti SaSThyarthe yathoktaM pratyayaH syAt / paJcakaH karmakRt paTo grAmo vA / sAhasraH // 168 // mAnam / 6 / 4 / 169 / prathamAntAtSaSThyarthe yathoktaM pratyayaH syAt / syantaM cenmAnam | drauNikaH / khArIko rAziH // 169 // jIvitasya san / 6 / 4 / 170 / jIvita mAnArthAtsyantAt SaSThyarthe yathoktaM pratyayaH syAt / tasya ca na lup / dviSASTiko nA // 170 // saGkhyayAH saMghasUtrapAThe / 6 / 4 / 171 / / asmAtsyantAdasya mAnamityarthe yathoktaM pratyayaH syAt / SaSThayarthacetsaGghaH sUtraM pATho vA ! paJcakaH saGghaH / aSTakaM pANinIyaM sUtram / aSTakaH pAThaH // 171 // nAmni / 6 / 4 / 172 / saGkhyArthAttadasya mAnamityarthe yathoktaM pratyayaH syAt / nAmni / paJcakAH zakunayaH // 172 //
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ 448 haimazabdAnuzAsanasya viNshtyaadyH| 6 / 4 / 173 / ete tadasya mAnamityarthe sAdhavaH syuH nAmni / dvaudazatau mAnameSAM viMzatiH / triMzat // 173 // caeNzacAtvAriMzam / 6 / 4 / 174 / triMzacAtvAriMzadbhagantadasya mAnamityarthe DaNa syAt / nAmni / shaani| cAtvAriMzAni brAhmaNAni // 174 // pnycdshdvrge'vaa|6|4|175| etau tadasya mAnamiti viSaye varge'rthe'dantau vA nipAtyo / pnyct| dazat / paJcakaH / dazakaH vargaH // 175 // stome ddtt|6|4|176| __ saGkhyArthAttadasya mAnamiti viSaye stomerthe DaT syAt / viMzaH / stomaH // 176 // tamahati / 6 / 4 / 177 / tamiti dvitIyAntAdarhadarthe yathoktaM pratyayaH syAt / vaiSikaH / sAhasraH // 177 // daNDAderyaH / 6 / 4 / 178 / ebhyo dvitIyAntebhyo'rhatyarthe yaH syAt / dnnddyH| arthy||178|| yajJAdiyaH / 6 / 4 / 179 / dvitIyAntAdyajJAdahatIyaH syAt / yajJiyo dezaH // 179 // paatraattau| 6 / 4 / 180 / dvitIyAntAt pAtrAdarhati yayau syAtAm / pAvyaH / paatriyH||18||
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . svopajJalapuvRttiH / dakSiNAkaDaGgarasthAlIbilAdI yayau / 6 / 4 / 181 / - ebhyo dvitIyAntebhyohatyarthe Iyayau syAtAm / dakSiNIyo / dakSiNyo guruH / kaDaGgarIyaH kaDaGgayoM gauH / sthAlIbilIyA sthAlIbilyAstaNDulAH // 181 // ... chedAdernityam / 6 / 4 / 182 / / asmAdvitIyAntAnnityamarhati yathoktaM pratyayaH syAt / chaidik| maidikaH // 18 // virAgAhiraGgazca / 6 / 4 / 183 / asmAdvitIyAntAnityamarhati yathoktaM pratyayaH syAt / tadyogecAsya viraGgaH / vairaGgikaH // 183 // - zIrSacchedAdyo vA / 6 / 4 / 184 / asmAdvitIyAntAnnityamarhati yo vA syAt / zIrSacchedyaH / zIrSacchedikazcauraH // 184 // zAlInakaupInAvijInam / 6 / 4 / 185 / ete tamarhatItyarthe InAntA nipAtyAH / zAlIno'dhRSTaH / kaupInaM pApakarmAdiH / ArkhijIno yajamAnaH RtvigvA // 185 // ityAcAryahemacandraviracitAyAM siddhahemacandAmidhAnakhopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau SaSTho'dhyAyaH smaaH||
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ 450 hemazabdAnuzAsanasya arhama yaH / 7 / 1 / 1 / yadita UrdhvamanukramiSyAmastatra IyAdavag ya ityadhikRtaM jJeyam // 1 // vahatirathayugaprAsaGgAt / 7 / 1 / 2 / tamiti varttate / ebhyo dvitIyAntebhyo vahatyarthe yaH syAt / dvirathyaH / yugyaH / prAsaGgo vatsadamanaskandhakASTham prAsaGgyaH // 2 // dhuro yaiyaNa / 7 / 1 / 3 / dhurodvitIyAntAdvahatyarthe etau syAtAm / dhuryaH / dhaureyaH // 3 // vAmAdyAderIna: / 7 / 1 / 4 / vAmAdipUrvAddurantAdamantAdahatyarthe InaH syAt / vAmadhurINaH / sarvadhurINaH // 4 // acaikAdeH / 7 / 1 / 5 / ekapurvAddurantAdamantAdvahatyarthe aInazca syAt / ekadhuraH / ekadhurINaH // 5 // halasIrAdikaN / 7 / 1 / 6 / AbhyAM taM vahatyarthe ikaNa syAt / hAlikaH / sairikaH // 6 // zakaTAdaNa / 7 / 1 / 7 / asmAttaM vahatyarthe'N syAt / zAkaTo gauH // 7 // vidhyatya'nanyena / 7 / 1 / 8 /
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 451 dvitIyAntAdvidhyatyarthe yaH syAt / nacedAtmano'nyena karaNena vidhyet / pdyaaH| shrkraaH| ananyeneti kim / cauraM vidhyati caitraH // 8 // dhanagaNAllabdhari / 7 / 1 / 9 / AbhyAmamantAbhyAM labdharyarthe yaH syAt / dhnyH| gaNyaH // 9 // No'nnAt / 7 / 1 / 10 / annAdamantAllabdhari NaH syAt / AnnaH // 10 // hRdyapadyatulyamUlyavazyapathyavayasyadhenuSyA gArhapatyajanyadharmyam / 7 / 1 / 11 / ete 'rthavizeSeSu yAntA nipaatyaaH| hRdyamauSadham / padyaM paMkaH / tulyaM bhANDaM sakSam / mUlyaM dhAnyam paTAdivikrayAllabhyaJca / vazyo gauH| pathyamodanAdi / vayasyaH sakhA / dhenuSyApItadugdhA gauH| gArhapatyo naamaamiH| janyA varavayasyAH / dharmyam sukham // 11 // nauviSeNa taaryvdhye| 7 / 1 / 12 / AbhyAM nirdezAdeva tRtIyAntAbhyAM yathAsaGkhyaM tArye vadhye cArthe yaH syAt / nAvyA nadI / viSyo gajaH // 12 // nyAyArthAdanapete / 7 / 1 / 13 / AbhyAM paJcabhyantAbhyAmanapete'rthe yaH syAt / nyAyyam / arthyam // matamadasya krnne| 7 / 1 / 14 / AbhyAM SaSThayantAbhyAM karaNe yaH syAt / matyam / madyam // 14 // tatra saadhau| 7 / 1 / 15 / tatreti saptamyantAtsAdhaka'rthe yaH syAt / sabhyaH // 15 //
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ hama zabdAnuzAsanazya pathyatithivasatisvapatereyaN / 7 / 1 / 16 / ebhyastatra sAdhAveyaN syAt / pAtheyam / Atitheyam / vAsateyam / svApateyam // 16 // 452 bhaktANNaH / 7 / 1 / 17 / bhaktAttatra sAdhau NaH syAt / bhAktaH zAliH // 17 // parSado NyaNau / 7 / 1 / 18 / tatra sAdhau syAtAm / pArSadyaH / pArSadaH // 18 // sarvajanApaNyena / 7 / 1 / 19 / tatra sAdhau syAtAm / sArvajanyaH / sArvajanInaH // 19 // pratijanAderInaJa / 7 / 1 / 20 / tatra sAdhau syAt / prAtijanInaH / AnujanInaH // 20 // : kathAderikaNa / 7 / 1 / 21 / tatra sAdhau syAt / kAthikaH / vaikathikaH // 21 // devatAntAttadarthe / 7 / 1 / 22 / devavantAttadarthe yaH syAt / agnidevatyaM haviH || 22 // pAdyArthye / 7 / 1 / 23 / etau tadarthe yAnto nipAtyau / pAdyaM jalam / arghyam / rakham / / 23 / / pyo'titheH / 7 / 1 / 24 / tadarthe 'rthe syAt / Atithyama // 24 //
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjhlghukRttiH| 453 sAdezvAtadaH / 7 / 1 / 25 / taditi sUtraM yAvat / kevalasya sAdezca vakSyamANo vidhiyaiH||25|| ... halasya karSe / 7 / 1 / 26 / halASaSThayantAtkarSe'rthe yaH syAt / halyA / dihalyA // 26 // sItayA saMgate / 7 / 1 / 27 / asmATTAntAtsaGgate'rthe yaH syAt / sItyam / trisItyam // 27 // iiyH| 7 / 1 / 28 / ... Atado vakSyamANArtheSu Iyo'dhikRto jnyeyH|| 28 // - havirannabhedApUpAderyo vaa| 7 / 1 / 29 / havirbhedAdannabhedAdapUpAdezcAtadortheSu vA yo'dhikriyate / AmikSyam / AbhikSIyam / odanyAH / odanIyAstanDulAH / apUSyam / apUpIyam / yavApUSyam / yApUpIyam // 29 // 1.... uvnneyugaadeyH|7|1|30| uvarNAntAyugAdazvAtado'rtheSu yaH syAt / zaGkavyam dAru / yugyaM haviSyam // 30 // nAbhenabhvA'dehAMzAt / 7 / 1 / 31 / 1 adehAzArthAnnAbharAtado'rtheSu yaH syAt / nabhacAsya / nmyo'kssH| adehAzAditi kim / nAbhyaM tailam // 31 // ncodhasaH / 7 / 1 / 32 / " Atado'rtheSadhaso yaH syAt / ncAntasya / audhanyam // 32 // / zuno kAcodUt / 7 / 1 / 33 /
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya Atado'rtheSu zuno yaH syAt / vazvodrUpaH / zunyam / zUnyam // kambalAnnAmni / 7 / 1 / 34 / asmAdAtado'rtheSu nAmni yaH syAt / kambalyam UrNApalazatam / nAmnIti kim| kambalIyorNA // 34 // tasmai hite / 7 / 1 / 35 / tasmaiiti caturthyantAddhiterthe yathA 'dhikRtaM pratyayaH syAt / vtsiiyH| AmikSyaH / AmikSIyaH / yugyaH // 35 // na raajaacaarybaahmnnvRssnnH|7|1|36| ebhyazcaturthyantebhyo hite'dhikRtaH pratyayo na syAt / rAje AcAryAya brAhmaNAya vRSNe vA hita iti vAkyameva / / 36 // prANyaGgarathakhalatilayavavRSabahmamA SAdyaH / 7 / 1 / 37 / prANyaGgArthebhyo rathAdibhyazcaturthyantebhyo hite yaH / syAt / dntym| rathyA bhUmiH / khalyam / tilyam / yvym| vRSyam / kSIram / brahmaNyo deshH| maassyH| rAjamASyaH // 37 // avyajAtathyap / 7 / 1 / 38 / AbhyAM tasmai hite thyap syAt / avithyam / ajathyA yUtiH // 38 // carakamANavAdIna / 7 / 1 / 39 / AbhyAM tasmai hite InaJ syAt / cArakINaH / maannviinH|| 39 // bhogottarapadAtmabhyAmInaH / 7 / 1 / 40 /
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 155 bhogauttarapadaM yasya tasmAdAtmanazca tasmai hite InaH syaat|maatRbhogiinnH / aatmniinH|| 40 // pnycsrvvishvaajjnaatkrmdhaarye|7|1||41|| * paJcAdeH parAjanAtkarmadhArayavRtte tasmai hite InaH syaat| pnycjniinH| sarvajanInaH / vishvjniinH| karmadhArayaiti kim / paJcAnAanAya hitaH paJcajanIyaH // 41 // mahatsarvAdikaNa / 7 / 1 / 42 / AbhyAM parAjanAtkarmadhArayavRttestasmai hite ikaNa syAt / mAhAjanikaH / sArvajanikaH // 42 sarvANNo vA / 7 / 1 / 43 / asmAttasmai hite No vA syAt / sArvaH / sarvIyaH // 43 // pariNAmini tadarthe / 7 / 1 / 44 / caturthyantAcaturthyarthe pariNAmini hetAvarthe yathA 'dhikRtaM pratyayaH syAt / AjArIyANi kASThAni / zaGkavyaM dAru // 44 // carmaNya / 7 / 1 / 45 / caturthyantAttadarthe pariNAmini carmaNyarthe'J syAt / vA<< carma // RSabhopAnahAyaH / 7 / 1 / 46 / AbhyAM caturthyantAbhyAM pariNAmini tadarthebhyaH syAt / ArSamyovatsaH / aupAnahyo muJjaH // 46 // | chadirbalereyaNa / 7 / 1 / 47 / AbhyAM ceturthyantAbhyAM pariNAmini tadarthe eyaNa syAt / chAdiSeyaM tRNam / bAlevAstanDulAH // 47 //
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya / - parikhA'sya syAt / 7 / 1 / 48 / asmAtsyantAdasyeti SaSThayarthe pariNAminyeyaNa syAt / sAcetsyA. diti sambhAvyA / pArikheyya iSTakAH // 48 // ____atra ca / 7 / 1 / 49 / / parikhAyAH syAditi sambhAvyAyAH syantAyAH atreti saptamyarthe eyaNa syAt / pArikheyI bhUmIH // 49 // tad / 7 / 1 / 50 / taditi syantAtsyAditi sambhAvyAtSaSThyarthe pariNAmini saptamyarthe ca yathA'dhikRtaM pratyayaH syAt / prAkArIyA issttkaaH| prshvymyH| prAsAdIyo dezaH // 50 // tasyAhe kriyAyAMvat / 7 / 1 / 51 / tasyeti SaSThayantAkriyArUpe 'he'rthe vat syAt / rAjavadvRttaM rAjJaH / kriyAyAmiti kim / rAjJo? maNiH // 51 // syAderive / 7 / 1 / 52 / syAdyantAdivArthe sAdRzye kriyArthe vat syAt / azvavadyAti. caitrH| devavatpazyanti munim // 52 // .. ttr| 7 / 1 / 53 / -tatrati saptamyantAdivArthe vasyAt / srughnavat sAkete parikhA / tasya / 7 / 1 / 54 / tasyeti SaSThayantAdivArthe vat syAt / caitravanmaitrasya bhuuH|| 54 // - bhAve tvatala / 7 / 1 / 55 / /
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| SaSThyAntAdbhAve etau syAtAm / zabdasya pravRttiheturguNo bhAvaH / gotvam / gotA / zuklatvam / zuklatA // 55 // prAktvAdagaDulAdeH / 7 / 1 / 56 / brahmaNastva ityato'stvitalAvadhikRtau jJayo natu gddulaadeH| tatraivodAhariSyata / gaDulAdivarjanaM kim / gADulyam / kAmaNDalavam // 56 // nttpurussaadbudhaadeH| 7 / 1 / 57 / prAktvAnnapUrvottatpuruSADhuvAdyantavarjAvatalAveva syAtAm / itya. dhikRtaM jJeyam / azuklatvam / azuklatA / apatitvam / aptitaa| abudhAderiti kim / Abudhyam / Acaturyam // 57 // pRkhyAderimanvA / 7 / 1 / 58 / ebhyo bhAveveman syAt / prathimA / pRthutvam / pRthutA / pArthavam / pradimA / mRdutvam / mRdutA / mArdavam // 58 // varNadRDhAdibhyaSTyaN ca vaa|7|1159| varNavizeSArthebhyo dRDhAdezca tasya bhAve TyAimanca syaadaa|shauklym| zuklimA / zuklatvam / zuklatA / zaityam / shitimaa| zititvam / zititA / zaitam / dADhayam / dRDhimA / dRDhatvam / dRDhatA / vaimatyam / vimatimA / vimatitvam / vimatitA / vaimatam // 59 // patirAjAntaguNAGgarAjAdibhyaH karma Ni ca / 7 / 1 / 60 / / patyantarAjAntebhyo guNo'Gga pravRttau heturyeSAntebhyo rAjAdezca tasya bhAve kriyAyAM ca TyaN syAt / aadhiptym|adhiptitvm / adhiptitaa| P
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ 458 . . haimazabdAnuzAsanasya AdhirAjyam / adhirAjatvam / adhiraajtaa| mauvyam / mUDhatvam / mUDhatA / rAjyam / rAjatvam / rAjatA / kAvyam / kavitvam / kavitA // arhatastonta ca / 7 / 1 / 61 / asmAttasya bhAve karmANi ca TyaN syAt / tadyoge ca tasya ntaadeshH| Arhantyam / arhattvam / arhatA // 61 // sahAyAhA / 7 / 1 / 62 / asmAttasya bhAve karmaNi ca TyaNa syAt vaa| sAhAyyam / sAhAyakam / sahAyatvam / sahAyatA // 62 // sakhivaNigadUtAdyaH / 7 / 1 / 63 / ebhyastasya bhAve karmaNi ca yaH syAt / sakhyam / sakhitvam / sakhitA / vaNijyA / vaNittvam / vaNiktA / vANijyam / dUtyam / dUtatvam / dUtatA / dautyam // 63 // __ stenAnnalakca / 7 / 1 / 64 / stenAttasya bhAve kammaNi ca yaH syAt / tadyoge ca nasya luk / steyam / stenatvam / stenatA / stainyam // 64 // kapijJAtereyaNa / 7 / 1 / 65 / AbhyAM tasya bhAve karmaNi caiyaNa syAt / kApeyam / kapitvam / kapitA / jJAteyam / jJAtitvam / jJAtitA // 65 // prANijAtivayo'rthAdaJ / 7 / 1 / 66 / prANijAtyarthAt vayo'rthAcca tasya bhAve karmaNi cAjJa syAt / Azvam / azvatvam / azvatA / kaumAram / kumAratvam / kumAratA // 66 // yuvAderaN / 7 / 1 / 67 /
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthopjnylghuvRttiH| ebhyastasya bhAve karmaNi cANa syAt / yauvanam / yuvatvam / yuvtaa| sthAviram / sthaviratvam / sthaviratA // 67 // hAyanAntAt / 7 / 1 / 68 / asmAtasya mAve karmaNi cANa syAt / chaihAyanam / bihAyanatvam / dvihAyanatA // 68 // vRvarNAllavAdeH / 7 / 1 / 69 / laghurAdiH samIpo yeSAM iuRvarNAnAM tadantebhyastasya bhAve karmaNi cANa syAt / zaucam / zucitvam / zucitA / evaM hArItakam / pATavam / vAdhavam / paitram / labAderiti kim / pANDutvam // 69 // puruSahRdayAdasamAse / 7 / 1 / 70 / AbhyAmasamAsaviSayAbhyAM tasya bhAve karmaNi cANa syAt / pauruSam / puruSatvam / puruSatA / evaM hAIm / asamAsaiti kim / paramapuruSatvam / paramapauruSamiti mAbhUt // 70 // zrotriyAdyalukaca / 7 / 1 / 71 / asmAttasya bhAve karmaNi cANa syAt / tadyoge ca yasya lukca zrotram / zrotriyatvam / zrotriyatA / zrotriyakam // 71 // yopAntyAdgurUpottamAdasuprakhyAda kan / 7 / 1 / 72 / tryAdInAmantyamuttamam / tatsamIpamupottamam / tadguruya'sya tasmAdyupAntyAtsuprakhyavarjAttasya bhAve karmaNi cA'kaJ syAt / rAmaNIyakam / ramaNIyatvam / ramaNIyatA / evamAcAryakam / gurUpottamAditi kim / kSatriyatvam / kAyatvam / asuprakhyAditi kim / suprakhyatvam / sauprakhyam // 72 //
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya / corAdeH / 7 / 1 / 73 / emyastasya mAve karmaNi cAkaJ syAt / caurikA / coratvam / coratA / evaM dhautikA // 73 // dvandvAllit / 7 / 1 / 74 / dvandAttasya bhAve karmaNi ca lidA syAt / vaitrikA / vinRtvam / vinRtA // 74 // gotracaraNAta zlAghAtyAkAraprAptyava game / 7 / 1 / 75 / gotrArthacaraNAmyAM tasya bhAve karmANi ca lidakaJ syAt / zlAghAdiviSaye / gArgikayA zlAghate atyAkurute vA gArgikaM prApto'vagato vaa| evaM kAThikayetyAdi / zlAghAdiSviti kim / gArgam / kATham // 75 // hotrAbhya IyaH / 7 / 1 / 76 / hotrA RtvigvizeSaH / tadarthAttasya bhAve karmaNi cayaH syAt / maitrAvarurNAyam / tvatalAvapi // 76 // brahmaNastvaH / / 7 / 1 / 77 / asmAdRsvigAttasya bhAve karmaNi tvaH syAt / brahmatvam // 77 / / zAkaTazAkinau kssetre|7|1|78| SaSThayantAtkSetre'rthe etau syAtAm / ikSuzAkaTam / zAkazAkinam // dhAnyebhya Ina / 7 / 1 / 79 / dhAnyArthebhyaH SaSThyantebhyaH kSetre'rthe inaJ syAt / maudgInam / kaudravINam / / 79 //
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 461 vrIhizAlereyaN / 7 / 1 / 80 / AbhyaM tAsya kSetra eyaNa syAt / heyam / zAleyam // 80 // yavayavakaSaSTikAdyaH / 7 / 1 / 81 / ebhyastasya kSetra yaH syAt / yavyam / yavakyam / SaSTikyam // 8 // vANumASAt / 7 / 1 / 82 / / AbhyAM tasya kSatre yA vA syAt / aNavyam / ANavInam |maassym| mASINam // 82 // vomAbhaGgatilAt / 7 / 1 / 83 / ebhyastasya kSetrarthe yo vA syAt / umyama / aumInam / maMgyam / bhAMgInam / tilyam / tailInam // 83 // alAbvAzca kaTorajasi / 7 / 1 / 84 / AsmAdumAdezca tasya rajasyarthe kaTaH syAt / alAbUkaTam / umAkaTam / maGgAkaTam / tilakaTam // 84 // ahvAgamye'zvAdIna / 7 / 1 / 85 / SaSThyantAdavAdakenAhAgamye'rthe InaJ syAt / aashviino'dhyaa||85|| kulAjjalpe / 7 / 1 / 86 / SaSThyantAtkulAjalpa'rthe InA syAt / kaulInaH // 86 // pIlvAdeH kuNaH pAke / 7 / 1 / 87 / ebhyastasya pAke kuNaH syAt / pIlukuNaH / zamIkuNaH // 87 // karNAdermUle jAhaH / 7 / 1 / 88 /
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ 462 haimazabdAnuzAsanasya ebhyastasya mUle'rthe jAhaH syAt / karNajAham / akSijAham // 88 // pakSAttiH / 7 / 1 / 89 / pakSAttasya mUle'rthe tiH syAta | pakSatiH // 89 // himAlaH sahe / 7 / 1 / 90 / himAttasya sahamAne'rthe eluH syAt / himeluH // 90 // balavAtAdUlaH / 7 / 1 / 91 / AbhyAM tasya sahe'rthe UlaH syAt / bahUlaH / vAtUlaH // 91 // zItoSNatRSAdAlurasahe / 7 / 1 / 92 / ebhyastasyAsaMhe'rthe AluH syAt / zItAluH / uSNAluH / tRssaaluH|| yathAmukhasaMmukhAdInastaddRzyate 'smin / 7 / 1 / 93 / AbhyAM taditi syantAbhyAmasminnitiGayarthe InaH syAt / syantaM cedRzyate / yathAmukhaM pratibimbam / yathAmukhInaH AdarzaH / evaM saMmukhInaH // 93 // sarvAdeH pathyaMgakarmapatra pAtrazarAvaM vyA pnoti / 7 / 1 / 94 / sarvazabdapUrvebhya ebhyo dvitIyAntebhyo vyApnotItyarthe InaH syAt / sarvapathIno rathaH / sarvAGgINastApaH / sarvakarmINo nA / sarvapatrINI yantA / sarvapAtrINaM bhaktam / sarvazarAvINaM odanam // 94 // Aprapadam / 7 / 1 / 95 /
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 463. ApadAmAdApadam / asmAdamantAdyAnotItyarthe InaH syAt / AprapadInaH paTaH // 95 // anupadaM baddhA / 7 / 1 / 96 / asmAdamantAdbaddhetyarthe InaH syAt / anupadInopAnat // 96 // ayAnayaM neyaH / 7 / 1 / 97 / asmAdvitIyAntAnneye'rthe InaH syAt / ayAnayInaH zAraH // 97 // sarvAnnamatti / 7 / 1 / 98 / asmAdannantAdattyarthe InaH syAt / sarvAnnIno bhikSuH // 98 // parovarINaparaMparINaputrapautrINam | 7|1 | 99| ete'nubhavatyarthe nAntA nipAtyAH / parovarINaH / paraMparINaH / putrapautrINaH // 99 // yathAkAmAnukAmAtyantaM gAmini / 7 / 1 / 100 / ebhyo 'mantebhyo gAminyarthe InaH / syAt / yathAkAmInaH / anukAmInaH / atyantInaH // 100 // pArAvAraM vyastavyatyastaM ca / 7 / 1 / 101 / asmAtsamastAvyastAdvyatyastAccAmantAdgAminInaH syAt / pArAvArINaH / pArINaH / avArINaH / avArapArINaH // 101 // anugvalam / 7 / 1 / 102 / asmAdamantAdalaM gAminInaH syAt / anugavIno gopaH // 102 // adhvAnaM yenau / 7 / 1 / 103 / asmAdamantAdalaGgAmini yemau syAtAm / adhvanyaH / adhvanInaH //
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ 464 haimazabdAnuzAsanastha abhyamitramIyazca / 7 / 1 / 104 / asmAdamantAdalaM gAmini Iyoyenau ca syAtAm / abhymitriiyH| abhyamitryaH / abhyamitrINaH // 104 // samAMsamInAdyazvInAdyaprAtInA''gavInasA ptapadInam / 7 / 1 / 105 / ete InAntA nipaatyaaH|saaptpdiinstviintrntH| samAMsamInA gauH| adyazvInA gauH / adyaprAtInA lAbhaH / AgavInaH karmakRt / sAptapadInaM sakhyam // 105 // aSaDakSAzitaMgvalaGkAlaMpuruSA dInaH / 7 / 1 / 106 / ebhyaH svArthe InaH syAt / aSaDakSINo mntrH| AzitaMgatInaM araNyam / alaGkarmINaH / alaMpuruSINaH // 106 // adikastriyAM vaanycH|7|1|107| aJcatyantAtsvArthe Ino vA syAt / naced sa dizi striyAm / prAcInam / prAka / prAcInA zAkhA / prAcI / adistriyAmiti kim / prAcI dik // 107 // tasya tulye kaH sNjnyaaprtikRtyoH|7|1|108| tasyetiSaSThayantAttulye'rthe kaH syAt saMjJAyAM pratikRtau ca viSaye / azvakaH / azvakaM rUpam // 109 // na nRpuujaarthdhvjcitre|7|1|109| nari pUjArthe dhaje citrakarmaNi cArthe ko na syaat| caJcAnA / aiin| dhaje siNhH| citre bhImaH // 109 //
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJavRttiH apaNye jIvane / 7 / 1 / 110 / jIvyate yena tasmin paNyavarje ko na syAt / zivaH / apaNyaiti kim / hastikAn vikrINIte // 110 // 465 devapathAdibhyaH / 7 / 1 / 111 / emyastulye saMjJApratikRtyoH ko na syAt / devapathaH / hNspthH|| 111 // bastereyaJa / 7 / 1 / 112 / aederer tulye'rthe yaJ syAt / bAsteyI praNAlikA // 112 // zilAyA eyacca / 7 / 1 / 113 / asmAsasya tulye'rthe eyac eyaJ ca syAt / zileyam / zaileyaM dadhi // 113 // zAkhAderyaH / 7 / 1 / 114 / ebhyastasya tulye yaH syAt / zAkhyaH / mukhyaH // 114 // drorbhavye / 7 / 1 / 115 / drostasya tulye bhavye'rthe yaH syAt / dravyamayaM nA svarNAdi ca // kuzAgrAdIyaH / 7 / 1 / 116 / asmAttasya tulye IyaH syAt / kuzAgrIyA buddhiH // 116 // kAkatAlIyAdayaH / 7 / 1 / 117 / ete tasya tulyeyAntAH sAdhavaH syuH / kAkatAlIyam / khalati - billIyam // 117 // zarkarAderaNa / 7 / 1 / 118 /
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazandAnuzAsanasya ebhyastasya tulye'N syAt / zArkaraM ddhi| kApAlikam // 118 // aH sapatnyAH / 7 / 1 / 119 / asmAttasya tulye aH syAt / sapanaH // 119 // ekazAlAyA ikaH / 7 / 1 / 120 / asmAttasya tulye ikaH syAt / ekazAlikam // 120 // goNyAdezcekaNa / 7 / 1 / 121 / ebhyaH ekazAlAyAzca tasya tulye ikaNa syAt / gauNikam / AGgulikam / ekazAlikam / / 121 // karkalohitATTIkaNa ca / 7 / 1 / 122 / AbhyAM tasya tulye TIkaNikaNa ca syAt / kArkIkaH / kaarkikH| lohitIkaH / lohitikaH // 122 // vervistRte shaalshngkttau| 7 / 1 / 123 / vervistRte'rthe zAlazaGkaTau syAtAm / vizAlaH / vizaGkaTaH // 123 // kaTaH / 7 / 1 / 124 / vevistRte'rthe kaTaH syAt / vikaTaH // 124 // saMpronneH saMkIrNaprakAzAdhikasa mIpe / 7 / 1 / 125 / ebhyo yathAsaGkhyameSvartheSu kaTaH syAt / saGkaTaH / prakaTaH / utkttH| nikaTaH // 125 // __ avAtkuTArazcAvanate / 7 / 1 / 126 / avAMdavanate'rthe kuTAraH kaTazca syAt / avakuTAraH / avkttH||126||
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 467 nAsAnatitadvatoSTITanATabhraTam / 7 / 1 / 12 / avAnnAsAnatau tadati cArthe ete syuH / avaTITam / avanATam / avabhraTaM nAsAnamanam / tadvadA nAsAdi // 127 // nerinapiTakAzcikacicikazcA sy| 7 / 1 / 128 / ne sAnatau tadati cArthe ete syuH tadyoge ca neryathAsaGkhyaM cikcicikaH / cikinam / cipiTam / cikkaM nAsAnamanaM nAsAdi c||128|| viDavisiau nIrandhre c|7|1|129| neIrandhe'rthe nAsAnatitaddhatozca etau syAtAm / niviDAH / nivirIsAH kezAH / niviDam / nivirIsaM nAsAnamanaM nAsAdi c|| 129 // klinnAllazcakSuSi cilpilcul cAsya / 7 / 1 / 130 / klinnAcakSuSyarthe laH syAt / tadyoge cAsya cilpilaculaH / cillam / pillam / culaM cakSuH // 130 // uptykaadhityke|7|1|131 / . etau nipAtyete / upatyakA giryAsannA bhuuH| adhityakA parvatAdhirUDhA bhUH // 131 // avessaMghAtavistAre kaTapaTam / 771 / 132 / avarAtSaSThayantAtsaMghAte vistAre cArthe yathAsaGkhyaM kaTapaTau syAtAm / avikaTaH saMghAtaH / avipaTaH vistaarH|| 132 //
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ 468 haimazabdAnuzAsanasya pazubhyaH sthAne goSThaH / 7 / 1 / 133 / pazvarthebhyaH SaSThyantebhyaH sthAne'rthe goSThaH syAt / gogoSTham / asagoSTham / / 133 // dvitve goyugaH / 7 / 1 / 134 / pazvarSebhyastasya dvitve'rthe 'yaM syAt / gogoyugam // 134 // SaTtve SaDgavaH / 7 / 1 / 135 / pazcaryebhyastasya SaTtve'yaM syAt / hastiSaDgavam // 135 // tilAdibhyaH snehe tailH| 7 / 1 / 136 / ebhyastasya snehe'rthe tailaH syAt / tilatailam / sarSapatailam // 136 // tatra ghaTate karmaNaSThaH / 7 / 1 / 137 // tatreti jayantAtkarmazabdAghaTate ityarthe ThaH syAt / krmtth||137|| . tadasya saMJjAtaM tArakAdibhya itaH / 7 / 1 / 138 / * taditi syantebhya ebhyo'syeti SaSThyarthe itaH syAt / syantaM saJjAtaM cet / tArakitaM nmH| puSpitastaruH // 138 // garbhAdaprANini / 7 / 1 / 139 / ___garbhAsadasya saJjAtamityarthe itaH syAt / natu pANini / gArbhito bIhiH // 139 // pramANAnmAtraT / 7 / 1 / 140 / syantAtpramANArthAt SaSThyarthe mAtrada syAt / AyAmaH pramANam / jAnumAtraM jalam / tanmAtrI bhUH // 140 //
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ khopjnylghuvRttiH| hastipuruSAdvANa / 7 / 1 / 141 / syantAmyAM pramANArthAbhyAmAbhyAM SaSThyarthe 'N vA syAt / haastinm| hastimAtram / hastidanam / hastidvayasaM jalam / evaM pauruSam // 141 // vorddha danavayasaT / 7 / 1 / 142 / Urddham yatpramANaM tadarthAtsyantAt SaSThyarthe vaitau syAtAm / Urudanam / Uruddhayasam / UrumAtraM jalam / arddhamiti kim / rjjumaatriimH||142|| __mAnAdasaMzaye lup / 7 / 1 / 143 / mAnArtha eva sAkSAdyaH pramANazabdo hastavitastyAdirnatu rjvaadiH| tasmAtprastutasya mAtraDAderasaMzaye gamye lup syaat| hstH| vitastiH / mAnAditi kim / UrumAtra jalam / asaMzayaiti kim / zamamAtra syAt // 143 // dvigoH saMzaye c| 7 / 1 / 144 / mAnAntAdvigoH saMzaye'saMzaye ca prastutamAtraDAderlup syAt / dvivitastiH / dviprasthaH syAt // 144 // mAtraTa / 7 / 1 / 145 / syantAnmAnArthAt SaSThyarthe mAtra syAta sNshye| prasthamAtra syAt / shnshhiNshtH| 7 / 1 / 146 / zanantAcchadantAcca saGkhyArthAviMzatezca mAnavRtteH syantAta SaSThyarthe mAtraT syAt saMzaye / dazamAtrAH syuH / evaM triMzanmAtrAH / viMzatimAtrAH // 146 // Din / 7 / 1 / 147 /
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17. haimazandAnuzAsanasya / zanazatizatibhyaH syantebhyo mAnArthebhyaH SaSThyarthe Din syAt / paJcadazyarddhamAsaH / triMzI mAsaH / viMzino bhavanendrAH // 147 // idaM kimo'turiyakiya cAsya / / 1 / 148 / AbhyAM mAnArthAbhyAM SaSThyarthe meye'tuH syAt / tadyoge cAnayoryathAsaGkhyamiyakiyau syAtAm / iyAn / kiyAna paTaH // 148 // yattadetadorDAvAdiH / 7 / 1 / 149 / ebhyaH syantebhyo mAnArthebhyo SaSThyarthe meye'tu vAdiH syAt / yAvAn / tAvAn / etAvAn dhAnyarAziH // 149 // yattatkimaH saGkhyAyA ddti|7||15|| saGkhyArUpaM yanmAnaM tadarthebhya ebhyaH syantebhyaH SaSThyarthe saGkhyeye DatirvA syAt / yati yAvantaH / evaM tati taavntH| kati / kiyntH||150|| avayavAttayaT / 7 / 1 / 151 / / avayavavRtteH saGkhyArthAt syantAtSaSThayarthe 'vayavini tayada syAt / paJcatayo yamaH // 151 // hitribhyAmayaT vaa|7|1|152| AbhyAmavayavArthAbhyAM syantAbhyAM SaSThayarthe'yaT vA syAt / dayam / dvitayam / trayam / tritayam // 152 // yAderguNAnmUlyakreye mytt|7|1|153| yAderguNavRtteH syantAt SaSThyarthe mayaT syAt / yAdizcenmUlyArthaH krayArtho vA / dimayamudazvidyavAnAm / evaM trimayaM dimayA yavA udshvitH| evaM trimyaaH| guNAditi kim / dvau vrIhiyavau muulymsy||153||
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ 471 svopjnylghuvRttiH| adhikaM tatsaGkhyamasmin zatasahasre zatizadazAntAyA ddH|7|1|154| syantAcchatyAdyantAtsaGkhyArthAdasminniti Dyarthe zatasahasre ca DaH syAt / syantaM cedadhikam zatAdisaGkhyaM ca vastu syAt / vizaM yojanazataM yojanasahasraM vA / evaM triMzam / ekAdazam / tatsaMkhyamiti kim / viMzatirdaNDA adhikA asmin yojanazate // 154 // saGkhyApUraNe DaT / 7 / 1 / 155 / saGkhyApUryate yena tatrArthe saGkhyAyA DaT syAt / ekAdazI / saGkhyati kim / ekAdazAnAmuSTrikANAM pUraNo ghaTaH // 155 // viMzatyAdervA tamaTa / 7 / 1 / 156 / asyAH saGkhyAyAH saGkhyApUraNe tamaT vA syAt / viMzatitamaH / viMzaH / triMzattamaH / triMzaH // 156 // zatAdimAsArddhamAsasaMvatsarAt / 7 / 1 / 157 / zatAdeH saGkhyAmA mAsAdezca saGkhyApUraNe tamaT syAt / zatatamI / sahasratamI / mAsatamaH / arddhamAsatamaH / saMvatsaratamaH dinaH // ssssttyaadersngkhyaadeH|7|1|158 / saGkhyAdiravayavo yasya tadarjAtSaSTyAdeH saGkhyApUraNe tamaT syaat| paSTitamaH / saptatitamaH / asaGkhyAderiti kim / ekaSaSTaH // 158 // no maTa / 7 / 1 / 159 / asaGkhyAdenIntAyAH saGkhyAyAH saGkhyApUraNe maT syAt / paJca mI / asahyAdarityeva / dvAdazaH // 159 // pittithaT bahugaNapUgasaMghAt / 7 / 1 / 160 /
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ 472 haimazabdAnuzAsanasya ebhyaH saMkhyApUraNe tithaT syAt / pit / bahutithI / gaNatithaH / pUgatithaH / saGghatithaH // 160 // atorithaTa / 7 / 1 / 161 / attvantAtsaMkhyApUraNe ithaT syAt / pit / iyatithaH / tAvatithI // 161 // SaTkatikatipayAta thaT / 7 / 1 / 162 / ebhyaH saMkhyApUraNe thaT syAt / SaSThI / ktithH| katipayathI / cturH| 7 / 1 / 163 / asmAtsaMkhyApUraNe thaT syAt / caturthI // 163 // yeyau ca luka ca / 7 / 1 / 164 / caturaH saMkhyApUraNe etau syAtAm / casya luka ca / turyH| turiiyH|| taH / 7 / 1 / 165 / deH saMkhyApUraNe tIyaH syAt / dvitIyaH // 165 // stR ca / 7 / 1 / 166 / treH saMkhyApUraNe tIyaH syAt / tadyogeca tR / tRtiiyaa||166|| pUrvamanena sAdezcen / 7 / 1 / 167 / pUrvamityamantAtkevalAtsapUrvAcA'neneti TArthe kartagan syAt / kRtapUrvI kaTam / pItapUrvI paryaH // 167 // iSTAdeH / 7 / 1 / 168 / ebhyo'rthAtsyantebhyaSTArthe katarIn syAt / iSTI yajJe / pUrtI shraaddh| zrAddhamadyabhuktamikenau / 7 / 1 / 169 /
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRtti: 1 473 zrAddhAtsyantAdadyabhuktAdyarthe karttaryetau syAtAm / shraaddhikH| zrAddhI // anupadyanveSTA / 7 / 1 / 170 / eSa innanto nipAtyate / anveSTA cet / anupadI gavAm || 170 // dANDAjinikAyaHzUlikapArzva kam / 7 / 1 / 171 / ete yathAyogamikaNa kAntA nipAtyAH / anveSTaryarthe / dANDAjiniko dAmbhikaH / AyaHzUlikaH tIkSNopAyo'rthAnveSTA / pArzvako anRjUpAyaH sa eva // 171 // kSetre'nyasminnAzye iyaH / 7 / 1 / 1722 kSetrAnnirdezAt GantAdanyopAdhikAnnAzye'rthe iyaH syAt / kSetriyovyAdhiH jArazca // 172 // chando'dhIte zrotrazca vA / 7 / 1 / 173 / asmAdamantAdadhIte'rthe iyo vA syAt / tadyoge cAsya zrotraH / zrotriyaH / chAndasaH // 173 // indriyam / 7 / 1 / 174 / indrAdiya nipAtyaH / indrasya liGgamindriyam // 174 // tena vitte caJcucaNau / 7 / 1 / 175 / teneti TAntAdvite'rthe etau syAtAm / vidyAcaJcuH / kezacaNaH // pUraNAdgranthasya grAhake ko lukcA'sya / 7 / 1 / 176 /
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya pUraNapratyayAntATTAntAd granthasya grAhake'rthe kaH syAt / tadyoge ca pUraNArthasya luk / dvikaH ziSyaH // 176 // 474 grahaNAdvA / 7 / 1 / 177 / gRhyate'neneti grahaNam / rUpAdigranthasya grahaNArthAtpUraNapratyayAntAt kaH svArthe syAt / tadyoge ca pUraNArthasya lug vA / dvikaM dvitIyakaM vA granthagrahaNam // 177 // sasyAd guNAtparijAte | 7|1 | 178 / sasyAdguNArthATTAntAtparijAte'rthe kaH syAt / sasyakaH zAliH dezo vA / guNAditi kim / sasyena parijAtaM kSetram // 178 // dhanahiraNye kAme / 7 / 1 / 179 / AbhyAM yantAbhyAM kAme'rthe kaH syAt / dhanakaH / hiraNyakaH maitrasya / / svAGgeSu sakte / 7 / 1 / 180 / svAGgArthegyo tebhyaH sakte'rthe kaH syAt / nakhakaH / kezanakhakaH / dantoSThakaH / / 180 // udaretvikaNAdyUne / 7 / 1 / 181 / asmAd GantAtsakte AdyUne'rthe ikaNa syAt / audarikaH / udara ko'nyaH // 189 // aMzaM hAriNi / 7 / 1 / 182 / aMzAdamantAddhAriNyarthe kaH syAt / aMzako dAyAdaH // 182 // tantrAdaciroddhRte / 7 / 1 / 183 / 1 tantrAtpaJcamyantAdaciroddhRte'rthe kaH syAt / tantrakaH paTaH // 183 // brAhmaNAnnAni / 7 / 1 / 184 /
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ khopa laghuvRtiH / 475 asmAGkasyantAdaciroddhRte'rthe kaH syAt nAmni / brAhmaNako nAma dezaH // 184 // uSNAt / 7 / 1 / 185 / uSNAGkasyantAdaciroddhRte'rthe kaH syAt nAmni / uSNikA yvaaguuH|| zItAcca kAriNi / 7 / 1 / 186 / zItoSNAbhyAmarthAdamantAbhyAM kAriNyarthe kaH syAt nAmni / zItako'lasaH / uSNako dakSaH || 186 // adherArUDhe / 7 / 1 / 187 / adherArUDhArthAtsvArthe kaH syAt / adhiko droNaH khAryAH / adhikA khArI droNena // 187 // anoH kamitari / 7 / 1 / 188 / anoH kaH syAt / tadantazcetkamitari / anukaH // 188 // abherIzca vA / 7 / 1 / 189 / ameH kaH syAt IzvArasya vA / tadantazcetkamitari / abhikaH / abhIkaH / / 189 // so'sya mukhyaH / 7 / 1 / 190 / sa iti syantAdasyeti SaSThyarthe kaH syAt / syantaM cenmukhyArtham / devadattakaH saGghaH // 190 // zRGkhalakaH karabhe / 7 / 1 / 191 / kAnto nipAtyaH / zRGkhalakaH karabha uSTra zizuH / / 191 // udutsorunmanasi / 7 / 1 / 192 /
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya AbhyAmasyetyunmanasyarthe kaH syAt / utkaH / utsukaH // 192 // kaalhetuphlaadroge|7|1|193 / kAlavizeSArthebhyo hetvarthebhyaH phalArthebhyazca syantebhyo'syeti roge'rthe kA syAt / dvitIyako jvrH| parvatako rogH| zItako jvrH||193|| prAyo'nnamasminnAmni / 7 / 1 / 194 / syantAdasminniti Dyarthe saMjJAviSaye kaH syAt / syantaM cedannaM prAyeNa / guDApUpikA paurNamAsI // 194 // kulmASAdaN / 7 / 1 / 195 / asmAtsyantAtsAyo'nnamasminnityarthe'Na syAt nAmni / kaulmASI paurNamAsI // 195 // vaTakAdin / 7 / 1 / 196 / asmAtsyantAtmAyo'nnamasminnityarthe in syAt / vaTakinI paurNamAsI // 196 // sAkSAd draSTA / 7 / 1 / 197 / sAkSAto draSTetyasminnarthe in nAmni syAt / sAkSI // 197 // ityAcAryahemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau saptamasyAdhyAyasya prathamaH pAdaH samAptaH //
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopaalghuvRttiH| arham / tadasyA'styasminniti mtuH|7|2|| taditi syantAdasyati SaSThyarthe sminniti Dyarthe vA matuH syAt / cet syantamastIti / gomAna / vRkSavAna giriH / astIti kim / gAvo'syAsan / itaH prAyo bhUmAdau matvAdayaH // 1 // AyAt / 7 / 2 / / rUpAt prazastAhatAdityAyavidhervakSyamANaprakRtibhyo matuH syAt / tadasyAsti / tadasminnastIti viSaye / kumArImAn / vrIhimAn // 2 // naavaaderikH|7|2|3| emyo matvarthe ikaH syAt / naavikH| naumAn / evaM kumArikaH / kumArImAn // 3 // zikhAdibhya in / 7 / 2 / 4 / ebhyo matvarthe in syAt / zikhI / zikhAvAn / mAlI / mAlA vAn // 4 // biihyaadibhystau| 7 / 2 / 5 / ebhyo matvarthe ikenau syAtAm / vrIhikaH / viihii| bIhimAna / mAyikaH / mAyI / mAyAvAn // 5 // ato'nekasvarAt / 7 / 2 / 6 / adantAdanekakharAnmatvarthe ikenau syAtAm / daNDikaH / dnnddii| daNDavAn / chatrikaH / chtrii| chatravAn / anekakharAditi kim / khavAn // 6 // aziraso'zIrSazca / 7 / 2 / 7 /
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ 478 haimasammAnuzAsanamA / asmAnmatvarthe ikenau syAtAm / manuzca / tadyoge cAsyAzIrSaH / azIrSikaH / azIrSI / azIrSavAna // 7 // arthArthAntAbhAvAt / 7 / 2 / 8 / arthAdarthAntAcca bhAvArthAdeva matvarthe ikenAveva syAtAm / arthikH| arthI / pratyarthikaH / pratyarthI maturna syAt bhAvAditi kim / dhanArthAna matureva arthavAn // 8 // vrIhyarthatundAderilazca / 7 / 2 / 9 / AbhyA matvarthe ila ikenau ca syuH| zAlilaH / zAlikaH / shaalii| zAlimAn / tundilaH / tundikaH / tundI / tundivAn / udarilaH / udarikaH / udarI / udarakhAn // 9 // svAGgAdvivRddhAte / 7 / 2 / 10 asmAnmatvarthe ilekenAH syuH| krnnilH| karNikaH / krnnii| krnnvaan|| vRndaadaarkH| 7 / 2 / 11 / / matvarthe syAt / vRndArakaH / vRndavAn // 11 // zRGgAt / 7 / 2 / 12 / matvarthe ArakaH syAt / zRGgArakaH / zRGgavAn // 12 // phalabahAccenaH / 7 / 2 / 13 / AbhyA zRGgAca matvarthe inaH syAt / phalinaH / phalavAn / brhinnH| zRGgiNaH // 13 // malAdImasazca / 7 / 2 / 14 / malAnmatvarthe Imasainazca syAt / malImasaH / mlinH| malavAn // ra marutparvaNastaH / 7 / 2 / 15 /
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 479 AbhyAM matvarthe taH syAt / mruttH| marutvAn / prvtH| prvvaan||15|| valivaTituNDerbhaH / 7 / 2 / 16 / / ebhyo matvarthe bhaH syAt / valibhaH / vttibhH| tuNDibhaH / valivAn / UrNAhaMzubhamo yus / 7 / 2 / 17 / / ebhyo matve'rthe yussyAt / UrNAyuH / ahaMyuH / zubhaMyuH // 17 // kaMzaMbhyAM yustiyastutavabham / 7 // 2 // 18 // . AbhyAM matvarthe ete syuH / kaMyuH / zaMyuH / katiH / zaMtiH / kaMyaH / zaMyaH / kNtuH| zaMtuH / kNtH| zaMtaH / kNvH| zavaH / kNbhH| shNbhH||18|| balavAtadantalalATAdUlaH / 7 / 2 / 19 / ebhyo matvarthe ulaH syAt / balUlaH / vAtUlaH / dantUlaH / lalATUlA / balavAn // 19 // praannynggaadaatolH|7|2|20 / prANyaGgArthAdAdantAnmatvarthe laH syAt / cUDAlA / cUDAvAn / prANyaGgAditi kim / jaGghAvAn prAsAdaH // 20 // sidhmaaNdikssudrjnturugbhyH|7||21| sidhmAdeH kSudrajantvagugAcca matvarthe laH syAt / sidhmalaH / sidhmavAn / varmalaH / yUkAlaH / mUchAlaH // 21 // prajJAparNodakaphenAllelau / 7 / 2 / 22 / ebhyo matvarthe lelau syAtAm / prjnyaal| prajJilaH / parNalaH / parNilaH / udakalaH / udakilaH / phenalaH / phenilaH / phenavAn // 22 // kAlAjaTAghATAta kSepe / 7 / 2 / 23 / .
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya ebhyo matvarthe lelau syAtAm / kSepe gamye / kAlAlA / kAlilaH / jaTAlaH / jaTilaH / ghATAlaH / ghATilaH / kSepeiti kim / kAlAvAn // 23 // vAca aalaattau| 7 / 2 / 24 / matvarthe syAtAm / kSepe gamye / vAcAlaH / vAcAraH // 24 // gmin / 7 / 2 / 25 / vAco matvarthe gmin syAt / vAgmI / vAgvAn // 25 // madhvAdibhyo rH|7|2|26| matvarthe raH syAt / madhuro rasaH / kharo gadarbhaH // 26 // kRSyAdibhyo balaca / 7 / 2 / 27 / matvarthe syAt / kRSIvalaH kuttumbii| AsutIbalA kalpapAlaH / AsutimAn // 27 // lomapicchAdeH zelam / 7 / 2 / 28 // lomAdeH picchAdezva matvarthe yathAsaGkhyaM zailazca syAt / lomshH| lomavAn / girizaH / picchilH| picchavAna / urasilaH // 28 // no'nggaadeH| 7 / 2 / 29 / ebhyo matvarthe naH syAt / aGganA cAGgiI strI / pAmanaH / pAmavAna // 29 // zAkIpalAlIdardA haskhazca / 7 / 2 // 30 // ebhyo matvarthe naH syAt / tadyoge caiSAM hrasvaH mahacchAkaM palAlaM ca / zAkI / palAlI / darduvyAdhiH / zAkinaH / zAkImAn / palAlinaH / d?nnH||30|| ........... . .
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ 481 / svopjnylghuvRttiH| viSvaco viSuzca / 7 / 2 / 31 / / asmAnmatvarthe naH syAt / viSuzcAsya / viSuNaH rvirvaayurvaa| vissvgvaam|| 31 // lakSmyA anH| 7 / 2 / 32 / matvarthe syAt / lakSmaNaH / lakSmIvAn // 32 // prajJAzraddhA vRtterNaH / 7 / 2 / 33 / * ebhyo matvarthe NaH syAt / prAjJaH / prajJAvAn / zrAddhaH / zraddhAvAna ArcaH / arcAvAn / vArtaH / vRttimAn // 33 // jyotsnAdibhyo'Na / 7 / 2 / 34 / matvarthe'N syAt / jyotsnI rAtriH / tAmisrI // 34 // sikatAzarkarAta / 7 / 2 / 35 / AbhyAM matvarthe'N syAt / saikataH / sikatAvAn / shaarkrH|| ilazca deze / 7 / 2 / 36 / sikatAzarkarAbhyAM deze matvarthe ilANau syAtAm / sikatilaH / saiktH| sikatAvAn / zarkarilaH / zArkaro dezaH / zarkarAvAn // 36 // dhudrormH| 7 / 2 / 37 / AbhyAM matvarthe maH syAt / ghumaH / drumaH / / 37 // kaannddaannddbhaannddaadiirH| 7 / 2 / 38 / ebhyo matvarthe IraH syAt / kANDIraH / kANDavAn |aannddiirH| bhANDIraH // 38 // __ kacchvA ddurH| 7 / 2 / 39 /
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ 482 haimazandAnuzAsanasya / matvarthe syAt / kacchuraH / kacchUmAn // 39 // dantAdunnatAt / 7 / 2 / 40 / unnatyupArdantAnmatvarthe DuraH syaat| dnturH| unnatAditi kim / dantavAn // 40 // medhaarthaannvrH|7|2|41 / AbhyAM matvarthe iro vA syAt / medhirH| medhAvAn / medhAvI / rathiraH / rathikaH / rathI // 41 // kRpaahRdyaadaaluH| 7 / 2 / 42 / . AbhyAM matvarthe vA'luH syAt / kRpAluH / kRpAvAn / hRdyaaluH| hRdayI // 42 // keshaadvH| 7 / 2 / 43 / matvarthe vo vA syAt / kezavaH / kezavAn / kezI // 43 // mnnyaadibhyH| 7 / 2 / 44 / ebhyo matvarthe vaH syAt / mnnivH| maNimAn / hirnnyvH| hiraNyavAn // 44 // hInAtsvAGgAdaH / 7 / 2 / 45 / hInatvopAdheH svAGgArthAnmatvarthe aH syAt / krnnH| hInAditi kim / karNavAn // 45 // abhraadibhyH| 7 / 2 / 46 / ebhyo matvarthe aH syAt / abhraM namaH / arzaso maitraH // 46 // astapo mAyAmedhAsrajo vin / 7 / 2 / 47 //
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 483 asantAttapasAdezva matvarthe vin syAt / yazasvI / yazasvAn / tapasvI / mAyAvI / maayaavaan| medhAvI / sragvI // 47 // AmayAdIrghazca / 7 / 2 / 48 / asmAnmatvarthe vin syAt / dIrghazcAsya / AmayAvI / AmayavAn // 48 // svaanminniishe|7|2|49| svAnmatvarthe Ize mina syAt / dIrghazcAsya / svaamii| svvaannyH|| goH| 7 / 2 / 50 / gormatvarthe min syAt / gomI / gomAn // 50 // UrjA vinvlaavscaantH|7|2|51| UrjA matvarthe vinavalau syAtAm / tadyoge vo|'santaH / UrjasvI / UrjasvalaH / UrvAna // 51 // tamisrArNavajyotsnAH / 7 / 2 / 52 / ete matvarthe nipaatyaaH| tamisrA rAtriH / tamisrANi guhAmukhAni / tamasvAn / arNavaH samudraH / jyotsnA candraprabhA // 52 // guNAdibhyo yaH / 7 / 2 / 53 / ebhyo matvarthe yaH syAt / gunnyonaa| himyogiriH| himavAn // 53 // rUpAtprazastAhatAt / 7 / 2 / 54 / prazastopAdherAhatopAdhezca rUpAnmatvarthe yaH syAt / rUpyo gauH| rUpyaM kArSApaNam / rUpavAnanyaH // 54 // pUrNamAso'Na / 7 / 2 / 55 /
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ 484 hemazabdAnuzAsanasya matvarthe syAt / paurNamAsI // 55 // gopUrvAdata iNa / 7 / 2 / 56 / gopUrvA dadantAnmatvarthe ikaN syAt / gauzatikaH / ata iti kim / goviMzatimAn // 56 // niSkAdeH zatasahasrAt / 7 / 2 / 57 / niSkAdyavayavAtparaM yacchataM sahasraM ca tadantAnmatvarthe ika syAt / naiSkazatikaH / naiSkasahasrikaH / Aderiti kim / svarNaniSkazatamasyAsti // 57 // ekAdeH karmadhArayAt / 7 / 2 / 58 / asmAdadantAnmatvarthe ikaNa syAt / aikagavikaH // 58 // sarvAderin / 7 / 2 / 59 / sarvAderadantAtkarmadhArayAdin syAt / sarvadhanI // 59 // prANisthAdasvAGgAdadvandvarugniM dyAt / 7 / 2 / 60 / prANistho'svAGgArtho danto yo dvando yazca svAcI nindyArthazcatasmAnmatvarthe in syAt / kaTakavalayinI / kuSTI / kakudAvarttI / prANisthAditi kim / puSpaphalabAn vRkSaH / asvAGgAditi kim / stanakezavatI // 60 // vaataatiisaarpishaacaatkshcaantH|7|2261| ebhyo matvarthe in syAt / kazcAntaH / vAtakI / atisArakI / pizAcakI // 61 // pUraNAdvayasi / 7 / 2 / 62 /
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 485 pUraNapratyayAntAdayasi gamye matvarthe inneva syAt / paJcamIbAlaH // sukhAdeH / 7 / 2 / 63 / ebhyo matvarthe inneva syAt / sukhI / duHkhI // 63 // mAlAyAH kSepe / 7 / 2 / 64 / matvarthe inneva syAt / mAlI / kSepa iti kim / mAlAvAn // 64 // dharmazIlavarNAntAt / 7 / 2065 / dharmAdyantAnmatvarthe inneva syAt / munidhrmii| yatizIlI / brAhmaNavarNI // 65 // bAhUrvAderbalAt / 7 / 2 / 66 / bAharupurvAdalAnmatvarthe inneva syAt / bAhubalI / UrubalI // 66 // manmAbjAdenomni / 7 / 2 / 67 / mannantAnmAntebhyo'bjAdezca matvarthe inneva syAt / nAmni / dAminI / sominI / abjini / kamalinI // 67 // hastadantakarAjjAtau / 7 / 2 / 68 / ebhyo matvarthe inneva syAt / etadantasya jaataavrthe| hstii| dntii| krii||68|| varNAdbrahmacAriNi / 7 / 2 / 69 / varNAnmatvarthe inneva syaat| cedbrhmcaaryrthH| varNI brhmcaariityrthH| varNavAnanyaH // 19 // puSkarAdedeze / 7 / 2 / 70 / ebhyo matvarthe inneva syAt / deze'rthe / pusskrinn| pdminii| deza iti kim / puSkaravAna hastI // 70 //
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya sUktasAmnorIyaH / 7 / 2 / 71 / sUkte sAmni cArthe matvarthe yaH syAt / acchAvAkIyaM sUktam / yajJAyajJIyaM sAma // 71 // 486 lubvA'dhyAyAnuvAke / 7 / 2 / 73 / anayormatvarthe yasya lubvA syAt / lubvidhereveyaH / gardabhANDaH / gardabhANDIyo'dhyAyo'nuvAko vA // 72 // vimuktAderaNa / 7 / 2 / 73 / ebhyo matvarthe'dhyAyAnuvAkayoraNa syAt / vaimuktaH / daivAsuraH adhyAyo'nuvAko vA // 73 // ghoSadAderakaH / 7 / 2 / 74 / ebhyo matvarthe'dhyAyAnuvAke'kaH syAt / ghoSadakaH / goSadakaH adhyAyAdiH // 74 // prakAre jAtIyar / 7 / 2 / 75 / syantAtSaSThyarthe 'yaM syAt / cetsyantaM prakArArtham / sAmAnyasya vizeSo'vizeSAntarAnuyAyI prakAraH / paTujAtIyaH // 75 // ko'NvAdeH / 7 / 2 / 76 / ebhyastadasya prakAra iti viSaye kaH syAt / aNukaH / sthUlakaH paTaH // 76 // jIrNagomUtrAvadAtasurAya va kRSNAcchAlyAcchAdanasurAhivrIhitile / 724/774/ bhyo yathAsaGkhyameSvartheSu tadasya prakAra iti viSaye kaH syAt /
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnyldhudhRttiH| 487 jIrNakaH shaali| gomUtrakamAcchAdanam / avadAtikA suraa| surko'hiH| yavako brIhiH / kRSNakAstilAH // 77 // bhUtapUrvepcaraT / 7 / 2 / 78 / bhUtapUrvArthAtsvArthe pvarada syAt / AdyacarI // 7 // goSThAdInana / 7 / 2 / 79 / bhUtapUrve syAt / goSThIno dezaH // 79 // SaSTyA rupyapcaraT / 7 / 2 / 80 / bhUtapUrve'rthe etau syAtAm / maitrarUpyo gauH| maitracaraH // 80 // . vyAzraye tsuH|7|2|81 / SaSThayantAnAnApakSAzraye gamye tasuH syAt / devA arjunato abhavan / raviH karNato'bhavat // 81 // rogAtpratIkAre / 7 / 2 / 82 / SaSThyantAdrogArthAdapanayane tasuH syAt / pravAhikAtaH kuruH // 82 // paryabheH sarvobhaye / 7 / 2 / 83 / AbhyAM yathAsaGkhyaM saryobhayArthAbhyAM tasuH syAt / pritH| abhitH| sarvobhaya iti kim / vRkSaM pari abhi vA // 83 // AdyAdibhyaH / 7 / 2 / 84 / ebhyaH sambhavatsyAdyantebhyastasuH syAt / aaditH| madhyataH // 4 // kSepAtigrahAvyatheSvakartustRtIyA yaaH| 7 / 2 / 85 /
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ 488 haimazabdAnuzAsanasya TAntAdakatrarthAt kSepAdiviSaye tamuH syAt / vRtttHkssipto'tigraahyo| na vyathate vA / akarturiti kim / maitreNa kSiptaH // 85 // pApahIyamAnena / 7 / 2 / 86 / AbhyAM yoge TAntAdakartastasuH syAt / vRttataH pApo hIyate vA // pratinA paJcamyAH / 7 / 2 / 87 / pratinA yoge jAtapaJcamyantAttasurvA syAt / abhimanyura nAdarju. nato vA prati // 87 // ahIyaraho'pAdAne / 7 / 2 / 88 / apAdAnapaJcamyantAttasurvA syAt |ncettddhiiyruhoH / prAmAd prAmato vaiti / ahIyaruhaiti kim / sArthAddhInaH girevarohati // 88 // kimadvayAdisarvAdya'vaipulyabahoH pit tasa / 7 / 2 / 89 / kimo'dvayAdivarjasarvAdibhyo'vaipulyArthabahozca GasyantAttas pit syAt / kutaH / sarvataH / yataH / bhutH| vyAdivarjanaM kim / dvAbhyAM tvat / avaipulyeti kim / bahoH sUpAt // 89 // ito'taH kutH|7|2|9| ete tasantA nipAtyAH // 9 // bhavatvAyuSmadIrghAyurdevAnAMpriyaikA rthAt / 7 / 2 / 91 / bhavatvAdyaistulyAdhikaraNAt kimanyAdisarvAdhavaipulyabahoH sarvasyAdhantAt pittasvA syAt / sa bhavAn / tato bhavAn / te bhavantaH / tato
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... svopjnylghuvRttiH| 489 bhavantaH / sa AyuSmAn / tata AyuSmAn / sdiirghaayuH| tato diirghaayuH| taM devAnAMpriyam / tato devAnAMpriyam // 91 // . trpc|7|2|92 / bhavatvAdyairekArthAtkimadvayAdisarvAdyavaipulyabahoH sarvasyAdyantAtrapa ca vA syAt / sa bhavAn / tatra bhavAn / tato bhavAn / tasmin bhvti| tatra bhavati / tato bhavati / AyuSmadAdinApyevam // 92 // kakutrAtreha / 7 / 2 / 93 / ete trabantA nipAtyAH // 93 // saptamyAH / 7 / 2 / 94 / - saptamyantAtkimayAdisarvAdhavaipulyabahoH trap syAt / kutra / sarvatra / tatra / bahutra // 94 // kiMyattatsarvaikAnyAtkAle dA / 7 / 2 / 95 / ___ ebhyo yatebhyaH kAle'rthe dA syAt / kdaa| ydaa| tadA / sarvadA / ekadA / anyadA // 95 // sadA'dhunedAnIMtadAnImetarhi / 7 / 2 / 96 // ete kAle'rthe nipAtyAH // 96 // sdyo'dypredyvyhi| 7 / 2 / 97 / ete'hni kAle nipAtyAH // 97 // pUrvAparAdharottarAnyAnyataretarAde dhus / 7 / 2 / 98 / ebhyo Dyantebhyo'hni kAle'rthe eyus syAt / pUrvedyuH / apareguH / adharezuH / uttareyuH / anyeyuH / anyatareyuH / itareSuH // 18 //
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ haima zabdAnuzAsanaMspa ubhayAdyuzca / 7 / 2 / 99 / ato'rthe ghuse sau syAtAm / ubhayadyuH / ubhayedyuH // 99 // aiSamaH parutparAri varSe / 7 / 2 / 100 ete vatsare'rthe nipAtyAH / aiSamaH / parut / parAriM // 100 // anadyatane rhiH / 7 / 2 / 101 / / 490 yantAdanadyatanakAlArthAdyathAsambhavaM kimayAdisavAdyavaipulyabaho hiH syAt / karhi / yahi | amurhi | bahahiM // 101 // prakAre thA / 7 / 2 / 102 / prakArAthItsambhavatsyAdyantAtkimadvayAdisarvAdyavaipulya bahorthA syAt / sarvathA / anyathA || 102 // kathamittham / 7 / 2 / 103 / etau prakAre nipAtyau // 103 // saGkhyAyA dhA / 7 / 2 / 104 / saGkhyArthAtprakAravRtterdhA vA syAt / ekadhA / katidhA // 104 // vicAle ca / 7 / 2 105 / ekasyAnekI bhAvo'nakasya caikIbhAvo vicAlaH / tasmingamye saGkhyArthAddhA vA syAt / eko rAzida dvidhA vA kriyate / anekamekamekadhA vA karoti // 105 // vaikAddhyamaJa / 7 / 2 / eketi saGkhyArthAtprakAravRttervicAle ca gamye aikadhyam / ekadhA bhuMkte / anekamekaM karoti karoti // 106 // 106 / dhyamaJ vA syAt / aikadhyaM ekathA vA
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / dvirddhamadhau vA / 7 / 2 / 107 / AbhyAM prakArArthAbhyAM vicAle ca gamye etau vA syAtAm / dvaidham / dham / dvedhA / tredhA / dvidhA / tridhA bhuMkte / ekarAzi dvau karoti dvaidham / traidham / devA / tredhA / dvidhA / tridhA karoti // 107 // tadvati dhaNa / 7 / 2 / 108 / 491 dvitribhyAM prakAravati vicAlavati cArthe dhaN syAt / dvaidhAni / vaidhAni // 108 // vAre kRtvas / 7 / 2 / 109 / vAravRteH saGkhyArthAdvAravati dhAtvarthe kRtvas syAt / paJcakRtvo bhuMkte // 109 // dvitricaturaH suca / 7 / 2 / 110 / ebhyo vArArthebhyastadvati suc syAt / dviH / triH / catuH bhuMkte // ekAtsakRccAsya / 7 / 2 / 111 / asmAdvArArthAttadatisuc syAt / sakRccA'sya / sakRhuMkte // 111 // bahorddhAsanne / 7 / 2 / 112 / bahoH saGkhyArthAdadUravArArthAttadvati dhA syAt / bahudhA bhuNkte||112|| dikzabdAddigdezakAleSu prathamApaJcamI saptamyAH / 7 / 2 / 113 / dizi dRSTAddigAdyarthAtsiGasiGantAt svArthe dhA syAt / prAcI dig ramyA prAgramyam / prAga dezaH kAlo vA ramyaH prAgaramyam /
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimshndaanushaasnkh| prAcyA dizo dezakAlAbhyAM vA AgataH praagaagtH| prAcyAM dizi dezakAlayorvA vAsaH prAgvAsaH // 113 // uurdhvaadririssttaataavupshcaasy|7|2|114| - UrddhAdigdezakAlArthAtsiGasiGayantAdetau syaataam| upshcorddhsy| upari / upariSTAdramyaM Agato vAso vA // 114 // pUrvAvarAdharebhyo'sa'stAtau puravadha zcaiSAm / 7 / 2 / 115 / ebhyo digdezakAlArthebhyaH siGasiGayantebhyo'sa'stAcca syAt / eSAM ca yathAsaGkhyaM pur ava adha ca / puraH / avH| adhH| purastAt / avastAt / adhastAt ramyamAgato vAso vA // 115 // parAvarAtstAt / 7 / 2 / 116 / AbhyAM digAdyAbhyAM prathamAdhantAbhyAM khArthe stAt syAt / parastAt / avarastAt ramyamAgato vAso vA // 116 // dakSiNottarAccAtas / 7 / 2 / 117 / AbhyAM parAvarAbhyAM ca digAdyAbhyAM prathamAdyantAbhyAM svArthe / 'tassyAt / dakSiNataH / uttarataH / parataH / avarataH ramyamAgato vAso vA // 117 // adharAparAccAt / 7 / 2 / 118 / AbhyAM dakSiNottarAbhyAM ca digAdyarthAbhyAM prathamAyantAbhyAmAt syAt / adharAt / pazcAt / dakSiNAt / uttarAt ramyamAgato vAso vA // 118 // vA dakSiNAt prathamAsaptamyA aaH|72|119||
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ - svopjnylghuvRttiH| asmAdigdezArthAtsiGayantAdA vA syAt / dakSiNA / dkssinntH| dakSiNAdramyaM vAso vA // 119 // AhI dUre / 7 / 2 / 120 // dUradigdezArthAtsiDyantAddakSiNAdA Ahizca syAt |graamaadkssinnaa| dakSiNAhi ramyaM vAso vA // 120 // vottarAt / 7 / 2 / 121 / digAdyarthAdasmAtsiGayantAdA Ahizca vA syAt / uttraa| uttarAhi / uttarataH / uttarAt ramyaM vAso vA // 121 // adUre enH| 7 / 2 / 122 / digazabdAdadUradigAdhAtsiDyantAdenaH syAt / pUrveNAsya ramyaM vasati vA // 122 // lubnyceH| 7 / 2 / 123 / aJcatyantAhikazabdAdigAdivRtteH siGasijhyantAdihito yo dhA aino vA tasya lup syAt / prAgamyamAgato vAso vA // 123 // pazco'parasya dikpUrvasya caati|7|2|124|| aparasya kevalasya digarthapUrvapadasya cAti pare pazcaH syAt / pshcaat| dakSiNapazcAt ramyamAgato vAso vA // 124 // vottarapade'rddha / 7 / 2 / 125 / aparasya kevalasya dikpUrvasya ca ardai uttarapade pazco vA syAt / pazcAIm / aparArddham / dakSiNapazcArddhaH / dakSiNAparArddhaH // 125 // kRbhvastibhyAM karmakartRbhyAM prAgatattattve viH / 7 / 2 / 126 /
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ 494 haimazabdAnuzAsanasya karmArthAtkRgA yoge karthAca svastiyoge pAgabhUtatadbhAve gamye cviH / syAt / zuklIkaroti paTaM / zuklIbhavati / zuklIsyAt paTaH / prAgiti kim / azuklaM zuklaM karotyekadA // 126 // arurmanazcakSuzcetorahorajasAM luk cvau / 7 / 2 / 127 / eSAM cvAbantasya luk syAt / arUsyAt / mahArUsyAt / unmanIsyAt / cakSusyAt / cetIsyAt / rahIsyAt / rajIsyAt // 127 // isusorbahulam / 7 / 2 / 128 / isusantasya cvau bahulaM luk syAt / sIkaroti navanItam / dhnsyaadNshH| na ca bhavati sapirbhavati / dhanurbhavati // 128 // vynyjnsyaantiiH|7|2|129 / vyaJjanAntasya cvau bahulamIrantaH syAt / dRSadIbhavati zilA / naca bhavati dRSadbhavati zilA // 129 // vyAptaussAt / 7 / 2 / 130 // kRmvastibhyAM karmakartRbhyAM prAgatattatvaiti viSaye sAdiH sAtsyAta vyAptau prAgatattattvasya sarvAtmanA dravyeNa sambandhe gamye / anisAt kASThaM karoti / amisAdbhavati / agnisAt syAt / / 130 // jAteH sampadA ca / 7 / 2 / 131 / kRbhvastibhiH sampadAca yoge kRrakarmaNo mvastisampatkartuzca prAgatattvena sAmAnyasya vyAptau ssAt syAt / asyAM senAyAM sarva zastramagnisAtkaroti daivam / evamamisAdbhavati / agnisAt syAt / agnisAtsampadyate // 131 //
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| ttraadhiine| 7 / 2 / 132 / tatreti DyantAdAyatte'rthe kRmvastisampadyoge sAtsyAt |raajsaatkroti / rAjasAdbhavati / rAjasAtsyAt / rAjasAtsampadyate // 132 // deye trA ca / 7 / 2 / 133 / GayantAddeyeAyatterthe kRmvastisampadyoge trA syAt / devatrA karoti dravyam / devatrA bhavet syAt sampadyate vaa| deyaiti kim / rAjasAtsyAt rASTram // 133 // saptamIdvitIyAddevAdibhyaH / 7 / 2 / 134 / ebhyo GyamantebhyaH svArthe vA syAt / devatrA vaset bhavetsyAt karoti vA / evaM manuSyatrA // 134 // tIyazambabIjAtkRgA kRSau ddaac|7|2|135| tIyAntAcchambabIjAbhyAM ca kRgyoge kRSi viSaye DAc syAt / dvitIyA karoti / zambA kroti| bIjA karoti kSetram / kRSAviti kim| dvitIyaM padaM karoti // 135 // saGkhyAderguNAt / 7 / 2 / 136 / saGgayAH AdyavayavAtparo yo guNastadantAtkRgyoge kRSi viSaye DAc syAt / dviguNA karoti kSetram // 136 // samayAdyApanAyAm / 7 / 2 / 137 / asmAtkAlakSepe gamye kRgyoge DAn syAt / samayA karoti kAlaM kSipatItyarthaH // 137 // sptrnissptraadtivythne| 7 / 2 / 138 / * AbhyAM karayoge'tipIDane gamye DAca syAt / sapatrA karoti mRgm|
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ 496 haima zabdAnuzAsanasya niSpatrA karoti / ativyathanaiti kim / sapatraM karoti taraM sekaH // niSkulAnniSkoSaNe / 7 / 2 / 139 / asmAtkagyoge niSkoSaNe'rthe DAc syAt / niSkulA karoti dADi. mam / niSkoSaNaiti kima / niSkulaM karoti zatrum // 139 // priyasukhAdAnukUlye / 7 / 2 / 140 / AbhyAM kRgyoge AnukUlye gamye DAc syAt / priyA karoti / sukhA karoti gurum / AnukUlya iti kim / priyaM karoti sAma / sukhaM karoti pauSadhavratam // 140 // duHkhAtprAtikUlye / 7 / 2 / 141 / duHkhAtprAtikUlye gamye kRgyoge DAc syAt / duHkhA karoti zatrum / prAtikUlyaiti kim / duHkhaM karoti rogaH // 141 // zUlAtpAke / 7 / 2 142 / / zUlAtpAke gamye kRgyAMge DAca syAt / zUlA karoti mAMsam // 142 // satyAdazapathe / 7 / 2 / 143 / azapathArthAtsatyAtkRgyoge DAc syAt / satyA karoti vaNiga bhANDam / azapathaiti kim / satyaM karoti zapathamityarthaH // 143 // madrabhadrAipane / 7 / 2 / 144 / . AbhyAM muNDane gamye kRrayoge DAc syAt / madrA karoti / bhadrA karoti nApitaH / vapanaiti kim / maMdaM karoti / bhadraM karoti sAdhuH // avyaktAnukaraNAdanekasvarAtkubhvastinA anitau dvizca / 7 / 2 / 145 /
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| yasmin dhvanau varNA vizeSarUpeNa nAbhivyajyante so'vyktH| tadanukaraNArthAdanekasvarAdanitiparAtkRmvastiyoge DAjvA syAt / dvizcAsya prkRtiH| paTapaTA karoti bhavet syaadaa| anekasvarAditi kim / khaattkroti| anitAviti kim / paTiti karoti // 145 // itAvato luk / 7 / 2 / 146 / avyaktAnukaraNasyAnekavarasya yo'diti tasyetizabde luk syAt / paTiti // 146 // ' na dvitve / 7 / 2 / 147 / avyaktAnukaraNasyAnekasvarasya dvitve sati itau pare'to luma syAt / paTatpaTaditi / / 147 // to vaa|7|2|148| dvitve'vyaktAnukaraNasyAnekasvarasyAtasto lugvA syAt / paTatpaTeti karoti / paTatpaTaditi vA // 148 // ... DAcyAdau / 7 / 2 / 149 / ___ avyaktAnukaraNasyAnekasvarasyAcchabdAntasya dvitve satyAyatasto. DAci luk syAt / paTapaTA kroti| AdAviti kim| patapatA karoti / / bhulpaarthaatkaarkaadissttaanissttepshs|72|150 bahvalpArthAbhyAM kArakavAcibhyAM yathAsaGkhyamiSTe'niSTe ca viSaye zas piddhA syAt / iSTaM prAzitrAdi / aniSTaM zrAddhAdi / grAme bahavo bahuzo vA dadAti / evaM bhuurishH| alpamalpazo vA dhanaM datte zrAddhe / evaM stokazaH / iSTAniSTaiti kim / bahu dace zrAddhe / alpaM paashitre|| saMkhyaikArthAdvIpsAyAM shs|7|2|151|
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ 498 haimazabdAnuzAsanasya saGkhyaikArthImyAM kArakArthIbhyAM vIpsAyAM dyotyamAnAyAM zaskhA syAt / ekaikamekazovA datte / mASamASaM mASazo vA dehi / saMskArthAditi kim| mASau mASau datte / vIpsAyAmiti kim / dvau datte // 151 // saGkhyAdeH pAdAdibhyo dAnadaNDe cAkalluk - ca / 7 / 2 / 152 / / saGkhyArthAdavayavAtpare ye pAdAdayastadantAdAne daNDe vIpsAyAM ca viSaye 'kal syAt / tadyoge ca prakRterantasya luk / dvipadikAM datte daNDino muMkta vA / evaM dvizatikAm // 152 // tIyATTIkaNa na vidyA cet / 7 / 2 / 153 / tIyAntAdavidyArthAt svArthe TIkaNa vA syaat| dvitiiym| daitiiyiikm| vidyA tu dvitIyA // 153 // niSphale tilaapinyjpejau|7|2|154|| niSphalAttilAdetau syAtAm / tilapiJjaH / tilapejaH // 15 // prAyo'toyasaTamAtraT / 7 / 2 / 155 / atvantAtsvArthe etau syAtAm / yathAlakSyam / yAvadvayasam / yAvanmAtram // 155 // varNA'vyayAt svarUpe kaarH|7|2|156| ebhyaH svarUpAthemyaH kAro vA syAt / akaarH| AUMkaarH| svarUpa. iti kim / aH viSNuH // 156 // raadephH|7|2|157 / vA syAt / rephaH / prAyo'dhikArAdrakAraH // 157 // nAmarUpabhAgAddhayaH / 7 / 2 / 158 /
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylnuvRttiH| ebhyaH svArthe dheyo vA syAt / nAmadheyam / rUpadheyam / bhAgadheyam // mAdibhyo yaH / 7 / 2 / 159 / ebhyoyaH syAt / mrtyH| sUryaH // 169 // navAdInatanatnaM ca na caasy|72|160|| navAtsvArthe ete yazca vA syuH| tadyoge ca navasya nuuH| navInam / nUtanam / nUnam / navyam // 160 // prAtpurANe nazca / 7 / 2 / 161 / purANAtyAta naInatananAzca syuma praNam / prINam / pratanam / pratnaM purANam // 161 // devAttal / 7 / 2 / 162 / svArthe vA syAt / devatA // 162 // hotrAyA iiyH|7|2|163 / svArthe vA syAt / hotrIyam // 163 // bheSajAdibhyaSTyaNa / 7 / 2 / 164 / svArthe vA syAt / bhaiSajyam / Anantyam // 164 // prajJAdibhyo'Na / 7 / 2 / 165 / svArthe'za vA syAt / praajnyH| vANijaH // 165 // zrotrauSadhikRSNAccharIrabheSaja mRge|7|2|166| ebhyo yathAsaGkhyaM zarIrAdyarthebhyaH svArthe 'Na vA syAt / zrautraM vapuH / auSadhaM bhaiSajam / kASrNo mRgaH // 166 / /
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ 500 haimazabdAnuzAsanastha karmaNaH sndisstte| 7 / 2 / 167 / ___ sandiSTArthAtkarmaNaH svArthe'Na vA syAt / anyenAnyo'nyasmai yadAha vayedaM kArya iti / tatsandiSTaM kArmaNam // 167 // vAca ikaNa / 7 / 2 / 168 / sandiSTArthAt syAt / vAcikaM vakti // 168 // vinyaadibhyH| 7 / 2 / 169 / svArthe ikaNa vA syAt / vainayikam / sAmayikam // 169 // upAyAd hrasvazca / 7 / 2 / 170 / svArthe ikaNa vA syAt / tadyoge ca hv| aupayikam // 17 // mRdastikaH / 7 / 2 / 171 / svArthe vA syAt / mRttikA / mRt // 171 // sasnau prazaste / 7 / 2 / 172 / prazastArthAnmRdaH sasnau vA syAtAm / mRtsA / mRtsnA // 173 // ityAcAryahemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau saptamasyAdhyAyasya dvitIyaH pAdaH samAptaH // arham prakRte mayaTa / 7 / 3 / 1 / .. prAcuryeNa prAdhAnyena vA kRtaM prakRtam / tadarthAtsvArthe mayaT syAt / annamayam / pUjAmayam // 1 //
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / asmin / 7 / 3 / 2 / prakRtArthAdasminniti viSaye mayaT syAt / apUpamayaM parva // 2 // I tayoH samUhavacca bahuSu / 7 / 3 / 3 / prakRte'sminniti ca viSayayorbahnarthAtsamUhaiva pratyayaH syAt / mayaT ca / ApUpikam / apUpamayam / apUpAstatparva vA // 3 // 7 / 3 / 4 / nindye pAza / nindyArthAtsvArthe pAzap syAt / chAndasapAzaH // 4 // prakRSTe tamap / 7 / 3 / 5 / 501 prakRSTArthattama syAt / zuklatamaH / kArakatamaH // 5 // dvayorvibhajye ca tarap / 7 / 3 / 6 / dvayormadhye prakRSTe vibhajye ca varttamAnAttarapa syAt / paTutarA strI / sAGkAzyakebhyaH pATaliputrakA ADhavatarAH // 6 // kvacitkhArthe / 7 / 3 / 7 / yathAlakSyaM svArthe tarapa syAt / abhinnatarakam / uccaistarAm // 7 // kintyAdye'vyayAdasatve tayoranta syAm / 7 / 3 / 8 / kimastyAdyantAdekArAntAdavyayAcca parayostamaptaraporantasyAm syAt / nacettau satve dravye varttate / kintarAm / kintamAm / pacatitarAm / pacatitamAm / pUrvAhNetarAm / pUrvAhNatamAM bhuMkte / atitarAm / atitamAm / asatvaiti kim / kintaraM dAru // 8 // guNAGgASTheya / 7 / 3 / 9 / /
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ haima zabdAnuzAsanasya guNapravRttihetukAttamaptaraporviSaye yathAsaGkhyametau vA syAtAm / paTiSThaH / paTutamaH / garIyAn / gurutaraH // 9 // 7 tyAdezca prazasterUpap / 7 / 3 / 10 / tyAdyantAnnAmnazca prazastArthAdrUpa syAt / pacatirUpam / dasyu - rUpam // 10 // 502 atamabAderaSadasamApte kalpappadezya dezI yar / 7 / 3 / 11 / kicidasamAsArthAttyAdyantavarjAdete syuH / pacatikalpam / pacatidezyam / pacatidezIyam / paTukalpA / paTudezyA / paTudezIyA // 11 // nAmnaH prAgabahurvA / 7 / 3 / 12 / ISadaparisamAptArthAnnAmnaH prAgbahurvA syAt / bahupaTuH / pttuklpH|| nata mabAdiH kapo'cchinnAdibhyaH / 7 / 3 / 13 / chinnAdivarjAdyaH kamadantAttamabAdirna syAt / ayameSAmanayorvA prakRSTaH paTukaH / acchinnAdimyaiti kim / chinna katamaH // 13 // anatyante / 7 / 3 / 14 / anatyantArthAtkavantAttamavAdirna syAt / idameSAmanayo prakRSTaM china / bhinnakam // 14 // yAvAdibhyaH kaH / 73 / 15 / svArthe kaH syAt / yAvakaH / maNikaH || 15 || kumArIkrIDane yasoH / 7 / 3 / 16 / kumArINAM yatnaM tadarthAdIyasvantAcca svArthe kaH syAt / kandukaH / zreyaskaH // 16 //
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 503 svopakSalaghuvRttiH / lohitAnmaNau / 7 / 3 / 17 / asmAnmaNyatsvArthe ko vA syAt / lohitako mnniH| lohito maNiH // 17 // raktAnityavarNayoH / 7 / 3 / 18 / lAkSAdiraktArthAdanityavarNArthAcca lohitAtko vA syAt / lohitakaH paTaH / lohitakamakSi kopena // 18 // . kAlAt / 7 / 3 / 19 / kajalAdirake'nityavarNe ca vartamAnAtkAlAtko vA syAt / kAlaeva kAlakaH SaTaH / kAlakaM mukhaM zokena // 19 // - zItoSNAdRtau / 7 / 3 / 20 / AbhyAmRtvAbhyAM ko vA syAt / zItakaH / uSNakaH RtuH // lUnaviyAtAtpazau / 7 / 3 / 21 / AbhyAM pazvarthAbhyAM ko vA syAt / luunkH| viyAtakaH pshuH||21|| snaataadvedsmaaptau| 7 / 3 / 22 / asyAM gamyAyAM snAtAtkaH syAt / vedaM samASya snAtaH snAtakaH // 22 // tanuputrANuvRhatIzUnyAtsUtrakRtrimanipuNA cchAdanarikta / 7 / 3 / 23 / tanvAdibhyo yathAsaMkhyaM sUtrAdyarthebhyaH kaH syAt / tanukaM sUtram / putrakaH kRtrimaH / aNuko nipuNaH / vRhatikA AcchAdanam / zUnyako riktaH // 23 //
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5.4 haimazandAnuzAsanasya __ bhAge'STamAJaH / 7 / 3 / 24 / bhAgArthAdasmAye vA syAt / ASTamo bhaagH||24|| - SaSThAt / 7 / 3 / 25 / asmAdbhAgArthAjJo vA syAt / pATho bhAgaH // 25 // mAnekazca / 7 / 3 / 26 / mIyate yena tadrUpabhAgArthAt SaSThAko Azca vA syAt / SaSThakaH SASTho. bhAgaH mAnaM cet // 26 // ekAdAkincA'sahAye / 7 / 3 / 27 / . asahAyArthAdekAdAkinkazca syAt / ekAkI / ekakaH // 27 // prAganityAtkap / 7 / 3 / 28 / nityasaGkIrtanAtmAgyeAsteSu dyoteSu kabadhikRto jJeya / kutsito 'lpo'jJAto vA'zvaH azvakaH // 28 // tyAdisarvAdeH svareSva'ntyAtpUrvo 'ka / 7 / 3 / 29 / tyAdyantasya sarvAdezca svarANAM madhye yo'ntyasvarastasmAtpUrvo'k syAt / prAganityAt / kutsitamalpamajJAtaM vA pacati pacataki / sarvake / vizvake // 29 // yussmdsmdo'sobhaadisyaadeH| 7 / 3 / 30 / __ anayoH saubhAdivarjasyAdyantayoH svareSvantyAtpUrvo'k syAt / svayakA / mayakA / asobhAdisyAderiti kim / yussmkaasu| yuvkyoH| yuvakAbhyAm // 30 //
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ 505 svopajJalaghuvRttiH / avyayasya ko da ca / 7 / 3 / 31 / prAgnityAdye'rthAsteSu dyoteSvavyayasya svarAtpUrvo'k syAt / tadyoge cA'sya ko d / kutsitAdyuccaiH uccakaiH / evaM dhik / dhakid // 31 // tUSNIkAM / 7 / 3 / 32 / tUSNImo maH prAkA ityanto nipAtyaH prAmityAt / kutsitAditUSNIM tUSNIkAmAste // 32 // kutsitAlpAjJAte / 7 / 3 / 33 / kutsitAdyapAdhikAryAdyathAyogaM kabAdayaH syuH / azvakaH / pacataki / uccakaiH // 33 // anukampAtadyuktanItyoH / 7 / 3 / 34 / anukampAyAM tadyuktAyAM ca nItau gamyAyAM yathAyogaM kabAdayaH syuH / putrakaH / svapiSaki / putrakaH / ehaki / utsaGgake upaviza / karddamakenA'sidigdhakaH || 34 // ajAternRnAmno bahusvarAdiyekela vA / 7 / 3 / 35 / manuSyanAmno bahusvarAdanukampAyAM gamyAyAM ete vA syuH nacennRnAmajAtyartham / deviyaH / devikaH / devilaH / devadattakaH / ajAteriti kim / mahiSakaH // 35 // vopAderaDAkau ca / 7 / 3 / 36 / upapUrvAdajAtyarthAdahusvarAnnRnAmno'nukampAyAmaDA kAviyekelAzca vA hyuH / upaDaH / upakaH / upiyaH / upikaH / upilaH / upendradattakaH // 63
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsamasya - RvarNovarNAtsvarAderAde k prakRtyA ca / 7 / 3 / 37 / RvarNAntovarNAntAbhyAM parasyAnukampotpannasya svarAdeH pratyayasyAdelak syAt / luki tu sati prakRteH prakRtiH / mAtRyaH / mAtRkaH / mAtRlaH / vAyuyaH / vAyukaH / vAyulaH / svarAderiti kim / mdrbaahkH|| lukyuttarapadasya knn| 7 / 3 / 38 / nRnAmno yaduttarapadaM tasya te lugveti luki sati tataH kA syAt / anukampAyAM gamyAyAM / devadattA / luki devI / anukampitA'sau devakA / uttarapadasyeti kim / dattikA // 38 // lukcA'jinAntAt / 7 / 3 / 39 / ajinAntAnnRnAnno'nukampAyAM kA syAt / tadyoge ca luguttarapadasya / vyAghrakaH // 39 // SaDva kasvarapUrvapadasya svre|7|3|4|| SaDvarjamekasvaraM pUrvapadaM yasya tasyottarapadasyAnukampArthe svarAdau pratyaye luk syAt / anukampito vAgAzIH / vAciyaH / SaDvarjetyAditi kim / upendreNa dattaH upendrdtH| so'nukampita upaDaH / SaDaGgAlam / ssddiyH| svaraiti kim / vAgAzIrdattakaH // 40 // dvitIyAtsvarAdUrddham / 7 / 3 / 41 / anukampArthe svarAdau pratyaye prakRtaddhitIyAt svarAdUrddha luk syAt / deviyaH // 41 // sandhyakSarAnena / 7 / 3 / 42 / /
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 507 anukampArthe svarAdau pratyaye prakRterdvitIyAtsandhyakSarasvarAdUrddha tena sandhyakSareNa sahaluk syAt / kubiyaH / kuhikaH // 42 // zevalAdyAdestRtIyAt / 7 / 3 / 43 / zevalAdipUrvapadasya nRnAmno'nukampArthe kharAdau pratyaye tRtIyAt svarAdUrddha luk syAt / zevaliyaH / supariyaH // 43 // kvacituryAt / 7 / 3 / 44 / anukampotpanne svarAdau pratyaye yathAlakSyaM caturthAtsvarAdUrddha luka syAt / vRhaspatiyaH / kaciditi kim / upaDaH // 44 // pUrvapadasya vA / 7 / 3 / 45 / anukampArthe svArAdau pratyaye pUrvapadasya lugvA syAt / dttiyH| deviyaH // 45 // hasve / 7 / 3 / 46 / . hUsvArthA yathAyogaM kabAdiH syAt / paTakaH / pacataki // 46 // kuTIguNDAdraH / 7 / 3 / 47 / AbhyAM hrasvArthAbhyAM raH syAt / kuTIraH / zuNDAraH // 47 // zamyA rurau / 7 / 3 / 48 / asmAta svArthAdetau syAtAm | zamIruH / zamIraH // 48 // kutvA DupaH / 7 / 3 / 49 / asmAt hrasvArthAt DupaH syAt / kutupaH // 49 // kAsUgoNIbhyAM tara / 7 / 3 / 50 / AbhyAM hrasvArthAbhyAM tarad syAt / kAmUtarI / goNItarI // 50 //
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ 508 haimazabdAnuzAsanasya vatsokSAvarSabhAd hrAse pit / 7 / 3 // 51 // * ebhyaH svapravRttihetohase gamye tara pit syAt / vatsataraH / ukSataraH / azvataraH / RSabhataraH // 51 // vaikAdadvayornirhArye ddtrH|7|3|52 / ekAdvayorekasmin nirjharye'rthe DatarovA syAt / ekataraH ekako vA bhavatoH kaThaH paTurgantA caitro daNDI vA // 52 // yattatkimanyAt / 7 / 3 / 53 / ebhyo dvayorekasminniArye'rthe vartamAnebhyo DataraH syAt / yataro bhavatoH kaThAdistatara Agacchet / evaM ktrH| anyataraH // 53 // bahUnAM prazne Datamazca vaa|7|3|54|| yadAdibhyo bahunAM madhye niddhAryArthebhyaH prazne DatamoDatarazca vA syAt / yatamo yataro vA bhavatAM kaThastatarastatamovA yAtu / evaM ktmH| ktrH| anytmH| anyataraH pakSe yako yo vaa| sakaH sa vA bhavato kaThaityAdi // 54 // vaikAt / 7 / 3 / 55 / ekAdahunAM madhye ni yArthAt Datamo vA syAt / ekatamaH / ekakaH / eko vA bhavatAM kaThaH // 55 // tAttamabAdezcAnatyante / 7 / 3 / 56 / kAntAtkevalAttamabAdyantAccAnatyantArthAtkap syAt / anatyantaM bhinna bhinnakam / bhinnatamakam / bhinnatarakam // 56 // na sAmivacane / 7 / 3 / 57 /
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 // svopjnylghuvRttiH| arddhavacane upapade anatyantArthAt ktAntAtkevalAttamabAdyantAcca kap na syAt / sAmianatyantaM bhinnam / arddhamanatyantaM bhinnam / / 57 // nityaM ajino'nn|7|3|58| atrinantAtsvArthe nityamaNa syAt / vyAvakrozI / sAGkoTinam // 58 // visAriNo matsye / 7 / 3 / 59 / asmAnmatsyArthAt svArthe'Na syAt / vaisAriNo matsyaH // 59 // pUgAdamukhyakAJyo driH|7|3|60| nAnAjAtIyA aniyatavRttayo'rthakAmapradhAnAH saGghAH pUgAstadarthAtsvArthe jyo driH syAt / nacetpUgArtha mukhyArthakAntam / lauhdhvjyH| lohadhvajAH / amukhyakAditi kim / devadattakaH puugH|| 60 // vAtAdastriyAm / 7 / 3 / 61 / nAnAjAtIyA aniyattavRttayaH zarIrAyAsajIvinaH saGghA vAtAH / tadarthAdastriyAM svArthe vyo diH syAt / kApotapAkyaH / strItu kpotpaakaa|| 61 // zastrajIvisaMghAyar3a vA / 7 / 3 / 62 / ___ etadarthAtsvArthe diya'sA syAt / shaabryH| shbraaH| pulindA pakSe zabaraH / saMghAditi kim / vAguraH // 62 // vaahiikessvbraahmnnraajnyebhyH|7|3|63| eSu yaH zastrajIvisaGgho brAhmaNarAjanyavarjastadarthAtsvArthe driyaT syAt / kaunnddiivishyaaH| kunnddiivishaaH| abrAhmaNetyAdIti kim / gaupaali| rAjanyaH // 63 //
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemazabdAnuzAsanasya / vRkATTeNyaNa / 7 / 3 / 64 / vRkAdazastra jIvisaMghArthAta svArthe TeNyaNa driH syAt / vaarkennyH|| 64 // yaudheyAderana / 7 / 3 / 65 / emyaH zastrajIvisaMghArthebhyo'jJa diH syAt / yaudheyaH / ghAteM - yaH // 65 // 510 parzvAderaNa / 7 / 3 / 66 / ebhyaH zAstrajIvisaMghArthebhyo svArthe'N driH syAt / pArzavaH / rAkSasaH // 66 // dAmanyAderIyaH / 7 / 3 / 67 / ebhyaH zastrajIvisaMghArthebhyaH svArthe Iyo diH syAt / dAmanIyaH // aulapIyaH // 67 // zumacchamIvacchikhAvacchAlAvadUrNAvadvidabhRdabhijito gotre'No yaJ / 7 / 3 / 68 / ebhyo gotrA'NantebhyaH svArthe yaJ driH syAt / zraumatyaH / zAmIvatyaH / zaikhAvatyaH / zAlAvatyaH / aurNAvatyaH / vaidabhRtyaH / abhijityaH // 68 // samAsAntaH / 7 / 3 / 69 / ataH paraM vidhAsyamAnaM samAsasyAvayavaH syAt / tatastasya tattat samAsasaMjJA / sujambhe sujambhAnau striyau / upadhuram / dvidhurI / khatvacinI // 69 // na kimaH kSepe / 7 / 3 / 70 /
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'svossjnylghuvRttiH| nindArthAkimaH paraM yadRgAditadantAtsamAsAt samAsAnto na syAt / kiMdhUH / kiMsakhA / kSepaiti kim / keSAM rAjA kiMrAjaH // naJtatpuruSAt / 7 / 3 / 71 / asmAtsamAmAnto na syAt / anRk / arAjA / tatpuruSAditi kim / na vidyate dhUrasyAdhuraM zakaTam // 71 / / pUjAsvateH prAkTAt / 7 / 3 / 72 / pUjArthasvatibhyAM paraM yahagAditadantAhAtmAga yaH samAsAntaH sa na syAt / suvUH / atidhUriyam / pUjeti kim / atirAjoriH / prAgaTAditi kim / svaGgulaM kASTham // 72 // bahorDaH / 7 / 3 / 73 / Dasya prAptiryatastataH samAsAntoDa kacca na syAt / upabahavo ghttaaH| Daiti kim / priyabahukaH // 73 // ica yuddhe / 7 / 3 / 74 / yuddhe yaH samAsa uktastasmAdica samAsAntaH syAt / kezAkezi // dvidaNDyAdiH / 7 / 3 / 75 / ete ijantAH sAdhavaH syu / dvidaNDi hanti / ubhAdanti // 75 // RkapaH pathyapo't / 7 / 3 / 76 / RgAdyantAtsamAsAdAt samAsAntaH syAt / arddharcaH / tripuram / jalapathaH / dvIpam // 76 // dhuro'nakSasya / 7 / 3 / 77 / dhugntAtsamAsAdat samAsAntaH syAt / cenbUrnAkSasya / rAjadhurA / anakSasyeti kim / akSadhUH // 77 //
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ 512 haimazabdAnuzAsanasya saGkhyApANDUdakakRSNAdbhUmeH / 7 / 3 / 78 // . saGkhyArthAtpANDvAdezca paro yo bhUmistadantAdatsamAsAntaH syAt / dvibhUmam / pANDubhUmam / udagabhUmam / kRSNabhUmam // 78 // upasagodadhvanaH / 7 / 3 / 79 / - upasargAddhAtayogyAtprAdeH parAdadhvano aH samAsAntaH syAt / prAvo rathaH // 79 // samabAndhAttamasaH / 7 / 3 / 80 / ebhyaH paroyastamastadantAdatsamAsAntaH syAt / santamasam / aba tamasaM / andhatamasam // 8 // tptaanvvaadhsH| 7 / 3 / 81 / taptAdipUrvoyo rahastadantAdaH samAsAntaH syAt / taptarahasam / anurahasam / avarahasam // 81 // pratyanvavAtsAmalomnaH / 7 / 3 / 82 / ebhyaH parau yo sAmalomAnau tadantAdaH samAsAntaH syAt / pratisAmam / anusAmam / avasAmam / prtilomH| anulomH| avlomH|| brahmahastirAjapalyAvarcasaH / 7 / 3 / 83 / brahmAdipUrvAvarcasantAdatsamAsAntaH syAt / brahmavarcasam / hastivarcasam / rAjavarcasam / palyavarcasam // 83 // praterurasaH saptamyAH / 7 / 3 / 84 / pratipUrvAtsaptamyantorasantAdadantaH syAt / pratyurasam / saptamyAiti kim / pratyuraH // 84 //
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnytvRttiH| akssnno'praannyngge| 7 / 3 / 85 / aprANyaGgArthAdakSyantAdadantaH syAt / lavaNAkSam / aprAgyaGgaiti kim / ajAkSi // 85 // saGkaTAbhyAm / 7 / 3 / 86 / AbhyAM parAdayantAdadantaH syAt / samakSam / kaTAkSaH // 86. // prtipronorvyyiibhaavaat|7|3|87| pratyAdipUrvAdakSyantAdavyayIbhAvAdatsyAt / pratyakSam / parokSam / anvakSam // 87 // anH| 7 / 3 / 88 / anantAdavyayIbhAvAdaH syAt / upatakSam // 88 // napuMsakAdvA / 7 / 3 / 89 / / anantaM yatklIbaM tadantAdavyayIbhAvAdadvA syAt / upacamam / upacarma / / 89 // girinadIpaurNamAsyAgrahAyaNyapaJcama vAdvA / 7 / 3 / 9 / etadantAtpaJcamavagavarjavargAntAcAvyayIbhAvAdadvA syAt / antagiram / antargiri / upanadam / upanadi / upapaurNamAsam / upapaurNamAsi / upAgrahAyaNam / upAyahAyaNi / upasnucam / upayuk // 90 // saMkhyAyA ndiigodaavriibhyaam|7|3|91| saGkhyArthAtparau yAvetau tadantAdavyayIbhAvAdaH syAt / paJcanadam / digodAvaram // 91 //
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimajhandAmuzAsanasya zaradAdeH / 7 / 3 / 92 / zaradAyantAdavyayIbhAvAdat syAt / upazaradam / pratityadam // jarAyA jarasa ca / 7 / 3 / 93 / jarAntAdavyayIbhAvAdat syAt / tadyoge ca jarAyA jaras / upajarasama // 93 // sarajasopazunAnugavam / 7 / 3 / 94 / ete'vyayIbhAvA adantA nipAtyAH / sarajasaM bhuGkte / upazunamAste / anugavamanaH // 94 // jAtamahahAdukSNaH krmdhaaryaat|7|3|95|| * ebhyaH paro ya ukSA tadantAtkarmadhArayAdat syAt / jaatokssH| mhokssH| vRddhokSaH / karmadhArayAditi kim / jAtasyokSA jAtokSAM // 95 // striyAH puMso indvAcca / 7 / 3 / 96 / striyAH paro yaH puMmAMstadantAt bandAkarmadhArayAcAt syAt / strIpuMsau / strIpuMsaH zikhaNDI // 96 // RksAmaya'juSadhenvanaDuhavAGmanasA'horAtrarAMtriMdivanataMdivA'hardivorvaSThIvapadaSThIvAkSibhuvadAraga vam / 7 / 3 / 97 / ete indrA adantA nipaatyaaH| RksAme / RgyajuSam / dhenvndduhau| vAGmanase / ahorAtraH / rAtriMdivam / naktaMdivam / arhArdavam / UrvaSThIvam / padaSThIvam / akSidhruvam / dAragavam // 97 //
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ skopjnylghuvRttiH| 515 cavargadaSahaH samAhAre / 7 / 3 / 98 / etadantAvandvAtsamAhArArthAdat syAt / vAtvacam / saMpadvipadam / vAstviSam / chatropAnaham / samAhAraiti / kim prAvRdazarayAm // dvigoranahoST / 7 / 3 / 99 / annantAdahannantAca samAhArArthAdvigorada syAt / paJcatakSI / paJcatakSam / yahaH / digoriti kim / samahnaH // 99 // . dviraayussH| 7 / 3 / 100 / AbhyAM paro ya AyustadantAtsamAhArArthAdvigoraT syAt / vyAyuSam / vyAyuSam // 100 // vAjaleralukaH / 7 / 3 / 101 / vitribhyAM paro yoJjalistadantAdvigoraT vA syaat| ncedvigustddhitlugntH| dvayaJjalam / vynyjli| vyaJjalamayam / vyaJjalimayam / aluka iti kim / dvayaJjalirghaTaH // 11 // . khAyoM vA / 7 / 3 / 102 / __ khAryantAdvigoraluko'D vA syAt / dvikhAram / disAri / paJcakhAradhanaH / paJcakhArIdhanaH // 102 // vAddhAcca / 7 / 3 / 103 / aIt parA yA khArI tadantAtsamAsAdalukoDvA syAt / arddhakhAram / arddhakhArI // 103 // nAvaH / 7 / 3 / 104 / arddhAtparoyo naustadantAtsamAsAdvigozvA'luko'T syAt / arddhanAvam / arddhanAvI / paJcanAvam / aluka ityeva dvinauH // 104 //
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya ___gostatpuruSAt / 7 / 3 / 105 / gavantAttatpuruSAdaluko'd syAt / raajgvii|ttpurussaaditi kim / citraguH / aluka ityeva / paJcaguH paTaH // 105 // raajnskheH| 7 / 3 / 106 / etadantAttatpuruSAdaT syAt / paJcarAjI / raajskhH|| 106 // rASTrAkhyAbrahmaNaH / 7 / 3 / 107 / rASTrArthAtparo yo brahmA tadantAttatpuruSAdaT syAt / surASTrabrahmaH / rASTrAkhyAditi kim / devabrahmA nAradaH // 107 // kumahadbhayAM vA / 7 / 3 / 108 / AbhyAM paro yo brahmA tadantAttatpuruSAdad vA syaat| kubrhmH| kubrhmaa| mahAbrahmaH / mahAbrahmA // 108 // graamkottaattkssnnH| 7 / 3 / 109 / . AbhyAM paro yastakSA tadantAttatpuruSAdad syAt / grAmatakSaH / kauTatakSaH // 109 // goSThAteH zanaH / 7 / 3 / 110 / AbhyAM paro yaH zvA tadantAttatpuruSAdaT syAt / goSThazvaH / ativo varAhaH // 110 // prANina upamAnAt / 7 / 3 / 111 / prANyarthAdupamAnAtparo yaH zvA tadantAttatpuruSAdaT syaat| vyaaghrshvH| prANinaiti kim / phalakavA // 111 // aprANini / 7 / 3 / 112 /
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ svossjnylghuvRttiH| 517 apANyartha upamAnavAcI yaH zvA tadantAttatpuruSAdaT syaat|aakrssshvH| aprANinIti kim / vAnarazvA // 112 // pUrvottaramRgAcca sakthnaH / 7 / 3 / 113 / ebhya upamAnArthAca paro yaH sakthistadantAttatpuruSAdaT syAt / pUrva saktham / uttarasaktham / mRgasaktham / phalakasaktham // 113 // urso'gre| 7 / 3 / 114 / agraM mukhaM pradhAnaM vA tadartho ya urastadantAttatpuruSAdad syAt / azvorasaM senAyAH / azvorasaM kavikam // 114 // saro'no'zmA'yaso jaatinaamnoH|7|3|115| . etadantAttatpuruSAdaT syAt / yathAsambhavaM jAtAvarthe saMjJAMviSaye ca / jAlasarasam / upAnasam / sthuulaashmH| kAlAyasam / jAtinAmno. riti kim / paramasaraH // 115 // ahH| 7 / 3 / 116 / ahannantAttatpuruSAdaT syAt / paramAhaH // 116 // saMGkhyAtAdahazca vaa|7|3|117|| saGkhyAtAtparo yo'hA tadantAttatpuruSAdada syAt / ahnazca vaahnH| saGkhyAtAhnaH / saGkhyAtAhaH // 117 // sIzasaGkhyA'vyayAt / 7 / 3 / 118 // sarvAdazArthAtsaMkhyArthAdavyayAca paroyo'hA tadantAttatpuruSAdaT syaat| ahrshvaahnH| srvaahnH| pUrvAhnaH / dvayahnaH paTaH / atyahI kathA // 118 // saGkhyAtaikapuNyavarSAdIrghAcca rAtre rat / 7 / 3 / 119 /
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ haima zabdAnuzAsanasya / ebhyaH sarvazAdezva paro yo rAtristadantAttatpuruSAdat syAt / saGkhyAtarAtraH / ekarAtraH / puNyarAtraH / varSArAtraH / dIrgharAtraH / sarvarAtraH / pUrvarAtraH / dvirAtraH / trirAtraH / atirAtraH // 119 // 518 puruSAyuSadvistAvatristAvam / 7 / 3 / 120 / ete tatpuruSA adantA nipAtyAH / puruSAyuSam / dvistAvA / tristAvA vediH // 120 // zvaso vasIyasaH / 7 / 3 / 121 / zvasaH paro yo vasIyAMstadantA satpuruSAdat syAt / zvovasIya sam // 121 // nisazca zreyasaH / 7 / 3 / 122 / nisaH zvasazca paro yaH zreyAMstadantAttatpuruSAdat syAt / niHzreyasam / zvaHzreyasam // 122 // naJa'vyayAtsaGkhyAyA DaH / 7 / 3 / 123 / AbhyAM paro yaH saGkhyArthastadantAtsatpuruSADDaH syAt / adazAH nistriMzaH khaGgaH // 123 // saGkhyA'vyayAdaMguleH / 7 / 3 / 124| AbhyAM paro yo'GgulistadantAttatpuruSADDaH syAt / dvyaGgulam | niraGgulam // 124 // bahuvrIheH kASThe TaH / 7 / 3 / 125 / kASThArthAdaGgalyantAdbahuvrIheSTaH syAt / caGgulaM kASTham / kASThaiti kis / paJcAGgulirhastaH // 125 // sakatthya'kSNaH svaangge| 7 / 3 / 126 /
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| khAgArthoM yau sakthyakSI tadantAbahuvrIheSTaH syAt / diirghskthii| svakSI / svAGgaiti kim / dIrghasakthyanaH // 126 // dvitrermo vA / 7 / 3 / 127 / AbhyAM paro yo mUrdA tadantAbahuvrIheSTo vA syAt / dimUrddhaH / chimUrddhA / trimUrddhaH / trimUrkhA // 127 // prmaanniisngkhyaaddddH|7|3|128| pramANyantAtsaGkhagarthAcca bahuvrIherDa syAt / strIpramANAH kuttumbinH| vitrAH // 128 // supraatsushvsudivshaarikuksscturnniipdaa'jpdprosstthpdbhdrpdm|7|3|129| ete bahuvrIhayo DAntA nipAtyAH / supAto nA / sushvH| sudivaH / zArikukSaH / caturasraH / eNIpadaH / ajapadaH / proSThapadaH / bhadrapadaH // puurnniibhysttpraadhaanye'p|7|3|130| pUraNapratyayAntA yA strI tadantAbahuvrIherap syaat| pUraNyAH prAdhAnye samAsArthatve sati kalyANIpaJcamA rAtrayaH / tattrAdhAnyaiti kim / kalyANapaJcamIkaH pakSaH // 130 // nsuvyuptreshcturH| 7 / 3 / 131 / __ebhyo yazcattAstadantAbahuvrIherap syAt / acaturaH / sucaturaH / vicaturaH / upcturaaH| tricaturAH // 131 // antarbahirtyA lomnH|7|3|132| AbhyAM paro yo lomA tadantAbahuvrIherap syAt / antarlomaH / bahirlomaH prAvAraH // 132 //
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya bhAnnetuH / 7 / 3 / 133 / nakSatrArthAtparo yo netA tadantAdbahuvrIherap syAt / mRganetrA nizA // nAbhernAmni / 7 / 3 / 134 / nAbhyantAdIrnAmyap syAt / pdmnaabhH| nAnIti kim / vikasitavArijanAbhiH || 134 // naJabahorRco mANavacaraNe / 7 / 3 / 135 | AbhyAM paro yo Rk tadantAdbahuvrIherap syAt / yathAsaGkhyaM mANave caraNe cArthe / anRco mANavaH / bahavRcazcaraNaH / mANavacaraNaiti kim / anukaM sAma / bahUvRkkaM sUktam // 135 // naJasudurbhyaH saktisaktthihalervA / 7 / 3 / 136 / 520 naJAdeH paro yaH saktyAdistadantAdbahuvrIherap syAt / asaktaH / asaktiH / musaktaH / susaktiH / duHsaktaH / duHsaktiH / evamasaktthaH / asaktthiH / ahalaH / ahaliH // 136 // prajAyA asa / 7 / 3 / 137 / natrAdipUrvapadAtprajAntAdbahuvrIheras syAt / aprajAH / suprjaaH| duHprajAH / / 137 // mandAlpAcca medhAyAH / 7 / 3 / 138 / ra AbhyAM naJAdibhyazca paro yo medhAzabdastadantAt bahuvrIherassyAt / mandamedhAH / alpamedhAH / amedhAH / sumedhAH / durmedhA nA // 138 // jAterIyaH sAmAnyavati / 7 / 3 / 139 / jAtyantAdbahuvrIherIyaH syAt / sAmAnyAzraye'nyapadArthe / brAhmaNajAtIyaH / sAmAnyavatIti kim / bahujAtimaH // 139 //
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 521 bhRtiprtyyaanmaasaadikH|7|3|140| bhRtyarthAdyaH pratyayastadantAtparoyomAsastadantAbahuvrIherikaH syaat| paJcako mAso'sya paJcakamAsikaH / mAsAditi kim / paJcakadivasakaH / / dvipadAddharmAdan / 7 / 3 / 141 / dharmAntAvipadAbahuvrIheran syAt / saadhudhrmaa| dvipadAditi kim / paramasvadharmaH // 141 // suharitatRNasomAjjambhAt / 7 / 3 / 142 / ebhyaH paro yo jambhastadantAbahuvrIheran syAt / sujammA / haritajammA / tRNajammA / somajambhA nA // 142 // dakSiNermA vyaadhyoge|7|3|143| ayaM bahuvrIhirannanto nipAtyaH / vyAdhena yoge sati / Ima bahuvraNaM thaa| dakSiNermA mRgH|vyaadhyogiti kim / dakSiNemaH pazuH // 143 // supuutyutsurbhergndhaadidgunne|7|3|144| ebhyaH paroguNArtho yo gandhastadantAdahuvrIherit syAt / sugandhi / puutigndhi| udgandhi / surabhigandhi dravyam / guNaiti kima / dravye sugandha aapnnikH|| 144 // vAgantau / 7 / 3 / 145 / svAdibhyaH para AhAryaguNArtho yo gandhastadantAdahuvrIheridvA syAt / sugandhiH sugandho vA kaayH| evaM pUtigandhiH / pUtigandhaH / udgandhiH / udandhaH / surabhigandhiH / surabhigandhaH // 145 / / vAlpe / 7 / 3 / 146 /
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ 522 hemazabdAnuzAsamaspa alpArtho yogandhastadantAbahuvrIhorada vA syAt / sUpagandhi sUpagandhaM bhojanam // 146 // vopamAnAt / 7 / 3 / 147 / upamAnAtparo yo gandhastadantAdahabIherida vA syaat| utplgndhi| utpalagandhaM mukham // 147 // paatpaadsyaa'hstyaadeH|7|3|148| . hastyAdivarjAdupamAnAtparasya bahuvrIhau pAdasya pAda syAt / vyAghpAt / ahastyAderiti kis / hstipaadH| azvapAdaH // 148 // kumbhapadyAdiH / 7 / 3 / 149 / ete kRtapadantAGayantA eva bahuvrIhayo nipaatyaa| kumbhpdii| jAla padI // 149 // susaGkhyAt / 7 / 3 / 150 / soH saMkhyAyAzca parasya pAdasya bahavIhI pAtU syAt / supAda / dipAt // 150 // vayasi dantasya dataH / 7 / 3 / 151 / supUrvasva saGkhyApUrvasya ca dantasya bahuvrIhI vayasi gamye dataH syaat| sudana kumaarH| dvidana bAlaH / vayasIti kim / sudantaH // 151 // striyAM nAmni / 7 / 3 / 152 / bahuvrIhI striyAM nAmni dantasya dataH syAt / ayodtii| striyAmiti kim / vadantaH // 152 // zyAvA'rokAdvA / 7 / 3 / 153 /
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylvRttiH| AbhyAM parasya dantasya bahuvrIhau datRvA syAt / naamni| zyAvadan / zyAvadantaH / arokadan / arokadantaH // 153 // vAgrAntazuddhazubhravRSavarAhAhimUSikazikha rAt / 7 / 3 / 154 / agrAntAt zuddhAdimyazca parasya dantasya bahuvrIhau datRrvA syAt / kamalApradan / kuimlaapdntH| zuddhadana / shuddhdntH|shubhrdn / zubhradantaH / vRSadan / vRssdntH| varAhadan / varAhadantaH / ahidan / ahidantaH / mUSikadana / mUSikadantaH / zikharadan / sikharadantaH // 154 // sNpraajjaanorjujnyau|7|3|155| .. AbhyAM parasya jAnArbahuvrIhau jujJau syAtAm / sNjuH| sNjnyH| prjuH| prajJaH // 155 // - vorDAt / 7 / 3 / 156 / .. UrddhAtparasya jAnorbabAhau jujJau vA syAtAm / UrddhanuH / UrddhajJaH / arddhajAnuH // 156 // suhRdurhan mitrAmitre / 7 / 3 / 157 / / sudurdhyA parasya hRdayasya bahuvrIhI yathAsaMkhyaM mitre'mitre cArthe hAni paatyH| sahamitram / duiidmitrH| mitrAmitraiti kim / suhRdayo muniH / duhRdayo vyaadhH||157|| dhanuSo dhanvan / 7 / 3 / 158 / bahuvIhI syAt / zArGgadhanvA // 158 // vA nAmni / 7 / 3 / 159 / dhanuSo bahuvrIhau dhanvan vA syAt / nAmni / puSpadhanvA / puSpadhanuH //
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 524 haimazabdAnuzAsanasya kharakhurAnAsikAyA nas / 7 / 3 / 160 / AbhyAM parasyA nAsikAyA bahuvrIhI nassyAt / nAmni / khrnnaaH| khuraNAH // 160 // asthUlAcca nsH| 7 / 3 / 161 / sthUlavarjAtkharakhurAbhyAM ca parasyA nAsikAyA bahuvrIhau nasaH syAt / naamni|gunnsH| khrnnsH| khurnnsH| asthUlAditi kiM sthuulnaasikH|| upasargAt / 7 / 3 / 162 / asmAt parasyA nAsikAyA bahuvrIhau nasaH syAt / maNasaM mukham // veH khakhagrama / 7 / 3 / 163 / / verupasargAtparasyA nAsikAyA bahuvrIhAvete syuH / vikhuH / vikhaH / vigraH // 163 // jAyAyA jAniH / 7 / 3 / 164 / jAyAzabdasya jAnirbahuvrIhau syAt / yuvajAniH // 164 // . vyudaH kAkudasya luk / 7 / 3 / 165 / AbhyAM parasyAsya bahuvrIhI luk syAt / vikAkun / utkAkRt // pUrNAdvA / 7 / 3 / 166 / pUrNAtparasya kAkudasya bahuvrIhau lug vA syAt / pUrNakAkut / pUrNakAkudaH // 166 // kakudasyAvasthAyAm / 7 / 3 / 167 asya bahuvrIhI vayasi gamye luk syAt / pUrNakakuyuvA akakudabAlaH // 167 //
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnyldhuvRttiH| trikakud girau / 7 / 3 / 168 / girAvarthe / parasya kakudasya bahuvrIhau kakunnipAtyaH / trikakuziriH // 16 // striyaamuudhson|7|3|169| tyarthasyodhaso bahuvrIhau na syAt / kuNDonI gauH // 169 // inaH kac / 7 / 3 / 170 / inantAbahuvrIhe rUyarthAtkaca syAt / bahudaNDikA senA // 170 // RnityditH| 7 / 3 / 171 / RdantAnnityaMdidAdezo yasmAttadantAcca bahuvrIhe. kaca syAt / bhukrtRkH| bahunadIko deshH|nityeti kim / pRthuzrIH // 171 // ddhyrHsrpimdhuupaancchaaleH| // 3 // 172 / etadantAbahuvrIheH kac syAt / priyadadhikaH / priyorskH| bahusarpiSkaH / amadhukaH / bahupAnarakaH / ashaalikH||172|| pumanaDunnaupayolakSmyA ektve|7|3|173| ekArthA ye'mI tadantAdaDuvrIheH kac syAt / apuNskH| priyaanddutkH| anaukaH / apayaskaH / sulakSmIkaH / ekatvaiti kim / dipumAn // _ namo'rthAt / 7 / 3 / 174 / natraH paro yo'rthastadantAbahuvrIhe kac syAt / anarthakaM vcH||174|| zeSAdvA / 7 / 3 / 175 / upayuktAtirikAbahuvrIheH kaccA syAt / bahukhaTnakaH / bhukhdH| zeSAditi kim / priyapathaH // 175 //
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimazabdAnuzAsanasya 526 na naamni| 7 / 3 / 176 / nAmni viSaye kac na syAt / bahudevadatto nAma prAmaH // 176 // IyasoH / 7 / 3 / 177 / IyasvantAtsamAsAtkac na syAt / bahuzreyasI senA // 177 // sahAttulyayoge / 7 / 3 / 178 / tulyayogArthAtsahAdahuvrIhe. kac na syAt / saputro yAti / tulyayogaiti kim / sakarmakaH // 178 // bhrAtuH stutau| 7 / 3 / 179 / mAtrantAtsamAsAt kaJ na syAt / stutau gamyAyAm / subhrAtA // nADItantrIbhyAM svaangge|7|3|180| svAGgArthAnADItantryantAtsamAsAtkac na syaat| bhunaaddikaayH| bahutantrI pIyA / svAgaiti kim / bahunADIkaH stambaH // 180 // niSpavANiH / 7 / 3 / 181 / asminkajamAvo nipAtyaH / niSpavANiH paTaH // 18 // subhraadibhyH| 7 / 3 / 182 / emyaH kaca na syAt / subhrUH / varorUH // 182 // ityAcAryahemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnakhopajJazabdAnuzAsanalaghusau saptamasyAdhyAyasya tRtIyaH pAdaH samAptaH // ...
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ 527 svopjnylprvRttiH| - ahama ..... vRddhiHsvareSvAdeNiti tddhite|74|1| triti Niti ca taddhite pare prakRteH svarANAM madhye Adyasvarasya vRddhiH syAt / dAkSiH / bhaargvH| taddhitaiti kim / cikIrSakaH // 1 // kekayamitrayupralayasya yAderiy c|74|2| eSAM Niti tachite svarevAdeH svarasya vRddhiryAdezcAMzasyeya syAt / kaikeyH| maitreyikayA zlAghate / prAleyaM himam // 2 // devikAziMzapAdIrghasaghazreyasastat prAptAvAH / 7 / 4 / 3 / eSAM svareSvAdeH svarasya Niti taddhite vRddhiprAptAvAH syAt / dAvikaMjalam / zAMzapaH stambhaH / dArghasatram / zrAyasaM dvAdazAGgam / tatprAptA viti kim / saudevikaH // 3 // - vahInarasyait / 7 / 4 / 4 / asya giti taddhite svareSvAdeH svarasyaiH syAt / vaihInariH // 4 // yvaH padAntAtpAgadaut / 7 / 4 / 5 / Niti taddhite ivoM varNayovRddhiprAptautayokha sthAne yauvau padAntau tAmyAM prAk yathAsaGkhyamaidautau syAtAm / naiyaayikH| sauvazvaH / padAntAditi kim / yata ime yaataaH||5|| dvArAdeH / 7 / 4 / 6 / eSAM yau yo tayoH samIpasya svareSvAdeH svarasya vRddhiprAptau tAbhyAmeva prAmaidautau syAtAM Niti taddhite / dauvArikaH / sauvaro grnthH||6|| nyagrodhasya kevalasya / 7 / 4 / 7 /
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ 528 hemazandAnuzAsamakha asya kevalasya yo yastatsambandhinaH svareSvAdeH svarasya vRddhiprAptau tasmAdeva yaH prAgait syaat| Niti tddhite| naiypodhodnnddH| kevalasyeti kim / nyAnodhamUlAH zAlayaH // 7 // nyaGkorvA / 7 / 4 / 8 / nyakostaddhite Niti yaH prAgaidA syAt / naiyaGkavam / nyAGgavam / / njsvaanggaadeH| 7 / 4 / 9 / Antasya svAGgAdezca Niti taddhite vaH prAgaidautau na syAtAm / vyAvakrozI / svAGgiH / vyAGgiH // 9 // zvAderiti / 7 / 4 / 10 / zvAdikhayo yasya tasyedAdau Niti taddhite vaH prAgauna syAt / khaabhstriH| itIti kim / zauvahAnam // 10 // inH| 7 / 4 / 11 / inantasya sAdeNiti taddhitevaH prAgaurna syAt / vaamstrm||11|| padasyAniti vA / 7 / 4 / 12 / padazabdAntasya vAderidAdivale Niti taddhitevaH prAgaudA syaat| zvApadam / zauvApadam / anitIti kim / jhApadikaH // 12 // proSThabhadrAjjAte / 7 / 4 / 13 / AbhyAM parasya padasyottarapadasya svareSvAdeH svarasya jAte'rthe Niti taddhite vRddhiH syAt / proSThapadaH / bhadrapAdo baTuH // 13 // aMzAhatoH / 7 / 4 / 14 / aMzArthAtparasya Rtvarthasyottarapadasya svareSvAdeH svarasya Niti taddhite vRddhiH syAt / pUrvavArSikaH / aMzAditi kim / sauvarSikaH //
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| susA drASTrasya / 7 / 4 / 15 / ebhyaH parasya rASTrArthottarapadasya Niti taddhite svareSvAdeH svarasya vRddhiH syAt / supAJcAlakaH / sarvapAJcAlakaH / arddhapAJcAlakaH // 15 // amadrasya dishH|7|4|16| digarthAtparasya madravarjarASTrArthasya Niti taddhite svareSvAdeH svarasya vRddhiH syAt / pUrvapAJcAlikaH / amadrasyeti kim / paurvamadraH // 16 // . prAggrAmANAm / 7 / 4 / 17 / prAgadeze grAmArthAnAM yo'zo digarthastataH parasyAMzasya dizaH pareSAM ca prAgrAmArthAnAM Niti taddhite svareSvAdeH svarasya vRddhiH syAt / pUrvakArNamRtakaH / pUrvakAnyakubjaH // 17 // saGkhyAdhikAbhyAM varSasyA'bhA vini| 7 / 4 / 18 / saGkhyArthAdadhikAcca parasya varSasva Niti taddhite svareSvAdeH svarasya vRddhiH syAt / na cettaddhito bhAvinyarthe / dvivArSikaH / adhikavArSikaH / abhAvinIti kim / daivarSikaM dhAnyam // 18 // mAnasaMvatsarasyAzANakulijasyA' nAmni / 7 / 4 / 19 / saGkhyArthAdhikAbhyAM parasya zANakulijavarjasya mAnArthasya saMvatsarasya ca Niti taddhite svareSvAdeH svarasya vRddhiH syaadnaamni| dvikauDavikaH / adhikakauDavikaH / dvisAMvatsarikaH / azANalijasyeti kim / daizANam / dvaikulijikaH / anAmnIti kim / pAJcalohitikam // 19 //
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ haima zabdAnuzAsanasya arddhAtparimANasyA'nato vAtvAdeH | 7|4|20| arddhAtparasya parimANArthasya svareSvAderadvarjasvarasya Niti taddhite vRddhiH syAt / vAtvasya / arddhakauDavikam / ArddhakauDavikam / anata iti kim / arddhaprasthikam | Arddhaprasthikam // 20 // prAdvANasyaiye / 7 / 4 / 21 / 530 prAtparasya vANasya eye JNiti taddhite khareSvAdervRddhiH syAt / prasya tu vA / pravAhaNeyaH / prAvAhaNeyaH // 21 // eyasya / 7 / 4 / 22 / yAntazAtprAtrasya vAhaNasya Niti taddhite svareSvAdervRddhiH syAt / prasya tu vA / pravAhaNeyaH / prAvAhaNeyiH // 22 // naJaH kSetrajJezvarakuzalacapalanipuNazuceH / 7 / 4 / 23 / naJaH pareSAM eSAM JNiti taddhite khareSvAdervRddhiH syAt / naJastu vA / akSaitrajJam / AkSaitrajJam / anaizvaram / Anaizvaram / akauzalam / Akauzalam / acApalam | AcApalam / anaipuNam / AnaipuNam / azaucam | Azaucam // 23 // jaGgaladhenuvalajasyottarapadasya tu vA / 7 / 4 / 24 / etaduttarapadAnAmAdeH pUrvapadasya svareSvAdernityaM vRddhiH syAt / vAtUttarapadasya JNiti taddhite / kaurujaGgalaH / kaurujAGgalaH / vaizvadhenavaH vaizvadhainavaH / sauvarNavalajaH / sauvarNavAlajaH // 24 // hRdbhagasindhoH / 7 / 4 / 25 /
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH 531 hRdAdhantAnAM pUrvapadasyottarapadasya ca svareSvAdervRddhiH syaat| Niti taddhite / sauhAIm / saubhAgyam / sAktusaindhavaH // 25 // prAcAM nagarasya / 7 / 4 / 26 / prAgdezArthasya nagarAntasya Niti taddhite pUrvottarapadayoH svareSvAdevRddhiH syAt / saumanAgaraH / prAcAmiti kim / mADanagaraH // 26 // anuzatikAdInAm / 7 / 4 / 27 / eSAM Niti taddhite pUrvottarapadayoH svareSvAdervRddhiH syAt / AnuzAtikam / AnuhauDikam // 27 // devatAnAmAtvAdau / 7 / 4 / 28 / __ . AtvaviSaye devatArthAnAM pUrvottarapadayoH svareSvAdevRddhiH syAt / Niti taddhite / AmAvaiSNavaM suuktm| AtvAdAviti kim| brAhmaprajApatyam // 28 // Ato nendravaruNasya / 7 / 4 / 29 / .. AdantAtpUrvapadAtparasyendrasya varuNasya cottarapadasya svareSvAdevRddhina syAt / AgnendraM sUktam / aindrAvaruNam / Ataiti kim / AgnivAruNam // 29 // sAravaizvAkamaitreyauNahatyadhaivatyahi raNmayam / 7 / 4 / 30 / ete'NAdyantA ay lopAdau nipAtyAH / sArakhaM jalam / aikSvAkaH / maitreyH| bhrauNahatyam / dhaivatyam / hiraNmayam // 30 // vAntamAntitamAntito'ntiyAnti Sat / 7 / 4 / 31 /
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ 532 haimazandAnuzAsanasya ete tamabAdyantAH kRtatikAdiluko vA nipaatyaa| antmH| antikatamaH / antitamaH / antikatamaH / antitH| antikataH / antiyH| antikyaH / antiSad / antikasad // 31 // vinmatorNISTheyasaulup / 7 / 4 / 32 / vinmatvoreSu lue syAt / srajayati / srajiSThaH / srajIyAn / tvacayati / tvaciSThaH / svacIyAn // 32 // alpayUnoH kanvA / 7 / 4 / 33 / anayoSTheiyasuSu kanvA syAt / kanayati / kaniSThaH / kanIyAn / alpayati / alpiSThaH / alpIyAn / yavayati / yvisstthH| yavIyAna // 33 // prazasyasya shrH| 7 / 4 / 34 / asya NyAdauzraH syAt / zrayati / zreSThaH / zreyAn // 34 // vRddhasya ca jyaH / 7 / 4 / 35 / asya prazasyasya ca NyAdau jyaH syAt / jyayati / jyeSThaH // 35 // jyAyAn / 7 / 4 / 36 / jyAdezAtparasyeyasorIta A nipAtyaH / jyAyAn // 36 // bADhAntikayoH saadhnedau|7|4| 37 / anayoAdau yathAsaGkhyametau syAtAm / sAdhayati / sAdhiSThaH / sAdhIyAn / nedayati / nediSThaH / nedIyAn // 37 // priyasthirasphirorugurubahulatRpradIrghavRddhavRndArakasyemani ca prAsthAsphAvaragaravaMhatra padrAghavarSavRndam / 7 / 4 / 38 /
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / 533 priyAdInAM yathAsaMbhava mimani pyAdau ca yathAsaGkhyamete syuH / premA / prApayati / preSThaH / preyAn / sthemA | sthApayati / sthesstthH| stheyAn / sphApayati / varimA / garimA / vaMhimA / trapimA / drAghimA / varSimA / vRndamA // 38 // pRthummRdubhRzakRzadRDhaparivRDhasya Rto raH / 7 / 4 / 39 / eSAmRtaini NyAdau ca raH syAt / prathimA / prathayati / prathiSThaH / prathIyAn / evaM pradimA / bhrazimA / RzimA / draDhimA / parivaDhimA // bahorNISThe bhUy / 7 / 4 / 40 / bhUyayati / bhUyiSThaH // 40 // bhUrlukcevarNasya / 7 / 4 / 41 / bahorIyasAvimni ca bhUH syAt / luk cA 'nayorivarNasya / bhUyAn / bhUmA // 41 // sthUladUrayuvahakhakSiprakSudrasyAntasthAderguNazca nAminaH / 7 / 4 / 42 / eSAmimni pyAdau cAntasthAderaMzasya luk syAt / nAminazca guNaH / sthavayati / sthaviSThaH / sthavIyAn / evaM davayati / yavayati / yaviSThaH / 'isimA / kSepimA / kSodimA // 42 // tryantasvarAdeH / 7 / 4 / 43 / turantyasvarAdevAMzasyemni NyAdau ca luk syAt / karayati / kariSThaH / karIyAn / paTimA / paTayati / paTiSThaH / paTIyAna // 43 // naikasvarasya / 7 / 4 / 44 /
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ 534 haimazabdAnuzAsanasya ekasvarasya yontyasvarAdiraMzastasyegni gyAdau ca luk na syAt / srajayati / sajiSThaH / sajIyAn // 44 // daNDihastinorAyane / 7 / 4 / 45 / anayorAyanapratyaye'ntyasvarAde g na syAt / daannddinaayn| hAstinAyanaH // 45 // vAzina Ayanau / 7 / 4 / 46 / antyasvarAderchama syAt / vAzinAyaniH // 46 // eye jihmaashinH| 7 / 4 / 47 // antvasvarAderluma syAt / jaimAzineyaH // 47 // iine'dhvaatmnoH| 7 / 4 / 48 / antyasvarAderlugna syAt / adhvniinH| AtmanInaH // 48 // ikaNyatharvaNaH / 7 / 4 / 49 / antyasvarAde ma syAt / AtharvaNikaH // 49 // yuuno'ke| 7 / 4 / 50 / antyasvarAde na syAt / yauvanikA // 50 // ano'Tye ye| 7 / 4 / 51 / annantasya Tyavarje yAdAvantyasvarAderlugna syAt / sAmanyaH / vaimanyaH / mUrdhanyaH aTya iti kim / rAjyam // 51 // . aNi / 7 / 4 / 52 / anantasyA'NyantyasvarAde ga na syAt / sautvanaH // 52 // sNyogaadinH| 7 / 4 / 53 /
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ 535 svopjnyldhuvRttiH| saMyogAtparoya in tadantasyA'NyantyasvarAdeluMga na syaat| shaaNkhinH|| gaathividthikeshipnnignninH|7|4|54| eSAmaNyantyasvarAderlumna syAt / gAyinaH / vaidathinaH / kezinaH / paanninH| gANinaH putraH // 54 // anapatye / 7 / 4 / 55 / innantasyA'napatyArthe 'NyantyasvarAde ga na syAt / sAMrAviNam // ukSNormuk / 7 / 4 / 56 / - ukSNo'napatye'NyantyasvarAderluk syAt / aukSa padam / anapatyaityeva / auSaNaH // 56 // .. brahmaNaH / 7 / 4 / 57 / asyA'napatye'NyantyasvarAderluk syAt / brAhmamastram // 57 // jAtau / 7 / 4 / 58 / brahmaNo jAtAvarthe'napatye 'NyantyasvarAdelaka syAt / brAhmI auSadhiH / apatyetu braahmnnH| jAtAviti kim / brAhmo naardH|| 58 // acarmaNo mano'patye / 7 / 4 / 59 / carmanvarjamannantasyA'patyArthe 'NyantyasvarAderluk syAt / sauSAmaH / acarmaNa iti kim / cAkavarmaNaH // 59 // hitanAmno vA / 7 / 4 / 60 / asyA'patyArthe 'NyantyasvarAde gvA syAt / haitanAmaH / haitnaamnH|| no'padasya taddhite / 7 / 4 / 61 / nantasyA'padasya taddhite pare'ntyasvarAdelaka syAt / maidhAvaH / apadasyeti kim / medhA virUpyam // 61 //
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ 536 haimazabdAnuzAsanasya kalApikuthumitaitalijAjalilAGgalizikhaNDizilAlisabrahmacAripIThasarpi suukrsdmsuprvnnH|7|4|2| eSAmapadAnAM taddhite 'ntyasvarAderluk syAt / kaalaapaaH| kothumaaH| taitalAH / jaajlaaH| laangglaaH| zekhaNDAH / zailAlAH / saabrhmcaaraaH| paiThasarpAH / saukrsdmaaH| sauparvAH // 62 // vAzmano vikaare|7|4|63| asyApadasya vikArArthe taddhite'ntyasvarAde k syAt vaa| aashmH| AzmanaH // 63 // carmazanaH kozasaGkoce / 7 / 4 / 64 / anayorapadayoryathAsaGkhyaM koze saGkoce cArthe taddhite'ntyasvarAdelak syAt / cArmaH kozaH / zauvaH saGkocaH // 64 // prAyo'vyayasya / 7 / 4 / 65 / apadasyAsya taddhite 'ntyasvarAdeH prAyoluk syAt / sauvaH / prAyaH kim / ArAtIyaH // 65 // anInAdaTyaho'taH / 7 / 4 / 66 / inAdaTvarje taddhite'padasyA'hoto luka syAt / Ahnam / anInAdaTIti kim / dvayahInaH / prtyhm| yahaH // 66 // viMzatesterDiti / 7 / 4 / 67 / asyApadasya terDiti taddhite luk syAt / viMzakaH pttn||67|| avarNavarNasya / 7 / 4 / 68 /
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 537 etadantasyApadasya taddhite luk syAt / dAkSiH / cauddiH| naabheyH| daulyH| apadasyeti kim / UrNAyuH // 68 // akdruupaannddvoruvrnnsyaiye|7|4|69| etada|varNAntasya eye taddhite luk syAt / jaambyH| kavvAdivarjanaM kim / kAveyaH / pANDaveyaH // 69 // asvayambhuvo'va / 7 / 4 / 70 / svayaMbhUva|varNAntasyApadasya taddhite'v syAt / aupagavaH / asvayambhuva iti kim / svAyambhuvaH // 70 // RvarNovarNadosisusazazvadakasmAtta ika syeto luk / 7 / 4 / 71 / RvarNovarNAntAbhyAM dosa imusantAbhyAM zazvadakasmAdarjatAntAcca parasyekasthasyeto luk syAt / mAtRkam / naiSAhakarSukaH / dauSkaH / sArpiSkaH / dhAnuSkaH / audazvitkaH / zazvadakasmAdarjanaM kim / zAzvatikam / Akasmikam // 71 // asakRtsaMbhrame / 7 / 4 / 72 / bhayAdibhiH prayoktustvaraNe dyotye padaM vAkyaM vA'sakRtprayojyam / ahirhihiH| hastyAgacchati hstyaagcchti| laghupalAyadhvaM lghuplaaydhvm|| bhRzAbhIkSNyA'vicchede dviH prAktama baadeH| 7 / 4 / 73 / kriyAyA avayavakriyANAM kAtnyaM bhRzArthaH, paunaHpunyamAbhIkSNyam, kriyAntarAvyavadhAnamavicchedaH, eSu dyoteSu padaM vAkyaM vA tamabAdeH
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ 538 hemazabdAnuzAsanasya prAg dviH syAt / lunIhi lunIhItyevAyaM lunAti / bhojaM yAti / prapacati prapacati // 73 // nAnAvadhAraNe / 7 / 4 / 74 / nAnAbhUtAnAmiyattAparicchede gamye zabdo dviH syAt / asmAtkApaNAdiha bhavadbhyAM mASaM 2 dehi // 74 // AdhikyAnupUrvyaM / 7 / 4 / 75 / etadvRtti dviH syAt / namonamaH / mUle 2 sthUlAH // 75 // DataraDatamau samAnAM strIbhAvaprazne / 7 / 4 / 76 / kenacid guNena tulyAnAM strIliGgabhAvasya prazna varttamAno DataraDatamAnto dviH syAt / ubhAvimAvADhyau / katarAkatarA anayorADhyatA / katamAkatamA eSAmADhyatA / bhAveti kim / ubhAvimau lakSmIvantau / katarAnayorlakSmIH // 76 // pUrvaprathamAvanyato'tizaye / 7 / 4 / 77 / etau svArthasyAnyataH prakarSe dyotye dviH syAtAm / pUrvapUrvaM puSpanti / prathamaMprathamaM pacyante // 77 // propotsampAdapUraNe / 7 / 4 / 78 / ete dviH syuzcetpAdaH pUryaH / praprazAntakaSAyAne, rupopaplavavarjitam / udujjvalaM tapo yasya, saMsaMzrayata taM jinam // 78 // sAmIpye'dho'dhyupari / 7 / 4 / 79 / ete sAmIpye'rthe dviH syAt / adho'vaH, adhyadhi uparyupari grAmam // vIpsAyAm / 7 / 4 / 80 / asyAM varttamAnaM dviH syAt / vRkSaM 2 siJcati / grAmo 2 ramyaH //
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghukRttiH / 539 plupcAdAvekasya syaadeH|7|4|81| ekasya vIpsAyAM dvayuktasyAdyasya syAdeH pillup syAt / ekaikasyAH // 81 // dvandvaM vA / 7 / 4 / 82 / vIpsAyAMdvayuktasya derAdeH syAdeH pillupsyAta, eshcaam| uttaratreto 'tvaM syAdezca 'mbA nipAtyaH / dvandaM dvauddhau vA tiSThataH / / 82 // rahasyamaryAdoktivyutkrAntiyajJapAtra prayoge / 7 / 4 / 83 / . eSe gamyeSu derdivacanaM zeSaM ca pUrvavannipAtyam / indaM mantrayante / pazavodvandaM mithunAyante / dvandvaM vyutkrAntAH / indraM yajJapAtrANi prayunakti // 83 // lokajJAte'tyantasAhacarye / 7 / 4 / 84 / atra dyotye dveH pUrvavata dvandvamiti nipAtyam / dvandaM rAmalakSmaNau // AbAdhe / 7 / 4 / 85 / manaHpIDAviSaye zabdo dviH syAta, Adau syAdezva pil lup / ruk ruk // 85 // navA guNaH sadRze rit|7|4|86| guNazabdomukhyasadRze guNe guNini vA vartamAnoddhirvA syAt, Adau syAdeH pillup ca |saa carit |shuklshuklN rUpam / kAlakakAlikA / pakSe zuklajAtIyaH // 86 // priyasukhaM cAkRcchre / 7 / 4 / 87 /
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ 540 hemazandAnuzAsanasya . etAvaklezArtho vA dviH syAtAm,Adau syAdeH pillupc| priyapriyeNa priyeNa vA datte / sukhasukhana mukhena vA 'dhIta // 87 // vAkyasya parivarjane / 7 / 4 / 88 / varjanAoM vAkyAMzaH parirvA dviH syAt / paripari pari vA trigarnebhyo vRSTo meghaH / vAkyasyati kim / paritrigattaM vRSTo meghaH // 8 // sammatyasayAkopakutsaneSvAdyAmantryamAdau svareSvantyazca plutH|7|4|89| etadvRttervAkyasyAdibhUtamAmantryArtha padaM dviH syAt dvitve cAdau svarANAM madhye'ntyasvaraH pluto vA syAt / mANavaka 3 mANavaka, mANavaka mANavaka AryaH khalvasi, riktaM te AbhirUpyam, idAnIM jJAsyasi jAlma, riktA te zaktiriti vA / AdIti kim / bhavyaH khallasi mANavaka // 89 // . bhartsane paryAyeNa / 7 / 4 / 9 / kopena daNDAviSkriyA martsanam, tavRttervAkyasya yadAmantryaM padaM taddviH syAt, dvive ca krameNa pUrvottarapadayoH svarava'ntyaH pluto vA syAt / caura 3 caura caura caura 3 caura caura, ghAtayiSyAmi tvAm // tyAdeH sAkAGkSasyAGgena / 7 / 4 / 91 / bhartsanArthasya vAkyasya svareSvantyaH svarastyAdyantasya padasya vAkyAntarAkAGkSasya aGgana yuktasyAMzaH pluto vA syAt / aGgakUja 3 aGga kUja, idAnIM jJAsyasi jAlma / sAkAGkSasyeti kim / aGga paca // 91 / / kSiyAzIH praisse|7|4|92| kSiyA AcAraddheSa, etadvRttavAkyasya svareSvantyaH svarastyAdyantasya vAkyAntarAkAGkSasyAMzaH pluto vA syAt / svayaM hi rathena yAti 3
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopajJalaghuvRttiH / yAti vA, upAdhyAyaM padAtiM gamayati / siddhAntamadhyeSISThAH 3 adhyeSISThA vA, takkaM ca taat| kaTaM ca kuru 3 kuru vA, grAmaM ca gaccha / citIvArthe / 7 / 4 / 93 / sAdRzyArthe citi prayukte vAkyasya svareSva 'ntyaH svaraH pluto vA syAt / agnizcidbhAyA3t, maayaadaa| ivArtha iti kim / karNaveSTakAMzcitkAraya / / 93 // pratizravaNanigRhyAnuyoge / 7 / 4 / 94 / . etavRttekyisya svareSvantyaH svaraH pluto vA syAt / gAM me dehi moH hanta te dadAmi 3 dadAmi vA / adya zrAddhamityAttha 6 Attha vA / / vicAre pUrvasya / 7 / 4 / 95 / vicAraH saMzayaH tadviSaye saMzayyamAnasya yatpUrva tasya khareSvantyaH svaraH pluto vA syAt / ahirnu 3 ahirnu vA rajjurnu // 95 // omaH prArambhe / 7 / 4 / 96 / omaH praNAmAdyabhyadAnArthasya svareSvantyaH svaraH pluto vA syAt / o3m aumvA, RSabhamRSabhagAminaM praNamata / / 96 // heH praznAkhyAne / 7 / 4 / 97 / pRSTaprativacanArtha vAkyasya he: svareSvantyaH svaraH pluto vA syAt / akArSIH kaTaM maitra / akArSa hi 3 hi vA // 97 // prazne ca pratipadam / 7 / 4 / 98 / praznArthasya praznAkhyAnArthasya ca vAkyasya yatpadaM tasya svareSvantyaH --svaraH pluto vA syAt / agama3H pUrvAn grAmA3n maitra3 / agamaH pUrvAna sAmAnmaitra / agamaM 3 pUrvA3n grAmAzn maitra 3 / agamaM pUrvAn prAmAna maitr|| 98 //
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ 542 haimazandAnuzAsanasya dUrAdAmantryasya guruvaiko'nantyo'pi lanRt / 7 / 4 / 99 / vAkyasya yaH svareSvantyasvaro dUrAdAmantryArthapadastho guruvA'nantyo'pi RddharjasvaralakArazcaiko'sau pluto vAsyAt / Agaccha bhA devadatta3 devadatta vA / saktUna pibade3vadatta devadatta devadatta vA / Agacchabho kla3sazikha klaptazikha vA / anRditi kim / kRSNamiztra kRSNamitra // 99 // hehaiSveSAmeva / 7 / 4 / 10 / dUrAdAmantrasya yau hehaizabdau tayoH prayuktayorakha vAkye yatra tatrasthayorantyasvaraH pluto vA syAt / he3maitra aagcch| Agaccha heimaitra / Agaccha maitrahe 3 / hai3maitraagcch| Agacchahai3maitra / Agaccha maitra hai 3 // astrIzUdre pratyabhivAde bhogotranAmno vaa|7|4|101 / yadabhivAdito guruH kuzalAnuyogAdimadvAkyaM prayuGkte tatrAstrIzUdraviSaye vartamAnasya vAkyasya svareSvantyasvaro bhoso gotrasya nAmno vA''mantrasyAMzaH pluto vA syAt / abhivAdaye maitro'haM bhoH AyuSmAneghi bhoH 3 bho vaa| abhivAdaye gAgryo'haM bhoH kuzalyasi gArya 3 gArya vaa| abhivAdaye maitro 'haM bhoH AyuSmannedhi maitra 3 maitra vaa| strIzUdravarjanaM kim / abhivAdaye gAye'haM bhoH AyuSmatI tvaM bhava gaargi| abhivAdaye nuSajako'haM bhoH kuzalya'si nuSajaka // 101 // praznArcAvicAre ca sandheyasandhyakSarasyAdi dutparaH / 7 / 4 / 102 /
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ svopjnylghuvRttiH| 543 eSu pratyabhivAde ca vartamAnasya vAkyasya svareSvantyaH svaraH sandhiyogyasandhyakSarAntasya pluto bhavana idutpara aatsyaat| agamaH3 pUrvAna grAmA3n amibhUtA33 / paTA3u / arcA, zobhanaH khalbasi agnibhUtA33 / paTA3u / vicAre, vastavyaM kiM nirgranthasya sAgArikA 3 i| utAnAgArike / pratyabhivAde, AyuSmAnedhi agnibhUtA 3 i / sandheyeti kim / kaccizta kuzala3m bhavatyoH 3 kanye3 // 102 // tayorvI svare saMhitAyAm / 7 / 4 / 103 / .. tayoH plutAkArAtparayoridutoH svare pare saMhitAviSaye yathAsaGkhyaM vau syAtAm / agamaH 3 agnibhUtA 3 yatrAgaccha / agamaH 3 paTA 3 vatrAgaccha / saMhitAyAmiti kim / agnA 33 indram / paTA 3 u udakam // 103 // paJcamyA nirdiSTe parasya / 7 / 4 / 104 / paJcamyA nirdiSTe yatkAryamuktaM tatparasyA'vyavadheH syAt / atomim ais / vRkssaiH| iha mAbhUt mAlAbhiratra dRSadbhiH // 104 // saptamyA pUrvasya / 7 / 4 / 105 / saptamyA nirdiSTaM yatkAryamuktaM tatpUrvasyA 'vyavadheH syAt / dadhyatra / iha mAbhUt / samidatra // 105 // SaSTyA'ntyasya / 7 / 4 / 106 / SaSThyA nirdiSTaM yaduktaM tatSaSThayuktasya yo'ntyastasya syAt / assttaabhiH|| anekavarNaH sarvasya / 7 / 4 / 107 / ayaM vidhiH SaSThyoktasya sarvasyaiva syaat| tisRbhiH // 107 // prtyysy|7|4|108| pratyayasthAnino vidhiH sarvasya syAt / sarve // 108 //
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ 544 haimazabdAnuzAsanasya sthAnIvAvarNavidhau / 7 / 4 / 109 / AdezaH AdezIva syAt na cetsthAnivarNAzrayaM kAryam / bhavyam / kasmai / rAjA / prkRty| prstuty| dharmo vo rakSatu / avarNavidhAviti kim / dyauH / kaiSTaH / pradIvya // 109 // svarasya pare prAvidhau / 7 / 4 / 110 svarasyAdezaH paranimittakaH pUrva vidhau vidheye sthAnIva syAta / kathayati / pAdikaH / saMsyate / para iti kim / dvipadikAM datte / prAgvidhAviti kim / naidheyH|| 110 // na sandhiGIyakidvidIrghAsadvidhAvask luki / 7 / 4 / 111 / sandhividhau DIvidhau yavidhau vividhau ditvavidhau dIrghavidhau saMyogasyAdau skolagiti skalugvarje cA'sadvidhau svarasyAdezaH sthAnIya na syAt sandhiH / viyanti / DI, bimbam / yaH, knndduutiH| kviH, dayaH / dviH, dadhyatra / dIrghaH, zAmaMzAmam / asadridhiH, yaayssttiH| asklukIti kim / sUktaH / kASThatak // 111 // lupyayvRllenat / 7 / 4 / 112 / pratyayasya lupi satyAM lub bhUtaparanimittakaM pUrva kArya na syAt vRt laM enaca muktvaa| tad grgaaH| luzItyukte luki syAdeva / gomaan| avRlenaditi kim / jarIgRhIti / nijAgalIti / enatpazya // 112 // vishessnnmntH|7|4|113 / abhedenokto'vayavovizeSaNaM vizeSasya samudAyasyAntaH syAt / ataH syamo'm / kuNDam / iha na syAt tad // 113 //
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ svopjnylghuvRttiH| saptamyA aadiH|7|4|114 / saptamyantasya vizeSyasya yadizeSaNaM tattasyAdiH syAt / inDIsvare luka / pathaH / iha mAbhUt pathiSu // 114 // pratyayaH prakRtyAdeH / 7 / 4 / 115 / yasmAdyaH pratyayo vidhIyate sA tasya prakRtiH pratyayaH prakRtyAdeH samudAyasya vizeSaNaM syAt nonAdhikasya / mAtRbhogINaH // 115 // . gaunnoddyaadiH|7|4|116| DImArabhya vyaM yAvat DyAdiH pratyayaH sa gauNaH sanprakRtyAdeH samudAyasya vizeSaNaM syAt / atikaariissgndhyaabndhuH| gauNa iti kim / mukhyo'dhikasyApi vizeSaNaM syAt / paramakArISagandhI bandhuH / / 116 // kRtsagatikArakasyApi / 7 / 4 / 117 // kRtpratyayaH prakRtyAdaH samudAyasya gatikArakapUrvasya kevalasya ca vizeSaNaM syAt / gatheha samAso bhasmanihutaM tathA udake vizIrNam / avatapte nakulasthitam // 117 // paraH / 7 / 4 / 118 / pratyayaH prakRteH para eva syAt / ajA / vRkSaH / jugupste||118|| sprddh| 7 / 4 / 119 / dvayorvidhyora'nyatra sAvakAzayostulyabalayorekatrA'nekatra copanipAtaH sparddhaH, tatra yaH sUtrapAThe paraH savidhiH syAt / vanAni / atrazasA'tA sazva naH puMsItyato napuMsakasya zirityeva syAt // 119 // AsannaH / 7 / 4 / 120 /
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ 543 / haimazabdAnuzAsamasya yathAsvasthAnArtha pramANAdibhirAsanna eva vidhiH syAt / daNDAam / atra kaNThyayoratoH kaNThya eva A diirghH| vAtaNDyayuvatiH / vataNDayAH, puMvadbhAvArthataH Asanno vaatnnddyH| amuSmai / mAduva!nviti mAtrikasya mAtrikaH // 120 // sambandhinAM sambandhe / 7 / 4 / 121 // sambandhizabdAnAM yatkAryamuktaM tatsambandha eva sati syAt / shvsuryH| saMjJAyAstvitreva / zvAsariH // 121 samarthaH padavidhiH / 7 / 4 / 122 / samarthapadAzrayatvAtsamarthaH padasambandhIvidhiH padavidhiH sarvapadavidhiH samarthojJeyaH, sAmarthya ca vyapekSA ekArthIbhAvazca / padavidhistu samAsanAmadhAtukRttaddhitopapadavibhaktiyuSmadasmadAdezaH plutarUpaH / dharmazritaH / putrIyati / kumbhakAraH / aupagavaH / nmodevebhyH| dharmaste svam / dharmo me svam / aGgakUja 3 idAnI jJAsyasi jAlma / samartha iti kim / pazya dharma zrito maitro gurukulam / pazyati putramicchati mukham / pazya kumbhaM karoti kaTam / gRhamupagorapatyaM tava / idaM namo devAH zRNuta / odanaM pacatava mama vA bhvissyti| aGgakUjatyayamidAnIM jJAsyati jaalmH| padoktavarNavidhirasAmarthepi syAt / tiSThatu dadhyazAna tvaM zAkena / evaM samAsanAmadhAtukRtaddhiteSu vAkye vyapekSAvRttAvekArthIbhAvaH / zeSeSu punarvyapekSaiva sAmarthyam // 122 // ityAcAryahemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsanalaghuTattau saptamasyAdhyAyasya caturthaH pAdaH smaaptH|| - // sampUrNA cAsau laghuvRttiH //
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIhemacandrAcAryaviracita-haimadhAtupAThaH / norma rai Tian Tian Mu 1 bhU sattAyAm 22 daiv zodhane 2 pAM pAne cintAyAm gandhopAdAne | 24 glaiM harSakSaye zabdAmisaMyogayoH gAtravinAme SThAM gatinivRttau nyaGgakaraNe 6 nAM abhyAse | 27 3 svapne 7 dAm dAne | 28 | tRptau 8 jiMjiM abhibhave kaiM gaiMRs zabde kSi kSaye STya styai saGghAte ca 10 iMdurduzaMsuM gatau khya khadane 11 dhru sthairya ca jhai 6 saiM kSaye 12 suM prasavaizvaryayoH maiM 3 pAke 13 smaM cintAyAm 4 ovai zoSaNe 14 gUdhaM secane paNa veSTane 15 austuM zabdopatApayoH / | 36 phakka nIcairgatau 16 hU~ varaNe .. 37 taka hasane 17 dhvaM vhaM kauTilye | 38 taka kRchrajIvane | 39 zuka gatau prApaNe ca bukka bhASaNe 20 tR plavanataraNayoH ukhu rAkha lAkha drAkhudhAla pAne zoSaNAlamarthayoH gatau
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ 548 42 43 44 45 46 17 48 49 53 54 55 56 57 58 59 6 61 zAkhkha zlAkhu vyAptau hasane kakkha ukha nakha Nakha vakha makha rakha lakha makhu rakhu lakhu rikhu ikha ikhu Ikhu valga ragu lagu tagu haima zabdAnuzAsanasya zragu lagu agu vagu magu svagu igu ugu rigu ligu gatau kampane ca tvagu yugu jugu vugu gaggha hasane pAlane AghANe varjane daghu zighu 50 madhu 51 laghu 52 zuca kuca kruJca kuJca ca kauTilyAlpIbhAvayoH 78 79 80 maNDa luJca a zoSaNe zoke zabde tAre gatau apanayane pujAyAm acUtau ca 62 63 64 vaJcU caJcU taJca tvaJcU maJcU muJcU mrucU mrucU mluc glucU gluMcU pazca gatau 65 66 70 Achu hrIcha lajjAyAm hUrchA kauTilye mUrchA mohasamuchAyayoH 68 sphUrchA smUrchA vismRtau 67 69 yucha pramAde dhRja dhRju dhvaja dhvaju dhaja ju vaja vraja Saraja, gatau kSepaNe ca 71 72 73 74 75 76 81 82 lacha lAchu lakSaNe vAchu 83 calu steye 84 mleccha avyaktAyAmvAci 85 [ bhvAdigaNe aja 77 khajU icchAyAm AyA kujU khujU arja sarja arjane karja kharja khaja vyatha mArjane ca manthe gativaikalye eja kampane TvosphUrjA vajranirghoSe kSIja kUja guja guju avyakte zabde laja lajutarja bhartsane lAja lAju jaja jaju tuja tuju bharjane ca yuddhe hiMsAyAm valane ca
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ 549 parasmaipadinaH ] haimdhaatupaatthH| 86 garjagaju gRja gRju muja muju / 109 muTa pramardane mRja mRju maja zabde . 110 cuTa cuTu alpIbhAve 87 gaja madane ca 111 vaTu vibhAjane 88 tyajaM hAnau 112 ruTuluTu steye 89 SaMjaM sar3e 113 sphuTa sphuTTa vizaraNe 90 kaTe varSAvarNayoH 114 laTa bAlye 91 zaTa rujAvizaraNagatya- 115 raTa raTha ca paribhASaNe vasAdaneSu | 116 paTha vyaktAyAm vAci 92 vaTa veSTane 117 vaTha sthaulye 93 kiTa khiTa utrAse 118 maTha madanivAsayozca 94 ziTa SiTa anAdare 119 kaTha kRchrajIvane 95 jaTa jhaTa saGghAte 120 haTha balAtkAre 96 piTa zabde ca 121 uTha ruTha luTha upaghAte . 97 bhaTa bhRtau 122 piTha hiMsAsaMklezayoH 98 taTa uchAye 123 zaTha kaitave ca 99 khaTa kAMkSe . 124 zuTha gatipratighAte 100 NaTa nRttau 125 kucha luThu Alasya ca 101 haTa dIptau 126 zuThu zoSaNe avayave 127 aTha ruThu gatau viloTane | 128 puDu pramardane 104 ciTa preSye 129 muDu khaNDane ca viTa zabde 130 maDu bhUSAyAm 106 heTa vibAdhAyAm | 131 gaDu vadanaikadeze 107 aTa paTa iTa kiTa kaTa kaTu 132 zauDa garve kaTai gatau 133 yaur3a sambandhe / 108 kuTu vaikalye | 134 meDa meDa mleDa lor3a laur3a
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ 550 unmAde 135 roDR raur3a taur3a anAdare 136 krIDa vihAre 137 tuDR tUDR jaur3a toDane 138 huDa huDa DDa haur3a gatau 139 khoDU pratighAte 140 viDa Akroze 141 aDa 142 laDa udya vilAse hemazabdAnuzAsanasya made kArkazye abhiyoge hAvakaraNe 143 kaDu 144 kaDu 145 aDDa 146 cuDDa 147 aNa raNa vaNa vraNa baNa bhaNa bhraNa maNa ghaNa dhvaNa bhraNa kaNa kvaNacaNa zabde 148 oNU apanayane 149 zoNa varNagatyoH 150 zroNa loNa saMghAte 151 paiNa 152 citai saMjJAne 153 ata sAtatyagamane Asecane 154 cyuta 155 cutR zcutR zcyuta kSaraNe 156 jutR bhAsa 157 atu bandhane gatipreraNazleSaNeSu 158 kita 159 Rta nivAse ghRNAgatisparddheSu 160 kuthu pRthu luthu madhu mantha mAntha hiMsAsaMklezayoH 161 khADha 162 bada 163 khada 164. gad 170 karda 171 kharda 172 adu 173 idu 174 bidu 175 Nidu [ bhvAdigaNe bhakSaNe sthairye 165 rada 166 Nada JividA avyakte zabde 167 arda gatiyAcanayoH 168 narda garda garda zabde , 169 tarda 176 Tunadu 177 cadu hiMsAyAm ca vyaktAyAm vAci vilekhane hiMsAyAm kutsite zabde dazane bandhane paramaizvarye avayave kutsAyAm smRddhau dIptyAlhAdanayoH ceSTAyAm 178 tradu 179 kadu Rdu kladu rodanAhnAnayoH 180 klidu 181 skaMdUM 182 Sidhu paridevane gatizoSaNayoH gatyAm
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 parasmaipadinaH] haimdhaatupaatthH| 183 vidhau zAstramAGgalyayoH | 204 camU chamU jamU jhamU jimU 184 zundha zuddhau adane 185 stana dhana dhvana cana khana vana 205 kramU pAdavikSepe zabde | 206 yamUM uparame 186 vana Sana saMbhaktau 207 syam zabde 187 kanai dIptikAntigatiSu NamaM prahale 188 gupau rakSaNe 209 Sama STama vaiklavye 189 tapaM,-dhupa, santApe 21. ama zabdabhaktyoH 190 rapa lapa jalpa vyakte vacane 211 amadrama hamma mimR gamlaM gatau 191 japa mAnase ca 212 haya harya klAntau ca .. 192 capa sAntvane 213 mavya bandhane 193 Sapa samavAye 214 sUrya ImaM IrNya IrSyArthAH 194 saplaM gatau 215 zucyai cucyai abhiSave 195 cupa mandAyAm 216 tsara chadmagatau 196 tupa tumpa trupa trumpa tupha tumpha | 217 kmara hurchane trupha trumpha hiMsAyAm | 218 abhra vabhra madhra gatau 197 varpha rapha raphu arba karba kharba | 219 cara bhakSaNe ca garba carba tarba narba parba barba zarba 220 dhokra gaticAturye parba sarba ribu bu gatau 221 khokra pratighAte 198 kubu AcchAdane 222 dala triphalA vizaraNe 199 lubu tubu ardane 223 mIla zmIla smIla kSmIla 200 cubu vaktasaMyoge nimeSaNe 201 sRbhU sRmbhU tribhU piMbhU bharbha 224 pIla pratiSTambhe hiMsAyAm 225 NIla varaNe 202 zumbha bhASaNe ca 226 zIla samAdhau 203 yabhaM jabha maithune 227 kIla bandhe
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ 552 haimazabdAnuzAsanasya [bhvAdigaNe 228 kUla . AvaraNe 251 pivu mivu nivu secane 229 zUla rujAyAm 252 hivu divu jivu prINane 230 tUla . niSkarSe | 253 idu vyAptau ca / 231 pUla saMghAte 254 ava rakSaNagatikAntiprIti232 mUla pratiSThAyAm tRptyavagamanapravezazravaNakhA233 phala niSpattau myarthayAcanakriyecchAdIptyavA234 phulla vikasane ptyAliGganahiMsAdahanabhAvavRddhiSu 235 culla hAvakaraNe 255 kaza zabde 236 cilla zaithilya ca 256 miza maza roSe ca 237 pela phela zela pela sela vela | 257 zaza plutigatau . sala tila tilla palla vella gatau 258 Niza samAdhau 238 vela cela kela kvela khela | 259 dRzRM prekSaNe skhala calane 260 daMzaM dazane 239 khala saJcaye ca | 261 ghuSa zande 24. zvala zvalla Azugatau | 262 cUSa pAne 241 gala carva adane 263 tUSa 242 pUrva parva marca pUraNe | 264 pUSa vRddhau 243 garva dhivu zava gatau | 265 lUSa mUSa steye 244 karva kharca garva darpa 266 khUSa 245 STivU kSivR nirasane 267 USa rujAyAm / 246 jIva prANadhAraNe 268 ISa uMche 247 pIva mIva tIva nIva sthaulye 269 kRSaM vilekhane 248 urvai tu thurvai duvai dhuvai | 270 kaSa ziSa jaSa jhaSa vaSa maSa muSa junca arva bharva zarva hiMsAyAm ruSa riSa yUSa jUSa zaSa caSa . 249 muI mava bandhane hiMsAyAm 250 gurvai udyame .. 271 vRSa saMghAte ca prasave
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ - AtmanepadinaH] haimdhaatupaatth| -: 272 bhaSa bhartsane 297 rakSa pAlane 273 jiSU viSU miSU niSU pRSU / 298 makSa mukSa saGghAte vRSU secane 299 akSau vyAptau ca 274 mRNU sahane ca . 300 takSau tvakSau tanUkaraNe 275 uSU zriSU zliSU puSUpluSU dAhe | 301 NikSa cumbane 276 ghRSU saGgharSe 302 tRkSa stRkSa NakSa gatau 277 hRSU alIke 303 vakSa roSe . 278 puSa puSTau 304 lakSa tvacane 279 bhUSa tasu alaGkAre 305 sUyaM anAdare 280 tusa hasa hasa rasa zabde 306 kAkSu vAkSu mAkSu kAMkSAyAm 281 lasa SaNakIDanayo 307 drAkSu bhrAkSudhvAkSu ghoravAsite ca iti parasmaibhASAH / 282 dhaslaM adane 283 hase . hasane 1 gAG gatau 284 pisa pesa vesa gatau miG ISaDasane 285 zasU hiMsAyAm 3 DIG vihAyasAM gatau 286. zaMsU stutau ca uMG kuMG guMG dhuMG DuG zabde 287 mihaM secane cyuGa jyuG juMjhuM pluG 288 dahaM bhasmIkaraNe gatau 289 caha kalkane / 6 ruMG reSaNe ca 290 raha tyAge 7 pUGa pavane 291 rahu gatau 8 mUG bandhane 292 dRha dRhu bRha vRddhau 9 dhuMG avadhvaMsane 293 bRha bRhu zabde ca 10 meMG pratidAne 294 uhR tuhR duhR ardane deM baiG pAlane 295 arha maha pUjAyAm 12 zyaG gatau 296 ukSa secane pyaG vRddhau - r 2 v 4 .0
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ 554 neSu 25 haimazabdAnuzAsamasya [bhvAdigaNe 14 vakuG kauTilye 36 zvaci zvacuG gatau 15 makuG maNDane 37 varSi dIptI 16 akuG lakSaNe 38 maci mucuG kalkane 17 zIkRG secane 39 macuG dhAraNochAyapUjaneSu ca 18 lokRG darzane 40 pacuG vyaktIkaraNe 19 zlokaG saGghAve 41 STuci prasAde 20 drekRG dhekRG zabdotsAhe | 42 ejuGa bhejaG bhrAji dIptau 21 rekRG zakuG zaGkAyAm 43 ijuG gatau 22 kaki laulye | 44 Iji kutsane ca 23 kuki vRki AdAne | 45 Rji gatisthAnArjanopArja24 caki tRptipratIghAtayoH | kakuG zvakuG kuG zrakuG / __ RjuG bhRjaiG bharjane zlakuG DhaukRnaukRjhvaSki | 47 tiji kSamAnizAnayoH vaski maski tiki Tiki | 48 ghaTTi calane TIkRG sekRG kRG raghuG | 49 sphuTi vikasane laghuG gatau 50 ceSTi ceSTAyAm 26 adhuG vadhuG gatyAkSepe 51 goSTi loSTi saGghAte maghuG kaitave ca 52 veSTi veSTane 28 rAghRG lAghRG sAmarthya __ aTTi hiMsAtikamayoH 29 drAghRG AyAse ca eThi heThi vibAdhAyAm 30. zlAghRG katthane maThuG kaThuG zoke / locaG darzane 56 muThuG palAyane 32 Saci secane vaThuG ekacaryAyAm 33 zaci vyaktAyAm vAci 58 aThuG paThuG gatau 34 kAci , bandhane huDuG piDuG saGghAte 35 kacuG dIptau ca 6. zaDuG rujAyAm ca 54 e0 s
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ gatiSu Atmanepadina] . haimadhAtupATha 61 taDuG tADane 87 khiduG zcetye . 62 kaDuG made 88 vaduG stutyabhivAdanayoH 63 khaDuG manthe 89 bhaduG sukhakalyANayoH 64 khuDuG gativaikalye maduG stutimodamadasvapna65. kuDuG dAhe 66 vaDuG maDuG veSTane | 91 spaduG kizcincalane 67 bhaDuG paribhASaNe kliduG paridevane 68 muDuG mArjane mudi harSe 69 tuDuG toDane 94 dadi dAne 70 bhuDuG varaNe 95 hadi purIpotsarge 71 caDuG kope 96 Svadi skhadi svAdi AkhAdane drADaGa prADaG vizaraNe 97 urdi mAnakrIDayozca 73 zADaG zlAghAyAm kurdi gurdi gudi krIDAyAm 74 vADaG AplAvye 99 pUdi kSaraNe 75 heDaG hoDaG anAdare 10. hAdi zabde . 76. hiDuG gatau ca 101 hAdaiG sukhe ca 77 ghiNuG ghuNuG ghaNuGa grahaNe 102 pardi kutsite zabde ghuNi pUrNi bhramaNe 103 skuduG ApravaNe 79 paNi vyavahArastutyoH 104 edhi vRddhau / yataiG prayatne 105 spardhi saGgharSe yutRG jutRG bhAsane 106 gAdhRG pratiSThAlipsAgrantheSu vizrRG vetha yAcane 107 vAdhRG roTane nAG upatApaizvaryAzIHSu ca | 108 dadhi dhAraNe 84 zrathuG zaithilye 109 badhi bandhane grathuG kauTilye 110 nAdhRG nAthUvat 86 katthi zlAghAyAm / 111 pani stutau 78
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ 556 112 mAni pUjAyAm 113 tipRG STipRG STepRG kSaraNe haimazabdAnuzAsanasya 135 136 114 tepRG kampane ca 115 TuvepRG kepRG geTa kapuD calane 116 glepRG dainye ca 117 meTaG repRG leTaG gatau 118 trapauSi lajjAyAm 199 gupi gopanakatsanayoH 120 abuGa buG zabde 129 labuG avasraMsane ca 122 kabruG varNe 123 klaTiG aghATha 124 kSIbRG made 125 zIbhRG cIbhRG zalbhi katthane 148 126 valbhi bhojane 127 galbhi ghAST 128 rebhRG abhuG rabhuG labhuG zabde 129 STabhuG skabhuG TubhuG stambhe 130 jabhuG jabhaiG jRbhuG gAtra vinA 131 rabhi rAbhasye 132 DulabhiMSu prAptau 133 bhAmi krodhe 134 kSamauSi sahane - [ bhvAdigaNe kamUG kAntau ayi vayi payi mayi nAyi cari gatau tayi Nayi rakSaNe ca 137 138 dayi dAnagatihiMsAdahaneSu ca 139 UyaiG tantusantAne 140 pUyaiGa durgandhavizaraNayoH 141 knUyaiGa zabdondanayoH 142 kSmAyai vidhUnane 143 sphAyaiG opyAyaiG vRddhau 144 tAyaG santAnapAlanayoH 145 vali valli saMvaraNe 146 zaddhi calane ca 147 mali malli dhAraNe bhali bhalli paribhASaNahiMsA dAneSu 149 kali 150 kalli 151 te deva devane zabda saMkhyAnayoH azabde 152 pevRG sevRG kevRG khevRG gevRG glevRGa pevRG plevRG mevRD mlevRi sevane 153 revRG pavi gatau 154 kAzRG dIptau 155 klezi vibAdhane 156 bhASi ca vyaktAyAmvAci
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhayapadinaH] : haimdhaatupaatthH| 157 ISi gatihiMsAdarzaneSu / 182 glAhauG grahaNe. 158 geSaG anvicchAyAm / 183 bahuG mahuG vRddhau 159 yeG prayatne 184 dakSi zaighraye ca jeSaNeSaG epRG heSuG gatau | 185 dhukSi dhikSi sandIpanaklezana161 reSaG hepRG avyaktezabde jIvaneSu 162 parSi snehane 186 vRkSi varaNe 163 ghuSuG kAntIkaraNe . 187 zikSi vidyopAdAne 164 saMsUG pramAde ... 188 mikSi yAzcAyAm / 165 kAsRG zabdakutsAyAm 189 dIkSi mauNDyejyopanayana166 bhAsi TubhrAsi TumlAsRG dIptau | niyamavratAdezeSu / 167 rAsRG NAsRG zabde .. | 190 IkSi darzane 168 Nasi kauTilye iti aatmnebhaassaaH| 169 bhyasi bhaye 1 zriga sevAyAm 170 . AG zasuG icchAyAm NIMga prApaNe .. 171 asUG glasUG adane | 3 haMga , haraNe 172 ghasuG karaNe bhaMga bharaNe 173 Ihi ceSTAyAm . dhaMga dhAraNe 174 ahuG lihi, gatau 6 DukaMga karaNe 175 garhi galhi kutsane 7 hikkI avyakte zabde 176 varhi valhi prAdhAnye 8. aJcUga gatau ca 177 barhi balhi paribhASaNahiMsA- / 9 DuyAcuMga yAzcAyAm chAdaneSu 10 DupacISa pAke 178 vehaG jehaG vAhaG prayatne | 11 rAz2aMga TubhrAjI dIptau 179 drAhRG nikSepe 12 bhajI sevAyAm 180 Uhi tarke 13 raJjI . rAge 181 gAhauG viloDane / 14 reTraga paribhASaNayAcanayoH bh lh sh
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimAndAhazAsanasya [bhvAdigaNe 15 veg gatijJAnacintA- | 39 bhraSag calane ca nizAmanavAditra- 4. paSI bAdhanasparzanayoH prahaNeSu 41 laSI kAnto catega yAcane caSI bhakSaNe proga praryAptI | 43 chaSI hiMsAyAma mithuga medhAhiMsayAH / 44 viSIM dIptau 19 methUga saGgame ca 45 aSI asI gatyAdAnayozca 20 cadega yAcane 46 dAsaga dAne 21 obundRga nizAmane |47 mAga mAne NigaNedRg kutsAsannikarSayoH 48 guhauga saMvaraNe 23 midRg medRg medhAhiMsayoH | 49 lakSI bhakSaNe . . 24 meg saGgame ca - iti ubhyvobhaassaaH| 25 zRdhUg mRdhUga unde 1 dhuti dIptau 26 budhRg bodhane 2 ruci abhiprItyAM ca : 27 khanUg avadAraNe / 3 ghuTi parivartane 28 dAnI avakhaNDane 4 ruTi luTi luThi pratIpAte 29 zAnI tejane zcitAG varNe 30 zapI Akroze jimidAG snehane .. 31 cAyag pUjAnizAmanayoH nividAG niSvidAG 32 vyayI gatau mocane ca 33 alI bhUSaNaparyAptivAraNeSu 8 zubhi dIptau 34 dhAvUga gatizuddhayoH | 9 kSubhi saJcalane 35 cIbRga RSIvat || 10 Nabhi tubhi hiMsAyAm 36 dAga dAne 11 saMbhUG vizvAse 37 RSI AdAnasaMvaraNayoH 12 bhraMzU khrasUG avalaMsane 38 bhega bhaye | 13 dhvaMsUG gatau ca
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ - antargaNAH ] haimdhaatupaatthH| (14 vRtUG vartane 19 pula mahatve | 15 syaMdauG zravaNe 20 kula . bandhusaMstyAnayoH 16 vRdhUGa vRddhau pala phala zala gatau 17 zRdhUG zabdakutsAyAma | 22 hula hiMsAsaMvaraNayozca (18 kRpauGa sAmarthya kuzaM AhvAnarodanayoH vRt gutaadyH| 24 kasa gatau 1 jvala dIptau / 25 ruhaM janmani 2. kuca samparcanakauTilyapratiSTa 26 rami . krIDAyAm .. bhavilekhaneSa 27 pahiM marSaNe . 3 pala pathigatau vRt jvlaadiH| 4 kvathe niSpAke 1 yajI devapUjAsaGgatikaraNa5 mathe viloDane dAneSu 6 Sadla vizaraNagatyavasAdaneSu 2 vyega tantusantAne 7 zalaM zAtane 3 vega saMvaraNe 8 budha avagamane DheMga spardhAzabdayoH .9 TuvamU ugiraNe 5 TuvapI. bIjasantAne 10 bhrama calane 6 vahIM prApaNe kSara sazcalane 7 Tovi gativRddhyoH 12 cala . kampane 8 vada vyaktAyAm vAci jala pAye 9 vasaM nivAse Tala TUla baikalavye vRt yjaadiH| 15 SThala sthAne vilekhane 1 ghaTiSa ceSTAyAm 17 Nala gandhe 2 kSajuGa gatidAnayoH bala prANanadhAnyAvaro. | 3 vyathiSa bhayacalanayoH / .. dhayoH | 4 prathiSa prakhyAne
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ 660 haimazandAnuzAsanasya [adAdigaNe 5 mradiSa mardane | 30 caNa : hiMsAdAnayozca 6 skhadiSa khadane 31 zaNa zraNa dAne 7 kaduqaduG kladuG vaiklavye 32 snatha knatha kratha klatha hiMsArthA Rpi kRpAyAm 33 chada . urjane 9 bhitvariS sambhrame madai harSaglapanayoH 1. prasiSu vistAre Tana stana dhvana zabda __ dakSi hiMsAgatyoH svana avataMsane 12 zrAM pAke . 37 cana hiMsAyAm 13 sma AdhyAne jvara roge 14 dR bhaye 39 cala kampane 15 na naye . 40 hala hala calane / 16 STaka staka pratIghAte . | 41 jvala. dIptau ca caka tRptI ca vRt ghttaadiH| kuTilAyAM gatau iti mvAdayo niranubandhA dhAtavaH smaaptaaH|| 19 kakhe . hasane 1 adaM psAMk bhakSaNe akavat 2 bhAMka dIptau 21 rage ga. sakAyAm zaGkAyAm 3 yAMka prApaNe lage saGge | 4 vAMka gatigandhanayoH hage hrage Sage sageSTage sthage SNAMka zoce / saMvaraNe . |6 zrAMka pAke vaTa bhaTa paribhASaNe drAMka kutsit gatau ___NaTa nRttau / pAMka rakSaNe gaDa secane. lAMk AdAne 27 heDa veSTane 10 rAMka dAne 28. laDa jihvonamaMthane 11 dAMvak lavane 29 phaNa kaNa raNa gatau 12 ravyAMka prakathane aga is n o r wo voa
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * AtmanepadinaH] haimdhaatupaatthH| 13 prAMka pUraNe 39 vazak kAntau 14 mAM mAne 40 asUk bhuvi 15 iMka smaraNe Sasak svapne iMNk gatau 42 yaGlup ca 17 vIMk prajanakAntyasanakhAdane ca iti parasmaibhASAH / 18 chuk abhigame 19 puMka prasavaizvaryayoH 1 iMGka adhyayane tuMka vRttihiMsApUraNeSu 2 zIG svapne 21 yuk mizraNe 22 Nuk stutI 3 hanuMGk apanayane 4 SUDauka prANigarbhavimocane 23 Nuk tejane 24 nuk 5 pRcaiG pRjuG pijuki saMparcane prasravane 6 vRjaikiM varjane 25 TukSu ru kuMk zabde NijukiM vizuddhau 26 rudRk azruvimocane 8 zijuki avyakte zabde 27 niSvapaMk zaye 9 iDik stutau 28. ana zvasaka prANane jakSaka bhakSahasanayoH 10 Irika gatikaMpanayoH daridrAk durgatau 11 Izik aizvarye 12 vasik 31 jAgRk nidrAkSaye AcchAdane 32 cakAsRk dIptau 13 AzAsUki icchAyAm Asik upavezane 33 zAsUk anuziSTau 34. vacaMka 15 kasuki gatisAtanayoH bhASaNe 35 mRjauk 16 Nisuki cuMbane zuddhau 36 sastuk svapne 17 cakSika vyaktAyAm vAci / 37 vidak jJAne iti aatmnebhaassaaH| 38 hanaM hiMsAgatyoH 71
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 Emaatim 662 haimazabdAnuzAsanasya [divAdigaNe 1 Uryugaka AcchAdane / 6 viSlaMkI vyAptau 2 STuMgk stutau iti ubhytobhaassaaH| 3 baeNgaka vyaktAyAm vAci dRtahvAdayaH 4 dviSIMka aprItI iti adAdayaH kitodhAtavaH / 5 duhIka kSaraNe 6 dihIk lepe divUc krIDAjayecchApaNi7 lihIk AsvAdane dyutistutigatiSu iti ubhytobhaassaaH| jRS jhuSc jarasi 3 zoMca takSaNe 1 huMk dAnAdanayoH 4 do choMca chedane 2 ohAMk tyAge / 5 SAMc antakarmaNi 3 jibhIk bhaye vIDac lajjAyAma 4 hrIMk lajjAyAm 7 nRtaic nartane 5 pRk pAlanapUraNayoH 8 kuthac pUtibhAve 6 Rk gatau 9 puthaca hiMsAyAm ___ iti parasmaibhASAH / 10 gudhac pariveSTane 11 rAdhaMca vRddhau 1 ohAM gatau 12 vyadhaMca tADane 2 mAMGk mAnazabdayoH 13 kSipaMca preraNe iti AtmanebhASAH / 14 puSpac vikasane 15 tima tIma STimaSTImac ArdrabhAve 1 DudAMgk dAne 16 Sivac utau 2 DudhAMgk dhAraNe ca 17 zrivUc gatizoSaNayoH 3 TuDu,gk poSaNe ca 18 TivU kSivUc nirasane 4 NijaeNkI zauce ca 19 iSaca gatau 5 vijUMkI pRthagbhAve 20 SNasUc nirasane
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ parasmaipadinaH ] 21 knasUca vhatidIptyoH 22 trasaic bhaye 23 pyusac dAhe 24 Saha Suhac zaktau 25 puSaM puSTau 26 ucac samavAye 27 luTac viloTane 28 vidAMc gAtraprakSaraNe 29 kidAca ArdrabhAve A 30 JimidAc snehane 31 JikSvidAca mocane ca - 32 kSudhaMc bubhukSAyAm 33 zrudhaMc zauce 34 krudhaMca ko 35 SidhUMca saMrADau .36 rudhUc vRddhau 37 gRdhUc 38 radhau 39 tRpauca 40 hapauca haimadhAtupAThaH / abhikAMkSAyAm hiMsAsaMrAjyoH prItau harSamohanayoH ko 41 kupaca ku 42 gupaca 43 grupa rupa lupac vimohane 44 Dipaca kSepe 45 STUpac samuchrAye 46 lubhava gA kSubhaca saJcalane Nabha tubhaca hiMsAyAm 50 47 48 49 nazauc adarzane kuzac zleSaNe bhRzu bhraMzuc adhaHpatane 51 52 vRzaca varaNe 53 kRzaca tanutve 54 zuSaMca zoSaNe 55 duSaMca vaikRtye 56 zliSaMca AliGgane 57 pluSUc dAhe 58 JitRSaca pipAsAyAm 59 tuSaM hRSac tuSTau 60 ruSaMc roSe 61 pyuS pyas pusac vibhAge 62 visaca preraNe 63 kusaca zleSe 64 asUca kSepaNe 65 yasUc prayatne 66 jasUc mokSaNe 67 tasU dasUc upakSaye . 663 68 vasUc stambhe 69 vusaca utsarge 7* musac khaNDane71 masaica pariNAme 72 zamU damUca upazame
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ 564 73 tamUca kAMkSAyAm 74 zramUca khedatapasoH 75 bhramaca anavasthAne 76 kSamUca sahane 77 madaic harSe 78 klamUca glAnau 79 muhauca vaicitye 80 hauca jighAMsAyAm 81 SNuhauca udgiraNe 82 SNihauca prItau vRt puSAdiH / iti parasmaibhASAH / 1 SUGauca prANiprasave 2 dUMca paritApe 3. dIMca kSaye 4 ghana anAdare 5 mIca hiMsAyAm 6 ca zravaNe 7 lIMca leSaNe 8 Daca gatau vrIca vara haimazabdAnuzAsanasya vatsvAdiH / 10 pIca pAne 11 Ica gatau 12 prIMca prItau 13 yujiMca samAdhau 14 sRjiMca visarge 15 vRtUci varaNe 16 pardica gatau 17 vidiMca sattAyAm 18 khirdinca dainye 19 yudhiMca samprahAre 20 21 22 23 24 25 tapiMca aizvarye vA 26 puraiciM ApyAyane 27 ghUraiG jvaraiciM jarAyAm gatau [divAdigaNe 30 31 anorudhica kAme budhiM maniMca jJAne 28 ghUraiG grairaici 29 zrUraici stambhe anic prANane anaici pAdurbhAve dIpaici dIptau tUraici tvarAyAm ghUrAdayo hiMsAyAm ca cUraici dAhe kliziMca upatApe 32 33 34 liziMca alpatve 35 kAzic dIptau 36 vAsiS zabde iti Atmane bhASAH /
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ ubhayapadinaH ] 1 zakIMc marSaNe 2 zucRgaic pUtibhAve 3 raJjIMca rAge 4 zapIMca Akroze 5 mRSIMca titikSAyAm 6 NahIMca bandhane ubhayatA bhASAH / iti divAdayazcito dhAtavaH / abhiSave 1 buMgad 2 piMgu bandhane 3.ziMgTa nizAta 4 DumiMgT prakSepaNe 5 ciM cayane 6 dhUgUT kampane staMgara AcchAdane 7 8 kuMgUd hiMsAyAm baraNe 9 vRgT iti ubhato bhASAH / gativRddhayoH zravaNe upatApe prItau 1 hiMdU 2 zruM 3 TuduMTU 4 TaMTU 5 smRT 6 zaklaMTa zaktau pAlane va dhAtupATha: / 7 tika tiga SaghaT hiMsAyAm 8 rAdhaM sAdhaM saMsiddhau 9 10 11 12 dambhUTU dambhe kRvuTU dhivuTU gatau 13 14 15 1 2 1 2 3 8 rughuT vRddhau AplaMTa vyAptau tRpaT prINane 10 hiMsAkaraNayoH JidhRSAT prAgalbhye iti parasmaibhASAH / 0 STighiT Askandane azauTi vyAptau iti AtmabhASA iti khAdayaSTitodhAtavaH / tudat vyathane bhrasjat pAke kSipat preraNe dizIMt atisarjane kRSa vilekhane 6 muclaMtI mokSaNe 7 SicIMt kSaraNe 8 vidulaMtI lAbhe 9 luplutI chedane lipIMt upadehe 565 iti ubhayato bhASAH
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ 566 haimazabdAnuzAsamasya [ tudAdigaNe 11 kRtait chedane | 35 bhujot kauTilye 12 khidat parighAte 36 Tumasjot zuddhau 13 pizat avayave 37 jarja jhajhat paribhASaNe tmucaadiH| 38 ujjhat utsarge 39 juDat gatau 14 ripIt gatau 4. pRDa mRDat sukhane 15 dhiMt dhAraNe 41 kaDat made 16 kSita nivAsagatyoH | 42 pRNat prINane 17 SUt preraNe 43 tuNat kauTilye 18 maMt prANatyAge 44 mRNat hiMsAyAm 19 kRt vikSepe 45 guNat gatikauTilyayozca 20 gRt nigaraNe 46 puNat zubhe 21 likhat akSaravinyAse 47 muNat pratijJAne 22 jarva jhavat paribhASaNe 48 kuNat zabdopakaraNayoH 23 tvacat saMvaraNe 19 ghuNa ghUrNat bhramaNe 24 rucat stutau 50 tait hiMsAgranthayoH 25 ovazcaut chedane 51 Nudat preraNe 26 Rchat indriyapralayamUrtibhAvayoH 52 Sadlat avasAdane / 27 vichat gatau 53 vidhata vidhAne 28 uchait vivAse | 54 juna zunat gatau 29 michat utkle ze | 55 chupat sparza 30 uchut uJche 56 riphat kathanayuddhahiMsAdAneSu 31 prachaMt jJIpsAyAm 57 tRpha tUphat tRptau 32 ubjat Arjave | 58 Rpha riphat hiMsAyAm 33 sRjat visarge 59 dRpha iMphat utkle ze 34 rujot bhane 60 gupha guMphat graMthane yAt gatI
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ 567 parasmaipadinaH ] haimdhaatupaatthH| 61 ubha uMbhat pUraNe 87 mRzaMt Amarzane 62 zubha zuMbhat zobhArthe 88 lizaM ruSait gatau 63 dRbhait graMthe 89 iSat icchAyAm 64 lubhat vimohane 90 miSat spAyAm 65 kurat zabde 91 vRhaut udyame 66 kSurat vilekhane 92 tRhau tuMhau stRhau stUMhaut hiMsAyAm 67 khurat chedaneca 93 kuTat kauTilye 68 ghurat bhImArthazabdayoH guMta purISotsarge .' 69 purat agragamane dhruta gatisthairyayoH 70 murat saMveSTane 96 NUta stavane 71 surat aizvaryadIptyoH 97 dhUta vidhUnane 72 sphara sphalat sphuraNe kucata saMkocane 73 kilat zvaityakIDanayoH 99 vyacat vyAjIkaraNe 74 ilat gatisvapnakSepaNeSu / 100 gujata zabde 75 hilat hAvakaraNe 101 ghuTat pratIghAte 76 zila silat uJche 102 cuTa chuTa truTat chedane 77 tilat snehane 103 tuTat kalahakarmaNi 78 calat vilasane 104 muTata AkSepapramardanayoH 79 cilat vasane 105 sphuTat bikasane 80 vilat varaNe 106 puTa luThata saMzleSaNe 81 bilat bhedane 107 kRData ghasane 82 Nilat gahane 108 kuData bAlye ca 83 milat zleSaNe 109 guDat rakSAyAm 84 spRzaMt saMsparza 110 jur3ata baMdhane 85 ruzaM rizaMt hiMsAyAm 111 tuData toDane 86 vizaMt pravezane / 112 luDa ghuDa sthuDat saMvaraNe .
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ 568 . haimazabdAnuzAsanasya [rudhAdigaNe 113 buData utsarge ca 3 vicUpI pRthagbhAve 114 bruDa bhruDat saMghAte 4 yupI yoge 115 TuDa huDa truDat nimajjane / 5 kSudaMpI saMpeSe . 116 cuNat chedane 6 bhidaMpI vidAraNe 117 Dipat kSepe 7 chidrUpI dvaidhIkaraNe 118 churat chedane 8 udRpI dIptidevanayoH 119 sphurat . sphuraNe. UtRdRpI hiMsAnAdarayoH 120 sphulata saMcaye ca iti ubhayatobhASAH / iti prsmaibhaassaaH| 10 pRcaipa saMparke 11 vRcaipa varaNe 121 kuMG kruGat zabde 122 guraiti udyame 12 taMbU taMjaupa saMkocane 13 bhaMjauMpa Amardane vRtkuTAdiH / 14 bhujaMpa pAlanAbhyavahArayoH 15 aMjaupa vyaktimUkSaNakAntigatiSu 123 put vyAyAme 16 ovijaipa bhayacalanayoH 124 dRGta Adare 17 kRtaipa saMveSTane 125 dhut sthAne 18 uMdaipa kledane 126 ovijaiti bhayacalanayoH | 19 ziSlaMe vizeSaNe 127 olajaiG olasjaiti brIDe 20 piplaMpa saMcUrNane 128 Svajit saGge | 21 hisu sRhapa hiMsAyAm 129 juSaiti prItisevanayoH iti prsmaibhaassaaH| iti aatmnebhaassaaH| iti tudAdayastito dhAtavaH / | 22 khidipa dainye 1 rubaeNpI AvaraNe | 23 vidipa vicAraNe 2 ricUMpI virecane . . 24 jiiMdhaipi dIptau ..
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmanepadinaH ] iti AtmabhASA: / iti rudhAdayaH pitodhAtavaH 9 tanUyI vistAre 2 SaNUyI dAne 3 kSaNU kSiNUyI hiMsAyAm 4 RNayI gatau 5 tRNUyI adane 6 ghRNUyI dIptau iti ubhayatAbhASAH / 1 2 vanUyi yAcane manUyi bodhane iti Atmane bhASAH / iti tanAdayo yitodhAtavaH 0 1 DukIMgaza dravyavinimaye 2 . biMgz 3 prIMgaMza 4 zrIMgUza pAke 5 mIMgUza hiMsAyAm bandha tRptikAntyoH 6 yuMgz bandhane 7 skuMza ApravaNe knUgza zabde 72 8 hiMsAyAm 9 dUgaza grahIza upAdAne 10. 11 pUgaza pavane haimadhAtupAThaH / 12 lUgUza chedane 13 dhUgaza stRgaza kRgaza 14 15 16 3 4 1 2 rIMza lIMza 5 6 vRgaza 7 8 iti ubhatobhASAH / jyAMza hAnau pRz vRz bhRz 10 dRz 11 zRz kampane AcchAdane hiMsAyAm varaNe : blIMza blIMza plaza mR zRz hiMsAyAm 12 nRRz 13 gaz 14 Rz 15 jJAMza 16 kSiSajJa 17 trIza gatireSaNayoH zleSaNe varaNe gatau pAlanapUraNayoH bharaNe bharjane va vidAraNe yohAna naye zabde gatau vRtvAdiH / tvAdiH / 569 avabodhane hiMsAyAm baraNe
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________ 570 18 zrIz bharaNe 19 heThaz bhUtaprAdurbhAve 20 mRDaz sukhane 1 curaN 2 pRN 3 21 zramyaz* vimocanapratiharSaNayoH 4 22 manthaz viloDane 23 granthaz saMdarbhe 24 kunthan saMkleze 25 mRdabhU kSode 26 gudhaz- roSe 27 bandhaz bandhane 28 kSubhazU saMcalane 29 bha tubhazu hiMsAyAm 30 khavaza heThaz vat 31 klizauzu vibAdhane 32 azaz bhojane zabdAnuzAsanasya 33 iSaz AbhIkSNye 34 viSaz viprayoge 35 puSa pluSaz snehasecama pUraNeSu 36 muSaz steye 37 puSaz puSTau niSkarSe 38 kuSaz 39 prasuz uJcche iti parasmaibhASAH / 1 vRn sambhaktau iti zrAtmane bhASAH / iti RyAdayaH zitodhAvaNaH 5 6 ghRNa zulka valkaN bhASaNe nakka dhakkaNa nAzane cakka cukkaN vyathane bandhane 7 TakuN 8 arkaNa stavane 9 piJcan kuTTane 10 pacaN vistAre mlechaN mlechane UrjaNa balaprANanayoH yuja pijaNa hiMsA baladAnanike taneSu 14 kSujuN kuchrajIvane 15 pUjaNU pUjAyAm gaja mArjaNa zabde tijaNU nizAne vaja brajaN mArgaNasaMskAragatyoH 11 12 13 16 17 18 19 rujaN 20 naTaN [purAdigaNe steye pUraNe sravaNe 21 22 kuTTaN hiMsAyAm avasyandane tuTa cuTe cuTu chuTuN chedane kutsane ca puTTa cuTTa puTTaNa alpIbhAve 23 24 puTa muTam saMcUrNane 25 aTTa smiTaNa anAdare
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________ parasmaipadinaH] haimadhAtupAya 26 luNTaN steyeca 52 IDaN / stutI 27 sniTaN snehane 53 caDuN kope . . 28 ghaTTaNa calane 54 juDa cUrNa varNaNa preraNe 29 khaTTaN saMvaraNe 55 cUNa tUNaNa saMkocane 30 SaTTasphiTTaNa hiMsAyAma 56 zraNaN dAne 31 sphuTaN parihAse 57 pUNaN saMghAte 32 kITaN . varNane cituN smRtyAm 33 vaTuN vibhAjane 59 pusta bustam AdarAnAdarayoH 34 ruTaN roSe 60 mustaN saMghAte 35 zaTha zvaThuNa saMskAragatyoH 61 kRtaN saMzabdane 36 zuThaNa Alasye 62 svarta pathuNa gatau 37 zuThuN zoSaNe 63 zrathaNa pratiharSe 38 guThuNa veSTane 64 pRthuNa prakSepaNe laDaN upasevAyAm prathaNa prakhyAne 40 sphuDuNa parihAse 66 chadaNa saMvaraNe. ... 41. olaDuNa utkSepe 67 cudaN saMcodane / 42 pIDaN gahane 68 miduN snehane 43 taDaNa AghAte 69 gurdaN niketane : 44 khaDa khaDuNa bhede | 70 chardaN vamane 45 kaDuNa khaNDane ca 71 budhaN hiMsAyAm .. kuDuNNa rakSaNe 72 vardhaNa chedanapUraNayoH 47 guDuNa veSTane ca 73 gardhaN abhikAMkSAyAm / 48 cuDuN chedane / 74 bandha badhaNa saMyamane 49 maDuN bhUSAyAm 75 chapuN gatau . 50 bhaDuNa : kalyANe . | 76 kSapuNa kSAnto 51 piDDaNa saGgharate 77 TUSaNa samuchAye 20353 ESTETIETOTEEEEEELITE
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________ rakSaNe ti .572 . haimazabdAnuzAsanasya [curAdigaNe 78 DipaN kSepe / | 104 palaNa 79 hRpaNa vyaktAyAMvAci / 105 ilaNa preraNe 80 Dapu DipuNa saMghAte 106 calaN bhRtau 81 zUrpaNa mAne 107 sAMtvaNa sAmaprayoge 82 zulbaN sarjane ca 108 dhUzaNa kAntIkaraNe 83 Dabu DibuN kSepe 109 zliSaNa zleSaNe 84 sambaNa sambandhe 110 luSaNa hiMsAyAm 85 kubuN AcchAdane 111 ruSaNa roSe 86 lubutubuN ardane 112 pyuSaNa utsarge 87 purbaNaM niketane 113 pasuNa nAzane , 88 yamaNa pariveSaNe 114 jaNa rakSaNe 89 vyayaNa kSaye 115 pusuNa abhimardane 90 yatruNa saMkocane | 116 brusa pisa jasa barhaNa hiMsAyAma 91 kudruN anRtabhASaNe 117 plihaNa snehane 92 zvabhraNa gatau 118 mrakSaNa mlechane 93 tilaN snehane 119 bhakSaNa adane 94 jalaNa - apavAraNe 120 pakSiNa parigrahe 95 kSalaNa zauce 121 lakSINa darzanAMkanayoH 96 pulaN samuchAye ___ ito arthavizeSe AlakSiNaH / 97 bilaNa bhede 122 jJANa mAraNAdiniyojaneSu 98 talaNa pratiSThAyAm 123 cyuNa sahane / 99 tulaNa unmAne 124 bhUNa avakalkane 100 dulaN utkSepe 125 bukkaNa bhaSaNe 101 bulaNa nimajjane 126 raka laka raga lagaNa AsvAdane 102 mulaNa rohaNe . 127 liguNa citrIkaraNe 103 kala kila pilaNa kSepe 128 carcaNa adhyayane
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratiyane / AtmanepadinaH] haimdhaatupaatth| 573 129 aMcaNa vizeSaNe 154 AGaH krande / 130 mucaNa pramocane 155 bhUSa tasuNa alaMkAre 131 arjaNa pratiyatne 156 jasaNa tADane 132 bhajaNa vizrAnaNe 157 saNa vAraNe 133 caTa sphuTaNa bhede 158 vasaN snehachedAvaharaNeSu 134 ghaTaN saMghAte hantyarthAzca 159 dhrasaNa utkSepe 135 kaNaN nimIlane 160 asaN grahaNe 136 yataNa nikAropaskArayoH / 161 lasaN zilpayoge 137 nirazva pratidAne 162 arhaNa pUjAyAm 138 zabdaN utsargAt bhASA- 163 mokSaNa asane viSkArayoH / 164 loka, tarka, raghu, laghu, loca, 139 dhUdaN AzravaNe viccha, aju, tuju, piju, laju, luju, bhaju, paTa, puTa, luTa, 140 AGaH kaMdaN sAtatye 141 SvadaNa AsvAdane ghaTa, ghaTu, vRta, putha, nada, vRdha, 142 mudaNa saMsarge gupa, dhUpa, kupa, civa, dazu, kuzu, 143 zRdhaNa prasahane trasu, pisu, kusu, dasu, barha, hu, 144 kRpaNaM avakalkane valha, ahu, vahu mahuNa, bhASArthAH iti prsmaibhaassaaH| 145 jabhuNa nAzane 146 amaNa 1 yuNi jugupsAyAm 147 caraNa asaMzaye 2 gRNi vijJAne 148 pUraNa ApyAyane 3 vaMciNa pralambhane 149 dalaN vidAraNe 4 kuTiN pratApame 150 divaN ardane 5 madiN tRptiyoge 151 paza paSaNa bandhane 6 vidiN cetanAkhyAnanivAseSu 152 puSaNa dhAraNe 7 mAnaN staMbhe 153 ghuSaNa vizabdane | 8 bali bhalie AbhaNDane
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________ 674 10 haimazandAnuzAsanasya [curAdigaNe 9 diviNpa rikUjane 34 dasiNa dazarne ca vRSiNa. zaktibandhe 35 bhasaNa saMtarjane 11 kutsiNa avakSepe 36 yakSiNa pUjAyAm 12 lakSiNa Alocane iti AtmanebhASAH 13 hiSki kiSkiNa hiMsAyAma ito adantAH / 14 niSkiNa parimANe 1 aGkaNa lakSaNe 15 tarjiNa saMtarjane 2 bleSkaNa darzane 16 kUTiNa apramAde 3 sukha duHkhaNa takriyAyAm 17 truTiNa chedane 4 aGgaNa padalakSaNayoH 18 zaThiNa zlAghAyAm 5 aghaNa pApakaraNe 19 kUNiNa saMkocane 6 racaNa pratiyatne 20 tUNiNa pUraNe 7 sUcaNa paizUnye 21. bhrUNiNa AzaMsAyAm 8 bhAjaNa pRthakkarmANa 22 citiNa saMvedane 9 sabhAjaNa prItisevanayoH 10 laja lajuNa prakAzane 23 basti gaMdhiNa ardane 11 kUTaNa dAhe 24 Dapi Dipi DaMpi Dipi DaMbhi 12 paTa vaTuNa granthe . DibhiNa saMghAte 13 kheTaNa bhakSaNe 25 syamiNa vitarke 14 khoTaNa kSepe . 26 zamiNa Alocane 15 puTaNa saMsarge 27 kusmiNa kusmayane 16 vaTuNa vibhAjane 28 guriNa udyame 17 zaTha zvaThaNa samyagbhASaNe 29 taMtriNa kuTuMbadhAraNe 18 daNDaN daNDanipAtane 30 maMtriNa guptabhASaNe 19 vraNaNa gAtravicUrNane 31 laliNa IpsAyAm 20 varNaNa varNakriyAvistAra32 spaziNa grahaNazleSaNayoH guNavacaneSu 33 daMziNa daMzane . 21 parNaNa haritabhAve
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________ parasmaipadinaH] hamapAtupAThaH / . 22 karNaNa bhede | 59 katra gAtraNa zaithilye . 23 tUNaNa saMkocane 50 citraNa citrakriyAkadA24 gaNaNa saGkhyAne ciddaSTyoH / 25 kuNa guNa ketaNa AmantraNe 51 chidraNa bhede .. 26 pataNa gatau vA 52 mizraNa saMparcane 27 vAtaNa gatisukhasevanayoH 53 varaNa IpsAyAma . 28 kathaNa vAkyaprabandhe svaraNa AkSepe . 29. zrathaN daurbalye. 55 zAraNa daurbalye. 30 chedaN dvaidhIkaraNe 56 kumAraNa RDiAyAm . 31 gadaN garje 57 kalaNa saMkhyAnagatyoH 32 andhaN draSTayupasaMhAre 58 zIlaNa upadhAraNe 33 stanaN garje 59 vela kAlaNa upadeze 34 dhvanaN zabde 35 stenaN caurye pala pUlaNa - lavanapavanayoH 61 aMzaNa samAghAte parihANe . 36 unaN 62 paSaNa anupasargaH 37 kRpaNa daurbalye 63 gaveSaNa . mArgaNe 38 rupaNa rUpakriyAyAm 64 mRSaNa kSAntau kSapa lAbhaNa preraNe 65 rasaNa AsvAdanasnehanayoH 4. bhAmaNa krodhe 66 vAsaNa upasevAyAm 41 gomaNa upalepane 67 nivAsaNa AcchAdane 42 sAmaNa . sAntvane 68 cahaNa kalkane 43 zrAmaNa AmantraNe 69 mahaNa pUjAyAm 44 stomaNa zlAghAyAm 70 rahaNa tyAge 45 ___ vyayaNa vittasamutsarge ..' 71 rahuNa gatau 46 sUtraNa bimocane 72 spRhaNa IpsAyAm 47 mUtraNa prazravaNe. 73 rUkSaNa pAruSye 48 pAra tauraNa karmasamAptau iti parasmaibhASA: 39
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________ 576 haimazandAnuzAsanasya [curAdigaNe 1 mRgaNi anveSaNe 17 zrantha granthaNa sadarbha 2 aNi upayAcane | 18 kratha ardiNa hiMsAyAm 3 padaNi gatau 19 zrathaNa bandhane ca 4 saMgrAmaNi yuddhe 20 vidaNa bhASaNe 5 zUra vIraNi vikrAntau 21. chadaNa apavAraNe 6 satrANa sandAnakriyAyAm 22 AGaH sadaNa gatau 7 sthUlaNi parivRMhaNe 23 vRdaNa saMdIpane 8 garvaNi mAne 24 zUdhiNa zuddhau 9 gRhaNi gRhaNe 25 tanUNa zraddhAghAte 10. kuhANi vismApane 26 upasargAt daiye iti aatmnebhaassaaH| 27 mAnaNa pUjAyAma 1 yujaNa saMparcane 28 tapiNa dAhe 2 lINa dravIkaraNe 29 tRpaNa pRNane 3 mINa matau 30 AplaNa lambhane 4 prIgaNa tarpaNe 31 bhaiNa bhaye 5 dhUgaNa kampane 32 IraNa kSepe 6 vRgaNa AvaraNe 33 mRSiNa titikSAyAm .. 7 jUNa vayohAnau 34 ziSaNa asarvopayoge 8 cIka zIkaNa AmarSaNe 35 vipUrvo atizaye . 9 mArgaNa * anveSaNe 36 juSaNa paritarkaNe 10 pRcaNa saMparcane 37 dhRSaNa prasahane 11 ricaNa viyojane 38 hisuNa hiMsAyAm 12 vacaNa bhASaNe 39 garhaNa vinindane 13 arciNa pUjAyAm 40 SahaNa marSaNe 14 vRjaiNa varjane | bahulametannidarzanam / vRtyujAdiHparasmaibhASAH 15 mRjauNa zaucAlaGkArayoH ityAcAryahemacandrAnusmRtA curAdayo16 kaThuNa zoke Nito dhAtavaH /
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________ 577 anubndhphlm| uccAraNe'styavarNAdya AsktayoriniSedhane / ikArAdAtmanepadamIkArAccobhayaM bhavet // 1 // uditaH svarAnnontazcoraktAdAviTo vikalpanaM / rupAntye De pare hasva RkArAdavikalpakaH // 2 // lakArAdaGsamAyAtyeH sici vRddhiniSedhakaH / aisktayoriniSedhaH syAdosktayostasya no bhavet // 3 // aukAra iDikalpArthe'nusvAro'nivizeSaNe / lukArazca visargazcAnubandhe bhavato nahi // 4 // kodAdirna guNI proktaH khe pUrvasya mumaagmH| genobhayapadI prokto ghazva cajoH kagau kRtau // 5 // Atmane guNArodhe Gazco divAdigaNo bhavet / au vRddhau varttamAne ktaH TaH svAdiSThayukArakaH // 6 // trimagartho DakAraH syANa NacurAdizca vRddhikRt / tastudAdau nakArazceccApuMsIti vizeSaNe // 7 // rudhAdau nAgame po hi mo dAmaH saMpradAnake / yastanAderakAraH syAt puMvadbhAvArthasUcakaH // 8 // strIliMgArthe lakAro hi uta aurviti vo bhavet / zaH RyAdiH kyaH ziti proktaH SASito'GavizeSaNe // 1 // padatvArthe sakAro hi noktA atra na santi ca / dhAtunAM pratyayAnAM cAnubandhaH kathito mayA // 10 // ityanubandhaphalam / ghutAderadyatanyAM cADAtmanepadamiSyate / vRdAdipaJcake'nyo vA syasanorAtmanepadam // 1 // jvalAdiau~ bhavedvRddhiryajAdeH saMprasAraNaM / ghaTAdinAM bhavedvasvo Nau pare'jIghaTat sadA // 2 // adyatanyAM puSAditvAdaparasmaipade bhavet / svAditvAcca ktayostasya nakAraH prakaTo bhavet // 3 //
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________ 578 anidkaarikaaH| pvAdinA gadito dvasvo lvAdesktaktyozca no bhavet / yujAdayo vikalpena jJeyAzcurAAdake gaNe // 4 // mucAdernAgamoro ca kuTAditvAt sici pre| guNavRddharabhAvazca kathito hemasUriNA // 5 // adantAnAM guNo vRddhiryaGcurAdizca no bhavet // saMkSepeNa phalaM caitadISitaM vAnareNa hi // 6 // iti vRtgaNaphalam / zvizriDIzIyurukSukSNuNusnubhyazca vRgo vRGaH / / udRdantayujAdibhyaH svarAntA dhAtavo 'pare // 1 // pATha ekasvarAH syu,rye'nusvAreta ime smRtaaH|| dvividho'pi zakizcaivaM, vacirviciricI pciH||2|| siJcatirmucirato'pi pRcchati bhrasjimasjibhujayoryujiyAjaH / vaJjiraJjirujayonijirvijaH SaJjibhaJjibhajayaH sRjityajI // 3 // skandividyavidlavittayornudiH khidyatiH zadisadI bhidichidI / tudyadI padihadI khidikSudI / rAdhisAdhisudhayo yudhivyadhI // 4 // bandhibudhyarudhayaH dhikssudhii| siyatistadanu haMntimanyatI / ApinA tapizapikSipichupo / lumpatiH sRpilipI vapisvapI // 5 // yabhirabhilabhiyamiraminamigamayaH kuziliziruzirizidizatidazayaH / spRzimRzativizatidRziziSlazuSayastviSipiSiviSTakRSituSiduSipuSayaH // 6 // zliSyatirhiSiratoghasivasatI rohatirluhirihI aniDgaditau / degdhidogdhilihayomihivahatI nAtirdahiriti sphuTamaniTaH // 7 // iti anittkaarikaaH|
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha sNgrhshlokaaH| saMhitaikapade nityA nityA dhaatuupsrgyoH| .. nityA samAse vAkye tu sA vivakSAmapekSate // 1 // nimittamekamityatra vibhaktyA naabhidhiiyte| tahadastu yadekatvam vibhAktistatra vartate // 2 // Urdhva mAnaM kilonmAnaM parimANaMtu srvtH| AyAmastu pramANaM syAt saGkhyAbAhyA. tu sarvataH // 3 // avikAro dravaM mUrta prANisthaM khaaNgmucyte| cyutaM ca prANinastattannibhaM ca pratimAdiSu // 4 // AkRtigrahaNAjjAtiliMgAnAM na ca sarvabhAk / sakRdAkhyAtanirlAhyA gotraM ca caraNaiH saha // 5 // satve nivizate'paiti pRthagajAtiSu dRzyate / AdheyazcAkriyAjazva so'satvaprakRtirguNaH // 6 // idamastu sannikRSTaM samIpataravarti caitado rUpaM / adasastu viprakRSTaM taditi parAkSe vijAnIyAt // 7 // nakArajAvanuvArapaJcamau dhuTi dhAtuSu / sakArajaH zakArazce TTivargastavargajaH // 8 // upasargeNa dhAtvartho balAdanyatra nIyate / vihArAhArasaMhAraprahArapratihAravat // 9 // dhAtvartho bAdhate kazcit kazcittamanuvartate / tameva vizinaSTaya'nyo'narthako'nyaH prayujyate // 10 // phalavyApArayorekaniSThatAyAmakarmakaH / dhAtustayordharmibhede sakarmakamudAhRtaH / / 11 // dhAtorarthAntare vRtterdhAtvarthenopasaMgrahAt / prasiddharavivakSAtaH karmaNo'karmikA kriyA // 12 //
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________ 580 sNgrhshlokaaH| nIhavahikRSoNyantAduhipRcchibhikSicirudhizAsvarthAH / paciyAcidaNDikRgrahamathijipramukhA dvikarmANaH // 13 // nyAdInAM karmaNo mukhyaM pratyayo vakti karmajaH / nayate gaurdijaiAmaM bhAro grAmamathohyate // 14 // gauNaM karmaduhAdInAM pratyayo vakti karmajaH / gauH payo duhyate'nena ziSyo'rtha guruNocyate // 15 // bIjakAleSu sambaDA yathA lAkSArasAdayaH / varNAdipariNAmena phalAnAmupakurvate // 16 // buddhisthAdapi sambaddhAttathA dhAtUpasargayoH / abhyantari kRtobhedaH padakAle prakAzyate // 17 // . nipAtAzcopasargAzca dhAtavazcetyamI tryH|| anekArthAH smRtAH sarve pAThasteSAM nidarzanam // 18 // praparApasamanvavanirbhi, ya'dhisUdatinipratiparyapayaH / upaAGiti viMzatireSasakhe, upasargagaNaH kathitaH kavibhiH // 19 // .. iti saMgrahazlokAH // kAzyAM candraprabhAvantrAlaye mudritam /
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhipatram / ":" " pRSThaH paMktiH azuddham zuddham pRSThaH paMktiH azudam zuddham 5 5 bahudaNDinau bahudaNDinau 14 12 8pauH pau 89 7 viSayA viSayoM 13 2 mumor mumo 89 20 Syadante Syandate 19 19 putraputtrAdi puttraputtrAdi 90 20 niduH . nirduH 20 11 mADhi mAdiH | 94 2 hiNa pahi 21 9 vyaJjanAntAt vyaJjanAt |, 10 ne i. nema " , pazcamAntasthA pazcamasyAntasthA 95 23 kRtasya kRtathasya 28 19 39 29 96 6 alaca. laca 30 20 he zrI , 20 prabhAyanA prabhApanA 52 8 parAkSA parokSA 97 7 taddhite Danyataddhite 53 11 tIrthamRd tIrthamRd 98 17 Rlau lulo 55 11 nizA nizAH 99 3 varjADIH varjAnDI , 18 udanA udgA 100 19 bahurAjJIH bahurAzI 56 13 viduSaH viduSyaH 101 12 mukhyADIH mukhyAnDIH 6. 9NikatI NikartA 102 4 cit cita 60 17 sarpiSo sarpiSaH , 22 ravato revatA 64 19 kurun kurUn 103 14 mAtra mAmatra 65 2 nAmnA nAmno 105 2 veti ceti , 10 svIkAyA svIkAryo 106 14 abhravilaptI abhraviliptI 69 8 upat ut 107 2 mAsajAtA mAsayAtA 73 18 kRdatansya kRdantasya. |, 6 tyave tyeva 74 19 sA svA | 108 4 yAntAdi yAnta 78 8 zabdadgAmya zabdAdagamya 109 9 svIkRte strIvRtte " 10 kuruNAm kurUNAm , 21 sUryANi sUryANI 79 14 syaH syuH | 110 14 DIH syAt kIrvA syAta. .85 20 aSpaThaH apaSThaH , 16 suraiH sureH
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________ zudam linaH | pRSTha: paMktiH azuddham 138 6 lanaiH " 8 yuvajarat 140 2 zvazru " 23 o yuvajarana zvazrU pRSThaH paMktiH azuddham zuddham 111 6 nazca naH " 6 nRjAtya nRjAtera " 15 karabhoru pharamorUH 114 9 gArgIyate . gArgAyate 116 16 ntAJca ntAnAM ca 117 14 dve " 19 nArthe nAvarthe 198 4 daiva " 7 deva deva 119 8 'laM " o 444 : + * * *2. deva dvandovai pakSiNA prANyA 'lasaMdasat 141 14 dvandvaucai " 24 pakSiNA 142 14 prANA 146 6 cetrau 147 7 ne 148 5 anya " " sAde , 22 lub 149 12 manazcA avyaya syAde . . . . mAnaH manasazcA mAnA kRti , 14 o o 124 2 girim giri , 2 'vya avya 125 7 saM sa / " 11 saM 126 14 SaH 130 11 mAtra mAtrAH 131 8 AturArthAya AturArthA , 10 rekArthe raikArye 134 7 rAtrara rAjya 135 8 dAkSaNa . dakSiNa . 136 12 ghe E war >> >> >> >> >> OM &
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSThaH paktiH azuddham 169 7 anaDa 8 anaDa 93 173 17 daiG 174 13 ImAni 177 8 cAtmanepa 179 4 bahu vija 179 16 tRtIyeti 186 97 usAntava 187 2 birudA 99 3. padaMsyAt 188 9 kANi dr " 77 17 tAnenamA 99 29 gaddhayate 189 18 de 192 2 zru 99 11 tasmAd 12- gitIti 16 tAnA 7 zrA " 193 21 vyedhA 195 2 padayati 18 cikIrSa 99 196 8 Di 9 kib 99 1994 dantaraM " 200 9 kre 201 5 trA 203 3 99 agluJcat " 9 vu 14 14 16 sva sva zuddham anaD anaDU deG imAni cAtmane bahuvija tRtIyayeti upasAntava viruddhA padaM vA syAt kANNi tasmAda giti tAnenamA tAnA garddhayate lb w lyaa, srA vyava padayate cikIrSi Gi kvib danantaraM kAra tA r w y tstshaa ( 3 ) aglucat pRSThaH paktiH azuddham zuddham 205 16 saH zaH tudate sa sa " "9 206 16 zra "" 17 zra 20 sakarmaka 22 duhyate " 208 10 cchi 99 99 99 99 99 22 cIkANat 209 15 mye 212 8 tR " 19 11 nR 213 14 pivaH "" 15 pivate 214 19STi "" w. cudati 20 216 14 phamphA 99 99 19 tyAdirdvi nAdhi " cUrtiH 99 " paMmphulli 298 23 Attha 222 20 ktayoH 23 ktayoH 24 zyAvAn 3 ndhU 12 mAta 99 "" " 223 20 STi 20 Te 99 2 m / a 19 jigAMsate 99 1148 ke cachu 9 to chU sakarmika dugdhe hicha tyAdvi namA cIkaNat bhyai new twitter pivaH pivate Tha SThi SThe pamphA cUrti pamphulti: AJcha ktayo ktayo : zyAnavAn ndhAvU prAta m / avazI navAn saMjigAMsate kecacch socchra
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________ om dIyAte mAhe viDad zvA pRSThaH paMktiH azuddham zuddham " 13 umA omA " , oM 227 9 yamaH mayaH 232 10 azizrA azazrA ., 21 GapareNau . Nau 233 20 no 234 21 dhau dho 235 5 kRtaH kSataH 236 14 dyAvA dhvAbA 237 12 AtaH parasya AtaH parasya 240 21 'naH 241 5 nAzcAtaH znathAta: 242 5 mAcha 244 8 tU " 15 saptamyAyA saptamyA yA " 17 m, i 245 9 parya " 18 vaNAntA 246 22 tizi ticazi 247 3 dAvi dAvavi " 8 Di 248 2 tu | pRSThaH paMktiH azuddham zukham 254 13 va , 21 dIyate " , sta , 17 mahe , 14 vid 256 12 vi 258 12 dIyate dIyAte 259 14 thA " 21 zI 260 11 yakye , 16 ntra | 263 6 vA " 11 zita zitaM , 21 saH / sAmAtIti praghasaH 265 12 ha 266 16 i 268 14 NNu 270 17 yaH 276 3 di . diH yakye tvA . & | 4.1 4 3 DUbe 444144 : * * * * * varNAntA vantA ghantA " 12 dha , 18 zci " 23 citaH " " cita 249 5 katvA " 6 ktvA 250 17 geca " 17 sthA " 17 tayoge ca vitaH vita ktvA kvA 279 8 sInaH AsInaH , 16 steHzasyA starA 304 21 abhyAM AbhyAM 307 4 yaa| nA yAnA 308 10 'sya 310 12 dhe dhe 317 3 distada disada 331 19 zyA incA 22 NAsu 333 12 sipa , 20 pcaa| pcaa| jarA 334 19 Sya 342 7 nova nosaMva NAsu sipa tadyoge
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________ + NOTICE PRAMANANAYA-TATWALOKALANKARA. The author of this book is Vadi Devasuri. It contains clear exposition of many subjects of Jain faith with reference to the philosophy a of causation. There are eight chapters in this book treating of the various forms of causation. It has been printed on thick glazed art 2 paper. Price 8 as. per copy excluding postage. e SIDHAHEM-SABDANUSASANA With a short commentary by the author and DHATUP THA &c. The author of this book is the same person whose works are eagerly 2 looked for, by many learned men with anxiousness of the bird chatak. It is superior to the eight well-known Grammars and is the work of 5 Sri Kalikal-Sarvajna Hemchandracharyavarya who is also the author of Maharnavanyasa-brihadvritti and Dhatuparayanaprabhriti-Sapadlakshaparimita-panchangi Vyakarana. The book has been printed in large Bombay types in the well known Chandraprabha Press. Such persons as are distressed by the trouble caused by not understanding Grammar will be fully satisfied by studying this book; there is no doubt that the method employed by the author is very simple. It is useless to say more on the subject; those who wlli see the book will know all about it. The purchasers of a copy of this work will get a copy of Linganusasana gratis. Price per copy Rs. 2 as. 8 excluding postage. HAIM LINGANUSASANA With Notes There are many persons in this world who are besmeared with the mire of disgrace by ignorance of genders of words and they cannot reply to an adversary and cannot do anything. If they were to study Linganusasan by Hemchandracharya, in verse, they will be safe from such disgrace. Price per copy 5 As. only, excluding postage. These books can be obtained from The Manager Sri YASOVIJAYA Sehemu JAN PATHSHALA ANGREZI KOTHI-Benares City.us